Professional Documents
Culture Documents
qartë për ta kthyer Shqipërinë në një destinacion përmirësojmë ndjeshëm shërbimin, në mënyrë që
të vlerës më të mirënjohur Shqiptare, atë të të gjithë së bashku të promovojmë një Shqipëri
mikpritjes, nga ku do të punojmë për krijimin e vlerash të shëndetshme për një të ardhme më të
destinacioneve të reja gjithëvjetore. Do të bukur për ne dhe fëmijët tanë.
ndërtojmë instrumente për rritjen e vlerës së
shtuar sidomos për ekonomitë familjare, do të Blendi Klosi
zhvillojmë produkte të reja turistike, si dhe Ministër i Turizmit dhe Mjedisit
Vizioni
“Shqipëria, një destinacion mikpritës, tërheqës dhe autentik, për zhvillim të qëndrueshëm të potencialeve ekonomike,
natyrore dhe sociale të vendit”.
Misioni
Zhvillimi i destinacioneve, zonave, produkteve dhe Rritja e vlerës së shtuar të potencialeve turistike për
diversifikimi i ofertës turistike zhvillimin ekonomik dhe social të vendit
Nënsektorët
BREGDETAR NATYROR TEMATIK
Qëllimet strategjike
Krijimi i poleve dhe Rritja e vlerës së shtuar Zhvillimi i produkteve Përmirësimi i imazhit të
industrive të reja të dhe e impaktit të sektorit në dhe shërbimeve të reja në vendit dhe promovimi i
zhvillimit, si dhe ekonomi dhe punësim turizëm, si dhe përmirësimi produkteve lokale
konsolidimi i ofertës i cilësisë së tyre
turistike
Objektivat e politikës dhe objektivat specifikë
Nxitje e Përmirësimi i Zhvillimi i Riorientim i Mbështetje për
investimeve publike - shërbimeve produkteve promovimit drejt menaxhimin e
private turistike turistike potencialeve destinacioneve
Faqe|6464
Fletorja Zyrtare Viti 2019 – Numri 90
2. Analiza e Situatës Aktuale të Sektorit të trende konstante pozitive përgjatë gjithë viteve të
Turizmit fundit, ku nga 18,061 sipërmarrje që
2.1 Një vëzhgim i përgjithshëm i sektorit numëroheshin në 2014, numri shkoi rreth 22,785
Vit pas viti, turizmi po kristalizohet gjithnjë e më 2017. Sektori i shërbimeve të akomodimit
më shumë si një ndër motorët më kryesorë të dhe ushqimit përfshin restorantet, struktura të
zhvillimit ekonomik të vendit. Sipas Raportit të tjera ushqimi, si dhe struktura akomoduese të
Impaktit Ekonomik të Udhëtimeve dhe Turizmit tipit hotel, bujtinë, hostel etj. Ky sektor përbën
2018, të Këshillit Botëror të Udhëtimit dhe rreth 15% të gjithë sektorit të shërbimeve, si dhe
Turizmit4 (WTTC), përgjatë vitit 2017, sektori i 11% të të gjithë aktiviteteve ekonomike në
turizmit regjistroi një kontribut direkt prej 1.12 Shqipëri.
bln$ duke përbërë rreth 8.5% të Produktit të Evropa është burimi kryesor i turistëve që
Brendshëm Bruto (PBB), ndërkohë duke vizitojnë Shqipërinë5 duke zënë një volum prej
përfshirë edhe efektet indirekte multiplikative, rreth 92.4% të të gjithë turistëve, çka reflekton se
kontributi total është thuajse trefish më i lartë aksesi >3 orë nga një destinacion në tjetrin është
prej 3.47 bln$, duke përbërë rreth 26.2% të PBB- ende faktor i rëndësishëm për fluksin e
së, duke e pozicionuar këtë sektor si një ndër udhëtarëve për qëllime turizmi. Megjithatë së
kontribuesit kryesor të zhvillimit të ekonomisë fundmi turistë nga Shtetet e Bashkuara të
kombëtare. Amerikës, apo Azia dhe veçanërisht Kina, kanë
Ndërkohë për 10-vjeçarin e ardhëm shënuar një interes domethënës rritës, duke
parashikohet një rritje e konsiderueshme e inkurajuar kështu indirekt zhvillimin e
kontributit të këtij sektori në ekonomi, ku vetëm nënsektorëve të tjerë të turizmit, sidomos
në 2-3 vite sektori i turizmit pritet të zërë 8,8% të turizmin historik dhe atë kulturor.
PBB ndërkohë që deri në 2028, sektori mund të Megjithatë, krahasuar me vendet e tjera të
zërë deri në 9.3 % të PBB. Kësisoj, duke marrë pellgut mesdhetar, zhvillimi i turizmit në Shqipëri
në konsideratë këtë trend rritës, parashikohet që është ende larg potencialit që përfaqësojnë
deri në 2028 efekti direkt dhe indirekt i sektorit pasuritë natyrore, historike e kulturore të vendit.
të turizmit t`i afrohet rreth 1/3 të të gjithë Infrastruktura, kapacitetet akomoduese, cilësia e
Produktit të Brendshëm Bruto të Shqipërisë. shërbimeve, oferta dhe produkti turistik janë që
Po ashtu, referuar punësimit, aktualisht në të gjithë faktorë që kanë frenuar disi zhvillimin e
sektorin e turizmit janë punësuar rreth 7.7% e të qëndrueshëm e konsistent të turizmit në
gjithë forcës së punës në Shqipëri, ndërkohë që Shqipëri, duke i lënë vend një zhvillimi të
deri në 2028 parashikohet që ky numër të rritet pakontrolluar e kaotik që faktikisht e ka mbajtur
në nivelin 8.8 %. Referuar të njëjtit raport të në këmbë këtë industri, por duke rrezikuar
Këshillit Botëror të Udhëtimit dhe Turizmit qëndrueshmërinë e tij në terma afatgjatë.
(WTTC), investimet në këtë sektor përbënin rreth 2.2 Analiza e komponentëve
7.5 % të të gjithë investimeve në vend, ndërkohë 2.2.1 Produktet turistike
që deri në 2028 parashikohet që kjo shifër të Për nga kontributi që kanë në të ardhurat e
rritet në nivelin 8,2%. turizmit, produktet turistike mund t’i ndajmë në
Sipërmarrjet e akomodimit dhe të shërbimeve tre kategori kryesore. Këto kategori konsistojnë
në funksion të turizmit janë rritur gjithashtu në në ato forma të zhvillimit të turizmit të cilat zënë
4 5
https://www.wttc.org/-/media/files/reports/economic- http://instat.gov.al/media/4169/turizmi-ne-shifra-
impact-research/countries-2018/albania2018.pdf 2018.pdf
Faqe|6465
Fletorja Zyrtare Viti 2019 – Numri 90
6
Në numrin e vizitorëve është përfshirë numri i atyre që hyjnë pa biletë (hyrje falas)
Faqe|6467
Fletorja Zyrtare Viti 2019 – Numri 90
Tabela 2. Kontributi direkt i turizmit në PBB-në e Shqipërisë (në mld ALL dhe në %)
Vitet 2014 2015 2016 2017
Kontributi direkt në PBB 117.2 118.7 130.3 134.1
Përqindja e zënë në PBB e vendit 8.4% 8.3% 8.8% 8.5%
Burimi: WTTC
Kontributi total në PBB mat kontributin e drejtpërdrejtë të sektorit të udhëtimeve dhe turizmit së
bashku me impaktin e tij më të gjerë në një sërë aktivitetesh ndihmëse. Sipas vlerësimeve të WTTC,
gjatë vitit 2017 kontributi total i turizmit në PBB-në e vendit tonë ka qenë 414.2 miliardë lekë ose
26.2% të PBB-së të vendit.
Tabela 3. Kontributi total i turizmit në PBB-në e Shqipërisë (në mld ALL dhe në %)
Vitet 2014 2015 2016 2017
Kontributi total në PBB 357.2 364.2 397.4 414.2
Përqindja e zënë në PBB e vendit 25.6% 25.3% 26.9% 26.2%
Burimi: WTTC
Sipas parashikimeve afatgjata të kësaj organizate, në vitin 2028, parashikohet që kontributi direkt i
turizmit në PPB-në e vendit të jetë 220.4 miliardë lekë ose 9.3% të PPB-së, ndërsa kontributi total në
PPB parashikohet të jetë 684.2 miliardë lekë ose 28.9% të PPB-së.
Nga ana tjetër, bazuar në raportin e bilancit të pagesave të Bankës së Shqipërisë, të hyrat sa i përket
turizmit dhe udhëtimeve për vitin 2017 kanë qenë pozitive, duke shënuar një nivel prej 1,7 miliardë
euro me një rritje prej rreth 13% krahasuar me një vit më parë. Të ardhurat neto nga udhëtimi/turizmi
në vitin 2017 kanë arritur vlerën 445 milionë euro, me një rritje të konsiderueshme krahasuar me 389
milionë euro që kanë qenë në vitin 2016. Shumë premtues është dhe fillim viti i 2018. Të hyrat për sa i
përket turizmit dhe udhëtimit vetëm në nëntëmujorin e vitit 2018 është 1,4 miliardë euro. Të ardhurat
neto nga udhëtim/turizëm nga janari deri në shtator 2018 kanë arritur vlerën 659 milionë euro me një
rritje prej 48% krahasuar me vitin e plotë të 2017.
Grafiku 1. Të ardhurat neto nga turizmi (në mln euro)
TË ARDHURAT NETO
500
400
300
200
100
0
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
-100
Faqe|6468
Fletorja Zyrtare Viti 2019 – Numri 90
Ky trend rritës i të ardhurave neto, i cili vijon që nga viti 2014, tregon një rritje në të gjithë zinxhirin
e vlerës së produktit turistik.
Kohëqëndrimi mesatar i vizitorëve përgjatë vitit 2017 ka mbetur pothuaj konstant, rreth 5.6 net për
arsye personale dhe rreth 4.3 net për arsye biznesi. Numri i netqëndrimeve të vizitorëve jorezidentë për
vitin 2017, ka shënuar një ulje të lehtë krahasuar me një vit më parë duke arritur në 26,824,434 net.
NETQENDRIME
35,000,000
30,000,000
28,958,000
26,824,434
25,000,000 24,603,000
20,000,000 20,796,000
19,695,000 19,467,000
15,000,000 15,613,000
10,000,000
5,000,000
-
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Numri i vizitorëve jorezidentë ka shënuar një rritje të vazhdueshme vit pas viti duke arritur në mbi 5
milionë gjatë vitit 2017. Sipas të dhënave zyrtare, çdo vit Shqipëria është vizituar nga rreth 500,000
turistë më shumë se gjatë vitit pararendës. E ndërsa vendi po fiton vëmendje në median
ndërkombëtare, pritshmëritë janë që numri i vizitorëve të rritet akoma më shumë.
Sa i përket mënyrës së transportit të vizitorëve të huaj, të dhënat tregojnë se pjesa dërrmuese e tyre
vazhdojnë të hyjnë në Shqipëri në rrugë tokësore. Kësisoj, gjatë vitit 2017, 81% e vizitorëve jorezidente
kanë hyrë në Shqipëri në rrugë tokësore, 11.3% në rrugë ajrore dhe vetëm 7,7% në rrugë detare.
Faqe|6469
Fletorja Zyrtare Viti 2019 – Numri 90
Nëse shohim seritë kohore të të dhënave, vihet re se, vitet e fundit, numri i turistëve që vijnë në
Shqipëri në rrugë detare dhe ajrore ka pasur një rritje jashtëzakonisht të lartë, çka tregon se turizmi
shqiptar po eksploron tregje përtej tregjeve tradicionale në vendet fqinje. Kështu, në vitin 2017, numri i
vizitorëve që hynë në Shqipëri në rrugë detare ishte 42,6% më i lartë se një vit më parë, ndërsa numri i
vizitorëve që hynë në rrugë ajrore 26,5% më i lartë se një vit më parë.
Përtej përpjekjeve për të eksploruar tregje të reja edhe përtej kontinentit, Shqipëria mbetet shumë e
varur nga vizitorët evropiane. Kështu, gjatë vitit 2018, 90,% e turistëve që vizituan Shqipërinë ishin nga
rajoni i Evropës, me një rritje prej 13,8% krahasuar me një vit më parë. Për më shumë detaje, tabela e
mëposhtme.
Faqe|6470
Fletorja Zyrtare Viti 2019 – Numri 90
Në mënyrë indirekte, gjatë vitit 2017, industria e turizmit dhe udhëtimeve ka gjeneruar, në total,
291,600 vende pune, duke përbërë kështu 24.1% të punësimit total, me një rritje prej 5.2% në krahasim
me një vit më parë.
Turizmi ka një potencial për të gjeneruar edhe operatorëve turistikë, për pjesën dërrmuese të
më shumë vende pune në të ardhmen, por nga turistëve të huaj janë një garantues i cilësisë së
ana tjetër nevojitet domosdoshmërisht arsimimi shërbimit e, njëkohësisht, shërbejnë edhe si
dhe trajnimi i punonjësve të sektorit turistik në garantues të besueshmërisë së një destinacioni.
mënyrë që shërbimi që u jepet vizitorëve të jetë Aktualisht, në Shqipëri, nuk operojnë marka
profesional. ndërkombëtare të hotelerisë, as në qytetet
2.4 Problemet dhe sfidat e sektorit kryesore e as në zonat turistike.
2.4.1 Problemet e identifikuara ndër vite Mungesa e infrastrukturës turistike
Një numër problemesh e sfidash që Në Shqipëri, përveç bukurive natyrore,
shoqërojnë zhvillimin e turizmit janë identifikuar infrastruktura shtesë turistike thuajse nuk
në vite. Një numër i tyre mbetet për t’u adresuar ekziston fare. Parqet argëtuese dhe ato të
edhe më tej, ndërsa ky dokument strategjik synon rekreacionit, qendrat e konferencave e panaireve,
të gjejë përgjigje sistematike për adresimin e tyre. portet e jahteve nga ku mund të nisen mjetet
Turizmi në Shqipëri përballet me këto probleme: lundruese për turizmin nënujor apo për turizmin
Mungesa e kapaciteteve akomoduese dhe detar etj. nuk janë thuajse fare të pranishme.
mungesa e akomodimit cilësor Mungesa e standardizimit dhe sistemit të
Në zonat që tërheqin më shumë turistë, klasifikimit
qofshin këto bregdetare apo jo, numri i Në Shqipëri strukturat akomoduese dhe
shtretërve është shumë i limituar dhe për më ofruesit e shërbimeve të tjera turistike nuk janë të
tepër me mesatare të ulët për njësi, çka sigurisht klasifikuara në bazë të standardeve për shërbimet
që ka efektin e vet edhe mbi numrin total të që ato ofrojnë.
vizitorëve. Kësaj i shtohet edhe fakti se në Sezoni i shkurtër turistik
shumicën e destinacioneve turistike, strukturat Ndonëse Shqipëria ka një klimë tipike
akomoduese janë më së shumti shtëpi private, mesdhetare çka bën që vendi ynë të gëzojë plot
apartamente e dhoma, të cilat ofrojnë kushte 250 ditë diell, përsëri sezoni turistik në Shqipëri
shumë minimale e shërbime të cunguara. kufizohet vetëm në muajt korrik dhe gusht.
Mungesa e “markave” të njohura hoteliere Ndonëse kërkesa për shërbime është aty për një
dhe operatorëve turistikë periudhë të gjatë të vitit, oferta mungon pasi
Markat e njohura të hotelerisë dhe zhvillimi sporadik i deritanishëm, i ka dhënë
Faqe|6471
Fletorja Zyrtare Viti 2019 – Numri 90
turizmit një karakter mjaft sezonal. Që kjo Infrastruktura në destinacionet turistike ende
industri të kthehet në një nga shtyllat e lë për të dëshiruar, duke filluar nga rrjetet
ekonomisë shqiptare, duhet që efektet sezonale energjetike e të ujësjellësit, e duke vazhduar me
të turizmit bregdetar të zbuten nëpërmjet rrugët lidhëse me destinacionet, hapësirat për
zhvillimit të formave të tjera të turizmit, duke parkim etj.
rritur numrin e vizitorëve, netqëndrimet e Mungesa e zhvillimit të një oferte e
rrjedhimisht edhe të ardhurat nga turizmi. përfshirë në një destinacion turistik
Informaliteti në veprimtaritë turistike Përtej atraksioneve natyrore dhe atyre
Shumë nga strukturat akomoduese, por edhe historike-kulturore, oferta turistike e Shqipërisë
ofrues të tjerë shërbimesh, si restorante apo është e varfër dhe mundësitë e kombinimit të
udhërrëfyes turistikë, operojnë në informalitet të llojeve të ndryshme të turizmit janë të pakta.
plotë duke krijuar terrenin për shërbime të një Ndonëse mundësitë gjenden në territor, mungesa
cilësie të ulët, duke ndikuar në sigurinë e turistëve e një oferte turistike të larmishme e
dhe në imazhin e vendit. gjithëpërfshirëse, që kombinon më mirë
Zgjidhja e problemit të pronësisë atraksionet turistike, ka kufizuar potencialin për
Ashtu si shumë sektorë të tjerë të ekonomisë rritjen e netqëndrimeve të turistëve, rritjen e
shqiptare, edhe turizmi është penguar ndjeshëm shpenzimeve të tyre dhe shpërndarjen e
nga problemet e pronësisë. Moszgjidhja e këtyre ekuilibruar në territor.
problemeve dhe konfliktet e shumta sociale e jo Përdorimi i dobët i teknologjisë së
vetëm, që i shoqërojnë ato kanë mbajtur larg informacionit
shumë investitorë të mëdhenj, vendas e të huaj Përdorimi i teknologjive të informacionit në
dhe kanë bllokuar shumë projekte madhore në industrinë turistike është i kufizuar. Me
fushën e turizmit. përjashtim të ndonjë rasti sporadik, zakonisht me
Mungesa e investimeve kapitale private ndihmën e organizatave ndërkombëtare, ofrimi i
pengon konsolidimin e sektorit shërbimeve digjitale për turistët është ende i
Thuajse në gjithë zonën bregdetare, por edhe pazhvilluar. Në të njëjtin nivel është edhe
në shumë nga qytetet e tjera me potencial për përdorimi i tyre, për marketingun e shërbimeve
turizmin, investimet e bëra deri tani, me ndonjë dhe produkteve dhe shitjen në tregje.
përjashtim, janë të vogla, çka ka bërë që sektori 2.4.2 Sfidat e së ardhmes
të jetë i pakonsoliduar. Që oferta turistike e Sfidat kryesore të industrisë së turizmit për
Shqipërisë të mos jetë sporadike, duhet periudhën afatmesme nga kjo strategji janë
domosdoshmërish që ky sektor të konsolidohet identifikuar si më poshtë vijon:
duke tërhequr investitorë të mëdhenj e të Mundësimi i aksesit në destinacionet
besueshëm e duke nxitur projekte madhore e turistike, përmirësimi i infrastrukturës në
strategjike. destinacion dhe nxitja e zhvillimit të
Mungesë e theksuar e trajnimit të të infrastrukturës turistike – Infrastruktura
punësuarve në sektorin e turizmit mbetet një nga elementët kyç si themeli pa të
Për sa u përket burimeve njerëzore dhe cilin industria e turizmit nuk mund të ketë as
shërbimeve që u ofrohen turistëve, ato lënë zhvillime sasiore e as cilësore. Për periudhën
shumë për të dëshiruar dhe nevojitet afatmesme, sfidë janë lidhjet e Shqipërisë me
domosdoshmërish një program trajnimi për të vendet e tjera, ku nevojitet shtimi i porteve e
nxitur një hop cilësor në turizëm. aeroporteve si edhe shpeshtimi i udhëtimeve
Lidhje të pakta përmes transportit ajror lidhëse. Sistemi i brendshëm i transportit publik
dhe detar dhe aksesi në destinacionet turistike është një
Portet dhe aeroportet e Shqipërisë ofrojnë tjetër pikë që kërkon vëmendje. Po kaq me
mundësi të pakta udhëtimi për vizitorët e huaj. rëndësi është edhe infrastruktura në destinacion,
Me përjashtim të Italisë, fluturimet direkte dhe e cila përfshin rrjetet elektrike e të kanalizimeve,
lidhjet detare për shumë nga qytetet dhe shtetet mundësinë e parkimit etj. Së fundi, por jo për
kryesore të Evropës mungojnë. nga rëndësia, është incentivimi i infrastrukturës
Infrastrukturë e dobët në destinacion turistike, që nga marinat, komplekset e sporteve
Faqe|6472
Fletorja Zyrtare Viti 2019 – Numri 90
aktivitetet turistike duke lëvizur drejt një oferte të 4.1 Objektivi politik 1: Nxitja e
konsoliduar si edhe të shtohen produktet e reja investimeve publike dhe private
turistike si një shprehje e potencialit të Objektivi 1.1 Nxitja e investimeve
pashfrytëzuar të vendit. strategjike private, si dhe tërheqja e markave
2. Q.S.2 Rritja e vlerës së shtuar dhe e të mirënjohura ndërkombëtare në hoteleri
impaktit të sektorit në ekonomi dhe punësim dhe turizëm
– Qëllimi ynë është që, përmes prioritizimit të Zhvillimi cilësor i industrisë së turizmit është i
investimeve publike, nxitjes së investimeve lidhur ngushtësisht me tërheqjen në vendin tonë
private, tërheqjes së një numri më të madh të të operatorëve të njohur ndërkombëtare të
turistëve dhe rritjes së kohëqëndrimit të tyre në hotelerisë dhe turizmit. Zbatimi i një programi që
vend, industria e turizmit të kthehet në një nga do të promovojë lehtësirat fiskale të parashikuara
tre shtyllat kryesore të ekonomisë shqiptare e një në legjislacionin shqiptar dhe bashkëpunimi i
nga burimet më të sigurta të vendeve të reja të mëtejshëm për të mbështetur e lehtësuar këta
punës. investitorë strategjikë, është një prioritet kyç i
3. Q.S.3 Zhvillimi i produkteve dhe kësaj strategjie.
shërbimeve të reja në turizëm, si dhe Objektivi 1.2 Përcaktimi i zonave me
përmirësimi i cilësisë së tyre – Qëllimi ynë përparësi zhvillimin e turizmit dhe orientimi
është që, përmes ndërhyrjeve rregulluese, i investimeve private drejt tyre
lehtësuese e përkrahëse, të standardizohen e - Për një zhvillim të qëndrueshëm e të
certifikohen ofruesit e shërbimeve turistike, si mirëplanifikuar, investimet publike dhe private
edhe të mbështetet përmirësimi i cilësisë së duhet të orientohen drejt zonave me përparësi
shërbimeve të tjera, përmes ngritjes së një sistemi zhvillimin e turizmit. Në zbatim të Planit
të formimit të vazhdueshëm profesional për Kombëtar Sektorial për Fushën e Turizmit, do të
gjithë burimet njerëzore në industrinë e turizmit. hartohen planet e detajuara të zhvillimit për
4. Q.S.4 Përmirësimi i imazhit të vendit secilën nga këto zona dhe do të hartohen politika
dhe promovimi i produkteve autentike lokale specifike për nxitjen e investimeve private në to.
Qëllimi ynë është që, përmes një fushate të Objektivi 1.3 Orientimi i investimeve
zgjuar marketing, të promovojmë pasuritë publike drejt zonave me përparësi zhvillimin
natyrore, historike e kulturore të Shqipërisë, duke e turizmit dhe destinacioneve turistike për
përmirësuar imazhin ndërkombëtar të vendit e përmirësimin e infrastrukturës bazë në to.
duke tërhequr më shumë vizitorë. Një nga problemet më të mprehta të
4. Objektivat e politikës dhe objektivat zhvillimit të turizmit në vendin tonë është
specifikë infrastruktura lidhëse dhe infrastruktura e dobët
Për realizimin e qëllimeve strategjike të sipër- në destinacion. Nevojitet që, nga njëra anë, të
përmendura, do të punohet në pesë objektiva të përmirësohet rrjeti i përgjithshëm i transportit në
politikës. Për secilin objektiv politik janë vend dhe, nga ana tjetër, të investohet në
përcaktuar nga tre objektiva specifikë që të infrastrukturën bazë në destinacion si rrjeti
aplikuara bashkërisht, do të çojnë në realizimin e elektrik, rrjeti i ujësjellës-kanalizimeve, hapësirat
secilit objektiv. Pesë objektivat e politikës janë si e parkimit, shëtitoret, informacioni turistik etj.
vijon: 4.2 Objektivi politik 2: Përmirësimi i
- Objektivi politik 1: Nxitja e investimeve shërbimeve turistike
publike dhe private; Objektivi 2.1 Zhvillimi i modeleve të reja
- Objektivi politik 2: Konsolidimi dhe të vlerësimit, standardizimi, certifikimi dhe
zhvillimi i produkteve turistike; klasifikimi i shërbimeve në funksion të
- Objektivi politik 3: Përmirësimi i shërbimeve turizmit dhe operatorëve turistikë.
turistike; - Rritja e cilësisë së shërbimeve turistike është
- Objektivi Politik 4: Riorientimi i promovimit ngushtësisht e lidhur me standardizimin e këtyre
drejt potencialeve; shërbimeve dhe certifikimin e ofertuesve të tyre.
- Objektivi politik 5: Mbështetje për Deri në vitin 2023, do të konsolidohen
menaxhimin e destinacioneve. standardet, do të klasifikohen strukturat
Faqe|6474
Fletorja Zyrtare Viti 2019 – Numri 90
akomoduese dhe do të ngrihet një regjistër i tyre, i vendin tonë, ndonëse zhvillimet pozitive nuk kanë
cili do të përditësohet vazhdimisht. munguar. Në të ardhmen do të duhet të punohet
Objektivi 2.2 Krijimi i Kuadrit Rregullator për krijimin e produkteve të reja në këtë drejtim, si
dhe Institucional për zhvillimin e arsimit identifikimi dhe shënjimi i shtigjeve të ecjes apo
profesional dhe kualifikimet në turizëm, si dhe çiklizmit, zhvillimi i turizmit dimëror, ngritja e
trajnimi i burimeve njerëzore të angazhuara në qendrave turistike në zonat e mbrojtura natyrore,
sektor. zhvillimi i mëtejshëm i turizmit rural etj.
Përmirësimi i shërbimeve lidhet edhe me Objektivi 3.3 Zhvillimi i Programit të
burimet njerëzore. Objektivi i kësaj strategjie është Turizmit Tematik dhe krijimi i produkteve të
që të hartohet korniza e kualifikimeve e të punohet reja.
mbi kurrikulat në mënyrë që më pas të procedohet - Kategoria e turizmit tematik përbëhet nga disa
me trajnimin e gjithë profesioneve të lidhura me lloje të turizmit të cilat plotësojnë dhe kompletojnë
turizmin si edhe të banorëve të zonave turistike. ofertën turistike të Shqipërisë. Në kuadër të
Objektivi 2.3 Hartimi i kuadrit rregullator turizmit kulturor, do të hartohet një plan veprimi,
dhe institucional për zhvillimin e shërbimeve do të investohet në identifikimin e itinerareve
dhe mënyrën e operimit të porteve turistike historike e kulturore e do të organizohen
dhe aktiviteteve në funksion të tyre. veprimtari ndërkombëtare. Gjithashtu,
Një mundësi tjetër zhvillimi që ofron bregdeti parashikohen të merren masa edhe për zhvillimin e
shqiptar është dhe ai i turizmit detar. Shqipëria ka turizmit shëndetësor dhe atij të biznesit.
potenciale të pashfrytëzuara, me një numër të 4.4 Objektivi politik 4: Riorientimi i
konsiderueshëm gjiresh të virgjëra që shtrihen promovimit drejt potencialeve turistike
përgjatë vijës bregdetare për krijimin e porteve Objektivi 4.1 Hartimi i Strategjisë së
turistike/marinave. Oferta për këtë lloj turizmi Brandit dhe Marketingut të Turizmit
duhet të drejtohet drejt kruazierave të mëdha, - Prej kohësh ka lindur nevoja e një Strategjie të
jahteve dhe udhëtimeve të shërbimeve charter me re të Brandit dhe Marketingut të Turizmit Shqiptar.
cilësi të lartë. Është e nevojshme paraprakisht të Strategjia e Brandit do të ketë fokus produktet
përgatitet kuadri i nevojshëm rregullator që autentike shqiptare, si dhe krijimin e miteve,
lehtëson zhvillimin e këtij segmenti. historive, atraksioneve të ndryshme, që do t’u
4.3 Objektivi politik 3: Konsolidimi dhe shërbejnë organizatave promovuese për të
zhvillimi i produkteve turistike modeluar një “fabul” për Shqipërinë turistike.
Objektivi 3.1 Zhvillimi i Programit të Ndërkohë përmes Strategjisë së Marketingut do të
Turizmit Bregdetar e Detar dhe krijimi i evidentohen target grupet dhe llojet e turistëve që
produkteve të reja do të duhet të njihen me potencialet e Shqipërisë.
- Industria e turizmit në Shqipëri varet në një Objektivi 4.2 Promovimi i produkteve
pjesë të madhe nga deti dhe llojet e turizmit të turistike gjithëvjetore brenda dhe jashtë vendit.
lidhura me të. Por, ndërkohë që plazhi dhe - Produktet (ose oferta turistike) e Shqipërisë
aktivitetet e tjera bregdetare kanë pasur zhvillime mund të jenë tepër të larmishme duke filluar që nga
pozitive vitet e fundit, lloje të tjera si turizmi detar destinacionet, vlerat historike dhe kulturore e deri
janë ende potenciale të pashfrytëzuara. Është me te prodhimet artizanale, ushqimet, pijet etj. Këto
rëndësi që oferta aktuale të konsolidohet edhe më produkte do të promovohen vazhdimisht, jo vetëm
tej dhe, njëkohësisht, të punohet për shtimin e përgjatë sezonit veror, duke synuar njëkohësisht
produkteve të reja duke nxitur investimet në edhe audienca specifike. Do të synohet ngritja e një
ndërtimin e porteve e marinave, si edhe në strukture pranë përfaqësive tona diplomatike si
infrastrukturën mbështetëse të turizmit detar. edhe përdorimi sa më efektiv i kanaleve të tjera të
Objektivi 3.2 Zhvillimi i Programit të promovimit.
Turizmit Natyror dhe krijimi i produkteve të Objektivi 4.3 Mbështetja e agjentëve
reja. promovues të vendit në Shqipëri dhe diasporë
- Kategoria e turizmit natyror dhe të gjitha llojet - Konsideruar se strategjia e zhvillimit dhe
e aktiviteteve që përfshihen këtu janë një nga promovimit të turizmit është përgjegjësi
potencialet ende të pashfrytëzuara aq sa duhet në ndërinstitucionale dhe jo vetëm objekt i një
Faqe|6475
Fletorja Zyrtare Viti 2019 – Numri 90
janë marrë në konsideratë edhe financime nga Tabela 9. Parashikimet për 2019–2023 për
donatorët në formën e granteve apo kredive, si programin e zhvillimit të turizmit
edhe të gjitha llojet e tjera të financimeve të Viti Shuma
parashikuara kapitale, operacionale dhe të 2019 198,746,000*
asistencës teknike. 2020 372,700,000
Ashtu si çdo strategji, edhe Strategjia 2021 372,700,000
Kombëtare për Zhvillimin e Turizmit ndikon në 2022-23 480,000,000
shpërndarjen e shpenzimeve publike prandaj duhet Total 1,424,146,000
mbajtur parasysh roli i saj si një dokument Burimi: PBA 2019-2021 dhe parashikim
reference që udhëheq planet buxhetore të viteve të *Sqarojmë së për vitin 2019 buxhetimi i aktiviteteve
ardhshme të Qeverisë. Ashtu siç parashikohet edhe është vetëm për pjesën e mbetur të vitit
nga urdhri i Kryeministrit nr. 93, datë 7.8.2012 i cili
përcakton metodologjinë për hartimin e strategjive Duke u bazuar në normën e pritshme të rritjes
sektoriale, Projekt-Buxheti Afatmesëm (PBA) është ekonomike, është bërë i mundur një projeksion i
elementi thelbësor i Sistemit të Integruar të buxhetit të pritshëm të turizmit edhe për periudhën
Planifikimit (SIP) e rrjedhimisht, është edhe që nuk mbulohet nga PBA 2019–2021.
instrumenti kryesor për bashkërendimin e buxhetit Nga ana tjetër, janë një sërë institucionesh të
me politikat dhe objektivat strategjikë të Qeverisë. tjera, qëndrore e lokale, veprimtaria dhe buxhetet e
Parashikimet e PBA 2019–2021 për programin të cilave kanë një ndikim të drejtpërdrejtë mbi
“Zhvillimi i Turizmit” gjenden në tabelën e sektorin e turizmit dhe realizimin e objektivave
mëposhtme. Programi “Zhvillimi i Turizmit” strategjikë të kësaj strategjie.
përfshin buxhetin e parashikuar për Ministrinë e Në përllogaritjen e kostos së Strategjisë janë
Turizmit dhe Mjedisit (pjesa për turizmin), parashikuar, përveç Buxhetit të Shtetit, edhe
Agjencinë Kombëtare të Turizmit, Agjencinë financime nga Bashkimi Evropian dhe donatorët e
Kombëtare të Bregdetit dhe Inspektoratin ndryshëm. Pjesa e donatorëve është trajtuar duke
Shtetëror të Mjedisit, Pyjeve, Ujërave dhe Turizmit ruajtur të dhënat reale të disponueshme.
(pjesa e turizmit). Një analizë më e detajuar sipas drejtimeve
Duke parë kufizimet buxhetore, duhet të strategjike dhe fushave kryesore është e pasqyruar
synohet një përdorim më eficient i çdo burimi edhe në planin e veprimit bashkangjitur këtij
financimi duke u përqendruar në politikat dhe dokumenti që në mënyrë të përmbledhur paraqiten
projektet të cilat kanë një efekt multiplikativ më të në tabelën 10, më poshtë:
lartë dhe që mund të gjenerojnë të ardhura në një
periudhë më të afërt kohore në ekonomi, duke
plotësuar më mirë objektivat strategjike për
turizmin.
Tabela 10. Buxheti i përgjithshëm i planit të veprimit të strategjisë
Mbulimi nga
Kosto totale Hendeku
Objektivi i politikës (OP) buxheti dhe
(lek ‘000) financiar
donatorët
TOTALI 1,829,840 1,645,619 184,220
O.P.1 Nxitje e investimeve publike dhe private 252,490 223,290 29,200
O.P.2 Përmirësimi i shërbimeve turistike 545,060 509,460 35,600
O.P.3 Konsolidimi dhe zhvillimi i produkteve turistike 219,450 130,750 88,700
O.P.4 Riorientim i promovimit drejt potencialeve 704,200 452,006 30,720
O.P.5 Mbështetje për menaxhimin e destinacioneve 108,640 108,640 0
Monitorimi i realizimit të katër qëllimeve janë edhe (nga një) përfaqësues nga Banka e
strategjike përmes treguesve qartësisht të Shqipërisë, Instituti i Statistikave, Instituti i
përcaktuar do të ofrojë një bazë solide për Monumenteve të Kulturës, Agjencia e Shërbimit
zbatimin dhe monitorimin e progresit në këtë Arkeologjik, Agjencia Kombëtare për Zhvillimin
drejtim. Rajonal, Shoqatës Vendore, Shoqata e Këshillave
Mjeti kryesor monitorues do të jetë Matrica të Qarqeve, Shoqata për Autonomi Vendore,
për Vlerësimin e Perfomancës e cila do të ofrojë Shoqata e Bashkive të Shqipërisë dhe një
një panoramë të qartë të progresit të arritur në përfaqësuesi të Agjencisë për Mbështetjen e
realizimin e secilit qëllim strategjik, matur përmes Vetëqeverisjes Vendore, shoqatat e operatorëve
indikatorëve të matshëm. Kjo matricë do të turistikë, shoqatat e skenës së pavarur kulturore,
përfshijë vlerën bazë, etapat vjetore, qëllimin universitetet, njësitë e qeverisjes vendore,
final dhe mënyrën e verifikimit. shoqëria civile dhe komunitetet lokale.
Identifikimi i treguesve dhe përcaktimi i Grupi takohet së paku dy herë në vit, ndërsa
përgjegjësive është bazuar në kapitullin mbi objektivi kryesor i punës së tij është diskutimi
qëllimet strategjike, kapitullin mbi objektivat dhe dhe aprovimi i planit vjetor të veprimit, raportit
planin e veprimit. Si institucioni përgjegjës për vjetor për zbatimin e Strategjisë së Turizmit
turizmin, MTM-ja do të kryejë koordinimin e 2019–2023 dhe monitorimi i realizimit të
përgjithshëm të procesit të monitorimit, do të aktiviteteve. Pranë këtij grupi, funksionon
vlerësojë progresin, si edhe do të japë Sekretaria teknike me përfaqësues nga Drejtoria e
rekomandime e paraqesë amendamente të Përgjithshme e Politikave dhe Zhvillimit të
mundshme për ndryshime. Turizmit, të cilët caktohen me urdhër të ministrit
Procesi i monitorimit dhe vlerësimit do të të Turizmit dhe Mjedisit.
zbatohet në përputhje me procesin e raportimit Bazuar në raportimet e raportet e realizimit të
të SKZHI 2015–2020 dhe kalendarin e Sistemit aktiviteteve, Sekretaria Teknike do të përgatitë
të Planifikimit të Integruar. Zbatimi i strategjisë Raportin Vjetor të realizimit të aktiviteteve dhe
deri në vitin 2023 do të jetë një proces dinamik vlerësimit të indikatorëve.
që do të kërkojë përditësime të rregullta për të Raporti i cili i paraqitet Grupit, do të bazohet
bërë të mundur që strategjia të jetë në përputhje në analizën e treguesve të tre llojeve:
me ndryshimet e mundshme në politikat, a) treguesit e referencës, të cilët sigurojnë
iniciativat dhe prioritetet e qeverisë. informacion mbi gjendjen në kohën e përgatitjes
Për shkak të natyrës heterogjene të sektorit të së strategjisë;
turizmit dhe lidhjes me shumë sektorë të tjerë, b) treguesit e output-it që do të matin rezultatet
për të siguruar bashkëveprimin dhe e prekshme të aktiviteteve të zbatuara;
vendimmarrjen e përbashkët në nivel të lartë c) treguesit e performancës që do të matin
politik dhe menaxherial për planifikimin, progresin e kryer deri në arritjen e qëllimit final.
bashkërendimin e ekzekutimin dhe monitorimin Të dhënat që i shërbejnë monitorimit do të
e politikave të programit, propozohet që procesi i grumbullohen në një bazë të dhënash që do të
zbatimit dhe monitorimit të ndiqet nga Grupi mbahet e përditësohet nga Drejtoria e
Tematik për Zhvillimin e Turizmit dhe Kulturës Përgjithshme e Politikave dhe Zhvillimit të
dhe prefektët e qarqeve, kryesuar nga Turizmit. Kjo drejtori do të jetë përgjegjëse për
zëvendësministri pranë Ministrisë së Turizmit kryerjen e kërkesave për të dhëna në drejtoritë e
dhe Mjedisit, përgjegjës për sektorin, sipas tjera brenda ministrisë apo në institucionet e
urdhrit të Kryeministrit, nr. 157, datë 22.10.2018 tjera.
“Për marrjen e masave për zbatimin e qasjes së Të dhënat e mbledhura do të administrohen
gjerë sektoriale/ndërsektoriale, si dhe ngritjen sipas aneksit nr. 3, pasaporta e indikatorëve,
dhe funksionimin e mekanizmit bashkëlidhur kësaj strategjie.
sektorial/ndërsektorial të integruar”.
Ndërkohë, në cilësinë e anëtarëve vëzhgues,
Faqe|6478
Fletorja Zyrtare Viti 2019 – Numri 90
Outputet ekonomike
1 Rritja e kontributit direkt të turizmit në PBB % MTM Q.S.2 8.7% 8.9% 9.3% 9.5% 9.8% 10% 11%
29.5%
2 Rritja e kontributit total të turizmit në PBB % MTM Q.S.1.2.3 26.7% 27.1% 27.4% 27.9% 28.5% 29%
MTM & 9%
3 Rritja e punësimit direkt nga turizmi % Q.S.2.3 7.8% 7.9% 8.1% 8.2% 8.3% 8.5%
INSTAT
MTM & 27%
4 Rritja e punësimit total nga turizmi % Q.S.1.2 24.2% 24.4% 24.7% 25.1% 25.5% 26%
INSTAT
31
Rritja e të ardhurave direkte nga taksat dhe Në miliard
5 MFE Q.S.2.3 23.0 24.2 25.4 26.6 27.8 29.3
tatimet në nivel vendi lekë
107
Rritja e të ardhurave totale nga taksat dhe Në miliard
6 MFE Q.S.4 80.7 84.6 88.7 93.0 97.1 102.3
tatimet në nivel vendi lekë
Q.S.2.3 1,707 1,856 2,042 2,225 2,403 2,620 2,829
Rritja e të ardhurave nga udhëtimi/turizmi Në milion
7 BSH
(Euro) euro
Faqe|6479
Fletorja Zyrtare Viti 2019 – Numri 90
13 Trajnimi i 50% të të punësuarve në sektorin % MTM, MFE Q.S.3 10% 10% 10% 10% 10% 10%
e turizmit deri në vitin 2022
Përmirësimi i standardeve dhe cilësisë në
525
14 strukturat akomoduese. Klasifikimi i Numër MTM Q.S.3 325 325 525 525
strukturave akomoduese
15 Regjistrimi i 80% të strukturave akomoduese % MTM Q.S.2.4 20% 20% 20% 20% 20%
të vogla e familjare
16 Numri i udhërrëfyesve turistikë të certifikuar Numër MTM Q.S.3 240 60 50 40 40 70
40
Objektivi i politikës : Konsolidimi dhe zhvillimi i produkteve turistike
Faqe|6480
Fletorja Zyrtare Viti 2019 – Numri 90
Faqe|6481
Fletorja Zyrtare Viti 2019 – Numri 90
Aneksi 2
Faqe|6482
Fletorja Zyrtare Viti 2019 – Numri 90
MTM, MIE,
Akses i përmirësuar drejt
Orientimi i MFE, 2019-2022 240.00 240.00 33.60 62.40 62.40 0.00 0.00
destinacioneve turistike.
investimeve MSHMS
publike drejt Sinjalistikë e plotë rrugore e
MIE, MTM, Nevojë e lartë për plotësimin
zonave me turistike në çdo destinacion 2019-2023 130,000.00 110,800.00 15,512.00 28,808.00 28,808.00 0.00 19,200.00
NJ.V.V e sinjalistikës.
përparësi turistik.
Programi
zhvillimin e Hapësira parkimi dhe transport
1.3. MIE, NJ. "Zhvillimi i
turizmit dhe publik në çdo destinacion 2019-2023 600.00 600.00 84.00 156.00 156.00 0.00 0.00
V.V, MTM Turizmit"
destinacioneve turistik.
turistike për Sistem informacioni turistik i Nevojë e lartë për plotësimin
përmirësimin e MTM,
përmirësuar në plazhe dhe zona 2019-2023 13,000.00 10,000.00 1,400.00 2,600.00 2,600.00 0.00 3,000.00 e sinjalistikës informuese në
infrastrukturës NJ.V.V
turistike. plazhe.
bazë në to Furnizim pa ndërprerje me MIE,
2019-2023 300.00 300.00 42.00 78.00 78.00 0.00 0.00
energji elektrike dhe ujë në NJ.V.V,
Faqe|6483
Fletorja Zyrtare Viti 2019 – Numri 90
Akreditimi i institucioneve që
ofrojnë arsim e formim MTM, MFE 2019-2023 70.00 70.00 9.80 18.20 18.20 0.00 0.00
profesional në fushën e turizmit
Edukimi në vazhdim i stafit
Plan vjetor trajnimi për
operues në të gjithë vendin
zhvillimin e burimeve njerëzore
MTM, MFE 2019-2020 5,000.00 300.00 100.00 200.00 0.00 0.00 4,700.00 është faktor kryesor në
në bazë të nevojave të
“Zhvillimi i zhvillimin e qëndrueshëm të
evidentuara të tregut
Burimeve turizmit.
Programi
njerëzore të Eksperienca që sjellin
2.2 "Zhvillimi i
angazhuara në Hapja e degëve të institucioneve institucionet edukuese
Turizmit"
sektorin e të njohura ndërkombëtare në MTM, MFE 2020-2021 7,000.00 1,000.00 0.00 500.00 500.00 0.00 6,000.00 ndërkombëtare do të
turizmit” fushën e arsimit mbi turizmin mundësojë shërbime
konkurruese në rajon.
Përfshirja e njohurive të turizmit
MTM, MAS 2020-2021 250.00 250.00 0.00 125.00 125.00 0.00 0.00
në kurrikulën arsimore 9-vjeçare
Evidentimi i nevojave, nxitja dhe
mbështetja e trajnimeve për të MTM, MFE 2019-2023 20,000.00 20,000.00 800.00 1,200.00 5,200.00 0.00 0.00
punësuarit në nivelin
Faqe|6484
Fletorja Zyrtare Viti 2019 – Numri 90
Faqe|6485
Fletorja Zyrtare Viti 2019 – Numri 90
ndërkufitare të ecjes
Sinjalistikë turistike në Nevojë e lartë për sinjalistikë
destinacionet e agroturizmit në MTM 2019-2020 100,000.00 50,000.00 17,000.00 33,000.00 0.00 0.00 50,000.00 në zonat e projektit "100
100 fshatrat fshatra".
Është një nga llojet e turizmit
Studim për identifikimin e
e zhvilluar në mënyrë
vendndodhjeve të përshtatshme
MTM 2019 10,000.00 3,000.00 3,000.00 0.00 0.00 0.00 7,000.00 sporadike dhe që do të
për zhvillimin e skive dhe
kërkojë një ekspertizë të
sporteve të tjera dimërore
thelluar.
Krijimi i strukturës menaxhuese
MTM 2019-2020 8,000.00 8,000.00 2,800.00 5,200.00 0.00 0.00 0.00
dhe zbatimi i PKST Alpe
Aktivitete për promovimin e
MTM 2019 1,000.00 1,000.00 1,000.00 0.00 0.00 0.00 0.00
turizmit të aventurës
Qendra moderne të vizitorëve
me funksion informues,
MTM 2019-2023 8,000.00 8,000.00 1,120.00 2,080.00 2,080.00 0.00 0.00
orientues dhe edukues në parqet
kombëtare.
Plane menaxhimi të
përmirësuara për zonat e
mbrojtura dhe përcaktimi i MTM 2019-2023 400.00 400.00 56.00 104.00 104.00 0.00 0.00
modeleve të zhvillimit të
turizmit.
Nevojiten ekspertë të
Zona të identifikuara për Ministria fushave përkatëse për
zhvillimin e sporteve ujore si Arsimit evidentimin në terren, si dhe
lundrimi me kajak, rafting, Sportit dhe 2019-2020 10,000.00 8,000.00 2,800.00 5,200.00 0.00 0.00 2,000.00 një ekspertizë për vlerësimin
lundrimi me kanoe, lundrimi me Rinisë+ e zonave të përshtatshme
trap etj. MTM për ushtrimin e veprimtarive
sportive.
Plan masash për sigurinë e
vizitorëve në zonat natyrore në MTM,
2019-2020 300.00 300.00 100.00 200.00 0.00 0.00 0.00
bashkëpunim me ministrinë MSHMS
përgjegjëse për shëndetësinë.
Faqe|6486
Fletorja Zyrtare Viti 2019 – Numri 90
Faqe|6487
Fletorja Zyrtare Viti 2019 – Numri 90
Faqe|6488
Fletorja Zyrtare Viti 2019 – Numri 90
Faqe|6489
Fletorja Zyrtare Viti 2019 – Numri 90
Faqe|6490