‫اﺛﺮ ﻓﺘﻮاﻟﮑﺘﺮﯾﮏ‬

‫ﻫﺪف آزﻣﺎﯾﺶ‪:‬‬

‫ﻣﺸﺎﻫﺪه اﺛﺮ ﻓﺘﻮاﻟﮑﺘﺮﯾﮏ‬

‫ﺑﺪﺳﺖ آوردن ﺛﺎﺑﺖ ﭘﻼﻧﮓ و ﺗﺎﺑﻊ ﮐﺎر ﻣﺎده اﻟﮑﺘﺮود ﻻﻣﭗ ﻓﺘﻮاﻟﮑﺘﺮﯾﮏ اﺳﺖ‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‪:‬‬

‫ﺑﺮ اﺛﺮ ﺗﺎﺑﺶ ﻧﻮر ﺑﻪ ﻣﻮاد‪ ،‬اﻟﮑﺘﺮونﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ از ﺳﻄﺢ آنﻫﺎ ﺧﺎرج ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﺛﺮ را ﻓﺘﻮاﻟﮑﺘﺮﯾﮏ ﻣﯽﻧﺎﻣﻨﺪ‪ .‬ﻣﺸﺎﻫﺪه‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻌﺪاد اﻟﮑﺘﺮونﻫﺎي ﺧﺎرج ﺷﺪه از ﺳﻄﻮح‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﺪت ﻧﻮر و ﺟﻨﺲ ﻓﻠﺰ ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد؛ اﻣﺎ اﻧﺮژي اﻟﮑﺘﺮونﻫﺎ‬
‫ﺑﻪ ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ﻧﻮر ﺗﺎﺑﯿﺪه ﺷﺪه واﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪه ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﮐﻮاﻧﺘﺎي ﻓﻮﺗﻮن ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻔﺴﯿﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮ اﺛﺮ ﺑﺮﺧﻮرد‬
‫ﻓﻮﺗﻮنﻫﺎ ﺑﺎ ﺟﺴﻢ‪ ،‬اﻧﺮژي آﻧﻬﺎ ﺑﻪ اﻟﮑﺘﺮونﻫﺎ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪه و اﮔﺮ ﺗﺎﺑﻊ ﮐﺎر اﻟﮑﺘﺮونﻫﺎ ﮐﻤﺘﺮ از اﻧﺮژي ﻓﻮﺗﻮنﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫اﻟﮑﺘﺮونﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ از ﺟﺴﻢ ﺧﺎرج ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻧﺮژي ﺟﻨﺒﺸﯽ اﻟﮑﺘﺮون آزاد ﺷﺪه را ﻣﯽﺗﻮان از راﺑﻄﻪ اﻧﯿﺸﺘﯿﻦ ﺑﺪﺳﺖ آورد‪:‬‬

‫‪T = mV = h − ‬‬

‫‪ m‬ﺟﺮم اﻟﮑﺘﺮون‪  ،‬ﺗﺎﺑﻊ ﮐﺎر اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺟﻨﺲ ﺳﻄﺢ ﻣﺎده ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد‪ V ،‬ﺳﺮﻋﺖ اﻟﮑﺘﺮون و ‪ ‬ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ﻧﻮر ﺗﺎﺑﯿﺪه‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ‪ 1‬اﺟﺰاي اﺻﻠﯽ ﯾﮏ ﻻﻣﭗ ﻓﺘﻮﺳﻞ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﻧﻮر ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﻻﻣﭗ ﮐﻪ ﺑﻪ ﭘﺘﺎﺳﯿﻢ و ﯾﺎ دﯾﮕﺮ ﻣﻮاد ﺑﺎ ﺗﺎﺑﻊ‬
‫ﮐﺎر ﮐﻢ آﻏﺸﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺎﺑﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد و ﺗﻮﻟﯿﺪ اﻟﮑﺘﺮونﻫﺎي آزاد )ﻓﺘﻮاﻟﮑﺘﺮونﻫﺎ( ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ در ﺻﻮرت اﻋﻤﺎل‬
‫ﻣﯿﺪان اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﻣﯽﺗﻮان اﻟﮑﺘﺮونﻫﺎ را از ﺟﺴﻢ ﺧﺎرج و ﺳﺮﻋﺖ داد‪ .‬اﻟﮑﺘﺮونﻫﺎ ﺑﻪ آﻧﺪي از ﺟﻨﺲ ﭘﻼﺗﯿﻦ رﺳﯿﺪه و‬
‫ﻣﯽﺗﻮان‬ ‫ﻣﯽﺗﻮان ﺟﺮﯾﺎن ‪ I‬را ﺗﻐﯿﯿﺮ داد ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﮐﻪ ﺑﺎ اﻧﺘﺨﺎب‬ ‫ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺟﺮﯾﺎن ‪ I‬ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ‬
‫ﺟﺮﯾﺎن ‪ I‬را ﺻﻔﺮ ﮐﺮد‪ .‬در اﯾﻦ ﺻﻮرت‪:‬‬

‫‪h −  = eV‬‬

‫در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ﻧﻮر ﺗﺎﺑﯿﺪه ﺑﻪ اﻧﺪازه ‪ Δ‬اﻓﺰاﯾﺶ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺪار اﻧﺮژي اﻟﮑﺘﺮونﻫﺎ ﺑﻪ اﻧﺪازه ‪ hΔ‬اﻓﺰاﯾﺶ ﭘﯿﺪا‬
‫‪ Δ‬اﻓﺰاﯾﺶ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﺠﺪداً ‪ I‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺻﻔﺮ ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‬ ‫‪0‬‬ ‫ﮐﺮده‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﻣﻨﻔﯽ آﻧﺪ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ اﻧﺪازه‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ داراي ﺷﯿﺐ ‪ h/e‬اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺪﯾﻦ‬ ‫‪ e) eΔ‬ﺑﺎر اﻟﮑﺘﺮون( و از اﯾﻦ رو ﻣﻨﺤﻨﯽ )‪(‬‬ ‫‪= hΔ ‬‬
‫وﺳﯿﻠﻪ ﺛﺎﺑﺖ ﭘﻼﻧﮓ ﺑﺎ اﻧﺪازهﮔﯿﺮي ﺷﯿﺐ ﻣﻨﺤﻨﯽ ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺪازهﮔﯿﺮي اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪1‬‬
 ‫وﺳﺎﯾﻞ آزﻣﺎﯾﺶ‪:‬‬

‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﭘﺘﯿﮑﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺷﺎﻣﻞ ﻗﻄﻌﺎت زﯾﺮ اﺳﺖ و در ﺷﮑﻞ‪ 3‬و ‪ 4‬ﻧﻤﺎﯾﺶ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ در ﺟﻌﺒﻪ‬
‫ﻓﻠﺰي ﺳﯿﺎه ﻗﺮار دارد )ﭼﺮا ﺑﻪ رﻧﮓ ﺳﯿﺎه؟(‪.‬‬

‫‪-1‬ﻻﻣﭗ ﺟﯿﻮه ﻓﺸﺎر ﺑﺎﻻ‬

‫‪-2‬ﭘﻮﺷﺎﻧﻨﺪه ﺷﮑﺎف ورودي ﻧﻮر ﻻﻣﭗ ﺟﯿﻮه‬

‫‪-3‬ﻋﺪﺳﯽ ﺑﺮاي ﺟﻤﻊ ﮐﺮدن ﻧﻮر‬

‫‪-4‬ﺷﮑﺎف‬

‫‪-5‬ﻋﺪﺳﯽ ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد ﺗﺼﻮﯾﺮ‬

‫‪-6‬ﻣﻨﺸﻮر‬

‫‪-7‬آﯾﻨﻪ‬

‫‪-8‬وروديﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮاي اﻧﺪازهﮔﯿﺮي و اﺗﺼﺎل ﻓﯿﺶ‪ 8-1 .‬ورودي ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ آﻣﭙﻠﯽ ﻓﺎﯾﺮ و ‪ 8-2‬ﺟﻔﺖ ﺳﻮﮐﺖ‬
‫ورودي ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ آﻧﺪ‬

‫‪-9‬ﭘﯿﭻ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺑﺎزوي دﺳﺘﮕﺎه ﺑﺮاي ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﮑﺎن ﻻﻣﭗ ﻓﺘﻮﺳﻞ و ﻋﺪﺳﯽ و ﺷﮑﺎف ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺮ روي ﺑﺎزو ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻃﻮل‬
‫ﻣﻮج ﻧﻮر‬

‫‪-10‬ﻋﺪﺳﯽ ﭘﻮﺷﺎﻧﻨﺪه ﺑﺎ ﺷﮑﺎف ﻓﻠﺰي ﮐﻪ روي آن ﻣﺘﺼﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫‪-11‬ﻻﻣﭗ ﻓﺘﻮﺳﻞ )ﺷﮑﻞ‪ 1‬و‪ .(2‬اﯾﻦ ﻻﻣﭗ ﺣﺎوي ﺣﻠﻘﻪ آﻧﺪ و ﮐﺎﺗﺪ )‪ (c‬ﮐﻪ ﻻﯾﻪاي ﺑﺎ ﺗﺎﺑﻊ ﮐﺎر ﮐﻢ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪-12‬ﺷﮑﺎف و ﭘﻮﺷﺎﻧﻨﺪه ﭘﺸﺖ ﻻﻣﭗ‬

‫‪ ‬در ﻫﻨﮕﺎم آزﻣﺎﯾﺶ ﺑﺎﯾﺪ از دﺳﺖ زدن ﺑﻪ ﻗﻄﻌﺎت ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺷﺪه داﺧﻞ ﺟﻌﺒﻪ ﺧﻮدداري ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﺳﻌﯽ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ درﭘﻮش را‬
‫ﺑﺮﻧﺪاﺷﺘﻪ و از ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ در ﻣﻌﺮض ﺗﺎﺑﺶ ﻻﻣﭗ و ﻧﮕﺎه ﮐﺮدن ﺑﻪ آن ﻫﻢ ﺧﻮدداري ﮐﻨﯿﺪ )ﭼﺮا؟(‪.‬‬

‫‪ ‬ﻗﻄﻌﺎت ﻣﻮﺟﻮد در داﺧﻞ ﺟﻌﺒﻪ ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد ﻃﯿﻒﻫﺎي ﻣﺸﺨﺺ ﺑﺮ روي ﺷﮑﺎف ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻋﺪﺳﯽ ﺟﻤﻊ ﮐﻨﻨﺪه ﻧﻮر‬
‫ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻗﺒﻞ از اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﯾﺶ ﻻزم اﺳﺖ از دﺳﺘﯿﺎر آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﺑﺨﻮاﻫﯿﺪ ﮐﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻮدن دﺳﺘﮕﺎه را ﺑﺮاي‬
‫آزﻣﺎﯾﺶ ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ‪ 5‬آﻣﭙﺮﺳﻨﺞ ﺑﺮاي اﻧﺪازهﮔﯿﺮي ﺟﺮﯾﺎن ﻓﺘﻮاﻟﮑﺘﺮوﻧﯽ ﮐﻪ ﺧﺮوﺟﯽ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﮐﻨﻨﺪه )ﺷﮑﻞ‪ (6‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬
‫‪2‬‬
 ‫ﺷﺮح آزﻣﺎﯾﺶ‪:‬‬

‫ﻣﺪار آزﻣﺎﯾﺶ را ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ‪ 7‬ﺑﺒﻨﺪﯾﺪ‪ .‬ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ورودي ‪ V‬را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از وﻟﺘﻤﺘﺮ ‪ 2‬وﻟﺖ ﻗﺮار دﻫﯿﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﺗﺄﯾﯿﺪ ﻣﺪار‬
‫ﺗﻮﺳﻂ دﺳﺘﯿﺎر آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه‪ ،‬ﻻﻣﭗ ﺟﯿﻮه را روﺷﻦ ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﻣﻨﺒﻊ وﻟﺘﺎژ را در ﺣﺎﻟﺖ ﮐﻤﯿﻨﻪ روﺷﻦ ﮐﺮده و ﺑﺮ روي ‪ 2‬وﻟﺖ‬
‫ﺗﻨﻈﯿﻢ ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻘﻮﯾﺖ ﮐﻨﻨﺪه ‪ I‬را در ﺣﺎﻟﺖ ﮐﻤﯿﻨﻪ روﺷﻦ ﮐﺮده و روي ﻣﺤﺪوده ﻣﻨﺎﺳﺐ )ﻣﺜﻼً ‪ (10-11‬ﻗﺮار دﻫﯿﺪ‪.‬‬
‫از ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ و دﺳﺖ زدن ﺑﻪ ﺳﯿﻢﻫﺎي ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ آن در ﺣﯿﻦ آزﻣﺎﯾﺶ ﺧﻮدداري ﮐﻨﯿﺪ )ﭼﺮا؟(‪ .‬ﺑﺎ ﭼﺮﺧﺶ ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻮﻣﺘﺮ‬
‫‪ offset‬در ﺣﺎل ﻋﺪم درﯾﺎﻓﺖ ﺳﯿﮕﻨﺎل‪ ،‬آن را ﺻﻔﺮ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪ ‬ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺻﻔﺮ آﻣﭙﺮﺳﻨﺞ ﺑﺴﯿﺎر اﻫﻤﯿﺖ دارد‪ .‬ﺑﺎ ﺑﺴﺘﻦ درﯾﭽﻪ از ورود ﻫﺮ ﻧﻮري ﺑﻪ ﺳﻠﻮل ﻓﺘﻮاﻟﮑﺘﺮﯾﮏ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﮐﻨﯿﺪ و‬
‫در ﻫﻤﯿﻦ ﺣﺎل ﺟﺮﯾﺎن ﺧﺮوﺟﯽ از ﺗﻘﻮﯾﺖ ﮐﻨﻨﺪه را ﺑﺎ ﮐﻠﯿﺪ ﺗﻨﻈﯿﻢ روي آن‪ ،‬ﺻﻔﺮ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫اﺑﺘﺪا ﺑﺎ ﺻﻔﺮ ﺑﻮدن ‪) V‬ﻣﻨﺒﻊ وﻟﺘﺎژ( اﺛﺮ ﻓﺘﻮاﻟﮑﺘﺮﯾﮏ را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫درﭘﻮش ورود ﻧﻮر ﻻﻣﭗ را ﺑﺮدارﯾﺪ و ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﭘﯿﭻ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺑﺎزوي ﻣﺘﺤﺮك ﺑﺎ ﺑﻠﻨﺪ ﮐﺮدن در ﭘﻮش ﺟﻌﺒﻪ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﺑﺴﯿﺎر‬
‫ﮐﻮﭼﮏ ﻃﯿﻒ را روي ﺷﮑﺎف ﺗﻨﻈﯿﻢ ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از رﺋﻮﺳﺘﺎ وﻟﺘﺎژ ‪ V‬را ﺗﻐﯿﯿﺮ داده و ﺑﺮاي ﯾﮏ رﻧﮓ ﺗﺎﺑﺸﯽ ﺟﺮﯾﺎن‬
‫‪ I‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ وﻟﺘﺎژ ‪ V‬اﻧﺪازهﮔﯿﺮي ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﻧﺘﺎﯾﺞ را در ﺟﺪول‪ 1‬ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺑﻘﯿﻪ ﻧﻮرﻫﺎي ﻃﯿﻒ‪ ،‬ﺟﺮﯾﺎن ‪ I‬را ﺑﻪ ﺻﻔﺮ‬
‫ﺑﺮﺳﺎﻧﯿﺪ و وﻟﺘﺎژ ‪ V‬را در ﺟﺪول‪ 2‬ﯾﺎدداﺷﺖ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪ ‬ﭘﺲ از اﺗﻤﺎم‪ ،‬ﮐﻠﯿﻪ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ رادر ﺣﺎﻟﺖ ﮐﻤﯿﻨﻪ ﻗﺮار داده‪ ،‬ﺧﺎﻣﻮش ﮐﻨﯿﺪ و درﭘﻮش و ﺷﮑﺎفﻫﺎي ﺟﻌﺒﻪ را ﺑﭙﻮﺷﺎﻧﯿﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺼﺎوﯾﺮ‪:‬‬

‫ﺷﮑﻞ‪ .2‬ﺳﻠﻮل ﻓﻮﺗﻮاﻟﮑﺘﺮﯾﮏ‬ ‫ﺷﮑﻞ‪ .1‬ﺷﻤﺎﺗﯿﮏ ﺳﻠﻮل ﻓﻮﺗﻮاﻟﮑﺘﺮﯾﮏ‬

‫‪3‬‬
 ‫ﺷﮑﻞ‪ .3‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﭘﺘﯿﮑﯽ آزﻣﺎﯾﺶ ﻓﺘﻮاﻟﮑﺘﺮﯾﮏ‬

‫ﺷﮑﻞ‪ .4‬اﺟﺰاي ﻣﺤﻔﻈﻪ اﭘﺘﯿﮑﯽ آزﻣﺎﯾﺶ ﻓﺘﻮاﻟﮑﺘﺮﯾﮏ‬

‫اﺗﺼﺎل ﺑﻪ‬
‫ﻣﯿﮑﺮوآﻣﭙﺮﻣﺘﺮ‬

‫‪4‬‬
 ‫ﺷﮑﻞ‪ .6‬ﺗﻘﻮﯾﺖ ﮐﻨﻨﺪه‬ ‫ﺷﮑﻞ‪ .5‬آﻣﭙﺮﺳﻨﺞ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده‬

‫ﻻﻣﭗ ﻓﺘﻮﺳﻞ‬
‫ﻻﻣﭗ ﺟﯿﻮه‬
‫وﻟﺖﻣﺘﺮ‬

‫ﻣﻨﺒﻊ‬

‫ﺷﮑﻞ‪ .7‬اﺟﺰاي آزﻣﺎﯾﺶ و ﻧﺤﻮه اﺗﺼﺎل آنﻫﺎ ﺑﺮاي آزﻣﺎﯾﺶ‬

‫ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻮﻣﺘﺮ ‪ 220 -‬اﻫﻢ‬

‫ﺟﺪاول و دادهﻫﺎ‪:‬‬

‫ﺑﺮاي دو رﻧﮓ ﺗﺎﺑﺸﯽ‬ ‫ﺟﺪول‪ 1‬ﺟﺮﯾﺎن ﻓﻮﺗﻮاﻟﮑﺘﺮﯾﮏ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ وﻟﺘﺎژ‬

‫رﻧﮓ‬
‫‪...‬‬
‫رﻧﮓ‬
‫‪...‬‬

‫ﺟﺪول‪ 2‬وﻟﺘﺎژ ﻗﻄﻊ ﺟﺮﯾﺎن ﺑﺮاي ﻃﯿﻒﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬

‫ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ﻻﻣﭗ ﺟﯿﻮه ‪Hz‬‬ ‫‪5.19 × 10‬‬ ‫‪5.49 × 10‬‬ ‫‪6.1 × 10‬‬ ‫‪6.88 × 10‬‬ ‫‪7.41 × 10‬‬
‫رﻧﮓ ﻃﯿﻒ‬ ‫زرد‬ ‫ﺳﺒﺰ‬ ‫ﺳﺒﺰ‪-‬آﺑﯽ‬ ‫آﺑﯽ‬ ‫ﺑﻨﻔﺶ‬
‫ﺑﺎر اول‬
‫ﺑﺎر دوم‬
‫ﺑﺎر ﺳﻮم‬
‫ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ‬

‫‪5‬‬
 ‫ﭘﺮﺳﺶﻫﺎ‪:‬‬

‫در زﻣﺎن اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﯾﺶ ﺑﻪ ﺳﻮاﻻت زﯾﺮ ﭘﺎﺳﺦ دﻫﯿﺪ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻣﻬﻤﯽ ﮐﻪ از اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪه ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ را ﺑﯿﺎن ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪ -2‬از ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﻗﻄﻊ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﺪ و ﻣﻨﺤﻨﯽ ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﻗﻄﻊ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ را رﺳﻢ ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬از ﻃﺮﯾﻖ‬
‫اﯾﻦ ﻣﻨﺤﻨﯽ ﺛﺎﺑﺖ ﭘﻼﻧﮓ و ﺗﺎﺑﻊ ﮐﺎر را ﺑﺪﺳﺖ آورﯾﺪ‪.‬‬

‫ﭘﺎﺳﺦ ﺳﻮاﻻت زﯾﺮ را در ﺟﻠﺴﻪ ﺑﻌﺪ ﺗﺤﻮﯾﻞ دﻫﯿﺪ‪.‬‬

‫‪ -1‬ﺑﺎ داﻧﺴﺘﻦ ﻣﻘﺪار ﺛﺎﺑﺖ ﭘﻼﻧﮏ از ﺗﺌﻮري‪ ،‬درﺻﺪ ﺧﻄﺎي ﻧﺴﺒﯽ آزﻣﺎﯾﺶ را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﯿﺪ و ﻋﻠﻞ ﺧﻄﺎ را ذﮐﺮ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪ -2‬ﺗﺎﺑﻊ ﮐﺎر ﭼﯿﺴﺖ و ﺑﻪ ﭼﻪ ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد؟‬

‫‪ -3‬ﭼﺮا ﺳﺮﻋﺖ اﻟﮑﺘﺮونﻫﺎي ﺳﺎﻃﻊ ﺷﺪه ﺑﺮ اﺛﺮ ﺗﺎﺑﺶ ﯾﮏ ﻧﻮر ﺗﮑﻔﺎم‪ ،‬ﯾﮑﺴﺎن ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ؟‬

‫‪ -4‬اﻟﻒ( ﻣﻮاردي را ﮐﻪ ﻓﯿﺰﯾﮏ ﮐﻼﺳﯿﮏ در اﺛﺮ ﻓﻮﺗﻮاﻟﮑﺘﺮﯾﮏ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﻮﺿﯿﺢ دادن آن ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬ﺑﯿﺎن ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ب( ﻓﯿﺰﯾﮏ ﺟﺪﯾﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﻪ آنﻫﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﯽدﻫﺪ و ﭼﻪ ﻣﻮاردي در ﻫﺮ دو ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺿﯿﺢ اﺳﺖ؟‬

‫‪ -5‬ﭼﺮا در ﺳﺎﺧﺖ ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﻓﻮﺗﻮاﻟﮑﺘﺮﯾﮏ ﻣﻌﻤﻮﻻً از ﻓﻠﺰات ﻗﻠﯿﺎﯾﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﭘﺘﺎﺳﯿﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد؟‬

‫‪ -6‬ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﻓﻮﺗﻮاﻟﮑﺘﺮﯾﮏ ﭼﻪ ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎﯾﯽ دارﻧﺪ؟‬

‫‪ -7‬در ﺳﻠﻮل ﻓﻮﺗﻮاﻟﮑﺘﺮﯾﮏ آﻧﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﮏ ﺣﻠﻘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﺮا؟‬

‫‪ -8‬ﻓﺮض ﮐﻨﯿﺪ از ﯾﮏ ﻟﯿﺰر )ﻧﻮر ﻟﯿﺰر ﯾﮑﯽ از ﻣﺘﻤﺮﮐﺰﺗﺮﯾﻦ اﺷﻌﻪﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎهﻫﺎي ﻓﯿﺰﯾﮏ اﺳﺖ( اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﮐﻨﯿﻢ و ﯾﮏ ﺻﻔﺤﻪ در ﺟﻠﻮي ﮐﺎﺗﺪ ﻗﺮار داده ﺗﺎ ﻓﻮﺗﻮاﻟﮑﺘﺮونﻫﺎي ﺧﺎرج ﺷﺪه از ﮐﺎﺗﺪ ﺑﻪ آن ﺻﻔﺤﻪ ﺑﺮﺧﻮرد ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬در‬
‫اﯾﻦ ﺻﻮرت آﯾﺎ ﻣﯽﺗﻮان از ﻧﻮر ﻣﺮﺋﯽ ﻟﯿﺰر ﭘﺮ ﺷﺪت‪ ،‬اﺷﻌﻪ ‪ x‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﺮد؟ ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ‪) .‬ﻃﻮل ﻣﻮج اﺷﻌﻪ ‪ x‬ﺣﺪود‬
‫آﻧﮕﺴﺘﺮم اﺳﺖ‪(.‬‬

‫ﯾﺎدداﺷﺖ‬

‫‪6‬‬