Chöông I:

GIÔÙI THIEÄU CHUNG

VEÀ HEÄ THOÁNG TREO CUÛA OÂ TOÂ

1. COÂNG DUÏNG - PHAÂN LOAÏI - YEÂU CAÀU

1.1 Coâng duïng:

Heä thoáng treo duøng ñeå noái ñaøn hoài giöõa thaân xe vôùi caùc
baùnh xe vaø thöïc hieän chöùc naêng sau:
- Ñôõ taûi troïng cuûa khung vaø thaân xe, ñoäng cô, hoäp soá, haønh
khaùch vaø haøng hoaù.
- Haáp thu vaø caûn laïi caùc rung ñoäng, caùc dao ñoäng vaø va ñaäp
sinh ra khi oâtoâ chuyeån ñoäng, laøm eâm dòu vaø caûi thieän tính oån
ñònh khi oâtoâ di chuyeån treân nhöõng ñoaïn ñöôøng khoâng baèng
phaúng.
- Truyeàn löïc keùo vaø löïc phanh sinh ra giöõa maët ñöôøng vaø caùc
baùnh xe ñeán khung vaø thaân xe.
- Ñaûm baûo söï oån ñònh cuûa xe, nhö giaûm ñoä chuùi muõi xe khi
phanh vaø xeä phaàn sau xe khi taêng toác.

1.2 Phaân loaïi:

 Theo boä phaän höôùng, heä thoáng treo ñöôïc chia laøm hai loaïi :
- Heä thoáng treo ñoäc laäp.
- Heä thoáng treo phuï thuoäc.

 Theo boä phaän ñaøn hoài, heä thoáng treo coù caùc loaïi sau:
- Loaïi nhíp.
- Loaïi loø xo truï.
- Loaïi thanh xoaén.
- Loaïi cao su.
- Loaïi hôi (khí).
- Loaïi thuûy khí.
- Loaïi lieân hôïp.

 Theo boä phaän giaûm chaán, heä thoáng treo coù caùc loaïi sau :
- Loaïi giaûm chaán thuûy löïc (goàm loaïi taùc duïng moät chieàu vaø
loaïi taùc duïng hai chieàu).
- Giaûm chaán ga.
- Loaïi ma saùt cô (goàm ma saùt trong boä phaän ñaøn hoài vaø trong
boä phaän höôùng).
 Heä thoáng treo ñieàu khieån baèng ñieän töû:
- Loaïi thay ñoåi löïc giaûm chaán.
- Loaïi thay ñoåi ñoä cöùng cuûa loø xo (khí) vaø löïc giaûm chaán.
- Loaïi thuyû khí.

Trang 1
1.3 Yeâu caàu:
Heä thoáng treo phaûi baûo ñaûm nhöõng yeâu caàu sau ñaây:
- Ñaûm baûo moái lieân heä hình hoïc chính xaùc giöõa khung, thaân
xe vaø caùc baùnh xe.
- Coù ñoä daäp taét dao ñoäng thích hôïp.
- Ñaûm baûo tính ñoäng hoïc vaø ñoäng löïc hoïc cuûa xe.
- Ñaûm baûo cho chieàu roäng cô sôû vaø goùc ñaët caùc truïc ñöùng
cuûa baùnh xe daãn höôùng khoâng ñoåi.
- Ñaûm baûo söï töông öùng giöõa ñoäng hoïc caùc baùnh xe vaø
ñoäng hoïc cuûa truyeàn ñoäng laùi.

1.4 Caùc boä phaän chính trong heä thoáng treo:

Heä thoáng treo coù caùc boä phaän chính sau ñaây:

1.4.1 Boä phaän höôùng:

Goàm caùc ñoøn treo, caùc thanh lieân keát, thanh oån ñònh, thanh
caân baèng, khôùp caàu, baïc cao su. Duøng ñeå xaùc ñònh ñoäng hoïc
vaø tính chaát dòch chuyeån töông ñoái cuûa caùc baùnh xe so vôùi
khung hay thaân xe vaø duøng ñeå truyeàn löïc doïc (löïc keùo, löïc
phanh), löïc ngang cuõng nhö caùc moment phaûn löïc vaø moment
phanh.

1.4.2 Boä phaän ñaøn hoài:

Goàm caùc kieåu loø xo truï, nhíp, thanh xoaén…. Duøng ñeå chòu
taûi troïng cuûa xe theo phöông thaúng döùng vaø ñeå giaûm taûi troïng
khi oâ toâ chuyeån ñoäng treân ñöôøng khoâng baèng phaúng, laøm eâm
dòu nhöõng va ñaäp töø maët ñöôøng, baûo ñaûm ñoä eâm dòu caàn
thieát.

1.4.3 Boä phaän giaûm chaán

Boä phaän giaûm chaán coù caùc kieåu ñoøn, oáng thuyû löïc, ma
saùt cô; ñöôïc duøng ñeå caûi thieän tính eâm dòu chuyeån ñoäng baèng
caùch daäp taét caùc dao ñoäng töï do cuûa caùc loø xo trong boä phaän
ñaøn hoài.

Giaûm chaán
Thanh oån
ñònh
Loø xo

Ñoøn treo Trang 2

Ñoøn treo döôùi Thanh giaèng
 Hình 1: Sô ñoà boá trí moät heä thoáng treo

2. SÖÏ DAO ÑOÄNG VAØ TÍNH EÂM DÒU CUÛA OÂTOÂ KHI
CHUYEÅN ÑOÄNG
2.1 Khoái löôïng ñöôïc treo vaø khoái löôïng khoâng ñöôïc treo:
Khoái löôïng ñöôïc treo laø toaøn boä phaàn thaân xe, ñoäng cô, hoäp
soá, … ñöôïc ñôõ bôûi caùc loø xo. Maët khaùc, caùc baùnh xe, caùc caàu
vaø nhöõng chi tieát khaùc cuûa oâtoâ khoâng ñöôïc ñôõ bôûi caùc loø xo
ñöôïc goïi laø khoái löôïng khoâng ñöôïc treo.

Khoái löôïng ñöôïc treo

Khoái löôïng khoâng ñöôïc treo

Hình 2: Khoái löôïng ñöôïc treo vaø khoái löôïng khoâng ñöôïc treo

Thoâng thöôøng khoái löôïng ñöôïc treo lôùn hôn thì tính eâm dòu
chuyeån ñoäng toát hôn, bôûi vì do khoái löôïng ñöôïc treo lôùn neân xu
höôùng xe bò xoùc giaûm ñi. Ngöôïc laïi, neáu khoái löôïng khoâng ñöôïc
treo lôùn thì thaân xe deã bò xoùc, neân tính eâm dòu keùm hôn.

Khoái löôïng treo

Khoái löôïng treo

Khoái löôïng khoâng ñöôïc

treo
Khoái löôïng khoâng ñöôïc treo
Trang 3
 Söï dao ñoäng vaø söï xoùc cuûa caùc chi tieát ñöôïc treo cuûa xe - ñaëc
bieät laø thaân xe coù aûnh höôûng raát lôùn ñeán tính eâm dòu chuyeån
ñoäng. Söï dao ñoäng vaø söï xoùc naøy coù theå ñöôïc phaân loaïi thaønh
hai nhoùm chính: Dao ñoäng cuûa khoái löôïng ñöôïc treo vaø khoâng ñöôïc
treo.

2.2 Söï dao ñoäng cuûa khoái löôïng ñöôïc treo:

Söï nhuùn

Söï xoay ñöùng

Söï laéc ngang Söï laéc doïc

Hình 3: Söï dao ñoäng cuûa khoái löôïng ñöôïc treo

2.2.1 Söï laéc doïc:

Söï laéc doïc laø söï dao ñoäng leân xuoáng cuûa phaàn tröôùc hay
sau xe quanh troïng taâm cuûa noù. Noù xaûy ra ñaëc bieät khi xe ñi qua
nhöõng veät loõm hay choã loài treân ñöôøng, hoaëc khi xe chaïy treân
ñöôøng goà gheà, coù nhieàu oå gaø. Söï laéc doïc cuõng deã xaûy ra
vôùi nhöõng loø xo meàm (deã bò neùn) hôn so vôùi nhöõng loø xo
cöùng. Khi khôûi ñoäng, taêng toác ñoät ngoät seõ xaûy ra hieän töôïng
laéc doïc.

Hình 4: Söï laéc doïc

2.2.2 Söï laéc ngang:

Khi xe quay voøng hay xe di chuyeån qua nhöõng choã loài treân
ñöôøng, caùc loø xo ôû moät phía xe giaõn ra coøn phía ñoái dieän bò
neùn laïi, keát quaû laø thaân xe bò laéc theo phöông ngang.

Trang 4
 Hình 5: Söï laéc ngang
2.2.3 Söï nhuùn:
Söï nhuùn laø söï chuyeån ñoäng leân xuoáng cuûa toaøn boä thaân
xe. Söï nhuùn seõ xuaát hieän khi xe chaïy ôû toác ñoä cao hay chaïy
treân ñöôøng gôïn soùng. Noù cuõng deã xaûy ra khi caùc loø xo meàm.

Hình 6: Söï nhuùn

2.2.4 Söï xoay ñöùng:
Söï xoay ñöùng laø söï di chuyeån cuûa ñöôøng taâm doïc xe sang
phaûi hoaëc sang traùi quanh troïng taâm xe. Treân caùc ñoaïn ñöôøng
maø xe coù hieän töôïng laéc doïc thì söï xoay ñöùng cuõng xuaát hieän.

Hình 7: Söï xoay ñöùng

2.3 Söï dao ñoäng cuûa khoái löôïng khoâng ñöôïc treo:

2.3.1 Söï dòch ñöùng:

Söï dòch ñöùng laø söï nhuùn leân, xuoáng cuûa baùnh xe; thöôøng
xaûy ra treân ñöôøng gôïn soùng khi xe chaïy ôû toác ñoä trung bình hay
cao.

Trang 5
 Söï dòch ñöùng

Söï xoay doïc Söï uoán

Hình 8: Söï dòch ñöùng

2.3.2 Söï xoay doïc:

Söï xoay doïc laø söï dao ñoäng leân, xuoáng ngöôïc höôùng nhau
cuûa caùc baùnh xe beân phaûi vaø beân traùi, laøm cho baùnh xe naåy
leân khoûi maët ñöôøng. Hieän töôïng naøy raát deã xaûy ra vôùi nhöõng
xe coù heä thoáng treo phuï thuoäc.

Hình 9: Söï xoay doïc

2.3.3 Söï uoán:
Söï uoán laø hieän töôïng caùc laù nhíp coù xu höôùng uoán quanh
caàu xe do taùc ñoäng moment xoaén chuû ñoäng.

Hình 10: Söï uoán

---***---

Trang 6
 Chöông II:

PHAÂN TÍCH KEÁT CAÁU –

NGUYEÂN LYÙ HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HEÄ
THOÁNG TREO
1. HEÄ THOÁNG TREO PHUÏ THUOÄC:

1.1 Toång quaùt:

ÔÛ oâtoâ söû duïng heä thoáng treo phuï thuoäc, caùc baùnh xe beân
phaûi vaø beân traùi ñöôïc noái cöùng vôùi nhau baèng daàm caàu, ñöôïc
laép vaøo thaân vaø khung xe thoâng qua loø xo (laù hay truï). Do coù khaû
naêng chòu taûi lôùn vaø keát caáu ñôn giaûn neân heä thoáng treo phuï
thuoäc ñöôïc söû duïng roäng raõi cho caùc caàu tröôùc vaø sau cuûa xe taûi
hay xe buyùt cuõng nhö trong caàu sau cuûa xe khaùch.

Baùnh xe Nhíp
Daàm caàu

Hình 11: Heä thoáng treo phuï thuoäc

 Ñaëc ñieåm: Hai baùnh xe beân traùi vaø beân phaûi lieân keát vôùi
nhau qua moät daàm caàu.
 Öu ñieåm:
- Soá löôïng caùc chi tieát ít, caáu taïo ñôn giaûn, deã söûa chöõa.
- Ñuû ñoä beàn cho taûi naëng.
- Chæ coù moät chuùt thay ñoåi veà goùc ñaët baùnh xe khi baùnh xe
di chuyeån leân xuoáng, vì vaäy ñoä moøn loáp (voû) xe ít.
 Nhöôïc ñieåm:
- Vì khoái löôïng khoâng ñöôïc treo lôùn (caàu xe naèm ôû phaàn
khoái löôïng khoâng ñöôïc treo), neân tính eâm dòu chuyeån ñoäng
keùm.
- Vì söï chuyeån ñoäng cuûa caùc baùnh xe beân traùi vaø beân phaûi
aûnh höôûng laãn nhau neân söï rung ñoäng vaø dao ñoäng deã xaûy
ra hôn.
1.2 Phaân loaïi:

Trang 7
 Heä thoáng treo loaïi naøy coù ba kieåu thoâng duïng:
1.2.1 Kieåu nhíp song song:

Kieåu treo naøy ñöôïc söû duïng ôû heä thoáng treo tröôùc cuûa caùc
xe taûi, xe buyùt…, vaø cho heä thoáng treo sau cuûa caùc xe thöông
maïi.
Boä nhíp goàm moät choàng laù nhíp, coù laù nhíp caùi daøi nhaát,
caùc laù nhíp coøn laïi ngaén daàn. Hai ñaàu laù nhíp caùi ñöôïc uoán
troøn thaønh maét nhíp, maét tröôùc laù nhíp ñöôïc gaén vaøo giaù treo
coá ñònh tröôùc nhôø bu loâng vaø oáng loùt cao su. Maét sau cuûa laù
nhíp ñöôïc gaén vaøo giaù treo di ñoäng cuûa khung xe. Moãi boä nhíp
laù ñöôïc trang bò theâm moät boä giaûm chaán.
Kieåu nhíp song song coù ñaëc ñieåm laø caáu taïo ñôn giaûn, tuy
nhieân baûn thaân nhíp coù ñoä cöùng vöõng cao, noù ñaûm nhieäm
luoân vai troø cuûa boä phaän höôùng, neân khoâng caàn duøng caùc
thanh lieân keát rieâng bieät nöõa.

1
2

5
6 4

Hình 12: Kieåu nhíp song song

1. OÁng giaûm chaán. 5. Bu loâng chöõ U.

2. Khung xe. 6. Nhíp.
3. Giaù treo di ñoäng. 7. Cao su haïn cheá haønh trình.
4. Daàm caàu.

1.2.2 Kieåu ñoøn keùo vôùi daàm xoaén:

Trang 8
 Daàm xoaén
Thanh oån ñònh Loø xo

Giaûm chaán

Thanh ngang

Ñoøn treo

Hình 13: Kieåu ñoøn keùo vôùi daàm xoaén

Kieåu naøy chuû yeáu ñöôïc duøng ôû heä thoáng sau cuûa xe FF
(ñoäng cô ñaët tröôùc, caàu tröôùc chuû ñoäng), cuûa xe loaïi nhoû; vaø
coù caáu taïo goàm: Ñoøn treo vaø thanh oån ñònh ñöôïc haøn vaøo
moät daàm xoaén.

Kieåu naøy coù caáu taïo ñôn giaûn vaø kích thöôùc nhoû goïn. Coù
theå giaûm bôùt nhöõng khoái löôïng khoâng ñöôïc treo (nhö : caàu xe,
… ) ñeå taïo traïng thaùi eâm dòu hôn, ñeå xe di chuyeån toát hôn. Maët
khaùc noù cuõng cho pheùp taïo ra khoang haønh lyù roäng hôn.

Trong tröôøng hôïp xaûy ra laéc ngang, chaúng haïn: khi xe quay
voøng hoaëc chaïy treân nhöõng ñoaïn ñöôøng goà gheà, … thanh oån
ñònh seõ xoaén vôùi daàm caàu. Döôùi aûnh höôûng cuûa thanh oån
ñònh, taùc ñoäng xoaén seõ giaûm, töø ñoù ñaûm baûo ñöôïc söï oån
ñònh cuûa xe.

1.2.3 Kieåu boán thanh:

Kieåu naøy ñöôïc söû duïng ôû heä thoáng treo sau, goàm hai thanh
ñieàu khieån döôùi, moät thanh ñieàu khieån treân vaø moät thanh ñieàu
khieån ngang. Noù taïo neân tính eâm dòu chuyeån ñoäng toát nhaát so
vôùi caùc loaïi heä thoáng treo phuï thuoäc khaùc.

Trang 9
 Giaûm chaán
Loø xo truï
Voû caàu sau Thanh ñieàu khieån treân
Thanh ñieàu khieån ngang

Cao su
haïn
cheá

Thanh oån ñònh

Thanh ñieàu khieån döôùi

Hình14: Kieåu boán thanh

Heä thoáng treo kieåu boán thanh coù nhöõng ñaëc ñieåm sau:
- Söï ñònh vò cuûa caàu xe ñöôïc thöïc hieän nhôø caùc thanh lieân
keát, cho neân loø xo meàm coù theå ñöôïc söû duïng trong kieåu
boán thanh.
- Do ñaëc tröng hình hoïc trong caùch boá trí caùc thanh noái, heä
thoáng treo kieåu naøy giuùp ngaên ñöôïc tình traïng xe bò chuùi
muõi khi phanh vaø xeä phaàn sau khi xe taêng toác.

2. HEÄ THOÁNG TREO ÑOÄC LAÄP

2.1 Toång quaùt:

ÔÛ oâtoâ söû duïng heä thoáng treo ñoäc laäp, caùc baùnh xe beân phaûi
vaø beân traùi khoâng ñöôïc noái tröïc tieáp baèng daàm caàu xe. Heä
thoáng treo ñoäc laäp ñöôïc laép vaøo thaân vaø khung xe theo phöông
phaùp sao cho caû hai baùnh xe coù theå chuyeån ñoäng ñoäc laäp maø
baùnh naøy khoâng aûnh höôûng ñeán baùnh kia. Heä thoáng treo ñoäc laäp
ñöôïc söû duïng phoå bieán cho caàu tröôùc vaø caàu sau cuûa caùc loaïi xe
du lòch vaø cho caàu tröôùc xe taûi nhoû.

Loø xo truï

Daàm caàu

Hình 15: Heä thoáng treo ñoäc laäp.

Trang 10
  Ñaëc ñieåm:
Hai baùnh xe beân traùi vaø beân phaûi lieân keát vôùi nhau qua
moät soá ñoøn treo, chuùng hoaït ñoäng ñoäc laäp nhau.
 Öu ñieåm:
- Khoái löôïng khoâng ñöôïc treo nhoû, ñaëc ñieåm baùm ñöôøng cuûa
caùc baùnh xe toát, vì vaäy tính eâm dòu chuyeån ñoäng
vaø tính oån ñònh toát.
- Trong heä thoáng treo ñoäc laäp, caùc loø xo chæ ñôõ thaân xe, noù
khoâng coù taùc duïng ñònh vò caùc baùnh xe (ñoù laø chöùc naêng
cuûa caùc thanh lieân keát), neân coù theå duøng caùc loø xo meàm.
 Nhöôïc ñieåm:
- Khaû naêng chòu taûi keùm.
- Caáu taïo phöùc taïp.
- Khoaûng caùch caùc baùnh xe vaø goùc ñaët baùnh xe thay ñoåi
cuøng vôùi söï dòch chuyeån leân xuoáng cuûa caùc baùnh xe.

2.2 Phaân loaïi:

Heä thoáng treo ñoäc laäp coù nhöõng kieåu thoâng duïng sau ñaây:

2.2.1 Kieåu thanh giaèng Mac Pherson:

Ñöôïc söû duïng roäng raõi ôû heä thoáng treo tröôùc cuûa caùc xe
du lòch vaø heä thoáng treo sau cuûa caùc xe FF (ñoäng cô ñaët tröôùc
caàu tröôùc chuû ñoäng). Thanh giaèng Mac Pherson goàm coù caùc
ñoøn treo döôùi, thanh giaèng, thanh oån ñònh, loø xo truï vaø giaûm
chaán.

 Ñaëc ñieåm:
- Caáu taïo töông ñoái ñôn giaûn.
- Do ít chi tieát neân nheï, coù theå giaûm khoái löôïng khoâng
ñöôïc treo.

 Chuù yù:
Trong kieåu thanh giaèng Mac Pherson, loø xo thöôøng ñöôïc
ñaët leäch vôùi ñöôøng taâm giaûm chaán ñeå giaûm hieän töôïng ma
saùt giöõa pít toâng vôùi baïc daãn höôùng, vôùi xy lanh trong giaûm
chaán.

Trang 11
 Goái ñôõ heä thoáng treo treân

Thanh oån ñònh Loø xo truï

Giaûm
chaán

Khôùp caàu Ñoøn treo döôùi chöõ L

Hình 16: Kieåu thanh giaèng Mac Pherson

2.2.2 Kieåu hình thang vôùi chaïc keùp:

Kieåu naøy ñöôïc duøng phoå bieán ôû heä thoáng treo tröôùc cuûa
caùc xe taûi nhoû, heä thoáng treo tröôùc vaø sau ôû caùc xe du lòch.
ÔÛ kieåu naøy, caùc baùnh xe noái vôùi thaân nhôø caùc ñoøn
döôùi, ñoøn treân. Thöôøng ñoøn döôùi ñöôïc thieát keá daøi hôn ñoøn
treân, khi nhuùn khoaûng caùch baùnh xe khoâng ñoåi neân haïn cheá
söï moøn loáp, coøn goùc camber seõ thay ñoåi thaønh aâm, goùc
camber cuûa baùnh ngoaøi cuõng aâm khi quay voøng, neân tính naêng
quay voøng seõ ñöôïc caûi thieän.

Loø xo thanh xoaén

Ñoøn treo treân

Ñoøn giöõ
Thanh oån ñònh

Bu loâng ñieàu
chænh ñoøn giöõ
Loø xo truï
Giaûm chaán
Thanh oån ñònh
Hình 17: Kieåu hình thang vôùi chaïc keùp
Ñoøn treo döôùi Giaûm
2.2.3 Kieåu chaïc
chaán xieân:
Kieåu naøy ñöôïc söû duïng ôû heä thoáng treo sau cuûa moät soá ít xe
du lòch.

Trang
Ñoøn treo döôùi12
 Hình 18: Kieåu chaïc xieân

Ñaëc ñieåm:
ÔÛ kieåu heä thoáng treo naøy, löôïng thay ñoåi cuûa goùc camber
vaø ñoä chuïm (do söï chuyeån ñoäng leân xuoáng cuûa caùc baùnh xe)
coù theå ñöôïc khoáng cheá ôû giai ñoaïn thieát keá baèng caùch thay
ñoåi chieàu daøi cuûa moãi chaïc, ñònh goùc laép chaïc vaø goùc laéc
cuûa truïc nhaèm muïc ñích xaùc ñònh caùc ñaëc tính söû duïng cuûa xe.

2.2.4 Kieåu naêm thanh:

Kieåu naêm thanh ñöôïc duøng phoå bieán ôû heä thoáng treo sau
cuûa caùc xe du lòch. ÔÛ kieåu treo naøy, caùc baùnh xe noái vôùi thaân
nhôø caùc ñoøn treo vaø thanh lieân keát. Nhôø ñoù, löôïng thay ñoåi
cuûa goùc ñaët coù theå ñöôïc khoáng cheá baèng caùch thay ñoåi chieàu
daøi cuûa caùc ñoøn treo vaø thanh lieân keát. Beân caïnh tính naêng
eâm dòu, kieåu naøy coøn ngaên ñöôïc tình traïng chuùi muùi xe khi
phanh vaø xeä phaàn sau khi xe taêng toác.

Trang 13
 7
6
5
1. Thanh giaèng. 4
2. Thanh lieân keát 1.
3. Ñoøn treo döôùi.
4. Thanh lieân keát 2.
5. Thanh lieân keát 3.
6. Giaûm chaán.
7. Loø xo truï.

3 2 1

Hình 19: Kieåu naêm thanh.

3. BOÄ PHAÄN DAÃN HÖÔÙNG

ÔÛ heä thoáng treo phuï thuoäc loaïi nhíp, do coù ñoä cöùng vöõng cao,
neân nhíp vöøa laøm nhieäm vuï ñaøn hoài vöøa laøm nhieäm vuï cuûa boä
phaän höôùng.

ÔÛ heä thoáng treo ñoäc laäp, boä phaän höôùng chæ thöïc hieän chöùc
naêng cuûa chính noù, khoâng coù nhieäm vuï ñaøn hoài. Noù phaûi thoaû
maõn yeâu caàu laø: Khi oâtoâ chuyeån ñoäng, thì söï dòch chuyeån cuûa
baùnh xe khoâng laøm thay ñoåi chieàu roäng vaø chieàu daøi cô sôû cuûa
oâtoâ. ÔÛ caùc oâtoâ du lòch hieän nay, chieàu roäng cô sôû cho pheùp thay
ñoåi töø 4 - 5mm treân moãi baùnh xe ñeå khoâng laøm tröôït baùnh xe.

Boä phaän höôùng ôû heä thoáng treo ñoäc laäp coù caùc daïng sau:

- Loaïi moät ñoøn treo.

- Loaïi hình bình haønh coù hai ñoøn ngang baèng nhau.
- Loaïi hình thang coù hai ñoøn ngang khoâng baèng nhau.
- Thanh oån ñònh, thanh caân baèng.
- ÔÛ caùc ñaàu ñoøn treo coøn coù caùc khôùp caàu, cao su ñaøn hoài.

3.1 Loaïi moät ñoøn treo:

Sô ñoà döôùi ñaây moâ taû heä thoáng treo ñoäc laäp vôùi söï dòch
chuyeån baùnh xe trong maët phaúng ngang vaø coù boä phaän höôùng loaïi
moät ñoøn treo.

Trang 14
 

Thanh oån ñònh

ï Loø xo truï

Giaûm chaán
a
Ñoøn treo döôùi
h
L
b

Hình 20: Loaïi moät ñoøn treo

Khi baùnh xe dòch chuyeån leân phía treân hay phía döôùi thì goùc
nghieâng  cuûa baùnh xe seõ thay ñoåi nhieàu vaø do ñoù phaùt sinh
moment hieäu öùng con quay.
Hình 20 moâ taû söï hoaït ñoäng cuûa heä thoáng treo loaïi moät ñoøn
treo vaø hình bieåu dieãn cuûa kieåu treo naøy.
3.2 Heä thoáng treo ñoäc laäp vôùi cô caáu daãn höôùng hai ñoøn:

l3

l2

a
a
l1 h
h b
l
b

Cô caáu höôùng Hình bình haønh Cô caáu höôùng Hình thang

Hình 21: Loaïi hai ñoøn treo
Sô ñoà treân trình baøy boä phaän höôùng cuûa heä thoáng treo ñoäc
laäp hai ñoøn ngang coù chieàu daøi baèng nhau (cô caáu höôùng hình bình
haønh), hai ñoøn ngang coù chieàu daøi khaùc nhau (cô caáu höôùng hình
thang).

Trang 15
 Khi söû duïng loaïi cô caáu höôùng hình bình haønh, luùc ta naâng haï
baùnh xe moät ñoaïn h thì maët phaúng quay cuûa baùnh xe seõ dòch
chuyeån nhöng luoân luoân song song vôùi nhau (do tính chaát cuûa hình
bình haønh). Do ñoù khaéc phuïc hoaøn toaøn söï phaùt sinh moment hieäu
öùng con quay vaø trieät tieâu ñöôïc söï rung cuûa baùnh xe ñoái vôùi truïc
ñöùng cuûa heä thoáng laùi. Tröôøng hôïp naøy coù theå hoaøn toaøn khaéc
phuïc ñöôïc söï thay ñoåi ñoä nghieâng maët phaúng quay cuûa baùnh xe,
nhöng söï thay ñoåi b laïi töông ñoái lôùn. Nhö vaäy daãn ñeán loáp (voû
xe) moøn nhanh vaø ñoä oån ñònh ngang cuûa baùnh xe seõ keùm ñi.

Khi söû duïng loaïi cô caáu höôùng hình bình haønh thì ñoäng cô ñöôïc
ñöa xa hôn ra phía tröôùc. Nhöng khi ñöa xa ñoäng cô ra phía tröôùc thì
caùc kích thöôùc khaùc haïn cheá ñoä daøi kích thöôùc ñoøn ngang treân.
Neáu giaûm ñoä daøi ñoøn treân ñeán giôùi haïn baèng khoâng thì cô caáu
boán khaâu trôû thaønh cô caáu höôùng hình thang. Ñeå dòch chuyeån ñöôïc
baùnh xe thaúng ñöùng phaûi laøm moät trong caùc khaâu cuûa cô caáu
boán khaâu thaønh ra khaâu gheùp coù theå thay ñoåi ñöôïc ñoä daøi.
Nhöng nhöôïc ñieåm cuûa cô caáu höôùng naøy laø ñoäng hoïc cuûa baùnh
xe phuï thuoäc vaøo ñoä daøi cuûa ñoøn döôùi nhö trong heä thoáng treo
ñoäc laäp moät ñoøn. Nhö vaäy, chæ coù cô caáu höôùng hình thang laø öu
ñieåm hôn caû.

Caùc ñoä daøi khaùc nhau cuûa ñoøn treân vaø ñoøn döôùi coù theå
ñaûm baûo hoaøn toaøn tính chaát ñoäng hoïc cuûa heä thoáng treo maëc
duø veà lyù thuyeát khi dòch chuyeån thaúng ñöùng chieàu roäng cô sôû
cuõng nhö ñoä nghieâng beân coù thay ñoåi.

Trong sô ñoà boä phaän höôùng hình thang, ta thaáy: Khi naâng baùnh
xe leân moät khoaûng caùch h, thì haàu nhö b khoâng ñoåi (b=0) coøn
baùnh xe thì hôi nghieâng veà phía trong.

3.3 Thanh oån ñònh:

 Moâ taû:
Thanh oån ñònh ñöôïc thieát keá ñeå giaûm ñoä nghieâng cuûa xe do löïc
ly taâm gaây ra laøm cho xe coù xu höôùng bò laät khi quay voøng. Noù
cuõng caûi thieän söï tröôït cuûa caùc baùnh xe.
Hai ñaàu cuûa thanh oån ñònh thöôøng ñöôïc laép vaøo ñoøn treo döôùi,
thoâng qua cao su giaûm chaán hoaëc khôùp caàu vaø thanh noái. Phaàn
giöõa cuûa thanh oån ñònh ñöôïc laép vaøo khung hay thaân xe taïi hai vò trí
thoâng qua ñeäm cao su.
Khi xe quay voøng, loø xo beân trong cuûa xe bò giaõn ra trong khi loø
xo beân ngoaøi bò neùn laïi. Keát quaû laø thaân xe bò laät (nghieâng) theo
chieàu ngang (töø beân naøy sang beân kia).

Trang 16
 Ñoøn treo

Thanh oån ñònh

Hình 22: Thanh oån ñònh

 Hoaït ñoäng:
Neáu caùc baùnh xe phaûi - traùi cuøng chuyeån ñoäng leân, xuoáng
theo cuøng moät höôùng vôùi ñoä dòch chuyeån nhö nhau, thì thanh oån
ñònh seõ khoâng bò xoaén.
Tuy nhieân, khi xe quay voøng, loø xo beân ngoaøi bò neùn trong khi
loø xo beân trong bò keùo. Do ñoù, moät ñaàu cuûa thanh oån ñònh bò
xoaén leân trong khi ñaàu kia xoaén xuoáng. Haäu quaû laø thanh oån ñònh
cuõng bò xoaén. Tuy nhieân, thanh oån ñònh luoân coù xu höôùng choáng
laïi söï xoaén, taïo ra löïc caûn laøm giaûm söï nghieâng cuûa xe vaø giöõ
cho thaân xe ñöôïc caân baèng.

3.4 Thanh caân baèng (thanh giaèng):

1

1. Loø xo truï. 6
2. Cam laùi. 2
3. Thanh giaèng. 5
4. Thanh oån ñònh.
5. Ñoøn treo döôùi.
6. Giaûm chaán.
4

Hình 23: Thanh caân baèng

Trang 17
  Thanh caân baèng coù keát caáu nhö hình 23: Moät ñaàu cuûa thanh
ñöôïc laép vaøo ñoøn treo döôùi baèng bu loâng vaø ñai oác, ñaàu coøn
laïi ñöôïc laép vaøo giaù baét thanh caân baèng coá ñònh treân thaân xe
hay daàm ngang qua giaûm chaán cao su.
 Trong tröôøng hôïp caùc baùnh xe tröôùc chòu va ñaäp do maët ñöôøng
khoâng baèng phaúng, chöôùng ngaïi vaät, khi phanh, taêng toác…
Thanh caân baèng seõ ngaên khoâng cho ñoøn treo döôùi chuyeån ñoäng
veà phía tröôùc. Ñaëc bieät thanh caân baèng chæ coù ôû heä thoáng treo
ñoäc laäp vôùi cô caáu daãn höôùng moät ñoøn.
 Coù theå chænh ñoä daøi ñeå thay ñoåi goùc Caster vaø Kingpin.
3.5 Baïc cao su:
 Baïc cao su laø moät phaàn töû ñöôïc duøng ñeå laøm vaät laép gheùp ôû
ñaàu caùc ñoøn treo, maét nhíp, thanh oån ñònh, thanh caân baèng,…

Ñinh taùn
Khung xe
Giaù treo
Baïc ñeäm
Maïch môõ Ñai oác
Nuùm môõ

Bu loâng treo

Maét nhíp OÁng loùt cao su

Hình 24: Baïc cao su

 Coâng duïng cuûa baïc cao su:

- Keát hôïp vôùi laù nhíp laøm boä phaän höôùng.
- Thu huùt chaán ñoäng, ngaên khoâng cho boä nhíp laù chaïm vaøo
khung xe.
- Baïc loùt cao su cho pheùp maét nhíp coù theå xoay ñu ñöa trong
luùc duoãi thaúng hay co cong nhíp.
3.6 Khôùp caàu (roâ-tuyn):
Hình 25 moâ taû Khôùp caàu, khôùp caàu ñöôïc duøng ñeå noái caùc
tay ñoøn vôùi ngoõng xoay. Do caáu taïo cuûa khôùp caàu neân truï caàu
(maët coân laép) vöøa chuyeån ñoäng tònh tieán vöøa chuyeån ñoäng
quay trong khôùp caàu, ñaûm baûo cho caùc tay ñoøn laøm vieäc an
toaøn.

Caùc khôùp caàu chòu taûi troïng theo chieàu thaúng ñöùng cuõng
nhö theo chieàu ngang vaø coù taùc duïng nhö truïc quay cho cam laùi
khi quay caùc baùnh xe.

Trang 18
 Maët coân
laép
Cao su Maët
che buïi coân
laép
Ñeá Cao su
che buïi
Nuùt vít Voû Ñeá
nhöïa
Voû

Hình 25: Khôùp caàu

4. BOÄ PHAÄN ÑAØN HOÀI

4.1 Loø xo laù: (nhíp)
Nhíp ñöôïc laøm töø caùc laù theùp cong, goïi laø laù nhíp, saép xeáp
theo thöù töï töø ngaén ñeán daøi, ñöôïc keïp chaët vôùi nhau baèng bu
loâng ñònh taâm vaø caùc keïp giöõ. ÔÛ hai ñaàu laù nhíp caùi (laù daøi
nhaát) ñöôïc uoán cong taïo thaønh maét nhíp ñeå treo vaøo khung hay daàm
xe.

Noùi chung, laù nhíp daøi coù ñoä voõng ít thì meàm hôn, laù nhíp
ngaén coù ñoä voõng nhieàu thì cöùng hôn. Nhieàu laù nhíp hôn thì seõ
chòu ñöôïc löïc taûi lôùn hôn, nhöng chuùng cöùng hôn neân tính eâm dòu
seõ giaûm.

Khi bò uoán, ñoä voõng laøm cho laù nhíp coï vaøo nhau vaø ma saùt
sinh ra do coï saùt seõ nhanh choùng daäp taét söï dao ñoäng cuûa nhíp. Ma
saùt naøy ñöôïc goïi laø noäi ma saùt nhíp. Ñaây laø ñaëc tính quan troïng
cuûa nhíp, tuy nhieân noù cuõng laøm giaûm tính eâm dòu chuyeån ñoäng,
ngaên caûn vieäc nhíp bò uoán deã daøng.

Ñeå taêng tính eâm dòu daãn ñeán laøm giaûm noäi ma saùt nhíp,
nhöõng giaûi phaùp sau ñaây thöôøng ñöôïc aùp duïng:
- Laép caùc taám ñeäm vaøo ñaàu moãi laù nhíp ñeå caûi thieän söï
tröôït leân nhau cuûa chuùng.
- Vuoát thon ôû hai ñaàu moãi laù nhíp ñeå taïo ra aùp suaát thích hôïp
khi tieáp xuùc.

Trang 19
 Ñoä voõng

Ñoä cong
Hình 26: Nhíp
toång
 Ñaëc ñieåm: cuûa nhíp

- Do baûn thaân nhíp ñaõ ñuû ñoä cöùng vöõng, neân khoâng caàn
söû duïng caùc thanh noái.
- Nhíp ñuû beàn ñoái vôùi taûi naëng.
- Do noäi ma saùt nhíp khoù haáp thu nhöõng dao ñoäng nhoû töø
maët ñöôøng neân tính eâm dòu keùm.
- Coù khaû naêng töï kieåm soaùt söï dao ñoäng cuûa baûn thaân
thoâng qua noäi ma saùt nhíp.
 Nhíp phuï:
Nhíp phuï ñöôïc gaén ôû treân hoaëc döôùi nhíp chính. Khi taûi nheï
chæ nhíp chính laøm vieäc, khi taûi vöôït quaù giaù trò xaùc ñònh thì caû
nhíp chính vaø nhíp phuï cuøng nhau laøm vieäc.

Nhíp chính Nhíp phuï

Ñeá töïa

Quang
treo -
Maét sau

Maét tröôùc laù nhíp Hình 27: Nhíp phuï

4.2 Loø xo truï:

Loø xo truï ñöôïc laøm töø daây theùp ñaëc bieät, quaán thaønh hình
oáng. Khi ñaët taûi leân, daây loø xo seõ bò xoaén laïi do loø xo bò neùn.
Luùc naøy naêng löôïng ngoaïi löïc ñöôïc döï tröõ vaø va ñaäp ñöôïc giaûm
bôùt.

Daây loø xo

Hình 28: Loø xo truï

Trang 20
  Caùc kieåu loø xo truï:
- Loø xo coù ñöôøng kính ôû hai ñaàu nhoû hôn.
- Loø xo coù böôùc khoâng ñeàu.
- Loø xo coân.

Loø xo coù ñöôøng kính hai ñaàu nhoû hôn.

Loø xo böôùc khoâng ñeàu Loø xo coân

 Ñaëc ñieåm:
- Möùc ñoä haáp thu naêng löôïng treân moät ñôn vò khoái löôïng
laø lôùn neáu so saùnh vôùi nhíp.
- Loø xo meàm coù theå ñöôïc söû duïng.
- Do khoâng coù noäi ma saùt nhö nhíp, neân loø xo khoâng theå
töï kieåm soaùt söï dao ñoäng cuûa baûn thaân, neân caàn phaûi
söû duïng giaûm chaán cuøng vôùi loø xo.
- Do khoâng coù söï caûn löïc ngang, neân caàn caùc thanh lieân
keát ñeå ñôõ caàu xe.

4.3 Thanh xoaén:

Thanh xoaén laø moät thanh baèng theùp loø xo, duøng tính ñaøn hoài
xoaén cuûa noù ñeå caûn laïi söï xoaén. Moät ñaàu thanh xoaén ñöôïc neo
chaët vaøo khung hay daàm cuûa thaân xe, ñaàu kia gaén vaøo moät keát
caáu chòu taûi xoaén. Thanh xoaén cuõng ñöôïc duøng ñeå laøm thanh oån
ñònh.
 Ñaëc ñieåm:
- Do möùc ñoä haáp thuï naêng löôïng treân moät ñôn vò khoái löôïng
cuûa thanh xoaén lôùn hôn so vôùi caùc loaïi loø xo khaùc, neân
khoái löôïng heä thoáng treo seõ nhoû hôn.

Trang 21
 - Nhôø söû duïng thanh xoaén, caùch boá trí heä thoáng treo seõ ñôn
giaûn hôn.
- Nhö loø xo truï, thanh xoaén khoâng kieåm soaùt ñöôïc söï dao
ñoäng, vì vaäy caàn phaûi duøng giaûm chaán keøm vôùi noù.

Caûn laïi söï xoaén

Söï xoaén

Ñaàu coá ñònh cuûa thanh xoaén

Momen xoaén

: Goùc xoaén.

Thanh xoaén

Thanh oån ñònh

Hình 29: Thanh xoaén

4.4 Vaáu cao su:

Vaáu cao su haáp thuï dao ñoäng nhôø sinh ra noäi ma saùt khi noù bò
bieán daïng döôùi taùc duïng ngoaïi löïc.

Trang 22
 Vaáu cao su coù caùc öu ñieåm :
- Coù theå ñöôïc cheá taïo döôùi moïi hình daïng.
- Laøm eâm dòu hoaït ñoäng cuûa caùc chi tieát lieân quan.
Tuy nhieân noù khoâng thích hôïp cho vieäc ñôõ caùc taûi naëng. Vì
vaäy noù ñöôïc söû duïng nhö moät boä phaän ñaøn hoài phuï hay moät baïc
ñeäm, vaáu chaën, cao su daàu giaûm chaán.

Giaûm chaán cao su

Vaáu chaën

Khoang khí phuï

Baïc
Hìnhñeäm
30: Vaáu cao su
Khoang khí
chính
4.5 Ñeäm khí:
Ñeäm khí hoaït ñoäng döïa treân nguyeân taéc khoâng khí coù tính ñaøn
Maøng
hoài khi bò neùn.

Xi lanh tröôùc Xi lanh sau

Cô caáu ñieàu khieån heä treo sau

Maùy neùn

Ñöôøng oáng daãn khí

Van ñieàu khieån Cô caáu ñieàu khieån heä treo

tröôùc
Trang 23
 Hình 31: Ñeäm khí

Ñaëc ñieåm cuûa ñeäm khí:

- Noù cöïc meàm khi xe khoâng coù taûi, nhöng khi taûi taêng ñoä
cöùng seõ taêng baèng caùch taêng aùp suaát khoâng khí beân trong
khoang khí. Noù taïo ra ñoä eâm dòu chuyeån ñoäng toái öu nhaát
cho moïi cheá ñoä taûi.

- Coù khaû naêng giöõ cho ñoä cao gaàm xe khoâng ñoåi khi taûi thay
ñoåi baèng caùch ñieàu chænh aùp suaát khoâng khí.

- Keát caáu phöùc taïp do caàn phaûi coù caùc thieát bò ñieàu khieån
aùp suaát khoâng khí ñi keøm.

4.6 Cao su haïn cheá haønh trình:

Khi caùc baùnh xe vaáp phaûi chöôùng ngaïi vaät hay hoá lôùn, caùc loø
xo coù theå bò keùo caêng hoaëc neùn laïi quaù giôùi haïn cho pheùp vaø
coù theå laøm hoûng caùc chi tieát khaùc nhö: khung xe, caàu xe, giaûm
chaán… Söû duïng cao su haïn cheá haønh trình seõ giuùp baûo veä caùc
chi tieát ñoù khi caùc loø xo bò neùn vaø keùo caêng quaù giôùi haïn cho
pheùp.

Trang 24
 Cao su haïn cheá

Cao su haïn cheá

Hình 32: Cao su haïn cheá haønh trình

5. BOÄ PHAÄN GIAÛM CHAÁN

5.1 Toång quaùt:
Khi xe chòu va ñaäp töø maët ñöôøng, caùc loø xo seõ neùn vaø giaõn
ñeå haáp thuï caùc va ñaäp ñoù. Tuy nhieân loø xo coù ñaëc ñieåm dao
ñoäng lieân tuïc vaø chæ taét haún sau moät thôøi gian daøi, neân tính eâm
dòu chuyeån ñoäng seõ keùm. Do ñoù nhieäm vuï cuûa giaûm chaán laø
haáp thuï caùc dao ñoäng quaù möùc cuûa loø xo, daäp taét chuùng ñeå
naâng cao tính eâm dòu chuyeån ñoäng cuûa xe.
Ngoaøi ra, giaûm chaán coøn giuùp caùc loáp xe baùm ñöôøng toát hôn
vaø caûi thieän tính oån ñònh laùi.

Loø xo Van
Giaûm chaán Loã
tieát
Ñoøn treo löu
Voû xe Pít toâng

Trang 25
 Khoâng coù giaûm chaán
Coù giaûm chaán

Bieân ñoä
Thôøi gian

Hình 34: Giaûm chaán

Nguyeân lyù laøm vieäc cuûa giaûm chaán döïa treân nguyeân taéc
chuyeån dòch chaát loûng töø buoàng naøy sang buoàng khaùc qua caùc van
tieát löu nhoû. Khi chaát loûng ñi qua caùc van tieát löu ñoù seõ sinh ra söùc
caûn lôùn cuûa doøng chaát loûng. Do ñoù daäp taét ñöôïc caùc dao ñoäng
cuûa loø xo.
Giaûm chaán ñöôïc phaân loaïi theo caáu taïo vaø hoaït ñoäng cuûa
chuùng nhö sau:

 Phaân loaïi theo hoaït ñoäng:

- Kieåu taùc duïng moät chieàu.
- Kieåu taùc duïng hai chieàu.

 Phaân loaïi theo caáu taïo:

- Kieåu ñoøn.
- Kieåu oáng : + Kieåu oáng ñôn.
+ Kieåu oáng keùp.

 Phaân loaïi theo moâi chaát coâng taùc:

- Loaïi thuyû löïc.
- Loaïi ñieàn khí coù aùp suaát (giaûm chaán ga).

5.2 Phaân loaïi:

Boä giaûm chaán coù caùc kieåu thoâng thöôøng sau ñaây:

5.2.1 Giaûm chaán kieåu oáng ñôn:

Kieåu oáng ñôn thoâng duïng laø giaûm chaán Ducarbon. Trong
kieåu naøy, ngoaøi daàu ra, coøn ñöôïc naïp khí Nitô vôùi aùp suaát cao
(2,0 – 2,9 Mpa, 20 – 30 kgf/cm2).

Trang 26
 Caàu daãn
Phôùt daàu
Giaûm xoùc

Khoang treân
Van pít toâng

Khoang döôùi Pít toâng töï do

Baûo veä
Khí N2

Hình 35: Giaûm chaán kieåu oáng ñôn

5.2.1.1 Caáu taïo:

Beân trong xy lanh, buoàng khí vaø buoàng daàu ñöôïc ngaên
caûn bôûi “pít toâng töï do”, goïi theá vì noù coù theå töï do
chuyeån ñoäng leân xuoáng.

5.2.1.2 Hoaït ñoäng:

 Khi neùn (nhuùn xuoáng):

Khi neùn, caàn pít toâng ñi xuoáng laøm aùp suaát daàu
trong buoàng döôùi cao hôn buoàng treân. Vì vaäy daàu trong
buoàng döôùi bò ñaåy leân buoàng treân qua van pít toâng. Luùc
naøy löïc caûn ñöôïc sinh ra do söï caûn doøng chaûy cuûa van.
Khí cao aùp cuõng gaây ra aùp suaát cao trong daàu ôû buoàng
döôùi, ñaåy noù leân buoàng treân moät caùch nhanh choùng
vaø eâm dòu trong khi neùn. Ñieàu naøy ñaûm baûo moät löïc
caûn oån ñònh.

Trang 27
 Hình 36: Khi neùn vaø khi baät

 Khi traû (baät leân):

Caàn pít toâng ñi leân, laøm cho aùp suaát daàu ôû buoàng
treân cao hôn buoàng döôùi. Vì vaäy daàu ôû buoàng treân bò
ñaåy xuoáng buoàng döôùi qua van pít toâng, vaø söï caûn sinh
ra bôûi van pít toâng ñoùng vai troø nhö moät löïc caûn. Do
moät phaàn caàn pít toâng ñi ra khoûi xy lanh, neân theå tích
daàu bò noù chieám choã giaûm xuoáng. Ñeå buø laïi, pít toâng
töï do ñöôïc ñaåy leân phía treân (do khí cao aùp beân döôùi)
moät ñoaïn töông ñöông vôùi theå tích bò thieáu huït naøy.

5.2.1.3 Ñaëc ñieåm:

- Toaû nhieät toát do oáng ñôn tieáp xuùc tröïc tieáp vôùi khoâng
khí.
- Khí aùp suaát cao vaø daàu ñöôïc ngaên caùch hoaøn toaøn bôûi
pít toâng töï do, neân noù ñaûm baûo khoâng xaûy ra söï taïo
boït suïc khí trong quaù trình laøm vieäc, do ñoù taïo ra söùc
caûn oån ñònh hôn.
- Tieáng oàn laøm vieäc ñöôïc giaûm ñi raát nhieàu.
- Caàn pít toâng luoân bò ñaåy leân phía treân.

5.2.2 Giaûm chaán kieåu oáng keùp:

5.2.2.1 Caáu taïo:
Beân trong voû giaûm chaán (oáng ngoaøi) coù moät xy lanh
(oáng aùp suaát); trong xy lanh coù moät pít toâng chuyeån ñoäng
leân vaø xuoáng. ÔÛ ñeá cuûa caàn pít toâng coù laép moät van pít

Trang 28
 toâng ñeå taïo ra löïc caûn khi traû. Taïi ñaùy xy lanh coù moät van
ñeá ñeå sinh ra löïc caûn khi neùn.
Daàu giaûm chaán trong xy lanh ñöôïc ñoå ñeán 2/3 buoàng
chöùa daàu, phaàn coøn laïi chöùa khí vôùi aùp suaát beân ngoaøi.
Buoàng chöùa daàu ñoùng vai troø nhö bình chöùa daàu ra, vaøo
xy lanh.

Ñai oác haõm Mieáng chaën

Phôùt daàu
Gioaêng Daãn höôùng caàn

Caàn pít toâng

Voû
Xi lanh

Mieáng chaën nhuùn leân

Bình chöùa daàu Van pít toâng

Pít toâng

Van ñeá

Hình 37: Caáu taïo giaûm chaán kieåu oáng keùp

5.2.2.2 Hoaït ñoäng:

Caàn pít toâng

Buoàng B
Van khoâng hoài vò
Loã tieát löu
Pít toâng vaø van pít toâng

Van laù
Buoàng chöùa daàu
Buoàng A
Van khoâng hoài vò

Van laù
Van ñeá

Khi neùn Khi traû

Hình 38: Hoaït ñoäng giaûm chaán kieåu oáng keùp

Trang 29
  Khi neùn:
+ Khi toác ñoä chuyeån ñoäng caàn pít toâng cao:
Pít toâng ñi xuoáng, aùp suaát daàu trong buoàng A
döôùi pít toâng trôû neân cao. Daàu ñaåy môû van khoâng
hoài vò cuûa van pít toâng chaûy vaøo buoàng B, thöïc teá
khoâng coù söùc caûn doøng chaûy ôû ñaây. Cuøng luùc ñoù
moät löôïng daàu (coù theå tích baèng theå tích daàu bò
chieám choã cuûa caàn pít toâng khi noù ñi vaøo trong xy
lanh) bò ñaåy qua van laù cuûa van ñeá ñi vaøo buoàng
chöùa, taïi ñaây löïc caûn ñöôïc sinh ra bôûi söï caûn doøng
chaûy.
+ Khi toác ñoä chuyeån ñoäng caàn pít toâng thaáp:
Caàn pít toâng ñi xuoáng raát chaäm, van khoâng hoài vò
(trong van pít toâng) vaø van laù (trong van ñeá) seõ ñoùng
bôûi vì aùp suaát trong buoàng A thaáp. Tuy nhieân, do coù
caùc loã tieát löu ôû van pít toâng vaø van ñeá, daàu trong
buoàng A chaûy qua chuùng vaøo buoàng B vaø buoàng
chöùa daàu. Doøng chaûy naøy chæ sinh ra löïc caûn nheï.
 Khi traû:
+ Khi toác ñoä chuyeån ñoäng caàn pít toâng cao:
Caàn pít toâng ñi leân, aùp suaát daàu trong buoàng B
phía treân pít toâng trôû neân cao seõ môû van laù (trong van
pít toâng) chaûy vaøo buoàng A. Luùc naøy, söï caûn doøng
daàu ñoùng vai troø nhö moät löïc caûn. Ñoàng thôøi, do
moät phaàn caàn pít toâng ñi ra khoûi xy lanh, neân theå tích
daàu bò noù chieám choã giaûm xuoáng. Ñeå buø laïi, daàu
töø buoàng chöùa daàu chaûy qua van khoâng hoài vò (cuûa
van ñeá) vaøo buoàng A vôùi söï caûn thöïc teá baèng
khoâng.
+ Khi toác ñoä chuyeån ñoäng caàn pít toâng thaáp:
Caàn pít toâng ñi leân raát chaäm, caû van laù (trong van
pít toâng) vaø van khoâng hoài vò (trong van ñeá) ñeàu
ñoùng bôûi vì aùp suaát daàu trong buoàng B thaáp. Do ñoù,
daàu trong buoàng B chaûy qua caùc loã tieát löu cuûa van
pít toâng vaøo buoàng A. Daàu trong buoàng chöùa daàu
cuõng chaûy qua caùc loã tieát löu cuûa van ñeá vaøo
buoàng A, neân chæ sinh ra moät löïc caûn nheï.
5.2.3 Giaûm chaán kieåu ñieàn khí thaáp aùp:
Giaûm chaán kieåu ñieàn khí thaáp aùp laø giaûm chaán kieåu oáng
keùp ñöôïc ñieàn theâm moät phaàn khí aùp suaát thaáp (0,3 – 0,6 Mpa,
3 – 6kgf/cm2).

Trang 30
 Caàn ñaåy

Khí
Khí

Van pít toâng

Van pít toâng

Daàu Daàu

Van ñeá

Hình 39: Giaûm chaán kieåu ñieàn khí thaáp aùp

Caáu taïo vaø hoaït ñoäng cuûa giaûm chaán naøy töông töï nhö oáng
giaûm chaán keùp. Trong moät vaøi loaïi giaûm chaán kieåu ñieàn khí
thaáp aùp, van ñeá bò loaïi boû, khi ñoù löïc caûn sinh ra khi neùn vaø
traû ñeàu do van pít toâng thöïc hieän.
Vieäc naïp khí thaáp aùp laø nhaèm ngaên caûn vieäc sinh ra tieáng
oàn khaùc thöôøng do söï taïo boït vaø söï suïc khí sinh ra trong giaûm
chaán chæ söû duïng daàu. Nhôø vaäy, coù theå ñaït ñöôïc löïc caûn oån
ñònh hôn, caûi thieän ñöôïc tính eâm dòu chuyeån ñoäng vaø tính oån
ñònh ñieàu khieån.
5.2.3.1 Söï taïo boït:
Khi daàu chaûy ôû toác ñoä cao trong giaûm chaán, aùp suaát
seõ giaûm trong moät vaøi vuøng, taïo ra loã hoång khoâng khí hay
boït khí trong daàu. Hieän töôïng naøy ñöôïc goïi laø söï taïo boït.
Nhöõng boït naøy töï loaïi boû khi chuùng loït vaøo nhöõng vuøng
aùp suaát cao, keát quaû laø gaây ra löïc va ñaäp lôùn. Hieän töôïng
naøy seõ gaây ra tieáng oàn, laøm cho aùp suaát thay ñoåi ñoät
ngoät vaø coù theå gaây hoûng giaûm chaán.
5.2.3.2 Söï suïc khí:
Laø söï hoaø troän cuûa khoâng khí vôùi daàu giaûm chaán.
Noù coù theå gaây ra tieáng oàn, söï thay ñoåi aùp suaát ñoät ngoät
vaø söï suït aùp.
5.2.4 Giaûm chaán kieåu ñoøn:

Trang 31
 Cam quay
Möïc daàu

Caàn laéc

Ñoøn doïc

A Khoen chaën
B

Van moät chieàu Gaén vôùi daàm

caàu
Loø xo maïnh Maïch A Maïch B

Loø xo yeáu
Ñöôøng daàu 1 Ñöôøng daàu 2

Van 1 (Tieát löu) Van 2 (Tieát löu)

Hình 40: Giaûm chaán kieåu ñoøn

5.2.4.1 Haønh trình neùn:
- Neùn nheï: Ñoøn doïc ñi leân, caàn laéc ñi leân laøm cam quay
ñaåy pít toâng 2, do ñoù daàu ôû buoàng B theo caùc ñöôøng
daàu ñeán buoàng A, ñoàng thôøi môû van 1, loø xo yeáu bò
neùn neân daàu ñeán buoàng A.

- Neùn maïnh: Luùc naøy loø xo maïnh ôû van 1 bò neùn vaø

daàu di chuyeån maïnh hôn ñeán buoàng A.

5.2.4.2 Haønh trình traû: Ngöôïc laïi vôùi haønh trình neùn.

---***---

Trang 32
 Chöông III:

CAÙC KIEÅU HEÄ THOÁNG TREO TREÂN CAÙC LOAÏI

XE

1. HEÄ THOÁNG TREO CUÛA HAÕNG OÂTOÂ TOYOTA

Haõng oâtoâ naøy söû duïng nhieàu kieåu heä thoáng treo. Döôùi ñaây laø moät
soá trong nhöõng kieåu heä thoáng treo cuûa haõng Toyota:

1.1 Kieåu ñoøn daãn vôùi thanh ngang, ñoøn keùo vôùi thanh ngang:

Ñoøn daãn

Thanh ñieàu khieån ngang

Hình 60: Heä thoáng treo tröôùc cuûa xe LAND CUISER

Thanh ñieàu
khieån ngang

Ñoøn keùo

Hình 61: Heä thoáng treo sau cuûa xe LAND CRUISER

Kieåu heä thoáng treo naøy ñöôïc söû duïng cho heä thoáng treo tröôùc vaø
sau cuûa xe Land Cruiser Seâri 80.

Trang 33
  Ñaëc ñieåm : Trong kieåu naøy, söï ñònh vò caàu xe ñöôïc thöïc hieän baèng
caùc ñoøn daãn hay ñoøn keùo vaø moät thanh ñieàu khieån ngang. Kieåu
naøy öu vieät hôn kieåu duøng nhíp ôû caùc ñieåm sau:
- Do söû duïng loø xo coù ñoä cöùng nhoû hôn neân tính eâm dòu
chuyeån ñoäng ñöôïc caûi thieän.
- Do ñoä cöùng ñoøn keùo cao neân “söï uoán” khoù xaûy ra.

1.2 Kieåu boán thanh:

Giaûm chaán
Loø xo truï
Voû caàu sau Thanh ñieàu khieån treân
Thanh ñieàu khieån ngang

Cao su
haïn
cheá

Thanh oån ñònh

Thanh ñieàu khieån döôùi

Hình 62: Heä thoáng treo sau cuûa xe CROWN

Kieåu naøy ñöôïc söû duïng ôû heä thoáng treo sau, goàm hai thanh
ñieàu khieån döôùi, moät thanh ñieàu khieån treân vaø moät thanh ñieàu
khieån ngang. Noù taïo neân tính eâm dòu chuyeån ñoäng toát nhaát so vôùi
caùc loaïi heä thoáng treo phuï thuoäc khaùc.
 Ñaëc ñieåm:
- Taïo ra tính eâm dòu chuyeån ñoäng toát nhôø söû duïng loø xo
meàm khi caàu xe ñöôïc ñònh vò baèng hai thanh ñieàu khieån döôùi,
hai thanh ñieàu khieån treân vaø moät thanh ñieàu khieån ngang.
- Do caùch boá trí hình hoïc cuûa caùc thanh noái neân ngaên ñöôïc
tình traïng chuùi muõi xe khi phanh vaø xeä phaàn sau khi xe taêng
toác. Chuyeån ñoäng leân - xuoáng cuûa ñaàu phía tröôùc hoäp vi sai
khi xe nhuùn leân vaø nhuùn xuoáng cuõng coù theå ñöôïc khoáng
cheá tôùi möùc nhoû nhaát nhôø söû duïng caùc ñoøn treân ngaén
hôn caùc ñoøn döôùi. Ñieàu ñoù coù nghóa laø saøn xe phía treân boä
vi sai coù theå haï thaáp xuoáng, cho pheùp taïo theâm khoaûng
khoâng gian chôû khaùch.

Trang 34
 - Vieäc söû duïng caùc loø xo laøm giaûm tôùi möùc toái thieåu ma
saùt trong heä thoáng treo, nhöõng va ñaäp nhoû töø maët ñöôøng
coù theå ñöôïc haáp thuï vaø tính eâm dòu chuyeån ñoäng ñöôïc caûi
thieän.
- Noùi chung, khi heä thoáng treo naøy ñöôïc söû duïng ôû phía sau,
caùc thanh lieân keát vôùi caàu xe ñeàu höôùng veà phía tröôùc, keát
quaû laø khoang ñöïng haønh lyù coù theå ñöôïc laøm roäng hôn ôû
caùc xe chôû khaùch.

1.3 Kieåu thanh giaèng Mac Pherson:

Ñeäm cao su

Thanh oån ñònh Loø xo truï

Giaûm
chaán

Ñoøn treo döôùi

Khôùp caàu

Hình 63: Heä thoáng treo tröôùc cuûa xe CELICA

Ñeäm cao su
Loø xo truï

Ñoøn treo döôùi 1

Thanh oån ñònh Giaûm
chaán

Ñoøn treo döôùi 2

Thanh giaèng

Hình 64: Heä thoáng treo sau cuûa xe CELICA

Ñaây laø kieåu heä thoáng treo ñoäc laäp, ñöôïc söû duïng roäng raõi
nhaát ôû heä thoáng treo tröôùc cuûa caùc loaïi xe du lòch nhoû vaø trung
bình. Kieåu naøy cuõng ñöôïc duøng cho heä thoáng treo sau cuûa caùc xe
FF (ñoäng cô ñaët tröôùc caàu tröôùc chuû ñoäng).

Trang 35
  Ñaëc ñieåm:
- Caáu taïo töông ñoái ñôn giaûn.
- Do ít chi tieát neân nheï, coù theå giaûm khoái löôïng khoâng ñöôïc
treo.
- Do heä thoáng treo chieám ít khoâng gian, neân coù theå taêng
khoâng gian söû duïng cuûa khoang ñoäng cô.
- Do khoaûng caùch giöõa caùc ñieåm ñôõ heä thoáng treo laø lôùn,
neân coù söï thay ñoåi nhoû cuûa goùc ñaët baùnh xe tröôùc do loãi
cheá taïo chi tieát. Vì vaäy, tröø ñoä chuïm, bình thöôøng khoâng
caàn thieát phaûi ñieàu chænh caùc goùc ñaët baùnh xe.
- Heä thoáng treo thanh giaèng Mac Pherson khoâng coù ñoøn treo
treân maø boä thanh giaèng seõ ñôõ caàu xe.

1.4 Kieåu hình thang vôùi chaïc keùp:

Kieåu naøy ñöôïc duøng phoå bieán ôû heä thoáng treo tröôùc cuûa xe
taûi nhoû, heä thoáng treo tröôùc vaø sau ôû caùc xe du lòch.

1. Loø xo truï. 6
2. Cam laùi. 5 2
3. Thanh giaèng.
4. Thanh oån ñònh.
5. Ñoøn treo döôùi.
6. Giaûm chaán. 4

Hình 65: Heä thoáng treo tröôùc cuûa xe LEXUS

Loø xo truï
Giaûm chaán
Thanh oån ñònh Ñoøn treo treân
Giaù ñôõ truïc xe

Ñoøn treo soá 1

Ñoøn treo soá 2
Thanh giaèng
Trang 36
 Hình 66: Heä thoáng treo sau cuûa xe LEXUS

 Ñaëc ñieåm:
ÔÛ kieåu naøy, caùc baùnh xe noái vôùi thaân nhôø caùc ñoøn döôùi
vaø caùc ñoøn treân. Keát caáu hình hoïc cuûa heä thoáng treo coù theå
ñöôïc thieát keá nhö mong muoán theo chieàu daøi cuûa ñoøn döôùi, ñoøn
treân vaø goùc noái chuùng.

2. HEÄ THOÁNG TREO XE RANGER CUÛA HAÕNG OÂTOÂ FORD

2.1 Heä thoáng treo tröôùc:

Khaùc vôùi caùc loaïi heä thoáng treo tröôùc cuûa nhöõng loaïi xe khaùc
treân thò tröôøng hieän nay, trong heä thoáng naøy hai loø xo thanh xoaén
ñöôïc söû duïng thay theá cho hai loø xo xoaén (loø xo truï). Ñaàu sau cuûa
loø xo thanh xoaén ñöôïc gaén cöùng vaøo khung xe, ñaàu tröôùc cuûa loø
xo thanh xoaén ñöôïc gaén vaøo tay ñoøn döôùi.

Khi hoaït ñoäng, tay ñoøn döôùi xoay baûn leà leân xuoáng laøm xoaén
vaën thanh xoaén. Nhö vaäy taùc ñoäng ñaøn hoài cuûa thanh xoaén gioáng
nhö cuûa loø xo vaø nhíp laù.

Trang 37
 Loø xo thanh
xoaén

Giaûm chaán
Khung xe
Thanh oån ñònh

Ñoøn treo treân

Ñoøn treo döôùi

Hình 54: Heä thoáng treo tröôùc cuûa xe RANGER

 Heä thoáng treo tröôùc coù loø xo thanh xoaén ñöôïc haõng oâtoâ FORD
söû duïng cho moät soá xe taûi.
 Haõng oâtoâ FORD aùp duïng heä thoáng treo kieåu naøy ñeå söû duïng
cho xe moät caàu chuû ñoäng vaø xe coù hai caàu chuû ñoäng.
Thoâng soá:
- Toe in : 3  3 mm.
- Camber : 1 mm.
- Caster : 1 mm.
2.2 Heä thoáng treo sau:

ÔÛ heä thoáng treo naøy, boä phaän ñaøn hoài coù söû duïng boä nhíp
laù ñeå ñaûm baûo ñoä cöùng vöõng vaø taïo ñöôïc ñoä eâm dòu cho xe.
Heä thoáng treo sau coù nhíp laù thöôøng thaáy ôû caùc xe du lòch côõ
trung bình.
 Xe moät caàu chuû ñoäng:
Ñeå phuø hôïp vôùi chöùc naêng vaø ñaûm baûo ñoä eâm dòu thì nhíp
laù ñöôïc laép döôùi daàm caàu.

Trang 38
 Daàm caàu

Giaûm chaán

Nhíp

Ñeäm giöõ

Hình 55: Heä thoáng treo sau cuûa xe RANGER 2WD

Maét tröôùc cuûa laù nhíp chính ñöôïc gaén coá ñònh vaøo khung xe
nhôø bu loâng vaø oáng loùt cao su. Maét sau ñöôïc gaén vaøo giaù treo
di ñoäng. Quaù trình dao ñoäng co duoãi laù nhíp, thay ñoåi chieàu daøi,
giaù treo di ñoäng seõ ñaùp öùng ñöôïc söï thay ñoåi naøy. Beân caïnh
ñoù nôi daàm caàu coù gaén uï ñôõ cao su ñeà phoøng laù nhíp chaïm
khung xe. Moãi boä nhíp laù ñöôïc trang bò theâm moät boä giaûm
chaán.
 Xe hai caàu chuû ñoäng:
Ñeå ñaûm baûo ñöôïc cheá ñoä laøm vieäc, heä thoáng treo naøy boá
trí nhíp laù ñaët treân daàm caàu.
Ñeäm giöõ

Giaûm chaán

Nhíp

Hình 56: Heä thoáng treo sau cuûa xe RANGER 4WD

Trang 39
3. HEÄ THOÁNG TREO CUÛA HAÕNG XE MITSUBISHI

3.1 Heä thoáng treo tröôùc:

ÔÛ haõng xe naøy, heä thoáng treo tröôùc laø heä thoáng treo ñoäc laäp
goàm:
- Hai loø xo xoaén.
- Hai oáng giaûm chaán thuyû löïc.
- Boä phaän höôùng ñöôïc boá trí loaïi hai tay ñoøn khoâng baèng nhau.
- Moät thanh caân baèng.
- Hai cao su giaûm chaán vaø giôùi haïn haønh trình dao ñoäng.

Thanh
oån
ñònh

Ñoøn treo

Hình 67: Chi tieát heä thoáng treo tröôùc cuûa xe: GALANT, PRECIS

3.2 Heä thoáng treo sau:

Trong kieåu keát caáu naøy, moãi baùnh xe ñöôïc boá trí moät loø xo xoaén
vaø moät boä giaûm chaán thuyû löïc. Caùc baùnh xe coù theå nhuùn nhaûy
laøm co hay giaõn loø xo Cao su haïn cheá
nhöng bò khoáng cheá neân khoâng theå xeâ dòch
qua traùi, phaûi hay tôùi, luøi. Vì vaäy caàu sau ñöôïc taêng cöôøng theâm
caùc tay ñoøn. Ñeäm cao su Ñoøn treo soá 1
Loø xo xoaén ñöôïc loàng tröïc tieáp vaøo oáng giaûm chaán vaø caû hai
ñöôïc boá trí giöõa ñeá töïa nôi tay ñoøn döôùi vôùi ñeá töïa nôi khung xe.

Ñoøn treo soá 2 Trang 40

Hình 68: Heä thoáng treo sau cuûa xe GALANT Hình 69: Heä thoáng treo sau
cuûa xe 3000GT

Hình 70: Heä thoáng treo sau cuûa xe DIAMANTE

Trang 41
 Thanh oån ñònh

Hình 71: Heä thoáng treo sau cuûa xe PRECIS

3.3 Heä thoáng treo cuûa oâtoâ LANCER GALA thuoäc Haõng Mitsubishi:
3.3.1 Sô ñoà boá trí chung :

Hình 76: Sô ñoà boá trí chung cuûa oâtoâ Lancer Gala

3.3.2 Heä thoáng treo tröôùc :

Heä thoáng treo cuûa loaïi oâtoâ naøy laø heä thoáng treo ñoäc laäp
kieåu thanh giaèng Mac Pherson.

Trang 42
 Hình 77: Heä thoáng treo tröôùc

Theo caáu taïo thì vieäc boá trí heä thoáng treo tröôùc kieåu naøy
laøm taêng khoaûng khoâng gian trong khoang ñoäng cô. Vôùi vieäc boá
trí nhö treân thì giaûm ñöôïc hieän töôïng ma saùt giöõa pít toâng vôùi
baïc daãn höôùng, vôùi xy lanh trong giaûm chaán.

3.3.3 Heä thoáng treo sau :

Ñaây laø söï caûi tieán cuûa caùc nhaø thieát keá xe LANCER vôùi
vieäc söû duïng heä thoáng treo sau ña ñieåm.

Hình 78: Heä thoáng treo sau

Vôùi vieäc boá trí theâm caùc thanh giaèng taïo ñöôïc söï oån ñònh,
söï cöùng vöõng cho xe.

4. HEÄ THOÁNG TREO CUÛA HAÕNG XE ISUZU

4.1 Heä thoáng treo tröôùc:

Ñöôïc thieát keá söû duïng ñoäc laäp cho moãi baùnh xe. Nhaèm ñaûm
baûo ñoä eâm dòu, taêng tính naêng oån ñònh khi xe di chuyeån treân maët
ñöôøng khoâng baèng phaúng.
Cuøng vôùi heä thoáng treo ñoäc laäp ôû moãi baùnh xe, noù ñöôïc laép
gheùp vôùi heä thoáng laùi baèng caùc khôùp noái, giaù laép gheùp vaøo
caùc tay ñoøn treân vaø tay ñoøn döôùi.

Trang 43
 Ñoøn giöõ

Ñoøn treo treân

Loø xo
Giaûm thanh
xoaén
chaán

Thanh oån ñònh Tay noái

Ñoøn treo döôùi

Hình 47: Heä thoáng treo tröôùc cuûa xe TROOPER

Taát caû caùc Model cuûa kieåu xe TROOPER coù heä thoáng treo
tröôùc bao goàm: tay ñoøn, thanh oån ñònh, oáng giaûm chaán thuyû löïc,
thanh xoaén. Söï giôùi haïn (chieàu daøi) cuûa thanh xoaén ñöôïc gaén chaët
moät ñaàu vaøo tay ñoøn döôùi, ñaàu coøn laïi ñöôïc gaén chaët vaøo daàm
ngang cuûa khung xe. Töø ñoù ñaûm baûo ñöôïc söï goïn gaøng veà chieàu
cao cuûa ñoøn tay laùi ngang baèng caùch ñieàu chænh caùc tay ñoøn.

OÁng giaûm chaán thuyû löïc ñöôïc laép giöõa giaù ñôõ cuûa tay ñoøn
döôùi vaø ñaàu treân ñöôïc gaén bôûi oå ñôõ coâng xoân treân khung. Phaàn
döôùi cuûa moãi oáng giaûm chaán ñöôïc gaén chaët vaøo tay ñoøn döôùi
baèng bu loâng vaø ñai oác. Phaàn treân cuûa moãi oáng giaûm chaán ñöôïc
laép vaøo oå ñôõ coâng xoân cuûa khung xe, vaø phaàn treân ñaàu ñöôïc
gaén theâm cao su giaûm chaán giôùi haïn dao ñoäng baèng caùc voøng
haõm vaø ñai oác haõm.

Khôùp noái caàu ñöôïc laép raùp vôùi tay ñoøn treân, tay ñoøn döôùi vaø
ñöôïc gaén vôùi thanh ñoøn ngang cuûa heä thoáng laùi baèng bu loâng
haõm coù söû duïng choát cheû.

Thanh caân baèng ñöôïc noái vaøo moãi beân cuûa heä thoáng treo
tröôùc vaø treân thanh coù hai ñieåm ñöôïc noái vôùi daàm ngang cuûa
khung vaø ñöôïc noái bôûi cao su ñaøn hoài vaø giaù ñôõ.

4.2 Heä thoáng treo sau:

Ñaëc bieät caùc thanh ñöôïc laép ñaët ñôõ truïc xe di chuyeån töï do,
baèng caùch laøm aáy noù seõ môû roäng söï laøm vieäc oån ñònh cuûa heä

Trang 44
thoáng treo, giaûm ñöôïc ma saùt vaø caûi thieän söï cöùng ôû treân xe vaø
söï ñieàu khieån chuyeån ñoäng cuûa oâtoâ. Taát caû ñeàu taïo ra söï oån
ñònh dao ñoäng, taêng tính tieän nghi cuûa xe vaø ñieàu khieån chuyeån
ñoäng deã daøng.

Caùc thanh giaèng ngang vaø doïc ñöôïc noái vaøo voû truïc xe vaø
khung xe nhôø vaøo caùc baïc loùt cao su. Voû daàm caàu laøm theâm
nhieäm vuï giaù ñôõ ñeå gheùp noái caùc thanh giaèng ngang, doïc vaø
trung taâm theo chieàu doïc vaø theo chieàu ngang.

Thanh oån ñònh Thanh ñieàu

khieån ngang

Thanh ñieàu
khieån treân Giaûm chaán

Thanh ñieàu khieån döôùi

Hình 48: Heä thoáng treo sau cuûa xe TROOPER

Trang 45
5. HEÄ THOÁNG TREO CUÛA HAÕNG OÂTOÂ NISSAN

Döôùi ñaây laø heä thoáng treo cuûa nhöõng Model B13 vaø N14.

5.1 Heä thoáng treo tröôùc:

Sô ñoà caáu taïo:

Loø xo truï

Giaûm chaán

Baùn truïc

Cam laùi Daàm caàu

Ñoøn treo döôùi

Thanh oån ñònh

Hình 52: Heä thoáng treo tröôùc cuûa xe NISSAN, Model B13 vaø N14

Heä thoáng treo tröôùc naøy ñöôïc söû duïng heä thoáng treo ñoäc laäp
nhaèm naâng cao tính öu vieät, tính oån ñònh cuûa oâtoâ. Khi xe di chuyeån,
moät baùnh xe leo leân moâ ñaát (chöôùng ngaïi vaät) thì loø xo bò eùp laïi.
Khi baùnh xe suïp oå gaø, noù bò rôi xuoáng cho pheùp loø xo giaõn ra.

Trong caû hai tröôøng hôïp loø xo bò co eùp vaø giaõn daøi, ta thaáy
baùnh xe tröôùc nhuùn nhaûy ñaùng keå trong luùc khung vaø thaân xe bò
va xoùc khoâng ñaùng bao nhieâu. Beân caïnh ñoù khi baùnh xe beân traùi
leo leân moâ ñaát thì söï nghieâng cuûa xe laø raát beù.
Nhöõng thoâng soá cuûa Model B13:
- Loø xo xoaén: D = 12 mm.
- Chieàu daøi laøm vieäc: l = 130 mm.

Trang 46
 Nhöõng thoâng soá cuûa Model N14:
- Loø xo xoaén: D = 11,9 mm.
- Chieàu daøi laøm vieäc: l = 130 mm.
 Ñaëc bieät: Heä thoáng treo tröôùc kieåu naøy ñöôïc haõng NISSAN söû
duïng cho caû xe moät caàu chuû ñoäng vaø xe hai caàu chuû ñoäng.

5.2 Heä thoáng treo sau:

 Ñoái vôùi oâtoâ moät caàu chuû ñoäng:
Sô ñoà caáu taïo:

Ñeäm cao su

Loø xo truï

OÁng giaûm chaán

Thanh oån ñònh

Ñoøn treo döôùi

Thanh giaèng

Hình 53: Heä thoáng treo sau cuûa loaïi moät caàu chuû ñoäng (2WD)

ÔÛ heä thoáng treo naøy tay ñoøn döôùi ñöôïc söû duïng tay ñoøn ñoâi
coù chieàu daøi baèng nhau. Thanh giaèng ñöôïc laép gheùp ñeå taïo söï
cöùng vöõng khi xe di chuyeån.

Trang 47
 Ñoái vôùi oâtoâ hai caàu chuû ñoäng:

Ñeäm cao su

Loø xo truï

OÁng giaûm chaán

Thanh oån ñònh

Daàm caàu

Thanh giaèng Baùn truïc Ñoøn treo

Hình 53: Heä thoáng treo sau cuûa loaïi hai caàu chuû ñoäng (4WD)

 Nhöõng thoâng soá cuûa Model B13:

- Loø xo xoaén : D = 11,1 mm
- Chieàu daøi laøm vieäc : l = 130,0 mm
- Thanh oån ñònh : D = 10 14 mm

 Nhöõng thoâng soá cuûa Model N14:

- Loø xo xoaén : D = 11,5 mm
- Chieàu daøi laøm vieäc : l = 130,0 mm
- Thanh oån ñònh : D = 10  15 mm

Trang 48
6. HEÄ THOÁNG TREO CUÛA HAÕNG OÂTOÂ HYUNDAI

Beân caïnh söï phaùt trieån maïnh veà xe taûi, haõng HYUNDAI coøn saûn
xuaát caû moät soá xe du lòch.

6.1 Heä thoáng treo treân xe du lòch HYUNDAI SONATA

6.1.1 Heä thoáng treo tröôùc:

Heä thoáng treo tröôùc cuûa xe SONATA cuõng söû duïng kieåu treo
gioáng moät soá xe du lòch khaùc, xe naøy söû duïng heä thoáng treo
kieåu Mac Pherson. Vôùi kieåu treo naøy, caáu taïo töông ñoái ñôn giaûn
nhöng vaãn ñaûm baûo ñöôïc ñoä eâm dòu vaø tính naêng oån ñònh cuûa
xe khi di chuyeån.

Bu loâng giöõ thanh oån ñònh

Giaûm chaán

Cam
laùi

Ñoøn treo döôùi

Hình 72: Heä thoáng treo tröôùc cuûa xe SONATA.

6.1.2 Heä thoáng treo sau:

ÔÛ kieåu treo naøy seõ taïo ñöôïc ñoä eâm dòu toát, nhöng ñeå ñaûm
baûo söï oån ñònh cho heä thoáng treo sau, nhaø thieát keá coøn cho laép
theâm caùc thanh lieân keát, thanh giaèng ñeå ñaûm baûo ñoä oån ñònh
vaø phuø hôïp vôùi taûi troïng phía sau cuûa xe.

Trang 49
 Loø xo truï

Daàm caàu Giaûm chaán

Ñoøn treo
döôùi

Thanh lieân keát

Thanh caân baèng

Hình 73: Heä thoáng treo sau cuûa xe SONATA

6.2 Heä thoáng treo treân xe taûi

Treân xe naøy heä thoáng treo tröôùc vaø sau ñeàu söû duïng heä thoáng
treo phuï thuoäc kieåu nhíp. Nhö vaäy kieåu treo naøy ñöôïc söû duïng cho
xe taûi ñeå ñaûm baûo ñoä beàn cho taûi naëng nhöng caáu taïo ñôn giaûn.
Kieåu treo naøy coøn ñöôïc haõng HYUNDAI söû duïng cho caû xe buyùt.

Laù nhíp caùi Cao su haïn cheá

Maét sau

Maét tröôùc cuûa nhíp Nhíp chính

Ñai oác chöõ U

Hình 74: Heä thoáng treo tröôùc

Trang 50
 Nhíp phuï

Nhíp chính

Khung xe
Ñai oác chöõ U

Hình 75: Heä thoáng treo sau

7. HEÄ THOÁNG TREO CUÛA HAÕNG OÂTOÂ MERCEDES-BENZ

Giôùi thieäu heä thoáng treo treân oâtoâ E-240 (E-CLASS)

7.1 Sô ñoà boá trí chung:

Hình 79: Sô ñoà boá trí chung cuûa OÂTOÂ E-240

Trang 51
7.2 Heä thoáng treo tröôùc:
Heä thoáng treo naøy söû duïng heä thoáng treo ñoäc laäp kieåu hình
thang vôùi chaïc keùp.

Hình 80: Heä thoáng treo tröôùc OÂTOÂ E-240

Kieåu treo naøy ñöôïc söû duïng phoå bieán treân caùc xe cuûa haõng
MERCEDES-BENZ.
ÔÛ kieåu naøy caùc baùnh xe noái vôùi thaân nhôø caùc tay ñoøn treân,
tay ñoøn döôùi (tay ñoøn hình chöõ A). Vieäc thieát keá tay ñoøn döôùi daøi
hôn tay ñoøn treân ñeå khi nhuùn (laøm vieäc) khoaûng caùch baùnh xe
khoâng ñoåi neân haïn cheá ñöôïc söï moøn loáp (voû), coøn goùc camber
seõ thay ñoåi thaønh aâm vaø naâng cao ñöôïc tính naêng quay voøng.

7.3 Heä thoáng treo sau:

ÔÛ heä thoáng treo sau cuûa oâtoâ naøy söû duïng heä thoáng treo ñoäc
laäp ña khôùp noái.

Hình 81: Heä thoáng treo sau OÂTOÂ E-240

Nhö vaäy heä thoáng treo ñöôïc laép theâm caùc thanh giaèng ñeå haáp
thu toaøn boä caùc dao ñoäng vaø rung ñoäng cuûa xe. Hieän nay heä
thoáng treo sau kieåu naøy ñang ñöôïc raát nhieàu haõng oâtoâ söû duïng
cho caùc xe oâtoâ du lòch.

Trang 52
8. HEÄ THOÁNG TREO CUÛA HAÕNG OÂTOÂ HONDA

Heä thoáng treo treân xe cuûa haõng HONDA söû duïng heä thoáng treo
ñoäc laäp kieåu hình thang vôùi chaïc keùp.
ÔÛ kieåu naøy caùc baùnh xe noái vôùi thaân nhôø caùc ñoøn döôùi, ñoøn
treân. Vôùi vieäc thieát keá ñoøn döôùi daøi hôn ñoøn treân, nhö vaäy khi
nhuùn khoaûng caùch baùnh xe khoâng ñoåi neân haïn cheá ñöôïc söï moøn
loáp (voû), tính naêng quay voøng seõ ñöôïc caûi thieän.

8.1 Heä thoáng treo tröôùc:

Sô ñoà caáu taïo nhö hình veõ:

Ñeäm cao su
Ñoøn treo treân

Ñoøn treo döôùi

Cam laùi

Thanh caân baèng

Hình 49: Heä thoáng treo tröôùc treân xe HONDA ACCORD

Ñoøn treo treân

Thoâng Goùc Camber : 00 00’ 10
soá:cao su
Ñeäm
Goùc Caster : 30 00’ 10

8.2 Heä thoáng treo sau:

Sô Ñoøn treo döôùi
ñoà caáu 1 hình veõ:
taïo nhö

Cam laùi
Ñoøn treo döôùi 2

Thanh giaèng Trang 53

 Hình 50: Heä thoáng treo sau treân xe HONDA ACCORD

Goùc camber: -0025’ 0030’

Nhö vaäy vôùi kieåu treo naøy, haõng HONDA ñaõ söû duïng haàu heát treân
caùc xe du lòch cuûa haõng.
8.3 Kieåu ñoøn keùo vôùi daàm xoaén:

Daàm caàu (Daàm xoaén)

Thanh oån ñònh Loø xo truï

Giaûm
chaán

Thanh ñieàu khieån ngang

Ñoøn treo

Hình 51: Heä thoáng treo sau cuûa xe HONDA ACURA

Kieåu naøy chuû yeáu ñöôïc duøng ôû heä thoáng sau cuûa xe FF (ñoäng
cô ñaët tröôùc, caàu tröôùc chuû ñoäng) cuûa xe loaïi nhoû vaø coù caáu
taïo goàm: Ñoøn treo vaø thanh oån ñònh ñöôïc haøn vaøo moät daàm
xoaén.

Trang 54
  Ñaëc ñieåm:
Do caáu taïo ñôn giaûn vaø kích thöôùc nhoû goïn, khoái löôïng khoâng
ñöôïc treo coù theå giaûm ñeå taïo tính eâm dòu chuyeån ñoäng toát hôn.
Maët khaùc noù cuõng cho pheùp taïo ra khoang haønh lyù roäng hôn.
Khi xaûy ra laéc ngang. Chaúng haïn khi quay voøng vaø treân caùc
ñöôøng xoùc, thanh oån ñònh xoaén vôùi daàm caàu. Keát quaû laø söï
xoaén seõ giaûm do taùc ñoäng cuûa thanh oån ñònh. Vì vaäy ñaûm baûo
ñöôïc söï oån ñònh cuûa xe.

9. HEÄ THOÁNG TREO CUÛA HAÕNG OÂTOÂ BMW

9.1 Heä thoáng treo tröôùc:

Haõng oâtoâ naøy chuyeân saûn xuaát caùc loaïi xe du lòch. Do ñoù,
vieäc haõng choïn kieåu treo thanh giaèng Mac Pherson cho heä thoáng treo
tröôùc chöùng toû kieåu treo naøy raát phuø hôïp vôùi caùc loaïi xe du lòch,
noù coù theå laøm taêng khoaûng khoâng gian trong ñoäng cô. Keát caáu
ñôn giaûn nhöng vaãn ñaûm baûo ñöôïc tính oån ñònh cuûa xe vaø taêng
theâm ñoä tieän nghi cuûa xe.

Loø xo truï Giaûm chaán

Ñoøn treo döôùi

Thanh oån ñònh

Hình 57: Heä thoáng treo tröôùc cuûa xe BMW seâri 3 vaø 5

9.2 Heä thoáng treo sau:

ÔÛ heä thoáng treo sau haõng ñaõ thieát keá heä thoáng treo kieåu baùn
truïc doïc. Vôùi kieåu treo treân nhaèm naâng cao ñoä cöùng vöõng vaø toái
thieåu hoaù söï thay ñoåi caùc goùc ñaët (ñoä chuïm, veát baùnh xe vaø
goùc camber), keát caáu ñôn giaûn vaø toán ít khoâng gian. Ñaëc bieät
haõng thieát keá coù söï khaùc bieät nhoû trong caùc seâri cuûa haõng.

Trang 55
 Hình 58: Heä thoáng treo sau cuûa Seâri 5
Kieåu naøy thieát keá loø xo truï ñöôïc gheùp loàng beân ngoaøi oáng giaûm
chaán.

Hình 59: Heä thoáng treo sau cuûa seâri 3

Kieåu naøy thieát keá loø xo truï ñöôïc gheùp tröïc tieáp moät ñaàu vaøo
ñoøn treo.
10. HEÄ THOÁNG TREO CUÛA HAÕNG OÂTOÂ PEUGEOT

Haõng oâtoâ Peugeot (Phaùp). Chuyeân saûn xuaát caùc xe oâtoâ du lòch
côõ nhoû, côõ trung bình vaø moät soá xe buyùt.

10.1 Heä thoáng treo cuûa oâtoâ PEUGEOT BOXER:

10.1.1 Heä thoáng treo tröôùc:

Trang 56
 Boä phaän höôùng: Ñöôïc söû duïng moät tay ñoøn.
Boä phaän ñaøn hoài: Söû duïng loø xo xoaén.
Boä phaän giaûm chaán: Söû duïng giaûm chaán oáng thuyû löïc keát
hôïp vôùi giaûm chaán baèng cao su.
ÔÛ heä thoáng treo naøy oáng giaûm chaán ñöôïc loàng vaøo trong
loø xo xoaén. Truïc cuûa oáng giaûm chaán vöøa laøm taùc duïng giöõ
phía ñaàu oáng coù gaén cheùn ñeå giöõ loø xo coøn phía ñaàu döôùi
cuûa oáng gaén tröïc tieáp truïc ngoõng xoay.

OÁng giaûm chaán Cao su haïn cheá

Thanh oån ñònh
Loø xo truï

Hình 41: Heä thoáng treo tröôùc cuûa xe BOXER

Khi chòu taûi lôùn nhaát öùng vôùi oâtoâ thì chieàu daøi cuûa loø xo laø
295mm.
OÁng giaûm chaán goàm maøu ñen vaø maøu naâu, chieàu daøi giaûm
chaán coù taùc duïng: 194 mm.

Thanh caân baèng coù D = 24 mm.

Uï ñôõ cao su coù D = 72 mm, l = 210 mm.
Goùc Camber: 0  30’ ; Toe out: 2  1 mm; Caster: 1  30’
10.1.2 Heä thoáng treo sau:
ÔÛ kieåu naøy
OÁngmoãi
giaûmbaùnh
chaán xe coù moät loø xo laù vaø moät boä
giaûm chaán. Hai ñaàu laù nhíp ñöôïc uoán troøn thaønh maét nhíp.

Quang treo
Maét
sau
Cao su haïn cheá
nhíp

Trang 57
Nhíp
 Hình 42: Heä thoáng treo sau cuûa xe BOXER

Maét tröôùc laù nhíp gaén vaøo giaù treo tröôùc nhôø bu loâng vaø
oáng loùt cao su. OÁng loùt cao su coù taùc duïng:
- Thu huùt chaán ñoäng, ngaên khoâng cho laù nhíp chaïm vaøo
khung xe.
- Cho pheùp maét xích coù theå xoay ñu ñöa trong luùc duoãi
thaúng hay co cong cuûa nhíp.
Maét sau cuûa laù nhíp gaén vaøo giaù treo di ñoäng cuûa khung
xe.

Caàu sau ñöôïc gaén treo ôû hai boä nhíp laø nhôø hai ñoâi ñai oác
U. Nôi khung xe coù gaén khoái cao su ñôõ ñeà phoøng nhíp laù chaïm
khung xe khi xoùc maïnh.
Moãi boä nhíp laù ñöôïc trang bò theâm moät boä giaûm chaán.
ÔÛ oâtoâ naøy duøng giaûm chaán oáng thuyû löïc.

OÁng giaûm chaán coù chieàu daøi laøm vieäc giaûm chaán:
l = 169,5mm vaø l = 161,5mm.
Khoái ñôõ cao su coù: D = 85 mm; H = 80 mm vaø 130 mm.
H = 192 mm; H = 197 mm.
10.2 Heä thoáng treo cuûa oâtoâ PEUGEOT 406:

10.2.1 Heä thoáng treo tröôùc:

ÔÛ loaïi xe naøy heä thoáng treo tröôùc cuõng ñöôïc boá trí keát
caáu töông töï nhö heä thoáng treo tröôùc cuûa xe 10 choã. Nhöng coù
söï khaùc bieät ñoù laø thanh caân baèng ñöôïc noái tröïc tieáp vaøo
truïc cuûa oáng giaûm chaán.

Trang 58
 Thanh oån ñònh

Ñoøn treo döôùi

Hình 43: Heä thoáng treo tröôùc cuûa xe 406

Daàm caàu
10.2.2 Heä thoáng treo sau:
- ÔÛ heä thoáng naøy coù nhieàu söï khaùc bieät so vôùi heä thoáng
treo sau cuûa xe Boxer.
- Trong kieåu keát caáu naøy, moãi baùnh xe coù moät loø xo xoaén
vaø moät boä giaûm chaán. Caùc baùnh xe coù theå nhuùn nhaûy
Loø xo truï laøm co hay giaõn loø xo nhöng khoâng ñöôïc pheùp xeâ dòch qua
phaûi hay traùi, luøi hay tôùi. Vì vaäy caàu sau ñöôïc taêng cöôøng
theâm caùc tay ñoøn.
- Loø xoø xoaén ñöôïc boá trí giöõa ñeá töïa nôi tay ñoøn döôùi vaø
daàm ngang cuûa khung xe. Thanh lieân keát

- OÁng giaûm xoùc ñöôïc boá trí giöõa tay ñoøn döôùi vaø khung xe.
OÁng giaûm chaán

Thanh giaèng

Thanh oån ñònh

Trang 59
 Hình 44: Heä thoáng treo sau cuûa xe 406

10.3 Heä thoáng treo cuûa oâtoâ PEUGEOT 405:

10.3.1 Heä thoáng treo tröôùc:

ÔÛ heä thoáng treo naøy ñöôïc boá trí heä thoáng treo ñoäc laäp
kieåu Mac Pherson, nhöng tay ñoøn döôùi laø hình chaïc chöõ A.
Trong ñoù heä thoáng treo kieåu naøy khoâng söû duïng tay ñoøn
treân.

Trang 60
 Loø xo truï
OÁng giaûm chaán

Thanh oån ñònh

Ñoøn treo döôùi

Hình 45 : Heä thoáng treo tröôùc cuûa xe 405

Theo sô ñoà boá trí thì heä thoáng treo vaãn ñaûm baûo ñoä eâm dòu vaø
taêng ñöôïc ñoä roäng trong khoang ñaët ñoäng cô.

10.3.2 Heä thoáng treo sau:

Sô ñoà caáu taïo:

Cao su ñaøn hoài

Loø xo thanh xoaén Giaûm chaán

Daàm caàu

Hình 46: Heä thoáng treo sau cuûa xe 405

Heä thoáng treo naøy boä phaän ñaøn hoài duøng hai loø xo thanh
xoaén ñöôïc laép song song vôùi daàm caàu sau. Moät ñaàu ñöôïc gaén

Trang 61
 coá ñònh vaøo ngoõng xoay, ñaàu coøn laïi gaén coá ñònh vaøo thanh
giaèng ôû baùnh xe beân kia vaø thanh xoaén coøn laïi thì ñöôïc laép
ngöôïc laïi.
Beân caïnh ñoù boä phaän höôùng ñöôïc duøng thanh giaèng coù
hình daïng nhö moät laù nhíp, hai ñaàu cuûa thanh giaèng ñöôïc laép uï
ñôõ cao su ñeå taêng ñoä eâm dòu vaø keát hôïp vôùi oáng giaûm
chaán laøm nhieäm vuï giaûm chaán ñoäng. ÔÛ heä thoáng treo coøn
coù moät thanh caân baèng ngang ñeå ñaûm baûo ñoä oån ñònh ngang
cuûa xe.

MOÄT SOÁ KIEÅU HEÄ THOÁNG TREO

Heä thoáng treo MAC PHERSON naêm 1950

Heä thoáng treo cuûa maãu xe FORD.

Trang 62
Heä thoáng treo cuûa maãu xe MERCEDES-BENZ.

Heä thoáng treo xe FIAT PUNTO

Trang 63
11. NHAÄN XEÙT CHUNG:
Vôùi nhöõng chöùc naêng, ñaëc ñieåm voán coù, heä thoáng treo laø moät
trong nhöõng keát caáu khoâng theå thieáu ñöôïc ñoái vôùi oâtoâ. Theo ñaø
phaùt trieån cuûa khoa hoïc kyõ thuaät, heä thoáng treo ñaõ ñöôïc caûi thieän
nhieàu, chuûng loaïi phong phuù. Tuy nhieân, duø ñöôïc caûi tieán ñeán möùc
naøo, heä thoáng treo vaãn phaûi baûo ñaûm nhöõng coâng duïng cuûa noù
vaø hai loaïi heä thoáng treo ñoäc laäp cuõng nhö heä thoáng treo phuï thuoäc
vaãn ñöôïc söû duïng phoå bieán.
Tuøy theo muïc ñích söû duïng cuï theå, caùc nhaø saûn xuaát oâtoâ coù
theå aùp duïng töøng kieåu heä thoáng treo cho töøng loaïi xe rieâng:

a. Xe du lòch côõ nhoû (4 choã ngoài):

Hieän nay, thò tröôøng xe du lòch côõ nhoû treân theá giôùi coù tính
caïnh tranh raát cao. Do ñoù caùc nhaø saûn xuaát phaûi khoâng ngöøng
caûi tieán nhöõng tính naêng vaø ñoä tieän nghi cuûa oâtoâ nhaèm ñaùp
öùng nhu caàu ngaøy caøng cao cuûa xaõ hoäi. Heä thoáng treo ôû loaïi xe
naøy coù tính eâm dòu vaø ñoä oån ñònh cao vì vaäy caùc nhaø saûn xuaát
oâtoâ thöôøng söû duïng kieåu treo ñoäc laäp cho caû heä thoáng treo
tröôùc vaø sau. Heä thoáng treo tröôùc thöôøng laø kieåu Mac Pherson,
heä thoáng treo sau laø kieåu naêm thanh,… Beân caïnh ñoù hieän nay
ngöôøi ta coøn söû duïng heä thoáng treo ñieàu khieån baèng ñieän töû.

Chaúng haïn nhö trong heä thoáng treo cuûa caùc loaïi xe: TOYOTA
CAMRY, ALTIS, LEXUS, MER E-240, MITSUBISHI LANCER…
b. Xe City van, vaø xe taûi nhoû:
Heä thoáng treo ôû loaïi xe naøy khoâng nhöõng phaûi ñaûm baûo ñoä
oån ñònh, eâm dòu maø coøn phaûi phuø hôïp vôùi taûi troïng. Vì vaäy,
ñoái vôùi loaïi xe naøy, caùc nhaø saûn xuaát thöôøng söû duïng kieåu treo
ñoäc laäp cho heä thoáng treo tröôùc (thöôøng duøng thanh xoaén) vaø
kieåu treo phuï thuoäc cho heä thoáng treo sau (thöôøng duøng kieåu boán
thanh, kieåu ñoøn keùo). Ñoù laø heä thoáng treo phoå bieán ñöôïc tìm
thaáy ôû caùc loaïi xe: LAND CRUISER, TROOPER, PAJERO,
RANGER, HIACE, MERCEDES MB140…
c. Xe taûi vaø xe buyùt: (xe khaùch côõ lôùn)
Ñoái vôùi loaïi xe naøy, tuy yeâu caàu veà tính eâm dòu khoâng ñöôïc
ñaët cao nhö nhöõng loaïi xe treân, nhöng heä thoáng treo phaûi ñaùp öùng
ñöôïc ñoä cöùng vöõng ñeå phuø hôïp vôùi taûi troïng. Ñeå phuïc vuï muïc
ñích naøy, ngöôøi ta ñaõ aùp duïng heä thoáng treo phuï thuoäc cho caû
heä thoáng treo tröôùc vaø treo sau. Nhö vaäy chæ coù heä thoáng treo
phuï thuoäc duøng loø xo laù (nhíp) laø phuø hôïp nhaát, beân caïnh ñoù
vaãn coøn moät soá xe taûi söû duïng heä thoáng treo tröôùc duøng thanh
xoaén. Chaúng haïn nhö heä thoáng treo trong caùc loaïi xe: Xe taûi
ISUZU, ISUZU seâri N, HYUNDAI, KIA…

Trang 64
 Trong heä thoáng treo, boä phaän giaûm chaán ñoùng vai troø quan
troïng trong vieäc ñaûm baûo tính eâm dòu vaø taêng tính naêng oån ñònh
cuûa oâtoâ. Tröôùc ñaây, ngöôøi ta söû duïng giaûm chaán kieåu oáng,
nhöng hieän nay giaûm chaán kieåu ñieàn khí thaáp aùp ñang ñöôïc söû
duïng thoâng duïng treân caùc loaïi xe, ñaëc bieät laø trong heä thoáng treo
ñieàu khieån baèng ñieän töû .
Beân caïnh heä thoáng treo thuaàn cô khí, hieän nay ngöôøi ta ñaõ
phaùt trieån moät soá loaïi heä thoáng treo ñieàu khieån baèng ñieän töû
khaù hieän ñaïi nhö :
- Heä thoáng treo ñieàu khieån baèng ñieän töû duøng thuûy khí.
- Heä thoáng treo ñieàu khieån baèng ñieän töû duøng thuûy löïc.
- Heä thoáng treo ñieàu khieån baèng ñieän töû duøng khí.
- Ñieàu khieån baèng ñieän töû ñeå kieåm soaùt chieàu cao cuûa xe.
Heä thoáng treo ñieàu khieån baèng ñieän töû ñaõ ñöôïc söû duïng
trong caùc xe môùi ñöôïc saûn xuaát gaàn ñaây cuûa caùc haõng oâtoâ:
MERCEDES, TOYOTA LEXUS, CADILLAC, SABURA, CITROEN…
Toùm laïi heä thoáng treo ñoùng vai troø quan troïng khoâng theå
thieáu ñöôïc vaø luoân phaûi ñöôïc caûi tieán ñeå phuø hôïp vôùi söï phaùt
trieån cuûa ngaønh coâng nghieäp oâtoâ.

---***---

KEÁT LUAÄN - ÑEÀ NGHÒ

Ñöôïc söï cho pheùp vaø höôùng daãn cuûa caùc Thaày, Coâ trong Khoa
Cô Khí Ñoäng Löïc, chuùng toâi – nhöõng sinh vieân thöïc hieän ñeà taøi
naøy – ñaõ thu thaäp tö lieäu, nghieân cöùu, choïn loïc vaø toång hôïp thaønh
Ñeà taøi “Khaûo Saùt Heä Thoáng Treo Treân Caùc Loaïi Xe”.

Trang 65
 Ñeà taøi chæ môùi neâu leân ñöôïc nhöõng noäi dung tieâu bieåu nhö:
coâng duïng, caáu taïo, nguyeân lyù hoaït ñoäng vaø öu, nhöôïc ñieåm, …
cuûa töøng loaïi heä thoáng treo trong oâtoâ. Heä thoáng treo ñöôïc trình baøy
trong Ñeà taøi naøy laø nhöõng loaïi thoâng duïng ñöôïc söû duïng cho
nhöõng loaïi oâtoâ ñang löu haønh taïi Vieät Nam.

Neáu thôøi gian cho pheùp, chuùng toâi seõ coù ñieàu kieän ñeå trình baøy
thaät ñaày ñuû, chi tieát vaø heä thoáng veà töøng noäi dung cuûa Ñeà taøi
nghieân cöùu; ñaëc bieät laø loaïi heä thoáng treo hieän ñaïi: Heä thoáng treo
ñieàu khieån baèng ñieän töû, goàm :
+ Loaïi thay ñoåi löïc giaûm chaán.
+ Loaïi thay ñoåi ñoä cöùng loø xo (khí) vaø löïc giaûm chaán.
+ Loaïi töï ñoäng kieåm tra chieàu cao cuûa xe.

Tuy nhieân, vôùi noå löïc cuûa chuùng toâi, Ñeà taøi naøy coù theå ñöôïc
söû duïng laøm ñoà duøng daïy hoïc cho sinh vieân, laøm taøi lieäu tham
khaûo trong hoïc taäp cuûa sinh vieân cuõng nhö coù theå phaùt trieån thaønh
moät ñeà taøi hoaøn thieän, phong phuù hôn.

TAØI LIEÄU THAM KHAÛO

1. Nguyeãn Ngoïc Bích
Lyù Thuyeát Caáu Taïo OÂtoâ - Ñaïi hoïc Sö phaïm Kyõ thuaät.
2. Nguyeãn Höõu Caån
Tính Toaùn vaø Thieát Keá OÂtoâ - Nhaø xuaát baûn Khoa hoïc Kyõ
thuaät.
3. Nguyeãn Oanh

Trang 66
 Khung Gaàm Beä OÂtoâ - Nhaø xuaát baûn Ñoàng Nai.
4. Chilton’s - Import Car Repair Manual.
5. Heä thoáng treo - TOYOTA.
6. Heä thoáng treo - FORD.
7. Heä thoáng treo - MITSUBISHI.
8. Heä thoáng treo - ISUZU.
9. Heä thoáng treo - NISSAN.
10. Heä thoáng treo - HYUNDAI.
11. Heä thoáng treo - MERCEDES.
12. Heä thoáng treo - HONDA.
13. Heä thoáng treo - BMW.
14. Heä thoáng treo - PEUGEOT.
15. Moät Soá Taïp chí Kyõ thuaät.

Trang 67