BEYNƏLXALQ MÜHASİBAT UÇOTUNUN ƏSASLARI İmtahan Sualları Toplusu 15 Kop PDF

BEYNƏLXALQ
МЦЩАСИБАТ УЧОТУНУН
ЯСАСЛАРЫ
(бейнялхалг)
Имтащан суаллары топлусу

BPP Learning Media Ltd are grateful to the Association of Chartered Certified Accountants (ACCA) for
permission to reproduce past examination questions. The suggested solutions in the exam answer
bank have been prepared by BPP Learning Media Ltd except where otherwise stated.
BPP Learning Media ltd ACCA təşkilatına keçmiş imtahan suallarını yenidən nəşr etməy icazə
e
verdiyi üçün təşəkkür edir. Praktiki suallar toplusunda təklif edilən cavablar, digər hallar istisna
olmaqla, BPP Learning Media Ltd tərəfindən hazırlanmışdır.
Tərcüməçi heyəti
Pərvin Əbilov
Ziya Əlizadə
Nürəddin Səmədzadə
Tə rcüm ə h ey ə tinin rəhbə ri: Elşə n R əhim o v

ǰȔȚȈȡȈȕ ǹțȈȓȓȈȘ ǺȖȗȓțșțȕțȕ
ǴȞȕȌȧȘȐȢȈȚȣ
Sˬhifˬlˬrin
Vaxt
Ballar n˭mrˬsi
Dˬqiqˬ ilˬ
Sual Cavab
ǴȞȡȈșȐȉȈȚ țȟȖȚț ȒȖȕșȍȗșȐȑȈȓȈȘȣ

1 ʙʲ˄˩˕ˏ˩ʶ ˖˙ʲˏ˩: ʂˢ˧ʲ˖ˆʴʲ˘ ˙ˣ˓˘˙ ˊ˓ˑ˖ʺ˔˖ˆˇʲˏʲ˕˩ - - 4 138
2 ʂˢ˧ʲ˖ˆʴʲ˘ ˙ˣ˓˘˙ ˊ˓ˑ˖ʺ˔˖ˆˇʲˏʲ˕˩ - I 18 24 4 138
3 ʂˢ˧ʲ˖ˆʴʲ˘ ˙ˣ˓˘˙ ˊ˓ˑ˖ʺ˔˖ˆˇʲˏʲ˕˩ - II 15 20 6 139
ǴȈȓ-ȔȈȚȍȘȐȈȓ ȍȡȚȐȑȈȚȓȈȘȣ
4 Hazırlıq sualı: ʈʲː˔ˆ 16 22 8 139
5 ʂʲˏ-ːʲ˘ʺ˕ˆʲˏ ʺ˧˘ˆˇʲ˘ˏʲ˕˩ 8 14 9 140
ǻȏțȕȔȞȌȌȧȚȓȐ ȈȒȚȐȊȓȧȘ
6 Hazırlıq sualı: ʇˆ˟˟˓ˑ - - 12 141
7 ʍ˄˙ˑːˢʹʹˮ˘ˏˆ ːʲʹʹˆ ʲˊ˘ˆʵˏˮ˕ 17 23 13 142
8 ʍ˄˙ˑːˢʹʹˮ˘ˏˆ ʶʺˇ˕ˆ-ːʲʹʹˆ ʲˊ˘ˆʵˏˮ˕ 10 13 16 143
ȁȍșȈȉȓȈȘȈ ȌȞȏȧȓȐȠȓȧȘ
9 Hazırlıq sualı: ʒɹ ˦ˆ˕ˊˮ˘ˆ-ːˢ˧ʲ˖ˆʴʲ˘ ˧ʺ˖ʲʴˏʲ˕˩ - - 17 144
10 Hazırlıq sualı: ɼʲ˘ʺ˖ ʚ˓˟˟ˆ ʙʲ˙˖ - - 18 145
11 Hazırlıq sualı: ɩˮ˕˔ʲ ˓ˏ˙ˑːʲˇʲˑ ʴ˓˕˨ˏʲ˕ - - 19 146
12 ʙʺ˖ʲʴˏʲ˕ʲ ʹˢ˄ˮˏˆ˦ˏˮ˕ 20 27 19 147
ǵȧȏȈȘȧȚ ȡȍșȈȉȓȈȘȣ
13 ʙʲ˄˩˕ˏ˩ʶ ˖˙ʲˏ˩: ʘˆːˆ˘ʲ˕ - - 22 149
14 ʃˮ˄ʲ˕ˮ˘ ˧ʺ˖ʲʴˏʲ˕˩ 20 27 23 150
ǩȈȕȒ ȟȣȝȣȠȓȈȘȣ Ȑȓȧ ȞȏȓȧȠȌȐȘȔȧ

15 ʙʲ˄˩˕ˏ˩ʶ ˖˙ʲˏ˩: ɼʺˇˑ - - 27 151
16 ʙʲ˄˩˕ˏ˩ʶ ˖˙ʲˏ˩: ʚ˓˕˨ - - 28 153
17 ɩʲˑˊ ˣ˩ˠ˩˦ˏʲ˕˩ ˆˏˮ ˢ˄ˏˮ˦ʹˆ˕ːˮ 19 25 29 154
ǹȧȡȊȓȧȘ
18 Hazırlıq sualı: ʕ˓ˊ˘ʲʵ (2005-˨ˆ ˆ˓ˆˑ ˆˇ˙ˑ ʲˇ˩) - - 32 155
19 ɳ˙˕ˑʲˏ ʶʺˇʹˏˮ˕ˆ ʵˮ ˊ˭ːˮˊˣˆ ˧ʺ˖ʲʴˏʲ˕˩ - I 16 22 33 156
20 ɳ˙˕ˑʲˏ ʶʺˇʹˏˮ˕ˆ ʵˮ ˊ˭ːˮˊˣˆ ˧ʺ˖ʲʴˏʲ˕˩ – II 18 24 36 157
ǵȈȚȈȔȈȔ ȑȈȏȣȓȈȘ
21 Hazırlıq sualı: ɧˏ˘ʺ˖ (ˆˇ˙ˑ 2003) - - 39 157
22 ʃʲ˘ʲːʲː ˇʲ˄˩ˏʲ˕ 28 24 40 158
ǰȔȚȈȡȈȕ ǹțȈȓȓȈȘ ǺȖȗȓțșțȕțȕ
ǴȞȕȌȧȘȐȢȈȚȣ
Sˬhifˬlˬrin
Vaxt
Ballar n˭mrˬsi
Dˬqiqˬ ilˬ
Sual Cavab
ǶȘȚȈȓȣȋȓȈȘ
23 Hazırlıq sualı: ʆɮɫ ɼʅ - - 43 159
24 Hazırlıq sualı: ʁʺ˓ˑ ʵˮ ʂʲ˕ˊ (ˆˇ˙ˑ 2006) - - 44 160
25 ʅ˕˘ʲˏ˩ʶˏʲ˕ 24 32 44 161
ȀȐȘȒȧȚȓȧȘȐȕ ȔȈȓȐȑȑȧ ȡȍșȈȉȈȚȓȈȘȣ

26 Hazırlıq sualı: ɩ˓ˑ˙˖ ʺːˆ˖˖ˆˇʲ˖˩ - - 48 163
27 Hazırlıq sualı: ʙʲʶˏʲ˕˩ˑ ʺːˆ˖˖ˆˇʲ˖˩ - - 49 164
28 Hazırlıq sualı: ʘ˙˖ʵʲ˔ (ˆˇ˙ˑ 2005) - - 49 164
29 ʘˆ˕ˊˮ˘ˏˮˆ˕ ːʲˏˆˇˇˮ ˧ʺ˖ʲʴʲ˘ˏʲ˕˩ - I 17 23 51 166
30 ʘˆ˕ˊˮ˘ˏˮˆ˕ ːʲˏˆˇˇˮ ˧ʺ˖ʲʴʲ˘ˏʲ˕˩ - II 18 24 54 167
31 ʙʺ˖ʲʴʲ˘ ˘ʲ˕ˆˠˆˑʹˮˑ ˖˓ˑ˕ʲ ʴʲ˦ ʵʺ˕ːˆ˦ ˧ʲʹˆ˖ˮˏˮ˕ (ːʲˏˆˇˇˮ 8 11 57 168
ʵˮ˄ˆˇˇˮ˘ˆ ˧ʲʶʶ˩ˑʹʲ ˧ʺ˖ʲʴʲ˘ ˘ʲ˕ˆˠˆ)
Ƿțȓ ȊȧșȈȐȚȓȧȘȐȕȐȕ ȡȧȘȧȒȧȚȐ ȡȈȋȋȣȕȌȈ

ȡȍșȈȉȈȚ
32 Hazırlıq sualı: ʈˆ˓˙ˊ˖ (ˆˇ˙ˑ 2005) - - 59 168
33 ʆ˙ˏ ʵˮ˖ʲˆ˘ˏˮ˕ˆˑˆˑ ˧ˮ˕ˮˊˮ˘ˆ ˧ʲʶʶ˩ˑʹʲ ˧ʺ˖ʲʴʲ˘ 16 22 60 169
QarȣȠȣq suallar toplusu

34 Qar˩˦˩q suallar toplusu – ʛ 42 56 63 170
35 Qar˩˦˩q suallar toplusu – ʛʛ 40 53 68 172
36 Qar˩˦˩q suallar toplusu – ʛʛʛ 40 53 74 175
37 Qar˩˦˩q suallar toplusu – ʛɪ 38 51 81 177
38 Qar˩˦˩q suallar toplusu – ɪ 42 56 89 179
39 Qar˩˦˩q suallar toplusu – ɪʛ 38 51 96 182
40 Qar˩˦˩q suallar toplusu – ɪʛʛ 44 59 102 185
ȇȓȈȊȧ ȚȍșȚ șțȈȓȓȈȘȣ

41 Mˢhasibat uˣotu prinsiplˬri vˬ qaydaları 11 15 112 190
42 Maliyyˬ hesablarının hazırlanması 37 50 113 190
43 Mˢhasibat uˣotu konvensiyaları vˬ ˮstandartlar˩ 24 32 121 195
44 Son hesabatlar vˬ pul vˬsaitlˬrinin hˬrˬkˬti haqqında 24 32 126 200
hesabatlar
ИМТАЩАН СУАЛЛАРЫ
ТОПЛУСУ
3
СУАЛЛАР
1. Щазырлыг суалы:
Мцщасибат uчоту консепсийалары
Дюрд мцщасибат учоту консепсийасыны эюстярин вя онлардан щяр биринин малиййя щесабатларынын
дцзэцн тягдиматына неъя тясир етдийини изащ един.
2. Мцщасибат uчоту консепсийалары - Ы 24 дяг.

1 Тарихи (илкин) дяйяр конвенсийасы
А Zаман кечдикъя дяйишян гиймятляри нязяря алмыр.
Б Yалныз кечмиш ямялиййатлары учота алыр.
Ъ Bцтцн активляри ширкятин онлар цзря чякдийи мясряфляр ясасында дяйярляндирир вя
амортизасийаны нязяря алмыр.
Д Учот йазыларында ъари дяйяр учоту системи иля явяз олунмушдур. (2 бал)
2 Мцщасибат учотунун ясас мягсяди

А Hяр бир актив вя ющдялик цчцн щесабларын сахланылмасыдыр.
Б İстифадячиляри малиййя мялуматлары иля тямин етмякдир.
Ъ Yохлама балансынын щазырланмасыдыр.
Д Hяр бир малиййя ямялиййатынын айрыъа учота алынмасыдыр. (2 бал)
3 Гиймятляр артан заман активлярин дяйярини азалдан, мянфяяти ися чохалдан учот
консепсийасы вя йа конвенсийасы
А Fяалиййятин фасилясизлийи консепсийасы.
Б Eщтийатлылыг консепсийасы.
Ъ Rеализасийа консепсийасы.
Д Tарихи (илкин) дяйяр конвенсийасы. (2 бал)
4 Активлярин “ликвидасийа” дяйяри иля дейил, халис баланс дяйяри иля дяйярляндирилмясини тяляб
едян учот консепсийасы
А Əщямиййятлилик консепсийасы.
Б Fяалиййятин фасилясизлийи консепсийасы.
Ъ Tарихи (илкин) дяйяр конвенсийасы.
Д Kоммерсийа мцяссисяси консепсийасы. (2 бал)
5 Мцщасибат учоту бярабярлийини ашаьыдакы формада йазмаг олар

А Aктивляр цстяэял мянфяят, чыхылсын пул вясаитляринин сащибкар тяряфиндян
дювриййядян чыхарылмасы, чыхылсын ющдяликляр, бярабярдир илин сонуна галан капитал
Б Aктивляр чыхылсын ющдяликляр, чыхылсын пул вясаитляринин сащибкар тяряфиндян
дювриййядян чыхарылмасы, бярабярдир илин яввялиня олан капитал, цстяэял мянфяят
Ъ Aктивляр чыхылсын ющдяликляр чыхылсын илин яввялиня олан капитал, цстяэял пул
вясаитляринин сащибкар тяряфиндян дювриййядян чыхарылмасы, бярабярдир мянфяят.
(1 бал)
4
СУАЛЛАР
6 Яэяр мцяссисянин сащиби мал-материал ещтийатларындан фярди истифадя цчцн маллар

эютцрярся, нязяря алынмалы учот консепсийасы aşağıdakılardan hansıdır?
А Eщтийатлылыг консепсийасы.
Б Kапитализасийа консепсийасы.
Ъ Pул ващиди консепсийасы.
Д Kоммерсийа мцяссисяси консепсийасы. (2 бал)
7 Активляр, адятян, ашаьыдакылардан щансына ясасян дяйярляндирилир?

А Явязетмя дяйяри.
Б Тарихи (илкин) дяйяр.
Ъ Халис реализя дяйяри. (1 бал)
8 Сатыш цзря эялир йалныз маллар сатылдыгдан вя хидмят эюстярилдикдян сонра танынмалыдыр;
məsrəflər хидмят ялдя едилдикдя вя маллар алындыгда чякилир
Йухарыда эюстярилянляри ящатя едян учот консепсийасы aşağıdakılardan hansıdır?
А Eщтийатлылыг консепсийасы.
Б Əщямиййятлилик консепсийасы.
Ъ Hесаблама консепсийасы.
Д İкили аспект консепсийасы. (2 бал)
9 Эяляъякдя йаранмасы эюзлянилян зярярлярин габагъадан мцяййян едилмяси вя дярщал

учота алынмасыны тяляб едян учот консепсийасы aşağıdakılardan hansıdır?
А Dавамлылыг консепсийасы.
Б Hесаблама консепсийасы.
Ъ Eщтийатлылыг консепсийасы.
Д Fяалиййятин фасилясизлийи консепсийасы. (2 бал)
10 Сатыш, бу барядя разылыьа эялиняркян дейил, мал вя йа хидмятляр тяъщиз олундугдан вя

щесаб-фактура эюндярилдикдян сонра танынмалыдыр. Бу, щансы учот консепсийасына
уйьундур?
А Rеализасийа консепсийасы.
Б Dавамлылыг консепсийасы.
Ъ Fяалиййятин фасилясизлийи консепсийасы.
Д Əщямиййятлилик консепсийасы. (2 бал)
(Ъями = 18 бал)
5
СУАЛЛАР
3. Мцщасибат учоту консепсийалары - ЫЫ 20 дяг.

1 Ашаьыда малиййя мялуматларынын бязи хцсусиййятляри эюстярилмишдир.
1 Нейтраллыг
2 Ещтийатлылыг
3 Тамлыг
4 Вахтында тягдим етмя
БМУСШ-нин Малиййя Щесабатларынын Щазырланмасы вя Тягдиматы цзря Чярчивя Сянядиня
ясасян, ашаьыдакылардан щансы етибарлылыьа аиддир?
А Yалныз 1, 2 вя 3 .
Б Yалныз 1, 2 вя 4.
Ъ Yалныз 1, 3 вя 4.
Д Yалныз 2, 3 вя 4. (2 бал)
2 Учот консепсийалары щаггында ашаьыда верилян ифадялярдян щансы доьрудур?

1 Пул ващиди консепсийасына ясасян, йалныз пул ващидляри иля юлчцля билян маддяляр
малиййя щесабатларында танына билярляр.
2 Ещтийатлылыг консепсийасы малиййя щесабатлары щазырланан заман активлярин
дяйяринин азалдылмасы, ющдяликлярин ися шиширдилмяси демякдир.
3 Тарихи (илкин) дяйяр консепсийасына ясасян, бцтцн активляр онларын илкин ямялиййат
мясряфляриня uyğun olaraq танынмалыдыр.
4 Мащиййятин формадан цстцнлцйц конвенсийасына ясасян, щцгуги ъящятдян
мцмкцн олдугда, малиййя щесабатларында ямялиййатын йалныз щцгуги формасы
дейил, игтисади мащиййяти эюстярилмялидир.
А 1, 2 вя 3
Б 1, 2 вя 4
Ъ 1, 3 вя 4
Д 2, 3 вя 4 (2 бал)
3 Ашаьыда учот консепсийалары иля баьлы бир нечя фикир гейд едилмишдир.
1 Уйьунлуг вя етибарлылыг арасында таразлыьын ялдя едилмяси заманı нязяря алынмалы
ян ваъиб амил истифадячилярин игтисади гярар гябул етмя тялябатларыны мцмкцн
олдуьу гядяр гаршыламагдыр.
2 Ящямиййятлилик анлайышына ясасян йалныз физики ъящятдян мювъуд олан активляр
танына билярляр.
3 Мащиййятин формадан цстцнлцйц конвенсийасына ясасян, малиййя щесабатларында
ямялиййатын коммерсийа мащиййятиндян фяргляндийи щалларда беля, онун щцгуги
формасы эюстярилмялидир.
БМУСШ-нин Малиййя Щесабатларынын Щазырланмасы вя Тягдиматы цзря Чярчивя Сянядиня
ясасян, йухарыда эюстярилянлярдян щансы фикир доьрудур (яэяр доьру оланы вардырса)?
А Yалныз 1
Б Yалныз 2
Ъ Yалныз 3
Д Щеч бири (2 бал)
6
СУАЛЛАР
4 Ещтийатлылыг консепсийасына верилян изащлардан щансы БМУСШ-нин Малиййя Щесабатларынын

Щазырланмасы вя Тягдиматы цзря Чярчивя Сянядиндя эюстярилян изаща даща чох уйьун
эялир?
А Гейри-мцяййян шяртляр алтында мцщакимя йцрцдяркян ещтийатлы олмаг.
Б Эялир вя мянфяят реализя олунмайана гядяр танынмыр вя бцтцн мялум ющдяликляр
цзря гиймятляндирилмиш ющдялик (ещтийат) йарадылыр.
Ъ Ганунвериъилийин вя учот стандартларынын бцтцн тялябляриня ямял едилир. (1 бал)
5 Гиймятляр артан заман тарихи (илкин) дяйяр консепсийасынын тятбиги мцяссисянин

активляринин дяйяриня вя онун мянфяятиня неъя тясир эюстярир?
А Щям активлярин дяйяри, щям дя мянфяят азалдылыр.
Б Щям активлярин дяйяри, щям дя мянфяят шиширдилир.
Ъ Активлярин дяйяри азалдылыр, мянфяят ися шиширдилир.
Д Активлярин дяйяри шиширдилир, мянфяят ися азалдылыр. (2 бал)
6 Учот консепсийалары вя сийасятляри щаггында ашаьыда эюстярилян ифадялярдян щансы(лар)

доьрудур?
1 Яэяр учот сийасятиндя дяйишиклик ящямиййятли тясиря маликдирся, о, гейри-ади маддя
кими ачыгланмалыдыр.
2 Малиййя щесабатларында мялуматлар коммеrсийа вя мцщасибат сащясиндя кифайят
гядяр биликли инсанлар тяряфиндян баша дцшцляъяк тярздя тягдим олунмалыдыр.
3 Мцяссисяляр юз малиййя вязиййятлярини мющкямляндирмяк цчцн эизли ещтийатлар
йаратмалыдыр.
4 Маддялярин мцхтялиф дюврляр цзря ейни шякилдя (давамлылыг принсипи) учота
алынмасы мцяссисяляр арасында мцгайисялилийин тямин олунмасы цчцн ясас щесаб
едилир вя бу сябябдян, давамлылыг консепсийасы ещтийатлылыг кими консепсийалардан
цстцн тутулмалыдыр.
А 1 вя 4
Б 2 вя 3
Ъ 3 вя 4
Д Yалныз 2 (2 бал)
7 Ашаьыда эюстярилянлярдян щансы ещтийатлылыг консепсийасынын БМУСШ-нин Малиййя

Щесабатларынын Щазырланмасы вя Тягдиматы цзря Чярчивя Сянядиндя ясас анлайыш кими
эюстярилян изащына даща уйьундур?
А Мцщасибат учоту йазыларынын вя малиййя щесабатларынын ящямиййятли сящвлярдян
азад олunмасыны тямин етмяк.
Б Гейри-мцяййян шяртляр алтында щесабламалар едиляркян ещтийатлы олмаг.
Ъ Активляри вя мянфяяти азалтмаг, ющдялик вя зярярляри ися шиширтмяк.
Д Малиййя щесабатларынын бцтцн учот стандартларына вя щцгуги тялябляря
уйьунluğunu тямин етмяк. (2 бал)
7
СУАЛЛАР
8 Малиййя мялуматларынын вя учот консепсийаларынын хцсусиййятляри барядя ашаьыда гейд

олунан фикирлярдян щансылар доьрудур (яэяр доьру оланы вардырса)?
1 Мащиййятин формадан цстцнлцйц консепсийасына ясасян, игтисади мащиййятиндян
асылы олмайараг, ямялиййатын щцгуги формасы малиййя щесабатларында якс
олунмалыдыр.
2 Тарихи (илкин) дяйяр консепсийасына ясасян, йалныз пул ващиди иля юлчцля билян
маддяляр малиййя щесабатларында танына билярляр.
3 Бязян, истифадячиляр тяряфиндян баша дцшцлмяси чятин олдуьуна эюря, уйьун вя
етибарлы олан möəyyən мялуматларын малиййя щесабатларында эюстярилмямяси тяляб
олунур.
А Yалныз 1 вя 2.
Б Yалныз 2 вя 3.
Ъ Yалныз 1 вя 3.
Д Фикирлярдян щеч бири дцзэцн дейилдир. (2 бал)
4. Щазырлыг суалы: Сампи

Сампи ширкяти баьлар цчцн мцхтялиф нюв мебеллярин истещсалы иля мяшьулдур. Ширкят мал-материал
ещтийатларынын гиймятляндирилмяси цчцн ФЫФО методундан истифадя едир, лакин ФЫФО явязиня
чякили орта дяйяр методунун тятбигинин мал-материал ещтийатларынын дяйяриня тясирини билмяк
истяйир.
28 феврал 20Х8-ъи ил тарихиндя ширкятин мал-материал ещтийатларында 4,000 ядяд пластик стол мювъуд
иди вя мал-материал ещтийатларынын дяйяри щяр ики методун тятбиги иля щесабланмышдыр:
Щяр ващидин Ъями дяйяр
илкин дяйяри
$ $
Метод
ФЫФО 16 64,000
Чякили орта 13 52,000
20Х8-ъи илin март айы ярзиндя мал-материал ещтийатларында щярякят aşağıdakı шякилдя
олмушдур.
Заводдан гябул едилмиш:
Ващидлярин Щяр ващид цзря
сайы iстещсал мясряфи
$
Тарих
8 март 3,800 15
22 март 6,000 18
Сатыш:
Ващидлярин сайы
Тарих
12 mарт 5,000
18 mарт 2,000
24 mарт 3,000
28 mарт 2,000
8
СУАЛЛАР
ФЫФО методуна ясасян, 31 март 20Х8-ъи ил тарихиндя мал-материал ещтийатлары $32,400 мябляьиндя
гиймятляндирилмишдир.
Тяляб олунур
Чякили орта дяйяр методунун тятбиги иля мал-материал ещтийатларынын 31 март 20Х8-ъи ил тарихиня
дяйярини щесаблайын.
(Мал-материал ещтийатларынын дяйярини щесаблайаркян, тяляб олундугда щесабламаларынызы ян
йахын йцзлцйя гядяр йуварлаглашдырмалы вя щяр бир дяйишиклик тарихинi нязяря алмалысыныз)
5. Мал-материал ещтийатлары 22 дяг.

1 30 сентйабр 20Х2-ъи ил тарихиндя баш вермиш йаньын ширкятин мал-материал ещтийатларынын бир
щиссясини вя мал-материал ещтийатларынын гейдляри сахланылан сянядляри мящв етмишдир.
Ашаьыдакы мялуматлар верилмишдир:
$
1 сентйабр 20Х2-ъи ил тарихиндя мал-материал ещтийатлары 318,000
20Х2-ъи ил сентйабр айы ярзиндя сатыш 612,000
20Х2-ъи ил сентйабр айы ярзиндя алыш 412,000
30 сентйабр 20Х2-ъи ил тарихиндя йахшы щалда олан мал-материал ещтийатлары 214,000
Мяъму мянфяят сатышын 25%-ни тяшкил едир.
Бу мялуматлара ясасланараг, мящв едилмиш мал-материал ещтийатларынын дяйярини
щесаблайын
А $96,000
Б $271,000
Ъ $26,400
Д $57,000 (2 бал)
2 Истещсалат ширкятинин мал-материал ещтийатларынын малиййя вязиййяти щаггында щесабатда

эюстярилмяли олан дяйяри щесабланаркян, ашаьыдакы мясряфлярдян щансы щазыр мящсул
ещтийатларынын илкин дяйяриня ялавя едиля биляр?
1 Мцяссисяйя дашынма.
2 Мцяссисядян дашынма.
3 Завод аваданлыгларынын амортизасийасы.
4 Щазыр мящсулларын сахланылмасы цзря мясряфляр.
5 Завод rəhbərləринин маашлары.
Ъ Yалныз 1, 3 вя 5.
Д Yалныз 1, 2, 3 вя 4. (2 бал)
9
СУАЛЛАР
3 31 йанвар 20Х3-ъц ил тарихиндя дюврцн сонуна олан мал-материал ещтийатларынын илкин

дяйяри $284,700 тяшкил едирди.
Илкин дяйяря ашаьыдакы маддяляр ялавя едилмишдир:
1 Щяр биринин илкин дяйяри $80 мябляьиндя олан вя $150 мябляьиня сатыла билян 400
ядяд палто. Истещсал гцсуру сябябиндян, онлар малиййя вязиййяти щаггында щесабат
тарихиндян сонра юз нормал сатыш гиймятляринин 50%-ня сатылмышдыр. Сатышла баьлы
хяръляр мядахиллярин 5%-ни тяшкил едирди.
2 Щяр биринин илкин дяйяри $20 мябляьиндя олан 800 ядяд йубка. Бунларын да гцсурлу
олдуьу ашкар едилмишдир. 20Х3-ъц илин феврал айында апарылмыш бярпа ишляриндя щяр
йубкайа эюря $5 сярф едилмиш вя бцтцн йубкаларын бирликдя сатыш мясряфляри $800
мябляьиндя олмушдур. Йубкаларын щяр бири $28 гиймятиня сатылмышдыр.
Мал-материал ещтийатлары адлы 2 №-ли БМУС-йя ясасян, йухарыда эюстярилян маддяляри
нязяря алдыгдан сонrа мал-материал ещтийатларынын дяйяри ня гядяр олмалыдыр?
А $281,200
Б $282,800
Ъ $329,200
Д Йухарыдакылардан щеч бири. (2 бал)
4 Ширкят юз мал-материал ещтийатларыны ФЫФО методундан истифадя етмякля дяйярляндирир. 1

май 20Х2-ъи ил тарихиндя ширкятин мал-материал ещтийатларында щяр биринин илкин дяйяри $190
мябляьиндя олан 700 мцщяррик вар иди.
30 апрел 20Х3-ъц ил тарихиндя битян ил ярзиндя нювбяти ямялиййатлар баш вермишдир:
20Х2
1 ийул Щяр биринин илкин дяйяри $220 мябляьиндя олан 500 ядяд мцщяррик
сатын алынды
1 нойабр 400 ядяд мцщяррик $160,000 гиймятиня сатылды
20Х3
1 феврал Щяр биринин илкин дяйяри $230 олан 300 ядяд мцщяррик сатын алынды
15 апрел 250 ядяд мцщяррик $125,000 гиймятиня сатылды
Ширкятин 30 апрел 20Х3-ъц ил тарихиндя дюврцн сонуна олан мал-материал ещтийатларынын
дяйяри ня гядяр олмушдур?
А $188,500
Б $195,500
Ъ $166,000
Д Бунлардан щеч бири. (2 бал)
5 Мал-материал ещтийатлары адлы 2 №-ли БМУС-йя ясасян, мал-материал ещтийатларынын

гиймятляндирилмяси щаггында ашаьыдакы ифадялярдян щансы доьрудур?
1 Мал-материал ещтийатлары адятян илкин дяйяр вя халис реализя дяйяринин даща бюйцк
оланы иля дяйярляндирилир.
2 Ширкят тяряфиндян истещсал олунан мящсулларын дяйяриня йалныз хаммал вя ишчи
гцввяси дахил едилир. Гаимя мясряфляри дахил едиля билмяз.
3 ЛЫФО (сон дахил олан илк хариъ олур) методундан мал-материал ещтийатларынын
гиймятляндирилмяси цчцн истифадя едиля билмяз.
4 Яэяр сатыш гиймятиндян мянфяят маржасы чыхылдыгдан сонра ялдя едилян дяйяр
сатылмыш малларын щягиги майа дяйяриня тягрибян уйьундурса, сатышын майа
дяйярини бу ъöр щесабламаг олар.
А Yалныз 1, 3 вя 4.
Ъ Yалныз 3 вя 4. (1 бал)
10
СУАЛЛАР
6 Щесабат тарихи 31 октйабр тарихиндя олан ширкятдя 4 нойабр 20Х3-ъц ил тарихиндя мал-
материал ещтийатларынын физики йохланышы щяйата кечирилмиш вя бунунла, щямин тарихдя олан
мал-материал ещтийатларынын илкин дяйяринин $483,700 мябляьиндя олмасы мцяййян
едилмишдир.
1 нойабр 20Х3 вя 4 нойабр 20Х3-ъц ил тарихляри арасында нювбяти ямялиййатлар баш
вермишдир:
1 Тяъщизатчылардан $38,400 дяйяриндя мал алынмышдыр.
2 Илкин дяйяри $14,800 мябляьиндя олан маллар $20,000 мябляьиня сатылмышдыр.
3 Мцштяри октйабр айында $600 мябляьиня сатын aldığı вя $400 илкин дяйяри олан
маллары йахшы щалда эери гайтармышдыр.
4 Ширкят октйабрда $1,800 илкин дяйяри олан маллары тяъщизатчыйа эери гайтармыш вя
буна эюря тяъщизатчыдан кредит нотасы алмышдыр.
Бу мялумата ясасланараг, 31 октйабр 20Х3-ъц ил тарихиндя ширкятин малиййя
щесабатларында дюврцн сонуна олан мал-материал ещтийатлары щансы мябляьдя
эюстярилмялидир?
А $458,700
Б $505,900
Ъ $508,700
Д $461,500 (2 бал)
7 Ъари ил цчцн малиййя щесабатлары щазырланаркян, шикрятин дюврцн сонуна олан мал-
материал ещтийатлары олдуğuндан $300,000 мябляьиндя аз эюстярилмишдир.
Яэяр бу сящв дцзялдилмяся, тясири нecə олаъагдыр?
А Ъари илин мянфяяти олдуьундан чох, нювбяти илин мянфяяти ися олдуьундан аз
эюстяриляъяк.
Б Ъари илин мянфяяти олдуьундан аз эюстяриляъяк, нювбяти илин мянфяятиня ися щеч бир
тясир etməyəcək.
Ъ Ъари илин мянфяяти олдуьундан аз, нювбяти илин мянфяяти ися олдуьундан чох
Д Ъари илин мянфяяти олдуьундан чох эюстяриляъяк, лакин нювбяти илин мянфяятиня тясир
etməyəcək. (2 бал)
8 30 сентйабр 20Х3-ъц ил тарихиндя, щесабат илинин сонунда ширкятин мал-материал ещтийатлары

$386,400 мябляьиндя гиймятляндирилмишдир.
Бу ъями дяйяря нювбяти маддяляр дахил едилмишдир:
1 Щяр биринин илкин дяйяри $18 мябляьиндя олан 1000 ядяд məhsul vahidi. Бу məhsul
20Х3-ъц илin октйабр айында щяр бири $15 гиймятиня сатылмыш вя сатышла баьлы
мясряфляр $800 тяшкил етмишдир.
2 1973-ъц илдя щяр бири $100 гиймятиня алынмыш беш мал-материал ещтийаты маддяси
20Х3-ъц илin октйабр айыnda $1,000 гиймятиня (сатыш хяръляри чыхылмагла) сатылмышдыр.
Ширкятин 30 сенйабр 20Х3-ъц ил тарихиня олан малиййя вязиййяти щаггында щесабатында мал-
материал ещтийатлары щансы мябляьдя эюстярилмялидир?
А $382,600
Б $384,200
Ъ $387,100
Д $400,600 (2 бал)
11
СУАЛЛАР
9 Мал-материал ещтийатлары адлы 2 №-ли БМУС-йя ясасян, истещсал мцяссисяляриндя мал-

материал ещтийатлары гиймятляндириляркян, ашаьыдакы мясряфлярдян щансы мал-материал
ещтийатларынын дяйяриня дахил едилмялидир?
1 Мцяссисяйя дашынма.
2 Мцяссисядян дашынма.
3 Завод аваданлыгларынын амортизасийасы.
4 Цмуми инзибати гаимя мясряфляри.
Ъ Yалныз 1 вя 3. (1 бал)
6. Щазырлыг суалы: Риффон

Риффон ММЪ-нин 30 ийун 20Х2-ъи ил тарихиня олан мцщасибат гейдляриндя aşağıdakı галыглар
мювъуд иди:
$'000
Офис бинасы – илкин дяйяри 1,600
– йыьылмыш амортизасийа (10 ил, щяр ил 2% дяряъяси иля) 320
Машын вя аваданлыг – илкин дяйяри (щамысы 20Х0-ъu илдя вя йа сонра алынмышdıр) 840
– йыьылмыш амортизасийа
– (иллик 25% олмагла, дцз хятт методу иля) 306
30 ийун 20Х3-ъц ил тарихиндя битян ил ярзиндя aşağıdakı щадисяляр баш вермишдир:
20Х2
1 ийул Офис бинасыны онун гиймятляндирилмиш файдалы истифадя мцддятиня щеч бир
дяйишиклик едилмядян $2,000,000 мябляьиня гядяр йенидян гиймятляндирмяк
гярара алынмышдыр.
1 октйабр $200,000 дяйяриndə олан йени avadanlıq сатын алынмышдыр.
20Х3
1 апрел İлкин дяйяри $240,000, йыьылмыш амортизасийасы ися 30 ийун 20Х2-ъи ил тарихиня
$180,000 мябляьиндя олан avadanlıq $70,000 гиймятиня сатылмышдыр.
Ширкятин сийасятиня ясасян, avadanlıq алынан илдя там иллик амортизасийа щесабланыр, онун сатыш
илиндя ися амортизасийа щесабланмыр.
Йухарыдакы щадисяляри учота алмаг цчцн aşağıdakı мцщасибат щесабларыны щазырлайын:
(а) Офис бинасы: İлкин / йенидян гиймятляндирилмиш дяйяри
Йыьылмыш амортизасийа
Йенидянгиймятляндирмя ещтийаты
(б) Машын вя аваданлыг: İлкин дяйяри
Yыьылмыш амортизасийа
Sатыш (хариъ олма)
12
СУАЛЛАР
7. Узунмцддятли мадди активляр 23 дяг.

1 Амортизасийанын щесабланмасынын мягсяди нядир?
А Активин илкин дяйяриндян, сон галыг дяйяри чыхıлмагла, ялдя едилян дяйяри
активин исtифадясиндян сямяря эюзлянилян дюврляр цзря бюлцшдцрмяк.
Б Эяляъякдя активин явяз едилмяси цчцн пул вясаитляринин мювъуд олмасыны
тямин етмяк.
Ъ Активин малиййя вязиййяти щаггында щесабатда эюстярилян илкин дяйярини онун
гиймятляндирилмиш базар дяйяриня гядяр азалтмаг. (1 бал)
2 Сиз, 1 йанвар 20Х1-ъи ил тарихиндя гиймяти $5,000 олан йени аваданлыг алмысыныз. Бу
аваданлыьын дюрд ил эюзлянилян файдалы истифадя мцддяти вя $1,000 эюзлянилян сон галыг
дяйяри вар; актив дцз хятт методу иля амортизасийа олунмалыдыр. Ширкятин сийасятиня
ясасян, амортизасийа сатыш илиндя дя щесабланыр. 31 декабр 20Х3-ъц ил тарихиндя аваданлыг
$1,600 гиймятиня сатылмышдыр.
20Х3-ъц ил цчцн мянфяят щаггында ятрафлы щесабатда (мянфяят вя зяряр щаггында
щесабатда) активин сатышындан мянфяят вя йа зяряр кими эюстяриляъяк рягям:
А $600 мянфяят.
Б $600 зяряр.
Ъ $350 мянфяят.
Д $400 зяряр. (2 бал)
3 Актив рейестриндя цмуми активлярин $67,460 халис баланс дяйяри эюстярилир. $15,000 илкин
дяйяри олан узунмцддятли актив $4,000 гиймятиня сатылмышдыр вя $1,250 məbləğində
сатышдан зяряр едилмишдир. Бу сатыш цчцн актив рейестриня щеч бир йазылыш едилмямишдир.
Актив рейестриндя эюстярилмяли дцзэцн галыг
А $42,710
Б $51,210
Ъ $53,710
Д $62,210 (2 бал)
4 Тяшкилатын актив рейестри $145,600 халис баланс дяйяриni эюстярир. Номинал мцщасибат
китабында узунмцддятли актив щесабы $135,600 халис баланс дяйяриni эюстярир. Бу фярг
сатылмыш активин актив рейестриндян силинмядийиня эюря йарана биляр.
А Сатышдан дахилолма $15,000, сатышдан мянфяят ися $5,000
Б Сатышдан дахилолма $15,000, халис баланс дяйяри ися $5,000
Ъ Сатышдан дахилолма $15,000, сатышдан зяряр ися $5,000
Д Сатышдан дахилолма $5,000 вя халис баланс дяйяри $5,000 олмушдур. (2 бал)
5 Компцтер лявазиматынын сатын алынмасыны компцтер аваданлыьы щесабыны дебeт етмякля
учота алмаьын нятиъясиндя:
А Mянфяят вя узунмцддятли активляр олдугларындан чох эюстяриляъяк.
Б Mянфяят олдуьундан аз, узунмцддятли активляр ися олдугларындан чох
Ъ Mянфяят олдуьундан чох, узунмцддятли актив ися олдуьундан
аз эюстяриляъяк. (1 бал)
13
СУАЛЛАР
6 Ширкятин 30 сентйабр 20Х2-ъи ил тарихиндя битян щесабат или цчцн машын вя аваданлыг щесабы
ашаьыдакы кими иди:
МАШЫН ВЯ АВАДАНЛЫГ – ИЛКИН ДЯЙЯР
əlavə
Ширкятин сийасятиня ясасян, амортизасийа дцз хятт методу иля, иллик 20% дяряъясиля
щесабланыр. Сатыналма вя сатыш илляри цзря амортизасийа ися proporsional олараг щесабланыр.
30 сентйабр 20Х2-ъи ил тарихиндя битян ил цзря амортизасийа хяръляри ня гядяр олмушдур?
А $74,440
Б $84,040
Ъ $72,640
Д $76,840 (2 бал)
7 Ширкят дюрд ил яввял, 1 йанвар тарихиндя Челсидя гиймяти $170,000 олан тикили алмышдыр. Бу
тарихдян етибарян гиймятляр кифайят гядяр артмышдыр вя тикили $210,000 мябляьиня йенидян
гиймятляндирилмишдир.
Тiкили сатын алынаркян онун 20 ил сямяряли истифадя мцддятиня малик олдуьу
гиймятляндирилмишдир. Йенидянгиймятляндирмя ещтийатı щесабына щансы мябляь
йазылаъагдыр?
А $210,000
Б $136,000
Ъ $74,000
Д $34,000 (2 бал)
8 Ширкят 1 ийуl 20Х3-ъц ил тарихиндя $20,000 гиймятиня машын сатын алмышдыр. Машын, иллик 20%
дяряъясиля, дцз хятт методу иля амортизасийа олунмалыдыр. Активин беш илин сонунда сон
галыг дяйяриnin $4,000 олаъаьы щесабланмышдыр. Сатыналма илиндя амортизасийа
proporsional шякилдя щесабланыр.
$20,000 мябляьиндя илкин дяйяр пул вясаити китабында дцзэцн учота алынмышдыр, лакин
сящв олараг автомобиллярин тямири щесабына дебeт едилмишдир.
Бу сящв 31 декабр 20Х3-ъц ил тарихиндя баша чатан ил цзря мянфяятя неъя тясир эюстяряъяк?
А $18,400 азалдаъаг.
Б $16,800 азалдаъаг.
Ъ $18,400 чохалдаъаг. (1 бал)
9 Ширкятин амортизасийа сийасятиня ясасян, онун машын вя аваданлыгларыnın иллик

амортизасийаsı илкин дяйярин 20%-и дяряъясиндя olmaqla, satınalma вя йа сатыш
illərində proporsional qaydada щесабланыр.
30 сентйабр 20Х3-ъц ил тарихиндя баша чатан ил цчцн ширкятин машын вя аваданлыгларынын
дяйярини эюстярян щесаб ашаьыда верилмишдир:
14
СУАЛЛАР

$ $
20Х2 20Х3
1 октйабр Галыг (20W9-ъу илдян 30 ийун Узунмцддятли
сонра алынмыш бцтцн активлярин сатышы щесaбы 40,000
аваданлыглар цзря) 200,000
30 сентйабр Галыг 210,000
20Х3
1 апрел Nəğd пул вясаити möqabilində
алынan avadanlıqlar 50,000 ______
250,000 250,000
30 сентйабр 20Х3-ъц ил тарихиндя баша чатан ил цчцн машын вя аваданлыг цзря (сатышдан
йаранмыш щяр щансы мянфяят вя йа зяряр дахил едилмямякля) амортизасийа ня гядяр
олмалыдыр?
А $43,000
Б $51,000
Ъ $42,000
Д $45,000 (2 бал)
10 30 ийун 20Х4-ъц ил тарихиндя баша чатан ил цзря ширкятин машын вя аваданлыг щесабында
бу маддялярин илкин дяйяри ашаьыдакы кими олмушдур:
$ $
20Х3 20Х3
1 ийул Галыг 240,000 30 сентyabr 60,000
Узунмцддятли активлярин
сатышы щесaбы
20Х4 20Х4
1 йанvar Пул вясаити – машынын алышы 160,000 30 ийун Галыг 340,000
400,000 400,000
Ширкятин сийасятиня ясасян, амортизасийа ил цзря 20% дяряъясиля, дцз хятт методу иля
щесабланыр. Сатыналма вя сатыш илиндя амортизасийа proporsional шякилдя щесабланыр.
30 ийун 20Х4-ъц ил тарихиндя баша чатмыш ил цчцн амортизасийа хяръи ня гядяр олмалыдыр?
А $68,000
Б $64,000
Ъ $61,000
Д $55,000 (2 бал)
15
СУАЛЛАР
8. Узунмцддятли гейри-мадди активляр 13 дяг.

1 Тядгигат вя тяърцбя-конструктор ишляри цзря мясряфляр щаггында ашаьыда йазыланлардан
щансы доьрудур?
1 Тядгигат мясряфляри (тядгигат аваданлыгларына чякилян капитал мясряфляр хариъ)
йарандыглары дюврдя хяръ кими танынмалыдырлар.
2 Тяърцбя-конструктор ишляри цзря мясряфлярин актив кими танынмалы олдуğuна гярар
веряркян, бу лайищянин сона чатдырылмасы цчцн мювъуд малиййя вясаитлярини
нязяря алмаг лазымдыр.
3 Актив кими танынмыш тяърцбя-констурктор мясряфляри беш ил мцддятини ашмамаг
шярти иля амортизасийа олунмалыдыр.
А 1, 2 вя 3.
Д Yалныз 2 вя 3. (2 бал)
2 Гейри-мадди активляр адлы 38 №-ли БМУС-йя ясасян, тядгигат вя тяърцбя-конструктор

мясряфляри щаггында ашаьыдакы ифадялярдян щансы доьрудур?
1 Яэяр мцяййян шяртляр юдянилярся, мцяссися тяърцбя-конструктор ишляри цзря
мясряфляри капиталлашдырмаг гярарына эяля биляр.
2 Тяdqiqat аваданлыгларына чякилян капитал мясряфляр istisna olmaqla, тяърцбя
мясряфляри йарандыгда хяръя силинмялидир.
3 Капиталлашдырылмыш тяърцбя-конструктор мясряфляри беш ил мцддятини ашмамаг шярти
иля амортизасийа олунмалыдырлар.
4 Капиталлашдырылмыш тяърцбя-конструктор мясряфляри малиййя вязиййяти щаггында
щесабатда узунмцддятли гейри-мадди актив кими эюстярилмялидир.
3 Гейри-мадди активляр адлы 38 №-ли БМУС-йя ясасян, тядгигат вя тяърцбя-конструктор

мясряфляринин учоту иля баьлы ашаьыдакы ифадялярдян щансы доьрудур?
1 Актив кими танынмыш тяърцбя-конструктор ишляри цзря мясряфляр беш ил мцддятини
ашмамаг шярти иля амортизасийа олунмалыдыр.
2 Тядгигат аваданлыгларына чякилян капитал мясряфляр istisna olmaqla, тядгигат
мясряфляри йарандыгда хяръ кими танынмалыдыр.
3 Тяърцбя-конструктор ишляри цзря мясряфлярин актив кими танынмалы олдуğuна гярар
веряркян, бу лайищянин сона чатдырылмасы цчцн мювъуд малиййя вясаитлярини
нязяря алмаг лазымдыр.
4 Тяърцбя-конструктор лайищяляри щяр малиййя вязиййяти щаггында щесабат тарихиндя
нязярдян кечирилмяли вя капиталлашдырылмаг цчцн тялябляря уйьун олмайан
мясряфляр мянфяят щаггында ятрафлы щесабат васитяси иля беш илдян артыг олмайан
мцддят ярзиндя амортизасийа едилмялидир.
А 1 вя 4
Б 2 вя 4
Ъ 2 вя 3
Д 1 вя 3 (2 бал)
16
СУАЛЛАР
4 Гейри-мадди активляр адлы 38 №-ли БМУС-дя тядгигат вя тяърцбя-конструктор

мясряфляринин учоту мцяййянляшдирилмишдир. 38 №-ли БМУС-нин тялябляри иля баьлы нювбяти
ифадяляр доьру ола вя йа олмайа биляр.
1 Капиаллашдырылмыш тяърцбя-конструктор ишляри цзря мясряфляр беш ил мцддятини
ашмамаг шярти иля амортизасийа олунмалыдыр.
2 Яэяр 38 №-ли БМУС-дя мцяййян едилян бцтцн шяртляр юдянилярся, директорларын
гярарларына ясасян тяърцбя-конструктор ишляри цзря мясряфляр капиталлашдырыла биляр.
3 Капиталлашдырылмыш тяърцбя-конструктор мясряфляри малиййя вязиййяти щаггында
щесабатда узунмцддятли активляр башлыьы алтында эюстярилир.
4 Капиталлашдырылмыш тяърцбя-конструктор ишляри цзря мясряфлярин амортизасийасы
ширкятин капиталда дяйишикликляр щаггында щесабатында эюстяриляъякдир.
Йухарыда верилян ифадялярдян щансылары доьрудур?
А Yалныз 3
Б 2 вя 3
Ъ 1 вя 4
Д 1 вя 3 (2 бал)
5 Гудвил иля баьлы ашаьыдакы ифадялярдян щансы доьрудур?

1 Гудвил малиййя вязиййяти щаггында щесабатда узунмцддятли мадди активляря
дахил едилир.
2 Дахили имканлар щесабына йарадылан гудвил капиталлашдырыла билмяз.
3 Гудвил щяр заман ширкятин мянфяят щаггында ятрафлы щесабатында (мянфяят вя зяряр
щаггында щесабат) эюстярилир.
4 Сатын алынмыш гудвил ширкятин алыш дяйяри вя онун мцяййян едиля билян активляринин
ядалятли дяйяри арасындакы фяргя бярабярдир.
9. Щазырлыг суалы: ХЙ ширкяти – мцщасибат

щесаблары
1 октйабр 20Х5-ъи ил тарихиндя ХЙ ширкятинин мцщасибат щесабларында дюврцн яввялиня олан
галыглар ашаьыдакы кимидир:
17
СУАЛЛАР
Ашаьыдакы мялуматлар тягдим олунмушдур.

(а) Иъаря щаггы рцблцк олараг, нойабр, феврал, май вя август айларынын сон эцнцндя
габагъадан юдянилир. Иллик иъаря щаггы $6,000 тяшкил едир.
(б) Електрик енержиси юдянишляри aşağıdakı шякилдя щяйата кечирилир:
5 нойабр 20Х5-ъи ил $1,000 (31 октйабр 20Х5-ъи ил тарихинядяк олан дювр цчцн)
10 феврал 20Х6-ъи ил $1,300 (31 йанвар 20Х6-ъы ил тарихинядяк олан дювр цчцн)
8 май 20Х6-ъи ил $1,500 (30 апрел 20Х6-ъы ил тарихинядяк олан дювр цчцн)
7 август 20Х6-ъи ил $1,100 (31 ийул 20Х6-ъы ил тарихинядяк олан дювр цчцн)
30 сентйабр 20Х6-ъы ил тарихиндя електрик енержиси сайьаъы сон щесаб-фактура алындыгдан
сонра $900 мябляьиндя електрик енержисинин истифадя едилдийини эюстярир.
(ъ) Ил ярзиндя алынмыш фаиз юдянишляри ашаьыдакы шякилдя олмушдур:
2 октйабр 20Х5-ъы ил $250 (30 сентйабр 20Х5-ъи ил тарихинядяк олан алты ай цчцн)
3 апрел 20Х6-ъы ил $600 (31 март 20Х6-ъы ил тарихинядяк олан алты ай цчцн)
Сиз, 30 сентйабр 20Х6-ъы ил тарихиня $300 фаизин щесабландыьыны фярз едирсиниз.
(ч) 30 сентйабр 20Х6-ъы ил тарихиндя дебитор боръларынын галыьы $125,000 мябляьиндя олмушдур.
Дебитор борълары цзря гиймятляндирилмиш ещтийат дебитор боръларынын 5%-и щяъминдя
йарадылмалыдыр.
Aşağıdakı мцщасибат щесабларыны щазырлайын:
(а) Иъаря щаггы цзря кредитор боръу.
(б) Електрик енержиси.
(ъ) Фаизляр цзря дебитор боръу.
(ч) Дебитор борълары цзря гиймятляндирилмиш ещтийат.
вя 30 сетйабр 20Х6-ъы ил тарихиня олан дюврцн сонуна галыглары эюстярин.
10. Щазырлыг суалы: Кейтс Ъоффи Щаус

Кейтс Коффи Щаус ширкятинин 30 ийун 20Х0-ъу ил цчцн малиййя вязиййяти щаггында щесабатында
aşağıdakı мялуматлар тягдим олунмушдур:
30 ийун 20Х1-ъи ил тарихиндя битмиш дювр ярзиндя ашаьыдакы щесаб-фактуралар алынмыш вя

юдянилмишдир.
Юдяниш тарихи $
5.9.Х0 Електрик енержиси (31 август 20Х0-ъу ил тарихиндя битян рцб) 309
8.12.Х0 Електрик енержиси (30 нойабр 20Х0-ъу ил тарихиндя битян рцб) 320
2.1.Х1 Сыьорта (31 декабр 20Х1-ъи ил тарихиндя битян ил) 1,000
7.3.Х1 Електрик енержиси (28 феврал 20Х1-ъи ил тарихиндя битян рцб) 340
6.6.Х1 Електрик енержиси (31 май 20Х1-ъи ил тарихиндя битян рцб) 321
30 ийун 20Х1-ъи ил тарихиндя баша чатмыш ил цчцн електрик енержиси вя сыьорта хярълярини щесаблайын.
18
СУАЛЛАР
11. Щазырлыг суалы: Бярпа олунмайан борълар

31.12.Х0-ъу ил тарихиндя сатышла баьлы дебитор борълары $76,000 тяшкил етмишдир. Сизя ашаьыдакы
мялуматлар верилир:
(а) $3,000 мябляьиндя бярпа олунмайан боръ силинмялидир;
(б) Ики шцбщяли боръ цчцн $700 вя $2,300 мябляьиндя хцсуси гиймятляндирилмиш ещтийат
йарадылмалыдыр;
(ъ) 6% щяъминдя цмуми гиймятляндирилмиш ещтийат щесабы сахланылмалыдыр. Дюврцн
яввялиндя гиймятляндирилмиш ещтийат щесабында галыг $4,000 мябляьиндя олмушдур.
Йухарыда верилян мялуматларын мцщасибат щесабларына неъя йазылмалы олдуьуну эюстярин.
12. Щесаблара дцзялишляр 27 дяг.

1 Ширкятə иъаряйя вердийи чохлу сайда ямлакындан иъаря щаггы юдянишляри дахил олур. 31
октйабр 20Х2-ъи ил тарихиндя мядахиллярин ъями мябляьи $481,200 тяшкил едирди.
Ашаьыда эюстярилянляр 31 октйабр 20Х1-ъи вя 20Х2-ъи ил тарихляриндя габагъадан юдянилмиш
вя нювбяти илiн яввялиндя юдянилян (ширкятя олан борълар) иъаря щагларыдыр.
31 октyабр 20Х1 31 октйабр 20Х2
$ $
Габагъадан юдянишляр 28,700 31,200
Нювбяти илин яввялиндя юдянилян иъаря щаглары 21,200 18,400
31 октйабр 20Х2-ъи ил тарихиндя битян ил цзря мянфяят щаггында ятрафлы щесабатда (мянфяят
вя зяряр щаггында щесабатда) ширкятин иъаря щаглары цзря эялири ня гядяр эюстярилмялидир?
А $486,500
Б $460,900
Ъ $501,500
Д $475,900 (2 бал)
2 Ширкят юз офис бинасынын бир щиссясини суб-иъаряйя вермякля эялир ялдя едир.
Щяр рцбцн яввялиндя габагъадан юдянилмяли олан иъаря щаглары ашаьыдакы тарихлярдя
алынмышдыр:
Алынма тарихи Ящатя етдийи дювр $
1 октйабр 20Х1 31 декабр 20Х1-ъи ил тарихиня гядяр олан цч ай 7,500
30 декабр 20Х1 31 март 20Х2-ъи ил тарихиня гядяр олан цч ай 7,500
4 апрел 20Х2 30 ийун 20Х2-ъи ил тарихиня гядяр олан цч ай 9,000
1 ийул 20Х2 30 сенйабр 20Х2-ъи ил тарихиня гядяр олан цч ай 9,000
1 октйабр 20Х2 31 декабр 20Х2-ъи ил тарихиня гядяр олан цч ай 9,000
Бу дахилолмалара ясасланараг, 30 нойабр 20Х2-ъи ил тарихиндя битян ил цзря малиййя
щесабатларында щансы мябляьлярин эюстярилмяли олдуьуну мцяййянляшдирин.
Мянфяят щаггында ятрафлы щесабат Малиййя вязиййяти щаггында щесабат
А $34,000 Дебeт Габагъадан юдямя (Дт) $3,000
Б $34,500 Кредит Щесабланмыш хяръ (Кт) $6,000
Ъ $34,000 Кредит Щесабланмыш хяръ (Кт) $3,000
Д $34,000 Кредит Габагъадан юдямя (Дт) $3,000 (2 бал)
19
СУАЛЛАР
3 Ширкят ил ярзиндя щяр рцбцн сон тарихиндян бир эцн сонра – 1 йанвар, 1 апрел, 1 ийул вя 1
октйабр тарихляриндя иъаря щаглары юдянишлярини щяйата кечирир. 1 октйабр 20Х2-ъи ил
тарихиндян башлайараг, иллик иъаря щаггы $90,000 мябляьиндян $120,000 мябляьиня гядяр
галдырылмышдыр.
Ширкятин 31 йанвар 20Х3-ъц ил тарихиндя битян ил цзря малиййя щесабатларында иъаря хяръляри
вя щесабланмыш хяръляр щансы мябляьдя эюстярилмялидир?
Иъаря хяръляри Щесабланмыш хяръляр (ющдялик)
$ $
А 100,000 20,000
Б 100,000 10,000
Ъ 97,500 10,000
Д 97,500 20,000 (2 бал)
4 31 март 20Х2-ъи ил тарихиндя ширкятин мал-материал ещтийатларында сахланылан, истилик системи

цчцн истифадя едиляъяк йанаъаьын дяйяри $8,200, йанаъаг цзря юдянилмямиш щесаб-фактура
ися $3,600 мябляьиндя олмушдур.
31 март 20Х3-ъц ил тарихиндя ширкятин мал-материал ещтийатларында сахланылан, истилик системи
цчцн истифадя едилмяли йанаъаьын дяйяри $9,300, йанаъаг цзря юдянилмямиш щесаб-фактура
ися $3,200 мябляьиндя олмушдур.
31 март 20Х3-ъц ил тарихиндя битян ил ярзиндя истилик мягсядляри цчцн истифадя олунан
йанаъаг цзря едилмиш ъями юдянишляр $34,600 тяшкил етмишдир.
Бу рягямляря ясасланараг, бу ил цчцн ширкятин мянфяят щаггында ятрафлы щесабатында
(мянфяят вя зяряр щаггында щесабат) истилик системи цчцн истифадя олунан йанаъаг цзря
хярълярин щансы мябляьдя эюстярилмяли олдуьуну мцяййянляшдирин.
А $23,900
Б $36,100
Ъ $45,300
Д $33,100 (2 бал)
5 31 декабр 20Х2-ъи ил тарихиндя ширкятин дебитор борълары $400,000, щесабат илинин яввялиндя
дебитор борълары цзря гиймятляндирилмиш ещтийат ися $50,000 мябляьиндя олмушдур.
$38,000 мябляьиндя борълары силмяк вя дебитор борълары цзря гиймятляндирилмиш ещтийат
щесабыны дебитор боръларынын 10%-и мябляьиндя сахламаг гярара алынмышдыр.
Ширкятин 31 декабр 20Х2-ъи ил тарихиндя битян ил цзря мянфяят щаггында ятрафлы щесабатында
(мянфяят вя зяряр щаггында щесабатда) бярпа олунмайан борълар вя гиймятляндирилмиш
ещтийатлар цзря щансы мябляь эюстярилмялидир?
А $74,200
Б $51,800
Ъ $28,000
Д $24,200 (2 бал)
20
СУАЛЛАР
6 1 ийул 20Х2-ъи ил тарихиндя Г ширкятинин дебитор борълары цзря гиймятляндирилмиш ещтийаты

$18,000 мябляьиндя иди.
30 ийун 20Х3-ъц ил тарихиндя битян ил ярзиндя ъями $14,600 мябляьиндя олан борълар
силинмишдир. 30 ийун 20Х3-ъц ил тарихи цчцн дебитор борълары цзря гиймятляндирилмиш
ещтийатын $16,000 мябляьиндя олмасы гярара алынмышдыр.
Г ширкятинин мянфяят щаггында ятрафлы щесабатында (мянфяят вя зяряр щаггында
щесабатында) бярпа олунмайан борълара вя дебитор борълары цзря гиймятляндирилмиш
ещтийатлара аид щансы мябляь эюстярилмялидир?
А $12,600
Б $16,600
Ъ $48,600
Д $30,600 (2 бал)
7 Ширкят юз офис бинасынын бир щиссясини иъаряйя вермишдир. 30 нойабр 20Х3-ъц ил тарихиндя
битян ил цзря иъаря щаглары цзря дебитор борълары ашаьыдакы кими олмушдур.
30 ийун 20Х3-ъц ил тарихиня кими Иллик $8,400
1 ийул 20Х3-ъц ил тарихиндян сонра Иллик $12,000
Иъаря щаглары рцблцк олараг габагъадан – 1 йанвар, апрел, ийул вя октйабр тарихляриндя
юдянилирди.
Ширкятин 30 нойабр 20Х3-ъц ил тарихиндя битян ил цзря малиййя щесабатларында щансы мябляь
эюстярилмялидир?
Иъаря щаглары цзря дебитор борълары Малиййя вязиййяти щаггында щесабат
А $9,900 $2,000 диэяр кредитор борълары
Б $9,900 $1,000 диэяр кредитор борълары
Ъ $10,200 $1,000 диэяр кредитор борълары
Д $9,900 $2,000 диэяр дебитор борълары (2 бал)
8 30 сентйабр 20Х2-ъи ил тарихиндя ширкятин дебитор борълары цзря гиймятляндирилмиш ещтийат

щесабынын мябляьи $38,000 олмушдур. Бу тарихдя щямин гиймятляндирилмиш ещтийат щесабы
дебитор боръларынын 5%-ни тяшкил едирди.
30 сентйабр 20Х3-ъц ил тарихиндя дебитор борълары ъями $868,500 тяшкил етмишдир. Бу
боръларын $28,500 мябляьиндя олан щиссясинин бярпа олунмайан боръ кими силинмяси вя
дебитор борълары цзря гиймятляндирилмиш ещтийатын дебитор боръларынын беш фаизи щяъминдя
сахланылмасы гярара алынмышдыр.
30 сентйабр 20Х3-ъц ил тарихиндя баша чатмыш щесабат или цзря мянфяят щаггында ятрафлы
щесабатда (мянфяят вя зяряр щаггында щесабатда) бярпа олунмайан борълар вя дебитор
борълары цзря гиймятляндирилмиш ещтийатлар щансы мябляьдя эюстярилмялидир?
А $42,000
Б $33,925
Ъ $70,500
Д $32,500 (2 бал)
21
СУАЛЛАР
9 1 ийул 20Х3-ъц ил тарихиндя мящдуд мясулиййятли ъямиййятин дебитор борълары цзря

гиймятляндирилмиш ещтийаты $83,000 тяшкил едирди.
30 ийун 20Х4-ъц ил тарихиндя баша чатан щесабат или ярзиндя $146,000 мябляьиндя боръ
силинмишдир. 30 ийун 20Х4-ъц ил тарихиндя дебитор борълары цзря $218,000 мябляьиндя
гиймятляндирилмиш ещтийатын йарадылмасынын тяляб олундуьу мцяййян едилмишдир.
Ширкятин 30 ийун 20Х4-ъц ил тарихиндя баша чатан ил цзря мянфяят щаггында ятрафлы
щесабатында (мянфяят вя зяряр щаггында щесабатда) бярпа олунмайан борълар вя дебитор
борълары цзря гиймятляндирилмиш ещтийат цзря щансы мябляь эюстярилмялидир?
А $155,000
Б $364,000
Ъ $281,000
Д $11,000 (2 бал)
10 Щяр ил малиййя щесабатларыны 31 ийул тарихиня щазырлайан ширкят иъаря щагларыны рцблцк
олараг, габагъадан 1 йанвар, 1 апрел, 1 ийул вя 1 октйабр тарихляриндя юдяйир. 1 октйабр
20Х3-ъц ил тарихиндян башлайараг, иллик иъаря щаггы $60,000 мябляьиндян $72,000
мябляьиня гядяр артырылмышдыр.
Ширкятин 31 ийул 20Х4-ъц ил тарихиндя битян ил цзря мянфяят щаггында ятрафлы щесабатында
(мянфяят вя зяряр щаггында щесабатда) щансы мябляьдя иъаря хяръи эюстярилмялидир?
А $69,000
Б $62,000
Ъ $70,000
Д $63,000 (2 бал)
13. Щазырлыг суалы: Шимитар

Шимитар ширкяти айлыг нязарят щесаблары васитясиля юз дебитор вя кредитор борълары цзря щесабларынын
дцзэцнлцйцнц йохлайыр. 1 сентйабр 20Х7-ъи ил тарихиндя ширкятин мцщасибат щесабларында галыг
aşağıdakı шякилдя иди вя бу щесаблар нязарят щесабларынын галыглары иля уйьун иди:
Дебeт Кредит
$ $
Дебитор борълары цзря нязарят щесабы 188,360 2,140
Кредитор борълары цзря нязарят щесабы 120 89,410
Ашаьыда 20Х7-ъи илin сентйабр айы ярзиндя баш вермиш ямялиййатлар цзря ширкятин йазыларындан
ъями мябляьлярин чыхарышы верилмишдир:
$
Кредитля сатыш 101,260
Кредитля алыш 68,420
Сатылмыш малларын эери гайтарылмасы 9,160
Алынмыш малларын эери гайтарылмасы 4,280
Мцштярилярдян алынмыш пул вясаити 91,270
Тяъщизатчылара юдянилмиш пул вясаити 71,840
Верилмиш пул вясаити ендирими 1,430
Ялдя едилмиш пул вясаити ендирими 880
Силинмиш бярпа олунмайан борълар 460
Гайтарылмыш маллар цзря мцштяриляря пул вясаитинин эери юдянилмяси 300
Контра йазылышлар 480
22
СУАЛЛАР
Ашаьыдакы чыхарышда 30 сентйабр 20Х7-ъи ил тарихиндя дебитор вя кредитор борълары цзря

щесаблардакы галыглар эюстярилмишдир:
$ $
Дебитор борълары цзря щесабда Мцяййян 2,680
галыглар олунмалыдыр
Кредитор борълары цзря щесабда 90 Мцяййян
галыглар олунмалыдыр
Ики щесабы баланслашдырмаг цчцн едилян илк ъящд заманы бу щесабларын щеч биринин юз нязарят
щесаблары иля уйьун олмадыьы мцяййян олунмушдур. Сящвлярин ашаьыдакы щадисяляря эюря баш
вердийи мцяййян едилмишдир:
(а) Дебитор борълары щесабларындакы галыгларын топланмасы заманы $680 мябляьиндя кредит
галыьы дахил едилмямишдир.
(б) Нязарят щесаблары цчцн щазырланмыш ямялиййатларын ъяминя $500 мябляьиндя контра
йазылыш дахил едилмямишдир
(ъ) Йени ишчи сатыш цзря беш нцсхя щесаб-фактураны сящв олараг алыш цзря щесаб-фактура кими
эцндялик алыш китабына дахил етмишдир вя щямин мябляьи йени кредитор борълары цзря
щесаблара дахил етмишдир. Бу щесаб-фактураларын мябляьляринин ъями $1,360-a бярабярдир.
(ч) Мцштярийя $20 мябляьиндя наьд пулун гайтарылмасы хырда наьд пул вясаитляри
кассасындан щяйата кечирилмиш вя йухарыда эюстярилмиш ямялиййатларын сийащысына дахил
едилмямишдир. $20 мябляьи дебитор борълары щесабына мцштяридян алынмыш пул вясаити кими
йазылмыш вя бунун нятиъясиндя щесабда кредит галыьы $40 мябляьиндя олмушдур. Bу галыг
щяля дя 30 сентйабр 20Х7-ъи ил тарихиндя галмагда давам едирди.
Бу сящвляр дцзялдикдян сонра щяр ики нязарят щесабларыnın qalığı möhasibat hesblarının
qalıqları ilə uyğun idi.
Bу сящвляр дцзялдилдикдян сонра 20Х7-ъи илин сентйабр айы цчцн кредитор борълары вя дебитор
борълары цзря нязарят щесабларыны щазырлайын вя бунунла, йухарыда тяляб олундуьу кими, фярди
щесабларын ъямини мцяййян един (дебитор борълары щесабындакы дебeт галыглар вя кредитор
борълары щесабындакы кредит галыглар).
14. Нязарят щесаблары 27 дяг.

1 Сизя ашаьыдакы мялумат верилмишдир:
1 йанвар 20Х3-ъц ил тарихиндя дебитор борълары $10,000
31 декабр 20Х3-ъц ил тарихиндя дебитор борълары $9,000
20Х3-ъц ил ярзиндя ъями дахилолмалар ($5,000 пул вясаити
иля сатыш дахил олмагла) $85,000
20Х3-ъц ил ярзиндя кредитля сатышларын щяъми
А $81,000
Б $86,000
Ъ $79,000
Д $84,000 (2 бал)
23
СУАЛЛАР
2 Тяъщизатчы сизя $14,350 мябляьиндя боръ галыьынызы эюстярян цзляшдирмя щесабаты

эюндярир. Сизин юз йазыларынызda isə $14,500 мябляьиндя галыq эюстяриlir.
Бу фяргин сябяби ашаьыдакылардан щансы ола биляр?
А Тяъщизатчы $150 мябляьиндя щесаб-фактура эюндяриб, лакин сиз ону щяля
алмамысыныз
Б Тяъщизатчы сизя $150 мябляьиндя пул вясаити ендирими вермишдир, лакин сиз ону
юз щесабларыныза дахил етмямисиниз
Ъ Сиз тяъщизатчыйа $150 юдямисиниз, о ися буну щяля учота алмамышдыр
Д Сиз $150 мябляьиндя мящсул гайтармысыныз, тяъщизатчы ися буну щяля учота
алмамышдыр
(2 бал)
3 1 май тарихиндя дебитор борълары цзря нязарят щесабында дебeт галыьы $32,750, кредит галыьы
ися $1,275 мябляьиндя иди. Май айы ярзиндя $125,000 мябляьиндя кредитля сатыш щяйата
кечирилмишдир. Дебитор боръларындан дахил олмуш пул вясаити $122,500, верилмиш ендирим
ися $550 мябляьиндя иди. Гайтарылмыш маллар цзря $1,300 мябляьиндя пул вясаити
мцштяриляря эери юдянилмишдир. 31 май тарихиндя сон галыг:
А $35,175 дебeт вя $3,000 кредит
Б $35,675 дебeт вя $2,500 кредит
Ъ $36,725 дебeт вя $2,000 кредит
Д $36,725 дебeт вя $1,000 кредит
(2 бал)
4 Йохлама балансын дебeт щиссясинин ъями кредит щиссясинин ъяминдян $50 мябляьиндя
чохдур. Бунун сябяби ашаьыдакылардан щансына эюря ола биляр?
А $50 мябляьиндя алынмыш мящсулларын нязярдян гачырылараг тяъщизатчынын
щесабына дахил едилмямяси
Б $50 мябляьиндя сатылмыш малларын нязярдян гачырылараг мцштяринин щесабына
дахил едилмямяси
Ъ $25 мябляьиндя електрик хяръляри цзря щесаб-фактуранын електрик хяръи щесабына
кредит олараг йазылмасы
Д мцштяридян $50 мябляьиндя дахилолманын нязярдян гачырылараг касса
китабында йазылмамасы
(2 бал)
5 Дебитор борълары цзря нязарят щесабында сон галыг $8,500 мябляьиндя иди. Бу галыьа
кредитор борълары щесабы явязляшдириля билян $400 контра йазылыш да дахилдир, лакин бу
контра мябляьи səhvən нязарят щесабынын başqa hissəsinə йазылмышдыр.
Нязарят щесабында дцзэцн галыг:
А $7,700 дебeт
Б $8,100 дебeт
Ъ $8,400 дебeт
Д $8,900 дебeт
(2 бал)
24
СУАЛЛАР
6 Ашаьыдакы маддялярдян щансы дебитор борълары цзря нязарят щесабынын кредит тяряфиндя
якс олуна биляр?
1 Мцштярилярдян алынмыш пул вясаити.
2 Силинмиш бярпа олунмайан борълар.
3 Дебитор борълары цзря гиймятляндирилмиш ещтийатда артым.
4 Верилмиш ендиримляр.
5 Сатыш.
6 Мцштяриляр тяряфиндян гайтарылмыш мящсуллар цзря кредитляр.
7 Гайтарылмыш маллар цзря мцштяриляря пул вясаитляринин эери гайтарылмасы.
А 1, 2, 4 вя 6
Б 1, 2, 4 вя 7
Ъ 3, 4, 5 вя 6
Д 5 вя 7 (2 бал)
7 Тяърцбясиз мцщасиб ашаьыдакы дебитор борълары цзря нязарят щесабыны щазырламышдыр:

ДЕБИТОР БОРЪЛАРЫ ЦЗРЯ НЯЗАРЯТ ЩЕСАБЫ
$ $
Дюврцн яввялиня галыг 180,000 Кредитля сатыш 190,000
Кредит сатышı цзря пул вясаити 228,000 Силинмиш бярпа
дахилолмалары олунмайан борълар 1,500
Сатылмыш малларын эери 8,000 Кредитор боръларына гаршы 2,400
гайтарылмасы едилян контра йазылышлар
Кредит мцштяриляриня онларын 3,300 Дюврцн сонуна галыг 229,600
гайтардыглары маллар цзря (баланслашдырыъы рягям)
эери юдямяляр
Верилмиш ендирим 4,200
423,500 423,500
Щесабын щазырланмасы заман бурахылмыш сящвляр дцзялдикдян сонра дюврцн сонуна

галыьы тапын.
А $130,600
Б $129,200
Ъ $142,400
Д $214,600 (2 бал)
8 Нювбяти дебитор борълары цзря нязарят щесабы эянъ və тяърцбясиз мцщасиб тяряфиндян
щазырланмышдыр:
$ $
20Х3 20Х3
1 Йанvar Баланс 284,680 31 Декabr Кредит мцштярисиндян
31 Декabr Кредитля сатыш 189,120 дахил олмуш пул вясаити 179,790
Верилмиш ендиримляр 3,660 Ширкятин кредитор борълары
Силинмиш бярпа 1,800 иля контра йазылышлар 800
олунмайан борълар
Сатылмыш малларын эери
гайтарылмасы 4,920 Баланслашдырыъы рягям 303,590
484,180 484,180
25
СУАЛЛАР
Бурахылмыш сящвляри дцзялтдикдян сонра дюврцн сонуна галыг нə гядяр олмалыдыр?

А $290,150
Б $286,430
Ъ $282,830
Д $284,430 (2 бал)
9 Нювбяти нязарят щесабы эянъ və тяърцбясиз мцщасиб тяряфиндян щазырланмышдыр:

$ $
Дюврцн яввялиня галыг 308,600 Кредит мцштярисиндян дахил 147,200
олмуш пул вясаитляри
Кредитля сатыш 154,200 Кредитля сатыш цзря верилмиш
Наьд пул вясаити иля сатыш 88,100 ендиримляр 1,400
Кредитор борълары щесабында Эеъикдирилмиш щесаблар цзря
олан мябляьля контра йазылышлар 4,600 фаиз хяръляри 2,400
Силинмиш бярпа олунмайан 4,900
борълар
Дебитор боръларı цзря 2,800
гиймятляндирилмиш ещтийат
______ Дюврцн сонуна галыг 396,800
555,500 555,500
Бурахылмыш сящвляри дцзялтдикдян сонра дюврцн сонуна галыг ня гядяр олмалыдыр?

А $395,200
Б $304,300
Ъ $307,100
Д $309,500 (2 бал)
10 Эянъ və тяърцбясиз мцщасиб тяряфиндян щазырланмыш ашаьыдакы дебитор борълары цзря

нязарят щесабында бир сыра сящвляр ашкарланмышдыр:
$ $
20Х4 20Х4
1 Йанvar Баланс 614,000 31 Декabr Кредитля сатыш 301,000
31 Йанvar Кредит сатышы цзря
дахилолмалар 311,000 Верилмиш ендиримляр 3,400
Кредитор борълары Силинмиш бярпа 32,000
олунмайан борълар
щесабындакы галыгларла Эеъикдирилмиш ющдяликляр
контра йазылышлар 8,650 цзря фаизляр 1,600
______ Баланслашдырыъы 595,650
гярям
933,650 933,650
Бурахылмыш сящвляри дцзялтдикдян сонра дюврцн сонуна галыг ня гядяр олмалыдыр?

А $561,550
Б $578,850
Ъ $581,550
Д $568,350 (2 бал)
26
СУАЛЛАР
15. Щазырлыг суалы: Кейн

Эянъ вя тяърцбясиз мцщасиб 31 декабр тарихиня банк чыхарышы иля цзляшдирмяни щазырламагда
чятинлик чякир. Ашаьыда онун щазырладыьы касса китабынын иъмалы вя щямчинин декабр айы цчцн
тягдим олунмуш банк щесабындан чыхарыш верилмишдир. Сиз банк щесабындан чыхарышын дцзэцн
олдуьуну вя декабр айында бурахылан биринъи чекин нюмрясинин 7654 олдуьуну фярз едя
билярсиниз. Сиз щямчинин фярз едя билярсиниз ки, 1 йанвар тарихиня олан йохлама балансы банк
щесабында $7,000.12 мябляьиндя овердрафт олдуьуну эюстярирди.
КАССА КИТАБЫНЫН ИЪМАЛЫ
Дт Кт
$ $ $
1 йан.
Дюврцн яввялиня 7,000.12 35,000.34 йанvar – нойабр
овердрафт юдянишляри
йанvar – нойабр 39,500.54
дахилолмалары
Цстяэял: ендиримляр 500.02
40,000.56
12,000.34 30 нойабр – галыг
47,000.68 47,000.68
1 декабр – дюврцн 12,000.34 декабр Чек

яввялиня галыг юдянишляри нюмряси
декабр дахилолмалары 178.19 37.14 7654
121.27 192.79 7655
14.92 5,000.00 7656
16.88 123.45 7657
329.26 678.90 7658
декабр дахилолмалары 3,100.00 1.47 7659
171.23 19.84 7660
1,198.17 10.66 7661
4,469.40 10,734.75 31 декабр – сон галыг
16,799.00 16,799.00
1 йанвар – дюврцн яввялиня галыг 10,734.75
27
СУАЛЛАР
БАНК ЩЕСАБЫНДАН ЧЫХАРЫШ – 31 ДЕКАБР

Пул чыхармалары Депозитляр Баланс
$ $ $
1 декабр 800.00 overdraft
7650 300.00 178.19
7653 191.91 121.27
7654 37.14 14.92
7651 1,111.11 16.88
7656 5,000.00 3,100.00
7655 129.79 171.23
7658 678.90 1,198.17
Бирбаша дебeтляр 50.00 117.98
7659 1.47
7661 10.66
Банк хяръляри 80.00
31 декабр 3,472.34 overdraft
Касса китабынын дцзэцн иъмалыны щазырлайын вя дцзялдилмиш касса китабынын йени галыьы иля 31
декабр тарихиня банк щесабындан чыхарышы цзляшдирин вя йаранан фярги мцяййянляшдирин.
16. Щазырлыг суалы: Ъоръ

Ъоръ малиййя щесабатларыны 31 март 20Х9-ъу ил тарихиня щазырламышдыр вя малиййя щесабатларына
ясасян, $81,208 мябляьиндя мянфяят ялдя олундуьу эюрцнцрдц. Бу щесабатлар щазырланан
заман банк чыхарышлары иля цзляшдирилмя щяля щяйата кечирилмямишдир.
Касса китабынын банк щесабындан чыхарышла мцгайисяси заманы ашаьыдакылар ашкар олунмушдур:
(а) $1,000 мябляьиндя чек касса китабына дахил едилмиш, лакин банка тягдим олунмамышдыр.
(б) Мцштярилярдян ъями $2,890 мябляьиндя чек 31 март 20Х9-ъу ил тарихиндя касса китабына
дахил едилмиш, банк тяряфиндян 1 апрел 20Х9-ъу ил тарихиндя кредит едилмишдир.
(ъ) $320 мябляьиндя банк хяръляри 30 март 20Х9-ъу ил тарихиндя банк щесабындан чыхарышда
гейд олунмуш, лакин Ъоръ тяряфиндян касса китабына дахил едилмямишдир.
(ч) Аваданлыг алмаг цчцн Ъоръ тяряфиндян йазылыб йолланылан $12,900 мябляьиндя чек касса
китабында вя аваданлыг щесабында сящвян $2,900 мябляьиндя гейд олунмушдур. Бу
аваданлыг цчцн мянфяят щаггында ятрафлы щесабата (мянфяят вя зяряр щаггында щесабата)
$290 мябляьиндя амортизасийа хяръи йазылмышдыр.
(д) 26 март тарихиндя кредит мцштяриси тяряфиндян юдянилмиш $980 мябляьиндя чек 31 март
20Х9-ъу ил тарихиндян сонра гцввядян дцшмцшдцр. Мцштяринин вердийи чек щеч бир
гцввяйя малик олмадыьына эюря, Ъоръ бу дебeтин силинмясини гярара алмышдыр.
(е) Машын тямири цчцн юдянилмиш $2,400 мябляьиндя чек касса китабына сящвян дебeт гейди
кими дахил едилмиш вя мцщяррикли машынлар щесабына кредит кими йазылмышдыр. Машынлар
цзря иллик 25% амортизасийа хяръи (дцз хятт методу иля) щесабланыр. Амортизасийа щяр илин
сонунда олан галыьа ясасян, там иллик олараг щесабланыр.
(я) Касса китабынын юдянишляр щиссяси $1,000 мябляьиндя аз эюстярилмишдир. Сонракы
арашдырмалар нятиъясиндя алыш щесабынын дебeт щиссясинин də $1,000 мябляьиндя аз
эюстярилдийи мялум олмушдур.
(ф) Ъоръ банка ещтийат фондлары цчцн сахланылан депозит щесабында йыьылмыш $160 мябляьиндя
фаиз эялирини ъарi щесаба кредит етмяк барядя тапшырыг вермишдир. Банк буну 28 март
тарихиндя етмишдир. Ъоръ $160 мябляьини касса китабынын юдянишляр щиссясиндя йазмыш вя
буну фаиз хяръляри цзря кредитор борълары щесабында дебeт етмишдир.
28
СУАЛЛАР
(э) Ъоръ юз евинин тямир хярълярини сящвян мцяссися щесабындан $870 мябляьиндя чекля
юдямишдир. Касса китабында бу, мцяссися ямлакынын тямир хяръляри щесабына дебeт
(ь) Ъоръ, щямчинин, алыш щесабындакы боръlары силмяк цчцн тяъщизатчы Поула сящвян юз шяхси
банк щесабына аид $540 мябляьиндя чекля юдяниш етмишдир. Бу ямялиййат цчцн щялялик
щеч бир йазылыш апарылмамышдыр.
Щяр щансы бир дцзялиш йазылышы едилмямишдян яввял касса китабында $4,890 мябляьиндя дебeт
галыьы эюсtяrиliрди. Банк щесабындан чыхарышда эюстяриляn галыг ися сизин ъавабыныза ясасян
мцяййян олунаъагдыр.
(а) 31 март 20Х9-ъу ил тарихиня Ъоръун малиййя вязиййяти щаггында щесабатында гейд
олунмалы дцзэцн галыьын эюстярилдийи дцзялишляр едилмиш касса китабыны щазырлайын.
(б) 31 март 20Х9-ъу ил тарихиня банк чыхарышлары иля цзляшдирилмяни тямин един.
(ъ) Ашкар олунмуш сящвляр цзря дцзялишлярин Ъоръун мянфяятиня олан тясирини эюстярян
щесабат щазырлайын.
17. Банк чыхарышлары иля цзляшдирилмя 25 дяг.

1 31 декабр 20Х3-ъц ил тарихиня олан касса китабы банк щесабында $565 мябляьиндя
овердрафт олдуьуну эюстярир. Буну щямин тарихя олан банк щесабындан чыхарышла
мцгайися едян заман ашаьыдакылар ашкар олмушдур:
1 29 декабр 20Х3-ъц ил тарихиндя сизин тяряфдян йазылан $57 мябляьиндя чек щяля
юдяниш цчцн банка тягдим олунмамышдыр.
2 24 декабр 20Х3-ъц ил тарихиндя мцштяридян ялдя олунмуш $92 мябляьиндя банка
юдянилян чек 31 декабр 20Х3-ъц ил тарихиндя гцввядян дцшмцшдцр.
31 декабр 20Х3-ъц ил тарихиня малиййя вязиййяти щаггында щесабатда эюстярилмяли олан
банк щесабындакы дцзэцн галыг щансы мябляьдя олмалыдыр?
А $714 мябляьиндя овердрафт.
Б $657 мябляьиндя овердрафт.
Ъ $473 мябляьиндя овердрафт.
Д $53 мябляьиндя овердрафт. (2 бал)
2 Касса китабы 31 август 20Х5-ъи ил тарихиндя банк щесабында $5,675 мябляьиндя овердрафт
олдуьуну эюстярирди. Даща сонра мялум олмушдур ки, $125 мябляьиндя бирбаша дебeт ики
дяфя дахил едилмиш, $450 мябляьиндя гцввядян дцшмцш чек ися касса китабына кредит
едилмяk явязиня дебeт едилмишдир.
Дцзэцн банк щесабы галыьы ашаьыдакы кими олмалыдыр.
А $5,100 мябляьиндя овердрафт
Б $6,000 мябляьиндя овердрафт
Ъ $6,250 мябляьиндя овердрафт
Д $6,450 мябляьиндя овердрафт (2 бал)
3 Айын яввялиндя ширкятин банк щесабында галыг $2,500 мябляьиндя иди. Нювбяти ай ярзиндя
ширкят щесаб-фактурайа ясасян $1,000 мябляьи, чыхылсын 20% тиъарят ендирими вя 10% пул
вясаити ендирими иля алынан материаллар цчцн юдяниш етмишдир. Ширкят мцштяридян $200
мябляьиндя олан щесаб-фактура цзря 5% пул вясаити ендирими тятбиг едилmяklя чек
алмышдыр.
Айын сонунда банк щесабында баланс ня гядяр иди?
А $1,970
Б $1,980
Ъ $1,990
Д $2,000 (2 бал)
29
СУАЛЛАР
4 31 октйабр 20Х7-ъи ил тарихиня банк щесабындан чыхарыш щесабда $800 мябляьиндя

овердрафт олдуьуну эюстярмишдир. Банк чыхарышы иля цзляшдирилмя заманы мцяййян
олунмушдур ки, ширкятиниз тяряфиндян юдянилмиш $80 мябляьиндя чек щяля банка тягдим
олунмамышдыр вя мцштяри тяряфиндян верилян $130 мябляьиндя чек 30 октйабр 20Х7-ъи ил
тарихиндя гцввядян дцшмцш, лакин бу, банк тяряфиндян сизя билдирилмямишдир.
31 октйабр 20Х7-ъи ил тарихиня малиййя вязиййяти щаггында щесабатда эюстярилмяли банк
щесабындакы дцзэцн галыг щансы мябляьдя олмалыдыр?
А $1,010 мябляьиндя овердрафт.
Б $880 мябляьиндя овердрафт.
Ъ $750 мябляьиндя овердрафт.
Д $720 мябляьиндя овердрафт. (2 бал)
5 Ширкятинизин касса китабына ясасян, 30 апрел 20Х8-ъи ил тарихиндя банк щесабында $2,490
мябляьиндя галыг олдуьу эюрцнцр. Касса китабынын щямин тарихя банк щесабындан
чыхарышла мцгайисяси заманы ашаьыдакы фяргляр мцяййян олунмушдур:
$
Тягдим олунмамыш чекляр 840
Касса китабында гейд олунмамыш банк хяръляри 50
Банк тяряфиндян щяля кредит едилмямиш дахилолмалар 470
Касса китабында гейд олунмамыш гцввядян дцшмцш чекляр 140
30 апрел 20Х8-ъи ил тарихиня дцзялиш едилмиш банк галыьы ашаьыдакы мябляьдядир:
А $1,460
Б $2,300
Ъ $2,580
Д $3,140 (2 бал)
6 Банк чыхарышлары иля цзляшдирилмя цзря ашаьыдакы щесабат стажор мцщасиб тяряфиндян
БАНК ЧЫХАРЫШЛАРЫ ИЛЯ ЦЗЛЯШДИРИЛМЯ – 30 СЕНТЙАБР 20Х2-ci ИЛ
$
Банк щесабындан чыхарыша ясасян щесабда галыг (овердрафт) 36,840
Цстяэял: бу тарихдян сонра щесаба кредит едилмиш (ялавя едилмиш) чекляр 51,240
88,080
Чыхылсын: юдянilмямиш чекляр 43,620
Касса китабына ясасян щесабда галыг (кредит) 44,460
Касса китабынын галыьындан башга, диэяр бцтцн маддялярин дцзэцн олдуьуну нязяря
алараг, касса китабынын дцзэцн галыьы щансы мябляьдя олмалыдыр?
А $44,460 – кредит, эюстярилдийи кими
Б $60,020 - кредит
Ъ $29,220 - дебeт
Д $29,220 - кредит (2 бал)
30
СУАЛЛАР
7 Ашаьыда банк чыхарышы иля цзляшдирилмя заманы касса китабында вя банк щесабындан
чыхарышда гейд олунан мябляьляр арасында йаранан фярглярин бязи мцмкцн сябябляри
тягдим олунмушдур:
1 Юдянилмиш (дахил олмуш), лакин сонрадан гцввядян дцшмцш чекляр
2 Банк тяряфиндян бурахылан сящв
3 Банк хяръляри
4 Бу тарихдян сонра щесаба ялавя едилмиш чекляр (банк тяряфиндян)
5 Тягдим олунмамыш чекляр
Йухарыдакылардан щансыларына ясасян касса китабында дцзялишлярин едилмяси тяляб олунур?
А Йалныз 1 вя 3
Б 1, 2, 3, 4 вя 5
Ъ Йалныз 2, 4, вя 5 (1 бал)
8 Ширкятин 20Х3-ъц ил март айы тарихиня банк чыхарышлары иля касса китабынын цзляшдирилмяси
щесабатыны щазырлайан заман касса китабы иля банк щесабындан чыхарышда эюстярилян
мябляьляр арасында йаранан фяргин ашаьыдакы сябяблярдян иряли эялдийи мялум олмушдур:
1 Банк хяръляри - $380
2 Банк тяряфиндян бурахылан сящв - $1,000 (чек йанлыш olaraq щесаба дебeт
едилмишдир)
3 Кредит едилмямиш чекляр (щесаба ялавя едилмямиш) - $4,580
4 Юдянилмямиш (tягдим олунмамыш) чекляр - $1,475
5 Бирбаша дебeт - $350
6 Ширкятя юдянилян вя гцввядян дцшмцш чек (дахилолма) - $400
Бу маддялярдян щансыларына ясасян, касса китабында йазылыш едилмяси тяляб олунур?
А 2, 4 вя 6
Б 1, 5 вя 6
Ъ 3 вя 4
Д 3 вя 5 (2 бал)
9 Ашаьыдакы банк чыхарышы иля цзляшдирилмя щесабаты стажор мцщасиб тяряфиндян

$
Банк щесабындан чыхарыша ясасян, овердрафт 3,860
Чыхылсын: юдянилмямиш (тягдим олунмамыш) чекляр 9,160
5,300
Цстяэял: гейд едилян тарихдян сонра кредит едилмиш (щесаба ялавя 16,690
едилмиш) депозитляр
Банк щесабында пул вясаити 21,990
Касса китабына ясасян, дцзэцн баланс щансы мябляьдя олмалыдыр?

А $21,990 мябляьиндя банк галыьы, эюстярилдийи кими
Б $3,670 мябляьиндя банк галыьы
Ъ $11,390 мябляьиндя банк галыьы
Д $3,670 мябляьиндя овердрафт (2 бал)
31
СУАЛЛАР
10 Банк чыхарышлары иля цзляшдирилмяйя аид ашаьыдакы ифадялярдян щансы доьрудур?

1 Касса китабы иля банк щесабындан чыхарыш арасындакы фярг журнал гейдляри васитясиля
дцзялдилмялидир.
2 Банк чыхарышлары иля цзляшдирилмя щесабатынын щазырланмасы заманы тяляб олунан тарихдян
яввял касса китабында гейд олунан, лакин банк тяряфиндян вахтындан сонра кредит едилмиш
(щесаба ялавя едилмиш) чекляр банк щесабындан чыхарышда гейд олунан овердрафт
мябляьини азалтмалыдыр.
3 Касса китабына дахил едилмямиш банк хяръляри, банк чыхарышы иля цзляшдирилмя щесабатында
дцзялиш едилмякля, нязяря алынмалыдыр.
4 Мцштяринин тягдим етдийи чек вахтындан сонра гцввядян дцшмцшдцрся, касса китабында
кредит йазылышынын едилмяси тяляб олунур.
А 2 вя 4
Б 1 вя 4
Ъ 2 вя 3
Д 1 вя 3 (2 бал)
18. Щазырлыг суалы: Чоктав (06/2005)

Чоктав ММЪ-нин 31 декабр 20Х4-ъц ил тарихиндя битян ил цзря илкин малиййя щесабатлары $86,400
мябляьиндя мянфяят ялдя едилдийини эюстярмишдир. Йохлама балансы таразлашмадыьындан, $3,310
мябляьиндя кредит галыьы олан кюмякчи щесаб малиййя вязиййяти щаггында щесабата дахил
Даща сонракы арашдырмалар нятиъясиндя нювбяти сящвляр ашкар олунмушдур:
(а) 31 декабр 20Х4-ъц ил цзря автомобилляр цзря амортизасийа хяръи 25% дяряъясиндя азалан
галыг методу иля щесабланмышдыр. Автомобилляр цзря амортизасийа хяръи 25% дяряъясиндя
дцз хятт методу иля щесабланмалы иди. Ашаьыда мцвафиг мялумат верилир:
Автомобиллярин илкин дяйяри - $120,000
1 йанвар 20Х4-ъц ил тарихиня халис баланс дяйяри - $88,000
(б) Суб-иъаряйя верилмиш офис сащяси цзря $1,200 мябляьиндя ялдя едилмиш иъаря щаглары хырда
наьд пул вясаитляри кассасына дахил едилмишдир. Иъаря щагларынын юдянилмясинин
эюзлянилдийи тарихдя щеч бир дебитор боръу танынмамыш вя бунун цчцн хырда наьд пул
вясаитляри китабына вя йа диэяр бир йеря щеч бир йазылыш едилмямишдир. Йохлама балансында
хырда наьд пул вясаитляринин галыьы онларын кассадакы реал галыьындан $1,200 мябляьиндя
аз эюстярилмишдир.
(ъ) $8,400 мябляьиндя бярпа олунмайан борълар силинмялидир.
(ч) Автомобиллярин тямири цзря щесабланмыш хяръляр щесабында олан галыг $3,400 мябляьиндя
иди. Бу галыг 31 декабр 20Х3-ъц ил тарихиндя юдянилмяли олан мябляьи эюстярирди, беля ки,
həmin мябляь щяля юдянилмямишдир. Бунунла беля, бу мябляь 1 йанвар 20Х4-ъц ил
тарихиня галыг олараг кечирилмямишдир.
(д) 20Х4-ъц илin декабр айы цзря пул вясаити ендиримляринин ъями мябляьи номинал мцщасибат
китабындакы ендиримляр щесабына гейд едилмямишдир.
Мябляьляр ашаьыда эюстярилмишдир:
$
Верилмиш ендиримляр 380
Ялдя едилмиш ендиримляр 290
Мцвафиг йазылышлардан сонра кюмякчи щесаб таразлашдырылмышдыр.
Мцяййян едилмиш сящвляри дцзялтмяк цчцн журнал йазылышларыны вя мцвафиг ялавя гейдляри,
щямчинин, мянфяят цзря тяляб олунан дцзялишляри эюстярян щесабаты щазырлайын.
32
СУАЛЛАР
19. Журнал гейдляри вя кюмякчи

щесаблар - I 22 дяг.
1 Йохлама балансынын дебeт щиссяси кредит щиссясиндян $800 мябляьиндя артыг иди.
Фярг ашаьыда эюстярилян сящвлярдян щансына эюря йарана биляр?
А Аваданлыглара техники бахыş цзря $400 мябляьиндя чякилмиш хяръляр касса китабына
дцзэцн олараг гейд едилмиш вя аваданлыглар щесабына кредит едилмишдир.
Б $400 мябляьиндя ялдя едилмиш ендиримляр верилмиш ендиримляр щесабына дебeт
Ъ $800 мябляьиндя комисйон щаглары цзря дебитор боръунун юдянилмяси,
цмумиййятля, учота алынмамышдыр.
Д $800 мябляьиндя хырда наьд пул вясаитляри кассасынын галыьы йохлама балансына
дахил едилмямишдир.
(2 бал)
Ашаьыдакы мялуматлар 2-ъи вя 3-ъц суаллара аиддир

“К” ширкятинин йохлама балансынын дебeтляри кредитляриня бярабяр дейилди вя бу фярги арадан
галдырмаг цчцн кюмякчи щесаб йарадылмышдыр. Йохлама балансынын кредит вя дебeтляринин ъями
мябляьляри ашаьыдакы кими иди:
$
Дебeт 864,390
Кредит 860,930
Ширкятин дебитор вя кредитор борълары цзря нязарят щесаблары мювъуд дейил.
Ашаьыдакы сящвляр ашкар олунмушдур:
1 Сящмлярин номинал дяйяриля емиссийасынын учота алынмасы заманы $333,000 мябляьиндя
дахил олмуш пул вясаитляри ади сящм капиталы щесабына $330,000 мябляьиндя кредит
2 Аваданлыгларын тямири цчцн юдянилмиш $2,800 мябляьиндя пул вясаити касса китабында
дцзэцн гейдя алынмыш, лакин аваданлыглар (активляр) щесабына кредит едилмишдир.
3 Хырда наьд пул вясаитляри китабында олан $500 мябляьиндя галыг диггятсизлик нятиъясиндя
йохлама балансына дахил едилмямишдир.
4 Автомобилин сатын алынмасы цчцн юдянилмиш $78,400 мябляьиндя чек автомобилляр
щесабына $87,400 мябляьи кими дебeт едилмишдир.
5 Дебитор боръу щесабы иля кредитор боръу щесабынын арасындакы $1,200 мябляьиндя контра
(гаршылыглы явязляшдирилмя) йазылыш дебитор боръунун кредит, кредитор боръунун ися дебeт
едилмяси явязиня дебитор боръунун дебeт, кредитор боръунун ися кредит едилмяси иля
нятиъялянмишдир.
2 Йухарыда эюстярилмиш сящвлярдян щансынын дцзялиши цчцн кюмякчи щесаба йазылыш

едилмялидир?
А Йухарыдакыларын щамысы.
Б Йалныз 3 вя 5.
Ъ Йалныз 2, 4 вя 5.
Д Йалныз 1, 2, 3 вя 4.
(2 бал)
33
СУАЛЛАР
3 Кюмякчи щесаба тясир едяъяк сящвляря эюря мцвафиг дцзялишляр едилдикдян сонра
кюмякчи щесабда галыг щансы мябляьдя олаъагдыр?
А $2,440 дебeт галыьы
Б $15,560 кредит галыьы
Ъ $13,640 дебeт галыьы
Д $3,440 дебeт галыьы (2 бал)
4 Ширкятин йохлама балансында ъями кредит вя ъями дебeтляр ашаьыдакы мябляьдя иди:
Дебeт $387,642
Кредит $379,511
Йаранмыш фярг цчцн кюмякчи щесаб йарадылмышды.
Ашаьыда верилмиш сящвлярдян щансы birinə эюря дцзялиш едилдикдя, йаранмыш фярг
азалаъаг?
А Хырда наьд пул вясаитляри касса китабында олан $500 мябляьиндя галыг диггятсизлик
нятиъясиндя йохлама балансына дахил едилмямишдир.
Б Офис сащясинин бир щиссясинин иъаряйя верилмясиндян ялдя олунан $4,000 мябляьиндя
иъаря щаггы касса китабында дцзэцн олараг гейд олунмуш вя иъаря щаггы щесабына
дебeт edilmişdiр.
Ъ Аваданлыгларын тямири цчцн юдянилмиш $3,000 мябляьi аваданлыглар (активляр)
щесабына дебeт едилмишдир. (1 бал)
5 Mцщасиб ашаьыдакы сящвляри бурахмышдыр:

$3,840 мябляьиндя верилмиш ендиримляр ялдя едилмиш ендиримляр щесабына кредит
$2,960 мябляьиндя ялдя едилмиш ендиримляр верилмиш ендиримляр щесабына дебeт
Диэяр ендиримляр дцзэцн гейд олунмушдур.
Ашаьыдакы йазылышлардан щансы иля сящви дцзялтмяк мцмкцндцр?
Дт Кт
$ $
А Верилмиш ендиримляр 7,680
Ялдя едилмиш ендиримляр 5,920
Кюмякчи щесаб 1,760
Б Верилмиш ендиримляр 880
Ъ Верилмиш ендиримляр 6,800
Ялдя едилмиш ендиримляр 6,800
(1 бал)
34
СУАЛЛАР
6 Ширкятин йохлама балансы таразлашмамышды вя ъями кредитляр иля ъями дебeтляр ашаьыдакы
кими иди:
Дебeт $815,602
Кредит $808,420
Фярг ашаьыдакы щансы сябябlərдян йарана биляр?
А Сыьорта хяръляри щесабында олан $7,182 мябляьиндя дебeт галыьынын йохлама
балансына дахил едилмямяси
Б $3,591 мябляьиндя верилмиш ендиримляр сящвян ялдя едилмиш ендиримляр щесабына
дебeт едилмишдир
Ъ Ъями $7,182 мябляьини тяшкил едян пул вясаити иля сатыш цчцн щеч бир йазылыш
едилмямишдир
Д Мцяссисянин алдыьы малларын $3,591 мябляьиндя олан щиссяси эери гайтарылмыш вя
йохлама балансына дебeт галыьы кими дахил едилмишдир
(2 бал)
7 Ашаьыда мцяссисянин 30 нойабр 20Х3-ъц ил тарихиня олан касса китабы галыьы иля банк
щесабындан чыхарышын галыьы арасында олан фярглярин беш потенсиал сябяби тягдим
олунмушдур:
1 30 нойабр 20Х3-ъц ил тарихиндян юнъя йазылмыш вя тяъщизатчылара эюндярилмиш, лакин
юдяниш цчцн щяля банка тягдим олунмамыш чекляр.
2 Банк тяряфиндян бурахылмыш, ширкятин щесабына кредит олунмалы юдянишин банкын
башга бир мцштярисинин щесабына кредит олунмасы иля баьлы сящв
3 Банк хяръляри.
4 30 нойабр 20Х3-ъц ил тарихиндян яввял ширкятя юдянилмиш, лакин 3 декабр 20Х3-ъц ил
тарихиня гядяр банк тяряфиндян щесаба кредит едилмямиш чекляр.
5 30 нойабр 20Х3-ъц ил тарихиндян яввял ширкятя юдянилмиш вя учота алынмыш, лакин
банк тяряфиндян гцввядян дцшдцйц щесаб едилмиш чекляр.
Ашаьыдакы алтернатив вариантлардан щансы бири эюстярилян маддялярин касса китабына дахил
edilməli олдуьуну вя щансы маддялярин банк чыхарышы иля цзляшдирилмянин хцсусиййяти
олдуьуну дцзэцн тящлил едир?
Касса китабына йазылыш Банк чыхарышы иля цзляшдирилмя
А 1, 2, 4 3, 5
Б 3, 5 1,2, 4
Ъ 3, 4 1, 2, 5
Д 2, 3, 5 1, 4 (2 бал)
8 Фярди тиъарятчинин учотуна ясасян тяртиб едилмиш йохлама балансы таразлашмадыьындан,

йаранан фярг цчцн кюмякчи щесаб ачылмышдыр.
Ашаьыда верилмиш сящвлярдян щансынын дцзялиши кюмякчи щесаба йазылышын едилмясини тяляб
едир?
1 Верилмиш ендиримляр сящвян ялдя едилмиш ендиримляр щесабына дебeт едилмишдир.
2 Узунмцддятли активлярин сатышындан ялдя олунмуш пул вясаитляри касса китабына
дцзэцн олараг гейд едилмиш, лакин узунмцддятли активлярин хариъ олунмасы
щесабына дебeт едилмишдир.
3 Иъаря щаггы щесабындакы галыг йохлама балансына дахил едилмямишдир.
4 Сащибкар тяряфиндян мал-материал ещтийатларындан эютцрцлян маллар пул
чыхармалары щесабыны кредит вя алыш щесабыны дебeт етмякля учота алынмышдыр.
35
СУАЛЛАР
Ъ Йалныз 2 вя 4.
Д Йалныз 1 вя 3. (2 бал)
9 Ашаьыда верилян журнал йазылışlарындан щансыnы, онлара ялавя едилмиш тясвиря ясасян,
дцзэцн щесаб етмяк олар?
Дт Кт
$ $
1 Ямяк щаггы щесабы 38,000
Алыш щесабы 49,000
Тикилиляр щесабы 87,000
Завод бинасына ялавя тикилинин иншасында истифадя олунмуш ямяк гцввяси вя материаллар
2 Директорларын шяхси щесабы: А 30,000
Б 40,000
Директорлара юдянишляр 70,000
Директорларын алдыглары бонус мцкафатларынын онларын шяхси щесабларына кючцрцлмяси
3 Кюмякчи щесаб 10,000
Сатыш щесабы 10,000
Сящвин дцзялдилмяси – сатыш щесабынын кредит щиссяси $10,000 мябляьиндя аз
эюстярилмишдир.
А 1 вя 3
Б 1 вя 2
Ъ Йалныз 3
Д 2 вя 3 (2 бал)
20. Журнал гейдляри вя нязарят

щесаблары - ЫЫ 24 дяг.
1 Ашаьыдакы щаллардан щансында принсип сящви мцшащидя олунур?
А Сатын алынмыш аваданлыг вя машынлар узунмцддятли активляр щесабына кредит
едилмишдир
Б Сатын алынмыш аваданлыг вя машынлар алыш щесабына дебeт едилмишдир
Ъ Сатын алынмыш аваданлыг вя машынлар аваданлыглар щесабына дебeт едилмишдир
(1 бал)
36
СУАЛЛАР
2 Тяшкилатын щесабат или 30 сентйабр тарихиндя баша чатыр. 1 йанвар 20Х6-ъы ил тарихиндя тяшкилат
иллик фаиз дяряъяси 12% олмагла $100,000 мябляьиндя банк кредити эютцрмцшдцр. Фаиз
хяръляри апрел, ийул, октйабр вя йанвар айларынын илк эцнляриндя бярабяр юдянишлярля
едилмялидир.
30 сентйабр 20Х6-ъы ил тарихиндя баша чатан ил цзря мянфяят щаггында ятрафлы щесабата
(мянфяят вя зяряр щаггында щесабата) щансы мябляьдя йазылыш едилмяли, малиййя вязиййяти
щаггында щесабатда щансы мябляьдя щесабланмыш хяръ эюстярилмялидир?
Мянфяят вя зяряр щаггында щесабат Малиййя вязиййяти щаггында щесабат
А $12,000 $3,000
Б $9,000 $3,000
Ъ $9,000 Сыфыр
Д $6,000 $3,000
(2 бал)
3 Йохлама балансы таразлашмадыьындан, кюмякчи щесаб йарадылмышдыр. Сонрадан ашаьыдакы

сящвляр ашкар олунмушдур:
l Газ хяръляри цзря $420 мябляьиндя олан щесаб-фактура газ хяръляри щесабында $240
мябляьиндя эюстярилмишдир
l Мцштярийя верилян $50 мябляьиндя ендирим ялдя едилмиш ендиримляр щесабына кредит
l $70 мябляьиндя ялдя едилмиш фаиз эялирляри йалныз банк щесабына дахил едилмишдир.
Кюмякчи щесабда илкин галыг щансы мябляьдя олмушдур?
А Дебeт галыьы - $210
Б Кредит галыьы - $210
Ъ Дебeт галыьы - $160
Д Кредит галыьы - $160
(2 бал)
4 Гейдиййат сящвляри ня заман йараныр?

А Ямялиййат учота алынмамышдыр
Б Ямялиййатын бир тяряфи сящв щесаба гейд едилмишдир вя бу щесаб дцзэцн щесабдан
категорийа ъящятдян фярглянир
Ъ Ямялиййатын бир тяряфи сящв щесаба гейд едилмишдир вя бу щесаб дцзэцн щесабла
ейни категорийайа аиддир
(1 бал)
5 Ямялиййат дцзэцн щесаблара дахил едилдикдя, лакин йанлыш мябляьлярдян истифадя

олундугда йаранан сящв неъя адландырылыр?
А Dиггятдян йайынма
Б İлкин йазылыш
Ъ Qейдиййат сящви
Д Pринсип сящви
(2 бал)
37
СУАЛЛАР
6 Ширкятин банк щесабында галыг сон малиййя или ярзиндя $750,000 мябляьиндя артмышдыр.
Щямин дювр ярзиндя ширкят $1 милйон дяйяриндя сящм емиссийа етмиш вя $750,000
дяйяриндя боръ ющдялийини юдямишдир. О, илкин дяйяри $200,000 мябляьиндя олан
узунмцддятли актив сатын алмыш вя $100,000 мябляьиндя амортизасийа хяръи
щесабламышдыр. Банк галыьындан башга, дювриййя капиталы $575,000 мябляьиндя артмышдыр.
Ширкятин щесабат или цзря мянфяяти ня гядяр олмушдур?
А $1,175,000
Б $1,275,000
Ъ $1,325,000
Д $1,375,000
(2 бал)
7 Фярди тиъарятчи 31 март 20Х8-ъи ил тарихиндя битян ил цзря $32,500 мябляьиндя мянфяят ялдя
етмишдир. Бу мябляь тиъарятчинин щяр щяфтя юзц цчцн $100 мябляьиндя ямяк щаггы
чыхдыгдан сонра ялдя еtdiyi мябляьдир. Ялавя олараг, о, юз ев телефон хяръляри цзря $400
мябляьиндя (цстяэял 17.5% ЯДВ) щесаб-фактураны ширкятин мцщасибат китабларына дахил
етмишдир. О, ЯДВ юдяйиъиси кими гейдиййатдан кечмиш вя бу сябябдян, мянфяят
щаггында ятрафлы щесабата (мянфяят вя зяряр щаггында щесабата) йалныз халис мябляьи
дахил етмишдир.
1 апрел 20Х7-ъи ил тарихиндя онун капиталы $6,500 мябляьиндя иди. Тиъарятчинин 31 март
20Х8-ъи ил тарихиnдя капиталы щансы мябляьдя иди?
А $33,730
Б $33,800
Ъ $38,930
Д $39,000
(2 бал)
8 Делта ММЪ-нин йохлама балансы таразлашмадыьындан, йаранмыш фяргя эюря кюмякчи

щесаб йарадылмышдыр. Сонрадан aşağıdakı сящвляр ашкар олунмушдур:
1 “А” адлы мцштярийя пул вясаитляринин эери юдянилмяси касса китабында дцзэцн гейд
едилмиш, лакин “Б” адлы мцштяринин дебитор борълары щесабына кредит едилмишдир.
2 $300 мябляьиндя малларын мцяссисянин директоруна сатылмасы, сатыш цзря эялир
щесабыны дебeт вя директорун ъари щесабыны кредит етмякля, учота алынмышдыр.
3 Касса китабында ялдя едилмиш ендиримляр сцтунунun ъями галыьы сящвян верилмиш
ендиримляр щесабына кредит едилмишдир.
4 Мцштярилярдян ялдя олунмуш наьд пул вясаитляринин бир щиссяси, банка
кючцрцлмяздян яввял, бир сыра хырда хярълярин юдянилмяси цчцн сярф олунмушдур.
5 Аваданлыгларын тямири цчцн юдянилмиш $5,800 мябляьи касса китабында дцзэцн
гейд едилмиш, лакин сонрадан машын вя аваданлыглар щесабына (активляр) кредит
Йухарыда эюстярилян сящвлярдян щансынын дцзялиши цчцн кюмякчи щесаба йазылыш едилмяси
тяляб олунур?
А 1, 3 вя 5
Б 1, 2 вя 5
Ъ 1 вя 5
Д 3 вя 4 (2 бал)
38
СУАЛЛАР
9 Мцяссися мянфяят ялдя едя биляр, бунунла беля, онун банк щесабында пул вясаитляринин
галыьы азала биляр. Бу, ашаьыдакы сябяблярин щансындан иряли эяля биляр?
А Узунмцддятли активлярин зярярля хариъ едилмяси (сатылмасы).
Б Мянфяят щаггында ятрафлы щесабатда (мянфяят вя зяряр щаггында щесабатда)
амортизасийа хяръляринин танынмасы.
Ъ Мцштяриляря юдяниш цчцн верилян кредит мцддятинин узадылмасы.
Д Тяъщизатчылардан юдяниш цчцн алынан кредит мцддятинин узадылмасы.
(2 бал)
10 Истещсалат ширкяти машынларындан бириня техники бахыş мясряфляриня эюря 29 феврал 20Х1-ъи
тарихиндя щесаб-фактура алмышдыр. Мясряфлярин $25,500 мябляьиндя олан щиссяси машынларын
еффективлийинин артырылмасы цчцн сярф олунмушдур. Бу мясяля мцщасибат шюбясинин
диггятinдян йайынмыш вя бцтцн мябляь техники бахыş хяръляри щесабына йазılмышдыр.
Машын, алыш вя сатыш (хариъ едилмя) илляриндя мцтянасиб амортизасийа хяръляри
щесабланмагла, иллик 25% фаиз дяряъяси olmaqla дцз хятт методу иля амортизасийа едилир.
30 ийун 20Х1-ъи тарихиня олан мянфяят ня гядяр аз эюстяриляъякдир?
А $19,125
Б $25,500
Ъ $23,375
Д $21,250 (2 бал)
(Ъями 18 бал)
21. Щазырлыг суалы: Алтес (iйун 2003)

(а) 1 йанвар 20Х2-ъи ил тарихиндя фярди тиъарятчи Алтесин халис активляри $128,000 дяйяриндя иди.
31 декабр 20Х2-ъи ил тарихиндя битян дювр ярзиндя Алтес бизнеся ялавя $50,000 мябляьиндя
капитал йатырмыш вя $48,000 мябляьиндя пул вясаитини дювриййядян чыхармышдыр.
31 декабр 20Х2-ъи ил тарихиндя Алтесин халис активляри $184,000 мябляьиня бярабяр иди.
Тягдим олунан мялумата ясасланараг, 31 декабр 20Х2-ъи ил тарихиндя битян дювр ярзиндя
Алтесин ялдя етдийи мянфяяти щесаблайын.
(б) Сенъи мцщасибат учотуну лазыми гайдада апармыр. Бу сябябдян, ашаьыдакы
мялуматлардан истифадя едяряк, 31 йанвар 20Х3-ъи ил тарихиндя битян дювр ярзиндя алышын
щяъмини щесабламаьыныз тяляб олунур:
Тиъарятля баьлы кредитор борълары: $
31 йанвар 20Х2-ъи ил 130,400
31 йанвар 20Х3-ъи ил 171,250
Тяъщизатчылара юдянишляр 888,400
Сенъи тяряфиндян шяхси истифадя мягсядляри иля мал-материал
ещтийатларындан эютцрцлмцш маллар 1,000
Тяъщизатчылар тяряфиндян эери гайтарылан пул вясаитляри 2,400
Ялдя олунмуш ендиримляр 11,200
Сенъинин малиййя щесабатларына дахил едиляъяк алышын мябляьини щесаблайын.
39
СУАЛЛАР
(ъ) Алуки гиймятлярини стандарт олараг еля тяйин едир ки, мяъму мянфяят ямсалы сатышын
331/3%-ня бярабяр олсун.
Онун 13 йанвар 20Х3-ъц ил тарихиндя битян дювр ярзиндя сатышынын щяъмини щесабламаг
цчцн нювбяти мялумат ялдя олунmuşdur.
$
Мал-материал ещтийаты:
1 феврал 20Х2 243,000
31 йанвар 20Х3 261,700
Алыш 595,400
Алынмыш малларын эери гайтарылмасы 41,200
31 йанвар 20Х3-ъи ил тарихиндя битян дювр ярзиндя сатышын мябляьини щесаблайын.
22. Натамам yазылар 24 дяг.

1 Тиъарятчинин ил цзря халис мянфяяти ашаьыдакы hansı дцстурлар васитясиля щесаблана биляр?
А Дюврцн яввялиня капитал + дювриййядян чыхарылмыш вясаитляр – йатырылмыш ялавя
капитал – дюврцн сонуна капитал
Б Дюврцн сонуна капитал + дювриййядян чыхарылмыш вясаитляр – йатырылмыш ялавя
капитал – дюврцн яввялиня капитал
Ъ Дюврцн яввялиня капитал – дювриййядян чыхарылмыш вясаитляр + йатырылмыш ялавя
капитал – дюврцн сонуна капитал
(1 бал)
2 20Х7-ъи ил ярзиндя мцяссися $72,500 мябляьиндя мянфяят ялдя етмишдир. Ил ярзиндя

сащибкар $8,000 мябляьиндя йени капитал йатырмыш вя юз шяхси истифадяси цчцн $2,200
дяйяриндя маллары ширкятдян чыхармышдыр.
20Х7-ъи илин яввялиндя халис активлярин дяйяриnin $101,700 мябляьиндя олдуьуну nəzərə
alaraq, дюврцн сонуна халис активлярин дяйярини щесаблайын.
А $35,000
Б $39,400
Ъ $168,400
Д $180,000 (2 бал)
3 20Х7-ъи ил ярзиндя мцяссися $35,400 мябляьиндя мянфяят ялдя етмишдир. Bu möddətdə

сащибкар $10,200 мябляьиндя йени капитал йатыrмыш вя айлыг ямяк щаггы шяклиндя $500
мябляьиндя пул вясаити чыхармышдыр.
20Х7-ъи илин сонунда халис активлярин дяйяриnin $95,100 мябляьиндя олдуьуну nəzərə
alaraq, дюврцн яввялиня халис активлярин дяйярини щесаблайын.
А $50,000
Б $55,500
Ъ $63,900
Д $134,700 (2 бал)
40
СУАЛЛАР
4 31 oктйабр 20Х2-ъи ил тарихиндя битян дювр цзря мцяссися aşağıdakı мялуматлары тягдим
етмишдир:
$
Дюврцн яввялиня мал-материал ещтийаты 386,200
Алыш 989,000
Дюврцн сонуна мал-материал ещтийаты 422,700
Мяъму мянфяят щямишя сатышын 40%-ни тяшкил едир.
Бу мялуматы nəzərə almaqla, ил ярзиндя сатышлар цзря ялдя олунмуш эялири щесаблайын.
А $1,333,500
Б $1,587,500
Ъ $2,381,250
Д Тягдим олунмуш мялумат ясасында сатышын щяъмини щесабламаг мцмкцн дейил.
(2 бал)
5 Мцщасибат гейдляри апарылмадыьы тягдирдя, ашаьыдакыларын щесаблама цсулларындан

щансынын васитясиля дювр цчцн мцвафиг халис мянфяяти щесабламаг мцмкцндцр?
А Дюврцн сонуна халис активлярин дяйяри, цстяэял дювриййядян чыхарылмыш вясаитляр
чыхылсын йатырылмыш йени капитал, чыхылсын дюврцн яввялиня халис активлярин дяйяри
Б Дюврцн сонуна халис активлярин дяйяри, чыхылсын дювриййядян чыхарылмыш вясаитляр
цстяэял йатырылмыш йени капитал, чыхылсын дюврцн яввялиня халис активлярин дяйяри
Ъ Дюврцн сонуна халис активлярин дяйяри, чыхылсын дювриййядян чыхарылмыш вясаитляр
чыхылсын йатырылмыш йени капитал, чыхылсын дюврцн яввялиня халис активлярин дяйяри
(1 bal)
6 Фярди сащибкар мал-материал ещтийатындан $800 дяйяриндя малы юз шяхси истифадяси цчцн
эютцрмцшдцр. Бу малларын нормал сатыш гиймяти $1,600-дыр.
Бу ямялиййаты учота алмаг цчцн ашаьыдакы йазылардан щансы даща мцнасибдир?
Дт Кт
$ $
А Мал-материал ещтийаты щесабы 800
Алыш щесабы 800
Б Дювриййядян чыхарылмыш вясаитляр щесабы 800
Алыш щесабы 800
Ъ Сатыш щесабы 1,600
Дювриййядян чыхарылмыш вясаитляр щесабы 1,600
Д Дювриййядян чыхарылмыш вясаитляр щесабы 800
Сатыш щесабы 800
(2 бал)
41
СУАЛЛАР
7 Фярди сащибкар малларынын гиймятини еля тяйин едир ки, мяъму мянфяят ямсалы сатышын
40%-и дяряъясиндя сахланылсын. Сатышларын щамысы наьд пул вясаити иля щяйата кечирилир. О,
шцбщялянир ки, сатыъылардан бири сатышдан дахил олан наьд пул вясаитинин мцяййян щиссясини
оьурлайыр.
20Х3-ъц илин ийун айы цчцн онун тиъарят щесабы ашаьыдакы кими иди:
$
Сатыш цзря эялир 181,600
Сатышын майа дяйяри 114,000
Мяъму мянфяят 67,600
Сатышын майа дяйяри мябляьинин дцзэцн гейд олундуьуну нязяря алараг, сатыъынын щансы
мябляьдя пул вясаитини мянимсяyə билдийини щесаблайын.
А $5,040
Б $8,400
Ъ $22,000
Д Тягдим олунмуш мялумат ясасында лазыми мябляьи щесабламаг мцмкцн дейил.
(2 бал)
Нювбяти мялумат 8 вя 9-ъу суалlarа аиддир

“А” адлы фярди тиъарятчи юз фяалиййятинин учотуну там шякилдя апармыр. Ашаьыдакы мялумат бу
тиъаrяtчинин 30 nойабр 20Х3-ъц ил тарихиндя битян дювр ярзиндя баш вермиш кредитля сатыш вя алыш
ямялиййатларыны ящатя едир.
$
1 декабр 20Х2-ъи ил тарихиня сатышла баьлы дебитор борълары 130,000
1 декабр 20Х2-ъи ил тарихиня тиъарятля баьлы кредитор борълары 60,000
Мцштярилярдян ялдя олунмуш пул вясаитляри 686,400
Тяъщизатчылара юдянилмиш пул вясаитляри 302,800
Верилмиш ендиримляр 1,400
Ялдя олунмуш ендиримляр 2,960
Бярпа олунмайан борълар 4,160
Дебитор боръу олан мцштяри щямчинин малларын тяъщизатчысыдыр, беля ки, бу мябляь гаршылыглы
явязляшдириля (контра едиля) биляр 2,000
30 нойабр 20Х3-ъи ил тарихиня сатышла баьлы дебитор борълары 181,000
30 нойабр 20Х3-ъи ил тарихиня тиъарятля баьлы кредитор борълары 84,000
8 Йухарыдакы мялуматlarа ясасланараг, “А”-нын 30 nойабр 20Х3-ъц ил тарихиндя битян дювр

цчцн мянфяят вя зяряр щаггында щесабатында тягдим олунаъаг сатыш цзря эялир мябляьини
щесаблайын.
А $748,960
Б $748,800
Ъ $744,960
Д $743,560 (2 бал)
42
СУАЛЛАР
9 Йухарыдакы мялуматlarа ясасланараг, “А”-нын 30 nойабр 20Х3-ъц ил тарихиндя битян дювр

цчцн мянфяят вя зяряр щаггында щесабатында тягдим олунаъаг алышын мябляьини
А $283,760
Б $325,840
Ъ $329,760
Д $331,760 (2 бал)
10 Фярди сащибкар малын гиймятини алдыьы малларын щамысынын майа дяйяриня 50% ялавя
етмякля тяйин едир. 31 октйабр 20Х3-ъц ил тарихиндя баш вермиш йаньын нятиъясиндя мал-
материал ещтийатынын мцщцм щиссяси вя щямчинин мал-материал цзря бцтцн мцщасибат
йазылары мящв олмушдур.
31 октйабр 20Х3-ъц ил тарихиндя битян ил цзря онун тиъарят щесабында нювбяти мялуматлар
тягдим олунмушдур:
$ $
Сатыш 281,250
Дюврцн яввялиня мал-материал ещтийаты, илкин дяйяри иля 183,600
Алыш 249,200
432,800
Дюврцн сонуна мал-материал ещтийаты, илкин дяйяри иля 204,600
228,200
Мяъму мянфяят 53,050
Бу мялуматlarа ясасланараг, щансы мябляьдя мал-материалын мящв олдуьуну

А $61,050
Б $87,575
Ъ $40,700
Д $110,850 (2 бал)
23. Щазырлыг суалы: ПДГ & Ко

Фяалиййятинин биринъи илиндя бюлцшдцрцлмядян яввял ПДГ & Ко ширкятинин мянфяяти $72,000
мябляьиндя олмушдур.
Дювриййядян ашаьыдакы мябляьлярдя пул вясаитляри чыхарылмышдыр:
$
П 7,200
Д 9,600
Г 7,200
П illik $12,960 мябляьиндя ямяк щаггы алмалы иди.

Мцяссисянин йарадылмасы заманы сабит капитал гойулушу ашаьыдакы мябляьлярдя олмушдур:
$
П 14,400
Д 24,000
Г 36,000
43
СУАЛЛАР
Ортаглыг разылашмасына ясасян, йатырылмыш капитала эюря 20% фаиз эялири тятбиг олунур. Ил ярзиндя
дювриййядян чыхарылан щяр щансы пул вясаитляри мябляьи цзря 5% фаиз хяръляри тутулур. Мянфяят
10:15:20 нисбятиндя бюлцшдцрцлмялидир.
Мянфяятин бюлцшдцрцлмяси щесабындан истифадя етмякля, щяр бир ортаьын ъари щесабында илин
сонуна олан галыьы щесаблайын.
24. Щазырлыг суалы: Леон вя Марк

(ийун 2006-ъы ил)
31 декабр 20Х5-ъи ил тарихиня ортаглыьын мцщасибат щесабларында ашаьыдакы галыглар верилмишдиr:
$
Капитал щесаблары Леон, 1 йанвар 20Х5-ъи ил тарихиндя 400,000
Марк, 1 ийул 20Х5-ъи ил тарихиндя 200,000
тягдим олунмушдур
Пул чыхармалары Леон 160,000
Марк 80,000
Гейдляр
(1) 30 ийун 20Х5-ъи ил тарихинядяк Леон азад сащибкар кими фяалиййят эюстярирди. 1 ийул 20Х5-
ъи ил тарихиндя Марк ортаг олараг мцяссисяйя гошулмуш вя $200,000 мябляьиндя капитал
йатырмышдыр.
(2) Бу тарихдян етибарян мянфяятин бюлцшдцрцлмяси цзря aşağıdakı гярарлар гябул едилмишдир:
(и) Щяр бир ортаг юз капитал щесабынын галыьы цзря иллик 5% эялир ялдя етмялидир
(ии) Марк иллик $20,000 мябляьиндя ямяк щаггы алмалыдыр
(иии) Галыг мянфяят бюлцшдцрцлмялидир – Леон 60%, Марк 40%.
(3) 31 декабр 20Х5-ъи ил тарихиндя баша чатан ил цзря мянфяят $250,000 тяшкил етмишдир. Бу
мянфяятин цчдябир щиссясинин 30 ийун 20Х5-ъи ил тарихинядяк олан илк алты айı ярзиндя, галан
цчдяики щиссясинин ися 31 декабр 20Х5-ъи ил тарихинядяк олан сон алты айı ярзиндя ялдя
олундуьу разылашдырылмышдыр. 30 ийун 20Х5-ъи ил тарихинядяк олан биринъи йарым иля аид
мянфяятин щесабланмасы заманы хяръ кими чыхылмалы олан $20,000 мябляьиндя бярпа
олунмайан боръ иллик мянфяят мябляьиндян чыхылмышдыр.
Тяляб олунур:
Мянфяятин бюлцшдцрцлмясини эюстярян щесабаты вя 31 декабр 20Х5-ъи ил тарихиндя битян ил цзря
ортагларын ъари щесабларыны щазырлайын.
25. Ортаглыглар 32 дяг.

1 Ортаглыг кими фяалиййят эюстярян мцяссися тяърцбясиз мцщасибля ишляйир. О, ортаглардан
биринин ъари щесабыны ашаьыдакы шякилдя тяртиб етмишдир:
ЪАРИ ЩЕСАБ
$ $
Капитал цзря фаиз эялири 2,800 Дюврцн яввялиня галыг 270
Ямяк щаггы 1,500 Пул чыхармалары 6,200
Дюврцн сонуна галыг 10,870 Халис мянфяят 8,700
15,170 15,170
44
СУАЛЛАР
Дюврцн яввялиня галыг вя бцтцн диэяр мябляьляр дцзэцн гейд едилмишдир. Лакин
мцщасиб дебeт вя кредитляр арасындакы фярг барядя там ямин дейилдир.
Дюврцн сонуна дцзэцн галыг щансы мябляьдя олмалыдыр?
А $1,530 мябляьиндя дебeт галыьы
Б $6,530 мябляьиндя дебeт галыьы
Ъ $7,070 мябляьиндя кредит галыьы
Д $16,470 мябляьиндя кредит галыьы
(2 бал)
2 Ортаьын шяхси автомобилинин йанаъаг хяръляри ортаглыьын няглиййат хяръляри кими гейд
едилмишдир. Сящвляри дцзялтмяк цчцн ашаьыдакы йазылышлардан щансы едилмялидир?
А Дебeт Пул чыхармалары щесабы
Кредит Няглиййат хяръляри щесабы
Б Дебeт Няглиййат хяръляри щесабы
Кредит Пул чыхармалары щесабы
Ъ Дебeт Няглиййат хяръляри щесабы
Кредит Капитал щесабы
Д Дебeт Капитал щесабы
Кредит Няглиййат хяръляри щесабы (2 бал)
3 Ортагларын капитал щесабы галыглары цзря газанылмыш фаиз эялирлярини щансы икили йазылыш
васитясиля гейд етмяк мцмкцндцр?
А Дебeт Ортагларын ъари щесаблары
Кредит Мянфяят вя зярярин бюлцшдцрцлмяси щесабы
Б Дебeт Мянфяят вя зярярин бюлцшдцрцлмяси щесабы
Кредит Ортагларын ъари щесаблары
Ъ Дебeт Мянфяят вя зярярин бюлцшдцрцлмяси щесабы
Кредит Пул вясаити щесабы
Д Дебeт Мянфяят вя зярярин бюлцшдцрцлмяси щесабы
Кредит Ортагларын капитал щесаблары (2 бал)
4 Ортаглыг разылашмасы йохдурса, ортаглар арасында мянфяят няйя ясасян

бюлцшдцрцлмялидир?
А Бейнялхалг Малиййя Щесабаты Стандартлары
Б Бирляшмиш Краллыьын Ортаглыг щаггында Акты
Ъ Ортаглар арасында разылашмалaр (1 бал)
5 Ортагларын дювриййядян чыхардыглары пул вясаитляриня (пул чыхармалары) эюря фаиз хярълярини
якс етдирмяк цчцн щансы икили йазылыш тяляб олунур?
А Дебeт Ортагларын пул чыхармалары щесабы
Кредит Ортагларын ъари щесаблары
Б Дебeт Мянфяят вя зярярин бюлцшдцрцлмяси щесабы
Кредит Ортагларын пул чыхармалары щесабы
Ъ Дебeт Ортагларын пул чыхармалары щесабы
Кредит Фаизляр цзря кредитор борълары щесабы
Д Дебeт Ортагларын ъари щесаблары
Кредит Мянфяят вя зярярин бюлцшдцрцлмяси щесабы (2 бал)
45
СУАЛЛАР
6 Феиз, Щоуп вя Чарити галыг мянфяяти 3:2:1 нисбятиндя бюлцшдцрян ортаглардыр. Ортаглыг
разылашмасына ясасян, капитал цзря 8% иллик фаиз эялири вя Щоуп цчцн иллик $8,000
мябляьиндя ямяк щаггы верилир. 20Х5-ъи ил цзря халис мянфяят $84,000 мябляьиндя вя
ортагларын капитал щесаблары цзря галыглар bu шякилдя олмушдур: Феиз $20,000; Щоуп
$15,000; Чарити $12,000.
20Х5-ъи ил цзря галыг мянфяятinдя Чаритинин мянфяят пайыны щесаблайын.
А $12,040
Б $12,667
Ъ $13,000
Д $14,000 (2 бал)
7 П вя Г ортагдырлар вя мянфяяти 3:2 нисбятиндя бюлцшдцрцрляр. Онлар юз щесабларыны щяр ил

30 ийун тарихиня щазырлайырлар.
1 йанвар 20Х2-ъи ил тарихиндя Р ортаглыьа гошулмуш вя бу тарихдян етибарян, мянфяятин
бюлцшдцрцлмяси нисбяти bu шякилдя мцяййянляшдирилмишдир: П 50%, Г 25% вя Р 25%.
Мянфяятин бюлцшдцрцлмяси Г вя Р цчцн ямяк щаглары верилдикдян сонра апарылыр:
Г İллик $20,000
Р İллик $12,000
30 ийун 20Х2-ъи ил тарихиндя битян ил цзря ортаглыьын мянфяяти $480,000 мябляьиндя олмуш
вя бу мянфяят ил цзря бярабяр мябляьлярдя газанылмышдыр.
30 ийун 20Х2-ъи ил тарихиндя битян ил цзря ортагларын ъями мянфяят пайлары нечя олмушдур?
П Г Р
$ $ $
А 256,000 162,000 62,000
Б 248,000 168,000 64,000
Ъ 264,000 166,000 66,000
Д 264,000 156,000 60,000 (2 бал)
8 А вя Б ортагдырлар. Онлар 31 декабр 20Х8-ъи ил тарихиндя Ъ-йя ортаглыьа гошулмаьа иъазя

верирляр. Бу тарихдя халис активлярин халис баланс дяйяри $500,000 мябляьиндя олмушдур.
Ортаглар разылашырлар ки, 31 декабр 20Х8-ъи ил тарихиндя халис активлярин ядалятли дяйяри
$750,000 тяшкил едир. Ъ-нин мцяссисядя пай ялдя етмяк цчцн щансы мябляьдя юдяниш
етмяли олдуьуну мцяййянляшдирмяк мягсядиля, ортаглыг хцсуси гиймятляндириъи ширкят
тяряфиндян $850,000 дяйяриндя гиймятляндирилмишдир.
Гудвилин дяйяри ня гядярдир?
А $350,000
Б $250,000
Ъ $100,000
Д $850,000 (2 бал)
46
СУАЛЛАР
9 Мцяййян бир мцддят фярди сащибкар кими фяалиййят эюстярдикдян сонра П 1 ийул 20Х2-ъи
ил тарихиндя Г иля ортаг олмушдур. Мянфяятин бярабяр шякилдя бюлцшдцрцляъяйи
разылашдырылмышдыр.
31 декабр 20Х2-ъи ил тарихиндя битян ил цзря мянфяят $340,000 мябляьиндя олмуш вя бу
мянфяят ил цзря бярабяр щяъмлярдя газанылмышдыр. Бураya 1 ийул 20Х2-ъи ил тарихиндян
юнъяки 6 айа аид олан вя тамамиля П тяряфиндян чякилмяли олдуьу разылашдырылан $20,000
мябляьи дахил дейилдир.
Ил цзря мянфяят П вя Г арасында неъя бюлцшдцрцлмялидир?
П Г
$'000 $'000
А 245 95
Б 250 90
Ъ 270 90
Д 255 85
(2 бал)
10 Э, Щ вя İ щяр ил щесабатларыны 31 декабр тарихиня щазырлайан ортаглардыр.

Мянфяятин бюлцшдцрцлмяси ашаьыдакы кимидир:
30 ийун 20Х3-ъц ил тарихиня гядяр
Иллик ямяк щаглары Щ $40,000
İ $20,000
Э Щ İ
% % %
Мянфяят бюлцшдцрцлцр 60 20 20
1 ийул 20Х3-ъц ил тарихиндян
Ямяк щаглары дайандырылыр,
мянфяят нювбяти шякилдя бюлцшдцрцлцр 50 30 20
Ортагларын ямяк щаглары чыхылмамышдан яввял, лакин илк алты айа аид олдуьу разылашдырылан
$40,000 мябляьиндя хяръин нязяря алынмасындан сонра 31 декабр 20Х3-ъц ил цзря мянфяят
$400,000 мябляьиндя олмуш вя бу мябляь ил цзря бярабяр щяъмлярдя газанылмышдыр
(щесабланмышдыр).
Ил цзря мянфяят ортаглар арасында неъя бюлцшдцрцлмялидир?
Э Щ İ
$ $ $
А 182,000 130,000 88,000
Б 200,000 116,000 84,000
Ъ 198,000 118,000 88,000
Д 180,000 132,000 88,000
(2 бал)
47
СУАЛЛАР
11 Х вя Й юз щесабатларыны щяр ил 30 ийун тарихиня щазырлайан вя мянфяятлярини 2:1 нисбятиндя

бюлцшдцрян ортаглардыр.
1 йанвар 20Х4-ъц ил тарихиндя З мцяссисяйя ортаг олараг гошулмуш вя бу тарихдян
етибарян мянфяятин bu нисбятдя бюлцшдцрцляъяйи гярара алынмышдыр: Х 50%, Й 30% вя З
20%.
1 йанвар 20Х4-ъц ил тарихиндян яввялки алты айа аид олан $30,000 мябляьиндя хяръин нязяря
алынмасындан сонра, 30 ийун 20Х4-ъц ил тарихиндя баша чатан ил цзря мянфяят $540,000
тяшкил етмишдир. Мянфяят ил цзря бярабяр щяъмдя газанылмышдыр (щесабланмышдыр).
30 ийун 20Х4-ъц ил тарихиндя битян ил цзря Х-nин ъями мянфяят пайы ня гядяр олмушдур?
А $305,000
Б $312,500
Ъ $315,000
Д $295,000
(2 бал)
12 Гудвил мцяссисянин халис активляринин халис баланс дяйяриндян артыг юдянилмиш мябляьдир.
Бу ифадя:
А Доьрудур
Б Йанлышдыр
(1 бал)
13 Э, Щ вя İ ортагдырлар. Щ вя И-нин щяр бири цчцн иллик $20,000 мябляьиндя ямяк щаггы
верилдикдян сонра, мянфяят ортаглар арасында 3:1:1 нисбятиндя бюлцшдцрцлцр. 1 йанвар
20Х4-ъц ил тарихиндя онлар Щ-niн ямяк щаггыны дайандырмагла мянфяятин бюлцшдцрцлмяси
нисбятини 3:2:1 кими дяйишдирмяйя гярар вердиляр. И-нин ямяк щаггы дяйишдирилмямишдир.
30 ийун 20Х4-ъц ил тарихиндя битян ил цзря ортаглыьын мянфяяти $380,000 мябляьиндя олмуш
вя бу мянфяят ил цзря бярабяр щяъмдя газанылмышдыр.
$380,000 мябляьиндя мянфяят ортаглар арасында неъя бюлцшдцрцлмялидир?
Э Щ İ
$ $ $
А 192,000 104,000 84,000
Б 192,500 103,333 84,167
Ъ 209,000 101,333 69,667
Д 209,000 111,333 89,667
(2 бал)
48
СУАЛЛАР
26. Щазырлылг суалы: бонус емиссийасы

Ъларк Фрингланд ширкяти
31/12/2003-ъц ил тарихиня mалиййя vязиййяти hаггында hесабатдан (bалансдан) чыхарыш
$
Сящм капиталы (50 сент) 10,000
Емиссийа эялири 7,000
Бюлцшдцрцлмямиш мянфяят 8,000
25,000
Ъларк Фрингланд ширкяти щяр 4 сящм цчцн 1 бонус емиссийасыны щяйата кечирмяйi гярара алмышдыр.
Икили йазылыш нювбяти шякилдя олмалыдыр: $
Дцзялишляр щяйата кечирилдикдян сонра малиййя вязиййяти щаггында щесабатдан (балансдан)

чыхарыш нювбяти шякилдя олаъаг:
Гейд: Сящм емиссийасы щяйата кечирилдийи цчцн сящм капиталы йалныз номинал дяйяри иля кредит
олунмалыдыр.
27. Щазырлыг суалы: щагларын емиссийасы

Ъларк Фрингланд ширкяти
31/12/2003-ъц ил тарихиня mалиййя vязиййяти hаггында hесабатдан (bалансдан) чыхарыш
$
Сящм капиталы (50s) 8,000
25,000
49
СУАЛЛАР
Ъларк Фрингланд ширкяти щяр 4 сящм цчцн $1.20 гиймятиндя 1 сящм щагqынын емиссийасыны щяйата
кечирмяйя гярара алмышдыр.
Икили йазылыш нювбяти шялкилдя олмалыдыр: $
Дцзялишляр щяйата кечирилдикдян сонра малиййя вязиййяти щаггында щесабатдан (балансдан)

чыхарыш нювбяти шякилдя олаъаг:
$
Гейд: Йеня дя сящм емиссийасы щяйата кечирилдийи цчцн сящм капиталы йалныз номинал дяйяри иля
кредит олунмалыдыр.
50
СУАЛЛАР
28. Щазырлыг суалы: Шусвап (ийун 2005-ъи ил)

Ашаьыда тягдим олунан Шусвап ММЪ-нин 31 dекабр 20Х4-ъц ил цчцн щазырланмыш малиййя
вязиййяти щаггында илкин щесабатыдыр:
Илкин дяйяр Йыьылмыш Халис баланс
амортизасийа дяйяри
$'000 $'000 $'000
Активляр
Узунмцддятли активляр
Торпаг вя тикилиляр 9,000 1,000 8,000
Ъищаз вя аваданлыглар 21,000 9,000 12,000
30,000 10,000 20,000
Ъари активляр
Мал-материал ещтийаты 3,000
Дебитор борълары 2,600
Ъями активляр 27,500
Капитал вя ющдяликляр
Капитал вя ehtiyatlar
Емиссийа олунмуш щяр бири 50s 6,000
дяйяриндя олан сящмляр
Узунмцддятли ющдяликляр
Боръ ющдяликляри (20Й0-ъи илдя эери юдянилмяли) 2,000
Ъары ющдяликляр
Кредитор борлары 2,100
22,500
27,500
Ялавя олараг, нювбяти мялумат мювъуддур:

1 31 декабр 20Х4-ъц ил тарихиндя торпаг вя тикилиляри йенидян гиймятляндиряряк $12,000,000
мябляьиндя учота алмаг гярара алынмышдыр.
2 Ъями $200,000 мябляьиндя сатышла баьлы дебитор борълары цмидсиз боръ кими силинмялидир.
3 Ил ярзиндя $106,000 мябляьиндя контра (гаршылыглы явязляшдирмя) ямялиййаты щяйата
кечирилмишдир. Беля ки, тяъщизатчыйа олан боръ щямин ширкятя сатылмыш маллар цзря дебитор
боръла цзляшдириляряк силинмишдир. Бу гаршылыглы явязляшдирмя цзря щеч бир йазылыш
апарылмамышдыр.
4 Малиййя вязиййяти щаггында щесабатын илкин вариантында $500,000 мябляьиндя илкин дяйяри
иля тягдим олунмуш мал-материал ещтийаты баланс щесабаты тарихиндян сонра $40,000
мябляьиндя сатышла баьлы хяръ чякилмякля, $400,000 мябляьиня сатылмышдыр.
5 Кюмякчи щесаб ики йазылышдан ибарятдир:
(а) Номинал дяйяри 50s олан 4,000,000 сящмин $1.10 гиймятиндя емиссийасы цзря
дахилолмалар наьд вясаитляр щесабындан кюмякчи щесаба кредит йазылышы кими
кючцрцлмцшдцр.
(б) Щесабда баланслашдырыъы мябляь 1 йанвар 20Х4-ъц ил тарихиндя халис баланс дяйяри
$700,000, илкин дяйяри ися $1,400,000 мябляьиндя олан ъищазын сатышындан ялдя
олунан дахилолмалардыр. Узунмцддятли активин сатышы цзря наьд вясаитляр щесабына
дахилолмаларын йазылышдан башга, щеч бир диэяр йазылыш едилмямишдир. Малиййя
вязиййяти щаггында щесабатын щазырланмасы заманы щямин ъищазын амортизасийасы
иллик 25% олараг, бу ъищазын сатышы нязяря алынмадан щесабланмышдыр (дцз хятт
методу иля). Ъищазын сатылдыьы ил цзря амортизасийа мябляьиня там олараг дцзялиш
51
СУАЛЛАР
Малиййя щесабатларынын тягдиматы адлы 1 №-ли БМУС-нин тялябляриня мцмкцн qədər риайят
етмякля, ширкятин 31 декабр 20Х4-ъц ил тарихиня малиййя вязиййяти щаггында (баланс) щесабатыны
щазырлайын.
Мцвафиг шякилдя дцзялишляр апарылдыгдан сонра узунмцддятли активлярин тяснифаты суалда
эюстярилдийи кими тягдим олунмалыдыр.
29. Ширкятлярин малиййя щесабатлары - Ы 23 дяг.

1 Алфа ММЪ-нин емиссийа олунмуш сящм капиталы aşağıdakı маддялярдян ибарятдир:
$
Щяр биринин номинал дяйяри 10 сент олан ади сящмляр 1,000,000
Щяр биринин номинал дяйяри 50 сент олан 8%-ли имтийазлы сящмляр 500,000
31 октйабр 20Х2-ъи ил тарихиндя битян дювр ярзиндя ширкят имтийазлы сящмляр цзря иллик
дивиденд, ади сящмляр цзря ися 2 сент мябляьиндя аралыг дивиденд юдямишдир. Малиййя
вязиййяти щаггында щесабат тарихиндян яввял ади сящмляр цзря 3 сент мябляьиндя сон
дивиденд елан олунмушдур.
31 октйабр 20Х2-ъи ил тарихиндя битян дювря аид олан дивидендлярин цмуми мябляьини
А $580,000
Б $90,000
Ъ $130,000
Д $540,000 (2 бал)
2 Ширкят щагларын емиссийасыны щяйата кечирдикдя, ашаьыдакылардан щансы баш вермиш олур?
1 Активляр артыр
2 Бюлцшдцрцлмямиш мянфяят азалыр
3 Емиссийа эялири щесабы азалыр
4 Инвестисийалар артыр
А Yалныз 1
Б 1 вя 2
Ъ Yалныз 3
Д 1 вя 4 (2 бал)
3 Ашаьыдакы маддялярдян щансы малиййя вязиййяти щаггында щесабатда ъари ющдяликляр

кими тягдим едиля биляр?
1 Тюрямя мцяссисялярдя нязарят етмяйян иштирак пайлары.
2 Бир ил ярзиндя юдянилмяли олан боръ ющдяликляри.
3 Верэиляр.
4 Имтийазлы сящмляр цзря юдянилмяли олан дивидендляр.
А 1, 2 вя 3
Б 1, 2 вя 4
Ъ 1, 3 вя 4
Д 2, 3 вя 4 (2 бал)
52
СУАЛЛАР
4 Ширкят номинал дяйяри 50 сент олан 1,000,000 сящми, щяр бири цзяриндя 30 сент емиссийа
эялири олмагла, наьд пул вясаити щесабына емиссийа етмишдир.
Бу емиссийаны ашаьыдакы йазылардан щансы васитясиля учота алмаг олар?
$ $
А Сящм капиталы 500,000
Банк 800,000
Б Банк 800,000
Сящм капиталы 500,000
Ъ Банк 1,300,000
Сящм капиталы 1,000,000
Д Сящм капиталы 1,000,000
Банк 1,300,000
(2 бал)
5 Ашаьыдакылардан щансы капиталда дяйишикликляр щаггында ширкятин щесабатында ачыглана

биляр?
1 Дашынмаз ямлакын сатышындан (хариъ олмасындан) ялдя олунан мянфяят.
2 Дашынмаз ямлакын йенидян гиймятляндирилмясиндян артым.
3 Щесабат тарихиндян сонра ади сящмляр цзря елан олунмуш дивидендляр.
4 Сящм капиталынын емиссийасы.
6 31 декабр 20Х2-ъи ил тарихиндя aşağıdakı мясяляляр ширкятин малиййя вязиййяти щаггында

щесабатына ялавя олунмаğы тяляб едир:
1 1 йанвар 20Х2-ъи ил тарихиндя ширкят юз ишчисиня $12,000 мябляьиндя иллик 2 фаиз
дяряъясиля кредит вермишдир. Бу мябляь 30 апрел 20Х3-ъц ил тарихиня кими
юдянилмялидир. Ишчи сон юдямя тарихиня гядяр бцтцн мябляьи вя юдянилмяли олан
бцтцн фаизляри юдямишдир.
2 20Х2-ъи илдя ширкят 31 август 20Х3-ъц ил тарихиндя битян дюврц ящатя едян $9,000
мябляьиндя сыьорта щаггы юдямишдир.
3 20Х3-ъц илин йанвар айында ширкят 31 декабр 20Х2-ъи ил тарихиндя битян 6 айлыг дювр
цзря $4,000 мябляьиндя иъаря эялири ялдя етди.
Ширкятин 31 декабр 20Х2-ъи ил тарихиня малиййя вязиййяти щаггында щесабатында бу
маддяляр цзря щансы ъями мябляьляр эюстярилмялидир
Ъари активляр Ъари ющдяликляр
$ $
А 22,000 240
Б 22,240 сыфыр
Ъ 10,240 сыфыр
Д 16,240 6,000 (2 бал)
53
СУАЛЛАР
7 31 декабр 20Х1-ъи ил тарихиндя ширкятин капиталынын структуру ашаьыдакылардан ибарят иди:

$
Ади сящм капиталы
Номинал дяйяри 50 сент олан 100,000 сящм 50,000
Емиссийа эялири щесабы 180,000
20Х2-ъи ил ярзиндя ширкят щяр 2 сящм цчцн ялавя 1 сящм бонус емиссийасыны щяйата
кечирмиш вя бунун цчцн емиссийа эялири щесабындан истифадя етмишдир. Щямин ил ярзиндя
ширкят, щямчинин, наьд пул вясаити щесабына 80 сент гиймятиня 60,000 сящм емиссийа
етмишдир.
31 декабр 20Х2-ъи ил тарихиндя ширкятин капитал структуру неъя олмалыдыр?
Ади сящм капиталы Емиссийа эялири щесабы
$ $
А 130,000 173,000
Б 105,000 173,000
Ъ 130,000 137,000
Д 105,000 137,000 (2 бал)
8 Учот сийасяти, учот гиймятляндирмяляриндя дяйишикликляр вя сящвляр адлы 8 №-ли БМУС-йя

ясасян, ашаьыдакы ифадялярдян щансы дцзэцндцр?
1 Кечян дюврляря аид олан фундаментал сящвляр цзря дцзялишляр ъари дювр ярзиндя
едилмялидир. Дцзялишляр бюлцшдцрцлмямиш мянфяят щесабынын дюврцн яввялиня олан
галыьына тятбиг олунмагла едиля билмяз.
2 Учот сийасятиндя дяйишиклик фундаментал сящвин баш вермясини тямин едир вя ъари
дювр ярзиндя учота алынмалыдыр.
3 Учот сийасятиндя дяйишиклийин дцзэцн учоту ретроспектив шякилдя тятбигетмядян вя
бюлцшдцрцлмямиш мянфяятин дюврцн яввялиня олан галыьына дцзялишляр
едилмясиндян ибарятдир.
А Yалныз 1.
Б Yалныз 2.
Ъ Yалныз 3. (1 бал)
9 Ширкят ящямиййятли учот сийасятини дяйишдикдя, ашаьыдакы ифадялярдян щансы доьрудур?

1 Малиййя щесабатларына гейдлярдя учот сийасятинин дяйишмясиня сябяб вя бунун
тясири ачыгланмалыдыр.
2 Дяйишиклийин тясири ъари ил цзря мянфяят вя зяряр щаггында ятрафлы щесабатда гейри-
ади маддя кими ачыгланмалыдыр.
3 Бюлцшдцрцлмямиш мянфяят щесабынын дюврцн яввялиня галыьына дцзялиш еля
едилмялидир ки, санки бу дяйишиклик кечмиш дюврлярдя дя гцввядя иди.
4 Ъари ил цзря малиййя щесабатларында кечян дюврлярин мябляьлярини якс етдирян
мцгайисяли эюстяриъиляря дяйишикликляри дахил етмяк мягсядиля дцзялишляр
А 1, 3 вя 4
Б 2, 3 вя 4
Ъ 1, 2 вя 3
Д 1, 2 вя 4 (2 бал)
54
СУАЛЛАР
30. Ширкятлярин малиййя щесабатлары - ЫЫ 24 дяг.

1 Бейнялхалг Малиййя Щесабатлары Стандартларына ясасян, малиййя щесабатлары щаггында
ашаьыдакы ифадялярдян щансы/щансылар дцзэцндцр?
1 Ширкятин мцяййян щиссясинин сатышындан йаранан ящямиййятли мябляьдя мянфяят вя
йа зяряр мянфяят вя зяряр щаггында ятрафлы щесабатда гейри-ади маддя кими
тягдим едилмялидир.
2 Юдянилмиш вя елан едилмиш дивидендляр мянфяят вя зяряр щаггында ятрафлы
щесабатда тягдим едилмялидир.
3 Ил ярзиндя дайандырылмыш ямялиййатлардан йаранан ящямиййятли мябляьдя мянфяят
вя йа зяряр Мянфяят вя зяряр щаггында ятрафлы щесабатда айрыъа эюстярилмялидир.
4 Капиталда дяйишикликляр щаггында щесабата реализя олунмамыш мянфяят вя йа зяряр
дахил олунмамалыдыр.
А 1, 2 вя 3
Б 2 вя 4
Ъ йалныз 3 (1 бал)
2 Малиййя щесабатларынын тягдиматы адлы 1 №-ли БМУС-йя ясасян, ашаьыдакылардан щансы

мящдуд мясулиййятли ъямиййят олан ширкятлярин малиййя щесабатларында ачыгланмалыдыр?
1 Тясдиглянмиш сящмдар капитал
2 Малиййя мясряфляри
3 Ишчи щейяти цзря мясряфляр
4 Мадди вя гейри-мадди активлярин амортизасийасы
Ъ Дюрд бяндин щамысы. (1 бал)
3 30 ийун 20Х2-ъи ил тарихиндя ширкятин капитал структуру нювбяти маддялярдян ибарят иди:
$
Ади сящмлярдян ибарят капитал
Щяр биринин номинал дяйяри 25 сент олан 500,000 ядяд сящм 125,000
30 ийун 20Х3-ъц ил тарихиндя битян ил ярзиндя ширкят щяр ики сящмя ялавя бир сящм сярти иля
щагларын емиссийасыны щяйата кечирмишдир. Бу сящмляр щяр бири $1 гиймятиня сатылмышдыр вя
там олараг юдянилмишдир. Щямин ил ярзиндя даща сонра ширкят щяр 5 сящмя ялавя 1 сящм
бонус емиссийасы етмишдир вя бу мягсядля емиссийа эялириндян истифадя едилмишдир.
30 ийун 20Х3-ъц ил тарихиндя ширкятин капитал структуру неъя олмалыдыр?
Ади сящм капиталы Емиссийа эялири
$ $
А 450,000 25,000
Б 225,000 250,000
Ъ 225,000 325,000
Д 212,500 262,500 (2 бал)
55
СУАЛЛАР
4 30 iyun 20Х2-ъи ил тарихиндя ширкят цмуми мябляьи $1млн. олан 8%-ли истиграз емиссийа
етмишдир. Бу истигразлар цзря фаизляр йарым илдян бир, йяни 30 ийун вя 31 декабр тарихляриндя
юдянилир.
30 сентйабр 20Х2-ъи ил тарихиндя ширкят бу истигразларын $250,000 мябляьиндя олан щиссясини,
щямин тарихя олан щесабланмыш фаизляри юдямякля, номинал дяйяри иля эери алмышды.
1 апрел 20Х3-ъц ил тарихиндя ширкят $500,000 мябляьиндя 7%-ли истиграз емиссийа етмишди,
фаизляр илдя ики дяфя - 31 март вя 30 сентйабр тарихляриндя юдянилир.
30 ийун 20Х3-ъц ил тарихиндя битян щесабат дюврц цчцн мянфяят вя зяряр щаггында ятрафлы
щесабатда щесабланмыш фаиз хяръляри щансы мябляьдя тягдим олунмалыдыр?
А $88,750
Б $82,500
Ъ $65,000
Д $73,750 (2 бал)
5 Бейнялхалг Малиййя Щесабатлары Стандартларына ясасян, ашаьыдакы ифадялярдян щансылар

мящдуд мясулиййятли ъямиййят олан ширкятлярин малиййя щесабатлары щаггында доьрудур?
1 Пул вясаитляринин щярякяти щаггында щесабат щям бирбаша, щям дя долайы методдан
истифадя етмякля щазырлана биляр. Щяр ики цсулун тятбиги нятиъясиндя, ямялиййат
фяалиййятиндян йаранан пул вясаитляринин мябляьи ейни олаъагдыр.
2 Истигразлар щям ъари, щям дя узунмцддятли ющдяликляр кими тясниф олуна биляр.
3 Ишчи щейяти вя амортизасийа цзря ъями хяръляр ящямиййятли мябляьдя олдугда,
малиййя щесабатларында тягдим едилмялидир.
4 Ширкят бцтцн дцзялиш тяляб едян щадисяляр щаггында тяфсилатлы мялуматы малиййя
щесабатларынын гейдляриндя ачыгламалыдыр.
А Yалныз 1, 2 вя 3
Б Yалныз 2 вя 4
Ъ Yалныз 3 вя 4
Д Дюрд бяндин щамысы (2 бал)
6 Ашаьыдакылардан щансы Малиййя щесабатларынын тягдиматы адлы 1 №-ли БМУС-йя ясасян,

ширкятин малиййя щесабатларынын бир щиссяси олан Капиталда дяйишикликляр щаггында
щесабатда айрыъа бир маддя кими тягдим едиля биляр?
1 Торпаьын йенидян гиймятляндирилмяси нятиъясиндя йаранан мянфяят.
2 Инвестисийаларын сатышындан йаранан зяряр.
3 Яввялки илляр цзря дцзялишляр.
4 Ади сящмлярин емиссийасындан дахилолмалар.
5 Щесабат илиндян сонра елан едилмиш дивидендляр.
Д Беш бяндин щамысы. (2 бал)
56
СУАЛЛАР
7 Ящямиййятли мябляьдя олдугда, ашаьыдакылардан щансы сящмляри сящм базарында сатылан

ширкятлярин малиййя щесабатларында ачыгланмалыдыр?
1 Тядгигат вя тяърцбя-конструктор ишляри цзря чякилмиш мясряфляр.
2 Фяалиййят мянфяятинин давам етдириляъяк вя дайандырылаъаг ямялиййатлара
бюлэцсц.
3 Дайандырылмыш ямялиййатларын хариъ олмасы цзря мянфяят вя йа зяряр.
4 Емиссийа олунмуш сящм капиталы.
5 Малиййя мясряфляри.
Б Yалныз 1, 2, 3 вя 5.
Д Беш бяндин щамысы. (2 бал)
8 Мящдуд мясулиййятли ъямиййят олан бир ширкят номинал дяйяри 25 сент олан 50,000 ядяд
ади сящми, щяр сящм цзяриндя 50 сент емиссийа эялири ялдя етмякля, емиссийа етмишдир.
Дахил олмуш пул вясаитляри дцзэцн олараг йазылмышдыр, лакин бцтцн мябляь ади
сящмлярдян ибарят олан сящм капиталы щесабына кредит олунмушдур.
Ашаьыдакылардан щансы бу сящви дцзялтмяк цчцн дцзэцн икили йазылышдыр?
$ $
А Емиссийа эялири щесабы 25,000
Сящм капиталы щесабы 25,000
Б Сящм капиталы щесабы 25,000
Ъ Сящм капиталы щесабы 37,500
Д Сящм капиталы щесабы 25,000
Пул вясаити щесабы 25,000
(2 бал)
9 Ашаьыдакы йазылардан щансы бонус емиссийасынын (капитализасийанын) дцзэцн учота

алынмасыны якс етдирир?
$ $
А Пул вясаити щесабы 100,000
Ади сящм капиталы 100,000
Б Ади сящм капиталы 100,000
Ъ Емиссийа эялири 100,000
Ади сящм капиталы 100,000
Д Инвестисийалар 100,000
Пул вясаити щесабы 100,000
(2 бал)
57
СУАЛЛАР
10 Мящдуд мясулиййятли ъямиййят щаггында олан ашаьыдакы ифадялярдян щансы/щансылар

доьрудур?
1 Ширкят эенишлянмя мягсядиля вясаитлярин артырылмасы цчцн бонус емиссийасыны
(капитализасийаны) щяйата кечиря биляр.
2 Ящямиййятли мябляьдя олдугда, ширкятин ямялиййатларынын мцяййян щиссясинин
дайандырылмасы/хариъ олунмасындан йаранан мянфяят вя йа зяряр мянфяят вя зяряр
щаггында ятрафлы щесабатда гейри-ади маддя кими ачыгланмалыдыр.
3 Малиййя щесабатларынын тягдиматы адлы 1 №-ли БМУС-йя ясасян, реализя едилмиш вя
щямчинин реализя едилмямиш мянфяят вя зярярляр капиталда дяйишикликляр щаггында
щесабата дахил едиля биляр.
А 1 вя 3
Б 2 вя 3
Ъ 1 вя 2
Д Yалныз 3 (2 бал)
31. Щесабат тарихиндян сонра баш вермиш

щадисяляр (малиййя вязиййяти щаггында
щесабат тарихи) 11 дяг.
1 Щесабат тарихиндян сонра, лакин малиййя щесабатларынын директорлар тяряфиндян тясдиг

олунмасы тарихиндян яввял баш вермиш ашаьыдакы ящямиййятли щадисялярдян щансыларына
эюря щямин малиййя щесабатларында дцзялишляр едилмялидир?
1 Ямлакын баланс тарихиндян сонра гиймятляндирилмяси бу ямлакын артыг щесабат
тарихиндя дяйярдян дцшмясини тясdигляйир
2 Мал-материал ещтийатларынын юз илкин дяйяриндян ашаьы гиймятя сатылмасы
3 Малиййя щесабатларына тясир едян фырылдагчылыьын вя йа сящвин мцяййянляшдирилмяси
4 Щесабат тарихиндя борълу олан вя индийя кими боръуну юдямямиш мцштяринин
мцфлисляшмяси
А Йухарыдакыларын щамысы
Б Йалныз 1, 2 вя 4
Ъ Йалныз 3 вя 4
Д Йалныз 1, 2 вя 3
(2 бал)
58
СУАЛЛАР
2 Мящдуд Мясулиййятли Ъямиййятин илкин малиййя щесабатлары нязярдян кечирилмякдядир.

Щесабат тарихиндян сонра баш вермиш ашаьыдакы ящямиййятли щадисяляр цзря учот гайдасы
мцяййян едилмялидир:
1 Щесабат тарихиндя ящямиййятли мябляьдя боръу олан ясас мцштяринин ифласа
уьрамасы.
2 Ширкятин бязи мал-материал ещтийатларыны мящв едян йаньын (фяалиййятин фасилясизлийи
фярзиййясиня тясири йохдур).
3 Мцяссисянин эенишлянмясини малиййяляшдирмяк мягсядиля сящмлярин емиссийасы.
4 Щесабат тарихиндя мювъуд олан бязи мал-материал ещтийатларынын илкин дяйярдян
ашаьы гиймятя сатылмасы.
Щесабат дюврцндян сонра баш вермиш щадисяляр адлы 10 №-ли БМУС-йя ясасян,
йухарыдакы щадисялярдян щансыларына эюря илкин малиййя щесабатларында дцзялиш едилмяси
тяляб олунур?
А Йалныз 1 вя 4.
Б Йалныз 1, 2 вя 3.
3 30 ийун 20Х4-ъц ил тарихиндя битян ил цзря малиййя щесабатларынын щазырланмасыны

тамамладыгда, ашаьыдакы щансы ящямиййятли щадисяляря эюря дцзялиш едилмялидир?
1 Щесабат тарихиндя $180,000 мябляьиндя боръу олан мцштяри 20Х4-ъц илин ийул
айында ифласа уьрамышдыр.
2 Малиййя вязиййяти щаггында щесабатда $500,000 мябляьиндя гиймятляндирилян бязи
мал-материал ещтийатлары 20Х4-ъц илин август айында $400,000 гиймятиня сатылмышдыр.
3 Дяйяри $3,000,000 мябляьиндя олан завод 20Х4-ъц илин ийул айында йаньын
нятиъясиндя ъидди зийaн чякмишдир. Завод 20Х4-ъц ил август айында йенидян
фяалиййятиня давам етмиш, лакин онун дяйяри $2,000,000 мябляьиня гядяр
азалдылмышдыр.
4 Ширкят 20Х4-ъц илин август айында 1,000,000 ядяд ади сящм емиссийа етмишдир.
4 Гиймятляндирилмиш ющдяликляр, шярти ющдяликляр вя шярти активляр вя щесабат тарихиндян

сонра баш вермиш щадисяляр барядя ашаьыда йазыланлардан щансы(лар) доьрудур?
1 Эяляъяк ямялиййат зярярляринин йаранмасыны эюзляйян ширкят зярярлярин баш
веряъяйи ещтимал олундуьу андан етибарян дярщал гиймятляндирилмиш ющдялик
йаратмалыдыр.
2 Щесабат тарихиндян сонра баш вермиш дцзялиш едилмяси тяляб олунан бцтцн
щадисяляр цзря деталлар ширкятин малиййя щесабатларынын гейдляриндя
ачыгланмалыдыр.
3 Шярти активлярин йаранаъаьы ещтимал едилдикдя, шярти активляр танынмалыдыр.
4 Шярти ющдяликлярин йаранаъаьы ещтимал едилдикдя, шярти ющдяликляр щягиги ющдяликляр
кими учота алынмалы вя онлар цзря гиймятляндирилмиш ещтийат йарадылмалыдыр.
А Йалныз 4.
Д Йухарыдакыларын щамысы доьрудур. (2 бал)
59
СУАЛЛАР
32. Щазырлыг суалы: Сиоукс (ийун

20Х4
2005)
31 декабр
20Х3
Сиоукс ММЪ щаггында нювбяти мялумат мювъуддур:$'000 $'000 $'000 $'000
МALİYYƏ
Илкин VƏZİYYƏTİ HAQQINDA
вя йа йенидянгиймятляндирмя HESABAT
дяйяри иля 11,000 8,000
Щесабланмыш амортизасийа (5,600) (4,800)
Халис баланс дяйяри 5,400 3,200
Ъари активляр
Мал-материал ещтийаты 3,400 3,800
Сатышла баьлы дебитор борълары 3,800 2,900
Банк щесабында наьд пул вясаити 400 7,600 100 6,800
13,000 10,000
Капитал вя ющдяликляр
Капитал вя ещтийатлар
Ади сящмлярдян ибарят капитал 1,000 1,000
Йенидянгиймятляндирмя ещтийаты 1,500 1,000
Бюлцшдцрцлмямиш мянфяят 3,100 5,600 2,200 4,200
Узунмцддятли ющдяликляр
10%-ли борc ющдялийи 3,000 2,000
Ъари ющдяликляр
Тиъарятля баьлы кредитор борълары 3,700 3,200
Мянфяят верэиси ющдялийи 700 4,400 600 3,800
13,000 10,000
31 DEKABR 20Х4-ъц İL TARİXİNDƏ BİTƏN HESABAT ДЮВРЦ ЦЗРЯ МЯНФЯЯТ ВЯ
ЗЯРЯР ЩАГГЫНДА ЯТРАФЛЫ ЩЕСАБАТЫН ИЪМАЛЫ
$'000
Ямялиййат фяалиййятиндян мянфяят 2,650
Малиййя мясряфляри (боръ ющдялийи цзря щесабланмыш хяръляр) (300)
2,350
Мянфяят верэиси хяръляри (700)
Ил цзrя халис мянфяят 1,650
Гейдляр
1 Ил ярзиндя илкин дяйяри $800,000, халис баланс дяйяри ися $350,000 олан узунмцддятли актив
$500,000 гиймятиня сатылмышдыр.
2 Йенидянгиймятляндирмя ещтийатында артым амортизасийа олунмайан торпаьын йенидян
гиймятляндирилмяси нятиъясиндя йаранмышдыр.
3 20Х3-ъц ил цзря щесабланмыш верэи ющдялийи 31 декабр 20Х3-ъц ил тарихиндя эюстярилян там
мябляьиндя юдянилмишдир.
4 1 йанвар 20Х4-ъц ил тарихиндя ялавя боръ ющдялийи емиссийа олунмушдур. Фаиз хяръляри 30
ийун 20Х4-ъц ил вя 31 декабр 20Х4-ъц ил тарихляриндя юдянилмишдир.
5 Ил ярзиндя ъями $750,000 мябляьиндя дивиденд юдянилмишдир.
Пул вясаитляринин щярякяти щаггында щесабат адлы 7 №-ли БМУС-дя тягдим олунмуш долайы
метод формасы ясасында ширкятин 31 декабр 20Х4-ъц ил тарихиндя битян дювр цзря пул вясаитляри
щярякяти щаггында щесабатыны щазырлайын. (11 бал)
60
СУАЛЛАР
33. Пул вясаитляринин щярякяти щаггында

щесабат 22 дяг.
1 Нювбяти маддялярдян щансы ширкятин пул вясаитляринин щярякяти щаггында щесабатда
тягдим олуна биляр?
1 Узунмцддятли активлярин йенидянгиймятляндирмяси заманы йаранан артым.
2 Сящмлярин емиссийасы цзря мядахил.
3 Елан олунмуш дивидендляр.
4 Силинмиш бярпа олунмайан (цмидсиз) борълар.
5 Ялдя олунмуш дивидендляр.
Б Yалныз 2, 3, 4, 5.
Д Yалныз 3 вя 4.
(2 бал)
2 Пул вясаитляринин щярякяти щаггында щесабатын щазырланмасынын бир щиссяси ямялиййат

фяалиййятиндян дахил олан пул вясаитляринин щесабланмасыдыр.
Щямин щесаблама щаггында олан ашаьыдакы ифадялярдян щансы дцзэцндцр (долайы
методдан истифадя етмякля)?
1 Узунмцддятли активлярин сатышындан йаранан зяряр верэийя гядяр мянфяятдян
чыхылмалыдыр.
2 Мал-материал ещтийатында артым ямялиййат мянфяятиндян чыхылмалыдыр.
3 Кредитор боръларында артым ямялиййат мянфяятиня ялавя олунмалыдыр.
4 Амортизасийа хяръляри верэийя гядяр мянфяятя ялавя олунмалыдыр.
А 1, 2 вя 3
Б 1, 2 вя 4
Ъ 1, 3 вя 4
Д 2, 3 вя 4
(2 бал)
3 Ширкятин пул вясаитляринин щярякяти щаггында щесабатын щазырланмасы заманы ямялиййат

фяалиййяти цзря халис пул вясаитляринин щярякяти щесабландыгда, aşağıdakı маддяляр нязяря
алынмалыдыр.
$
Амортизасийа хяръляри 980,000
Узунмцддятли активлярин сатышы заманы ялдя олунан мянфяят 40,000
Мал-материал ещтийатында артым 130,000
Дебитор боръларында азалма 100,000
Кредитор боръларында артым 80,000
Бу маддялярин пул вясаитляринин щярякяти щаггында щесабата тясирини тапын.
$
А Ямялиййат мянфяятиндя артым 890,000
Б Ямялиййат мянфяятиндя азалма 890,000
Ъ Ямялиййат мянфяятиндя артым 1,070,000
Д Ямялиййат мянфяятиндя артым 990,000
(2 бал)
61
СУАЛЛАР
4 Ширкятин пул вясаитляринин щярякяти щаггында илкин щесабат ашаьыда тягдим олунмушдур:
$000
Ямялиййат мянфяяти 8,640
Амортизасийа хяръляри (2,160)
Узунмцддятли активлярин сатышындан дахилолмалар 360
Мал-материал ещтийатында артым (330)
Кредитор боръларында артым 440
Йухарыдакы чыхарыш щаггында нювбяти тянгид тягдим олунмушдур:
1 Амортизасийа хяръляри чыхылмалы дейил, ялавя олунмалыдыр.
2 Мал-материал ещтийатында артым чыхылмалы дейил, ялавя олунмалыдыр.
3 Кредитор боръларында артым ялавя олунмалы дейил, чыхылмалыдыр.
4 Узунмцддятли активлярин сатышында дахилолмалар пул вясаитляринин щярякяти
щаггында щесабатын бу щиссясиндя ачыгланмамалыдыр.
Бу тянгидлярин щансы доьрудур?
5 Мцяссисянин пул вясаитляринин щярякяти щаггында щесабатынын 7 №-ли БМУС-йя ясасян

щазырланмасы заманы ашаьыдакы маддялярдян щансы малиййя фяалиййяти цзря пул
вясаитляринин щярякятинин щесабланмасына дахилдир?
1 Офис аваданлыгларынын сатышындан дахилолмалар.
2 Ялдя олунмуш дивидендляр.
3 Сящмлярин бонус емиссийасы.
А Yалныз 1.
Б Yалныз 2.
Ъ Yалныз 3.
Д Щеч бири. (2 бал)
6 Пул вясаитляринин щярякяти щаггында щесабат цзря ашаьыдакы бяйанатлардан щансы/щансылар

доьрудур?
1 Бирбаша методла щазырланан пул вясаитляринин щярякяти щаггында щесабатда тягдим
олунан ямялиййат фяалиййяти цзря пул вясаитляри щярякяти долайы методла щазырланан
щесабатдакындан фярглидир.
2 Сящм щагларынын емиссийасы пул вясаитляринин щярякяти щаггында щесабатда тягдим
олунмур.
3 Узунмцддятли активлярин йенидян гиймятляндирилмяси нятиъясиндя йаранан артым
пул вясаитляринин щярякяти щаггында щесабатда тягдим олунмур.
4 Узунмцддятли активин сатышындан ялдя олунан мянфяят пул вясаитляринин щярякяти
щаггында щесабатын Инвестисийа фяалиййяти цзря пул вясаитляринин щярякяти
щиссясиндя якс олунур.
А 1 вя 4
Б 2 вя 3
Ъ Yалныз 3
Д 2 вя 4 (2 бал)
62
СУАЛЛАР
7 Эянъ мцщасиб тяряфиндян щазырланан пул вясаитляринин щярякяти щаггында щесабатдан

чыхарыш ашаьыда тягдиm олунмушдур.
ЯМЯЛИЙЙАТ ФЯАЛИЙЙЯТИ ЦЗРЯ ПУЛ ВЯСАИТЛЯРИНИН ЩЯРЯКЯТИ
$м
Верэидян яввял халис мянфяят 28
Амортизасийа цзря дцзялишляр (9)
Дювриййя капиталында дяйишикликлярдян яввял ямялиййат мянфяяти 19
Мал-материал ещтийатында азалма 13
Дебитор боръларында артым (4)
Кредитор боръларында артым (8)
Ямялиййат фяалиййяти цзря ялдя олунан халис пул вясаитляри 10
Бу чыхарыш цзря ашаьыда тягдим олунмуш тянгидлярдян щансы доьрудур?

1 Амортизасийа хяръляри чыхылмалы дейил, ялавя олунмалыдыр.
2 Мал-материал ещтийатында азалма ялавя олунмалы дейил, чыхылмалыдыр.
3 Дебитор боръларында артым чыхылмалы дейил, ялавя олунмалыдыр.
4 Кредитор боръларында артым чыхылмалы дейил, ялавя олунмалыдыр.
А 2 вя 4
Б 2 вя 3
Ъ 1 вя 3
Д 1 вя 4 (2 бал)
8 Ашаьыдакы маддялярдян щансы мцяссисянин пул вясаитляринин щярякяти щаггында

щесабатда тягдим олуна биляр?
1 Елан олунмуш дивидендляр.
2 Щагларын емиссийасы.
3 Бонус емиссийасы.
4 Боръ ющдялийинин юдянилмяси.
А 1 вя 3
Б 2 вя 4
Ъ 1 вя 4
Д 2 вя 3 (2 бал)
8 Ашаьыдакы маддялярдян щансы мцяссисянин пул вясаитляринин щярякяти щаггында

щесабатда тягдим олуна биляр?
63
СУАЛЛАР
34 Qarышыq suallar toplusu - Ы 56 dяq.

1 Beynяlxalq Mцhasиbat Uчotu Standartlarыnы hansы tяшkиlat dяrc edиr?
A Audиt Praktиkalarы цzrя Шura.
B London Fond Bиrjasы.
C Beynяlxalq Mцhasиbat Uчotu Standartlarы Шurasы.
D Hюkumяt.
(2 bal)
2 Aшaьыdakыlardan hansы mцhasиbat uчotu konsepsиyasы deyиldиr?

A Ehtиyatlыlыq
B Ardыcыllыq
C Amortиzasиya
D Hesablama
(2 bal)
3 Иnflyasиya dюvrцndя malиyyя hesabatlarы hazыrlanan zaman dиrektorlar aшaьыdakыlardan

hansы tяdbиrи gюrmяlиdиrlяr?
A Aktиvlяrиn dяyяrиnи azaltmalыdыrlar.
B Aktиvlяrиn dяyяrиnи artыrmalыdыrlar.
C Dиvиdendlяrи azaltmalыdыrlar.
D Heч bиr tяdbиr gюrmяlи deyиllяr.
(2 bal)
4 Aшaьыda bank чыxarышlarы иlя цzlяшdиrиlmяyя aиd mяlumatlar tяqdиm olunur:

(и) Aшaьыda verиlmиш maddяlяrи nяzяrя almazdan яvvяl kassa kиtabыna яsasяn bank
hesabыnda $8,970 mяblяьиndя overdraft olduьu gюstяrиlиrdи.
(ии) Bank чыxarышыnda gюstяrиlmиш $550 mяblяьиndя bank xяrclяrи kassa kиtabыna
daxиl edиlmяmишdиr.
(иии) Bank baшqa bиr mцшtяrиyя mяxsus olan $425 mяblяьи sяhvяn bиzиm hesaba
kredиt etmишdиr.
(иv) Cяmи $3,275 mяblяьиndя olan чeklя юdяnишlяr kassa kиtabыna daxиl edиlmиш,
lakиn юdяnиш цчцn banka tяqdиm edиlmяmишdиrlяr.
(v) Cяmи $5,380 mяblяьиndя чeklяr kassa kиtabыnыn debet hиssяsиndя dцzgцn
olaraq qeyd edиlmиш, lakиn bank tяrяfиndяn hяlя hesaba daxиl edиlmяmишdиr.
Yuxarыda gюstяrиlmиш maddяlяrи nяzяrя almazdan яvvяl, bank чыxarышыna яsasяn, hesabda
qalыq hansы mяblяьdя иdи?
A $8,970 overdraft.
B $11,200 overdraft.
C $12,050 overdraft.
D $17,750 overdraft.
(2 bal)
64
СУАЛЛАР
5 W шиrkяtи xarиcdяn yenи чap maшыnы satыn almышdыr. Maшыnыn иlkиn dяyяrи $80,000 tяшkиl
edиrdи. Чap maшыnыnыn quraшdыrыlmasы иlя baьlы mяsrяflяr $5,000 tяшkиl etmиш vя bundan
baшqa, ишчиlяrиn bu maшыndan иstиfadя edя bиlmяlяrи цчцn keчиrиlmиш xцsusи tяlиmlяr $2,000
mяblяьиnя baшa gяlmишdиr. Mцшtяrиlяrиn sиfarишlяrиnи qяbul etmяzdяn яvvяl чap maшыnы
sыnaqdan keчиrиlmиш vя nяtиcяdя kaьыz vя mцrяkkяb иlя baьlы mяsrяflяr $1,000 tяшkиl
etmишdиr.
Чap maшыnыnыn mцяssиsяnиn malиyyя vяzиyyяtи haqqыnda hesabatыnda иlkиn dяyяrи hansы
mяblяьdя gюstяrиlmяlиdиr?
A $80,000
B $85,000
C $87,000
D $88,000
(2 bal)
6 30 иyun 20X1-cи иl tarиxиndя baшa чatan иl цzrя elektrиk enerjиsи xяrclяrи hesabы aшaьыdakы
kиmи иdи.
$
1 иyul 20X0-cu иl tarиxиndя elektrиk enejиsи xяrclяrи цzrя hesablanmиш qalыq 300
Иl яrzиndя edиlmиш юdяnишlяr
1 avqust 20X0-cu иl tarиxиndя 31 иyul 20X0-cu иl tarиxиnя qяdяr olan цч ay цzrя 600
1 noyabr 20X0-cu иl tarиxиndя 31 oktyabr 20X0-cu иl tarиxиnя qяdяr olan цч ay цzrя 720
1 fevral 20X1-cи иl tarиxиndя 31 yanvar 20X1-cи иl tarиxиnя qяdяr olan цч ay цzrя 900
30 иyun 20X1-cи иl tarиxиndя 30 aprel 20X1-cи иl tarиxиnя qяdяr olan цч ay цzrя 840
Aшaьыdakыlardan hansы elektrиk enerjиsи xяrclяrи цzrя dцzgцn yazыlышdыr?
Hesablanmыш qalыq Mяnfяяt vя zяrяr haqqыnda hesabata xяrc kиmи yazыlыш
30 иyun 20X1-cи иl tarиxиndя 30 иyun 20X1-cи иl tarиxиndя bиtяn иl цzrя
A sыfыr $3,060
B $460 $3,320
C $560 $3,320
D $560 $3,420
(2 bal)
7 M шиrkяtиnиn hesabat иlи 30 noyabr 20X0-cu иl tarиxиndя baшa чatыr. Шиrkяt yanacaq цчцn
aylыq olaraq $600 mяblяьиndя юdяnиш edиr. 1 dekabr 20W9-cu иl tarиxиndя yanacaq
tяchиzatчыsыndan alыnmыш hesabat M шиrkяtиnиn $200 mяblяьиndя artыq юdяnиш etdиyиnи
gюstяrmишdиr. M шиrkяtи 1 dekabr 20W9-cu иl tarиxиndя baшlayan vя 30 noyabr 20X0-cu иl
tarиxиndя baшa чatan dюrd rцb цzrя mцvafиq olaraq, $1,300, $1,400, $2,100 vя $2,000
mяblяьlяrиndя yanacaq цzrя hesab-fakturalar almышdыr.
Aшaьыdakыlardan hansы M шиrkяtиnиn 30 noyabr 20X0-cu иl tarиxиndя baшa чatan иl цzrя
mяnfяяt haqqыnda яtraflы hesabatыna (mяnfяяt vя zяrяr haqqыnda hesabat) yanacaq
xяrclяrи цzrя dцzgцn yazыlышdыr?
A $6,800
B $7,000
C $7,200
D $7,400
(2 bal)
65
СУАЛЛАР
8 S шиrkяtи цч nюv mяhsul satышы иlя mяшьul olur – sadя, super vя lцks mяhsullar. Иlиn
sonunda aшaьыdakы mяlumatlar tяqdиm olunmuшdur.
Sadя Super Lцks
Hяr bиrи $ Hяr bиrи $ Hяr bиrи $
Иlkиn dяyяr 6 9 18
Gюzlяnиlяn satыш qиymяtи 9 12 15
Satышla baьlы mяsrяflяr 1 4 5
яdяd яdяd яdяd
Mal-materиal ehtиyatlarы maddяlяrи 200 250 150
Иlиn sonunda mal-materиal ehtиyatlarыnыn dяyяrи hansы mяblяьdя olmalыdыr?
A $4,200
B $4,700
C $5,700
D $6,150
(2 bal)
9 20W7-cи иlиn may ayыnda qяzet kюшkцnцn sahиbи maшыn satыn almышdыr:
$
Иlkиn dяyяr 10,000
Nяqlиyyat vasиtяsи цzrя vergи 150
Cяmи 10,150
Mцяssиsяnиn hesabat иlи 31 dekabr tarиxиndя sona чatыr.
20X0-cu иlиn avqust ayыnda maшыn razыlaшdыrыlmыш $5,000 mяblяьиnя dяyишdиrиlmишdиr.
Maшыn satыnalma иlиndя bцtюv иllиk amortиzasиya xяrclяrи, satыlma иlиndя иsя heч bиr
amortиzasиya xяrcи yazыlmamaqla, иllиk 25% faиz dяrяcяsиndя azalan qalыq metodu иlя
amortиzasиya olunmuшdur.
Dekabr 20X0-cu иl tarиxиndя baшa чatmыш иl цzrя nяqlиyyat vasиtяsиnиn xarиc edиlmяsи цzrя
mяnfяяt vя ya zяrяr hansы mяblяьdя иdи?
A Mяnfяяt: $718.
B Mяnfяяt: $781.
C Mяnfяяt: $1,788.
D Mяnfяяt: $1,836. (2 bal)
10 Mal-materиal ehtиyatlarы цzrя qeydиyyat kиtabыnda aшaьыdakы detallar verиlmишdиr.

Fevral 1 anbarda 50 яdяd – hяr bиrиnиn иlkиn dяyяrи $40 olmaqla
7 alыnmыш 100 яdяd – hяr bиrиnиn иlkиn dяyяrи $45 olmaqla
14 80 яdяd satыlmышdыr
21 50 яdяd alыnmышdыr – hяr bиrиnиn иlkиn dяyяrи $50 olmaqla
28 60 яdяd satыlmышdыr
FЫFO metoduna яsasяn, 28 fevral tarиxиndя mal-materиal ehtиyatlarыnыn dяyяrи hansы
mяblяьdя qиymяtlяndиrиlиr?
A $2,450
B $2,700
C $2,950
D $3,000
(2 bal)
66
СУАЛЛАР
11 Malиyyя vяsaиtиnиn mцяyyяn mяnbяyи nюvbяtи xцsusиyyяtlяrlя sяcиyyяlяnиr: sabиt gяlиr,

dяyишmяz юdяnиш tarиxи, bu, tяhlцkяsиz mяnbяdиr vя xяrc kиmи tяsnиflяшdиrиlиr.
Aшaьыdakыlardan hansы mяhz yuxarыda qeyd olunan xцsusиyyяtlяrя uyьun gяlиr?
A Adи sяhm.
B Hиssя-hиssя юdяmя иlя alыш.
C Borc юhdяlиyи.
D Иmtиyazlы sяhm. (2 bal)
12 Aшaьыdakы иfadяlяrdяn hansы mцhasиbat uчotuna verиlяn яn dцzgцn tяrиfdиr?

A Иstиfadячиlяr цчцn faydalы mяlumatlarы tяmиn etmяk.
B Malиyyя яmяlиyyatlarы qeyd etmяk, tяsnиflяшdиrmяk vя yekun шяkиldя
tяqdиm etmяk.
C Dюvlяtя юdяnиlmяlи olan vergи mяblяьиnи hesablamaq.
D Sяhmdarlara юdяnиlmяlи olan dиvиdend mяblяьиnи hesablamaq. (2 bal)
13 Шиrkяt xяbяrdar edиlmишdиr kи, debиtor borcu olan möştərisi иflasa uьramышdыr. Шиrkяt daha
юncя bu borca gюrя xцsusи qиymяtlяndиrиlmиш ehtиyat yaratmышdы. Aшaьыdakыlardan hansы
dцzgцn иkиlи yazыlышdыr?
Dt Kt
A Цmиdsиz borclar hesabы Debиtor borclarы
B Debиtor borclarы Цmиdsиz borclar hesabы
C Debиtor borclarы цzrя Debиtor borclarы
qиymяtlяndиrиlmиш ehtиyat
D Debиtor borclarы Debиtor borclarы цzrя
qиymяtlяndиrиlmиш ehtиyat
(2 bal)
14 W шиrkяtи ЯDV цzrя qeydиyyatdan keчmишdиr. Иdarяedиcи dиrektor mцhasиbatlыq шюbяsиndя

чalышan dюrd ишчиdяn keчяn rцb цчцn ЯDV-nиn satышыn 17.5%-nя (17.5%-vergи цzrя faиz
dяrяcяsиdиr) bяrabяr olmadыьыnыn sяbяbиnи soruшmuшdur. Onun eшиtdиyи nюvbяtи dюrd
cavabdan hansы dцzgцn deyиldиr?
A Шиrkяt ЯDV-yə dцшmяyяn bяzи mяhsul иxracыnı hяyata keчиrmишdиr.
B Шиrkяt ЯDV юdяnиlmяyяn bяzи satышlar hяyata keчиrmишdиr.
C Шиrkяt ЯDV-dяn azad mяhsul satmышdыr.
D Шиrkяt ЯDV юdяyиcиsи kиmи qeydиyyatdan keчmяmиш mцяssиsяyя
mяhsul satmышdыr.
(2 bal)
15 Aшaьыdakыlardan hansы debиtor borclarы цzrя nяzarяt hesabыnыn mяqsяdи deyиldиr?

A Debиtor borclarы цzrя nяzarяt hesabы fяrdи mцhasиbat hesablarыnыn arиfmetиk
dцzgцnlцyцnц yoxlamaьa иmkan verиr.
B Debиtor borclarы цzrя nяzarяt hesabы yoxlama balansыnda olan sяhvlяrи
yerlяшdиrmяyя иmkan verиr.
C Debиtor borclarы цzrя nяzarяt hesabы fяrdи mцhasиbat hesablarыnda sяhvlяrиn
olmamasыndan яmиn olmaq цчцn иmkan verиr.
D Nяzarяt hesablarы fыrыldaqчыlыq hallarыnыn qarшыsыnы almaьa иmkan verиr.
(2 bal)
67
СУАЛЛАР
16 1 avqust 20X0-cu иl tarиxиndя шиrkяtиn uzunmцddяtlи aktиvlяrиnиn xalиs balans dяyяrи

$200,000 tяшkиl edиrdи. 31 иyul 20X1-cи иl tarиxиndя baшa чatan иl яrzиndя шиrkяt $25,000
qиymяtиnя uzunmцddяtlи aktиv satmышdыr kи, bu satыш nяtиcяsиndя dя $5,000 mяblяьиndя
zяrяr чяkmишdиr. Иl цzrя amortиzasиya xяrclяrи $20,000 tяшkиl edиrdи. 31 иyul 20X1-cи иl
tarиxиndя uzunmцddяtlи aktиvlяrиn xalиs balans dяyяrи nя qяdяr иdи?
A $150,000
B $155,000
C $160,000
D $180,000 (2 bal)
17 BMUSШ-nиn Чяrчиvя Sяnяdиnя яsasяn, aшaьыdakыlardan hansы malиyyя hesabatlarыnыn

mяqsяdи deyиldиr?
A Mцяssиsяnиn malиyyя vяzиyyяtи haqqыnda mяlumat tяqdиm etmяk.
B Mцяssиsяnиn fяalиyyяtи haqqыnda mяlumat tяqdиm etmяk.
C Qяrar qяbul edиlmяsи prosesиnя kюmяk mяqsяdиlя иstиfadячиlяrиn
иdarяetmяnиn fяalиyyяtиnи qиymяtlяndиrя bиlmяlяrиnя иmkan yaratmaq.
D Kommersиya mцяssиsяsиnиn fяalиyyяtиn davamlыlыьы konsepsиyasыna яsasяn
statusunun mцяyyяnlяшdиrиlя bиlиnmяsиnя иmkan yaratmaq. (2 bal)
18 BMUSШ-nиn Чяrчиvя Sяnяdиndя иstиfadячи qruplar mцяyyяnlяшdиrиlиr. Aшaьыdakыlardan

hansы “Иnvestor” qrupu цчцn mяlumat tяlяbatы hesab edиlmиr?
A Mцяssиsяnиn gerи юdяmя qabиlиyyяtиnиn qиymяtlяndиrиlmяsи.
B Fяalиyyяtиn, rиsklяrиn vя gяlиrlяrиn qиymяtlяndиrиlmяsи.
C Иnvestиsиya yatыrmaq barяdя qяrarlarыn qяbul edиlmяsи.
D Alыш/satыш qяrarlarыnыn qяbul edиlmяsи. (2 bal)
19 BMUSШ-nиn rolu aшaьыdakыlardan иbarяtdиr?

A Standartlarыn mцяyyяnlяшdиrиlmяsи vя nиzamlama prosesиnиn
яvvяlcяdяn gюrцlmяsи.
B Mцhasиbat uчotu standartlarыnыn formalaшdыrыlmasы.
C Qeyrи-mцkяmmяl hesabatlarыn nяzяrdяn keчиrиlmяsи.
D Mцhasиblиk peшяsи цzяrиndя nяzarяtиn hяyata keчиrиlmяsи. (2 bal)
20 Aшaьыdakыlardan hansы malиyyя vяzиyyяtи haqqыnda hesabatda “ehtиyatlar” baшlыьы

altыnda gюstяrиlmиr?
A Emиssиya gяlиrи hesabы.
B Bюlцшdцrцlmяmиш mяnfяяt.
C Yenиdяnqиymяtlяndиrmяdяn artыm.
D Borc юhdяlиyи. (2 bal)
21 Mяhdud mяsulиyyяtlи cяmиyyяtиn (MMC) mяnfяяt haqqыnda яtraflы hesabatы (mяnfяяt

vя zяrяr haqqыnda hesabat) barяdя aшaьыda verиlmиш fиkиrlяrdяn hansы doьrudur?
A Mцhasиbat uчotu standartlarыnda “Satышыn maya dяyяrи” baшlыьы altыnda
tяqdиm edиlяn xяrclяr mцяyyяnlяшdиrиlиr.
B “Amortиzasиya” ayrыca baшlыq kиmи tяqdиm olunur.
C Faиz xяrclяrи цzrя kredиtor borclarы vergиdяn sonra mяnfяяtdяn чыxыlыr.
D Цmиdsиz borclar qanunи xяrc baшlыqlarыndan (яsasяn, иnzиbatи xяrclяr) bиrи
altыnda gюstяrиlиr. (2 bal)
(Cяmи = 42 bal)
68
СУАЛЛАР
35 Qarышыq suallar toplusu - ЫЫ 53 dяq.

1 Debиtor borclarы цzrя nяzarяt hesabыnda aшaьыdakы sиyahыlardan hansы ancaq hesabыn
kredиt hиssяsиndя gюstяrиlяn maddяlərdяn tяшkиl olunmuшdur?
A Mцшtяrиlяrdяn alыnmыш pul vяsaиtlяrи, satышdan gяlиr, sиlиnmиш цmиdsиz borclar,
kredиtor borclarы цzrя mцhasиbat hesabыnda tяchиzatчыlara юdяnиlmяlи olan
mяblяьlяr цzrя kontra mяblяьlяr.
B Satышlar, mцшtяrиlяrи pul vяsaиtи иlя kompensasиyalar, sиlиnmиш цmиdsиz borclar,
иcazя verиlяn endиrиmlяr.
C Mцшtяrиlяrdяn alыnmыш pul vяsaиtlяrи, иcazя verиlяn endиrиmlяr, vaxtы keчmиш
hesablar цzrя faиzlяr, sиlиnmиш цmиdsиz borclar.
D Satышlar, mцшtяrиlяrə pul vяsaиtи иlя kompensasиyalar, vaxtы keчmиш hesablar
цzrя faиzlяr, kredиtor borclarы цzrя mцhasиbat hesabыnda tяchиzatчыlara
юdяnиlmяlи olan mяblяьlяr цzrя kontra mяblяьlяr.
(2 bal)
2 Y шиrkяtи 1 yanvar 2000-cи иl tarиxиndя $38,000 mяblяьиnя bяzи avadanlыqlar satыn almышdыr.
Avadanlыq цzrя юdяnиш kassa kиtabыna dцzgцn qeyd edиlmиш, lakиn avadanlыqlar цzrя
tяmиr ишlяrи hesabыnыn debet hиssяsиnя dя qeyd edиlmишdиr.
Y шиrkяtи satыnalma иlиndя иl цzrя proporsиonal mяblяьdя hesablama aparmaqla,
amortиzasиyanы 20 faиz dяrяcяsиndя dцz xяtt metodu иlя hesablayыr. Шиrkяt faydalы иstиfadя
mцddяtиnиn sonunda aktиvиn heч bиr dяyяrиnиn qalmayacaьыnы hesab edиr.
Bu sяhv 31 mart 2000-cи иl tarиxиndя baшa чatan иl цzrя Y шиrkяtиnиn mяnfяяtиnя necя tяsиr
edяcяkdиr?
A $30,400 mяblяьиndя az qиymяtlяndиrиlяcяk.
B $36,100 mяblяьиndя az qиymяtlяndиrиlяcяk.
C $38,000 mяblяьиndя az qиymяtlяndиrиlяcяk.
D $1,900 mяblяьиndя чox qиymяtlяndиrиlяcяk.
(2 bal)
3 Z шиrkяtиnиn yoxlama balansыnda cяmи kredиt vя cяmи debetlяr tarazlaшmыr:

debet $836,200
kredиt $819,700
Fяrq цzrя kюmяkчи hesab aчыlmыш vя nюvbяtи sяhvlяr mцяyyяnlяшdиrиlяrяk,
dцzяldиlmишdиr:
1 Kassa kиtabыnda pul vяsaиtи endиrиmlяrи sцtunlarыnda olan cяmlяr endиrиmlяr

hesabыna qeyd edиlmишdиr. Bunlar, $3,900 mяblяьиndя иcazя verиlяn endиrиmlяr
vя $5,100 mяblяьиndя alыnmыш endиrиmlяrdиr.
2 Mцшtяrиdяn alыnmыш $19,000 mяblяьиndя чek kassa kиtabыna dцzgцn olaraq
qeyd edиlmиш, lakиn nяzarяt hesabыna $9,100 mяblяьиndя yazыlmышdыr.
Bu sяhvlяrя gюrя dцzяlишlяr edиldиkdяn sonra kюmяkчи hesabda qalыq hansы mяblяьdя
olacaqdыr?
A $25,300 mяblяьиndя kredиt.
B $7,700 mяblяьиndя kredиt.
C $27,700 mяblяьиndя debet.
D $5,400 mяblяьиndя kredиt.
(2 bal)
69
СУАЛЛАР
4 C MMC-nиn yoxlama balansы tarazlaшmadыьыndan, fяrq mяblяьиndя kюmяkчи hesab

yaradыlmышdыr. Mцhasиbatlыq sиstemиndя yoxlama nяtиcяsиndя bиr sыra sяhvlяr aшkar
olunmuшdur.
1 Nяqlиyyat vasиtяlяrи цzrя $4,600 mяblяьиndя tяmиr xяrclяrи kassa kиtabыna
dцzgцn qeyd edиlmиш, lakиn nяqlиyyat vasиtяlяrи (aktиv) hesabыna kredиt
edиlmишdиr.
2 Mцшtяrи B-dяn alыnmыш $360 mяblяьи, sяhvяn BB-nиn hesabыna kredиt edиlmишdиr.
3 Иcarя haqlarы цzrя юdяnиlmиш $9,500 mяblяьи иcarя haqlarы hesabыna $5,900
mяblяьиndя debиt edиlmишdиr.
4 Kassa kиtabыnda иcazя verиlяn endиrиmlяr sцtunu цzrя cяmи mяblяь sяhvяn
alыnmыш endиrиmlяr hesabыna debet edиlmишdиr.
5 $100 mяblяьиndя pul vяsaиtи иlя satыш цzrя heч bиr qeydиyyat aparыlmamышdыr.
Yuxarыda gюstяrиlmиш sяhvlяrdяn hansыlarыnыn dцzяlиши цzrя kюmяkчи hesaba yazыlыш
edиlmяsи tяlяb olunur?
A 3 vя 4
B 1 vя 3
C 2 vя 5
D 2 vя 3 (2 bal)
5 B шиrkяtи 1 may 2000-cи иl tarиxиndя иlkиn dяyяrи $30,000 mяblяьиndя olan yцk maшыnы satыn
almышdыr. Yцk maшыnыnыn gюzlяnиlяn faydalы иstиfadя mцddяtи dюrd иldиr vя bu mцddяtиn
sonunda gюzlяnиlяn satыш qиymяtи $6,000 mяblяьиnя bяrabяrdиr. B шиrkяtи alыш dюvrцndя
proporsиonal amortиzasиya xяrcи hesablamaqla, amortиzasиyanы dцz xяtt metodu яsasыnda
aparыr.
B шиrkяtиnиn 30 sentyabr 2000-cи иl tarиxиndя baшa чatan dюvr цzrя yцk maшыnыna gюrя
amortиzasиya xяrcи nя qяdяr olacaqdыr?
A $3,000
B $2,500
C $2,000
D $5,000 (2 bal)
6 Mal-materиal ehtиyatlarы adlы 2 №-lи BMUS-dя mцяssиsя tяrяfиndяn baшa

чatdыrыlmыш mallardan tяшkиl olunan mal-materиal ehtиyatlarыnыn qиymяtlяndиrиlmяsиnя
daxиl edиlяn maddяlяr mцяyyяn olunmuшdur.
2 №-lи BMUS-yя яsasяn, malиyyя vяzиyyяtи haqqыnda hesabatda belя mal-materиal
ehtиyatlarыnыn dяyяrиnя hansы maddяlяr daxиl edиlя bиlяr?
A Anbardarыn яmяk haqqы, mцяssиsя daxиlиnя daшыnmalar, mцяssиsяdяn
daшыnmalar, xammal.
B Xammal, mцяssиsя daxиlиnя daшыnmalar, иstehsalы baшa чatmыш mallarыn
saxlanыlmasы, avadanlыqlar цzrя amortиzasиya.
C Avadanlыqlar цzrя amortиzasиya, mцяssиsя daxиlиnя daшыnmalar, xammal,
anbardarыn яmяk haqqы.
D Mцяssиsяdяn daшыnmalar, xammal, anbardarыn яmяk haqqы, avadanlыqlar
цzrя amortиzasиya. (2 bal)
70
СУАЛЛАР
7 Aшaьыda gюstяrиlяn mal-materиal ehtиyatlarы kateqorиyalarыnы чыxmaq шяrtи иlя X

шиrkяtиnиn dюvrцn sonuna olan mal-materиal ehtиyatlarы $116,400 tяшkиl etmишdиr:
1 Hяr bиrиnиn иlkиn dяyяrи $4 mяblяьиndя olan 400 яdяd mal-materиal ehtиyatы.
Bunlarыn hamыsы hesabat tarиxиndяn sonra (malиyyя vяzиyyяtи haqqыnda hesabat
tarиxи) hяr bиrи $3 mяblяьиnя satыlmышdыr. Satышla baьlы mяsrяflяr $200 tяшkиl
etmишdиr.
2 Hяr bиrиnиn иlkиn dяyяrи $30 mяblяьиndя olan 200 яdяd mцxtяlиf mal-materиal
ehtиyatы. Bu mal-materиal ehtиyatlarыnыn hesabat tarиxиndя (malиyyя vяzиyyяtи
haqqыnda hesabat tarиxи) yararsыz olduьu aшkar olunmuшdur. Malиyyя vяzиyyяtи
haqqыnda hesabatın tərtib olunmasından sonra aparыlan dцzяlиш ишlяrи $1,200
tяшkиl etmишdиr kи, bundan sonra da onlarыn hяr bиrи $35 mяblяьиnя satыlmышdыr.
Satышla baьlы mяsrяflяr $300 tяшkиl etmишdиr.
X шиrkяtиnиn malиyyя vяzиyyяtи haqqыnda hesabatыnda mal-materиal ehtиyatlarы цчцn
aшaьыdakы mяblяьlяrdяn hansы gюstяrиlmяlиdиr?
A $122,300
B $121,900
C $122,900
(2 bal)
8 BMUSШ-nиn Чяrчиvя Sяnяdиndя malиyyя mяlumatlarыnы etиbarlыlыьыnы mцяyyяnlяшdиrяn

beш keyfиyyяt gюstяrиcиsи verиlmишdиr. Bu beш gюstяrиcи aшaьыdakыlardыr:
A Ehtиyatlыlыq, ardыcыllыq, anlaшыqlыlыq, яdalяtlи tяqdиmat, mahиyyяtиn forma
цzяrиndя цstцnlцyц.
B Hesablamalar, fяalиyyяtиn davamlыlыьы konsepsиyasы, ardыcыllыq, ehtиyatlыlыq,
doьru vя яdalяtlи tяsvиr.
C Яdalяtlи tяqdиmat, neytrallыq, mahиyyяtиn forma цzяrиndя цstцnlцyц, tamlыq,
ardыcыllыq.
D Mahиyyяtиn forma цzяrиndя цstцnlцyц, яdalяtlи tяqdиmat, neytrallыq,
ehtиyatlыlыq, tamlыq. (2 bal)
9 Q шиrkяtи tяrяfиndяn bank hesabatыnыn цzlяшdиrиlmяsи цzrя nюvbяtи cяhd hяyata

keчиrиlmишdиr:
$
Bank hesabatыna яsasяn overdraft 38,600
Цstяgяl: kredиt edиlmяmиш depozиtlяr 41,200
79,800
Чыxыlsыn: tяqdиm olunmamыш чeklяr 3,300
Kassa kиtabыna яsasяn overdraft 76,500
Bank hesabatыna яsasяn, $38,600 mяblяьиndя balansыn dцzgцn olduьunu hesab edяrяk,
kassa kиtabыna яsasяn balansыn hansы mяblяьdя olmalы olduьunu hesablayыn.
A $76,500 mяblяьиndя overdraft.
B $5,900 mяblяьиndя overdraft.
C $700 mяblяьиndя overdraft.
D $5,900 mяblяьиndя bank hesabыnda pul vяsaиtи.
(2 bal)
71
СУАЛЛАР
10 Bank hesabatыna яsasяn, kassa kиtabыnыn yoxlanыlmasыndan sonra aшaьыdakыlardan

hansыna gюrя kassa kиtabыna yazыlыш edиlmяsи tяlяb oluna bиlяr?
1 Bank xяrclяrи
2 Bank tяrяfиndяn qяbul edиlmяmиш mцшtяrи чekи
3 Tяqdиm olunmamыш чek
4 Kredиt edиlmяmиш depozиtlяr
5 Bank hesabatыna daxиl edиlmиш kredиt kючцrmяsи
6 Bank hesabatыna daxиl edиlmиш daиmи gюstяrиш
A 1, 2, 5 vя 6
B 3 vя 4
C 1, 3, 4 vя 6
D 3, 4, 5 vя 6
(2 bal)
11 Aшaьыdakы mяlumatlar fяrdи sahиbkarlыq kиmи fяalиyyяt gюstяrяn vя tяlяb olunan qaydada
mцhasиbat qeydиyyatы aparmayan Alfa mцяssиsяsиnиn satышlarыnыn hяcmиnи hesablamaq
цчцn tяqdиm olunmuшdur:
$
Dюvrцn яvvяlиnя olan debиtor borclarы 29,100
Kredиt mцшtяrиlяrиndяn alыnmыш vя banka юdяnиlmиш pul vяsaиtlяrи 381,600
Banka kючцrцlmяzdяn яvvяl kredиt mцшtяrиlяrиndяn 6,800
alыnmыш pul vяsaиtlяrи цzrя юdяnиlmиш xяrclяr
Sиlиnmиш цmиdsиz borclar 7,200
Kredиt mцшtяrиlяrиnя kompensasиyalar 2,100
Kredиt mцшtяrиlяrиnя verиlяn endиrиmlяr 9,400
Pul vяsaиtи satыш 112,900
Dюvrцn sonuna olan debиtor borclarы 38,600
Alfanыn tиcarяt hesabыnda satыш цzrя gюstяrиlmяlи olan mяblяь:
A $525,300
B $511,700
C $529,500
D $510,900
(2 bal)
12 Tam mцhasиbat qeydlяrи saxlamayan azad sahиbkar юz иllиk satыш gяlиrlяrиnи

hesablamaьa чalышыr.
Aшaьыdakы mяlumatlar tяqdиm olunmuшdur:
1 Dюvrцn яvvяlиnя olan mal-materиal ehtиyatlarы $17,000
2 Dюvrцn sonuna olan mal-materиal ehtиyatlarы $24,000
3 Alыш $91,000
4 Satыш цzrя standart mяcmu mяnfяяt faиzи 40%
Aшaьыdakыlardan hansы verиlяnlяr цzrя hesablanmыш satыш цzrя gяlиr mяblяьиdиr?
A $117,600
B $108,000
C $210,000
D $140,000
(2 bal)
72
СУАЛЛАР
13 Hяr иl hesabatlarыnы 31 yanvar tarиxиndя baшa чatdыran mцяssиsя иcarя haqlarыnы rцblцk
olaraq 1 yanvar, 1 aprel, 1 иyul vя 1 oktyabr tarиxlяrиndя qabaqcadan юdяyиr. 1 иyul 2000-
cи иl tarиxиndяn etиbarяn иllиk иcarя haqqы $24,000 mяblяьиndяn $30,000 mяblяьиnя qяdяr
artыrыlmышdыr.
Aшaьыdakыlardan hansы 31 yanvar 20X1-cи иl tarиxиnda baшa чatan иl цzrя mяnfяяt haqqыnda
яtraflы hesabatda (mяnfяяt vя zяrяr haqqыnda hesabat) gюstяrиlmяlи olan иcarя haqqы xяrc-
lяrиdиr?
A $27,500
B $29,500
C $28,000
D $29,000 (2 bal)
14 31 dekabr 20X0-cu иl tarиxиndя V шиrkяtиnиn mal-materиal ehtиyatlarы yanьыn nяtиcяsиndя

tamamиlя mяhv olmuшdur. Aшaьыdakы mяlumatlar tяqdиm olunmuшdur:
1 1 dekabr 20X0-cu иl tarиxиnя olan mal-materиal ehtиyatlarы, иlkиn dяyяrи $28,400
mяblяьиndя
2 20X0-cu иl dekabr ayы цzrя alыш - $49,600 mяblяьиndя
3 20X0-cu иl dekabr ayы цzrя satыш - $64,800 mяblяьиndя
4 Satыш цzrя standart mяcmu mяnfяяt faиzи - 30%
Bu mяlumatlara яsaslanaraq, mяhv olmuш mal-materиal ehtиyatlarыnыn dяyяrиnи
hesablayыn.
A $45,360
B $32,640
C $40,971
D $19,440 (2 bal)
15 Qeyrи-maddи aktиvlяr adlы 38 №-lи BMUS-yя яsasяn, tяdqиqat vя tяcrцbя-konstruktor

ишlяrи цzrя mяsrяflяr barяsиndя aшaьыda verиlmиш иfadяlяrdяn hansы doьrudur?
1 Mцяyyяn tяlяblяr qarшыlandыqda tяdqиqat mяsrяflяrи aktиv kиmи tanыna bиlяr.
2 Tяdqиqat avadanlыqlarы цzrя kapиtal mяsrяflяrиnи чыxmaqla, dиgяr tяdqиqat
mяsrяflяrи meydana чыxdыqda onlar xяrc maddяsи kиmи tanыnmalыdыr.
3 Tяcrцbя-konstruktor mяsrяflяrиnиn aktиv kиmи tanыnmalы olub-olmadыьыna
qяrar verяrkяn, layиhяnиn sona чatdыrыlmasы цчцn mцvafиq malиyyя
иmkanlarыnыn olub-olmayacaьыnы nяzяrя almaq lazыmdыr.
4 Aktиv kиmи tanыnmыш tяcrцbя-konstruktor ишlяrи цzrя mяsrяflяr beш иldяn artыq
olmayan mцddяt яrzиndя amortиzasиya edиlmяlиdиr.
5 Malиyyя hesabatlarыnda dюvr яrzиndя xяrc kиmи tanыnan tяdqиqat vя tяcrцbя-
konstruktor ишlяrи цzrя cяmи mяsrяflяr aчыqlanmalыdыr.
A 1, 4 vя 5
B 2, 4 vя 5
C 2, 3 vя 4
D 2, 3 vя 5 (2 bal)
73
СУАЛЛАР
16 D, E vя F ortaqdыrlar. Onlar E vя F-я hяr bиrиnя иllиk $24,000 mяblяьиndя яmяk haqqы
ayrыldыqdan sonra mяnfяяtи, mцvafиq olaraq, 5:3:2 nиsbяtиndя bюlцшdцrцrlяr.
1 иyul 20X0-cu иl tarиxиndя, onlar E-nиn яmяk haqqыsыnыn $36,000 mяblяьиnя qaldыrыlmasы,
F-иn яmяk haqqыsыnыn иsя olduьu kиmи qalmasы шяrtи иlя mяnfяяtиn bюlцшdцrцlmяsи цzrя
nиsbяtи 3:1:1 kиmи mцяyyяnlяшdиrdиlяr.
31 dekabr 20X0-cu иl tarиxиndя baшa чatan иl цzrя ortaqlыьыn mяnfяяtи $480,000 tяшkиl
etmишdиr.
Aшaьыdakы varиantlardan hansыnda ortaqlarыn иl цzrя cяmи mяnfяяt paylarы dцzgцn
gюstяrиlmишdиr?
D E F
A $234,000 $136,800 $109,200
B $213,000 $157,800 $109,200
C $186,000 $171,600 $122,400
D $237,600 $132,000 $110,400
(2 bal)
17 1 yanvar 20X0-cu иl tarиxиndя Q Mяhdud Mяsulиyyяtlи Cяmиyyяtиnиn kapиtal strukturu

aшaьыdakы kиmи olmuшdur:
$
Emиssиya edиlmиш sяhm kapиtalы – hяr bиrиnиn nomиnal dяyяrи 500,000
50 sent mяblяьиndя olan 1,000,000 adи sяhm
Emиssиya gяlиrи hesabы 300,000
1 aprel 20X0-cu иl tarиxиndя mцяssиsя hяr bиrиnиn nomиnal dяyяrи 50 sent olan 200,000
яdяd sяhmиn hяr bиrиnи $1.30 mяblяьиndя emиssиya etmишdиr. 1 иyul tarиxиndя иsя mцяssиsя
dюvrиyyяdя olan hяr dюrd sяhm цчцn bиr sяhm emиssиya etmяklя, bonus emиssиyasы
(kapиtallaшdыrma) hяyata keчиrmишdиr. Bunun цчцn шиrkяt emиssиya gяlиrи hesabыndan
иstиfadя etmишdиr.
Aшaьыdakыlardan hansы шиrkяtиn 31 dekabr 20X0-cu иl tarиxиnя olan sяhm kapиtalы vя
emиssиya gяlиrи hesablarыnы dцzgцn gюstяrиr?
Sяhm kapиtalы Emиssиya gяlиrи hesabы
A $750,000 $230,000
B $875,000 $285,000
C $750,000 $310,000
D $750,000 $610,000
(2 bal)
18 Malиyyя hesabatlarыnыn tяqdиmatы adlы 1 №-lи BMUS-dя (nяzяrdяn keчиrиlmиш) tяqdиm

olunmuш, яyanи malиyyя strukturuna яsasяn, dюvr яrzиndя юdяnиlmиш dиvиdendlяr
aшaьыdakы hesabatlardan bиrиndя aчыqlanmalыdыr:
A Mяnfяяt haqqыnda яtraflы hesabat (mяnfяяt vя zяrяr haqqыnda hesabat).
B Kapиtalda dяyишиklиklяr haqqыnda hesabat.
C Malиyyя vяzиyyяtи haqqыnda hesabat.
D Heч bиrи.
(2 bal)
74
СУАЛЛАР
19 7 №-lи BMUS-yя яsasяn, pul vяsaиtlяrиnиn hяrяkяtи haqqыnda hesabatda vergиdяn яvvяl
xalиs mяnfяяtя gюrя dяyишиklиklяr edиlmиш, яmяlиyyat fяalиyyяtlяrиndяn xalиs pul
vяsaиtlяrиnиn vя mцvafиq hesablamalarыn aчыqlanmasы tяlяb olunur.
Aшaьыdakы sиyahыlardan hansы yalnыz bu hesablamalarda иstиfadя olunan maddяlяrdяn
tяшkиl olunmuшdur?
A Amortиzasиya, debиtor borclarыnda artыm, kredиtor borclarыnda azalma,
avadanlыqlarыn satышыndan qazanclar, mal-materиal ehtиyatlarыnda artыm.
B Kredиtor borclarыnda artыm, mal-materиal ehtиyatlarыnda azalma, avadanlыq
satышы цzrя mяnfяяt, amortиzasиya, debиtor borclarыnda azalma.
C Kredиtor borclarыnda artыm, avadanlыqlarыn satышыndan qazanclar,
amortиzasиya, debиtor borclarыnda azalma, mal-materиal ehtиyatlarыnda artыm.
D Amortиzasиya, юdяnиlmиш faиzlяr, avadanlыqlarыn satышыndan qazanclar,
mal-materиal ehtиyatlarыnda azalma.
(2 bal)
20 Hesabat tarиxиndяn sonra baш vermиш hadиsяlяrиn malиyyя hesabatlarыnda nя dяrяcяdя

bиldиrиlmяlи olub-olmamasы Hesabat dюvrцndяn sonra baш vermиш hadиsяlяr (malиyyя
vяzиyyяtи haqqыnda hesabat tarиxи) adlы 10 №-lи BMUS-yя яsasяn tяnzиmlяnиr.
Aшaьыdakы sиyahыlardan hansы, 10 №-lи BMUS-yя яsasяn, yalnыz dцzяlиш edиlmяsи tяlяb
olunmayan kиmи tяsnиflяшdиrиlmиш maddяlяrdяn tяшkиl olunmuшdur?
A Hesabat dюvrцndя (malиyyя vяzиyyяtи haqqыnda hesabat) borclu olan debиtor
borclusunun юdяmя qabиlиyyяtиndяn mяhrum olmasы, sяhmlяrиn vя ya borc
юhdяlиklяrиnиn emиssиyasы, dиgяr шиrkяt иlя kommersиya xarakterlи bиrlяшmя.
B Sяhmlяrиn vя ya borc юhdяlиklяrиnиn emиssиyasы, xarиcи valyuta
mяzяnnяlяrиndя dяyишиklиklяr, uzunmцddяtlи aktиvlяrиn alышы.
C Dиgяr шиrkяt иlя kommersиya xarakterlи bиrlяшmя, uzunmцddяtlи aktиvlяrиn
yanьыn nяtиcяsиndя mяhv olmasы, malиyyя hesabatlarыnыn dцzgцn olmadыьыnы
gюstяrяn fыrыldaqчыlыq halыnыn vя ya sяhvиn aшkar olunmasы.
D Hesabat dюvrцndя (malиyyя vяzиyyяtи haqqыnda hesabat) dяyяrlяrи barяdя
sцbut tяqdиm etmяklя mal-materиal ehtиyatlarыnыn satышы, sяhmlяrиn vя ya borc
юhdяlиklяrиnиn emиssиyasы, uzunmцddяtlи aktиvlяrиn yanьыn nяtиcяsиndя
mяhv olmasы.
(2 bal)
(Cяmи = 40 bal)
75
СУАЛЛАР
36 Qarышыq suallar toplusu - ЫЫЫ 53 dяq.

1 B Mяhdud Mяsulиyyяtlи Cяmиyyяtи юz ofиs яrazиsиnиn bиr hиssяsиnи иcarяdarlara verиr.
31 dekabr 20X4-cц иl tarиxиndя baшa чatmыш иl цzrя B иcarяdarlardan $318,600 mяblяьиndя
pul vяsaиtи almышdыr.
20X4-cц иlиn яvvяlиndя vя sonunda qabaqcadan юdяnиlmиш vя gecиkdиrиlmиш иcarя haqlarы
цzrя detallar aшaьыda gюstяrиlmишdиr:
31 dekabr
20X4 20X3
$ $
Qabaqcadan юdяnиlmиш иcarя haqlarы 28,400 24,600
Иcarяdarlarыn юdяmяlи olduqlarы иcarя haqlarы 18,300 16,900
Юdяnиlmяlи olan иcarя haqlarы sonradan alыnmышdыr.
Mяnfяяt haqqыnda яtraflы hesabatda (mяnfяяt vя zяrяr haqqыnda hesabat) 20X4-cц иl цzrя
B шиrkяtи иcarя haqlarы цzrя hansы mяblяьdя gяlиr gюstяrmяlиdиr?
A $341,000
B $336,400
C $300,800
D $316,200 (2 bal)
2 Aшaьыda dцzgцn mцhasиbat qeydlяrи saxlamayan fяrdи tиcarяtчи barяdя 31 dekabr

20X4-cц иl tarиxиndя baшa чatmыш иl цzrя mяlumatlar tяqdиm olunmuшdur:
$
1 yanvar 20X4-cц иl tarиxиndя mal-materиal ehtиyatlarы 38,000
31 dekabr 20X4-cц иl tarиxиndя mal-materиal ehtиyatlarы 45,000
Alыш 637,000
Satыш цzrя mяcmu mяnfяяt faиzи = 30%
Bu mяlumatlara яsaslanaraq, иl цzrя tиcarяtчиnиn satышlarыnы hesablayыn.
A $900,000
B $819,000
C $920,000
D $837,200 (2 bal)
3 Шиrkяt цчцn bank hesablarыnыn цzlяшdиrиlmяsи цzrя aшaьыdakы hesabat hazыrlanmышdыr:

$
Bank hesabatыna яsasяn overdraft 39,800
Цstяgяl: Bank hesabatы tarиxиndяn sonra kredиt edиlmиш depozиtlяr 64,100
103,900
Чыxыlsыn: Bank hesabatы tarиxиndяn sonra tяqdиm olunmuш чeklяr, 44,200
kassa kиtabыna яsasяn overdraft 59,700
Bank hesabatыna яsasяn $39,800 mяblяьиndя overdraftыn dцzgцn olduьunu hesab edяrяk,
kassa kиtabыna яsasяn bank hesabыnda qalыq nя qяdяr olmalыdыr?
C $68,500 mяblяьиndя overdraft.
D $59,700 mяblяьиndя overdraft. (2 bal)
76
СУАЛЛАР
4 Verиlmиш qeydlяrя яsasяn, aшaьыdakы jurnal yazыlышlarыndan hansы(lar)ы dцzgцndцr?

Debet Kredиt
$ $
1 Debиtor borclarы цzrя mцhasиbat hesabы - B 450
Цmиdsиz borclar hesabы 450
Sиlиnmиш цmиdsиz borclar qalыьы
2 Иnvestиsиyalar: adи sяhmlяr - Q 100,000
Sяhm kapиtalы 100,000
Q шиrkяtиnиn sяhmlяrиnи яldя etmяk цчцn hяr bиrи $1.25 mяblяьиndя, nomиnal
dяyяrи 50 sent olan 80,000 sяhm emиssиya edиlmишdиr.
3 Kюmяkчи hesab 1,000
Nяqlиyyat vasиtяlяrи hesabы 1,000
Sяhvиn dцzяlиши – nяqlиyyat vasиtяlяrи hesabыnыn debet hиssяsи $1,000
mяblяьиndя az gюstяrиlmишdиr.
A Yuxarыdakыlarыn heч bиrи.
B Yalnыz 1.
C Yalnыz 2.
D Yalnыz 3. (2 bal)
5 Mцяssиsя юz carи malиyyя hesabatlarыnыn hazыrlanmasы цzrя mцhasиbat sиyasяtи

иstиqamяtиndя яhяmиyyяtlи dяyишиklиklяr etmишdиr.
Uчot sиyasяtlяrи, uчot qиymяtlяndиrmяlяrиndя dяyишиklиklяr vя sяhvlяr adlы 8 №-lи BMUS-
yя яsasяn, bu malиyyя hesabatlarыnda hansы dяyишиklиklяrиn aчыqlanmasы tяlяb olunur?
1 Dяyишиklиklяrиn sяbяblяrи
2 Carи dюvrdя olan sonrakы dяyишиklиklяrиn hяcmи vя daha яvvяlkи dюvrlяr цчцn
mцqayиsяlи mяlumatlar.
3 Mцmkцn olduqda, dяyишиklиyиn gяlяcяk dюvrlяr цчцn tяsиrиnиn
qиymяtlяndиrиlmяsи
A Yalnыz 1 vя 2.
B Yalnыz 1 vя 3.
C Yalnыz 2 vя 3.
D Yuxarыdakыlarыn hamыsы. (2 bal)
6 31 dekabr 20X3-cц иl tarиxиndя Q Mяhdud Mяsulиyyяtlи Cяmиyyяtи 1 yanvar 20W4-cц иl

tarиxиndя иlkиn dяyяrи $800,000 mяblяьиndя olan tиkиlиyя sahиb иdи.
Bu, иllиk 2 faиz dяrяcяsи иlя amortиzasиya edиlmишdиr.
31 dekabr 20X3-cц иl tarиxиndя $1,000,000 mяblяьиndя yenиdяnqиymяtlяndиrmя
tanыnmышdыr. Bu tarиxdя tиkиlиnиn qalan faydalы иstиfadя mцddяtи 40 иl иdи.
Aшaьыdakыlardan hansы yenиdяnqиymяtlяndиrmяnиn tяsиrиnи dцzgцn olaraq яks etdиrиr?
31 dekabr 20X4-cц иl tarиxиndя 31 dekabr 20X3-cц иl tarиxиnя
baшa чatmыш иl цzrя amortиzasиya yenиdяnqиymяtlяndиrmя ehtиyatы
$ $
A 25,000 200,000
B 25,000 360,000
C 20,000 200,000
D 20,000 360,000 (2 bal)
77
СУАЛЛАР
7 Q шиrkяtиnиn 31 dekabr 20X4-cц иl tarиxиndя baшa чatmыш иl цzrя malиyyя hesabatlarыnda

gюstяrиlяn mal-materиal ehtиyatlarы dяyяrи 4 yanvar 20X5-cи иl tarиxиndя hяyata keчиrиlяn
mal-materиal ehtиyatlarыnыn qиymяtlяndиrиlmяsиnя яsaslanыr. Bunun nяtиcяsиndя mal-
materиal ehtиyatlarы цzrя cяmи $836,200 mяblяьи mцяyyяnlяшdиrиlmишdиr.
31 dekabr vя 4 yanvar 20X5-cи иl tarиxlяrи arasыnda aшaьыdakы яmяlиyyatlar yer almышdыr:
$
Mallarыn alышы 8,600
Mallarыn satышы (satышlar цzrя 30% mяnfяяt marjasы) 14,000
Q tяrяfиndяn tяchиzatчыya qaytarыlan mallar 700
31 dekabr 20X4-cц иl tarиxиnя malиyyя hesabatlarыna mal-materиal ehtиyatlarы цzrя hansы
mяblяь daxиl edиlmяlиdиr?
A $838,100
B $853,900
C $818,500
D $834,300
(2 bal)
8 P vя Q ortaqdыrlar vя mяnfяяtи 2:1 nиsbяtиndя bюlцшdцrцrlяr. 1 иyul 20X4-cц иl tarиxиndя

P-nиn oьlu R-и ortaq kиmи mцяssиsяyя tяqdиm edиrlяr. P zяmanяt vermишdиr kи, R-иn 31
dekabr 20X4-cц иl tarиxиnя olan altы ay цzrя mяnfяяtи $25,000 mяblяьиndяn az
olmayacaqdыr. R-иn mцяssиsяyя qoшulmasыndan sonra P, Q vя R цчцn mяnfяяt
bюlцшdцrцlmяsи nиsbяtи, mцvafиq olaraq 50%, 30% vя 20% təşkil etmişdir. 31 dekabr 20X4-
cц иl tarиxиndя bиtяn иl цzrя mяnfяяt иl boyu bяrabяr olaraq hesablanmaqla, $240,000 tяшkиl
etmишdиr.
P-nиn 31 dekabr 20X4-cц иl tarиxиndя bиtяn иl цzrя son mяnfяяt payы hansы mяblяьdя olacaqdыr?
A $140,000
B $139,000
C $114,000
D $139,375
(2 bal)
9 Mal-materиal ehtиyatlarы adlы 2 №-lи BMUS-yя яsasяn, иstehsalat mцяssиsяsи tяrяfиndяn

saxlanыlan baшa чatdыrыlmыш mallardan tяшkиl olunan mal-materиal ehtиyatlarыnыn
qиymяtlяndиrиlmяsиnя aшaьыdakы mяsrяflяrdяn hansы daxиl edиlmяlиdиr?
1 Mцяssиsяyя daшыnmalar.
2 Mцяssиsяdяn daшыnmalar.
3 Fabrиk avadanlыьы цzrя amortиzasиya.
4 Иstehsalatla baьlы ишчиlяrиn яmяk haqlarы цzrя mцhasиbat шюbяsи mяsrяflяrи.
A Yuxarыdakыlarыn hamыsы.
B Yalnыz 2 vя 3.
C Yalnыz 1 3 vя 4.
D Yalnыz 1 vя 4.
(2 bal)
78
СУАЛЛАР
10 20X4-cц иl яrzиndя B Mяhdud Mяsulиyyяtlи Cяmиyyяtи 1 oktyabr 20X3-cц иl vя 31 mart

20X5-cи иl tarиxlяrиnи яhatя edяn dюvr цzrя $60,000 mяblяьиndя cяmи иcarя haqqы
юdяmишdиr.
31 dekabr 20X4-cц иl tarиxиndя baшa чatmыш иl цzrя шиrkяtиn malиyyя hesabatlarыnda hansы
mяblяьlяr gюstяrиlmяlиdиr?
Mяnfяяt vя zяrяr Malиyyя vяzиyyяtи
haqqыnda hesabat haqqыnda hesabat
$ $
A 40,000 10,000 mяblяьиndя qabaqcadan юdяnиш
B 40,000 15,000 mяblяьиndя qabaqcadan юdяnиш
C 50,000 10,000 mяblяьиndя hesablama
D 50,000 15,000 mяblяьиndя hesablama
(2 bal)
11 Vanda heч bиr mцhasиbat qeydlяrи saxlamыr. 31 dekabr 20X4-cц иl tarиxиndя baшa чatmыш
иl цzrя onun malиyyя vяzиyyяtи vя яmяlиyyatlar barяdя nюvbяtи mяlumatlar tяqdиm
olunmuшdur:
$
1 yanvar 20X4-cц иl tarиxиndя xalиs aktиvlяr 210,000
20X4-cц иl яrzиndя pul чыxarmalarы 48,000
20X4-cц иl яrzиndя tяqdиm olunmuш kapиtal 100,000
31 dekabr 20X4-cц иl tarиxиndя xalиs aktиvlяr 400,000
Yuxarыda verиlmиш mяlumatlara яsaslanaraq, 20X4-cц иl цчцn Vandanыn mяnfяяtиnи
hesablayыn.
A $42,000
B $242,000
C $138,000
D $338,000 (2 bal)
12 Yenи mцhasиb tяrяfиndяn debиtor borclarы цzrя aшaьыdakы nяzarяt hesabы hazыrlanmышdыr:
DEBИTOR BORCLARЫ ЦZRЯ NЯZARЯT HESABЫ
$ $
20X5 20X5
1 yan. Qalыq 318,650 31 yan. Kredиt mцшtяrиlяrиndяn 181,140
alыnan pul vяsaиtlяrи
Kredиt satышlarы 161,770 Vaxtы keчmиш hesablar цzrя 280
faиzlяr
Pul vяsaиtи иlя satышlar 84,260 Sиlиnmиш цmиdsиz borclar 1,390
Kredиt mцшtяrиlяrиnя 1,240 Kredиt mцшtяrиlяrиndяn 3,990
tяqdиm olunan gerи qaytarmalar
endиrиmlяr
Qalыq 379,120
565,920 565,920
Hesabda sяhvlяrи dцzяltdиkdяn sonra 31 yanvar 20X5-cи иl tarиxиndя balans necя
olmalыdыr?
A $292,380
B $295,420
C $292,940
D $377,200 (2 bal)
79
СУАЛЛАР
13 31 dekabr 20X4-cц иl tarиxиndя шиrkяtиn satышla baьlы debиtor borclarы $864,000 mяblяьиndя
vя debиtor borclarы цzrя qиymяtlяndиrиlmиш ehtиyat иsя $48,000 mяblяьиndя olmuшdur.
Qяrara alыnmышdыr kи, cяmи $13,000 tяшkиl edяn borclar sиlиnmяlи vя debиtor borclarы цzrя
qиymяtlяndиrиlmиш ehtиyat debиtor borclarыnыn 5%-и hяcmиndя mцяyyяnlяшdиrиlmяlиdиr.
Malиyyя vяzиyyяtи haqqыnda hesabatda satышla baьlы debиtor borclarы (qиymяtlяndиrиlmиш
ehtиyat чыxыldыqdan sonra) vя mяnfяяt haqqыnda яtraflы hesabatda (mяnfяяt vя zяrяr
haqqыnda hesabat) cяmи цmиdsиz borclar vя debиtor borclarы цzrя qиymяtlяndиrиlmиш
ehtиyat цzrя hяrяkяtlяr цчцn hansы mяblяьlяr gюstяrиlmяlиdиr?
Цmиdsиz borclar vя debиtor borclarы цzrя Satышla baьlы
qиymяtlяndиrиlmиш ehtиyat cяmи debиtor borclarы
$ $
A 8,200 807,800
B 7,550 808,450
C 18,450 808,450
D 55,550 808,450 (2 bal)
14 Mцhasиbat uчotu konvensиyalarы vя konsepsиyalarы haqqыnda aшaьыda deyиlяn

fиkиrlяrdяn hansы doьrudur?
1 Mцяssиsя konsepsиyasыna яsasяn, mцяssиsяnиn onun sahиblяrиndяn ayrыlыqda
uчota alыnmasы tяlяb olunur.
2 Mяsrяflяrя яsaslanan mцhasиbat uчotundan иstиfadяdя, adяtяn, qиymяtlяr
qalxan zaman aktиvlяr vя mяnfяяt olduьundan az gюstяrиlиr.
3 Ehtиyatlыlыq konsepsиyasыna яsasяn, gяlиrlяrя vя aktиvlяrя яn az mяblяьlяr,
xяrclяrя vя юhdяlиklяrя иsя яn чox mяblяьlяr tяtbиq olunmalыdыr.
4 Pul vahиdи иlя qиymяtlяndиrmя konsepsиyasыna яsasяn, yalnыz monetar
baxыmdan etиbarlы шяkиldя qиymяtlяndиrиlя bиlиnяn aktиvlяr malиyyя vяzиyyяtи
haqqыnda hesabata daxиl edиlmяlиdиr.
A 1 vя 2
B 2 vя 3
C 3 vя 4
D 1 vя 4 (2 bal)
15 Mцяssиsяnиn 31 dekabr 20X4-cц иl tarиxиndя baшa чatan иl цzrя mяnfяяt haqqыnda

hesabatыnda (mяnfяяt vя zяrяr haqqыnda hesabat) $83,600 mяblяьиndя xalиs mяnfяяtиn
яldя olunduьunu gюstяrmишdиr. Sonradan mцяyyяn olunmuшdur kи, yцk maшыnыnыn alышы
цчцn юdяnиlmиш $18,000 mяblяьи nяqlиyyat vasиtяlяrи цzrя xяrclяr hesabыna debet
edиlmишdиr. Шиrkяtиn sиyasяtиnя яsasяn, yцk maшыnlarы иllиk 25 faиz dяrяcяsиndя vя alыш иlи
цzrя tam иllиk amortиzasиya xяrclяrи yazыlmaqla amortиzasиya edиlиr.
Bu sяhv цzrя dцzяlиш aparыldыqdan sonra xalиs mяnfяяt hansы mяblяьdя olacaqdыr?
A $106,100
B $70,100
C $97,100
D $101,600 (2 bal)
16 Ortaqlarыn dюvrиyyяdяn чыxardыqlarы vяsaиtlяr цzrя hesablanmыш faиzlяr ortaqlыьыn

malиyyя hesabatlarыnda necя gюstяrиlmяlиdиr?
A Mяnfяяt haqqыnda яtraflы hesabatda (mяnfяяt vя zяrяr haqqыnda hesabat)
gяlиr maddяsи kиmи.
B Xalиs mяnfяяtя яlavя edиlmяlи vя mяnfяяtиn bюlцшdцrцlmяsи zamanы
ortaqlardan чыxыlmalыdыr.
C Xalиs mяnfяяtdяn чыxыlmalы vя mяnfяяtиn bюlцшdцrцlmяsи zamanы
ortaqlardan alыnmalыdыr.
D Mяnfяяtиn bюlцшdцrцlmяsи zamanы xalиs mяnfяяtdяn чыxыlmalы vя ortaqlara
kredиt edиlmяlиdиr. (2 bal)
80
СУАЛЛАР
17 Beynяlxalq Malиyyя Hesabatlarы Standartlarыna яsasяn, шиrkяtиn malиyyя hesabatlarыnda

gюstяrиlяn qeyrи-maddи aktиvlяrlя baьlы aшaьыdakы иfadяlяrdяn hansы doьrudur?
1 Mцяssиsя daxиlиndя yaranmыш qudvиl kapиtallaшdыrыlmamalыdыr.
2 Alыnmыш qudvиl, adяtяn, mяnfяяt haqqыnda яtraflы hesabat (mяnfяяt vя zяrяr
haqqыnda hesabat) vasиtяsиlя amortиzasиya edиlmяlиdиr.
3 Tяcrцbя-konstruktor ишlяrи цzrя mяsrяflяr mцяyyяn tяlяblяr qarшыlandыqda
kapиtallaшdыrыlmalыdыr.
A Yalnыz 1 vя 3.
B Yalnыz 1 vя 2.
C Yalnыz 2 vя 3.
D Yuxarыdakыlarыn hamыsы.
(2 bal)
18 Aшaьыdakы hesabat dюvrцndяn sonra (malиyyя vяzиyyяtи haqqыnda hesabat tarиxи)

meydana чыxan hadиsяlяrdяn hansыlarы яhяmиyyяtlи olduqlarы tяqdиrdя, dцzяlиш edиlmяlи
olan hadиsяlяr kиmи tяsnиflяшdиrиlmяlиdиr?
1 Hesabat dюvrцndя (malиyyя vяzиyyяtи haqqыnda hesabat tarиxи) иlkиn dяyяrdя
qиymяtlяndиrиlmиш mal-materиal ehtиyatlarыnыn sonradan иlkиn dяyяrdяn artыq
mяblяьdя satышы.
2 Иlиn sonunda dяyяrdяn dцшmя barяdя sцbutlar tяqdиm etmяklя, torpaq vя
tиkиlиlяrиn qиymяtlяndиrиlmяsи.
3 Sяhmlяrиn vя borc юhdяlиklяrиnи satышы.
4 Иlиn sonunda borclu olan mцшtяrиnиn юdяmя qabиlиyyяtиnи иtиrmяsи.
A 1 vя 3
B 2 vя 4
C 2 vя 3
D 1 vя 4
(2 bal)
19 Шяrtи aktиvlяr vя шяrtи юhdяlиklяr haqqыnda aшaьыdakы иfadяlяrdяn hansы doьrudur?

1 Иqtиsadи sяmяrяlяrиn mцяssиsя daxиlиnя axыnы gцman edиlиrsя, шяrtи aktиv
qeydlяrdя aчыqlanmalыdыr.
2 Heч bиr qиymяtlяndиrиlmиш юhdяlиk yaradыlmadan, иqtиsadи sяmяrяlяrиn
kючцrцlmяsи (xarиcя axыnы) gцman edиlиrsя, шяrtи юhdяlиk qeydlяrdя
aчыqlanmalыdыr.
3 Иqtиsadи sяmяrяlяrиn kючцrцlmяsи gцman edиlmиrsя, шяrtи юhdяlиklяr цчцn heч
bиr aчыqlanma tяlяb olunmur.
4 Юdяnиш vя ya qяbulla (mцяssиsя daxиlиnя axыn) baьlы ehtиmal azdыrsa, nя шяrtи
юhdяlиk, nя dя шяrtи aktиv цчцn heч bиr aчыqlanma tяlяb olunmur.
A Yalnыz 1 vя 4.
B Yalnыz 2 vя 3.
C Yalnыz 2, 3 vя 4.
D Yalnыz 1, 2 vя 4.
(2 bal)
81
СУАЛЛАР
20 Mяhdud mяsulиyyяtlи cяmиyyяtlяrиn mцhasиbat uчotu barяdя aшaьыdakы иfadяlяrdяn

hansы(lar) doьrudur?
1 Yenиdяnqиymяtlяndиrmя ehtиyatы uzunmцddяtlи aktиvиn mяnfяяt яldя
edиlmяsи иlя satыlmasы nяtиcяsиndя yaranыr.
2 Шиrkяtиn иcazя verиlяn sяhm kapиtalы onun emиssиya edя bиlяcяyи sяhmlяrиn vя
borc юhdяlиklяrиnиn maksиmum nomиnal dяyяrиnя bяrabяrdиr.
3 Hesabat tarиxиndяn sonra baш verяn hadиsяlяr adlы 10 №lи BMUS-yя яsasяn,
malиyyя hesabatlarыna qeydlяrdя dцzяlиш edиlяn hadиsяlяrlя baьlы bцtцn detal-
lar daxиl edиlmяlиdиr.
B Yalnыz 1 vя 2.
C Yalnыz 2 vя 3.
D Heч bиrи.
(2 bal)
(Cяmи = 40 bal)
37 Qarышыq suallar toplusu - ЫV 53 dяq.

1 Aшaьыda heч bиr mцhasиbat qeydlяrи saxlamayan fяrdи tиcarяtчиnиn fяalиyyяtи barяdя
bяzи mяlumatlar tяqdиm olunmuшdur:
$
1 иyul 20X4-cц иl tarиxиndя xalиs aktиvlяr 186,000
30 иyun 20X5-cи иl tarиxиndя xalиs aktиvlяr 274,000
30 иyun 20X5-cи иl tarиxиndя bиtяn иl яrzиndя:
Sahиbkar tяrяfиndяn pul чыxarmalarы 68,000

Sahиbkar tяrяfиndяn tяqdиm olunmuш яlavя kapиtal 50,000
Sahиbkarыn, mцяssиsяnиn pul vяsaиtlяrиndяn иstиfadя edяrяk,
юz hяyat yoldaшыna maшыn almasы. Onun hяyat yoldaшы
mцяssиsяdя heч bиr fяalиyyяt gюstяrmиr. 20,000
Yuxarыda verиlmиш mяlumatlardan иstиfadя edяrяk, tиcarяtчиnиn 30 иyun 20X5-cи иl tarиxиndя
baшa чatmыш иl цzrя mяnfяяtиnи hesablayыn.
A $126,000
B $50,000
C $86,000
D $90,000
(2 bal)
82
СУАЛЛАР
2 Evon Mяhdud Mяsulиyyяtlи Cяmиyyяtи nomиnal dяyяrи 25 sent olan 1,000,000 adи sяhmиn
hяr bиrиnи $1.10 qиymяtиnя emиssиya etmишdиr. Hamыsы naьd pul vяsaиtи иlя юdяnиlmишdиr.
Bu əməliyyat hansı mцhasиbat yazыlышlarы ilə qeyd olunmalıdır?
A Debet: Pul vяsaиtи $1,100,000
Kredиt: Sяhm kapиtalы $250,000
Kredиt: Emиssиya gяlиrи $850,000
B Debet: Sяhm kapиtalы $250,000

Emиssиya gяlиrи $850,000
Kredиt: Pul vяsaиtи $1,100,000
C Debet: Pul vяsaиtи $1,100,000
Kredиt: Sяhm kapиtalы $1,100,000
D Debet: Pul vяsaиtи $1,100,000
Kredиt: Sяhm kapиtalы $250,000
Bюlцшdцrцlmяmиш mяnfяяt $850,000
(2 bal)
3 P vя Q mяnfяяtи bяrabяr hяcmdя bюlцшdцrяn ortaqlardыr.

1 yanvar 20X5-cи иl tarиxиndя R ortaq olaraq mцяssиsяyя qoшulmuш vя bu tarиxdяn etиbarяn
mяnfяяtиn цч ortaq arasыnda bяrabяr шяkиldя bюlцшdцrцlяcяyи razыlaшdыrыlmышdыr.
30 иyun 20X5-cи иl tarиxиndя baшa чatan иl цzrя P vя Q tяrяfиndя bяrabяr шяkиldя чяkиlmяsи
razыlaшdыrыlan $30,000 mяblяьиndя цmиdsиz borcun nяzяrя alыnmasыndan sonra mяnfяяt
$300,000 tяшkиl etmишdиr. Mяnfяяt иl цzrя bяrabяr hesablanmышdыr.
30 иyun 20X5-cи иl tarиxиndя baшa чatan иl цzrя ortaqlarыn cяmи mяnfяяt paylarы hansы
mяblяьdя olmalыdыrlar?
P Q R
$ $ $
A 95,000 95,000 110,000
B 122,500 122,500 55,000
C 125,000 125,000 50,000
D 110,000 110,000 50,000
(2 bal)
4 1 иyul 20X4-cц иl tarиxиndя Mяhdud mяsulиyyяtlи cяmиyyяtиn kapиtal strukturu

aшaьыdakы kиmи olmuшdur:
$
Sяhm kapиtalы: hяr bиrиnиn nomиnal dяyяrи 50 sent 500,000
mяblяьиndя olan 1,000,000 sяhm
30 иyun 20X5-cи иl tarиxиndя baшa чatan иl цzrя шиrkяt nюvbяtи sяhm emиssиyalarыnы hяyata
keчиrmишdиr:
1 yanvar 20X5-cи иl:
Emиssиya gяlиrи hesabыndan иstиfadя edяrяk, dюvrиyyяdя olan hяr dюrd sяhm цчцn bиr
bonus sяhm emиssиyasы
1 aprel 20X5-cи иl:
Bu tarиxdя dюvrиyyяdя olan hяr on sяhm цчцn $1.50 qиymяtиndя bиr sяhmиn emиssиyasы
(haqq emиssиyasы).
83
СУАЛЛАР
Yuxarыdakыlar nяtиcяsиndя 30 иyun 20X5-cи иl tarиxиndя шиrkяtиn sяhm kapиtalы vя emиssиya

gяlиrи hesablarыnda qalыq hansы mяblяьdя olacaqdыr?
Sяhm kapиtalы Emиssиya gяlиrи hesabы
$ $
A 687,500 650,000
B 675,000 375,000
C 687,500 150,000
D 687,500 400,000
(2 bal)
5 Qeydlяrя яsasяn, aшaьыdakы jurnal yazыlышlarыndan hansыlarы dцzgцndцr?

Dt Kt
$ $
1 Kюmяkчи hesab 18,000
Alыnmыш иcarя haqlarы hesabы 18,000
Иcarя haqqы цzrя alыnmыш $24,000 mяblяьиndя
pul vяsaиtиnиn alыnmыш иcarя haqlarы hesabыnda
$42,000 mяblяьиndя gюstяrиlmяsи baьlы
sяhvиn dцzяlиши
2 B: debиtor borclarы цzrя mцhasиbat hesabы 22,000
A: debиtor borclarы цzrя mцhasиbat hesabы 22,000
Sяhvиn dцzяlиши: A-dan alыnmыш pul vяsaиtlяrи sяhvяn
B-nиn hesabыna daxиl edиlmишdиr
3 Emиssиya gяlиrи hesabы 400,000
Sяhm kapиtalы hesabы 400,000
Nomиnal dяyяrи 50 sent olan 1,200,000 sяhmиn
hяr цчцnя gюrя 1 bonus sяhm emиssиyasы
4 X-dя sяhmlяr 750,000
Sяhm kapиtalы hesabы 250,000
X-dя sяhmlяr цчцn nomиnal dяyяrи 50 sent olan 500,000 sяhmиn hяr bиrиnиn
$1.50 qиymяtиnя emиssиyasы
A 1 vя 3
B 2 vя 3
C 1 vя 4
D 2 vя 4
(2 bal)
84
СУАЛЛАР
6 Aшaьыda verиlmиш debиtor borclarы цzrя nяzarяt hesabыna bиr neчя sяhm yazыlыш daxиl
edиlmишdиr.
DEBИTOR BORCLARЫ ЦZRЯ NЯZARЯT HESABЫ
$ $
Dюvrцn яvvяlиnя qalыq 138,400 Kredиt satышlarы 80,660
Kredиtor borclarы
hesablarыnda
kredиt balanslarы цчцn 1,000
kontra mяblяьlяr
Kredиt mцшtяrиlяrиndяn alыnmыш 78,420 Kredиt mцшtяrиlяrиnя
pul vяsaиtlяrи tяqdиm olunmuш endиrиmlяr 1,950
Kredиt mцшtяrиlяrиndяn alыnmыш vя
etиbarsыz hesab edиlmиш чeklяr 850
Dюvrцn sonuna qalыq 129,360
216,820 216,820
Bцtцn sяhvlяr dцzяldиldиkdяn sonra dюvrцn sonuna olan qalыq hansы mяblяьdя
olmalыdыr?
A $133,840
B $135,540
C $137,740
D $139,840
(2 bal)
7 Mяhdud mяsulиyyяtlи cяmиyyяtиn yoxlama balansы tarazlaшmыr. Cяmи mяblяьlяr

aшaьыdakы kиmиdиr:
Debet $384,030
Kredиt $398,580
Yaranmыш fяrq цчцn kюmяkчи hesab yaradыlmышdыr.
Aшaьыdakы sяhvlяrdяn hansыnыn dцzяlиши nяtиcяsиndя kюmяkчи hesabda qalыьы aradan
qaldırmaq mцmkцndцr?
A Kassa kиtabыnыn debet hиssяsи $10,000 mяblяьиndя az gюstяrиlmишdиr; иcarя haqqы
цчцn юdяnиlmиш $6,160 mяblяьи kassa kиtabыna dцzgцn daxиl edиlmиш, lakиn иcarя
haqqы hesabыna $1,610 mяblяьиndя daxиl edиlmишdиr.
B Kassa kиtabыnыn debet hиssяsи $10,000 mяblяьиndя чox gюstяrиlmишdиr; иcarя
haqqы цчцn юdяnиlmиш $1,610 mяblяьи kassa kиtabыna dцzgцn daxиl edиlmиш,
lakиn иcarя haqqы hesabыna $6,160 mяblяьиndя daxиl edиlmишdиr.
C Kassa kиtabыnыn debet hиssяsи $10,000 mяblяьиndя az gюstяrиlmишdиr; иcarя haqqы
цчцn юdяnиlmиш $1,610 mяblяьи kassa kиtabыna dцzgцn daxиl edиlmиш, lakиn иcarя
haqqы hesabыna $6,160 mяblяьиndя daxиl edиlmишdиr.
D Kassa kиtabыnыn debet hиssяsи $10,000 mяblяьиndя чox gюstяrиlmишdиr; иcarя
haqqы цчцn юdяnиlmиш $6,160 mяblяьи kassa kиtabыna dцzgцn daxиl edиlmиш,
lakиn иcarя haqqы hesabыna $1,610 mяblяьиndя daxиl edиlmишdиr.
(2 bal)
85
СУАЛЛАР
8 Pul vяsaиtlяrиnиn hяrяkяtи haqqыnda иlkиn hesabata яmяlиyyat fяalиyyяtlяrиndяn pul

vяsaиtlяrи axыnlarы цzrя aшaьыdakы hesablamalar daxиldиr:
$mln.
Vergиdяn яvvяlkи mяnfяяt 13
Amortиzasиya 2
Mal-materиal ehtиyatlarыnda azalma (3)
Satышla baьlы vя dиgяr debиtor borclarыnda azalma 5
Tиcarяtlя baьlы kredиtor borclarыnda azalma 4
Яmяlиyyat fяalиyyяtlяrи цzrя xalиs pul vяsaиtlяrи axыnы 21
Hesablamalarda hansы dцzяlишlяr edиlmяlиdиr?
1 Amortиzasиya яlavя edиlmяlи deyиl, чыxыlmalыdыr.
2 Mal-materиal ehtиyatlarыnda azalma чыxыlmalы deyиl, яlavя edиlmяlиdиr.
3 Debиtor borclarыnda azalma яlavя edиlmяlи deyиl, чыxыlmalыdыr.
4 Kredиtor borclarыnda azalma яlavя edиlmяlи deyиl, чыxыlmalыdыr.
A 1 vя 3
B 2 vя 3
C 1 vя 4
D 2 vя 4
(2 bal)
9 Tam mцhasиbat qeydlяrиnи saxlamayan Orset шиrkяtи barяdя aшaьыdakы mяlumatlar

verиlmишdиr:
$
1 иyul 20X4-cц иl tarиxиndя mal-materиal ehtиyatlarы 138,600
30 иyun 20X5-cи иl tarиxиndя mal-materиal ehtиyatlarы 149,100
30 иyun 20X5-cи иl tarиxиndя hяyata keчиrиlmиш alыш 716,100
Orset шиrkяtи satыш цzrя standart 30% hяcmdя mяnfяяt яldя edиr.
Yuxarыda verиlяnlяrя яsaslanaraq, 30 иyun 20X5-cи иl tarиxиndя Orset шиrkяtиnиn satышыnыn
hяcmиnи hesablayыn.
A $2,352,000
B $1,038,000
C $917,280
D $1,008,000
(2 bal)
10 1 иyul 20X4-cц иl tarиxиndя шиrkяt sыьorta mяsrяflяrи цzrя $8,200 mяblяьиndя qabaqcadan
юdяnиш etmишdиr. 1 yanvar 20X5-cи иl tarиxиndя шиrkяt 30 sentyabr 20X5-cи иl tarиxиndя baшa
чatan иl цzrя sыьorta mяsrяflяrи цчцn $38,000 mяblяьиndя юdяnиш etmишdиr.
30 иyun 20X5-cи иl tarиxиndя bиtяn иl цzrя шиrkяtиn malиyyя hesabatlarыnda hansы mяblяьlяr
gюstяrиlmяlиdиr?
Mяnfяяt vя zяrяr haqqыnda hesabat Malиyyя vяzиyyяtи haqqыnda hesabat
A $27,200 Qabaqcadan юdяnиш – $19,000
B $39,300 Qabaqcadan юdяnиш – $9,500
C $36,700 Qabaqcadan юdяnиш – $9,500
D $55,700 Qabaqcadan юdяnиш – $9,500
(2 bal)
86
СУАЛЛАР
11 Яmяlиyyat fяalиyyяtlяrи цzrя xыrda naьd pul vяsaиtlяrи цчцn tяhtяlhesab sиstemиnи
aшaьыdakыlardan hansы daha yaxшы иzah edиr?
A Xыrda naьd pul vяsaиtlяrи цzrя юdяnиlяn bцtцn mяsrяflяr dцzgцn qaydada
tяsdиq edиlmиш hesab-fakturalarla tяmиn edиlmяlиdиr.
B Mцtяmadи olaraq, xыrda naьd pul vяsaиtlяrиnя bяrabяr hяcmdя pul
vяsaиtи kючцrцlцr.
C Mцяyyяn dюvrdяn bиr xыrda pul vяsaиtlяrи kompensasиya (bяrpa) olunur.
D Xыrda pul vяsaиtlяrи kassasыndan юdяnиlяn mяsrяflяr ayrыlmыш sabиt bцdcяnи
aшmamalыdыr. (2 bal)
12 Alfa шиrkяtи Beta шиrkяtиndяn mal alыr. 30 иyun 20X5-cи иl tarиxиndя Alfanыn mцhasиbat
qeydlяrиndя Betanыn hesabыna яsasяn, Alfanыn bu шиrkяtя $5,700 mяblяьиndя borcu var иdи.
Beta hяmиn tarиxdя Alfanыn hesabыnda $5,200 mяblяьиndя qalыq olduьunu gюstяrяn
hesabat tяqdиm etmишdиr.
Aшaьыdakыlardan hansы yaranmыш fяrqиn sяbяbи ola bиlяr?
A Alfa Beta шиrkяtиnя (hяlя kи bu шиrkяt tяrяfиndяn alыnmamыш) $500 mяblяьиndя
чek gюndяrmишdиr.
B Alfanыn mцhasиbat qeydlяrиndя Beta шиrkяtиnиn hesabыnыn kredиt tяrяfи $500
mяblяьиndя az gюstяrиlmишdиr.
C Beta шиrkяtиndяn alыnmыш $250 mяblяьиndя hesab-faktura Alfa шиrkяtиnиn
mцhasиbat kиtablarыnda kredиt notasы kиmи uчota alыnmышdыr.
D Beta шиrkяtи Alfaya (hяlя kи, Alfa tяrяfиndяn alыnmamыш) $500 mяblяьиndя
kredиt notasы gюndяrmишdиr. (2 bal)
13 Qeyrи-maddи aktиvlяr barяdя nюvbяtи fиkиrlяrdяn hansы yanlышdыr?

1 Mцяyyяn tяlяblяr qarшыlandыqda, tяdqиqat mяsrяflяrи qeyrи-maddи aktиvlяr
kиmи tanыnmalыdыr.
2 Mцяyyяn tяlяblяr qarшыlandыqda, tяcrцbя-konstruktor ишlяrи цzrя
mяsrяflяr kapиtallaшdыrыlmalыdыr.
3 Qeyrи-maddи aktиvlяr amortиzasиya edиlmяlиdиrlяr.
A Yalnыz 2 vя 3.
B Yalnыz 1 vя 3.
C Yalnыz 1 vя 2.
D Yuxarыdakыlarыn hamыsы. (2 bal)
14 Malиyyя vяzиyyяtи haqqыnda hesabat tarиxи иlя malиyyя hesabatlarыnыn dяrc olunma цчцn
tяsdиq olunduqlarы tarиxlяr arasыndakы mцddяt яrzиndя baш verяn hadиsяlяrdяn
hansыlarыna gюrя malиyyя hesabatlarыnda dцzяlиш edиlmяlиdиr?
1 Kapиtal dиvиdendlяrиnиn bяyan edиlmяsи.
2 Иnvestиsиyalarыn bazar dяyяrиndя azalması.
3 Vergи dяrяcяlяrиndя dяyишиklиklяrиn elan edиlmяsи.
4 Яsas yenиdяnqurmalarыn elan edиlmяsи.
A Yalnыz 1.
B 2 vя 4.
C Yalnыz 3.
D Heч bиrи. (2 bal)
87
СУАЛЛАР
15 Шиrkяt юz ofиs яrazиsиnиn bиr hиssяsиnи иcarяyя verиr. 30 иyun 20X5-cи иl tarиxиndя baшa
чatmыш иl цzrя иcarяdarlardan яldя edиlmиш pul vяsaиtlяrи $83,700 tяшkиl etmишdиr.
Иlиn яvvяlиndя vя sonunda gecиkdиrиlmиш vя qabaqcadan юdяnиlmиш иcarя haqlarы цzrя de-
tallar aшaьыda gюstяrиlmишdиr:
Gecиkdиrиlmиш Qabaqcadan юdяnиlmиш
$ $
30 иyun 20X4-cц иl 3,800 2,400
30 иyun 20X5-cи иl 4,700 3,000
Иcarя haqlarы цzrя bцtцn borclar (gecиkdиrиlmиш юdяnишlяr) sonradan alыnmышdыr.
30 иyun 20X5-cи иl tarиxиndя baшa чatan иl цzrя шиrkяtиn mяnfяяt haqqыnda яtraflы
hesabatыnda (mяnfяяt vя zяrяr haqqыnda hesabat) иcarя gяlиrlяrи цzrя hansы mяblяь
gюstяrиlmяlиdиr?
A $84,000
B $83,400
C $80,600
D $85,800 (2 bal)
16 30 иyun 20X4-cц иl tarиxиndя шиrkяtиn debиtor borclarы цzrя qиymяtlяndиrиlmиш ehtиyatlarы

$39,000 mяblяьиndя иdи. 30 иyun 20X5-cи иl tarиxиndя satышla baьlы cяmи debиtor borclarы
$517,000 tяшkиl etmишdиr. Bundan sonra cяmи $37,000 tяшkиl edяn borclarы sиlmяk vя debиtor
borclarы цzrя qиymяtlяndиrиlmиш ehtиyatы яvvяlkи иш tяcrцbяsиnя яsaslanaraq satышla baьlы
debиtor borclarыnыn 5 faиzи hяcmиndя mцяyyяnlяшdиrmяk qяrara alыnmышdыr.
Bu maddяlяr цzrя mяnfяяt haqqыnda яtraflы hesabatda (mяnfяяt vя zяrяr haqqыnda
hesabat) hansы mяblяьdə gюstяrиlmяlиdиr?
A $61,000
B $22,000
C $24,000
D $23,850 (2 bal)
17 Mal-materиal ehtиyatlarы adlы 2 №-lи BMUS-dя qaиmя xяrclяrиnиn tamamlanmыш

mal-materиal ehtиyatlarыnыn иlkиn dяyяrиnя nя dяrяcяdя daxиl edиlmяsи mцяyyяnlяшdиrиlиr.
Bu sahяdя 2 №-lи BMUS-nиn aшaьыda verиlmиш tяlяblяrиndяn hansы doьrudur?
1 Tamamlanmыш mal-materиal ehtиyatlarы qaиmя xяrclяrиnи daxиl etmяdяn,
yalnыz ишчи qцvvяsи vя materиallara (xammal) чяkиlmиш mяsrяflяr цzrя
qиymяtlяndиrиlя bиlяr.
2 Tamamlanmыш mal-materиal ehtиyatlarыnыn qиymяtlяndиrиlmяsи zamanы qaиmя
xяrclяrиnя mцяssиsяdяn daшыnmalar deyиl, mцяssиsя daxиlиnя daшыnmalar daxиl
edиlmяlиdиr.
3 Fabrиkиn иdarя olunmasы цzrя mяsrяflяr tamamlanmыш mal-materиal
ehtиyatlarы цzrя mцяyyяnlяшdиrиlmиш sabиt qaиmя mяsrяflяrиnя daxиl edиlmяlиdиr.
A Yuxarыdakыlarыn hamыsы doьrudur.
B Yalnыz 1 vя 2.
C Yalnыz 1 vя 3.
D Yalnыz 2 vя 3. (2 bal)
88
СУАЛЛАР
18 Mяhdud mяsulиyyяtlи cяmиyyяt mяnfяяt яldя edяrяk tиkиlи satmышdыr.

Bu яmяlиyyat mцяssиsяnиn pul vяsaиtlяrиnиn hяrяkяtи haqqыnda hesabatыnda necя uчota
alыnmalыdыr?
Satыш цzrя gяlиr Satыш цzrя mяnfяяt
A Malиyyяlяшdиrmя fяalиyyяtlяrи цzrя Яmяlиyyat fяalиyyяtlяrи цzrя pul
pul vяsaиtlяrиnиn mяdaxиlи vяsaиtlяrи axыnlarыnыn hesablanmasы
zamanы mяnfяяtя яlavя edиlиr
B Иnvestиsиya fяalиyyяtlяrи цzrя pul Яmяlиyyat fяalиyyяtlяrи цzrя pul
vяsaиtlяrиnиn mяdaxиlи vяsaиtlяrи axыnlarыnыn hesablanmasы
zamanы mяnfяяtdяn чыxыlыr
C Иnvestиsиya fяalиyyяtlяrи цzrя Яmяlиyyat fяalиyyяtlяrи цzrя
pul vяsaиtlяrиnиn mяdaxиlи pul vяsaиtlяrи axыnlarыnыn
hesablanmasы zamanы
mяnfяяtя яlavя edиlиr
D Malиyyяlяшdиrmя fяalиyyяtlяrи цzrя Яmяlиyyat fяalиyyяtlяrи цzrя pul
pul vяsaиtlяrиnиn mяdaxиlи vяsaиtlяrи axыnlarыnыn hesablanmasы
zamanы mяnfяяtdяn чыxыlыr
(2 bal)
19 Malиyyя hesabatlarыnыn tяqdиmatы adlы 1 №-lи BMUS-yя яsasяn, aшaьыdakыlardan hansы

шиrkяtиn kapиtalda dяyишиklиklяr haqqыnda hesabatыnda gюstяrиlmяlиdиr?
1 Yenиdяnqиymяtlяndиrmя цzrя realиzя edиlmяmиш qazanclar.
2 Юdяnиlmиш dиvиdendlяr.
3 Kapиtal sяhmlяrиnиn emиssиyasы цzrя daxиlolmalar.
4 Dюvr цzrя mяnfяяt.
A Yalnыz 2, 3 vя 4.
B Yalnыz 1, 3 vя 4.
C Yuxarыdakыlarыn hamыsы.
D Yalnыz 1, 2 vя 4. (2 bal)
20 30 иyun 20X5-cи иl tarиxиndя Sиqma шиrkяtиnиn bank hesabatы hesabda $38,600

mяblяьиndя overdraft balansыnыn olduьunu gюstяrиrdи:
1 $200 mяblяьиndя bank xяrclяrи kassa kиtabыna daxиl edиlmяmишdиr.
2 30 иyun 20X5-cи иl tarиxиndя qeydя alыnmыш $14,700 mяblяьиndя depozиtlяr
bank tяrяfиndяn 2 иyul tarиxиndя kredиt edиlmяmишdиr.
3 $27,800 mяblяьиndя чek юdяnишlяrи kassa kиtabыna daxиl edиlmиш, lakиn 30 иyun
20X5-cи иl tarиxиndя юdяnиш цчцn tяqdиm edиlmяmишdиr.
4 20X5-cи иlиn иyun ayыnda tяchиzatчыya edиlmиш $4,200 mяblяьиndя чek юdяnиши
kassa kиtabыnda daxиlolma kиmи qeydя alыnmышdыr.
Bu mяlumatlara яsaslanaraq, dцzяlишlяrdяn юncя kassa kиtabыnda olan balansы
mцяyyяnlяшdиrиn.
C $60,300 mяblяьиndя overdraft.
D $34,100 mяblяьиndя overdraft. (2 bal)
(Cяmи = 40 bal)
89
СУАЛЛАР
38 Qarышыq suallar toplusu - V 51 dяq.

X şиrkяtиnin qurьu vя avadanlыqlarыnыn иlkиn dяyяrlяrи aшaьыda gюstяrиlmишdиr. Шиrkяt
sиyasяtиnя яsasяn, amortиzasиya иllиk 20% olmaqla dцz xяtt metodu иlя aparыlыr vя alыш vя
satыш иllяrиndя иl цzrя proporsиonal amortиzasиya xяrclяrи hesablanыr.
Qurьu vя avadanlыqlar – иlkиn dяyяr
20X5 $ 20X5 $
1 yan. – dюvrцn яvvяlиnя 280,000 30 иyun – xarиcedиlmя цzrя 14,000
qalыq kючцrцlmя
1 aprel – pul vяsaиtи 48,000
1 sent. – pul vяsaиtи 36,000 31 dek. – dюvrцn яvvяlиnя 350,000
qalыq
364,000 364,000
31 dekabr 20X5-cи иl tarиxиndя bиtяn иl цzrя amortиzasиya xяrcи hansы mяblяьdя olmalыdыr?
A $67,000
B $70,000
C $64,200
D $68,600 (2 bal)
2 Aшaьыdakыlardan hansы doьrudur?

1 Mal-materиal ehtиyatlarыnыn malиyyя vяzиyyяtи haqqыnda hesabatda gюstяrиlяn
dяyяrи mцmkцn qяdяr xalиs realиzя dяyяrиnя bяrabяr olmalыdыr.
2 Tamamlanmыш mal-materиal ehtиyatlarыnыn dяyяrиnя qaиmя-иstehsal xяrclяrи dя
daxиl edиlmяlиdиr.
3 Tamamlanmыш mal-materиal ehtиyatlarыnыn qиymяtlяndиrиlmяsиnя daxиl edиlяn
qaиmя-иstehsal xяrclяrи dюvr яrzиndя шиrkяtиn normal иstehsal sяvиyyяsиnя
иstиnad edиlmяklя hesablanmalыdыr.
4 Xalиs realиzя dяyяrиnиn qиymяtlяndиrиlmяsи zamanы mal-materиal ehtиyatlarы
maddяlяrи oxшar maddяlяr qrupunda, mal-materиal ehtиyatlarыnыn tam dяyяrиnя
яsasяn deyиl, ayrыlыqda nяzяrя alыnmalыdыr.
A Yalnыz 1 vя 2.
B Yalnыz 3 vя 4.
C Yalnыz 1 vя 3.
D 2, 3 vя 4. (2 bal)
3 Mцяssиsя юz ofиs яrazиsиnиn bиr hиssяsиnи иcarяyя verиr.

Иcarя haqlarы rцblцk olaraq, 1 yanvar, 1 aprel, 1 иyul vя 1 oktyabr tarиxlяrиndя qabaq-
cadan юdяnиlиr. 1 иyul 20X5-cи иl tarиxиndяn иllиk иcarя haqqы $24,000 mяblяьиndяn $30,000
mяblяьиnя qaldыrыlmышdыr.
31 yanvar 20X6-cы иl tarиxиndя bиtяn иl цzrя mцяssиsяnиn malиyyя hesabatlarыnda иcarя
haqlarы цzrя hansы mяblяьdя gяlиr tanыnmalыdыr?
Mяnfяяt vя zяrяr haqqыnda hesabat Malиyyя vяzиyyяtи haqqыnda hesabat
A $27,500 dиgяr debиtor borclarы – $5,000
B $27,000 dиgяr debиtor borclarы – $2,500
C $27,000 dиgяr kredиtor borclarы – $2,500
D $27,500 dиgяr kredиtor borclarы – $5,000
(2 bal)
90
СУАЛЛАР
4 Dцzgцn mцhasиbat qeydlяrи aparmayan шиrkяtиn yenи mцhasиbи bu mцяssиsяnиn kredиt

satышlarыnы hesablamaq цчцn debиtor borclarы цzrя nяzarяt hesabы hazыrlamышdыr:
Debиtor borclarы цzrя nяzarяt hesabы
$ $
Dюvrцn яvvяlиnя olan debиtor borclarы 148,200 Kredиt satышlarы 870,800
Mцшtяrиlяrdяn alыnmыш pul vяsaиtlяrи 819,300
Kredиt mцшtяrиlяrиnя tяqdиm edиlяn 16,200
endиrиmlяr
Mцшtяrиlяrdяn gerи qaytarmalar 38,700 Dюvrцn sonuna 153,100
olan debиtor borclarы
1,023,900 1,023,900
Hesablarda mцяyyяn sяhvlяr mюvcuddur.
Bцtцn sяhvlяr цzrя dцzяlиш edиldиkdяn sonra satышыn mяblяьи nя qяdяr olacaqdыr?
A $848,200
B $877,600
C $835,400
D $880,600 (2 bal)
5 Hesabat dюvrцndяn (malиyyя vяzиyyяtи haqqыnda hesabat tarиxи) sonra baш verяn
hadиsяlяr adlы 10 №-lи BMUS-yя яsasяn, aшaьыda hadиsяlяrdяn hansы dцzяlиш edиlmяlи olan
hadиsяdиr?
1 Hesabat dюvrцnцn sonunda (malиyyя vяzиyyяtи haqqыnda hesabat tarиxи)
borclu olan mцшtяrиnиn иflasa uьramasы.
2 Иnvestиsиyalarыn bazar dяyяrиndя azalma.
3 Adи sяhmlяr цzrя dиvиdendlяrиn bяyan edиlmяsи.
4 Hesabat dюvrцndяn (malиyyя vяzиyyяtи haqqыnda hesabat tarиxи) яvvяl
alыnmыш aktиvlяrи иlkиn dяyяrиnиn mцяyyяnlяшdиrиlmяsи.
A 1, 3, vя 4.
B Yalnыz 1 vя 2.
C Yalnыz 2 vя 3.
D Yalnыz 1 vя 4. (2 bal)
6 Ordan шиrkяtи юz tяchиzatчыlarыndan olan Alta шиrkяtиndяn $3,980 mяblяьиndя borcu

olduьunu gюstяrяn hesabat almышdыr. Ordan шиrkяtиnиn kredиtor borclarы цzrя mцhasиbat
kиtabыnda Alta шиrkяtиnиn hesabыnda иsя yalnыz $230 mяblяьи gюstяrиlиrdи. Hesabatыn vя
mцhasиbat hesabыnыn mцqayиsяsи zamanы aшaьыdakы fяrqlяr aшkar olunmuшdur:
1 Ordan tяrяfиndяn gюndяrиlmиш $270 mяblяьи Alta шиrkяtиnиn hesabatыnda
gюstяrиlmяmишdиr.
2 Alta шиrkяtи Ordan tяrяfиndяn gerи qaytarыlmыш $180 mяblяьиndя mallarы
hesabata daxиl etmяmишdиr.
3 Ordan шиrkяtи onun debиtor borclarы цzrя mцhasиbat hesabыnda Alta шиrkяtиnиn
debиtor borclarыna gюrя, Alta шиrkяtиnя юdяnиlmяlи olan mяblяьи $3,200
mяblяьиndя azaltmaq цчцn kontra yazыlыш etmишdиr. Alta шиrkяtи tяrяfиndяn heч
bиr kontra yazыlыш edиlmяmишdиr.
91
СУАЛЛАР
Bu mцddяalar цzrя dцzяlишlяr edиldиkdяn sonra иkи шиrkяtиn qeydlяrи arasыnda hansы
mяblяьdя fяrq qalmaqdadыr?
A $460
B $640
C $6,500
D $100 (2 bal)
7 Шиrkяtиn yoxlama balansы tarazlaшmadыьыndan, meydana чыxan fяrq цчцn kюmяkчи

hesab yaradыlmышdыr.
Sonrakы yoxlamalar nяtиcяsиndя aшkar olunmuшdur kи, $13,000 mяblяьиndя tяqdиm
olunmuш endиrиmlяr alыnmыш endиrиmlяr hesabыna kredиt edиlmиш vя avadanlыqlarыn alышы
цчцn kassa kиtabыnыn kredиt hиssяsиndя olan $18,000 mяblяьиndя yazыlыш qurьu vя
avadanlыqlar hesabыna yazыlmышdыr.
Aшaьыdakы jurnal yazыlышlarыndan hansы bu sяhvи dцzяldяcяkdиr?
Debet Kredиt
$ $
(1) Tяqdиm olunmuш endиrиmlяr 13,000
Alыnmыш endиrиmlяr 13,000
(2) Tяqdиm olunmuш endиrиmlяr 13,000
Kюmяkчи hesab 26,000
(3) Kюmяkчи hesab 26,000
Tяqdиm olunmuш endиrиmlяr 13,000
(4) Qurьu vя avadanlыqlar 18,000
Kюmяkчи hesab 18,000
(5) Kюmяkчи hesab 18,000
Qurьu vя avadanlыqlar 18,000
A 1 vя 4
B 2 vя 5
C 2 vя 4
D 3 vя 5 (2 bal)
Aшaьыdakы mяlumatlar 8-cи vя 9-cu suallarla baьlыdыr

20X5-cи иl цzrя шиrkяtиn иlkиn malиyyя hesabatlarы $630,000 mяblяьиndя mяnfяяtin яldя
olunduьunu gюstяrmишdиr. Buna baxmayaraq, yoxlama balansы tarazlaшmadыьыndan, шиrkяtиn
malиyyя vяzиyyяtи haqqыnda иlkиn hesabatыna kюmяkчи hesab daxиl edиlmишdиr. Daha sonrakы
araшdыrmalar nяtиcяsиndя aшaьыdakы sяhvlяr aшkar olunmuшdur:
(1) Иlkиn dяyяrи $48,000 mяblяьиndя olan avadanlыq kassa kиtabыna vя avadanlыq
reyestrиnя $4,800 mяblяьиndя daxиl edиlmишdиr. Иllиk 10% faиz dяrяcяsиndя ($480)
amortиzasиya yazыlmышdыr.
(2) $440 mяblяьиndя bank xяrclяrи bank hesabatыnda gюstяrиlmиш, lakиn шиrkяtиn mцhasиbat
qeydlяrиnя daxиl edиlmяmишdиrlяr.
(3) Dиrektorlardan bиrи kredиtor borclarы цzrя mцhasиbat kиtabыna яsasяn tяchиzatчыlara
юdяnиlmяlи olan $800 mяblяьиnи юz шяxsи hesabыndan чek vasиtяsиlя юdяmишdиr. Mцhasиb
tяchиzatчыnыn mцhasиbat hesabыna debet qeydи etmиш, lakиn иkиlи yazыlышыn dиgяr tяrяfиnи
qeyd etmяmишdиr (шиrkяt kredиtor borclarы цzrя nяzarяt hesabы saxlamыr).
(4) Kassa kиtabыnыn юdяnишlяr hиssяsи $10,000 mяblяьиndя az gюstяrиlmишdиr.
92
СУАЛЛАР
8 Yuxarыdakыlardan hansыnыn dцzяlиши цчцn kюmяkчи hesaba yazыlыш edиlmяsи tяlяb olunur?
B Yalnыz 3 vя 4.
C Yalnыz 2 vя 3.
D Yalnыz 1, 2 vя 4. (2 bal)
9 Yuxarыdakы sяhvlяrиn dцzяlишиndяn sonra шиrkяtиn mяnfяяtи hansы mяblяьdя olacaqdыr?

A $634,760
B $624,760
C $624,440
D $625,240 (2 bal)
10 Aшaьыdakы иfadяlяrdяn hansы doьrudur?

1 Шиrkяt sяhm kapиtalыnы artыrmaq иstяdиyи halda, hцquqlarыn emиssиyasыnы
hяyata keчиrя bиlяr.
2 Haqlarыn emиssиyasы emиssиya gяlиrи hesabыnы artыra bиldиyи halda,
bonus emиssиyasы bunu azalda bиlяr.
3 Bonus emиssиyasы шиrkяtя pul vяsaиtlяrиnи artыrmaьa иmkan verиr.
4 Haqlarыn emиssиyasы hяmишя sяhmdarlarыn sayыnыn artmasыna gяtиrиb
чыxardыьы halda, bonus emиssиyasы zamanы sяhmdarlarыn sayы artmыr.
A 1 vя 2
B 1 vя 3
C 2 vя 3
D 2 vя 4 (2 bal)

1 Шяrtи aktиvlяrиn meydana чыxacaьы gцman edиldиkdя, onlar malиyyя
hesabatlarыna aktиv kиmи daxиl edиlиr.
2 Шяrtи юhdяlиklяrиn meydana чыxacaьы gцman edиldиyи halda, onlar malиyyя
hesabatlarыnda gюstяrиlmяlиdиr.
3 Hesabat tarиxиndяn sonra baш verяn (malиyyя vяzиyyяtи haqqыnda hesabat
tarиxи) bцtцn hadиsяlяrиn detallarы malиyyя hesabatlarыna qeydlяrdя
verиlmяlиdиr.
4 Dцzяlиш edиlmяsи tяlяb olunmayan яhяmиyyяtlи hadиsяlяr malиyyя
hesabatlarыna qeydlяr vasиtяsиlя aчыqlanmalыdыr.
A 1 vя 2
B 2 vя 4
C 3 vя 4
D 1 vя 3 (2 bal)
93
СУАЛЛАР
12 1 yanvar 20X5-cи иl tarиxиndя шиrkяtиn debиtor borclarы цzrя $18,000 mяblяьиndя

qиymяtlяndиrиlmиш юhdяlиyи mюvcud иdи
31 dekabr 20X5-cи иl tarиxиndя шиrkяtиn satышla baьlы debиtor borcu $458,000 tяшkиl edиrdи.
Aшaьыdakы tяdbиrlяr qяrara alыnmышdыr:
(a) Cяmи $28,000 mяblяьиndя olan debиtor borclarыnыn цmиdsиz borclar olaraq
sиlиnmяsи;
(b) Keчmиш иш tяcrцbяsиnя яsasяn, debиtor borclarы цzrя qиymяtlяndиrиlmиш
ehtиyatы qalan debиtor borclarыnыn 5%-и hяcmиndя mцяyyяnlяшdиrmяk.
Шиrkяtиn 31 dekabr 20X5-cи иl tarиxиndя bиtяn иl цzrя mяnfяяt haqqыnda яtraflы hesabatыnda
(mяnfяяt vя zяrяr haqqыnda hesabat) цmиdsиz borc kиmи sиlиnmиш cяmи debиtor borclarы vя
qиymяtlяndиrиlmиш ehtиyatlarda dяyишиklиklяr цzrя hansы mяblяь gюstяrиlmяlиdиr?
A $49,500
B $31,500
C $32,900
D $50,900 (2 bal)
13 Kredиtor borclarы цzrя nюvbяtи nяzarяt hesabыnda bяzи sяhvlяr vardыr. Bцtцn mallar
kredиtlя alыnmышdыr.
Kredиtor borclarы цzrя nяzarяt hesabы
$ $
Alыш 963,200 Dюvrцn яvvяlиnя qalыq 384,600
Tяchиzatчыlara юdяnиlmиш 988,400
pul vяsaиtlяrи
Alыnmыш endиrиmlяr 12,600 Alыш цzrя gerи qaytarmalar 17,400
Debиtor borclarы цzrя mцhasиbat
kиtabыndakы debиtor borclarы 4,200
mяblяьlяrи цzrя kontralar
Dюvrцn sonuna qalыq 410,400
1,390,400 1,390,400
Sяhvlяr цzrя dцzяlишlяr edиldиkdяn sonra dюvrцn sonuna olan qalыq hansы mяblяьdя
olmalыdыr?
A $325,200
B $350,400
C $358,800
D $376,800 (2 bal)
14 Mцяssиsяnиn sahиbи tяrяfиndяn mal-materиal ehtиyatlarыndan gюtцrцlmцш mallarыn uчotu

цzrя hansы jurnal yazыlышы edиlmяlиdиr?
A Debet – pul чыxarmalarы
Kredиt – alыш
B Debиt – satыш
Kredиt – pul чыxarmalarы
C Debet – pul чыxarmalarы
Kredиt – mal-materиal ehtиyatlarы
D Debet – alыш
Kredиt – pul чыxarmalarы (2 bal)
94
СУАЛЛАР
15 Dцzgцn mцhasиbat qeydиyyatы aparmayan fяrdи tиcarяtчи Razиl haqqыnda aшaьыdakы

mяlumatlar verиlmишdиr:
$
Dюvrцn яvvяlиnя mal-materиal ehtиyatlarы 77,000
Dюvrцn sonuna mal-materиal ehtиyatlarы 84,000
Alыш 763,000
Mяcmu mяnfяяtиn satыш цzrя faиz gюstяrиcиsи – 30%
Yuxarыdakы mяlumatlara яsaslanaraq, Razиlиn иllиk satыш gяlиrиnи hesablayыn.
A $982,800
B $1,090,000
C $2,520,000
D $1,080,000
(2 bal)

1 Bцtцn uzunmцddяtlи aktиvlяr amortиzasиya edиlmяlиdиr.
2 Яmlakыn yenиdяn qиymяtlяndиrиldиyи halda, yenиdяnqиymяtlяndиrmя цzrя
artыm mяnfяяt haqqыnda яtraflы hesabatda (mяnfяяt vя zяrяr haqqыnda
hesabat) gюstяrиlиr.
3 Uzunmцddяtlи maddи aktиvиn yenиdяn qиymяtlяndиrиldиyи halda, eynи sиnfя
aиd olan bцtцn maddи aktиvlяr yenиdяn qиymяtlяndиrиlmяlиdиrlяr.
4 Шиrkяtиn dяrc olunmuш malиyyя vяzиyyяtи haqqыnda hesabatыnda maddи vя
qeyrи-maddи aktиvlяr ayrыlыqda gюstяrиlmяlиdиrlяr.
A 1 vя 2
B 2 vя 3
C 3 vя 4
D 1 vя 4
(2 bal)
17 Aшaьыdakы bank hesablarыnыn цzlяшdиrиlmяsи цzrя hesabat 31 dekabr 20X5-cи иl tarиxиndя

tяcrцbяsиz mцhasиb tяrяfиndяn hazыrlanmышdыr.
Bank hesablarыnыn цzlяшdиrиlmяsи цzrя hesabat
$
Bank hesabatыna яsasяn qalыq (overdraft) 38,640
Цstяgяl: kredиt edиlmяmиш depozиtlяr 19,270
57,910
Чыxыlsыn: tяqdиm olunmamыш чeklяr 14,260
Kassa kиtabыna яsasяn balans 43,650
Yuxarыdakы bцtцn maddяlяrиn dцzgцn uчota alыndыьы halda, kassa kиtabыna яsasяn balans
hansы mяblяьdя olmalыdыr?
A $43,650 overdraft.
B $33,630 overdraft.
C $5,110 overdraft.
D $72,170 overdraft.
(2 bal)
95
СУАЛЛАР
18 1 yanvar 20X5-cи иl tarиxиndя шиrkяt bяzи avadanlыqlar satыn almышdыr.

Hesab-fakturada aшaьыdakыlar gюstяrиlmишdиr:
$
Avadanlыьыn иlkиn dяyяrи 48,000
Fabrиkя чatdыrыlma 400
20X5-cи иl яrzиndя hяr hansы nasazlыqlara qarшы bиr иllиk zяmanяt 800
49,200
Avadanlыьыn quraшdыrыlmasы цчцn fabrиk tиkиlиsи цzrя $2,200 hяcmиndя dяyишиklиklяrиn
edиlmяsи tяlяb olunurdu.
Avadanlыqlar цzrя шиrkяtиn qeydlяrиndя hansы mяblяь kapиtallaшdыrыlmalы иdи?
A $51,400
B $48,000
C $50,600
D $48,400 (2 bal)
19 Mцяssиsяnиn 31 dekabr 20X5-cи иl tarиxиndя bиtяn иl цzrя malиyyя hesabatlarыnda dюvrцn

яvvяlиnя $180,000 mяblяьиndя, dюvrцn sonuna иsя $220,000 mяblяьиndя mal-materиal
ehtиyatlarы var иdи.
Mцяssиsяnиn malиyyя qeydlяrиnиn tamamlanmasы zamanы dюvrцn яvvяlиnя vя sonuna
mal-materиal ehtиyatlarы mяblяьlяrи цчцn aшaьыdakы yazыlышlardan hansы edиlmишdиr?
Debet Kredиt
$ $
A Mal-materиal ehtиyatlarы hesabы 180,000
Mяnfяяt vя zяrяr haqqыnda hesabat 180,000
Mal-materиal ehtиyatlarы hesabы 220,000
B Mяnfяяt vя zяrяr haqqыnda hesabat 180,000
C Mal-materиal ehtиyatlarы hesabы 40,000
Alыш hesabы 40,000
D Alыш hesabы 40,000
(2 bal)
(Cяmи = 38 bal)
39 Qarышыq suallar toplusu - VЫ 51 dяq.

1 1 sentyabr 20X6-cы иl tarиxиndя mцяssиsяnиn $380,000 mяblяьиndя mal-materиal ehtиyatlarы
var иdи. Ay яrzиndя satыш $650,000, alыш иsя $480,000 tяшkиl etmишdиr. 30 sentyabr 20X6-cы иl
tarиxиndя mal-materиal ehtиyatlarыnыn bиr hиssяsи yanьыn nяtиcяsиndя mяhv olmuшdur. Mal-
materиal ehtиyatlarыnda olan zяdяlяnmяmиш mallar $220,000 mяblяьиndя
qиymяtlяndиrиlmишdиr. Шиrkяtиn satыш цzrя mяcmu mяnfяяt gюstяrиcиsи 30% tяшkиl edиr.
96
СУАЛЛАР
Bu mяlumatlara яsaslanaraq, yanьыn zamanы mяhv olmuш mal-materиal ehtиyatlarыnыn

иlkиn dяyяrиnи mцяyyяnlяшdиrиn.
A $185,000
B $140,000
C $405,000
D $360,000 (2 bal)
2 Шиrkяt aшaьыdakы яmяlиyyatlarы hяyata keчиrmишdиr:

1 Иlkиn dяyяrи $1,000 mяblяьиndя olan mal-materиal ehtиyatы $1,500 mяblяьиndя
pul vяsaиtиnя satыlmышdыr.
2 $500 mяblяьиndя borcu sиlиnяn kredиt mцшtяrиsи bu mяblяьи юdяmишdиr.
3 Шиrkяt kredиt tяchиzatчыlarыna $1,000 mяblяьиndя юdяnиш etmишdиr.
Bu яmяlиyyatlarыn шиrkяtиn cяmи xalиs aktиvlяrиnə (carи aktиvlяr, чыxыlsыn carи юhdяlиklяr)
цmumи tяsиrи necя olacaqdыr?
A $1,000 mяblяьиndя artыm.
B Xalиs aktиvlяr dяyишmиr.
C $2,000 mяblяьиndя artыm.
D $3,000 mяblяьиndя artыm. (2 bal)
3 Aшaьыdakыlardan hansы шиrkяtиn kapиtalda dяyишиklиklяr haqqыnda hesabatыnda gюstяrиlиr?

1 Malиyyя иlи цzrя mяnfяяt
2 Иnvestиsиyalar цzrя gяlиrlяr
3 Uzunmцddяtlи aktиvlяrиn yenиdяn qиymяtlяndиrиlmяsи цzrя qazanc
4 Юdяnиlmиш dиvиdendlяr
A 1, 3 vя 4.
B Yalnыz 1 vя 4.
C Yalnыz 2 vя 3.
D 1, 2 vя 3. (2 bal)
4 Шиrkяtиn dиvиdendlяrи haqqыnda aшaьыdakы mяlumatlar mяlumdur:

$
20X5
sentyabr 30 иyun 20X5-cи иl tarиxиndя bиtяn иl цzrя son dиvиdendlяr 100,000
юdяnиlmишdиr (20X5-cи иlиn avqust ayыnda bяyan edиlmиш)
20X6
mart 30 иyun 20X6-cы иl tarиxиndя bиtяn иl цzrя aralыq dиvиdendlяr 40,000
юdяnиlmишdиr
sentyabr 30 иyun 20X6-cы иl tarиxиndя bиtяn иl цzrя son dиvиdendlяr 120,000
юdяnиlmишdиr (20X6-cы иlиn avqust ayыnda bяyan edиlmиш)
Шиrkяtиn 30 иyun 20X6-cы иl tarиxиndя bиtяn иl цzrя mяnfяяt haqqыnda яtraflы hesabatыnda
(mяnfяяt vя zяrяr haqqыnda hesabat) vя hяmиn tarиxя olan malиyyя vяzиyyяtи haqqыnda
hesabatыnda hansы mяblяğlяr aчıqlanmalıdır?
Mяnfяяt vя zяrяr Maliyyя vяziyyяti haqqında hesabat
haqqında hesabat (юhdяlik)
A $160,000 чıxılma $120,000
B $140,000 чıxılma sıfır
C sıfır $120,000
D sıfır sıfır
(2 bal)
97
СУАЛЛАР
5 A vя B ortaqdırlar. Onlar mяnfяяti 3:2 nisbяtindя bюlцşdцrцr vя maliyyя hesabatlarını

hяr il 30 iyun tarixinя hazırlayırlar. 1 yanvar 20X6-cı il tarixindя C mцяssisяyя ortaq
olaraq qoşulmuş vя mяnfяяtin bюlцşdцrцlmяsi nisbяti A – 40%, B – 30% vя C – 20% kimi
mцяyyяnlяşdirilmişdir.
30 iyun 20X6-cı il tarixindя bitяn il цzrя mяnfяяt aşağıdakı kimi idi:
$
31 dekabr 20X5-ci il tarixindя bitяn 6 ay 300,000
30 iyun 20X6-cı il tarixindя bitяn 6 ay 450,000
$450,000 mяblяğindя mяnfяяtin hesablanması zamanı 30 iyun tarixinя olan 6 ay цzrя
$50,000 mяblяğindя borc цmidsiz borc kimi silinmişdir. Bu xяrcin yalnız A vя B
tяrяfindяn onların ilkin mяnfяяtin bюlцşdцrцlmяsi nisbяtinя яsasяn чяkilяcяyi qяrara
alınmışdır.
30 iyun 20X6-cı il tarixindя bitяn il цzrя A-nın cяmi mяnfяяt payı hansı mяblяğdяdir?
$
A 330,000
B 310,000
C 340,000
D 350,000 (2 bal)
6 1 iyul 20X5-ci il tarixindя şirkяtin debitor borcları цzrя qiymяtlяndirilmiş ehtiyatı $48,000
tяşkil edirdi.
30 iyun 20X6-cı il tarixindя satışla bağlı debitor borcları $838,000 tяşkil etmişdir. Bu
borcların $72,000 mяblяğindя olan hissяsini silmяk vя debitor borcları цzrя
qiymяtlяndirilmiş ehtiyatı $60,000 mяblяğindя mцяyyяnlяşdirmяk qяrara alınmışdır.
Şirkяtin 30 iyun 20X6-cı il tarixinя olan maliyyя vяziyyяti haqqında hesabatına daxil
edilmяli son mяblяğlяr necя olmalıdırlar?
Satışla bağlı Debitor borcları цzrя Xalis
debitor borcları qiymяtlяndirilmiş ehtiyat qalıq
$ $ $
A 838,000 60,000 778,000
B 766,000 60,000 706,000
C 766,000 108,000 658,000
D 838,000 108,000 730,000
(2 bal)
98
СУАЛЛАР
7 Maliyyя vяziyyяti haqqında hesabat mяqsяdlяri ilя mal-material ehtiyatlarının

qiymяtlяndirilmяsi barяdя aşağıda verilяn ifadяlяrdяn hansı doğrudur?
1 Mal-material ehtiyatları adlı 2 №-li BMUS-yя яsasяn, orta dяyяr vя FIFO (ilk
daxil olan, ilk olaraq xaric olur) metodları mal-material ehtiyatlarının ilkin
dяyяrinin mцяyyяnlяşdirilmяsi цчцn istifadя edilя bilяn metodlardır.
2 Tamamlanmış mal-material ehtiyatları qaimя xяrclяrini daxil etmяdяn,
yalnız işчi qцvvяsi vя materiallar яsasında qiymяtlяndirilя bilяr.
3 Mal-material ehtiyatları ilkin dяyяr, xalis realizя dяyяri vя bяrpa
edilmя dяyяrinin mяblяğcя daha az olanı яsasında qiymяtlяndirilmяlidirlяr.
4 Mal-material ehtiyatları satış qiymяti чıxılsın mяnfяяt marjası яsasında
qiymяtlяndirilя bilяr.
A 1 vя 3
B 2 vя 3
C 1 vя 4
D 2 vя 4 (2 bal)
8 Şirkяt 29 iyun 20X6-cı il tarixindя чatdırılan malları 30 iyun 20X6-cı il tarixindя

mal-material ehtiyatlarına daxil etmişdir. Mallar цzrя hesab-faktura 20X6-cı ilin iyul
ayında qeydя alınmışdır.
Bunun mцяssisяyя olan tяsirini mцяyyяnlяşdirin.
1 30 iyun 20X6-cı il tarixindя bitяn il цzrя mяnfяяt чox gюstяrilяcяkdir.
2 30 iyun 20X6-cı il tarixinя mal-material ehtiyatları az gюstяrilяcяkdir.
3 30 iyun 20X7-ci il tarixindя bitяn il цzrя mяnfяяt чox gюstяrilяcяkdir.
4 30 iyun 20X6-cı il tarixinя mal-material ehtiyatları чox gюstяrilяcяkdir.
A 1 vя 2.
B 2 vя 3.
C Yalnız 1.
D 1 vя 4. (2 bal)
9 Aşağıdakı ifadяlяrdяn hansı doğrudur?

1 Şirkяtin tяsdiqlяnmiş sяhm kapitalı sяhmdarların fondlarının bir hissяsi
olaraq, şirkяtin maliyyя vяziyyяtin haqqında dяrc olunmuş hesabatına daxil
edilmяlidir.
2 Яgяr şirkяt adi sяhmlяr цzrя bonus emissiyası hяyata keчirirsя, sяhmdarların
cяmi payı (sяhm kapitalı цstяgяl ehtiyatlar) dяyişilmir.
3 Şirkяtin kapitalda dяyişikliklяr haqqında hesabatına dюvr яrzindя hяr hansı
sяhm emissiyası цzrя qazanclar daxil edilmяlidir.
4 Şirkяt mцhцm mцhasibat uчotu siyasяtlяrini maliyyя hesabatlarına qeydlяr
vasitяsilя aчıqlamalıdır.
A Yalnız 1 vя 2.
B Yalnız 1 vя 3.
C Yalnız 3 vя 4.
D 2, 3 vя 4. (2 bal)
99
СУАЛЛАР
10 BMUSŞ-nin Maliyyя Hesabatlarının Tяrtib Edilmяsi vя Tяqdimatı цzrя Чяrчivя Sяnяdinя

яsasяn, maliyyя mяlumatlarının nюvbяti xцsusiyyяtlяrindяn hansıları etibarlılıq
anlayışına uyğundur?
1 Tamlıq
2 Ehtiyatlılıq
3 Neytrallıq
4 Яdalяtli tяqdimat
A Yuxarıdakıların hamısı.
B Yalnız 1, 2 vя 3.
C Yalnız 1, 2 vя 4.
D Yalnız 2, 3 vя 4. (2 bal)
11 Şirkяtin sığorta siyasяtinin detalları aşağıda gюstяrilmişdir:

31 mart 20X6-cı il tarixindя bitяn il цzrя sığorta haqqı – $10,800
(20X5-cı il aprel ayında юdяnilmiş)
31 mart 20X7-cı il tarixindя bitяn il цzrя sığorta haqqı – $12,000
(20X6-cı il aprel ayında юdяnilmiş)
30 iyun 20X6-cı il tarixindя bitяn il цzrя şirkяtin maliyyя hesabatlarına hansı mяblяğlяr
daxil edilmяlidir?
Mяnfяяt vя zяrяr Maliyyя vяziyyяti
haqqında hesabat haqqında hesabat
$ $
A 11,100 9,000 – qabaqcadan юdяmя (Dt)
B 11,700 9,000 – qabaqcadan юdяmя (Dt)
C 11,100 9,000 – hesablama (Kt)
D 11,700 9,000 – hesablama (Kt) (2 bal)
12 Bank hesablarının цzlяşdirilmяsi цzrя aşağıdakı ifadяlяrdяn hansı doğrudur?

1 Bank hesablarının цzlяşdirilmяsi zamanı tяqdim olunmamış чeklяr bank
hesabatına яsasяn bank hesabında olan pul vяsaitlяri balansından чıxılmalıdır.
2 Banka юdяnilmiş, lakin etibarsız hesab edilmiş mцştяri чekinя gюrя, kassa
kitabına debet qeydi etmяklя dцzяliş edilmяlidir.
3 Bank tяrяfindяn buraxılmış sяhv kassa kitabına yazılış edilmяklя
dцzяldilmяlidir.
4 Overdraft bank hesabatında debet balansıdır.
A 1 vя 3
B 2 vя 3
C 1 vя 4
D 2 vя 4 (2 bal)
100
СУАЛЛАР
13 30 iyun 20X5-ci il tarixindя Meredit Mяhdud Mяsuliyyяtli Cяmiyyяtinin kapital vя

ehtiyatları aşağıdakı kimi idi:
$mln.
Sяhm kapitalı
Nominal dяyяri $1 mяblяğindя olan adi sяhmlяr 100
Emissiya gяliri hesabı 80
30 iyun 20X6-cı il tarixindя bitяn il цzrя aşağıdakı яmяliyyatlar yer almışdır:
1 sentyabr 20X5-ci il Emissiya gяliri hesabından istifadя edяrяk, dюvriyyяdя olan
hяr iki sяhm цzrя bir adi sяhm emissiyası
1 yanvar 20X6-ci il Hяr sяhm цzrя $1.50 mяblяğindя, hяr beş sяhm цzrя iki adi
sяhmin haqq emissiyası
30 iyun 20X6-cı il tarixindя hяr bir hesabda qalıq hansı mяblяğdя olacaqdır?
Sяhm Emissiya gяliri
kapitalı hesabı
$mln $mln
A 210 110
B 210 60
C 240 30
D 240 80 (2 bal)
14 Q Mяhdud Mяsuliyyяtli Cяmiyyяtinin maliyyя hesabatlarının yekunlaşdırılması

zamanı aşağıdakı maddяlяr nяzяrя alınmalıdır:
1 Şirkяt юz mяhsulları цzrя zяmanяt verir. Şirkяt цzrя statistikaya яsasяn,
satışın 5% - i zяmanяt tяlяblяrinin irяli sцrцlmяsi ilə nяticяlяnir.
2 Şirkяt digяr mцяssisяnin bank hesabında overdraft цzrя zamin durmuşdur.
Zяmanяt цzrя юhdяliyin yaranması ehtimal edilir.
Bu mцddяalar цzrя maliyyя hesabatlarında hansı tяdbir gюrцlmяlidir?
Qiymяtlяndirilmiş
Yalnız qeyd vasitяsi ilя aчıqlama Щeч bir tяdbir
ehtiyatın yaradılması
A 1 2
B
C 1, 2
D 1, 2
(2 bal)
101
СУАЛЛАР
15 Aşağıdakı sяhvlяrdяn hansı sяbяbindяn yoxlama balansı tarazlaşmaya bilяr?

1 Kassa kitabına яlavя edilmя цzrя sяhv.
2 Яmяliyyatın цmumiyyяtlə qeyd olunmaması.
3 Nяqliyyat vasitяsinin ilkin dяyяrinin nяqliyyat vasitяlяri цzrя xяrclяr
hesabına debet olunması. Pul vяsaitlяri цzrя yazılış dцzgцn qaydada
aparılmışdır.
4 Şirkяtin sahibi tяrяfindяn gюtцrцlmцş vя alış hesabını debet, pul чıxarmaları
hesabını kredit etmяklя qeyd olunmuş mal-material ehtiyatları.
A Yalnız 1
B Yalnız 1 vя 2
C Yalnız 3 vя 4
D Yuxarıdakıların hamısı (2 bal)
16 Ortaqların pul чıxarmaları цzrя faizlяr ortaqlığın maliyyя hesabatlarında necя

uчota alınmalıdır?
A Mяnfяяt haqqında яtraflı hesabatda (mяnfяяt vя zяrяr haqqında hesabat)
gяlir maddяsi kimi kredit edilmяlidir
B Ortaqlar arasında mяnfяяtin bюlцşdцrцlmяsi zamanı mяnfяяtdяn чıxılmalıdır
C Ortaqlar arasında mяnfяяtin bюlцşdцrцlmяsi zamanı mяnfяяtя яlavя
olunmalıdır
D Mяnfяяt haqqında яtraflı hesabatda (mяnfяяt vя zяrяr haqqında hesabat)
xяrc maddяsi kimi debet edilmяlidir. (2 bal)
17 Pяrakяndя satışla mяşğul olan ticarяtчi tяrяfindяn hяyata keчirilяn bцtцn satışlar pul
vяsaiti ilя olmuşdur. Satış qiymяti ilkin dяyяrdяn iki dяfя чoxdur vя sabitdir. 20X6-cı
ilin sentyabr ayı цzrя qeydя alınmış яmяliyyatların detalları aşağıda gюstяrilmişdir:
$
1 sentyabr Mal-material ehtiyatları 40,000
30 sentyabr Ay цzrя alış 60,000
Aylıq satış цzrя banka yatırılmış pul vяsaitlяri 95,000
Mal-material ehtiyatları 50,000
Bu mяlumatlara яsasяn, aşağıdakı hansı nяticяlяrя gяlmяk mцmkцndцr?
1 Banka yatırılmazdan юncя satış gяlirindяn $5,000 mяblяğindя pul vяsaiti
oğurlanmışdır.
2 İlkin dяyяri $5,000 mяblяğindя olan mal oğurlanmışdır.
3 İlkin dяyяri $2,500 mяblяğindя olan mal oğurlanmışdır.
4 İlkin dяyяri $2,500 mяblяğindя olan mal, elя bu qiymяtlя dя satılmışdır.
A 1 vя 2
B 1 vя 3
C 2 vя 4
D 3 vя 4 (2 bal)
102
СУАЛЛАР
18 Şirkяt icarяdarlara icarяyя verilmiş mцяyyяn sayda mцlkiyyяtя sahibdir. 30 iyun

20X6-cı il tarixindя bitяn il цzrя aşağıdakı mяlumatlar mяlumdur:
Qabaqcadan юdяnilmiş Gecikdirilmiş
icarя haqları icarя haqları
$ $
30 iyun 20X5-ci il 134,600 4,800
30 iyun 20X6-cı il 144,400 8,700
30 iyun 20X6-cı il tarixindя bitяn il цzrя icarяdarlardan $834,600 mяblяğindя pul vяsaiti
alınmışdır.
Gecikdirilmiş icarя haqları sonradan юdяnilmişdir.
Şirkяtin 30 iyun 20X6-cı il tarixindя bitяn il цzrя mяnfяяt haqqında яtraflı hesabatında
(mяnfяяt vя zяrяr haqqında hesabat) hansı mяblяğ gюstяrilmяlidir?
A $840,500
B $1,100,100
C $569,100
D $828,700 (2 bal)
19 Aşağıda verilmiş kreditor borcları цzrя nяzarяt hesabında mцяyyяn sayda sяhvlяr
vardır:
Kreditor borcları цzrя nяzarяt hesabı
$ $
Dюvrцn яvvяlinя qalıq 318,600 Alış 1,268,600
(tяchizatчılara olan Debitor borcları цzrя
kreditor borcları) mцhasibat kitabında
debet balanslarına
Tяchizatчılara юdяnilmiş 1,364,300 qarşı kontralar 48,000
pul vяsaitlяri
Alış цzrя geri qaytarmalar 41,200 Alınmış endirimlяr 8,200
Tяchizatчılardan alınmış 2,700 Dюvrцn sonuna qalıq 402,000
kompensasiyalar
$1,726,800 $1,726,800
Bцtцn maddяlяr kredit alışı ilя bağlıdır.
Bцtцn sяhvlяr цzrя dцzяliş edildikdяn sonra dюvrцn sonuna qalıq hansı mяblяğdя
olmalıdır?
A $128,200
B $509,000
C $224,200
D $144,600 (2 bal)
(Cяmi = 38 bal)
103
СУАЛЛАР
40 Qarışıq suallar toplusu - VII 59 dяq.

1 Şirkяt hяr sяhm цzrя 50 sent mяblяğindя emissiya gяliri nominal dяyяri $1 mяblяğindя
olan bir milyon adi sяhm emissiya etmişdir. Daxilolmalar kassa kitabına dцzgцn qeyd
edilmiş, lakin sяhvяn satış kitabına kredit edilmişdir.
Aşağıdakı jurnal yazılışlarından hansı vasitяsilя sяhvi dцzяltmяk mцmkцndцr?
Debet Kredit
$ $
A Satış 1,500,000
Sяhm kapitalı 1,000,000
Emissiya gяliri 500,000
B Sяhm kapitalı 1,000,000
Emissiya gяliri 500,000
Satış 1,500,000
C Satış 1,500,000
Sяhm kapitalı 1,500,000
D Sяhm kapitalı 1,500,000
Satış 1,500,000 (2 bal)
2 Aşağıdakılardan hansı şirkяtin satış цzrя mяcmu mяnfяяt dяrяcяsinin aşağı dцşmяsinя
sяbяb olacaqdır?
A Tяchizatчılara geri qaytarılmış malların cяmi dяyяrindя azalma.
B Mцştяrilяrя malların чatdırılması ilя bağlı mяsrяflяrdя artım.
C Orta mal-material ehtiyatı dяrяcяlяrindя azalma.
D Mцştяrilяr vя işчi heyяti tяrяfindяn mal-material ehtiyatlarından oğurluq
hallarının artması.
(2 bal)
3 Юdяnilmiş dividendlяr şirkяtlяrin beynяlxalq mцhasibat uчotu standartlarına uyğun

olan maliyyя hesabatlarından hansında gюstяrilirlяr?
1 Mяnfяяt haqqında яtraflı hesabat (mяnfяяt vя zяrяr haqqında hesabat).
2 Maliyyя vяziyyяti haqqında hesabat.
3 Pul vяsaitlяrinin hяrяkяti haqqında hesabat.
4 Kapitalda dяyişikliklяr haqqında hesabat.
A 1 vя 3
B 2 vя 3
C 1 vя 4
D 3 vя 4 (2 bal)
104
СУАЛЛАР
4 Daşınmaz яmlak şirkяti 31 dekabr 20X6-cı il tarixindя bitяn il цzrя icarя haqlarına gюrя
$838,600 mяblяğindя pul vяsaiti almışdır.
Qabaqcadan юdяnilmiş vя gecikdirilmiş icarя haqları цzrя ilin яvvяlindя vя sonunda
olan mяblяğlяr aşağıda gюstяrilmişdir:
31 dekabr 20X5-ci il 31 dekabr 20X6-cı il
$ $
Qabaqcadan юdяnilmiş icarя haqları 102,600 88,700
Gecikdirilmiş icarя haqları 42,300 48,400
(sonradan hamısı alınmışdır)
İcarя haqları цzrя 31 dekabr 20X6-cı il tarixindя bitяn il цzrя şirkяtin mяnfяяt haqqında
яtraflı hesabatında (mяnfяяt vя zяrяr haqqında hesabat) hansı mяblяğ gюstяrilmяlidir?
A $818,600
B $738,000
C $939,200
D $858,600 (2 bal)
5 Qeydlяrя яsasяn aşağıdakı jurnal yazılışlarından hansı doğrudur?

Debet Kredit
$ $
A Cяnab Smitin fяrdi hesabı 100,000
Direktorlara mцkafatlar 100,000
İdarяedici direktorun (cяnab Smit) fяrdi
hesabına kючцrцlmяli bonus.
B Alış 14,000
Maaş 24,000
Tikililяr цzrя tяmir işlяri 38,000
Mal-material ehtiyatlarından istifadя etmяklя,
şirkяtin юz işчilяri tяrяfindяn hяyata keчirilяn
tяmir işlяri цzrя mяsrяflяrin uчota alınması
C Tяqdim edilяn endirimlяr 2,800
Alınmış endirimlяr 2,800
Sяhv цzrя dцzяliş: tяqdim edilяn cяmi
endirimlяr, sяhvяn alınmış endirimlяr
hesabına debet olunmuşdur.
D Kюmяkчi hesab 20,000
İcarя haqları цzrя debitor borcları 10,000
İcarя haqları цzrя kreditor borcları 10,000
Sяhv цzrя dцzяliş: alınmış icarя haqları,
sяhvяn icarя haqları цzrя kreditor borcları
hesabına kredit olunmuşdur. (2 bal)
105
СУАЛЛАР
6 Aşağıdakı maddяlяrdяn hansı şirkяtin pul vяsaitlяrinin hяrяkяti haqqında hesabatında

gюstяrilя bilяr?
1 Sяhmlяrin bonus emissiyası
2 Haqların emissiyası
3 Uzunmцddяtli aktivlяrin yenidяn qiymяtlяndirilmяsi
4 Юdяnilmiş dividendlяr
A Yuxarıdakıların hamısı.
C Yalnız 2 vя 4.
D Yalnız 2 vя 3. (2 bal)
7 Şirkяt illik $120,000 mяblяğindя icarя haqqı юdяyяrяk, bir neчя il цчцn ofis яrazisi icarя
gюtцrmцşdцr. 1 aprel 20X6-cı il tarixindяn icarя haqqı illik $144,000 mяblяğinя qяdяr
qaldırılmışdır. İcarя haqları rцblцk olaraq, 1 yanvar, 1 aprel, 1 iyul vя 1 oktyabr
tarixlяrindя qabaqcadan юdяnilir.
Şirkяtin 30 noyabr 20X6-cı il tarixindя bitяn il цzrя maliyyя hesabatlarında icarя haqları
цzrя hansı mяblяğ gюstяrilmяlidir?
Mяnfяяt vя zяrяr Maliyyя vяziyyяti
$ $
A 136,000 Qabaqcadan юdяniş: 12,000
B 136,000 Qabaqcadan юdяniş: 24,000
C 138,000 Sıfır
D 136,000 Hesablama: 12,000
(2 bal)
8 1 yanvar 20X6-cı il tarixindя şirkяtin debitor borcları цzrя $49,000 mяblяğindя

qiymяtlяndirilmiş ehtiyatları var idi.
31 dekabr 20X6-cı il tarixindя şirkяtin satışla bağlı debitor borcları $863,000 tяşkil edirdi.
Bundan sonra cяmi $23,000 tяşkil edяn borcları silmяk vя debitor borcları цzrя
qiymяtlяndirilmiş ehtiyatı яvvяlki iş tяcrцbяsinя яsaslanaraq yerdя qalan satışla bağlı
debitor borclarının 5%-i hяcmindя mцяyyяnlяşdirmяk qяrara alınmışdır.
Şirkяtin mяnfяяt haqqında яtraflı hesabatında (mяnfяяt vя zяrяr haqqında hesabat)
цmidsiz borclar vя debitor borcları цzrя qiymяtlяndirilmiş ehtiyatlar цzrя hansı mяblяğ
gюstяrilmяlidir?
A $16,000
B $65,000
C $30,000
D $16,150 (2 bal)
106
СУАЛЛАР
9 1 yanvar 20X6-cı il tarixindя şirkяtin kapital strukturu aşağıdakı kimi idi:

$
Adi sяhm kapitalı
Nominal dяyяri 50 sent olan 2,000,000 sяhm 1,000,000
Emissiya gяliri hesabı 1,400,000
20X6-cı il yanvar ayı яrzindя şirkяt nominal dяyяri $1.40 mяblяğindя olan 1,000,000 яdяd
sяhm emissiya etmişdir.
20X6-cı il sentyabr ayı яrzindя şirkяt emissiya gяliri hesabından istifadя edяrяk, hяr 3
sяhmя gюrя 1 bonus sяhm emissiyası hяyata keчirmişdir.
Bu яmяliyyatlardan sonra şirkяtin sяhm kapitalı vя emissiya gяliri hesablarında qalıqlar
hansı mяblяğdя olmuşdur?
Sяhm kapitalı Emissiya gяliri
$ $
A 4,000,000 800,000
B 3,200,000 600,000
C 2,000,000 1,800,000
D 2,000,000 1,300,000 (2 bal)
10 Maliyyя hesabatlarında mal-material ehtiyatlarının vя istehsalı davam edяn mяhsulların

uчotu ilя bağlı aşağıda verilmiş ifadяlяrdяn hansı doğrudur?
1 Mal-material ehtiyatları ilkin dяyяr, xalis realizя edilя bilяn dяyяr vя bяrpa
edilя bilяn dяyяrin mяblяğcя daha az olanı ilя qiymяtlяndirilmяlidir.
2 İstehsalı davam edяn mяhsulların qiymяtlяndirilmяsinя material (xammal)
mяsrяflяri, işчi qцvvяsi mяsrяflяri, dяyişkяn vя sabit qaimя-istehsal xяrclяri
daxil edilmяlidir.
3 Mal-material ehtiyatları ilk daxil olan ilk xaric olur (FİFO) vя ya чяkili orta
dяyяr metodundan istifadя edilяrяk qiymяtlяndirilir.
4 Mal-material ehtiyatlarının qiymяtlяndirilmяsindя istifadя olunmuş
mцhasibat uчotu siyasяtlяri şirkяtin maliyyя hesabatlarında aчıqlanmalıdır.
A Yuxarıdakıların hamısı doğrudur.
C Yalnız 2, 3 vя 4.
11 31 dekabr 20X6-cı il tarixindя başa чatan il цzrя şirkяtin maliyyя hesabatlarında qurğu
vя avadanlıqlar hesabı aşağıda gюstяrilmişdir:
Qurğu vя avadanlıqlar – ilkin dяyяr
20X6 $ 20X6 $
1 yanvar – balans 960,000
1 iyul – pul vяsaiti 48,000 30 sent. – xaricedilmя 84,000
hesabına kючцrцlmя
31 dek. – balans 924,000
1,008,000 1,008,000
Şirkяt siyasяtinя яsasяn, amortizasiya alış vя satış illяrindя il цzrя mцvafiq hяcmdя ol-
maqla, illik 20% faiz dяcяsi ilя dцz xяtt metodu яsasında aparılır.
107
СУАЛЛАР
31 dekabr 20X6-cı il tarixindя bitяn il цzrя şirkяtin mяnfяяt haqqında яtraflı hesabatına
(mяnfяяt vя zяrяr haqqında hesabat) hansı mяblяğdя amortizasiya xяrci yazılmalıdır?
A $184,800
B $192,600
C $191,400
D $184,200 (2 bal)
12 Şirkяtin yoxlama balansı tarazlaşmırdı vя meydana чıxan fяrq цчцn kюmяkчi hesab
yaradılmışdı.
Aşağıdakı sяhvlяrdяn hansının dцzяlişi цчцn kюmяkчi hesaba yazılış edilmяsi tяlяb
olunur?
(1) Yцk maşınının satın alınması цчцn юdяnilяn pul vяsaiti kassa kitabında
dцzgцn qeyd edilmiş, lakin nяqliyyat vasitяlяri цzrя xяrclяr hesabına debet
edilmişdir.
(2) Maaşlar hesabının debet hissяsi az gюstяrilmişdir.
(3) Kassa kitabında cяmi tяqdim olunan endirimlяr sцtunu alınmış endirimlяr
hesabına kredit olunmuşdur.
(4) Mцştяriyя edilяn pul vяsaiti kompensasiyası kassa kitabını debet vя
mцştяrinin hesabını kredit etmяklя qeydя alınmışdır.
A 1 vя 2
B 2 vя 3
C 3 vя 4
D 2 vя 4 (2 bal)
13 Ticarяtчi şяxsi istifadяsi цчцn mal-material ehtiyatlarından ilkin dяyяri $2,000

mяblяğindя olan mяhsul gюtцrцr.
Bunu aşağıdakı jurnal yazılışlarından hansının vasitяsilя qeyd etmяk daha dцzgцn
olardı?
Debet Kredit
$ $
A Pul чıxarmaları 2,000
Mal-material ehtiyatları 2,000
B Alış 2,000
Pul чıxarmaları 2,000
C Satış 2,000
D Pul чıxarmaları 2,000
Alış 2,000
(2 bal)
108
СУАЛЛАР
14 Qiymяtlяndirilmiş юhdяliklяr, şяrti юhdяliklяr vя aktivlяr adlı 37 №-li BMUS-nin tяlяblяri

haqqında aşağıdakı ifadяlяrdяn hansı doğrudur?
1 İqtisadi sяmяrяlяrin daxilolması gцman edilirsя, şяrti aktiv hesabatlara
qeydlяrdя aчıqlanmalıdır.
2 Meydana чıxan iqtisadi sяmяrяlяrin kючцrцlmяsi ehtimalı чox kiчikdirsя,
şяrti юhdяliklяr цzrя heч bir aчıqlanmanın edilmяsi tяlяb olunmur.
3 İqtisadi sяmяrяlяrin mяdaxili dяqiq bilinяnя qяdяr şяrti aktivlяr maliyyя
hesabatlarında tanınmamalıdır.
A Yuxarıdakıların hamısı doğrudur.
B Yalnız 1 vя 2.
C Yalnız 1 vя 3.
15 Hesabat dюvrцndяn (maliyyя vяziyyяti haqqında hesabat tarixi) sonra baş verяn
hadisяlяr adlı 10 №-li BMUS-yя яsasяn, aşağıdakı ifadяlяrdяn hansı doğrudur?
1 Dцzяliş edilmяli hadisяlяr barяdя detallar maliyyя hesabatlarına qeydlяrdя
aчıqlanmalıdır.
2 Hesabat dюvrцndя (maliyyя vяziyyяti haqqında hesabat) ilkin dяyяrdя
qiymяtlяndirilяn mal-material ehtiyatlarının hesabat dюvrцndяn (maliyyя
vяziyyяti haqqında hesabat) sonra satılması nяticяsindя meydana чıxan zяrяr
maliyyя hesabatlarında яks etdirilmяlidir.
3 Hesabat dюvrцndяn (maliyyя vяziyyяti haqqında hesabat) sonra
investisiyaların bazar dяyяri яhяmiyyяtli şяkildя azalarsa, detallar hesabatlara
qeyd vasitяsilя aчıqlanmalıdır.
4 Hesabat dюvrцndяn (maliyyя vяziyyяti haqqında hesabat) sonra baş verяn
hadisяlяr hesabat dюvrцnцn sonu (maliyyя vяziyyяti haqqında hesabat) ilя
maliyyя hesabatlarının dяrc edilmя цчцn tяsdiq olunduğu mцddяt яrzindя
baş verяn hadisяlяrdir.
A Yalnız 1 vя 2.
B 1, 3 vя 4.
C Yalnız 2 vя 3.
D 2, 3 vя 4. (2 bal)
16 Cari dюvrцn mяnfяяti цzrя vergi vя яmlakın yenidяn qiymяtlяndirilmяsi цzrя realizя
edilmяmiş qalıq maliyyя hesabatlarında ayrılıqda harada aчıqlanmalıdır?
Cari dюvrцn mяnfяяti цzrя vergi Яmlakın yenidяn qiymяtlяndirilmяsi
цzrя realizя edilmяmiş qalıq
A Mяnfяяt vя zяrяr haqqında hesabat Mяnfяяt vя zяrяr haqqında hesabat
B Kapitalda dяyişikliklяr haqqında hesabat Mяnfяяt vя zяrяr haqqında
hesabat
C Mяnfяяt vя zяrяr haqqında hesabat Kapitalda dяyişikliklяr
haqqında hesabat
D Kapitalda dяyişikliklяr haqqında hesabat Kapitalda dяyişikliklяr
haqqında hesabat
(2 bal)
109
СУАЛЛАР
17 Aşağıdakı ifadяlяrdяn hansı doğrudur?

A Ehtiyatlılıq konsepsiyasına яsasяn aktivlяrin olduğundan az gюstяrilmяsi,
юhdяliklяrin isя olduğundan чox gюstяrilmяsi tяlяb olunur.
B Qanunvericiliyя uyğun olması mяqsяdilя яmяliyyatların qanuni forması
hяmişя maliyyя hesabatlarında яks etdirilmяlidir.
C Daha юncя ilkin dяyяrindя tanınan uzunmцddяtli aktiv yenidяn
qiymяtlяndirilmişdirsя, qalıq mяnfяяt haqqında яtraflı hesabatda (mяnfяяt vя
zяrяr haqqında hesabat) kredit edilmяlidir.
D Qiymяtlяrin artdığı dюvrlяrdя ilkin dяyяrя яsaslanan uчotdan istifadя
aktivlяrin dяyяrinin az, mяnfяяtin isя чox gюstяrilmяsinя sяbяb ola bilяr.
(2 bal)
18 Pul vяsaitlяrinin axını haqqında ilkin hesabata aşağıdakılar daxildir:

$mln.
Vergidяn яvvяl mяnfяяt 22
Amortizasiya 8
Mal-material ehtiyatlarında artım (4)
Debitor borclarında azalma (3)
Kreditor borclarında artım (2)
Яmяliyyat fяaliyyяtlяri цzrя pul vяsaitlяrinin xalis mяdaxili 21
Hesablamada aşağıdakı hansı dцzяlişlяr aparılmalıdır?
1 Amortizasiya чıxılmalıdır, яlavя edilmяli deyildir.
2 Mal-material ehtiyatlarında artım чıxılmalı deyil, яlavя edilmяlidir.
3 Debitor borclarında azalma чıxılmalı deyil, яlavя edilmяlidir.
4 Kreditor borclarında artım чıxılmalı deyil, яlavя edilmяlidir.
A 1 vя 2
B 1 vя 3
C 2 vя 4
D 3 vя 4 (2 bal)
19 Ortaqlığın maliyyя hesabatlarını hazırlayarkяn, ortaqların dюvriyyяdяn чıxardıqları pul

vяsaitlяri цzrя (pul чıxarmaları) faizlяrin dцzgцn uчot qaydası necяdir?
A Mяnfяяt haqqında яtraflı hesabatda (mяnfяяt vя zяrяr haqqında hesabat)
gяlir kimi kredit edilmяlidir.
B Mяnfяяt haqqında яtraflı hesabatda (mяnfяяt vя zяrяr haqqında hesabat)
xяrc maddяsi kimi debet edilmяlidir.
C Ortaqların mяnfяяt paylarının hesablanması zamanı cяmi mяnfяяtя яlavя
edilmяlidir.
D Ortaqların mяnfяяt paylarının hesablanması zamanı cяmi mяnfяяtdяn
чıxılmalıdır. (2 bal)
110
20 X vя Y ortaqdırlar. Onlar X-yя illik $40,000 mяblяğindя яmяk haqqı vя kapital цzrя illik
5% faizlяr mцяyyяnlяşdirdikdяn sonra qalan mяnfяяti aralarında bяrabяr şяkildя
bюlцşdцrцrlяr.
1 yanvar 20X6-cı il tarixindя onların kapital balansları aşağıdakı kimi idi:
$
X 200,000
Y 100,000
1 iyul 20X6-cı il tarixindя Y daha $100,000 mяblяğindя kapital tяqdim etmiş vя X-yя
яmяk haqqı verilmяsi dayandırılmışdır.
31 dekabr 20X6-cı il tarixindя bitяn il цzrя ortaqlığın mяnfяяti $337,500 tяşkil edirdi.
31 dekabr 20X6-cı il tarixindя bitяn il цzrя X-nin cяmi mяnfяяt payı nя qяdяr idi?
$
A 182,500
B 178,750
C 180,000
D 190,000 (2 bal)
21 Dюvr яrzindя satılan uzunmцddяtli aktivlяr цzrя daxilolmaları şirkяtin Beynяlxalq

Mцhasibat Uчotu Standartlarına uyğun olan maliyyя hesabatlarının hansı hissяsindя
gюrmяk mцmkцndцr?
A Pul vяsaitlяrinin hяrяkяti haqqında vя maliyyя vяziyyяti haqqında hesabat.
B Kapitalda dяyişikliklяr maliyyя vяziyyяti haqqında hesabat.
C Mяnfяяt haqqında яtraflı hesabat vя pul vяsaitlяrinin hяrяkяti haqqında
hesabat.
D Yalnız pul vяsaitlяrinin hяrяkяti haqqında hesabat. (2 bal)
22 Kreditor borcları цzrя nяzarяt hesabı $768,420 mяblяğindя kredit balansının olduğunu
gюstяrmişdir. Kreditor borcları цzrя mцhasibat hesabında qalıq cяmi $781,200 tяşkil
etmişdir.
Fяrq aşağıdakı hansı mцmkцn sяhvlяr nяticяsindя yarana bilяr?
A Debitor borcları цzrя mцhasibat hesabında olan $6,390 mяblяğindя debet
balansına qarşı kontra mяblяğ kreditor borcları цzrя nяzarяt hesabının kredit
hissяsinя daxil edilmişdir.
B $28,400 mяblяğindя tяqdim edilmiş cяmi endirimlяr, alınmış endirimlяr цzrя
dцzgцn mяblяğ olan $15,620 яvяzinя, kreditor borcları цzrя nяzarяt hesabının
debet hissяsinя daxil edilmişdir.
C Tяchizatчıya юdяnilmiş $12,780 mяblяğindя pul vяsaiti kreditor borcları цzrя
mцhasibat kitabında tяchizatчının hesabının kredit hissяsinя daxil edilmişdir.
D $6,390 mяblяğindя alınmış cяmi endirimlяr kreditor borcları цzrя nяzarяt
hesabının kredit hissяsinя daxil edilmişdir. (2 bal)
(Cяmi = 44 bal)
111
СУАЛЛАР
ЯЛАВЯ ТЕСТ СУАЛЛАРЫ
112
СУАЛЛАР
41 Mцhasibat uчotu prinsipləri və qaydaları

15 dəq.
1 Beynəlxalq Mцhasibat Uчotu Standartları Şurası barədə aşağıdakı ifadələrdən hansı
ikisi doğrudur?
1 O, Beynəlxalq Mцhasibat Uчotu Standartlarını (BMUS-ları) təkmilləşdirir və
hazırlayır.
2 BMUSŞ tərəfindən buraxılan hər bir yeni standart Mцhasibat Uчotu цzrə
Konsultativ Orqanlar tərəfindən təsdiq olunmalıdır.
3 Юzцndən əvvəl gələn BMUSK-nə nisbətən BMUSŞ daha gцclц hцququ
əsaslara malikdir.
4 Yeni standartın təsdiq olunması цчцn Şuranın цmumi razılığı tələb olunur.
5 BMUSŞ Beynəlxalq Mцhasibat Uчotu Standartları Komitəsinə (BMUSK)
hesabat verir.
c
c (2 bal)
2 BMUSŞ-nin Чərчivə Sənədinin “Maliyyə məlumatlarının keyfiyyət gюstəriciləri” adlı

3-cц fəslinə əsasən, aşağıdakılardan hansıları məlumatların etibarlılığını gюstərir?
1 Anlaşıqlılıq.
2 Uyğunluq.
3 Məlumatlardan istifadə qəbul edilən qərarlara təsir gюstərə bilər.
4 Əhəmiyyətli səhvlərdən azad məlumatlar.
c
c (2 bal)
3 Yeni qeydiyyatdan keчmiş şirkət hansı mцhasibat uчotu siyasətini tətbiq

etməli olduğunu nəzərdən keчirir.
Nəzərdə tutulan siyasətlərə aşağıdakılar daxildir:
1 Tədqiqat və təcrцbə-konstruktor işləri цzrə məsrəflər onların nəticəsi olan
məhsulların satıldığı və ya istifadə olunduğu illərdə kapitallaşdırılmalıdır.
2 Mal-material ehtiyatları ilkin dəyər və ya xalis realizə dəyərinin daha az
olanı əsasında qiymətləndirilməlidir.
3 Satın alınmış qudvil bюlцşdцrцlməli mənfəət цzrə meydana чıxan kimi,
silinməlidir.
Tətbiq edildiyi halda, bu mцhasibat uчotu siyasətlərindən hansı Beynəlxalq Mцhasibat
Uчotu Standartlarının pozulması ilə nəticələnəcəkdir?
c
c (2 bal)
4 Dərc olunmuş mцhasibat uчotu hesabatlarının yeddi ayrı istifadəчi qrupunun olması
цmumi olaraq razılaşdırılmışdır. Bunlardan altısı: sahibkarlar/investorlar, borc юhdəliyi
kreditorları, analitik-məsləhətчilər, işgцzar kontakt, dюvlət və ictimaiyyətdir.
Чatışmayan istifadəчi qrupu hansıdır?
(1 bal)
113
СУАЛЛАР
5 Oxşar maddələrin oxşar qaydada uчota alınmalı olduğunu bildirən mцhasibat uчotu
konsepsiyası hansıdır?
c Fəaliyyətin davamlılığı
c Hesablamalar
c Ehtiyatlılıq
c Ardıcıllılıq (2 bal)
6 “Səhmdarlara maliyyə perspektivləri haqqında hesabatlar (yəni gələcək proqres və ya

nailiyyətlərin gюstəriciləri), digər tərəfdən kreditə mal təmin edən təchizatчılara isə
mцəssisənin maliyyə vəziyyəti haqqında hesabat (hal-hazırda işlərin necə getməsinin
gюstəriciləri) tələb olunur”.
Doğru c
Yanlış c (1 bal)
7 Siz yeniliklə PQR şirkətinin kюməkчi mцhasibi vəzifəsinə təyin olunmusunuz. Siz
hesabat ili 31 dekabr 20X7-ci il tarixində başa чatan mцəssisə цчцn son hesabatların
proqnozlaşdırılmış versiyalarının hazırlanmasında iştirak etmisiniz. Proqnozlar
nəticəsində mцəssisənin 31 dekabr 20X7-ci il tarixində başa чatan il цzrə zərər чəkəcəyi
mцəyyən olunmuşdur. Bu, iyirmi il əvvəl mцəssisənin yaradıldığı tarixdən etibarən
zərər чəkəcəyi ilk hal olacaqdır.
İdarəedici direktor şirkətin səhmdarlarının mцəssisənin zərər чəkəcəyini bildikdən
sonra narazı qalacaqlarından narahatdır. O, zərərdən boyun qaчırmaq və vəziyyəti həll
etmək цчцn bir neчə seчim təklif etmişdir:
1 Yararsız mal-material ehtiyatları цчцn heч bir qiymətləndirilmiş юhdəlik
yaratmamaq və mənfəət haqqında ətraflı hesabatı (mənfəət və zərər
haqqında hesabat) keчən ilki qiymətləndirilmiş юhdəlik məbləği ilə
kredit etmək.
2 31 dekabr 20X7-ci il tarixində bitən il цzrə amortizasiya hesablamamaq.
3 Bцtцn tədqiqat məsrəflərini kapitallaşdırmaq.
4 Debitor borcları цzrə hər hansı qiymətləndirilmiş ehtiyat yaratmamaq və
mənfəət haqqında ətraflı hesabatı (mənfəət və zərər haqqında hesabat) юtən
illərdə edilmiş qiymətləndirilmiş ehtiyatın tam məbləği ilə kredit etmək.
Yuxarıdakı təkliflərdən hansı ilə razısınız?
c (1 bal)
(Cəmi = 11 bal)
42 Maliyyə hesablarının hazırlanması 50 dəq.

1 Sizin təşkilatınız $800 məbləği чıxılsın 20% həcmində ticarət endirimləri və 14 gцn
mцddətində pul vəsaiti юdəmələri цчцn 5% həcmində endirimlər qiymətinə PQ
şirkətinə mal satmışdır. Hesab-faktura 5 gцndən sonra чek vasitəsilə юdənilmişdir. Bu
əməliyyatların hər ikisinin qeydiyyatı цчцn tələb olunan yazılış aşağıdakılardan
hansıdır?
114
СУАЛЛАР
Debet Kredit
$ $
c A PQ şirkəti 640
Satış 640
Bank 608
Təqdim edilən endirimlər 32
PQ şirkəti 640
c B PQ şirkəti 640
Satış 640
Bank 600
PQ şirkəti 640
c C PQ şirkəti 640
Satış 640
Bank 608
Alınan endirimlər 32
PQ şirkəti 640
c D PQ şirkəti 800
Satış 800
Bank 608
PQ şirkəti 800
(2 bal)
2 Aşağıdakılar 20X8-ci ilin mart ayı цчцn gцndəlik mцhasibat kitablarında verilmişdir.
ƏDV ƏDV
xaric edilən
mallar
$ $
Gцndəlik satış kitabı 40,000 7,000
Gцndəlik alış kitabı 20,000 3,500
Satış цzrə geri qaytarılmış mallar kitabı 2,000 350
Alış цzrə geri qaytarılmış mallar kitabı 4,000 700
Dюvrцn əvvəlinə və sonuna olan mal-material ehtiyatları hər ikisi $3,000 təşkil edir.
20X8-ci il mart ayı цчцn məcmu mənfəəti mцəyyənləşdirin.
$ (1 bal)
3 1 noyabr 20X7-ci il tarixində mal-material ehtiyatlarında $12,500 məbləğində dizel

yanacağı var idi və $1,700 məbləğində hesab-fakturalar юdənilməli idi. 31 oktyabr 20X8-
ci il tarixində başa чatan il ərzində $85,400 məbləğində dizel yanacağı hesab-fakturaları
юdənilmiş və $1,300 məbləğində чatdırılma цzrə isə hələ də hesab-faktura təqdim
edilməli idi. 31 oktyabr 20X8-ci il tarixində dizel yanacağı цzrə mal-material ehtiyatları
$9,800 məbləğində qiymətləndirilmişdir. 31 oktyabr 20X8-ci il tarixində başa чatan il
цzrə mənfəət haqqında ətraflı hesabata (mənfəət və zərər haqqında hesabat) hansı
məbləğdə dizel yanacağı yazılmalıdır?
$ (1 bal)
115
СУАЛЛАР
4 Debitor borcları цzrə qiymətləndirilmiş ehtiyatda artım:

c A cari юhdəliklərdə azalmaya səbəb olur.
c B xalis mənfəətdə artımla nəticələnir.
c C dюvriyyə kapitalında artıma səbəb olur.
c D dюvriyyə kapitalında azalma ilə nəticələnir. (2 bal)
5 Xırda nağd pul vəsaitləri цzrə təhtəlhesab sistemi hər həftə sonu $100 məbləğinə qədər
bərpa edilir. 23-cц həftə ərzində xırda nağd pul vəsaitləri kassasından aşağıdakı
məbləğlər юdənilmişdir.
Dəftərxana ləvazimatları $14.10, 17.5% həcmində ƏDV daxil olmaqla
Səyahət məsrəfləri $25.50
Ofis iчkiləri $12.90
Digər kreditor borcları $24.00, цstəgəl 17.5% həcmində ƏDV
Təhtəlhesab sisteminin $100 məbləğinə qədər bərpa edilməsi цчцn hansı məbləğ tələb
olunur? $ (1 bal)
6 Şirkətin telefon xərcləri цzrə hesab-fakturası iki elementdən təşkil olunmuşdur.

Bunlardan birincisi telefon xətti цzrə qabaqcadan юdənilməli olan rцblцk юdəniş, ikin-
cisi isə telefon danışıqları цzrə hissə-hissə юdənilən rцblцk юdənişlərdir. 1 aprel 20X9-cu
il tarixində 1 mart 20X9-cu il tarixində qeyd olunan hesab-faktura məbləğinə telefon
xətti özrə $90 daxil idi. 20X9-cu ilin mart ayı ərzində telefon danışıqları цzrə $80
məbləğində xərc gюzlənilir.
Nюvbəti 12 ay ərzində 1 iyun, 1 sentyabr, 1 dekabr 20X9 və 1 mart 20Y0-cu il tarixlərində
hər biri цzrə $90 məbləğində telefon xətti юdənişi daxil olmaqla, cəmi $2,145 məbləğində
hesab-faktura alınmışdır. 20Y0-cu il mart ayı ərzində telefon danışıqları цzrə xərclərin
$120 təşkil edəcəyi gюzlənilir.
31 mart 20Y0-cu il tarixində başa чatan il цzrə mənfəət haqqında ətraflı hesabata
(mənfəət və zərər haqqında hesabat) yazılmalı olan məbləği mцəyyənləşdirin.
$ (1 bal)
7 Aşağıdakı sıralardan hansı цчц yoxlama balansının eyni tərəfində gюstərilir?

1 Satış, alınmış faizlər və hesablamalar.
2 Debitor borcları, pul чıxarmaları və alınmış endirimlər.
3 Uzunmцddətli aktivlər, satışın maya dəyəri və mцəssisə xaricinə daşınmalar.
4 Kapital, ticarətlə bağlı kreditor borcları və digər əməliyyat xərcləri.
5 Digər xərclər, qabaqcadan юdəmələr və alış.
c
c
c (2 bal)
8 Mənfəət $1,051, təqdim olunmuş kapital $100 təşkil edir. Xalis aktivlərdə $733
məbləğində artım vardır.
Pul чıxarmaları (sahibkarlar tərəfindən dюvriyyədən чıxarılan pul vəsaitləri) hansı
məbləğdədir?
$ (1 bal)
116
СУАЛЛАР
9 Xalis aktivlərdə artım $173, pul чıxarmaları $77 və kapital isə $45 məbləğindədir.
İl цzrə xalis mənfəəti mцəyyənləşdirin. $ (1 bal)
10 Mцəssisənin юhdəlikləri $153, aktivləri isə $174 təşkil edir.

Kapital hansı məbləğdədir? $ (1 bal)
11 Təqdim olunmuş kapital $50 təşkil edir. Dюvrцn əvvəlinə keчirilmiş mənfəət $100 təşkil
edir, юhdəliklər isə $70 məbləğindədir. Aktivlər $90 təşkil edir.
İl цzrə bюlцşdцrцlməmiş mənfəət nə qədərdir? $ (1 bal)
12 1 may 20X9-cu il tarixində Marşal şirkətinin kassa kitabında $224 məbləğində pul vəsaiti
qalığı və $336 məbləğində overdraft qalığı gюstərilmişdir. 6 may tarixində bitən həftə
ərzində aşağıdakı əməliyyatlar yer almışdır.
1 may P Dikson şirkətinə kreditə $160 məbləğində mal satılmışdır.
1 may Bankdan şəxsi istifadə цчцn $50 məbləğində pul vəsaiti чıxarılmışdır.
2 may A Klarkdan kreditə $380 məbləği чıxılsın 15% həcmində ticarət endirimi
olmaqla, mal satın alınmışdır.
2 may 10% həcmində pul vəsaiti endirimindən faydalanaraq, R Hill şirkətinə olan
$120 məbləğində borcu юdənilmişdir. Юdəniş чek vasitəsilə həyata
keчirilmişdir.
3 may Nağd pul vəsaitinə $45 məbləğində mal satmışdır.
4 may Юdənişin 7 gцn ərzində edilməsi halında 12 1/2% həcmində endirim təklif
edərək, M Maquayra kreditə $80 məbləğində mal satılmışdır.
4 may Чeklə $210 məbləğində telefon hesab-fakturası юdənilmişdir.
4 may D Deley şirkətindən kreditə $400 məbləğində mal satın alınmışdır.
5 may H Larkindən $180 məbləğində чek alınmışdır. Larkin $20 məbləğində nağd
pul vəsaiti ilə юdəmə endirimindən faydalanmışdır.
5 may M Donalda kreditə $304 məbləğində mal satılmışdır.
5 may Honor şirkətindən чeklə $135 məbləğində mal satın alınmışdır.
6 may D Rəndl şirkətindən $482 məbləğində чek alınmışdır.
6 may G Perkinsdən kreditə $100 məbləğində mal satın alınmışdır.
Nюvbəti kitablarda balanslar hansı məbləğdədir?
(a) Gцndəlik satış kitabı $ (1 bal)
(b) Gцndəlik alış kitabı $ (1 bal)
(c) Bank $ (1 bal)
117
СУАЛЛАР
13 Y-nin kitablarında X-in hesabında $1,250 məbləğində debet qalığı aşağıdakı hallardan
birini ifadə edir:
c A X-nin Y-yə $1,250 məbləğində borcu vardır.
c B Y-nin X-yə $1,250 məbləğində borcu vardır.
c C X $1,250 məbləğində olan malları Y-yə geri qaytarmışdır.
c D Y X-yə $1,250 məbləğində borcludur. (2 bal)
14 Siz Ekselan şirkətinin işчisisiniz. Sizdən cəmi debitor borcları цzrə məbləğin
razılaşdırılması ilə 30 noyabr 20X9-cu il tarixində başa чatan ilin sonuna hesabatların
hazırlanmasında kюmək etməyiniz xahiş olunmuşdur.
İlkin qeydiyyat kitablarından maliyyə ili цzrə aşağıdakı məbləğlər gюtцrцlmцşdцr.
$
İl цzrə alış 361,947
Satış 472,185
Geri qaytarılmış alış 41,226
Geri qaytarılmış satış 16,979
Silinmiş цmidsiz borclar 1,914
Təqdim olunan endirimlər 2,672
Alınmış endirimlər 1,864
Təchizatчılara юdənilmiş чeklər 342,791
Mцştərilərdən alınmış чeklər 429,811
Etibarsız hesab edilmiş mцştəri чekləri 626
Mцəyyənləşdirmisiniz ki, 30 noyabr 20X8-ci il tarixində fəaliyyətin yekunu zamanı cəmi
debitor borcları $50,241 təşkil etmişdir. 30 noyabr 20X9-cu il tarixində debitor borcları
цzrə nəzarət hesabında balans hansı məbləğdə idi?
$ (1 bal)
15 Kifayət qədər təcrцbəsi olmayan həmkarlarınızdan biri – Piter Conson debitor borcları
цzrə mцhasibat kitabında olan fərdi balansları чıxarmaq və toplamağa cəhd etmişdir. O,
sizə hazırladığı aşağıdakı siyahını təqdim etmişdir:
$
Beri şirkəti 7,500
P Foks end Son şirkəti 2,000
Frank Rendlberi end Ko şirkəti 4,297
D Riчardson end Ko şirkəti 6,847
Ultra şirkəti 783
Lourenson şirkəti 3,765
Uolkers şirkəti 4,091
P Foks end Son şirkəti 2,000
Viчюrч şirkəti 8,112
Ron Bredberi end Ko şirkəti 5,910
Anderson şirkəti 1,442
46,347
118
СУАЛЛАР
Bu siyahı hazırlandıqdan sonra aşağıdakı səhvlər aşkar olunmuşdur:

(a) Viчюrч şirkətinə gюndərilən $267 məbləğində satış hesab-fakturası gцndəlik
kitaba dцzgцn qeyd olunmuş, lakin debitor borcları цzrə mцhasibat
kitabında Viчюrч şirkətinin hesabına yazılmamışdır.
(b) Piter Conson tərəfindən edilən səhvlərdən biri (siz onun siyahısında
digərlərinin olduğundan şцbhələnirsiniz) Rektofon şirkətinin $2,435
məbləğində balansını siyahıya daxil etməmək idi.
(c) Beri şirkətinə gюndərilmiş $95 məbləğində kredit notası gцndəlik kitaba
dцzgцn daxil edilmiş, lakin debitor borcları цzrə mцhasibat kitabında mцvafiq
hesaba $75 məbləğində yazılmışdır.
Debitor borcları цzrə mцhasibat kitabında gюstərilməli olan yenidən nəzərdən
keчirilmiş qalığı hesablayın $
(1 bal)
16 1 aprel 20X9-cu il tarixində kreditor borcları цzrə nəzarət hesabında $142,320

məbləğində qalıq gюstərilmişdir.
Aprel ayı цzrə kюməkчi kitablardan ayın sonunda aşağıdakı məbləğlər чıxarılmışdır:
$
Gцndəlik alış kitabı 183,800
Geri qaytarılmış alış kitabı 27,490
Geri qaytarılmış satış kitabı 13,240
$1,430 məbləğində pul vəsaiti endirimləri чıxılmaqla,
kreditor borcları цzrə юdənişlər 196,360
Həmчinin mцəyyən olunmuşdur ki:
(a) Gцndəlik alış kitabı 17.5% həcmində ƏDV-dən xalis gюstərilmişdir; bцtцn
digər məbləğlərə ƏDV daxildir.
(b) Mцştərinin $2,420 məbləğində qalığı, kreditor borcları цzrə mцhasibat
kitabında onun $3,650 məbləğində qalığı ilə kompensasiya edilmişdir
(silinmişdir).
(c) Kreditor borcları цzrə mцhasibat kitabında təchizatчının hesabında $800
məbləğində debit qalığı kreditor borcları цzrə siyahıya kredit qalığı kimi
daxil edilmişdir.
Kreditor borcları цzrə nəzarət hesabında dцzəliş edilmiş qalığı hesablayın.
$ (1 bal)
119
СУАЛЛАР
17 10 yanvar 20X9-cu il tarixində, Ceyn Smit dekabr ayı цzrə aylıq bank hesabatını
almışdır. Hesabatda aşağıdakılar gюstərilmişdir.
SAUZERN BANK
C Smit: Depozit hesabatı
Tarix Ayrılıqda Debetlər Kreditlər Balans
20X8 $ $ $
1 dek. Balans 1,862
5 dek. 417864 243 1,619
5 dek. Dividend 26 1,645
5 dek. Bank Giro kredit 212 1,857
8 dek. 417866 174 1,683
10 dek. 417867 17 1,666
11 dek. Digər kredit 185 1,851
14 dek. Mцtəmadi юdənişlər haqqında gюstəriş 32 1,819
20 dek. 417865 307 1,512
21 dek. 417868 95 1,535
21 dek. 417870 161 1,374
24 dek. Bank xərcləri 18 1,356
28 dek. Birbaşa debet 88 1,315
29 dek. 417873 12 1,303
31 dek. 417871 25 1,557
Mцvafiq dюvr цzrə şirkətin kassa kitabında aşağıdakılar gюstərilmişdir:
KASSA KİTABI
20X8 $ 20X8 Чek № $
1 dek. d.ə. qalıq 1,862 1 dek. Elektrik enerjisi 864 243
4 dek. C Şennon 212 2 dek. P Simpson 865 307
9 dek. M Lipton 185 5 dek. D Anderhill 866 174
19 dek. G Hюrst 118 6 dek. A Yanq 867 17
26 dek. M Evans 47 10 dek. T Anvin 868 95
27 dek. J Smit 279 14 dek. B Oliver 869 71
29 dek. V Ouen 98 16 dek. Rent 870 161
30 dek. K Uolters 134 20 dek. M Piters 871 25
21 dek. L Filips 872 37
22 dek. V Hemilton 873 12
31 dek. d.s. qalıq 1,793
2,935 2,935
31 dekabr 20X8-ci il tarixinə yenidən nəzərdən keчirilmiş kassa kitabı balansını
hesablayın.
$ (1 bal)
120
СУАЛЛАР
18 Sandilands şirkəti mцhasibat uчotu qeydlərinin saxlanılması цчцn kompцter paketindən

istifadə edir. Onun kassa kitabının 20X3-cц ilin may ayına olan şəkli 31 may tarixində
чıxarılmış və aşağıda icmal şəklində verilmişdir.
$ $
İlkin balans 546 Юdənişlər 335,966
Daxilolmalar 336,293 Son balans 873
336,839 336,839
Şirkətin baş mцhasibi sizə aşağıdakı məlumatları təqdim etmişdir:
(a) Şirkətin may ayına olan bank hesabatı 1 iyun tarixində alınmış və may
ayının sonuna $2,954 məbləğində overdraft qalığının olduğunu gюstərmişdir.
(b) Mцxtəlif kreditor borcları цzrə юdənilən və cəmi $7,470 təşkil edən чeklər
hələ ki, banka təqdim olunmamışdır.
(c) Sandilan şirkəti tərəfindən alınan və cəmi $6,816 təşkil edən чeklər 31 may
tarixində banka юdənilmiş, lakin 2 iyun tarixinə kimi hesaba kredit
olunmamışdır.
(ч) Bank hesabatında gюstərilmiş $630 bank xərcləri şirkətin kassa kitabına daxil
edilməmişdir.
(d) Bank hesabatına daxil edilmiş цч mцtəmadi юdəniş haqqında gюstəriş şirkətin
kassa kitabında qeyd olunmamışdır: ticarət jurnalları цzrə $52 məbləğində
ianə, $360 məbləğində sığorta və $2,172 məbləğində kommersiya vergiləri.
(e) Sandilands şirkəti tərəfindən hesabdan чıxarılan və 26 may tarixində banka
təqdim olunan $693 məbləğində чek kassa kitabına $936 məbləğində daxil
edilmişdir.
(ə) $510 məbləğində чek səhvən şirkətin bank hesabına yazılmışdır. Чek
Sandford şirkəti ilə bağlıdır və Sandilands şirkətinin hesabatında
цmumiyyətlə olmamalı idi.
(f) Lizinq şirkətinə $1,000 məbləğində aylıq birbaşa debet olan kreditor borcu
bank tərəfindən səhvən iki dəfə юdənilmişdir.
31 may 20X3-cц il tarixinə bank hesablarının цzləşdirilməsi цzrə hesabat hazırlayın və
dцzəliş edilmiş kassa kitabı balansını gюstərin.
$ (2 bal)
19 Təşkilat юz xırda nağd pul vəsaitləri kassasını hər ayın sonu $250 məbləğinə kimi bərpa
edir. Oktyabr ayı ərzində xırda nağd pul vəsaitləri kitabının cəmi məsrəflər sцtunu $210
təşkil etmişdir və hesab bu məbləğdə bərpa edilmişdir. Nominal mцhasibat kitabına
yazılan sцtunların təhlili yalnız $200 təşkil etmişdir.
Bu səhv aşağıdakılardan hansına səbəb olacaqdır?
c A Yoxlama balansının debit hissəsi $10 məbləğində artıq olacaqdır.
c B Yoxlama balansının kredit hissəsi $10 məbləğində artıq olacaqdır.
c C Yoxlama balansında heч bir natarazlıq olmayacaqdır.
c D Xırda nağd pul vəsaitləri kitabında balans $10 məbləğində az
olacaqdır. (2 bal)
121
СУАЛЛАР
20 Siz Perin Prodakts şirkətində mцhasib kimi fəaliyyət gюstərirsiniz və юhdəliklərinizdən

biri jurnala mцvafiq əməliyyatların daxil edilməsidir. 20 oktyabr 20X9-cu il tarixində
bitən həftə ərzində nəzərdən keчirmək цчцn sizə aşağıdakı məlumatlar юtцrцlmцşdцr:
18 oktyabr Aydın olmuşdur ki, юtən həftə ərzində nəqliyyat vasitələri цzrə $124
məbləğində texniki xidmət xərcləri nəqliyyat vasitələri hesabına
debet olunmuşdur.
18 oktyabr A Briqham tərəfindən edilmiş $20 məbləğində чek юdənişi bank
hesabına debit və A Briqhamın hesabına kredit edilmişdir.
20 oktyabr Mцəyyən olunmuşdur ki, 30 sentyabr tarixində EFİ şirkətindən
alınmış mallar цzrə $425 məbləğində hesab-faktura Perin
Prodakts şirkətinin mцhasibat kitablarında qeyd olunmamışdır.
Tələb olunur
Həftə ərzində edəcəyiniz jurnal yazılışlarını gюstərin (əlavə qeydlər tələb olunmur):
Hesab Debet Kredit
$ $
18 oktyabr
(2 bal)
18 oktyabr
(2 bal)
20 oktyabr
(2 bal)
21 Yoxlama balansında cəmi debetlər kreditlərdən $14,000 məbləğində чox idi və onun
balanslaşdırılması цчцn kюməkчi hesab yaradılmışdır. Daha sonradan aşağıdakılar
mцəyyən olunmuşdur:
(a) $3,000 məbləğində təqdim edilən endirimlər və $7,000 məbləğində alınmış
endirimlər yoxlama balansının yanlış hissəsində qeyd olunmuşdur.
(b) Kreditor borcları цzrə nəzarət hesabında olan $233,786 məbləğində balans
yoxlama balansına $237,386 məbləğində daxil edilmişdir.
(c) $500 məbləğində olan bir maddə satış цzrə qeydiyyata daxil edilməmişdir
(gцndəlik satış kitabına).
(ч) Ortağın həyat yoldaşının cari hesabda olan balansı yoxlama balansına daxil
edilməmişdir. Bu maddəyə gюrə dцzəliş edildikdə kюməkчi hesab tamamilə
təmizlənə bilər.
Yuxarıda verilən (ч) maddəsi цzrə kюməkчi hesaba yazılmalı olan məbləği
mцəyyənləşdirin.
$ debet/kredit (uyğun olanı saxlayın) (1 bal)
22 Sage kimi mцhasibat uчotu paketləri spesifik olaraq hər bir təşkilatın tələblərinə əsasən
tərtib edilir.
Doğru c
Yanlış c (1 bal)
23 Kompцterdə saxlanılan və mцxtəlif məqsədlər цчцn istifadə oluna bilən məlumatlar

yığımı necə adlanır?
(1 bal)
122
СУАЛЛАР
(Cəmi = 37 bal)
43 Mцhasibat uчotu konvensiyaları və

standartlarы 32 dəq.
1 Maşının ilkin dəyəri $9,000 təşkil edir. Onun faydalı istifadə mцddətinin altı il və qalıq
dəyərinin $1,000 məbləğində olacağı gюzlənilir. Amortizasiya illik 30% dərəcəsində ol-
maqla, azalan qalıq metodu əsasında aparılır. Alış ilində tam illik amortizasiya xərci
hesablanır, satış ilində isə amortizasiya xərci hesablanmır. 4-cц il ərzində maşın $3,000
məbləğinə satılmışdır.
Xaricedilmə цzrə $ məbləğində mənfəət/zərər əldə

olunmuşdur (uyğun olanı saxlayın). (1 bal)
2 Amortizasiya zaman keчdikcə aktivin bazar dəyərində azalmanın mцəyyənləşdirilməsi

məqsədinə xidmət edir.
Doğru c
Yanlış c (1 bal)
3 Uzunmцddətli aktivlərin satış qiyməti əvəzinə ilkin dəyərləri чıxılsın yığılmış

amortizasiya əsasında hesablanmalı olduqlarını tələb edən mцhasibat uчotu
konsepsiyası necə adlanır?
(1 bal)
4 Son uчot ili ərzində uzunmцddətli aktiv $2,200 məbləğinə xaric olunmuşdur. O, цч il
bundan əvvəl $5,000 məbləğinə satın alınmışdır. Bu zaman aktivin qalıq dəyərinin $500
məbləğində olacağı gюzlənilirdi. Aktiv illik 20% dərəcəsində olmaqla, azalan qalıq
metodu əsasında amortizasiya olunmuşdur.
Xaricedilmə цzrə $ məbləğində mənfəət/zərər əldə
olunmuşdur (uyğun olanı saxlayın). (1 bal)
5 Amortizasiyanın hesablanması aşağıdakı məqsədlə aparılır:

c A Uzunmцddətli aktivlərin ilkin dəyərinin onların faydalı şəkildə
istifadə olunduğu mцhasibat uчotu dюvrləri цzrə bюlцşdцrцlməsi
c B Tələb olunduqda, aktivlərin dəyişdirilməsi цчцn kifayət qədər
fondlar saxlanması
c C Mənfəətin olduğundan az gюstərilməməsi цчцn
c D Aktivlərin həqiqi dəyərlərində gюstərilməsi цчцn (2 bal)
6 Avadanlıq 20X6-cı ildə $64,000 məbləğinə satın alınmışdır. Onun 5 il boyunca istifadə
ediləcəyi və qalıq dəyərinin $2,000 məbləğində olacağı gюzlənilirdi. Amortizasiya alış
ilində tam illik amortizasiya xərci hesablanılmaqla, illik 50% dərəcəsində azalan qalıq
metodu əsasında hesablanmışdır. Xaric edilmə ilində heч bir amortizasiya xərci
hesablanmamışdır. Şirkətin hesabat ili 31 dekabr tarixində başa чatır. Avadanlıq 3 aprel
20Y0-cu il tarixində $2,500 məbləğinə satılmışdır. Satış цzrə
$ məbləğində mənfəət/zərər əldə olunmuşdur
(uyğun olanı saxlayın). (1 bal)
123
СУАЛЛАР
7 Aktiv reyestrinə əsasən xalis balans dəyəri $271,200 təşkil edir. Bununla belə, nominal
mцhasibat kitabında uzunmцddətli aktivlər hesabı xalis balans dəyərinin $251,200
məbləğində olduğunu gюstərir.
Bu, xaric edilmiş aktivin jurnaldan silinməməsi və aşağıdakı səbəblərdən irəli gələ bilər:
c A xaric edilmə цzrə $30,000 məbləğində mədaxil və xaric edilmə цzrə
$10,000 məbləğində mənfəət.
c B xaric edilmə цzrə $30,000 məbləğində mədaxil və $10,000
məbləğində xalis balans dəyəri.
c C xaric edilmə цzrə $30,000 məbləğində mədaxil və xaric edilmə
цzrə $10,000 məbləğində zərər.
c D xaric edilmə цzrə $10,000 məbləğində mədaxil və $10,000
məbləğində xalis balans dəyəri. (2 bal)
8 Aşağıdakı halda uzunmцddətli aktiv цzrə amortizasiyanın hesablanması zamanı dцz

xətt metodu əvəzinə azalan qalıq metodundan istifadə olunması daha
məqsədəuyğundur:
c A aktivin gюzlənilən faydalı istifadə mцddəti qısadır.
c B hər il aktivin dəyərinin onun ilkin dəyərinin mцəyyən faiz payı
həcmində azalması gюzlənilir.
c C aktivin faydalı istifadə mцddətinin dəqiq mцəyyənləşdirilməsi
mцmkцn deyildir.
c D aktivin dəyərinin ondan istifadə olunmasının əvvəlki illərində
sonrakı illərə nisbətən daha чox azalması gюzlənilir.
(2 bal)
9 1 yanvar 20X1-ci il tarixində mцəssisə ilkin dəyəri $1,800 məbləğində olan lazer printer
satın almışdır. Printerin faydalı istifadə mцddətinin 4 il olması və bu mцddətdən sonra
heч bir qalıq dəyərinin olmaması gюzlənilir.
Tələb olunur
Lazer printer цчцn 20X1-ci il цzrə nюvbəti əsaslarda illik amortizasiya xərcini hesablayın.
(a) Dцz xətt metodu $ (1 bal)
(b) İllik 60% dərəcəsi цzrə azalan qalıq metodu $ (1 bal)
10 9-cu sualda gюstərilən printerin 1 iyul 20X4-cц il tarixində $200 məbləğinə satıldığını
fərz edin. Mцəssisə printeri azalan qalıq metodu ilə illik 60% dərəcəsində və aylar цzrə
amortizasiya etmək qərarına gəlmişdir.
Xaricedilmə цzrə mənfəət və ya zərəri hesablayın. $
mənfəət/zərər (uyğun olanı saxlayın). (1 bal)
11 30 sentyabr 20X0-cu il tarixində ABC şirkətinin mцhərrikli maşınlar hesabında

aşağıdakı balanslar var idi:
$
Mцhərrikli maşınlar, ilkin dəyərlə 10,000
Mцhərrikli maşınların amortizasiyası цzrə qiymətləndirilmiş юhdəlik 4,000
30 sentyabr 20X1-ci il tarixində başa чatan il цzrə aşağıdakı əməliyyatlar baş vermişdir:
31 yanvar 20X1-ci il ilkin dəyəri $9,000 məbləğində olan mцhərrikli yцk maşını
satın alınmışdır (avadanlıq nюmrəsi MV11).
124
СУАЛЛАР
24 aprel 20X1-ci il 19W8-ci il yanvar ayın ilkin dəyəri $4,000 təşkil edən yцk
maşınını (avadanlıq nюmrəsi MV05) $500 məbləğinə
satmışdır.
30 sentyabr 20X2-ci il tarixində bitən il цzrə aşağıdakı əməliyyatlar baş vermişdir:
20 fevral 20X2-ci il ilkin dəyəri $12,000 məbləğində olan mцhərrikli yцk
maşını satın alınmışdır (avadanlıq nюmrəsi MV12).
31 avqust 20X2-ci il 31 yanvar 20X1-ci il tarixində alınmış yцk maşınını
(avadanlıq nюmrəsi MV11) ilkin dəyəri $14,000 məbləğində
olan yeni yцk maşını (avadanlıq nюmrəsi MV13) ilə qarşılıqlı
dəyişmişdir. Qarşılıqlı satışda endirim $7,400 məbləğində
olmuşdur.
ABC şirkəti mцhərrikli maşınlar цzrə amortizasiyanı illik 25% dərəcəsi əsasında azalan
qalıq metodu ilə aparır. Şirkət siyasətinə əsasən şirkətin hesabat ilinin sonunda (30
sentyabr) saxlanılan bцtцn aktivlər цzrə tam illik amortizasiya xərci hesablanır.
(a) 30 sentyabr 20X1-ci il tarixində xaric edilmə цzrə mənfəət və ya zərəri
hesablayın.
$ məbləğində mənfəət/zərər (uyğun olanı saxlayın). (1 bal)
(b) 30 sentyabr 20X2-ci il tarixində xaric edilmə цzrə mənfəət və ya zərəri
hesablayın.
$ məbləğində mənfəət/zərər (uyğun olanı saxlayın). (1 bal)
12 Qriffin şirkəti 1 aprel 20X7-ci il tarixində aşağıdakı detallar daxil olan aktiv
reyestri saxlayır:
1 aprel 20X7-ci il tarixində 1 aprel 20X7-ci il tarixində
İlkin dəyər/dəyərləndirmə Yığılmış amortizasiya
$ $
Tikili 80,000 18,000
Avadanlıq: maşın A 60,000 27,000
maşın B 40,000 24,000
maşın C 26,000 11,700
maşın D 18,000 13,500
Tikililər ilkin dəyər əsasında illik 2.5% dərəcəsində amortizasiya olunurlar. Avadanlıqlar
ilkin dəyər əsasında illik 7.5% dərəcəsində amortizasiya olunur.
31 mart 20X8-ci il tarixində bitən il цzrə aşağıdakı əməliyyatlar baş vermişdir:
(a) $17,000 məbləğində чek əsasında, maşın E satın alınmışdır.
(b) Maşın C $13,000 məbləğinə A Consa kreditə satılmışdır.
(c) 17.5% həcmində ƏDV daxil olmaqla $42,300 məbləğində чekə maşın F satın
alınmışdır. Satış qiymətinə $1,200 məbləğində чatdırılma və quraşdırılma,
цstəgəl ƏDV və $2,000 məbləğində bir illik texniki xidmət mцqaviləsi,
цstəgəl ƏDV daxil edilirdi.
Qeydlər
(1) (c) əməliyyatından başqa, bцtцn digər maddələr цzrə ƏDV-ni nəzərə almayın.
(2) Mцəssisənin siyasətinə əsasən, alış ilində tam illik amortizasiya hesablanır.
31 mart 20X8-ci il tarixində bitən il цzrə aşağıdakıları hesablayın:
(a) Tikililər цzrə amortizasiya $ (1 bal)
(b) Avadanlıq цzrə amortizasiya $ (1 bal)
(c) Avadanlığın xaric edilməsi цzrə mənfəət və ya zərər. $
məbləğində mənfəət/zərər (uyğun olanı saxlayın). (1 bal)
125
СУАЛЛАР
13 Şirkət юz R məhsulu цzrə aşağıdakı əməliyyatları həyata keчirir:

1-ci il
Dюvrцn əvvəlinə mal-material ehtiyatları: sıfır
Hər birinin dəyəri $300 məbləğində olan 10 ədəd satın alır.
Hər birini $400 məbləğində 8 ədəd satır.
2-ci il
FIFO metodundan istifadə edərək:
1-ci ilin sonuna olan mal-material ehtiyatlarını hesablayın. $ (1 bal)
2-ci ilin sonuna satışın maya dəyərini hesablayın. $ (1 bal)
14 Şirkətin direktorları onun ilkin maliyyə hesabatlarını nəzərdən keчirmiş və mцzakirə

цчцn nюvbəti məsələləri mцəyyənləşdirmişlər.
(a) Hesabat tarixindən (maliyyə vəziyyəti haqqında hesabat tarixi) sonra baş
verən hadisələr
Hesabat tarixindən (maliyyə vəziyyəti haqqında hesabat tarixi) az sonra şirkətə
borclu olan əsas mцştərilərdən biri ağır ticarət itkiləri səbəbindən likvidasiya
olunmuşdur. Bu səbəbdən, onun borcunun чox az hissəsini bərpa etmək
mцmkцn olacağı və ya цmumiyyətlə, bu borcun heч bir hissəsinin bərpa oluna
bilinməyəcəyi gюzlənilir.
Borc maliyyə hesabatlarından silinmişdir. Buna baxmayaraq, direktorlardan
birinin fikrincə, borc hesabat tarixindən (maliyyə vəziyyəti haqqında hesabat
tarixi) sonra baş vermiş hadisə kimi silinməməli, bu ilin maliyyə
hesabatlarında bununla bağlı qeyd verilməli və borc nюvbəti ilin maliyyə
hesabatlarında silinməlidir.
Doğru c
Yanlış c (1 bal)
(b) Şərti юhdəlik

Şirkətin keчmiş direktoru ədalətsiz olaraq işdən azad edildiyi цчцn mцəyyən
zərərlərə gюrə şirkətə qarşı hцquqi prosesə başlamışdır. Şirkətin vəkillərinin
fikrincə, keчmiş direktor bu prosesdə qalib gələ bilməyəcək. Vəkillər şirkətin
potensial юhdəliklərinin aşağıdakı kimi olacağını ehtimal edirlər:
$
Hцquqi məsrəflər (məhkəmə işinin mцvəffəqiyyətli olub-
olmamasından asılı olmayaraq meydana чıxacaq) 50,000
İşin mцsbət sona чatacağı halda 500,000
550,000
Hal-hazırda bu şərti юhdəlik цzrə heч bir qiymətləndirilmiş юhdəlik və ya
qeyd yoxdur. Bu, dцzgцn uчot qaydasıdırmı?
Bəli c
Xeyr c (1 bal)
126
СУАЛЛАР
15 Ekspojur şirkətinin 31 dekabr 20X1-ci il tarixində başa чatan il цzrə

hesabatları 31 mart 20X2-ci il tarixində təsdiqlənməlidir.
14 fevral 20X2-ci il tarixində şirkətin direktorları artıq bir neчə ildir ki, zərərlə
işləyən şimal filialını bağlamaq qərarına gəlirlər.
Direktorlar bu qərarın Hesabat tarixindən (maliyyə vəziyyəti haqqında
hesabat tarixi) sonra baş vermiş hadisələr adlı 10 №li BMUS-yə əsasən
qiymətləndirilmiş юhdəliklər başlığı altında əks etdirilməsi цчцn 20X1-ci il
цzrə hesabatlarda dцzəliş edilməli olunduğu dцşцnməkdə doğrudurlarmı?
Bəli c
Xeyr c (1 bal)
(Cəmi = 24 bal)
44 Son hesabatlar və pul vəsaitlərinin

hərəkəti haqqında hesabatlar 32 dəq.
1 Halberd balıq dцkanının sahibidir. O, gцndəlik olaraq topdansatış mağazasından
(təchizatчıdan) mal alır və юdənişi dərhal чek vasitəsilə həyata keчirir. Aylıq olaraq
kreditə təchizat həyata keчirilən цч yerli restorandan başqa, satışın yerdə qalan hissəsi
nağd pul vəsaiti ilə aparılır.
Halberd mцhasibat uчotu цzrə qeydiyyatı tam aparmır. O, 20 iyun 20X7-ci il tarixində
bitən il цzrə maliyyə hesabatlarının hazırlanmasında sizin kюmək etməyinizi xahiş
etmişdir. Юtən illərdə bu işdə ona bir dostu kюmək edirdi, lakin hal-hazırda bu şəxs
sağlamlıq problemləri ilə əlaqədar işi davam etdirə və həmчinin, heч bir məlumat verə
bilmir.
30 iyun 20X6-cı il tarixinə Halberdin maliyyə vəziyyəti haqqında hesabatı aşağıdakı
kimidir:
İstinad цчцn İlkin dəyər Yığılmış Xalis balans
qeydlər amortizasiya dəyəri
$ $ $
Torpaq, tikili və avadanlıq
Soyuducu avadanlıqlar 8,400 2,520 5,880
Mağaza avadanlıqları 3,720 2,090 1,630
Yцk maşını 9,200 4,600 4,600
21,320 9,210 12,110
Cari aktivlər
Mal-material ehtiyatları 680
Satışla bağlı debitor borcları 4,270
Qabaqcadan юdənişlər 1 1,150
Bank hesabında pul vəsaitləri 3,240
Kassada olan pul vəsaitləri 100
9,440
Cari юhdəliklər
Hesablanılmış xərclər 2 440
9,000
Xalis cari aktivlər 21,110
30 iyun 20X6-cı il tarixində kapital 21,110
127
СУАЛЛАР
Qeydlər
1 30 iyun 20X6-cı il tarixində qabaqcadan юdəmələr
$
Sığorta: 30 sentyabr 20X6-cı il tarixində qabaqcadan юdənilmişdir 300
Yerli mцlkiyyət vergisi: 31 mart 20X7-ci il tarixində 850
qabaqcadan юdənilmişdir
1,150
2 30 iyun 20X6-cı il tarixində borclu olduğu hesablanmış xərclər
$
Yцk maşını xərcləri 320
Digər xərclər 120
440
Halberd 30 iyun 20X7-ci il tarixinə olan bank əməliyyatlarının təhlilini aparmışdır və
bu, aşağıda gюstərilmişdir:
$ $
30 iyun 20X6-cı il tarixinə balans 3,240
Daxilolmalar
Banka yatırılmış pul vəsaiti (nağd) satışları 108,600
Kredit mцştərilərindən daxilolmalar (restoranlar) 28,440
1 yanvar 20X7-ci il tarixində alınmış, illik 10% xərcli və 20Y2-ci
ildə юdənilməli olan borc юhdəliyi 10,000
147,040
150,280
Юdənişlər
Satış цчцn balıqların alışı 81,470
Mağazanın icarəsi 8,600
İşчi heyətinin əmək haqqı 21,400
Sığorta 1,400
Yцk maşını xərcləri 3,270
Digər xərclər 3,600
Yeni ofis avadanlıqlarının alınması 1,570
141,910
30 iyun 20X7-ci il tarixinə balans 8,370
Əlavə olaraq, aşağıdakı məlumatlar təqdim olunmuşdur.

(a) Amortizasiya aşağıdakı kimi hesablanır:
Soyuducu avadanlıqlar: ilkin dəyərin 10%-i (dцz xətt metodu)
Mağaza avadanlıqları: 15% (azalan qalıq metodu)
Yцk maşını: ilkin dəyərin 25%-i (dцz xətt metodu)
İl ərzində alınmış avadanlıqlar цzrə tam illik amortizasiya hesablanır.
(b) 30 iyun 20X7-ci il tarixində nюvbəti aktiv və юhdəliklər mюvcud idi.
Aktivlər Юhdəliklər
$ $
Satış цчцn nəzərdə tutulan balıqlar 810
(mal-material ehtiyatları)
Satışla bağlı debitor borcları (qeyd c-yə baxın) 6,190
Qabaqcadan юdənişlər: Sığorta 350
İcarə 1,000
Digər xərclər цzrə borc qalan məbləğ 200
128
СУАЛЛАР
(c) Halberd restoranlardan birinin borclu qaldığı məbləğ barədə narahatdır.

Məbləğ цч aydır ki gecikdirilir və tam məbləğ цzrə yaradılacaq
qiymətləndirilmiş юhdəlik $1,860 təşkil edir.
(ч) Bank hesabatında gюstərilmiş $20,600 məbləğində pul чıxarmalarına
(sahibkarlar tərəfindən dюvriyyədən чıxarılan pul vəsaitləri) əlavə olaraq, Hal-
berd həftəlik gəlirləri banka yatırmamışdan юncə $300 məbləğində pul gюtцrцr
(il цzrə $15,600 məbləğində). O, həmчinin il цzrə mal-material ehtiyatlarından
şəxsi istifadəsi цчцn maya dəyəri $400 məbləğində olan balıq gюtцrdцyцnц
təxmin edir.
(d) 30 iyun 20X7-ci il tarixində Halberdin kassasında $150 məbləğində pul
vəsaiti vardır.
30 iyun 20X7-ci il tarixində bitən il цzrə aşağıdakıları hesablayın:
(a) İl цzrə satış hansı məbləğdə olmuşdur? $ (1 bal)
(b) İl цzrə satışın maya dəyəri hansı məbləğdə
olmuşdur? $ (1 bal)
(c) Sığorta xərcləri цzrə mənfəət və zərər haqqında
hesabata yazılış hansı məbləğdə olmalıdır? $ (1 bal)
(ч) İl цzrə hansı məbləğdə amortizasiya xərci
yazılmalıdır? $ (1 bal)
2 Fərdi ticarətчi haqqında aşağıdakı məlumatlar təqdim olunmuşdur.

YOXLAMA BALANSI, 31 DEKABR 20X8-ci İL
$'000 $'000
Bank hesabında pul vəsaitləri 53
Kapital 300
Torpaq və tikililər 320
Maşın və avadanlıqlar: ilkin dəyər 200
amortizasiya 80
Dюvrцn sonuna mal-material ehtiyatları 100
Satış 1,000
Satışın maya dəyəri 600
Əməliyyat xərcləri ($20,000 140
məbləğində amortizasiya daxil olmaqla)
Silinmiş цmidsiz borclar 2
Debitor borcları 100
Hesablanmış xərclər 5
Kreditor borcları 130
1,515 1,515
$'000
Pul vəsaiti mədaxilləri (31 dekabr 20X8-ci il tarixində bitən il)
Satış 950
Pul vəsaiti məxaricləri (31 dekabr 20X8-ci il tarixində bitən il)
Satınalmalar 560
Avadanlıq (1 yanvar 20X8-ci il) 90
Əməliyyat maddələri 130
Pul чıxarmaları 20
129
СУАЛЛАР
Kreditor borcları məbləği 1 yanvar 20X8-ci il tarixində iki dəfə artmışdır.

1 yanvar 20X8-ci il tarixinə, yəni dюvrцn əvvəlinə olan maliyyə vəziyyəti haqqında
hesabat цчцn aşağıdakıları hesablayın:
(a) Mal-material ehtiyatları $ (1 bal)
(b) Debitor borcları $ (1 bal)
(c) Bank hesabında pul vəsaitləri $ (1 bal)
3 Qanatri və Lusifer mənfəət və zərərlərini 7:3 nisbətində bюlцşdцrən ortaqlardır.

Ortaqlığın 31 may 20X9-cu il tarixində bitən maliyyə ili цzrə maliyyə yazılarından
aşağıdakı məlumatlar əldə olunmuşdur.
Ortaqların kapital hesabı balansları:
Qanatri $200,000
Lusifer $140,000
1 iyun 20X8-ci il tarixinə ortaqların cari hesablarında qalıqlar aşağıdakı kimi olmuşdur:
Qanatri $15,000 Kr
Lusifer $13,000 Kr
31 may 20X9-cu il tarixində bitən il ərzində ortaqlar mцəssisənin bank hesabından
nюvbəti pul чıxarmaları həyata keчirmişlər.
Qanatri $10,000 – 31 avqust 20X8-ci il tarixində
$10,000 – 30 noyabr 20X8-ci il tarixində
$10,000 – 28 fevral 20X9-cu il tarixində
$10,000 – 31 may 20X9-cu il tarixində
Lusifer $7,000 – 31 avqust 20X8-ci il tarixində
$7,000 – 30 noyabr 20X8-ci il tarixində
$7,000 – 28 fevral 20X9-cu il tarixində
$7,000 – 31 may 20X9-cu il tarixində
Pul чıxarmaları цzrə illik 12% dərəcəsi tətbiq olunur. Kapital hesabları və cari hesabların
kredit qalıqları цzrə illik 12% dərəcəsi tətbiq olunur.
Lusiferə illik $15,000 məbləğində əmək haqqı verilir.
31 may 20X9-cu il tarixində bitən il цzrə ortaqlığın xalis mənfəəti $102,940 təşkil etmişdir.
(a) 31 may 20X9-cu il tarixində bitən il цzrə ortaqların dюvriyyədən чıxardıqları
pul vəsaitləri цzrə tətbiq olunmuş faizlərin cəmi məbləğini hesablayın.
$ (1 bal)
(b) 31 may 20X9-cu il tarixində bitən il цzrə hər bir ortağın mənfəət payını
hesablayın.
Qanatri $ (1 bal)
Lusifer $ (1 bal)
(c) 31 may 20X9-cu il tarixində hər bir ortağın cari hesabında olan qalığı
hesablayın.
Qanatri $ debet/kredit (uyğun olanı saxlayın). (1 bal)
Lusifer $ debet/kredit (uyğun olanı saxlayın). (1 bal)
130
СУАЛЛАР
4 1 yanvar 20X3-cц il tarixində Zed şirkətinin yoxlama balansı aşağıdakılardan ibarət idi:
$'000
Bank overdraft 7
Tikili: ilkin dəyər 80
amortizasiya 5
Kreditor borcları: ticarət цzrə 28
əməliyyat xərcləri 2
16% dərəcəli borc юhdəliyi 50
Debitor borcları 24
Qiymətləndirilən torpaq 125
Maşın və avadanlıq: ilkin dəyər 90
amortizasiya 43
Nominal dəyəri $1məbləğində olan adi səhmlər 100
Nominal dəyəri $1məbləğində olan 10%-lik imtiyazlı səhmlər 40
Bюlцşdцrцlməmiş mənfəət 34
Yenidənqiymətləndirmədən artım 45
Mal-material ehtiyatları 35
31 dekabr 20X3-cц il tarixində bitən il цzrə baş vermiş əməliyyatların icmalı aşağıda
verilmişdir:
(a) $'000
Satış 920
Satınalmalar 500
Silinmiş цmidsiz borclar 5
Debitor və kreditor borcları hesabları arasında kontra hesablar 8
Юdənilmiş əməliyyat xərcləri 360
(b) 1 yanvar 20X3-cц il tarixində nominal dəyəri $1məbləğində olan 30,000 adi
səhm hər səhmə gюrə $2.00 məbləğinə emissiya olunmuşdur; bu əməliyyat
yuxarıda gюstərilmiş yoxlama balansında qeyd olunmamışdır.
(c) Borc юhdəliyi цzrə faiz xərci və imtiyazlı səhmlər цzrə dividendlər 31 dekabr
tarixində юdənilmişdir. 31 dekabr tarixində hər səhm цzrə 20 sent məbləğində
adi dividend юdənişi həyata keчirilmişdir.
(ч) 31 dekabr 20X3-cц il tarixində torpaq $130,000 məbləğində yenidən
qiymətləndirilmişdir. Maşın və avadanlıqlar ilkin dəyərin 10%-i dərəcəsində,
tikililər isə 80 il ərzində dцz xətt metodu ilə amortizasiya ediləcəkdir.
(d) 31 dekabr 20X3-cц il tarixində:
$'000
Юdənilməmiş əlavə əməliyyat xərcləri 10
Dюvrцn sonuna olan mal-material ehtiyatları 40
Dюvrцn sonuna olan debitor borcları 35
Dюvrцn sonuna olan ticarətlə bağlı kreditor borcları 25
31 dekabr 20X3-cц il tarixində aşağıdakıları hesablayın:
(a) Юdənilmiş dividendlər: adi $ (1 bal)
imtiyazlı $ (1 bal)
(b) Emissiya gəliri hesabında qalıq $ (1 bal)
(c) Yenidənqiymətləndirmədən
artım hesabında qalıq $ (1 bal)
131
СУАЛЛАР
5 31 dekabr 20X7-ci il tarixində Koppa şirkətinin qeydiyyatına əsasən mцhasibat

hesablarında aşağıdakı qalıqlar var idi:
$'000
Kapitallaşdırılmış təcrцbə-konstruktor məsrəfləri, 1 yanvar 20X7-ci il 180
İl цzrə tədqiqat və təcrцbə-konstruktor məsrəfləri 162
31 dekabr 20X7-ci il tarixinə şirkətin mənfəət haqqında ətraflı hesabatı (mənfəət və zərər
haqqında hesabat) və maliyyə vəziyyəti haqqında hesabatının hazırlanmasında
aşağıdakı məlumatlar mюvcuddur.
(a) 1 yanvar 20X7-ci il tarixinə iki layihə цzrə təcrцbə-konstruktor işləri ilə bağlı
sərf olunan məsrəflər cəmi $180,000 təşkil etmişdir:
$'000
836-cı layihə: tamamlanmış layihə: 82
(qalıq faydalı istismar dюvrц цzrə amortizasiya ediləcəkdir.
20X7-ci ildə amortizasiya edilməli məbləğ: $20,000)
910-cu layihə: iş prosesində 98
180
(b) İl цzrə tədqiqat və təcrцbə-konstruktor işləri цzrə məsrəflər aşağıdakılardan
təşkil olunmuşdur:
$'000
Tədqiqat məsrəfləri 103
Kapitallaşdırma цzrə 38 №-li BMUS-də təqdim olunmuş tələbləri
qarşılamağa davam edən təcrцbə-konstruktor məsrəfləri
(910-cu layihə цzrə) 59
162
Aчıqlanmalı olan tədqiqat və təcrцbə-konstruktor məsrəflərini hesablayın:
(a) Mənfəət haqqında ətraflı hesabatda
(mənfəət və zərər haqqında hesabat) $ (1 bal)
(b) Maliyyə vəziyyəti haqqında hesabatda $ (1 bal)
6 Rapyer şirkətinin 30 sentyabr 20X6-cı il və 30 sentyabr 20X7-ci il tarixlərinə maliyyə

vəziyyəti haqqında hesabatları aşağıda gюstərilmişdir.
132
СУАЛЛАР
30 SENTYABR TARİXİNƏ MALİYYƏ VƏZİYYƏTİ HAQQINDA HESABATLAR

20X6 20X7
$'000 $'000 $'000 $'000
Torpaq, tikili və avadanlıq (1-ci qeydə baxın)
İlkin dəyər 600 730
Yığılmış amortizasiya 220 240
380 490
Cari aktivlər
Mal-material ehtiyatları 81 90
Debitor borcları 90 86
Pul vəsaiti 4 7
175 183
555 673
Kapital
Tələb olunmuş səhm kapitalı
Nominal dəyəri $1 məbləğində olan adi
səhmlər (3-cц qeydə baxın) 150 200
Emissiya gəliri hesabı 50 80
Yenidənqiymətləndirmədən artım – 50
Bюlцşdцrцlməmiş mənfəət 176 203
376 533
Uzunmцddətli юhdəliklər
10%-lik borc юhdəliyi (2-ci qeydə baxın) 100 50
Cari юhdəliklər
Ticarətlə bağlı kreditor borcları 48 50
Bank overdraft 13 18
Dividendlər 18 22
79 90
555 673
Qeydlər
1 Torpaq, tikili və avadanlıq
İl ərzində ilkin dəyəri $100,000 məbləğində və 30 sentyabr 20X6-cı il tarixində
balans dəyəri $20,000 məbləğində olan torpaq, tikili və avadanlıq $25,000
məbləğinə satılmışdır.
2 Borc юhdəlikləri
Faiz xərcləri 31 mart və 30 sentyabr tarixlərinə 6 aylıq olaraq hesablanır və bu
tarixlərdə юdənilmişdir.
10%-lik borc юhdəliyinin $50,000 məbləğində olan hissəsi 30 sentyabr 20X7-ci
il tarixində юdənilmişdir.
3 Səhm kapitalı
1 yanvar 20X7-ci il tarixində səhm kapitalında artım baş vermişdir.
4 6 may 20X7-ci il tarixində emissiya olunmuş səhmlərin sahiblərinə 5 sent
məbləğində aralıq dividend юdənişi həyata keчirilmişdir.
5 Vergi qoyuluşu nəzərə alınmır.
133
СУАЛЛАР
Tələb olunur
(a) 30 sentyabr 20X7-ci il tarixinə əməliyyat fəalliyyətləri цzrə xalis pul vəsaiti
mədaxilini hesablayın.
$ (1 bal)
(b) İl цzrə kapital məsrəflərini hesablayın. $ (1 bal)
7 Emma şirkətinin maliyyə hesabatları aşağıda gюstərilmişdir:

EMMA
31 DEKABR 20X2-ci İL TARİXİNDƏ BAŞA ЧATAN İL ЦZRƏ MƏNFƏƏT VƏ ZƏRƏR
HAQQINDA HESABAT
$'000
Satış цzrə gəlir 2,553
Satışın maya dəyəri (1,814)
Məcmu mənfəət 739
Satışla bağlı məsrəflər (125)
İnzibati xərclər (264)
Alınmış faizlər 25
Юdənilmiş faiz xərcləri (75)
Vergidən əvvəlki mənfəət 300
Vergi (140)
Il цzrə mənfəət 160
EMMA
31 DEKABR TARİXİNƏ MALİYYƏ VƏZİYYƏTİ HAQQINDA HESABATLAR
20X2 20X1
$'000 $'000
Uzunmцddətli aktivlər
Torpaq, tikili və avadanlıqlar 380 305
Qeyri-maddi aktivlər 250 200
Investisiyalar – 25
630 530
Cari aktivlər
Mal-material ehtiyatları 150 102
Debitor borcları 390 315
Qısamцddətli investisiyalar 50 –
Kassada olan pul vəsaitləri 2 1
592 418
1,222 948
Kapital
Səhm kapitalı (nominal dəyəri $1 məbləğində olan adi səhmlər) 200 150
Emissiya gəliri hesabı 160 150
Yenidənqiymətləndirmədən artım 100 91
Bюlцşdцrцlməmiş mənfəət 160 100
620 491
Uzunmцddətli юhdəliklər
Uzunmцddətli borc юhdəlikləri 100 –
Təxirə salınmış vergi 70 50
790 541
Cari юhdəliklər
Ticarətlə bağlı kreditor borcları 127 119
Bank overdraftı 85 98
Vergi 120 110
Dividendlər 100 80
432 407
1,222 948
134
СУАЛЛАР
Aşağıdakı məlumatlar təqdim olunmuşdur:

(a) Uzunmцddətli aktivlərin satışı цzrə daxilolmalar $30,000 təşkil etmişdir.
(b) İl ərzində ilkin dəyəri $85,000 məbləğində və balans dəyəri $45,000
məbləğində olan armatur və qurğular $32,000 məbləğinə satılmışdır.
(c) 7 №-li BMUS-yə əsasən, cari aktiv investisiyaları likvid resurslar tərifinə
uyğun gəlir.
(ч) Torpaq, tikili və avadanlıqlarla bağlı aşağıdakı məlumatlar verilmişdir.
31 dekabr
20X2 20X1
$'000 $'000
İlkin dəyər 720 595
Yığılmış amortizasiya 340 290
Xalis balans dəyəri 380 305
(d) Səhm цzrə 20 sent məbləğində gəlir olmaqla, il ərzində nominal dəyəri
$1 məbləğində olan 50,000 ədəd adi səhm emissiya olunmuşdur.
(e) Dividendlər ilin sonundan юncə bəyan edilmişdir.
Tələb olunur
31 dekabr 20X2-ci il tarixində başa чatan il цzrə pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında
hesabatın aşağıdakı elementlərini hazırlayın:
(a) Vergi $ (1 bal)
(b) Əməliyyat fəaliyyəti цzrə pul
vəsaitlərinin xalis hərəkəti $ (1 bal)
(c) İnvestisiya fəaliyyəti цzrə pul
(ч) Maliyyələşdirmə fəaliyyəti цzrə pul
(Cəmi = 24 bal)
135
136
ИМТАЩАН СУАЛЛАРЫ
ТОПЛУСУ
137
ЪАВАБЛАР
1. Щазырлыг суалы:
Мцщасибат uчоту консепсийалары
Ясас мяслящятляр. Чохлу сайда мцщасибат учоту консепсийасы мювъуддур. Онлардан

йалныз дюрдцнцн тяляб едилмясиня бахмайараг, бурада алты мцщасибат учоту
консепсийасы тягдим олунмушдур. Суала ъаваб вердийиниздян ямин олун – щяр бир
консепсийанын дцзэцн тягдимата тясирини айдынлашдырын.
Фяалиййятин фасилясизлийи
Фяалиййятин фасилясизлийи консепсийасына ясасян, малиййя щесабатларынын истифадячиляри
мцяссисянин юз фяалиййятини йахын эяляъякдя давам едяъяйини фярз етмялидирляр вя малиййя
щесабатлары буна ясасян щазырланмалыдыр. Яэяр бу консепсийа тятбиг едилмирся, бу, малиййя
щесабатларында айдын шякилдя эюстярилмялидир. Щямчинин, бу, активлярин дяйярляндирилмяси вя
диэяр мясяляляря юз тясирини эюстяряъякдир.
Щесаблама
Щесаблама консепсийасына ясасян, ямялиййатлар малиййя щесабатларында, пул вясаити алынаркян
вя йа юдяниляркян дейил, ямялиййатлар баш веряркян танынмалыдыр. Бу, истифадячиляря, мцяссисянин
тиъарят бахымындан щягиги мювгейини эюрмяйя имкан верир – пул вясаитляринин идаря олунмасы
иля баьлы мясяляляря тясир эюстярмир вя мювъуд актив вя ющдяликляр цзря дяйярли мялуматлар
тягдим едир.
Етибарлылыг
Малиййя щесабатларында эюстярилян мялуматлар етибарлы олдугда, истифадячиляр цчцн файдалы щесаб
едилир. Мялумат ящямиййятли сящвлярдян азад олдугда вя йа гярязсиз олдугда, етибарлы щесаб
едилир. Буна наил олмаг щямишя асан дейилдир. Буна бахмайараг, ил ярзиндя баш вермиш
ямялиййатлар малиййя щесабатларында доьру тягдим олунмалыдыр.
Ещтийатлылыг
Малиййя щесабатларындакы тяхминлярля вя гейри-мцяййянликлярля иш заманы ещтийатлылыьын нязяря
алынмасы ваъибдир. Бу консепсийайа ясасян, малиййя щесабатларыны щазырлайанлар гейри-
мцяййянлик заманы мцщакимя йцрцдцлмясиндя ещтийатлы олмалыдыр.
Нейтраллыг
Малиййя щесабатларында тягдим олунан мялуматлар нейтрал вя йа гярязсиз олмалыдыр.
Истифадячиляр, онлара тягдим олунан мялуматларын – мцяссисянин нятиъяляри вя йа малиййя
вязиййяти барядя мялуматларын тящриф олунмадыьына ямин олмалыдырлар.
Мцгайисялилик
Истифадячиляр мцяссисянин малиййя нятиъялярини онун яввялки дюврляр цзря нятиъяляри вя диэяр
мцяссисялярин нятиъяляри иля мцгайися едя билмялидирляр. Бунун мцмкцн олмасы цчцн учот
сийасятляри щям мцхтялиф дюврлярдя, щям дя мцхтялиф щесабатлар щазырланаркян давамлы сурятдя
тятбиг едилмялидир. Истифадячиляр учот сийасятиндя вя гиймятляндирмясиндя баш вермиш щяр щансы
дяйишикликдян хябярдар олмалы вя бу нюв дяйишикликлярин тясирлярини эюря билмялидирляр.
Гейд: Йалныз дюрд консепсийа тяляб олунурду.
138
ЪАВАБЛАР
2. Мцщасибат uчоту консепсийалары - Ы
1 А Заман кечдикъя дяйишян гиймятляри нязяря алмыр.

2 Б Унутмайын ки, сиздян ясас мягсяд тяляб олунурду.
3 Д Тарихи (илкин) дяйяр конвенсийасы.
4 Б Фяалиййятин фасилясизлийи консепсийасы.
5 Ъ Активляр чыхылсын ющдяликляр = илин яввялиня олан капитал цстяэял мянфяят
чыхылсын пул вясаитляринин сащибкар тяряфиндян дювриййядян чыхарылмасы.
Буна эюря дя активляр, чыхылсын ющдяликляр, чыхылсын илин яввялиня олан капитал,
цстяэял пул вясаитляринин сащибкар тяряфиндян дювриййядян чыхарылмасы =
мянфяят.
6 Д Коммерсийа мцяссисяси консепсийасы.
7 Б Тарихи (илкин) дяйяр.
8 Ъ Щесаблама консепсийасы.
9 Ъ Ещтийатлылыг консепсийасы.
10 А Реализасийа консепсийасы.
3. Мцщасибат uчоту консепсийалары - ЫЫ
1 А Нейтраллыг, ещтийатлылыг вя тамлыг.

2 Ъ Ещтийатлылыг консепсийасына ясасян активлярин дяйярляринин азалдылмасы
вя йа ющдяликлярин шиширдилмяси тяляб едилмир
3 А (а) Ящямиййятлилик малиййя щесабатларында эюстярилян маддянин
истифадячиляринин гярарларына ня дяряъядя тясир едя билмяси иля баьлыдыр.
(б) Мащиййятин формадан цстцнлцйц, щцгуги форманын дейил,
коммерсийа тясиринин танынмалы олдуьуну билдирир
4 А Гейри-мцяййян шяртляр алтында мцщакимя йцрцдяркян ещтийатлы олмаг.
5 Ъ Амортизасийанын дяйяри азалдылмыш активляря, сатылмыш малларын майа
дяйяринин ися дяйяри азалдылмыш мал-материал ещтийатларына ясасян
щесабландыьына эюря, мянфяят шиширдилмиш шякилдя эюстяриляъякдир.
6 Д 1, 3 вя 4-ъц маддяляр йанлышдырлар.
7 Б Гейри-мцяййян шяртляр алтында щесабламалар едиляркян, ещтийатлы олмаг
тяляб олунур
8 Д Фикирлярдян щеч бири дцзэцн дейилдир.
4 Щазырлыг суалы: Сампи

Ясас мяслящятляр. Бу, имтащан заманы тест суалларына дахил едилмяси ещтималы бюйцк олан
гıса сынаг тестидир. Нязяря алын ки, ЛIФО методунун артыг имтащана салынмадыьына эюря,
сиздян даща чох чякили орта методун тятбиги тяляб олуна биляр.
139
ЪАВАБЛАР
Чякили орта дяйяр

Тарих Гейд Ващидлярин Бир ващидин Цмуми
сайы илкин дяйяри дяйяр
$ $
28 феврал Дюврцн яввялиня олан 4,000 13.00 52,000
мал-материал ещтийатлары
8 март Дахилолмалар 3,800 15.00 57,000
12 март Сатыш (5,000) 13.971 (69,850)
18 март Сатыш (2,000) 13.97 (27,940)
Галыг 800 14.01 11,210
22 март Дахилолмалар 6,000 18.00 108,000
24 март Сатыш (3,000) 17.53 (52,590)
28 март Сатыш (2,000) 17.53 (35,060)
28 март Галыг 1,800 17.53 31,560
Гейд. Сиз йалныз сонунъу сятирдя олан дяйяри дахил етмялисиниз.
5. Мал-материал ещтийатлары
1 Д $
Дюврцн яввялиня олан галыг 318,000
Алыш 412,000
Дюврцн сонуна олан галыг (214,000)
516,000
Сатышын майа дяйяри (612,000 х 75%) (459,000)
Мящв едилмиш мал-материал ещтийатлары 57,000
2 Ъ Мцяссисядян дашынма вя сахланма мясряфляри сатышла баьлы мясряфляря
дахилдир.
3 А $
Илкин дяйяр 284,700
Палтолар – Дяйяр 400 х $80 (32,000)
– ХРД ($75 х 95%) х 400 28,500
281,200
31 йанвар 20Х3-ъц ил тарихиндя йубкалар дцзэцн олараг бу тарихя гядяр баш
вермиш мясряфляр – $20 мябляьиндя гиймятляндирмишдир. Бу, онларын ХРД-си-
$22 мябляьиндян кичикдир. Бу сябябдян, щеч бир дцзялиш тяляб олунмур.
4 А $
50 х $190 9,500
500 х $220 110,000
300 х $230 69,000
188,500
5 Ъ Ифадя 1) Mал-материал ещтийатлары илкин дяйяр вя йа ХРД-нин даща бюйцк оланы
иля дейил, кичик оланы иля дяйярляндирилмялидир.
Ифадя 2) İстещсалын нормал сявиййяси иля баьлы гаимя мясряфляри дахил едилмялидир.
6 Д $
Мал-материал ещтийатларынын йохланылмыш галыьы 483,700
Чыхылсын: тяъщизатчылардан алынмыш маллар (38,400)
Цстяэял: сатылмыш маллар 14,800
Чыхылсын: гайтарылмыш маллар (400)
Цстяэял: тяъщизатчыйа гайтарылмыш маллар 1,800
461,500
140
ЪАВАБЛАР
7 Ъ Яэяр дюврцн сонуна олан мал-материал ещтийатлары олдуьундан аз эюстярилярся,

сатышын майа дяйяри олдуьундан чох эюстяриляъякдир. Нювбяти илин яввялиня олан
мал-материал ещтийатлары вя нювбяти илдя сатышын майа дяйяри олдуьундан аз
эюстяриляъякдир.
8 А $ $
Илкин баланс 386,400
Маддя 1) Илкин дяйяр (18,000)
ХРД 15,000 – 800 14,200
Силинмя (3,800)
Мал-материал ещтийатларынын дяйяри 382,600
9 Ъ 2 сатышла баьлы мясряф, 4 ися инзибати хяръдир.
6. Щазырлыг суалы: Риффон

Мяслящят. Бу суалда алты щесабын тяртиб едилмяси тяляб едиliр. Онларын щамысыны щазырлайын,
лазыми гядяр бош йерляр сахлайын вя дюврцн яввялиня олан галыглары дахил един. Сонра сиз
йалныз методики олараг ямялиййатлары дахил едяъяксиниз.
(а) ОФИС БИНАСЫ – ИЛКИН /ЙЕНИДЯН ГИЙМЯТЛЯНДИРИЛМИШ ДЯЙЯРИ

$'000 $'000
20Х2 20Х3
1 ийул Галыг 1,600 30 ийун Дюврцн сонуна галыг 2,000
1 ийул Йенидянгиймят- 400
ляндирмя ещтийаты
2,000 2,000
ОФИС БИНАСЫ – ЙЫЬЫЛМЫШ АМОРТИЗАСИЙА
$'000 $'000
20Х2 20Х2
1 ийул Йенидянгиймят- 320 1 ийул Галыг 320
ляндирмя ещтийаты
20Х3 20Х3
30 ийун Дюврцн сонуна галыг 50 30 ийун Мянфяят вя зяряр
щаггында щесабат
(2,000,000/40) 50
370 370
ЙЕНИДЯНГИЙМЯТЛЯНДИРМЯ ЕЩТИЙАТЫ
$'000 $'000
20Х3 20Х2
30 ийун Дюврцн сонуна галыг 720 1 ийул Офис bинасы 400

1 ийул Йыьылмыш амортизасийа 320
720 720
(б) МАШЫН ВЯ АВАДАНЛЫГ, ИЛКИН ДЯЙЯРЛЯ
$'000 $'000
20Х2 20Х3
30 ийун Галыг 840 1 апрел Сатыш 240
1 окт Ялавяляр 200 30 ийун Дюврцн сонуна галыг 800
1,040 1,040
141
ЪАВАБЛАР
МАШЫН ВЯ АВАДАНЛЫГ – ЙЫЬЫЛМЫШ АМОРТИЗАСИЙА

$'000 $'000
20Х3 20Х2
1 апрел Сатыш 180 30 ийун Галыг 306
30 ийун Дюврцн сонуна галыг 326 20Х3
30 ийун Mянфяят вя зяряр
щаггында щесабат
(800,000 х 25%) 200
506 506
МАШЫН ВЯ АВАДАНЛЫГ – САТЫШ
$'000 $'000
20Х3 20Х3
1 апрел Илкин дяйяр 240 1 апрел Йыьылмыш амортизасийа 180
30 ийун Мянфяят вя зяряр 10 Дахилолмалар 70
щаггында щесабатда
мянфяят
250 250
7. Узунмцддятли мадди активляр

1 А Б варианты щеч бир заман мцмкцн ола билмяз, чцнки пул вясаитляри кянара
гойулмур; Ъ варианты да мцмкцн дейил, бу, йенидянгиймятляндирмядир.
2 Д ($5,000 – $1,000)/4 = $1,000 иллик амортизасийа\ХБД = $2,000.
3 Д $
Дюврцн яввялиня галыг 67,460
Чыхылсын: Сатылмыш узунмцддятли активлярин ХБД-sи
(4,000 + 1,250) 5,250
62,210
4 А Яэяр сатышдан дахилолмалар $15,000 мябляьиндя, сатышдан мянфяят ися $5,000
мябляьиндядирся, бу заман активин халис баланс дяйяри $10,000
олмалыдыр ки, бу да актив рейестриндяки рягямля номинал мцщасибат
китабындакы узунмцддятли активин щесабы арасындакы фяргя бярабярдир.
5 А Хяръ маддяси узунмцддятли актив кими йазылмышдыр.
6 Д $
Декабр айы цзря ялавя – 18,000 х 20% х 10/12 3,000
Ийунда uзунмцддятли активин сатышы – 36,000 х 20% х 8/12 4,800
Галыг – 345,200 х 20% 69,040
76,840
7 Ъ $
Йенидян гиймятляндирилмиш дяйяр 210,000
Халис баланс дяйяри (170,000 х 16/20) (136,000)
Йенидянгиймятляндирмя ещтийаты 74,000
8 А $
Олдуьундан чох эюстярилмиш тямир хяръляри 20,000
Олдуьундан аз эюстярилмиш амортизасийа (1,600)
((20,000 – 4,000) х 20% 6/12)
Олдуьундан аз эюстярилмиш мянфяят 18,400
142
ЪАВАБЛАР
9 А $
Ил ярзиндя сахланылмыш машын вя аваданлыг 32,000
(200,000 – 40,000) х 20%
Узунмцддятли активин сатышы 40,000 х 20% х 9/12 6,000
Ялавяляр 50,000 х 20% х 6/12 5,000
43,000
10 Д $
Бцтцн ил ярзиндя сахланылмыш машын вя аваданлыг 36,000
(240,000 – 60,000) х 20%
Ялавя 160,000 х 20% х 6/12 16,000
Узунмцддятли активин сатышы 60,000 х 20% х 3/12 3,000
55,000
8. Узунмцддятли гейри-мадди активляр

1 Б Тяърцбя-конструктор ишляри цзря мясряфлярин беш илдян артыг олмайан мцддят
ярзиндя амортизасийа олунмасы иля баьлы щяр щансы тяляб йохдур.
2 Ъ 1 Яэяр мейарлар тямин едилярся, тяърцбя-конструктор ишляри цзря
мясряфляр капиталлашдырылмалыдыр.
3 38 №-ли БМУС-дя амортизасийа цзря щеч бир вахт тялябляри
верилмямишдир.
3 Ъ Тяърцбя-конструктор ишляри цзря мясряфляр лайищянин файдалы истифадя мцддяти
ярзиндя амортизасийа едилир. Бу, беш ил иля мящдудлашдырылмыр.
4 А Йалныз 3.
5 Д Гудвил малиййя вязиййяти щаггында щесабатда эюстярилян узунмцддятли гейри-
мадди активлярдир вя ширкят дахилиндя йарадылмыш гудвил щеч бир заман
танынмыр.
9. Щазырлыг суалы: ХЙ ширкяти – мцщасибат

щесаблары
Ясас мяслящятляр. Дюрд мцщасибат щесабыны щазырлaмаьы тяляб едян суалларла имтащанда
аз щалларда растлашмаг олар. Бу суал щям нязяри, щям дя практики бахымдан,
щесабаланмыш хяръляри вя габагъадан юдямяляри цмумиликдя ня дяряъядя баша
дцшдцйцнцзц йохлайыр.
(а) ИЪАРЯ ЩАГГЫ ЦЗРЯ КРЕДИТОР БОРЪУ ЩЕСАБЫ
$ $
20Х5 20Х6
1 октyabr Дюврцн яввялиня галыг 1,000 30 сентyabr Мянфяят вя зяряр 6,000
щаггында щесабата хяръ
30 нойabr Банк 1,500 30 сентyabr Габагъадан 1,000
юдянилмиш иъаря щаггы, дюврцн
сонуна галыг
20Х6
29 февral Банк 1,500
31 май Bанк 1,500
31 авгust Bанк 1,500
7,000 7,000
1 октyabr Габагъадан 1,000
юдянилмиш иъаря щаггы,
дюврцн яввялиня галыг
143
ЪАВАБЛАР
(б) ЕЛЕКТРИК ЕНЕРЖИСИ ЩЕСАБЫ

$ $
20Х5 20Х5
5.11.Х5 Банк 1,000 1 октyabr Дюврцн явялиня галыг 800
20Х6 20Х6
10 февral Банк 1,300 30 сентyabr Мянфяят вя зяряр 5,000
щаггында щесабатdа хяръ
8 май Банк 1,500
7 авгust Банк 1,100
30 сентyabr Дюврцн 900
сонуна щесаблама
5,800 5,800
1 октyabr Дюврцн яввялиня галыг 900
(ъ) ФАИЗЛЯР ЦЗРЯ ДЕБИТОР БОРЪУ ЩЕСАБЫ
$ $
20Х5 20Х5
1 октyabr Дюврцн яввялиня галыг 300 2 октyabr Банк 250
20Х6 20Х6
30 сентyabr Мянфяят вя зяряр 850 3 апрel Банк 600
щаггында щесабата кючцрмя
30 сентyabr Дюврцн сонуна 300
щесaбланмыш мябляь
1,150 1,150
1 октyabr Дюврцн яввялиня галыг 300
(д) ДЕБИТОР БОРЪЛАРЫ ЦЗРЯ ГИЙМЯТЛЯНДИРИЛМИШ ЕЩТИЙАТ ЩЕСАБЫ
$ $
20Х6 20Х5
30 сентyabr Дюврцн сонуна 6,250 1 октyabr Дюврцн яввялиня галыг 4,800
галыг (125,000 x 5%)
20Х6
30 сентyabr Мянфяят вя зяряр 1,450
щаггында щесабата хяръ
6,250 6,250
1 октyabr Дюврцн яввялиня галыг 6,250
10. Щазырлыг суалы: Кейтс Коффи Щаус

Електрик енержиси хяръи (Мянфяят вя зяряр $1,317
щаггында щесабат)
Сыьорта хяръи (Мянфяят вя зяряр $950
щаггында щесабат)
Щесабламалар
$
Юдянилмиш електрик енержиси хяръляри: 309
320
340
321
Цстяэял: дюврцн сонуна щесабланмыш мябляь
(321 х 1) 107
3
144
ЪАВАБЛАР
Чыхылсын: дюврцн яввялиня щесабланмыш мябляь (80)

1,317
$
Юдянилмиш сыьорта: 1,000
Чыхылсын: дюvрцн сонуна олан габагъадан юдяниш
6)
(1,000 х 12 (500)
Цстяэял: дюврцн яввялиня олан габагъадан юдяниш 450

950
Бунлар “Т” щесаб шяклиндя эюстяриля биляр:
Електрик енержиси хяръи
$ $
Банк (rцб – 31.8.Х0) 309 Щесаблама – якси (сторно) 80
Банк (rцб – 30.11.Х0) 320 Мянфяят вя зяряр щаггында щесабат 1,317
Банк (rцб – 28.2.Х1) 340
Банк (rцб – 31.5.Х1 321
Щесабланмыш ( 1 х 321)
3
107
1,397 1,397
Сыьорта хяръи
$ $
Габагъадан юдяниш – 450 Мянфяят вя зяряр щаггында щесабат 950
якси (сторно)
Габагъадан юдяниш
Банк 1,000 (1,000 х 6 ) 500
12
1,450 1,450
11. Щазырлыг суалы: Бярпа олунмайан борълар

Сатышла баьлы дебитор борълары
$ $
Бярпа олунмайан борълар хяръи (а) 3,000
Дюврцн сонуна галыг 73,000
76,000 76,000
Бярпа олунмайан борълар цзря хяръ щесабы
$ $
Сатышла баьлы 3,000
дебитор борълары
Дебитор борълары цзря
гиймятляндирилмиш ещтийат: Мянфяят вя зяряр щаггында щесабат 6,200
– хцсуси 3,000
– цмуми 200
6,200 6,200
145
ЪАВАБЛАР
Дебитор борълары цзря гиймятляндирилмиш ещтийат

$ $
Гиймятляндирилмиш ещтийат Гиймятляндирилмиш ещтийат
– хцсуси 3,000 хяръляр щесабы
– цмуми 4,200 – хцсуси 700
– хцсуси 2,300
Цмуми ещтийатда
артым
(4,200 – 4,000) 200
7,200 7,200
Цмуми гиймятляндирилмиш ещтийат:
$
Дцзялиш едилмиш дебитор борълары галыьы 73,000
Чыхылсын: дебитор борълары цзря хцсуси олараг йарадылмыш ещтийат (3,000)
Гиймятляндирилмиш ещтийатын щесабланылмалы олдуьу сатышла баьлы 70,000
дебитор борълары
Тяляб олунан цмуми гиймятляндирилмиш ещтийат 4,200

(6% х 70,000)
Дюврцн яввялиня олан цмуми ещтийат (4,000)
Тяляб олунан артым 200
12. Щесаблара дцзялишляр

1 Д ИЪАРЯ ЩАГЛАРЫ ЦЗРЯ ДЕБИТОР БОРЪЛАРЫ
$ $
Дюврцн яввялиня галыг 21,200 Дюврцн яввялиня галыг 28,700
Дюврцн сонуна галыг 31,200 Алынмыш пул вясаитляри 481,200
20Х2 эялир 475,900 Дюврцн сонуна галыг 18,400
528,300 528,300
2 Ъ $
Алынма тарихи
1 октйабр 20Х1 ($7,500 х 1/3) 2,500
30 декабр 20Х1 7,500
4 апрел 20Х2 9,000
1 ийул 20Х2 9,000
1 октйабр 20Х2 (9,000 х 2/3) 6,000 Кредит щесабланмыш 3,000
Мянфяят вя зяряр щаггында 34,000
щесабата кредит
146
ЪАВАБЛАР
3 Б $
феврал – март 20Х2 (22,500 х 2/3) 15,000
апрел – ийун 22,500
ийул- сентйабр 22,500
oктйабр – декабр 30,000
йанвар 20Х3 (30,000 х 1/3) 10,000
Ил цзря иъаря щаглары 100,000
Щесабланмыш хяръ (ющдялик) 30,000 х 1/3 = 10,000
4 Д $
Едилмиш юдянишляр 34,600
Цстяэял: дюврцн яввялиня галыг 8,200
Чыхылсын: дюврцн яввялиня щесабланмыш хяръ (3,600)
Чыхылсын: дюврцн сонуна галыг (9,300)
Цстяэял: дюврцн сонуна щесабланмыш хяръ 3,200
33,100
5 Д $
Дюврцн сонуна тяляб олунан гиймятляндирилмиш
ещтийат (400,000 – 38,000) х 10% 36,200
Дюврцн яввялиня гиймятляндирилмиш ещтийат 50,000
Гиймятляндирилмиш ещтийатда азалма (13,800)
Силинмиш бярпа олунмайан борълар 38,000
Мянфяят вя зяряр щаггында щесабатда хяръ 24,200
6 А $
Гиймятляндирилмиш ещтийатда азалма (2,000)
12,600
7 Б $
Мянфяят вя зяряр щаггында щесабат
декабр – ийун 8,400 х 7/12 4,900
ийул – нойабр 12,000 х 5/12 5,000
9,900
Диэяр кредитор борълары 12,000 x 1/12 = 1,000 (декабр айы цчцн габагъадан
юдянилмиш иъарə щаггы )
8 Д $
Гиймятляндирилмиш ещтийатда артым
((868,500 – 28,500) х 5% – 38,000) 4,000
32,500
9 Ъ $146,000 + ($218,000 – $83,000) = $281,000
10 Ъ $
август – сентйабр 60,000 х 2/12 10,000
октйабр – ийул 72,000 х 10/12 60,000
70,000
147
ЪАВАБЛАР
13. Щазырлыг суалы: Шимитар
Мяслящят. Вахтынызын галмадыьыны щисс етдикдя, бцтцн щесаблары баьламаьа чалышмагла

юз вахтынызы алмайын. Бу суалда дюврцн яввялиня вя дюврцн сонуна олан галыглар цчцн
щеч бир бал верилмир. Бу суалда бал верилян йеэаня щисся йалныз дебитор борълары цзря
нязарят щесабынын дюврцн сонуна олан кредит галыьынын тапылмасыдыр.
Нязарят щесаблары иля баьлы олан суалларда йазылышларын дцзэцн тяряфдя олдуьуна ямин
олмаьа чалышын.
$ $
20Х7 20Х7
1 sентyabr Дюврцн яввялиня галыг 188,360 1 sентyabr Дюврцн яввялиня галыг 2,140
30 sентyabr Сатыш (Щ1) 102,620 30 sентyabr Сатылмыш малларын эери 9,160
гайтарылмасы
Сатылмыш малларын эери 300 Пул вясаити дахилолмалары 91,270
гайтарылмасы цзря
мцштяриляря эери юдямяляр
Хырда наьд пул 20 Пул вясаити ендиримляри 1,430
кассасындан эери юдямяляр
Дюврцн сонуна галыг (Щ2) 3,320 Силинмиш бярпа олунмайан 460
борълар
294,620 294,620
1 oктyabr Дюврцн яввялиня галыг 189,180 1 oктyabr Дюврцн яввялиня галыг 3,320
КРЕДИТОР БОРЪЛАРЫ ЦЗРЯ НЯЗАРЯТ ЩЕСАБЫ

$ $
20Х7 20Х7
1 sентyabr Дюврцн яввялиня галыг 120 1 sентyabr Дюврцн 89,410
яввялиня галыг
30 sентyabr Сатылмыш малларын эери 4,280 30 sентyabr Алыш (Щ3) 67,060
гайтарылмасы Дюврцн сонуна галыг 90
Тяъщизатчылара юдямяляр 71,840
Пул вясаити ендиримляри 880
156,560 156,560
1 oктyabr Дюврцн яввялиня галыг 90 1 oктyabr Дюврцн яввялиня галыг 78,460
1 Дебитор борълар
$
Кредитля сатыш 101,260
Сящв (ъ) 1,360
102,620
148
ЪАВАБЛАР
2 Дебитор боръларı цзря нязарят щесабында дюврцн сонуна галыг

$
Дебитор борълары щесабында галыг (суалда верилдийи кими) 2,680
Сящв (а) 680
Сящв (ч) (40)
3,320
3 Алыш
$
Кредитля алыш 68,420
Сящв (ъ) (1,360)
67,060
14. Нязарят щесаблары

1 Ъ Кредитля сатыш = $80,000 – $10,000 + $9,000 = $79,000.
2 Б А, Ъ вя Д тяъщизатчынын цзляшдирмя щесабатындакы мябляьи $150 чox
эюстяряъякдир.
3 Ъ Дебeтлярин ъями $32,750 + $125,000 + $1,300 = $159,050.
Кредитлярин ъями $1,275 + $122,500 + $550 = $124,325.
Бу сябябдян, халис баланс = $34,725 дебeт.
4 А Б вя Ъ кредит тяряфи $50 йцксяк тягдим едяъякдир. Д щеч бир тясиря малик
дейилдир.
5 А $8,500 – (2 ´ $400) = $7,700.
6 А Сатыш вя мцштяриляря эери юдямяляр дебeт тяряфиндя йазылыр, дебитор борълары
цзря гиймятляндирилмиш ещтийатда дяйишикликляр нязарят щесабында якс
олунмур.
7 Б ДЕБИТОР БОРЪЛАРЫ ЦЗРЯ НЯЗАРЯТ ЩЕСАБЫ
$ $
Дюврцн яввялиня галыг 180,000 Кредит мцштяриляриндян 228,000
дахилолмалар
Кредитля сатыш 190,000 Силинмиш бярпа олунмайан 1,500
борълар
Мцşтяриляря эери 3,300 Сатылмыш малларын эери 8,000
юдямяляр гайтарылмасы
Верилмиш ендиримляр 4,200
Контра йазылıшлар 2,400
373,300 373,300
8 Ъ ДЕБИТОР БОРЪЛАРЫ ЦЗРЯ НЯЗАРЯТ ЩЕСАБЫ
$ $
Дюврцн яввялиня галыг 284,680 Дахил олмуш пул вясаитляри 179,790
Кредитля сатыш 189,120 Верилмиш ендиримляр 3,660

борълар
Сатылмыш малларын эери 4,920
гайтарылмасы
473,800 473,800
149
ЪАВАБЛАР
9 Ъ ДЕБИТОР БОРЪЛАРЫ ЦЗРЯ НЯЗАРЯТ ЩЕСАБЫ

$ $
Дюврцн яввялиня галыг 308,600 Дахил олмуш пул вясаитляри 147,200
Щесабланмыш фаизляр 2,400 Контра йазылышлар 4,600
борълар
465,200 465,200
10 А ДЕБИТОР БОРЪЛАРЫ ЦЗРЯ НЯЗАРЯТ ЩЕСАБЫ
$ $
Дюврцн яввялиня галыг 614,000 Мцşтярилярдян мядахил 311,000
Эеъикдирилмиш щесаблар 1,600 Силинмиш бярпа олунмайан 32,000
цзря фаизляр борълар
Контра йазылышлар 8,650
916,600 916,600
15 Щазырлыг суалы: Кейн

Ясас мяслящятляр. Бу, кифайят гядяр мцряккяб суалдыр. Щямчинин, бу суал имтащана дахил
едиля биляъяк суалларын бир чохундан даща щягигятя уйьундур, чцнки бурада сящвлярин
мцяййянляшдирилмяси вя ейни заманда, мцвафиг дцзялишлярин едилмяси тяляб олунур.
Сящвлярин бязиляри ачыг эюрöнöр, мясялян, бирбаша дебeтлярин касса китабында диггятдян
yayınaraq гейд олунмамасы, лакин диэярляри ися йалныз суалын шяртляриня диггятля
бахдыгда нязяря чарпа биляр: мисал цчцн, сиз овердрафтын дебeт галыьы кими эюстярилдийиня
диггят йетирдинизми? Щямчинин, 1-ъи декабр кредитляринин ъямлянмясинин сящв
щесабландыьыны эюрдцнцзмц? Ялавя олараг, 7655 №-ли чекин йазылмасында рягямлярин
йерляринин дяйишик дцшмяси сящвини эюрдцнцзмц?
КАССА КИТАБЫНЫН ИЪМАЛЫ (дцзялиш едилмиш)

$ $ $ Гейд
Yанвар – нойабр дахилолмалары 39,500.54 7,000.12 Овердрафт (и)
30/11 тарихиндя галыг 2,499.92 35,000.34 йанвар – нойабр
Юдянишляри (ии)
42,000.46 42,000.46
Dекабр дахилолмалары 178.19 2,499.92 Илкин баланс - 1/12
тарихиндя
121.27
14.92 Чекляр
16.88 37.14 7654
331.26 129.79 7655 (иии), (ив)
5,000.00 7656
Dекабр дахилолмасы 3,100.00 123.45 7657
171.23 678.90 7658
1,198.17 1.47 7659
4,469.40 19.84 7660
Dекабр дахилолмасы 117.98 10.66 7661
80.00 Банк хяръляри
Баланс 3,712.53 50.00 Бирбаша дебeтляр
8,631.17 8,631.17
150
ЪАВАБЛАР
(а) Стажор овердрафты касса китабынын йанлыш щиссясиня гейд етмишдиr.

(б) Ендиримляр касса китабына дахил едилмяли дейил.
(ъ) Дахилолмалар касса китабынын илкин вариантында $329.26 мябляьи эюстярилмякля, дцзэцн
топланмайыб.
(ч) Чекин касса китабына гейд едилмяси заманы рягямлярин йерляринин дяйишмяси сящвиня йол
верилмишдир.
БАНК ЧЫХАРЫШЛАРЫ ИЛЯ ЦЗЛЯШДИРИЛМЯ - 31 ДЕКАБР
$ $
Банк щесабындан чыхарыша ясасян галыг (овердрафт) 3,472.34
Тягдим олунмамыш чекляр 7660 19.84
7657 123.45
143.29
3,615.63
Касса китабына ясасян галыг 3,712.53
Йердя галан фярг 96.90
151

ЪАВАБЛАР
16. Щазырлыг суалы: Ъоръ
Ясас мяслящятляр. Банк чыхарышы иля цзляшдирилмяни нязярдян кечирин. Бурада бир чохлары
имтащан заманы сящв бурахырлар. Касса китабына щансы дяйишикликлярин едилмяли олдуьуну
баша дцшмялисиниз.
(а) Касса китабы

$
(3) Банк хяръляри (320)
(4) Qeydə alınmış чекдя сящв (1,000)
(5) Гцввядян дцшмцш чек (980)
(6) Юдяниш чекинин сящв щесаба йазылмасы (4,800)
(7) Сящв топлама (1,000)
(8) Фаиз эялиринин сящв щесаба йазылмасы 320
31 март 20Х9-ъу ил тарихиня дцзялиш едилмиш касса китабы галыьы (11,890)
(б) Банк чыхарышлары иля цзляшдирилмя
$
Касса китабына ясасян галыг ((а) бяндиндян) (11,890)
Цстяэял: (1) тягдим олунмамыш чек 1,000
(5) гцввядян дцшмцш чек 980
Чыхылсын: щесаба ялавя едилмямиш чек (2,890)
Банк щесабындан чыхарыша ясасян галыг (12,800)
(ъ) Мянфяят цзря дцзялишляр
$
Илкин мянфяят мябляьи 81,208
(3) Банк хяръляри (320)
(4) Ялавя амортизасийа [(12,900 – 2,900), 10%] (1,000)
(5) Цмидсиз боръ (980)
(6) Машын тямири (2,400)
(6) Амортизасийа цзря дцзялиш (600)
(7) Алыш (1,000)
(8) Дахил олмуш фаиз эялири 320
(9) Ев тямири 870
Дцзялиш едилмиш мянфяят мябляьи 76,098
17. Банк чыхарышлары иля цзляшдирилмя

1 Б $(565)о/д (overdaft) – $92 гцввядян дцшмцш чек = $(657) о/д
2 Д $
Илкин баланс 5,675 о/д
Чыхылсын: бирбаша дебeт (125)
Цстяэял: гцввядян дцшмцш чек (450 х 2) 900
6,450 о/д
153
ЪАВАБЛАР
3 А $
Дюврцн яввялиня банк галыьы 2,500
Юдяниш ($1,000 – $200) ´ 90% (720)
Дахилолма ($200 – $10) 190
Сон банк галыьы 1,970
4 Б $
Банк щесабындан чыхарыша ясасян щесабда галыг (800)
Тягдим олунмамыш чек (80)
Гцввядян дцшмцш чек (йалныз касса китабына тясир едир) –
(880)
5 Б $
Касса китабында гейд олунан илкин мябляь 2,490
Дцзялишляр – банк хяръляри (50)
Дцзялишляр – гцввядян дцшмцш чекляр (140)
2,300
6 Д $
Банк чыхарышы (36,840)
Вахтындан сонра кредит едилмиш чекляр 51,240
Юдянилмямиш (тягдим олунмамыш) чекляр (43,620)
Касса китабына ясасян баланс (о/д) (29,220)
7 А Гцввядян дцшмцш чекляр вя банк хяръляри касса китабында
гейд едилмялидир.
8 Б Банк хяръляри, бирбаша дебeтляр вя гцввядян дцшмцш чекляр
касса китабына гейд едилмялидир.
9 Б $
Овердрафт (3,860)
Юдянилмиш (тягдим олунмамыш) чекляр (9,160)
(13,020)
Депозитляр 16,690
10 А Касса китабына дахил едилмямиш банк хяръляри дахил едиля
биляр вя касса китабында гейд олунан галыьа дцзялиш едиля биляр.
18. Щазырлыг суалы: Чоктав
Ясас мяслящятляр. Илк нювбядя нязяря алмаг лазымдыр ки, щеч дя бцтцн сящвляр кюмякчи
щесабда йазылышларын едилмясини тяляб етмир. Бу суал, садяъя олараг, стандарт мцщасибат
учоту суалларыдыр. Щесабламаларынызы анлашыглы шякилдя апарын.
154
ЪАВАБЛАР
Журнал йазылышлары
$ $
(а) Амортизасийа хяръляри – автомобил (Щ) 8,000
Йыьылмыш амортизасийа – автомобил 8,000
Амортизасийанын азалан галыг методу иля щесабланмасындан дцз хятт методу иля
щесабланмасына кечид
(б) Хырда наьд пул вясаитляри 1,200
Иъаря щаггы цзря дебитор борълары 1,200
Иъаря щаггы цзря дебитор борълары гейдиййат заманы диггятдян йайынмышдыр
(ъ) Бярпа олунмайан боръларла баьлы хяръляр 8,400
Дебитор борълары щесабы 8,400
Бярпа олунмайан борълар силинмишдир
(ч) Кюмякчи щесаб 3,400
Автомобил цзря тямир ишляри 3,400
Дюврцн яввялиня кечирилмяли олан галыьын диггятдян йайынмасы иля баьлы сящвин дцзялдилмяси
$ $
(д) Верилмиш ендиримляр 380
Кюмякчи щесаб 90
Мцщасибат китабларында диггятдян йайынан ендиримлярин гейдиййаты
Мянфяят цзря дцзялишляр щаггында щесабат
$
Илкин мянфяят 86,400
Ялавя амортизасийа (8,000)
Иъаря эялири 1,200
Силинмиш бярпа олунмайан борълар (8,400)
Автомобил цзря тямир ишляри 3,400
Верилмиш ендиримляр (380)
Дцзялиш едилмиш мянфяят 74,510
Тялимчинин мяслящяти. Кюмякчи щесабын неъя силиндийинин эюстярилмяси суалын бир щиссяси
дейилди, лакин кюмякчи щесабларла баьлы журнал йазылышларынын доьру олдуьунун
йохланылмасы чох файдалыдыр.
КЮМЯКЧИ ЩЕСАБ
$ $
Автомобил цзря тямир ишляри 3,400 Илкин галыг 3,310
Ендиримляр 90
3,400 3,400
Щесаблама
Амортизасийа цзря дцзялишляр
$
Азалан галыг (88 х 25%) 22,000
Дцз хятт (120 х 25%) 30,000
Ялавя амортизасийа 8,000
155
ЪАВАБЛАР
19. Журнал йазылышлары вя кюмякчи щесаблар - 1

1 Б Ялдя едилмиш ендиримляр, ялдя едилмиш ендиримляр щесабына кредит едилмяли иди.
Беляликля, бурада нятиъя ики дяфя артырылмышдыр.
2 Д 5-ъи сящв йохлама балансында натаразлыьа сябяб олмайаъагдыр.
3 А КЮМЯКЧИ ЩЕСАБ
$ $
Сящмдар капиталы 3,000 Илкин галыг 3,460
Автомобилляр 9,000 Аваданлыглар (активляр) (2,800 х 2) 5,600
Хырда наьд пул вясаитляри (ЙБ) 500
Сон галыг 2,440
12,000 12,000
4 Б Бу, кюмякчи щесабда дебeт йазылышынын едилмясиня сябяб олаъаг вя беляликля,
галыг азалаъагдыр.
А варианты кюмякчи щесаба кредит гейдинин едилмяси иля нятиъяляняъякдир. Ъ вя
Д вариантлары ися цмумиййятля кюмякчи щесаба тясир етмирляр.
5 Б Дцзялишляри там шякилдя гейд етмякля башлайын:
$ $
Верилмиш ендиримляр 3,840 2,960
Ялдя едилмиш ендиримляр 3,840 2,960
6 Д А варианты кюмякчи щесабы ялавя кредит етмяк демякдир.
Б вя Ъ вариантлары кюмякчи щесаба тясир етмирляр.
7 Б Касса китабы 3, 5: банк чыхарышлары иля цзляшдирилмя 1, 2, 4
8 Б (1) Бу йазылыш дцзэцн олараг дебeт едилмишдир, лакин йанлыш щесаба
едилмишдир – йохлама балансына тясир етмир
(4) Икили йазылыш едилмишдир, лакин там якс истигамятдя апарылмышдыр –
йохлама балансына тясир етмир
9 Ъ 1-ъи вя 2-ъи журнал йазылышлары сторно едилмялидир.
20. Журнал йазылышлары вя кюмякчи щесаблар - 2
1 Б Бу, узунмцддятли активляри сатышын майа дяйяриня дебeт етмякдир.

2 Б $9,000 мябляьи кредитор боръудур (МЗЩЩ), лакин йалныз $6,000 мябляьи
юдянилмишдир (апрел вя ийул).
3 А КЮМЯКЧИ ЩЕСАБ
$ $
Дюврцн яввялиня галыг 210 Газ истисмар хяръляри цзря 180
щесаб-фактура (420 – 240)
Фаиз хяръляри 70 Ендирим (2 х 500) 100
280 280
4 Ъ Ямялиййат сящв щесаб категорийасына дейил, йанлыш щесаба йазылмышдыр.
5 Б Бу, илкин йазылышла баьлы сящвдир.
156
ЪАВАБЛАР
6 А $'000
Ил цзря мянфяят 1,175
Цстяэял амортизасийа 100
1,275
Цстяэял: сящм емиссийасы 1,000
Чыхылсын: боръ ющдяликляринин юдянилмяси (750)
Чыхылсын: узунмцддятли активлярин алышы (200)
1,325
Чыхылсын: Дювриййя капиталынын артымы (575)
Банк щесабындакы галыгда артым 750
7 Ъ $
1 апрел 20Х7-ъи ил тарихиндя капитал 6,500
Цстяэял: мянфяят (пул чыхармаларындан сонра) 32,500
Чыхылсын: ЯДВ маддяси (70)
31 март 20Х8-ъи ил тарихиндя капитал 38,930
8 Ъ 1-ъи вя 5-ъи ямялиййатларын щяр икиси дебeт олунмалыдыр.
9 Ъ Бу, банка даща аз пул вясаитинин эялмяси демякдир.
10 Ъ Илкин дяйяр, чыхылсын 4 айлыг амортизасийа = 25,500 – 2,125 = $23,375
21. Щазырлыг суалы: Алтес

Мяслящят. Бунлар цч хырда натамам йазыnын щесабланмасындан ибарятдир. Онлары
диггятля охуйун вя юз щесабламаларынызы чох айдын шякилдя тяртиб един.
(а) Халис активлярдя артым = yатырылмыш капитал + мянфяят – дювриййядян чыхарылмыш вясаитляр
184,000 – 128,000 = 50,000 + mənfəət – 48,000
Мянфяят = 56,000 – 50,000 + 48,000
= $54,000
(б) АЛЫШ ЦЗРЯ НЯЗАРЯТ ЩЕСАБЫ
$ $
Тяъщизатчылара юдянишляр 888,400 Дюврцн яввялиня галыг 130,400
Ялдя олунмуш ендиримляр 11,200 Шяхси истифадя мягсядляри иля 1,000
мал-материал ещтийатларындан
эютцрцлмцш маллар
Дюврцн сонуна галыг 171,250 Тяъщизатчылар тяряфиндян эери 2,400
гайтарылан пул вясаитляри
Алыш (баланслашдырыъы рягям) 937,050
1,070,850 1,070,850
(ъ) Сатышын майа дяйяри
$
Мал-материал ещтийаты щесабында дюврцн яввялиня галыг 243,000
Алыш 595,400
Чыхылсын: Алынмыш маллар цзря эери гайтарылмалар (41,200)
797,200
Чыхылсын: дюврцн сонуна галыг (261,700)
535,500
Саtış = 535,500 ´ 3/2 = $803,250
157
ЪАВАБЛАР
22. Натамам йазылар

1 Б Дюврцн сонуна капитал – дюврцн яввялиня капитал = халис активлярин дяйяриндя
артым (А). Бу о демякдир ки, Б сeчими ашаьыдакы иля ейни мянаны дашыйыр:
М = А + Ч – Йk
М – Мянфяят
А – Халис активлярдя артым
Ч – Пул чыхармалары
Йk – Йатырылмыш капитал
Бу, бизнес бярабярлийинин дцзэцн формасыдыр.
2 Д А= М + Йк – Ч
= $(72,500 + 8,000 – 2,200)
= $78,300
Бу сябябдян, дюврцн сонуна халис активляр = $(101,700 + 78,300) = $180,000.
3 Б А = М + Йк – Ч
= $(35,400 – 6,000 + 10,200)
= $39,600
Бу сябябдян, дюврцн яввялиня капитал = дюврцн яввялиня халис активляр =
$(95,100 – 39,600) = $55,500.
4 Б $
Дюврцн яввялиня мал-материал ещтийаты 386,200
Алыш 989,000
Дюврцн сонуна мал-материал ещтийаты (422,700)
Сатышын майа дяйяри 952,500
952,500 ´ 100/60 = 1,587,500
5 А Дюврцн сонуна халис активлярин дяйяри, цстяэял дювриййядян чыхарылмыш
вясаитляр чыхылсын йатырылмыш капитал, чыхылсын дюврцн яввялиня халис активлярин
дяйяри
6 Б Сатыш гиймятинин бу дцзялишя аидиййаты йохдур.
7 Б Сатышын майа дяйяри = $114,000
Бу сябябдян, сатыш = $114,000 ´ 100/60 = $190,000
Оьурланмыш мябляь = $190,000 – 181 600 = $8,400
8 Ъ ЪЯМИ ДЕБИТОР БОРЪЛАРЫ ЩЕСАБЫ
$ $
Дюврцн яввялиня галыг 130,000 Ялдя олунмуш пул вясаити 686,400
Сатыш (баланслашдырыъы рягям) 744,960 Верилмиш ендиримляр 1,400
Бярпа олунмайан борълар 4,160
Контра 2,000
874,960 874,960
9 Д ЪЯМИ КРЕДИТОР БОРЪЛАРЫ ЩЕСАБЫ
$ $
Юдянилмиш пул вясаитляри 302,800 Дюврцн яввялиня галыг 60,000
Ялдя олунмуш ендиримляр 2,960 Алыш (баланслашдырыъы 331,760
рягям)
Контра 2,000
391,760 391,760
158
ЪАВАБЛАР
10 Ъ Сатышын майа дяйяри = $281,250 ´ 2/3 = $187,500

Мящв edilmiş мал-материал ещтийаты = $228,200 – 187,500 = $40,700
23. Щазырлыг суалы: ПДГ & Ко

Мянфяятин бюлцшдцрцлмяси:
Бюлцшдцрцлмя щесабы
$ $
Бюлцшдцрцлмядян яввял мянфяят 72,000
Ямяк щаггы: 12,960
Капитал цзря фаиз эялири: П 2,880 Пул чыхармалары цзря фаиз хяръляри: П 360
Д 4,800 Д 480
Г 7,200 Г 360
Мянфяят: П 10,080
Д 15,120
Г 20,160
73,200 73,200
Ъари щесаб
П Д Г П Д Г
$ $ $ $ $ $
Пул чыхармалары 7,200 9,600 7,200
Ямяк щаггы 12,960
Pul чıxarmaları Капитал цзря 2,880 4,800 7,200
цзря фаизляр 360 480 360 фаиз эялири
Мянфяят 10,080 15,120 20,160
Dюврцн сонуна галыг 18,360 9,840 19,800
25,920 19,920 27,360 25,920 19,920 27,360
24. Щазырлыг суалы: Леон вя Марк

Ясас мяслящятляр. Нязяря алын ки, Марк мцяссисяйя илин йарысындан сонра ортаг олараг
гошулур. Бу сябябдян, мянфяят Леон цчцн фярди сащибкар оларкян вя сонрадан ортаглыг
бахымындан бюлцшдцрцлмялидир.
Мянфяятин бюлцшдцрцлмяси
(а) 30 ийун 20Х5-ъи ил тарихиня гядяр алты ай
$
Щесабланылмыш мянфяят (1/3 х (250,000 + 20,000) – 20,000) 70,000
Щамысы Леонун мянфяят пайына дцшцр
(б) 31 декабр 20Х5-ъи ил тарихиня гядяр алты ай

$ $
Щесабланылмыш мянфяят (2/3 х (250,000 + 20,000) 180,000
Капитал цзря фаиз эялири – Леон (5% х 400,000 х 1/2) 10,000
– Марк (5% х 200,000 х 1/2) 5,000
(15,000)
Ямяк щаггы – Марк (20,000 х 1/2) (10,000)
155,000
Мянфяят балансы – Леон (60%) 93,000
– Марк (40%) 62,000
155,000
159
ЪАВАБЛАР
(ъ)
Ъари щесаблар
25. Ортаглыглар
1 Ъ Дцзялиш едилмиш щесаб ашаьыдакы кими олур:
ЪАРИ ЩЕСАБ
$
270
2,800
1,500
8,700
13,270
2 А Шяхси йанаъаг хяръляри няглиййат хяръляри щесабына дебeт едилмишдир. Бу,

йанлышдыр вя сторно едилмялидир (няглиййат хяръляри щесабы кредит едилмялидир).
Бу хяръляр ортагларын шяхси хяръляри олдуьундан, онларын дювриййядян чыхардыьы
пул вясаитляри (пул чыхармалары) щесабына дебeт едилмялидир.
3 Б Капитал цзря ортагларын фаиз эялирляри мянфяятин бюлцшдцрцлмясидир (дебeт –
мянфяятин бюлцшдцрцлмяси щесабы). Ортаглар мцяссисяйя йатырдыглары
инвестисийалара эюря пул вясаити газандыгларындан, онларын ъари щесаблары кредит
едилмялидир. (Д варианты нязяри ъящятдян мцмкцндцр, лакин бир чох мцяссисяляр
ъари щесабларындан айрыъа капитал щесаблары сахлайырлар).
4 Ъ Ортаглыглар барядя щеч бир БМЩС йохдур вя bu барядя Бирляшмиш
Краллыьын актлары йалныз Бирляшмиш Краллыьа тятбиг олунур. Бу сябябдян дя,
бейнялхалг практикайа ясасян, ортаглыгларын мянфяяти ортаглар арасында
разылашдырылмалыдыр.
5 Д Ортаглар тяряфиндян юдянилмяли олан фаиз хяръляри бюлцшдцрцлмяли олан
мянфяятин мябляьини артырыр (кредит – бюлцшдцрцлмя щесабы). Бу, ортаглар
тяряфиндян чякилмялидир (дебeт – ортагларын ъари щесаблары).
160
ЪАВАБЛАР
6 А Щяр бир ортаьын газандыьы мянфяят пайы ашаьыда эюстярилмишдир.
7 А
8 Ъ Гудвил = aлыш гиймяти – халис активлярин ядалятли дяйяри

= $850,000 – $750,000
= $100,000
9 Б
10 Б
Щяр бир йарым ил цзря мянфяят

= 220
11 Б
161
ЪАВАБЛАР
12 Б Йанлышдыр. Гудвил – алыш гиймяти иля халис активлярин ядалятли дяйяри арасындакы
фяргя бярабярдир.
13 А
26. Щазырлыг суалы: бонус емиссийасы
* вя йа бюлцшдцрцлмямиш мянфяят
Дцзялишляр едилдикдян сонра Малиййя Вязиййяти Щаггында Щесабат (Баланс)
mənfəət
27. Щазырлыг суалы: щагларын емиссийасы
162
ЪАВАБЛАР
Дцзялиш едилмиш mалиййя vязиййяти hаггында hесабат (Баланс)
28. Щазырлыг суалы: Шусвап

Мцщцм мяслящятляр. Бу суал еля дя чятин суал дейил, садяъя олараг, мцтяшяккил
йанашманы тяляб едир. Дцзялишлярин яксяриййятини суалын шяртляриня истинадян етмяк олур.
Сиз, торпаг, тикили вя аваданлыглар вя бюлцшдцрцлмямиш мянфяят, вя с. маддяляр цчцн
щесабламаларынызы чох сялигяли шякилдя щазырлайын ки, онлар сизин ъавабынызын бир щиссяси
кими тягдим едиля билсин.
Шусвап – 31 декабр 20Х4-ъц ил тарихиня mалиййя vязиййяти hаггында hесабат
1 Ъищаз вя аваданлыглар
163
ЪАВАБЛАР
Илкин дяйяря дцзялиш 21,000 – 1,400 = 19,600

Йыьылмыш амортизасийайа дцзялиш (9,000 – 700 – (1,400 ´ 25%)) = 7,950
2 Бюлцшдцрцлмямиш мянфяят
3 Кюмякчи щесаб
29. Ширкятлярин малиййя щесабатлары - Ы
2 А Щагларын емиссийасы наьд пул вясаитлярини артырыр вя бу сябябдян активляр артыр.

Бюлцшдцрцлмямиш мянфяят дяйишмяз галыр вя емиссийа эялири щесабы артыр.
3 Д Нязарят етмяйян иштирак пайлары ъари ющдялик дейил.
4 Б Сящм капиталы сящмлярин номинал дяйяри иля кредит олунур – онун галыьы ися
емиссийа эялири щесабына кючцрцлцр.
5 Б Дашынмаз ямлакын хариъ олунмасы цзря ялдя олунан мянфяят, мянфяят
щаггында ятрафлы (мянфяят вя зяряр щаггында) щесабата дахил олунур.
Щесабат тарихиндян сонра елан олунмуш дивидендляр щесабатларда гейд кими
ачыгланыр.
164
ЪАВАБЛАР
8 Ъ Учот сийасятиндя дяйишикликлярин вя йа кечмиш дюврлярин сящвляринин

дцзялдилмясинин дцзэцн учота алынмасыны цчцнъц ифадя дцзэцн шякилдя изащ
едир.
9 А Учот сийасятиндя дяйишикликляр ретроспектив гайдада дцзялишляр тяляб едир.
30. Ширкятлярин малиййя щесабатлары - ЫЫ

1 Ъ Йалныз 3-ъц ифадя доьрудур. Гейри-ади маддялярин щесабатларда тягдим
олунмасына артыг иъазя верилмир.
2 Ъ Бу маддялярин щамысы йа малиййя щесабатларынын юзцндя йа да щесабатларын
гейдляриндя ачыгланыр.
5 А Щесабат тарихиндян сонра баш вермиш дцзялиш тяляб едян щадисяляр, тяк
ачыгланмалы дейил, щям дя онлар цзря мцвафиг дцзялишляр щяйата кечирилмялидир.
6 А Инвестисийаларын сатышындан йаранан зяряр мянфяят щаггында ятрафлы щесабатда
таныныр.
7 Д Бу маддялярин щамысы ачыгланмалыдыр.
8 Б Бу, емиссийадан ялдя едилян мцкафатын емиссийа эялири щесабына
кючцрцлмясидир.
9 Ъ Бонус емиссийасы наьд пул вясаитини ъялд етмир, лакин емиссийа эялири щесабы
васитясиля малиййяляшдириля билир.
10 Д Бонус емиссийасындан щеч бир малиййя вясаитляри дахил олмур вя маддяляр
артыг гейри-ади маддяляр кими тясниф олунмур.
31. Щесабат дюврцндян сонра баш вермиш

щадисяляр
1 А Бу щадисялярин щамысы щесабат тарихиндя мювъуд олан шяртляр вя вязиййятляри
тястигляйир.
2 А 2-ъи вя 3-ъц маддяляр щесабат тарихиндя ширкятин вязиййятиня тясир эюстярмирляр.
3 Б Бу, щесабат тарихиндя дебитор боръларынын вя мал-материал ещтийатларынын
дяйярляндирилмясиня тясир едир.
165
ЪАВАБЛАР
4 А 1 Эяляъяк ямялиййат зярярляри цчцн гиймятляндирилмиш ющдялик

йарадылмамалыдыр.
2 Дцзялиш едилмяси тяляб олунан щадисяляря эюря малиййя щесабатларында
дцзялиш едилмялидир. Йалныз дцзялиш едилмяси тяляб олунмайан
щадисяляря эюря ачыгламалар едилмялидир
3 Шярти активляр ещтимал олундуглары щалда ачыгланмалыдырлар,
танынмамалыдырлар.
32. Щазырлыг суалы: Сиоукс

Мцщцм мяслящятляр. Бу, садя пул вясаитляринин щярякяти щаггында суалдыр. Илк юнъя
ямялиййат фяалиййяти цзря пул вясаитляринин щярякятинин тапылмасы цчцн долайы методун
форматы вя щесабламаларын щамысыны тякрарлайын. Бурада тяляб олунан йеэаня щесаблама
узунмцддятли активлярин дяйяринин тапылмасыдыр. Йенидян гиймятляндирмя цзря
щесабламалары апармаьы унутмайын.
Сиоукс
31 декабр 20Х4-ъц ил тарихиндя битян дювр цзря пул вясаитляринин щярякяти щаггында щесабат
(H)
УЗУНМЦДДЯТЛИ АКТИВЛЯР (ИЛКИН ДЯЙЯРИ ИЛЯ)
166
ЪАВАБЛАР
УЗУНМЦДДЯТЛИ АКТИВЛЯР – ЩЕСАБЛАНМЫШ АМОРТИЗАСИЙА
33. Пул вясаитляринин щярякяти щаггында

щесабат
1 Ъ Йалныз сящм емиссийасы цзря дахилолмалар вя ялдя олунмуш дивидендляр пул
вясаитляринин щяркятиня сябяб олур.
2 Д Узунмцддятли активлярин сатышындан ялдя олунан зяряр верэийя гядяр мянфяятя
ялавя олунмалыдыр.
4 Б Амортизасийа хяръляри пул вясаитляринин щярякятиня сябяб олмадыьы цчцн эери

ялавя олунмалыдыр вя узунмцддятли активлярин сатышындан дахилолмалар
инвестисийа фяалиййяти щиссясиндя якс олунмалыдыр.
5 Д 1 Офис аваданлыгларынын сатышындан дахилолмалар инвестисийа фяалиййяти

бюлцмцндя ачыгланыр
2 Ялдя олунмуш дивидендляр ямялиййат вя йа инвестисийа фяалиййяти
щиссясиндя ачыгланыр
3 Сящмлярин бонус емиссийасы пул вясаитляринин щярякятиня сябяб
олмур.
6 Ъ 1 Бирбаша вя долайы методлар щяр икiси дцзэцн ъавабын тапылмасыны
тямин едир
2 Щагларын емиссийасы пул вясаитляринин щярякятиня сябяб олур
3 Ямялиййат фяалиййятиндян йаранан халис пул вясаитлярини мцяййян
етмяк цчцн узунмцддятли активин сатышындан ялдя олунан мянфяят
халис мянфяятя дцзялиш едилир
7 Д Амортизасийа хяръляри вя кредитор боръларында артым ялавя олунмалыдырлар.
8 Б Ня елан олунмуш дивиденд, ня дя бонус емиссийасы пул вясаитляринин
щярякятиня сябяб олмур.
34 Qarışıq suallar toplusu - I

1 C
2 C
3 D
167
ЪАВАБЛАР
4 B
Kassa kitabında $ Bank hesabatına $
qalıq (8,970) əsasən qalıq (11,200)
Bank xərcləri (550) Səhv kredit yazılışı (425)
Təqdim olunmamış чeklər (3,275)
Əlavə olunmamış чeklər 5,380
(9,520) (9,520)
5 D
$
Maşının ilkin dəyəri 80,000
Quraşdırma 5,000
Təlim 2,000
Sınaq 1,000
88,000
6 C ELEKTRİK ENERJİSİ HESABI
$ $
Dюvrцn əvvəlinə qalıq 300
20X0:
1 avqust Banka юdənilib 600
1 noyabr Banka юdənilib 720
20X1:
1 fevral Banka юdənilib 900
30 iyun Banka юdənilib 840
30 iyun Dюvrцn sonuna
hesablama $840 х 2/3 560 Gəlir və xərc hesabı 3,320
3,620 3,620
7 A YANACAQ TƏCHİZATЧISI HESABI
$ $
Bank $600 x 12 7,200 28 fevral hesab-faktura 1,300
31 may hesab-faktura 1,400
31 avqust hesab-faktura 2,100
30 noyabr hesab-faktura 2,000
30 noyabr dюvrцn sonuna 600
qalıq
7,400 7,400
YANACAQ HESABI
$ $
28 fevral hesab-faktura 1,300
31 may hesab-faktura 1,400
31 avqust hesab-faktura 2,100
30 noyabr hesab-faktura 2,000 30 noyabr Mənfəət və 6,800
xərc hesabı
6,800 6,800
168
ЪАВАБЛАР
8 B
Xalis İlkin dəyər
İlkin dəyər balans və ya XBD-nin Miqdar Dəyər
dəyəri daha az olanı
$ $ $ $
Sadə 6 8 6 200 1,200
Super 9 8 8 250 2,000
Lцks 18 10 10 150 1,500
4,700
9 B
$
İlkin dəyər 10,000
20W7-ci il цzrə amortizasiya 2,500
7,500
20W8-ci il цzrə amortizasiya 1,875
5,625
20W9-cu il цzrə amortizasiya 1,406
4,219
20X0-cu il; Dəyişmə 5,000
Mənfəət (qazanc) 781
10 C
11 C
12 A
13 C
14 D
15 C
16 A
$ $
1 avqust 20X0-cu il tarixində XBD 200,000
Чıxılsın: amortizasiya (20,000)
qazanclar 25,000
zərər 5,000
Bu səbəbdən, XBD (30,000)
150,000
17 D Dцzgцndцr. Bu, чərчivə sənədinə əsasən, məqsəd deyildir. Bunu
mцəyyənləşdirmək цчцn əlavə məlumat tələb olunur.
A Bu, əsas məqsəddir.
B Yenə də əsas məqsədlərdən biridir.
C Qərar qəbul etmək цчцn bцtцn istifadəчi qruplara məlumat tələb olunur.
18 A Bu məlumat borc verənlər tərəfindən tələb olunur.
19 B
20 D Borc юhdəliyi uzunmцddətli юhdəlikdir.
A Bu, qanuni ehtiyatdır.
B Başqa adı mənfəət ehtiyatıdır.
C Bu, realizə edilməmiş ehtiyatdır.
21 D Dцzgцndцr, mцəssisə bunu adətən satışla bağlı və ya inzibati məsrəflərə
daxil edəcəkdir.
A Yanlışdır, satışla bağlı məsrəflər heч bir BMUS tərəfindən
mцəyyənləşdirilmir.
169
ЪАВАБЛАР
B Amortizasiya uyğun xərc başlığı altında veriləcəkdir (məsələn, ofis

avadanlığı цzrə amortizasiya inzibati məsrəflər altında təqdim olunur).
C Yanlışdır, xalis mənfəət faizlərdən sonra hesablanır.
35 Qarışıq suallar toplusu - II

1 A
2 B DEBET Torpaq, tikili və avadanlıq $38,000
KREDİT Avadanlıqların təmiri $38,000
DEBET Amortizasiya xərci $1,900
KREDİT Yığılmış amortizasiya $1,900
Mənfəət $38,000 – $1,900 = $36,100 məbləğində az gюstərilmişdir.
3 D
Kюməkчi hesab $
Dюvrцn əvvəlinə olan qalıq 16,500 kredit
İcazə verilən endirimlər (icazə verilən endirimlər 3,900 kredit
hesabını debet etmək)
Alınmış endirimlər (alınmış endirimlər hesabını (5,100) debet
kredit etmək)
Alınmış pul vəsaitlərinin kючцrцlməsi (kredit debitor
borcları özrə nəzərət hesabı) (9,900) debet
5,400 kredit
4 B Yalnız 1 və 3-cц səhvlərin dцzəlişi цчцn kюməkчi hesaba yazılış
edilməsi tələb olunur.
5 B $30,000 - $6,000 х 5 ay = $2,500
4 il 12 ay
6 C
7 C
$
116,400
1-ci kateqoriya: (400 х $3) – $200 1,000
2-ci kateqoriya: (200 х $35) – $300 – $1,200 5,500
122,900
8 D
9 C Bank hesabında overdraft qalığı vardır.
$
Overdraft (38,600)
Depozitlər 41,200
2,600
Təqdim olunmamış чeklər (3,300)
Overdraft (700)
10 A Digər iki maddə bank hesablarının цzləşdirilməsinin bir hissəsidir.
170
ЪАВАБЛАР
11 A Debitor borcları özrə nəzərət hesabı

$ $
Dюvrцn əvvəlinə 29,100 Kredit mцştərilərindən 381,600
olan qalıq pul vəsaitləri
Kompensasiyalar 2,100 Pul vəsaiti ilə satış 112,900
Satış (saldo) 525,300 Pul vəsaitindən 6,800
юdənilmiş xərclər
İcazə verilmiş endirimlər 9,400
Dюvrцn sonuna olan qalıq 38,600
556,500 556,500
12 D Satışın maya dəyəri: $17,000 + $91,000 – $24,000 = $84,000
Satış 100%
Satışın maya dəyəri 60%
Məcmu mənfəət 40%
Satış: $84,000 = $140,000
60%
13 A 5 ay х $24,000 = $10,000
12 ay
7 ay х $30,000 = $17,500
12 ay
Cəmi icarə haqqı: $10,000 + $17,500 = $27,500
14 B
$
Satış (100%) 64,800
Satışın maya dəyəri (70%) 45,360
Məcmu mənfəət (30%) 19,440
$
Dюvrцn əvvəlinə olan mal-material ehtiyatları 28,400
Alış 49,600
78,000
Hesablanmış dюvrцn sonuna olan (32,640)
mal-material ehtiyatı (saldo)
Satışın maya dəyəri 45,360
Hesablanmış dюvrцn sonuna olan mal-material ehtiyatı 32,640
Dюvrцn sonuna olan və yanğın nəticəsində məhv olmuş -
həqiqi mal-material ehtiyatı 32,640
15 D Tədqiqat məsrəfləri heч vaxt kapitallaşdırılmır
16 A
D E F Cəmi
$ $ $ $
Əmək haqları (qeydə baxın) – 30,000 24,000 54,000
1.7.20X0 tarixinə MBN 108,000 64,800 43,200 216,000
(240,000 – 24,000) 5:3:2
31.12.20X0 tarixinə MBN 126,000 42,000 42,000 210,000
(240,000 – 30,000) 3:1:1
234,000 136,800 109,200 480,000
171
ЪАВАБЛАР
Qeyd
F-in illik əmək haqqı $24,000 məbləğindədir (hər yarımil цчцn $12,000)
E-nin birinci altı ay цчцn əmək haqqı ½ х $24,000 və ikinci altı ay цчцn əmək
haqqı ½ х $36,000 məbləğindədir ($12,000 + $18,000)
17 C
$
1.1.20X0 tarixində səhm kapitalı 500,000
1.4.20X0 tarixində emissiya (nominal dəyəri 50 sent 100,000
məbləğində olan 200,000 səhm)
Bonus emissiyası (1.2m .. 4) 50 sentdən 150,000
31.12.20X0 tarixində səhm kapitalı 750,000

1.1.20X0 tarixində emissiya gəliri 300,000
1.4.20X0 tarixində (130 sent – 50 sent)-dən 200,000 səhm 160,000
Bonus emissiyası (yuxarıda gюstərildiyi kimi) (150,000)
310,000
18 B Kapitalda dəyişikliklər haqqında hesabat
19 B Avadanlıqların satışı цzrə qazanclar maliyyələşdirmə fəaliyyətinə daxildir.
20 B
36 Qarışıq suallar toplusu - III
1 D İCARƏ HAQQI GƏLİRİ HESABI

$ $
Dюvrцn əvvəlinə olan 16,900 Dюvrцn əvvəlinə olan 24,600
юdənilməli icarə haqları qabaqcadan юdənilmiş
icarə haqları
İcarə haqları цzrə 316,200 Alınmış pul vəsaitləri 318,600
gəlir (saldo)
Dюvrцn sonuna olan 28,400 Dюvrцn sonuna olan 18,300
qabaqcadan юdənilmiş юdənilməli olan
icarə haqları icarə haqları
361,500 361,500
2 A $
Satışın maya dəyəri
Alış 637,000
Чıxılsın: Dюvrцn sonuna olan mal-material ehtiyatları (45,000)
630,000
Satış 630,000 х 100/70 = $900,000
3 B $
Bank hesabatına əsasən overdraft 39,800
Чıxılsın: kredit edilmiş depozitlər (64,100)
Чıxılsın: təqdim olunmamış чeklər 44,200
Kassa kitabına əsasən overdraft 19,900
172
ЪАВАБЛАР
4 A Bunların hər цчц yanlışdır. 1-ci və 3-cцdə debet və kredit yazılışları storno
edilməli, 2-ci isə emissiya gəliri hesabında $60,000 kredit qalığı kimi
gюstərilməlidir.
5 A Mцhasibat siyasətinin dəyişdirilməsi retrospektiv qaydada uчota alınmalıdır.
Bunun gələcək dюvrlərə təsiri цzrə qiymətləndirmələr tələb olunmur.
6 B Yenidənqiymətləndirmə ehtiyatı – (1,000,000 – (800,000 –
(800,000 х 2% х 10)) = $360,000
Amortizasiya yazılışı – (1,000,000/40) = $25,000
7 A $
Mal-material ehtiyatlarının siyahıya alınması nəticəsində dəyər 836,200
Чıxılsın: alış (8,600)
Цstəgəl: satış (14,000 x 70/100) 9,800
Цstəgəl: geri qaytarılmış mallar 700
Mal-material ehtiyatları цzrə məbləğ 838,100
8 B P Q R
$ $ $
Yanvardan iyula qədər mənfəət payı (120,000) 80,000 40,000
İyuldan dekabra qədər mənfəət payı (120,000) 60,000 36,000 24,000
Zəmanət verilmiş məbləğ (1,000) 1,000
139,000 76,000 25,000
9 C Mцəssisədən daşınmalar satışla bağlı məsrəflərdir.
10 A Mənfəət və zərər haqqında hesabat = $60,000 x 12/18 = $40,000
Maliyyə vəziyyəti haqqında hesabat = $60,000 x 3/18 qabaqcadan юdəniş =
$10,000
11 C Dюvrцn əvvəlinə + Mənfəət + Təqdim - Pul = Dюvrцn
xalis aktivlər olunmuş чıxarmaları sonuna
kapital olan xalis
aktivlər
210,000 + Mənfəət + 100,000 - 48,000 = 400,000
Mənfəət = $138,000
12 C DEBİTOR BORCLARI NƏZARƏT HESABI
$ $
Dюvrцn əvvəlinə qalıq 318,650 Mцştərilərdən pul vəsaitləri 181,140
Kredit satışı 161,770 Təqdim edilən endirimlər 1,240
Vaxtı keчmiş hesablar 280 Silinmiş цmidsiz borclar 1,390
цzrə faizlər
Geri qaytarılan satış 3,990
Dюvrцn sonuna qalıq 292,940
480,700 480,700
173
ЪАВАБЛАР
13 B $
Tələb olunan qiymətləndirilmiş ehtiyat 5% x (864,000 – 13,000) 42,550
Mюvcud qiymətləndirilmiş ehtiyat (48,000)
Qiymətləndirilmiş ehtiyatda azalma (5,450)
Mənfəət və zərər haqqında hesabata yazılış 7,550
Satışla bağlı xalis debitor borcları = $864,000 – 13,000 – 42,550
= $808,450
14 D 1 və 4
15 C $
İlkin xalis mənfəət 83,600
Цstəgəl: alış qiyməti 18,000
Чıxılsın: əlavə amortizasiya (18,000 х 25%) (4,500)
Dцzəliş edilmiş mənfəət 97,100
16 B Ortaqlara tətbiq olunan faizlər mənfəət haqqında ətraflı hesabat (mənfəət və
zərər haqqında hesabat) maddəsi deyil, mənfəətin bюlцşdцrцlməsi цzrə
hesablamaların bir hissədir.
17 A Alınmış qudvil indi yenidənqiymətləndirmə цzrə nəzərdən keчirilməli olan
maliyyə vəziyyəti haqqında hesabatda saxlanılır.
18 B 2 və 4, hər ikisi hesabat dюvrцndə (maliyyə vəziyyəti haqqında hesabat tarixi)
aktivlərin qiymətləndirməsinə təsir edir.
19 A İqtisadi səmərələrin mцmkцn kючцrцlməsi (mцəssisə xaricinə axını)
aчıqlanmalıdır. Kючцrцlmə gцman edildikdə, qiymətləndirilmiş юhdəlik
yaradılmalıdır.
20 D Yenidənqiymətləndirmə ehtiyatı uzunmцddətli aktivin yenidən
qiymətləndirilməsi nəticəsində yaranır. Borc юhdəlikləri səhm kapitalına daxil
deyildir. Dцzəliş edilməli olan hadisələrə gюrə hesabatlarda dцzəliş edilməlidir,
bunun цчцn qeydlərdə aчıqlanma tələb olunmur.
37 Qarışıq suallar toplusu - IV

1 A
$
Xalis aktivlərdə artım 88,000
Təqdim olunmuş kapital (50,000)
Pul чıxarmaları (68,000 + 20,000) 88,000
İl цzrə mənfəət 126,000
2 A
$
Pul vəsaitlərini debet etmək 1,100,000
Səhm kapitalını kredit etmək 250,000
Emissiya gəliri hesabını kredit etmək 850,000
3 B
P Q R Cəmi
Цmidsiz borclar (15,000) (15,000) – (30,000)
30 dekabr tarixinə mənfəət (330,000/2) 82,500 82,500 – 165,000
30 iyun tarixinə mənfəət (330,000/2) 55,000 55,000 55,000 165,000
Cəmi 122,500 122,500 55,000 300,000
174
ЪАВАБЛАР
4 D
Səhm kapitalı Emissiya gəliri
$ $
1 iyul 20X4-cц il 500,000 400,000
1 yanvar 20X5-ci il – bonus emissiya 125,000 (125,000)
(250,000 x 50 sent)
1 aprel 20X5-ci il – hцquqların emissiyası 62,500 125,000
687,500 400,000
5 D 2 və 4. 1-ci jurnal yazılışında debet və kreditlər sцrцşdцrцlmцşdцr və 3-cц
jurnal yazılışında yanlış məbləğdən istifadə edilir.
6 B DEBİTOR BORCLARI ЦZRƏ NƏZARƏT HESABI
$ $
Dюvrцn əvvəlinə qalıq 138,400 Pul vəsaiti daxilolmaları 78,420
Kreditlə satış 80,660 Kreditor borcları цzrə kontra 1,000
Etibarsız hesab edilmiş чeklər 850 Təqdim olunmuş endirimlə 1,950
219,910 219,910
7 A KЮMƏKЧİ HESAB
$ $
Dюvrцn əvvəlinə qalıq 14,550 Pul vəsaiti hesabına 10,000
İcarə hesabına 4,550
8 D 2 və 4. Mal-material ehtiyatlarında azalma əlavə edilməli, kreditor borclarında
azalma чıxılmalıdır.
9 D
$
Dюvrцn əvvəlinə mal-material ehtiyatları 138,600
Alış 716,100
Dюvrцn sonuna mal-material ehtiyatları (149,100)
Satış = 705,600 x 100/70 = 1,008,000
10 C
Mənfəət və zərər Maliyyə vəziyyəti
$ $
Qabaqcadan юdənilmiş sığorta 8,200
20X5-ci ilin yanvar ayı – qabaqcadan юdəmə 38,000
20X5-ci ilin iyul - sentyabr (9,500) 9,500
ayları – qabaqcadan юdəmə
36,700 9,500
11 C Xırda nağd pul vəsaitləri kassasında юdənilən məsrəflərin dəqiq məbləği
intervallarla kompensasiya edilir.
12 D Beta şirkəti Alfaya (hələ ki, Alfa tərəfindən alınmamış) $500 məbləğində kredit
notası gюndərmişdir.
13 A Tədqiqat işləri цzrə məsrəflər heч vaxt kapitallaşdırılmır.
14 D Bu hadisələrdən heч birinə gюrə maliyyə hesabatlarında dцzəlişlərin edilməsi
tələb olunmur.
175
ЪАВАБЛАР
15 A ALINMIŞ İCARƏ HAQLARI

$ $
Dюvrцn əvvəlinə 3,800 Dюvrцn əvvəlinə keчirilmiş 2,400
keчirilmiş borclar qabaqcadan юdənişlər
Qabaqcadan юdənilmiş 3,000 Pul vəsaiti daxilolmaları 83,700
icarə haqları
Dюvrцn sonuna qalıq 84,000 Gecikdirilmiş юdənişlər 4,700
90,800 90,800
16 B
$
Debitor borcları цzrə qiymətləndirilmiş ehtiyatlar 24,000
((517,000 – 37,000) x 5%)
Əvvəlki qiymətləndirilmiş ehtiyatlar (39,000)
Azalma (15,000)
Silinmiş borclar 37,000
Mənfəət və zərər haqqında hesabata yazılış 22,000
17 D Yalnız 2 və 3. Mцvafiq qaimə xərcləri tamamlanmış mal-material ehtiyatlarına
daxil edilməlidir.
18 B Daxilolmalar investisiya fəaliyyətləri altında gюstərilməli və mənfəət əməliyyat
fəaliyyətləri altında чıxılmalıdır.
19 C Bunların hamısı kapitalda dəyişikliklər haqqında hesabatda gюstəriləcəkdir.
20 A
$
Bank hesabatına əsasən qalıq (38,600)
Bank xərcləri 200
Depozitlər 14,700
Чek юdənişləri (27,800)
Yanlış qeyd edilmiş чek юdənişi 8,400
Kassa kitabına əsasən, qalıq (43,100)
38 Qarışıq suallar toplusu - V

1 C
$
Dюvrцn əvvəlinə qalıq ((280,000 – 14,000) x 20%) 53,200
1 aprel - əlavə (48,000 x 20% x 9 ) 7,200
12
1 sentyabr - əlavə (36,000 x 20% x 4 ) 2,400
12 62,800
Satış (14,000 x 20% x ½) 1,400
64,200
2 D 1-ci maddə yanlışdır, belə ki, mal-material ehtiyatları ilkin dəyər və xalis realizə
dəyərinin daha az olanı ilə qiymətləndirilməlidir.
2, 3 və 4-cц maddələr doğrudurlar.
176
ЪАВАБЛАР
3 D İcarə haqları цzrə debitor borcu

$ $
31.1.X6 Mənfəət və zərər 27,500 1.2.X5 Dюvrцn əvvəlinə qalıq 4,000
haqqqında hesabat ( 2 x $6,000)
3
1.4.X5 Alınmış 6,000
1.7.X5 Alınmış 7,500
1.10.X5 Alınmış 7,500
31.1. X6 Dюvrцn sonuna 5,000 1.1.X6 Alınmış 7,500
qalıq ( 2 x $7,500)
3
32,500 32,500
4 D Debitor borcları цzrə nəzarət hesabı
$ $
Dюvrцn əvvəlinə 148,200 Mцştərilərdən alınan 819,300
olan debitor borcları pul vəsaitləri
Kredit satışları (saldo) 880,600 Təqdim edilən endirimlər 16,200
Mцştərilərdən geri 38,700
qaytarmalar
Dюvrцn sonuna olan 153,100
debitor borcları
1,028,800 1,028,800
5 D 1 və 4-cц maddələr dцzəliş edilməli hadisələrdir. 2-ci maddə dцzəliş edilməsi
tələb olunmayan maddədir, lakin əhəmiyyətli məbləğdə olduqda hesabatlara
qeyd vasitəsilə aчıqlana bilər. 3-cц maddə qeyd vasitəsilə aчıqlanan, dцzəliş
edilməsi tələb olunmayan hadisədir.
6 D
$
Alta şirkətinə əsasən, qalıq 3,980
Hələ alınmamış чek (270)
Geri qaytarılmış mallar (180)
Kontra yazılış (3,200)
Alta şirkətinə əsasən, yenidən nəzərdən keчirilmiş qalıq 330
Ordan şirkətinə əsasən, qalıq (230)
Yerdə qalan fərq 100
7 C Endirimlərə gюrə yazılışı storno etmək цчцn biz alınmış endirimlər hesabını
$13,000 məbləğində debit etməli və yazılışı dцzgцn olaraq qeyd etmək цчцn
təqdim olunan endirimlər hesabını $13,000 məbləğində debet etməliyik. $26,000
məbləğində kredit qeydi kюməkчi hesaba ediləcəkdir. Beləliklə, 2-ci jurnal
yazılışı doğrudur.
Avadanlıqlar – biz qurğu və avadanlıqlar hesabını $18,000 məbləğində debet,
kюməkчi hesabı isə $18,000 məbləğində kredit etməliyik. Beləliklə, 4-cц jurnal
yazılışı doğrudur.
8 B Avadanlıqlar цzrə reyestr ikili yazılış sisteminə daxil olmadığı цчцn maddə (1)
цzrə kюməkчi hesab tələb olunmur.
Maddə (2) цzrə əməliyyat tamamilə qeyd olunmamışdır.
Bu səbəbdən, yalnız maddə (3) və (4) цzrə kюməkчi hesaba yazılış edilməsi tələb
oluna bilər.
177
ЪАВАБЛАР
9 D
$
İlkin mənfəət 630,000
Maddə (1) – amortizasiyada artım (4,800 – 480) (4,320)
Maddə (2) – bank xərcləri (440)
Maddə (3) – MZHH-yə heч bir təsiri yoxdur –
Maddə (4) – MZHH-yə heч bir təsiri yoxdur –
Yenidən nəzərdən keчirilmiş mənfəət 625,240
10 A 1-ci və 2-ci ifadələr doğrudur.
11 B Yalnız 2-ci və 4-cц mцddəalar doğrudur.
12 B
$
Dюvrцn sonuna olan debitor borcları 458,000
Silinmiş цmidsiz borclar (28,000)
430,000
Tələb olunan qiymətləndirilmiş ehtiyat (5% x 430,000) 21,500
Mюvcud qiymətləndirilmiş ehtiyat (18,000)
Tələb olunan artım 3,500
Mənfəət və zərər haqqında hesabata yazılış (28,000 + 3,500) 31,500
13 A Kreditor borcları цzrə nəzarət hesabı
$ $
Təchizatчılara юdənilmiş 988,400 Dюvrцn əvvəlinə qalıq 384,600
pul vəsaitləri
Təqdim olunan endirimlər 12,600 Alış 963,200
Geri qaytarılmış alış 17,400
Kontralar 4,200
1,347,800 1,347,800
14 A Biz pul чıxarmalarını artırmalı (debit) və alışları isə azaltmalıyıq (kredit). Bu
səbəbdən A jurnal yazılışı doğrudur. Nəzərə alın ki, biz dюvrцn sonuna olan
mal-material ehtiyatları цzrə yalnız dцzəliş edirik.
15 D
$ $
Satış (saldo) 1,080,000
Alış 763,000
840,000
Dюvrцn sonuna olan mal-material ehtiyatları 84,000
Məcmu mənfəət (30 x 756,000) 324,000
70
16 C (3)-cц və (4)-cц ifadələr doğrudur. İfadə (1) yanlışdır, belə ki, torpaq adətən
amortizasiya edilmir.
178
ЪАВАБЛАР
17 B Bank hesablarının цzləşdirilməsi цzrə hesabat

$
Banka əsasən, qalıq (overdraft) (38,640)
Цstəgəl: kredit edilməmiş depozitlər 19,270
(19,370)
Чıxılsın: təqdim olunmamış чeklər (14,260)
Kassa kitabına əsasən, qalıq (overdraft) (33,630)
18 C 48,000 + 400 + 2,200 = 50,600
19 B Dюvrцn əvvəlinə mal-material ehtiyatları: MZHH debet, mal-material
ehtiyatlar kredit
Dюvrцn sonuna mal-material ehtiyatları: mal-material ehtiyatları kredit,
MZHH kredit
Nəzərə alın ki, mal-material ehtiyatları mənfəət və zərər haqqında hesabata
daxil edilir və satışın maya dəyərinin bir hissəsidir.
39 Qarışıq suallar toplusu - VI

1 A
$
Satış (100%) 650,000
Məcmu mənfəət (30%) 195,000

Alış 480,000
860,000
Dюvrцn sonuna mal-material ehtiyatları (saldo) (405,000)

Hesablanmış mal-material ehtiyatları 405,000

Həqiqi mal-material ehtiyatları 220,000
Yanğında məhv olmuş 185,000
2 A
Əməliyyat Təsir
1 + 500
2 + 500
3 Heч bir təsiri yoxdur
+ 1,000
3 A İnvestisiyalar цzrə gəlir mənfəət haqqında ətraflı hesabatda (mənfəət və zərər
haqqında hesabat) gюstərilir. Bцtцn digər maddələr kapitalda dəyişikliklər
haqqında hesabata daxil edilir.
4 D Юdənilmiş dividendlər mənfəət və zərər haqqında hesabata deyil, kapitalda
dəyişikliklər haqqında hesabata yazılır. Həmчinin, hesabat dюvrцndən sonra
bəyan edilmiş dividendlər, hesabatlara qeyd vasitəsilə aчıqlanır.
179
ЪАВАБЛАР
5 D
31/12/X5 tarixinə kimi olan dюvr $
3/5 x 300,000 = 180,000
30/6/X6 tarixinə kimi olan dюvr
40% x (450,000 + 50,000) = 200,000
3/5 x 50,000 (30,000)
350,000
6 B Satışla bağlı debitor borcları = 838,000 – 72,000
= 766,000
Debitor borcları цzrə qiymətləndirilmiş ehtiyat = 60,000
Xalis balans = 766,000 – 60,000
= 706,000
7 C 1 və 4 yanlışdır.
8 C Mal-material ehtiyatları dцzgцn qeyd edilmişdir, beləliklə, 2 və 4 yanlışdır.
Alış və bu səbəbdən də satışın maya dəyəri az gюstərilmişdir. Beləliklə, 20X6-cı
il цzrə mənfəət olduğundan чox gюstərilmişdir. Dцzgцn cavab yalnız 1-dir.
9 D Təsdiq olunmuş səhm kapitalı maliyyə hesabatlarına daxil edilmir, lakin
emissiya edilmiş səhm kapitalı daxil edilir. Bцtцn digər ifadələr doğrudur.
10 A Hamısı doğrudur.
11 A
SIĞORTA
$ $
Dюvrцn əvvəlinə qabaqcadan 8,100 MZHH 11,100
юdəmələr
(3/4 × 10,800) Dюvrцn sonuna 9,000
qabaqcadan юdəmələr
Юdənilmiş 12,000 (3/4 x 12,000)
20,100 20,100
12 C 2-ci və 3-cц ifadələr yanlışdır. Geri qaytarılmış чek kassa kitabına kredit edilir,
bank tərəfində buraxılan səhvlər isə kassa kitabına цmumiyyətlə təsir etmir.
13 B
SƏHM KAPİTALI
$m $m
Bonus (1/2 x 100m) 50
Dюvrцn sonuna qalıq 210 Haqlar (2/5 x 150m) 60
210 210
EMİSSİYA GƏLİRİ
$m $m
Bonus 50 Dюvrцn əvvəlinə qalıq 80
Dюvrцn sonuna qalıq 60 Haqlar 30
110 110
14 A Maddə 1 dəqiqdir və bu səbəbdən, tədbir gюrцlməlidir. Buna baxmayaraq,
maddə 2 yalnız ehtimal edilir və bu səbəbdən də şərti юhdəlikdir.
15 A 2, 3 və 4-cц maddələr цzrə ikili yazılış aparılmadığına gюrə, onlar yoxlama
balansında əks olunmur.
16 C Tətbiq olunan faizlər ortaqlar arasında bюlцşdцrцlməli olan mənfəəti artırır.
180
ЪАВАБЛАР
17 B
$
Alışlar 60,000
100,000
Satışların maya dəyəri 50,000
100,000 (50,000 x 2)
Ya 1-ci, ya da 3-cц doğrudur
18 D
ALINMIŞ İCARƏ HAQLARI
$ $
Dюvrцn əvvəlinə gecikdirmələr 4,800 Dюvrцn əvvəlinə 134,600
(borclar) qabaqcadan юdəmələr
Alınmış pul vəsaitləri 834,600
MZHH 828,700
Dюvrцn sonuna 144,400 Dюvrцn sonuna 8,700
qabaqcadan юdəmələr gecikdirmələr (borclar)
977,900 977,900
19 A
Kreditor borcları цzrə nəzarət hesabı
$ $
Geri qaytarılmış alış 41,200 Dюvrцn əvvəlinə qalıq 318,600
Юdənilmiş pul vəsaitləri 1,364,300 Alış 1,268,600
Alınmış endirimlər 8,200 Kompensasiyalar 2,700
Kontralar 48,000
1,589,900 1,589,900
40 Qarışıq suallar toplusu - VII

1 A Səhm kapitalı (1m x $1) = 1,000,000
Emissiya gəliri (1m x 50s) = 500,000
2 D Oğurluq hallarında artım satışın maya dəyərinin artması və beləliklə də
məcmu mənfəətin azalması səbəb olacaqdır.
3 D Юdənilmiş dividendlər yalnız pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında və
kapitalda dəyişikliklər haqqında hesabatda gюstərilir.
4 D
İCARƏ HAQLARI ЦZRƏ GƏLİR
$ $
Dюvrцn əvvəlinə 42,300 Dюvrцn əvvəlinə 102,600
gecikdirmələr (borclar) qabaqcadan юdəmələr
MZHH 858,600 Alınmış 838,600
Dюvrцn sonuna 88,700 Dюvrцn sonuna 48,400
qabaqcadan юdəmələr gecikdirmələr (borclar)
989,600 989,600
5 C A və B jurnallarının yazıları saldo olunmuşdur və D jurnalına kюməkчi
hesab daxil edilməməlidir.
181
ЪАВАБЛАР
6 C Pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında hesabatda yalnız pul vəsaiti maddələri

gюrцnцr. Bu səbəbdən də 1 və 3-cц maddələr yanlışdır və belə ki, onlar pul
vəsaitlərinin hərəkətinə səbəb olmur.
7 A
ЮDƏNİLMİŞ İCARƏ HAQLARI
$ $
Dюvrцn əvvəlinə 10,000
qabaqcadan юdəmə
(1/12 x 120,000)
Юdənilib – 1/1 30,000 MZHH 136,000
– 1/4 36,000
– 1/7 36,000
– 1/10 36,000 Dюvrцn sonuna 12,000
qabaqcadan юdəmələr
(1/3 x 36,000)
148,000 148,000
8 A
$ $
Satışla bağlı debitor borcları 863,000
Silinmiş цmidsiz borclar (23,000)
840,000
Dюvrцn sonuna olan qiymətləndirilmiş ehtiyat 42,000
(5% x 840,000)
Dюvrцn əvvəlinə olan qiymətləndirilmiş ehtiyat 49,000
Azalma (7,000)
Yazılış = 23,000 – 7,000

= 16,000
9 C
SƏHM KAPİTALI
$m $m
Dюvrцn əvvəlinə qalıq 1.0
Səhm emissiyası (qeyd 1) 0.5
Dюvrцn əvvəlinə qalıq 2.0 Bonus (qeyd 2) 0.5
2.0 2.0
EMİSSİYA GƏLİRİ
$m $m
Bonus (qeyd 2) 0.5 Dюvrцn əvvəlinə qalıq 1.4
Dюvrцn sonuna qalıq 1.8 Səhm emissiyası (qeyd 1) 0.9
2.3 2.3
Qeydlər
1 1,000, 000 ədəd səhm emissiyası $1,400,000 məbləğində pul vəsaiti
gətirir. Hər bir səhmin nominal dəyəri 50 sentdir, beləliklə, səhm
kapitalı $500,000 emissiya gəliri isə $900,000 məbləği qədərdir.
2 Səhm kapitalı $1.5 mln və ya 3 mln səhm təşkil edir. Beləliklə, bonus
emissiya 1 mln. səhm həcmindədir.
182
ЪАВАБЛАР
10 C Mal-material ehtiyatları ilkin dəyər və ya xalis realizə dəyərinin məbləğcə

daha az olanı əsasında qiymətləndirilməlidir, beləliklə, 1-ci ifadə yanlışdır.
11 B
$
Bцtцn il saxlanılan ((960,000 – 84,000) x 20%) 175,200
Əlavə (48,000 x 20% x 1/2) 4,800
Xaric edilmə (84,000 x 20% x 3/4) 12,600
192,600
12 B 1 və 4 maddələri tam ikili yazılışla bağlıdır, bu səbəbdən də kюməkчi hesab
tələb olunmur.
13 D Pul чıxarmaları debet, alışın maya dəyəri isə kredit edilir.
14 A Hamısı doğrudur.
15 D Dцzəliş edilməli olan hadisələr maliyyə hesabatlarına daxil edilir, bu
səbəbdən də qeyd vasitəsilə aчıqlanmalı deyildir. Beləliklə, 1-ci ifadə
doğrudur.
16 C Vergi mənfəət və zərər haqqında hesabata, lakin yenidənqiymətləndirmə
цzrə realizə edilməmiş gəlir kapitalda dəyişikliklər haqqında hesabata daxil
edilir.
17 D İnflyasiya dюvrlərində ilkin dəyərə əsaslanan uчot aktivlərin dəyərinin və
həmчinin xərclərin az, beləliklə də mənfəətin чox gюstərilməsinə səbəb ola
bilər.
18 D Debitor borclarında azalma və kreditor borclarında artım əlavə edilməlidir.
Bu səbəbdən də 3 və 4 doğrudur.
19 C Tətbiq olunan faizlər ortaqlar arasında bюlцşdцrцlməli olan mənfəəti artırır.
20 C 30/6/X6 tarixinə kimi olan dюvr
$
Əmək haqqı (40,000 x ½) 20,000
Faiz (200,000 x 5%) 10,000
Mənfəət payı ((337,500 – 20,000 – 10,000 – 7,500) x ½) 150,000
180,000
21 D Uzunmцddətli aktivlərin satışı цzrə gəlirlər yalnız pul vəsaitlərinin hərəkəti
haqqında hesabatda gюstərilir.
22 B Yalnız B səbəbindən $12,780 məbləğində kredit fərqi yarana bilər.
183
ЪАВАБЛАР
ЯЛАВЯ ТЕСТİN ЪАВАБЛАРЫ
184
ЪАВАБЛАР
41 Mцhasibat uчotu prinsipləri və qaydaları

1 1 və 3
2 1 və 4
3 1 və 3. 1-ci siyasət, belə ki, tədqiqat məsrəfləri Mənfəət və zərər hesabına silinməlidir
və 3-cц siyasət, belə ki, satın alınmış qudvil aktiv kimi gюstərilir və dəyərdən
dцşdцkcə silinir.
4 İşчi qrupu
5 a Ardıcıllıq
6 a Yanlış. Səhmdarlara gələcək perspektivlər haqqında məlumatlarla bərabər,
mцəssisənin hal-hazırkı maliyyə vəziyyəti haqqında məlumatlar da gərəklidir. Belə
ki, onlar mцəssisənin hal-hazırda təhlцkəsiz maliyyə vəziyyətində olduğundan
əmin olmalıdırlar. Oxşar olaraq, təchizatчılar юdəniləcəklərindən əmin olmaq цчцn
mцəssisənin gələcək perspektivləri haqqında məlumata ehtiyac duyurlar.
7 Heч biri. Gюstərilən fikirlərin hamısı nюqsanlıdır. Yararsız mal-material ehtiyatları
ehtiyatlılıq və ardıcıllıq konsepsiyalarına əsasən təqdim olunmalıdır. Əgər heч bir
amortizasiya tanınmamışdırsa, bu, юtən il цzrə faydalı istifadə mцddətinin
azalmadığını bildirir (bunun baş vermə ehtimalı isə чox azdır). Bu baxımdan, amor-
tizasiya xərcinin tanınmaması ardıcıllıq və ehtiyatlılıq konsepsiyalarına uyğun dey-
ildir. Mцhasibat uчotu standartlarına əsasən, tədqiqat məsrəfləri baş verdikləri ildə
silinməlidir. Debitor borcları цzrə qiymətləndirilmiş ehtiyatların tanınmaması
tutuşdurma, ehtiyatlılıq və ardıcıllıq prinsiplərinə ziddir.
42 Maliyyə hesablarının hazırlanması

1 a A
Debet Kredit $
Satış qiyməti 800
Чıxılsın: 20% ticarət endirimi 120
Satış PQ şirkəti Satış 640
Pul vəsaiti endirimi 5% Təqdim olunan endirimlər 32
Pul vəsaiti ilə юdəniş Bank 608
PQ şirkəti 640
2 $22,000
Ticarət hesabının yenidən qurulması
$ $
Satış 40,000
Geri qaytarılmış satış (2,000)
38,000
Alış 20,000
Geri qaytarılmış alış (4,000)
(16,000)
Məcmu mənfəət 22,000
185
ЪАВАБЛАР
3 $87,700
Dizel yanacağı цzrə kreditor borcları İstifadə olunmuş yanacağın maya dəyəri
$ $
Dюvrцn əvvəlinə qalıq (1,700) Dюvrцn əvvəlinə mal-material ehtiyatı 12,500
Юdənişlər 85,400 Alış 85,000
Dюvrцn sonuna qalıq 1,300 Dюvrцn sonuna (9,800)
mal-material ehtiyatları
Alış 85,000 Mənfəət və zərər 87,700
hesabına kючцrmə
4 a D. Bu, debitor borclarının azalmasına səbəb olur.

5 $80.70
$
Dəftərxana ləvazimatları 14.10
Səyahət məsrəfləri 25.50
Ofis iчkiləri 12.90
Digər kreditor borcları ($24 х 1.175) 28.20
80.70
6 $2,185. Dюvrцn əvvəlinə olan qabaqcadan юdəniş $60 (2/3 х 90) + $2,145 – dюvrцn
sonuna olan qabaqcadan юdəniş $60 – dюvrцn əvvəlinə hesablanmış xərc $80 +
dюvrцn sonuna hesablanmış xərc $120 = $2,185.
7 1, 3 və 5. 2-ci variantda debitor borcları və pul чıxarmaları (sahibkarlar tərəfindən
dюvriyyədən чıxarılmış pul vəsaitləri) debet, alınmış endirimlər isə kredit tərəfində
qeyd olunur. 4-cц variantda kapital və ticarət цzrə kreditor borcları kredit, lakin
əməliyyat xərcləri (bцtцn digər xərclər kimi) debet hissəsində qeyd olunur.
8 $418
Xalis mənfəət ($1,051) = pul чıxarmaları + $733 – $100
$1,051 $733 + $100 = pul чıxarmaları = $418
9 $205
Xalis mənfəət = pul чıxarmaları + xalis aktivlərdə artım – təqdim olunmuş kapital
= $77 + $173 – $45
= $205
10 $21
Kapital + юhdəliklər = aktivlər
Kapital + $153 = $174
Beləliklə, kapital = $21
11 $130 zərər
Kapital = Aktivlər – Юhdəliklər
$50 + $100 + il цzrə mənfəət = $90 – $70
$150 + il цzrə mənfəət = $20
Beləliklə, il цzrə mənfəət, əslində $130 məbləğindəki zərərdir.
12 (a) $544
GЦNDƏLİK SATIŞ KİTABI
20X9 $
1 may P Dikson 160
4 may M Maquayra 80
5 may M Donald 304
544
186
ЪАВАБЛАР
(b) $823
GЦNDƏLİK ALIŞ KİTABI
20X9 $
2 may A Klark (H1) 323
4 may D Deley 400
6 may G Perkins 100
823
(c) $177 overdraft
KASSA KİTABI
En- En-
Bank Kassa dirim Bank Kassa дirim
20X9 $ $ $ 20X9 $ $ $
1 may D.Ə. qalıq 224 1 may D.Ə. qalıq 336
1 may Pul чıxarışı 50 1 may Pul чıxarışı 50
3 may Nağd satışlar 45 2 may R Hill (H2) 108 12
5 may H Larkin 180 20 4 may Telefon h/fakt. 210
6 may D Rəndl 482 5 may Honor Ko 135
6 may D.S. qalıq 177 6 may D.S. qalıq 319
839 319 20 839 319 12
7 may D.Ə. qalıq 319 7 may D.Ə. qalıq 177
Hesablamalar
1 $380 х 85 = $323
100
2 $120 х 100-10 = $108
100
13 a A Y-nin kitablarında X-nin hesabı debitor borcudur.
14 $47,429
DEBİTOR BORCLARI ЦZRƏ NƏZARƏT HESABI
$ $
20X8 20X8
1 dek. D.Ə. qalıq 50,241 Geri qaytarılmış satış 41,226
Satış 472,185 Silinmiş цmidsiz borclar 1,914
Etibarsız чeklər 626 Təqdim olunan endirimlər 2,672
Alınmış чeklər 429,811
30 noyabr. D.S. qalıq 47,429
523,052 523,052
187
ЪАВАБЛАР
15 $47,429
$ $
P Consun tərtib etdiyi balans 46,347
Цst.: Viчюrч şirkətinə gюndərilmiş hesab-faktura 267
Siyahıya daxil edilməmiş qalıq (Rektofen şirkəti) 2,435
Cəmi toplama səhvi (cəmi məbləğ $46,347 deyil, 400
$46,747 təşkil edir)
3,102
49,449
Чıxılsın: Beri şirkətinin kredit notasının daxil edilməsində 20
buraxılmış səhv
“P Foks və Son” şirkəti balansı iki dəfə daxil edilmişdir 2,000
2,020
Debitor borcları цzrə nəzarət hesabına əsasən balans 47,429
16 $130,585
KREDİTOR BORCLARI ЦZRƏ NƏZARƏT HESABI
$ $
Geri qaytarılmış alış 27,490 D.Ə. qalıq 142,320
Kreditor borcları цzrə юdəmələr 196,360 Kredit satışı (183,800 х 1.175) 215,965
Alınmış endirimlər 1,430
Kontra 2,420
D.S. qalıq 130,585
358,285 358,285
D.Ə. qalıq 130,585
17 $1,681
KASSA KİTABI
$ $
20X8 20X8
31 dekabr D.Ə. qalıq 1,793 31 dekabr Bank xərcləri 18
31 dekabr Dividend 26 Mцtləq юdəniş 32
haqqında gюstəriş
Birbaşa debet 88
D.S. qalıq 1,681
1,819 1,819
18 $2,098
BANK HESABLARININ ЦZLƏŞDİRİLMƏSİ ЦZRƏ HESABAT
$ $
Bank hesabatına əsasən balans (2,954)
Цstəgəl: юdənilməmiş hesablar (depozitlər) 6,816
səhv debet edilmiş чek 510
səhv юdənilmiş birbaşa debet 1,000
8,326
5,372
Чıxılsın: təqdim olunmamış чeklər (7,470)
Kassa kitabına əsasən balans (2,098)
188
ЪАВАБЛАР
Sualda sizdən kassa kitabını yenidən tərtib etmək tələb olunmasa da, yuxarıdakı
balansı təsdiqləmək məqsədilə yenidən nəzərdən keчirilmiş kassa kitabı aşağıda
təqdim olunmuşdur.
KASSA KİTABI
$ $
20X3 20X3
31 may D.Ə. qalıq 873 31 may Bank xərcləri 630
Səhv $(936 – 693) 243 Ticarət jurnalı 52
D.S. qalıq 2,098 Sığorta 360
Kommersiya vergiləri 2,172
3,214 3,214
1 may D.Ə. balans 2,098
19 a B Kassa kitabı xırda nağd pul vəsaitləri balansının bərpa edilməsi
цчцn sərf olunan $210 məbləğində kredit edilmişdir. Lakin nominal
mцhasibat kitabı yalnız $200 məbləğində debet edilmişdir. Buna
gюrə də kreditlər debetlərdən $10 məbləğində artıq olur.
20 Debet Kredit
$ $
Tarix
18 oktyabr Nəqliyyat vasitələri цzrə texniki xidmət xərcləri 124
Nəqliyyat vasitələri, ilkin dəyərlə 124
Kreditor borcları цzrə nəzarət hesabı 40
Bank 40
(Qeyd. Siz həm səhv yazılışı dцzəltməli,
həm də yazılışı dцzgцn daxil etməlisiniz –
beləliklə, bank hesabı $20 məbləğində deyil,
2 х $20 məbləğində kredit edilməlidir.)
20 oktyabr Alış 425
Kreditor borcları цzrə nəzarət hesabı 425
21 $9,600 debet
KЮMƏKЧİ HESAB
$ $
D.Ə. qalıq 14,000
Alınmış endirimlər 14,000 Təqdim olunan endirimlər 6,000
Cari hesab – ortağın həyat yoldaşı 9,600 Debitor borcları цzrə 3,600
nəzarət hesabı
23,600 23,600
22 a Yanlış. Mцhasibat uчotu paketləri, adətən, əvvəlcədən hazırlanmış (şablon)

proqram təminatı şəklində olur. Onlar, xцsusi olaraq, hansısa kommersiya
fəaliyyətinə uyğun tərtib olunmurlar.
23 Verilənlər bazası
189
ЪАВАБЛАР
43 Mцhasibat uчotu konvensiyaları və standartları

1 $87 məbləğində zərər
$
XBD: 9,000 х 0.7 х 0.7 х 0.7 3,087
Satış цzrə daxilolmalar (3,000)
Xaricedilmə цzrə zərər 87
2 a Yanlış. Amortizasiya aktivin maya dəyərinin (ilkin dəyərinin) onun faydalı

istifadə mцddəti boyunca paylaşdırılmasına xidmət edir.
3 Fəaliyyətin davamlılığı konsepsiyası
4 $360 məbləğində zərər
$
XBD ($5,000 х 0.8 х 0.8 х 0.8)* 2,560
Daxilolmalar (2,200)
Xaricedilmə цzrə zərər 360
* Yadda saxlayın ki, amortizasiya azalan qalıq metoduna əsasən aparılır.
Bu o deməkdir ki, qalıq dəyəri 20% amortizasiya dərəcəsinə daxildir.
5 a A Amortizasiya hesablama prinsipinin tətbiqidir.
6 $1,500 məbləğində zərər
$
XBD ($64,000 х 0.5 х 0.5 х 0.5 х 0.5) 4,000
Daxilolmalar (2,500)
Zərər 1,500
7 a A XBD $20,000
8 a D Azalan qalıq metodu vasitəsilə aktiv istismar edilərkən, ilkin illərdə
daha чox amortizasiya hesablanır.
9 (a) $450
İllik amortizasiya = (ilkin dəyər – qalıq dəyəri) / faydalı istifadə mцddəti
= ($1800 - $0) / 4 il
= $450
(b) $1,080
İllik 60% faiz dərəcəsi tətbiq olunmaqla, azalan qalıq metoduna əsasən
$
1.1.20X1-ci il tarixində ilkin dəyər 1,800
Amortizasiya 20X1-ci il цzrə (60% х $1,800) 1,080
Balans dəyəri 1.1.20X2-ci il 720
10 $113 məbləğində mənfəət
$
Satış цzrə gəlir (mədaxil) 200
Satış tarixində XBD (aşağıya baxın) 87
Satış цzrə mənfəət 113
1.1. 20X1-ci il tarixində ilkin dəyər 1,800
Amortizasiya 20X1-ci il ($1,800 х 60%) 1,080
720
Amortizasiya 20X2-ci il ($720 х 60%) 432
288
Amortizasiya 20X3-cц il (288 х 60%) 173
115
Amortizasiya 20X4-cц il ($115 х 6/12) 58
Xalis balans dəyəri 87
190
ЪАВАБЛАР
11 (a) $1,187 məbləğində zərər

(b) $650 məbləğində mənfəət
MЦHƏRRİKLİ NƏQLİYYAT VASİTƏLƏRİ, İLKİN DƏYƏRLƏ
$ $
01.10.X0 D.Ə. qalıq 10,000 24.04.X1 Xaricedilmələr 4,000
(MV05)
31.01.X1 Yцk maşını 9,000 30.09.X1 D.S. qalıq 15,000
(MV11)
19,000 19,000
01.10.X1 D.Ə. qalıq 15,000 31.08.X2 Xaricedilmələr 9,000
(MV11)
20.02.X2 Yцk maşını 12,000 30.09.X2 D.S. qalıq 32,000
(MV12)
31.08.X2 Yцk maşını 14,000
(MV13)
41,000 41,000
01.10.X2 D.Ə. qalıq 32,000
AMORTİZASİYA ЦZRƏ QİYMƏTLƏNDİRİLMİŞ ЮHDƏLİK
$ $
24.04.X1 Xaricedilmələr (H1)2,313 01.10.X0 D.Ə. 4,000
30.09.X1 D.S. 5,015 30.01.X1 Qiymətləndirilmiş 3,328
юhdəlik (H2)
7,328 7,328
31.08.X2 Xaricedilmələr (H3)2,250 01.10.X1 D.Ə. 5,015
30.09.X2 D.S. 10,074 30.09.X2 Qiymətləndirilmiş 7,309
юhdəlik (H4)
12,324 12,324
XARİCEDİLMƏLƏR
$ $
24.04.X1 MV05 4,000 24.04.X1 Amortizasiya (MV05) 2,313
24.04.X1 Pul vəsaiti 500
30.09.X1 Mənfəət və zərər 1,187
4,000 4,000
31.08.X2 MV11 9,000 31.08.X2 Amortizasiya 2,250
(MV11)
31.09.X2 Mənfəət və zərər 650 Qarşılıqlı satışda endirim 7,400
9,650 9,650
Hesablamalar
1 Yцk maşını цzrə amortizasiya – MV05
XBD Amortizasiya
$ $
İlkin dəyər (yanvar 20W8) 4,000
Amortizasiya – sentyabr 20W8 (25%) (1,000) 1,000
3,000
Amortizasiya – sentyabr 20W9 (25%) (750) 750
2,250
Amortizasiya – sentyabr 20X0 (25%) (563) 563
1,687 2,313
191
ЪАВАБЛАР
2 Amortizasiya цzrə qiymətləndirilmiş юhdəlik 20X1

$
Dюvrцn sonunda ilkin dəyər 15,000
Amortizasiya цzrə qiymətləndirilmiş юhdəlik (4,000 – 2,313) (1,687)
13,313
25% dərəcəsində amortizasiya xərci = 3,328
3 Yцk maşını цzrə amortizasiya – MV11
XBD Amortizasiya
$ $
İlkin dəyər – yanvar 20X1 9,000
Amortizasiya – sentyabr 20X1 (25%) (2,250) 2,250
6,750 2,250
4 Amortizasiya цzrə qiymətləndirilmiş юhdəlik 20X2
$
Dюvrцn sonunda ilkin dəyər 32,000
Yığılmış amortizasiya (5,015 – 2,250) (2,765)
29,235
25% dərəcəsində amortizasiya xərci = 7,309
12 (a) $2,000
(b) $12,675
(c) $1,300 məbləğində zərər
TİKİLİLƏR (İLKİN DƏYƏR) HESABI
$
1.4.X7 D.Ə. qalıq 80,000
AVADANLIQ (İLKİN DƏYƏR) HESABI
$ $
1.4.X7 D.Ə. qalıq 144,000 Xaricedilmə 26,000
Bank 17,000 31.3.X8 D.S. qalıq 169,000
Bank (H1) 34,000
195,000 195,000
1.4.X8 D.Ə. qalıq 169,000
TİKİLİLƏR ЦZRƏ AMORTİZASİYA HESABI
$ $
31.3.X8 D.S. qalıq 20,000 1.4.X7 D.Ə. qalıq 18,000
31.3.X8 Mənfəət və zərər (H2) 2,000
20,000 20,000
1.4.X8 D.Ə. qalıq 20,000
AVADANLIQLAR ЦZRƏ AMORTİZASİYA HESABI
$ $
31.3.X8 Xaricedilmə 11,700 1.4.X7 D.Ə. qalıq 76,200
hesabı
31.3.X8 D.S. qalıq 77,175 31.3.X8 Mənfəət və zərər 12,675
(H2)
88,875 88,875
1.4.X8 D.Ə. qalıq 77,175
192
ЪАВАБЛАР
Hesablamalar
1 $
Maşın F
İlkin dəyər 42,300
Чıxılsın: ƏDV ( 42,300 x 0.175
1.175
) (6,300)
36,000
Чıxılsın texniki xidmət (2,000)
34,000
2 Tikililər цzrə amortizasiya: $80,000 x 2.5% = $2,000
Avadanlıqlar цzrə amortizasiya: $169,000 x 7.5% = $12,675
TORPAQ, TİKİLİ VƏ AVADANLIQLARIN XARİCEDİLMƏ HESABI
$ $
31.3.X8 Avadanlıq 26,000 31.3.X8 Avadanlığın 11,700
amortizasiya hesabı
A Cons 13,000
Xaricedilmə 1,300
цzrə zərər
26,000 26,000
13 FIFO
Dюvrцn sonuna mal-material ehtiyatları $1,700
1-ci il
Mal-material Hər bir Satışın Alınmış Satılmış Qalıq Satış
ehtiyatının ədədin maya mallar mallar mallar
dəyəri maya dəyəri dəyəri $ $ $ $
10 10 3,000 300
12 3,000 250
22 6,000
8 (2,400) 2,400 3,200
14 3,600
6 1,200 200
20 4,800
12 (3,100)* 3,100 4,800
8 1,700 5,500 8,000
* 2 ədəd $300 + 10 ədəd $250 = $3,100
Satışın maya dəyəri $5,500
2-ci il
Mal-material Hər bir Satışın Alınmış Satılmış Qalıq Satış
ehtiyatının ədədin maya mallar mallar mallar
dəyəri maya dəyəri dəyəri $ $ $ $
D.Ə 8 1,700
10 2,000 200
18 3,700
5 (1,100)* 1,100 2,000
13 2,600
12 25 1,800 150
4,400
25 (4,400)** 4,400 10,000
0 0 5,500 12,000
* 2 ədəd $250 + 3 ədəd $200 = $1,100
** 13 ədəd $200 + 12 ədəd $150 = $4,400
193
ЪАВАБЛАР
14 (a) Hesabat dюvrцndən (maliyyə vəziyyəti haqqında hesabat tarixindən) sonra

baş vermiş hadisələr
a Yanlış
10 №li BMUS-yə əsasən, buraya “hesabat dюvrц (maliyyə vəziyyəti
haqqında hesabat tarixi) və maliyyə hesabatlarının dərc edilmək цчцn
təsdiqləndikləri tarix arasında baş verən əlverişli və əlverişsiz” hadisələr
aiddir. Hesabat dюvrцndən (maliyyə vəziyyəti haqqında hesabat tarixi)
sonra baş verən hadisələr юz təbiətlərinə gюrə dцzəliş edilməli və dцzəliş
edilməli olmayan hadisələr ola bilər.
10 №li BMUS-yə Əlavədə hesabat dюvrцndən (maliyyə vəziyyəti haqqında
hesabat tarixi) sonra baş verən və mцvafiq olaraq, dцzəliş edilməli olan bir
sıra hadisələr verilmişdir. Debitor borclusunun юdəmə qabiliyyətində
olmaması xцsusilə buraya daxildir, belə ki, bu hesabat dюvrцndə (maliyyə
vəziyyəti haqqında hesabat tarixi) mюvcud olan vəziyyət haqqında əlavə
sцbut təqdim edir.
10 №li BMUS-nin tələblərinə əsasən, maliyyə hesabatlarında bu цmidsiz
borc ilə bağlı qiymətləndirilmiş юhdəlik yaradılmalıdır.
(b) Şərti юhdəlik
a yanlış
37 №li BMUS-yə əsasən, mцəssisə heч zaman şərti юhdəlik tanımalı deyildir.
BMUS-nin tələblərinə əsasən, iqtisadi səmərələrin məxarici ehtimalı az
olduqda, şərti юhdəlik qeydlər vasitəsilə aчıqlanmalıdır.
BMUS-də həmчinin bildirilir ki, qiymətləndirilmiş юhdəlik yalnız, şirkətin
юdəniş цчцn kifayət qədər etibarlı şəkildə mцəyyənləşdirilə bilən iqtisadi
səmərələrin məxaricini tələb edən юhdəliyi olduğu halda tanınmalıdır.
Hцquqi prosesin zərərчəkmişin qələbəsi ilə sona чatacağı ehtimal
olunmadığına gюrə, $500,000 məbləğində potensial юdəniş şərti юhdəlik
qeydi vasitəsilə aчıqlanmalıdır. Lakin iddianın nəticəsindən asılı olmayaraq,
$50,000 məbləğində rəsmi məsrəflərin юdənilməli olduğunu nəzərə alsaq, bu
məbləğ mцəssisənin maliyyə hesabatlarında təqdim edilməlidir.
15 a yanlış
10 №li BMUS-də aşağıdakılar arasında fərq qoyulur:
(i) Hesabat dюvrцndə (maliyyə vəziyyəti haqqında hesabat tarixi) mюvcud olan
vəziyyət haqqında əlavə sцbut təqdim edən dцzəliş edilməli hadisələr
(məsələn, borclu olduğu məbləğ цmidsiz borc hesab edilmiş mцştəridən
alınan pul).
(ii) Hesabat dюvrцndən (maliyyə vəziyyəti haqqında hesabat tarixi) sonra
meydana чıxan vəziyyətin gюstəricisi olan dцzəliş edilməli olmayan
hadisələr (məsələn, səhmlərin yeni emissiyası).
10 №li BMUS-yə əsasən, tələb olunur:
(i) Hesabat dюvrцndə (maliyyə vəziyyəti haqqında hesabat tarixi) mюvcud olan
vəziyyət barədə təsvirə əhəmiyyətli dərəcədə təsir edən dцzəliş edilməli
hadisə vardırsa, maliyyə hesabatlarına daxil ediləcək məbləğlər hadisəyə
uyğun qaydada dəyişdirilməlidir.
(ii) Təqdim olunmadığı halda, maliyyə hesabatı istifadəчilərinin mцəssisənin
maliyyə vəziyyətini tam anlamalarının qarşısını ala biləcək dərəcədə
əhəmiyyətli dцzəliş edilməli olmayan hadisə vardırsa, bu, maliyyə
hesabatlarına qeyd vasitəsilə aчıqlanmalıdır. Qeyd hadisənin təbiətini və
onun gюzlənilən maliyyə təsirini izah etməlidir (və ya belə bir proqnozun
verilə bilinməməsi haqqında bəyanat).
Direktorlar dцzəliş edilməli olmayan hadisəni dцzəliş edilməli olan hadisə hesab
edirdilər. Filialın bağlanması ilə bağlı qərar il sonundan sonra qəbul olunmuşdur.
194
ЪАВАБЛАР
Lakin əgər filialın bağlanmasının aчıqlanması mцəssisə цчцn fəaliyyətin davamlılığı

prinsipinin artıq tətbiq oluna bilinməyəcəyi qədər əhəmiyyətli idisə, bu, dцzəliş
edilməli hadisə kimi nəzərə alınmalı idi.
44 Son hesabatlar və pul vəsaitlərinin

hərəkəti haqqında hesabatlar
1 (a) $154,610 (H1)
(b) $80,940 (H3)
(c) $1,350 (H5)
(d) $3,620 (H6)
Hesablamalar
1 Satış $
Bank yatırılmış nağd satışlar 108,600
Kredit satışları (H2-ə əsasən) 30,360
Pul vəsaiti balansında artım (150 – 100) 50
154,610
2 Kredit satışı
SATIŞLAR ЦZRƏ MЦHASİBAT HESABI
$ $
D.Ə. debitor borcları 4,270 Nağd satış 28,440
Satış 30,360 D.S. debitor borcları 6,190
34,630 34,630
3 Satışın maya dəyəri
$
D.Ə. mal-material ehtiyatları 680
Alış (H4) 81,070
81,750
D.S. mal-material ehtiyatları 810
80,940
4 Alış
$
Alış – bank icmalına əsasən 81,470
Чıxılsın: şəxsi istifadə 400
81,070
5 Sığorta
$
1.7.X6-cı il tarixində D.Ə qalıq 300
İl ərzində юdənilmiş 1,400
30.6.X7-ci il tarixində D.S. qalıq (350)
Mənfəət və zərər haqqında hesabat 1,350
6 Amortizasiya
$
Soyuducu avadanlıqlar (10% x $8,400) 840
Mağaza avadanlıqları ((1,630 + 1,570) x 15%) 480
Yцk maşını (25% x $9,200) 2,300
3,620
195
ЪАВАБЛАР
2 (a) $75,000 (H2)

(b) $52,000 (H3)
(c) $97,000 overdraft (H4)
Hesablamalar
1 KREDİTOR BORCLARI
$'000 $'000
Bank 560 D.Ə. qalıq ($130,000  2) 65
D.S. qalıq 130  Alış 625
690 690
2 SATIŞIN MAYA DƏYƏRİ
$'000 $'000
 D.Ə. mal-material ehtiyatı 75 D.S. qalıq 100
Alış (H1) 625 Mənfəət və zərər 600
700 700
3 DEBİTOR BORCLARI
$'000 $'000
 D.Ə. qalıq 52 Bank 950
Satış 1,000 Silinmiş цmidsiz borclar 2
D.S. qalıq 100
1,052 1,052
4 BANK
$'000 $'000
Debitor borcları 950 D.Ə. qalıq 97
Kreditor borcları 560
Maşın və avadanlıq –
ilkin dəyər 90
Əməliyyat xərcləri 130
Pul чıxarmaları 20
D.S. qalıq 53
950 950
3 (a) 31 may 20X9-cu il tarixində bitən il цzrə ortaqların dюvriyyədən чıxardıqları
pul vəsaitlərinə gюrə faizlər
Qanatri $
31.8.X8 $10,000 x 12% x /129
900
30.11.X8 $10,000 x 12% x /126
600
28.2.X9 $10,000 x 12% x /123
300
1,800
Lusifer $
31.8.X8 $7,000 x 12% x /12
9
630
30.11.X8 $7,000 x 12% x /12
6
420
28.2.X9 $7,000 x 12% x /12
3
210
1,260
Cəmi 3,060
196
ЪАВАБЛАР
(b) 31 MAY 20X9-cu İL TARİXİNDƏ BİTƏN

İL ЦZRƏ QANATRİ VƏ LUSİFERİN
MƏNFƏƏT BЮLGЦSЦ HESABI $ $
D.Ə. xalis mənfəət 102,940
Цstəgəl: Ortaqlara юdənilmiş pul чıxarmaları цzrə faizlər 3,060
106,000
Чıxılsın:əmək haqqı – Lusifer 15,000
Чıxılsın:kapital və cari hesablar цzrə faizlər
– Qanatri (12% x $215,000) 25,800
– Lusifer (12% x $153,000) 18,360
44,160
46,840
Mənfəət payı:
Qanatri (7/10) 32,788
Lusifer (3/10) 14,052
46,840
(c) ORTAQLARIN CARİ HESABLARI
Qanatri Lusifer Qanatri Lusifer
$ $ $ $
Pul чıxarmaları 40,000 28,000 D.Ə. qalıq 15,000 13,000
Pul чıxarmaları Əmək haqqı – 15,000
цzrə faiz 1,800 1,260 Kapital və cari
D.S. qalıq 31,788 31,152 hesablar цzrə
faizlər 25,800 18,360
Mənfəət payı 32,788 14,052
73,588 60,412 73,588 60,412
D.Ə. qalıq 31,788 31,152
4 (a) Adi: $26,000 (H1)
İmtiyazlı: $4,000 (H2)
(b) $30,000 (H3)
(c) $50,000 (H4)
Hesablamalar
1 Adi səhm dividendi
Səhmlər: 100,000 + 30,000 = $130,000
Səhm цzrə 20 sent məbləğində dividend = $26,000
2 İmtiyazlı səhm dividendi
$40,000 x 10% = 4,000
3 Emissiya gəliri hesabı
Nominal dəyəri $1 məbləğində $2-lıq 30,000 adi səhm emissiya
olunduğundan, emissiya gəliri = hər səhmə gюrə $1
4 Yenidənqiymətləndirmədən artım
$
D.Ə qalıq 45,000
Torpağın yenidən qiymətləndirilməsi ($130,000 – $125,000) 5,000
50,000
5 (a) $123,000. Tədqiqat məsrəfləri $103,000 + təcrцbə-konstruktor məsrəflərinin
amortizasiyası $20,000.
197
ЪАВАБЛАР
(b) $219,000. D.Ə. təcrцbə-konstruktor məsrəfləri $180,000 + 910-cu layihə цzrə

əlavələr $59,000 – amortizasiya $20,000.
6 (a) Əməliyyat fəaliyyətləri цzrə pul vəsaitlərinin xalis axını $151,000 (qeyd)
(b) Kapital məsrəfləri
$
Torpaq, tikili və avadanlıq alışı (H2) 180,000
Torpaq, tikili və avadanlığın satışı цzrə daxilolmalar (25,000)
155,000
Qeyd. Vergidən əvvəl mənfəətin əməliyyat fəaliyyətləri цzrə pul vəsaitlərinin xalis
axını ilə цzləşdirilməsi.
$'000
Vergidən əvvəl mənfəət (H1) 59
Amortizasiya (H2) 100
Faiz xərcləri 10
Uzunmцddətli aktivlərin satışı цzrə mənfəət (5)
Юdənilmiş faizlər (10)
Mal-material ehtiyatlarında artım (9)
Debitor borclarında azalma 4
Kreditor borclarında artım 2
Əməliyyat fəaliyyətləri цzrə pul vəsaitlərinin xalis axını 151
Hesablamalar
1 Vergidən əvvəl mənfəət
$'000
İl цzrə bюlцşdцrцlməmiş mənfəət (203 – 176) 27
Aralıq dividend юdənişi 10
Son dividend 22
Vergidən əvvəl mənfəət 59
2 Torpaq, tikili və avadanlıqlarda hərəkət
TORPAQ, TİKİLİ VƏ AVADANLIQLAR – İLKİN DƏYƏR
$'000 $'000
D.Ə. qalıq 600 Xaricedilmə – kючцrmə 100
Yenidənqiymətləndirmə 50 D.S. qalıq 730
Alınmış yeni aktivlər (saldo) 180
830 830
TORPAQ, TİKİLİ VƏ AVADANLIQLAR – AMORTİZASİYA
$'000 $'000
Xaricedilmə - kючцrmə 80 D.Ə. qalıq 220
D.S. qalıq 240 Mənfəət və zərər haqqında
hesabat (saldo) 100
320 320
TORPAQ, TİKİLİ VƏ AVADANLIQLAR – XARİCEDİLMƏ
$'000 $'000
İlkin dəyər 100 Amortizasiya 80
Mənfəət və zərər haqqında Satış цzrə daxilolmalar 25
hesabat (saldo) 5
105 105
$'000
198
ЪАВАБЛАР
7 (a) Vergi (H1) (110)

(b) Əməliyyat fəaliyyətləri цzrə pul vəsaitlərinin xalis axını (H2) 223
(c) İnvestisiya fəaliyyətləri цzrə pul vəsaitlərinin xalis axını (H3) (20)
(d) Maliyyələşdirmə fəaliyyətləri цzrə pul vəsaitlərinin xalis axını (H4) 160
Hesablamalar
1 Юdənilmiş vergi
VERGİ
$'000 $'000
Юdənilmiş vergi 110 1.1.X2 D.Ə. qalıq 110
Mənfəət və zərər
haqqında hesabat
140 - (70 - 50)* 120
31.12.X2 D.S. qalıq 120
230 230
* Mənfəət haqqında ətraflı hesabata (mənfəət və zərər haqqında hesabat)
daxil edilmiş vergi xərclərinə təxirə salınmış vergilər цzrə qiymətləndirilmiş
юhdəlik daxildir. Юdənilmiş vergilərin hesablanması zamanı bu, чıxılmalıdır.
2 Vergidən əvvəl mənfəətin əməliyyat fəaliyyətləri цzrə pul vəsaitlərinin axını
ilə цzləşdirilməsi
$'000
Vergidən əvvəl mənfəət 300
Amortizasiya xərci (H5) 90
Faiz xərcləri 50
Uzunmцddətli maddi aktivlərin satışı цzrə zərər (45 › 32) 13
İnvestisiyaların satışı цzrə mənfəət (5)
Mal-material ehtiyatlarında artım/azalma (48)
Debitor borclarında artım/azalma (75)
Kreditor borclarında artım/azalma 8
Əməliyyatlar цzrə yığılmış pul vəsaitləri 333
Юdənilmiş faizlər (75)
Юdənilmiş vergi (110)
Əməliyyat fəaliyyətləri цzrə xalis pul vəsaitləri 148
3 İnvestisiya fəaliyyətləri цzrə xalis pul vəsaitləri
$'000
Alınmış faizlər 25
Uzunmцddətli aktivlərin satışı цzrə daxilolmalar 30
55
4 Maliyyələşdirmə fəaliyyətləri цzrə xalis pul vəsaitləri
Adi səhm kapitalı emissiyası 60
Uzunmцddətli borc юhdəliyi emissiyası 100
160
5 Amortizasiya xərci
$'000 $'000
31 dekabr 20X2-ci il tarixində amortizasiya 340
31 dekabr 20X1-ci il tarixində amortizasiya 290
Satılmış aktivlər цzrə amortizasiya (85 › 45) (40)
250
İl цzrə xərc 90
199
ЪАВАБЛАР
200

BEYNƏLXALQ MÜHASİBAT UÇOTUNUN ƏSASLARI İmtahan Sualları Toplusu 15 Kop PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

BEYNƏLXALQ MÜHASİBAT UÇOTUNUN ƏSASLARI İmtahan Sualları Toplusu 15 Kop PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Имтащан суаллары топлусу

Tə rcüm ə h ey ə tinin rəhbə ri: Elşə n R əhim o v

ǴȞȡȈșȐȉȈȚ țȟȖȚț ȒȖȕșȍȗșȐȑȈȓȈȘȣ

ǩȈȕȒ ȟȣȝȣȠȓȈȘȣ Ȑȓȧ ȞȏȓȧȠȌȐȘȔȧ

ȀȐȘȒȧȚȓȧȘȐȕ ȔȈȓȐȑȑȧ ȡȍșȈȉȈȚȓȈȘȣ

Ƿțȓ ȊȧșȈȐȚȓȧȘȐȕȐȕ ȡȧȘȧȒȧȚȐ ȡȈȋȋȣȕȌȈ

QarȣȠȣq suallar toplusu

ȇȓȈȊȧ ȚȍșȚ șțȈȓȓȈȘȣ

2. Мцщасибат uчоту консепсийалары - Ы 24 дяг.

2 Мцщасибат учотунун ясас мягсяди

5 Мцщасибат учоту бярабярлийини ашаьыдакы формада йазмаг олар

6 Яэяр мцяссисянин сащиби мал-материал ещтийатларындан фярди истифадя цчцн маллар

7 Активляр, адятян, ашаьыдакылардан щансына ясасян дяйярляндирилир?

9 Эяляъякдя йаранмасы эюзлянилян зярярлярин габагъадан мцяййян едилмяси вя дярщал

10 Сатыш, бу барядя разылыьа эялиняркян дейил, мал вя йа хидмятляр тяъщиз олундугдан вя

3. Мцщасибат учоту консепсийалары - ЫЫ 20 дяг.

2 Учот консепсийалары щаггында ашаьыда верилян ифадялярдян щансы доьрудур?

4 Ещтийатлылыг консепсийасына верилян изащлардан щансы БМУСШ-нин Малиййя Щесабатларынын

5 Гиймятляр артан заман тарихи (илкин) дяйяр консепсийасынын тятбиги мцяссисянин

6 Учот консепсийалары вя сийасятляри щаггында ашаьыда эюстярилян ифадялярдян щансы(лар)

7 Ашаьыда эюстярилянлярдян щансы ещтийатлылыг консепсийасынын БМУСШ-нин Малиййя

8 Малиййя мялуматларынын вя учот консепсийаларынын хцсусиййятляри барядя ашаьыда гейд

4. Щазырлыг суалы: Сампи

5. Мал-материал ещтийатлары 22 дяг.

2 Истещсалат ширкятинин мал-материал ещтийатларынын малиййя вязиййяти щаггында щесабатда

3 31 йанвар 20Х3-ъц ил тарихиндя дюврцн сонуна олан мал-материал ещтийатларынын илкин

4 Ширкят юз мал-материал ещтийатларыны ФЫФО методундан истифадя етмякля дяйярляндирир. 1

5 Мал-материал ещтийатлары адлы 2 №-ли БМУС-йя ясасян, мал-материал ещтийатларынын

8 30 сентйабр 20Х3-ъц ил тарихиндя, щесабат илинин сонунда ширкятин мал-материал ещтийатлары

9 Мал-материал ещтийатлары адлы 2 №-ли БМУС-йя ясасян, истещсал мцяссисяляриндя мал-

6. Щазырлыг суалы: Риффон

7. Узунмцддятли мадди активляр 23 дяг.

9 Ширкятин амортизасийа сийасятиня ясасян, онун машын вя аваданлыгларыnın иллик

МАШЫН ВЯ АВАДАНЛЫГ – ИЛКИН ДЯЙЯР

8. Узунмцддятли гейри-мадди активляр 13 дяг.

2 Гейри-мадди активляр адлы 38 №-ли БМУС-йя ясасян, тядгигат вя тяърцбя-конструктор

3 Гейри-мадди активляр адлы 38 №-ли БМУС-йя ясасян, тядгигат вя тяърцбя-конструктор

4 Гейри-мадди активляр адлы 38 №-ли БМУС-дя тядгигат вя тяърцбя-конструктор

5 Гудвил иля баьлы ашаьыдакы ифадялярдян щансы доьрудур?

9. Щазырлыг суалы: ХЙ ширкяти – мцщасибат

Ашаьыдакы мялуматлар тягдим олунмушдур.

10. Щазырлыг суалы: Кейтс Ъоффи Щаус

30 ийун 20Х1-ъи ил тарихиндя битмиш дювр ярзиндя ашаьыдакы щесаб-фактуралар алынмыш вя

11. Щазырлыг суалы: Бярпа олунмайан борълар

12. Щесаблара дцзялишляр 27 дяг.

4 31 март 20Х2-ъи ил тарихиндя ширкятин мал-материал ещтийатларында сахланылан, истилик системи

6 1 ийул 20Х2-ъи ил тарихиндя Г ширкятинин дебитор борълары цзря гиймятляндирилмиш ещтийаты

8 30 сентйабр 20Х2-ъи ил тарихиндя ширкятин дебитор борълары цзря гиймятляндирилмиш ещтийат

9 1 ийул 20Х3-ъц ил тарихиндя мящдуд мясулиййятли ъямиййятин дебитор борълары цзря

13. Щазырлыг суалы: Шимитар

Ашаьыдакы чыхарышда 30 сентйабр 20Х7-ъи ил тарихиндя дебитор вя кредитор борълары цзря

14. Нязарят щесаблары 27 дяг.

2 Тяъщизатчы сизя $14,350 мябляьиндя боръ галыьынызы эюстярян цзляшдирмя щесабаты

7 Тяърцбясиз мцщасиб ашаьыдакы дебитор борълары цзря нязарят щесабыны щазырламышдыр:

Щесабын щазырланмасы заман бурахылмыш сящвляр дцзялдикдян сонра дюврцн сонуна

Бурахылмыш сящвляри дцзялтдикдян сонра дюврцн сонуна галыг нə гядяр олмалыдыр?

9 Нювбяти нязарят щесабы эянъ və тяърцбясиз мцщасиб тяряфиндян щазырланмышдыр:

Бурахылмыш сящвляри дцзялтдикдян сонра дюврцн сонуна галыг ня гядяр олмалыдыр?

10 Эянъ və тяърцбясиз мцщасиб тяряфиндян щазырланмыш ашаьыдакы дебитор борълары цзря

Бурахылмыш сящвляри дцзялтдикдян сонра дюврцн сонуна галыг ня гядяр олмалыдыр?

15. Щазырлыг суалы: Кейн

1 декабр – дюврцн 12,000.34 декабр Чек

БАНК ЩЕСАБЫНДАН ЧЫХАРЫШ – 31 ДЕКАБР