Τμήμα Εφαρμοσμένης Πληροφορικής

Σχολή Επιστημών Πληροφορίας

ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Απόστολος Δασίλας, Επ. Καθηγητής

ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΟ ΕΤΟΣ 2018-2019

1
 ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ
• Το μάθημα Χρηματοοικονομική (Θεωρία) διεξάγεται κάθε Πέμπτη 12:00-
14:00 στο ΑΜΦ 12 για το Τμήμα Β (ΜΗ-Ω) και 14:00 -16:00 στο ΑΜΦ 12 για
το Τμήμα Α (Α-ΜΕ).

• Ώρες Γραφείου (τρίτος όροφος 331): Πέμπτη 11:00 -12:00 και Παρασκευή
11:00 -12:00.

• Email επικοινωνίας: dasilas@uom.gr

2
 ΣΤΟΧΟΙ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες στο μάθημα αυτό θα πρέπει να επιτύχουν
την:
1. Γνώση των βασικών εννοιών της Χρηματοοικονομικής Διοίκησης.

2. Ικανότητα χρησιμοποίησης αυτών ως εργαλείων ανάλυσης της

χρηματοοικονομικής λειτουργίας των επιχειρήσεων.

3. Λήψη σχετικών αποφάσεων με βάση τα αποτελέσματα της

χρηματοοικονομικής ανάλυσης.

4. Ευχέρεια χρήσης οποιασδήποτε εφαρμογής λογισμικού, τύπου

«φύλλων εργασίας» (spreadsheets), για την επίλυση
χρηματοοικονομικών προβλημάτων.

3
 ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΥΛΗΣ
1. Χρηματοοικονομική λειτουργία
2. Χρηματοπιστωτικό σύστημα
3. Βασικές οικονομικές καταστάσεις
4. Ανάλυση χρηματοοικονομικών δεικτών
5. Αποσβέσεις
6. Πηγές και χρήσεις κεφαλαίων
7. Xρονική αξία του χρήματος
8. Αποτίμηση αξιογράφων
9. Κόστος κεφαλαίου
10. Μέθοδοι αξιολόγησης επενδύσεων
11. Προϋπολογισμός επενδύσεων - Προσδιορισμός καθαρών
ταμειακών ροών
12. Ανάλυση νεκρού σημείου

4
 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΑ
ΒΙΒΛΙΑ
• 1. Νούλας, Αθ. (2015). «Χρηματοοικονομική Διοίκηση: Επενδυτικές
και Χρηματοδοτικές Αποφάσεις», Εκδόσεις Ανίκουλα-Αλεξίκος Ο.Ε,
Θεσσαλονίκη, Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 68380751, ISBN:
9789609148757.

• 2. Σουμπενιώτης, Δ. και Ταμπακούδης, Ι (2017). «Σύγχρονη

Χρηματοοικονομική Ανάλυση και Επενδύσεις», Αφοι Θ.
Καραγιώργου Ο.Ε. Θεσσαλονίκη, Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο:
68402043.

5
 ΤΡΟΠΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ /
ΕΞΕΤΑΣΗΣ
• Τελική γραπτή εξέταση εξαμήνου (ασκήσεις και ερωτήσεις πολλαπλής
επιλογής)

• Η τελική εξέταση πραγματοποιείται με κλειστά βιβλία και σημειώσεις

• Οι φοιτητές/τριες θα πρέπει να έχουν απλό κομπιουτεράκι τσέπης κατά

τη διάρκεια των εξετάσεων.

6
1. ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

7
ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ

• Η χρηματοοικονομική είναι η τέχνη και η επιστήμη της διαχείρισης

χρημάτων.

• Γενικά, η χρηματοοικονομική ασχολείται με τις αποφάσεις των

ατόμων και των επιχειρήσεων που αφορούν την κατανομή
οικονομικών πόρων (κεφαλαίων) σε εναλλακτικές χρήσεις υπό
συνθήκες αβεβαιότητας.

8
 Η ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ
ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ
Η γνώση της χρηματοοικονομικής μας επιτρέπει να δούμε πως
λειτουργεί μια επιχείρηση και τις πολιτικές που χρησιμοποιεί έτσι
ώστε να μπορούμε να κατανοούμε με σωστό τρόπο τις:

– οικονομικές καταστάσεις (ισολογισμοί - αποτελέσματα χρήσεως -

ταμειακές ροές),
– επενδυτικές και
– χρηματοδοτικές αποφάσεις.

9
 ΠΕΔΙΑ ΤΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ

• Χρηματοοικονομική Διοίκηση (Financial Management, Corporate

Finance)

• Χρηματοπιστωτικές Αγορές και Προϊόντα (Financial Markets and

Products)

• Επενδύσεις-χαρτοφυλάκια (Investments- Portfolios)

10
ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ (ΧΔ)

Γενικά, η Χρηματοοικονομική Διοίκηση απαντά στις ακόλουθες

τρεις ερωτήσεις:

1. Τι μακροπρόθεσμες επενδύσεις θα πρέπει η επιχείρηση να

κάνει;

2. Πως μπορεί η εταιρία να αντλήσει κεφάλαια για τις

απαιτούμενες επενδύσεις;

3. Τι ταμειακές ροές χρειάζεται για να πληρώνει τις υποχρεώσεις

της; (π.χ. διαχείριση κεφαλαίου κίνησης).

11
 ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ ΚΑΙ
ΠΡΟΪΟΝΤΑ
Η θεματική ενότητα «χρηματοπιστωτικές αγορές και προϊόντα»
ασχολείται με:

– την δομή και λειτουργία των χρηματοπιστωτικών αγορών,

– τα χαρακτηριστικά και την λειτουργία των διαφόρων

χρηματοοικονομικών προϊόντων.

12
 ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ-ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΑ

• Η θεματική ενότητα «επενδύσεις-χαρτοφυλάκια» ασχολείται με:

1. την αξιολόγηση επενδυτικών προϊόντων

2. την μέτρηση του κινδύνου και της απόδοσης

3. την σύνθεση χαρτοφυλακίου-αποτελεσματικά χαρτοφυλάκια

4. την διαχείριση χαρτοφυλακίου

13
 Η ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ
ΕΙΝΑΙ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΓΙΑ:
• Τον προσδιορισμό των οικονομικών στόχων της επιχείρησης

• Την παρακολούθηση της χρηματοοικονομικής κατάστασης μέσω

διαφόρων μεθόδων όπως αριθμοδεικτών

• Την αξιολόγηση της παραγωγικής δυναμικότητας

• Την αξιολόγηση επενδυτικών προγραμμάτων

• Τη διαχείριση ρευστότητας

• Τη διαχείριση των διαφόρων κινδύνων που αντιμετωπίζει μια

επιχείρηση

14
 ΟΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ
ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ
(FINANCIAL MANAGER ή CFO)
Οι 3 σημαντικότερες αποφάσεις του οικονομικού διευθυντή μιας
επιχείρησης είναι:

• Επενδυτικές αποφάσεις

• Χρηματοδοτικές αποφάσεις

• Τι ρευστότητα χρειάζεται η επιχείρηση για να πληρώνει τις

βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις

15
 ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ
Υπεύθυνος χρηματοοικονομικών (treasurer)
– Υπεύθυνος διαχείρισης αποθεμάτων
– Υπεύθυνος διαχείρισης πιστώσεων
– Υπεύθυνος προϋπολογισμού επενδύσεων παγίου κεφαλαίου

Υπεύθυνος λογιστηρίου (controller)

– Κοστολόγηση
– Χρηματοοικονομική λογιστική
– Φορολογία

16
 ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ

• Οι επενδυτικές αποφάσεις αφορούν μακροπρόθεσμες

επενδύσεις σε πάγια περιουσιακά στοιχεία (κεφαλαιουχικό
εξοπλισμό).

• Καμία επιχείρηση δεν μπορεί να ανταγωνιστεί και να επιβιώσει

μακροπρόθεσμα χωρίς την ανάληψη των σωστών αποφάσεων.

17
 ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΗΤΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΩΝ
ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ
Οι επενδυτικές αποφάσεις που θα πάρει μια επιχείρηση είναι ζωτικής
σημασίας διότι αυτές επηρεάζουν:

• Το μέγεθος της επιχείρησης

• Την ανταγωνιστικότητα

• Τις χρηματικές ροές

• Την κερδοφορία

• Τον κίνδυνο

18
• Την ρευστότητα της επιχείρησης
 ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΜΙΑΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗΣ
ΑΠΟΦΑΣΗΣ
• Οι χρηματορροές θα γίνουν στο μέλλον, είναι αβέβαιες, ενώ υπάρχει
μια βέβαιη εκροή χρημάτων τη στιγμή που γίνεται η επένδυση.

• Όμως και όταν ακόμη οι χρηματορροές είναι βέβαιες η χρονική

στιγμή που πραγματοποιούνται είναι σημαντικές.

19
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΔΥΟ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ
Έτος Α Β

0 -100.000 -100.000

1 40.000 0

2 40.000 0

3 40.000 0

4 40.000 180.000

Σύνολο 160.000 180.000

20
 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ

• Οι χρηματοδοτικές αποφάσεις έχουν να κάνουν με τις πηγές

άντλησης κεφαλαίων μέσω των οποίων η επιχείρηση χρηματοδοτεί
τις επενδύσεις και που επιτρέπουν την καθημερινή απρόσκοπτη
λειτουργία.

21
 ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ

ΞΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ

 Μακροπρόθεσμος  Παρακρατηθέντα
δανεισμός κέρδη
 Βραχυπρόθεσμος  Έκδοση νέων μετοχών
δανεισμός (ΑΜΚ)
 Τραπεζικός δανεισμός
 Έκδοση χρεογράφων
 Εγχώριο νόμισμα
 Ξένο νόμισμα 22
 ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΗΤΑ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΩΝ
ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ
Οι χρηματοδοτικές αποφάσεις είναι σημαντικότατες για μια επιχείρηση
διότι επηρεάζουν:

• Την κεφαλαιακή δομή (αναλογία ιδίων και ξένων κεφαλαίων)

• Τις οικονομικές υποχρεώσεις

• Τον χρηματοοικονομικό κίνδυνο

23
 ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ

– Μεγιστοποίηση των κερδών

– Μεγιστοποίηση της αξίας της εταιρίας

– Αύξηση μεριδίου αγοράς

24
 ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΜΕΓΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ
ΤΩΝ ΚΕΡΔΩΝ
• α. Δεν λαμβάνει υπόψη τη χρονική στιγμή που πραγματοποιείται η
χρηματική ροή.

• β. Δεν λαμβάνει υπόψη ότι τα πραγματοποιούμενα κέρδη δεν

αποτελούν αναγκαστικά χρηματικές εισροές για τους μετόχους
(μπορεί να είναι λογιστικά κέρδη και να μην διανεμηθούν με την
μορφή μερίσματος).

• γ. Δεν λαμβάνει υπόψη τον κίνδυνο που προέρχεται από την κάθε
επένδυση.

25
 ΚΥΡΙΟΣ ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
– Μεγιστοποίηση της αξίας της εταιρίας, δηλαδή η μεγιστοποίηση
του πλούτου των μετόχων.

– Οι αρμόδιοι για τα χρηματοοικονομικά θέματα διευθυντές

οφείλουν να επιδιώκουν την εξισορρόπηση των συμφερόντων
που σχετίζονται με την επιχείρηση (εργαζομένων, καταναλωτών,
προμηθευτών).

– Ανάμεσα στους ιδιοκτήτες και τους πιστωτές μιας επιχείρησης

είναι δυνατό να δημιουργηθούν συγκρούσεις.

– Διάσταση Μετόχων και Ομολογιούχων.

– Διάσταση Διοίκησης και Μετόχων (πρόβλημα αντιπροσώπευσης-

agency problem). Λύση είναι η παροχή stock options για
εξομάλυνση του προβλήματος αντιπροσώπευσης. 26
 ΚΑΙ ΠΩΣ ΜΕΤΡΙΕΤΑΙ Ο ΠΛΟΥΤΟΣ ΤΩΝ
ΜΕΤΟΧΩΝ;
• Ο πλούτος των μετόχων ορίζεται ως η παρούσα αξία των
μελλοντικών πληρωμών στους μετόχους (π.χ. μέσω μερισμάτων
κα).

• Ο πλούτος των μετόχων μετριέται μέσω της τιμής της μετοχής.

• Όσο ανεβαίνει η τιμή της μετοχής τόσο αυξάνεται ο πλούτος των

μετόχων.

27
Η ΤΙΜΗ ΤΗΣ ΜΕΤΟΧΗΣ ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ ΑΠΟ:

• το μέγεθος,

• τον κίνδυνο και

• την χρονική στιγμή των χρηματικών ροών που αναμένεται να έχει

η επιχείρηση.

28
 ΑΠΟΦΑΣΗ ΕΠΕΝΔΥΣΗΣ

• Πριν από την απόφαση για μια επένδυση ο οικονομικός διευθυντής

θα αναλύσει τον κίνδυνο και την απόδοση.

• Εάν η προτεινόμενη απόδοση αυξάνει την τιμή της μετοχής τότε θα

πραγματοποιηθεί, διαφορετικά θα απορριφθεί.

29
 ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΑΞΙΑΣ

• Επιχειρήσεις οι οποίες αποτυγχάνουν να δημιουργήσουν αξία για

τους μετόχους αδυνατούν να προσελκύσουν ίδια κεφάλαια για
χρηματοδότηση επενδύσεων.

• Χωρίς ίδια κεφάλαια καμία επιχείρηση δεν μπορεί να διατηρηθεί

στην αγορά μακροπρόθεσμα.

30
 ΕΡΩΤΗΜΑ

• Εάν ο σκοπός της επιχείρησης είναι η αύξηση της αξίας της, μήπως
παραμελεί:

• το προσωπικό της,

• τους πελάτες της και

• τους προμηθευτές της;

31
 ΤΙ ΔΕΙΧΝΟΥΝ ΟΙ ΕΡΕΥΝΕΣ

• Οι έρευνες δείχνουν ότι οι καλές εταιρείες δεν ικανοποιούν μόνο

τους μετόχους αλλά διατηρούν και πολύ καλές σχέσεις με
προσωπικό, πελάτες και προμηθευτές.

• Οι εταιρείες αυτές αναγνωρίζουν ότι η επίτευξη του στόχου δεν

μπορεί να πραγματοποιηθεί χωρίς τη διατήρηση καλού κλίματος με
προσωπικό, πελάτες και προμηθευτές.

32