ეკონომიკური მდგომარეობა,

ეკონომიკური უთანასწორობა
და გასაუბრებაზე მოტყუება
კორნელიუს ჯ. კონიგი, მარკუს ლანგერი და
კლემენს ბ. ფელი
ზაარლანდის უნივერსიტეტი
ნინო ჯავახიშვილი და ქეთევან თოდაძე,
დ. უზნაძის ფსიქოლოგიის ინსტიტუტი,
ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტი

12/20/2019
1
 საკითხი
• სამუშაოდ აყვანის გასაუბრებისას
აპლიკანტები ცრუობენ/განზრახ
ატყუებენ პოტენციურ
დამსაქმებელს:
• მალავენ არასასურველ თვისებებს
• ასახელებენ ისეთ უნარებსა და
თვისებებს, რომლებიც არ აქვთ.

12/20/2019
2
 პრობლემა
უპირატესობას ანიჭებს მათ, ვინც
ცრუობს, მათთან შედარებით, ვინც
არ ცრუობს გასაუბრებისას

Levashina & Campion, 2006; Birkeland, Manson,

Kisamore, Brannick, & Smith, 2006; Robie, Tuzinski, &
Bly, 2006

12/20/2019
3
 სხვადასხვა ქვეყანაში
ქვეყნები განსხვავდებიან დამსაქმებლის
განზრახ მოტყუების ხარისხით
Fell & König, 2016; Fell, König, & Kammerhoff, 2016;
Frei, Yoshita, & Isaacson, 2006; König, Wong, & Cen,
2012
ინფორმაცია პრაქტიკულ ღირებულებას
ატარებს დამსაქმებელი
კომპანიებისათვის, მიუხედავად იმისა,
მცირე თუ დიდი ზომის არიან ისინი
Christensen, 2015

12/20/2019
4
 სხვადასხვა ქვეყანაში
• ღიობი - მიზეზები უცნობია, კვლევის
მიზანია მათი აღმოჩენა
• ეკონომიკური მდგომარეობა -
აპლიკანტს არ ჭირდება მოტყუება, როცა
ქვეყენაში ბევრი სამუშაო ადგილია
(ხანდახან მეტიც კი, ვიდრე აპლიკანტია)
• მნიშვნელოვანი მაჩვენებელია
უმუშევრობის დონე
• König, Hafsteinsson, Jansen, & Stadelmann, 2011; Marcus, 2009;
Fell et al., 2016

12/20/2019
5
 სხვადასხვა ქვეყანაში
• ეკონომიკური უთანასწორობა - სხვაობა
მდიდრებსა და ღარიბებს შორის -
უბიძგებს მოტყუებისაკენ, რადგან
უკეთესი სამუშაო მეტის მომტანია
• კვლევები აჩვენებს, რომ ასეთ
ქვეყნებში მაღალია კორუფცია,
კომპიუტერული პროგრამების
მოპარვა/პირატული ვერსიები და,
ზოგადად, დანაშაული
• Zhang, Cao, & Vaughn, 2009 Husted, 2000 Pratt & Cullen, 2005

12/20/2019
6
კვლევა 20 ქვეყანაში

7
 ინსტრუმენტები
• ეკონომიკური მდგომარეობა - მშპ/ და
უმუშევრობის დონის მაჩვენებლებით,
Heath, Richards, & de Graaf, 2016

• GDP - ქვეყნის საქონლის მოცულობა

გაყოფილი მოსახლეობის რაოდენობაზე
წელიწადში 1000 US$ Central Intelligence Agency,
2018).

12/20/2019
8
 ინსტრუმენტები
• GDP ქვეყნების ცხოვრების დონის
შედარების საშუალებას იძლევა და
არაეთიკურ ქცევასთან კორელაციას
აჩავენებს You & Khagram, 2005, მათ შორის,
მკვლევრებისაც, Orosz et al., 2018

12/20/2019
9
 ინსტრუმენტები
• ეკონომიკური უთანასწორობა -
შემოსავლის უთანასწორობით, ანუ,
ჯინი ინდექსით გაიზომა
• Bleidorn et al., 2016; Steptoe, Ardle, Tsuda, & Tanaka, 2007; You
& Khagram, 2005

• ინდექსი ვარირებს 0-დან 100-მდე

(უკიდურესი უთანასწორობა)
• მონაცემები აღებულია CIA World
Factbook Central Intelligence Agency, 2018

12/20/2019
10
 ინსტრუმენტები
• გასაუბრებისას მოტყუების გასაზომად
რესპონდენტებმა შეავსეს
• 11 დებულებიანი კითხვარი, რომელიც
აჩვენებს,
• თუ რამდენად ხშირად აზვიადებს
საკუთარ დადებით მხარეებს და
მალავს უარყოფით მხარეეებს
აპლიკანტი

12/20/2019
11
 პროცედურა
• შემთხვევითი პასუხის ტექნიკა,
Randomized Response Technique
როგორც ანონიმურობის გარანტია,
რადგან მკვლევარმა არ იცის, როდის
აღნიშნავს მონაწილე საკუთარ
მოსაზრებას და როდის - ტექნიკის
გამოყენებით ნაკარნახევს.

12/20/2019
12
12/20/2019
13
12/20/2019
14
 პროცედურა

12/20/2019 Free template from www.brainybetty.com

15
 შერჩევა

• სულ, 20 ქვეყნის 3839 მონაწილის

მონაცემი დამუშავდა, მათ შორის, 450 -
საქართველოდან, რომელიც
სტუდენტებისაგან შედგებოდა

12/20/2019
16
 შედეგები

12/20/2019
17
 შედეგები

• შემოსავლის მაღალი უთანაწორობის

მაჩვენებლის მქონე ქვეყნების
წარმომადგენლები გასაუბრებაზე
მოტყუების უფრო მაღალ საშუალო
ქულას აჩვენებდნენ, ვიდრე -
შემოსავლის დაბალი უთანასწორობის
მაჩვენებლის მქონე ქვეყნების
წარმომადგენლები.

12/20/2019
18
 განხილვა
• იმ ქვეყნებში, სადაც მდიდრებსა და
ღარიბებს შორის სხვაობა დიდია,
ადამიანებისათვის განსაკუთრებით
მნიშვნელოვანია, თუნდაც მოტყუების
ხარჯზე, სამუშაოს მოპოვება, რადგან
ეს მათ სტატუსთანაა კავშირში.
• You & Khagram, 2005, Pratt & Cullen, 2005, Zhang et al., 2009,
You & Khagram, 2005.

12/20/2019 Free template from www.brainybetty.com

19
 განხილვა
• ქვეყნის ეკონომიკური მდგომარეობა არ
უკავშირდება გასაუბრებაზე
მოტყუებას
• სავარაუდოდ, ადამიანებს ნაკლებად
აღელვებთ როგორ ქვეყანაში
ცხოვრობენ, მდიდარში თუ ღარიბში.
უმუშევრობა არ იწვევს შურს, მაშინ
როცა, უთანასწორობა იწვევს
• Ben-Ze'ev, 1992; Blanchard & Summers, 1986; Hamilton, 1988

12/20/2019 Free template from www.brainybetty.com

20
 გმადლობ
ყურადღებისათვის
ნინო ჯავახიშვილი
პროფესორი,

ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტი

nino.javakhishvili.3@iliauni.edu.ge
 კვლევა 20 ქვეყანაში
ავსტრია, ბელგია, გერმანია, საქართველო,
რუსეთი, ისლანდია, იტალია, ჰოლანდია,
ესპანეთი, რუმინეთი, შვეიცარია, არაბთა
გაერთიანებული ემირატებიჩინეთი, იაპონია,
ბრაზილია,
კანადა,
ფიჯი, ინდოეთი, ახალი ზელანდია,
აშშ

12/20/2019
22
 საქართველოს მონაცემები
• საშუალოდ 3% ია, მაშინ, როცა სხვა
ქვეყნებში 22% ია
• კითხვები 1, 10, 11, 13 - სხვა ქვეყნებში
ეს ქცევები ყველაზე მეტადაა
გავრცელებული

12/20/2019 Free template from www.brainybetty.com

23
 საქართველოს მონაცემები

(1) დადებითი თვისებების გადაჭარბებით წარმოჩენა 3%

(2) გამოგონილი ინფორმაცია
(3) სამუშაო გამოცდილების გაზვიადება 1%
(4) სამუშაო გამოცდილების გამოგონება
(5) ცოდნის გამოგონება
(6) სამუშაოზე მიღებული შეფასებების გაზვიადება
(7) უნარების გაზვიადება
(8) თვისებების გაზვიადება (ბეჯითი, საიმედო)
(9) ტყუილის თქმა შეხედულებებთან დაკავშირებით
(10) საკუთარი თავის უფრო არაკონფლიქტურად დახატვა 3%
(11) უარყოფითი თვისებების დამალვა 22%
(12) რეკომენდატორების შერჩევა
(13) სამუშაოთი დაინტერესების გადაჭარბებით გამოხატვა 9%
(14) ყალბი დოკუმენტების წარდგენა
 კითხვარი
1. I overemphasized or exaggerated my positive attributes during the
application process (e.g., hardworking, detail orientation, efficiency).
2. I outright fabricated or made up information about myself when applying for
the job so as to maximize the chances of me getting hired for the job.
3. When applying for the job, I exaggerated my work experience to make
myself look more impressive than I really am.
4. When applying for the job, I claimed to have experience that I didn’t actually
have.
5. When applying for the job, I claimed to have knowledge that I did not have.
6. When applying for the job, I exaggerated my past work or performance
evaluations to make myself look like a better employee.
7. When applying for the job, I exaggerated my skills to my benefit.
8. When applying for the job, I exaggerated qualities or characteristics of myself
such as dependability and reliability.
9. When applying for the job, I gave false opinions.
10. When applying for the job, I tried to portray myself as more agreeable
(trusting, empathetic, cooperative) than I really am.
11. When applying for the job, I tended to de-emphasize or “play down” what
some might consider my negative attributes.
25
 Country Language Administratio Exclusion of participants because of… Final n
of the n form
survey
…not …never …languag …not or …incon-
predomina having an e skills only sistencie
ntly living interview or lower than partially s
in the more than a intermedia following
country year ago te instructions
Austria German Online 26 0 0 67 0 128
Belgium Dutch Online 131 0 1 22 0 143
Brazil Brazilian Online 1 0 0 39 0 94
Portugu
ese
Canada English Online 33 0 3 88 5 460
China Chinese Paper/Pencil - 140 - - 6 182
Fiji English Online 9 3 11 44 11 171
Georgia Georgian Online 16 0 0 202 3 232
Germany German Online 7 0 - 72 6 214
Iceland Paper/Pencil 245
India English Online, 2 155 20 42 8 87
Paper/Pencil
Italy Italian Online 0 0 0 18 2 93
Japan Japanese Online 6 0 8 71 5 514

12/20/2019
26
 Country Language Administratio Exclusion of participants because of… Final n
of the n form
survey
…not …never …languag …not or …incon-
predomina having an e skills only sistencie
ntly living interview or lower than partially s
in the more than a intermedia following
country year ago te instructions
Netherlands Dutch Online 5 0 0 25 1 126
New English Online 31 0 2 57 2 151
Zealand
Romania Romania Online 5 0 2 57 0 106
n
Russia Russian Online 3 1 - 52 2 95
Spain Spanish Online 4 70 - 6 5 168
Switzerland German Online - 155 - 48 5 298
United Arab English Online 69 1028 1 9 1223 85111
Emirates
United English Paper/Pencil - - - - - 221
States of
America

12/20/2019
27
 of of interviews students who stated that
males femal they strongly or
es very strongly
M SD 1-2 job 3 or more UG GR PG wanted to get the
intervie job job
ws interviews
Austria 32 96 25.66 5.13 21 107 66 11 42 72.7
Belgium 29 113 23.27 3.58 50 93 5 72 38 86.8
Brazil 45 49 21.94 3.98 32 62 15 71 3 84.0
Canada 213 247 20.33 1.52 92 368 401 36 4 77.8
China 67 115 24.35 3.14 31 151 - - - -
Fiji 69 102 28.05 15.06 36 145 39 49 79 79.5
Georgia 52 173 20.23 2.90 84 144 98 119 11 79.0
Germany 60 153 25.18 4.94 50 164 111 24 62 77.1
Iceland 162 83 20-40 - - - - - - -
India 50 38 22.6 4.00 48 40 2 71 14 56.8
Italy 37 56 25.38 3.35 32 61 17 36 37 73.2
Japan 253 261 22.11 1.22 - 285 309 184 18 44.8
Netherlands 20 106 24.64 5.92 27 99 32 51 32 85.9
New Zealand 61 86 22.49 5.00 52 99 101 34 8 67.5
Romania 14 92 23.06 2.83 30 78 39 41 28 65.8
Russia 27 67 21.90 4.52 15 80 16 46 - 61.5
Spain 72 96 22.51 3.27 56 112 48 85 5 81.6
Switzerland 127 171 27.46 4.17 98 200 90 190 83.8
United Arab 54 57 30.31 3.89 41 70 - 100 9 79.3
Emirates
United States of 91 130 19.21 - - - - - - -
America

Note. UG = undergraduate students, GR = graduate students, PG = post-graduates.

12/20/2019
28