ΣΤΟΙΧΕΙΟΜΕΤΡΙΑ

1. Ο κύβος στο σχήμα 1 είναι ένα πακέτο μικρών σφαιρών που είναι όλες ίδιες μεταξύ τους και
από το ίδιο υλικό.
a. Να βρεθεί ο αριθμός των σφαιρών
που περιλαμβάνει αυτός ο κύβος
b. Αν η μάζα κάθε σφαίρας είναι mσ =
12 mg ( 1 mg=10−3 g) να βρεθεί η
μάζα Μcubum του κύβου.
c. Ονομάζουμε τον αριθμό των
σφαιρών ενός τέτοιου κύβου
1 “Cubum” , επίσης το ίδιο όνομα
δίνουμε και στη μάζα Μcubum.
Ζητείται να συμπληρώσεις τη σχέση

………. σφαίρες
( αριθμός)
1 “Cubum” =

………. mg
(μάζα)

2. Να βρεθεί πόσα Cubum (σε πλήθος) είναι 972 μικρές σφαίρες .

3. Να βρεθεί η συνολική μάζα των Cubum που υπολογίσατε στο ερώτημα 2.
4. Από πόσους μικρούς κύβους αποτελείται 1 Cubum.
5. Ποσότητα από 2,5 Cubum από έχει μάζα 50 mg. Να υπολογιστεί η μάζα 1 Cubum από
.

 Θεωρία:
i. Η σχετική Ατομική μάζα Αr
Τα διάφορα υλικά αποτελούνται από σωματίδια. Η ύλη στο σύμπαν είναι σωματιδιακή.
To μικρότερο δομικό συστατικό της ύλης είναι το άτομο. Τα άτομα διαφορετικών υλικών είναι
διαφορετικά. Είναι όλα «σφαιρικά» . Άλλα είναι ελαφρά και άλλα είναι βαριά. Τα άτομα του
ίδιου στοιχείου είναι το ίδιο βαριά (ή διαφέρουν στο βάρος ελάχιστα). Τη μάζα κάθε ατόμου
μπορούμε να την προσδιορίσουμε ή με Χημική μέθοδο ή με Φυσική μέθοδο. Η Φυσική
μέθοδος βασίζεται σε μια διάταξη που λέγεται φασματογράφος μάζας και μας δίνει την
απόλυτη μάζα του ατόμου. Η χημική μέθοδος μας δίνει τη σχετική μάζα των ατόμων.
Ως μονάδα μέτρησης των ΣΧΕΤΙΚΩΝ ΑΤΟΜΙΚΩΝ ΜΑΖΩΝ η Χημεία θεωρεί το
1 12
της μάζας του ατόμου C και το ονομάζει atomic mass unit => u δηλαδή
12
1 12
u= της μάζας του ατόμου C .
12

1
ΣΤΟΙΧΕΙΟΜΕΤΡΙΑ

Τα πιο μικρής μάζας άτομα στη φύση είναι τα άτομα του Υδρογόνου Η .
1 12
Ένα άτομο Η έχει μάζα = 1 u= της μάζας του ατόμου C. Ο αριθμός 1 είναι αυτό που
12
ονομάζεται ΣΧΕΤΙΚΗ ΑΤΟΜΙΚΗ ΜΑΖΑ Αr ΤΟΥ ΑΤΟΜΟΥ ΤΟΥ ΥΔΡΟΓΟΝΟΥ δηλαδή Αr(Η)= 1 .
Αντίστοιχα από τα βαρύτερα άτομα είναι τα άτομα του χρυσού ( Au).
Ένα άτομο Au έχει μάζα = 196,97 u=196,97 ¿ της μάζας του ατόμου 12
C)
Έτσι Αr(Au)= 196,97 .

Με ανάλογο τρόπο ορίζεται για τα μόρια των στοιχείων ή των χημικών ενώσεων
ορίζεται Η ΣΧΕΤΙΚΗ ΜΟΡΙΑΚΗ ΜΑΖΑ Mr .

μ ά ζα του μορ ί ου του στοιχε ί ου ή της Χημικ ή ς Έ νωσης

M r=
Είναι 1
της μάζας του ατόμου ❑12 C
12

Παραδείγματα:
 Για το οξυγόνο από τους πίνακες σχετικών ατομικών μαζών είναι Αr(Ο)= 16
και το μόριο του είναι Ο2 οπότε
Μr(Ο2)= 2* Αr(Ο) =2* 16 = 32.
 Είναι από τους πίνακες των σχετικών ατομικών μαζών
Αr(Ο)= 16 , Αr(Η)= 1 , Αr(S)= 32
και ο μοριακός τύπος του θειικού οξέος είναι H2SO4 ,
οπότε Μr(H2SO4)= 2* Αr(Η)+ Αr(S) + 4* Αr(Ο)= 2* 1+ 32 + 4* 16=98
ii. Το mol
Όπως το “Cubum” στη Χημεία χρησιμοποιείται η έννοια του mol.

άτομα Σ
1 mol ατόμων στοιχείου Σ =
ή ιόντων
(ii_1)

Αr(Σ) g
(μάζα)

μόρια Σ ή Χ.Ε.
1 mol μορίων =
στοιχείου Σ ή Χ.Ε.
(ii_2)

2
Μr(Σ ή Χ.Ε.) g
(μάζα)
ΣΤΟΙΧΕΙΟΜΕΤΡΙΑ

55.85 g Σίδηρος (Fe)     63.55 g Χαλκός (Cu)      118.69 g Κασσίτερος (Sn)      126.90 g  μοριακό Ιώδιο (Ι2)