9.

ud: mesopotamia eta

egipto
DBH 1. MAILA
 lehen atala. sarrera
Irakurri liburuko 206 eta 207. orriak, irakurri
aurkezpeneko lehenengo 6 diapositibak eta osatu
txosteneko lehen atala.
aintzin aroan barrena

iturria:
https://www.slideshare.net/123456rgs/cfakep
ath1-m-13-gaia-ibaietako-zibilizazioak-mesop
otamia-zs-rg-3530407
LEHEN ZIBILIZAZIO HANDIAK
EZAUGARRIAK:

1- Oso boteretsuak ziren.

2- Gizartea oso hierarkizatua

zegoen. Desberdintasun
asko zeuden eta bi talde
zeuden: pribilejiodunak eta
pribilegio gabeak.

3- Erainkuntza handiak
egiten zituzten. Tenplu,
jauregi...
lehen idazkerak. kuneiformea
- Mesopotamian azaldu zen lehen aldiz.
- Eguneroko beharrengatik (tenpluetako produktuak
erregistaratu behar zituzten apaizek…)sortu zen.
lEHENENGO IDAZKERAK. HIEROGLIFIKOA
- Egipziarrek asmatua.
- K.a. 3150 urte inguruan.
TXOSTENAREN LEHEN ZATIA (zuek badituzue fisikoki
galderak)
1) Kopiatu Aintzin aroko eskema.
2) Marraztu lehen zibilizazioen mapa.
3) Erantzun ondorengo galderak.
a) Zer gertaerak adierazten du historiaren sorrera?
b) Zein ezaugarri komun zituzten lehene zibilizazioen?
c) Zergatik deitzen zaie ibaietako zibilizazioak?
b
d) Zer da idazkera kuneiformea? Noiz, non eta zergatik sortu zen?
e) Idatzi zure izen abizenak kuneiformez.
f) Bereizi. Zein idazkera mota da irudi bakoitza?
a
bigarren atala.
mesopotamia
Mesopotamia. kokapena
Tigris eta Eufrates ibaien
artean kokatua dago
Mesopotamia. Literalki
“ibaien artean” esan nahi du
grekeraz.

Garrantzi handiko lurraldea

da merkataritzarako bide
estrategikoan dagoelako
(Mediterraneo eta Asia
Txikiaren artean dagoelako).
 HIZTEGIA:

mesopotamiako bilakaera historikoa (208) HIRI-ESTATUA

1. Sumeriarrak.Lehen hiriak sortu

ziren. Uruk eta Ur dira hauetako
bi. Hiri-estatuak dira.
2. Akadiarrak.Sargon izeneko
erregearekin Sumertar hiri-estatuak
garaitu zituzten.
3. Babiloniar inperioa. Hammurabirekin
inperioa sortu zen eta gainera
idatzizko legea jarri zuen.
4. Asiriar inperioa. Mediterraneraino
iritsi ziren Asurbanipalekin.
5. Neobabiloniar inperioa.
Nabukodonosor izan zen errege
garrantzitsuena.
 Mesopotamiako gizartea (210 or.)
HIERARKIZATUA dago.

EMAKUMEAK,GIZONEN MENPE.

Bakoitzaren ezaugarriak
jakiteko jo liburuko 210.
orrialdera.
Mesopotamiako erlijioa
HIZTEGIAN: POLITEISTA

- Politeistak ziren:
jainko-jainkosa asko zituzten.
Naturako fenomenoak ziren
jainkoak eta gizaki itxura zuten.
Adibidez, Enlil haizearen jainkoa
zen.

- Ez zuten hil osteko bizitzan

sinesten.
 Ishtar atea. Adreiluak

kultura eta artea

eta arkua erabiliaz

Oso trebeak ziren arteetan. Arkua eta ganga

erabiltzen zuten eta plataformen gainean
eraikitzen zituzten, uholdeengandik babesteko.
Horma lodiak zituzten eta koloretazko adreiluak.

Eraikin nagusiak hauek dira eta hirietan kokatzen

ziren (harresituak zeuden hiriak):

1-Tenplua. Justizia epaitegia eta eskola zegoen. Zigurat

2-Zigurat. Dorre mailakatu erraldoiak ziren.

Gurtzarako leku eta astronomia behatokiak ziren.

3-Jauregia. Erregearen bizitokia da.

Eskulturan estatuetan jainko eta erregeak

irudikatzen zituzten eta erliebeetan gertaera
nagusiak.
 Mesopotamiako

artea
eskultura, non ez duen
mugimendurik.

Babiloniako hiria. Ikus harresiak, tenplua eta jauregia,

eskegitako jardinak… Informazio gehiago:
https://www.youtube.com/watch?v=wulA4kb8MkY&t=1
58s

Gerra eszena adierazten

duen erliebea
hirugarren atala.
egipto
egipto. KOKAPENA
Nilo ibaiaren ondoan garatutako
zibilizazioa da. Mediterraneo eta
Itsaso Gorriak inguratzen ditu.
Ibaiak garrantzia zuen
biztanleria bertan pilatzen zen
eta komunikabidea zen ibaia.
egiptoko bilakaera historikoa (214-215 or.)
Metal Aroan bi erresuma zeuden: Egipto Beherea eta Egipto
Garaia. Menes izeneko erregeak bi erresumak bateratuko ditu
eta Egipto lehen faraoia bihurtu zen.

Bilakeraz gehiago jakiteko irakurri liburuko 214 eta 215

orrialdeak.

Menes erregea
nola antolatzen zen inperioa? (216 or)
1- Buruzagia FARAOIA zen. Botere guztiak zituen berak.Legeak
egiten zituen, merkataritza kontrolatzen zuen. Jauregi
handietan bizi ziren eta jainkotzat hartzen zituzten;
horregatik, belaunikatzen ziren eta debekatua zegoen
aurpegira begiratzea. Emakume batzuk faraoi izan ziren.
2- Nobleek ere boterea zuten. Probintziak gobernatzen
zituzten. Faraoiaren familiako kideak ziren.

3- Apaizak. Tenplua gobernatzen zuten.

4- Eskribak. Txostenak idazten zituzten, zergen bilketaz

arduratzen ziren eta fama handia zuten.

5- Armada. Mugak babesten zituzten.