Bosch radzi

Prawidłowa ocena
i postępowanie z sondami lambda

Najskuteczniejsza metoda oczyszczania spalin silników benzynowych.

Sonda lambda
3

Konstrukcja Funkcje
1

Napięcie sondy Us

Napięcie sondy Us
Sonda palcowa Sonda lambda
2
Głównym elementem sondy palcowej jest czujnik ceramiczny • Mierzy zawartość tlenu w gazach spalinowych,
przypominający kształtem palec. Sonda posiada oddzielny ele- Rysunek 1: sonda palcowa • P
 o osiągnięciu nominalnej temperatury pracy min. 350 °C
ment grzejny, który umożliwia osiągnięcie temperatury mini- 1. Czujnik ceramiczny generuje napięcie od ok. 25 do 900 mV odpowiednio do
mum 350 °C, wymaganej do prawidłowej pracy. W celu ochro- 2. Element grzejny zawartości tlenu w spalinach,
ny czujnika przed działaniem produktów spalania obecnych 3. Metalowa osłona • P
 orównuje zawartość tlenu w spalinach z zawartością tlenu
w spalinach, na obudowie sondy, od strony układu wydecho- w powietrzu atmosferycznym,
wego, jest zamontowana specjalna metalowa osłona (rys. 1). 2 • W
 ykrywa przejście z mieszanki bogatej (niedobór powietrza

współczynnik nadmiaru czas t λ < 1) na mieszankę ubogą (nadmiar powietrza λ > 1) oraz
Sonda planarna powietrza λ odwrotnie.
2
Sonda planarna jest bardziej zaawansowana konstrukcyjnie
od sondy palcowej. Czujnik przypomina kształtem wydłużoną
płytkę, na której oprócz komórki pomiarowej zintegrowany jest 1 Rys. 3: Skok napięcia przy λ = 1 Rys. 4: krzywa napięcia przy
także element grzejny, który umożliwia szybsze osiągnięcie obciążeniu częściowym silnika
gotowości do pracy. Sonda planarna posiada podwójną metalo- Rysunek 2: sonda planarna Us napięcie sondy Us napięcie sondy
wą osłonę czujnika (rys. 2). 1. Czujnik planarny ze zintegrowanym a mieszanka bogata a mieszanka bogata
elementem grzejnym b mieszanka uboga b mieszanka uboga
2. Podwójna metalowa osłona czujnika

System wtryskowy
Lokalizacja Sposób działania
4
W nowoczesnych silnikach sondy lambda są instalowane Pętla układu regulacji składu mie- Na podstawie napięcia sondy lambda sterownik wykrywa
w układzie wydechowym, przed i za katalizatorem. Jedna szanki λ, na podstawie ilości tlenu 2 skład mieszanki (uboga lub bogata). Steruje on objętością
strona czujnika ma kontakt z gazami wydechowymi, druga w spalinach. wtryskiwanego paliwa, tak aby uzyskać optymalny skład mie-
– z powietrzem atmosferycznym. Powietrze atmosferyczne 1. Zasysane powietrze szanki (λ = 1), który jest warunkiem najbardziej efektywnego
jest wykorzystywane, jako materiał referencyjny dla pomiaru 2. Zasilanie paliwem
3 oczyszczania spalin w katalizatorze. Uwzględniane jest przy
zawartości tlenu w spalinach. 3. Wtryskiwacz tym aktualne obciążenie silnika. Objętość wtryskiwanego
4. Sterownik paliwa musi być obniżona, jeśli mieszanka jest zbyt bogata
5. Sonda regulacyjna (λ < 1) oraz podwyższona przy zbyt ubogiej mieszance (λ > 1).
(przed katalizatorem)
1 5 Jeżeli zamontowano także drugą sondę, tzw. sondę diagno-
6. Katalizator spalin styczną, którą umieszcza się za katalizatorem, kontroluje ona
7. Gazy wydechowe 8 prawidłowość działania sondy regulacyjnej (przed katalizato-
8. Sonda diagnostyczna (za kataliza- rem). Dzięki temu sterownik może skompensować odchylenia,
torem) obliczając zmodyfikowane wartości.

Przegląd (sondy lambda 3- i 4-przwewodowe) Czynności obsługowe

Stosować odpowiednie przyrządy pomiarowe, np. multimetr (mierzący V, A i W) lub diagnoskop
silnikowy. W nowszych systemach najważniejsze wartości pomiarowe można uzyskać podczas pro- Koniecznie Prawidłowe Demontaż i montaż
Zalecane jest korzystanie z instrukcji napraw producenta samochodu przy naprawach związanych z sondą
cedury samodiagnozy, stosując testery usterek KTS lub diagnoskopy FSA. unikać: postępowanie:
lambda.

Wskazówki dotyczące usuwania usterek I. Połączenia wtykowe

Przed wymontowaniem sondy lambda wykonać pomiary i oględziny. Silnik musi być nagrzany.
Kontrola lampki OBD
(OBD: On-Board Diagnosis)
Odczyt pamięci błędów
Przeprowadzenie oględzin
(przy zamontowanej sondzie)
Nigdy nie nakładać smaru
I. Połączenia wtykowe
Zawsze przykryć sondę Narzędzie Użyć otwartego klucza oczkowego 22 mm lub odpowiedniego
ani nie używać conta- i połączenia wtykowe adaptera narzędziowego.
ct sprayu, ponieważ przed myciem silnika lub
Uszkodzona sonda lambda może spowodować świecenie lampki powietrze atmosferyczne nałożeniem impregnatu. Moment dokręcania 40...60 Nm (użyć klucza dynamometrycznego).
OBD. potrzebne do prawid-
łowego działania sondy Ponowny montaż sondy Nasmarować gwint odpowiednią pastą montażową. Uwaga:
Skorzystać z testera usterek (np. KTS 520, 540, 550, 570, 650, lambda jest pobierane pasta nie może mieć kontaktu z osłoną sondy.
FSA 740) lub kodów błyskowych. poprzez złącze wtykowe.
Montaż nowej sondy lambda Nowe sondy lambda Bosch są dostarczane z osłoną zabezpie-
Należy skontrolować wzrokowo wtyk, przewody przyłączeniowe czającą oraz z odpowiednio nasmarowanym gwintem. Osłonę
i sondę lambda. należy zdjąć bezpośrednio przed montażem.

Test szczelności układu
wydechowego oraz układu
doprowadzania powietrza
Kontrola przewodów przyłą-
czeniowych
Procedura testowa
Kontrola sondy lambda
Należy wykonać, jeśli powyższe czynności okażą się nieskuteczne.
Zwrócić szczególną uwagę na obszar pomiędzy silnikiem a sondą lam- Instrukcja montażu • Z
 wróć uwagę, aby nie przekręcić przewodów przyłączenio-
bda. Dodatkowe powietrze przedostające się do układu może zafał- wych w obudowie podczas montażu. Należy unikać silnego
szować sygnały sondy lambda. naprężania przewodów i wtyku.
• Nie wolno stosować sond z zanieczyszczonym lub uszko-
Sprawdzić możliwe uszkodzenia obwodów, na wypadek przerwy II. Przewody przyłączeniowe II. Przewody przyłączeniowe dzonym wtykiem.
lub zwarcia do bieguna dodatniego lub masy. Nie można dopuszczać do Nie dopuszczać do kontaktu • Bardzo ważnym czynnikiem, mającym wpływ na prawid-
przerwań, zagięć i przetarć przewodów z gorącymi miej- łowe funkcjonowanie sondy lambda, jest utrzymanie czy-
Podłączyć tester diagnostyczny, np. tester sond lambda lub diag- przewodów (w wyniku zbyt scami oraz układem wyde- stości we wnętrzu połączenia wtykowego. Z tego względu
noskop. mocnego naprężenia, nacisku chowym. należy chronić wtyk przed wszelkiego typu zabrudzeniami.
lub drgań). • Zbyt długi przewód należy spiąć w pętlę używając opasek
do przewodów.

Punkty kontrolne Przy odstępstwie od normy Na co zwrócić uwagę Ważne wskazówki

Pomiar napięcia referencyjnego Sprawdzić sterownik/elektrykę Pomiar wykonać przy odłączonej
Wartości oczekiwane: sondzie lambda, na wtyku od stro-
400...500 mV ny sterownika. Żeby chronić sondy lambda należy:

Pomiar częstotliwości sygnału
sondy lambda
Wartości oczekiwane na biegu
jałowym:
> 0,5 Hz (cykl < 2 sec)
Pomiar rezystancji podgrze-
wacza
jeżeli > 30 Ω
Pomiar napięcia podgrzewa-
nia
Wartości oczekiwane:
10 – 14,5 V
Pomiar napięcia sondy
Wartości oczekiwane przy cie-
płym silniku:
Mieszanka bogata > 0,6 V
Mieszanka uboga < 0,4 V
Wymienić sondę lambda Wtyk sondy lambda podłączony. • stosować wyłącznie paliwo bezołowiowe bez dodatków,
Częstotliwość napięcia sygnału
sondy wzrasta proporcjonalnie do • regularnie wykonywać przeglądy pojazdu,
zwiększającej się prędkości obro-
towej silnika. Można skorzystać z III. Obudowa sondy Uwagi ogólne: •  razie potrzeby awaryjnego rozruchu silnika używać wyłącznie kabli rozruchowych. Przy uru-
w
testera sond lambda. Nie może być poddawana Ostrożnie obchodzić się chamianiu "na pych" do układu wydechowego może dostać się niespalone paliwo,
uderzeniom ani czyszcze- z sondą lambda, nie rzu-
niu przy pomocy myjek ciś- cać i nie dopuszczać do • nie dolewać oleju silnikowego powyżej maksymalnego poziomu zaznaczonego na miarce,
Wymienić sondę lambda Pomiar wykonać na wtyku od strony
nieniowych. upadków! Chronić przed
sondy, pomiędzy białymi przewoda-
naprężeniami mechanicz- •  rzestrzegać terminów sprawdzania i wymiany: regularnie kontrolować (co 30 000 km) i wymie-
p
mi przy odłączonej sondzie.
nymi!! niać w terminach zalecanych przez producenta pojazdu. Zalecane terminy przeglądów i wymian
Sprawdzić sterownik/elektrykę Pomiar napięcia podgrzewacza jest można znaleźć w oprogramowaniu: ESI[tronic], Tecdoc oraz odpowiednich katalogach.
niemożliwy, jeśli element grzejny nie
jest aktywny (w nowszych systemach
element grzejny jest wyłączany po
IV. Wierzchołek sondy IV. Gwint sondy
osiągnięciu temperatury roboczej.
Nie stosować paliw zawie- Montować sondy z gwin-
rających ołów. Nie nakładać tem nasmarowanym odpo-
Wymienić sondę lambda Pomiar wykonać pomiędzy przewo-
pasty montażowej do gwin- wiednią pastą montażową.
dami czarnym i szarym lub na czar-
tów na osłonę.
nym przewodzie i obudowie.