Η ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ

ΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΤΑΞΙΝΟΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

Δρ. Π. Κ. Αλεξόπουλος
Επίκουρος Καθηγητής Ψυχιατρικής Πανεπιστημίου Πατρών
Υφηγητής Ψυχιατρικής & Ψυχοθεραπείας Τεχνικού Πανεπιστημίου Μονάχου
 Διάγνωση;
Ορισμός: Αναγνώριση και ταυτοποίηση μιας διαταραχής.

Απαραίτητη για...
Θεραπεία
Πρόληψη ψυχικών διαταραχών
Επικοινωνία μετάξυ επαγγελματιών υγείας
Επιτρέπει γενικεύσεις σε σχέση με πρόγνωση,
θεραπεία, ανταπόκριση στη θεραπεία
Εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας
Έρευνα
 Διάγνωση
Σύνδρομο: Συνδυασμός συγκεκριμένων συμπτωμάτων και
σημείων

Διαταραχή: Σύνδρομο + συγκεκριμένη κλινική πορεία

Νόσος: Διαταραχή + γνώση του παθομηχανισμού

 Διαταραχή
Ψυχολογικές ή/και συμπεριφορικές εκδηλώσεις, συνοδευόμενες
από έντονη δυσφορία αλλά και από έκπτωση της
λειτουργικότητάς του πάσχοντος.

Η κατάσταση αυτή προσδιορίζεται ως απόκλιση από κάποια

ιδεατή φυσιολογική κατάσταση
 Διαταραχές
 Ψυχωσικές  Απώλεια έλεγχου της πραγματικότητας

 Νευρωσικές  Διατήρηση του ελέγχου της πραγματικότητας,

με άγχος, ανησυχία, φοβίες, ψυχαναγκασμούς

 Λειτουργικές  Απουσία συσχέτισης με συγκεκριμένη

δομική ή λειτουργική βλάβη

 Οργανικές  Δομική ή λειτουργική εγκεφαλική βλάβη n

 Διαταραχές
 Πρωτοπαθείς  Δεν αποδίδονται σε γνωστή λειτουργική ή
δομική βλάβη

 Δευτεροπαθείς  Εκδήλωση δομικής ή λειτουργικής

(παθολογικής ή εγκεφαλικής) βλάβης
 Αξιοπιστια Διάγνωσης;
Τεχνική της συνέντευξης

Ερμηνεία πληροφοριών

Θέσπιση διαγνωστικών κριτηρίων βασιζόμενων σε

παθογνωμικά συμπτώματα
 Είδη ταξινόμησης
Κατηγορική
Διάκριση νόσων βάσει αιτιολογίας, συμπτωμάτων, εξέλιξης,
και πρόγνωσης

Διαστασιακή
Διάγνωση βάσει ψυχοπαθολογικών διαστάσεων
διαβαθμισμένης βαρύτητας ή έντασης (π.χ. ψυχωτική
συμπτωματολογία, νευρωτισμός, εσωστρέφεια, εξωστρέφεια)

Πολυαξονική
Οι πληροφορίες κατηγοριοποιούνται σε διαφορετικές ομάδες:
π.χ. Προσωπικότητα, νοητικό δυναμικό, κλινικό σύνδρομο
 Αιτιολογική Ταξινόμηση ψυχικών διαταραχών

Το «Τριαδικό Σύστημα»
Ψυχώσεις οφειλόμενες σε οργανική
νόσο

Oργανικές (Κατά-)Χρήση ψυχοτρόπων ουσιών

ψυχώσεις

Νευρώσεις Σχιζοφρένεια

Διαταραχές Σχιζοσυναισθηματική
προσωπικότητας διαταραχή
Ψυχογενείς
Ενδογενείς
Παθολογική αντίδραση σε διαταραχές Συναισθηματικές διαταραχές
ψυχώσεις
(ψυχοπιεστικές) εμπειρίες

www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4421901/pdf/DialoguesClinNeurosci-17-59.pdf
 Σύγχρονη Ταξινόμηση ψυχικών διαταραχών

σαφήνεια στην περιγραφή

συστηματοποίηση των διαγνωστικών κριτηρίων
σαφείς οδηγίες για τη διάγνωση
 Σύγχρονη Ταξινόμηση ψυχικών διαταραχών
Βάσει...

 Είδους συμπτωμάτων
 Βαρύτητας
 Διάρκειας συμπτωμάτων, διαταραχής
 Κινδύνου υποτροπής
 Psychiatric Disorders

Organic Non-Organic

Acute Chronic Others Psychoses Neuroses Others

Delirum Dementia Alcohol … Schizophrenia Anxiety disorders Personality dis.
Wernicke’s Korsakoff Head Injury Mood disorders Adjustment dis. Sleep disorder
Etc…. Etc…. Dysthymia Sex disorder
Dissociative dis. Suicide
Σύγχρονη Ταξινόμηση ψυχικών διαταραχών

ΙCD & DSM

1950 6η αναθεώρηση του ICD του Π.Ο.Υ: Κεφάλαιο

για τις ψυχικές διαταραχές

1952 1η έκδοση από την Αμερικάνικη ψυχιατρική

εταιρεία του DSM

Σήμερα ICD-10 και το DSM-5

 ICD-10
1893: International List of Causes of Death

ICD-1  1η τροποποίηση 1900 (in use 1900-1909)

ICD-2  1909 (1910-1920), International Classification of Causes

of Sickness & Death

ICD-3  1920 (1921-1929)

ICD-4  1929 (1930-1938), Κατηγοριοποίηση βάσει αιτίας

ICD-5  1938 (1939-1948)

ICD-6  1948 (1949-1957 ) International Classification of Diseases,

Injuries, and Causes of Death, Προσθήκη ψυχικών διαταραχών
 ICD-10
ICD-7  1955 (1958-1967)

ICD-8  1965 (1968-1978)

ICD-9  1975 (1979-1994).

ICD-10 1990 (1994 -σήμερα)

 ΙCD-10
 Επιτρέπει καταχώρηση περισσότερων διαγνώσεων
Κύρια
Συμπληρωματικές

Το 5ο κεφάλαιο αναφέρεται στις ψυχικές διαταραχές

Κατάταξη ψυχικών διαταραχών σε 9 κατηγορίες

Άξονες
Άξονας Ι: Ψυχικές και γενικές διαταραχές (+διαταραχές προσωπικότητας)
Άξονας ΙΙ: Αναπηρίες που επηρεάζουν την ψυχοκοινωνική
λειτουργικότητα
 Άξονας ΙΙΙ: Παράγοντες που επηρεάζουν το άτομο (κοινωνικοοικονομικοί,
οικογενειακοί κλπ)
Michels R et al. Psychopathology (1996); 29: 347-56
 ΙCD-10
F01-F09 Oργανικές ψυχικές διαταραχές

F10-F19 Ψυχικές και συμπεριφορικές διαταραχές οφειλόμενες στη

χρήση ψυχοδραστικών ουσιών

F20-F29 Σχιζοφρένεια, σχιζοτυπικές και παραληρητικές διαταραχές

F30-F39 Συναισθηματικές διαταραχές

F40-F48 Νευρωτικές, σωματόμορφες και αγχώδεις διαταραχές

 ΙCD-10
F50-F59 Σύνδρομα συμπεριφοράς που σχετίζονται με φυσιολογικές
διαταραχές και φυσικούς παράγοντες

F60-F69 Διαταραχές της προσωπικότητας και της συμπεριφοράς

F70-F79 Νοητική υστέρηση

F80-F89 Διαταραχές της φυσιολογικής ανάπτυξης

F90-F98 Συμπεριφορικές και συναισθηματικές διαταραχές με έναρξη

συνήθως στην παιδική και εφηβική ηλικία

F99 Διάφορες ψυχικές διαταραχές

 ΙCD-10
F33.2

F = Ψυχικές και συμπεριφορικές διαταραχές

F30-39 = Διαταραχές του συναισθήματος

F33 = Υποτροπιάζουσα καταθλιπτική διαταραχή

F33.2 = Υποτροπιάζουσα καταθλιπτική διαταραχή, παρόν επείσόδιο

βαρύ δίχως ψυχωτικά συμπτώματα
 DSM-5
1952  DSM-I / ψυχαναλυτική προσέγγιση ψυχοπαθολογίας

1980  DSM-III / ειδικά περιγραφικά κριτήρια για τη διάγνωση

1994  DSM-IV (5 άξονες)

2013  DSM-5

Μονοαξονικό

Shorter E. Dialogues Clin Neurosci (2015);17: 59-67

 Περιορισμοί
ICD-10  κυρίως για κλινικούς και εκπαιδευτικούς σκοπούς

Το DSM  κυρίως στην έρευνα

Διαπολιτισμική ψυχιατρική δυσχέρειες στη χρήση των συστημάτων

Προσπάθειες προσαρμογής των συστημάτων στις διαφορετικές

τοπικές συνθήκες με δημοσίευση γλωσσαρίων
 Βιβλιογραφία
«Σύγγραμμα Ψυχιατρικής», Κ Σολδάτος, Λ Λύκουρας. Ιατρικές
Εκδόσεις Βήτα, Αθήνα, 2007

«Σύγχρονη Ψυχιατρική», ΓΝ Παπαδημητρίου, ΙΑ Λιάππας, Ε Λύκουρας,

Ιατρικές Εκδόσεις Βήτα, Αθήνα, 2013