.

A1j/Jt<VC:JJ_A
&
_Af<Orf/_AJCl<.APJ
Eski Bilgelik ve Modern Tedaviler İçin
Yeryüzünün Temel Yol Göstericileri

DR. LIGHT MiLLER, ND

Ve

DR. BRAYN MiLLER, DC

Türkçesi: Sil.ime ÖNCE

Platform
2001
©silim Teknik Yayınevi
Ayurveda and Aromatherapy, The Earth Essential Guide to
Ancient Wisdom and Modern Healing, Dr.Light Miller,Dr Bryan
Miller, 1995 basımından yayınevinin izniyle çevrilmiştir.

1. Baskı: Aralık 2001

Bu eserin yayın hakkı Bilim Teknik Yayınevi'ne aittir. Eserin hiçbir

bölümü hiçbir şekilde fotokopi, teksir ya da benzeri bir araçla
çoğaltılamaz. Aksi davrananlar yazarın ve yayınevinin uğradığı
zararı kabul etmiş olurlar.

Dizgi: Bilim Teknik Yayınevi

Baskı: Selmat Matbaası

ISBN 975-540-075-3

Platform Genel ı::5ağıtımı:

Adres: Alemdar Mah. Salkım Söğüt Sok.

Keskinler İş Merkezi No: 8/305
Tel: (0212) 511 22 2 8
Faks: 513 59 71

Şube: Cengiz Topel Cad. No: 9/D Eskişehir

Tel: (0222) 232 24 90
Faks: (0222) 220 10 48
 İTHAF VE TEŞEKKÜRLER

Brayn
Sevgileri ve beni ben olmam için destekledikleri için ebeveynlerime
Orada oldukları için kız kardeşlerim Julie ve Peggy'ye

Metafizik yolculuğumda beni cesaretlendiren Liz Thorpe'ye, Don

Crosby, Rahip Yod, Dr. Ted Morse, Dr. Stober, Dr. G. Morris
Ellison, Dr. James Hattaway, Dr. Robert Sherman ve yolumda bana
yardım eden herkese

Dr. Lad, Dr. Chopra, Dr. Frawley ve Dr. Svoboda'ya Ayurvedanın bu

ülkede tanınmasında öncü olan çalışmaları için

Sevgimi, bağlılığımı göstermeme yardım eden oğullarım Bodhie ve

Cedar'a ve sevgili eşime (gelişmeme yol gösteren)

Light
Güveni, sevgisi ve desteği için Lenny Blank'a (Lennyji) özel teşekkürler;

Michael ve Mary Murphey_kendi ilahi enerjisini bu kitapla ilgili her

eyleminde kitaba aktardı; bizimle çalışmak için zaman ayırdığı ve
kitabın yazımını üstlendiği için ve sevgisini paylaştığı için
Lesha Orcutt'a

Bilgisi ve desteği için Dr. David Bigden'e; ilhamı ve organizasyonu

için Alan Breslow'a; zor bir projeyi üstlendiği için Charlene Knopp'a;
harika çizimleri için Peter Sinclair, Jessica N. Miller ve
.Jancis Salerno'ya.
 Sevgi destekleri için Sunny Greenberg ve Jennifer Copeland'a.
Harika alanlarını paylaşmamıza izin verdikleri için
Selby Botanical Gardens'e

İşlerin yürümesini sağlayarak bizim yazmak için vakit ayırmamızı

mümkün kılan çalışanlarımız Carmela ve Joy'a; çalışmalarımda beni
destekleyen ve Yeryüzünün Temelleri vizyonunu paylaştığı için
arkadaşım Alicia Bjerke'ye; Kutsal ilişkilere ilişkin vizyondaki
yardımları için Sandy Levy ve Duane O'Kane'ye; benim tekrar
Ayurveda ve Kaya Kalpa köklerime geri dönmemi sağlayon
Raam Panday'a

Tüm Ayurvedik tıp öğretmenlerime, özellikle de 110 yaşındaki genç

öğretmenim Dr. Chotay'a

Bu ülkede Aroma terapinin öncüsü olan Victoria Edwards'a; bu

ülkede uçucu yağlôrın gelişimine katkıda bulunan ve yolumun
kesiştiği ve bilgiyi almaya hazır olan tüm kişilere.

•
Bu kitabı bitkilerle i/gJ/i harika bilgileri olan
büyükanneme,
kendileri üzerinde uçucu yağlar1, bitki/eri ve diyeti
uygulamama izin veren
çocuklarıma
ithaf ediyorum.
 İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ ........................................................................................ i
GİRİŞ .................. .. .. .......... .. ....... ... ......................... ............ ...... 1
KISIM 1: Ayurveda: Yaşam Bilimi ... .......... ..... . ............... . .... . .......... 5
BÖLÜM BİR: Tarih ve Felsefe .......... ... ...... ... . . . .... ... ... . ..................... 7
Ayurveda'nın Yaşamdaki Dört Hedefi .. .. . . .. . . .. .. . . 1 1 .. . . . .. . . . ... ....

Beş Element Kuramı .. .... . ............ .... . ..... .... ....... . . 1 2

.. .. . . . . . . . . . .....

Üç Dosha ... . .. . .. . ............... . . . .. ...... ..... .. . ..... .. . .. . 15

. . . . . . . . . . . . .. .. . . . . . ..

Değişen Güçler .................... .......... .. . .... .. ..... ......... . 18 . ... . . .. .. .. ..

İklimsel Etkiler .. .. . . . .. ... .. .. . ... . ... .. ... ... .... ..... 1 8

. ..... .. . .... . . . . . . . . . .. . ..

Yaşam Dönemleri .... ............ .. . ......... ... .. .. ... .. . . .... 19

. ... . . . .. . .... . . . .

Ayurvedik Gün Döngüleri .................. .. . .. .......... . ... . 20 . . .... . .. . . . .

BÖLÜM İKİ: Bireysel Denge ve Beden Türleri.. ..... ... .. .. .............. 23

Vata Hakim Tip ..... .. .. .. . ..... . . .. .... . . .. .. .. . .. . 24
. .. . . . .. ... . .. . . . . .. . . ... .. .. .

Pıtta Hakim Tip .. . .... . ...... . .. ..... . ... . ...... ... . .. .... . 25
. . . . . .. .. . . . . . ... ... . .. .

Kapha Hakim Tip.. .. ... .. . . ... .. . .... . ............... ... :........ 26

. . . . . . . .... .. . . .

Yedi Karma Tip ...... ........... . .. ........... . ... . . . .... .... 27

. . . ... . . .... .. . . .... .

Ben Kimim? ........ . .. ... .. .... .. .. .. . . . . .. . .. .

. . . .. . . . . . 30
. . .. . . . . .. . . . .. . ...... . . . . .

Beden Tipi Testi .. . . . . ... .. . . .. . .. . . . 30

.................... .. ....... . .... . . . . . . .. .. . .

Testin Özeti . . . .. . .... . ..

... . . . .. . ...... .. . ... ..... 40
.. . .... .. ..... ........ ... .. . . .. . .. .

Nabız . . .. .
.... . .. . .. .... ...... .. . . .. ....... . . .. ....... . .. 41
... ... ..... .. . . . . . .. . . . . . . .. . ..

Nabzın Yapısı ......... .... . ........ ..... .... .. .. . ..... ........... 42

. . . . . . ..... .. .....

Tempo . .. . . . . . .. . . ... .. ... .. .. .. . .................... 42

. ... .. . ... .. ... . . .. .... . .... . . . . . ..

Pozisyon .. .. .. . .. . . . ... . .. . . . . . .. ..... .. ...... . 43

...... . ........ .. . . .. .... . . ... . . . . . . ... .

BÖLÜM ÜÇ: YAŞAMIN TATLARI ... .. ........ ........................... . .... 45

Altı Tat .. . . . . ... . . ..... .... . .. .. .. .. . .... ............. . . 45
. . . . . .. . . .. . .. .. . ... . . ... . .. ....

Tatlara İlişkin Özet ...... ... .. . ..... ......... . .... ..... ..... ..... 49
. . . . . ..... . . . . ..

Tatların Tedavi İçin Kullanımı ... ........... ... . .. . .... . 49 ... . . .... .. ... ....

BÖLÜM DÖRT: ALT DOSHA'LAR (SUBDOSHAS) ....... . ....... ..... .. 51

Vata'nın Beş Formu (Türü) .. .... ......... .. .. ..... ... .... .... .. 52 . . . . .. . . . . . ..

Pıtta'nın Beş Formu (Türü) ......... .... ......... ... . . .. .. . . 58 .. . .. . . .... ... .. .

Kapha'nın Beş Formu (Türü) ...... ........ . . .. . . . .... . ... 62 .. .... . . .. .. .. . . . .

 Alt Dosha Semptomları Testi . . .
. . . . . . .... .......... ... .... ............. .. . . 66
ÖLÜM BEŞ: Yaşam Tarzı ve Diyet. .. . . .... . ....... . . . . . . . ............... ... .. . 69
Doshaları Dengelemek İçin Genel Bilgiler .......................... 69
Vata'nın Azaltılması .................................................... :. . 69 . .....

Pitta'nın Azaltılması ............................................................. 70

Kapha'nın Azaltılması . . . .... ..... . . 71
.... . . .......... ... . . ........_...............

Dengesizliği Azaltmak İçin Diyetler. ................................... 71

ÖLÜM ALTi: Toksinler ve Hastalıklar .
........ .......... .. ............ ..... 79
Hastalıkların Altı Aşaması .. .. . .
..... . .......... . .. .... .... .......... ...... . . 80
Hastalıkların Altı Aşamasının Gelişimi . . .
..... . ... . . . . . .. .... .. ...... 81
JSIM il: Aromaterapi ve Uçucu Yağlar . . . . . ......... .............
. ...... . . . . 83
ÖLÜM YEDİ: Zaman İçinde Uçucu Yağlar •.............................. 85
Aromatiklerin İlk Kullanımları .. .. . 85
........ . . . .... . . . . . . ....... . . . ....... ..

Mısırlılar 86
.................................... . .................. ............. ..........

Paralel Gelişmeler - Diğer Kültürler :................ 89 ....... . . . .........

Aromaterapinin Yunan ve Romalılarca Kullanımı ............. 90

Hristiyan Avrupa . .. . .
......... ................... . . 91 .. . ....... ............ . . .......

Modern Tarih .. . . . 93
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........ . .. . . ..... ........ . . ....... . . . . .....

ÖLÜM SEKİZ: Uçucu Yağlar Nedir? . . ..... .... . .. ....... . . ....... . 95 . .. . . . .. .

Üretim Yöntemleri ............................................................... 96

Buhar Damıtımı .... , . .. . . . . ..
... .... ............ . 96............ ... . .... ... . ...... ...

Soğuk Pres (Sıkıştırma) .

· . ... .
.. . . . . . .. 97
.................. . . .... . . ...... . . .. .. ..

C02 Yüksek Basınç (hyperbaric) . . . : ........ 98

..... ..... ................ ...

Eritken Öz Çıkartma (Solvent extraction). . . ... . . 98 ..... .. ... ... . ......

Uçucu Yağların Bakımı ve Seçimi. . . . .. . . .. 99 ..... ... . . ..... .. ... . ........

:ÖLÜM DOKUZ: Uçucu Yağlar ve İnsan Bedeni ile Ortak

Noktalar . ... ....... . . . ..... ... .
. . .... ................. .. ... . .
. .. . 101
Uçucu Yağlar İnsan Bedenini Nasıl ve Niçin Etkiler? .. . 101 ... .

:ÖLÜM ON: Ayurvedik Kimya .

......... ... .... . . . . . . . ......... .. ................ 105
Batıda Aromaterapi .. . .. . ,.......... , ................... 105
........... . ......... . .

Genel Tedavi Edici Özellikler .. . . . . . .. . . . 106

. .. ..... . ...... ... . ... ..........

Ayurvedik Enerjiler .. . . . ..
. .. ... . .. ... . 108
.. ... ... ...... . ............. . . ...... ..

Fonksiyonel Gruplar .. . . . .. .. .. .
......... ............. ....... 11 1 . . . . . ......... ...

:ÖLÜM ONBİR: Aromaterapi ve Dosha Dengesizliklerinin

Düzeltilmesi ... .... . .. . ..... . . . . .. .......... . . 117
. . . . . . . . .. . . . . . ..

il
 Vata Dengesizlikleri İçin Uçucu Yağlar ............ ....... .. .. ..... 118
Pıtta Dengesizlikleri İçin Uçucu Yağlar ............... ... ...... . . . . 124
Kapha Dengesizliği İçin Uçucu Yağlar . .
.... .... ... ............. ... . 129
KISIM III: Uçucu Yağların Kullanılması .................................... 137
BÖLÜM ONİKİ: Ayurvedik Karışım .......................................... 139
Notalar . .. .
....... . ....... ................ . . ....... ....... 140
...... .............. . .......

Vata için Yağ Karışımları . . 144

.. ........................ .. ...... ...... .. ... . . .

Pitta için Yağ Karışımları . , ...................................... 145

......... .

Kapha için Yağ Karışımlari . 146

.................. .................... . .......

Taşıyıcı Yağlar . . . 147

............ .. ... ...... .. ............ . . ..... .............. . . . . . .

Tüm Tipler için Yağlar . . ..

........... ... . . ............149 . ................... . .

BÖLÜM ONÜÇ: Kişisel Bakım .................................................... 151

Banyo 151
.................... . . . . . .......................................... ..............

·Buğu (Buhar Soluma, Teneffüs, lnhalatıori) ,.......... 152 ...........

Kompres . ..
.............................................. ... ... 154 . ................ .....

Diş Bakımı . . . . 156

.......... ... .. . . ............ ..................
..
.... ............ . ....

Cilt Bakımı . .. . .
............ . ..... . . ,...... 156
.. ...... .. ................. . .. ......... ..

Uçucu Yağ Merhemleri.. . . . . . .. . . 161

........... .. . ... .... ... ........... ... . . .. .

Saç Bakımı . . . . 163

.. ........ . ....... .. ........ ......... ...... .... .......................

Tarifler ..
... ........ . .... ..... .. . .
.................. .. 164
. . ..... ............... ...... ....

Mekanın Kokulandırılması . . .. .
... ....... .. . 164
.. .... .. .. ....... .... .. ...... .

Cinsel İsteğin Artırılması -Cinsel İlgi Uyandırma . . 167 ...... .. . .

BÖLÜM ONDÖRT: Uçucu Yağlarla Yemek Pişirme ................ 169

Dosha'lar için Churna (Lezzet Verici Bir Karışım)
Oluşturma . . .
...... .......... ....... ................ ............ ........... .......... 172
İlaç Haline Getirilmiş Sadeyağ (Ghee) .. ..................... ....... 173
BÖLÜM ONBEŞ: Ev Tanrıçaları (İlaheleri) ........................... . ... 175
Bebek Bekleyen Anne ve Ayurveda . .. ... . ...... . .............. .. . . . 175
Hamilelik ve Beden Tipi . . . .... . . . .... . . .. ...... ..... .......... . . . .. .. . . ... 176
Hamilelik Süresince Vücudun Desteklenmesi . ......... . ...... 177
Post-Partum Bakımı . . . ... . .... .... ......... ... . ....................... ... . .. . 179
Bebek Bakımı .
............ ......................... . . . ............ ........ . . . . .. . 179
Menopoz . . .
.................... . . .................... ...... .... ...... . . .... . .
....... 180
Egzersiz . . . . .. . .
. ...... . ................ .. ... ...... .. .. . .. ... . .... ..... ...... ....... . . 185
Uçucu Yağ Yapıştırmaları . .. .. .. ................. ..... . .. .. . ............ . . 185

III
 Kulak Yapıştırması Öyküsü ... ...... . ....... . . . . . . .. . ..... 185 . . ... . .. . .. . . . . .

BÖLÜM ONALTI: Sağlığın Artırılması. ..................................... 187

Bağışıklık Rahatsızlıkları: Alerjiler . . .... .. ... . . .. ... . . 187 . ... .... . .. . .. .

Diyet-Özet Günlük . . .. . ...... ....... .. . . . . ...........

. ... . . 1 88
. .. ..... . ..... ..... .

Eklem İltihapları . . . .. .. . . .. . . . . .
. .... ... . ... .. ..... . .... 1 89
... . . . .. .. .. . ....... . . . .

Soğuk Algınlığı·········· ············· ····························.········· ······ 1 90

Ucuklar . .. . . .
. . . . ... ..
.. . ........ .. .. . . . .
. . ....... ..... . .. .... : ....... 191 ... . . . . . . ...... .

Öb
B rek ve Mesane Enfeksiyonları . .. .. . .. . ... .... . .... 192 . . ... . .... . . . . ..

Yaygın Hastalıklar: Mide ve Bağırsak Sistemi .. ...... ... .. 1 93 .....

Mide Şikayetleri . . . .. .......... . .

.. . . .. .. . . .. .. ........... .. 1 93
. . .... . . . . ..... . .. . ..

Ülser .. .... ... ....... . . . .... . .. . ... . . . . . . ..... ... ..... ,...... 1 94
.. .... . . . . ... . . . .. .. . . . .. ..

Karaciğer Rahatsızlıkları. . ... .. .... . . . .. . .. ... . . .... .. 1 95

. . . . . . ....... ... . . .. . .

Safra Kesesi ............... ................. . ... . .. . ... ....... . .. . 1 95

... . . . . . . . . ... .. .

Pankreas Bozuklukları . ... ... . . .......... ..... ........ . . . .. . 196

.. .. . . . . . . .. . . . ..

Bağırsaklara İlişkin Rahatsızlıklar: İnce Bağırsaklar ........ 197 .

Kalın Bağırsaklar ................ .... .... ...... .... ... . ........ . .... 1 98
. . . . .... . . . .

Hemoroitler .......... ...... ............. . .....

. . .. ..... .. ................ 1 99 . . ..... . ..

Candıdıasıs .. ... .. . . . . . ............... .. .... .......... . ...... 200

.... ........ ... .. . . . .. .

Ağız Pamukçukları. . ............. . ..... .......................... .... 200

. . . . . .... .

Uçucu Yağlar ve İç Salgı Organları ..... . . ......... ....... ....... 201 . . . . .

BÖLÜM ONYEDİ: Zihin, Duygular ve Ruh ............................... 203

Zihnin Üç Bölümü .... ... ... . .. .. ..... .. ........... . .... ....... .. . . 204
. . . .. . ... . . .

Eski Duygusal Kalıpları Kırma .. . . . . ...... .. .. . . 205 . ..... . . ... . . .......... .

BÖLÜM ONSEKİZ: Hint Masajı ve Marma Noktaları

Tedavisi ...................................................... 209
Dosha Dengesizlikleri İçin Belirli Masaj Yağları .............. 2 10
Farklı İnsanlar İçin Farklı Vuruş Hareketleri ... .............. 212
Marma Noktaları ve Uçucu Yağlar ................ . .......... .... ... 214 . .

Marma Noktaları .............. ... .. : ........................................... 216

.

BÖLÜM ONDOKUZ: Seyahatinizi Kolaylaştırıcı Yolculuk

Rehberi ..................................................... 227
Seyahat İçin Genel Hazırlıklar . ... . .. ....... . ............ .. .. 227 .. . .... . . . . .

Uçakla Seyahat . . ..... . ........ . .. ... ... . ... . .. .. ... . . . . 228

. . . . . . . . . ... .. .. ... . . ... .

Uçuşa İlişkin Ek İpuçları.. . . ......... . ... . .... ......... .. . .. 233

. . .. . ..... . . . . . .

Okyanus Yolculuğu .......... .......... ........ . ....... .. .. ........... 233

. . . . . . . .

iV
 Otomobille Yolculuk ....................................... . . . ............... 234
BÖLÜM YİRMİ: Metafizik ve Özel Ayurvedik Tedaviler ........ 235
Auralar, Çakralar ve Uçucu Yağlar. . ........................ . . ........ 235
Çakralar . .. .
....... .................. ........ . . ........................ . .... . . . ....... 23 7
Çakra Yağları . . .
......... . . . . . . .................................. .... ........ . .... 242
Değerli Taşlar ve Uçucu Yağlar .................... . ............. , ...... 243
Uçucu Yağlar ve Pancha Karma ........................................ 249
Müshil İlacı Alınarak Bağırsakların Temizlenmesi ........... 251
Terleme (svedhana) . . ... . . .. .
.... ... ....... ... .......... ..... .. ................ 252
Lavman (Enema, Basti) . . . .
. ........................ ...... ...... ............ 254
Nasal Tedavi (nasya) . . . .
........... ...... ....... ............. .......... ....... 256
Diğer İlgili Tedaviler . . . .... . ... .............................................. 258
Tören (Ayin) . . .. . .
........ .................... ...... . .. ................. ... . .... .. 262
Rasayana . . . . . . .
........... ......... ........... ..... ........ ....... ....... ... . . . . . . . . 264
Kaya Kalpa Bedenlerin Dönüşümü . . . .. . .................. ............ 266
Tapaswiji Majaraj'ın İnanılmaz Yaşamı 1 770-1955 ......... 269
Özet ................................................................................... 270
KISIM iV: Monografiler .............................................................. 271
Giriş; Monografileri Kullanma .......................................... 273
Yağ Familyaları ve Toplulukları 276
.......................................

Anason . .1..
....... . . . . 278
....................................... ........ ........ .........

Fesleğen . 280
......... ...................................................................

Defne . . . .,. .................................................................... 282

... .... . .

Benzoin (Kokulu Aselbent Sakızı) . 284

........... ...... ..................

Bergamot . . . ..
.......... ................ ............ .................... 286.............

Huş Ağacı (Kayın Ağacı) . 289

............................................... ...

Kara Biber .. . .
....... . . . . 291
. . ........................ .. .................. .... .........

Cajeput . . . . ... ..
............................ ....... ......... ......... .. . 293
.... ..........

Hint Kamışı (Eğir Otu, Sarı Süsen, Calamus) . 295

.. .................

Kafur . . . . .
. . ........... . . . 297
... .. .................... ... ..................... ......... ...

Karaman Kimyonu (Frenk Kimyonu) . . 299

................... .... .......

Kakule (Hemame) . . . . . 300

.................................. ..... .. .. ......... .....

Havuç Tohumu ... . . ..

...... . . ........... ...... .... . . 302
................... ........

Sedir Ağacı . . . ..
.... ... .................. ..... . . . 304
....... ................. ...... ....

Himalaya Sedir Ağacı . 306

............................................ ...........

v
Mavi Papatya .............................................................. :...... 308
Altın Papatya ...................................................................... 31 O
Fas Papatyası (Moroccan) ....... .................. ....... ............... 31 2 . . .

Tarçın .................... ............. .. .. ............. .......... . ......... 3 13

. . .. .. .. . . .

Cıtronella ...... , .................................................................... 31 5

Tüylü Adaçayı (Clary Adaçayı) .... .......... ........ ... ............ 31 7 . . .
_
.

Karanfil .............................................................................. 31 9
Kişniş ............................................. ............................ ...... 321 . .

Kebabe (Hint Biberi Tohumu, Cubeb) ............................... 323

Kimyon ....... ........'.............................................................. 324
.

Servi .................. . .................................................... ......... 326

. . .
.

Dere Otu ... ........................................................... . ...... .. . 328

. . . . .

Elemı ............... .. ................ ................................. . ......... 330

. . .. . .

Okaliptüs····'· ······· ······ ·· ······· ···· ··· ············· ····· ······· ·· ·· ···· ····· ··· 331
Rezene ................................................................................ 333
Köknar ....... ..... ....... .................................. ...................... 335
. . . .

Günlük (Buhur) ........ ................................................ ........ 337

. .

Sarımsak ve Soğan .................... ........................................ 339 .

Sardunya (Itır, Çoban İğnesi, Geranıum) ......................... . 34 l .

Zencefil ........... ...................................... : .................... :...... 343

.

Greyfurt .................,............................................................ 345

Zufa Otu (Çördük) ................ ... ....................................... 346 . .

Yasemin ....... ...... . ... ... ...... ..... ....................................... 348

. . . . . . .

Ardıç Meyvesi ................................................... ............. .. 350 . .

Lavanta.......... ................. ............ ......... ..... ... ................. 352

. . . . . .

Oğul Otu (Melisa) ....................................... .................. ... 354 . .

Limon Yağı ....... .... ............:.............................................. 356

. .

Lemongrass ..................................................... ................. 358

. .

Misket Limonu ............................ . .................................... 360 . .

Mandalina (Mandarın) ........................ . ............................ 361 . .

Mercan Köşkü ....................................... ............................ 363 .

Kokulu Sarı Sakız (Myrrh) .......................... ..................... 365 .

Mersin ............. ....................... .......................................... 367

. .

Nerolı (Portakal Çiçeği) ................ .................................... 369 .

Nıaoulı ............................................................................... 371

VI
Küçük Hindistancevizi (Nutmeg) ... . . .. . .... . .. .... . .... . 372 . ... . . . . . . . . .

Portakal . ............ . .... .. . .. ... .. .. ... .... . ..... ............ . ..... 374
. . . . . . . . . . . . .. . . .

Palmarosa . .. .. ..... . .... . .. ..... . .. ...... . ... ... .....: ......... 376
. . . .. . .. . . .. .. . . .. .. .

Maydanoz Tohumu Yağı .. ..... .......... .. .. ..... .. . .... . .. 377 . .. .... . . . . . . . .

Silhat Bitkisi (Patchoulı) ..... . ... ... .. . . ..... . . . . .... . ... 379 . . . . . . ... .. . .. .. . . .

Yarpuz (Yaban Fesleğeni) . .... .. .. . . . . . ......... .. 381

. .. .. . . .. ..... ....... . . .

Nane . . ... . ... ... .. ... . . . . . . ... . . . . . .. . . .. . . . . .. 382

. . . . ... . . . . . . .. ... . .. . . . .. . . . .... . . . .. . .

Petıtgraın .. .... . . ..... . . .. . . .. . . .

. . . . . ... . . . .. ..... .. .. 3 84
..... .. . . . ... ......... . . .. .. ..

Çam ··· ·. ······ ······ ·········· ······················ ··· ···· ·················· ····· ····· 386
Gül . . . . . ... ..... ......... .. .. .... .... . .
. . . .. .. .. . . ... ..... .
. . 387
. .. .. .. . ...... . .... ......

Biberiye .. .. . . . . .. . .. ..... .
........ . .. . . . .. ... .. . ......... . . . .. 390
. . .. .. ..... . . . . . . .. .. ..

Gül Ağacı (Rosewood) . .. .. . . . .... . . .... . .. ...... .. .. .. 392 .. .. ... . . . . . . . . . . . . . .

Adaçayı . . . .. ... . . .. ... .. . ..... . .. .. . . . . . . .. ... 394

. ... . . . . .... . ... . .. . .. . .. . .. . .... . . . ...

Sandal ağacı . . .... .. .. ..... .. .. . . . . ........ ... . .... .. 396

... . . ... .... . . . . ... . .... .. . . . .

Mandalina (Tangerıne) . ........... .. .. . ... . . .. ...... .... :...... 398

.. . .. . . .. . . . . .

Çay ağacı . . . . ... . ........... ... .. . ... . . .. ... ..... . ... ... .. 399
. . . . . . .. . . .. .. ... . . . . . . . .. .

Kekik, Kırmızı . ... .... .. . ...... .. . ....... .. . .... .. ............ 401

. . . . . . .. .. .. .. ... . .

Zerdeçal . ........... ....... . .. .. ......... .... ................ .... .... 403

.. . . . .. . . . . ... .

Kedi Otu .Kökü ............ .. . . . ... ........ . . ... .......... . . 405

. .. .... . . ...... .. .. .. .

Vanilya ... ..... ........... . .. ..... ......... . .... . .... .. .... .. .. .... 407
. . . . . . .. . . ... . . . . . .

Kabe Samanı ... ... .. . .................. ... . . . . . . .. .. ...... . 408

. . .. . . .... . .. . .. . ... . . .

Keklik Üzümü . ............. .. .......... . . . .. .. ... ..... ... . . . 410

. . .. . . . .. .. . . . .. ... ..

Ylang Ylang ........... .. ........ ... ... ...... . .... . . ..... ... .... .... 41 1
.. . . . . .. . . . . . . .

Nadir Yağlar: Yabani Kereviz (Ajwan) . .. .. ....... .. . ...... 41 3 . . .. . . . .

Amber (Kehribar) ...... .. . . . .. ........ .... .. .... ....... . . ... .. 415

. . . .. . . . . .. . . .. . . .

Melek Otu .... . ... . .... .... ....... .. ....... ... .............. . ..... .. 416
. . . .. . . . . . . . ... .

Brahmi ... ... . .. .. ...... .... . .. ......... . . ............... .. .. 418.

. . . ... ... . . ... .... . .. . . . .

Çin Tarçını (Sinameki, Cassıa) . . . . .. . ... . . .. 419 . . ... . ... . .. ..... ...... . ....

Champa . . . .. . . .. ..... ... . ... .... ... ..

.. . ........ . . . . . .. .. .
.... 421. . . . . . ...... . ... . ......

Topalak (Çoban Sarımsağı, Cyperus) . ... .. . .... .. . .. . .. 422 .. . . . . . . . ... .

Ohavana .... .. ....... .... .... . .. .. . .... . . . ...... . ....... .. . 424

. . .. . . .. .. ... . . . . . . . . .... .

Andız Otu . ..... ..... .... . . . .. . .. . .... . ...... .. . . . . 425

. . . .. . .. .. ... .. . ..... . . . . .. ... . . ..

Şeytan Tersi (Galbanum) . ..... . . . ........... ..... ... ... ...... 427 .. . . .. ... . . . . .

Kına (Hına/Henna) . . .. ... ... .. .... . .. ....... ............. .......... 428

. . . .. . . . . . . .

Şerbetçi Otu . .... . .. . . ..... . . .. . :....................................... 429

. . . .. . . . . . .

VII
 Ölmez Çiçek (Altın Çiçeği) 43 1
............................ ...................

Zambak Absolute 433

. . . . ........................ . . . . . .......... ....... .............

Hint Sümbülü (Jatamansı) 433

........ .............. ............................

Kanchamara Yağı. 435

................................................ ..............

Keawa 436
............................................................... .................

Nilüfer (Lotus)·········· ··················· ·······················:·············· 437

Manolya Absolute (Magnolia Grandiflora) 438
. . . . ....................

Mogra (Murraya Paniculatta) 439

........ ................ .....................

Misk Otu, Flora[ ,. ....................... 439

.............................. .... ......

Meşe Yosunu :...... 441

............................................... . .............

Oud (Agar Yağı) 442

............. . . . . .............................. .................

Oud-Misk Karışımı . 444

........... . . . . ................... ......... ................

Safran .. 445
...................................·... . ........................................

St. Johns Özü (St. Johns Wort) . . ... . .

. ... ........ . . ... 447
.... ..............

Savory . . . ..
.................... ................ .... .... .. 448
. ............... . ............

Deniz Yosunu Absolute . . . . . . . 450

................... .. .. ........ ..... .. ... .....

Shamama 451
............................................................................
.

Aselbent (Styrax) . 451

.......................... ....................................

Hint Kadife Çiçeği (Tagetes) 452

.............................................

Tarhun 454
.................. ..............................................................

Trıfolıa (Tumru, Cin Yabani Biberi) 456

........ ....................... ...

Sümbülteber-Absolute 458
.......... .......... ...................................

Menekşe Yaprağı Absolute 459

.......................... ......................
.

Civan Perçemi . . 460

........... .......................................................

Açık.lamalı Sözlük .......................................................................... 463

Kaynaklı Rehber .........................................................................•.. 473

VIII
 ÖNSÖZ

S on iki yıldır tanıdığım

Miller'ların yazdığı "Ayurveda ve Aromaterapi" için bir önsöz
yazmam istendiğinde bunu hemen kabul ettim. Bu yaşamdaki
yolumuzu çizerken, bazen yolumuz, insan deneyimini sadece
sevgileri ve içten ilgileriyle geliştirme dürüstlüğü ve isteğinde olan
diğerleriyle kesişecek kadar şanslıyızdır. Light ve Bryan Miller bu
yüce gönüllü insanlara en iyi örnektir. Onların şifa veren ve eğitici
çalışmalarını canı gönülden destekliyorum ve onların amaçlarının
kişisel, .toplumsal ve evrensel transformasyon için olduğunu
biliyorum. Bu önsözün tarafımdan yazılmasının istenmesi de bana
onur veriyor.
Yaşam, seçimler yapılmasını gerektiren durumlarla doludur. Bu
seçimlerin bazıları önemsizdir ve hiç çabasız ya da çok az çabayla
yapılabilirler. Bazıları ise yaşamlarımızı önemli derecede etkiler ve
karar vermeden önce çalışmayı ve inceden inceye araştırmayı
gerektirir. Ne renk araba alacağınıza ilişkin bir seçimin çocuklarınızı
nerede yetiştireceğiniz veya ne tür bir işte çalışacağınıza ilişkin
seçimlerle karşılaştırıldığında önemini yitireceği açıktır.
Seçim yapma söz konusu olduğunda önem listesinin başında
sağlığınızla ilgili konular gelir. Seçenekler arasına baktığınızda hiçbir
şey sağlığınızdan daha önemli değildir. Doğru seçimler, ne kadar
uzun yaşayacağınızı ve ne kadar sağlıklı yaşayacağınızı belirler.
 Biz günümüzde Amerika' da bir sağlık kriziyle karşı karşıyayız.
İ nsanların üçte ikisi fazla kilolu, pahalı tıp sistemimiz hastalıkların
%80'ini tedavi edememekte, uygun olmayan bir şekilde kullanılan
ilaçlar ve ameliyatlar tüm hastalıkların sebebini % 1 O artırmaktadır.
Kalp hastalıkları ve kanser, bu ülkedeki temel ölüm nedenleridir ve
bunlar diyet, egzersiz ve yaşam stilindeki değişikliklerle büyük
ölçüde önlenebilir; insanların daha fazla, pahalı sağlık önlemlerine
değil nasıl yiyeceklerini, egzersizi ve doğal döngüler ve kurallarla
denge içinde yaşamayı iyi bir şekilde anlamaya gereksinimleri
vardır.
Burada hemen "Nature Hygiene" ve "Ayurveda" arasındaki
bazı önemli benzerlikleri ortaya koyabiliriz.
1 . Kan zehirlenmesi (ama), tıkanıklık, engellenme ve hastalıkların
temel nedeni olarak kabul edilir. Sindirim yavaşlığı ile başlar
ve daha sonra vücudun diğer organlarında problemlere yol
açar. Sağlığın kazanılması için ortadan kaldırılmalıdır.
2. Kapha diyeti ve yaşam stili, taze . meyve ve sebzelerin
zenginliğiyle fazla atıkların temizlenmesi, kilonun normale
getirilmesi ve enerjinin artırılması bakımından "Sağlıklı Yaşam
Rejimi" ne çok benzer.
3. Hem Natura! Hygiene hem de Ayurveda, her gün oluşan
kendine mal etme (Pitta-sindirim), özümleme (Kapha-dokuları
güçlendirmek) ve vücuttan atma (Vata-hareket ettirme
(Bağırsakları işletmek) ) doğal döngülerini dikkate alır. Sindirim
güçlüyken yemek yemek, vücut özümlerken dinlenmek ve
daha sonra vücuttan dışarı atma sürecini desteklemek
önemlidir.
Bunlara ek olarak Ayurveda'nın kendine dikkat etme
sorumluluğunun üstlenilmesi, kendi yiyeceğinin hazırlanması,
uygun egzersizlerin yapılması, mevsimsel olarak yenmesi ve pozitif

ii
düşünme biçiminin sürdürülmesi, benim de insan sağlığından
anladıklarımla uyum içindedir.
Aromaterapi ile ilgili benim deneyimlerim, çevrenin güzel
kokması ve geçici sinüs enfeksiyonlarının nefes yoluyla tedavisi için
uçucu yağların kullanımını içermektedir. Benim en çok ilgimi
çeken şey, koku, duygular ve ruh hali arasındaki ilişkidir. Doğal
bitki özlerini kullanarak insanların büyümesine, gelişmesine ve
transformasyonuna yardım ettiğinizi düşünün. Miller'ların kitabı,
kendi kendini sağlıklı kılmak için uçucu yağların çeşitli kullanım
yöntemlerini göstermektedir.
Ayurveda ve Aromaterapi bilimlerinin her ikisi de insan
neslinin sağlıklı olması umudunu yansıtır ve bu kitap onları
okuyanlar için çok büyük bir katkıdır. Kitap adım adımdır;
metabolik tiplerin kendi kendine teşhis edilmesi ve "nasıl
kullanılacağı" formatı, batılı düşünce tarzındakilerin bu önemli
sağlıklı kılma şekillerini anlamalarını ve uygulamalarını
kolaylaştırmaktadır.

Havery Diamond
Dünyada t O milyon satan ve
New York Times'ın üstüste 40 hafta en çok
satanlarda bir numara olan "Fit for Life"
kitabının yazarlarından birisi,
Yazarın "You Can Prevent Breast
Cancer-Göğüs Kanserini Önleyebilirsin" kitabı basılacak.

iii
 Bir zamanlar,
dünya gençken.....

... T üm insanların birbiriyle ve dünyayla

birlikte uyum içinde yaşadığı bir mutluluk ve sağlık krallığı vardı.
Herkesin şarkı söylediği, müzik aletleri çaldığı ve yetenek ve
hünerlerini mükemmelleştirerek tatmin oldu�, sanatın süslediği
bir yerdi. Krallıktaki her yetişkin, topluma katkıda bulunan ve aym
zamanda onlara haz veren bir işle uğraşırdı. Boş zamanlar kendi
çalışmalarına, oyun ve sanatsal işlere ayrılırdı. .
Çocuklara büyük sevgi ve saygı gösterilirdi ve herkes· onların
bakımını üstlenirdi. Büyüdüklerinde çevrelerindeki dünya
öğretilirdi. Onlar her şeyin bir ders, bir armağan olduğunu
gördüler. Her bir bitki ve hayvan, doğanın .döngülerinde bir
parçaydı; her deneyim büyümek için bir fırsattı. Çocuklar
dikkatlice izlenir ve gösterdikleri yetenek ve tutkularına göre
sanatta ve yaşam yeteneklerinde cesaretlendirilirdi. Çünkü sevgi ve
saygıyla büyütülmüşlerdi, bu da her birinin diğerlerine şefkat dolu
davranmasını sağlamıştı. Da!ıa büyük çocuklar kendilerinden küçük
olan arkadaşlarının bakımına özel bir özen gösteriyordu.
Ö ğrenmek ve oyun oynamak birdi ve aynıydı.

Krallığın ormanlarına çok dikkatli bir şekilde bakılıyor ve

yönetiliyordu. Kerestelerin, bitkilerin ve yakacak odunların
sağlanmasında seçici davranılıyor, hayvanlar da rahatsız
�dilmiyordu. Orman koruyucuları, kesmek için yaşlı ve hasar
�örmüş ağaçları dikkatli bir şekilde seçiyor ve böylece ekolojik
ienge korunuyordu. Bitkiler, daima her türden en çok olan
!önemlerde toplanıyordu
Çiftçiler tarlalarının ve bitkilerinin bakımından büyük haz
ılıyorlardı. İ nsan atıkları bir hazine olarak görülürdü; her aile
arafından dikkatlice toplanır, tarım alanlarına gübre olarak
ıötürülür ve zenginliğinin toprağa dönmesi sağlanırdı. Hasattan
�alan saman atıklarının yayılması ve tarlaların periyodik olarak
ulanması zararlı otların temizlenmesini de gereksiz hale getiriyordu
re tüm toprak zengin ve verimli hale geliyordu. Meyve ve sebzeler
�ereksinim duyulan mal ve hizmetler için merkezi pazar yerlerinde
atılıyordu.
Pazar yerleri çok güzel sanat ve el işleriyle doluydu. İ nsanlar
ıirbirlerini sokaklarda ve evlerinde spontane müzik, şarkı, dans ve
>yunlarla eğlendiriyordu. Yüzme, koşma, jimnastik, okçuluk ve
liğer tüm oyunlarda atletler cesaretlendiriliyordu. İnsanlar güçlü,
:esur ve mutluydu.
Şifa verici özel bir giup ( doktorlardan, kimyagerlerden ve
:utsa! kişilerden oluşan) parfümler, ilaçlar, tütsüler, bitkisel
çecekler ve yağlar hazırlıyorlardı. Özel bitkiler, kökler, çiçekler,
ığaç kabukları ve reçineler toplanıyor ve özel bir şekilde
lamıtılıyor veya hazırlanıyordu. Güzel kokular yaşamın her alanına
ıüfuz etmişti. Şifa verme, bitki özlerinin gücü, şifacılar tarafından
loğru bir şekilde uygulanarak ve yaşam yolunun bütünlüğü içinde
olaylıkla sağlanabiliyordu.
Krallık, hizmet ettiği insanların ve kaynakların iyiliksever bir
ekilde yönetilmesi konusunda eğitilmiş bir kral tarafından
'Önetiliyordu. Kral, bilgeliği ve bağlılığı krallığın huzurunu
ağlamak olan kutsal kişiler tarafından eğitilmiş ve yetiştirilmişti.
�rallık kendi kendine yeterli olduğu h�lde kral, komşu krallıklarla

2
mal ve kültürel değişimler için cesaret veriyordu. Barış ve
mutluluk, krallığın en büyük ihracatıydı. Yaşam hoş ve her şey
iyiydi. Krallık belki yeniden yaratılabilir.

ŞİFA VERME UYGULAMALARININ

ÖGRETİLMESİ
Bir doktorun bekleme salonunda üç hasta oturmaktaydı. Üçü
de eklem iltihabından şikayetçiydi, fakat üçü de farklıydı. Uzun ve
zayıf bir kadın olan birinci hasta doktora ilk kez geliyordu.
Sandalyesinden kalktığında eklemleri çatırdadı; muayene odasına
doğru açıkça belli olan bir ağrı ve sertlik-katılıkla hareket etti.
Hekim hastayı muayene ettikten ve durumuna ilişkin şikayetleri
dinledikten sonra hastaya nemli sıcak, toksin giderici diyet ve ilaç
haline getirilmiş susam yağı ile masaj önerdi. Kolonların her gün
castor yağı ve bitkilerle temizlenmesine özel bir özen gösterildi.
Bir hafta sonra hastaya taze meyve ve sebzeyi yasaklayan ve büyük
oranda süt ürünlerinden ve zengin yağlı yiyeceklerden oluşan bir
diyet verildi.
İ kinci. hasta, parlak-kırmızı yüzlü, orta yapılı bir erkekti ve
"
odadaki diğer herkes kendini rahat hissederken o biraz sıcaklamış
görünüyordu. Sindirimi rahatlatmak için bitkiler önerildi. Ağrı
verici eklemleri için serinletici yiyeceklerden oluşan özel bir diyet
ve soğuk kompres önerildi. Onun diyeti protein, yağ ve fermante
edilmiş süt ürünlerini yasaklarken bol miktarda taze sebze, meyve
ve tatlı yiyecekleri içeriyordu.
Üçüncü hasta, geniş yapılı, biraz kilolu bir kadındı ve belirgin
bir şekilde şişmiş ve su toplamış bacaklarıyla sebatla doktorun
muayene odasına doğru hareket etti. Doktor, sindirimi
canlandırmak için baharatlı bitkiler ve şişmiş eklemler için alkolle
karıştırılmış kızıştırıcı bitkisel yağlarla masaj önerdi; hastanın

3
diyetinde şeker, süt ürünleri ve yağlı besinler kesin bir şekilde
yasaklanmıştı.
Bu nasıl mümkün olabilir? Aynı hastalığa sahip üç hasta, nasıl
olur da farklı şekillerde ve görünüşte çelişkili olan tarzlarla tedavi
edilmektedir? Bunun nedeni, hekimin Ayurveda'yı uygulamasıdır.
Hekim, üç eklem iltihabı sorunu değil, üçü de eklemleriyle ilgili
sıkıntıları olan metabolik olarak farklı üç insan görmektedir;
onların her birinin farklı semptomları ve dolayısıyla her birinin de
farklı türde bir tedaviye gereksinimi vardı.

4
 AYURVEDA:
YAŞAMBİLİ i
 BÖLÜM BİR

TARİH VE FELSEFE

Ayurveda, dünyanın bilinen

en eski şifa verme sistemidir. 5.000 yıldır binlerce doktor
tarafından milyonlarca hasta üzerinde kullanılmıştır. Şifa verme
ve koruyuculuğu kanıtlanmış bir sistemdir. Ayurveda'nın amacı,
sağlığı hastalıklarla savaşarak değil, denge ve uyum sağlamaya
çalışarak kazanmaktır. Tedaviden ziyade korunma ü�erinde
durulur. Ayurveda, fiziksel dengenin, duygusal rahatlığın, ruhsal
sağlığın, çevresel farkındalığın ve ruhsal gelişmenin bir bütün
olarak sağlık üzerindeki önemini kabul eder. Ayurveda, on farklı
metabolik tipi dikkate alan tek tıp sistemidir.
Batı tıbbı yaralı incinmelerde, akut ve acil durumlarda
oldukça iyidir. Fakat biz Batı'da daha çok eklem iltihabı, alerji,
kalp hastalıkları, kanser ve hatta bağımlılık (tiryakilik) gibi
vücudun bağışıklık sistemini bozan hastalıklar nedeniyle zarar
görmekteyiz. Ayurveda, şifa vermede teknoloji yoğun olmayan
yaklaşımları kullanarak tüm bedene ait bilgiler olduğu için tüm
insanlara ve iklimlere uyarlanabilen bir sitemdir. Ayurveda, sıcak,
soğuk, ışık, bitki, yiyecek, mineral, egzersiz ve meditasyon
yardımıyla akıl ve duygularla çalışma gibi doğal güçleri kullandığı
için global tıbbın "&temeli olabilir, herkesçe yapılabilir ve
uygulanabilir.
Ayurveda, alternatif tıpta son akımdır ve binlerce insan en
çok satan kitap yazarlarından Deepak Chopra, M.D.'yi dinlemek

7
için akın etmekte ve dünyadaki çeşitli Ayurvedik klinikleri ziyaret
etmektedir. Ayurvedanın birkaç farklı tedavi düzeyi vardır. En
temel düzey, hastaların kendi metabolik tiplerini, zayıflık ve
üstünlüklerini anlamalarına yardımcı olunur ve hastalar kendi
kendilerini basit diyet ve yaşam şekli değişiklikleri ile tedavi
edebilme yeteneğine sahip olurla�. U çucu yağlar, · kendi kendine
teda·vinin çok güçlü bileşenleridir.
Bu kısmın a macı, okuyucuya Ayurveda ile ilgili temel bir
anlama düzeyi sağlamak ve sağlığı yeniden kazanmak ve dengeye
getirmek için nasıl kullanılabileceğini göstermektir. Kendi
metabolik tipinizi ve hangi yönlerde dengesizliklerinizin
olabileceğini öğrenmek için 31-40 sayfalardaki testi doldurunuz.
Ayurveda ile ilgili daha ayrıntılı çalışma yapmak isteyenler için
bibliyografyada çok sayıda kitap önerilmiştir. Eğer henüz bir
Ayurveda öğrencisi değilseniz bu kitabın kendi kendine şifa
verme ve kendini keşfetmeyle ilgili heyecan verici bir dünya için
başlangıç olacağını umut ederiz.

TARİH -
Ayurveda, " Kahin ( Rishi)"
olarak bilinen eski H intli din
adamları ( kutsal kişiler) tarafından
keşfedilmiş ve geliştirilmiştir. Hem
fiziksel hem de ruhsal 'dünyadaki
ilişkileri ( bağlantıları) nedeniyle
evrenin temel yapısı ve insanın
onun içindeki yerinin farkına
varmaya muktedir olmuşlardır.
Gelişmeyi sağlayan ve devam
Kahin (Rishi)
etmesini mümkün kılan sözlü bir
bilgi geleneği geliştirmişlerdir. Yeni

8
tedaviler ve bitkiler keşfedilerek ve diğer kültürlerden yeni bilgiler
sağlanarak Ayurveda oluşturulmuştur. Kahinler (Rishi) cerrahi
konularda, bitkisel ilaçlarda, mineral ve metallerin tıbbi
etkilerinde, egzersizlerde, fizyoloji, insan anatomisi ve psikoloji
alanlarında çok önemli ilerlemeler sağlayan bilim insanlarıydı.
Onların· cerrahi bilgileri sezeryan ameliyatı gibi (Batıda sadece
son 100 yıldır başarıyla uygulanabilen) çok zor· prosedürleri de
kapsamaktaydı. Asırlar boyunca öğretmenlerden öğrencilere
aktarılan bu bilgiler yazı dili geliştirildiğinde yazıya geçirilmiştir:
Rig Veda (4500 yıl önce), Atharva Veda (3200 yıl önce) ve
diğerl eri.
Ayurveda bilgisi diğer uygarlıklara yayıldıkça adapte edilebilir
olduğu görüldü ve çoklukla yerel hekimlik biçimlerine entegre
edildi. Ayurveda Tibet, Çin, İ ran, Mısır, Yuı:ıan, Roma ve
Endonezya hekimlik alanları üzerinde çok derin etkilere sahiptir.
Ayurvedik hekimlik Hindistan'da İ ngiliz kolonisi kuralları
süresince yasaklanmıştır. 183 3 yılında The East l ndian Company
(Doğu Hindistan Şirketi) kapatıldı ve tüm Ayurvedik kolejler
yasaklandı. Yaklaşık yüz yıldır Ayurveda, sadece batı hekimliğinin
çok pahalı olduğu ve bulunamadığı kırsal alanlarda uygulandığı
için "yoksul insanın hekimliği" c:arak bilinmektedir.
Hindistan'ın bağımsızlığı ile birlikte Ayurveda, batı tıbbı ile
eşit koşullar içinde olmaya başladı. Günümüzde Hindistan
nüfusunun %70'i Ayurveda tarzinda tedavi edilmektedir. 1 978
yılında Birleşmiş Milletlerin Dünya Sağlık Ö rgütü (WHO)
tarafından desteklenen Üçüncü Dünya Tıbbı konusundaki
konferansta Ayurveda'nın az gelişmiş ülkeler için en iyi tıp sistemi
olacağı sonucuna ulaşılmıştır. Düşük maliyeti, yerel bitki ve
ilaçları kullanması, her tür iklime adapte .edilebilmesi ve kimyevi
olarak üretilen ürünlere bağımlılığı azaltması gibi dünya nüfusu
için tümü cazip olan nedenlerle Ayurveda'nın temel olduğu

9
 _A'lurveJa & _Aromalerapi
global bir tıbbın (hekimliğin) yaratılacağına ilişkin bir umut
olmuştur. Batı tıbbı, Çin tıbbı ve geleneksel ilkel tıplar her birinin
kendi bölgesinde uygun bir şekilde kaynaştırılabilir.

FELSEFE
Ayurvedik kuram, sağlığın bir kişinin kendi içindeki uyumun
sonucu olduğuna inanır. Sağlıklı olmak için var olma amacınız,
düşünceleriniz, duygularınız ve fiziksel eylemleriniz arasında uyum
olmak zorundadır. Amacınız ba·rış dolu olabilir · ama
düşünceleriniz korku dolu ve duygularınız negatifse fiziki
vücudunuz "değişmek için uyarı çağrısı" olarak bazı hastalıklar
gösterecektir. Ayurveda'da hastalığın ortaya çıkması aslında
kendinizle ilgili gizlenmiş önceki bir tavrınızın (yönünüzün)....
iyileştirilmesi gereken bir tavrınızın ortaya çıkartılmasını sağladığı
için iyi bir işaret olarak kabul edilir. Sağlık, insanın her yönüyle
uyum içinde olmasıdır. Bu içsel uyum aile, arkadaşlar, çalışma
arkadaşları, toplum ve doğa ile uyum olarak da ortaya çıkar.

Ayurvedik bir hekimin genellikle ilk soracağı sorular:

"Yaşamdaki amacınız nedir? Bunun uygun yolu nedir (iş, meslek,
eylem, vb)? İlişkileriniz nasıl?" Bu alanlarda uyum olduğu sürece
fiziki iyileştirme oldukça kolay olacaktır.

Ayurveda'nın amacı, kesintisiz fiziksel, zihinsel ve ruhsal

mutluluğun ve doyumun keyfine vararak ölüm ve hastalıktan
uzaklaştırmaktır. Bu şaşırtıcı gelebilir, fakat Ayurvedik felsefeye
göre zevk, yaşamın amaçlarından birisidir. Fakat eğer. fazla
bağımlı olursanız zevk alma yeteneğinizi kayb�debilirsiniz ve
hastalık fazla bağımlı olduğunuzu söylemenin doğal bir yoludur.
Ya siz kendi kendinizi sınırlandıracaksınız ya da doğa ana sizi
sınırlandıracaktır. Batıda biz bağımlı olamaya yol açan daha çok

10
şeye sahip olduğumuz ve buna meyilli olduğumuz için daha çok
dejenere hastalıklara sahibiz.

Ayurveda'�ın Yaşamdaki Dört Hedefi

1. Topiuma karşı görevlerin yerine getirilmesi
2. Görevler yerine getirilirken sahip olunan şeylerin
(servetin) biriktirilmesi (artırılması),
3. Birisinin servetine yardım etmenin yasaya uygun (meşru)
arzularla tatmin edilmesi
4. Yaşamda görevler, servet ve arzulardan daha fazlasının
olduğunun farkına varılması
Ayurvedik felsefe, bir
kişinin sadece güçlü bir
bağışıklık sistemiyle sağlıklı RUH
olabileceğine inanır.
Uygulamacılar bağışıklık
ı
sistemini doğanın bir
parçası olarak (Divine
Mother) dikkate alır.
Ondan gelen bu armağan
bizi yaratır, bizi devam FİZİKSEL
ettirir, bizi besler ve
dışarıdan gelen istilalardan
korur. Bizim bağışıklık Tamamen Bütünleşik
sistemimiz güçlü olduğu (Entegre) Varoluş
sürece hastalıklardan
korunuruz. Eski vedic dilinde bağışıklığın anlamı "hastalıkların
bağışlanması (affedilmesi) "dır ki negatif düşüncelerin ve yaşam
tarzının hastalıklara neden olduğu kavramından doğar.

il
 _Aljurveda & -.-Aromalerapi

Bu nedenle hastalıklar değişme gereksinimi hakkında bir

mesajdır. . . . tabi biz bunu anlayabilirsek. Bu bağlamda,
güçlülüğümüz (dayanıklılığımız), belirtilerimizle ilgili
öngörülerimizi dönüştürebilmekten geçer. Şifa verme (iyileşme),
insanlar ve olaylar hakkındaki negatif düşüncelerimizi geri alarak,
sıkıntıları bir meydan okuma olarak görmekten ·geçer. H astalığı
"mükemmel bir fırsat"a çevirebiliriz. O zaman manevi (ruhsal)
sağlık güçlü bir şekilde bütünleştirilmiş bireysel kişilikle doğa
(doğa ile mevcudiyetin tüm yönlerine sahip olma
kastedilmektedir) arasında dinamik bir dengedir. Bu, ancak
insanların doğaya karşı yükümlülüklerini anımsadıkları zaman
mümkündür.
Özet olarak: Ayurveda, sağlığın kendimiz, kişiliğimiz ve bizim
zihinsel, duygusal, fiziksel ve ruhsal oluşumumuza dahil olan her
şey arasındaki ilişkilerin sonucu olduğuna inanır. Sağlığın aynı
zamanda diğerleriyle olan iyi ilişkilerimizden, tabiat anaya
minnettarlığımızı kabul etmekten, başkasının amacının farkına
varmaktan ve yaşamdaki meşru hedeflerin peşinde koşmaktan
geçtiğine inanır. Ayury_edik felsefe, güçlü bir bağışıklık sistemini
savunur, ki affetme, güçlü kılar ve ölümsüzlük mümkündür.

BEŞ ELEMENT KURAMI

Beş Element Kuramı'na göre insan varlığı evrenin küçük bir
modelidir. İ nsan vücudunda mevcut olan her sey evrensel
vücutta da değişik formlarda mevcuttur. Ayurveda, her şeyin beş
elementten, diğer bir ifadeyle yapı taşlarından oluştuğu n u kabul
eder: toprak, su, ateş, hava ve boşluk (ether). İ nsan vücudundaki
denge ve dengesizlikleri anlamada onların nitelikleri çok
önemlidir.

12
 Toprak, cismin katı yönünü temsil eder: katılık, değişmezlik
ve sertliği gösterir. Çevremizde suyun
ve rüzgarın aşındırıcı gücüne karşı
koyarak sağlam bir şekilde duran kaya
ve toprağı görebiliriz. Bizim vücudumuz
da bu toprak/katı yönü yapıyı gösterir:
kemikler, hücreler ve kanımızın aktığı
ve oksijenin taşındığı fiziki yapımızla
ilgili dokular. Toprak, özünde değişmez
olarak kabul edilir.
Su, değişimi karakterize eder. Dış
dünyada · . suyun
buharlaşma/bulutlar/yoğunlaşma/yağ
mur döngüsüyle hareketini görürüz.
Suyun kaya ve dağlar gibi katı
maddelerin çevresinde hareket ettiğini
ve yavaş yavaş toprağı aşındırdığını,
taşınmaz şeyleri dağlardan denizlere
doğru taşıdığını görürüz. Nehirlerin
erimiş toprak ve besinleri, ekonomik
ticareti, bilgi ve kültür değişimini taşıdığını görürüz-toprağın suyla
beslendiğini her yerde görürüz. Kanımız, akkanımız ve diğer
sıvılar hücrelerimiz arasında ve damarlar yoluyla hareket ederek
enerji verir, atıkları dışarı taşır,
vücut ısısını düzenler, hastalıklarla
karşı savaşçı taşır ve bir alandan
diğer bir alana hormona( bilgiyi
taşır. Su, katılığı olmayan bir öz
olarak kabul edilir.
Ateş, katı şeyleri sıvılaştırma,
gaz haline getirme ve tekrar eski
haline dönüştürme gücüdür. Güneş

13
 _A'lurveda & ._Aromalerapi

ısısı buzu eriterek su haline dönüştürür ye daha sonra yine ısının

etkisiyle buhar haline gelir. Ateş, suya ve iklimlerin döngüsüne
güç verir. Güneş enerjisi yeryüzündeki tüm enerji döngülerinin­
tüm besin zincirlerini de kapsayan- öncüsüdür. Vücutlarımızın
içinde bizim moleküllerimizin atomlarını bir arada tutan ·şey de
ateştir (enerji); besinleri yağa (depolanmış · enerji) ve kasa
dönüştürür; besinleri enerjiye çevırır; sinirsel tepkilerin,
hislerimizin, ve hatta düşünme süreçlerimizin bile itici gücünü
yaratır. Ateş, biçimsiz bir form olarak kabul edilir.
Hava, hareketli ve dinamik
nesnelerin gaz şeklindeki formudur.
Ağaçların yaprakları arasında esen
rüzgarı görmeyiz, ama hissederiz. Bir
fırtına, tayfun veya kasırgayı
gördüğümüzde ya da
deneyimlediğimizde onun ne kadar
özdeksel olabileceğini biliyoruz­
enerjiye nasıl tepki vereceğini, onu
nasıl absorbe edece_ğini ve nasıl dışarı vereceğini-. Biz havayı
boğazımızdan aşağı ve ciğerlerimize doğru akış olarak hissederiz­
Havayı birkaç dakikadan fazla kestiğimizde havanın yaşamak için
ne kadar temel olduğunu tüm benliğimizle biliyoruz. Bedenimizde
hava (oksijen) tüm enerji transferi
reaksiyonları-oksidasyon- için esastır.
Ateşin yanması için gerekli kritik bir
elementtir, temiz ve saftır. Hava
formsuz bir varlıktır.
Boşluk (ether), her şeyin içinde
oluştuğu uzaydır. İlahi cisimlerin
arasında milyonlarca millik dış uzay
gibi veya atomlarımızın sadece
0.0000 1 zerrecikte yüklendiği ve O. 99999'unun boş olduğu

14
 Jarih ve Je�e/e
bedenlerimizin içsel boşluğu (içindeki uzay) gibi. Boşluk (uzay),
şeyler arasındaki mesafedir, bir şeyi diğerinden ayırt ederek
tanımlamaya yardım eder. Boşluk, sadece cisimler arasındaki
mesafedir.

ÜÇ DOSHA
Ayurvedik felsefede beş element, ggsha olarak adlandırılan üç
din amik gücü biçimlendirmek için çifterli olarak kombine. edilir.
Dosha demek değişim içinde olan demektir, çünkü doshalar
sürekli olarak dinamik bir dengede, birinden diğerlerine hareket
eder. Dosha'lar temel yaşam güçleri veya biyolojik mizaçtır.
Dosha'lar sadece canlı formlarda (organik kimya kavramlarına
benzer) bulunur ve yaşamın oluşmasını sağlayan şey onların
dinamizmleridir.
Üç dosha'yı (gücü) yaratan beş elementin kombinasyonu

TOPRAK
BOŞLUK HAVA ATEŞ su

v VATA
v
PITTA
v
KAPHA

@ ••
•
.
.
.

15
 _Aıptrveda & _Aromalerapi

Vata (va-ta), kavramsal olarak boşluk ve hava

elementlerinden oluşmuştur. Boşluk ve havanın oranları Vata'nın
ne kadar aktif olduğunu belirler. Boşluğun (uzayın) miktarı, hız
(momentum) kazanmak için havanın yeteneğini etkiler, Vata'da
ifade edildiği gibi. Bedende, Vata harekettir (boşluk ve . hava
arasındaki bileşimin dinamizmi) ve kendisini sinirlerin içtepisinin,
havanın, kanın, besinlerin, atıkların ve fikirlerin hareketi olarak
canlı şeylerde gösterir.
Havanın hareketi uzay tarafından
engellenmediğinde hava, saatte 1 50 milin
üzerinde olan bir fırtına rüzganna
dönüşecek şekilde hız kazanabilir. Hava bir
kutu içinde sınırlandınldığında hareket
edemez ve bayatlar.

Vata'nın yedi özelliği vardır. Bunlar:

soğuk, hafif, düzensiz, hareketli, ince, kuru ve pütürlü. Bu
nitelikler vücut üzerindeki etkilerini karakterize ederler. Vata
güçlerindeki aşırılık, sinirliliğe, yüksek tansiyona, gaza ve endişeye
yol açar. Vata gü�lerindeki azlık, sinir kaybına, tıkanıklığa,
· kabızlığa ve düşüncesizliğe yol açar.

Pitta (pit-ta), kavramsal olarak

su ve ateşin karşılıklı etkileşimin
değişimi ve hareketiyle yaratılan bir
güçtür. Bu iki element görünüşte
dönüşümü temsil eden zıt güçlerdir.
Bunların biri diğerine dönüşemez,
fakat birbirlerini yumuşatırlar
(hafifletirler) ve yaşam sürecinde biri
diğeri için esaslı surette şarttır.
Vücutlarımızda Pitta, dönüşümün niteliğiyle ortaya çıkartılır.
Pitta, besinlerin sindirilmesini sağlayan enzimler. ve

16
metabolizmamızı düzenleyen hormonlardır. Zihnimizde, Pitta
güçleri, kimyevi/elektriksel dürtüleri, anlam kazanmış
düşüncelere dönüştürür. Çok fazla Pitta ülser, hormona(
dengesizlik, iltihaplı cilt (akne) ve coşku kaybına (öfke) neden
olur. Pitta'nın çok az olması, sindirim güçlüğüne, anlamada
zorlu ğa ve metabolizmada tembelliğe '(yavaşlamaya) yol açar.
Pita gücü bedeni etkileyen sekiz nitelikle karakterize edilir:
sıcak, hafif, akışkan, ince, keskin, fena kokulu, yumuşak ve temiz.
Suyu ateşte ısıttığınız zaman eğer ateş çok sıcaksa su kaynayıp buharlaşır
ve kap yanar. Eğer kaba çok fazla su koyarsanız su taşar ve ateşi
söndürür.

Kapha (ka-fa)1 kavramsal olarak

su ve toprağın dengesidir. Kap ha,
yapı (structure) ve yağlamadır

•
.
(lubrication), toprak ve su
elementlerinin kavramsal niteliklerini
.

kapsar. Birinci düzeyde, Kapha,

organlarımızı oluşturan hücreler ve
onları besleyen ve koruyan sıvılardır.
Ayurvedik organizasyonun sebep
ve etki temelinde, çok fazla Kapha gücü, sinüslerde ve genizde,
akciğer ve kolonlarda mukozanın artmasına neden olacaktır.
Zihinde katılık, sabit fikirlilik ve inacçılık yaratır. Yeterli olmayan
Kapha gücü, vücudun nefes alma ile ilgili bölgelerinde kuruluğa,
mide yanmalarına ( fazla mide asidinden koruyan mukoza eksikliği
nedeni ile) ve konsantr.ısyon güçlüğüne neden olur. Kapha
güçleri aşağıdaki özelliklerle tanımlanır: yağlı, soğuk, ağır,
durağan, yoğun ve pürüzsüz.

l7
Bir avuç kum bir k;:ıptaki suya atılırsa, kum dibe çökerek i�isi birbirinden
ayrılır. Sadece sürekli karıştırmak karışımı dengede tutacaktır. Kapha'nın
gücü dengeyi sürdürmede bir karıştırıcı gibidir.

Değişen Güçler
Bu üç dinamik güç tüm
yaşayan şeylerde birbirini sürekli
olarak değiştirir ve dengeler.
Yaşamın oluşmasını sağlar. Bir
bitkide Vata, çiçekler ve
·

yapraklarda yoğunlaşmıştır (uzay

ve havaya doğru en uzağa
uzanan), Kapha köklerde
yoğunlaşmıştır (toprağın içinde
depolanmış suyun olduğu yerde),
ve Pitta bitkilerin uçucu yağlarında, reçinesinde ve usaresinde
bulunur (özellikle sindirimi düzenleyen baharatlarda) . Farklı
bitkilerde farklı yo�nlukta V-P-K ( Vata, Pitta, Kapha) olacaktır.
Biz farklı besin, bitki ve bitkilerin belirli bölümlerini, bedenimizin
V-P-K oranlarını değiştirmek için kullanabiliriz. Köklü sebzeleri,
süt ürünlerini veya kediotu gibi teskin edici bitkileri yiyerek
Kapha'mızı · artırırız. Yasemin gibi bitkisel çiçekler içerek veya
kuru tahıllar yiyerek Vata'mızı artırırız. Arnavut biberi gibi acı ve
baharatlı veya arı poleni gibi protein yoğun besinleri yiyerek Pitta
yeteneklerimizi artırırız.

İklimsel Etkiler
İ çinde yaşadığımız iklim ve mevsim değişiklikleri de .V�P-K
dengemizi artırır ya da azaltır. Sıcal<, yazlar veya iklimler Pitta'mızı
artırır. Kuru iklimler veya soğuk sonbahar rüzgarları Vata'mızı
artırır. Yağmurlu kışlar ve nemli iklimler Kapha'yı artırır.

18
 YAZ SONBAHAR KIŞ İLKBAHAR

Pitta Vata

Yaşam Dönemleri
İ çinde bulunduğumuz yaş dönemi de V-P-K dengesini etkiler.
Büyümenin gerçekleştiği çocukluk dönemi boyunca beden
maddesel olarak büyür; bu, yaşamın bu döneminde Kapha
güçlerinin baskın olduğu anlamındadır. Bizi yetişkine dönüştüren
hormon değişiklikleri genç ve o rta yaş dönemimizde Pitta etkileri
altında olduğumuzu gösterir. Yaşlandıkça küçülürüz ve kururuz,
bu da Vata güçlerinin artışını gösterir.

19
 _A'1urveda & _Aromalerapi

Ayur v e d i k G ü n D ö ngül eri

]ean-Pierre LeBlanc tarafından söylenmiştir (Aroma ]oy, B.C.,
Kanada)

Kapha 1 Döngüsü: 6.00 - 1 0.00

Tüm hareketler yavaştır. Eğer 6.00'dan sonra uyursanız

kalkmak daha da zorla�acak ve kendinizi halsiz hissedec:eksiniz.
Yenen yiyecekler iyi sindirilmeyecektir ve hafif olmalıdır.
Pitta 1 Döngüsü: 1 0.00 - 1 4.00

Metabolizmanız öğlen 1 2.00'de en yüksek düzeydedir. En iyi

absorbenin sağlanması için en kapsamlı ve yoğun yemeğinizi
yemek ve vitamin almak için en iyi zamandır.
Vata 1 Döngüsü: 1 4 .00 - 1 8 .00

Hareket ve eylemin arttığı zaman. Akşam yemeğiniz öğle

yemeğinden hafif olf!1alıdır. Zihinsel eylemler ve konuşmalar
hareketli (canlı) olmalıdır.
Kapha il Döngüsü: 1 8 .00 - 22.00

Yatmak ve dinlenmek için enerji yavaşlar. Uyku kolayca ve

çahucak gelir. Eğer saat 22.00'ye kadar uyumazsanız ve özellikle
bir de geç yemek yemişseniz yatakta · döner durursunuz.
Pitta il Döngüsü: 22.00 - 2.00

Aktif, renkli rüyalar ve derin bir uyku zamanı. Eğer bu

saatlerde uyanıksanız metabolizmanız ertesi gün pişman olmanıza
. yol açacak gece yemeği ve eylemlerine neden olacaktır.
Vata il Döngüsü: 2.00 - 6 .00

20
 Daha yüksek ruhsal aşamaya ulaşmak . için meditasyon
yapanlarca kullanılan evrensel akışın yükseltilmesine tekabül eder.
Eğer sabah 4.00 veya 5 .00'te kalkar ve ruhsal egzersizler
yaparsanız gün boyu enerjik olursunuz, topladığınız enerji sizinle
kalır. Eğer 6.00'dan sonra uyursanız Kapha'nın uyuşuk zamanına
girmiş olursunuz.
Döngüyü Yinele

21
 -.A11urveda &- -.Aromaferapi

6
liuıı OO:uı.ru B
Yara tma

G�ce Yansı

1 GECE 1

G ünlük Ayurvedik Döngüler

22
 BÖLÜM İKİ

BİREYSEL DENGE VE BEDEN

TÜRLERİ

H er birimiz, kim olduğumuzu,

zayıf ve kuvvetli yönlerimizin neler
olduğunu belirleyen emsalsiz V-P-K
dengesiyle doğarız. İ ki insan bile
birbirinin aynısı değildir, fakat üç
katıksız tür ve yedi karma tür olduğu
söylenir (bu sınıflandırma, değerleme
ve tedavi için yapılır). Ö rneğin,
yüksek oranda Pitta ve düşük oranda
Vata ve Kapha oranı ile doğan bir

,�
kişiye Pitta ağırlıklı kişi denir. Her

��-
Kllo bir hasta için olan bu Ayurvedik
p v bakış açısıyla herkese aynı şekilde
davranılan Batı tarzı tıp sistemini
karşılaştırınız.

®
İ klimsel, mevsimsel, yaş
dönemleri, diyet veya yaşam tarzı
değişiklikleri, fazla çalışma
nedenleriyle dengeden çıkabiliriz.
Eğer 30 libre (yaklaşık t 3 kg) kilo
almışsak yeni V-P-K dengemiz

23
değişecektir. O zaman doğduğumuz V-P-K bileşimine geri
dönünceye kadar biz" kendimiz olarak" hissetmeyeceğiz.
Ayurveda, insanların kendi orijinal dengelerini bulmalarına ve
ona geri dönmelerine yardım edebilirler.

VATA HAKİM TİP

Vata etkilerini birincil derecede
·
taşıyan kişiler aşağıdaki niteliklerin
çoğunu göstereceklerdir: uzun ya da
kısa olsun ince yapılı bir vücutları
vardır, e klemleri kolayca kırılabilir,
düzensizlik kuraldır, çıkıntılı eklemler,
eğri bacaklar, uzun bacak ve kısa
beden (waist), omurilik eğrilikleri ve
düzgün olmayan yüz yapısı (sapmış
septumlar ve eğri burun gibi) olasıdır.
Eğer kilo alırlarsa kilolar vücudun orta bölgelerinde toplanacaktır.
·
Ciltleri kuru, pütürlü ve soğuk olma eğilimindedir. Ten
renkleri ailenin diğer üyelerine göre daha koyu olacaktır. Saçları
koyu renkli, kuru ve dolaşıktır. Dişleri çoğunlukla eğr! büğrü,
aralıklı ve dışa çıkıktır ve diş eti çekilmesi eğilimi vardır. Gözleri
küçük, kuru, aktif, siyah veya kahverengidir. İ ştahları çoğunlukla
düzensiz ve zayıftır, ilgileri başka yerde olduğu zaman genellikle
öğün atlayabilmelerine rağmen tabaklarını yiyebileceklerinden
daha fazla doldurarak aç gözlü olabilirler. El ve ayak parıiıakları
uzun ve incedir ve tırnakları gevrek ve kırılgandır. Hasta
olduklarında ağrı ve sinirsel bozukluklar muhtemeldir.
Susuzlukları değişkendir ve dışkıları çoğunlukla gazlı, kuru, sert ve
kabızlığa yakın şekildedir. Fiziksel olarak aktiftirler, fakat
enerjilerini kolayca tüketebilirler ve kafein, şeker ve uyarıcı
ilaçlara bağımlı hale gelebilirler. Zihinleri hareketli, aktif, meraklı

24
ve yaratıcıdır. Stres altındayken korku dolu, güvensiz ve endişeli
olabilirler. Kolaylıkla fikir değiştirebilirler, kısa dönemli iyi bir
hafızaları vardır fakat kolayca unutabilirler. Sık sık uçma, koşma,
atlama ve korku ile ilgili rüyalar görürler. Uykuları zor ve
kesintilidir ve uykusuzluk çekerler. Konuşmaları hızlı,
karmakarışık, acelecidir ve sık sık elleri ile konuşurlar.
Düşüncesizce harcadıkları için para ellerinden çabucak akıp gider.
Nabızları ince, zayıf ve kararsızdır. Vata hakim tipler birbirinden
büyük ölçüde farklı olabilir, fakat yukarıdaki özelliklerin çoğunu
taşırlar.

PITTA HAKİM TİP

Büyük ölçüde Pitta olan bir birey iyi
orantılı ortalama bir yapıya sahiptir.
Nispeten kolay , bir şekilde kilo alıp

~
verirler. Ciltleri çoğunlukla narin, yağlı,
kolayca yanan, kızıl veya sarımsı K v
tonlard;;ıdır ve dokunduğunda ılıktır. P
Çiller ve benler yaygındır ve
sivilceleşmeye meyillidir. · Kolayca
terlerler. Saçları yumuşak, sarı ya da
kızıldır, erken ağarmaya, dökülmeye ve seyrelmeye meyillidir.
Parmaklar düzgün şekilli ve orantılıdır. El tırnakları
pembemsidir. Gözler keskin, delici, gri, yeşildir ve göz akı hafif
sarımsıdır. Hasta olduklarında ateş, iltihap ve enfeksiyonla
karşılaşırlar. Sık sık susarlar. Dışkıları yumuşak, yağlı ve gevşek,
günde üç ya da daha fazladır. Atılgan yapıları nedeniyle ılımlı
aktivitelerden keyif alırlar ve rekabeti severler. Zeki kişilerdir ve
güçlü bir hafızaları vardır. Stres altındayken asabi, sert, öfkeli ve
kıskanç olabilir. Rüyaları ateşli, tutkulu ve renklidir. Uykuları
normal ve derindir. Konuşmaları· keskin, açık, akıcıdır, incitici ve

25
alaycı olabilir. Pittalar paralarını makul ölçülerde ve sistemli
olarak harcarlar. Nabızları güçlü ve düzenlidir. Bir Pitta'yı
tutkuları, yüksek oranda yoğunlaştırılmış enerjileri ve
taahhütlerine bakarak söyleyebilirsiniz.

KAPHA HAKİM TİP

Geniş yapılı.- bir vücuda sahip olan
saf Kapha'yı fark etmek oldukça
kolaydır. Hawaililer Kapha kişileridir.
Ciltleri kalındır (ön kolda 3/.ı inç),
·
yağlıdır, dokunduğunda soğuktur,
ailelerindeki diğer kişilere göre daha
solgun ve açık tenlidirler. Terlemeleri
hafif bir şekildedir. Kolayca kilo
alabilirler ve kilo vermek için egze�siz
yapmaları gerekir. Saçları gür, yağlı, dalgalıdır ve sık kaş ve
kirpikleri vardır. Dişleri sağlam, beyaz, geniş ve biçimlidir. Gözler
büyük ve çekicidir. İ ştahları yavaş ve düzenlidir, etkilenmeden
rahatlıkla öğün atlayabilirler.
Kapha'lar hasta olurlarsa tıkanıklık, fazla mukus ve su
toplaması yaygındır. Nadiren susarlar. Dışkıları kalın, yağlı ve
düzenlidir (günde bir kez). Barışsever - (huzurlu) ve
durumlarından hoşnutturlar, yavaş hareket ederler ve çok az
enerji harcarlar. Tahammülleri iyidir. Negatif yönleri ben
merkezcilik, hırs ve aşırı hassasiyet olabilir. Mazbut, vefalı arkadaş
ve işgörenlerdir. Yeni şeyleri yavaş öğrenirler fakat öğrendikleri
bir şeyi unutmaları çok nadirdir. Rüyaları çoğunlukla romantiktir
ve su içerir. Konuşmaları yavaş, tekdüze veya ahenklidir.
Paralarını yavaş harcarlar, kolayca tasarruf yaparlar ve dolapları
her zaman doludur. Nabızları yavaş ve sabittir.

26
 YEDİ KARMA TİP
Hindistan'da insanlar büyük oranda kendi kabile ya da
gruplarından kişilerle evlendikleri için dosha türleri tek olarak
hakimdir. Batıda karma bir dünya olduğu için, çoğu bölgede
herkes istediği ile evlenebildiği için karma tipler hakimdir. Karma
bir tipte genellikle bir dosha hakimdir ve ikinci dosha da ikinci
olarak gelmektedir. Ö rneğin, bir Vata-Pitta kişisinin Vata
özellikleri Pitta özelliklerine göre daha güçlü ve fazla olacaktır.
Pitta-Vata kişisi de daha fazla Pitta özelliklerine sahip ola'caktır.
Son olarak hiçbir -tipin hakim olmadığı, dengelenmiş üçlü dosha
(V-P-K) olarak adlandırılan bir tip vardır.
VATA-PİTTA (V·P), saf Vata tip

•
gibi ince, çabuk hareket eden, arkadaş
KP canlısı, konuşkan fakat daha girişken ve
V
keskin zekalıdır. Vata'nın aşırılıklarına
sahip değildir ve maymun iştahlı ve
düzensiz değildir. Güçlü sindirim gücüne
sahiptir ve soğuğu karşı dayanıklıdırlar.
Gürültü ve fiziksel sıkıntılara karşı daha dayanıklıdır. Vata tipine
göre Pitta'nın güçlü enerjisine sahiptir. Kolaylıkla bağımlılıklara
kapılabilirler ve durağanlığa gereksinim duyarlar.
PITTA·VATA (P·V), V-P'lere
göre daha kaslı, ortalama bir beden
K yapıları vardır. Onlar aynı zamanda
hareketlerinde hızlıdır, iyi bir tahammül
· güçleri vardır, çoğunlukla iddiacıdırlar,
Vata tipinin hafifliğine rağmen bariz bir
şekilde yoğundurlar. Güçlü bir
sindirimleri ve V-P'ya veya V'ya göre
daha düzenli eliminasyonları vardır. Stres altında olurlarsa korku

27
ve öfkeyle hareket edebilirler bu da onları güvenilmez (tehlikeli),
gergin ve katı yapar. Yemek yemeyi çok severler, güçlü hafızaları
vardır ve iyi konuşmacılardır. Çok sıcak onları rahatsız eder.
VATA·KAPHA (V·K), birçok
özellikte karşıt duruml;ırın olması ve
Vata'nın kararsızlığı nedeniyle bir anketle
tanınmaları (teşhis edilmeleri) oldukça
zordur. Genellikle ince bir Vata beden
yapısına sahiptirler ve Kapha gibi rahat,
sakin tavırlıdırlar. Stres altında olmadıkça
sakindirler. Hızlı ve etkindirler,
Kapha'nın bugünün işini yarına bırakmama özelliklerinin
bilincindedirler. Biriktirmeyi ve tasarruf etmeyi · severler ve
soğuktan hiç hoşlanmazlar. Sindirimleri yavaş ve düzensizdir.
KAPHA·VATA (K·V), V-K'ya
benzerler fakat yapıları daha sağlamdır
ve hareketleri daha yavaştır. Onlar da
sakindir ve V-K'lere göre daha
rahattırlar fakat daha az coşkuludurlar.
Atletik yapıya meyillidirler ve oldukça
dayanıklıdırlar. Sindirim düzensizlikleri
olabilir, soğuktan şikayetçidirler ve
mukus oluşumundan dolayı sıkıntı
çekebilirler.
·PJTTA·KAPHA ( P·K), güçlü bir
Kapha bedende ·Pitta özelliklerine
sahiptirler. K tipinden daha kaslı
yapıdadır ve daha iri cüsseli olabilir.
Kişilikleri, Pitta'nın etkisi ve eğilimi ile
öfkeli ve eleştiricidir, K-tipinin
kararlılığını gösterir. Dayanıklılıkları ve enerjileri nedeniyle atletler

28
için uygun bir tiptir. Asla öğün atlamazlar. Si �dirimleri Pitta
tipindeyken hastalıklara Kapha tipi gibi direnirler.
KAPHA-PITTA (K-P}1 Kapha
yapısına sahip fakat P-K'den daha şişman
kişilerdir. Yüzleri ve bedenleri yuvarlak
yapılıdır, oldukça yavaş hareket ederler
ve P-K'lerden daha rahattırlar. Değişmez
bir enerjileri vardır ve bir P veya P-K
tipinden daha dayanıklıdırlar. Egzersiz
yapmaktan hoşlanırlar fakat P-K tiplerine
göre spor yapmak için motivasyonları daha düşüktür. Kibirli ve
eleştirilmeye tahammülsüz olabilirler.
VATA-PITA-KAPHA (V-P-K},
tanınması en zor tiptir, çünkü her
dosha'dan eşit miktara sahiptir. Uzun

� bir yaşama, iyi sağlığa ve bağışıklığa

sahip olma eğilimiyle en dengeli

�
tiplerdir. Ayurvedik hekimler,
dengelerini yitirdiğinde tedavi edilmesi
en zor tip olduklarını söyler. Oldukça
az sayıda gerçek V-P-K tipi vardır. V-P­
K olduğunu düşünen ·kişiler genellikle iki dosha karmasında olan
kişilerdir.

29
 __A'JurueJa & -.Aromalerapi

BEN KİMİM?
On beden tipini incelediğinizde ve kendinize baktığınızda
kendinizin eşsiz olduğunu anımsayın ve bunu kendinizi tanımak
için bir fırsat olarak düşünün. Aşağıdaki anket (test)
doğumunuzdaki V-P-K dengesini bulmanıza olanak sağlayacaktır.

Beden Tipi Testi

Her satırda sizi en iyi tanımlayan durumu işaretleyin. Bazen

birden fazla durum size uyarken bazen de hiç birisi uymayacaktır.

Kısım I : Değişmeyen Özellikler . Bu bölümde

yaptığınız seçimler sizin orijinal metabolik tipinizi ortaya
çıkartacaktır. Bu sizin doğduğunuz beden tipinizdir ve dünyayı
nasıl algıladığınız ifade edilir. Elbette ki yaşaın tarzı; diyet, iklim
vb. sizi bundan değiştirebilir ve değiştirecektir (Testin il. Kısmına
bak, değişen özellikler), fakat sonuçta bağışıklık ve sağlıkta denge
sağlanacaktır. Yanıtlarınızın dağılımı bir tip üzerinde
yoğunlaştığınızı ya da kı:ırma bir tip olduğunuzu gösterecektir ve
bu temel grup ( konfıgürasyon) sağlığınızın nerede yattığını
gösterir. Bu kısımda aldığınız puanları unutmayın ve i l . Kısımdaki
grubunuzla karşılaştırın.

30
 Kısım I : Değişmeyen Özell ikler
Vata Pitta Kap ha

o t. ince, çok D 1 . Orta bir D 1 . Geniş

uzun veya çok beden beden
kısa ;' {/, L..

o 2. Hafif, ince D 2 . Orta kemik D 2. Güçlü

kemikler ve/veya yapısı kemik yapısı
belirgin (çıkıntılı)
eklemler

o 3. Sivri uçlu D 3. El ve ayak D 3. El ve ayak

(konik) el ve parmaklan parmaklan
ayak tırnaklan orta uzunlukta kısa ve
karemsi

o 4. Bir çocuk D 4. Bir çocuk o 4. Çocuk

olarak zayıf olarak orta olarak geniş,
yapı bodur ve
tıknaz

o 5. Kilo D 5. Kilo D 5. Kilo

alındığında orta alındığında almaya
bölgede yağ eşit olarak meyilli,
depolanır özellikle arka
bölge ve
kalçalarda

D 6. Esmer ten o 6. Beyaz cilt, D 6. Düzgün

(aile bireylerine kolaylıkla bir şekilde
göre) kolaylıkla güneş yanığı bronzlaşır
güneşte olabilir, çiller
bronzlaşır ve benler
yaygındır.

31
D 7. Vücut kıllan D 7. AI. vücut D 7. Orta
yoktur ya da çok kılı, hoş bir düzeyde
fazladır, koyu, yapıda vücut kılı
kaba ve kıvırcık
olma eğiliminde

D 8. Dar alın D 8. O rta D 8. Geniş alın

büyüklükte
'
alın, kıvnmlı
ve çizgili

D 9. Küçük, siyah D 9. Orta D 9. Büyük,

ve aktif gözler büyüklükte, nemli, bazen
açık yeşil, gri, mavi
kehribar veya çoğunlukla
mavi gözler da koyu
kahverengi
gözler

D 1 O. Sıcağa ve D 1 O. Orta D 1 0. Büyük,

soğuğa duyarlı büyüklükte düzgün ve
eğri, çarpık veya düzgün dişler parlak dişler
-
· tavşan dişler, tel
takmayı gerekli
kılabilir

D 1 1. Küçük D 1 1 . Ortalama o 1 1. Geniş,

düzgün olmayan bir boyun düzgün
boyun boyun

o 1 2. İ nce o 1 2. Ortalama o 1 2. Çok

(Küçük) çene bir çene büyük çene

o 1 3. Bir çocuk o 1 3. Bir çocuk o 1 3. Çocuk

olarak saçlar olarak saçlar olarak saçlar
kanşık ve kıvırcık ince, san dalgalı ve gür

..•.. TOPLAM VATA .......TOPLAM PITIA . . . TOPLAM KAP HA 1

32
 Kısım II : Değişen Özel likler . Bu test, dengenizin şu
anda nerede olduğunu gösterir. Buradaki VPK'nizi toplayın ve
nasıl değişme gösterdiğinizi görmek için orijinal VPK'nizle
karşılaştırın. Bu özelliklerin çoğu dengesizliğin göstergeleridir ve
onlardan kurtulmayı isteyebilirsiniz. Örneğin, aslında bir Vata
olarak doğmuş olabilirsiniz, fakat ikinci kısımda kilo alma, idrarın
tutulması, tatlıya karşı aşırı istek gibi Kapha semptomlarını
gösterebilirsinizi bu durum, düzeltilmesi gereken bir Kapha
dengesizliğini gösterir.

Kısım II : Değişen Özell ikler

Vata Pitta Kapha
o 1 . Kilo almada o 1 . Aklına o 1. Kolayca
güçlük koyduğunda kilo alabilir
kilo alabilir ve ve egzersiz
verebilir yapmadan
kilo vermesi
oldukça
zordur

o 2. El ve ayaklar o 2. Ilık bir o 2. Cilt

soğuktur dokunuşlan serindir fakat
vardır soğuk
değildir

33
 __A'Jur11eJa & _A.romaferapi

o 3. Kuru cilt o 3. Yağlı cilt, o 3. Kalın deri

(ko lun ön sivilcelenmeye ( 3/4 inç
tara flan nda sıkı ve kalınlık),
cilt , \14 inç kızarıklıklara makul
kalı nlık ), kol ayc a eğilimli ( 1 /4 yağlılık
1 çatlaya bilir . ve l /2 inç.
Sertleşmeye ve kalınlık)
nasırlaşmaya
eğil imli

o 4. Çatla mış ve o 4. Koy u, o 4. Kalın,

kuru muş kırmızı nemli
dud akla r d udalclar, dudaklar
ned eni yle sık sık soğukta acı
acı çeker verir, hararet
nedeniyle
uçuklar

o 5. Kuru, mat, o 5. D üz, açık o 5. Gür, hafif

uçl arı çat alla şm ış, renkli, yağlı, dalgalı, az
koyu, sert, kalın,_ sarışın, kızıl yağlı, siyah,
veya dol aşık veya erken kahverengi,
saçl ar beyazlaşma, parlak
dökülme veya
kelleşme olası

I1 D 6 . Ku ru ve soğ uk D 6 . Soğuğu, iyi D 6. Çoğu

1 hava yı sev mez havalandırılıııı havayı tolere
(ılık havayı ş yerleri tercih eder (nemli
sever) eder (sıcaktan havayı
hoşlanmaz) sevmez)

34
 1
o 7. Dil kurudur, o 7. Dil, D 7. Dil,
ince, grimsi sanmsı, yoğun,
yapıd adır turuncumsu pütürlü,
veya beyaz bir
kınnızımsı tabakayla
renktedir şişn:ıiştir

o 8. Gözler D 8. Göz D 8. Şişkinliğe

çoğunlukla kuru, beyazlan eğilimli
kaşınan hafifçe gözler
ya pıdadır, göz kınnızımsı
beyazlan grimsi veya
veya mavimsidir sanmsıdır

o 9. Dışkılama o 9. Bağırsaklar o 9. Büyük,

düiensiz, zor, yumuşaktır, kalın
kuru veya günde iki dışkılama,
kabızlık kereden günde bir
şeklindedir fazla/ishal kez/mu küs,
kaşıntılı

o 1 0. Hasta o 1 O. Hasta o 1 O. Eğer

olduğunda: olduğunda: hasta olursa:
sinirsel ' Ateş, isilik şişlik, sıvı
düzensizlik, veya tutma, ·
keskin ağrılar iltihaplanma mukus,
muhtemel muhtemel tıkanıklık

D t t . Seksüel o tt. Sekse o t t . Makul

ilgileri düşkündürler, ölçüde sekse
değişkendir, kolayca tahrik düşkünlük,
fantezi yaşamları olurlar yavaş tahrik
aktiftir olurlar

35
 _AIJUrueda & --4romalerapi

o 1 2. Adetler o 1 2. Kanama o 1 2. Adet

düzensiz, az olu r, yoğun olabilir, döneminde
şiddetli ağrılı yumuşak su toplama
krampla r büyük a ptes eğilimi, eğer
bu dönemde olursa hafif
birlikte olabilir kramplar

o 1 3. Ağır o 1 3. Proteinli, o 1 3. Tatlı, süt

yiyeceklere de kafeinli, acı, ürünleri
sıkı bir diyete de baharatlı ve ekmek ve
yer vere bilir ler tuzlu makama
yiyecekleri çeşitlerini
çok severler çok severler
o 1 4. Çekilmiş o 1 4. o 1 4. Kalın
dişetleri İ ltihaplanmış, dişeti
kanayan
dişetleri
o 1 5. Eklemler o 1 5. Eklemler, o 1 5. Eklemler
ağrılı, oynak, -
sıcak, şişmiş, gevşek,
sağlam ve s ert ateşlidi r ağnlı, zayıf,
şiş
. . . . . TOP LAM VATA .••.... TOPLAM PITTA •.. TOPLAM KAPHA

Kısım III Zihin . Her metabolik tipin zihin yapısı istenen

ve istenmeyen özellikler gösterir. Vata'lar yaratıcı düşünürlerdir,
fakat sık fikir değiştirirler. Pitta'lar iyi bir hafızaya ve organizasyon
yeteneğine sahiptir, fakat kolayca karar değiştirmeye ve
is.teklerinin yerin e getirilmesi için diğerlerini ezmeye eğilimlidirler.
Kapha'lar sürekli bir şekilde çalışırlar ve talimatları düzgün bir
şekilde izlerler, fakat karar vermede yavaştırlar ve yaratıcılıkları

36
düşük olabilir. Kendinizi bilmeniz ve nasıl düşündüğünüzü
anlamanız kendinizi rahatsız (üzüntülü) hissetmekten
koruyacaktır. Örneğin, testin sonuçları sizin büyük oranda Vata
zihin yapısında olduğunuzu gösteriyorsa yönetim ya da
tekrarlayan işlerden ziyade sizin yaratıcılığınızı kullanan · bir işte
çalışmanız sizi daha mutlu edecektir.

Kısım III - Zihin Yapısı

Vata Pitta Kapha

o 1 . Kısa süreli o 1 . Hem kısa o 1 . Öğrenme

konsantrasyon, dönemde süreci .
hafıza kısa hem de uzundur,
dönemde güçlü uzun ancak bir kez
ama kolay unutu r dönemde iyi öğrendikten
hafıza, sonra asla
mantıklı ve unutmaz
rasyonel
fikirler

o 2. Rutin şeylerden o 2. Özellikle o 2. Rutine

hoşlanmaz kendi bağlı olarak
yarattığı iyi çalışma
planlama ve
organize
etmeden
keyif alma

o 3. Karar vermede o 3. Kolay o 3. Karar

zorluk, kolay fikir karar vemıe zaman
değiştirme vemıe, alır, saplanıp
şeyleri net kalma
şekilde
gömıe

37
 _A'Jurveda & -.Aromalerapi

o 4. Hareketli, aktif, o 4. Atılgan, D 4. Sakin,

hareketi sever rekabetçi gevşetici ve
eylemleri keyif verici
sever etkinlikleri
sever

o 5 . Yaratıcı düşünür o 5. Organi�e D 5. Bir plan

bir şekilde veya fikri
düşünür izlemeyi
tercih eder

o 6 . Aynı anda bir o 6. Sürekli D 6.

ç o k proje yapar olarak Değişikliğe
organizedir, ve yeni
sıralı bir projelere
şekilde direnir; .
ilerlemeyi basitliği sever
sever
o 7. Çok sayıda o 7. Oldukça D 7. Çok
insan tanır fakat seçicidir, fakat arkadaşı
çok az yakın iyi arkadaşlıkları vardır ve
arkadaşı vardır ve düşmanlıkları sadıktır
kolay yaratır

o 8 . D üşüncesizce o 8. Planlı bir D 8. İstemeye

para harcar, p_ara. şekilde . istemeye
harcanmalıdır harcar; para harcar,
para, tasamıfu
amaçlan sever
başannak
içindir
•
. . . . . . . . TOPLAM VATA . . . . TOPLAM PITTA . . . TOPLAM KAPHA

38
 . Kısı m IV: Duygular. Her tipin duygusal özellikleri hem
olumlu hem de olumsuz yönlere sahiptir. Vata kişileri kolayca
sinirlenebilir veya korku dolu (endişeli) olabilir, ancak kolayca
unutur ve kin gütmeyebilirler. Pitta kişileri çok çabuk sinirlenirler
fakat bunu rekabete veya başa çıkma mücadelesine dönüştürme
yeteneğine sahiptirler. Kapha kişilerinin duyarlılığı kolayca
affetmek anlamında değildir, fakat bu duyarlılık onları sadık ve
romantik yapar.
Bu bölümdeki seçimlerinize bakarak duygusal olarak nerede
olduğunuzu görürsünüz: olumlu ve olumsuz yönleri mi
taşıyorsunuz; duygularınız ilk tipinizle ( Kısım I); bugünkü
dengeniz ( Kısım 111) veya dosha'nızın dışında geliştirdiğiniz
özelliklerinizle (Testin özeti, s. 40) aynı düzeyde mi.;.

Kısım IV: Duygular

Vata Pitta Kapha

o 1 . Deneyimleri o 1 Deneyimleri
. D 1 . Deneyimleri
korkudur nefrettir duyumsamazlıktır

o 2, Ağzı sıkıdır o 2. Kindar olabilir D 2 . Umursamaz

olabilir

o 3. İntihara D 3. Yıkıcı olabilir D 3 . Zalimlik

meyilli olabilir hissedebilir

o 4. Endişeli D 4. Sinirli D 4. Bağımlı

o 5. Sinsi D 5. Dalavereci D 5. Açgözlü

o 6. Evhamlı o 6. Kızgın D 6. İstekli

39
 __A'f urueda & --4romalerapi

o 7. Dinamik o 7. Kavrayışlı D 7. Uyumlu

o 8. Konuş.kan o 8. ilgili D 8. Vefaka r

o 9. Esnek o 9. Hoşgörülü D 9. S abırlı

(sebatkar)

o 1 O. Hisler ve o 1 O. Görüşler ve D 1 0. Güç

duygular kolayca hisler konusunda d u ru m larda
değişebilir saldırgandır; görüş
sorulmasa bile bildirmekten
fikir verir kaçınır

o 11. Rüyalan D 1 1. Rüyalan D 11 Romantik,

.

uçmayla ilgili, renkli, hızlı, kısa rüyalar,

huzursuz ve tutkulu, çoğunda su yer
kabus doludur ' müca d elelidir alır

. . . . . TOPLAM VATA . . . . . . TOPLAM PITTA . . . . TOPLAM KAP HA

TESTİN ÖZETİ
Kısım 1, yapısal olarak n erede başladığımızı ve " kendimiz"
olarak hissetmek için n ereye dönme gereksinimimiz olduğunu
gösterir. Kısım i l, şu andaki dengemizi gösterir ve değiştirmek
istediğimiz belirtileri ortaya çıkartır; bu kısım, dosha'nızdaki
fazlalaşmaları azaltmak için yaşam tarzı rejimi ve diyet
·

seçiminizde size yol gösterecek.tir. Kısım i l i, zihnimizin güçlü ve

zayıf yönlerini gösterir. Zihinsel yapımızı anlamak, doğal
yeteneklerimize uygun bir işte çalışmayı seçmemize ve bize uygun
olmayan etkinliklerden ( m esleklerden) kaçınmamıza yardım eder.
Kısım iV, eğer negatif veya zararlı duygularımız bizim " q osha
dengesizliğimizle" çakışıyorsa, uygun diyet ve yaşam tarzıyla

40
(Dördüncü bölüme bakınız) dikkate alınacaktır. Kalıbın (modelin)
dışına düşerlerse ve farklı dosha'larla bağlantılı olurlarsa belirli
uçucu yağlar kullanılarak bu duygular azaltılabilir.

Kısım II , III ve IV'ün Toplamları

.... . . . . Toplam VATA . . . . . . . Toplam PITTA . . . . . . . Toplam KAPHA

Bu üç kısmın toplamı, beden olarak, zihin olarak �e duygular

olarak şu anda nerede olduğunuzu gösterir. Dosha'larınızı
dengeye getirmek için terapilere, diyete başladıktan ve yaşam stili
değişikliğinden sonra bu kısımları yeniden doldurabilir ve
değişmeyi görebilirsiniz. Kısım 1 daima aynı kalacaktır ve bu
nedenle . bu toplama dahil edilmemiştir ve yeniden
doldurulmasına gerek yoktur.

NA BIZ
Dosha'lar (Vata, Pitta, Kapha), düşüncelerimizdeki,
hislerimizdeki ve eylemlerimizdeki değişmelere bağlı olarak sürekli
olarak birinden diğerine değişirler. Nabzımız bu değişiklikleri
yansıtır ve kendilerini bir hal olarak veya hastalık olarak
göstermeden önce dengesizlikleri fark edebiliriz. Dengeyi çabucak
sağlamak için eyleme geçebiliriz.
İ yi Ayurvedik uygulamacıları sadece nabız hareketine bağlı
kalmamakla ve teşhise ait diğer bulgularla çelişkili olduğunda

41
 .-Ayurveda & .-Aromalerapi

1bzı göz ardı etmekle birlikte, nabza bağlı teşhisler o andaki

Jşulları izlemede ve hastaları ile ilişki kurmada yardımcı olabilir.
ünün farklı zamanlarında kendi nabzınıza bakarak (eğer
2ğişiyorsa) duyarlığınızı ve yeteneğinizi geliştirebilirsiniz.

Nabzın Yapısı

Nabzın genel yapısı nabız teşhislerinin diğer yönlerinden çok

aha önemlidir. Vata nabzı hızlıdır (dakikada · 80-100 atış),
.
üzensizdir, zayıftır, bir yılan veya sülük g\bi denir. Pitta nabzı
rta hızdadır ( dakikada 65-80 atış), sıçramalı, canb, kuwetli,
�rgin ve düzenlidir; kurbağa veya serçenin hareketlerine
�nzetilir. Kapha nabzı sakin, ağır, baygın, geniş, salınım lıdı r,
nun hareketi bir kuğu, tavus kuşu veya nehirle kıyaslanır
fakikada 50-65 atış).

Üç Naba Dalga.51

Tempo

Tarafsız bir okuma için, nabzınızı sakin ve dinlenmiş

lduğunuz zaman olan sabah kalktığınızda ölçmek en uygun
·

ımandır. Yemekten, egzersizden, seksten, masajdan veya sıcak

42
bir banyodan sonra Pitta özellikleri gösterebilir. Uykudan veya
fazla yedikten sonra da Kapha özellikleri gösterebilir. Endişeli,
evhamlı, gergin, aceleci olduğunuzda veya büyük değişiklikler
yaşadığınızda Vata yapısı geliştirebilir. Bunların n� bzınızı
etkilediğine dikkat edebildiniz mi?

Pozisyon

Nabız vücudun değişik

bölümlerinden alınabilir,
fakat en yaygın kullanılan ve
geleneksel olarak ölçüldüğü
yer bileğin . ön tarafıdır (baş
parmak tarafı ) . Erkeklerin sağ
kolundan, kadınların sol
kolundan ölçülür. Bilek
hafifçe bükülür, işaret
parmağı bileğin ilk kat yerine
koyulur. Orta ve yüzük
parmakları ön kol üzerinde
dirseğe doğru bitişik olarak
atardamarın üzerine koyulur
(Şekle bakınız) . İ şaret Nabız Pozisyonlarn
parmağının altındaki nabız,
Vata güçlerinin genel aktivite düzeyini gösterir. Orta parmağın
altındaki nabız, Pitta güçlerinin genel güçlülüğünü gösterir. Yüzük
parmağının altındaki n9bız, vücuttaki Kapha'nın genel bir
monitörü dür.
Çoğu kişi nabzı hemen bulamadıklarında veya çeşitlerini
yakalayamazlarsa telaşlanırlar. Yine de uygulamaya devam edin,
sakin bir şekilde tekrarlama yeteneğinizi geliştirecektir. Olumlu ol
ve "sanırım farkı hissediyorum" de. Bizim batılı bilimsel zihin

43
 _A'jurveda & -.Aromalerapi

yapımız, yönetimi elde tutmak için bizim içsel hislerimize izin

vermeden önce şeylerin nasıl çalıştığına ilişkin bir açıklama ister.
Nabızla teşhisin ( dile göre teşhis, yüze göre teşhis, ayak
refleksleri vb) niçin çalıştığına ilişkin en iyi açıklama sanırım
holotrophic (bütünsel beslenme) şifa verme (iyileştirme)
kuramıdır; vücudun her bir parçasının bir hologram gibi diğer
parçalarda temsil edildiğini ifade eder. Holografık bir fotoğrafta,
bir şekil bir nesneyi oluşturur; ışıklar bu şeklin üzerine
yansıtıldığında, hatta küçük bir kısmına yansıtıldığında bile,
projektörde nesnenin bütünü görünür. Benzer şekilde, vücudun
incelenen her bölümü, vücudun bütünü hakkında bilgi içerir. Şu
anda her bir hücrenin vücudun tam bir kopyası olduğunu
biliyoruz: DNA. Kopyalama (klonlama), bir hücre alınarak ve
DNA parçalarından geri kalan tüm kaynağı parçalayarak
çoğaltmaktır. Deepak Chopra "Quantum Hea/ing" adlı kitabında
her bir hücrenin sinirsel içtepilerimizden (sinir uyarımları),
lıormonlarımızdan ve sinir vericilerimizden (iletkenleri) sürekli bir
bilgi akışı nedeniyle düşüncelerimiz, hislerimiz ve vücut
koşullarımızla ilgili kapsamlı ve doğru bilgiye nasıl sahip olduğunu
-
açıklar. Dr. Chopra b unu ayrı şeyler olarak değil, sürekli bir
iletişimle birleştirilmiş V Ü CUT-Z İ H İ N olarak isimlendirir.
Nabızla teşhis, tıp mesleğinden olmayan bir kişinin, kendi
bedenini ve farklı durumlarda, zamanlarda ve koşullarda rol
oynayan güçleri öğrenebilmesini mümkün kılan bir yöntemdir.

44
 BÖLÜM ÜÇ

YAŞAMIN TATLARI

ALTI TAT
Altı tane tat vardır: tatlı, ekşi, tuzlu, keskin kokulu ve acımsı1
acı ve buruk ve bunların her biri beş elementin ikisinden
türemişlerdir. Bu tatlar, "Ne yediğimize bağlı olarak bizim" nasıl
olduğumuzu görmede önemlidir. Bedenlerimiz, dosha dengemizin
(VPK) artmasına veya azalmasına neden olan yediğimiz şeylerin
elementsel yapısıyla biçimlendirilir.

3
H
A
F
ı
. F .

3 ısırıcı TAT

Altı Tat ·ve Beş Element

45
 Tath {sweet), toprak .ve su
elementinden oluşmuştur; Kapha'yı
(ki o da toprak ve sudan
oluşmuştur) artırırken Pitta ve
Vata'yı azaltır. Tatlı, · . şeker,
karbonhidrat, yağ, sıvı yağ ve amino
asitlerde bulunur. Özellikleri ağır,
soğuk ve yağlıdır. Dokuları inşa
ederken aynı zamanda yolları ve
kanalları tıkayabilir, soğuk yapısı sindirim hararetini düşürebilir.
Tatlıya fazla düşkünlük aşırı şişmanlık, diyabet, dolaşım
bozukluğu, kabızlık ve nefes darlığı gibi Kapha hastalıklarına
neden olur. Duygusal düzeyde, kendini beğenmeye, tembelliğe,
açgözlülüğe ve tatminsizliğe yol açar, aşırı tüketilmediği sürece
tatmin sağlar (tatlı mayalandığında ekşiye dönüşür) .
Ekşi {sour), toprak ve ateş · elementlerinden oluşmuştur.
Pitta ve Kapha'yı artırırken Vata'yı
-
azaltır. Asitli meyvalarda (sour), asitli
sebzelerde (ascorbic asit), alkolde
( oxalic asit), fermente edilmiş
ürünlerde, sütten imal edilmiş
ürünlerde ( lactic asit), ve daha az
düzeylerde de proteinlerde (amino
asit) ve yağlarda ( fatty asit) bulunur.
Sahip olduğu nitelikler ağır, sıcak ve yağlıdır. Sindirim hararetini
güçlendirir, ve gastrit, ülser, iltihaplanma, zayıflama, ve diğer
. Pitta rahatsızlıklarında uygun değildir (kontraendikasyon). İştahı
ve sindirimi düzenler, ifrazatın atılmasını artırır ve spazmı azaltır.
Ekşi, kıskançlık, hasetlik ve tatminsizlikle bağlantılıdır; tatlının
karşıtıdır. Mecazi olarak "Kedinin ulaşamadığı ciğere pis demesi"
gibi arzunun tiksinmeye dönüşümünü ifade eder.

46
 Tuzlu tat (salty), su ve ateş
elementlerinden oluşmuştur. Pitta ve
Kapha'yı artırırken Vata'yı azaltır. Kaya
tuzu, deniz tuzu olarak yoğun bir
şekilde bulunurken deniz ürünlerinde
seyreltilmiş bir şekilde ve sebze ve
meyvalarda da mineral tuzlar olarak
bulunur. Fazla olması iltihaplanmaya, .
şişliklere, küçük idrarın tutulmasına, kırışıklığa ve erken
yaşlanmaya neden olur. Uygun miktar sindirim, iştah, elektrolit
(elektrikle unsurlarına ayrılabilen- madde) denge ve vücuttan
atma açısından önemlidir. Tuzlu tat, bizihı yaşam sevincimizi ve
hevesimizi artırır ve endişe ve kaygıları azaltır. Fazla kullanımın
zihin ve duygular üzerindeki etkisi zevke düşkünlüktür
(hedonizm)_aşırı duygular, fiziksel zevk veya bağımlılıkların
engellenmesi durumunda öfke gibi.
Keskin kokulu ve acımsı tat
(pungent), ateş ve hava
elementlerinden oluşmuştur ve Pitta
ve Vata'yı artırırken Kapha'yı azaltır.
Keskin kokulu ve acımsı tatlar
karakteristik olarak kızıştıran, hafif ve
kurudur ve baharatlarda bulunur ve
uçucu yağlarda (buharlaşabilen ve
güzel kokulu) konsantre edilmişlerdir.
Keskin kokulu ve acımsı tatlar salgıları ve sindirimle ilgili
enzimleri, iştah artırmayı ve metabolizmayı düzenleme işlevi
görür. Kapha rahatsızlıklarını (aşırı şişmanlık, tıkanıklık, diyabet,
öksürü�, nefes darlığı) tedavi eder ve cilt yoluyla atmaya yardım
eder. Fazla kullanılırsa ağrı, susuzluk, hararet, iktidarsızlık,
halsizlik ve dermansızlığa nedeu olur ya da artırır. Zihinsel ve

47
 .A'Jurveda & .Aromalerapi

duygusal olarak, dışa dönüklük ve uyarılma gereksinimi yaratır ve

sinirliliği ve öfkeyi artırır.
Acı tat (bitter), hava ve boşluk
elementleri tarafından yaratılmıştır.
Vata'yı (hava ve boşlu_k) artırırken
Pitta ve - Kapha'yı azaltır. Serinletici,
hafif ve kurudur ve acı yeşil yapraklı
sebzelerde (kara hindiba ve hindiba)
acı otlarda (golden seal, yılan �tu) ve
acı köklerde(zerdeçal) bulunur.
Normal tüketimde salgıla�ı temizler
(tasfiye eder) ve kurutur, dokuları renklendirir ve sıkılaştırır.
İ ştahsızlık, hazımsızlık, ateş, karaciğer ve deri iltihapları için
yararlıdır. Fazla düşkünlük, sinir iltihaplanmaları, . kilo kaybı,
kuruluk, deri çatlaması ve salgı eksikliğini de içeren tüm Vata
rahatsızlıklarına neden olabilir. Duygusal olarak tatminsizlik ve
değişme gereksinimi y aratır ("acı gerçek" ) . Ö fkeyi ve kendini
beğenmişliği azaltır, fakat fazlası inatçılık, gerilim, kaygı ve
güvensizliğe neden olabiliJ.
Buruk tat (astringent), hava ve
toprak elementlerinden ortaya
çıkmıştır. Vata'yı artırır; Pitta ve
Kapha'yı azaltır. Çünkü hava bileşeni,
toprak bileşeninin etkisine üstün gelir.
Tanende (mazı tozu), kabuklarda, ve
reçinede (nıeşe reçinesi, kokulu sarı
sakız) ve buruk bitki ve sebielerde
(fasulye, patates, kaba yonca) ve saf balda bulunur. Küçük
miktarlardayken salgılamayı azaltır, vücut dokularını güçlendirir
ve arındırır. Fazla olması halinde salgılamayı ve dokuları kurutur
ki bu da kabızlığa, susuzluğa, titremeye ve karıncalanmaya neden

48
olur. Fazla kullanıldığında duygusal olarak içe dönüklüğe, ayrılığa,
korku ve endişe{e neden olur.

Tatlara İl işkin Özet

Tatları ve onların doshik yapımız ve metabolizmamız
üz�rindeki etkilerini anlayarak isteklerimizi, duygularımızı ve
kendimizi dengede tutmayı sağlayacak besin ve uçucu yağları
seçebiliriz. Batılı tarzı diyetler tatlı, ekşi ve tuzlu besinleri fazla ön
plana getirir ve açgözlü, bağımlı, zevk düşkünü ve büyük ölçüde
doyumsuz bir toplum üretir. Değişime doğru kişisel bir adım,
içimize doğru bakarak ve tatlar yardımıyla dengeyi arayarak "acı
gerçeği tatmak" olabilir.

TATLARIN TEDAVİ İÇİ N KULLANIMI

Vata fazlası olan kişiler için Pitta fazlası olan kişiler için
Artım Azaltır Artım Azaltır

Tatlı Acı Tatlı Tuzlu

Eleş! Buruk Acı Keskin kokulu ve acımsı

Tuzlu Keskin kokulu ve acımsı Buruk Ek�i

Kapha fazlahğı olan kişiler için

Artınr Azaltır

Keskin kokulu ve acımsı Ek�i

Acı Tuzlu
Buruk Tatlı

49
 -.Ayurveda & -.Aromalerapi

v v v v v v K K
VATAYI ARTil\IR

V \r V I._ B_
.... _
..-- UR ı: -
....
ux .. -T! K K K

Acr l V V V
V V- - -- - - -
- f;�ı - - - ... ..
K
K
.,. _,.r v p \! p \! p p 1'_ p 1' p J\.. "t '
� p:am.UVEACtUST ı EKŞI
J TUZ�U 1
I/ rı I/
V P VP ' ' n P KP K P K P K P K P
·
PITTAYI ARTIJUR

Altı Tat ve Üç Dosha

50
 BÖLÜM DÖRT

ALT DOSHA'LAR {SUBDOSHAS)

Vata, Pitta ve Kapha

dosha'larının her biri her zaman bedenin her parçasında faaliyette
bulunan güçlerdir. Sindirim sisteminde, Vata yiyeceklerin
hareketini sağlar, Pitta yiyecekleri kullanılabilir enerjiye
dönüştüren sindirim sürecidir ve Kapha yiyeceklerin içinde
hareket ettiği ve besleyici şeylerin absorbe edildiği yapıları
oluşturur. Vata, besleyici şeyleri hücrelere taşıyarak, Pitta,
besleyici şeylerin metabolize edilmesini sağlayan enzimler olarak
ve Kapha, hücre yapısı
olarak bu üç güç hücresel
düzeyde dahi hareket
halindedir. Vücudun belirli KAPHA
Akdi•rl<r
bölgelerinde Vata, Pitta
veya Kapha hakimiyeti
vardır ve dosha'ların temel
VATA
yerleşim yerleri olarak
PITIA
adlandırılır. Pitta, Vata ve loaı
Bıi=k
Kapha'nın yoğunlaştığı beş
bölge vardır ve her biri
farklı bir işlev yerine getirir.
Üç Dosha'nın Temel Yerleri

51
 _A'Jurveda & -.Aromalerapi

Vata, beyin, akciğer, mide, dolaşım ve sinir sisteminde ve

özellikle de kolonlarda yoğundur. Pitta'nın asıl olarak yoğun
olduğu yer ince bağırsaklardır, fakat karaciğer, kalp, gözler ve
ciltte de yoğundur. Kapha'lar için temel bölge göğüstür, fakat
aynı_zamanda mide, ağız, baş, ve eklemlerde yer alır. Dosha'ların
dengesi bozulduğu zaman vücutta bulundukları yerlerin
özelliklerine uygun belirli durumlar üreteceklerdir.
Alt dosha'lar teşhis ve tedavi için önemlidir. Saf bir ateş tipi
olduğunuzu keşfetmiş olsanız bile Pitta'nın dengesizliği ile birlikte
grip mevsimleri süresince aşırı mukus (sümük, balgam)
salgılayarak bir Kapha gribi yaşayabilirsiniz. O zaman Pitta azaltıcı
rejiminizi bırakmanız ve sinüs bölgenizde deneyimlediğiniz Kapha
fazlalığını azaltabilecek olan uçucu yağları kullanmanız uygun
olabilir.

VATA'NIN BEŞ
FORMU (TÜRÜ)
Bu formların her biri -
vücudun belirli
k
bölgelerinde i sinirleri,
Mide ve b.ajın.ak
kasları ve damarları devinimi I Mide
&jjm.ık
kontrol eder. Apana Vala
ldrn

Prana Vata, temel Dqkı

Resi

yaşamsal gücümüzdür
Vyana Vala
(yaşam enerjimizdir) . Tiim slnlr sCstıml

Beyin, baş ve göğüste

yer alır ve nefes
almadan ve yiyeceklerin vücutta yukarıdan aşağı doğru
hareketinden veya yutulmasından sorumludur. Düşünme yeteneği
ve hislere sahip olmayı da içerecek şekilde tüm duyuları mümkün

52
kılar. Neredeyse tüm hastalıklar Prana Vata'dq bozulma yaratır
ve bu nedenle nefes alma egzersizleri ve aroma terapi, her
koşulda tedavinin önemli bir parçasıdır. Baskıların yoğun olduğu
ve fazla uyarılan hızlı tempolu toplumumuz, nefes alıp vermemizi
farkında olmadan sınırlandırmamıza ve yaşam enerjimizin
düşmesine neden olur. Tv seyrederke:n insanların nasıl "ölü" gibi
göründüklerine; hiçbir şey yokken güçlükle nefes alıp verdiklerine
(görsel ve işitsel olarak iyice uyarılmış ancak güçlükle hareket
ed�bilen) dikkat edin.

Dengesizliğin Dengeyi yeniden . Uçucu Yağların

Semptomları Oluşturmak İçin Uygulanışı
Kullanılacak. Uçucu
yağlar
Endişe Hint kamışı - calamus Buğu

Kaygı Sandal ağacı Nasya (burun

damlalan)

Uykusuzluk Biberiye Kompresler

Astım Brahmi Yiyecek ve çaya

katarak

Baş ağnsı gerginlikleri Mersin ağacı shirodhara

Ses kısıklığı Zufa otu

Hıçkınk Fesleğen

Kuru öksüıiik Melek otu

Verem Kakule

Nefes darlığı, kuruma Portakal

Aşın zayıflık

53
 _A'Jurveda & --4romalerapi

.�arap_ edici, çöktürücü

Kafıza zayıflığı
aunama
Düzensiz kalp atışlan
ies kaybı

(Yağlann uygulanışı ve dengenin yeniden

sağlanması ile ilgili aynntılı bilgi için ili. Kısma
bakınız.)

Udana Vata, akciğer ve boğazda yoğunlaşmıştır. Havanın

yukarı doğru hareketi olarak bilinir ve nefes vermeden
mrumludur. Konuşmayı mümkün kılar, fiziksel dayanıklılığı
güçlendirir ve güçlü bir zeka ve hafıza yaratır. Udana Vata,
duyguların salıverilmesine (açığa çıkarılmasını) ve affetmeye
yardım eder.

Dengesizliğin Dengeyi yeniden Uçucu Yağlann

�emptomlan Oluşturmak İçin Uygulamşı
Kullamlacak Uçucu
yağlar

Göz kuruluğu Papatya Buğu

Boğaz ağrısı Andız otu (sadece buğu) Kompresler

Bademciklerde Anason Gargara

iltihaplanma

Coşku - heves azlığı Yabani kereviz

Zayıflık

Yorgunluk

Kulak ağnsı

54
Konuşma hatalan
Kekeleme

Kanser
Aşın heyecan
Kuru öksürük

Samana Vata, yiyeceklerin mideye hareketinden ve

bağırsakların çalışmasından sorumludur. Hem zihnin hem de
duyguların dengeleyicisi ve eşitleyicisidir. Sindirilmiş yiyeceklerin
metabolizma içindeki hareketinden sorumludur.

Dengesizliğin Dengeyi yeniden Uçucu Yağların

Semptomlan Oluşturıİtak İçin Uygulanışı
Kullanılacak Uçucu
yağlar
Yiyeceklerin çok yavaş Yabani kereviz Kompresler
veya çok hızlı hareket
etmesi
Hazımsızlık Kimyon Yiyecek-içecek

İshal Zerdeçal Yiyecekleri tatlandırma

(Yiyeceklere katma)

Gaz Zencefil

Zayı f beslenme Fesleğen

Düşük enerji Karanfil
Kuruma Küçük hindistancevizi
Dereotu
Kediotu

55
 _A'lurveda & _Aromalerapi

Apana Vata, havanın aşağı doğru hareketi, idrarın, besin

atıklarının, adet kanamalarının vücuttan atılması ve doğum
işleminden sorumludur. Ceninin büyümesini sağlar. Vata dengesiz
hale geldiğinde, vücudun diğer bölgelerine göre en Çok,.burada
kolonlarda fazlalaşır ve vücuttaki Vata fazlalığının temel
bölgesidir.

. Dengesizliğin Dengeyi yeniden Uçucu Yağlann

Semptomlan Oluşturmak İçin Uygulanışı
Kullanılacak Uçucu
yağlar
Kabızlık Trifolia Kompresler

İshal Zencefil Lavman ( Basti, şınnga

tedavisi)

Diyabet Sanmsak Vajinal yıkama

Adet düzensizlikleri Tarçın Vajina veya rektumun

içine bir bitki, çay, tedavi
edici kanşım veya yağ
koymak (implant)

Adet dönemlerindeki Misket limonu Küvette banyo

düzensizlik veya
bozukluk

Seksüel güçlük Limon

Sının alt taraflannda Soğan

ağn

Ölü doğum Maydanoz

Zor doğum Çadır uşağı otu ·

(şeytantersi)

Fesleğen

56
 Vyana Vata, vücudun her tarafında bulunur. Sinir sistemi ve
dolaşım sistemi aracılığıyla gücü her tarafa dağıtılır. Besinleri
hücrelere ve atıkları dışarıya taşır. Terleme, kalp ritmi, kan
damarlarının genişlemesi ve büzülmesi, esneme ve dokunma
duyusundan sorumludur. Fazla dosha'ları zayıflık veya vücutta bir
hataya dönüştüren güçtür.

Dengesizliğin Dengeyi yeniden Uçucu yağların

Semptomları Oluşturmak İçin Uygulanışı
Kullanılacak Uçucu
yağlar

Eklem çatlamalan Kokulu San sakız Banyo

Eklem iltihabı Kafuru Masaj losyonu

Sinirlilik Kakule Yiyecek ve içecek

olarak

Sürekli göz kırpıştırma Tarçın

.

Kalp düzensizllği Okaliptüs

Yetersiz dolaşım Kecİi otu

Vücut hareketlerinde
zorluk

57
 PITTA'NIN BEŞ
FORMU (TÜRÜ)
Vücuttaki Pitta'nın
beş formu,
metabolizma, sindirim,
enzimler, hormonlar,
vücut kimyası,
dönüştürme, ısı üretme,
fikirlerin anlaşılması ve
vizyondan sorumludur.

Pachaka Pitta, mide asitleri ve pankreasa ait enzimler olarak

görülür. İştahı ve istekleri üretir, yiyecekleri ezerek besine çevirir
ve dışarı atar ve Pitta'nın temel yeridir. Pitta'ya ait olan bu temel
bölgede Pitta'nın birikmesi ve problemlere yol açması çok büyük
olasılıktır.
Dengesizliğin Dengeyi yeniden Uçucu Yağlann
Semptomlan Oluşturmak İçin Uygulanışı
Kullanılacak Uçucu
yağlar
Ülser Kişniş Yiyecek ve içeceklere
eklenerek
Mide ekşimesi Kimyon Mide kompresleri
Kabızlık Zerdeçal
Tiryakilik Rezene
(bağımlılık)
Şiddetli istek Dereotu
Nane
Aloe vera (taze, jel veya
su olarak- uçucu yağ
olarak değil)

58
 Ranjaka Pitta, karaciğerde safra olarak, dalakta kırmızı kan
üretimi olarak aktiftir ve kan kimyasının sürdürülmesinden,
yiyeceklerin metabolizmaya taşınmasından ve kanda birikmiş olan
toksinlerin yakılmasından sorumludur.

Dengesizliğin Dengeyi yeniden Uçucu Yağlann

Semptomlan Oluşturmak İçin Uygulanışı
Kullanılacak Uçucu
yağlar

Öfke Gül Yiyecek ve içeceklere

eklenerek

Düşmanlık Sandal ağacı Soğuk kompresler

Deride iltihaplanma Papatya

Karaciğer ha_stalıklan Mersin ağacı

Sanlık Oğulotu

Kan düzensizlikleri Lavanta

Kansızlık Kişniş

Düşük kan basıncı Neem

Civan perçemi

Krizantem

Zerde�al

Safran

Hanım eli

59
 _Ayurveda & _Aromalerapi

Sadaka Pitta, kalpte merkezleşmiştir ve bilincinde olmanın

temel yeri olarak görülür. H oşnutluk, cesaret, kendine güven,
açık düşünme ve düşüncelerin hazmedilmesini sağlar.

Dengesizliğin Dengeyi Uçucu Yağların

Semptomları yeniden Uygulanışı
Oluşturmak .
İçin
Kullanılacak
Uçucu yağlar
Kalp krizi Kakule Kalp kompresi
Kararsızlık Gül Buğu
Duygusal rahatsızlıklar (öfke, Sandal ağacı Çakra yağlaması
hüzün, affedememe)
Safran

Lotus çiçeği

Kına

Gardenya

Yasemin

Alochaka Pitta, gözlerde yerleşmiştir ve görsel algılamadan,

vücut tarafından doğrudan doğruya beyin epifızini uyararak
ışıktan fayda sağlamadan sorumludur.

Dengesizliğin Dengeyi yeniden Uçucu Yağların

Semptomları Oluşturmak İçin Uygulanışı
Kullanılacak Uçucu
yağlar
Göz hastalıktan Kafur Göz kapaklan üzerine
soğuk kompres
Görsel problemler Krizantem (uçucu yağlar
sulandınlmış olsalar bile
gözün içine
koyulmamalıdır;
Kırmızı, tahriş olmuş Rezene ancak çiçek sulan (gül,
gözler mersin ağacı gibi) bu
kullanım için uygundur.
Öfke

Bhrajaka Pitta, ciltte yerleşmiştir ve diğerlerinin ne

hissettiğini hissetme (nesnel olma) yeteneğimizle ilişkilidir.
Dengede olduğu zaman, parlak ve ışıltılıdır ve fazla olduğu
zaman kırmızı, tahriş olmuş bir cilde neden olur.

Dengesizliğin Dengeyi yeniden Uçucu Yağlann

Semptomlari Oluşturmak İçin Uygulamşı
Kullamlacak Uçucu
yağlar

Akne Civan perçemi Masaj yağı ve

losyonu

Çıban Papatya Soğuk kompresler

İltihap Nane Soğuk veya çok ılık

banyo

İsilik Kişniş

Deri kanseri Lavanta

Tüm deri Gül

rahatsızlıklan

61
 -.A'Jurveda & -.Aromalerapi

KAPHA'NIN BEŞ
FORMU (TÜRÜ)

Vücuttaki beş
Kapha, vücudumuzdaki
doku ve yapımızın,
akışkanlık ve AvaJambaka Kapha
k.ııİp SIVW ve ıkdjerler
kayganlığın, sağlamlık,
kararlılık, esneklik ve Kledaka Kapha
serinliğin mide mukusu
sürdürülmesinden Slesaka Kapha
sorumludur. "PillDt.1 eklem HVUI

Bodhaka Kapha, kulak altı tükürük bezlerinde, tükürük ve

sindirimle . ilgili sıvılarda bulunur. Ağızda yer alır ve tat almadan
sorumludur. Tat, Kapha'lar için özellikle önemlidir ve fazla yeme,
tat körlüğü ile sonuçlanabilir ve dengesizliğe yol açar. Bir bebeğin
yaşamı ilk algılayışı yiyecek gereksinimidir ve bebekler ilk
yıllarında her şeyi derhal ağızlarına
. götürürler: "ağız yoluyla
tespit".

Dengesizliğin Dengeyi yeniden Uçucu Yağların

Semptomları . oıu,curmak için Uygulanrşı
Kullanılacak Uçucu
yağlar

Aşın şişmanlık Kakule Ağız yıkama

Yiyeceklere Kafur Yiyecek ve içecekleri

duyarlılık lezzetlendirme

Kan basımı Hint kamı�

62
Diyabet Rezene

Tat kaybı Okaliptüs

Zencefil
Kokulu San sakız

Avalambaka Kapha, kalpte ve akciğer iç kaplanıasında

·
bulunur ve bu çok duyarlı organların hareketi için bir kayganlık
sağlar. Kayganlığı sağlayan bu sıvıların kaybı, karşılaştığınız en acı
verici, ağn verici durumlardan birisidir. Avalambaka Kapha, sırt,
göğüs ve kalbe kuwet, vücuda esneklik kazandırır.

Dengesizliğin Dengeyi yeniden Uçucu Yağların

Semptomları Oluşturmak İçin Uygulanışı
Kullanılacak Uçucu
yağlar
Göğüste kan Kakule Buğu
toplanması, kan basımı

Astım Portakal Kompresler

Atalet, uyuşukluk Hint kamışı Masaj yağı

Sırt ağnlan Andız otu

Katılık, sertlik Zencefil

Zufa otu

Okaliptüs

Adaçayı

63
 _A'lurveda & _Aromalerapi

Kledaka Kapha, midede bulunur ve mukusu, mide

dokularını Pitta sindiriminden korur. Besinlere karışır ve iç
kayganlığı sağlar.

Dengesizliğin Dengeyi yeniden Uçucu Yağlann

Semptomlan Oluşturmak İçin Uygulanışı
Kullanılacak Uçucu
yağlar
Yavaş sindirim Zencefil Kompres
Tokluk (doluluk) Yabani kereviz Kızıştıncı gaz gidericiler

Midede aşın mukus Tarçın Yiyecek ve içecekleri

tatlandırma

Portakal kabuğu

Yabani mercanköşk

Kekik

Karanfil

Slesaka Kapha, vücudun eklemlerini kayganlaştırır ve

hareketleri kolaylaştırır. Birikmesi ya da artması, laçkalaşmış,
şişmiş ve zayıf eklemler üretir.

Dengesizliğin Dengeyi yeniden Uçucu Yağlann

Semptomlan Oluşturmak İçin Uygulanışı
Kullanılacak Uçucu
yağlar
Laçkalaş m ış Zencefil Sıcak kompresler
eklemler
Şişlik O kali ptüs Masaj yağı (baz olarak
hardal tohumu yağını
kul.lanarak kanştıı:ma)

Katılık Zerde_çal

Yavaş, ağn(ı hare_ke_tler Hint kamışı Banyo

Ardıç Sauna
Servi

Tarpaka Kapba, sinüsleri besle� ve korur, beyin ve omur

iliğe_ ya�tık görevi görecek beyin�el omurilik sıvıları. ( celebral
spinal fluid) s4ğl4r, gözleri ve burnu nemlendirir. Me.mnunluk ve
içsel ne_şe_ ve_rir. Aydınlanma �ürecinde, Tarpaka Kapha kendisini
" �nıxi�4"ya dönüştürür, ölümsü�Jüğün n.e ktarıdı.r.

l)�ng�si,z_I_iğin Dengeyi yerıiden Uçucu Yağların

Sempt_omları Oluşturmak İçin Uygulan_ışı
Kullarıılaca_k l.İçucu
yağlar

$inü� ilt_ihaplanmalan Fesleğen, reyhan Nasya

Baş a�nlan Okaliptü� Buğu

KoklJ kaybı An dı z otu Shirodhara

(sadece by� yoluyla)
Sinirlilik Kafur

B iberiye

65
 --411ur11eda & --4romalerapi

Alt Dosha Semptomları Testi

Hangi alt dosha'nın dengede olmadığını belirlemek için

aşağıdaki tabloyu kullanın.

VATA
Prana Vata Udana Vata
D Üzüntü, D Tüberküloz D Ağnlı boğaz D Kuru
merak gözler
D Kaygı, D Hıçkınk D l\anser D Coşku,
endişe şevk
eksikliği
D Kurutma D Kuru D Bademcik D Aşın
öksürük iltihabı heyecan
D Aşırı D Dennansızlık D Kekeleme D Konuşma
zayıflık zorluktan
D Uykusuzluk D Gerilimli baş D Kuwetsizlik
ağnsı
D Harap D Nefes darlığı 'O Kuru öksürük
edici,
çöktürücü
D Astım D Yorgunluk,
bıkkınlık
D Ses kaybı D Kulak ağnlan
D Ses kısıklığı
Samana Vata Apana Vata
D Hazımsızlık D Çok yavaş D Kabızlık D Alt sırt
besin ağnlan
hareketi
D Düşük D Çok hızlı D İshal D Adet
enerji besin düzensizlik-
hareketi feri

66
O İshal D Diyabet O Seksüel fonksiyon
zorluğu
O· Kuruluk D Adet dönemlerindeki
düzensizlik veya bozukluk
0 Kötü D Ölü doğum
beslen me
D Zor doğum
Vyana Vata
D Eklem çatlamalan D Kalp düzensizlikleri
D Sinirlilik D Zayıf dolaşım
D Eklem iltihabı D Vücut hareketlerinde güçlük
D Sık göz kırpma

PITTA

Pachaka Pitta Ranjaka Pitta

o Ülser D Tiryakilik, D Öfke D Deri

bağımlılık iltihaplan-
malan
o Hazımsızlık D Şiddetli D Karaciğer D Kan
istek, takıntı rahatsızlık- düzensizlik-
lan leri
D Mide D Düşmanlık D Düşük kan
ekşimesi basıncı
D Sanlık
D Kansızlık
Sadhaka Pitta Alochaka Pitta
D Kalp krizi D Duygusal D Göz D Görme
rahatsızlık- rahatsızlık- problemleri
lar lan

67
 _A'jıuveda & -.Aroınalerapi

O Kararsızlık O Öfke O Kırmızı,

tahriş olmuş
gözler
Bhrajaka Pitta
O Akne O Cilt kanseri
o İltihap!anma D isilik
;::] Zayıf hafıza O Tüm deri
rahatsızlıkları
O Çıbanlar

KAP HA
Bod hak a Kapha Avalambaka Kapha
o Aşın o Tat kaybı o Astım o Katılık,
şişmanlık sertlik
o Diyabet o Yiyeceklere o Sırt ağnsı o Göğüs
duyarlılık tıkanıklığı
o Tıkanıklık o Uyuşukluk,
atalet
Kledaka Kapha Slesaka Kapha
o Yavaş o Midede D Laçkalaşmış o Ağır, ağnl•
sindirim aşın mukus eklemler hareketler
o Tokluk, o Şişme
doluluk
o Sertlik, katılık
Tarpaka Kapha

D Baş ağrısı O Sinirlilik

D Koku kaybı O Sinüs iltihabı

68
 BÖLÜM BEŞ

YAŞAM TARZI VE DİYET

DOSHA'LARI DENGELEMEK İÇİN

GENEL BİLGİLER
Bu kitabın geri kalan kısmı esas olarak dosha'ların
dengelenmesi için uçucu yağların kullanımı üzerinde
yoğunlaşmıştır. Lütfen, uçucu yağlann dosha dengelemesinde
sadece yardımcı öneme .sahip olduğunu unutmayın; asıl önemli
olan diyet ve yaşam tarzıdır. Çok şükür ki uçucu yağlar yaşam
tarzında değişiklik yaratır ve diyete ilave edilebilir. Bu bcWinı,
sizin günlük yaşamınızda yardımcı olacak hızlı bir referans olar:ıl<
hazırlanmıştır.

Vata'nın Azaltılması

Genel Bilgi: l lık yiyecek . ve içecekleri, yağlı yiyecekleri,

ağırliklı olarak tatlı, ekşi ve tuzlu tatları olan yiyecekleri tüket'.n.
Vücudunuzu her gün susam yağı veya uçucu yağlarla yağlayın.
Tek başına yemek yememek en iyisidir. Meditasyon için en iyi
renkler sarı, turnncu ve kırmızıdır. Koyu renkierden kaçının. En
iyi taşlar yeşim (iade) ve perido(peridot)dur. En iyi meta!
altındır. Soğu k rüzgar, rutubet, fazla sey;,lıat, televizyon, radyo,
sinenıcı, fazla konuşma ve düşünmeden kaçının. Sa kinl eşti ren ve
sağlanılik veren yoga uygülayın. Egzersizler çok. Şiddetli ve yorucu

69
 -.AIJurveJa & -.Aromalerapi

olmamalıdır. Örneğin, tai ehi, yürüyüş veya yüzme. Keten

tohumları ve psyllium gibi bağırsakları çalıştırıcı yiyecekler ve
müshil ilaçlarını kullanın. Piyet · ve ayak üstü beslenmeden, kuru
yiyeceklerden, soğuk yiyecek ve içeceklerden büyük ölçüde
keskin kokulu ve acımsı tatları olan, acı veya buruk tatlardan
kaçının. Yemekler az fakat sık olmalıdır. Akşam 1 0.00'dan önce
yatmak son derece önemlidir. Uykusuzluk eğilimi varsa geceleyin
sakinleştirici ve yatıştırıcı çaylar içilir. Vata tipleri ılık, nemli
iklimlerde daha iyi olurlar. Soğuk iklimlerde yaşadıklarında baş,
boyun ve göğüs bölgesini korumaları ve sıcak tutmaları
önemlidir. Yaşamınızı sağlamlaştırmak, sakinleştirmek ve dengede
tutmak için alışkanlıklarınızı yerine getirin.

Pitta'nın Azaltılması

Genel Bilgi: Soğuk yiyecek ve içecekler en iyisidir; özellikle

tatlı, acı ve buruk tatların yoğun olduğu yiyecekler. Keskin
kokulu ve acımsı tatlardan, ekşi ve tuzlu tatlardan kaçının.
Evinizin çevresinde .çiçekler olsun. Ay ışığında banyo yapın. Serin
havalarda yürüyüş yapın. Geceleyin, baş derinize hindistancevizi
yağı ile masaj yapın. İşbirliğini teşvik eden rekabetçi ekip sporları
idealdir. Ayrıca oldukça çaba gerektiren ve ego üretmeyen
kırlardaki uzun yürüyüşler (hiking} de iyidir. Vücudun sağ
tarafında taşınması gereken en uygun taşlar safir, aqua marine
{maviye çalan bir çeşit zümrüt}, azuritedir. Çiçek banyoları
yapın . Karaciğerinizi düzenli olarak temizleyin: 1 limon suyu, 1
kaşık zeytin yağı, küp küp doğranmış bir elma veya başka bir
m eyvayı blendırda karıştır ve kahvaltı yerine iç (Va.ta ve
Kapha'lar zencefil, sarımsak ve H int biberi ekleyebilirler}.
M ümkün olduğunca diyeti izleyin ve yasaklanmış yiyecekleri
yemeyin. Meditasyon rengi olarak mavi ve yeşili kullanın.
Vücutta kullanılabilecek en uygun metal gümüştür. Aşırı sauna,

70
sıcak küvet banyosu veya güneş banyosundan kaçının. Size neyin
haz verdiğini araştınn.

Kapha'nın Azaltı lması

. Genel Bilgi: haftada bir gün, yirmi dört saat oruç tutun. En
uygun yiyecekler, keskin kokulu ve acımsı, acı ve buruk tattaki
yiyeceklerdir. Tatlı,- ekşi ve tuzlu tatlardan kaçının veya azaltın.
Sabah 1 0.00'dan önce kahvaltı yapmayın, akşamları hafif yiyin.
Sık sık fiziksel ve zihinsel egzersizler yapın; seksüel ilişkide
bulunun. Minimumda uyuyun. Sarı, kahverengi ve kırmızı en
uygun renklerdir. En uygun taşlar, sarı topaz (sarı yakut), mercan
ve elmastır. Vücutta kullanılabilecek en uygun metaller bakır ve
demirdir. Terlemeyi güçlendirmek için düzenli olarak banyoya ve
saunaya gidin.

DENGESİZLİGİ AZALTMAK İÇİN

DİYETLER

Vata Dengesizl iğini Azaltmak İçin Diyet

EVET KAÇIN/AZALTIN
TAHIL, (İyi Pişmiş) Arpa Granola
TANELİ
Basmati pirinç Yulaf Kara Dan
buğday

"�
Kahverengi Buğday ısır Kuru
pirinç olmayan
hububat

71
 - · -· · ·- - ·-

Avokado Mango Elma Kavun

Muz Kavun Kızılcik Amıüt
Kavuna benzer Papaya Kuru Promegranate
bir nıeyva Şeftali m eyıJ�ler
Kiraz H urma
Hindistancevizi FraıiıbUaz,
Taie ·indr çilek,
MEYVAIAR Üzüiıı boğühlen,
Greyfürt ahududu
. 'Limon vb.Tatlı
Misket limonu berrie:s
Mandalina Tatlı
m eyvalar
Tatlı
portakal
Tatlı
ahaha-s
· - - . Tatlı_�rik _
- -

(çok iyi pişmiş sebzeler) Fasulye Patlıcan

(tereya.ğı ve limon :ııeı filizleri
. --· - -·· - · - - - -· · ----·- - '

. Pancar · Tatlı :patates ; Brôkofi . -Taze fasulye

Havuç : Domates ' -Brüksel ; 'Kıvırtik
Salatalik Şalgam lahana:sı marı:il
1 Beyaz y:er . Bal 'kab-a:ğı ·Lalı-ana . Bezelye
S EBZELER : eını-ası · Hint yer .karnabahar · Patates
. Mantar . elması : Kereviz . 'Çiğ sebzeler
Bamya : Kıvırcık 'Cilanti·o ·ıspanak
: :sa'ıan'iura . yapraklı ·Taze mlsir
sebzeler lahana
_ �akız kabcığı

72
 Tavu k Deniz ürünleri Sığır eti
Koyun Hindi
HAYVANSAL Tavşan

Domuz
Sülün
s:ESiN LE R
(vejeteryan
ohnayarilar için)

Tüm süt üiünled, özellikle nıayalandın·ınıış

yoğurt, ayran ve keifer gibi.
sür ÜRÜNLE Rİ

_Ezme, nıatun ya da Baklagiller (dahi),

TAN E, ÇEK İRD EK hamur h<iline t:ıze fasulye ve tofu
getirerek: nohut hariç tüm
'(humus), mung
yiyeceklerden
taneli/çekirdekli.

rrı erd mek kaçınilmalıdrr.

'fasulyesi, kırtnızı

: ·rom yağla�, fakat Mısır yağı

özellikle susam yağı ve
H1ı-dal yağı
YAGLAR
:satleyağ, m·ayonez
1

. Yenibahar : aranfıl ! ' Hint

�
: Anason 1 Kişniş ' : bibeı'i, : ihihdistanceviii
Küçük ·

: Çadır uşağı . iKinWöh (t;ôk ·acı � Nane

·

otu Rezene
(şeytantersi) • 'Sarimsak : · i 'çeşit toz · �Zerdeçal
:bif.kaç
. : .Ada-çayı

• fesleğen ' ;zencefll

·Defne Soğah • biber)
: kırrtıizı

BAHARAilAR Karabiber Tuz

'biber
· :r<ırınızı
• .

[
, n"iiktarda)
• (a·z : larhun

ar m

�·:·
Kekik Ardıç

h-
• ·

:: 'kimyonu
K · a a: -�---�Ha:rdal -
e

:r<aktiıe
·

• ·Tarçın
: _nı_e_
y\-
'- si �

� -�--
-
 _A'Jurveda & --4romalerapi

Tüm fındık türleri Fıstık-kuru kavrulmuş

.FINDIK VE
TOHUMLAR

Şeker Melas, pekmez Çiğ Keçiboynuzu

TATIANDIRICLAR
kamışı Pirinç şurubu -bal
ürünleri

Sıcak bitkisel Yemeklerde Soğuk Siyah çay

çaylar bir küçük içecekler
İÇECEKLER Diğer tüm
kadeh şarap
Hık pirinç Kahve alkollü
(sülfitsiz)
sütü (sütlaç) içecekler

Pitta Dengesizliğini Azaltmak İçin Diyet

EVET KAÇIN/AZALT
Arpa Buğday, Kahverengi Dan
TAHIL, Kara b
uğday çavdar pirinç Mayalandınlmış
TANELİ Yulaf -

Beyaz Mısır - ekmekler

Sodalı pirinç san
ekmekler ve (basmati)
pancake Mısır -
maVi

Hindistan Pomegranate Avokado Papaya

cevizi Tatlı Greyfurt Ş eftail
Kiraz m eyvalar Limon suyu Hurma
Üzüm Tatlı Misket Ekşi portakal
MEYVALAR Mango portakal limonu Ekşi ananas
Kavu n Tatlı ananas Zeytin
Armut Tatlı erik

74
 Kuşkonmaz Bamya Pancar Soğan
Brokoli Bezelye Havuç Pırasa
Brüksel Patates Pazı Turşu
lahanası Bal kapağı Kırmızı biber Mor biber
SEBZELER Lahana Buharda Patlıcan Turp
Karnabahar pişmiş soğan Sanmsak Ispanak
Kereviz {tatlı) Acı biber Domates
Salatalık Tatlı patates Hardal Beyaz soğan
Taze fasulye Şalgam yapraklan
Mantar Sakız kabağı

Tereyağı Süt Peynir Tuzlu

Süzme Rice dream Yayık ayranı peynirler
peynir Soya Kefir Ekşimik
S ÜT
Krem dondurma Yoğurt
ÜRÜNLERİ
peynir
Sadeyağ

TANE, Tanelilerin çoğu, özellikle Mercimek, özellikle kırmızı

ÇEKİRDEK mung, tofu, aduki, kara,
nohut, lima, soya, fava ·

Kakule Rezene Hint bibeii, Küçük

Cilantro Lemongrass {çok acı hindistancevizi
Tarçın Limon birkaç çeşit Biber
Kişniş kabuğu toz kırmızı Yabani
Kimyon Lotus biber) mercanköşk
BAHARAllAR Dereotu tohumlan Kereviz Biberiye
Nane tohumlan Adaçayı, tuz ·

Zerdeçal Karanfil ve diğer tüm

Çemen otu baharatlar
Zencefil
Hardal
tohumlan

75
 Filizien diril Lotus Badem Çam fıstığı 1
FiW DIK VE mişleri en tohumlan Mahun Kabak
TO H UMLAR uygunu Ayçiçeği cevizi çekirdeği
Hindistan- (yaz dışında Fıstık Susam
cevizi en uygunu)

Akçaağaç , Stivia . aşırılığa · ' kaçmadan

p·eıcmeii Arpa Bal Beyaz şeker
TATLAN D l'.RlCH AR ; Pi ri nç Melas,
..

pekmezi pekmez

! S oğu k içecekler · Soya .sütü · Alkc:il

. Kahve,
· Sıcak 1
:içecekler ,

1 çay
1

Mayalandınlmış ürünler

K,. .._ _ _ ;;rn MASI/

.. ' Et

AZ:AlTi lMASI :EN UYGUN Tuz

OLAN LAR
· Tütün
!

..
Kap h·a D engesı zı ıgrnı. ·i-\
...
A -Zd.IJ,.ı ma. k ·ı·çın
- .
· .... . . .

EVET KAÇIN/AZAL1
l pi�inç
.(b,nma tf.l
çavdar Arpa · buğday

TA!-� � L/
7.b<N H ! :1
.

·
·

Kara
buğday
· .k.avru 1 muş
tahıllar
• Kahverengi
piı'inç
beyaz 'Pirinç

1
Yula f
i l·'l ısır :
L :ı

76
 Elma Hunna Muz Portakal
Kızılcık (Trabzon) Hindistancevizi Papaya
Kuru pomegranate Bağdat Ananas
meyvafar Kuru üzüm hurması
Kivi Çilek İncir erik
Kuru

Annut Üzüm Tatlı

Kavun nıeyvafar
MEYVALAR

Enginar Yeşil Salatalık Sakız kabağı

Kuşkonmaz salatalar Bamya Tatlı ve sulu
Pancar Acı biber Tatlı sebzeler
Acı kavun Yeşil patates
Bok choy yapraklılar Domates
B rokoli Marul
Lahana Mantar
SEBZELER Havuç Hardal
Karnabahar yapraklan
Kereviz Soğan
Kınnızı biber Patates
Patlıcan Turp
Yeşil biber lspanak
filizler
Bal kabağı
İsveç pazısı

Keçi sütü Az miktarda tuzsuz ayran Çoğu süt

Sadeyağ ürünü
SÜT
ÜRÜNLERİ

Tanelilerin tümü: Aşırı uç Kapha'larda nohut

aduki, !ima, fava, Tofu humus
TANE, barbunya, börülce
ÇEKİRD EK (kidney), mercimek

77
 Az miktarlarda Diğerlerinin hepsi
YAGLAR Badem Hardal
Canola Soya :

Mısır ayçiçeği

TATLANDIRICILAR Sadece az miktarda çiğ, Diğer tüm

pişirilmemiş bal tatlandıncılar

FIN D I K VE Filizlendirifmişleri Kabak Fıstık Diğerlerinin

TOHUMLAR en uygunu çekirdeği tümü

Keten tohumu Ayçiçeği

HAYVANSAL Tatlı su Hindi Sığır eti Deniz

balıklan (kara et) ürünleri
GIDALAR Tavuk
Tavşan Karaca, Yağlı,
Koyun,
geyik eti -.·
kızarmamış
domuz
gıdalar

Tüm baharatlar, Turşu Sirke

özellikle sanmsak ve
BAHARATLAR Tuz
zencefil

Badem sütlü Zencefil çayı Buzlu soğuk

kahve (günde içecekler
İÇECEKLER Eski şarap,
bir fincan)
yemeklerde bir
Kızılcık suyu küçük kadeh

Çay

78
 BÖLÜM ALTI

TOKSİNLER VE HASTALIKLAR

M etabolizma, vücuda enerji

sağlamak için hammaddelerin mideye indirilmesi (yutulması) ve
yakılmasıdır (kimyasal olarak) . Yanmaların tümü, vücuttaki
yanma da dahil, atık üretir ve bu atıkların eliminasyonu için doğal
kanallar vardır. Ayurveda bu atık ürünleri "ama" olarak
adlandırır. İnsan metabolizmasının atıkları vücutta akciğerler, cilt,
karaciğer; kolon ve böbreklerde . yer alır. Sanayi çağında,
vücudumuzdaki normal metabolik atık ürünlere ek olarak ağır
,metaller, böcek ilaçları, bitki ilaçları, gıda katkıları ve gıda
koruyucuları gibi her tür toksik atık türü de vardır. Bu atıkların
tümü metabolizmamıza yiyecek, su ve hava yoluyla girebilirler.
' Bilim, bu birikmiş atıkları "toksik yük" olarak adlandırır.
Büyük bir çoğunlukla, yaşam tarzımız bu atıkların doğal
eliıninasyonunu sağlamaz. Harvey Diamond "Fit For Life_Yaşama
Uygun" kitabında vücudun doğal eliminasyon döneminin gece
başladığını ve günün ilk yemeğine kadar sürdüğünü belirtmiştir.
Çağımızın geç yemek yeme, gece yarısı atıştırmaları ve çok erken
kahvaltı uygulamaları bu eliminasyon zamanını kısaltır. Sabahtan
öğlene kadar eliminasyon sürecini uzatmak için meyva ve hafif
yiyeceklerin yenmesini önerir. Bu, özellikle toksik ve fazla kilolı.:
kişiler için uygundur.

79
 Ayurveda, toksinlerin oluşmasındaki ilk adımın sindirim
ateşindeki azalma olduğunu kabul eder. Küçük bir alev gibi,
üzerindeki yakıtı tamamen yakamaz, ve arkasında kalın bir duman
tabakası bırakır. Tam olarak gerçekleşmeyen bir sindirimin atıkları
Vata tarafından her vüc.u dun kendine özgü zcıyıf bölgelerine
taşınırı önemli kanal ve damarların tıkanmasına neden olur.
Ayurveda, eğer bir zayıflığımız yoksa dosha'ların hastalığa yol
açmayacağı bir düzeye artırılabileceğini öğretir. Fakat biz birçok
zayıflığa sahip olduğumuzdan dengemizi sürdürmek daha kritik
bir öneme sahiptir. Eğer fazla dosha'lar ve ama'lar (atık ürünler)
kalbe taşınırsa kroner kalp hastalıkları ortaya çıkar. Eklemlere
taşınırsa doktorlar eklem iltihabı olduğumuzu söylerler. Ne.reye
giderlerse hastalık oradadır..

HASTALIKLARIN ALTI AŞAMASI

Hastalıkların birbirini izleyen altı aşaması vardır. Hastalıklar
hemen ortaya çıkmaz; "ani bir kalp krizi" diye bir şey yoktur.
Dengesizlikle geçen yıllar ve ihmal, bu durumu yaratır.
Hastalıkların birinci aşaması 11birikme (akümüla$yon)"
olarak adlandırılır ve dosha'larda bir dengesizlik olduğunda ve
vücudun belirli bölgelerinde yapılandığında başlar. Bu durum,
uygun olmayan diyet, yaşam tarzı, düşünceler veya hisler
nedeniyle oluşabilir.
İ kinc.i
aşariıa, şiddetlenme (güçlenme, alevlenme),
damlayan bir musluğun altındaki su kovası gibi dosha'lann
taşmaya başladığının işaretidir.
Ü çüncü aşama, yayılma, fazla dosha'nın vücutta hareket
etmesidir. Bu aşama boyunca, vücudun değişik bölgelerinde ve
değişik zamanlarda semptomların tümü görülür belirsiz

80
semptomların hasta veya doktor tarafından fark edilmesi zor
olabilir.
Dördüncü aşama yeniden yerleşme (bölgeselleşme) olarak
adlandırılır. Bu aşama, dengesiz hale gelmiş dosha'nın belirli bir
alana yerleştiği ve daha ciddi semptomlara neden olmaya
başladığı aşamadır.
Beşinci aşama, ortaya çıkma, belirme (manifestation),
fazla dosha'nın artık yerleştiği ve belirli bir hastalık olarak
tanımlanabildiği aşamadır.
Son aşama yıkım, bozulma (disruption) olarak bilinir,
çünkü ortaya çıkan hastalıklar bireylerin sağlıklarını bozmaktadır.
Bu aşamada hekim, neyin yanlış olduğunu kesin olarak belirler ve
hastalığın adını koyar.

HASTALIKLARIN ALTI AŞAMASININ

GELİŞİMİ
1. Birikme

Bir birey, soğuk ve kuru bir mevsimde kendisini kuru ve soğuk

rüzgardan korumada yetersiz kalacak olan oldukça hafif ve kuru
yiyeceklerden oluşan bir diyete başlayabilir. Bu durum,
metabolizmayı, kan akımını, zihinsel yapıyı ve sindirimi .bozar.
Vata, · kolonda birikmeye başlar, gaza, kabızlığa ve uyuma
güçlüğüne neden olur.
2. Şiddetlenme (güçlenme, alevlenme)

Karın ağrıları ve spazmlarını, gaz artışını ve artan kabızlığı

içeren semptomlar artar.

81
 _A'Jıırveda & _Aromaferapi

3. Yayılma

Kuru cilt, eklem sertlikleri, baş ağrıları ve ağrılı bağırsak

hareketlerinin oluşmaya başladığı semptomlar.
4. Yeniden yerleşme (bölgeselleşme)

Eklem ağrısı, semptomların en belirgini haline gelir.

5 . Ortaya çıkma1 belirme (manifestation)

H astalık şimdi eklem iltihabı olarak tanımlanabilir.

6. Yıkım1 bozulma (disruption)

Vata eklem iltihaplanmasının spesifik belirtileri soğukluk,

sertlik, kuruluk ve şiddetli ağrı olarak açık hale gelecektir.
Dosha'lardaki dengesizliğin erken teşhis edilmesi ve tedaviye
�rken başlanması, dengesizliği onarm ayı kolaylaştırır. i lk
aşamalarda toksinlerin, atıkların ve fazla dosha'ların basit bir
şekilde temizlenmesi, vücudu dengeye ve sağlığa geri getirir. Son
aşamalarda, dokular zarar görmüştür ve tedavi daha uzun ·zaman
alacaktır. "ama"lar bir kez temizlendikten sonra vücut, zarar
görmüş dokuları yeniden oluşturabilir, fakat bu dengeyi sağlamak
bir yıldan daha fazla süre alır. Pancha karma, tüm eliminasyon
sistemlerini destekleyen mevsimsel bir Ayurvedik temizlenme
tedavisidir. H astalığın son aşamalarında hasar görmüş dokuların
yeniden inşa edilmesinde vücudu desteklemek için Pancha
karma'ya ek olarak Rasayana veya gençleştirme tedavisi gerekli
olacaktır.
Kısım i l ' de okuyucu, uçucu yağların metabolizmaya nasıl
yardım edeceğini, "ama" atılmasının nasıl yapılacağın ı ve
doslıa'ların rıasıl dengeye getirileceğini öğrenecektir.

82
 ISIM il

AROM.ATERAPİ
VE
UÇUCU YAGLAR
Bryan: Uçucu yağları ilk kez Light ve ben Sacramento,
California'da holistik bir klinik sahibi olduğumuzda fark ettim. Ben
"doktor" dum, Light da tüm masaj terapistlerinden sorumluydu.
Light ve masaj terapistlerinin küçük yağ şişeleriyle ortaklıkta
dolaştıklarını, onları birbirleriyle karıştırdıklarını, farklı hastalar için
özel formüller yarattıklarını görüyordum. Ve bana pek bilimsel
görünmüyordu. Lavanta, sandal ağacı ve diğer kokuları
kullandıklarını çok az da olsa biliyordum, ama nereden
sağlandıklarını, ne işe yaradıklarını veya kaça mal olduklarını
bilmiyordum. Eşim bir gün diğer iki arkadaşıyla paylaşmak üzere
bir ons gül yağı satın alıp alamayacağını sorduğunda kuşkulandım,
çünkü eşim herhangi bir şey için çok nadir izin isterdi.
Düşünmeden evet dedim . Birkaç gün sonra eşim gururla kendi
payına düşen gül yağını gösterdi ve fiyatının 150 dolar olduğunu
söyledi. Gözlerim yerinden fırladı. "avcumun içine akıtılacak kadar
az olan bir şey için nasıl 150 dolar harcayabilirsin? Eşim içgüdüsel
bir şekilde düşünmeden şişeyi açtı ve burnuma tutarak "kokla"
dedi. Her nefeste öfkemin azaldığını hissettim. Tanrım dedim, "ne
kadar mükemmel ko�tuğuna ve şu anda ne kadar iyi hissettiğime
inanamıyorum". O andan itibaren o küçük şişelere daha fazla
önem vermeye başladım.

84
 BÖLÜM YEDİ

Z AMAN İÇİNDE UÇUCU Y AGLAR

AROMATİKLERİN İLK KULLANIMLARI

İlk insanlar doğal bir çevrede yaşadı ve doğayı çok yakından
deneyimlediler. Duyularının tümünü dış çevredeki değişikliklere
çok çabuk bir şekilde adapte ettiler. Tattan on bin kez daha
duyarlı olan koku, onlar için yaşamı sürdürmek, mevcut tehlikeli
hayvanlar ve düşmanların orada olduğunu anlamak, yiyeceklerin
yerini belirlemede yardımcı olmak, ve hatta karşıt cinsten kişileri
bulmak için bile son derece önemliyqi. Bir bebek daha doğar
doğmaz annesini diğer kadınlardan ayırır ve beslenmesi için
gerekli olan anne memesini derhal bulur, ki bunlar hep koku
duyusuyla olur.
Fransa'da Lascaux Mağarasının duvarlarında M.Ö. 1 8000
dönemine ait resimler şifalı bitkileri göstermektedir. Avusturya ve
İtalya arasındaki sınırda buzulların erimesinden sonra Time
Dergisinin kapağında en yaşlı kişi olarak yer alan bir buzul çağı
insan bedeni bulundu; onun şaman olduğu düşünüldü, çünkü
yanında çıkınlannıış bir şekilde bitki torbaları bulunmuştu.

85
 _,J/'jıır11eda & --4romalerapi

İlk insan kötü kokuyu tanrının beğenmeyişi, rJhJtsızlık veya

hastalıkla bağdaştırmıştır. Sağlıklı insan, temiz ve tJze bir kokuyJ
sJhiptir. İlk insan, hasta hayvJnlJrın belirli bitkileri yediğini
gözlemledi ve sağlıklarını yeniden kJz.:ındıkl.:ırını gördü. Bu şekilde
bitki biliminin (herbology) ilkleri olJrak bitki bil gel iğini
biriktirdiler. Bitki ve b.:ıh.:ır.:ıtl.:ırın yiyecekleri koruduğunu,
sindirime yardım ettiğini ve tatl.:ırı artırdığını keşfettiler. İlk insan
kazara bazı bitkileri a t eş e düşürdüğünde, hoş ve iyileştirici
durnarn buldu ve arınııı.:ı törenlerinde reçine ve kurutulmuş otlar
yakmaya başladı. Bitkiler ve aromatikler, elde edilmesi,
korunması ve devanı ettirilmesi gereken önemli birkaç şeyden biri ·

haline geldiler. İlk çağlardaki insan, her bitkide Yaratandan bir

hediye, açığa çıkarılacak bir sır gördü; bitkiyi, şefkat ve sevgiyle
muamele edilmesi gereken, sağlığm geri kazanılmasınm bir yolu
ve tanrıların inayeti ile birleştirdi. İnsanlar bereketli nehir
vadilerine yerleştiğinde ve toprağı ekmeye ve evcil hayvanlar
beslemeye karar verdiklerinde, onların ilaçları _olacak olan kutsal
bitkileri de beraberlerinde getirdiler.

MISIRLILAR

Mısırlılar, yüksek bir uygarlık düzeyine ulaşmışlardı - ki

piramitlerin ve onların yapımmın sırrı hala tam olarak
çözümlenemeıııiştir. MÖ 4500'Ierden kalma papirüs kayıtları
balsam, parfümlü yağlar, kokulu ağaç kabukları ve reçinelerin
kullanıldığını ve aromatik sirke, şarap ve bira üretildiğini
söyleıııektedir. Özel formüller, Tanrının insanlar için isteklerini
yorumlayan ve aynı zamanda hekim olan din adamları tarafından
birleştiriliyordu. Din adamları hastalıklar, gençliği yeniden
k.:ız.:ınma, saman nezlesi ve gebelikten koruıııııa için reçeteler
hazırlamışlar.

86
 Biz şimdi, Mısır tapınaklarının din adamlarının laboratuarları
olduğunu biliyoruz. Karaman kimyonu ve anason gibi
tohumlardan, melek otu ve mavi orkide gibi köklerden, sedir ve
servi gibi ağaç kabuklarından, günlük ve sarı sakız gibi
reçinelerden oluşan değerli bitki ve çiçekler Somali, Malezya,
Hindistan ve Çin'den ithal ediliyordu.

Gebelikten Korunma İçin Bir Mısır Reçetesi

Ak.1sya, coloquinte, hurma ve bal karıştırılır ve doğal bakterilerin
mayalanmaya neden olduğu, laktik asit yarattığı ve spermlerle ilgili
eylemlerin gerçekleştiği yer olan vajinaya yerleştirilir.

Din adamları, tapınaklarda yakılacak kokulu yağları

üretebilmek için binlerce kilo bitki kullanırlardı. Tanrı heykelleri,
her tanrı ve tanrıçaya özgü özel yağlarla kaplanırdı (lsis için
artemisia, Osiris için mercan köşk). Koku için Mısır'da mevcut
sözcük ve deyimler oldukça kapsamlıydı, bu, kültürde kokunun
öneminin linguistik bir göstergesiydi. Sabah, akşam, meditasyon,
aşk, savaş gibi farklı durumlar için parfümler vardı. Plıaraohs ve
onun ailesi, özellikle onlar için bestelenmiş müzik gibi imzalı
parfümlere sahipti. Kraliçe Hatshepsut, dişi Pharaoh (MÖ 1 490-
1 468), parfümlerin ve Mısırlılara özgü kalın göz makyajının
geliştirilmesini teşvik etti.

Yaşamdan sonra fiziki bedenin önemli olduğuna inanan

Mısırlılar, koruyucu etkileri olan aromatik ve uçucu yağları
keşfettiler. Mumyalama sanatını geliştirdiler. Her ımımyacı, sıkı
bir şekilde korunan kendi gizli formülünü geliştirdi. Mumyalama
süreci, beynin ve diğer iç organların çıkartılarak daha sonra farklı
bir kapta sodyum karbonat solüsyonunun içinde muhafaza
edilmesini içermekteydi. Beden uçucu yağlarla yıkanmakta ve
aromatik reçinelerin içine batırılnıaktaydı. Üç ay sonra beden,
reçine, sedir ağacı yağı ve sarı sakıza batırılmış bezlerle

87
sarmalanırdı. Kraliyet için bu süreç yaklaşık altı aylık bir süre
alırken sıradan bir insan için sadece birkaç saat sürmekteydi. Bu
son derece başarılı bir süreçti, üç bin yıllık bağırsak parçaları
mikroskop altında incelendiğinde hiç bozulmamış oldukları
görüldü. İlk bulunan mumyalar İngiltere ve Fransa'ya götürüldü
ve alkole batırıldı ve buradan süzülen solüsyon, hastalıklara karşı
direnci artırmak için ilaç olarak satıldı.
Sıradan
Mısırlılar
aromatikleri
çoğunlukla yemek
pişirme sırasında
kullanırlar.
Sindirimi artırmak
için darı ve lsis
arpadan yapılma
ekmeklerine
anason, kişniş ve karaman kimyonu eklerlerdi. Nane, mercan
köşkü ve maydanoz yiyecekleri çeşnilendirmek için en yaygın
kullanılan aromatikferdir. Soğan, çoğu nlukla etin yerine ikame
edilirdi ve her m umyanın yanında bir baş soğan bulunurdu.
Clıeops (MÖ 4500) Piramiti'nin kitabesinde "İnşaat sırasında
sağlıklı ve dayanıklı olınası için her bir köleye efendisi (ustası)
tarafından bir diş sarımsak sağlanacaktır" denmektedir.
İlk deodorant M ısırlılarca geliştirilmiştir; balmumu sürülmüş
bir kozalağa dökülmüş aromatikler, günün sıcaklığına bağlı olarak
eriyecekler ve· güzel kokuları yayacaklardır.
Romalıların genişleme dönemlerinde Mısır hükümdarı olan
Cleopatra'nın Marc Antony'yi görünüşüyle değil parfümünün
gücüyle büyülediği söylenir.

88
 PARALEL GELİŞMELER - DİGER KÜLTÜRLER
Mezopotamya, Hint ve Çin uygarlıkları sadece bitkisel ve
aromatik ürünlerin değil aynı zamanda onların nasıl
kullanılacağına ilişkin bilgi alış verişi de yapılmışlardır. İran'da
MÖ 2500 yıllarına uzanan kil damıtma aparatları bulunmuştur.
Kil tabletleri, Babil kentinde her yıl 57.000 libre (bir libre
453,6 gram) günlük (buhur) yakıldığını ortaya koymaktadır.
Asur uygarlığında, Tanrı Baal'ın yıllık şöleninde her yı l 60 ton
günlük kullanılmaktaydı. İsrail Krallığında Herod'un cenazesinde
kralın bedeninin önünde yürüyen 5000 köle buhur yanan kaplar
taşım ışlardır.
Hindistan'da Ayurveda, bitki ve aromatikleri şifa verme
felsefesinin önemli bir parçası olarak kabul eder. Bunun için taze
ve kurutulmuş bitkileri çay olarak kullanır veya kurutulmuş veya
taze bitkileri toz haline getirip tabletler halinde şekillendirir, taze
bitki sularını kullanır. Uçucu yağları çıkarmanın ilk şekli, taze
veya kuru bitkilerin dövülüp öğütülmesini, daha sonra uçucu
yağların sıkılmasını ya da sıkılıp suyunun çıkarılmasını içerir.

Gül Yağının Keşfi

Bir H int Racası kızının evlenme töreninde büyük bir kutlama yapmıştı.
Şenlik hazırlıklannın bir parçası olarak kalenin etrafındaki hendeklerin
gül yapraklanyla doldurulmasını emretti. Kutlama sona erdikten sonra
suyun üzerinde tattıklarında ya da kokladıklannda gül esansı olan ince
bir tabaka gördüler. Bulgaristan, Romanya, Türkiye ve Hindistan' da
hala önemini koruyan gül uçucu yağını üretmeye başladılar.

Seramik ya da toprak imbikler kullanılarak buharla damıtma

sanatı üç ya da dört bin yıl önce mükemmel olarak geliştirilmiştir
ve günümüzde de hala kullanılmaktadır. Ticaret ve savaşlar,

89
 _A'Jıırvedıı & Aromalerapi
_

Hindistan'a Uzak Doğudan, Orta Doğudan, Mısır ve Afrika'dan

birçok yeni bitki ge tiri lmesini sağl am ıştır. Arapların bin yıl önce·
Hindistan kıtasını fetihleri, uçucu yağların kullanınıında önemli
değişikliklere neden o l muş tur Arap daııııtıııa uzmanları, yasemin
.

gibi oldukça hafif,. uçucu temel bileşenlerin sandal ağacı gibi

oldukça ağır uçucu yağ bi leşenl eri ile daııııtılabildiği ve daha ağır
bileşenle rin hafif çiçekli bileşenlerle zenginleştirildiği orta k
damıtma yöntemlerini kullanarak ıtırların iıııal edilmesini
sağlamıştır. U çucu yağların üretimi birçok küçük köyde önemli
bir sektör olmaya devam etmektedir, fakat damıtma araçları
3000 yıldır hala aynıdır.

Arom a Terapinin Yunan ve Romalılarca Kullanımı

Yunanlılar ve Romalılar, aroma terapi biliminin, parfümlerin,

kokulandırılmış yağların kullanımını ve bitkiyle tedavi anlayışlarını
Mısırlılardan almışlardır ve Hint kültürüyle bağlantı kurmuşlardır.
Vücuda p arfüm sürülmesi yaşamın önemli bir yanıydı; uçucu
yağlarla masaj Hipokrat tarafından günlük olarak yapılması
önerilen tedavi -rejimiydi. Roma imparatoru Neron'un o yılın
tüm günlük (buhur) üretiminin eşi Sabina Poppae'nin cenaze
töreninde yakılmasını emrettiği söylenir. Tüm bir gemi filosu
Arabistan'dan Roma'ya sadece günlük (buhur) taşımak için
kullanılıyordu.

Kyphi'nin Tarifi (Kısmi)

(dünyanın ilk parfümü)

Hint kamışı, Çin tarçını (sinameki), tarçın, topalak, günlük, kına, ardıç,
mastika, kokulu san sakız, safran, Hint sümbülü, yabani fıstık ağacı
(terementi yağı)

9.0
 "Perfuma" kelimesinin Latince anlamı "duman ile"
anlamın dadı r ve orijinalinde tütsülerin yakılması ile ilgilillir.
Yunan ve Romalılar, Mısırlıların "kyphi" olarak adlandırdıkları
tarifi yeniden üreterek ilk ticari parfümü MÖ 1 500 yıllarında
pazarlamışlardır. On altı bitki içerdiği söylenmesine rağmen
yapılan çeviri sadece on iki tane içermekteydi.

HRİSTİYAN AVRUPA
Roma İmparatorluğunun çöküşüyle Avrupa karanlık çağa
girdi. Aromatiklerle iyileştirme sürecinin birçok önemli yönü,
özellikle de damıtma sürecinin sırları dünyanın bu bölgesinde
kayboldu. Bitkilere ait bilgiler gibi tüm yazılı bilgiler manastırlara
hapsolundu. Rahipler, sadece Tanrının isteklerini yorumlayan
kişiler değil aynı zamanda Tanrının şifa dağıtıcıları haline geldiler,
çünkü bitki bahçelerindeki şifalı bitkileri kullanıyorlardı ve bitkisel
çay, bitki katılmış yağlar, ilaç haline getirilmiş bira, ilaç haline
getirilmiş şarap, brendi ve bitkisel tentürler şeklinde ilaçlar
hazırlayıp veriyorlardı.
Orta çağda veba (kara ölüm) en korkulan şeydi ve bazı kişiler
·aromatik özlerin bulaşmaya karşı bir korunma olabileceğini fark
ettif.er. Bitki uzmanlarının ve parfüm yapanların gerçekte
dokunulmaz (bağışık) olduğu iyi bir şekilde belgelendirilmiştir.
Özellikle geniş bantlı hırsızlar ölüm evlerini zarar görmeden
kolayca soyabiliyorlardı, çünkü hırsızlar bulaşıcı hastalıkların
felakete uğrattığı evlere girdiklerinde, onları bulaşıcı
hastalıklardan koruyan aromatik bitki ve baharatlarla demlenmiş

91
sirke tentürü içiyorlardı. Yetkililer bu bilgileri hırsızlardan
(cezalarını azaltma karşılığında) elde ettiler ve formül· açığa
kavuştu ve birçok kişi tarafından kullanıldı. Veba salgını süresince
hem evin içinde hem de caddelerde çam, sedir, servi gibi
aromatik ağaçlar yakılarak tütsüleme yapılıyordu. Uçucu yağların
günümüzde yeniden keşfi, Arap hekim ve .filozof Avicenna'yı
(MS 1000) yeniden itibarlı hale getirmiştir. Araplar kimya, şifalı
bitki kullanımı ve damıtma yöntemlerini üniversitelerinde,
İspanya' daki üniversiteler de dahil, öğretmişlerdir. Kutsal Haçlı
Seferleri ve İspanya'nın fethi sırasında Arap birlikleri damıtma
sırlarını paylaştılar. Bu kayıp süreç hakkındaki bilgiler yeniden
Avrupa'ya götürüldü. Almanya'da MS 1200'e kadar 47 farklı
uçucu yağ damıtılıyordu. İlk üretim, Uzak Doğu, Orta Doğu ve
Afrika'dan sağlanan iyi bilinen ve zamanın gözde aromatik
bitkileri, baharatları ve reçineleri . üzerinde yoğunlaşmıştı.
Zamanla kuzeydeki bitkilerin damıtımı arttı ve nane, biberiye,
papatya ve diğer mutedil bitkiler hakkındaki tedavi edici bilgiler
yaygınlaştı. 1800'1ere kadar, sağlık koruma uygulamaları Avrupa
şehirlerinde bulaşıcı hastalıkların ortaya çıkmasıyla azaltıl.mıştır,
dolayLSıyla bitki gereksinimi de azalmıştır.

92
 MODERN TARİH
1900'1erin başlarına kadar uçucu yağlar mevcut en güçlü
ilaçlardı. Güçlü kömür katranı türevleri ve hazır ilaçların
gelişimiyle değişim başladı. Bu, eczacılık biliminin ve alopatik (zıt
tedavi) ilaçlarının başlangıcıydı.
Dr. Rene Maurice Gattefosse, aroma terapinin modern babası
olarak kabul edilir. Ailesinin parfüm laboratuarında çalışan
Fransız bir kimyacıdır. Bir gün laboratuardaki bir patlamada ciddi
bir şekilde yanmıştı ve yaralı elini hemen lavanta yağı dolu olan
bir kaba soktu ve ağrının hemen azaldığını fark etti ve daha sonra
hiçbir yanık izi kalmadan hızla iyileştiğini gözlemledi. Bu
deneyimden son derece etkilendi ve yaşamının geri kalan kısmını
uçucu yağların tedavi edici özelliklerini bilimsel bir temelde
yeniden araştırma ve keşfe adadı. "aromaterapi" kelimesini ilk
olarak o türetti ve 1937 yılında aynı isimde bir kitap yazdı.

Fransız tıp doktoru Dr. Jean Valnet, Gattafosse'niıi

çalışmalarından çok etkilenmişti. İkinci Dünya Savaşı sırasında
antiseptik uçucu yağ solüsyonlarıyla savaş yaralarını başarılı bir
şekilde iyileştirdi. 1964 yılında "Bitki Özleri ile Hastalıkların
Aromatik Tedavisi" adlı bir kitap yazdı ve uygulamalarında uçucu
yağları kullanan 1 OOO'in üzerinde Fransız hekimin eğitilmesini
sağladı. Fransa'da uçucu yağlar geçerli bir tedavi olarak kabul
edilir ve uçucu yağlara ilişkin reçeteler eczanelerde doldurulur ve
sigorta şirketleri tarafından ödenir.

Çeşitli deneyimler uçucu yağların antiseptik özelliklerini

kanıtlamıştır (örneğin, kekik, fenolden sekiz kat güçlüdür). Rus
araştırmacılar gÜI yağıyla karaciğerin sindirim sürecinde
uyarıldığını kanıtlamışlardır. İtalyan araştırmacılar uçucu yağların
psikolojik etkilerini kanıtlamışlardır. Anti·virütik ve mantar
öldürücü özellikler, virüsün tedavisi için çok az bir kısmını· ilaç

93
 -.Ayurveda & --4romalerapi

olara k vererek en heyecan verici uygulama olasılıklarını .

yaratmıştır.
Dr. Valnet'in öğrencilerinden birisi olan Margarite Mal lory
daha sonra İngiltere' de masaj tedavisinde ve cilt bakımında uçucu
yağla rın modern kullanımını geliştirmiştir.
B u ülkede 198 7 yılında Victoria Edwards, Kurt Schna ublet
ve M arcelle Lavabre tarafından Amerikan Aroma Terapi Birliği
kurulm uştur. Aroma terapinin Amerika Birleşik Devletlerinde
yaygın hale gelmesin de onların ve Robert Tisserand'ın rolü
büy ü ktür.
Aroma terapin in ABD'de kullanımı, insanlar modern tıbbın
sınırlılıklarının farkına vardıkça, kendi kendine bakmanın önemi
anlaşıldıkça ve uçucu yağların yüksek gücü fark edildikçe artmaya
devam etmektedir.

9-1
 BÖLÜM SEKİZ

UÇUCU Y AGLAR NEDİR?

U çucu yağlar, bitkilerde

bulunan aromatik veya kolayca gaz haline gelebilen bileşenlerdir.
En aktif fizyolojik özellikleri içerirler. Bazı uzmanlar onların
bitkilerin yaşam gücünü içerdiğini söyler. Uçucu yağlar kimyasal
olarak, alkol, aldehid, keton, fenol, terpenes, sesquiterpenes,
eter ve esterden oluşmuştur, bunları daha sonra ayrıntılarıyla
inceleyeceğiz. Yaşayan bir bitkide bu uçucu yağ bileşenleri,
büyüme ve üreme için hormonlar, döllenmeyi sağl�yacak
böcekleri cezbeden, bitkiyi yağmacılardan (ot oburlar ve
böcekler) ve bakteriyel, virütik ve mantarsı istilalardan korumak
için savunma mekanizması sağlayan kokular ıçın bitki
_
pheromone'leri olarak kullanılır. Bazı bitkiler korunma için
geliştirdikleri çok yüksek uçucu yağ konsantresine sahiptir. Biz
onları şifalı bitkiler olarak adlandırıyoruz ve onları binlerce yıldır
vücudumuzun savunma gücünü artırmak için kullanıyoruz.

Uçucu yağlar bitkinin tüm bölümlerinden sağlanabilir.

Çiçeklerden üretilmiş uçucu yağların daha çok vücutta
sakinleştirici, uyuşturucu ve gevşetici etkileri vardır. Reçine, ağaç,
ağaç kabuğu ve sızıntılar, vücutta akışkan bir şekilde aktif olarak
hareket eden kızıştırıcı uçucu yağlar üretirler. Yapraklar,
klorofilin yeşil renginden gelen (hemoglobin yapırnızla yakından

95
 _Aljurveda & _Aromalerapi
ilişkili) şifa verici ve yatıştırıcı özelliklere sahiptir. Kökler, bitkinin.
top rak özelliklerini içerir ve çok sağlamlaştırıcı olabilirler.
Meyvalar oldukça geliştirici, açıcı ve uyarıcı uçucu yağları üretir.
Biz bu uçucu yağları dosha dengesizliklerimizi değiştirmek için
kullanabiliriz.

ÜRETİM YÖNTEMLERİ
Bitkilerin aromatik niteliklerini elde etmenin birçok yöntemi
vardır. Çaylar, tentür, kaynatma, yağın demlenmesi, bitkisel
biralar ve şaraplar bitkinin uçucu (kolay gaz haline gelir)
bileşenlerini ortaya çıkartır ve yoğunlaştırır,- fakat bunlar uçucu
ya ğ değildir. Uçucu yağlar çok daha fazla konsantredir ve buhar
damıtımı, soğuk pres (sıkıştırma), C02 yüksek ·basınç
(hyperbaric) ve eritici. menşeli olarak üretilirler. Her yöntemin
avantaj ve dezavantajları vardır ve her yöntem farklı nitelikte yağ
üretir.

Buhar Damıtımı
Sa Baharı

t r r r r
Uçmoı Yaıi
Buhar damıtımı uçucu
Buh.an
yağların çıkarımında en
yaygın yöntemdir.
r r t r r
Bitkiler
Damıtma, bitkinin
içinden aromatik özellikleri
çekip almak için buharın öz
çıkarma ve bazen de basınç
yeteneğini kullanır. Seçilen
bitki, kaynar suyun üzerinde
Çiçek suyu - eleklerin üzerine yerleştirilir
Buhar Damıtımı
veya diğer . bir kaynak
yardımiyla süper ısıtılmış

96
buhar, bitkiye doğru borularla teçhiz edilir. Buhar bitkiye doğru
geldikçe uçucu (kolay gaz haline gelebilen) kısımlar yükselir,
soğutulmuş bobinin içinde yoğunlaştırılır (sıvılaşcırılır) ve
damıtılmış su ve uçucu bileşenlerin bir bileşimi olarak dibe çöker.
Karışını bir florentine vazosunda (kum saatine benzer bir şekli
olan) toplanır ve çoğunlukla damıtılmış su daha ağır olduğu için
vazonun dibine çökerken uçucu yağlar daha hafif olduğu için
vazonun üst kısmına yükselir. Vazonun üst kısmında bir supap
açılarak uçucu yağların akması sağlanabilir.
Çok düşük ısı kullanarak buhar damıtınıının çok ilkel
yöntemleri vardır ve uçucu yağın bir defalık damıtımı bir ay
sürebilir. "Yavaş" damıtınıın avantajı, uzun süre (ve sabır) daha
fazla molekülün elde edilmesine neden olur ve daha yoğun
kokunun elde edilmesini sağlar. Damıtmanın daha modern
yöntemleri uçucu yağları çıkartmak için daha yüksek ısıları
kullanabilir, bazen süre birkaç dakika bile olabilir. Bu, yağların
daha çabuk, daha ucuza ve etkin olarak üretimini sağlayabilir;
ancak bu yöntemde koku, veya kokuların derecesi bir ölçüde
sınırlandırılabilir ve bazı tedavi edici özelliklerin kaybolmasına yol
açabilir.

Soğuk Pres (S ıkıştırma)

Uçucu yağ üretiminde ikinci en yaygın kullanılan yöntemdir

ve limon, portakal, greyfurt, mandalina ve bergamot gibi
turunçgillerin kabuklarının işlenmesinde da h a f.:ıyd.:ılıdır.
Kabuklar, bazen de meyvenin tamamı parçalanır veya kesilir ve
meyvenin kabuğunda bulunan uçucu yağ bileşenlerini çıkartmak
için ezilir. Eski zamanlarda ve bugün dünyanın bazı yerlerinde bu
meyvelerin kabukları süngerlere sıkılır. Bir parça turunçgil kabuğu
alın, kıvırın, derisini soyun ve uçucu yağ püskürmesine dikkat
edil') (gözlerinize dikkat edin). Bunu yanan bir mum alevine

97
 _Alfurveda & --4romalerapi

doğru yaptığınızda uçucu gazların tutuşmasıyla mavi bir parlaklık

olduğunu göreceksiniz.
Soğuk pres, uçucu yağların ve sulu bileşenlerin bir
kombinasyonunu üretir ve temel bileşenlerin ayrıştırılmasını
mümkün kılarak temel bileşenler elde edilir. Bu sürecin mekanik
yapısı, saf olmayan, oksitlenmeye meyilli veya iki yıldan fazla
dondurulmadan tutulduğunda potansiyelini kaybedebilecek uçucu
yağ üretir. Diğer taraftan buharla damıtma yöntemiyle elde
edilen uçucu yağlar yıllar geçtikçe daha kokulu hale gelir ve bazı
durumlarda sınırsız raf ömürleri vardır.

C02 Yüksek Basınç (hyperbaric)

C02 yüksek basınç (hyperbaric) yöntemi, saf C02 gazında

bulunan 22 atmosfer basıncından (aynı basınç 660 fit okyanus
derinliğinde vardır) yararlanan bir yöntemdir. C02 yüksek
basınçta sıvı hale gelir ve bitkilerden uçucu yağ bileşenlerini
çıkarma özelliğine sahip olur. Bu sıvı boşaltılır ve C02 'nun
zararsız bir gaz halinde olduğu noktaya kadar basıncın · düşmesi
sağlanır. Haznenin dibinde kalan şey saf uçucu yağdır. Bu yöntem
özellikle sümbül teber veya yasemin gibi çiçekleri hafif, an;mıatik
bileşenlerini kolayca kaybedebilen hafif kokuların bazılarında
faydalıdır. Basınç araçlarının maliyeti yüksektir ve üretilen yağ,
buharla damıtılanlara göre daha pahalıdır.

Eritken Öz Çıkartama (Solvent extraction)

Eritken öz çıkartma da hafif kokulu çiçekler için uygundur.

Çiçekler toplanır ve üzerlerine hexane veya eter gibi bir eritici
dökülür. Eritkenler bir vakum kullanılarak buharlaştırılır ve kalan
şey oldukça yoğundur ve kalan yapışkan madde "donmuş karışını
( concrete)" olarak bilinir. Donmuş karışını alkolde çözündürülür,
98
alkol çıkartılır ve kalan uçucu yağ "absolute (saf alkol, katışıksız,
katıksız)" olarak bilinir. Parfüm üreticileri, çiçek kokularının
değişmesine neden olabilen ısıtma, basınç, veya mekanik pres gibi
süreçleri içermediği için bu yöntemi tercih ederler. Parfüm
üreticileri bu yöntemle üretilen absolute yağların diğer
yöntemlere göre üretilen yağlara göre çiçek kokulcınnın orijinal
haline çok daha yakın olduğunu kabul ederler. Ancak aroma
terapistler petrol eriticilerinin çok az da olsa bir kısmının mutlaka
yağda kaldığını ve duyarlı kişilerde tepkilere neden olduğunu ve
insan bağışıklık sistemine zararlı olabileceğini bilirler. Aroma
terapide en az tercih edilen yöntemdir ve bu yöntemle üretilen
yağlar hiçbir zaman dahili olarak kullanılmaz.

UÇUCU Y AGLARIN BAKIMI VE SEÇİMİ

Uçucu yağlar ışığa duyarlıdır ve sıkıca kapatılmış kahverengi
veya renkli şişelerde saklanmalı, çok sıcak ve çok soğukta
bırakılmamalıdır. Şeffaf şişelerde satılan şeyler büyük bir olasılıkla
uçucu yağ değildir. En azından şeffaf cam, uçucu yağların uçucu
yağlara aşina olmayan kişiler tarafından dağıtıldığını gösterir.
Uçucu yağlar, ozun çıkartıldığı bitkinin botanik adıyla
etiketlenmeli ve onların üretilmesinde kullanılan yöntem hakkında
bilgi verilmelidir. Uçucu yağların üretim şekline bağlı olarak
fiyatları çok değişik olabilir. Damıtma yoluyla bir libre temel gül
yağı elde etmek için 2000 libre gül yaprağı (gülün taç yaprağı)
kullanılmaktadır. Lavanta yağı elde etmek için lavanta çiçeği ile
yağı arasındaki oran bire ellidir; bir libre turunçgil yağı elde
etmek için 25 libre turunçgil kabuğu kullanılmaktadır. İşgücü,
yağış miktarı, çiftçilik maliyetleri, öz çıkarma yöntemleri ve
dünya piyasalarındaki talep değişkenlerine bağlı olarak bir ons gül
yağı $ 400 veya daha fazla olurken portakal $ 3 veya daha
düşük fiyatlı olabilir. Eğer farklı yağlar aynı fiyata satılıyorsa, bu

99
 ___A'Jurveda & _Aromalerapi

yağların fiyat oluşumunu sağlamak için sebze yağlarıyla damıtılmış

olıııası mümkündür. Şeffaf şişelerde satılan kokular hakkında
dikkacli olun. Bunlar uçucu yağ değil, doğalını taklit eden
kokuların laboratuarlarda üretilen kimyasal bileşenleridir. Karpuz,
balonlu sakız veya ananas (pina colada) gibi uçucu yağlar yoktur.
Parfümler uçucu yağ bileşenlerini içerebilir -·en iyi parfümlerde
hep böyledir- fakat parfümler aynı zamanda kalıcılığı (havaya
karışmayı) artırmak için petrol ürünleri (koku) ve alkol de
içerirler.

100
 BÖLÜM DOKUZ

UÇUCU Y AGLAR VE İNSAN

BEDENİ İLE ORTAK NOKTALAR

UÇUCU Y AGLAR İNSAN BEDENİNİ

NASIL VE NİÇİN ETKİLER?
Uçucu yağların bedenle ve metabolizmayla etkileşime girdiği
kanallar, izlenen yollar olarak adlandırılır. Birinci aşamada, uçucu
yağlar epithelial dokulara nüfuz eder; bunlar cilt, nasal bölgeler
(burun bölgesi), solunum bronşcukları, akciğer ile mide ve
bağırsak bölgeleridir.
Uçucu yağlar üst tabakada bir kez absorbe edildikten sonra
hemen lenf sistemine ve kılcal damarlara nüfuz eder ve genel
dolaşım sistemine dahil olur. Bu, sinüs ve akciğerler gibi vücudun
diğer epithelial dokuları için de geçerlidir. Lenf dolaşım
sistemindeki uçucu yağlar doğrudan doğruya karaciğere taşınır
veya kan akışını besler. Uçucu yağlar kan içinde dolaşırken vücut
dokuları ve organlar metabolik süreçte fayda sağlayacakları uçucu
yağların istedikleri parçalarını seçebilirler veya en basit haliyle
uyarıyı kabul ederler veya uçucu yağların fayda sağlayacJk
kısımlarını geçirirler. Hiçbir şeyin vücutta çok uzun kalmayacağın ı
anımsamakta yarar vardır (bir ay boyunca tükettiğimiz yiyecek ve

101
 _A'Jurveda & _Aromalerapi

içecekleri düşünün). Uçucu yağlar uçucu özelliklerinden dolayı

48 saat içinde bedeni terk ederler.

GİRİŞ DÖNGÜ ORGAN BOŞALTIM

ŞEKLİ VE
DOKULAR
Likit - c ilt Kılcal Vücutta kas, Cilt-yağ
damarlar yağ, ek lem bezleri
Gastoral
ve organları
sindirim Kan ve lenfler
e tkileyen Akciğerler -
sistemi yağ dolaşımı buharlaşm a
Tüm vü cuda Dolaşımdan
(GI tract) (gaz haline
yaygınlaştırıl-
Tü]TI dokular elde edilme
gelme)
mış dolaşım
ı ........
Buharlaşma Böbrekler-
(gaz haline idrar
ge lm e )
Karaciğer -
- Sinüs safra

Akciğer Gastoral
s i ndi r im
sistemi
- (GI T rac t)

Dışkı

Sinir tepisi .Limbic D ü rt üler Neuropeptides,

sistem Anılar hormonlar ve
Koku Koku si"niri
Duygular neurotransmitter
Re p till i a n
İstekler
b ra in
Ş iddetli Serbest bırakma
(sürüngen
Arzular
beyin)

Uçucu yağlar bu temel bağlantılı dokular üzerinde güçlü bir

etkiye sahip olacaklardır.

İzlenen yolların :üçüncü aşaması eliminasyon sürecini içerir.

Uçucu yağların bazı bileşenleri, akciğerin yüzeyi tarafından

1 02
tutulur ve buhar olarak gazlaşarak atılır. Eucalyptol (okaliptüs
yağında alkol) kan akışıyla akciğerlerin yüzeyine taşınır ve atılmak
için mukoza zarında durgunlaşır. Ardıç meyvesi yağındaki
terpeneler gibi diğerleri böbrekler tarafından süzülür ve dışarı
atıldıkları böbrek dokuları, üriter, mesane, ve idrar yolunda
uyarıcı etkilere sahiptir. Uçucu yağların bazı bileşenleri karaciğer
tarafından öz olarak çıkartılır, kısa bir süre safra kesesinde kalır,
daha sonra Gastoral sindirim sistemine aktarılır, geçtikleri bu
organ ·sistemleri üzerinde esaslı etkileri vardır. Gül yağı,
karaciğerde işlem gördüğü için safra üretimini uyarır. Bazı
bileşenler yağ bezeleri yardımıyla dışarı atılacakları deriye (cilde)
doğru hareket ederler ve koruyucu asit örtünün bir parçası
olurlar. Civan perçeminin bileşenleri, onların vücuttan atılma
yolu olan terlemeyi artırır. Sabun cilde zarar verir, çünkü
alkalikliliği asit örtüyü yok eder. Kozmetik kullanımını anlamış
olan kişiler soyulmayı ve kurumayı ve enfeksiyonu engelleyen PH
dengesi sağlanmış ürünleri kullanırlar. Bu izlenen yollarda hareket
eden uçucu yağlar bizim koruyucu tabakamıza eklenir.

Vücuttaki esaslı ve derin etkisi açısından en önemli izlenen yol

(kanal) koku duyusudur. Uçucu yağı kokladığımız zaman buhar,
koku alma sinirlerimizin uzantısı olan küçük tüyleri uyarır. Koku
alma siniri, dış çevreyle direkt olarak bağlantı kurup doğrudan
beyne giden tek sinirdir. Diğer duyularımızın hepsi (dokunma,
işitme, görme ve tat alma) uyarılar beyne ulaşmadan önce birkaç
siniri ve sinirlerin birleşmesini kapsar. Koku alma sinirleri daha
çok limbic sistem olarak bilinen veya saurian veya reptilian beyin
olarak da adlandırılan beynin asıl kısmını uyarır. Bu, duyguların,
isteklerin, şiddetli arzuların ve anıların oluşumunda ve tepkisinde
önemlidir. Bu direkt bağlantı, uçucu yağların varoluşumuzun çok
derinlerinde, es<ıslı ve ani etkilere sahip olmasının riedenidir.
Araştırmalar çok az miktarların (neredeyse benzeri ile tedavi

103
 _A'J.urveda & ..Aromalerapi

olunan hastalığa ait - homeopathic) bu uyarımı gerçekleştirdiğin i

göstermiştir. Daha yüksek dozlar hissedilebilir tepkiyi artırmaz.

Çiçe k özl eri aşk gecesi- yaratır

Kaliforniya, Anaheim'de yapılan bir alış verişte. Hindistan'dan
gelen egzotik, tatlı ve euphoric bir çiçek karışımı olan champa
örnekleri verdik. Ertesi gün müşterilerden birisi heyecanla
bunlardan daha fazla istediğini belirtti. Champa'yı kendi üzerinde
denediğini, eve gittiğinde kocasının hep onunla ilgilendiğini, ona
gününün nasıl geçtiğini, neler yaptığını sorduğunu, ona
dokunduğunu ve gözlerini ondan ayıramadığını söyledi; bunlar
alJşık olmad.Jğı davranışlardı. Kocası onu yatak odasına götürdü ve
daha önce yaşamadıkları bir aşk gecesi yaşadılar. O, bu durumun
champa'dan kaynaklandığını biliyordu ve daha fazla champa'ya
sahip olmalıydı.

10-t
 BÖLÜM ON

AYURVEDİK KİMYA

BATIDA AROMATERAPİ
Hem bitkilerin hem de aromatiklerin geleneksel Batılı kullanım
şekli, onları sınıflandırma ve genel tedavi edici özelliklerine göre
kullanmaktır. Bu sistemde genellikle bir semptom, örneğin
sindirim güçlüğü gibi, bu semptomu iyileştirmede yardımcı
olacağı bilinen bitkilerle eşleştirilir, bu örnekte gaz giderici olarak
bilinen bitkilerle. Bitki ve yağlarla bu semptomatik çalışma tarzına
binlerce yıldır hayvanların gözlemlenmesi ve insan deneyimlerinin
sonucunda ulaşılmıştır. Bu sistemin iyi yönü, çeşitli bitkilerin
özellikleri hakkında bilgi sağlamasıdır. Sakıncalı yönü ise, seçilen
bitki hastalık belirtisi için uygun olabilir, fakat hasta için uygun
olmayabilir ve bu nedenle olumsuz etkilere yol açabilir. Örneğin,
bir Pitta (ateş) kişisi hazımsızlık için yardımcı olacak bitkiyi
bulmak için bir bitki kitabından gaz giderici bitkileri bulup,
bunların içinden kişniş veya yabani mercanköşkünü seçebilir.
Ayurveda ise serinletici bir gaz gidericiyi seçecektir, örneğin
kişniş; yabani mercanköşkü kızıştırıcı bir gaz giderici olduğu için
Pitta'nın durumunu daha da kötüleştirecektir. Ayurveda, bitki ve
uçucu yağların sadece tedavi ettiği semptomları değil, aynı
zamanda ısıtıcı veya serinletici, kurutucu veya nemlendirici olup
olm.adıkları açısından, enerjileri arasında da ayrım yapar.

105
Ayurveda bu değişkenler yardımıyla Vata, Pitta, Kapha tipleri
veya belirli alt-dosha durumları için hangi uçucu yağların en iyisi
olduğunu bilebilme gücüne sahip olur.

Genel Tedavi Edici Özellikler

Aşağıdaki liste, genel tedavi edici özellikler ve onların

anlamlarını göstermektedir. Bu sınıflandırılma onların Ayurvedik
enerjilerine ek olarak daha sonra listelenmiş olan tüm uçucu
yağlara da uygulanacaktır. Bu tanımlar için Dr. Vasant Lad ve Dr.
David Frawley'in the Yoga of Herbs�Bitkilerin Yogası adlı
.

kitabından. faydalandık ve kendilerine müteşekkiriz.

1. Bünyenin yapısını değiştiren ve iyileştiren ilaçlar
(alterative): normal sağlığı geri kazandırmaya yardım eder,
kanı temizler ve arındırır, beslenme ve boşaltım süreçlerini
değiştirir, normal vücut f�nksiyonlarını yavaş yavaş geri
kazandırır.
2. Ateş düşürücü (antipyretic): ısı, ateş ve harareti giderir
(d'unanca'da pyre kelimesi ateş anlamındadır).
3. Kas gevşetici, spazm çözücü (antispasmodic): İstemli
ya da istem dışı kas spazmlarını giderir.
4. Afrodizyak (aphrodisiac): seksüel organları yeniden
güçlendirerek vücudu yeniden güçlendirmek
5. Lokal olarak doku ve damarları sıkıştıran
(astringent): sıkı doku ve organlar; salgı (ifraz) ve boşaltımı
azaltır.

1 06
6. · Acı tonik (bitter tonic): az miktarlarda alınan acı bitkiler
sindirimi canlandırır, diğer bir ifadeyle vücuttaki ateşi
düzenlemeye yardım eder.
7. Gaz gidericiler (carminative): bağırsaklardaki gaz ağrısını
ve şişkinliği giderir; mide ve bağırsakların sindirim esnasındaki
hareketlerini destekler.
8. Terletici (diaphoretic): terlemeye neden olur ve cilt
yoluyla eliminasyonu artırır.
9. İdrar Söktürücü (diuretic): böbrekler ve mesanenin
faaliyetini destekler ve idrar yapmayı artırır.
1 O. Kusturucu (emetic): kusmayı içerir.
11. Kadınlarda adetleri kolaylaştjrpn (emmenagogue):
adet görmeyi düzenlemeye ve sürdürmeye yardım eder.
12. Cildi yumuşatıcı (emollient): cildi düzgünleştirir,
yumuşatır ve korur.
13. Balgam söktürücü (expectorant): akciğer ve boğazdaki
balgam ve mukus boşaltımını destekler.
14. Kanamayı kontrol eden (hemostatic): kan akışını
durdurur, iç kanamayı durduran bir sıkıştırıcıdır.
15. Müshil (laxative): büyük aptesini yapmayı kolaylaştırır.
16. Sinirleri yatıştırıcı (nervine): sinir sisteminin fonksiyonel
faaliyetini güçlendirir; uyarıcı veya ağrı kesici olabilir.
17. Gençleştirici (canlandırıcı) (rejuvenative): çöküşü
engeller, yaşlanmayı geciktirir, organları canlandırır.

1 07
 --411urveda & --4romalerapi

18. Teskin edici (sedative): organların veya vücudun

unsurlarının fonksiyonel aktivitelerini azaltarak sakinleştirme
ve yatıştırma
19. Uyarıcı (stimulant): iç ısıyı artırır, iç soğukluğu ortadan
kaldırır, metabolizma ve dolaşımı güçlendirir.
20. Kuwetlendirici, (besleyici) (tonic, nutritive): kiloyu ve
yoğunluğu artırır ve bedeni besler.
2 1. Yara iyileştirici (vulnerary):
enfeksiyona karşı koruyarak
ve hücre oluşumunu artırarak yaraların iyileşmesine yardım
eder.

AYURVEDİK ENERJİLER

Kızıştırma/Serinletme

Ayurveda, tüm uçucu yağların kimyasal yapıları nedeniyle

vücutta ısıyı artırıcı ya da serinletici etkisi olduğunu görmüştür.
Uçucu yağlar, en soğutucusunun en üstte, nötrlerin ortada,
ısıtanların en altta yer aldığı dikey bir çizgiye sıralanabilirler.
Uçucu yağların tümü özelliklerine göre bu çizginin bir yerlerinde
yer alacaktır.
Mavi papatya soğutucu bir yağdır, lavanca nötr yağa
örnektir,kekik sıcak yağa örnektir. Papatya ve nane banyosu
alarak çıktığınızda serinliği hissetmeyi deneyebilirsiniz. Orta
bölgedeki yağlar, nötr yağlar, örneğin lavanta, dengeleyici olarak
bilinir; çünkü eğer telaşlı veya hararetliyseniz yatışnıanıza yardım
ederler; eğer çok soğuk hissediyorsanız ısınmanıza yardım
ederler. Lavanta, tüm zamanların yağıdır. Dengeleyiciler, sizi
daima normal fonksiyonumıza, nötr hJlinize geri getirecektir. Ön
108
kolunuzun derisine bir
damla kekik veya karanfil ELEKTRO NEGATİF
Mavi
yağı damlatarak ovmayı papatya
Soğuk/Yin Mavi f.

deneyimleyin. 1 5 dakika

l
içinde ısınmayı fark etmiş
olmalısınız. Oryantal
sistemdeki Yin ve Yang da
doğrudan bu duruma Lavanta Yeşil .

r
tekabül eder. Yin soğuğu,
Yang sıcağı temsil eder.
San
Batılı tarzda kimya bu
düzenlemeyle çakışır, şeklin Karanfil
Sıcak/Yang Kınnızı
üst taraflarında yer alan
uçucu yağlar oldukça
elektro negatiftir. Ekstra
elektronları vardır ve ısıyı vücuttan atarlar. Şeklin alt tarafında
yer alan uçucu yağlar elektro pozitiftir. Dış halkalarında eksi.k
elektron vardır, doymaz, aç gözlüdürler ve onları elde etmeye
hazırdırlar, vücutta ısı üretirler.
Renk tayfı da bu dikey çizgiye uygundur, en alttan itibaren
kırmızı, turuncu, sarı, merkezde yeşil, ve· yukarıya doğru mavi.
Bu çizgiye göre gruplanan uçucu yağların büyük bir çoğunluğu
renk sınıflamasına da uygun olacaktır. Yabani mercanköşk, kekik
veya kaya kekiği en alttadır ve oldukça kırmızıdır, limon yağı
· sarı
renktedir lavanta yağı gibidir Roman papatyası ve tüylü a daçayı
, ,

yeşilimsi renge sahiptir ve mavi papatya en üsttedir ve oldukça

koyu mavidir. Bu nedenle tüm uçucu yağlar "kırmızı-sıcak-yang­
pozitif", "nötr" veya "mavi-soğuk-yin-negatif" olarak
sınıflandırılabilir.

1 09
 Nem lendirici/Kurutucu
Ayurveda, uçucu yağların aynı zamanda nemli ve kuru ·olarak
da sınıflandırılabileceğini kabul eder. Nemli yağlar yüksek polarit e
(bir mıknatısın kutupları gibi çekme ve itme özelliklerine sahip
olma, kutbiyet) özelliğine sahiptir ve suyla kolayca karı�ır. Banyo
suyuna koyulursa yayılır ve suyun bir parçası haline gelir. Bu
özellik için diğer bir isim hydrophilic (suyu seven)dir. Düşük
polarite'li yağlar suyla karışmayacaklardır. Banyo suyunu n
üstünde kalacaklar ve duş teknesinin veya küvetin kenarlarında
çevrelenecektir. Sebze yağları ile benzerlikleri vardır ve
birbirleriyle karıştırılırlar ve yağlar ( fats) bazen lipophilic (yağ
seven) olarak da adlandırılırlar. Uçucu yağların tümü soldan
(nemli) sağa (kuru) doğru uzanan bir çızgı üzerinde
yerleştirilebilirler. Nemli uçucu yağlara sardunya ve gül örnek
olarak verilebilir, yağ seven uçucu yağlar terpenelerdir, örneğin
turunçgil yağları ve çanı gibi. Nötr yağlara örnek lavanta, tüylü
adaçayı, Roman papatyası, fesleğen, anason ve tarhundur.

Nemli ..ıııc(ııom--- Nötr ---�}lı•Kuru

Hydrophilic Lipophilic

Gül yağı Tüylü adaçayı Çam yağı

_ D olayısıyla bu iki çizgiyi alıp (birisi yatay diğeri düşey olan)

bir grafikte kombine etmek mümkündür. Bu iki ölçeği
birleştirerek (her biri tek boyutlu) uçucu yağın enerjisinin nerede
yoğun olduğunu gösteren iki boyutlu hale getirebiliriz. Sıcak ve
nemli olan uçucu yağlar sol alt bölgede yer alacaklardır ve su ve
ateş elementlerinden oluşan ve sıcak ve nemli olan Pitta'nın
enerjik tanımına denk gelecektir.

110
 So!hık ve nemli olan bir uçucu yağ sol üst bölgede yer
lacak�ır ve Kaplıa'nın soğuk ve nemli enerjisine denk gelecektir.
�crolcruk
r ı i
ve kuru bir uçucu yağ Vata enerjisine denk gelecektir ve
r n n sağ üst bölgesinde yer alacaktır. Bu nedenle uçucu
�ağl;rı, iki boyutuk,lu nemlı-kuru
bir g�afikte düz�� le�ıek mümkü �dür. Böylece
enerıılerı ve Vata, Pıtta ve Kaplıa
onları sıca k-soğ
enerjilerin in uyarılması itibarıy la anlayabiliriz.

Soğuk/Yiıı/Elektro Negatif

KAPHA VATA
Lemon Mavi

Grass
papatya

Lavanta
Nemli Adaçayı 1 Kuru
----t
Hydrophilic
ı----- Nötr
ı Lipophilic
Gül
Fesl�ğen

Karanfil Çanı
PITIA

Sıcak/Yang/Elektro Pozitif

Kimyasal Bileşim
Tek bir uçucu yağ, vücutta çeşitli etkiler üretmek için sinerjik
.olarak çalışan 1 SO'nin üzerinde farklı izole edilmiş öğeden
oluşmuştur. Bu durum, tek bir uçucu yağın farklı farmokolojik ve
tedavi edici özelliklerini açıklayabilir. Örneğin, adaçayı terletici,
balgam söktürücü, sinirleri yatıştırıcı ve sıkılaştırıcı bir ilaç olabilir
Fonksiyonel Gruplar
Çeşitli kimyasal öğeler sekiz fonksiyonel gruba girer.

111
 -.A'Jurveda & -.Aromaferapi

Aldehidler
Aldehidler, iltihap giderici,
sakinleştirici, teskin edici ve anti
virütik olarak bilinir. Koruyucu
olarak kullanılan endüstriyel bir
kimyasal olan "aldehya" formuna
aşina olabilirsiniz. Büyük miktarlarda
Aldehid içeren yağlar, Kapha
üreten yağlar olarak kabul edilir
(hem soğuk hem de nemli) ve grafikte sol üst köşede yer alır.
Aldehiti çok olan uçucu yağlar limon gibi kokan özelliklere
sahiptir, örneğin, lemorıgrassı oğulotu, citronella ve citriod ora
olarak adlandırılan bir okaliptüs türü.

Ketonlar, yaraları iyileştirici

ve mukolitik (mukus salgılamayı v
kolaylaştırıcı) kimyasallar sınıfıdır.
Yeni hücre oluşmasını teşvik eden
eşsiz yetenekleri cilt bakımında
kullanılır. Kadınlar oje çıkartmak
için aseton kullanırlar (uçucu
yağlar mobilyalarınızın üzerine p
dökülüp cilasını eriterek canınızı
sıkmış olabilir). Kafur, neredeyse
saf bir ketona örneJ< olan uçucu bir yağdır. Yüksek derecede
keton içeren uçucu yağlara diğer örnekler biberiye, adaçayı,
okaliptüs globulus ve zufa otudur. Ketonlar soğuk ve nemli
bölgeye (sol üst) düşer ve Kapha üretir (hücre oluşumu).
Aldehitlerden daha sıcaktırlar fakat suda aynı derecede iyi
karışırlar.

112
 Alkoll er
Alkoller bakteri öldürür, enerji
verir, canlandırır, anti virütiktir ve
idrar söktü rür. Pankreas insan
metabolizmasında kullanılması için
32 çeşit alkol üretir. Uçucu
yağlarda yer alan en yararlı
moleküllerin bazıları alkold ü r.
Unalool ve terpineol hem mikrop
öldürücü hem de toksik olmayan en .
yaygın iki terpene alkolüdür. Alkolü yüksek olan uçucu yağlar
gül, petitgrain, gül ağacı, nane, mersin, çay ağacı, sandal . ağacı,
silhat bitkisi (patchouli) ve zencefildir. Alkoller çok nemlidir
fikat hafifçe kızıştırıcıdır. Grafikte sol alt bölgeye düşerler ve
Pitta enerjisini (sıcak ve nemli) uyarırlar fakat çok güçlü olarak
değil.
Fenoller
Alkollerle bağlantılı bir grup,
güçlü bir bakteri öldürücü olan
fenol/erdir. Bağışıklık sistemini uyarıcı,
canlandırıcı, ısıtıcı, potansiyel cilt
tahriş edicidir ve uzun süre yüksek ·
.

dozlarda kullanıldığında karaciğer toksini üretir. Farmakolojik

olarak fenol, dudak merhemi ve öksürük damlası olarak kullanılır.
Yüksek fenol içeren yağlara örnek olarak karanfil, tarçın, kekik,
yabani mercanköşk, kaya kekiği ve kimyon verilebilir. Bu uçucu
yağlar grafiğin sol alt kısmında yer alır ve tüm uçucu yağların en
ısıtıcıolanlarını kapsar. Pitta'nın (sıcak ve nemli) enerjisine büyük
ölçüde denk düşen enerji üretirler ve kullanıldıklarında daha çok
Pitta enerjisi yaratırlar.

113
 -.At,1ur11eda & -.Aromalerapi

Terpenes

Terpenes'ler oldukça uyarıcı,

potansiyel cilt tahriş edici ve anti
virütik özelliklere sahiptir. Çam yağı
terebentin yapmak için kullanılır.
Yüksek terpenes içeren yağlar limon,
portakal, bergamot, kara biber, çam
yağı, küçük hindistan cevizi ve melek
otu yağıdır. Bu uçucu yağ bileşenleri sağ alt kısımda yer alırlar,
sıcak v� kurudur. Hiçbir dosha enerjisine direkt olarak denk
gelmezler fakat ısı nedeniyle Pitta durumunu, kuruluğu nedeniyle
Vata durumunu azdırabilir. Terpenes, aron,aterapideki en küçük
moleküllerdendir ve buruna çok çabuk gelir ve çok çabuk
buharlaşır.
Sesquiterpenes
Sesquiterpenes uçucu yağlarda
bulunan en uzun karbon
zincirlerindendir, - oldukça yoğun ve
yapışkandır, kokuları kalıcıdır.
Bitkilerden ayrıştırılmış, birleşikgiller
ailesinden kök, ağaç ve bitkilerden
gelen 2000' den fazla Sesquiterpenes
vardır. Örneğin, mavi papatya, ölmez çiçek, solucan otu, civan
perçemi ve Hint kadife çiçeği (tagetes) gibi yağlar. Anti
phlogistic (phlogistic - yanına olayının esası olan uçucu madde ile
ilgili) (sıvı olarak hareket eder), iltihap önleyici teskin edici, anti
virütik, potansiyel olarak anti kanserojen, bacteriostatic ve bağışık
uyarıcı özellikleri vardır. Sesquiterpenes grafiğin sağ üst tarafında
yer alırlar, soğuk ve kuruya denk gelirler. Kuramsal olarak onların
Vata enerjisi üretmeleri gerekir fakat uzun karbon zincir

1 14
kombinasyonu ve alkolle sık olan kombinasyonlar serinletici
etkilerini azaltır. İltihap giderici ve bağışıklık sağlama özellikleri
tüm tipler için faydalı olabilir.
Esterler (Asitlerin alkollere etkisiyle elde edilen
organik bileşik)

Esterler grafiğin tam ortasının birazcık

üstünde yer alırlar, kimyasal olarak uçucu
yağ bileşenlerinin en nötr olanlarıdır.
Esterler alkolün asitle tepkimesiyle
üretilir. Anti mantar (anti-fungal), teskin
edici, sakinleştirici, spasmolytic, mantar
öldürücü ( fungicidal), iltihap gidericidir
ve grafiğin merkezinde olmalarından dolayı dengeleyici veya
uyumlaştırıcı olarak bilinirler. Herhangi bir enerjiyi veya durumu
normale getirmeye yardım ederler yüksek miktarda ester içeren
uçucu yağlar Roman papatyası, lavanta, tüylü adaçayı, petitgrain
ve bergamotu kapsamaktadır.
Lactones
Lactones karbon zinciriyle

ın
birleştirilmiş olan bir ester grubudur;
Bilinen en iltihap giderki bileşenlerinin
bazılarıdır ve uçucu yağ arnikalarını
içerirler. Bazıları ketonlardan daha güçlü
mucolitic maddelerdir; örneğin, andız
otu (inula glaveolens). Grafikte esterlerle
Q7
birlikte grupla.n dırılırlar.

115
 --411urveda & --4romalerapi

Eteri er
Eterler (bazen phenylpropane
ethers olarak da adlandırılır} sinir
sistemini uyumlaştırırlar. Antiseptik,
uyarıcı, balgam söktürücü (boşaltımı
kolaylaştırır), spasmolytic, idrar
söktürücüdür. Bu grup tarçın,
karanfil, anason, fesleğen, tarhun,
maydanoz, sassafras gibi yağları içerir. Oldukça tatlı kokularıyla
karakterize edilirler. Onlar da oldukça merkezdedir esterlerden
daha fazla . kızıştırıcı olmalarına rağmen onların uyumlaştırıcı
etkileri tüm dosha'lara uygulanır.

Soğuk

VATA
KAPHA

Nemli Dengeleyiciler Kuru

Elerler

PITTA
Sıcak

116
 BÖLÜM ONBİR

AROMA TERAPİ VE DOSHA

DENGESİZLİKLERİNİN
DÜZELTİLMESİ

Ayurveda tedaviler geleneksel

olarak bitkilerin ot şeklini ve ilaç haline getirilmiş yağları kullanır.
Hindistan gibi nüfusu kalabalık yerler için bu formların elde
edilmesi, yapılması kolaydır, veya satın alınmaları açısından. pahalı
değildir. Yazarlar, taze bitkilerin en fazla şifa verici özelliğe sahip
olduklarını, kurutulmuş otların ve ilaç haline getirilmiş yağların
ikinci sırada olduğunu ileri sürmektedirler. Uçucu yağlar
mineralleri ve suda çözünebilir öğeleri artık taşıma9ıkları için
üçüncü sırada kabul edilirler; ancak onlar da konsantre edilmiştir,
kullanımları kolaydır ve etkilerini kaybetmezler veya bozulmazlar.
Çağımızın meşgul dünyasında uçucu yağlar şifa verme sürecinde
kolayca bulunabilirler. Diyet ve yaşam tarzını dengelemek için
başvurabileceğiniz kitaplar bibliyografyada önerilmiştir. Bitkilerle
şifa verme konusunda "The Yoga of Herbs-Bitkilerin Yogası" kitabı
eşsizdir ve Dr. Farley ve Lad'e bitkilerle şifa verme şekilleri ve
yaklaşımları için müteşekkiriz; bu yaklaşımı biz de uçucu yağlarla
şifa verme konusuna adapte ettik.
1 17
 _Ayur11eda & -.Aromalerapi

VATA DENGESİZLİKLERİ İÇİN UÇUCU

YAGLAR
Vata; hafi f, kuru, hareketli ve soğuk olduğu için neml i, ağır,
sak inleştirici ve ısıtıcı yağlarla tedavi edilir. Vata, tatlı, ekşi ve
tuzlu tatlarla azaltılır. Göz önünde bulundurulması gereken iki tür
Vata dengesizliği vardır. Bunlardan birisi tıkanık Vata olarak
bilini r, dosha dengesizliğinde vücuttaki kanallar toksik atıklarla
( ama) , hazımsızlık nedeniyle, kötü diyetle, kötü boşaltım la
tıkanırlar. Tıkanık Vata, Kapha fazlalığında olduğu gibi
tık anıklıkların ortadan kaldırılmasıyla kısa sürede tedavi edilir.
Vata · dengesizliği nin diğer türü Vata nedenli eksiklik (yetersizlik)
olarak adlandırılır ve sistemdeki fazla Vata'nın bulunduğu
yerlerde kuruluğa, aşırı zayıflığa ve doku kaybına yol açar. Vata
ned enli e ksiklik (yetersizlik), hızlı yaşlanma sürecine benzer.
Tıkanı k Vata
Tıkanık Vata için · tıkanıklıkları gidermede ısıtıcı, hafifleştirici
ve devingenlik sağlayan keskin kokulu ve acımsı uçucu yağlara
gereksinim vardır.
Kızıştırıcı-bünyenin tabiatını iyileştirici ve değiştiriciler
birikmiş toksinleri atmak ve kanl· temizlemek için kullanılırlar.
Yabani kereviz Tüylü adaçayı Kokulu, san sakız
Kara biber Kişniş Safran
Hint kamışı Kimyon Sandal ağacı
Havuç tohumu Dereotu Sassafras
Hint biberi, ( çok a cı birkaç çeşit Günlük ( Buhur) Zerdeçal
toz kırmızı biber) Sanmsak
Tarçın

118
 Kızıştırıcı gaz gidericiler, tıkanmış Vata ve toksinlerin
normale dönmesi ve hareketi için, gazın atılması, sindirimin
norm ale dön mesi ve yiyeceklerin hareketi için önemlidir.
Kimyon Portakal kabuğu
Yabani kereviz
Dereotu Yabani mercan köşkü
Yeni bah ar
Melekotu Rezene Maydanoz

Fesleğen Şeytantersi Yarpuz

Defne Sanmsak Çam

Hint kamışı Zencefil Safran

Karaman· kimyonu ZLİfa otu Kaya kekiği

Kakule Ardıç meyvesi Tarhun

Papatya Lavanta Kekik

Tarçın Limon Zerdeçal

Karanfil Oğulotu Kediotu

Kişniş Misket Limonu

Kebabe Küçük hindistancevizi

Hafif ısıtıcı Terleticiler, terlemeyi artırmak, yüzeydeki

toksinleri elimine etmek, dolaşımı artırmak, kas gerginliğini ve
eklem ağrılarını gidermek, soğuk veya tıkanıklık nedeniyle oluşan
baş ağrılarını gidermek için kullanılırlar.
Melek otu Okaliptüs Yabani mercanköşkü

Fesleğen Rezene Yarpuz

Kafur Zencefil Çam

119
 Kakul e Ardıç meyvesi Ada çayı

Papatya Zufa otu Sassafras

Tarçın Oğulotu Kekik

Kara nfil Lemongrass

Kişniş Mercanköşkü

Kızıştırıcı sinir yatıştırıcılar sinir sistemini güçlendirmek ve

düzenl emek, ruhsal sağlığı desteklemek, bağırsaklardaki gazı
çıkarm ak, ağrıyı durdurmak ve toksinleri temizleme� için
kull anıl ırla r.
Yab ani kereviz Rezene Küçük hindistancevizi

Fesleğe n Sanmsak Yarpuz

Hint kamışı Lavanta Adaçayı

Kafu ru Oğulotu Sandal ağacı

Papatya Mercanköşk Kediotu

Okaliptüs Kokulu, san sakız Vanilya

Bunların tümü (ısıtıcı gaz gidericiler, terleticiler ve sinir

yatıştırıcılar) " ama"yı gidermek için kısa bir süre kullanılabilirler;
fazla kullanımı kuruluğa ve doku kaybına yol açar, Vata'yı artırır. .

Vata nedenl i eksikl ik

Vata nedenli eksiklik, dokuları inşa edecek olan besleyici otları ·

gerekli kılar, örneğin kadınlarda adetleri kolaylaştıran ve
besleyici afrodizyaklar. Bunlar adet sancılarındaki krampları

1 20
 'derir, kan yapar, seksüel bağışıklık sistemini besler,
an dolayı organlarda oluşan zayıflıkları giderir ve kötü
�astalıklardvey
beslenme a yaşlanmayı hafi fletir.
laştıranlar:
Kadmlarda adetleri kolay

Mele kotu Kokulu, san sakız Sedefotu

Maydanoz Safran
Tüylü adaçayı
şe}rtantersi Yarpuz Tarhun

Yasem in + Gül + Vanilya

+ soğurm a - uzun süreli kullanımdan

kaçın

Afrodiıyaklar:
Sansabır (aloe)

Bulk (bağırsakların çalışmasına yardım eden yiyecek maddesi)

ve Nemlendirici Müshiller için otlar seçilmelidir, . fakat
bitkilerin bu özellikleri uçucu yağ çıkartma sürecinde kaybolduğu
için bitki bütün olarak çok daha iyi olacaktır. Bunlar harici olarak
kullanıldıklarında müshil özeliği olan trifolia gibi uçucu yağların
bazılarıdır.
1

Balgam söktürücü veya teskin ediciler mukoza zarını

besler ve dokuları güçlendirir, nemlendirir ve besler. Bitki
formunun uçucu yağ üretiminde kaybedilen özellikleri içerdiğini
burada da anımsatırız.

12 1
 Besleyici tonikler doku inşa eder, kilqyu artırır, yaşamsa(
sıvıları artırır, sertliği giderir, sinirleri sakinleştirir ve soğurufmayı
artırma k için uyarıcı ve gaz giderici bitkileri korrıbine eder.
Müshiller:

Trifolia

Teskin ediciler:

Tıifolia Hint sümbülü (Jatamansi-spikenard) Tarhun

Sarısabır Gül

Tonikler

Sansabır Hint kamışı Şerbetçiotu Gül

Melekotu Günlük, buhur Yasemin Sa fran

Aynülbakar Sarımsak* Hint sümbülü Kabe samanı

(Jatarnansi)
Brahmi Himalaya sedir
ağacı Kokulu, san sakız

Vata'nın Her İki Türü için Yağlar

Vata'nın her iki türü için de iyi olan son uçucu yağ grubu
uyarıcılardır. Bu uçucu yağlar sindirim ateşini artırır, toksinleri
yok eder, ' iç ısıyı artırır ve oolaşımı güçlendirir. Bunlar çok yüksek
Vata koşullarında, örneğin · kurutma veya iltihaplanmış mukoza
zarı gibi, kontraendikasyondur.

1 22
 Yabani �ereviz Karaman kimyonu Sanmsak*

Yen ibaha r Hint biberi Zencefil

Ayn ülba kar Kereviz tohumu Mercan köşkü

·

Defn e Tarçın Soğan*

Bergamot Karanfil Portakal

Kara biber Kebabe Yabani mercan köşkü

Hint kamışı Kimyon Sassafras

Kafur Okaliptüs Kaya kekiği

*sanmsak ve soğan yağını ifade ettiğimize dikkat edin, ancak

sebzenin taze halinin de yüksek oranda uçucu yağ öğelerini içerdiğini ve
yağ şeklinde konsantre edilmesinin gerekli olmadığını biliniz. Bu uçucu
yağlann satın alınmasını veya kullanılmasını önermiyoruz. Konsantre
edilmiş şekildeyken kokuları çok yoğı.ındur ve arabaya veya eve
dökülürlerse bir felaket olabilir. Biz sarımsak ve soğanın yiyecek olarak,
taze bir şekilde yenmesini öneriyof).lz.

1 23
 Soğuk

ki,��:�lıf�:ııfa
çekscijuk
Biberiye

A.daçayı
GilJ servi VATA

Adaçayı
Tarçın Lavanta

�� �
Karabiber Tılyliı adaçayı
ni Alman Papatyası
Cşk

"""'"'
'-•
r.....,
Feı��ierı:i.l\=y

Sıcak

Şekil : Vata Fazlasını Dengeleyen Yağlar

PITT A DENGESİZLİKLERİ İÇİN

UÇUCU Y AGLAR
Pitta sıcak ve nemli olduğu için serinletici, ısı giderici,
kurutucu, besleyici ve sakinleştirici yağlarla tedavi edilir. Pitta'yı
azaltıcı tatlar tatlı, buruk ve acıdır.
Serinletici Terletici yağlar ateşli ve iltihaplı cilt koşullarından
ısıyı atacaktır.
Kedi_nanesi, yaban sümbülü Kişniş Bahçe nanesi

Papatya Oğulotu Civanperçemi

Krizantem Nane

1 24
 Lokal olarak doku ve damarları sıkıştıran yağlar,
boşaltımı ve atılmayı azaltır ve kurutur, yine de nem kaybını
önler ve dokuları sıkılaştırır, üst dokulardaki yaraları iyileştirir ve
kanamayı durdurur
Cajeput Limon Zerdeçal

Aynısafa Safran Keklik üzümü

Havuç tohumlan St. ]ohn özü Civan perçemi

Serinletici bünyenin yapısını değiştiren ve iyileştiren

ilaçlar kam temizler, enfeksiyonlarla savaşır, ateşi düşürür ve
i_yileşmeyi destekler.
Aloe vera Ölmez çiçek Sandal ağacı

Kişniş Yasemin Bahçe nanesi

Kimyon Keawa Hint kadife çiçeği (Tagetes)

Dereotu Neem Zerdeçal

Kıha otu Safran Civan perçemi

Acı tonikler, yüksek ateş, enfeksiyon, iltihaplanma ve asitli

Pitta durumları için güçlü bir ilaçtır. Toksinleri veya hastalığa
neden olan mikropları yok etmek için kullanılırlar ancak fazla
kullanılmaları sindirim ateşini düşürebilir veya aşırı zayıflığa veya
güçsüzlüğe yol açarak organların fonksiyonlarını azaltabilir.
Bunların çoğu sadece bitki biçiminde bulunur.
Aloe vera neem

125
 _Aljıtrueda & --4romalerapi

Serinletici gaz gidericiler, tıkanıklıkları ortadan kaldırarak

ve enerji akışını destekleyerek sindirimi ve eliminasyonu artıran
aromatik baharatlardır.
Kedi nanesi, yaban Rezene Nane
sümbülü
Lavanta Safran
Papatya
Limon Bahçe nanesi
krizantem
Oğul otu Keklik üzümü
Kişniş
Misket Limonu
Kimyon
Portakal çiçeğinden
Dereotu çıkarılan bir esans

Kadınlarda adetleri kolaylaştıran serinleticiler kadınlık

döngülerini . destekler ve düzenler, spazmları, aşırı kanamayı,
enfeksiyon ve öfkeyi azaltır.
Havuç tohumları Yasemin Civan perçemi

Papatya Gül

Krizantem Safran

Serinletici sinir yatıştmcllar zihin ve duyguların

sakinleşmesini ve sinir dokularının inşasını sağlar.
Aselbent Ölmez çiçek Nane

Kedi nanesi Yasemin St. John özü

Papatya Hint sümbülü (Jatamansi) Sandal ağacı

Champa Lavanta Bahçe nanesi

Rezene Oğulotu Hint kadife çiçeği

126
 (Tagetes)
Gotu kola Portakal çiçeğinden
· (brahnıi) çıkarılan bir esans
Kına otu Oud

Besleyici tonikler vücut dokularını güçlendirir,

iltihaplanmayı azaltır, ifrazatı iyileştirir, kan ve lenf sistemini inşa
eder.
Melek otu Ölmez çiçek Neem

Havuç tohumu Hint sümbülü Portakal çiçeğinden

(Jatamansi) * çıkarılan bir esans
Sedir ağacı
Misk Hint sümbülü

* kızıştırıcı: aşın kullanımdan ya da Pitta fazlası varken kullanmaktan

kaçın.

Gençleştiriciler (canlandırıcı) vücudu ve zihni yeniler,

farkında olmayı artırır, kalıpları değiştirir, büyüme yaratır.
Melek otu Kına otu Gül

Brahmi Hint .sümbülü (Jatamansi) safran

Havuç tohumlan Misk

Sedir ağacı Oud

Serinletici İ drar Söktürücüler Pitta'nın ısısını azaltır ve

karaciğeri serinletir.
Aselbent Lavanta Bahçe nanesi

Kişniş Oğulotu

Rezene Sandal ağacı

1 27
 _A'jurveda & _Aromalerapi

Ateş düşürücUler Pitta'nın ateşini düşürür.

Aselbent Yasemin Portakal çiçeğind�n çıkanlan bii esans

Champa Keawa Hint kadife çiçeği (tagetes)

Kına otu Misket Limonu Kabe samanı

Ölmez çiçek Neem

Mavi papatya
Lemongrass
Civan perçemi

Zufa otu
Alun papatya
Lavanta _ _
Melek otu
Kimyon Sf:.: J�ho ozu
Ylang Ylang I:J!� adaçayı

Rezene
Anason
Dereotu Misket Llmonu
PITTA

Sıcak

Şekil: Pitta fazlasını Dengelemek İçin Yağlar

128
 KA PH A DENGESİZLİGİ İÇİN UÇUCU
YAGLAR
Kapha, su ve toprak olduğu için büyük oranda soğuk, nemli,
ağır ve yavaş niteliktedir. ısıtıcı, kurutucu, hafifleştirici ve uyarıcı
terapilerle tedavi edilebilir. Kapha'yı iyileştiren ya da dengeye
getiren tatlar, keskin kokulu ve acımsı tatlar, acılar ve . buruk
tatlardır. Keskin kokulu ve acımsı tatlar daha önemlidir, çünkü
hafif, sıcak ve kuru olmaları nedeniyle Kapha'nın tam zıttıdır.

İ drar Söktürücüler suyu azaltmak için kullanılır ve önemli

bir Kapha tedavisidir.

Yabani kereviz Rezene Maydanoz

Tarçın Sarımsak Bahçe nanesi

Kişniş Ardıç meyvesi

Kebabe Lemongrass

Kapha enerjisinin (mukus biçiminde) tutulduğu temel bÇ)lgefer

akciğerler ve midedir. Mide ve akciğerlerde oluşmuş mukusu
atmak için kusma tedavisi önemlidir fakat özel eğitim almış ve
bilgili kişiler tarafından yaptırılmalıdır (pancha karma'ya bak,
sayfa 249).

1 29
 Terletici yağlar terleme yoluyla suyun elimine edilmesi için
faydalı olabilir. Lenf damarlaı;ını ve kanı temizlerler.
Yabani kereviz Karanfil Soğan

Melekotu Okaliptüs Yabani mercanköşk

Fesleğen Zencefil Adaçayı

Kafur Ardıç meyvesi Sassafras

Kakule Lemongrass Kekik

Tarçın Pelin

Serinletici Terleticiler temizlemeyi sağladıkları ıçın

Kapha'lar için iyiqir (soğuk algınlığı ve nezle olmadığı sürece).
Kedi nanesi + Kişniş + Civan perçem i +

Papatya Nane +

Krizantem + Bahçe nanesi +

Sindirim ateşi artırılarak Kapha azaltılır, dolayısıyla tüm

uyarıcı ve Gaz giderici uçucu yağlar, özellikle de ısıtıcı gaz
giderici ve uyarıcılar, önemli bir terapi olabilir.

Yabani kereviz Karanfil Yabani mercanköşk

Anason Kebabe Maydanoz

Fesleğen Andız otu Yarpuz

. .

Defrie Sarımsak Safran

· Kara biber Zencefil Kekik

130
 . Hint kamışı Ardıç meyvesi Zerdeçal

Kakule Hardal Kediotu

Hint biberi Küçük hindistancevizi

Tarçın Portakal kabuğu

Serinletici gaz gidericiler de Kapha'nın sindirimini

uyarmaya yardımcı olabilir.

Papatya + Kimyon + Nane+

,
Kedi nanesi, yaban sümbülü + Dereotu + Sandal ağacı

Krizantem + Rezene + Bahçe nanesi +

Kişniş+ Misket Limonu + Keklik üzümü +

+ Serinletici: fazla ya da uzun süreli kullanmayın.

Uyarıcı ve sindirim sağlayıcı yağlar metabolizmayı artırıı .

Yabani kereviz Karanfil Zencefil

Anason Kişni� Ardıç meyvesi

Defne Kebabe Hardal

Kara biber Kimyon Portakal kabuğu

Kafur Damiana Yabani mercanköşk

Kakule Okaliptüs Yarpuz

Hint biberi Rezene Sassafras

Tarçın Sanmsak Zerdeçal

131
 _A'fu.rveda & --4romalerapi

Acı tonikler Kapha'yı azaltır ve tatlıya olan aşırı isteği

azaltmak için önemlidir. Çoğu bitki biçiminde bulunur.

Neem

Arnmatik kızıştırıcı sinir yatıştmcılar sinirsel faaliyetleri

uyaracak, kanalları temizleyecek ve tıkanıklığı giderecektir.

Fesleğen Okaliptüs Küçük hindistancevizi

Mum ağacı Sarımsak Yarpuz

Hint kamışı Pelin Adaçayı

Kafur Kokulu, sarı sakız Kediotu

Serinletici sinir yatıştmcılar

Papatya + Nane + St. John özü +

Gotu kola (brahmi) + Gül + Civan perçem i +

Yasemin + Sandal ağacı +

Hint sümbülü (Jatamansi) + Bahçe nanesi +

+ Serinletici: fazla ya da uzun süreli kullanmayın.

Müshil uçucu yağlar toprak elementini azaltmaya yarar.

Trifolia, harici kullanım Maydanoz

 Besleyici tonikler Kapha'yı artırır, çünkü temelde toprak ve
suyun bileşiminden oluşmuşlardır ve genellikle aşağıdakiler hariç
istenmeyenler arasındadır:

Melek otu Gotu kola (brahmi) Soğan

O havana Hint sümbülü (Jatamansi) Safran

Andız otu Kokulu, sarı sakız

Afrodizyaklar seksüel iç salgı sistemini uyaracaklardır.

Melek otu Sarımsak Soğan

Karanfil Yasemin Gül

. Damiana Küçük hindistancevizi Safran

B ünyeni.n yapısrnı değiştiren ve iyileştiren ilaçlar Kapha

için iyidir, çünkü kanı ve kir lenflerini (lymph of impurites)
temizlerler.

Kara biber Dereotu Gül

Hint biberi Sarimsak Safran

Krizantem Gülhatmi (hibiscus) Sandal ağacı

Tarçın Yasemin Sassafras

Kişniş Kokulu, san sakız Zerdeçal

Kimyon Neem

133
 Lokal olarak doku ve damarları sıkıştıran 'yağlar
Kapha'nın suyunu ve tıkanıklığını azaltır.

Kara biber Gülhatmi (hibiscus) Gül St. John özü

Hint biberi Yasemin Safran Zerdeçal

Tarçın Ardıç meyvesi Adaçayı Keklik üzümü

Zencefil Küçük hindistancevizi Sandal ağacı Civan perçemi

Kızıştırıcı-kadınlarda adetleri kolaylaştıranlar1 kadınların

bağışıklık sistemini ku rar

Melek otu Pelin Safran

Tarçın Hardal Ada çayı

Zencefil Kokulu, san sakız Zerdeçal

Gülhatmi Maydanoz Kediotu

Yasemin Yarpuz

Kadınlarda adetleri kolaylaştıran serinleticiler

Papatya + Gül + Civan perçemi +

+ Serinletici: fazla ya da uzun süreli kullanmayın.

134
 Tonik ve gençleştiriciler (canlandırıcı)

Melekotu Gülhatmi Gül

Brahmi Yasemin Safran

Balgam söktürücüler ve yatıştırıcı yağlar bronşçukları,

sinüsleri boşaltır ve mukoza zarını temiiler.

Yabani kereviz Karanfil Zufa otu

Defne Kebabe Hint sümbülü (Jatamansi)

Kara biber Dereotu Misket Limonu

Hint kamışı Andız otu Hardal

Ka fur Sanmsak Portakal kabuğu

Kakule Zencefil Adaçayı

Tarçın Gülhatmi (hibiscus) St. Johns özü

Öksürüğü gidermek için

Okaliptüs Kekik

Neredeyse uçucu yağların tümü Kapha için iyidir. Elbette ki

ısıtıcı ve kurutucu yağlar çok daha iyi olacaktır.

135
 -.A-11urveda & -.A-romalerapi

Soğuk

KAPHA Civanperçein.i
Papatya

Andız otu
Kuru

Şekil: Kapha Fazlasını Dengelemek İçin Yağlar

136
 KISIM 111

"

UÇUCU YAGLARIN
KULLANILMASI
 BÖLÜM O NİKİ

AYURVEDİ K KA_R IŞIM

Karışım, iki y a d a daha

fazla uçucu yağı sinerji etkisi sağlamak için birleştirme san atıdır.
Karıştırmanın önemli bir ilkesi, diğerinin etkisini ortadan kal dıran
yağları, diğer -� ir ifade ile karşıt yağları birlikte kullanm a ktan
kaçınmaktır. O rneğin, çevresel sakinleştirici veya serinletici
yağları karıştırmışsanız karışımınıza kızıştırıcı, uyarıcı bir uçucu
yağ eklemek uygun olmayacaktır.
Karışım hazırlamaya ilişkin Fransız yöntemi yağları karşıt
niteliklerine göre iki · bölüme ayırır. Sol/sağ eksende uyuşturucu
ve uyarıcı yağlar yer alır. Yukarı/aşağı eksende, üstte taze ve
temiz olanlar, altta erogenous ( cinsel yönden uyarıcı) yağlar yer
alır. Bunların her biri karşıt faktörlerdir; uyarıcı etkileri güçlü olan
yağlar, uyuşturucu etkileri olan yağlarla karıştırılmamalıdır.
Uyuşturma, uyarmanın karşıtıdır, temiz, erogenous'un (cinsel
yönden uyarıcı) karşıtıdır; karşıt nitelikli yağlar eğer
karıştırılırlarsa birbirlerinin etkilerini ortadan kaldıracaklardır. Bu
durumun anlaşılmasıyla k_a rışımı hazırlayan kişiler bu istenmeyen
· oluşumlardan kaçınabilir. Dr. Kurt Schnaubelt, Aromaterapi
kurslarında bu karıştırma yöntemini güzel bir şekilde açıklamıştır
ve temiz ya da anti-uyarıcı yağın uyarıcı yağla karıştırıldığında
serinletici (dinçleştirici) olduğunu; uyarıcı yağın cinsel yönde
uyarıcı yağla karıştırıldığında coşku sağlayan (heyecan veren) yağ
haline ·geldiğini; cinsel yönden uyarıcı yağın uyuşturucu yağla

13 8
Aromaterapi Tekabül Kurslarından Uyarlanmıştır,
Kurt Schnaubelt.

· Fransız Parfüm Karıştırma Yöntemleri

 _A',fUr(Jeda & -.Aromalerapi

karıştırılması durumunda tutkulu (ihtiraslı) hale geldiğini; ve

uyuşturucu yağın anti-uyarıcı yağla karıştırıldığında sakinleştirici
olduğunu göstermiştir. Bu şemayı ilk gördüğümde parfüm
içeriklerinin tutku sağlayan, heyecanlandıran gibi tanımlarla
neden bahsettiklerini anlamış oldum. Bu karıştırma yöntemiyle
ilgili olarak bu konularda daha fazla bilgi sahibi olmak isteyenler
için Dr. Schnaubelt'in kurs çalışmalarını öneririm (kaynakçaya
bakınız).
Karışım hazırlamayla ilgili daha birçok yöntem vardır, örneğin
Zodyak'ın belirli işaretlerine göre, gezegenlere göre, elementlere
göre hatta Kabala'ya göre astrolojik karışım hazırlama gibi. Bu
karıştırma yöntemi için Richard Ailen Miller ve tona Miller'in
"The Magica/ and Ritua/ Use of Perfumes-Parfümlerin Sihirli ve
Ayinsel Kullanımı" kitabını öneririm (yazarlarla akrabalığımız
yoktur). Uçucu yağların bir kısmını buharlaşma oranlarına göre
müziksel bir skalada (uçucu yağın buharlaşma hızı ile) sıraya
koyan Paresse adlı İtalyan araştırmacıya ait bir karışını hazırlama
yöntemini de tanımlamışlardır. Akort, kuramsal olarak uyum
içinde olması _gereken notaların sıraya koyulmasıyla
biçimlendirilebilir. Örneğin, C Akordunun buketi, bastan
sopranoya geçiş, sandal ağacı, sardunya, akasya, portakal çiçeği
ve kafuru içerecektir.

Notalar {Tonlar)

Uçucu yağların aromaterapide karıştırılma yöntemlerinden en

yaygını buharlaşma oranlarına göre olanıdır. Tüm yağlar
buharlaşma oranlarına göre üst, orta we alt notalar (tonlar) olarak
ayrılır.
Üst notalar (tonlar) hızlı bir şekilde buharlaşarak hemen
1

burnunuza ulaşan uçucu yağlardır. Uçucu yağda ilk kokladığınız

1 40
ve genellikle en güçlü olan ancak maalesef çabucak yok
olanlardır. Turunçgil yağları üst notaları açısından en meşhur
olanlardır. Üst notalar toplam karışımın % 1 0- 1 S 'ini oluşturur.
Hızlı buharlaşmaları oldukça yüksek terpene içerikleriyle açıklanır
(terpenes çabucak uçan küçük moleküllerdir). Kurutma kağıdına
damlatılan bir damla, yağın 1 5 dakika ile 2 saatlik bir sürede yok
olacak olan üst notalarla yayılmasını mümkün kılar.
Orta notalar (tonlar), aceleci üst notaların kaybolmasından
sonra fa rk ettiğiniz ikinci kokudur. Karışımın gövdesi
formundadır. Yağ karışımının genellikle % 40-80'ini oluştururlar
ve üst notaların keskin kokusu ile alt notaların ağır kokularını
birleştirmekten sorumludur. Orta notalar genellikle gül ağacı,
lavanta, papatya, sardunya gibi bitkiler diye adlandırdığımız bitki
grubundan elde edilirler. Belirgin şekilde ılık, yumuşak, tatlı,
dengeleyici ve eşitleyicidirler. Bunlar çoğunlukla sindirim ve
organ fonksiyonlarını içererek beden metabolizmasının orta
bölümüyle çalışır halbuki üst notalar büyük bir oranda zihinle
çalışır. Kurutma kağıdının üzerindeki orta notalar birkaç saat ile
birkaç gün. boyunca fark edilebilirler.
Alt (baz) notalar (tonlar), sabitleyici olarak bilinir, çünkü
kokuyu tutarlar veya sabitleştirirler ve üst notaların buharlaşma
hızını yavaşlatır veya uzatırlar. Tipik alt notalar sif hat · bitkisi
(patchouli), sedir ağacı ve Kabe samanıdır (andropogon) . Bu
yağlar çoğunlukla yoğun ve koyudur. Şişeden koklandığında
genellikle güçlü bir şekilde kokmazlar, fakat vücut bir kez
ısındıktan veya dökülerek serbest kaldıktan sonra kokuları
oldukça kuwetlidir ve birkaç gün kalır. Alt notalar karışımın %
S'inden fazlasını kapsamasalar bile kokuları çoğunlukla hoş ·

değildir, fakat çok çok önemlidirler. Alt notaların ruhsal

kullanımlarda uzun bir geçmişi vardır (çakraların yağlanması) ve
erkek ya da dişilerin seksüel organlarıyla ilgili çekim gücüne

1 41
 --41jurveda & --4romalerapi

sahiptir. Alt notalar kurutma kağıdında birkaç gün ila haftalarca

kalırlar.
Uçucu yağların binlerce kimyasal unsuru kapsadığını
hatırlamak önemlidir. Bu unsurların bazıları üst nota, bazıları orta
nota bazıları ise alt notadır. Örneğin, melek otu burna çabucak
gelen oldukça güçlü üst notalar olarak bilinir (küçük moleküler
ölçüde misk ketonudur), fakat melek otu aynı zamanda orta ve
alt notaya da sahiptir. Birçok durumda bir yağın kendisi, tüm
koku aralıklarını kapsayan tam bir karışımdır. Gül, hem alt hem
orta hem de üst notalara sahip iyi bir örnektir.
Uçucu yağlar ve aroma terapi kitaplarını okuduğunuzda
kafanız karışabilir, çünkü birisinin üst nota dediği .b ir yağa bir
diğeri orta nota diyebilir ve bazen ikisi de haklı olabilir. Bir yağ
karışımının karıştırılmasındaki fayda, aynı anda birkaç etkiyi
birden elde edebilmenizdir. Örneğin, akne ile ilgili uğraşırken cilt
üzerinde iltihaplanmaya yol açan fırsatçı bakteriler nedeniyle yağ
karışımının antiseptik özelliklere sahip olmasını isteyebilirsiniz. Bu
gereklilikler lavanta yağı gibi bir yağla karşılanabilir. Ya da cildin
yağ üretimini azaltan ve cilt metabolizmas·ı nı sakinleştiren bir
uçucu yağ isteyebilirsiniz. Bu amaç için havuç tohumları veya
sedir ağacı gibi bir yağı seçmeniz gerekir. İltihaplanma bazen
aknenirr bir parçası olabilir, böyle bir durumda St. John özü veya
mavi papatya gibi iltihap giderici yağlar uygun olabilir. Birçok kişi
.
aknenin içsel rahatsızlıkların, kendini beğenmemenin . - veya
k�ndine olan güven eksikliğinin bir yaföıması olduğunu
düşünürler, bu durumda psikolojik özellikleri nedeniyle içsel
güçlülük sağlayan melek otu gibi bir yağ seçebilirsiniz. Karışımları
·
hazırlayanların işi, tüm bu farklı olasılıkları göz önünde
bulundurmak, birlikte iyi bir şekilde ç;ılışacak ve birbirlerinin
güçlerine engel olmayacak yağları seçmektir; yağın iyi
doldurulmuş olduğundan, üst, orta ve alt notalara sahip
olduğundan ve güzel koktuğundan emin olmalisınız. Üst ve orta
1 42
kokuların çoğunlukla amacı, hoş olmayan ancak tedavi açısından
önemli olan alt yağın kokusunu örtmektir.
Bu geleneksel karışım hazırlama sanatının hepsine, Ayurvedik
tipleri ve doslıa dengesizliklerinin neden olduğu durumları dahil
edeb ilirsiniz. Biz (kitabın yazarları) Vata, Pitta ve Kapha
yağlarımızı aldık ve iyi dengelenmiş Ayurvedik karışımları
oluşturmada Ayurvedik aroma terapistlerine yardımcı olması için
her kategoriyi üst, orta ve alt notalara ayırdık.
t. karışımı hazırladığınız dosha dengesizliğini seçin
2. dosha dengesizlikleri ıçın üst, orta ve alt nota
kategorilerinden tedavi edici özelliğe sahip yağları seçin
3. aşağıdaki oranları kullanarak küçük ı1ıiktarlarda dene: % t O­
t 5 üşt notalar, % 40-80 orta notalar ve % 5 alt notalar .

4. kokusu güzel olan ve sizin tedavi gereksinimlerinize uygun

olan karışıma sahip olduğunuzda büyük miktarlarda
hazırlayabilirsiniz
·

5. örnek: '/.ı oz. Sebze yağına 2 damla melek otu, tO damla

papatya, t damla kokulu, sarı sakız.

1 43
 _A'furueda & __Aromalerapi

Vata için Yağ Kar ı ş ı m lar ı

-

ÜST ORTA ALT

Yenibaha r Yabani kereviz M elek otu (üst ve alt)

Melek otu Defne Hint kamışı

Anason Kakule Havuç tohumu

Aynülba kar Tarçın (ortadan alta)

Papatya
Fesleğen Tarçın Karanfil

Bergamot Tüylü adaçayı (orta ve üst) Kimyon

Kafur Buhur, günlük

Kişniş
Tüylü şeytantersi, kasnı
Dereotu
adaçayı zencefil
Rezene
Kebab e Hint sümbülü
Ş erbetçi otu
OkaJiptüs (Jataınansi)
-lavanta
Limon kokulu, san sakız
küçük hindistancevizi
Mersin gül
gül ağacı
Portakal Trifolia
tarhun
Çam
vanilya
Mandalina

144
Pitta için Yağ Karışım ları
�

ÜST ORTA ALT

Bergam ot Brahmi Aynı safa

E:ha mpa Tüylü adaçayı Kimyon

Limon Kişniş Kına otu

Lemongrass Dereotu 1 Yasemin

Misket limonu Rezene Kokulu, san sakız

Portakal Kına Neerri

Keklik üzümü Ş erbetçi otu Gül

Küçük hindistancevizi kabuğu Sandal ağ,m

tozu
Tarhun
Nane
Zerdeçal 1
Safran
Kedi otu i

1
St. John özü
Vanilya
Bahçe nanesi

. Zerdeçal
Kabe samanı
1

1 45
 _AyurueJa & _Aromalerapi

Kapha için Yağ Karışımları

ÜST ORTA ALT

Fesleğen Yabani kereviz Melek otu

K a fu r Anason Hint kamışı

Champa Defne Kakule

Kebabe Kara biber Tarçın

Andız otu Papatya Karanfil

Elemi Tarçın Kimyon

Limon Tüylü adaçayı S ervi

Lemongrass Kişniş Dhavana

Misket limonu Dereotu Sanmsak

Niaouli Zencefil Himalaya sedir ağacı

Portakal Zufa otu Yasemin

Çanı Ardıç Hint sümbülü (Jatamansi)

-

Yabani mercan köşk Kokulu, sarı sakız

Maydano� Ne em

Nane Neroli

Biberiye Küçük hindistancevizi

Kekik Gül

Ada çayı
Sandal ağacı
Trifolia
Zerdeçal
Kediotu

1 46
 Taşıy ıcı Yağla r

Ayu rvedik karışımınızı hazırlamak için kullandığınız sebze

ya öfarı seçtiği niz uçucu yağ kadar önemli olabilir. Her sebze yağı,
s e � m.in yapılmasında önemli olan özelliklere sahiptir.
Vata Azaltılması için Taşıyıcı
Yağlar
(- : dosha'yı azaltıcı)
( + : dosha'yı artıran)
(o : nötr)
( : tüm dosha'lar için iyi, dengeleyici)
=

Vata kuru olduğu için potansiyel olarak tüm yağlar iyidir.

Avakado yağı (VK- P + ) tatlı ve ılıktır, E vitamini yüksek
olduğu için karaciğer için mükemmeldir, cildi nemlendirir ve
zayıf dokular için iyidir.
Castor yağı (VK- P + ) yoğun, ı.fık ve tatlıdır, dahili olarak
kullanıldığında kabızlık ve kuru büyük aptes için mükemmeldir;
kompres şeklinde uygulandığında kas spazmını ve eklem iltihabı
ağrılarını geçirmeye yardım eder ve lenf hareketlerini uyarmaya
yardım eder.
Keten yağı (VK- P + ) yüksek oranda uçucu yağlı asitleri ve
dolayısıyla sistemi uyararak kabızlık ve kuruluğa yardım eder.
Dahili kullanım için mükemmeldir.
Fıstık yağı (V- KP + ) ılık, tatlı ve güçlü kokuludur.
Kokusunu uçucu yağlarla örtmek oldukça zordur, fakat Edgar
Cayce tarafından tedavi edici özellikleri nedeniyle yoğun olarak
kullanılır.

147
 Susam yağı (V - PK + ) kuru ciltler için mükemmeldir.
Besleyici ve koruyucudur (güneşin UV ışınlarının % 4S'inden
fazlasını engeller) ve mineral açısından zengindir.
Ceviz yağı (V- KP + ) cildi serinletir, sakinleştirir, enfeksiyon
için mükemmeldir; kokusu çok güçlü olduğu için hafif
karışımlarda tercih edilmez, fakat oldukça besleyicidir ve kaynağı
nedeniyle besleyicidir.

Pitta Azaltıcı Karışımlar içi�

Taşıyıcı Yağlar
Hindistan cevizi yağı ( P- K + Vo) serinleticidir, güneş
losyonları için mükemmeldir (radyasyonu yansıtmaya yardım
eder), cildi nemlendirir, iltihaplanmaya, deri enfeksiyonlarına
yardım eder ve yaygın görüşün aksine sentetik kokular
katılmadıkça kokusuzdur.
Zeytin yağı tP- K + ) tatlı ve nötrdür, muhtemelen safra
kesesi taşlarını yatıştırmak ve safra sistemi tıkanıklıkları için en iyi
yağlardan birisidir; antiseptik ve uyarıcı özellikleri vardır, eklem
ağrıları ve ilaç haline getirilmiş yağlar _için mükemmeldir. A-z çok
güçlü olan kokusu onu masaj karışımları için pek popüler kılmaz . .
Ayçiçek yağı (PK- Vo) tatlı 've serindir, besleyicidir, isilik ve
'
enfeksiyonlar için iyidir.

Kapha Azaltıcı Karışımlar için

Taş ıyıcı Yağlar
Canola yağı (KV- P + ) doymuş yağlar azdır ve cildin
gençliğini korumasına yardım eder. Hardal familyasındandır,
formüllere ısı sağlamaya yardım eder.

1 48
 Mısır yağı (VK- P + ) büyük ölçüde idrar söktürücüdür,
sıcaklık verir, ödem ve şişlik için mükemmeldir
Hardal yağı (KV- P + ) daha çok doğu ve Hint
bah aratçılarda bulunur. Keskin kokulu ve acımsı tadı, aşırılaşmış
dokuları kırmaya (ezmeye) yardım eder, akciğere kompres
yapmak ve karın ağrıları için iyi olabilir.
Yalancı safran, aspur .(safflower) yağı (VK- P + ) ılık ve
keskin kokulu ve acımsıdır, hamilelik, normal cilt, dolaşım
problemleri, kadın hastalıkları için mükemmeldir.
Soya yağı (PK- Vo) tadı buruktur, kurutucu özellikleri
vardır ve dide sağlıklı bir parlaklık sağlayan ve koruyan A ve E
vitamini içerir.

Tatlı badem yağı (VK- P + ) ısıtıcıdır ve hafif kokusu

nedeniyle masaj terapistlerinin favorisidir. Acı bademden kaçının
-kokulandırmak için çok az miktarlarda kullanılır fakat cilde
uygulandığında zehirleyici ve iltihaplandırıcı olabilir.

Tüm Tipler İçin Yağlar

Aloe Vera yağı (VPK= ) taze aloe vera bitkisinin
yapraklarını koparıp cam bir kavanoza koyup üzerini sebze yağı
ile doldurarak kendinizin de yapabileceği ilaç haline getirilmiş bir
yağdır. Karışımın 30 ifa 60 gün arasında bir süre için iyice
demlenmesini bekleyin ve daha sonra süzün. Kendi ilaç haline
getirilmiş yağınızı yapmak için herhangi bir sebze yağına (nebati
yağa) aloe vera (veya herhangi bir şifalı ot) katarak sebze yağını
zenginleştirebilirsiniz.
Zerdali çekirdeği yağı (VPK= ) masaj terapistlerinin
favorisidir. Tatlı, ılık, temiz, hafif kokuludur. Cildi kayganlaştırır

1 49
 -.A'Ju.rveda & -.Aromalerapi

ve sağlıklı bir parlaklık verir. Hindistan'da kabızlığa ve

enfeksiyonlara yardımcı olma amacıyla tıbbi amaçlar için
kull�nılır.

Fmdık yağı ( VPK = ) ısıtıcı ve besleyicidir, tahriş olmuş kuru

ciltler için iyidir ve güçlü bir fındık kokusu vardır.
)ojoba yağı (VPK = ) Güneybatı Amerika' da yetişen bir
bitkinin meyvelerinden çıkartılır. Arizona'da kırlarda gezerken
küçük meyvelerden yediğim zamanı anımsadım. Jojoba yağı
aslında balmumudur ve bu nedenle bozulmaz veya diğer sebze
yağları gibi lfayatlamaz. İltihap giderici öiellikleri vardır, saçlar
için iyidir ve güneş koruyucu özellikleri ve birçok vitııım in ve
mineral içerdiği için cilt bakım ürünlerinde çok kullanılır. Rafine
edilmemiş jojoba yağı epeyce sert kokar, neredeyse fındık gibidir;
karışımlarımızda biz rafine edilmiş halini tercih ederiz, temizdir ve
kokusu neredeyse yoktur.

Çuha çiçeği yağı (VPK = ) phytoestrogen (bitki estrojen)

yamaları için kuııa-nılan harika bir yağdır, sahip olduğu uçucu yağ
asitleri nedeniyle bağışıklık sistemini ziyadesiyle inşa eder ve çok
pahalıdır, 8 onsu $ 1 00 dolar kadar (toptan satışlard_a ). Harici
olarak kullanmak neredeyse çöpe atmaktır.

Buğday özü yağı (VPK = ) kendi karışımını yapmada

kullanmak için oldukça pahalıdır, fakat anti oksidan Özelliği
nedeniyle karışımların raf ömrünü uzatmak için 1 / 1 O oranında
tüm karışımlara eklenebilir.

1 50
 BÖLÜM ONÜÇ

KİŞİSEL BAKIM

BANYO
Light: Uçucu yağların kullanımında benim favorilerimden birisi
onları banyoda kullanmaktır. Uçucu yağlarla banyo yapmadan
güne başlamam çok nadirdir. Su dolarken cildimi kuru cilt fırçası
ile kalbe doğru dairesel hareketlerle fırçalarım. Bu an, olumlu
ifadeler söylemek için de iyi bir zamandır.
Banyo hazır olduğunda küvetin içine favori uçucu yağlarımdan
1 5-30 damla damlatırım ve içine girerim. Genellikle beden tipim
için uygun olan yağları seçerim. Önceki akşam ne yediğime bağlı
olarak sabahleyin Kapha yapım su tutmaya neden olarak
faaliyette bulunabilir. Eğer böyleyse banyoda 5 damla servi, 5
damla ardıç meyvesi ve 5 damla portakal kullanırım.
Vata'm faaliyette bulunmuşsa (çok fazla iş yapmışsam veya
geç saatlere kadar ayakta kalmışsam) bölünmüş ve bağlantısı
kopmuş olarak uyanmış olabilirim. O zaman 5 damla gülyağı, 5
damla Hint sümbülü (Jatamansi) ve 5 damla civanperçemi
damlatırım.

1 51
 Çok sıcak havalarda veya Pitta'm yüksek olduğunda 5 damla
lavanta, 5 damla sandal ağacı ve 5 damla champa kullanırım.
Elbette ki dosha tipinizi dengelemek için kendi favori yağlarınızı
kullanabilirsiniz.
Banyo yapmak, kendiniz için zaman ayırmanın, gevşemenin ve
yaşam güçleriyle bağlantı kurmanın bir yoludu.r. Banyo yapmayı
meditasyonla birleştirmek harikadır- başka hiçbir şey daha
gevşetici ve zindeleştirici değildir. Güne başlamak için ne harika
bir yol.

BUGU (BUHAR SOLUMA , TENEFFÜS,

INHALATION)
İnsanlar stres altındayken kendilerini depresyon, öfke, korku
ve endişe içinde hissederler ve hafıza kaybı ve yaratıcılıkta azalma
yaşarlar. Uçucu yağları teneffüs etmenin bu duygusal durumları
çok derin bir şekilde etkileme gücü vardır.
Kötü diyet ve süt ürünlerinin aşırı tüketimi sinüs, baş ağrısı,
tıkanıklık ve buğu yoluyla giderilebilecek olan birçok diğer
semptoma neden olabilir. Buğu yoluyla uçucu yağlar üst solunum
· bölgesinin mukoza zarına buhar halinde getirilir, bu da
sakinleştirir, açar ve istilatılarla savaşır.
Uçucu yağların teneffüs edilmesi limbik sistemi uyardığı
(beynimizin en temel bölümüdür, anıları duyguları ve arzuları
depolar) ve hormonları ve sinir iletkenlerinin hemen serbest
bırakılmasına yol açtığı için düşünce ve hislerin değiştirilmesi ve
transformasyonu için en hızlı yollardan birisidir. Kendi kendimizi
değiştirmede uygun uçucu yağları teneffüs etmeden daha iyi yol
nedir. Ne de olsa ne_fes alma "ruhun içeri teneffüsü"
anlamındadır.

1 52
 Buğu {Teneffüs) Nasıl Uygulanır
Buğu yöntemini uygulamanın en iyi yolu bir buhar soluma .
aracı satın almaktır. Eski yöntemler ise bir kaba koyulan su
kaynatılır içine 3 ya da 5 damla uçucu yağ damlatılır; kekik ya da
okaliptüs gibi ısıtıcı yağları
kullanıyorsanız sadece 2 damla
kullanabilirsiniz. Suyun
buharlaştığından emin olun ve
başınıza bir havlu örtüp
gözlerinizi kapatın ve yavaş ve
derin nefesler alın. Buhara fazla
·

yaklaşmayın. Üç dakika sonra

kokunun azaldığını
hissedeceksiniz. O zaman ya
birkaç damla daha uçucu yağ
ekleyin ya da tedaviyi bitirin. .
Akut hastalıklar, alerjik ·tepkiler Buğu
veya saman nezlesi için her onbeş
dakikada . bir buğu tedavisini uygulayın. Daha kronik durumlar
için (mukus tıkanıklığı, depresyon) her iki ya da döıt saatte bir
buğu tedavisini uygulayın. Semptomların azalmasına bağlı olarak
uygulama sıklığını azaltın.

1 53
 -.A'1ur11eda & -.Aromaferapi
·

Uygun :Yağ Bileşimleri:

Soğuk Nezle Depresyon Sinüzit Öksürük Ateş

algınlığı
Aşağıda- Aşağıda- Aşağıda- Aşağıda- .Aşağıda- iki
kilerin her kilerin kilerin her kilerin her kilerin damla
birinden her birinden iki birinden bir her lavanta
iki damla birinden damla damla birinden
Bir
bir damla bir damla
Okaliptüs Bergamot Melekotu elam la
Kekik Zufa otu papatya
Biberiye Sardunya Okaliptüs
Cajeput Adaçayı
Kafur Lemongrass Neroli
Anason
Servi
Sandal
Civan
ağacı
perçemi

Hastalıkların % 95'i duygusal bedenlerimizde başladığı için

neredeyse tüm durumlar uçucu yağların nefes yolu i_le içe
çekilmesiyle tedavi �dilebiJir.

KOMPRES
Bir çocukken nefes alıp
vermemi kolaylaştıran sıcak
bir kompresle yatakta
yatarken bir anım var. Ev
değiştirmek ve fazla seyahat
etmekten dolayı nefes alma
problemim vardı. Ilık
kompres, gözeneklerin
açılmasına yardım . etti ve Kompres
akışkan yağların cilde nüfuz
154
etmesini ve dokulara ulaşmasını mümkün kıldı. Uçucu yağlar
cilde sudan iki yüz kez daha hızlı nüfuz ederler. Kompres için bir
çeyrek suya 5-1 O damla uçucu yağ karıştırın. Daha sonra küçük
bir havluyu ya da pamuklu kumaşı bu suya daldırıp birkaç dakika
bekleyin ve havluyu sıktıktan sonra şikayetçi olunan bölgeye
uygulayın. Yağın nüfuz etmesini sağlamak için sıcak su torbası
veya ısıtıcı koyun ve kompresi sıcak tutun.

Soğuk Kompres

Hawai'de yaşarken Kuzeybatı Pasifık'ten genç bir kadın bizi

ziyaret etti. Porselen gibi çok güzel bir cildi vardı sadece birkaç
gün güçlü tropikal güneşe maruz kaldıktan sonra burnunun
kenarlarında açılmış, ona · acı veren kırmızı kılcal damarları
görmek onu dehşete düşürmüştü. Ona bir damla gül yağı (en iyi
tek damıtıktır) ve bir damla maydanoz tohumu yağını yarım kap
soğuk suda karıştırarak kullanacağı soğuk kompres reçetesi
verildi. Bu karışımı günde iki kez on beşer dakika bu kılcal
damarların üzerine uyguladı. Kompresi soğuk tutmak için
kompresin üzerine soğuk bir torba ya da içi buz doldurulmuş
plastik bir torba koyuldu. Birkaç ay sonra yazdığı raporda iki
hafta sonra bu kılcal damarların yok oİduğunu ve güzel cildine
yeniden kavuştuğu için çok mutlu olduğunu belirtti.
Belirli durumlar için soğuk kompres uyguladığınızda ağrmın
genellikle Vata dengesizliğinin bir göstergesi olduğunu anımsayın.
Vata soğuk olduğu için ılık kompres kullanmak isteyeceksiniz.
Pitta problemleri genellikle kırmızılık, iltihap ve sıcakla tanımlanır.
Pitta dengesizliği bölgelerinde serin ya da soğuk kompres en
iyisidir. Kapha problemleri sıvı akışkanlıklarının azlığı, şişme ve
tıkanıklıkla tanımlanır. Burada yine ılık ve sıcak kompresler en
uygunudur.

155
 .Aljurveda & _Aromalerapi

Kompresi bir organın üzerine uyguladığınızda, eğer organ

fazla aktifse soğuk kompres en iyidir; eğer aktivitesi düşükse ılık
kompres kullan. Örneğin, karaciğer ve safra kesesi tıkanıklığında
S damla biberiye ve S damla kişnişi ve ısıtmayı kullanabilirsiniz.
Pitta kişisi soğuk kişniş kompresini kullanabilir. Kapha için zencefil
ve biberiye ve sıcak kullanabilirsiniz.

DİŞ BAKIMI
Diş çürümelerinin sadece kötü diyet veya hijyen nedeniyle
olduğunu düşünürüz. Son zamanlarda stres altındayken dişlerin
daha hızlı çürüdüğünü keşfettim. Uçucu yağlarla fırçalama,
sağlıklı diş etleri ve onların korunması için çok yararlıdır.
Dişlerinizi her fırçalayışta diş fırçasının üzerine bir damla
damlatın.
Vata Pitta Kapha
Neem yağı Nane Rezene

Kokulu, san sakız - Melekotu Adaçayı

Servi Sardunya Biberiye

Lavanta Bergamot

CİLT BAKIMI
Uçucu yağlar derinin tüm katmanlarına derinlemesine· nüfuz
ettikleri için sadece derinin yüzey kısmını etkilemezler, aynı
zamanda kılcal damarlarla da absorbe edilerek kişinin fiziksel ve
psikolojik bir bütün olarak bir parçası haline gelirler. Ayurveda,
uçucu yağları bitkilerden gelen saf bir prana olarak görür;
beslenme, temizlenme, toksinleri atma, dolaşımı hızlandırma,
cilde renk verme; sinirleri sakinle§tirme ve tüm cilt
156
fonksiyonlarını destekleme amacıyla bitkilerin bize sunduğu bir
armağandır.
Doğrudan doğruya cilde uygulanabilen çok az uçucu yağ
vardır ve bu, cilt doğal bir yağ tabakası ile kaplı olduğundan bu
şekilde uygulanabilir. Cildinize bir damla uçucu yağ
damlattığınızda onu aslında zaten orada olan doğal yağın içine
sürüyorsunuz; dolayısıyla onu seyreltiyorsunuz. Papatya, lavanta,
gül, sandal ağacı ve civan perçemi yağlarının tümü ciltte
doğrudan kullanılabilirler. Dayanıklı cilde sahip kişiler biberiye
gibi° sert yağları çok az miktarlarda yan etkisi olmaksızın
kullanabilmelerine rağmen hassas ciltleri olan kişiler dikkatli
olmak zorundadır. Genel kural, uçucu yağların cilde
uygulanmadan önce daima seyreltilmesidir.
Uçucu yağları kullandığınız cilt kremi veya losyonunuza
katabilir veya kokusuz bir cilt hemi alıp gereksinimlerinize uygun
bir uçucu yağ ekleyebilirsiniz. Cildinize uygun bir sebze yağı seçip
içine belirli uçucu yağları katarak sadece size ait bir nemlendirici
yağ yaratabilirsiniz. Vata için tüm sebze yağları iyidir, fakat
özellikle susam yağı ve fındık yağı daha iyidir. Pitta daha
hassastır; zeytin, ayçiçeği ve hindistancevizi yağları daha
serinleticidir. Kapha en az yağlı olanı gerektirir, fakat badem veya
hardal tohumları gibi ısıtıcı yağlar en uygunudur. Joj�a tüm cilt
tipleri için uygundur. Jojoba aslında. balmumu gibi olduğu için
bozulmayacağından özellikle faydalıdır. · Jojoba yağı ile yapılan
tüm cilt ürünleri daha uzun raf ömrüne sahiptir ve kullanım
süresince serin tutmaya gerek yoktur.
Birkaç ay içinde kullanacağınız sebze yağı karışımlarını serin
tutmanız gerekmez, fakat sık kullanmadığınız veya . altı ay
saklamayı düşündüğünüz ürünleri, yemek pişirmede kullandığınız
yağları koruduğunuz gibi serin tutmalısınız.

157
 Bozuk kokan hiçbir ürünü asla cildinizde kullanmayın.
İçinizden bir ses "yazık etme, bunun için para ödedin, kullan
onu" diyebilir, fakat bozulmuş yağlar, yaşlanmaya neden olan,
bağışıklık sistemi için stres yaratan serbest radikaller içerebilir ya
da onların serbest kalmasına neden olabilir ve pahalı bir karışımın
çöpe atılması şeklinde bile olsa bu maliyetlerden kaçınılmalıdır.
Yağ karışımınızı her bir yarım ons için bir damla benzoin
damlatarak korumanız mümkündür. E vitamini kapsülü
ezebilirsiniz, ons başına 3-5 damla E vitamini yağı veya buğday
özü yağı katabilirsiniz. Uçucu yağların kendileri koruyucu özelliğe
sahiptirler; karışımınızın daha da güçlendirilmesi, onun bozulma
eğilimini azaltacaktır. Yukarıda sözünü ettiğimiz ilaveler yapılmış
olsa bile sadec-e emniyet için karışımlarınızı serin tutmanızı
öneririm.

Cildin Yapısı

Cilt, vücudu . istilalardan ve nem kaybından korumak için

yaratılmış çok mük�mmel bir savunma mekanizmasıdır. İçerden
dışarıya doğru büyür, deri hücrelerinin daha yaşlı katmanları
derece derece yüzeye doğru itilir. Bu deri hücreleri, kılcal
beslenme kaynaklarından uzaklaştıkça ölürler; buna bağlı olarak
derinin en üstten üç katı ölü hücrelerden oluşmuştur ve ölü
hücrelerden oluşan bu kalın katman bakteri veya virüs
saldırılarına karşı bir bariyer olarak görev yapar. En dıştaki ölü
hücre katmanı sürekli olarak dökülür ve bir altındaki kat yukarı
itilerek onun yerine geçer. Cildin fırçalanması veya lifli bir sünger
kullanılması bu yaşlı hücrelerin atılmasını kolaylaştırır ve alttaki
yeni hücrelerin oluşumunu teşvik eder.
Cildin asit kaplaması yağ ve sebumun bileşimidir, yağ bezleri
tarafından çıkarılır ve nemli kalmayı sağlayan ve istilalara karşı

158
koruma sağlayan koruyucu tabakanın oluşumuna yardım eder.
Sabunlar genellikle alkalin yapısına sahip oldukları için derinin asit
kaplamasını sıyırıp atacaklardır. Sağlık uzmanları bunun için PH'ı
olmayan veya PH'ı dengelenmemiş olan sabun veya şampuanların
kullanımını önermezler. PH dengesi kişiden kişiye değişebilir fakat
4.5 ile 5.5 arasında bir yerlerde olmalıdır (nötr olanın asit
yanında).
Uçucu yağlar en dıştaki cilt tabakasından sinir uçlarına, kılcal
damarlara, yağ bezlerine ve kıl beiciklerine kadar nüfuz ettikleri
için cilt fonksiyonlarının tümünü faydalı bir şekilde
etkileyebilirler. Uçucu yağlar cildin yüzeyine yağ salgılanmasını
artırabilir ya da azaltabilir, daha fazla yüzey sıcaklığı sağlayarak
dolaşım sistemini canlandırabilir veya yangıyı soğutarak dolaşım
sistemini yavaşlatabilir. Uçucu yağlar anti virütik, anti bakteriyel,
anti mantarsal özellikte olduklarından cildin asit örtüsünün bir
parçası haline geldiklerinde bu istilacı organizmalara karşı
korunmada yardımcı olacaklardır.
Bazı cilt problemleri sinirl�rin aşırı uyarılması ya da sinirlerin
tepkisindeki yetersizlik sonucunda doğabilir. Bir çok uçucu yağ
sinir sisteminin dengesini korumaya yardım edebilir.
Hormonlarımız cildimizi etkiler; erkeklik hormonlarındaki
fazlalık derin kistlere ve aknenin diğer biçimlerine yol açar. '
Estrojen (memelilerde dişilik hormonu) üretimini artıran birçok
uçucu yağ, bu tür problemleri düzeltmeye yardımcı olabilir.
Yeni deri hücrelerinin d�ri yüzeyine itilmesinin kırk gün
sürdüğünü anımsamak önemlidir. Cilt problemlerinizi düzeltmek
için kullandığınız bir program uygun bir şekilde düzelmenin
sağlanabilmesi için daha uzun bir zaman alacaktır.
Cilt, aynı zamanda vücudumuzun metabolik atıklarının dörtte
birinin atılmasını sağlayan bir boşaltım organıdır. Yaşlı ölü

1 59
hücrelerin uçucu yağlarla b a nyo yapılarak atılması ve atıkların
atılmasına yardımcı olacak cilt fırçalaması iyi bir yöntemd ir. Eğer
cilt tıkanmışsa ve atıklar bu gözeneklerin üzerin den
temizlen memişse toksik yükler karaciğer, böbrek veya akciğer gi bi
diğer eliminasyon o r ganları tarafından taşınmak zor unda
kalacaktır.

Birçok uçucu yağ terlemeyi destekler, bunların en belli

başlıları civan perçemi, zencefil, ardıç, biberiye ve okaliptüstür.

Vata ciltleri kuruluk, pullanma, çatlama, kırışma, incelik

soğukluk, pütürlülük gibi özelliklere sahiptir ve papatya, tüyt o
adaçayı, sardunya, lavanta, yasemin, Hint sümbülü (jatamansi),
gül, gül ağacı, sandal ağacı, Kabe samanı gibi Vata azaltıcı uçucu
yağlarla yardım edilebilir.

Pitta ciltleri kaşıntılı, .jl kneli ve hassastır ve mavi papatya,

sardunya, yasemin, lavanta, gül, gül ağacı, sandal ağacı, nane gibi
uçucu yağlarla yardım edilebilir. Pitta cildi yağlandığında
bergamot, kafur, · sedir ağacı, servi, sardunya, ardıç meyvesi,
lavanta, limon;- gül ağacı, sandal ağacı ve kabe samanı gibi tümü
yağ salgısını azaltan uçucu yağlar faydalı olabilir .

Kapha ciltleri çoğunlukla yumuşak, normal ve kalındır, fakat

bazen kan akımı yavaş olabilir ve buna bağlı olarak hafif bir
soğukluk v e ödem oluşması huş ağacı, tüylü adaçayı, servi,
portakal, biberiye, okaliptüs ve ardıç meyvesi ile önlenebilir.

Olgun ve yaşlanmış ciltler her dosha tipini etkileyebilir ve

mavi p a patya, tüylü adaçayı, servi, günlük, lavanta, rezene,
nereli, p ortakal, gül, gül ağacı, sandal ağacı ve kabe samanı
kullanılarak yardım edilebilir. .

Selülit ciltteki toksinler in oluşturduğu düşünülen portakal

kabuğuna benzer . bir buruşukluğa neden olan özel bir
problemdir . Bitkilerde yer alan teorilere göre insandaki bir

1 60
probleme benzeyen bir bitki, o problem ıçın faydalıdır; bu
neden le portakal kabuğu ve bunun yanı sıra huş ağacı, servi,
ardıç meyvesi, limon ve biberiye sel91it için faydalı uçucu
yağlardır.
Kistlere hücresel iltihap üreten ve hücre bölünmesini artıran, ·
dah a kü çük ve çok fazla sayıda hücre yaratan erkeklik hormonu
fazlalı ğının neden olduğu düşünülür. Cildin üst düzeyine doğru
itildiklerinden sonuç pullanma ve çatlama olacaktır. Bu probleme
bergamot, tüylü adaçayı, lavanta, günlük, sardunya ve özellikle
de neem ile yardım edilebilir.
Kuru cilt Kapha problemi olsa da özellikle kuru iklimlerde,
örneğin Amerika'nın güney batısı, h�r dosha tipinde ortaya
çıkabilir. Bu iklimdeki tüm dosha tipleri, vücudun günde üç kez
yağlanmasını içeren Vata rejimini uygulamalıdırlar. Bu yöntem
sıkıcı gibi görünse bile alternatifi kuru, çatlamış, erken yaşlanmış
ve kırışmış bir cilttir. Biz güneşe taparcasına büyüdük, annemin
bazı arkadaşlarının her yıl güzel bir bronzluk sağlayana kadar
güneş banyosu yaptıklarını anımsarım. Yaşlandıklarında ciltleri
anneminkine göre, ki annem gölgede oturup kitap okumayı
tercih ederdi, çok daha kırışık ve sarkıktı.
Çatlamış kılcal damarlar için: Alman papatyası, gül,
neroli, lavanta, maydanoz tohumu yağı ve gül ağacı.
Losyon, krem ve vücut yağlarına ek olarak problemli bölgeye
bal mumu merhemi sürülür, özellikle nem kaybını önlemek için
faydalıdır.

Uçucu yağ Merhemleri

Merhem, · bitkilerin iyileştirici gucunun sebze yağlarının

koruyucu ve nüfuz ettirici özellikleriyle birleştirilerek, balmumu

161
 _A'jurueda & --4romalerapi

ilavesiyle sertleştirilmesidir. Karışıma daha fazla balmumu katmak

onu daha sert yapacaktır. Daha fazla yağ katılması ise onu dah
y u muşak yapacaktır. Merhemin kullanılacağı çevrenin ısısı da
önünde b u lundurulmalıdır. Yazın Arizona çöllerinde gezerken
gö�
daha fazla balmumu katılmış merhemlere ihtiyacınız varken kışın
Kolarado' d a kayak yaparken daha . az balmumu katılmış
m e rhemlere ihtiyacınız vardır.
Merhem için temel reçete, bir ölçü �almumuna dört veya altı
ölçü ilaç haline getirilmiş sebze yağıdır. ilaç haline getirilmiş sebze
yağı, ilaç haline getirilmiş sadeyağın yapımına benzer; otlar sebze
yağında otuz veya altmış gün bekletilir daha sonra otları ayırmak
için süzülür. Elbette ki uçucu yağların katılması sebze yağın ızı
daha çabuk ilaç haline getirecektir.
Küçük bir tava veya tencere kullanılır (paslanmaz çelik tercih
edilir, seramik olabilir, teflon önerilmez), balmumu ağır ağır
e ritilir, belirlenen sebze yağı eklenir ve iyice karışana . kadar
karıştırılır. Koyuluğunu kontrol etmek için daha önceden buzluğa
koymuş olduğunuz soğuk bir kaşığı karışıma daldırın. Kaşıktaki
m e rhem hemen setleşecektir. Eğer çok katıysa biraz yağ ekleyin,
çok sıvıysa biraz balmumu ekleyin. Her şey' eridikten sonra
tencereyi ateşten alın, hala çok katıysa biraz daha ateşte tutun.
İstediğiniz yoğunluğa geldikten sonra bir ons merhem için 20 i la
40 damla çeşitli uçucu yağlar katabilirsiniz. Koruyucu olarak
b u ğday özü yağı ve benzoin katılabilir veya karışıma E vitamini
kapsülü de katabilirsiniz. Geniş ağızlı bir kutuya, bebek maması
k utusu, geri dönüşümlü bir kozmetik kutusuna vb. boşaltın.
Yamk merhemi: 5 damla lavanta, 5 damla mavi papatya, 5 _

damla altın papatya, 5 damla civan perçemi

Antiseptik merhem: 3 damla çam, 5 damla lavanta, 7
damla okaliptüs, 7 damla biberiye

1 62
 Mantar öldürücü (Antifungal) merhem: 1 O damla kekik,
10 damla civanperçemi, 1 O damla papatya (bu karışım ilginçtir,
çünkü biri kızıştırıcı biri serinletici olan iki zıt yağ, kekik ve
apatya, kullanılır) . Ancak her ikisi de mantara karşıdır ve bu
�edavi ısı veya ır;serinlik
bu
üretmek için değil, mantar ve mayalar için
durumda ikisinin bir arada kullanılması
kulla nılmaktad
uygun dur.)
Zihin temizleyici merhem: 1 O damla biberiye, 1O damla
fesleğen, 5 damla papatya, 5 damla nane ile alın ovulur.
Kendi kombinasyo_nunuzu yaparak keyfini çıkartın.

SAÇ BAKI MI
Saç ve kafa derisi aslında cildin bir parçasıdır. Cilt bakımında
uygulanan çoğu şey, asidi dengele11miş saç bakım Ürünlerini de ·

içererek saç bakımında da uygulanır.

Saç dökülmeleri için: huş.c ağacı, brahmi, papatya, kişniş,
nane, gol ve gül ağacı uçucu yağları . . Bu, Pitta fazlalığının
göstergesidir.
Yağlı saçlar için: (bu da Pitta'dır) sedir, lavanta, limon,
adaçayı, oğulotu, sedir kullanımı önerilir.
Beyazlaşan saçlar için (Pitta-Vata), kişniş, adaçayı ve limon
ilerlemeyi engelleyebilir.
Saçın uzaması.nı hızlandırmak için biberiye, kişniş, sedir ve
huş ağacı
Vata saç uçlarının çatallaşması için, gül ağacı, sandal. ağacı,
Kabe samanı

1 63
 _A'1urveda & -.Aromalerapi

Va ta kepek lenme için, lavanta, civan perçemi, sandal ağa cı

· '
ogu ( otu, defn e, limon, neem ve servi.
w

e n hBrayn:
Kafa derim ve saçlarım için uçucu yağları kullanma nı n
oşla n dığım yollarından birisi PH dengeli iyi ve doğal şamp uan
v e ayrıca s aç kremi mak ve bunlara uçucu yağları eklemektir.
al
H e__r b iri dört ons olan şişelere birbirinin etkisini artıran uçucu
Ya gla rdan 20 ila 3 0 daml a damlatırım.
w
Ka fa de risi için Ayurvedik tedavi, ilaç haline getirilmiş. sebze
Yagla rıyla gece leri y ağlamayı da kapsar.

T ARİFLER
Saç Dökülmesi Kepeklenme
4 oz. H in dista n cev izi ne aşağıdakileri 4 oz. Susam yağına aşağıdakile ri
ekl e:
ekle:
1 O da ın ıa pa pa tya 1 O damla lavanta
1 O d a ın ı a kişn i ş
- 1 O damla civanperçemi
1 O danııa gül ağacı 1 O damla servi
1 O daınıa huş a ğacı 1 O damla sandal ağacı

MEKA NIN KOKULANDIRILMASI

�.ünü m ü.zde uçucu yağları çevreye yaymak için çok fazla
�u egışık yola sahibiz. Aroma terapi halkaları, elektrik ampullerinin
_

�eri n d e yer alır, ısı kaynağı kullanılır. Uçucu yağları havaya hoş
b ır d u
ma n olarak pompalayan akvaryum pompalarını kullanan
el ektri kli
dağıtıcılar vardır, ancak bu akvaryum pompaları arka

1 64
planda sinir bozucu sesler çıkartırlar. Su ve uçucu yağa batırılmış
fitilleri kullanan ve yağları odaya yayan sessiz bir pervane şeklinde
yeni tip dağıtıcılar vardır. Aroma terapi kandilleriyle (potpuri
kabı) sade ce bir mum yakarak mucizeler yaratabilirsiniz. Doğanın
kokularını gün boyunca evinize getirebilirsiniz.
Çocuklar küçükken üşüyerek eve geldiklerinde oyun odalarına
b ib eriye ve okaliptüs yağı kullanarak bir aroma terapi kan 9�
_
,_

yakabiliriz. ı

� � ;::� �� � � � � : - if'
l
ne l� :ı �; � �ğ : : '�
harika bir koku yaratma için çok �41 ·
f� da����r. ����� ��; i J�l
eı bir e s
_1 5
damlatın. Eğer odun sobası
\� '
'
ı. .
· <J
.<
::.: ··
/-�s ,_ ·,'.

tfüf:��:g�f��:�:j�; �{lY��l��f�%1���j
·

yağ katmak özellikle önemlidir. Koku Şişeleri

Bir odanın içini kokulandırmanın en çabuk yolu, sprey veya
püskürtücü kullanmaktır. Bunları elq_� etmek kolaydır ancak
bunların çoğu maalesef pompa sistemlerini uçucu yağlara karşı,
sulandırılmış bile olsalar, koruyacak unsurlara sahip qeğildir.
Bazen ya bulamazsak diye bakkallardan ve eczanelerden
düzinelerle plastik sprey şişeleri . almıştık. Biraz daha fazla para
ödeyerek kimyasallara karşı dayanıklı sprey şişeleri alabilirsiniz.
Bahçe malzemeleri satan mağazaları deneyin. Bitki zararlılarına ve
haşerelere karşı kullanılmak amacıyla yapıldıklarından pek şık
değillerdir (her tür bilgi, uyarılar ve teknik bilgiler yer alır) .
Ancak şişenin dışını favori renginize boyayarak, kumaş parçaları
veya kağıt yapıştırarak · şişeyi sevimli hale getirebilirsiniz. Bunlar

1 65
sizin sula ndırılmış uçucu yağınıza yardımcı olacaktır. Y<ı suya ı s.
3 0 dam la damlatmak yeterli olacaktır ve bu çeyrek · ölçünün n e
'ka d a r uzun süre kaldığını ve çevreyi nasıl değiştirdiğini görmek
sizi şaşı�caktır. Bit�iler su içinde olmayı se.v7 rler ve sprey
şişesin dekı uçucu yaglarınız karışımınızın daha ıyı sulan dırı lması
k a dar onlara da can verecektir. Bitkiler diğer kardeşlerinin uçuc�
yağları nı almaktan ve onları kendi savunma ve bağışıklık
sistem lerin de kullanmaktan memnun olacaklardır.
Bazı kişile r pirelerin evcil hayvanlarını terk etmesini sağlam�k
i çin hayvanl arına bu haşaratların hoşlanmadıkları yarpuz, adaçayı
okali ptüs, çay ağacı ve citronella gibi karışımları serperek
kullanırlar. Bu işlemi dışarıda yapmanızı öneririm, çünkü
sp reyden sonra kaçışan pireler evinize değil dışarıya zıplam ış olu r.
Evcil hayvanlarınızın gözlerini spreyden koruduğunuza emin olun ..

Yanan bir mumun mumlu kısmına birkaç damla uçucu yağ

dam latabilirsiniz ve mum, yağı fitiline doğru çektikçe uçucu yağ
serb est kalacaktır (yanma kokularını biraz değiştirebilir) . Bu işlemi
gaz lambalarıyla da yapabilirsiniz.
Tütsü lere de uçucu yağlardan birkaç damla damlatabilirsiniz.
B eni m favori tütsülerimden birisi olan Nag Champa, champa
ağa cının kabuklarından yapılmıştır. Fakat tütsüyü yakmadan önce
ü zerine champa çiçeği yağı damlatabilirsiniz. Diğer hoş tütsü
ilaveleri sandal ağacı, kafur, Hint sümbülü (jatamansi), gül ve
tarçın dır.
Uçucu yağları çevreye yayma yollarının sayısı sizin hayal
!Zticü nüzle sınırlıdır. Uçucu yağların havalandırma sistemine dahil
"'

edi lerek tüm binanın içinde yayılmasının sağlandığı sofistike

yayma sisteı:nleri endüstriyel kullanım için geliştirilmiştir. Bu
araçla r dünyanın değişik yerlerinde, özellikle Japonya'da,
satılm akta ve kullanılmaktadır. işçiler, her 1 5-20 dakikada

1 66
d Qişen uçucu yağ kokusuna maruz kaldıklarında iş etkinliklerinin
a��ığı belgelendirilmişti
r.

Cİ NSEL İSTEGİN ARTIRILMASI -

CİNSEL İLGİ UY ANDIRMA

"Bir adamm cinsel uyarıcısı (afrodizyağt) diğer adamm hayal

kmk!tğtdır"
Tantra, hepimizin suç, utanç ve ifade edilmemiş duygularla
bastırılmış duygusal, esrik bir yapımız olduğunu öğretir. Bu temel
tapıyı delip içindekini akıtmak için her derde deva bir araç
yoktur, ancak yayma, banyo, parfüm yağı, vücut yağı, lavanta
torbasında (veya yastığa damlatmak) kullanmak için ve yiyecek
ve içeceklere katmak için uçucu yağlar seçmek, metabolik tiplerin
yapılarını anlamanızda yardımcı olabilir.
Buharla damıtılmış veya soğuk presle elde edilmiş uçucu
yağlar sebze yağı, bal, yoğurt veya meyve püresi gibi cinsel isteği
uyarmak için tüketilen tüm yenilebilir ürünlere katılabilir.
Absolute yağlar veya zayıf kalplilere önerilmez.
Vata tipleri ya da Vata dengesizliği olan kişiler gevşemeye,
yavaşlamaya, ısınmaya bedenlerinin duygularıyla bütünleşmesine,
kafalarını boşaltmalarına, o anda cinsel isteklerinin olmasına ve.
bunun eşleri için olmasına gereksinim duyarlar. Melekotu, tüylü
adaçayı, gül, safran, nilüfer tohumları, yasemin, vanilya,
sardunya, ylang ylang, Hint sümbülü (jatamansi), silhat bitkisi
(patchouli), sandal ağacı, sümbül teber ve champa cinsel isteği
artıran bir ruh hali yaratmaya ve seks organlarının hormonsal ve
fonksiyonel yeteneklerini oluşturmaya yardım eder.
Pitta'lar veya Pitta dengesizliğinde olanlar esrik yapılarını
hissetmek için öfke ve gerginliklerini atmak için yardıma

1 67
 _A';f urveda & -.Aromalerapi

gere ksinim d uyarlar. Sağlamlaştırıcı yağlar, serinletici yağların da

yap tığı gib i çiçek yağlarının sakinleştirici yapısına yardımcı olur.
Pitta 'lar için e n uygun olanlar, melekotu, champa, gül, pap atya
'
safran, yasemin, sardu nya, ylang ylang ve sandal ağacıdır.
Kapha'lar veya Kapha dengesizliğindeki kişiler tahrik olm akta
yavaştır ve h ormonları tahrik etmek ve tembelliği ve dep resyonu
gidermek için uyarıcılara , uyarıcı içecekler, gereksinim vardır.
Tarçı n, kara biber, karanfil, tüylü adaçayı, civanperçemi,
adaçayı, anason tohumu, melekotu, servi ve biberiye gibi yağlar
faydalıdır.
Ka ra n fi l yağı ( hisleri uyuşturan, anestezi olarak) penis
guddelerin i n hassaslığını azaltmak için, erken boşalmayı önlemeye
veya erkek b oşaltımını artırmaya yardımcı olmak gibi- dörtte bir
ons suya iki damla damlatılarak kullanılabilir. İstenen etki
oluşu ncaya kadar üzerinde bırakın daha sonra iyice silerek
çıkartın yoksa partneriniz de hislerini kaybedecektir. Aşk yapma
süresince tüm duyumsal deneyimlerin artırılmasıyla ( koklama,
yiyecek, sesler, kuş tüyleri, masaj vb de dahil) ve toplam
deneyimin, o rgazmı n ve esrik hislerin uzatılmasıyla cinsel
organlard an çakra sistemlerine veya bedenin diğer bölgelerine
do ğru gidilebilir. Bu "tantra"dır: çok engin yeni bir dünya
deney imidir. Margo Anand'ın "The Art of Sexua/ Ecstasy-Seksüe/
Esriklik Sanatı" b u büyüleyici bilim için mükemmel bir kılavuzdur
ve u ç u c u yağlar, ruh halinin oluşturulmasında yardım edebilirler.

1 68
 BÖLÜM ONDÖRT

UÇUCU Y AGLARLA YEMEK

PİŞİRME

G ünümüzde üretilen uçucu

yağların yüzde ellisinden fazlasının yiyeceklerin lezzetlendirilmesi
için . kullanıldığını anımsamak önemlidir. Bizim hazırlanmış ve
baharatlarla tatlandırılmış yiyeceklerimizin çoğunda uçucu yağlar
bulunur ve içeriklerinde "doğal tatlandırıcılar" olarak yer alır.
Besin ve tatlandırma sektöründe uçucu yağlar tercih edilir, çünkü
onlar üretildikten ve fıçılara doldurulduktan sonra
dayanıklılıklarını koruyacaklar hatta yıllar geçtikçe daha da
güçlenecekler ve bozulmayacaklardır. Ancak kurutulmuş otlar bir
yıl sonra etkilerini kaybederler, haşarat ve kemirgenlerin istilasına
maruz kalırlar ve yüz kat daha fazla yer kaplarlar. Bir damla
uçucu yağın bir ya da i k i kaşık toz haline getirilmiş otlara eşit
·

olduğunu anımsayın.
Yiyeceklerde kullanılan otlar başlangıçta lezzet katmak için
değil, sindirimi ve yiyeceklerin korunmasını sağlamak için
kullanılmıştır. Aynı şey uçucu yağlar için de geçerlidir. Aşağıda

1 69
 _A'Jurveda & _Aromalerapi

gaz gid ericiler o larak listelenmiş olan uçucu yağların çoğu

sindirim sürecine yardım etmek ve anti bakteriyel özelli kler
sahip . olmak için kullanılmaktadır. Çorba gibi sıcak yiyecekle �
p işirirken uçucu yağların uçucu niteliklerinin havaya karışıp
gitmesini e n gellemek için mümküri olduğu kadar son and
a
katılması gerekir�
Yenibahar tatlı ve pudinglerde kullanılabilir

Melekotu geleneksel olarak likör yapımında kullanılır.

Kereviz familyasındandır ve çorbalarda kullanılabilir.

Anason Yunan uzosu gibi likörlerde kullanılır ve tıkanıklığı

giderme ve karaciğeri serinletme gücü vardır. Alkol kullanmanın
ayurvedik yolu olarak görülür. Tatlıların lezzetlendirilmesinde ve
likörle b a ğlantılı tadı nedeniyle içeceklerde kullanılır.

Fesleğen1 çorbalarda, pesto, spagetti sosu ve sebze

y e m eklerinde kullanılır. Yaklaşık yarım litre için bir ya da iki
damla katılır.

Defne yaklaşık yarım litreye bir damla olarak çorbalarda

k ullanılır.

Kakule tatlılarda özellikle de kurabiyelerde, ka hvede bir

fi n ca n k ahve veya bir kap un için bir damla olarak kullanılır.

Tarçın kurabiyelere, kreplere, içeceklere, çaya ve yoğurda

yarım l i tre için bir damla kullanılır.

Kara biber1 yumurtada bir yumurta için bir damla; yahni ve

çorbalarda yarım litre için bir damla; salatalarda her bir kap için
b i r damla kullanılır.

Karanfil kek, börek, kurabiye ve çaylarda kullanılır.

Kişniş salatalarda, çorbalarda, tatlılarda, barbunya ve

p i l avlarda kullanılır.

1 70
 Kimyon barbunya,pilav, ekmek, salça ve bezelyelerde
kullan ılır.
Dhavana bazı içeceklerin çeşnilendirilmesinde Snapple*
tarafınd an kulla nılır . Tad ı çilek gibidir.
Dereotu salata, çorba ve yahnilerde özel bir kullanım alanı
bulu r.
Rezene çorba ve tatlılar içindir.
zencefil limonata, içecek, çay, çorba, pilav ve ekmeğe
eklenir.
Greyfurt içeceklerde ve kreplerde kullanılır.
Ardıç sebzelerle kullanılabilir, bir kap için bir damla;
sebzelerin fermente edilmesi, salamurası ve turşu kurulmasında
da kullanılır.
Lavanta, daha çok Fransa' da çorbalarda ve sebzelerde
kullanılır.
Limon içecek, tatlı, dondurma, kek, likör ve kreplerde
kullanılır. ·

Lemongrass Thai yiyeceklerinde ve pilavlarda (özellikle

hindistancevizi körili çorbada) favoridir.
Mercan köşk çorba, salata ve soslara katılabilir.
�üçük hindistancevizi tatlı ve ayran (lasses) ıçın: eşit
mikprda yoğurt ve su meyve ve tatJandırıcılarla karıştırılır.
�ortakal içecek, tatlı ve kreplerde kullanılır.
Maydanoz çorba, ekmek, peynir ve salatalar için.
Nane özellikle tatlı, kurabiye, içecek ve şekerlemeler için
}yidir.
1 71
 _A'Jurveda & _A.romalerapi

B iberiye sos, yahni ve tavuk, hindi gibi beyaz etler için dir.

Adaçayı tavuk, hindi gibi beyaz etler, salatalar, çorb a v

. e
s oslar ile.

Mandalina içecek, tatlı ve şekerleme için kullanılabilir.

Kek i k özellikle çorba ve yahnilerde ve sebzelerde iyidir.

Zerdeçal p i lav, sos ve sebzeler ile.

Vanilya ( oleo-resin) şekerleme, krema, krep ve kekler içi n.

DOSHA'LAR İÇİN CHURNA

(LEZZ ET VERİCİ BİR KARIŞI M).
OLU ŞTURMA
Ch u rna, belirli bir dosha'yı dengelemek ve destekle mek için
k a rı ştırı lmış lezzet verici bir karışımdır. Doshik yapınız için uçu cu
y ağları b ir kez oluşturdu ktan sonra oldukça eğlenceli ve ko laydır.
B u h arla damıttlm ış veya soğuk preslenmiş uçucu yağları·
kull anabilirsini z, ki bunlar tatlandırma (lezzetlendirme) için
u ygu n d u r. Kullandı ğınız herhangi bir yiyecek veya içe c eğe
karışımınızdan bir damla katabilirsiniz. Absolute yağlardan (petrol
e riyikleriyle çıkartılan uçucu yağlar) kaçınmak gere ktiğini
u nu tm ay ı n .
Vata chruna'sı aşağıdakileri içerebilir: melekotu, kü çük
h i n d istancevizi kabuğu tozu, maydanoz, gül, safran, tarhun,
vani lya, p apatya, tarçın, karanfil, kimyon, dereotu, rezene,
z e n cefil, Iemongrass

Pitta chruna'sı aşağıdakilerden oluşabilir: papatya, kişn iş,

kimyon, rezene, dereotu, limon, lemongrass, misket limonu,
n ane, gül, zerdeçal.

1 72
 Kapha chru na'sı aşağıdakilerin herhangi bir karışımından
f
yaPı abi lir : melek otu , anason, fesleğen, defne, karabiber, kakule,
t rçı n kara nfil, k '
ışnış, ımyon,
k' rezene, zence filı , ardıç meyvesı.
·

:
·

' veya serin letici, tüm baharat çeşitleri Kapha'lar için

ı ıtıcı
uygundur; güç ve prana katarlar.

İLAÇ HALİNE GETİRİLMİŞ SADEY AG

(GHEE)
Sadeyağ, arıtılmış tereyağı olarak da bilinir. Sadeyağ yapma
süreci, asitleşme veya bozulma eğiliminde olan tereyağı
unsurlarının yok edilmesi ve satvik (uyumlu, olumlu) bir doğa
için değeri olan saf yağın bırakılmasıdır. Sadeyağ buzdolabına
koymaksızın uzun süre saklanabilir ve bitkilerin veya yağların şifalı
özelliklerinin ci f de ve yiyecekler araçılığıyla sindirim sistemine
taşınması için önemli bir araç olarak kullanılabilir.
Sadeyağın Evde Hazırlanması
Pahalı hazır ürünleri almaktansa kendi sadeyağınızı evde
yapmak her zaman daha faydalıdır ve yapımı oldukça kolaydır.
Batıda, rahatlık her şeydir, fakat eski bilgelik; kendi iyileşme ve
yiyeceklerinizin hazırlanma sürecinde kendi katkınızın olmasıyla
iyileşme veya sizin için hazırlanacak yiyeceğin daha faydalı
olduğunu söyler. Dolayısıyla kendi hazırladığınız sadeyağa kendi
kişisel gücünüzü katacaksınız ve satın aldığınız sadeyağdarı daha
yararlı ve iyileştirici olacaktır. Sadeyağı tuzsuz tereyağı ile yapmak
en iyisidir. Eğer tuzsuz tereyağı bulamazsanız tuzu büyük ölçüde
çıkartılmalıdır.
Geniş bir tencerede bir libre tuzsuz tereyağını yavaş yavaş
eritin. Ağır ağır kaynatın; yüzeye toplanan beyaz köpükleri bir
kaşık veya kepçeyle alın. Ağır ağır kaynatmaya devam edin, yağ

1 73
şe ffaf hale gelinceye kadar yaklaşık on beş dakika süre
k!'
karıştırın . Köpükler bittikten sonra tencerede kalan ı b' 1 ·

tülbentten süzerek kavanoza boşaltın. Soğuduğunda daha h ot b�r

. 1 it
hale ge 1 ece ktır . .
İlaç haline getirilmiş sadeyağ özellikle Hindista n 'da b'
gelenektir . Sadeyağ sıvı haldeyken içine bir ya da birkaç aylık b�r
süre için çeşitli bitkiler (belirli amaçlar için) koyulur ve sa deya
r
�
harici olarak ciltte veya dahili olarak yiyecek hazırlamad�
kullanılır. Batılılar için kendi sadeyağlarının kendileri tarafından
yapılm �sı bile büyük bir adımdır �e bitkilerle ila� . haline getirilmiş
sadeyag yapmalarını beklemek bıraz fazla olabılır. Ancak belirli
niteliklere sahip ilaç haline getirilmiş sadeyağ yapmak için Yeni ·
yapılmış sadeyağa birkaç damla uçucu yağ katmak sadece birkaç
saniy e alaca ktır.
Vata Sadeyağı İçin Tarif (Sindirim için)

Yu karıdaki tarife göre bir libre tereyağından yapılan sadeyağa

aşağıdakileri ekle: 2 damla zencefil, 1 damla anason tohumu, ı
damla kakule ve 1 damla limon

Pitta Serinletici Sadeyağı İçin Tarif

Ekle: 2 damla rezene, 2 damla kişniş, 1 damla dereotu, ı
damla kakule, 2 damla nane
Kapha Enerji- Hareket Verici Sadeyağ İçin Tarif
Ekle: 2 damla kekik, 2 damla ardıç, 2 damla nane, 2 damla
lemongrass, 1 damla zencefil.
Bunlar sadece örnektir; Vata azaltıcı u1:,ucu yağların herhangi
biri, alışılmış olarak yiyeceklerde kullanılmasalar bile, ilaç etkisini
sağlamak eklenebilir.

1 74
 BÖLÜM ONBEŞ

EV TANRIÇALARI (İLAHELERİ)
Kadmlarm Dengesi İçin Ayurvedik Aroma Terapi

BEBEK BEKLEYEN ANNE VE AYURVEDA

Doğiım yapma bir kadının sahip olabileceği en önemli
deneyimlerden birisidir. Hamile kalmak ve doğum süreci temiz,
bağlı, sadık ve sevgi dolu hislere yol açar ve bu hisleri çocuğa
aktarır. Vücutta ve zihinde bu dengeyi yaratmak için hamilelik
sürecini Ayurvedik olarak ele almak yararlı olabilir.
Uçucu yağlar, hamileliğin bazı semptomlarının giderilmesinde,
özellikle dolaşım ve gevşeme· için, bize sağlanmış armağanlar
olarak görülebilir. Hamilelik, kendinize dikkat etmek için,
yaşamınızda dönüşüm sağlamak için ve dünyaya gelmeyi
bekleyen bir canı hazırlamak için bir · fırsattır. . Zihniniz ve
duygularınızla daha çok uğraşırsınız, doğum kolay tarafıdır. Bu,
sadece kendiniz için değil, dünya için de şifa vermeye yardım
edecek yaratma dönemidir, bekleme zamanıdır. Bazıları, bu
çağda doğan ruhların çoğunun gezegenin iyileştirilmesi için bizi
hazırlamaya geldiklerini söylerler. Diğer bazıları, Krishna soyunun
ruhlarının (blue babies) gezegenimizde özellikle yaşlı, ruhsal
1 75
o larak gelişmiş ve kadın olarak somutlaşm ış halde oldukların
ı
iddia e derler.

Kadının deneyim lediği her şey onun rahminden yaşam ın için

e
doğru doğrudan transfer olur. Masaj, cilt bakımı, ayak banyoları
kompresler, buğu ve banyo yapma kadının hamileliğinin değerin
f
artıracak ve bağlılığım artıracaktır. Aroma lambası kullanılarak
evin kokulandırı lması ve havalandırılması da oldukça yarar lıdır.
Hamilelik boyunca aşırı ısıdan (sauna, sıcak hamam ) kaçınm
ayı
unutmayın.

Hamilelik ve Beden Tipi

Vata: Vata kadını aşağıdakilere eğilimli olabilir: sırt ağrısı

kasık ağı"ısı, kramp, endişe, korku, kilo kaybı (özellikle de ilk o�
ayda), yorgunluk, uykusuzluk, hazımsızlık, şişkinlik, aşırı gaz'
genişlemiş damarlar. H amile Vata'lar için en iyi yağlar: gül ağacı
papatya, lavanta, limon, tüylü adaçayı, Kabe samanı ve ylan �
ylang.
Pitta: H amile Pitta kadını sık sık mesane enfeksiyonları, ateş,
iltihap, kızgınlık ve yorgunlukla karşı karşıya kalma eğilimindedir.
Kontrol edemedikleri bir süreç içinde olma Pitta'ları kızdırabilir.
Basur ve saç dökülmesi de en yaygın deneyimlerdir. Pİtta
hamilelerine en yararlı uçucu yağlar: lavanta, gül, papatya, ·sandal
ağacı, tüylü adaçayı, sardunya ve yasemin.

Kapha: Hamile Kapha kadını kilo alma, su tutma, yorgunluk

ve uyuşukluk ve tatlıya ve nişastalı ürünlere aşırı bir düşkünlük
eğiliminde olacaktır. H amile Kapha'lar için en faydalı yağ
bergamot, tüylü adaçayı, sardunya, lavanta, portakal, yasemin ve
güldür.

1 76
 Tü m tipler memelerde ağrı, sabah hastalığı ve iltihaplanma
deneyimleyeb ilirler.

· Hamilelik Süresince Vücudun Desteklenmesi

Çatlaklar: Cilt yüzeyindeki tüm küçük yırtıklardır.

Başlangıçta kırmızı ya da mor olan belirtiler yavaş yavaş rengini
yitirerek cildinizden daha açık bir renge dönüşürler. Hızla kilo
alma nedeniyle oluşurlar (onları oluşturmak için hamile
kalmadınız). Cildinizi yumuşak ve esnek tutarak bedeninizin
korunmasına yardım edebilirsiniz. Uçucu yağlar ciltte iz kalmasını
en aza indirebilir. Günde bir kez uçucu yağ karışımlarıyla özellikle
mide, göğüs ve eklemlerinize masaj yapın ya da yağlayın . Bu
sorun lar için en uygun yağlar, uygun bir sebze yağıyla seyreltilmiş
günlük, mandalina, gül, papatya, neroli, adaçayı, gül ağacı ve
sardu nyadır.
Rahatlat1C1 Banyolar: stresi atmaya, ılımlı olmaya yardım
etmek ve hamileliğe neşe katmak için:
Pitta: 5 damla papatya, 2 damla mandalina, 3 damla lavanta,
2 damla sardunya
Vata: 5 damla gül ağacı, 2 damla Kabe samanı, 3 damla
sardunya, 2 damla tüylü adaçayı
Kapha: 5 damla portakal, 5 damla servi, 5 damla bergamot,
5 damla tüylü adaçayı
Masaj: haftada bir kez masaj yapmak cildi ve vücudu esnek
tutar, zihni rahatlatır ve kasları doğuma hazırlar.
Pitta: 2 ons sebze yağına ekle: 5 damla Roman papatyası, 2
damla gül, 2 damla neroli

177
 _Ayurueda & --4romalerapi

Vata: 2 ons sebze yağına ekle: 5 damla gül ağacı, 3 danııa

sardunya, 5 damla sandal ağacı
Kap ha: 2 ons sebze yağına ekle: 5 damla portakal, 2 danııa
bergamot, 2 damla lavanta

Karma tipler için: dosha semptomlarınızın hangisine uydu ğu na

dikkat edin ve buna bağlı olarak seçim yapın .

Burun kanaması: Özellikle Pitta kadını bu stresli deneyimi

yaşar.

Kompres : 3 damla servi ve 12 damla lavanta soğuk, ısla k ve

temiz bir beze damlatılır. Burun bölgesine koyulur.

Diş ağrısı: artan kalsiyum ger,.ksinimi nedeniyle hamilelik

boyunca diş ağrısı oldukça yaygındır.'

Bir parça pamuğu ya da pamuklu çubuğu 1 damla mavi

papatya veya 1 damla karanfille ıslat. Ağrılı bölgeye (dişe veya
diş etine) koy.
Genişlemiş damarlar: 2 ons sebze yağına ekle: 5 damla
lavanta, 5 daıiıla sardunya, 5 damla servi, 5 damla lemongrass;
problemli bölgelere sür ve günde iki kez masaj yap .

Su tutma (ödem): (ayak banyosu) 10 damla lavanta, 3

damla servi, 3 damla portakal, 2 damla silhat bitkisi (patchouli) .

Dolaşım zayıflığı: 5 damla gül, 5 damla tüylü adaçayı, 5

damla servi, 5 damla lavanta 2 ons sebze yağına eklenir, cilde
ıiıasaj yapılır.
Doğum için hazırlanma: (son iki hafta için) 4-5 kaşık sebze
yağına ekle: 3 damla küçük hindistancevizi, 3 damla kara.nfıl, 2
damla adaçayı, 1 damla neroli; 2-3 damla ile göbeğe masaj yap.

1 78
 Hastaneye götürülecek yağlar: gül ağacı, lavanta, tüylü
adaçayı, ber gam ot ve yayma, aroma kandili, masaj vb. için en
bır yag.
�

çok sevdiğiniz
.

· Hamilelik süresince kaçınılması gerekli yağlar: melekotu,

anason tohumları, fesleğen, kafur, sedir ağacı, champa,
citronella, zufa otu, yasemin, ardıç, oğulotu, selam otu, mercan
köşkü, melisa, hardal, �okulu sarı sakız, yarpuz, nane, biberiye,
adaçayı, kaya kekiği, lspanyol kekiği, tarhun, kekik ve keklik
üzümü.

POST ..: PARTUM BAKIMI

Yetersiz kan hücumu: 2 damla sardunya ve 2 damla nane,
kompres olarak memelere uygulanır.
Meme ucu çatlamaları: 4 damla gül, 2 damla limon, ve 2
kaşık sebze yağı. Tahriş olmuş dokulara masaj yapılır.
Post-partum depresyonu: 3 damla neroli ve 3 damla
bergamot nefesle içe çekilir.
Ağnlı adet kanamaları: (masaj) 2 kaşık sebze yağına 5
damla papatya, 5 damla oğulotu, 5 damla tüylü adaçayı ve 2
damla ylang ylang eklenir.
Meme iltihabı: Pitta azaltıcı diyet ve mavi papatya ile soğuk
kompres.

BEBEK BAKIMI
Diş çıkarma: 3 damla papatya, 3 damla civanperçemi, 3
damla lavanta ve 1 kaşık sebze yağı.

1 79
 _Ayurveda & --4romalerapi

Kulak ağrm: 1 damla lavanta, 1 damla cajeput, 1 kaşık

zeytin yağı. Bir parça pamuğun ortasına 3 damla damlat ve sıkıca
sar ve kulağa yerleştir. Bebeğin boynunun yanlarına ve· yüzün e
uçucu yağlarla masaj yapmak da faydalıdır.

MENOPOZ
Light: Yaklaşık üç yıl önce ( Brayn ve ben seyahat edip
öğretirken) adet dönemlerimle ilgili alışılmadık ve uyarıcı
semptomlar almaya başladım . Göğüslerim şişti ve hassaslaştı ve
adet kanamam üç ay , boyunca olmadı. Hamile olma ve 47
yaşında bebek sahibi olma fikri ne beni ne de Brayn'ı mutlu
etmemişti. Özellikle ben alarma geçmiştim, çü � kü ailem de geç
yaşlarda bebek sahibi olan kadınlar vardı. Hamilelik fi krin e tam
kendimi alıştırmışken çok ciddi bir kanamayla adet kanamam
oldu ve düşük yaptığımı zannettim. En son haberler, sonunda
menopoz öncesi semptomlarını gösterdiğimi anlamama yardım
etti.

Önerileri iÇ in annemi aradım ve menopozunun nasıl olduğunu

ona sordum. Onun kültürünün menopoz gibi bir kelimeye bile
sahip olmadığını, bunun sadece Batıda bir hastalık olarak
görüldüğünü ve sentetik hormonlarla, haplarla, ağrı kesicilerle,
anti depresanlarla, kas gevşetici ve amphetamine'lerle ( her birinin
önemli yan etkileri olan) üstesinden gelinmeye çalışıldığını
söyledi. Onun annesi belirli bitkileri ve düzenli olarak vajinal
masajı önererek yaşamın bu dönemi için onu hazırlamıştı. Böyle
ani semptomlar �ya stres yaratıcı değişiklikler yaşamamıştı ve 67
yaşına kadar normal bir adet dönemi geçirmişti. Annem
seyahatler ve stresin çok büyük bir olasılıkla Vata'mı artırdığını
belirtti ve ısıtıcı, kızıştırıcı, adet görmeyi kolaylaştıran ve
gençleştirici (canlandırıcı) bitkileri önerdi. Vata yatıştırıcı yaşam

1 80
carzı ve diyetin e ek olarak kadınlık hormonu uyaran uçucu yağları
daha fazla kull anm aya başladım.
Ann em bu dönemin kadınlık gücünü deneyimlemek için
harika bir zaman olduğunu, Divine Mother ile bağlantı kurma
zamanı olduğunu ve çocuklarımızı yetiştirmiş olduğumuz için
daha önce ertelediğimiz birçok şeyi yapmak için yeterli
zamanım ızın olduğu bir dönem olduğunu da ifade etti. Kocamla
ilişkilerim izi yeniden oluşturabileceğimiz ve aileyi büyütürken
kayb ettiği miz eş olma durumunu dü zeltebileceğimiz bir zaman
olduğunu da söyledi. Yolculuktayken zor olsa da düzenli yoga ve
meditasyonu ve dozajıma uygun bitki ve yağları almayı içerecek
şekilde yaşam tarzımı değiştirmeye muktedir oldum.
Değişim için uygun bitki ve terapilere ilişkin araştırınalarım
süresinde hocalarımdan birisi olan Susun S. Weed'in yazdığı
"Menopausa/ Years: The Wise Woman Way-Menopozlu Yıllar: Akıllı
Kadının Yolu" adlı harika bir kitap keşfettim. Kitap- değişim" için
/1

birçok farklı tedavi opsiyonları içeriyordu. O, bu gezegen için ve.

onunla bağlantısı olan tüm kadınlar için bir armağandı. Kendi
Ayurveda bilgimi Susun'un kitabındaki bilgiler ve The Yoga of
Herbs-Otların Yogası ile birleştirerek kadınlık hormonlarını uyaran
ve artıran yeni uçu·cu yağlar eklemeye ve geliştirmeye muvaffak
oldum. Susun'un önerdiği bitkilerden benim Vata yapını için en
uygun olan birini seçerek belirledim.

Vata Menopozu
Kadınlar 3 5 ila 6 5 yaşları arasında bir zamanda değişimi"
/1

deneyimleyebilirler. Menopoz her kadını farklı etkiler. Vata

kadını, artan endişe ve sinirlilik, ara sıra kansızlık, bacak
krampları, baş ağrısı, çabuk kızma, mevcut ilişkilerinde
tatminsizlik, (bazen dargınlığa kadar varabilir), düzensiz, az adet

181
 _A'JurveJa & ---4romalerapi

kanamaları yaşayabilirler. Yoni (vajinal) kurul uk, vajin

1
dokularda incelme, çatlamış cilt ve tırnaklar, kilo kaybı (özellik
kol ve bacaklarda) ve bazen kabızlık nedeniyle karın bö l gesind
e �
ağrılar sık görülen semptomlardır. Bu semptomlar Vata aza ltıc
diyetle, Vata azaltıcı yaşam tarzı rejimiyle ve düzenli egzersizlerle
�
giderilebilir.
Aşağıdaki uçucu yağlar Vata kadınını çok çabuk bir �ekilde
dengeye getirir: bağışıklık sistemini uyararak, yapılandırarak ve
doku üreten nitelikleri olan ve ikilemleri azalttığı bilinen melek
otu; zihni sakinleştiren, gevşeten, rahatlatan, ılıtan ve uyaran
sedir ağacı ( özellikle de Himalaya sedir ağacı) . Tüylü adaçayı
gençleştirici, afrodizyak, anti depresan ve dişi bağışıklık sistemini
uyaran özelliklere sahiptir ve rahimdeki dokuları inşa eder ve
içteki ve rahim bölgesindeki krampları gidermek için
mükemmeldir. Dhavana,. endişe ve korkuyu azaltır, dişi bağışıklık
sistemin i dengeler ve kistlerden korunmada mükemmeldir.
Bombay Ayurvedik Kolejinde rahim kanseri kadınlarla on yıldır
dhavana kullanılarak bir çalışma sürdürülmektedir. İ lk sonuçlar
cesaret vericidir. Zencefil, ısıtıcı niteliklere sahiptir, sakinleştirir
ve yapıyı sağlamlaştırır, baş dönmelerine yardım eder,
güçlendirir, enerji düzeyinin artmasına yardım · eder, nemi
düzenler ve vücut ısısını artırır. Havuç tohumları dokuları
nemlendirir, parlak, sağlıklı bir cilt yaratmaya yardım eder. Hint
sümbülü (jatamansi), yumurtalıkta bulunan bir hormonü
(progesterone) uyarabilir, cifdin yaşlanmasına karşı ·iyidir,
gevşetici ve yapılandırıcıdır. Gül, düzensiz adet kanamalarına,
migrene, karaciğerin zehirleri atmasına yardım eder ve sabır ve
aşkı cesaretlendirir. Gül ağacı, yorgunluğu, sinirliliği, stresi alır ve
korunma duygusu vererek yapıyı sağlamlaştırır. Deniz yosunu
uçucu yağı, deniz gibi dengeleyici ve sakinleştiricidir. Seksüel ilgi
ve haz oluşturur, eklem ağrılarına yardım eder, saçı ve cildi
besler. St . . John özü uçucu yağı, iltihap gidericidir ve eklem

1 82
 Kedi otu kökleri sinir sistemini rahatlatır ve
�
a ılarına iyi gel ir. dikkatli kullanılmalıdır;
�

sa inleştirir, faka t kedi otu köklerinin

un süre k ullan ılması zihinde durgunluk yaratabilir. Sandal ağacı
�� kusuzluk, endiş e,
samanı,
cinsel soğukluk
yapının
ve durgun duygulara
sağlamlaştırılması,daya
yardım
nıklılık ve
der. Kab e
\irlilik için müke mmeldir . Kuru yoni için Jeanne Güllerinin "gül
�remin i" öneririz (kaynak rehberine bakınız).

Pitta Menopozu
Pitta kadın ı dengede olmadığında öfke, gerginlik, ani parlama,
enerji kaybı, odaklanma kaybı, sık adet kanaması, aşırı kanama,
aşırı terleme, menopoz akneleri ve saç dökülmesi yaşayabilir.
Pitta dengesizlikleri için en uygun uçucu yağlar şunlardır: tüylü
adaçayı, melisa ve gül öfkeyi, gerginliği, fevri hareketleri ve
rahim iltihabını azaltmada etkilidir; oğulotu, hormon ve kan
basıncı düzenleyicisi, öfke ve aşırı terlemeye karşı yardımcıdır.
Champa bir afrodizyak, hormon dengeleyici ve ruh halini
iyileştiricidir; dhavana, iltihaplanmalar ve mayalanmış
enfeksiyonlar için kullanılabilir; limon, büzücü özelliği nedeniyle
kırılmış kan damarları ve aşırı kanama için faydalıdır. Lemongrass
tazelik verir, konsantrasyona yardım eder ve genişlemiş
damarları, lenf şişliklerini veya tıkanmaları azaltır. Lavanta
dengeleyicidir, rahatlatıcı, sakinleştiricidir, ruh halindeki
değişmelere, saç dökülmelerine, akne ve yüksek kan basıncına
faydalıdır. Nane, tazelik verir, serinletir, zihinsel yorgunluğu,
konsantrasyon eksikliğini, akne ve krampları azaltır. Mersin
akneyi engeller, zihni temizler ve güzel koku verir; bazen sıcak
nedeniyle oluşan ekşi kokuları azaltır. Sandal ağacı, rahim
hastalıklarına, sistite karşı yardımcıdır, dokuları yeniler ve
uyumlaştırır. Civan perçemi iltihap gidericidir, adet dönemlerini

1 83
 _A'furueda & _Aromalerapi

düzenler, genişlemiş damaflara, akne ve zamansız a d et

kesilmesine yardım eder.

Kapha Menopozu

Kapha kadını sıvı tutma, terleme, şişnie, yufka yü reklili k, Hm

(fıbroid s ) , hemen göze çarpan keskinlik, yalnızlık ve yorgu nl u k
eğilimli o l acaktır. Aşırı bir şekilde uyumak isteyebilirler
d este kle n m emiş hissedebilirler ve aşırı derecede hassas olurlar. B�
semptomları gidermede kullanılacak uçucu yağlar: şişliği ve aşır ı
sıvıyı a zaltmak için ard ıç, s ıvı tutma ve zihn in canlandırılm ası içi n
servi. S e rv i, zihnin kendini toparlaması ve insanların depresyon ve
üzüntüden kurtarılması için de yardımcıdır; kadınlık lıorıııonlarını
düzenler ve yumurtalık kistlerine yardımcı olur. Defne, bur u n da ki
nemi azaltarak nefes almayı kolaylaştırır, kadınlık salgı sistem i niI
otonom sin ir sistemini ve dalaşını sistemini dengeler. Tüylü
adaçayı anti depresant, yenileyici ve afrodizyaktır ve kadınlık
siste m i n i n canlandırılma sına yardım eder. Adaçayı özellikle a ni
sıcaklarda toksjn atar, vücudu ı sıtır, temizler, terlemeyi uyarır ve
d e n geler. Su tutma problemleri, depresyon ve hormona!
d e n gesizlikler için özeldir. Sardunya, bağışıklık sistemini uyarır,
dokuları iyileştirir ve sıkılaştırır, ruh halini iyileştirir. Portakal,
duygula rı yüceltir, mesane ve böbrek bozuklukları için ısıtıcı ve
yard ı m c ı d ır.

Bu uçucu yağların tümü cilt losyonunuza, masaj kreıninize,

ş a m p u a n veya saç kreminize ve banyonuza katılabilir. Çoğu
yiyeceklerde, çaylarda, vajinal yıkama için bir karışım veya
solüsyon uygulanması ve vajina veya rektumun içine bir bitki,
çay, tedavi edici karışını veya yağ koymak dahili olarak
kulla nı l abilir. Uygun dozlar için On üçüncü bölüme "Kişisel
Bakım" ve On dördüncü Bölüme "Uçucu yağlarla Yem ek
Pişirme" bakınız.

18.t
 Egzersi z
Kapha kadını sıcak banyolar yaparak ve aerobik veya dans
e!!'Zersizleri yaparak terleme konusunda teşvik edilmelidir. Pitta
k�dını yüzmeyi tercih etmelidir. Vata kadını Tai Chi veya
yogadan yarar elde eder.

Uçucu yağ Yapıştırmaları

Uçucu yağ yapıştırması

yapmak için bir parça pamuğu
veya tülbent parçasını 1 O damla
eşek otu yağı veya keten tohumu
yağına iyice batır ve daha sonra
kendi belirli doshanız/veya
probleminize uygun düşen uçucu
yağlardan (her uçucu yağdan 3
damla kadar) ekleyiniz.
Uçucu Yağ Yapıştırmaları
ı
Yapışt rmaları doğrudan kasık
kemiğinizin · tam üzerine,
yumurtalıklarınızın üzerine koyun ve yapışkan bantla cildinize
yapıştırın. Bu yapışkanlar gün içinde uçucu yağ· eklenerek
yenilenebilir ya da günde iki kez değiştirilebilir. Kolaylık ve
rahatlık için pamuk veya tülbent bezi yerine düzgün veya
yuvarlak bandajlar da kullanılabilir.

Kulak Yapıştırması Öyküsü

Light: Öğrencilerimden birisinin rahmi ameliyatla alınmıştı ve

östrojen takviyesi yapılıyordu. Öğrencim birçok yapıştırıcı banta
karşı duyarlıydı ve pamuk iplikten küçük bir kese ördü ve içini
pamukla doldurdu ve kulağının üstüne koyarak kulağın arkasına

185
 _A'Jurveda & -.Aromalerapi

yerleştirdi (sanki bir işitme cihazı gibiydi) . Pamuğu eşek otu ya·
ve her zaman kullandığı uçucu yağlarla ıslatmıştı. B unu b ir :ı
kadar kullandı, östrojen takviyesine başvurmadı ve son
k o n trolün d e doktoru iyileştiğini ve her ne yapıyorsa ona devaın
etm esin i söyledi . Bu yöntemi ( ve onun tarifi ni) birçok kadınla
·

payl aştı.

Ruth'un Kapha Menop oz Tarifi

Y2 oz keten tohumu yağı

Y2 oz badem yağı

4 damla gül
12 damla ylan ylang

1- 1 damla tüylü adaçayı

11 damla ci vanperçemi

1 86
 BÖLÜM ONALTI

SAGLIGIN ARTIRILMASI
BAGIŞIKLIK RAHATSIZLIKLARI
ALERJİLER
Alerjiler, bedenin dengede olmadığının, bağışıklık sisteminin
zayıfladığının, zehirleyicilerin oluştuğunun ve zayıf sindirimin bir
göstergesidir. Ayurveda, öncelikle kanalları temizler (pancha
karm a), dosha'yı dengeler (diyet ve yaşam tarzı), bağışıklık
sistemini kurar (rasayana) ve sindirim etkinliğini artırır.
Hangi yiyeceklerin sizi rahatsız ettiğini tanımlamak yardımcı
olacaktır. Bu yiyeceklerin listesini yapın (izleyen sayfadaki Diyet­
Semptom ajandasına bakın) ve bir süre için onları kullanmayın,
daha sonra onları diyetinize dahil edin, örneğin dört ya da yedi
günde bir gibi. Sindirime ve bağışıklığa yardım eden, kanalları
temizleyen ve dosha dengesizliklerini dengeye getiren uçucu
yağlar, alerji problemlerine de yardım edecektir.
Aşağıdaki uçucu yağlar özellikle alerji problemlerine yardım
edecektir ve mümkün olan kullanım şekillerinin her biri
kullanılabilir. Buğu ve diffusers (yayıcılar), burun bölgesi ve
solunumla ilgili alerjilere; banyo uçucu yağları, losyon ve masaj
yağları cilt alerjilerine; yiyecek veya içeceklere katılan uçucu
yağlar sindirim sistemi alerjilerine daha fazla yardımcı olurlar.
Vata: ölmez çiçek, Alman papatyası, lavanta, melekotu,
tüylü adaçayı
Pitta: lavanta, lemongrass, oğulotu, laden, mersin, gül, mavi
papatya
Kapha: okaliptüs, andız otu, silhat bitkisi (patchouli), zufa
otu, mersin

1 87
 DİYET -ÖZET GÜNLÜK
Not: bu sayfa f otokopi ile çoğaltılabilir.

Ad Tarih
Günlüğün sayfası
--����� �-
.._

--
KURALLAR
Sabahları kalktığınızda nabzınızı ölçün
Her yemekten önce ve sonra nabzınızı ölçün
Ne zaman ve ne yediğinizi ve nasıl hissettiğinizi yazın
Tepkilerinizi yazın: fiziki, zihinsel, duygusal ve ruhsal

Örnek:
Zaman: Sabah nabzı
7:45 Yüksek Vata
Zaman Tüketilen Yiyecek ve Nabız Semptomlar
İçecekler
8:00 yumurta, tost; salam, Vata-> Pitta Doluluk
kahve
9:00 bas ağrısı, lıazımsıılık

Zaman Sabah Nabzı

Zaman Tüketilen Yiyecek ve içecekler Nabız Semptomlar

188
 EKLEM İLTİHAPLARI

. Bu kitab ın başında her biri farklı eklem iltihabı olan, Ayurveda

n tipleri belirlenerek üç farklı reçete verilen üç
hekim ince bede
has ta tan ıml anmıştı. Burada her bir eklem iltihabının gelişimi ve
ü
d z eltil mesi hakkında daha ayrıntılı açıklamalar verilmiştir.

Vata eklem iltihapları, Vata fazlalığının birikmesiyle ve

"an ıa"yla birleşerek kolonlardan dolaşıma akmasıyla, özellikle
eklemlerde yerleşmesiyle başlar. Daha sonra oto bağışıklık
sis temi, eklemlerin yüzeyine saldırır, ağrı, kuruluk, sertlik ve
çatlam aya neden olur. Geleneksel Vata azaltıcı tedavilere ek
olarak, sıcak banyo şeklindeki nemli sıcaklık ve özellikle kafur,
tarçın, Hint kamışı, okaliptüs, kedi otu, biberiye, melek otu ve
mavi papatya gibi uçucu yağlarla kombine edilmiş yemeklik yağ
veya susam yağı ile sıcak kompresler ferahlık sağlayacaktır.
Oldukça güçlü bir masaj yağı eklem yerlerine dikkat edilerek
vü cudun bütünü için kullanılabilir. Süt ürünleri ve patates,
patlıcan vb. gibi itüzümü familyasından yiyecekler önerilir,
elimine edilmesi ek olarak önerilir. Eğer sıcaklık ağrıyı artırırsa
Pitta türü eklem iltihabından kuşkulanabilirsiniz.

Pitta eklem iltihapları sıcaklık, şişme ve yanmayla karakterize

edilir. Pitta ve metabolizmada asitler fazlalaşıp ince bağırsaklardan
dolaşıma karıştığında başlar ve eklemlerde yerleşir. Genel ·Pitta
azaltıcı yöntemlere ek olarak aşağıdaki Pitta azaltıcı uçucu
yağlarla soğuk kompres ve hindistancevizi yağı linimentini
kulanın: aynısafa, papatya, oğulotu, zerdeçal, sandal ağacı ve
aselbent (benzoin ) . Tatlı süt ürünlerini Pitta azaltıcı diyetten
çıkartmak zorunda kalınabilir. Eğer soğuk kompres ağrıyı
artırıyorsa Kapha veya Vata türü eklem iltihabı ile karşı karşıya
olabilirsiniz.

189
 Kapha eklem iltihapları, Kapha, akciğer ve sinüsle
de
arttığında, sindirim ve metabolizma yavaşladığında, anı /;
n
[ n
eliminasyonu engellen diğinde başlar. Bazı kişilerde eklem ler
��
dolu, şişmiş, laçkal<'!şmış ve hafi f ağrılı olabilir. Bu sempto a
ar
aşağıdaki uçucu yağlarla karıştırılmış hardal yağı ile sıcak bany
o
kompres ve masaj yapılarak iyileştirilebilir: biberiy e, ardı ,
fesleğen, pelin, portakal, tarçın, kafur, servi. Kuru sıcak (ku�
sauna) veya sıcak su torbaları da etkindir. Eğer sıcak problem leri
artırıyorsa Pitta e klem iltihabından kuşkulanın.
Harici önlemler üç tür e klem iltihabı için de yardımcı o labilir
fakat pancha karma ve genel önlemlerle ama'nın elimine edilmesi
ve fazla dosha'ların azaltılması, problemlerin kesin çözümü için
gereklidir.

SOGUK ALGINLIGI
Batı tıbbı, semptomları yönetmenin dışında, virüslere karşı
etkin olan (soğuk al gınlığı, grip hastalığı vb.) çok az şey önerir.
Kullanılan urünlerin çoğu vücudun bağışıklık tepkil�rine ters
düşer. Ö rneğin, soğuk algınlığı virüsü nasal mukozada koloniler
oluşturmaya başladığında sinüsler içgüdüsel olarak virüsleri dışan
atmak için mukusun devamlı bir şekilde akıtılmasıyla burundan
veya boğazdan mideye doğru boşaltırlar. Midede hidroklorik
asitler (hydrochloric acid) o nları öldürecektir. Antihistaminler
vücudun temel savunma bölgelerini koruyarak zarlan
kurutabilirler.
Ateş, hastalığa yol açan virüs ve mikropların kabul edilebilir
düzeyin üzerinde olması nedeniyle beyaz kan hücrelerinin
hareketini ve vücut ısısını artırarak vücudun metabolik hızını
artırma şeklidir. Eğer ateşi düşürmek için bir aspirin veya taylenol
alırsak vücudun doğal tepkilerini bozarız.

190
 anti virütik özelliğe sahiptir ve vücudun
Bir çok uçucu yağ
algınlığı nı yenmesine yardım edebilir. Buğu burun
so..�k ,,
damlaları , garga
'
ra,
il
vapor !� b s , ?.daya yayma, ba� Y� ya��a ve
ceklerle degıl) dahılı .. . onerılır.
kullanımın tumu
(yiye
içeceklerle
Vata: zencefil, kafur, tarçın, anason, limon, gül ağacı, melek
otu, fesleğen,
okaliptüs, cajeput

Pitta: papatya, kişniş, misket limonu, nane, sandal ağacı,

civan perçemi
,
Kapha: fesleğen, karanfil, okaliptüs, niaouli, zufa otu,
biberiye, adaçayı, kaya kekiği.

UÇUKLAR
(soğuk yarala r, ha ra ret kaba rcı kla rı ve ürem e o rga nlan ile ilgili)

Dr. David Frawley "Ayurvedic Healing_Ayurvedik Şifa Verme"

adlı kitabında uçuklara karşı Ayurvedik yaklaşımı mükemmel bir
tanımla vermiştir.
Vata: yaralar kuru, sert ve ağrılıdır. Ağrı bergamot, trifolia,
çay ağacı, limon, niaouli, altın papatya ve sardunya kullanılarak
dindirilir.
Pitta: yaralar sıcak, kırmızı ve kabarıktır. Soğutucu uçucu
yağların haricen ve dahili olarak kullanımı tedaviye yardımcı
olabilir. Yağlar: lavanta, neem, mavi papatya, kaya gülü, çay
:a,gacı, civan perçemi ve gül ağacıdır.

Kapha: yaralar şeffaf-beyazımsı akıntı gösterir ve belirgin bir

şekilde kırmızı ve ağrılı değildir. Cajeput, çay ağacı, adaçayı,
okaliptüs, limon ve niaouli ile hastaya yardımcı olunabilir.
Balmumu merhemi, tüm tipler için dıştaki yaralarda faydalı
olabilir.

191
 _A'jurueda & -.Aromalerapi

BOBREK VE MESANE
ENFEKSİYONLARI
Enfeksiyonlar çoğunlukla yüksek Pitta problemidi r ve kanı
'
veya irinli, rengi sarıyla kırmızı arasında olan, yanmalı ve acıı
idrarla tanımlanır. Vata dahil olduğunda i drar az, düzensiz
ağrılıdır ve bazen sırt ve böğürlerde ağrıyla birlikte olur
v�
Kapha'nın dahil olması hafif bir ağrı, ağırlık ve muku�
boşaltınııyla n itelend irilir.
Dahili kullanım semptomları dindirebilir: aşağıdaki idrar
söktürücülerden bir ya da üç damlayı içecek veya yiyeceklerde
günde üç kez alın. H arici olarak kompres uygulan ması da
yardımcı olacaktır (Vata ve Kapha için ılık, Pitta için soğu k ).
Vata: limon, kaya gülü, Himalaya sediri, sedir ağacı, benzoi n '
lemongrass, sandal ağacı ve tatlı portakal.
·

Pitta: lemongrass, bahçe nanesi, rezene, kişniş, niaouliI

sandal ağacı, lavanta, çay ağacı, civan perçemi, papatya.
Kapha: ardıç meyvesi, kebabe, tarçın, maydanoz, portakal,
okaliptüs, mersin, cajeput, fesleğen, zufa otu, servi.
İ drar yollarına ait enfeksiyonlar, eğer hastanın idrarı alkaline
ise tedavi edilmesi oldukça zordur, çünkü bakteriler alkaline
çevreyi severler. İ drarı ascorbic asit C ile (ascorbate değil)
asitlendirmek ve küçük, sulu ve çok taneli meyveler
(berries)fanıilyasın dan olan kızılcık, blueberry gibi meyveler
tüketmek fark yaratabilir. Küçük, sulu ve çok taneli meyve
·
türleri, idrar yollarını kaplayan, kayganlaştıran ve mikrop veya
virüslerin koloniler oluşturmasını zorlaştıran pigmentler içerirler.

1 92
 YAYGIN HASTALIKLAR

. MİDE VE BAGIRSAK SİSTEMİ

Mide Şikayetleri

Mide ve sindirim problemleri Batılı adamın en çok şikayet

ettiği konulardan birisidir. Tüm medya reklamlarındaki anti asit
ve ishal edici ilaçlar da bunu kanıtlamaktadır. Yiyeceklerimizi
"gerçekten" kutsamak için zaman ayırarak, eğlenceye dalmadan
(cana yakın, sevecen konuşmalar hariç) ağır ağır yiyerek, her bir
lokmayı güzelce çiğneyerek, yemek sırasında veya yemekten
sonra minimum düzeyde içerek ve fazla yemeyerek sıkıııtılarııı
çoğu giderilebilir.
Yağların yiyecek veya çaya dikkatlice eklenmesine ek olarak
haricen karnın ovulmasında, kompres veya buğu olarak da
kullanılabilirler.

Vata'nın kolay heyecanlanan ve sinirli yapısı sindirime yansır

ve gaz, şişkinlik, kramp ve ağrı çekerler. Bu problemler aşağıdaki
yağlar kullanılarak giderilebilir: melekotu, anason, defne, kakule,
papatya, rezene, zencefil, tarhun, kedi otu ve diğer gaz
gidericiler.

193
 .A'Jurueda & .Aromalerapi

Pitta'nın ateşli yapısı yanma� üls�r, hızlı sindirim, sürekli açlık

ve gastrit olarak yansır ve aşagıdakıler kullanılarak giderileb ilj .
·
papatya , tüylü adaçayı, kişniş, kimyon, rezene, dereotu, oğulot �
'
misket limonu, nane, safran ve civan perçemi.
Kapha'nın müşfik, yumuşak karakteri bazen yavaş sindiri m
'
mukus birikmesi, tat kaybı ve kilo alma olarak ortaya çıkabilir
Tüm gaz gidericiler, özellikle de kızıştırıcı ve uyarıcı uçucu yağla;
dengesizliği giderecektir. Bunlar: karanfil, defne, kakule, zencefil
yabani mercan köşk, maydanoz ve kekiktir. '

Ülser
Vata fazlalığında çok fazla kuruluk, soğuk yiyecekler, acı
baharatlar, düzensiz yemek yeme alışkanlıkları, korku ve endişe
ülsere neden olabilir; ağrı ve yetersiz mukus korumasıyla
nitelendirilir. Anason, limôn, Alman papatyası ile ılık ko mpresler
geleneksel önlemlere ek olarak önerilir.
Pitta ülserlerine agresif bir yapı ve hidroklorik asik(fzlasına ve
yanmaya neden olan çok fazla acı baharatlar neden olabilir.
Benzoin, mavi papatya, lavanta, nane ve rezeneyle yapılan soğuk
kompresler seml?tomları yatıştırır.
Kapha'ların ülser olması pek yaygın değildir, fakat yavaş
sindirim, keder, bağlılık, bulantı ve hafif ağrı hissedebilirler.
Kokulu sarı sakız ve kimyonla yapılan ılık kompresler ve gaz
giderici bitkilerin kullanılması önerilir.
Brayn: Uçucu yağları çok severim, fakat ülser olmuşsam
günde dört kere üç ons lahana suyu içerim. Yanmayı heme n
durdurur ve ülserin iyileştirilmesine yardım eden U vitamini
içerir.

194
 Karaciğer Rahatsızlıkları

Karaciğer, vücudun kimyasal· fabrikasıdır ve Pitta sıcaklığını

yönetir ( 109 fahrenhayt derece). Sindirim için (safra) yağların
emülsiyonuna yardım eder, eski ve yorgun kırmızı kan hücrelerini
ayrıştırır ve yeniden dönüşüme sokar, gelecekteki enerji
gereksinimini karşılamak için şekeri glikojen olarak depolar ve
diğer yüzlerce lipid, protein ve enzimi işler.
Fazla Vata safra üretimini azaltır ve kurutur, yağ sindirimini
zorlaştırır; kanın şeker metabolizmasına engel olur; karaciğer
ısısını azaltır ve .açık renkli, katı bağırsak hareketlerine neden olur.
Karaciğer faaliyetlerini uyaran uçucu yağlar: laden, Kabe samanı,
biberiye, zencefil ve zerdeçaldır.
Pitta fazlalığı iltihaplanmaya, fazla safraya, ishale, (ve öfkeye)
neden olur. Gül, oğulotu, nane, kişniş, havuç tohumu, rezene,
lavanta, aloe vera, civanperçemi ve papatyayla hafifletilebilir.
Kapha yavaşlığı ve yoğunluğu, bağırsak hareketlerinin
yavaşlaması, şişkinlik, ve tıkanıklıkla sonuçlanabilir. Biberiye, gül,
kimyon, fesleğen, zencefil, karanfil, karaman kimyonu, kara
biber, cajeput, ve ardıçla yardımcı olunur. Kompres olarak veya
yiyecek ve içeceklere katarak kullanılır.

Safra Kesesi

Safra kesesi, karaciğerin safralarını depolayan ve düzenleyen

bir organdır. Batı tarzı diyetler çoğunlukla safra taşlarına yol açar
ve diyet değişiklikleri, doğal tedavi ediciler ile (örneğin safra
kesesinin yıkanması- aşağıdaki tarife bakınız) ve vücudun herhangi
bir bölgesindeki kolesterolü emülsife eden lecithin yenilmesiyle
azaltılabilir ya da elimine edilebilir. Safra kesesi engellenmesi­
tıkanması, zengin yiyecekler nedeniyle bulantı, sırt, sağ omuz ve

195
 .-A11urveda & _Aromalerapi

k arnın sağ üst kısmında ağrı veya hassasiyetle tanımlanır.

Yukarıda karaciğer için verilen uçucu yağlar safra kes esinin
temizlenmesine de yardım eder.
Uçucu yağların yiyeceklerde uygun bir şekilde kullanımına
(bir ya da iki damla) ek olarak sağ alt kaburga kafesi üzerine
kompres yapmak (Vata-Kapha'lar için sıcak, Pitta'lar için soğuk)
veya yağ karışımlarıyla masaj yapmak etkilidir.

Safra Kesesinin Yıkanması Tarifi

1 . her iki saatte 8 oz. Elma suyu içerek ve her dört saatte
bir diken üzümü kabuğu kapsüllerinden 110011 2 tane
alarak (uyanıkken) 3 gün oruç tut. Uyu.
2. orucun üçüncü gecesinde şırınga uygula. 4 oz. Virgin
zeytinyağı ve 4 oz. Limon suyu iç. Uyu.
3. küçük, yeşil taşlar izleyen sabah yağlı bağırsak hareketiy le
(dışkıyla) atılacaktır.

Pankreas Bozuklukları

Pankreas aslında iki "organdır. "Kuyruk" kısmı ensülin üreten

i ç salgı bezleridir ve "beden kısmı" protein, yağ ve nişastayı
sindirmek için enzimler üretir. Yiyecekler oradan geçerken
sindirim bölgelerine salgılanan bikarbonat da (özünde alkalindir)
üretir. Bikarbonat, midenin salıverdiği yiyeceklerin yüksek asidini
azaltır, pankreatik enzimlerin çalışmasını sağlar. Pankreatik
enzimle r asitli bir çevrede işleyemez.

Fazla Vata pankreatik salgıları kurutur ve haznnsızlığa ve gaza

neden olur. Salgıyı uyaran gaz giderici (hazmettirici) yağlar
yenibahar, anason, defne, karaman kimyonu, Alman papatyası,

196
tarçın karanfil, kimyon, dereotu, sarımsak, zencefil, yabani
erc;n köşk, kaya kekiği, tarhun ve kekiği kapsar. Yiyecek ve
� eceklerde, sıcak �ompreslerd: veya �a_r ın bölgesine yapılacak
masajlarda küçük mıktarlarda (bır ya da ıkı damla) kullanılırlar.
Hormon ve enzim üretmesi nedeniyle pankreas Pitta
tarafından yönetilir. Fakat fazla salgı, organı tüketir ve yanma ve
ishale neden olabilir. Mavi papatya, kişniş, kimyon, rezene,
dereotu, oğulotu, lavanta, safran ve nane gibi serinletici ga:l
�dericilerin yiyecek ve içecekle alınması, soğuk kompres veya
karın bölgesinin ovulması pankreatik fazlalığı yatıştıracaktır.
·

Kapha tembel bir pankreasa sahip olabilir. Yukarıda sayılan

yağların iki türünün pranasıyla (enerji ilavesiyle) yardımcı
olunabilir.

Bağırsaklara İlişkin Rahatsızlıklar

İnce Bağırsaklar
ince bağırsaklar besinlerin absorbe edilmesi için en önemli
organdır. Vata tıkanıklığı, salgı azlığı veya kuruluk bu organı
etkileyebilir ve Vata azaltıcı gaz gidericilerle yardımcı olunabilir.
Pitta ve Kapha azaltıcı gaz gidericiler bu dosha'larda fazlalık
olduğunda ince bağırsaklar için uygundur. Pitta'nın yerleşim yeri
olma, yanıcı, ateşli ishal, ince bağırsaklarda fazla Pitta olduğunun
göstergesidir.

1 97
 _A'JurveJa & _Aromalerapi

Kalın Bağırsaklar
Kalın ba�rsaklar esas olarak nemin absorbe edilmesind
sorumludur. iyi bakteriler (acidophilus veya bifudus gibi) kö :
.
bakt�rileri ve mayaları uzaklaştırır, dışkının biçimine yardım eder
hazmedilmemiş besinleri absorbe edebilmemiz için ezer. '

Kabızlık

Birçok uygulamacı eklem iltihaplanması, bağışıklık

bozuklukları, sinir sistemi rahatsızlıkları da dahil Batılı kişilerde
yaygın olan birçok hastalığın temel nedeninin kabızlık olduğunu
belirtmektedir.
Vata kabızlığı en yaygın olan ve tedavi edilmesi en zor olan
kabızlıktır. Çünkü kolon, Vata için · asıl yerleşim yeri ve biriktiği
yerdir. Vata tıkandığında ilaç. f)aline getirilmiş sadeyağ, castor
yağı veya susam yağı (uçuciı yağlarla kolaylaştırılan) içilmesi
gastoral sindirim sistemini hazırlar ve yumuşatır. İlaç haline
getirilmiş yağla yapılan lavman (basti) takip eder; sayfa 254 bak.
Uygun yağlar şunlardır: zencefil, anason, trifolia, Alman
papatyası ve fesleğen. Ilık kompresler ve karın bölgesine yapılan
masajlar sakinleştirir. Tam bir pancha karma temizliği ve tüm
kanalların açılması, hastayı sağlamlık veren ve doku inşa eden
Vata azaltıcı tedavilere hazırlayacaktır. Öncelikle temizleme
yapılmazsa zengin yiyecekler ve bitkiler sindirilmemiş, elimine
edilmemiş atıkları artıracak ve daha fazla tıkanıklık yaratacaktır.
Pitta tipleri tipik olarak sık ve yumuşak, yağlı dışkı yaparlar
ve eğer kabızlık oluşursa orta dereceli müshiller, aloe vera, trifolia
ile karın bölgesine masaj ve ölmez çiçek, nane, Iemongrass,
papatya, rezene, kişniş ve mandalina uçucu yağlannın
kullanımının artırılması kabızlığı dindirecektir.

198
 Ka ph a metabolizması genellikle günde bir kez kalın, nemli, iyi
ılar üretir. Fakat stres altında kalındığında
b"çimli dışk
r� vaşlayab ilirl er. Çoğunlukla güçlü müshillere gereksinim duyulur
Ayurve d ik Şifa Verme veya Bitkilerin Yogası adlı kitaplara
Kara biber, ardıç, zencefil, trifolia ve biberiye masajı
başvurun).
presi faydalı olur.
veya kom
Yukarıdaki yağlarla yapılmış ilaç haline getirilmiş sadeyağ
yutulması da etkili olacaktır. Jeanne Rose The Aromatherapy
Book-Aroma Terapi Kitabı'nda kimyon yağının sadece kokusunun
bile bebeği için nasıl bir müshil etkisi olduğunu anlatır.

Hemoroitler
Batıda yaygın bir problem olan hemoroite kabızlık, gerginlik,
kötü beslenme, karaciğer tıkanıklığı neden olur. Diyete lifli
besinlerin, doku ve damarları sıkıştıran bitkilerin, C, E, B
vitaminlerinin, bioflavinoids ve kan damarlarının duvarlarını
güçlendiren bluberries, ahududu gibi berries'lerden sağlanan bazı .
pigmentlerin eklenmesiyle düzeltilebilir.
·

Vata hemoroitleri çatlakli olduğu için ağrılı ve kurudur. Pitta

hemoroitleri yangılı ve fazla kanamalıdır. Kapha, hafif ağrılı
şekilde şişecektir.
Aşağıdaki uçucu yağlar kompres şeklinde, sebze yağı lavmanı
şeklinde, küvet banyosu olarak (on dakika kadar içinde
oturduğunuz ılık ya da soğuk su ile doldurulmuş küvet, tekne) ya
da yiyecek ve içeceklere iki damla damlatarak günde dört kez
·

dahili olarak kullanılabilirler.

Pitta: tüylü adaçayı, sardunya, sandal ağacı, neroli, civan
perçemi, mersin

. 199
 _A'jurveda & --4romalerapi

Va ta : bergamot, kedi otu, silhat bitkisi (patchouli), s rv

e i,
günlük
Kapha : cajeput, kokulu sarı sakız, niaouli, servi

CANDIDIASIS
Candi diasi s sadece kadınlara özgü bir problem de
ğildi r
kortizon, estrojen veya doğum kontrolü, antibiyotik gibi steroitle;
nedeniyle dayanıklılığı azalan veya şeker oranı yüksek diyet er
l
yapan kişilerde tüm vücudu ilgilendiren bir problem hali ne
gelebilir. Bu kişiler için kolon, problemli bölge olabilir. Maya a
y
karşı koyan uçucu yağlar, iyi bakterilere zarar ve rmeden
dengenin yeni den oluşturulmasına yardımcı olabilir.
Vata: trifolia, Alman papatyası, tarçın kabuğu, brahmi, gül
ağacı, greyfurt

Pi tta : Hi nt kadife çiçeği, çay ağacı, mavi papatya, civan

perçemi
Ka pha : biberiye, okaliptüs, kekik, adaçayı, cajeput
En iyi olarak yağ lavmanı (bakınız lavıııan-basti, sayfa _254).
yoluyla veya bir ya da iki damla yağ eklenmiş yiyeceklerle günde
üç kez alınarak idare edilir.

Ağız Pamukçukları

Ağız pamukçukları, candidiasis'in şişmiş bademcikler

üzerindeki beyaz noktalar olarak görülen bir türüdür. Yukarı da
verilen u çucu yağlar bir kap suya dörde iki damla uçucu yağ
oranında karıştırılarak gargara yapılmasıyla giderilebilir. Karı�ımı

200
 arak gün içinde sık sık kullanın. Gargarayı
"yice çalkalay
�ygula dık tan sonra yutabilir veya tükürebilirsiııiz.

UÇUCU YAGLAR VE İÇ SALGI

ORGANLARI
Aşağıda bazı organlar ve onların fo nksiyonlarına yardımcı olan
uçucu yağlar listelenmiştir. Her uçucu yağın yanında yer alan V,
p veya K harfleri bu dosha tiplerine veya dengesizliklerine
yardımcı olan yağları gösterir.

Beyin: brahnıi (VPK); fesleğen (VK), biberiye (VK), tüylü

adaçayı (VPK), yasemin (VK) , ylang ylang (PK), sandal ağacı
(VPK).
Balgam salgılayan (pituitary): adaçayı (V), tüylü adaçayı
(VPK), yasemin (VP), civan perçemi (PK), silhat bitkisi
(patchouli) (VPK.), ylang ylang (VP).
Beyin E pifizi: shamama (VPK), kı na (VPK), sandal ağacı
(VPK), adaçayı (VK), champa (PK), gül (VPK).
Tiroit: halis deniz yosunu (VK) (kompres, dahili kullanım),
sarımsak (VK), maydanoz (VK), yabani kereviz ( kereviz tohumu
yağı) (VK)

Paratiroid: ardıç (VIP), servi (VK), halis deniz yosunu (VK)

Timüs bezi: okaliptüs (VK), limon (VPK), kafur (PK),

biberiye (PK), oğulotu (PK), kekik (K), melek otu (VK)

Böbrek üstü bezi: kekik (VK), sardunya (VP), limoı:ı (VK),

kaya kekiği (VK), mavi papatya (VK) , Fas papatyası (VPK),
civan perçemi (PK), ylang ylang (PK), biberiye (VK)

201
 -.A';furveda & -.Aromalerapi

Pankreas: okaliptüs (VK), kara biber (VK), rezene (VP K F

zencefil (VK), havuç tohumu (VK) ;
Yumurtalıklar: Hint sümbül ü (jatamansi) (VK), yase :
nf
(VPK), melek otu (VK), dhavana ( VK), tüylü adaçayı (VPK �, ;
laudanum (VP), civan perçemi ( PK) '
Testisler: Hint sümbülü ( jatamansi) (VK), adaçayı (VK),
limon (VPK), maydanoz ( PK), kaya kekiği (K)

İç Organların Yerleşimi

202
 BÖLÜM ONYEDİ

ZİHİN, DUYGULAR VE RUH

Kahinler bizim bu dünyaya

önceki yaşamlarımızda öğrendiğimiz her ş�yle birlikte enkarne
oldu ğumuzu (insan şeklinde cisimlendiğimizi) söylerler. Biz büyük
oranda varlığımızın farkında olmadıkça enkarne olacağız ve daha
önce olduklarımızı unutacağız. Yaşamdaki amacımız ve
gere ksinim duyduğumuz deneyimler, enerji şeklinde karmik
kıhfı mıza dahil olacaktır. Bu, bizim niçin bazı belirli kişilere,
mesleklere, durumlara vb. doğru çekildiğimizin nedenidir.
Kahinler, bunların hepsini daha önce geldiğimizde seçtiğimizi
öğretirler: ebeveynlerimizi, beden tipimizi ve deneyimlerimizi.
Bunların çoğu bizim tarafımızdan çok fazla farkında olmadan
gerçekleşir. Nihai amacıinızın "bilmek ve yardım etmek"
olduğunu bir kez anladıktan sonra sadece bunları yapabilecek
uygun durumları yaratmak için çekiliriz (cezbediliriz) . Kendi
bilgeliğimizin değişik derecelerini elde etmeye başlarız. O noktaya
kadar kendimizi, geçmiş deneyimlerimizden gelen ego-zihin
tarafından bize dikte edilen otomatik tepkilerle bağlanmış
buluruz. Bu yaşam süresince olaylar gerçekleşir ve onların ne
anlama geldikleri hakkında yargılarda bulunuruz: her durum
benzer geçmiş olaylarla kıyaslanır ve yansımalar öne çıkartılır ve
yeni duruma uygulanır. Ego-zihnimiz yargılama ve değerleme
maki.nasıdır.

203
 ZİHNİN ÜÇ BÖLÜMÜ
�ih ninıiz geçmişteki tüm deneyimlerimizin bir filtres idir.
� e.pınıiz ka m
bı ı ay ı
fa ızda, yaşadığımız dünyada yaratırız. Ego-zihnim iz
z r tutarak zarardan korumaya çalışır; bazı dok torlar
ayırnı anın tek hastalık olduğunu, söylerler. Her an cennetle
cehen ne
. nı ar asında (birleşme veya ayrılma) seçim yaparız v.e ego­
ı
z hninıiz daima emniyet ve ayrılığı, incinebilirlik ve açıklığa tercih
eder.

Taınas
Ayurveda zihnimizde yaşam deneyimlerimizi sonuna kadar
!
f�a iY:te ge
Bırın cısi, k
�
irebileceğimiz üç bölüm olduğunu ifade eder.
aranlık v e kasvetle zapt edilmiştir ve tamas olar ak
bilinir
. Tamasik ego-zihnin Vata cephesi korku, dürüst olmama
iz
�
� ilik, depresyon, kendine zarar verme, bağımlılık, sapkın lık
ıntıha ra
:
mey illi ol mayla tanımlanır. Tamasik ego-zihnin Pit ta
cep esi nef t b
�. re , -aşkalarına zarar verecek şekilde kindarlı k, v e
can ılıkle tan m nır. Tamasik ego-zihnin Kapha cephesi kasvet
ı la ,
uyuşu kluk
, ilgisizlik ve duyarsızlıkla tanımlanır.

Rajas
Ayurveda bir in sanın karanlığın üzerine doğduğu zaman
dünyaya
görünüşün
�
ey l nı i çin geldiğini öğretir. Rajas, dünyanın aldatıcı
ün ve arzuların peşinde koşmaktan oluşur. Vata ego·
:ihinler için Ra jasik bölümde yaşama, kararsızlık, hiper aktivite,
ofke, endi
şe, boş konuşmalar, gürültü ve parçalanmalarla dolu
olacaktır.
Pitta Rajasik zihin çoğunlukla kızgın, kendini beğenmiş,
eleştir ici,
kendini üstün gören, hırslı, itici ve hilekardır. Rajasik
bölü md e
ki Kapha zihinler kontrol, bağlılık, açgözlülük,

204
nıa ddecilik, rahatına düşkünlük, emniyet ve aşırı duyarlılık
aösterirler. Bu yapıdaki eylem, düşünce ve duyguların hepsi
d ersler içerir ve onları iyi ya da kötü diye etiketlendiremeyiz.
insan, her şeyden öğrenebilir, fakat bizim içinde kaybolduğumuz
illüz yon "bu orada olan şeylerdir" düşüncesidir. Fakat ışığı
arayanlar, daha yüksek bir kaynak bulacaklardır.

Sattva

Ayurveda, Sattva'nın en yüksek düzey olduğunu, doğmuş

olmakla bunu hak ettiğimizi, buranın, içinde bulunmak ve
yaşamak istediğimiz yer olduğunu ifade eder. Vata Sattvik zihin,
olumlu değişimler yapabilme, projelere başlama, insan
bütünlüğünün, çabuk idrak etmenin, iyi iletişimin, esnekliğin,
enerji ve güçlü bir iyileştirme gücünün coşkunluğuna ve anlamına
sahip olma yeteneği vardır. Pitta zihinsel yapı kişiyi açık,
aydınlatıcı, ince . farkları ayırt eden, zeki, yumuşak, arkadaşça
bağımsız iyi bir lider yapar. Kapha kişiliğindeki tipler sattvik
özellikler gösterirler ve büyük oranda şakin, kararlı, sadık,
barışçıl, merhametli, vefakar, besleyici ve çabuk kavrayan
kişilerdir.

ESKİ DUYGUSAL KALIPLARI

KIRMA
Geçmişte ne yaptığımız, büyümemiz açısından bir yakıt
olmasının dışında önemli değildir. "Geçmişini bilmeyen kişi onu
tekrar etmeye mahkumdur" diye bir deyim vardır. Bizim için
kişisel geçmişimizi bilmemiz, bizi hiçbir yere götürmeyen davranış
kalıplarımızı bulmamız açısından önemlidir. Uçucu yağlar bu
döngüyü kırmada anahtar olabilir. Koku duyumuz limbik

205
 _A-'Jurveda & --.Aromalerapi .

sistemimizle, ruh halimizle, anılarımızla, arzulanm 1

�;
istekleri mizle güçlü bir şekilde bağlantılıdır. Kalıplarınızı kı
z ,
a
yardımcı olmak için lütfen aşağıdaki listeden duyguları ve bu:
kişisel parfüm, yayma, yükseltme (spritzer), ve banyo ya ' �
p a
şeklind e kullanabUeceğiniz uçucu yağları bulunuz.

Vata Ego-Zihni Sattvik Düzeye Getirecek

Uçucu Yağlar

Korku, endişe:
Melek otu, servi, Hint sümbülü (jatamansi), Him alayan sedir
a ğacı , tüylü adaçayı, t�palak, benzoin, gül ağacı, bergamot,
günlük, sardunya, yasemın, lavanta, lemongrass, portakal, sandal
a ğacı, vanilya, kabe samanı, ylang ylang

Dağmık, temelsiz hisler:

Melek otu, okaliptüs, sandal ağacı, Kabe samanı, Hint

sümbülü (jafamansi ) , papatya.

Zayıflık:
Melek otu, trifolia, fesleğen, kakule, biberiye

Huysuzluk, kaprislilik:
Benzoin, bergamot, tüylü adaçayı, elemi, günlük, sardunya,
gül a ğacı

Odaklanamama:
Fesleğen, servi, limon, lemongrass, gül, biberiye, petitgrain

206
 Dalgınlık:
Fesleğen, servi, limon, portakal, biberiye

· Uykusuzluk:
fesleğen, papatya, lavanta, mandalina, portakal, neroli, gül,
gül ağacı

Pitta Ego-Zihni Sattvik Düzeye Getirecek

Uçucu yağlar

Öfke:
· Hodan, kakule, champa, kişniş, mavi papatya, nilüfer, misk,
gül, safran

İnat:
Lavanta ve nane

Sabit fikirlilik:
Yasemin ve civan perçemi

�rar vericilik:

Kına, oud misk, sardunya, ve civan perçemi

ısrarcılık:
Amber ve sardunya

Gerginlik (hüsran):
Brahmi ve Alman papatyası

207
 __A'Jurveda & -.-Aromalerapi

Çabuk sinirlenme:
Benzoin, günlük, lavanta, Roman papa �ası, gül, ylang yla ng

Kaph a Ego-Zihni Sattvik Düzeye Getir ecek

Uçucu yağlar

Kederlilik:
Bergamo t, lemongrass, sardunya, tüylü adaçayı, greyfu
rtI
p ortakal, petitgrain

İ lgisizlik:

Lavan ta, champa, portakal, bergamot, cajeput, silhat bitkisi

( patchouli)

Açgözlülük:
Fesleğen, �iberiye, kakule

Bağımlı olma:
N ane, zencefil, mersin

Güvensizlik (kendine güveni zayıf):

Ylang ylang, ölmez çiçek, petitgrain, yasemin

Direnme:

Greyfurt, m isket limonu, bergamot, papatya

.

Üzüntü:
Benzoin, yasemin, gül, gül ağacı, tüylü adaçayı, melisa, neroli

208
 fiinl ma:ıajı ve 'ff!arma noktaları Jedavi:ıi

BÖLÜM ONSEKİZ

Hİ NT MASAJI VE MARMA
NOKTALARI TEDAVİSİ

Light: Ben çocukken ailem dünyayı

dolaştı. En güçlü anılarımın bazıları büyük annemin evine
yöneliktir; uzun akşamları birlikte geçirirdik ve ailenin tümü
birbirine masaj yapardı (Batıdaki gibi televizyon izleyerek değil) .
Büyük annemin bir bitki bahçesi vardı ve dolabı onun mevsimlik
olarak hazırladığı ilaç haline getirilmiş yağlarla doluydu. Aynı
zamanda Hindistan'dan getirilmiş büyük bir uçucu yağ
koleksiyonu vardı. Annem gittiği her yerden daima yeni yağlar
getirirdi.
Hindistan'da anneye ve bebeğe doğumdan sonraki kırk gün
boyunca masaj yapmak bir gelenektir. Çocuğa üç yaşına
gelinceye kadar masaj yapılmaya devam edilir. Bebek masajı
uygulaması Fredrick LeBoyer ' in With Loving Hands-Sevgi Dolu
Elfer İle kitabında çok güzel bir şekilde anlatılmış ve resimlerle
gösterilmiştir: Hindistan ' a gittiğinizde, hatta açık pazarlarda bile,
yere battaniyelerini yayıp çocuklarını bacaklarının üzerine
yatırarak masaj yapan anneleri görürsünüz.

209
 Birçok ülkeye seyahat ettiğimiz ve birçok kültü
gözlemle diğimiz için. annem büyükbabamlara ilk gittiği m izde 0 ro
•

a
sevgimi ve saygımı göstermek üzere ona ayak masajı yap m a m iç �
"
büyükbabamın yanına gidip onun ayaklarının yanına oturm nı
a
daima hatırlatma gereksinimi duyardı. Aile toplantı larınd 1
erkekler konuşacak, kadınlar da bir Yere gidecek ve m s a�
a
yapacaklardır.
Berkley . UC'da okuldayken herkesin özellikle final sınavtan
süresin ce ne kadar stresli olduğunu ve kimsenin kimseye
dokunmadığını fark ettim. Arkadaşlarıma masaj yapmaya
başladım ve çok kısa bir süre sonra odam rahatlamak ve stres
atmak için gelinen bir yer haline geldi. Masajın bir iş olduğunu ilk
o zaman fark ettim.
Daha sonra iki Swami ile (Swami Tilak ve Swami Jyoti)
Meksika ve Orta Amerika'ya seyahat ettiğim zaman onların
ayaklarına , masaj yaptım ve onlar bana sistematik marma
noktalarını ö ğrettiler. Benim Ayurveda' daki ilk gerçek
öğretmenlerimdi.

DOSHA DENGESİZLİKLERİ İÇİN

BELİRLİ MASAJ YAGLARI
H indistan masajı uygulanırken dengesi bozulmuş dosha'ları
azaltmak için masaj yağı/uçucu yağ bileşimini uygun ·olarak
kullanmak önemlidir. Sayfa 31 ' deki anketi kullanarak hastanızın
beden tipini ve dengesizliği belirleyip hastanız için uygun karı�ımı
bulabilirsiniz. Daha çok hangi alt dosha'ların dengesiz olduğunu
görmek için alt dosha semptomları anketini (sayfa 66-68)
doldurtmak diğer bir alternatiftir.

210
 Bir kişi çok feci bir şekilde dengesiz durumdaysa uçucu
i7farla m asaj en azından haftada üç kez yapılmalıdır. Dengeye
�: ldiklerinde haftad a bir olacaktır,
masaj hepimizin kendimize vermesi
;ereken h arika
parç
bir
ası
hediye
olmalıdır.
kendi kendine masaj günlük
rejimin b ir

Vata İçin Masaj Yağları

Tüm yağlar Vata ' lar için iyi olmakla birlikte özellikle 1 18
sayfa da yer alan Vata azaltıcı uçucu yağlarla, ki bunlardan da
özellikle melek otu, fesleğen, H int kamışı, kafur, kakule, papatya,
tüylü adaçayı, kişniş, okaliptüs, zencefil, lavanta, lemongrass,
sa ndal ağacı, Kabe samanı ve Hint sümbülü (jatamansi) ile
kombine edilerek kullanılan susam ve fındık yağı daha iyidir. Dört
ons sebze yağına yaklaşık 50 damla uçucu yağ oranı itibarıyla
uçucu yağlarla sebze yağlarını karıştırın.

Pitta İçin Masaj Yağları

Pitta için uçucu yağlar, zeytin yağı ve hindistancevizi yağı gibi

serinletici yağlarla ve Pitta azaltıcı yağlarla (sayfa f2 4' de
belirtilen) ki bunlardan özellikle papatya, kişniş, kimyon, rezene,
yasemin, Hint sümbülü (jatamansi), oğul otu, lemongrass,
lavanta, nane, gül, sandal ağacı, bahçe nanesi, Kabe samanı,
civanperçemi karıştırılması en iyisidir. Dört ons sebze yağına
yaklaşık 50 damla uçucu yağ oranı itibarıyla uçucu yağlarla sebze
yağlarını karıştırın.

Kapha İçin Masaj Yağları

Ayurvedik olarak Kapha'ların Kapha metabolizmasındaki yağı

artırmamak için genelde çok fazla yağ kullanmamalarına ve

211
 _A'furueJa & _Aromalerapi

masajın daha çok alkol, pudra veya i p e k keseyle yapılm asına

rağme n b adem, hardal ve canola yağı gibi ısıtıcı sebze yağlar
ı
kullan ılması e n uygun udur. Kapha için etkin o l a n u çucu yağlar
melekotu, fesleğen, kafur, kakule, tarçın, o ka liptüs, zen cefil
kokulu , sarı sakız, portakal kabuğu, a d a ç ayı, civanperçemi v�
129. sayfad a bulunan diğer yağları içerir. -Dört o ns sebze yağın
a
yaklaş ık 75-100 damla uçucu yağ ·oran ı iti b arıyla uçucu yağlarl
a
sebze yağlarını karıştırın.

FARKLI İNSANLAR İÇİN FARKLI

VURUŞ HAREKETLERİ
Dosha Tipine Göre Masaj

Her dosha tipi, dosha dengesizlikleriyle ortaya çı�artılan

özelliklere göre farklı masaj gerektirir.

Vata Ma�ajı

Vata'lar zaten kuru, soğuk, düzensiz v e sert oldukları için

yağlı, ılık, y umuşak, ve besleyici y a ğlarla masaj yapılmalıdır.
Vuruşlar sağlam fakat sakin olmalıdır. Ani, kaba hareketler Vata
tipini sinirlendirip rahatsız edebilir. Çok fazla ılık yağ
kullanılmalıdır. Cildin üzerinde kalmasın a izin verilen fazla yağ (o
bölged e işlem yaptıktan sonra) cilde n ü fu z e d e cek� Vata bedeni
tarafı n d a n emilecektir. Yağın kalması ve tüm karın bölgesi
ü zerin d e ki dokulara nüfuz etmesi sağlanmalıdır. Vata'ları çarşaf,
ısıtıcı su torba ları veya battaniyelerle sıcak tutu n .

21 2
 Pitta Masajı

Pitta 'lar yağlı, sıcak, heyecanlı ve akışkan oldukları için

sak ştirici ve gevşetici yağlarla masaja gereksinimleri vardır.
inle
Va ta tipleri gibi fazla yağa gereksinim duymazlar ve onların
yağları serinletici özellikte olmalıdır. Masaj kuvvetli ve çeşitli
olmal ıdır ve farklı teknikler kullanılarak zihindeki konular
dağıtı lmalı dır. Bazen Pitta dokuları tahrik edilmeli ve harekete
geçirilmelidir, bu bölgelerde özenli olunmalıdır. Çok fazla
hareket, dengesizliği kötüle�tirebilir. Masaj, bir bölgeden diğerine
çok fazla hareket etmeden ağır ve sakin olmalıdır. Eğer terapist
masaja odaklanmazsa Pitta'ları sinirlendirebilir .

Kapha Masajı
Kapha'lar uyuşuk metabolizmalarının ve düşük sıvı
akışkanlığının uyarılması için en güçlü masajı gerektirirler.
Mümkün olduğu kadar az yağla hızlı, hatta sert hareketler
uygundur. Eğer Kapha'lar gerçekten dengesiz bir durumdaysa
terletici, idrar söktürücü yağların miktarını artırmak faydalı
olacaktır. Az yağ kullanıyorsanız karışımınızı dört ons sebze
yağına yaklaşık 75-100 damla uçucu yağ katarak artırabilirsiniz.
Masaj süresince Kapha'ları konuşturmak önemlidir. Böylece
suskunluklarını açığa vurarak hislerini keşfedip orı.Lmn
uzaklaşmasını sağlayabilirler.

213
 _A'jurveda & _Aromalerapi

MARMA NOKTALARI VE uçucu·

YAGLAR
. Marma noktaları, vücudun enerji merkezleridir. M �rm a ' nın
anlamı gizli, saklanmış ve yaşamsaldır. Çinliler, akupunktur dor
uk
noktası olarak bilinen kompleks e nerji noktaları siste m ·
geliştirmek için marma noktalarını kullanırlar. Bu noktala r es
in
k :
zamanlarda zararlı düşmanların bu yaşamsal noktalarına vurm
ak
ya da yaralamak için kullanılmaktaydı. Hekimler sav
aşta
yaralanan askerleri iyileştirmek ıçın bu noktaları da
öğreniyorlardı. Marma noktaları fiziki beden ve ince e ner
jik
(su btle energetic)beden arasındaki bağlantı noktalarıdır.
Çoğunlukla belirli kaslar, organlar veya dokularla ilişkilidir.
Marnia noktaları enerjiyi dengelemek, normal fonksiyon ları
canlandırmak, enerji vermek veya gevşemek için kendi ke n dine
veya başkalarına masaj yapma sırasında kullanılırlar. Ma rm a
noktaları geleneksel olarak Hint masajıyla birlikte kullanılır, a ncak
tek başına veya ôiğer yöntemlerle birlikte de kullanılabilirler.

Marma noktaları vücudun çeşitli noktalarından parmak ·

ölçüleriyle ölçülen yerlerinde yerleşmi�lerdir. İ nsanlar farklı

büyüklükte parmak ölçülerine sahip oldukları için ölçme sırasında
h astanın kendi parmakları kullanılır. Marma noktaları akupunktur
kadar belirli değildir, aslında altı inç genişliğinde olabilirler. Bu
kita bın amacı doğrultusunda bu noktaları bir şema üzerinde
verdik ve bu noktaların yerini bulmak için tanımlar yazdık.

Bu marnıa noktalarına enerji vermek ve masaj yapmak için

geleneksel olarak ilaç haline getirilmiş· yağlar kulfanılırlar. Batıda
ilaç haline getirilmiş yağlar yerine daha yaygın olarak kullanılan
ve aslında daha güçlü ve etkili olan uçucu yağlar kullanılmaktadır.
Her nıarnıa noktası anatomik bir bölgeye veya bir organa ilişkin

214
 uçucu yağlar o bölümü veya organı uygun bir
0 lduğu için bel irli
ekilde uyaracaktır. Marma noktalarını gösteren listede onların
� u maralarını
old
(bizim sistematiğimiz) , Hintçe isimlerini, yerlerini,
ukla rı vücut bölümlerini veya fonksiyonları, uçucu
iliŞk in
yağ lar dan bazıla rını ve onların uyarımlarını vereceğiz.
Marma noktalarına başparmakla masaj yapılır. Masajdan önce
marnıa noktasına bir damla ılık yağ damlatılır; bu yağ uygun bir
sebze veya uçucu yağla kişiye veya tedavi edilecek probleme göre
önceden karıştırılacaktır. Küçük, yumuşak, saat yönünde
dairelerle dışa doğru hareketlerle başla, daha sonra içe doğru
dön, baskıyı hafifçe artır, dışa, içe, hep halkaları büyüterek ve
küçülterek hareket et. Yaklaşık beş daire dışa doğru ve beş daire
içe doğru olmak üzere üç kez bunu yinele. Tıkanmış ya da
dengesiz durumdaki marma noktaları, diğer marma noktalarına
a" öre daha hassas ve ağrılıdır. Eğer bir marma noktasının
tıkandığından kuşkulanırsanız o marma noktasına belirlemiş
olduğunuz uçucu yağdan veya genel masaj sırasında kullanmakta
olduğu nuz masaj yağınızdan bir damla daha damlatabilirsiniz. Bu
ek uyarı hemen o noktaya gelecektir.

215
 _A'Jurveda & -.Aromalerapi

MARMA NOKTALARI
Vüc utta
Et kil en en
Hin tç e Adı Yeri Uçucu Yağ·.
Fo nksiy o n/
Bölge
-

Kol Baş Tutku Kakule Rezene

parmağın
ı a. Kshipra Mideyle Sandal ağacı Gaz
tabanı
ilişkili gidericiler
ı b. Kshipra Küçük Tutku Kakule Rezene
paııııağın
Mideyle Sandal ağacı Gaz
tabanı
ilgili gidericiler ·

2a. Talhridaya Avcun Kalp Kakule Portakal 1

o nası
Gül

2b. Talhridaya- Parmak Sinirlilik Sandal ağacı Gül ağacı

uçları
Dolaşım Champa Ylang
y 1ang

3. Manibandlıa Bileğin Kendinizi Kabe samanı Hint

başparmak dünyada sü mbülü
Gül ağacı
tarafı ifade (jatamansi)
etmek
Kedi otu

4. Koorchsha Bileğin Dolaşım Lavanta Seıvi

küçük
Ardıç Keawa
parmak . .

tarafı Portakal

216
-

5, Karpooranı Dirseğin Seksüel Tarçın Karanfil

ön ortası metabolizma
1-İint Dhavana
sümbülü
(jatamansi)

6. Kurpara Dirseğin iç Sağ- Zencefil Gül

ve dış karaciğer
tarafı ve safra
kesesi Mersin Biberiye
Sol- Dalak Kişniş

7. Oorvi Dış, orta Kan Kekik Okaliptüs

kol dolaşımı
Kafur Portakal

Karanfil

Boyun

B. Krakniıik Kafatasının Kalp girişi Cajeput Fesleğen

belkemiği
Akciğerler Okaliptüs
tarafındaki
·

tabanından Göğüs
bir inç tıkanıklığı
aşağıda
9. isimsiz Kafatası Zihinsel Biberiye · Lemongrass
tabanının yorgunluk Fesleğen ·'Tüm
ortası Alerjiler Mersin turunçgil
ürünleri
!Oı Manya Boynun Kan Biberiye Ardıç·
önü damarlan Lavanta Sardunya
Kulağın Dolaşım
altı
11. Siramantıika Boynun. ön ifüm Mersin Okaliptüs
alt kısmı damarlann Kafur Sandal
anası Servi ağacı
Cajeput

217
 _A'lur11eda & --.-Aromalerapi

Vücutta
Etkilenen
Hintçe Adı Yeri
Fo nksiy on/
Uçucu Ya ğ
Bölge
-

Gö ğ üs Göğüs Tiroit Hakiki Cajeput

kemiği/ deniz
·.

12. Neela Beşinci Sandal ağ acı

Köprücük yosunu
çakra
kemiği
birleştiği
yer

1 3. Apastamgh Köprücük Kas tanı Biberiye Lemongrass

kemiğinin (muscle
Kakule Gül
altında
göğsün sağ
tone)
1
Kalp
üst bölgesi

14. Kakshadhara Köprücük Kas tanı Biberiye Lemongrass

kenıiğiıiin (muscle
Kakule Gül
�
altında tone)
göğsün sol
Kalp
üst bölgesi

1 Sa. Hridayam Göğsün Timüs Civan Kimyon

üst ortası perçemi
Dördüncü Melekotu
çakra Safran
Gül
Mersin

1 Sb. Hridayam Göğsün alt Kalp Kakule Gül

ortası
Safran Portakal

16. Manipura Göğüs Ü cüncü Sandal Anas on/

21 8
- kemiğinin çakra ağacı champa
(iman İrade Dhavana
tahtası) alt
ucu
Zencefil Tüylü adaçayı
Ka rın
t 7. Nabi Göbeğin Denge Trifolia Servi
iki inç Yaratıcılık Sedir ağacı
aşağısı Eliminasyon
İkinci
çakra

ı B. Vasth Kasık Seksüel Zencefil Civan

kemiğinin enerji perçemi
Dhavana
merkezi
Hayatta Trifolia
Sandal
kalma
ağacı
Baca k (ön)
t9. Lohitaksham Kasık-kasık Lenf Gül Sardunya
bağı boşaltma Küçük Yasemin
sistemi hindistan Champa
cevizi
Ylang
ylang
20. Oovi Ön orta Bırakma, Trifolia Lavanta
kalça göndemıe Civan Gül ağacı
perçemi
21. Ani Dizin üst Denge Civan Gül
ortası perçemi Sandal ağacı
Lavanta
Dizin Denge Sandal Civan
22a. Janu
üzerinden ağacı perçemi
iki nokta Sedir ağacı Lavanta
22b. ]anu Dizin Eklemler Sandal Civanperçemi
altından iki ağacı Lavanta
nokta Sedir ağacı

219
 Vücutta Uçucu Ya ğ
Etkilen en
Hintçe Adı Yeri
Fonks iyo n/
Bölge
--

2 3 . İsimsiz İncikin Böbrekler- Portakal Sedir ağacı

orta dışı böbrek üstü
Se rvi San dal ağacı
Mersin

2 4. İsimsiz İncikin Ü retken Dhavana Melek otu

alt içi sistem
Sardunya Kabe samanı
Tüylü
ada çayı

2 5 . Gulpha Ayak Üretken O havana Hint

bileğinin sistem sümbülü
Tüylü
dışı ve içi (jatamansi)
adaçayı
Kabe samanı
Biberiye
-

Ayak Ayak Sinüs Kafur

parmakla
26. Khipram Lenf Okaliptüs
nnm
birleştiği
yerlerin
üstü ve
altı

2 7. Koorcha Ayak Mide Keawa Sandal ağacı

pamıakla
rmm
kökü

2 8 . Talhridayam Ayağın Kalp Gül Sandal ağacı

ortası
Kakule Biberiye

220
-

29. Koorchshi r Topuğun Spinal hiza Melek otu Hint sümbülü

ortası (jatamansi)
Birinci çakra Trifolia
Kabe samanı

Ba ca k (ar ka)
JOa . lndravastih Baldırın Kramplar Lavanta Keklik üzümü
ortası
Bacak ağrısı Lemongrass
JOb. lndravastih Baldınn Atletlere Lavanta Keklik üzümü
alt tarafı özgü Lemongrass
J t . Janu Dizin Dalak (sol) Melek otu Limon
arka Karaciğer/Sa Oğulotu Civan
tarafı fra kesesi perçemi
(sağ)
32 . Aanih Kalçanın Bağırsaklar Trifolia Kekik
arka alt Zencefil
tarafı
33. Vorvee Kalçanın Bacakların Ardıç Okaliptüs
arka üst dolaşımı Servi
tarafı
34. Kteektaninam Butun Eşitlik Civan Sardunya
merkezi perçemi Gül
Lavanta
Sandal
ağacı
Sırt
35. Gudam Kuyruk Hizalama- Kabe Laden
kemiğinin · birinci çakra samanı Zencefil
qı:u Hint
sümbülü
(jatamansi)
Servi

221
 _Ayurveda & _Aromaferapi

Vücutta
Etkilenen
Hintçe Adı Yeri Uçucu Yağ
Fonksiyon/
Bölge
-

36. Kukundaraye Kuyruk Hizalama- Servi Huş ağacı

sokumu İkinci çakra
Portakal Ardıç
kemiğinin
üstü

37. Nitamba Böbrek Böbrek Lemongrass Servi

bölgesinin
Ardıç Portakal
alt tarafı

3 8 . Koopram Böbrek Böbrek üstü Melek otu Civan

bölgesinin perçemi
Lavanta
üst tarafı
Sardunya

39. Vrahti . Orta sırt Kalp, Biberiye Kafur

akciğer
Okaliptüs Gül

Kakule
-

40. Asphalakah Üst sırt Timüs, Kalp Kekik Lavanta

Civan Gül
perçemi

Omuz

41. Asaha Omzun Sinir Zencefil Sandal

üstü sistemini ağacı
Gül ağacı
gevşetir
Sedir
Kendine ağacı
saygı 1

222
-

Kulağın Net işitme Lavanta Nane

42 . Shaunkh
önü ve
Okaliptüs
üstü

Kulağın Farkındalığı Fesleğen Biberiye

43. Utksh epau
arkası ve ve beyin
Kafur
üstü a ktivitelerini
artım

44. Apa Şakak Vizyon Nane Tüylü

adaçayı
Fesleğen
Limon

45. Sthapui Kaşlann Altıncı Lavanta Kafur

ortası çakrayı
Yasemin Fesleğen
dengeleme
Keawa Kına
Balgam
üretme

İçsel vizyon

46. Adhipati Başın üstü Pineal Kokulu san Günlük

wkız
Kendi
farkında Shamama
olma

Yedinci
çakrayı
dengeleme

4 7. Nadi Başın arka Arkadaki Brahmi Sandal

üstü balgam ağacı
üretme

223
 _A.'!ur11eda & _Aromalerapi

MARMA NOKTALARI {Devamı)

.---,---------------

20
ı.

22p

224
225
MARMA NOKTALARI (Devamı)

226
 BÖLÜM ONDOKUZ

sEY A HATİN İZİ KOLAYLAŞTIRICI

YOLCULUK RE H BERİ

SEYAHAT İÇİN GENEL HAZIRLIKLAR

En az semptom ve şikayetle seyahat etmenin sırrı, yolculuktan
birkaç gün önce hazırlanmaktır. 1 00 mg. B vitamini kompleksi,
3000 mg. C vitamini almak ve belirli dosha dengesizliklerini
yatıştıracak yiyecekler yemek faydalı olabilir. Vata'lar özellikle
zengin ve yağlı yiyecekler yemelidir; Pitta'lar salatalar ve buharda
pişmiş sebzelere konsantre olmalıdır ve Kapha'lar yağlı ve süt
ürünlerinden titizlikle . kaçınmalı ve bolca sebze ve baharat
yemelidirler. Her tip için bol miktarda sıvı tüketmek son derece
önemlidir. Yemeklerden bir buçuk saat önce veya yemekten üç
saat sonra, yedikleriniz hazmedilirken içilmelidir.

227
 _A'!urveda & --4roınalerap i

UÇAKLA SEYAHAT
S ey ahat .S üresince V ata Dengelemek İ ç in
U çuc u Yağla r

Melek otu ( sağlaml aştırm<\, G reyfurt (enerji verme)

_kuvvetlendirme, b ağışıklık)
Lavanta (dengeleme)
An a s o n ( mi d e problemleri,
Gül ağacı (sağlamlaştı rma )
den g e )
Sandal ağacı
Se rvi ( s a ğl am l aştırma )
(sağlamlaştırına)
S a r dunya ( dengeleme) Kabe samanı
Zen c e fil ( denge) (sağlamlaştırma)

V a ta tipleri seyahat sır� sı � d; rutinleri bozuld uğu için

gen ellikle kab ız olurla r. · Trıfol ı a nın sebze yağıyla haricen
uy gulanm ası kabızlık çeken tüm tipler için oldukça faydalıd ır.
Ku ru c i l t özellikl e yükseklikten, basınç değişmel erinde n, rüzgar ve
gü ne şten çok etkilen ir. Zengin besinler içeren diyetler ve yağlı
yiyec e k l e r faydalı dır v e cildin sık sık yağlanm as ı kuru cildi n doğal
h a l i ne gel mesine ve kabızlığın giderilmesine yardımcı olaca ktır.
Sey a h at telaşı ve stresi Vata tiplerinde endişe yaratır, sonun da
d a ğ ı l m ı ş, bağlantısız hislerle sonuçlanabilir. Birkaç damla uçu cu
y a ğla ıs latılmış sıcak bir havlu ile kom presler, buğu veya
yüzü
si l me e n dişeyi azaltır ve daha fazla odaklan ma sağlar.

228
 Ligh t Nasıl Seyaha t Eder

Brayn: Light, iş için sürekli seyahat ettiğinde, vardığında zinde

ve çevik olmalıdır. Genellikle gittiği günün akşamı konuşma yapar
ya da tedaviye başlar. Seattle'dan Copenhagen'a on yedi saatlik
bir uçak yolculuğu, sıradan bir yolcuyu üç güne k � dar uyum
sağlayamayacak, işlevlerini yerine getiremeyecek hale getirebilir.
Light, uçuştan önce Vata eğiliminin dağınık ve endişeli olmasını
engellemek için bol miktarda melek otu, . zence fil ve gül ağacını
susanı yağı ile karıştırarak tüm vücudunu kendi kendine ovar.
Kapha yoğunluğunu ve sıvı tutulmasını deneyimleyen karma bir
tip olduğu için akışkan hareket için ardıç ve servi de ekler.
Uçakta her dört ya da beş saatte bir tuvalete gidip karışimı ile
yaklaşık üç dakika kadar mümkün olabildiği ölçüde vücudunu
ovar. Midesini yatıştırmak için hostesten sıcak su ister ve içine
zencefil veya anason katar. Yanında daima uçucu yağlar katılarak
nemlendirilmiş bir yüz havlusu bulundurur ve eğer hostesler çok
meşgul değilse bunu mikro dalgada ısıtmalarını sık sık rica eder.
Bir gece önce uçuşa hazırlanmak için uyuyamadığından uçuş
süresince mümkün olduğu kadar uyumayı tercih eder. Uçuş
süresince yemekleri genellikle geri çevirir ve sadece uyur.
Gideceği yere vardığında uzun ve hoş bir uçucu yağ banyosunda
o iklime uyum sağlamaya başlar. Uçucu yağların dahili ve harici
olarak sık bir şekilde kullanımı gelecek birkaç gün için rahat bir
geçiş dönemi sağlar.

229
 Aljurveda & --4romalerapi

Seya h a t S ür esince Pitta Dengelemek İçin

U çuc u y a ğl ar
e rici, Misket limonu (toksin ·
P a p atya ( i l ti h a p gid
giderici)
s a k i n l e ştiri c i )
Kimyo n (sin d i ri m ) Nane (serinletici, uyan dırıcı
mideyi yatıştırıcı) '
d e n ge )
Rez e ne (sin d i ri m,
Gül (dengeyi sağlama1
S a r d u n ya ( gevşe m e )
·

sakinleştirme)
e, denge
L a v a n t a (sak i n l eşm Civan perçemi (iltihap
s a ğ la m a ) giderici, denge sağlayıcı
'
bağlayıcı)
tteyken sinirli ve öfkeli olurlar. Son dakik
P i tta 'la r seyaha
t e l aşı n a cidd i b
ir ş 7 kild � ka�ı lırlar, uzun kuyru klara, gü mrü �
. görev l ileri n e
�
ve ta sı . şof�rl� rıne karşı sabırları yoktur. Kızgınlık
a teşin i n y ü k sel m esı cıltle_rı � ı daha duyarlı hale getirir ve artan
al.�I olarak ıltıhaplanma, döküntü, ve ekşi bir vü cut
terlem eye par
k o ku su yaşayab
ilirle�
_
r. onuçta, boşa geçen zamana, nezaketsizliğe
kılerı yorgunluk yaratacaktır. Seyahatten önce
v e yete rsizliğe tep
s eyah a t sıra sın
da veya seyahatten sonra çerez atıştırmak ka �
koru maya ve ruh halindeki dalgalanmalan
şeke ri d üzeyin i .. _
yard ım edebılır. Cıvan perçemi, sardunya, gül ve
ılıml ılaştı rm aya
ibi sağlamlaştırıcı yağlar Vata'nın seyahat yapısıiıı
s a n dal a ğa cı g
, lavanta ve papatya gibi sakinleştirici ve serinletici
d üzeltir, na ne
e sinirliliği � ini121uma indirir. Uçucu yaglarla
yağl a r öfkeyi tutar �
s rın, ıslak b � r yuz havlusu Pitta yolcusunu
iyic e ısl atıl� ı� �
bırkaç saatte bır kullanılmalıdır. Seyahatten önce
rah atla tm ak ı çın
yağla rla . ılık veya soğuk bir banyo, vücudun .
v e son ra uçu cu
izi yağı ile yağlanm ası kadar önemlid ir. Bir bardak
h i n distan cev
bir damla nane veya lavanta eklemek 2000 fit
so !hl k suya
k
yü seklikte b ile saki nleştirir .

230
 Bebek ağlama/an
Light ve ben Tampa' dan Seattle' a gürültülü, kalabalık bir
uçakta seyahat ederken kendimizi rahatsız, mutsuz ve seyahatin
bir saati boyunca sürekli olarak ağlayan bir bebeğin olduğu
koltuğun önündeki sırada bulduk. Kötü taşıma veya atmosfer
değişiklikleri nedeniyle basıncı ayarlanmamış bagaj bölümlerinde
kırılmalarından korunmak için uçucu yağ çantamı · daima yanımda
taşırım. En pahalı gül yağlarımdan biritıi bebeğin durumu
nedeniyle tükenmiş halde olan anneye ilaç olarak önerdim.
Yardım önerimden pek mutlu olmadı. Onun tamamen . doğal
olduğunu ve benini bir doktor olduğumu söyleyerek daha fazla
güvence vermeme rağmen bile azalarak da olsa küçük gül yağı
şişeme kuşku ve küçümsemeyle baktı. Genellikle insanları zorla
tedavi etmeye inanmam, ama bir dakika sonra kuşku, öfke ve
kızgınlığa dönüştü ve neyse ki diğer yolcular ve bebek iyiydi.
Koltuğumun arka kısmına sadece . gül değil lavanta ve mavi
papatyadan da bolca döktüm. Koku oldukça güçlüydü ve hostes
şöyle bir bakış attı ve koridor tarafında oturan birkaç kişiden bazı
şikayetler geldi, fakat birkaç dakika içinde bebek huzurlu bir
uykuya daldı; yolculuğun geri kalan kısmı olaysız geçti. Genelde
kendi kişisel aroma terapiniz için çok az miktarlarda uçucu yağ
kullanabilirsiniz ve bu yanınızdaki yolcuları rahatsız etmeyecektir.
Neyse ki küçük miktarlar bile uzun süre dayanır ve vücut ve
zihin, direkt olarak bedene yüksek dozlarda uygulanan yağlar
kadar havadaki seyreltilmiş kokulara da cevap verecektir.
. .

. 231 .•
 __A'Jurveda & _Aromalerapi

Se y cih at Süre s ince Kapha Dengelemek İçin

U çucu Y ağl ar

M ele k otu (bağı ş ıklığ ı Zencefil (denge, sindiren,

uya rm ak) uyaran)
Fesle ğen (sind i ri m zihins el Greyfurt (uyaran)
u yarım)
'

Ardıç (sıvı tutma, uyaran)

Be rgam o t (taze l e m e ,
u ya rı c ı ) Portakal (sıvı tutma,
uyaran)
Kakule (sin dirim s ağlayıcı,
özelli kle k ahv e d e ) B iberiye (sıvı tutma,
tıkanıklık gideren)
O kalip tüs ( uy a rıcı, su
tut u cu, tıka nık l ı k gide ri ci) Kekik (sindiren, uyaran,
_ bağışıklık sağlayan)
Kap h a g ezgin l e ri daha çok şişme ve su tutma ve bazen de
kabı zlık Yaşa r l a r.· T elaş, gürültü-patırtı ve hareket, evde kalmayı
terci h e d e n K a p h a'ları stres li bir hale getirir. Dirençleri onları
Yo r gu n ve uyuşu k yapar. Kapha tipleri için cilde uçucu yağlan
uygu fa ın a k ü z e r e s ebze yağı taşımak pek gerekli bir durum
olm a m a kl a b i rli k te hardal veya canola yağları oldukça ısıtıcıdır ve
uygu n d u r . D i ğ e r b i r alternatif, alkol bazlı uçucu yağ karışımı veya
suyla k a rıştırı l m ı ş uçucu yağ karışımıdır. Çünkü su, cilt tarafından
e nıilnıeye c e k v e buharlaşıp uçacaktır. Şerit halindeki kumaş
p a rç a l a rı v eya h atta pamuklu çoraplar bu karışımlara batırılır,
k o m p res y a p m a k ve sıvı akışını artırmak için periyodik olarak
aya kl a r a s a rı l ı r. Ayaklara yukarı doğru masaj akkan ve kanın
h a re ketin i s a ğl a m aya yardım eder. Mümkün olduğu kadar
Y ü rü m e k d e h e r şeyi akışkan tutmak için yararlı olacakt ır. Bir
_
d a m l a a rd ı ç, s ervi veya portakal damlatılmış ılık çaylar sindirimi
h a re k e tli tu t a r. Gidilecek yere ulaştıktan sonra sıcak uçucu
ya ğ l a r l a b a ny o , d enge sağlama eylemlerini tamamlayacaktır.

232
 Uçuşa İlişkin Ek İ puçları
Tüm tipler için, ama özellikle Vata'lar ıçın tatlı patates,
patates gibi yumrulu sebzeler yemek sağlamlık oluşturmak için
önemlidir. Vata'lar bir gece önce yağ lavmanı yapabilirler. Vücut
hareketleri hastalığı yaşayan kişiler kulaklarının arkasına lavanta,
zencefil, anason veya rezene yağı damlatılmış parçalar
yapıştırabilirler. Kapha tipleri nispeten daha iyi tolöre edebilseler
bile havaalanında veya uçakta verilen kahve ve alkolden tünı
gruplar uzak durmalıdır.

OKYANUS YOLCULUGU
Deniz tutması olan bir kişi için gemi ile seyahat etmek son
derece rahatsız edici olabilir. Baş dönmesi, bulantı ve kusma
büyük kruvazör gemilerde bile yaşanabilir. Bazı kişiler Vata
tiplerindeki deniz tutması hastalığının suda boğularak ölme
korkusuna karşı bir tepki olduğunu söylerler. Pitta tiplerinde,
deniz tutması tüm kontrolün daha büyük bir güce (okyanus ana)
bırakılmasına karşı bir tepki olabilir. Kapha tiplerinde yabancı bir
çevredeki harekete ve belirsizliğe karşı bir ayaklanma, bazeri sahip
oldukları fazla mukus nedeniyle öfkelendirilme olabilir. Tüm
tipler midede altı saat kadar kalan yağlı yiyeceklerden kaçınarak;
kraker, ekmek gibi mideye dokunmayan karbonhidrtalardan az ve
sık sık yiyerek deniz yolculuğuna adapte olabilirler. Yolculuktan
önce veya yolculuk süresince yüksek dozlarda C vitamini almak
ve sakinleştirici ve dengeleyici uçucu yağları, Ki özellikle anason,
zencefil,. lavanta ve rezene, düzenli olarak kullanmak yardımcı
olacaktır. Birçok kişi kulaklarının arkasında yuvarlak
yapıştırıcıların yararlı olduğunu söylerler. Özellikle Dramamlne
veya Scopamine gibi markaların.

233
 _A'Jurveda & --4romalerapi

OTOMOBİLLE YOLCULUK
D i ğer u laşım şekilleri için verilen tavsiyeler otom obi
l
yolcu l u ğu için d e geçerlidir. V itaminler, uçucu yağ banyo ları ve
cildin yağlan ması ö n hazırlık olarak kullaı:ıılır. Araba sizin kendi
mikro çevreniz olduğu için uçucu yağları kullanmakta özgü rsünüz.
Nane, fesleğen, biberiye yorgunluğunuzu atacaktır; bir m endil
'
veya kumaş p eçeteye uçucu ya ğı ar damlatılır ve arabanızın
- .
havala n dı rma panelin e koyulur. Lavantayı, araba kullamrken
rahatlamak için mola verdiğimizde yüzümü ve boynumu silmek
için veya m otelde banyo yaparken kullanmak için ayırırım.
Motel o daları daha önceki yolculardan kalan sigara koku lu
veya küf kokulu olapilir. Odanın havalandırılmasına ek olarak
odalarda bulunan ve genellikle plastikten yapılan havalan dırma
aletlerinin tozunu temizleyip uçucu yağlar serpebilirsiniz. Birkaç
dakika içinde tüm oda, doğal bir şekilde tertemiz kokacaktır.

234
 BÖLÜM YİRMİ

ME TAFİZİK VE ÖZEL AYURVEDİ K

TEDAVİLER

AURALAR, ÇAKRALAR VE UÇUCU

YAGLAR

Madde ve Zihin, Beden ve Ruh

Arasındaki Köprü

Aura

Aura, ruhsal bedenimizin bir parçasıdır, medyumlar ve özel

yeteneği olan diğerleri tarafından kolayca görülebilir. Aura bizim
ve yaşayan tüm canlıların çevresinde sürekli olarak titreyerek,
atarak sabit bir hareketle yayılır. Zihinsel yapımız aura'mızı ve
dolayısıyla yaşam tarzımızı, duygularımızı, düşüncelerimizi ve
davranışlarımızı etkiler.

235
 _A'Jurveda & _Aromaferapi

Au ra' n ı n üç düzeyi ya da alt bedenleri vardır. Birinci .

uzays ald ı r ( b ?�
luksa! dır (etheric)), yeryüzünde� gelen · en e
. .
�j
Bızı m ılahı oluşumumuzdur. Bızım diğerlerin
o l uştu r ur. e
güçtür. Bu güç, H indistan'da "prana" olara k; Çin'd
yay d ı a ""ı mız e
" hi " o l a r a k J ap onya'da "ki" olarak adlandırılır. Bu uzaysal alan
e
zden bir inç kadar uzaktadır. Losyonlar sürülmes{
fizi k i b e d e nimi
p a r fü m yağları bu alanı zenginleştirir. Düşüncelerim iz b�
m asaj v e
reş i r ve bilgeler, belirli deneyimlerimiz için karmik
a l a n d a tit
n imizin karşılanmasında, başımıza geleceklerin n eler
aer e ksi n i ıler
"' unda bize yol gösterecek şeylerin burada yerleşti ğini
ı d u i7u k o nus
� ;..
ö yl l e r. Ka
rmik
nimizin
zırhımız
bir
yedinci ayda annemize gelir ve bizim
parçası olur. Bu, ruhun bedene girdiği
uzays a l b e d e
o noktada ge�miş karmalarımızla çalışmaya başlarız.
za ma n d ı r ve
İ k i n ci a ura düzeyi astral bedendir. Astral'ın a nlamı yıldızlarla
e ktir. Bu beden, dünyayı görmemize ve onun
baala n tılı d em
;
a r cıl ı ğıy la
enerj i almamıza yardım eder. Bedenimizden bir ayak
ya d a biraz daha fazla mesafededir ve günlük faaliyetlerimizde
nasıl davranacağınıızla ve duygusal düzeyimizle ilişkilidir. Ruh
halimiz, hisleriı�ı iz ve diğerlerine gönderdiğimiz enerji bu beden
tarafından yönetilir. Hastalıklarımız astral bedendeki varoluş
doğr u süzü lür.
düzeyi m izle bize
Ü ç ü n cü düzey ruhsal bedenimizdir. Bizim sürekli olan
hep öyle olacaktır. Bizim ruhsal gelişimimize ve
ca nı mı zdır ve
mız çalışmalara bağlı olarak fiziksel bedenimizden
u zay da ya ptığı
yaklaşık 200 yarda (Bir yarda = 0.9 metre) kadar
çol< u zak la ra
r. Fiziksel bedenimizle Aura'nın bu üç ,düzeyi
uza ğa fırlatılabili
ola rak adlandırılan enerji girdapları sistemi ile
ç a kra
dırılır .
b a ğlan tıl an

236
 Çakralar
Çakra kelimesi Sanskrit di �inde � gelmektedi� ve . çark �eya
.
girda p anlam ındadır. Bunları ılk gorenler, bu sıstemı gelıştıren
tantric ustalardır. Baş ve bedende dikey olarak düzenlenmiş
�çlerin çarkları olarak tanımlanan çakralar, düşünce ve
hislerim izin belirli fiziksel f.onksiyonları olan iç salgı bezlerine
transfer noktalarıdır . Orneğin, çakra sistemi, kızgın
düşüncelerimizin karaciğer-böbrek üstü metabolizmayı etkilediği
veya gerçeği söyleme korkusunun tiroit fonksiyonunu bozabildiği
bir mekanizma dır.
Çakra'lar uzaysal bedenin dışındadır ve enerji akışlarının
birinden diğerine geçerken kesiştikleri noktalardır. Bu, niçin
bazılarına karşı çekildiğimizi veya bazen niçin bazılarıyla ilişki
kuramadığımızı açıklar.
Çakra' lar bir daldaki yapraklar . gibidir, bedenin ön tarafından
dikenlerin arkasına . kadar yer alırlar; açık olduklarında çan
gibidirler ve enerjiyi hissedebilirsiniz. Çakraları görmeye muktedir
olmasanız bile onları ellerinizle hissedebilirsiniz. Çakralar arasında
denge olduğu zaman maksimum yaşa� gücü, sağlık ve bedensel
hazza sahip olursunuz. Fiziki bedenlerimizin var olmasını mümkün
kılan şey, bu enerji akışıdır.
Çakralar duygularımıza bağlı olarak açık veya kapalı olurlar;
zihinsel yapımız onların açık bir şekilde parlamasına veya
tıkanmasına neden olur. Çakralar bir kişinin gelişme düzeyine
bağlı olarak farklı çaplarda görünürler. Kendi üzerimizde
çalışarak, disiplin sağlayarak ve kişisel gelişimimiz için zaman
ayırarak çakralarımızın ışıklı, parlak bir şekilde . atmasını
sağlayabiliriz. Duygularımız engellendiğinde sönük ve uyuşuk bir
hale gelirler.

237
 _Ayurveda & ....Aromalerapi

Yed i Çokra

Birinc i çakra, erkeklerde genital ve anüs arasın da ç in la

K a d ınlard a enerji, rahmin boynunda çınlar; bu, kadın ların n i /
d o ğu ra bi l diklerini de açıklar. Birinci çakra _ kadının temeli, yapı ��
d ü nyad a olmaktan dolayı nasıl hissettiğidir. Bu bölgenin tıkan ma;
k a d ınların kabızlık, hemoroit, bel ağrısı, siyatik, korku, paray :
çarç u r etme, güçsüzlük ve yaşamlarının kontrol edilmesine n eden
o l a b ilir. Kadınlar kendilerini özgür bıraktıklarında ve bu enerjiyi
açtı kların da evrene güvenirler, yaşama güvenirler ve m ücadele
güçl eri olur.
İ kinci çakra, yaratıcı enerjimizi temsil eder ve üretken
o rganları m ızın fonksiyonlarıyla bağlantılıdır. Bu bizim seksüel
e ne rj i m izdir. Bu çark, pubik kemiğimizden yayılır ve yaratıcı
isteklerimizi dışa vurur. Tıkandığı veya engellendiği zaman
a m a çs ı zlık, iktidarsızlık, tedirginlik, cinsel soğukluk, sistit, endi�e,
fan teziler, suçluluk ve kıskançlığa neden olabilir ve bunları bize
yaşa m ı n yaptığını düşünebiliriz. Açık olduğu zaman
yar atıcılı ğımızı yaşayabiliriz, her zorluğun yaratıcı bir biçim olarak
görü lmesine neden olur. Seksüalitemizi açmalı ve onu
a nlamalıyız.
Ü çüncü çakra, alt göğüs bölgesinde ve diyaframda yani güneş
sinir ağında yerleşmiştir. Kan şekerini düzenleyen böbrek üstü ve
p ankreasın fonksiyonlarıyla enerji düzeyinde bağlantılıdır.
Tıkandığında sindirim problemlerine, güçsüzlüğe neden olur,
i ti ci, fazla hoyrat ve ben-merkezci oluruz. Açık olduğunda kendi
isteklerimizi Tanrının istekleri ile uyumlaştırırız. İsteklerimizin
karşısında hiçbir engel olmadığını fark ederiz; barışı seçeriz. Öz
disiplini seçeriz. Bize yararı olmayacak inançlarımızı terk ederiz.
İ şlerimizi kolayca ve çabasız bir şekilde yürütürüz. Evrene tam
olara k güveniriz.

238
 Dördüncü çakra kalp ve timüs ile bağlantılıdır. Orta gogus
şmiştir ve bütünlüğümüzü yansıtır . Daha üstteki
bölgesinde yerle
ve alttaki çakral ar arasındaki bağın da merkezidir. Bu merkez
kapandığı nda ya da engellendiğinde kalp hastalıklarına, yalnızlığa,
dışlanmaya, nefrete, diğer insanları yargılamaya, hislerde
kopukluğa ve bağlantısızlığa neden olur. Açık olduğunda koşulsuz
sevgiyi yaşarız. Gerçeğin sevgi olduğunu ve var oluşumuzun
temeli olduğunu biliyoruz. Geçmişimizi ve anılarımızı iyileşmek
için bir fırsat olarak görebiliriz. Her şey ve herkes bizim
öğretmenimizdir. Zorluklarımız bizim derslerimizdir ve her şeyle
bütün leşmemize yardı mcı olur.
Beşinci çakra boğaz ve boyun bölgesinde yerleşmiştir.
Engellendiğinde . ya da tıkandığında ses, işitme ve iletişim
problemleri yaşarız, boğazımız acı verir ve hislerimizi açıklamada
(gerçeği söylemekte) zorluk çekeriz. Bu bölgeyi açtığımız zaman
gerçek için bir kanal oluruz. Hiçbir şey açıklamamıza
direnmeyecektir, "ve gerçek, bizi özgür kılacaktır". Biz Tanrının
gerçeğini konuşuruz.
Altıncı çakra veya üçüncü göz, yukarıda veya kaşların
arasında yerleşmiştir. Kavrama gücümüzü etkiler ve balgam
üreten bezlerle bağlantılıdır. Tıkandığında görme problemlerine,
baş ağrısına, ayrılık hissine, bulanıklığa ve baş dönmesine neden
olur. Açık olduğunda her şeyle olan bağlantımızı görebiliriz.
Geleceği, geçmişi ve içinde yaşadığımız şimdiyi biliyoruz. Gözle
görülm,eyen şeyleri görme kudretimiz_her şeyi görme ve anlama
yeteneğimiz uyarılır. Hiçbir şey bizi kaynağımızdan ayıramaz.
Yargılamadan ya da sonuçlara bağlanmadan dünyanın bir kanıtı
�ru i
· ·

Yedinci çakra başm tepesinde yerleşmiştir ve beyin epifızi ile

bağlantılıdır. İ lahi enerjinin ve kendi farkındalığının kayn.ağıdır.
Tıkandığında egomuza yoğunlaşırız. Umutsuzlukla yalvarırız

239
 __A'Jurveda & ---4romalerapi
kendi mizi tanrı d a n ve kayn ağı mızdan ayırır
ız. Açık olduğu n dcı
ego ortadan kal k a r. B u · gezegende Tanrının hizmet
inde olan
kişile r halin e geliri z . B eden lerimizi Tanrın
ın yüksek gücüne
bırakırız. Her şeyl e bir o l u ruz. O anda enerji ters döner
ve ileriye
doğru ışık olara k y ayılı r. B iz ayd ın lanmayı deneyimleriz.

Çakralar ve Uçucu Yağlar İçin . Rehber

Babda kl sanslcrirçe Anlamı Yeri Uçucu Renk
Adı Adı yağlar

. Yedinci Baıın tepeıi Sahasrara Binl erce taç Kafataıının Menelqe Menekıe
ya prağı Ül(Ü ka ı ı kııı , rengi
günlük,
kokulu ıarı
sakız,
shamama,
kına

Altıncı Uçün cii göz Ajna Sınımz güç Yukarıda Fesleğen, ��it rengi
ve kaıların kafur,
araıında lavanta,
yasemin,
okaliptüs,
biberiye,
limon, keawa

Beıinci Boğ az Vishuddha Saf Boğaz Cajeput, Mavi

ıandal ağacı,
bergamot.
çay ağacı,
mavi papatya

240
[lnfmi Kalp Anahata Sağlıklı Kalbin Gül, tarçın. Yejil
üzerinde chanpa.
göğüıte portakal,
portakal
çiçeği,
bergamot,
civan
perçemi,
lavanıa

Üçüncü Günej sinir Hanipura Hümlıeıter Göbek ve O havana, Sarı

ağı ıehri kaburga Alman
kafesi papatyası.
arasında sandal ağaa,
anaıon,
rezene,
champa,
lavanta

ikinci Seksüel Svadhishana Kendi ikamet Pubik Sedir agaa, Turuncu

ettiğiniz yer bölgeıi tüylü
adaçayı.
servi, lemon
verbena,
trifolia,
mersin, gül
ağacı, ylang
ylang, ıilhat
bitkisi
(patchouli)

Binnci Temel, kök Huladadhara Yapılanma, Genital ve Kabe samanı, Kırmızı

kurulma anüs melek otu,
arasında servi, Hint
sümbülü
üatamanıi),
kaya gülü,
zencefil

241
 _A 'lurveda & _Aromalerapi

Uygulama: o/o 30'u daha önce belirlenmiş bir uçucu y ğ o1ı

a
:
1o i de sebze yağı ile.. k�rıştırılı'.. S ?� k yresle elde edilmiş
. s�bz;
yagları (tatlı badem, uzum çekırdegı, ıoıoba vb) terc ih edilir.
karışımdan ilgili çakra bölgesine 1 O damla damlat ve 0 çakr yu
8
a
tekabül eden rengi gözünde canlandırarak saat yönünün ak a
sin
olarak dairesel hareketlerle ov. Ya da önceden belirlenmiş uç
yağdan 6- t 2 damlasını bir bardak suya damlat. Küçük b ir parça
uc �
kumaşı bu suya daldır, sıkarak fazla suyu sık ve çakranın üzerin
e
ılık kompres olarak koy. Bir havlu ile ört ve soğuyuncaya kadar
bekle.

ÇAKRA
YAGLARI
U çucu yağlar, bizim ·

hoş ve daha uzağa giden

titreşimlerimizi artırırlar
ve tüm görünmeyen
bedenlerim ize yardım
ederler. Farkında olma,
iyileştirme, çakra açma ve
aura'yı güçlendirme
sürecinde uyarıcı ve
yardımcıdır. Çakraların
uyarılması ve açılması için i . ..
daha birçok yol vardır: '-----'-'-'.;.;...;.--'-
.. -_;;_;"'""";.;_,,;
"" ""';.

masaj, akupunktur,
omurga masajı ile tedavi, nefes çalışması, hayalinde canlandırma,
enerjiyi belirli kanallara aktarma gibi. U çucu yağlar, gezegenin
ruhu, pranik güçleri olduğu için çakra sisteminin uyarılmasında
çok önemli bir rol oynarlar-ve bitkilerin bizim pranamıza bir
hediyesidir. M editasyondan önce çakralarınızı yağlayabilirsiniz ya

242
da başka birisi masajdan sonra veya yatmadan önce sızı
yağlayabilir. Hindistan'daki kutsal kişiler bu açılmayı sağlamak
?,
için yıllardır me ita�on v� yog�yı kul�anırlar . Bize yardımcı
. .
olacak bu teknoloıılerın hepsıne sahıp oldugumuz ıçın şanslıyız.

·� E3asin. tej:)esr:_ .
• · ··•- •·:(Yed\!l #i ) - _i':••;'-·

·-:<.y;;:·, :'.�\ :;:.�· . ' -.:� .

.. _B ogaz _ .. ·

��fMttr�fü)
(BeŞ inci)

· Çaliralrnn Yerleri

DEGERLİ TAŞLAR VE UÇUCU YAGLAR

Neil S. Cohen, "Legion of Light Guides_lşık Lejyonunun
Rehberleri" adlı kitabında kristallerin, mücevherlerin ve
minerallerin dönüşüm için araç olabildiklerini anlatır. Zaten
içimizde mevcut olan bu özelliklerin yansımasını sağlamlaştırırlar.
Mücevherleri ve kristalleri kullanarak akılda tutmamız ve
gücümüzü kaçırmamamız konusunda bizi uyarır. Onlara

243
kendi n izin bir yanı olarak bakın; zevk almak için doğadan bize bi
araç o l a r a k, bir rehber olarak, bir hediye olarak bakın. B �
bölü m de o n u n sağladığı bilgileri kullanarak bir rehber hazırladık.
D a h a ö nce de söylediğimiz gibi uçucu yağlar uzaysal ene rjidir
geze ge n i n yaşam gücüdür. Bitkilerin yaşam gücü ile kris talleri�
m i n eral l erini birleştirerek sinerjetik bir enerji yaratabili riz, hem
taşın e n erjisi ni hem de yağın enerjisini artırabiliriz. Uçucu yağ
m i n eral l e rl e güçlendirildiğinde -bir saat, bir gün, bir hafta, bir
ay- b u u ç u cu yağlar dönüştürülür ve artık onların içinde taşların
ırticü d e vard ır. Mücevheri veya taşı takmadan önce üzerlerin e
bi r d aml a u çucu yağ damlatmak . da faydalı dır.
Sin e rj etik etki yaratmak üzere çeşitli dosha tipleri tarafın dan
kulla nıla bile cek yaygın değerli taşlar ve uçucu yağların bazıların ın
kısa b i r listesi aşağıda verilmiştir. Aşağıdaki bHgiler sezgisel ve gizli
( esoteric) bilgilerdir ve katı bir bilim veya bitkisel, aroma terapi
veya tıb bi tedavi nin yerine geçmez. Belirli yağların adı belirtilmiş
olmak l a birl ikte herhangi bir yağ herhangi bir taşa enerji katabilir.
Akik ( a gat, agate) sağlamlaştırırcı ancak aym zamanda
h eye c an ve enerji sağlamaya devam etmesi özelliği nedeniyle
öze llik l e Va ta ' lar için iyid ir.
V a ta : bergamot. Pitta: champa ve keawa. Kapha'lar için
ön eril mez .
Keh ribar (amber) negatif enerjiden koruyan, endişe,
sinirlili k, tansiyon, ve kramplara yardımcı olan fosilleşmiş
reçi n edi r. Sinir sistemini oldukça sakinleştirir, meditasyona
yardım cı olur, yol göstericilerin açılmasına yardım eder,
kana lla rın işlevini ve diğer ruhsal yeteneklerin kullanımını artırır.
çocu kla rın gelişme lerinde mükemmeldi r.

244
 Vata: gül ağacı, melek otu, misk ve papatya. Pitta: shamama,
sandal ağacı, lavanta
, fesleğen, hin kamışı, gotu kola (brahmi) ve
nane. Kapha' lar için uygun değildir.

Ametist (mor yakut) bağışıklık fonksiyonlarını iyeleştirir ve iç

salg ı bezlerini, özellikle de beyin epifızi ve balgam salgı bezlerini
güçlendirir. Sinir sis�e�i �! �akinleştirir, dönüşüme yardım eder,
-
aura 'yı korur ve sezgı gucunu artırır.
Vata: gül ağacı, brahmi, fesleğen. Pitta: portakal çiçeği ve gül.
Kap ha: Hint kamışı.
Aquamarin (maviye çalan bir çeşit zümrüt) yüksek oranda
sıkıştırıcıdır ve sıvı tutulmasını azaltır. Sinir sistemini rahatlatır ve
idrar yollarına enerji gönderir, korkuyu azaltır. Karaciğeri
dengeler ve öfkeyi silip atar. İsteklerin sözle ifade edilmesi için
mükemmeldir.
Vata: biberiye, okaliptüs, Alman papatyası, fesleğen. Pitta:
mavi papatya, cajeput, huş ağacı, keklik üzümü. Kapha: bil;ıeriye,
ardıç ve senıi.
Azurite sinir sistemini gevşetir. Kanı temizlemeye yardım
eder. Sezgi ve ruhsal yeteneklerinizi artırır.
Vata: fesleğeh ve melek otu. Pitta: lavanta ve mavi papatya.
Kapha: niaouli, köknar ve limon
Benitoite bunaklık için, tiroit problemleri için mükemmeldir
ve kalsiyumun asimile edilmesine yardım eder. Kiloyu
düzenlemeye yardım eder.
Vata: şeytan tersi, vanilya, küçük hindistancevizi kabuğu tozu,
melek otu. Pitta: leylak, menekşe, sümbülteber. Kapha: portakal.
Betyl kabızlık ve sindirim için harikadır, korkuyu giderir,
geçmişten uzaklaşıp ileriye doğru harekete yardımcı olur.

245
 _A'Jurveda & -.Aromalerapi

Vata: trifolia, limon ve zencefil. Pitta: nane, ölmez çiçek

.
Kapha: kebabe, kara biber, zencefil.
Mavi Safir ateşi ve enfeksiyonu düşürür, öfkeyi azaltır, kilo
vermeye, eklem iltihaplarına, oto bağışıklık hastalıklarına
felçlere, iltihaplara, tiroit problemlerine ve aşırı kanamaya Yardı�
-
ede�
Vata: alman papatyası, kedi otu, servi. Pitta : m a vi p apatya
Fas papatyası, sardunya. Kapha: deniz yosunu özü, sarımsak'
,
soğan, mersin.
Camelian ( Kırmızımsı bir akik) idrar yollarına, solunum
yollarına ve sindirim sistemine enerji verir. İyileşmeye yardım
eder, aura'ya enerji verir. Vitamin ve minerallerin asimilasyonuna
yardım eder.
Vata: dhavana, melek otu, yenibahar, portakal, bergamot
Pitta: gül, lemongrass. Kapha: kokulu sarı sakız, portakal, sedir ve
servi.
Kedi gözü zihinsel güçleri artıran ve ruhsal yetenekleri
açmaya yardım eden ısıtıcı bir taştır. Ruhsal enerjiyi destekler ve
sinir sistemini gevşetir.
Vata: kına, dahavana. Pitta'lar için önerilmez. Kapha: trifolia,
nilüfer çiçeği, fesleğen.
Celestite stres azaltıcıdır, zihne huzur verir. Tiroidi
güçlendirir ve boyun bölgesinde kullanımı en iyisidir. Boğaz
çakrasını açar, iyi bir iletişim ve gerçeğin söylenmesine yardım
eder.

Vata: bergamot. Pitta: çay ağacı, sandal ağacı, mavi p�patya.

Kapha: cajeput

246
 isteklerin gücünü dengelemeyle, yaşamın
Citrine, sarı renkli,
açm aya yardım etmeyle ve yaşam deneyimlerinin
z nginliği ni
: rıak tarafıyla ilişkilid ir. Vata 'yı azaltmak için en iyi taşlardan
�iridir. Kas gev şetici
sindir im
, sinir gevşetici
sistemini ve
olabilir, bel ve baş ağrıları için
idrar yollarını güçlendirir.
çok iyidir ve
Vata: okaliptüs, anason. Pitta'ları sinirli yapabilir. Kapha:
küçük hindistancevizi. .,.
biberiye, H int kamışı v.e
Mercan ( coral) mineral dengesizliklerine, iltihaba ve şiŞliğe
yardım ede r, kanı dengeler. Sağlamlık, seksüel güç sağlar, kalbi
açar ve kendini açığa çıkarmaya yardım eder.
Vata : H int sümbülü (jatamansi) gül ağacı, dhavana. Pitta:
tüylü adaçayı, papatya. Kapha: ardıç meyvesi, okaliptüs ve
biberiye.
Elmas vücudunuzda o anda bulunan enerjiyi artırmaya
yardımcı olduğu bilinir. Algılamayı, üretken sistemi, bağışıklık
sistemini güçlendirir, AIDS, kanser ve şeker hastalığı için
harikadır. İyi yapılmış bir zikronyum ikamesi olabilir.
Vata: melek otu, kakule, günlük, sandal ağacı. Pitta: brahmi
yağı, ölmez çiçek, civan perçemi. Kapha: papatya, andız otu,
kokulu sarı sakız.
Lal taşı (gamet) tüm doshalar için dengeleyici bir taştır.
Depresyon için mükemmeldir ve egoyu sınırlar. Aldatıcı
gerçeklerden kurtulmaya yardım eder.
Vata: kehribar karışımları. Pitta: gül, lavanta, sandal ağacı.
Kapha: limon ve fesleğen . .
·Ye.şim (jade) doğulular tarafından üretkenliği artırdığı
düşünülür. Yeşil rengi ateşi ve fazla ısıyı azaltmaya yardım eder.
Kalp ve duygular arasında uyum yaratır.

247
 _A.'Jurveda & .-Aromalerapi

Vatalar i çi n iyi bir taş d e ği ldir . :

itta: la�anta gül, san
� dal
ağacı, civa n perçemi v e sardunya ıle zengınleştırıl. ir. Kap
,. ha:
portaka l, o k a l iptüs, ardı ç , servi .
Lapis lazuli ( l acivert taş) lenfatik sistemi uyarır, endokrin
. min
sıste oluştu rulması n a y a rd ı m eder, özellik le balgam üreten
b :zıerle çalışır. D ü ş ün c e l e ri n a çı.klanmasına ve her türlü iletişime
guç verı_ r.
Vata: gül a ğacı, d e fn e , brahmi, melek otu, günlük. · Pitta:
nane, gü l v e sandal ağacı . Kapha: kimyon, kafur, portakal.

Ay taşı ( moonston e ) i n cinin özelliklerine benzer özellikleri

vardır ve aynı yağlar kulla nılabilir.
O pal balgam salgılamay ı uyarır. Bağışıklık dengeleyicisidir,
kalp çakrasının aç ı lm asına ve da ha üst benimizle ilişki ku rmaya
yardım eder.
Vata : gü l ağa cı ve kakule . Pitta: sandal ağacı, civa n perçemi,
lava nta, gü l, sardunya . Kapha: H i nt sümbülü (jatamansi) , sandal
ağacı, portakal .

İ nci sudan gelen bir m i neral hediyesidir. Bedenin kas

d oku la r ın da sıvı hareketini düzenlemeye ve bilgi siyle zihnin
güve n li olarak gevşe m esine yardım eder.

V ata: zencefıl, lavanta, l emongrass, maydanoz ve kedi otu.

Pitta: papatya, oğulotu, lemongrass, lavanta, civan perçemi.
Ka ph a : anason, fesleğen, a n dız otu, maydanoz.

Kuvars ( quartz) bağışıklık sistemini ve hormon sistemini

kuwetlendirir-. Vücudu düzen ler, den gele r ve ton verir. Tüm
iletişimi artırır ve gerçekleşmiş olan he r şeyi abartır.

Tüm yağlar kullanılabilir .

248
 Pembe kuvars (Rose quartz) idrar yolları enfeksiyonlarına
yararlıdı r. Korku, öfke, küskünlük, suçluluğun
karşı _ _ rır
. ve rahatlatır.
Etlderilmesinde yardım eder. Sakınleştı
"

Pitta için mükemmeldir: mavi papatya, gül, nane, lavanta ve

lar ez.
·

sandal ağacı. Vata ve Kapha' için önerilm

Yakut (ruby) kalp düzenleyicisidir. Sindirimi -artırır,
istekliliği n artmasına. yardım eder, yaşam gücü sağlar ve hayata
ait konularda güvenli k sağlar.
Vata: gül ve lavanta. Pitta'lar için uygun bir taş değildir.
Kaph a: portakal ve servi.
Turkuaz (Turquoise)· dolaşıma yardım eder, akciğer ve kalbe
yardımcıdır, sinir sistemine enerji verir ve iletişimi güçlendiri_r.
Vata: kakule, tarçın, bergamot. Pitta: lavanta, sardunya.
Kapha: portakal ve servi.

UÇUCU YAGLAR VE PANCHA KARMA

Mevsimsel Ev Temizl iği

Eski insanların beden sistemi ile ilgili bildikleri, ve bunların her

birini temizlemek ıçın geliştirdikleri teknikler inanılmaz
·

gözükmektedir. Kayıtlar pancha karma ' nın MÖ 300 yıllarının

başında uygulandığını göstermektedir. Pancha karma 'nın bir çok
çeşidi geliştirilmiştir, fakat tüm biçimler sağlığın ve genç kalmanın
temeli · olarak, tıkanmış vücut kanaHarının temizlenmesi ve
açılması ile ilgilidir. Geleneksel olarak, vücudu diyet ve çevre

249
 d:�şikliklerine hazırla m a k . i ç i n n;,e �.i '1:1 dö n ü mlerind e Ya pı lırdı
0 ı ger bir i fa de ile b eden ca n ı n m a e ıd ır. 0 nu temiz tutu n . ·

Panc ha kanna her b e den tipi ve belirli durumlar için d ikka ti'ı
adapte edilmelidir. B e den !e "! ız1e�mesın d e kullan ılan beş eylemce·
· ·

ı 1a cı 1
o elati o n (snehana ), mus h ı 1 a ınarak bağırsak!
temizle n mesi ( pu rgation-virech ana e
), t rle me (sweats-svedh
arın ·

lavm an (enema-bas ti) v e burun tedavisi (nasal therapy-n/na),

Bazı sistemler Emesis ( kusm a ) , Kan alma, Shiro dhara ve Tar a). :
(iliş kileri iyileştinne ) iç eri rler .
· an a

Kronik hastalıklard a �a nalların tıkalı olması dar görü 1•

ben cil, kendini beğe n m iş b ır __Yaş�m �rzına, ��ı ve işlevin i ye n ;; �
-
getirememe semptom l a rı u retılmesıne-degışım için ag"lamaya
k ' ı ken d '
ned en olur . Kanalla r a ç ı k 0 ld u� nd a ış
• ·
m ı diğerleriyle v
·

m. evcut her �ceyle birliğe (sevgıye ) açar. -Tem izlediğin izde 'ıçı'niZi •�
Şıfa verene ·açarsın ız. B a g
·ı t
a�_1, •
k ur d �� nu zd a y d
. a a ayrı
olduğu nuz yan ılsamasın ı. far k ettıgı n ızde dıge�lerin e hizm et etmek
_

doğal olarak ulaşı lan bı r sonuçtur. Doga, sıze alm ış old uğu nu
yaşam ı geri vermek i çi n bir fı rsat olarak ikin c i bir şans verebili ;
( gençleşme, uzun yaşam ) .
· ·

Oelation (sneh aiıa)

Oelation hem yağların vücuda haricen uygulanm asın ı hem de

beden dokularını yu muşatmak ve esnek hale getirme k için da hili
kullanım ını . içerir. Böylece ama'lar (toksinler) serbestçe dışa rı
atılır.
kutl mm:
Dahili a temizleme işlemi için sindirim sistemini
h azırlamak üzere iki ya _da .d ö rt k�_şık yemeklik yağ, sa deyağ veya
ilaç haline getirilmiş yag, bırkaç gun boyunca tüketilir. ilaç. h
a line
e
getirilmiş yağl a r bu ü lk d · e olma d ığı için ve on ların evde
h azırlanmas ı da zam an ald ığı için sebze yağların a katılm ış uçucu

250
 ı uzun süre depoda kalmaktan veya taşıma sırasında biraz
�a�� aatlar mış olsalar bile şifa verici özelliklerini kaybetmediklerinden
o�ların yerine
kullanılabilirler.

Vata için yemeklik yağa veya susam yağına veya sadeyağa

sümbü l ü (jatamansi), dhavana, sandal ağacı melek
ıencefil, Hint .
trifoliada n bır damla damlatılması en uygunudur.
otu veya
Pitta yağları bir damla nane, lavanta, papatya, zerdeçal,
ılmış sadeyağ veya zeytinyağım içerir. Taze
sandal ağacı damlat
veya aloe yağıyla ilaç haline getirilmiş yağ da çok iyidir.
aloe
Kapha'lar bir damla ardıç, fesleğen, zerdeçal, zencefil,
portakal veya limon damlatılmış yemeklik, hardal, canola veya
·

badem yağı ile iyi olur.

Harici Kullanım: gözenekler, yağ bezi, lenf ve kılcal damarlar
gibi dış kanalları açar ve yumuşatır ve onları terleme yoluyla
temizlemeye hazırlar. Yukarıda baz olarak belirtilen uçucu yağlar,
daha yoğun halde aynı uçucu yağ konsantresiyle ( 4 ozluk bir
şişeye 30 ita 1 00 damla) · birlikte kullanılır. Bol miktarda
uygulanan yağ cildin üzerine kullanılacak ve cildin onu absorbe
etmesi sağlanacaktır. Kapha tipleri için baz yağdan daha az ve
konsantre uçucu yağlardan daha çok uygulanması daha iyi olur.

Müshil İlacı Alınarak Bağırsakların

Temizlenmesi (purgation-virechana),

Müshil ilacı alınarak bağırsakların temizlenmesi ince

bağırsakları · temizleyen ve fazla ateşi azaltan ishal yapıcı bitkilerle
sağlanır. Yemeklik yağa aloe .katılması gibi ılımlı müshil ilacı gi�i
bağırsak temizleyiciler Vata tipleri içindir. Daha sert müshil ilacı
gibi bağırsak temizleyiciler Pitta tipleri için daha uygiındur.

251
 _Ayurve da & _Aromalerapi

Örneğin, aloe, kantaron, rh u barb ; Kapha'lar için senna, rhubarb,

aloe. ·
·

M üshil ilac ı gibi bağırs a k temizleyiciler sindirim · ateşi

azalıncaya ve yaşam enerj isi b oşalı ncaya kadar iki gü n boyunca
kullan ı l ır. Uçucu yağlar müshil ilatı alınarak bağırsakların içsel
olarak temizlenmesinde pek bir rol oynamaz, ancak
eliminasyonun uyarılması için iki kaşık sebze yağı tek başına veya
aşağıdaki uçucu yağlardan 30 damla ka.tarak karın bölgesine saat
yönünde hareketlerle m asaj yapı labilir. Bu uçucu yağlar biberiye,
limon, nane, silhat bitkis i ( patchouli ) , sedir ağacı, melek otu,
lavanta, kekik, s ardu nya, man dalina, Roman p ap atyası, rezene
veya zencefil.

Terleme (svedhan a)

Cilt yağland ı ktan sonra

cilt kanalları aç ı l ı r, boşalır
ve atı kları elimine etmek
için hazı r h ale gelir.
Terleme, dış kanalları
açmak ve vücudun doğal
elimine edici s üreçlerine
yardım etmek için · ı s ı ve
buharı n doğal güçlerini
kullan ı r. Tü m atıkları n � 'ü
ciltten atılır. Buhara u çu c�
yağların katılmas ı, cildin
uyarılmas ı ve enerji
verilmesi sürecine yaşam
gü cü katar. Başınızın Buhar Kabini

252
dışarıda ve serin olarak kaldığı buhar kabinleri en uygun buhar
yapma türüdür. Genital bölge ve kalp çevresi küçük, serin ve
nemli bezlerle korunur. Bazı kaynaklar eliminasyonun başlarında
kuru ısıyı, kanallar temizlendikten sonra nemli sauna
uygulanmasını önerirler.
Vata tipleri aşırı terlemediği için, kaybedilen sıvının çok bol su
içilerek yerine koyulması önemlidir. Pitta tipleri diğer dosha' lara
göre daha düşük ısılarda ve daha kısa sürede terlerler. Kapha
tipleri svedhana 'ya daha fazla gereksinim duyarlar ve daha yüksek
ısılardan daha uzun süre yararlanabilirler.
Sauna için yağlar: buhar haline gelen suya 1 0- 1 2 damla
(toplam) karıştır:
Vata: kakule, zencefil, okaliptüs, tarçın, papatya, Hint
sümbülü (jatamansi), kedi otu.
Pitta: civan perçemi, kişniş, lavanta, papatya, kimyon,
anason, fesleğen, misket limonu, nane.
Kapha: servi, sedir, kara biber, okaliptüs, biberiye, portakal,
civan perçemi, defne.
Saunadan sonra bir pike veya battaniye sarınarak uzanmak ve
beden ısısının yavaş yavaş azalarak normal haline gelmesin.i
sağlamak önemlidir. Sıcaklık metabolik hızı yükseltir, atıkların
eliminasyonunu artırır ve bağışıklığın mukabelesini uyarır.
Vücuttaki fazla yağ, atık içerir ve şampuanlayarak ve orta PH
dengeli sabun veya şampuanla ovarak veya fırçalayarak, bir
havluyla güçlü ve sert bir şekilde kurulanarak, vücudu . chana
(nohut tozu) ile pudralayarak vücuttan atılmalıdır. Vücudun yağı
absorbe etmesi beklenmeli ve daha sonra temizlenmelidir.

253
 _Ayurveda & -4romalerapi

SICAKLIK VE BAGIŞIKLIK SİSTEMİ

Bu yüz yılı n başlannda İtalya' da bataklık bir bölge vardı . Orada

yaşayanları n çoğu sıtma ateşine yakalanmıştı ve kanser neredeyse hi ç
bilinmiyo rdu . Bataklık kurutulduğunda sıtma da sona e rm işti, fakat
kanser oran ı ulusal düzeyde artmıştı. Bilim, ısı ve ateşin bağışıklık
sistemi n deki rolünü araştırmaya başladı. Yeni bir bilimsel te davi
deneyim i, b ir defada yaklaşık yanm litre kadar kanın alınmasını
ısıtılmasını ki bu virüs ve bakterileri öldürüyor ve soğutularak bed�ne
geri a kta rılmasını içeriyor. . Niçin bunu saunalar yapmasın?

Lavman (Enem a, Basti)

Gelen eksel batı tarzı Iavmanlar normal su kullanarak kolonlan

boşaltır ve ku rutur. Ayurveda, hassas ve öneinli elimi ne edici
bölgeleri te mizl emek, onarmak ve beslemek için bitkisel çayları
ilaç halin e getirilmiş yağları ve sebze yağlarını, süt ve yoğurd�
·

kullanır.
Vata ku rulü ğu sık sık kalın bağırsaklara doğru yayılır. Keten
ve susam yağı gibi yağlar, sade yoğurt ve sığır kuyruğu, meyan
kökü1 kara ka fes kökleri, keten tohumu, Amerikan kara ağacı ve
aloe (taze jelatin ) gibi besleyici-yatıştırıcı çaylar ve kakule, tarçın
ve zence fi l gib i ısıtı cı otlar su yerine kullanılır. Galon başına Vata
azaltıcı uç u cu yağla rdan 1 O damla eklenebilir.
Pitta sı caklığı serinletici bitki çayı ve süt gerektirir. Galon
başına Pitta aza ltıcı yağlardan 1 O damla eklenir.
Kapha kol onla rında genellikle aşırı üretilmiş mukus vardır. Bu
nedenl e yağ, süt veya diğer süt ürünleri pek önerilmez. Çaylar
aşağıda ö n eril en bitkilerin bir ya da daha fazlası ile kombine
edilebilir: alo e, biberiye, bala, manjista, haritaki, anason, amalaki,
okaliptüs, ardıç, zencefil, dikenli dişbudak, rezene, yabani

254
 Kahveye aşağıdaki uçucu yağlardan 1O damla
kereviz, tarçın.
kadar katı labil ir: yabani kereviz, anason, defne, kakule, andız otu,
okaliptüs, zenc efil, lemongrass, kokulu sarı sakız, portakal,
adaçayı.

Uygulama

Eski dönemlerde lavman, uzun, içi oyulmuş, ucunda su kabağı

veya kil kabı iliştirilmiş bulunan kamışlarla yapılıyordu. Bugün
lavman kabı yeterli olacaktır. Ancak ben colema board sistemini
tercih ederim. Çünkü hasta tuvalette rahatlarken beş galon kadar
lavman karışımı almakta ve rahatlamaktadır. Hindistan 'da Ghandi
Merkezini ziyaretimizde Light, Colema Board sistemine benzer bir
lavman aleti gördü. Colema Board bir dünya gezgini olan D r.
Bernard )ensen, D.C. tarafından geliştirilmiştir. O da
muhten:ıelen şifa verme sırlarını araştırırken benzer araçlar
görmüştür. Geleneksel olarak lavmanla 1 -2 çeyrek galon alınır ve
tutulmasına yardım etmek için omuzların yardımıyla ya da eğimli
bir duruşla 30 dakika kadar ters yukarı durulur, daha sonra hasta
kalkar ve tuvalete giderek karışımı boşaltır. Uygulama süresince
karışımın kolonlara hareket etmesini sağlamak için mideye saat
yönünün aksi yönünde masaj yapılır . Daha sonra rahatlamayı
sağlamak için karın bölgesine saat yönünde masaj yapılır. Karışını
sıcak değil, ılık olmalıdır. Eğer hasta baskı ya da rahatsızlık
hissederse, masaj ve nefes alma spazmı giderene kadar akış
durdurulmalıdır.

255
 _A. urveJa & _Aromalerapi
't

Nasal Tedavi (nasya)

Nasya, kafadan �e si �üsten �irleri temizle.mek, ağrıyı

. .
azaltmak, gevşemeyı gu çlendırmek ıçın uygulanır. Lımbik sistem i
(temel beyin ) koku sinirleri yardımıyla uyarılarak ruh halimiz
duygularımız, istekl erimiz, arzularımız ve anılarımız üzerinde deri�
bir etki sağlar . Pudralar, yağlar, çaylar veya duman prana Vata 'yı
direkt olarak etkileyen araçlardan bazılarıdır. Kulaklara ilaç haline
getirilmiş yağların uygulanması nasal tedavi de sık sık kullanılır.
Melanie S ac h'ın Ayurvedic Beauty Care-Ayurvedik Güzellik Bakı m ı
adlı kitabında zencefil çay nasyası için harika bir tarif verilmiştir.
Bitkilerin Yogası kitabında da duman ya da buğu otlarının bir
listesi verilmiştir .
'
İ laç haline getirilmiş yağlar nasya da kullanılan en geleneksel
şekillerdir . Anca k onların bulunamamasının neden olduğu
problem, onların yerine uçucu yağların kullanılması ile
çözümlenebilir. U çucu yağ karışımları için temel reçete v.ı oz
sebze yağına 1 ya da 3 damla uçucu yağdır. Uygun sebze yağları
ve uçucu yağlar Dosha dengesizliğine bağlıdır.

Vata: H int kamışı, Hint sümbülü ( jatamansi), Kabe samanı.

Pitta: nane, kişniş, gül, lavanta, civan perçemi
Kapha: biberiye, fesleğen , portakal, okaliptüs .

Tüm ü: sand al ağacı

256
 Nasya'nm Uygulamşı

Aşağıda eski yöntemlerden r��;:��

Batıya uyarlanmış bir teknik
verilmiştir. İlaç haline getirilmiş
bir yağla veya uçucu yağlar
katılmış masaj yağıyla tüm
vücuda masaj uygulan 9 ıktan
sonra yapılması en iyisidir. iyi bir
boyun ve yüz masajı da kabul
edilebilir bir alternatiftir. Bitkisel
ve uçucu yağ karışımını seçtikten
sonra göz damlalığı ve birkaç
parça kumaşı hazırlayın.
Hastanın boynu, 4-5 inç Nasal Tedavisi
kalınlığında rulo haline getirilmiş
bir havlu ile desteklenmelidir. Yağ sıcak değil yaklaşık 1 02 F
derece düzeyinde ılık olmalıdır: diğerlerine uygulamadan önce
kendinizde uygulamanız en iyisidir.
Uygulama: Hasta nefes alırken bir burun deliğini nazikçe
kapatıp diğerine 5 damla yağ karışımından damlatın. Yağın burun .
kanallarının derinlerine kadar ulaşmasını sağlamak için hastaya üç
kez derin nefes almasını söyleyin. Alına, göz çevresine, · burun
çevresine ve altına ve yanak kemiğine hafifçe masaj yapın. Diğer
burun deliğine de aynı işlemi uygulayın. H asta hafif bir yanma,
sıcaklık, içsel ışıkta bir heyecan, farkındalık, duyguların açılması
veya serbest kalması veya huzur duygusu yaşayacaktır. Nasya'nın
periyodik olarak yapılmasının göz şişliklerini ve siyah halkaları
elimine edeceği, koku ve tat duyularını artırdığı raporlanmıştır.
Kulaklara yağ damlatmak için hastayı yan yatırın ve kulak
kanalına 1 0- 1 5 damla _ılık yağ damlatın. Kulak kepçesi çevresine
masaj yapın ve kulak memesinden tutarak saat yönünde ve saat

257
 _Alju rveda & _Aromalerapi

yön ünün aksi y ö n ü n d e gerin. 2 ila

20 dakika aras ı n d a bir süre öyle
kalmasını sağlayın ve daha sonra
başı diğer tarafına döndürün (bir
bez parçası ile kuru laxı n ) . Aym
işlem i diğer k u lağa da uygulay ın.
Bu işlem k u l a k kaşıntıla rı, ağrıları,
çınlama ve işitme kaybı için faydalı
olabilir.

Kulak yağları

Diğer İlgili Tedaviler

Kusma (Emesis)

T edavi edici kusma, özellikle midede· toplanmış olan

( genellikle akciğer ve . sinüs kanallarından gelerek) ve vücut
tarafından dışarı atılması geren fazla mukus nedeniyle oluşan
Kapha dengesizl iklerinde faydalıdır. Bu, daha iyi bir sindirime ve
b esinlerin daha iyi absorbe edilmesine yardımcı olur. Meslekte n
o l m ayan kişiler tarafından yapılmamalıdır; mutlaka Ayurvedik
eğitim almış kişi lerin gözetiminde yapılmalıdır . Fazla kusma, üst
sindirim bölgesine ve sinir sistemine zarar verebilir. Kusma,
v ü cudun has talıkla ra ve zehirlenmelere karşı doğal bir tepkisidir
ve emesis bu tepkinin teşvik edilmesidir. Tuzlu, ılık su ve
parmağın b oğaza sokulması acil durumlarda kullanılabilir, fakat
b urada daha fazla öneride bulunmaktan kaçınacağım.

258
 Kan A l ı n ması (rakta moksha)
Hastalıkların tedavisinde eskiden beri kullanılan kan
alma 1 800'1erden beri kullanılmaktadır. H ekimlerin kanı çekmek
için sülük kullanmalarından dolayı önceleri bu yöntemi "sülük"
yöntemi olarak adlandırmışlardır. Bazı tıp doktorları hemen cilt
altı kanamaları ve su tutması pı:oblemleri için inanılmaz bir
şekilde hala sülük kullanmaktadır. ilaçlar bunlar kadar iyi sonuç
vermemektedir. Modern kan almanın ( kan bağışı) üç sonucu söz
konusudur: sizin kan bağışınızla başka birilerinin yaşamı
kurtulabilir, vücudunuzun elimin� edemediği toksinler doğrudan
atılmış olur ve dolaşım ve bağışıklık sisteminiz ani fakat önemsiz
sıvı kaybı nedeniyle taze, yeni kan üretmek için uyarılır.

Uçucu yağların kan bağışı sırasında dolaylı bir yardımı olabilir.

Yarayı sarmak, dezenfekte etmek ve iyileşmeyi hızlandırmak için
bandajın üzerine birkaç damla lavanta ve cajeput yağı
kullanılabilir. Kararınızı önceden güçlendirmek için içine bir
damla melek otu damlatılmış çay (veya doğrudan dilin üzerine)
içilebilir. Mide sinirlerini yatıştırmak için anason veya rezene de
'benzer şekilde kullanılabilir. Papatya, limon ve kekik, kanın
yeniden oluşturulması için önerilir.

Shirodhara

Shirodhara, alının uçuncu göz bölgesine yağ akıtılması

uygulamasıdır. Geleneksel olarak susam yağı kullanılır, ancak
doshik dengesizlikler için uygun olan yağlar ve uygun uçucu
yağlarla yapılan karışımlar daha etkili olacaktır. S hirodhara, sinir
sistemini derin bir şekilde uyarır, sinir-hormonlarını �erbest
bırakır, gevşeme ve hazla kendinden geçirici hisler yaratır.

259
 _A';fur11eda & _Aromalerapi

H i ndistan'da özenle yapılmış teçhizatlar kullanılır (tav�n dan

sarkan p irinç kaplar); burada çok benzerlerini kimyasa
l
m alzemeler satan yerlerden ayrı bir huni olarak alabilirsin iz. Bu
çeyre k litre yağın yarım saat boyunca alnınıza damlamaslh;
s a ğlayacaktır. Bir hasta, shirodhara'yı "beynin diş ipi" ·alarak
t a n ı mlarken diğerleri altınçı Çakranın orgazmı diye tanım lamıştır.
Fakat h epsi, sonunda güçlü bir bütün olma, merkezleşme ve
d i n gi n bilme duygusu kazandıkları konusunda hem fikirdirler.
Shirodhara ' nın tam etkisi 30 dakikalık bir uygulamayı gerektirir
I
fak a t b i r ya da iki ölçünün üstten fışkırtmalı, plastik bir masaj yağı
şişesiyle 5- 1 O dakika uygulanması da oldukça iyi bir uygulamadır.
Kısaltılmış bir s hirodhara uygulamasının kişileri tam bir shirodhara
u ygulaması yapma konusunda özendirici olacağını tahmin
ediyorum.
Uygulama: En iyi uygulama zamanı, masaj ya da tarpan a
töreninden sonra, hastanın rahatlayıp sakinleştiği zaman dır.
H asta, başı m asaj masasının sonunda olacak şekilde yatırılır.
Boyun, rulo haline gelmiş bir havlu ile desteklenir ve baş,
masanın kenarından aşağı doğru hafifçe aşağı doğru eğilir. Hasta
bir p i ke veya battaniye ile örtülür ve dizlerin altına yuvarlak bir
yastık koyulur. Almdan akacak yağı toplamak için yere geniş bir ·

k a p koyu lur. Avcunuzun

o rtasında yağın ısısını test
edin.
Alının ortasına küçük
damlalarla başlanır.
D amlaların alnın sağ ve
sol taraflarına yavaş yavaş
h a reket ettirilmesi
e ğl en celi olacak ve alının
tümü ve başın tepesi
u y arılmış olacaktır, fakat Shirodhara
260
 ası gereken yer kaşların ortasının bir inç yukarısı
sıl yoğunlaşıl m
� lan üçüncü göz çevresidir. Yağın göze akmaması ve sıçramaması
Bazı uy�lamacılar g�zleri pamuk �eya bezi :
için dikkati �
olun.
.
m sona erdıgınde alındakı ve saçlardakı fazla yag
kapatırlar. işle
i ile silinir. Hastanın derin gevşeme
küçü k b r havlu
durumundayke n 5-30 dakika kadar dinlenmesini bekleyin.
İşlemden � irk�ç saat sonra hastanın sadece hafif faaliyetler
yapmasını onerın.

Tarp ana
Yiyeceklerin, bitkilerin, yağların ve yaşam tarzının istenen
iyileşme düzeyine ulaşılmasındaki öneminin yanı sıra düşünce ve
duygularımızın da bir olma düzeyimize bağlı olduğunu, belki de
iyi olmamızda en etkili güç olduğunu bilmeliyiz. Biz Batıda eski
doğu inanışlarına inanmayı çoğunlukla ilkel buluruz. Katolik
inancında "All Souls Day- Bütün Ruhlar Günü"nde ailelerin
mezarlığa gitmeleri, atalarının mezarlarının yanına oturarak onlara
yiyecek getirmeleri ve onlarla konuşmaları eski bir gelenektir. Bu
uygulama Hawai'de ve Amerikan yerlilerinin bazı kabilelerinde
de vardır.
Ancak Batıda bilim, atalarımızdan bize taşınan genleri, son
derece ayrıntılı ve kapsamlı olarak şifrelenmiş bilgilerin yer aldığı
kromozomlara sahip olduğumuzu öğretti. Göz rengi, boy,
duygusal tutumumuz, hatta dünyayı algılama şeklimiz bize genetik
olarak aktarılmış olabilir. Bu hediyelerin bazıları bizi memnun
ederken, örneğin büyükbabamızın artistik yeteneğine sahip olmak
gibi, bazıları da daha zor olabilir, örneğin annemizin şiddetli
öfkesi gibi.

261
 _Aljurveda & _Aromalerapi

Tören (Ayin)
Tören ( ayin ) en iyi olarak yalnız ve rahatlamış olduğunuz
zaman yapılmalıdır. Işıkları azaltmak-bir mum yakmak ve belki de
bir tütsü yakmak yardımcı olabilir. Aroma terapi lambasında
veya yayıcıda favori bir uçucu yağ veya geçmişten anılarınızı
getirecek olan bir yağ kullanılabilir. "yeniden doğuş nefesi"
olarak adland ırılan nefes alma yöntemi veya alternatif olarak
b a ğlantılı nefes alma uygulaması da yararlı olabilir. Bu, burundan
nefes alıp ağızdan verilmesi şeklinde yapılır; alınan nefesin verilen
nefesle birleşmesine izin verilir ve nefesin verilen kısmı kontrol
e dilmez. Uzun bir günün sonundaki bir iç çekiş gibi onun kendi
gidişatın a sadece izin ver.

Anne ve babanızla başlayarak sırayla ileriye doğru tüm

atalarınızı çağırı n . H er biri için onun sizin önünüzde durduğunu,
gözlerinize baktığını hayal edin. Eğer onları kişi olarak
tanımamışsanız, fotoğraflarından ya da onun hakkında
duydu klarınızdan yararlanın. Onların açık ve kavrayışlı- bir
durumda of d u ğu nu, söylediğiniz her şeyi dinlemeye hazır
olduklarını hayal edin.

Temizlenmenin birinci aşamasında, onlara "bilmeni istediğim

şey [düşünce veya duygular] " dir deyin. Bu, onlar hakkında
h issettiklertnizi söylemek veya onlardan size aktarılan hediyeler
veya genetik özellikler hakkında söylemek istedikleriniz için bir
fırsattır. Kendinizi bir kurban gibi hissedip hissetmediğinizi
araştırın. Bu durumda sizin mükafatın ızın ne olduğunu yüksek
sesle i nceleyin . Bu fırsatı kendimize acımak için mi yoksa
problemlerimizden diğerlerini sorumlu tutmak için mi kullandık?
Bunu yeniden yaratılmanızda kendi açınızdan kendinizi
bağışlamak için bir fırsat olarak alın.

262
 Atalarınızın yaptıkları şeylerden dolayı onları affetmek isteyip
'stenıediğinize bakın -onu enerjinizin arkasında bırakarak
� ffetmek ve artık onu daha fazla yük olarak taşımamak. Kendi
'çinize bakın ve daha önceden sıkıntı olan bir şeyi büyüme için
� atafizöre çevirip çeviremeyeceğinize bakın.

Bu yeni bölgeden, bu yeni bakış açısından, onların size

için içinizdeki onlara teşekkür etme
verdik leri hediyeler
nizi . incele yin- ancak yeniden yaratılmış deneyimler size
istekli liği
orij inal olarak görünebilir. "bu deneyimden öğrendim, Büyüdüm,
Teşekkür ederim" deyin. ·

Ve son olarak, sizin ve atalarınızın arasında yeni bir iyileştirici

sembol olarak zihninizden onlara, onların favori yiyecek veya
içeceklerini veya yemekten zevk alacakları şeyleri ikram edin.
Onları elinizd en alıp yediklerini, haz aldıklarını ve size
rulüm
"
sediklerini görün. Daha sonra, doğrudan onların gözlerinin
içine bakın ve zihninizi dinleyin ve ani.a rın sizi kutsadıklarını işitip
işitnıediğin ize bakın. Size hayatta başarılar dilediklerini, yolunuzu
bulmanızı dilediklerini, onlar için yapmak zorunda olduğunuzu
düşündüğünüz şeylerden sizi azat ettiklerini, tutku ve amaçlarınızı
gerçekleştirmeniz için sizi serbest bıraktıklarını duyun. Bu
kutsamayı kabul edin ve onların kendi yollarının ışığına doğru
yürüyüp gittiklerini hayal edin. Onları bırakarak yollarını
kutsayın.
Anımsayabildiğiniz kadarıyla diğer atalarınızın her birini de
sırayla gözünüzün önüne getirin. İlişkiniz olmuş olan herkes için -
kardeşler, arkadaşlar, eski sevgililer, bunu yapabilirsiniz. Bu,
diğerleriyle ilişkileriniz hakkında sizi kuşatan zorlayıcı, inanılmayan
düşüncelerden kendinizi kurtarmanın bir yoludur. H er zaman
diğer herkesle daima bağlantılı olduğunuzu görmek için bir
fırsattır. Dünyayı nasıl gördüğünüz, kendiniz hakkında nasıl

263
 _A.'furveda & __A.romalerapi

hissettiğin i z v e o nu n la ilişkinizi değiştirmek için bir fırsattır. Bu

yeni bir yaratıcı o larak gücünüzü . talep edebileceğiniz zam an dır. '
Tarpan a m e rasiminizi oldukça sakin bir şekilde ve kendini
hakkında gerçe � ? � duğunu bildi �i �iz en derin ve güç!�
.
onaylama larla bıtırırın : Ben sevgıyım, _ B en neşeyim, Ben
mutluluğum, B e n affediciyim, Ben güvenim, Ben yeterliyim, vb.
Ve böy leys e o b u d u r.

RASAYANA
Rasayan a gençleşmenin, uzun yaşamanın ve ölümsüzlüğü n
Ayurve d i k bilim i dir. B u nlar için onun izlenmesi gerekir ve ebedi·

yaşam h e d efi ulaşılabilir olarak kabul edilir.

Ayu rveda, fiziksel sağlıktan çok, genetik olarak aktarılmış olan
fiziki zayı flı kla rın iyileştirilmesi ile ilgilenir. Atalarınızın yakalanmış
oldukları h astalıkları inceleyerek kendi zayıflıklarınızı öğrenme
sizin bu h asta lıklardan korunmanızı sağlayacak yaşam ta �
rejimleri n i uygu lamanızı ve bu zayıflıkları iyileştirmek ve onarmak
için bitki ve u çucu yağları kullanmanızı mümkün kılar. Eğer
annenizi n ve bü yük annenizin kabızlık eğilimi olduğu nu
biliyorsan ız, şifa sağlama için yeme-içme alışkanlıklarınızı ona göre
adapte edeb ilir ve uygun bitki ve yağları (örneğin, trifolia, aloe
gibi) kullanab ilirsiniz.
İ kinci olarak, dosha ' ların ayurvedik olarak dengelenm esi, fazla
doshik güçl erin yaşam enerıınızı tüketememesini sağlar.
Ayurvedik yazar Robert Svoboda zayıflığınız (hata) olmasa bile
dosha 'ların sağlığınızı etkilemeksizin herhangi bir oranda artıp
azalabil diği ni söyler. Ya da eğer ciddi bir zayıflığınız varsa bile
doshik dengenizi koruyabildiğiniz takdirde hasta olmazsınız .. Fakat

264
 kalıtsal olarak gelmiş zayıflıklara sahiptir ve bu dengeyi
birçok kişi
rı için hasta olurl ar.
korum adıkl a
Pancha karma, aşırı düşkünlük ve dengesizlik günahlarımızın
varlığımızdan temizlenmesini sağlayan mevsimsel bir temizliktir.
Fiziksel bir bağışlanmadır, bedenlerimizi temiz bir düzeye getiririz
ve sağlık için yeni bir şans verilir. Tarpana, atalarımızla ilgili
düşüncelerimizin ve genetik eğilimlerimizin güçlü bir şekilde
iyileştirilmesi için törensel bir temizlenmedir. Tarpana, aff�tmeyi
uygulayarak dönüşüm sağlamak için çok güçlü bir araç olabilir;
korku ve hiçlik düşünce ve duygularımızı atarız ve kendimizi sevgi
ve bütü nlükle benimsemeye izin veririz. Tarpana'nın modern
adaptasyonu tüm ilişkilerimizi iyileştirme, ayrı olma yanılsamasını
defetme konularına genişletilebilir.
Rasayana, Ayurvedik bilgeliğin doruk noktasıdır. Gençleştirme
ve uzun yaşama için kullanılan bitki ve yağlar, ebedi olmayı
sağlamak ıçın kanalların temizlenmesi, beden çalışması,
meditasyon uygulamaları, mantra egzersizleri ve nefes (tümü
Yedik bilimlerdir) ile kombine edilir.

Rasayana yağları, fiziki iyileştirme sağlama özelliklerinden daha

fazlasına sahiptir. Onlar sizi, fiziki varlığınızın bağlarından ve ayrı
olmaktan, ebedi ilkeler ve_ bir olma ile derin bir özdeşleşmeye
doğru götürmeye yardım eden güçlü hisleri iyileştirir, zihnin
ahengini geliştirir, ruhsal enerjiyi içerir. Rasayana yağları, beden
ve zihnimizi dönüştüren, istek ve korkulara dayanan ilkel
beynimizden bilmeye ve kavramaya dayalı eylemlere dönüştüren,
İnsan bilincinin mümkün olan en üst düzeyine çıkaran özelliklere
sahiptir.

Belirli dosha tipleri için rasayana yağlarını listelerken, her tipin

dengedeyken her rasayana yağını kullanabileceğini unutmayın.

265
 __Ayıırveda & __Aromalerapi

Rasayana Yağları
Vata: yabani kereviz, aloe vera, melek otu, Hin t kam ış
'
h av u ç tohumları, H imalaya sedir ağacı, andız otu , iün ıa �
sard u nya, zencefil, gotu kola ( brahmi), yasemin, Hint sü m bQfQ
(jata ınansi ) , nilüfer, kokulu sarı sakız, gül, -safran, san dal ağacı
H i n t sümbülü (spi kenard), Kabe samanı. . '
Pitta: a loe vera, H imalaya sedir ağacı, gotu kola, yasem in
'
n i l üfer , safr an.

Kapha: aloe vera, melek otu, Hint kamışı, H imalaya sedir

a ğa cı, andız otu, günlük, yasemin, nilüfer, kokulu sarı sakız, gü l,
s a fran, H in t sümbülü (spikenard ) .

KAYA KALPA
- Bedenlerin Dönüşümü
Binlerce yıl önce bir H int kralının problemli, dik kafalı bir kızı
vardı ve kendisine gösterilen prenslerden hiç birisi ile evlenmek
istemiyordu . Kral, öfke ve gerginlikle kızının gözlerinin
b a ğlanarak, sarayın avlusuna getirilecek taliplerinin ortasına
getirilmesini emretti. Ona ilk dokunan kişi onun koca,sı olacak ve
çoc u kları krallığı sürdürecekti.

O gün tesadüfen, yaşlı bir din adamı Kralın doktorlarına bitki

getirme k için avluya gelmişti ve prensese ilk dokunan kişi oldu.
i leri yaşı ve kutsal yemini nedeniyle bu durumdan affedilm esi için
yalvarmasına rağmen Kralın sözleri kanundu ve üç ay içi nde
evleneceklerdi. Din adamı bu durum için öğretmenleri n e baş

266
 öğretme nleri gençleştirme ve enerji verme konusunda
vu rdu ve
prog ram belirl ediler .
ya:>wn bir
Din adamı, 90 gün boyunca özel bir diyet yemeği yedi, nefes
te knikleri ni
�
uygul adı, bi � isel banyo · ayinleri düze� ledi, l�utsal
_
aalarla yağla ndı. Bu surenın sonunda saçları grıden sıyaha
� ö;üştü, ağzı nda yeni dişler çıktı, cildi ve bedeni genç ve güçlü
Birçok çocukları oldu ve mutlu bir
hale geld i. Prensesle evlendi.
şekilde yaşa dıla r.

Bu, kaya ka/pa 'nın (bedenin dönüşümünün) başlangıcıydı.

Hindistan'da binlerce yıldır dini şifacılar tarafından kraliyet ve
kutsal bilgelerin �ençleştirilmesi ve uzun yaşamaları için kullanılan
bir şifa sırrıydı . l n gilizler tarafından şiddetle yasaklanan bu bilgi
neredeyse kaybolmuştu . Şans eseri, şimdi dünyada Batılı yaşam
tarzına çok daiıa uygun bir biçimde sadece 1 8 uygulamacı
kalmıştır. Kaya kalpa, gençleştirme özelliklerine ek olarak
farkı ndalığı, bilinçliliği artırmada faydalıdır ve karar vermede ve
yaşam değişiklikleri yapmada yardımcı olabilir.

. Uygulama
1. Kişinin nabız atışları ve on metabolik tipten hangisine
uyduğunu belirlemek için test yaparak Ayurvedik
tipini belirleyerek başlayın . Bu, hastayı dengeye
getirecek yaşam tarzı, diyet, bitkiler ve uçucu yağları
tayin eder.
2 . Daha sonra hasta, tantrik, birleştirici nefes alıp
verirken 1 08 Hint bitkisinden yapılan bir macun, tüm
vücuda sürülür. Macun, metabolik tipler için özel
olarak hazırlanır ve. cildi yenilerken kirlerden arındırır.
Arındırma süreci iltihaplı bölgeleri ortaya çıkartır ve
ölü deriyi temizlerken bu bölgeleri uyarmaya
konsantre olur. Cildin fırçalanması ile uyarım ve

267
 te mizle m e s o n a e rer. Özel bir bitki yağı formü le edilir
ve cildi besl e m e k için uygulanır ve mutlulu k veric
i
duygular yara t m a k v e farkındalığı artırmak için üçüncü
göz bölgesi n e s ı c a k olarak akıtılır.
3 . Ateşi n N e fesi (kunda/ini) ve başlıca sesl er ile
birl eştiri lmiş, bi tki ö zleri ve aroma terapileri kull an arak
yap ılan sıcak bir banyo, ifade edilmemiş d uygu ve
korkuları serbest bıra kmak, dengeli bir kavram a düzeyi
oluş turm ak için coşku yaratır. Affetme töre nleri,
hasta n ı n geçmişin izdüşümlerinden kurtulm asın a ve
tü m ilişki lerini y e n i bir şekilde görmesine bir kapı açar.
Serin letici bir d u ş kişiyi be d enine geri d ön d ürür ve
ila h i birli kte l i ği başlatır.
4. H asta d a h a s o nra p i k e ve battaniye kozasına yatırı lır ve
çakralar e n gü çlü v e ruhani uçucu yağlarla yağlan ır ve
d e ı:in bir m e ditati f ne fese devam edilir. Uygula mad an

Bitkisel Macun

sonra h asta i ki ifa beş saat dinlenir. Sağlanan . huzur

verici m u tl ulu k d u rumu gelecek birkaç gün, hafta ve
h atta birkaç ay da bile planlanan ve yapılan her şeye
akt arı lab ilir .

268
 Bu uygulama orijinal ve geleneksel olarak hastanın özel bir
yediği, önceden belirlenmiş meditasyonları yaptığı
diyet yemeği
kulüb ede yalnız yaşadığı üç aylık tecrit döneminde
ve özel bir
yapılır.
Günümüzde dönüşüm, on uygulama serısı alarak
aktadır. Amaç, hastayı nefes, uçucu yağlar, banyo ve
saafanm
m;ditasyo nu her zaman uygulayabileceği bir yere götürmektir.

Bu uygulama, dönüşüm için hazırlanmış kişiler iÇindir ve

ru hsal uygulamalara veya ruhsal anlayışa sahip kişiler için daha
uygundu r.

Tapaswiji Majaraj'ın İnanılmaz Yaşamı

1770- 1 955

Kuzey Hindistan'da bir Sikh Krallığında bir prens doğdu,

Tapaswiji · Majaraj askeri bir lider olarak eğitildi ve babasından
ona geçen rol uygun görüldü. 55 yaşında ailesinin tümünü trajik
bir şekilde kaybetti ve bu felaket onun dünya nimetlerinden elini
ayağını çekmesine neden oldu . Bir guru buldu, çeşidi yoga
uygulamaları öğrendi ve yalın, gösterişsiz bir yaşam sürmeye
başladı. Bir mağarada yiyeceksiz olarak altı yıl yaşadı, bedeni aşırı
sıcak ve soğuğa maruz kalıyordu ve çok uzun süreler rahat
olmayan bir şekilde duruyordu. Yirmi dört yıllık dönemin ilkinde,
başının üzerinde sol elinin üzerinde kalmaya ve yürümeye başladı.
Tek bir oyukta üç, yedi ve sekiz yıllık dönemler geçirdi. On iki
yıl, donmuş bir gölün üzerinde sadece belinde bir giysi ile altı
saatlik gece meditasyonları yaptı. Meditasyon sırasında
öğrencileri başının üzerinden kovalarla çok soğuk su
döküyorlardı. Bu on iki yılın yaz dönemlerinde de güneşin
altında, etrafı yanan bir ateşle çevrilmiş - olarak altı saat
geçiriyordu.

269
 _A.yurveda & _Aromafe rapi

o- 1_ 0 0 y a ı n
ş a u l a ş tı ğ ı n d a b �?��i �:nahvolmuştu, kısmi olarak
s a .,ıı ve kö r o l m u ş , d işlen. d o kulmuş, s ırtı kamburlaşmıştı b'
ır
basto n y ardımıyla y ü rüyebiliyordu, ölmeye haz ırdı. ' S on
Yol c u l u ğun d a o n u n ruhsal b ü yü k lüğünü anlayan bir Y ogi
il
�
ta nıştı v e yo gi 90 gü nlük b i r k a �_a a l p a i çi n. o� u ikna etti. S iya �
s �_çl rı, y e
� n i d işle ri, kıvrak, guçl u bedenı ıle otuzun d a gibi
g? ru n üyo rdu . Y o ginin yard ı m ı n da n sonra (9 0 günlü k kaya kalpa
hızm e ti n d e n so n ra )
ç ok dah a zor uygu l a m al a r sergil edi . U zun
aş
Y mı a boyu n ca h arap o lmuş bedenini genç leştirerek
s :y a h a t l e r in e de va m e d e b ilmek, ruhsal bilgileri 've ayrılm ala
rı
bı n l e rce kişiye öğre tebilmek ve gösterebilmek için ikide n fazla z
ke
kaya k alpa uygu iam asm a b aşvurdu.
1 8 5 yaş ın d a z ayı f hastalıklı ve tü kenmiş bedeni üzerin de son
,
kon trol ün ü gös e d i ; b i r a n için kendini dimdik, güçl ü v e
t r ışık
saç a n bi r h ale d önü şt ü rdü, ku ts a l bir � es olarak AUM dedi ve
h e m e n ö l dü .

ÖZET
O kuyu cu n u n Ay urvedayı s ağduyulu, mesleği şifacılık o lmayan
ki şi l e rin ke n d i ke ndi ne şifa verme (iyileşme ) sistemi . ola rak
ö
� düğün ü umuyoruz . Aromaterapi, uçucu yağla rın kullanımı,
r
şıfa l ı bi tkile rin s o n d erece güçlü ko nsa ntre le ri n i hemen kullanım
iç in parm
a kl arı mız ın ucun a getirir. U çucu yağların taşınması
ko l ay dı r, s ı n ırs ı bi r raf ömrüne sahiptirler ve I:ıu kitapta yer alan
z
bilgil e rle
bi rleşti ri l e re k uçucu yağla rd an yapılan küçük bir
kol e ks i y o n , h e h a n gi bi r evi gerçe k bir ecza n eye dönüştürebilir.
r
. Ay u rve d a ve aroma tera p i sa ğl ı k mal iyetl erin i azaltabi lir ve
ç o k a z y a n etkiyle etki n bir tedavi ve hastaya önemli bir
fark ın d alı k e or m lulu k sağlar.
v s u .

U çu cu y a ğlar ve ayurved a yaşamımızın her'yönüne zenginlik

ve d e ri n b i r a n l ayış katar. D ü nyada şifa vermeye yönelik birçok
Y o l v a rdı r, biz bu b ili mlere k atılarak yaptığımız katkıların bireysel
ve evrens e l g iş e katkı s ağlayacağını umuyoru z .
el i m

270
 GİRİŞ

MO NOGRAFİLERİ KULLANMA

Bu kısımdaki monografiler uçucu yağlar ve bitkilerin orijini,

bitki familyası, botanik ve yaygın adları hakkınd? bilgiler içerir ve
her yağın dosha ' lar üzerindeki etkileri, tatları, beden üzerindeki
etkileri, yağın enerjisi, faydası, en çok etkilenen beden dokuları,
yağın kullan ımına yol açan semptomları, eğer varsa uyarıları ve
olası kullanım biçimleri için çabuk bir başvuru olarak kullanılabilir.
Bilgi aşağıdaki sırada verilecektir:

Yaygın Adı Yağın en yaygın olarak bulunduğu isim

Familya Adı Bitki familyaları çoğunlukla ortak tedavi

edici özellikleri paylaşırlar. Belirli bir
uçucu yağın hangi familyaya ait
olduğunun bilinmesi, yağın nasıl
kullanılacağı konusunda size çok şey
söyler. Yağ familyaları ve Topluluklarına
bakınız sayfa 2 76 .

Botanikteki Spesifik olarak tür v e cinsini belirtir,

Adı . . özellikle yaygın isimlerde bir tereddüt
olduğunda.

273
 _Aljurveda & _Aromalerapi

Diğer Adı Yağlar bazen ilk elde edildi kl eri yere ve

ya
damıtma sürecin e göre listelenebilirler.

Dosha Etkileri Yağı n etkisi dosha ' ları dengeleyecekt

ir
Kısaltmalar aşağıdaki gibidir:
·

V = Vata; P = Pitta; K = Kap ha

-: yağın kullanımı belirle nen dosh a'yı

azaltma eğiliminde olacaktır

+: yağın kullanımi vücuttaki dosha

güçlerini artıracaktır

o: değişiklik yoktur

+ (fazlalık): yağ fazla kullanıldığında

dosha artışına yo! açacaktır.

VPK = tüm dosha'ların dengede olması

anlamındadır.

Tat Bir yağın tadı, okuyucuya onun dosha

etkilerini belirlemede yardımcı o lacaktır
(bölüm üçe bakın ); örneğin, keskin
kokulu ve acımsı ta t ( a c ı ) VK'yi azaltıcı,
P'yi artırıcıdır, çünkü V K'ler soğuk P ise
sıcaktır.

Sindirimden Yağın sindirim ve özümlenıııesinden

Sonraki sonra vücu tta sahip olacağı kümülatif
Tat/Etki etkidir. Örneğin tatlı, vücuda doku

274
 ekleyecektir ve keskin kokulu ve acımsı
tatlar ise metabolizmayı artırarak katılığı
(maddeyi) alıp götürür

Enerji Her yağ ısıtacak veya serinletecek, nemin

korunmasına yardım edecek veya �uruluk
yaratacaktır.

Aksiyon Bunlar yağların tedavi edici özellikleridir

(etki) (bölüm on birde uçucu yağların tedavi
edici özellikleri tablosµna bakın)

Dokular Yağlardan en çok etkilenen dokular.

Belirtiler Her bir yağın yararlı olabileceği

semptomlar

Uyarılar Dikkat gerektiren veya kaçınılması

gereken belirli kullanım veya durumlar

Kullan ım Yağın en iyi uygulanış şekli

Kokunun. Uç.u cu yağ kokularının tanımlanmasında

Tanımı Stefan Arctander'in Parfüm ve Tatların
Doğal Orijini kitabına başvurduk ve ·

kendisine şükranlarımızı sunarız. Aksi

belirtilmedikçe bu alandaki hiç kimse
yağların kokularını sistematik bir şekilde
tanımlama deneyimine girmemiştir.

En İyi Tanımlanan yağla tedavi edici olarak

Karıştığı birlikte çalışacak veya en iyi karışacak
Şeyler diğer yağlar önerilir.

275
 _A'Jurveda & --4romalerapi

YAG F AMİLYALARI VE TOPLULU K LA RI

Bir yağın hangi familyaya ait olduğunu bilmek faydalı olabil'
·
Kendi ailemizi tanımamızın bizim kendi tabiatım ızı tanıma
yardımcı olduğu gibi, bitki familyaları da birçok tedavi edi �
�
özel liği paylaş�,ıkları için bunu bilerek her bir yağı daha fy�
tanıyabiliriz. Orneği n, yabani kerevizin havuç fami lyasında �
geldiğini biliyorsanız onun diğer on iki maydanoz yapraklılar gibi
gaz giderici, uyarıcı ve bağışıklık sistemini onarıcı oldu ğu ndan
emin olabilirsiniz. Uçucu yağların yapımında kullanı lan altmış
temel bitkiyi kapsayan on familya aşağıda sıralanmıştır.

B urseraceae (Reçine Familyası): çöl ağaçların dan veya

çalılarından sızan (damlayan) reçinelerden yapılır. Günlük, kokulu
sarı sakız, elemi gibi bu familyanın tüm yağları meditasyon için
mükemmeldir. Tropikal çöllerden gelerek sıcaklık getirir, sıvıları
hareket ettirmek için enerji içerir, enfeksiyonları temizler, yaralan
iyil �ştirir ve kanda dayanıklılık oluşturur.
Compositae (Ayçiçeği familyası): papatya, ölmez çiçek,
solucan otu, tarhun, dhavana, civan perçemi, Hint kadife çiçeği, andız
otu- b u yağların büyük bir kısmı sakinleştirici olan çiçeklerden
yapılmıştır ve cildin, sinirlerin, kanın ve kemiklerin tedavi
edilmesinde şifa verici olarak bilinirler. Sinirleri ve duygu lan
sakinleştirir, iltihap giderici, bağışıklık sistemini güçlendirici ve
temizleyici olarak bilinirler.
Coniferae-Pinaceae (Çam familyası): k<?knar, sedir, servi,
ardıç, çam, amber- bu yağlar güçlü kokulu a ğaç, özsuyu veya taze
iğne yapraklarından yapılmıştır. Bunların tümü serttir, acıdır,
antiseptiktir, akışkandır, cildi uyarıcıdır, temizleyicidir ve zihni
sağlamlaştırır.

276
 Garıninae (Ot, çimen familyası): citronella, /emongrass,
paımarosa
, kabe samanı- bu güçlü kokulu otlar canlandırıcı,
afamlaştırıcı, idrar söktürücü, bağışıklık ve iç ifrazatı artırıcıdır.
·

diyetin temelidir, çimen yağlan bize bas ses ve

Ç·riıenler (tan eler)
�
k rma yapmak için
ana (beden) notalar verir

Labiatae (Nane familyası): fesleğen, tüylü adaçayı, zufa otu,

mercan köşk, si/hat bitkisi (patchouli), yarpuz,
/avan ta, oğu/otu,
e, adaçayı, kaya kekiği, kekik- nane familyasının tümü
nane, biberiy
tahmin edild iğind en daha fazla koku sağlarlar Onlar eşsiz bir
.
. •

adaptogens ve tıbbi bitkidir. Tümü kokuludur, gaz giderici,

bağışıklık sistemini uyarıcı, dengeleyici ve ruh halini yükselticidir.

�urace a (Laurel Familyası): Çin tarçını (sinameki), defne,

kafur, tarçın, gül ağacı- bu ağaçlan.n ağacından, kabuklarından ve
yap raklarında n yağ üretilir; uyarıcı, sıcaklık sağlayıcı, akışkanlık
sağlayıcıdır ve enerji verirler.
Myrtaceae (Mersin Familyası): cajeput, karanfil, okaliptüs,
mersin, niaouli, küçük hindistancevizi, çay ağacı- bu ağaçlar oldukça
serttir ve doğal düşmanları yoktur (sadece okaliptüs yiyen •Koala
ayılarını düşman olarak görmezseniz), ahların yağları içsel güç
verir. Onlar iltihap giderici, · antiseptik, solunum yollan ve
bağışıklık sistemi uyarıcısıdır. Karışımlarda temiz, ferahlatıcı ve
tedavi edicidirler.
Rutacea (Turunçgiller .Familyası): bergamot, greyfurt,
limon, misket limonu, mandalina, neroli, portakal, petitgrain- bu
familya onun meyvalan ve çiçekleriyle bilinir. Karışımlarda temiz
ve ferahlatıcıdırlar, canlandırıcı, dinçleştirici, açıcı, ısıtıcı,
akışkanlık sağlayıcı, uyarıcı ve cesaret . vericidir. Yaşamımız
turunçgiller sayesinde daha zengin hale gelir.
Umbelliferae (havuç familyası): melek otu, �abani kereviz,
brahmi, şeytan tersi, anason, karaman kimyonu, havuç tohumları,

277
 _A'lurveda & -.Aromalerapi

kişn iş, kimyon, dereotu, rezene, maydanoz- tedavi edici özellikle

açısın dan nane familyası ile benzer niteliklere sahipti /
K a rak teristik o l a ra k güneş ve hava elementlerini içeren çiçek le
ri
ve yaprakları i l e bilinirler. Gaz giderici, gençleş tirici, uyarıcı
sıkıl aştırıcı, hormon d ü zen leyicidir ve cilt bakım ında faydalıdır. '

Zingiberaceae ( Zencefil familyası) : kakule, zerdeçal

zen cefil- bu baharatlı kökler bize ateş ve toprak elemen tini getiri r�
Sağlamlaştırıcı, kızıştırıcı, sindirim uyarıcıdır .
D r. D avid F rawley ve D r V assant Lad'a (Bitkilerin Yogası ) ve
bitk ilerin dosha etkilerini, enerji lerini, tatlarını, aksiyo nları nı ve
dokuların ı organize etmeleri ve bilgileri nedeniyle son derece
müte şekkiri z. Biz bunları gerekli yerlerde uçucu yağl
arın
k ullanımın a a dapte ettik.

ANASON
Brayn: H awai ' de yaşarken
adala r a rasında - küçük taŞırna
uçaklarıyla sık sık uçuyorduk. Bir
keresinde geç bir başlangıç ve hızlı
bir kahvaltıdan sonra kendimi ani
bir tropika l fırtınada çılgınca
sallanan bir uçakta, midem
bu lanmış . halde buldum. Uçağın
arka tarafında korkmuş bir kişi
mahvolmuştu. Midesinden gelen
s a frala rın oldukça güçlü kokusu
uçaktaki herkesin de neredeyse
çıkartmasına yol açmak üzereydi . Şans eseri çantam yanımdaydı
·
v e hemen doğrudan dilimin üzerine birkaç damla anason toh u mu
y ağı damlattım, hemen rahatlatıcı etkisini gördüm ve korkulan

2i8
 nüfuz etti . Uçucu yağlarla ilgili diğer bir mutlu
şey olnıa dan etkisi
son.
Anason , mide sinirlerini oldukça iyi yatıştırır, tüm sindirim
ve karaciğerde toksin giderici etkiye sahiptir.
sistem ini iyileştirir
Anason, doğuda ve orta doğuda yiyeceklere eklenir ve yine aynı
bölgelerde birçok içkiye katılır ve tatlandırıcı olarak kullanılır.
Anason tohumları sindirimi sakin leştirmek için Hint yemeklerinin
sonunda sunulan karışımın bir parçasıdır. Dahili kullanıma ek
olarak karındaki gazı gidermek için karın bölgesine masaj yapmak
için de kullanılır. Aynı zamanda harika bir balgam söktürücüdür.
öksürük şurubuna katıldığında fazla mukusu ve öksürüğü alır.
Afrodizyak özellikleri vardır ve cinsel soğukluk için kullanılabilir.
Kram pları gidermek için hem dahili olarak hem de harici olarak
kullan ılabili r.
Yaygın Adı Anason

Familya Adı Umbelliferae (Havuç)

Botanik Adı Pimpinella Anisum

Dosha Etkileri VK-, P +

Tat Keskin kokulu ve acımsı

Sindirimden sonraki
Tat/etki Keskin kokulu ve acımsı

Enerji Kızıştırıcı, nemlendirici

Aksiyon gaz giderici, galactagouge,

uyarıcı, terletici

Dokular mide, akciğer, ince bağırsak

Belirtiler mukus, sert kuru öksürük, gaz

279
 _A.'furveda & __Aromalerapi

Uyarılar ülserleri hare kete geçirebi lir,

fazla kullanı m ı baş dön mesine
neden olabilir
Kullanım yiyecek veya içecekleri
çeşnilendirme, m asaj yağı,
. kompres, buğu, öksürük
damlası

Kokunun tanım aşırı tatlı, , temiz, ezilmiş

meyveleri anımsatan ·

En iyi kanştığı şeyler rezene, kakule, karanfil

F ESLEGEN
Fesleğenin b i rçok türü
vardır. Aroma terapide en
yaygın kullanılanlar Avrupa
türleridir. " Tulsi veya Krishna
Fesleğeni" olarak bilinen H int
türünü de kullanırız. Adını,
boynunda daima fesleğenden
yapılmış b i r çelenkle gezen
Krishan a ' n m öyküsünden
almıştır. Krishana, tarafsızlı k,

��
inanç v e b a ğlılık sağlamak için
Kutsal fesleğe n kullanırdı . Kalbi "' J
açtığı v e zihne uyum getirdiği
için H i n d istan'd a en kutsal
bitkile rden b i ri olara k bilinir.
Fesl eğenin duygular üzerinde güçlü etkisi vardır; korku veya
üzüntü n e d e n iyle acı çektiğim izde kuwetlendirici olabilir. Astım

280
ve baş ağrıları konusunda iyileştirici birçok özelliğe sahiptir.
Karaciğer ve safra kesesi üzerine ılık kompres şeklinde
kullanıl dığında özellikle daha etkili olabilir.
Yaygın Adı Krishna Fesleğeni
familya Adı Labiatae (nane)
Botanik Adı Ocymum Basilicum
Diğer Adı Tulsi (Hintçe)
Dosha Etkileri VK-, P + aşırı
Tat Keskin kokulu ve acımsı
Sindirimde n sonraki
Tat/etki Keskin kokulu ve acımsı
Enerji Isıtıcı, etkisiz
Aksiyon Terletici, ateş düşürücü, sinirleri
yatıştırıcı, kas gevşetici, anti
bakteriyel, antiseptik, cephalic
(baştaki tıkanıklıkları temizler),
adet kanamalarını kolaylaştırıcı,
mantar öldürücü
Dokular Plazma, kan, ilik ve sinirler, üreme
organları, karaciğer, akciğer
B elirtiler soğuk algınlığı, öksürük, sinüs
tıkanıklıkları, baş ağrısı, eklem
iltihabı, romatizma, ateş
(genellikle), karın bölgesi
problemleri, hamilelik, emzirme,
astım, zihin açıklığında zayıflık
Uyarılar Yüksek Pitta durumlarında ve
hamilelikte kullanmaktan kaçın
Kullanım çay, meyve suyu, ilaç haline
getirilmiş sade yağ, yemek pişirme,

281
 _A.yurveda & ----4romalerapi

buğu, kompres, aroma lambası

Kokunun Tanımı tatlı-baharatlı, hafif yeşilimsi, taze 1
hafif ağaçsı hoş bir koku, kalıcı
tatlılık
En İyi Karıştığı kafu r, biberiye, ardıç, limon,
Şeyler okaliptüs, mersin, lavanta, çayır
otu ( opoponox), bergamot, tüyl ü
adaÇayı, misket limonu, meşe
yosunu

DEFNE
Dünyanın iki ayrı bölgesinde
damıtılan ve aynı isim altında satılan
iki türü vardır. Avrupa'dan gelen
defne laurel familyasın da n dı r. Batı
Hindistan bölgesinden gelen defne
ise mersin familyasın d an dır. Neyse
ki her i kisi de "birçok benzer
özelliklere sahiptir. Light'ın favori
kullanımlarından birisi, saçları için
sıcak yağ tedavisine defn e yağı
eklemektir. İ ki ons j oj oba yağına 4
damla defne yağı, 3 damla lavanta,
3 damla limon, 3 damla biberiye, 3
damla gü l a ğacı ve btr kaşık susam
yağı ekle. Karışımı ısıt ve ılıkken
saça uygula, bir havlu ile sar ve
yarım saat veya o n beş dakika bekle.
Şampuanlayarak yıka. Defne, ayrıca kuru baş derisi ve saçlar için
de çok faydalıdır. Onu şampuana ve saç kremine de

282
 iz. Suyun içine birkaç damla .. eklemek tırnakların
ekleyebilirsin
lenm esine yardımcı olabilir. Ozellikle okaliptüs ve
uzaması ve güç
ye ile karıştırıldığında solunum yoll9rı için, tıkanıklığı ve
biberi
algı nl_ığ ını gidermek için de faydalı olabilir.
soğuk

Yaygın Adı Defne

familya Adı Laurus Nobilis (Laurel familyası)

Botanik Adı Pimenta Racemosa Myrtaceae­

M)lrtle

Dosha Etkileri V K P+

Tat Keskin kokulu ve acımsı, acı,

buruk

Sindirimden Sonraki

Tat/Etki keskin kokulu ve acımsı

Enerji Kızıştırıcı, kurutucu

Aksiyon uyarıcı, balgam söktürücü ,

antiseptik, analjezik, gaz giderici,
anti nevraljik
Dokular saç, tırnaklar, mide, ince bağı�sak

Belirtiler solunum yolları problemleri,

enfeksiyonlu hastalıklar, adale ve
anticular ağrılar,- nevralji, baş derisi
kuruluğu
Uyarılar fazlası krampa neden olabilir
Kullanım yiyecek, losyon, yağ tedavisi,
masaj yağı, kompres

283
 _Aljurueda & -.-Aromalerapi

Kokunun Tanımı taze, baharatlı, biraz ilacımsı, a

lt
tonda kalıcı, tatlı balsa mik
(iç·
bayı ltıcı tatlıl ık, bazı kişileri
n
midesini bulandırır)
En İyi Karıştığı lavanta, okaliptüs, limon, bib eriye
Şeyler petitgrain, sardunya, citro neııa'
tarçın ve ylang ylang '

B ENZOİN (KOKULU ASELBENT

SAKIZI)
Benzoin, sabitleyici olduğu ve daha hafif tonları tutabildiği için
ve koruyucu olduğu ve yağların oksitlenmesini engellediği için
parfüm karışımları için mükemmeldir. Yıpranmış sinir sistemi ve
depresyonlar, regl öncesi gerginlik, şişkinlik, huzursuzluk gibi
şikayetler ve stres için çok faydalı olabilir. Yaraların iyileşmesini
sa ğlamak için haricen kullanılabilir. Estetisyenler tarafından kuru,
- .

tahrtş olmuş ciltler ve yara izlerini ortadan kaldırmak için

kullanılır.

Yaygın adı Benzoin (kokulu aselbent sakızı)

Familya adı Styracae (styrax)

Botanik adı Styrax benzoin

Dosha etkileri V P K-

Tat Tatlı, acı, keskin kokulu ve acımsı.

Sindirimden sonraki
Tat/etki Tatlı

284
 Isıtıcı, nemlendirici
Enerii
AJcsiyon sinirleri. yatıştırıcı, idrar söktürücü,
dengeleyici, antiseptik, balgam
söktürücü, iltihap önleyici,
koruyucu
Cilt, sinirler, solunum, idrar,
Dokular
hormona(

Belirtiler Sinir problemleri, depresyon, regl

öncesi gerginlik, şişkinlik,
huzursuzluk vb şikayetler, kızgınlık,
SFes, boğaz enfeksiyonu, öksürük,
br, , it, astım, kuru öksürük, tahriş
olmuş cilt, dolaşım, genital idrar
yolları enfeksiyonu, cilt kesikleri ve
enfeksiyonları

Uyanlar Yok

Kullanım kompresler, parfümler, masaj

yağları, merhem

Kokunun tanımı hoş, hafif vanilya tonunda tatlı

balsamik

En iyi kanştığı neredeyse tüm yağlar, ama

şeyler özellikle sabitleyici ve koruyucu
yağlar.

285
 _A'Jurueda & -4romalerapi

BERGAMOT
Brayn: Bergamot harika oır
anti depresandır. O ğullarımdan
birisinin lisede son yılın d a bazı
problemleri vardı. Cid d i bir
depresyon geçiriyordu. B u n u n
bir nedeni de onun
mezuniyetinden sonra seyahate
çıkacak ve öğretme nlil< yapacak
olmamızdı, evde kalamayacaktı.
Öğretmenlerinden bir telefon
geldi ve toplam altmış beş ·:.sfin
okula gitmediği ve mezun
olabilmek için kalan dönemde
hafta sonlarında da okula gitmesi
gerektiğini hatırlatıyorlardı.
Notlarının iyi Ölmasına rağmen
okulun son ayında tanı bir
devanı gerektiği konusunda
uyarıyorlardı. O yaşlardaki
gençlerin isyankar yapısını bilerek Light her sabah onun odasına
gizlice girdi, yattığı yastığa birkaç damla bergamot ve lemongrass
damlatmaya başladı. Ani değişimi fark ettik. Zamanında
kalkıyordu, banyo yapıyordu, kahvaltısını yapıyordu, arkadaşların İ
arayıp okula gidişi ayarlıyordu, kahvaltı masasında heyecanlı ve
neşeli bir şekilde gelecek gün h akkında konuşuyordu. Mucizevi bir
dönüşümdü. Daha birkaç gün önce uyanmakta zorlanan, huysuz,
somurtkan bir çocuktu . Bundan bir hafta sonra geldi ve bize şöyle
söyledi: " Bana ne yapıyorsu nuz? O d a m bitkiler gibi kokuyor."
Onu nasıl tedavi ettiğimizi anlatınca şöyle dedi: "Bana yağları

286
 banyo yapacağım, daha iyi hissediyorum." Ve
verin, sabahları
yaptı ve m ezun oldu ve diğerleri tarih oldu.
Kendisini karaciğer tıkanıklığı ve safra kesesi tıkanıklıkları
olarak yansıtan depresyon nedeniyle acı çeken insanların yaşanrnı
zenginliklerini yaşayamadıklarını ve tadını çıkaramadıklarını fark
ettik. Bergamot doğrudan doğruya karaciğer ve saf�a kesesi
üzerine kompres yapılarak kullanılabilir. Bergamot, ltalya'nın
güney ucunda ve Akdeniz'in bazı bölgelerinde yetişen bir
rurunçgilin meyvasının kabuğundan yapılır. Bergamot uçucu yağı
esas olarak soğuk preslemedir. Bazen BF ( Bergaptane Free) olarak
satılır ve cilt k ullanımı için daha yumuşaktır. Cilt tedavisindeki
kullanım şeklin e bağlı olarak buharda damıtılmış bergamot uçucu
yağı kulla nımı da mümkündür, ancak oldukça pahalıdır.
Bergamot yağının birçok bileşeni idrar yollarına süzüldüğü için
böbrek ve safra kesesi iltihapları için çok faydalıdır. Bağımlılıklar
ıçın mükemmeldir. Ağızdan alındığında sindirimin
sakinleştiri lmesine yardım eder. Early Grey çayında kullanımı en
bilin enidir. Harici olarak, cilt tahrişlerinde kullanımı çok etkilidir.
Ateşin düşürülmesine yardım eder. Pasta hamuruna eklemeyi
severim, limona benzer bir tat verir.

Yaygın Adı Bergamot

Familya Adı Rutacea

Botanik Adı Citrus Bergamia
Dosha Etkileri VK-, P +
Tat Tatlı, ekşi, buruk
Sindirimden S onraki
Tat/Etki keskin kokulu ve acımsı

287
 _A'Jurv.eda & Aromalerapi

Enerji kızıştırıcı, kurutucu

Aksiyon antiseptik, ateş düşürücü,
antidepresant, yara iyileştirici, kas
gevşetici, büzüşti_irücü, iştah açıcı
Dokular tüm elementler
Belirtiler diş eti iltihabı, boğaz ağrısı, sistit,
vajinal kaşıntılar, mantar, ateş,
iştah kaybı, kolik, mide ve bağırsak
gazları, bağırsak parazitleri,
duygusal dengesizlik, akne, sede f
hastalığı, egzama, mesane
enfeksiyonları
Uyarılar uçucu yağı % 0.5-1 oranında
sulandırmadan cilde uygulamayın
Kullanım çay, ağız çalkalama, kompres,
aroma lambası, losyon, parfümler,
masaj yağı, banyo, buğu
Kokunun Tanımı zengin, başlangıçta tatlı meyvemsi
koku, daha sonra hala oldukça
belirgin yağlı-otsu koku devam
eder ve bir ölçüde balsamik ana
yapı ve keskin; tatlılık daha çok
tütün gibidir ve tonu zengindir,
bazen tüylü adaçayını ve neryl
asetatı anımsatır.
En İyi Karıştığı servi, yasemin, ardıç, lavanta,
Şeyler nereli, lemongrass, tüm
·.

turunçgiller

288
 HUŞ AGACI (KAYIN AGACI)
Huş ağacının usaresi akçaağacınkiyle aynı şekilde toplanır;
kovalarda toplanır ve şurup olarak kaynatılır. Eskiden beri birch
veya kök bira yapmak için kullanılır. Kabukları, çoğunlukla keklik
üzümü yaprakları ve daha sonra
keklik üzüm ünün yerine kullanılan
huş ağa cı yağı ile damıtılır. Deri
kokusunu anımsatan kokuya sahip
olması nedeniyle bazen tıraş·
·

losyonlarında kullanılır. Tedavi

amaçlı olarak kullanımı daha çok
harici kullanım şeklindedir;
özellikle ağrılar, kramplı adaleler
ve cilt veya baş derisi tahrişleri için
kullanılır. Saç uzamasını uyardığı
için şampuanlar için harika bir
katkı maddesidir. Saç uzamasını
uyarmak ve saç dökülmesinin
tedavisi için sıcak yağ teqavisi
tarifi: bir ons hindistancevizi
yağına beş damla papatya, beş
damla kişniş ve beş damla huş ağacı ekle. Şampuanlamadan önce
bu yağla baş derisine masaj yap. On beş dakika kadar niifuz
etmesi için bekle.

Yaygın Adı Huş ağacı

Familya Adı Betulacea
B otanik Adı Betula Lenulta

289
Dosha Etkileri P K-, V +
Tat Acı, keskin kokulu ve acı msı
Sindirimden sonraki
Tat/etki keskin kokulu ve acı msı
Enerji serinletici, nemlendirici
Aksiyo n terletici, idrar söktürücü,
analjezik, toplayıcı, ürik asit
çözücü, bünyenin tabiatını·
güçlendirici ve değiştirici
Dokular eklemler, kas, baş derisi,
böorekler, cilt
B elirtiler romatizma, yaralar, ağrı veya
kra mplı kaslar, tendinitis, isilik
I

ülser, selülit, toksin ve sıvı

tutma
Uyanlar Vata fazlalığında, düşük kiloda
kullanma yın
Kullanım banyo, masaj yağı, kompres,
saç dökülmesi tedavisi
Kokunu n tanımı (kabuk) şaşırtıcı bir şekilde
metil salisilata benzer,
(çiçekler) ağacımsı-yeşil hoş,
balsamik koku
E n iyi karıştığı şeyler keklik üzümü, okaliptüs,
mersin, ardıç, portakal,
lavanta, çam, köknar, biberiye

290
 K ARA BİBER
Kara biber yağı zayıflama formüllerinde kullanılır. Tarif: 1 O
damla lavanta, 5 damla günlük, 5 damla sandal ağacı ve 1 O
damla kara biber >'.ağı üç ons hardal, canola, badem yağı veya bir
karışıma eklenir. incelmesi istenen bölgelere bu karışım hadci
olarak sürülür. Gaz giderici olarak yiyeceklere eklenebilir. Bazen
enerji artırıcı karışımlarda kullanılabilir. Diş ağrılarında kullanılır
(direkt uygulama) ve eklem ve kas ağrılarında haricen kullanılır.

Yaygın adı kara biber

Familya adı Piperaseae

Botanik adı piper nigrum

Diğer adı marich (sanskritçe' de güneş

anlamında) büyük oranda güneş
enerjisi içerdiği için.
Dosha etkileri ısıtıcı, kurutucu
Tat keskin kokulu ve acımsı, acı
Sindirimden sonraki
Tat/etki keskin kokulu ve acımsı

Enerji kızıştırıcı, kurutucu

Aksiyon uyarıcı, balgam söktürücü, gaz

giderici, ateş düşürücü, bağırsak
solucanlarını düşürücü, idrar
söktürücü
Dokular plazma, kan, yağ, ilik, sinir, dalak,

291
 idrar yolları, sindirim
Belirtiler kronik hazımsızlık� kolonlarda
toksinler, dejenere olmuş
metabolizma, aşırı şişmanlık, sinüs
tıkanıklıkları� gelip giden ateş, soğuk
el ve ayaklar
Uyanlar sindirim organlarının iltihaplı olduğu
durumlarda ve yüksek Pitta
durumunda kullanmayın
Kullanım kilo azaltıcı, yemek pişirme, losy on,
kompres
Kokunun Tanımı : ferah, kuru-ağacımsı, ılık-baharatlı,
kuru kara biber, Hint biberi, elemi
ve diğer terpene-sesquiterpene
yağları anımsatan bir koku
En İyi Kanştığı portakal, servi, zencefil, yabani
Şeyler kereviz, huş ağacı, anason
tohumları, gül, sandal ağacı, günlük,
limon, fesleğen

292
 CAJEPUT
Caj eput, kanamayı kontrol altına almak için mükemmeldir.
Amerika Birleşik Devletlerinin batı kıyısını gezerken Light'ın
arkadaşlarından birinin parmağı ciddi bir şekilde kesilmişti.·. Kesiği
görenler parmağa dikiş atılmasının zorunlu olduğunu
söylüyorlardı. Light hemen kesiğin üzerine ve içine cajeput yağı
koydu ve birleştirerek tuttu ve yara bantı ile bandajladı. Kesik üç
ya da dört gün içinde iyileşti.
Çay ağacı · ile aynı familyadan gelen bu yağ büyük oranda
antiseptik özelliğe sahiptir. Okaliptüse çok benzeyen kokusu
bronş problemlerinde buğu yoluyla çok faydalı olabilir. Boğaz
ağrıları için sandal ağacı ile yapılan karışımla gargara faydalıdır;
tarif: 1 damla cajeput yağı, 1 damla sandal ağacı yarım bardak su
ile iyice karıştırılır ve gargara yapılır. Stres ve soğuk nedeniyle
sesini kaybeden birçok şarkıcı tarafından başarıyla uygulanan bir
yöntemdir. Cajeput, ses tellerinin çevresindeki kasların gerilimini
az.altmak için bu bölgeye masaj yapılmasında çok etkilidir.
Okaliptüs, biberiye, ardıç ve kakule ile yapılan bir karışım
liniment olarak eklem ve kas burkulmaları için mükemmeldir, çok
güçlü bir masaj veya kom.pres yağıdır.
Bombay ve Kalküta gibi şehirlere grup turu düzenlediğimizde
Light, cajeput ve limon karışımı damlatılmış mendiller dağıtır ve
tahriş ve enfeksiyondan korunmak için grup üyeleri bu mendilleri
burun ve ağızlarını örtecek şekilde kullanırlar. Gruptaki hiç kimse
hastalığa yakalanmaz.
Yaygın Adı Cajeput
Familya Adı Myrtaceae

293
 __A'lurveda & _A,.onuz.lerapi

·Botanik Adı Melaleuca Leuadendrom

Diğer Adı Katupruhi (Hintçe adı )

Dosha Etkileri K V-, P+

Tat Acı, keskin kokulu ve acımsı, ta tlı

Sindirimden Sonraki
Tat/Etki 'keskin kokulu ve acımsı

Enerji kızıştırıcı, n em lend irici

'
Aksiyon antiseptik, kas gevşetici, ba!gam
.

söktürücü, analjezik, anti nevraljik,

kanamayı azaltıcı

Dokular cilt, mukozanın dış tabakası

Belirtiler soğuk algınlığı, boğaz ağrıları,
ağrılar, baş ağrısı, bronşit, ishal,
idrar yolları enfeksi yonu, mide
krampları, ince bağırsak iltihapları,
asabi kusma, bağırsak parazi tleri I

romatizma, nev ralj i, kulak ağrısı,

diş ağrısı, sedef hastalığı, akne

Uyarrlar yüksek dozda kullanılması kusma

ve mide tahrişine neden olabilir
Kullamm boğaz pastili, g argara, kulak yağı
Kokunun Tamını Güçlü, ferah, okaliptüse benzer,
kafuru koku, meyvemsi-tatlı ana
tonlar ve k urusunda yumuşak
tonlar
En İyi Karıştığı okaliptüs, bib eri ye kafur, ardıç,··
,

Şeyler servi, çay ağacı

294
 HİNT KAMIŞI (EGİR OTU, SARI
SÜSEN, CALAMUS}
Hint kamışı adrenalini güçlendirir. Zayıflık dönemlerinde
faydalıdır, diş eti iltihabı için iyidir, akkan boşaltımını uyarabilir,
ııiiçlü sırt ağrılarını rahatlatır. Çok sert ve hatta hoş olmayan bir
kokusu vardır, teke kokusunu anımsatır. Neyse ki lavanta gibi
tatlandırıcı yağlarla bunun üstesinden gelinebilir. Dayanıklılık ve
tah ammül gücünü artırır. Sadece harici olarak kullanılmasını
önerdiğimiz bir yağdır. Kansere sebep olan maddeler olarak
bilinen bileşenleri. içerir. Hindistan'da binlerce yıldır bitkisel
kullanımı klinik etkinliğini ve güvenilirliğini göstermiştir, biz bu
yağın dahili kullanımını önermiyoruz. .

Yaygın Adı H int Kamışı Bayrağı (calamus

sweet flag)

. Familya Adı Acorus Calumus (Aracaea

familyası)
Dosha Etkileri V K-, P+
Tat Keskin kokulu ve acımsı, acı,
buruk
Sindirimden Sonraki
Tat/Etki keskin kokulu ve acımsı
Enerji kızıştırıcı/kurutucu

295
 A'Jurv�Ja & _Aroma lerapi

Ak siyon uyarıcı, gençleştirici, balgam

söktürücü, tıkanıklık giderici,
sakinleştirici, kas gevşetici,
kusturucu
D�kular Plazma, kaslar, yağ, ilik ve sinirler
. I

üreme
Sistemler . sinir, solunum, sindirim, dolaşım,
. üreme
Belirtiler soğuk algınlığı, öksürük, astım I

sinüs başa ağrıları, sinüzit, eklem

iltihabı, epilepsi, şok, koma, hafıza
kaybı, sağırlık, histeri, nevralji

Uyarılar dahili kullanım için önerilmez,

hemoroit, burun kanaması gibi
kanama problemlerine yol açabilir

Kullanım harici olarak masaj ya da kompres

yağı

Kokunun Tanımı ılık ağaçsı-baharatlı arka plandaki

artan tatlı kokusuyla . hoş bir koku
ve büyük kalıcılık

E n İ yi Karıştığı lavanta ve zencefil, limon ve

Şeyler portakal, civan perçemi, okaliptüs,
mersin, huş ağacı, tarçın, laden, ·
olibanum, silhat bitkisi (patchouli)
ve sedir ağacı

296
 KAFUR
Kafur sentetik olarak üretilebilir, bu nedenle aldığınız kafurun ·

doğal olduğundan ve buhar ile damıtılarak elde edildiğinden emin

olun. Kafur buhar yoluyla damıtıldığında kısımlara ..-ayrılabilir.
Kısımlar beyaz, kahverengi ve mavi olarak adlandırılır. Mavi kafur
en ağır olanıdır. Temel olarak sasquiterpenes ve sesquiterpene
alkollerinin zayıf kokusunu içerir; sabitleyici olarak parfümlerde
kullanılır; hemen kullanıma hazır değildir. Kahverengi kafur %80
e kadar kansere sebep olduğu bilinen safrole içerir ve tüm
maliyetlerinden kaçınılmalıdır. Beyaz kafµr çok daha yaygın
olarak satılır. Çin, Japonya ve Hindistan'da tıbbi amaçlarla
kullanılan bu yağdır. Kafur, prana'yı artırır, duyuları açar ve zihne
açıklık getirir, baş ağrısına iyi gelir, algılamayı kolaylaştırır.. İyi bir
,
uyarıcıdır ve eklem ve kas ağrılarına karşı iyidir. Fazla olması
durumunda narkotik zehir gibi etki eder ve Pitta ve Vata'yı
şiddetlendirir.

Yaygın Adı Kafur

Familya Adı Cinnamomum Camphora veya
Champora Offıcinarum
Botanik Adı Lauraceae (Laurel)
Diğer Adı Karpura(s)

Dosha Etkileri K V-, P+(fazlalık)

Tat keskin kokulu ve acımsı, ekşi
Sindirimden Sonraki
Tat/Etki keskin kokulu ve acımsı

297
 _,A.yurveJa & --4romalerapi

Enerji kızıştırıcı, nemlendirici

Aksiyon balgam söktürücü, tıkanıklık

giderici, uyarıcı, kas gevşetici,
bronchodilator, sakinleştirici,
analjezik, antiseptik

Dokular plazma, kan, yağ, ilik, sinir

Sistemler solunum, sinir

Belin il er bronşit, astım, boğmaca öksürüğü

gibi öksürük, akciğer tıkanıklıkları' .

histeri, epilepsi, sayıklama,

uykusuzluk, adet dönemlerin deki
düzensizlik veya bozukluk, gut,
romatizma, burun tıkanıklığı, sinüs
baş ağrıları, göz problemleri, diş
çürümeleri

Uyarılar küçük dozlarda kullanın (bir oz

sebze yağına 3-5 damla)

Kullanım masaj yağı, kompres, merhem,

buhar yayıcı, losyon

Kokunun Tamını sert, keskin, acı, ilacımsı

En İyi Karıştığı biberiye, okaliptüs, günlük, ardıç,

Şeyler keklik üzümü

298
 KARAMAN KİMYON U
(FREN K KİMYO NU)
Karaman kimyonu Avrupa'da
nişastanın asim ile edilmesine
yardımcı olması amacıyla unlu
mamullerin yapım ında .�ulla� ı lır. Bu
Eski Mısır' da da uygulanan bir
yöntemdi. Gazı azalttığı bilinir.
Aroma terapi de yaygın olarak
kullanılmaz. Hindista n' da lavman
sırasında parazitler için kullanılır.
Zihinsel açıklık ve uyanıklık için
yardımcı olabilir.

Yaygın Adı : Karaman Kimyonu

Familya Adı : Umbelliferae ( H avuç)
Botanik Adı : Carum Carvi
Dosha Etkileri : K V-, P +
Tat : Keskin kokulu ve acımsı
Sindirimden sonraki
Tat/Etki : keskin kokulu ve acımsı
Enerji : kızıştırıcı/kurutucu
Aksiyon : gaz giderici, uyarıcı, temizleyici, kas
gevşetici
Dokular : sindirim, baş derisi

299
 ..Ayurveda & ..Aromalerapi

Belirtiler : hazımsızlık, gaz, kolik, asabiyet,

birikme (toksin, sıvı)
Uyanlar : ·cildin güneş ışıgına karşı daha duyarlı
olmasına neden olabilir
Kullanım : ye!lle k pişirme, çok sulandırılmış
olarak parfümler, gaz için ovma
Kokunun tanımı : (ham) arka planda seıt yağlı bir
. koku ile güçlü ve meyvesinin
kendine özgü tipik kokusu, ilk
kokusu mide bulandırıcıdır,
neredeyse amine-türü gibi güçlüdür,
az yağlıdır
En iyi karıştığı : dereotu, rezene, anason, fesleğen,
şeyler yasemin

KAKULE (HEMAME)
Kakule zihni ve kalbi
uyarıcıdır ve açıklık ve neşe
sağlar. Süte katılarak sütün
mukus yapıcı özellikleri bertaraf
edilir ve kahvedeki -kafeini alır.
Niteliği Satviktir ve ö�ellikle
vücuttaki prana akışını açmak ve
sakinleştirmek için·
iyidir.
Kusmanın, geğirmenin ve
yiyeceklerin ağza gelmesinin
durdurulmasına yardım eder. Kakule, çocukların asabi sindirim
gerginlikleri veya yüksek Vata için iyidir. Yağların ve nişastaların

300
sindiril mesine yardım eder, dalağı uyarır, kalbi açar, zihne açıklık
ve sağlamlık verir, neşe ve keyif verir. Kafeinin panzehiridir,
düşük sindirim ateşi için mükemmeldir. Agni'yi- (ateşi)
alevlendirdiği için Vata'lar için iyidir. Mide ve akciğerdeki fazla
Kapha'yı temizler.

Yaygın Adı Kakule

Familya Adı Ziniberaceae (Zencefil)
Botanik Adı Eletarria Cardamomom
Dosha Etkileri V K-, P+ fazla olması durumunda
Tat keskin kokulu acımsı/tatlı
Sindirimden Sonraki
Tat/Etki - keskin kokulu ve acımsı

Enerji kızıştırıcı, nem

_ lendirici
Aksiyon- uyarıcı, balgam söktürücü, gaz
giderici, mideyi kuwetlendirici,
idrar söktürücü, afrodizyak
Dokular plazma, kan, ilik ve sinirler -
Belirtiler soğuk algınlığı, öksürük, bronşit,
astım, ses kısıklığı, tat kaybı, zayıf
absorbe, hazımsızlık, iktidarsızlık
Uyarılar ülser ve yüksek Pitta'da
kullanmayın
Kullanım çay, kahve, aroma lambası,
parfüm, masaj yağı, banyo,
yiyecek

301
Koku nun Tanı mı hafif baharatlı, arka planda
balsamik çiçeksi koku

En İyi Karıştığı Portakal, anason, gül, bergamot

'
Şeyler karaman kimyonu, zencefil, .
shamama, Hint sümbülü
( Jatamansi), olibanum, ylang
ylang, laden, neroli, sedir ağacı ve
kişniş

HAVUÇ TOHUMU

Havuç tohumu soğuk pres biçiminde ve daha pahalı olan

buhar ile damıtma şekli�le elde edilir. �� it bakımında çok
kullanılır . Cil d e renk verır ve sıkılaştırır. Ozellikle hasarlı ve
yaşlanmış cild i onarma�
için iyi �ir Ayrı olma, sersemlik ve baş
. :
_ yaş and ıgında etkılıdır.
dönmesi hisl e n

Havuç T ohumu
Yaygın Ad ı

Familya Adı Umbelliferae

Daucus Carota
Botanik Ad ı
V P K=
Dosha Etkileri

tatlı, keskin kokulu ve acımsı

Tat

Sindiri mden Son raki

Tatlı
Tat/Etki
kızıştırıcı ve nemlendirici
Enerji

302
Aksiyon cilt rengini iyileştirici, sıkıştıricı,
temizleyici, esneklik sağlayıcı,
cildin beslenmesine,
sıklılaştırılmasına,
canlandırılmasına ve
gençleştirilmesine yardımcı, lenf
sistemini uyarıcı, kadınların süt
üretmesine yardımcı

Dokular cilt, lenf, karaciğer sistemi,

gastoral sindirim sistemi

Belirtiler çıbanlar, apse, ülser, cilt

bozuklukları, karaciğer ve
safrakesesi bozuklukları,
hepatitler, kolit, bağırsak iltihabı
Uyarılar çok fazla güneş ışığına maruz
kalma renk bozukluklarına yol
açabilir
Kullanım baharat karışımı, tatlandırıcı, cilt
losyonu, maske, yiyecek ve
içecek
Kokunun Tanımı kendine özgü kuru-ağacımsı,
bazen kök gibi, toprak kokulu; ilk
ton tatlı ve ferah, fakat arka
plandaki koku yapışkan ve
oldukça ağır, tatlı toprakımsı,
yağlı, hafif baharatlı
En İyi Karıştığı Şeyler sardunya, lavanta, gül, dhavana,
sandal ağacı, H int sümbülü
(Jatamansi), kabe samanı,
turunçgil yağları, sedir ağacı

303
 ...A'Jurveda & ---Aromalerapi

SEDİR AGACI
�� ( a
fark . ğ ardıç familyasındandır ve Hirrialaya sedirinden çok
makul b" Sedir kestanesinde duyduğumu z kokudur ve bu Yağ
ır
ve s edi r �fiyat a sahiptir. Dolayısıyla ons �Iarak satın alabilirsiniz
Ağaç
a
� ga cına b u "sedir" kok�sunu damlatarak kullanabilirsiniz.
güve v 51 ?!arak inşaat işlerinde kullanılır, çünkü kum aşlardan
pirele r � dıger böcekleri kovucu özelliği v ardır. Sivrisinek ve
e d a hil olmak üzere böcekleri kov ucu özelliği var
Düşük dır.
kaçınıını olasılığına karşı hamilelik dö neminde sedirden
mük e ahdı� Bu koku bir odanın havasını temizlemek için
�
nı
·

dezenf eldır; aynı ·zamanda idrar yolları enfeksiy<?nlarını

e e tm ek
enfeksj te için de iyidir, fakat akut bö bre k
müke ı: tn
onıa�ında kaçınılmalıdır; eklem ve kas ağrıları için
vardır· �
e dır; yağlı ve akneli ciltler için farklı kullanım şekilferi
eder. 1 gecıkmiş adet dönemlerinin harekete geçirilmesine yardım

Sedir ağacı
Pinaceae (çam)
Juniperus Virginiana
P, K-, V+

Acı, tatlı, keskin kokulu ve

aömsı

keskin kokulu ve acımsı

kızıştırıcı, kurutucu

304
AJcsiyon antiseptik, balgam söktürücü,
idrar söktürücü, sakinleştirici,
gençleştirici

Dokular ·: idrar yolları, cilt, baş derisi

Belirtiler bronşit, idrar yolları

enfeksiyonları, korku, sinirsel
gerginlik, saldırganlık, psikolojik
kopukluk, saç yağlanması ve.
dökülmesi

Uyanlar thujon içerir, yüksek dozlarda

ağızdan alınmamalıdır,
hamilelikte alınmamalıdır,
merkezi sinir sistemini tahrip
edebilir, midenin iç kaplamasında
yanm·aya ve aşırı susamaya neden
olabilir
Kullanım sabun parfümü, sivrisinek
kovucu, dezenfektan, böcek ilacıi
temizleyici, kompres, çay,
bany�, masaj yağı, buğu
Kokunun Tanımı başlangıçta yağlı, orta, hoş, bir
ölçüde balsamik, yağ kurudukça
koku daha kuru, daha
odunumsu, daha az balsamik hale
gelir
En İ yi Karıştığı Şeyler ardıç, kafur, okaliptüs, sandal
ağacı, silhat bitkisi (patchouli),
kabe samanı, citronella

305
 --..A11ur11eda & _Aromalerapi

HİMALAYA SEDİR AGACI

Himalaya sedir ağacını Virjinya sedir ağacına tercih ederim .
Himalaya'Iarın yüksek yerlerinde yetişirler, tatlı, zengin üs t
kokusu vardır ve arınma ve bir olma duygusu verir. Virjinya sedi
r
ağacı ardıç familyasından olmakla birlikte Himalaya sedir ağ ac
ı
gerçek bir "sedir" dir Lübnan sedirine daha yakındır. Böbrek v
e
idrar yolları e nfeksiy�nlarında tedavi edici özelliklere sahiptir. Bu
yağ, sakinleştirici ve yücelticidir, anti depresiftir, nefes alm
a
prob lemlerinde özellikle de bronş tıkanıklıklarınd a ç ok
yardımcıdır. Ruhsal olarak pranayama (nefes egzersizleri)
geliş tirilirken v e uzmanlaşılırken kullanılabilir.

Yaygın Adı sedir ağacı, Himalaya

Fa m ily a A dı Pinaceae
Bo ta ni k A dı Ceodora Deodora
Dosh a Et ki ler i V P K=
Ta t tatlı, acı, keskin kokulu v e acımsı
Sindirimden So nraki
Tat/ E tki keskin kokulu ve acımsı
Enerji kızıştırıcı, kurutucu
Aksiyon antiseptik, balgam söktürücü,
idrar söktürücü, sakinleştirici,
gençleştirici
D oku l ar iç salgı sistemi, sinirler, solunum
yolları, idrar yolları

306
Belirtiler baş ağrısı, idrar yolları
enfeksiyonu, eklem iltihabı

Uyarılar hamilelik döneminde dahili

olarak kullanmayın

Kullanım : sabun, tıraş losyonu, masaj yağı,

meditasyon, banyo

- l(okunun Tanımı zengin, tatlı-odunumsu, hemen

hemen balsamik koku, kafura
benzer üst koku, fakat zamanla
.. daha hoş tatlı-ağacımsı koku

En İyi Karıştığı Şeyler Hint sümbülü (jatamansi), sandal

ağacı, çam, dhavana, laden,
petitgrain, gül ağacı, Hint kamışı,
tüylü adaçayı, kabe samanı ve
ylang ylang

307
 MAVİ PAPATYA
Light: Gül, lavanta ve
sardunyanın yanı sıra mavi papatya
ılımlı, nötr yapısı nedeniyle ve
ciltteki yağın bir parçası olması
(doğal vücut yağımı) nedeniyle
küçük miktarlarda doğrudan
doğruya cilde uygulanabilen birkaç
yağdan birisidir. Bir damla mavi
papatyayı dış eziklerin üzerine
damlatıp ovduğunuzda kendi doğal
cilt yağınızla karışır ve güç verir ve
etkili olur. Yanıklar, ateş ve cilt
tahrişleri için iyidir, bağışıklığı
güçlendirmesi ve iltihap önleyici
özellikleri nedeniyle dahili kullanımı
da yaygındır. Yeğenim suçiçeği
olduğunda yengem her bir suçiçeği
kabarcığının üzerine bir damla
damlattı ve iki gün içinde çocuk
tertemizdi.

308
Yaygın Adı Mavi Papatya (Alman)

familya Adı Compositae (Ayçiçeği)

Botanik Adı Matricaria Chamomilla

o osha Etkileri P V-, K+ (fazla olması

durumunda)

Tat Tatlı, acı

Sindirimden sonraki
Tat/etki Tatlı

Enerji serinletici/kurutucu

Aksiyon iltihap önleyici, bağışıklık uyarıcı,

analjezik, kas gevşetici, teskin
edici, adet kanamalarını
kolaylaştırıcı, anti anemik,
hazmettirici, cholagogue,
karaciğere ait

Dokular cilt, tüm dokular

Belirtile·r deri iltihabı, yangılı cilt, lökosit

oluşumu, eklem iltihabı, çıban,
kolik, kolit, baş ağrısı, uykusuzluk,
tedirginlik, adetin anormal
zamanlarda kesilmesi, adet
dönemle(indeki düzensizlik veya
bozukluk, menopoz, diş çıkarma,
diş ağrısı, anemi,. sindirim
problemleri, karaciğerIdalak
tıkanıklıkları, kadın üreme
problemleri, öfke, öfke nöbeti,
yanıklar

309
 -.Ayurveda & -.Aromalerap i

Uyarılar Yok
Kullanım masaj yağı, cilt losy onu,
aroma
�ambası, bugu,
_ banyo, Yiyecek
ve.
ıçecek
Kokunun Tanımı Oldukça tatlı, ot türünden­
kumarin-benzer ve ılıktır (olgun ve
yıllandırılmış yağ); taze bir şekilde
damıtılmış, çirkince hayVansal-tat
lı
/
amine-benzeri ton
En İyi Kanştığı lavanta, cajeput, çay ağacı gül
Şeyler civan perçemi, melek otu,' Hin �
kamışı, bergamot, kakule, sandal
ağacı, sardunya

ALTIN PAPATYA
Bu, yatıştırıcı ve sakinleştirici etkisi neden iyle ço cuk
hastalıklarında daha çok tercih edilen papatyadır. Tablo nun
merkezine mavi papatyadan daha yakındır. Bebekler diş
çıkartırken dişetinde oluşan tahrişler için mükemmeldir. Buğu
gergi nlik, stres ve tedirginliğe iyi gelir. Bu yetişkinler için de
geçerlidir. Menopo z ve regl öncesi gerginlik, şişkinlik, huzursuzluk
vb şikayetler süresince ö zel bir yardımı olabilir. Roman
papatyasına benzer özelliklere sahiptir, ABD'de iyi niteliklere
sahip ve kolayca elde edilebilir çeşitli yerel türleri de vardır. .

Yaygın Adı Papatya (Roman)

Familya Adı Compositae (Ayçiçeği)
Botanik Adı Anthemis Nobilis

310
posha E�kileri
K P-, V+(fazla olması
durumunda)
Acı, keskin kokulu ve acımsı,
Tat
tatlı

Sindirimden sonraki Tatlı

Tat/etki
Enerji serinletici/nötr

AJcsiyon terletici, ateş düşürücü, iltihap

önleyici, gaz giderici,
sakinleştirici, kas gevşetici,
analjezik, adet kanamalarını
kolaylaştırıcı, kusturucu

Dokular plazma, kan, kas, ilik, sinir

Belirtiler baş ağrıları, hazımsızlık,

çocuklarda asabi problemler,
kolik, göz iltihaplanmaları, sarılık,
adet dönemlerindeki düzensizlik
veya bozukluk, adet kanamasının
anormal zamanlarda kesilmesi,
uykusuzluk, öfke, depresyon,
regl öncesi gerginlik, şişkinlik,
huzursuzluk vb şikayetler, güneş
yanığı

Uyanlar Yüksek dozajlar kusturucu ve

Vata'yı şiddetlendirici olabilir
Kullanım tüm kullanımlar iyidir

311
 -A/lurueJa & -Aromalerapi

Kokunun Tanımı
tatlı otsu, bir ölçüde meyvemsi·
ılık, çay yap rağı benze�i koku,
oldukça yayıfgan, az bır
yapışkanlık, taze bitkisel koku
. En İyi Kanş t ığı
Şeyler gül, lavanta, ylang ylang, sedir,
sardunya, mandalina, rezene,
tarçın, yasemin, bergamot,
neroli, tüylü adaçayı, laden,
meşe yosunu

FA S PA PATYASI (MOROCCAN) ·

F as papatyası aslında
solucan otu familyasının bir üyesidir.
F as'ın tepelerin de· yaba
ni olarak bulunur. Damıtıldığı zaman
azulena üretilir v
e bu yağı koyu mavi renge getirir. Mavi
papatyadan ço
k daha hafif ve tatlı . kokusu vardır. Tıbbi
özelliklerin çoğu na.
sahiptir, tatlılığı nedeniyle parfümeride dah a
yaygın kullanı lır. -

Yaygın Adı
Papatya {Fas·Moroccan}
Familya Adı
: Tanecetum Annum
Botanik Ad ı
Ormenis Multicaulis
Dosha Etkileri
v P·, K + (fazla olması
durumunda)
Tat
Tatlı, acı, keskin kokulu ve acımsı
Sindirimden Sonra
ki
Tat/Etki.
tatlı

312
 Enerii serinleticii kurutucu

Afcsiyon iltihap önleyici, analjezik, kas

gevşetici, teskin edici, cholagogue,
karaciğere ait

Dokular. Cilt

Belirtiler akne, deri iltihabı, yangılı cilt,

eklem iltihabı, çıban, bere, ·kolik
(harici kullanım)

Uyanlar eğer saf alkol şeklindeyse.

(absolute) sadece harici kullanım

Kullanım masaj yağı, cilt losyonu, şampuan,

saç kremi •

Kokunun Tanımı oldukça tatlı, arka planda çiçeksi

hafif taze saman gibi
En İyi Karıştığı gül, lavanta, papatya, sardunya,
Şeyler Hint sümbülü (jatamansi), ardıç,
servi, laden, kabe samanı, sedir
ağacı

TARÇIN
Light: Özellikle . menopoz döneminde dolaşım içjn en
beğendiğim yağlardan birisi tarçındır. Seksüel fonksiyonları
iyileştirir, seks isteğini artırır, sindirimi ve iştahı güçlendirir.
Dolaşımı artırdığı için kalp için oldukça destekleyicidir. İsteklere
güç verir. Parazitler, uyuz ve bitler için faydalıdır. Tarçın kabuğu
yağı yüksek oranda aldehite sahip olduğu için ciltte kullanımı
önerilmez, cildi tahriş edebilir. Tarçın yaprağı yağı çok düşük

313
 _A'Jurveda & _A,.omalerapi

oranda aldehite ye sahip olduğu için Jiniment veya masaj Ya

ğıan
olarak kullanımı daha uygundur. Soğuk bir sabahta uyan d(
·

zaman bazen kendimi uyuşuk hissederim, kendime gelm

sağlamak için susam yağıma birkaç damla t arçın yağı eklerim.
1�:
Yaygın Adı Tarçın
Familya Adı Lauraceae (Laurel)
Botanik Adı Cinnamomum Zeylanicum
Diğer Adı Twak(s) (Hintçe)
Dosha Etkileri V K-, P+
Tat Keskin kokulu ve acımsı, tatlı,
buruk
Sindirimden Sonraki
Tat/Etki Tatlı
Enerji kızıştırıcı/nötr
Aksiyon uyarıcı, terletici, paraiit öldürücü,
afrodizyak, kas gevşetici, balgam
söktürücü, analjezik, idrar
söktürücü, bünyenin tabiatını ·

değiştiren ve iyileştirici, gaz

giderici
Dokular plazma, kan, kas, ilik ve sinirler
Belirtiler soğuk algınlığı, sinüs tıkanıklığı,
bronşit, hazımsızlık, dolaşım,
spazm, anemi, kuwetten düşme,
bit, uyuz, iktidarsızlık, doğum,
üreme organları enfeksiyonları,
menopoz

314
Uyanlar ·yüksek Pitta durumlarında
kullanmayın; kanama .
bozukluklarını artıracaktır; yüksek
dozlarda cilt tahrişi; yüksek
dozlarda çarpıntı

Kullamm yiyecek, içecek, masaj yağı, aroma

lambası, liniment

Kokunun Tanımı ( kabuk) oldukça güçlü, yayılgan,

hafif baharatlı, tatlı ve yapışkan
koku; (yapraklar) hafif baharatlı
fakat daha sert koku, kabuk
. yağının zenginliği eksik. Karanfil
yaprağı ve karanfil sapı yağına
benzerlik.
En İyi Karıştığı kakule, portakal, küçük
Şeyler hindistancevizi, anason, rezene,
trifolia

CITRONELLA
Brayn: Citronella olmaksızın asla bir kampa gitmem;
mükemmel bir sivrisinek ve böcek kovucudur. Köpeğimi
şampuanladığım zaman onu kullanırım: 20 damla citronella iki
kaşık şampuana eklendiğinde pireleri öldürmek için
mükemmeldir. Köpeğinizi (ya da diğer bir evcil hayvanınızı)
ıslattıktan sonra citronella ve şampuan karışımıyla masaj yapın,
beş dakika bekleyin ve sonra durulayın. Köpeğiniz banyo yapmayı
sevmeyebilir, fakat köpüklü suda ona masaj yapmanızdan keyif
alabilir. Onu kuruladıktan sonra havluya saldırılar yaparak
saldırganlığını atabilir ve çok güzel kokacaktır. Piresiz bir köpek
olarak mutlu olacaktır.

315
 _Ayur11eda & _Aromalerapi

Yaygın Adı : Citronella

Familya Adı : Graminae (ç!men, ot}

Botanik Adı : Cymbopagon Nardus

Dosha Etkileri : P K-, V

Tat : · Acı, tatlı

Sindirimden sonraki
Tat/Etki : keskin kokulu ve acımsı

Enerji : ısıtıcı, nemlendirici

_Aksiyon : sivrisinek kovucu, p ire kovucu, koku

giderici, arıtıcı, uyarıcı, antiseptik

Dokular : Cilt

Belirtiler : sindirim problemleri, enfeksiyonlu

hastalıklar
.
Uyarılar : ·dahili olarak kullanmayın (aldehit
nedeniyle}
Kullanım : cilde veya evcil hayvanların derisine
yağı uygula, aroma lambası, spritzer,
yayıcı, böcek kovucu
Kokunun Tanımı : (Seylan-Ceylon) oldukça güçlü, hafif
ağacımsı ve taze, otsu ve biraz ıslak
yaprakları anımsatıcı; ,camphene­
bomeol-methyleugenol kompleksi
karakteristik kokusudur; (Java türü)
taze ve tatlı, kurutulmuşu tatlı, biraz
ağacımsı

En İyi Kanştığl : limon, okaliptüs, lavanta, yarpuz,

Şeyler sardunya, gül, sedir ağacı

316
 TÜYLÜ ADAÇAYI (CLARY ADAÇAYI)
Tüylü adaçayı kadinlar için bir armağandır; hiçbir kadın onsuz
olamaz. Kadınlara berraklık ve güç duyusu verir, aylık
şişkinliklerin, depresyonun ve endişenin giderilmesine yardım
eder, adetleri düzenler ve ateş basmasını azaltır. Tanrının bir
hediyesidir. Rahatlatıcı ve kramp giderici özelliklerinin yanı sıra
zindelik verir (öforik). Alman birası ve şaraba eklenmişti. Tüylü
adaçayı iç salgı bezleri üzerinde yenileyici bir etkiye sahiptir.
Balgam salgılarını dengeler ve adaçayının zehirliliği olmadan
adaçayının birçok özelliğine sahiptir. Menopoza giren bir kadının
en yakın arkadaşıdır ve sadece dahili olarak kullanımı değil
östrojenin doğrudan ciltten verilmesinde de etkilidir.
Phillip Morris tüylü adaçayının en büyük üreticisidir. Kuzey
Karolayna'da çiftliklerde tüylü adaçayı yetiştiriyorlar. Hasat
yapıldıktan sonra doğrudan çelik tanklı kamyonlara yüklüyorlar;
kamyonlarda damıtıma başlanıyor ve tanka, tüylü adaçaylarının
üzerine çok sıcak buhar veriliyor. Uçucu bileşenler borularla
fabrikaya taşınıyor. Çok sıcak buhar daha sonra yoğunlaşıyor ve
tüylü adaçayı yoğunlaştırılıyor. Tüylü adaçayını kullanan kamyon
daha sonra kullanılmış bitkileri boşaltmak için tarlaya geri gidiyor.
Çok etkin bir işlem.

Yaygın Adı Tüylü adaçayı (Ayı kulağı, misk

adaçayı, Clary sage)

Familya Adı Labiatae

Botanik Adı Salvia Sclarea
Dosha Etkileri VPK-
Tat tatlı, acı, keskin kokulu ve acımsı

317
 ___A'Jurveda & _Aromalerapi

Sindirimden Sonraki
Tat/ Etki keskin kokulu ve acımsı
Enerj i ısıtıcı/nötr
Alcsiyoll sindirim uyarıcı, mideye iyi gelen
'
sinirleri yatıştırıcı, kas gevşetici,
afrodizyak, antiseptik, koku
giderici
D okular cilt, sinir, üreme
B elirtiler kramplar, zayıf sindirim, şişkinlik,
bronşit, astını, regl öncesi
gerginlik, şiçkinlik, huzursuzluk vb
şikayetler, doğum, baş ağrısı,
psikolojik gerginlik, sinirler, korku 1

iktidarsızlık, cinsel soğukluk,

enfeksiyon kapmış cilt, şişmiş doku
.: U yarılar alkolle karıştırmayın veya demir
içeren tıbbi ilaçlarla birlikte
ağızdan almayın
Kul lanım tüm kullanımlar iyidir
Kokunun Tanımı tatlı, otsu, yapışkan; alttaki hem
acı hem tatlı tonuyla ambra'yı
anımsatır, kurusu t�tün gibi kokar;
bazıları balsanıik veya çay gibi
nitelendirir.
' . sardunya, lavanta, Hint sümbülü
En İyi Karıştıgı
Şeyler (jatamansi), civan perçemi, kabe
samanı, bergamot, laden,
olibanum, tarçın, gül ağacı, kiŞ niş,
kakule, turunçgil yağları, sedir
ağacı

31 8
 KAR ANFİL

. Karanfil en eski uçucu

yağlardan b�isidir: . Geleneksel
olarak diş agrısı ıçın kullanılır,
Amerikan Diş Birliği (American
Dental Association) tarafından
anestetik olarak onaylanmıştır.
Kasların gelişimini kuwetlendirdiği
için bebek bekleyen kadınlara
rahmi güçlendirmek ve doğum
sürecine hazırlamak için
hamilelikle rinin son ayında karanfil
tüketmeleri önerilmektedir.
Tantrikler erken boşalmada yardım etmede olduğu gibi erkeğin
hassaslığını azaltmak için sulandırılmış hafif bir karanfil yağı
önerirler.

Yaygın Adı Ka_ranfıl _Tomurcuğu _

Familya Adı Myrtaceae (Mersin)

Botanik Adı Eugenia Caryophyllata
Diğer Adı Lavanga
Dosha Etkileri KV-, P +
Tat keskin kokulu ve acımsı
Sindirimden Sonraki
Tat/Etki keskin kokulu ve acımsı
Enerji. Kızıştırıcı

319
 _AC/urveda &. --4romalerapi

Aksiyon uyarıcı, gaz giderici, afrodizyak,

balgam söktürücü, analjezik
Dokular plazma, kas, ilik ve sinir, üreme
Belirtiler soğuk algınlığı, öksürük, astım,
hazımsızlık, diş ağrısı, mide
bulantısı, hıçkırık, larenjit, farenj it,
düşük kan basıncı, iktidarsızlık
Uyarifar iltihaplı durumlarda, hiper
tansiyonlarda veya yüksek Pitta
durumlarında kullanmayın ·

Kullanım cilt, kompres, parfüm, aroma

lambası, masaj yağı, losyon,
yiyecek ve içecek
Kokunun Tanımı güçlü meyvemsi-taze üst ton,
asetik koku oldukça ferahlatıcı,
tatlı baharatlı ton
En İyi Kanştığı kakule, tarçın, lavanta, zencefil,
Şeyler portakal, vanilya, gül, tüylü
adaçayı, bergamot, defne yaprağı,
ylang ylang

320
 KİŞNİŞ
Bu taze yeşil bitki cilantro veya
Çin maydanozu olarak da bilinir ve
Meksika yemeklerinin favorisidir.
Tohumlarından üretilen uçucu yağ
acı yiyeceklerin panzehiridir,
karaciğer tıkanıklığını giderir ve
vücuttaki ateşi düşürür. Phyto­
östrojen içeriği nedeniyle
afrodizyak olduğu da kabul edilir.
Aynı zamanda sindirimi uyarır, gaz
.
gidericidir.

Yaygın Adı Kişniş

Familya Adı Umbelliferae (Havuç)

Botanik Adı Coriandrum Sativum
Diğer Adı Dhanyaka
Dosha Etkileri VPK-
Tat' acı, keskin kokulu ve a(ımsı, tatlı
Sindirimden Sonraki
Tat/Etki keskin kokulu ve acımsı
Enerji serinleticiit!emlendirici
Aksiyon bünyenin tabiatını değiştiren ve
iyileştirici, terletici, idrar
söktürücü, gaz giderici, uyarıcı

321
 _A'Jurueda & --4romalerapi

plazma, kan, kas

Dokular
idrar yolu yanması, sistit, idrar
Be lirt iler
yolları enfeksiyonu, kurdeşen
isilik, yanma,_ boğaz ağrısı, mlde
bulantısı, hazımsızlık, alerji,
saman nezlesi

:_ yüksek Vata sinir dokuları

Uyarılar
eksikliği hariç çok az uyarı;
yüksek dozlarda böbrek tahrişine
yol açabilir, hamilelik döneminde
kullanmayın

: yemek pişirme, kompres, vajinal

Kullanım -
yıkama, yapıştırma, masaj y�ğı,
şampuan
hoş, tatlı, biraz ağacımsı baharatlı
Kokunun Tanı mı
aromalı şeker gibi, çiçek-balsam
kokusu alt ton; biberimsi­
ağacımsı, üst ton hoş, tatlı
limon, çay ağacı, cajeput,
En İyi Kanştığı Şeyler
lavanta, nane, kakule, bergamot,
karanfil, tüylü adaçayı, küçük
hindistancevizi, yasemin,
petitgrain, sandal ağacı, servi

322
 KEBABE (HİNT BİBERİ TOHUMU,
CUBEB)
Bu bitki hafif bibersi bir kokuya
sahiptir. B ir keresinde zayıflama
formülünde kara biberin yerine
kullanıldığında hastalar daha etkili
olduğunu belirtmişlerdir.
Aromaterapi Kitabı'nda Jenny
Rose, Kebabenin (Hint biberi
tohumu) paratiroidi uyardığını ve
dolayısıyla osteoporosrs--
problemlerine yardımcı olması için
menopoz formülle ili€
eklenmesinin -harika olacağını
belirtmiştir.

Yaygın Adı Kebabe (Hint biberi tohumu,

cubeb)
Familya Adı Lauracea (laurel)
Botanik Adı Piper Cubeb
Dosha Etkileri VK-, P+
Tat keskin kokulu ve acımsı
Sindirimden Sonraki
Tat/Etki keskin kokulu ve acımsı
Enerji Kızıştırıcı

323
 _A'Jurv�Ja & -.Aromalerapi

Aksiyon uyarıcı, gaz giderici, balg am

söktürücü
Dokular kan, plazma
Belirtiler hazımsızlık, idrar söktürücü, cilt
tahrişleri, kilo kaybı
Uyanlar yüksek Pitta durumlarında
kullanmayın, cilde doğrudan
kullanamayın, daima sulandırın
kullanım losyon, kompres, banyo, parfüm
karışımı
Koku nun
Tanımı oldukça kuru-ağacımsı fakat aynı
zamanda hafif kafurumsu, ·

baharatlı-biberli·

En İyi K an
ştığl lavanta, kara biber, kakule, tarçın,
Şeyle r anason, karanfil, şeytantersi,
biberiye

KİMYON
Yeni aro
ma terap istlerin pek
f��la k
ullanmadığı bir uçucu. yağ,
ç unkü iy
i bir şekilde damıtılmazsa
� erh a ngi
bir karışımda kokusu çok
u ste çık
m aktadır. Meksika ve Orta
d oğu Yemeklerinin çok yaygın
t � tlandırıc
ısıdır. Çok az miktarlarda
b ıle kat
ılsa erotik bir karakte r sağlar.
Gaz giderici olarak besleyici

324
özelliklerinin absorbe edilmesi mükemmeldir. Şimdi Kalforniya'da
AIDS hastalarının bağışıklık sistemini oluştunnak . için
kullanılmaktadır. Alerji hastalarının bağışıklık sistemini
gilçlendirmek için başarıyla kullanmaktayız.

Yaygın Adı Kimyon

Familya Adı Umbelliferae (havuç)

Botanik Adı Cuminum Cyminum

Dosha Etkileri KP-, V+

Tat keskin kokulu ve acımsı, acı

Sindirimden Sonraki
Tat/Etki keskin kokulu ve acımsı

Enerji serinletici/nötr

Aksiyon gaz giderici, bünyenin tabiatını

değiştiren ve iyileştirici, uyana,
kas gevşetici, lactagouge, bağışıklık
sistemi oluşturucu
Dokular kalp ve rahim, sindirim, sinir, �as
B elirtiler gaz, az anne sütü, sindirim,
sinirler, dolaşım, anemi, nekahet,
migren
Uyardar fazlası bulantıya neden olabilir

Kullanım masaj yağı, parfüm, kompres,

yiyecek ve içecek

325
Kokunun Tanımı çok fazla güçlü, yayılgan, yeşil­
baharatlı, biraz yağlı fakat keskin
veya keskin kokulu ve acımsı
(pungent) değil, yumuşak ve
tatlımsı ·

En İyi Karıştığı (az miktarlarda) melekotu, limon'

Şeyler kara biber, kişniş, lavanta,
biberiye, gül ağacı, meşe yos unu

SERVİ
Servi, buruk tat özelliklerinden dolayı her _tür fazlalıklarda
iyidir. Sağlamlaştırıcı yapısı nedeniyle Vata için en iyi yağlardan
birisidir. Kesikler, hemoroit ve aşırı kanamalarda kullanırız. Her
tür dolaşım problemi için harika bir yağdır. İdrar söktürücü
özelliği nedeniyle zayıflama formüllerinde de kullanılır. Kadınlık
sisteminde dengeleyicidir, sıcak basması için veya yumurtalık
kistlerinin büy_ümesini engellemek için çoğunlukla tüylü ada çayı
ile kombine edilir. Akne ve yağlı cilde faydaları nedeniyle cilt
bakım formüllerinde yer alır. Tıraş losyonu ve saç bakımı için
mükemmeldir.

Yaygın Adı Servi

Familya Adı Cupressaceae

Botanik Adı Cupressus Sempervirens

Dosha Etkileri VKP+

Tat keskin kokulu ve acımsı, tatlı,

buruk

326
 Sonraki
Sindirimden
keskin kokulu ve acımsı
'fat/Etki ·
ısıtıcı/kurutucu
Enerj i

AJcsiyon sıkıştırıcı, kas gevşetici, balgam

söktürücü, antiseptik, kadınların
hormon sistemini düzenleyici,
koku giderici

Dokular cilt, sinirler, kas, baş derisi

Belirtiler bağ doku zayıflığı, ishal, şiddetli

adet kanaması, kanama, hemoroit,
varisli damar, dişeti kanamaları,
çarpıntılı ve boğmaca gibi öksürük,
aşırı ayak terlemesi, menopoz
problemleri, yumuıtalık kistleri,
isteksizlik, konsantrasyon zorluğu,
sinirsel/duygusal çöküntü, seksüel
dalgınlık, yağlı cilt,· akne, yağlı saç,
kepek

Uyanlar doğrudan cilde uygulamayın,

daima sulandırın ·

Kullanım· : · masaj yağı, yapıştırma, kompres,

losyon, yaraya lapa olarak
koymak, şampuanlar, banyo, buğu

327
Kokunun Tanımı tatlı-balsamik, ferahlatıcı koku,
çam agacının yapraklarını, templin
-

(Avrupa gümüş köknarı) , ardıç

meyvesi yağı, kakule yağı (cineole
tonu olmadan) kokusunu anımsatır
ve eşsiz bir kokusu vardır ve aşırı
tatlıdır.

En İyi Karıştığı limon, ardıç, huş ağacı, bergamot'

Ş eyler p ortakal;. greyfurt, tüyİü adaçayı'
misk, mandalina, Fas papatyası,
aselbent, yasemin

DERE OTU
Dere otu aroma terapide en çok kullanıla n yağlardan birisidir
fak at· gaz giderici olarak, yiyecekleri lezzetlendirmede, çorba v�
s alatalarda da mükemmeldir. Havuç familyasındandır ve rezene
ile birço k ortal< özelliğe sahip tir. süt akışını destekler, seksüel
dürtülerin düz enlenmesine ve bastırılmasına yardım eder.

Yaygın Adı Dere otu

Famil ya Adı Umbelliferae (Havuç)

Botanik Adı Anethum Graveolens

Dosha Etkileri PK-, Vo

Tat Keskin kokulu ve acımsı, acı,

Sindirimden sonraki
Tat/etki keskin kokulu ve acımsı

Enerji serinletici,/nötr

328
.AJcsiyon gaz giderici, bünyenin tabiatını
değiştiren ve iyileştirici, rahatlatıcı,
uyarıcı (sindirim), balgam
söktürücü, kas gevşetici, süt akışını
sağlar

Dokular kan, yağ, sindirim

Belirtiler fazla seks, gaz yapan, parazitler,

asabi bulantı, hıçkırık

Uyanlar seksüel enerjiyi azaltabilir, batmaya

neden olur, cilt kızarıklıkları ya da
kabarcıkları, yeya cildi güneş
ışığına karşı daha hassas yapar

Kullanım yiyecek (salatalarda), parfümler,

masaj yağı
Kokunun Tanımı (tohum yağı) hafif ve taze, hafif
baharatlı ve karaman kimyonu ve
bahçe nanesini anımsatır; (bit�i
yağı) güçlü ve taze, tatlı-baharatlı,
biberli ve aromatik kokulu, arka
tonda küçük hindistancevizi gibi
tatlı bir kokuyla elemi yağı, bahçe
nanesi yağı, turunçgil yağları vb
kokuları anımsatır
En İyi Kanştığı rezene, tarhun, yabani
Şeyler mercanköşk, fesleğen, mercan
köşk, anason, maydanoz, melekotu

329
 _A'Jurveda & _Aromalerapi

ELEMI
Filipinler ve Güney Amerika'da bulunan b i r a ğaçtan çıkartılan
sakız-reçineden damıtıla n elemi Avrupa' d a· 500 yıldır merhem ve
liniment olarak kullanılmaktadır. Yaraların , solu n u m yolların ın ve
iltihabın iyileştirilmesi için tıbbi ala n d a kullanılm aktadı r.
Parfümeride ferahlatıcı dır ve üst ton bileşeni d i r.
Yaygın Adı Elemi
Familya Adı Burseraceae
Botanik Adı Canarium Luzonicum
Dosha Etkileri VK-, P +
Tat acı, buruk, keskin k o kulu ve acımsı
Sindirimden Sonraki
Tat/Etki keskin kokulu ve acımsı
Enerji kızıştırıcı, kurutucu
Aksiyon balgam söktürücü, sıkıştırıcı, iltihap
önleyici, yara iyileştirici, uyarıcı
Dokular solunum, cilt, sinir, kas, lenf,
eklemler
Belirtiler iltihap, yara, tıkanıklık, kanama
_Uyanlar cilt tahrişine n eden olabilir; küçük
miktarlarda kullanın
Kullanım masaj yağı, kompres, merhem,
buğu, liniment, parfüm yağı
Kokunun Tanımı hafif, taze, limon gibi, biberli koku
kuruduğunda balsamik yeşil -
ağaçsı ve tatlı-baharatlı sonraki ton
En İyi Karıştığı limon, cajeput, fesleğen, mersin,
Şeyler okaliptüs, tarçın·, olibanum, laden,
biberiye, lavanta, adaçayı

330
 OKALİPTÜS

Ught: Okali ptüs, en yaygın kullanılan uçucu yağlardan

kullanımları hakkında bir kitap yazabilirsiniz.
birisidir. Onun
700 'den fazla çeşidi vardır ve bazıları 500 fitin üzerinde
uzayabilirl er ve onların tümü benzer özelliklere sahiptir. Zıt tedavi
usulünde (allopathic) hazırlanan birçok tıbbi formülde şimdi de
kullanılm aktadır. Herhangi bir solunum yolları hastalığında
kullanılan üç en iyi uçucu yağdan biridir. Çünkü eucayptol
bileşeni mukolitiktir ( mukus akışını rahatlatır) ve eucalyptol'ü
akciğerin yüzeyine atar (çıkartır) . Çay şeklinde dahili olarak
kullansanız bile vücutta akciğere doğru çok çabuk hareket edecek
ve mukoza zarını rahatlatacaktır. Buharı solunduğunda hemen
etkisini gösterir ve yine vücutta dolaşır. Yağ üretimini azalttığı ve
dokuları kuruttuğu için akneler için mükemmeldir. Ensülin
üretimini artırdığı ve kan şekerini dengelemeye yardım ettiği
düşünülür.
Astımlı bir çocuk olarak biberiye ve kafurla birlikte okaliptüs
benim kompres formülümün bir parçasıydı. Bu kokuları ve gece
boyunca ··nefesim kesilmeden uyu.yabilmem için bir beze sarılışını
anımsıyorum. Citriodora türünün limonsu ferah kokusu nedeni ile
çocuklar için en iyisi olduğu düşünülür. Globulous türü daha sert .
ve daha yaygındir. Okaliptüsün kızıştırıcı etkisi lavanta veya nane
gibi serinletici . . yağlarla karıştırılarak dengelenebilir (ateşi
düşürmek için) . H erke�in ecza dolabında ve ilk yardım çantasında
olmalıdır. Zihinsel berraklığı sağlamak için limonla, bağışıklık
sistemini oluşturmak için mersinle kombine edilir. Bazen dalağın
üzerine kompres önerilir.

331
 _A'lurveda & _Aromalerapi

Yaygın Adı Okaliptüs

Familya Adı Myrtaceae

B otanik Adı Eucalyptus Globulus, Citriodora,

vb.

D osha Etkileri KV-, P+

Tat Keskin kokulu ve acımsı
Sindirimden sonraki
Tat/Etki Keskin kokulu ve acımsı

Enerji kızıştırıcı/nemlendirici

Aksiyon terletici, tıkanıklık açıcı, uyarıcı,

antiseptik, kas gevşetici, bünyenin
tabiatını değiştiren ve iyileştirici,
idrar söktürücü, balgam söktürücü,
ateş düşürücü, canlandırıcı, kan
şekerini düşürücü, havayı
dezenfekte edici, konsantrasyon
artırıcı, koku giderici, mikrop
öldürücü

D okular kas, sinirler, solunum, kan, plazma

B elirtiler astım, bronşit, boğaz, sinüs, ·

böbrek ve mesane enfeksiyonları,

ateş, anjin, romatizma, sinir
iltihabı, kas ağrıları, uyuşukluk,
düşük entelektüel düzey, duygusal
doluluk, cilt kabarcıkları, sivilce,
akne, kepek, tüberküloz, sıtma,
uçuklar, cilt ülserleri, böcek
ısınnaları

332
 bir günde bir ya da iki damladan
Uyanlar
fazlasını dahili olarak almayın

Kullanım Buğu, aroma lambası, gargara,

pastil, masaj yağı, kompres

Kokunun tanımı Limoni kafurumsu ilacımsı koku

En iyi kanştığı biberiye, keklik üzümü, ardıç,

şeyler lavanta, nane, sedir ağacı,
citronella, sardunya, çay ağacı,
niaouli, melek otu, andız otu

REZENE
Rezene havuç familyasının
diğer bir uçucu yağıdır. Emziren
her annenin elinin altında
bulunması gereken bir yağdır,
çünkü süt üretimini artırır ve karın
ağrmnı rahatlatır. , Sabah
bulantılarını önlemek için hamilelik
süresince faydalıdır ve seyahatteki
kişiler için deniz tutmalarını ve jet.
lag'i önlemek veya azaltmak
konusunda yardımcıdır. En önemli
gaz giderici yağlardan birisidir.
Mide ekşimeleri, gaz, şişkinlik,
hazımsızlık için en iyi yağlardan
birisidir ve Hindistan'da lokantalarda akşam yemeklerinden sonra
sindirimi güçlendirmek için bitki formu kullanılır. Mide asidini
azaltmak ve ülserden korunmak için önerilmektedir. Rezene yağı
phyto·estrogens ·fer içerdiği için regl öncesi gerginlik, şişkinlik,

333
 _A.'Jurveda & _A.romalerapi

huzursuzluk vb., menopoza da faydalıdır. İdrar söktürücü öze 1 gı ·;

lı
.•

nedeni ile vücudun renklendirilmesinde de faydalı dır·

şişmanlıkta da yardımcı olabilir. Gerginleştirmek ve bü ü
ın
ek
;�
için göğüs kremleri nde de çok kull�nılır .

Yaygın adı Rezene

Familya adı Umbelliferae

Botanik adı Foenicul um vulgare veya valgr

a
dulce

Diğer adı .. Shatapushpa

Dosha etkileri VPK =

Tat tatlı, keskin kokulu ve acımsı

Sindirimden sonraki
Tat/etki Tatlı

Enerji serinletici ( hafifçe), nemlendirici

Aksi}ron gaz giderici, idrar söktürücü, kas

gevşetici, uyarıcı, kadınları
güçlendirici

Dokular plazma, kan, kas, ilik, iç salgı

bezleri, GI sistemi· ( gastoral
sindirim sistemi)

Belirtiler hazımsızlık, düşük sindirim ateşi

(agni)� karın ağrısı, kramp veya
gaz, zor ya da yangılı idrar,
çocuklarda kolik, soğuk algınlığı
semptomları, çıbanlar, regl öncesi
gerginlik, şişkinlik, huzursuzluk vb

334
 şikayetler, zayıflık, düzensiz
adetler, stres, sinirlilik, alkol veya
nikotine aşırı bağımlılık, içki
mahmurluğu

Uyanlar Yok

Kullanım yiyecek, masaj yağı, banyo, aroma

lambası, buğu, çay

Kokunun Tanımı (tatlı, sadece işlenmişlerde) çok

tatlı fakat hafif toprakımsı veya
biberimsi-baharatlı koku ve temiz
aromatik kuruluk, taze yağda
meyvemsi-taze üst tonu anımsatıcı

En İyi Karıştığı anason, karaman kimyonu,

Şeyler lavanta, papatyalar, melek otu,
kakule, karanfil, portakal, zencefil

KÖKNAR
Sinir sistemini ve adale spazmlarını rahatlattığı için çoğu masaj
terapisti tarafından kullanılır. Çam için iyi bir ikamedir ve ciltte
daha hafiftir. Ferahlatıcı kokusu ve büyük ormanları anımsattığı
için yılbaşı ve Noel zamanında evlerin etrafına dikilir. Yağı
antiseptiktir, solunum yolları için çok iyidir. Ferah, temiz, taze
kokusu nedeniyle tıraş losyonlarına katmak için mükemmeldir.

Yaygın Adı Köknar

Familya Adı Coniferae (Çam)

Botanik Adı Abies Balsamea

335
 _A'Jurveda & --4romalerapi

Dosha Etkileri KV-, P + , ( V + fazla olması

durumunda)
Tat Keskin kokulu ve acımsı, ·acı
Sindirimden sonraki
Tat/etki keskin kokulu ve acımsı

Enerji kızıştırıcı/kurutucu

Aksiyon antiseptik, balgam söktürücü

Dokular Kaslara ait

Belirtiler Sırt ağrısı, eklem ağrısı, doku

fazlalığı

Uyanlar duyarlı cildi olan kişilerde tahri�e

neden olabilir

Kullanım masaj yağı, tıraş losyonu,

parfüm, kolonya

Kokunun tanımı Ferahlatıcı balsamik, hafif yağlı

ve güçlü bir çam ormanı kokusu,
alt tonda özel meyvemsi-balsamik
koku

En iyi karıştığı şeyler H uş ağacı, ardıç, keklik üzümü,

lavanta; çam, sedir ağacı, misk,
turunçgil, laden, silhat bitkisi
(patchouli) ·

336
 GÜNLÜK (BUHUR)

. Bazen olibanu m olarak adlandırılan günlük, Doğudan getirilen

dan birisidir. Arap Yarımadasında, Hindistan'da ve
'lk baharatlar
yetişen �üçük ağaçların gövdesinden ve
� uzey Afrika' da
edilir. Çocuk lsa'ya (Christ Child) verilen orijinal
kökün den elde
birisiydi, ruhsal enerjiyi korur, meditasyonu
hediyelerden
!!iiçlendirir ve zihnin berraklaştırılmasına yardım eder. Ruhun ilahi
�emizliği ve arınm ası için hala Katolik kiliselerinde dinsel ayinler
sıras ında kullanılmaktadır. Firavunların bedenlerinin
koru nmasın da kullanılan önemli bileşenlerden biriydi. Olgun cilt
üzerin de düzenl eyici etkilere sa �_
ip olması nedeniyle bugün hala
kozmetiklerde kullanılmaktadır. Olen veya ölmekte olanların öbür
boyuta geçişine yardım etmek ve ruhu ilahi özüyle bütünleştirmek
için onların yağlanmasında kullanılan önemli bir yağdır. Gerçeği
algılamayı düzeltmek ve gözle görülemeyen şeyleri görme gücü
kazandırmayı kolaylaştırmada yardım etmede ve altıncı çakra için
mükemmeldir. Zihinsel istikrar sağladığı için genellikle bergamot
ve sardunya ile kombine edilerek depresyonu gidermede
kullanılır.

Yaygın Adı Günlük (buhur)

Familya Adı Burseraceae

Botanik Adı Boswellia Thurifera

D iğer Adı Olibanum
D osha Etkileri KV-, P +

Tat acı, keskin kokulu ve acımsı,

buruk, tatlı

337
 _A'lurveda & _Aromalerapl

Sindirimden Sonraki
Tat/Etki k es k i n -kokul u ve- acımsı

Enerji k ızıştırı c ı, kurutu cu

Aksiyon bü nye nin tab iatın ı değiştiren ·

ve
iyileşt iri c i , a n aljez ik, gençl
eştirici
ilt i h a p ö n l eyici , dezen fektan
'
'
a n tiseptik, sıkıştırıcı

Dokular kas, yağ

Belirtiler yaralar, b ronşit, soğu k algınlığı,

s i n üzit, kırışıklıklar

Uyanlar daima s u l a nd ırın

Kulla mm b anyo, losyon, yapıştırma

..
Kokunun Tanımı güçlü bir yaygın lık, taze terpene,
n eredeyse yeşil, limon gibi, ham
yeşil elma k abuğunu anımsatan,
zengin, tatlı-ağacımsı, balsamik
a l ç ton l a o_ıgunlaşmış biberli

En İyi Karıştığı Şeyler : kokulu sarı. sakız, gül, sandal

ağa c ı, d havana, champa,
tu ru n çgil, nı�nekşe, tarçın, misk, ·
l aden, n e ro l i , kabe samanı

338
 SARIMSAK VE SOGAN

Her ikisi de özellikle sinir dokularını büyük oranda

ıre nçleştiricidir. Yemek pişirmede birlikte iyi kombine olurlar;
" ve yiyecekleri çeşnilendirmede çok yaygın
ncak ilaç endüstrisi
a r ılmalarına rağmen hiç kimse bu yağların
ıa ak kullan
romaterapide kullanılacağını düşünmez. Makul fiyatlarda elde
� keresinde Earth Essentials fiyat listemizde bu iki
edilebilirler. Bir
yağı da kapsayacak şekilde her yağın satıldığı bir piyasanın ne
kadar harika olacağını düşünmüştük. Bu yağları Anaheim' deki
ticari bir fuara götürürken arabanın bagajında onlardan biri bagaja
dökülmüştü, kokunun giderilmesine yönelik tüm çabalarımıza
rağmen araba artık neredeyse kullanılmaz hale gelmişti. Bu yağla
dostluğumuzu �eredeyse yitirmiştik. Sonuç olarak onu yanımızda
�ımamaya başladık. Şimdi birçok Amerikalının bol miktarda
sarımsa k ve soğan içerecek şekilde yemek yeme alışkanlıklarını
değiştirerek taze bitkinin yağın sağlayacağı özellikleri yeterince
içerdiğini düşünüyoruz.

Yaygın Adı Sarımsak

Botanik Adı Allium Sativum

Yaygın Adı Soğan

Botanik Adı Allium Cepa

Familya Adı Liliaceae

Dosha Etkileri KV-, Pitta +

Tat Keskin kokulu ve acımsı ve tatlı

Sindirimden Sonraki
Tat/Etki keskin kokulu ve acımsı

339
 _A'Jurveda & _Aromaferapi

Enerji kızıştırıcı ve kurutucu

Aksiyon uyarıcı, gaz gid erici, b a l gam

söktürücü, bünyenin tabiatın İ
değiştirici ve iyileştirici, kas
gevşetici, afrodizy a k, dezen fektan
'
gençleştirici

D okular tüm dokular, sistemler -sin dirim

solunum, sinir, ü reme, dolaş ı m '

B elirtiler : soğuk algınlığı, cilt hastalı kları

parazitler, eklem p roblemleri, sı;,
• tutma

Uyarılar kokusunun etkisiııi gidermek

neredeyse olana ksızdı r, önerilmez .

Kullanım yemek pişirme, öksürük ilacı,

yiyecek

Kokunun Tanuril bitkinin soğanı ezildiği ( kırıldığı}

zaman oldukça yoğun kalıcı bir
koku ile pek hoşa gitmeyen
kükürtlü koku

En İyi Karıştığı Şeyler zencefıl, kara biber, kimyon,

kişniş, okaliptüs, yiyecekler

340
 SARDUNYA
(ITIR, ÇOBAN İGNESİ , GERANIUM)
Sard unya, adet döngülerindeki
etkisi nedeniyle kadın lar için verilmiş
diğer �ir öz:ı �ediyedir.
. .
oengeleyicı, sakın leştırıcı ve
de pr esyon gideric idir. Photo-
östrojen içermesi nedeniyle
m eno poz döneminde önemli uçucu
yağlardan biridir. Gençli ğini
koruyan güzel bir cildi korumak için
cilt bakımında kullanılır. Egzama gibi
cilt problemlerinde cilde nem
kazandırmada oldukça faydalıdır.
·

Dengeleyici etkisi nedeniyle

neredeyse tüm cilt problemleri için
iyidir. 1 7 yaşındaki oğlumuz bu
yağla sandal ağacını ve gül ağacını
eşit miktarlarda karıştırarak
kullanmıştır. Bu karışımın
· onu merkezinde tutmada,
sakinleştirmede ve diğer insanlarla iyi ilişkiler kurmada yardımcı
olduğunu ifade eder.

Yaygın Adı Sardunya ( geranium)

Familya Adı Geraniaceae
B otanik Adı Pelargonium Ordorantissium
Roseum Graveolens
Diğer Adı Rose Geranium

341
 _A'lurueda & _Aromalerapi

Dosha Etkileri PK-, V

Tat Tatlı, buruk

·sindirimden Son rak i

Tat/Etki Tatlı

Enerji serinletici, nemlendirici

Aksiyon anti-depresant, sinirJeri yatıştırıcı'

afrodizyak, menopoz hormonları
d e n geleyici, antiseptik, iltihap
önleyici, böcek kovucu

Dokular sinir, kas, üreme, cilt

Belirtiler yaralar, menopoz, egzamalar I ·

shingles ( belin etrafını kabarcıklarla

kuşatan bir sinir hastalığı), dil
enfeksiyonları, mide rahatsızlıklan'
yüz n evraljisi, tahriş olmuş cilt,
akne, regl öncesi gerginlik,
şişkinlik, huzursuzluk vb şikayetler,

Uyanlar Yok

Kullanı m losyon, buğu, kompres, parfüm,

masaj yağı, banyo, aroma terapi

Kokunun Tanımı büyük oranda topraksı-otsu, bir

ölçüde keskin gül renkli, yeşil
yapraksı kokuda kalıcılık ·

En İyi Karıştığı gül, tüylü adaçayı, gül ağacı,

Şeyler sandal ağacı, lavanta, champa,
misk, vanilya, bergamot, silhat
bitkisi (patchouli), karanfil
 ZENCEFİL
zencefil, Ayurveda ' da ve Çin
k
abbında en yaygın olara kullanılan
bitkilerden birisid ir. Sindir imle ilgili
özellikleri nedeniyle zayıf enıilfT!e ve .
asimilasyonla r · neden iyle oluşan
ha sta lık duru mlarında emsalsizdir.
KÔk olarak oldukça sağlamlaştırıcı
ve m erkezleştiricidir; aynı zamanda
ısıtıcıdır. Makul ölçülerde zencefil
katılması bile metabolizmayı artırır.
Kanı düzenlemek, hastalıkların
hareketi, kilo verme ıçın
mükemmeldir; her türlü . problemi
.
dengeye getirmede yardımcıdır.
Deniz ve hava tutmaları için Veya
denge problemleri ıçın kulağın
arkasında küçük yuvarlak parçalarda bandaj yaparak kullanılır.
light, çoğunlukla ·soğuk sabahlarda banyosuna ve kışın gü nlük cilt
masajına zencefil katar.

Yaygın Adı Zencefil

Familya Adı Zingiberaceae (Ginger)
Botanik Adı Zingiber Offıcinalis
Dosha Etkileri VK-, P+
Tat Keskin kqkulu ve acımsı, tatlı
Sindirimden sonraki
Tat/etki Tatlı

343
 __Al/urveda & --4romalerapi

Enerji ısıtıcı/kurutucu

Aksiyon uyarıcı, terletici, a n ti depresant

balgam söktürücü, bulantı gideric{
analjezik, gaz giderici '

Dokular tüm doku u nsurları

Belirtiler soğuk algınlığı, nezle, hazımsızlı k I

kusma, geğirme, karın ağrısı,

larenjit, eklem iltihabı, hem oroit,
baş ağrıları, i ktidarsızlık, ishal, kalp
hastalıkları, zayıf hafıza

Uyanlar iltihaplı cilt hastalıkların da, yüksek

ateşte, kanamalarda veya . ülser
mevcutken kullanmayın

Kullanım çay, yemek pişirme, masaj,

kompres
-

Kokunun Tanımı ılık, fakat taze, ağaçsı, baharatlı,

başlangıçta taze üst ton ile
portakal, limon, lemongrass, kişniş
tohumları yağını anımsatır; alt ton
tatlı, ağır, zengin, yapişkan,
balsamk çiçeksidir.

En İyi Kanştığı kara biber, okaliptüs, ardıç, servi,

Şeyler gül, sedir ağacı, kişniş, tüm
turunçgiller, n ereli

344
 GREYFURT
· Light: normalde turunçgil yağları beni pek cezbetmez, çünkü
onların üst koku tonları doğrudan başıma gider ve beni boşlukta
hissettirir, fakat bu yağ öz saygıyı güçlendirmek için, zindelik
yaratmak için ve kendini değerli görmek için harikadır. Cilt
bakımında uçuklar, akne, ödem, selülit için kullanılır. Sabahları
uyandırıcı bir banyo için limon ve bergamotla karıştırılır.
Çekirdek yağı oldukça pahalıdır ve sıkılıp suyu çıkarılmış bir
yağdır. Kozmetiklerde olduğu . gibi candidiasis, bakteriyel
enfeksiyon ve parazitler için de kullanılır. Greyfurt yağı sindirim
problemleri için çok faydalıdır ve safra kesesinin ve karaciğerin
safra üretimini güçlendirebilir.

Yaygın Adı Greyfurt

familya Adı Rutacea ( Rue)

Botanik Adı Citrus Pardisi-Deucumana

Dosha Etkileri KV-, P +

Tat Tatlı, ekşi
Sindirimden Sonraki
Tat/Etki Ekşi

Enerji ısıtıcı/kurutucu
Aksiyon uyarıcı, gaz giderici, idrar
söktürücü, yeme bozukluklarını
düzenleyici

345
 -.A11urveda & --4romaferapi

Dokular : kas, lenfatik, sindirim, sinir, karaciğere

ait
Belirtiler : sindirim problemleri, lenfa tik sis
tem,
sa1 gı1 ama, aşırı şışman
•
_ 1 ı k, su tu
tma
karaciğer ve safra kesesi, selülit '
ı.
karart�cı �abah!a�, kendin den k� �
- ş k
( kendıne guvensızlık)

Uyarılar : photot oxic-güneş ışınlarına maruz kai

ma
cilt lekelerine neden olabilir
Kullanım : yemek pişirme, parfümler, losyon, masaj
yağı, içecekler, tatlılar, buğu, yayıcı
Kokunun Tanımı : taze-turunçgil, meyve kabuğu gipi tatlı
koku
En İyi Karıştığı Şeyler : tüm turunçgil ve lavanta

ZUFA OTU
{ÇÖRDÜK)
İ n�il'de Zufa otundan birçok
kez bahsedilmiştir ve insanlar
tarafından en eski kullanıma sahip
bitkilerden birisidir. Soğuk
algınlığı, sinüs ve solunum yolları
p robleml�ri için kullanılır ve
dengeleyicidir ve yüksek kan

346
basıncını düzenler. Balgam söktürücü özellikleri vardır ve ağır
nezle probleml erinde yardımcı olur. Gaz giderici bir bitkidir ve
Chartreuse likörünü n yapımın da kullanılı r.
·

Yaygın Adı : Zufa otu (çördük)

familya Adı : Labiatae

Botanik Adı : Hyssopus Offıcinalis

Dosha Etkileri : K-, P +

Tat : keskin kokulu ve acımsı, acı

Sindir imden Sonraki

Tat/Etki : keskin kokulu ve acımsı

Enerj i : kızıştırıcı, kurutucu

Aksiyon : terletici, idrar söktürücü, gaz

giderici, bağırsak solucanlarını
düşürücü, yaraları iyileştirici,
bünyenin tabiatını değiştirici ve
iyileştirici, zihin uyarıcı,
merkezileştirici, mideyi iyileştirici,
antiseptik
D okular : sindirim, cilt, solunum, böbrek
Belirtiler : akciğer rahatsızlıklari (kronik nezle),
tıkanıklık, ateş, zayıf dolaşım ve
sindirim, dış yaralar, yüksekfdüŞük
kan basıncı, endişe
Uyarılar : epilepsi veya hamilelikte kullanmayın

347
 --4yurveda & --4-romalerapi

Kullanım kom pres, buğu , banyo, cilt ro5Yo. .n

yiyecek ve içecek u,

Kokunun Tanımı : güçlü, bir ölçüde keskin fak

at ta 1ı·
kafur benze ri koku , hafif ara
nıat�ık
baharatlı alt: ton koku
En İyi Karıştığı Şeyler : o kaliptü s, mersin, lava nta
turunç,
biberiye, adaçayı, kafu (
1 ardıç,
caıepu t, laurel (defne),
•

tüylü
adaçayı, sardunya

YASEMİN
Yasemin en pahalı yağlardan
birisidir. Absolute olarak
kolaylıkla bulunabilir, bazen C02
formunda bulunur. B a ğlantısız
( kopu k), kontrolsüz h issettiğiniz,
ne yapacağınlzı bilemediğiniz
durumlarda sakinleştiricidir. Bu
yağın kokusu bizi dengeye,
olabilirliğe, u mu da� bağlantılı
olmaya, güvene getirir. Hem
erkek hem de dişi h ormonları
için iyi bir dengeleyicidir. Karşı
cinsi cezbeder. Mükem m el bir
afrodizyaktır. Rahim problemlerini engelleyebilir; cilt bakımında
mükem meldir. Harika bir beyin uyarıcıdır.
Yaygın Adı : Yasemin

Familya Adı : Oleacea (zeytin familyası)

348
 : Jasmimum Grandiflorum
Botanik Adı
: )ati
Diğer Ad ı
posha Etkileri
: PK-, V +
: acı, tatlı
Tat
Sonraki
Sindirimden
Tat/Etki : keskin kokulu ve acımsı

Enerji : serinletici, nemlendirici

Aksiyon : alternative, soğutucu, adet kanamasıni

kolaylaştırıcı, sinirleri yatıştırıcı, anti
. bakteriyel, afrodizyak, anti depresant

Dokular : plazma, kan, kemik, ilik, üreme

Belir tiler : duygusal rahatsızlıklar, baş ağrısı, ateş,

güneş çarpması, konjuktivit, doğum,
deri iltihabı, idrar yolu yanması,
kanama bozuklukları, bakteriyel veya
virütik enfeksiyonlar, lenf bezi kanseri,
kemik kanseri, kuru cilt, endişe, güven
eksikliği

Uyarılar : dahili olarak kullanmaym, özü

çıkartılmalıdır

Kullanım : parfüm, losyon, aroma lambası,

banyo, masaj

Kokunun Tanımı : genellikle ılık, yoğu n derecede çiçeksi,

bir ölçüde parfümünısü-keskin fakat
oldukça zengin ve kalıcı, otsu-tatlı,
yağlı yeşil, alt tonda çay gibi

3-l9
 .-A'Jurveda & --4romalerapi

En İyi Karı ştığı Şeyler : gül, sandal ağacı, tüm turunçgil, ard
ıç,
servi, champa, p a patya, yla ng ylang
1
tarçın, gül ağacı, m en ekşe

ARDIÇ MEYVESİ
Light: Yaşam ı m da bu yağın
kurtarı cı o l d u ğu dönemler vardır.
Saba h b a nyolarım d a portakal,
servi bileşi m iy l e birlikte güçlü idrar
söktürü c ü öze l l iğin de n dolayı çok
sık ola rak kul lanırım. Kızıştırıcı
özellikleri ve sıvıyı hareket
ettirmesi n e de n iy l e h e m Yata hem
de Kap h a e k l e m iltihapları ve
romatiz m a la r ı i ç i n m ü kemmeldir.
Ardıç, a d et d ö n e ml erini uyarmaya
yardım e tm e de ve mesane
enfe ksiyonla rı i ç i n faydalıdır.

Yaygın Adı : Ard ıç meyvesi

Fa milya Adı : Cupressacea
Botani k Adı : · J uniperus Communis
Diğer Adı : Hapusha
Dos ha Etkileri : KY-, P + , (V + fazla kulla n ı m d a )
Tat : keskin kokulu v e acımsı, acı, tatlı
Sin dir.imd en Sonra ki
T at/ Etki : keskin kokulu ve acımsı

350
Enerji : kızıştırıcı

Aksiyon : idrar söktürücü, terletici, gaz giderici,

analjezik, uyarıcı, dezenfektan, sıkıştırıcı,
bakteri yok edici

Dokular : plazma, kan, kas, yağ, kemik, ilik,

sinirler, lenf, rahim

Belirtiler : bedenin herhangi bir yerinde su

birikmesi (dropsy), ödem, siyatik, bel
·
ağrısı, eklem iltihabı, romatizma, eklem
şişlikleri, diyabet, ·yavaş sindirim, zayıf
bağışıklık sistemi, adet dönemlerindeki
düzensizlik veya bozukluk

Uyanlar : akut böbrek enfeksiyonları veya

hamilelik döneminde kullanmayın

Kullanım : banyo, losyon, aroma lambası, zayıflama

formülleri, masaj yağı, buğu
Kokunun Tanımı : taze, ılık, zengin:balsamik, ağaçsı-tatlı ve
·çam iğne yaprakları gibi koku
En İyi Karıştığı Şeyler : tüm turunçgiller, servi, okaliptüs,
cajaput, laden, çayır otu
( opoponox), elemi, tüylü adaçayı,
lavanta, benzoin

.35 1
 __AyurveJa & -..-Aronıalerapi

LAVANTA
yazar Susanne Fischer-Rizzi,
lavantanın test edilmiş 1 67 tıbbi
ku llanı m ı o lduğunu
· söylemiştir.
K i m ya sa l özellikler şemasının
ortalarında yer alır ve bu nedenle
neredeyse tüm dengesizlikler için
iyidir. Seyahat çantasında veya ilk
yardım ç a n tasında bulunması
gereken en ö nemli yağlardan birisi
olduğu kesin dir. Eğer yorgun veya
stresliyseniz sizi rahatlatacaktır. Eğer
depresifseniz sizi canlandıracaktır.
Eğer kızgın ve fazla gerginseniz sizi
s a k i n l eş t irecekti r. Çocuklar için de
mükemmel olan yağlardan birisidir.
K a rışımlar için mükemmeldir, çünkü
onu nıo d i fe edici olarak, orta ton
olarak veya karışımda eşitlemek
i s te d iğiniz tedavi edici özellikleri
o l a n a n c a k hoş kokusu olmayan
yağların k okusunu kapatmak için
kul lanabilirsiniz. Ateş düşürücü ve terletici özellikleri nedeniyle
ateş için mükemmeldir. New Mexico'da bir yerlerde seyahat
ederken o ğl umuzun ateşi yükseldi, Light yatırdı v e mavi papatya
ve lavanta karışımı ile masaj yaptı (oldukça güçlü bir k arışımdır·%
30 u çucu yağ, % 70 sebze yağı oranına kadar çıkabilir) ve 1 05
olan a teşi sadece bir saat içinde normale d ön d ü . Gece boyunca
uy u y abildi ve ertesi gün oldukça iyi hissediyordu .

352
 : Lavanta, Fransız
Yaygın Adı
dı : Labiatae ( Nane familyası )
fainilya A
Botanik Adı
: Lavendula Offıcinalis
: Angustifolia
Diğer Adı
Dosha Etkileri : PK-, Vo

Tat : keskin kokulu ve acımsı

Sindirimden Sonraki
Tat/Etki : keskin kokulu ve acımsı

Enerii : hafif serinletici/nötr

Aksiyon : gaz giderici, idrar söktürücü, kas

gevşetici, antiseptik, analjezik,
galactogogue, uyarıcı, dengeleyici,

Dokular : tüm unsurlar

Belirtiler yanma, yara, böcek ısırmaları, egzama, deri

iltihapları, çıbanlar, bacak ülseri, hararet
kabarcıkları, uçuklar, romatizma, sınır
iltihabı, bel ağrısı, kulak enfeksiyonları, baş
ağrısı, mayalı enfeksi)lonlar, mantar, soğuk
algınlığı, nezle, bronşit, devinim hastalıkları,
safra kesesi bozuklukları, yüksek kan basıncı,
gergin kalp, stres, uykusuzluk, sinirlilik, ruh
hali sallantıları, kuru cilt, akne, sıvı tutma, saç
dökülmesi, kepek
Uyanlar : iyot veya demir içeren bileşimlerle
kullanmayın

353
 __Aljurveda & _Aromalerapi

Kullamm : tüm : arom a lambası, buğu, banyo,

Kokunun Tammı
En İyi Karıştığı Şeyler
losyon, masaj yağı, sprey, yiyecek,
çamaşır yıkamada kokulandırıcı,
yastık; doğrudan cilde kullanılabilir.
: zengin, tatlı-otsu, çiçeksi koku,
ağaçsı-otsu alt tonlar ve kumarin
gibi tatlılık
: tüm yağlar, fakat özellikle turunç,
sardunya, gül, neroli, karanfil,
silhat bitkisi ( patchouli), biberiye,
tüylü adaçayı ve kozalıklı ağaçlar;
nahoş kokulu veya güçlü kokulu
yağlarla karıştırmak fayda sağlar.

OGULOTU (MELİSA)
Oğulotu ( melisa olarak da bilinir) e n nadir, en a z bulunan ve
sık sık yanlış sunula-n uçucu yağlardan birisidir. Bir pound oğulotu
yağı yapmak için 1 2.000 poun d oğulotu gerekli oldu_ğu için
maliyeti . gülle kıyaslanabilir. Eğer ucuza almışsanız büyük ihtimal
bazı balsam yağıyla taklit edilmiş olan veya büyük oranda
citronella katılmış olan bir yağ a l mışsınızdır. Gerçek olanı
bağışıklık sistemi, alerjiler, tim ü s uyarım ı ve lenfatik drenaj için en.
önemli yağlardan birisidir. Bileşenleri virüs ve çeşitli uçuk
biçimleri için oldukça etkilidir ve sindirim için, özellikle de kara
ciğer ve safra kesesi için iyidir. Yaşamlarında ne yapacağını
bilmeyen miskin kişiler için m ü ke mm e l d ir ve hedefleriniz için
çalışırken veya hedef belirlerke n b u ğu etkili olacaktır. Tüm
durgun dokular, bereler, aşırı şiş m a nlık için yardımcıdır ve
özellikle de kepekli saçlar için iyidir.

354
Yaygın Adı : Oğul Otu

familya Adı : Labfatae

Botanik Adı : Melissa Officinalis
Diğer Adı : Melissa
Dosha Etkileri : KP-, Vo
Tat : keskin kokulu ve acımsı- ekşi-tatlı

Sindirimden Sonraki
Tat/Etki : keskin kokulu ve acımsı

Enerji : serinletici/nemlendirici

Aksiyon : terletici, gaz giderici, sinirleri

yatıştırıcı, kas gevşetici, teskin edici,
ateş düşürücü
Dokular : sinirler, kan, lenfatik kaslar, organ
dokuları, dalak

Belirtiler- : bebek ve çocuk sıkıntıları, ateş, soğuk ·

algınlığı, nezle, melankoli, menopoz

Uyarılar : yabancı madde karıştırılmasına dikkat
edin
Kullanım : şampuan, parfümler, losyon, masaj ·
yağları, duş jeli, kompres, aroma
lambası
Kokunun Tanımı : citral gibi, tatlı otsu koku ile taze üst
ton
En İyi Karıştığı Şeyler : sardunya, champa, okaliptüs, lavanta,
fesleğen, bergamot, gül ağacı

355
 _A'Jurveda & --4romalerapi

LİMON YAGI
Limon en yaygın yağlardan
birisidir ve kolay bulunabilirliği
nedeniyle çoğu n lu kla soğuk baskı
ile elde edilir. Taze, temiz, tanıdık
bir kokusu vardır. Deterjan,
bulaşı k d eterjanı, ev
temizleyicileri, çamaşır. suyu ve ·
yiyecekler için h arika bir katkı
maddesidir. Bazı ü l keler
eczacılıkta, iklim ve hasat koşulları
nedeniyle çok değişken olabilen
belirli bir doğa l citrol yüzdesini
içeren limon yağını gerekli kılarlar. Bazen kimyasal olarak üretilen
citrol bu gerekliliği karşılamak için karıştırılır. En yaygın
uygu lama, cilt bakımı için kullanımı daha uygun olan ve daha
hafif olan bir -yağ ü retmek için terpenelerin ayrıştırılması
uygulamasıdır. B u yağlar "terpen içermeyen" olarak etiketlenir.
Daha nadir ve d a h a p a halı olan uygulama buharla damıtılmış
limon yağıdır ve sınırsız bir raf ömrü vardır ve cilt bakımı için
daha uygu ndur.

Limon yağı k onsantrasyon . için mükemmeldir. Temiz,

ferahlatıcı e nerjisi sinir sistemini uyarıcıdır. Karışımlarda · yavan
( donuk) karışı mlara h ayat vermek için çok faydalıdır. Bağışıklık
sistemi için bir uyarıcıdır ve kanı temizleyicidir; özellikle virüsler
için iyidir . Niaouli ile kombine edildiğini ve kulak ağrılarını
tedavisinde dahili olarak kullanıldığını görmüştüm; diğer yağ
kombinasyo nları o l madığında harici ve dahili olarak başarılıydı ve
etkili görül üy ordu.

356
Yaygın Adı : Limon
familya Adı : Rutacea
Bota nik Adı : Citrus Limonum
o oslia Etkileri : PV-, Ko
Tat : ekşi, tatlı
Sindirimden Sonraki
Tat/ Etki : ekşi
Enerji : serinletici/kurutucu
Aksiyon : balgam söktürücü, gaz giderici,
sıkılaştırıcı, uyarıcı, antiseptik,
deputative, anti virütik, anti depresant
Dokular : cilt, sinirler
Belirtiler : yağlı cilt, sindirim problemleri,
enfeksiyonlu hastalıklar, virütik
hastalıklar, lökosit oluşumu, anemi,
hiper tansiyon, hiper yapışkanlık, zayıf
bağışıklık, selülit, endişe, lenf, safra
kesesi veya karaciğer tıkanıklığı
Uyarılar : duyarlı ciltleri tahriş edebilir,
· phototoksin olabilir
Kullanım : tüm, özellikle: yiyecek (tatlılar),
banyo, aroma terapi, losyon,
şampuan, saç kremi, buğu, masaj yağı
Kokunun Tanımı : çok hafif, taze ve kısa bir süre için tatlı
bir koku, olgun meyve kabuğunu
anımsatır
En İyi Karıştığı Şeyler : tüm turunçgil ürünleri, ardıç, servi,
lavanta, laden, dhavana, Hint sümbülü
(jatamansi), nane, elemi, petitgrain,
ııeroli

357
 _Ayurveda & _Aro maferapi

L EMONGRA SS
Brayn: Lemongrass · suda
ç özünebilir A vitaminl açısından
ço k zengindir ve bağışıklık
sistemi, lenfatik, kan ve dolaşım
için mükemmeldir. H arika bir
anti d e p resanttır ve bağ dokuları
ve s ı rt a ğrılarına iyi gelir. Baş
ağrısını, böbrek enfeksiyonlarını
ve şişliklerini gidermede
y a r dımcı · old u ğu bilinir ve aynı
zam a n d a tiroidin uyarılması için
kullanılır. Lemongrass oldukça
çab u k büyür ( altı fit yüksekliğe
k a d a r uzar), ekildikten altı ay
so nra h asat yapılır ve yılda üç ya
d a d ört kez kesiler ek toplan abilir. Fidanlı ktan dört tan e
bitki
aldım ve yıl sonunda bu bitkiler 8 4'e ulaşmıştı . Onla rı ayırdım
ve
yeniden diktim ve dokuz ay sonra bahçemdeki havuzun etraf
ında
300' den fazla olmuşlar dı. Her yıl dünyada dört milyon pou
nd
damıt ılıyor. Sabun ve cilt bakım ürünleri için kozmetik endüs
trisi
tara fından çok yaygın olarak kullanılmakta dır. Böceklerin en
az
tolere ettiği yağlardan birisidir ve sivrisinek kovucu spreyler veya
evcil hayvan şampuanlarına eklenmesi çok �ygun dur.
Yaygın Adı : Lenıongrass

Familya Adı : Graminae

Botanik Adı : Cymbopogon Citratus

D osha Etkileri : PK-, Vo

358
 : keskin kokulu ve acımsı, acı
Tat
Sindirimden Sonraki
Tat/Etki : keskin kokulu ve acımsı

Enerii : serinletici/nemlendirici

Aksiyon : idrar söktürücü, terletici, soğutucu,

antiseptik, uyarıcı, besleyici, sıkıştırıcı

Dokular : kan, kas, ilik, lenfatik

Belirtiler : zayıf sindirim, bağırsak gazları,

bağırsak enfeksiyonları, mesane ve
böbrek enfeksiyonları, sıvı tutma,
ödem, varisli damarlar, yağlı cilt,
geniş gözenekler, zayıf
konsantrasyon, uzun seyahatler, zor
sabahlar

Uyanlar : kompres veya yüz yağı olarak

kullanıldığında hassas ciltleri tahriş
edebilir

Kullanım : kompres, yemek pişirme, masaj yağı,

aroma lambası, banyo, şampuan,
buğu
Kokunun Tanımı : çok güçlü, taze çimensi limon tipi
otsu veya çay gibi koku
En İyi Karıştığı Şeyler : bergamot, biberiye, lavanta, ardıç,
zufa otu, çam, gül ağacı

359
 _A'Jurveda & _Aromalerapi

MİSKET . LİMONU
Misket limon u % 1 S solüsyon olarak (% 1 5 uçucu yağ ve
%8 5 su veya yağ) kesi k l er veya enfeksiyonlar için harici olarak
veya virüsle rle s ava ş m ak i ç i n dahili olarak kullanılır. Vücu�
bakımında koku gid e ri c i etkisi vardır ve cildi ve bağ doku larını
sıkılaştırır. Gaz gid erici ve i d rar söktürücü özellikleri oldu ğu
b ilinir, yiyecek leri çeşni len dirmek için ve erkek b akım ürünlerinde
·

kullanılab ilir.

Yaygın Adı : M isket limonu

Familya Adı : Rutacea
Botanik Adı : Citrus Au rantifolia
Dosha Etkileri : PK-, V+

Tat : e kşi, acı

Sindirimden Sonraki
Tat/Etki : ekşi
Enerji : serin letici/kurutucu
Aksiyon : soğutuc u, gaz giderici, balgam
söktürücü, uyarıcı, idrar söktürücü,
antiseptik, kas gevşetici, anti
depresant, tonik, virüs koruma

360
Dokular : cilt, sindirim, solunum, sinir sistemi

B elirtiler : sıcak iklimler, zayıf sindirim, lenf

tıkanıklığı, safra kesesi tıkanıklığı,
karaciğer problemleri, anemi, aşirı
şişmanlık, astım, bronşit, endişe,
depresyon, enfeksiyon

Uyarılar : güneşlenirken cilt üzerinde kullanmayın

Kullanım : aroma lambası, masaj yağı, banyo, saç

kremi, buğu, yiyecek, tıraş losyonu

Kokunun Tanımı : oldukça taze, zengin ve tatlı, kabuk­

gibi

En İyi Karıştığı Şeyler : tüm turunçgiller, lavanta, lemongrass,

petitgrain, gül ağacı

MANDALİNA
(MANDARIN)
Mandalina (mandarin), bir
mandalina (tangerine) türüdür.
Strese karşı iyi bir sakinleştirici
ve yatıştırıcıdır. Havaya neşe
getirmek üzere "mutlu yağ"
yapmak için portakalla
birleştirilir. Çocuklar için iyidir
ve tanıdık kokular tercih eden
kişiler için iyi bir masaj yağı
katkısıdır. Aroma sindirim için
mükemmeldir. Çok hızlı

361
 ----4'Jur11eda & -..Arom.aferapi

büyü y e n ve gerginlik nedeniyle çatlak l ı k l a r oluşan genç ler için ve

·
hami lelik döneminde oluşan çatlaklıkla r için cilde kullanı labiiir.
Yaygın Adı : Mandalina Kırm ızı
Familya Adı : Rutacea ( ru e familyası)
Botanik Adı : Citrus Reticul a ta
Dosha Etkileri : PK-, V + ( fazla olması durumunda)
Tat : tatlı, ekşi, aö
Sindirimden Sonraki
Tat/Et ki : ekşi

Enerji : serinletici/kurutucu

Aksiyon : sakinleştirici, k a s gevşetici, sinirleri

yatıştırıcı, sıkıştırıcı, uyutucu

Dokular : sinirler, cilt, sindirim

Belirtiler : sinir gergi n l i ği, u y kusuzluk, epilepsi

Uyarılar : doğrudan gün eş a ltında kalındığında

tüm turunçgil ürünleri dikkatli
kullanılmalıd ı r.

Kullanım : masaj yağı, kompres, losyon, · aroma

lambası, yeme k p işirme

Kokunun Tanımı : çok tadı, taze olmayan koku, bazen

amine-gibi, " don u k " üst ton, zengin,
neroli gibi, çiçeksi a l t ton
En İyi Karıştığı Şeyler : yasemin, n e roli, dhavana, servi,
günlük, sardunya, gül ağacı, petitgrain

3 62
 MERCAN KÖŞKÜ
Bu günlerde anti-afrodizyak
olarak çok popülerdir; eşlerin in
isteklerini önced en azaltmak
isteyen kadınl ar tarafından
büyük ölçüd e ve savunma için
kullanılır. Gerginlik ve serbest
bırakma için de iyidir. Kokusu
pek hoş değildir; migren ve
adale ağrıları için bir karışım
yapıldığında lavanta, champa ve
turunç gibi daha hafif çiçeksi
kokularla kamufle edilebilir,
Sinüs tıkanıkları, hazımsızlık ve
gaz ıçın faydalıdır. Kan
damarlarını genişletir, adetleri
uyarır ve hamilelik dönemin.de
kullanılmamalıdır. Light,
buzdolabının motorunu mercan
köşk yağı kullanarak temizlerken talihsiz bir hata yaptı ve yaklaşık
altı ay boyunca bütün yiyeceklerimiz mercan köşkü koktu. Birisi
buzdolabının kapısını açtığında oğlumuz mızıldanıyordu.
Seyahatteyken restorantta yemek için iyi bir bahaneydi.
Yaygın Adı : Mercan köşkü (marjoram)
Familya Adı : Labiatae (nane familyası)
B otanik Adı : Origanum Majorana
Dosha Etkileri : KV-, P +

363
 _Ayurveda & _Aromalerapi

Tat : keskin kokulu ve acımsı, acı

Sindirimden Sonraki
Tat/Etki : keskin kokulu ve acımsı
Enerji : kızıştırıcı
Aksiyon : uyarıcı, kas gevşetici, terletici, ad et
kanamalarını kolaylaştırıcı, hypotensor
1

damarları genişletici, analjezik, teskin

edici, anti afrodizyak
Dokular : sinir, cilt, üreme, dolaşım
Belirtiler : duygusal bitkinlik, boyun gerginliği ile
migren, aşırı seksüe l istek, a ğrılı
adaleler, tıkanıklık, zayıf sindirim,
bağırsak gazı, dahili kram plar, yüksek
kan basıncı, regl ö ncesi gerginlik,
şişkinlik, huzursuzluk vb şikayetler,
uykusuzluk
Uyarılar : seksüel isteği keser; çok fazla kullanımı
uyuşukluğa (rehavete) yol açar
Kullanım : masaj yağı, losyon, banyo, kompres,
serinletici, buğu
Kqkunun Tanımı : ılık-baharatlı aronıatik-kafunımsu ve
ağaçsı koku, küçük lıindistancevizi ve
kakuleyi anımsatır
En İyi Karıştığı Şeyler : kokusunu kamu fle edecek h er şey

36-t
 KOKULU SARI SAKIZ (MYRRH)

Koku lu sarı sakız en eski uçucu yağlardan birisidir. Arabistan

'
ve Afrika da yet�şen bir çalının sakız reçinesinden yapılır:
Meryem 'e çocuk lsa tarafından getirilen hediyelerden birisidir,
ilahi özü korumak ve lütuf halini devam et-tirmek ve desteklemek
için kullanılır. Kapha duyguları ve hisleri hakkında konuşmaktan
korkan insanlar için harika bir yağdır. Yağ, güven ve farkındalık.
sağlar. Sıvıları hareket ettirdiği için kilo vermede mükemmeldir.
Orijinal · olarak firavunların bedenlerini korumak için
k ullan ılmıştır, gençliği korumaya ve restore etmeyi sürdürür ve
olgun ciltler için ve kırışıklıkları engellemek için kozmetiklerde
yoğun olarak kullanılır. Kokulu sarı sakız, çok güçlü antiseptik ve
aııti mantar özelliklere sahiptir. Onun merkezileştirici özellikleri
onu aşırı yeme isteği olanlar için harika bir buhar soluma yapar,
çünkü onları gerçek konu ile birleştirir ve onların yiyeceklerin
arkasına saklanmalarına izin vermez.

Yaygın Adı : Kokulu sarı sakız (Myrrh)

Familya Adı : Burseraacea ( Reçine)

Botanik Adı : Commophora Myrrha

Diğer Adı : Bola (Hintçe)

Dosha Etkileri : KV-, P +

Tat : acı, keskin kokulu ve acımsı

Sindirimden Sonraki
Tat/Etki : keskin kokulu ve acımsı

Enerji : kızıştırıcı

365
 -.Ayurveda & --4romalerapi

Aksiyon : bünyeni n tabiatını değiştiren v

iyileşt irici,
kolaylaştırıcı,
analjezik, adet
gençleştirici,
ka nam asın
sıkıştırıcı
�
balgam söktürücü, kas gevşetic(
antiseptik '

Dokular : tüm dokular

Belirtiler : adet kanamasının anormal zam anlarda
kesilm esi, adet d ö n emle rin deki
düzensizl ik veya bozuk l u k, m en opoz
'
öksürük, astım, bronşit, ekle m ilti habı
romatizma, travmatik yaral anm alar'
ülserli yüzeyler, anemi, iltihap lı diş et i
hastalığı
Uyanlar : Pitta'yı aşırı hale getirir (vücuttaki aşırı
ısı)
Kullanım : losyon, merhem, masaj yağı, kilo verme
formülleri

Kokunu n Tanımı : ılık-baha ratlı, ken dine özgü kes kin

balsam ik koku, hafif ilaçsı üst ton; tatlılı k
koyuluğu artı rır, kurutulm uşu ılık·
baharatlı ve aromatiktir ve eşsizdir.

En İyi Kanştığı Şeyler : günlük, portakal, mandalin a, ardıç,

servi, sardunya, misk, çam, silhat bitkisi
( patchouli) ve ağır çiçek yağlar

366
 MERSİN

Akden iz çevresinde yetişen her zaman yeşil yapraklı olan bir

k
çalıdan üretilir. Alerjilere çoğu nlukla faydalıdır, çün ü zihnin
psikoloj ik bile şenlere ( kişinin birisinden ya da bir şeyden dolayı
sinirlenm esiyle) hoşgörülü olmasını sağlar. Berraklaştırıcı etkisi
içsel gü ç kaza nmaya yardım eder. Meditasyon için çok faydalıdır.
Bağımlılık ve tiryakilik problemleri için de faydalıdır. Sigarayı
bırakm a, uyuşturucu kullanımını sona erdirme veya tekrarlayan
duygusal döngüleri durdurmak için daima Light'ın formüllerinde
ye r alır. Temizleyici ve renk verici olarak cilt bakımında kullanılır,
özellikle Pitta ciltleri için etkilid ir.
Yaygın Adı : Mersin

Familya Adı : Myıtaceae

Botanik Adı : Myrtus Communis

Dosha Etk ileri : KP-, V +

Tat : tatlı, keskin kokulu ve acımsı

Sindirimden Sonraki
Tat/Etki : keskin kokulu ve acımsı

Enerji : ısıtıcı, kurutucu

Aksiyon : balgam söktürücü, antiseptik, sıkıştırıcı,

besleyici, meditasyonu kuvvetlendirici,
dengeleyici
Dokular : solunum

367
 _A'JurveJa & _Aromalerapi

Belirtiler : soğuk algınlığı, bronşit, öksürükler I

tüberküloz, sigara öksürüğü, sinüs

enfeksiyonları, idrar yolları
enfeksiyonları, solunum yolları
hastalıkları, bağımlılJklar, intikal, yağlı
cilt, akne

Uyanlar : yok

Ku llanım : kompres, masaj yağı, merhem, yayıcı

'
nem yapıcı, yemek pişirme, buğu .

kokunun Tanımı : güçlü bir kafurumsu-baharatlı, aYn ı

zamanda otsu ve taze ana koku

E n İyi Karıştığı Şeyler : Hint sümbülü (jatanıansi), yasemin

'
sandal ağacı, limon, dhavan a, keawa
. gül, okaliptüs, kafur, karan fıİ
tomurcuğu, tarçın, bergamot, lavanta
biberiye, tüylü adaçayı, zufa otu, miske �
limonu, defne

368
 NEROLI (PORTAKAL ÇİÇEGİ)
Neroli, portakal ağacının çiçeklerinden yapılır ve bir İtalyan
prensesi onu kendisine imza parfümü yaptıktan sonra bu ad
verilmiştir. Bazen buharla damıtılır, daha çok absolute formunda
veya daha maliyetli olan C02 türevi olarak satılır. En pahalı
yağlardan birisidir. Aynı zamanda en yoğun kokulardan birisidir,
çok hafif sulandırmalarda fark edilir. Neroli tanrıyı içinizde
hissetmenizi sağlar. Zihne güven ve kuwet verir, uykusuzlara
yardım eden rahatlatıcı özellikleri vardır, stres zamanlarında bir
bağlantı olabilir. Kadınların bağışıklık sistemi ile özel bir bağı
vardır ve bizim kadın bağışıklığını düzenleme formülümüzün bir
parçasıd ır. Kadınlara, geçiş döneminin neredeyse tüm aşamasında
yardım eder, krampları _ azaltır, menopozda yardım eder,
depresyon öfke ve kalp için mükemmeldir. Cilt bakımında iltihap
ve işlem ez hale gelmiş damarlara yardımcıdır, anti-Pitta'dır.
Yaygın Adı : Nerofi

Familya Adı : Rutacea

Botanik Adı : Citrus Bigaradia veya Awrantium

Diğer Adı : Portakal Çiçeği
D osha Etkileri : PV-, K +
Tat : tatlı, acı

Sindirimden Sonraki
Tat/Etki : tatlı
Enerji : serinletici/nemlendirici

369
 _A';furueda & _Aromalerapi

Aksiyon : kas gevşetici, a ntiseptik, sakinleştiri(

gaz giderici, besleyici, uyarıcı, ant '. :
dep resant, m ikrop ö ldürücü
D okular : cilt, sinir, ü reme, d olaşım

Belirtiler : baş ağrısı, bağırsak gazları, taşikardi,

gergin kalp, regl öncesi · ge rgin lik
şikinlik, h uzursuzlu k vb ., duygusal
kararsızlık, uykusuzluk, sınav korkusu
'
umutsuzluk , yaşlanmış cilt, deri ilti habı
Uyanlar : absolute'ün dahili kullanımından kaçının

Kullanım : parfüm, banyo, losyon, masai. yağı,

buğu, aroma lambası

Kokunun Tanımı : çok güçlü, hafif ve ferahlatıcı, kendine

özgü tatlı bir terpeney üst ton, fakat
zayıf bir kalıcılıkta çiçeksi bir koku; üst
ton materya lleri sıradışıdır.

En İyi Karıştığı Şeyler : gül, lavanta, sandal ağacı, yasemin,

servi, ardıç ve tüm turunçgil, gül
ağacı, p etitgrain, papatya, medine
çiçeği, kakule, kokulu sarı sakız, çayır
otu ( opop onox)

370
 NIAOULI
Niaouli, melaleuca familyasının bir üyesidir, ve bunların
h epsinin enfeksiyonlara karşı sahip oldukları özellikleri bilinir:
bakteriyel, mantarsal, mayalı ve virütik. Niaouli ile limonun
kombinasyonu kulak enfeksiyonlarını içsel olarak iyileştirbilir.
Okaliptüs ve çay ağacı yağları gibi solunum sistemi ve idrar· yolları
için mükemmeldir ve birçok eklem iltihabı ağrılarına Iiniment
olarak yararlı olur. Niaouli, afrodizyak karışımlarında da çok sık
kullanılır. Sindirim ve dolaşım için uyarıcı ve kuwetlendiricidir
ve karanfile benzer analjezik özellikleri vardır. Bazı kaynaklar canlı
rüyalar görmeyi uyardığını ve etkilediğini belirtmektedir. Bu yağın
fazlası onun .sağl!lmlaştırıcı özellikleri nedeniyle beyin faaliyetlerini
azaltabi lir. Dikkatli kullanın ve günde bir damladan fazla almayın.
Yaygın Adı : Niaolui

familya Adı ·: Myrtaceae (Mersin)

Botani k Adı : Melaleuca Virisiflora

J)osha Etkileri : PK-, V +

Tat : acı, buruk, tatlı

Sindirimden Sonraki
Tat/Etki : tatlı
Enerji : serinletici, nemlendirici
Aksiyon : dengeleyici, antiseptik, uyarıcı, balgam
söktürücü
Dokular : sinirler, cilt, solunum

371
Belirtiler : bronş problemleri, idrar Y o llan
problemleri, soğuk algınlığı,
nezle,
bronşit, öksürük, yaralar,
. kulak
enfeksiyonları, romatizma, akne ,
yanmalar, kulak ağrısı
1 UYanJar : cilde doğrudan kullanmayın, dalma
sulandırin
kullan u� - : losyon, masaj yağları, aroma lambası
'
merhem, buğu
Kokunun Tammı : güçlü, taze, tatlı-kafurumsu fakat
- serinletici koku, okaliptüs ve kakuleyj
-
anımsatıcı fakat daha az baharatlı
E n İyi Karıştığı Şeyler : limon, çay ağacı, mersin, zufa otu
'
okaliptüs, biberiye, St. Johns özo
'
porta�I

KÜÇÜK HİNDİSTANCEVİZİ
(NUTMEG)
Kü çük hindistancevizi yağı kuru meyvelerden buharla
dal11!tılır. Küçük miktarları beyin faaliyetlerini, sindirimi, kan
akışı nı, sinir tepilerini uyarabilir. Fazla kullanımı beynin
ağırlaşmasına neden olabilir. Sağlamlık verme açısından faydalıdır,
karışımlara katıldığında sakinleştirir ve güçlendirir. Erkeklerin tıraş
lcisyonla.rı, sabunları ve parfümleri için favori olmuştur.
Yaygın Adı : Küçük hindistancevizi (nutmeg)

Fami lya Adı : Myrtaceae

372
Botanik Adı : Myristica Fragrans

Diğer Adı : Jatiphala

Dosha Etkileri : VK·; P +

Tat : keskin kokulu ve acımsı

Sindirimden Sonraki
Tat/Etki : keskin kokulu ve acımsı

Enerji : kızıştırıcı

.AJcSiyon : sıkıştırıcı, gaz giderici, teskin edici,

sinirleri yatıştırıcı, afrodizyak, uyarıcı,
rüyaların anımsanmasına yardımcı

Dokular : plazma, kas, ilik, sinir, üreme

Belirtiler : zayıf absorbe, karın ağrıları ve

gerginlikleri, ishal, dizenteri, bağırsak
gazları, uykusuzluk, sinirsel bozukluklar,
iktidarsızlık, zayıf dolaşım, adet
düzensizlikleri, romatizma, düşük enerji

Uyanlar · : hamilelikte, yüksek Pitta'da kullanmayın;

büyük miktarlar zehirleyicidir, bir çay
kaşığmdan azı bile öldürücü olabilir
Kullanım : losyonlar, diş ağrısı, afrodizyak, masaj
yağı, aroma lambası
Kokunun Tanımı : hafif, taze, hafif-baharatlı ve aromatik
koku, yoğun terpeney üst ton, zengin,
tatlı-baharatlı, ılık ana ton; alt ton ve
kurusu biraz ağaçsı
En İyi Karıştığı Şeyler : defne, tavanta, kimyon, Peru balsamı,
tarçın

373
 _A.ıjurveda & --4romaferapi

PORTA KAL
Portakal, e n ucuz üretilen
yağlardan birisidir, bol miktarda
bulunan portakal meyvesinin
derisinden preslenerek üretilir.
Neroli'nin özelliklerine benzer
fakat onun kadar hoş değildir.
Endüstriyel ve yiyecek
endüstr isinde çok yaygın
kullanıldığı için çok tanıdık bir
kokusu vardır. Özellikle cilt
bakımında ve özellikle de
selülitlerde (portakalın pütürlü
yüzeyini anımsattığı için bazen
portakal cilt diye de adlandırılır) faydalıdır. Kuru cilt probl
emleri
ve nasırlar için faydalıdır. Kalbi açmak için müke m
meldir
üzüntüye, sinirlili ğe ve endişeye faydalıdır. Kişiye bağlı
rahatlatır veya enerji verir.
k
olara

Yaygın Adı : Portakal

Familya Adı : Rutacea (Rue)

Botanik Adı : Citrus Aurantium

Dosha Etkileri : VK-, P +

Tat : keskin kokulu ve acımsı, acı

Sindirimden Sonraki
Tat/Etki : keskin kokulu ve acımsı
Enerji : kızıştırıcı

374
Aksiyon : gaz giderici, balgam söktürücü, uyarıcı,
iltihap giderici, kalbi kuwetlendirici,
dezenfekten, ateş düşürücü

Dokular : tüm dokular

Belirtiler : zayıf sindirim, safra kesesi tıkanıklığı,

kalp kasları sapazmı, düzensiz kalp
atışları, mesane ve böbrek bozuklukları,
ateş, dişeti iltihabı, selülit, kuru cilt,
yaşlanmış cilt, endişe, üzgünlük, kendine
güvensizlik

Uyarılar : güneşe maruz kalındığında hassas ciltleri

tahriş edebilir

Kullanım banyo, masaj yağı, aroma lambası,

parfümler, spritzer, yemek pişirme

Kokunun Tanımı tatlı, hafif ve açık, meyvemsi-aldehydic

koku ve lezzet, sıkılmış tatlı portakal
kabuğundan çıkan kokuyu anımsatıcı
En İyi Karıştığı Şeyler: kişniş, ylang ylang, sandal ağacı, ardıç,
servi ve neroli, lavanta, biberiye, tüylü
adaçayı, meşeyosunu, laden, günlük

375
 PALMAROSA
Bray n : Pal maro sa Ay urvedik cilt bakımında y ay gı n o larak
kullanılır. . Hücresel uyarıcıları ve tüm hücre d üzen l e m eler
ini
desteklediği i çin t ü m cilt tiplerine yararlıdır. B ü y ü k _oran
da
antiseptik, saki nleştirici, zindeleştirici ve anti-depresiftir. iç
salgı·
sistem i ve lenfatik drenaj için bir uyarıcı olabilir. B az ı kişil
er
kokusunu çok beğenirler fakat biraz ağır bulurlar. O n u tazey
ken
tercih ederim, çünkü bir yıldan sonra çok güçlü bir h a le gelir. O
zaman kulla n m ak gerektiğinde diğer tatlı yağlarla k arıştırırım.
Yaygın Adı : Palmarosa
Familya Adı : Graminae ( Çimen )
Botanik Adı : Cymbocodan Martin
Dosha Etkileri : VPK-
Tat : buruk, acı-tatlı
Sindirimden Sonraki
Tat/Etki : tatlı
Enerji : serinletici, nemlendi rici
Aksiyon : antiseptik, hücre y apıcı, uyarıcı,
nemlend irici, afrodizy ak
Dokular : cilt, sinirler, sindirim, iç s algı, lenf
Belirtiler : akne, deri iltihabı, genel cilt bakımı,
kuru cilt, sindiri.m p roblemleri,
kırışıklıklar
Uyarılar : yok

376
Kullanım : banyo damlaları, buğu, yüz losyonu,
masaj yağı, merhem

Kokunun Tanımı : tatlı, çiçeksi-gülsü, yağın kalitesine ve

yaşına göre çeşitli alt tonlar veya üst
tonlar

En İyi Karıştığı Şeyler gül, sardunya, günlük, yasemin,

kokulu sarı sakız, limon, champa,
Hint sümbülü (jatamansi),
papatyalar, gül ağacı, meşe yosunu,
tüm turunçgiller

MAYDANOZ TOHUMU YAGI

Bu yağ yiyecek
endüstrisinde çorba ve
soslarda yaygın olarak
kullanılır. Özellikle sarımsaklı
yemeklerden sonra oluşan
kötü kokan nefese karşı
mükemmeldir. Su kaybına
neden olmayan güçlü bir
idrar söktürücüdür. Yağ,
bitkinin kendisinden veya
tohumlarından yapılabilir,
tohumlardan yapılması daha
maliyetlidir. Dolaşım ıçın
mükemmeldir ve gül yağı ile
kombine edilerek soğuk
kompres yapıldığında kopmuş kılcal damarları elimine . ettiği
bilinir. Yapraklardan yapılan yağ taze bitki kokusunu korur ve
yiyecek lezzetlendirmede yaygın olarak kullanılır.

377
Yaygın Adı : Maydanoz

Familya Adı : U mbelliferae ( Havuç)

Botanik Adı : Petroselinum Sativum

Dosha Etkileri : KV-, P +

Tat : keskin kokulu ve acımsı, acı

Sindirimden Sonraki
Tat/ Etki : keskin kokulu ve acımsı

Enerj i : kızıştırıcı/kurutucu

Aksiyon : idrar söktürücü, adet kanamalarını

kolaylaştırıcı, gaz giderici, mesane
taşlarının oluşumunu önleyici
(lithotriptic), müshil, kas gevşetici

Dokular : plazma, kan, kas

Belirtiler : vücudun bir yerinde fazla su

toplanması, ödem, şişmiş bezler, şişmiş
göğüsler, adet kanamasının anormal
zamanlarda kesilmesi, adet
dönemlerindeki düzensizlik veya
bozukluk, mesane taşları, böbrek
taşları, bel ağrısı, siyatik

Uyarılar : böbreklerde veya kadın ürem·e

organlarında iltihaplanma varsa veya
yüksek Pitta problemleri varsa
kullanmayın

Kullanım : kompres, yemek pişirme, masaj,

banyo

378
Kokunun Tanımı : tohumlar: hafif-ağaçsı, baharatlı, biraz
otsu fakat maydanoz bitkisini çok fazla
çağrıştırmayan

En İyi Karıştığı Şeyler: ardıç, cajeput, biberiye, neroli, gül,

dereotu, mersin, çay ağacı, meşe
. yosunu, tüylü adaçayı

SİLHAT BİTKİSİ (PATCHOULI).

.

Silhat bitkisi (patchouli), altmışlarda geçerli olan bir yağdı,

insanlar içtikleri (sigara vb) şeylerin kokusunu kamufle etmek için
kullanırlardı. Cilt enfeksiyonları için aşırı yararlıdır. Ağız
püskürtmesi olarak geleneksel bir kullanımı vardır. Afrodizyak
etkisi nedeni ile parfümlere çok sık katılır. Yoğunluğu onu doğal
bir sabitleyici yapar ve mantar,- maya ve bakteriyel enfeksiyonlar
için özellikle çok etkilidir. Ağız yıkaması veya gargara için de çok
faydalıdır.
·

Yaygın Adı : Silhat bitkisi (patchouli)

Familya Adı : Labiatae (nane)

Botanik Adı : Pogestomom Cablim

Dosha Etkileri : VP-, K +

Tat : tatlı, acı

Sindirimden Sonraki
Tat/Etki : tatlı

Enerji : ısıtıcı

379
 _A'JurveJa & -.Aromalerapi

Aksiyon : zindeleştirici, mantar ö ldürücü, tıkanıklık

giderici, anti-depresant, afrodiıYak
antiseptik, kuwetlendirici '

Dokular : cilt
Belirt iler : akne, deri iltihabı, egzama, yaşlanmış
cilt, çatlamış ya da kabuklaşmış cilt,
impetigo (cerahatli bir deri hasta lığı),
seborrhea, kepek, sinir zayıflığı, endişe,
ağız ve vajinada mayalı enfeksiyonlar,
virütik enfe ksiyonlar, yaralar
Uyanlar : taklit kokulu yağlara karşı dikkatli olun
Kul lamm : enfeksiyonlar için ağız yıkamada çay
ağacı ile karıştırın; vajinal enfeksiyonlar
için vajina yıkama solüsyonu olarak�
masaj yağı, merhemler, banyolar, ağız
spreyleri
Ko kunun Tanımı : aşırı zengin, tatlı otsu, aromatik-ba haratlı
ve ağaçsı balsamik; başlangıçtaki ton
şarap gibi, eterli-çiçeksi tatlılıt<, ana
tonlar zenginliği ortaya çıkartıcı, güzel
bir topraksılıkla kök gibi, tatlandırıcı
kokular topraksı baz tona denge getirir.
E n İy i Karıştığı eyler : ylang yl�ng, limon, misk, neroli, gül
Ş

380
 YARPUZ (YABAN FESLEGENİ)
Nane familyasının bir
üyesi olan yarpuz bazı
insanlarda bulantıya yol açan
oldukça baharatlı, aromatik
üst tona sahiptir. Bebek
düşürmek ıçın bu yağın
kullanımı nedeniyle birkaç
ölüm olayına neden olduğu
için aromaterapide kötü bir
ünü vardır. Dahili kullanım
için önerilmez ve hamilelikte
kesinlikle kullanılmamalıdı r.
En iyi kullanım şekli böcekler
için spitzer veya losyondur.
Kene ve pireleri köpeklerden
uzak tutar.
Yaygın Adı : Yarpuz

Familya Adı : Mentha Pelegiuni

Dosha Etkileri : VK-, P +
Tat : keskin kokulu ve acımsı
Sindirimden Sonraki
Tat/Etki : keskin kokulu ve acımsı
Enerji : kızıştırıcı/kurutucu .

Aksiyon : böcek kovucu, anti-zehirli

( antivenomous)

381
 _A'furveda & --4romalerapi

D okular : yok
Belirtiler : histeri, sinirlilik, b a ş a ğrısı, p irel
er'
sivrisinekler
Uyarılar : hamilelik dönemi n d e k ullanm ayın .
dahili olarak k u llanma m ak e�
iyisidir
Kullanım : böcek kovucu, s pritzer
Kokunun Tanımı : çok taze; güçlü, otsu-nan eli fa kat
çok acı bir koku değil
En İyi Karıştığı Şeyler : biberiye, çam, lavanta, t urunç,
lemongrass, citronella, a daçayı

NANE
Nane familyası en aromatik
ve h e m bitkilerle tıpta hem
Yemek sanatında hem de
aro m a terapide faydalı pitki
familyalarmdan birisidir. Baş
ağrısı ve öksürük için
mükemmeldir, uyarıcı ve
canlan dırıcıdır. Bir türevi olan
m e n tol eczacılık ve tütün
endüstrisinde kullanılan önemli
bir bileşendir. Sindirim ateşini
serinletici olduğu için Pitta'lar
için en iyi uçucu yağlardan
b i risidir. H em antiseptik hem
d e balgam söktürücü özelliklere sahip olduğu için buğu yoluyla

382
solu num yollarına yararlıdır; ağız yıkayıcı olarak ağız için yaralıdır;
dişeti enfeksiyonlarını ve çürük ağrılarını iyileştirmek için diş
macu nlarına eklenir. Banyoya eklenen on damla vücudu serinletir
(öZellikle hastalıktan kurtulduğunuzda)

Yaygın Adı : Nane

familya Adı : Labiatae (nane)

Botanik Adı : Mentha Piperita
Dosha Etkileri : PK-, Vo
Tat : keskin kokulu ve acımsı

Sindirimden Sonraki
Tat/Etki : keskin kokulu ve acımsı

Enerji : serinletici, nemlendirici

Aksiyon : terletici, gaz giderici, sinirleri yatıştırıcı,

uyarıcı, analjezik, tıkanıklık giderici,
antiseptik
Dokular plazma, kan, ilik ve sinirler, dişetleri,
gastoral sindirim sistemi (GI), cilt
Belirtiler . : soğuk algınlığı, ateş, ağrılı boğaz, larenjit,
kulak ağrısı, sindirim bozuklukları; sinir
çarpıntıları, baş ağrısı, adet dönemlerindeki
düzensizlik veya bozukluk, hepatobiliary
bozuklukları, astım .
Uyarılar : ciddi soğukluğa ve sinir bozukluklarını
şiddetlendirebilir

383
 _A'furveda & --4romalerapi

Kullanım : kompres, losyon, banyo, masaj yağı, d iş

macunu, gargara, ağız yıkama, ·arom a
lambası, spritzer, buğu, merhem
Kokunun Tanımı : taze, güçlü, alt tonda koyu balsamik-tatlı bir
koku ile biraz çimensi-naneli koku, temiz
kuru ton
En İyi Kanştığı Şeyler: tüylü adaçayı, adaçayı, okaliptüs,
lavanta, biberiye ve turunç

PETITGRAIN
Petitgrain yağı ince dallardan (yeni sürgünlerden),
yapraklardan ve bazen portakal, limon ve mandalina gibi
turunçgiller familyasının ham meyvelerinden buha r la damıtılır.
Biraz neroli'yi anımsatır. Bitkinin gövdesi ve yapraklarından
gelerek meyvede bulunmayan ferahlık ve kuwet verir. Adale
spazmları ve iltihaplı dokular için masaj yağlarında mükemmeldir.
Lenfatik drenaj için- iyidir ve tüm dolaşımı iyileştirir. Sindirime
yardımcı olarak faydalıdır ve sinir sistemini sağlamlaştırır ve
sakinleştirir. Canlandırıcıdır, transa geçiş için iyidir v e zihni temiz
tutar.
Yaygın Adı : Petitgrain
Familya Adı : Rutacea
Botanik Adı : Citrus Aurantium
Dosha Etkileri : PK-, Vo
Tat : acı-tatlı
Sindirimden Sonraki

384
Tat/Etki : tatlı
Ene rji : ısıtıcı
AJcs iyon : sindirim, uyarıcı, kas gevşetici,
temizleyici, anti-depresant,
kuwetlendirici
Dok ular : cilt, sinir, sindirim
Belirtiler : zayıf hafıza, kararsızlık, endişe, sindirim
problemleri, sindirim güçlüğü, bağırsak
gazları, eklem problemleri, ağrı, dolaşım
problemleri
Uyanlar : cilde uygulandığında güneŞe maruz
kalındığında cildin rengini bozabilir.
Kullanım : aroma lambası, masaj yağı, buğu,
spritzers
Kokunun Tanımı : hoş, taze-çiçeksi, tatlı -koku, hafif ağaçsı­
otsu alt tonla portakal çiçeklerini
anımsatıcı, çok bayıltıcı fakat tatlı çiçeksi
kokulu kuru tonlar, "acı" üst tonlar
En İyi Karıştığı Şeyler: tüm turunçgiller, melek otu, Hint
sümbülü (jatamansi), gül ağacı,
dhavana, champa

385
 ÇAM
D ünyada en çok ü retilen uçucu yağlardan birisi çamdı r; boya
. ce
ın lticilerinde, boyalarda, verniklerde vb. kullanılır. Ça mı n
birç ok d e ğişik tü rü v�rdır. Tedavi edici özelliği en çok olan İsviçre
ç amı dır . Kesilm esi lsviçre hükümeti tarafından sıkı bir şekilde
kon tro l e d ili r, sadece ku rumuş ve ölmüş ağaçların kesilmesine izin
verilir. İnsanlara h e r d u rumd a rahatlık sağlamaya yardım. eder,
uyarıcı o lara k bilinir. Açık mekanların kokusunu anımsattığı için
erk ek l er tarafından beğenili r. Açık ve uyanık hissetmenize yardım
e der ve dolaşım için iyidir .

Yaygı_ n Adı : Çanı

Famil ya Adı : Coniferae Pinaceae (Çam familyası)
Botanik Adı : Pinus Alba/ve türleri
Dosha Etkileri - : KV-, P +
Tat : acı, keskin kokulu ve acımsı
Sin dirimden Sonraki

Tat/Etki : keskiı1 kokulu ve acımsı

Enerji : iyileştirici, kurutucu
Aksiyon : balgam söktürücü, terletici, antiseptik·
Dokular : cilt, kan, plazma, solunu m
Belirtiler : soğuk algınlığı, bronşit, akciğer problemleri,
sinüs, saç dökülmesi, depresyon

386
Uyanlar : cildi tahriş edebilir
Kullanım : tıraş losyonu, masaj yağı, losyon, aroma
lambası, banyo, sprey
Kokunun Tanımı· : tatlı çam ağacı, biraz balsamik-anasonlu
koku, kurudukça artan tatlılık, alt tonda
reçinemsi acılık
En İy i Karıştığı Şeyler: huş ağacı, okaliptüs, mersin, sandal
ağacı, ardıç, turunç, H int sümbülü
(jatamansi), kabe samanı, lavanta,
sedir ağacı, citronella, gül ağacı,
meşe yosunu

GÜL
Light: insanlar uçucu yağ kullanmaya bağımlı olup olmadığımı
sorduklarında "Sanırım öyleyim, özellikle de güle" derim.
Egzersiz; sağlıklı yiyecekler ve
uçucu yağlar gibi iyi şeylere
bağımlı olmak kötü bir şey
değildir. Eğer neroli uçucu
yağların prensesi ise gül de
kra liçesidir. Gül, damıtılması
oldukça zor olan uçucu
yağlardan birisidir. Az
a
mikt rda bir yağ üretmek için
hamnıaddelerinin çoğu
oldukça maliyetli bir şekilde
elle toplanmalıdır gül,
binlerce yıldır üstün )- :
görülmüştür. Çoğunlukla absolute şekilde (petrol çıkartımlı)

387
 _A'lurveda & _Aromalerapi

bulunur, aroma terapistler buhar damıtımını tercih ederler. F�

türü biraz farklıdır, daha hafif bir kokusu vardır ve absolute şek
li
sarı renklidir. Bulgaristan gülü buharla damıtılanlann en İyis
i
olarak bilinir ve geniş bir yelpazeye sahip olduğu görülür. Türkiye
türü bir derece aşağıdır fakat yine de uygu_ndur ve Hint türünün
birinci ve ikinci damıtımının Bulgar türü ile kıyaslanabilir
olduğunu farkettim (bazen daha üstün olabilir) . Çok pahalt
yağlardan olmaları nedeniyle kar için sıkça taklit edilir. Şöhretli
satıcılar ürünlerinin saflığını garanti ederler;. b u rnunuzu geliştirene
kadar saf bir yağ aldığınızı umut ederek yağınızı kimden aldı ğınızı
bilmelisiniz. Birind · damıtım en yüksek, en uçucu bileşenlerden
bazıları ile sonuçlanır, bunlar çok hafif oldukları için kolayca Yok
olabilirler. Kalan gülleri (birinci daıiııtımdan kalan ) ikinci kez
yeniden damıtmak usuldendir; bu genellikle birinci damıtımın
tortuyla kombine e�fümesi ve buharlaşmasının ·engellenmesidir,
daha sonra "birinci" olarak satılır. A ynı malzemenin üçüncü
damıtımı daha az tortulu bir ürün üretir ve "dördüncü" darnıtim
karışımlar için en iyisidir.
Gül, güven duygusu ve ruhsal uyum verir. Kalbinizi açık tutar
ve diğer tüm şeylere bağlar. Öfkeyi · azaltır ve karaciğer
fonksiyonlarını güçlendirir. Kadınlar i çin özel bir armağandır ve
menopoz formüllerinde önemlidir. Sıkıştırıcı ve antiseptik yapısı
nedeni ile cilt bakımında önemlidir ve Pitta 'tipi iltihaplanmalar ve
cilt alerjileri için yararlıdır ..
Yaygın Adı : Gül
Familya Adı : Rosaceae
B otanik Adı : Rose Damascena/Centrfolia/diğerleri
Dosha Etkileri : VPK=
Tat : acı, keskin kokulu ve acımsı, buruk, tatlı

388
 Sonraki
Sindirimden
Tat/Etki .
: tatlı

Enerii : serinletici, nem lendirici

.AkSİfOn : bünyenin tabiatını değiştiren ve iyileştirici,
adet kanamasını kolaylaştırıcı, soğutucu,
sinirleri yatıştırıcı, gaz giderici, müshil,
sıkıştırıcı, hücre yenileyici, afrodizyak,
uyarıcı, anti-depresant
D okular : plazma, .kan, ilik, sinir, üreme, cilt,
karaciğer, gastoral sindirim sistemi
Belirtiler : adet kanamasının anormal zamanlarda
kesilmesi, adet dönemlerindeki düzensizlik
veya bozukluk, rahim kanamaları, iltihaplı
gözler: baş dönmesi, akli hastalıklar,
depresyon, baş ağrısı, ağrılı boğaz,
bademcik büyümesi, iktidarsizlık, sinirlilik,
keder, yaşlanmış cilt, . akne
Uyanlar : Eğer yüksek Kapha durumu varsa
kullanımı sınırlandırın
Kullanım : parfümler, losyon, kompres, banyo,
buğular, masaj, diffusers, tüin ku�I. anımlar
l

Kokunun Tanımı : rosa damascena: ılık, koyu çiçeksi, hafif

baharatlı, çok zengin, doğrudan kırmızı
gülü anımsatır, baharatlı ve balımsı
tonlarda ufak farklar vardır; rosa
centrifolia: yoğun-tatlı, zengin ve_. kalıcı
çiçeksi gül kokusu

389
 ----4yur11eda & _Aromalerapi

En İyi Karıştığı Şeyl er: sandal ağacı, yasemin, n eroli, lavanta·

bergamot, tüylü adaçayı, sarduny '
a,
silhat bitkisi (patchouli ) , gül a ğa cı

BİBERİYE
Herkesin ilaç dolabında bulunması gereken diğer bir yağ
da
biberiyedir. Neredeyse lavanta ile aynı kullanımlara sa hiptir
Romalı öğrenciler başlarında biberiye çelenkleri ile ça lışırlardı v�
sınava girdiklerinde anımsamada yardımcı olmas ı için ç elenkler
i
yine başlarına takarlardı. Günümüzde bunu daha kolay bir şekilde
yapabilirsi niz. Ders çalışırken veya sınava girerken kitabı nıza veya
mendilinize birkaç damla biberiye ekleyebilirsiniz. Şamp ua nlara
veya saç kremlerine eklenerek saç ve kafa d erisi n deki dolaşım
güçlendirilir. Saç dökülmesini
engelleyebilir, yağlanmayı
azaltır ve adaçayı ile kombine
edildiğinde saçların
beyazlaşmasını
durduru r/engeller. Selülit
tedavisinde portakal ve diğer
yağlarla birlikte önerilir. Baş
ağrısı, tansiyon ve açıklık için
faydalıdır eklem
iltihaplanmalarının değişik
türleri için okaliptüs, keklik
üzümü, melaleuca familyası
ve lavanta ile kombine
edllerek fayda sağlar.
Okaliptüs ve biberiye
solunum ve sinüs problemleri
için buhar solumada standarttır ve burun damlalarında,
390
O'argaralarda ve karaciğer-safra kesesi problemlerinde (taşları da
lçerecek şekilde) de kullanılabilir. Günde iki ya da dört kez iki ya
da dört daml a sulandıra. rak kullanılır.
Y aygın Adı : Biberiye
faınily a Adı : Labiatae
Botanik Adı : Rosemarinus Officinalis
posha Etkileri : KV-, P+
T at : keskin kokulu ve acımsı, acı
Sindirimden Sonraki
T at/Etki : keskin kokulu ve acımsı
Enerji : kızıştırıcı, kurutucu
Aksiyon : terletici, gaz giderici, uyarıcı, adet
kanamasını kolaylaştırıcı, antiseptik, kas
gevşetici, cholagogue, cardiotonic, sinir
güçlendirici, anti-depresant
Dokular : kas, kan, plazma, cilt, sinir, kalp, iç salgı
Belirtiler : karaciğer hastalıkları, safra kesesi iltihapları,
safra taşları, nezle, soğuk algınlığı, astım,
·
romatizma, zayıf hafıza, zayıf ego, sivilceli
cilt, kepek, saç dökülmesi, yanıklar, yaralar
Uyanlar : hamilelikte ve epilepside kullanmayın; çok
yüksek derecede uyarıcı bir yağdır
Kullanım : buğu, kompres, masaj yağı, şampuan, saç
kremi, yemek pişirme, aroma lambası, tüm
kullanımlar

391
Kokunun Tan ımı : güçlü, taze, ağaçsı-otsu, biraz naneli-orm an
gibi, kuru-otsu fakat hoş yoğunlukta acı-t atlı
ton ile temiz, a ğaçsı-balsamik ana koku
En İyi Kanştığı Şeyler: lavanta, citronella, yabani mercan
köşk, kekik, çam, sedir ağacı,
petitgrain, misk, okaliptüs, günlükI
tarçın

GÜL AGACI (ROSEWOOD)

Light: şifa verme ve hizmet sektöründeki herkes bu yağa sahip
olmalıdır. Bu yağın sağlamlaştırıcı ve bağlayıcı olduğunu fark
ettim. Cilt losyonu veya yağında haricen kullanıldığında
diğerlerinin enerjisinden korur ve temiz ve ilişik bir aura'yı
sürdürür. Kuru ciltler ve saçlar için en iyi yağlardan birisidir.
�ndişe ve korkuyu giderir ve Vata koşulları için mükemmeldir.
insanların bedenlerine dönmelerine yardım eder. Isıtıcı ağaçsı
kokusu harika bir orta tondur ve karışımların değerini a rtırır -ve
çok fazla yüksek veya alçak tonda olan karışıma beden verir.
Yaygın Adı : Gül ağacı ( rosewood)
Familya Adı : Lauraceae (Laurel)
B otanik -Adı : Aniba Roseodora
Dosha Etkileri : VK-, P +
Tat : tatlı, keskin kokulu ve acımsı

Sindirimden Sonraki
Tat/Etki : tatlı
Enerji : ısıtıcı, nenılendirici

392
A1c5iyon : antiseptik, hücre yenileyici, kuwetlendirici,
bünyenin tabiatını değiştiren ve iyileştirici,
gevşetici, öforik
Dok ula r : cilt, sinir, dolaşım, kan
Belirtiler : yorgunluk, sinirlilik, stres, kuru cilt, akne,
yaşlanmış cilt, baş ağrısı, bulantı, endişe,
keder, enfeksiyonlar
Uyanlar : yok
Kulla nım : parfümler, masaj yağları, losyon, _banyo,
şampuan, diffuser, tümü
Kok unun Tanımı : ferahlatıcı, tatlı-ağaçsı, biraz çiçeksi­
baharatlı üst ton kafurumsu-biberimsi,
cineole ve küçük hindistancevizini
anımsatan
En İyi Kanştığı Şeyler: sardunya, Hint sümbülü (jatamansi),
melek otu, sandal ağacı, dh�vana,
kabe samanı, leylak, neroli

393
 _A'Jurveda & _Aromalerapi

ADAÇAYI
Adaçayının birkaç farklı
türü vardır. Biz aslında
formüllerimizin · çoğunda
İ spanyol adaçayını kullanırız ve
kokusu ve diğer yağlarla
karışma şeklinden de son
derece memnunuz. Bir
keresinde Dalmaçyalı adaçayı
kurutmuştuk, sahip olduğumuz
tüm formülleri ele geçirdi;
pelini anımsatan çok kalıcı ve
yapışkanlığı ile baskın gelmişti.
Nane familyasının bir üyesi
olan adaçayı %50'ye kadar
keton içerebilir v� bu nedenle
genellikle dahili kullanım için
önerilmez. Dahili kullanım için
bunun yerine aynı niteliklere
sahip olmakla birlikte zehirleyici olmayan tüylü adaçayı önerilir.
H aricen kullanılır, adaçayı çok güçlü östrojen niteliğe sahiptir
. ve·
ateş basmaları, su tutma, dişeti enfeksiyonları için yardımcı dır ve
kırışmalardan korur. Saç beyazlaşması sürecini durdurmada
kullanılır. )eanne Rose, fazla solunması durumunda baş
dönmesine neden olabileceğine dikkat çekmiştir.
Yaygın Adı : Adaçayı (Tıbbi adaçayı)
Familya Adı : Labiatae
Botanik Adı : Salvia Offıcinalis

394
posha Etkileri : KV-, P+
Tat : keskin kokulu ve acımsı, acı, buruk
Sindirimden Sonraki
Tat/Etki : keskin kokulu ve acımsı
Enerji : kızıştırıcı, kurutucu
Afcsiyon : terletici, balgam söktürücü, sinirleri
yatıştırıcı, sıkıştırıcı, bünyenin tabiatını
değiştiren ve iyileştirici, idrar söktürücü,
dezenfekte edici, gaz giderici, kas gevşetici, .
uyarıcı, hypertensor, adet kanamasını
kolaylaştırıcı, anti-depresant
Dokular : plazma, kan, sinir, cilt, böbrekler, kalp,
bağışıklık, iç salgı, dişetleri
Belirtiler : soğuk algınlığı, nezleler, ağrılı boğaz,
larenjit, şiŞmiş lenf bezleri, gece terlemeleri,
saç dökülmesi, asabi bozukluklar, deri
iltihabı, kepek, meatabolizma, böbr�k üstü
bezlerdeki bozukluk, anemi, sarılık, hiper
tansiyon, kısırlık, diş eti enfeksiyonları
Uyanlar : yüksek dozlarda, yüksek Vata'da veya
emziren annelerde bebek düşürücü ve
zehirli; dahili olarak kullanmayın
Kullanım : losyon, aroma lambası, masaj yağı, oda
deodorantı, şampuan, saç kremi
Kokunun Tanımı : taze, otsu, okaliptüsümsü-kafur gibi koku,
keskin çam gibi üst ton ve kurusunda çok az
ya da hiç olmayan tatlılık
En İyi Karıştığı Şeyler: lav� nta, biberiye, turunç, gül ağacı,
citronella, çam

395
 _A'iurueda & _Aromalerapi

SANDAL AGACI
Gül ağacı, kına, amber ve kokulu sarı sakız ile birlikte
meta fizik ( fızikötesi) ilk yardım çantanızda bulunması gereken beş
yağdan birisi. Light küçüklüğünden beri kendini sandal ağacı ile
yağlam aktadır. Sandal ağacı sizi sağlamlaştırmaya (ayaklarınıi ı
yere bastırır), ilahi ö:zünüze yaklaştırmaya, korkulu dönemleriniz i
atlatmaya yardım eder ve ilahi isteklere uymanıza izin verir.
San da l ağacı dünyadaki en ğliçlü kokusu olan bitkilerden birisi dir.

Batılı insanlar Hawai'ye ilk

geldiklerinde dağlar sandal
ağacı ile kaplıydı ve esinti
olduğu zaman siz daha karayı
görmeden önce kokusunun 20
mil uzaklara kadar gittiği
söylenir. Sandal ağacı önemli
anti bakteriyel _ özelliklere
sahiptir ve gargara olarak
faydalıdır: dört ons suya bir
damla sandal a ğacı, bir damla
cajeput damlatılır, ihtiyaç
kadar kullanılır. Bombay'in
hava kirliliği olan bölgelerine
gittiğimizde Light'ın boğaz
ağrıları başlar ve bu gargara
çok iyi gelir. Light onu Tantra
dersinde de kullanır, çünkü beynin yeniden programlanmasına ve
insanlara seksüel enerjilerini ruhsal amaçlı enerjilere
yönlendirmelerinde .yardım eder. Sandal ağacı balgam üreten ve
pineal b ezleri uyarır ve iç salgı sisteminin tümü için yenileyicidir.

396
özünde çok yüksektir, erkeklik hormonuna (androgen) benzer.
Dölyatağl düzenleyicisidir ve zührevi hastalıklarda tarihi bir
kullanımı vardır.
Yaygın Adı : Sandal ağacı
familya Adı : Santalaceae
Botanik Adı : Santalum Album
Dosha Etkileri : PV-, Ko
Tat : acı, tatlı, buruk
Sindirimden Sonraki
Tat/Etki : tatlı
Enerji : serinletici, nemlendirici
Aksiyon : bünyenin tabiatını değiştiren ve iyileştirici,
kanamayı kontrol altına alan, ateş düşürücü,
sinirleri gevşetici, antiseptik, anti bakteriyel,
gaz giderici, teskin edici, soğutucu, balgam
sÇ>ktürücü, canlandırıcı, nemlendirici, kas
gevşetici, idrar söktürücü, doku yenileyici,
afrodizyak
Dokular : plazma, kan, kas, ilik ve sinir, üreme
Belirtiler : sistit, idrar yolu iltihabı, rahim iltihabı,
zona, bronşit, çarpıntı, bel soğukluğu, güneş
çarpması, kuru cilt, akne, larenjit, bulantı,
tüberküloz, depresyon, uykusuzluk, prostat,
asabiyet, endişe, iktidarsızlık,
benmerkezcilik

397
 _A.'.furveda & _A.romalerapi

Uyarılar : Yüksek Kapha veya ciddi akciğer tıkanıklı'-

gı
durumunda kullanmayın
Kullanım : parfümler, masaj yağları, gargara, losyo
n
banyo, buğular, kompresler, vajin a yı kanı '
a'
diffusers
·

Kokunun Tanımı : aşırı yumuşak, tatlı-ağaçsı, nere de yse

hayvansı koku, üst ton yok ya da çok az
tekdüze ve göze çarpan kalıcılık '

En İyi Karıştığı Şeyler:
gül, ylang ylang, gül ağacı, sard unya
Hint sümbülü (jatamansi), kab �
samanı, günlük, kokulu sarı sakız
sümbülteber, çayır otu (opoponox) :
meşe yosunu , laden, silhat bitkisi
(patchouli), misk, karanfil

MANDALİNA {TANGERINE)
Mandalina daha büyük ve daha h afif kokusu · olan . bir
Amerikan türüdür. Yatıştırıcı ve canlandırıcı niteliği nedeniyle
çocukla rın ve haı:rıile kadınların favorisidir. Sindirim tembel liğine
yardım eder ve kas spazmlarını rahatlatır.
··

Yaygın Adı : Mandalina (tangerine)

Fa milya Adı : Rutacea (rue) Reticulata

Botanik Adı : Citrus Mandurensis

Dosha Etkileri : VP-, Ko

Tat : acı-keskin kokulu ve acımsı

Sindirimden Sonraki

398
Tat/Etki : keskin kokulu ve acımsı

Enerji
: serinletici, kurutucu

Aksiyon : soğutucu, gaz giderici, balgam söktürücü,

idrar söktürücü, sinirleri yatıştırıcı

Dokular : kaslar, GI (gastoral sindirim sistemi), sinir,

iç salgı
Belirtiler : uykusuzluk, romatizma, regl öncesi
gerginlik, Şikinlik, huzursuzluk vb., mide,
karaciğer, safra kesesi problemleri,
gerginlik, korku, keder, sinirlilik
Uyanl ar : maruz kalındığında muhtemelen phototoxic
(güneş etkisi)
Kullanım : aroma lambası, diffuser, yastık/torba, masaj
yağı, parfüm yağı, yiyecek ve içecek
Kokunun Tanımı : taze, tatlı koku, acı portakalı anımsatan;
kuruluk eksiltici, parfümsü tonlar ve
mandarin türü mandalinanın balıksı
inanılmaz ton özellikleri
En İyi· Karıştığı Şeyler: sandal ağacı, turunç yağları, gül ağacı,
kakule, kişniş

ÇAY AGACI
Çok farklı düzeylerdeki piyasalara dağıtım yapan Melaleuca
Şirketinin holistik bakımda özellikle de anti-mantar olarak uzun
süredir onu kullanması nedeniyle ABD'de muhtemelen en çok
kullanılan yağlardan birisidir. Soğuk algınlığı ve ağrılı boğazlara
buğu ve gargaralar olarak faydalı olan güçlü anti-virütik
399
 _A'Jurveda & _Aromalerapi

özelliklerinin yanı sıra böcek ısırmaları ve egzamayı da kapsayacak

şekilde cilt problemleri için mükemmeldir. hem A B D 'de hem de
Avrupa'da cand ida albican'lar için vajİna yıkaması tedavisi olarak
Çay ağacı üzerin de çalışılmıştır. Susanne Fischer Rizzi, şırınga için
yarım litre kada r suya 5 damla, veya tampon olarak uygulanacak
çay ağacı merhemine yüzde beş oranında katmayı önermektedir.
Aynı zaman da Amerikan çalışmala rının bu şekilde
trichomon iasis'Ierdeki etkinliğini gösterdiğini de belirtmiştir.
Yaygın Adı : Çay ağacı
Familya Adı : Myrtaceae (Mersin)
Botanik Adı : Melaleuca A lternifolia
Dosha Etkileri : VPK=
Tat : acı, keskin kokulu ve acımsı, tatlı
Sindirimden Sonr aki
Tat/Etki : tatlı
Enerji : serinletici, nemlendirici
Aksiyon : mantar öldürücü, yarayı iyileştirici,
a ntiseptik, anti-en feksiyon, balgam
- söktürücu, uyarıcı, anti virütik, anti ·

b a kteriyel, ateş düşürücü

Dokular : cilt, sinirler, solunum
Belirtiler : a pseler, akne, uçuklar, şehvet düşkünlüğü,
deri iltihabı, kepek, enfeksiyonlu hastalıklar,
idrar yolları enfeksiyonları, astım, bronşit,
tüberküloz, ayak mantarları, candida (bir
mantar çeşidi), mantarlı enfeksiyonlar,

400
 mantar hastalığı, yaralar,
böcek/örümcek/ akrep ısırmaları
Uyarılar : yok
Kullanım : merhem, vajinal yıkama, buğu, yiyecek ve
içecek, diffuser, banyo
Kokunun Tanımı : ılık-baharatlı, aromatik·terpenik (çamın
mono terpenesi) koku, küçük
hindistancevizi, kakule ve tatlı mercan
köşkünü anımsatan, terpinene ve terpineol
tonlarda güçlü wrgu
En İyi Kanştığı Şeyler: lavanta, karanfil, biberiye, sardunya,
neroli, trifolia, papatyalar, okaliptüs,
niaouli

KEKİK, KIRMIZI

Yaygın Adı : Kekik, Kırmızı

Famifya Adı : Labitatae (nane)

401
Botanik Adı : Thymus Vulgaris
Dosha Etkileri : VK-, P+
Tat : keskin kokulu ve acımsı
Sindirimden Sonraki
Tat/Etki : keskin kokulu ve acımsı
E nerji : ısıtıcı (hareret verici), nemlendirici
Aksiyon : kas gevşetici, gaz giderici, antibiyotik
antiseptik, uyarıcı, kuwetlendirici, antİ
depresant, analjezik , deriyi uyarıc ı ve
dolaşımını artırıcı, dezenfekten, anti virütik
Dokular : solunum, bağışıklık, sindirim, sinir
B elirtiler : fiziksel/psikolojik zayıflı k, sinir zayıflığ ı,
iltihap oluşturan b i r çeşit mikrop (stafilokok
basili), soğuk algınlığı, bronşitler, nezleI
boğmaca öksürüğü, s inüzit, a det olmamasıI
ayak mantarı, metabolizma,
.
yanık lar1
yaralar, anemi, dermansızlık, akne, deri
iltihabı, uykusuzluk, sistit, selülit, romatizma
Uyanlar : yüksek yoğunlukta c i l t tah rişleri; epileptik,
hipertiroidli, yüksek k an basıncı
durumlarında veya hamilelik döneminde
kullanmayın
Kullanım : kompres, masaj yağı, buğu, yiyecek,
diffuser, merhem
Kokunun Tanımı : zengin, güçlü, tatlı, ı l ık-otsu, biraz baharatlı
ve önemli ölçüde a romatik

402
En İyi Karıştığı Şeyler: biberiye, yabani mercan köşk, limon,
portakal, bergamot, melisa

ZERDEÇAL
zerdeçal bağışıklık sisteminde enerji verici etkisi ve AIDS'in
tedavisinde kullanılmaya başlanması nedeniyle son zamanlarda
dikkat çekmeye başlamıştır. Yağlı
cilt ler için, temizlemek ve toksin
gidermek için kozmetiklerde
kullanılır. Sarı renk vermesi
nedeniyle yiyecek çeşnilendirme
sektörünün favorisidir. Şimdiyi
ve sorumluluk hissini sağlamaya
yardım ettiği için sağlamlaştırıcı
(ayakları yere basan) özelliklere
sahiptir. Endişe ve kararsızlığa
karşı mükemmeldir. Kan şekerini
düzenlediğine ilişkin bazı
göstergeler vardır.
Yaygın Adı : Zerdeçal
Familya Adı : Ziniberaceae
Botanik Adı : Curcum Longa
Diğer Adı : Haridra
Dosha Etkileri : VK-, P+ , (V+ fazla olması durumunda)
Tat : keskin kokulu ve acımsı, acı, buruk
Sindirimden Sonraki
Tat/Etki : keskin kokulu ve acımsı

403
Enerji : kızıştırıcı, nemlendirici
Aksiyon : uyarıcı, bünyenin tabiatını değiştiren ve
iyileştirici, anti bakteriyel, yaraları
iyileştirici, gaz giderici
D okular : tüm doku unsurları
Belirtiler : hazımsızlık, zayıf dolaşım, öksürü k, adet
kanamasının anormal zamanlarda kesilmesi
farenjit, cilt bozuklukları, diyabet, ekle�
iltihabı, anemi, yaralar, bereler, AID S ( tüm
oto bağışıklık hastalıkları)
Uyarılar : akut sarılık, hepatit, yüksek Pitta veya
hamilelikte kullanmayın ,
K ullanrm : masaj yağı, yüz kremleri, losyonlarI
kompresler, yiyecek
K okunun Tanrını : baharatlı ve taze, tatlı portakalı, zencefili
I
havlıcanı anımsatan; Japon türü: Atlas sedir
ağacını anımsatan kendine özgü alt ton ile
ılık, kuru-ağaçsı, pudramsı, kafurumsu, ha fif
bibersi-baharatlı
En İyi Karıştığı Şeyler: parfümeride cystus, andız otu,
zencefil, laden, misk ile karışım olarak
bilinir

404
 KEDİ OTU KÖKÜ
Brayn: Kedi otu yağı ağrılı
za anlarda bir dosttur. Keskin
m
kokulu ve acımsı, güçlü,
hayva nsal kokusu uykusuz
gecelerde veya ağrı ve acıyı
dindirmede çok yardımcıdır.
Oregon ve Hawai'de ciropractic
uygulama"Iarımda, bunu cildimize
uyguladık ve ağrılı boğazlar ve
omuzlar için çok güvenilirdi.
Benzer özelliklere sahip hoş
kokulu yağlarla karıştırıldığında
güçlü kokusu bastırılıyordu ve makul hale geliyordu. Kuvvetliliği
nedeniyle az miktarlarda kullanılması önerilir; çok fazlası düşü nme
sürecinde durgunlaşmaya yol açabilir. Uyarı: eğer ağrı oluşursa
hekime başvurun.
Yaygın Adı : Kedi otu kökü
Familya Adı : Valerianacea
Botanik Adı : Valeriana Offıcinalis (Wallichii-Hint,
Ofıcinalio- Avrupa)
Diğer Adı : Tagara
Dosha Etkileri : VK-, P +
Tat : acı, keskin kokulu ve acımsı, tatlı, buruk
Sindirimden Sonraki
Tat/Etki : keskin kokulu ve acımsı

405
 _Ayurveda & _Aromalerapi

E nerji : kızıştırıcı
Aksiyon : sinirleri yatıştırıcı, kas gevşetici, ağrı kesic i'
gaz giderici
Dokular : plazma, kas, ilik, sinir
Belirtiler : uykusuzluk, histeri, sayıklama, nevralji,
çarpıntı, epilepsi, baş dönmesi, asabi
öksürük, adet dönemlerindeki düze nsizlik
veya bozukluk, yürek çarpıntısı, migren
kronik cilt hastalıkları, mide ve bağırsak
gazları, kolik, stres, diyabet, mide
problemleri
Uyarılar : yüksek dozlar felce neden olabilir (aşırı
derecede daralan Vata ) ; küçük miktarlarda
kullanın; mümkün olduğunca absolute
formundan kaçının

K ullanı m : masaj yağı, merhem, aroma lambası, çay,

içecekler, yiyecek

Koku nun Tanımı : hayvansal misk gibi belirgin alt ton ile ılık­
ağaçsı, .balsamik-köksü koku ve önemli
ölçüde kalıcılık; üst ton: taze-yeşil, hafifçe
kafurumsu
En İyi Karıştığı Ş eyler : okaliptüs, biberiye, lavanta, . keklik
üzümü, ardıç, çay ağacı, çam,
silhat bitkisi ( patchouli), petitgrain,
sedir ağacı, meşe yosunu

406
 VANİLYA
Vanilya yaygın olarak oleoresin ve nadiren de uçucu yağ veya
absolu te olarak bulunur. Eğer dahili olarak kullanılacaksa etil
alkolle çıkartılmış olması şarttır. Vanilya karışım yapma amacıyla
uçucu yağlara karıştırılabilir. Kokusu stres, öfke, gerginlik için
rahatlatıcıdır ve gergin aşıklar için afrodizyaklara katılabilir.
Yaygın Adı : Vanilya (Oleoresin)

family a Adı ·: Orchidaceae (Orchid)

Botanik Adı : Vanilla Plantifolia
Dosha Etkiler i : VP-, K + +

Tat : acı, tatlı

Sindirimden Sonraki
Tat/Etki : tatlı
Enerji : ılık, nemlendirici
Aksiyon : sakinleştirici, rahatlatıcı, öfkeyi, hüsranı,
sinirliliği azaltıcı; adetleri orta derecede
uyarıcı
Dokular : sinir
Belirtiler : öfke, hüsran, �inirlilik, adet gecikmeleri,
mutluluk ve neşeyi destekleyici,
kuwetlendirici uyarıcı
Uyanlar : yok
Kullamm yemek pişirme, parfüm, masaj yağı,
kremler, losyonlar, aroma lambası
Kokunun Tan.ımı aşırı zengin, tatlı, biraz ağaçsı ve hayvansı
( castoreum gibi) tütün gibi ve balsamik,
tatlı-baharatlı ana tonda çok kalıcılık
En İyi Karıştığı Şeyler: sandal ağacı, kabe samanı, çayır otu
( opoponox), baharat yağı, bergamot,
gül

407
 _A'Jurveda & _Aromalerapi

KABE SAMANI
Hiçbir şey sizi kabe samanı kadar güçlü bir şekilde merkezin ize
geri getirm ez. Kendinizi dağınık hissettiğinizde .bir karışımda kab e
samanı kullan mak kararsızlığınızı sona erdirecektir, seçiminiz
birden açık hale gelecektir. Hindistan'da b u çimensi bitki,
toprağın erozyona uğradığı her yere ekilmiştir. Güçlü kö kleri
toprağa tutu nur ve kaybı engeller. Yaşlanmış veya tahriş olmuş
ciltler için faydalıdır. Afrodizyak etkisi ve dişiyi kuwetlen dirici
olduğu bilin mektedir. Toprağa bağlı olmanıza ve amacınızı
hissetmenize yardım eder. Post-partum depresyonda faydalı
olduğu belirlenmiştir.
Yaygın Adı : K abe samanı
Familya Adı : Graminae
Botanik Adı : Vetiveria Zisanoides
Dosha Etkileri - : V-, KP +
Tat : tatlı, acı
Sind irim den Sonraki
Tat/Etki : tatlı
Enerji : ılık, sağlamlaştırıcı
Aksiyon : antiseptik, kuwetlendirici, rahatlatıcı,
kadınlık hormonları düzenleyici,
sağlamlaştırıcı, yenileyici, güçlendirici,
afrodizyak, deriyi uyaran ve dolaşımı
artıaran, güve kovucu
: cilt, sinir, üreme, eklemler

408
Belirtiler : eklem iltihabı, kök çakra tıkanıklığı,
asabiyet, uykusuzluk, romatizma, stres,
dağınıklık, iştahsızlık, postpartum,
depresyon, yaşlanmış cilt, yorgun cilt,
uyarılmış menopoz, tat kaybı
Uyanlar : losyon veya parfümlerde kokuyu bastırabilir
Kullamm : losyon, banyo, masaj yağı, yapıştırma,
parfümler (az miktarlarda kullanın); en sert
baz tonlardan birisidir ve bir karışımda
%5"ten fazla yer almamalıdır
Kokunun Tanımı : tatlı ve çok ağır ağaçsı-topraksı, kök leri ve
ıslak toprağı anımsatır, "çok ağaç"
tonlarının zengin alt tonu ile
'

En İyi Kanştığı Şeyler: gül ağacı, Hint sümbülü (jatamansi),

tüm turunçgiller, sandal ağacı,
dhavana, melek otu, sardunya, ylang
ylang, gül, lavanta, tarçın, silhat
bitkisi (patchouli), meşe yosunu,
tüylü adaçayı

409
 _Aljurveda & _Aromalerapi

KEKLİK ÜZÜMÜ -

Ke klik üzü mü hu ş ağacına

ve huş
benzer bir şek ild e ko kar
lunduğu
ağacı çok da ha bo l bu
mü
için çoğunlu kla ke kli k üzü
rıcı
diye satılır . Mü kem me l uya
var dır . Ge len eksel
özellikleri
lar ı ıçın
olarak1 kas sp azm
lini me nt ve me rhe m olarak
Keklik
kull anıl ma kta dır.
_

üzümü, uyarıcı, antiseptik,

idrar sök tür ü cü ve adet
kolaylaş tırıcı
kanamasını
özellikler e sah ipt i r. Çıba nlar,
şişlikler, sıvı tut ma , lenfatik
kad ınl ard a olan
tıkanıkl ık veya
beyaz akıntı içi n vaji nal yıkamada kullanılabilir. Ağrılı boğaz iç'ın
. dır ve genıt
mükemmel b ır �? rgara .
?1 enfeksiyonları tedavi etmek
yıka a vey sıtz banyosu) . Sakız, şeker, bira
için kullanıl ır (vaıın �I . � . �
bır
ve diş macunl arı ıçın bıldık tattır, yiyecek çeşnilendirme
ik me til sali sat kul lanır.
sektörü sentet
: Keklik üzümü
Yaygın Adı
: Heather
Familya Adi
: Gaultheria Procumbens
Botanik Adı
: PK-, Vo
Dosha Etkileri
Tat - : keskin kokulu ve acımsı

Sindirimden Sonraki
410
Tat /Etki : keskin kokulu ve acımsı

Eneıii : serinletici/nemlendirici
,4ksiyon : gaz giderici, sıkıştırıcı, analjezik, antiseptik,
balgam söktürücü, idrar söktürücü
Dokular : kas, cilt, üreme
Belirtiler : kas ağrısı, romatizma, siyatik, genital
enfeksiyon
Uyanlar : dahili olarak kullanırken bir damladan tazla
almayın
Kullanım : masaj yağı, vajinal yıkama, buğu, aroma
lambası
Kokunun Tanımı yoğun bir tatlı-aram.atik koku, çoğunlukla
kendine özgü kremsi-meyvemsi üst ton ve
kurusu tatlı-ağaçsı
.

En İyi Kanştığı Şeyler: anason, Hint kamışı, vanilya, lavanta,

biberiye, adaçayı, huş ağacı, köknar,
naneler, ardı\, okaliptüs, ylang· ylang,
sümbülteber

YLANG YLANG
Ylang ylang absolute formda satılır; buharla damıtımı "ekstra
(en iyi)"; "üçüncüsü" (sabunlar için); ve "tam yağ'' cinslerin
"dışında" ve bazen yapay içerikler karıştırılmış şaşırtıcı,
·
çoğunlukla gerçek olduğu konusunda yanıltılır. Ylang ylang iyice
sulandırılmadan değer kazanamayacak bir kokuya sahiptir.
Sıcaklık, kendine güven, kadınsı yan ve duyarlılık verir. Kadın
bağışıklık sistemi için dengeleyicidir, gerginliği, krampları, negatif
41 1
 _Aljurveda & ---4romalerapi

duyguları ve baş ağrılarını azaltır. Histeri, yüksek kan basıncı

yağlı ciltler, yaşlanma ve depresyona yardımcı olduğu
I

belirlenmiştir.
Yaygın Adı : Ylang ylang
familya Adı : Annonaceae (Custard Apple)
Botanik Adı : Cananga Odorate
Dosha Etkileri : PV-, K +

Tat : tatlı, acı

Sindirimden Sonraki
Tat/Etki : tatlı

Enerji : serinletici/nemlendirici

Aksiyon : teskin edici, genel kuwetlendirici,

antiseptik, afrodizyak, dengeleyici

Dokular : cilt, sinir, ü reme

Belirtiler : yüksek kan basıncı, taşikardi, asabi baş

·

ağrıları, yağlı cilt, karma cilt, yaşlanmış cilt,

stresli cilt, regl öncesi· gerginlik, şikinlik,
huzursuzluk vb., korku, hiddet, öfke,
kendine güvensizlik, cinsel soğukluk,
iktidarsızlık, asabi depresyon, içsel soğukluk ·
Uyanlar : çok fazlası bulantıya· neden olabilir, absolute
"taın yağ'' konusunda dikkatli olun
Kullamm : parfümler, banyo, losyon, masaj yağı,
aroma lambası, diffuser

412
Kokunun Tanımı : güçlü ve çok tatlı, fakat aynı zamanda
balsamik çiçeksi koku; çiçeksi-ağaçsı alt
tonda alışılmadık kalıcılık
En İyi Karıştığı Şeyler: gül ağacı, kabe samanı, çayır otu
( opoponox), bergamot,
sümbülteber, sedir ağacı

NADİR YAGLAR

YABANİ KEREVİZ (AJWAN)

Ught: Yabani kereviz (Ajwan), Hindistan'da yabani bir kereviz
tohumudur. Hindistan'dayken on sekiz saatlik bir yolculuktan ve
Bombay'ın dumanlı ve isli havasından sonra kendimi mide
gerginliği içinde ve hazımsızlık çeker�en buldum (şimdi bunu
yüksek Vata problemi olarak tanımlayabilirim) . Şans eseri olarak,
ilk uğrayacağım yerlerden birisi uçucu yağ satıcısıydı ve bana
kok lattığı ilk koku yabani kerevizqi. Hemen sakinleştiğimi ve
kendime geldiğimi hissettim ve semptomlarımın tümünün
azaldığını fark ettim. Yiyeceklere katıldığında zayıf iştahın
güçlendirilmesini sağlar. Buhar· solunması sinüs tıkanıklıklarında
faydalı olabilir. Hem . solunum yolarındaki hem de sindirim
sistemindeki derinlere yerleşmiş tıkanıklıkları ve durgunlukları
temizlemesi için verilmiş bir armağandır.
Yaygın Adı : Yabani kereviz (Ajwan, kereviz tohumu)
Familya Adı : Umbelliferae (havuç)
Botanik Adı : Apium Graveolens; diğer: Wild Celery
Seed

413
 -.A'Jurveda & -.Aromalerapi

Dosha Etkileri : KV-, P+

Tat : tuzlu, keskin kokulu ve acımsı
Sindirimden Sonraki
Tat/Etki : keskin kokulu ve acımsı
Enerji : Kızıştırıcı, nemlendirici
Aksiyon : uyarıcı, balgam söktürücü, gaz gideri ci, ka s
gevşetici, lithotrophic (mesane taşını kırıcı
taş düşürücü), '

Dokular : plazma, sinirler

Belirtiler : soğuk algınlığı, bronşit, solunum yolları
enfeksiyonları, öksürük, larenjit, bronşit,
eklem iltihabı
Uyarılar : yüksek asit problemleri olduğunda
kullanmayın
Kullanım - : yiyecek, çay, buhar, masaj losyonu, garga ra
Kokunun Tanımı : keskin ve acımsı, üst tonda n e redeyse taze
yeşil kimyon tonu ile otsu v e il ac ı msı
En İyi Karıştığı Şeyler: deniz yosunu özü ( harici kullanım) -
dhavana, ardıç, . okaliptüs, kafur,
keklik üzümü, sandal ağacı; kara
biber, fesleğen

414
 AMBER (KEHRİBAR)
Batı'da bu yağ deri kokusu nedeniyle erkek kcilonyalarında ve
cıraş losyonlarında baz olarak kullanılır. Hindistan'da birçok dini
se remoni de kullanılır ve aselbendin mevsime göre türlerini, sandal
ağac ını, ladeni ve hatta bazen safranı da içeren farklı yağların bir
karışımı olarak kullanılır. Bu yağa talep çok fazladır ve bu nedenle
yıllık olarak yapılır. Familya tariflerine ve yağların bulunabilirliğine
bağlı olarak formüller çeşitlidir. Yağ karışımının saf amber kısmı
dünya üzerinde bulunan fosilleşmiş reçinelerden buhar yolu ile
damıtılır. Özellikle kalp çakrası olmak üzere çakraları dengeler ve
enerji ve rir. Bu yağ sakinleştirici, enerji dengeleyicidir ve üzerinde
bulun duranı negatif etkilerden korur.
Yaygın Adı : Amber (kehribar)
Botanik Adı : Pinus Succinifera
Familya Adı : Pinaceae
Dosha Etkileri : PVK-
Uyarılar : dahili olarak kullanmayın
Kullanım : parfüm, çakraların yağlanması, losyon,
merhem
Kokunun Tanımı : isli, katran gibi, reçinemsi, tabaklanmış deri
gibi

415
 MELEK OTU
Pitta fazlalığı durumları
hariç tüm dosha tipleri için
iyidir. Şifa Vermenin Baş
Peygam beri melek otunda
som utlaştırılmıştır, güçlülük,
cesaret ve azim sağlar.
Güçlülük onun köklerinde
Yoğunlaşmıştır, toprak
elementinin güçlülüğünü ve
özünü bize getirir. Herhangi bir
enfeksiyonlu veya bağışıklık
sistemi zayıflığı olan durumda
ilk başvuracağımız uçucu
yağlardan birisidir.
Kuwetlen dirici yapısı doku
üretir ve hormona! fazlalık
veya eksiklikleri dengeye
getirir. Dong ·quai'a benzer
olarak kadınları gençleştirici
saygınlığı vardır. Susanna Fischer-Rizzi Tüm bir Aroma Terapi El
Kitabı'nda burun poliplerine çare olarak dört ons suya bir damla
m elek otu karıştırılmış karışımdan burna damlatmayı önermiştir.
Sol unum yolları problemlerinde nefesle soluma için
m ükemmeldir, gergin mideler için yiyeceklere veya çaylara katılır.
Yaygın Adı : Melek otu Kökleri/Tohumları
Fa milya Ad ı : Umbelliferae (Havuç)
B otan ik Ad ı : Angelica Offıcialis/Archangeica

416
Diğer Adı Choraka- Hintçe adı Dang Quai - Çinli
akrabası
.
Dosha Etkileri : VPK = , P + (fazla olması durumunda).
Tat : keskin kokulu ve acımsı, tatlı
Sindirimden Sonraki
Tat/Etki : tatlı
Enerji : Kızıştırıcı ve nemlendirici
Aksiyon : uyarıcı, kuwetlendirici, adet kanamalarını
kolaylaştırıcı, gaz giderici, terletici, balgam
söktürücü, bünyenin tabiatını değiştiren ve
iyileştirici
Dokular : plazma, kan, kas, ilik ve sinirler, (iç salgı
üreme organları)
Belirtiler : adet kanamasının anormal zamanlarda
kesilmesi, adet dönemlerindeki düzensizlik
veya bozukluk, adet krampları, regl öncesi
gerginlik, şikinlik, huzursuzluk vb., anemi,
baş ağrısı, . soğuk algınlığı, nezle, eklem
iltihabı, hıçkırık, romatizma! ağrılar, zayıf
dolaşım,. adrenal fazlalığı
: hiper tansiyon ve yüksek Pitta durumlarında
(kist veya tümör) kullanmayın; photo-toksik
olabilir
Kullanım : buğu, burun damlası, masaj yağı, diffuser,
içine az miktarda katma ve demleme
şeklinde çay

417
Kokunun Tanımı : hafi f, biraz biberli üst ton, zengin, biraz
o tsu-top raksı, ağaçsı ana ton, miskim si�
hayvansal-6aharatlı alt ton
En İyi Kar1şt1ğı Şeyler: gül, ölmez çiçek, St.Johns özü, c ivan
perçemi, kabe . samanı, gül ağac ı .
petitgrain, rezene, okaliptüs, dereotu'
kimyon, mavi papatya '

BRAHMİ
Brahmi, gotu kola yaprağının ilaç haline getirilmiş yağıdır.
Daha çok tropik bölgelerde toprağa yakın yetişen kalın bitki
örtüsünün yenilebilir olması yaygındır. Hamilelik dönemleri
boyu nca hamile fillerin tercih ettikleri yiyecek olduğu söylenir.
Ayurveda'da vücuttaki tüm sistemleri yenileyici olarak bilinir ve
ilaç haline getirilmiş yağlarda en yaygın olarak kullanılanlardan
biridir. Çok az bulunan buharla damıtılmış şekli çok pah alıdır.
Brahmi, saç uzaması ve kellikten korunma için mükemmeldir.
Yaygm Adı : Brahmi
Familya Adı : Umbelliferae
Botanik Adı : Hydrocotyle Asiatica
Diğer Adı : -Gotu Kola
Dosha Etkileri : VPK-
Tat : acı, tatlı
Sindirimden Sonraki
Tat/E tki : tatlı
Enerji - : serinletici ve nemlendirici

418
Aksiyon : rahatlatıcı, kuwetlendirici, bünyenin
tabiatını değiştiren ve iyileştirici,
gençleştirici
Dokular : tüm dokular
Belirtiler : saç dökülmesi, kas spazmı, cilt problemleri
Uya nlar : duyarlı kişilerde cildin kaşınmasını artırabilir
Kullanım : masaj yağı, saç kremi, şampuan
Kokunun Tanımı : tatlı, meyvemsi, ilacımsı fakat taze ot
kokulu
En İyi Karıştığı Şeyler: sandal ağacı

ÇİN TARÇINI (SİNAMEKİ, CASSIA)

Bu uçucu yağ, tarçına benzer tıbbi özellikler içerir fakat
kokusu daha tatlıdır ve daha hoştur. Birçok parfüm karışımına
renk vermek için kullanılır. Bazı bölgelerde bakır borular. içeren
ve yağa kırmızı bir renk veren ilkel damıtma aletleri hala
kullanılmaktadır. Çin ve Vietnam'dan geldiği için nadir bulunur.
Yaygın Adı ·: Çin tarçını (sinameki)
Familya Adı : Cinnamomum Cassia
Botanik Adı : Lauracea
Diğer Adı : Canela
Dosha Etkileri : VK-, P +
Tat : tatlı ve buruk

419
 __Al/urveda & --4romalerapi

Sindirimden Sonraki
Tat/Etki : Tatlı
Enerji : Kızıştırıcı
Aksiyon : uyarıcı, dolaşımı güçlendirici
Dokular : kan, dolaşım
Belirtiler : bulantı, gastrit, tahriş, baş ağrısı
Uyarılar : çok fazla kullanımı cildi tahriş edebilir
Kullanım : tatlandırıcı, masaj yağı, parfüm, losyonI
aroma lambası
Kokunun Tanımı : bir ölçüde balsamik alt tonla çok tatlı
En İyi Karıştığı Şeyler: kakule, rezene, portakal, bergamot

420
 CHAMPA
Champa absolute, çoğunlukla
bit ki maddesinin- özü
çık artıl dıktan sonra yapışkan,
bafrnumu gibi kalan maddeden
sağlanan nadir bir. materyaldir,
en yaygın şekliyle sandal ağacı ile
bir attar olarak birlikte damıtılır
ve üretimi yapılan yerel
bölgelerde ilaç haline getirilmiş
yağ şeklinde bulunur. Buhar
damıtımı ile sağlanan yağ az
bulunur, maliyetlidir ve· maalesef
çiçeğin kokusunu iyi yansıtmaz. .
ü retimin tüm çeşitler inin tatlı çiçeksi koku için olduğu bilinir.
Ylang ylang ile aynı çevrelerde yetişir, çoğunlukla champa onunla
karıştırılır ve pazarlarda çok kötü taklitleri satılır. Afrodizyak
özellikleri vardır ve sizi ilişkinin aydınlık noktasına taşıyabilir.
Tahriş olmuş ciltler için iyidir.
Yaygın Adı : Champa
Familya Adı : Michelia Champaca
Botanik Adı : Apocynaceae-Magrtolia
Diğer Adı : Champaca, Plumeria, Frangapani
Dosha Etkileri : PK-, V + (fazla olması du,rumunda)
Tat : tatlı, acı, keskin kokulu ve acımsı

421
 __A'!urveda & _Aromalerapi

Sindirimden Sonraki
Tat/Etki : keskin kokulu ve acımsı
Enerji : serinletici, nemlendirici
Aksiyon : deriyi yumuşatıcı, ateş düşürücü, afro dizyak
Dokular : cilt, üreme
Belirtiler : cinsel soğukluk, cilt tahrişleri
Uyarılar : absolute: dahili kullanımdan kaçı n ve
hamilelik dönemi boyunca hiç kullanma
Kullanım : ar�m a lambası, diffuser, parfüm yağı, masaj
yagı
Kokunun Tanımı : çiçeksi, lezzetli bir tatlılık, portakal çiçe ği ve
ylang ylangı anımsatan, biraz tüylü
a daçayını anımsatıcı
En İyi Karıştığı Şeyler: gül, menekşe, sandal ağacı, gül ağacı,
yasemin, servi, nilüfer, kabe samanı

TOPALAK (ÇOBAN SARIMSAGI, CYPERUS)

Bu yağ kendimi gayretli, açık ve yaratıcı hissetmemi
sağlamanın bir yoluna sahiptir. Hindistan'da yabani bir şekilde
yetişen otlardan yapılır. Onu daha çok kişi kokladığında veya
deneyim lediğinde daha çok talep görecektir.
Yaygın Adı : Topalak
Familya Adı : Cyperacea
Botanik Adı : Cyperus Rotundus

422
Diğer Adı : Cypirol-Nagar Mustaka

Dosha Etkileri : PKV-

Tat : acı, tatlı

Sindirimden Sonraki
Tat/Etki : tatlı

Enerji : Kızıştırıcı, kurutucu

Aksiyon : sıkıştırıcı, bünyenin tabiatını değiştiren ve
iyileştirici, balgam söktürücü, zihni
rahatlatıcı ve sakinleştirici
Dokular : cilt, kas, plazma, solunum
Belirtiler : ishal, cilt isilikleri, güç verici (tonic), aşırı
kanama
Kullanım : ma.saj yağı, kompresler, gargara,
suppositories, parfiim, lavman
Kokunun Tammı : toprağın zengin alt tonuyla ağaçsı, baharatlı
ve tatlı
En İyi Kanştığı Şeyler: laden, bergamot, sandal ağacı, kabe
samanı, tüylü adaçayı, silhat bitkisi
(patchouli)

423
 __A'furveda & __Aromalerapi

DHAVANA
Dhavana, Batıda yiyecek tatlandırıcısı olarak besin
endüstrisinde kullanılmakla birlikte bir ölçüde nadir yağdır.
Snapple'ın en temel kullanıcı olduğuna ilişkin söylentiler vardır.
Hindistan'da yumurtalık ve rahim kistleri için ıtlirçok pancha
karma kliniğinde hem kompres hem de vajinaı yıkama olarak
kullanılır. Menopozlu kadınlar için mülceriımeldir ve adetleri
düzenlemede ve dengelemede faydalıdır. -Çok güçlü kokusu olan
bir yağdır; her zaman küçük miktarlarda v e . iyice seyrelterek
kullanın. Bazı kişiler alt tonda ilginç bir çilek kokusuna sahip
·

olduğunu belirtmiştir.
Yaygın Adı : D havana
Familya Adı : Compositae
Botanilc Adı : Artemisia Pallens
Diğer Adı : Davana
Dosha Etkileri : PVK-
Tat : tatlı, acı
Sindirimden Sonraki
Tat/Etki : tatlı
Enerji : ılık
Aksiyon : antiseptik, afrodizyak, rahatlatıcı, kalp
Dokular : kas, kan, dolaşım, ü retken dokular
Belirtiler ·: gut ( damla hastalığı), dit tahrişi, öfke,
enerji dengeleme, yumurtalık kistleri
424
Uyanlar : dahili olarak kullanmadan önce mutlaka
seyre�tin
Kullanım : vajinal yıkama, yapıştırma, kompres, masaj
yağı, yiyecek
Kokunun Tanımı : keskin, nüfuz edici, acı-yeşil, ağaç yaprakları
gibi, tatlı, balsainik, kalıcı alt tonla güçlü
otsu
En İyi Kanştlğl Şeyler: tüylü adaçayı, sandal ağacı, lavanta,
sardunya, laden, meşe yosunu, civan
perçemi

ANDIZ OTU
Light: Bu yağ büyük bir olasılıkla solunum yolları için en
gençleştirici yağlardan birisidir. Victoria Edwards, solunum yolları
terapisti olduğu müşterilerinin olduğunu ve onu kullanarak çok iyi
sonuçlar aldıklarını söyledi. Bir keresinde sinüs enfeksiyonuna yol
açan ve bunun sonucunda burun çukuruna doğru akıntıya neden
-
olan çok kötü bir dişim vardı. Bu yağı kullandım ve çok iyi
sonuçlar aldım. Kolayca bulunan bir yağ değil ve hem absolute
formu hem de buhar damıtımı sonucunda elde edilen formu
oldukça maliyetlidir.
Yaygm Adı : Andız. otu
Familya Adı : Compositae
Botanik Adı : lnula Graveolens
Dosha Etkileri : KV-, P + .
Tat : tatlı, acı, · keskin kokulu ve acımsı

425
Sindirimden Sonraki
Tat/Etki : keskin kokulu ve acımsı
Enerji : ısıtıcı, kurutucu
Aksiyon : balgam söktürücü, sinir sistemini
güçlendirici, gençleştirici, galactagouge
D okular : akciğer, üst solunum yolları
Belirtiler : soğuk algınlığı, bronş tıkanıklığı, öksü rükI
akciğer enfeksiyonu
Uyanlar : doğrudan temas halinde cildi ve mukoza
zarını tahriş edebilir; dahili kullanım için
değildir
Kullanım : sadece buharla soluma önerilir; buğuda en
iyidir veya parfüm, masaj yağı ve
losyonlarda seyreltilmiş miktarlarda
Kokunun Tanımı : ağaçsı, tatlı, bal gibi, alt tonda yağlı
-

En İyi Karıştığı Şeyler: biberiye, laden, lavanta, sümbülteber,

sedir ağacı, menekşe, olibanum,
tarçın, silhat bitkisi (patchouli), misk,
günlük

426
 ŞEYTAN TERSİ (GALBA NUM)
Havuç familyasından olan oleogum reçinesinden yapılır.
Parfüm endüstrisinde çok yoğun olarak ve eskiden de tütsü ve şifa
verme aracı olarak kullanılmaktadır. Yaraların harici olarak
iyileştirilmesi, cilt iltihaplanmaları, eklem iltihabı ağrıları ve kadın
hastalıkları için kullanılır. Aşırılıkları dengelemek ve duyguları
harekete geçirmek için psikolojik olarak da kullanılır.
Yaygrn Adı : Şeytan tersi (Galbanum)
Familya Adı : Umbelliferae
Botanik Adı : Ferula Species
Dosha Etkileri : VPK.= (V + fazla olması durumunda)
Tat : acı, buruk, keskin kokulu ve acımsı
Sindit:imden Sonraki
Tat/Etki : keskin kokulu ve acımsı
Enerji : serinletici, kurutucu
Aksiyon : sıkıştırıcı, antibiyotik, tıkanıklık giderici,
adet kanamasını kolaylaştırıcı, rahatlatıcı
Dokular : solunum, iç salgı, cilt, lenf, eklemler
Belirtiler : regl öncesi şişkinlik, gerginlik, huzursuzluk
vb., menopoz, lenf, tıkanıklık, eklem
iltihabı, enfeksiyon, yaralar, soğuk algınlığı,
isteri, paranoya, öfke, nezle
Uyarılar : tipik olarak haricen kullanılır

427
Kullanım buğu, merhem, masaj yağı, linimentI
yapıştırma
Kokunun Tanımı yoğun ölçüde yeşil, taze, yapraksı koku,
balsamik alt tonda kuru ağacımsı, kabu k
gibi yapı

KINA (J:-IINA/HENNA}
Kına diğer bir çok yaygın olmayan H int yağıdır, çoğunlukla
yağ (attar) olarak sandal ağacı ile seyreltilir. Saf yağ olarak hazır
bir şekilde bulunmaz; genellikle bir karışım olarak bulun ur.
Hindistan'da dini törenler, dua etme ve bütünlük veya uyum
yaratmak için kullanıfır. İ badet, ruhsal yeteneklerin açılması ve
gözle görülemeyen şeyleri görme yeteneği için mükemmeldir.
Bitkisi kuru saçlar için, saçın rengini kı rmızı yapmak, parlaklık
vermek ve uzamasını desteklemek. için kullanılır. Birçok Guru
tarafından kullanılan Shamana'nın formülünde yer alan temel
maddelerden birisidir. Swami Muktananda daima kına kokusu ile
anımsanır ve onun izleyicileri tarafından hala kullanılır.
Yaygın Adı : Kına
Familya Adı : Lythraceae
Botanik Adı : Lawsonia lnermis
Dosha Etkileri : KV-, P +
Tat : tatlı, acı
Sindirimden Sonraki
Tat/Etki : tatlı
Enerji : ısıtıcı/nemlendirici

428
Aksiyon : ruhsal açıklık sağlayıcı, gençleştirici,
rahatlatıcı, zihni açıcı, üçüncü gözü
harekete geçiren
Dokular : cilt, tırnaklar
Belirtiler : zihinsel bozukluklar, öfke, yorgunluk
Uyanlar : bir uyarı yok, fakat geleneksel olarak
haricen kullanılır
Kullanım : banyo, · buğu, masaj yağı, çakra yağlama,
meditasyon
Kokunun Tanımı : ağaçsı, zengin, ılık, baharatlı, ilacımsı, alt
tonda yaprak gibi, fenol gibi
En İyi Karıştığı Şeyler: sandal ağacı, out, Hint sümbülü
(jatamansi)

ŞERBETÇİ OTU
Bu yağ buharla damıtılmış
şekilde (aroma terapi için en
iyisidir) ve absolute şekilde
bulunur. Bira yapımında taze
·
bitkisi kullanılır. Emziren
annelerin gevşemeleri ve uykusuz
gecelere yardım etmesi için yağ
kullanılabilir. Diffuser'da lavanta
ile karıştırılır, her birinden bir
damla. au yağın fazla
m
kullanılma ası önemlidir.

429
 ...A'furveda & __Aromalerapi

Yaygın Adı : Şerbetçi otu

Familya Adı : Moraceae
Botanik Adı : Humulus Lupulo
Dosha Etkileri : PKV +
Tat : acı, keskin kokulu ve acımsı
Sindirimden Sonraki
Tat/Etki : keskin kokulu ve acımsı
Enerji : serinletici, nemlendirici
Aksiyon : sinirleri yatıştırıcı, idrar getirici, ateş
düşürücü, gaz giderici
Dokular : sinirler, Gastoral sindirim sistemi, böbrekler
Belirtiler : ateş, uykusuzluk, migren
Uyanlar : çok fazlası uyuşukluk yapabilir; yağın
- kullanım süresini uzun tutmayın
"Kullanım : masaj yağı, parfümler, çay
Kokunun Tanımı : taze, zengin, baharatlı, tatlı ve ağır, fakat
hoş koku
En İyi Karıştığı Şeyler: · pap·atya, lavanta, biberiye, oğulotu,
melek otu

430
 ÖLMEZ ÇİÇEK (ALTIN ÇİÇEGİ) .
Light ve ben Fas'ta seyahat e derken daha önce hiç
görmediğimiz bir bitkiyle karşılaştık. Onun ölmez çiçek olduğunu
anlayabildik ve derhal yarım demet aldım, odama götürdüm ve
neredeyse 1 5 fit uzunlu�Jnda bir çelenk gibi ördüm. Yatağımızın
arkasına astım; zengin kokusu tüm odayı doldurdu. Köri)İe
benzeyen, ılık ve baharatlı kokusu son derece sihirli gözüktü. Her
gece canlı, berrak, inandırıcı rüyalar gördük. Avrupa'ya doğru
yola çıktığımızda o çelengi de yanımıza aldık ve yatağımızın
arkasına asmaya devam ettik ve en inanılmaz rüyalarımızı gördük.
Tamamen kuruduğunda onu kestik ve Light menopoz çayı
formülünde kullandı. T ekrar Fas'a gitmeyi ve onlardan daha fazla
almayı bekleyemeyeceğim (ekim ayı).
Ö lmez çiçek, lenfatik sistem ve iç salgı sistemi için
muhtemelen en güçlü yağlardan birisidir. Organların
fonksiyonlarını yeniden görebilmeleri için onların on arılmasına ve
dengelenmesine yardım eder. T ahrişler ve akne için yardımcı
olması nedeniyle cilt losyonları için harika bir katkıdır. Yaralanmış
dokularca absorbe edilmede ve olgun ciltlerde kullanmada çok
faydalıdır.
Yaygın Adı : Ö lmez Çiçek (altın çiçek, immortelle)
Familya Adı : Compositae (Ayçiçeği familyası)
8Qtanik Adı : Helichrysum Angustifolium ve Orientale
Dosha Etkileri : VPK =
Tat : keskin kokulu ve acımsı, tatlı acı
�

Sindirimden Sonraki

43 1
 -41ju°1'11eda & -4romalerapi

Tat/Etki : tatlı
Enerji : Kızıştırıcı, nemlendirici
Aksiyon : bünyenin tabiatını değiştiren ve iyileştirici,
kas gevşetici, uyarıcı, anti bakteriyel, anti
virütik, iltihap giderici, balgam söktürücü,
güçlendirici, adet kanamasını kolaylaştırıcı,
besleyici tonik
Dokular : cilt, iç salgı sistemi, lenfatik
Belirtiler : .cilt alerjileri, kronik deri iltihabı, egzama,
sedef hastalığı, mide krampları, safra kesesi
enfeksiyonu, karadğer zayıflığı, adet
krampları, soğuk algınlığı, sinüs
enfeksiyonu, akne, tahriş olmuş cilt
Uyanlar : yok
Kullanım : losyon, kompres, parfümler, kozmetikler,
tıraş losyonu, banyo, masaj yağı, losyon,
- güneş banyosu sonrası
Kokunun Tanımı : güçlü ve yayılgan, hoş ve zengin, üst ton
tatlı ve bal gibi üstün gelen; eşsiz ve kalıcı
hoş bir alt tonda tatlı-meyvem_si, çay gibi
: ı.�_:·

En İyi Karıştığı Şeyler: kaya gülü, herbanum, bergamot, servi,

melek otu, ardıç, sandal ağacı, kabe
samanı, ve tüm turunçgiller ·

432
 ZAMBAK ABSOLUTE
Light: Güneybatıya doğru seyahat ettiğimde ona aşığım ve
tüm dağlık bölgelerde bu harika çiçeği açmış olarak görürsünüz.
Bana ilahi hoşnutluk duygusu verir. Zambağın meditasyon için
m ükemmel olduğu ve zihni aydınlattığı belirtilmiştir. Yağ, şimdi
eritkenle elde edilir ve oldukça pahalıdır. Oldukça nadirdir ve
bulmak zordur ve çok pahalı parfümlerde kullanılır.

HİNT SÜMBÜLÜ (JATAMANSI)

Hint sümbülünün güçlü bir
kokusu vardır, fakat gittikçe
daha çok beğenilir . ve özellikle
karışımlarda baz yağ olarak
faydalıdır. Spikenard olarak da
bilinir. .Eski zamanlardan beri
değerli bir yağdır. Yeni Ahit'te,
Meryem (Mary Magdalene) İ sa
için küçük bir miktar Hint
sümbülü almak için bir yıllık
gelirini harcamıştır. Son Akşam
. Yemeğinde, onun ayaklarına
masaj yapmış ve başını onunla
yağlamıştır. Havarileri onun
yakın ilişkisini protesto edince İ sa
onu şiddetle savunmuştur.
Hint sümbülü sinirleri
sakinleştiren en iyi yağlardan
birisidir. Vata'lar için

433
 _A'Jurveda & --4romalerapi

sağlamlaştırıcıdır; sinirlerin ve dengesi bozulmuş olan zi hnin

kontrolüne yardımcı olur. Hindistan'da sindirim sonrası Yağı
olarak bilinir. Yemeğin sonuna doğru yiyecek veya içecekl e alınan
bir damla mideyi rahatlatır. Erkek hormonal sistemini uyarır ve
cesaret ve güç verir. Çok güçlü sağlamlaştırıcı elementler içerir
insanların yaşamlarının sorumluluğunu üstlenmesine yardım eder:
Olgunlaşmış cildi korur, gençlik ve nem verir. Kalbi düzen lemeye
yardım ederek dolaşım için m ükemmeldir.
Yaygın Adı : Hint sümbülü (jatamansi)
Familya Adı : Aralia
Botanik Adı : Araka Racemosa
Diğer Adı : Spikenard
Dosha Etkileri : KV-, P +
Tat : tatlı, keskin kokulu ve acımsı
Sindirimden Sonraki
Tat/Etki - : tatlı
Enerji : ısıtıcı, nemlendirici
Aksiyon : balgam söktürücü, besleyici tonik, teskin
edici, b ünyenin tabiatını değiştiren ve
iyileştirici, iç organları teskin edici
Dokular : cilt, ü reme, iç salgı, sindirim
Belirtiler : menopoz, sindirim, erkekler için honnonal
uyarıcı
Uyarılar : çok fazlası. beyni durgunlaştırabilir

434
Kullanım : kozmetik, cilt bakım ürünleri, p_a rfüm,
banyo, yapıştırma, kompres, masaj yağı,
yiyecek
Kokunun Tanımı : kediotunu, zencefili, kakule ve atlas sedir
ağacını anımsatan ağır, tatlı, ağaçsı ve
baharatlı-hayvansı koku
En İyi Kanştığı Şeyler: dhavana, champa, melek otu, tüylü
adaçayı, sardunya, civan perçemi,
silhat bitkisi (patchouli), cajeput,
sedir ağacı, laden, lavanta, meşe
yosunu, çam, kabe samanı, zencefil,
kakule

KANCHAMARA YAGI
(Hanımeli - Honeysuckle-Lonicera Camprifolium)

Kanchamara, kadın organları için mükemmel bir toniktir ve

seksüel uyarıcı-afrodizyaktır. Tantrada büyük oranda dikkate
alınır. Hanımeli, Bryan'ın çocukluğunun aşina ve favori
kokularındandır. Tomurcukların arkasını kopartıp balını
emdiklerini anımsar, çiçeklerin stamen kısmını kopardıklarında bir
damla tatlı nektar akar. Bu yağ, maalesef sadece absolute
formunda bulunabilmektedir, eğer buhar damıtımı yapılmış
olsaydı yiyeceklere katılması harika olurdu. Piyasada mevcut
olanların çoğu aslında sentetiktir, çünkü absolute yağı oldukça
maliyetlidir. Fakat absolut yağı parfümcüler için mevcuttur. Koku
bayıcı bir şekilde bal gibidir, afrodizyak olduğu, sakinleştirdiği ve
zihni yatıştırdığı belirtilmiştir.

435
 KEAWA
Bu H i ndistan'ın diğer bir harika yağıdır. Büyük çiçeklerinin her
biri altı ons kadar ağırlığa sahiptir. Yağ (attar) üretmek için s an dal
ağacı veya diğer parfüm yağları ile buharda damıtılır. İ laç halin e
getirilmiş yağ çoğunlukla ufalanmış çiçekleri ile ve susam yağı ile
hazırlanır. Buhar ile damıtma, damıtığın çok kolay bir şe kilde
kaybolabildiği az bir miktar üretir; en yaygın üretim şekli
hidrokarbon çıkarılmasını içerir, önce bitki maddesinin özü
çıka rtıldıktan sonra yapışkan, balmumu gibi kalan kısım, daha
sonra da absolute üretilir. Keawa, Hindistan'da dini törenlerde
ö zellikl e de ölüm yası tutulurken kullanılır. Bağlılığa ve öfke v�
g üceni kliği n ortadan kaldırılmasına yardım eder. Ayurve dik tıpta
alerj iler ve uyku bozuklukları için kullanılır; kendine güven
duymaya, ilahi Tanrının istekleri ile uyumlu olmaya yardım eder
ve bir boyuttan diğer boyuta geçiş için önerilir.
Yaygın Adı : Keawa
Familya Adı : Pandanaceae
Botanik Adı : Pandaıius Odoratissimus
D iğer Adı : Puakinikini (hawai), Kewda, Keora
D osha Etkileri : PK-, V + (fazla olması durumunda)
Tat : tatlı, acı
Enerji : serinletici/nemlendirici
Aksiyon sakinleştirici, sinirleri gevşetici, tonik
(besleyici), bağışıklık sağlayıcı, kanı
kuwetlendirici

436
Dokular : kas, kan
Belirtiler : karaciğer veya safra kesesi problemleri,
keder verici
Uyanlar : dahili olarak kullanmayın, çoğunlukla
absolute formundadır
Kullanım : parfüm, losyon, masaj yağı, banyo, masaj,
üçüncü çakrayı yağlama
Kokunun Tanımı : çok tatlı, sümbül-bal-gibi kısa baygın üst
ton, tatlı-çiçeksi, taze dış ton
En İyi Karıştığı Şeyler : melek otu, gül ağacı, lavanta, kokulu
sarı sakız, gül, leylak, aselbent,
ş�ytan tersi, tüylü adaçayı,
bergamot, ylang-ylang

NİLÜFER (LOTUS)
(Nelumbo Nucifera)

Buda bu çiçeği birçok tıbbi

armağanından ötürü kutsal
olarak kabul et!lliştir. Çiçek,
zihni açar, sessizliğe, tüm
ayrıntılarıyla anlatmaya ve
meditasyorta davet eder. Yağı
tahriş . olmuş ciltler üzerinde
harikalar yaratır; büyük ölçüde
sıkıştırıcı ve serinleticidir.
Tohumlarından, köklerinden
yapılan yağ ve elbette ki taç

437
 _Ayurl/eda & --4romalerapi

yapraklarından y1pıfan eşsiz parfümü Hindu'lar tarafından ku tsal

kabul edilir. Açıklığı, bağlılığı, mutluluğu artırır ve kalp çakrasını
inanılmaz derecede açar. B u yağ, zenginlik ve refah tan rıçası
Lachmy'nin sevgilisidir. Nilüfer, baş ağrıları ve mide bulantı ları
için iyidir ve sabah bulan tıları ve kusmaları için kullanılabilir. A z
bulunur ve pahalıdır, büyük ölçüde ödüllendirilmiştir. (PV-; K + )

MANOLYA A BSOLUTE
(Magnolia Grandiflora)

Yağ üretmek için oldukça

pahalı diğer bir çiçektir ve
Avrupa' da bazı iyi
damıtıcılarca ü retilir. Steffen
Arctander, çiçeğin
popülaritesinin parfü m
endüstrisinde istismar
edildiğini, birçok taklidinin ve
imitasyonunun olduğunu
anlatır. Uçucu yağın birkaç
damlası kendine güveni
artırır, anti-depresandı r,
sigara gibi alışkanlıklarından vazgeçmek isteyen kişilere yardımcı
olur. Ateşin düşürü lmesi ve romatizmalı eklemler için faydalıdır.
Kabızlık için kompres olara k kullanılır. Champa, gül, sandal ağacı,
sardunya ve tüylü adaçayı ile iyi karışır.

438
 MOGRA
(Murraya Paniculatta)

Light'ın çocukluğunda bu çiçekle onun saçlarına taç yapılması

onun mutlu ve neşeli hissetmesine yol açarmış. Çiçek,
Hindistan'da törenlerde · ve bayramlarda kullanılırdı. Eğer
Hindistan'da yaşamışsanız bu size tanıdık gelir, çünkü her köşede
ve tapınaklarda ve ibadet yerlerinde satılır. Çin ve Endonezya'da
parfüm yapımında kullanılır ve bu ülkede nadiren görülür. Yakın
zamanda Hindistan' dan gelen bir arkadaşım çeyrek onsluk bir
yağı hediye olarak getirdi ve tabi ki bu alim değerinde bir
hazineydi. Kokusu, alt tonda bir ekşilikle koyu tatlı baharatlıydı.
Kurutulmuş çiçekler özel bir koku vermesi için bazen çaya katılır.
Nadiren katı halde, absolute veya uçucu yağ olarak bulunur.

MİSK OTU , FLORAL

Misk otu hemen hemen tüm
Hint parfümlerinde daha hafif
uçucu yağlara katılarak
sağlamlaştırıcı, baz ton ve
kalıcılığı sağlayıcı olarak
kullanılır. Afrodizyak formülleri
için mükemmeldir. Bir gülhatmi
türünün tohumlarından damıtılır,
çok yoğun ve şeffaftır. Misk
geyiğinden çıkartılan miske
çevresel olarak duyarlı olan bir
alternatiftir. Misk özünün
hayvanı öldürmeden misk

439
kesesinden çıkartılabilmesine rağmen hayvanların öldü rülm esi,
türün neredeyse sona ermesine neden olmuştur.
Yaygın Adı : Misk otu, flora!
Familya Adı : Malvaceae
Botanik Adı : Abelmoschus Moschatus
..

Diğer Adı : Veggie musk

Dosha Etkileri : PV.K-
Tat : tatlı

Enerji : ısıtıcı, nemlendirici

Aksiyon : dayanıkl ılık verici, erotik, ferahlatıcı, açıklık

sağlayıcı

Do1cular : cilt
..

Belirtiler : cinsel soğukluk, iktidarsızlık, durgunluk

Uyanlar - : absolute biçiminden kaçının

Kullanım parfümler, banyo, vücut losyonu, tıraş
losyonu, masaj yağı
Kokunun Tanımı : zengin tatlı, belirgin şarap-gibi kokusu ile
çiçeksi-miskli

En İyi Kanştığl Şeyler: yasemin, sardunya, gül, champa, ylang

ylang, limon, sandal ağacı, bergamot,
kişniş

440
 MEŞE YOSUNU
Bu yağ çoğunlukla parfümculer tarafından kullanılır. Koku
oldukça güçlüdü �, bunu üretmek için kullanılan teçhizat ba�ka
hiçbir şey üretmek için kullanılamaz. Sabitleştirici özelliği ve
karışımlarda erotik, dengeleyici ve sakinleştirici etkisi nedeniyle
değerlidir.
Yaygın Adı : Meşe yosunu
Familya Adı : Usneaceae
Botanik Adı : Evernia Furfuracea
Dosha Etlçileri : VPK-
Tat : dahili kullanım için değildir
Enerji : ısıtıcı
Aksiyon : teskin edici, sakinleştirici, afrodizyak
Dokular : sinirler, cilt
Belirtiler : stres, cinsel soğukluk
Uyanlar : dahili olarak kullanmayın, edtkenle çıkartılır
Kullanım : parfümler, losyonlar
Kokunun Tanımı : çok kuru, ağaçsı, toprak-gibi, kabuk-gibi, alt
tonda deri gibi

441
 _A';furveda & --4romaferapi

OUD (AGAR Y AGI)

Oud, dünyadaki en pahalı yağlardan birisidir. Diğer adı agar
yağıdır. Bu yağ sadece mantarlar tarafından· istila edilm!ş yaşlı
agar ağaçlarından yapılır. Hindistan'da kullanılır ve ölüyü
yağlamak ve yaşamdan sonraki boyuta geçiş yapmasına yardım
etmek için Araplar ve Japonlar tarafından törensel olarak
kullanılır. Doğu insanları ölümden sonra ruhun bir süre için
kaybolacağına inanırlar. Kişi (ve yakın akrabaları) yağlanarak bir
bağlantı yaratılır ve böylece akrabalar ölen kişiye bu kritik dönem
boyunca yol gösterirler.
Brayn: Kaliforniya' daki ortağımızın adı Alicia idi. Babası uzun
bir hastalıktan sonra öldü ve o, son günlerinde babasının yanında
olacak kadar şanslıydı. Onu ou d ve gül karışımı ile yağladı.
Ö lümünden sonra babası Alicia'ya görünmeye başladı ve ondan
bazı ruhsal kitapları okumasını rica etti. Bu bilgi onun öbür
boyuta geçiş sürecinin kritik olacağı duygusunu yarattı. Alicia her
gün belirli bir süre, bir saat kadar, onun için okudu ve sohbet
etti. Biz babasının ölümünden sonra onun biraz stres altında
olduğunu ve hayal gücünün yüksek olduğunu düşündük.
Light ve Alicia'nın şişe bulmak için gitmeleri gerekiyordu ve
Alicia gidemeyeceğini, çünkü babası için okumak zorunda
olduğunu söyledi. Light ona ki�a bını getirmesini ve babası için
arabada okumasını söyledi (ruh istediği her yere seyahat
edebileceği için problem olmayacaktı). Alicia babasına sordu; o
da uygun olduğunu söyledi ve gittiler. Light, Alicia' nın babasının
"Beni de getirdiğiniz için teşekkürler Light" dediğini duyana kadar
inanmamıştı. Bu Light'ı çok şaşırtmıştı, arabayı park etmek
zorunda kalmıştı. Alicia, inanmadığımız için senden özür dileriz.

442
 Light, bir sınıfa benimle birlikte öğretmenlik yapıyordu ve
sevgili gül yağı olduğunu zannederek kendini yanlışlıkla oı.İ d yağı
ile yağlamıştı. Birkaç dakika sonra ifadesiz (boş) bir hal aldı,
sınıfın önünde kalakaldı, onu oturtmak ve dersi üstlenmek
zorunda kaldım. Light iyileşti, derse katıldı ve sonraki arada
konferans salonundaki herkesin ikinci sınıf arkadaşlarına
dönüştüğünü söyledi. Sınıfın önünde okumasının istendiği ve
donup kaldığı zamana geri gitmişti. Oud kullanımında
dikkatliyizdir.
Oud'un kokusu tatlı-ekşi-zengin ağaçsıdır, h.emen hemen
balsamiktir. Bu yağ iyi oryantal parfümlerde kullanılır. Bir damla
Hindistan betel tütününde kullanılır.
Yaygın Adı : Oud
Familya Adı : Agarwood
Botanik Adı : Aquilaria Agallosha
Diğer Adı : Agar yağı
Dosha Etkileri : VPK =
Tat : tatlı, buruk
Enerji : ısıtıcı, dengeleyici
Aksiyon : enerji arıtıcı ve dengeleyici, rahatlatıcı,
gençleştirici, dönüştürücü, duru görülü,
insan bilgisini aşan
Dokular : tüm dokular
B elirtiler : hiç
Uyarılar : halka konuşma yaparken veya araba
kullanırken kullanmayın

443
 .A'lurveda & .Aromalerapi

Kullanım : çakraları yağlama, buğu

Kokunun Tanımı : zengin ve tatlı-ağaçsı, tatlılığı ile sandal
ağacına benzer aselbent gibi balsamik bir
koku
En İyi Karıştığı Şeyler: gül, sardunya, champa, topalak, sandal
ağacı, kabe samanı, gül ağacı, lavanta
ve misk

OUD- MİSK KARIŞIMI

Brayn: Bu, sebze miski, oud ve bazı diğer bileşenleri kapsayan
bir karışımdır ve oud'u tecrübe etmenin daha makul bir yoludur.
Daha makul fiyatlı bazı yağların daha ucuz bir yağ yaratmak için
birlikte damıtıldığı yağ (attar) şeklinde yapılır ve .harika kokulu bir
karışımdır. Yağ, hammaddelerin özelliklerini birleştirir, sinir
sisteminde yüceltici bir etki yaratır ve güçlendirir. Bu yağı
öğretme sırasında kullanmaktan hoşlanırım; bana güven duygusu
verir ve kelimeler zihnime çok açık bir şekilde gelir. Konuşmamın
sanki ilahi kaynaktan doğrudan geldiği hissini verir. Sanki egomu
bir kenara koymuş ve Tanrının kendisi olmuş gibi hissederim.
Yaygın Adı : Oud-Misk
Dosha Etkileri : tüm dosha'lar için iyidir

Tat : tatlı ve acı

Sindirimden Sonraki

Tat/Etki : ta�lı

Enerji : ısıtıcı, nemlendirici

Aksiyon : oud ve misk otuna bemer

444
Dokular : tüm dokular için iyidir, küçük miktarlarda
kullanılır
Uyanlar : ruhu fazla uyarabilir
Kullanım : parfümler, masaj yağları, kompres, sabun,
aroma lambası
Kokunun Tanımı : derin, ılık, zengin, tatlı, egzotik, baharatlı ve
hafifçe çiçeksi
En İyi Karıştığı Şeyler: sardunya, gül, champa, dhavçına ve
Hint sümbülü (jatamansi)

SAFRAN
Buhar ile damıtılmış safran
piyasadaki en pahalı yağlardan
birisidir ve genellikle bulunmaz.
En yaygın bulunanı ilaç haline
getirilmiş yağ şeklidir, daha
hafif fakat hoş bir etkisi vardır.
Sinir sistemini dengeleme
özellikleri sandal ağacının
özelliklerine benzer. Sindirimi
destekler ve zihni sessizleştir.
Vücudun tüm dokularını
gençleştirir.
Yaygın Adı : Safran
Familya Adı : lridacea
B otanik Adı : Crocus
Sativus

445
 __A'Jurveda & -.Aromalerapi

Diğer Adı : Nagakeshara (Hintçe)

Dosha Etkileri : VPK =
Tat : keskin kokulu ve acımsı, acı, tatlı
Sindirimden Sonraki
Tat/Etki : tatlı
Enerji : serinletici, nemlendirici
Aksiyon : bünyenin tabiatını değiştiren ve iyileştiric i,
adet kanamasını kolaylaştırıcı, afrodizyak,
gençleştirici, uyarıcı, gaz gideri c i, kas
gevşetici
Dokular : tüm doku elementleri, özellikle kan
Belirtiler : adet ağrıları ve düzensizlikleri, menopoz,
iktidarsızlık, verimsizlik, anemi, karaciğer
büyümesi, histeri, depresyon, nevralji, bel
ağrısı, romatizma, öksürük, astım, kronik
- . ishal
Uyarılar : hamilelik döneminde kullanmayın
(düşüklere neden olabilir); yüksek dozda
alındığında uyuşturucu olabilir (günde dahili
·

olarak üç damladan fazla almayın)

Kullanım : yiyecek, masaj yağı, parfüm, banyo
Kokunun Tanımı : oldukça kendine özgü, çok tatlı, baharatlı,
çiçeksi-aldehydic koku alt tonda hafif yağlı­
bitkimsi koku
En İyi Karıştığı Şeyler: sandal ağacı, champa, Himalaya sedir
ağacı, lavanta, gül, gül ağaci, menekşe,
portakal çiçeği

446
 ST. JOHNS ÖZÜ (ST. JOHNS WORT)
Eskiden · beri St. John özü ilaç haline getirilmiş bir yağ olarak
kullanılır. Bitkinin sarı çiçekleri toplanıp bir ay boyunca
· zeytinyağmda beklenir, sıkılır ve zeytinyağı koyu kınnızı bir renk
alıncaya kadar yinelenir. Son taleplere bağlı olarak üretilen uçucu
yağlar en pahalı yağlardan biri haline geldi. İ ltihap giderici, cildi
serinletici ve sakinleştirici ve tüm vücudu gençleştirici olarak
bilinir. Bir ölçüde öküzgözüne benzer, travma ve şok
durumlarında kullanılabilir. İ laç haline getirilmiş yağı geleneksel
olarak kuru, çatlamış, iltihaplı ciltlerde ve eklem problemlerinde
kullanılır. Jeanne Rose Aromaterapi Kitabmda AIDS'in tedavisinde
de faydalı olduğunu belirtir.
Yaygın Adı : St Johns Özü
Familya Adı : Hyperceae
Botanik Adı : Hypericusn Perforatum
Dosha Etkileri : PK-, V +
Tat : acı, buruk tatlı
Sindirimden Sonraki
Tat/Etki : tatlı
Enerji : serinletici, nemlendirici
Aksiyon : kas gevşetici, balgam söktürücü, sıkıştırıcı,
besleyici tonik, iltihap giderici
Dokular . : cilt, sinir, I?ağışıklık, iç salgı

447
Belirtiler : bel kemiği problemleri, cilt problem leri1
eklem ağrıları, yaşlanma, travma, egzama
Uyanlar : yok
Kullanım : masaj losyonu, merhem, kompres
Kokunun Tanımı : "Nüfuz edici koku, burundan beyne doğru
bir seyahat, ılık hoş bir gevşeme hissi olarak
hissedilir" Kurt Schnaubelt
En İyi Karıştığı Şeyler: papatyalar, melek otu, civan perçemi, ·
gül ağacı

SAVORY
Savory aroma terapide pek
yaygın olarak kullanılmaz, fakat
yiyecek endüstrisinde yoğun bir
şekil de kullanılır. Tıkanık
Vata'lar için çok - iyidir, sinir
sistemini güçlendirir,
bağı rsaklardaki gazı ve karın
ağrılarını · giderir. Kan
dokula rının mineralleri tutmasına
yardım e d er. Çok enerji verdiği
için Susanne Fischer-Rizzi işitme
kayıp larında kullanılmasını
öneri r: 2 damla savory, bir çay
kaşığı ilaç haline getirilmiş St.
Johns özü pamuğa batırılır ve
gece boyunca dış kulağa
koyulur. Yoğu nluk açısından kekiğe benzer.

448
Yaygın Adı : Savory
Familya Adı : Labiatae (Nane)
Botanik Adı : Satureia Hortensis
Dosha Etkileri : KV•, P +
Tat : keskin kokulu ve acımsı
Sindirimden Sonraki
Tat/Etki : keskin kokulu ve acımsı
Enerji : ısıtıcı, kurutucu
Aksiyon :uyarıcı, gaz giderici, sıkıştırıcı, antiseptik
Dokular : sindirim, sinir
Belirtiler : karın ağrıları, bağırsak gazı, ishal, böcek
ısırmaları, işitme kaybı
Uyanlar · : daima iyice seyreltin; tahrişe yol açabilir;
günlük olarak üç damladan fazla
kullanmayın
Kullanım : yemek pişirmede, parfümler
Kokunun Tanımı : taze ilaçsı baharatlı, adaçayı veya kekiği
anımsatır, fakat kimyonun keskinliğini .
anımsatır; kurtulmuşu fenolik-acıdır.
"
En İyi Kanştığı Şeyler: kekik, yabani mercan köşk, St. Johns
özü, adaçayı, çam, lavanta, biberiye

449
 DENİZ YOSU NU ABSOLUTE
Feecus Versicula hidra karbonla çıkartılır ve tiroit ve para
tiroit için uyarıcı olmakla birlikte parfüm karışımlarında kullanılır.
Parfümeride yapışkan kokusu öz çıkarma araçlarının -· başka
amaçlarla kullanılmasını olanaksız kılar. Deniz yosunu absolut'u
neredeyse her deniz yosunundan elde edilebilir, ancak İ rlanda
yosunu en yaygınıdır.
Dosha Etkileri : VKP +
Tat : tuzlu, acı
Enerji : ısıtıcı, nemlendirici
Aksiyon : bünyenin tabiatını değiştiren ve iyileştirici,
yatıştırıcı, doku büyümesini artırıcı,
nemlendirici
Dokular ! iç salgı sistemi
Belirtiler : tiroit, kilo problemleri
Uyarılar : dahili olarak kullanmayın
Kullanım : parfüm, banyo, kompres, masaj yağı .
Kokunun Tamını : otsu, fenolik, ağaçsı ve kuru; tuz ve plajdaki
dalgaları anımsatan koku
En İyi Karıştığı Şeyler: meşe yosunu, silhat bitkisi (patchouli),
sedir ağacı, lavanta, misk otu, çam

450
 SHAMAMA
Shamama meditasyon ve üçüncü çakrayı açmak için kullanılan
bir uçucu yağ karmasıdır. Birçok farklı formülasyonu vardır; en
iyi karışım, kına, sandal ağacı ve safrandır. Bu karışım harika
gençleştirici özelliklere sahiptir ve rahatlatıcı olarak mükemmeldir.
Ö fke ve gerilimi temizlemeye yardım eder, ruhsal duyuları açığa
çıkarır.

ASELBENT (STYRAX)
Aselbent reçine usaresinden yapılır, Anadolu'da ve adaların
çevresinde toplanır ve damıtılır. Benzoine benzer kullanımı
olduğu belirtilmiştir. Bir görüşmede Stevie Wonder, sesini
korumada yardımcı olması için Asiatic,, aselbent kullandığını
belirtmişti. Amber ve shamama karışımı yapmada kullanılır,
hafızayı geliştirmekte · faydalı olabilir.
Yaygın Adı : Aselbent (Styrax)
Familya Adı : Liquidamber Orientalis
Botanik Adı : Asian Styrax
Dosha Etkileri : PK-, V +
Tat : buruk, tatlı
Sindirimden Sonraki
Tat/Etki : tatlı
Enerji : serinletici, kurutucu

451
 _Ayurveda & --4romalerapi

Aksiyon : balgam söktürücü, gaz giderici, beyin

uyarıcı, tonik, bünyenin tabiatını değiştiren
ve iyileştirici
Dokular : akciğer, beyin zarı, koku sinirleri
Belirtiler : ağrılı boğaz, zihinsel açıklık
Uyanlar : çok fazla kullanmayın boyun eğdirici
olabilir; çoğunlukla absolute formda
bulunur, buhar damıtımı olduğundan emin
olmadığınız sürece dahili olarak kullanmayın
Kokunun Tammı : zengin, balsamik, tatlı, çiçeksi, biraz
baharatlı, leylağı anımsatıcı, hidra karbon
yapılı güçlü bir üst ton (styrne içeriği
nedeniyle mazot gibi)
En İyi Kanştığı Şeyler: menekşe, lavanta, gül ve champa,
. ylang ylang, yasemin

HİNT KADİFE ÇİÇEGİ (TAGETES)

Kadife çiçeği (aynısafa) ile yakından bağlantılıdır, bu türler
yara izi, nasır, sert deri gibi sertleşmiş dokuları yumuşatan kalın, .
koyu, güçlü kokulu yağ üretmek için buharla damıtılır. Baş
parmağın düzeltilmesi için parmak ayırıcı kullanılarak bir yıl
boyunca günde iki kez uygulandığında vücudun bunyonu (ayak
parmaklarında oluşan iltihaplı şişkinlik) absorbe etmesine yardımcı
olduğu belirtilmiştir. Kuru, pul pul olmuş, kabuklu, kesik, çizik
cilt bakımında veya cildin tedavi edilmesinde önemli bir
maddedir.

452
Yaygın Adı : Hint Kadife çiçeği (tagetes)
Familya Adı : Conmpositae
Botanik Adı : Tagetes Patula veya Glandulifera
Diğer Adı : lndian Marigold,
Dosha Etkileri : VK-, P + (fazla olması durumunda)
Tat : acı, keskin kokulu ve acımsı
Sindirimden Sonraki
Tat/Et�i : keskin kokulu ve acımsı
Enerji : Kızıştırıcı, nemlendirici
Aksiyon : yaraları iyileştirici, kas gevşetici, bünyenin
tabiatını değiştiren ve iyileştirici
Dokular : cilt, eklemler
Belirtiler : cilt problemleri, sert dokular, bunyonlar,
kesikler, çizikler
Uyarılar : bazen absolute formunda olabilir
Kullanım : merhem, masaj yağı, cilt keremi, parfüm
yağı
Kokunun Tanımı : güçlü bir şekilde otsu, biraz keskin taze
yağda üst ton meyvemsi, bazen tuhaf bir
koku oluşur: bazıları için hoş, diğerleri için
hoşlanılmayan olabilir
En İyi Karıştığı Şeyler: lavanta, yasemin, gardenya, menekşe, .
sandal ağacı

453
 _Aljur11eda & .-Aromalerapi

TARHU N
Avrupa'da Dragon veya
Estragon olarak bilinir ve Vata
problemleri için harika olan
diğer bir yağdır. Çünkü sınır
sistemini kuvvetlendirir, sindirim
sistemine yardım eder, bağışıklık
sistemini oluşturur, vücudu
sağlamlaştırır ve zihne cesaret
verir. Çorbalara, salatalara,
soslara katmak için harika bir
yiyecek tatlandırıcısıdır. Dr.
Valnet, kanser, tümör gibi habis
durumlar için kullanıldığını
belirtmiştir.

Yaygın Adı : Tarhun

Familya Adı : Compositae
Botanik Adı : Artemesia Dracunculus
Dosha Etkileri : KV-, P+
Tat : acı, keskin kokulu ve acımsı
Sindirimden Sonraki
Tat/Etki : keskin kokulu ve acımsı
Enerji : ısıtıcı ( k ızış tırı cı), kurutucu

-15-1
Aksiyon : adet kanamasını kolaylaştırıcı, idrar getirici,
gaz giderici, kas gevşetici, otonom sinir
sistemini dengeleyici, solucan öldürücü,
sindirim uyarıcı, antiseptik, kalp güçlendirici
Dokular : sinir, cilt, sindirim, kan, bağışıklık
Belirtiler : sindirim ve bağırsak spazmları, sindirim
güçlüğü, hıçkırık, aerophagia,
fermantasyon, parazitler, fiziksel zayıflık,
bağışıklık sistemi, düzensiz adetler, kan
dolaşımı, romatizma
Uyanlar : hamilelikte almayın
Kullanım : masaj yağı, banyo, kompres, buğu
Kokunun Tanımı : tatlı-anasonlu, yeşil-baharatlı, hafif kereviz
kokusu, taze bitki kokusuna benzer
En İyi Kanştığı Şeyler: topalak, anason, rezene, dereotu,
leylak, lavanta, vanilya, .tarçın,
meşe yosunu ve çiçeksi bazlar

..ıss
 _A'Jurveda & -.Aromalerapi

TRIFOLIA (TUMRU . ÇİN YABANİ BİBERİ)

Light: Bu yağ, diken li diş budak ağacının Himalaya türünün
meyvesinden üretilir. Ayu rvedik tıpta kabızlık için kullanılır. Bu
yağla Hintli öğretmenim (bu yıl 1 1 O yaşında) tarafından
tanıştırıldım; seyahat ettiğim zamanlarda kabızlık eğilimi
gösterdiğim için özellikle · benim için damıttı. Karın bölgesine·
haricen uygula n dığında çok etkiliydi. Dahili olarak ku llanıldığında
gastoral sindiri m sistemindeki mayalanma problemleri için ve
haricen kullan ıldığın da cilt enfeksiyonları için de faydalıydı. Bu
yağı karışımla rda kullanırken önce küçük miktarlarla başlayın,
çünkü yıkıcı, çok kuwetli olabilir. Sağlamlaştırır, ısıtır, zihni
temizler ve merkeze getirir. Karışımlara temiz bir ton getiri r.·
Yaygın Adı : Trifolia (Tumru, Çin Yabani Biberi)
Familya Adı : Rutacea ( Rue)
Botanik Adı : Xanthozylum Alatum
Diğer Adı : Tl!mru = Chinese Wild Pepper
Dosha Etkileri : VK-, P +
Tat : keskin kokulu ve acımsı, tatlı
Sindirimden Sonraki
Tat/Etki : tatlı
Enerji : ısıtıcı, nemlendirici
Aksiyon : antiseptik, antimantar, analjezik
Dokular : plazma, sindirim, sinir
Belirtiler kabızlık, mayalı enfeksiyonlar, parazit.ter

456
Uyanlar iltihaplanma, şişme veya ishal varken
kullanmayın
Kullanım kompres, masaj, yağ, aroma lambası,
losyon
Kokunun Tanımı ılık-ağaçsı, yeşil-bibersi, baharatlı koku,
Kebabeyi (hint biberi tohumu)
(guaiacwood'u anımsatan, yabani güllere
hafif bir benzerlik, kurusu koyu-çiçeksi
En İyi Kanştığı Şeyler: lavanta, sardunya, tarçın, karanfil
tomurcuğu, gül ağacı, bergamot,
sandal ağacı

457
 SÜMBÜLTEBER� ABSOLUTE
Diğer bir çok pahalı ( $ 1 0.000 + , bir pound) ve çoğı:ınlukla
taklidi yapılan · uçucu yağdır. Bir pound absolute yapmak için
3.600 pound çiçek kullanılır. Sadece sulandırmada
değerlendirilir. Absolute olduğu için tedavi edici kullanımları ·

sadece harici kullanımla sınırlıdır.

Yaygın Adı : Sümbülteber-Absolute
Familya Adı : Valerianacea
Botanik Adı : Polyanthes Tuberose

Dosha Etkileri : VK-, P +

Tat : tatlı, keskin kokulu ve acımsı

Sindirimden Sonraki
Tat/Etki : tatlı
Enerji : serinletici, nemlendirici

Aksiyon : anti depresant, ruh halini yükseltici

Dokular : kas, cilt, sinir

Belirtiler . : başkalarının gereksinimlerine yakından

yardımcı olmak zorunda kaldığınızda oluşan
stresli durumlar

Uyanlar : dahili olarak kullanmayın

Kullanım ince parfümler, banyo, masaj yağları,

aroma lambası

458
Kokunun Tanımı : büyük ölçüde çiçeksi, iç bayıltıcı derecede
tatlı, ağır ve biraz baharatlı koku,
hanımelini, Peru balsamını, portakal çiçeği
absolute'ünü, ylang ylang'ı stephanotis
çiçekleri . anımsatır.
En İyi K anştığı Şeyler: çayır otu (opoponox), gül ağacı,
turunçgiller, sandal ağacı, silhat
bitkisi (patchouli)

MENEKŞE YAPRAGI ABSOLUTE

Bir zamanlar menekşe çiçeği
absolute'ü pahalıydı, fakat vardı;
şimdi çok daha pahalı ve bulması
da çok zor. Menekşe yaprağı
absolute'ü problemli ciltler ve
yazılanlara göre boğaz kanseri
için kullanılır. Boğaz çakrası,
sinirsel problemler, duygu
aşırılıkları ıçın kullanılır,
sakinleştirir ve rahatlatır.

Yaygın Adı : Menekşe yaprağı absolute'ü

Familya Adı : Violaceae
B otanik Adı : Viola Odorata
Dosha Etkileri : PK-, V+

459
 _A'lurveda & -.Aromalerapi

Tat : acı, buruk, keskin kokulu ve acımsı

Sindirimden Sonraki
Tat/Etki : keskin kokulu ve acımsı
Enerji : serinletici, nemlendirici
Aksiyon : sıkıştırıcı, terletici
Dokular : cilt, sinir sistemi
Belirtiler : problemli cilt, yaralar, ince parfüm üretimi
Uyarılar : dahili kullanımdan kaçının
Kullanım : parfümler
Kokunun Tanımı : kuşku götürmez hoş bir çiçeksi koku ile
güçlü ve kendine özgü yeşil yaprak kokusu,
buketteki menekşeleri anımsatıcı
En İyi Kanştığı Şeyler: sümbülteber, champa, gül, tüylü
adaçayı, tarhun, kimyon, fesleğen

CİVAN PERÇEMİ
Brayn: Civan perçemi sapları I Ching rol dağıtımı_nda kullanılan
bir bitkidir. Birçok kültürde kutsal ve önemli olarak kabul edilir.
Bitki bilimde, birçok özelliğinden dolayı "her derde deva" olarak
bilinen yağlardan biridir. Susanne Fischer-Rizzi, Tam Aromaterapi
El Kitabı'nda bunu "Başınızın cennette ayağınızın yerde" olmasını
sağladığı için birleştirici (bağlayıcı) olarak tanımlamıştır. Bitkinin
kendisi ince bir sapta oldukça uzun olarak dik durur, çiçekleri
hava elementine doğru ulaşırken kökleri nazikçe toprakta _durur.
Dengeye gereksinim duyduğumda, özellikle de duygusal karışıklık
için başka hiçbir şeyin yararlı görünmediği durumlarda benim

460
favori yağl;mmdan birisidir. Her durumdaki aşırı kanamalar için
mükemmeldir. Terletici olduğu için ateş konusunda çok
faydalıdır. Yüksek azulene içeriği nedeni ile mavimsi-yeşil bir
rengi vardır ve tabloda mavi papatya ile birlikte sağ üst köşede
yer alır. Yüksek sesquiterpene içeriği nedeni ile Anti-phlogistic
(sıvı hareket ettirici) ve anti iltihabi özelliklere sahip olduğu
bilinir. Böbrekler ve saçlar için iyi bir düzenleyicidir. Hasta
olduğum her zaman ulaşabildiğim bağışıklık oluşturucu uçucu
yağlardan birisidir.
Yaygın Adı : Civan perçemi
Familya Adı : Compo_sitae (ayçiçeği)

Botanik Adı : Archillea Millefolium

Diğer Adı : Grandana (Hiotçe)

Dosha Etkileri : PK-, V+

Tat : acı, keskin kokulu ve acımsı, buruk
Sindirimden Sonraki
Tat/Etki : keskin kokulu ve acımsı
Enerji : serinletici, kurutucu
Aksiyon : terletici, sıkıştırıcı, bünyenin · tabiatını
değiştiren ve iyileştirici, �anamayı kontrol
altına alıcı, }'arayı iyileştirici, kas gevşetici,
iltihap giderici, tonik, antiseptik;· adet
kanamalarını kolaylaştırıcı, gaz giderici
Dokular : plazma, kan, kas
Belirtiler : soğuk algınlığı, ateş, gastrit, bağırsak
·

iltihabı, kızamık, aşın adet kanaması, burun

461
 _A'Jurveda & __A_romalerapi

kanaması, mide ülseri, apse� kan tükürmek

veya öksürmek, safra kesesi iltihapları,
pelvis enfeksiyonu, adet dönemlerindeki
düzensizlik veya bozukluk, .adet
kanamalarının olmaması, rahim i ltihabı,
yaralar, varisli damarlar, romatizma, baş
ağrısı, sinir iltihabı, hemoroid, gut, çelişik
duygululuk, menopoz, dişeti iltihabı, selülit,
akne, güneş yanığı
Uyanlar : hassas ciltler güneşe maruz kaldığında tahriş
olabilir; yüksek Vata
Kullamm : cilt yapıştırmaları, losyon, banyo, kompres,
masaj yağı
Kokunun Tammı : keskin, biraz kafurumsu koku,
kurutulduğunda daha tatlı, hoş ton
En İyi Karıştığı Şeyler: lemongrass, zufa otu, tüylü adaçayı,
lavanta, mersin, . sedir ağacı, melek
otu, St. Johns Özü, gül ağacı,
turunçgil yağları.

462
 EK. A : AÇIKLAMALI SÖZLÜK

Absolute: katı, sert halinden alkolle çıkartılmış uçucu yağ

Adrenals: bezlerin ürettiği birçok hormonr her bir böbreğin
üzerindeki iç salgı sisteminin parçası
Alcohols: yaşayan organizmalar tarafından kullanılan kimyasal
bir sınıf, enerji verir, yaşam verir, anti virütiktir ve idrar
getiricidir
Aldehyde: yaşayan organizmalar tarafından kullanılan kimyasal
bir sınıf, sakinleştirici, ağrı giderici, anti-virütik ve iltihap
giderici özellikleri vardır
Alterative: normal sağlığı oluşturma eğilimi vardır, kanı temizler
ve arındırır, mevcut beslenme ve boşaltım sistemini
değiştirir, normal vücut fonksiyonlarını aşama aşama
düzeltir
Ama: toksinleri güçlendirmek için kullanılan Ayurvedik bir
kelime
Amenorrhea: adet kanamalarının olmaması
Anthelmintic: bağırsak solucanlarını öldürür
Antibiotic: mikro organizmaları öldürür ve engeller
Antipyretic: ısıyı, ateşi, ve harareti düşürür (Latince pyre = ateş)
Antiseptic: organizmaların gelişimini engelleyerek özü tem_izleme

463
Antispasmodic: kaslardaki isteyerek ya da istemeden oluşan
spazmları giderir
Aphrodisiac: hayatiyeti sürdürücü seks uyarıcısı, organları
hızlandırır
Aromatic: uçucu yağlı bitkiler
Arthritis: eklemlerin iltihaplanması ya da şişmesi
Astral: "yıldızlara"-vücudun enerji alanı
Astringent: altı tattan birisi, fındık, patates, fasulyelerde
bulunur; sert doku ve organlar; boşaltma ve tahliye
Aura: enerji alanı
Auto-immune: yabancı şeylere karşı vücudun savunma sistemi
Auto-immune disease: vücudun kendini savunamadığı. veya
kendine karşı savaştığı süreç
Ayuıveda: yaşam bilimi, Hint tıp sistemi
.Balsamic: bitkiden sızan yumuşatılmış balsamdan yapılan ho�
kokulu öz
Basti: ilaç haline getirilmiş lavman
'

Bile: sindirime yardımcı olan, karaciğer tarafından üretilen ve

safra kesesince tutulan salgı; yağları emülsiye eder
Bitter: kabuk, reçine ve tanenlerde bulunan altı tattan birisi
Bitter tonic: küçük miktarları sindirimi uyaran ve aksi takdirde
vücuttaki düşük ateşi ayarlayan acı bitkiler
Body type: ayrıntılı plan, doshik baskınlık (Vata, Pitta, .. Kaptia
· veya bunların kombinasyonları)

464