સાહિત્ય ુ ાસ

વ ‘પ્રથમ
અંકની ુ ાસ ચારે તરફ ફેલાઇ એનો અનેરો આનંદ છે .
વ
અમારો પ્રથમ અંક િોવા છતાં બધાજ સાહિત્ય રસસકોએ
ુ જ પ્રેમથી વધાવી લીધો. આ માટે તમામ સાહિત્ય
ખબ
રસસકોનો હ્રદયથી આભાર મા ંુ છં , આપના અપાર પ્રેમ થકી
અમો બીજો અંક તમારી સમક્ષ મકુ તાં ખબ
ુ જ િર્ષ અ ભ
ુ વ ંુ
છં.
‘સાહિત્ય ુ ાસ’ થકી બધાજ
વ
સાહિત્યકારોની કસવતાની ુ ાસ ચારે તરફ ફેલાવાનો અમારો
વ
પ્રયાસ છે . ‘સાહિત્ય ુ ાસ’ ને પ્રથમ િરોળમાં લઇ જનાર
વ
અમારા તમામ સાથીસમત્રોનો હૃદયથી આભાર મા ંુ છં.

માફી ચા ું છં કે આ વખતનો અંક થોડો મોડો પ્રગટ

થયો છે , કાગડોળે રાિ જોનાર તમામ સાહિત્ય રસસક
સમત્રો અને ‘સાહિત્ય ુ ાસ’ અંકને વ ુ ઊંચાઇના સિખરો
વ
પર લઇ જનાર અમારા સાહિત્ય ુ ાસના નામી અનામી
વ
સમત્રોનો ું હૃદયથી કાયમી આભારી અને ઋણી રિીિ.
બીજા અંકને પણ આપ વધાવી લેિો તેવી આિા સાથે
આપની સમક્ષ મકુ તાં િર્ષની લાગણી અ ભ
ુ વી રહ્યો છં.
આભાર.
 અનક્રુ મણિકા
અ.નં કૃતિન ંુ નામ કતિ/લેખક પાન નંબર
1 ને ગઝલ વહેંતી હશે… ધરમસ િંહ પરમાર 1
2 જીવવા ું છે હવે... કમલેશ મકવાણા ‘કમલ’ 2
3 અરમાનોની હોળી(હોળી કાવ્ય)... કલ્પેશ શાહ 3
4 કસ્તરી ૃગ આપણે ૌ...(આર્ટીકલ) રાકેશ પર્ટેલ ‘અલગારી’ 4
5 દની ભીતર ઝળહળ થા... અસનકેત કાપડીયા ‘કસવરાજ’ 5
6 સધારા કરવા લાગ્યા છે ... સતષ ખિયા 6
7 શો ું છું... રમેશ પર્ટેલ (રામજીયાણી) 7
8 દીકરી મારી લાડકવાયી... દશરથ પુંચાલ 8
9 ક્ાું ફાવી છે ગઝલ... સવક્રમ પર્ટેલ 12
10 આવરણ... કકરણ સપ ષ શાહ 13
11 ૃત્યગાનમાું... માધવી આશરા 14
12 કોઇક મારું હત ું... ધવલ ખભમાણી ‘અંદાજ’ 15
13 ું ક્ારે ય આ ું ના બને?... ખબસપન ચૌહાણ 16
14 ક્ાું કરી શક્ા પોતાના?... નયના ોલુંકી 17
15 આરજૂ... ધમેશ ગાુંધી 18
16 તે..તારી મમ્મી વઢે નહીં???... અલ્પા વ ા ‘કાવ્યાલ્પ’ 19
17 ન ીબમાું નથી તો ું થ ું?... વષાા ોલુંકી 20
18 િબર નઇ કોણ હશે? ... ૃણાલ પરમાર 21
19 િબર પડતી નથી... સવવેકરદ્ર 22
20 બારક છે તને... સિયુંક પર્ટેલ 23
21 થઇ ગઇ કસવતા... પરમાર ધાસમિક 24
22 અરમાન... ઉમેશ તામ ે 25
23 કો’ક દી’ તો બે પા માું... સશીલા પર્ટેલ 26
24 તસ્વીર...(વાતાા) યામી દરજી 27
25 ાચવે છે ... ઇશ્ક પાલનપરી 33
26 શોધી શકે તો શોધજે... સવજય સ ણસવયા ‘ગરીબ’ 34
27 છું ક્ષર અને અક્ષર શો ું છું... જયેશ માર જોષી- ઝખ્મી 35
28 વાનોના કસવ ‘કલાપી’ િો. અસમતભાઇ ોલુંકી 36
29 સનરું જન ભગત...(શ્રધધાુંજલી કાવ્ય) કહતેશ સમસ્ત્રી ‘કદલ’ જરાતી 37
 ને ગઝલ વહેંતી હશે…(ગઝલ)
- ધરમસ િંહ પરમાર(રાધનપુર)

આંખોમ ાં સપ ાં ુ થૈ સનમ ટ ુકે, ને ગઝલ વહેતી હશે..

પછી હળવેક રહીને દિલમ ાં શ્વસે, ને ગઝલ વહેતી હશે..

તમે આપો ન ભ ર નદહિંતર વવખેર ઇ જશે એ...

પખ
ાં ડીએ લી ભ્રમર ાં ુ ન કરે , ને ગઝલ વહેતી હશે..
જ

અસબ બ, શહેનશ હનો વિય, નથી મ ર આવ સમ ાં

મ રી આ પ
ાં ડીમ ાં આપન ાં પગલ ાં પડે ને ગઝલ વહેતી હશે..

શબ્િ સ્મરણ, શબ્િ ’ધરમ’ ને શબ્િ નીર ક ર ાં ુ રૂપ,

શબ્િસાંગ સ્નેહ છલક ય ને ગઝલ વહેતી હશે..

- ધરમવસિંહ પરમ ર(ર ધનપરુ )

1
જીવવ ાં ુ છે હવે …(ગઝલ)
ક્વ્ક્ક્વ્કક્વ્કસવ
્

-કમલેશ મકવ ણ ‘કમલ’

લ ખ લી ાં ુ વ
ઘ ાં ુ છે હવે,
િેમ વવન જીવવ ાં ુ છે હવે.

દિલ ફરી મ રૂાં ભલેને ૂટશે,

એમ ાં ુ દિલ તોડવ ાં ુ છે હવે.

છે હવે બ કી ઉપ યો આખરી,
બ ણ તો એ ફેંકવ ાં ુ છે હવે.

આવશે વ ધ
ાં વગર તો ચ લશે,
ખોળળ ાં ુ આ છોડવ ાં ુ છે હવે.

ક્ય રનો એતો મરી ચ ૂક્યો હતો,

મ ન પણ તો ર ખવ ાં ુ છે હવે.

િિદ તો છે ૂબ મ ર દિલ મહીં,

એ ગઝલમ ાં થૂાં વ ાં ુ છે હવે.

આખરે ાંુ એ કુ મે છાં 'કમલ',

જય ાં િફન થઇ ઊંઘવ ાં ુ છે હવે.

-કમલેશ મકવ ણ ‘કમલ’

2
 અરમ નોની હોળી... (હોળી ક વ્ય)
-કલ્પેશ શ હ

ાંુ તો રહી ગઈ સ વ ભોળી,

વ લમે મને રાં ગમ ાં ઝબોળી,
આવી મ ર અરમ નોની હોળી

કે ડુ ન રાં ગોથી ભર ઈ ઝોળી,

ળચત ાંુ મ રાં ુ ગોતીિો કોઈ ખોળી,
વપય સાંગ ખેલી મ ર અરમ નોની હોળી,

રાં ગ ાં ુ છે રાં ગમ ાં ન ખેલ ાં ુ આંખ મીચોલી,

ુ રી ને ચોલી,
ભલેને ભીંજાય મ રી ચન
વપય સાંગ ખેલી મ ર અરમ નોની હોળી,

વ સાંતી વ યર મ ાં લ ગણીઓ ાં ુ ળી,

વ
ુ ી રાં ગોથી રાં ગ ઈ ક ય રુપ ળી,
મેઘધ ષ
વપય સાંગ ખેલી મ ર અરમ નોની હોળી,

થઈ ુ ર પ નખરની ર ત ક ટ
ાં ળી,
ુ મની અજવ ળી,
આવી ફ ગણી પન
વપય સાંગ ખેલી મ ર અરમ નોની હોળી,

-કલ્પેશ શ હ

3
 ુ ૃગ આપણે સૌ...
કસ્ રી
-ર કેશ પટેલ ‘અલગરી’

ૃ
ગ ુ ધ
ગ ાં ને પ મવ ભટકે છે .થ કી જાય છે .બેસી પડે છે .થ ક ઉત રવ એ ાં ુ મોં
ન ળભ ુ ી અન ય સે જાય છે ને પ મે છે કસ્ રીની
ધ ુ ુ ધ
ગ ાં નો િદરયો.જે મેળવવ મ ટે
ધમપછ ડ કય દ.મર ણીયો િય સ શોધવ મરળણયો િય સ કયો.મળ ાં ુ પોત ની
ભીતરમ થ
ાં ી.
આપણે ુ ે
િ ન િે વ લયો મ ાં શોધીએ
છીએ.પહ ડો... ાંુ ગરો..જ ાંગલો...નિીઓ...સ દ્રુ દકન રે ...દહમ લય મ ાં શોધીએ
છીએ.મરળણયો િય સ કરીએ છીએ.થ કી જઈએ છીએ.હ થ ક ાં ુ લ ગ ાં ુ નથી.
ક જલબેને કહ્ાં ુ કે ૃષ્ણય ન ન સર્જન પછી હવે મ ણસ પ સેથી મિિ લેવ ાં ુ
છોડી િી ાં ુ છે .આ પરમ સત્ય મો ાંુ સમજાય છે .જય રે તમ રાં ુ સાંપ ૂણદ સ મર્થયદ વપર યી
ુ ે સમવપિત બનજો. હજારો હ થ વ ળો તમને મિિ કરવ િોડી
જાય ત્ય રે તમે િ ન
આવશે. ાં ુ ક મ આપણે બે હ થ વ ળની મિિ ની ર હ જોઈએ છીએ?
તમ રી ળચિંત કરવ વ ળો તમ રી ભીતર તમ ર હૃિયમ ાં ળબર જમ ન છે .તેનો
તમે અંગીક ર કરો.તેને શ્રદ્ધ થી સમવપિત બનો પછી જુવો કસ્ રીની
ુ ુ ધ
ગ ાં નો િદરયો.િ ુ
પળે પળ આપણી સ થે છે .પણ ૃ ની જેમ આપણે ભટક્ય
ગ કરીએ છીએ
આમતેમ.આપણી ભીતર રહેલો પરમ ત્મ આપણી ર હ જુવે છે .હોંક રો પ ડી બોલ વે
છે .િોડ મ ાં એ ધ્વવન આપણે વવસરી જઈ એ છીએ.
િ ુ હૃિયમ ાં છે .તમ રો સ રથી અંિર જ ળબર જમ ન છે .વનિઃળચિંત બની અજુ દન
ની જેમ કમદ કરો. તમ રી જીવનની નૌક ન હલેસ એને આપી િો.એન મોજન હલેસે
ુ ની
એને જ હાંક રવ િો તમ રી જીવનનૌક ને. તમે બસ કસ્ રી ુ ધ
ગ ાં નો િદરયો વપય
કરો.જીવન ાં ુ મ રુ ાં ુ સાંગીત મ ણ્ય કરો.જીવન રસ પીધ કરો.િ ન
ુ ી લીલ મ ણી ધન્ય
બનો......

4
 ુ ની ભીતર ઝળહળ થ ...
િ
-અવનકેત ક પડીય ‘કવીર જ’

સત્ય બની ઉભરી આવ,

અફવ હો ાં ુ ખાંડન થ .

અંધક ર છવ યો છે જગ મ ,ાં
ુ ની ભીતર ઝળહળ થ .
િ

લો ની મહેક ધોવ ઈ પણ જશે,

ુ કસ્ રી
િ ુ જે ાં ુ અત્તર થ .

કોઈ કરી શકે ન ત રી બર બરી,

મહેદફલ મ ાં એ ાં ુ નતદન થ .

ઠેસ પ ૂવે જ અફસોસ થ ય,

ાં ુ એ ાં ુ િેમ ળ વતદન થ .

જુન વવચ રો ની બેદડયો તોડી,

ાં ુ ન ાં ુ જ કોઇ પદરવતદન થ .

સમ વી લે જે તમ મ ુ િઃખો ને,
ાં ુ એ ાં ુ લ ગણી ાં ુ બતદન થ .

ત ર આગમન પર કોઈ બે ાંુ ન રહે,

ાં ુ એ ાં ુ મ ન ભ ું ુ વાંિન થ .

શબ્િો ત ર સીધ દિલ મ ાં ઉતરે ,"કવીર જ"

ાં ુ એવો અિનો કોઈ સર્જક થ .
- અવનકેત ક પડીય ‘કવીર જ’

5
 ુ ર કરવ લ ગ્ય છે ...(ગઝલ)
ધ
-સતીષ સખીય

સ ચી સાંસ્ ૃવતને ખોટી મ નવ લ ગ્ય છે .

પોત ની જાતને મહ ન ગણવ લ ગ્ય છે .

ુ રી ગય છે એટલી હિે અ કુ ,તો જો ,

ધ
ધમદમ ાં પણ જાતે ુ ર કરવ લ ગ્ય છે .
ધ

ચ ર ચોપડી ાં ુ ભણી ગય ત્ય ાં તો જુઓ,

વેિ ને ઉપવનષિમ ાં ુ ક ઢવ લ ગ્ય છે .
લ

કેમ સમજાવવ એવ અ ધ્ુ ધોને, કહો જી ,

જે પોત ને જ જાણક ર જાણવ લ ગ્ય છે .

વેપલો મ ડ
ાં યો છે વ ડ નોખ કરી સ ુએ,
પાંથન ન મે ધમદમ ાં ફ ડ પ ડવ લ ગ્ય છે .

પ ૂજાય છે િપાંચ કરીને નીત નવ નવ પછી,

પ રક પૈસે કેવ ાં મોજ મ ણવ લ ગ્ય છે .

અફસોસ છે બસ એટલો જ "સતીષ" કે

હ થે હ થે સૌ અહીં સાંત બનવ લ ગ્ય છે .
-સતીષ સખીય

6
 શો ાં ુ છાં...(ક વ્ય)
-રમેશ પટેલ ‘ર મજીય ણી’

સમર ગ
ાં ણ રૂપી આ જીવનમ .ાં ...
ગીત કહી સાંભળ વે તેવો દફલ ૂફ ૃષ્ણ શો ુ છાં.

ભવસ ગરન વમળોમ ાં અટવ તી જીવન-નૈય ને,

જે પ ર લગ વે તે ત રણહ ર શો ુ છાં.

ુ વનય ન ળચત્ક રોથી િબ યેલ

રુિયન ધબક ર શો ુ છાં.

વનષ્ફળત જીલી-જીલી વશવથલ થયેલ ગ ત્રોમ ,ાં

નવ નેંજા, નવ ઉત્સ હ શો ાં ુ છાં.

સ્વ થી બનેલ આ વવશ્વમ ,ાં પરમ થદ શો ાં ુ છાં.

યૌગોથી ુ જીતી રહેલ ધર પર સૌહ િદ શો ુ છાં.
દ્ધ

નર સાંહ ર કરન ર ઓ મહીં "નરવસિંહનો" અવત ર શો ુ છાં.

મળ ાં ુ નદહ આ સઘળાં મળશે નહીં કિ ચ,
મ ટેજ....
શ્વ સ લેતી આ ુ વનય મ ,ાં
છે લ્લ શ્વ સ શો ુ છાં.

-રમેશ પટેલ ‘ર મજીય ણી’

7
 િીકરી મ રી લ ડકવ યી...( સત્ય ઘટન પર આધ દરત)
-િશરથ પાંચ લ

સોરઠ ધર ાં ુ એક ન નક ાંુ ગ મપોત ની ન નકડી વ ડીમ ાં તનતોડ મહેનત કરી .

ન ની ખેતીમ ાં .એક િાં પતી પોત ન એક મ ત્ર િીકર ચાં ુ સ થે સાંતોષથી દિવસો ુ રે
જા
.પરુ તી આવક ન મળત ાં આ િાં પતી અન્ય વ ડીમ ાં પણ મજુરી કરવ જ આમે
ાં ુ ય
આજીવન મજુરી લમણે લખ યેલી એટલે જીવ બ ળય વગર પેટનો ખ ડો પ ૂરવ સખત
પદરશ્રમનો પય દય શોધ્ય વગર પોત ાં ુ આય ાં ુ ઘસ્યે જત એ પદરવ ર પર એક દિવસ
આભ ાં ુ
ૂટી પડ્શીલ ાં ે પરણ વવ ન ાં ન નકડ ચાં ુ ને
કન્ય સ થે રાં ગેચગ ુ ભણ વી
બ ુ!
!સ રસબેલડી ખાંદડત થઈ !જોયેલ ાં સમણ ાં ભ ગ
ાં ીને ુ ો થઈ ગય ાં
મ

ચાં ુ ન મ થેથી બ પની છત્રછ ય ટ

ાં વ ઈ ગઈ! આખ ગ મમ ાં હ હ ક ર મચી
ગયો.

હજુ પોત ન ાં વીત વી છે , એવી ચાં ુ ની વવધવ

જીવનની ત્રીસી મ ડ મ ને એન ાં
ાં બીજુ ાં ઘર કરવ િ ણો િ બી જોયો, પણ એણે પોત ન ાં વપયરીય ન
વપયરીય એ ાં ે રોક ાંુ
સાંભળ વી િી ાં ુ : "મ રે એક ભવમ ાં બે ભવ નથી કરવ ાંુ ર તિ .'ડો મજુરી કરીને ચાં ુ ન
ાં ે સ ક ર કરવ મથીશહવે મે .તમ ર ઉપર બોજ નહીં બ ાં ુ .'રબ ની કરી
બ પન સપન ન
ફરી વખત આ વ ત ન કરત .ાં "

તનતોડ મહેનત કરત ાં ચાં ુ ની મ નો િે હ ુ બદળ થતો ચ લ્યો.

ચાં ુ ની પડોશમ ાં એનો સમવયસ્ક િોસ્ત રુ ે શ રહેતો હતો. બાંને એક જ ધોરણમ ાં ગ મઠી
શ ળ મ ાં ભણત . ચાં ુ ની મ વ ડીએ ગઈ હોય ને સ જે
ાં ઘરે આવત ાં મો ાંુ થ ય તો ચાં ુ રુ ે શન
ઘરે જમી લેતો. રુ ે શની મ ત પણ ચાં ુ ને રુ ે શમ ાં વેરોઆંતરો ર ખ્ય વગર નબ પ ચાં ુ પર
વહ લ વરસ વતી.

ગ મની શ ળ મ ાં સ ત ધોરણ પ સ કરી રુ ે શ તેન મોસ ળ અમરે લી ભણવ ગયો ને

ચાં ુ સતત ઘસ યે જત મ ન ુ બદળ િે હ પર ાં ુ ભ રણ ઘટ ડવ મ ની સ થે મજુરીએ જવ
લ ગ્યો.

8
 રુ ે શ સ થે ભણવ ાં ુ છૂટ્,ાં ુ પણ ભ ઇબાંધી અકબાંધ રહી. વેકેશનમ ાં રુ ે શ ગ મ આવે
એટલે બાંને ભ ઈબાંધો ર તદિવસ સ થે જ હોય!

ચાં ુ ની મ ત હવે ખેતી ાં ુ ક મ બ ુ કરી શકતી નહોતી. કુ લકડ શરીરનો બ ુ ભરોસો

નહીં, પોત ની હય તીમ ાં િીકર ને પરણ વવ ન કોડ પ ૂર કરવ ચાં ુ ન ાં લગ્ન અઢ ર વષે કરી
ન ખ્ય .ાં ચાં ુ ની વ ુ રવસલ ળુ ણયલ ને સાંસ્ક રી હતી. બે વરસમ ાં તો ચાં ુ ની મ ાં ુ િ િી
બનવ ાં ુ સ્વપ્ન પણ સ ક ર થ .ાં ુ ચાં ુ િીકરીનો બ પ થયો, પણ પૌત્રીને રમ ડવ ન ઓરત
અ ૂર રહ્ય ને ચાં ુ ની મ મોટ ગ મતરે ચ લી નીકળી.

ચાં ુ મ થે તો જાણે આભ ૂટી પડ્!ાં ુ બ ળપણન ભેરુ રુ ે શે ચાં ુ ને ુ

બ ાંુફ આપી.
ચાં ુ ને હવે મ ની સતત ખોટ સ લતી હતી. રવસલ ચાં ુ ાં ુ મન ર જી ર ખવ ુ િયત્ન કરે ,
બ
પણ ચાં ુ હમેશ ાં ખોવ યો ખોવ યો રહે. ન ની વ ડી તો વપત ને મ
ુ વ્ય બ િ વેચી િે વી પડેલી.
ચાં ુ મનથી ભ ગ
ાં ી પડયો હતો. રુ ે શ ચાં ુ ની મનોિશ પ મી ગયો ને એ શહેરમ ાં નસીબ
અજમ વવ પોત ની સ થે લઈ ગયો. એક ઈલેક્ટ્રીકની ુ ક નમ ાં નોકરીની વ્યવસ્થ અને ભ ડે
મક ન ર ખવ મ ાં રુ ે શે મિિ કરી. રુ ે શ પત્ની રવસલ અને ન નકડી િીકરી નેહ ને શહેરમ ાં
લઈ આવ્યો. રુ ે શ અને રવસલ શહેરન વ ત વરણમ ાં ધીમે ધીમે ગોઠવ ઈ રહ્ય ાં હત .ાં
રુ ે શની બધ િક રની ાંુફથી ચાં ુ નો આત્મવવશ્વ સ વધતો રહ્યો.

ુ િરતની અકળ કર મતને કોઈ પ મી શક્ુાં નથી! ધીમે ધીમે બેઠ થત ચાં ુ ને
અચ નક હ થમ થ ુ પડી જતી. બર બર પકડેલી વસ્ ને
ાં ી વસ્ ઓ ુ હ થમ થ
ાં ી સરકી જતી જોઈ
એક દિવસ તે સરક રી િવ ખ ને ગયો. ડોક્ટ્ટરે તેને કહ્ાં ુ કે, 'ક લે ફરીથી આવજો. બર બર
વનિ ન કર ાં ુ પડશે.'

ચાં ુ ને બીજા દિવસની સવ ર પડત ાં વરસ જેટલો સમય લ ગ્યો. ડોક્ટ્ટર એક દિવસમ ાં
વનિ ન ન કરી શક્ય , તો કોઈ મોટી બીમ રી જરૂર હશે એ ળચિંત એ ચાં ુ ાં ુ ચેન હણી લી !ાં ુ

બીજા દિવસે સવ રે ચાં ુ સીધો િવ ખ ને પહોંચ્યો. થોડ ક

ાં વનિ ન કય દ પછી ડોક્ટ્ટરે રોગની
જાણ કરત ાં ચાં ુ ન હોશ ઊડી ગય !

રક્ટ્તવપત્ત! એની ભય નકત નો ખ્ય લ આવત ાં ભલભલ ન છમ વછૂટી જાય એવ

મહ રોગનો પોતે ભોગ બન્યો છે , એ વ સ્તવવકત એ ચાં ુ ન ાં તમ મ સમણ ાં રોળી ન ખ્ય .ાં

9
 પોત ન રોગનો ચેપ લ ડકી િીકરી નેહ અને પત્ની રવસલ ને પણ લ ગશે તો? એની
નજર સમક્ષ પોત ન ાં આંગળી વગરન ૂ હ થ અને બેસી ગયેલ ન ક વ ળો ચાં ુ તરવરી
ાં ઠ
રહ્યો.

ચાં ુ એ દિવસે બપોરે જમી ન શક્યો. નોકરીએથી પણ ર ત્રે મોડો આવ્યો અને 'તબીયત
ુ જવ નો ડોળ કરતો પથ રીમ ાં પડયો.
સ રી નથી' કહીને ઈ

રવસલ ઊંઘી ગય ની ખ ત્રી કરી લીધ પછી ચાં ુ ધીમે પગલે પણ અડગ વનધ દર સ થે
ાં ી ઊભો થયો ને પોત ન જીગરજાન ભેરુ રુ ે શ અને પત્ની રવસલ ને સાંબોધીને એક
પથ રીમ થ
પત્ર લખી ચાં ુ અમ સની ર તન અંધક રમ ાં ઓગળી ગયો!

સવ રે રવસલ ને પથ રીમ ાં ચાં ુ ને બિલે ચાં ુ નો પત્ર મળયો. પત્ર વ ચ

ાં ત ાં જ તે બેહોશ
થઈ ગઈ. પડોશીઓએ રુ ે શને બોલ વ્યો. રુ ે શે પત્ર વ ચ્ાં યો : 'વ્હ લ ભેરુ રુ ે શ અને વિય
રવસલ -નેહ ,

ાંુ તમ રો સૌનો ુ ેગ ર છાં. મને એવો મહ રોગ થયો છે , જેની કલ્પન મ ત્રથી જ ધ્રજા
ન ુ રી છટી
જાય એવ રક્ટ્તવપત્ત રોગે મને ભરડો લીધો છે અને એ રોગ રવસલ અને લ ડકી નેહ ને ભરખી
ુ ૂ ર જવ નો વનણદય લીધો છે , મને શોધવ નો વ્યથદ િયત્ન ન
ન જાય તે મ ટે મેં તમ ર થી બ
કરશો.

ભેરુ રુ ે શ અને વહ લી રવસલ , તમને બાંનેને એક ભલ મણ કરૂાં છાં કે, નેહ ાં ુ ભવવષ્ય
ઉજ્જવળ બન વવ તમે બાંને લગ્ન કરી લેજો. મ રી આ વવનાંતી મ ન્ય ર ખીને મ ર પર છે લ્લો
ઉપક ર કરશો. મ રી લ ડકી િીકરી નેહ ને તમ ર હવ લે ૂકી જાઉં છાં. રવસલ પણ મ રી વ ત
પ છી નહીં ઠેલે એવો મને પ ૂરો વવશ્વ સ છે .'

ાં ુ ઈ, હૈિર બ િ, બેંગ્લોર, કોલકત્ત , ન ગપરુ વગેરે જગ્ય એ અઢ ર ગોળ ન ાં પ ણી

બ
પીને ફરતો ફરતો ચાં ુ આજે વીસ વષે વડોિર પહોંચ્યો છે . એન મ થ પર જટ છે , લ બ
ાં ી
સફેિ િ ઢીમ ાં િબ એલ ાં ુ ન ક અને અડધ ખવ ઈ ગયેલ હ થન પાંજાએ ચાં ુ ની ઓળખ ણ
બિલી ન ખી હતી.

એક દિવસ ચાં ુ ને સમ ચ ર મળય કે, લ ડકી િીકરી નેહ ન ાં લગ્ન છે અને જાન
અમેદરક થી આવવ ની છે . ચાં ુ ને થ ાં ુ કે, પ નેતરમ ાં નેહ કેવી લ ગતી હશે?!!

10
 એણે અમરે લી જવ વવચ ું.ુ

અમરે લીમ ાં લગ્નની વ ડી શોધત ાં વ ર ન લ ગી. ચાં ુ ન વેશ પરથી એને ઓળખવ ાં ુ
અશક્ય હ .ાં ુ વ ડીન એક ૂણે મ થે ધ બળો ઓઢીને ઊભેલ ચાં ુ ાં ુ હૈ ,ાં ુ ચોરીન ફેર ફરતી
ુ ન નેહ ને વનહ ળત ાં આનાંિન દહલોળે ચડ ,ાં ુ ત્ય ાં જ પ છળથી સીક્ુરીટીવ ળ એ ચાં ુ ની
વ
પીઠ પર 'ળભખ રીઓને લ જ જ નથી, બહ ર નીકળ ...' કહેત ાં લ કડી ફટક રી. એ આનાંિન
દહલોળ મ ાં ગરક વ થયેલ ાં ુ ચાંિન ાં ુ હૈ ાં ુ લ કડીન ઘ ને વેઠી ન શક્ુ.ાં ચાં ુ ાં ુ શરીર જમીન પર
પડ્.ાં ુ

ઉહ પોહ થત ાં મ મલો થ ળે પ ડવ આવેલ િ ઢીધ રી, ખવ ઈ ગયેલ આંગળ ાં

વગરન ૂ હ થવ ળ ભેરુ ચાં ુ ને કન્ય િ ન આપન ર રુ ે શે ઓળખી લીધો. પણ અમેદરક થી
ાં ઠ
પરણવ આવેલ વરર જાને 'નેહ રક્ટ્તવપત્ત રોગી ચાં ુ ની િીકરી છે ' - એવી જાણ થવ ની બીકે,
ળભખ રીન વેશમ ાં રહેલ ભેરુને ૧૦૮ બોલ વી હોસ્સ્પટલમ ાં પહોંચ ડવ ની ૂચન આપી અને
રુ ે શે પોત ન જીગરજાન ભેરુની લ ડકી િીકરી નેહ ને સ સરે વવિ ય કરી.

જાન વવિ ય થય પછી રુ ે શ સીધો હોસ્સ્પટલ પહોંચ્યો ત્ય રે ચાં ુ એ િે હ છોડી િીધો હતો.

બ ળપણન ભેરુને અવલમાંળઝલે પહોંચ ડવ ાં ુ કતદવ્ય બજાવન ર રુ ે શે ભેરુન

અવસ નન સમ ચ રને હૈય ન એક ૂણે ધરબી િીધ છે .

11
 ક્ય ાં ફ વી છે ગઝલ...
-વવક્રમ પટેલ (શ્ય ુ )
લ

કલમ અને ક ગળ વચ્ચે આમ અચ નક આવી છે ગઝલ,

મખમલી ઉન્મ િોન લીસ ફલક પર મેં લપસ વી છે ગઝલ.

ચકોરીની ધીખતી પ્ય સથી વધ રે મેં તરસ વી છે ગઝલ,

તો દકન રે પહોંચવ િીવ િ ડ
ાં ી ઉપર મેં િગટ વી છે ગઝલ.

ઓછ પડે જય ાં બ રે મેઘ ખ ગ
ાં એવી મેં વરસ વી છે ગઝલ,
ાં ની પેઠે મેં જગમગ વી છે ગઝલ.
તો અંધ ર ને પાંપ ળવ ચ િ

ાં ુ ીન ઘે ૂર પ્ય લ મ ાં મેં છલક વી છે ગઝલ,

કવ ક બ
તો અધરની બે પ ખ
ાં ડીઓ વચ્ચે મેં મલક વી છે ગઝલ

~ વવક્રમ પટેલ (શ્ય ુ )

લ

12
 આવરણ...( ક વ્ય)
ુ શ હ ‘ક જલ’
-દકરણ વપ ષ

ભીંત પરથી ઉખડત પોપડ

કે ાંુ ગળીન ૂલત પડો.
ુ રુ સભ મ ાં દ્રોપિીન ખેંચ ત ને પ ૂર ત ચીર..
સ મ્યત આમતો કશી જ નહીં.
તો પણ કેટલી બધી..
મ ર અસ્સ્તત્વન લીર જેવ ..
એક પછી એક ઉઘડત આવરણો
જન્મથી આજ ુ ી સમય ત
ધ ાં રે ..
ચડ વ્ય અનેક ુ વટ ..
ખ
સ્વત્વ ૂલી..
ુ વટ ..ચહેર ..
આજ ખોલય એ પડ... ખ
એક પછી એક...
અને સ મે આવ્ ાં ુ અન ૃત સત્ય..
સહનશીલત ની પર ક ષ્ઠ
ઘેરી વળય ઉત રે લ આવરણન ઓછ ય ..
જકડી.. ભીસી...ને શ્વ સો રાં ુધ ય
ભીતરી પીડ ઓ...
બહ ર આવવ મથી..
આંખોમ ાં ભેજ વધ્યો..
ત્ય ાં ખય દ પ છ આ પોપડ કે આવરણ
ઘેરી વળય ાં ચોપ સ ન ગચ ૂડ જેમ..
ઓહહ...
અસ્સ્તત્વ જ વછન્નળભન્ન..
અને..
ફેલ ઈ ગ ાં ુ આસપ સ..

ુ શ હ "ક જલ"
-દકરણ વપ ષ

13
 ૃત્યગ નમ .ાં ..( ક વ્ય)
- મ ધવી આશર

લઈ ત ર મ ાં શ્વ સ જીવી રહ્યો ાંુ, આ અવની પર એકલો,

ક્ય ાં ુ ી ભટકવ ,ાં ુ આ જૂન થયેલ વસ્ત્રોમ .ાં
ધ

છે આજાણ્ ાં ુ સત્ય ુ થી, છત ાં ચ લવ

જ ાં ુ અહી રણમ ,ાં
આવ્ય છીએ ગત જનમ ન , કર્જ ઉત રવ શરીરમ .ાં

મન ભમે છે સાંબધ
ાં ો ન સ ત ચક્રવ્ ૂમ ,ાં
થઈ જઈશ ાં ુ અનાંત મ ,ાં એક ક ર વનજ ‘સ્વ’ ને છોડી

તને નથી જાણ આ જગ ાં ુ એક સત્ય છે ત્ૃ ,ુ

છત ય રચ્યો રહ્યો ,ાં ુ અમર થવ ન સ્વપ્નમ .ાં

ચ લ લઈ જઉ વનજાનાંિમ ાં સ્ુ ક્ટ્ત પ મવ ,

જય ાં સિ રહે છે મન, વશવ ન અવવરત ૃત્યગ નમ .ાં

- મ ધવી આશર

14
 કોઈક મ રુ હ .ાં ુ ..(ગઝલ)
-ધવલ ળભમ ણી ‘અંિ જ’

મને લ ગ્ ુ કે ત્ય ાં કોઈક મ રુ હ ાં ુ

ગયો ાંુ નજીક તો અંધ રુ હ ાં ુ

િેમની ુ ક નોમ ાં આજે ુ ભીડ હતી

બ
ખબર છે સૌને ત્ય ાં િિો ાં ુ હટ ાં ુ હ ુ

એમ જ બિન મ ન કરો તમ રી િોસ્તીને

ુ ન મ થયેલી વ તો ાં ુ ત્ય ાં ફટ
મ ાં ુ હ ુ

બેક ર લ ગે મને અત્ય ર ાં ુ આ જીવન

બ ળપણ ાં ુ પ ગલપન કેટલ ાં ુ રૂપ ળાં હ ુ

તમ રી િ િથી ધર ય ગયો 'અંિ જ'

આજ મ રે ગઝલ સ થે એકટ ાં ુ હ ુ

-ધવલ ળભમ ણી ‘અંિ જ’

15
 ુ ક્ય રે ય એ ાં ુ ન બને...( ક વ્ય)
-ળબપીન ચૌહ ણ ‘બીપ્સ’

ુ ક્ય રે ય એ ાં ુ ન બને કે
ાંુ ત રી છ તી પર મ ાં ુ ર ાં ુ અને
ાં ુ મ ર વ ળ મ ાં હ થ ફેરવે
ાં ુ ન કરે અને
પછી હળવે થી કપ ળ મ ાં ચબ
હ થ ની આંગળીઓ ને આંગળીઓ મ પરોવે

ચ લત ચ લત ક્ય રે ય મ રો હ થ પકડી
મ ર ખભ પર ત રાં ુ મ ાં ુ ક વી
ુ વે
એ ક્ષણો ને મ રી જેમ જ અ ભ
ક્ય ક
ાં િદરય દકન રે બેસી મ રી સ થે
ૂ ત
બ રુ જ ને મ રી સ થે જ વનહ ળે
અને ભીની રે ત મ ાં ત રાં ુ અને મ રાં ુ ન મ લખે
ુ ક્ય રે ય એ ાં ુ ન બને

ક્ય રે ક મને આળલિંગન મ ાં લઈ

મ રી આંખ મ ાં આવત આં ુ ને
ત ર હોઠ ન સ્પશદ થી લ ૂછે
મ ર ગ લ ને સ હેલ વી
આંખ મ ાં આંખ પરોવી ને
િેમ થી મ ર દિલ ન હ લ પ ૂછે
ુ ક્ય રે ય એ ાં ુ ન બને

થોડ જીવન મ ાં ઘણી ઈચ્છ ઓ અ ૂરી છે

કરવી તો બધી ત રી સ થે જ પરુ ી છે
બસ, મ ાં ુ છાં એ જ સ થ
જય ાં લ ગણી શબ્િો મ ાં નહીં
સ્પશદ થી જ સમજાય છે
-ળબપીન ચૌહ ણ ‘બીપ્સ’

16
 કય ાં કરી શક્ય પોત ન ...( ક વ્ય)
-નયન સોલાંકી ‘નીશ ’

કય ાં કરી શક્ય પોત ન મને પર સ્ત,

ઉઠ વી જેહમત જાતે મને સમસ્ત.

ભલે થયો એકલ ૂયદ જેવો અવની મહીં અસ્ત,

સવ ર પડે પ છો આવી ઊગ્યો જબરજસ્ત.

ઘણ ાં સ્વ થી ુ ળચિંતકો નજરે ચડય ત્રસ્ત,

ભ
વેય દ આગ સમ ાં શબ્િો,તોય ન થયો પર સ્ત.

લ લ ૂમ થય ાં બધ ુ ઉિય કેર ત પથી,

જ
ફય દ પ છ એ લોકો થ કી,થઈ ગય બધ ાં ધ્વસ્ત.

ઢાં ઢોળી જોઈ જાતને ુ િશ જોઈ ગ્રસ્ત,

જ
હાંફ વી ુ
ક્ય ુ ,ચમત્ક ર થયો કેવો મસ્ત.
શત્રઓ
- નયન સોલાંકી ‘નીશ ’

17
 આરજૂ...( લ કુ થ )
-ધમેશ ગ ધ
ાં ી

“ ૂની... વનિદ યી...” તમ રો અંતર ત્મ આજે ફરી એકવ ર તમને હચમચ વી
ગયો મલ્હ ર.
િીવ લ પર લટકતી તમ રી આરજૂની એ બેજાન તસ્વીર પરથી તમે નજર
હટ વી. વીસ વષદ પહેલ ન
ાં ો ૂતક ળ તમ ર મસ્સ્તષ્કમ ાં ૂત વળની જેમ સળવળી
ઊઠયો. તમ ર હ થ ધ્ર ૂજી ઊઠય . આ એ જ હ થ છે જેણે તમ રી આરજૂ ાં ુ કતલ કરી
ન ખ્ ાં ુ હ .ાં ુ તમે વનણદય તો ભ રે હૃિયે લીધો હતો, પરાં ુ સ વ જ ઠાં ડ કલેજે એનો
અમલ પણ કરી ન ખ્યો! એ ક્ષણે તમ ર હ થોમ ાં આટલ ાં ુ કાં પન નહો ાં ુ આવ્ ાં ુ જેટલ ાં ુ
આજે છે , મલ્હ ર.
પછી વખત જત તમે મન મન વત રહ્ય , કહો કે આરજૂ વગર જીવત શીખી
ાં ુ ે બને છે કે – ન ચ હેલ ાં ુ જન્મી જાય, અને ન
ગય ... મજ ૂરીમ ાં ઘણી વખત એ ય
ધ રે લ ાં ુ રૂાંધ ય જાય! જો કે મલ્હ ર એ દિવસે તમે એ ાં ુ ગળાં ન પૂાં ી િી ાં ુ હોત, તો તમ રાં ુ
નવજાત બ ળક - તમ રો અંશ - વવક સ જ ન પ મી શક્યો હોત. ત્ય રે તમે મજ ૂર
હત , લ ચ ર હત , મલ્હ ર. તો આજે વીસ વષદ પછી હવે એનો વસવસો કેમ..?
“ડેડ...” િીકર એ તમ ર અંધ રીય રૂમનો િરવ જો ખોલત કહ્ાં ુ મલ્હ ર. એ
સ થે જ તમ ર વવચ રોમ ાં ખલેલ પડી; તમે ૂતક ળમ થ
ાં ી વતદમ નમ ાં ફાં ગોળ ય .
“નેશનલ લેવલ વસિંળગિંગ કોમ્પીટીશનન ાં ઓદડશનન ઓનલ ઇન ફોમદ ભરવ નો
આજે લ સ્ટ ડે છે ...” આંખમ ાં ભીન શ સ થે ુ ન િીકર અંશે તમ ર ધ્ર ૂજત હ થ
વ
પોત ન હ થમ ાં લીધ , ને િબ ણપ ૂવદક કહ્,ાં ુ “લો આ પ સવડદ , તમ ર જ હ થે ફોમદ
‘સબવમટ’ કરો ડેડ...”
ફરી એકવ ર તમે િીવ લ પર લટકતી તમ રી તસવીર પર ઊડતી નજર ફેંકી -
જેમ ાં એ ય િગ ર ક્ષણ કેિ હતી જય રે કોલેજમ ાં ‘આઉટસ્ટેનન્ડિંગ સ્ટેજ-પરફોમદન્સ’ મ ટે
તમને રોફીથી પરુ સ્ ૃત કરવ મ ાં આવ્ય હત , મલ્હ ર.
“ડેડ, ‘િોફેશનલ વસિંગર’ બનવ ની તમ રી આરજૂને ફરીથી જીવવત કરવ નો આ
એક મોકો છે ...”
તમને અહેસ સ થયો કે વીસ વષદથી િફન વ યેલી તમ રી આરજૂએ િીકર
અંશને પ ૂણદરૂપે વવકવસત કરી િીધો છે !
...ને તમ ર હ થ ાં ુ કાં પન સાંગીતમય લ ગણી અ ભ
ુ વી રહ્,ાં ુ મલ્હ ર!

18
તે.. ત રી મમ્મી વઢે નહીં???...( ક વ્ય)
-અલ્પ વસ ‘ક વ્ય લ્પ’

ાં ુ રોજ ગલોદટય ખ ય
મસમોટ આભમ .ાં ..
પ ૂવદથી ... પવિમ.
તે.. ત રી મમ્મી વઢે નહીં???
ને, જો..
ાંુ ખ ઉં ગલોદટય
ન ન શ પલાંગમ .ાં ..
તો ......???

જળ જો ,ાં ુ ને મ યો ુ કો
બ
મસમોટ સ ગરમ .ાં ..
રોજ... સ જે
ાં .
તે.. ત રી મમ્મી વઢે નહીં???
ને, જો...
ાંુ કરાં ુ છબછબીય
ન ન શ ખ બોળચય મ ,ાં
તો..... ???

ાં ુ કેટલો સ્ુ સો કરે ?

ર તો- પીળો થ ય
બધ ડરે ત ર થી.
તે... ત રી મમ્મી વઢે નહીં???
ને, જો...
ાંુ કરાં ુ જીિ!
સ્ુ સો કરાં ુ ને ર ાંુ !
તો ....???
- અલ્પ વસ ‘ક વ્ય લ્પ’

19
 નસીબમ ાં નથી તો ાં ુ થ .ાં ુ ..( ક વ્ય)
- વષ દ સોલાંકી ‘વી ’ુ

નસીબમ ાં નથી તો ાં ુ થ ,ાં ુ

હૃિયમ ાં તો તમે હાંમેશ ાં અકબાંધ રહેશો...

નજરોની સ મે નથી તો ાં ુ થ ,ાં ુ

ાં મ ાં તમે હાંમેશ ાં અકબાંધ રહેશો...
બાંધ આંખન શમણ ઓ

હ થની લકીરમ ાં નથી તો ાં ુ થ ,ાં ુ

શ્વ સોન સ્પશૅમ ાં તમે હાંમેશ ાં અકબાંધ રહેશો...

આપણે સ થે નથી તો ાં ુ થ ,ાં ુ

ક્ય રે ક સ થે ચ લ્ય હત ,

એ અહેસ સમ ાં હાંમેશ ાં અકબાંધ રહેશો...

- વષ દ સોલાંકી ‘વી ’ુ

20
 ખબર નઇ કોણ હશે !...( ક વ્ય)
- ૃણ લ પરમ ર ‘ખ્વ બ’

ુ વ થ ય છે ને
કોઈ અજાણી વ ય નો અ ભ
લ ગણી કોક ની સ્પશી જાય છે
ખબર નઈ કોણ હશે ! ,

મળે તો ઘણ ય છે રોજ
ુ વ કોક ડી થ ય છે
એ સ્પશદ નો અ ભ
ખબર નઈ કોણ હશે !

થ ય જો વમલન નયન થકી વશય ળ ની

ઝ કળ જખ્મી થ ય છે
ખબર નઈ કોણ હશે !

આજ ુ ી કોઈ નથી લ ગી ‘ખ્વ બ’

ધ ને પણ
આજ હવ પ ગલ બન વી જાય છે
ખબર નઈ કોણ હશે !

- ૃણ લ પરમ ર ‘ખ્વ બ’

21
 ખબર પડતી નથી...( ક વ્ય)
-વવવેક રુદ્ર

માંળઝલ ઘણી સફર કરી છે મેં,

પણ ત ર ુ ી પહોંચીશ ુ
ધ
એ હજી મળી નથી,.

જીવન તો એમજ જીવત જીવ ય ગ ,ાં ુ

પણ ત ર વગર એ કેમ
જીવ ય ગ ાં ુ ખબર પડતી નથી,.

શ્વ સ રોકવ ન ઘણ િયત્નો કય દ છે મેં,

પણ છે લ્લી ઘડીએ કેમ
ચ લ ુ થઈ ગય એ
જાણી શકતો નથી,.

વવચ ર તો મેં ય કયો હતો

ત્ૃ ુ વવશે નો,
કબર મ થ
ાં ી કેમ કરી
ઉભો થઈ ગયો "વવવેક"
હજી ખબર પડતી નથી,.
- વવવેક રુદ્ર

22
 ુ રક છે તને...( ક વ્ય)
બ
-વિયાંક પટેલ ‘પી ’ુ

વશય ળ ન પહેલ િહરનો...

એ ૂરજન તડક ની રોનક...
ચોમ સે ટપટપતી ઝરમર ઝરમર...
ર તોનો એ વૈભવ...
ને તપત ઊન ળે ...
પરબડીન ુ ો કરૂ ત ર ન મે...
ખ
ુ રક છે તને...
બ
બધી ુ ીઓ પગમ પહેરીને...
શ
ઝઝ
ાં ર ફરે ત રે આંગણે...
ને ઉલ્લ સથી તરબતર...
આભ આ ુ વરસે ત ર ગ મે...

ુ રક છે તને આ જન્મદિવસ...
બ
માંદિરનો પહેલો ધાંટન િનો...
એ અવ જ જે ૂાં ત ર ક ને...
ચચદન ચમકત ત ર ઓની...
રોનક ખીલે ત ર ચહેરે...
ને મસ્સ્જિમ મ ુ ટેકવીને...
કરૂ ુ વ ઓ ત ર ન મે...
ુ રક છે તને..
બ
લ જેમ ખીલે...
જીવનમ સિૈ વ હસતી ખીલતી રહેજે...
ને ગમ આવે તો િે ુ મને...
મ રી ુ ીઓ આપ ુ તને...
શ
ુ રક છે તને આ જન્મદિવસ...
બ
- વિયાંક પટેલ ‘પી ’ુ

23
 થઇ ગઇ કવવત ..( ક વ્ય)
-પરમ ર ધ વમિક ‘ધમદિ’

બરોબ્બર અગ શીની વતર ડવ ળી પ ળી પરથી

શબ્િો એ આપધ ત કયો , ને
ાં ુ ખબર ?
ઈશ્વરને મન થ ાં ુ તેઓને હજુ આ સાંસ ર મ ાં ર ખવ ાં ુ
કે ! થઈ આવ્ય ક ગળ સ્વરૂપે , ને પથર ઈ ગ્ય ાં ..
બ થ ફેલ વીને,

સર્ સર્ કરત ાં શબ્િો પડય ાં

ક ગળીય ાં પર !!
' જીવ બચ્યો મહ ૂલો '
ાંુ જોઈ ગ્યો , ઉપ ડી લ વ્યો ઘરે ,
શબ્િોને થો ાંુ છોલ ાં ુ હ ાં ુ , બેચન
ે ી હતી તેમન ાં ુ ે
ખ

મેં છાંટક વ કયો લ ગણીન ગાંગ જળનો ,

શક્ટ્તી રૂપી શ હીન 'ય બ ટલ ાં ચડ વ્ય ાં , પછી
શબ્િો એ આર મ કીધો મ રે ઘેર , ર ત લગી !
સવ ર પડત ાં જ નીકળી
પડય ાં િથમ ૂયદદકરણની શોધમ ાં ..
તેમન ાં કોમળ અંગે ૂયદિેવે આશીષ વરસ વ્ય ાં

ને , લ્યો થઈ ગઇ કવવત !

-પરમ ર ધ વમિક ‘ધમદિ’

24
 અરમ ન..( ગઝલ)
-ઉમેશ ત મસે ‘ધબક ર’

અરમ ન ભીતરમ ાં વસી ગય ,

શમણ ય
ાં પ પ
ાં ણમ ઠરી ગય .

પીપળને ભીંતે ઊગવ હવે,

અરમ ન અંતરથી વધી ગય .

ફદરય િ ચકલીએ કરી મને,

શે ઝ ડ દ્વ રોમ ાં ફરી ગય ?

ક્ય ાં ઈશ મ નવમ દિસે અહીં,

બસ પત્થરો ઈશ્વર બની ગય .

ાં ું ુ ન એ પળો મહીં,
કઇ પ ગ
અવસર વમલનન સૌ સરી ગય .

- ઉમેશ ત મસે ‘ધબક ર’

25
 કોક'દિ તો બેસ પ સમ .ાં ..( ક વ્ય)
- વુ શલ પટેલ ‘ શ
ુ ી’

"કોક'દિ તો બેસ પ સમ ,ાં નદહ મ ાં ુ પછી

કોઇ િોલત ભેટમ .ાં ..

કોક'દિ તો બોલ બે વેણ િેમન ,

લખી િઇશ મ રી વ ણી ત ર શ્વ સમ .ાં ..

કોક'દિ તો મને કહે ત ર મનની વ ત ક નમ ,ાં

મ રી ઇચ્છ ઓ પણ આપી િઇશ િ નમ .ાં ..

કોક'દિ તો વવન સ્વ થદ લે બ હોપ શમ ,ાં

િઇ િઇશ મ રાં ુ સવદસ્વ ત ર હ થમ .ાં ..

કોક'દિ તો ઊતર મ ર દિલમ ,ાં

ાંુ પણ વ્ય પી જઇશ ત ર રોમે રોમમ .ાં ..

- વુ શલ પટેલ ‘ શ
ુ ી’

26
 તસ્વીર...(વ ત દ )
-ય મી િરજી

"તસ્વીર " આગળ નો ભ ગ

ક્ટ્લ સ પ ૂરો થત ાં બધી છોકરીઓ તેને જોવ લ ગી પણ એતો ધ્ય ન આપ્ય વગર
કલ સમ થ
ાં ી બહ ર નીકળી ગયો.અને લ યબ્રેરીમ ાં મ થ
ાં ી ચોપડી લઇ આવ્યો અને પ છો
એની જગ્ય એ બેસી ગયો.એની ઠીક સ મેની બ જુમ ાં જ અમી બેઠી હતી .પ ગલ ની જેમ
અજય ને જોઈ રહી હતી ાંુ એને કાં ઈ કહેવ જાઉં એટલ મ ાં તો વિિંવશપલ સર ની ૂચન
આવી કે જેને સાંગીતમ ાં ,લળલતકલ મ ાં રસ હોઈ તેને એક વશળબર યોજાવ ની છે તેમ ાં ન મ
નોધવ ાં ુ આ ક યદ ની જજમ્મેિ રી અત્ય રે ચ લત કલ સન િોફેસર વમત્રોએ કોઈ એક
વવદ્ય વથિને આપવી .આમ આ ૂચન પ ૂણદ થઈ .

અમ રે િો ર ઠોડ સર ાં ુ લેકચર ચ લ ાં ુ હ ાં ુ .એમને આ ક યદ મને સોંપ્ ાં ુ અને કહ્ાં ુ જેને ન મ

નોધ વવ હોય તેમને ય મી પ સે નોધ વવ .અને લેકચર પ ૂરાં ુ થ ાં ુ .બધ એકપછી એક
મ રી પ સે આવ્ય લગભગ ૧૨ વવદ્ય થીઓ એ ન મ નોધવ્ય અને છે લ્લે એક સ્વર મ ર
ક ને અથડ યો ’મને પણ સાંગીતમ ાં રસ છે તો મ રાં ુંાં ન મ પણ નોધજો’ ! તેની સ મે જોય
વગર મે કહી િી .ાં ુ ન મ બોલો ? ’ અજય જહ , મે તરત જ સ મે જો ાં ુ ,એને એક સ્સ્મત સ થે
ફરી મને કહ્ાં ુ , ’મ રાં ુ ન મ લખશો ?’ મે પણ એની સ મે જોઈ સ્સ્મત કરી કહ્ાં ુ કેમ નદહ , અને
તે ચ લ્યો ગયો . વશળબર ાં ુ આયોજન પ ૂરજોશ મ ાં ચ લ ાં ુ હ ાં ુ બધ જ વવદ્ય થીઓ
પોત ની યોગ્યત સ ળબત કરવ મ ટે મથમન કરી રહ્ય હત . ’ ાંુ પણ મ ર
ળચત્રકલન િિનશન મ ાં લ ગી ગઇ હતી.અને સાંગીત સ્પધ દ મ ાં પણ ભ ગ લીધો હતો. ાંુ
મ રાં ુ ળચત્ર તૈય ર કરી રહી હતી ત્ય રે અમી મ રી પ સે આવી અને બોલી , મે પણ
સાંગીતસ્પધ દ મ ાં ભ ગ લીધો છે હો!. ાંુ અચ નક ઉભી થઇ ગયી!

’ન હોય તને સાંગીત વવશે ક ઈ જણ છે ?, એ પહેલ ાં તો મને જોઈ રહી અને પછી હચકતી
બોલી હ .........!!!!!

27
’તો તને ગ ત આવડે છે એમ ?’હ આવડે છે અને આ સ્પધ દ ાંુ જ જીતીશ ,અમી એ એની
મોટી આંખો ન ની કરત મને કહ્.ાં ુ જોઈ ાં ુ કોણ જીતે છે ,ચલ ાંુ જાઉં છાં All the best , કહીને
ાંુ ત્ય થ
ાં ી નીકળી ગઈ.

3).

"તસવીર" આગળ નો ભ ગ

થોડ ક સમય પછી સાંગીત સ્પધ દ સરૂ થઈ ગઈ ...એક પછી એક બધ નો વ રો આવતો ગયો
...પણ જય રે અજયનો વ રો આવ્યો ત્ય રે આખ હોલમ ાં શ વાં ત પથર ઈ ગઈ.એ ગઝલ
ગ ઈ રહ્યો હતો મે અમી ની સ મે જોઈ એ આંખન પલક ર ઝપત વ્ય વગર તેની સ મે
જોઈ રહી હતી . મને એ વખત જ
ખબર પડી કે અજય િથમ િેમ નો અહેસ સ અમીન મનમ ાં જગ ડી ગયો હતો .
ત્રણ દિવસ ચ લવ ની વશળબરનો આજ બીજો દિવસ
હતો .બહ રથી આવેલ મહેમ નોએ વક્ટ્તવ્ય આપ્ ાં ુ જેમ ાં વશલ્પકલ , ૃત્યકલ ,ળચત્રકલ ,મ ાં
ઊંડો રસ િ ખવત વવદ્ય થીઓને મ ગદિશદન મળે એવી બ બતો તેમને કહી.જેમ ાં માંદિરન
સ્થ પત્ય વવશે વવશેષ જ્ઞ ન બધ ને મળ .ાં ુ માંદિરન
ગભદ હૃ થી મ ડ
ાં ી ને તેન માંડપ અને સવણદ કે જે માંડપનો ઉપરનો ભ ગ ,અંતર લ ,
ાં ુ લચોકી, વગેરેની વવગતે મ દહતી મળી.અમે બધ પછી બપોરન ભોજન હૃ તરફ
શ્ગ
વળય . ત્ય ાં ાંુ એકલી જમતી હતી ત્ય રે અજય મ રી પ સે આવીને
જમવ લ ગ્યો.મ રી સ થે વ તો કરવ લ ગ્યો આ બ ાં ુ જોઈ રહેલી અમી પણ અમ રી બ જુ
આવીને બેસી ગઈ.જને ાંુ એની બઉ ખ સ વમત્ર હોઉ આ બ ુ અજય જોઈ રહેલો .એ જમી ને
ત્ય થ
ાં ી ચ લ્યો ગયો પણ ાંુ અને અમી ત્ય જ
ાં બેસી રહ્ય .
થોડી વ ત પછી એ બોલી , ’ આ અજય બ ુજ
અક ાંુ છે નદહ ? ,મે કહ્ ુ ,’ ન મને તો નથી લ ગતો .એન થી મન ની વ ત કહેવ ઈ જ
ગઈ..’એક અક ાંુ ને બીજો અક ાંુ અક ાંુ ન લ ગે. ાંુ સ્તબ્ધ બની એને જોઈ રહી પછી કહ્ાં ુ ાં ુ
બોલી ાં ુ ાંુ અક ાંુ છાં ? , હ હ હ હ ..અમે બાંને હસવ લ ગ્ય .પછી મે કહ્ ુ એને ’ ાં ુ એની સ મે
તો એવો િે ખ વ કરતી હતી જાણે આપડે બાંને તો પ મ િોસ્ત ન જોઈએ ,એ તરતજ બોલી
ઉઠી ’હ તો છીયેજ ને..! ’ક્ય રથી ?’,.
’ હ લથી જ , ાં ુ મ રી િોસ્ત બનીશ ?. મે
કહ્ ુ ,. ’ મ રી િોસ્ત બનવ મ ટે ત રે ત રી અકડ ઉત રવી પડ્સે .
મે હસીને હ પ ડી અને કહ્ાં ુ સ્પધ દ પછી મળીયે ાંુ જાઉં છાં તૈય રી મ ટે ....

28
 અમીનો વ રો આવ્યો બપોરન
ભોજન પછી અમીએ ુ ર તી ગીત ગ
જ ાં ુ સ્પધ દ પ ૂરી થઈ હવે પદરણ મ આવવ ાં ુ હ ાં ુ
સ્પધ દ ાં ુ .અમ ર એંકર ધમેન્દ્રભ ઈ સ હેબશ્રીએ બધ ાં ુ સાંબોધન કરવ ાં ુ ક મ હ થ ધ ું ુ
પછી છે લ્લે સાંગીત સ્પધ દ ાં ુ પદરણ મ જાહેર થ ાં ુ . ’વવદ્ય થીવમત્રો તમે
તમ રી િવતભ ને આ સ્ટેજ પર િે ખ ડી છે અને પોત ની આગવી ઓળખ મેળવવ
સાંગીતજેવ વવષયમ ાં મહેનત કરીને એકબીજાન િવતસ્પધી બનીને જેઓ સવદશ્રેષ્ઠ બન્ય
છે એવ ત્રણ વવદ્ય થીઓ છે .જેમન ન મ છે .. ’ત્રીજા ક્રમ
પર છે ચૌધરી આશ , બીજા ક્રમે છે અસ્સ્મત , અને વમત્રો િથમ ક્રમપર છે ...અજય જહ .
આ ન મ સાંભ ળત જ ત ળીઓન ગડગડ ટથી તેને
વધ વી લીધો.જેમ ાં ખ સ કરીને અમી વધ રે ઉત્સ હીત લ ગતી હતી એને તો કોઇ સ્થ ન
મળ ાં ુ ન હોવ છત ાં તે ુ હતી અને એ ાં ુ પહેલીવ ર બન્ ાં ુ હ ાં ુ કે એ હ રીને પણ
શ ુ જ
બ
ુ િે ખ ઈ રહી હતી.
શ ’અમી ધીરે ધીરે અજય તરફ ળખિંચ ઈ રહી
હતી ,બધ િોગ્ર મ પ ૂર થઈ ગય હત બસ હવે બધ પોતપોત ન ઘરે જવ રવ ન થઈ
રહ્ય હત .’અજય મને મળવ આવ્યો ,મે કહ્ ુ અળભનાંિન , તેને કહ્ાં ુ આભ ર. ’મે પ ૂછય, ાં ુ
ક્ય ાં રહે છે ? ’એને કહ્ાં ુ , ાંુ મ ર ક ક અહીંય રહે છે
એમન ઘરે ાંુ ર ુ છાં હ લ તો. ’ મે કહ્ ુ સ રાં ુ ત્ય રે , એટલ મ ાં અ ાં ુ ત્ય ાં આવી પહોંચી
,મને કહેવ લ ગી . ચલ ાંુ તને
ત ર ઘર ુ ી
ધ ૂકી જાઉં ,ત્ય રે મે મોકો જોઈને અમી ની ઓળખ આજય સ થે કર વી
,અજયે તેની સ મે જોઇને સ્સ્મત ક ું ુ .મે કહી િી ાં ુ આપડે બધ િોસ્ત છીએ ,અજયે સ્સ્મત
સ થે ત્ય થ
ાં ી જવ ની ર જા મ ગ
ાં ી અને અમે છટ પડય .અમી તેની ક ર મ ાં મને ઘરે ૂકવ
આવી ,ત્ય રે તે રસ્ત મ ાં બોલી ,તે મ રી ઓળખ ણ કર વી િીધી ,. પણ ..!

4).

તસવીર " આગળનો ભ ગ

બાંને એક બીજાન સાંપકદ મ ાં હત .અમીએ અજય ને કહ્ાં ુ હ ાં ુ કે ાંુ ત રી સ થેજ લગ્ન કરીશ
બીજા કોઈ સ થે નહી .અચ નક એક દિવસ અજયનો મ રી પર ફોન આવ્યો ,ય મી જલ્િી
તૈય ર થઈજા અમ ર લગ્ન મ ટે . ાંુ ખચક ઈ અને બોલી અમ ર ? હ મ ર અને અમી ન !
અચ્છ તો બોલ ક્ય રે લગ્ન છે ? આવત અઠવ ડીયે.સ રાં ુ ાંુ આવી જઈશ.અમી અને
અજયએ લગ્ન કય દ બાંને ુ હત .હ ,અમી કરત અજય પૈસ વ ડો નહોતો પણ કહેવ ય
શ
છે ને સ ચ િેમ ને પૈસ ની નહી લ ગણીની જરૂર હોય છે .બાંને ુ ી જીવન વવત વી રહ્ય
ખ
હત . એક વષદ ઉપર થવ આવ્ ાં ુ હ ાં ુ તેમન લગ્ન જીવનને .જીવન સ રાં ુ ચ લ ાં ુ હ ાં ુ બાંનેમ ાં

29
િેમ અપ ર હતો પણ કહેવ ય છે ને કે કોઈ એક વ તનો શક થઈ જાય શક ાં ુ બીજ મ નસપટ
પર છવ ઇજાય ત્ય રે સાંબધની ગ ઠ
ાં છૂટત વ ર લ ગતી નથી.

ુ કઈ
આ જ ાં ક અમી સ થે થવ લ ગ્ ાં ુ હ .ાં ુ પ છળન બે દિવસથી અજય ઓફીસથી અડધી
ર વત્રએ આવતો હતો.આજ ત્રીજો દિવસ હતો જય રે તે બ ુજ મોડો આવ્યો હતો.એટલે
અમીએ તેને પ ૂછ્ ાં ુ ત્ય રે તેને કહ્ાં ુ ઓદફસન ક મન ક રણે મો ાંુ થ ય છે ાં ુ મ રી ળચિંત
કરવ ાં ુ છોડીિે . પણ અજય ાં ુ ક્ય રે પણ આટલો મોડો નથી આવ્યો અને આવે તોય ાં ુ મને
જાણ કરી િે તો .બોલને ાં ુ થ ાં ુ છે અજયે અમીને સમજાવી અને કહ્ાં ુ ઓફીસ ાં ુ ક મ હોય છે
બસ બીજુ ાં ક ઈ નદહ.અજયની વ ત મ ની અમી ક ઈ બોલી નદહ .પણ મનમ ાં જે વલોપ ત
થઈ રહ્યો હતો એનો બીજો અમીને ુ પણ િે તો નહોતો.બીજા દિવસે સવ રે ચ ન સ્તો
વ
કરી અજય ઓફીસ જવ નીકળયો અને અમી ક મે વળગી ગયો. િરવ જા પર ધોબી આવીને
ઊભો હતો તેને કપડ ાં આપત પહેલ બધ કપડ ાં સરખ જોય અજયન પેન્ન્ટ મ થ
ાં ી કઈક
નીકળ ાં ુ એટલે તે જોત ાં જ તેને ધોબીને કપડ ાં આપીને રવ ન કયો .અને જો ાં ુ તો કોઈક
સ્ત્રીની તસવીર હતી.આ જોઈ અમી તો સ્તબ્ધ થઈ ગઈ .

એન મનમ ાં વવચ રો ાં ુ વાંટોળ ચ લી રહ્ાં ુ હ ાં ુ .અગળણત િશ્નો તેન દિમ ગમ ાં આજ ચ લી

રહ્ય હત . ાં ુ કર ાં ુ અને ાં ુ ન કર ાં ુ એ તેને સમજા ાં ુ જ નહો .ાં ુ એટલે એણે મનમ ાં વવચ રી
લી ાં ુ કે બસ હવે બ ુ થઈ ગ ાં ુ આજતો ાંુ અજય ને વ ત કરીને જ રહીશ.સવ ર ન ટ ઈમે તે
લગર વગર હ લત મ ાં અજયન ઓફીસ પહોંચી ગયી .

" અજય ક્ય ાં છે ?, તેને પ ૂછ્ ાં ુ પટ વ ળ ને,પટ વ ળો ગભર તો બોલ્યો એમન કેબીનમ ાં છે
.તે ફટ ફટ િોડતી તેન કેળબન મ ાં પહોંચી અને એકજ શ્વ સ મ ાં બધ સવ લો પ ૂછી લીધ ."
અજય તે મ રી સ થે આ ાં ુ કેમ ક ું ુ , ાં ુ તો મને જ િેમ કરતો હતોને ,તે મને વવશ્વ સ કરત
શીખવ ડ્ ાં ુ હ ,ાં ુ અને આજ તેજ મ રી સ થે આટલો મોટો વવશ્વ સઘ ત કયો છે .અજયને
બોલવ નો મોકો આપ્યો નહીં.અને અમી ત્ય થ
ાં ી ચ લી ગઈ.રસ્ત મ ાં ચ લત સવ રનો
ુ મળો તડકો પણ તેને અંગ ર સમ ન લ ગતો હતો.

ઘરે જઈને તે બેગ પેક કરીને નીકળવ જાય છે ત્ય જ

ાં ઘરન લેનલ ઇન પરથી ફોનની દરિંગ
વ ગી અમીને રોક ાં ુ નહો ાં ુ છત ય
ાં તેને બેગ ૂકી અને વવચ ર કરત ફોન ઉપ ડયો .સ મી
તરફ થી કોઈ છોકરી બોલી રહી હતી અમી બહેન તમે અજય ને ગલત ન સમજસો ,પ્લીઝ

30
તમે એમની સ થે આ ાં ુ ન કરશો, અમી ને તો બસ હવે અજય પર વવશ્વ સ જ રહ્યો નથી તેમ
તેને ફોને ૂકી િીધો એક પણ શબ્િ મોમ થ
ાં ી નીકળી શક્યો નદહ સ મેની તરફ જે છોકરી કહી
નહી હતી તેન બસ એટલ જ શબ્િો સાંભળ ય છે ,મ રાં ુ ન મ મ
ુ ન છે ,બી.કે રોડ ૃષ્ણ......
ફોને કુ ઈ ગયો હતો અમી પોત ની બેગ લઈને ચ લતી હતી વવચ રોએ તેન આજુબ જુન
વ ત વરણને ગેરી લીધ હત પણ અચ નક તેન પગ થાંભી ગય ,ફોન પર સ ભ
ાં ળે લ
અવ જન શબ્િો તેન ક નમ ાં ાં ુ ઉઠય ...તેન પગે તરતજ રસ્તો બિલી ન ખ્યો .ટેક્ટ્સી
જી
વ ળ ને બોલ વી તે બી.કે રોડ તરફ જવ રવ ન થઈ ગઈ.ત્ય ાં પહોંચત તેને ટેક્ટ્સી વડ ને
ર હ જોવ કહ્ાં ુ અને ૃષ્ણ પછી આગળ સ ભ
ાં ળી ન શકવ થી .તે એદરય વવશે પ ૂછવ લ ગી
ાં ગલી ન મ મળી ગ .ાં ુ તે ગલીમ ાં અંિર આવત જ
અને ૃષ્ણક ત ુ ન ક્ય ાં રહે છે તે
મ
પ ડોશીઓ ,અને અન્ય લોકો ને પ ૂછ્ ાં ુ ત્ય રે એક ભ ઈએ ુ ન ન ઘર તરફ આંગળી
મ
બત વત ત્ય ાં જવ ાં ુ કહ્.ાં ુ અમી ત્ય ાં જવ જડપથી પગલ ાં ઉપ ડે છે ,ઘરનો િરવ જો જોત
એને નવ ઈ લ ગે છે આટલો બધો ખર બ હ લતમ ાં છે આ ઘરનો િરવ જો ,જો એને જોરથી
ફટક ર મ રવ મ ાં આવે તો મ િ
ાં લ મ ણસ ની જેમ જળપથી જમીન ભેર થત ાં વ ર લ ગે જ
નદહ .પણ આ વ ત પર ધ્ય ન ન આપત તેને િરવ જાની ાંુ ડી ખટખટ વી ,અંિર થી એક
છોકરીએ િરવ જો ખોલ્યો. " તમે કોણ ?’ , ુ અમી છાં અજય ની પત્ની ,ઓહ આવો આવો
અંિર આવો પ્લીઝ,અમીને વ ત સમજાઈ ગઈ પેલી તસવીર મ ાં જે છોકરી હતી એ જ આ
છોકરી હતી એનો ખ્ય લ તેને આવી ગયો.વવચ રતી હતી એ ત્ય રે ુ ને કહ્ાં ુ ,હ
મ ાંુ એજ
છોકરી છાં જેની તસવીર અજય પ સે તમે જોઈ હતી .અમીએ ન ર જગી જત વત ભ વથી
કહ્ાં ુ તો તે મને અહીંય આ વ ત કહેવ બોલ વી હતી.ન ,મે તમને સ ચી હકીકત કહેવ
બોલ વ્ય છે .સ ચી હકીકત ?.કઈ સ ચી હકીકત હવે બહ ન બન વીશ ાં ુ પણ ાંુ કોઈની
વત સભ
ાં ળવ મ ગ
ાં તી નથી .તમ રે સાંભ ળવી પડ્સેજ ,પ્લીઝ મ રી વ ત સ ભ
ાં ળીલો
,અમીએ ફરી ન ર જગી જત વી અને મો મચકોડત કહ્ાં ુ ’ બોલ, ુ નએ કહ્ાં ુ સ ભ
મ ાં ળો , ાંુ
અને અજય ઓફીસ મ ાં સ થે ક મ કરીએ છીએ ,અજય જે ઓફીસ મ ાં ક મ કરે છે એ મ ર
ુ ી હત મે સરો અભ્ય સ કરી મ ર પપ્પ ન ક મ ને સાંભ ળતી હતી
પપ્પ ની હતી અમે ખ
એવ મ ાં મ ર પપ્પ ને બીઝનેશ મ ાં મોટો લોસ ગયો અને અમ રાં ુ બ ાં ુ જ નીલ મ થઈ ગ ાં ુ
આ વ ત પપ્પ સહી સક્ય ાં નહી અને તેવો ુ રી ગય .એન ૬ મદહન પછી મ ર મમ્મી
જ
ુ રી ગય . ાંુ એકલી પડી ગઈ મ રી પ સે રહેવ કે જીવન જા
બીમ રીન ક રણે જ ુ રવ મ ટે
કાં ઇજ મ ગદ રહ્યો નદહ ત્ય રે અજએ મને સહ રો આપ્યો હતો તેની ઓફીસ મ ાં ક મ અપ વ્ ાં ુ
ાં રખ ુ નહી .એન ક રણે ાંુ અહીંય મ રી
અને મને અહીંય ઘર લઈ આપ્ ાં ુ જેથી ાંુ ક્ય ય
ુ રી રહી છાં બસ આજ વ ત હતી અને રહી તસવીર ની વ ત તો એને મને બહેન
જજિંિગી જા

31
કહી હતી અને કહ્ાં ુ હ ાં ુ તમે મ ર મ ળલક ની િીકરી છો એટલે ાંુ તમને એક વ ત ક ાંુ તમે
મને તમ રી એક તસવીર આપો જેથી ાંુ એ તસવીર ને મ રી પ સે ર ખીશ અને તમને હાંમેશ
ય િ ર ખીશ . અમીની આંખમ ાં આ ુ વહી રહ્ય ાં હત ાં ,એને અપ ર પશ્ર્ચ ત્ત પ થઈ રહ્યો હતો
કે અજય ની વ ત સ ભ
ાં ળય વગરજ ાંુ ઘર છોડીને જાઇ રહી હતી .એક પણ વમવનટ ની ર હ
જોય વગર ઘરે ગઈ ત્ય ાં જઈને ઘરમ ાં પ ૂછ્ ાં ુ તો અજય ઘરે આવ્યો જ નહોતો .જય રે પણ
તે ઉિ સ હોય ત્ય રે જૂન બગીચે તે જતો એ વ ત અમી ને ય િ આવી અને તેન પગ
બગીચ તરફ જત રહ્ય ..તે િોડતી િોડતી ત્ય ાં ઝડપ થી પહોંચવ મ ગ
ાં તી હતી પણ આજ
બગીચો એને હજારો મ ઈલ ૂ ર લ ગતો હતો આ પાંથ જને કપતો જ નહોતો હેમખેમ તે
બગીચ મ ાં પહોચી અને આમતેમ અજય ને શોધવ લ ગી , ૂ ર નજર ન ખત ૂણ ન
ુ લ ને જોઈ રહ્યો હતો ,અમી અજય
બોકડ પર અજય બેઠેલો હતો અને તે એકીટસે એક ગ
ની પ સે આવીને ઊભી રહી અને તેની આંખોમ ાં આં ુ વદહરહ્ય હત .અજયે તેની સ મે જોય
વગર જ કહ્ાં ુ અમી જો પેલ ુ લ ને અમી ગ
ગ ુ લ સ મે જોવે છે અને તે ત્ય જ નીચે પડી
જાય છે અજય તરતજ તેને ઊબ฀ કરે છે અને અમી બોલે છે અજય મને મ ફ કરી િે ,અજય
હસીને કહેછે કઈ વ ત પર મ ફ કરાં ુ અમી મને ખબર છે કે તમે મ રી પર વવશ્વ સ રહ્યો નહોતો
ુ લ ને જો,,અમી જોવે છે તો પેલી સ્ત્રી નો પવત આંધળો છે પણ ાંુ એને અહીંય
પણ આ ગ
કેટલ ય સમય થી જો ાં ુ છાં એ તેની પત્ની ને રોજ કહેછે કે ાં ુ મને છોડીને જા ત રી જજિંિગી
મ ર પ છળ ન બગ ડ ત્ય રે તેની પત્ની કહે છે ત રી આંખો હતી ત્ય રે તે મને કેટલ સપન
જોવડ વ્ય છે અને હવે ાં ુ મને ત ર આ ુ :ખમ ાં મને જવ કહેછે ાંુ તને િેમ કરાં ુ છાં અને ાંુ
આ વ ત ત રી નહી મ ાં ુ અને બાંને ચ લવ લ ગે છે ,પછી અજય કહે છે મે મ રી જજિંિગી મ ાં
તને અને મ ત્ર તમે જ િેમ કયો છે તો ાં ુ મ રી પરનો વવશ્વ સ ક્ય રે પણ ખોઇસ નહી ને
,અમી અજય ને ભેટી પડે છે અને બાંને એકબીજાને િોવમસ કરીને ચ લત
ુ સ છોડત જાય છે ........... (પ ૂણદ)
ચ લત ..........િમ ની વ

32
 સ ચવે છે ...( ગઝલ)
-(રજય રમેશભ ઇ) ઇશ્ક પ લનપરુ ી

ન વ ુ સ ચવે છે ન કમ સ ચવે છે
મહોબત તણોએ ભરમ સ ચવે છે

ગઝલ સ ચવે છે નજમ સ ચવે છે

મને જાનથી વ ુ સનમ સ ચવે છે

કરો વ ત મ રી તો ચીડ ઈ જાશે,

સ્વભ વ હજુ પણ એ ગરમ સ ચવે છે .

એ રીતે બધી ય િને સ ચવી મે ,

અહીં જેમ વવધવ રકમ સ ચવે છે .

કહીને મને બેવફ વ તવ તે ,

એ વષો પરુ ણી રસમ સ ચવે છે .

હતો જય ાં હૃિયમ ાં સિ વ સ એનો ,

હવે ‘ઇશ્ક’ દિલમ ાં જખમ સ ચવે છે .
- (રજય રમેશભ ઇ) ‘ઇશ્ક’ પ લનપરુ ી

33
 શોધી શકે તો શોધજે...( ગઝલ)
-વવજય વસણવવય ‘ગરીબ’

"સ ચ ાં ુ લે સરન ાં ુ િઉં જો મન કરે તો શોધજે,

' ાંુ' મ ાં નદહ ' 'ાં ુ મ ાં વ ાં ુ શોધી શકે તો શોધજે"

"જીવત તો ત ર મ ટે મળશે તને લ ખો ભલ ,

ક જ ત રે મરી શકે એવો મળે તો શોધજે"

"સ િ િે તી જો હશે તો સો જણ ાં હ જર હશે,

ુ હ લ જોવ જો તને કો
શ ુ રડે તો શોધજે"
િ

" લનો ભમરો જ છે આવશક એ જગજાહેર છે ,

પોષવ ુ
જને જો કો કાં ટક બને તો શોધજે"

"લ ખ િીપે જીંિગી રોશન હશે કરત ાં ઘણ ,ાં

આપવ અજવ શ ' 'ાં ુ કો ુ બળે તો શોધજે"
િ

"આમતો 'ગરીબ' ત રાં ુ ન મ લઇ શકતો નથી,

એટલે લખ ાં ુ પડ્ ાં ુ શોધી શકે તો શોધજે"

-વવજય વસણવવય 'ગરીબ'

34
 છાં ક્ષર અને અક્ષર શો ાં ુ છાં...( ક વ્ય)
-જયેશ જોષી ‘ઝખ્મી’

આ વોટ્સએપ ન ુ મ ાં "ક ગળ" ને

ગ
"કલમ" શો ાં ુ છાં ાંુ,

આ વોટ્સએપ ન ુ મ ાં "ખત" મ ટે થતો

ગ
ઈન્તજાર શો ાં ુ છાં ાંુ.

છાં ક્ષર "ઝખ્મી" આ "ટચ_નસ્ક્રને" "ક ગળ" પર "કલમ" થી કાં ડ ર ત

મરોડિ ર અક્ષર શો ાં ુ છાં ાંુ,

કોઈ તો આવી કરો મિિ, કે હવે પેન નો ક ગળ સ થે કેવો હતો સાંગ થ એ

સચદ કરવ ાં ુ બટન શો ાં ુ છાં ાંુ.

"ઝખ્મી" "ક ગળ" કણસી રહ્યો છે , "પેન" ને પોલીય એ પકડી, "ખત" તો

ખસ
ાં ી ખ સ
ાં ી થ કી ગયો,

કરે કોઈ ઈલ જ અહીં સચોટ એવો

હ મ વ ળો હદકમ શો ાં ુ છાં ાંુ.

- જયેશ જોષી ‘ઝખ્મી’

35
 ુ નોન કવવ ‘કલ પી’...
વ
િો. અવમતભ ઇ સોલાંકી (શ્રી બી.જે. ગઢવી બી. એડ કોલેજ, ર ધનપરુ )

(અગાઉ અંક ુ ું ચાલુ...)

કલાપીએ 18 વર્ષની વયે સવસવધ કા્યો લખવાની શરૂઆત કરી હતી. તેમ ુું
‘હૃદય સિપુટી’ ઉત્તમ પ્રણય કા્ય છે . 1982માું તેમણે ‘કાશ્મીરના પ્રવા ’ ુ ું વણષન કર્ુું
હતુ.ું 1903 માું કસવ કાન્તે ‘કલાપીનો કેકારવ’ પ્રસ ધ્ધ કયો હતો. કસવ કલાપીએ પોતાના
અલ્પઆર્ુષ્યમાું અનેક ૃસતઓ ર્જી છે . કલાપી નમી શોધમાું કહે છે કે:
પેદા થયો છું ઢુ ુંઢવા તુને
ું નમ !
ઉંમર ુ રી ઢુ ુંઢતા તુને
જા ું નમ !
ું ારી સુખ સનથષક છે . આથી ર્જગત ખારુું લાગે છે . પ્ર ુ ભક્ક્વ્કત એ ર્જ ઉપાય છે .
આપની યાદીમાું કસવ હૃદય લખે છે કે:
જયાું જયાું નર્જર મારી ઠરે યાદી ભરી તયાું આપની;
આંસુ ું મહીં એ આંખથી યાદી ઝરે આપની;
હે ુ ા તમે મને ચારે બાજુ નર્જરે પડો છો.
દ
‘ર હહન ધરા થૈ છે , દયાહહન થયો ૃપ’ એ કહી અહીં રાર્જધમષ ઉજાગર કયો છે . રાજાની
ઉદાર ભાવનાથી ર્જ રાજયમાું સુખશાુંસત રહે છે . તેવો ું ે શ આપ્યો છે .
દ
‘ ાકીને ઠપકો’ કા્યમાું કસવ કહે છે કે.
‘ ાકી નશો ુ થી ચડયો
ર્જ
હદલદારને ચડયો નહી’
આવુ ું હ્રદય નકશીકામ કલાપીર્જ કરી શકે છે . એટલે આજે પણ ર્ુવા હૈયાના
ર્ુવાન કસવ તરીકે કલાપી ઓળખાય છે . માિ 26 વર્ષની નાની વયે ૃતર્ુ પામનાર કસવ
આજેય અમર છે .
કાન્ત કહે છે કે “ કલાપી તો અ ૃતના પાણીનો મીઠો ઝરો છે .
જેમાુંથી આપણે ચાહીએ તયારે મ રુ સુધા ુું પાન કરી શકીએ. કોઇ પણ કસવ કેટલુું કામ
કરી શકે છે તે ર્જોવાને તેણે આપણા હૃદયને કેટલુું પોર્ણ આપ્ર્ુ ું તે ર્જોવુ ું ર્જોઇએ.
કલાપીએ ુ રાતના હ્રદયને પોર્ણ આપ્ર્ુ ું છે જે બીજા કોઇ કસવ આપી શકે તેમ નથી.
ર્જ
(પ ૂણષ)

36
 વનરાં જન ભગત...(શ્રધ્ધ જ
ાં લી ક વ્ય)
- દહતેશ વમસ્ત્રી ( ‘દિલ’ ુ ર તી) (સ દહત્ય
જ ુ સ તાંત્રી)
વ

બસ ાં ુ ર મ- સીત નો વમલ પ છે કષ્ટ-ભાંજન,

અહીંતો ુ ર તી ગઝલનો
જ ુ યરો છે વનરાં જન.
શ

આમ પણ ાંુ ક્ય ાં પી ાં ુ છાં? છત ાં પણ પઇલ ાં ુ

જામથી ઊંચો નશો છે , વનરાં જન.

ગોળ ચહેરો, ગઝલની ચમક અને એકલત ાં ુ ક મ

એકી-ટ્સે મને ય િ છે વનરાં જન.

એ ક્ષણને પણ કે ાં ુ કડ ાં ુ લ ગ્ ાં ુ હશે?
હવેનો સમય બસ બ િ છે વનરાં જન.

અહીં ત રાં ુ ૂલ્ય કેટલ ાં ુ મને ખબર નથી,

પણ તને ઇશ્વરનો સ િ છે વનરાં જન,

આવજો કહી આમ બોલ વે છે ,

અંતે આવજોનો સ િ છે વનરાં જન.
- દહતેશ વમસ્ત્રી ( ‘દિલ’ ુ ર તી)
જ

37