‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﻛﺎرﺑﺮدي ﻓﻮﻻدﻫﺎ‬

‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ‬
‫ﻛﺎرﺑﺮدي ﻓﻮﻻدﻫﺎ‬

‫ﺗﺪوﻳﻦ و ﺗﻨﻈﻴﻢ‪:‬‬

‫ﺣﺴﻴﻨﻌﻠﻲ ﻃﺒﻴﺒﻴﺎن‬

‫ﭘﺎﻳﻴﺰ ‪1386‬‬
 ‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﻛﺎرﺑﺮدي ﻓﻮﻻدﻫﺎ‬

‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ‪:‬‬

‫در ﻣﻔﻬﻮم ﻛﻠﻲ‪ ،‬ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﻓﻠﺰات و آﻟﻴﺎژﻫﺎي ﻓﻠﺰي ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﮔﺮم و ﺳﺮد ﻛﺮدن آﻧﻬﺎ در ﺣﺎﻟـﺖ ﺟﺎﻣـﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ ﻃـﻮري ﻛـﻪ‬

‫ﺧﻮاص و ﻳﺎ ﺣﺎﻟﺖ وﻳﮋه اي در آﻧﻬﺎ ﺑﻮﺟﻮد آﻳﺪ‪.‬‬

‫دﻻﻳﻞ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ‪:‬‬

‫در ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﻓﻮﻻدﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻳﻜﻲ از اﻫﺪاف زﻳﺮ دﻧﺒﺎل ﻣﻲ ﺷﻮد‪:‬‬

‫‪ -1‬ﺗﻨﺶ ﮔﻴﺮي ﺣﺎﺻﻞ از ﻛﺎر ﻳﺎ ﺗﻨﺶ ﮔﻴﺮي ﺣﺎﺻﻞ از ﺳﺮد ﻛﺮدن ﻧﺎﻫﻤﮕﻦ‬

‫‪ -2‬ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺳﺎزي ﺳﺎﺧﺘﺎر داﻧﻪ در ﻓﻮﻻدﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮروي آﻧﻬﺎ ﻛﺎرﮔﺮم اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ داﻧﻪ ﻫﺎي درﺷـﺖ داﺷـﺘﻪ‬

‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -3‬ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺳﺎزي ﺳﺎﺧﺘﺎر داﻧﻪ‬

‫‪ -4‬ﻛﺎﻫﺶ ﺳﺨﺘﻲ و اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺷﻜﻞ ﭘﺬﻳﺮي‬

‫‪ -5‬اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺨﺘﻲ ﻓﻮﻻد ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر زﻳﺎد ﺷﺪن ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺳﺎﻳﺸﻲ و ﻳﺎ ﺳﺨﺖ ﻛﺮدن ﻓـﻮﻻد ﺑـﺮاي ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﺑﻴﺸـﺘﺮ در ﺷـﺮاﻳﻂ‬

‫ﻛﺎري ‪.‬‬

‫‪ -6‬اﻓـــﺰاﻳﺶ ﭼﻘﺮﻣﮕـــﻲ ﻓـــﻮﻻد ﺑـــﻪ ﻣﻨﻈـــﻮر ﺗﻮﻟﻴـــﺪ ﻓـــﻮﻻدي ﺑـــﺎ اﺳـــﺘﺤﻜﺎم ﺑـــﺎﻻ و اﻧﻌﻄـــﺎف ﭘـــﺬﻳﺮي ﺧـــﻮب‬

‫و اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﻮﻻد در ﺑﺮاﺑﺮ ﺿﺮﺑﻪ‪.‬‬

‫‪ -7‬ﺑﻬﺒﻮد ﺧﻮاص ﺑﺮش در ﻓﻮﻻدﻫﺎي اﺑﺰار‬

‫‪ -8‬ﺑﻬﺒﻮد ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻛﺎري‬

‫‪ -9‬ﺑﻬﻴﻨﻪ ﻛﺮدن ﺧﻮاص ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﻲ ﻓﻮﻻد‬

‫‪ -10‬ﺑﻬﺒﻮد ﺧﻮاص اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﻓﻮﻻد‬

‫در زﻳﺮ ﺟﺰﺋﻴﺎت ‪ 5‬روش اﺻﻠﻲ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﻛﺎرﺑﺮدي ﻓﻮﻻدﻫﺎ‬

‫آﻧﻴﻞ ﻛﺎﻣﻞ‪:‬‬

‫ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻧﺮم ﻛﺮدن ﻓﻮﻻد از ﻃﺮﻳﻖ ﺣﺮارت دادن ﻳﺎ ﺳﺮد ﻛﺮدن‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﻓﻮﻻد ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ ﺧﻢ و ﻳﺎ ﺑﺮﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫در اﻳﻦ روش ﻓﻮﻻد را ﺗﺎ دﻣﺎي ﺑﺎﻻﺗﺮي از دﻣﺎي اﻧﺘﻘﺎل ) ‪ (915c‬ﮔﺮم ﻛﺮده و ﺳﭙﺲ آن را ﺑﻪ آراﻣﻲ ﺳﺮد ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ اﻳـﻦ‬

‫ﻛﻪ دﻣﺎ آن ﺑﻪ درﺟﻪ ﺣﺮارت ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﺑﺎرز در آﻧﻴﻞ ﻛﺎﻣﻞ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از اﻟﻒ( ﮔﺮم ﻛﺮدن ﺗﺎ ﺑﺎﻻي دﻣﺎي ﺑﺤﺮاﻧـﻲ‬

‫ب( ﺳﺮد ﻛﺮدن آرام در ﻛﻮره ‪ .‬ﻟﺬا ﺑﻬﺒﻮد ﺧﻮاص ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻛﺎري و ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻓﺮم ﻓﻮﻻد‪ ،‬ﻣﺘﺎﺛﺮ از ﻋﻤﻠﻴﺎت آﻧﻴﻞ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺳﺎزي )ﻫﻤﮕﻦ ﻛﺮدن(‪:‬‬

‫اﻳــﻦ ﻓﺮآﻳﻨــﺪ ﻫﻤﺎﻧﻨــﺪ ﻓﺮآﻳﻨــﺪ آﻧﻴــﻞ اﺳــﺖ‪ ،‬ﺑــﺎ اﻳــﻦ ﺗﻔــﺎوت ﻛــﻪ در اﻳــﻦ روش ﻓــﻮﻻد را در ﻫــﻮا ﺳــﺮد ﻣــﻲ ﻛﻨﻨــﺪ‪،‬‬

‫اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺮﻳﻊ ﺗﺮ از ﺳﺮد ﻛﺮدن در ﻛﻮره اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺳﺎزي ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﻣﻨﻈﻮر اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪ :‬رﻳﺰ ﻛﺮدن داﻧﻪ ﻫﺎي درﺷﺖ‪ ،‬ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺗﺮ ﻧﻤـﻮدن ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎن ﻓـﻮﻻد و ﺑﻬﺒـﻮد‬

‫ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻛﺎري‪.‬‬

‫ﺳﺨﺖ ﮔﺮداﻧﻲ‪:‬‬

‫ﺳﺨﺖ ﮔﺮداﻧﻲ ﻓﻮﻻد ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﻮﺋﻨﭻ)ﺳﺮﻳﻊ ﺳﺮد ﻛﺮدن( اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻛﻪ ﻓﻮﻻد را از دﻣـﺎي آﺳـﺘﻨﻴﺘﻪ ﺑـﻪ‬

‫ﺳﺮﻋﺖ ﺳﺮد ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ ﻓﻮﻻد ﺳﺮﻳﻊ ﺗﺮ ﺳﺮد ﺷﻮد‪ ،‬آن را در آب ﻳﺎ ﻧﻤﻚ ﻛﻮﺋﻨﭻ ﻣـﻲ ﻛﻨﻨـﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀـﻲ از ﻓﻮﻻدﻫـﺎي‬

‫آﻟﻴﺎژي را در روﻏﻦ و ﺑﻌﻀﻲ ﻓﻮﻻدﻫﺎي ﭘﺮآﻟﻴﺎژ را در ﻫﻮا ﻛﻮﺋﻨﭻ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻫﺮ ﻓﻮﻻدي در اﺛﺮ ﻛﻮﺋﻨﭻ و اﻳﺠﺎد ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻛﺎﻣﻼً ﻣﺎرﺗﻨﺰﻳﺘﻲ‪ ،‬ﺳﺨﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬از آﻧﺠﺎﺋﻴﻜﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﻓﻮﻻد ﺑﺎ اﺳـﺘﺤﻜﺎم آن راﺑﻄـﻪ‬

‫ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ دارد‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻓﻮﻻدي ﻛﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر آن ‪ 100‬درﺻﺪ ﻣﺎرﺗﻨﺰﻳﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﺳﺘﺤﻜﺎم را دارد‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﻛـﻪ‬

‫اﺳﺘﺤﻜﺎم ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻜﻲ از ﺧﻮاص ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ در ﻛﺎرﺑﺮد ﻓﻮﻻد ﻧﻴﺴﺖ و ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺮﺧـﻲ از ﺧـﻮاص دﻳﮕـﺮ ﻓـﻮﻻد ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﺷـﻜﻞ‬

‫ﭘﺬﻳﺮي و‪ ...‬ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺳﺨﺖ ﺷﺪن )ﺳﺨﺘﻲ ﭘﺬﻳﺮي( ﻓﻮﻻد ﺑﻪ ﻧﻮع ﻓﻮﻻد )ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ(‪ ،‬اﻧﺪازه و اﺑﻌﺎد ﻗﻄﻌﻪ‪ ،‬دﻣﺎي ﺳﺨﺖ ﻛـﺮدن و روش‬

‫ﺳﺮد ﻛﺮدن ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد‪ .‬ﺑﺎاﻓﺰاﻳﺶ درﺻﺪ ﻋﻨﺎﺻﺮ آﻟﻴﺎژي‪ ،‬ﻛﺎﻫﺶ اﺑﻌﺎد و اﻧﺪازه ﻗﻄﻌﻪ و ﺳﺎده ﺑﻮدن ﺷﻜﻞ ﻗﻄﻌﻪ‪،‬اﻓﺰاﻳﺶ دﻣـﺎي‬

‫ﺳﺨﺖ ﻛﺮدن و روﺷﻬﺎي ﻛﻮﺋﻨﭻ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ‪ ،‬ﺳﺨﺘﻲ ﭘﺬﻳﺮي اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻌﻤﻮﻻً ﭘﺲ از ﻛﻮﺋﻨﭻ‪ ،‬ﻓﻮﻻد ﺳﺨﺖ و ﺷﻜﻨﻨﺪه ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪،‬ﻟﺬا ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮي‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻓﻮﻻد را ﺑﺎزﭘﺨﺖ ﻛﺮد‪.‬‬
 ‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﻛﺎرﺑﺮدي ﻓﻮﻻدﻫﺎ‬

‫ﺑﺎزﭘﺨﺖ‪:‬‬

‫ﺑﺪﻳﻦ ﺻﻮرت اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﻮﻻد ﻛﻮﺋﻨﭻ ﺷﺪه را ﺗﺎ دﻣﺎي زﻳﺮدﻣﺎي اﻧﺘﻘﺎل ) ‪ (915c‬ﺣﺮارت داده و ﻣﺪﺗﻲ ﻧﮕﻪ ﻣﻲ دارد و ﻣﺠﺪداً‬

‫ﺗﺎ دﻣﺎي اﺗﺎق ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﺑﺎﻋﺚ ﺳﺨﺖ ﺷﺪن ﻓﻮﻻد ﻣﻲ ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺮاي اﻏﻠﺐ ﻓﻮﻻدﻫﺎ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ دﻣـﺎي ﺑﺎزﭘﺨـﺖ دﻣـﺎي ‪ 180c -250‬اﺳـﺖ و‬

‫ﺑﻴﺸﺘﺮ دﻣﺎي ‪ 200c‬ﻛﺎرﺑﺮد دارد)ﻣﺪت زﻣﺎن ﻧﮕﻬﺪاري در اﻳﻦ دﻣﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ(‪.‬‬

‫ﺗﻨﺶ زداﻳﻲ‪:‬‬

‫وﻗﺘــﻲ ﻛــﻪ ﻓﻠــﺰ را در دﻣــﺎي ﺑــﺎﻻ ﺣــﺮارت ﻣــﻲ دﻫﻨــﺪ‪ ،‬ﻓﻠــﺰ ﻣﻨﺒﺴــﻂ ﻣــﻲ ﺷــﻮد و ﺑــﺮﻋﻜﺲ ﻫﻨﮕــﺎﻣﻲ ﻛــﻪ ﻓﻠــﺰ‬

‫را از دﻣﺎي ﺑﺎﻻ ﺳﺮد ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻧﻘﺒﺎض ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬در ﺣﻴﻦ ﺟﻮﺷﻜﺎري ﻳﺎ آﻫﻨﮕﺮي وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻗﺴﻤﺖ از ﻟﻮﻟﻪ ﻳـﺎ ورق‬

‫ﻓﻮﻻدي ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﮔﺮم ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﺗﻨﺶ ﻫﺎي داﺧﻠﻲ زﻳﺎدي در ﻓﻮﻻد ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬

‫در ﺣﻴﻦ ﮔﺮم ﺷﺪن ﻓﻮﻻد‪ ،‬ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي ﻣﻨﺒﺴﻂ ﺷﺪه ﺟﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﻗﺮارﮔﻴﺮي ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻗﻄﻌﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻓﺮم ﻣﻲ دﻫﺪ‪.‬‬

‫ﮔﺮم ﻛﺮدن ﻓﻮﻻد در دﻣﺎي ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮ از دﻣﺎي آﺳﺘﻨﻴﺘﻪ را ﺗﻨﺶ زداﻳﻲ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺑﺎزﭘﺨﺖ ﻛﺮدن اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت ﻛﻪ ﻳﻚ ﺳﺮي از ﺗﻨﺶ ﻫﺎي داﺧﻠﻲ ﻛﻪ در ﺣﻴﻦ ﻣﺎﺷﻴﻨﻜﺎري اﻳﺠـﺎد ﺷـﺪه‬

‫ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺣﺮارت دادن از ﺑﻴﻦ ﻣﻲ روﻧﺪ‪ ،‬دﻣﺎي آﺳﺘﻨﻴﺘﻪ ﻛﺮدن ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﻛﺮﺑﻦ وﻋﻨﺎﺻﺮآﻟﻴﺎژي ﻓﻮﻻد دارد‪.‬‬

‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﺑﺮﺧﻲ از ﻓﻮﻻدﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي ﻣﻮﺟﻮد در ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻛﻤﭙﻮﺳﺖ‬

‫‪)St 37-2‬ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻓﻮﻻد(‬ ‫)‪DIN: (1.0037‬‬ ‫‪SAE: 1015‬‬

‫اﻳﻦ ﻓﻮﻻد‪ ،‬ﺟﺰ ﻓﻮﻻدﻫﺎي ﺳﺎده ﻛﺮﺑﻨﻲ اﺳﺖ‪.‬داراي ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ آﻫﻨﮕـﺮي ﺑـﺎﻻ و ﻓـﺮم ﭘـﺬﻳﺮي ﺧـﻮﺑﻲ اﺳـﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ داراي ﻗﺎﺑﻠﻴـﺖ‬

‫ﺟﻮﺷﻜﺎري ﻋﺎﻟﻲ اﺳﺖ‪.‬ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﺟﻬﺖ اﻳﻦ ﻓﻮﻻد ﺑﻪ ﺷﺮح ذﻳﻞ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬

‫آﻫﻨﮕﺮي‪:‬‬

‫ﻗﻄﻌﻪ را ﺗﺎ دﻣﺎي ‪ 1290c‬ﺣﺮارت ﻣﻲ دﻫﻨﺪ و در زﻳﺮ دﻣﺎي ‪ 925c‬آﻫﻨﮕﺮي ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻫﻤﮕﻦ ﺳﺎزي )ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺳﺎزي(‪:‬‬

‫ﻗﻄﻌﻪ را ﺗﺎ دﻣﺎي ‪ 925c‬ﺣﺮارت ﻣﻲ دﻫﻨﺪ و ﺳﭙﺲ در ﻫﻮا ﺳﺮد ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

 ‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﻛﺎرﺑﺮدي ﻓﻮﻻدﻫﺎ‬

‫آﻧﻴﻞ‪:‬‬

‫ﻗﻄﻌﻪ را ﺗﺎ دﻣﺎي ‪ 885c‬ﺣﺮارت ﻣﻲ دﻫﻨﺪ و ﺳﭙﺲ آن را ﺑﻪ آراﻣﻲ )ﺗﺮﺟﻴﺤﺎً در ﻛﻮره( ﺳﺮد ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺳﺨﺖ ﮔﺮداﻧﻲ ‪:‬‬

‫ﻗﻄﻌﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﻛﺮﺑﻦ دﻫﻲ و ﻳﺎ ﻛﺮﺑﻮﻧﻴﺘﺮوره ﺳـﺨﺖ ﻣـﻲ ﺷـﻮد‪ ،‬در ﺷـﺮاﻳﻄﻲ ﻛـﻪ ﺳـﺨﺘﻲ ﺑـﺎ ﻋﻤـﻖ ﻛـﻢ ﻣـﺪﻧﻈﺮ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬از روش‬

‫ﻛﺮﺑﻮﻧﻴﺘﺮوره اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ وﻟﻲ در ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻛﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﺑﺎ ﻋﻤﻖ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻣﺪﻧﻈﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬از روش ﻛﺮﺑﻦ دﻫﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻛﺮﺑﻮﻧﻴﺘﺮوره‪:‬‬

‫ﻗﻄﻌﻪ در دﻣﺎي ‪ 760‬ﺗﺎ ‪ 870c‬ﻛﺮﺑﻮﻧﻴﺘﺮوره ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻً اﺗﻤﺴﻔﺮ آن داراي ﮔﺎز ﺣﺎﻣﻞ ﻏﻨـﻲ ﺷـﺪه ﮔﺮﻣـﺎﮔﻴﺮ و ﺗﻘﺮﻳﺒـﺎً ‪10%‬‬

‫آﻣﻮﻧﻴﺎك ﺧﺸﻚ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻋﻤــﻖ ﭘﻮﺳــﺘﻪ ﺳــﺨﺖ ﺷــﺪه ﺑــﻴﻦ ‪ . /8‬ﺗــﺎ ‪ 0/25‬ﻣﻴﻠــﻲ ﻣﺘــﺮ اﺳــﺖ ﺟﻬــﺖ ﺣﺼــﻮل ﻣــﺎﻛﺰﻳﻤﻢ ﺳــﺨﺘﻲ‪ ،‬ﻣــﻲ ﺗــﻮان ﻗﻄﻌــﻪ‬

‫را از دﻣﺎي ﻛﺮﺑﻮﻧﻴﺘﺮوره ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و روﻏﻦ ﻛﻮﺋﻨﭻ ﻛﺮد ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺟﻬﺖ ﻛﺮﺑﻮﻧﻴﺘﺮوره از ﺣﻤﺎم ﻫﺎي ﻧﻤﻚ ﻣـﺬاب ﺷـﺎﻣﻞ‬

‫ﺳﻴﺎﻧﻴﺪ و ﻳﺎ ﺳﻴﺎﻧﻴﺪ آزاد اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﭘﺲ از اﻳﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎت‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎ در دﻣﺎي ‪ 150‬ﺗﺎ ‪ 205c‬ﺗﺤﺖ ﺑﺎزﭘﺨﺖ ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺪون از دﺳـﺖ دادن ﺳـﺨﺘﻲ ﺳـﻄﺢ‪،‬‬

‫ﺷﻜﻨﻨﺪﮔﻲ ﻓﻮﻻد ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ :1‬ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻋﻤﻖ ﺳﺨﺖ ﺷﺪه ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻓﻮﻻد ‪1015‬‬

 ‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﻛﺎرﺑﺮدي ﻓﻮﻻدﻫﺎ‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ ،1‬ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻋﻤﻖ ﺳﺨﺖ ﺷﺪه ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻓﺎﺻﻠﻪ از ﺳﻄﺢ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻛﺮﺑﻮﻧﻴﺘﺮوره را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‪ .‬ﻗﻄﻌﻪ ﻛﺮﺑﻮﻧﻴﺘﺮوره ﺷﺪه ﺑﺎ ﻛـﻮﺋﻨﭻ‬

‫در روﻏﻦ‪ ،‬ﺳﺨﺘﻲ ﻛﺎﻣﻞ را ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آورد‪.‬‬

‫ﻛﺮﺑﻦ دﻫﻲ‪:‬‬

‫ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻛﺮﺑﻦ دﻫﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ در اﺗﻤﺴﻔﺮي ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺘﺎن و ﮔﺎزﻫﺎي ﺣﺎﻣﻞ اﺳﺖ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪ .‬ﻣﺤﺪوده دﻣﺎﻳﻲ در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠـﻪ ﺑـﻴﻦ‬

‫‪ 870‬ﺗﺎ ‪ 955c‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﻛﺮﺑﻦ در اﻳﻦ ﻣﺤﻴﻂ ‪ 90‬درﺻﺪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺪت زﻣﺎن ﻛﺮﺑﻦ دﻫﻲ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻧﻮع ﻓﻮﻻد‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 4‬ﺳـﺎﻋﺖ در دﻣـﺎي ﺣـﺪاﻛﺜﺮ‬

‫‪ 955c‬اﺳﺖ‪.‬ﻧﻤﻮدارﻛﺮﺑﻦ دﻫﻲ اﻳﻦ ﻓﻮﻻد در ﺷﻜﻞ‪ 2‬آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ : 2‬ﻣﺪت زﻣﺎن ﻛﺮﺑﻦ دﻫﻲ ﮔﺎزي ﻓﻮﻻد ‪1015‬‬

‫ﺳﺨﺖ ﮔﺮداﻧﻲ )ﻛﻮﺋﻨﭻ( ﭘﺲ از ﻛﺮﺑﻦ دﻫﻲ‪:‬‬

‫ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻛﻮﺋﻨﭻ ﭘﺲ از ﻛﺮﺑﻦ دﻫﻲ ﺑﺎ ﻳﻜﻲ از روش ﻫﺎي زﻳﺮ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪:‬‬

‫‪ -1‬ﻗﻄﻌﻪ را از دﻣﺎي ﻛﺮﺑﻦ دﻫﻲ‪ ،‬در آب ﻳﺎ آب ﻧﻤﻚ ﻛﻮﺋﻨﭻ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

 ‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﻛﺎرﺑﺮدي ﻓﻮﻻدﻫﺎ‬

‫‪ -2‬ﭘﺲ از اﻳﻨﻜﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻛﺮﺑﻦ دﻫﻲ ﻛﺎﻣﻞ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻛﺎﻣﻞ ﺷﺪن دوره ﻧﻔﻮذ‪ ،‬دﻣﺎي ﻛﻮره را ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ و ﻳﺎ اﻳﻦ ﻛـﻪ در‬

‫ﻛـــــﻮره ﻫـــــﺎي ﭘﻴﻮﺳـــــﺘﻪ دﻣـــــﺎ را ﺑـــــﻪ ‪ 845c‬ﻣـــــﻲ رﺳـــــﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺳـــــﭙﺲ ﻗﻄﻌـــــﻪ را در آب‬

‫ﻳﺎ آب ﻧﻤﻚ ﻛﻮﺋﻨﭻ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -3‬ﭘﺲ از ﻛﺮﺑﻦ دﻫﻲ ﻗﻄﻌﻪ را ﺗﺎ دﻣﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ آﻫﺴﺘﻪ ﺳﺮد ﻛﺮده و ﻣﺠﺪداً ﺗﺎ دﻣﺎي ‪ 815c‬دوﺑﺎره ﮔﺮم ﻛﺮده‪ ،‬ﺳـﭙﺲ آن‬

‫را در آب ﻳﺎ آب ﻧﻤﻚ ﻛﻮﺋﻨﭻ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺳﺨﺖ ﮔﺮداﻧﻲ ﻛﺎﻣﻞ در ﻗﻄﻌﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ آﻧﻬﺎ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 6/35- 9/53‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ را در روﻏﻦ ﻛﻮﺋﻨﭻ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺟﻬﺖ ﻛـﺮﺑﻦ‬

‫دﻫﻲ‪ ،‬ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺗﻮان از ﻛﺮﺑﻦ دﻫﻲ ﻣﺎﻳﻊ در ﺣﻤﺎم ﻣﺬاب ﻧﻤﻚ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﺟﻬـــﺖ ﺑـــﺎز ﭘﺨـــﺖ ‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧـــﻪ را ﺑـــﻪ ﻣـــﺪت ﻳـــﻚ ﺳـــﺎﻋﺖ در دﻣـــﺎي ‪ 150-200‬درﺟـــﻪ ﺳـــﺎﻧﺘﻲ ﮔـــﺮاد‪ ،‬ﻧﮕﻬـــﺪاري‬

‫ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ دﻣﺎ و زﻣﺎن ﻛﺮﺑﻦ دﻫﻲ‪ ،‬ﺳﺨﺘﻲ ﺣﺎﺻﻠﻪ ﻛﻪ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﻛﺮﺑﻦ )ﻋﻤﻖ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺳﺨﺖ ﺷـﺪه( اﺳـﺖ‪ ،‬اﻓـﺰاﻳﺶ‬

‫ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫‪):St 52‬ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻓﻮﻻد(‬ ‫)‪DIN: (1.0570‬‬ ‫‪SAE: 1524‬‬

‫اﻳــﻦ ﻓــﻮﻻد ﻗﺎﺑﻠﻴــﺖ ﺳــﺨﺘﻲ ﭘــﺬﻳﺮي ﻗﺎﺑــﻞ ﻣﻼﺣﻈــﻪ اي دارد‪ .‬اﻳــﻦ ﻓــﻮﻻد را ﻣــﻲ ﺗــﻮان ﺑــﻪ دو روش ﻛﺮﺑــﻮﻧﻴﺘﺮوره‬

‫و ﻛﺮﺑﻦ دﻫﻲ ﺳﺨﺖ ﮔﺮداﻧﻲ ﺳﻄﺤﻲ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫ﺳﺨﺘﻲ ﻧﻬﺎﻳﻲ اﻳﻦ ﻓﻮﻻد ﭘﺲ از ﻛﻮﺋﻨﭻ ‪ 43 HRC‬ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺟﻮﺷﻜﺎري اﻳﻦ ﻓﻮﻻد ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ دﻗﺖ اﻧﺠﺎم ﺷـﻮد‪ ،‬ﭼـﺮا ﻛـﻪ وﺟـﻮد‬

‫ﻣﻨﮕﻨﺰ ﺑﺎﻻ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻘﺪار ﻛﺮﺑﻦ ﻣﻌﺎدل و ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً اﻧﺠﺎم ﻋﻤﻠﻴﺎت ﭘﻴﺸﮕﺮم و ﭘﺴﮕﺮم ﺑﺮروي ﻗﻄﻌﻪ ﺷﻮد‪.‬اﻳـﻦ ﻓـﻮﻻد ﻧﻴـﺰ ﻗﺎﺑﻠﻴـﺖ‬

‫آﻫﻨﮕﺮي ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮﺑﻲ دارد‪.‬‬

‫آﻫﻨﮕﺮي‪:‬‬

‫ﻗﻄﻌﻪ را ﺗﺎ دﻣﺎي ‪ 1245c‬ﺣﺮارت ﻣﻲ دﻫﻨﺪ و آن را در دﻣﺎي ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 900c‬آﻫﻨﮕﺮي ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺳﺎزي‪:‬‬

‫اﻳﻦ ﻓﻮﻻد را ﺗﺎ دﻣﺎي ‪ 925c‬ﺣﺮارت ﻣﻲ دﻫﻨﺪ و ﺳﭙﺲ آن را در ﻫﻮا ﺳﺮد ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

 ‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﻛﺎرﺑﺮدي ﻓﻮﻻدﻫﺎ‬

‫آﻧﻴﻞ‪:‬‬

‫ﻗﻄﻌــﻪ را ﺗــﺎ دﻣــﺎي ‪ 900c‬ﺣــﺮارت ﻣــﻲ دﻫﻨــﺪ و ﺳــﭙﺲ آن را ﺗــﺎ دﻣــﺎي ‪ 675c‬در ﻛــﻮره ﺑــﺎ ﺳــﺮﻋﺖ ﻛﻤﺘــﺮ‬

‫از ‪ 28c‬در ﺳﺎﻋﺖ ﺳﺮد ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺳﺨﺖ ﮔﺮداﻧﻲ ﺳﻄﺤﻲ‪:‬‬

‫روش ﻛﺮﺑﻮﻧﻴﺘﺮوره ﺟﻬﺖ ﺣﺼﻮل ﻋﻤﻖ ﺳﺨﺘﻲ ﻛﻢ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻓﻮﻻد ‪ St 37‬و روش ﻛﺮﺑﻦ دﻫﻲ آن ﻧﻴﺰ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻓﻮﻻد ‪ St 37‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻛﻮﺋﻨﭻ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ‪:‬‬

‫ﻗﻄﻌــﻪ در دﻣــﺎي ‪ 885c‬آﺳــﺘﻨﻴﺘﻪ ﺷــﺪه و ﺳــﭙﺲ در روﻏــﻦ ﻳــﺎ آب ﻧﻤــﻚ ﻛــﻮﺋﻨﭻ ﻣــﻲ ﺷــﻮد‪ .‬اﻧﺘﺨــﺎب ﻫﺮﻳــﻚ‬

‫از اﻳﻦ ﻣﺤﻴﻂ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻗﻄﻌﺎت ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد‪.‬‬

‫ﺗﺮﺗﻴﺐ اﻧﺠﺎم ﻣﺮاﺣﻞ ﻛﺎري‪:‬‬

‫‪ -1‬ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺳﺎزي‬

‫‪ -2‬آﻧﻴﻞ‬

‫‪ -3‬ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻛﺎري ﺧﺸﻦ‬

‫‪ -4‬آﺳﺘﻨﻴﺖ ﺳﺎزي‬

‫‪ -5‬ﺗﻨﺪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻲ‬

‫‪ -6‬ﺑﺎزﭘﺨﺖ )اﺧﺘﻴﺎري(‬

‫‪ -7‬ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻛﺎري ﭘﺮداﺧﺖ‬

‫‪):CK 45‬ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻓﻮﻻد(‬ ‫)‪DIN:(1.1191‬‬ ‫‪SAE:1045‬‬

‫اﻳﻦ ﻓﻮﻻد ﺟﺰ ﮔﺮوه ﻓﻮﻻدﻫﺎي ﻛﺮﺑﻦ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺳﺨﺘﻲ ﭘﺬﻳﺮي ﻗﺎﺑـﻞ ﻣﻼﺣﻈـﻪ‬

‫اي دارد‪.‬‬
 ‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﻛﺎرﺑﺮدي ﻓﻮﻻدﻫﺎ‬

‫آﻫﻨﮕﺮي‪:‬‬

‫ﻗﻄﻌﻪ را ﺗﺎ دﻣﺎي ‪ 1245c‬ﺣﺮارت ﻣﻲ دﻫﻨﺪ و در دﻣﺎي ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 870c‬آﻫﻨﮕﺮي ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺳﺎزي‪:‬‬

‫ﻗﻄﻌﻪ را ﺗﺎ دﻣﺎي ‪ 900c‬ﺣﺮارت ﻣﻲ دﻫﻨﺪ و ﺳﭙﺲ در ﻫﻮا ﺳﺮد ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫آﻧﻴﻞ‪:‬‬

‫ﻗﻄﻌﻪ را ﺗﺎ دﻣﺎي ‪ 845c‬ﺣﺮارت ﻣﻲ دﻫﻨﺪ و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 28c‬در ﺳﺎﻋﺖ ﺗﺎ دﻣﺎي ‪ 650c‬در ﻛﻮره ﺳﺮد ﻣـﻲ‬

‫ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺳﺨﺖ ﮔﺮداﻧﻲ‪:‬‬

‫ﻗﻄﻌﻪ را در دﻣﺎي ‪ 845c‬آﺳﺘﻨﻴﺘﻪ ﻛﺮده و ﺳﭙﺲ در آب ﻳﺎ آب ﻧﻤﻚ ﻛﻮﺋﻨﭻ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻗﻄﻌﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ آﻧﻬـﺎ ﻛﻤﺘـﺮ از ‪6/35‬‬

‫ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ اﺳﺖ در روﻏﻦ ﻛﻮﺋﻨﭻ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫در اﻳـــﻦ ﺷـــﺮاﻳﻂ ﺣـــﺪاﻗﻞ ﺳـــﺨﺘﻲ ﺣﺎﺻـــﻠﻪ ﻗﺒـــﻞ از ﺑﺎزﭘﺨـــﺖ )اﺧﺘﻴـــﺎري( ‪ 55HRC‬اﺳـــﺖ‪ .‬ﻋﻤﻠﻴـــﺎت ﺑﺎزﭘﺨـــﺖ‬

‫در ﺻﻮرت ﻟﺰوم‪ ،‬ﺟﻬﺖ ﻛﺎﻫﺶ ﺳﺨﺘﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ اﻧﺠﺎم ﭘﺬﻳﺮد‪.‬ﭘﺮوﺳﻪ ﺳﺨﺖ ﻛﺮدن اﻟﻘﺎﻳﻲ اﻳﻦ ﻓـﻮﻻد ﻣﻄـﺎﺑﻖ ﺑـﺎ ﻧﻤﻮدارﻫـﺎي ذﻳـﻞ‬

‫اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
 ‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﻛﺎرﺑﺮدي ﻓﻮﻻدﻫﺎ‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ : 3‬ﭘﺮوﺳﻪ ﺳﺨﺖ ﻛﺮدن اﻟﻘﺎﻳﻲ ﻓﻮﻻد ‪1045‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ : 3‬ﭘﺮوﺳﻪ ﺳﺨﺖ ﻛﺮدن اﻟﻘﺎﻳﻲ ﻓﻮﻻد ‪1045‬‬

‫ﻧﻤﻮدارﻫــــﺎي ذﻳــــﻞ‪ ،‬ﺗــــﺎﺛﻴﺮ ﺳــــﺮﻋﺖ ﺳــــﺮد ﺷــــﺪن و ارﺗﺒــــﺎط آن ﺑــــﺎ ﺟــــﺮم و اﻧــــﺪازه ﻗﻄﻌــــﻪ را ﻧﺸــــﺎن‬

‫ﻣﻲ دﻫﺪ‪.‬‬
 ‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﻛﺎرﺑﺮدي ﻓﻮﻻدﻫﺎ‬

‫ﺷﻜﻞ‪ ، : 4‬ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺳﺮﻋﺖ ﺳﺮد ﺷﺪن و ارﺗﺒﺎط آن ﺑﺎ ﺟﺮم و اﻧﺪازه ﻗﻄﻌﻪ‬

 ‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﻛﺎرﺑﺮدي ﻓﻮﻻدﻫﺎ‬

‫‪):CK 60‬ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻓﻮﻻد(‬ ‫)‪DIN:(1.1221‬‬ ‫‪SAE:1064‬‬

‫اﻳﻦ ﻓﻮﻻد ﺟﺰء ﻓﻮﻻدﻫﺎي ﭘﺮﻛﺮﺑﻦ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از آﻧﺠﺎﺋﻴﻜﻪ ﺑﺮاي ﻛﺮﺑﻦ دﻫﻲ‪ ،‬ﻓﻮﻻدﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪ 0/3%‬ﻛﺮﺑﻦ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻟﺬا‬

‫اﻳﻦ ﻓﻮﻻد ﺟﻬﺖ ﻛﺮﺑﻮره ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺟﻬﺖ ﺳﺨﺖ ﻛـﺮدن ﺳـﻄﺤﻲ اﻳـﻦ ﻓـﻮﻻد )ﻋﻠـﻲ رﻏـﻢ ﺑـﺎﻻ ﺑـﻮدن ﺳـﺨﺘﻲ اﻳـﻦ ﻓـﻮﻻد(‪ ،‬ﺗﻨﻬـﺎ ﻣـﻲ ﺗـﻮان ﻗﻄﻌـﻪ را ﺗـﺎ دﻣـﺎي‬

‫‪ 815c‬ﺣﺮارت داد و ﺳﭙﺲ در آب ﻳﺎ آب ﻧﻤﻚ ﻛﻮﺋﻨﭻ ﻛﺮد‪ .‬ﻗﻄﻌﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ آﻧﻬﺎ از ‪ 6/35mm‬ﻛﻤﺘﺮ اﺳﺖ در روﻏﻦ ﻛﻮﺋﻨﭻ‬

‫ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺳﺨﺘﻲ اﻳﻦ ﻓﻮﻻد در اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﻴﻦ‪ 62 HRC‬ﺗﺎ ‪ 65‬اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺻﻮرت ﻟﺰوم ﻣﻲ ﺗﻮان ﻗﻄﻌﻪ را ﺑﺎزﭘﺨﺖ ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪): 42CrMo4=Mo40‬ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻓﻮﻻد(‬ ‫)‪DIN:(1.7225‬‬ ‫‪SAE:4140‬‬

‫اﻳﻦ ﻓﻮﻻد ﻧﻮع ﭘﺮﻣﺼﺮﻓﻲ از ﻓﻮﻻدﻫﺎي آﻟﻴﺎژي ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻛﺮﺑﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺳﺨﺘﻲ ﭘﺬﻳﺮي ﺑـﺎﻻ‪ ،‬از ﻧﻈـﺮ اﻗﺘﺼـﺎدي ارزان‬

‫ﻗﻴﻤﺖ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺳـــﺨﺘﻲ اﻳـــﻦ ﻗﻄﻌـــﻪ ﭘـــﺲ از ﻛـــﻮﺋﻨﭻ ﺑـــﻪ ‪ 54 HRC‬ﺗـــﺎ ‪ 59‬ﻣـ ـﻲ رﺳـــﺪ‪ ،‬داراي ﻗﺎﺑﻠﻴـــﺖ آﻫﻨﮕـــﺮي ﺧﻴﻠـــﻲ ﺧـــﻮب‬

‫و ﻣﺎﺷﻴﻨﻜﺎري ﻣﺘﻮﺳﻂ و ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺟﻮﺷﻜﺎري آن ﺿﻌﻴﻒ اﺳﺖ‪.‬‬

‫آﻫﻨﮕﺮي‪:‬‬

‫ﻓﻮﻻد را ﺗﺎ دﻣﺎي ‪ 1230c‬ﺣﺮارت ﻣﻲ دﻫﻨﺪ و آن را در دﻣﺎي ‪ 870c‬آﻫﻨﮕﺮي ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺳﺎزي‪:‬‬

‫ﻓﻮﻻد را ﺗﺎ دﻣﺎي ‪ 870c‬ﺣﺮارت ﻣﻲ دﻫﻨﺪ و ﺳﭙﺲ آن را در ﻫﻮا ﺳﺮد ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫آﻧﻴﻞ‪:‬‬

‫اﮔﺮ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﭘﺮﻟﻴﺘﻲ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻓﻮﻻد را ﺗﺎ دﻣﺎي ‪ 845c‬ﺣﺮارت ﻣﻲ دﻫﻨﺪ و ﺗﺎ دﻣﺎي ‪ 755c‬ﺳﺮد ﻛﺮده و ﺳـﭙﺲ‬

‫از دﻣﺎي ‪ 755c‬ﺗﺎ دﻣﺎي ‪ 665c‬ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 14c‬در ﺳﺎﻋﺖ ﺳﺮد ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻳﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻗﻄﻌﻪ را ﺗﺎ دﻣﺎي ‪ 845c‬ﺣﺮارت ﻣﻲ دﻫﻨﺪ و ﺗﺎ دﻣﺎي ‪ 675c‬ﺳﺮﻳﻊ ﺳﺮد ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 5‬ﺳﺎﻋﺖ در اﻳﻦ دﻣـﺎ‬

‫ﻧﮕﻪ ﻣﻲ دارﻧﺪ‪.‬‬
 ‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﻛﺎرﺑﺮدي ﻓﻮﻻدﻫﺎ‬

‫ﺳﺨﺖ ﮔﺮداﻧﻲ ‪:‬‬

‫ﻓﻮﻻد در دﻣﺎي ‪ 855c‬آﺳﺘﻨﻴﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﭘﺲ از آن در روﻏﻦ ﻛﻮﺋﻨﭻ ﻣﻲ ﮔﺮدد و ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻧﻴﺎز ﺗﺤﺖ ﺑﺎزﭘﺨﺖ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫ﻧﻴﺘﺮوره ﻛﺮدن‪:‬‬

‫ﻧﻴﺘﺮوره ﻛﺮدن ﻓﻮﻻد ﻣﺬﻛﻮر در ﮔﺎز آﻣﻮﻧﻴﺎك ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻻﻳﻪ اي ﻧﺎزك و ﺳﺨﺖ در ﺳﻄﺢ اﻳﺠﺎد ﺷـﻮد ﻛـﻪ ﻗﺴـﻤﺖ ﺑﻴﺮوﻧـﻲ‬

‫ﻫﻤﻴﻦ ﻻﻳﻪ در ﻣﻌﺮض ﻧﻴﺘﺮﻳﺪاﭘﺴﻴﻠﻮن ﻗﺮار دارد‪.‬‬

‫اﻳﻦ ﻻﻳﻪ ﺳﻄﺤﻲ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺳﺎﻳﺸﻲ ﺳﻄﺢ را اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ دﻫﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ اﺳﺘﺤﻜﺎم ﺧﺴﺘﮕﻲ ﻗﻄﻌﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﺜﻼً در ﻣﻴﻠﻪ ﻫﺎ ﺣﺪود ‪ 30‬درﺻﺪ اﺳﺘﺤﻜﺎم ﺧﺴﺘﮕﻲ ﻗﻄﻌﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﺮﺟﻬﺖ اﮔﺮ ﻧﻴﺘﺮوره ﻛﺮدن ﻣﻮرد ﻧﻈـﺮ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬اﺑﺘـﺪا‬

‫ﺑﺎﻳﺪ ﻓﻮﻻد ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﺎر آﻣﺎده ﮔﺮدد )ﺳﺨﺖ ﮔﺮداﻧﻲ و ﺑﺎزﭘﺨﺖ(‪ .‬ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻧﻴﺘﺮوره ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻌﺪ از ﭘﺮداﺧﺖ ﻧﻬـﺎﻳﻲ اﻧﺠـﺎم ﺷـﻮد‪.‬ﭼـﺮا ﻛـﻪ‬

‫ﭘﺮداﺧﺖ ﭘﺲ از ﻧﻴﺘﺮوره‪ ،‬ﻋﻤﻖ ﻣﻔﻴﺪ ﺳﺨﺖ ﺷﺪه را از ﺑﻴﻦ ﻣﻲ ﺑﺮد‪ ،‬ﻟﺬا ﻗﺒﻞ از ﻧﻴﺘﺮوره ﻛﺮدن‪ ،‬اﺑﺘﺪا ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻴﻜﻞ ﻓﺮآﻳﻨﺪي زﻳﺮ را اﻧﺠﺎم‬

‫داد‪:‬‬

‫‪ -1‬ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻛﺎري ﺧﺸﻦ‬

‫‪ -2‬آﺳﺘﻨﻴﺖ ﺳﺎزي در دﻣﺎي ‪845c‬‬

‫‪ -3‬ﻛﻮﺋﻨﭻ در روﻏﻦ‬

‫‪ -4‬ﺑﺎزﭘﺮداﺧﺖ در دﻣﺎي ‪620c‬‬

‫‪ -5‬ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻛﺎري ﭘﺮداﺧﺖ‬

‫‪ -6‬ﺳﭙﺲ ﻗﻄﻌﻪ ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺖ در ﮔﺎز آﻣﻮﻧﻴﺎك ﺑﺎ دﻣﺎي ‪ 525c‬ﻧﻴﺘﺮوره ﺷﻮد ﺗﺎ ‪ 30‬درﺻﺪ آﻣﻮﻧﻴﺎك ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺷﻮد‪ ،‬اﻳﻦ‬

‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 5‬ﺳﺎﻋﺖ در دﻣﺎي ‪ 525c‬اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ ‪ 25‬درﺻﺪ آﻣﻮﻧﻴﺎك ﺗﺠﺰﻳﻪ‬

‫ﮔﺮدد‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 20‬ﺳﺎﻋﺖ در دﻣﺎي ‪ 565c‬ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮد ﻛﻪ از ‪ 75‬ﺗﺎ ‪ 80‬درﺻﺪ آﻣﻮﻧﻴـﺎك ﺗﺠﺰﻳـﻪ ﺷـﻮد‪ .‬اﮔـﺮ ﺳـﺨﺖ‬

‫ﻛﺮدن ﺳﻄﺢ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮان از ﺣﻤﺎم ﻧﻤﻚ ﺑﺮاي ﻧﻴﺘﺮوره اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪.‬‬
 ‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﻛﺎرﺑﺮدي ﻓﻮﻻدﻫﺎ‬

‫ﺗﺮﺗﻴﺐ اﻧﺠﺎم ﻣﺮاﺣﻞ ﻛﺎري ‪:‬‬

‫◄ﻛﻮﺋﻨﭻ ﻛﺮدن‬ ‫◄ آﻫﻨﮕﺮي‬

‫◄ ﺑﺎزﭘﺨﺖ‬ ‫◄ ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺳﺎزي‬

‫◄ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻛﺎري ﭘﺮداﺧﺖ‬ ‫◄ آﻧﻴﻞ‬

‫◄ ﻧﻴﺘﺮوره‬ ‫◄ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻛﺎري ﺧﺸﻦ‬

‫◄ آﺳﺘﻨﻴﺖ ﺳﺎزي‬

‫ﺷﻜﻞ‪ : 5‬ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺳﺨﺘﻲ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ دﻣﺎي ﺑﺎزﭘﺨﺖ زﻣﺎن و ﻧﻴﺘﺮوره ﮔﺎزي ﻓﻮﻻد ‪Mo40‬‬

‫ﺷــــﻜﻞ ‪ ، 5‬ﺗــــﺎﺛﻴﺮ ﺳــــﺨﺘﻲ ﺑــــﺮ ﺣﺴــــﺐ دﻣــــﺎي ﺑﺎزﭘﺨــــﺖ و ﻧﻴﺘــــﺮوره ﮔــــﺎزي ﻓــــﻮﻻد ‪ Mo40‬را ﻧﺸــــﺎن‬

‫ﻣﻲ دﻫﺪ‪.‬‬
 ‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﻛﺎرﺑﺮدي ﻓﻮﻻدﻫﺎ‬

‫ﺟﻬﺖ ﺳﺨﺖ ﮔﺮداﻧﻲ ﻣﻴﻠﻪ ﻫﺎ)ﺷﺎﻓﺖ ﻫﺎ و‪ (...‬ﺗﺎ ﻗﻄﺮ ‪ ، 31/75mm‬ﻣﻲ ﺗﻮان از روش ﺳﺨﺖ ﮔﺮداﻧﻲ اﻟﻘﺎﻳﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺷـﻜﻞ‪،6‬‬

‫ﭘﺮوﺳﻪ ﻧﻴﺘﺮوره ﮔﺎزي ﺑﻬﻤﺮاه زﻣﺎن و ﺳﺨﺘﻲ ﺣﺎﺻﻠﻪ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‪.‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ : 6‬ﭘﺮوﺳﻪ ﻧﻴﺘﺮوره ﮔﺎزي ﻓﻮﻻد ‪Mo40‬‬

 ‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﻛﺎرﺑﺮدي ﻓﻮﻻدﻫﺎ‬

‫‪):34CrNiMo6=BOZ‬ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻓﻮﻻد(‬ ‫)‪DIN:(1.6582‬‬ ‫‪SAE: --‬‬

‫اﻳﻦ ﻓﻮﻻد‪ ،‬ﺟﺰءﮔﺮوه ﻓﻮﻻدﻫﺎي ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﭘﺬﻳﺮﻛﺮﺑﻦ ﻣﺘﻮﺳﻂ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً داراي ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺧﻮاص ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ از ﺟﻤﻠﻪ‬

‫اﺳﺘﺤﻜﺎم ﻛﺸﺸﻲ‪ ،‬ﺗﺴﻠﻴﻢ‪ ،‬ﺿﺮﺑﻪ و‪ ...‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﻳﮕﺮ ﻓﻮﻻدﻫﺎي ﮔﺮوه ﺧﻮدش اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ دﻟﻴﻞ داراﺑﻮدن ﺧﻮاص ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ‬

‫ﻣﻄﻠﻮب‪،‬ﮔﺮد)ﺷﺎﻓﺖ( اﻳﻦ ﻓﻮﻻد را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺻﻴﻘﻠﻲ و ﺑﺪون ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪ ،‬ﻣﻨﺘﻬﻲ ﺑﻌﻀﺎ ﺟﻬﺖ اﻓﺰاﻳﺶ اﺳﺘﺤﻜﺎم‬

‫ﺧﺴﺘﮕﻲ اﻳﻦ ﻓﻮﻻد‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮان آن را ﺗﺤﺖ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻧﻴﺘﺮوره ﮔﺎزي ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻣﻴﺰان ﻋﻨﺎﺻﺮ آﻟﻴﺎژي آن ﻗﺮار داد و در ﺻﻮرﺗﻴﻜﻪ ﺳﺨﺖ‬

‫ﻛﺮدن ﺳﻄﺢ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮان ازﻛﺮﺑﻮﻧﻴﺘﺮوره ﻳﺎ ﻧﻴﺘﺮوره در ﺣﻤﺎم ﻧﻤﻚ ﻧﻴﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺷﺎﻓﺘﻬﺎي ‪ ، BOZ‬در ﺻﻮرت ﻃﺮاﺣﻲ ﺻﺤﻴﺢ ﻗﻄﻌﻪ و ﺻﻴﻘﻞ ﺑﻮدن ﺳﻄﺢ ﺷـﺎﻓﺖ‪ ،‬ﻣـﺎﻛﺰﻳﻤﻢ اﺳـﺘﺤﻜﺎم ﺧﺴـﺘﮕﻲ ﻧﻴـﺰ‬

‫ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ ):16 MnCr5‬ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻓﻮﻻد(‬ ‫)‪DIN:(1.7131‬‬ ‫‪SAE:5115‬‬

‫ﻓـــﻮﻻد ﻣـــﺬﻛﻮر از ﺟﻤﻠـــﻪ ﻓﻮﻻدﻫـــﺎي ﺳﻤﺎﻧﺘﺎﺳـــﻴﻮن اﺳـــﺖ ﻛـــﻪ ﺗﺤـــﺖ ﭘﺮوﺳـــﻪ ﺳـــﺨﺖ ﺷـــﺪن ﺳـــﻄﺤﻲ ﻗـــﺮار‬

‫ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻓﻮﻻد داراي ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺳﺨﺘﻲ ﭘﺬﻳﺮي ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬آﻫﻨﮕﺮي و ﺟﻮﺷﻜﺎري ﺧﻮب اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﺣﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از ﻛـﻮﺋﻨﭻ در‬

‫آن ﺑﻪ ‪ 38‬ﺗﺎ ‪ 44HRC‬ﻣﻲ رﺳﺪ‪.‬‬

‫آﻫﻨﮕﺮي‪:‬‬

‫ﻗﻄﻌﻪ را ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺗﺎ دﻣﺎي ‪ 1245c‬ﺣﺮارت ﻣﻲ دﻫﻨﺪ و ﻫﻨﮕﺎﻣﻴﻜﻪ دﻣﺎ ﺑﻪ زﻳﺮ ‪ 870c‬رﺳﻴﺪ‪ ،‬دﻳﮕﺮ آﻫﻨﮕﺮي ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺳﺎزي‪:‬‬

‫ﻗﻄﻌﻪ را ﺗﺎ دﻣﺎي ‪ 925c‬ﺣﺮارت ﻣﻲ دﻫﻨﺪ و ﺳﭙﺲ در ﻫﻮا ﺳﺮد ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫آﻧﻴﻞ‪:‬‬

‫ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﻛﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻛﺎري را دارﻧﺪ‪ ،‬ﻗﻄﻌﺎت را ﺗﺎ دﻣﺎي ‪ 800c‬ﺣﺮارت ﻣﻲ دﻫﻨﺪ و ﺳﭙﺲ آن را ﺗﺎ دﻣﺎي‬

‫‪ 675c‬ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺳﺮد ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 10‬ﺳﺎﻋﺖ در اﻳﻦ دﻣﺎ ﻧﮕﻪ ﻣﻲ دارﻧﺪ‪.‬‬
 ‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﻛﺎرﺑﺮدي ﻓﻮﻻدﻫﺎ‬

‫ﺳﺨﺖ ﮔﺮداﻧﻲ ﺳﻄﺤﻲ‪:‬‬

‫ﺟﻬــﺖ ﺳــﺨﺖ ﮔﺮداﻧــﻲ اﻳــﻦ ﻓــﻮﻻد )‪ ،(16MnCr5‬ﻗﻄﻌــﻪ را ﺗﺤــﺖ دو ﭘﺮوﺳــﻪ ﻛــﺮﺑﻦ دﻫــﻲ و ﻛﺮﺑــﻮﻧﻴﺘﺮوره ﻗــﺮار‬

‫ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻛﺮﺑﻦ دﻫﻲ‪:‬‬

‫ﻫﺮﻳﻚ از روش ﻫﺎي ﻛﺮﺑﻦ دﻫﻲ ﮔﺎزي ﻳﺎ ﻣﺎﻳﻊ را ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻓﻮﻻد ﺑﻜﺎر ﺑﺮد‪ ،‬اﻣﺎ ﺗﺮﺟﻴﺤﺎً روش ﻛﺮﺑﻦ دﻫﻲ ﮔﺎزي ﺳـﻔﺎرش‬

‫ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ روش زﻳﺮ اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﺣﺮارت دادن ﺑﻪ ﻣﺪت ﻛﺎﻓﻲ ﺗﺎ دﻣﺎي ‪ 925c‬در اﺗﻤﺴﻔﺮ ﮔﺎزي ﺑﺎ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﻛﺮﺑﻨـﻲ ‪ 0/9‬درﺻـﺪ‪ .‬ﺑـﺮاي اﻳـﻦ ﻛـﻪ ﻋﻤـﻖ‬

‫ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺑﻪ ‪ 1/27mm‬ﺑﺮﺳﺪ‪ ،‬ﺣﺪود ‪ 4‬ﺳﺎﻋﺖ وﻗﺖ ﻻزم اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -2‬ﻛﺎﻫﺶ دﻣﺎ ﺗﺎ ‪ 845c‬و ﻛﺎﻫﺶ آﻫﺴﺘﻪ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﻛﺮﺑﻦ و اﻧﺠﺎم ﺳﻴﻜﻞ ﻧﻔﻮذي ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 1‬ﺳﺎﻋﺖ‪.‬‬

‫‪ -3‬ﻛﻮﺋﻨﭻ در روﻏﻦ‬

‫‪ -4‬ﺑﺎزﭘﺨﺖ از دﻣﺎي‪ 150‬ﺗﺎ ‪ 175c‬ﺑﻪ ﻣﺪت ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 1‬ﺳﺎﻋﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﺳﺨﺘﻲ ﺳﻄﺤﻲ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻓﻮﻻد را ﻣﻲ ﺗـﻮان در‬

‫دﻣﺎﻫﺎي ﺑﺎﻻﺗﺮي ﺑﺎزﭘﺨﺖ ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪ -5‬ﺳﺮد ﻛﺮدن آﻫﺴﺘﻪ از دﻣﺎي ﻛﺮﺑﻦ دﻫﻲ و ﺳﭙﺲ ﮔﺮم ﻛﺮدن دوﺑﺎره آن ﺗﺎ دﻣﺎي ‪) 845c‬ﻛﻮﺋﻨﭻ دو ﻣﺮﺣﻠﻪ اي( و ﻧﻬﺎﻳﺘـﺎً‬

‫ﻛﻮﺋﻨﭻ در روﻏﻦ‪ ،‬اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﭘﺮوﺳﻪ ﭘﺮﺧﺮج اﺳﺖ و ﺑﻪ زﻣﺎن زﻳﺎدي ﻧﻴﺎز دارد‪ ،‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ در ﻣـﻮاردي ﻛـﻪ ﻗﻄﻌـﻪ ﺑـﻪ ﺗـﺮك‬

‫ﺣﺴﺎس ﺑﺎﺷﺪ و ﻳﺎ داراي ﻧﻘﺎط ﺗﻴﺰ)ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺗﻨﺶ( ﺑﺎﺷﺪ‪،‬از آن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻋﻤﻖ و ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻛﺮﺑﻦ دﻫﻲ ﺷﺪه ﺑﻪ زﻣـﺎن و‬

‫دﻣﺎ ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد‪ ،‬ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ دﻣﺎي ﻛﺮﺑﻦ دﻫﻲ از ‪ 925c‬ﺗﺎ ‪ 1040c‬ﺳﺮﻋﺖ ﻛﺮﺑﻦ دﻫﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﻤﺎﻳﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲ‬

‫ﺷﻮد‪.‬در ﻫﺮ ﺻﻮرت ﺟﻨﺒﻪ اﻗﺘﺼﺎدي ﻛﺎر را ﺑﺎﻳﺪ در ﻧﻈﺮ داﺷﺖ‪.‬‬

‫ﻛﺮﺑﻮﻧﻴﺘﺮوره‪:‬‬

‫ﻛﺮﺑﻮﻧﻴﺘﺮوره اﻳﻦ ﻗﻄﻌﺎت در اﺗﻤﺴﻔﺮي ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻛﺮﺑﻦ دﻫﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﭘﺬﻳﺮد ﻛـﻪ ‪ 10‬درﺻـﺪ ﺣﺠـﻢ آن آﻣﻮﻧﻴـﺎك‬

‫ﺧﺸﻚ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬دﻣﺎي ﻛﺮﺑﻮﻧﻴﺘﺮوره اﻏﻠﺐ در ﻣﺤﺪوده ‪ 790‬ﺗﺎ ‪ 845c‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫روش ﻛﻠﻲ ﻛﺮﺑﻮﻧﻴﺘﺮوره ﻓﻮﻻدﻫﺎي آﻟﻴﺎژي ﻛﻢ ﻛﺮﺑﻦ‪ ،‬ﺑﺪﻳﻦ ﺻﻮرت اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺮﺑﻮﻧﻴﺘﺮوره ﺑﻪ ﻣـﺪت ‪ 45‬دﻗﻴﻘـﻪ در دﻣـﺎي ‪815c‬‬

‫اﻧﺠﺎم ﺷﺪه و ﭘﺲ از آن ﻗﻄﻌﻪ در روﻏﻦ ﻛﻮﺋﻨﭻ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

 ‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﻛﺎرﺑﺮدي ﻓﻮﻻدﻫﺎ‬

‫ﭘـــﺲ از اﻧﺠـــﺎم اﻳـــﻦ ﭘﺮوﺳـــﻪ‪ ،‬ﻋﻤـــﻖ ﭘﻮﺳـــﺘﻪ در ﺣـــﺪود ‪ 0/127mm‬اﺳـــﺖ‪ .‬ﺑـــﺎ اﻓـــﺰاﻳﺶ زﻣـــﺎن‪ ،‬دﻣـــﺎ و ﻳـــﺎ ﻫـــﺮدو‬

‫ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻋﻤﻖ ﺳﺨﺘﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ رﺳﻴﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﭘﺮوﺳﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮاي ﻗﻄﻌﺎت ﻛﻮﭼﻜﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻋﻤﻠﻴـﺎت ﭘﺮداﺧـﺖ و ﺳـﻨﮓ‬

‫زﻧﻲ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﺮروي آن اﻧﺠﺎم ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻗﻄﻌﺎت ﻛﺮﺑﻮﻧﻴﺘﺮوره ﺷﺪه را در دﻣﺎي ‪ 150‬ﺗﺎ ‪ 260c‬ﺑﺎزﭘﺨﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺻﻮرت ﻣﻴﺰان ﺷﻜﻨﻨﺪﮔﻲ ﻗﻄﻌﻪ‬

‫ﻛﻤﺘﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬اﻣﺎ در ﻫﺮﺣﺎل ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻗﻄﻌﺎت ﻛﺮﺑﻮﻧﻴﺘﺮوره ﺷﺪه ﺑﺪون ﺑﺎزﭘﺮداﺧﺖ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺮﺗﻴﺐ اﻧﺠﺎم ﻣﺮاﺣﻞ ﻛﺎري‪:‬‬

‫‪ ‬آﻫﻨﮕﺮي‬

‫‪ ‬ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺳﺎزي‬

‫‪ ‬آﻧﻴﻞ‬

‫‪ ‬ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻛﺎري ﺧﺸﻦ و ﻧﻴﻤﻪ ﭘﺮداﺧﺖ‬

‫‪ ‬ﺳﺨﺖ ﮔﺮداﻧﻲ ﺳﻄﺤﻲ ﻳﺎ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ‬

‫‪ ‬ﺑﺎزﭘﺨﺖ‬

‫‪ ‬ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻛﺎري ﭘﺮداﺧﺖ )ﻓﻘﻂ ﻗﻄﻌﺎت ﻛﺮﺑﻦ دﻫﻲ ﺷﺪه(‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ ،7‬ﻧﻤﻮدار ﺳﺨﺘﻲ ﭘﺬﻳﺮي اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ 5115‬را ﻧﺸﺎن ﻣـﻲ دﻫـﺪ‪،‬‬

‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺷﻜﻞ ‪ ، 8‬ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺳﺨﺖ ﮔﺮداﻧﻲ ﭘﻴﻨﻴﻮﻧﻲ ﭘﺲ ازﻛﺮﺑﻦ دﻫﻲ و‬

‫ﺳﺨﺘﻲ ﺣﺎﺻﻞ ‪ 60HRC‬را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‪.‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ : 8‬ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻛﺮﺑﻦ دﻫﻲ ﺳﺨﺖ ﮔﺮداﻧﻲ ﭘﻴﻨﻴﻮﻧﻲ‪.‬‬

 ‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﻛﺎرﺑﺮدي ﻓﻮﻻدﻫﺎ‬

‫ﺷﻜﻞ‪ : 7‬ﺳﺨﺘﻲ ﭘﺬﻳﺮي اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻓﻮﻻدي ‪5115‬‬

‫در راﺑﻄــﻪ ﺑــﺎ اﻳــﻦ ﻧــﻮع ﻓــﻮﻻد‪ ،‬ﻣﺘﻨﺎﺳــﺐ ﺑــﺎ ﻣﻨﻄﻘــﻪ ﻣــﻮرد ﻧﻴــﺎز ﺟﻬــﺖ ﺳــﺨﺖ ﻛــﺮدن )ﻫﻤﺎﻧﻨــﺪ دﻧﺪاﻧــﻪ ﻫــﺎ‪ ،‬ﮔــﺎم ‪ ،‬رﻳﺸــﻪ‬

‫و ﻳﺎ ﺳﻄﻮح دﻳﮕﺮ(‪ ،‬ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻛﺮﺑﻮراﻳﺰﻳﻨﮓ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪):40 NiCrMo8-4‬ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻓﻮﻻد(‬ ‫)‪DIN:(1.6562‬‬ ‫‪SAE:4340‬‬

‫اﻳﻦ ﻓﻮﻻد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻓﻮﻻدﻫﺎي ‪ AISI‬ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺳﺨﺘﻲ ﭘﺬﻳﺮي ﺑﻴﺸﺘﺮي دارد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻋﻨﺎﺻﺮ در ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﻣﺤﺪوده ﻣﺠﺎز ﻫﺴﺘﻨﺪ‪،‬‬

‫ﻗﺎﺑﻴﻠﺖ ﺳﺨﺘﻲ ﭘﺬﻳﺮي ﻓﻮﻻد ﺑﺎﻻ ﻣﻲ رود و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻧﻮار ﺳﺨﺘﻲ ﭘﺬﻳﺮي ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧـﻂ ﻣﺴـﺘﻘﻴﻤﻲ در ﻣـﻲ آﻳـﺪ و ﻧﺸـﺎن‬

‫دﻫﻨﺪه اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﻄﻌﺎت ﻧﺎزك ﻓﻮﻻد را ﻣﻲ ﺗﻮان در ﻫﻮا ﺳﺮد ﻛﺮد‪.‬‬
 ‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﻛﺎرﺑﺮدي ﻓﻮﻻدﻫﺎ‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻛﺮﺑﻦ ﻣﻮﺟﻮد در اﻳﻦ ﻓﻮﻻد‪ ،‬ﺳﺨﺘﻲ ﭘﺲ از ﻛﻮﺋﻨﭻ ‪ 54‬ﺗﺎ ‪ 59HRC‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺳـﺨﺘﻲ ﭘـﺬﻳﺮي‪،‬‬

‫ﻓﻮﻻد ﻣﺬﻛﻮر در ﺟﻮﺷﻜﺎري ﺑﻪ ﻛﺎر ﻧﻤﻲ رود‪.‬‬

‫ﺗﻨﻬﺎ در روش ﻫﺎي ﺟﻮﺷﻜﺎري ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﻮش اﻟﻜﺘﺮوﻧﻲ ﻣﻲ ﺗﻮان از آن اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻪ اﺳﺘﺤﻜﺎم ﻓﻮﻻد ﻓﻮق ﺑﻴﺸﺘﺮ از‬

‫ﻓﻮﻻدﻫﺎي ﻛﻢ آﻟﻴﺎژ ﻳﺎ ﻛﺮﺑﻨﻲ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺪون اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﺸﻜﻠﻲ اﻳﺠﺎد ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮان آن را ﺑﺎ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻫﺎي ﻓﻮق آﻫﻨﮕﺮي ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻛﺎري اﻳﻦ ﻓﻮﻻد ﺿﻌﻴﻒ اﺳﺖ‪.‬‬

‫آﻫﻨﮕﺮي‪:‬‬

‫ﻓﻮﻻد را ﺗﺎ دﻣﺎي ‪ 1230c‬ﺣﺮارت ﻣﻲ دﻫﻨﺪ و آن را ﺗﺎ دﻣﺎي ‪ 900c‬آﻫﻨﮕﺮي ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑـﺮاي ﺟﻠـﻮﮔﻴﺮي از اﻳﺠـﺎد ﺗـﺮك‪،‬‬

‫ﻗﻄﻌﻪ آﻫﻨﮕﺮي ﺷﺪه را آﻫﺴﺘﻪ ﺳﺮد ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺳﺎزي‪:‬‬

‫ﻓﻮﻻد را ﺗﺎ دﻣﺎي ‪ 870c‬ﺣﺮارت ﻣﻲ دﻫﻨﺪ و ﺳﭙﺲ در ﻫﻮا ﺳﺮد ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫آﻧﻴﻞ‪:‬‬

‫ﺟﻬﺖ اﻳﺠﺎد ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻛﺮوي‪ ،‬ﻓﻮﻻد را ﺗﺎ دﻣﺎي ‪ 750c‬ﺳﺮد ﻛﺮده و ﺳﭙﺲ ﺗﺎ دﻣﺎي ‪ 565c‬ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 3c‬در ﺳﺎﻋﺖ‬

‫ﺳﺮد ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻳﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ آن را ﺗﺎ دﻣﺎي ‪ 750c‬ﺣﺮارت داده و ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺗﺎ دﻣﺎي ‪ 650c‬ﺳـﺮد ﻣـﻲ ﻛﻨﻨـﺪ و ﺑـﻪ ﻣـﺪت ‪12‬‬

‫ﺳﺎﻋﺖ در اﻳﻦ دﻣﺎ ﻧﮕﻪ ﻣﻲ دارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺮاي ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ و ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻛﺎري ﻣﻌﻤﻮﻻً از ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻛﺮوي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺳﺨﺖ ﮔﺮداﻧﻲ‪:‬‬

‫ﻓﻮﻻد در دﻣﺎي ‪ 845c‬آﺳﺘﻨﻴﺘﻪ ﺷﺪه و ﺳﭙﺲ در روﻏﻦ ﻛﻮﺋﻨﭻ ﻣﻴﮕﺮدد‪ .‬ﻗﻄﻌﺎت ﻧﺎزك را ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺎ ﺳﺮد ﻛـﺮدن در ﻫـﻮا ﻛـﺎﻣﻼً‬

‫ﺳﺨﺖ ﻛﺮد‪.‬‬
 ‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﻛﺎرﺑﺮدي ﻓﻮﻻدﻫﺎ‬

‫ﺑﺎزﭘﺨﺖ‪:‬‬

‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻤﺎم ﻓﻮﻻدﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺳﺨﺘﻲ ﭘﺬﻳﺮي ﺑﺎﻻﻳﻲ دارﻧﺪ‪ ،‬در ﻓﻮﻻد ‪ ، 4340‬ﻧﻴﺰ اﺣﺘﻤﺎل اﻳﺠﺎد ﺗﺮك ﺑﻌﺪ از ﺗﻨﺪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻲ وﺟﻮد‬

‫دارد‪ .‬ﻗﺒﻞ از اﻳﻦ ﻛﻪ ﻗﻄﻌﺎت ﺑﻪ درﺟﻪ ﺣﺮارت ﻣﺤﻴﻂ )‪38‬ﺗﺎ ‪ ( 49c‬ﺑﺮﺳﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ در ﻛﻮره ﺑﺎزﭘﺨﺖ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬دﻣﺎي ﺑﺎزﭘﺨﺖ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ‬

‫ﻳﺎ ﺧﻮاص ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﻓﻮﻻد ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد‪.‬‬

‫ﻧﻴﺘﺮوره ﻛﺮدن‪:‬‬

‫ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﺳﻄﺢ ﻓﻮﻻد زﻳﺎد ﺷﻮد ﻣﻲ ﺗﻮان آن را ﻧﻴﺘﺮوره ﻛﺮد ﺗﺎ اﺳﺘﺤﻜﺎم ﻓﻮﻻد ﻫﻢ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻧﻴﺘﺮوره ﻛﺮدن‬

‫اﻳﻦ ﻓﻮﻻد‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻧﻴﺘﺮوره ﻓﻮﻻد‪ (Mo40) 4140‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﺮﺗﻴﺐ اﻧﺠﺎم ﻣﺮاﺣﻞ ﻛﺎري‪:‬‬

‫◄ آﻫﻨﮕﺮي‬
‫◄ ﻧﻴﺘﺮوره )اﺧﺘﻴﺎري(‬
‫◄ آﻧﻴﻞ‬
‫◄ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻛﺎري ﺧﺸﻦ‬
‫◄ آﺳﺘﻨﻴﺖ ﺳﺎزي‪ ،‬ﻛﻮﺋﻨﭻ و ﺑﺎزﭘﺨﺖ‬
‫◄ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻛﺎري ﭘﺮداﺧﺖ‬
‫◄ ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺳﺎزي‬

‫اﮔﺮ ﻗﻄﻌﺎت ﻧﻮرد ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮان ﻋﻤﻠﻴﺎت آﻫﻨﮕﺮي‪ ،‬ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺳﺎزي و آﻧﻴﻞ را ﺣﺬف ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ ،9‬ﺳﺨﺘﻲ ﻗﻄﻌﻪ ﺑﺎزﭘﺨﺖ ﺷﺪه ﺑﺮﺣﺴﺐ دﻣﺎي آﺳﺘﻨﻴﺘﻪ و اﻧﺪازه ﻗﻄﻌﻪ‪ ،‬ﺷﻜﻞ ‪ 10‬ﺳـﺨﺘﻲ ﺑﺮﺣﺴـﺐ ﻗﻄـﺮ ﻧﻤﻮﻧـﻪ و ﺷـﻜﻞ ‪،11‬‬

‫اﺳﺘﺤﻜﺎم ﻛﺸﺸﻲ و ﺷﻜﻞ ‪ ، 12‬ﭘﺮوﺳﻪ ﻧﻴﺘﺮوره ﮔﺎزي اﻳﻦ ﻓﻮﻻد را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‪.‬‬
 ‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﻛﺎرﺑﺮدي ﻓﻮﻻدﻫﺎ‬

‫ﺷﻜﻞ‪ : 9‬ﺳﺨﺘﻲ ﻗﻄﻌﻪ ﺑﺎزﭘﺨﺖ ﺷﺪه ﻓﻮﻻد ‪ 4340‬ﺑﺮﺣﺴﺐ دﻣﺎي آﺳﺘﻨﻴﺘﻪ و اﻧﺪازه ﻗﻄﻌﻪ‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ :10‬ﺳﺨﺘﻲ ﻓﻮﻻد ‪ 4340‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻗﻄﺮ‬

 ‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﻛﺎرﺑﺮدي ﻓﻮﻻدﻫﺎ‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ :11‬اﺳﺘﺤﻜﺎم ﻛﺸﺸﻲ ﻓﻮﻻد ‪4340‬‬

‫در اﻳــﻦ راﺳــﺘﺎ ﺟﻬــﺖ اﻓــﺰاﻳﺶ ﻋﻤــﺮ ﺧﺴــﺘﮕﻲ اﻳــﻦ ﻓــﻮﻻد ﭘــﺲ از ﻧﻴﺘــﺮوره از ﻋﻤﻠﻴــﺎت ﻣﻜــﺎﻧﻴﻜﻲ ﺳــﺎﭼﻤﻪ زﻧــﻲ‬

‫ﻣﻲ ﺗﻮان اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪.‬‬

 ‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﻛﺎرﺑﺮدي ﻓﻮﻻدﻫﺎ‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ :12‬ﭘﺮوﺳﻪ ﻧﻴﺘﺮوره ﮔﺎزي ﻓﻮﻻد‪4340‬‬

 ‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﻛﺎرﺑﺮدي ﻓﻮﻻدﻫﺎ‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ ، 13‬ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻧﻴﺘﺮوره و ﺳﺎﭼﻤﻪ زﻧﻲ ﺑﺮ رﻓﺘﺎر ﺧﺴﺘﮕﻲ ﻓﻮﻻد ‪4340‬‬

 ‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﻛﺎرﺑﺮدي ﻓﻮﻻدﻫﺎ‬

‫‪): 41 Cr 4‬ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻓﻮﻻد(‬ ‫)‪DIN:( 1.7035‬‬ ‫‪SAE: 5140‬‬

‫اﻳﻦ ﻓﻮﻻد ﻛﻢ آﻟﻴﺎژ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻛﺮوم اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺳﺨﺘﻲ ﭘﺬﻳﺮي ﺑﺎﻻﻳﻲ دارد‪ .‬ﺳﺨﺘﻲ ﻗﻄﻌﺎت ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻼً ﻛﻮﺋﻨﭻ ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﻴﻦ ‪ 51‬ﺗﺎ‬

‫‪ 57HRC‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻗﺎﺑﻞ ﺟﻮﺷﻜﺎري اﺳﺖ اﻣﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﻫﻨﮕﺎم ﺟﻮﺷﻜﺎري‪ ،‬ﺗﺮك ﻫﺎﻳﻲ در ﻗﻄﻌﻪ اﻳﺠﺎد ﺷﻮد‪.‬‬

‫آﻫﻨﮕﺮي‪:‬‬

‫ﻗﻄﻌﻪ را ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺗﺎ دﻣﺎي ‪ 1230c‬ﺣﺮارت ﻣﻲ دﻫﻨﺪ و ﻫﻨﮕﺎﻣﻴﻜﻪ دﻣﺎ ﺑﻪ زﻳﺮ ‪ 870c‬رﺳﻴﺪ‪ ،‬دﻳﮕﺮ آﻫﻨﮕﺮي ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺳﺎزي‪:‬‬

‫ﻗﻄﻌﻪ را ﺗﺎ دﻣﺎي ‪ 870c‬ﺣﺮارت ﻣﻲ دﻫﻨﺪ و ﺳﭙﺲ در ﻫﻮا ﺳﺮد ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫آﻧﻴﻞ‪:‬‬

‫اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺴﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮي از ﺳﺎﺧﺘﺎر اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﭘﺮﻟﻴﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻗﻄﻌﻪ را ﺗﺎ دﻣﺎي ‪ 830c‬ﺣﺮارت ﻣﻲ دﻫﻨﺪ و ﺑﻪ ﺳـﺮﻋﺖ آن را ﺗـﺎ‬

‫دﻣﺎي ‪ 740c‬ﺳﺮد ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺳﭙﺲ دوﺑﺎره ﻗﻄﻌﻪ را ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 11c‬در ﺳﺎﻋﺖ ﺗﺎ دﻣﺎي ‪ 670c‬ﺳـﺮد ﻣـﻲ ﻛﻨﻨـﺪ ﻳـﺎ اﻳـﻦ ﻛـﻪ ﻗﻄﻌـﻪ را ﺗـﺎ دﻣـﺎي‬

‫‪ 830c‬ﺣﺮارت ﻣﻲ دﻫﻨﺪ و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ آن را ﺗﺎ دﻣﺎي ‪ 675c‬ﺳﺮد ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 6‬ﺳﺎﻋﺖ در اﻳﻦ دﻣﺎ ﻧﮕـﻪ ﻣـﻲ‬

‫دارد‪.‬‬

‫اﮔﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻛﺮوي ﻣﺪﻧﻈﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻗﻄﻌﻪ را ﺗﺎ دﻣﺎي ‪ 750c‬ﮔﺮم ﻛﺮده ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ آن را ﺗﺎ دﻣﺎي ‪ 690c‬ﺳﺮد ﻣـﻲ ﻛﻨﻨـﺪ و ﺑـﻪ‬

‫ﻣﺪت ‪ 8‬ﺳﺎﻋﺖ در اﻳﻦ دﻣﺎ ﻧﮕﻪ ﻣﻲ دارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺳﺨﺖ ﮔﺮداﻧﻲ‪:‬‬

‫ﻗﻄﻌﻪ در دﻣﺎي ‪ 845c‬آﺗﺴﻴﺘﻪ ﺷﺪه و ﺳﭙﺲ در روﻏﻦ ﻛﻮﺋﻨﭻ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺎزﭘﺨﺖ‪:‬‬

‫ﭘﺲ از ﻛﻮﺋﻨﭻ ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻗﻄﻌﻪ را ﺗﺎ دﻣﺎي ﻻزم ﺣﺮارت ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪.‬‬
 ‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﻛﺎرﺑﺮدي ﻓﻮﻻدﻫﺎ‬

‫ﺗﺮﺗﻴﺐ اﻧﺠﺎم ﻣﺮاﺣﻞ ﻛﺎري‪:‬‬

‫‪ ‬آﻫﻨﮕﺮي‬

‫‪ ‬ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺳﺎزي‬

‫)ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻛﺮوي ﺑﺎﺷﺪ(‬ ‫‪ ‬آﻧﻴﻞ‬

‫‪ ‬ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻛﺎري ﺧﺸﻦ‬

‫‪ ‬آﺳﺘﻨﻴﺖ ﺳﺎزي و ﺗﻨﺪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻲ‬

‫‪ ‬ﺑﺎزﭘﺨﺖ‬

‫‪ ‬ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻛﺎري ﭘﺮداﺧﺖ‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ :14‬ﺳﺨﺘﻲ ﭘﺲ از ﺗﻨﺪﺳﺮﻣﺎﻳﻲ )روﻏﻦ( و ﺗﻮزﻳﻊ ﻋﻤﻖ ﺳﺨﺘﻲ ﭘﺲ از ﻛﺮﺑﻮﻧﻴﺘﺮوره ﭼﺮخ دﻧﺪه ﻓﻮﻻد‪5140‬‬
 ‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﻛﺎرﺑﺮدي ﻓﻮﻻدﻫﺎ‬

‫‪HARDOX‬‬
‫ورﻗﻬــﺎي ﻫــﺎرداﻛﺲ‪ ،‬ورﻗــﻲ اﺳــﺖ ﻛــﻪ ﻣﻘﺎوﻣــﺖ ﺑــﻪ ﺳــﺎﻳﺶ را ﺷــﺪﻳﺪاً ﺗــﺎﻣﻴﻦ ﻣــﻲ ﺳــﺎزد‪ .‬ﻣﺠﻤﻮﻋــﻪ ﺑــﻲ ﻫﻤﺘــﺎﻳﻲ‬

‫از ﺧﻮاص ﻧﻈﻴﺮ ﺳﺨﺘﻲ ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ و زﻳﺎد‪ ،‬اﺳﺘﺤﻜﺎم ﺑﺎﻻ و ﭼﻘﺮﻣﮕﻲ )ﺗﺎﻓﻨﺲ( ﻋﺎﻟﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻳﻦ ﻓﻮﻻد ﻳﻚ ﻓﻮﻻد ﻛﻮﺋﻨﭻ ﺗﻤﭙﺮ ﺷﺪه )ﺳﺮﻳﻊ ﺳﺮد ﺷﺪه و ﺑﺎزﭘﺨﺖ ﺷﺪه( ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ اﻳﻦ ﺧﻮاص ﻣﻄﻠﻮب ﻣﺘﺎﺛﺮ از ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ و‬

‫ﻛﻨﺘﺮل در ﺣﺪ ﻣﺠﺎز آﻧﻬﺎ در ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﻮﻻد ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫و ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻠﻬﺎي اراﺋﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﺎﺷﻴﻨﻜﺎري و ﺟﻮﺷﻜﺎري آن ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻋﺎﻟﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﭘﺬﻳﺮد ﺳﺨﺘﻲ ﺣﺎﺻـﻠﻪ ﭘـﺲ از ﺗﻤﭙـﺮ‬

‫اﻳﻦ ﻓﻮﻻد ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﮔﺮﻳﺪ ﻓﻮﻻد از ‪ 30‬ﺗﺎ ‪ 55HRC‬ﻣﺘﻐﻴﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻳـــﻦ ﻓـــﻮﻻد ﺑـــﺪون ﻋﻤﻠﻴـــﺎت ﺣﺮارﺗـــﻲ ﻧﻴـــﺎز ﺳـــﺎﻳﺶ‪ ،‬اﺳـــﺘﺤﻜﺎم ﺑـــﺎﻻ‪ ،‬ﺗـــﺎﻓﻨﺲ و‪ ...‬را ﺑـــﺮآورده ﻣـــﻲ ﺳـــﺎزد‬

‫و ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺧﺎﺻﻴﺖ ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ را ﺗﻮاﻣﺎ ﻣﻲ ﺗﻮان در اﻳﻦ ﻧﻮع ﻓﻮﻻد ﺑﺪﺳﺖ آورد و ﺑﺎ ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻠﻬﺎي اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺗﻮﻟﻴـﺪ‬

‫ﻛﻨﻨﺪه‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﻧﻘﺼﻲ در ﺧﻮاص ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﻓﻮﻻد ﻣﺬﻛﻮر ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﺨﻮاﻫﻴﻢ ﻛﺮد‪.‬‬