Professional Documents
Culture Documents
Kasaysayanngsanaysay 131204183500 Phpapp02
Kasaysayanngsanaysay 131204183500 Phpapp02
Bagamat kung ating pagbabatayan ang Banal na Aklat o Bibliya kung saan binubuo ng
mga tula at awit, at mga prosa na nasa hugis pasalaysay at sanaysay, masasabing kasintanda
na rin ng sanaysay ang panahon kung gayon. Mapapansin din na ang tema ng bibliya ay nasa
tonong seryoso o may pagkadidaktiko kung ihahambing sa mga gawa ni Montaigne na magaan
lamang.
Marami pa ang mga sumunod na mananaysay katulad nila William Hazlitt, Ralph Waldo
Emerson, at Bacon. Ang talong ito ang siyang huling naimpluwensiyahan ng malaki ni
Montaigne ang nagpanumbalik ng pagkaseryoso, didaktiko at pagkamabigat ng sanaysay.
Subalit sa mga nagdaang siglo, matapos lumabas ang iba’t-ibang mananaysay, lalo na
bago sumapit ang ika-19 siglo, masasabing may apat na naging kapuna-punang katangian ang
sanaysay. Ito ay ang: kumbersasyunal, himig-nakikipag-usap, personal, masaya at
masiste. Hindi nalalayo sa mga unang isinulat ni Montaigne.
Nang nagsimula ang rebolusyon, naiba ang hangarin ng mga manunulat patungo sa
pagkakaisa ng mga Pilipino sa paglaban sa mga Kastila. Nagsimulang isulat ang mga salaysay
gamit ang mga katutubong wika. Una sa mga ito si Andres Bonifacio, ang lider ng Katipunan, sa
kanyang maalab na mga akdang “Ang Dapat Mabatid ng mga Tagalog”, “Sa Aking mga
Kababayan” at “Katungkulang Gagawin ng mga Anak ng Bayan”. Si Emilio Jacinto ay may
sariling koleksyon ng mga sanaysay na pinamagatan niyang “Liwanag at Dilim” at “Kartilya ng
Katipunan”.
Sa pagdating ng mga Amerikano, nauso ang paggamit ng wikang Ingles bilang wika sa
pagsusulat ng mga sanaysay. Madalas itong impormal at sentimental, ngunit ang iba'y nanatili
sa pagsusulat tungkol sa kalayaan ng bansa. Nakilala sina Carlos Romulo, Fernando Marang,
Maria Paz Mendoza Guanzon at Vicente Hilario.
Sanggunian:
Evasco, Eugene., Ligya Tiamson Rubin, Arthur P. Casanova, at Joseph Salazar. 2001. Ideya at
Estilo sa Sanaysay. Lunsod ng Quezon: Rex Publishing House, Inc.
Casanova, Arthur P., Ligaya Tiamson Rubin, Teresita Perez Semorlan, at Olivia F. de Leon.
2006. Retorika. Wikang Filipino at Sulating Pananaliksik. Lungsod ng Quezon: Rex
Publishing House, Inc.