ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ

ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ

Καθηγητής Δ. Ματαράς
8. Μεταφορά και Μέτρηση
Ρευστών
Συρταρωτές και Σφαιροειδείς Βάνες

image url
image url
Κρουνοί φραγής (plug cocks) και Βάνες
μπίλιας (ball valves)

image url

image url
Βάνες Αντεπιστροφής (check valves)

image url

image url

image url/
Αντλίες

image url

image url

image url
Αντλίες
Εικόνα 15

2 2
𝑝𝑎 𝛼𝑎 𝑉𝑎 𝑝𝑏 𝛼𝑏 𝑉𝑏
+ 𝑔𝑍𝑎 + + 𝜂 ∙ 𝑊𝑝 = + 𝑔𝑍𝑏 + + ℎ𝑓 ⟹
𝜌 2 𝜌 2
2 2
𝑝𝑏 𝛼𝑏 𝑉𝑏 𝑝𝑎 𝛼𝑎 𝑉𝑎
𝜂 ∙ 𝑊𝑝 = + 𝑔𝑍𝑏 + − + 𝑔𝑍𝑎 +
𝜌 2 𝜌 2
Αντλίες
2
𝑝 𝛼𝑉
• Οι ποσότητες + 𝑔𝑍 + ονομάζονται ολικές κεφαλές (αναρόφησης ή
𝜌 2
𝑚2
κατάθλιψης αντίστοιχα) και συμβολίζονται με 𝐻
𝑠2
𝐻𝑏 − 𝐻𝑎 Δ𝐻
𝑊𝑝 = =
𝜂 𝜂
• Διαιρώντας με 𝑔 προκύπτει:
2
𝐻 𝑝 𝛼𝑉
= +𝑍+
𝑔 𝜌𝑔 2𝑔
2
𝐻𝑔𝑐 𝑝𝑔𝑐 𝛼𝑉
• Ή στο fps: = +𝑍+
𝑔 𝜌𝑔 2𝑔

• Στις εξισώσεις αυτές κάθε όρος έχει μονάδες μήκους

Αντλίες
• Η ισχύς που παρέχεται στην αντλία από εξωτερική πηγή είναι:
𝑚 Δ𝐻 𝑞 𝜌 Δ𝐻
𝑃𝐵 = 𝑚 𝑊𝑝 = =
𝜂 𝜂
• Η ισχύς που παρέχεται στο ρευστό είναι:
𝑃𝑓 = 𝑚 Δ𝐻 = 𝑞 𝜌 Δ𝐻
• Και προφανώς:
𝑃𝑓
𝑃𝐵 =
𝜂
Άσκηση 8.1
Δύο μεγάλες δεξαμενές νερού συνδέονται με σωλήνα 3” sch. 40 μήκους 2000 ft
όπως φαίνεται στο σχήμα. Νερό 20 °C προκειται να αντληθεί από τη μια δεξαμενή
στην άλλη με ρυθμό 200 gal/min. Και οι δυο δεξαμενές είναι ανοιχτές στην
ατμόσφαιρα και η στάθμη του νερού είναι στο ίδιο ύψος. Να υπολογιστούν οι
απώλειες και η απαιτούμενη ισχύς της αντλίας αν υποθέσουμε απόδοση 65%.

• 𝐷 = 3.068 in = 0.0779 m
200 m3
• 𝑞= ∙ 0.00378 = 0.0126
60 s

𝑘 0.046×10−3
• 𝑘 = 0.046, = = 0.0006
𝐷 0.079

𝑞 0.0126 𝑉𝐷 2.64∙0.0779
• 𝑉= = = 2.64 m/s, Re = = = 2.05656 × 105
𝜋𝐷2 /4 𝜋∙0.07792 /4 𝜈 10−6

• Από το διάγραμμα Fanning: 𝑓 = 0.0048

• Από το διάγραμμα Moody: 𝑓𝐷 = 0.019 ⟹ 𝑓 = 0.00475
Διάγραμμα Fanning Εικόνα 16
𝑓 Re, k/D
Διάγραμμα Moody 𝑓𝐷 Re, k/D
image url
# Η άσκηση 8.1 Churchill.m
clc; clear; system("chcp 1253");

D = 0.0779; k = 0.046e-3; k_D = k / D; q = 0.0126;

printf("\n"); printf("Υπολογισμός Ταχύτητας: \n")

v=q / (pi * D^2 / 4); printf ("v= %f m/s \n",v)

printf("\n"); printf("Υπολογισμός Reynolds: \n")

rho = 1e3; miu = 1e-3; Re = v * D * rho / miu

printf("\n"); printf("Υπολογισμός συντελεστή Fanning: \n")

A=(2.457 * log(1 / ((7 / Re)^0.9 + 0.27 * k_D)))^16;
B=(37530 / Re)^16;
f=2 * ((8 / Re)^12 + (1 / ((A + B)^(3/2))))^(1/12)

printf("\n"); printf("Υπολογισμός Μείζονων Απωλειών: \n")

L=609.6; g=9.807; h_fs = 4 * f * (L / D)*(v^2 / 2);
printf ("h_fs= %f J/Kg ",h_fs);
printf ("or h_fs= %f Kgf*m/Kg \n", h_fs/g)
printf("\n"); printf("Υπολογισμός Πτώσης Πίεσης: \n")
Dp = rho * g * h_fs /g;
printf ("Dp= %f kPa \n", Dp/1000)

printf("\n"); printf("Υπολογισμός Ισχύος Αντλίας: \n")

P_B=q * Dp / 0.65;Υπολογισμός Ταχύτητας:
printf ("P_B= %f kW
v= ", P_B/1000);
2.643661 m/s
printf ("or P= %f hp \n", P_B*0.00135962)
Υπολογισμός Reynolds:
Re = 2.0594e+005

Υπολογισμός συντελεστή Fanning:

f = 0.0048370

Υπολογισμός Μείζονων Απωλειών:

h_fs= 529.082883 J/Kg or h_fs= 53.951640 Kgf*m/Kg

Υπολογισμός Πτώσης Πίεσης:

Dp= 529.082883 kPa

Υπολογισμός Ισχύος Αντλίας:

W= 10.256472 kW or W= 13.944905 hp
 Άσκηση 8.2
Στην εγκατάσταση του σχήματος, αντλία αναρροφά από δεξαμενή διάλυμα
πυκνότητας 1840 kg/m3 και ιξώδους περίπου όσο του νερού, μέσω σωληνώσεων
3 in. O βαθμός απόδοσης της αντλίας είναι 60%.Η ταχύτητα μέσα στον αγωγό
αναρρόφησης είναι 0.9 m/s. H αντλία καταθλίβει το υγρό με σωλήνα 2 in σε
υπερκείμενη δεξαμενή. Οι απώλειες τριβής ℎ𝑓𝑠 στο σύστημα είναι 3 kp ∙ m/kg.
Ποια πίεση πρέπει να ασκεί η αντλία; Ποια η ιπποδύναμη της αντλίας σε hp;

15 m

E-3

• Για το σωλήνα αναρρόφησης έχουμε : 𝐷𝑎 = 3 in = 3 ∙ 0.0254 m = 0.0762 m και

𝑉𝑎 = 0.9 m/s
• Για το σωλήνα κατάθλιψης : 𝐷𝜅 = 2 in = 2 ∙ 0.0254 m = 0.0508 m και 𝑉𝜅 άγνωστη
• Από το ισοζύγιο μάζας πρίν και μετά την αντλία: 𝑞𝜅 = 𝑞𝑎
Άσκηση 8.2
Στην εγκατάσταση του σχήματος, αντλία αναρροφά από δεξαμενή διάλυμα
πυκνότητας 1840 kg/m3 και ιξώδους περίπου όσο του νερού, μέσω σωληνώσεων
3 in. O βαθμός απόδοσης της αντλίας είναι 60%.Η ταχύτητα μέσα στον αγωγό
αναρρόφησης είναι 0.9 m/s. H αντλία καταθλίβει το υγρό με σωλήνα 2 in σε
υπερκείμενη δεξαμενή. Οι απώλειες τριβής ℎ𝑓𝑠 στο σύστημα είναι 3 kp ∙ m/kg.
Ποια πίεση πρέπει να ασκεί η αντλία; Ποια η ιπποδύναμη της αντλίας σε hp;

𝐷𝑎 2 0.0762 2 m
• 𝑞𝜅 = 𝑞𝛼 ⇒ 𝜌𝛢𝜅 𝑉𝜅 = 𝜌𝛢𝛼 𝑉𝑎 ⇒ 𝑉𝜅 = 𝑉𝑎 = 0.9 ∙ ⇒ 𝑉𝜅 ≅ 2.0
𝐷𝜅 0.0508 s

2 2
𝑝1 𝑉1 𝑝2 𝑉2
+ 𝑔𝑧1 + 𝑎1 + 𝑔𝐻 = + 𝑔𝑧2 + 𝑎2 + ℎ𝑓
𝜌 2 𝜌 2

𝜌𝑉𝑎 𝐷𝑎 1840∙0.9∙0.0762
• Kαθεστώς ροής στους σωλήνες : Reα = = = 1.26 ∙ 105
𝜇 10−3

𝜌𝑉𝜅 𝐷𝜅 1840∙2.0∙0.0508
και Reκ = = = 1.87 ∙ 105
𝜇 10−3

• Οπότε σε όλο το σύστημα η ροή είναι τυρβώδης, δηλαδή : 𝑎1 = 𝑎2 = 1

Άσκηση 8.2
Στην εγκατάσταση του σχήματος, αντλία αναρροφά από δεξαμενή διάλυμα
πυκνότητας 1840 kg/m3 και ιξώδους περίπου όσο του νερού, μέσω σωληνώσεων
3 in. O βαθμός απόδοσης της αντλίας είναι 60%.Η ταχύτητα μέσα στον αγωγό
αναρρόφησης είναι 0.9 m/s. H αντλία καταθλίβει το υγρό με σωλήνα 2 in σε
υπερκείμενη δεξαμενή. Οι απώλειες τριβής ℎ𝑓𝑠 στο σύστημα είναι 3 kp ∙ m/kg.
Ποια πίεση πρέπει να ασκεί η αντλία; Ποια η ιπποδύναμη της αντλίας σε hp;

• Ακόμα : 𝑉1 ≅ 0 επειδή η δεξαμενή είναι μεγάλη σε σχέση με τη διάμετρο

σωλήνα
• 𝑧1 = 0 και 𝑧2 = 15m Θεωρούμε τη ταχύτητα στην έξοδο : 𝑉2 = 0 και
𝑝1 = 𝑝2 = 𝑝𝑎𝑡𝑚
• Aπό τις παραπάνω παραδοχές η εξ. Bernoulli γίνεται :
𝑔𝐻 = 𝑔𝐿 + ℎ𝑓
• Στο σύστημα υπάρχουν 3 γωνίες και απότομη είσοδος και έξοδος.
Λαμβάνουμε υπόψη τα παραπάνω χαρακτηριστικά ως συνεισφορές στις
τριβές.
Άσκηση 8.2
Στην εγκατάσταση του σχήματος, αντλία αναρροφά από δεξαμενή διάλυμα
πυκνότητας 1840 kg/m3 και ιξώδους περίπου όσο του νερού, μέσω σωληνώσεων
3 in. O βαθμός απόδοσης της αντλίας είναι 60%.Η ταχύτητα μέσα στον αγωγό
αναρρόφησης είναι 0.9 m/s. H αντλία καταθλίβει το υγρό με σωλήνα 2 in σε
υπερκείμενη δεξαμενή. Οι απώλειες τριβής ℎ𝑓𝑠 στο σύστημα είναι 3 kp ∙ m/kg.
Ποια πίεση πρέπει να ασκεί η αντλία; Ποια η ιπποδύναμη της αντλίας σε hp;
2
𝑉𝜅
• Έτσι : ℎ𝑓 = ℎ𝑓𝑠 + 𝐾𝑐 + 𝛫𝑒 + 3 ∙ 𝛫𝑓 ∙ , όπου : 𝐾𝑐 = 0.4 και 𝛫𝑒 = 1
2
kp∙m kp∙m N kg∙m m2
• Δίνεται : ℎ𝑓𝑠 = 3 =3 ∙ 9.81 ∙ = 29.43 2
kg kg kp N∙s s

m2 2.02 m2 m2
• Επομένως : ℎ𝑓 = 29.43 2 + 0.4 + 1 + 3 ∙ 0.9 ∙ ⇒ ℎ𝑓 = 37.5 2
s 2 s2 s

• Άρα η εξ. Bernoulli:

ℎ𝑓
𝑔𝐻 = 𝑔𝐿 + ℎ𝑓 ⇒ 𝐻 = 𝐿 +
𝑔
37.5
𝐻 = 15 m + m = 18.8 m
9.81
Άσκηση 8.2
Στην εγκατάσταση του σχήματος, αντλία αναρροφά από δεξαμενή διάλυμα
πυκνότητας 1840 kg/m3 και ιξώδους περίπου όσο του νερού, μέσω σωληνώσεων
3 in. O βαθμός απόδοσης της αντλίας είναι 60%.Η ταχύτητα μέσα στον αγωγό
αναρρόφησης είναι 0.9 m/s. H αντλία καταθλίβει το υγρό με σωλήνα 2 in σε
υπερκείμενη δεξαμενή. Οι απώλειες τριβής ℎ𝑓𝑠 στο σύστημα είναι 3 kp ∙ m/kg.
Ποια πίεση πρέπει να ασκεί η αντλία; Ποια η ιπποδύναμη της αντλίας σε hp;
kg m
• Δ𝑝 = 𝜌𝑔𝐻 = 1840 m3 ∙ 9.81 s2 ∙ 18.8 m ⇒ Δ𝑝 = 3.39 ∙ 105 Pa

β) Υπολογισμός Ιπποδύναμης αντλίας

• 𝑃𝑓 = 𝑚𝑔𝐻 = 𝜌 𝑞 𝑔 𝐻
𝜌𝑞𝑔𝐻
𝑃𝑓 𝑃𝑓 𝑃𝐵 =
• 𝜂 = 𝑃 ⇒ 𝑃𝐵 = 𝜂
𝐵 𝜂

π𝐷𝜅2 3.14∙0.05082 m3 m3
• Επίσης : 𝑞 = 𝑞𝜅 = 𝑞𝑎 = 𝑉𝜅 ∙ ⇒𝑞 =2∙ = 0.004
4 4 s s
kg m3 m
1840 3 ∙0.004 s ∙9.81 2 ∙18.8 m J
m s
• Άρα : 𝑃𝐵 = = 2262 s = 2.26 kW = 2.26 ∙ 1.34 hp ≅ 3.0 hp
0.6
Ύψος Αναρρόφησης και Σπηλαίωση
• Σπηλαίωση (cavitation): όταν η πίεση αναρρόφησης είναι ελάχιστα
μεγαλύτερη από την τάση ατμών του υγρού μια ποσότητα υγρού μπορεί να
εξατμιστεί μέσα στην αντλία. Μειώνεται η δυναμικότητα της αντλίας
• Για να αποφευχθεί η σπηλαίωση πρέπει η πίεση στην είσοδο να είναι
μεγαλύτερη από την τάση ατμών του υγρού κατά ένα ποσό. Το ποσό αυτό
λέγεται Καθαρό Θετικό Μανομετρικό Ύψος ή Καθαρή Θετική Κεφαλή
Αναρρόφησης (ΚΘΚΑ) (NPSH= Net Positive Suction Head)
1 𝑝𝑎′ − 𝑝𝑣
NPSH = − ℎ𝑓𝑠 − 𝑍𝑎
𝑔 𝜌
– 𝑝𝑎′ απόλυτη πίεση στην επιφάνεια της δεξαμενής
– 𝑝𝑣 τάση ατμών
– ℎ𝑓𝑠 απώλειες λόγω τριβής στη γραμμή αναρρόφησης
– 𝑍𝑎 ύψος αναρόφησης
𝑔𝑐 𝑝𝑎′ −𝑝𝑣
• Στο fps: NPSH = − ℎ𝑓𝑠 − 𝑍𝑎
𝑔 𝜌
Άσκηση 8.3
Βενζόλιο θερμοκρασίας 38 °C αντλείται μεσω του συστήματος που εμφανίζεται
στο σχήμα. Με ρυθμό 9 m3 /h. Η πίεση της δεξαμενής είναι ίση με την
ατμοσφαιρική. Η σχετική πίεση στο άκρο του σωλήνα κατάθλιψης είναι 350
kN/m2 . Η κατάθλιψη βρίσκεται σε ύψος 3 m και η αναρρόφηση σε ύψος 1.5 m
πάνω από τη στάθμη του υγρού στη δεξαμενή. Η γραμμή κατάθλιψης είναι
σωλήνας 1.5” sch. 40. Οι απώλειες τριβής είναι 3.45 kN/m2 και 38 kN/m2 στις
γραμμές αναρρόφησης και κατάθλιψης αντίστοιχα. Η απόδοση της αντλίας είναι
60%. Η πυκνότητα του βενζολίου είναι 865 Kg/m3 και η τάση ατμών του 26.2
kN/m2 . Να υπολογιστούν α) το μανομετρικό ύψος που αναπτύσσει η αντλία, β) η
ολική ισχύς, γ) το απαιτούμενο NPSH (ο κατασκευαστής δίνει NPSHR>3m).

Eικόνα 15
Άσκηση 8.3
• Ως επίπεδο αναφοράς επιλέγεται η στάθμη του υγρού στη δεξαμενή
2 2
𝑝𝑎′ 𝑎𝑎′ 𝑉𝑎′ 𝑝𝑏′ 𝑎𝑏′ 𝑉𝑏′
+ 𝑔𝑧𝑎′ + + 𝑊𝑝 𝜂 = + 𝑔𝑧𝑏′ + + ℎ𝑓
𝜌 2 𝜌 2
𝑞 9/3600
• 𝑉𝑎′ = 0, 𝑉𝑏′ = = = 1.9 m/s
𝑆𝑏′ 𝜋 1.610×0.0254 2 /4

1.9∙0.0409∙865
• Re = = 1.28 ∙ 105 , άρα 𝑎𝑏′ ≈ 1
0.525∙10−3
2
𝑝𝑏′ 𝑝𝑎′ 𝑎𝑏′ 𝑉𝑏′
𝑊𝑝 𝜂 = − + ℎ𝑓 + 𝑔𝑧𝑏′ + ⟹
𝜌 𝜌 2
101.325 + 350 ∙ 103 101.325 ∙ 103 38 + 3.45 ∙ 103
𝑊𝑝 𝜂 = − + + 9.807 ∙ 3
865 865 865
1.92 350 + 38 + 3.45 ∙ 103 1.92
+ = + 9.807 ∙ 3 + = 483.77 J/Kg
2 865 2
𝑊𝑝 𝜂 = Δ𝐻 = 483.77 J/Kg
Άσκηση 8.3
• Ο μαζικός ρυθμός ροής είναι:
9
𝑚=𝑞∙𝜌= ∙ 865 = 2.16 kg/s
3600
𝑚 Δ𝐻 2.16 ∙ 483.77
𝑃𝐵 = = = 1.74 kW = 2.34 hp
𝜂 0.6
𝑝𝑣 26.2∙103
• Η τάση ατμών αντιστοιχεί σε ένα μανομετρικό ύψος: = = 30.28 J/Kg
𝜌 865

3.45∙103
• Η τριβή στη γραμμή κατάθλιψης είναι: ℎ𝑓𝑠 = = 3.99 J/Kg
865

1 𝑝𝑎′ − 𝑝𝑣 1 101.325 ∙ 103

NPSH = − ℎ𝑓𝑠 − 𝑍𝑎 = − 30.28 − 3.99
𝑔 𝜌 9.807 865
NPSH = 8.45 m > 3 m
Άσκηση 8.4
Θεωρούμε τη σωλήνωση του παρακάτω σχήματος. Το υλικό σωλήνωσης είναι
κοινός χάλυβας και το ρευστό αέρας στους 20 οC α) Πόση είναι η ολική απώλεια
υδροστατικής κεφαλής; β) Πόση είναι η στατική πίεση στην είσοδο; γ) Πόση είναι
η απαιτούμενη Ισχύς?
R3
D1

Q1 2 3
1
L1 L2
D2
L3

5 6

D7
D5
Patm
7
R4
4
Δεδομένα L4 L5 L6

𝜇 m 2
• 𝜈= = 15.05 ∙ 10−6
𝜌 s
• 𝐿1 = 7 m , 𝐿2 = 15 m , 𝐿3 = 8m
• 𝐷1 = 𝐷5 = 2in = 0.0508 m
• 𝐿4 = 𝐿5 = 5 m , 𝐿6 = 8 m
• 𝐷2 = 𝐷7 = 4in = 0.1016 m
• 𝑞7 = 365 m3 /hr
• 𝑟3 = 𝑟4 = 8 in = 0.2032 m
Άσκηση 8.4

R3

D1
Q1 2 3
1
L1 L2
D2

L3 6
5

D7
D5
Patm
7
R4
4
L4 L5 L6
Άσκηση 8.4
• Το ρευστό είναι αέριο, επομένως πρέπει να εξετάσουμε εάν είναι ασυμπίεστο.
Αρκεί να υπολογίσουμε τον αρ. Μach στην είσοδο και στην έξοδο.
𝑉
• Για ασυμπίεστα ρευστά θα πρέπει : Ma ≡ < 1/3
𝑐

𝑞7 4𝑞7
• Στην έξοδο (σημείο 7) : 𝑞7 = 𝐴7 𝑉7 ⇒ 𝑉7 = =
𝐴7 𝜋D27

365 m3
4∙
𝑉7 = 3600 s = 12.51 m
𝜋 ∙ 0.10162 m2 s
12.51
• Oπότε στην έξοδο ο αριθμός Mach είναι : Ma = = 0.0368 ≪ 1/3
340
Άσκηση 8.4
𝐷72
• Aπό το ισοζύγιο μάζας : 𝑚1 = 𝑚7 ⇒ 𝑞1 = 𝑞7 ⇒ 𝐷12 𝑉1 = 𝐷72 𝑉7 ⇒ 𝑉1 = 𝑉
𝐷12 7

2
0.1016 m m
𝑉1 = ∙ 12.51 = 50
0.0508 s s
50
• Επομένως : Ma = 340 = 0.14 < 1/3

• Το ρευστό μπορεί να θεωρηθεί ασυμπίεστο.

α) Υπολογισμός ℎ𝑓
ℎ𝑓 = ℎ𝑓𝑠 + ℎ𝑓𝑓
• ℎ𝑓𝑠 = ℎ𝑓𝑠1,2 + ℎ𝑓𝑠2,3 + ℎ𝑓𝑠3,4 + ℎ𝑓𝑠4,5 + ℎ𝑓𝑠5,6 + ℎ𝑓𝑠6,7
• ℎ𝑓𝑓 = ℎ𝑓𝑐1 + ℎ𝑓𝑒2 + ℎ𝑓𝑓3 + ℎ𝑓𝑓4 + ℎ𝑓𝑐5 + ℎ𝑓𝑒7
Άσκηση 8.4
• Yπολογίζουμε τον Reynolds σε κάθε σημείο.

𝜌𝑉𝐷 𝑉𝐷
Re = =
𝜇 𝜈

• 𝐷1 = 𝐷5 και 𝑞1 = 𝑞5 ⇒ 𝑉1 = 𝑉5

𝑉1 𝐷1 50∙0.0508
• Οπότε: Re5,6 = Re1,2 = = = 1.69 ∙ 105
𝜈 15.05∙10−6

• Στα σημεία 2, 3, 4, 7: 𝐷 = 𝐷2 = 𝐷7 και 𝑞 = 𝑞2 = 𝑞7

𝑉7 𝐷7 12.51∙0.1016
• Επομένως : 𝑅𝑒2,3 = 𝑅𝑒3,4 = 𝑅𝑒4,5 = 𝑅𝑒6,7 = = = 8.45 ∙ 104
𝜈 15.05∙10−6

• Άρα μπορούμε να θεωρήσουμε παντού τυρβώδη ροή

Άσκηση 8.4
• Για τυρβώδη ροή σε τραχείς σωλήνες μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τη σχέση
του Jain για εύρεση των συντελεστών Fanning.

1 𝑘 21.25
= 2.28 − 4 log +
𝑓 𝐷 Re0.9
• 𝐷1 = 𝐷5 και Re1,2 = Re5,6 , οπότε και 𝑓1,2 = 𝑓5,6

1 𝑘 21.25 1 0.046∙10−3 21.25

• = 2.28 − 4 log + 0.9 ⇒ = 2.28 − 4 log + ⇒
𝑓1,2 𝐷1 𝑅𝑒1,2 𝑓1,2 0.0508 1.69∙105 0.9

1 1
= 2.28 − 4 log 0.0013 = 13.82 ⇒ 𝑓1,2 = 𝑓5,6 = = 0.0052
𝑓1,2 13.822
Άσκηση 8.4
• Oμοίως, επειδή για τα σημεία 2, 3, 4, 7: 𝐷𝑖 = 𝐷2 = 𝐷7 και Re2,3 = Re3,4 = Re4,5 = Re6,7
𝑓2,3 = 𝑓3,4 = 𝑓4,5 = 𝑓6,7

1 𝑘 21.25 0.046∙10−3 21.25

• 𝑓6,7
= 2.28 − 4 log 𝐷1
+ 0.9
𝑅𝑒6,7
= 2.28 − 4 log 0.1016
+ 8.45∙104 ⇒

1 1
= 2.28 − 4 log 0.0012 = 13.96 ⇒ 𝑓7 = 𝑓2 = 𝑓3 = 𝑓4 = = 0.0051
𝑓6,7 13.962
2
𝐿𝑉
• ℎ𝑓𝑠 = 4𝑓 𝐷 2

2 2
𝐿 𝑉 𝐿 𝑉
• Επομένως : ℎ𝑓𝑠1,2 + ℎ𝑓𝑠5,6 = 4𝑓1,2 𝐷1 21 + 4𝑓5,6 𝐷5 25
1 5

όπου: 𝑓1,2 = 𝑓5,6 , 𝑉1 = 𝑉5 , 𝐷1 = 𝐷5

Άσκηση 8.4

2 502 m2
L1 + L5 𝑉1 7+5 m ∙ 2
ℎ𝑓𝑠1,2 + ℎ𝑓𝑠5,6 = 4𝑓1,2 = 4 ∙ 0.0052 s ⇒
2𝐷1 2 ∙ 0.0508 m

𝑚2
ℎ𝑓𝑠1,2 + ℎ𝑓𝑠5,6 = 6142 2
𝑠
𝐿2 +𝐿3 +𝐿4 +𝐿6 𝑉7
• Ομοίως : ℎ𝑓𝑠2,3 + ℎ𝑓𝑠3,4 + ℎ𝑓𝑠4,5 + ℎ𝑓𝑠6,7 = 4𝑓6,7 2𝐷7

15 + 8 + 5 + 8 ∙ 12.512 m2
ℎ𝑓𝑠2,3 + ℎ𝑓𝑠3,4 + ℎ𝑓𝑠4,5 + ℎ𝑓𝑠6,7 = 4 ∙ 0.0051 ∙ = 566 2
2 ∙ 0.1016 s
• Oπότε οι μείζωνες απώλειες είναι :ℎ𝑓𝑠 = ℎ𝑓𝑠1,2 + ℎ𝑓𝑠2,3 + ℎ𝑓𝑠3,4 + ℎ𝑓𝑠4,5 + ℎ𝑓𝑠5,6 + ℎ𝑓𝑠6,7

m2 m2
ℎ𝑓𝑠 = 6142 + 566 2 = 6708 2
s s
Άσκηση 8.4
Υπολογίζουμε τις ελλάσονες απώλειες:
• Στο σημείο 1 (Συστολή) : ℎ𝑓𝑐1 = 𝐾𝑐 21
• Στο σημείο 2 (Διεύρυνση) : ℎ𝑓𝑒2 =
• Στο σημείο 3 (Κάμψη 90ο) : ℎ𝑓𝑓3 =
2 2
𝑉 𝑉
• Στο σημείο 5 (Συστολή) : ℎ𝑓𝑐5 = 𝐾𝑐 25
2 2
𝑉 𝑉
𝐾𝑒 21 • Στο σημείο 7 (Έξοδος) : ℎ𝑓𝑓7 = 𝐾𝑓7 27
2
𝑉
𝐾𝑓3 23

2
𝑉
• Στο σημείο 4 (Κάμψη 90ο) : ℎ𝑓𝑓4 = 𝐾𝑓4 24

• Όμως : 𝑉1 = 𝑉5 και 𝑉3 = 𝑉4 = V 7
Άσκηση 8.4
2
𝑉
• Eπομένως : ℎ𝑓𝑐1 + ℎ𝑓𝑐5 + ℎ𝑓𝑒2 = 2 ∙ 𝐾𝑐 + 𝐾𝑒 21

2 2
𝑆1 2 𝐷12 0.05082
όπου : 𝛫𝑐 = 0.4 1 − 𝑆2
= 0.4 ∙ 1 − 𝐷22
= 0.4 ∙ 1 − 0.10162
= 0.225

2 2
𝑆1 2 𝐷12 0.05082
𝐾𝑒 = 1 −𝑆 = 1 − 𝐷2 = 1− = 0.5625
2 2 0.10162

502 m2 m2
ℎ𝑓𝑐1 + ℎ𝑓𝑐5 + ℎ𝑓𝑒2 = 2 ∙ 0.225 + 0.5625 = 1265 2
2 s2 s
2
𝑉
• Eπίσης : ℎ𝑓𝑓3 + ℎ𝑓𝑓4 + ℎ𝑓𝑒7 = (2 ∙ 𝐾𝑓 + 𝛫𝑒7 ) 7
2

2
𝑆5 2 𝐷12
όπου : 𝐾𝑓 = 0.75 , Κ e = 1 −𝑆 = 1− = 0.5625
7 𝐷22
Άσκηση 8.4

12.512 m2 m2
ℎ𝑓𝑓3 + ℎ𝑓𝑓4 + ℎ𝑓𝑒7 = 2 ∙ 0.75 + 0.5625 = 161 2
2 s2 s
m2 m2
• Oπότε: ℎ𝑓𝑓 = ℎ𝑓𝑐1 + ℎ𝑓𝑒2 + ℎ𝑓𝑓3 + ℎ𝑓𝑓4 + ℎ𝑓𝑐5 + ℎ𝑓𝑒7 = 1265 + 161 = 1426 s2
s2

• Tελικώς οι συνολικές απώλειες είναι :

m2 m2
ℎ𝑓 = ℎ𝑓𝑠 + ℎ𝑓𝑓 = 6708 + 1426 2 = 8134 2
s s
β) Yπολογισμός 𝑝1
2 2
𝑝1 𝛼1 𝑉1 𝑝7 𝛼7 𝑉7
• Eξ. Bernoulli : + + 𝑔𝑧1 = + + 𝑔𝑧7 + ℎ𝑓
𝜌 2 𝜌 2

• H ροή είναι τυρβώδης παντού άρα : 𝑎1 = 𝑎7 = 1

• 𝑧1 − 𝑧7 ≈ 𝐿3
• Mετά την έξοδο : 𝑉7 ≅ 0
Άσκηση 8.4
2
𝑉1
• Eπομένως η εξ. Bernoulli γίνεται : 𝑝1 = 𝑝7 + 𝜌 − 𝑔𝐿3 + ℎ𝑓
2

5
kg 502 m2 m2 m2
𝑝1 = 10 Pa + 1.205 3 ∙ − 9.81 ∙ 8 2 + 8134 2 ⇒
m 2 s2 s s

𝑝1 = 105 Pa + 11213 Pa = 111 kPa

• γ) Υπολογισμός Ισχύος αντλίας.

kg m3 m2
• 𝑃𝐵 = 𝑚Δ𝐻 = 𝑚ℎ𝑓 = 𝜌𝑄ℎ𝑓 = 𝜌𝑄7 ℎ𝑓 = 1.205 m3 ∙ 0.1014 s ∙ 8134 s2 = 993.8 W

𝑃𝐵 = 0.993 kW = 0.993 ∗ 1.34 hp = 1.33 hp

Άσκηση 8.5
Βαρύ, ακάθαρτο πέτρέλαιο αντλείται μέσω ενός οριζόντιου σωλήνα. Ο σωλήνας
είναι κατασκευασμένος από κοινό χάλυβα. H μέγιστη επιτρεπτή τάση
εφελκυσμού στο τοίχωμα του σωλήνα είναι 40000 psi. Για να αποφευχθεί η
εξάτμιση των ελαφρών συστατικών του πετρελαίου η ελάχιστη πίεση στο σωλήνα
πρέπει να είναι τουλαχιστον 75 psi. Η ογκομετρική παροχή είναι 400000
βαρέλια/μέρα (όπου 1 βαρέλι=42 gal). Yπολογίστε τη μέγιστη απόσταση μεταξύ
διαδοχικών αντλιοστάσιων. Ποια η ισχύς του κάθε αντλιοστάσιου?
Δίνονται
• Eσωτερική διάμετρος σωλήνα : 𝐷 = 24 in = 0.610 m
1
• Πάχος τοιχώματος : 𝑏 = 2 in = 12.7mm
kg
• Πυκνότητα πετρελαίου : 𝜌 = 925
m3
• 𝜈 = 1.2 ∙ 10−4 m2 /s
• 𝜎𝑚𝑎𝑥 = 40000 psi = 40000 ∙ 6895 Pa = 2.758 ∙ 108 Pa
• 𝑝𝑚𝑖𝑛 = 75 psi = 5.17 ∙ 105 Pa
gal L 1 𝑚3 m3
• 𝑄 = 42 ∙ 400000 day = 3.786 ∙ 16.8 ∙ 106 day = 63.60 ∙ 106 ∙ 10−3 86400 = 0.736
𝑠 s
Άσκηση 8.5
Βαρύ, ακάθαρτο πέτρέλαιο αντλείται μέσω ενός οριζόντιου σωλήνα. Ο σωλήνας
είναι κατασκευασμένος από κοινό χάλυβα. H μέγιστη επιτρεπτή τάση
εφελκυσμού στο τοίχωμα του σωλήνα είναι 40000 psi. Για να αποφευχθεί η
εξάτμιση των ελαφρών συστατικών του πετρελαίου η ελάχιστη πίεση στο σωλήνα
πρέπει να είναι τουλαχιστον 75 psi. Η ογκομετρική παροχή είναι 400000
βαρέλια/μέρα (όπου 1 βαρέλι=42 gal). Yπολογίστε τη μέγιστη απόσταση μεταξύ
διαδοχικών αντλιοστάσιων. Ποια η ισχύς του κάθε αντλιοστάσιου?

y
σy
b
-σx σx

πD
x -σy σy
σx

b
L
• Στον άξονα 𝑥 : 𝐹𝑥 = 𝜎𝑥 𝐴𝑥
• 𝐴𝑥 = 𝜋 D b
𝜋D2
• H 𝐹𝑥 δρα στην επιφάνεια : 𝐴 = 4

𝜋D2
• 𝐹𝑥 = 𝑝 ∙ 𝐴 = 𝑝
4
Άσκηση 8.5
Βαρύ, ακάθαρτο πέτρέλαιο αντλείται μέσω ενός οριζόντιου σωλήνα. Ο σωλήνας
είναι κατασκευασμένος από κοινό χάλυβα. H μέγιστη επιτρεπτή τάση
εφελκυσμού στο τοίχωμα του σωλήνα είναι 40000 psi. Για να αποφευχθεί η
εξάτμιση των ελαφρών συστατικών του πετρελαίου η ελάχιστη πίεση στο σωλήνα
πρέπει να είναι τουλαχιστον 75 psi. Η ογκομετρική παροχή είναι 400000
βαρέλια/μέρα (όπου 1 βαρέλι=42 gal). Yπολογίστε τη μέγιστη απόσταση μεταξύ
διαδοχικών αντλιοστάσιων. Ποια η ισχύς του κάθε αντλιοστάσιου?
𝜋D2 𝑏
• Επομένως : 𝐹𝑥 = 𝜎𝑥 𝐴𝑥 ⇒ 𝑝 = 𝜎𝑥 𝜋𝐷𝑏 ⇒ 𝑝 = 4 𝐷 𝜎𝑥
4

• Στον άξονα 𝑦 : 𝐹𝑦 = 𝜎𝑦 𝐴𝑦
• 𝐴𝑦 = 2bL (και επάνω και κάτω)
• H 𝐹𝑦 δρα στην επιφάνεια : 𝐴 = 𝜋𝐷𝐿
• 𝐹𝑦 = 𝑝 ∙ 𝐴 = 𝑝𝜋DL ≅ 𝑝𝐷𝐿
𝑏
• Eπομένως : 𝑝𝐷𝐿 = 𝜎𝑦 2𝑏𝐿 ⇒ 𝑝 = 2 𝐷 𝜎𝑦
Άσκηση 8.5
Βαρύ, ακάθαρτο πέτρέλαιο αντλείται μέσω ενός οριζόντιου σωλήνα. Ο σωλήνας
είναι κατασκευασμένος από κοινό χάλυβα. H μέγιστη επιτρεπτή τάση
εφελκυσμού στο τοίχωμα του σωλήνα είναι 40000 psi. Για να αποφευχθεί η
εξάτμιση των ελαφρών συστατικών του πετρελαίου η ελάχιστη πίεση στο σωλήνα
πρέπει να είναι τουλαχιστον 75 psi. Η ογκομετρική παροχή είναι 400000
βαρέλια/μέρα (όπου 1 βαρέλι=42 gal). Yπολογίστε τη μέγιστη απόσταση μεταξύ
διαδοχικών αντλιοστάσιων. Ποια η ισχύς του κάθε αντλιοστάσιου?
• 𝜎𝑥 ≤ 𝜎𝑚𝑎𝑥 και 𝜎𝑦 ≤ 𝜎𝑚𝑎𝑥
𝑏 𝑏 𝑏 𝑏
4 𝐷 𝜎𝑥 ≤ 4 𝐷 𝜎𝑚𝑎𝑥 και 2 𝐷 𝜎𝑦 ≤ 2 𝐷 𝜎𝑚𝑎𝑥

𝑏 𝑏
• Tότε : 𝑝 ≤ 4 𝐷 𝜎𝑚𝑎𝑥 και 𝑝 ≤ 2 𝐷 𝜎𝑚𝑎𝑥

• Άρα :
𝑏
𝑝𝑚𝑎𝑥 = 2 𝐷 𝜎𝑚𝑎𝑥

12.7 mm
𝑝𝑚𝑎𝑥 = 2 ∙ ∙ 2.758 ∙ 108 Pa = 1.15 ∙ 107 Pa
610 mm
Άσκηση 8.5
Βαρύ, ακάθαρτο πέτρέλαιο αντλείται μέσω ενός οριζόντιου σωλήνα. Ο σωλήνας
είναι κατασκευασμένος από κοινό χάλυβα. H μέγιστη επιτρεπτή τάση
εφελκυσμού στο τοίχωμα του σωλήνα είναι 40000 psi. Για να αποφευχθεί η
εξάτμιση των ελαφρών συστατικών του πετρελαίου η ελάχιστη πίεση στο σωλήνα
πρέπει να είναι τουλαχιστον 75 psi. Η ογκομετρική παροχή είναι 400000
βαρέλια/μέρα (όπου 1 βαρέλι=42 gal). Yπολογίστε τη μέγιστη απόσταση μεταξύ
διαδοχικών αντλιοστάσιων. Ποια η ισχύς του κάθε αντλιοστάσιου?
2
𝛥𝑝 𝐿V
• Oι μείζωνες απώλειες στο σωλήνα θα είναι : ℎ𝑓𝑠 = = 4𝑓 𝐷 2 ⇒
𝜌

𝐷 𝛥𝑝 𝐷𝛥𝑝𝑚𝑎𝑥
𝐿= 2 ⇒ 𝐿𝑚𝑎𝑥 = 2
2𝑓 𝑉 𝜌 2𝑓 𝑉 𝜌

• 𝛥𝑝𝑚𝑎𝑥 = 𝑝𝑚𝑎𝑥 − 𝑝𝑚𝑖𝑛 = 1.15 ∙ 107 Pa − 5.17 ∙ 105 Pa = 1.1 ∙ 107 Pa

• Θα πρέπει επίσης να υπολογίσουμε τον παράγοντα Fanning και τη ταχύτητα.
m3
4𝑄 4∙0.736 s m
• 𝑞 = 𝐴𝑉 ⇒ 𝑉 = = = 2.52
𝜋𝐷2 3.14∙0.6102 m2 s
Άσκηση 8.5
Βαρύ, ακάθαρτο πέτρέλαιο αντλείται μέσω ενός οριζόντιου σωλήνα. Ο σωλήνας
είναι κατασκευασμένος από κοινό χάλυβα. H μέγιστη επιτρεπτή τάση
εφελκυσμού στο τοίχωμα του σωλήνα είναι 40000 psi. Για να αποφευχθεί η
εξάτμιση των ελαφρών συστατικών του πετρελαίου η ελάχιστη πίεση στο σωλήνα
πρέπει να είναι τουλαχιστον 75 psi. Η ογκομετρική παροχή είναι 400000
βαρέλια/μέρα (όπου 1 βαρέλι=42 gal). Yπολογίστε τη μέγιστη απόσταση μεταξύ
διαδοχικών αντλιοστάσιων. Ποια η ισχύς του κάθε αντλιοστάσιου?

𝜌V𝐷 𝑉𝐷 0.610∙2.52
• Re = = = = 1.28 ∙ 104
𝜇 𝜈 1.2∙10−4

𝑘 0.046
• Για τον κοινό χάλυβα : 𝑘 = 0.046 mm , 𝐷 = = 7.5 ∙ 10−5
610

• Από το διάγραμμα fanning: 𝑓 = 0.007

𝐷Δ𝑝𝑚𝑎𝑥 0.61 m ∙ 1.1 ∙ 107 Pa

𝐿𝑚𝑎𝑥 = 2 = 2 m2 ∙ 925 kg /m3 ⇒
2𝑓 𝑉 𝜌 2 ∙ 0.007 ∙ 2.52
𝐿𝑚𝑎𝑥 = 81.6 km
Άσκηση 8.5
Βαρύ, ακάθαρτο πέτρέλαιο αντλείται μέσω ενός οριζόντιου σωλήνα. Ο σωλήνας
είναι κατασκευασμένος από κοινό χάλυβα. H μέγιστη επιτρεπτή τάση
εφελκυσμού στο τοίχωμα του σωλήνα είναι 40000 psi. Για να αποφευχθεί η
εξάτμιση των ελαφρών συστατικών του πετρελαίου η ελάχιστη πίεση στο σωλήνα
πρέπει να είναι τουλαχιστον 75 psi. Η ογκομετρική παροχή είναι 400000
βαρέλια/μέρα (όπου 1 βαρέλι=42 gal). Yπολογίστε τη μέγιστη απόσταση μεταξύ
διαδοχικών αντλιοστάσιων. Ποια η ισχύς του κάθε αντλιοστάσιου?

• Yπολογισμός Ισχύος.
𝑃𝐵 = 𝑚 Δ𝐻 = 𝑚 ℎ𝑓 = 𝑚 ℎ𝑓𝑠

𝛥𝑝
𝑃𝐵 = 𝜌 𝑞 ℎ𝑓𝑠 = 𝜌 𝑞 = 𝑞 𝛥𝑝
𝜌
m3
𝑃𝐵 = 0.736 ∙ 1.1 ∙ 107 Pa = 8.09 ∙ 106 W
s

𝑃𝐵 = 8.09 MW
 Άσκηση 8.6
Yπολογίστε το ελάχιστο μέγεθος ενός λείου αγωγού ορθογωνικού σχήματος με
λόγο πλευρών 2, μέσα από τον οποίο θα περάσουν 80 m3/min αέρα
(ασυμπίεστου). Η απώλεια υδροστατικής κεφαλής αντιστοιχεί σε 30 mm H2O. To
μήκος του αγωγού είναι 30 m.

Δεδομένα
kg
• 𝜌𝑎𝑖𝑟 = 1.23
m3
• 𝜇𝑎𝑖𝑟 = 1.78 ∙ 10−5 Pa ∙ s
h

L
b
• O αγωγός δεν είναι κυκλικής διατομής οπότε θα πρέπει να βρούμε την ισοδύναμη
διάμετρο.

𝑆 4𝑏 ℎ
• 𝐷𝑒𝑞 = 4 𝑟𝐻 = 4 𝐿 = 2
𝑝 𝑏+ℎ

𝑏
• = 2 ⇒ 𝑏 = 2ℎ
ℎ

4𝑏ℎ 4∙2ℎ2 4
• Oπότε : 𝐷𝑒𝑞 = = = 3ℎ
2 𝑏+ℎ 2∙3ℎ
Άσκηση 8.6
Yπολογίστε το ελάχιστο μέγεθος ενός λείου αγωγού ορθωγωνικού σχήματος με
λόγο πλευρών 2, μέσα από τον οποίο θα περάσουν 80 m3/min αέρα
(ασυμπίεστου). Η απώλεια υδροστατικής κεφαλής αντιστοιχεί σε 30 mmH2O. To
μήκος του αγωγού είναι 30 m.

𝑄 𝑄 𝑄
• 𝑄 = 𝐴𝑉 ⇒ 𝑉 = 𝐴 = 𝑏ℎ = 2ℎ2

80 m3 −2
m
𝑉= = 0.667 ℎ
2 ∙ 60𝑠 ℎ2 s
4
𝜌𝑉𝐷𝑒𝑞 1.23∙0.667ℎ−2 ∙3ℎ
• Re = = ⇒ Re = 6.14 ∙ 104 ℎ−1
𝜇 1.78∙10−5

• Υποθέτουμε πώς το ℎ < 21 m ώστε μπορούμε να θεωρήσουμε ότι η ροή είναι τυρβώδης
• Εξ. Βernoulli :

2 2
𝑝1 𝑉 𝑝2 𝑉
+ 𝛼1 + 𝑔𝑧1 = + 𝛼2 + 𝑔𝑧2 + ℎ𝑓
𝜌 2 𝜌 2
Άσκηση 8.6
Yπολογίστε το ελάχιστο μέγεθος ενός λείου αγωγού ορθωγωνικού σχήματος με
λόγο πλευρών 2, μέσα από τον οποίο θα περάσουν 80 m3/min αέρα
(ασυμπίεστου). Η απώλεια υδροστατικής κεφαλής αντιστοιχεί σε 30 mmH2O. To
μήκος του αγωγού είναι 30 m.
2
𝛥𝑝 𝐿𝑉
• Επομένως : = ℎ𝑓 = ℎ𝑓𝑠 = 4𝑓 𝐷 2
𝜌

• Για τυρβώδη ροή σε λείους αγωγούς :

για την περιοχή 5 ∙ 104 < Re < 106 :

𝑓 = 0.046 Re−0.2 = 0.046 ∙ 6.14 ∙ 104 ℎ−1 −02

⇒ 𝑓 = 0.00507 ∙ ℎ−1.2

2
𝛥𝑝 4∙30 𝑉 2
• Έτσι : = 4 ∙ 0.00507 ∙ ℎ−1.2 3ℎ 2 = 0.4056 ℎ−3.2 𝑉
𝜌
2
• Όμως : 𝑉 = 0.667 ℎ−2 ⇒ 𝑉 = 0.445ℎ−4
• Oπότε καταλήγουμε :

𝛥𝑝
= 0.18 ℎ−7.2
𝜌
Άσκηση 8.6
Yπολογίστε το ελάχιστο μέγεθος ενός λείου αγωγού ορθωγωνικού σχήματος με
λόγο πλευρών 2, μέσα από τον οποίο θα περάσουν 80 m3/min αέρα
(ασυμπίεστου). Η απώλεια υδροστατικής κεφαλής αντιστοιχεί σε 30 mmH2O. To
μήκος του αγωγού είναι 30 m.

• H απώλειες υδροστατικής κεφαλής είναι 30 mm H2O, δηλαδή :

Δ𝑝
ℎ𝑓𝑠 = = 𝑔 Δℎ𝐻2𝑂
𝜌𝛨2𝛰
Όπου : Δℎ𝐻2𝑂 = 30 mm H2O = 0.03 m
Δ𝑝 m
• Eπομένως :𝜌 = 𝑔 Δℎ𝐻2𝑂 = 9.81 s2 ∙ 0.03 m = 0.2943 m2 /s 2
𝛨2𝛰

• Tότε :
1
Δ𝑝 Δ𝑝 1 −7.2 0.2943 −0.1388
= 0.18 ℎ−7.2 ⇒ℎ= ∙ = = 1.635−0.1388
𝜌 𝜌 0.18 0.18

ℎ = 0.934 m

𝑏 = 2ℎ = 2 ∙ 0.934 ⇒ 𝑏 = 1.868 m
Σημείωμα Xρήσης Έργων Τρίτων
 Εικόνες από ιστότοπους :
 https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Valve_cross-section.PNG
 http://pixshark.com/types-of-air-valves.htm
 http://pixgood.com/plug-valve.html
 https://en.wikipedia.org/wiki/Ball_valve
 http://www.dharmiengineers.com/forged_steel_check_valves_nrv.htm
 https://en.wikipedia.org/wiki/Safety_valve
 https://anilpagar.wordpress.com/2011/12/20/what-is-mean-by-valve/
 http://www.8020engineering.com/next_generation_upfront_cfd.html
 http://www.pumpfundamentals.com/pump_glossary.htm
 https://en.wikipedia.org/wiki/Centrifugal_pump
 https://en.wikipedia.org/wiki/Moody_chart

 Εικόνα 15 :
W. Mccabe, J. Smith, P. Harriott, Unit Operations Of Chemical Engineering, 2005, 7th ed.,
McGraw-Hill Higher Education
Χρηματοδότηση
• Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στo πλαίσιo του
εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα.
• Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών»
έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού
υλικού.
• Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος
«Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την
Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς
πόρους.
Σημείωμα Ιστορικού Εκδόσεων Έργου
Το παρόν έργο αποτελεί την έκδοση 1.0.0.
Σημείωμα Αναφοράς

Copyright Πανεπιστήμιο Πατρών. Καθηγητής, Δημήτριος Ματαράς. «Φυσικές

Διεργασίες ΙΙ». Έκδοση: 1.0. Πάτρα 2015. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση:
https://eclass.upatras.gr/courses/CMNG2120/
 Σημείωμα Αδειοδότησης
Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons
Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής
Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα
κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους
όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων».

[1] http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/

Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση:

• που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για
το διανομέα του έργου και αδειοδόχο
• που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση
στο έργο
• που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος
(π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο

Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για
εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.