Врз основа на член 55 став 1 од Законот за организација и работа на органите на државната управа (,,Службен весник

на Република Северна Македонија” бр. 58/00, 44/02, 82/08,167/10 и 51/11) и член 30 став 3 од Законот за основното образование
(„Службен весник на Република Северна Македонија“ бр. 161/2019 ) министерот за образование и наука ја утврди наставната
програма по наставниот предмет англиски јазик за III (трето) одделение на деветгодишното основно образование.
МИНИСТЕРСТВО ЗА ОБРАЗОВАНИЕ И НАУКА
БИРО ЗА РАЗВОЈ НА ОБРАЗОВАНИЕТО

Наставна програма

АНГЛИСКИ ЈАЗИК
за III (трето) одделение

Скопје, 2019 година

1
Назив на наставната програмa Англиски јазик за трето одделение за деветгодишно основно образование

Тип на наставна програма Прв странски јазик

Одделение III (трето) одделение

Број на часови неделно/годишно за 3/108

реализација на наставната програма

Ученикот/ ученичката:

- да се оспособи слухово и визуелно да препознава конкретни лексички единици поврзани со дадените теми;
- да репродуцира говорно засебни лексички единици и куси искази од најнепосреден интерес со правилен изговор
и интонација;
Цели на наставна програма 1
- да препознае графија на буквите од англиската азбука и истите самостојно да ги пишува и изговара;
- да чита и пишува усвоени лексички единици и куси искази;
- да воспостави основен општествен контакт со користење на наједноставните облици на формално и неформално
поздравување и збогување, како и формите на учтиво изразување и моделите на културно однесување;
- да воспостави и води едноставна комуникација (говорна интеракција) со примена на усвоените лексички
единици, граматички структури и јазични функции соодветни за возраста доколку соговорникот е спремен да
повтори или побавно парафразира и помага при преформулирањето на она што ученикот се обидува да го каже;

1
Целите на наставната програма за трето одделение се дел од целите предвидени во првата развојна фаза за изучување странски јазик (I - III одделение) во која се
предвидува учениците делумно да го достигнат подготвителното рамниште А1 за владеење на јазикот (согласно Заедничката европска референтна рамка за јазици)
прогресирајќи од одделение во одделение преку постепено зголемување на бројот на лексичките единици, видот на јазичните функции и сложеноста на граматичките
структури.

2

Материјално-технички и просторни
услови
Норматив за наставен кадар
- да развива свест за вредностите на сопствената и почит кон другите култури и традиции (мултикултурализам),
правата и обврските на детето, грижата за животната средина, како и свест за одредени универзални животни
вредности;
- да се оспособи да работи во пар или помала група, придонесувајќи со свој удел и преземајќи одговорност за
своите дејства, со цел заедничка соработка и градење врски со соучениците.
Програмата во однос на просторните услови за реализација се темели на Нормативот за простор, опрема и наставни
средства за деветгодишното основно образование.
Просторните услови и опременоста на училниците за успешна реализација на наставната програма за трето одделение
треба да се во согласност со општиот норматив за опременост за реализирање на наставните програми.
Поттикнувајќи рамноправност на сите ученици, инклузија на ученици со посебни образовни потреби, како и полесен
визуелен и комуникативен контакт помеѓу сите ученици, се препорачува клупите да се постават во форма на буквата
П или во круг, со што секој ученик ќе биде ученик од прв ред. По потреба, клупите може да се прегрупираат за
соодветна реализација на различни активности, на пример работа во мали мешани инклузивни групи, симулација,
драматизација и слично.
- завршени студии по англиски јазик и книжевност/литература - наставна насока, VII/1 или VIA според МРК и
240 ЕКТС;
- завршени студии по англиски јазик и книжевност (со звање професор по англиски јазик и книжевност), VII/1
или VIA според МРК и 240 ЕКТС;
3
 - завршени студии по англиски јазик и книжевност/литература - друга насока и со здобиена соодветна педагошко-
психолошка и методска подготовка на акредитирани високообразовни установи, VII/1 или VIA според МРК и
240 ЕКТС;
- завршени студии за одделенска настава со модул за англиски јазик – VII/1 или VIA според МРК и 240 ЕКТС.

ТЕМА 1. ЈАС И ДРУГИТЕ ВО ДОМOT2

Ред. Резултати од учење Содржини и поими Активности и пристапи/методи Стандарди на оценување

број
1 Ученикот/ученичката Ученикот/ученичката
ќе биде способен/а да: може да:

1.1. Разбере значење на слушнати
лексички единици и го
збогати својот вокабулар со
зборови на теми поврзани со
членовите на своето
семејство, просториите во
домот и предметите во нив и
истите да ги репродуцира;
а) Јазични функции: Активности:
● Бура на идеи
Поздравување и претставување себеси (brainstorming).
и членови на своето семејство: Hi, my ● Вежби за интонација,
name is Antek. I'm from Poland and I'm невербални елементи,
in class 4. My family has 5 people: my итн.
dad, my mum, my two brothers and me. I ● Слушање аудио /
have lots of cousins. I love my family very видеоснимки и говорот
much. на наставникот.
● Гледање анимирани
бајки.
Опишување на просторија (соба) од ● Именување по визуелни
својот дом: This is my room. The walls прикази (флеш карти,
1.1.1. Слухово препознава и
идентификува усвоени
лексички единици на теми
поврзани со членовите на
своето семејство, просториите
во домот и предметите во нив;
1.1.2. Идентификува дадена
илустрација по кус слушнат
исказ поврзана со усвоените
лексички единици на теми
поврзани со членовите на
своето семејство, просториите
во домот и предметите во нив;

2
Темите се формулирани според четирите широки подрачја: јавниот домен, личниот домен, образовниот домен и професионалниот домен. Истите се прилагодени на
возраста на учениците и подготвителното рамниште А1 за владеење на јазикот (согласно Заедничката европска референтна рамка за јазици) и може да бидат именувани
на различен начин.

4

1.2. Поздравува и да се претстави
себеси и членовите на своето
семејство во комуникација со
соговорници со цел
воспоставување позитивни
врски;
1.3. Даде физички опис на
одредена просторија (соба) во
својот дом и предметите во
неа.
are blue and white. I have: a bed, a big
desk, a closet and a TV.
б) Лексички единици:
Членови на потесното и поширокото
семејство: parents (mother, father),
grandparents (grandmother,
grandfather), relatives (aunt, uncle,
cousin)
Видови на живеалишта и простории
(соби) во домот: a house, a flat, a block
of flats, a bathroom, a bedroom, a living
room, a dining room, а kitchen, stairs,
upstairs/downstairs, walls, a door
Предмети во домот: an armchair, a
wardrobe, curtains, a carpet, a shelf, a
mat, a blanket
в) Граматички структури:
Лични заменки: I, you, he, she, it, we,
you, they
Показни заменки: This is…
Предлози за место: in front of, behind,
under, above, in, on
Присвојни придавки: my, your, his, her,
its, our, their / Our teacher is nice.
постер) или реалиа 1.1.3. Репродуцира и самостојно
(realia). продуцира лексички единици на
● Конкретно (не)вербално теми поврзани со членовите на
посочување на лица и своето семејство, просториите
предмети. во домот и предметите во нив.
● Слушање искази и
реагирање на нив со
гестови и цртежи.
● Игри на меморија 1.2.1. Воспостави прв контакт и
(memory games). да се претстави себеси и
● Игри на асоцијации членовите на своето семејство;
(association games). 1.2.2. Зема учество во кус
● Игри со погодување дијалог со примена на
(guessing games). основните реченични модели,
● Загатки. внимателно следејќи го
● Игри како: Bingo; Snakes соговорникот, под услов
and Ladders; What’s in the другото лице да зборува бавно
box? и јасно, со прилагодено темпо
● Репродуцирање на соодветно на возраста на
слушната лексичка учениците;
единица (drills). 1.2.3. Одговара на едноставни
● Расипан телефон (Chinese прашања поврзани со
whispers). информации за себе и
● Одговарање на прашања членовите на своето семејство
од типот точно / неточно преку правилна примена на
или отворени прашања. граматичките структури и
● Вежби со користење основните реченични модели.
пантомима.
● Драмска импровизација,
куклена театарска
претстава. 1.3.1. Опише физички изглед на
● Nursery rhymes, песнички одредена просторија (соба) во
со повторливи зборови својот дом и предметите во неа
(chants) и песнички, како: со усвоените лексички единици
Grandma’s House. и основните реченични модели;
● Боење.
5
Present Simple tense of TO BE: I am / ● Изработки: 3Д
You are / He is / She is / We are / They моделирање (пластелин,
are глина), отпечаток од
раце, шаблони од сунѓер,
Present Simple tense of TO HAVE / честитки (crafts).
HAVE GOT: I have got a big family.
 Предлог линкови за
г) Интеркултурни содржини и интеркултурни содржини:
медиумска култура:
https://learnenglishkids.brit
Halloween: face paint, broom, sweets, ishcouncil.org/category/top
skeleton, scary, ghost, jack-o’-lantern ics/halloween
Abracadabra! https://www.un.org/en/even
ts/familyday/
Trick or treat!
1.3.2. Зема учество во кус
дијалог на тема поврзана со
својот дом (простории, соби,
предметите во неа) со примена
на основните реченични
модели, под услов другото лице
да зборува бавно и јасно, со
прилагодено темпо соодветно
на возраста на учениците;
1.3.3. Одговара на едноставни
прашања на тема поврзана со
својот дом (простории, соби,
предметите во неа) преку
правилна примена на
граматичките структури и
основните реченични модели.

Меѓународниот ден на семејството (15 https://www.un.org/en/even

мај); ts/childrenday/
Пристапи/методи:
Светскиот ден на детето (20 ноември). ● Учење во заедница
(Community Language
Learning).
● Комуникативен
(Communicative).
● Настава базирана на
содржина (Content-Based
Instruction).
● Лексички (Lexical).
● Природен (Natural).
● Структурален
(Structural).
● Невро-лингвистичко
програмирање (Neuro-
Linguistic Programming).

6

Ред. Резултати од учење
број
2 Ученикот/ученичката
ќе биде способен/а да:
2.1. Разбере значење на слушнати
лексички единици и да го
збогати својот вокабулар со
зборови на теми поврзани со
училишната средина, облека и
геометриски форми (облици)
и истите да ги репродуцира;
ТЕМА 2. ЈАС И ДРУГИТЕ ВО УЧИЛИШНАТА СРЕДИНА
Содржини и поими
а) Јазични функции:
Поздравување (формално): Good
morning, Mr Brown. Have a nice day!
Have a lovely afternoon!
● Настава базирана на
задача (Task-Based
Language Teaching).
● Еклектичен (Eclectic).
● Аудио-лингвален (Audio-
Lingual).
● Аудио-визуелен (Audio-
Visual).
● Ситуациски (Situational
Language Teaching).
● Сугестологија
(Suggestopedia).
● Метод на целосен
физички одговор (TPR).
● Директен (Direct).
Активности и пристапи/методи Стандарди на оценување
Ученикот/ученичката
може да:
Активности: 2.1.1. Слухово препознава и
● Бура на идеи идентификува усвоени
(brainstorming). лексички единици на теми
● Вежби за интонација, поврзани со училишната
невербални елементи, средина, облека и геометриски
итн. форми (облици).
2.1.2. Идентификува дадена
илустрација по слушнат исказ
7

2.2. Поздравува и да се претстави
себеси на формален начин со
примена на моделите на
културно однесување со цел
воспоставување позитивни
врски со соговорниците, и да
даде надворешен опис на
својата облека;
Модели на културно однесување: ● Слушање аудио /
Here you are. / Thank you. / Nice to видеоснимки и говорот на
meet you. / I’m sorry I’m late. наставникот.
● Гледање анимирани
Опишување на облека: These are her бајки.
boots. She has got 4 belts. ● Именување по визуелни
прикази (флеш карти,
Броење до 50: one, two, three… постер) или реалиа
(realia).
б) Лексички единици: ● Конкретно (не)вербално
посочување на лица и
Училиште: a library, bookshelves, a предмети.
blackboard, chalk, a cupboard ● Слушање искази и
реагирање на нив со
Облека: a tie, a belt, gloves, a scarf, гестови и цртежи.
boots, a coat, jeans ● Игри на меморија
(memory games).
Геометриски форми (облици): oval, ● Игри на асоцијации
square, diamond, round, pyramid (association games).
● Игри со погодување
в) Граматички структури: (guessing games).
● Загатки.
Лични заменки (за сите лица еднина и ● Игри како: Bingo; Snakes
множина): I, you, he she, it, we, they. and Ladders; What’s in the
box?
Показни заменки: This is my scarf. ● Репродуцирање на
These are my gloves. слушната лексичка
единица (drills).
Присвојни придавки: My, your, his, ● Расипан телефон (Chinese
her, its, our, their. whispers).
● Одговарање на прашања
Глаголи: wear, work, do, clean од типот точно / неточно
или отворени прашања.
Present Simple tense of TO BE: I am / ● Вежби со користење
You are / She is / He is / It is / We are / пантомима.
They are.
поврзана со усвоените
лексички единици на теми
поврзани со училишната
средина, облека и геометриски
форми (облици).
2.1.3. Репродуцира и
продуцира лексички единици
на теми поврзани со
училишната средина, облека и
геометриски форми (облици).
2.2.1. Воспостави прв контакт
на формален начин и да се
претстави себеси;
2.2.2. Зема учество во кус
дијалог преку соодветно
возвраќање (надоврзување) на
формални поздрави со примена
на моделите на културно
однесување, на тема поврзана
со облека, внимателно следејќи
го соговорникот, под услов
другото лице да зборува бавно
и јасно, со прилагодено темпо
соодветно на возраста на
учениците;
2.2.3. Одговара на едноставни
прашања поврзани со
информации за себе и на тема
поврзана со облека преку
правилна примена на
граматичките структури;
2.2.4. Зема учество во разговор
преку своја активна
8

г) Интеркултурни содржини и
медиумска култура:
Christmas: elf, snowball, reindeer,
stocking, traditions, cookies and milk
2.3. Брои од 1 до 50.
Европскиот ден на јазиците (26
септември):
● Драмска импровизација,
куклена театарска
претстава.
● Nursery rhymes, песнички
со повторливи зборови
(chants) и песнички, како:
The Big Numbers Song;
Jingle Bells.
● Боење.
● Изработки: 3Д
моделирање (пластелин,
глина), отпечаток од раце,
шаблони од сунѓер,
честитки (crafts).
 Предлог линкови за
интеркултурни содржини:
https://learnenglishkids.bri
tishcouncil.org/category/to
pics/christmas
вклученост, самостојно
искажувајќи ставови и факти
со примена на основните
реченични модели.
2.3.1. Идентификува и
разликува броеви од 1 до 50 по
кус слушнат исказ.
2.3.2. Редоследно ги продуцира
лексичките единици поврзани
со броевите до 50.
2.3.3. Репродуцира и
самостојно продуцира усвоени
лексички единици поврзани со
броеви од 1 до 50 во
едноставни исказни реченици.
2.3.4. Визуелно ја препознава
графијата нa броевите од 1 до
50.

https://edl.ecml.at/

Пристапи/методи:
● Учење во заедница
(Community Language
Learning).
● Комуникативен
(Communicative).
● Настава базирана на
содржина (Content-Based
Instruction).
● Лексички (Lexical).

9
 ● Природен (Natural).
● Структурален (Structural).
● Невро-лингвистичко
програмирање (Neuro-
Linguistic Programming).
● Настава базирана на
задача (Task-Based
Language Teaching).
● Еклектичен (Eclectic).
● Аудио-лингвален (Audio-
Lingual).
● Аудио-визуелен (Audio-
Visual).
● Ситуациски (Situational
Language Teaching).
● Сугестологија
(Suggestopedia).
● Метод на целосен
физички одговор (TPR).
● Директен (Direct).

ТЕМА 3. ЈАС И ДРУГИТЕ ВО МОЈАТА НЕПОСРЕДНА ОКОЛИНА

Ред. Резултати од учење Содржини и поими Активности и пристапи/методи Стандарди на оценување

број
3 Ученикот/ученичката Ученикот/ученичката
ќе биде способен/а да: може да:

3.1. Ја препознае графијата на а) Јазични функции: Активности: 3.3.1. Идентификува и

буквите од англиската азбука ● Бура на идеи правилно ги изговара
(латиница) и истите Опишување на животни: My hamster is (brainstorming). графичките симболи на
small. It is brown. It has got a black англиската азбука (латиница);
nose.

10
 самостојно да ги изговара и ● Вежби за интонација,
пишува; 3 Опишување себеси: I have got 10 невербални елементи,
fingers and toes. I have got long hair. итн.
● Слушање аудио /
Искажување допаѓање / недопаѓање: I видеоснимки и говорот
like juice. I don't like beans. на наставникот.
● Гледање анимирани
б) Лексички единици: бајки.
● Именување по визуелни
3.2. Места: the cinema, the playground, the прикази (флеш карти,
hospital, a bus stop, a swimming pool, постер) или реалиа
Ја препознае графиската слика the zoo (realia).
на одредени лексички ● Конкретно (не)вербално
единици. Животни: a sheep, a hamster, an посочување на лица и
elephant, a lion, a monkey, a zebra, a предмети.
parrot, a hippo, a bee ● Слушање искази и
реагирање на нив со
Прехранбени продукти (храна, гестови и цртежи.
пијалоци и оброци): fruit, grapes, ● Игри на меморија
beans, bread, a lemon, a mango, eggs, (memory games).
soup, lemonade, juice, a smoothie, ● Игри на асоцијации
breakfast, lunch, dinner, snack, (association games).
● Игри со погодување
Делови од телото: head (eyes, ears, (guessing games).
nose, hair, mouth, cheeks, chin, lips, ● Загатки.
teeth), shoulders, arms, hands, fingers, ● Игри како: Bingo; Spelling
legs, knees, feet, toes, nails Bee; Tic-Tac-Toe;
Scrabble; Alphabet
в) Граматички структури: Scavenger Hunt; What’s in
the Box?
Лични заменки: I, you, he, she, it, we, ● Репродуцирање на
they слушната лексичка
единица (drills).
3
Се препорачува да се воведуваат 3-4 букви на еден наставен час.
3.3.2. Пишува графички
симболи за буквите од
англиската азбука (латиница)
редоследно;
3.3.3. Идентификува правилен
редослед на буквите од
англиската азбука (латиница) и
усно да ги каже.
3.2.1. Идентификува и
визуелно да ја поврзува
графиската слика на одредени
лексички единици, како и на
своето име, на претходно
усвоени усни модели;
3.2.2. Составува одредени
едноставни лексички единици
од дадени букви по измешан
редослед и да го поврзува
правописот на зборот со
значењето, особено кај зборови
кои се разликуваат по само
една буква;
3.2.3. Чита одредени лексички
единици на претходно усвоени
усни модели внимавајќи во
изговорот;
3.2.4. Пишува одредени
лексички единици, како и
своето име, на претходно
усвоени усни модели.
11
3.3.
Разбере значење на лексички
единици на теми поврзани со
непосредната околина (места),
животни, прехранбени
продукти, и делови од телото
и истите да ги продуцира;
3.4.
Даде физички опис на себеси
и различните животни и да
искаже допаѓање / недопаѓање
на теми поврзани со
прехранбени продукти.
Еднина и правилна множина
(именки): lion/lions, lemon/lemons,
arm/arms - неправилна множина кај
foot/feet, tooth/teeth
Описни придавки: It is a large bee. / He
is a nice teacher. / This is tasty soup.
Придавки (бои): orange, pink, grey,
purple, yellow
Глаголи: make, like/don`t like, want,
see, give, find
Present Simple tense of TO BE: I am /
You are / She is / He is / It is /We are /
They are
Present Simple tense of TO HAVE /
HAVE GOT: I have got 3 parrots. She
has got pears in her bag.
Едноставни исказни реченици: Ants
are black. They have got 10 legs. They
don’t have ears. Look, it’s a red ant!
г) Интеркултурни содржини и
медиумска култура:
Valentine’s Day: flowers, balloons,
kisses, roses, poem, box of chocolates
Be mine!
Roses are red, violets are blue, sugar is
sweet, and so are you!
● Расипан телефон (Chinese
whispers). 3.3.1. Прикаже места во својата
● Одговарање на прашања непосредна околина, животни,
од типот точно / неточно прехранбени продукти, и
или отворени прашања. делови од телото преку нивно
● Мисловни мапи цртање и правилно обојување,
(спајдерграми), како и гласовно имитирање (за
крстозбори, бесилка. животни);
● Вежби со користење 3.3.2. Идентификува и
пантомима. разликува лексички единици на
● Драмска импровизација, теми поврзани со непосредната
куклена театарска околина (места), животни,
претстава. прехранбени продукти, и
● Nursery rhymes, песнички делови од телото по кус
со повторливи зборови слушнат исказ;
(chants) и песнички, како: 3.3.3. Репродуцира и
The Alphabet Song; Heads самостојно продуцира усвоени
and Shoulders; The Bees лексички единици на теми
Go Buzzing; The Itsy Bitsy поврзани со непосредната
Spider; Do You Like околина (места), животни,
Broccoli Ice-Cream? прехранбени продукти, и
● Книги за учење на делови од телото.
азбуката (alphabet books).
● Книги за деца (од Dr.
Seuss): Dr. Seuss’s ABC;
The Cat in the Hat; Green 3.4.1. Се опише физички
Eggs and Ham; One Fish, себеси и различните животни,
Two Fish, Red Fish, Blue како и да искаже допаѓање /
Fish. недопаѓање на теми поврзани
● Боење. со прехранбени продукти, со
● Изработки: 3Д примена на усвоените
моделирање (пластелин, лексички единици и основните
глина), отпечаток од реченични модели;
раце, шаблони од сунѓер, 3.4.2. Зема учество во кус
честитки (crafts). дијалог на теми поврзани со
себеси, различните животни и
12
 ● Пишување песни, како прехранбени продукти,
Easter: egg hunt, chick, lamb, chocolate, acrostic poems. искажувајќи допаѓање /
candy, tulip недопаѓање, под услов другото
 Предлог линкови за лице да зборува бавно и јасно,
интеркултурни содржини: со прилагодено темпо
соодветно на возраста на
https://learnenglishteens.brit учениците;
ishcouncil.org/uk-now/read- 3.4.3. Одговара на едноставни
uk/valentines-day прашања на теми поврзани со
себеси, различните животни и
https://learnenglishkids.bri прехранбени продукти,
tishcouncil.org/category/to искажувајќи допаѓање /
pics/easter недопаѓање, со правилна
примена на граматичките
структури и основните
реченични модели.
Пристапи/методи:
● Учење во заедница
(Community Language
Learning).
● Комуникативен
(Communicative).
● Настава базирана на
содржина (Content-Based
Instruction).
● Лексички (Lexical).
● Природен (Natural).
● Структурален
(Structural).
● Невро-лингвистичко
програмирање (Neuro-
Linguistic Programming).
● Настава базирана на
задача (Task-Based
Language Teaching).
● Еклектичен (Eclectic).

13

ТЕМА 4. ЈАС И ДРУГИТЕ ВО СЕКОЈДНЕВИЕТО И СЛОБОДНОТО ВРЕМЕ
Ред. Резултати од учење
број
4 Ученикот/ученичката
ќе биде способен/а да:
4.1. Ја препознае графиската слика
на одредени лексички
единици и едноставни куси
искази;
Содржини и поими
а) Јазични функции:
Изразување способност (или
неспособност) и барање дозвола со
CAN, и нудење: I can ride a bike. (I
can’t draw a hippo.) / Can I go
camping? / Welcome! / Here you are! /
Would you like candy?
● Меморирање на збор
преку повторена аудио-
визуелна изложеност
(Whole-Word Approach).
● Аудио-лингвален (Audio-
Lingual).
● Аудио-визуелен (Audio-
Visual).
● Ситуациски (Situational
Language Teaching).
● Сугестологија
(Suggestopedia).
● Метод на целосен
физички одговор (TPR):
Mmm! Eeek! Yummy!
● Директен (Direct).
Активности и пристапи/методи Стандарди на оценување
Ученикот/ученичката
може да:
Активности: 4.1.1. Ја идентификува и
● Бура на идеи визуелно поврзува графиската
(brainstorming). слика на одредени лексички
● Вежби за интонација, единици и едноставни куси
невербални елементи, искази на претходно усвоени
итн. усни модели;
4.1.2. Составува одредени
едноставни куси искази од
14

4.2. Разбере значење на слушнати
лексички единици на теми
поврзани со слободното време
и истите да ги репродуцира;
● Слушање аудио /
б) Лексички единици: видеоснимки и говорот на
наставникот.
Денови во седмицата: Monday, ● Гледање анимирани
Tuesday, Wednesday, weekend бајки.
● Именување по визуелни
Месеци: January, February, March... прикази (флеш карти,
постер) или реалиа
Цели часови (време): nine o’clock, (realia).
eleven o’clock ● Конкретно (не)вербално
посочување на лица и
Превозни средства: a helicopter, a предмети.
lorry, a taxi, a skateboard, a motorbike, ● Слушање искази и
a scooter реагирање на нив со
гестови и цртежи.
Спортови: football, tennis, basketball, ● Игри на меморија
racing, gymnastics (memory games).
● Игри на асоцијации
Изрази (секојдневие): get up, get (association games).
dressed, brush your teeth, go to school, ● Игри со погодување
have dinner, go to bed (guessing games).
● Загатки.
Изрази (слободно време): go camping, ● Игри како: Bingo; Spelling
play football, visit my grandparents, Bee; Tic-Tac-Toe;
play computer games Scrabble; Alphabet
Scavenger Hunt; What’s in
в) Граматички структури: the Box?
● Репродуцирање на
Лични заменки: I, you, it, they слушната лексичка
единица (drills).
Придавки (бои): purple, pink, white, ● Расипан телефон (Chinese
green whispers).
● Одговарање на прашања
Глаголи (активности): catch, clean, од типот точно / неточно
jump, march, hop, read, paint, sit, swim, или отворени прашања.
drink, talk, draw, drive, ride
дадени лексички единици по
измешан редослед;
4.1.3. Чита одредени лексички
единици и едноставни куси
искази на претходно усвоени
усни модели, внимавајќи на
изговорот на зборот, паузата
меѓу зборовите во исказот и
интонацијата;
4.1.4. Пишува одредени
лексички единици и
едноставни куси искази на
претходно усвоени усни
модели, внимавајќи на
карактеристиките на пишана
реченица: голема почетна
буква и соодветен
интерпункциски знак на крај.
4.2.1. Следи едноставни куси
инструкции и невербално
реагира на истите;
4.2.2. Идентификува и
разликува усвоени лексички
единици на теми поврзани со
слободното време, спортови и
превозни средства по кус
слушнат исказ;
4.2.3. Репродуцира и
самостојно продуцира усвоени
лексички единици на теми
15

4.3. Искаже способност (или
неспособност) за одредена
активност, побара дозвола и
понуди нешто;
4.4. Даде опис на своите
активности во слободното
време.
● Мисловни мапи
Present Simple tense of TO BE: Today is (спајдерграми),
Monday. крстозбори, бесилка.
● Вежби со користење
Present Simple tense (одредени пантомима.
глаголи): My sister gets up at 7 o’clock. ● Драмска импровизација,
куклена театарска
Едноставни исказни реченици: I am a претстава.
pupil in this school. This is my friend ● Nursery rhymes, песнички
Philip. We are part of the school football со повторливи зборови
team. We play football on Friday. I can’t (chants) и песнички, како:
swim. I visit my grandparents on The Alphabet Song; What’s
Sunday. the Time?
● Книги за учење на
г) Интеркултурни содржини и азбуката (alphabet books).
медиумска култура: ● Книги за деца (од Dr.
Seuss): I Can Read with My
European School Sport Day (27 Eyes Shut! Happy Birthday
September): to You! The Foot Book; The
Tooth Book; Ten Apples Up
on Top!
● Боење.
● Изработки: 3Д
моделирање (пластелин,
глина), отпечаток од раце,
шаблони од сунѓер,
честитки (crafts).
● Пишување песни, како
acrostic poems.
 Предлог линкови за
интеркултурни
содржини:
https://essd.nowwemove.co
m/
поврзани со слободното време,
спортови и превозни средства.
4.3.1. Репродуцира јазични
форми за искажување
способност (или
неспособност), барање дозвола
и нудење.
4.3.2. Идентификува и
разликува јазични форми за
искажување способност (или
неспособност) и барање
дозвола, и двете со ист глагол
(CAN), преку слушнат
контекст.
4.3.3. Зема учество во кус
дијалог преку употреба на
јазичните форми за
искажување способност (или
неспособност), барање дозвола
и нудење, правилно
применувајќи ги граматичките
структури, под услов другото
лице да зборува бавно и јасно,
со прилагодено темпо
соодветно на возраста на
учениците.
4.4.1. Ги опише активностите
во своето слободно време со
усвоените лексички единици и
основните реченични модели.
16
 4.4.2. Зема учество во кус
Пристапи/методи: дијалог на теми поврзани со
● Учење во заедница активности во своето слободно
(Community Language време, правилно применувајќи
Learning). ги граматичките структури,
● Комуникативен под услов другото лице да
(Communicative). зборува бавно и јасно, со
● Настава базирана на прилагодено темпо соодветно
содржина (Content-Based на возраста на учениците
Instruction). 4.4.3. Одговара на едноставни
● Лексички (Lexical). прашања на теми поврзани со
● Природен (Natural). активности во своето слободно
● Структурален (Structural). време преку правилна примена
● Невро-лингвистичко на граматичките структури и
програмирање (Neuro- основните реченични модели.
Linguistic Programming).
● Настава базирана на
задача (Task-Based
Language Teaching).
● Еклектичен (Eclectic).
● Меморирање на збор
преку повторена аудио-
визуелна изложеност
(Whole-Word Approach).
● Аудио-лингвален (Audio-
Lingual).
● Аудио-визуелен (Audio-
Visual).
● Ситуациски (Situational
Language Teaching).
● Сугестологија
(Suggestopedia).
● Метод на целосен
физички одговор (TPR):
Ouch! Hooray!
● Директен (Direct).

17

Оценување на постигањата на
учениците
Постигањата на учениците редовно се следат и соодветно се вреднуваат, а и се прибираат показатели во текот на
целиот наставен процес за нивната континуирана активност, мотивираност за учење, соработка со соучениците при
работа во пар или помала група, и редовност во извршувањето на зададената домашна работа. Оттука, наставникот
во една кохезивна рамка систематски го следи напредокот на секој ученик и неговото постигнување, т.е. врши
формативно оценување. Ваквото оценување континуирано им дава на наставникот и на учениците персонализирани
информации за тоа до каде се во циклусот поучување-учење.
Секоја активност на часот при која учениците ја искажуваат јазичната активност, било на рецептивно,
репродуктивно или продуктивно ниво, дава можност за воочување на нивниот напредок и соодветно евалуирање.
Значи, евалуацијата се врши како интегрален дел на секој наставен час, а не како независен и изолиран чин. Важно
е да се спомене автентичното евалуирање, односно природно евалуирање, кое се одвива во реалниот свет или
симулира некоја ситуација позната за учениците, со постапки кои драстично не се разликуваат од вообичаените
активности на часот, наместо да се создава вештачка средина за евалуирање на нивното познавање на јазикот. Се
поддржува развојот на секој ученик засебно, сосредочен на детската љубопитност, вештини, интереси и искуства.
Во процесот на оценување наставникот треба особено да ги земе предвид силните страни на ученикот, односно што
тој знае, и неговите индивидуални потреби и интереси, па врз основа на тој збир информации да се опише
напредокот на ученикот. Клучно е секој напредок, макар и мал, да се награди соодветно бидејќи на учениците од
оваа возраст им е потребна повратна информација за постигнатиот успех, што може да биде усна пофалба или
позитивна реакција изразена преку насмевка од страна на наставникот, стикер во тетратка, и слично.
Особено внимание треба да се обрне на учениците со посебни образовни потреби, како и за талентираните ученици,
за кои наставникот треба да изработи ИОП (Индивидуален Образовен План) за секој ученик, земајќи ги предвид
неговите/нејзините способности.
Вреднувањето на учениците во трето одделение ќе се врши описно при што наставникот има обврска континуирано
да го следи напредокот на учениците. Пожелно е да се воведе Европско јазично портфолио, кое освен на учениците,
ќе им овозможи увид и на родителите во напредокот на нивните деца во поглед на учење на јазикот.
18
 Со наставниот план за предметот англиски јазик во трето одделение е предвидено по 3 часа неделно, односно 108
часа годишно.

Во планирањето на содржините за трето одделение земени се предвид содржините во наставните програми по

другите предмети кои се изучуваат во трето одделение, односно почитуван е принципот на меѓупредметно
поврзување по однос на целите и содржините, со акцент на интегрирано поврзување со содржините од мајчиниот
јазик.

При изборот на активностите треба да се води сметка за диференцијацијата и разновидноста на истите кои би
соодејствувале согласно можностите и способностите на учениците. Значи, при планирањето на часот, треба да се
земат предвид различните потреби на учениците и нивните стилови на учење, на секој ученик индивидуално
(диверсификација) со цел секој ученик во целост да ги оствари своите потенцијали. Наставата по англиски јазик за
Дидактички препораки учениците на оваа возраст се заснова на мултисензорно (визуелно, аудитивно, тактилно, и др.) и холистичко учење
кое ги опфаќа когнитивните, афективните и моторните аспекти на учениците, односно наставникот ги интегрира
различните компоненти со што јазикот се учи на функционален начин.

Согласно горенаведеното, во наставата по англиски како странски јазик не може да се издвојат, односно не може
да се планира бројот на часови по одделни компоненти заради интегрираниот пристап. Важно е да се напомене дека
изучувањето на англискиот јазик не се темели на посебно изучување на дадени јазични елементи, како што се
лексиката, граматиката и јазичните функции, туку потребно е избалансирано и интегрирано изучување на овие
елементи во контекст. Особено граматиката не треба да се изучува со меморирање на правилата и дефинициите за
употреба, туку контекстуално (со примери), за да се сфати значењето и автентичната примена во јазикот.

Нивоата на изучувањето на странскиот јазик се темелат на компетенциите од Заедничката европска референтна

рамка за јазици. 4

4
Како ориентација во однос на рамништата на јазчни компетенции кои учениците би требало да ги постигнат на крајот на поедини воспитно-образовни периоди на
основното образование, земени се предвид насоките од Заедничката европска референтна рамка за јазиците во која се разликуваат вкупно шест рамништа на
комуникативно користење на странскиот јазик: Во подрачјето на елементарно рамниште тоа се рамништата А1 (подготвително рамниште/Breakthrough) и А2 (темелно
рамниште/Waystage), во подрачјето на самостојно користење на јазикот - рамништата B1 (преодно рамниште/Threshold) и B2 (самостојно рамниште/Vantage) и во
подрачјето на компетентно користење на јазикот рамниште C1 (напредно рамниште/Effective Operational Proficiency) и C2 (највисоко рамниште/Mastery).

Во условите на учење на англискиот јазик во Република Северна Македонија учениците после првите три години на учење на англиски јазик (I-III одделение) можат
делумно да го постигнат рамништето А1 (подготвително рамниште), после следните три години на учење на англискиот јазик (IV-VI одделение) можат целосно да го
постигнат рамништето A1 (подготвително рамниште) и можат делумно да го постигнат рамништето A2 (темелно рамниште), a после 9 години на учење (по
завршувањето на IX одделение) можат целосно да го постигнат рамништето A2 (темелно рамниште). Постигнувањето на компетенциите согласно наведените нивоа ќе
бидат прикажани преку очекуваните резултати во програмата за деветто одделение.

19

Литература и други извори
Почеток на имплементација на
наставната програма
Институција/
носител на програмата
Тежиштето на работата на часовите по англиски јазик во трето одделение е на усното искажување кое се поврзува
со дадена ситуација во училницата, преку игри, драматизација, песни или движења со поттикнување на фантазијата
и на креативноста на ученикот. Генерално, учениците ги усвојуваат содржините механички (со репродукција), но
важно е да се провери правилното разбирање на значењето на пораката, вклучувајќи ги тука и културолошките
елементи (мултикултурализам). Тие можат да стапат во интеракција на едноставен начин, но комуникацијата е
сосема зависна од повторување, изменување и корекција на искажаното. Учениците се воведуваат во јазикот, па
фокусот е ставен на вештините слушање и говорење со разбирање. Треба да се даде доволно време додека секој
ученик се ослободи и почне да зборува. Периодот на продукција на јазикот не треба да се форсира, туку треба да
биде поддржан со поголема изложеност на јазикот. Во трето одделение учениците преминуваат на вештините
читање со разбирање и почетно пишување.
Наставниците треба да ги воведат учениците во содржинските концепти, односно полека да почнат да ги
изложуваат на места во нивната непосредна околина, како и на разни медиуми на комуникација (уметност, драма,
литература, музика). Сето ова треба да го направат преку активности кои се соодветни за хронолошката возраст на
учениците, како и за нивниот когнитивен развој, т.е. активности со кои би се задржало вниманието на учениците.
Исто така, учениците треба редовно да ја извршуваат зададената домашна работа.
- Одобрен прирачник/учебнички комплет од министерот за образование и наука;
- Пакет прирачен материјал за наставникот (флеш карти, постери и друго);
- ЦД, ДВД;
- Други практични извори на учење во непосредна околина – предмети, нагледни средства, во просторијата каде
се изучува англискиот јазик (пластелин, глина, хартија во боја, колаж, шаблони, отпечатоци);
- ЛЦД проектор;
- Интерактивна табла;
- Интернет, образовни софтвери, веб страници и апликации; како на пример: Scratch (https://scratch.mit.edu/), Prezi
(https://prezi.com/presentation-template/), SurveyMonkey (https://www.surveymonkey.com/), Edmodo
(https://new.edmodo.com/?go2url=%2Fhome), Quizstar (http://quizstar.4teachers.org/indexi.jsp), Ted-Ed
(https://ed.ted.com/) и други.
- Речници, списанија, весници за наставникот и учениците.
- Други извори на учење во непосредната околина: библиотеки, зоолошка градина, театар, кино и друго.
Учебна 2020/2021 година
Биро за развој на образованието (БРО)
20
 бр. 12-1750/3
30.1.2020 година
Потпис и датум на донесување на
наставната програма
МИНИСТЕР,
Dr. Arbёr Ademi

21