7

Araling
Panlipunan
Unang Markahan – Modyul 6
Yamang Tao ng Asya
Araling Panlipunan– Baitang 7
Self-Learning Module
Unang Markahan – Modyul 6: Yamang Tao ng Asya
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon
ng karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito
ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at
mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay
kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Jerelyn P. Son at Joanna B. Tresplacios
Editor: April G. Formentera, Noralyn Joy O. Ramos, Arlan S. Ravanera, Emily E. Baculi,
Michael A. Adam, Merjorie Q. Ablay, Maria Fe N. Arca
Tagasuri: April G. Formentera, Noralyn Joy O. Ramos, Arlan S. Ravanera, Emily E.
Baculi, Michael A. Adam, Merjorie Q. Ablay, Maria Fe N. Arca
Tagaguhit:
Tagalapat: April G. Formentera
Tagadisenyo ng Pabalat: Reggie D. Galindez
Tagapamahala: Allan G. Farnazo, CESO IV – Regional Director
Fiel Y. Almendra, CESO V – Assistant Regional Director
Romelito G. Flores - Schools Division Superintendent
Mario M. Bermudes - Assistant Schools Division Superintendent
Gilbert B. Barrera – Chief, CLMD
Arturo D. Tingson Jr. – REPS, LRMS
Peter Van C. Ang-ug – REPS, ADM
Johnny A. Sumugat – REPS, Araling Panlipunan
Juliet F. Lastimosa - CID Chief
Sally A. Palomo – Division EPS In-Charge of LRMS
Gregorio O. Ruales - Division ADM Coordinator
Lito S. Adanza – Subject Area Supervisor
Printed in the Philippines by Department of Education – SOCCSKSARGEN Region

Office Address: Regional Center, Brgy. Carpenter Hill, City of Koronadal

Telefax: (083) 2288825/ (083) 2281893
E-mail Address: region12@deped.gov.ph
 11

Asignatura
Unang Markahan – Modyul 6:
Yamang Tao ng Asya
Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:

Malugod na pagtanggap sa asignaturang Araling Panlipunan Baitang 7 ng

Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul para sa araling Yamang Tao ng Asya !

Ang modyul na ito ay pinagtulungang dinisenyo, nilinang at sinuri ng mga

edukador mula sa pambuliko at pampribadong institusyon upang gabayan ka, ang
gurong tagapagdaloy upang matulungang makamit ng mag-aaral ang pamantayang
itinakda ng Kurikulum ng K to12 habang kanilang pinanagumpayan ang pansarili,
panlipunan at pang-ekonomikong hamon sa pag-aaral.

Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang mag-aaral sa

mapatnubay at malayang pagkatuto na mga gawain ayon sa kanilang kakayahan,
bilis at oras. Naglalayon din itong matulungan ang mag-aaral upang makamit ang
mga kasanayang pan-21 siglo habang isinasaalang-alang ang kanilang mga
pangangailangan at kalagayan.

Bilang karagdagan sa materyal ng pangunahing teksto, makikita ninyo ang

kahong ito sa pinakakatawan ng modyul:

Mga Tala para sa Guro

Ito'y naglalaman ng mga paalala, panulong
o estratehiyang magagamit sa paggabay sa
mag-aaral.

Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman ang

mag-aaral kung paano gamitin ang modyul na ito. Kinakailangan ding subaybayan
at itala ang pag-unlad nila habang hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang
sariling pagkatuto. Bukod dito, inaasahan mula sa iyo na higit pang hikayatin at
gabayan ang mag-aaral habang isinasagawa ang mga gawaing nakapaloob sa
modyul.

Para sa mag-aaral:

ii
 Malugod na pagtanggap sa Araling Panlipunan Baitang 7 ng Alternative
Delivery Mode (ADM) Modyul ukol sa Yamang Tao ng Asya!

Ang kamay ay madalas gamiting simbolo ng kakayahan, aksyon at layunin.

Sa pamamagitan ng ating mga kamay tayo ay maaaring matuto, lumikha, at
magsakatuparan ng gawain. Ang kamay sa tulong-aral na ito ay sumisimbolo na
ikaw, bilang isang mag-aaral, ay may angking kakayahang matutuhan ang mga
kaugnay na kompetensi at kasanayan. Ang iyong pang-akademikong tagumpay ay
nakasalalay sa iyong sarili o sa iyong mga kamay.

Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan. Layunin

nitong matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan.
Hangad din nitong madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa pagkatuto.

Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.

Alamin Sa bahaging ito, malalaman mo ang mga

dapat mong matutuhan sa modyul.

Subukin Sa pagsusulit na ito, makikita natin kung

ano na ang kaalaman mo sa aralin ng
modyul. Kung nakuha mo ang lahat ng
tamang sagot (100%), maaari mong laktawan
ang bahaging ito ng modyul.

Balikan Ito ay maikling pagsasanay o balik-aral

upang matulungan kang maiugnay ang
kasalukuyang aralin sa naunang leksyon.

Tuklasin Sa bahaging ito, ang bagong aralin ay

ipakikilala sa iyo sa maraming paraan tulad
ng isang kuwento, awitin, tula, pambukas na
suliranin, gawain o isang sitwasyon.

Suriin Sa seksyong ito, bibigyan ka ng maikling

pagtalakay sa aralin. Layunin nitong
matulungan kang maunawaan ang bagong
konsepto at mga kasanayan.

Pagyamanin Binubuo ito ng mga gawaing para sa

malayang pagsasanay upang mapagtibay ang
iyong pang-unawa at mga kasanayan sa
paksa. Maaari mong iwasto ang mga sagot
mo sa pagsasanay gamit ang susi sa
pagwawasto sa huling bahagi ng modyul.

Isaisip Naglalaman ito ng mga katanungan o

pupunan ang patlang ng pangungusap o

iii
 talata upang maproseso kung anong
natutuhan mo mula sa aralin.

Isagawa Ito ay naglalaman ng gawaing makatutulong

sa iyo upang maisalin ang bagong kaalaman
o kasanayan sa tunay na sitwasyon o
realidad ng buhay.

Tayahin Ito ay gawain na naglalayong matasa o

masukat ang antas ng pagkatuto sa
pagkamit ng natutuhang kompetensi.

Karagdagang Sa bahaging ito, may ibibigay sa iyong

Gawain panibagong gawain upang pagyamanin ang
iyong kaalaman o kasanayan sa natutuhang
aralin.

Susi sa Pagwawasto Naglalaman ito ng mga tamang sagot sa lahat

ng mga gawain sa modyul.

Sa katapusan ng modyul na ito, makikita mo rin ang:

Ito ang talaan ng lahat ng pinagkuhanan sa

Sanggunian
paglikha o paglinang ng modyul na ito.

Ang sumusunod ay mahahalagang paalala sa paggamit ng modyul na ito:

1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat. Huwag lalagyan ng anumang
marka o sulat ang anumang bahagi ng modyul. Gumamit ng hiwalay na papel
sa pagsagot sa mga pagsasanay.
2. Huwag kalimutang sagutin ang Subukin bago lumipat sa iba pang gawaing
napapaloob sa modyul.
3. Basahing mabuti ang mga panuto bago gawin ang bawat pagsasanay.
4. Obserbahan ang katapatan at integridad sa pagsasagawa ng mga gawain at
sa pagwawasto ng mga kasagutan.
5. Tapusin ang kasalukuyang gawain bago pumunta sa iba pang pagsasanay.
6. Pakibalik ang modyul na ito sa iyong guro o tagapagdaloy kung tapos nang
sagutin lahat ng pagsasanay.
Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawain sa modyul na ito, huwag
mag-aalinlangang konsultahin ang inyong guro o tagapagdaloy. Maaari ka rin
humingi ng tulong sa iyong mga magulang, sa nakatatanda mong kapatid o sino
man sa iyong mga kasama sa bahay na mas nakatatanda sa iyo. Laging itanim sa
iyong isipang hindi ka nag-iisa.

Umaasa kami, sa pamamagitan ng modyul na ito, makararanas ka ng

makahulugang pagkatuto at makakakuha ka ng malalim na pang-unawa sa
kaugnay na mga kompetensi. Kaya mo ito!

iv
 Alamin

Sa nakalipas na mga aralin, ay nakilala mo na ang mga Asyano sa iba’t ibang

rehiyon sa Asya. Ngayon naman simulan mong alamin ang kapal at dami ng mga tao
sa bawat rehiyon nito. Alamin mo rin ang komposisyon ng populasyon ng bawat
bansa sa Asya at pansinin ang mga epekto ng populasyon sa pag-unlad ng
kabuhayan at lipunan ng kabihasnang Asyano. Alam kong marami ka ng mga
katanungan sa iyong isipan. Nais mo bang malaman ang lahat ng kasagutan sa iyong
mga tanong? Maaari ka nang mag-umpisa sa paghahanap ng mga sagot sa iyong
mga tanong sa pamamagitan ng mga gawain sa modyul na ito.

Ang modyul na ito ay nahahati sa dalawang aralin:

• Aralin 1 – Katangian ng Populasyon sa Asya
• Aralin 2 – Kahalagahan ng Populasyon

Sa araling ito, inaasahang matutuhan mo ang mga sumusunod:

1. Mabibigyang kahulugan ang mga salitang karaniwang ginagamit sa
pagsusuri ng populasyon.
2. Matutukoy ang populasyon ng mga bansa sa Asya.
3. Masusuri ang komposisyon ng populasyon ng mga bansa sa Asya sa
kasalukuyang panahon.
4. Masusuri ang kahalagahan ng patuloy na paglaki ng populasyon sa pag-
unlad ng kabuhayan at lipunan sa isang bansa.

1
 Subukin

Paunang Pagtataya

Nagagalak ka na bang simulan ang iyong pag-aaral tungkol sa mga Asyano?

Bago ang lahat, subukin mong sagutan ang panimulang pagtataya upang masubok
ang lawak ng kaalaman mo tungkol sa aralin. Habang sinasagutan ang bawat tanong
ay pagtuunan mo ng pansin ang mga sagot na hindi mo tiyak at alamin ang
kasagutan ng mga ito sa pagpapatuloy ng iyong pag-aaral. Maari mo nang simulan
ang pagsagot. Bilugan lamang ang titik ng tamang sagot.

1. Alin sa mga sumusunod na terminolohiya ang tumutukoy sa dami ng tao na

naninirahan sa isang lugar o bansa?
a. migrasyon
b. populasyon
c. literacy rate
d. population growth rate

2. Alin sa mga sumusunod ang ginagamit sa pagtukoy ng karaniwang bilang ng

taon ng tagal ng buhay ng isang mamamayan sa isang bansa?
a. literacy rate
b. life expectancy
c. unemployment rate
d. population growth rate

3. Alin sa mga sumusunod ang tumutukoy sa tinatayang pagtaas ng populasyon

bawat taon?
a. migrasyon
b. populasyon
c. literacy rate
d. population growth rate

4. Alin sa mga sumusunod ang ginagamit sa pagtukoy sa bahagdan ng

populasyong 15 taong gulang pataas ng isang bansa na may kakayahang
bumasa at sumulat?
a. literacy rate
b. life expectancy
c. unemployment rate
d. population growth rate

2
5. Maraming Pilipino ang nandarayuhan sa ibang bansa upang doon magtrabaho.
Ano kaya ang epekto nito sa pag-unlad ng Pilipinas?

a. Dadayuhin ang bansa dahil luluwag na ang mga pook pasyalan dito.
b. Babagal ang pag-unlad ng Pilipinas dahil kulang na ang lakas-pagawa nito.
c. Uunlad ang Pilipinas ng mas mabilis dahil liliit ang bilang ng mga taong
walang trabaho.
d. Gaganda ang bansa dahil marami ang magpapagawa ng maganda at
modernong bahay dahil sa perang ipapadala ng mga kamag-anak na OFW.

6. Sa sumusunod na usapin, alin ang direktang epekto ng maliit na bahagdan ng

literacy rate?

a. patuloy na pagbaba ng kalidad ng lakas-paggawa ng isang bansa

b. pagtaas ng kaso ng krimen dahil sa kawalan ng trabaho ng mga
mamamayan
c. pagtaas ng antas ng buhay ng mga mamamayan dahil sa pagkakaroon ng
magandang trabaho ng mga tao
d. patuloy na pagbaba ng lebel ng antas ng pamumuhay ng mga mamamayan
dahil sa kawalan ng oportunidad sa iba’t ibang larangan

7. Ang India at China ay ang mga bansang may pinakamalaking populasyon sa

Asya. Ano ang maaring epekto ng patuloy na paglaki ng populasyon sa pag-
unlad ng kabuhayan at lipunan ng mga bansang ito?

a. Nangangahulugang magkakaroon ng mas masikip na paligid at maruming

pamumuhay ang mga tao.
b. Isa sa mga dahilan kung bakit nahihirapan ang pamahalaan sa pagbibigay
ng kaukulang serbisyo sa mga mamamayan ng lipunan.
c. Nagbibigay solusyon sa kakulangan ng lakas-paggawa ng isang bansa na
isang mabisang paraan upang mapaunlad ang kabuhayan ng mga
mamamayan.
d. Nagiging hadlang upang matugunan ang pangunahing pangangailangan ng
tao tungo sa pag-angat ng kabuhayan ng mamamayan at ng lipunang
kinabibilangan nito.

8. Paano nakakahadlang sa pag-unlad ang malaking populasyon ng bansa?

a. Nakakapagdulot ito ng kalituhan sa pamamahagi ng ayuda dahil sa dami

ng tao.
b. Pagkaubos ng likas na yaman ng bansa dahil marami ang
nangangailangan.
c. Nahihirapan ang pamahalaan na matugunan ang mga pangangailangan
ng bawat mamamayan.
d. Nagkakaroon ng problema sa kaayusan at katahimikan ng bansa dahil sa
pagtaas ng kriminalidad dulot ng kahirapan.

3
Suriin ang talahanayan ng populasyon ng mga bansa at sagutin ang mga mga
tanong kaugnay nito.

Bansa Populasyon (2019) Fertility Rate (2018) Density (P/Km2)

China 1, 433, 783, 686 1.69 148

India 1, 378, 552, 140 2.22 420
Philippines 109, 423, 258 2.57 320
https://data.worldbank.org/indicator
worldpopulationreview.com

9. Kung isasaayos mo ang mga bansang nasa talahanayan ayon sa laki ng

populasyon, ano ang tamang pagkakasunod-sunod nito?
a. Philippines, China, at India
b. China, India, at Philippines
c. India, Philippines, at China
d. Philippines, India, at China

10. Makikita sa talahanayan na ang China ang may pinakamataas na populasyon

sa tatlong bansa ngunit ito ay may pinakamababang fertility rate o ang bilang
ng posibleng maging anak ng isang babae mula edad 15 hanggang 49. Ang
India at Pilipinas naman ay madalas magkaroon ng higit sa dalawang (2) anak
ang bawat babaeng nasa kaparehong edad. Ano ang ipinahihiwatig nito?
a. Ang China ay mangunguna pa rin sa pagkakaroon ng pinakamalaking
populasyon sa paglipas ng panahon.
b. Dapat ay magkaroon na ng batas kung saan iisa lamang ang maaaring
maging anak ng bawat babae sa India at Pilipinas.
c. Kahit ano pa ang gawing pag-aaral ay patuloy pa rin ang paglaki ng
populasyon at pagsikip ng paligid saan man sa mundo.
d. Doble ang magiging bilis ng paglaki ng populasyon ng India at Pilipinas
kumpara sa China kapag hindi nasolusyunan ng pamahalaan ang
problema sa lalong madaling panahon.

11. Makikita sa talahanayan kung gaano kasikip ang isang bansa. Kung susuriin
mo ito batay sa dami ng mga tao sa bawat kilometro kwadrado, anong bansa
ang mangunguna?
a. India
b. China
c. Pilipinas
d. Timog Korea

4
Suriin ang talahanayan ng populasyon ng mga bansa at sagutin ang mga tanong
kaugnay nito.

BANSA POPULASYON POPULATION EDAD

GROWTH 0-14 15-64 65+
INDIA 1,198,003,272 1.38 29.3 65.2 5.6
INDONESIA 229,964,723 1.10 27.0 66.6 6.4
JAPAN 127,156,225 -0.24 13.5 62.6 23.9
LAOS 6,320,429 2.29 36.1 60.1 3.7
SRI LANKA 20,237,730 0.86 24.9 76.0 8.1

ASYA:Pagkakaisa sa Gitna ng Pagkakaiba, Unang Edisyon, 2014, pahina 90

12. Batay sa talahanayan, ang bansang Japan ang may pinakamababa na

bahagdan ayon sa bilis ng paglaki ng populasyon. Ito ay may pinakamaliit na
bahagdan ng batang populasyon ngunit may pinakamalaking bahagdan ng
may edad na 15-65. Ano ang ipinahihiwatig nito?
a. Pagbaba ng ekonomiya ng bansa.
b. Mabilis tumanda ang mga tao sa Japan.
c. Mahusay ang programa ng pamahalaan hinggil sa pagpaplano ng pamilya.
d. Ang mabagal na paglaki ng populasyon at pagrami ng matatanda sa
kasalukuyan ay maaring maging problema sa lakas paggawa sa hinaharap.

13. Makikita sa talahanayan na ang India ang may pinakamalaking populasyon.

Ano ang masamang epekto nito sa kanilang bansa?
a. Masaya ang lipunan dahil sa dami ng tao.
b. Pagkaubos at pagkasira ng likas na yaman.
c. Polusyon sa hangin at pagdami ng depressed area.
d. Nahihirapan ang pamahalaan na matugunan ang mga pangangailangan
ng bawat mamamayan.

14. Makikita sa talahanayan sa itaas na bumababa ang bilang ng mga batang

populasyon ng mga piling bansa sa Asya at makikita rin na bumababa ang
bahagdan ng bilis ng paglaki ng populasyon ng bansang Sri Lanka at Japan.
Ano ang ipinahihiwatig nito?
a. Impluwensiya ng relihiyon.
b. Mahusay ang programa ng pamahalaan sa pagpaplano ng pamilya.
c. Pagbabagong dulot ng edukasyon at mataas na antas ng pamumuhay.
d. Karamihan sa kanilang bansa ay matatanda kaya hindi na magkakaanak.

15. Bakit mahalaga na mabatid ang bahagdan ng paglaki ng populasyon ng isang

bansa?
a. upang makagawang kampanya para sa migrasyon.
b. upang magkaroon ng ideya tungkol sa dami ng lakas paggawa.
c. upang magkaroon ng ideya ang mga tao kung bubuo ng maliit o malaking
pamilya.
d. upang magsisilbing batayan ng pamahalaan sa pagbuo ng patakaran o
programa na kailangang pagtuunan ng pansin.

5
 Aralin
Populasyon ng Asya
1
Nahirapan ka ba sa pagsagot sa paunang pagtataya? Nais mo bang malaman
kung nasa tamang direksyon ka pa sa pagtuklas sa mga sagot sa iyong isipan? Narito
ang isa sa mga paraan upang matulungan kang maiugnay ang iyong mga ideya sa
tamang direksyon tungo sa pagtuklas mo sa bawat kaalaman sa modyul na ito.

Balikan

Gawain 1: Suri-larawan
Suriin ang dalawang magkaibang larawan. Gamitin bilang gabay sa iyong pagsusuri
ang mga pamprosesong tanong.

UNANG LARAWAN IKALAWANG LARAWAN

6
Pamprosesong Tanong:
1. Ano ang iyong nakikita sa larawan?

2. Batay sa iyong pagsusuri, ano ang ipinapahiwatig ng larawan?

3. Sa iyong palagay, saan maaaring makuha ang kasagutan sa mga nabuo

mong katanungan?

Gawain 2: Ano sa Palagay Mo?

Tama kaya ang iyong kasagutan sa iyong ginawang pagsusuri sa nagdaang
gawain kung saan nakita ng iyong mga mata ang magkaibang sitwasyon sa dalawang
larawan? Batid mo na marahil ang kahalagahan ng araling ito sa pag-unlad ng
kabuhayan ng mga Asyano at sa pag-angat ng kalagayan ng ating lipunan. Ngayon
naman, ipahayag mo ang iyong saloobin o reaksyon sa mas malawak na saklaw ng
araling ito sa ating lipunan. Lagyan ng masayang mukha (☺) sa gilid ng bawat
larawan kung ikaw ay masaya at malungkot na mukha ( ) kung hindi.

7
LARAWAN REAKSYON

8
 Tuklasin

Sa bahaging ito, inaasahang lalawak ang iyong kaalaman at pang-unawa sa

yamang tao ng Asya. Inaasahan din na pagkatapos mo sa bahaging ito ay lalo mong
mapapahalagahan ang epekto ng populasyon sa pag-unlad ng lipunan. Maaari mong
balikan ang mga kasagutan at katanungan na nabuo mo sa mga naunang gawain
sa modyul na ito upang mapagtibay ang mga ideyang nabuo mo at maiwasto ang
maling sagot o konsepto habang ikaw ay nagpapatuloy sa mga gawain.

Katangian ng Populasyon sa Asya

Upang lalong maunawaan at matugunan ang anumang pagsubok na mayroon

ang Asya, mahalagang mapag-aralan at masuri ang katangian ng populasyon ng
mga bansang nasasakupan nito. Handa ka na ba?
Sa pagtalakay ng mga bagay tungkol sa populasyon ay kinakailangan munang
mabigyan ng kahulugan ang mga salita o terminolohiya na karaniwang ginagamit sa
pagsusuri ng mga datos tulad ng mga salitang nasa talahanayan:

Terminolohiya Kahulugan
Fertility Rate Tumutukoy sa bilang ng maaaring maging anak ng babae
edad 15 hanggang 49 taong gulang.
GDP per Capita Kita ng bawat indibidwal sa loob ng isang taon sa
bansang kanyang pananahanan.
Gross Domestic Ang kabuuang panloob na kita ng isang bansa sa loob ng
Product (GDP) isang taon.
Life Expectancy Inaasahang haba ng buhay ng isang tao.
Literacy Rate Tumutukoy sa bahagdan ng populasyon na marunong
bumasa at sumulat.
Migrasyon Pandarayuhan o paglipat ng lugar o tirahan.
Populasyon Tumutukoy sa dami ng tao sa isang lugar o bansa.
Population Density Kapal o dami ng tao sa isang lugar sa bawat kilometro
kwadrado.
Populasyon Tumutukoy sa dami ng tao sa isang lugar o bansa.
Population Growth Bahagdan ng bilis ng pagdami ng tao sa isang bansa
Rate bawat taon.
Unemployment Rate Tumutukoy sa bahagdan ng populasyon na walang
hanapbuhay o pinagkakakitaan.
ASYA:Pagkakaisa sa Gitna ng Pagkakaiba, Unang Edisyon, 2014, pahina 73
https://news.abs-cbn.com/news/02/26/18/fertility-rate-ng-kababaihan-bumaba
https://www.merriam-webster.com/dictionary/population%20densit

9
Talahanayan 1: Katangian ng Populasyon
Growth
Bansa Populasyon Edad Kasarian Rate
65
0-14 15-64 pataas Lalaki Babae
Afghanistan 38,041,754 43.09 54.32 2.58 19,976,265 18,952,076 2.33%
Armenia 2,957,731 20.63 68.11 11.25 1,393,747 1,569,487 0.19%
Azerbaijan 10,047,718 23.37 70.44 6.19 5,064,664 5,074,511 0.91%
Bahrain 1,641,172 19.25 78.32 2.43 1,100,474 601,109 3.68%
Bangladesh 163,046,161 27.71 67.14 5.16 83,259,108 81,430,275 1.01%
Bhutan 763,092 25.77 68.23 6.00 410,087 361,525 1.12%
Brunei 433,285 23.03 72.10 4.87 226,987 210,496 0.97%
Cambodia 16,486,542 31.20 64.23 4.57 8,162,424 8,556,547 1.41%
China 1,433,783,686 17.88 71.20 10.92 738,247,340 701,076,434 0.39%
Cyprus 1,198,575 16.79 69.49 13.72 603,514 603,847 0.73%
Georgia 3,996,765 19.80 65.34 14.87 1,901,227 2,087,948 -0.19%
India 1,366,417,754 27.05 66.77 6.18 717,100,970 662,903,415 0.99%
Indonesia 270,625,568 26.55 67.59 5.86 137,717,861 135,805,760 1.07%
Iran 82,913,906 24.48 69.34 6.18 42,408,406 41,584,547 1.30%
Iraq 39,309,783 38.39 58.29 3.32 20,357,778 19,864,725 2.32%
Israel 8,519,377 27.93 60.10 11.98 4,308,117 4,347,424 1.60%
Japan 126,860,301 12.70 59.73 27.58 61,753,045 64,723,413 -0.30%
Jordan 10,101,694 34.25 61.91 3.85 5,165,979 5,037,161 1.00%
Kazakhstan 18,551,427 28.46 64.15 7.39 9,112,939 9,663,768 1.21%
Kuwait 4,207,083 21.54 75.91 2.55 2,614,446 1,656,117 1.51%
Kyrgyzstan 6,415,850 32.35 63.15 4.49 3,227,270 3,296,921 1.69%
Laos 7,169,455 32.60 63.32 4.08 3,651,794 3,623,762 1.48%
Lebanon 6,855,713 26.10 66.90 7.00 3,435,746 3,389,696 -0.44%
Malaysia 31,949,777 24.00 69.33 6.67 16,630,813 15,735,185 1.30%
Maldives 530,953 20.15 76.15 3.70 342,928 197,614 1.81%
Mongolia 3,225,167 30.41 65.51 4.08 1,615,039 1,663,253 1.65%
Myanmar 54,045,420 26.37 67.84 5.78 26,220,190 28,189,604 0.67%
Nepal 28,608,710 69.57 63.85 5.72 13,348,435 15,788,373 1.85%
North Korea 25,666,161 20.21 70.46 9.33 12,608,379 13,170,436 0.44%
Oman 4,974,986 22.25 75.36 2.39 3,370,230 1,736,392 2.65%
Pakistan 216,565,318 35.27 60.42 4.31 113,672,007 107,220,324 2.00%
Philippines 108,116,615 30.96 63.91 5.12 55,028,825 54,552,260 1.35%
Qatar 2,832,067 13.54 85.09 1.37 2,165,135 715,925 1.73%
Saudi Arabia 34,268,528 25.04 71.64 3.31 20,131,308 14,682,559 1.59%
Singapore 5,804,337 12.28 76.26 11.46 3,062,257 2,788,086 0.79%
South Korea 51,225,308 12.99 72.60 14.41 25,665,854 25,603,329 0.09%
Sri Lanka 21,323,733 24.20 65.33 10.47 10,267,351 11,145,899 0.42%
Syria 17,070,135 14.60 84.31 1.09 8,760,065 8,740,592 2.52%
Tajikistan 9,321,018 36.78 60.19 3.02 4,805,738 4,731,904 2.32%
Thailand 69,625,582 17.09 71.01 11.90 33,966,060 35,833,918 0.25%
Timor-Leste 1,293,119 37.78 57.90 4.32 666,242 652,200 1.96%
Turkey 83,429,615 24.65 66.87 8.48 41,636,125 42,702,942 1.09%
Turkmenistan 5,942,089 30.82 64.75 4.43 2,969,310 3,061,877 1.50%
United Arab Emirates 9,770,529 14.61 84.31 1.08 6,836,349 3,054,051 1.23%
Uzbekistan 32,981,716 28.69 66.89 4.42 16,696,918 16,772,281 1.48%
Vietnam 96,462,106 23.17 69.55 7.27 48,598,254 48,740,329 0.91%
Yemen 29,161,922 39.62 57.51 2.88 15,024,985 14,800,983 2.28%
World Development Indicators, 2019
https://worldpopulationreview.com/(2019)
https://www.indexmundi.com/map/?t=0&v=27&r=as
http://statisticstimes.com/demographics/countries
https://tradingeconomics.com/country-list/unemployment-rate?continent=asia

10
Talahanayan 2: Katangian ng Populasyon
Unemplo
Fertility Migration Literacy y-ment Density GDP Per
Bansa Rate Rate Rate Rate (P/Km2) Capita
Afghanistan 4.56 62.7 38.2 11.1 59.7 $538
Armenia 1.76 74.8 99.7 17.9 99.6 $3,918
Azerbaijan 2.08 73.1 99.8 4.8 117.1 $4,139
Bahrain 2.00 79.1 95.7 3.9 2224.3 $23,715
Bangladesh 2.05 72.7 61.5 4.2 1116.0 $1,564
Bhutan 2.00 70.6 64.9 3.4 20.1 $3,391
Brunei 1.85 76.4 96.0 9.1 75.9 $28,572
Cambodia 2.52 69.4 77.2 0.7 92.4 $1,384
China 1.69 76.4 96.4 6 148.3 $8,612
Cyprus 1.34 80.7 99.1 7.92 130.5 $18,695
Georgia 2.06 72.6 99.8 12.7 57.2 $3,762
India 2.24 68.8 71.2 7.8 419.8 $1,980
Indonesia 2.32 69.3 93.9 4.99 143.6 $3,837
Iran 2.15 75.7 86.8 10.4 51.0 $5,628
Iraq 3.68 69.8 79.7 7.9 91.8 $5,114
Israel 3.04 82.3 97.8 3.3 416.7 $42,852
Japan 1.37 84.2 99.0 2.6 334.7 $38,214
Jordan 2.77 74.3 95.4 19 114.2 $4,095
Kazakhstan 2.76 71.1 99.8 4.8 6.9 $9,009
Kuwait 2.1 74.8 96.3 2.17 239.7 $29,616
Kyrgyzstan 3 71.4 99.5 3 32.6 $1,222
Laos 2.7 65.8 79.9 0.6 30.7 $2,424
Lebanon 2.09 76.3 93.9 6.2 653.0 $7,857
Malaysia 2.01 75.3 94.6 3.9 97.8 $10,118
Maldives 1.88 78.4 99.3 6.4 1801.8 $9,802
Mongolia 2.9 69.8 98.4 8.1 2.1 $3,672
Myanmar 2.17 66.8 93.1 1.6 80.4 $1,256
Nepal 1.93 70.2 67.9 3.2 197.97 $900
North Korea 1.1.1 74.8 100.0 5.7 213.9 -
Oman 2.93 77 91.1 3.1 16.5 $15,170
Pakistan 3.55 66.5 57.9 5.7 250.5 $1,467
Philippines 2.58 69.3 96.3 5.3 320.1 $2,982
Qatar 1.88 78.1 95.7 0.1 248.7 $61,264
Saudi Arabia 2.34 74.8 97.3 5.7 16.2 $20,747
Singapore 1.21 82.9 94.7 2.4 8239.9 $56,746
South Korea 1.91 82.7 96.8 3.8 511.6 $29,958
Sri Lanka 2.21 75.3 92.6 4.5 326.4 $4,135
Syria 2.84 63.8 86.4 8.4 94.5 -
Tajikistan 3.61 70.8 99.8 2.1 66.7 $805
Thailand 1.53 75.5 96.7 1 136.0 $6,579
Timor-Leste 4.1 68.6 67.5 3 88.6 $2,377
Turkey 2.08 76.4 95.0 - 107.6 $10,498
Turkmenistan 2.79 68.2 99.7 3.9 12.4 $6,587
United Arab 2.64 $40,325
1.42 77.2
Emirates 93.8 118.3
Uzbekistan 2.43 72.3 99.6 5.5 74.8 $1,554
Vietnam 2.06 76.3 94.5 2.15 293.9 $2,366
Yemen 3.84 65.3 70.1 12.8 56.5 $1,123
World Development Indicators, 2019
https://worldpopulationreview.com/(2019)
https://www.indexmundi.com/map/?t=0&v=27&r=as
http://statisticstimes.com/demographics/countries
https://tradingeconomics.com/country-list/unemployment-rate?continent=asia

11
 Suriin

Gawain 3: Wow, haluhalo!

Sa bahaging ito, susubukin ang iyong galing sa pagsusuri ng mga datos ng
populasyon ng mga bansa sa Asya na nakatala sa kalakip na talahanayan.
Pagtuunan ng pansin ang kaugnayan ng bawat salik ng populasyon sa pagbuo at
pag-unlad ng lipunang Asyano.

TASK CARD 1: Population Growth Rate

Sagutin ang mga sumusunod na tanong gamit ang datos
tungkol sa population growth rate ng mga bansa sa Asya na nasa
talahanayan. Gamitin bilang gabay sa pagsagot ang rubrik na
makikita sa hulihan ng Task Card 5.
1. Ano ano ang sampung bansa sa Asya na may
pinakamalaking populasyon? Saang rehiyon ng Asya
kabilang ang mga ito?
Halimbawa: Pilipinas – Timog-Silangang Asya
1. __________________ 6. __________________
2. __________________ 7. __________________
3. __________________ 8. __________________
4. __________________ 9. __________________
5. __________________10. __________________

2. Ano ang population growth rate? Bakit mahalagang

malaman ito?

3. Bakit sinasabi na malaking suliranin ang patuloy na

paglaki ng populasyon?

12
TASK CARD 2: Literacy Rate
Sagutan ang mga tanong sa ibaba gamit ang datos tungkol sa
literacy rate ng mga bansa sa Asya na nasa talahanayan. Gamitin
bilang gabay sa pagsagot ang rubrik na makikita sa hulihan ng Task
Card 5.
1. Ano anong mga bansa sa Asya ang may mataas na literacy rate?
Saang rehiyon sa Asya matatagpuan ang mga bansang ito?

Halimbawa: Pilipinas – Timog-Silangang Asya

1. __________________ 6. __________________
2. __________________ 7. __________________
3. __________________ 8. __________________
4. __________________ 9. __________________
5. __________________10. __________________

2. Ano ang literacy rate? Bakit kailangang mabatid ang literacy

rate ng bansa?

3. Nakakaapekto ba ang literacy rate sa pag-unlad ng isang

bansa? Pangatwiranan.

13
TASK CARD 3: Migrasyon o Pandarayuhan
Sagutan ang mga tanong sa ibaba gamit ang datos
tungkol sa migrasyon o pandarayuhan ng mga bansa sa Asya
na nasa talahanayan. Gamitin bilang gabay sa pagsagot ang
rubrik na makikita sa hulihan ng Task Card 5.
1. Ano anong mga bansa sa Asya ang may mataas na
antas ng pandarayuhan?

1. __________________ 6. __________________

2. __________________ 7. __________________

3. __________________ 8. __________________

4. __________________ 9. __________________

5. __________________10. __________________

2. Ano anong mga bansa sa Asya ang may mababang

antas ng pandarayuhan?

1. __________________ 6. __________________

2. __________________ 7. __________________

3. __________________ 8. __________________

4. __________________ 9. __________________

5. __________________10. __________________

3. Paano nakakaapekto sa isang lugar/bansa ang

pandarayuhan?

14
TASK CARD 4: Gulang ng Populasyon, Kasarian at Life
Expectancy
Sagutan ang mga tanong sa ibaba gamit ang datos tungkol
sa edad, kasarian at life expectancy ng mga bansa sa Asya na
nasa talahanayan. Gamitin bilang gabay sa pagsagot ang rubrik
na makikita sa hulihan ng Task Card 5.
1. Anong bansa ang may pinakamalaking bahagdan ng
batang populasyon? Ano sa palagay mo ang dahilan ng
pagkakaroon ng bansang ito ng malaking bahagdan ng
bata?

2. Ano ang mangyayari kapag nagkaroon ng mas maraming

bata kaysa matatanda sa isang bansa?

3. Ano naman ang maaring mangyari sa hinaharap kapag

ang isang bansa ay nagkaroon ng mas maraming may
edad na 65 pataas?

4. Ano ang life expectancy? Bakit kailangang mabatid ang life

expectancy ng bansa?

5. Nakakaapekto ba ang kasarian sa pag-unlad ng isang

bansa? Pangatwiranan.

15
TASK CARD 5: Hanapbuhay at Kaunlaran
Sagutin ang mga tanong sa ibaba gamit ang mga datos na
makikita sa talahanayan. Gamitin bilang gabay sa pagsagot ang
rubrik na kasunod ng Task Card na ito.
1. Ano ang mga bansang may mataas na GDP? Ang may
pinakamababang GDP?

2. Balikan ang datos ng populasyon ng mga bansang may

mataas na employment rate? Anong bansa ang may
mataas na unemployment rate? Mababang unemployment
rate?

3. Paano nakakaapekto sa isang bansa ang mataas na

unemployment rate?

16
 Rubrik para sa Pagpapaliwanag

Kategorya Higit na Nakamit ang Bahagyang Hindi nakamit Walang I

inaasahan inaasahan nakamit ang ang inaasahan napatunay s
(5) (4) inaasahan (2) an k
(3) (1) o
r
Nilalaman Lubos na Nakalahad ang Nakalahad ang Hindi malinaw Hindi
malinaw na mga ideya sa mga ideya sa ang ideya sa nakita ang
nakalahad ang pagsagot sa pagsagot sa pagsagot sa ginawang
mga ideya sa pangunahing pangunahing pangunahing sanaysay.
pagsagot sa paksa gayundin paksa subalit paksa. Hindi rin
pangunahing ang lahat na hindi sapat ang nakalahad ang
paksa gayundin paliwanag ukol pagliwanag ukol pagpapaliwanag
ang panlahat na dito. dito. ukol dito.
pagtanaw ukol
dito.
Makabuluhan at Bawat May kakulangan Hindi na debelop
mahusay ang paliwanag ay sa detalye ang ang pangunahing
Diskusyon detalye sa may sapat na mga paliwanag. ideya.
pagpapaliwanag detalye.
at pagtatalakay
tungkol sa paksa.
Organisasyon Lohikal at Naipakita Lohikal ang Walang patunay
ng mga ideya mahusay ang subalit hindi pagkakaayosng na organisado ang
pagkasunod- makinis ang mga ideya ngunit pagkakalahad ng
sunod ng mga paglalahad. hindi ganap na mga paliwanag.
ideya. naipaliwanag ng
lubos.
Konklusyon Nakakapang Naipakita ang Hindi ganap na May kakulangan
hamon ang pangkalahatang naipakita ang at walang pokus
konklusyon at palagay o pasya pangkalahatang ang konklusyon.
naipakitang tungkol sa palagay o pasya
pangkalahatang paksa batay sa tungkol sa paksa
palagay batay sa mga katibayan batay sa mga
katibayan at mga at katwiran. katibayan at
katwiran. katwiran.

Pagyamanin

17
 Sa pagsusuring iyong ginawa sa populasyon sa Asya sa nakalipas na mga
gawain nabatid mo ang kalagayan ng bawat bansa sa Asya. Batid mo na rin ang
karaniwang suliraning kinakaharap ng bawat bansa sa Asya dulot ng patuloy na
paglaki ng populasyon. Bilang karagdagan sa iyong kaalaman, basahin ang
sanaysay at suriin ang mga datos tungkol sa naging pinsalang dulot ng pandemyang
Covid-19 sa dalawang bansa sa Asya at kung paano tumugon ang mga ito sa hamon
na dala ng nasabing virus.

Ang Asya sa Panahon ng Covid-19

Ayon sa ulat ng United Nations Department of Economic and Social Affairs,
Population Division, sinasabing 59.76% ng kabuuang populasyon sa mundo ay mula
sa Asya. Tinatayang 4.6 bilyon ang kabuuang bilang ng populasyon sa Asya sa
pagpasok ng taong 2020. Hindi maipagkakailang higit sa kalahati ng tao sa mundo
ay mula sa Asya. Patunay dito ay ang dalawang (2) bansa na may pinakamalaking
populasyon, ito ay ang China na matatagpuan sa Silangang bahagi ng Asya at ang
India na nasa katimugang bahagi. Sinasabi sa ulat na sa kasalukuyan tinatayang
nasa 1.4 bilyon ang populasyon ng China habang ang India naman ay 1.3 bilyon.
Hindi magkalayo ang bilang ng tao sa dalawang bansa. Ngunit paano kung sa
bansang may pinakamaraming tao magsimula ang problemang kakaharapin hindi
lamang ng Asya kundi ng buong mundo?
Isa sa mga suliraning kinakaharap ng Asya habang papasok ang taong 2020
ay ang pandemyang Covid-19 na pinaghihinalaang unang nagsimula sa China.
Patuloy ang pagkalat ng nasabing sakit na umabot din sa India. Paano nilalabanan
ng dalawang bansa ang problema? Batay sa kasalukuyang ulat ng World Health
Organization, sa higit isang bilyong kabuuang populasyon ng China higit 82,000 rito
ay kumpirmadong nahawa ng virus kung saan 78,000 ang nakarekober at mahigit-
kumulang 4, 000 ang namatay. Ang India naman ay may kabuuang bilang ng
populasyon na tinatayang 1.3 bilyon. Humigit-kumulang 100,000 ang
kumpirmadong may Covid-19, higit 36,000 ang nakarekober at higit 3,000 naman
ang mga namatay. Ang dalawang bansa ay parehong may malaking populasyon
ngunit may ideya ka ba kung bakit mas kaunti ang kaso ng Covid-19 sa China
kumpara sa India? Marahil ay magkaiba ang pagtugon ng dalawang bansa sa sakit
na ito. Maari din namang isaalang-alang ang bahaging ginagampanan ng katangian
ng populasyon ng isang lugar o bansa sa pagharap hindi lamang sa banta ng Covid-
19 kundi sa anumang hamon ng lipunan.
Source: https://www.un.org/en/development/desa/population/index.asp
https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019

Pamprosesong Tanong:
1. Anong hakbang ang ginawa ng dalawang bansa upang matugunan ang
suliranin na kinakaharap?

18
 2. Ano ano ang mga salik na nakakaapekto sa maayos at mabilis na pagtugon
ng China sa pagsugpo ng Covid-19 na pandemya?

3. Paano nakakaapekto ang malaking populasyon sa pakikipaglaban sa Covid-

19 pandemya?

Rubrik para sa Pagpapaliwanag

Kategorya Higit na Nakamit ang Bahagyang Hindi nakamit Walang I

inaasahan inaasahan nakamit ang ang inaasahan napatunay s
(5) (4) inaasahan (2) an k
(3) (1) o
r

19
Nilalaman Lubos na Nakalahad Nakalahad ang Hindi malinaw Hindi
malinaw na ang mga mga ideya sa ang ideya sa nakita ang
nakalahad ang ideya sa pagsagot sa pagsagot sa ginawang
mga ideya sa pagsagot sa pangunahing pangunahing sanaysay.
pagsagot sa pangunahing paksa subalit paksa. Hindi rin
pangunahing paksa hindi sapat nakalahad ang
paksa gayundin gayundin ang ang pagpapaliwanag
ang panlahat lahat na pagliwanag ukol dito.
na pagtanaw paliwanag ukol dito.
ukol dito. ukol dito.
Makabuluhan Bawat May Hindi na debelop
at mahusay ang paliwanag ay kakulangan ang
Diskusyon detalye sa may sapat na sa detalye ang pangunahing
pagpapaliwanag detalye. mga ideya.
at pagtatalakay paliwanag.
tungkol sa
paksa.
Organisas- Lohikal at Naipakita Lohikal ang Walang patunay
yon ng mga mahusay ang subalit hindi pagkakaayos na organisado
ideya pagkasunod- makinis ang ng mga ideya ang
sunod ng mga paglalahad. ngunit hindi pagkakalahad ng
ideya. ganap na mga paliwanag.
naipaliwanag
ng lubos.
Konklusyon Nakakapang- Naipakita ang Hindi ganap May kakulangan
hamon ang pangkalaha- na naipakita at walang pokus
konklusyon at tang palagay ang ang konklusyon.
naipakitang o pasya pangkalaha-
pangkalahatang tungkol sa tang palagay o
palagay batay paksa batay pasya tungkol
sa katibayan at sa mga sa paksa batay
mga katwiran. katibayan at sa mga
katwiran. katibayan at
katwiran.

Isaisip

Mga Dapat Tandaan!

Halos 60 porsyento ng populasyon ay galing Asya.

Ang mabilis na paglaki ng populasyon ay maaring sagabal sa pag-unlad ng
isang bansa.
Ang lumalaking populasyon ay isang malaking hamon sa mga Asyano sa
paglutas ng mga suliraning pangkapaligiran na pumipinsala sa mga buhay
at ari-arian.
Ang lumalaking populasyon ng Asya ay may malaking epekto sa ekonomiya,
pulitika, at kultura ng mga Asyano.
Sa paglutas ng mga suliraning kinakaharap ng mga bansa sa Asya, dapat
nating tandaan na may kinalaman ang ugnayan ng tao at kapaligiran sa
pagbuo at pag-unlad ng kabihasnang Asyano.

20
 Isagawa

Binabati kita! Matagumpay mong natapos ang mga nakalipas na gawain at

may sapat na pag-unawa sa impluwensya ng yamang-tao sa pagbuo at pag-unlad
ng kabihasnang Asyano. Siguradong handa ka ng simulan ang isa pang gawain na
makatutulong sa iyo upang maisalin ang bagong kaalaman o kasanayan sa tunay
na sitwasyon o reyalidad ng buhay.

Gawain 4: Multimedia Advocacy

Gumawa ng multimedia advocacy campaign (maaring video clip o brochure o
powerpoint presentation) tungkol sa paglutas ng problema sa mabilis na paglaki ng
populasyon ng inyong barangay.
Bilang kabataan, paano mo hihikayatin at maimpluwensyahan ang ibang
mag-aaral na ipalaganap ang proyekto o programa na sumusuporta sa ikabubuti at
kapakanan ng mamamayang Pilipino?

Rubriks para sa Video Presentation

Lubos na Mahusay Di- gaanong Nanganagilangan I
mahusay (15) mahusay ng tulong s
(20) (10) (5) k
o
r
Nilalaman Naipakita ng Naipakita ng Di- gaanong Hindi naipakita
lubusan sa sapat sa naipakita sa sa mahusay at
mahusay at mahusay at mahusay at kahalihalina at
kahalihalina at kahalihalina at kahalihalina at malikhaing
malikhaing malikhaing malikhaing paraan
paraan paraan paraan ang paglutas ng
ang paglutas ng ang paglutas ang paglutas ng problema sa
problema sa ng problema sa problema sa mabilis na paglaki
mabilis na mabilis na mabilis na ng populasyon ng
paglaki ng paglaki ng paglaki ng inyong barangay.
populasyon ng populasyon ng populasyon ng Ang pananalita at
inyong inyong inyong pahayag ay hindi
barangay. Ang barangay. Ang barangay. Ang mahusay at hindi
pananalita at pananalita at pananalita at nakahihikayat.
pahayag ay pahayag ay pahayag ay
lubos na mahusay at hindi mahusay
mahusay at nakahihikayat. ngunit
nakahihikayat. nakahihikayat.

Produkto Lubos na Ang mga nais Ang mga nais Walang naipakita
/Video naipakita ang na aksyon na na aksyon ay di na aksyon sa
mga nais na naipakita ay gaanong advocacy video.
aksyon sa sapat sa naipakita sa

21
 simula hanggang simula simula
sa pagtatapos ng hanggang sa hanggang sa
video advocacy. pagtatapos ng pagtatapos ng
video advocacy. video advocacy.
Pagkuha Ang daloy ng Mayroong isa o Mayroong lima Halos lahat ng
ng Video video ay maayos dalawang o anim na parte parte ay mahirap
na mapapanood maling video ng video na panoorin dahil sa
dahil sa na hindi naialis mahirap magalaw at hindi
nakapokus at sa pag-edit. panoorin dahil nakapokus na
hindi magalaw sa magalaw at camera.
na camera. hindi
nakapokus na
camera.

Pag-edit Lubos na Sapat ang Di gaano sapat Hindi maayos ang

maayos ang pagkakaayos ang video. Lumagpas
pagka-edit ng ng video, pagkakaayos ng sa apat na
video, walang mayroon video, may tatlo kamalian sa
anumang lamang isang o apat na paglalapat ng
kamalian at kamalian sa kamalian sa effects o
maayos na paglalapat ng paglalapat ng transition.
nailapat ang effects o effects o
mga effects at transition. transition.
transition.
Tunog, Ang mga tunog, Ang mga Ang mga tunog, Ang mga tunog,
Musika at musika at mga tunog, musika musika at Musika at sound
Sound sound effects ay at sound effects sound effects ay effects ay di
effects lubos na ay naririnig ng di gaanong sadyang marinig.
naririnig sapat. maririnig.
Mayroong isa o Mayroong tatlo
dalawang parte o hanggang
na mahina ang anim na parte
tunog ng video na
mahina ang
tunog.
Oras Natapos ang Lumagpas ang Lumagpas ang Mahigit sa
video sa oras na oras o kulang oras o kulang sampung (10)
itinakda, (3) ang oras ng ang oras ng segundo ang
minuto. video ng video ng walong sobra o kulang na
limang (5) (8) segundo. oras ng video.
segundo.
Script Naging epektibo Ang script ay Ang script ay Walang nagawa at
ang pagamit ng hindi naging hindi naging naisipang script.
script sa epektibo sa isa epektibo sa
paghahanda at o hanggang tatlo hanggang
pagpaplano bago dalawang parte apat na parting
ang paggawa ng ng video. video.
video.
Naglalaman ito
ng mga pahayag
at usapan na
nasa video.

https://www.rcampus.com+rubric

22
 Rubriks para sa Brochure

Katangi-tangi Mahusay Nalilinang Nagsisimula

4 3 2 1
Pamantayan

Ang brochure ay Ang brochure Ang brochure Ang brochure

naglalaman ng ay ay naglalaman ay kulang sa
komprehensibo, naglalaman ng tumpak impormasyon.
tumpak, at may ng naimpormasyo
Nilalaman kalidad na detalye kumpletong n batay sa
(40%) batay sa ibinigay detalye batay ibinigay na
na panuntunan. sa ibinigay panuntunan.
na
panuntunan.

Sapat, malinaw, Sapat, May lohikal na Hindi maayos

detalyado, at malinaw at organisasyon at hindi
madaling maayos ang ngunit hindi maunawaan
maunawaan ang pagkakala- sapat ang mga ang
Organisasyon pagkakalahad ng had ng detalye ng pagkakalahad
(30%) detalye ng detalye ng brochure. ng mga detalye
brochure. brochure. ng brochure.

Ang pagkakagawa Ang Ang Ang

at paglalahad ng pagkakagawa pagkakagawa pagkakagawa
brochure ay at paglalahad at paglalahad at paglalahad
nilapatan ng ng bochure ay ng brochure ay ng brochure ay
Pagkamalikhain mataas na antas nilapatan ng hindi gaanong hindi nilapatan
(20%) ng malikhaing nilapatan ng ng anumang
pagkamalikhain. pamamaraan malikhaing malikhaing
pamamaraan pamamaraan.

Nakakatawag Nakahihika- Hindi gaanong Hindi

pansin at lubos na yat ang nakahihikayat nakahihikayat
nakahihikayat ang dating ng ang dating ng at walang
Impact dating ng brochure brochure sa brochure sa dating sa mga
(10%) sa mga mga mga mambabasa
mambabasa. mambabasa. mambabasa. ang brochure.

Rubriks para sa Powerpoint Presentation

23
 Katangi-tangi Mahusay Nalilinang Nagsisimula
Pamantayan 4 3 2 1

Ang Ang Ang Ang

presentasyon ay presentasyon ay presentasyon presentasyon ay
naglalaman ng naglalaman ng ay naglalaman naglalaman ng
Nilalaman marami at tama ngunit ng iilang mga maling
(40%) tamang mga hindi sapat na maling impormasyon.
impormasyon. mga impormasyon.
impormasyon.

Sapat, malinaw, Sapat, malinaw May lohikal na Hindi maayos at

detalyado, at at maayos ang organisasyon hindi
madaling pagkakala-had ngunit hindi maunawaan ang
maunawaan ang ng detalye ng sapat ang mga pagkakalahad
Organisasyon pagkakalahad ng powerpoint detalye ng ng mga detalye
(30%) detalye ng presentation. powerpoint ng powerpoint
powerpoint presentation. presentation.
presentation.

Ang Ang Ang Ang

pagkakagawa at pagkakagawa at pagkakagawa pagkakagawa at
paglalahad ng paglalahad ng at paglalahad paglalahad ng
Pagkamalikha- slides ay slides ay ng slides ay slides ay hindi
in nilapatan ng nilapatan ng hindi gaanong nilapatan ng
(20%) mataas na antas malikhaing nilapatan ng anumang
ng pamamaraan malikhaing malikhaing
pagkamalikhain. pamamaraan pamamaraan.

Nakakatawag Nakahihika-yat Hindi gaanong Hindi

pansin at lubos ang dating ng nakahihikayat nakahihikayat
na nakahihikayat presentasyon sa ang dating ng at walang dating
Impact ang dating ng mga manonood. presentasyon sa mga
(10%) presentasyon sa sa mga manonood and
mga manonood. manonood. presentasyon.

Tayahin

Panuto: Bilugan lamang ang titik ng tamang sagot.

1. Alin sa mga sumusunod ang ginagamit sa pagtukoy ng karaniwang bilang ng
taon ng tagal ng buhay ng isang mamamayan sa isang bansa?
a. literacy rate
b. life expectancy

24
 c. unemployment rate
d. population growth rate

2. Alin sa mga sumusunod na terminolohiya ang tumutukoy sa dami ng tao na

naninirahan sa isang lugar o bansa?
a. migrasyon
b. populasyon
c. literacy rate
d. population growth rate

3. Alin sa mga sumusunod ang ginagamit sa pagtukoy sa bahagdan ng

populasyong 15 taong gulang pataas ng isang bansa na may kakayahang
bumasa at sumulat?
a. literacy rate
b. life expectancy
c. unemployment rate
d. population growth rate

4. Alin sa mga sumusunod ang tumutukoy sa tinatayang pagtaas ng populasyon

bawat taon?
a. migrasyon
b. populasyon
c. literacy rate
d. population growth rate

5. Maraming Pilipino ang nandarayuhan sa ibang bansa upang doon magtrabaho.

Ano kaya ang epekto nito sa pag-unlad ng Pilipinas?

a. Dadayuhin ang bansa dahil luluwag na ang mga pook pasyalan dito.
b. Babagal ang pag-unlad ng Pilipinas dahil kulang na ang lakas-pagawa nito.
c. Uunlad ang Pilipinas ng mas mabilis dahil liliit ang bilang ng mga taong
walang trabaho.
d. Gaganda ang bansa dahil marami ang magpapagawa ng maganda at
modernong bahay dahil sa perang ipapadala ng mga kamag-anak na OFW.

6. Ang India at China ay ang mga bansang may pinakamalaking populasyon sa

Asya. Ano ang maaring epekto ng patuloy na paglaki ng populasyon sa pag-
unlad ng kabuhayan at lipunan ng mga bansang ito?

a. Nangangahulugang magkakaroon ng mas masikip na paligid at maruming

pamumuhay ang mga tao.
b. Isa sa mga dahilan kung bakit nahihirapan ang pamahalaan sa pagbibigay
ng kaukulang serbisyo sa mga mamamayan ng lipunan.
c. Nagbibigay solusyon sa kakulangan ng lakas-paggawa ng isang bansa na
isang mabisang paraan upang mapaunlad ang kabuhayan ng mga
mamamayan.
d. Nagiging hadlang upang matugunan ang pangunahing pangangailangan ng
tao tungo sa pag-angat ng kabuhayan ng mamamayan at ng lipunang
kinabibilangan nito.

7. Sa sumusunod na usapin, alin ang direktang epekto ng maliit na bahagdan ng

literacy rate?

25
 a. patuloy na pagbaba ng kalidad ng lakas-paggawa ng isang bansa
b. pagtaas ng kaso ng krimen dahil sa kawalan ng trabaho ng mga
mamamayan
c. pagtaas ng antas ng buhay ng mga mamamayan dahil sa pagkakaroon ng
magandang trabaho ng mga tao
d. patuloy na pagbaba ng lebel ng antas ng pamumuhay ng mga mamamayan
dahil sa kawalan ng oportunidad sa iba’t ibang larangan

8. Paano nakakahadlang sa pag-unlad ang malaking populasyon ng bansa?

a. Nakakapagdulot ito ng kalituhan sa pamamahagi ng ayuda dahil sa dami
ng tao.
b. Pagkaubos ng likas na yaman ng bansa dahil marami ang
nangangailangan.
c. Nahihirapan ang pamahalaan na matugunan ang mga pangangailangan
ng bawat mamamayan.
d. Nagkakaroon ng problema sa kaayusan at katahimikan ng bansa dahil sa
pagtaas ng kriminalidad dulot ng kahirapan.

9. Bakit mahalaga na mabatid ang bahagdan ng paglaki ng populasyon ng isang

bansa?
a. upang makagawang kampanya para sa migrasyon.
b. upang magkaroon ng ideya tungkol sa dami ng lakas paggawa.
c. upang magkaroon ng ideya ang mga tao kung bubuo ng maliit o malaking
pamilya.
d. upang magsisilbing batayan ng pamahalaan sa pagbuo ng patakaran o
programa na kailangang pagtuunan ng pansin.

Suriin ang talahanayan ng populasyon ng mga bansa at sagutin ang mga mga
tanong kaugnay nito.

Bansa Populasyon (2019) Fertility Rate (2018) Density (P/Km2)

China 1, 433, 783, 686 1.69 148

India 1, 378, 552, 140 2.22 420
Philippines 109, 423, 258 2.57 320
https://data.worldbank.org/indicator
worldpopulationreview.com

10. Kung isasaayos mo ang mga bansang nasa talahanayan ayon sa laki ng
populasyon, ano ang tamang pagkakasunod-sunod nito?
a. Philippines, China, at India
b. China, India, at Philippines
c. India, Philippines, at China
d. Philippines, India, at China

11. Makikita sa talahanayan na ang China ang may pinakamataas na populasyon

sa tatlong bansa ngunit ito ay may pinakamababang fertility rate o ang bilang

26
 ng posibleng maging anak ng isang babae mula edad 15 hanggang 49. Ang
India at Pilipinas naman ay madalas magkaroon ng higit sa dalawang (2) anak
ang bawat babaeng nasa kaparehong edad. Ano ang ipinahihiwatig nito?
a. Ang China ay mangunguna pa rin sa pagkakaroon ng pinakamalaking
populasyon sa paglipas ng panahon.
b. Dapat ay magkaroon na ng batas kung saan iisa lamang ang maaaring
maging anak ng bawat babae sa India at Pilipinas.
c. Kahit ano pa ang gawing pag-aaral ay patuloy pa rin ang paglaki ng
populasyon at pagsikip ng paligid saan man sa mundo.
d. Doble ang magiging bilis ng paglaki ng populasyon ng India at Pilipinas
kumpara sa China kapag hindi nasolusyunan ng pamahalaan ang
problema sa lalong madaling panahon.

12. Makikita sa talahanayan kung gaano kasikip ang isang bansa. Kung susuriin
mo ito batay sa dami ng mga tao sa bawat kilometro kwadrado, anong bansa
ang mangunguna?
a. India
b. China
c. Pilipinas
d. Timog Korea

Suriin ang talahanayan ng populasyon ng mga bansa at sagutin ang mga tanong
kaugnay nito.

BANSA POPULASYON POPULATION EDAD

GROWTH 0-14 15-64 65+
SRI LANKA 20,237,730 0.86 24.9 76.0 8.1
LAOS 6,320,429 2.29 36.1 60.1 3.7
INDONESIA 229,964,723 1.10 27.0 66.6 6.4
JAPAN 127,156,225 -0.24 13.5 62.6 23.9
INDIA 1,198,003,272 1.38 29.3 65.2 5.6

ASYA:Pagkakaisa sa Gitna ng Pagkakaiba, Unang Edisyon, 2014, pahina 90

13. Batay sa talahanayan, ang bansang Japan ang may pinakamababa na

bahagdan ayon sa bilis ng paglaki ng populasyon. Ito rin ang may
pinakamaliit na bahagdan ng batang populasyon ngunit may pinakamalaking
bahagdan ng may edad na 15-65. Ano ang ipinahihiwatig nito?
a. pagbaba ng ekonomiya ng bansa
b. Mabilis tumanda ang mga tao sa Japan.
c. Mahusay ang programa ng pamahalaan hinggil sa pagpaplano ng pamilya.
d. Ang mabagal na paglaki ng populasyon at pagrami ng matatanda sa
kasalukuyan ay maaring maging problema sa lakas paggawa sa hinaharap.

14. Makikita sa talahanayan na ang India ang may pinakamalaking populasyon.

Ano ang masamang epekto nito sa kanilang bansa?
a. Masaya ang lipunan dahil sa dami ng tao.
b. Pagkaubos at pagkasira ng likas na yaman.
c. Polusyon sa hangin at pagdami ng depressed area.
d. Nahihirapan ang pamahalaan na matugunan ang mga pangangailangan
ng bawat mamamayan.

27
15. Makikita sa talahanayan sa itaas na bumababa ang bilang ng mga batang
populasyon ng mga piling bansa sa Asya at makikita rin na bumababa ang
bahagdan ng bilis ng paglaki ng populasyon ng bansang Sri Lanka at Japan.
Ano ang implikasyon nito?
a. Impluwensiya ng relihiyon.
b. Mahusay ang programa ng pamahalaan sa pagpaplano ng pamilya.
c. Pagbabagong dulot ng edukasyon at mataas na antas ng pamumuhay.
d. Karamihan sa kanilang bansa ay matatanda kaya hindi na magkakaanak.

Karagdagang Gawain

Gawain 5: I-share Mo Naman!

Marami-rami na rin ang iyong ginawang mga hakbang tungo sa pagsusuri ng
populasyon sa Asya. Sa pagkakataong ito, pansamantala kang manahimik at
pagmasdan ang iyong tahanan at kapaligiran. Bilang isang miyembro ng pamilya,
paano nakaapekto sa iyo ang kasalukuyang bilang na kasapi ng iyong pamilya?
Maayos ba na natutugunan ang pangangailangan mo at ng iba pang mga kasapi?
Ibahagi ang iyong sagot sa pamamagitan ng isang malikhaing kuwento. Isulat ito sa
kwaderno.
Rubric sa Malikhaing Pagkukuwento
Binigyan 3 - 4 puntos
5 puntos 1 - 2 punto
ng Tuon Katamtamang
Natatangi Nangangailangan ng Tulong
Kagalingan
Makabuluhan, naging
Makabuluhan,
Paksang- parang bago dahil sa Naging napakakaraniwan ng
bagama’t hindi
Diwa pamamaraan ng paksa.
nagmistulang orihinal.
pagsasalaysay at estilo.
May pagkakaugnay-
Maayos ang ugnay ang mga Magulo at nakalilito ang
Banghay pagkakabalangkas ng pangyayari ngunit may pagkakasunud-sunod ng mga
mga pangyayari. ilang bahaging naging pangyayari.
masalimuot.
Maingat ang Umaaangkop ang
paglalarawan ng kilos at pananalita sa
katauhan. Umaangkop katauhang Hindi umaangkop sa kilos at
Tauhan ang kilos at pananalita sa ginagampanan gunit pananalita ang mga tauhan sa
katauhang may pagkakataong katauhang ginagampanan.
ginagampanan sa hindi nagiging
kwento. konsistent.
Naipakita ang
tunggalian sa kwento. Nagbibigay-daan sa mga
Napukaw ang kamalayan
Hindi gaanong madudulang tagpo upang
Tunggalian ng isipan at damdamin ng
nakaantig sa isipan at lalong maging kawili-wili ang
mga mambabasa.
damdamin ng mga mga pangyayari.
mambabasa.

28
 Malinaw subalit hindi
Malinaw at mahusay na Nagpasalin-salin ang
nagamit nang lubusan
Pananaw nagamit ang pananaw sa pananaw na nagpasalimuot
ang pananaw sa
kabuuan ng kwento. sa kabuuan ng kwento.
kabuuan ng kwento.
Naipahiwatig Naging kawili-wili ang simula
ang suliranin sa upang maakit ang mga
Naging kaakit-akit ang
simula ng kwento mambabasa ngunit hindi
Simula at simula ng kwento at ang
ngunit hindi naging naging kawili-wili ang wakas
Wakas wakas ay nakapagkalas
kawili-wili ang upang maikintal sa isipan ng
sa suliranin ng kwento.
kakalasan patungong mga mambabasa ang tema
wakas. ng salaysay.

Susi sa Pagwawasto

15.D 10.D B 5. 15.B 10.B B 5.

14.B 9.B A 4. 14.D 9.D D 4.
13.D 8.C D 3. 13.D 8.C A 3.
12.D 7.D B 2. 12.A 7.A B 2.
11.A 6.A B 1. 11.D 6.D B 1.

Tayahin Subukin

29
Sanggunian

Asian Countries Demographics. (2019). Retrieved from http://st

(www.rcampus.com+rubric, n.d.)Statisticstimes.com/demographics/countries
ASYA: Pagkakaisa sa Gitna ng Pagkakaiba. (2014). Philippines: DepEd.
(2020). Coronavirus disease (COVID-19) pandemic. World Health Organization.
iRubric (2020). Retrieved from https://www.rcampus.com/indexrubric.cfm
Net Migration Rate by Country. (2019). Retrieved from Indexmudi.com:
https://www.indexmundi.com/map/?t=0&v=27&r=as
Quintos, K. (2018). Fertitlity Rate ng Kababaihan Bumababa. Philippines: ABS-CBN
News.
The World Bank Data. (2019). Retrieved from www.worldbank.orh:
https://data.worldbank.org/indicator
Unemployment Rate Asia. (2019). Retrieved from
https://tradingeconomics.com/country-list/unemployment-rate?continent=asia
World Population Review 2019. (2019). Retrieved from
www.worldpopulationreview.com: https://worldpopulationreview.com/

30
 PAHATID-LIHAM
Ang Sariling Pagkatutong Modyul na ito ay nilinang ng Kagawaran ng
Edukasyon, Rehiyong SOCCSKSARGEN na may pangunahing layunin na
ihanda at tugunan ang pangangailangan sa bagong normal. Ang nilalaman
ng modyul na ito ay batay sa Most Essential Learning Competencies (MELC)
ng Kagawaran ng Edukasyon. Ito ay pantulong na kagamitan na gagamitin
ng bawat mag-aaral sa pampublikong paaralan ng Rehiyon XII simula sa
taong panuruan 2020-2021. Ang proseso ng paglinang ay sinunod sa
paglimbag ng modyul na ito. Ito ay Bersyong 1.0. Malugod naming hinihimok
ang pagbibigay ng puna, komento at rekomendasyon.

31
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Department of Education - Bureau of Learning Resources (DepEd-BLR)

Ground Floor, Bonifacio Bldg., DepEd Complex

Meralco Avenue, Pasig City, Philippines 1600

Telefax: (632) 8634-1072; 8634-1054; 8631-4985

Email Address: blr.lrqad@deped.gov.ph * blr.lrpd@deped.gov.ph