‫ﻧﮑﺎت اﺳﺎﺳﯽ در ﺑﺎزرﺳﯽ ﺟﻮش ﺑﻪ روش آﻟﺘﺮاﺳﻮﻧﯿﮏ‬

‫‪1‬‬
‫ﻣﻬﺪي ﺟﻮاﻧﺒﺨﺖ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻓﻀﺎﯾﯽ اﯾﺮان‪ ،‬ﭘﮋوﻫﺸﮑﺪه ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ‪ ،‬ﭘﮋوﻫﺸﮑﺪه ﻣﮑﺎﻧﯿﮏ ﻓﺎرس‬

‫ﭼﮑﯿﺪه‬
‫در ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺟﻮﺷﮑﺎري دو ﻗﻄﻌﻪ ﻓﻠﺰي ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ اﺗﺼﺎل داده ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻓﻠﺰ ﭘﺎﯾﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻓﻠـﺰ ﺟـﻮش ذوب‬
‫و در ﻫﻢ آﻣﯿﺨﺘﻪ ﺷﺪه ﺳﭙﺲ ﺳﺮد و ﻣﻨﺠﻤﺪ ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬در اﺛﺮ ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻧﻈﯿﺮ ذوب ﻧﺎﻗﺺ و ﻏﯿـﺮه ﻋﯿـﻮﺑﯽ‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻋﺪم ﻧﻔﻮذ )‪ (LOP‬و ﻋـﺪم ذوب )‪ (LOF‬در ﻗﻄﻌـﻪ اﯾﺠـﺎدﻣﯽﺷـﻮد‪ .‬ﺑﺮﺧـﯽ از ﻋﯿـﻮب ﺑﻮاﺳـﻄﻪ ﺳـﺮﺑﺎره و‬
‫ﻧﺎﺧﺎﻟﺼﯽﻫﺎ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻋﯿﻮب دﯾﮕﺮ ﻧﻈﯿﺮ ﺧﻠﻞ و ﻓﺮج ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻧﭽﻪ در ﻓﺮآﯾﻨﺪ رﯾﺨﺘﻪﮔﺮي اﺗﻔـﺎق ﻣـﯽاﻓﺘـﺪ‬
‫اﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ و ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺑﺮﺧﯽ از ﻋﯿﻮب در اﺛﺮ ﺗﻨﺸﻬﺎي ﮔﺮﻣﺎﯾﯽ رخ ﻣﯽ دﻫﻨـﺪ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﺗـﺮكﻫـﺎ‪ .‬ﺗﻌـﺪادي از‬
‫اﯾﻦ ﻋﯿﻮب ﺗﻐﯿﯿﺮات زﯾﺎدي در ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺟﻮش اﯾﺠﺎد ﻧﻤﯽﮐﻨﻨﺪ اﻣﺎ ﺑﻌﻀﯽ از آﻧﻬـﺎ ﺑـﺎ درﺟـﺎت ﻣﺨﺘﻠﻔـﯽ ﺑﺎﻋـﺚ‬
‫اﯾﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﯽﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻋﯿﻮب ﺻﻔﺤﻪاي )ﺗﺮكﻫﺎ‪ (LOF ،LOP ،‬ﻣـﯽﺗﻮاﻧﻨـﺪ ﺗﻐﯿﯿـﺮات ﻗﺎﺑـﻞ ﻣﻼﺣﻈـﻪاي در‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺟﻮش اﯾﺠﺎد ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺿﻤﻦ اﺷﺎره ﺑﻪ ﻋﯿـﻮب ﻓـﻮق ﻧﮑـﺎت ﻣﻬﻤـﯽ در ﺑﺎزرﺳـﯽ ﺟـﻮش ﺑـﻪ‬
‫روش آﻟﺘﺮاﺳﻮﻧﯿﮏ ﺷﺮح داده ﺷﺪه و ﻋﯿﻮب ﺑﻮاﺳـﻄﻪ ﻋﻼﻣـﺖ ﻣﺸـﺎﻫﺪه ﺷـﺪه از ﯾﮑـﺪﯾﮕﺮ ﺗﻔﮑﯿـﮏ ﺷـﺪهاﻧـﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﺶﻫﺎي ﮐﺎذب و ﻏﯿﺮ واﻗﻌﯽ و روشﻫﺎي ﺗﻌﯿﯿﻦ آﻧﻬﺎ ﻧﯿﺰ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﮐﻠﻤﺎت ﮐﻠﯿﺪي‪ :‬ﺑﺎزرﺳﯽ ﺟﻮش‪ -‬آزﻣﻮن ﻓﺮاﺻﻮﺗﯽ‪ -‬ﻋﯿﻮب ﺟﻮﺷﮑﺎري‪.‬‬

‫‪1- msjavanbakht@yahoo.com‬‬
 ‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫آزﻣﻮن ﻓﺮاﺻﻮﺗﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﺮوبﻫـﺎي زاوﯾـﻪاي روش ﻣﻄﻤﺌﻨـﯽ ﺟﻬـﺖ ﺗﻌﯿـﯿﻦ ﻋﯿـﻮب ﺟﻮﺷـﮑﺎري و‬
‫ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ آنﻫﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎﯾﺪ داﻧﺴﺖ ﮐﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ دﻗﯿﻖ ﻣﺎﻫﯿﺖ ﻋﯿﺐ ﻧﺴﺒﺘﺎَ ﻣﺸـﮑﻞ ﺑـﻮده و ﻧﯿـﺎز ﺑـﻪ ﻣﻬـﺎرت و‬
‫ﺗﺠﺮﺑﻪ اﭘﺮاﺗﻮر دﺳﺘﮕﺎه دارد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل اﮔﺮ ﭘﺲ از ﺑﺎزرﺳﯽ ﻓﺮاﺻﻮﺗﯽ‪ ،‬ﺷﮏ و ﺷﺒﻬﻪاي ﺑـﺮاي اﭘﺮاﺗـﻮر وﺟـﻮد‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ آن ﻣﺤﻞ ﻣﻮرد ﺑﺎزرﺳﯽ رادﯾﻮﮔﺮاﻓﯽ ﻧﯿﺰ ﻗﺮارﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫ﻋﻼﺋﻢ ﻣﺮﺑﻮط و ﻧﺎﻣﺮﺑﻮط )‪(relevant / nonrelevant indications‬‬

‫ﻋﻼﻣﺖ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه ﺑﺮ روي ﺻﻔﺤﻪ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﮐﻪ از اﻧﻌﮑﺎس ﺻﻮت از ﯾﮏ ﺑﺎزﺗﺎﺑﻨـﺪه داﺧﻠـﯽ درون ﻗﻄﻌـﻪ‬
‫ﻣﻮرد ﺑﺎزرﺳﯽ ﯾﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺮاﯾﻂ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﻨﺪﺳﻪ ﻗﻄﻌﻪ اﯾﺠـﺎد ﻣـﯽﺷـﻮد‪ ،‬ﺷـﺎﺧﺺ ﻧﺎﻣﯿـﺪه ﻣـﯽﺷـﻮد‪ .‬ﯾـﮏ‬
‫ﺷﺎﺧﺺ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﯾﮏ ﺑﺎزﺗﺎﺑﻨﺪه ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ درون ﻗﻄﻌـﻪ اﯾﺠـﺎد ﻣـﯽﺷـﻮد‪ .‬ﯾـﮏ ﺷـﺎﺧﺺ ﻧـﺎﻣﺮﺑﻮط ﺑﻮﺳـﯿﻠﻪ‬
‫ﻫﻨﺪﺳﻪ ﻗﻄﻌﻪ ﯾﺎ ﯾﮏ ﺷﺮاﯾﻂ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻏﯿﺮ از ﻋﺪم ﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ واﻗﻌﯽ ﯾﺎ ﻋﯿﺐ اﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻋﺪم ﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ )‪(discontinuity‬‬

‫ﻋﺪم ﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ ﻋﺒﺎرت از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻣﺎده ﺧﺎرﺟﯽ درون ﻗﻄﻌﻪ )ﺳﺮﺑﺎره‪ ،‬ﺣﻔﺮه و ﻏﯿﺮه( ﯾـﺎ ﯾـﮏ اﻧﻘﻄـﺎع ﻏﯿـﺮ‬
‫ﻋﻤﺪي در ﺟﻮش ﯾﺎ ﻣﺎده اﺻﻠﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﺗﺮك‪ ،‬ﻧﻔﻮذ ﻧﺎﻗﺺ )‪ (LOP‬ﯾﺎ ذوب ﻧﺎﻗﺺ )‪ (LOF‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﮔـﺮ ﻧـﻮع و‬
‫اﻧﺪازه ﻋﺪم ﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ در ﻣﺤﺪوده ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﻣﻌﯿﺎر اﺳﻨﺎد دوﻟﺘﯽ ﺑﺎﺷـﺪ ﻣﻤﮑـﻦ اﺳـﺖ ﻣـﻮرد ﻗﺒـﻮل واﻗـﻊ ﺷـﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﮐﻢ ﺳﺮﺑﺎره ﯾﺎ ﺧﻠﻞ و ﻓﺮج ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﻧﺪازه آﻧﻬﺎ ﻣﻤﮑـﻦ اﺳـﺖ ﻗﺎﺑـﻞ ﻗﺒـﻮل ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ .‬در ﻫـﺮ ﺣـﺎل ﺑﺮﺧـﯽ از‬
‫اﻧﻮاع ﻋﺪم ﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽﻫﺎ )ﺗﺮكﻫﺎ‪ ،‬ﻧﻔﻮذ ﻧﺎﻗﺺ ﯾﺎ ذوب ﻧﺎﻗﺺ( اﻏﻠﺐ ﺻﺮفﻧﻈﺮ از اﻧﺪازه ﻣﺮدود ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻋﯿﺐ )‪(defect‬‬
‫ﻋﺪم ﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ ﻣﺮدود ﺷﺪه ﻋﯿﺐ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ اﯾﻨﮑﻪ ﯾﮏ ﻋﺪم ﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﻌﯿﺎر ﮐـﺪ‬
‫ﯾﺎ ﻣﺸﺨﺼﻪ دوﻟﺘﯽ ﻋﯿﺐ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬اﭘﺮاﺗﻮر دﺳﺘﮕﺎه ﺑﺎﯾﺪ اﺑﺘﺪا ﻧﻮع ﻋﺪم ﭘﯿﻮﺳـﺘﮕﯽ ﮐـﻪ ﺑﺎﻋـﺚ ﻋﻼﻣـﺖ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد را ﺑﺪاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ دﻗﺖ ﻣﺤﻞ آﻧﺮا ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻘﻄـﻪ ﻣﺮﺟـﻊ ﻣﻌﻠـﻮم ﺑـﺮ روي ﺟـﻮش و ﻧﯿـﺰ اﻧـﺪازهاش را ﺗﻌﯿـﯿﻦ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬

‫ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻋﯿﻮب‪ /‬ﻋﺪمﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽﻫﺎ]‪[1‬‬

‫ﺗﺮكﻫﺎ )‪(cracks‬‬
‫ﺗﺮكﻫﺎ ﻣﻌﻤـﻮﻻً ﺧﻄـﯽ و ﻧـﺎﻣﻨﻈﻢ ﯾـﺎ ﻧـﺎﻫﻤﻮار )‪ (jagged‬ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪ .‬در ﻋﻼﺋـﻢ ﻣﻌﻤـﻮﻟﯽ‪ ،‬ﻣﯿﺮاﯾـﯽ ﯾـﺎ ﺗﻌـﺪﯾﻞ‬
‫)‪ (damping‬در ﺗﺮاﻧﺴﺪﯾﻮﺳﺮ )ﭘﺮوب( ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽﺷﻮد ﻃﺮف راﺳﺖ ﻋﻼﻣـﺖ )‪ (signal‬ﺑـﻪ ﺳـﺮﻋﺖ اﻓـﺖ ﮐﻨـﺪ‪.‬‬
‫اﻣﺎ از آﻧﺠﺎﯾﯽﮐﻪ ﯾﮏ ﺗﺮك ﻧﺎﻫﻤﻮار ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮﮔﺸﺖﻫـﺎي ﭼﻨـﺪﺗﺎﯾﯽ اﺗﻔـﺎق اﻓﺘـﺎده ﺑﺎﻋـﺚ ﻣـﯽﺷـﻮد ﻋﻼﻣـﺖ‬
‫ﺳﯿﮕﻨﺎل ﭘﻬﻦﺗﺮ ﺷﻮد و در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﻋﻼﻣﺖ واﺿﺤﯽ ﺑﻨـﺎم ﺑـﺮج ﮐﻠﯿﺴـﺎ )‪ (church steeple‬ﻣـﯽﮐﻨـﺪ‪.‬‬
‫راه ﻣﺆﺛﺮ دﯾﮕﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺗﺮك اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻼﻣـﺖ ﺗـﺮك در ﻃـﻮل ﺻـﻔﺤﻪ ﺣﺮﮐـﺖ ﻣـﯽﮐﻨـﺪ )‪.(walks‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﯿﮑﻪ اﺷﻌﻪ ﺻﻮﺗﯽ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ از ﻣﯿﺎن ﺗﺮك ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬ﭘﻬﻨﺎي ذاﺗﯽ اﺷﻌﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽﺷﻮد ﻟﺒـﻪ ﻣﺨـﺮوط‬
‫ﺻﻮت‪ ،‬ﺻﻮت را ﺑﺨﻮﺑﯽ ﻣﻨﻌﮑﺲ ﮐﻨﺪ ﻗﺒﻞ از آﻧﮑﻪ ﻋﻼﻣﺖ ﻣﺎﮐﺰﯾﻤﻢ ﺷـﻮد‪ .‬اﯾـﻦ ﻣﺴـﺌﻠﻪ ﺑﺎﻋـﺚ اﯾﺠـﺎد ﯾـﮏ‬
‫ﻋﻼﻣﺖ ﺑﺎ داﻣﻨﻪ ﮐﻮﺗﺎه در ﻃﺮف راﺳﺖ ﺻﻔﺤﻪ ﻣﯽﺷﻮد )ﺷـﮑﻞ‪ -1‬ﻋﻼﻣـﺖ ‪ .(A‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯿﮑـﻪ ﭘـﺮوب ﺑـﻪ ﺗـﺮك‬
‫ﻧﺰدﯾﮏﺗﺮ ﻣﯽﺷﻮد اﺷﻌﻪ ﺻﻮﺗﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮي ﻣﻨﻌﮑﺲ ﺷﺪه ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ارﺗﻔﺎع ﻋﻼﻣﺖ ﻣـﯽﺷـﻮد و ﺑﻄـﺮف ﭼـﭗ‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﻫﻨﮕﺎﻣﯿﮑﻪ ﻣﺴﯿﺮ ﺻﻮت ﮐﻮﺗﺎهﺗﺮ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯿﮑﻪ ﺧﻂ ﻣﺮﮐﺰي اﺷﻌﻪ ﯾﻌﻨﯽ ﺟﺎﯾﯽﮐـﻪ‬
‫ﻣﻔﺎوﻣﺖ ﺻﻮت ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار اﺳﺖ ﺑـﻪ ﭘﺎﯾـﻪ ﺗـﺮك ﻣـﯽرﺳـﺪ ﻋﻼﻣـﺖ ﻣﻌﻤـﻮﻻَ در ﺣـﺪاﮐﺜﺮ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ اﺳـﺖ‬
‫)ﺷﮑﻞ‪ -1‬ﻋﻼﻣﺖ ‪.(B‬ﭘﺲ از ﮔﺬراﻧﺪن ﺧﻂ ﻣﺮﮐﺰي و ﻋﺒﻮر اﻧﺘﻬﺎي ﺻـﻮت از ﺗـﺮك‪ ،‬ارﺗﻔـﺎع ﺳـﯿﮕﻨﺎل اﻓـﺖ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﺑﻄﺮف ﭼﭗ ﺻﻔﺤﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯽﮐﻪ ﻧﺎﭘﺪﯾـﺪ ﻣـﯽﺷـﻮد )ﺷـﮑﻞ‪ -1‬ﻋﻼﻣـﺖ ‪ .(C‬در واﻗـﻊ‬
‫ﻋﻼﻣﺖ ﮐﻮﺗﺎه ﭘﻬﻨﯽ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ارﺗﻔﺎع آن زﯾﺎد ﺷﺪه ﻫﻨﮕـﺎﻣﯽﮐـﻪ ﺑﻄـﺮف ﭼـﭗ ﺣﺮﮐـﺖ ﻣـﯽﮐﻨـﺪ و‬
‫ﺳﭙﺲ ارﺗﻔﺎع آن ﮐﻢ ﻣﯽﺷﻮد ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯽﮐﻪ ﻧﺎﭘﺪﯾﺪ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﭘﻬﻨﺎي ﺻﻔﺤﻪ دﺳﺘﮕﺎه در ﻓﺎﺻﻠﻪ ﯾﮏ دور ﮐﺎﻣﻞ )‪ (full skip distance‬ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺷﻮد ﺗـﺮك ﺑﺎﯾـﺪ دﻗﯿﻘـﺎَ‬
‫در ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﻧﻘﻄﻪ وﺳﻂ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮد و ﺳﭙﺲ ﻧﺰدﯾﮏ ﻧﻘﻄﻪ ﯾﮏﭼﻬﺎرم ﺻـﻔﺤﻪ ﺑـﯿﻦ ﺻـﻮت اﺻـﻠﯽ و ﻧﻘﻄـﻪ‬
‫وﺳﻂ اﻓﺖ ﮐﻨﺪ )ﺷﮑﻞ‪ .(1‬اﮔﺮ ﺗﺮك از ﺳﻄﺢ روﺑﺶ )‪ (scanning surface‬ﺷﺮوع ﺷﻮد ﻋﻼﻣﺖ ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻘﻄـﻪ‬
‫دور از ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺻﻔﺤﻪ ﺷﺮوع ﺷﻮد و دﻗﯿﻘﺎَ در ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﻧﻘﻄﻪ وﺳﻂ اﻓﺖ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦﻫﺎ ﮐﻠﯿـﺎت ﻫﺴـﺘﻨﺪ‬
‫و ﻣﺤﻞ دﻗﯿﻖ ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﺎده اوﻟﯿﻪ داﺷﺘﻪ و ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻣﺴـﯿﺮﻫﺎي ﺻـﻮﺗﯽ ﮔﻮﻧـﺎﮔﻮن ﺗﻐﯿﯿـﺮ ﻣـﯽﮐﻨـﺪ‪ .‬ﺑـﻪ‬
‫ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ‪ ،‬ﺑﺮاي اﭘﺮاﺗﻮر اﯾﻦ اﻣﮑﺎن وﺟﻮد دارد ﮐـﻪ اﮔـﺮ ﻋﻼﻣـﺖ ﺧﯿﻠـﯽ ﻧﺰدﯾـﮏ ﺑـﻪ ﺳـﻄﺢ روﺑـﺶ ﺑـﻮده و‬
‫ﺑﺼﻮرت ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﺻﻮت اﺻﻠﯽ )‪ (main bang‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﯿﺎﯾـﺪ ﺗـﺮك ﮐـﻢ ﻋﻤـﻖ ﻫـﻢ ﺟﻬـﺖ در ﻣﺴـﯿﺮ اول را‬
‫ﺑﺎزرﺳﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻔﻮذ ﻧﺎﻗﺺ )‪(incomplete penetration‬‬

‫ﻋﻼﻣﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻧﻔﻮذ ﻧﺎﻗﺺ داراي رﻓﺘﺎري ﺷﺒﯿﻪ ﺑﻪ ﺗﺮك ﺑﻮده ﮐـﻪ از راﺳـﺖ ﺑـﻪ ﭼـﭗ ﺻـﻔﺤﻪ ﺣﺮﮐـﺖ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ و ارﺗﻔﺎع آن اﺑﺘﺪا اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﺳﭙﺲ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪ .‬اﻣﺎ از آﻧﺠﺎﯾﯽﮐﻪ ﻧﻔﻮذ ﻧﺎﻗﺺ )‪ (LOP‬ﻣﻌﻤـﻮﻻَ‬
‫داراي اﻃﺮاف ﺻﺎف و ﻫﻤﻮارﺗﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﺮك ﻧﺎﻫﻤﻮار ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭘﻬﻨﺎي ﻋﻼﻣـﺖ ﺑـﺮ روي ﺻـﻔﺤﻪ ﻣﻌﻤـﻮﻻَ‬
‫ﺑﺎرﯾﮏﺗﺮ از ﭘﻬﻨﺎي ﻋﻼﻣﺖ ﺗﺮك ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺴﺌﻠﻪاي ﮐﻪ اﻏﻠﺐ اﺗﻔﺎق ﻣﯽاﻓﺘﺪ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ از آﻧﺠﺎﯾﯽﮐﻪ ﻧﻔـﻮذ‬
‫ﻧﺎﻗﺺ در رﯾﺸﻪ ﺟﻮش ﻗﺮار دارد ﻋﻼﻣﺖ روي ﺻﻔﺤﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﮐﺎﻣﻼَ ﻣﺎﮐﺰﯾﻤﻢ ﻧﺒﻮده ﻫﻨﮕـﺎﻣﯽﮐـﻪ ﭘـﺮوب‬
‫ﺑﻪ ﻧﺰدﯾﮏ ﻟﺒﻪ ﺗﺎج ﺟﻮش ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬در ﻣﻮاد ﻧﺎزكﺗﺮ اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ اﺣﺘﻤﺎل دارد اﺗﻔـﺎق ﺑﯿﻔﺘـﺪ‪ .‬روﺑـﺶ از‬
‫ﻫﺮ دو ﻃﺮف ﺟﻮش ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﯾﻦ ﺷﮑﻞ را ﻧﮕﯿﺮد‪ .‬اﮔﺮ ارﺗﻔﺎع ﻋﻼﻣﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﺑﺪ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯽﮐـﻪ ﭘـﺮوب ﺑـﻪ‬
‫ﺗﺎج ﺟﻮش ﺑﺮﺧﻮرد ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻋﻼﻣﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻣﺮدودي ﻧﺮﺳﯿﺪه ﺑﺎﺷﺪ در واﻗﻊ ﻣﺮدود اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻨﯿﻦ اﺗﻔـﺎﻗﯽ‬
‫رخ دﻫﺪ‪ ،‬ﭘﺮوب ﮐﻮﭼﮏﺗﺮ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻻزم ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﻋﻼﻣﺖ ﺑﻪ ﺣـﺪاﮐﺜﺮ ﺧـﻮد ﺑﺮﺳـﺪ‪ .‬اﺷـﺘﺒﺎﻫﺎﺗﯽ ﻧﻈﯿـﺮ اﯾـﻦ‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ اﭘﺮاﺗﻮر ﻋﯿﺐ ﻣﺮدودي را ﻗﺒﻮل اﻋﻼم ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫از آﻧﺠﺎﯾﯽﮐﻪ رﯾﺸﻪ ﺟﻮش ﻣﺤﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﯿﻮب در اﯾﻦ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﮑﻞ ﻣﯽﮔﯿﺮد و اﯾﻦ ﻋﯿﻮب ﺷـﺪﯾﺪ َا‬
‫ﺑﺮ روي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺟﻮش اﺛﺮ ﻣﯽﮔﺬارﻧﺪ و ﻧﯿﺰ در اﯾﻦ ﻧﺎﺣﯿﻪ اﻧﻌﮑﺎسﻫﺎﯾﯽ از ﺑﺴﺘﺮ ﺟﻮش درﯾﮏ ﺟﻮش ﺧـﻮب‬
‫اﺗﻔﺎق ﻣﯽاﻓﺘﺪ و ﻋﻼﺋﻢ ﻋﯿﻮب رﯾﺸﻪ ﺧﯿﻠﯽ ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﻪ ﻋﻼﻣﺖ ﺑﺴﺘﺮ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻇﺎﻫﺮ ﻣﯽﺷﻮد و ﻣـﯽﺗﻮاﻧـﺪ ﺑﺎﻋـﺚ‬
‫اﺷﺘﺒﺎه اﭘﺮاﺗﻮر ﺑﺸﻮد رﯾﺸﻪ ﺟﻮش ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬ﺟﻬـﺖ ﺑﺮرﺳـﯽ رﯾﺸـﻪ ﺟـﻮش اﺑﺘـﺪا ﺧـﻂ‬
‫روﺑﺶ را در ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻧﯿﻢ ﮔﺎم ﯾـﺎ ﭘـﺮش )‪ (half skip distance‬از وﺟـﻪ رﯾﺸـﻪ )‪ (root face‬در ﻃـﺮف ﺟـﻮش‬
‫)ﯾﻌﻨﯽ ﻧﯿﻢ ﮔﺎم ﺑﻌﻼوه ﻧﺼﻒ ﻓﺎﺻﻠﻪ رﯾﺸـﻪ )‪ (root gap‬از ﻣﺮﮐـﺰ ﺟـﻮش( ﻋﻼﻣﺘﮕـﺬاري ﻣـﯽﮐﻨـﯿﻢ‪ .‬وﻗﺘـﯽﮐـﻪ‬
‫ﭘﺮوب در اﯾﻦ ﻣﺤﻞ ﻗﺮار ﺑﮕﯿﺮد اﻟﺒﺘﻪ ﯾﮏ اﻧﻌﮑﺎس از ﺑﺴﺘﺮ ﺟﻮش را ﻣـﯽﺗـﻮان ﻣﺸـﺎﻫﺪه ﻧﻤـﻮد ﺑـﻪ ﺷـﺮط آﻧﮑـﻪ‬
‫ﺟﻮش ﯾﮏ ﺟﻮش ﺧﻮﺑﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻣﺎ اﯾﻦ ﻋﻼﻣﺖ ﻣﻘﺪاري دورﺗﺮ از ﻧﻘﻄـﻪ ﭘـﯿﺶ ﺑﯿﻨـﯽ ﺷـﺪه ﺑـﺮاي ﻋﯿـﺐ ‪LOP‬‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ )ﺷﮑﻞ‪ .(2‬اﮔﺮ در رﯾﺸﻪ ﻋﯿـﺐ اﻧﻘﺒﺎﺿـﯽ ﯾـﺎ ﺑﺮﯾـﺪﮔﯽ )‪ (undercut‬وﺟـﻮد داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ ﻋﻼﻣﺘـﯽ ﻧﯿـﺰ‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ اﻣﺎ اﯾﻦ ﻋﻼﻣﺖ ﻣﻘﺪاري در ﻣﺤﺪوده ﮐﻮﺗﺎهﺗﺮي ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ ﻋﻼﻣـﺖ ﺑﺤﺮاﻧـﯽ دﯾـﺪه ﻣﯿﺸـﻮد‬
‫)ﺷﮑﻞ‪ .(2‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ در ﻃﯽ روﺑﺶ اوﻟﯿﻪ ﺳﻪ ﻣﻮرد رﯾﺸﻪاي ﻣﻤﮑـﻦ اﺳـﺖ ﻣﺸـﺎﻫﺪه ﺷـﻮد‪ :‬ﺑﺴـﺘﺮ ﺟـﻮش ﻋـﺎدي‪،‬‬
‫‪ LOP‬ﯾﺎ ﺑﺮﯾﺪﮔﯽ رﯾﺸﻪ]‪.[2‬‬
‫ﺑﺮاي اﯾﻨﮑﻪ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻬﺘﺮ درك ﺷﻮد ﻣﺜﺎﻟﯽ در زﯾﺮ آورده ﺷﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﺟـﻮش ﺳـﺮ ﺑـﻪ ﺳـﺮ دو ورق ﺑـﻪ‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ‪ 20 mm‬را در ﻧﻈﺮ ﻣﯽﮔﯿﺮﯾﻢ‪ .‬زاوﯾﻪ ﺷﯿﺎر ﺟﻮش ‪ 60‬درﺟﻪ و ﻓﺎﺻﻠﻪ رﯾﺸﻪ ‪ 2 mm‬و وﺟـﻪ رﯾﺸـﻪ ﻧﯿـﺰ‬
‫‪ 2 mm‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﺑﺘﺪا ﺧﻂ روﺑﺶ را ﺑﺮاي ﭘﺮوب ‪ 60‬درﺟﻪ در ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻧﯿﻢ ﮔـﺎم ﺑﻌـﻼوه ﻧﺼـﻒ ﻓﺎﺻـﻠﻪ ﺟـﻮش‬
‫ﯾﻌﻨﯽ ﻣﺠﻤﻮﻋﺎَ در ‪ 35/6 mm‬از ﺧﻂ ﻣﺮﮐﺰ ﺟﻮش رﺳﻢ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻃﻮل ﻣﺴﯿﺮ ﺻﻮت ﺗـﺎ ﻟﺒـﻪ رﯾﺸـﻪ‬
‫‪ 40 mm‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد )ﺷﮑﻞ‪ .(3‬ﺑـﻪ ﻋﺒـﺎرت دﯾﮕـﺮ ‪ LOP‬ﻋﻼﻣﺘـﯽ در ﻓﺎﺻـﻠﻪ ‪ 40mm‬ﺑـﺮ روي ﺻـﻔﺤﻪ ﻧﻤـﺎﯾﺶ‬
‫اﯾﺠﺎد ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬در ﺷﮑﻞ ﻋﻼﻣﺖ ﺑﺴـﺘﺮ ‪ 4 mm‬دورﺗـﺮ )‪ (44 mm‬و ﺑﺮﯾـﺪﮔﯽ رﯾﺸـﻪ ﺗﻘﺮﯾﺒـﺎَ ‪ 2 mm‬ﻧﺰدﯾـﮏﺗـﺮ‬
‫)‪ (38 mm‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﮔﺮ ﭘﺮوب ﺗﻘﺮﯾﺒﺎَ ‪ 2 mm‬دورﺗﺮ از ﺧﻂ ﻣﺮﮐﺰي ﺟﻮش ﻗﺮار داده ﺷـﻮد ﻣﺮﮐـﺰ‬
‫اﺷﻌﻪ در ﮔﻮﺷﻪ اﯾﺠـﺎد ﺷـﺪه ﺑﻮﺳـﯿﻠﻪ ﺑﺮﯾـﺪﮔﯽ و ورق ﭘﺎﯾـﻪ ﻫـﺪف ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘـﻪ و اﻧﻌﮑـﺎس آن ﯾـﮏ ﻋﻼﻣـﺖ‬
‫ﻣﺎﮐﺰﯾﻤﻢ از ﺑﺮﯾﺪﮔﯽ و در ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ‪ 40 mm‬ﺧﻮاﻫـﺪ ﺑـﻮد‪ .‬ﺑـﻪ ﻋﺒـﺎرت دﯾﮕـﺮ ﻣﻤﮑـﻦ اﺳـﺖ ﺑﺮﯾـﺪﮔﯽ و‬
‫‪ LOP‬را اﺷﺘﺒﺎه ﺑﮕﯿﺮﯾﻢ و ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﯽﺷﻮﯾﻢ ﮐﻪ ﺧﻂ ﻣﺮﮐﺰي ﺟﻮش‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﻪ رﯾﺸﻪ و ﻋﻼﻣﺘﮕﺬاريﻫﺎ ﺑﻄﻮر دﻗﯿـﻖ‬
‫از ﭼﻪ اﻫﻤﯿﺖ زﯾﺎدي ﺑﺮﺧـﻮردار ﻣـﯽﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ .‬اﮔـﺮ ﻋﻼﻣﺘﮕـﺬاري دﻗﯿـﻖ ﺑﺎﺷـﺪ و ﻋﻼﻣـﺖ در ﻓﺎﺻـﻠﻪي ‪38 mm‬‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺮﯾﺪﮔﯽ ﻟﺒﻪ ﺟﻮش ﺗﻠﻘﯽ ﮔﺮدد ﻻزم اﺳﺖ ﭘﺮوب را ﺑﻪ آراﻣﯽ ﺑﻪ ﻋﻘـﺐ ﺑﺒـﺮﯾﻢ‪ .‬اﮔـﺮ‬
‫داﻣﻨﻪ ﻋﻼﻣﺖ ﻣﺸﮑﻮك اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﺑﺪ و در ﻣﺤﺪوده ‪ 40‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮي ﻣﺎﮐﺰﯾﻤﻢ ﺷﻮد و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ آراﻣﯽ ﮐـﻢ ﺷـﻮد‬
‫در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﻣﯽﺗﻮان ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺮﯾﺪﮔﯽ ﻟﺒﻪ ﺟﻮش وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺑـﺎ ﺗﻮﺿـﯿﺤﺎت ﺑـﺎﻻ ﻣﻌﻠـﻮم ﻣـﯽ ﺷـﻮد‬
‫ﮐﻪ ﯾﮏ اﭘﺮاﺗﻮر ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﯿﻦ ﺑﺴﺘﺮ ﺟﻮش ﻋﺎدي و ‪ LOP‬ﻣﺮﺗﮑﺐ اﺷﺘﺒﺎﻫﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﺷﺘﺒﺎه ﻣﻤﮑﻦ اﺳـﺖ ﺑـﯿﻦ‬
‫‪ LOP‬و ﺑﺮﯾﺪﮔﯽ رﯾﺸﻪ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﺎﯾﺪ‪ .‬ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ‪ LOP‬وﺟﻮد دارد ﻋﻼﻣﺖ ﺑﺴﺘﺮ ﺟﻮش وﺟﻮد ﻧـﺪارد‪ ،‬در ﺣـﺎﻟﯽ‪-‬‬
‫ﮐﻪ ﺑﺎ ﺑﺮﯾﺪﮔﯽ رﯾﺸﻪ‪ ،‬ﻋﻼﻣﺖ ﺑﺴﺘﺮ ﻫﻤﻮاره وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ آزﻣﺎﯾﺶ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ در روﺑﺶ رﯾﺸﻪ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ ﯾﺎ ﻣﺎﻧﻊ آن ﺷـﻮد‪ .‬اﮔـﺮ ﺣﺴﺎﺳـﯿﺖ ﺧﯿﻠـﯽ‬
‫ﺑﺎﻻ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﻌﺪاد ﻋﻼﺋـﻢ ﻣﺸـﺎﻫﺪه ﺷـﺪه در ﻧﺎﺣﯿـﻪ رﯾﺸـﻪ زﯾـﺎد ﺷـﺪه و ﺑﺎﻋـﺚ اﺷـﺘﺒﺎه ﻣـﯽﮔـﺮدد‪ .‬اﮔـﺮ ﺑـﺮﻋﮑﺲ‬
‫ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺧﯿﻠﯽ ﭘﺎﺋﯿﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﻋﻼﺋﻤﯽ را از دﺳﺖ ﻣﯽدﻫﯿﻢ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ راﻫﻨﻤﺎ‪ ،‬اﮐـﻮي ‪ 100‬ﻣﯿﻠـﯽﻣﺘـﺮي‬
‫از ﺑﻠﻮك اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ V1‬را ﺑﻪ ارﺗﻔﺎع ﺣـﺪاﮐﺜﺮ ﺻـﻔﺤﻪ ﻧﻤـﺎﯾﺶ ﺑﺮﺳـﺎﻧﯿﺪ و ﺳـﭙﺲ ‪ 10‬دﺳـﯽﺑـﻞ را ﺑـﺮاي ﺗﺴـﺖ‬
‫ﺟﻮش ورق و ‪ 20‬دﺳﯽﺑﻞ ﺑﺮاي ﺗﺴﺖ ﺟﻮش ﻟﻮﻟﻪ اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪ .‬اﻣﺎ از آﻧﺠﺎﯾﯽﮐﻪ ﻋﯿـﺐ ‪ LOP‬ﯾـﮏ ﺑﺎزﺗﺎﺑﻨـﺪه‬
‫ﮔﻮﺷﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺴﺘﺮ ﺟﻮش ﻋﺎدي اﻏﻠﺐ ﮐﺎﻣﻼً ﯾﮏ ﺑﺎزﺗﺎﺑﻨﺪه ﺧـﻮﺑﯽ ﻧﻤـﯽﺑﺎﺷـﺪ ﮔـﺎﻫﯽ اوﻗـﺎت ﺑﻬﺘـﺮ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ روﺑﺶ را در ‪ 10‬دﺳﯽﺑﻞ ﮐﻤﺘﺮ از اﯾـﻦ ﺗﻨﻈﯿﻤـﺎت اﻣﺘﺤـﺎن ﮐﻨـﯿﻢ‪ ،‬زﯾـﺮا ﻋﯿـﺐ ‪ LOP‬در اﯾـﻦ ﻣﻘـﺎدﯾﺮ‬
‫ﺧﻮدش را ﺧﻮب ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ درﺣﺎﻟﯽﮐﻪ ﺑﺴﺘﺮ ﺟﻮش ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺧﻮب ﻧﺸﺎن ﻧﻤﯽدﻫـﺪ‪ .‬ﺑـﻪ ﻫـﺮ ﺣـﺎل‪ ،‬ﭘـﺲ از‬
‫آن روﺑﺶ رﯾﺸﻪ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ دﻗﺖ در ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺗﮑﺮار ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻋﯿﻮب دﯾﮕﺮي ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ در رﯾﺸﻪ ﺟﻮش وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻧﺎﺧﺎﻟﺼﯽ ﺳـﺮﺑﺎرهاي‪،‬ﺧﻠـﻞ و ﻓـﺮج‬
‫و ﺗﺮك ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻣﻮرد ﻋﯿﻮب ﻧﺎﺧﺎﻟﺼﯽ ﺳﺮﺑﺎرهاي و ﺧﻠﻞ و ﻓﺮج روﺑﺶ از دو ﻃﺮف در ﯾـﮏ ﻓﺎﺻـﻠﻪ رخ‬
‫ﻣﯽدﻫﺪ )ﺷﮑﻞ‪ .(4‬اﻣﺎ در ﻣﻮرد ﺑﺮﯾﺪﮔﯽ ﺟـﻮش ﭼﻨـﯿﻦ ﻧﯿﺴـﺖ‪ .‬ﻋـﻼوه ﺑـﺮ آن در ﻣـﻮرد ﺑﺮﯾـﺪﮔﯽ ﻟﺒـﻪ ﺟـﻮش‬
‫ﻋﻼﻣﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ وﻗﺘﯿﮑﻪ ‪ 2‬اﻟﯽ ‪ 3‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﭘﺮوب ﺑﻪ ﻋﻘﺐ ﺑﺮده ﺷﻮد‪ ،‬در ﺣﺎﻟﯽﮐﻪ در ﻣﻮرد ﻧﺎﺧﺎﻟﺼﯽ ﺑـﺎ‬
‫ﺟﻠﻮ ﺑﺮدن ﭘﺮوب ﻋﻼﻣﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺗﺮك در رﯾﺸﻪ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ روﺑـﺶ از ﺳـﻄﺢ ‪ 1‬ﻋﯿـﺐ را‬
‫ﻧﺸﺎن ﻣﯿﺪﻫﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺑﺮﯾﺪﮔﯽ اﺷﺘﺒﺎه ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﻣﺎ از ﻃﺮف دﯾﮕﺮ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻋﻼﻣﺖ ﺑﺴﺘﺮ ﻣﺸـﺎﻫﺪه ﺷـﻮد اﻣـﺎ از‬
‫ﺳﻄﺢ ‪ 1‬ﻋﻼﻣﺖ ﺑﺴﺘﺮ ﻣﺤﻮ ﻣﯽﮔﺮدد )ﺷﮑﻞ‪.(5‬‬

‫ﻋﺪم ذوب دﯾﻮاره ﮐﻨﺎري )‪(sidewall lack of fusion‬‬

‫ﺗﺸﺨﯿﺺ اﯾﻦ ﻋﯿﺐ )‪ (LOF‬ﻣﺨﺼﻮﺻﺎَ ﺧﯿﻠﯽ دﺷﻮار ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬زواﯾﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺷﯿﺎر در ﺟﻮشﻫﺎ اﻏﻠـﺐ ﺑـﺎ‬
‫زواﯾﺎﯾﯽ ﺑﮑﺎر رﻓﺘﻪ ﺑﺮاي آزﻣﻮن ﻓﺮاﺻﻮﺗﯽ ﻣﻄﺎﺑﻘـﺖ ﻧـﺪارد‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠـﻪ ﺟﻬـﺖ )‪ (orientation‬دﯾـﻮاره ﮐﻨـﺎري‬
‫ذوب ﻧﺸﺪه ﺟﻮش ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻋﻼﻣﺖ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﮐﺎﻓﯽ ﺑﻠﻨﺪ را ﺟﻬـﺖ ﻣـﺮدود ﺷـﺪن ﺟـﻮش ﻣـﻨﻌﮑﺲ ﻧﮑﻨـﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮآن‪ ،‬ﻋﯿﺐ ‪ LOF‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﻣﺴﯿﺮ اول ﺧﻮد را ﻧﺸﺎن ﻧﺪﻫﺪ ﻫﻨﮕﺎﻣﯽﮐﻪ ﺟﻮش از ﻃﺮﻓﯽ ﮐـﻪ ﻋﯿـﺐ‬
‫در آن ﻗﺴﻤﺖ اﺳﺖ روﺑﺶ ﺷﻮد‪ ،‬ﯾﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻋﻼﻣﺖ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒـﻮﻟﯽ را ﻧﺸـﺎن دﻫـﺪ وﻗﺘـﯽ ﮐـﻪ در ﻣﺴـﯿﺮ دوم‬
‫دﯾﺪه ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺟﻮش ﺑﺎﯾﺪ از ﻫﺮ دو ﻃﺮف ﺑﺎزرﺳﯽ ﺷﻮد وﻗﺘـﯽ ﮐـﻪ ﺷـﮑﻞ ﻗﻄﻌـﻪ اﺟـﺎزه ﭼﻨـﯿﻦ ﮐـﺎري را‬
‫ﺑﺪﻫﺪ‪.‬‬

‫ﺳﺮﺑﺎره )‪(slag‬‬
‫در ﻃــﯽ ﻓﺮآﯾﻨــﺪ ﺟﻮﺷــﮑﺎري ﻓﻼﮐــﺲ ﭘــﻮدري ﯾــﺎ داﻧــﻪاي ﺑــﺮاي اﯾﺠــﺎد ﮔﺎزﻫــﺎي ﻣﺤــﺎﻓﻆ ﺟﻬــﺖ ﻗــﻮس‬
‫ﺟﻮﺷﮑﺎري ذوب ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯽﮐﻪ ﺑﺎﻗﯿﻤﺎﻧﺪه ﺳﺮد ﻣﯽﺷﻮد ﺟﺎﻣﺪات ﯾـﮏ ﺟﺴـﻢ ﺷﯿﺸـﻪاي ﺑﻨـﺎم ﺳـﺮﺑﺎره را‬
‫ﺷﮑﻞ ﻣﯽدﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﺟﻮش ﺑﺎﻗﯽ ﺑﻤﺎﻧﺪ و ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻧﺎﺧﺎﻟﺼﯽ ﺳﺮﺑﺎرهاي ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﺷﮑﻞ ﻧـﺎﻣﻨﻈﻢ‬
‫ﮐﻠﯽ ﮐﻠﯿﺪ و راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻧﺎﺧﺎﻟﺼﯽ ﺳـﺮﺑﺎرهاي ﺑﺼـﻮرت ﻋﻼﻣـﺖ دﯾـﺪه ﻣـﯽﺷـﻮد‪ .‬از آﻧﺠـﺎﯾﯽﮐـﻪ‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺨﺮوﻃﯽ اﺷﻌﻪ ﺻﻮﺗﯽ ﺑﻪ ﺳﺮﺑﺎرهي ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ در ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻧﻘﻄﻪ در ﯾﮏ ﻟﺤﻈﻪ ﺑﺮﺧـﻮرد ﻣـﯽﮐﻨـﺪ‪ ،‬ﻋﻼﻣـﺖ‬
‫ﺑﺎ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻧﻮك )‪ (multiple peaks‬ﺧﻮد را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ )ﺷﮑﻞ‪ .(6‬وﻗﺘﯽ ﮐـﻪ ﭘـﺮوب ﺑﻄـﺮف ﺟﻠـﻮ ﺣﺮﮐـﺖ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ ﺧﻂ ﻣﺮﮐﺰي اﺷﻌﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﯿﻂﻫـﺎي )‪ (contours‬ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺑـﺎ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﺑـﺎﻻ ﺑﺮﺧـﻮرد ﻣـﯽﮐﻨـﺪ و ﺑﺎﻋـﺚ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ارﺗﻔﺎع ﯾﺎ داﻣﻨﻪ ﻋﻼﺋﻢ ﺷﺪه و ﭘﺲ از ﻋﺒﻮر از ﻧﻘـﺎط اﻧﻌﮑﺎﺳـﯽ اﻓـﺖ ﻣـﯽﮐﻨـﺪ‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠـﻪ‪ ،‬ﻫﻨﮕـﺎﻣﯽﮐـﻪ‬
‫روﺑﺶ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد ﻧﻮكﻫﺎي ﭼﻨﺪﺗﺎﯾﯽ ﻋﻼﻣﺖ ﺑﻪ ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﺋﯿﻦ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽﮐﻨﻨـﺪ ﻫﻤـﺎن ﮔﻮﻧـﻪﮐـﻪ ﮐﻤـﯽ ﺑـﻪ‬
‫ﭼﭗ و راﺳﺖ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻋﻼﻣﺖ ﺑﺎ ﻧﻮكﻫﺎي ﭼﻨﺪﺗﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺑﺎﻻ وﭘـﺎﺋﯿﻦ ﺣﺮﮐـﺖ ﻣـﯽﮐﻨـﺪ ﯾـﮏ‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ از ﻧﺎﺧﺎﻟﺼﯽ ﺳﺮﺑﺎرهاي ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﻮكﻫﺎي ﻣﺘﻨﺎوب ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨـﺪ ﺑﻄـﻮر ﻣـﺆﺛﺮ ﺑـﺎ ﺗﻮﻗـﻒ ﭘـﺮوب ﻧﺸـﺎن داده‬
‫ﺷﻮﻧﺪ ﻫﻨﮕﺎﻣﯿﮑﻪ ﻋﻼﻣﺖ ﭼﻨﺪ ﻧﻮﮐﯽ )‪ (multipeak‬ﻣﺎﮐﺰﯾﻤﻢ ﺷﺪه‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺑـﻪ ﭘـﺮوب در آن ﻣﺤـﻞ از ﭘﻬﻠـﻮ ﺑـﻪ‬
‫ﺟﻠﻮ و ﻋﻘﺐ زاوﯾﻪ داد‪.‬‬

‫ﺧﻠﻞ و ﻓﺮج )‪(porosity‬‬

‫ﺧﻠﻞ و ﻓﺮج ﺟﻮش ﺑﻪ روﺷﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺎ ﺳﺮﺑﺎره ﺷﮑﻞ ﻣﯽﮔﯿﺮد ﻫﻨﮕﺎﻣﯽﮐﻪ ﮔـﺎز درون ﻓﻠـﺰ ﺟـﻮش ﺳﺮدﺷـﺪه‬
‫ﻣﺤﺒﻮس ﻣﯽﺷﻮد ﻗﺒﻞ از آﻧﮑﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﺟـﻮش ﺑﺮﺳـﺎﻧﺪ‪ .‬اﻣـﺎ ﺑـﻪ ﻏﯿـﺮ از ﺟﺎﻣـﺪات ﻧﺎﺧـﺎﻟﺺ و در‬
‫ﺷﮑﻞ ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ‪ ،‬ﺣﻔﺮهﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻَ ﮔﺎزي ﺑﻮده و ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﮐﺮوي ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺎزﺗﺎﺑﻨﺪهﻫﺎ )‪[1](reflectors‬‬
‫ﯾﮏ ﺳﻄﺢ ﺗﺨﺖ )ﺻﻔﺤﻪاي( ﻋﻤﻮد ﺑﺮ اﺷﻌﻪ ﺻﻮﺗﯽ ﻣﻘﺪار زﯾﺎدي ﺻﻮت را ﻣـﻨﻌﮑﺲ ﻣـﯽﮐﻨـﺪ ﮐـﻪ ﺑﺎﻋـﺚ‬
‫ﯾﮏ ﻋﻼﻣﺖ ﺧﯿﻠﯽ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﯽﺷﻮد ‪ .‬ﯾﮏ ﺳـﻮراخ ﺟـﺎﻧﺒﯽ ﯾـﮏ ﻣـﻨﻌﮑﺲ ﮐﻨﻨـﺪه ﺧﻄـﯽ اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺻـﻮت را از‬
‫ﻣﺤﯿﻂ ﻣﻨﻌﮑﺲ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﻓﻘﻂ در ﺟﺎﯾﯽﮐﻪ اﺷﻌﻪ ﺻﻮﺗﯽ ﺑـﻪ ﺳـﻮراخ ﻋﻤـﻮد ﺑـﺮ ﻣﺤـﯿﻂ ﺑـﺎ ﻃـﻮﻟﯽ ﺑﺮاﺑـﺮ ﺑـﺎ ﻋﻤـﻖ‬
‫ﺳﻮراخ ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻋﻼﻣﺖ از ﺳﻮراخ ﺟﺎﻧﺒﯽ از ﻟﺤﺎط ارﺗﻔﺎع ﮐﻮﺗﺎه ﺗـﺮ از ﻋﻼﻣـﺖ ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ‬
‫ﻣﻨﻌﮑﺲ ﮐﻨﻨﺪه ﺻﻔﺤﻪاي ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﻣﻨﻌﮑﺲ ﮐﻨﻨﺪه ﮐﺮوي ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﻔﺮه ﮔﺎزي‪ ،‬ﯾﮏ ﻣﻨﺒـﻊ ﻧﻘﻄـﻪاي اﺳـﺖ‬
‫و ﺻﻮت ﺗﻨﻬﺎ در ﯾﮏ ﻧﻘﻄﻪ ازآن ﻣﻨﻌﮑﺲ ﻣﯽﺷﻮد ﮐـﻪ اﺷـﻌﻪ ﺑـﻪ ﺳـﻮراخ ﻋﻤـﻮد ﺑـﺮ ﻣﺤـﯿﻂ ﺑﺮﺧـﻮرد ﮐﻨـﺪ‪ .‬از‬
‫آﻧﺠﺎﯾﯽﮐﻪ ﺣﻔﺮه ﻃﻮل ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪاي ﻧﺪارد و ﻗﻄﺮ آن ﻣﻌﻤﻮﻻَ درﺻﺪ ﮐﻮﭼﮑﯽ از ﺳـﻄﺢ ﻣﻘﻄـﻊ اﺷـﻌﻪ ﻣـﯽ‪-‬‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﻋﻼﻣﺖ از ﺣﻔﺮه ﻣﻘﺪار ﮐﻤﯽ از ﺻﻮت را ﻣﻨﻌﮑﺲ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻋﻼﻣﺖ ﺧﯿﻠﯽ ﮐﻮﭼﮏ و اﻏﻠﺐ ﺑـﺎ‬
‫داﻣﻨﻪ ﮐﻮﺗﺎه ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﺛﺮ اﺷﻌﻪ ﺻﻮﺗﯽ ﻣﻨﻌﮑﺲ ﺷﺪه از ﺷﮑﻞ ﮐﺮوي‪ ،‬ﻋﻼﻣﺘـﯽ ﺑـﺮاي ﺧﺼﻮﺻـﯿﺎت اﺧﺘﺼﺎﺻـﯽ‬
‫ﺧﻠﻞ و ﻓﺮج را اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﯿﮑﻪ اﺷﻌﻪ در اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﺣﻔﺮه ﮐﺮوي ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﯿﮑﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺻﻮت دور از ﭘـﺮوب ﻣـﻨﻌﮑﺲ‬
‫ﺷﻮد )ﺷﮑﻞ ‪ . (7a‬وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﺧﻂ ﻣﺮﮐﺰي ﺻﻮت ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎَ ﺑﻪ ﺣﻔﺮه ﺑﺮﺧـﻮرد ﻣـﯽﮐﻨـﺪ‪ ،‬ﺻـﻮت ﺑﻄـﺮف ﭘـﺮوب‬
‫ﻣﻨﻌﮑﺲ ﻣﯽﺷﻮد )ﺷﮑﻞ ‪ .(7b‬اﻣﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﯽﮐﻪ ﺧﻂ ﻣﺮﮐﺰي از ﺣﻔﺮه ﻋﺒﻮر ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺻﻮت در ﻗﺴﻤﺖ ﭘـﺎﺋﯿﻦﺗـﺮ‬
‫ﻣﺨﺮوط ﺻﻮﺗﯽ دوﺑﺎره دور از ﭘﺮوب ﻣﻨﻌﮑﺲ ﻣﯽﺷﻮد )ﺷﮑﻞ ‪ .(7c‬ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮐﻠﯽ ﯾﮏ ﻋﻼﻣﺖ ﺗـﮏ‪ ،‬ﺑﺎرﯾـﮏ و‬
‫ﺗﯿﺰ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻓﻘﻂ در ﯾﮏ ﻧﻘﻄﻪ ﺻﻔﺤﻪ دﺳﺘﮕﺎه ﺧﻮد را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺳـﺮﻋﺖ ﻧﺎﭘﺪﯾـﺪ ﻣـﯽﺷـﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻮارد اﺳﺘﺜﻨﺎﯾﯽ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل اﮔﺮ ﺣﻔﺮه ﺑﺰرگ ﺑﺎﺷـﺪ ﯾـﺎ ﻧﺰدﯾـﮏ ﺑـﻪ ﺳـﻄﺢ روﺑـﺶ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﻋﻼﻣـﺖ‬
‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﮐﻤﯽ ﺑﻄﺮف ﭼﭗ‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻَ ‪ 1‬اﻟﯽ ‪ 2‬ﺧﺎﻧﻪ ﮐﻮﭼﮏ‪ ،‬ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻨـﺪ ﻗﺒـﻞ از آﻧﮑـﻪ ﻧﺎﭘﺪﯾـﺪ ﺷـﻮد‪ .‬از‬
‫آﻧﺠﺎﯾﯽﮐﻪ ﯾﮏ ﺣﻔﺮه ﯾﮏ ﻣﻨﺒﻊ ﻧﻘﻄﻪاي اﺳﺖ و ﻫﻨﮕﺎﻣﯽﮐﻪ ﻋﻼﻣﺖ ﺑﻪ ﺣـﺪاﮐﺜﺮ ﺧـﻮد ﺑﺮﺳـﺪ اﭘﺮاﺗـﻮر ﻣﺘﻮﺟـﻪ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﻋﻼﻣﺖ در اﺛﺮ ﺟﻠﻮ وﻋﻘﺐ رﻓﺘﻦ ﭘﺮوب ﯾﺎ ﻧﻮﺳﺎن ﭘﺮوب ﮐﻤﯽ ﺑﻪ ﭼﭗ و ﯾﺎ راﺳﺖ ﺑﺎﻋـﺚ‬
‫ﻧﺎﭘﺪﯾﺪ ﺷﺪن ﻋﻼﻣﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬در ﻣﻮرد ﺗﺠﻤـﻊ ﺧﻠـﻞ و ﻓـﺮج ﯾـﺎ ﺣﻔـﺮهﻫـﺎي ﻧﺰدﯾـﮏ ﺑﻬـﻢ در ﯾـﮏ راﺳـﺘﺎ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﺶ ﺑﺮ روي ﺻﻔﺤﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻋﻼﻣﺖ ﺧﯿﻠﯽ ﻧﺰدﯾـﮏ ﺑﻬـﻢ ﮐـﻪ ﻣـﯽﺗﻮاﻧـﺪ ﺑـﺎ ﻧﺎﺧﺎﻟﺼـﯽ ﺳـﺮﺑﺎره‬
‫اﺷﺘﺒﺎه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد را ﻧﺸﺎن دﻫﺪ‪ .‬اﻣﺎ اﻏﻠﺐ اﻣﮑﺎن ﺟﺪاﮐﺮدن ﻋﻼﺋﻢ ﺗﮑﯽ از ﻫـﻢ وﺟـﻮد دارد ﮐـﻪ اﺛـﺮ ﺑـﺎدوام و‬
‫ﺑﺎرﯾﮏ و ﻣﺤﻞ ﻫﺮ ﻋﻼﻣﺖ در ﯾﮏ ﻧﻘﻄﻪ ﺑﺪون ﺣﺮﮐﺖ ﻋﺮﺿﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ‪ ،‬ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻَ ﺗﻮﺳـﻂ ﯾـﮏ ﺳـﺮﺑﺎره‬
‫رخ ﻧﻤﯽدﻫﺪ را ﻧﺸﺎن ﺧﻮاﻫﺪ داد‪.‬‬

‫ﻋﻼﺋﻢ ﻧﺎﻣﺮﺑﻮط و اﺷﺘﺒﺎه )‪[1](nonrelevant and false indications‬‬

‫ﻫﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﻗﺒﻼَ ذﮐﺮ ﺷﺪه ﻋﻼﺋﻢ ﻧﺎﻣﺮﺑﻮط آﻧﻬﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐـﻪ دراﺳـﺘﻔﺎده از ﻗﻄﻌـﻪ اﺛـﺮي ﻧﺪاﺷـﺘﻪ ﯾـﺎ ﺑﻮﺳـﯿﻠﻪ‬
‫ﻫﻨﺪﺳﻪ ﯾﺎ دﯾﮕﺮ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ اﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ از ﻋﻤﻮﻣﯽﺗﺮﯾﻦ ﻋﻼﺋﻢ در اﯾﻦ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي‪ ،‬ﻋﻼﺋـﻢ‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭘﺸﺖ ﺑﻨﺪ ﺟﻮش‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺣﺎﻟﺖ و ﻋﻼﺋﻤﯽ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺧﺎرج از ﺟﻮش ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﭘﺸﺖﺑﻨﺪﻫﺎ )‪(backing bars‬‬

‫ﭘﺸﺖ ﺑﻨﺪﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻًَ در ﺟﻮﺷﻬﺎي ﺳﺮ ﺑﻪ ﺳﺮ در ﺳﺎزهﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣـﯽﮔﯿﺮﻧـﺪ‪ .‬ﻫـﺪف از‬
‫ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي آﻧﻬﺎ اﯾﺠﺎد ﯾﮏ ﺳﻄﺢ زﯾﺮ ﺟﻮش ﺷﯿﺎري ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ اوﻟﯿﻦ ﺑﺴـﺘﺮ ﯾـﺎ ﭘـﺎس رﯾﺸـﻪ ﺟـﻮش روي آن‬
‫ﻗﺮار ﺑﮕﯿﺮد‪ .‬اﺗﺼﺎل ﺳﺮ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﭘﺸﺖ ﺑﻨﺪ ﺟﻮﺷﮑﺎري ﺷﺪه ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﻧﻔﻮذ ﮐﺎﻣﻞ ﺑـﯿﻦ دﯾـﻮارهﻫـﺎي‬
‫ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺟﻮش و ﭘﺸﺖ ﺑﻨﺪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺻﻮت ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ از ﻃﺮﯾﻖ ﺟﻮش وارد ﭘﺸﺖ ﺑﻨـﺪ ﺷـﺪه و ﭘـﺲ‬
‫از ﮐﻤﺎﻧﻪ ﮐﺮدن از ﯾﮑﯽ از ﮔﻮﺷﻪﻫﺎ ﻣﻨﻌﮑﺲ ﺷﺪه و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﭘﺮوب ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﻮد‪ .‬ﺷﮑﻞ ‪ 8a‬اﯾﻦ ﻣﺴـﺌﻠﻪ را ﻧﺸـﺎن‬
‫ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﻋﻼﻣﺖ ﺑﺮﮔﺸﺘﯽ از ﭘﺸـﺖ ﺑﻨـﺪ درﺳـﺖ ﺑﺼـﻮرت ذرهاي در داﺧـﻞ ﻣﺴـﯿﺮ دوم )‪ (second leg‬ﻇـﺎﻫﺮ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد و ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﺪم ﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ دﯾﻮاره ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻧﺎﺻﺤﯿﺢ داده ﺷﻮد )ﺷـﮑﻞ ‪ .(8b‬اﮔـﺮ‬
‫ﭘﺸﺖﺑﻨﺪ در دﺳﺘﺮس ﺑﺎﺷﺪ اﯾﻦ ﻧﻮع ﻋﻼﻣﺖ اﺷﺘﺒﺎه ﻣﻌﻤﻮﻻَ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ اﻧﮕﺸﺖ آﻏﺸﺘﻪ ﺑﻪ ﮐﻮﭘﻼﻧﺖ ﺗﻌﺪﯾﻞ ﺷـﻮد‬
‫آﻧﭽﻨﺎﻧﮑﻪ در ﺷﮑﻞ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺣﺎﻟﺖ )‪(mode conversion‬‬

‫ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺣﺎﻟﺖ ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ اﺗﻔﺎﻗﯽ ﻣﯽاﻓﺘﺪ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻣﻮج ﺑﺮﺷﯽ از ﺳﻄﺤﯽ ﻣـﻨﻌﮑﺲ ﺷـﺪه و ﺑﺎﻋـﺚ ﺗﺒـﺪﯾﻞ آن ﺑـﻪ‬
‫ﻣﻮج ﻃﻮﻟﯽ ﺑﺸﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﻄﻮر اﺗﻔﺎﻗﯽ در ﺟﻮﺷﻬﺎي داراي ﭘﺸﺖﺑﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻮج ﻋﺮﺿﯽ ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ اﯾﺠـﺎد ﺷـﺪه‬
‫در اﺛﺮ ﮐﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﺿﻌﯿﻒ ﭘﺸﺖﺑﻨﺪ ﺑﺮﺧﻮرد ﮐﺮده‪ ،‬ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﻣﻮج ﻃﻮﻟﯽ ﺷﺪه و ﺑﻄﺮف ﺗﺎج ﺟﻮش ﺣﺮﮐـﺖ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ )ﺷﮑﻞ‪ .(9‬ﺳﭙﺲ ﻣﻮج ﻃﻮﻟﯽ ﺑﻪ رﯾﺸﻪ ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ و ﭘﺲ از ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪن ﺑﻪ ﻣﻮج ﻋﺮﺿـﯽ ﺑـﻪ ﭘـﺮوب ﻣﻨﺘﻘـﻞ‬
‫ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬از آﻧﺠﺎﯾﯽﮐﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﻮج ﻃﻮﻟﯽ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎَ دو ﺑﺮاﺑﺮ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﻮج ﻋﺮﺿﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺳﯿﮕﻨﺎل اﯾﺠﺎد ﺷـﺪه‬
‫ﺗﻘﺮﯾﺒﺎَ در ﻧﯿﻢ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺧﺎرج در ﻣﺴﯿﺮ دوم ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﺎج ﺟﻮش )ﮔﺮده ﺟﻮش( ﯾـﮏ ﻣـﻨﻌﮑﺲ ﮐﻨﻨـﺪه ﺧـﻮﺑﯽ‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و ﻋﻼﻣﺖ ﺧﯿﻠﯽ ﻗﻮي اﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ا ﻏﻠﺐ از ‪ 100‬درﺻﺪ ارﺗﻔﺎع ﺻﻔﺤﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻣﯽرود‪.‬‬
‫ﻣﺤﻞ و ارﺗﻔﺎع ﻋﻼﻣﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ اﯾـﻦ ﻧـﻮع ﻧﻤـﺎﯾﺶ اﺷـﺘﺒﺎه را ﻣﺸـﺨﺺ ﻣـﯽﮐﻨـﺪ‪ .‬اوﻻَ ارﺗﻔـﺎع‬
‫ﻋﻼﻣﺖ ﺑﺮاي ﯾﮏ ﻋﺪم ﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه در ﻣﺤﻞ ﺑﻪ ﺷﺪت ﺑﺎﻻ و ﻗﻮي ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺛﺎﻧﯿﺎَ اﮔﺮ ﻣﺴـﯿﺮ ﺻـﻮت‬
‫ﺑﻪ درﺳﺘﯽ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﻮد‪ ،‬اﭘﺮاﺗﻮر ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺤﻞ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪن ﺧﺎرج از ﺟﻮش و ﻧﺎﺣﯿـﻪ ﻣﺘـﺎﺛﺮ از‬
‫ﮔﺮﻣﺎ )‪ (HAZ‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯿﮑﻪ اﯾﻦ اﺗﻔﺎق ﻣﯽاﻓﺘﺪ ﺗﻌﺪﯾﻞ ﺳﻄﺢ ﺟﻮش ﺑﺎ اﻧﮕﺸـﺖ ﻣﺮﻃـﻮب ﻧﺸـﺎن ﻣـﯽدﻫـﺪ‬
‫ﮐﻪ ﺻﻮت ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺣﺎﻟﺖ ﭘﯿﺪا ﮐﺮده و در ﺗﺎج ﺟﻮش ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻌﺪﯾﻞ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻈﯿﺮ اﯾﻦ اﻣـﺮ ﻣـﯽﺗﻮاﻧـﺪ‬
‫ﻧﯿﺰ در ﺟﻮشﻫﺎي ﻟﻮﻟﻪاي رﯾﺸﻪ ﺑﺎز و ﺟﻮﺷﻬﺎي ورق دو ﺳﺮ ‪ V‬اﺗﻔﺎق ﺑﯿﻔﺘﺪ اﮔﺮ رﯾﺸﻪ ﯾﺎ ﺗﺎج ﺟـﻮش در ﻃـﺮف‬
‫دﯾﮕﺮ ﺑﻪ ﺷﮑﻠﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ اﺟﺎزه اﯾﻦ ﮐﺎر را ﺑﺪﻫﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺮاﺟﻊ‬
‫‪[1] Houf, J., "Practical contact ultrasonics - defect characterization and false indication",‬‬
‫‪The NDT Technician, Volume 4, Number 2, 2005.‬‬
‫‪[2] Drury, J.C., Ultrasonic Flaw Detection for Technicians, Second Edition, Unit‬‬
‫‪Inspection Company, 1981.‬‬

‫اﺷﮑﺎل‬

‫ﺷﮑﻞ‪ -1‬ﺗﺮك‪ (a) ،‬ﻣﺤﻞ ﭘﺮوب ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﺮك )‪ (b‬ﻋﻼﺋﻢ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه در اﺛﺮ ﺣﺮﮐﺖ ﭘﺮوب]‪[1‬‬

‫ﺷﮑﻞ‪ ، LOP -2‬ﺑﺴﺘﺮ ﺟﻮش و ﺑﺮﯾﺪﮔﯽ ﻟﺒﻪ ﺟﻮش]‪[2‬‬

 ‫ﺷﮑﻞ‪ -3‬ﺟﻮش ﺳﺮ ﺑﻪ ﺳﺮ‪ ،‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺑﺴﺘﺮ ﺟﻮش‪ ،‬ﺑﺮﯾﺪﮔﯽ ﻟﺒﻪ ﺟﻮش و ‪[2]LOP‬‬

‫ﺷﮑﻞ‪ -4‬ﻋﯿﻮب ﺟﻮش در رﯾﺸﻪ‪ ،‬ﺳﺮﺑﺎره ﯾﺎ ﺧﻠﻞ و ﻓﺮج]‪[2‬‬

‫ﺷﮑﻞ‪ -5‬ﻋﯿﺐ ﺟﻮش در رﯾﺸﻪ‪ ،‬ﺗﺮك در ﻟﺒﻪ ﺑﺴﺘﺮ ﺟﻮش]‪[2‬‬

‫ﺷﮑﻞ‪ -6‬ﻋﯿﺐ ﺳﺮﺑﺎره‪ (a) ،‬ﺑﺮﺧﻮرد اﺷﻌﻪ ﻣﺨﺮوﻃﯽ ﺷﮑﻞ ﺑﻪ ﺳﺮﺑﺎرهي ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ )‪ (b‬ﻧﻤﺎﯾﺶ ﺳﺮﺑﺎره ﺑﺎ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻧﻮك]‪[1‬‬
 ‫ﺷﮑﻞ‪ -7‬ﺑﺮﺧﻮرد اﺷﻌﻪي ﺻﻮﺗﯽ ﺑﻪ ﻋﯿﺐ ﺣﻔﺮهاي]‪[1‬‬

‫ﺷﮑﻞ‪ -8‬ﺟﻮش ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﭘﺸﺖﺑﻨﺪ )‪ (a‬ورود اﺷﻌﻪ ﺑﻪ داﺧﻞ ﭘﺸﺖﺑﻨﺪ )‪ (b‬ﻋﻼﻣﺖ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه]‪[1‬‬

‫ﺷﮑﻞ‪ -9‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻮج ﻋﺮﺿﯽ ﺑﻪ ﻣﻮج ﻃﻮﻟﯽ در اﺛﺮ ﺑﺪ ﮐﺎرﮔﺬاﺷﺘﻦ ﭘﺸﺖﺑﻨﺪ و ﻋﻼﻣﺖ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه]‪[1‬‬