Professional Documents
Culture Documents
qarTul
organizebuli
gamovlinebebis
rganiz ebu li danaSaulis
gamo vlinebebis kriminaliz
Tbilisi
2012
SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondi
Shota Rustaveli National Science Foundation
This project has been made possible by financial support from the Shota
Rustaveli National Science Foundation (Grant # 254_08_2-180). All
ideas expressed herewith are those of the author, and may not represent
the opinion of the Foundation itself~.
.
www.rustaveli.org.ge
ufaso gamocema
warmodgenili proeqtis avtorebisTvis Zneli dasajer-
ebeli iyo, rom winamdebare wignis gamocema revaz gog-
SeliZis gareSe moxdeboda, magram es samwuxaro realobaa,
romelsac Tvali unda gavusworoT. visac masTan Sex-
eba hqonia dagveTanxmeba, rom is iyo amouwuravi ideebis,
wamowyebebis generatori da arafers iSurebda imisTvis,
rasac pedagogika da samecniero saqmianoba hqvia. igi am
wignze muSaobasac Cveuli enTuziazmiT Seudga. Ddidi in-
teresiT gaecno sakvlevi problemis Sesaxeb sasamarTlo
praqtikas, specialur literaturas, magram misi Teoriul
naSromad qceva veRar moaswro.
5
xsenebul naSromSi gamoTqmuli meTodologiuri,
Teoriuli da praqtikuli xasiaTis mosazrebani da
rekomendaciebi, agreTve SeniSvnebi (moqmedi kanonmde-
blobisa da am saqmeebze sasamarTlo praqtikis gaum-
jobesebis mizniT) xels Seuwyobs saqarTveloSi jer
kidev SemorCenili organizebuli danaSaulisa da misi
gamovlenis konkretuli formebis winaaRmdeg efeqtian
brZolas.
guram naWyebia
iuridiul mecnierebaTa doqtori
6
Sinaarsi
winasityvaoba............................................................... 15
pirveli kari
organizebuli danaSaulisTvis
sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis
safuZvlebi
Tavi I organizebuli danaSaulisTvis
sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis
dakisrebis zogadTeoriuli safuZvlebi ........... 21
§ 1. pasuxismgebloba organizebuli
danaSaulisTvis .......................................................... 21
§ 3. danaSaulSi `aucilebeli Tanamonawileobis~
cneba da organizebuli danaSaulis bunebis
problema ...................................................................... 40
§ 4. qmedebis sazogadoebrivi saSiSroebis cneba
da organizebuli danaSaulebrivi qmedebis
kriminalizaciis problema ..................................... 42
§O 5. organizebuli danaSaulis kriminologiuri
daxasiaTebis cdebi saqarTveloSi ...................... 45
§ 6. organizebuli danaSaulis problema
sabWoTa kavSiris miwuruls ................................... 48
§ 7. organizebuli danaSaulis problema
postsabWour sivrceSi ............................................ 60
§ 8. organizebuli danaSaulis iuridiuli
analizi ......................................................................... 70
§ 9. organizebuli danaSaulis sisxlissamarT-
lebrivi aspeqtebi ..................................................... 78
§ 10. organizebuli danaSauli da danaSaulSi
Tanamonawileobis problema .................................. 84
§ 11. sistemuri kvlevis meTodologia da
organizebuli danaSaulis problema ................... 93
7
§ 2. meTaurTa pasuxismgebloba saerTaSoriso
sisxlis samarTalSi ................................................. 119
§3.Tanaamsruleblobisa da Tanamonawileobis
mimarTeba gaerTianebul danaSaulebriv
organizaciasTan (Joint Criminal Enterprise)
sisxlis samarTlis saerTaSoriso sasamarTlo
precedentebis mixedviT ....................................... 123
3.1 anamonawileoba inglisur sisxlis
samarTalSi ................................................................. 165
3.2 anglo-amerikuli kanonis warmoSoba ........... 176
3.3 Tanamonawileoba romanul-germanuli
samarTalis mixedviT ............................................... 178
3.4 SeTqmuleba ........................................................... 181
§4. sami kategoriis gaerTianebuli
danaSaulebrivi organizacia (Joint Criminal
Enterprise) yofili iugoslaviis sisxlis
samarTlis saerTaSoriso sasamarTlos
mixedviT ...........................................................................187
........................................................................... 187
§ 5. winawarganWvretadobis problema................ 216
§ 6. gaerTinebuli danaSaulebrivi organizacia
sisxlis samarTlis saerTaSoriso sasamarTlos
romis wesdebis mixedviT ........................................ 219
meore kari
trefikingis sisxlissamarTlebrivi,
kriminologiuri da sasamarTlo
praqtikuli analizi
Tavi I adamianebiT vaWrobis (trefikingis)
meTodologiuri sakiTxebi ...................................
...................................241
241
Sesavali ...........................................................................241
........................................................................... 241
§1. adamianiT vaWrobis (trefikingis) mizezebi da
xelSemwyobi pirobebi ............................................. 243
§ 2.
2. adamianiT vaWrobis (trefikingis)
Sedegebi ....................................................................... 254
8
§3. adamianiT vaWrobis (trefikingis) Cadenis
Taviseburebani .......................................................... 255
§4. adamianiT vaWrobis (trefikingis)
filosofiuri aspeqtebi ........................................ 261
9
globaluri gamowvevis winaSe winaSe...........................
...........................418
418
§4 bavSvTa trefikingis da komerciuli
seqsualuri eqspluataciis prevencia
(rekomendaciebi)...................................................
...................................................435
435
§ 5. bavSvTa trefikingis kriminalizacia...... ......451
451
§ 6. adamianiT vaWrobis (trefikingis)
msxverplis momsaxurebiT sargebloba .......... ..........471
471
mesame kari
qarTuli antiqurduli normebis da
sasamarTlo praqtikis mimoxilva
Tavi I antiqurduli normebis kriminalizaciis
sakiTxebi saqarTveloSi ..........................................
..........................................481
481
§1. qurduli cxovrebis wesis
msoflmxedvelobrivi safuZvlebi.................. ..................481
481
§2. e.w. kanonieri qurdobis kriminologiuri
analizi da mokle istoriuli eskursi .......... ..........509
509
§ 3. kriminaluri subkultura da
TanamedroveqarTuli sazogadoeba .................... 519
§ 4. saqarTvelos antiqurduli
kanonmdebloba ......................................................
......................................................527
527
§ 5. dasjadoba qmedebisTvis Tu socialuri
statusisTvis? ......................................................
......................................................541
541
Tavi II qurduli samyaros wevrobisa da kanonieri
qurdobis danaSaulTa Taobaze arsebuli
sasamarTlo praqtikis analizi .........................
.........................547
547
§ 1. qurduli samyaros wevrobisa da
kanonieri qurdobis sisxlissamarTlebrivi
aspeqtebi .................................................................
.................................................................547
547
§ 2. qurduli samyaros wevrobisa da
kanonieri qurdobis saproceso
samarTlebrivi aspeqtebi ..................................
..................................565
565
§ 3. qurduli samyaros wevrobisa da kanonieri
qurdobis winaaRmdeg mimarTuli sasamarTlo
praqtikis analizi (nawili pirveli) ............. .............573
573
10
§ 4. qurduli samyaros wevroba, kanonieri
qurdobis winaaRmdeg mimarTuli sasamarTlo
praqtikis analizi (nawili meore)........................ 614
§ 5. qurduli samyaros wevroba, kanonieri
qurdoba _ sisxlis saproceso
samarTlebrivi aspeqtebi ....................................... 662
meoTxe kari
qarTuli antireketuli normebi
Sesavali....................................................................... 683
§ 1. kriminalizaciis sazrisi ............................
............................686
686
§ 2. Tavisufa
Tavisufali li interpretaciis koncefcia
legalobis principTan da qarTuli sisxlis
samarTlis kodeqsis sistemasTan sistemasTan
mimarTebaSi ................................................................ 689
2.1 Tavisufali interpretaciis koncefciis
arsi ............................................................................... 689
2.2 Tavisufali interpretaciis koncefcia
legalobis principTan mimarTebaSi ................... 691
2.3 Tavisufali interpretaciis koncefcia
qarTuli sisxlis samarTlis kodeqsis
sistemasTan mimarTebaSi ........................................ 692
§ 3. pasuxismgeblobis erTobliobis koncefciis
arsi da misi gamovlena qarTul sisxlis
samarTalSi ................................................................ 693
3.1 pasuxismgeblobis erTobliobis
koncefciis arsi ..............................................................
..............................................................693
693
3.2 antireketuli
antireketuli normebi danaSaulis simravlisa
da jgufuri danaSaulobis samarTlebriv
institutebTan mimarT
mimarTebaSi ebaSi.................................. 695
§ 4. sakontrolo deliqtTa koncefcia ............. 697
4.1 sakontrolo deliqtTa koncefciis
arsi ............................................................................... 697
4.2 qarTuli antireketuli normebi sakontrolo
deliqtTa koncefciasTan mimarTebaSi ............. 698
11
4.3 winadadebebi sakontrolo deliqtTa
koncefciasTan mimarTebaSi qarTuli
antireketuli normebis sakanonmdeblo
daxvewisTvis .............................................................. 700
§ 5. organizaciuli SeTanxmebis koncefcia .... 703
5.1 organizaciuli SeTanxmebis
koncefciis arsi ....................................................... 703
5.2 organizebul danaSaulobasTan
sisxlissamarTlebrvi saSualebebiT brZolis
sakanonmdeblo bazis srulyofisTvis ............... 706
5.3 ruseTis federaciis gamocdileba
danaSaulebrivi gaerTianebis (organizaciis)
kriminalizaciis sakiTxSi ..................................... 708
5.4 saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsiT
reglamentirebuli organizebuli jgufis
subieqturi mxaris kritikuli analizi ............. 711
mexuTe kari
ukanono Semosavlis legalizacia
§1. ukanono Semosavlis legalizacia rogorc
organizebuli danaSaulis gamovlenis forma da
Tanamedroveobis globaluri problema ......... 715
§ 2. fulis gaTeTrebis genezisi, xelSemwyobi
pirobebi da faqtorebi
faqtorebi ........................................... 719
§ 3. fulis gaTeTrebasTan
gaTeTrebasTan brZolis
saerTaSoriso da SidasamarTlebrivi normatiuli
aqtebi, saerTaSoriso monitoringi....................
monitoringi.................... 741
§ 4. fulis gaTeTrebis kriminalizacia
(iuridiuli daxasia
daxasiaTeba)
Teba) ...................................
...................................755
755
§ 5. Semosavlebis legalizaciis obieqturi
Semadgenloba saerTaSoriso aqtebSi da
nacionalur kanonmdeblobaSi..........................
..........................772
772
§ 6. kriminaluri warmoSobis fulis garecxvis
12
modelebi (ukanono Semosavlebis legalizaciis
etapebi _ stadiebi); qmedebis obieqturi mxaris
realizaciis specifika .......................................
.......................................776
776
§ 7. ukanono Semosavlis legalizaciis
subieqturi Semadgenloba .................................807
.................................807
§ 8. fulis gaTeTreba da momijnave
danaSaulebi ...........................................................
...........................................................814
814
8.1 winaswari SecnobiT danaSaulebrivi gziT
mopovebuli nivTis SeZena an gasaReba
(ssk-is 186-e muxli) .................................................. 814
8.2 ukanono Semosavlis legalizaciis gziT
mopovebuli nivTiT sargebloba, nivTis SeZena,
floba an gasaReba (ssk-is 1941-e muxli) ............ 818
§9. sasamarTlo praqtika fulis `garecxvis~
Sesaxeb ......................................................................820
......................................................................820
§ 10. sazRvargareTis zogierTi qveynis
kanonmdebloba fulis gaTeTrebis
winaaRmdeg ..............................................................
..............................................................872
872
10.1 amerikis SeerTebuli Statebi ..................... 872
10.2 safrangeTi .....................................................
.....................................................881
881
10.3 germania ...........................................................
...........................................................884
884
10.4 italia ................................................................. 890
meeqvse kari
qonebis CamorTmeva, rogorc efeqturi
meqanizmi organizebuli danaSaulis
winaaRmdeg brZolaSi
§ 1. qarTul kanonmdeblobaSi qonebis
CamorTmevisa da misi winamorbedi
institutebis warmoSobisa da ganviTarebis
mokle istoria...........................................................
istoria........................................................... 895
§ 2. qonebis CamorTmeva, rogorc materialur
samarTlebrivi sanqcia da saproceso-
samarTlebrivi zemoqmedebis RonisZieba, Tanamedrove
qarTul kanonmdeblobaSi........
etapze moqmed qarTul ........917
917
2.1 qonebis CamorTmevis sakiTxebi saqarTvelos
sisxlis samarTlis materialur da saproceso
kanonmdeblobaSi (mdgomareoba 2010 wlis
1 oqtombramde) .......................................................... 919
13
2.2 qonebis CamorTmeva da saproceso konfiskacia
saqarTvelos axal sisxlis samarTlis saproceso
kanonmdeblobaSi ...................................................... 946
§ 3. qonebis CamorTmevis instituti saqarTvelos
moqmedi samoqalaqo saproceso kodeqsis
mixedviT ...................................................................... 954
§ 4. saerTaSoriso konvenciebi da
evrodireqtivebi qonebis CamorTmevis
(konfiskaciis) Sesaxeb............................................. 963
meSvide kari
iuridiuli piris
iuridiuli piris sisxlissamarTlebrivi
pasuxismgebloba rogorc efeqturi meqanizmi
organizebuli danaSaulis winaaRmdeg brZolaSi brZolaSi
§ 1. `samarTlis subieqti~
subieqti~ Tu ` samarTlebrivi
urTierTobis subieqti~ ? ...................................... 975
§ 2. kategorialuri azrovneba da misi
meTodologiuri mniSvneloba .............................. 976
§ 3. iuridiuli piris problema samoqalaqo
samarTalSi ................................................................. 981
§ 6. fiqciis cneba da misi meTodologiuri
mniSvneloba ................................................................ 993
§ 7. iuridiuli piris sisxlissamarTlebrivi
pasuxismgeblobis sakiTxi saqarTveloSi ......... 997
§ 8. Biuridiuli piris pasuxismgeblobis
safuZveli samoqalaqo samarTalSi .................... 999
§ 9. g. boguSi iuridiuli piris sisxlis-
samarTlebrivi pasuxismgeblobis
winaaRmdeg ................................................................ 1012
10. sajaro samarTlis iuridiuli piris cneba da
§10.
iuridiuli piris sisxlissamarTlebrivi
pasuxismgeblobis dasabuTebis problema ...... 1016
§11. iuridiuli piris sisxlissamarTlebrivi
pasuxismgeblobis Sesaxeb uaxloesi
mosazrebani ruseTis federaciaSi ................... 1018
informacia proeqtis monawileTa Sesaxeb.............. 1029
14
winasityvaoba
15
Sauloba realurad saxelmwifos SigniT qmnida `saxelm-
wifos~, Tavisi qcevis normebiT, `marTlmsajulebiT~ da
iZulebis aparatiT.
16
aRniSnuli mimarTulebiT qveynis sakanonmdeblo baza da
sasamarTlo praqtika sakmaod ganviTarda.
17
normebis, meqanizmebis, sasamarTlo praqtikis, saerTa-
Soriso gamocdilebis pirveli kompleqsuri kvlevis
nimuSs warmoadgens.
giorgi goraSvili
samecniero proeqtis menejeri,
samarTlis doqtori
18
pirveli kari
organizebuli danaSaulisTvis
sisxlissamarTlebrivi
pasuxismgeblobis safuZvlebi
http://www.soxfirst.com/50226711/organized_crime_becomes_the_new_superpower.php
guram naWyebia
iuridiul mecnierebaTa doqtori
Tavi I
organizebuli danaSaulisTvis
sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis
dakisrebis zogadTeoriuli
safuZvlebi
23
marTebiT pasuxismgeblobis sakiTxi danaSaulSi
Tanamonawileobis wesiT ar wydeba. meore mxriv, or-
ganizebuli jgufis cnebaSi rolebis ganawilebis
ugulebelyofa ewinaaRmdegeba amave muxlis meoTxe
nawils, romelSic pirdapir aris miTiTeba am jgufis
Semqmnelis an xelmZRvanelis pasuxismgeblobaze,
Tumca es sakiTxi ase calsaxa araa.
3. organizebuli jgufis cneba muSavdeba danaSaulSi
Tanamonawileobis doqtrinis safuZvelze, xolo,
es doqtrina, Tavis mxriv, sxvadasxva samarTlebriv
sistemebSi gansxvavebulia. amdenad, aucilebeli
xdeba analogiisa da Sedarebis meTodologiis
gamoyeneba. miT ufro, rom organizebuli jgufis
cneba gulisxmobs danaSaulis Cadenas adamianTa
gaerTianebebis mier, magaliTad, danaSaulis Cadena
korporaciis (iuridiuli piris) formaSi, agreTve
danaSaulebrivi organizaciebis mxriv. aseT vi-
TarebaSi sruliad aucilebeli xdeba imis aRniSvna,
rom iyo dro, rodesac danaSaulSi Tanamonawileo-
ba ganixileboda solidaruli pasuxismgeblobis
principebis Tanaxmad.33 kaliforniis Statis (aSS)
sisxlis samarTlis kodeqsis magaliTze ki, SeiZleba
davadasturoT e.w. ekvivalenturi pasuxismgeblobis
Teoria, romlis Tanaxmad, mZime an gansakuTrebiT
mZime danaSaulis Cadenisas yvela Tanamonawile, maT
Soris, damxmarec, amsrulebelia da pasuxismgebelia
danaSaulis amsruleblobisTvis.4
4. organizebuli jgufis cneba gulisxmobs organi-
zatoris an xelmZRvanelis cnebas. amdenad, ekviva-
lenturi pasuxismgeblobis Teoria organizebuli
jgufis cnebas ver Camoayalibebs. magram ra xdeba,
3
Н. С. Таганцев, Русское уголовное право, Общая часть, т. 1. Тула, 2001,
стр. 577
4
Дж. Флетчер, А. В. Наумов, Основные концепции современного уго-
ловного права, М., 1998, стр. 452.
24
SedarebisTvis, magaliTad, germaniis federaciul
respublikaSi? Aaq winaaRmdegoba xom ar iqmneba imis
gamo, sisxlis samarTlis zogadi nawili organiza-
toris cnebas saerTod ar icnobs? isic aRsaniSnavia,
rom germanuli sisxlis samarTlis kodeqsi da Teo-
ria (dogmatika) Tanamonawileobis formebSi organi-
zebuli jgufis cnebas ar gamoyofs. magram sisxlis
samarTlis kerZo nawilSi laparakia teroristuli
Tu SeiaraRebuli gaerTianebebis Seqmnaze (magali-
Tad, § 127-e da § 129-e).
5
Baumann ( Weber) Mitsch, Strafrect, Allgemeiner Teil, 1995, s. 519.
25
xarisxis Sesabamisad? sakiTxavia: Tanabraleulobis
uaryofa imitom xom ar xdeba, rom brali da negati-
uri pasuxismgebloba erTmaneTSia aRreuli?
6. ruseTis federaciis sisxlis samarTlis TeoriaSi
miRebulia debuleba, rom sisxlisamarTlebrivi
pasuxismgeblobis safuZveli danaSaulis Semadgen-
lobaa.66 Tumca, danaSaulis cnebis rusul modelSi
danaSaulis Semadgenloba, misi oTxi tradiciuli
elementiT (obieqtiT, obieqturi mxriv, subieqtiTa
da subieqturi mxriv) mTeli danaSaulia. amdenad,
am modelSi sisxlisamarTlebrivi pasuxismgeblo-
bis safuZvelia danaSauli. igive debulebaa gacxa-
debuli ssk-is me-7 muxlis pirvel nawilSi, romlis
Tanaxmad, sisxlisamarTlebrivi pasuxismgeblobis
safuZvelia danaSauli.
10
R. Busch, Moderne Wandlungen der Verbrechenslehre, Tubingen, 1949.
28
amrigad, marTalia, organizebuli danaSaulis prob-
lema, rogorc Semdgomac davinaxavT, danaSaulSi
Tanamonawileobis problemas ar emTxveva, magram
misgan mowyvetilic araa.
9. sainteresoa organizebuli danaSaulis winaaRmdeg
agent-provokatoris operatiul-samZebro aspeqtiT
gamoyenebis problema da danaSaulis provokacia.
ssk-is 145-e muxli iTvaliswinebs pasuxismgeblobas
danaSaulis provokaciisTvis. am SemTxvevaSi faqti-
urad wamqezebeli, anu, provokatori iuridiulad
amsrulebelia provokaciisa, raTa pirs danaSauli
misi mxilebis mizniT Caadeninos. cxadia, provoka-
tori mis mier faqtobrivad waqezebuli danaSaulis
Tanamonawile ver iqneba. sul sxvaa organizebuli
danaSaulis winaaRmdeg agent-provokatoris gamoy-
enebis (organizebuli jgufis wevrTa mxilebis miz-
niT) problema, romelic sakmaod rTuli da riski-
ania. gamosarkvevia, iyeneben Tu ara mas saqarTvelos
sagamoZiebo praqtikaSi?
10. organizebuli danaSaulis problema ukavSirdeba
iuridiuli piris sisxlisamarTlebrivi pasuxismge-
blobis problemas. amis Sesaxeb miTiTebulia kidec
transnacionaluri organizebuli danaSaulis wi-
naaRmdeg gaeros zemoTxsenebuli konvenciis me-10
muxlSi. jer erTi, gamoricxuli araa organizebuli
jgufis Seqmna iuridiuli piris formaSi; meorec,
araa gamoricxuli danaSaulSi iuridiuli pirebis
monawileobac organizebuli danaSaulis formiT.
amdenad, es problemac gamosarkvevia saqarTvelos
sagamoZiebo-sasamarTlo praqtikis mixedviT.
11. organizebuli danaSaulis cneba da problema pirda-
pir kavSirSia danaSaulis materialuri gansazRvre-
bis problemasTan. igulisxmeba qmedebis sazogadoe-
brivi (socialuri) saSiSroebis cneba. magaliTad,
29
did britaneTSi danaSaulSi TanamonawileTa day-
ofas amsruleblisa da damxmaris saxiT adgili aqvs
feloniis mimarT, xolo, Ralatis qmedeba imdenad
saSiSia, rom am qmedebaSi yvela Tanamonawile ganix-
ileba, rogorc amsrulebeli.11
12. organizatoris cneba, arc didi britaneTis kanonma
da dogmatikam, rogorc Cans, ar icis da, maSasadame,
aq organizebuli danaSaulis cnebac rTulia. rac
Seexeba imas, rom Ralatis maRali saSiSroeba faq-
tobrivad damxmaresac ki iuridiulad amsrulebels
uTanabrebs, _ uyuradRebod ver davtovebT. sam-
wuxarod, am mxriv saqarTvelos sisxlis samarTlis
kodeqsiT pozicia sakmaod bundovania. jer erTi,
sisxlis samarTlis kodeqsis me-7 muxlis pirvel
nawilSi danaSaulis cneba ganmartebulia wminda
formalurad, rogorc sisxlis samarTlis kodeqsiT
gaTvaliswinebuli marTlsawinaaRmdego da braleu-
li qmedeba. marTalia, amave muxlis meore nawilSi
meore mniSvnelobis qmedeba danaSaulad ar iTv-
leba, ese igi, TiTqos aRiarebulia danaSaulis so-
cialuri saSiSroeba, magram danaSaulebrivi qmedeba
mainc daxasiaTebulia, rogorc marTlsawinaaRm-
dego. magaliTad, bralis formebis sakanonmdeblo
gansazRvrebebSi (ix. ssk-is me-9 da me-10 muxlebi) da
sazogadoebrivi Tu socialuri saSiSroebis cneba
naxsenebic araa. meore mxriv, danaSaulis katego-
rizacia (ssk-is me-12 muxli) xdeba qmedebis simZimis
mixedviT, radgan marTlsawinaaRmdegobas, rogorc
qmedebis uaryofiT samarTlebriv Sefasebas, xarisx-
ebi ar aqvs. qmedebis simZime ki, misi socialuri saSiS-
roebisgan mowyvetiT, ar arsebobs. amaze metyvelebs
saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis kerZo
nawilSi organizebuli danaSaulis cnebis gamoyen-
11
Уголовное право зарубежных государств, Обшая часть, М., 2001, стр. 73.
30
ebis sazrisic. magaliTad, ssk-is 323-e muxlis meore
nawilis `a~ qvepunqtis Tanaxmad, teroristuli aqti
SeiZleba Cadenil iqnes jgufurad. vinaidan, jgu-
furi danaSauli gaTvaliswinebulia saqarTvelos
sisxlis samarTlis kodeqsis 27-e muxlSi, romlis
mesame nawilSi aRwerilia organizebuli danaSaulis
niSnebi, amdenad igulisxmeba, rom teroristuli
aqti SeiZleba Cadenil iqnes organizebuli jgufis
mierac. magram es logikuri Tanamimdevroba yov-
elTvis daculi araa. magaliTad, saqarTvelos sisx-
lis samarTlis kodeqsis 177-e muxlis mesame nawilis
`a~ qvepunqtis Tanaxmad, qurdoba SeiZleba Cadenil
iqnes winaswari SeTanxmebiT jgufis mier, xolo
amave muxlis meoTxe nawilis `a~ qvepunqtis mixedviT
ki, qurdoba SeiZleba Cadenil iqnes organizebuli
jgufis mierac. am SemTxvevaSi `organizebuli jgu-
fi~ pasuxismgeblobas ufro amZimebs da amitom qur-
doba am viTarebaSi, ufro saSiSia, vidre qurdoba wi-
naswari SeTanxmebiT jgufis mier. maSasadame, dana-
Saulis cnebis formaluri gansazRvreba (ssk-is me-7
muxlis pirveli nawili) organizebuli danaSaulis
cnebas, iseve, rogorc mTeli rigi sxva danaSaulis,
magaliTad, yaCaRobis cnebas (ssk-is 179-e muxli) ar
Seesabameba.
13. organizebuli danaSaulis problema kidev ufro
gaRrmavdeba misi calkeuli gamovlinebebis speci-
fikis (magaliTad, trefikingis, fulis gaTeTrebis,
e.w. qurduli samyaros) kvlevis Sedegad. miT ufro,
rom organizebuli danaSaulis problema gamokv-
leuli iqneba sisxlis samarTlis procesis pozicie-
bidanac, rac am problemas ufro kompleqsurad war-
moaCens.
14. organizebuli danaSaulis problematikaSi erT-
erTi aqilevsis quslia am danaSaulebriv formaSi
31
qmedebis Semadgenlobis ganxorcielebis Tavisebu-
rebis dadgena. am sakiTxze msjeloba sakmaod rTu-
lia. jer erTi, Tu winaswar araa SemuSavebuli or-
ganizebuli danaSaulis niSnebi, am danaSaulebis
Cadenis meqanizms sworad ver warmovaCenT. meore
mxriv, danaSaulebrivi qmedebis Cadenis meqanizmis
gagebis gareSe organizebuli danaSaulis bunebis
warmoCena SeuZlebelia. aq, rogorc Cans, logikur
wreSi veqceviT, rac sazogadod damaxasiaTebelia
kvlevis sagnisa da meTodis TanafardobisTvis. am
mxriv yuradRebis Rirsia jgufuri qcevis socialur-
fsiqologiuri kanonzomiereba. fsiqologiurad am
mxriv sayuradReboa prof. b. xarazaSvilis (xornab-
ujelis) debuleba, rom danaSaulis fsiqologi-
urad qceva ki araa, aramed fsiqologiuri qcevis,
anu, motivisa da miznis ganxorcielebis xerxia.1212 am
poziciidan gamosakvlevia organizebuli danaSau-
lebrivi jgufis wevrTa motivaciis da miznis prob-
lemebi. es problematika, Tavis mxriv, gadajaWvulia
qmedebis Semadgenlobis problematikasTan. ker-
Zod, danaSaulis, rogorc aseTis, Cadena ki ar xdeba,
aramed xorcieldeba qmedebis konkretuli Semad-
genloba, romelic sxva araferia, Tu ara danaSaulis
Cadenis xerxi. magaliTad, qurdoba aris sxvisi moZ-
ravi nivTis faruli daufleba misi marTlsawinaaRm-
dego misakuTrebis mizniT, anu, qurdoba sxvisi moZ-
ravi nivTis dauflebis faruli xerxia.
12
Б. В. Хорнабуджели, Психологическая сторона вины, Тб., 1981, стр. 6.
32
obieqturi da erTiani safuZvelia.
15. organizebuli danaSaulis kvlevis Sedegebi saSu-
alebas mogvcems, SevimuSaoT am mimarTebiT sakanon-
mdeblo winadadebani, romelnic Seexeba rogorc
sisxlis samarTlis zogad, ise kerZo nawils; araa
gamoricxuli sakanonmdeblo winadadebani rogorc
sisxlis samarTlis procesis, ise sasjelaRsrulebi-
Ti samarTlis aspeqtiT. garda amisa, am mimarTebiT
SevimuSaoT organizebuli danaSaulebrivi qmedebis
kvalifikaciis wesebi, romlebic xels uwyobdnen am
mxriv saqmeze rogorc WeSmaritebis dadgenas, ise
qmedebis danaSaulad swori kvalifikaciis miRwevas.
bolos, organizebuli danaSaulis Rrma mecnieruli
kvleva saSualebas mogvcems, rigi Teoriuli sakiTxi
da tradicia gadaisinjos da axleburad dadges
sisxlis samarTlis mecnierebis rigi fundamenturi
sakiTxi.
16. organizebuli danaSaulis cneba gansakuTrebulad
rTulia da amitomac, igi dRemde srulyofilad araa
mopovebuli. kerZod, organizebuli danaSaulebrivi
qmedeba sainteresoa, upirveles yovlisa, fsiqolo-
giurad, jgufuri qcevis fsiqologiuri kanonzom-
ierebis mixedviT. gansxvavebulia am mxriv social-
uri fsiqologiis miznebi da amocanebi, ramdenadac
am mimarTebiT saqme Seexeba fsiqikis socialurSi
gardaqmnis problemas. jgufi, rogorc cnobilia,
garkveuli socialuri ujredia, magram aq Tavise-
buria am jgufis fsiqikuri kavSir-urTierTobani,
jgufis wevrTa erTmaneTze gavlenis Tavisebureba-
ni, e. w. ganwyobis fsiqikuri da socialuri erTiano-
ba, romelic organizebuli danaSaulis gamovlenis
specifikuri sferoa.
33
Seswavlil iqnes wminda sociologiuradac, rogorc
garkveuli socialuri ujredi, romelic sazoga-
doebis sxva socialur struqturis fonze da mi-
marTebaSi iazreba. es bunebrivia, radgan am aspeqtiT
igulisxmeba organizebuli danaSaulebrivi qmedeb-
is socialuri mizezebi da Sedegebi. miT umetes, rom
erTi romelime danaSaulebrivi jgufi sxva analo-
giuri dajgufebisagan mowyvetiT SeuZlebelia. am
TvalsazrisiT laparakia danaSaulebriv dajgufe-
baze Tu gaerTianebaze, romelTa zoma da saqmiano-
bis masStabi TviT sazogadoebis da masze agebuli
saxelmwifos zomasa da masStabzea damokidebuli.
organizebuli danaSaulebrivi qmedeba SeiZleba Seswav-
lil iqnes kriminologiuradac, ramdenadac aq igulisx-
meba sisxlis samarTlis da sociologiis gadakveTaze
arsebuli specifikuri problemebi. ar aris SemTxvevi-
Ti, rom organizebuli danaSaulis araerTi kriminolo-
giuri gamokvleva arsebobs.13
35
calkeuli Semadgenlobebis Seqmnaze izrunos, magram
organizebuli danaSaulis cneba am saxis danaSaulTa
sakanonmdeblo Semadgenlobebis Sesaqmnelad, rogorc
ukve iTqva, sakmarisi ar aris. saWiroa organizebuli
danaSaulis calkeul gamovlinebaTa Seswavla da anal-
izi, raTa am tipis danaSaulis TiToeuli Semadgenloba
maqsimalurad iyos miaxloebuli misi Cadenis SesaZle-
blobasTan. es arsebiTad damokidebulia kanonmdeblis
unarze, zustad daaxasiaTos ama Tu im danaSaulebrivi
qmedeba misi tipuri niSnebis mixedviT. meorenairad rom
vTqvaT, saqme exeba sisxlis samarTlis kanonmdeblobis
problemas. am mimarTebiT `Semoqmedeba~ savsebiT gamar-
Tlebulia, radgan arsebobs xelovnebisa da samarTlis
mTeli rigi analogiuri niSnebi. Tu mxatvruli Semo-
qmedebis cneba davas ar iwvevs, maSin arc `kanonSemoq-
medebis~ cneba unda iyos usafuZvlo. aq mokled vity-
viT, rom mxatvruli saxe da samarTlis norma mTeli rigi
analogiuri niSniT xasiaTdeba. Tu mecnierebaSi erTis
mecnieruli idea SeiZleba ganaviTaros meorem, mxat-
vrul SemoqmedebaSi es SeuZlebelia, radgan am sferoSi
`avtori~ imdenad personaluria, rom aq erTis mxat-
vrul ideas meore ver ganaviTarebs. Llado gudiaSvi-
lis Tu konstantine gamsaxurdias Semoqmedebis sxvebis
mier ganviTareba SeuZlebelia. analogiurad, sisxlis
samarTlis sferoSi `avtori~ aris kanonmdebeli da mx-
olod mas SeuZlia ara marto Seqmnas sisxlis samarT-
lis kanoni, aramed cvlilebebi da damatebani Seitanos
masSi. aravis sxvas, garda kanonmdeblisa, am saqmianobis
dadgenili wesiT ganxorcieleba ar SeuZlia. meorec
samarTlis yoveli norma, iseve rogorc yoveli mxat-
vruli saxe, individualuri da ganumeorebelia, Tumca
analogiuri xasiaTis normebi xSiria. mesame, mxatvruli
Semoqmedeba sinamdvilis Semecnebis gareSe SeuZlebe-
lia, magram am SemoqmedebaSi mTavaria sinamdvilisadmi
36
RirebulebiTi damokidebuleba, am sinamdvilis is Se-
faseba, romelic mxatvrul saxeSi gamoixateba. analo-
giurad, kanonmdebeli kanonis Seqmnas sinamdvilis
SemecnebiT, anu, qmedebis Semadgenlobis SeqmniT ki ar
iwyebs, aramed, upirveles yovlisa, imis SefasebiT, Tu
rogoria is qmedeba, romelic kriminalizaciis anu da-
naSaulad sakanonmdeblo kvalifikaciis obieqti xdeba.
miT ufro, rom kanonmdebelma qmedebis samarTlebrivi
Sefaseba marTlwinaaRmdegobis meSveobiT unda gamoxa-
tos. magram man kriminalizaciis aqtis srulyofilad
ganxorcielebisaTvis qmedebis sazogadoebrivi Sefase-
bac unda gamoiyenos. kerZod, qmedebis sazogadoebrivi
Sefaseba imas niSnavs, rom is aris `sazogadoebrivad
saSiSi~, xolo misi oficialuri wesiT kriminalizaciis
Sedegad igi fasdeba, rogorc `marTlsawinaaRmdego~.
amrigad, organizebuli danaSaulis cnebisa da krimi-
nalizaciis Sesaxeb problemis es mokle monaxazic ki
adasturebs, rom dasmuli problema gansakuTrebiT
rTulia, magram am problemas kidev ufro arTulebs
transnacionaluri organizebuli danaSaulis winaaRm-
deg gaeros zemoTdasaxelebuli konvenciis ramdenime
debuleba, romelic organizebuli danaSaulis krimi-
nalizaciis kriteriumebs Seexeba.
37
gziT materialuri sargeblis miRebis mizniT, Tu amas
iTvaliswinebs Sida kanondebloba; igulisxmeba erT-
erTi monawilis mier raime qmedebis faqtobrivi ganx-
orcieleba am SeTanxmebis realizaciisTvis, anda dam-
naSaveTa organizebuli jgufis monawileoba; b) ganxor-
cielda qmedeba, roca subieqti acnobierebs damnaSaveTa
organizebuli jgufis mizans an saerTo danaSaulebriv
saqmianobas, an jgufis ganzraxvas, Caidinos Sesabamisi
danaSaulebi, Tu igi amasTan aqtiur monawileobas iRebs
organizebuli jgufis danaSaulebriv saqmianobaSi, an
organizebuli jgufis sxva saqmianobaSi, imis gacno-
bierebiT, rom misi monawileoba xels Seuwyobs danaSau-
lebrivi miznis ganxorcielebas; g) damnaSaveTa organi-
zebuli jgufis monawileobiT Cadenili mZime danaSau-
lis organizeba, xelmZRvaneloba, xelSewyoba, waqezeba,
Ddaxmareba an rCevis micema.
38
denad pirTa jgufis SeTanxmebis momentidan, agreTve
danaSaulis CadenisTvis xelSewyobad CaTvalon orga-
nizebuli jgufis monawileoba raime sxva saqmianobaSi,
magaliTad, danaSaulis Casadenad raime organizaciuli
sakiTxebis gadawyvetaSi (magaliTad, e. w. `kanonieri
qurdebis` TavyrilobaSi monawileoba maTi Semdomi dan-
aSaulebrivi saqmianobis efeqturi xerxebis SemuSavebis
an sxva taqtikuri sakiTxebis gadaWris mizniT).
39
ruli danayofidan konkretuli danaSauli erTma mainc
Caidinos. xsenebuli konvenciis me-2 muxlSi, terminTa
ganmartebisas, naTqvamia, rom organizebuli jgufi niS-
navs `struqturuli formis mqone, sami an meti pirisgan
Semdgar jgufs.~ cxadia, sami kacisgan Semdgari jgufi,
Tu is damoukideblad moqmedebs, sruqturuli for-
mis mqoned ar SeiZleba CaiTvalos, radgan, igi Semdgom
struqturul dayofas ar eqvemdebareba. maSasadame,
struqturuli forma, rogorc ukve iTqva, sul mcire,
or struqturul dayofas mainc gulisxmobs. igulisx-
meba, rom es, ase vTqvaT, `samkaciani~ jgufi sxva struq-
turuli organizaciis ganayofia, mis interesebSi moq-
medi da misive funqciis matarebelia. amis gamo sakmaod
rTulia danaSaulSi Tanamonawileobis wesiT dakvali-
ficirdes organizebuli danaSauli da misi konkretuli
formebi. cxadia, organizebuli danaSauli danaSaulSi
Tanamonawileobis tradiciuli formebisgan mowyvetiT
ar arsebobs, magram arc am tradiciul formebze ar
daiyvaneba.
40
beli Tanamonawileobis~ formebi.14 aseTia, kerZod,
ukanono SeiaraRebuli formirebis Seqmna, xelmZR-
vaneloba an masSi monawileoba (ssk-is 223-e muxli);
banditizmi (ssk-is 224-e muxli); masobrivi areuloba
(ssk-is 225-e muxli) da zogierTi sxva. kerZod, arse-
bobs danaSaulSi Tanamonawileobis ramdenime forma.
pirveli, am mxriv, aris danaSaulSi Tanamonawileoba
rolebis ganawilebiT (organizatori, wamqezebeli da
damxmare), magram Tanamonawileobis formiT SeuZle-
belia dakvalificirdes, magaliTad, banditizmi, an
masobrivi areuloba, radgan am saxis danaSaulSi faq-
tobrivi monawileoba iuridiulad amgvar kvalifika-
cias ar eqvemdebareba. kerZod, bandaSi rigiTi monawile
arc organizatoria, arc wamqezebeli da arc damxmare,
imis miuxedavad, rom bandaSi SeiZleba iyvnen meorex-
arisxovani wevrebic. es miT ufro iTqmis masobrivi
areulobis Sesaxebac, radgan aq danaSaulSi faqto-
brivi monawileobaa, xolo iuridiulad sakiTxi wydeba
sxvagvarad. magaliTad, masobrivi areulobis mxolod
momwyobi, xelmZRvaneli, anda aqtiuri wevri SeiZleba
iqnes micemuli sisxlisamarTlebriv pasuxisgebaSi. am
mimarTebiT Tanaamsruleblobis wesic Sesamowmebelia.
14
o. gamyreliZe, saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis
ganmarteba, Tb., 2008, gv. 192.
41
organizebul danaSaulTan. amitomaa, rom e.w. `kanon-
ieri qurdis~ cneba organizebul danaSaulTan kav-
SirSi ganixileba. sxvas rom Tavi davaneboT, qurduli
cxovrebis wesis aRiareba araa sakmarisi, rom qmedebis
Semadgenloba Camoyalibdes. kerZod, qurduli cxovre-
bis wesi gulisxmobs am cxovrebis wesis aqtiur propa-
gandas, amgvari cxovrebis wesis gavrcelebis mizniT
masSi mozardebis, axalgazrdebis Cabmas, qurdul gar-
Cevebs da e.w. `qurdul sasamarTlos~ da sxva (magalTad,
qurduli salaros Seqmna). yovelive es ki imdenad sa-
SiSia, rom am qmedebis kriminalizacia aucilebeli iyo
da rCeba aseTad. amitom am mxriv ufro zusti sakanon-
mdeblo Semadgenlobis Seqmnis mizniT mizanSewonili
iqneboda miTiTeba qurduli cxovrebis wesis Tundac
ramdenime mavne, ganuyrel niSanze, raTa am mxriv bolo
moeRos iseT spekulaciebs, rom qarTuli saxelmwifo
TiTqos ebrZvis ara danaSauls, aramed azrs, survils
da sxva amgvar subieqtur fenomenebs. es saWiroa imi-
sTvis, rom pasuxismgebloba qurduli cxovrebis wesis
xasiaTs daukavSirdes. es bolos da bolos, saWiroa imi-
saTvis, rom qurduli cxovrebis mimdevars hqondes misi
qmedebis marTlwinaaRmdegobis Segneba. es ukanaskneli
ki, rogorc cnobilia, bralis aucilebeli normatiuli
wanamZRvaria.
43
Tu rogori iyo yofil sabWoTa kavSirSi sisxlis samar-
Tlis kanonSemoqmedebaSi sazogadoebriobis monawile-
obis xasiaTi, igi emyareboda iseT faqtobriv monacems,
rogorc iyo rsfsr sisxlis samarTlis 1960 wlis kode-
qSi ukanaskneli 14 wlis manZilze Setanili cvlilebebi.
irkveva, rom 1960 wlidan 1974 wlis CaTvliT Seicvala
daaxloebiT asamde norma.
45
li danaSaulobebis swori kvalifikaciisaTvis.`16 ufro
saintereso iqneboda is, Tu ra zogadi niSnebia dam-
axasiaTebeli organizebuli danaSaulisTvis. am mxriv
mokled SevexebiT dasaxelebul naSroms:
16
kriminologia, T. wereTlis saxelobis saxelmwifosa da
samarTlis instituti, Tb., 2005.
46
1. magaliTad, gamokveTili organizaciuli struqtura;
2. konspiracia;
3. socialuri kontrolis gansakuTrebuli sistema
(dazverva da kontrdazverva);
4. mniSvnelovani materialuri saxsrebi;
5. saqmianobis gafarToeba da swrafva monopolizacii-
saken;
6. organizebuli danaSaulis liderTa mier antisa-
zogadoebrivi ideologiis gavrceleba;
7. Tavisuflebis aRkveTis adgilebSi myofTa mimarT
daxmareba;
8. `gandgomilTa~ mimarT dasjis mkacri zomebi;
9. TavianTvis sasargeblo kanonebis lobireba;
10. damaSinebeli xmebis gavrceleba.
47
§ 6. organizebuli danaSaulis problema sabWoTa kav-
Siris miwuruls
49
darRvevisTvis, 9 _ mawanwalobisTvis da sxva parazit-
uli cxovrebisTvis, 14 _ iaraRis ukanono tarebisTvis,
19 _ narkotikebTan ukanono operaciisTvis (ssr ssk-is
252-e muxli. gv. 39).
50
eqsi iTvaliswinebs pasuxismgeblobas sxvadasxva saxis
organizebuli danaSaulisTvis, magaliTad, banda, Tav-
isuflebis aRkveTis adgilebze dezorganizaciisTvis,
magram roca laparakia mafiaze, romelic aerTianebs da-
naSauls ekonomikis sferoSi (datacebebi, meqrTameoba,
xelisuflebis borotad gamoyeneba), maTTvis kanoni ar
aRmoCnda. Aarada, im droisTvis, rogorc Cans, cxovre-
bis wesad iqca saqmosnoba, Zaladoba, Zaladobis muqara,
dawiokebebi, roca bavSvebis gatacebis muqariT iZule-
bulni iyvnen gadaecaT maTTvis qonebrivi sargebeli,
xolo aman kidev ufro gaamwvava viTareba sxvadasxva
klanebs Soris.
51
moqmedeben. meorec, diskreditacias uweven oficial-
ur struqturebs da amtkiceben, rom marTavs simdidre,
fuli; saqme icvleba fulis diqtaturiT. (gv. 120-121);
axali tipis kooperativebi ukanono Semosavlebis gaTe-
Trebis sfero aRmoCnda. danaSauli – sakmaod bevri so-
cialuri jgufis cxovrebis wesi gaxda (gv. 141).
danaSaulebrivi dajgufebis mimarT sisxlis samarTlis
kanonis gamoyeneba SeuZlebeli xdeba. rogor SeiZleba
daisaxos samarTaldamcav organoebTan urTierTobis
zogadi strategiis SemuSaveba, an saerTo salaros Seqm-
na da gankargva, qurduli sasamarTlo; qurdebSi miRe-
buli normebis dacva, Tundac danaSaulebrivi gziT
miRebuli Tanxis ganawileba, _ yvelaferi es xom am da-
naSaulebrivi dajgufebis marTvis sferos ganekuTvne-
ba? (gv. 165). A
52
ufro Sorsaa amgvari mosamarTle iuridiuli pasux-
ismgeblobisgan (gv. 172-73).
53
gaerTianeba Semdegnairad: `danaSaulebriv gaerTiane-
bad CaiTvleba ori an meti piris myari, mtkice gaer-
Tianeba, romelic winaswar iqna organizebuli mZime
danaSaulis Casadenad~ (gv. 275). s. diakovi: `jer erTi,
amgvari organizebuli jgufi Tanamonawileobis wesiT
ver daisjeba. aq Zneli iqneba wamqezeblis da damxmaris
gamoyofa. miT ufro, Tu kanonieri qurdia _ aq is faq-
tobrivad organizatoria, magram iuridiulad is mainc
calkea, rogorc dajgufebis xelmZRvaneli. am mxriv sain-
teresoa italiis kanonmdeblobis analizi~ (gv. 280-281).
54
zatori (gv. 323-324). gansakuTrebuli simwvaviT dadga
kanonieri qurdebis sisxlissamarTlebrivi pasuxismge-
blobis problema. iTqva, rom yvelaze didi saSiSroebiT
xasiaTdebian organizebuli danaSaulis umaRlesi eSel-
onebi. maTi koordinirebuli moqmedeba gansakuTrebiT
saSiSia, magram maTi es moqmedeba arc erTi moqmedi
normiT ar kvalificirdeba. es imiT aixsneba, rom isini
organizebas uweven ara danaSauls, aramed damnaSaveo-
bas. kerZod, sisxlissamarTlebriv pasuxismgeblobas ar
eqvemdebareba arc is, rom vinme Tavs am samyaros wevrad
miiCnevs, arc is, rom qurdul salaroSi gadairicxeba
asobiT aTasi da zogjer milionobiT maneTi; arc is, rom
isini monawileoben qurdul SexvedrebSi, sadac wydeba
qurduli samyaros strategiuli da taqtikuri sakiTx-
ebi, arc koordinaciuli qmedebani, arc is, rom isini
amuSaveben samarTaldacviT organoebTan maTi damok-
idebulebis sakiTxebs, maT Soris saxelis gamtexi dem-
agogiiT _ ar isjeba (gv. 333). amitom iyo gamoTqmuli
mosazreba yvela am qmedebis dasjis Taobaze (gv. 333).
organizebuli danaSauli _ meore nawili, 1993. aq
motanilia cnobebi, romlebic kanonieri qurdebis aq-
tiurobaze metyveleben. Aarasruli monacemebiT, reg-
istrirebul iqna qurduli garCevis 305 SemTxveva, ma-
Sin rodesac 1991 wels iyo 144. mokluli iqna 123 kaci,
daWril iqna 280. garCevebSi sul monawileoba miiRo
2339 adamianma.18
damaxasiaTebelia, rom 1990 wlisTvis gadasinjul iqna
policiis TanamSromlebisa da yofili Cinovnikebis
sisxlis samarTlis saqme maTi pasuxismgeblobisagan
gaTavisuflebis mizniT, xolo aman korufciuli dana-
Sauli kidev ufro gaamwvava.19
26
Организованная преступность, dasax. naSromi, gv. 110.
27
iqve, gv. 111.
28
iqve, gv. 111.
58
– biznesmeni xdeba29.
29
Организованная преступность, dasax. naSromi, gv. 112.
30
iqve, gv. 118-119.
59
§ 7. organizebuli danaSaulis problema postsabWo-
ur sivrceSi
61
danaSaulis Zalian maRali konspiracia, mkacri krimi-
naluri tradiciebi, maTi dacvis gansakuTrebuli
wesebi, rac danaSaulebrivi gaerTianebis am formas
organizebulobis formas aniWebs. sadReisod 800-ze
meti adamiania gaerTianebuli. Tanamedrove kanonieri
qurdi _ es danaSaulebrivi saqmianobis organizato-
ria, romelic Tavis saqmianobis ZiriTad sferod irCevs
rekets, qurdobas, TaRliTobas. Tumca irkveva, rom am
tipis kriminalebs Soris moxda garkveuli ideologi-
uri ganxeTqileba imis gamo, rom axali tipis qurdebi
amyareben kavSirs xelisuflebis korumpirebul war-
momadgenlebTan, rac qurdul kanons ar Seesabameba.
Zvelebi axlebs adanaSauleben imaSi, rom isini xelisu-
flebis korumpirebuli warmomadgenlebis damcvelebi
gaxdnen, xolo axlebi Zvelebs imaSi adanaSauleben, rom
isini cxovrebas CamorCnen da mas fexi ver auwyves.
62
rufcia, romelic Tanamedrove ruseTis sinamdvileSi
aris socialur-politikuri movlena. korufcia, am mi-
marTebiT ubralod qrTamis aRebas ki ar niSnavs, aramed
saxelmwifo moxeleebis gaxrwnas da maT mosyidvas, gad-
agvarebas. Asaintereso isaa, rom korufcia mxolod an-
garebis motiviT ar ikvebeba. mas garkveuli politikuri
sarCulic udevs imdenad, ramdenadac xelisuflebaSi
mosvlis mizani gulisxmobs iseTi adamianebis mozidvas,
romlebic momavali saxelmwifo Cinovnikis erTguli mx-
ardamWerebi iqnebian.
63
yovelive es, Tavis mxriv, xels uwyobs organizebuli da-
naSaulis internacionalizacias, mis transnacionalur
xasiaTs, ris gamoc brZola organizebul danaSaulTan
kidev ufro rTuldeba.
33
Ю. М. Антонян, Криминология, Избр. Лекций, М., 2004, стр. 368.
65
danaSaulis wevrebi cdiloben Seerwyan sazogadoebas
imgvarad, rom maTTan brZola kidev ufro rTuli iyos.
am TvalsazrisiT organizebuli danaSauli emyareba
saxelmwifos oficialur struqturebs, sazogadoe-
briv organizaciebs, fondebs, legaluri ekonomikis
sxvadasxva formebs. gasagebia, rom organizebuli da-
naSauli am mimarTebiT iyenebs saqmianobis iseT xerxs,
rogoricaa: korufcia, xelisuflebis warmomadgenel-
Ta diskreditacia, SantaJi, muqarebi, arasasurveli
pirebis fizikuri Camocilebac ki.34
71
ar gavamaxvileT yuradReba organizebuli danaSaulis
gamovlenis formebze. saqarTvelos sinamdvileSi or-
ganizebuli danaSauli vlindeboda `kanonieri qurde-
bis` gaerTianebiT, trefikingiT, fulis gaTeTrebiT,
romelic sustdeba da terorizmis formaSi. gasagebia,
rom organizebuli danaSaulis am formebidan erTi maT-
gani uSualod xelyofs sazogadoebriv wesrigs (qurdu-
li samyaros wevroba, kanonieri qurdoba (ssk-is 2231-e
muxli); trefikingi (ssk-is 1431-e muxli) uSualod xely-
ofs adamianis uflebas, mis Tavisuflebas da Rirsebas.
Ffulis gaTeTreba xelyofs araerT interess, magram
gansakuTrebiT _ Tanasworobas sameurneo saqmianobis
sferoSi, xolo terorizmi _ sazogadoebisa da saxelm-
wifos usafrTxoebis safuZvlebs.42
42
g. goraSvili, eTnikur-separatistuli terorizmis gan-
viTarebis safrTxeebi saqrTveloSi da misi profilaqtikis
gzebi, Tb., 2010.
43
g. naWyebia, qmedebis danaSaulad kvalifikaciis zogadi
Teoria, Tb., 2000.
72
bobs organizebuli danaSaulis gamovlenis konkre-
tuli formebi, xolo am formebs Semadgenlobis ufro
konkretuli saxeoba axasiaTebs.
73
amed danaSaulebrivi saqmianobis cneba, xolo saqmiano-
bis kriminologiuri gageba gulisxmobs am saqmianobis
subieqtur mxaresac. Aavtoris sityvebiT rom vTqvaT,
`saWiroa organizebuli danaSaulis iseTi konstruq-
ciis SemoReba, sadac subieqturi elementi (mizani) war-
moadgens umarTlobis ganmsazRvrel niSans.~44
44
g. Todria, danaSaulobis organizebuli formirebis zogi-
erTi sakiTxi, parlamentis mrCevelTa damoukidebeli sabWos
uwyebani, samecniero-analitikuri Jurnali, 1997, E# 3, gv. 1-2.
74
zomierad da qmnides marTlwesrigs, magram saqme isaa,
rom marTlzomieri qmedebis Casadenad marTlzomieri
qmedebis valdebulebis Segneba sakmarisi araa. saWiroa,
rom subieqti marTlzomieri qmedebis valdebulebas
moekidos pasuxismgeblobiT, ese igi am valdebuleb-
is aRsrulebis Sinagani ganwyobiT. es imas niSnavs, rom
saxelmwifos winaSe pozitiuri pasuxismgeblobis idea
qmnis saxelmwifosa da moqalaqis urTierTobis ideas,
radgan pozitiuri pasuxismgebloba danaSaulTa Tavidan
acilebis gamo warmoSobili sisxlissamarTlebrivi urT-
ierTobis formaSi vlindeba. aA mdenad, sisxlis samarTlis
subieqti, maT Soris, iuridiuli piris formaSi, valde-
bulia moqmedebdes marTlzomierad da mowodebulia am
valdebulebas moekidos pasuxismgeblobiT.
75
qmedebisa da misi Sedegebisadmi subieqtis fsiqikur
damokidebulebas arc gaufrTxileblobaa mowyvetili,
xolo organizebuli danaSauli bralis mxolod ganz-
raxi formiT xorcieldeba.
77
Ggasagebia, rom Tanabraleulobis cneba ki Aar gamoricx-
avs, aramed piriqiT, gulisxmobs erTiani Tanabraleu-
lobis farglebSi jgufis yoveli wevris bralis gan-
sxvavebul xasiaTsa da xarisxs, rac imazea damokide-
buli, Tu ra rols da ra intensivobiT asrulebs igi
mas. maSasadame, bralis ganzraxi forma ar gamoricxavs
Tanabraleulobas, Tumca, gansxvavebuli xasiaTiTa da
xarisxiT, xolo negatiuri pasuxismgebloba mkacrad
personaluria da emyareba rogorc qmedebis, ise moqme-
dis erTianobas.
A
78
li jgufis anu danaSaulebrivi organizaciis mier.
46
Oрганизованная преступность: уголовно-правовые и криминологи-
ческие проблемы, Сборник научных трудов, Калининград, 1999.
79
Cveni azriT, m. minenoki sworad aRniSnavs, rom organi-
zatori an xelmZRvaneli araa gamoricxuli winaswari
SeTanxmebiT moqmedi jgufuri danaSaulis drosac ki,
roca jgufis romelime wevri Tavis Tavze iRebs jgufis
organizatoris an xelmZRvanelis funqcias. ufro met-
ic, aRniSnuli avtori akritikebs mkvlelobis saqmeebze
ruseTis federaciis uzenaesi sasamarTlos plenumis
1999 wlis 27 ianvris dadgenilebas, romelSic organize-
buli jgufi ganmartebulia rogorc ori an meti piris
mier Semdgari organizebuli jgufi, romelic erTi an
meti piris mkvlelobis ganzraxviT Seiqmna.
82
moqmed, SedarebiT martiv jgufSi. magram siZnele isaa,
rom garkveuli struqturis mqone danaSaulebrivi kav-
Siri damaxasiaTebelia rusuli yofisa da tradiciisT-
vis, roca saqme Seexeba didi masStabis danaSaulebriv
gaerTianebas (danaSaulebriv organizacias), xolo
saqarTvelos pirobebSi amgvari didi masStabis organi-
zebuli danaSauli tipuri ver iqneba. miT ufro, rom am
bolo xanebSi organizebuli danaSaulis tradiciuli
formebi aSkarad mcirdeba. cxadia, es ar niSnavs im naa-
drev daskvnas, rom organizebul danaSulTan brZola
saqarTveloSi TiTqos aqtualuri araa.
47
А. Мондохонов, Вопросы уголовной ответственности за организацию
преступного сообщества (преступной организации), ,,Уголовное право“,
2010, № 2, стр. 52.
83
avtori aRniSnavs, rom organizebuli danaSaulis (dana-
Saulebrivi gaerTianebis (danaSaulebrivi organizaci-
is) struqturuli danayofi, rogoricaa, magaliTad,
`brigada,` `rgoli` daDsxva, unda xasiaTdebodes organi-
zebulobis niSnebiT, ramdenadac isini moqmedeben didi
danaSaulebrivi gaerTianebebis interesebSi. Aaqedan av-
tori askvnis, rom organizebuli danaSauli (danaSau-
lebrivi gaerTianeba // danaSaulebrivi organizacia)
Tavis TavSi unda aerTianebdes minimum or struqturul
rgols, minimum ori wevris SemadgenlobiT.48 (Tumca,
gaeros zemoTdasaxelebul konvenciaSi, organizebuli
danaSaulis qvestruqtura minimalurad sami wevriT
ganisazRvreba). Ees ukanaskneli mosazreba ufro sworia,
radgan am SemTxvevaSi raodenobrivi mxare Tvisebriv
mxareSi gadadis.
51
Комментарий к Уголовному кодексу Российской Федерации, М., 1996,
стр. 373.
86
goricaa: ukanono SeiaraRebuli formirebis Seqmna
an xelmZRvaneloba, an masSi monawileoba (ssk-is 223-e
muxli); qurduli samyaros wevroba, kanonieri qurdoba
(ssk-is 2231-e muxli); banditizmi (ssk-is 224-e muxli);
reketul dajgufebaSi monawiloeba (ssk 2241-e muxli);
masobrivi areuloba (sski-is 225-e muxli); jgufuri mo-
qmedebis organizeba (ssk-is 226-e muxli) _ iuridiulad
Tanamonawileobis formebs ar warmoadgenen. isini xe-
lyofen sazogadoebriv wesrigs, maSin, roca danaSaulSi
Tanamonawileoba xelyofis obieqtis mixedviT amgvarad
SezRuduli araa. igi SeiZleba gamovlindes sisxlis
samarTlis kerZo nawilis im normis sawinaaRmdegod,
romelSic danaSaulis Cadena danaSaulSi Tanamonawile-
obis wesiT xdeba SesaZlebeli. gG arda amisa, Tu aucile-
beli Tanamonawileobis zemoT CamoTvlili formebi
sisxlis samarTlis kerZo nawilis problemaa, danaSaul-
Si Tanamonawileoba, piriqiT, sisxlis samarTlis zog-
adi nawilis problemaa, Tumca konkretul gamovlenas
is sisxlis samarTlis kerZo nawilSi aRwerili qmedebis
Semadgenlobis ganxorcielebis gziT poulobs. M
87
wesi, TiTouli `kanonieri qurdi,~ romelic qurduli
cxovrebis wesis matarebeli da mimdevaria, SeiZleba
pasuxisgebaSi mieces ara rogorc Tanamonawile, aramed
individulurad moqmedi piri, romelsac warsulSi or-
ganizebul danaSaulobaSi wevrobiT da masSi aqtiuri
saqmianobiT ukve damsaxurebuli aqvs am cxovrebis we-
sisaTvis niSandoblivi avtoriteti.
88
lideri, romelic qmnis bandas, anawilebs rolebs, ma-
gram bandaSi wamqezebeli an damxmare ki araa, aramed
bandis rigiTi wevrebi, romlebic emorCilebian bandis
xelmZRvanels. es rigiTi wevrebi arafriT ar hgvanan
wamqezeblebs an damxmareebs, an Tanaamsruleblebsac
ki. aq dasaxelebulia bandis dafinanseba, iaraRiT mo-
marageba, TavdasxmisaTvis obieqtis SerCeva, korumpire-
bul saxelmwifo moxeleebTan kontaqtis damyareba, rac
organizatoruli funqcia ufroa, vidre ubralo Ta-
naamsrulebloba.52
54
e. wiklauri, organizebuli danaSaulis gansazRreba da misi
ZiriTadi maxasiaTeblebi, Pparlamentis mrCevelTa sabWo, sa-
mecniero-analitikuri Jurnali, Tb., 1997, # 3, gv. 31.
90
qmedebdes erTpirovnuladac im ubanze, romelic, sxva
kanonier qurdebTan SeTanxmebiT, misi gavlenisa da mo-
qmedebis sferoa.
55
ix. ruseTis sisxlis samarTlis kodeqsis dasax. komentarebi,
gv. 478.
56
П. Агапов, Уголовно-правовое регулирование в сфере противодействия
организованной преступности, `Уголовное право~, 2009, № 6, стр. 4.
91
saintereso isaa, rom dasaxelebuli avtori danaSaul-
Si Tanamonawileobis formebad asaxelebs banditizms
(ruseTis federaciis ssk-is 209-e muxli), danaSaulebri-
vi gaerTianebis (danaSaulebrivi organizaciis) Seqmnas
(aRniSnuli kodeqsis 210-e muxli); eqstremistuli gaer-
Tianebis organizacias (ssk-is 2821-e muxli). avtori amt-
kicebs, rom ruseTis federaciis 210-e muxlis mixedviT
SeiZleba pasuxisgebaSi mivceT e. w. kanonieri qurdebi
da danaSaulebrivi samyaros sxva liderebi, romlebic
monawileoben organizebul jgufebSi, magram konkre-
tul danaSauls piradad ar sCadian.57
57
П. Агапов, Уголовно-правовое регулирование в сфере противодействия
организованной преступности, `Уголовное право~, 2009, № 6, стр. 5.
92
am mimarTebiT Semdgomi gaRrmavebuli kvleva aucile-
beli Cans, xolo amjerad, am zogadi mimoxilvis farg-
lebSi, mokled ganvixiloT termini `organizebulobis~
meTodologiuri sakiTxebi.
58
М. И. Сетров, Основы функциональной теории организации, Ленинг-
рад, 1972, стр. 22.
93
Tianobis asaxvas warmoadgens.~59 avtoris mtkicebiT, or-
ganizebuloba sistemis Tvisebaa. imisaTvis, rom sistema
iyos organizebuli, _ msjelobs avtori, aucilebelia
erTdroulad ori saxis SeTavsebadobis arseboba: erTi
rigis elementebis SeTavsebadoba, rogorc urTierTze-
moqmedebis aucilebeli piroba, da calke aRebuli ele-
mentis SeTavsebadoba mTelis yvela sxva elementebTan,
ese igi, elementisa da sistemisa, romelSic igi Sedis.60
62
g. cincaZe, mecnieruli kvelevis sistemuri meTodi, Tb.,
1980, gv. 64-65.
63
m. turava, sisxlis samarTlis zogadi nawilis mimoxilva,
me-8 gamocema, Tb., 2010, gv. 271.
95
rogorc ukve iyo naTqvami, germanuli sisxlis samar-
Tlis dogmatikaSi `organizatoris~ cneba ucnobia da
gabatonebulia `qmdebaze funqcionaluri batonobis~
Teoria da amis mixedviT aris gagebuli amsrulebeli,
romelic mTavari figuris saxiT, qmedebaze batonobs,
da Tanamonawile, romelic qmedebaze batonobis gareSe,
gverdiTi figuris saxiT, gamoiwvevs qmedebis Cadenas,
an xels Seuwyobs mis Cadenas.64 aqedan gamomdinare, dge-
ba sakiTxi imis Sesaxeb, Tu rogor unda gadawydes pa-
suxismgebloba jgufis xelmRvanelisa, romelic konk-
retuli Semadgenlobis ganxorcielebaSi uSualod ar
iRebda monawileobas. arsebobs mosazreba, romlis Ta-
naxmad, bandis meTauri, romelmac moifiqra da Seadgina
danaSaulis Cadenis gegma, gaacno igi Tanamzraxvelebs,
wamqezebeli iqneboda, Tu misi Tanamzraxvelebi Cai-
dendnen qurdobas binaSi SeRweviT, xolo is, am dros,
sakuTari Tavisa da bandisaTvis raime eWvis CamoSore-
bis mizniT, Teatralur warmodgenas daeswreboda. am
mosazrebis sawinaaRmdegod aq isaa naTqvami, rom bandis
xelmZRvanelis rolisa da qmedebaSi misi pirvelxarisx-
ovani funqciis gaTvaliswinebiT, is ar SeiZleba wamqe-
zeblis an damxmaris rolSi gamovides.65 Aam sakiTxis gad-
awyvetisas, mxedvelobaSi unda iqnes miRebuli qmedeba-
ze funqcionaluri batonobis umdablesi zRvari.66
64
i. veselsi, v. boilke, sisxlis samarTlis zogadi nawili, da-
naSauli da misi agebuleba, Targmna z. arseniSvilma, samecnie-
ro redaqtori i.dvaliZe, Tb., 2010, gv. 290-291.
65
iqve, gv. 300.
66
iqve, gv. 299.
96
risiT, SedarebiT ufro naTlad dgeba organizebuli
danaSaulis, rogorc raRac mTelis, da misi struqtu-
ruli rgolis Tanafardobis problema. kerZod, erTi
mxriv, organizebuli danaSauli aris misi struqtu-
ruli organizaciis gansakuTrebuli forma, romlis
funqcia danaSaulis Cadenaa. meore mxriv, danaSaulis
konkretul Semadgenlobas axorcilebs ara danaSau-
lebrivi organizacia, rogorc aseTi, aramed organize-
buli danaSaulis, rogorc MmTelis, konkretuli struq-
turuli danayofi, romelic organizebuli danaSaulis,
rogorc mTelis, funqcias asrulebs. aqedan gamomdin-
are, gasagebia, Tu danaSaulis Cadena organizebuli da-
naSaulis calkeul struqturul rgolebs aekrZale-
baT. ufro rTulia imisi dasabuTeba, rom SesaZlebelia
aikrZalos TviT organizebuli danaSaulobis, rogorc
mTelis, wevrobac. raki pirTa organizebuli kavSiri da-
naSulis Cadenis mizniT aris Seqmnili, igulisxmeba, rom
am organizebuli erTobis wevroba danaSaulis Cadenis
funqcionaluri rolisTvisaa gamiznuli, imis miuxeda-
vad, rom danaSaulebrivi organizaciis wevrma konkre-
tuli danaSauli SeiZleba arc Caidinos. M organizebuli
danaSaulobis, rogorc garkveuli mTelis, wevrobis
akrZalvis gareSe, es mTeli mudam iarsebebs, rogorc amM-
MmTelis struqturis macocxlebeli wyaro. danaSaulis
Cadenis es ormxrivi akrZalva Seesabameba organizebuli
danaSaulobis, rogorc mTelis, da misi struqturuli
danayofis funqcionalur erTianobas.
97
Tavidan acilebis problemebsac Seexeba. cxadia, am mi-
marTebiT aris problemebi, radgan, rogorc ukve Cans,
sakmaod rTulia am sferoSi kriminalis damtkiceba. Aam
mxriv winadadebebi bevria,67 maT Soris am sagranto naS-
romis TanaavtorTa mxrivac, rac, misasalmebelia, ma-
gram zogierTi gaugebroba mainc rCeba. magaliTad, erTi
da igive qmedebisTvis orjer dasjis akrZalvis sazrisi
davas ar iwvevs, magram gaugebaria, ratom ar SeiZleba
`kanonieri qurdi,~ romelmac moixada sasjeli amisTvis,
pasuxisgebaSi mieces ssk-is 2431-e muxliT, Tu igi kvlav
ganagrZobs an qurduli samyaros wevrobas, an kanonier
qurdad yofnas. Tu zemoT aRniSnuli ori saxis sisxlis-
samarTlebrivi akrZalva arsebobs, xolo Tu am kat-
egoriis pirma romelime akrZalva daarRvia, risTvisac
sasjeli moixada, kvlav daarRvia es akrZalva, cxadia, is
xelaxla unda mieces sisxlissamarTlebriv pasuxisgeba-
Si, radgan am SemTxvevaSi saxezea axali danaSauli.
67
ix. d. mumlaZe, l. ZnelaZe, brZola organizebuli danaSaulo-
bis (mafiis) winaRmdeg: SedarebiTsamarTlebrivi analizi, saqa-
rTvelos uzenaesi sasamarTlo, `marTlmsajuleba,~ 2008, # 2.
98
da danaSaulebriv gaerTianebas Soris: konkretuli or-
ganizebuli jgufi ukve struqturaa, romelic SeiZle-
ba iyos ufro didi gaerTianebis elementi, an sruli-
ad damoukidebuli danaSaulebrivi jgufi, romelic
struqtrul dayofas ukve ar eqvemdebareba. es krite-
riumi, anu struqturuli dayofa, Cveni azriT, damaxas-
iaTebelia ruseTis masStabiT SesaZlo danaSaulebrivi
gaerTianebisTvis (danaSaulebrivi organizaciisTvis),
xolo saqarTveloSi organizebul danaSauls amgvari
struqturuli dayofa, rogorc wesi, ar aqvs. amaze me-
tyvelebs is diskusia, rac am mxriv ruseTis sisxlissa-
marTlebriv literaturaSi mimdinareobs. magaliTad,
sadavo xdeba is sakiTxi, imijneba Tu ara termini `sim-
yare~ Cveulebrivi organizebuli jgufi danaSaulebri-
vi gaerTianebisgan? (organizaciisgan?) magaliTad, s.
Jivniri midis daskvnamde, rom terminebi (kategoriebi),
rogoricaa: simyare da darazuloba SeiZleba axasiaTeb-
des ufro dabali organizaciis danaSaulebriv jgufs
(magaliTad, banditizms), vidre ufro didi masStabis
danaSaulebriv gaerTianebas.68
100
danaSaulisa da danaSaulSi Tanamonawileobis Tanafar-
dobis problemis Semdgomi kvleva da analizi. Tumca, Tu
imas gaviTvaliswinebT, rom organizebuli danaSauli,
rogorc Cans, transnacionaluri xasiaTisaa, saqarT-
veloSi organizebuli danaSaulis konkretul formebs
kavSiri aqvT sazRvargareTis qveynebSi mokalaTebul
danaSaulebriv gaerTianebebTan (danaSaulebriv orga-
nizaciebTan). Ees gansakuTrebiT TvalsaCinoa e. w. `kanon-
ieri qurdebis` saqmianobis fonze, roca am tipis krim-
inalTa didi nawili saqarTvelodan gaqceulia, da Tavs
afarebs, rogorc wesi, ruseTs, Tumca kriminalur saqmi-
anobas iqac ganagrZobs. aqedan gamomdinare, garkveuli
azriT, saqarTveloSi organizebuli danaSaulis konk-
retuli formebi, imis gamo, rom maT raRacnairi kavSiri
aqvT sazRvargareTis danaSaulebriv struqturebTan,
garkveuli pirobiTi azriT, SeiZleba organizebuli da-
naSaulis struqturul danayofad miviCnioT.
101
organizebuli danaSaulis iseTi pirvelxarisxovani
wyaro, rogoricaa korufcia; mkacri wesrigi da dis-
ciplina daamyara momsaxurebis, oficialuri dokumen-
tebis brunvisa Tu privatizaciis sferoSi; sruliad
axal doneze dadga da gadawyda kidec samarTaldamcavi
organoebis reformirebis problemebi, ris Sedegadac
organizebul danaSauls safuZveli ecleba ara marto
qveynis SigniT, aramed sagareo kavSir-urTierTobis
sferoSic.
102
irakli dvaliZe
samarTlis doqtori
Tavi II
gaerTianebuli danaSaulebrivi
organizacia (JOINT CRIMINAL ENTERPRISE)
saerTaSoriso sisxlis samarTalSi
103
individualuri sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblo-
bis principi naTladaa gamoxatuli sisxlis samarTlis
saerTaSoriso sasamarTlos romis wesdebaSi, romelic
miRebulia 1998 wlis 17 ivliss. aRniSnuli wesdebis 25-e
muxlis pirveli da meore nawilebis mixedviT, pasux-
ismgebloba mxolod fizikur pirebze vrceldeba da maT
pasuxismgebloba mxolod sakuTari, individualuri mo-
qmedebisTvis ekisrebaT.
104
`raRac wvlili~ Seitana danaSaulis Casadenad. marTe-
buladaa miTiTebuli iuridiul literaturaSi, rom
`sisxlis samarTlis dogmatikis enaze, statuti icnobs
rogorc amsruleblobas, Tanaamsruleblobas, Tana-
monawileobas, aseve e.w. SualobiT amsruleblobas.~70
70
m. turava, sisxlis samarTlis saerTaSoriso sasamarTlo,
romis statutTan saqarTvelos kanonmdeblobis Sesabamiso-
bis komentari, Tb., 2005, gv. 107.
105
individualuri pasuxismgeblobis principidan gamon-
aklisi daSvebuli iyo mniSvnelovani omis danaSaulebi-
sTvis Seqmnili niurnbergis saerTaSoriso samxedro
tribunalis wesdebis me-9 da me-10 muxlebiT. me-9 mux-
lis Tanaxmad, romelime jgufis an organizaciis wevris
sasamarTlo procesze tribunals SeuZlia (im dana-
SaulebTan dakavSirebiT, romlebSic mas brali edeba)
ganacxados, rom jgufi an organizacia, romlis wevr-
ic es piria, aris danaSaulebrivi organizacia. me-10
muxlis mixedviT ki, im SemTxvevaSi Tu jgufi an orga-
nizacia, romelic danaSaulebrivadaa gamocxadebuli
tribunalis mier, kompetentur erovnul organos an
xelmomwer mxares ufleba aqvs gadasces piri marTlm-
sajulebis gansaxorcieleblad erovnul, samxedro an
specializebul sasamarTlos. aseT SemTxvevebSi jgu-
fis an organizaciis danaSaulebrivi buneba ganixileba
damtkicebulad da ar badebs eWvs.71
87
ix. John Laughland, dasax. naSromi.
88
Kvoćka Appeal Judgement, 28 Feb 2005, par 99. citirebulia: iqve.
89
Kvoćka Appeals Chamber Judgement, 28 Feb 2005, par 104. citirebu-
lia: iqve.
90
ix. iqve.
115
vi organizacia axali danaSaulia, radgan maT ufleba
ara aqvT wesdebaSi Seitanon axali danaSauli. sinamd-
vileSi ki es ase ar aris. ufro metic, sakmaod arasaxar-
bieloa, rodesac ganaCenis gamotanas safuZvlad edeba
mxolod braldebulis gaerTianebul danaSaulebriv
organizaciaSi `monawileoba.~ es samxedro brZanebis
doqtrinis msgavsi problemaa. es gansakuTrebiT sadis-
kusio gaxda mas Semdeg, rac general iamaSitas Camoxr-
Cobis sakiTxi dadga 1945 wels.91
91
On the Yamashita case, see the account by his lawyer, A. Frank REEL,
The Case of General Yamashita (Chicago: University of Chicago Press, 1949.
citirebulia: ix. John Laughland, dasax. naSromi.
92
iqve.
116
danaSauli (gansakuTrebiT genocidi), romelic Camoy-
aliebulia nacisturi gagebiT, romelic moicavs gaer-
Tianebis dagegmvisa da materialur-teqnikuri uzrun-
velyobis did raodenobas. es asaxulia sasamarTlo
praqtikas, kanonmdeblobasa da genocidis Sesaxeb kon-
venciis travaux preparatoires-Si.93
93
John Laughland, dasax. naSromi.
94
iqve.
117
is baton-patroni. piriqiT, igi me Tavs maxvevs sakuTar
samarTals iseve, rogorc amas me vakeTeb.~95
95
See on this not only Carl von CLAUSEWITZ, Vom Kriege, (Book 1, Chap-
ter 1) but also René GIRARD’s reading, Achever Clausewitz (Paris: Carnets
Nord, 2007). citirebulia: ix. John Laughland, dasax. naSromi.
96
See, e.g., Prosecutor v. Vasiljević, Case No. IT-98-32-T, T. Ch. II, 29 No-
vember 2002, par. 67 (“If the agreed crime is committed by one or other of
the participants in a joint criminal enterprise such as has already been dis-
cussed, all of the participants in that enterprise are equally guilty of the crime
regardless of the part played by each in its commission”). See also ICTY,
Judgement, Prosecutor v. Tadi, Case No. IT-94-1-A, A. Ch., 15 July 1999,
Klip/Sluiter, ALC-III-761, par. 191 (concluding that “the moral gravity of
such participation is often no less—or indeed no different—from that of those
actually carrying out the acts in question”); Antonio Cassese, International
Criminal Law, Oxford Univ. Press, Oxford 2003, p. 181 (“[A]ll participants
in a common criminal action are equally responsible if they […] participate in
the action, whatever their position and the extent of their contribution, and…
intend to engage in the common criminal action”). ix. J. D. Ohlin, The Co-
Perpetrator Model of Joint Criminal Enterprise, Annotated Leading Cases of
International Criminal Tribunals, Vol. 14, 2008, p. 742.
97
See Cassese, International Criminal Law, at 183 (noting that “it would be
diffi cult to distinguish between the degree of criminal liability, except for
sentencing purposes”). citirebulia: ix. iqve, gv. 742.
118
gena mxolod sasjelis funqcia araa; es danaSaulis fun-
qciacaa, romliTac piris gasamarTleba unda moxdes.98
105
See Judgment, Kordič έ Ćerkez (IT-95-14/2), Appeals Chamber, 17 De-
cember 2004, §§ 33-35; for East Timor see judgment, Lelan Sufa, Special
Panel for Serious Crimes, 25 November 2004, www.jsmp.minihub.org/
Court%20Monitoring/spsccaseinformation2003.htm (visited 24 March), §
18. citirebulia: Kai Ambos, dasax. naSromi, gv. 166-167.
106
Critical also E. van Sliedregt, the Criminal Responsibility of Individuals for
Violation of Internationla Humanitarian Law (The Hague; TMC Asser Press,
2003), at 195; Osiel, supra note 1, 1760. citirebulia: iqve, gv. 166-167.
107
I damatebiTi oqmi, 86(2)-e muxli. citirebulia: William A. Shabas,
An introduction to the Intrenational Criminal Court, Third Edition, 2009, p. 221.
122
medebebis Tavidan asacileblad an amis gamo damnaSavee-
bis dasasjelad.~108
124
mier Cadenil danaSaulze arian damokidebulni;
2) daxmarebisa da waqezebisas araa savaldebulo saerTo
SeTanxmebuli gegmis arseboba, rom araferi vTqvaT,
amgvari gegmis winaswar arsebobaze. aranairi gegmis an
SeTanxmebis arseboba savaldebulo araa; marTlac, ams-
rulebelma SeiZleba arc ki icodes TanamonawileTa wv-
lilis Sesaxeb;
113
Tadić Appeal Judgment, supra note 4, § 204. citirebulia: Elies van
Sliedregt, dasax. naSromi, gv. 200.
114
Krajišnik Judgment, supra note 11, at § 834. citirebulia: iqve, gv.
200.
115
iqve, gv. 200.
116
Haan, supra note 19, at 194-195. citirebulia: iqve, gv. 201.
127
elementebis dadastureba. es sakmarisia meore kat-
egoriis gaerTianebuli danaSaulebrivi organizaciis
testze daskvnis gakeTebisTvis. amis garda, ukanaskneli
mcdelobebi gaerTianebuli danaSaulebrivi organiza-
ciis farTo sazRvrebis SezRudvis Sesaxeb, Tanamonaw-
ileobisTvis damatebiTi pirobebis dadgeniT,117 obi-
eqturi elementisTvis gadaWarbebuli mniSvnelobis
miniWebaa. am gagebiT, gaerTianebuli danaSaulebrivi
organizaciis obieqtur-subieqturi balansi sruli-
ad Secvlilia. actus rea-sTvis zRvari gazrdilia, xolo
means rea-sTvis _ Semcirebulia.118 am fonze, `zustad
gamoxatuli SeTanxmebis moTxovna~, romelic brJaninis
saqmeze sasamarTlo palatam warmoadgina, misasalmebe-
lia.119 es zRudavs gaerTianebuli danaSaulebrivi or-
ganizaciis sazRvrebs, romelic jer-jerobiT aRdgens
Sesabamis obieqtur-subieqtur balanss, riTac gaer-
Tianebul danaSaulebriv organizacias daubrunebs mis
pirvelad mniSvnelobas.~120
117
For instance, by requiring the accused to make a substanstial contribution
to the JCE. Kvoćka, Appeal Judgment, supra note 23, § 278. citirebu-
lia: Elies van Sliedregt, dasax. naSromi, gv. 201.
118
Haan, supra note 19, at 195. citirebulia: iqve, gv. 201.
119
See for another view, Gustafson, supra note 24. citirebulia: iqve,
gv. 201.
120
iqve, gv. 201.
128
nen. sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis aRniS-
nuli forma pirvelad naTlad iqna formulirebuli
yofili iugoslaviis sisxlis samarTlis saerTaSoriso
sasamarTlos saapelacio palatis mier braldebul v.
dusko tadiCis saqmeze gamotanil gamamtyunebel gan-
aCenSi. saapelacio sasamarTlom gansazRvra mocemuli
formis pasuxisgeblobis elementebi: 1) pirTa simravle;
2) erToblivi gegmis arseboba, romlis daniSnuleba an
mizani wesdebiT gaTvaliswinebuli danaSaulebis Cade-
naa; 3) braldebulis monawileoba erTobliv gegmaSi,
riTac xorcieldeba wesdebiT gaTvaliswinebuli dana-
Saulebi.121
144
Prosecutor v. Krsti , supra note 53, para. 616. citirebulia: Daryl A.
Mundis, dasax. naSromi, gv. 274.
145
es gamomdinareobs iqidan, rom me-7(1) muxli moicavs dana-
SaulTa ganxorcielebas, xolo me-7(3) muxli mxolod umoqe-
dobas exeba (sqolio 166). citirebulia: iqve, gv. 274.
146
iqve, gv. 274.
138
`amis miuxedavad, krnojelakis saqmeze, sxva sasamarTlo
palata sxva faqtebis winaSe dadga da orientacia aiRo,
erTi mxriv, gaerTianebul danaSaulebriv organizacias
da me-7(1) muxliT gaTvaliswinebul daxmarebasa da waqe-
zebas da meore mxriv, me-7(3) muxliT gaTvaliswinebul
xelmZRvanelTa pasuxismgeblobas Soris urTierTkav-
Sirze.147 am saqmiT dadginda, rom gansasjelma icoda
araserbi adamianebis im banakSi ukanono Tavisuflebis
aRkveTis Sesaxeb, romlis zedamxedvelic iyo da misi
`moqmedeba an umoqmedoba xels uwyobda amsruleblebis
mier danaSaulis Casadenad sistemis marTlsawinaaRm-
degod funqcionirebas.~148 amis miuxedavad, sasamarT-
lo palatam dadgina, rom SesaZlebeli iyo, rom bral-
debulebma `mxolod imaTi brZanebebi Seasrula, vinc
isini daniSna [banakis] Tanamdebobaze da ar iziarebdnen
ganzraxvas.~149 sasamarTlo palatam gadawyvita, rom am
pirobebSi:
147
krnojelakis saqmis ganmxilvelma sasamarTlom uaryo
krstiCis saqmis ganmxilveli sasamarTlos midgoma, sadac ar
iyo naTlad Camoyalibebuli gansxvaveba Tanamonawileobas
(rogorc Tanamonawileobis damokidebul formasa) da Tanaam-
sruleblobas Soris (rogorc Tanamonawileobis uSualo da
ZiriTadi forma, magram sabolood mainc ar aris amsrule-
beli as a direct and principal form of participation, but falling short of
that of the principal offender) See Prosecutor v. Krnojelac, supra note
6, para. 74. krnojelakis saqmis ganmxilvelma sasamarTlom aseve
uaryo kvoCkas saqmis ganmxilveli sasamarTlo palatis mid-
goma Tanaamsruleblebsa (vinc iziarebs gaerTianebuli dana-
Saulebrivi organizaciis ganzraxvas) da damxmaresa da wamqe-
zebels Soris (vinc mxolod icis amsruleblis ganzraxva).
Prosecutor v. Krnojelac, supra note 6, para. 76. Both Krsti and Kvo ka were
decided by Trial Chamber I (sqolio 167). citirebulia: Daryl A. Mun-
dis, dasax. naSromi, gv. 274.
148
Prosecutor v. Krnojelac, supra note 6, para. 127. Both Krsti and Kvo ka
were decided by Trial Chamber I. citirebulia: iqve, gv. 274.
149
Prosecutor v. Krnojelac, supra note 6, para. 127. Both Krsti and Kvo ka
were decided by Trial Chamber I. citirebulia:iqve, gv. 274.
139
gansasjelTa danaSaulebrivi qcevebi, ZiriTadad, Ses-
abamisad kvalificirdeba, rogorc gaerTianebuli da-
naSaulebrivi organizaciis amsrulebelTa mier aras-
erbi dapatimrebulebis ukanonod cixeSi moTavsebaSi
daxmarebad da waqezebad, wesdebis me-7(1) muxlis mixed-
viT. me-7(3) muxlis Sesabamisad, braldebulebs meTaur-
Ta pasuxismgebloba daekisrebaT araserbi patimrebis
ukanonod cixeSi moTavsebisTvis, vinaidan, SesaZle-
belia, ZiriTadad, braldebulebis mier iyo ganxor-
cielebuli da amdenad xelmZRvaneli valdebuli iyo
ecnobebina am ukanono qcevebis Sesaxeb, TviT brZanebis
gamcemi pirebisTvis. Sesabamisad, sasamarTlo palata
ar miiCnevs marTebulad misTvis meTauris pasuxismge-
blobis dakisrebas.~150
166
See on this structural difference also Osiel, supra note 57, at 797; idem
supra note 1, at 1769 et seq. citirebulia: ix. Kai Ambos, dasax.
naSromi, gv. 180.
167
ix. iqve, gv. 179-180.
147
egoriis gaerTianebuli danaSaulebrivi organizaciis
SemTxvevaSi, saSualo an maRali rangis meTaurma Sei-
Zleba xeli Seuwyos danaSaulis Cadenas da garkveul
SemTxvevebSi dakargos kontroli maTdami daqvemde-
barebulTa mier Cadenil danaSaulebze. es ki imaze miu-
TiTebs, rom moqmedebas da umoqmedobas Soris antago-
nizmi gamoiyeneba mxolod erTpirovnulad Cadenil da-
naSaulebTan (single crimes) da ara erToblivad Cadenil
danaSaulebTan mimarTebiT.168
168
ix. Kai Ambos, dasax. naSromi, gv. 180-181.
169
See the fundamental work of C. Roxin, Täterschaft und Taterrschaft (8th
edn, Berlin: De Gruyter, 2006), 242-252, 704-717; see also Ambos, supra
note 101, 509 et se. (Allgemeiner Teil), 216 et seq. (Parte General) with re-
frencent (critical) discussion more resently, Kress and Radtke, 153 goltdam-
er’s Archiv Für strafrecht (GA) (2006) 304 et seq., 350 et se. For a good
explanation in English see Osiel, supra note , 1892 et seq. citirebulia:
iqve, gv. 181.
170
Concurring, G. Werle, Prinsiples of Internationals riminal Law (The
Hague: TMS Asser Press 2005), at 124 with note 196. citirebulia:
iqve, gv. 182.
148
argentineli generlebi da aRmosavleT germaniis saz-
Rvarze ganxorcielebuli mkvlelobebi)171 da SeiZleba
msgavsebebi moiZebnos niurnbergis procesis saqmee-
bidan.172 faqtiurad, gaerTianebuli danaSaulebrivi
organizaciisgan gansxvavebiT igi naxulobs sakmaod
myar kanonier dasayrdens yofili iugoslaviis sisxlis
samarTlis saerTaSoriso sasamarTlos wesdebis me-7(1)
muxlSi mocemul termin `ganxorcielebaSi,~ romelSic
moiazreba piris uSualo an SualobiTi gziT fizikurad
an sxvagvarad monawileoba danaSaulis Semadgenlobis
ganxorcielebaSi moqmedebiT, anda savaldebulo mo-
qmedebisgan Tavis SekavebiT, romelic mas individu-
alurad an sxvasTan erTad unda ganexorcielebina.173
es gulisxmobs danaSaulis Cadenas rogorc SualobiT
amsruleblobiT (indirect commission, perpetration by means),174
aseve organizaciul batonobas (Organisationsherrschaft).
naTelia, rom am doqtrinis sakvanZo sakiTxia is, rom
xelmZRvanels (mastermaind) an `ukan mdgom pirs~ SeuZlia
Tu ara ganaxorcielos danaSauli uSualo amsrulebel-
171
See for refrences K. Ambos, in O. Triffterer (ed.), Commentary of the
Rome Statute Of the ICC (1999), Art. 25, arginal note 10. Crit. Kreß, supra
note 149, 306. citirebulia: Kai Ambos, dasax. naSromi, gv.181.
172
Judjment, U.S. v. altsteotter et al. (Justice Trial), US Military Tribunal set-
ting at Nuremberg, 4 December 1947, in: Trials of War Criminals (US-GPO,
1947), 954, at 985: ‘conscious participation in a nationwide government-
organized system of cruelty and injustice’ (amphasis added). citirebu-
lia: iqve, gv.182.
173
stakič Trial Judjment, supra note 4, § 439 (emphasis edded). citire-
bulia: iqve, gv. 182.
174
Ibid., § 439 with note, § 741. See on stakič, Hann, supra note 80, at 197;
H. Olásolo and C. Pérez, ‘The Nation of Control of the Crime and its Applica-
tion by the ICTY in the Stakic case’, 4 ICLR (2004), 475 et seq. (478-479).
citirebulia: iqve, gv.182.
149
ze organizaciuli mowyobilobiT, romelic mis mieraa
Seqmnili an romelzec igi batonobs.~175
182
Stakić Trial judgment, para. 440 quoting Claus Roxin, (Tätetrschaft und
Tatherrschaft „Perpetration and Control over the act” (Berlin, Hew York,
1994) 278. citirebulia: Mohamed Elewara Badar, “Just Convict Ev-
eryone!” – Joint Perpetration: From Tadić to Stakić and Back Again, Inter-
national Criminal Law Review 6: 293–302, 2006. 293, Koninklijke Brill NV.
Printed in the Netherlands, 2006, p. 296.
183
Stakić Trial judgment, para. 440 (footnotes omitted). citirebulia:
iqve, gv. 296.
153
vneloba.184 warmodginel saqmeSi mocemuli faqtebis
mimarT sasamarTlo am formis pasuxismgeblobis gamoy-
enebisas darwmunebiT miuTiTebda: `doqtor stakiCma
icoda, rom misi, rogorc priedoris (Prijedor) xelmZR-
vaneli politikosis, roli da Tanamdeboba, arsebiTi
xasiaTis iyo saerTo miznis gansaxorcieleblad. man
icoda, rom sakuTari Zalauflebis gamoyenebiT, raTa
pasuxisgebaSi mieca danaSaulis Camdenni, araserbi war-
moSobis xalxTa dacviT an daxmarebiT, xelmZRvaneli
Tanamdebobidan gadadgomiT, xels SeuSlida serbTa mu-
nicipalitets miznis ganxorcielebaSi.~185
184
Stakić Trial judgment, para. 495-497. citirebulia: iqve, gv. 296.
185
Mohamed Elewara Badar, dasax. naSromi, gv. 296.
154
Tanaamsrulebelia da ara ubralo Tanamonawile.186 c-s
gamoCena SemTxvevis adgilze, rodesac actus rea (danaSau-
lebrivi qmedeba) ganxorcielebulia, araa aucilebeli
misi Tanaamsruleblad ganxilvisTvis, rogorc amas
stakiCis saqmeSi mocemuli koncefcia moiTxovs.~187
193
BGHSt 40, 218; BGHSt 42,68 (regarding a regimental commander at the
border); BGHSt 45, 296 (for members of the ‘Politbüro des Zentralkomitees
der SED’); BGHSt 40, 316 (regarding the falsification of the result of an elec-
tion); Cramer and Heine, supra note 4, at 530 margin 25-25a; Roxin, ibid., at
margin 128. citirebulia: iqve, gv. 211-212.
194
BGHSt 32, 178; Tröndle and Fischer, ibid., at 216 margin 6. citirebu-
lia: Kai Hamdorf, dasax. naSromi, gv. 212.
195
Jescheck andWeigend, supra note 5, at 678; Kühl, supra note 5, at 817;
Roxin, supra note 5, at 81. citirebulia: iqve, gv. 212.
158
danaSaulebSi.~196
196
Cramer and Heine, supra note 4, at 518 margin 115. citirebulia:
iqve, gv. 212.
197
germanuli samarTlis mixedviT, qmedeba maSinac
SeiZleba marTlsawinaaRmdego iyos, Tu samarTal-
damrRvevi fsiqikurad avadmyofi iyo. citirebulia: Kai
Hamdorf, dasax. naSromi, gv. 212-213 (iqve, sqolio 12).
159
monawile) SecdomiT an ganzrax ganaxorcielebs dana-
Sauls, romelic zustad ar Seesabameba saerTo mizans?
aseTi situacia SeiZleba warmoiSvas SualobiTi ams-
ruleblobis drosac.~198
202
BGH, Goldtammers Archiv (1968) 121. citirebulia: Kai Hamdorf,
dasax. naSromi, gv. 215.
203
BGH, Neue JuristischeWochenschrift, (1973) 377. citirebulia:
iqve, gv. 215-216.
161
eqturi elementebi Sedgeba praqtikuli xelSewyobis,
gamxnevebis an moraluri daxmarebisgan, romelic mom-
dinareobs amsruleblis Tanamonawileebisgan (saxel-
dobr, ZiriTadi danaSaulis organizatorisgan); dasas-
rul, xelSewyoba sxva moqmedebebSic SeiZleba gamoixa-
tos, romelsac SeuZlia arsebiTi gavlena iqonios dana-
Saulis ganxorcielebaze. TanamonawileTa subieqturi
elementi gulisxmobs imis codnas, rom `maTi moqmedeba
xels uwyobs amsrulebels danaSaulis ganxorciele-
baSi.~ (amgvari damajerebeli argumentebi warmoadgina
yofili iugoslaviis sisxlis samarTlis saerTaSoriso
sasamarTlo palatam furunZijas (Furundžija) saqmeze ( § §
190-249); aseve ixileT musemas (Musema, § 126), aleqsovs-
kis (Aleksovski, § 63), kuraCis (Kunarac, § 391) da sxvaTa
saqmeebi.~204
209
ix. Jens David Ohlin, Three Conceptual Problems with the Doctrine
of Joint Criminal Enterprise, Journal of International Criminal Justice 5
(2007), 69-90, Oxford University Press, 2006, p 70.
165
vas, romelic saerTo samarTlis an romelime kanoniT
danaSauladaa miCneuli, miecema samarTalSi, daiwyeba
mis mimarT sisxlissamarTlebrivi devna da daisjeba
rogorc danaSaulis amsrulebeli.~210
210
Kai Hamdorf, dasax. naSromi, gv. 218.
211
M.J. Allen, Textbook on Criminal Law (8th edn., Oxford: Oxford Univer-
sity Press, 2005), 199; Smith & Hogan, Criminal Law (11th edn., Oxford:
Oxford University Press, 2005), 165. citirebulia: Kai Hamdorf, dasax.
naSromi, gv. 218.
212
Allen, ibid., at199; Smith & Hogan, ibid., at 164, submitting that ‘[i]t has
always been sufficient to prove that the defendant was either the principal or
a secondary party . . . [b]ut the charge should, wherever possible, specify the
actual mode of participation alleged’. citirebulia: iqve, gv. 218.
166
`sakmaod naTeli da formaluri midgomaa gamovlenili
amsrulebelTa da TanamonawileTa gasamijnad: is, vinc
uSualod axorcielebs danaSaulis obieqtur Semad-
genlobas (acrus rea) amsrulebelia, xolo danaSaulSi
monawile danarCeni pirebi Tanamonawileebad ganixile-
bian.213 amgvari midgoma gamoiyeneba maSinac, rodesac
ori borotmoqmedi danaSauls erToblivad axorcie-
lebs. isini orive amsruleblad ganixilebian, Tu erTo-
blivad axorcieleben Sesabamisi danaSaulis Semadgen-
lobas, rac gaerTianebuli Zalisxmevis Sedegia. magal-
iTad, bankze yaCaRuri Tavdasxmisas erTi bankis Tanam-
Sromlebis mimarT axorcielebs muqaras, xolo meore
tomaraSi fuls yris. amasTan, maT mier Sesrulebuli
danaSaulis subieqturi Semadgenloba unda moicavdes
danaSaulis erToblivad Cadenas. mZRoli ki, ganixileba
Tanamonawiled, maSinac ki, Tu igi iyo bandis meTauri,
gegma SeimuSava, manqana gaitaca, daaTvaliera banki
yaCaRobis ganxorcielebamde da a.S. germanul sisxlis
samarTalSi ki, amgvarad monawile piri SesaZlebelia
Tanaamsruleblad iqnes ganxiluli. amgvari formal-
uri midgomidan, gamonaklisia SualobiTi amsrule-
bloba, rodesac amsrulebeli danaSauls axorcielebs
pasuxismgeblobis asaks miuRweveli piris, fsiqiurad
daavadebulis, danaSaulis subieqturi Semadgenlobis
naklulobisas an iZulebisas.214 cocxali iaraRis gam-
oyenebas doqtrina uaryofs im SemTxvevaSi, rodesac
amsrulebelma personalurad unda ganaxorcielos da-
naSaulis obieqturi Semadgenloba, magaliTad, orco-
lianoba an gaupatiureba.215 (Tumca, gaupatiurebasTan
213
Allen, ibid., at 198; Smith & Hogan, ibid., at166. citirebulia: iqve,
gv. 218.
214
Allen, ibid., at 198; Smith & Hogan, ibid., at167. citirebulia: Kai
Hamdorf, dasax. naSromi, gv. 219.
215
Smith & Hogan, ibid., at168.The same applies under German law for the
so-called ‘eigenhändige Delikte’. citirebulia: iqve, gv. 219.
167
dakavSirebiT es azri miuRebelia Cveni kanonmdeblobis
mixedviT. SeniSvna Cemia _ i.d.). iq sadac cocxali iara-
Ris Sesaxeb doqtrina gamoiyeneba, sruliad SesaZle-
belia ori an meti borotmoqmedi ganvixiloT Tanaams-
ruleblebad, Tundac isini ar eswrebodnen danaSaulis
dasrulebis moments.~216
225
inglisur sisxlis samarTalSi mTlianad naTeli araa,
unda gaimijnos Tu ara pasuxismgeblobis es forma dax-
marebis, waqezebisa da uzrunvelyofisgan, rogorc pa-
suxismgeblobis damoukidebeli formebisgan, Tu igi
daxmarebis, waqezebis da uzrunvelyofis erT-erTi
formaa. diskusiisTvis ix. J.C. Smith, ‘Criminal Liability of Acces-
sories: Law and Law Reform’, 113 Law Quarterly Review, (1997) 453-467,
at 462. citirebulia: Kai Hamdorf, dasax. naSromi,gv. 221 (iqve,
sqolio 53).
226
(1985) 1AC 168. citirebulia: iqve, gv. 221.
171
obis windaxedulobidan.~227
`a. pasuxs agebs b-s qmedebisTvis, Tu b-s Sesabamisi mo-
qmedeba arsebiTad gansxvavdeba iseTi qmedebisgan, ro-
melic a-s unda gaeTvaliswinebena.228 r.v. gembles (R.v.
Gambles) saqmis mixedviT,229 oTxma braldebulma d-m, k-m,
a-m da m-m gadawyvites p. daesajaT. orma braldebulma
k-m da d-m gadawyvites p-sTvis ramdenimejer daertyaT
an `muxlis Tavi daezianebinaT~ (Kneecapping) (cexlsasr-
oli iaraRidan tyvia esrolaT muxlis TavSi). a-m da m-m
Tavdasxmisas p. gansakuTrebuli sisastikiT mokles. p-s
sakmaod Rrmad hqonda yeli gamoWrili, ramac uecari
sikvdili gamoiwvia. amis garda, mas oTxi tyvia hqonda
moxvedrili sxeulis sasicocxlod mniSvnelovan adgi-
lebSi, romelTagan ori maTgani fataluri iyo. mosamar-
Tle qarsvelis (Carswell) azriT, d-s da k-s ar unda dae-
kisroT imaT mier gamowveuli SedegisTvis pasuxismge-
bloba, radgan misi winaswarganWvreta ar SeiZleboda
da arc am Sedegis survili da ganzraxva ar hqondaT. d-s
da k-s brali daedoT ganzrax janmrTelobis mZime da-
zianebisTvis da ara mkvlelobisTvis.~230
227
ChanWing-Siu v. The Queen [1985] AC 168, at 175. citirebulia: Kai Ham-
dorf, dasax. naSromi, gv. 221.
228
Allen, supra note 32, at 215; M.T. Molan, Cases & Materials on Crimi-
nal Law (3rd edn., London: Cavendish, 2005) at 340; Smith & Hogan,
supra note 32, at 193. citirebulia: iqve, gv. 221.
229
Crown Court in Northern Ireland (1989) NI 268. citirebulia: iqve,
gv. 221.
230
See alsoWilson, supra note 47, at 595: ‘It would be wrong, for ex-
ample, if A gave P explosives to blow open a safe, to convict A of murder
if P used them to blow up an inhabited office block’. citirebulia:
Kai Hamdorf, dasax. naSromi, gv. 212-222.
172
beli ganaCeni Seicvala. sasamarTlom aRniSna: Tuki
ramdenime piri erToblivad Tavs esxmis dazaralebuls
iseT garemoebebSi, romelic metyvelebs, rom maT gan-
zraxuli aqvT seriozuli dazianebebis miyeneba, yvela
maTgani pasuxismgebelia mkvlelobisTvis. amitom, Tuki
ganzrax dazianeba metyvelebs imaze, rom es mxolod da
mxolod erT-erTi Tanamonawilis moqmedebaa, romelic
sruliad gansxvavdeba winaswarganWvretadi qmedebebi-
sgan, rogorc Tavdasxmis Semadgeneli nawilisgan, maSin
mxolod am qmedebis ganmaxorcielebeli monawilea dam-
naSave mkvlelobaSi. sasamarTlom miuTiTa, rom meore
mxaris mier iaraRis gamoyeneba arsebiTi faqtoria da
sxvaTa pasuxismgebloba imazea damokidebuli, icodnen
Tu ara maT iaraRis arsebobis Sesaxeb da iTvaliswinebd-
nen Tu ara imas, rom iaraRs gamoiyenebdnen.~231
231
es azri gakritikebulia Semdegi avtorebis mier: This view
is criticized by C.M.V Clarkson and H.M. Keating, Criminal Law: Text
and Materials (5th edn., London: Sweet & Maxwell, 2004) at 545: `mar-
Talia, cecxlsasroli iaraRi xis xelketze ufro saSiSi saSu-
alebaa, magram Tu gansasjeli winaswar iTvaliswinebda, rom
amsrulebels SeeZlo mkvleloba ganexorcielebina, rTulia
imis gageba, Tu ratom unda hqondes mkvlelobis meTods an gam-
oyenebul saSualebas, aseTi arsebiTi mniSvneloba. citirebu-
lia: Kai Hamdorf, dasax. naSromi, gv. 222 (iqve, sqolio 61).
232
Smith & Hogan, ibid., at 92. citirebulia: iqve, gv. 223.
173
ar iyo gamiznuli, magram 1) damdgari Sedegi faqtiu-
rad konkretuli moqmedebis Sedegia da 2) amsruleb-
els gacnobierebuli aqvs faqtiuri Sedegi. ganzrax-
vis am formas `arapirdapiri ganzraxva ewodeba (oblique
intention).233 TviTimedovnebisas piri, romelic ganzrax
ar moqmedebs Sedegis mimarT, Sedegs iwvevs gaumarTle-
beli riskiT. e.w. `qaninghemis testis~ (`Cunningham test~)
Tanaxmad, braldebis mxarem unda daamtkicos, rom dam-
naSaves gacnobierebuli hqonda gaumarTlebeli riski
(`gulisxmieri TviTimedovneba.~ `advertent recklessness~).234
piri maSinac TviTimedovnebiT moqmedebs, rodesac igi
zustadaa darwmunebuli, rom akrZaluli Sedegi aras-
dros ar dadgeba. gulgriloba TviTimedovnebis dama-
mZimebeli faqtoria da ara misi cnebis Semadgeneli
elementi.235 TviTimedovnebis cnebaSi aseve moiazreba
iseTi fsiqikuri mdgomareobac, romelic eventualur
ganzraxvad SeiZleba Sefasdes, anu ganzraxvad german-
uli samarTlis mixedviT. rac Seexeba daudevrobas, igi
aris uyuradRebo damokidebuleba gaumarTlebeli ris-
kis mimarT, romelic mTlianad obieqtur safuZvelze
dgindeba.~236
175
ganexorcielebinaT.~237
237
Kai Hamdorf, dasax. naSromi, gv. 224-225.
238
S.H. Kadish, ‘Complicity, Cause and Blame: A study in the Interpretation
of Docrtine’, 73 California Law Review (1985), 323 et seq., 337. citire-
bulia: Elies van Sliedregt, dasax. naSromi, gv. 196.
176
`amsruleblobisa da Tanamonawileobis mkacri struq-
tura ar ergeba iseT situaciebs, sadac a. da b. arian
gaerTianebuli amsruleblebi da yovel maTgans ar-
sebiTi mizezobrivi wvlili Seaqvs actus rea-s ganxor-
cielebaSi.239 saerTo miznis anu gaerTianeuli danaSau-
lebrivi organizaciis doqtrina avsebs amgvar `uka-
mrisobas~ anglo-amerikul TanamonawileobaSi imiT,
rom ar moiTxovs zustad gansazRvruli kauzaluri
wvlilis dadgenas, ramac danaSauli gamoiwvia, Tumca
es gadafarulia `gaerTianubuli organizaciiT~ anu
`saerTo mizniT.~240 saerTo miznis/gaerTianeuli dana-
Saulebrivi organizaciisTvis pasuxismgebloba emyare-
ba TanamonawileTa pasuxismgeblobis princips, sadac
yoveli maTganis pasuxismgebloba gamomdinareobs sxva-
Ta kauzaluri wvlilidan da gaerTianebuli `amsrule-
blebidan~ yoveli maTgani pasuxismgebelia TavianTi
gaerTianebuli moqmedebebisTvis da isjebian amsrule-
blis mier ganxorcielebuli danaSaulisTvis.241 esec
nawarmoebi pasuxismgeblobaa: sadac pirebi actus reas-s
garkveul elementebs asruleben TviTon. sxva sityve-
biT, rom vTqvaT, pirebs pasuxismgebloba nawilobriv
ekisrebaT sxva pirTa moqmedebebisTvis.242 amis gamo, am-
srulebelsa da wamqezebels Soris gansxvavebis dadgena
garTulebulia. smitisa da hoganis Tanaxmad, maT Soris
gansxvaveba umniSvneloa. is, rom erTi axorcielebs da-
naSauls amsrulebeli, xolo meorexarisxovani piri
Tanabradaa pasuxismgebeli, saerTod aranairi mniSvn-
eloba ar gaaCnia.~243
239
Smith, supra note 68, at 80, footnote 101. citirebulia: Elies van
Sliedregt, dasax. naSromi, gv. 197.
240
Ibid., pp. 209-234. citirebulia: iqve, gv. 197.
241
Smith and Hogan, supra note 58, at 147. citirebulia: iqve, gv. 197.
242
See Kadish, supra note 67, at 344-345, n. 36. citirebulia: iqve, gv. 197.
243
Smith and Hogan, supra note 58, at 127-129. citirebulia: iqve, gv. 197.
177
saerTo miznis/gaerTianeuli danaSaulebrivi orga-
nizaciis doqtrinas Semoaqvs `winaswarganWvretadobis
riskis~ testi da Tanamonawileobis sazRvrebSi aqcevs im
piris moqmedebebs, vinc egueba sakuTari SexedulebiT.
sisxlissmarTlebrivi pasuxismgebloba efuZneba winas-
warmetyvelebas.244 es testi hgavs inglisur samarTalSi
ganviTarebul TanamonawileobisTvis pasuxismgeblo-
bas windauxedaobis codnis (reckless knowledge) tests245
da didad ar gansxvavdeba yofili iugoslaviis sisxlis
samarTlis saerTaSoriso sasamarTlos mier daxmarebi-
sa da wamqezeblobisTvis dawesebuli inteleqtualuri
testisgan, romlis mixedviTac, pirs SeiZleba daekis-
ros pasuxismgebloba danaSaulSi daxmarebis an dana-
Saulis wamqezeblobisTvis, Tu pirma icoda, rom es da-
naSauli `SeiZleba ganxorcielebuliyo.~246
251
Dutch Supreme Court, 20 January 1998, NJ (Dutch Law Reports) 1998,
426. citirebulia: Elies van Sliedregt, dasax. naSromi, gv. 199.
252
French law penalizes ‘participation in group fermed or an understanding
reached for the perpetration of one of the falonies specified in Arts 211-1,
212-1 and 212-2 (genocide, crimes against humanity and war crimes, EvS),
when evidenced by one or more overt acts’, Art. 213-3, § 1 Code Pénal
[Translation; The American Serias of Foreign Penal Codes, Vol. 31: France
(1999)]. See also Desportes and Le Gunehec, supra note 82, at 461. More-
over, the French concept of ‘association de malfaiteures’ – a concept that
inspired the drafters of the Nuremberg Statute to penalize membership of a
criminal organization – has been aqually devised to deal with mob violence
by overcoming causality problems, Arts. 450-1 to 450-4 of the Code Pénal.
Dutch law provides for an analogous concept in Art 140 of the Dutch Penal
Code. [Translation: The American Series of Foreign Penal Codes, Vol. 30;
The Netherlands (1997)]. citirebulia: iqve, gv. 199.
253
iqve, gv. 199.
180
3.4 SeTqmuleba
254
ix. Jens David Ohlin, Three Conceptual Problems with the Doctrine of
Joint Criminal Enterprise, Journal of International Criminal Justice 5 (2007),
69-90, Oxford University Press, 2006, pp. 85-86.
255
ix. iqve, gv. 86.
181
gavlenas ganicdida, SeTqmuleba, zogadad, ganixileba
rogorc Tanamonawileobis anu realurad Cadenil da-
naSaulSi an mis mcdelobaSi Tanamonawileobis for-
mad. sisxlis samarTlis saerTaSoriso sasamarTlos
romis wesdebam dauSva kompromisi da savaldebulod
miiCnia raime moqmedebis ganxorcieleba SeTqmulebis
dasamtkiceblad, Tumca araa savaldebulo danaSaulis
realurad ganxorcieleba. gadawyvetileba momdinare-
obs teroristuli dabombvis Tavidan acilebis Sesaxeb
1997 wlis konvenciidan, sadac es misaRebi formula
konsesusiT miiRes.256 samwuxaro Sedegi isaa, rom sisx-
lis samarTlis saerTaSoriso sasamarTlos romis wes-
deba srulad ar asaxavs genocidis Sesaxeb konvenciis
debulebebs, romlis III(b) muxli `SeTqmulebas~ gansaz-
Rvravs rogorc genocidis faqtiurad ganxorcielebas.
genocidis Sesaxeb konvenciis kanonproeqtis Sedgenis
istoria gviCvenebs saerTo samarTalSi Camoyalibebu-
li SeTqmulebis cnebis Semotanis ganzraxvas, rac re-
alurad daumTavrebeli danaSaulia.257~
nal participation. In the latter, a person cannot generally be convicted for mere
criminal intent or the commission of ‘preparatory acts’. W. Schabas, Genocide
in International law (Cambridge: Cambridge University Press, 2000), 259.
citirebulia: ix. Steven Paulus, Joint Criminal Enterprice Criminal Li-
ability by Prosecutorial Ingenuity Judicial Creativity? Journal of International
Criminal Justice 2 (2004), 606-619, Oxford University Press, 2004, p. 8.
259
A. Cassese, International Criminla Law (Oxford: Oxford University Press,
2003), 196, 2003), 196. The mens rea for conspirancy is the same as for genocide
itself. Ibd., para. 192. citirebulia: Steven Paulus, iqve, gv. 8.
260
ix. Steven Paulus, dasax. naSromi, gv. 8.
261
Judgment, Akayesu (ICTR-96-4-T), Trial Chamber, 2 September 1998, para
537. citirebulia: ix. iqve, gv. 9.
262
Ibid, paras 538-545. citirebulia, ix. iqve, gv. 9.
183
genocidisTvis.263 amis gamo, Tu braldebulma ar icoda
amsruleblis ganzraxva genocidis Sesaxeb, ar SeiZle-
ba mis mimarT sisxlissamarTlebrivi devnis warmoeba,
Tumca mis mimarT SeiZleba sisxlissamarTlebrivi dev-
nis warmoeba, magaliTad, mkvlelobisTvis.~264
267
Antonio Cassese, dasax. naSromi, gv. 196-197.
268
iqve, gv. 197.
269
iqve, gv. 197.
185
blad.~ 270 aRniSuli garemoebebis Semcveli pasuxismge-
blobis es forma, romlebic orive tribunalis dad-
genilebiT gamoyenebulia mxolod mSvidobis winaR-
mdeg mimarTuli danaSaulebis mimarT,271 romlebic
xSirad SeTqmulebis saxeliTaa cnobili.272 am mimarTe-
biT `SeTqmulebis~ gamoyeneba damabnevelia, vinaidan
gaurkvevelia Sesabamisi safuZvlebi am saxis pasuxismge-
blobasa da SeTqmulebis calkeul danaSaulebs Soris,
romelic warmoadgens SeTanxmebas danaSaulis Cadenis
Sesaxeb da araa savaldebulo, rom romelime Semdgomi
moqmedeba SeTanxmebas Seesabamebodes.273 saerTaSoriso
sisxlis samarTalSi aRniSnuli daumTavrebeli dana-
Sauli genocidis saxiTaa warmodgenili.274 niurnbergisa
da tokios samxedro tribunalebs, romlebic iyenebdnen
termins SeTqmuleba, saqme hqondaT iseT situaciebTan,
sadac gegma realurad ganxorcielebulia. niurnbergis
saerTaSoriso samxedro tribunali princips sakmaod
viwrod ganmartavda, xolo tokios saerTaSoriso samx-
270
Nuremberg IMT Statute, Art. 6, Tokyo IMT Statute, Art. 5(c). citire-
bulia: Robert Cryer, Håkan Friman, Darryl Robinson, Elizabeth Wol-
mshurst, An Introduction to International Criminal law and Procedure, 2009,
p. 304.
271
‘Nuremberg IMT: Judgment and Sentence’ (1947) 41 AJIL 172, 221-2: To-
kyo IMT Judgment, 48-, 449, Judges Bernard and Jaranilla dissented on this:
Dissented on this: Deissenting Opinion of the Member from France, at 5-7;
Concurring Opinion of the Member from the Philippines, 1-7. citirebu-
lia: iqve, gv. 304.
272
maT Soris tribunalebic. citirebulia: Robert Cryer,
Håkan Friman, Darryl Robinson, Elizabeth Wolmshurst, dasax. naSromi,
gv.304.
273
Multinović et al. ICTY A. Ch. 21.5. 2003 (hereinafter Odjanić) para. 23.
citirebulia: iqve, gv. 305.
274
1948 Genocide Convention, Art. 3(d). See William Schabas, Genocide in In-
ternational Law (Cambridge, 2000) 259-66. citirebulia: iqve, gv. 305.
186
edro tribunali sakmaod farTo ganmartebas iyenebda,
ris gamoc kritika daimsaxura.~275
281
`magaliTad, tadiCis saqmeze sasamarTlo daeyrdno kurt
goebelisa (Kurt Goebell) da sxva saqmeebze (kunZul borkumis
SemTxveva) aSS samxedro sasamarTlos gadawyvetilebas. ix.
tadiCi, § 210-212. am saqmis mixedviT, aSS aviagamanadgurebli
germaniis teritoriaze Camoagdes da TviTmfrinavis jgufis
wevrebi sasikvdilo gzas gauyenes. tyveebs germaneli jaris-
kacebi, acilebdnen romlebic moqalaqeebs mouwodebdnen
cemiT amoexadaT maTTvis suli. bolos da bolos tyveebi
daxvrites. Aamerikeli prokurori gamamtyunebeli ganaCenis
gasamyareblad eyrdnoboda saerTo danaSaulebrivi miznis
yovlismomcvel Teorias. imis miuxedavad, rom saqmeSi war-
modgenili faqtebi uSualo SemxeblobaSia gaerTianebul dan-
aSaulebriv organizaciasTan, samxedro sasamarTlom sakmaod
martivad daadgina gamamtyunebeli ganaCeni da ar gaukeTebia
farTo iuridiuli daskvnebi saerTo danaSaulebrivi gegmis
an brbos mier ganxorcielebuli cemis Sesaxeb. Sesabamisad,
tadiCis saqmeze sasamarTlom miiRo mxedvelobaSi aSS proku-
roris mier citirebuli sityvebi da daaskvna, rom prokuro-
ris mosazreba gaziarebulia. Aamgvari tipis saqmeebs aranairi
Rirebuleba ar gaaCnia, swored am mosazrebis gamo. marTlac,
prokuroris msjeloba am sakiTxis garSemo Sinaganad winaaR-
mdegobebis Semcvelia. erTxel igi amtkicebda, rom `sakmaod
mniSvneelovania gamoaSkaravdes yoveli braldebulis brali
maTi zusti rolebis mixedviT. maT msgavsi moqmedebebiT ar
miuRiaT monawileoba. brbos wevrebi iSviaTad axorcieleben
erTmaneTis msgavs moqmedebebs.~ es sakmaod faqizi sakiTxia,
romelsac mogvianebiT statiis sxva nawilSi Sevexebi. Tum-
ca, prokuroris Semdegi gamonaTqvami amsxvrevs am ideas
yovelgvari ganmartebis gareSe da ewinaaRmdegeba mis mier
SemoTavazebul mosazrebas: `iurisprudenciis yvela didi
specialisti Tanxmdeba imaze, rom sadac brbos erTiani gan-
191
sasamarTloebis mier SemTxvevaTa amomwuravi CamonaT-
vali gvaTqmevinebs, rom tribunalebi, rogorc saerTa-
Soriso da erovnuli, iyenebdnen SeTanxmebis gafarToe-
bul cnebas omis danaSaulTa CamdenTa mimarT.282 mag-
aliTad, tadiCis saqmeSi citirebulia, rom qalaq esenSi
samxedroebi, romlebic acilebdnen tyveebs, damnaSaved
cnes brbos mier linCis wesiT gasamarTlebaSi. amasTan,
brbos wevrebsac bralad daedoT mkvleloba, radgan isi-
293
Odjanić para. 26. Brdjanin and Talić ICTY T.Ch. 1.9.2004 (hereinafter
Brdjanin) para. 263. citirebulia: Robert Cryer, Håkan Friman, Darryl
Robinson, Elizabeth Wolmshurst, dasax. naSromi, gv. 306.
294
Odjanić para. 26. Brdjanin and Talić ICTY T.Ch. 1.9.2004 (hereinafter
Brdjanin) para. 263. citirebulia: iqve, gv. 306.
295
Kvočka Appeal para. 97. citirebulia: iqve, gv. 306.
296
See Krŝtić ICTY T. Ch. I 2.8.2001 para. 612; contra Brdjanin para.
344; Limaj ICTY T. Ch. II 30.11.2005 n. 2264; and Rwamakuba ICTR A.
Ch. 22.10.2004 para. 24. See also Odjanić paras. 18-24, mosamarTle
bonomis (Bonomy) gansxvavebuli azris mixedviT, naTelia,
rom amgvar situaciebSic SeiZleba pasuxismgeblobis dakis-
reba. me-13 abzacSi igi miuTiTebs, rom `marTlac, ar arsebobs
saapelacio sasamarTlos savaldebulo gadawyvetileba, ro-
melic daabrkolebda sasamarTlo palatas amis safuZvelze
braldebulisTvis pasuxismgeblobis dakisrebas. citirebu-
lia: iqve, gv. 306. (iqve, sqolio 48).
195
miznis gagrZeleba an Secvla297 da piri pasuxismgebelia
mxolod im danaSaulebisTvis, romlebic SeTanxmebuli
gegmiT an mizniT iyo gaTvaliswinebuli.298 garkveuli
eWvi SeiZleba gamoiTqvas blagojeviCis da jokiCis saq-
meze arsebuli mtkicebis Sesaxeb, TiTqos `Tavdapirve-
li miznis nebismieri `gafarToeba~ SeiZleba SeTanxme-
buli iyos Tu pirs ekisreba sisxlissamarTlebrivi pa-
suxismgebloba pirveli kategoriis gaerTianebuli da-
naSaulebrivi organizaciisTvis, an `gafarToeba~ iyos
Tavdapirveli organizaciis bunebrivi da winaswargan-
Wvretadi Sedegi.~299 ukanaskenl SemTxvevaSi asea imitom,
rom arsebobs riski, ris gamoc, pirs SeiZleba daekisros
im danaSaulisTvis pasuxismgebloba, romelic axali
organizaciis winaswarganWvretadi, magram ara SeTanx-
mebuli, Sedegia.~300
301
Although in both instances the Appeals Chamber has said the partici-
pants must share the physical perpetrator’s mens rea: Krnojelac ICTY A.
Ch. 17.9.2003 para. 83. citirebulia: Robert Cryer, Håkan Friman,
Darryl Robinson, Elizabeth Wolmshurst, dasax. naSromi, gv. , gv. 307.
302
erT-erTi sasamarTlo palata aradamajereblad amtkicebda
odg-s mesame tipisTvis Tanamonawileebsa da danaSaulis ams-
ruleblebs Soris specialuri SeTanxmebis arsebobis damtkice-
bas: Brdjanin para. 347; for a critique, see Katrina Gustafson, ‘The Require-
ment of an ‘‘Express Agreement’’ for Joint Criminal Enterprise Liability’
(2007) 5 JICJ. The requirement was not mentioned in the Kvočka or Stakič
Appeals. citirebulia: iqve, gv. 307 (iqve, sqolio 55).
303
See Tadić 1999 Appeal para. 220; Stakicґ Appeal paras. 99–103. citire-
bulia: iqve, gv. 308.
197
maciazea damokidebuli.~304 Tu es naCvenebia, magram pirs
SeiZleba maSinac ki daekisros pasuxismgebloba amgvari
danaSaulisTvis, Tu damtkicdeba, rom man icoda amgvari
danaSaulis ganxorcielebis Sesaxeb.~305
313
Prosecutor v. Krnojelac, Judgement, ICTY Appeals Chamber, at para. 96,
Case No. IT-97-25-A (Sept. 17, 2003). citirebulia: A. M. Danner and
J. S. Martinez, dasax. naSromi, gv. 105.
314
Prosecutor v. Krnojelac, Judgement, ICTY Appeals Chamber, at para. 203,
Case No. IT-97-25-A (Sept. 17, 2003). citirebulia: A. M. Danner and
J. S. Martinez, dasax. naSromi, gv. 106.
315
genocidis mcdelobis gamoklebiT, yofili iugoslaviis
sisxlis samarTlis saerTaSoriso sasamarTlos da ruandis
sisxlis samarTlis saerTaSoriso sasamarTlos statutebis
mixedviT mcdeloba danaSauls ar warmoadgens. sisxlis
samarTlis saerTaSoriso sasamarTlos romis wesdeba mcd-
elobas danaSaulad miiCnevs. ICC Statute, supra note 9, at art. 25(3)
(f). citirebulia: iqve, gv. 105-106 (iqve, sqolio 120).
201
ska), keratermi (Keraterm) da trnopolje (Trnopolje).316 sa-
samarTlo palatam daaskvna, samoqalaqo Tanamdebobis
mqone pirebi, romelTac doqtor stakiCis meTaurobda,
didi uflebamosileba gaaCndaT sapatimro banakebis
asaSeneblad, sadac daaxloebiT 3000 musulmani da xor-
vati mokles.317 sxvebi sistematuri da araerTgzisi seq-
sualuri Zaladobis samizneebi iyvnen.318 marTlac, samx-
edro da samoqalaqo Tanamdebobis mqone pirebs Soris
kavSiri imdenad mWidro iyo, rom stakiCi drogamoSve-
biT samxedro uniformas da iaraRs atarebda.~319
202
gamomwvevia.~320 saapelacio palatam naTeli ar mohfina:
_ winaswarganWvretadobis komponenti subieqturad
unda Sefasdes Tu obieqturad,321 Tumca, subieqturi
winaswarganWvretadobis dadgenis sirTules da maT So-
ris gansxvavebis dadgenis SesaZleblobas, mcire praq-
tikuli daniSnuleba gaaCnia.~322
320
Tadić V, supra note 111, at para. 204. citirebulia: J. D. Ohlin, The
Co-Perpetrator Model of Joint Criminal Enterprise, Annotated Leading Cases
of International Criminal Tribunals, Vol. 14, 2008, p. 106.
321
saapelacio palatam gamoiyena garkveulwilad wina-
aRmdegobrivi gamoTqma winaswarganWvretadobis gamokvle-
vis Sesaxeb. sasamarTlom daadgina: `imis miuxedavad, rom
damnaSaves ar hqonda ganzraxuli arsebiTi Sedegis dadgoma,
icoda, rom jgufis moqmedeba win uswrebda am Sedegs, magram
arasdros ar surda amgvari riskis ganxorcieleba~. amasTan,
palatam aRniSna, rom `jgufSi TiToeuls unda hqondes Sede-
gis winaswarganWvretis SesaZlebloba.~ Tadić V, supra note 111, at
para. 204. citirebulia: A. M. Danner and J. S. Martinez, dasax. naS-
romi, gv. 106 (iqve, sqolio 122).
322
iqve, gv. 106.
323
Decision on Interlocutory Appeal, Brđanin (IT-99-36-A), Appeals Chem-
ber, 19 March 2004, § 7 (hereinafter Brđanin 98 bis Dicision). citirebu-
lia: ix. Elies van Sliedregt, dasax. naSromi, gv. 191.
203
daekisroT genocidisTvis, Tu es es maTi qmedebebidan
bunebrivad gamomdinareobs da winaswarganWvrtadi
Sedegis saxiT gvevlineba. amgvari Sexeduleba gaiziara
sasamarTlo palatam miloSeviCis saqmis ganxilvisas.324
amis miuxedavad, metrauqsi (Mettraux) samarTlianad
miuTiTebs, rom brJaninis saqmeze saapelacio sasamarT-
los gadawyvetilebas ar hqonia precedentuli mniSvn-
eloba, romelic gadaWrida Semdeg sakiTxs: SeiZleba Tu
ara mesame kategoriis gaerTianebuli danaSaulebri-
vi organizaciis genocidisTvis pasuxismgeblobis
safuZveli gaxdes. es kvlav davis sagnad da gadauWrel
problemad rCeba.325
332
dawvr. ix. Attila Bogdan, dasax. naSromi, gv. 82-84.
333
ix. iqve, gv. 86.
207
mesame kategoriis saqmeebze precedentuli samarTali,
upirveles yovlisa, Seexo brbos mier Cadenil Zala-
dobas, e.i. areul situacias, sadac mravali damnaSave
saerTo mizniT moqmedebs, romelTagan yoveli maTgani
axorcielebs msxverplis winaaRmdeg danaSauls, ma-
gram ver dgindeba an SeuZlebelia Tu romeli danaSau-
lebrivi moqmedeba visi Cadenilia. saapelacio palatam
am kategoriis naTelsayofad ori saqme gaanaliza (erTi
britaneTis samxedro tribunalis da erTi aSS samx-
edro tribunalis gadawyvetilebebidan). es saqmeebi
adgens Semdeg moTxovnebs: 1) danaSaulebrivi ganzraxva
erToblivi gegmaSi; 2) imis winaswarganWvreta, rom er-
Toblivi gegmis monawileni, danaSaulebrivi gegmiT
gaTvaliswinebuli danaSaulebis garda, sxva danaSau-
lebs ganaxorcieleben.334
334
ix. Attila Bogdan, dasax. naSromi, gv. 86.
335
Tadić Appeals Judgment, at para. 207 citing to Trial of Erich Heyer and
six others, British Military Court for the Trial of War Criminals, Essen,
18th–19th and 21st–22nd December, 1945, UNWCC, vol. I, p. 88, at p. 91.
citirebulia: iqve, gv. 87.
336
Tadić Appeals Judgment, at para. 207. citirebulia: iqve, gv. 87.
337
Tadić Appeals Judgment, at para. 207. citirebulia:iqve, gv. 87.
208
danayofs evaleboda germanul samxedro-sahaero (Luft-
waffe) nawilSi tyveTa miyvana dasakiTxad.~338
338
Tadić Appeals Judgment, at para. 207. citirebulia: Attila Bogdan,
dasax. naSromi, gv. 87.
339
dawvr. ix. iqve, gv. 87.
340
Tadic Appeal Judgment, para. 227, 228. (emphasis added) para. 203.
amis miuxedavad, gamamtyunebeli ganaCeni SeiZleba Seicvalos
TanamonawileTa rolis Sesabamisad. citirebulia: Verena
Haan, The Development of the Concept of Joint Criminal Enterprise at
the International Criminal Tribunal for the FormerYugoslavia, Interna-
tional Criminal Law Review 5: 167–201, 2005, Koninklijke Brill NV.
209
`yofili iugoslaviis sisxlis samarTlis saerTaSor-
iso sasamarTlos saapelacio palata gaerTianebuli
danaSaulebrivi organizaciis koncefcias miiCnevs
TviT mravali saerTaSoriso danaSaulebiT garantire-
buli pasuxismgeblobis formad, romlebic, rogorc
wesi, omis dros xorcieldeba.~341
344
Verena Haan, dasax. naSromi, gv. 195.
345
ixileT, magaliTad, Krstic Trial Judgment, para. 338, 607, 608,
615. Simic Trial Judgment, para. 991, 992; Stakic Trial Judgment, para.
590, 818. citirebulia: iqve, gv. 196.
346
Stakic Trial Judgment, para. 742. citirebulia: iqve, gv. 196-197.
211
`meore mizezi, ris gamoc gaerTianebuli danaSau-
lebrivi organizaciis cneba problematuria isaa, rom
sxvadasxva sasamarTlo ganxilvebisa da gadawyvetile-
bebSi sakmaod farTodaa igi ganmartebuli. gansa-
kuTrebiT es unda iTqvas meore da mesame kategoriis
gaerTianebuli danaSaulebrivi organizaciis Sesaxeb,
rogorc es gansazRvrulia brjaninis saqmeze, dadgeni-
li wesiT, saapelacio sasamarTlos 89bis gadawyvetile-
baSi, rac scildeba yofili iugoslaviis sisxlis samar-
Tlis saerTaSoriso sasamarTlos wesdebiT dadgenil
farglebs.~347
213
ganxorcielebaSi Sesrulebul rolze da SeiZleba
iyos SemTxvevebi, rodesac gaerTianebuli danaSau-
lebrivi organizaciis wevri araa amsrulebelTa So-
ris, Tumca amsruleblebTan SedarebiT imsaxureb-
des ufro mkacr ganaCens, danaSaulebriv gegmaSi
anda gegmis xelSewyobisTvis Cadenil danaSaulebSi
monawileobis bunebisa da moculobis gamo.~349
349
Katrina Gustafson, dasax. naSromi, gv. 145-146.
350
mosamarTle Sahabudenisgan gansxvavebuli da sawinaaRm-
dego azri, ix. Vasiljević, supra note 14, at § 31 (not dissenting on this
point). citirebulia: iqve, gv. 146 (iqve, sqolio 44).
214
Saulebrivi organizaciis wevrebma icodnen, rom saer-
To miznis aRsrulebas SeeZlo gamoewvia es danaSaule-
bi, amis miuxedavad, isini mainc ganagrZobdnen saerTo
miznis xelSewyobas.~351
§ 5. winawarganWvretadobis problema
355
`amgvar situaciebSi, meTaurebsac SeiZleba daekis-
roT sisxlissamarTlebrivi pasuxismgebloba brZanebis
gacemisTvis pasuxismgeblobis TeoriiT, rac sistem-
atizeulia sisxlis samarTlis saerTaSoriso sasamarT-
los romis wesdebis 28-e muxlSi. es aSS iuridiul sfer-
oSi aseve cnobilia iamaSitas (Yamashita) principiT. imis
miuxedava, rom brZanebis gacemisTvis pasuxismgeblobam
da odg-m SeiZleba msgavs Sedegebamde _ gamamtyune-
bel ganaCenamde _ migviyvanos, isini gansxvavebuli
doqtrinebi arian. isini urTierTdakavSirebulni arian
imdenad, ramdenadac orive doqtrina sxvis mier Cad-
enili qmedebebisTvis pasuxismgeblobis (vicarious li-
ability) dakisrebis saSualebas iZleva.~citirebulia:
Jens David Ohlin, Three Conceptual Problems with the Doctrine of Joint
Criminal Enterprise, Journal of International Criminal Justice 5 (2007), 69-
90, Oxford University Press, 2006, p. 82 (amasTan, sqolio 22-e).
356
iqve, gv. 82.
217
rogorc zemoT aRiniSna, mesame kategoriis gaerTianeb-
uli danaSaulebrivi organizacia moicavs erToblivi
gegmiT gauTvaliswinebel danaSaulebs. pirs visac gan-
zraxuli hqonda saerTo gegmaSi monawileoba, SeiZleba
daekisros pasuxismgebloba saerTo gegmiT gauTval-
iswinebeli qmedebebisTvis, Tu igi `Cveulebrivi da
winaswarganWvretadi Sedegis gamomwvevia.~ yvelaze
gaurkveveli winaswarganWvretadobis komponentTan
isaa, rom igi subieqturad unda Sefasdes Tu obieq-
turad naTeli araa.
357
Elies van Sliedregt, dasax. naSromi, gv. 190-191.
218
winaswarganWvretadoba, romelic mesame kategoriis
gaerTianebuli danaSaulebrivi organizaciis subieq-
tur SemadgenlobaSia mocemuli, aSkarad ver eTanxmeba
ganzraxvis da Tanamonawileebis cnebas, vinaidan Tu
gaerTianebuli danaSaulebrivi organizaciis wevrebi
gazrax saerTo gegmis mixedviT monawileoben, maSin mis
wevrebs pasuxismgebloba SeiZleba daekisroT mxolod
maTi saerTo ganzraxviT moculi danaSaulebisTvis
da winaswarganWvretadi SedegebisTvis. winaswargan-
Wvretadoba ufro obieqtur Seracxvas emsgavseba,
radgan aq mosamarTlis varaudzea agebuli msjeloba:
SeeZlo Tu ara saSualo SesaZleblobis adamians SeTanx-
mebuli ganzraxi danaSaulebis Tanmdevi danaSaulebis
ganxorcielebis SesaZlebloba daeSva.
368
Ojanić para. 20; Kvočka Appeal paras. 79-80. citirebulia: Robert
Cryer, Håkan Friman, Darryl Robinson, Elizabeth Wolmshurst, dasax. naS-
romi, gv. 308.
369
Blagojević and Jokić ICTY T. Ch. 17.1.2005 para. 702, reffering inter alia
to Vasiljević Appeal para. 111. citirebulia: iqve, gv.308.
225
los romis wesdeba mraval adgilas imeorebs, rom saer-
TaSoriso samarTliT aRiarebuli omis danaSauli prec-
edentul samarTalSi unda veZeboTo, imis magivrad, rom
axlidan gansaRvros es ukanaskneli. sisxlis samarTlis
saerTaSoriso sasamarTlos romis wesdebis 25-e muxli
bundovania. olaini aRniSnul doqtrinasTana mimarTe-
biT sam problemas ganixilavs: 1) ganzraxvis araadekva-
turi interpretacia da ra xarisxis ganzraxvaa saWiro
gaerTianebaSi danaSaulebrivi wvlilis Setanisas;
2) damabneveli pasuxismgeblobis daweseba pirisTvis
TanamzraxvelTa `winaswarganWvretadi~ qmedebisTvis
da 3) pasuxismgeblobis ZiriTadi principis darRveva,
romelic gulisxmobis pirisTvis sisxlissamarTlebri-
vi pasuxismgeblobis dawesebas mxolod sakuTari bral-
isTvis.370
370
ix. Jens David Ohlin, Three Conceptual Problems with the Doctrine of
Joint Criminal Enterprise, Journal of International Criminal Justice 5 (2007),
69-90, Oxford University Press, 2006, pp. 70-71.
226
araa asaxuli yofili iugoslaviis sisxlis samarTlis
saerTaSoriso sasamarTlos wesdebis me-7(1) da sisxlis
samarTlis saerTaSoriso sasamarTlos romis wesdebis
25(3)-e muxlebSi. am garemoebaTa gaTvaliswinebiT, II da
III kategoriis gaerTianebuli danaSaulebrivi orga-
nizacia SeiZleba moviazroT `sxvagvarad daxmarebis da
waqezebis~ formulaSi, Tuki Cven `sxvagvars~371 ganvmar-
tavT, rogorc danaSaulis koleqtiurad ganxorciele-
baSi nebismier Tanamonawileobas. daxmareba da waqezeba,
rogorc es gagebulia yofili iugoslaviis sisxlis
samarTlis saerTaSoriso sasamarTlos wesdebis me-7(1)
muxlsa da sisxlis samarTlis saerTaSoriso sasamarT-
los romis wesdebis 25(3)(c)-e muxlSi, gansxvavdeba II da III
kategoriis gaerTianebuli danaSaulebrivi organiza-
ciis mens reas-sgan. es ukanaskneli, sisxlis samarTlis
saerTaSoriso sasamarTlos romis wesdebis 30-e muxlis
mixedviT, moiTxovs, erTi mxriv, codnas372 da ganzrax-
vas, meore mxriv, qmedebas, romelic `danaSaulisTvis
xelSewyobis mizniTaa ganxorcielebuli.~ gamodis rom,
erTaderT formad, romelic Seesabameba II da III kat-
egoriis gaerTianebuli danaSaulebrivi organizacias,
aris sisxlis samarTlis saerTaSoriso sasamarTlos
romis wesdebis 25(3)(d)-e muxlSi mocemuli koleqtiuri
pasuxismgebloba.~373
371
Contrary to the ‘Ojdanić Dicision’, supra note 4, § 19 the term ‘otherwise’
does not suggest that the modes of liability set out in Art. 7(1) are not exhaus-
tive; correctly Powles, supra note 62, at 611. citirebulia: Kai Ambos,
dasax. naSromi, gv. 172.
372
See also Powles, supra note 62, at 612-613 seeing an incompatibility of
aiding and abetting and JCE III. citirebulia: iqve, gv.172.
373
dasax. naSromi, gv. 172.
227
ambosi SeuZleblad miiCnevs erTdroulad codnisa da
winawarganWvretadobis arsebobas. braldebulma an
icis, rom Sedegi dadgeba, an winaswarganWvrets, rom
Sedegi dadgeba. orive erTdroulad logikurad Seu-
Zlebelia. codna ganzraxi danaSaulebisTvisaa tipiuri
(ix. sisxlis samarTlis saerTaSoriso sasamarTlos ro-
mis wesdebis 30-e muxli), rodesac winawarganWvretado-
ba ekuTvnis moZRvrebas TviTimedovnebis (recklessness) an
daudevrobis (negligence) Sesaxeb. erTaderTi gamosavali
am Cixidan isaa, rom winawarganWvretadoba ganvixiloT
obieqtur moTxovnad (gonieri adamianis standar-
tis gagebiT) da codna unda darCes pasuxismgeblobis
(erTaderTi) subieqturi anu inteleqtualuri etalo-
ni.374 SeiZleba iTqvas, rom III kategoriis gaerTianebuli
danaSaulebrivi organizaciis mTeli arsi gamoixateba
SemdegSi: Tanamonawilem unda icodes, rom gansaxilve-
li danaSaulebi, Cveulebisamebr, xorcieldeba am gaer-
TianebaSi.375
daskvna
379
Elies van Sliedregt, dasax. naSromi, gv. 188.
231
areobs banakis xelmZRvanelobis Tanamdebobidan.380 es
sakmaod farTo testia, gansakuTrebiT maSin, rodesac
pirs gaazrebuli aqvs mens rea, sastiki mopyrobis Ses-
axeb gaaCnia individualuri codna da SeiZleba dadas-
turdes, rom amis Sesaxeb `xelmZRvaneli Tanamdebobis
mqone braldebulis gonivruli daskvna gaekeTebina~.381
amrigad, sisxlissamarTlebrivi pasuxismgebloba unda
damyarebuliyo, upirveles yovlisa, pirovnebis mdgo-
mareobaze, romelic arRvevs sisxlis samarTlis iseT
fundamentur princips, rogoricaa maqsima `araviTari
braleuloba kanonis personaluri darRvevis gareSe~.
krnojelakis (Krnojelac) saqmeze sasamarTlo palatam
uari ganacxada meore kategoriis gaerTianebuli dana-
Saulebrivi organizaciis `daskvnis gakeTebis testis~
gamoyenebaze da sanacvlod daeyrdno pirveli kat-
egoriis gaerTianebuli danaSaulebrivi organizaciis
sabaziso moTxovnebs.~382
388
ix. Mohamed Suma, dasax. naSromi.
235
marebisa da danaSaulis wamqezeblobisgan, romlebic,
umeteswilad, moxseniebuli iyo terminiT danaSaulSi
`Tanamonawileoba~,389 romelic `sisxlissamarTlebri-
vi pasuxismgeblobis nakleb xarisxs~ awesebda.390 meore
mxriv, saerTo mizani/gaerTianebuli danaSaulebrivi
organizacia moixsenia Tanamonawileobis formad.391
saqmes arTulebs isic, rom SemdegSi yofili iugosla-
viis sisxlis samarTlis saerTaSoriso sasamarTlos
saapelacio palatam gaerTianebul danaSaulebriv or-
ganizaciaSi TanamonawileobasTan mimarTebiT gamoiy-
ena terminebi `amsrulebeli~ da `Tanaamsrulebloba~.392
`saerTo miznis/gaerTianebuli danaSaulebrivi orga-
nizaciis winaaRmdegobrivi buneba romanul-germanuli
da saerTo samarTlis hibriduli memkvidreobidan mom-
dinareobs. Tanaamsrulebloba (co-perpetration) romanul-
germanuli samarTlis cnebaa, romelic danaSaulis Ca-
denasTan uSualod dakavSirebuli piris danaSaulSi
ubralod damxmarisagan gasamijnad gamoiyeneba. am
ukanasknelis mier Setanili wvlilisTvis maqsimalur-
Tan SedarebiT dabali sasjeli iniSneba. damnaSaveTa
amgvari kategorizacia sasamarTlobis mier Seqmnil
precedentul samarTalSi romanul-germanuli samar-
Tlis mixedviT Semovida. piriqiT, gaerTianebuli dana-
Saulebrivi organizacia saerTo samarTlis mixedviT,
TanamonawileobisTvis pasuxismgeblobis formaa. Ta-
naamsruleblobisa da gaerTianebuli danaSaulebrivi
organizaciis Taobaze amgvari uwisrigobis gamo, es
ori cneba Semdgomi sasamarTlo gadawyvetilebebsa da
389
In this it relied on the text of Art. 2(3)(c) of the International Convention
for the Suppression of Terrorist Bombing, See Tadić Appeal Judgment, supra
note 4, § 221. citirebulia: Elies van Sliedregt, dasax. naSromi, gv.
189.
390
Ibid, § 192. citirebulia: iqve, gv. 189.
391
Ibid, § 202. citirebulia: iqve, gv. 189.
392
Ibid, § 192. citirebulia: iqve, gv. 189-190.
236
procesebze konkurirebadi axsna-ganmartebis sagnad
iqca.~393
393
Elies van Sliedregt, dasax. naSromi, gv. 190.
237
238
meore kari
trefikingis
sisxlissamarTlebrivi,
kriminologiuri da sasamarTlo
praqtikuli analizi
http://soroptimistvista.org/stop_trafficking
guram naWyebia
iuridiul mecnierebaTa doqtori
Tavi I
Sesavali
241
rom am ganmartebidan trefikingis ufro farTo Sinaar-
si gamomdinareobs, vidre adamianebiT vaWroba. kerZod,
trefikingis xerxebi adasturebs, rom trefikingi ada-
mianebiT vaWrobasac gulisxmobs, magram masze ar dai-
yvaneba. rogorc sworad aRniSnavs g. mamulaSvili, ar
arsebobs trefikingis universaluri cneba, magram ada-
mianiT vaWrobasTan trefikingis gaigiveba, misive az-
riT, arasworia.1
6
d. juluxaZe, dasax. naSromi, gv. 24.
244
rxebiT dakmayofildes es moTxovnileba. akad. d. uznaZe
werda `fsiqologiaSi nebismieri moqmedebis sabuTs anu
safuZvels motivs uwodeben. maSasadame, sanam adamiani
raimes gadawyvetdes, man saTanado motivebis Zebna unda
daiwyos: gadawyvetis aqts motivaciis procesi uZRvis
win.~7
7
d.uznaZe, zogadi fsiqologia, Tb., 1998, gv. 203.
8
b. xaraziSvili, kriminalistika, Tb., 1969, gv. 492.
9
iqve, gv. 485.
245
swor poziciaze idga, rodesac igi adamianis qmedebas
obieqturisa da subieqturis (mizezisa da motivis) er-
Tianobad warmoaCenda. am poziciidan ki igi mkacrad
akritikebda im komunistur ideologias, romlis Ta-
naxmad, sabWoTa kavSirSi danaSaulebis obieqturi pi-
robebi TiTqos mospobilia da rom danaSaulis mizezi
calkeuli adamianSi (kapitalizmis gadmonaSTebis sax-
iT) arsebobs. es debuleba ara marto aramecnieruli,
aramed antimarqsistulic gaxldaT. kerZod, marqsizmi
adamianis cnobierebas misive yofierebas ukavSirebda.
aqedan gamomdinare, Tu socializmis dros danaSaulis
obieqturi socialuri mizezebi ar arsebobs, maSin da-
naSauli biologiuri movlena yofila, xolo es marq-
sizmisaTvis principulad miuRebelia. prof. b. xaraz-
iSvili werda, rom mizezi adamianis mimarTac iwvevs
aucilebel Sedegs, magram es Sedegi motivis saxiTaa
xolme mocemuli nebismieri qcevis SemTxvevaSi da is as-
rulebs wamyvan rols. misi azriT, `danaSaulis Cadenis
obieqturi mizezi cnobierebiT aris dakavSirebuli
motivaciis procesTan.~10amdenad Tu danaSaulebrivi
qmedebis obieqturi mxaris daxasiaTebisas arsebiTia
yuradRebis gamaxvileba danaSaulis gamomwvev mizezsa
da pirobebze, `danaSaulis subieqturi mxaris dadgena
aucileblad gulisxmobs danaSaulebrivi qcevis mo-
tivis Seswavlas.~11
10
b. xaraziSvili, kriminalistika, Tb., 1969, gv. 497.
11
iqve, gv. 487.
246
misi daskvniT `Cven ver davasaxelebT verc erT dana-
Saulebriv SemTxvevas, sadac subieqti ar amJRavnebdes
Sromisadmi an adamianebisadmi damokidebulebis anti-
sazogadoebriv xasiaTs.~12 yovelive es trefikingzec
aris naTqvami, radgan trefikingi marTlac gamoxatavs
rogorc Sromisadmi, ise sakuTriv adamianebisadmi an-
tisazogadoebriv damokidebulebas. kerZod, rogorc
qvemoT davinaxavT, monaTmflobelur ideologiaSi
fizikuri Sroma adamianis damamcireblad iyo miCneuli,
xolo trefikingi, adamianisadmi antisazogadoebriv
damokidebulebas marTlac gamoxatavs.
12
b. xaraziSvili, kriminalistika, Tb., 1969, gv. 504.
13
ix. dasaxelebuli saxelmZRvanelo trefikingis sakiTxebi
247
veloSi am danaSaulis zrdis mizezi mWidrodaa dakav-
Sirebuli garkveuli profesiebis adamianebis samuSao
Zalaze arsebul mzard moTxovnilebasTan, agreTve
imasTanac, rom adamianTa nawils surs wayvanil iqnan
sazRvargareT Sepirebuli samuSaos Sesasruleblad.14
am ukanasknel survils ki, Tavis mxriv iwvevs mosaxleo-
bis mZime ekonomikuri mdgomareoba, umuSevroba, SeZe-
nili profesiis Sesatyvisi samuSaos povnis siZnele
(roca, magaliTad, umaRlesi ganaTlebiT istorikosi
iZulebuli xdeba taqsis mZRolad imuSaos da ojaxi
amiT arCinos), magram kidev ufro mZime da sariskoa md-
gomareoba im pirebisa, romlebic sazRvargareT samuS-
aod miemgzavrebian, radgan isini SeiZleba aRmoCndnen
msxverplni iZulebiTi Sromisa, prostituciisa, por-
nografiisa, adamianis organoebiT vaWrobisa da sxva.
yovelive amas ki is sazrisi aqvs, rom msoflio bazarze
adamianTa monur eqspluatacias maRali da usafrTxo
mogeba moaqvs. amdenad, pirdapir SeiZleba iTqvas, rom
`adamianebiT vaWroba monaTmflobeluri saxelmwifosa
da samarTlis gamoZaxilia Tanamedrove epoqaSi, Tumca
am saxis danaSaulma Tavisi ganviTarebis istoriuli gza
gamoiara. tyveTa syidvam, adamianebiT vaWrobam farTo
xasiaTi miiRo feodalur epoqaSi, gansakuTrebiT mu-
sulmanur saxelmwifoebSi, sadac adamianTa cocxal ba-
zarSi Cveulebrivi nivTis Tu cxovelis msgavsad hyid-
dnen da yidulobden adamianebs.15
16
m. aleqsiSvili, monoba da monaTmflobeluri ideologia
antikur samyaroSi, Tb., 1974, gv. 345.
17
iqve, gv. 246.
18
iqve, gv. 252.
249
udevs safuZvlad e.w. `tyvis syidvas~ feodalur saqa-
rTveloSi, rac, rogorc aRniSnaven, feodalur saqa-
rTvelos ukiduresi dacemis niSani iyo. centraluri
saxelmwifo xelisuflebis dasusteba da dacema, qvey-
nis `mesveurad~ wodebul TavadaznaurTa TavaSvebu-
loba da Sina omebi qveyanas Zalas aclida. erTmaneTTan
modave feodalebi erTmaneTs arbevdnen da Zarcvavd-
nen, ymebi tyveebad mihyavdaT, rogorc `omSi naSovni~ da
maTi `miudevari~ sakuTreba.19
19
a. kilasonia, adamianebiT vaWroba saqarTvelo-kavkasiaSi
XVI-XIX saukuneebSi, Tb., 2006, gv. 38.
20
iqve, gv. 39.
21
z. wulaia, kriminologia, zogadi da kerZo nawili, Tb., 2005.
250
toris azriT, samarTlebrivi sistemis gareT arsebuli
es sazogadoebrivi kontroli (ufrosebisadmi pativis-
cema, araformaluri normebis arseboba), `romelic
efeqtur kontrols uwevs adamianis qcevas ojaxSi, sa-
zogadoebis TavSeyris adgilebSi, nasvam mdgomareobaSi
da a.S. da romelic batonobda saqarTveloSi didi xnis
ganmavlobaSi da misTvis mZime momentebSic qarTveli
xalxis gadarCenis erT-erT efeqtur saSualebas war-
moadgenda.22 avtori marTebulad aRniSnavs, rom yofil
sabWoTa respublikebs Soris saqarTveloSi ekonomi-
kuri xasiaTis danaSauls erT-erTi yevlaze maRali
(meore) adgili ekava. avtoris daskvniT, es imiT aixs-
neba, rom `cxovrebis wesi, romelic saqarTveloSi gaba-
tonebuli iyo da gvevlineboda, rogorc antikrimi-
nogenuri faqtori, Tavis mxriv moiTxovda saTanado
ekonomikur Zalisxmevas mis SesanarCuneblad. Tavisi
efeqturi arsebobisaTvis ojaxi, rogorc tradiciuli
faseulobebis mZlavri matarebeli, moiTxovda ekono-
mikur uzrunvelyofas. amis gareSe ojaxma SeiZleba
dakargos mosaxleobaSi arsebuli da damkvidrebuli
wlebis manZilze Tavisi roli da avtoriteti. pativis-
cema ojaxuri faseulobebis mimarT SeiZleba advilad
gaiqarwylos, rogorc ki ojaxSi warmoiSoba ekonomi-
kuri problemebi.~23 Tu imasac gaviTvaliswinebT, rom
bolo ori saukune qarTuli saxelmwifoebriobis ga-
reSe davrCiT, ojaxi bunebrivad iqca qarTveli kacis
yofierebis wamyvan kerad. mogvianebiT viTareba Seicv-
ala im mxriv, rom qarTvel xalxs aqvs damoukidebeli
saxelmwifo, magram ekonomikurma siZneleebma safrTxe
Seuqmna rogorc saxelmwifo mSeneblobis, ise ojax-
22
i. goZiaSvili, sazogadoebrivi erTianoba da danaSauli,
`sisxlis samarTlis kanonmdeblobis reformisa da Taname-
drove kriminologiis problemebi~, Tb., 2006, gv. 383.
23
iqve, gv. 384.
251
uri tradiciebis saqmes. am mxriv trefikingi, rogorc
danaSauli, udides safrTxes uqmnis saqarTvelos. am
safrTxis Sesaxeb cota qvemoT visaubrebT. aq ki gvin-
da yuradReba mivaqcioT sazogadoebriv da saxelmwi-
foebriv cxovrebaSi ekonomikuri rolis problemas.
rogorc cnobilia, marqsizmi gamocxadebul iqna isto-
riis axal, dialeqtur-materialistur gagebad, romlis
Tanaxmad, sazogadoebis arsebobas da ganviTarebas misi
ekonomikuri pirobebi gansazRvravs. es iyo sabWoTa kav-
SirSi gabatonebuli debuleba, magram sabWoTa kavSiris
daSlis Semdeg am ideebis gadasinjvis sakiTxic daisva.
kerZod, rogorc cnobilia, k. marqsis gardacvalebis
Semdeg fr. engelsi cdilobda gaeca pasuxi istoriis
materialisturi gagebis ZiriTad sakiTxebze, misi rigi
werilebi adasturebs, rom fr. engelsi TiTqos iTval-
iswinebda sazogadoebis ganviTarebis araekonomikur
faqtorebsac, socialuri struqturis SefardebiT
damoukideblobas, magram is saboloo jamSi mainc aRi-
arebda ekonomikuri faqtorebis wamyvan xasiaTs, xolo
profesorma b. lutiZem sworad SeniSna, rom sazogadoe-
bis erTfaqtoriani axsna da gageba meTodologiurad
miuRebelia.24sazogadoebis ekonomikuri mdgomareoba,
cxadia bevr rames ganapirobebs, Tumca is sazogadoe-
brivi procesebis ganviTarebis an maTi Seferxebis erTa-
derTi faqtori ar aris. magaliTad, dasavleT saqarT-
veloSi e.w. `tyveTa syidvas~ mxolod ekonomikuri in-
teresi ar ganapirobebda. jer erTi, rogorc sworadaa
aRniSnuli, tyve glexTa kategorias qarTuli samar-
Tali ar icnobs. am azrs isic adasturebs, rom `tyve~
araqarTvels da uTvistomos niSnavda, Semdeg ki moxda
24
b. lutiZe, fr. engelsis komentaris komentari (fr. engel-
sis XIX saukunis 90-iani wlebis werilebis gamo), `filosofi-
uri Ziebani,~ t. V, Tb., 2003, gv. 114.
252
am terminis transformacia.25
255
bis gareSec, erTi piris mierac (magaliTad, daqirave-
buli piris SromiTi eqspluatacia), aseve SesaZlebelia
misi Cadena danaSaulSi Tanamonawileobis formiT, maT
Soris myarad organizebuli jgufis mierac; SeiZleba
erTi qveynis administraciuli sazRvris farglebSic
moxdes da sxvadasxva qveynis teritoriazec hqondes
erTi dasrulebuli xasiaTi, magram araa gamoricxuli
misi Cadena araerTgzis an gangrZobadi danaSaulis sax-
iT; hqondes Sidaerovnulic da transnacionaluri xasi-
aTic, SeiZleba Caidinos fizikurma pirmac, magram araa
gamoricxuli misi Cadena iuridiuli piris mierac da a.S.
yovelive amis gamo dgas am danaSaulis Semadgenlobis
problema, romelic Tavis mxriv, misi Cadenis xerxebze
miuTiTebs. amdenad yuradRebas iqcevs TviT danaSau-
lis, maT Soris, trefikingis, rogorc aseTis, Cadenis
problema.
28
g. naWyebia, qmdebis danaSaulad kvalifikaciis zogadi
Teoriis Sesavali, Tb., 2000, gv. 73-85.
256
politika, samarTali da a.S. amyarebs adamianTa Soris
gansazRvrul urTierTobebs da yalibdeba sazogadoe-
brivi wesrigi, cxadia, maT Soris marTlwesrigi. ada-
mianis istoriuli qmnadoba swored sazogadoebriv
praqtikaSi xdeba. amitomaa, rom adamiani praqtikulad
cxovrobs gansazRvrul kulturaSi, qmnis da aviTarebs
am kulturas. samagierod, kulturac qmnis da ayal-
ibebs adamians. zneoba, religia, xelovneba, politika,
samarTali da sxva normatiuli sistema, RirebulebaTa
gansazRvrul ierarqias anu wesrigs gamoxatavs. ami-
tomaa, rom adamiani gare sinamdvilisadmi amyarebs ara
ubralod praqtikul mimarTebas, aramed praqtikul-
RirebulebiT mimarTebas. sikeTe, mSveniereba, samar-
Tlianoba, simamace da sxva _ iseTi Rirebulebania,
romelTa safuZvelze xdeba adamianTa urTierTobis
Sefaseba. magram adamiani gare sinamdvilisadmi Teo-
riul, SemecnebiT mimarTebasac amyarebs. igulisxmeba
rogorc kerZo mecnieruli, ise folosofiuri Semec-
neba. Teoriuli Semecneba ki garesinamdvilisadmi ada-
mianis praqtikul-RirebulebiT damokidebulebaze ar
daiyvaneba. magaliTad, saqarTvelos sisxlis samarTlis
kodeqsis me-7 muxlis pirvel nawilSi gadmocemulia da-
naSaulis cneba, rogorc sisxlis samarTlis kanoniT
gaTvaliswinebuli marTlsawinaaRmdego da braleuli
qmedeba. cneba ki (kategoriac) aris azris logikuri
forma, romelic praqtikulad da pirdapiri logikuri
gziT ar xorcieldeba. amitomaa, rom praqtikulad
xorcieldeba ara danaSauli, rogorc aseTi, anu dana-
Saulis zogadi cneba, aramed ama Tu im danaSaulebrivi
qmedebis konkretuli Semadgenloba, romelic Semdgom-
Si SeiZleba dakvalificirdes danaSaulad. es debule-
ba vrceldeba ara mxolod danaSaulis zogad cnebaze,
aramed yvela saxis konkretuli danaSaulis cnebazec.
magaliTad, mkvleloba aris sxva adamianis sicocxlis
257
marTlsawinaaRmdego da ganzraxi mospoba, magram praq-
tikulad mkvlelobis cneba rom xorcieldebodes, maSin
mkvlelobis calkeuli Semadgenlobani (ssk-is 108-114-e
muxlebi) saWiro arc iqneboda. maSasadame, praqtikulad
xorcieldeba ara mkvleloba sazogadod da rogorc
aseTi, aramed mkvlelobis calkeuli Semadgenlobani.
amrigad, danaSaulis, rogorc aseTis Cadena ki ar xde-
ba, aramed xorcieldeba ama Tu im qmedebis konkret-
uli Semadgenloba. es rasakvirvelia, exeba adamianTa
trefikingsac. ukve naTqvamia, rom trefikingi rTuli,
mravalmxrivi danaSaulia. amitomaa, rom is sxvadasx-
vanairad xorcieldeba anu misi Semadgenloba sakmaod
mravalferovania. TiToeuli es Semadgenloba adami-
anTa trefikingis Cadenis konkretuli xerxia. am Tval-
sazrisiT yuradRebas iqcevs prof. b. xaraziSvilis deb-
uleba, rom danaSauli fsiqologiuri qceva ki araa, ar-
amed fsiqologiuri qcevis anu motivisa da miznis ganx-
orcielebis xerxia. 29 magaliTad, qurdoba aris sxvisi
moZravi qonebis misakuTrebis mizniT marTlsawinaaR-
mdego dauflebis faruli xerxi. swored es xerxi Sei-
Zleba iyos sisxlis samarTlis kanoniT gaTvaliswineb-
uli, sazogadoebrivad saSiSi, marTlsawinaaRmdego da
braleuli.
29
b. xaraziSvili, sicruis fsiqologia, Tb., 1975.
258
dakavSirebuli, magram kriminologiurad da sisxlis-
samarTlebrivad arsebiTia nebismieri qcevis xerxi. mag-
aliTad, materialuri gamdidrebis survili TavisTavad
`angarebas~ sruliadac ar niSnavs, Tu es survili Tu
motivi kanonieri xerxiT xorcieldeba. magram sakmari-
sia, rom subieqti gamdidrebis motivs ukanono xerxiT
Seudges, rom es motivi angarebad Sefasdes. 30 rogorc
sworad miuTiTebs b. kvirikaSvili `xerxi _ qmedebis um-
niSvnelovanesi Tvisebaa. qmedeba yovelTvis individu-
aluri da specifikuria da am specifikurobas mas xerxi
aniWebs.~31
260
ara! es da zogierTi sxva siZnele adasturebs, rom das-
muli problema Semdgom gaRrmavebas moTxovs.
33
T. buaCiZe, adamianis yofiereba da filosofiis raoba, `fi-
losofiuri antropologiis sakiTxebi,“ Tb., 1083, gv. 31.
34
iqve, gv. 30.
261
gens. rogorc akademikosi a. boWoriSvili marTebulad
aRniSnavda, fsiqologia, swavlobs fsiqikas, `magram
adamianisagan mowyvetili fsiqika aravis unaxavs, xolo
es imas adasturebs, rom adamianis arsis filosofiuri
gagebis gareSe, adamianis Sesaxeb kerZo mecnierebani ver
dasabuTdebian.~35 samwuxarod, aris cdebi imisa, rom fi-
losofiuri anTropologiis gareSe daafuZnon samarT-
lis anTropologia, rogorc `adamianis samarTlebrivi
yofiereba~, rogorc amas fiqrobs, magaliTad, a. saido-
vi.3636 magram adamianis samarTlebrivi yofiereba TviT
adamianis arsis filosofiuri moZRvrebis gareSe swo-
rad ver iqneba gagebuli. kerZod, adamians, rogorc
metad Tavisebur arsebas, mokled rom vTqvaT, bunebis
gvirgvins Tu RvTis qmnilebas, imdenad didi da ganusaz-
Rvreli fasi adevs, rom mas konkretuli sabazro fasi
ar gaaCnia. meorenairad rom vTqvaT, adamiani sasaqonlo
brunvidan amoRebulia da amitom masze raime konkre-
tuli sabazro fasis daweseba dauSvebelia, magram ara
mxolod wminda samarTlebrivad, aramed, upirveles
yovlisa, filosofiurad. vinc sxva adamians angarebis
motiviT yidis an yidulobs, is TavisTavsac aqcevs saba-
zro urTierTobis sferoSi da adamianis, rogorc gan-
sakuTrebuli arsebis, gaufasurebas iwvevs. amdenad, am
mimarTebiT dgas araerTi rTuli da saintereso prob-
lema. jer erTi, paradoqsulia mtkiceba, rom adamiani
imdenad absoluturi Rirebulebaa, rom mas konkretu-
li fasi ar aqvs. meorec, azrovnebis istoriaSi cnobili
gaxldaT principi, romlis Tanaxmad, adamiani TviTonaa
yvela RirebulebaTa sazomi da amitom relatur Rire-
bulebad ver CaiTvleba. magram debuleba, rom adamiani
35
a. boWoriSvili, filosofiuri anTrologiis Teoriuli
safuZvlebi, Tb., 1976, gv. 328.
36
А. Х. Саидов, О предмете антрпологии права, ,,Государство и право“,
2004, № 2.
262
yvela RirebulebaTa sazomia, amkvidrebs relativizms
aqsiologiaSi (Rirebulebis TeoriaSi). adamiani goni-
Ti arsebaa, magram es debuleba mxolod imas ki ar niS-
navs, rom adamiani inteleqtualurad raimes Seignebs,
Seimecnebs. adamians, rogorc sworad aRniSnavda T. bua-
CiZe, esmis da awuxebs sindisis xma, romelic TavisTavis
gansjaa, aris iseTi instancia, romelic Cveni vitaluri
moTxovnilebebis miRmaa da `mimarTavs RirebulebaTa
samyaros. RirebulebaTa cnobierebis gareSe sakuTari
Tavis gansja, Sefaseba SeuZlebelia. swored Rireb-
ulebis Suqze vsjiT Cven Cvens Tavs, roca eTikuri pozi-
cia gvikavia.~37
37
T. buaCiZe, Rirebuleba da adamianis daniSnuleba, `adamiani,
individi, pirovneba~, Tb., 1987, gv. 36.
38
iqve, gv. 37
39
iqve, gv. 38.
263
izomebodes ara adamianis masStabiT, aramed obieqturi
Rirebulebis TvalsazrisiT, rac imis garantias iZleva,
rom obieqtma, rogorc arsebulma, SeinarCunos TavisTa-
vadoba da ar iyos subieqturobis daRis matarebeli.~40
40
T. boWoriSvili, Rirebulebis obieqturoba da pirovnebis
problema, `adamiani, goni, Rirebuleba,~ Tb., 1991, gv. 31.
41
ix. v. qvaCaxia, S. nadiraSvili, d. beWvaia, v. WeliZe, Rireb-
uleba da ganwyoba, `siciologiuri narkvevebi,” 1969, gv. 46.
42
T. boWoriSvili, dasax. naSromi, gv. 41.
264
deben upirobos. upirobo aris Rirebuleba, romelic
upiratesad mizania da ara mxolod saSualeba. amgvar
upirobos eZebda kanti, romelic pirovnebis Rirebule-
basTan SeCerda (pirovnebis `keTili neba~). ramdenad
daasabuTa kantma pirovnebis Rirebulebis upirateso-
ba, es sxva sakiTxia. magram kantis mcdeloba absolutu-
ri anu upirobo Rirebulebis dadgenisa aris sruliad
gamarTlebuli relativizmis safrTxisagan Rirebule-
baTa samyaros gadasarCenad.~43 amdenad arsen guligas
hqonda sruli safuZveli eTqva: `kanti iyo erT-erTi
pirveli moazrovne, vinc gamoacxada adamianis pirovne-
ba absolutur Rirebulebad rasobrivi, erovnuli da
wodebrivi kuTvnilebis miuxedavad.~44 kants mtkiced
swamda, rom sazogadoebrivi krizisis dros morali
da samarTali SeiZleba Seiryes, magram krizisi sxvaa,
norma ki sxva.45 imanuel kantis filosofia Taviseburad
Seafasa s. daneliam, romlis Tanaxmad, kantma adamiani
gaigo ara rogorc obieqti, aramed rogorc subieqti,
romelic bunebismetyveluri mizezobriobis principiT
ver aixsneba da ver gaigeba, `garda mizezis cnebisa, _
werda s. danelia, _ arsebobs kidev Rirebulebis cneba
da garda sagnis axsnisa (e.i. mizezis codnisa), aris kidev
Sefaseba (ese igi, sagnis Rirebulebis codna) an kri-
tika, romelic aranakleb saWiroa, vidre sagnis axsna.
axsniT ar amoiwureba mecniereba da mizezis garkveviT
an genezisis aRmoCeniT ar Tavdeba Semecnebis mTeli
saqme.~46 imanuel kantis cxovrebasa da filosofias vr-
celi gamokvleva miuZRvna akad. g. TevzaZem, romelmac
agreTve yuradReba miaqcia kantis damsaxurebas zneo-
43
g. SuSanaSvili, relativizmi aqsiologiaSi, `filosofiuri
Ziebani,~ Tb., 2009, gv. 430.
44
a. guliga, kanti, Tb., 1986, gv. 175-176.
45
iqve, gv. 174.
46
s. danelia, kantis cxovreba da filosofiuri moRvaweoba,
Tb., 1977, gv. 29.
265
bis dafuZnebis saqmeSi.47
47
g. TevzaZe, imanuel kanti, Tb., 1974, gv. 105-118.
48
n. mSvenieraZe, adamiani rogorc Semoqmedi, goniTi arseba
(filosofiuri anTropologia), Tb., 2005, gv. 43-43.
266
da sasargeblo Tvisebas, _ wers kanti, _ aqvs Rireb-
uleba, roca SesaZlebelia gacvla sargeblobis momtan
sxva Tvisebebze. talants aqvs sabazro Rirebuleba,
radgan mTavrobas an miwaTmoqmeds SeuZlia sruliad
gamoiyenos aseTi adamiani, _ temperaments aqvs efeq-
turi Rirebuleba, vinaidan aseT adamianTan SesaZloa
drois sasiamovnod gatareba, is sasiamovno Tanamosau-
brea, magram xasiaTs aqvs Sinagani Rirebuleba, romelic
yovelgvar fasebze maRla dgas.~49
49
Кант, Сочинения, т. 6, М., 1966, стр. 541.
50
m. aleqsiSvioli, dasax. naSromi, gv. 7
51
hegeli, istoriis filosofia, t.V111, 1935.
52
hegeli, gonis filosofia, Tb., 1984, gv. 214.
267
rogorc Cans, monaTmflobelis araTavisuflebis erT-
erTi niSani isaa, rom igi monaSi Tavis Tavs anu adamians
ver xedavs. samwuxarod, am winaaRmdegobas ver gadaurCa
iseTi didi filosofosi, rogoric iyo aristotele.
rogorc sworad miuTiTebs prof. m. aleqsiSvili, `sa-
muSao iaraRebsa da cxovelebTan gaTanabrebuli es
monebi iseve emorCilebian yidva-gayidvis wess, rogorc
saqoneli an cxoveli.~ ufro metic, aris cnobebi, rom
mona zogjer cxovelebze ufro dabal fasad iyidebo-
da.53 aq gadamwyveti iyo monaTmflobelTa ideologia,
`romelsac Tavis rigebSi hyavda antikuri kulturis
mTeli naRebi sazogadoeba aristoteles CaTvliT. mo-
nis, rogorc nakluli adamianis, damcireba ubralod
Seicavda safrTxes adamianis damcirebisaTvis. ufro
metic, iyo cdebi, rom adamiani warmoedginaT, rogorc
yvelaze ufro boroti arseba. ubedureba isic gaxldaT,
rom Sroma, romelic adamianis Rirseuli arsebobis wy-
aroa, monaTflobelur ideologiaSi adamianis Rirsebis
damamcireblad iTvleboda. aristotele magaliTad,
moqalaqeobasac ki ar aZlevda im pirs, vinc fizikur
Sromas eweoda.54 maSasadame, savsebiT swori Cans prof. b.
xaraziSvilis debuleba, rom danaSaulebaTa konkretu-
li mizezi aris Sromisadmi, adamianebisadmi antisazoga-
doebrivi damokidebuleba. marTalia, zogierT gamon-
aklis SemTxvevaSi mona (an yofili mona) miwaTmflo-
belebs TavianTi Svilebis maswavleblebad (e.w. grama-
tikosebad) hyavdaT, magram, rogorc wesi, mona sastiki
eqspluataciis (maT Soris sqesobriv sferoSi) obieqti
iyo. romael imperatorTa sasaxle garyvnilebis bude
iyo, rac maTi znedacemulobis utyuar niSnad gamoiy-
ureba.
53
m. aleqsiSvilis dasax. naSromi, gv. 12
54
iqve, gv.164.
268
amrigad, monaTmflobeluri ideologia monobis ara
marto gamarTlebas cdilobda, aramed amarTlebda mo-
nis usastikes eqspluatacias, maT Soris mogebis momtan,
sqesobrivi eqspluataciis gziT, ubralo garTbobis
mizniT, e.w. gladiatorTa mokvdinebis amazrzenad max-
inji fantaziis meSveobiT da rigi sxva ubedurebiT,
romelic adamianis, rogorc gansakuTrebulad maRali,
upirobo Rirebulebebis ver gagebis Sedegic gaxldaT.
isic cnobilia, rom berZnuli filosofia upiratesad
kosmologiuri iyo da adamianis problema sofiste-
bamde da sokratemde sagangebod arc dasmula. rogorc
marTebulad miuTiTebs prof: m. WeliZe, aristotele,
magaliTad, monisa da batonis urTierTobas umaRles
kosmiur saxesac uZebnida.55
55
m. WeliZe, filosofiis istoriis mecnierebis saTaveebTan
(platoni, aristotele), Tb., 1982, gv. 90.
56
a. kilasonias dasax. naSromi, gv. 7.
269
kilasonia miuTiTebs, rom `TurqeTis istoriis funda-
mentur gamocemebSi aRniSnuli sakiTxi (ese igi, `tyveTa
syidva~ _ g.n.) saerTod araa naxsenebi. avtori am faqts
Turqi mkvlevarebis tendenciurobiT xsnis. cxadia,
arc umagisobaa, magram vfiqrobT, aq gadamwyveti mainc
`tyveTa syidvis~ saZraxisi xasiaTia. garda amisa, `tyve
socialurad umdables safexurze mdgomi adamiania, is
CamonaTvalSi Zroxisa da cxvris Semdeg aris dasaxele-
buli, rac pirdapir miuTiTebs mis monur da sruliad
uuflebo mdgomareobaze.~56 aq kidev erTxel gavime-
orebT, rom termini `trefikingi~ Tavisi arsiT dRemde
ucvlelia da amdenad dRemde qmnis adamianis ara marto
zneobrivi saxis problemas, aramed adamianis problemas
sazogadod. am mxriv sainteresod gveCveneba feodalur
saqarTveloSi myofi kaTolike misionerebis galaSqre-
ba `tyveTa syidvis~ winaaRmdeg. maT CanawerebSi vkiTxu-
lobT mosazrebas, rom RmerTma adamiani gaaCina Tavisu-
fali da maTi yidva-gayidva RvTis nebis winaaRmdeg moq-
medeba iyo, isini aRSfoTebas ver malavdnen imis gamoc,
rom qarTvel qristianebs musulmanebze hyididnen. aq
bunebiTi samarTlis ideebic iyo moSveliebuli, magram
samwuxarod, amgvari Segoneba saqmis viTarebas ar cvli-
da da es samarcxvino saqme mainc grZeldeboda.
56
a. kilasonias dasax. naSromi, gv. 43.
270
TviT adamianis gvareobiTi arsebis winaaRmdeg da rom
es gaucxoeba mJRavndeboda kacobriobis ganviTarebis
mTel manZilze, magram is ufro reliefurad gamovlin-
da kapitalizmis wiaRSi arsebuli Sromis danawilebis
kvalobaze. adamians sakuTari moRvaweobis Sedegebi
daupirispirda. es gansakuTrebiT iTqmis mSromel ada-
mianze. `aseT sazogadoebaSi kulturul RirebulebaTa
mTeli mravalferovneba da simdidre mSromeli adamia-
nis sulier-goniTi Zalebis gamofitvisa da degrada-
ciis xarjze xorcieldeba.~57 muSas kapitalisti uwevs
eqspluatacias ise, rom igi faqtobrivad hyidis Tavis
samuSao Zalas da amdenad trefikingis SesaZleblobisa-
gan arc kapitalizmia dazRveuli. amas dRevandelobac
adasturebs. magram, meore mxriv, sakiTxavia, marTla
Tavisufali iyo Tu ara socializmi adamianis mier ada-
mianis eqspluataciisgan. am kiTxvaze pirdapiri pasuxi
Znelia, radgan socializmis dros adamianis yidva-gay-
idva, am cnebebis samoqalaqo-samarTlebrivi gagebiT,
marTlac ar xdeboda. Tumca saqme is gaxldaT, rom so-
cializmis dros TviT saxelmwifo axorcielebda ada-
mianTa SromiT eqspluatacias. sruliad araadekvaturi
gaxldaT anazRaureba im Sromisa, romelsac sabWoTa
adamianebi eweodnen. Tu imasac vityviT, rom aTaso-
biT represirebuli adamiani sastik iZulebiT Sromas
eweoda, maSin gasagebia, rom socializmis dros adami-
ani iyo `komunizmis mSeneblobis~ usaxuri saSualeba da
araferi sxva.
57
a. baqraZe, adamianis gvareobiTi arsisa da idealis prob-
lema, `filosofiuri anTropologiis sakiTxebi,~ t.V., Tb.,
1983, gv. 62-63.
271
daniSnuleba? aris Tu ara adamianis sicocxle umaR-
lesi, upirobo Rirebuleba? Aes kiTxva filosofiaSi
araerTgzis dasmula, magram gansakuTrebiT saintere-
soa, roca amgvar sakiTxs arafilosofosi dasvams, Tanac
is pirovneba, romelic, rogorc Cans, organizebuli da-
naSauliTa da terorizmiTaa Sewuxebuli. mxedvelobaSi
gvaqvs rusi iuristi v. luneevi, romelic sakmao faqto-
brivi monacemebis safuZvelze akeTebs ganmazogadebel
daskvnas, rom organizebuli danaSauli da terorizmi
awuxebs ara marto Tanamedrove ruseTs, aramed araerT
mowinave, ganviTarebul saxelmwifos, maT Soris ameri-
kis SeerTebul Statebsac. Aavtori yovelgvari mikibv-
mokibvis gareSe aSiSvlebs organizebuli danaSaulis
fsiqologiur mxares, mis motivebs da midis daskv-
namde, rom yovelive am Wapanwyvetas angarebiT gaxeleba
warmarTavs. Mmisi daskvniT, warmaTveli kriminaluri
motivacia pragmatistulia, utilitaruli da primiti-
ulia: – angareba an sxva piradi daintereseba. is bibli-
uri droidan aRar Secvlila, mxolod ufro gaZlierda
sazogadoebriv urTierTobaTa aramarto ekonomikur
da politikur, aramed zneobriv da SemoqmedebiT sfer-
oSic ki, `angarebianobis~ procesi grZeldeba. kacobri-
obis imedi, rom ekonomikur ganviTarebaze damyarebuli
progresi zneobis zogad Semsubuqebas gamoiwvevs, ar
gamarTlda.58
58
В.В. Лунеев, Организованная преступность, уголовный тероризм в усло-
виях глобализации, `Социологические исследования,~ 2002, № 5, стр. 11.
272
nis zneobriv cdomilebaTa Sesaxeb mxolod v. luneevi
rodi akeTebs. es sakiTxi dRemde Tavsatexia radgan, mas
araerTi paradoqsuli daskvna ukavSirdeba. cxadia, or-
ganizebul danaSaulTa winaaRmdeg brZolaSi mosaxleo-
bis ekonomikuri siduxWire efeqturi ver iqneba, Tum-
ca, raoden paradoqsulic ar unda iyos, ekonomikurad
CamorCenil qveynebSi moTxovnilebac SezRudulia, da
maSasadame, xalxs ase vTqvaT, cotac hyofnis da amitom
am sazogadoebaSi Aadamiani kriminalur gzas naklebad
adgas. ekonomikurad ganviTarebul saxelmwifoebSi ki,
moTxovnilebac didi da mzardia, ris gamoc kriminalic
xSiria, Tu saxelmwifom Tavis YTavze ar aiRo kriminal-
Tan kanonieri brZolis pasuxismgebloba. amasTan sax-
elmwifo kriminals ara mxolod politikurad da samar-
Tlebrivad unda daupirispirdes, aramed ideologiu-
radac, adamianis cxovrebis sazrisisa da yofierebis
problemebze yuradRebis gamaxvilebiT, saxelmwifosa
da mis safuZvelSi nagulisxmevi sazogadoebis winaSe
mdgari miznebisa da amocanebis gadaWraze orientaci-
iT. Aam poziciidan gasagebia, rom adamianis winaSe mdgar
anTropologiur problemebs didi profilaqtikuri
mniSvneloba aqvs. magaliTad, aris Tu ara adamianis si-
cocxle umaRlesi Rirebuleba? saqarTvelos sisxlis
samarTlis kodeqsis mixedviT, sisxlissamarTlebrivi
dacvis upirvelsi obieqtia adamianis sicocxle, magram
ara rogorc biologiuri movlena, aramed, garkveuli
normatiuli urTierTobis obieqti.
273
mixedviT, dasjadi qmedebaa. magram rogorc avtori am-
bobs, `iwyeba omi... da Cveni azri da grZnoba Zirfesvi-
anad icvleba~ da rom Cveulebriv dros gaWedili Rire-
bulebaTa mwyobri sistema erTbaSad niavdeba; sindisi
Zirfesvianad iryeva da mtris sikvdili sasiqadulo da
sanatrel ambad epkureba Cvens smenas. `Tu mSvidobi-
anobis dros erTi kacis mkvlelobac udidesi borote-
ba iyo, omis viTarebaSi aTasi kacis sisxlSi amobanili
xeli gmirisa da keTilismyofelis xelad gveCveneba.~59
radgan omis dros mtris mokvdineba ufro raindobad
migvaCnia, vidre danaSaulad, _ Cveni bunebrivi rwmena
gveubneba, rom `kerZo adamianis sicocxle ar warmoad-
gens udides Rirebulebas, rom Cveni daniSnuleba Tvi-
Ton sicoxlesa da, maSasadame, mis gafarToebasa da gaR-
rmavebaSi rodi unda veZioT, aramed piriqiT, sicocxle
mxolod saSualebaa, romlis meoxebiTac xorcield-
eba is umaRlesi daniSnuleba, adamianis arsebobas rom
udevs sarCulad.~60 avtori askvnis, rom `sikvdili da si-
cocxle am daniSnulebisaTvis sul erTia, rom zogjer
igi sikvdils moiTxovs, zogjer sicocxles, rac imas
adasturebs rom Cveni arsebobis azri Cvenive sicocx-
lis miRma da maRla dgas.`
59
d. uznaZe, filosofiuri Sromebi, Tb., 1984, gv. 275.
60
iqve, gv. 276.
274
dilTais im debulebas, rom adamianis adamianuri buneba
arsebobas iwyebs mxolod maSin, roca is istoriis gzaze
gamoisaxeba da rom `istoria xorcSesxmuli adamianis
bunebaa.~61 miT ufro, rom dilTais filosofia gagebis,
anu, hermenevtikul meTods warmoadgens ise, rom fi-
losofia sicocxlis mier sakuTari Tavis wvdomaa.62
amrigad, Cven, Tumca mokled, magram mainc ganvixileT
adamianis istoriuli yofierebis zogierTi aspeqti
trefikingis, rogorc adamianis mier adamianis yid-
va-gayidvis, SromiTi Tu seqsualuri eqspluataciis
poziciebidan da es danaSaulebrivi qmedeba adamianis
Rirsebas dRemde akninebs, ufro im adamianisa, romelic
am qmedebas sCadis. rogor axerxebs adamiani am saza-
reli danaSaulis Cadenas sindisis saTanado qenjnis
gareSe? am kiTxvaze saintereso pasuxs iZleva prof. z.
kakabaZe e.w. TviTmotyuebis fenomenis dasabuTebiT.
kerZod, adamiani midrekilia TviTmotyuebisaken da es
adamianis erT-erTi damaxasiaTebeli sisustea da rom
is adamianSi boroti sawyisis ZiriTadi iaraRia. so-
cialur sferoSi ki igi reaqciuli klasis yalbi ideo-
logia da am klasis danaSaulebrivi miznebis iaraRia.6364
TviTmotyueba niSnavs adamianis mier Tavisi sindisis
neitralizacias, mis motyuebas, saZraxisi saqme, piriq-
iT, TiTqos gamarTlebulia. Tavis momtyueblebs ki,
mxileba Zalian ar uyvarT. mamxilebeli filmebis may-
urebelTa Soris SeiZleba aRmoCndes romelime sute-
niori, romelic aRSfoTebas gamoTqvams am mamxilebeli
filmebis mimarT: naxeT, cils gvwameben, gana Cven aseTi
cudebi varTo? aseve ar unda gagvikvirdes, Tu es sute-
niori presis furclebze Tavis aRmaSfoTebel werils
61
T. buaCiZe, sicocxlis filosofia, Tb., 1971, gv. 57.
62
iqve, gv. 68.
63
z. kakabaZe, adamiani, rogorc filosofiuri problema, Tb.,
1987, gv. 18.
275
gamoaqveynebs da romis papTan erTad moiTxovs amgvari
`cilismwamebluri~ xelovnebis akrZalvas (iqve, gv 18).
avtori werda: `sindisi, yovelives miuxedavad, yovel
CvenganSia da gardauvalad moiTxovs obieqturad Ri-
rebul, e.i. keTil saqciels. Tu sindisi ar motyuvda, ar
dabrmavda yalbi SuqiT, mas ZaluZs CaSalos nebismieri
danaSaulebrivi saqme. danaSaulis CadenisaTvis adami-
ani raRac zomiT yovelTvis saWiroebs sakuTari sin-
disis neitralizacias Tavis motyuebis saSualebiT. es
motyueba vizaa danaSaulis samyaroSi Sesasvlelad.~6465
amrigad, aSkaraa, rom TviTmotyueba SeiZleba iyos,
rogorc reaqciuli, yalbi ideologiis wyaro, ise in-
dividualuri danaSaulebrivi qmedebis yalbad gama-
rTlebis safuZveli. es, cxadia, pirdapir exeba trefik-
ingsac. miT ufro, rom avtori laparakobs suteniorze,
romelic usindisod da farisevlurad imarTlebs Tavs,
TiTqos is saZraxiss arafers akeTebs. esaa danaSaulis,
maT Soris, trefikingis, gamarTlebis amao mcdelo-
ba, radgan danaSaulis gamarTleba SeuZlebelia. miT
ufro, rom trefikingi ganzraxi danaSaulia, xolo, amg-
vari danaSauli aris adamianis iseTi Secdoma, romelic
filosofiurad fasdeba, rogorc msoflmxedvelobri-
vi cdomileba.65
64
z. kakabaZe, dasax. naSromi, gv. 19.
65
g. naWyebia, ganzraxi danaSauli rogorc filosofiuri
cdomileba, `filosofiuri Ziebani,“ t. X1, 2007, gv. 129-142.
276
Tavi II
nona Todua
samarTlis doqtori
277
Sesaxeb – I Tavis me-4 muxli), magram unda iTqvas, rom am
ganmartebaTa ZiriTadi arsi erTia da igi moicavs:
a) saTanado qmedebebs; b) maTi ganxorcielebis xerxsa
(obieqturi Semadgenloba) da mizans (eqspluatacias).
monobis winaaRmdeg gaeros konvenciis mixedviT, saxelm-
wifoebi iyofian sam jgufad:
278
am danaSaulisagan sisxlis samarTlis dacvis obieqtia
saqarTvelos konstituciiT da saerTaSoriso aqtebiT
aRiarebuli adamianis piradi ufleba da Tavisufleba:
qveynis mTel teritoriaze Tavisufali gadaadgilebis
ufleba, sacxovrebeli adgilisa da saqmianobis sferos
Tavisufali arCevis ufleba, misi pativi da Rirseba.
fakultaturi obieqtia adamianis sicocxle da janm-
rTeloba, romelsac SeiZleba Seeqmnas safrTxe.
281
gadaiyvana igi muqariT da mihyida eqspluatators),
qmedeba dakvalificirdeba ara danaSaulTa erToblio-
biT, aramed rogorc erTi danaSauli (ssk-is 1431-e mux-
lis Sesabamisi nawiliT).
282
potenciur msxverplTa mZebneli da Semkrebi, rogorc
wesi, Tavad ar axdens maT eqspluatacias, aramed msxver-
pls gadascems sxvas, imas, vinc miiRebs mas eqspluataci-
isaTvis.
283
adamianis yidva aseve SeiZleba misi sxva nivTSi gacvliT,
valSi CaTvliT. igive iTqmis adamianis gayidvaze, rad-
gan yidva-gayidva urTierTganpirobebuli qmedebebia:
isini erTmaneTis gareSe ar arseboben.
284
lis mflobelobaSi, rom es garigeba arsad araa dafiq-
sirebuli (igi verc dafiqsirdeba, radgan ukanonoa).
aqedan gamomdinare, myidvels SeuZlia moeqces mas ise,
rogorc moesurveba. amasTanave, gayiduli adamianis
faqtobrivi sacxovrebeli adgili oficialurad ar-
sad araa dafiqsirebuli, igi gamqralia samarTlebrivi
sivrcidan (arc cocxlebSia da arc gardacvlilebSi).
Tu adamianiT vaWrobis msxverpli misi eqspluatacii-
sas gardaicvala, an mokles, misi gardacvalebis faqto-
brivi adgili ar iqneba dafiqsirebuli, radgan es Sei-
Zleba gaxdes samxili damnaSaveebisaTvis. ufro metic,
SesaZlebelia, misi gardacvalebis ara marto adgili,
aramed faqtic ki daufiqsirebeli gaxdes da Seiqmnes vi-
Tareba, roca piri gardacvlilia, magram es faqti araa
registrirebuli.
285
amdenad, srulwlovnis gadabirebisaTvis mosyidviT,
sisxlissamarTlebrivi pasuxismgebloba araa dawese-
buli.Ees sworicaa, radgan cduneba sazRauris dapire-
biT eqspluataciis xerxad SeiZleba CaiTvalos mxolod
arasrulwlovnis mimarT, romlis zneobrivi kredo da
fsiqika jer kidev Camoyalibebis procesSia da damna-
Save sargeblobs am viTarebiT.
287
konkurents biznesSi da a.S.
aqve unda aRiniSnos, rom sxva ukanono garigeba unda
ganxorcieldes ara Tavad msxverplTan, aramed mesame
pirTan (garigeba `mis mimarT~ da ara `masTan~).
288
zavrobis dafinansebiT da sxva). gadayvanis xerxad aseve
gamoyenebuli unda iyos muqara, motyueba an 1431-e mux-
lSi miTiTebuli sxva xerxi.
289
marTlebrivi urTierTobis saxea (garkveuli anazRau-
rebis pirobiT raime samuSaos Sesruleba an momsax-
urebis gaweva. aseve sxvisi nivTis (rogorc moZravi, ise
uZravi) garkveuli vadiT gamoyeneba mesakuTrisaTvis
anazRaurebis gadaxdis pirobiT). Ggansaxilvel SemTx-
vevaSi igulisxmeba piris ara kanonieri daqiraveba (Ses-
abamisi kontraqtis safuZvelze), aramed piri qiravdeba
misi eqspluataciisaTvis, rogorc nivTi da sazRauri
gadaecema ara Tavad mas (daqiravebuls), aramed sxvas.
Ees sxva SeiZleba iyos misi axlo naTesavi (magaliTad,
meuRle), aseve msxverplis `mesakuTre~, romelsac igi
nayidi hyavs, rogorc mona.
290
mimarT gadaxdili anazRaureba rac ar unda araadekva-
turi iyos, adamianis eqspluataciasTan saqme ar gvaqvs,
radgan:
292
Sefareba gulisxmobs usaxlkaro, umuSevari, mSieri
adamianis uzrunvelyofas TavSesafriT, samuSaoTi an
sakvebiT.
294
adamianiT vaWrobis subieqturi SemadgenlobisTvis,
rogorc wesi, damaxasiaTebelia eqspluataciis miz-
ani. amitom am miznis sworad gagebisTvis gansaxilveli
normis SeniSvnaSi kanonmdebeli ganmartavs eqspluat-
aciis cnebas.
295
ki sxvadasxvaa:
a) msxverpls CamorTmeuli aqvs saidentifikacio sa-
Sualeba, ris gamoc erideba policiasTan Sexvedras;
b) ar aqvs saTanado Tanxa, raTa aiRos samgzavro bi-
leTi da gaemgzavros, sadac surs;
g) ar icis im qveynis sasaubro ena, sadac imyofeba da
a.S.
eqspluataciis msxverplT `trefikerebi~ xSir-
ad uflebas aZleven, gavidnen quCaSi da maRaziaSi
SeiZinon wvrilmani kvebis produqtebi. `trefik-
erma~ icis, rom igi iZulebulia, maleve dabrundes
ukan, radgan ara aqvs saidentifikacio saSualeba da
Tu policiam gaaCera, dakaveba ar ascdeba.
296
Tanxa da a.S. aramed isaa, rom `trefikers~ mZevlad hyavs
Cagdebuli msxverplis axlo naTesavi da Tu igi droze
ar dabrunda, mZevlis sicocxles safrTxe daemuqreba.
amasTan dakavSirebiT ismis kiTxva: moicavs Tu ara ada-
mianiT vaWroba mZevlad xelSi Cagdebas (iseve rogorc
Tavisuflebis ukanono aRkveTas), Tu am dros saWiroa
qmedebis kvalifikacia danaSaulTa erTobliobiT?
297
udavoa, rom a-m motyuebiT gadaibira da sazRvarga-
reT gadaiyvana b., Semdeg ki muqariT (kerZod, mokvlis
muqariT) igi eqspluataciaSi Caaba, kerZod, antisazoga-
doebriv qmedebaSi – maTxovrobaSi.
298
pluatacia unda gauwios, aramed sxva pirsac (mis Svils)
da mis mimarT Zaladobis muqariT aiZulebs msxverpls,
Seasrulos `trefikerisaTvis~ sasurveli qmedeba dac-
uli teritoriis gareT (am SemTxvevaSi quCaSi maTxov-
robiT), saidanac mas formalurad Tavisuflad SeuZlia
gaiqces an saSvelad mimarTos saTanado organos. Amoce-
mul SemTxvevaSi ki Svilis mZevlobis gamo igi am Sesa-
Zleblobas moklebulia. es, faqtobrivad, imas niSnavs,
rom xelyofilia aramarto eqspluataciaSi Cabmulis
Tavisufleba, Rirseba da sicocxle, aramed sxva piri-
sac (misi Svilis), rac damatebiT kvalifikacias moiTx-
ovs ssk-is 144-e muxlis Sesabamisi nawiliT.
amdenad, adamianiT vaWroba TavisTavSi gulisxmobs msx-
verplis an sxva piris Tavisuflebis ukanono aRkveTas
(gadamalva), magram igi ar gulisxmobs mZevlad xelSi
Cagdebas.
299
nona Todua
samarTlis doqtori
300
ma motyuebiT ganaxorcieles n. x-Svilisa da T. p-Svilis
mimarT ukanono garigeba, maTi sazRvargareT gayvaniT
eqspluataciis (prostituciaSi Cabmis) mizniT. z. al-ma
daiyolia n. x-Svili da T. p-Svili prostituciaSi Cabmis
Sedegad, saTanado sazRauris miRebis mizniT q. dubaiSi
wayvanaze, sadac maT saqmianobasa da am gziT miRebul
Semosavlebs meTvalyureobasa da kontrols gauwevda
m. al-a. aRniSnulis sanacvlod n. x-Svilsa da T. p-Svils
Tavdapirvelad unda gadaexadaT prostituciiT miRe-
buli mTliani Tanxa _ 4000 aSS dolari, xolo SemdegSi
ki _ Semosavlis naxevari. p-Svilsa da x-Svils erovnu-
li pasportebis aRebaSi daexmara z. al-ni, romelmac es
pasportebi gadasca m. J-s dabadebis TariRis grafaSi
maTi monacemebis gayalbebis mizniT, rac m. J-m gaayalba.
302
na adamianis gadayvana motyuebiT.
303
sTvis). aqedan gamomdinare, formulireba: `motyuebiT
ukanono garigebis ganxorcieleba~ aris ssk-is 1431-e
muxlis obieqturi Semadgenlobis arasworad gagebis
Sedegi.
306
zebuli jgufi adamianebiT vaWrobis (trefikingis) gan-
zraxviT~. amdenad, ganaCenis mixedviT m. x-Svili miCneu-
lia organizebuli jgufis organizatorad.
307
ataciis (pristituciaSi Cabmis) mizniT. m. x-Svilma dai-
yolia n. x-Svili da T. p-Svili arabeTis gaerTianebul
emiratebSi, kerZod, q. dubaiSi wayvanaze prostituciaSi
Cabmis gziT, saTanado sazRauris misaRebad, sadac or-
ganizebuli jgufis mesame wevri _ m. al-eva maT saqmi-
anobasa da am gziT miRebul Semosavlebs meTvalyure-
obasa da kontrols gauwevda. aRniSnulis sanacvlod,
ukanono garigebisamebr, n. x-Svils da T. p-Svils orga-
nizebuli jgufis samive wevrisTvis m. x-SvilisTvis, b.
al-evasTvis da z. al-sTvis Tavdapirvelad unda gad-
aexadaT prostituciiT miRebuli mTliani Tanxa _ 4000
aSS dolaris odenobiT TiToeuls, xolo SemdgomSi ki
_ Semosavlis naxevari. imis gamo, rom dubaiSi gasamgza-
vreblad T. p-Svils da n. x-Svilas ar hqondaT erovnuli
pasportebi, m. x-Svili miTiTebiT z. a-ni daexmara maT
erovnuli pasportebis aRebaSi.
308
TbilisSi dabrunebisTanave, m. x-Svilma danaSaulis kva-
lis dafarvis mizniT n. x-Svilsa da T. p-Svils CamoarT-
va pasportebi da gadamala.~
309
amdenad, vinme m. al-as (romelic aravin uwyis, arsebobs
Tu ara sinamdvileSi) realuri monawileoba jgufSi saq-
mis masalebiT araa dadasturebuli, magram amis miuxe-
davad ganaCenSi igi moxseniebulia, rogorc danaSau-
lebrivi jgufis wevri.
310
praqtikis SeswavliT davrwmundiT, rom rig SemTxveva-
Si sasamarTlo ar cnobs dadasturebulad danaSaulis
Cadenas organizebuli jgufis mier da am braldebas
savsebiT samarTlianad uxsnis gansasjels.
311
vaWrobis nawilSi dadasturebulad cno, magram mouxsna
mas braldeba ssk-is 1431-e muxlis me-3 nawilis `a~ qve-
punqtiT, rogorc daudasturebeli da es daasabuTa
Semdegnairad: `marTalia, saqmeSi arsebobs dadgenile-
ba sisxlis samarTlis saqmis aRZvrisa da saqmis calke
warmoebad gamoyofis Sesaxeb gamoZiebiT daudgenel
vinme `adamas~, `ninos~, `ali~, `ieseminasa~ da sxvaTa mi-
marT (ix. t.I. s.f. 211-215), magram kolegiisTvis ucno-
bia saqmis Semdgomi samarTlebrivi Sedegi. braldebis
mxaris mier sasamarTlo procesze ar yofila warmod-
genili dasaxelebul pirTa mimarT raime konkretuli
saxis masalebi, romlebic daadasturbdnen x. y-elis mi-
marT sisxlis samarTlis kodeqsis 1431-e muxlis mesame
nawilis `a~ qvepunqtiT wardgenil braldebas... amdenad,
sasamarTlo kolegia ver daeTanxmeba braldebis mxaris
moTxovnas x. y-elis damnaSaved cnobis Sesaxeb ssk-is
1431-e muxlis mesame nawilis `a~ qvepunqtiT, vinaidan
aRniSnulis damadasturebeli kanoniT dadgenili wes-
iT miRebuli raime mtkicebuleba ar yofila warmodge-
nili sasamarTlo procesze da aseTi ar moipoveba arc
winaswari gamoZiebis masalebSi. amasTan sasamarTlo
kolegiam ganixila konkretulad mxolod erTi piris x.
y-elis braldebis saqme.~
314
bmelad, razec Tanxmoba miiRo. magram es faqti srule-
biTac ar gamoricxavs imas, rom z. al-ni maT mimarT moq-
medebda erTiani ganzraxviT (kidev erTxel aRvniSnavT,
rom am saqmeSi aris sxva arsebiTi problema. kerZod,
araa dadasturebuli motyuebis faqti, rac aucilebe-
lia ssk-is 1431-e muxliT qmedebis kvalifikaciisTvis,
magram es sxva sakiTxia da masze ukve vimsjeleT).
316
gaumzada, mesamem gadaiyvana sazRvargareT. am SemTx-
vevaSi yvela maTgans unda Seeracxos adamianiT vaWroba
dazaralebulis sazRvargareT gayvaniT.
317
dasamzadeblad r. z-am mas Caawerina o. zv-is telefonis
nomeri da Sepirda, rom igi daexmareboda mas yvela do-
kumentis damzadebaSi.
320
ti varaudis donezec ki ver daadgina.
d) sasamarTlos yuradReba ar miuqcevia im faqtisT-
vis, rom r. z-am m-s 1997-98 wlebSi SesTavaza sxeuliT
vaWroba da Caaba igi prostituciaSi. meored igi r. z-
sTan TurqeTSi Cavida daaxloebiT erTi wlis Semdeg
(e.i. 1999 wels). bolo Casvla moxda 2004 wels, magram
am dros igi Tavisi nebiT da sakuTari xarjiT Cavida.
ssk-is 1431-e muxli ki sisxlis samarTlis kodeqsSi
SemoRebuliqna 2003 wlis 6 ivnisis kanoniT. e.i. mana-
mdeli qmedebebis am muxliT kvalifikacia SeuZlebe-
lia.
322
es am danaSaulSi Tanamonawileobad (am SemTxvevaSi dax-
marebad).
323
doqtrinaSi araa sadao, rom ama Tu im muxlis meore
nawili, sadac gaTvaliswinebulia igive qmedeba rome-
lime damamZimebeli garemoebiT (magaliTad, jgufurad)
Tavis TavSi gulisxmobs amave muxlis pirvel nawil-
sac, rogorc am danaSaulis ZiriTad Semadgenlobas.
amitom, roca saxezea romelime muxlis me-2 nawiliT
gaTvaliswinebuli damamZimebeli garemoeba, qmedebis
kvalifikacia unda moxdes am muxlis me-2 nawilis Ses-
abamisi qvepunqtiT. magaliTad, Tu Cadenilia adamianiT
vaWroba damnaSavisTvis winaswari SecnobiT orsuli qa-
lis mimarT, qmedebis kvalifikacia moxdeba ssk-is 1431-e
muxlis me-2 nawilis á`a~ qvepunqtiT (da ara 1-li da me-2
nawilis erTobliobiT). Cvens mier Seswavlil sisxlis
samarTlis saqmeebze es sakiTxi sworadaa gagebuli da
sasamarTlo Secdomebi ar fiqsirdeba.
68
ix. sisxlis samarTlis sasamarTlo praqtikis komentari:
danaSauli adamianis winaaRmdeg, saqarTvelos sisxlis samar-
Tlis kodeqsis Tavi XXII-XXIV, gamomc. `meridiani~, Tb., 2008,
gv. 30.
324
amdenad, prof. o. gamyreliZe mxars uWers qmedebis er-
TobliobiT kvalifikacias roca piris qmedebaSi saxezea
muxlis me-2, me-3, me-4 an me-5 nawiliT gaTvaliswinebuli
damamZimebeli garemoebebi, magram gamoricxavs muxlis
pirvel nawilTan misi meore, mesame an sxva nawilebis er-
TobliobiT kvalifikacias.
327
romelic Seicavs am kodeqsis ori an meti muxliT an
muxlis nawiliT gaTvaliswinebul danaSaulTa niSnebs
(idealuri erToblioba).
329
a) isini mxedvelobaSi unda iqnes miRebuli sasjelis
Sefardebisas;
b) SesaZloa, sasamarTlom pirs mouxsnas braldeba
ssk-is 1431-e muxlis me-3 nawiliT (an me-4 nawiliT).
aseT SemTxvevaSi misi qmedeba advilad gadakvali-
ficirdeba amave muxlis me-2 nawilis (an me-3 naw.) im
qvepunqtiT gaTvaliswinebuli damamZimebeli gare-
moebiT, rac dafiqsirebuli iyo braldebis formu-
lirebaSi.
331
Semdegnairad: `am muxlis pirveli nawiliT gaTval-
iswinebuli qmedeba, Cadenili~. aqac, iseve, rogorc ssk-
is 261-e muxlis SemTxvevaSi, iqmneba STabeWdileba, rom
me-3 nawili moicavs am muxlis mxolod pirvel nawils,
magram ar moicavs mis me-2 nawils, rac yovelgvar logi-
kas moklebulia.
332
aqve unda iTqvas Semdegi: Cveni es mtkiceba ise ar unda
gavigoT, TiTqos saerTod sisxlis samarTlis kodeqsis
muxlebSi yoveli momdevno nawili STanTqavs mis wina
nawils. Cvens kodeqsSi aris araerTi muxli, romelic
Sedgeba ramdenime nawilisgan, magram momdevno nawili
ar STanTqavs winas. magaliTad, ssk-is 131-e muxli (Sid-
sis Seyra) Sedgeba oTxi nawilisgan, saidanac muxlis
me-2 nawili (sxvisTvis Sidsis ganzrax Seyra), rogorc
Sedegiani danaSauli, STanTqavs 1-el nawils (sxvisT-
vis Sidsis ganzrax Seyris safrTxis Seqmna), rogorc
safrTxis deliqts, radgan igulisxmeba, rom sanam pirs
sxvisi qmedebiT Sidsi Seeyreba, manamde mas amave qmedeb-
iT (magaliTad, sqesobrivi kavSiriT) eqmneba misi Seyris
safrTxe.
333
nawilisgan Sedgeba. yvela maTgani ganzraxi danaSau-
lia, magram amis miuxedavad, muxlis momdevno nawili ar
STanTqavs wina nawils. saamisod gamodgeba ssk-is 2271-e
da 2272-e muxlebi.
334
an muqaris ganxorcielebisTvis araa saWiro winaswar am
xomaldisTvis cru informaciis gadacema. amdenad, aq
saxezea mocemuli danaSaulis sxvadasxva Semadgenloba,
romlebsac ara aqvT logikuri kavSiri erTmaneTTan.
amitom Tuki Cadenilia am muxlis rogorc pirveli, ise
me-2 nawiliT gaTvaliswinebuli qmedeba, kvalifikacia
unda mixdes pirveli da me-2 nawilTa erTobliobiT.
335
sisxlis samarTlis kodeqsSi SesaZloa gvqondes iseTi
normebi, romlebic ramdenime nawilisgan Sesdgeba da
yoveli momdevno STanTqavs winas imis miuxedavad, rom
momdevno nawilis dispozicia ar iwyeba sityvebiT: `ig-
ive qmedeba~. amis magaliTad gamodgeba ssk-is 236-e mux-
li, romlis pirveli nawiliT gaTvaliswinebulia sisx-
lissamarTlebrivi pasuxismgebloba cecxlsasroli (da
sxva iaraRis) marTlsawinaaRmdego SeZenisa da Senax-
visTvis. amave muxlis me-2 nawiliT ki _ cecxlsasroli
iaraRis marTlsawinaaRmdego tarebisTvis.
336
lad gaumarTavi iqneboda 236-e muxlis aseTi redaqcia:
pirveli nawili _ `iaraRis marTlsawinaaRmdego SeZena
sasamarTlo praqtikaSi SeiZleba Segxvdes gamonaklisi
SemTxveva, roca iaraRis marTlsawinaaRmdego tare-
bas ar uZRvis misi SeZena an Senaxva. magaliTad, a-m amx-
anag b-s, romelic quCaSi manqaniT seirnobda, gadasca
SefuTuli nivTi, droebiT Sesanaxad da SeuTanxmda,
rom dRis bolos miakiTxavda saxlSi da ukan gamoarT-
mevda. b-a ramdenime saaTis Semdeg SemTxveviT naxa, rom
es nivTi cecxlsasroli iaraRi iyo. igi mixvda, rom a-s
undoda mosalodneli pasuxismgeblobisgan Tavis daR-
weva, radgan im dros quCaSi gaZlierebuli patrulireba
mimdinareobda. man amis miuxedavad, ar Caabara es iara-
Ri saTanado organoebs da arc gadaagdo sadme, aramed
gaagrZela manqaniT moZraoba. aq saxezea iaraRis marTl-
sawinaaRmdego tareba, magram mas win ar uZRvis misi mar-
TlsawinaaRmdego SeZena, radgan b-s Tavidan ar hqonda
gacnobierebuli, rom amxanagma mas iaraRi gadasca.
337
aris mometebuli safrTxis wyaro (zogierTi maTgani ki
mravaljeradi gamoyenebisaa), kanonmdebelma es alter-
natiuli qmedebebi TavianTi saSiSroebis xarisxis mixed-
viT 236-e muxlis sxvadasxva nawilebSi gadaajgufa da
gansxvavebuli sanqcia dauwesa. Aamdenad, am qmedebebze
sasjelis dakisreba kanonmdebelma ar miando sasamarT-
los (rogorc amas adgili aqvs ssk-is 260-e muxlSi). Aase
magaliTad, iaraRis tarebisTvis muxlis me-2 nawiliT
ufro mkacri sanqciaa dawesebuli, vidre misi SeZenisa
da SenaxvisaTvis. Aaseve iaraRis gasaRebisTvis (me-3 naw.)
_ ufro mkacri sanqcia, vidre misi tarebisTvis.
338
Sesrulebia 14 weli~ (ssk-is 137-e muxlis me-5 nawili) da
Sesabamisad: `seqsualuri xasiaTis ZalmomreobiTi mo-
qmedeba, Cadenili imis mimarT, visac ar Sesrulebia 14
weli~ (ssk-is 138-e muxlis me-5 nawili).
339
vevaSi araorazrovnadaa gamoxatuli. Teoriul planSi
ki am sakiTxze dava ar iqneba azrs moklebuli.
340
lis yoveli is momdevno damamZimebeli garemoeba, rac
Cadenilia ganzrax, moicavs im wina damamZimebel ga-
remoebas, rac aseve ganzraxaa Cadenili. kerZod, me-3
nawili moicavs pirvels; me-5 nawili _ pirvelsa da me-
sames; me-7 nawili _ pirvels, mesamesa da mexuTes. gan-
saxilvel normaSi damamZimebeli garemoebebi imitom
ar iwyeba sityvebiT: `igive qmedeba~, rom aseT SemTx-
vevaSi igi STanTqavda zemoT mocemul gaufrTxilebel
Sedegsac (sicocxlis mospobas), rac ar iqneboda gama-
rTlebuli, radgan Tuki sikvdili gamoiwvia me-3 nawil-
iT gaTvaliswinebul damamZimebel garemoebaSi Cade-
nilma janmrTelobis ganzrax mZime dazianebam, qmedeba
unda dakvalificirdes ssk-is 117-e muxlis me-4 nawiliT
(da ara me-3 nawiliT).
341
es qmedebebi Cadenilia bralis sxvadasxva formiT
(magaliTad, me-2 nawilis qmedeba ganzraxia, xolo
me-3 nawilisa _ gaufrTxilebeli), anda imitom, rom
momdevno nawilSi mocemulia privilegiuri Semad-
genloba (am danaSaulis Semamsubuqebeli garemoe-
ba);
4. marTalia, momdevno nawili moicavs am danaSaulis
gansakuTrebiT damamZimebel garemoebas, magram amis
miuxedavad, igi ar STanTqavs mis wina nawilebs, igi
STanTqavs muxlis mxolod pirvel nawils, rogorc
am danaSaulis ZiriTad Semadgenlobas (ssk-is 137-e
muxlis me-5 n.awili);
5. yoveli momdevno nawili STanTqavs wina nawilebis
mxolod im Semadgenlobas, romelic Cadenilia gan-
zrax (magaliTad, ssk-is 117-e muxli).
342
mxolod me-3 nawiliT da miusaja T. a. 13 wlis vadiT (ig-
ive wesiT daeniSna sasjeli g. g-Zes, romelsac Tbili-
sis saqalaqo sasamarTlos mier 2007 wlis 19 Tebervals
msjavri daedo ssk-is 2231-e muxlis 1-li nawiliT, 239-e
muxlis me-2 da me-3 nawilebiT. kerZod, 239-e muxlis mi-
marT sasamarTlos orive nawilisTvis erTiani sasjeli
daniSna _ saqme # 1/6060-06).
343
sasamarTlos ar mouwevs sasjelis daniSvna ssk-is 59-e
muxlis pirveli nawilis moTxovnis gverdis avliT (ar
mouwevs kanonis darRveva).
344
rom meZavi dReSi Soulobda imdens, ramdensac igi TveSi
da kvlav SesTavaza meZaoba, uaris SemTxvevaSi ki dae-
muqra Svilebis warTmeviT. aRniSnulis gamo col-qmars
Soris kvlav warmoiSva konfliqti da saxlSi misul
meuRles m-ma kvlav miayena sityvieri da fizikuri Seu-
racxyofa.
345
mul SemTxvevaSi adgili ar hqonia.
2. mas bralad Seracxuli aqvs aseve iZulebiT, Santa-
JiT, motyuebiT adamianis gadabireba eqspluataciis
mizniT.
daviwyoT motyuebidan.
346
ciaSi Caeba misi meuRle n. k-Svili da am saqmianobi-
dan miRebuli SemosavliT erCina ojaxi.~ Tumca imave
ganaCenSi aseve weria: `...xolo k-Svilis eqspluat-
aciiT miRebul Tanxas xarjavda piradi Sexedulebi-
samebr.~
348
ara marto azrobrivad gaumarTavia, aramed ar Seesabam-
eba ssk-is 1431-e muxlis dispozicias, sadac dafiqsireb-
ulia danaSaulis subieqturi Semadgenlobis erT-erTi
aucilebeli niSani _ eqspluataciis mizani. eqsplu-
atacia niSnavs sxvisi Sromis nayofis miTvisebas, yvle-
fas.70 aqedan gamomdinare, eqspluataciis mizani niSnavs
sxvisi Sromis nayofis miTvisebis mizans.
70
ix. qarTuli enis ganmartebiTi leqsikoni, erTtomeu-
li, nakv. pirveli, mT. rd. arn. Ciqobava, Tb., 1990, gv. 487.
349
amis Semdeg s. b-va misi nacnobi T. d-Zis rCeviT gaemgza-
vra TurqeTSi, sadac d-Zem igi miiyvana vinme m-Tan, sa-
dac cxovrobda ramdenime dRe.
352
ki iRebda u. b-Svili. amis Semdeg man s. a-vas daxmare-
biT r. gadaiyvana q. xofaSi da fsiqologiuri zewolis
qveS agrZelebinebda meZaobas, fuls ki TviTon iReb-
da. TurqeTSi Casvlidan erTi kviris Semdeg, rodesac
garkveuli Tanxa moagrova, u. b-Svili dabrunda saqarT-
veloSi. r. b-vils ki miuCina s. a-va, romelic r. b-Svilis
`gamomuSavebul~ Tanxas mas ugzavnida.
353
ismis kiTxva: riTaa dadasturebuli is faqti, rom r. b-
Svili gaiyida (an iyideboda) ucxo mamakacze?
354
misca, xolo mas sTxova, dazaralebuli waeyvana (t. I, s.f.
103-104, 284-288).
355
naxsenebic ki araa Tu ra qmedebaSi gamoixata es danaSau-
li (saxeze iyo yidva, Tu gadabireba, an gadayvana da a.S.).
aseve naxsenebic ki araa Tu ra xerxiT iqna Cadenili es
danaSauli (motyuebiT, ZaladobiT Tu sxva xerxiT).
356
tis mier 2008 wlis 8 ivliss gamotanil ganaCens (saqme #
1/b-935-08).
357
wlis 22 Tebervals daadgina gamamtyunebeli ganaCeni
(saqme # 1/4680-06).
358
daviT sulaqveliZe
samarTlis doqtori
359
Rvrul im moTxovnebs, romlebic Seexebian trefikin-
gis danaSaulSi mxilebuli pirebis mimarT sisxlissa-
marTlebrivi devnis ganxorcielebasa da maT jerovnad
dasjas.71 aRsaniSnavia isic, rom trefikingis saqmeebTan
dakavSirebiT sisxlis samarTlis procesis warmoebisas
rogorc winaswari gamoZiebis organoebis mier, aseve
sasamarTloebis mier daculia trefikingis msxverpl-
Ta, anu aRniSnuli kategoriis saqmeebze dazaralebu-
lad cnobili pirebis saproceso uflebebi da kanonieri
interesebi.
71
ix. aRniSnuli oqmis III Tavi, muxlebi 9, 10, 11.
360
iqna saqarTvelos teritoriaze samarTaldamcavi orga-
noebis mier. trefikingis danaSaulTa garkveuli nawili
Cadenilia saqarTvelos teritoriaze maTi damamTavre-
buli stadiis CaTvliT, romlebic Tavisi arsiT war-
moadgendnen arasrulwlovaniT vaWrobasa da adamianis
SromiT eqspluatacias an seqsualur eqspluatacias.
361
mosmenebi, operatiuli muSakis `Canergva~ damnaSaveTa
jgufSi da sxva, romelTa meSveobiT mopovebuli iyo
mniSvnelovani mtkicebulebebi piris braleulobis
dasadastureblad.
362
gul danaSauls, im SemTxvevebSi, rodesac xdeboda msx-
verplis sazRvargareT gayvana da iq seqsualur eqs-
pluataciaSi an monur muSaobaSi Cabma, xom ar hqonda
organizebuli danaSaulis xasiaTi. gasaTvaliswinebe-
lia aucileblad is garemoeba, rom msgavsi danaSaulis
Cadena dazaralebulis sazRvargareT gayvaniT umrav-
les SemTxvevaSi, gansakuTrebiT ki iseT SemTxvevebSi,
rodesac adgili aqvs erTi da igive damnaSavis mier
dazaralebulebis sazRvargareT araerTgzis gaday-
vanas, an mravali dazaralebulis erTdroulad gayva-
nas sazRvargareT, erT an or adamians ar xelewifeba,
vinaidan aseTi danaSaulebrivi miznis realizacia bevri
sirTulisa da dabrkolebis gadalaxvasTan aris dakav-
Sirebuli, rac erT adamians, rogorc wesi ar SeuZlia
da igi uTuod moiTxovs sul cota ramdenime adamianis
Zalisxmevas kargad organizebuli jgufis saxiT.
363
bul danaSaulTan da trefikingul danaSaulTan dakav-
SirebiT moqmedi saerTaSoriso konvenciebiT dadgeni-
li moTxovnebi, romelTanac SeerTebulia saqarTvelos
saxelmwifoc, arajerovnad sruldeba, rac Sedegobri-
vad, Tavis mxriv negatiur daRs asvams xsenebul dana-
SaulobasTan brZolis praqtikas da xels uwyobs aseTi
xasiaTis danaSaulTa gamravlebas.
364
mentis gamomZiebelma SuamdgomlobiT mimarTa Turqe-
Tis samarTaldamcav organoebs, romliTac iTxovda
dacvis mxaris mier dasaxelebuli mowmeebis dakiTx-
vas gamoZiebisTvis saintereso sakiTxebze. winaswari
gamoZiebis masalebSi aRniSnuli mimarTvis Sedegebi ar
Cans. s.k.-s braldebis saqme gadaeca pirveli instanciis
sasamarTlos arsebiTi ganxilvisTvis. sasamarTlo sx-
domis mosamzadebel stadiaze gansasjelis damcvelma
daayena Suamdgomloba garkveuliyo, Seasrula Tu ara
Turqulma mxarem saqarTvelos sagamoZiebo organos
Txovna da TurqeTidan gamoigzavna Tu ara Sesabamisi
masala, romelic warmodgenil unda iqnes sasamarTlos
winaSe, rogorc mtkicebulebebi. sasamarTlom, marTa-
lia, daakmayofila dacvis Suamdgomloba da aRniSnu-
li sakiTxis Taobaze mimarTa saqarTvelos generalur
prokuraturas, magram pirveli instanciis sasamarT-
loSi saqmis ganxilva ise damTavrda, rom generaluri
prokuraturidan pasuxi miRebuli ar yofila, xolo s.k.
msjavrdebul iqna.
365
saapelacio sasamarTlom uari uTxra dacvis mxares mis
mier dayenebuli Suamdgomlobis dakmayofilebaze sru-
liad dausabuTeblad, im motivaciiT, rom dacvis mxaris
mier aRniSnuli sakiTxi ar yofila dayenebuli pirveli
instanciis sasamarTloSi, xolo TviTon dacvis mxares
aRniSnuli masalebis mosapoveblad araferi gaukeTe-
bia, ris gamoc sasamarTlosTvis ucnobia ra masalebzea
saubari. saapelacio sasamarTlos aseTi pozicia mTli-
anad ewinaaRmdegeba rogorc saqmis realur viTarebas,
ise saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kanon-
mdeblobiT gaTvaliswinebul imperatiul moTxovnebs.
saqme isaa, rom rogorc dgindeba, xsenebuli masalis
(mtkicebulebebis) mosapoveblad dacvis mxarem Sua-
mdgomlobiT mimarTa prokurors, romlis safuZvelze
gamomZiebelma mimarTa TurqeTis Sesabamis saxelmwifo
organoebs, romlebmac moipoves mtkicebulebebi da
es masala gadaugzavnes adresats. amasTan, dacvis mxa-
rem am mtkicebulebebis sasamarTloSi warmodgenaze
pirveli instanciis sasamarTloSic daayena sakiTxi sap-
roceso kanoniT dadgenili wesiT, romlis safuZvelze
saqarTvelos generalur prokuraturas sasamarTlos
mier gaegzavna mimarTva. igive sakiTxi dacvis mxarem
saapelacio sasamarTloSic saproceso kanoniT dad-
genili wesiT daayena, miuxedavad amisa, saapelacio sa-
samarTlos mier, usafuZvlod eTqva uari.
369
isini cxovrobdnen 10 dRe-Ramis ganmavlobaSi. Am mo-
qalaqeTa gamokiTxviT dgindeba, rom q. b-ova da r.
s-ncova ar imyofebodnen raime fizikuri da fsiqi-
kuri zewolis qveS, Tavisuflad moZraobdnen q. or-
dus quCebSi, bazarSi, maRaziebSi.
370
vi daxmarebis aRmoCenis Sesaxeb. A(amdenad, samarT-
lebrivi Sefaseba ar mieca damcvelis mier mopove-
bul informacias, romelic notariuli wesiT iyo
damowmebuli).
372
zewolis qveS, sulac ar gamoricxavs adamianiT
vaWrobas. gana ar SeiZleba TavisuflebaSi myofi
piris motyueba, eqspluatacia, prostituciaSi Cabma
da a.S? TviTon msjavrdebuli s. k-skaias mier mice-
mul CvenebaSi ramdenime urTierTsawinaaRmdego
informaciaa, rac prokurors SeeZlo gamoeyenebina
braldebis gasamyareblad.
373
9. saq. sssk-is 305-e muxlis meeqvse nawilis mixed-
viT SesaZlebeli iyo TurqeTis moqalaqeebis mowmis
statusiT dakiTxva teqnikuri saSualebebis gamoy-
enebiT, rac gamoZiebam ar gamoiyena.
374
TavianT CvenebebSi naTlad miuTiTebdnen am pirebze,
kerZod x. y-is dedis megobar `ninoze,~ `ninos~ meuRle
- alize, `ninos~ mezobelze - ieseminasa da mis meuRle -
ademaze.
375
k-Ze da i. b-Ze. es faqti ar daudgenia arc gamoZiebasa da
arc sasamarTlos, igi mxolod efuZneba dazaralebulis
Cvenebebs, romlebmac es informacia miiRes gamoZiebiT
daudgeneli pirisagan, vinme `ninosagan.~
376
Uunda aRiniSnos, rom samwuxarod, sisxlis samarTlis
saqmeSi arsebul xarvezebs braldebulis sasargeblod
ar iyenebs saqmeSi monawile damcvelic.
377
nil braldebas da gamamtyunebeli ganaCeni damyarebu-
lia mxolod dazaralebulis urTierTsawinaaRmdego
Cvenebaze da T. d-Zes mier winaswari gamoZiebisaTvis
micemuli Cvenebaze, romelic wakiTxuli iqna sasamarT-
los sxdomaze. Aarada gamamtyuvnebeli ganaCeni unda
emyarebodes utyuar mtkicebulebaTa erTobliobas
(iseve rogorc sabraldebo daskvna da yvela sxva sap-
roceso gadawyvetileba - saq. sssk-is me-10 mux. mesame
nawili – Zv. kodeqsi).
378
jaevas es gogonebi marTlac gahyavda quCaSi Tavisi meg-
zurobiT, ra garantia hqonda mas, rom isini policiis
gamoCenis SemTxvevaSi, iqve, gojievas TandaswrebiT ar
mimarTavdnen mas saSvelad da ar amxeldnen gojaevas?
Aanda, ratom erTxelac ar isargebles momentiT, roca
quCaSi midiodnen da Sexvdnen an Cauares policiels,
Tuki marTlac iZulebiT iyvnen dakavebuli gojaevas
mier?
380
ganaxorcielos brZola, iseTi saSiSi transnaciona-
luri danaSaulis winaaRmdeg, rogoricaa adamianiT
vaWroba.
382
lad miaCnia, rom gansasjelma T.q-avam Caidina adamianiT
vaWroba (trefikingi), dazaralebulis sazRvargareT
gavyaniT, rac gaTvaliswinebulia saqarTvelos sssk-is
1431 muxlis meore nawilis `e~ qvepunqtiT.~
383
maS, ra azri aqvs im ucxoelTa dakiTxvas, romelTac ada-
mianiT vaWrobis msxverpli amxels danaSaulSi, Tuki maT
mimarT ucxo qveyanaSi ar ganxorcieldeba ss devna da am
saqmeSi ar iTanamSromleben saqarTvelosa da sxva qvey-
nis Sesabamisi organoebi?
384
goCa mamulaSvili
samarTlis doqtori
Tavi IV
arasrulwlovniT - vaWrobis (trefikingi)
samarTlebriv-sociologiuri analizi
72
Ecpat _ abreviatura niSnavs `bolo movuRoT bavSvTa prosti-
tucias, bavSvTa pornografias da bavSvebiT vaWrobas seqsua-
luri mizniT~. es aris saerTaSoriso qseli organizaciebisa
da kerZo pirebisa, romlebic erTad muSaoben bavSvTa pros-
tituciis, pornografiis da vaWrobis aRmosafxvrelad. Ecpat-
is mandati iTvaliswinebs bavSvTa komerciul seqsualur
eqspluataciasTan brZolas. igi daarsda 1991 wels rogorc
sazogadoebrivi organizaciebisa da kerZo pirebis jgufi
aziaSi bavSvTa seqsturizmis aRmofxvris kampaniisTvis. 1996
wels am jgufma gaacnobiera, rom bavSvTa komerciuli seqsua-
luri eqspluatacia izrdeba da xdeba globaluri fenomeni,
romelsac ramdenime forma aqvs. gadawyda, rom gazrdili-
yo misi sazRvrebi da mas moecva iseTi sakiTxebic, rogori-
caa bavSvTa pornografia da bavSvebiT vaWroba seqsualuri
eqspluataciis mizniT. igi saerTaSoriso sazogadoebriv
organizaciad gadaiqca. misi qseli Sedgeba 69 jgufisa da in-
dividualuri wevrisgan, romlebic msoflios 70-ze met qveya-
naSi muSaoben. misma kvlevebma da angariSebma didi daxmareba
gagviwia problemis Seswavlasa da gaanalizebaSi.
385
damcavi organizaciebis warmomadgenlebTan, romlebic
trefikingis msxverpl bavSvebTan muSaoben.
386
ba maTi urTierTkavSiris asaxsnelad, winaaRmdegobaTa
aRmosafxvrelad. (dReisaTvis miRebulia 22 aqti).
388
da sxv.). aris qveynebi, romlebic adamianiT vaWrobas Tum-
ca ar aigiveben maWanklobasTan, magram arc calke pasux-
ismgeblobas adgenen adamianis yidva-gayidvisTvis. maTi
kodeqsebiT gaTvaliswinebulia pasuxismgebloba adamia-
nis motacebisTvis an/da Tavisuflebis ukanono aRkve-
TisTvis. termini `adamianiT vaWroba~ maT kodeqsebSi ar
gamoiyeneba (iaponia, dania, Svecia, bulgareTi da sxv.).
zogierTi qveynis kanonmdeblobiT pasuxismgebloba
calkea gaTvaliswinebuli adamianebis gadabirebisTvis
seqsualuri an sxva saxis eqspluataciisTvis (israeli,
belarusi, uzbekeTi da sxv.).73
73
ix. Предотвращение торговли людьми и эксплуатации детей, Киев, 2006.
74
ix. qarTuli samarTlis Zeglebi, tomi I, Tb., 1963, gv. 393.
389
samarTlis wignis 96-e da 97-e muxlebi adamianis, maT Soris
bavSvis gayidvis akrZalvas eTmoba75.
75
ix. qarTuli samarTlis Zeglebi, tomi I, Tb., 1963, gv. 506.
76
ix. Е. Б. Мизулина, Торговля людьми и рабство в России, М., 2006.
390
dartebis Sesabamisad Camoyalibda trefikingis da-
naSaulis Semadgenloba, xolo 2007 wlis 8 maiss, tre-
fikingis winaaRmdeg brZolis Sesaxeb evropis sabWos
rekomendaciis safuZvelze sisxlis samarTlis kodeqss
daemata 1433-e muxli _ adamianiT vaWrobis (trefikin-
gis) msxverplis momsaxurebiT sargebloba. evrosabWos
CarCo gadawyvetilebebis safuZvelze sisxlis samar-
Tlis kodeqss aseve daemata 2551-e (arasrulwlovanis
Cabma pornografiuli nawarmoebis damzadebasa da gas-
aRebaSi, 25.07.2006) da 3441-e muxli (saqarTvelos sax-
elmwifo sazRvarze migrantis ukanono gadayvana an/da
saqarTveloSi yofnisTvis Sesabamisi pirobebis Seqmna,
25.07.2006).
395
mohyavT alkoholis, narkotikis, toqsinebis gamoyen-
ebiT da Semdgom axorcieleben maT gadaadgilebas.
396
ciis Semdegi formebi: komerciuli seqsualuri eqsplu-
atacia, romelic Tavis mxriv moicavs bavSvTa prosti-
tucias, bavSvTa pornografias, bavSvTa seqs-turizms;
bavSvTa Sromis eqspluatacia, arasrulwlovanis Cabma
danaSaulebriv an sxva antisazogadoebriv qmedebaSi
(wvrilmani qurdoba, maTxovroba da sxva); organoebiT
vaWroba (iZulebiTi donoroba); arasrulwlovnebis gam-
oyeneba SeiaraRebul konfliqtebSi, naadrevi qorwine-
bebi da ukanono Svileba (arsebobs mravali demografi-
uli, socialuri da kulturuli xasiaTis mizezi, ris
gamoc izrdeba moTxovnileba arasrulwlovan colebze
da komerciuli mizniT Svilad ayvanaze).
397
toli sCadis 18 wels miuRwevelTan, fuladi an natu-
raluri anazRaurebis sanacvlod, romelsac Tavad
bavSvs an mesame pirs uxdian.
398
mianebi bavSvebTan seqsisTvis fuls ixdian bordelebSi,
sakuTar saxlebsa (binebsa) Tu quCaSi; b) adamianebi bavS-
vTan sqesobriv aqts iweren videofirze an amzadeben
fotoebs, g) bavSvebs yidian da yiduloben, raTa adami-
anebs maTTan seqsi hqondeT; d) adamianebi mogzauroben
iseT adgilebSi, sadac SesaZlebelia bavSvebTan seqsua-
luri urTierToba fulis an saCuqris sanacvlod.77
400
globalizaciis procesebma prostituciis masStabi
gazarda. bavSvTa prostituciis yvelaze maRali done
SemCneulia did da sakurorto qalaqebSi. bavSvTa pros-
tituciis centrad eqspertebi Tvlian samxreT-aR-
mosavleT azias. amas ganapirobebs siRaribis zrda, tur-
izmis ganviTareba. gaeros bavSvTa fondis monacemebiT
erT milionze meti bavSvi aziaSi, maT Soris indoeTSi,
tailandSi, filipinebze gayidulia bordelebSi an qu-
Cis suteniorebze prostituciaSi Casabmelad. ecpat-in-
ternational-is monacemebiT es ricxvi ufro didia. magali-
Tad, 2000 wels indoeTSi 2 mln bavSvi, samxreT koreaSi
500 000, filipinebze 75 000 bavSvi iyo prostituciaSi
Cabmuli. turistul katalogebSi Sri-lanka cnobilia
rogorc biWebis prostituciis centri, sadac 44 000
bavSvia Cabmuli prostituciaSi.78
401
yos nebayoflobiT da iZulebiT prostituciad, bavS-
vTa prostitucia upirobod unda CaiTvalos rogorc
iZulebiTi. cxadia, yvela bavSvi iZulebiT ar ebme-
ba masSi, gansakuTrebiT mozardebi, magram iZuleba
romelsac isini ganicdian sxvagvaria _ ekonomikuri
an socialuri. bavSvTa prostitucias SesaZlebelia
hqondes organizebuli an araorganizebuli saxe. or-
ganizebuli saxis bavSvTa prostitucia xorcieldeba
bordelebSi, barebSi, klubebSi, sastumroebSi, sauneb-
Si, skolebSi da sxva dawesebulebebSi. araorganizebu-
li xasiaTis bavSvTa prostitucia mTlianobaSi moicavs
rogorc usaxlkaro bavSvebs, ise ojaxSi macxovrebel
bavSvebs. bavSvTa prostituciis Taviseburebad Tvlian
imas, rom misi organizatori da ZiriTadi momxmare-
beli srulwlovania. prostituciis organizatorebi
SeiZleba iyvnen ucnobi adamianebi, nacnobebi da saku-
Tari mSoblebic ki. prostituciaSi arasrulwlovanTa
Cabma xorcieldeba zemoqmedebis sxvadasxva formebiT:
fizikuri iZulebiT (cema, Seuracxyofa, Tavisuflebis
aRkveTa da a.S) an fsiqikuri iZulebiT (muqara, SantaJi,
Segoneba, motyueba, mosyidva da misT.), aseve mis gar-
eSec. cnobilia SemTxvevebi, roca mSoblebi Tavad iy-
eneben Svilebs imave mizniT. magaliTad, saerTaSoriso
qalTa uflebebis dacvis centr `la-strada ukrainas~
eqspertebis informaciiT zafxulis sezonze, yirimis
plaJebze bavSvTa prostituciis masStabi matulobs,
xSirad misi iniciatorebi mSoblebi arian. zogierT
qveyanaSi bavSvTa prostitucia kulturul CveulebaTa
Semadgeneli nawilia. magaliTad, CineTsa da iaponiaSi
Cv.w. aR-mde me-11-12 saukuneebSi moixsenieba prostitu-
cia. termini `wiTeli CiraRdnebis~ quCa am qveynebidan
momdinareobs. es kulturebi prostituciisadmi Zalian
tolerantulebi arian. eqspertebis informaciiT, ia-
poniaSi `modad~ iqca skolis moswavleTa mier sakuTari
sxeulis SeTavazeba ucnobi adamianebisTvis da mSob-
lebs arafris gakeTeba ar SeuZliaT. moswavleebi mobi-
402
luri telefoniT ekontaqtebian klientebs da xvdebian
(nebayoflobiTi prostitucia), raSic jibis da yovel-
dRiuri wvrilmanebis fuls Souloben. prostituciiT
dakavebuli bavSvebi skolaSi misvlisas trabaxoben, rom
`zmanebi~ Tavisi fuliT iyides, rac bavSvebisTvis pros-
tituciis impulsi da RirebulebaTa orientiri xdeba.
arabTa emiratebSi arsebobs imis rwmena, rom Tu qalwul
gogonasTan iqonieb sqesobriv kavSirs, ganikurnebi sx-
vadasxva daavadebebisgan, maT Soris Sidsisgan. amitom
iq didi moTxovnaa qalwul gogonebze. kanadaSi pros-
tituciaSi CabmulTa 10-15%-s bavSvebi Seadgenen, xolo
zogierT provinciaSi, sadac aborigeni mosaxleobaa _
90%. braziliaSi 2 milioni bavSvia Cabmuli komerciul
seqsualur eqspluataciaSi da sxv.
403
da sxv. sxvanairad aseT bavSvebs kulturis msxverpl
bavSvebs uwodeben, radgan maTi ubedurebis mizezi
kulturis, maT Soris religiuri normebis zegavlenaa
(magaliTad, iZulebiTi qorwinebebi, seqsi qalwulebT-
an). amave dros, kultura ar SeiZleba gamoyenebul iqnes
Zaladobis gamarTlebis safuZvlad. aq wina planze unda
wamoiwios bavSvis uzenaesma interesebma, ra Sedegebi
mohyveba amgvar qmedebas misTvis. amgvari kulturis
gavlena bavSvze minimumamde unda davides.
404
moyvana niSnavs colis yidvas. garda amisa, rogorc so-
ciologiuri dakvirvebebi adasturebs, am mosaxleobis
ganaTlebis dabali donis gamo, isini adamianiT movaWree-
bis advil samizne jgufs warmoadgenen, maTi darwmuneba
bavSvis momavali keTildReobiT did siZneles ar war-
moadgens. naadrevi qorwinebisaTvis gametebuli bavSvis
momavlis prognozireba Zalian rTulia. saqarTvelos
Sss-s informaciiT azerbaijanuli mosaxleoba adami-
aniT vaWrobas Zalian tolerantulad ekideba, advilia
maTi dayolieba gayidon Svili. colis yidva TurqeTis
mTianeTSic miRebuli wesia.
80
ix. gazeTi `axali aliansi~ #11, 3-10 aprili, 2009
405
bavSvTa pornografia moicavs seqsualuri eqspluata-
ciis msxverpli bavSvebis gamosaxulebas an xmis Canawers,
romelsac mozrdili adamianebi seqsualuri miznebiT
iyeneben. bavSvTa pornografia iqmneba (mzaddeba) foto-
suraTebis, slaidebis, Jurnalebis, wignebis, naxatebis,
filmebis, videoCanawerebis, kompiuteruli diskebis an
failebis formiT. eqspertebi ganasxvaveben SeniRbul
pornografias, romelic seqsualur urTierTobas ar
aCvenebs aSkarad da Ria pornografias, romelic gu-
lisxmobs seqsualur urTierTobebSi Cabmuli bavSvebis
gamosaxvasac. bavSvTa pornografiis didi nawili iqm-
neba foto da videoCanaweris formiT, rac asaxavs bavS-
vis sxeulis intimur nawilebs, srulwlovani adamianis
seqsualur moqmedebas bavSvTan an bavSvebis seqsualur
urTierTobas erTmaneTTan. bavSvebis gamoyeneba por-
nografiis warmoebaSi iTvleba maT eqspluataciad.
(aseTi qmedeba saqarTvelos kanonmdeblobiT kvali-
ficirdeba specialuri muxlebiT _ 255-e, 2551-e da ara
1432-e muxliT, amaze qvemoT vimsjelebT).
81
meZiebloba da daSineba (Bulling) msxverplis SantaJs gu-
lisxmobs. bulings aseve uwodeben sxva adamianisaTvis zianis
miyenebis Segnebul da araprovocirebul mcdelobebs. Tavisi
xasiaTiT bulingi SeiZleba iyos fizikuri da sityvieri an
pirdapiri Tu arapirdapiri. devna seqsualuri mizniT (Grum-
ing) internetiT an mobiluri telefoniT xdeba. igi gulisx-
mobs bavSvze gadakidebas, mudmiv kavSirs. Tu bavSvi uars
acxadebs urTierTobaze, imaleba an rcxvenia, es ufro sia-
movnebs moZalades da agrZelebs fsiqologiur zewolas.
407
yvela socialuri fenis bavSvi SeiZleba gadaeyaros
nebismieri zemoTCamoTvlili formis Zaladobas kiber-
netikul sivrceSi. riskis qveS arian is mozardebic,
vinc ukve iyeneben axal teqnologiebs, da isinic vinc
momavalSi gamoiyenebs. sainformacio sakomunikacio
teqnologiebis mkveTri zrdisa da ganviTarebis kvalo-
baze izrdeba im bavSvTa raodenoba, visTvisac xelmi-
sawvdomia interneti. internetis infrastruqtura
umjobesdeba da sul ufro xelmisawvdomi xdeba bevri
regionisTvis, igi axali kulturebisTvisac gaixsna,
rac adre ar iyo xelmisawvdomi. dRes yvela socialuri
klasis, kulturis, religiis da regionis bavSvebi Sedi-
an kibernetikul sivrceSi dedamiwis sxvadasxva kuTxi-
dan, sadac iseTive urTierTobas amyareben, rogorsac
realur samyaroSi. aq isini TviTon qmnian sakuTar so-
cialur garemos, romelSic eZeben informacias, aviTa-
reben sakuTar pirovnebas, urTierToben TanatolebTan,
andoben TavianT saidumloebebs, iZenen axal megobrebs,
TamaSoben, eZeben informacias, romelsac tabu adevs,
Sedian akrZalul zonebSi, ganicdian SiSs, stress da a.S.
kibersivrce borotmoqmedebs SesaZleblobas aZlevs
daekontaqton bavSvebs ufrosi adamianebis zedamxedv-
elobis gareSe, rac ufro rTulia realur sinamdvile-
Si, magaliTad, saxlSi an skolaSi, sadac isini meTvaly-
ureobis qveS arian. bavSvebi sul ufro xSirad sarge-
bloben internetiT saTanado zedamxedvelobis gareSe
maSin, roca isini potenciuri safrTxeebisgan dacvis
meqanizmebs ar floben. am dros isini SeiZleba waawydnen
sxvadasxva saxis Zaladobis scenas, maT Soris onlain
cdunebas (arSiys) momavali seqsualuri urTierTobebi-
sTvis. kibersivrceSi uamravi adgilia, sadac ikribebian
bavSvebi (CaTebi, sainformacio dafebi, mozardTa paem-
nis saitebi, forumebi, TamaSebi). es zrdis seqsualuri
Zaladobis moyvaruli adamianebis SesaZleblobas eZion
408
da ipovnon bavSvebTan misasvleli virtualuri gzebi.
milionobiT mozards izidavs onlain TamaSebi, sadac
isini SeiZleba sxva adamianebis mavne zemoqmedebis qveS
moeqcnen. bolo wlebSi gansakuTrebul SeSfoTebas
iwvevs Cati. qselSi urTierToba CaTiT Semdeg piradi
SexvedrebiT mTavrdeba, ra drosac xdeba bavSvebze se-
qsualuri Zaladoba. CaTis oTaxebi da onlain forume-
bi popularulia mozardebSi, magram iq isini SeiZleba
waawydnen onlain `Tayvaniscema-arSiyobis~ problemas,
ris Sesaxebac naklebinformirebulni arian. interneti
Zalian uwyobs xels bavSvebis viqtimizacias.
409
telefonze aRar iqneba damokidebuli kibersivrceSi
Sesasvlelad, rac kidev ufro gaarTulebs mSoblebis
da meurveebis mxridan imis kontrols, Tu rogor urT-
ierToben axalgazrdebi kibersamyaroSi. 2007 wlisTvis
mobiluri telefonebis mflobelTa raodenoba 2 mili-
ardi iyo. ecpat international-is monacemebiT, dResdReobiT
azia wynari okeanis regionSi 15 wlamde asakis bavSvebis
12%-s aqvs mobiluri telefoni.
410
ternetSi seqsualuri gadakidebis Sesaxeb; britaneTSi
_ 8-11 wlamde CaTiT mosargeble bavSvebis naxevari
acxadeben seqsualuri xasiaTis onlain saubrebze...
411
cnobilia aseTi magaliTic, mamam 6 wlis gogonasTan sqe-
sobrivi kavSiris imitacia moaxdina, rac bavSvis dedam
videofirze gadaiRo da internetSi gayides. amis Sem-
deg, Tavisi Svilis megobari gogonebis mizidva daiwyes
imave mizniT. igive, ukrainis samarTaldamcavma orga-
noebma gamoamJRavnes yirimeli col-qmris saqmianoba,
roca isini bavSvebTan pornografiul videofilmebs
iRebdnen simferopolSi. amave jgufis wevri israelis
moqalaqe videomasalas veb gverdebze aTavsebda saCvene-
blad, maT Soris onlain reJimSic, Sesabamisi anazRau-
rebis pirobiT. amgvarad, bavSvTa pornografiuli ga-
mosaxulebebis Seqmna ojaxur garemoSic SesaZlebelia.
bavSvebi msxverplad qcevis risks sakuTar saxlSive
eqvemdebarebian mSoblebis, nacnobebis an mezoblebis
mxridan. Tumca iatakqveSa samodelo saagentoebi da
fotostudiebi ZiriTad rols TamaSoben pornografiis
masobriv warmoebaSi. samodelo saagentoebis reklama
yvelganaa, mediaSi, internetSi. ukrainasa da ruseTSi
dafiqsirebulia SemTxvevebi, roca mSoblebs Tavad mi-
hyavdaT bavSvebi fotostudiebSi, isini fiqrobdnen,
rom maT Svilebs mxolod suraTs uRebdnen da zogierTs
fulsac uxdidnen, magram isini ver xvdebodnen, rom maT
Svilebze komerciuli seqsualuri Zaladoba xorciel-
deboda.
413
zebulia bavSvebTan komerciuli seqsualuri urTier-
Tobis upiratesi mizniT~. bavSvis uflebebis konvenciis
damatebiTi oqmis mixedviT seqsturizmis praqtika uSu-
alod xels uwyobs bavSvebiT vaWrobas, bavSvTa pros-
tituciasa da bavSvTa pornografias. Ecpat international-
is informaciiT seqsturizmisTvis yvelaze mimzidvel
qveynebs warmoadgens tailandi, Sri-lanka, indoeTi,
brazilia, kosta-rika, meqsika da sxv. xolo seqstur-
istebis yvelaze mravalricxovan jgufs Seadgenen aSS-
s moqalaqeebi. bavSvebTan seqsualuri urTierTobebis
moyvaruli adamianebi dedamiwis yvela kuTxidan midian
egzotikur qveynebSi, sadac gansakuTrebiT ganviTare-
bulia bavSvTa prostitucia. aseTi mogzaurobebi (seqs-
turebi) zogjer xorcieldeba imisTvisac, rom monawil-
eoba miiRon pornografiuli filmebis gadaRebaSi. zo-
gierTi kino da fotomoyvaruli fuls ixdis bavSvebTan
seqsualur aqtebSi monawileobis SesaZleblobisTvis.
seqsturizmis moyvarulebi sazogadoebis yvela fenaSi
arseboben, isini SeiZleba iyvnen daojaxebulebic da
martoxelebic, kacebic da qalebic, mdidari turiste-
bic da mivlinebaSi myofi adamianebic. pedofili, seqs-
turisti winaswari ganzraxviT miemgzavreba romelime
qveyanaSi bavSvebTan seqsualuri urTierTobisTvis, ma-
gram SesaZlebelia sxva turisti amaze ar fiqrobdes ma-
nam, sanam ar ipovis msxverpl bavSvs, romelic xelmisawv-
domi iqneba seqsisTvis. aseTi adamianebi Tavis saqciels
xSirad imiT amarTleben, rom es mocemuli qveynis kul-
turisTvis misaRebia. sinamdvileSi ki bavSvebis xelmi-
sawvdomoba, anonimuroba, ucxo miwaze moraluri da
socialuri SezRudvebisgan gaTavisufleba iseTi ramis
gakeTebisaken ubiZgebs, rasac Cveulebriv, Tavis qveya-
naSi da saxlSi ar gaakeTebs. aseT rames miekuTvneba
bavSvebze seqsualuri Zaladobac. amgvari ganwyobis
Camoyalibebas xels uwyobs Sesabamisi qveynis liber-
414
aluri kanonmdebloba, an/da mosaxleobis gauTviTcno-
bierebloba da socialuri siduxWire. amgvarad, bavSvi
SeiZleba Zaladobis msxverpli gaxdes iseTi adamian-
isganac, vinc mogzauri an turistia, yvela maTgani ar
Tavsdeba klinikur გansazRvrebaSi pedofili.83
83
pedofilia (berZnulidan: pedo _ bavSvi, philia _ midrekileba,
siyvaruli) niSnavs bavSvebisadmi seqsualur swrafvas. es aris
seqsualuri moSliloba, romelic gvxvdeba, rogorc hetero-
seqsual, ise homoseqsual mamakacebs Soris. eqspertTa erTi
nawili pedofilias Tvlis seqsualuri xasiaTis moSlilobad,
meore nawilis azriT ki, pedofilias aqvs damokidebulebis
niSnebi. pedofiliis farTod gavrcelebas xels uwyobs se-
qsturizmi. zogierTi pedofili seqsualuri moTxovnilebis
dasakmayofileblad sazRvargareT miemgzavreba; zogs Tan mi-
hyavs msxverpli samogzaurod, zogjer winaswar mzaddeba Sex-
vedra internetis meSveobiT, zogierTi ki im adgilebs eZebs,
sadac iolia bavSvebTan kontaqti. upiratesobas aniWeben im
regionebs, sadac bavSvebTan seqsualur urTierTobas moT-
minebiT uyureben, ara aqvT Sesabamisi sakanonmdeblo baza da
ganviTarebuli aqvT seqsindustria. ix. Сексуальные преступле-
ния в отношении детей. Естония, 2006, aseve, www.kesa.ee.
415
ukraineli eqspertebi Tvlian, rom seqsturizmi jer
araa ganviTarebuli maT qveyanaSi, Tumca dafiqsire-
bulia erTeuli SemTxvevebi. kerZod, zafxulis TveebSi
yirimSi Savi zRvis sanapiroze da azovis zRvis sanapir-
oze Casuli turistebisTvis arasrulwlovanTa miyid-
vis faqtebi xanmokle seqsualuri urTierTobebisTvis.
aseT praqtikas aqvs zrdis tendencia. maTive informa-
ciiT, ukrainaSi seqsmuSakTa 30-40%-s Seadgens 11-18
wlis mozardebi. maTi umravlesoba prostituciaSia
Cabmuli Savi zRvis kurortebze. es mianiSnebs mWidro
kavSirze bavSvTa prostituciasa da seqsturizmze qvey-
nis SigniT.84
84
ix. Ecpat-international, Глобальный Мониторинг, 2006, www. ecpat. net.
416
nebs is garemoeba, rom seqsturizmi Seicavs adamianebis
vaWrobaSi Cabmis yvela moqmedebas: msxverplTa rek-
rutirebas, gadaadgilebas qveynis SigniT an mis farg-
lebs gareT gayidvas, gacvlas an ukanono miznebisTvis
gamoyenebas, rogoricaa prostitucia, momsaxureba,
monuri Sroma an adamianis organoebis transplantacia.
seqsualuri eqspluataciis mizniT gadaadgilebis Sem-
TxvevaSi kriminaluri orგanizaciebi bavSvebs borde-
lebSi yidian, an pirdapir klients sTavazoben, rig Sem-
TxvevebSi bavSvebs pedofilTa organizaciebs sTavazo-
ben seqsualuri gamoyenebisaTvis.85
85
ix. l. eroxina, dasax. naSromi, gv. 227.
86
bavSvebze komerciuli seqsualuri Zaladobis formebis zo-
gadi mimoxilva, ZiriTadad emyareba ecpat international-is angari-
Sebs da meTodur saxelmZRvaneloebs: Противодействие треффику
детей в сексуальных целях /метод пособие/ Амстердам, Бангкок, 2006;
Противодействие треффику детей в сексуальных целях /вопросы и отве-
ты/ Амстердам, Бангкок; 2006; Насилие над детьми в киберпространс-
тве. 2005, www.ecpat.net da sxva.
417
§ 3. saqarTvelo bavSvTa trefikingis globaluri
gamowvevis winaSe
418
bavSvTa trefikingis gavrcelebis masStabebi saqarT-
veloSi, maTi eqspluataciis formebi, mizezebi da xel-
Semwyobi faqtorebi. kvlevis angariSi friad sayur-
adRebo dokumentia. rogorc sociologiuri kvlevis
Sedegebidan Cans, trefikingis legaluri gansazRvrebis
arsebobis miuxedavad, misi identificireba mainc prob-
lematuria samTavrobo da arasamTavrobo seqtoreb-
Si. saxeldobr, TvalSi sacemia Zalაdოbis faqtebis
trefikingTaნ gaigivebis SemTxvevebi. Zaladobis zogi-
erTi faqti, pirdapir kavSirSia trefikingTan, magram
bavSvebze Zaladobis mTel rig SemTxvevebSi, mxolod
trefikingis potenciuri msxverpli Cans, Zaladoba
da trefikingi rom identuri ar aris es trefikingis
sakanonmdeblo formulidanac Cans, romelzec calke
vimsjelebT. sociologiuri kvlevis monacemebiT saqa-
rTveloSi bavSvebze sxvadasxva formiT Zaladoben,
dafiqsirebulia fizikuri Zaladobis mZime da msubuqi
formebi, ZiriTadad mainc vxvdebiT fizikuri Zaladobis
SedarebiT martiv formebs, fsiqologiur Zaladobas _
muqaris, daSinebis, damamcirebeli mimarTvis, xmamaRla
saubris da sxva formiT; seqsualur Zaladobas _ gaupa-
tiurebis, garyvnili qmedebis, seqsualur Temebze sau-
bris, pornografiuli masalebis Cvenebis da sxva for-
miT, ekonomikur Zaladobas _ SromiTi eqspluataciis
an mSoblebis mxridan bavSvebis gamaTxovrebis formiT.
respodentTa monaTxrobidan gamomdinare, saqarTvelo-
Si bavSvTa trefikingis gavrcelebis zusti aRricxvisa
da statistikis ararsebobis miuxedavad, gamovlenilia
bevri iseTi SemTxveva, romlis trefikingTan asoci-
reba yvela maCvenebliTaa SesaZlebeli. aRniSnuli so-
ciologiuri kvlevis mixedviT, saqarTveloSi bavSvTa
eqspluataciis Semdeg formebs aqvs adgili: a) SromiTi
eqspluatacia _ dasaqmebis adgilze SromiTi eqsplua-
tacia, quCaSi an sazogadoebrivi TavSeyris adgilebze
419
sxvadasxva wvrilmaniT vaWroba, sasoflo-sameurneo
an sxva saxis fizikuri samuSaos iZulebiTi Sesruleba;
b) kriminalur qmedebebSi CarTva _ sasursaTo da sxva
tipis maRaziebisa da binebis ZarcvaSi arasrulwlov-
anTa iZulebiTi CarTva; g) seqsualuri eqspluatacia _
ojaxis wevrebis an sxva pirTa mier arasrulwlovnebis
seqsualuri eqspluatacia, sazRauris an sargeblis
miRebis mizniT; d) iZulebiTi maTxovroba _ individu-
alurad an sxvadasxva jgufebis mier arasrulwlovan-
Ta iZuleba maTxovrobaze daSinebis, gadabirebis, mo-
tyuebis an sxva formiT.88
420
aZlevdnen maTi tirilisgan rom ar Sewuxebuliyvnen.
Cvili bavSvebis samaTxovrod gamoyenebis SemTxvevebi
arcTu iSviaTia. samaTxovrod Cvili bavSvebis gamoyene-
bas ufro xSirad arCeven ZiriTadad ori mizezis gamo
_ iolia Cvili bavSvebis marTva da maTi daqiraveba na-
klebi ujdebaT, vidre mozrdili bavSvebis maTxovro-
biT mopovebuli Tanხis `wilSi gayvana~. Cvili bavSvebis
Semosavlis wyarod gamoyeneba sakmaod gavrcelebulia
boSebSi, Tumca rogorc kvlevam aCvena, msgavsi faqte-
bi bolo periodSi azerbaijanelebsa da qarTvelebSic
momravlda, Tumca respodentebs konkretuli informa-
cia ara aqvT damqiraveblebze89.
89
ix. dasaxelebuli sociologiuri kvleva
421
ver dadginda. 2006 wels socialur muSakebs dafiq-
sirebuli aqvT SemTxveva, roca qalebi mcirewlovan
bavSvebs qiraobdnen, mSoblebs uxdidnen dReSi 3 lars
da am bavSvebs amaTxovrebdnen. vfiqrobT, arasrulw-
lovanTa mimarT ganxorcielebuli amgvari qmedebebi,
mxedvelobaSia bavSvTa daqiravebis SemTxvevebi, Sesa-
Zlebelia Sefasdes rogorc bavSvTa trefikingi. ssk-is
1432-e muxliT erT-erT qmedebad gaTvaliswinebulia
arasrulwlovnis daqiraveba. rogorc sociologiuri
kvleva adasturebs, saqarTveloSi ufro xSirad vxvdeb-
iT bavSvTa SromiT eqspluatacias _ bavSvebis SromiT
datvirTvas da gamoyenebas aranormirebuli droiT.
SromiTi saqmianoba Zalian xSirad nebayoflobiTia _
mozardebi advilad gadabirebadi kategoriaa, trefiki-
orisTvis yovelTvis advilia daiTanxmos bavSvi, romel-
sac ar SeuZlia movlenebis zustad aRqma da swori gad-
awyvetilebis miReba.
422
unawileben, quCis problemebis mogvarebaSi exmareba
maT. rodesac quCis bavSvi maTxovrobiT ver agrovebs
saTanado Tanxas imisTvis, rom mfarvels gadauxados,
zogjer igi fizikurad uswordeba. amgvar faqtebs
meore sociologiuri kvlevac adasturebs, magram re-
spodentebTan es kiTxva aRaraa CaRrmavebuli, vis ux-
dian fuls, mfarvelia Tu ubralod moZalade da sxv.
zogierTi quCis bavSvi Tavad iTvisebs warmatebiT `qu-
Cis kanonebs~ da moZaladis rolSi gamodis, erT-erTi
bavSvis monaTxrobiT, sanam TbilisSi Camovidoda, masze
asakiT ufrosebi aiZulebdnen maRaziebi gaequrda. am
SemTxvevaSi mTlian Tanxas isini iRebdnen, Tu maT Tanxa
ar daakmayofilebdaT, scemdnen. amis Semdeg gadawyvita
regionidan TbilisSi gamoqceva, Sekriba xuTi Tavisi
Tanatoli da asakiT umcrosi bavSvi, romlebic maTxov-
robdnen da misTvis mihqondaT Tanxis naxevari. amgvar
faqtebs sxva wyaroebic asaxeleben. arasrulwlovanTa
mimarT iZulebisa da Zaladobis SemTxvevebi, romlebic
quCis bavSvebis Cveulebriv yofas asaxaven, ramdenad
SesaZlebelia gavaigivoT trefikingTan rTuli saTq-
melia. maT ara aqvT Tavisufleba SezRuduli, Seqmnili
socialuri sinamdvilidan gamomdinare Tavad irCeven
cxovrebis amgvar wess, Tumca, cxadia, es ar gamoricx-
avs srulwlovnebis pasuxismgeblobas arasrulwlovnis
antisazogadoebriv qmedebaSi CabmisTvis, cemisTvis,
ZaladobisTvis, ufro metic, konkretuli danaSaulis
waqezebisaTvis an SualobiTi amsruleblobisTvis.
423
statistika; 2) policiis cifrebi, romelic yovelTvis
metia; 3) cifrebi, romelsac arasamTavrobo organiza-
ciebi floben.
90
ix. `nu miwodebT quCis bavSvs~, gaeros bavSvTa fondi,
2009.
424
Ta kvlevis sirTule imaSi mdgomareobs, rom raodeno-
brivi meTodebi praqtikulad usargebloa, radgan isini
ZneladmosaxelTebeli kategoriaa, aramravalricxo-
vani, adamianTa SezRuduli wrea, romelsac reabilita-
cia esaWiroeba. amitom unda Catardes Tvisobrivi kvl-
eva siRrmiseuli intervius meTodiT, winaswar SeirCes
SekiTxvebi, romlebic unda moicvas intervium, SeirCes
prioritetebi: vin gamovkiTxoT, ra mizniT, ra meTodiT
da a.S. trefikingis problema ara mxolod aqtualuria,
SeiZleba iTqvas, rom CvenSi modurad iqca, ZiriTadad
arasamTavrobo organizaciebisTvis, magram isini xSir-
ad aisbergis mxolod xilul nawils ikvleven. aseTi re-
zultati ki zusti daskvnebis gakeTebis SesaZleblobas
ar iZleva, maTi mxridan Tundac aseTi keTilSobiluri
miznebis misaRwevad, rogoricaa arasrulwlovanTa
trefikingis prevencia, msxverplis reabilitacia, re-
integracia da a.S. vfiqrobT, amgvari sociologiuri
kvlevebi saWiroa Catardes Tavad Sesabamisi saxelm-
wifo organizაciebis mier an maTi dakveTiT, rameTu
samarTaldamcav organoebs sazogadoebrivi organiza-
ciebisgan gansxvavebiT, sxva miznebi amoZravebT, ker-
Zod, pirvel rigSi organizebul danaSaulTan brZola.
saxelmwifo dawesebulebebis sainformacio resursebi
gacilebiT didia, romelTa monacemebi Sejerebuli
unda iqnes arasamTavrobo organizaciebis monacemebT-
an, raTa raime racionalur daskvnebamde mivideT.
425
trefikingis masStabze qveyanaSi. es mxolod arapirda-
piri kriteriumebia, trefikingi ki latenturi dana-
Saulia, igi ar miekuTvneba im danaSaulTa kategorias,
romlis asprocentiani registracia xdeba, ufro metic,
registracia xdeba mxolod aisbergis zeda nawilisa.
dRes yvela Tanxmdeba da aravin kamaTobs imaze, rom ada-
mianiT vaWrobis daregistrirebul danaSaulTa raode-
noba absoluturad ar Seesabameba realurad Cadenil
danaSaulTa raodenobas. saintereso iqneboda saqarT-
veloSi sxvadasxva qveynebidan deportirebul pirTa
gamokiTxva, maTi ricxvis dadgena sazRvris dacvis da
migraciis samsaxurebTan TanamSromlobiT, risTvis ar-
ian deportirebuli, romeli qveynebidan. sasurvelia,
rom sazogadoebrivma organizaciebma da saxelmwifo
struqturebma Caataron unificirebuli kvlevebi, raTa
mxedvelobidan ar iqnes gaSvebuli raime mniSvnelovani
da kvlevis Sedegebi iyos SeTavsebadi da Sedarebadi.
amgvari kvlevebi unda xorcieldebodes regularu-
lad.
426
bavSvebi~-s mier Catarebul sociologiur kvlevaze,
romelic Seexeba saqarTveloSi quCis bavSvebis arsebul
mdgomareobas. aRniSnulma kvlevam moicva 2007 wlis iv-
nisidan 2008 wlis agvistomde periodSi 18 wlamde asakis
bavSvebi, romlebic `quCaSi SeiniSnebian~ oTx yvelaze
did urbanul centrSi: Tbilisi, quTaisi, rusTavi, ba-
Tumi. quCis bavSvebi urbanul saqarTveloSi metwilad
arian 5-dan 14 wlamde asakis biWebi, romlebic ZiriTadad
maTxovroben. quCis bavSvebis arseboba saqarTveloSi
daucveli bavSvebisa da maTi ojaxebis winaSe arsebuli
mravali socialur-ekonomikuri problemis gamovline-
baa da ara gancalkevebuli fenomeni, quCis bavSvebis
raodenoba vardebis revoluciamde da mis Semdgom di-
dad ar gansxvavdeba, arsebobs zrdis tendencia.
saqarTveloSi mosaxleobis daaxloebiT 25% bavSvia.
adgilobrivi da saerTaSoriso arasamTavrobo or-
ganizaciebis SefasebiT qveyanaSi quCis bavSvebis ra-
odenoba 500-dan 5 000-mde meryeobs. quCis bavSvebis
aRwerisas sxvadasxva organizaciebis sociologiur
kvlevebSi urTierTgansxvavebul klasifikaciebs vx-
vdebiT sxvadasxva indikatorebis momarjvebiT. cxadia,
quCis bavSvebis kategorizaciis erTiani klasifikato-
ri (indikatori) ar arsebobs. es damokidebulia kvle-
vis mizanze, meTodologiaze da a.S. yvelaze gavrcele-
bulia quCis bavSvebis organzomilebiani gansazRvre-
bebi, romelic yuradRebas amaxvilebs im adgilze (anu
quCaze), sadac bavSvebi drois umetes nawils atareben
da aseve bavSvebis ojaxebTan kavSiris intensivobaze.
am kriteriumebiT ganasxvaveben quCis bavSvebs, romle-
bic mudmivad quCaSi cxovroben da iSviaTad an saerTod
ara aqvT kontaqti ojaxTan da quCaSi myof bavSvebs, anu
bavSvebs romlebiც dRes quCaSi atareben da Rame ojaxeb-
Si brundebian. cxadia, termini `quCis bavSvi~ pirobiTia
da negatiuri datvirTvis stigmaa. saqarTveloSi quCis
427
bavSvebis umravlesobis asaki 14 wels ar aRemateba. amas-
Tanave SeiniSneba mcirewlovani da Cvili bavSvebis didi
raodenoba (15%), romlebic ZiriTadad dedebTan erTad
maTxovroben.92
92
ix. nu miwodebT quCis bavSvs, gaeros bavSvTa fondi, Tb. 2009 gv. 11.
428
dros, socialur samsaxurSi (socialuri momsaxureba
_ TavSesafrebi, ufaso sasadiloebi da misT.) yofniT
miRebul bundovan perspeqtivas, iSviaTad amjobineben.
SemaSfoTebelia is faqti, rom saqarTveloSi quCis bavS-
vebis meore Taobas vxvdebiT, anu quCis bavSvebis dede-
bis nawils quCaSi cxovreba Tavad aqvT gamocdili.
bavSvis SromaSi CabmiT ojaxis Semosavlis gazrdis
fenomeni msoflios masStabiT siRaribes ukavSirdeba.
ganviTarebad qveynebSi Raribi mSoblebi rTuli gadaw-
yvetilebis winaSe dganan. ukiduresi gaWirvebis Jams,
bevri ojaxi ufro prioritetulad miiCnevs bavSvi
ojaxis arsebobisTvis aucilebeli yoveldRiuri sax-
srebis moZiebaSi CaerTos, vidre skolaSi ramdenime
saaTis gatarebis neba darTos da bavSvis saqmianobidan
miRebuli damatebiTi Semosavali dakargos. amgvarad,
mSoblebs xSirad samwuxaro gadawyvetilebis miReba
uxdebaT da bavSvis Sroma wina planze gadadis, vinaidan
misi Semosavlis dakargva mniSvnelovnad (zogjer uki-
duresad) gaauaresebs ojaxis siRaribis dones.
429
zustebuli araa intervius CaRrmavebiT. arasrulwlo-
vanTa maTxovrobaSi Cabmis SemTxvevebi Tbilisis garda
dafiqsirebulia sxva urbanul centrebSic. magaliTad,
socialuri muSakebis gadmocemiT quTaisSi da baTumSi
xSiria maTxovrobaSi CabmiT bavSvebis eqspluatacia.
saSiSi tendenciaa, roca saqarTveloSi aseTi kultura
mkvidrdeba _ mSoblebi amaTxovreben Tavis Svilebs,
TviTon ki fuqsavatoben. es kultura, aqamde boSebSi da
sxva araqarTul eTnikur jgufebSi iyo gavrcelebuli,
axla qarTvelebSic mkvidrdeba. saqarTveloSi aras-
rulwlovanebze ganxorcielebuli zemoxsenebuli ori
sociologiuri kvleva, aseve bavSvTa uflebebis dam-
cveli sxvadasxva organizaciebidan miRebuli informa-
ciebi, zogierTi hipoTeturi daskvnis SesaZleblobas
iZleva.
430
Svilze moZaladed anda trefikerad _ bavSvis mimarT
sxvadasxva ukanono garigebis ganxorcielebiT, roca
mSobeli fiqrobs, rom mas SvilTan nebismieri saxis
mopyrobis ufleba aqvs.
431
fliqtSi modian. cxadia, arc imis gamoricxva SeiZleba,
rom Semosavlis miRebis axali wyaros ZiebaSi isini ama
Tu im saxis eqspluataciis msxverplad iqcnen. sain-
teresoa kidev erTi dakvirveba, maTxovrobis msxver-
pli bavSvi Semdgom TviTon abams sxvas maTxovrobaSi da
eqspluatacias uwevs sxvas. am socialur wreSi Znelia
SeaRwios gareSe pirma.
432
biT maTxovroben, Sedegebs ki ara prevenciuli, aramed
represiuli zomebiT ebrZvian. SemTxveviTi araa, rom
2008 wlis 26 maiss gaeros bavSvis uflebaTa komitetma
saqarTvelos mesame perioduli angariSis mosmenisas
SeSfoTeba gamoTqva, rom ar arsebobs strategiuli
RonisZiebebi, romlebic moagvarebda quCaSi mcxovrebi
an momuSave bavSvebis mdgomareobas. komiteti gansa-
kuTrebiT SeSfoTebulia am bavSvebis mZime mdgomare-
obiT im riskebis, maT Soris trefikingis riskis gamo,
romlebic maT emuqrebaT. komitetma rekomendacia
misca saqarTvelos saxelmwifos daamkvidros quCis
bavSvebisTvis reabilitaciisa da socialuri reinte-
graciis samsaxurebi, Caataros kompleqsuri kvleva
qveyanaSi quCis bavSvebis arsebobis masStabis, bunebisa
da mizezebis Sesafaseblad, raTa Camoyalibdes preven-
ciis erovnuli strategia. uzrunvelyos sakmarisi ra-
odenobis TavSesafrebi rogorc TbilisSi, ise qveynis
sxva kuTxeebSi. samwuxarod, mas Semdeg am bavSvebisTvis
situacia mxolod gauaresda, vinaidan quCis bavSvebi-
saTvis ar ganviTarebula axali socialuri servisebi
da amave dros moxda maTi gamoTiSva servisebidan. ar
momxdara maTi monacemebis Segroveba statistikisa da
saWiroebebis dasadgenad. kerZod, ,,bavSvze zrunvis~
saxelmwifo programidan amoRebul iqna socialuri
momsaxurebis servisebi, quCis bavSvebi darCnen dRis
centris servisis gareSe. 2009 wlis ,,bavSvze zrunvis~
saxelmwifo programaSi quCis bavSvebisTvis social-
uri servisis erTaderTi wyaro sadReRamiso TavSesa-
faria, sadac mxolod 40 bavSvisTvis aris adgili. sxva
aranairi momsaxureba konkretulad am miznobrivi jgu-
fis saWiroebebidan gamomdinare dagegmili da ganxor-
cielebuli ar aris.95
433
amitomac iyo, rom gaeros bavSvis uflebaTa komitet-
ma sinanuli gamoTqva misi rekomendaciebis Seus-
ruleblobis gamo, romelic Seexeboda qveynis SigniT
gadaadgilebul bavSvebs (quCis bavSvebs). maTi gadauWr-
eloba safrTxes uqmnis bavSvTa keTildReobas. rogorc
zemoT aRiniSna, quCis bavSvTa saqmianobis ZiriTad
sferos maTxovroba, wvrilmani qurdoba, prostitu-
cia da toqsikomania warmoadgens. bavSvTa Sromam saqa-
rTvelosaTvis sruliad uCveulo masStaბebi SeiZina.
umuSevrobis maRali maCveneblis fonze ojaxis rCe-
nis funqciis mniSvnelovani wili bavSvebma itvirTes.
am garemoebam Zlier Searyia mozardis socialuri
formirebis tradiciuli garemo.
434
kuri ZaladobiT aiZulebdnen maTxovrobas da maTTvis
fulis mitanas, xolo meore SemTxvevaSi 8 wlis bavSvs,
romelic sakuTari maminacvlis seqsualuri Zaladobis
msxverpli gaxda; saxalxo damcvels 15 wlis arasrulw-
lovanma gogonamac mimarTa mamis mxridan seqsualuri
Zaladobis faqtze. bavSvTAa trefikingis potenciur
safrTxes adasturebs saqarTveloSi bavSvebis mimarT
Zaladobis erovnuli kvleva 2007-2008 wlebSi. aseTi
socialuri sinamdvilis fonze imis mtkiceba, rom saqa-
rTveloSi bavSvTa trefikingi ar arsebobs, safuZvels
moklebulia.
435
mTel maT momaval cxovrebaze axdens gavlenas. garda
fizikuri zianisa, bavSvTa sxvadasxva formis eqsplua-
tacias Sedegad mosdevs stigmatizacia, sircxvilis,
sakuTari Tavis upativcemulobis, uimedobis, SiSis
gancda, depresia da sxv. rac ufro xangrZlivia eqsplu-
ataciis vada, miT meti problemebi iqmneba bavSvis fizi-
kuri da sulieri janmrTelobisTvis. Eqspertebi, gansa-
kuTrebiT momakvdinebel faqtorad Tvlian bavSvebze
sxvadasxva saxis Zaladobas kibernetikul sivrceSi. mag-
aliTad, bavSvi, romelsac aiZules pozireba uxams gamo-
saxulebebSi, mogvianebiT didi sulieri tkiviliT itan-
jeba. virtualuri garemoTi uzrunvelyofili porno-
grafiuli masalebis Senaxvis uvado xandazmuloba da
globaluri xelmisawvdomoba, SesaZleblobas arTmevs
bavSvs daeuflos da gaanadguros sakuTari gamosax-
uleba, rac daexmareboda sulieri tramvis gamklave-
baSi; internetis qselSi sakuTari SiSveli gamosax-
ulebis arseboba Zalian tanjavs bavSvebs. sircxvilis
gancda gansakuTrebiT mwvavea mozardebisTvis, radgan
isini Tvlian, rom maTze ganxorcielebuli Zaladoba
xels SeuSlis ojaxis Seqmnas, dedobas da sxv. SeSfoTe-
bas aZlierebs is faqtic, rom bavSvi acnobierebs masze
Zaladobis amsaxvelი gamosaxulebis damzadebis da
gavrcelebis SesaZleblobas momavalSic, rogorc mi-
kro socialur garemoSi, ise mTeli msoflios masSta-
biT. es simptomi maSinac Cndeba roca mozardi Tavad
amzadebs sakuTar pornografiul gamosaხulebas da in-
ternetSi aTavsebs. aRarafers vambobT kiberarSiyobiT
gamowveul fsiqologiur Sedegebze.96
96
pornografiis gavlena bavSvTa socializaciaze mkaf-
iod esmiT damnaSaveebs, romlebic mas iyeneben bavSvebT-
an arSiyobisTvis. igi xels uwyobs bavSvebSi qcevis iseTi
modelebis da Sexedulebebis Canergvas, rasac pornoma-
sala asaxavs. is aZlიეrebs iseT socialur Sexedulebebs,
436
travmas aZlierebs isic, rom pornografiuli masala,
romelic bavSvis damcirebas asaxavs garegnulad Za-
ladobis STabeWdilebas ar tovebs, mas kamerebis win
aiZuleben Rimils, simSvides, es ki danaSaulSi Tana-
monawilis gancdas aRZravs da SiSs sazogadoebis winaSe,
romelic ar daijerebs mis mimarT ganxorcielebul Za-
ladobas. Ecpat-is informaciiT, SveciaSi pornografiis
msxverpli bavSvebi uaryofdnen Zaladobis faqts, Tum-
ca vizualuri mtkicebulebebi saxeze iyo. trefikingis
msxverpli bavSvi stigmatizebuli xdeba da momavalSi
masze ganxorcielebul Zaladobas is Cveulebriv ambad
aRiqvams. aseTi bavSvebiT manipulireba Zalian ioli
xdeba.
438
samoqmedo gegma bavSvebiT vaWrobasTan, bavSvTa pros-
tituciasa da pornografiasTan sabrZolvelad. am
RonisZiebaTa gegmas mxari dauWira meore kongresmac
2001 wels, ra drosac RonisZiebaTa gegmis xelmomweri
qveynebis ricxvi 161-mde gaizarda. am farTo sazoga-
doebrivma aliansma, romelSic mTeli msoflios mas-
StabiT gaerTianebuli arian saxelmwifo da arasaxelm-
wifo struqturebi, garkveul progress miaRwia komer-
ciuli seqsualuri eqspluataciisgan bavSvTa dacvis
saqmeSi, Tumca yvela qveyanas Tanabari Zalisxmeva ar
ganuxorcielebia RonisZiebaTa gegmis SesrulebaSi da
garkveuli warmatebis miuxedavad, bevri xarvezi rCeba.
stolkholmis RonisZiebaTa gegma warmoadgens konk-
retul samoqmedo struqturas, RonisZiebaTa katego-
riebs, romlebic unda ganaxorcielon mTavrobebma sa-
zogadoebriv organizaciebTan da sxva dainteresebul
mxareebTan erTad bavSvTa komerciul seqsualuri eqs-
pluataciis winaaRmdeg sabrZolvelad, sazogadod es
gegma moicavs: a) samTavrobo, arasamTavrobo da saer-
TaSoriso organizaciebis saqmianobis koordinacias da
TanamSromlobas, adgilobriv, regionul, nacionalur
da saerTaSoriso doneze; b) bavSvTa komerciuli seqsu-
aluri eqspluataciis aRkveTas, aq Sedis prevenciuli
RonisZiebebi; g) bavSvTa dacvas, reabilitacias da re-
integracias.
439
uri sasjelebis SemoReba bavSvTa seqsualuri eqsplua-
taciisTvis; g) uwyveti kontroli ukrainuli internet-
saitebisadmi, raTa gamovlindes pornografiis mwar-
moebeli da gamavrcelebeli pirebi; d) specializebuli
sareabilitacio centrebis Seqmna da sxv.
440
eqspluataciasTan sabrZolvelad mizanSewonilia
Seiqmnas arasrulwlovanTa winaaRmdeg danaSaulis
Sesaxeb monacemTa erTiani baza, Camoyalibdes mkafio
koordinaciis meqanizmi samTavrobo, arasamTavro-
bo seqtorsa da saerTaSoriso organizaciebs Soris;
erovnul referalur meqanizmSi sagangebo aqcenti
gakeTdes bavSvTa trefikingis sisxlissamarTlebriv
devnaze, prevenciasa da msxverplTa dacvaze; meti yu-
radReba unda daeTmos qveynis SigniT bavSvebiT vaWro-
bis problemis Seswavlas, quCis bavSvebis, rogorc
risk jgufebis raodenobis Semcirebas, maT CarTvas
sxvadasxva instituciebSi; bavSvTa uflebebis dacvis
uzrunvelsayofad saWiroa samarTaldamcav organo-
Ta muSakebis specialuri gadamzadeba trefikingis da
sazogadod, komerciuli seqsualuri eqspluataciis
msxverpli bavSvebis identificirebisa da sxvadasxva
sareabilitacio programebSi CasarTavad; unda gam-
kacrdes kontroli saxelmwifo sazRvrebze bavSvebis
gadaadgilebaze. am mimarTebiT bevri pasuxgaucemeli
kiTxvacaa saimigracio kanonmdeblobaSi.
442
mentozur Semcirebaze. Tumca, pedofilეbis mkurnalo-
bis dadebiTi Sedegebi mTel msoflioSi mcirea, sruli
gankurneba kiTxvis niSnis qveS dgas, Tumca misi qce-
vis kontroli miRwevadia. saerTaSoriso dakvirvebiT
SesaZlebeli gaxda srulwlovani pedofilebis arau-
metes 10%-isa da axalgazrdebis 50%-is gankurneba.
amave dros, xangrZlivi mkurnalobis kursgavlilTa
Soris recidivis procenti _ 6%-s, xolo mkurnalo-
bagauvlelTa Soris recividizmi _ 35%-s. 80-ian wleb-
Si Catarebulma gamokvlevam aCvena, rom kastracia karg
zegavlenas axdens agresiul seqsualur maniakebze, maT
aTjer naklebi danaSauli Caidines ganmeorebiT, vidre
maTma arakastrirebulma `kolegebma~. Tumca pesimiste-
bi Tvlian, rom kastracia ar aris universaluri saSu-
aleba; kastraciis momxreebi ki Tvlian, rom umjobesia
qimiuri kastracia, vidre saerTod arafris gakeTeba.
magaliTad daniaSi qimiuri kastracia pirobiT vadamde
gaTavisuflebis aucilebeli pirobaa; pedofilebis
mimarT iZulebiTi kastraciis SemoReba xmelTaSua zR-
vis regionSic ganixileba, germaniaSi, CexeTsa da zogi-
erT sxva qveynebSi aseve ganxilvaSia sakiTxi imis Sesaxeb,
rom bavSvebze seqsualuri Zaladobis recidivi daisa-
jos kastraciiT. gamousworebel pedofils sasamarT-
lo gadawyvetilebis safuZvelze ukeTeben nemss, raTa
xelovnurad gamoiwvion impotencia. Tvlian, rom amgvar
damnaSaveebs sxvas verafers mouxerxeben, maT albaT,
fsiqikac moSlili aqvT da cixe ver gamoasworebs. Tum-
ca, unda aRiniSnos, rom iZulebiTi qimiuri kastraciis
gamoyeneba ewinaaRmdegeba adamianis uflebebs.98
98
ix. www. kesa.ee
443
igi iTvaliswinebs specialuri sammarTvelos Seqmnas,
romelic seqsualuri danaSaulis Camden pirebze ganax-
orcielebs monitorings, registraciasa da kontrols.
444
devnis msxverplni depresiulni xdebian, ganicdian dis-
komforts, skolidan garbian da a.S. arc erT iurisdiq-
ciaSi qselSi devna ukanono qmedebad ar iTvleba, Tu is
mokvlis muqaras an sxva tradiciuli danaSaulis niS-
nebs ar Seicavs.
virtualur garemoSi bavSvTa dasacavad SemuSavebu-
lia mTeli rigi rekomendaciebi. igi moicavs Sesabamisi
politikis SemuSavebas, (moqmedebaTa nacionalur geg-
mebs), kerZo seqtorTan TanamSromlobas, saganmanaTle-
blo iniciativebs, samarTlebriv reformebs, samarTal-
damcavTa swavlebas, samecniero kvlevebs.
445
lia gamfiltravi programebis dayeneba, rac mozardebs
SesaZleblobas ar miscems akrZalul saitebze Sevidnen.
cxadia, umjobesia usafrTxoebis programebis SemuSave-
ba da danergva internetprovaiderebma moaxdinon. bavS-
vTa pornografiis xelSewyobis rolSi xSirad gamodis
internetis provaideri. es problema exeba satelefono
da internetkompaniebs, kompiuteris gamyidvelebs, in-
ternetkafeebs da saTamaSo salonebs, romelTac aseve
evalebaT bavSvTa dacvis Sesabamisi zomebis danergva.
dResdReobiT axali teqnologiebis mimarT dacvis
zomebs calkeuli individebi iReben – mSoblebi, meur-
veebi, maswavleblebi. am adamianebma unda imoqmedon po-
tenciuri safrTxeebis winaaRmdeg. brZolis wina xazze
mainc mSoblebi imyofebian, maT unda gaakontrolon
ras akeTeben bavSvebi internetSi, Seamowmon romeli
saitebi moinaxula bavSvma, ra dro dahyo kompiuterTan.
zogierTi bavSvi dRe da Rames kompiuterTan atarebs.
kompiuterze damokidebuleba narkotikze damokideb-
ulebas emsgavseba. bavSvi ar Wams, ar svams, miwebebulia
kompiuterul TamaSebze, zogi avaddeba kidec. zogjer
bavSvi iZulebulia kompiuterTan ijdes, radgan mas-
Tan mSoblebi ar urTierToben da kompiuteric imitom
SeiZines, rom bavSvma naklebad Seawuxos, roca isini is-
veneben an erTobian.
446
kompaniebma unda SeimuSaon da danergon bavSvTa dacvis
standartebi; internet kafeebma da klubebma usafrTx-
oebis uzrunvelsayofad danergon gamfiltravi da
mablokirebeli programebi. magaliTad, kievSi masiurad
daiwyes internet kafebis daxurva da muSaobis mkacri
wesebi dauweses: Rame ar imuSaon, SuadRemde bavSvebi
ar dauSvan, radgan saskolo swavlebis droa, dablokon
pornosaitebi da a.S. saqarTveloSi quCis bavSvebis Tav-
Sesafari internet kafeebia, gansakuTrebiT zamTris pe-
riodSi, sadac mTel Rames atareben usaxlkaro bavSvebi.
maT qmedebas aravin akontrolebs.
447
erebs, fotos tudiebs, bankebs da sakredito baraTebis
angariSebis momsaxurebis kompaniebs Seatyobinon
samarTaldamcav organoebs bavSvTa pornografiis
faqtebze eWvebis Sesaxeb. es saerTaSoriso rekomenda-
cia realizebuli aqvs aSS-s, safrangeTs da sxv.
448
aRiarebuli saerTaSoriso standartebis mixedviT,
srulwlovnebis msxverplad aRiarebisTvis saWiroa maT
mimarT Zaladobis, iZulebis, motyuebis da sxva kvalis
arseboba, raTa maTi migracia trefikingad Sefasdes. 18
wels miuRweveli pirebis mimarT ki, moqmedebs dacvis
specialuri zomebi. saerTaSoriso SeTanxmebaTa Tanax-
mad, Tu msxverpli bavSvia, savaldebulo araa mas iZule-
biT, muqariT an motyuebiT aiZulon migracia, xolo
sakiTxi `eqspluataciaze Tanxmobis~ Sesaxeb saerTod
mniSvnelobas moklebulia. ama Tu im formis eqsplua-
tacia sakmarisia imisTvis, rom bavSvi trefikingis msx-
verplad CaiTvalos. bavSvi, romelic sxva piris mier
gamoiyeneba sargeblis miRebis mizniT trefikingis msx-
verplad ganixileba.
449
dRiur minimalur Semosavals, romlis mniSvnelovani
nawili sxvas miaqvs, momsaxurebisTvis arasrulwlovani
nakleb xelfass iRebs, vidre adgilobrivi mcxovrebi,
SezRuduli aqvs gadaadgilebis Tavisufleba, muSaoba
uxdeba xangrZlivi droiT da cud pirobebSi, ganicdis
damcirebas an muSaobs Zaladobis muqaris gamo, aras-
rulwlovnis ojaxi samSobloSi mZime ekonomikur pi-
robebSia da damokidebulia mis Semosavalze, arasrul-
wlovnis naTesavebs samSobloSi aSantaJeben an emuqre-
bian, mas ara aqvs mudmivi samuSao adgili, ar icis misi
misamarTi, ar laparakobs holandiur enaze, Camosulia
iseTi qveynidan, sadac daregistrirebulia adamianiT
vaWrobis SemTxvevebi da sxv. msgavsi kriteriumebi Se-
muSavebuli aqvT msxverplis warmoSobis saxelmwifoe-
bsac (mimwodebeli qveynebi), magaliTad, moldovaSi
SemuSavebul iqna trefikingis msxverplis amocnobis
zogierTi sarekomendacio niSnebi, romlebic cxadia
mxolod arasrulwlovnebs ar exeba da moicavs pirebs,
romlebmac Sesabamis organizaciebs mimarTes social-
uri daxmarebisTvis, pirebs, romlebic deportirebul
iqnen sxva qveynebidan savizო reJimis darRvevasTan
dakavSirebiT, samSobloSi dabrunebul pirebs, rom-
lebic gamovlenil iqnen sazRvargareT bordelebsa da
prostituciis sxva adgilze policiis alyis Sedegad,
pirebs, romlebmac policias mimarTes saCivriT sxva
qveyanaSi cud mopyrobaze.99
452
es adamianiT vaWrobad. maSasadame, saerTaSoriso stan-
dartebis mixedviT adamianebiT vaWrobaze rom vila-
parakoT, saWiroa sami elementis _ moqmedeba, saSuale-
ba, mizani _ Serwyma. magram erTi gamonaklisia dadgeni-
li bavSvebis mimarT, saxeldobr, bavSvebis gadabireba,
gadacema, gadayvana, Sefareba an miReba eqspluataciis
mizniT trefikingad CaiTvleba palermos oqmis me-3
muxliT da evrosabWos konvenciis me-4 muxliT gaTval-
iswinebuli zemoqmedebis romelime saSualebis gamoy-
enebis gareSec. evrosabWos konvenciis me-4 muxlis `B~
da `C~ qvepunqtebis SeerTebiT (SesityvebiT) vaskvniT,
rom bavSvis gadabireba, gadayvana, gadacema, Sefareba
an miReba eqspluataciis mizniT CaiTvleba adamianebiT
vaWrobad. amasTanave, mniSvneloba ara aqvs gamoyenebu-
li iyo Tu ara `a~ qvepunqtSi miTiTebuli zemoqmedebis
saSualebebi. aseve, mniSvneloba ara aqvs eqspluatire-
buli bavSvis Tanxmobis arsebobas an ararsebobas.
453
eneba iZulebiT samuSaoebze; d) Svilad ayvanis Sesaxeb
saerTaSoriso samarTlebrivi aqtebis darRveviT bavS-
vis Svilad ayvanisTvis Suamavlis iZulebiTi Tanxmo-
bis ukanonod mopoveba. rogorc vxedavT, es oqmi aseve
afarToebs bavSvTa trefikingis Sinaarss.
454
amitom, rodesac trefikingis definiciebSi saubaria
adamianis gadabirebaze, masSi igulisxmeba adamianis
dayoliebis nebismieri saSualeba _ zepirsityvieri,
werilobiTi, internetis SesaZleblobebi da a.S. cxadia,
arasrulwlovanTa gadabirebisTvis SeiZleba gamoyen-
ebul iqnes zemoqmedebis is saSualebebic, rac srul-
wlovanTa trefikingis dros gamoiyeneba, maT ssk-is
1432-e muxli damamZimebeli garemoebebis saxiT iTval-
iswinebs.
455
taciis sxva formas, iZulebiT Sromas an momsaxurebas,
monobas an monobis msgavs mdgomareobas, monur Sromas
an organoTa gadanergvas. es niSnavs, rom nacionalur
kanonmdebels SeuZlia gaiTvaliswinos eqspluataciis
sxva formebic, magram man, rogorc minimum, unda gaiT-
valiswinos miTiTebuli formebi adamianiT vaWrobis
konstituciuri elementebis saxiT. magaliTad, ssk-is
1431-e muxli garda konvenciaSi aRniSnulisa, adamianis
eqspluataciis formad iTvaliswinebs mis gamoyenebas
danaSaulebriv an sxva antisazogadoebriv qmedebaSi.
456
tucia, unda CaTvliliyo trefikingad. saxelmwifoTa
meore jgufi ki, kategoriulad ewinaaRmdegeboda im
mosazrebas, rom srulwlovanTa nebayoflobiTi pros-
titucia trefikingis formaa da acxadebda, rom nebay-
oflobiTi prostitucia ar unda iqnes gansxvavebuli
nebayoflobiTi Sromis sxva formebisgan. aseTma wi-
naaRmdegobam ganapiroba SeuTanxmebloba definiciebis
Taobaze. trefikingis winaaRmdeg brZolis evropuli
konvenciis monawileebma aseve Riad datoves es sakiTxi.
konvencia maTze saubrobs mxolod adamianebiT vaWro-
bis konteqstSi. igi ar Seicavs `sxva pirTa prostituci-
is eqspluataciis~ da `seqsualuri eqspluataciis sxva
formebis~ cnebaTa ganmartebas. amgvarad, is konven-
cia gavlenas ar axdens imaze, Tu rogor ganmartaven
saxelmwifoebi prostituciis sakiTxs TavianT Sida sa-
marTalSi.
457
sakmarisia imisaTvis, rom bavSvebi eqspluataciis msx-
verplad CaiTvalon. bavSvebs naklebi zegavlenis ber-
ketebi aqvT sakuTar cxovrebaze, amitom maTi eqsplu-
atacia yovelTvis ufro iolia, vidre didebis. aqedan
gamomdinare, Zneli warmosadgenia nebayoflobiToba
bavSvTa prostituciasa, pornografiasa Tu seqsualuri
eqspluataciis sxva formebSi. ufro metic, maSinac ki
roca srulwlovani adamiani Tanxmdeba seqsualur biz-
nesSi muSaobaze, vTqvaT, konkretul bordelSi da konk-
retuli pirobebiT, Tu romelime SeTanxmebuli piroba
ar Sesruldeba da mas mainc aiZuleben imuSaos, es imas
niSnavs, rom igi motyuebisa da Zaladobis msxverplia.
motyueba TavisTavad gamoricxavs Tanxmobas. da mainc,
garda saerTaSoriso samarTalSi arsebuli azrTa sx-
vadasxvaobisa, qarTuli sasamarTlo praqtikisTvis am
problemis gadaWra arcTu ioli unda iyos. saxeldobr,
ssk-is 171-e muxlis me-3 nawili pasuxismgeblobas ad-
gens arasrulwlovnis CabmisTvis prostituciaSi Zala-
dobis, Zaladobis muqaris an motyuebis gareSe, xolo
253-e muxlis me-2 nawili, winaswari SecnobiT arasrul-
wlovnis prostituciaSi CabmisTvis ZaladobiT, Zala-
dobis an qonebis ganadgurebis muqariT, SantaJiT an
motyuebiT. maSin roca saerTaSoriso standartebi (da
praqtika) aRniSnul saqmianobaSi arasrulwlovnis Cab-
misaTvis mniSvnelobas ar aniWebs arc mis mimarT gamoy-
enebul saSualebebs da arc `Tanxmobis~ sakiTxs da amg-
var qmedebas, calsaxad, eqspluataciad afasebs anu
trefikingis saxed.
458
arasrulwlovanis Cabma pornografiuli nawarmoebis
an sxva sagnis ukanonod damzadebasa da gasaRebaSi, da
arasrulwlovanTa trefikingis mimarTebaze. jer erTi,
arasrulwlovnis pornografiaSi Cabmis kanonieri gza
ar arsebobs da mis saTaurSi sityva `ukanono~ zedme-
tia, meorec, Tuki, magaliTad, pornomasalis damzade-
baSi 5-6 wlis gogonas Caabamen, es qmedeba trefikingad
SevafasoT Tu 2551-e muxliT gaTvaliswinebul dana-
Saulad?! saerTaSoriso standartebidan Tu amovalT
msgavsi qmedeba bavSvTa seqsualuri eqspluataciis
formaa, rac trefikingis niSania.100 am kiTxvaze qarTul
kanonmdeblobaSi calsaxa pasuxi ar aris da dazustebas
saWiroebs. Cveni SexedulebiT, bavSvTa dacvis uzenaesi
interesebidan gamomdinare msgavsi praqtika trefik-
ingad unda Sefasdes. aseTia bavSvTa uflebebis dacvis
saerTaSoriso standartebi. aqedan gamomdinare, ssk-is
171-e muxlis me-3 nawiliT, 253-e muxlis me-2 nawiliT da
2551-e muxliT aRwerili danaSaulis SemadgenlobaTa
arseboba azrs moklebulia. SesaZlebelia am sakiTx-
isadmi diferencirebuli midgomac, kerZod, 14 wlamde
arasrulwlovanis Cabma prostituciasa Tu pornogra-
fiaSi yvela SemTxvevaSi trefikingad Sefasdes, xolo
14-dan 18 wlamde arasrulwlovnis analogiur seqsua-
lur praqtikaSi CarTva maTive TanxmobiT, prostitu-
ciaSi an pornografiaSi Cabmad (muxli 171-e an 2551-e).
459
iso instrumenti arsebobs misi Sinaarsis asaxsnelad.
bavSvebTan mimarTebiT, gansakuTrebiT mniSvnelova-
nia Sromis saerTaSoriso organizaciis 1999 wlis 17
ivnisis konvencia bavSvTa Sromis ukiduresi formebis
Sesaxeb, romlis CamonaTvali zemoT ukve vaxseneT. aqve
unda aRiniSnos, rom saerTaSoriso praqtikis mixedviT
`iZulebiT Sromaze~ Tanxmobis namdviloba Sefasebuli
unda iqnes saqmis yvela garemoebebis gaTvaliswinebiT.
`Tanxmobis~ sakiTxi martivi ar aris. rTulia gansaz-
Rvro sad mTavrdeba Tavisufali arCevani da sad iwyeba
iZuleba. adamianebiT vaWrobis sferoSi zogierT msx-
verpls mciredi warmodgenac ara aqvs, ra elodeba. meo-
reni, piriqiT informirebulni arian, rom, magaliTad,
prostituciaSi Caabamen, magram es imas ar niSnavs, rom
isini yovelgvar Zalmomreobas daTanxmdebian. maSasa-
dame, is faqti, rom adamiani daTanxmda prostituciaSi
Cabmas, ar niSnavs rom igi yovelgvar Zaladobas Seegue-
ba. amgvarad, Tu piri daTanxmdeba imuSaos Zalian cud
pirobebSi da cudi anazRaurebiT, is mainc trefikingis
msxverplad CaiTvleba, Tuki mas savalo kabalis, iZule-
biTi Sromis, an monur pirobebSi amyofeben. Tu mtkice-
bulebebi miuTiTebs, rom adgili hqonda raime formiT
piris Tavisufali nebis gamovlenis SezRudvas, is tre-
fikingis msxverplad iTvleba da misi Tanxmobis gama-
marTlebel argumentad gamoyeneba dauSvebelia.
461
aqvs sakuTrebis uflebis atributebi, rac axasiaTebs
monobas. cnobilia, rom Sinamosamsaxureoba bavSvTa
trefikingis erT-erTi SeniRbuli da gavrcelebuli
formaa, rac zogjer monobis msgavs an sxvaze damokide-
bul mdgomareobas iZens. amgvari mdgomareoba gansa-
kuTrebiT mgrZnobiarea bavSvebisTvis, romelTa mow-
yveta ojaxuri garemosgan sakmarisia, rom isini sxvaze
damokidebulad iqcnen. am mdgomareobaSi moxvedrili
bavSvebi praqtikulad nebismieri formis eqspluata-
ciis msxverplni SeiZleba gaxdnen. es bavSvebi gansa-
kuTrebiT daucvelni arian eqspluataciisgan, radgan
xSirad Zalian Sors arian ojaxisa da Temisgan.
462
brivi garemoebebis yovelmxrivi analizis safuZvelze
unda gadawydes.
464
remoebad rekomendebulia SemTxveva, roca adamianiT
vaWrobis dros, msxverplis sicocxles safrTxe Seeqm-
na ganzrax an uxeSi gaufrTxileblobiT. es garemoeba
analogiurad aris formulirebuli evropis sabWos
2002 wlis 19 ivlisis CarCo gadawyvetilebaSi adami-
anebiT vaWrobasTan brZolis Sesaxeb. aseTi garemoebis
arsebobaze, magaliTad, SeiZleba visaubroT maSin, roca
pirobebi, romelSic trefikingis msxverpli gadahyavT
imdenad cudia, rom misi sicocxle safrTxeSi dgeba.
zustad identuri damamZimebeli garemoeba ssk-Si ar
gvaqvs, Tumca mas miesadageba 1432-e muxlis me-3 nawilis
`e~ qvepunqti _ sicocxlisTvis an janmrTelobisTvis
saSiSi ZaladobiT.
465
genlobaSi. es SesaZlebelia erTi muxlis farglebSic
pasuxismgeblobis da Sesabamisad, sasjelebis diferen-
cirebiT srulwlovniT da arasrulwlovniT vaWrobi-
saTvis.101
101
ix. marTlmsajuleba da kanoni, 2006, N 2, gv. 54-61.
466
bavSvze seqsualuri Zaladoba, es aris kontaqti an urT-
ierToba bavSvsa da srulwlovans an ufro gaTvicno-
bierebul mozards Soris, ra drosac bavSvi gamoiyeneba
rogorc moZaladis seqsualuri moTxovnilebis dakmay-
ofilebis sagani (ix. Ecpat international). aseTi moqmedeba
SeiZleba ganxorcieldes muqariT, ZaladobiT, mosyid-
viT, motyuebiT, zewoliT. seqsualuri xasiaTis Zalmom-
reobiTi moqmedeba yovelTvis ar Seicavs sxeulebriv
kontaqts moZaladesa da bavSvs Soris. aseTi Zalmom-
reobiTi xasiaTis moqmedeba SeiZleba Seicavdes eqsgi-
bicionizms an vuaerizms. magaliTad, srulwlovani ada-
miani uTvalTvalebs bavSvs Tu rogor ixdis tansacmels
anda inicirebas ukeTebs (aiZulebs, aRagznebs) bavSvebs
daamyaron erTmaneTTan seqsualuri kontaqti, TviTon
ki uyurebs an videofirze iwers maT moqmedebas, riTac
siamovnebas iRebs. SedarebiT axali fenomenia kiberar-
Siyi da kiberdevna (Gruming). rogorc zeviT aRvniSneT,
dResdReobiT arc erT iurisdiqciaSi, qselSi devna
ukanono qmedebad ar aris aRiarebuli.
467
luri eqspluatacia SeiZleba moxdes Ramis gasaTevis
micemis, მაTi dacvis, skolaSi kargi Sefasebebis miReb-
is da misT. sanacvlod. cxadia, bavSvi amgvar garigebaze
Tanxmobas ar iZleva da igi im adamianis (an adamianebis)
msxverplia, vinc borotad iyenebs Tavis mdgomareobasa
da Zalauflebas.
468
magaliTi iyo saqarTvelos sasamarTlo praqtikaSi o.
gorelikis saqme. man saqarTvelodan ucxoeTSi bavS-
vebis gaSvileba Semosavlis miRebis wyarod aqcia. man
2000-2001 w. araerTgzis gaukeTa organizacia arasrul-
wlovnebiT vaWrobas (yidva-gayidvas) da sxva ukanono
garigebis ganxorcielebas sazRvargareT ukanonod gaS-
vilebis mizniT. igi msjavrdebul iqna Tbilisis krwani-
si-mTawmindis raionuli sasamarTlos mier 2001 wlis
11 dekembers ssk-is 172-e muxliT (aqve unda aRiniSnos
quTaisis, wyaltubosa da xonis samSobiaro saxlebidan
bavSvTa vaWrobis faqtebi).
102
aRsaniSnavia, rom bavSvTa interesebis dacvas maTi transna-
cionaluri gadaadgilebisa da saerTaSoriso gaSvilebisas
mieZRvna haagis sami konvencia: 1980 wlis konvencia bavS-
vebis saerTaSoriso motacebis samoqalaqo samarTlebrivi
aspeqtebis Sesaxeb; 1993 wlis konvencia bavSvTa dacvisa da
saerTaSoriso gaSvilebis sferoSi TanamSromlobis Sesaxeb;
igi miznad isaxavs saerTaSoriso gaSvilebis procesis regu-
lacias da Svilad ayvanili bavSvebis interesebis dacvas da
1996 wlis konvencia mSoblebis pasuxismgeblobisa da bavS-
vTa dacvisTvis gaTvaliswinebul zomebTan dakavSirebuli
iurisdiqciis, Sesabamisi kanonis, aRiarebis, iZulebiTi aR-
srulebisa da TanamSromlobis Sesaxeb. es ukanaskneli kon-
vencia bavSvTa dacvis samoqalaqo samarTlebrivi zomebis
farTo wres moicavs. konvenciiT Camoyalibda bavSvTa dac-
vis integrirebuli sistema, romelic moicavs samarTlis
sxvadasxva sistemebis rogorc sajaro-samarTlebriv, ise
kerZo-samarTlebriv RonisZiebebs bavSvTa meurveobisa da
dacvis uzrunvelsayofad. es konvencia ar cdilobs Seqmnas
erTiani saerTaSoriso samarTali bavSvTa dacvis Sesaxeb; misi
mizania Seqmnas bavSvTa dacvis sakiTxebze efeqturi saerTa-
Soriso TanamSromlobis sistema sxvadasxva kulturuli da
religiuri warmomavlobis samarTlebriv sistemebs Soris.
470
§ 6. adamianiT vaWrobis (trefikingis) msxverplis
momsaxurebiT sargebloba
471
eqspluataciisTvis adamianTa miwodebas yvela seqtor-
Si, sadac moTxovnileba arsebobs.
472
rac warmoSobs adamianebiT vaWrobas. mniSvnelovania,
aseve sainformacio koampaniebis Catareba konkretuli
jgufebis mimarT, Sesabamis SemTxvevaSi masSi sajaro
xelisuflebis warmomadgenlebis da im pirTa CarT-
viT, vinc politikuri gadawyvetilebebis SemuSaveba-
sa da miRebaSi monawileobs. adamianis eqspluataciis
moTxovnilebasTan brZolaSi mniSvnelovani roli ekis-
reba aRmzrdelobiTi xasiaTis RonisZiebebs, razec yu-
radReba gaamaxvila bavSvTa komerciuli seqsualuri
eqspluataciis winaaRmdeg 2008 wels braziliaSi gamar-
Tulma msoflio kongresma.
473
mniSvnelovania is garemoeba, rom me-19 muxlis mixedviT
unda idevnebodes sargebloba iseTi momsaxurebiT, rac
eqspluataciis sagania trefikingis definiciis mixed-
viT. igi mimarTulia im pirTa dasjisken, vinc eqspluat-
irebuli momsaxurebis SesyidviT monawileobs msxverp-
lis eqspluataciaSi. es norma ar exeba meZavis, rogorc
aseTis momsaxurebiT sargeblobas. aseTi momsaxure-
biT sargebloba konvenciis me-10 muxlSi moeqceva, Tu
konkretuli meZavis eqspluatacia xdeba adamianebiT
vaWrobasTan dakavSirebiT, e.i. roca arsebobs tre-
fikingis danaSaulis Semadgenlobis niSnebi. evrokon-
vencia prostituciis eqspluataciasa da seqsualuri
eqspluataciis sxva formebs exeba mxolod adamianebiT
vaWrobis konteqstSi.
474
klientebis 22%-ze meti msxverplis identifikacias
axdens. cnobilia maTi mxridan msxverplTa daxmarebis
SemTxvevebic.
475
buleba da mniSvneloba, misi implimentacia moaxdina
erovnul kanonmdeblobaSi. magaliTad, Sveciam me-19
muxlis safuZvelze pasuxismgebloba SemoiRo trefik-
ingis msxverplis momsaxurebiT sargeblobisTvis. es
valdebuleba konvenciis sxva xelmomwerma (monawile)
qveynebmac aiRes. maT rigSi saqarTveloc aRmoCnda.
saqarTvelos kanonmdeblobiT, zogadad, klientebis pa-
suxismgebloba prostituciisTvis dadgenili ar aris.
cxadia, miT ufro dasjadi araa prostitucia bavSvebis
mxridan, magram 2007 wlis 8 maiss SemoRebuli iqna pa-
suxismgebloba trefikingis msxverplis momsaxurebiT
sargeblobisTvis: winaswari SecnobiT ssk-is 1431-e da
1432-e muxlebiT gaTvaliswinebuli danaSaulis msxver-
plis an dazaralebuli piris iseTi momsaxurebiT sarge-
bloba, romelic amave kodeqsis 1431-e muxlis Tanaxmad
warmoadgens eqspluatacias.
476
eqspluatacias. amgvarad, msxverplis momsaxurebiT
sargebloba, romelic eqspluataciad SeiZleba Sefas-
des, unda ganimartos 1431-e muxlis SeniSvnis safuZ-
velze, kerZod, adamianis gamoyeneba iZulebiTi Sromis
an momsaxurebisTvis, danaSaulebriv an sxva antisazoga-
doebriv qmedebaSi, prostituciis an seqsualuri eqs-
pluataciis sxva formis anda sxva saxis momsaxurebiT
sargebloba.
477
478
mesame kari
guram naWyebia
iuridiul mecnierebaTa doqtori
481
e.w. `Jiganebis~ mier SemuSavebuli wesebis ZiriTadi
principebi:
1
g. lobJaniZe, g. Rlonti, kanonieri qurdebi saqarTveloSi,
Tb., 2004, gv. 46.
2
z. kakabaZe, adamiani rogorc filosofiuri problema, Tb.,
1967.
482
2. g. podlekixi da a. tereSonoki aRniSnaven, rom ruseT-
Si damnaSavisadmi erTgvari TanagrZnoba da cnobismoy-
vareoba yovelTvis igrZnoboda.3 Aam mxriv gamonaklisi
arc saqarTveloa. ufro metic, qarTul mwerlobaSic ki
gamoikveTa amgvari tendencia, rodesac kriminals qur-
duli cxovrebis gansakuTrebulobis Saravandedi mo-
savs (magaliTd, n. dumbaZis SemoqmedebaSi murtalo, li-
mona da sxva). Ees tendencia, erTi mxriv, gasagebia, radgan
`kanonieri qurdic~ adamiania da Tu mas, miuxedavad
misi kriminaluri warsulisa, mainc SemorCa adamianuri
Rirsebisa da siyvarulis grZnoba, _ es gzavnilia nebi-
smieri gonieri mosamarTlisTvis, romelmac yvelaze
ufro xelidan wasuli `kanonieri qurdis~ pirovnebaSi
adamiani unda aRmoaCinos. Mmagram, samwuxarod, krimi-
nalebisadmi amgvari TanagrZnoba, rac pativsadebia
sasamarTlo sxdomis darbazSi imis gamosakvelvad, Tu
ratom daadga is piri qurduli cxovrebis gzas, miuRe-
belia kriminilogiurad, danaSaulTa Tavidan acilebis
poziciebidanac; ufro metic, _ filosofiurad,
radgan qurduli cxorebis wesi, misi namdvili usaz-
risobis gamo, elementarul filosofiur kritikas ver
uZlebs. magram yofil sabWoTa kavSirSi `kanonieri~
qurdebisadmi erTgvari TanagrZnoba imanac gamoiwvia,
rom saxelmwifo sakuTreba `saarviso~ sakuTrebadac ki
iyo gagebuli da, maSasadame, misi nebismieri xerxiT xe-
lyofa mosaxleobis didi nawilis mxriv danaSaulad ar
fasdeboda (`me xom ar mparavs?~ poziciidan).
3
g. podlekixi, a. tereSonoki, kanonieri qurdebi, baTumi, 1995,
gv. 5.
483
gageba, rom is Tavisi Tavis winaaRmdeg moqmedebs? an:
kanonieri qurdis fsiqologia da filosofia imiT xom
ar ar aixsneba, rom sazogadoebrivi cxovreba naklova-
nia, usamarTlobiT aris gajerebuli da amitom xom ar
unda vifiqroT, rom kanonieri qurdi csovrebis am mank-
ieri wesis produqtia, da rom qurduli cxovrebis wesi
usamarTlobis samarTliani gadanawilebis pretenziiT
marTldeba? erTi ki aSkaraa, rom nebismieri kanonieri
qurdis cxovreba gamoirCeva angarebiT. marTalia, ar-
sebobda, ase vTqvaT, idealuri `kanonieri qurdis~ tipi,
romelsac aranairi qoneba ar gaaCnda, magram saarsebo
wyaros igi iZenda misi organizatorobiT Cadenili da-
naSaulebrivi qmedebisagan, an im e.w. saerTo `biujeti-
dan,~ romelsac saerTo salaro anu `obSaki~ ewodeba.
am gzaze kanonieri qurdi daundobelia da, rac ufro
bevrs Soulobs, mas miT ufro bevri undeba (am mxriv
tariel onianis magaliTic kmara!) aq ki, rogorc Cans,
saqme exeba Tavisebur prestiJs, ese igi, Rirsebis saqmes.
am mimarTebiT ki Tavs iCens RirebulebiTi orientacia,
rac aqsiologiuri midgomis gareSe sworad gagebuli
ver iqneba. am mxriv friad sainteresoa `kanonieri qur-
debis~ daxasiaTeba dadebiTobis kompleqsSi, rodesac
yoveli dadebiTi Strixi gamoyenebulia am tipis krim-
inalTa sasargeblod da maTi avtoritetis amaRlebas
emsaxureba. kerZod, `kanonieri qurdi,~ araerTgzis na-
samarTlevia; is sisxlissamarTlebriv subkulturas
Rrmad aris dauflebuli; damnaSaveTa samyaroSi sarge-
blobs didi avtoritetiT; is, saerTo wesisamebr, aRi-
arebulia kanonier qurdad am tipis kriminalTa Tavyri-
lobebze, sadac dgeba qurduli eTikisa da ideologiis
sakiTxebi; agreTve qurduli biujetis anu `obSakis`
Sevsebis xerxebi Dda meTodebi. K`kanonieri qurdi` super-
lideria da igi qurduli cxovrebis wess icavs ara mar-
to Tavisuflebis aRkveTis moxdis adgilebSi, aramed
sxvaganac, sadac ki xeli miuwvdeba. Uufro metic, isini
484
qurduli cxovrebis wesis aqtiuri propagandistebi
arian.
5
amisa Sesaxeb ufro dawvrilebiT ix. Ю. В. Датов, `Воры в законе~
как субъекты риночной модернизации России (internetidan).
6
amis Sesaxeb ix. Психология преступных групп ( internetidan).
486
iseulad CaiTvalos qurduli cxovrebis wesi. cxadia,
`qurduli kanonebi,~ anu, normebi arsebobs, magram es
normebi aranormaluria da is ar SeiZleba `normad~ anu
qcevis wesad miviCnioT. ar unda Segvacdinos im gare-
moebam, rom qurduli cxovrebis wesebSi erT dros ide-
alur qurdad iTvleboda is, visac sakuTari qoneba ar
hqonda da amdenad igi TiTqos angarebiT ar moqmedebda.
magram, jer erTi, rogorc zemoT iTqva, saarsebo wy-
aros igi danaSaulebrivi gziT Rebulobda; kerZod, da-
naSaulebrivi operaciis Sedegad, xolo am operaciebSi
igi organizatoria da ara amsrulebeli. meorec, arsad
ar unda emuSava, maSasadame, parazituli cxovrebis wess
eweoda. mesame, igi valdebulia Tavisi wvlili Seitanos
e. w. `obSakis~ anu qurdul salaroSi, mis `biujetSi.~ A
qurdebi qmnidnen da qmnian saxelmwifos saxelmwifoSi.
487
obs da ara normidan. xelSekruleba, SeTanxmebis Tu
dapirebis aqti, agreTve dafuZnebiTi aqti, pozitiuri
samarTlisgan damoukideblad qmian uflebamosilebisa
da valdebulebis ganwyobilebas. TviT es aqtebi war-
moSoben azrTa iseT wyobas, romelSic me da sxva moce-
muli varT rogorc aqtualuri moqmedi azri ufle-
bamosilebisa da valdebulebisa. xolo raki es asea,
TavisTavad cxadia, rom aRniSnuli aqtebis normatiul
Zalasac Cven pozitiuri samarTlisgan damoukideblad
unda ganvicdideT.~7
7
g. naneiSvili, samarTlis namdviloba da cda normatiuli
faqtebis dasabuTebisa, `samarTlis filosofiis sakiTxebi,“
Tb., 1992, gv. 132.
488
sebas verafers aklebs. diaxac, qurduli cxovrebis wesi
iuridiulad ukanonoa da amitom `kanonieri qurdi~ iu-
ridiulad SeuZlebelia, magram imis aRsaniSnavad, rom
saqme exeba qurduli cxovrebis wesebis gamo garkveul
SeTanxmebas, Cven iZulebulni varT, am faqtis aRsaniS-
navad es termini `kanonieri qurdi~ gamoviyenoT. magram
amjerad yuradRebas mivaqcevT im garemoebas, rom g. na-
neiSvilis normatiuli faqtebis Teoria eyrdnoba ger-
maneli filosofosis eduard huserlis fenomenolo-
giur meTodologias, romelic garkveulwilad ideal-
isturi elferis matarebelia. am mxriv mokled Sevex-
ebiT eduard huserlis fenomenologiuri meTodis ar-
sis gagebas, rac sainteresodaa gadmocemuli prof. z.
kakabaZis erT-erT naSromSi. kerZod, prof. z. kakabaZis
azriT, Tu tradiciuli filosofia eZebda pirvel miz-
ezebs, rogorc samyaros sawyisebs, fenomenologia aris
axali tipis filosofia, romelic yofierebis mizezebs
ki ar eZebs, aramed `yofierebis mniSvnelobis warmoSo-
bis faqtorebs, ese igi, yofierebis konstituciur faq-
torebs. Ffenomenologia kiTxvas svams imaze, Tu rogor
gansazRvravs Tavis Tavs yofiereba~ da rom `subieqti
Tavisi ontiuri aqtebiT aniWebs samyaros sazrissa da
mniSvnelobas da amis gamo aris samyaros yofierebis ma-
konstruirebeli faqtori.~8
8
z. kakabaZe, `eqsistenciuri krizisis~ problema da eduard hu-
serlis trancedenturi fenomonologia, Tbilisi, 1985, gv. 102.
489
intenciur samyaros.~9 Tu imas gaviTvaliswinebT, rom
`intencia` aris cnobierebis mimarTeba saganze, maSin
gasagebia, Tu ra siZneleebi SeiZleba daudges am meT-
odologias. marTlac, am poziciidan Znelia imis dasab-
uTeba, Tu saidan eZleva subieqts azri, rom yofiereba
amgvarad (da ara sxvanairad) daasazrisos? Mmagram arc
imisi ugulebelyofa ivargebs, rom subieqti amgvari
intenciis gareSe ar arsebobs da amdenad moZRvreba
normatiuli faqtebis Sesaxeb ueWvelad sayuradReboa.
kerZod, `yofierebis mniSvnelobebis~ idea aqtualurad
exmianeba `qurduli cxovrebis wesis` im mniSvnelobebs,
romelTac, rogorc Cans, normatiuli faqtis Teoria
gamoxatavs.
9
z. kakabaZe, dasax. naSromi, gv. 119.
10
b. savaneli, samarTlis Teoria, Tb., 2009, gv. 234.
490
normatiul faqtebs ormagi Tviseba aqvs: erTis mxriv,
saqme exeba SeTanxmebis, dapirebis Tu sxva msgavs mov-
lenebs, rogorc Ffaqtebs, xolo, meores mxriv, _ am
faqtebis normatiul Zalas, ese igi, maT valdebulobas,
imis miuxedavad, kanonieria Tu ara am faqtebidan gamom-
dinare moqmedebani. Cvens SemTxvevaSi ufro saintereso
Cans SeTanxmebis aqti, radgan, gveCveneba, rom qurduli
cxovrebis wesi `qurdul kanonebze` SeTanxmebis safuZ-
velzea agebuli. rogorc b. savaneli aRniSnavs,` faqtis
normatiuloba obieqturi, pozitiuri samarTlisagan
damoukidebeli, Tvisebaa. ra Tqma unda, samarTals Seu-
Zlia gamoiyenos normatiuli faqti, an Seqmnas xelov-
nuri dabrkoleba im kanonzomierebis gamosavlenad,
rac Cadebulia normatiul faqtSi, magram normatiuli
faqtis bunebas samarTali ver Secvlis.~11
11
b. savaneli, samarTlis Teoria, Tb., 2009, gv. 234.
12
iqve, gv. 234.
491
aqvs am SeTanxmebis monawileebisTvis. SeTanxmebis aqti-
dan gamomdinare valdebuleba da masTan dakavSirebuli
dapireba unda Sesruldes, imis miuxedavad, aris Tu ara
es SeTanxmeba kanonieri, an iyo Tu ara esa Tu is dapir-
eba pozitiuri samarTlis ganxocielebisken mimarTuli
aqti. ufro metic, swored SeTanxmebis, rogorc nor-
matiuli faqtis, bunebiT SeiZleba aixsnas ara mxolod
`kanonieri qurdis~ fenomeni, aramed sazogadod orga-
nizebuli danaSaulis fenomenic, radgan am movlenaSi
organizebuli danaSaulis wevrebs Soris SeTanxmebas
Ggadamwyveti mniSvneloba aqvs. ufro metic, aq, rogorc
Cans, dgas faqtisa da normis mimarTebis problema,
radgan, is, rac aris, ar niSnavs, rom is agreTve Uunda iyos,
rogorc Rirebuleba, da, piriqiT, is, rac unda iyos, ar
niSnavs, rom is ukve aris. sworedac rom piriqiT, is, rac
aris, yvelaferi (magaliTad, danaSauli) arsebobis Rir-
si araa da amitom ar unda iyos, xolo is, rac arsebobis
Rirsia, an ar aris, an sakmarisad araa adamianTa yofi-
erebaSi damkvidrebuli. am poziciidan igulisxmeba ar-
sisa da jerarsis tradiciuli filosofiuri problema,
romelsac aq dawvrilebiT ar SevexebiT. aRvniSnavT mx-
olod imas, rom normatiuli faqtebis problema faqti-
sa da normis dakavSireba ki araa mxolod, aramed, TviT
faqtis normatiuli bunebis CvenebaSi mdgomareobs. Ees
sakiTxi imitom gvaintersebs, rom normatiul faqtebT-
an dapirispireba da brZola gansakuTrebuli movlenaa.
debuleba, rom samarTalma normatiul faqts SeiZleba
Seuqmnas xelovnuri dabrkoleba normatiuli faqtebSi
Cadebuli namdvili sazrisis gamosavlenad, _ metad sa-
yuradeboa. debuleba, rom normatiuloba TviT faqtis
Sinagani bunebaa, xolo normatiuli faqti istoriulad
win uswrebs pozitiur samarTals da amitom pozitiur
samarTals ar SeuZlia faqtebs normatiuli Zala miani-
492
Wos, an normatiuli faqtis bunebaSi raime Secvalos13_
metad damafiqrebelia. ramdenad efeqturia brZola
iseT normatiul faqtebTan, rogoricaa SeTanxmeba
`qurdul kanonebze~? gasagebia, rom saqme Seexeba sax-
elmwifos politikuri nebis problemas, ese igi, imas,
saxelmwifos oficialuri sisxlis samarTlis kanoni
marTlac daupirispirdeba Tu ara `qurduli kanonebis~
safuZvelze Sekrul kriminalebs da samarTlebrivi sa-
SualebiT daamarcxebs Tu ara am movlenas. Tu samarTa-
li upirispirdeba Cveulebriv faqtebs, vTqvaT, Zalado-
bas, rogor daupirispirdeba samarTali normatiul
faqtebs, roca es ukanaskneli pozitiuri samarTlisa-
gan damoukidebelia? cxadia, iseTi normatiuli faqti,
rogoricaa, magaliTad, SeTanxmeba, qurdul kanonebze
SeTanxmebiTac vlindeba, magram am konkretul faqtiT
ar amoiwureba. amiT imis Tqma gvinda, rom saxelmwifos
samarTlebrivi brZola qurduli cxovrebis wesTan sak-
maod rTulia, magram qurduli cxovrebis wesis damar-
cxeba normatiuli faqtebis uaryofas an ugulebelyo-
fas ar niSnavs, radgan SeTanxmebis aqti sxva normatiul
faqtSi gamovlindeba.
13
g. naneiSvili, dasax. naSromi, gv. 141.
493
arsebobis sxvadasxva SesaZleblobisadmi gulgrili ki
araa, aramed irCevs da miznad isaxavs romelime maTgans.
`misi cxovreba yovelTvis garkveuli mizniT warimarTe-
ba, am miznis ganxorcilebis process warmodgens, xolo,
ramdenadac es asea, amdenad adamianis saqcieli ar Sei-
Zleba kauzaluri kanonebiT aixsnas. Tavisi ZiriTadi
miznis ganxorcielebis sxvadasxva stadiaze rom imy-
ofeba, adamiani amis Sesabamisad cvlis xolme garemo-
sadmi damokidebulebas da, maSasadame, erTsa da imave
pirobebSi sxvadasxvagvarad iqceva.~14
14
z. kakabaZe, filosofiuri saubrebi, Tb., 1988, gv. 14.
15
iqve, gv. 28.
494
normaluria, aranormiseulia, ris gamoc is idealad ver
gamodgeba. is idealad Cven gveCveneba, an Cven mivawerT
mas idealis mniSvnelobas, raki ver agvixsnia is mizezebi,
rac yovelive amas ganapirobebs. marTlac, riT aixsneba
is, rom qurdi amdens itandes, Tavis Tavze amdens iReb-
des da es yvelaferi mxolod da mxolod angarebiT? aq
Tavs iCens e. w. prestiJis moTxovnilebac, magram sakiTx-
avi isicaa, Tu raa aq prestiJuli _ TviT qurduli cx-
ovrebis wesi Tu amgvari cxovrebis Sedegebi? miT ufro,
rom `idealis safuZvelSi yofierebis Sesabamisi gageba
Zevs.`1616 magram, samwuxarod, SesaZlebelia, rom adami-
anma Tavis Tavze usiamo WeSmaritebas zurgi aqcios da
Sesatyvis iluziebs miaSuros, ese igi Tavi moityuos,
xolo, es ueWvelad aZnelebs TviTSemecnebas.1717 bolos,
`SeiZleba iTqvas, rom adamianis saqcieli, misi cxovre-
bis mimarTuleba, gezi, saboloo angariSiT, mis mier ar-
sebobis, yofnis sistemis gagebiT ganisazRvreba.`18
16
z. kakabaZe, dasax. naSromi, gv. 31.
17
iqve, gv. 47.
18
iqve, gv. 199.
495
li. magaliTad, i. veselsisa da v. boilkes erTobliv
naSromSi naTqvamia, rom `braleuli gakicxaobis sagans
marTlsawinaaRmdego qmedebaSi gamovlinebadi, marTl-
wesrigiT dadgenili moTxovnebisadmi damnaSavis ara-
keTilsindisieri ganwyoba warmoadgens.~19 am avtorebis
azriT, `samarTlebrivi sindisisaTvis~ yuris dagdebis
SemTxvevaSi samarTlebrivi akrZalva ganxorcieldebo-
da,` ese igi, marTlzomieri qmdeba iqneboda Cadenili.
Aaqedan keTdeba daskvna, rom `brali` niSnavs qmedebis
gasakicxaobas imis gamo, rom mas safuZvlad samarT-
lebrivad gakicxvis Rirsi mrwamsi udevs.~20
19
i. veselsi (v. boilke), sisxlis samarTlis zogadi nawili,
danaSauli da misi agebuleba, Tb., 2010, gv. 221 (germanulidan
Targmna z. arseniSvilma, xolo samecniero redaqcia gaakeTa
samarTlis doqtorma i. dvaliZem).
20
iqve, gv. 221.
21
iqve, gv. 222.
496
buaCiZis debuleba, rom `yoveli adamianuri aqti, aRqma
iqneba es Tu Sefaseba, garkveul xedvaze, _ msoflios
xedvaze, msoflmxedvelobaze – dayrdnobiT sruldeba`
da rom `...garkveuli azriT, adamianad yofna filoso-
fosad yofnas niSnavs.`22 cxadia, es exeba qurdul samya-
rosac. Aaqac aris msoflxedva, imisi gamarTleba, rasac
qurdi akeTebs. cxadia, garkveuli msoflmxedvelobis
gareSe arc qurdi da qurduli samyaroa, magram sul sx-
vaa filosofia, rogorc Teoriuli msoflmxedveloba,
rom filosofia aris epoqis kritika da cxadia, qurdu-
li cxovrebis wesis kritikac, rasac kanononieri qurdi,
rogorc wesi, ar iRebs arc uSvebs. adamiani qmnis Rireb-
ulebaTa samyaros da eziareba mis kanonebs. Aaq ukve dgas
kulturisa da adamianis mimarTebis sakiTxic. ganekuT-
vneba Tu ara qurduli cxovrebis wesebi `kulturis` fe-
nas Tu es aris fsevdo kultura, subkultura? rogorc
akad. a. boWoriSvili aRniSnavda, kultura adamianis
mier Seqmnili dadebiTi Rirebulebis mqone fenomenia,
romelic adamianis aqtiur SemoqmedebiT aqtebSi Cans,
da rom kulturaSi adamianma Tavisi Tavi unda moipo-
vos.23 miT ufro, Tu yvela Rirebulebas Soris, romle-
biTac kultura am sapatio saxels inarCunebs, umaRlesi
zneobrivi Rirebulebaa. irkveva, rom `sazogadoebrivi
cxovrebis kulturuloba izomeba, pirvel rigSi, imis
mixedviT, Tu raoden aswia man adamianis zneoba, raoden
gaaumjobesa man Aadamiani, rogorc zneobrivi arseba.~24
gasagebia, rom qurduli cxovrebis wesi, romelic ra-
Rac `kanonebisgan~ Sedgeba, kulturis sawinaaRmdego
fenomenia, romelSic adamiani Tavis Tavs ki ar pou-
lobs, aramed, piriqiT, kargavs. Ees `kanonebi~ e. w. `flo-
22
T. buaCiZe, adamainis yofiereba da filosofiis raoba, `fi-
losofiuri anTropologiis sakixebi,“ V11, Tb., 1983, gv. 25.
23
a. biWoriSvili, ra aris kultura, Tb., 1965, gv. 18-19.
24
iqve, gv. 33.
497
bis~ gaxelebuli Jinis gamovlenaa, maSin, roca adamian-
isTvis mTavari yofnis fenomenia. rogorc Tavis droze
marTebulad aRniSnavda prof. o. jioevi, `yoveldRiur
cxovrebaSi adamians uCndeba warmodgena, rac ufro mets
flobs, miT ufro mtkice xdeba misi yofiereba da amis
Sedegad igi qonebasa da flobas cxovrebis saSualebad
ki ar miiCnevs, aramed mTeli cxovrebis Sinaarsad.~25
25
o. jioevi, kultura da filosofia, baTumi, 2008, gv. 19.
26
iqve, gv. 20.
498
medebisa da arc jildos moelis vinmesgan (Seqebisa da
gakicxvis iqiTa mxares gadanacvleba). Ees ki maSinaa Sesa-
Zlebeli, roca pirovnebas Zvalsa da rbilSi aqvs gamj-
dari yoveli is kanoni da kategoria, (upirveles yov-
lisa, ufleba, movaleoba, pasuxismgebloba), rac unda
axasiaTebdes mas, rogorc sazogadebriv arsebas. `27
27
a. bregaZe, Sinagani cxovreba da gamosaxuleba, `filosofi-
uri anTropologiis sakiTxebi, V11, Tb., 1983, gv. 78. B
499
naaRmdegebian adamianis, rogorc sazogadoebrivi ar-
sebis, cxovrebis WeSmarit wess, romelic, upirveles
yovlisa, adamianis SemoqmedebiTi Sromis maRaladami-
anuri RirebulebiT gamoixateba.
501
dReboa swored misi ideologiur-gamxrwneli zegavlena
da mis mier danaSaulebriv saqmianobaSi axalgazrdobis
Cabmis organizaciuli xerxebi da meTodebi.
30
sisxlis samarTlis kerZo nawili, Tb., 2006, gv. 473.
502
cvlilebis Setana, kerZod, organizebuli saxis kanon-
ieri qurdobis dasjadobis daweseba, magram, vfiqrobT,
amgvari novacia saqarTveloSi ukve aqtualuri araa,
raki am tipis danaSauli dRiTidRe mcirdeba. ruseTSi
ki, piriqiT, izrdeba. mas xels uwyobs ara mxolod to-
taluri korufcia, aramed totalisturi reJimic. aman
xeli Seuwyo qurduli cxovrebis wesis gaumarTlebel
gaidealebas, magram araa azrs moklebuli debuleba,
rom qurdul samyaro ruseTSi arsebuli totalisturi
reJimis winaaRmdeg stiqiuri prostestia. faqti ki isaa,
rom `msgavs movlenas dasavleTis verc erT qveyanaSi ver
SeamCnevT.~31 irkveva, rom `Tanamedrove damnaSaveobis
samyaro sruliad Tavisufalia umciresi romantikuli
danaSrevebisganac ki. igi pragmatuli da sisxluxvia.`32
magram arc imisi daviwyeba SeiZleba, rom qurduli cx-
ovrebis wesSi arsebobs garkveuli prestiJis fenomeni.
garkveviT iyo naTqvami, rom `kanonieri qurdis tituli
prestiJuli xdeba qarTuli sazogadoebis sxvadasxva
fenaSi, gansakuTrebiT axalgazrdebs Soris. axalgaz-
rdebs qurduli romantika itacebs. gansakuTrebiT
mimzidvelia legendebi qurduli simamacis, patiosne-
bis Sesaxeb, misi monawileoba saqmis garCevebis dros
gatacebuli nivTis dabrunebisas.33 sworedac rom leg-
endaa `qurduli patiosneba~ da `samarTlianoba` Tu sxva
magvari yalbi Saravandedi, romliTac saqmis WeSmariti
arsi ifareba!
31
g. podelkixisa da a. tereSinikis dasax. naSromi, gv. 5.
32
iqve, gv. 18.
33
g. lobJanize, g. Rlonti, dasax. naSromi, gv. 69.
503
naSaulebriv saqmianobas am wesis karnaxiT warmarTavs.
Mtermini `qurduli samyaros` wevroba imitom ikrZaleba,
rom igi danaSaulebrivi cxovrebis wess gamoxatavs. cx-
adia, igulisxmeba am danaSaulebrivi wesis aRsrulebis
xerxebi da meTodebi, ese gi, ara mxolod sityvieri aRi-
areba imisa, rom is Tavis Tavs am wris warmomadgenlad
warmoaCens. amiT imis Tqma gvinda, rom qurduli sam-
yaros wevrobis sityvier aRiarebas win unda uZRodes am
samyaros wevrisTvis damaxasiaTebeli saqmianoba. marTa-
lia, sisxlis samarTlis konkretul saqmesTan kavSirSi
SeiZleba gaWirdes imisi mtkiceba, Tu ramdenad aqtiuri
iyo igi qurduli samyaros wevrobisas, magram am faqtis
dadgenis gareSe, mxolod sityvieri aRiareba imisa, rom
vinme qurduli samyaros wevria, sakmarisi araa.
504
lad qmnis. igive iTqmis `kanonieri qurdis` mier raime
konkretuli danaSaulis Cadenis Sesaxebac, radgan
`kanonieri qurdoba,` xsenebuli muxlis meore nawilis
Tanaxmad, damoukidebeli danaSaulia. Bbolos, dgeba is
sakiTxic, Tu rogor unda gadawydes qmedebis danaSau-
lad kvalifikacia, roca kanonieri qurdi Caidens, mag-
aliTad, qurdobas (ssk-is 177-e muxlis vTqvaT, pirveli
nawiliT)? Ppasuxi erTia: aqac saxezea danaSaulTa er-
Tobloba.34
34
sisxlis samarTlis kerZo nawili, Tb., 2006, gv. 475.
35
kriminologia, T. wereTlis saxelobis saxelmwifosa da
samarTlis instituti, Tb., 2005, gv. 97.
505
elobis logikiT mtkicdeba, rom `damnaSavis pirovne-
ba~ iuridiulad SeuZlebelia. mogvyavs teqsti rusul
enaze, ucvlelad:
`adamiani, romelmac Caidina danaSauli – damnaSavea, ma-
gram CavTvaloT igi aseTad Cven SegviZlia mxolod mas
Semdeg, rac mas sasamarTlo scobs braleulad. amisT-
vis ki, is micemuli unda iqnes sisxlissamarTlebriv
pasuxisgebaSi da gadaeces sasamarTlos. piri, romelic
kanoniT dadgenili wesiT micemulia sisxlissamar-
Tlebriv pasuxisgebaSi, aRiarebulia braldebulad.
braldebuli, romelic gadaeca sasamarTlos, samar-
TalSi micemulad iwodeba, xolo samarTalSi micemuli
romlis mimarT gamotanilia gamamtyunebeli ganaCeni,
msjavrdebulia.~36
37
n. kvaracxelia, adamiani da msoflmxedveloba, Tb., 2001, gv. 57
507
elmwifo xelisuflebis Zalisxmeva sakmarisi ar aris.
saWiroa mTeli sazogadoebis SemarTeba, Tumca umizezo
araferia da amitom xelisufleba am qurduli mental-
itetis gamZleobis mizezebsac unda Caufiqrdes. e.w.
qurduli samyaros moSlisTvis saqarTveloSi gadadg-
mul nabijebs zogjer adamianis uflebisTvis safrTx-
is Seqmnadac ki aRiqvamen, magram sakiTxavia: arsebobs
ki qurduli cnobierebis tarebisa da qurdad yofnis
ufleba? Aam da sxva amgvar problemebs Semdgomi msj-
eloba sWirdebaT.`38
38
g. naWyebia, ganzraxi danaSauli, rogorc msoflmxedvelo-
brivi cdomileba, `filosofiuri Ziebani,~ t. X1, Tb., 2007, gv.
141-142.
508
giorgi goraSvili
samarTlis doqtori
39
ix. Я. Костюковский. История российской организованной преступ-
ности. http://www.narcom.ru/cabinet/online/12.html
40
ix. iqve.
41
ix. g. Rlonti, g. lobJaniZe, kanonieri qurdebi saqarT-
veloSi: istoria da realoba. Tb., 2004, 44-45 gv.
509
ar arsebobs monacemebi aRniSnuli movlenis warmoSobis
zusti periodis Sesaxeb. rogorc wesi `kanonieri qur-
debis~ warmoSobas ukavSireben sabWoTa kavSirSi Sroma-
gasworebiTi banakebis mTavari sammarTvelos (ГУЛАГ)
Seqmnas 1930 wels.42 Sroma-gasworebiT banakebSi, SromiT
dasaxlebebsa da sasjelaRsrulebiT dawesebulebebSi,
adamianTa uzarmazari masebis gamo warmoiSva TviTor-
ganizaciisa da marTvis problemebi. Sroma-gasworebiTi
banakebis idea i. stalins 1927 wels TurqeTidan gamo-
sulma ebraelma saqmosanma naftali aronis Ze frenkel-
ma SesTavaza.43 aRniSnuli banakebis meSveobiT SesaZle-
beli iyo patimrebis, rogorc iafi muSaxelis gamoyene-
ba, rasac im droisTvis, susti ekonomikis mqone sabWoTa
saxelmwifosTvis sasicocxlo mniSvneloba hqonda.44
`saxelmwifo represiul manqanasa da `kanonieri qur-
debis~ struqturas Soris pragmatuli simbiozi damyar-
da, rac saSualebas iZleoda, erTi mxriv, maqsimalurad
gazrdiliyo `gulagSi~ msjavrdebulTa ZiriTadi masis
eqspluataciis efeqturoba, xolo meore mxriv, krimina-
lebi gansazRvruli tradiciebisa da wesebis CarCoebSi
yolodaT, rac bunebrivad SezRudavda maTs Zalaufle-
basa da raodenobas. saxelmwifosa da qurdebs Soris es
damokidebuleba ar atarebda TanamSromlobis xasiaTs
da SeiZleba daxasiaTdes rogorc iZulebiTi Tanaarse-
boba. xelisufleba, rodesac aucilebeli iyo, Tvals
xuWavda banakebSi qurdebis privilegirebulobaze,
radgan isini sxva patimrebs aiZulebdnen ukeT emuSavaT
gegmis Sesasruleblad.45~
42
termini rusul enaze ganimarteba rogorc: Главное управле-
ние исправительно-трудовых лагерей, трудовых поселений и мест за-
ключения - ГУЛАГ
43
ix. Уголовная империя. Воры в загоне. http://www.aferizm.ru/criminal/
crime_kingdom.htm
44
ix. ГУЛАГ http://www.memo.ru/history/nkvd/gulag/index.htm
45
ix. g. Rlonti, g. lobJaniZe, kanonieri qurdebi saqarTvelo-
510
`kanonieri qurdebis mniSvneloba imaSi mdgomareobs,
rom isini organizebuli danaSaulobis mxolod Semad-
genel nawils ki ar warmoadgenen, aramed isini organi-
zebuli danaSaulobis winamZRolebi da ideuri sulis-
Camdgmelebi arian~46
gzas adgas. Y
52
«Сучья» война, http://shalamov.ru/library/6/6.html
53
termini `Zukna~-Si (Сука) moiazreba: 1. qurdi, romelmac dar-
Rvia qurduli kanoni. 2. gatexili qurdi, an blatiani, romel-
ic sasjelaRsrulebiT administraciasTan TanamSromlobaze
wavida. dawvrilebiT ix:L http://www.aferizm.ru/jargon/sl_s_kon.htm
54
aRniSnul kolonias araoficialurad `TeTr gedsac~ uwo-
debdnen, moqmedebda 1980-ian wlebamde.
55
ix. http://www.aferizm.ru/criminal/crime_kingdom.htm
513
ganmavlobaSi iatakqveSeTSi gadainacvles. qurduli
organizacia sakuTari rigebis ganaxlebas cdilobda.
sasjelaRsrulebiT dawesebulebebSi gadarCenilma
avtoritetebma daiwyes Tavis garSemo axali saxeebis
(Фраер)56 Semokreba, im xalxis romlebmad `Zuknebis
omis~ dros `kanonieri qurdebis~ mxare daiWira da amiT
ndoba moipova.57
56
terminiT `fraeri~-T (Фраер) moixsenieben pirs romelsac qur-
dul samyarosTan kavSiri ar hqonia. igive datvirTva aqvs termin
`лох~-s. dawvrilebiT ix:L http://www.aferizm.ru/jargon/sl_s_kon.htm
57
ix. Кучинский А. Тюремная энциклопедия, Послевоенные годы.
http://www.drink.dax.ru/turma/turem_45.shtml
58
ix. Криминология. Учебник для вузов. Под общ. ред. д.ю.н. проф.
А.И. Долговой. М., 2002. с. 236.
514
saxelmwifo Cinovnikebsa da e.w. `kanonier qurdebs~
Soris. 1970-iani wlebis bolos Catarda e.w. `kanon-
ieri qurdebis~ sakavSiro Sekreba (Сходняк)59, romelSic
monawileoba miiRes Crdilovani ekonomikis warmomad-
genlebma. aRniSnul Sekrebaze daido SeTanxmeba, rom
danaSaulebrivi samyaros mxridan usafrTxoebis ga-
rantiebis sanacvlod, iatakqveSa mewarmeebs (цеховики),
saerTo qurdul salaroSi (общак) unda SeetanaT moge-
bis 10%, sanacvlod qurduli organizacia pasuxismge-
blobas iRebda danaSaulebrivi samyaros mxridan maT
usafrTxoebaze.60 amgvarad, 1970-iani wlebis bolos da
1980-iani wlebis dasawyisSi, organizebuli danaSaulo-
ba garkveulwilad akontrolebda Crdilovan ekonomi-
kas. tradiciad iqca `qurdebis wilis gadaxda~. sab-
WoTa kavSiris daSlisa sabazro ekonomikis pirobebSi,
guSindeli ekonomikuri damnaSaveebi warmatebul bi-
znesmenebad iqcnen, Crdilovani ekonomika legalize-
buli iqna, magram sabazro ekonomika CanasaxSive ganic-
dida organizebuli danaSaulobis gavlenas. guSindeli
`cexoviki~ da dRevandeli `mewarme~, xSir SemTxvevebSi
erTi da igive pirovneba iyo, romelic Tavisi saqmiano-
bis dasawyisidanve `Ralas~ uxdida `kanonier qurdebs~.
1980-iani wlebis bolodan fiqsirdeba `politikosebis
kriminalizacia da kriminalebis politizacia~. bevri
politikosi mixvda, rom igi SeiZleba aRmoCeniliyo
cariel-tarieli, sabazro ekonomikis pirobebSi, ami-
tom daiwyes brZola `swrafi da didi fulisTvis~, rac
59
Сходняк, Sekreba, aris `kanonieri qurdebis~ saTaTbiro
organo, sadac iReben yvela mniSvnelovan gadawyvetile-
bas, dawyebuli `qurdad kurTxevidan~, damTavrebuli
konfliqtebis gadawyvetiT da qurduli tradicie-
bis damrRvevebis gasamarTlebiT. ix:. ww.prison.org/nravy/
dictionary/s.htm
60
ix. Костюковский. Я. История российской организованной преступ-
ности. www.narcom.ru/cabinet/online/12.html
515
umravles SemTxvevaSi kriminalur xasiaTs Rebulobda.61
64
ix. Костюковский. Я., dasax. naSromi.
517
amgvarma Sekrebebma ufro sistematuri xasiaTi miiRo.
`1989-92 wlebSi 26 Sekreba Catarda, 1993 wels daaxloe-
biT 100, 1994 wels _ aranakleb 413. maT muSaobaSi daax-
loebiT 6 656 kaci monawileobda, maT ricxvSi, daaxloe-
biT 1 210 avtoriteti, maT Soris 223 `kanonieri qurdi~
iyo. es garemoeba danaSaulebrivi samyaros konsolida-
ciaze miuTiTebs.~65
65
ix. Rlonti g, lobJaniZe g., kanonieri qurdebi saqarTvelo-
Si: istoria da realoba. Tb., 2004. gv. 131.
518
giorgi goraSvili
samarTlis doqtori
521
usamarTlobis gamovlinebas warmoadgenda. am movlenas
Cven `kvazisamarTlianobas~ vuwodebT.
71
ix. Гюстав Ле Бон. Психология народов и масс. СПб, 1896. c. 26-30.
522
organizebuli danaSaulobis mamamTavrebma, SesaniSna-
vad gamoiyenes sabWoTa saxelmwifos arsebobis bolo
wlebSi da misi rRvevis Semdgom periodSi, saxelisu-
flebo wreebSi da samarTaldamcav sistemaSi gamefe-
buli korufcia, sazogadoebaSi gamefebuli usamarT-
lobis da daucvelobis gancda, kanonieri ukanonobis
pirobebi da aqtiurad daiwyes danaSaulebrivi subkul-
turis danergva sazogadoebaSi.
523
cdilobdnen danaSaulebriv samyarosTan daaxloebas.
sasjelis moxdis periodSi maTze zegavlenas axdend-
nen e.w. dauwereli cixis kanonebiT, romelTac nebis-
mieri patimari unda damorCileboda, raTa cixeSi sxva
patimrebTan Tanacxovreba, sakuTari adgilis mopoveba
SesZleboda.
525
saxelmwifom da sazogadoebam kriminaluri samyaros
rigebisken ar unda ubiZgos Tundac kanonTan kon-
fliqtSi myof pirebs. piriqiT, aRniSnuli pirebis gamo-
sworebisTvis unda xdebodes saxelmwifoebrivi ideebis
propaganda da unda arsebobdes Sansi, rom warsulSi
sasjelmoxdili pirebi SeZleben daimkvidron Tavisi
adgili sazogadoebaSi, raTa maT ar gadawyviton TviT-
realizacia kriminaluri karieris mimarTulebiT. re-
socializaciis procesi ra Tqma unda gansxvavebuli
unda iyos SemTxveviTi damnaSavisa da organizebuli an
profesionali damnaSavisTvis, Tumca erTmniSvnelova-
nia, rom generaluri xazs warmoadgens aRniSnuli pire-
bisTvis imis realuri Sansis arseboba, rom mondomebis
SemTxvevaSi saxelmwifo maT miiRebs, TviTrealizaciis
Sans miscems da ar gariyavs.
526
vad da gansakuTrebiT SemTxveviTi damnaSaveebisTvis,
saxelmwifo mzadaa gamoiCinos gulmowyaleba da miiRos
sakuTari gzaacdenili moqalaqeebi, misces maT TviT-
realizaciis SesaZlebloba sakuTar struqturebSi,
iyos gacilebiT humanuri da samarTliani vidre orga-
nizebuli danaSaulobis sindikatebi, kriminaluri sa-
myarosa da misi subkulturisTvis adgils aRar tovebs.
giorgi goraSvili
samarTlis doqtori
528
marTlebrivi pasuxismgeblobis safuZvlad savaldebu-
lod gansazRvra garkveuli qmedebebis ganxorcieleba.
kanonieri qurdobis obieqturi mxare gamoixateba orga-
nizaciis wevrobaSi, kerZod kanonieri qurdi unda iyos
qurduli samyaros wevri. qurduli organizaciisadmi
kuTvnilebis garda kanonieri qurdi qurduli samyaros
specialuri wesebis Sesabamisad unda warmarTvdes an/
da organizebas uwevdes qurdul samyaros an pirTa
garkveul jgufs. rogorc vxedavT, `organizebuli da-
naSaulisa da reketis Sesaxeb~ kanonis moTxovnis Sesa-
bamisad, kanonieri qurdobisTvis pasuxismgeblobis da-
sakisreblad saxeze unda iyos ori komponenti: pirveli,
is rom piri unda warmoadgendes qurduli samyaros
wevrs da meore, unda warmarTavdes an/da organizebas
uwevdes qurdul samyaros an pirTa garkveul jgufs.
aRsaniSnavia, rom kanonieri qurdobisTvis sisxlissa-
marTlebrivi pasuxismgeblobis dakisreba ufro rTuli
samarTlebrivi komponentebis arsebobas moiTxovs, vi-
dre bandis an teroristuli organizaciis xelmZRvane-
lis pasuxismgebloba, radganac imis garda, rom bral-
debam unda daadginos piris kuTvnileba qurduli orga-
nizaciisadmi, unda dadgindes agreTve isic, rom xdebo-
da pirTa garkveuli jgufis marTva an/da organizeba.
73
ix. sisxlis samarTlis kerZo nawili, wigni I, avtor. kol.
gamomcemloba `merediani~, Tb., 2006, gv. 452.
529
suximgeblobis garda ssk-is 177-e muxli iTvaliswinebs
qurdobas, rogorc `sxvisi moZravi nivTis farul
dauflebas marTlsawinaaRmdego misakuTrebis mizniT~.
logikuri TvalsazrisiT am or termins Soris is gansx-
vavebaa, rom Tu erTi `Cveulebrivi~ qurdobaa, meore
`kanonieri~ qurdobaa. Cveni azriT normaSi unda aisaxos,
rom cneba `kanonieri qurdoba~ aris fiqcia, konkretul
sociumSi miRebuli termini da amitom sasurvelia kan-
onSi Caiweros ara `kanonieri~, aramed `e.w. kanonieri~.
81
ix. saqarTvelos kanoni organizebuli danaSaulisa
da reketis Sesaxeb. mux. me-3, naw. me-3.
82
ix. saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis mux. 27-e. naw.
me-4.
534
duli samyarosadmi mxardaWeras~; `subieqti cxovrobs
qurduli samyaros specialuri wesebis Sesabamisad da
xels uwyobs aseTi wesebis gavrcelebas~; `subieqti geg-
mavs da awyobs specialur qurduli wesebiT saqmeebis
garCevas~. rogorc vxedavT kriminalur subkulturaSi
gavrcelebulma ASexedulebebma asaxva hpova oficialur
samarTlebriv dokumentebSi. imis magivrad, rom bral-
debam da sasamarTlom daadginos mxolod da mxolod
piris kuTvnileba kriminaluri organizaciisadmi ad-
gens imas, rom subieqti Tavisi cxovrebis wesiT sajarod
gamoxatavs qurduli samyarosadmi mxardaWeras an subi-
eqti cxovrobs qurduli samyaros specialuri wesebis
Sesabamisad da a.S. ismis kiTxva samarTlebrivad ramde-
nad dasabuTebadia an/da gamarTulia piris cxovrebis
wesis kriminalurad an marTlzomierad Sefaseba. saer-
Tod miRebulia piradi cxovrebis xelSeuxeblobis
principi. piradi cxovrebis xelSeuxebloba sayovelTao
uflebaa, aRniSnuli daculia rogorc konstituciuri
ise sisxlis saproceso samarTlis fuZemdebluri prin-
cipebiT.
536
beli specialuri qurduli wesebis dadgena, raTa maTi
dadgenis Semdeg Seafasos am wesebiT cxovrobda piri
Tu ara? aRniSnuli amocana ra Tqma unda ganuxorciele-
belia, radganac TviTon qurduli kanoni dauwerelia,
amasTan samarTlebrivad rTulad dasasabuTebelia
da saSualo moqalaqisTvis, romelsac Sexeba ar hqonia
kriminalur samyarosTan, gaugebaria rogor SeiZleba
cxovreba qurduli wesebiT da riTi gansxvavdeba aRniS-
nuli cxovreba Cveulebrivi moqalaqis cxovrebisgan.
537
ciis kavSiri wevrTan. Tu aRniSnuli kavSiri ar dgindeba
piri qurduli samyaros wevrad ar unda CaiTvalos.
SemoTavazebuli definicia: nebismieri piri, romelic
monawileobs qurdul organizaciaSi an/da moqmedebs
aRniSnuli organizaciis miznebis Sesabamisad gaafar-
Toebs normis regulirebis sferos da pasuximgebel
subieqtTa wres:
538
lia moviSvelioT gaerTianebuli erebis organizaciis
konvencia transnacionaluri organizebuli danaSau-
lis winaaRmdeg, romlis me-5 muxli adgens damnaSaveTa
organizebul jgufSi monawileobis kriminalizaciis
safuZvlebs. konvenciis mixedviT damTavrebuli dana-
SaulisTvis da ara momzadeba mcdelobisTvis, agreTve
ara rogorc Tanamonawilem aramed rogorc uSualo am-
srulebelma unda agos pirma pasuxi, rodesac:
84
ix. saqarTvelos kanoni organizebuli danaSaulisa da reke-
tis Sesaxeb. mux. me-2. naw. me-3.
540
organizebuli danaSaulisa da reketis Sesaxeb kanonis
zemoaRniSnuli moTxovna e.w. kanonieri qurdobisa da
qurduli samyaros wevrobisTvis pasuxismgeblobis
dakisrebis safuZvlebis Sesaxeb, rogorc qvemoT davi-
naxavT sasamarTlo praqtikis analizisas, problemebs
qmnis braldebis mtkicebis aspeqtiT. organizebuli da-
naSaulis winaaRmdeg brZolis gamocdilebam aCvena, rom
organizebuli danaSaulis formebis kriminalizaciisas
sasurvelia obieqtri mxare ar iyos xistad definirebu-
li da pasuxismgeblobis safuZvels warmoadgendes or-
ganizebuli jgufis wevroba.
giorgi goraSvili
samarTlis doqtori
541
imisTvis, rom dadges `kanonieri qurdis~ pasuxismge-
blobis sakiTxi `unda dadasturdes, rom igi moqmedeb-
da (marTavda pirebs an organizebas uwevda maT) swored
qurduli samyaros specialuri wesebis Sesabamisad. . .
amgvarad `kanonieri qurdis~ pasuxisgebaSi micemisT-
vis araa sakmarisi mxolod is faqti, rom es pirovneba
sazogadoebaSi kanonieri qurdis saxeliTaa cnobili,
aramed aucilebelia mas daumtkicon, rom marTav-
da an organizebas uwevda qurdul samyaros an pirTa
garkveul jgufs.~85 imis damtkiceba, rom `kanonieri
qurdi~ marTavda an/da organizebas uwevda garkveul
sociums, rogorc marTebulad aRiniSna warmoSobs
problemebs braldebis mtkicebis dros.86
94
qmedebis socialuri saSiSroebis sakiTxisTvis ix: g. naWye-
bia. sisxlissamarTlebrivi urTierToba da danaSaulis cneba.
Tb., 2002 gv. 18.
545
vanelebis pasuxismgeblobis sakiTxi. rogorc dagva-
naxa sasamarTlo praqtikis analizma, kanonis moTxovna,
qurduli samyaros an pirTa garkveuli jgufis marTva
an/da organizeba nebismieri formiT, problemebs war-
moSobs braldebis mtkicebis dros. sagulisxmoa, rom
danaSaulebrivi organizaciebis winaaRmdeg mimarTuli
normebis dRevandel modelebSi sisxlissamarTlebrivi
pasuxismgeblobis safuZveli jgufisadmi kuTvnile-
bas emyareba. rogorc italiis anitimafiur kanonmde-
blobaSi, ise aSS-s `riko~-s kanonSi pasuxismgeblobis
safuZvlad damkvidrebulia kriminaluri organizaciis
wevroba-monawileobis principi, radganac organize-
buli danaSauloba imdenad rTuli, mravalmxrivi da
saxecvaladi movlenaa, rom kanonSi danaSaulis Semad-
genlobis obieqturi da subieqturi niSnebis xistad
gansazRvra aRniSnuli movlenis winaaRmdeg brZolas
mniSvnelovnad uSlis xels.
daviT sulaqveliZe
samarTlis doqtori
547
Taobaze saqarTveloSi ganxorcielebuli sagamoZiebo
da sasamarTlo praqtikis Seswavlisa da analizis mizans
warmoadgens aRniSnuli kategoriis danaSaulobasTan
brZolis efeqturobisa da xsenebuli praqtikis qveynis
SigniT moqmed kanonmdeblobasa Tu saerTaSoriso sa-
marTlebriv aqtebTan Sesabamisobis dadgena, agreTve,
saTanado rekomendaciebis SemuSaveba rogorc sakanon-
mdeblo, ise sagamoZiebo _ sasamarTlo praqtikis
daxvewa-gaumjobesebis TvalsazrisiT.
548
qurdebTan; sxvebTan erTad Tavisi aqtiuri Tanamoq-
medebiT xels uwyobs qurduli samyaros miznebis ganx-
orcielebasa da qurduli samyaros specialuri wesebis
gavrcelebas; monawileobs e.w. `obSiakis~ anu sasjelaR-
srulebis dawesebulebebSi myofi kanonieri qurdebisa
da qurduli tradiciebis mimdevari sxva pirebis dasax-
mareblad saWiro Tanxebis moqalaqeebisagan gamoZal-
vasa Tu sxva aralegaluri gzebiT Segrovebasa da daniS-
nulebisamebr miwodebaSi; gegmavs da awyobs saqmeebis
qurdul garCevas; sasjelaRsrulebis dawesebulebaSi
myof kanonier qurdebsa da qurduli samyaros sxva war-
momadgenlebs exmareba aRniSnuli dawesebulebebis ga-
reT myof pirebTan kavSiris damyarebaSi, uzrunvely-
ofs maT maTTvis saintereso informaciebiTa da aseTi
informaciebis misaRebad saWiro saSualebebiT; materi-
alur da sxva saxis daxmarebas uwevs patimrobaSi myofi
kanonieri qurdebis ojaxis wevrebs; asrulebs kanonieri
qurdebis sxvadasxva davalebebs.
549
qurdul samyaros~; `subieqti Tavisi cxovrebis wesiT
sajarod gamoxatavs qurduli samyarosadmi mxardaW-
eras~; `subieqti cxovrobs qurduli samyaros special-
uri wesebis Sesabamisad da xels uwyobs aseTi wesebis
gavrcelebas~; `subieqti gegmavs da awyobs specialuri
qurduli wesebiT saqmeebis garCevas~.
550
`qurduli sxodka~) aRiarebul iqna kanonier qurdad.
amis Semdeg xsenebul sabraldebo dokumentebSi saubari
grZeldeba imis Taobaze, rom kanonier qurdad aRi-
arebis Semdeg igi sistematurad monawileobda qurdul
SekrebebSi, sadac ganixileboda kandidaturebi kanoni-
er qurdad aRiarebis mizniT, aseve sakiTxebi kanonieri
qurdebisTvis gavlenis sferoebis gadanawilebisa da
danaSaulTa Cadenis organizebis Taobaze, xels uwyobda
qurduli tradiciebis gavrcelebas, xelmZRvanelobda
qurduli samyaros wevrebis saqmianobas qurdul sala-
roSi (e.w. `obSiaki~) Tanxebis Sesagroveblad Tu sxva
davalebebis Sesasruleblad, aqvs mWidro kavSiri sxva
kanonier qurdebTan da kriminalur avtoritetebTan.
551
winaaRmdeg SemTxvevaSi, Tuki aseTi piris kanonier qur-
dad `kurTxeva~ ar iqneboda miCneuli saqarTvelos ssk-
is 2231-e muxlis me-2 nawiliT gaTvaliswinebuli Semad-
genlobis aucilebel elementad, maSin SeuZlebeli iqne-
boda kanonieri qurdobis Semadgenlobis gamijvna imave
muxlis pirvel nawilSi mocemuli Semadgenlobis _
qurduli samyaros wevrobisgan, vinaidan, umravles Sem-
TxvevaSi piri, romelic miCneulia qurduli samyaros
wevrad, rogorc wesi, aris qurduli tradiciebis
matarebeli, Tavis moqmedebebsa da qcevebSi emorCile-
ba qurduli cxovrebis specialur wesebs, monawileobs
qurdul (kriminalur) garCevebSi da a.S. anu igi akeTebs
TiTqmis yvelafers, rasac e.w. kanonieri qurdi, magram
am ukanasknelisgan igi gansxvavdeba uflebebiT, rac
imas niSnavs, rom mas ar gaaCnia iseTi donisa da gavle-
nis mqone uflebrivi statusi kriminalur sferoSi,
rac aqvs kanonier qurds, magram aseT uflebriv sta-
tuss piri iRebs swored qurduli wesebis dacviT sxva,
saamisod uflebamosili kanonieri qurdebis mier misi
kanonier qurdad aRiarebis Sedegad.
553
iseTi normebic, romelTa dispoziciebi amoiwureba
mxolod qmedebis dasaxelebiT, misi Semadgenlobis
niSnebze miTiTebisa da Sinaarsis gadmocemis gareSe.
magaliTad, aseTia saqarTvelos ssk-is 108-e (ganzrax
mkvleloba) da 358-e (mobilizaciiT gawvevisTvis Tavis
arideba) muxlebis dispoziciebi.
554
ieri qurdobis Sesaxeb moqmed sisxlis samarTlis kan-
onis muxlSi dispoziciis gansazRvrebis Semofargvla
mxolod aRniSnuli qmedebebis dasaxelebiT, radgan
zemoxsenebul samoxeleo danaSaulTa ganmsazRvreli
sisxlissamarTlebrivi normebi, marTalia, zogadi xasi-
aTisaa, magram maTSi mainc aris warmodgenili qmedebis
kriminalizaciis garkveuli kriteriumebi anu misi
Semadgenlobis damafuZnebeli ZiriTadi niSnebi. rac
Seexeba zemoT aRniSnul im Semadgenlobebs, romlebic
Sesabamis normaSi mxolod qmedebis dasaxelebiT aris
gamoxatuli (magaliTad, saqarTvelos ssk-is 108-e mux-
li _ ganzrax mkvleloba), unda aRiniSnos, rom aq saqme
gvaqvs iseT klasikur sisxlissamarTlebriv qmedebas-
Tan, romlis arsi sayovelTaod cxadi da gasagebia iu-
ridiuli ganaTlebis armqone nebismieri adamianisaTvi-
sac ki, ris gamoc aRniSnuli qmedeba kanonSi damatebiT
ganmartebas aRar saWiroebs.
555
sa da reketis Sesaxeb~ saqarTvelos kanonSi mocemuli
Sesabamisi cnebebis gansazRvrebebi erTob amorfulia.
amitom, iseT SemTxvevaSi, rodesac sisxlis samarTlis
kanonSi kriminalizebulma qmedebam Tavisi SinaarsiTa
da mniSvnelobiT SesaZlebelia sruliad gansxvavebuli
interpretaciebi gamoiwvios, rac pirdapir aisaxeba
sasamarTlo praqtikaze da adamianTa bedze, ar aris sa-
surveli, rom aseTi qmedebis kriminalizaciisas kanon-
mdebeli Semoifarglos sisxlis samarTlebriv normaSi
mxolod qmedebis dasaxelebiT, aramed aucilebelia,
rom normis dispoziciaSi SeZlebisdagvarad amomwura-
vad iyos warmodgenili qmedebis Semadgenlobis Sinaar-
sis ganmsazRvreli kriteriumebi.
556
daskvnebsa da ganaCenebSi Tu sxva mniSvnelovan sapro-
ceso aqtebSi, romlebic xsenebuli kategoriis dana-
SaulTa Taobaze warmoebul sisxlis samarTlis saqmee-
bSi moipoveba, marTalia, ase Tu ise, ama Tu im formiT
axnilia raSi gamoixateboda qurduli samyaros wev-
roba, magram, amasTan, braldebis fabulis aRweriloba
saerTod ar emTxveva im niSnebs, romlebic mocemulia
xsenebuli specialuri kanonis normebSi `qurduli sa-
myaros~ Sesaxeb, romlis wevrobac pirs bralad edeba.
557
`kanonieri qurdi~ nasesxebia kriminaluri element-
ebis leqsikonidan, rac ver CaiTvleba terminologiuri
problemis gadawyvetis misaReb gzad da saSualebad,
radgan amiT xdeba, erTi mxriv, kriminaluri leqsikisa
da, maSasadame, TviT kriminaluri elementebis erTgvari
popularizacia, xolo meore mxriv, arc is aris gamor-
icxuli, rom man, SesaZloa, saTave daudos garkveul
samarTlebriv Seusabamobebs da gaugebrobebs, rac er-
Tob arasasurvelia.
558
gamarTlebuli, ris gamoc gansaxilveli kriminaluri
movlenis arsis gadmosacemad aucilebelia iseTi ter-
minis SerCeva, romelic Sesabamisi sakanonmdeblo nor-
mis daniSnulebisa da mniSvnelobis adekvaturi iqneba,
amasTan, romliTac moxerxdeba xsenebuli antisocial-
uri qmedebis marTlsawinaaRmdego arsis srulyofilad
warmoCena. sakanonmdeblo normis amgvari srulyofa,
Tavis mxriv, xels Seuwyobs sasamarTlo praqtikis Semd-
gom daxvewasa da ganviTarebas, aRniSnuli xasiaTis dan-
aSaulebTan brZolaSi kanonierebis ganuxrelad dacvas.
559
evad, Tumca, am SemTxvevaSi, SesaZloa termini _ `qur-
duli salaroc~ pirobiTi xasiaTis iyos, magram bevrad
ufro gasagebia, vidre `qurduli saerTo~. ase rom, qur-
duli samyaros wevrobasTan da kanonier qurdobasTan
mimarTebiT terminologiur daxvewas saWiroebs ara
marto sisxlis samarTlis kanonmdebloba, aramed, mas-
Tan erTad, sagamoZiebo da sasamarTlo praqtikac.
561
sasamarTlo praqtikis analizi TvalnaTliv gviCvenebs,
rom is pirebi, romlebic TavianT Tavs akuTvneben qur-
dul samyaros (igulisxmebian mentalurad Camoyalibe-
buli qurduli samyaros wevrebi da kanonieri qurdebi),
nebismier SemTxvevaSi, TavianT saqmianobaSi gamoirCe-
vian maRali organizebulobiT _ aRniSnuli saqmiano-
bis gansaxorcieleblad saWiro myari organizaciuli
struqturebis CamoyalibebiT, urTierTSoris funqcie-
bis gadanawilebiT, agreTve calkeuli danaSaulebrivi
aqciebis zedmiwevniTi dagegmviTa da mkacri discip-
liniT. cxadia, aseT pirobebSi verc qurduli samyaros
wevroba da verc kanonieri qurdoba ver moiazreba am
danaSaulebSi braldebuli piris sxva damnaSaveTa orga-
nizaciul gaerTianebasTan mWidro kavSir-urTierTo-
bis gareSe. sxvagvarad rom iTqvas, qurduli samyaros
wevrobac da kanonieri qurdobac TavianTi imanenturi
bunebiT, aucileblobiT gulisxmoben maT arsebobas
organizebuli danaSaulis formiT, ris gamoc aseT vi-
TarebaSi gamoricxulia kanonmdeblis mier sisxlis
samarTlis kodeqsis kerZo nawilis Sesabamis muxlSi
gadidebuli sasjelis daweseba aRniSnul danaSaulTa
CadenisTvis organizebuli jgufis mier, rac samarT-
lebrivad sruliad gaumarTlebeli iqneboda.
562
muSavebisas gaTvaliswinebul unda iqnes is garemoeba,
rom qurduli samyaros wevroba da kanonieri qurdobac
ukavSirdeba kriminalur elementebs Soris garkveuli
organizaciuli kavSiris aucilebel arsebobas, romlis
gareSe verc erTi maTgani ver iarsebebs. Tuki am kavSir-
urTierTobebma saTanado asaxva ver hpova Sesabamis
kanonSi, maSin miTiTebul antisocialur movlenasTan
srulfasovani brZolis warmoeba uTuod gaZneldeba.
yovelive aRniSnulis gaTvaliswinebiT, saqarTvelos
ssk-is 2231 muxlis axali redaqciis erT-erTi varianti
SeiZleba Semdegi saxiT iqnes warmodgenili:
563
sxva wevrebze gavlenisa da specialuri privilegi-
uri statusis mosapoveblad an/da gaerTianebis sxva
wevrisTvis aseTive statusis misaniWeblad, dakav-
Sirebuli aRniSnuli danaSaulebrivi gaerTiane-
bis wevrobisTvis savaldebulod aRiarebuli spe-
cialuri danaSaulebrivi wesebis, ritualebisa Tu
tradiciis aRsrulebasTan, mxardaWerasa da gavr-
celebasTan, riTac safrTxes uqmnis sazogadoebriv
uSiSroebasa da marTlwesrigs, _ isjeba...
564
daviT sulaqveliZe
samarTlis doqtori
565
bic, romlebic arTuleben qurduli samyaros wev-
robasTan da kanonier qurdobasTan brZolas. aseT faq-
torebs miekuTvneba: vinaidan ganxilul danaSaulTa
kriminalizaciidan mcire droa gasuli, jer kidev
samarTaldamcavi struqturebis muSakebisa da mosa-
marTleebis saTanado gamocdilebis uqonloba saqme-
Ta srulyofili warmoebisTvis; sazogadoebaSi mar-
TlSegnebis da kriminalur movlenebTan brZolis gan-
wyobilebis sisuste; calkeul SemTxvevaSi saqmisadmi
zerele damokidebuleba mtkicebulebebis mopovebisa
da damagrebis procesSi; aRniSnul danaSaulTa Camdeni
kriminaluri elementebis mravalwliani profesiuli
gamocdileba, rac maT saSualebas aZlevs Tavi aaridon
danaSaulSi mxilebas da gavlena iqonion mowmeebsa da
dazaralebulebze; mocemuli kategoriis saqmeebis war-
moebisas sisxlis samarTlis saproceso kanonmdeblobis
Sesabamisi normebiT dadgenil moTxovnaTa daucveloba,
rac iwvevs mtkicebulebaTa bazis Sesustebas.
566
mulirebebiT, sadac aRniSnulia qurduli samyaros
wevris an kanonieri qurdis kriminalur saqmianobaze,
maT kriminalur damnaSaveTa sferoSi urTierTobebsa
da kavSirebze, maT kriminalur avtoritetebad aRiare-
baze, kriminalur wreebSi maT gavlenebze da a.S., rac
miCneulia maTi braleulobis damadasturebel faq-
tobriv garemoebebad. magram aRniSnuli msjelobebiT
ar aris dazustebuli rodis, sad, ra viTarebaSi da vis
mimarT xdeboda msjavrdebulTa mier maTTvis bralad
Seracxuli qmedebebis Cadena. am moments ki arsebi-
Ti mniSvneloba gaaCnia pasuxismgeblobis dakisrebis
kanonierebis TvalsazrisiT, radgan qurduli samyaros
wevrobisa da kanonieri qurdobisTvis sisxlissamarT-
lebrivi pasuxismgebloba, rogorc cnobilia, dawesda
2006 wlis dasawyisidan, xolo TiTqmis yvela saqmeSi
aRniSnulia, rom pasuxisgebaSi mocemuli da msjavrdeb-
uli piri kanonier qurdad aRiarebul iqna bevrad ufro
adre, kerZod, gasuli saukunis 70-ian, 80-ian da 90-ian
wlebSi, xolo braldebis mowmeebi romelTa umetes
nawils policiis organoebisa da sasjelaRsrulebis
dawesebulebaTa muSakebi warmoadgenen, ver iZlevian
dazustebul informacias Tu rodis, ra periodSi axor-
cielebda gansasjeli im qmedebebsa Tu saqmianobas, rac
safuZvlad daedo mis mimarT wardgenil braldebas, vis
mimarT iqna Cadenili aRniSnuli qmedebebi, an saidan,
ra gziTa da visi meSveobiT gaxda mowmisTvis cnobili
gansasjelis kriminaluri saqmianobis Taobaze. amis
gamo braldebis mowmeTa CvenebebSi xSirad gvxvdeba gam-
onaTqvamebi imis Sesaxeb, rom gansasjelis kriminaluri
saqmianobis Taobaze misTvis cnobilia sazogadoebaSi
gavrcelebuli xmebiT, kriminalur wreebSi damkvidre-
buli azriT da a.S., romelTa faqtobrivi dadastureba
TiTqmis ar xdeba.
567
qurduli samyaros wevrobisTvis msjavrdebuli pire-
bidan SeiZleba gamovyoT ori kategoria: 1) pirebi,
romlebic mWidrod arian dakavSirebulni kriminalur
wreebTan rogorc TavianTi cxovrebis wesiT, ise Tavi-
anTi RirebulebiTi orientaciiT da aqtiur monawileo-
bas iReben kriminalur saqmianobaSi; 2) pirebi, romleb-
sac, marTalia, hqondaT garkveuli Sexeba kriminalur
wresTan da mis warmomadgenlebTan, magram umetesad
es xdeboda maTi nebis sawinaaRmdegod, romlebic ver
axerxebdnen win aRdgomodnen kriminaluri elementebi-
sgan momdinare zewolas, ris gamoc isini gvevlinebian
rogorc uneblie xelSemwyobebi kriminalur avto-
ritetTa kanonsawinaaRmdego saqmianobisa. amitom, Sei-
Zleba iTqvas, rom am meore kategoriis pirTa moxsenieba
qurduli samyaros wevrebad, pirobiTi xasiaTisaa. amis
magaliTad SeiZleba davasaxeloT erT-erT samarSruto
xazze momuSave mikroavtobusebis mZRolebis _ s.s.-s,
r.o.-s, v.m.-sa da sxvaTa braldebis saqme, romlebidanac
yovelTviurad xdeboda garkveuli fuladi Tanxebis
Segroveba kriminaluri avtoritetis, vinme m.a.-s mier,
romelsac akrefili Tanxebi Sehqonda qurdul salaro-
Si _ e.w. `obSiakSi~ sasjelaRsrulebis dawesebulebaSi
myofi kanonieri qurdebisa da sxva kriminaluri avto-
ritetebis dasaxmareblad.
568
Tanxebi qurdul salaroSi Sesatanad, romelic gadaec-
emoda kriminalur avtoritets. imave saqmeSi figurire-
ben sxva mZRolebic, romlebic aseve iZleodnen Tanxebs
kriminaluri avtoritetisTvis, magram isini ar yo-
filan micemulni pasuxisgebaSi, miuxedavad imisa, rom
am ukanasknelebs ar ganucxadebiaT xsenebuli Tanxebis
maTgan iZulebiT warTmevis Sesaxeb. ufro metic, piri,
romelic uSualod xelmZRvanelobda mZRolebisgan
Tanxebis Sekrebas, xolo mogrovil Tanxas gadascemda
kriminalur avtoritets, aseve ar yofila micemuli
pasuxisgebaSi. analogiuri qmedebebis Camdeni pirebi-
sadmi arastandartuli midgoma mJRavndeba kidev erT,
mravalbraldebulian saqmeSi. erT-erTi braldebulis
Zma pasuxisgebaSi iqna micemuli qurduli samyaros wev-
robisTvis imis gamo, rom man Seasrula dapatimrebuli
Zmis SemoTvlili Txovna misTvis garkveuli Tanxis gag-
zavnis Taobaze, maSin, rodesac imave saqmeSi monawile
sxva braldebulis deda, romelmac dapatimrebul Svils
gaugzavna Tanxa qurduli salarosTvis, ar iqna micemu-
li pasuxisgebaSi miuxedavad imisa, rom misTvis cnobili
iyo SvilisTvis gagzavnili Tanxis daniSnuleba.
569
aRniSnuli mtkicebuleba dacvis mier, arcTu usafuZ-
vlod, sadavod iqna gamxdari. sxva SemTxvevaSi gana-
CenSi miTiTebulia, rom erT-erTma kanonierma qurdma
ucxoeTidan daureka mniSvnelovani samarTaldamcavi
struqturis erT-erT pasuxismgebel pirs, romelsac
ganucxada, rom is aris kanonieri qurdi da iTxovs kanon-
ieri qurdebis devnis Sewyvetas, winaaRmdeg SemTxvevaSi
mTeli qurduli samyaro gaerTiandeba samarTaldam-
cavi organoebis winaaRmdeg sabrZolvelad kanonieri
qurdobis dasacavad. xsenebuli mowmis Cveneba ise iqna
miRebuli mtkicebulebad, rom ar iqna Semowmebuli da
dadgenili: romeli qveynidan ganxorcielda satelefo-
no zari; romeli ucxouri mobiluri kavSirgabmulobis
kompaniis qselis meSveobiT ganxorcielda satelefono
zari dasaxelebuli mowmis nomerze; rogori iyo zaris
ganmaxorcielebeli telefonis monacemebi _ nomeri da
kodi; vis sakuTrebad iricxeboda aRniSnuli telefoni
an vis mflobelobaSi iyo igi zaris ganxorcielebisas,
razedac samarTlianad miuTiTebda dacvis mxare.
570
evropuli konvenciiT aRiarebuli uflebebi. sxva SemTx-
vevaSi sasamarTlos mier ar iqna dakmayofilebuli dac-
vis Suamdgomloba mtkicebulebis dauSveblad cnobaze,
romelTan dakavSirebiTac damcveli miuTiTebda, rom
mtkicebulebis saqmesTan Sesaxeboba ar iyo dadgenili
daqtiloskopiuri da fiziko-teqnikuri eqspertizebis
meSveobiT. sasamarTlom uaris Tqmis safuZvlad is mo-
tivi miuTiTa, rom dacvis mxares SeeZlo TviTon Caeta-
rebina saWiro eqspertizebi mtkicebulebasTan dakav-
SirebiT, riTac faqtobrivad dacvis mxares gadaakisra
mtkicebis movaleoba, rac sruliad gaumarTlebelia.
garda aRniSnulisa, aris iseTi sisxlis samarTlis saq-
meebic, romlebSic ganaCenebi sakmaod safuZlianadaa
dasabuTebuli. ZiriTadad, es iseTi SemTxvevebia, rode-
sac pirs waaswres uSualod danaSaulis faqtze, anu
im qmedebis Cadenisas, romlebic iZlevian qurduli
samyaros wevrobisa da kanonieri qurdobis Semadgen-
lobas. magaliTisTvis SeiZleba davasaxeloT o.g-s
braldebis saqme, romelic waswrebul iqna axalgaz-
rdebis or jgufs Soris mimdinare kriminaluri gar-
Cevisas, romelSic igi monawileobda rogorc arbitri
da aRniSnul davas wyvetda qurduli wesebiT dadge-
nili normebis Sesabamisad. TviTon o.g., uaryofda ra
danaSaulis Cadenas, axalgazrdebis davaSi mis Careva-
sa da Tavis monawileobas imiT xsnida, rom igi mamaSvi-
lur darigebebs aZlevda axalgazrdebs, raTa maT erT-
maneTSi ar eCxubaT. o.g-m pasuxi ago qurduli samyaros
wevrobisTvis. SeiZleba davasaxeloT aseve, g.S-s bral-
debis saqme, q.u-sa da S.a-s braldebis saqme, romlebsac
pasuxismgebloba daekisraT saqarTvelos ssk-is 2231
muxlis pirveli nawiliT.
571
sabolood, ASeiZleba aRiniSnos, rom qurduli samyaros
wevrobisa da kanonieri qurdobis Taobaze arsebuli
sagamoZiebo da sasamarTlo praqtikis analizidan ga-
momdinare, udavoa is garemoeba, rom aRniSnuli praq-
tika saWiroebs arsebiT gaumjobesebasa da daxvewas,
raTa, erTi mxriv, ufro efeqturi gaxdes organizebuli
danaSaulis mocemul formebTan warmoebuli sisxlis-
samarTlebrivi brZola, xolo meore mxriv, maqsimalu-
rad iqnes daculi adamianis uflebebi aRniSnuli kat-
egoriis saqmeebze sisxlis samarTalwarmoebis ganxor-
cielebisas. amasTan, imave analizis Sedegad isic cxa-
dia, rom xsenebuli praqtikis gaumjobeseba da win waw-
eva ver moxdeba im sakanonmdeblo normebis daxvewisa da
ganviTarebis gareSe, romlebsac Sexeba aqvT qurduli
samyaros wevrobasa da kanonier qurdobasTan, radgan
cnobilia, rom sakanonmdeblo bazis arasrulyofileba
mniSvnelovnad ganapirobebs sasamarTlo praqtikis na-
klovanebebs. amitom, xelSesaxebi pozitiuri Sedegebis
misaRebad, rogorc kanonmdeblobis, ise sasamarTlo
praqtikis yvela problema am mimarTebiT erTobliobaSi
unda iqnes ganxiluli da gadawyvetili.
572
goCa mamulaSvili
samarTlis doqtori
giorgi goraSvili
samarTlis doqtori
96
ix. aka morCilaZe, `mesaidumlis qamari~, Tb., 2008, gv. 161-163.
574
dRes kanonieri qurdebi TiTqmis aRar qurdoben, samagi-
erod, isini warmarTaven sxvaTa qurdobebs da saidumlo
operaciebs.
575
Tbilisis saqalaqo sasamarTlos 2008 wlis 8 agvis-
tos ganaCeniT a. p-s msjavri dasdes ssk-is 2231-e mux-
liT kanonieri qurdobisTvis, romelic ZalaSi datova
Tbilisis saapelacio sasamarTlom 2008 wlis 10 ianvris
ganaCeniT. ganaCenis aRwerilobiTi nawilis Sesabamisad,
sabraldebo daskvniT, Mmis mier Cadenili danaSauli gam-
oixata SemdegSi:A
577
warmoadgens bolo periodSi, radganac kanonieri qur-
debis didi nawili ukve Tavs aridebs kanonieri qurdo-
bis sajaro aRiarebas. aRniSnuli mniSvnelovan cvli-
lebas warmoadgens e.w. qurdul wesebSi, radganac adre,
nebismier situaciaSi, kiTxvaze Tu vin iyo kanonieri
qurdi valdebuli iyo ganecxadebina sakuTari vinaobis
da qurduli samyarosadmi kuTvnilebis Sesaxeb. dana-
Saulebriv organizaciaSi aRniSnuli wesi am bolo peri-
odSi Seicvala da e.w. kanonieri qurdebisgan aRiarebis
miReba rTul amocanas warmoadgens. dResdReobiT
maTi vinaobis Sesaxeb kiTxvaze e.w. kanonieri qurdebi
pasuxoben, rom arian moqalaqeebi, adamianebi da a.S. da
yvelanairad arideben Tavs samarTaldamcavebTan imis
aRiarebas, rom e.w. kanonier qurdebs warmoadgenen. ze-
moaRniSnulidan gamomdinare, braldebis mxaris mier
mopovebuli mtkicebuleba gansakuTrebul mniSvnelo-
bas iZens. kanonieri qurdobis aRiareba ar warmoad-
gens piris mier sakuTari socialuri statusis Sesaxeb
cnobis miwodebas, rogorc es SeiZleba erTi SexedviT
CaiTvalos. kanonieri qurdoba es aris danaSaulebrivi
organizebuli jgufis xelmZRvaneloba da aRniSnulis
aRiarebac zustad kriminaluri organizaciisadmi kuT-
vnilebis aRiarebas niSnavs.
578
ar Cans Tu raSi gamoixata a. p.-s mier qurduli samyaros
an pirTa jgufis marTva an/da organizeba, amasTan es
yovelive ra SemxeblobaSi iyo saqarTvelosTan. sisx-
lis samarTlis saqmeSi Cans, rom a. p. kriminalur saqmi-
anobas eweoda saqarTvelos farglebs gareT, kerZod
ruseTSi.97 saqarTvelos teritoriaze, an saqarvelos
interesebis winaaRmdeg ganxorcielebuli a. p-s krimi-
naluri saqmianobis Sesaxeb sisxlis samarTlis saqmeSi
sasurvelia braldebas meti mtkicebuleba moepovebina.
sazRvargareT piris danaSaulebrivi saqmianoba imav-
droulad ar niSnavs saqarTveloSi misi dasjadobis
samarTlebriv SesaZleblobas. ssk-is me-5 muxlis me-2
nawilis Tanaxmad, saqarTvelos moqalaqes, romelmac
sazRvargareT Caidina saqarTvelos sisxlis samarTlis
normebiT akrZaluli qmedeba da romelic ar isjeba im
qveynis kanonmdeblobiT sadac qmedeba ganxorcielda,
sisxlissamarTlebrivi pasuxismgebloba daekisreba
saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsiT mxolod im
SemTxvevaSi Tu ganxorcielda saqarTvelos intere-
sebis winaaRmdeg mimarTuli mZime an gansakuTrebiT
mZime danaSauli. saqarTvelosTan danaSaulebriv Semxe-
blobasTan dakavSirebiT sabraldebo daskvnaSi miTiTe-
bulia, rom `a. p. qalaq moskovidan saqarTveloSi sasje-
laRsrulebis dawesebulebaSi myofi misi Zmis kanonieri
qurdis z. p-s meSveobiT zemoqmedebas axdenda saqarT-
veloSi myof kriminalur avtoritetebze.~ sabraldebo
daskvnaSi ar Cans konkretulad ra saxis zemoqmedebas
axdenda a. p. moskovidan, arada zustad aRniSnulis dad-
97
braldebis mier warmodgenili mtkicebulebebidan sagu-
lisxmoa ruseTis federaciis Sinagan saqmeTa saministros
gverdnaxevriani werili, sadac a. p. dasaxelebulia krimi-
nalad (kanonier qurdad). igi da mis mier organizebuli jgu-
fi moskovSi da moskovis olqis teritorize sCadis mZime da-
naSaulebs; Mmas kavSiri aqvs saqarTvelodan gamosul kanonier
qurdebTan, magram konkretulad visTan, werilSi aRwerili
Aaraa.
579
geniT braldeba srulad asaxavda a. p-s mier Cadenil
danaSaulis suraTs. Sesabamisad, dacvis mxare aRar im-
sjelebda imasTan dakavSirebiT, rom a. p-s saqarTvelo-
Si araferi dauSavebia, misi qmedeba ar iyo mimarTuli
saqarTvelos interesebis winaaRmdeg, gansasjelis
saqmianoba ruseTis farglebs ar gascdenia da Sesabam-
isad ar arsebobs saqarTvelos kanonebiT misi dasjis
safuZveli.
580
danaSaulebriv organizaciasTan. msgavsi sakanonmde-
blo da sasamarTlo praqtika arsebobs rogorc ameri-
kis SeerTebul StatebSi98 ise italiaSi. e.w. qurduli
samyaro da kanonieri qurdebi warmoadgens Cveulebriv
kriminalur organizacias da maTi pasuxismgeblobis
sakiTxic organizebuli danaSaulebrivi jgufis wevro-
bis/xelmZRvanelobis mixedviT unda gadawydes.
98
amerikis SeerTebuli Statebis praqtika organizebul da-
naSaulTan brZolis aspeqtiT dawvrilebiT aris ganxiluli
saqarTvelos antireketuli normebis analizisas.
581
qurdobis kriminalizaciis Semdeg, kerZod, 2006 wlis
28 aprilidan, eweoda Tu ara a. p kanonier qurdobas da
raSi gamoixateboda misi danaSaulebrivi saqmianoba.
Cveni azriT, sasurveli iqneboda braldebas moepove-
bina mtkicebulebebi, romlebic naTlad miuTiTebdnen
a. p-is kriminaluri saqmianobis (e.w. qurduli garCeve-
bis, saerTo salaros Sekrebis an sxva qmedebebi) Sesaxeb
kanonieri qurdobis kriminalizaciis Semdgom.
582
saubrobs ra misi dacvis qveS myofi piris udanaSau-
lobaze, damcveli saboloo moTxovnas ayalibebs amg-
varad: `me ar veTanxmebi warmodgenil braldebas, ma-
gram Tu sasamarTlo mis mimarT mainc gamoitans gamam-
tyunebel ganaCens, gTxovT gaiTvaliswinoT is, rom igi
ar aris nasamarTlevi, hyavs meuRle da 2 Svili, faqti-
urad igi saqarTveloSi ar moqmedebda da arc imyofe-
boda, gaiTvaliswinoT yovelive zemoaRniSnuli da al-
ternativis saxiT, ganusazRvroT sasjelis minimumi~. im
dros, rodesac damcveli amtkicebs dacvis qveS myofis
udanaSaulobas, xolo gansasjeli ar scnobs Tavs dam-
naSaved wardgenil braldebaSi, dacvis mxaris saboloo
moTxovna, rom gansasjels ganesazRvros sasjelis mini-
mumi ar SeiZleba CaiTvalos marTebulad da Cveni azriT
xelyofs dacvis uflebas, radganac damcveli gansasje-
lis pozicias gascda da piris gamarTlebis magivrad
sasjelis minimumis daniSvna moiTxova.
583
nairi kavSiri ar hqonda. `minda mogaxsenoT, _ ambobs
advokati, _ rom a. p. cxovrobda moskovSi 7-8 wlis
ganmavlobaSi, igi saqarTveloSi iSviaTad Camodioda.
moskovSi eweoda saqmianobas da es saqmianoba ar iyo
dakavSirebuli kriminalebTan.~ dacvis mxares apeli-
reba unda gaekeTebina ara im faqtorze, rom gansasjeli
saqmianobda moskovSi da es saqmianoba ar iyo dakavSire-
buli kriminalebTan, aramed imaze, rom misi qmedeba ar
Seicavda im danaSaulis Semadgenlobis niSnebs, romle-
bic bralad eracxeboda gansasjels. p-is sisxlis samar-
Tlis saqmeze sagulisxmoa sasamarTlo ganaCenis samo-
tivacio nawili, sadac moxseniebulia is, rom 1997 wlis
2 ivnisis ganaCenis safuZvelze Tavisuflebis aRkveTis
moxdis periodSi `a. p. iyo qurduli tradiciebis aqti-
uri mimdevari, sxva msjavrdebulebze axdenda zewolas
e.w. `qurduli saerTos~ SekrebisTvis, aiZulebda eTama-
SaT azartuli TamaSebi, yovelmxriv cdilobda qurdu-
li samyaros mxardaWeras da maTi ideebis propagandas.
sasjelis moxdis Semdgom, a. p. danaSaulebrivi saqmiano-
bis gagrZelebis mizniT, 1999 wels gaemgzavra ruseTis
federaciaSi, q. moskovSi. 2004 wels q. moskovSi damna-
SaveTa liderebis Sekrebaze aRiarebul iqna kanonier
qurdad. a. p. q. moskovis olqis teritoriaze iyo moq-
medi qarTuli organizebuli danaSaulebrivi jgufis
lideri, sistematurad iRebda monawileobas e.w. qur-
dul garCevebSi, aZlevda davalebebs qurduli samyaros
wevrebs...~, rogorc vxedavT ganaCenis TiTqmis mTeli
samotivacio nawili eZRvneba a. p-is saqmianobis aRweras
ruseTis federaciaSi da ar aris konkretuli indika-
tori, Tu ratom moxvda a. p. qarTuli marTlmsajulebis
sferoSi. arada es uciloblad unda iyos asaxuli ga-
naCenis samotivacio nawilSi, Tu ris gamo moxda a. p-s
msjavrdeba qarTuli sisxlis samarTlis kodeqsis Se-
sabamisad, imis miuxedavad rom igi saqmianobda ruse-
584
Tis federaciaSi. ssk-is me-5 muxlis Sesabamisad, saqa-
rTvelos moqalaqis mier sazRvargareT danaSaulis
Cadenisas, saxeze unda iyos saqarTvelos interesebis
sawinaaRmdego mZime an gansakuTrebiT mZime danaSauli.
sasamarTlo ganaCenis samotivacio nawilSi ucilo-
blad unda iyos msjeloba imis Sesaxeb, Tu ratom aris
a. p-is saqmianoba ruseTis federaciaSi, saqarTvelos
kanonmdeblobiT dasjadi. mniSvnelovani detali rac
sasamarTlo ganaCenSi aRniSnulze miuTiTebs isaa, rom
`a. p-i q. moskovidan saqarTveloSi sasjelaRsrulebis
dawesebulebaSi myofi misi Zmis kanonieri qurdis z.p-
is meSveobiT zemoqmedebas axdenda saqarTveloSi myof
kriminalur avtoritetebze.~ sasamarTlos ganaCenis
samotivacio nawilSi aRniSnuli garemoebisTvis gan-
sakuTrebuli yuradReba unda daeTmo da erTi wina-
dadebiT ar unda Semofargluliyo. zustad aRniSnulSi
vlindeba a. p-is dasjadobis safuZveli da ara imaSi, rom
igi ruseTis federaciaSi iRebda wilebs da eweoda sxva
qmedebebs, romelTa aRwerasac eZRvneba ganaCenis mniS-
vnelovani nawili. sasamarTlo gamoZiebas detalurad
unda gamoerkvia, Tu ra saxis zemoqmedebas axdenda mos-
kovidan a. p. saqarTvelos sasjelaRsrulebiT sistema-
Si moTavsebul patimrebze da gamoekveTa saqarTvelos
interesebis Selaxva aRniSnuli qmedebiT.
585
velos teritoriaze TavisuflebaaRkveTil pirebs da
yovelive aRniSnuliT, rogor Seilaxa qveynis interesi
arsebiTad.
586
2008 wlis 29 maiss msjavrdebulma da misi interese-
bis damcvelma advokatma Telavis raionuli sasamarT-
los ganaCeni gaasaCivres saapelacio wesiT. saCivarSi
apelantebi aRniSnaven, rom mowmeebs, romelTa Cvenebebi
safuZvlad daedo gamamtyunebel ganaCens, ar SeuZliaT
miuTiTon informaciis wyaro (mxedvelobaSia g. g.-s
kanonieri qurdobis faqti), ris gamoc maTi Cvenebebi
ar SeiZleba safuZvlad daedos gamamtyunebel ganaCens
(ssk-is me-10, me-11 muxlebi), amis garda, g. g-Zes 1998-2002
wlebSi romc gaerCia qurduli wesebiT saqme, `kanonieri
qurdoba~ 2006 wlis maisamde danaSaulad ar iTvleboda,
ris gamoc, saqarTvelos konstituciis 42-e muxlis sa-
fuZvelze, g. g-ze ssk-is 2231-e muxli ukuZaliT ar unda
gavrceldes. amasTanave, g. g-Ze aris ruseTis federaci-
is moqalaqe, romelic 2003 wlis Semdeg saqarTveloSi
ar Camosula, xolo ruseTis federaciis sisxlis samar-
Tlis kodeqsi ar iTvaliswinebs `kanonieri qurdobis~
danaSaulis Semadgenlobas, ris gamoc is ar unda daisa-
jos ssk-is 2231-e muxliT.
587
dasaxelebuli mowmeebis CvenebebiT, riTac dasturde-
ba, rom g. g-Ze `kanonieri qurdis~ statusis matarebeli
iyo im periodSi, roca moxda saqmis garCeva, rac mas ar
daukargavs da kvlavac iTvleba `kanonier qurdad~. da
kidev erTi argumenti _ g. g-Zis kanonier qurdobas mow-
mobs is garemoeba, rom Cvenebis micemisas man Tavi aari-
da pirdapir gaeca pasuxi kiTxvaze, aris Tu ara is kanon-
ieri qurdi. yovelive zemoaRniSnulidan gamomdinare,
palatas dadasturebulad miaCnia, rom g. g-Zem Caidina
marTlsawinaaRmdego da braleuli qmedeba, danaSauli
gaTvaliswinebuli ssk-is 2231 muxlis meore nawiliT.~
mocemul saqmeze sasamarTlo ganaCenis analizi kidev
erTxel adasturebs Cvens pozicias imis Sesaxeb, rom
e.w. kanonieri qurdebis da qurduli samyaros wevrebis
sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis sakiTxi unda
gadawydes organizebuli danaSaulebrivi jgufis xe-
lmZRvanelisa da wevris pasuxismgeblobis principis
Sesabamisad, ise rogorc es xdeba organizebuli jgufe-
bis iseTi kriminalizebuli formebis dros, rogoricaa
banda, teroristuli organizacia da a.S.
588
ba organizebuli danaSaulebrivi jgufisadmi da Sesa-
bamisad saWiroa dadgindes e.w. kanonieri qurdis mier
konkretuli qmedebebis ganxorcieleba. konkretuli
qmedeba, romelic dRes moqmedi antiqurduli normebis
Sesabamisad e.w. kanonierma qurdma unda ganaxorcielos
imisTvis, rom saxeze iyos qmedebis Semadgenlobis obieq-
turi mxaris niSnebi, gamoixateba qurdulis samyaros
specialuri wesebis Sesabamisad garkveuli sociumis
marTvaSi an/da organizebaSi. ganaCenis samotivacio
nawilSi ar Cans konkretulad raSi gamoixata qurduli
samyaros marTva an/da organizeba.
589
bebis ganxorcielebaa. aqedan gamomdinare, saxezea ara
denadi, aramed gangrZobadi danaSauli. saapelacio
palata TviTonve miuTiTebs, rom kanonieri qurdoba
`uwyvetad xorcieldeba am statusis SeZenidan mis gau-
qmebamde, rac vlindeba wesebis Sesabamisad qurduli
garCevis TiToeuli faqtis SemTxvevaSi~. qurduli gar-
Cevis TiToeuli faqti unda miviCnioT danaSaulebrivi
qmedebis gamovlenis formad da Sesabamisad saxezea ara
denadi, aramed gangrZobadi danaSauli, romelic er-
Tiani danaSaulis ssk-iT gaTvaliswinebul meore for-
mas warmoadgens. ssk-is me-14 muxlis Sesabamisad `gan-
grZobadia am kodeqsis erTi muxliT an muxlis nawiliT
gaTvaliswinebuli danaSauli, romelic moicavs er-
Tiani mizniTa da saerTo ganzraxviT Cadenil or an
met qmedebas.~ sabolood SesaZlebelia davaskvnaT,
rom kanonieri qurdobisa da qurduli samyaros wevris
dRevandeli sakanonmdeblo redaqcia, gulisxmobs misi
ganxorcielebis SesaZleblobas ara denadi, aramed gan-
grZobadi danaSaulis formiT. kanonis aRniSnul for-
mulirebas Teoriuli TvalsazrisiT ver daveTanxmebiT,
radganac, rogorc araerTxel aRvniSneT, miviCnevT, rom
e.w. kanonieri qurdobisTvis pasuxismgeblobis safuZ-
veli unda emyarebodes organizebuli danaSaulebrivi
jgufisadmi kuTvnilebas, da aqedan gamomdinare, unda
warmoadgendes denad danaSauls. erTia Cveni mosazreba
da samomavlod normis srulyofis survili, da meorea
is, rom sasamarTlo ganaCeni unda Seesabamebodes mo-
qmed normebs da ganaCenis gamotanis momentisTvis arse-
buli normatiuli sinamdviliT kanonieri qurdoba gan-
grZobadi danaSaulis saxes warmoadgenda.
590
leba `kanonier qurdad.~ sasurveli iqneboda sasamarT-
los samotivacio nawilSi qurdis statusis Sesaxeb ar
emsjela da pasuxismgeblobis dakisrebis dasabuTebi-
sTvis ar moetana is faqtori, rom pirs gaaCnia esa Tu is
statusi. sagulisxmoa, rom piris dasjadoba efuZneba
ar mis socialur statuss, aramed ganxorcielebul
marTlsawinaaRmdego da braleul qmedebas. sasamarT-
los yuradReba unda gaemaxvilebina ara qurdis sta-
tusze, aramed ganxorcilebul danaSaulebriv qmede-
bebze, raSic gamoixata konkretulad misi kanonieri
qurdoba. kanonieri qurdoba aris ara socialuri sta-
tusi, aramed organizebuli danaSaulebrivi jgufisad-
mi kuTvnilebis gamomxatveli. iseve rogorc danaSau-
lebrivi organizaciis sxva formebi, magaliTad bandis,
teroristuli organizaciis wevroba/xelmZRvaneloba,
kanonieri qurdoba warmoadgens qurduli kriminaluri
organizaciis wevroba/xelmZRvanelobas da aRniSnuli
socialuri statusi ki ar aris, aramed danaSaulebrvi
qmedebaa.
591
ciaSi da ara imaSi, rom kanonieri qurdoba socialuri
statusia. daskvnis saxiT SeiZleba iTqvas, rom kanon-
ieri qurdoba socialuri statusi ar aris, kanonieri
qurdoba kriminaluri organizaciisadmi kuTvnilebas
niSnavs da qmedebaSi, kerZod qurdul organizaciaSi
gawevrianebaSi gamoixateba. aRsaniSnavia, rom moqmedi
kanonmdeblobiT, rogorc zemoTac aRiniSna, kanon-
ieri qurdis dasjadobisTvis sakmarisi ar aris mxolod
kriminaluri organizaciis wevrobis dadgena, kanonier-
ma qurdma qurduli samyaros wesebis Sesabamisad unda
marTos an/da organizeba gauwios garkveul sociums.
592
imis detaluri garkveva raSi gamoixateboda danaSau-
lebrivi jgufis marTva, vin Sedioda aRniSnul jgufSi
da a.S., radganac aRniSnuls didi mniSvneloba gaaCnia
kanonieri qurdobis braldebis gasamyareblad.
594
nawilSi miTiTebulia, rom m. a. kanonieri qurdobis das-
jadobis SemoRebis Semdeg `aqtiurad ganagrZobda uri-
TierTobebs sasjelaRsrulebiT dawesebulebebSi myof
kanonier qurdebTan da kriminalur avtoritetebTan,
kerZod, b. i-sTan, h. b-sTan, d. m-sTan, i. g-sTan, r. j-sTan,
g. q-sTan, z. p-Tan, ruseTis federaciaSi msjavrdebul
S. g-sTan, qurduli tradiciebis matareblebTan – k. l-
sTan, v. b-sTan, a. a-sTan da sxvebTan, romlebsac xels
uwyobs qurduli samyaros marTvaSi, maTgan Rebulobs
sxvadasxva danaSaulis Cadenis organizebasTan da ganx-
orcielebasTan dakavSirebul Txovnebs da asrulebs
davalebebs.~ ganaCenis samotivacio nawilSi, imis gar-
da, rom miTiTebulia kriminalur avtoritetebTan da-
naSaulebrivi kavSiris arsebobis Sesaxeb, aris agreTve
msjeloba imasTan dakavSirebiT, rom sistematurad
xorcieldeboda danaSaulebrivi saqmianobis organi-
zeba da aRniSnulTan dakavSirebiT xdeboda garkveuli
Txovnebis da davalebebis Sesruleba.
599
suflebis aRkveTis adgilebSi myofi patimrebis ojax-
is wevrebi, imisTvis rom damamcirebeli mopyrobisgan
gadaerCinaT TavianTi axloblebi, qurduli samyaros
wevrebs aZlevdnen garkveul mosakrebels. amitom,
gansasjeli l. y-s ritorikul kiTxvaze, SesaZlebelia
vupasuxoT, rom zogadad Tanxis agroveba ki ar aris da-
naSauli, aramed qurduli samyaros miznebisTvis misi
Sekreba. aRniSnuli Tanxebi xmardeba kriminaluri or-
ganizaciis ganviTarebas, saxelmwifo moxeleebis mosy-
idvas, legalur biznesSi investirebas da mogebis isev
kriminaluri organizaciis interesebisTvis moxmarebas
(fulis gaTeTreba) da a.S. dacvis mxaris pozicia, rom
fulis Segroveba da vinmesTvis gadacema ar niSnavs qur-
duli samyaros wevrobas, savsebiT sworad ar iqna gazi-
arebuli sasamarTlos mier, radganac fulis Segroveba
saqvelmoqmedo miznebis ganxorcielebas ki ar xmarde-
boda, aramed organizebuli danaSaulobis ganviTare-
bas.
600
romelTa amkrZalav normebs prevenciuli (profilaq-
tikuri) mniSvneloba aqvs. maSasadame, sisxlis samarT-
lis normebs SesaZloa moraluri an Teologiuri war-
momavloba hqondes anda aRmocendes, rogorc kanon-
mdeblobis norma, swored am ukanasknel kategorias
miekuTvneba kanonieri qurdoba (ssk-is muxlis 2231-e).
es aris sisxlis samarTlis kanoniT gaTvaliswinebuli
danaSauli, romelsac prevenciuli, profilaqtikuri
xasiaTi aqvs. klasikuri deliqtebis marTlwinaaRmde-
gobis dadgena araviTar problemas ar warmoadgens, ma-
gram ramdenadac qurduli samyaros Sesaxeb normas arc
moraluri da arc Teologiuri warmomavloba ara aqvs,
amdenad misi marTlwinaaRmdegobis Segnebis sakiTxs
meti sifrTxiliT unda movekidoT, mxedvelobaSia in-
dividualuri marTlwinaaRmdegobis sakiTxi, rameTu,
am qmedebis kriminalizaciis dros obieqturi marTl-
winaaRmdegobis sakiTxi, ukve pozitiurad aris gadaw-
yvetili. kanonieri qurdobis problema metnaklebad
garkveulia da akrZalva yvela saRad moazrovne mokv-
davisTvis (saSualo adamiani) gasagebia, magram roca
sakiTxi exeba qurduli samyaros wevrobas, meti sifrTx-
ilea saWiro.
601
samarTaldarRveva, magram materialuri marTlwinaaR-
mdegobis qvakuTxedia msxverplis interesebi da dasjis
aucilebloba danaSauliT darRveuli moraluri wes-
rigis (marTlwesrigis) aRsadgenad.99
604
winaswarma gamoZiebam g. a-s da g. g-s braldeba wauyena
gamoZalvisTvis da qurduli samyaros wevrobisTvis,
ssk-is 181-e da 2231-e muxlebiT. ganaCenis mixedviT, maT
mier Cadenili danaSauli gamoixata SemdegSi: ,,2006
wlis 22 ivliss n. a., romelic aris qurduli samyaros
wevri, danaSaulebrivad daukavSirda Tavis megobars,
aseve qurduli samyaros wevrs g. g-s da SeuTanxmda saqa-
rTvelos moqalaqis, erovnebiT somexis, s. b-sTvis didi
odenobiT Tanxis (10 000 aSS dolaris) gamoZalvis Ses-
axeb. ganzraxvis sisruleSi mosayvanad igi g-sTan er-
Tad winaswari SeTanxmebiT, qurduli samyaros wesebis
moTxovnaTa Sesabamisad da Semdeg qurduli garCev-
ebis mowyobis daSinebiT (muqariT), TiTqos maTi nac-
nobi qurduli samyaros warmomadgenlebi apirebdnen
s. b-ze da misi ojaxis wevrebze Tavdasxmas an sxvagvar
Zaladobas, Tanxis gadaxdis SemTxvevaSi ki isini qur-
duli samyaros wevrebTan mougvarebdnen problemas
da isini aRar moaxdendnen masze da misi ojaxis wevre-
bze Tavdasxmas. Aam mizniT igi daukavSirda s. b-s ramden-
jerme, ra drosac misi da misi ojaxis wevrebis mimarT
Zaladobis gamoyenebisa da fizikuri ganadgurebis
muqariT mosTxova 10 000 aSS dolari, romelic s. b-s
unda gadaexada 2006 wlis 23 ivliss. AdaTqmul dRes,
daaxloebiT 13-sT da 40 wT-ze, q. TbilisSi, me-3 masivis
#42 korpusis mimdebare teritoriaze n. a-ma g. g-sTan
erTad winaswari SeTanxmebiT, s. b-s winaswar gamosZala
moTxovnili 10 000 aSS dolaridan 1500 aSS dolari, ra
drosac igi da g. g-va dakavebuli iqnen Sss sodis Tanam-
Sromlebis mier. sasamarTlo sxdomaze gansasjelma n.
a-m wardgenil braldebaSi Tavi nawilobriv scno dam-
naSaved, kerZod gamoZalvis nawilSi da ganmarta, rom
igi 1998 wlidan icnobda s. b-s saerTo nacnobisgan. Sem-
deg ki Camouyalibda axlo urTierToba. igi 2005 wels
605
ramdenjerme mivida masTan daxmarebis saTxovnelad,
erTxel im mizeziT, rom mas da mis megobars, miSas viRac
lotkinelebi awuxebdnen, rom narkotikebis gamsaRe-
blebi iyvnen. b-m icoda, rom is policiaSi muSaobda da
amitom mivida masTan daxmarebis saTxovnelad. sami Tvis
Semdeg s. b-ma kvlav sTxova mas daxmareba, axla sabur-
Taloelebis mxridan Sewuxebis motiviT. igi mis mier
dabarebul iqna saministroSi, raTa oficialurad gae-
formebinaT Ppataki. magram s. b-anma ganacxada, rom ar
undoda policiis Careva. cota xnis Semdeg kvlav mivida
da sTxova megobari gogos daxmareba, maT dailaparakes
da Semdeg daSordnen. rodesac s. b-anma igi saxlSi mi-
iyvana, a-m uTxra s-s, SeeSvi am saqmeso. man ki upasuxa,
rom mas saerTo araferi hqonda saqmesTan. man ki upa-
suxa, rom aba tyuilad xom ar Segawuxebeno. am dros
gauCnda idea gamoZalvasTan dakavSirebiT da s. b-ans
erT-erT Sexvedrisas mouyva, Tu rogor Seeswrnen is da
misi megobari saubars restoranSi g. g-s biZasTan da sxva
saeWvo pirebTan erTad, sadac masze saubrobdnen qur-
duli samyaros wevrebi da fiqrobdnen mis dayaCaRebas
da fulis gamoZalvas 30 000 laris odenobiT, muqariTa
da raRac moqmedebebis iZulebiT. versiebi, romelsac is
uyveboda b-ans yvela gamogonili da mofiqrebuli iyo
mis mier, g-m amis Sesaxeb gaigo mogvianebiT, rodesac
mas ukve naTqvami hqonda b-sTvis Tanxisa da muqaris Ses-
axeb. b-ani mis monayols miiRebda realur muqarad; b-ani
g. g-s ar icnobda da amitom misi CarTva am saqmeSi ufro
damajerebeli iqneboda. am monayolidan 10 dRis Semdeg
b-ani kvlav mivida masTan da mouyva misi dayaCaRebis
ambavi. yaCaRobis is detalebi, romlebsac is da g. g-va
eubnebodnen s. b-ans misive monayolidan icodnen da
ubralod avrcobdnen. Tavidan konkretul Tanxaze ar
saubrobdnen, mere wamovida 10 000 aSS dolarze lapara-
ki; b-anis dayaCaRebis Sesaxeb g. g-vam gaigo, rodesac
is TbilisSi dabrunda. b-anis dayaCaRebis dros g. g-va
606
TbilisSi ar imyofeboda, axloblis dakrZalvaze iyo
wasuli. sabolood is da s. b-ani SeTanxmdnen 5 000 aSS
dolarze. 2006 wlis 23 ivliss Sedga Sexvedra massa da
s. b-ans Soris. Sexvedrisas s. b-anma mas gadasca Tanxa 1
500 aSS dolaris odenobiT, ra drosac igi dakavebuli
iqna. rac Seexeba qurdul samyarosTan kavSirs, g. g-m
uaryo da ganmarta, rom igi 1995 wlidan 2005 wlis bo-
lomde muSaobda Sinagan saqmeTa saministros dazvervis
samsaxurSi. sasamarTlo sxdomaze gansasjelma g. g-m
wardgenil braldebaSi Tavi nawilobriv scno damna-
Saved, kerZod, gamoZalvis nawilSi da ganmarta, rom igi
2006 wlis ivlisis TveSi dasavleT saqarTveloSi imy-
ofeboda axloblis dakrZalvaze. s. b-anis dayaCaRebis
Sesaxeb detalebi mas mouyva n. a-ma. Semdeg es detalebi
iqna swored gamoyenebuli masTan saubarSi da aqedan
gauCnda eWvi da irwmuna albaT kidec s. b-anma, rom man
icoda dayaCaRebis Sesaxeb. roca is dabrunda TbilisSi
misTvis cnobili gaxda n. a-s mier dawyebuli saubari da
man uTxra modi ese gavakeToTo, zedmeti fuli aravis
awyenso; misTvis ucnobi iyo s. b-anis damyaCaReblebi.
maT mier es ambavi mogonili iyo. is piradad ar icnobda
s. b-ans, es iyo dadgmuli speqtakli. is ramdenjerme Sex-
vda s. b-ans ,,koRos~ zedmetsaxeliT da esaubra viTomda
mosmenili muqarisa da maTi SesaZlo asrulebis Sesaxeb.
s. b-ani sTxovda Seexvedrebina is qurdebisaTvis. misi
ganmartebiT ki is amas verc gaakeTebda radgan ara-
visTan hqonia Sexeba. misi ganmartebiT zedmetsaxeli
,,koRo’’ policiaSi muSaobisas Searqves; moTxovnili
Tanxa Seadgenda 10 000 aSS dolars, DSeTanxmdnen 5 000 aSS
dolaris gadacemaze, sabolood ki gadaxdil iqna 1 500
aSS dolari. is, rom biZamisi viTom qurdi iyo, qalaqSi
mis Camosvlamde ukve icoda s. b-anma da veRar gadaTq-
vamda. qurdul samyaros wevrobasTan dakavSirebiT ki
ganmarta: 1989 wlidan 1996 wlamde muSaobda Sinagan
saqmeTa saministroSi. 1991 wels tyved Cavarda samaCab-
loSi da 1992 wels gaTavisuflda.
607
sasamarTlom ganixila ra sisxlis samarTlis saqmis
masalebi, moismina gansasjelebis, dazaralebulis da
mowmeTa Cvenebebi, gaanaliza isini saqmeze Sekrebil
da sasamarTlo sxdomaze gamokvleul sxva mtkiceb-
ulebebTan erTobliobaSi da miiCnia, rom sasamarTlo
gamoZiebis dros dadastureba ver hpova winaswari
gamoZiebiT dadgenilad miCneulma garemoebam imis Ses-
axeb, rom gansasjelebma a-ma da g-m Caidines ssk-is 2231-e
muxlis 1-li nawiliT gaTvaliswinebuli danaSauli. e.i.
qurduli samyaros wevroba. qurduli samyaros wevria
piri romelic aRiarebs qurdul samyaros da aqtiurad
moqmedebs qurduli samyaros miznebis gansaxorciele-
blad. qurduli samyaros wevroba ar iqneba maSin rode-
sac pirs ara aqvs kavSiri aseT samyarosTan da moqmedebs
damoukideblad. amasTanave, sasamarTlo gamoZiebisas
ver dadasturda maTi kavSiri qurdul samyarosTan,
isini moqmedebdnen damoukideblad. maT mier dasaxele-
buli piri rogorc qurduli samyaros wevri, ar aris re-
alurad is pirovneba, maT mier es faqti mogonili iyo
mxolod maTi versiis gasamagreblad, raTa b-anisTvis
gamoeZalaT fuli. aRsaniSnavia isic, rom orTave piri
warsulSi iyvnen policiis TanamSromlebi, erT-erTi
maTgani ki wlebis ganmavlobaSi aqtiur monawileobas
iRebda damnaSaveTa samyaros winaaRmdeg brZolaSi.
sisxlis saproceso samarTlis mixedviT yovelgvari
eWvi piris damnaSaved cnobisTvis mtkicebulebaTa
utyuarobisa da sakmarisobis Taobaze unda gadawydes
gansasjelis sasargeblod. sasamarTlo procesze mowme
e. g-m, romelic saqmeSi moixsenieba rogorc qurduli
samyaros wevri da romlis daxmarebiTac gansasjelebi
apirebdnen b-anis problebis mogvarebas, dakiTxvisas
ganmarta rom mas aranairi kavSiri ara aqvs qurdul
samyarosTan da misTvis saerTod ucnobia, vin aris s.
b-ani. mxolod eWvi ar SeiZleba gansasjelebis ssk-is
608
2231-e muxlis 1-li nawiliT msjavrdebis safuZveli
gaxdes. zemoaRniSnulidan gamomdinare, sasamarTlo
mivida im daskvnamde, rom sasamarTlo ganxilvis dros
ver iqna mopovebuli sakmarisi da utyuari mtkicebule-
bebi imis Sesaxeb, rom a-ma da g-m Caidines 2231-e muxlis
1-li nawiliT gaTvaliswinebuli danaSauli, e.i. qur-
duli samyaros wevroba. sssk-is me-10 muxlis Tanaxmad
ki, gamamtyunebeli ganaCeni unda emyarebodes mxolod
utyuar mtkicebulebebs da yovelgvari eWvi, romelic
ar dadasturdeba kanoniT dadgenili wesiT unda gadaw-
ydes gansasjelebis sasargeblod.~
609
bula, radganac braldebis mxarem saapelacio saCivriT
moiTxova saqmis xelaxali ganxilva, msjavrdebulebis
damnaSaved cnoba ssk-is 2231-e muxlis 1-li nawiliT da
181-e muxlis me-2 nawilis ,,a~ da ,,g~ punqtebiT, Tbili-
sis saqalaqo sasamarTlos ganaCenSi cvlilebis Setana
da n. a-sa da g. g-sTvis sasjelis gamkacreba. Tbilisis
saapelacio sasamarTlom 2007 wlis 1 ivnisis ganaCeniT
maT kvlav dasdo msjavri qurduli samyaros wevrobisT-
vis. saapelacio sasamarTlos ganaCenSi vkiTxulobT:
,,saapelacio sasamarTlom gaiziara prokuraturis
saapelacio saCivris moTxovna, rom msjavdebulebi dam-
naSaved unda iqnen cnobili ssk-is 2231-e muxlis 1-li
nawiliT, ramdenadac miiCnia rom dazaralebulisagan
fulis gamoZalvisas isini moqmedebdnen qurduli wese-
bis Sesabamisad, dazaralebuls pirdebodnen xelSeux-
eblobis garantias im SemTxvevaSi Tu igi maT gadaux-
dida garkveuli odenobis fulad Tanxas, romelic Sem-
dgom TiTqos unda gadaecaT im pirebisaTvis romlebic
apirebdnen b-anis ojaxze Tavdasxmas. palata yura-
dRebas miaqcevs im garemoebas, rom msjavrdebulma n. a-m
b-ani masze mosalodneli Tavdasxmis Sesaxeb gaafrTxi-
la 2006 wlis ivnisis bolos, xolo b-anis ojaxze yaCaRu-
ri Tavdasxma ganxorcielda 2006 wlis 4 ivliss. palata
ver gaiziarebs gasaCivrebuli ganaCenis dasabuTebas,
rom msjavrdebulebi moqmedebdnen damoukideblad da
maTi mxridan qurdul samyarosTan kavSiri mogonili
iyo fulis gamoZalvis versiis gasamagreblad, radgan
dazaralebul b-anis CvenebiT dadgenilia rom igi daay-
aCaRes n. as-Tan Sexvedridan erTi kviris Semdeg da day-
aCaRebis Semdeg SiSi realurad aRiqva, miTumetes g.g-m
mouyva iseTi raRaceebi, rac mas aravisTvis mouyolia
da mxolod man da misma meuRlem icodnen, ramac sabo-
lood daarwmuna msjavrdebulebis kavSirSi qurdul
samyarosTan. saqarTvelos 2005 wlis 20 dekembris kano-
610
niT organizebuli danaSaulisa da reketis Sesaxeb, qur-
duli samyaro aris pirTa nebismieri erToba, romelic
moqmedebs maT mier dadgenili an aRiarebuli special-
uri wesebis Sesabamisad da romlis mizania daSinebiT,
muqariT, iZulebiT, danaSaulis CadeniT misi wevrebisT-
vis an sxva pirebisTvis sargeblis miReba. gasaCivrebuli
ganaCenis argumentacia, rom msjavrdebulebi warsulSi
iyvnen policiis TanamSromlebi, TavisTavad ar gamor-
icxavs qurduli samyaros wevrobas. msjavrdebulebi
swored zemoT miTiTebuli gziT, qurduli samyarosT-
vis misaRebi meTodebis gamoyenebiT cdilobdnen sarge-
blis miRebas.~
611
teroristuli organizaciis xelweriT, magram orga-
nizacia ar cnobs danaSaulis Camden pirs, ar dgindeba
kavSiri aRniSnul organizaciasTan, msoflioSi mkacri
antiteroristuli kanonmdeblobis da sasamarTlo
praqtikis miuxedavad, aRniSnul pirs ver CavTvliT ter-
oristuli organizaciis wevrad. SesaZlebelia, bral-
debis mxarem da saapelacio sasamarTlom CaTvala, rom
policiis TanamSromlebi moqmedebdnen qurduli sam-
yarosTvis damaxasiaTebeli xelweriT, magram rogorc
sworad miuTiTa pirveli instanciis sasamarTlom, Tu
ar dgindeba kavSiri kriminalur organizaciasTan, anu
kriminaluri organizacia Tavis mxriv ar aRiarebs maT
Tavis wevrad, qurduli samyaros wevrobisTvis pasux-
ismgeblobis dakisreba ar SeiZleba miCneul iqnes mar-
Tebulad.
612
#5 sapyrobilis 49-e sakanSi myof qurduli samyaros
liderebs a. k-sa da z. k-s, maTTvis privilegiebis miniWe-
biT da xelsayreli pirobebis SeqmniT, aqtiurad exmare-
bodnen qurduli samyaros miznebis ganxorcielebaSi,
garda amisa, isini sapyrobileSi myof patimrebs gadas-
cemdnen axloblebisgan miwodebul sxvadasxva sayo-
facxovrebo daniSnulebis nivTebs, axorcielebdnen
samsaxureobriv mfarvelobas, xolo gaweuli samsax-
uris sanacvlod iRebdnen qrTams, fuladi Tanxebisa
da mono baraTebis saxiT, rac warmoadgenda qurduli
samyaros wevrebis mier garkveuli privilegiebis mini-
Webis sanacvlod cixis TanamSromlebisTvis daniSnul
araoficialur xelfass _ qrTams.
nona Todua
samarTlis doqtori
615
Jamad ZebnaSi myof b. w-Tan da sxvebTan, romlebsac xels
uwyobs qurduli samyaros marTvaSi, maTgan Rebulobs
sxvadasxva danaSaulis Cadenis organizebasTan da ganx-
orcielebasTan dakavSirebul davalebebs, razec axdens
danaSaulebrivi gegmebis SemuSavebas. g. g-Ze qurduli
samyaros sxva wevrebTan erTad Tavisi aqtiuri moq-
medebiT xels uwyobs qurduli samyaros miznebis ganx-
orcielebas, qurduli samyaros daudgenel wevrebTan
erTad, sargeblis miRebis mizniT, monawileobs qurdul
garCevebSi da cdilobs qurduli samyaros specialuri
wesebis gavrcelebas.~
616
moaxerxa gaqceva. 2006 wlis 08 ivniss n. s-Svili kvlav
mivida avtomanqaniT zubalaSvilebis quCaze da elode-
boda klients. daaxloebiT 16:00 saaTze masTan mivida
g. g-Ze da kvlav dauwyo gineba ucenzuro sityvebiT da
daniT, marjvena xelis areSi miayena nakveTi Wriloba,
riTac man Tavisi qceviT kvlav daarRvia sazogadoe-
brivi wesrigi da gamoxata maT mimarT aSkara upativce-
muloba. SemTxvevis adgilze Sekrebili xalxis CareviT
n. s-Svilma kvlav SeZlo gaqceva, ra drosac mas daedevna
g. g-Ze Tavis megobrebTan k. t-Tan, s. a-Zesa da vinme T-
sTan erTad, isini daewien n. s-Svils, ra drosac g. g-Zem
Tavis areSi daniT miayena dazianeba. n. s-Svili daeca as-
faltze da waqceuls g. g-Zem, k. t-Sma da s. a-Zem danebiT
sxeulis sxvadasxva adgilas miayenes dazianebebi, Tan
scemdnen fexebiT. am dros n. s-Svilma dakarga goneba,
ris Semdegac misi simamris, r. S-Svilis, mier igi avto-
manqaniT gadayvanil iqna #5 klinikur saavadmyofoSi.~
617
cialuri wesebis Sesabamisad cxovrebis faqts, radgan
qurduli samyaros wevrTa qmedeba unda Seesabamebodes
am wesebs da mimarTuli unda iyos sargeblis miRebisaken
(zemoTxsenebuli kanonis me-3 muxli).
618
kerZod, mowme g. g-Svilis Cveneba, romelic acxadebs,
rom muSaobs sasjelaRsrulebis departamentis q.
Tbilisis #5 sapyrobileSi operatiul morige TanaSem-
wed 1988 wlidan da icnobs yvela Semosul braldebuls,
Tu vin iyo da romel sakanSi ixdida sasjels. 1995 wlis
aprilSi #49 sakanSi, romelic gankuTvnili iyo qurdu-
li tradiciebis matarebeli pirebisaTvis, Sesaxlebuli
iqna g. g-Ze. Sesabamisad, igi patimrebSi sargeblobda
yvela im privilegiebiT, riTac sargeblobdnen kanon-
ieri qurdebi da danarCeni avtoritetebi (s.f. 37-e, sa-
samarT. sxdomis oqmi, s.f. 370).
619
#30 saxli, sadac I sadarbazos me-5 sarTulze cxovrobs
m. r-Ze da n. S-Ze. mosaxleobis aRricxvis warmoebis pro-
cesSi, am ukanasknelTa mezoblebma misces damatebiTi
informacia masze, rom makas hyavda meore qmari _ g. g-Ze,
romelic aris e.w. kanonieri qurdi, qurduli tradicie-
bis matarebeli, narkotikebis momxmarebeli, ubanSi aw-
yobs garCevebs da rom mTeli mezoblebi Sewuxebulebi
arian aRniSnuli pirovnebiT. man (o-lma) aRniSnuli in-
formacia miawoda Tavis xelmZRvanelobas, Tumca maT es
cnoba ar gakvirvebiaT, radgan icodnen g-Zis pirovnebis
Sesaxeb (s.f. 40-41; sasamarTlo sxdomis oqmi, s.f. 370-e).
inspeqtor o-lis Cveneba ar SeiZleba utyuar mtkice-
bulebead CaiTvalos, radgan igi gvawvdis informa-
cias, romlis warmoSobis wyarosac ki ver asaxelebs (m.
r-Zis `viRac mezoblebma~ uTxres). sakiTxavia, marTla
uTxres? riTaa es dadasturebuli? saidan icodnen maT,
rom g-Ze ubanSi garCevebs swored qurduli wesebis Se-
sabamisad awyobda, saerTod `saqmis gasarCevad~ gana
aucilebelia qurduli wesebis gamoyeneba? Qqurduli
garCevis gverdiT xom arsebobs reketuli garCevac? an
sadaa konkretuli faqti aseTi garCevisa? aseve sakiTxa-
via, es informacia o-lma marTlac miawoda Tavis xelmZ-
Rvanelobas? araviTari dokumenti amaze ar arsebobs.
620
nawili), sadac am jgufis wevrad moxsenebulia s. a-Zec.
igi iyo dazaralebul s-lis naTesavi. a-Zem kiTxvaze, Tu
ratom ar miexmara Tavis naTesav s-ls da ratom dadga
g-Zis mxares, upasuxa, rom ar undoda urTierTobis ga-
fuWeba iseTi kategoriis xalxTan, rogoric aris g-Ze,
xolo s-ls mere daelaparakeboda da advilad auxsnida
yvelafers. man aseve ganacxada, rom g-Ze adre iyo kanon-
ieri qurdi, magram axlac aris Tu ara, ar icis, Tumca
aqve dasZens, rom igi qurduli tradiciebis mimdevaria,
ubanSi `kai biWis~ saxeliT sargeblobs.
621
arc isaa sakmarisi, rom Tavad es piri acxadebs mis kav-
Sirze qurdul samyarosTan (ganaCenSi mosamarTle erT-
erT mtkicebulebad miiCnevs gagniZis satelefono sau-
bris krebsiTi amonaweris erT adgils, sadac gagniZe
vinme daTos kiTxvaze, aris Tu ara is qurdi, pasuxobs:
`daviT, qurdi var da qurdi viqnebi~ _ix. s.f. 371-e). ase-
Ti Cveneba SesaZlebelia, CaiTvalos erT-erT mtkiceb-
ulebad sxva mtkicebulebebTan erTad.
622
Tuki piri damoukideblad moqmedebs, rogorc e.w. `adi-
noCka’, mas ar cnobs qurduli samyaro, aseT pirobebSi
misi qmedeba xels ver Seuwyobs qurduli samyaros miz-
nebis ganxorcielebas da igi ver CaiTvleba im samyaros
wevrad, romlis warmomadgenlebi ar cnoben mas da ar
sargebloben misi aqtiuri moqmedebis SedegebiT.
624
tradiciebis Camoyalibebas axalgazrdebSi~ (s.f. 371-e).
rogorc vxedavT, am Cvenebis mixedviT g-Ze reketirada-
caa warmodgenili da qurduli samyaros wevradac, rac
urTierTgamomricxvelia. Aaseve mocemul CvenebebSi
araferia naTqvami imaze, Tu kerZod, rodis da romeli
maRaziidan iRebda igi Tanxas gamoZalviT; vis Soris
gadawyvita davebi da rodis; saidan dasturdeba, rom
davebs swored qurduli wesiT wyvetda; saidan icis, rom
warsulSi iyo kanonieri qurdi; rom dResac aris krimi-
naluri avtoriteti; raSi gamoixateba is, rom igi eweva
qurduli tradiciebis Camoyalibebas axalgazrdebSi,
kerZod, vis mimarT ganaxorciela es qmedeba? kargi
iqneboda, saqmeSi mopovebuli iyos aseTi konkretuli
faqtebi.
625
ras niSnavs qurduli garCeva?
627
rom es nawili TavisTavSi moicavs am muxlis 1-el da me-2
nawilsac. amdenad, qmedebis kvalifikaciisas zedmeti
iyo me-2 nawilis `a’ qvepunqtze (Cadenili winaswar SeT-
anxmebiT jgufis mier) miTiTeba. sasamarTlos mxolod
braldebaSi unda daefiqsirebina es damamZimebeli gare-
moeba (es sakiTxi ufro dawvrilebiT ganxilulia ssk-is
1431-e muxlis ganmartebisas).
628
qurduli garCeva, romelic or modave mxares Soris
problemis gadawyvetas gulisxmobs (maT Soris mtyuan-
marTalis garkveviskenaa mimarTuli). SeiZleba iTqvas,
rom xulignuri qmedebis Cadena qurduli samyaros mso-
flmxedvelobiT uRirsi saqcielic ki aris, `ar amSven-
ebs~ am samyaros wevrs, radgan maT imis pretenzia aqvT,
rom simpatia daimsaxuron sazogadoebis did nawilSi.
630
dadasturebuli faqtic rom iyos, igi sadReisod misi
sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobisTvis ver
gamodgeba, radgan sisxlis samarTlis kanons, romelic
awesebs qmedebis danaSaulebriobas, ukuZala ara aqvs
(ssk-is me-3 muxlis 1-eli nawili).
631
lic rom iyos) ss pasuxismgebloba saqarTvelos sisxlis
samarTlis kodeqsiT ver daekisreba.
633
vas: xom araa ssk-is 2231-e muxliT gaTvaliswinebuli da-
naSaulis Semadgenloba denadi danaSauli?
634
naSaulSi da a.S.) rogoc wesi, ar xorcieldeba uwyvetad
da mas epizoduri xasiaTi aqvs. amasTan, qmedeba mimarTu-
lia sxvadasxva uSualo obieqtis winaaRmdeg (magali-
Tad, muqaris gamoyenebiT `qurduli wilis~ moTxovna
xdeba sxvadasxva pirisagan) anda danaSaulis msxverpli
sxvadasxva pirovnebaa (magaliTad, danaSaulSi Cabmulia
sxvadasxva piri). SesaZlebelia, es qmedebebi erTmaneTi-
sagan garkveuli droiTac iyos dacilebuli.
635
fis marTva an maTi organizeba `qurduli wesebis~ Sesa-
bamisad.
636
yofnis ganmavlobaSi k-vis iniciativiT saqarTveloSi
ewyoboda qurduli Sekrebebi.
637
Svils, romlebic misi uSualo miTiTebiTa da davalebiT
yovelTviurad, sistematurad, krebdnen fulad Tanx-
ebs, rac xmardeboda kanonieri qurdebisa da qurduli
samyaros wevrTa materialur uzrunvelyofas.
638
riTaa dadasturebuli k-vis mier am qmedebis Cadena
(muqara, rac mimarTulia iqiTken, rom saTanado orga-
nos warmomadgenlebma ar Seasrulon maTze dakisrebu-
li movaleoba qurduli samyaros winaaRmdeg brZolis
saqmeSi)?
640
saqarTvelos saerTaSoriso xelSekrulebiT (ssk-is
me-5 muxlis me-3 nawili) da b) es qmedebebi Cadenili unda
iyos mas Semdeg, rac saqarTvelos sisxlis samarTlis
kodeqsSi SemoRebuliqna 2231-e muxli (ssk-is me-2 mux-
lis 1-eli da me-2 nawili.).
641
noebisaTvis da sTxova Tanxmoba maTi saerTo sabanko
angariSidan 1 200 000 aSS dolaris gadaricxvaze, ris
Semdeg mas gaaTavisuflebdnen.
642
mocemul SemTxvevaSi ki k-visa da o-vis mizani iyo ara
gamosasyidis miReba an sxvisi qonebis xarjze gamdi-
dreba, aramed sadavo Tanxis amoReba, rasac al. k-ni maT
ar aZlevda. amdenad, misi qmedeba Seicavs Tavisuflebis
ukanono aRkveTis niSnebs (143-e muxli).
643
kanSi moTavsebul patimar S, a-els, xolo mogvianebiT am
ukanasknelis meuRlis dedas q, u-ls, romelic S. a-eis
sityvieri davalebiT agrovebda fulad Tanxebs qur-
dul samyaroSi Setanis mizniT.
644
dacemaSi da xsenebuli qmedebiT maTTvis upiratesobis
miniWebaSi, sazogadoebrivi interesebis arsebiTi dar-
Rveva gamoiwvia. zemoaRniSnulisTvis mas brali daedo
ssk-is 2231-e muxlis 1-li nawiliT da 332-e muxlis 1-li
nawiliT.~
646
aqve ismis kiTxva: ramdenad tipuria, rom sasjelaR-
srulebis dawesebulebis moxele sajarod gamox-
atavdes Tavis mxardaWeras qurduli samyarosadmi?
amiT igi xom amxels sakuTar Tavs? piriqiT, moxele
yovelTvis Seecdeba, sxvebisTvis SeumCneveli darC-
es misi kavSiri qurdul samyarosTan da miuxedavad
amisa, Tuki igi aseTi Tavxedi da windauxedavi iyo,
kerZod raSi gamovlinda es `sajaro mxardaWera~?
fulis Cumad gadacemis faqti veranairad ver Sefas-
deba, rogorc `sajaro mxardaWera~.
647
lis patimarze gadacemis ufleba (aqve isic unda iTqvas,
rom Tu es iqneba kanonierad mopovebuli fuli, mox-
elis mier uflebamosilebis gadameteba unda Sefasdes,
rogorc disciplinuri gadacdoma, radgan ssk-is 333-e
muxli aucileblad gulisxmobs marTlsawinaaRmdego
Sedegs _ fizikuri an iuridiuli piris uflebebis, sa-
zogadoebis an saxelmwifos kanonieri interesis arse-
biT darRvevas).
648
da kanonis moTxovnis darRveviT gadascems mas fuls
(magaliTad, gadascems qurduli saerTos saxiT Seg-
rovil Tanxas). mocemul SemTxvevaSi aseT viTarebasTan
saqme ar gvaqvs, amitom ssk-is 332-e muxliT kvalifika-
cia Secdomad unda CaiTvalos.
649
Semosuli saCivaris daSveba sisxlis samarTlis saqmeTa
palatis sxdomaze gansaxilvelad (saqme #2239 ap).
ramdenadaa SesaZlebeli, rom qurduli samyaros wevrad
CaiTvalos piri, romelic patiosani SromiT miRebuli
Semosavlis nawils periodulad, Tundac nebayoflo-
biT gadascems qurduli samyaros romelime wevrs misive
Txovnis safuZvelze?
650
am pirebTan 2006 wlis 7 dekembers Sedga saproceso
SeTanxmeba q. Tbilisis prokuraturis ganyofilebis
prokurorTan bralze, garigebasa da sasjelis zomaze.
saproceso SeTanxmeba dakmayofilda Tbilisis saqa-
laqo sasamarTlos mier da msjavrdebulebis mimarT
daniSnul sasjelze gamoyenebul iqna pirobiT gamo-
sacdeli vada (5-5 wlis vadiT), damatebiT sasjelad ki
TiToeuls daekisra 5000 laris gadaxda.
651
raSi mdgomareobs qurduli samyaros miznebi?
652
mocemul SemTxveveSi taqsis mZRolebi arian qurduli
samyaros wevris (a-Zis) mxridan fulis `Seweris~ msxver-
plni, radgan icodnen, rom uaris SemTxvevaSi isini sul
mcire, materialurad ufro metad dazaraldebodnen.
653
aRniSnul mZRolebze wardgenil braldebaSi yuradRe-
bas ipyrobs aseTi fraza: `TavianTi cxovrebis wesiT sa-
jarod gamoxataven maT mxardaWeras~.
655
am kiTxvaze logikuri pasuxi aseTi unda iyos: radgan
es qmedebebi ssk-is 2231-e muxlis Semadgenlobis erT-
erTi aucilebeli niSania, maSin ssl-is 2231-e muxli
STanTqavs maT, rogorc mTeli STanTqavs mis nawils da
kvalifikacia danaSaulTa erTobliobiT saWiro araa.
ase magaliTad, Tu qurduli samyaros wevrma muqariT
aiZula vinme mieca misTvis e.w. qurduli wili, qmedeba
unda dakvalificirdes mxolod ssk-is 2231-e muxliT
da zedmetia ssk-is 181-e an 150-e muxlze miTiTeba. anda
Tuki igi Tavad Caidens, vTqvaT, qurdobas, aseT SemTx-
vevaSic ssk-is 2231-e muxlma unda STanTqas es danaSauli
(danaSaulis Cadenac xom aqtiuri moqmedebis erT-erT
saxedaa miTiTebuli zemoTxsenebul kanonSi). rac Se-
exeba im moqmedebebs, rac ar gvaZlevs calkeul dana-
SaulTa Semadgenlobas (magaliTad, daSineba, dumilis
pirobebis wayeneba), isini udavod Sedian ssk-is 2231-e
muxlis SemadgenlobaSi.
659
qonebis ganadgurebis muqara. am SemTxvevaSi adgili rom
ar hqonia pirvel an meore maTgans, es aSkaraa. rac Seexeba
qonebis ganadgurebis muqaras, arc esaa saxeze, radgan man-
qanis moparvis muqara ar SeiZleba CaiTvalos qonebis ga-
nadgurebis muqarad. garda amisa, t-Svili g-sagan iTxovda
garkveul qmedebas (manqanis Txovebas), rac araa damaxa-
siaTebeli muqaris SemadgenlobisTvis.
660
da faqtobrivad aRiara, rom es Tavdasxma misi mowyobi-
li iyo, maSin ratom ar daisva sakiTxi yaCaRobaSi Tana-
monawileobisTvis misi pasuxisgebaSi micemis Sesaxeb?
muqaris mesame epizodi: saqmis masalebiT dadgenilad
CaiTvala Semdegi: t-Svili emuqreboda g-s, rom male
gaxdeboda kanonieri qurdi da Tu yovelTve ar gadaux-
dida 100 aSS dollars da aseve ar aTxovebda manqanas
roca dasWirdeboda, igi moparavda manqanas, daumtvrev-
da maRazias da ar gaaxarebda.
es epizodi Seicavs ara muqaris (151-e muxli), aramed
gamoZalvis (181-e muxli) niSnebs, radgan saxezea sxvisi
nivTis (fulis), aseve qonebrivi sargeblobis moTxovna
(aTxovos manqana, roca dasWirdeba), rasac Tan erTvis
dazaralebulis nivTis ganadgurebis (maRaziis damt-
vrevis) muqara.
661
revaz gogSeliZe
samarTlis doqtori
662
bon monacemebi qurduli samyaros wevrebze. Aamdenad,
maT SeiZleba hqondeT garkveuli daintereseba, rom maT
mier miwodebuli informacia konkretul pirovnebaze
aRmoCndes realuri.
663
g-Ze eweva moqalaqeTa piradi qonebis Zarcva-yaCaRobas,
reketiorobas da agrZelebs axalgazrdebSi qurduli
tradiciebis danergvas, aris narkotikuli nivTierebe-
bis momxmarebeli da warsulSi nasamarTlevia.~
664
da ganxorcielebasTan dakavSirebul davalebebs, ri-
Tac axdens danaSaulebrivi gegmebis SemuSavebas.~
665
debis is monakveTi, sadac saubaria aqtiur urTierTo-
baze „sxvebTan~, e.i. gamoZiebiT daudgenel pirebTan,
romelTa vinaoba aravin uwyis. damajereblobas mok-
lebulia msjeloba „maTTan~ aqtiur urTierTobaze da
„qurduli samyaros marTvaSi xelSewyobaze.~ aseve „maT-
gan~ e.i. daudgeneli pirebisgan, „danaSaulis Cadenis
organizebasTan dakavSirebiT davalebis miRebis Taoba-
ze.~ iseve rogorc gaugebaria, rogor daadgina da ra ma-
salebze dayrdnobiT gaakeTa prokurorma daskvna, rom
zemoT xsenebul pirebTan (d. w., b. w.) da „sxvebTan~ aqti-
uri moqmedebebiT axdebda g. g-Ze danaSaulebrivi geg-
mebis SemuSavebas. ismis kiTxva: raSi gamoixateboda „da-
naSaulebrivi gegmebis SemuSaveba~ (es „danaSaulebrivi
gegmebi ra saxiT moipova gamoZiebam _ dokumenturi
masaliT, sqemiT Tu naxazebiT?) da kerZod, romeli da-
naSaulebrivi gegmebis SemuSavebas hqonda adgili?
666
Sedis. es informacia CvenTan operatiuli informaciis
safuZvelze modis.~
667
unda Seiswavlos, gamoikvlios da Seamowmos uSualo
pirvelwyaroebTan mimarTebaSi, e.i. procesis yvela
monawilisgan unda miiRos Cveneba momxdari faqtisa da
masTan dakavSirebuli faqtobrivi garemoebebis Sesax-
eb, mxolod aseTi midgomiTaa SesaZlebeli uzrunvely-
ofil iqnes sisxlis samarTlis procesis iseTi princi-
pebis realizeba, rogoricaa: uSualoba, zepiroba, Seji-
brebiToba, saqmis garemoebaTa yovelmxrivi, obieqturi
da sruli gamokvleva sasamarTlosa da mxareebis aqti-
uri monawilobiT.
668
(da ara sxva saxelmwifo moxele) afrTxilebs mowmes da
dazaralebuls imis Sesaxeb, rom Tu cru Cvenebas mis-
cemen, daekisrebaT sisxlis samarTlebrivi pasuxismge-
bloba.
669
nawilSi igive lafsusebia ganmeorebuli, rac gvxvdeba
sabraldebi daskvnaSi.
670
saqme isaa, rom aravis gadaumowmebia, marTlac ijda Tu
ara igi xsenebul kameraSi da miTumetes rogor iqceo-
da. SekiTxvaze, iyo Tu ara cnobili, rom g-Ze „kanonieri
qurdi~ iyo, mowme dadebiTad pasuxobs. es informacia
mas miRebuli hqonda operatiuli informaciis safuZ-
velze. magram aseve sakiTxavia, marTlac arsebobs ki
aseTi operatiuli informacia (Tumca meore sakiTxia,
ramdenad CaiTvleba operatiuli informacia mtkiceb-
ulebad)?
671
advokatis pozicia SeiZleba imiT gamarTldes, rom mas
SeeZlo sasamarTlo procesze amgvari saxis saproceso
dokumentis arseboba gamoeyenebina dacviTi funqciis
ganxorcielebisas (Tumca samwuxarod, es SesaZlebloba
damcvels procesze ar gamouyenebia). prokurors ki,
amasTan dakavSirebiT ufro meti pasuxismgebloba ekis-
reba.
672
satelefono saubridan Cans, rom t. f-ia, ufro swored
vinme „tarieli~ patimrebs mimarTavs, rom: „xmauri atex-
on, miskebi urtyan erTmaneTs da hqondeT „mmirni~ (mS-
vidobiani) moTxovnebi, rom miiqcion xalxis yuradReba,
gaagebinon maT Tavisi moTxovnebi, rom arafris dideb-
iT ar moxdes administraciaze Seteva.~
673
isad nebismieri formiT marTavs anda organizebas uwevs
qurdul samyaros an pirTa garkveul jgufs.
674
ulebidan (mag. „magTis~ ofisidan) xdeba, maTi nebarTvis
gareSe „saubrebis~ mosmena da fonogramis damzadeba?
iqneb dakanondes fonogramis Sinaarsisa da sisxlis
samarTlis saqmeSi arsebuli „saubris~ (e.w. „krebsebi~)
sisworis savaldebulo notarialuri dadastureba?
675
modiT, gadavxedoT sisxlis samarTlis saqmeSi arsebul
mtkicebulebebs.
676
rom „avtomanqaniT Zveli biWebisTvis narkotikebi unda
miitanos~ imitom, rom aseTi qmedebiT, faqtobrivad
danaSaulSi amxels sakuTar Tavsac da e.w. „Zvel biWeb-
sac~. (isic gasaTvaliswinebelia, rom es faqti ar xdeba
im dros, roca saqarTveloSi kriminalebi Tavisuflad
parpaSebdnen da arafers eridebodnen. piriqiT, es xdeba
im dros, roca qurdul samyaros mimarT seriozuli br-
Zola iyo gamocxadebuli).
677
erTs uTqvia Cems dasTan maRaziaSi, gvari saxeli ar vici,
rom xuTive viyaviT binaSio;~
678
naluri avtoritetiT sargeblobda da mezoblebs eS-
inodaT da verafers ambobdnen.~
***
680
meoTxe kari
Sesavali
3
statuti reketuli da korumpirebuli organizaciebis Ses-
axeb (Racketeer, influenced and Corrupt Organizations [RICO] statute) qve-
moT moxseniebuli iqneba rogorc `riko~.
684
aRniSnuli amocanis Sesrulebis Semdeg SedarebiT-sa-
marTlebrivi, istoriuli, SedarebiT-istoriuli, for-
malur-logikuri, dogmaturi, sistemur-struqturuli
meTodebis gamoyenebiT SesaZlebelia gamoirkves:
685
& 1. kriminalizaciis sazrisi
686
is 224-e muxli), `teroristuli organizaciis Seqmna an
xelmZRvaneloba, anda masSi monawileoba~ (ssk-is 327-e
muxli) da sxva. yvela zemoCamoTvlili norma organize-
buli jgufis specialuri, kriminalizebuli formaa. sa-
qarTvelos kanonmdeblobis mixedviT, jerjerobiT ar
arsebobs organizebul danaSaulTa winaaRmdeg mimar-
Tuli zogadi norma. zemoaRniSnuli specialuri nor-
mebi, organizebul danaSaulTa mxolod konkretul
gamovlinebebs aregulirebs, magram maT gareT mouwes-
rigebeli rCeba danaSaulebrivi saqmianobis sakmaod
didi wre. aSS-s nacionaluri usafrTxoebis sabWos 2000
wlis moxsenebaSi, organizebul danaSaulebriobasTan
brZolis sakiTxebTan dakavSirebul kritikul winada-
debebSi aRiniSna, rom `yofili sabWoTa kavSiris arc
erT respublikaSi ar aris kanonebi, romlebic SesaZle-
blobas miscemda samarTaldamcav organoebs, pasuxis-
gebaSi miecaT danaSaulebrivi qmedebis Cadenis mizniT
gaerTianebuli pirebi da ara mxolod isini, vinc ukve
Caidina danaSauli.~6
6
ix. The report of Advice of National Safety, International crime threat
assessment, chapter I, Global Context of International Crime 2000, Пере-
вод на русский язык, Владивостокский Центр по изучению организо-
ванной преступности А.В. Пономаренко, Е.В.Кравченко, www.crime.
vl.ru, 2006.
7
ix. http://www.ricoact.com/ricoact/faq.asp, 2006.
687
ka ukanono Zaladobis, TaRliTobisa da korufciis
Sedegad~.8
688
winaaRmdeg brZolaSi, vidre _ maTi amerikuli analogi.
12
ix. Weiner J. dasaxelebuli naSromi, gv. me-15.
689
da Tavs arideben organizebuli danaSaulis cnebis gan-
martebas. `kongresma specialurad gaafarTova kanonis
moqmedebis farglebi, raTa ar daetovebina mcire xvre-
lic ki, romlis gamoyenebiTac organizebul danaSaul-
Si monawileni gadaurCebodnen pasuxismgeblobas.~13
13
ix. M. Cormaney, Rico in Russia: effective control of organized crime
or anoter empty promise? Перевод М. Буряк, 2002 г. http://www.crime.
vl.ru/docs/stats/stat_145.htm, 2007
14
ix. iqve.
15
ix. http://www.ipsn.org/court_cases/us_v_turkette-su-
preme-1981-06-17.htm , 2007
690
2.2 Tavisufali interpretaciis koncefcia lega-
lobis principTan mimarTebaSi
16
ix. sisxlis samarTlis zogadi nawili, saxelmZRvanelo, av-
torTa koleqtivi, red.: g.naWyebia, i. dvaliZe. gamomcemloba
`meridiani~, Tb., 2007, gv. 18.
17
ix. http://www.labex.ru/page/inzk_usa_uk_8.html, 2007
691
2.3 Tavisufali interpretaciis koncefcia qar-
Tuli sisxlis samarTlis kodeqsis sistemasTan
mimarTebaSi
18
ix. fttp://sosrussia.com/analyse/library/clusa/page2, 2007.
693
`riko~ aris erTaderTi sisxlis samarTlis kanoni, ro-
melic SesaZleblobas aZlevs braldebis mxares, war-
moadginos danaSaulebrivi organizaciis saqmianobis
sruli suraTi, organizebuli damnaSaveebis `ojaxis~
saxiT. imis magier, rom sisxlissamarTlebrivi devna
ganaxorcielos mxolod romelime mcire jgufis xel-
mZRvanelisa da misdami daqvemdebarebuli ramdenime
damnaSavis mimarT, am ukanasknelTa mier Cadenili erTi
romelime danaSaulis gamo, braldeba uflebamosilia,
daadanaSaulos organizebuli damnaSaveebis mTeli
`ojaxi~. Cadenili erTi romelime danaSaulebrivi aq-
tis mtkicebis nacvlad, `riko~ SesaZleblobas iZleva,
dadgindes piris mTeli danaSaulebrivi saqmianoba misi
cxovrebis manZilze.~19
695
madgenlobas iZleva da Cveulebrivi sisxlis samarTlis
normebis nacvlad piri pasuxs agebs `rikos~ mixedviT.
24
ix. sisxlis samarTlis zogadi nawili, saxelmZRvanelo, av-
torTa koleqtivi, red.: g.naWyebia, i. dvaliZe. gamomcemloba
`meridiani~, Tb., 2007, gv. 346.
25
ix.sisxlis samarTlis zogadi nawili, das. naSr. Ggv. 346.
696
&. 4 sakontrolo deliqtTa koncefcia
697
eTnikur dajgufebebs (koncefcia `alien-conspiracy model~),
gansakuTrebiT ki italiur-amerikuls ukavSirebdnen.28
aSS-s kanonmdeblis sasaxelod unda iTqvas, rom aqcenti
gakeTda organizebul danaSaulebriobaze, rogorc zo-
gad movlenaze da ara mis calkeul gamovlinebebze. anu,
ara formaze, rogorc zemoT aRvniSneT, aramed _ Si-
naarsze. amis gamoa, rom `rikos~ bolo dros iyeneben da-
naSaulTa iseTi saxeebis winaaRmdegac, romlebic misi
miRebis dros saerTod ar arsebobda29. arsebobs mosa-
zreba `rikos~ rolis zrdaze teroristul danaSaulTa
winaaRmdeg brZolis aspeqtiTac.30
28
ix. Уголовное законодательство США, http://sosrussia.com/analyse/
library/clusa/page2/
29
ix. Cormaney M., Rico in Russia: effective control of organized crime or
anoter empty promise? Перевод М. Буряк, 2002 г. http://www.crime.vl.ru/
docs/stats/stat_145.htm, 2007
30
ix. Nathan Irvin & Juster Kenneth, Law Enforcement Against Interna-
tional Terrorists: Use of the RICO Statute, 60 U. COLO. L. REV. 1989.p.564;
Weiner J. RIKO, Terrorism and extraterritorially: can RIKO reach foreign
conduct? p.13 www.nesl.edu/intljournal/vol1indx.cfm
698
`sakontrolo deliqtTa~ (`predicate offences~) koncefciis
gauTvaliswineblobam warmoSva gaugebroba im sakiTxSi,
Tu ra moiazreba reketirobaSi da romeli danaSaule-
brivi qmedebebis ganxorcieleba warmoadgens reketul
saqmianobas. predikatuli deliqtebis gansazRvramde
qarTvelma kanonmdebelma pirvel rigSi unda gadawyvi-
tos, eqneba qarTul antireketul normebs aSS-s antire-
ketuli normebis Sesabamisad organizebul danaSaulTa
winaaRmdeg mimarTuli zogadi Tu banditizmis (ssk-is
224-e muxli), qurduli samyaros wevrobis, kanonieri
qurdobis (ssk-is 2231-e muxli) da sxvaTa msgavsad orga-
nizebuli jgufis, kriminalizebuli, specialuri nor-
mis saxe.
34
reketis Semadgenel danaSaulebze mosamarTle ganaCenis
aRwerilobiT nawilSi miuTiTebs.
702
& 5. organizaciuli SeTanxmebis koncefcia
35
ix. Abadinsky H., Organized Crime. Nelson-Hall publishers. Chicago. пе-
ревод с англ.-СПб.: Издателство С-Петербургского университета. 2002
c. 536.
703
Sia dafiqsirebuli. kerZod, danaSaulis damTavrebis
etapi narkotikul danaSaulebTan dakavSirebiT erTi
safexuriT winaa gadmotanili da ar moiTxovs `aSkara
moqmedebas~.36 damTavrebul danaSauls warmoadgens
ori an meti piris SeTanxmeba narkotikul nivTierebaTa
brunvis federaluri normebis darRvevis Sesaxeb.37
36
ix. Abadinsky H., dasax. naS. gv. 591.
37
ix. aSS-s uzenaesi sasamarTlos 1994 wlis ganaCeni [United
State v. Shabani N: 93-981]
http://www.law.cornell.edu/supct/html/93-981.ZO.html, 2007
704
5. `danaSaulebrivi SeTanxmebis~ instituti organize-
bul danaSaulobis, gansakuTrebiT misi zeda eSelo-
nebis, winaaRmdeg brZolis efeqturi iaraRia. igi iZ-
leva imis SesaZleblobas, rom pasuxisgebaSi miecnen
organizebuli jgufis xelmZRvanelebi, im SemTxve-
vaSic ki, rodesac maT ar ganuxorcielebiaT raime
`aSkara moqmedeba~. sakmarisia, damtkicdes is faqti,
rom isini `SeTanxmebis~ monawileebi arian.38
38
ix. Abadinsky H., dasax. naSromi, gv. 536.
39
ix. Nathan Irvin & Juster Kenneth, Law Enforcement Against International
Terrorists: Use of the RICO Statute, 60 U. COLO. L. REV. 1989.p.564.
705
tiuri danaSaulebrivi mizani, mTeli jgufis pasuxisge-
baSi micema rTul amocanas warmoadgens. `SeuZlebelia,
damtkicdes erTiani SeTanxmeba da erTiani danaSaule-
brivi mizani sruliad sxvadasxva danaSaulze da maT
Camden pirebze, romlebic konkretuli danaSaulis Ca-
denaSi urTierTkavSirSi ar imyofebian.~40
44
ix. o. gamyreliZe, saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeq-
sis ganmarteba, Tb., 2005 gv. 208.
45
ix. isev TviTmfrinavis gatacebis saqmis gamo. gazeTi “axali
saqarTvelo~ 14-20 maisi 1998.
708
lebrivi gaerTianebebis, Tu organizaciebis liderebi
piradad ar monawileoben konkretul danaSaulebSi da
amis gamo sisxlis samarTlis regulirebis farglebs ga-
reT rCebian.~46 ruseTis federaciis ssk-is 210-e muxlis
SemuSavebisas kanonmdeblis mizans Seadgenda Seeqmna
iseTi efeqturi norma, romelic organizebul dana-
SaulTa winaaRmdeg iqneboda mimarTuli.47
46
ix. В.А. Номоконов, Ю.Б Мельников, Какой должна быть политика в
области борьбы с организованной преступностью? Дальневосток . 2002
г. с. 5.
47
ix. Комментарий к Уголовному кодексу Российской Федерации. Под.
общ. ред. Скуратова Ю.И. Лебедева В.М. М. 1999 с. 510.
48
ix. Уголовное право. Особенная часть. Коллектив авторов. Изд. Нор-
ма М. 2000 с. 381.
709
rogorc kritikosebi aRniSnaven, mZime an gansakuTrebiT
mZime danaSaulis Cadenis mizanma ruseTis federaciis
ssk-is 210-e muxli `mkvdar~ Semadgenlobad aqcia.49 ori
an meti piris gaerTianeba mZime an gansakuTrebiT mZime
danaSaulebis Cadenis mizniT isedac dasjadia, radga-
nac danaSaulis momzadebad iTvleba. am logikiT 210-e
muxlis ruseTis federaciis sisxlis samarTlis kode-
qsSi Semotana saerTod usagno gamodis. rogorc mar-
Tebulad aRniSnavs a. dolgova, `axal kodeqsSi isev ga-
movlinda Zveleburi midgoma, rac, rbilad rom vTqvaT,
organizebuli danaSaulis fenomenis Seuswavlelobis
bralia.~50
711
li mizniT. mizani, organizebul danaSaulebriobasTan
dakavSirebiT, SeiZleba iyos mxolod zogadad danaSau-
lebrivi saqmianoba. organizebuli danaSaulis cnebis
mkacr CarCoebSi moqceva Tavis droze ar isurva, aseve,
SeerTebuli Statebis kanonmdebelmac, Semoifargla
ra `rikos~ kanonSi zogadi terminebiT.53
53
ixileT zemoT Tavisufali interpretaciis koncefcia.
712
mexuTe kari
715
lebrivma organizaciebma kriminaluri Semosavlebi ga-
mosayeneblad vargis resursebad unda gardaqmnan, ram-
eTu Semosavali, romelsac ver daxarjav Semosavlad ar
iTvleba. gaTeTrebis Sedegad danaSaulebriv Semosav-
lebs kanonieri saSualebebis respeqtabeluri saxe eZl-
eva, raTa is SemdgomSi Caidos (ganTavsdes) legalur
ekonomikaSi da finansur institutebSi. kriminalur
samyaros SesaZlebloba eZleva formalurad kanonier
safuZvelze gamoiyenos ukanono operaciebiT miRe-
buli Semosavlebi da amiT gaafarTovos da legalize-
buli gaxados Tavisi saqmianoba. es, Tavis mxriv, iwvevs
kriminaluri struqturebis politikuri gavlenis zr-
das, winaaRmdegobas regulirebis sistemis ganmtkice-
bisdmi. izrdeba korufcia saxelmwifo seqtorSi da
samarTaldarRvevebi finansur sferoSi. gaTeTrebis
operaciaSi CarTuli didi odenobis `Savi kapitali~
Zirs uTxris finansuri bazrebis simyares. ukontrolo
fuladi masis brunvaSi Cabma stimuls aZlevs infla-
cias. amgvarad, ukanono saqmianobis Sedegad miRebuli
didi fuladi masa yovelTvis momakvdineblad aisaxeba
rogorc qveynis Sida, ise saerTaSoriso ekonomikur
sistemebze.
716
gaero globalizaciis erT-erT tendenciad gamoyofs
msoflio ekonomikis integracias, rac ganapirobebs cv-
lilebebs saerTaSoriso damnaSaveobaSic.
1
v. ovCinski, 21-e saukune mafiis winaaRmdeg, rus. enaze, m.,
2000, gv. 18-20.
717
amgvarad, fulis gaTeTrebis masStabebis gafarToebas
xeli Seuwyo ekonomikis globalizaciam. amave dros,
berlinis kedlis dangrevam da komunisturi reJimis
dasrulebam centralur da aRmosavleT evropaSi daaC-
qara msoflio ekonomikis gardaqmnis procesi. postko-
munisturma qveynebma, romlebic manamde daxuruli iyo
saerTaSoriso finansuri urTierTobebisTvis, Secvales
Tavisi kanonmdebloba liberaluri mimarTulebiT da
kari gauRes sabazro ekonomikis principebs ucxour kap-
italdabandebaTa stimulirebisTvis. erTi socialur-
ekonomikuri sistemidan meoreze swrafma da mtkivneul-
ma gadasvlam gamoiwvia mZime Sedegebi, qaosi, warmoebis
dacema, siRaribis, damnaSaveobis da korufciis zrda.
am qveynebma ver moaswres ekonomikisa da sazogadoebis
dacvis meqanizmebis Seqmna. aman yvelaferma xeli Seuwyo
ekonomikuri damnaSaveobis ganviTarebas.
718
amgvarad, evropuli Tanamegobrobis farglebSi 1992
wlidan moxda mTeli ekonomikuri da finansuri saqmi-
anobis saerTo liberalizacia, kapitalis gadaadg-
ilebis CaTvliT. aman danaSaulebriv organizaciebsac
gaumartiva saqmianoba ukanono Semosavlebis legal-
izaciisTvis. sabWoTa kavSiris daSla da maastrixtis
xelSekruleba istoriuli movlenebia, romlebmac didi
wvlili Seitanes msoflio ekonomikis SecvlaSi, romlis
SedegebiT organizebuli damnaSaveobac sargeblobs.
719
dobr, aSS e.w. „mSrali kanoni~ krZalavda alkoholuri
sasmelebis Tavisufal brunvas, ramac saTave daudo al-
koholis masobriv kontrabandas (butlegeroba). amgva-
ri saqmianobiT miRebuli fuli ideboda mTeli qveynis
masStabiT samrecxaoebis qselis ganviTarebaSi, romel-
Ta angariSebidan miRebuli Semosavali ukve legalu-
rad gamoiyureboda. swored maSin `WuWyiani~ fulis le-
galizaciis am xerxs `garecxva~ uwodes, rac xatovnad
gadmoscemda aralegalurad miRebuli fulis legalu-
rad gardaqmnis procesis arss. ufro dakonkretebuli
versiiT, cnobilma amerikelma gangsterma alfonso
kaponem me-20 saukunis 30-ian wlebSi Cikagos terito-
riaze Seqmna samrecxao aparatebis qseli, romelis an-
gariSebzec recxavda reketiT, azartuli TamaSebiT da
prostituciiT naSovn fuls. TiTqosda inglisur vari-
antSi fulis legalizeba (gaTeTreba) iwodeba garecx-
vad, swored aqedan iRebs es termini (money laundering)
saTaves. aravin icis ramdenad Seesabameba simarTles es
maxvilgonivruli istoria, Tumca, es termini marTlac
zustad gamoxatavs fulis gaTeTrebis procesis arss.
procesis dasawyisSi TamaSSi Sedis WuWyiani fuli ro-
melic teqnologiuri damuSavebis rigi stadiebis gav-
lis Semdeg `sufTa~ xdeba.
720
saarCevno kampania finansdeboda anonimuri Semowiru-
lobebiT, romlebic, rogorc gvian gairkva, crumagieri
kompaniebidan Sesuli garecxili fuli iyo. Tumca maSin
fulis garecxva arsad danaSaulad ar iTvleboda.
721
brundeba sufTa da xSirad gadasaxadiT dasabegri
Semosavlis formiT. rac ufro naklebia Tanxa, miT
ufro swrafia es procesi.2
725
banks (aris qveynebi, sadac es martivi proceduraa), gaa-
tarebs fuls am bankSi, Semdgom gadaiyvans sxva bankSi da
maSinve daxuravs mas, an finansur operaciasTan dakav-
Sirebul yvela dokuments gaanadgurebs.
727
miwodebaze an sxvadasxva saxis momsaxurebis gawevaze,
gadaxda (angariSsworeba) akreditiviT da sxva.
fulis garecxvis ZiriTadi amocanaa didi odenobiT
ukanono naRdi fulis an sxva qonebis gadayvana advilad
marTvad finansur instrumentebSi, an sakuTrebis sxva
saxeebSi.
5
finansuri oazisebiT pirveli mosargebleni mekobreebi
iyvnen, romlebic me-17 saukunis dasawyisidan Tavs esxmod-
nen savaWro xomaldebs. maTac uxdebodaT naZarcvi qonebis
`garecxva”. TavianTi arcTu ioli saqmianobiT daRlili me-
kobreebi cdilobdnen `wynar havanebSi” dasaxlebas, sadac
mSvidad gaatarebdnen darCenili sicocxlis wlebs. finans-
uri oazisebis macxovreblebs Zalian uyvardaT korsarebi,
romlebic dauzogavad flangavdnen mTel qonebas. xmelTaSua
zRvis qalaqi saxelmwifoebi erTmaneTs ecilebodnen Tavis
teritoriaze daesaxlebinaT yofili mekobreebi TavianTi
uricxvi simdidriT. isec xdeboda, rom nostalgiiT Sepyrobi-
li mekobreebi naZarcvi qonebiT yidulobdnen Tanamoqalaqe-
Ta patiebas. magaliTad, 1612 wels moxda movlena, romelic
SeiZleba CaiTvalos danaSaulebrivi fulis amnistirebis
pirvel SemTxvevad, kerZod, mekobreebs, romlebmac Sew-
yvites TavianTi xeloba, inglisma sruli amnistia SesTavaza,
dagrovili qonebis SenarCunebis uflebiT. dRes analogiur
xelSekrulebas sTavazoben zogierT saxelmwifos msxvili
narkobaronebi. cnobilia isic, rom mekobre morganis STamo-
mavlebma niu-orkSi bankebis sistema Seqmnes. Анатолий Судо-
платов, Экономическая безопасность; Статус-кво-2003-N1, с.42-49;
Теневая экономика и экономическая преступность; Электронный
учебник;www.osi.ru;htpp//osi.omskreg.ru. Кордобовская М., Грязные
деньги века// offshore express.—2005.—N 5(29)._ с. 16-22
728
iTvaliswinebs fizikuri an/da iuridiuli pirebisTvis
rogorc sagadasaxado, ise sabanko sferoSi. am qveyneb-
is damaxasiaTebel Taviseburebas warmoadgens: sabanko
saidumlos mkacrad dacva, sakredito institutebi
klientebs absoluturi anonimurobis garantias aZlev-
en, finansuri gamoZiebis Catareba akrZalulia an Sez-
Rudulia, samarTlebrivi daxmareba ucxouri saga-
moZiebo komisiebisadmi ar xdeba, sagadasaxado tvirTi
msubuqia an saerTod ar arsebobs, rac gansakuTrebiT
mimzidvelia da momgebiania fuladi anabrebis, kapi-
taldabandebisa da savaluto operaciebisTvis. ZiriTa-
di damaxasiaTebeli niSani mainc sabanko sistemis her-
metuloba da privilegirebuli sagadasaxado sistemaa.
politikuri aspeqtiT finansuri oazisebi xasiaTdeba
stabiluri da erTgvarovani mTavrobebiT (xSirad to-
talitaruli), romelTac SeuZliaT uzrunvelyon mem-
kvidreobiToba politikaSi da ekonomikuri da savalu-
to regulirebis xangrZlivi stabiluroba.
729
maTi sabanko da sagadasaxado sistema klientebs gansa-
kuTrebul SeRavaTebs sTavazobs saerTaSoriso finan-
suri garigebebis dros. amis gamo iq bankebis da saSuama-
vlo firmebis didi raodenobaa. am kunZulebs fiskalur
oazisad aqcevs is, rom aq ar arsebobs sabaJo, memkvi-
dreobis, dRg gadasaxadebi. liberaluri sagadasaxado
sistema da sabanko saidumlos Seuvaloba am kunZulebs
mimzidvels xdis.
732
meore jgufs Seadgenen qveynebi, sadac sisxlissamarT-
lebriv pasuxismgeblobas iwvevs Semosavlebis legal-
izacia, romelic miRebulia ara marto danaSaulebrivi,
aramed sxva ukanono saqmianobidanac – maT Sorisaa, mag-
aliTad, saqarTvelo, yazaxeTi.
734
fulis gaTeTrebis predikatul danaSaulTa siebi
cvalebadia. misi Sevseba xdeba ama Tu im qveynebis mier
saWiroebis an maTi mzaobis mixedviT gamoiZion fulis
gaTeTrebis sxva wyaroebic.
736
Zlebs iseTi sainformacio nakadis damuSavebas, rac
dakavSirebulia nebismieri ukanono (dausabuTebeli)
Semosavlis warmomavlobis garkvevasTan. Tanac, fulis
gaTeTrebasTan brZolis strategiuli mizani organi-
zebuli danaSaulis damarcxebaa da ara zogadad saeWvo
SemosavlebTan brZola.
8
А. Шестаков Теневая экономика; Москва,2000; Теневая экономика и
экономическая преступность; Электронный учебник;www.osi.ru;htpp//
osi.omskreg.ru; Сергей Аврин, Конференция `Отмывание денег в России
и банки~, БАНКОВСКИЕ ТЕХНОЛОГИИ 4' 98, www.bizcom.ru; Анато-
лий Судоплатов; Экономическая безопасность; Статус-кво—2003-N1- с.
42-49
737
faruli mewarmeoba rTuli movlenaa, igi SexebaSia
ekonomikur urTierTobaTa mTel sistemasTan. aq Se-
dis sazogadoebisgan arakontrolirebadi saqmianoba
sasaqonlo-materialur faseulobaTa (aseve momsax-
urebis) warmoebis, ganawilebisa Tu moxmarebisaTvis.
mmarTvelobis organoebisgan damaluli ekonomikuri
urTierTobebi fizikur da iuridiul pirebs Soris,
saxelmwifo an kerZo sakuTrebis gamosayeneblad piradi
an jgufuri interesebisTvis. araformaluri ekonomi-
kuri urTierToba erTi mxriv mewarmesa da meore mxriv
banks Soris, xSirad kriminalSi gadadis. magaliTad, ko-
merciuli banki SeRavaTian kredits aZlevs mewarmes,
xolo sxvaoba faqtobriv procentsa da nominalurs
Soris iyofa banksa da mewarmes Soris, rogorc piradi
Semosavali, romelic ar aisaxeba angariSgebaSi da ar
ibegreba.9
738
buli Semosavali ki naTesavis angariSze gadaricxos,
zogjer xdeba buRaltrul angariSebSi kontraqtebis
dauregistrirebloba. garigebebi finansuri angariSe-
bis Sedgenis gareSe niSnavs maT aRuricxaobas sabuRal-
tro dokumentebSi. es aris manipulacia SemosavlebiT.
zogjer WuWyiani (Savi) fulis misaRebad mewarmeebi mi-
marTaven aseTY manipulaciebsac, kerZod, yalbad zrdian
xarjebs personalis Senaxvaze, momsaxurebis gawevaze,
materialur xarjebze da misTanebze. amasTanave, an ar
arsebobs safuZveli am xarjebis gamosaqviTad (Camo-
sawerad) anda ignorirebulia Sesabamisi normativebi.
Semosavlebis damalva faruli sameurneo saqmianobis
drosac aqtualuria, radgan registraciisa da licen-
ziis gareSe miRebuli Semosavalic unda daibegros, anu
saeWvo Semosavlebic ibegreba sagadasaxado kanonmde-
blobiT.
740
da sabaJo samarTaldarRvevis 10,508 oqmi _ 11,347 002
laris daricxuli jamuri Tanxis odenobiT, 2010 wels
sagadasaxado samarTaldarRvevis 26,781 oqmi _ 61,623
478 laris daricxuli jamuri Tanxis odenobiT da sa-
baJo samarTaldarRvevis 10,042 oqmi _ 8,971 916 laris
daricxuli jamuri Tanxis odenobiT. aq ar Sedis ekono-
mikuri danaSaulis (gadasaxadisTvis Tavis arideba,
ukanono Semosavlis legalizacia da sxv.) statistika.
aRsaniSnavia isic, rom kriminalur saqmianobasa da
farul mewarmeobas Soris tolobis niSnis dasma ar Sei-
Zleba. faruli mewarmeoba sameurneo saqmianobis iseTi
saxea, romelic qveynis mTliani Sida produqtis zrdaSi
aisaxeba, Tumca amas saxelmwifo ver akontrolebs. mas-
Tan brZola wminda ekonomikuri meTodebiTac SeiZleba.
741
kuTvneba ara mxolod narkobiznesidan miRebuli Se-
mosavlebi, aramed Semosavlebi miRebuli iaraRiT
vaWrobidan, trefikingidan, kontrabandidan, adamianTa
motacebidan, gadasaxadebis gadauxdelobidan da sxva
ukanono wyaroebidan.
742
orcielebas. amasTanave, konvenciis mizania ukanono
Semosavlebis legalizaciis sferoSi nacionaluri
kanonmdeblobis formirebisTvis saerTaSoriso sa-
marTlebrivi standartebisa da normebis Seqmna, am sf-
eroSi saerTaSoriso TanamSromlobis samarTlebrivi
safuZvlebis gansazRvra. konvencia awesrigebs iseT um-
niSvnelovanes sakiTxebs, rogoricaa Sida saxelmwifoe-
briv doneze gansaxorcielebeli RonisZiebebi (Semosav-
lebis garecxvasTan dakavSirebuli danaSaulebi, spe-
cialuri sagamoZiebo uflebamosilebebi da meTodebi,
sakonfiskacio zomebi, samarTlebrivi dacvis saSuale-
bebi), saerTaSoriso TanamSromloba da samarTlebrivi
daxmareba, konfiskacia, TanamSromlobaze uaris Tqmis
safuZveli da sxv. dReisTvis strasburgis konvencia
aris ukanono Semosavlis legalizaciasTan brZolis
saerTaSoriso da saxelmwifo politikis Camoyalibebis
safuZveli11
12
FATF-is Seqmnis aucilebloba gamowveuli iyo msoflio
sazogadoebis mzardi SeSfoTebiT fulis `garecxvis~ prob-
lemiT. am organizacias daevala fulis garecxvis meTodebis
da tendenciebis gamokvleva, am movlenasTan sabrZolvelad
erovnul da saerTaSoriso doneze miRebuli RonisZiebebis
monitoringi, masve daevala RonisZiebebis SemuSaveba, fu-
lis `garecxvis~ aRsakveTad. Seqmnidan erTi wlis Tavze (1990
wlis aprilSi) FATF-ma waradgina angariSi, romelic Seicavda
40 rekomendacias (gansazRvrul RonisZiebebs), romelTa dan-
ergva aucilebeli piroba iyo fulis garecxvasTan efeqturi
brZolisTvis. FATF-i es aris organo, romelic mowodebulia
dasabuTebuli winadadebebi moamzados kanonmdeblobisa da
regulaciuri politikis sferoSi reformebis gasatareblad,
TiToeuli saxelmwifos nacionalur doneze fulis garecx-
vasTan brZolis efeqturobis asamaRleblad. FATF-i axor-
cielebs analizsa da kontrols misi wevrebis mier fulis
garecxvasTan brZolis RonisZiebebis SemoRebaze da saerTa-
Soriso doneze ayenebs yvela qveynis mier aseTi RonisZiebebis
danergvis aucileblobis ideas. am organizacias ar gaaCnia
gansazRvruli wesdeba da misi saqmianobis xangrZlivoba Sez-
Ruduli araa, jgufi yovel 5 weliwadSi gadasinjavs Tavis
misias da damokidebulia misi damfuZnebeli qveynebis nebis
gamovlenaze. FATF-ze dakisrebuli amocanebis struqtura
ase gamoiyureba: msoflios yvela regionSi fulis garecxv-
asTan brZolis informaciis gavrceleba, fulis garecxvas-
Tan brZolis saerTaSoriso qselis Seqmna, romelic efuZneba
masSi wevrobis gafarToebas, msoflios sxvadasxva nawilSi
regionuli organoebis Seqmnas, sxvadasxva saerTaSoriso or-
ganizaciebTan mWidro TanamSromlobas, kontroli wevri sax-
elmwifoebis mxridan FATF-is 40 rekomendaciis Sesrulebaze
da dacvaze. yvela wevri saxelmwifo mowmdeba am rekomenda-
744
FATF-is rekomendaciebis mizania, pirvel yovlisa, am
organizaciis wevri qveynebis venis konvenciasTan (nar-
kotikuli saSualebebiT vaWrobis aRkveTis Sesaxeb)
SeerTeba da `Savi~ fulis `garecxvis~ danaSaulTa kat-
egoriaSi Setana, qveynebSi fulis moZraobis gamWvir-
valobis uzrunvelyofa da fulis moZraobis kontro-
lis procesSi saxelmwifos yvela seqtoris (adminis-
traciuli, samarTaldamcavi da sxv.) CarTva, am sferoSi
saxelmwifo organoebs Soris urTierTangariSvaldeb-
ulebis da saxelmwifoTa Soris aqtiuri TanamSromlo-
bis damyareba.
745
rekomendaciebi gadmoscemen samoqmedo principebs da
aucilebel sivrces aZleven qveynebs am principebis ga-
mosayeneblad TiToeuli maTganis specifikis da kon-
stituciuri wesrigis Sesabamisad.
746
samarTaldarRvevebis CamonaTvaliT anda am midgomebis
kombinaciiT.
748
rac dakavSirebulia operaciebis ganxorcielebasTan
klientTan piradi kontaqtis gareSe, kerZod, sagangebo
yuradReba unda daeTmos fulis gaTeTrebis sqemebSi
axali teqnologiebis gamoyenebis SesaZleblobis aRk-
veTas, amisaTvis unda SemuSavdes kontrolis procedu-
rebi klientTan piradi kontaqtis gareSe operaciebis
ganxorcielebisas, gansakuTrebuli yuradReba unda
miaqcion nebismier did uCveulo operacias, operaciis
ganxorcielebis uCveulo sqemas, romelsac ara aqvs aS-
kara ekonomikuri an kanonieri mizani. SeZlebisdagvarad
unda gairkves aseTi garigebebis mizani da konkretuli
garemoebebi, Sedegebi werilobiT gaformdes da xel-
misawvdomi iyos makontrolebeli da samarTaldamcavi
organoebisTvis. safinanso dawesebulebebma unda Sein-
axon rogorc Sidasaxelmwifo ise saerTaSoriso oper-
aciebis Sesaxeb yvela aucilebeli dokumenti, raTa Se-
saZlebloba hqondeT swrafad upasuxon kompetenturi
organoebis SekiTxvebs, amave periodiT unda Seinaxon
klientis saidentifikacio monacemebi. kerZod, me-10
rekomendaciis mixedviT safinanso organizaciebma
aranakleb 5 weli unda Seinaxon dokumentacia gari-
gebebis Sesaxeb rogorc qveynis SigniT, ise, mis gareT,
rac SesaZleblobas miscemT maT moTxovnis SemTxvevaSi,
swrafad miawodon informacia kompetentur organoebs.
aseTi dokumentacia sakmarisi unda iyos calkeul gari-
gebaTa garemoebebis aRsadgenad. maT unda Seinaxon kli-
entis maidentificirebeli dokumentaciac (pasportis,
piradobis mowmobis da sxv. aslebi). klientis identifika-
ciis da aRricxvis warmoebis wesi garkveul SemTxvevebSi
vrceldeba arasafinanso dawesebulebebzec da gansaz-
Rvruli kategoriis profesiebze, magaliTad, kazinoebi,
uZravi qonebis agentebi, Zvirfasi liTonebisa da qvebis
dilerebi, advokatebi, notariusebi, buRaltrebi.
749
13-16 rekomendaciebi exeba saeWvo operaciebis Sesaxeb
informaciis miwodebas. Tu safinanso dawesebulebas
eWvi gauCnda an eWvis gonivruli safuZveli aqvs, rom
fuladi saSualebebi aris Semosavali danaSaulebrivi
saqmianobidan an dakavSirebulia terorizmis dafinan-
sebasTan, kanoniT an instruqciiT gaTvaliswinebuli
unda iqnes informaciis dauyovnebliv miwodeba kompe-
tenturi organoebisTvis. amasTanave, safinanso orga-
nizaciebma, maTma direqtorebma, Tanamdebobis pirebma
da muSakebma ar unda gaafrTxilon klientebi kompeten-
turi organoebisTvis maT Sesaxeb informaciis gadace-
masTan dakavSirebiT. aRniSnuli rekomendaciebis gan-
martebebiT gansazRvrulia monitorings daqvemdeba-
rebuli tranzaqciebis raodenobac, kerZod, safinanso
institutebisTvis (me-5 rekomendaciis farglebSi) _
15 000 aSS dolari/evro, kazinoebisTvis (me-12 rekomen-
daciis farglebSi) _ 3000 aSS dolari/evro, Zvirfasi
liTonebisa da qvebis dilerebisTvis (12-16 rekomen-
daciebis farglebSi) _ 15 000 aSS dolari/evro. me-13
rekomendaciis ganmartebiT, saxelmwifoebisTvis reko-
mendebulia sxva alternativac, kerZod, yvela saeWvo
operaciis Sesaxeb, Tanxis odenobis miuxedavad, infor-
maciis miwodebis valdebuleba.
750
gatanis gamovlenis da kontrolis RonisZiebebze da
sxv. magaliTad, me-19 rekomendaciis mixedviT, qveyneb-
ma unda gaakontrolon sazRvargareT valutis da sxva
sawarmdgenlo finansuri instrumentebis fizikuri
gatana, ise rom xeli ar SeuSalon kapitalis Tavisufal
moZraobas.
751
sagamoZiebo meTodebis SemuSavebasa da gamoyenebaze,
gamoZiebis procesSi kompetenturi organoebis uf-
lebamosilebiT aRWurvaze Sesabamisi informaciis ga-
mosaTxovad, qonebaze yadaRis dasadebad an amosaRebad
konfiskaciis miznebisTvis, samarTaldamcavi organoe-
bis da safinanso zedamxedvelobis samsaxurebis Ta-
namSromlobaze, fulis garecxvasTan brZolis sistemis
efeqturobis periodulad gadamowmebaze, Sesabamisi
statistikis warmoebiT, iuridiuli pirebis saqmiano-
bis gamWvirvalobaze, raTa isini gamoyenebuli ar iqnan
fulis garecxvis miznebisTvis da sxv.
752
tis wevri saqarTvelocaa. 2007 wels man dadebiTi daskv-
na moamzada saqarTveloSi ganxorcielebel reformeb-
ze fulis garecxvasTan brZolaSi.
753
bul garigebebs; monitoringis ganmxorcielebeli pi-
rebis valdebulebebs garigebis Sesaxeb informaciis
(dokumentebis) aRricxvasTan, SenaxvasTan da maT Sesa-
xeb angariSgebis wardgenasTan dakavSirebiT; gansaz-
Rvrulia finansuri monitoringis samsaxuris ZiriTadi
uflebamovaleobani, sazedamxedvelo organoebis pasu-
xismgebloba, saerTaSoriso TanamSromlobis ZiriTadi
mimarTulebebi.
754
zaciis ganxorcielebis maRal risks Seicaven. kerZod,
im iuridiuli pirebis (arasakredito organizaciebi)
saqmianoba, romlebic awarmoeben fuladi saSualebebis
gadayvanas; ofSorebSi daregistrirebuli iuridiuli
pirebis da maTi qvedanayofebis saqmianoba; turistuli
saqmianoba, saTamaSo biznesi, xelovnebis sagnebiT da
antikvariatiT vaWroba, Zvirfasi liTonebiT da qvebiT
vaWroba, uZravi qonebiT vaWroba (Suamavloba), nebismie-
ri saqmianoba, rac naRdi fulis intensiur brunvasTanaa
dakavSirebuli (sacalo vaWroba, navTobproduqtebiT
vaWroba, sazogadoebrivi kveba), sagareo ekonomikuri
operaciebis ganxorcieleba da sxv.
755
arakanonieri gziT mopovebuli fuladi saxsrebis le-
galizebisTvis (ssk-is 1651-e muxli).13 Tumca msgavs qme-
debebTan brZola adrec warmoebda, kerZod, 1960 wlis
sisxlis samarTlis kodeqsi iTvaliswinebda pasuxis-
mgeblobas danaSaulebrivi gziT mopovebuli qonebis
SeZenisa an gasaRebisTvis (ssk-is 229-e muxli), garda
amisa, ukanono Semosavlebis gamoyenebis sawinaaRmdeg-
od saxelmwifo axorcielebda sxva RonisZiebebsac, ris
gamoc danaSaulebrivi gziT mopovebuli qonebis lega-
lizeba martivi saqme ar iyo, xolo legalizebuli qone-
bis daxarjvac aseve garTulebuli iyo.14
756
lebrivi dacvis obieqtTan dakavSirebiT specialur
literaturaSi da sxvadasxva qveynis kanonmdeblobaSi
urTierTgansxvavebul midgomebs vxvdebiT: romelia
prioritetuli im sikeTeTa Soris, romlis dasacavadac
dadgenilia sisxlis samarTlis norma _ saxelmwifos
strategiuli interesi (ekonomikuri usafrTxoeba),
marTlmsajulebis interesi (damnaSavis devna), mTlia-
nad ekonomikuri sistema, Tu misi calkeuli sfero,
legaluri samewarmeo an sxva ekonomikuri saqmianoba,
fulad-sakredito sistema, safinanso sistema da sxv. am
sakiTxze calsaxa pasuxi ar arsebobs. vfiqrob, fulis
gaTeTrebis xelyofis obieqti seriozul gaazrebas da
Semdgom Seswavlas moiTxovs.
757
amave dros, pirebi, romlebic fulis gaTeTrebas axor-
cieleben da legaluri ekonomikuri saqmianobis miRma
moqmedeben, cdiloben am sivrceSi dabrunebas. amitom
Tundac am mxriv saWiroebs legaluri ekonomikuri saq-
mianoba dacviT meqanizms, rac 194-e muxlSia Cadebuli.
germaniis sisxlis samarTlis kodeqsSi fulis gaTeTre-
bis amkrZalavi norma moTavsebulia 21-e TavSi (§261),
romlis saTauria `danaSaulis winaswar Seupirebeli
dafarva da winaswari SecnobiT danaSaulebrivi gziT
mopovebuli nivTis Sesyidva~. 261-e paragrafi mizanad
isaxavs Sidasaxelmwifoebrivi marTlwesrigis dacvas
da winare danaSaulis Sedegis Tavidan acilebas. germa-
nul literaturaSi miuTiTeben, rom fulis gaTeTreba
marTlmsajulebis winaaRmdeg mimarTuli danaSaulia.
261-e paragrafiT gaTvaliswinebuli normis dacvis mi-
zania marTlmsajulebis interesi, rac gabatonebuli
mosazrebiT, winare danaSaulis Sedegad darRveuli in-
teresebis dacvasac gulisxmobs.15
760
lis Cadenis SemTxvevebisa. anu aq ufro Seviwroebulia
danaSaulis sagani da saubaria mxolod danaSaulis Cad-
enis Sedegad miRebul ukanono Semosavalze, finansuri
danaSaulebis gamoklebiT.
762
daciis mixedviT, predikatuli samarTaldarRvevebis
gansazRvris dros gamoyenebuli unda iqnes iseTi kri-
teriumebi, rogoricaa samarTaldarRvevis serio-
zulobis kategoria, Tavisuflebis aRkveTis vada, an
predikatuli samarTaldarRvevebis CamonaTvali anda
amgvari midgomis kombinacia. yovelma saxelmwifom
unda gansazRvros fulis garecxvasTan dakavSirebuli
romeli samarTaldarRveva unda CaiTvalos mZime da-
naSaulad. evrokavSiris sabWos CarCo gadawyvetile-
bebSi, romlebic fulis gaTeTrebasTan brZolas exeba
(91/308/evg, 2001/97/eg, 2005/60/eg da sxv.), dasjad qmedeba-
Ta katalogi mianiSnebs, rom mxedvelobaSia organize-
buli danaSaulis gamovlenis formebi da ara nebismieri
samarTaldarRveva. yvela evrodireqtiva xazs usvams
swored danaSaulebrivi gziT miRebuli Semosavlebis
gaTeTrebis dasjis aucileblobas. evrodireqtivebiT
gansazRvruli predikatuli danaSaulebis katalogi
FATF-s rekomendaciebiT SemoTavazebuli katalogis
analogiuria. FATF-s rekomendaciebis ganmartebaSi
vkiTxulobT, rom saxelmwifoebma unda ganixilon fu-
lis garecxvis danaSaulis cnebis SemoReba mZime kat-
egoriis danaSaulis an/da iseTi danaSaulebis analo-
giurad, romelTac didi odenobis Semosavlis miReba
axlavs. fulis gaTeTrebasTan dakavSirebulma predi-
katul danaSaulTa CamonaTvalma unda moicvas Semdegi
kategoriis qmedebebi: organizebul danaSaulebriv
jgufSi da reketSi monawileoba, terorizmi _ misi da-
finansebis CaTvliT _ adamianebiT vaWroba, seqsual-
uri eqspluatacia _ bavSvTa eqspluataciis CaTvliT,
narkotikuli saSualebebiT da fsiqotropuli niv-
TierebebiT vaWroba, iaraRiT vaWroba, moparuli nivTe-
biT da sxva sakuTrebiT ukanono vaWroba, korufcia,
motyueba da TaRliToba, fulis gayalbeba, saavtoro
uflebebis darRveva da inteleqtualuri produqtis
763
mekobreoba, danaSauli garemos winaaRmdeg, mkvleloba
da sxeulis mZime dazianeba, motaceba, Tavisuflebis
ukanono aRkveTa da mZevlad xelSi Cagdeba, qurdoba,
kontrabanda, gamoZalva, dokumentebis gayalbeba, meko-
breoba, manipulaciebi bazarze.
764
Semosavlis miReba danaSaulebrivi gziT, romelic
Semdgom dekriminalizebuli iqna da Semdgomi finans-
uri operaciebi an garigebebi mis mimarT ar qmnis le-
galizaciis Semadgenlobas. ruseTis ssk-Si 2002 wlis
1 Tebervals Setanil cvlilebebs, `romliTac Semosav-
lis miRebis `ukanono~ xerxi, Seicvala `danaSaulebri-
viT~, marTebulad miiCneven iuridiul literatur-
aSi. es imitom gakeTda, rom swored danaSaulebrivi
gziT miRebuli qonebis legalizaciaze dadgeniliyo
sisxlissamarTlebrivi akrZalva da ara administraci-
uli samarTaldarRvevis, samsaxurebrivi gadacdomis
an samoqalaqo deliqtis Sedegad miRebuli Semosavlis
gaTeTrebaze.18
766
vinaidan, normatiuli aqtebis ierarqiaSi saerTaSoriso
konvencia qveynis Sida mimdinare kanonze maRla dgas, ssk
194-e muxlis SeniSvnaSi sityvebi: “kanonis moTxovnaTa
darRveviT” unda gavigoT, rogorc sisxlis samarTlis
kanonis moTxovnaTa darRveva. amdenad, qoneba an misgan
miRebuli Semosavali pirs miRebuli unda hqondes dana-
Saulebrivi gziT.
769
tualuria evropul sisxlis samarTalSic. am principze
arc saqarTvelos axal sisxlis samarTlis saproceso
kodeqss uTqvams uari. (ix. muxli 18.)
770
vandeli realobiT nebismieri samarTaldarRvevis Cad-
eniT miRebuli Semosavali SeiZleba iqces legalizebis
sagnad. gamodis, rom qurdma naqurdali nivTi rom Sein-
axos an gayidos qurdobasTan erTad fulis gaTeTrebi-
sTvisac unda agos pasuxi. rac winaaRmdegobaSia ne bis in
idem principTan. ufro metic, dRes saqarTvelos proku-
raturaSi ganixileba samewarmeo saqmianobis sferoSi
agreTve ekologiuri danaSaulis Cadenis Sedegad miRe-
buli Semosavlebis ssk-is 194-e muxliT (ukanono Semo-
savlis legalizacia (fulis gaTeTreba) kvalifikaciis
SesaZlebloba Sesabamis predikatul danaSaulebTan
erTobliobiT. magaliTad, romelime firmam (an fizi-
kurma pirma) sxvisi sasaqonlo niSnis gamoyenebiT Semo-
savali rom miiRos da igi gamoiyenos, warmoebaSi Cados
an ubralod sabanko angariSze ganaTavsos, is ukve fu-
lis gaTeTrebasac axorcielebs, anda mis mier ukanono
samewarmeo saqmianobiT miRebuli SemosavliT sarge-
bloba an floba aseve Semosavlis gaTeTrebasac niSnavs,
an kidev, ukanonod gaCexili xe-buCqnariT rom isargeb-
los ekologiur danaSaulTan erTad Semosavlis gaTeT-
rebasac aqvs adgili. amave logikiT, Tu moxelem qrTami
aiRo, unda daisvas am Semosavlis SesaZlo legalizebis
Sefasebis sakiTxi da kvalifikacia samoxeleo dana-
SaulTan erTobliobiT moxdes. fulis gaTeTrebisken
mimarTuli konkretuli qmedeba romc ar iyos saxeze,
danaSaulebrivi gziT mopovebuli nivTis floba da
sargebloba xom saxezea da erTi qmedebisTvis mainc or-
jer unda agos pasuxi moxelem.
773
aris danaSaulebrivi gziT miRebuli Semosavlebis
transformacia, romlis mizania es qoneba legaluri
formebiT miRebulad warmoaCinos. aRsaniSnavia, rom
samive konvencia Semosavlis gaTeTrebis formad Tvlis
aseve, sakuTrebis SeZenas, flobas an gamoyenebas, Tu
misi miRebis momentSi cnobili iyo, rom es qoneba dana-
Saulebrivi gziT miRebuli Semosavalia.
774
Semosavlis legalizaciis xerxebs.
775
damokidebuli _ danaSaulis organizebis xarisxze,
danaSaulobis masStabze, fuladi saxsrebis moculo-
baze da sxva. amasTanave, legalizaciis procesis Semad-
geneli meTodebis Tu xerxebis zustad dadgenas arse-
biTi mniSvneloba aqvs qonebis namdvili bunebis, war-
moSobis wyaros, adgilmdebareobis, moZraobis, masze
sakuTrebis Tu masTan dakavSirebuli sxva uflebebis
dasadgenad. rogorc aRvniSneT, specialur literatu-
raSi da saerTaSoriso praqtikaSi aRiarebulia ukanono
Semosavlis legalizaciis procesis ramdenime stadiad
dayofa, Tumca es dayofa pirobiTia. am sakiTxs momdev-
no paragrafSi ganvixilavT.
777
gamoyeneba, sesxis garantiis meqanizmi, kanonieri da
ukanono saSualebebis Serwyma da sxv.19
780
monawileoba. rom ara finansuri interesi, banki etyoda
kreditis msurvels gadmoricxe Seni fuli CemTan da
gaitaneo, magram igi amas ar (ver) akeTebs. fulis gamTe-
Trebels aseT pirdapir safinanso operacias urCevnia
gzebi daxlarTos.
781
nizaciiT, 1 safondo birJiT, 16 sadazRvevo kompaniiT
da 6 arasaxelmwifo sapensio fondiT.
782
mniSvnelovani raodenobis naRdi fuli Cveulebrivi da
kanonieri movlenaa (magaliTad, restornebi, barebi,
sastumroebi da sxv.), aq kanonieri operaciebis masaSi
ukanono Semosavlebis damalva sakmaod iolia.
783
fulis gaTeTrebis operaciebSi CarTva, ararealurad
didi Semosavlebis CvenebiT, rac maSinve TvalSi sacemi
gaxdeba sagadasaxado organoebisTvis. amgvarad, es bi-
znesi imdenad kontrolirebadia CvenisTana patara qvey-
anaSi, rom naklebad mosalodnelia fulis gaTeTrebis
sqemebSi maTi CarTva. rac Seexeba sastumroebis bizness,
aq eqspertebs garkveuli eWvebi aqvT, isini Tvlian rom
sastumroebi ukanono Semosavlis gaTeTrebis erT-erTi
saSualebaa CvenTan. 2004 wels erT-erTi saerTaSoriso
organizacia dainteresda Tu ra xdeboda Cvens sastum-
roebSi. Camovida 28 eqsperti, romlebic ganawildnen
sxvadasxva sastumroebSi. isini monacvleobdnen erTi-
dan meore sastumroSi. erTi wlis Semdeg daido daskvna,
cxadia saidumlod, Tu ra raodenobis Semosavali hqon-
daT maT da saidan. am daskvniT, sastumroebis realuri
Semosavali ar SeiZleba iyos imdeni, rac maT aqvT dafiq-
sirebuli. daskvnaSi isic weria, rom sastumroebis erT-
erTi ZiriTadi Semosavlis wyaro aris prostitucia.21
mogvianebiT Semosavlebis samsaxurma sastumroebis
Semowmebac qronometraJis wesiT daiwyo. amJamad ra vi-
Tarebaa iq, sagangebo Seswavlas moiTxovs.
785
do instrumentebs, rogoricaa samgzavro Cekebi, fu-
ladi orderebi da sxv. maTi ZiriTadi funqciaa fulis
gagzavna sazRvargareT maTTvis, visac ar SeuZlia urT-
ierToba daamyaros tradiciul safinanso dawesebule-
bebTan. am dawesebulebaTa popularoba fulis garecx-
vis saqmeSi ganpirobebulia imiT, rom maTi saqmianoba
naklebadaa reglamentirebuli kanoniT, vidre bankebis
saqmianoba.
786
ic angariSs xsnis. xSirad TamaSis dawyeba SeiZleba sa-
kuTari saxelisa da eleqtronuli fostis miTiTebiT.
fulis garecxvis umartives xerxad Tvlian angariSis
gaxsnas, masze fulis Caricxvas da Semdeg mis moxsnas.
amis Semdeg SeiZleba amtkico, rom es fuli mogebulia
onlain kazinoSi. aRsaniSnavia, rom saTamaSo biznesis
popularoba qselSi swrafi tempiT izrdeba. aseulo-
biT saTamaSo saitebi ixsneba ofSorul zonebSi, riTac
es kompaniebi Tavs aRweven sakuTari qveynebis iuris-
diqcias, ganviTarebuli sakanonmdeblo da policiuri
sistemiT da xels uwyoben WuWyiani fulis garecxvaSi
sxvadasxva danaSaulebriv dajgufebebs.
787
fulis garecxvasTan sabrZolvelad kanonmdeblobis
gamkacrebis kvalobaze damnaSaveebi xSirad mimarTaven
aseTi specialistebis momsaxurebas da kapitalis gan-
TavsebisTvis maT angariSebs iyeneben. am profesiis war-
momadgenlebs xSirad saqme aqvT msxvil fulad TanxebT-
an, TavianTi klientebis kanonieri warmomadgenlobis
dros. advokatebs SeuZliaT specialur sabanko an-
gariSebze, romlebic honorarebis misaRebad aqvT gaxs-
nili, didi raodenobis danaSaulebrivi warmomavlobis
naRdi fuli miiRon. es angariSebi registrirebulia
advokatis saxelze da rogorc wesi informacia Tavisi
klientis Sesaxeb konfidencialuria. fulis garecxvis
sqemis Sesabamisad advokati klients fuls ubrunebs
sxva formiT (magaliTad, CekiT an sxva fuladi instru-
mentiT an uZravi qonebis SeZeniT). klientis konfiden-
cialobis privilegiidan gamomdinare, fulis warmoma-
vlobis da ganxorcielebuli operaciebis ukanonobis
damtkiceba Zalian rTulia.
790
iZleva. swored am riskis gamo saqarTveloSi komerci-
uli bankebis erT-erTi mniSvnelovani samonitoringo
operaciaa kapitaldabandeba.
791
ayvana fulad instrumentebSi. mas Semdeg, rac ukanono
Semosavlebi warmatebiT ganTavsdeba safinanso dawese-
bulebebSi, isini gardaiqmneba fulad instrumentebad
(sabanko Cekebi, obligaciebi, fuladi gzavnilebi da
sxv.), rac aadvilebs ukanono Semosavlebis qveynidan ga-
tanas.
794
mogebis es nawili gamoiyvaneba dabegvris sferodan.
4. kreditori. roca ofSorul firmas dasavleTis
bankSi garkveuli fuladi Tanxa daugrovdeba da fir-
mis qarTvel mflobels surs prestiJuli avtomo-
bilis (an sxva ramis) yidva, igi saWiro Tanxas aZlevs
sakuTar Tavs an Tavis qarTul firmas grZelvadiani,
uprocento kreditis saxiT. es gza ofSoruli firmis
angariSidan samamulo firmis angariSze da piriqiT,
Tanxebis gadaricxvis yvelaze moxerxebuli variantia.
5. erToblivi sawarmo. ofSoruli firma sazRvarga-
reTuli investoris rols asrulebs da samamulo
firmasTan erTad dawesebuli SeRavaTebis miRebis
mizniT afuZnebs erTobliv sawarmos. es varianti
yvelaze universaluria.26
26
r. oTinaSvili, Crdilovani ekonomika, 2001, gv. 52-53.
27
ix. И.А.Киселев, ГРЯЗНЫЕ ДЕНЬГИ, Москва, 2009 с.18
795
ukve Znelia erTmaneTisgan ganasxvavo kanonieri da uka-
nono gziT miRebuli Semosavali.
797
runvelyofili; aseTi bankebi xSirad xelSeuvalia sa-
marTaldamcavi organoebisTvis sabanko kanonebiT da
damoukidebeli saxelmwifos safinanso politikiT.
pirvel rigSi es exeba ofSorul sabanko bizness, sad-
ac bankebi dainteresebulni ar arian informacia mis-
cen policias Tavisi klientebis Sesaxeb. aseTi bankebi
ofSoruli qveynebis biujetis Sevsebis da nawilobriv,
adgilobrivi mosaxleobis dasaqmebis wyaroa. amitomac
saxelmwifosgan Caurevlobis didi garantiebic aqvT.
aRsaniSnavia, rom ukanono Semosavlis legalizaciis
obieqturi mxare yvelaze met sirTules qmnis samarTal-
Sefardebis praqtikisTvis. amiT aixsneba misi latentu-
robis maRali donec. legalizaciis xerxebis gacnoba
specialur literaturaSi gviCvenebs, rom garecxva
SeiZleba ganxorcieldes sazogadoebrivi cxovrebis
praqtikulad yvela sferoSi. maRali latenturoba
SesaZleblobas ar iZleva zustad Sefasdes am movle-
nis realuri masStabebi da dadgindes, romelia yvela-
ze gavrcelebuli xerxebi. amitom orientacia keTdeba
saeqsperto Sefasebebisa da kriminologiuri kvlevebis
safuZvelze.
798
kanoni sanimuSod CamoTvlis Semosavlis gaTeTrebis xe-
rxebs da miuTiTebs sxva qmedebas.
799
Tuli iqneba maTze samoqalaqo uflebebis warmoSobaze,
Secvlaze an Sewyvetaze.
800
procesis mniSvneloba. garda imisa, rom amas garkveu-
li codna da gamocdileba sWirdeba, arasrulwlovans
iuridiulad ara aqvs SesaZlebloba ganaxorcielos sa-
banko operaciebi, satelegrafo gadaricxvebi da a.S.28
801
naSauls miiCnevs predikatuli danaSaulis dafarvis
formad. amrigad, im qveynebSi, sadac fulis gaTeTrebas
ganixilaven ZiriTadi danaSaulis dafarvad, ZiriTadi
danaSaulis amsrulebeli ar ganixileba fulis gaTe-
Trebis amsruleblad (germania, safrangeTi da sxv.).
806
Tu ukve legalizebuli SemosavliT sargeblobasTan,
SeZenasTan, flobasTan an gasaRebasTan gvaqvs saqme,
maSin saxezea ssk-is 1941-e muxliT gaTvaliswinebuli
danaSauli _ ukanono Semosavlis legalizaciis gziT
mopovebuli nivTiT sargebloba, nivTis SeZena, floba
an gasaReba. ukanono SemosavlebiT finansuri opera-
ciebis ganxorcieleba ar niSnavs, rom mas ukanonos laqa
moSorda, Semdgomi qmedebebi am qonebasTan mimarTebiT
aseve danaSaulia.
807
am danaSaulis arapirdapiri ganzraxviT SesaZlo gan-
xorcielebis argumentad asaxeleben legalizaciis
procesis sirTules, romlis yvela detalis codna ga-
moricxulia. sakmarisia damnaSave uSvebdes fulis (qo-
nebis) warmoSobis danaSaulebriobas. danaSaulebrivi
gziT SeZenil qonebasTan mimarTebiT finansuri opera-
ciisa Tu garigebis ganxorcielebisas, damnaSave, SesaZ-
loa, Segnebulad uSvebdes an gulgrilad ekidebodes
misi legalizaciis faqts. magaliTad, WuWyiani fulis
uZrav qonebaSi dabandebisas, an ucxouri valutis Se-
Zenisas damnaSave, SesaZloa, specialurad arc isaxavs
miznad am fulisTvis marTlzomieri saxis micemas. mas,
SesaZloa, surdes misi dacva inflaciisgan an ubralod
Tvlides kapitalis Cadebis amgvari xerxi ufro sargeb-
liania. amasTanave, damnaSave gulgrilad ekideba imas,
rom WuWyiani fuliT finansuri operaciebis ganxorcie-
lebiT, obieqturad rTuldeba maTi Semdgom gamovline-
ba, xdeba SeniRbva, marTlzomieri xasiaTis micema da a.S.
amitom, kanonSi legalizaciis mizanze sagangebo miTi-
Teba zedmetia. isedac naTelia, rom WuWyiani fulisa,
Tu sxva qonebisTvis marTlzomieri saxis micema, obie-
qturad xdeba, roca am qonebiT finansuri operaciebi an
garigebebi xorcieldeba da misi legalur brunvaSi Se-
tana xdeba, imisagan damoukideblad, damnaSave isaxavda
Tu ara amgvar mizans. aqedan gamomdinare, SesaZleblad
miiCneven legalizaciis ganxorcielebas arapirdapiri
ganzraxviTac.31
809
maSin mas arc is eqneba gacnobierebuli, rom misi qmede-
ba iqneba xelis Sewyoba “Semdgomi” danaSaulebrivi saq-
mianobis ganxorcielebisTvis.
811
(Semosavali) SesaZloa danaSaulebrivi gziT aris mopove-
buli (ukanonoa), maSin mas Tavisi qmedebis marTlwinaaRm-
degobac ara aqvs gacnobierebuli, rac ganzraxvis erT-
erTi komponentia. Tu qmedebis Camden pirs Segnebuli ara
aqvs mocemul SemadgenlobaSi Semavali niSnebi, romlebic
qmedebas axasiaTeben rogorc danaSauls, maSin ganzrax-
vis sakiTxi verc ki daismeba. ganzraxvis sakanonmdeblo
formulidan Cans, rom `daSveba~ mizezobriobis process,
saxeldobr, mavne Sedegis dadgomas Seexeba. arapirdapiri
ganzraxva dasaSvebia ukanono Semosavlis gaTeTrebis Se-
degis mimarT, magaliTad, SesaZlebelia esa Tu is finansu-
ri operacia ukanono Semosavlis gaTeTrebiT damTavrdes
da es dauSvas damnaSavem, magram es Sedegi fulis gaTeTre-
bis kanonismieri Semadgenlobis gareTaa. dasjadia Tavi-
sTavad Semosavlis legalizaciis mizniT ganxorcielebu-
li qmedeba, miuxedavad imisa moxdeba misi gaTeTreba Tu
ara. Tu kanonma garkveuli Sedegi ar Seitana Semadgenlo-
baSi, maSasadame, arc is ainteresebs, Tu rogori iyo dam-
naSavis fsiqikuri damokidebuleba am Sedegisadmi, yovel
SemTxvevaSi qmedebis subieqturi Semadgenlobis, Semdeg ki
bralis dasabuTebisTvis amas mniSvneloba ara aqvs.32
812
bis mxridan saeWvo da uCveulo garigebebTan mimarTe-
baSi, roca isini gonivrul zomebs ar iReben ukanono
Semosavlis legalizaciis aRkveTisTvis. msgavsi sqema
kidev ufro myardeba, Tuki amgvar daSvebas win uZRvis
korufciuli garigeba. magaliTad, bankis mosamsaxurem
garkveuli gasamrjelos sanacvlod saswrafod gan-
axorciela finansuri operacia, romlis drosac dauSva
imis SesaZlebloba, rom es qmedeba Semosavlis legali-
zaciisTvis gakeTda.
813
namde mivediT, rom ukanono Semosavlis legalizacia
pirdapir ganzraxvas gulisxmobs. aqve aRsaniSnavia, rom
Tanamonawileobis legaluri ganmarteba, rac saqarT-
velos ssk-is 23-e muxlSia Camoyalibebuli _ `ganzrax
erToblivi monawileoba~, ukanono Semosavlis legali-
zaciaSi arapirdapiri ganzraxviT Tanamonawileobas ga-
moricxavs, miuxedavad imisa, rom saerTaSoriso konven-
ciebis mixedviT amgvari Tanamonawileoba dasaSvebad
aris miCneuli.
814
detalizeba moaxdina, SeZenasTan erTad dasjadi gaxda
flobac da sargeblobac; SesaZlebelia, nivTi SeZenili
ar iyos, magram winaswar SecnobiT danaSaulebrivi gziT
mopovebuli nivTi droebiT Sesanaxad iyos mibarebu-
li sxvaze (magaliTad, sxvis garaJSi moaTavso moparu-
li avtomobili da garaJis mflobelma icodes rom igi
danaSaulebrivi gziTaa mopovebuli), an kidev droebiT
sargeblobaSi iqnes gadacemuli aseTi nivTi, romelic
samoqalaqo gagebiT nivTis SeZenis cnebaSi aseve ver
Tavsdeba. amgvarad, kanonmdebelma danaSaulebrivi
gziT mopovebul nivTTan mopyrobis yvela SesaZlo qme-
debis kriminalizacia moaxdina, raTa am nivTTan Sexeba-
Si myofma verc erTma pirma ver daaRwios Tavi pasuxis-
mgeblobas.
815
lia danaSaulebrivi gziT, SeiZleba mowmobdes nivTis
Tavisebureba, misi raodenoba, viTareba, romelSic igi
SeiZines, fasi, SeZenis winadadebis mimcemis pirovneba
da a.S.
816
dausabuTebeli qoneba.34 186-e muxliT aRwerili qmede-
bis kriminalizacia miznad isaxavs danaSaulebrivi gziT
mopovebuli qonebis legalur ekonomikur brunvaSi Cab-
mis Tavidan acilebas (aRkveTas) da sakuTrebis dacvas.
aqedan gamomdinare es danaSauli ukanono Semosavlis
legalizaciisgan, ZiriTadad, moqmedebis mimarTule-
biT gansxvavdeba, kerZod, am ukanasknel SemTxvevaSi
damnaSave aseTi nivTis ekonomikur brunvaSi CabmiT mis
legalizebas isaxavs miznad, rac unda gamovricxoT 186-e
muxliT gaTvaliswinebuli qmedebis realizaciis dros,
am dros damnaSaves amoZravebs sxva piradi mizani da mo-
tivi (magaliTad, angareba, nivTis iafad SeZenis mizani
da sxv.), Tumca, nivTze uflebis mopovebis 186-e muxliT
gaTvaliswinebuli formebi Zalauneburad qonebis le-
galizaciasac iwvevs. saqme isaa, rom ukanono Semosavlis
legalizacia (fulis gaTeTreba) nebismieri finansuri
operaciisa Tu sxva garigebis faqtobrivi mxarea, piri
romelic acnobierebs, rom axorcielebs samoqalaqo
garigebas ama Tu im qonebasTan mimarTebiT (SeZena, flo-
ba, gasaReba...) ar SeiZleba ar surdes, rom am garigebas
misces marTlzomieri xasiaTi. Zalauneburad is fulis
34
ssk-is 186-e muxliT aRwerili danaSaulis sagani ZiriTa-
dad emTxveva fulis gaTeTrebis Semadgenlobis sagans (194-e
muxli). amave dros qoneba romelic 186-e muxlis sagans Sead-
gens SezRudulia mxolod im nivTebiT, romlebic mopove-
bulia danaSaulis Cadenis Sedegad. misgan gansxvavebiT fu-
lis gaTeTrebis sagans SeiZleba Seadgendes iseTi qonebac,
romlis danaSaulebrivi warmomavloba daudgenelia, magram
arc legaluri warmomavlobis damadasturebeli dokumenti
gaaCnia mis mflobels da amitom ukanono Semosavlad iTvle-
ba. amrigad, 194-e muxlSi ukanono Semosavali ufro farTod
aris gagebuli, masSi igulisxmeba rogorc danaSaulebrivi,
ise aradanaSaulebrivi, magram ukanono gziT mopovebuli an/
da dausabuTebeli qoneba. ssk-is 186-e muxliT gaTvaliswine-
buli danaSaulis amsrulebeli nebismieri fizikuri an iuri-
diuli piria, xolo ssk-is 94-e muxlSi ki is fizikuri an iuri-
diuli piri, vinc cdilobs kanonieri saxe misces Semosavals.
817
gaTeTrebis raRac safexurs axorcielebs, Tumca unda
vivaraudoT, rom ssk-is 186-e muxliT aRwerili qmedebis
ganxorcielebisas pirs ukanono Semosavlis legaliza-
ciis mizani ar amoZravebs, sxvanairad mijnas ver gavav-
lebT 186-e da 194-e muxlebiT gaTvaliswinebul danaSau-
lebs Soris. aqve aRsaniSnavia, rom fulis gaTeTrebis
sawinaaRmdego saerTaSoriso konvenciebi ssk-is 186-e
muxliT aRweril qmedebebs ukanono Semosavlis lega-
lizaciis Semadgenel nawilad miiCnevs, Tumca kanonmde-
belma es Semadgenloba fulis gaTeTrebis paralelurad
damoukidebel danaSaulad datova, rac sasamarTlo pra-
qtikas garkveul problemebs Seuqmnis.
818
(FATF) da evrosabWos fulis gaTeTrebis sawinaaRmdego
rCeul eqspertTa komitetis (MANIVAL) mier SemoTa-
vazebuli rekomendaciebiT ukanono Semosavlis lega-
lizaciis da terorizmTan brZolis sferoSi sakanon-
mdeblo bazis gaumjobesebasTan dakavSirebiT~. aqedan
gamomdinare, ssk-is 1941-e muxliT aRwerili qmedebis
kriminalizacia miznad isaxavs imave interesis dacvas,
rac ssk-is 194-e muxliTaa gaTvaliswinebuli.
819
vas gulisxmobs. motivi, rogorc wesi, angarebiTia,
Tumca arc sxva, piradi motivis gamoricxva SeiZleba.
kanonmdebeli motivs kvalifikaciisTvis mniSvnelobas
ar aniWebs.
35
egmontis jgufi dafuZnda 1995 wels briuselSi egmont-
arenbergis sasaxleSi, sadac gaimarTa sxvadasxva qveynebis
finansuri dazvervis samsaxurebis warmomadgenlebis pirve-
li Sekreba. aseTi jgufis Seqmna gadawyda FATF-is Sexvedreb-
ze sxvadasxva qveynebis finansuri dazvervis samsaxurebis
warmomadgenlebis araformaluri kontaqtebis Sedegad. misi
mizania finansuri dazvervis samsaxurebs Soris dialogis uz-
runvelyofa fulis garecxvasTan brZolaSi maTi nacionalu-
ri programebis mxardasaWerad. es gamoixateba finansuri
dazvervis organoebs Soris informaciis sistematizaciasa
da gacvlaSi am organoTa muSakebis da eqspertebis momzadebis
donis gaumjobesebaSi, safinanso dazvervis samsaxurebis ur-
TierTobis xelSewyobaSi uaxlesi teqnologiebis gamoyene-
biT. dReisTvis egmontis jgufis wevria msoflios sxvadasxva
qveynis 69 safinanso dazvervis samsaxuri. daarsebis mexuTe
wlisTavze, egmontis jgufma misi wevri saxelmwifoebis fin-
ansuri dazvervis samsaxurebis meSveobiT Sekriba 100 sisxlis
samarTlis saqme, fulis garecxvasTan brZolaSi gamocdile-
bis gasaziareblad. TiToeulma safinanso samsaxurma TiTo
saqme gadasca egmontis jgufs, ris Sedegadac mis angariSSi
moxvda 100 sisxlis samarTlis saqme yvela kontinentidan.
angariSi asaxavs fulis garecxvasTan brZolis saerTaSori-
so gamocdilebas. egmontis jgufis mier misi wevri qveyne-
820
sxlis samarTlis saqmeebi aRweren fulis garecxvis
tipologiebs yvela kontinentidan. saxeldobr, eg-
montis jgufis masalebi Seicaven fulis garecxvis
iseT sqemebs, rogoricaa: danaSaulebrivi Semosavle-
bis damalva legalurad moqmed biznes-struqturebSi,
romlebsac danaSaulebrivi organizaciebi marTaven,
legaluri biznesis arasworad gamoyeneba, yalbi do-
kumentebisa da crumagieri pirebis an anonimuri aqti-
vebis gamoyeneba...36 nacionaluri samarTlebrivi si-
stemebis gansxvavebebis gamoyeneba da sxv. mTel rig
qveynebSi kompaniis dafuZneba-registracia martivi
proceduraa. yovelTvis moiZebnebian adamianebi, visac
garkveuli gasamrjelos safasurad SeuZlia kompaniis
daregistrireba da mis marTvaSi daxmareba. arsebuli
kompaniebis (xSirad Zalian kargi reputaciis mqonec)
meSveobiT danaSaulebrivi Semosavlebis ganTavsebas
finansur sistemaSi mTeli rigi upiratesobebi aqvs, am
SemTxvevaSi kanonieri da ukanono operaciebis erTma-
neTSi Sereva iolia. mraval biznesstruqturas, xSirad
naRd fulTan aqvs saqme da safinanso dawesebulebebi
eWviT ar uyureben maT angariSebze naRdi fulis depo-
nirebas, sakuTari kompaniidan informacia makontro-
lebelTan ar gaJonavs da sxv.
822
cnobilia, rom banki tradiciuli safinanso institu-
tia fulis garecxvisTvis. erT-erTi saqmis mixedviT,
ofSoruli korporaciis saxelze sxva qveyanaSi gaixsna
mimdinare angariSi, sadac bankis mosamsaxuris xelSewy-
obiT Tavi moiyara korufciuli gziT miRebulma Semo-
savlebma. bankis angariSze deponirebuli fuliT gan-
xorcielda mravaljeradi gadaricxvebi angariSidan
angariSze kvalis wasaSlelad (saqme 13).
823
tisTvis. banki ar awarmoebda klientebis identifika-
cias, angariSis gasaxsnelad fulis warmomavlobis Ses-
axeb, kiTxvebs aravin svamda. miuxedavad imisa rom banki
informirebuli iyo saeWvo operaciebis Sesaxeb, prob-
lemuri angariSebi ar daxurula. banki agrZelebda didi
odenobiT Cekebis ganaRdebas. vidre sxva wyaroebidan
miRebuli informaciis safuZvelze ar daiwyo finans-
uri gamoZieba (saqme N 86).
825
lebs, rogoricaa: iuristebi da buRaltrebi, rac xazs
usvams damnaSaveTa survils, danaSaulebrivi Semosav-
lebi daukavSiron pativsacem adamianebs, biznesmenebs.
kanonieri kompaniebis meSveobiT fulis garecxvis
moTxovnileba sul ufro izrdeba, ramdenadac safinan-
so dawesebulebebs ar surT iseTi saSualebebis miReba,
romlis kanonier warmomavlobaSic darwmunebuli ar
arian.
37
WuWyiani fulis garecxva, avtorTa koleqtivi, gv. 214-221.
826
danaSaulebrivi Semosavlebis gamovlenisa da amoRebis
safrTxe ukanono Semosavlebis legalizatorebs ubi-
Zgebs, fulis garecxvis sqemebSi gamoiyenon kriminal-
Tan kavSiris armqone crumagieri pirebi. aseTi Semosav-
lebis samarTavad SerCeul crumagier pirebs iyeneben
sabanko angariSebze fulis deponirebisa da moxsnisT-
vis. amgvarma safinanso operaciebma samarTaldamcavTa
yuradRebac rom miiqcion, namdvili damnaSaveTa gamov-
lenisa da Semosavlebis amoRebis riski mcirea. saeWvo
warmomavlobis aqtivebsa da kriminalebs Soris kavSiris
SesaniRbad angariSis gaxsnis an safinanso operaciebis
warmoebis dros gamoiyeneba yalbi dokumentebi.
828
lesoba (kompaniebi da fizikuri pirebi) gaurkveveli
an ararsebuli iyo, zogierTi kompania damnaSaveTa sam-
yaros warmomadgenlebTan iyo kavSirSi, zogierTi ki
ofSorebSi registrirebuli, romelTa mflobelebis
identificireba rTulia (saqme #42).
38
erT-erT saqmeSi 23 sabanko angariSs erTi piri marTavda,
romlebsac fulis gaTeTrebis operaciebisTvis iyenebda, meo-
regan _ legalizatorebma 40 angariSi gaxsnes, raTa Tanxebis
moZraoba maqsimalurad garTulebuliyo (saqme #81).
829
fantvis~ meTodi (smerfing)39.
830
odenobis naRdi fulis dagroveba angariSebze da Sem-
deg sazRvargareT gadaricxva; fulis gadaricxva saz-
RvargareTis iurisdiqciebSi an piriqiT raime biznes
miznis gareSe (Tanxebis amgvari atipiuri an araekonomi-
kuri gadaricxva mis gaTeTrebaze mianiSnebs); uCveulo
biznes-saqmianoba an safinanso operacia (fulis moZ-
raoba, romelic xarjebTanaa dakavSirebuli SeiZleba
mianiSnebdes, rom biznesi ufro metadaa dainterese-
buli fulis gadaadgilebiT finansur sistemaSi, vidre
Semosavlis miRebiT. legaluri biznesmeni yovelTvis
dainteresebulia Seamciros sabanko momsaxurebis xar-
jebi, legalizatorebi ki sxvadasxva safinanso dawese-
bulebebSi an qveynebSi anawileben (`fantaven~) Tanxebs,
raTa daxlarTon finansuri kvali); naRdi fulis kon-
trabanda da ganTavseba mravalricxovan sabanko an-
gariSebze; erTi da igive piris mier, erTsa da imave dRes
sxvadasxva qalaqebSi ganxorcielebuli msxvili opera-
ciebi naRdi fuliT (ZiriTadad valutis gacvlis oper-
aciebi); klientis saqmianobis profilisTvis (an finans-
uri statusisTvis) uCveulo (ararealuri) simdidre
(vTqvaT restornis biznesi); da a.S. zemoaRniSnuli fu-
lis garecxvis sqemebis safinanso gamoZiebiT dadginda,
rom Semosavlebi miRebuli iyo narkotikebis vaWrobiT,
trefikingiT, prostituciiT, pornografiiT, TaRli-
TobiT da sxv.
831
informaciis miwodebis valdebulebis da sawarmoTa
Seqmnisa da registraciis Sesaxeb, gansxvavebuli saga-
dasaxado kanonmdebloba da savaluto SezRudvebi.
832
adgilis gansazRvra (internets iurisdiqcia ara aqvs),
erT-erTma qveyanam TaRliTobis msxverpl, sakuTari
moqalaqeebis dasacavad gamoZieba daiwyo.
40
egmontis jgufis mier moZiebuli 100 sisxlis samarTlis
saqmis mimoxilva emyareba a. rimarukis redaqtorobiT gamo-
cemul naSroms `WuWyiani fulis garecxva~, kievi, 2003.
833
sabolood sam saqmeSi sami adamiania msjavrdebuli. Se-
mosavali gaiyina erT saqmeze, 1 936 000 evros odenobiT,
romelic konfiskebulia.
835
a. q-s danaSaulebrivi qmedebebi gamoixata SemdegSi: 2000
wels a. q-Svilma saaqcio sazogadoeba komerciul bank
`gamabankis~ wilebis nominaluri RirebulebiT Sesyid-
visa da fuladi Senatanebis ganxorcielebis gziT xelSi
Caigdo aRniSnuli bankis marTvis sadaveebi, Tavad gaxda
bankis sameTvalyureo sabWos Tavmjdomaris moadgile,
ris Semdegac ganizraxa aRniSnuli bankis gamoyeneba sx-
vadasxva danaSaulebis, maT Soris saxelmwifo biujetis
kuTvnili fuladi saxsrebis miTvisebis, ukanono Semo-
savlis legalizaciisa da sxva ukanono finansuri op-
eraciebis warmoebis mizniT.
836
izacia, anu fulisTvis kanonieri saxis micema, ukanono
Semosavlis wyaros, adgilmdebareobis, ganTavsebis,
moZraobis, qonebis namdvili mesakuTris an mflobelis,
anda qonebrivi uflebis damalva.
837
danaSaulebrivi jgufi kargad flobda ra fulis ga-
TeTrebis teqnologias, xelmZRvanelobda Camoyalibe-
buli meTodikiT, romelsac inaxavda eleqtronuli in-
formaciis saxiT.
838
xis gacemis Sesaxeb. aRniSnuli dokumentebi a. q-Svilis
davalebiT momzadebuli iqna saaqcio sazogadoeba
`gamabankis~ generaluri direqtoris pirveli moadgi-
lis i. k-sa da sakredito departamentis ufrosis m. x-s
mier maT sargeblobaSi arsebuli kompiuterebis meS-
veobiT, maTze Sesrulebuli iqna ararezidenti iuridi-
uli pirebis yalbi xelmowerebi da damowmebuli iqna
amave pirebis yalbi beWdebiT. aRniSnuli yalbi doku-
mentebis meSveobiT sesxis miRebis survili TiTqosda
gamoTqva ararezidentma 15 iuridiulma pirma: ,,kava-
lier entrpraizis inq-ma~ 80 000 aSS dolaris, ,,veldin
interneiSenel ltd-em~ 75 000 aSS dolaris, ,,komers
iunion grupma~ 70 000 aSS dolaris, ,,proqsium korpma~
78 000 aSS dolaris, ,,troika dialog ltd-ma~ 86 000 aSS
dolaris, ,,ekogros lls-ma~ 82 000 aSS dolaris, ,,Tvin-
sTel limitedma~ 85 000 aSS dolaris, ,,fortoneqs grup
ltdm~ 85 000 aSS dolaris, ,,Salai valai ltd-ma~ 80 000
aSS dolaris, ,,siti invest ltd-ma~ 77 000 aSS dolaris,
,,eooo golfstrim limited-ma~ 80000 aSS dolaris, ,,uo-
ren teq korp-ma~ 80 000 aSS dolaris, ,,kont invest inq-
ma~ 80 000 aSS dolaris, ,,sirius iunion korp-ma~ 85 000
aSS dolaris da ,,seqiure iunaited korp-ma~ 79 000 aSS
dolaris miRebaze.
839
lad iqna dabrunebuli 2004 wlis maisis TveSi, Tumca
sabuRaltro dokumentaciiT ar Cans, Tu, konkretulad
romeli sakredito dawesebulebis meSveobiT iqna dab-
runebuli sesxebi.
840
znes korporeiSens~ saaqcio sazogadoeba `gamabankSi~
gaxsnil sabanko angariSze, ruseTis federaciis bank
`eleqtronikaSi~ arsebuli saaqcio sazogadoeba `gam-
abankis~ sakorespodento angariSis meSveobiT Cauricxa
2 095 679 603 rusuli rubli.
841
cio sazogadoeba ,,aqas” mrgvali beWdebiT, romlebsac
ukanonod flobdnen a. q-Svili da organizebuli jgu-
fis wevrebi.
842
eral Carter inSurensis~ angariSze maSin, rodesac es
Tanxa realurad aRar iyo. aRniSnuli danaSaulebrivi
qmedebiT sadazRvevo kompaniaze gacemuli iqna licen-
zia, xolo amiran q-Svilma da danaSaulebrivma jgufma
miiRo didi odenobiT qonebaze ufleba.
843
kuTvnili Tanxebi sxvadasxva dros Cairicxa a., a., g., n.
q-Svilebis da maTTan dakavSirebuli sxva fizikuri da
iuridiuli pirebis angariSebze, saidanac am organizeb-
uli jgufis wevrebis mier xdeboda dasaxelebuli Tanx-
ebis gamotana naRdi fulis saxiT, piradi saWiroebisaT-
vis gamoyenebis, araoficialuri xelfasebis gacemisa
da sxva ukanono garigebebis mizniT.
844
TiTqosda SeiZina amave bankidan da meti damajereblo-
bisaTvis daamowma miTiTebuli bankis yalbi beWdiT,
romelsac ukanonod inaxavda saaqcio sazogadoeba
,,gamabankSi~. aRniSnuli wesiT damzadebuli fasiani
qaRaldebi a. q-Svilma Seinaxa saaqcio sazogadoeba `gam-
abankSi~ ukanono garigebebis warmoebisa da gasaRebis
mizniT.
845
momadgenelTa xelmowerebis faqsimileebi. aRniSnuli
atributebis gamoyenebiT a. q-Svilma 2000-2004 wlebSi
daamzada yalbi sasesxo xelSekrulebebi, bankis saga-
rantio werilebi, sasesxo gancxadebebi, sagadasaxado
davalebebi da sxva safinanso dokumentebi, romelTa
gamoyenebiTac, danaSaulebriv jgufTan erTad sCadio-
da sxvadasxva danaSaulebs.
846
zemoaRniSnul ganaCenSi miTiTebulia, rom a-s dana-
Saulebrivma jgufma wlebis ganmavlobaSi sxvadasxva
danaSaulis CadenaSi CaiTria bankis sxva TanamSrom-
lebic. ganaCenSi motanili zogierTi epizodi, magali-
Tad, sadazRvevo kompaniis sawesdebo kapitalis sabanko
sistemaSi gatareba, miTvisebuli saxelmwifo Tanxebis
konvertacia da sxva moqmedebebi Semosavlis gaTeTreb-
is niSnebis matarebelia. sainteresoa, bankis momsaxure
Sesabamisi personali ra rols asrulebda am qmedebebSi,
winare danaSaulebSi Tanamonawileni iyvnen, Tu mxolod
fulis gaTeTrebis operaciebSi iRebdnen monawileobas?
swored, maT mier Sesrulebul rolzea damokidebuli
qmedebis swori kvalifikacia. samwuxarod, Cven ver mov-
ipoveT maT mimarT gamotanili ganaCeni, romelic pre-
iudiciulad CaiTvala zemoaRniSnul saqmeSi, amitom
kategoriuli daskvnebi ver gavakeTeT. zogadad SeiZle-
ba iTqvas, rom es ganaCeni sabanko sistemis gamoyenebiT
fulis gaTeTrebis klasikur sqemas asaxavs.
847
qarTuli banki~-s generalur direqtors i. T-s daukav-
Sirda likvidaciis procesSi myofi komerciuli bankis
`garadskoi klientski’’-s direqtorTa sabWos wevri
d. b-i da sTxova didi odenobiT Tanxis brunvaSi gaS-
vebis mizniT ruseTis federaciaSi registrirebuli
Sps `iunivestis~, Sps `mir-lainis~ da Sps `megatransi~-
sTvis angariSebis saaqcio sazogadoeba `gaerTianebul
qarTul bankSi~ gaxsna, imgvarad, rom ar ganxorciele-
buliyo aRniSnuli kompaniebis xelmZRvaneli pirebis
identificireba bankis mier.
849
t_s arasodes ar hqonia Sexeba Sps megatransis saqmi-
anobasTan, saqarTveloSi sabanko angariSebis gaxsnasa da
gadaricxvebTan, xolo Sps mirlainisa da Sps iunivestis
saqmianobis fiqtiur xasiaTze miuTiTebs is faqti, rom
aRniSnuli kompaniebi arasodes yofilan ganTavsebuli
sadamfuZneblo dokumentebSi miTiTebul misamarTe-
bze, miTiTebuli iuridiuli pirebis xelmZRvanelebi
r.C. da a.e. ar ewevian samewarmeo saqmianobas, saaqcio
sazogadoeba gaerTianebul qarTul bankSi angariSebis
gaxsnisas isini ar imyofebodnen saqarTveloSi, aRniS-
nuli kompaniebis saxeliT sinamdvileSi moqmedebda d.
be., Tanxebis moZraobis daniSnuleba ar Seesabameba ganx-
orcielebuli fuladi operaciebis formas da aSkarad
miuTiTebs aRniSnuli komponentis tranzaqciebis ukeT
SeniRbvis mizniT gamoyenebaze, moskovSi arsebuli
bankebi `diskont~ da `torgovoinvesticoonni~ Sps `iunivesti-s~
da Sps `mirlaini-s~ angariSebze Tanxebis Caricxvis
dros imyofebodnen likvidaciis procesSi, xolo mogvi-
anebiT ki finansur maqinaciebsa da fulis gaTeTrebaSi
monawileobis gamo SeuwydaT saqmianobis licenzia. am-
rigad, yovelive aRniSnuli, kerZod, fiqtiuri kompanie-
bis Seqmna, maT saxelebze ss qarTul bankSi angariSebis
kanonmdeblobis darRveviT, amave bankis generaluri
direqtoris daxmarebiT gaxsna, mocemul angariSebze
gansakuTrebiT didi odenobis Tanxebis obieqturi sa-
fuZvlis gareSe ganTavseba, danawevreba da sxvadasxva
ofSoruli kompaniisTvis gadaricxva, dasabuTebulad
adasturebs aRniSnuli Tanxebis ukanono warmomav-
lobas da cxadyofs, rom zemoT aRwerili sqemis mixed-
viT Tanxebis moZraoba atarebda rogorc mocemuli
Tanxebis namdvili mesakuTris, aseve maTi warmoSobis
wyaros, bunebis, adgilmdebareobis, ganTavsebis da moZ-
raobis dafarvis da SeniRbvis mizans.~
850
i. T-Svilma winaswari gamoZiebis dros ganacxada, rom
man isargebla Tavisi TanamdebobiT da saidentifikacio
proceduris gverdis avliT sam ararezident iurid-
iul pirs angariSi gauxsna bankSi, didi odenobiT fu-
ladi Tanxebis gadaricxvebis ganxorcielebis mizniT.
misTvis, rogorc bankis mmarTvelisTvis, saintereso
aRmoCnda SeTavazebuli winadadeba — didi odenobis
Tanxebis brunviT procentebis miReba, rac bankisT-
vis sasargeblo mogeba iqneboda. misTvis cnobili iyo
erovnuli bankis instruqciiT da ukanono Semosavlis
legalizaciis aRkveTis xelSewyobis Sesaxeb kanoniT
dadgenili ararezidenti iuridiuli piris angariSis
gaxsnis wesebi, kerZod, angariSis gaxsnaze iuridiuli
piris warmomadgenlis da misi saqmianobis amsaxveli do-
kumentebis identifikaciis valdebulebis Sesaxeb. ma-
gram mainc gaxsna angariSebi kanonis darRveviT. misive
CvenebiT, d. b-sTan saubrisa da sabanko sferoSi saku-
Tari gamocdilebis gaanalizebis Semdeg xvdeboda, rom
aRniSnuli kompaniebis saxeliT sabanko operaciebis
warmoebis mizani unda yofiliyo fulis legalizacia,
Tumca darwmunebuli ar iyo, magram amas varaudobda.
fiqtiur kompaniebs marTavda Tavad Dd. b-e., es kompanie-
bi mas sWirdeboda sabanko sistemaSi didi odenobiT
Tanxebis sabrunavad da misi legalizebisTvis. i. T. d.
b-s mier ganxorcielebuli operaciebis Sesaxeb infor-
macias srulad flobda, sabanko operaciebis mimdin-
areobas akontrolebda da mogvianebiT absoluturad
darwmunda, rom zemoaRniSnuli fiqtiuri kompaniebis
angariSebze Tanxebis brunva, emsaxureboda fulis ga-
TeTrebas, magram mas amaze reagireba ar gaukeTebia da
amiT gadaiqca legalizaciis procesis damxmared.
851
amgvar daxmarebas fulis gaTeTrebis amsruleblobad
Tvlis, radgan am SemTxvevaSi ganzraxvis arsebobisT-
vis sakmarisia gaTeTrebis SesaZleblobis gacnobiere-
bac. garda amisa, i.T. Tavisi TanamSromlebis meSveobiT
uSualod axorcielebda fulis gaTeTrebis obieqtur
mxares. saxeldobr, rogorc saqmis masalebiT irkveva,
arapirdapiri ganzraxviT dawyebuli Tanamonawileoba,
kerZod daxmareba fulis gaTeTrebaSi, gadaizarda Ta-
naamsruleblobaSi, radgan roca bankis generaluri
direqtori darwmunda, rom Tanxebis brunva emsaxure-
boda mis gaTeTrebas, gaagrZela masSi monawileoba, igi
ukanono Semosavlis legalizaciis obieqtur mxares
uSualod axorcielebda, rac gamoixateboda am qonebiT
sargeblobaSi, konversiaSi, gadacemaSi, es ki ukve ara
daxmarebaze, aramed Tanaamsruleblobaze mianiSnebs.
fiqtiuri iuridiuli pirebisTvis, bankSi identifika-
ciis gareSe angariSebis gaxsna, romlebzec didi ode-
nobis saeWvo Tanxebis rTuli, swrafi, atipiuri da
araekonomikuri moZraoba xdeboda sazRvargareTis
iurisdiqciebSi, maT Soris ofSorul zonebSi, aSkarad
mianiSnebs rom ukanono Semosavlebis legalizacia xor-
cieldeboda. amgvari Sedegis gardauvaloba miT ufro
naTeli unda yofiliyo profesionali bankirisTvis.
Tu imas davuSvebT, rom bankis xelmZRvaneli Tavidan
mTlad ar iyo darwmunebuli ganxorcielebuli finans-
uri operaciebis daniSnulebaSi, roca darwmunda da
gaacnobiera rac xdeboda da gaagrZela masSi monawil-
eoba is Tanaamsruleblad iqca. marTalia, fulis gaTe-
Treba gamizvniTi deliqtia magram misi Tanaamsrule-
blobisTvis savaldebulo araa, rom fulis gaTeTrebis
mizani TiToeul monawiles hqondes. SesaZlebelia ga-
TeTrebis mizani mxolod erT maTgans hqondes, meore
ki danaSaulis Semadgenlobis wminda obieqtur mxares
axorcielebdes. miuxedavad amisa, ukanono Semosavlis
852
legalizaciis Tanaamsrulebelia isic, visac Tumca
misi gaTeTrebis mizani ara aqvs, magram icis, rom meore
monawile am mizniT moqmedebs da exmareba mas Tavisi
qmedebiT. subieqturi mxriv Tanaamsrulebloba ganz-
raxi qmedebaa, magram aucilebeli araa isini winaswari
SeTanxmebiT moqmedebdnen. aucilebelia mxolod imis
codna rom isini erTsa da imave sisxlissamarTlebriv
umarTlobas Cadian.42
42
o. gamyreliZe, sisxlis samarTlis kodeqsis ganmarteba, Tb.
2005, gv. 183.
853
monawilem, n. x-ma (2005 wlis 25 Tebervlamde i. q-m) Caid-
ina ukanono Semosavlis legalizacia (fulis gaTeTre-
ba), ese igi danaSaulebrivi gziT mopovebuli qonebisT-
vis kanonieri saxis micema (SeZena, floba, sargebloba,
gadacema an sxva moqmedeba) misi ukanono warmoSobis da-
farvis mizniT, agreTve misi namdvili bunebis, warmoSo-
bis wyaros, adgilmdebareobis, masze sakuTrebis da mas-
Tan dakavSirebuli sxva uflebebis SeniRbva, Cadenili
jgufurad; manve Caidina yalbi dokumentebis damzadeba
da gamoyeneba (2006 wlis 31 maisamde moqmedi redaqciiT).
Gg-sa da n. x-s danaSaulebrivi qmedeba gamoixata Semdeg-
Si: 2001 wlidan g-Ze muSaobda saqarTvelos advokatTa
asociaciis wevrad da 2004 wlis aprilSi samsaxurebrivi
movaleobis Sesrulebis dros danaSaulebrivad dauka-
vSirda libanis moqalaqes pier abdul musa savaias, ro-
melic aRniSnul periodSi imyofeboda saqarTveloSi
da iyo TbilisSi registrirebuli firmebis: saaqcio
sazogadoeba `interneiSenal geims end enjopiment~-
is warmomadgeneli da SezRuduli pasuxismgeblobis
sazogadoeba `reston fainens l.t.d.~-s warmomadgen-
loba saqarTveloSi filialis direqtori.
854
#1-3034) marwmuneblis qonebrivi da araqonebrivi inter-
esebis dacvis Sesaxeb. amasTan Sesrulebuli samuSaosaT-
vis mas uxdida gasamrjelos saxiT 1000 aSS dolars. 2005
wlis zafxulis periodSi g-saTvis cnobili gaxda, rom
espaneTSi samarTaldamcavi organoebis mier Catarebu-
li operaciis Sedegad daapatimres organizebuli jgu-
fis wevrebi, romlebic mxilebulni iqnen narkotikebis
realizaciis da sxvadasxva danaSaulebrivi gziT miRe-
buli Semosavlebis legalizaciis faqtebze, maT Soris
pier abdul musa savaiac. g. g-Zem, espanur-qarTuli en-
ebis mcodne, Tarjiman e. j-s meSveobiT SeZlo espaneTis
cixeSi pier abdul musa savaiasTan dakavSireba, romlis
gamoc miiRo zemoxsenebul firmebze ricxuli uZravi
qonebis dokumentebi da miTiTeba qonebis mesakuTris
SeniRbvis Sesaxeb.
855
gzatkecilis mimdebared 450 m2 miwis nakveTi #8 (miwis
#1/14/9/4/15, sabazro RirebulebiT 47 000 lari).
856
aricxvebis ganxorcieleba sxvadasxva qveynebSi, winas-
war miTiTebul angariSebze, fulis gaTeTrebisTvis b.
Z-s braldebis safuZveli gaxda. (ix. saqme #1/5856-06 b.
Z-s mimarT.) 2005 wlis 11 ianvars saqarTvelos gener-
aluri prukuraturis ukanono Semosavlis legaliza-
ciaze sisxlissamarTlebrivi devnis specialur samsax-
urSi aRiZra sisxlis samarTlis saqme #7405804, saaqcio
sazogadoeba ,,bank qarTu~-Si 2004 wlis oqtomberSi
ruseTis federaciis moqalaqe kadxim abdul amir al-kx-
aldis angariSze ganxorcielebuli 100 000 aSS dolaris
odenobis garigebis faqtze, ssk-is 194-e muxlis pirveli
nawiliT gaTvaliswinebuli danaSaulis niSnebiT.
miTiTebul saqmeze, 2006 wlis 27 maiss sisxlis samarT-
lis pasuxisgebaSi micemuli iqna b. Z. ssk-is 194-e muxlis
me-2 nawilis ,,a~ da ,,b~ qvepunqtebiT. wayenebul bral-
debaSi b. Z-ma srulad scno Tavi damnaSaved da iTa-
namSromla gamoZiebasTan. amasTan, Tavis interesebis
damcvel advokatTan konsultaciis Semdeg mimarTa
gancxadebiT prokuraturas, masTan saproceso SeTanx-
mebis gaformebis Taobaze, rac dakmayofilda.
858
ucxoeTis, kerZod, espaneTis samarTaldamcav orga-
noebTan TanamSromlobiT, sisxlissamarTlebrivi
devna ganxorcielda qurduli samyaros warmomadgen-
lis m. g-s mimarT, romelic meuRlis meSveobiT Seec-
ada ukanono Semosavlis legalizacias. sabraldebo
daskvnis mixedviT m. g-s brali edeba, masSi, rom man Caid-
ina ukanono Semosavlis legalizaciis organizeba, e.i.
fulisaTvis da sxva qonebisTvis kanonieri saxis micema
agreTve ukanono Semosavlis wyaros damalva Cadenili
jgufurad, rasac Tan axlda didi odenobiT Semosavlis
miReba, rac gamoixata SemdegSi: kriminaluri avtorite-
ti, m. g. (metsaxelad ,,melia~), 1996 wlidan imyofeba ara-
registrirebul qorwinebaSi ekaterine W-sTan da wleb-
is manZilze cxovrobs masTan erTad espaneTSi. Mm. g. aris
espaneTSi arsebuli qarTuli kriminaluri dajgufeba
,,quTaisskaia~-s erT-erTi xelmZRvaneli. igi, miuxeda-
vad imisa rom espaneTis biznes reestrSi ar moipoveba
informacia misi da e. W-s samewarmeo saqmianobis Sesaxeb,
faqtobrivad meuRlesTan erTad flobs mravalmilio-
nian qonebas.
859
tebiT Semkuli sagnebi (romelTa saerTo Rirebuleba
Seadgens ramdenime milion evros), 300 000 evros ode-
nobis naRdi fuli, Cekebi, sabanko baraTebi, sxvadasxva
markis 40-mde avtomanqana da 70-mde uZravi qoneba.
860
saxis micema da misi wyaros damalva jgufurad, ras-
ac Tan axlda didi odenobiT Semosavlebis miReba.
amdenad, m. g-m Caidina danaSauli gaTvaliswinebuli
saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 24. 194-e mux-
lis me-2 nawilis ,,a~ da ,,d~ q/punqtebiT (2005 wlis 28 de-
kembramde moqmedi redaqcia).
861
mopovebis damadasturebeli dokumentebi dasaxele-
bul pirebs ar gaaCndaT. aRniSnuli Tanxa k. i-m da b. g-m
waiRes da gadamales gldanis II m/r, #29-e korpusis ezo-
Si mdebare k. i-s kuTvnil avtofarexSi, raTa SemdgomSi
moexdinaT misi legalizacia. imave dRes, daaxloebiT
16:15 saaTze, rodesac k. i. axdenda aRniSnuli Tanxis
gadaadgilebas misi mZaxlis n. j-s marTvis qveS myofi
avtomanqana ,,opel-veqtra~ sax. #SYS-442-iT, mtkvris
marjvena sanapiroze, restoran ,,soxumsa~ da sportul
kompleqs ,,laguna _ veres~ mimdebare teritoriaze, da-
kavebul iqna saqarTvelos Ss saministros kriminaluri
policiis TanamSromlebis mier. Aavtomanqanis Cxrekisas
amoRebul iqna dausabuTebeli qoneba 120 000 aSS dol-
ari, romelic gamiznuli iyo legalizaciisTvis. amde-
nad, k. i-m da b. g-m Caidines danaSauli gaTvaliswinebu-
li saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 19,194-e
muxlis me-3 nawilis ,,g~ qvepunqtiT.~
43
saqarTvelos sabaJo sazRvarze naRdi fulis moZraobaze
kontroli gamkacrda mogvianebiT 2009 wlis 30 dekembers
_ fizikuri piris sabaJo deklaraciisa da deklarirebas
daqvemdebarebuli saqonlis nusxis Sevsebis wesis Sesaxeb fi-
nansTa ministris instruqciiT. kerZod, 2010 wlis 2 ivnisidan
nebismieri odenobiT valutis saqarTveloSi Semotana da misi
gatana Tavisufldeba gadasaxdelebisgan, Tumca piris mier
naRdi fulis (erovnuli an/da ucxouri valuta), Cekebis an
sxva fasiani qaRaldebis, romelTa jamuri nominaluri Rire-
bulebac aRemateba 30 000 lars an mis ekvivalents sxva valu-
taSi, sazRvarze gadaadgileba eqvemdebareba savaldebulo
deklarirebas.
862
fuli TbilisSi Camoitana da gadasca vinme S. b-s, am
ukanasknelma ki _ k. i-s. ramdenad marTebulia znauris
raionidan TbilisSi fulis Camotana mis gaTeTrebad Se-
fasdes, rodesac man ar icoda arc am fulis warmomav-
loba, arc saqarTveloSi Semotanis xerxi da saSualeba.
am Tanxis transportirebisTvis mas 2 000 aSS dolars
gasamrjelos dahpirdnen da es iyo misi mamoZravebeli
motivi.
863
danaSaulebrivi warmomavlobis fulis floba (avtoga-
raJSi Senaxva), agreTve, misi adgilmdebareobis, namd-
vili mesakuTris damalva ukve dasrulebuli danaSauli
iyo, maTi qmedebis kvalifikacia ki, mcdelobiT moxda,
rac, aseve, aramarTebulia.
864
Tanxa ki 218-e muxlis Semadgenlobasac ki ar gvaZlevs.
Tu gamoZieba i. o-s fulis gaTeTrebas edaveboda, maSin
aqcenti unda gaekeTebina am Tanxis wyaroze, warmoma-
vlobaze da ara imaze, rom uZravi qonebis nasyidobis
xelSekruleba sabazro Rirebulebaze nakleb fasad
gaaforma. maSasadame, gamoZiebas jer am Tanxis warmo-
mavloba unda gaerkvia, Semdeg ki aRniSnuli aqtivis sa-
bazro Rirebulebaze iafad gadacemis sakiTxi. mtkice-
bis sagnad unda qceuliyo is faqti, rom uZravi qonebis
SeZenisas fasTa sxvaoba `WuWyiani~ fuliT xom ar iqna
Sevsebuli. Tu amis damtkicebas SeZlebda braldebis
mxare, maSin, cxadia, fulis gaTeTrebis sakiTxi sadavo
ar iqneboda. sazogadod, aqtivebis sabazro Rirebule-
baze gacilebiT patara (an didi) ganakveTebiT gadacema,
aseve, aqtivis iafad SeZena da fasTa sxvaobis WuWyiani
fuliT Sevseba fulis gaTeTrebis indikatoria. magram,
amas damtkiceba sWirdeba.
865
manve Caidina yalbi oficialuri dokumentis araerT-
gzis damzadeba da gamoyeneba, ramac gamoiwvia mniS-
vnelovani ziani.
866
3000 tona Rvino-masalebis raodenoba, yalbi Sesyidvis
aqtebis damzadebis da gamoyenebis gziT xelovnurad
gazarda 3 800 tonamde, (ese igi, 800 toniT meti), risi
meSeobiTac realurad gamoxdil sakoniake spirtebTan
erTad viTomda awarmoa danaSaulebrivi gziT SeZenili
121 tona sakoniake spirti, aRniSnuliT n. d-ma samsaxu-
rebrivi mdgomareobis gamoyenebiT, z. b-Tan erTad kano-
nieri saxe misca danaSaulebrivi gziT mopovebul didi
odenobiT qonebas, misi ukanono warmoSobis dafarvis
mizniT, riTac saxelmwifo biujets miayena 181 500 la-
ris mniSvnelovani ziani.
867
muxlis me-2 nawilis ,,a~ punqtiT da 194-e muxlis meore
nawilis ,,g~ da ,,d~ punqtebiT (2005 wlis 28 dekembramde
redaqciiT).
868
senakis raionis sagadasaxado inspeqciaSi registrire-
bul ,,lazi eleqtroniksis~ direqtors d. v-s da es uka-
naskneli daiTanxmes TiTqos 2003 wlis 20 aprils 1 308
000 larad da imave wlis 29 aprils 1 680 000 larad, naRdi
angariSsworebiT Sps ,,elem interneiSenalma~, romelic
registrirebuli iyo q. Tbilisis didube-CuRureTis sa-
gadasaxado inspeqciaSi, Sps ,,lazi eleqtroniksi~-sgan
SeiZina erT SemTxvevaSi ar arsebuli 5 cali generatori,
xolo meore SemTxvevaSi ar arsebuli 5 cali eleqtro-
sadguri, romlis saerTo Rirebulebac iyo 29 880 000
lari. aRniSnulze gaiwera yalbi monacemebis Semcveli
mkacri aRricxvis #aa-32 #001872 da aa-32 #001874 sa-
gadasaxdo angariS-faqturebi, romelTa mixedviTac Sps
,,elem interneiSenels~ dRg-s gadasaxadSi aesaxa zed-
metoba 4 660 000 laris odenobiT, rac sinamdviles ar
Seesabameboda, vinaidan Sps ,,lazi eleqtroniks~ miTiTe-
buli Tanxa dRg-s gadasaxadSi gadaxdili ar hqonda,
xolo im dros moqmedi saqarTvelos sagadasaxdo kod-
eqsis 114-e muxlis Tanaxmad dRg-s CaTvlas eqvemdebare-
boda saqarTvelos biujetSi gadaxdili dRg-s Tanxa.
T. m-ma da vinme l. m-m maTi danaSaulebrivi ganzraxvis
sisruleSi moyvanis da winaswar SemuSavebuli gegmis
mixedviT, gardabnis raionis sagadasaxdo inspeqciidan
motyuebiT moipoves yalbi monacemebis Semcveli cnoba,
TiTqos Sps ,,elem interneiSenels~ dRg-s gadasaxadSi
ericxeboda zedmetoba 466 000 lari. aRniSnuli yalbi
cnobis mopovebis Semdgom, T. m-ma da l. m-m moaxdines
Sps `elem interneiSenelis da saaqcio sazogadoeba ,,av-
togazis~ fiqtiuri Serwyma, ra drosac ar momxdara
arc wilebis ganawilebis gansazRvra da arc qonebrivi
balansebis gaerTianeba. imavdroulad, ar momxdara Sps
,,elem interneiSenalis~ mier TiTqosda SeZenili 5 cali
generatorisa da 5 cali eleqtrosadguris saaqcio
sazogadoeba ,,avtogazis~ balansze ayvana im elementa-
869
ruli mizezis gamo, rom isini ar arsebobda. imavdrou-
lad, maT aRniSnuli organizaciebis Serwyma ganaxor-
cieles dokumentis gayalbebisa da misi gamoyenebis
gziT, kerZod: T. m-ma 2003 wlis 12 agvistos daamzada
yalbi monacemebis Semcveli saaqcio sazogadoeba ,,av-
togazis~ aqcionerTa krebis oqmi, romliTac, TiTqosda
Sekrebilma krebam, aqcioner giorgi g-s Tavmjdomare-
obiT erTxmad miiRo gadawyvetileba Sps ,,elem intere-
iSenelis~ da saaqcio sazogadoeba,,avtogazis~ Serwymis
Sesaxeb. aRniSnul dokumentze T. m-ma 2003 wlis 13 agvis-
tos piradad moawera xeli g. g-s saxeliT, maSin, rode-
sac saqarTvelos Sss saxelmwifo sazRvris dacvis de-
partamentis cnobiT es ukanaskneli 2003 wlis 10 agvis-
todan imyofeboda saqarTvelos sazRvrebs gareT. mis
mier gayalbebul dokuments T. m-ma misca TiTqosda
kanonieri saxe misi notarialurad damowmebis gziT,
riTac SecdomaSi Seiyvana vake-saburTalos raionuli
sasamarTlo da 2003 wlis 14 agvistos sasamrTlos Sesa-
bamisi dadgenilebiT TaRliTurad moaxerxa aRniSnuli
organizaciebis SerwymisaTvis kanonieri saxis micema,
ramac gamoiwvia mniSvnelovani ziani. garda amisa, gard-
abnis raionis sagadasaxdo inspeqciis yalbi monaceme-
bis Semcveli cnobis gamoyenebiT T. m-ma da l. m-m SeZles
sinamdvileSi ararsebuli aqtivi, dRg-s gadasaxadi 466
000 laris odenobiT, daesvaT saaqcio sazogadoeba ,,av-
togazis~ dRg-s gadasaxadSi aqtivis saxiT. 2003 wels
imave periodSi gamoZiebiT daudgenel ricxvs T. m-ma da
l. m-m, kvlav danaSaulebrivi gegmis mixedviT, saxelmwi-
fos kuTvnili Tanxis TaRliTurad miTvisebis da am
gziT miTvisebuli didi odenobiT fuladi Tanxis le-
galizaciis mizniT, saaqcio sazogadoeba ,,aWarasTan~
gaaformes xelSekruleba moTxovnis uflebis daTmobis
Sesaxeb (xelSekrulebaSi TariRi miTiTebuli ar aris)
da kvlav kanonis moTxovnaTa sawinaaRmdegod saaqcio
870
sazogadoeba ,,aWaras~ dauTmes saTamaSo biznesis ga-
dasaxadis dasafarad TiTqosda maTi organizaciis dRg-
s gadasaxadSi arsebuli Tanxa 400 000 lari, rac Sem-
dgomSi gaformebuli xelSekrulebis Tanaxmad 2%-iani
diskauntiT am ukanasknels saaqcio sazogadoeba ,,avto-
gazisaTvis~ unda aenazRaurebina yovelTviurad 80 000
laris naRdi angariSsworebiT. 2003 wlis 18 dekembramde
T. m-ma da l. m-m ss ,,avtogazis~ buRalteriis meSveobiT
miiRes naRdi angariSsworebiT fuladi Tanxa 392 000,0
laris odenobiT da, vinaidan buRaltruli warmoebis
wesiT xsenebuli Tanxis miTvisebas ver moaxerxebdnen,
samewarmeo saqmianobis ganzraxvis gareSe Seqmnes vinme
ana iakuSevas saxelze registrirebuli Sps ,,angisi~,
romelsac, TiTqosda dauTmes aqtivis moTxovnis ufle-
ba, anu saaqcio sazogadoeba ,,avtogazis~; buRalte-
riaSi arsebuli naRdi fuli 466 268 laris odenobiT da
5%-iani diskauntiT gasces 442 955 lari, kerZod: 2003
wlis 17 dekembris salaros gasavlis orderiT #505-
iT 231 955 lari, 2003 wlis 18 noembris #458 salaros
gasavlis orderiT 160 000 lari, 2003 wlis 7 noembris
salaros gasavlis orderiT #448 22 600 da 2003 wlis 14
noembris #284 salaros gasavlis orderi 28 400 lari,
riTac sinamdvileSi T. m-ma da l. m-m TaRliTuri gziT
ukanono Semosavals gaukeTes legalizeba da samsaxu-
rebrivi uflebamosilebis borotad gamoyenebiT daeu-
flnen didi odenobiT saxelmwifos kuTvnil Tanxas, 466
268 laris odenobiT, ramac Selaxa saaqcio sazogadoeba
,,avtogazis~ prestiJi da avtoriteti, xolo saxelmwi-
fos miayena didi odenobiT mniSvnelovani ziani.
amdenad, T. m_s mier Cadenilia danaSauli rac gaTval-
iswinebulia saqarTvelos 2006 wlis 31 maisamde moqmedi
ssk-is-is 180-e muxlis me-2 nawilis ,,a~, ,,d~ qvepunqte-
biT, me-3 nawilis ,,b~ qvepunqtiT, 193-e muxl3iT, 194-e
muxlis me-2 nawilis ,,a~, ,,g~, ,,d~ qvepunqtebiT, 220-e
871
muxliT da 362-e muxlis me-2 nawilis ,,b~ qvepunqtiT.~
rogorc sasamarTlo praqtikis analizidan Cans, zogjer,
mas, visac danaSaulebrivi gziT aqvs Semosavali miRe-
buli, SemdgomSi misive legalizebisTvis ekisreba pas-
uxismgebloba, rac, Cveni SexedulebiT, zemoaRniSnuli
argumentebis safuZvelze, ar unda iyos marTebuli. es
sakiTxi Semdgom Seswavlas moiTxovs.
44
g. tabucaZe, dasax. statia, gv. 83-84.
873
likvidaciisTvis erTi qveynis Zalisxmeva arasakmari-
sia transnacionaluri damnaSaveobis Semosavlebis
amosaRebad, saWiroa sazRvargareT aRmoCenili aq-
tivebis konfiskacia da es samarTaldacviTi praqtika
mudmivad unda gatardes. aSS-is iusticiis saministro
Tavis mTavar prioritetad Tvlis saerTaSoriso Tana-
mSromlobis ganviTarebas ukanono Semosavlebis kon-
fiskaciis sakiTxebze.
874
lebrivi saqmianobiT miRebuli aqtivebis blokirebisa
da konfiskaciisTvis, im SemTxvevaSic ki roca damna-
Saveebi ukanonod miRebul aqtivebs aSS-is farglebs ga-
reT malaven. axali uflebamosilebebi, romelic gaCnda
aqtivebis samoqalaqo konfiskaciis reformis Ses-
axeb aqtisa da konfiskaciasTan dakavSirebuli gadaw-
yvetilebebis aRsasruleblad patriotuli aqtis miRe-
biT, aSS-is kvlav SeuZlia daxmareba gauwios sxva qveynis
mTavrobebs, romlebic moiTxoven aSS-is teritoriaze
myofi aqtivebis konfiskacias, aSS-is farglebs gareT
Cadenili danaSaulisTvis. am axali kanonebis miRebiT,
aSS-s Tavisi wvlili Seaqvs damnaSaveebisTvis im Sesa-
Zlo adgilebis mospobaSi, sadac ukanono aqtivebis da-
malvaa SesaZlebeli. amasTanave, amoRebuli aqtivebis
ganawileba monawile saxelmwifoebs Soris momavali
TanamSromlobis stimuls Seqmnis, gaafarTovebs uwye-
baTaSoris TanamSromlobas maTi finansuri resursebis
Sevsebis gziT, rac esoden aucilebelia damnaSaveo-
basTan brZolaSi monawile yvela mxarisTvis. aSS mxars
uWers CamorTmeuli qonebis ganawilebis politikas
sxva saxelmwifoebisTvis, romlebmac xeli Seuwyves an
mniSvnelovnad gaaadviles aqtivebis konfiskacia aSS-
is kanonmdeblobis Sesabamisad. magaliTad, 2001 wels
aSS-is iusticiis saministrom 170 mln aSS dolari gad-
auricxa 27 qveyanas konfiskaciis Casatareblad gaweu-
li daxmarebisTvis. aSS-is kanonTa krebulSi sami nor-
maa, romlebic generalur prokuroris da/an finansTa
saministros mdivans uflebamosilebas aniWebs Cam-
orTmeuli qoneba gadasces sxva qveynebs: es aris aSS-is
kanonTa krebulis me-18 §981 (i)(1) muxli; 21-e _ §881 (e)
(1)(E) muxli da 31-e _ §9703 (h)(1) muxli. TiToeuli de-
buleba gansazRvravs CamorTmeuli qonebis saerTaSor-
iso gadanawilebis pirobebs. amasTanave, gadacemuli aq-
tivebis odenoba efuZneba sxva qveynis da aSS-is Sidasax-
875
elmwifo samarTaldamcavi organoebis Setanil wvlils
ukanono Semosavlebis konfiskaciaSi.
876
osilebebis garda, romelic exeba aqtivebis pirdapir
amoRebas sazRvargareT Cadenili rigi danaSaulebi-
sTvis, kanoni adgens axal uflebamosilebebs mocemul
gafarToebul CamonaTvalSi Semavali danaSaulebis
gziT miRebuli Semosavlebis konfiskaciisaTvis (e.i.
sakuTrebisaTvis, romelic gamoiyeneba danaSaulis
Cadenis xelSesawyobad).
877
moTxovnis samarTlebriv safuZvels warmoadgenen. or-
mxrivi SeTanxmebebi, ukanono Semosavlebis konfiska-
ciis sferoSi TanamSromlobis Sesaxeb, mowmobs konfis-
kaciis rogorc saerTaSoriso samarTlebrivi statusis
mqone sanqciis gamoyenebaze.
aSS-is kanonmdeblobiT, kerZod kanonTa krebulis me-18
muxlis § 981-e (a)(1)(B) dadgenilia aSS-is teritoriaze
sakuTrebis samoqalaqo konfiskaciis ufleba, romelic
miRebulia kontrolirebadi nivTierebebis ukanono
brunvis Sedegad.
878
bis repatriacias konfiskaciisTvis. aSS-is kanonmde-
bloba aregulirebs konfiskaciisTvis qonebis aSS-Si
repatriaciis wess, roca aqtivebi sazRvargareTaa ga-
tanili an sxva qveynis mier aris dayadaRebuli.
10.2 safrangeTi
883
graciaSi an ukanono warmomavlobis kvalis waSlaSi.
10.3 germania
884
basTan da organizebuli danaSaulis sxva formebTan
brZolis Sesaxeb. amasTan dakavSirebiT germaniis sisx-
lis samarTlis kodeqsSi gaCnda axali danaSaulis
Semadgenloba ,,fulis garecxva~ _ §261 _ ,,is, vinc
qonebrivi obieqtis mimarT, romlis warmoSobis wyaro-
sac warmoadgens: 1) sxva piris mier Cadenili danaSauli,
2) sxva piris mier Cadenili samarTaldarRveva, romelic
aRwerilia narkotikebis Sesaxeb kanonis §29, 1/1 abzac-
Si; 3) danaSaulebrivi dajgufebis wevris mier Cadenili
samarTaldarRveva (germaniis ssk §129), ganaxorcielebs
moqmedebebs am obieqtis dasamalad an misi warmoSobis
dasafaravad anda SeuZlebels gaxdis (an Seecdeba) am
obieqtis warmomavlobis dadgenas, mis aRmoCenas, kon-
fiskacias, dayadaRebas, amoRebas an Senaxvas amoRebis
Semdeg, isjeba 5 wlamde Tavisuflebis aRkveTiT an fu-
ladi jarimiT.~48
886
ravi da uZravi qoneba, fasiani qaRaldebi, Zvirfasi li-
Tonebi da qvebi, miwis nakveTebi, wili firmebSi da a.S.
rogorc cnobilia, germaniis ssk sisxlis samarTlis we-
siT dasjad qmedebebs yofs or jgufad: danaSauli da
gadacdoma. salegalizacio (gasaTeTrebeli) qonebrivi
obieqti SeiZleba miRebul iqnes nebismieri danaSaulis
Cadenis Sedegad, rac Seexeba gadacdomas, mxedveloba-
Sia mxolod isini, romlebic miTiTebulia kanonSi nar-
kotikebis Sesaxeb an Cadenilia danaSaulebrivi dajgu-
febis wevrebis mier.
51
Кернер х. ДАХ Э. Отмывание денег. М., 1996, с. 39.
887
piri winare qmedebis Tanamonawile iyo, maSin igi fulis
gaTeTrebisTvis agebs pasuxs. 261-e paragrafis Zveli
redaqcia aseT daTqmas ar akeTebda da axalma gaiTva-
liswina.
888
ke, gaaadvilos mZime danaSaulis Cadenis gziT miRebuli
Semosavlebis gamovlena, Seqmnas barierebi fulis gaTe-
Trebis winaaRmdeg, xeli Seuwyos organizebuli dana-
Saulebrivi struqturebis gamovlenas. kerZod, kanoni
iTvaliswinebs sakredito da safinanso dawesebulebe-
bis valdebulebas 20 000 markis da ufro meti naRdi fu-
lis miRebisa an gacemis anu zRvrulze meti Tanxis tran-
zaqciis dros klientis pirovnebis identificirebis
valdebulebas; sakredito dawesebulebebis mier kli-
entebis identifikaciis zogad valdebulebas, saeWvo
finansuri operaciebis identifikaciis valdebulebas
da es CamonaTvali sakmaod farToa, klientis identi-
fikaciis dros miRebuli monacemebis dafiqsirebis,
Sesabamisi Canawerebis warmoebis da maTi Senaxvis val-
debulebas 6 wlis vadiT; saeWvo finansuri garigebebis
Sesaxeb samarTaldamcavi organoebisTvis Setyobine-
bis valdebulebas da sxv. aRniSnuli da fulis garecx-
vis kanoniT dadgenili zogierTi sxva valdebulebebis
Seusrulebloba administraciuli samarTaldarRvevaa,
rasac didi fuladi jarimebi mosdevs.
53
klaus kotke, dasax. Sroma, gv. 16-17.
889
10.4 italia
890
veTiT oTxidan Tormet wlamde an jarimiT. sasjeli
mkacrdeba Tu es qmedebebi Cadenilia Tanamdebobis pi-
rebis mier samsaxurebrivi saqmianobis dros. sasjeli
msubuqdeba Tu Semosavali miRebulia iseTi danaSauli-
dan, romelic isjeba Tavisuflebis aRkveTiT maqsimum
xuTi wliT an ufro msubuqad.
891
sistemis mier kompetenturi organoebis savaldebulo
informirebis meqanizmi yoveli 20 milion liraze meti
Tanxis gadayvanisas. msgavsi operaciebis Sesaxeb finan-
sTa ministris informirebis meqanizmic arsebobs (kano-
ni #689 24.11.84). rogorc sisxlis, ise administraciuli
pasuxismgeblobis zomebia gaTvaliswinebuli rwmune-
buli SuamavlebisTvis. bankebi da sxva saSuamavlo or-
ganizaciebi valdebuli arian Seinaxon dawvrilebiTi
dokumentacia rezidentebis mier ganxorcielbuli sa-
valuto operaciebis Sesaxeb, raTa SesaZlebeli iyos
msjeloba fulis garecxvis mcdelobis Sesaxeb. infor-
macia pirovnebis Sesaxeb, misi socialuri mdgomareoba,
savaluto angariSis misamarTi, vis saxelze xdeba fula-
di saSualebebis gadayvana, operaciis ganxorcielebis
TariRi, fulis raodenoba savaluto angariSze gaday-
vanamde da operaciis Semdeg, aseve gadaecema finansuri
kontrolis organoebs. es informacia bankebSi inaxeba
5-dan 10 wlamde vadiT.54
54
Теневая экономика и экономическая преступность, Электронный
учебник,www.osi.omskreg.ru
Освалдо Кукуцца, Отмивание денег и мировая Экономика, в сборни-
ке ГЕОЭКОНОМИКА (Перевод с италианского) М, 1997.
892
meeqvse kari
`qonebis konfiskacia
1
Основы уголовного законодательства Союза ССР и союзных респуб-
лик. Государственное издательство юридической литературы, М., 1960,
стр. 14.
2
1960 wlis 30 dekembris redaqcia Semdgomi cvlilebebiTa da
damatebebiT.
3
`saqarTvelos ssr-is umaRlesi sabWos uwyebebi~, 1961 w.,
#1, muxli me-10.
895
cia SeiZleba dainiSnos mxolod saxelmwifo da mZime an-
garebiTi danaSaulebisTvis, kanoniT miTiTebul SemTx-
vevebSi. magaliTad, aseTi danaSaulebi iyo: samSoblos
Ralati, teroristuli aqti, diversia, jaSuSoba, ban-
ditizmi, kontrabanda, yaCaRoba, TaRliToba, savaluto
operaciebis wesebis darRveva da sxva.
896
Tevzisa da saamisod gamoyenebuli TevzWeris saSuale-
bebis konfiskacia; savaluto faseulobebisa da fasiani
qaRaldebis konfiskacia (savaluto operaciebis wese-
bis darRvevisTvis) da a.S.
897
cia da satransporto saSualebis CamorTmeva, rogorc
sasjelebi, amoRebul iqna im dros moqmedi saqarTvelos
sisxlis samarTlis kodeqsidan (1960 wlis 30 dekembris
redaqcia Semdgomi cvlilebebiTa da damatebebiT).
899
are, Tavis gadawyvetilebas safuZvlad daudo Semdegi
dasabuTeba:
4
ix. `parlamentis uwyebani~, 1997 w., #44.
901
fiskacias, romelmac Tavisi arseboba pirvandeli for-
miT SeinarCuna 2000 wlis 1 ivnisamde _ saqarTvelos
axali sisxlis samarTlis kodeqsis5 amoqmedebamde.
5
1999 wlis 22 ivlisis redaqcia. ix. `saqarTvelos sakanon-
mdeblo macne,~ #41 (48), 1999 w., muxli 209-e.
6
ix. `saqarTvelos sakanonmdeblo macne~, I, 2000 w., #18,
muxli 45-e.
902
mTlianad Seicvala saqarTvelos sisxlis samarTlis
kodeqsis 52-e muxlis redaqcia da igi Camoyalibda Sem-
degi axali SinaarsiT:
903
me-2 punqti, romlis mixedviT: `saqarTvelos saxelm-
wifo sazRvris ukanonod gadakveTisTvis sasjelTan er-
Tad SeiZleba gamoyenebul iqnes sisxlissamarTlebrivi
iZulebis RonisZieba danaSaulis sagnis an saSualebis
CamorTmeviT~.7
904
gamoyeneba ar iyo yovelTvis aucilebeli da gardauva-
li, aramed misi gamoyeneba daSvebuli iyo garkveuli
pirobebis dacviT, kerZod maSin, roca igi saWiro iyo
saxelmwifo da sazogadoebrivi aucileblobidan an
calkeul pirTa uflebebisa da Tavisuflebebis dacvis
interesebidan gamomdinare, anda axali danaSaulis Cad-
enis Tavidan asacileblad; 5. danaSaulis sagnis an saSu-
alebis CamorTmevis uflebamosileba gaaCnda mxolod
sasamarTlos anu misi gamoyeneba SesaZlebeli iyo mx-
olod sasamarTlos ganaCenis safuZvelze.
905
gvaqvs erTmaneTisgan aSkarad gansxvavebul samarT-
lebriv movlenebTan.
907
2004 wlis 9 marts saqarTvelos sisxlis samarTlis sap-
roceso kodeqsSi Setanili cvlilebebis Sedegad am
kodeqsis 44-e muxls daemata 48-e nawili, romliTac gan-
sazRvruli iyo saproceso konfiskaciis cneba Semdegi
SinaarsiT: `saproceso konfiskacia _ danaSaulis iara-
Risa da sagnis usasyilod CamorTmeva~.9
908
kanonier mflobelobaSi arsebuli nivTis CamorTmevaze
maSin, rodesac saproceso konfiskacia vrceldeboda
nebismier nivTze, romelic danaSaulis Casadenad iyo
gamoyenebuli an mis sagans warmoadgenda (cxadia, am uka-
nasknelSi ar igulisxmeboda dazaralebulisgan damna-
Savis, magaliTad mZarcvelis an yaCaRis mier gatacebuli
anda TaRliTis mier gamotyuebuli nivTi an sxva faseu-
loba) miuxedavad misi kuTvnilebisa; sisxlis samarTlis
kodeqsis 52-e muxli (miTiTebuli redaqcia) damnaSavis
sakuTrebaSi an kanonier mflobelobaSi arsebuli qone-
bis usasyidlod CamorTmevisTvis awesebda garkveul
damatebiT pirobebs, saxeldobr, aseTi CamorTmeva daiS-
veboda mxolod maSin, roca igi saWiro iyo saxelmwifo
da sazogadoebrivi aucileblobidan an calkeul pirTa
uflebebisa da Tavisuflebebis dacvis interesebidan
gamomdinare anda axali danaSaulis Tavidan asacile-
blad, saproceso konfiskaciis dros ki nivTis an dana-
Saulis sagnis CamorTmevisTvis msgavsi pirobebis arse-
boba da dasabuTeba saWiro ar iyo. dasaxelebuli ori
instituti erTmaneTTan ar imyofeboda im tradiciul
urTierTdamokidebulebaSi, romlis mixedviT sisxlis
saproceso samarTlebrivi institutebi ganixileba ma-
terialur sisxlis samarTalSi dadgenili pasuxismge-
blobis realizaciis saSualebad, isini erTmaneTisgan
damoukideblad funqcionirebdnen.
909
sa da saqarTvelos administraciul saproceso kod-
eqsSi, romelTac saTave daudes qarTul samarTlebriv
sivrceSi qonebis CamorTmevis, rogorc damnaSaveze
samarTlebrivi zemoqmedebis RonisZiebis funqcioni-
rebas. kerZod, saqarTvelos sisxlis samarTlis sap-
roceso kodeqss daemata 371 muxli _ `prokuroris
sarCeli Tanamdebobis piris qonebis CamorTmevasa da
saxelmwifosTvis gadacemasTan dakavSirebiT~, Semdegi
SinaarsiT:
911
sarCeli qonebis CamorTmevis Taobaze administraci-
uli samarTalwarmoebis wesiT ise, rom ar dalode-
boda sisxlis samarTlis saqmeze saboloo sasamarTlo
gadawyvetilebis miRebasa da am gadawyvetilebis kanon-
ier ZalaSi Sesvlas. mogvianebiT saqarTvelos adminis-
traciul saproceso kodeqsis 214 muxlis me-2 nawilSi
Setanili cvlilebis mixedviT prokurors aRniSnuli
sarCelis Setana SeeZlo Tanamdebobis piris mimarT sa-
samarTlos ganaCenis kanonier ZalaSi Sesvlidan 30 dRis
vadaSi. cxadia, rom aq igulisxmeboda sisxlis samarT-
lis saqmeze samarTalwarmoebis mTlianad dasrulebis
saboloo momentidSDFan aTvlili ocdaaTdRiani vada. es
imas niSnavs, rom aRniSnuli kanonebis Tavdapirveli re-
daqciiT moqmedebis periodSi romelime zemoxsenebuli
danaSaulis CadenaSi braldebuli piris mflobelobaSi
arsebuli qonebis CamosarTmevad aucilebeli ar iyo am
qonebis ukanono an dausabuTebeli xasiaTis, sxvagvarad
rom iTqvas, misi danaSaulebrivi warmomavlobis Tao-
baze kanonier ZalaSi Sesuli gamamtyunebeli ganaCeniT
dadasturebuli safuZvlis arseboba, aramed saamisod
sakmarisi iyo prokuroris safuZvliani eWvi. aseTi vi-
Tareba ar gamoricxavda iseT SesaZleblobas, rom ms-
gavs SemTxvevaSi administraciuli samarTalwarmoebis
wesiT momxdariyo braldebuli Tanamdebobis pirisgan
qonebis CamorTmeva, xolo amis Semdeg ki igi sasamarT-
los udanaSaulod ecno.
914
miRebis mizans _ organizebuli danaSaulisa da reke-
tis winaaRmdeg brZolis gaZliereba da aseTi saxis da-
naSaulTa Tavidan acileba. imave kanonis meore muxli
Sedgeboda sami punqtisgan, aqedan pirveli punqti gan-
sazRvravda reketis cnebas, me-2 punqti _ reketuli da-
jgufebis, xolo me-3 punqti _ reketiris cnebas. aRniS-
nuli kanonis me-3 muxlic sami punqtisgan Sedgeboda,
romlebSic gansazRvruli iyo reketiris ojaxis wevris,
reketiris axlo naTesavisa da reketirTan dakavSirebu-
li piris cnebebi.
13
ix. `saqarTvelos sakanonmdeblo macne~, I, 09.07.2004 w., #18,
mux. 64-e.
14
ix. `saqarTvelos sakanonmdeblo macne,~ I, 29.12.2005 w., #57,
mux. 441-e.
916
aseTia qonebis CamorTmevis institutisa da misi
winamorbedi samarTlebrivi institutebis warmoSobisa
da ganviTarebis mokle istoria, romlis Semdeg ganvixi-
lavT Tu rogor aris warmodgenili aRniSnuli insti-
tuti Tanamedrove periodis qarTul materialur da
saproceso kanonmdeblobaSi.
15
saqarTvelos kanoni `organizebuli danaSaulisa da reketis
Sesaxeb~, 2005 wlis 20 dekembris redaqcia. ix. `saqarTvelos
sakanonmdeblo macne~, I, 29.12.2005 w., #57, mux. 438-e.
917
muxli 5. reketuli qoneba, qurduli samyaros wevris
qoneba
918
vadasxva sferoSi SemuSavebul da Camoyalibebul
iqna organizebul danaSaulTa gamovlenis konkre-
tul formebTan _ Tanamdebobis pirebis, reketio-
rebisa da reketuli dajgufebebis, kanonieri qur-
debisa da qurduli samyaros sxva wevrebis, adamianiT
movaWreTa (trefikerebis), narkotikuli saSualebis
gavrcelebis xelSemwyobebisa (narkotrefikerebis)
da ukanono Semosavlebis legalizaciiT (e.w. fulis
gaTeTrebiT) dakavebuli pirebis mier organizebul
danaSaulebTan brZolis samarTlebrivi saSualebe-
bi Sesabamisi institutebis saxiT. am TvalsazrisiT
aRniSnulma kanonma mniSvnelovani zegavlena iqonia
saqarTvelos sisxlis samarTlis materialur da
saproceso kanonmdeblobaze, aseve, rogorc zemo-
Tac aRiniSna, saqarTvelos samoqalaqo saproceso
kanonmdeblobaze, xolo arsebiTad raSi gamoixateba
aseTi zegavlena dasaxelebul sakanonmdeblo sfer-
oebze, amis Sesaxeb vrclad da detalurad qvemoT
iqneba gadmocemuli.
920
amisTvis raime saxiT gamiznuli qonebis saxelmwi-
fos sasargeblod usasyidlod CamorTmevas. dana-
Saulis sagnis anda iaraRis an danaSaulis Casadenad
gamiznuli nivTis CamorTmeva xdeba sasamarTlos
mier. am kodeqsiT gaTvaliswinebuli yvela ganzraxi
danaSaulisTvis, im SemTxvevaSi, rodesac saxezea da-
naSaulis sagani anda iaraRi an/da danaSaulis Casa-
denad gamiznuli nivTi da maTi CamorTmeva saWiroa
saxelmwifo an sazogadoebrivi aucileblobidan
an/da calkeul pirTa uflebebisa da Tavisuflebis
dacvis interesebidan gamomdinare an/da axali dana-
Saulis Tavidan asacileblad.
3. danaSaulebrivi gziT mopovebuli qonebis CamorT-
meva niSnavs msjavrdebulisTvis danaSaulebrivi
gziT miRebuli qonebis (yvela nivTi da aramate-
rialuri qonebrivi sikeTe, aseve iuridiuli do-
kumentebi, romlebic iZleva uflebas qonebaze),
agreTve am qonebidan miRebuli nebismieri formis
Semosavlebis an/da maTi Rirebulebis ekvivalen-
turi qonebis saxelmwifos sasargeblod usasyid-
lod CamorTmevas. danaSaulebrivi gziT mopovebu-
li qonebis CamorTmeva sasamarTlos mier iniSneba
am kodeqsiT gaTvaliswinebuli yvela ganzraxi da-
naSaulisTvis, im SemTxvevaSi, Tu damtkicdeba, rom
es qoneba danaSaulebrivi gziTaa mopovebuli~ (2005
wlis 28 dekembris redaqcia). 16
922
qoneba, romelic msjavrdebulis xelSi aRmoCnda mis
mier ganzraxi danaSaulis Cadenis Sedegad da romelic
ar warmoadgens sxva fizikuri Tu iuridiuli piris sa-
kuTrebas an am ukanasknelTa kanonieri mflobelobis
obieqts. magaliTad, saxelmwifos sasargeblod usasy-
idlod CamorTmevas ar SeiZleba daeqvemdebaros msja-
vrdebulis xelT arsebuli iseTi qoneba, romelic mis
mier danaSaulis Cadenisas mitacebul iqna dazarale-
buli pirisagan da am ukanasknelis sakuTrebas warmoad-
gens anda mis kanonier mflobelobaSi imyofeboda, gar-
da im SemTxvevisa, rodesac, marTalia, sarwmunod aris
dadgenili, rom, msjavrdebulis xelT arsebuli aseTi
qoneba sxvis sakTurebas warmoadgenda, magram ver dg-
indeba am qonebis mesakuTre an kanonieri mflobeli.
925
awesebs, kerZod, saqarTvelos ssk-is 52-e muxlis me-2
nawilSi (2005 wlis 28 dekembris redaqcia) miTiTebulia,
rom aseTi sagnebisa da nivTebis CamorTmeva xdeba im Sem-
TxvevaSi, rodesac maTi CamorTmeva saWiroa saxelmwifo
da sazogadoebrivi aucileblobidan an calkeul pirTa
uflebebisa da Tavisuflebebis dacvis interesebidan
gamomdinare an/da axali danaSaulis Tavidan asacile-
blad. aq saWiroa ganimartos mocemul CamonaTvalSi ra
aucileblobas, uflebebsa da interesebs SeiZleba gu-
lisxmobdes kanonmdebeli maTze miTiTebisas.
926
turoba, sabazro ekonomikis dinamikuri ganviTareba
da sxva. amdenad, yvela qveyana dainteresebulia, SeaCe-
ros kontrabanda yvelaze efeqturi gzebiT da amisT-
vis Zalze mkacr zomebs mimarTavs kidec, xolo dasax-
elebuli miznebi (igulisxmeba saqarTvelos ssk-is 52-e
muxlis me-2 nawilSi miTiTebuli miznebi _ d.s.) Tavisi
SinaarsiTa da mniSvnelobiT Seesabameba im aucilebeli
sazogadoebrivi saWiroebis arss, rasac iTvaliswinebs
saqarTvelos konstituciis 21-e muxlis me-2 punqti. Se-
sabamisad, aseTi miznebisaTvis konstitucia uSvebs sa-
kuTrebis uflebis SezRudvis SesaZleblobas kanoniT
gansazRvrul farglebSi da safuZvelze.19
927
nadgari. am danadgaris gamoyenebiT danaSaulis Cad-
enis SemTxvevaSi, vidre misi usasyidlod CamorTmevis
Taobaze gadawyvetilebas miiRebs, sasamarTlom unda
gaarkvios: danadgaris CamorTmeva xom ar gamoiwvevs
mTeli sawarmos gaCerebas da socialurad ra masStabis
negatiuri Sedegebi SeiZleba mohyves mis gaCerebas, ar-
sebobs Tu ara momavalSi am danadgaris kvlav danaSau-
lebrivi miznebiT gamoyenebis saSiSroeba, ra simZimisa
Tu moculobis marTlsawinaaRmdego Sedegia danaSau-
liT gamowveuli da sxva garemoebebi, ra drosac sa-
samarTlom erTmaneTs unda SeuTanazomos konkretuli
sajaro da kerZo interesebi, Seafasos _ mocemul Sem-
TxvevaSi romeli maTgani ufro Rirebulia. es principi
sakanonmdeblo doneze miRebulia, xolo sasamarTlom
unda uzrunvelyos praqtikaSi am principis realurad
gatareba, raTa ar moxdes kerZo interesebis sferoSi
arasaWiro da uxeSi Careva. amitomaa, rom kanonma gamor-
icxa saqarTvelos ssk-is 52-e muxliT (2005 wlis 28 de-
kembris redaqcia) gaTvaliswinebuli sasjelis zomebis
gamoyeneba piris mier gaufrTxilebeli danaSaulis Ca-
denisas.
928
denad gamoyenebuli an mis mier saamisod gamiznuli
nivTi, sagani, iaraRi an qoneba warmoadgens sxva piris
sakuTrebas, romelic braleul kavSirSi ar imyofeba
Cadenil an gamiznul danaSaulTan da romelsac aRniS-
nuli nivTi, sagani an qoneba mflobelobaSi ar gadaucia
damnaSavisTvis, aseT SemTxvevaSi saxelmwifos sasarge-
blod danaSaulis Casadenad gamoyenebuli an saamisod
gamiznuli nivTis, sagnis, iaraRisa da qonebis usasy-
idlod CamorTmeva dauSvebelia, aramed igi, marTalia,
CamoerTmeva damnaSaves, magram unda daubrundes mis me-
sakuTres an kanonier mflobels. mxolod im SemTxveva-
Si, Tu misi mesakuTre an kanonieri mflobeli ver iqna
moZiebuli da dadgenili, SeiZleba CamorTmeuli nivTi,
sagani, iaraRi da qoneba usasyidlod gadaeces saxelm-
wifos.
929
vadasxva daniSnulebis saqoneli, romelTa Rirebuleba
Seadgenda 537 947 lars, Caabares erT-erT gadamzidav
firmas TurqeTSi. aRniSnulma firmam, Sesabamisi anaz-
Raurebis sanacvlod, ikisra saqonlis saqarTveloSi
gadmotanis valdebuleba. saqmis masalebidan irkveva,
rom mZRolma sazRvris gadakveTisas Caidina saqarT-
velos sisxlis samarTlis kodeqsis 214-e muxlis me-2
nawiliT gaTvaliswinebuli danaSauli, risTvisac xel-
vaCauris raionuli sasamarTlos 2006 wlis 20 aprilis
ganaCeniT, saqarTvelos ssk-is 52-e muxlis (2005 wlis 28
dekembris redaqcia) me-2 nawilis safuZvelze, mZRols,
saxelmwifos sasargeblod, usasyidlod CamoerTva mis
kanonier mflobelobaSi arsebuli danaSaulis sagani
_ 537 947 laris sabaJo Rirebulebis sxvadasxva dasax-
elebis saqoneli, romelic mosarCeleTa kuTvnil qone-
bas warmoadgenda. mosarCeleTa azriT, sadavo norma
ewinaaRmdegeba saqarTvelos konstituciis 21-e muxls,
romlis Tanaxmad, sakuTrebis CamorTmeva SesaZlebe-
lia mxolod kanoniT gaTvaliswinebuli aucilebeli
sazogadoebrivi saWiroebis arsebobisas da saTanado
anazRaurebiT. sadavo debulebaze dayrdnobiT, maTi
qoneba, kanonieri mflobelis danaSaulebrivi qmedebis
gamo, usasyidlod gadavida saxelmwifos sakuTre-
baSi ise, rom ar arsebobda araviTari sazogadoebrivi
aucilebloba, sxva pirTa uflebebisa da Tavisufle-
bebis dacvis interesebi da axali danaSaulis Tavidan
acilebis mizani. maTive azriT, sadavo norma konsti-
tuciis 21-e muxls ewinaaRmdegeba aseve imis gamoc, rom
qonebis CamorTmeva xdeba arabraleuli mesakuTrisaT-
vis da irRveva sasjelis individualobis principi.
930
ssk-is 52-e muxlis (2005 wlis 28 dekembris redaqcia)
me-2 nawilSi arsebuli Canaweri braldebulisa da msja-
vrdebulisaTvis maT mier danaSaulis Casadenad gamoy-
enebuli an saamisod gamiznuli im nivTis, sagnis, iara-
Risa da qonebis saxelmwifos sasargeblod usasyidlod
CamorTmevis Taobaze, romelic mxolod maT kanonier
mflobelobaSi imyofeboda da ar warmoadgenda maT
sakuTrebas, ar ewinaaRmdegeba saqarTvelos konsti-
tuciis 21-e muxls da amdenad ar arsebobs misi arakon-
stituciurad cnobis safuZveli. sakonstitucio sa-
samarTlom Tavis vrcel dasabuTebaSi ganmarta:
niSandoblivia, rom formalurad erTi da igive Sedegi
_ qonebis CamorTmeva, yovelTvis ar warmoadgens Cam-
orTmevas saqarTvelos konstituciis 21-e muxlis me-3
punqtis mniSvnelobiT. am dros gasaTvaliswinebelia
uflebaSi Carevis mizani, Sinaarsi, forma. zogjer sa-
kuTrebis CamorTmeva uflebis SezRudvis Sedegi Sei-
Zleba iyos. araswori iqneba aseTi SemTxvevebis cal-
saxad arakonstituciurad miCneva 21-e muxlis me-3
punqtTan mimarTebiT mxolod imis gamo, rom CamorT-
meva xdeba kompensaciis gareSe. amitom sadavo normis
konstituciuroba unda Sefasdes rogorc formalur-
iuridiuli, ise materialuri kriteriumebiT. am Sem-
TxvevaSi formaluri moTxovnebi daculia, kerZod,
braldebulisa da msjavrdebulis kanonier mflobe-
lobaSi arsebuli danaSaulis sagnis, iaraRisa da dana-
Saulis Casadenad gamiznuli nivTis CamorTmeva, aseTi
CamorTmevis mizani, sajaro interesi da CamorTmevis
wesi dadgenilia kanoniT (sadavo normiT). Sesabamisad,
formaluri niSnebiT sadavo norma konstituciis 21-e
muxlis me-2 punqts Seesabameba. materialuri Tvalsaz-
risiT, normis konstituciurobis SefasebisTvis ki, up-
irveles yovlisa, unda gairkves, ra aris sadavo normiT
gaTvaliswinebuli SezRudvis kanonieri mizani, ramde-
nad SesaZlebelia, CaiTvalos is aucilebel sazogadoe-
931
briv saWiroebad saqarTvelos konstituciis 21-e mux-
lis me-2 punqtis gagebiT da daculia Tu ara gonivruli
Tanazomiereba am mizansa da dawesebul SezRudvas So-
ris. aSkaraa, rom sadavo normis SemoRebis da, Sesabam-
isad, sakuTrebis uflebis SezRudvis kanonieri mizani
Tavad sadavo normaSi ikiTxeba. kerZod, es aris saxelm-
wifo da sazogadoebrivi aucilebloba, calkeul pirTa
uflebebisa da Tavisuflebebis dacva, axali danaSau-
lis Tavidan acileba.
932
ar iyo danaSaulTan.20
21
`parlamentis uwyebani~, #31, 24 ivlisi, 1997 w., gv.1:
933
damnaSave mTlianad kargavs yvela uflebas Tavis yo-
fil qonebaze misi usasyidlod CamorTmevisas. amasTan,
gasaTvaliswinebelia, rom saxelSekrulebo urTierTo-
bebSi kontrahentis SerCevisas mesakuTre yovelTvis
aris riskis matarebeli, maT Soris im riskisac, rom misi
qoneba SesaZloa danaSaulis Casadenad gamoiyenon. aseT
SemTxvevebSi kanonmdebeli afrTxilebs yvela mesa-
kuTres, rom Tu misi qoneba gaxdeba danaSaulis sagani an
iaraRi, is usasyidlod gadaecema saxelmwifos, radgan
es aucilebelia konkretuli sazogadoebrivi saWiroe-
bisaTvis, sxvaTa uflebebis dacvisaTvis, axali dana-
Saulis Tavidan asacileblad. bunebrivia, rom qonebis
dakargvis aseTi albaToba, erTi mxiv, miuTiTebs yovel
mesakuTres, ufro gulmodgined SearCios sando kon-
trahenti, miiRos zomebi SesaZlo zianis Tavidan asac-
ileblad, magaliTad, qonebis dazRveva, xelSekrulebis
pirobebis zedmiwevniT gansazRvra da a.S. Tumca xelSek-
rulebis monawilis kanonieri interesebis dacvis um-
niSvnelovanesi (universaluri) saSualeba aris zianis
anazRaurebis moTxovnis ufleba, rodesac am zianis Ta-
vidan acileba ver moxerxda.
934
keTilsindisieri kontrahentisgan zianis anazRaurebis
sakmarisi SesaZleblobebi~.22
22
saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlos 2007 wlis 2 iv-
lisis #1\2\384 gadawyvetileba. ix. `saqarTvelos sakanonmde-
blo macne~, IV, #35 10.07.2007 w., gv. 1-17.
935
aseTi fizikuri pyroba, Tanaxmad aRniSnuli kanonisa,
ar niSnavs nivTis mflobelobas samarTlebrivi azriT.
saqarTvelos samoqalaqo kodeqsis 155-e muxlis me-2
nawili (1997 wlis 26 Tebervlis redaqcia) adgens:
939
CamorTmevas.23 aseve, ssk-is 344-e muxlidan, romelic
awesebs pasuxismgeblobas saqarTvelos saxelmwifo
sazRvris ukanonod gadakveTisTvis, amoRebul iqna am
muxlis SeniSvnis me-2 punqti, romelic iTvaliswinebda
aRniSnuli danaSaulisTvis sasjelTan erTad sisxlis-
samarTlebrivi iZulebis RonisZiebis saxiT danaSaulis
sagnisa da saSualebis CamorTmevas.24
941
cvlilebebis26 Sedegad arsebiTad Seicvala viTareba
im TvalsazrisiT, rom amjerad is saproceso normebi,
romlebic Seexebodnen danaSaulis sagnis, iaraRisa da
saSualebis CamorTmevas, realurad warmoadgendnen
sisxlis samarTlis kodeqsis 52-e muxlis pirvel da me-2
nawilebSi Camoyalibebuli normebis praqtikuli real-
izaciis saproceso saSualebebs, rogorc es xdeba mate-
rialuri sisxlis samarTlisa da saproceso samarTlis
normebs Soris Cveulebrivi urTierTdamokidebulebis
sxva SemTxvevaSi. amaze miuTiTebs Tundac aRniSnuli
sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis 44-e muxlSi Se-
tanili cvlilebebi, romlis ZaliT am muxlidan amoRe-
bul iqna 48-e nawili, romelic iTvaliswinebda sap-
roceso konfiskacias, xolo imave muxlis 49-e nawili
Camoyalibda axali redaqciiT _ blanketuri normis
saxiT, romelSic miTiTebuli iyo: `qonebis CamorTmeva
_ rogorc es gaTvaliswinebulia saqarTvelos sisxlis
samarTlis kodeqsis 52-e muxliT.~ es imas niSnavda, rom
amjerad saproceso kodeqsi qonebis CamorTmevis arsis
gansazRvrisas xelmZRvanelobda sisxlis samarTlis
kodeqsis Sesabamisi normebiT da ar qmnida mis gansxvave-
bul cnebas damoukidebeli saproceso mniSvnelobiT.
amitomac sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis im
sxva Sesabamis normebSi Setanili cvlilebebis Sinaar-
sic, romlebic Seexebodnen danaSaulis sagnisa da iara-
Ris, agreTve danaSaulis Casadenad gamiznuli nivTis
usasyidlod CamorTmevas, TanxmobaSi iyo saqarTvelos
sisxlis samarTlis kodeqsis 52-e muxlis pirvel da me-2
nawilSi mocemul debulebebTan.
26
ix. `saqarTvelos sakanonmdeblo macne,~ #4, 18.01.2006
w., mux. 40.
942
es muxli gansazRvravda Tu ra gadawyvetilebebi unda
yofiliyo miRebuli nivTier mtkicebulebaTa Taobaze
saqmis warmoebis damTavrebis dros. am muxlis pirveli
nawilis `a~ qvepunqtis axali redaqcia adgenda: `a) Tu
CamorTmevas daqvemdebarebul danaSaulis sagans an/da
iaraRs an danaSaulis Casadenad gamiznul nivTs Rireb-
uleba ara aqvs, igi nadgurdeba, xolo Tu mas aqvs Rire-
buleba, igi usasyidlod gadaecema saxelmwifos.~
943
bis stadiaze, sisxlissamarTlebrivi devnis Sewyvetis
dros gamomZiebels danaSaulis sagnis, iaraRisa Tu sxva
nivTisa da qonebis CamosarTmevad sasamarTlosTvis
devnis an gamoZiebis Sewyvetis dadgenilebasTan erTad
unda waredgina sxva dokumentebic, romlebiTac unda
dadasturebuliyo, rom CamorTmevas dasaqvemdebare-
beli obieqti namdvilad warmoadgenda danaSaulis sa-
gans, iaraRsa Tu saSualebas, anda danaSaulis Casadenad
gamiznul nivTs an sxva qonebas; misi CamorTmeva aucile-
beli iyo saxelmwifo da sazogadoebrivi an konkretuli
fizikuri Tu iuridiuli piris uflebebisa da Tavisu-
flebebis dacvis interesebis arsebobis gamo, anda axali
danaSaulis Tavidan asacileblad, vinaidan sisxlis sa-
marTlis kodeqsis 52-e muxlis me-2 nawiliT dadgenilia
savaldebulo moTxovna. amasTan, aRniSnuli sakiTxis
sasamarTlo ganxilvaSi monawileoba unda mieRebinebi-
naT yvela im pirisTvis, vis interesebsac SeiZleba Sex-
eboda sasamarTlos gadawyvetileba.
944
sayuradReboa aseve is cvlileba, romelic Sevida xseneb-
uli redaqciis sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis
190-e muxlis pirvel nawilSi, romlis mixedviT qonebis
SesaZlo CamorTmevis uzrunvelsayofad sasamarTlos
SeeZlo yadaRa daedo eWvmitanilis, braldebulis an
gansasjelis, misi moqmedebisTvis materialurad pasux-
ismgebeli piris an/da dakavSirebuli piris qonebaze,
maT Soris, sabanko angariSebze, Tu arsebobda monace-
mebi, rom qonebas gadamalaven an daxarjaven, an/da rom
qoneba danaSaulebrivi gziT iyo mopovebuli. am nawil-
Si miTiTebuli pirobebis arsebobisas, Tu eWvmitani-
li, braldebuli an gansasjeli Tanamdebobis piri iyo,
prokurori valdebuli iyo sasamarTlos winaSe aReZra
Suamdgomloba Tanamdebobis piris mier saxelmwifos
saxeliT dadebuli xelSekrulebebiT nakisri valdeb-
ulebebis Sesrulebis SeCerebis Taobaze. es saproceso
norma warmoadgenda garkveul garantias imisTvis, rom
saWiroebisa da kanonSi miTiTebuli aucileblobis Sem-
TxvevaSi uzrunvelyofili iqneboda im qonebis realu-
rad amoReba da usasyidlod saxelmwifosTvis gadace-
ma, romelic gamoyenebuli iyo danaSaulis Casadenad an
saamisod iyo gamiznuli an/da danaSaulebrivi gziT iyo
mopovebuli.
945
aseTi saxiT iyo warmodgenili qonebis CamorTmevasTan
dakavSirebiT 2005 wlis 28 dekembridan moqmedi sapro-
ceso normebi saqarTvelos sisxlis samarTlis sapro-
ceso kodeqsSi (1998 wlis 20 Tebervlis redaqcia Semd-
gomi cvlilebebiTa da damatebebiT), xolo 2010 wlis 1
oqtombridan ki amoqmedda saqarTvelos axali sisxlis
samarTlis saproceso kodeqsi,27 romelic sruliad sx-
vagvarad wyvets danaSaulis sagnisa da iaraRis CamorT-
mevasTan dakavSirebul saproceso sakiTxebs.
27
2009 wlis 9 oqtombris redaqcia. ix. `saqarTvelos sakanon-
mdeblo macne~, I, #31, 03.11.2009 w., mux. 190-e.
28
2009 wlis 9 oqtombris redaqcia. `saqarTvelos sakanon-
mdeblo macne~, I, #31, 03.11.2009, mux. 190-e.
29
1998 wlis 20 Tebervlis redaqcia. `parlamentis uwyebani~,
#13-14, 08.04.1998, gv. 31.
30
ix. `saqarTvelos sakanonmdeblo macne~, I, 2006 w., #4.
946
marTlis saproceso kodeqsSi Tavdapirvelad moxse-
niebulia 81-e muxlis pirveli nawilis `a~ qvepunqtsa
da amave muxlis me-3 nawilSi. aRniSnuli muxli gan-
sazRvravs Tu ra gadawyvetileba unda iqnes miRebuli
nivTieri mtkicebulebis Sesaxeb sisxlis samarTlis
procesis damTavrebisas. kerZod, am muxlis pirveli
nawilis preambulasa da `a~ qvepunqtSi aRniSnulia, rom
ganaCenSi, agreTve sisxlissamarTlebrivi devnis an/da
gamoZiebis Sewyvetis Sesaxeb gadawyvetilebaSi nivTieri
mtkicebulebis sakiTxi Semdegnairad unda gadawydes _
Tu danaSaulis iaraRis an sagans aqvs raime Rirebuleba,
xdeba misi saproceso konfiskacia (Tuki Rirebuleba
ara aqvs, imave normiT dgindeba misi ganadgureba), xolo
aRniSnuli muxlis me-3 nawili ki adgens, rom saproceso
konfiskaciis qvemdebare nivTieri mtkicebulebis ga-
fuWebis, dakargvis an ganadgurebis SemTxvevaSi, mis me-
sakuTres an mflobels kompensacia ar miecema.
947
problemis arsi imaSi mdgomareobs, rom erTi da igive
RonisZieba ar SeiZleba erTdroulad warmoadgendes
materialur _ samarTlebriv instituts (sasjels)
da saproceso samarTlebriv institutsac, vinaidan am
ukanasknelT gansxvavebuli daniSnulebebi gaaCniaT
da maTi gamoyenebac gansxvavebuli wesebiT xdeba. mag-
aliTad, danaSaulis iaraRisa da sagnis CamorTmevis,
rogorc sisxlissamarTlebrivi sasjelis RonisZiebis
gamoyeneba SesaZlebelia mxolod kanonier ZalaSi Se-
suli gamamtyunebeli ganaCenis safuZvelze, es maSin,
rodesac igive danaSaulis iaraRisa da sagnis sapro-
ceso konfiskaciis, rogorc saproceso samarTlebrivi
RonisZiebis gamoyeneba SesaZlebelia gamamtyunebeli
ganaCenis gareSec _ winaswari gamoZiebis Sewyvetisas.
amasTan, pirvel SemTxvevaSi am RonisZiebis gamoyenebis
mizans upiratesad warmoadgens damnaSavis dasja, xolo
meore SemTxvevaSi ki, ZiriTadad axali danaSaulis Ta-
vidan acileba.
948
danaSaulis iaraRisa da sagnis saproceso konfiskaci-
is arsi. sasurveli da mizanSewonili iyo, rom amgvari
ganmarteba gakeTebuli yofiliyo axali saproceso
kodeqsis me-3 muxlSi, sadac mocemulia im ZiriTad ter-
minTa ganmartebebi, romlebic gamoiyeneba am kodeqsis
miznebisTvis.
950
bi romelime danaSaulis Casadenad. aq mxedvelobaSia
saqarTvelos ssk-is 323-e-330-e da 3311 muxliT gaTval-
iswinebuli danaSaulebi, xolo saproceso kodeqsis
aRniSnuli muxlis me-3 nawilis Tanaxmad, sasamarTlos
SeuZlia aseve yadaRa daados qonebas, Tu arsebobs sak-
marisi monacemebi, rom igi korufciuli, reketuli
an qurduli samyaros wevris an saqarTvelos sisxlis
samarTlis kodeqsis 194-e muxlis me-3 nawilis „g` qve-
punqtiT msjavrdebuli piris qonebaa an/da am qonebis
mimarT Cadenilia danaSauli an/da igi danaSaulebrivi
gziT aris mopovebuli.
951
lis saqmis masalebi (an maTi aslebi), romlebic asab-
uTebs sagamoZiebo moqmedebis gadaudeblad Catarebis
aucileblobas. sasamarTlo, masalebis Sesvlidan ara
ugvianes 24 saaTisa, zepiri mosmenis gareSe wyvets Sua-
mdgomlobas. sasamarTlo uflebamosilia Suamdgom-
loba ganixilos prokurorisa da im piris monawileo-
biT, romlis mimarTac Catarda sagamoZiebo moqmedeba,
amasTan, imave kodeqsis 156-e muxlis Sesabamisad, sa-
samarTlos ganCineba qonebaze yadaRis dadebis Sesaxeb
saCivrdeba am kodeqsis 207-e muxliT gaTvaliswinebuli
wesebis dacviT.
952
blobis mixedviT ar warmoadgens damnaSavis sakuTrebis
an kanonieri mflobelobis obieqts. es sakiTxebi mTli-
anad unda gadavides da daregulirdes saqarTvelos
axal sisxlis samarTlis saproceso kodeqsSi, e.i. aRniS-
nuli nivTis (qonebis) amgvari CamorTmeva mTlianad unda
gadaiqces saproceso institutad, radgan SeuZlebelia
sasjelad miviCnioT iseTi qonebis CamorTmeva, rac da-
naSaulis Cadenis gziTaa mopovebuli da romel qone-
bazec damnaSaves verasodes warmoeSoba sakuTrebis an
kanonieri flobis ufleba, miTumetes, es ufro iTqmis
danaSaulis iaraRsa da saSualebaze, amitom maTi Cam-
orTmeva unda xorcieldebodes mxolod wminda sapro-
ceso gziT, amasTan, sasurvelia, garkveuli sasamarTlo
kontroliT, rogorc es iyo dawesebuli winaT moqmedi
saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis
124-e muxlis me-2 nawiliT.
953
rTvelos samoqalaqo kanonmdeblobis Sesabamisad
mis sakuTrebaSi an kanonier mflobelobaSi arse-
buli aseTi iaraRis, saSualebis an nivTis (qonebis)
saxelmwifos sasargeblod usasyidlo CamorTmevas.
2. danaSaulis iaraRis an/da saSualebis, rogorc da-
naSaulis Casadenad gamoyenebuli nivTis, aseve da-
naSaulis Casadenad gamiznuli nivTis CamorTmeva,
xdeba sasamarTlos mier gamamtyunebeli ganaCenis
an sxva Semajamebeli sasamarTlo gadawyvetilebis
safuZvelze yvela ganzraxi danaSaulisTvis im Sem-
TxvevaSi, rodesac saxezea danaSaulis Casadenad
gamoyenebuli an gamiznuli nivTi (qoneba) da misi
CamorTmeva aucilebelia axali danaSaulis Cadenis
Tavidan asacileblad an calkeuli piris uflebisa
Tu Tavisuflebis, anda misi kanonieri interesis da-
sacavad~.
31
ix. ssm, I, 2004 w., #6 mux. 29-e.
954
saxelmwifosTvis gadacemasTan dakavSirebiT~.32 mogvi-
anebiT samoqalaqo saproceso kodeqsis aRniSnuli Ta-
vis Sinaarsi Seivso da igi ukve aregulirebda aramarto
reketuli qonebis, aramed aseve kanonieri qurdebisa da
qurduli samyaros wevrTa ukanono da dausabuTebeli
qonebis CamorTmevasTan dakavSirebul sakiTxebs.
35
SemdgomSi reketuli, Tu yvela sxva qonebis dasaxeleba,
romlebic ganxiluli kanonis Sesabamisad eqvemdebareba
CamorTmevasa da saxelmwifosaTvis gadacemas, moxseniebu-
li iqneba Semoklebulad – „ukanono da /an/ dausabuTebeli
qoneba“.
956
garda amisa, saqarTvelos samoqalaqo saproceso kod-
eqsis 3563 muxlSi miTiTebulia im safuZvlebze, romle-
bze dayrdnobiTac sasamarTlo uflebamosilia kod-
eqsis am TavSi dasaxelebuli subieqtebis qoneba cnos
reketulad, anda ukanonod an dausabuTeblad. saxel-
dobr, aRniSnuli muxlis pirveli nawilis Tanaxmad:
959
sisxlissamarTlebrivi devnis savaldebulo dawyebis
Taobaze (muxli 3567). es ukanaskneli sakiTxi saintere-
soa im TvalsazrisiT, rom, saqarTvelos axali sisxlis
samarTlis saproceso kodeqsis 166-e muxlis Tanax-
mad, danaSaulis niSnebis Semcveli qmedebis gamo piris
mimarT sisxlissamarTlebrivi devnis ganxorcieleba
prokuroris diskreciul uflebamosilebas warmoad-
gens, rac imas niSnavs, rom piris mimarT sisxlissamar-
Tlebriv devnas prokurori iwyebs misi Sexedulebis
mixedviT, garda amave kodeqsis 167-e muxliT gaT-
valiswinebuli SemTxvevebisa, romelTa arsebobisas
prokurors ar SeuZlia daiwyos an awarmoos sisxlis-
samarTlebrivi devna, rac prokuroris xsenebuli dis-
kreciuli uflebamosilebis SezRudvas warmoadgens.
amrigad, irkveva, rom saqarTvelos sssk-is xsenebuli
167-e muxlis garda, sisxlissamarTlebrivi devnis ganx-
orcieleba-arganxorcielebaze prokuroris diskreci-
uli uflebamosileba izRudeba agreTve saqarTvelos
samoqalaqo saproceso kodeqsis 3567 muxliT, romlis
mixedviT prokurori valdebulia piris mimarT daiwyos
sisxlissamarTlebrivi devna, Tuki qonebis reketulad
cnobis, anda ukanonod an dausabuTeblad cnobis Tao-
baze samoqalaqo samarTalwarmoebis ganxorcielebisas
gamoikveTa danaSaulis niSnebi xsenebuli piris qmede-
baSi, miuxedavad aseTi devnis ganxorcielebis mizanSe-
wonilobaze prokuroris piradi Sexedulebisa.
2007 163
2008 79
102
2009
122
2010
961
pirveli instanciis sasamarTloebis mier
dausabuTebel qonebasTan dakavSirebiT ganxiluli
administraciuli davebis Sesaxeb
962
§ 4. saerTaSoriso konvenciebi da evrodireqtivebi
qonebis CamorTmevis (konfiskaciis) Sesaxeb
963
Semosavlebis gamosavlenad da dasayadaReblad, amave
mizniT saerTaSoriso TanamSromlobis principebze da
samarTlebriv daxmarebaze.
964
saxelmwifoebis samarTlebrivi debulebebis harmoni-
zacia danaSaulis iaraRebisa da danaSaulidan miRebu-
li Semosavlebis CamorTmevis sferoSi.
965
gamomdinare, sruliad darwmunebulia imaSi, rom Se-
sabamisi qonebrivi Rirebulebebi msjavrdebuli piris
mier Cadenili danaSaulidan aris miRebuli; rodesac
damtkicebulia, rom qonebrivi Rirebulebebis odenoba
ar Seesabameba msjavrdebuli piris kanonier Semosav-
lebs da nacionaluri sasamarTlo sruliad darwmu-
nebulia imaSi, rom Sesabamisi qonebrivi Rirebulebebi
msjavrdebuli piris mier danaSaulebidan iqna miRebu-
li da sxv.
966
vileba da daCqareba. aRniSnuli evrodireqtivebi Sei-
caven danaSaulebrivi qmedebebis katalogs, romelzec
vrceldeba uzrunvelyofisa da CamorTmevis Sesaxeb
gadawyvetilebebi. mtkicebulebaTa mopovebis uzrun-
velyofis an qonebrivi Rirebulebebis CamorTmevis
Sesaxeb gadawyvetilebebi vrceldeba im danaSaulebze,
romlebic gadawyvetilebis mimRebi saxelmwifos samar-
TliT aris gansazRvruli da sul mcire sami wliT Ta-
visuflebis aRkveTiT isjeba. aseTi qmedebebia: krimi-
nalur gaerTianebaSi monawileoba, terorizmi, tre-
fikingi, narkotikebiT da iaraRiT vaWroba, korufcia,
Semosavlebis gaTeTreba da sxv. fulis gaTeTrebasTan
dakavSirebuli danaSaulebriv qmedebaTa katalogi sul
ufro farTovdeba.36 xsenebuli CarCo-gadawyvetile-
bebiT mtkicebulebaTa mopovebis uzrunvelyofis da
qonebrivi Rirebulebebis CamorTmevis procedura
dawvrilebiT aris reglamentirebuli; gadawyvetilebis
aRmasrulebeli saxelmwifos suverenitetis pativis-
cemasTan erTad, gaTvaliswinebulia misi qonebrivi
interesic, kerZod, fuladi saxsrebi, romelic CamorT-
mevis Sesaxeb gadawyvetilebis aRsrulebiT iqna miRe-
buli, warimarTeba Semdegnairad: Tuki Tanxa, romelic
CamorTmevis Sesaxeb gadawyvetilebis aRsrulebidan
iqna miRebuli, 10 000 evroze naklebia an am Tanxis ekviv-
alenturia, rCeba aRmasrulebel saxelmwifos, yvela
sxva danarCen SemTxvevaSi Tanxis 50% aRmasrulebeli
saxelmwifosgan gadawyvetilebis mimReb saxelmwifos
gadaericxeba. aseve, reglamentirebulia, Tanxis garda
sxva qonebriv Rirebulebebze gadawyvetilebis miRebis
wesic.
msoflio Tanamegobroba erTxmad aRiarebs, rom saWiroa
36
ix. m. turava, evropuli sisxlis samarTali, gv. 312-313.
967
aqtiuri TanamSromloba danaSaulebrivi Semosavlebis
gamovlenis, dayadaRebisa da CamorTmevisTvis, amas em-
saxureba evrokavSiris wevri saxelmwifoebis material-
uri da procesualuri sisxlissamarTlebrivi normebis
harmonizacia; sxvadasxva prevenciuli RonisZiebebi,
sanqciebi arakooperirebadi qveynebis mimarT da sxv.
yvela wevrma saxelmwifom moaxdina evropis sabWos 1990
wlis konvenciis ratificireba. saxelmwifoebma val-
debuleba aiRes TavianTi qveynebis kanonmdeblobebiT
danaSaulad gamoacxadon ukanono Semosavlebis sfer-
oSi Cadenili qmedebebi; iTanamSromlon da erToblivi
zomebi gaataron msgavsi danaSaulebrivi qmedebebis aR-
sakveTad.
968
dakavSirebiT samarTlis sxvadasxva dargSi (sisxlis-
samarTlebriv, administraciulsamarTlebriv, samoqa-
laqosamarTlebriv sferoSi), magram udavoa, rom sasje-
lis es zoma efeqturia.
969
meSvide kari
iuridiuli piris
sisxlissamarTlebrivi
pasuxismgebloba rogorc
efeqturi meqanizmi organizebuli
danaSaulis winaaRmdeg brZolaSi
guram naWyebia
iuridiul mecnierebaTa doqtori
Sesavali
974
§ 1. `samarTlis subieqti~ Tu ` samarTlebrivi urT-
ierTobis subieqti~ ?
975
bluri damokidebuleba, rogorc am valdebulebis Ses-
rulebis mTlianpirovnuli ganwyoba, marTlzomieri
qmedebis Cadenis sakamarisi pirobaa. A samarTlebrivi
urTierToba, Tavis mxriv, aris samarTlebriv urTier-
Tobis subieqtebis urTierTpasuxismgeblobis gamov-
lenis forma. ufro sworad rom vTqvaT, pasuxismgeblo-
ba, rogorc uTierTobis Sinaarsi, qmnis urTierTobas, da
ara piriqiT. U genetikurad, warmoSobis TvalsazrisiT,
pirvelia pasuxismgebloba, rogorc valdebulebisadmi
subieqtis pasuxismgebluri damokidebuleba. cxadia,
igulisxmeba pasuxismgeblobis pozitiuri aspeqti,
rogorc pasuxismgebloba momavlisTvis. Ees niSnavs, rom
subieqti awymoSi pasuxismgeblurad ekideba Tavis mov-
aloeobas, raTa gamoricxos warsulSi Cadenili antisa-
zogadoebrivi upasuxismgeblo, anu, braleuli qmvdebi-
sTvis negatiuri pasuxismgebloba.
978
aucilebel miRebas. rogorc prof. s. wereTeli aRniS-
navs, safuZveli aris aucilebeli misi sapirispirosT-
vis, rogorc SedegisaTvis. magaliTad, sasruli gadadis
usasrulobaSi da, piriqiT, uaryofis saSualebiT. 3
prof. T. BbuaCiZe imowmebs hegelis mosazrebas, rom ukve
piTagorelebTan gvxvdeba kategoriebis arasrulyo-
fili cxrili, magram saintereso isaa, rom am cxrilis
yoveli elementi warmoadgens urTirTdapirispirebul
cnebas. magaliTad, sazRvari da usazRvro, kenti da
luwi, erTi da mravali da sxva. 4
Tu kategoriebis am urTierTdapirispirebas azri aqvs
da amiT iqmneba urTierTdapirispirebuli cneba, maSin
gasagebia, rom analogiurad `sazRvris~ da usazRvros
`dapirispirebisa, SesaZlebelia pasuxismgeblobis` da
`upasuxismgeblobis` dapirispirebac. safuZvel-Sede-
gis mimarTebis poziciidanac ki, gasagebi xdeba, rom `pa-
suxismgebloba` aris safuZveli misi sapirispirosTvis,
anu, `upasuxismgeblobisTvis,~ rogorc SedegisTvis,
radgan `pasuxismgebloba~ (misi pizitiuri aspeqtiT)
rom ara, `upasuxismgebloba~ SeuZlebeli iqneboda. up-
asuxism gebloba, Tavis mxriv, rogorc pozitiuri pa-
suxismgeblobis uaryofis an ugulebelyofis Sedegi,
safuZvelia negatiuri pasuxismgeblobisTvis, rogorc
upasuxismgeblobis SedegisTvis.
5
g. naWyebia, brali, rogorc sicialuri filosofiis katego-
ria, Tbiulisi, 2001. agreTve misi: qmedebis danaSaulad kval-
ifikaciis zogadi Teoria, Tbilisi, 2010, gv. 221.
980
§ 3. iuridiuli piris problema samoqalaqo samar-
TalSi
11
l. Wanturia, dasax. naSromi, gv. 212.
984
realobaa da meorec. 12 Aamdenad, iuridiuli piris
problematikaSi `fiqciis` cnebas gverds ver avuvliT.
Mmagram, samwuxarod, TviT fiqciis cneba da misi meT-
odologiuri mniSvneloba iuridiul literaturaSi sa-
Tanadod araa Seswavlili. saqmis viTareba am mxriv ise
gamoiyureba, rom fiqcia TiTqos safrTxobelaa, ro-
melic rogorme unda moviSoroT Tavidan, Tumca, ar-
sebobs friad saeWvo gadamlaSebac, roca mTeli samar-
Tali TiTqos fiqciad gamoiyureba.
22
Курс Российского уголовного права, Обшая часть, М. 2001, стр. 252
23
iqve, gv. 253-254.
992
iuridiuli piris sisxlissamarTlebrivi pasuxismge-
blobis problemas Aa.Nnikiforovma monografiuli ga-
mokvleva miuZRvna, romelsac mogvianebiT ganvixilavT.
Aamjerad ki mokled ganvixiloT iuridiuli piris fiqci-
urobis sakiTxi.
994
lebrivi mowesrigebis xerxs, meTods, saTanado yura-
Reba unda mieqces. miT ufro, roca saqme iuridiuli
piris bunebis dadgenis rTul problematikaSi fiqciis
meTodologiuri gamoyeneba savsebiT dasaSvebia. magal-
iTad, ir. surgulaZe adasturebs, rom samarTlebrivi
azrovnebis istoriaSi iuridiuli piris realurobis
ugulebelyofas fiqciis TeoriiT amarTlebdnen da am
azriT fiqcia samarTlebrivi mowesrigebis xerxia, Tum-
ca avtori fiqrobs, rom fiqciis Teorias iuridiuli
piris bunebis axsna ar SeuZlia. 25
997
Seracxvis tendencia. 30 cxadia, es garkveuli siZnelea,
magram, meore mxriv, obieqturi Seracxvac rom iyos aRi-
arebuli, esec seriozuli problemaa, radgan iuridi-
uli piris qmedebis marTlwinaaRmdegoba xom mainc unda
dasabuTdes, xolo, es ukve iuridiuli piris sisxlis-
samarTlebrivi pasuxismgeblobisaken erTi win gadadg-
muli nabiji iqneboda.
38
Советское гражданское право, т. 1. М. 1961, стр.78.
1002
avtori vrclad exeba bralis filosofiuri wanamZ-
Rvrebs da am mxriv safuZvlianad akritikebs bralis
ideis mowinaaRmdege iuristebs, rom brali TiTqos ide-
alisturi filosofiis pirmSoa da rom materialistu-
ri determinizmi bralis ideasTan SeuTavsebelia. 39 isic
sainteresoa, rom avtori akritikebs bralis burJuazi-
ul Teoriebs. misi mtkicebiT, bralis cneba aq imdenad
gaugebaria, rom am cnebis srul uSinaarsobaze da upa-
suxismgeblobaze ki SeiZleba laparaki. 40
1006
fizikuri pirebis garkveuli erToba (gamgeoba, saerTo
kreba), an kidev is fizikuri pirebi, romlebic moqmede-
ben iuridiuli piris saxeliT an mis interesebSi da
amave dros arRveven iuridiuli piris damafuZnebeli
dokumentebis (wesdebis, debulebis Tu kanonis) moTx-
ovnebs. saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 107-
1
e muxlis meore nawilis Tanaxmad, iuridiul pirs sisx-
lissamarTlebrivi pasuxismgebloba daekisreba am kod-
eqsiT gaTvaliswinebuli im danaSaulisaTvis, romelic
Cadenilia iuridiuli piris saxeliT an misi meSveobiT,
an, gamoyenebiT, anda mis sasargeblod, pasuxismgebeli
piris mier. cxadia, igulisxmeba iuridiuli piris for-
maSi mosaqme da misi saqmianobisaTvis pasuxismgebeli
piri. Aam debulebis sasargeblod metyvelebs ssk amave
muxlis mesame nawilis debuleba, romlis Tanaxmad, am
muxlis meore nawilSi moxseniebuli `pasuxismgebeli
piri~ aris iuridiuli piris xelmZRvanelobaze, warmo-
madgenlobaze, misi saxeliT gadawyvetilebis miRebaze
uflebamosili piri anda iuridiuli piris sameTvaly-
ureo, sakontrolo, sarevizio organos wevri.
1007
Tlwesrigi. miT ufro, rom kanonmdebeli CamoTvlis im
danaSauls, romelic xorcieldeba mxolod ganzrax, ese
igi saxelmwifos winaSe iuridiuli piris formaSi mo-
saqme piris mier pozitiuri pasuxismgeblobis uaryo-
fis gziT. magaliTad, trefikingi (saq. ssk 1431-e muxli),
ese igi, adamianiT vaWroba, SeiZleba Caidinos rogorc
fizikurma pirma, ise iuridiuli piris formaSi mosaqme-
mac, romelic pasuxismgebelia iuridiuli piris mar-
Tlzomieri qmedebisaTvis.
50
А. С. Нилифоров, dasax. naSromi, gv. 46.
51
iqve, gv. 46
52
citirebulia: iqve, gv. 135.
1011
amrigad, bralis problema iuridiuli piris sisxlissa-
marTlebrivi pasuxismgeblobis dasabuTebis problemas
kidev ufro amwvavebs. Cven ki, rgorc Cans, amovdivarT
im debulebidan, rom brali aris upasuxismgeblobis
sinonimi, roca subieqti, naclad valdebulebisadmi
pasuxismgebluri damokidebulebisa, is, piriqiT, upa-
suxismgeblod ekideba mas, xolo, es upasuxismgebloba
marTlsawinaaRmdego qmedebis subieqturi mizezia. ami-
tom dgas bralisa da mizezobrivi kavSiris gamijvnis
poblema. cxadia, mizezobrivi kavSiri movlenaTa Soris
obieqtur kavSirs gamoxatavs, maSin, roca brali marTl-
sawinaaRmdego qmedebisa da misi Sedegebis subieqturi
mizezia. aRsaniSnavia, rom did britaneTSi danaSauli
xSirad ganixileba, rogorc raRac Sedegis mizezi. ma-
gram, samwuxarod, bralis problema am mimarTebiT bun-
dovania, radgan aqac saxezea bralis gareSe, anu, abso-
luturi pasuxismgeblobis principi.53 am principis gamo
iuridiuli piris sisxlissamarTlebrivi pasuxismge-
blobis uaryofa, rogorc amas zogierTi Tanamedrove
rusi kriminalisti fiqrobs, swori ar unda iyos.
1014
samarTlebrivi ojaxisadmi ama Tu im saxelmwifos
kuTvnileba. Aam mxriv avtori asaxelebs anglo-saq-
suri samarTlebrivi sistemisaTvis damaxasiaTebel
absoluturi, anu, bralis gareSe pasuxismgeblobis
princips, rac, misi azriT, ruseTisaTvis sruliad
miuRebelia;
11. bolos, iuridiuli piris sisxlissamarTlebrivi
pasuxismgeblobis ideis gavrclebas avtori imiT
xsnis, rom TviT sisxlissamarTlebrivi pasuxismge-
bloba da misi roli arasworadaa gagebuli. 54
60
iqve, gv. 77.
61
Г. Смирнов, dasax. naSromi, gv. 77.
1021
unda vifiqroT, rom iuridiuli piri, rogorc saqmi-
anobis organizaciul-samarTlebrivi forma, misi
marTvis organoebSi mosaqme fizikuri pirebisagan da-
moukideblad moqmedebs? ra Tqma unda, ara. samwuxarod,
xsenebuli avtoris am msjelobebidan swored es ucn-
auri daskvna gamomdinareobs. iuridiuli piris moq-
medeba xsenebuli fizikuri pirebis moqmedebis gareSe
SeuZlebelia. es fizikuri pirebi moqmedeben iuridiu-
li piris saxeliT, an mis interesebSi, iuridiuli piris
damafuZnebeli dokumentebiT (wesdebiT, debulebiT,
kanoniT) dadgenil farglebSi. Aamitomaa, rom iuridi-
ul pirs ar SeiZleba mieweros danaSauli, romelic iu-
ridiuli piris saqmianobasTan araviTar kavSirSi araa
(magaliTad, mkvleloba, Ggaupatiureba, qurdoba da a. S.).
meore mxriv, arc Tu ise naTelia avtoris mier moxmo-
bili iuridiul pirebze sisxlissamarTlebrivi zemo-
qmedebis zomebi, romlebic TiTqos sasjelebs ar war-
moadgenen, magram ucnauri isaa, rom am `zomebSi~ dasax-
elebulia jarimac, iZulebiTi likvidaciac ki, 62 maSin,
roca es ukanaskneli, gadataniTi mniSvnelobiT, iurid-
iuli piris sikvdiliT dasjadaa miCneuli.
66
Л. Иванов, dasax. naSromi, gv. 36.
67
Л. Иванов, dasax. naSromi, gv. 37.
1025
moicavs, maSin, roca iuridiuli piris formaSi mosaqme
fizikuri piri, rogorc misi marTvis organo, SeiZleba
moqmedebs mxolod ganzraxi braliT. Yyovel SemTxeva-
Si, saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsi bralis
ganzraxi formidan amodis. Mmeore mxriv, Cveni azriT,
administraciuli samarTaldarRvevaTa kodeqsisaT-
vis, miT ufro, Tu SemdgomSi gvinda iuridiuli piris
sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis dasabuTe-
bac, braleulobis prezumfcia ESeuTavsebelia, xolo,
l. ivanovi azriT, iuridiuli piris aqtiuroba imaSi
unda vlindebodes, rom man amtkicos misi arabraleu-
lobis garemoebani. 68 iuridiuli piris sisxlissamarT-
lebrivi pasuxismgeblobis daweseba, romelsac xseneb-
uli avtori uWers mxars, iuridiuli piris mier Tavisi
arabraleulobis mtkicebis movaleobasTan arsebiTad
SeuTavsebelia.
1027
TlsawinaaRmdego qmedebis CadeniT gamoixateba. ` 69
cxadia, iuridiuli piris pasuxismgeblobis dasab-
uTebis es zogadi meTodologiuri safuZveli samar-
Tlis nebismieri dargisTvis saerToa, Tumca samarTlis
TiToeuli dargis specifikac mxedvelobaSi unda iqnes
miRebuli. Mmagram amjerad am zogadi meTodologiuri
problemebiT SemovifarglebiT, radgan, organizebuli
danaSaulebis problematikaSi amgvari zogadi midgoma
sakmarisia. miT ufro, rom iuridiuli piris sisxlis-
samarTlebrivi pasuxismgeblobis problema sisxlis
samarTlis zogadi nawilis 2007 wlis, agreTve, 2011
wlis saxelmZRvaneloSi ukve ganvixileT.
69
g. naWyebia, sisxlis samarTali, saxelmZRvanelo, zogadi
nawili, Tbilisi, 2011, gv. 155.
1028
informacia proeqtis monawileTa Sesaxeb
guram naWyebia,
iuridiul mecnierebaTa
doqtori,
proeqtis samecniero
xelmZRvaneli
1031
giorgi goraSvili,
samarTlis doqtori,
samecniero proeqtis
menejeri
1032
goCa mamulaSvili,
samarTlis doqtori,
samecniero proeqtis
monawile
1034
saxelobis ienis universitetisa da ivane javaxiSvilis sa-
xelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis iuridiuli
fakultetebis TanamSromlobis farglebSi ganxorcielebuli
sisxlis samarTlis erToblivi saxelmZRvanelos gamocemisadmi
miZRvnil samecniero konferenciaze, rogorc momxsenebeli
Temaze: safrTxis deliqtebi da mcdelobis sakiTxi ara-
pirdapiri ganzraxviT Cadenil danaSaulSi; 2008 wlis 18-23
ivnisSi – monawileobda fridrix Sileris saxelobis ienis
universitetisa da iv. javaxiSvilis sax. Tbilisis saxelmwifo
universitetis iuridiuli fakultetis TanamSromlobis far-
glebSi ganxorcielebul sisxlis samarTlis erToblivi
saxelmZRvanelos gamocemisadmi miZRvnil konferenciaze. 2011
wlis 6-9 oqtomberSi – monawileobda, rogorc momxsenebeli
iv. javaxiSvilis sax. Tbilisis saxelmwifo universitetisa da
saqarTvelos universitetis organizebiT Catarebul qarTvel
sisxlis samarTlis mecnier-iuristTa pirveli profesiuli
Sexvedraze Temaze: „sisxlis samarTlis mecniereba erTiani
evropuli ganviTarebis procesSi` rogorc momxsenebeli
(bralis misatevebeli garemoebani qarTul sisxlis samarTalSi).
1035
revaz gogSeliZe,
samarTlis doqtori,
samecniero proeqtis
monawile
1036
mokratiul sazogadoebaSi~, rogorc momxsenebeli Temaze:
`prokuraturis rolis Sesaxeb demokratiul sazogadoe-
baSi~ da miRebuli aqvs samecniero premia; 2002 wlis 7-14
dekemberSi – monawileobda q. berlinSi, konrad adenaueris
fondis mier organizebul konferenciaze _ `samarTaldam-
cavi organoebis reformirebis Sesaxeb~; 2007 wlis 18-
23 ivnisSi - monawileobda rogorc momxsenebeli fridrix
Sileris saxelobis ienis universitetisa da ivane javaxiS-
vilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis iu-
ridiuli fakultetebis TanamSromlobis farglebSi ganx-
orcielebuli sisxlis samarTlis erToblivi saxelmZR-
vanelos gamocemisadmi miZRvnil konferenciaze; 2008 wlis
9-14 marti – miwveuli iyo oqsfordis universitetSi,
oqsfordis mrgvali magidis wevris statusiT, narkomaniis
problemebTan dakavSirebiT.
1037
daviT sulaqveliZe,
samarTlis doqtori,
samecniero proeqtis
monawile
1039
irakli dvaliZe,
samarTlis doqtori,
samecniero proeqtis
monawile
ganaTleba
profesiuli gamocdileba
1040
2005 wlis seqtembridan dRemde _ iv. javaxiSvilis saxe-
lobis Tbilisis saxelmwifo universitetis iuridiuli
fakultetis asistent-profesori sisxlis samarTlis mi-
marTulebiT.
samecniero naSromebi
1041
proeqtis monawileebi guliTad madlobas uxdian rus-
Tavelis erovnul samecniero fonds, ivane javaxiSvilis
saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis xelmZRva-
nelobas da administraciul personals, amave universite-
tis iuridiul fakultets, saqarTvelos sasamarTlo xe-
lisuflebis warmomadgenlebs, saqarTvelos iusticiisa da
Sinagan saqmeTa saministros warmomadgenlebs, gamomcemloba
`favorit prints~ da yvela im adamians, vinc monawileoba
miiRo winamdebare naSromis gamocemaSi.
redaqtori
gamocemaze muSaobdnen
tel : 2 951-952
o rganiz e bu li danaSaulis
organizebuli danaSau lis Tanamedrove
T anamedro ve gamovlinebebis
gamo vlinebebis kriminalizaciisa
kriminaliz aciisa da
qarTul
organizebuli
gamovlinebebis
rganiz ebu li danaSaulis
gamo vlinebebis kriminaliz