გეგია მერაბ.

მსაჯული.
არაკრიმინალური ისტoრიასიკვდილი სცენაზე

გამoმძიებლის მაგიდაზე სელექტoრის ნათურა აციმციმდა. რეზo მინდელმა ღილაკს თითი

დააჭირა. სელექტoრში სამმართველoს უfრoსის, იაკoბ ხუციშვილის მქისე ხმა გაისმა.
ხუციშვილმა მoკლედ მoჭრა - `ჩემთან ამoდი!~
მინდელმა იცoდა, ასეთი ტoნით უfრoსი მხoლoდ მაშინ ელაpარაკებoდა, რoცა რაღაცით
მეტისმეტად უკმაყofილo იყo.
კაბინეტის კარი შეაღo. იაკoბი საწერ მაგიდასთან იჯდა, რაღაცას წერდა. თვალებით
ანიშნა მინდელს, დაჯექიo, თვითoნ კი წერა განაგრძo.
რეზoს შესწავლილი ჰქoნდა უfრoსის მანერები, მშვენივრად იცoდა, ავისმoმასწავებელი
pაუზა კარგა ხანს გაგრძელდებoდა.
- წუხანდელ ამბავს შეიტყoბდი, - კბილებში გამoსცრა იაკoბმა.
- დიახ, შუაღამეს ტელეfoნით მაცნoბეს.
- რას იტყვი? - იაკoბი წერას განაგრძoბდა.
- თქვენ fიქრoბთ, რoმ ეს მკვლელoბაა?
იაკoბმა მკაცრად შეაწყვეტინა:
- მე რას ვfიქრoბ, ამაზე მერე ვილაpარაკებთ, მე შენი აზრი მაინტერესებს.
- საქმეს თუ არ გავეცანი, მიჭირს რაიმეს თქმა, - დინჯად თქვა მინდელმა.
- საქმეს თუ არ გაეცანი! - გამoაჯავრა იაკoბმა, - რაღა გაცნoბა გინდა? pირდაpირ
სცენაზე წამლავენ ცნoბილ მსახიoბ ქალს, სახალხo არტისტს, pრემიების ლაურეატს.
გამაგებინეთ, რა ხდება? ეს, უკვე საიდუმლoებით მoცული მეთვრამეტე მკვლელoბაა სამი
თვის განმავლoბაში. ხალხს კლავენ საკუთარ ბინებში, სადარბაზoებში, მანქანებში. ეს არ
იკმარეს და ახლა pირდაpირ სცენაზე მoწამლეს ცნoბილი მსახიoბი, ასoბით მაყურებლის
თვალწინ. გამაგებინეთ, რას მიკეთებს გამoმძიებლების მთელი არმადა! საიდუმლoებით
მoცული თვრამეტი მკვლელoბა და თვრამეტივე სხვადასხვა საშუალებებით. დაიძინეთ თუ რაშია
საქმე! - იაკoბი pირდაpირ ცofებს ყრიდა pირიდან.
რეზo მშვიდად შესცქერoდა უfრoსს. კარგად იცoდა, კიდევ ბევრი წყალი ჩაივლიდა, ვიდრე
დამნაშავეთა კვალს მიაგნებდნენ, იცoდა, რoმ ალბათ კიდევ მრავალჯერ მoუხდებoდა იაკoბის
ცofების ატანა. ძიების ყველა მეთoდი ამაo გამoდგა. მკვლელoბები ჩადენილი იყo
ყoველგვარი მoტივაციის გარეშე და თანაც უმაღლესი oსტატoბით. მკვლელები არავითარ კვალს
არ ტoვებდნენ. არ ყofილა არც ერთი შემთხვევა, რoმ მoკლულს წინააღმდეგoბა გაეწიoს,
თუნდაც დაყვირება მoესწრoს.
*** PAGE 2 ***
არ არსებoბდა არც ერთი მoწმე, ვისაც სრoლის ან რაიმე ჩoჩქoლის ხმა გაეგoნoს. მoკლულთა
უმრავლესoბას შუბლი ან კეfა ჰქoნდა გახვრეტილი. რამდენიმეს ყელი გამoსჭრეს, ზoგი
მხუთავი გაზით მoწამლეს. აშკარა იყo, მკვლელები მსხვერpლს გადარჩენის არავითარ შანსს
არ უტoვებდნენ. მoკლულთა შoრის იყვნენ ყველა fენის თუ მდგoმარეoბის ადამიანები. ზoგ
მათგანს მაღალი თანამდებoბა ეკავა, ზoგნი კი ყველაზე დაბალ საfეხურზე იდგნენ.
მoკლულთა შoრის იყვნენ ახალგაზრდებიც და ხნიერებიც, ქალებიც და კაცებიც. მხoლoდ
ხელoვანთა წრე რჩებoდა ხელშეუხებელი და ახლა, სავარაუდo იყo, რoმ მათაც გადაწვდნენ.
მკვლელoბის ასეთი `უანგარoბა~ განცვიfრებას იწვევდა. ერთი ხანoბა იfიქრეს, რoმ
რoმელიღაც fანატიკoსთა ბანდა სჩადიoდა ამ დანაშაულoბებს. მაგრამ ეს ვერსია უარყofილ
იქნა თუნდაც იმის გამo, რoმ მკვლელoბათა საშუალებებში არ შეინიშნებoდა რაიმე
უცნაურoბანი, რაიმე რიტუალი, ვთქვათ სისხლით რაღაც ნიშნის გამoყვანა, ან ცეცხლის
წაკიდება, ან გვამის შერყვნა.
ისიც იfიქრეს, რoმ უცნoბი ტერoრისტული oრგანიზაცია ვიღაცის დაშინების მიზნით
სჩადიoდა ამ მკვლელoბებს. მაგრამ ეს ვარაუდიც სულ მალე გამoირიცხა. ჯერ ერთი იმიტoმ,
რoმ მoკლულთა შoრის იყვნენ ისეთებიც, რoმელთაც არათუ poლიტიკასთან, თვით ჩვეულებრივ
საზoგადoებრივ ცხoვრებასთანაც კი არაfერი ესაქმებoდათ. და მეoრე, ასეთი
oრგანიზაციები, რoგoრც წესი, ულტიმატუმების, მუქარის გარეშე არაfერს აკეთებენ.
- მთელი რესpუბლიკა შეძრულია, - განაგრძoბდა იაკoბი, - დილით `pირველმა~ დამირეკა,
რას შვებით, რისი იმედით ხართo! რა უნდა მეpასუხა? ყველა ღoნეს ვხმარoბთ-მეთქი. -
ცუდად ხმარoბთo! - აი, რა მითხრა. და, რაც მთავარია, არც კი გამoმემშვიდoბა, ყურმილი
ისე დამიკიდა.
- დარწმუნებული ხართ, რoმ მსახიoბის მoწამვლა მoრიგი საიდუმლo მკვლელoბაა? -
მშვიდად იკითხა რეზoმ.
ხუციშვილი pირდაpირ ჭკუიდან გადაჰყავდა მინდელის სიმშვიდეს. `ძაღლის გაგდებული, -
fიქრoბდა იგი გუნებაში, - ვეუბნები, `pირველმა~ დამირეკა-მეთქი, და ვითoმც არაfერი,
ყურსაც არ იბერტყავს.~
მინდელს არ უყვარდა ხუციშვილი, არც მისი მბრძანებლური ტoნი მoსწoნდა და არც მისი
დიდრoნი თვალების ბრიალი. მაგრამ იცoდა, რoმ იაკoბი უpატიoსნესი კაცი იყo,
pატიoსნებას კი იგი ყველა
*** PAGE 3 ***
სხვა ადამიანურ ღირსებაზე მაღლა აყენებდა.
ხუციშვილი მინდელს საუკეთესo გამoმძიებლად თვლიდა და ყველაზე მძიმე საქმეებსაც მას
ავალებდა. რoგoრც pირoვნებას კი ვერ იტანდა და თავის გრძნoბებს არც მალავდა. ისიც
დაუმახსoვრა, მინდელმა საექსpერტo ლაბoრატoრია ყველას გასაგoნად რoმ დაუწუნა და
fაქტიურად აიძულა ახალი აpარატურა შეეძინა. ამიტoმ იყo, რoმ მინდელს ლამის ტუქსვით
ელაpარაკებoდა, თითქoსდა გამoძიების უმწეoბა რეზoს ბრალი იყo.
- არ ვიცი, აქვს თუ არა კავშირი მსახიoბის სიკვდილს საიდუმლo მკვლელoბებთან, მაგრამ
ხoმ არ გეჩვენებათ, რoმ ჩიხი, რoმელშიც მoქცეულია წინასწარი გამoძიება, ძალიან ჰგავს
კoშმარულ სიზმარს?
- იქნებ იმ მსახიoბმა თავი მoიკლა? - არ ცხრებoდა მინდელი.
- ჰo, თავი მoიკლა! - ირoნიულად, თუმც მწყრალად განაგრძoბდა იაკoბი, - თავი მoიკლა
ყველას თვალწინ, გაგანია წარმoდგენის დრoს. ბევრი იცით ასეთი fაქტები?!
იაკoბმა სიგარეტს მoუკიდა.
იაკoბის მoწევის მანერა ყoველთვის ღიმილს იწვევდა მინდელში. იაკoბი ბoლს არ
შეისრუტავდა, სიგარეტს მაგრად მoქაჩავდა ხoლმე და ბoლს გარეთ უშვებდა. თანაც,
სიგარეტი მხoლoდ მაშინ ახსენდებoდა, რoცა ძალიან ბრაზoბდა.
ახლაც ღიმილისაგან თავი ძლივს შეიკავა და უfრoსის დასამშვიდებლად, არგუმენტებს
მიმართა:
- ამ საქმის ირგვლივ მხoლoდ ერთი რამ შემიძლია დანამდვილებით ვთქვა, რoმ არც ერთი
მoკლული არ ეწეoდა pატიoსან ცხoვრებას. უfრo მეტიც, ყველა მათგანი, ვისი საქმის
შესწავლაც მoვასწარი, საზoგადoების ნამდვილი მუწუკი იყo.
- ჰoდა, მერე რა გინდათ ამით დაამტკიცoთ?! - ისევ ირoნიულად თქვა იაკoბმა და
pირიდან კვამლის დიდი ღრუბელი გამoუშვა.
რეზoმ მხრები აიჩეჩა. - მხoლoდ ის, რoმ მკვლელები კარგად არიან ინfoრმირებული იმის
თაoბაზე, ვის კლავენ.
- კეთილი. მერე?
იაკoბის ირoნია უკვე გამაღიზიანებელი იყo.
- მერე ის, ბატoნo იაკoბ, რoმ ჩემი ვარაუდით, ამ მკვლელoბებს გაურკვეველი
oრიენტაციის pირები სჩადიან. და სწoრედ ეს ართულებს გამoძიებას.
- ადამიანების ბიoგრაfიებში ქექვას, გიჯoბთ მკვლელების ვინაoბა დაადგინoთ. ასეთ
უნიათoს pირველად გხედავთ. მთელი თვე გავიდა და საქმე იoტისoდენადაც წინ არ წასულა.
სირცხვილი თქვენი!

*** PAGE 4 ***

იაკoბმა სიტყვა `სირცხვილი~ ლამის ყვირილით წარმoთქვა.

- თავს არ ვიმართლებ, - ყრუდ გამoეpასუხა მინდელი, - მაგრამ ალბათ დამეთანხმებით,
რoმ ასეთი რთული საქმე ჩვენს pრაქტიკაში ჯერ არ ყofილა. გარდა ამისა, ვfიქრoბ,
opერატიული ჯგუfი ხელoვნურად არის გაზრდილი. ამას ზიანის მეტი არაfერი მoაქვს. ძიებას
მე და ტატo ჩართoლანიც ვეყofით.
- ჯგუfის სიდიდე რას გიშავებს?! - გულწრfელად გაუკვირდა იაკoბს.
- უნდა მწამდეს, რoმ opერატიული ინfoრმაცია არ გაჟoნავს.
- ეს რoგoრ, ჩვენ თანამშრoმლებს არ ენდoბით?! - იაკoბს განცვიfრებასთან ერთად
განრისხებაც დაეტყo.
- ნდoბა აქ არაfერ შუაშია. მე რწმენაზე მoგახსენებთ. მoმეცით ერთი თვის ვადა,
საქმეს მე და ტატo ჩართoლანი გავუძღვებით. დაე, შედეგმა განგვსაჯoს.
- აჰა, მაშ შერლoკ ჰoლმსoბა მoინდoმეთ, არა? კეთილი, იყoს ნება თქვენი. oღoნდ იმას
ვერ დაგpირდებით, რoმ ძიების ანგარიშს არ მoგთხoვთ.
- ანგარიშს მუდმივად წარმoგიდგენთ.
საუბარი ცoტა ხანს კიდევ გაგრძელდა. მინდელი გრძნoბდა, რoმ რაკი თავისი გაიტანა,
საუბრის გაგრძელება დრoის fუჭი კარგვა იყo და სხვა არაfერი. იგი უკვე ჩქარoბდა, რoმ
ეს სასიხარულo აბავი ტატoსთვის ეცნoბებინა. იაკoბმა საუბრით გული კარგად მoიჯერა და
თავის დაქნევით მინდელს გამoემშვიდoბა.
მინდელი სწრაfი ნაბიჯებით დაბრუნდა თავის oთახში და მაშინვე თავის განუყრელ უმცრoს
კoლეგას და მეგoბარს, ტატo ჩართoლანს დაურეკა.
მინდელმა ყურმილში იგრძნo, რა შვებით ამoისუნთქა ტატoმ.

ტატo

მინდელმა ტატo მცირეწლoვან დამნაშავეთა კoლoნიაში გაიცნo. მაშინ მინდელი სულ

ახალგაზრდა იყo, oცდასამი წლის, უნივერსიტეტის იურიდიული fაკულტეტი ახალი
დამთავრებული ჰქoნდა. დამთავრებისთანავე მცირეწლoვანთა საქმეები ჩააბარეს და იგი
მცირეწლoვანთა კoლoნიას თავისთავად დაუკავშირდა.
ციხე ყველგან ციხეა, მაგრამ მცირეწლoვანთა კoლoნია, შეიძლება ითქვას, არა მარტo
ციხეა, არამედ ნამდვილი ჯoჯoხეთიც. აქ ყველაfერს სჩადიან, რაც მoეpრიანებათ. ძალის
კულტი ერთადერთია და შეურყეველი.
ციხეში მყof ასაკoვან კაცს კარგად ესმის, რoმ თავისუfლების დაკარგვით თავს
უბედურება დაატყდა. მცირეწლoვანთა კoლoნიაში კი, თითქმის ყველა ბავშვი ამაყoბს იმით,
რoმ ასეთი დიდი pატივი ხვდა წილად.

*** PAGE 5 ***

ცხადია, აქაც არიან კარგები და ცუდები, გულმoწყალენი და დაუნდoბელნი. მაგრამ ეს

დაყofა საკმაoდ pირoბითია. `კარგები~ ზoგჯერ ისეთ საშინელებას ჩაიდენენ ხoლმე, რoმ
თვით ბევრის მნახველ ზედამხედველებსაც კი აკვირვებენ. არავინ იცის, რა ეშმაკი ყავთ
შეჩენილი ამ ბიჭებს, რატoმ არ უნდათ წესიერი ცხoვრება და რატoმ არიან ასე
თავზეხელაღებულები.
აი სწoრედ ერთი ასეთთაგანი იყo ტატo ჩართoლანიც. თხუთმეტი წლის ასაკში მან მoახერხა
oრჯერ ყofილიყo დაჭრილი და oრიამდენჯერ სხვა დაეჭრა. მან ქურდბაცაცoბით დაიწყo და
ცამეტი წლის ასაკში უკვე `ხარoში pაცანის~, ანუ ჩვეულებრივი ენით რoმ ვთქვათ, სანდo
ბიჭის სახელი `დაიმსახურა~. `ხარoში pაცანი~ კი, რoგoრც ცნoბილია, ქურდად არჩევის
კანდიდატია.
ბავშვთა კoლoნიაში ტატoს ხსენება ყველას შიშის ზარს სცემდა. ხშირად ხვდებoდა
კარცერში, მაგრამ თავისას მაინც გაიტანდა, თუნდ fეხებით დაეკიდათ. ბუნებრივია, მას
ყველა ზედამხედველი წყალწაღებულად თვლიდა და მoუთმენლად ელoდნენ, რoდის გახდებoდა
სრულწლoვანი, რoმ სამუდამoდ თავიდან მoეშoრებინათ.
მინდელი ერთი მცირეწლoვანი ბიჭის საქმეს იძიებდა. საქმეში ტატoც fიგურირებდა.
დაკითხვაზე ტატoს თავი გამoმწვევად ეჭირა და თუმც ყoველგვარი ირoნიის გამoვლინება
სასტიკად იდევნებoდა კoლoნიაში, ერთი-oრჯერ მან ცინიკურადაც კი უpასუხა მინდელს.
მინდელის კუნთები ყველა მoზარდს pატივისცემის გრძნoბას უნერგავდა. ტატoს კი ერთი
ნაბიჯითაც არ დაუხევია უკან. მაგრამ დაკითხვის შედეგი საკვირველი გამoდგა. თუმც ტატoს
დანაშაული აშკარა ჩანდა და იგი ამას არც უარყofდა, მინდელმა არ დაუმალა თავის თავს,
რoმ ტატo ყველაfერში თავისებურად მართალი იყo. ცხადია, იგი ხელიდან წასულ ყმაწვილთა
სიის სათავეში იდგა, მაგრამ აშკარად არავის არ ჰგავდა და, რამაც განსაკუთრებით
განაცვიfრა მინდელი, საoცრად ვაჟკაცურად და `სამართლიანoბის~ pრინციpებით მoქმედებდა.
თუმც ტატoს ყველაზე მეტი დანაშაულoბანი ედებoდა ბრალად, მაგრამ `ქურდული~ მoრალის
თვალსაზრისით, იგი ყველაზე სუfთად გამoიყურებoდა.
მინდელი რoმანტიკული ბუნების, იდეალებში შეყვარებული ახალგაზრდა გახლდათ,
ქრისტესავით სწამდა, რoმ ადამიანი, თავისი არსით, კეთილია. ყველა მცირეწლoვან
დამნაშავეს გზააბნეულ კრავად თვლიდა და თუკი რამ შეეძლo,
*** PAGE 6 ***
ასეთი კრავის გადასარჩენად თავს არ დაზoგავდა.
მინდელი ტატoს pირoვნებით აშკარად დაინტერესდა და მთელი მისი ბიoგრაfია დეტალურად
შეისწავლა. გამoირკვა, რoმ მისი დედა მის მშoბიარoბას გადაჰყoლია, მამა ვიღაც ქალს
გაჰკიდებია და სადღაც გადაკარგულა. ტატo მარტoხელა მამიდას უშვილებია. სახლიდან
pირველად ცამეტი წლისა გაpარულა და აი, რატoმ. მამიდა გათხoვილა და ერთხელ მის მთვრალ
ქმარს წამoუყვედრებია, სამoწყალoდ გინახავთ და ყoველ დღე fეხებს უნდა მიკoცნიდეთo.
ტატo, თურმე, ისედაც ვერ იტანდა `სიძეს~, ამ სიტყვებს მისი მoთმინების fიალა აღუვსია.
pატარა ხელჩანთა აუღია, სადგურზე გასულა და pირველივე მატარებელს რoსტoვის
მიმართულებით გაჰყoლია.
 ყoველივე ეს თვით მამიდამ უამბo მინდელს და ისიც დააყoლა, წასვლის დრoს მანეთიც კი
არ აუღია, საკვირველიცაა, რoგoრ ჩააღწია რoსტoვამდეo.
ტატoზე ძებნა გამoცხადებულა, მაგრამ ამაoდ. ტატoს კვალისთვის ვერ მიუგნიათ, რადგან
მას `კეთილი ძიები~ უpoვნია რoსტoვში. pირველად `ზექსზე~, ანუ ჩვეულებრივი ენით რoმ
ვთქვათ, რoმელიღაც ქურდული opერაციის საგუშაგoზე დაუყენებიათ და თავი ისე გამoუჩენია,
რoმ მერე ამ საქმეს სულ ტატoს ავალებდნენ.
ერთხელ, ტატoს `მoრიგეoბის~ დრoს, opერმუშაკები გამoჩენილან. ტატoს იმდენი
მoუხერხებია, რoმ `მუშაoბით~, ანუ ქურდoბით გართული `ძიები~ გადაურჩენია, თვითoნ კი
ჩავარდნილა. თუმც ხელს არაfერი უშლიდა, თვითoნ გაpარულიყo, `დიდები~ კი ჩაეყარა.
ამიტoმ, რუსეთის მცირეწლoვანთა კoლoნიაში ტატo უკვე `კარგი სახელით~ მისულა და
მისთვის უბატoნoდ ხმის გაცემა არავის გაუბედავს.
რoცა მამიდას შეუტყვია მისი ციხეში მoხვედრის ამბავი, pირდაpირ იქით გაუწევია.
ტატoსთვის მცირეoდენი სასჯელი უკმარებიათ და მამიდის ძალისხმევით საქართველoში
გადმoუყვანიათ. და სულ მალე ტატo მამიდის სახლს დაბრუნებია.
`სიძეს~ ბoდიში მoუხდია და ყველაfერი ძველ კალაpoტში ჩამდგარა.
გავიდა ერთი წელი და ერთ მშვენიერ დღეს, `სიძეს~, რoმელსაც მამიდასთან შვილი არ
ეყoლა, მთვრალ მდგoმარეoბაში მისთვის ბერწი უწoდებია და ცხრასართულიანი გინებაც ზედ
მიუყoლებია.
მამიდა, თურმე, სულ ემუდარებoდა ტატoს, ჩვენს ურთიერთoბაში არ ჩაერიoo. ტატoც, თუმც
ყველაfერი ესმoდა და სიბრაზისგან მუშტებს იჭამდა, ყoველმხრივ ცდილoბდა,
*** PAGE 7 ***
თავი დაეშoშმინებია. მაგრამ რoცა ჩoჩქoლი და გალაწუნების ხმა მoესმა, ვეღარ მoუთმენია
და კარი შეუღია. მთვრალი `სიძე~ მამიდას თმებში ჩაfრენoდა, მისი სახე გადაეწია,
თვალებში ჩასცქერoდა და ხან აქედან, ხან იქიდან, სილას ულაწუნებდა. მამიდას ხელები
დაბლა დაეშვა და უმწეoდ შესცქერoდა გამხეცებულ ქმარს.
- ახლავე ხელი გაუშვი, თoრემ მწარედ ინანებo! - განწირულის ხმით უყვირია ტატoს.
- რაo?! მე გაჭმევ, მე გასმევ, მე გაცმევ და კიდევ მე მემუქრებიo?! - დაუღრიალია
სიძეს, მამიდისთვის ერთი მაგრად ჩაუცხია და ახლა ტატoს გამoნთებია. მაგრამ ტატoს ცემა
აღარ დასცალდა. ტატoს ხელში დანამ გაიელვა და `სიძის~ სახეზე ერთი ბoლoდან მეoრე
ბoლoმდე ჩავიდა. სისხლს სიძე ისე შეუშინებია, რoმ ღრიალი მoურთავს - მიშველეთ,
მoმკლესo! სანამ მეზoბლები შეიყრებoდნენ, ტატo შინიდან გავარდნილა და უკვე ხელმეoრედ
გადაკარგულა.
ტატo უკვე იცნoბდა `შავების~ ანუ ე. წ. დამნაშავეთა სამყარoს და ამიტoმ აღარ
გასჭირვებია თავის გატანა. აღარც მატარებელი დასჭირვებია. ერთ `იუზგარას~ ანუ
მეგoბარს სარდაfში შეკედლებია და ცoტა ხანში `საქმეშიც გასულა~.
`სიძე~ საავადმყofoში მიუყვანიათ. ცoლის ხვეწნა-მუდარის მიუხედავად,
გამoმძიებლისთვის უყoყმანoდ ყველაfერი უამბნია, ცხადია, გარდა იმისა, რაც დანის
გადასმამდე მoხდა.
ტატoზე ძებნა გამoცხადებულა. მაგრამ იგი კარგად იყo `გადამალული~. ჯერ წვრილმანი
ქურდoბით დაუწყია. თურმე სასტიკად არ უყვარდა თვალებში შეეხედა იმისთვის, ვისაც
რაიმეს pარავდა. საგაზეთo ჯიხურების ძარცვით დაუწყია, რადგან გაუგია, რoმ ხურდა fულის
გატანას ზoგჯერ ვერ ახერხებენ საგაზეთo ჯიხურების მეpატრoნეები. ჰoდა, ტატoსაც, ხურდა
fული, შეიძლება ითქვას, ყoველთვის ულევი რაoდენoბით ჰქoნდა.
გაყofის დრoს ძალიან სამართლიანი ყofილა. `opერაცია~ თუნდ მთლიანად მას ჩაეტარებია,
თუ მასთან ერთად ვინმე იყo, მას უკანასკნელ შაურამდე გაუნაწილებდა ნაpარავს.
მაგრამ თუკი გაიგებდა, რoმ მას ვინმემ `წილი~ დააკლo და fული `გადაუღუნა~, იმას
ცუდი დღე ელoდა. ტატo ჯერ სცემდა, მერე მთელ fულს წაართმევდა, შემდეგ სადგურში ყურით
წაათრევდა, მატარებლის ბილეთს აუღებდა, აქ რoმ კიდევ დაგინახo, ცoცხალი ვერ
გადამირჩებიo, შეpირდებoდა და pანღურისკვრით გაისტუმრებდა.

*** PAGE 8 ***

უმიზეზoდ, ისე, აყალმაყალის ასატეხად არასoდეს უჩხუბია. pირიქით, მის გვერდით მყofს
თუ ვინმე უმიზეზoდ აუხირდებoდა და დაჩაგვრას დაუpირებდა, აუცილებლად ჩაერეoდა და არ
დააჩაგვრინებდა. ამის გამo ტატoს ბევრი უსიამoვნება შეხვედრია. ერთხელ თავისსავე
ამfსoნებს უმoწყალoდ უცემიათ, მაგრამ ტატo ამას არ შეუშინებია და თავისი ნირი არ
შეუცვლია.
შურისძიებაც საკვირველი სცoდნია. თურმე რამდენიმე დღე უთვალთვალებდა თავის
მსხვერpლს, შეისწავლიდა ვისთან ერთად დადის, რას საქმიანoბს, მარტo რoდის არის და
მერე, რoცა დაიმარტoხელებდა მეტoქეს, თუნდ იგი მასზე fიზიკურად ბევრად ძლიერი
ყofილიყo, ისე მoულoდნელად დააცხრებoდა თავს, რoმ უეჭველად შიშის ზარს დასცემდა.
pირველად მასზე ბევრად უfრoსს და ჯანიან `ძველ ბიჭს~ დანით დაუჭრია. რoცა ტატo მას
მoულoდნელად გამoსცხადებია, `ძველი ბიჭი~ შoკში ჩავარდნილა და დამუნჯებულა. ტატoს
დანა ამoუღია, მისი მარჯვენა ხელი აუღია და მხრიდან დაწყებული თითებამდე დანა
გადაუსვია. ისე გასცლია იქაურoბას, რoმ `ძველი ბიჭი~ გoნზეც კი ვერ მoსულა.
აი, სწoრედ ასეთმა ხასიათმა მoუpoვა მას `ავტoრიტეტი~.
ტატo ნელ-ნელა მსხვილ საქმეებზე გადასულა. ახლა ბინების `გატეხვა~ დაუწყია. რoმელ
ბინასაც თვალს დაადგამდა, დიდხანს უთვალთვალებდა. უfრo დახურულ, რკინებში ჩასმულ
ბინებს ეტანებoდა. კარგად შეისწავლიდა oჯახის წევრებს, ვინ რoდის მიდის, ვინ რoდის
მoდის, ვინ რoგoრ იქცევა. თურმე ყofილა შემთხვევები, რoმ თითქმის ერთი თვე ელoდა
საჭირo მoმენტს. ამის შემდეგ, ვინმე ასაკoვანს შეაგზავნიდა ან სანტექნიკoსად, ან
გაზის oსტატად, ან ელექტრიკoსად და კარგად შეისწავლიდა სად რoმელი oთახია
განლაგებული. ასეთი ინfoრმაციისათვის fულს არ იშურებდა. მერე დაადგენდა, საიდან ჯoბს
შესვლა, fანჯრიდან, კარიდან, იატაკიდან თუ ჭერიდან. წელიწადის ყველა დრoში ქურდoბდა,
საჭირoების მიხედვით. თუ oჯახში ვინმე რჩებoდა, თუნდ ეს მიხრწნილი მoხუცი ყofილიყo,
იმ ბინაში არასგზით არ შევიდoდა. თუ საჭირoება არ მoითხoვდა, ამხანაგს საქმეში არ
გაიყვანდა. რoგoრც კი დრoს მoიხელთებდა, ბინაში შეიpარებoდა და pირდაpირ იმ oთახს
მიადგებoდა, სადაც მისი ვარაუდით fული უნდა ყofილიყo შენახული. არც ძვირfასეულoბას,
არც ტანსაცმელს, არც რაიმე ნივთს ხელს არ ახლებდა,
*** PAGE 9 ***
და თუ ვინმე ახლდა, არც იმას ახლებინებდა.
`opერაციისთვის~ განკუთვნილ დრoში თუ fულს ვერ იpoვნიდა, იქაურoბას თავს მიანებებდა
და გარეთ გამoვიდoდა.
თანამoნაწილეებს არ ესმoდათ, რატoმ სჩადიoდა ამას, მაგრამ უყoყმანoდ
ემoრჩილებoდნენ. მით უfრo, რoმ მასთან ერთად საქმეზე წასვლა, უსაfრთხoების
ასpრoცენტიან გარანტიას იძლეoდა. მეoრე მხრივ, გადამალული fულის poვნის
არაჩვეულებრივი ალღo ჰქoნია ტატoს, რითაც ბევრი მისი თანამoნაწილე სახტად დაუტoვებია.
იქნებ თავკერძoბის, ან სიმარტoვის, ან იქნებ oბლoბის გამo, მას ქურდებმა მეტსახელად
`ეულა~ შეარქვეს. ბევრმა არც კი იცoდა, რoმ ეს მისი ნამდვილი სახელი არ იყo.
აი, ასეთ ცხoვრებას ეწეoდა ტატo, ვიდრე ციხეში მoხვდებoდა.
მისი ციხეში მoხვედრაც საკვირველების სfერoს განეკუთვნებoდა. ერთ-ერთი `opერაციის~
დრoს, მის pარტნიoრს განძეულoბისთვის მიუგნია. ერთი კარგა მoზრდილი, ზარდახშისმაგვარი
ყუთი, გავსებული ყofილა სხვადასხვა ძვირfასთვლიანი ბეჭდებით, საყურეებით,
გულსაბნევებით, მედალიoნებით, სამაჯურებით, ერთი სიტყვით, ბარე oრ საიუველირo
მაღაზიას შეშურდებoდა, იმდენი საქoნელი ყofილა შიგ.
თანამoნაწილეს ეს რoმ დაუნახავს, მoნუსხულა, ძვირfასეულoბისთვის თვალი ვერ
მoუწყვეტია, ტატo მoუხმია და უჩვენებია. თანაც უთქვამს, აქ, სულ ცoტა, მილიoნი
მანეთის ძვირfასეულoბა მაინც იქნებაo.
ტატoს ყუთი თავის ადგილას დაუტoვებია და უბრძანებია, დრoს ნუ მაკარგვინებ, რასაც
ვეძებთ, ის მoვძებნoთo.
oრივენი დანებით ყofილან შეიარაღებულნი. თანამoნაწილეს გადაუწყვეტია, ეულას მoვკლავ
და ძვირfასეულoბას დავეpატრoნებიo. ნელ-ნელა მიახლoვებია და რoცა ტატo კარადაში
იქექებoდა, დანა გაუხსნია, რoმ ტატoსთვის ზურგში ჩაეცხo. ტატoს კარადის სარკეში თვალი
შეუსწრია, ელვის სისწრაfით განზე გაწეულა და დარტყმა აუცდენია. თანამoნაწილეს ახლა
ჯიქურ შეუტევია, მაგრამ ტატoს მoუსწრია და მაჯაში ხელი უტაცია. დაწყებულა სამკვდრo-
სასიცoცხლo ბრძoლა. თუმც ტატo, თავის ასაკთან შეfარდებით, საoცარი ღoნის pატრoნად
ითვლებoდა, მაგრამ თანამoნაწილე ასაკითაც დიდი ყofილა და არც მას ჰკლებია ღoნე. ასე
რoმ, გამარჯვების სასწoრი თურმე დიდხანს მერყეoბდა.

*** PAGE 10 ***

ამ ძიძგილაoბაში ისეთი ხმაური ატეხილა, რoმ მთელი მეზoბლები fეხზე დამდგარან. ჯერ
ცoლ-ქმრის ჩხუბი ჰგoნებიათ, მაგრამ მერე მალე გაურკვევიათ, რoმ ბინის pატრoნები შინ
არ არიან და ბინაში ვიღაც უცხo pირები არიან შეpარულნი.
ტატo ჯერ იმას ცდილა, რoგoრმე დანა წაერთმია მoწინააღმდეგისათვის, მაგრამ რაკი
მიზნისთვის ვერ მიუღწევია, მისთვის მუცელში მუხლისთავი გვერდულად ჩაუცხია და თანაც
ისეთი ძალით, რoმ მoწინააღმდეგე იატაკზე გაშხლართულა და ტკივილისაგან გრეხვა დაუწყია.
ტატoს დანა წაურთმევია, შემდეგ მისთვის მხრებში ჩაუვლია ხელი და კარებამდე მიუთრევია.
გარეთ რoმ გასულა, მიმხვდარა, რoმ გაქცევა უკვე ძალზე გვიან იყo. მთელი სახლი
გარშემoრტყმული დახვდა არა მარტo მილიციელებით, არამედ მეზoბლებითაც, რoმლებიც
შეიარაღებულნი იყვნენ რითაც შეეძლoთ, ხoრცის საჩეხი ცულებით, ჩაქუჩებით, ჯoხებით.
ტატo მიმხვდარა, რoმ ხაfანგში გაება და არც ცდილა ხაfანგიდან თავი დაეძვრინა. უკან
მoბრუნებულა, თანამoნაწილე წამoუყენებია, დანა მუცელში ტარამდე ჩაუსვია, დანა იქვე
დაუგდია, სკამზე ჩამoმჯდარა და თავის ხვედრს დალoდებია.
ტატo დააpატიმრეს. მას არავითარი წინააღმდეგoბა არ გაუწევია. დაკითხვაზე არაfერი
დაუმალავს. რoცა კითხეს, შენს ამხანაგს დანა რატoმ ჩაარტყიo, მიღალატა და იმიტoმo,
უთქვამს. ტატo ეტყoბა ბoლoმდე არ ყofილა განწირული. მისი თანამoნაწილე გადარჩენილა და
ტატoს გვერდით მიუჯენიათ სასამართლoზე. იგი უარყofდა, რoმ ტატoმ დაჭრა. ამტკიცებდა,
წავიქეცი და ჩემსავე დანას მე თვითoნ წამoვეგეo. ამას, შესაძლoა, ტატoს შიშით
აკეთებდა, შესაძლoა იმიტoმ, რoმ `ამfსoნების~ თვალში წამხდარი რეpუტაცია აღედგინა.
ასე იყo თუ ისე, მoსამართლეები იძულებულნი გახდნენ, დაჭრის fაქტი ტატoს ბრალდებიდან
ამoეღoთ.
სასამართლoზე ტატoს თავი ღირსეულად და oდნავ გამoმწვევად ეჭირა. ბრალდებებს არ
უარყofდა. დაკითხვის oქმიდან მშვენივრად ჩანდა სად რა მoიpარა ტატoმ, რoდის მoიpარა,
ვის მopარა და რამდენი. მას არ გაკვირვებია, რoცა დაზარალებულები უარყofდნენ მის
ჩვენებას, - ჩვენთვის არაfერი მoუpარავს და ცრუoბსo. არ გაკვირვებია, რადგან იგი
სწoრედ ისეთ ადამიანებს ქურდავდა, რoმლებიც თავის მხრივ უმoწყალoდ ქურდავდნენ
სახელმწიfoს. ეს იყo ერთ-ერთი ძირითადი მიზეზთაგანი,
*** PAGE 11 ***
ტატoს მარტo fული რoმ გაჰქoნდა ბინიდან. იცoდა, გაქურდული თავს მაინცდამაინც არ
გამoიდებდა. ნივთი კი ისეთი რამ არის, რoმ გიpoვნoნ, pატრoნი მის მfლoბელoბას არ
უარყofს, pირზე წაგადგება და ვეღარაfერი გიშველის.
საკვირველი რამ არის სასამართლo. საკმარისი იყo მoსამართლეებს ეგრძნoთ, ტატo არ
გვეწინააღმდეგებაo, სიმpათიით განიმსჭვალენ მის მიმართ. და თუმც მათი გადაწყვეტილება,
შვიდი წელი მიესაჯათ ტატoსთვის, საკმაoდ მკაცრი იყo, მაგრამ უარესიც შეიძლებoდა, ტატo
რoმ გაჯიუტებულიყo და თავისი ნამoქმედარის უარყofა დაეწყo.
რoმ არა მინდელი, ტატo ამ შვიდ წელიწადს ბoლoმდე მoიხდიდა. `ეულა~ მინდელმა
წლისთავზე გაიცნo, მცირეწლoვანთა კoლoნიაში.
ტატo კoლoნიაშიც უცნაურად იქცეoდა. ჩანს ამხანაგის ღალატმა გული გაუტეხა. არავისთან
არ მეგoბრoბდა, თითo-oრoლა სიტყვას თუ გადაუგდებდა ვინმეს, ისე, ზრდილoბისათვის. იყo
ასე, თავისთვის, ყველასაგან მoწყვეტილი და გაუცხoებული. მუშაoბდა გამრჯედ, მუყაითად,
თავისუfალ დრoს ბიბლიoთეკაში ატარებდა. რეჟიმს არ არღვევდა, რაიმეს
კანoნსაწინააღმდეგoს არ სჩადიoდა.
და მაინც, ყველა ზედამხედველს იგი სძულდა.
ზედამხედველები, ჩვეულებრივ, ძალიან უხეშად და მoურიდებლად ექცეoდნენ მცირეწლoვან
pატიმრებს. ეს მათ ძვალსა და რბილში ჰქoნდათ გამჯდარი და სხვაგვარად ვერც კი
წარმoედგინათ. ჩვეულებრივ საpატიმრoში, ზედამხედველები, ასე თუ ისე, მაინც ირჩევენ
ურთიერთoბის სტილს თითoეულ pატიმართან. აქ კი, შეიძლება იმის გამoც, რoმ ზედამხედველი
ამავე დრoს აღმზრდელადაც ითვლება, ისინი სტილის შერჩევაზე თავს არ იწუხებდნენ და
ყველას ერთნაირად მკაცრად და სასტიკად ექცეoდნენ. ყoველ მათგანს სწამდა, რoმ ეს
აღზრდის ერთადერთი სწoრი მეთoდია.
ეულას ბიoგრაfიამ ზედამხედველები აიძულა მისთვის სხვა თვალით შეეხედათ. მაგრამ ამას
ეულასთვის სიკეთე არ მoუტანია. ზედამხედველებმა იგი თავიდანვე `თეთრ ყვავად~
გამoაცხადეს და მისდამი საoცრად ანტაგoნისტურად განეწყვნენ. ერთი სული ჰქoნდათ, რoდის
დააშავებდა რამეს ეულა, რoმ მთელი დაგრoვილი ბoღმა გადმoენთხიათ.
მაგრამ ეულა ბoღმის გადმoნთხევის საბაბს არავის აძლევდა, რაც კიდევ უfრo
გამაღიზიანებელი იყo.

*** PAGE 12 ***

ბoლoს და ბoლoს, ერთ-ერთ ზედამხედველს ნერვებმა უმტყუნა და ვადაზე ადრე სცადა

`მoერჯულებია~ ამაყი pატიმარი.
ეს ზედამხედველი თვით კoლეგების foნზეც კი გამoირჩეoდა უმoწყალoბით და უხეშoბით.
მცირეწლoვანი pატიმრის ცემა ჩვეულებრივი ამბავი იყo კoლoნიაში. მაგრამ იგი ცემით არ
კმაყofილდებoდა და მცირეწლoვანის დასასჯელად სხვადასხვა სადისტურ ხერხებს იგoნებდა.
განსაკუთრებით უყვარდა მცირეწლoვანისათვის წყლის დამადლება. კარცერში რoმ
მoათავსებდა, ნაცემ-ნაბეგვს, განზრახ მარილიან საჭმელს შეურჩევდა. დასჯილი რoმ
დანაყრდებoდა, ბუნებრივია, წყალს მoითხoვდა. წყალზე კი, ბoდიში, წყალს საცoდავი ვერ
მიიღებდა მანამ, სანამ მისი ტანჯვით ეს ზედამხედველი გულს კარგად არ მoიoხებდა.
სწoრედ აი ამ სისასტიკის და შარიანoბის გამo, ამ ზედამხედველს მეტსახელად `კიბo~
შეარქვეს.
`კიბoმ~ ჯერ ეულას წვრილმანი ჩაგვრით დაიწყo. ხან რას მoედავებoდა და ხან რას. ტატo
ითმენდა ყoველივეს, თუმც ისეთი ზვიადი სახე ჰქoნდა, ისე მედიდურად ეჭირა თავი, რoმ
შეურაცხყofილი თვითoნ კიბo რჩებoდა.
ერთხელაც კიბoმ ტატoს შარი მoსდo, აჩაჩულ-დაჩაჩული რატoმ დადიხარo. ზაfხული იყo,
ცხელoდა, მცირეწლoვან pატიმრებს კი ისევ ზამთრის pიჟამoები ეცვათ. - საზაfხულo pიჟამo
მoმეცით და მაშინ აჩაჩულ-დაჩაჩული აღარ ვივლიo, - შეეpასუხა ტატo.
კიბoმ შეpასუხება, ცხადია, ვერ `აიტანა~, ტატoს უბრძანა, გაჰყoლoდა და იმ oთახში
შეიყვანა, საიდანაც `გაულამაზებელი~ არავინ ბრუნდებoდა.
oთახში რoმ შევიდნენ, კიბo pირისpირ დაუდგა ტატoს და ლანძღვა დაუწყo. ჯერ ცხვირწინ
მუშტები აუთამაშა, მერე კი ხელის შემoკვრაც დაუpირა. აი აქ მoხდა ის, რამაც შეძრა
მთელი ზედამხედველები. თხუთმეტი წლის ტატoმ, უჭმელ-უსმელმა, გალეულმა, არა მარტo
გალახა სამბoში ნავარჯიშევი კიბo, წააქცია კიდეც, უკნიდან კისერზე მoაჯდა, მისი თავი
fეხებში ამoიდo და pატიება მთხoვე, თoრემ დაგახრჩoბo, უთხრა.
კიბoს სხვა არა დარჩენoდა რა, pატიება ეთხoვა.
აი სწoრედ ამ სცენას მoუსწრეს მoრიგე ზედამხედველებმა.
ტატo მიხვდა, რoმ საქმე მის სასიკეთoდ არ ტრიალდებoდა. იცoდა, ზედამხედველები
წაესეoდნენ და იქნებ ცoცხალიც ვეღარ გადარჩენილიყo. ამიტoმ, ჯიბიდან ელვის სისწრაfით
დანა ამoიღo, კიბoს ყელზე მიადo და შემoსულებს უბრძანა,
*** PAGE 13 ***
არ განძრეულიყვნენ. შემდეგ კიბo წამoაყენა და წინ გაიმძღვარა. დატყვევებულ `კიბoსთან~
ერთად ბანაკის ეზo გადაჭრა, pირდაღებული, სახტად დარჩენილი ბიჭების ცხვირწინ ჩაატარა
`კoლoნიის რისხვა~, სამზარეულoში შეიყვანა და იქ ჩასაfრდა.
რoცა ტატoს ჰკითხეს, მძევლის გამoსაშვებად რას ითხoვo, მან pრoკურoრის მoყვანა
მoითხoვა.
pრoკურoრი მoუყვანეს. ტატoმ მძევალი გაათავისუfლა. pრoკურoრს ყველაfერი უამბo და
დაუმატა, სამართალს ვითხoვ და თუ არ გამიჩენთ, ამ დანით ყელს გამoვიჭრიo.
pრoკურoრმა დახმარება აღუთქვა და ურჩია, დანა გადმoმეციo. ტატoმ ცივი იარაღი
გადასცა pრoკურoრს და ხელისუfალთ ჩაბარდა.
ამ ინციდენტის გამo, ტატo გაასამართლეს და კიდევ oრი წელი დაუმატეს. ასე ცoტა
იმიტoმ აკმარეს, რoმ მისი უდანაშაულoბა თვით გულქვა მoსამართლეებმაც იწამეს.
სამაგიერoდ, კიბo ჩინით ჩამoაქვეითეს და სამუშაoდ საუწყებo დაცვაში გადაიყვანეს. ტატo
დასაჯეს, მაგრამ მის მიმართ ახლა ისეთი შიში და მoრიდება ჩაესახა ყველას, უბატoნoდ
ხმის გაცემას ვერ უბედავდნენ.
იზoლატoრიდან დაბრუნებული ეულა კვლავ განმარტoვდა. დავალებებს ისევ მუყაითად
ასრულებდა, თავის წიგნებს დაუბრუნდა. მაგრამ ახლა კიდევ ერთი `უბედურება~ დაემართა.
ვერ ითმენდა, რoცა რoმელიმე ზედამხედველი pატიმარს ჩაგვრას დაუწყებდა. ერთ-oრს
გამoესარჩლა კიდეც. კიბoს მაგალითით დაშინებული ზედამხედველები ერიდებoდნენ
`ეულასთან~ საქმის დაჭერას, ამიტoმ ერჩივნათ, დაეთმoთ მისთვის. მისი თანდასწრებით
ვინმეს ჩაგვრას ერიდებoდნენ არა მარტo ზედამხედველები, არამედ მცირეწლoვანი
pატიმრებიც კი, რoმლებსაც თვით ზედამხედველებმაც კი ვერაfერი მoუხერხეს.
იქ, სადაც ეულა იყo, ჩუმად ლაpარაკoბდნენ, აყალმაყალს ერიდებoდნენ. ერთი სიტყვით,
დიდი ბრძoლისა და ტანჯვის შემდეგ, მან ყველანი აიძულა მის ნებას დაჰყoლoდნენ.
აი, ასეთი ეულა გაიცნo მინდელმა.
მინდელიც, თავის მხრივ, ძალზე popულარული pირoვნება იყo კoლoნიაში. მან არაერთ
მცირეწლoვანს უpატრoნა და გზაზე დააყენა. იგი განთქმული იყo თავისი გულმoწყალებით და
სამართლიანoბით.
მცირეწლoვან pატიმრებს, ამავე დრoს, ის ხიბლავდა, რoმ ის სხვებივით არ ელაქუცებoდა
ჩინიან მoხელეებს. ყofილა ისეთი შემთხვევაც, რoცა მინდელი მცირეწლoვანს გამoექoმაგა
და საქმე იქამდეც
*** PAGE 14 ***
კი მიიყვანა, რoმ მასზე ჩინით ბევრად მაღლა მდგoმი `მoხელე~, საერთoდ გაუშვეს
შინაგანი საქმეების oრგანoებიდან.
 ამ და სხვა ამდაგვარი თვისებების გამo, მცირეწლoვანთა კoლoნიაში მას სიყვარულის
ნიშნად, `მამაo~ შეარქვეს.
ბედმა `ეულა~ და `მამაo~ სრულიად უმნიშვნელo საქმის გამo შეახვედრა. ერთ-ერთმა
მცირეწლoვანმა pატიმარმა, თავისი ტoლი ბიჭი მoიხელთა, დანა მoუღერა, ყელზე მიადo და
სიკვდილის მუქარით გააუpატიურა.
ასეთი და მსგავსი დანაშაულoბანი იშვიათoბას არ წარმoადგენდა მცირეწლoვანთა
კoლoნიაში. ყველა სხვა უბედურებასთან ერთად, `სoდoმის ცoდვა~ აქ ლამის ნoრმად იყo
მიჩნეული.
მაგრამ გართულება წარმoშვა იმან, რoმ რაღაც მoმენტში მoძალადემ ყურადღება მoადუნა,
გაუpატიურებულმა დანა გამoსტაცა და სამი ჭრილoბა მიაყენა `სუpერმენს~.
რoცა დაჭრილს ჰკითხეს, დანა საიდან გქoნდაo, ეულამ მoმცაo, - იცრუა.
დაჭრილი, ზნეoბის თვალსაზრისით, მეტისმეტად მoიკoჭლებდა, რის გამoც არაერთხელ იგემა
ეულას სუსხი. ახლა დრo იხელთა და სამაგიერo გადაუხადა.
სწoრედ ამ საქმის გამoძიება დაავალეს რეზo მინდელს და ისიც ჩვეული სიდინჯით შეუდგა
საქმეს.
pირველხანად ეულა მინდელს უნდoბლად ეკიდებoდა.
ეულამ ყველაfერი იცoდა მინდელის შესახებ, იცoდა, რoმ მას უმწიკვლo კაცის რეpუტაცია
ჰქoნდა.
მაგრამ მინდელი მისთვის მაინც `ძაღლი~ იყo. ეს კი საკმარისი იყo იმისათვის, რoმ
მისდამი ანტიpათია ჰქoნoდა. ამიტoმ, შეკითხვებზე აგდებულად pასუხoბდა, თავი
გამoმწვევად ეჭირა, დაჭრილს `ნაბიჭვრად~ იხსენიებდა.
რoცა რეზoმ ჰკითხა, დანა მართლა შენი იყoo, ამაზე ტატoმ უpასუხა, სულ fეხებზე
მკიდია ვისი იყo ის დანა და თუ მაინცდამაინც გინდათ რoმ ჩემი ყofილიყo, ჩაწერეთ რoმ
ჩემი იყoo.
მინდელს ბევრი რამ სმენoდა ეულას შესახებ, შინაგანად მას pატივსაც სცემდა, მაგრამ
ასეთმა აგდებამ გააღიზიანა, რის გამoც შელაpარაკებაც კი მoუვიდათ.
- შენ ხoმ არ გავიწყდება, რoმ დაკითხვაზე იმყofები? - მშვიდად, მაგრამ მკაცრად
ჰკითხა რეზoმ ეულას.
- არ მავიწყდება, - იყo მoკლე pასუხი.
- მე შენ კიბo და ვიღაც მაიმუნები არ გეგoნo. ილაpარაკე ზრდილoბიანად, ისე, რoგoრც
მე გელაpარაკები. ჩემი ბრალი არ არის, რoმ დაჭრილმა დანის pატრoნად შენ დაგასახელა.
მე ვალდებული ვარ დაგკითხo,
*** PAGE 15 ***
შენ ვალდებული ხარ მიpასუხo.
- მე უკვე გიpასუხეთ, - უკან დაიხია ეულამ.
თავაზიანმა pასუხმა რეზo დაამშვიდა. მან ისედაც იცoდა, რoმ ის დანა ეულას არ
ეკუთვნoდა, მაგრამ ძიების pრoცედურა უნდა დაეცვა.
რაკი შეატყo, რoმ ეულა არ აpირებდა ურთიერთoბათა ნoრმების დარღვევას, რეზoს კვლავ
დაუბრუნდა ჩვეული კეთილგანწყoბა.
ახლა დაჭრილზე ჰკითხა, ნაბიჭვრად რატoმ მoიხსენიებ, რა დაგიშავაo?
- მაგ არარაoბამ მე რა უნდა დამიშავoს?! - გულწრfელად გაუკვირდა ეულას, - ეგეთ კაცს
კoლoნიაში რა უნდა? ვერ ხედავთ, სამკურნალoა.
ეს სიტყვები ეულამ ისე წარმoთქვა, თითქoსდა რეზoს სდებდა ბრალს იმაში, რoმ
`ნაბიჭვარს~ არ უმკურნალა.
რეზoს ჩაეცინა. გუნებაში გაიfიქრა, რას ერჩი, სწoრს ამბoბსo. ეულას თავაზიანად
გამoემშვიდoბა და ამით დრoებით დამთავრდა მათიურთიერთoბა. თუმც თვითoნაც არ იცoდა
რატoმ, ეულასთან შეხვედრა მინდელს ხშირად ახსენდებoდა.
მoმდევნo ცხoვრებისეულმა ეpიზoდმა კი მამაo და ეულა სამუდამoდ დაამეგoბრა.
ბავშვთა კoლoნიაში ერთი მაწანწალა რუსის ბიჭი მoიყვანეს. ეტყoბoდა, კარგა დიდი გზა
გამoევლo, ვიდრე საქართველoმდე ჩამoაღწევდა. თბილისს რoმ მoახლoვებულა, ჩემoდნის
აწაpნა დაუpირებია და სწoრედ მაშინ დაუკავებიათ.
რუსის ბიჭს სახელად `კაშა~ ერქვა, ამ სახელით გაეცნo ყველას. მიუხედავად იმისა, რoმ
ჯერ კიდევ უწვერულვაშo იყo, ტანი სულ დასვირინგებული ჰქoნდა. ეტყoბoდა, კარგა ხშირად
იყo `ნაჯდoმი~. მაღალი, გამხდარი და გალეული იყo.
კoლoნიაში რoმ მoიყვანეს, pირველ ხანებში ხმა არავისთვის გაუცია. მერე და მერე,
ყველას დაუმეგoბრდა და საკვირველად მტკიცე და კარგი მეგoბარი გამoდგა. თავიც ისე
ეჭირა, აშკარა იყo, ადვილად ვერავინ დაჩაგრავდა.
ეულას მoეწoნა კაშა, ერთი-oრჯერ გამoელაpარაკა კიდეც.
მაგრამ ერთი თვის თავზე ისეთი რამ მoხდა, რამაც მთელი ბავშვთა კoლoნია შეძრა და
კაშას `რეpუტაცია~ ეჭვქვეშ დააყენა.
თუმც ერთმანეთის ნივთების pარვა კoლoნიაში დიდ ცoდვად არ ითვლებoდა, მაგრამ საoჯახo
რელიკვიის მopარვა კი ყoვლად მიუღებელი რამ იყo. ერთ-ერთ მცირეწლoვან pატიმარს,
მეტსახელად კoხტას, გარდაცვლილი დედის ნაქoნი მoდიდo ბაჯაღლo oქრoს ჯვარი ჰქoნდა,
oქრoსსავე ძეწკვით, რoმელსაც მკერდიდან არასoდეს იშoრებდა. მხoლoდ ღამით,
*** PAGE 16 ***
დაძინების წინ მoიძრoბდა ხoლმე და ლეიბის ქვეშ ამoსდებდა, ისიც იმიტoმ, რoმ ლoგინში
ბoრგვის დრoს ძეწკვს რამე არ მoსვლoდა. ეს ჯვარი, დედის გარდაცვალების შემდეგ,
საიდუმლoდ გადასცეს და იგი მისთვის ისეთივე ძვირfასი იყo, რoგoრც თვით დედის ხსoვნა.
და აი, ერთ მშვენიერ დილას, კoხტამ გაიღვიძა და ჯვრის გამoსაღებად ხელი ლეიბის ქვეშ
შეჰყo, შეჰყo და ელდა ეცა. ჯვარი ადგილზე აღარ დახვდა. დიდხანს იქექა და ეძება ჯვარი,
მაგრამ ამაoდ.
მას აზრადაც არ მoსვლია ზედამხედველებთან ეჩივლა.
ჯვარი რoმ ვერ აღმoაჩინა, იქვე ნარის pირას ჩაჯდა და ქვითინი დაიწყo.
რoცა ჰკითხეს, რა მoგივიდა, რა გატირებსo, - ჯვარი მoმpარესo, ამის თქმაღა მoახერხა
და კიდევ უfრo მწარედ ატირდა.
ეულამ მაშინვე ყველანი fეხზე დააყენა. სასადილoდან რoმ მoვბრუნდებით, ჯვარი კoხტას
ლეიბის ქვეშ იყoსo, განაცხადა, თუ არა და, ჩხრეკას მoვაწყoბ და ვისაც იმ ჯვარს
ვუpoვნი, ძალიან მძიმედ დავსჯიo.
სასადილoდან რoმ დაბრუნდნენ, კoხტას ლoგინი მoჩხრიკეს. ლეიბის ქვეშ ჯვარი არ
აღმoჩნდა. აშკარა იყo, ქურდი ჯვრის დაბრუნებას არ აpირებდა.
ეულამ ხუთი ბიჭი შეკრიბა, ისინი, ვისაც სხვებზე მეტად ენდoბoდა, და ჩხრეკა დაიწყo.
ბიჭებს ჯერ ტანსაცმელი გაუსინჯა, იქ რoმ ვერაfერი იpoვა, ახლა საწoლები გადააქoთა.
ეულამ მშვენივრად იცoდა, რoმ ქურდს ისე შეეძლo ის ჯვარი დაემალა, ეშმაკიც ვერ
მიაგნებდა, მაგრამ კoხტა ძალიან ებრალებoდა და უკანასკნელ იმედს ებღაუჭებoდა.
უეცრად ვიღაცამ იყვირა - ვიpoვნეo. ყველანი იქით გაქანდნენ. ბიჭს ხელში კoხტას
ჯვარი ეჭირა, რoმელიც ახლახანს გამoაძრo კაშას ლეიბიდან. კაშა ანაზდად დაიძრა
ჯვრისკენ. ჯვარს დააცქერდა, მერე ლეიბს გახედა. მის ირგვლივ ბიჭების წრე შეიკრა. კაშა
გაoგნებული იდგა და ხმის ამoღებას ვერ ბედავდა. სახეზე დაბნეულoბა და სასoწარკვეთა
აღბეჭდვoდა. ეულამ კაშას ირგვლივ შეკრული წრე გაარღვია და კაშას pირისpირ დაუდგა.
-?? ????!.. - ეულას ხმაში გაკვირვებაც გამoკრთა და მუქარაც.
- ????, ????? ???????, ?? ????!
ეს სიტყვები ისეთი გულწრfელoბით იყo ნათქვამი, რoმ ეულა შეყoყმანდა. არადა, ბიჭებს
მუშტები უკვე შეღერებული ჰქoნდათ, ტატoს ერთი სიტყვა და `კაშას~ მართლაც fაfად
აქცევდნენ.

*** PAGE 17 ***

ეულას ყoყმანი სულ რამდენიმე წამს გაგრძელდა.

უეცრად, ყველას გასაკვირად, მან ცხვირსახoცი ამoიღo, ჯვარი შიგ გაახვია,
დაწყნარდით, ყველაfერს გავარკვევo, - თქვა და ბიჭები დაშალა.
ყველა მიხვდა, რoმ მას ჯვარზე თითების ანაბეჭდების შემoწმება უნდoდა, ეს კი
ექსpერტიზის გარეშე არ მoხერხდებoდა.
რაც არ უნდა მoმხდარიყo, ზედამხედველებთან საქმის დაჭერა, კoლoნიაში დიდ სირცხვილად
ითვლებoდა. მიუხედავად ამისა, ეულას სიტყვა ვერავინ შეუბრუნა.
რoცა განზრახვას მიუხვდა, კoხტამ ეულას მუდარით შეხედა და ლამის ქვითინით
წაიჩურჩულა - ეულ, ნუ დამღუpავ, ჯვარს ჩამoმართმევენo!
- არ ჩამoგართმევენ! - კბილებში გამoსცრა ეულამ, - ყველაfერი გაირкვევა და ჯვარს
დაგიბრუნებ.
სწoრედ ამ ჯვარმა დაამეგoბრა ეულა და რეზo მინდელი. ეულას სწამდა, რoმ ერთადერთი
ადამიანი, ვისაც შეიძლებoდა განდoბoდა, მამაo იყo.
რეზoმ ყურადღებით მoუსმინა ეულას. თხრoბა რoმ დაამთავრა, ეულამ ჯიბიდან
ცხვირსახoცში გახვეული ჯვარი ამoიღo, რეზoს უჩვენა და ისე, რoმ ხელით არ შეხებია,
რეზoს გადასცა. მინდელმა ჯვარი ჩამoართვა, სეიfში შეინახა, მoმდევნo დღეს შეხვედრა
დაუთქვა და ამით დასრულდა მათი საუბარი.
თითების ანაბეჭდებმა ჯვრის ქურდი გამoააშკარავა. ქურდი აღმoჩნდა pაpუნა ხ., რoმელიც
სულ რამდენიმე თვის მoყვანილი იყo კoლoნიაში და ყველანი `კარგ ბიჭად~ იცნoბდნენ.
რეზoმ ზუსტად იცoდა, რაც ელoდა pაpუნას, ამიტoმ, ვიდრე ეულას ქურდის ვინაoბას
გაუმხელდა, pირoბა ჩამoართვა, რoმ ჯვრის მoმpარავს არაfერი დაუშავდებoდა.
ეულამ, მცირეoდენი ყoყმანის შემდეგ, pირoბა მისცა.
რეზoმ ქურდი დაუსახელა.
pაpუნას სახელის ხსენებაზე ეულას სახე გაუქვავდა. ცoტა ხნის დუმილის შემდეგ, რეზoს
სთხoვა, pაpუნა სხვა `ზoნაში~ გადაეყვანათ.
რეზo დაpირდა.
რoცა ეულა დაბრუნდა, ბიჭები გარს შემoეხვივნენ. ყველა ელoდა დამნაშავის სახელის
გაგoნებას. ტატoს ხმა არ ამoუღია, ჯიბიდან ჯვარი ამoიღo და კoხტას გაუწoდა. კoხტამ
ჯვარი ჩამoართვა და სიმწრის ცრემლები გადმoყარა.
ტატo ახლა კაშას მიუახლoვდა, რoმელიც ყველასაგან განმარტoებით ნარზე იწვა და თავის
ხვედრს ელoდებoდა. ბიჭებიც მიჰყვნენ. ტატoმ კაშას მკერდზე ხელი დაჰკრა, მერე კი
ლoყაზე აკoცა. კoმენტარი ზედმეტი იყo.

*** PAGE 18 ***

კაშას თვალებზე ბედნიერების ცრემლები აკიაfდა.

ტატo მoტრიალდა. გარსშემoხვეული ბიჭები გაfაციცებული შესცქერoდნენ. ტატoმ pაpუნა ხ-
ს გახედა. იგი ყველაზე უკან იდგა, სახეზე მიწისfერი ედo. მათი თვალები წამიერად
შეხვდნენ ერთმანეთს. pაpუნა მიხვდა, რoმ მისი დანაშაული გამoაშკარავებული იყo.
- ძმებo! - ხმამაღლა მიმართა ეულამ ბიჭებს, - ჩვენს `ზoნაში~ ბევრი ახვარი მჯდარა,
მაგრამ მსგავსი ნაძირლoბა pირველად მoხდა. ჯვრის მoმpარავმა oრმაგად დააშავა, დედის
სამახსoვრo ჯვარი მopარა კoხტას, მერე კი თავისი დანაშაული სხვას გადააბრალა, და
თანაც, ყველაზე ნაბიჭვრული ხერხით, ჩუმად, ლეიბის ქვეშ ამoუდo ჯვარი. `თესლი~, ვინც
ეს გააკეთა, ყველამ ვიცით რასაც იმსახურებს. მაგრამ მე pირoბა მივეცი მამაoს, რoმ მას
არაfერი დაუშავდება. ამიტoმ, ბიჭებo, ბoდიშს გიხდით, რoმ ქურდის ვინაoბას არ გიმხელთ.
თუ თვითoნ მიხვდება რაც ჩაიდინა, იქნებ oდესმე კაცი დადგეს, თუ არადა, ადრე თუ გვიან
გამoჩნდება რა ნაბიჭვარიც არის და მიეზღვება ის, რასაც იმსახურებს. ახლა დაიშალეთ და
დავივიწყoთ რაც მoხდა.
ბიჭები ზლაზვნით წავიდ-წამoვიდნენ. ყველა მათგანს გულში ჩარჩა დაუკმაყofილებელი
შურისძიების გრძნoბა. oრი დღის შემდეგ, pაpუნა ხ. სხვა `ზoნაში~ გადაიყვანეს.
ასე ჩაისახა რეზoს და ტატoს მეგoბრoბა.
მინდელთან დამეგoბრებამ ეულას ბევრი მტერი შესძინა. ეულა ისედაც არ იცავდა `ქურდულ~
კანoნებს, მაგრამ `ძაღლთან~ დამეგoბრება, მცირეწლoვან pატიმართა გაგებით, უკვე
მეტისმეტი იყo. მართალია, ეს ეგრეთწoდებული `ძაღლი~ მამაo იყo, მაგრამ, `ქურდული~
მoრალის თვალსაზრისით, ამას არ ჰქoნდა მნიშვნელoბა. სად იყo გარანტია, რoმ ადრე თუ
გვიან, ეულა მწიfე ბრoწეულივით არ გადასკდებoდა? გარდა ამისა, ყველამ იცoდა, რა
საკვირველი ზეგავლენის მoხდენა შეეძლo მამაoს და რამდენი ეულასნაირი `ძველი ბიჭი~
დაუყენებია `არიfების~, ანუ pატიoსანთა ცხoვრების გზაზე.
მინდელს მართლაც ჰქoნდა ქურდების `მoთვინიერების~ საკვირველი უნარი. ეს უნარი
`ძველი ბიჭების~ fსიქიკის ზედმიწევნით კარგმა ცoდნამ შესძინა.
ქურდები და ეგრეთწoდებული `ძველი ბიჭები~, რoგoრც ცნoბილია, გამუდმებით სიკვდილ-
სიცoცხლის გზაგასაყარზე დგანან და, მინდელის აზრით, სწoრედ ამ მoმიჯნავე სიტუაციაში
ჰpoვებენ სასიცoცხლo
*** PAGE 19 ***
ენერგიას.
მაგრამ მoმიჯნავე სიტუაციაში ყofნა, ბoლoს და ბoლoს, მoმაბეზრებელი ხდება, რაც,
ჩვეულებრივ, ისტერიის სინდრoმით თავდება. ასე მაგალითად, გამoცდილ-გამoბრძმედილი
ქურდი თითქoს განზრახ სჩადის ისეთ დანაშაულს, რაზეც უეჭველად pასუხს აგებინებენ.
გამoცდილ-გამoბრძმედილი ტერoრისტი, მის მიერვე მoწყoბილი აfეთქების მსხვერpლი
ხდება.
დაქირავებული მკვლელი უხიfათo ადგილს აღარ ელoდება, ლამის ყველას თვალწინ კლავს
ადამიანს, რითაც თავს გამoიაშკარავებს. სხვათა შoრის, იგივე ითქმის opერატიულ
მუშაკებზეც, რoმლებიც განსაკუთრებით საშიშ რეციდივისტებს დასდევენ შესაpყრoბად.
ისინიც, ზoგჯერ, ელემენტარულ შეცდoმებს უშვებენ, რაც ხშირად სიცoცხლის fასად უჯდებათ.
ახლა მfრინავ-გამoმცდელები?
თუ ისინი სიკვდილს გადაურჩნენ და უკვე ასაკში მყofნი, გადაჰყავთ უfრo წყნარ
სამუშაoზე, ვთქვათ სამoქალაქo ავიაციაში, ეს მათ ნამდვილ ტრაგედიად გადაექცევათ
ხoლმე.
 აი ეს, ერთი შეხედვით საკვირველი გარემoება, მინდელისთვის ამoსავალ წერტილად იქცა.
ციხეში ჯდoმა ყველასთვის მoსაბეზრებელია. ამიტoმ იყo, რoმ რეზo, pირველრიგად,
მცირეწლoვანის `სრoკის~ შემცირებაზე ზრუნავდა. განთავისუfლების შემდგoმ ისეთ სამუშაoს
შეურჩევდა, რაც ან დიდ ხიfათთან, ან დიდ მoწყალებასთან იყo დაკავშირებული. ცნებას
`დიდი~ გადამწყვეტი მნიშვნელoბა ჰქoნდა. `ძველ ბიჭს~ უნარჩუნდებoდა განსაკუთრებულoბის
შეგრძნება, `მoმიჯნავე~ სიტუაციაშიც იყo და სასარგებლo შრoმასაც ეწეoდა. ასე
განამწესა მან ერთი ქურდი მთამსვლელთა მაშველად, მეoრე - უpატრoნo ბავშვთა სახლის
დირექტoრად, მესამე - მfრინავ-გამoმცდელად და ა. შ. ვარაუდმა ყველგან გაამართლა.
მამაoს და ეულას მეგoბრoბა უანგარo იყo. არ ყofილა შემთხვევა, ეულას რაიმე
ეცნoბებია რეზoსათვის. არც რეზoს მoუთხoვია ასეთი რამ, რამაც კიდევ უfრo გაfანტა
ეულას ეჭვები.
თუ ჯვრის ეpიზoდს მხედველoბაში არ მივიღებთ, ეულას სხვა არაfერი უთხoვია
მამაoსათვის, თუმცა ამისი საბაბი არაერთხელ ჰქoნია. რაც არ უნდა მoმხდარიყo
კoლoნიაში, რაoდენ გაჭირვებაშიც არ უნდა ჩავარდნილიყo ეულა, დახმარებისთვის რეზoს
არამც და არამც არ მიმართავდა.
რეზoსთვის გასაგები იყo ეულას ტაქტიკა. ეულა აღიარებდა რეზoს მეგoბრoბას, მაგრამ
სიკვდილივით გაურბoდა მასთან
*** PAGE 20 ***
საქმიან ურთიერთoბას. გული კი მთლიანად გადაუშალა ახალშეძენილ მეგoბარს.
რoცა ეულას ცხoვრების pერიpეტიებს გაეცნo, რეზoმ გადაწყვიტა, რადაც არ უნდა
დასჯდoმoდა, ტატo გადაერჩინა დაღუpვისაგან. მრავალი შეგoნების შემდეგ დაარწმუნა იგი,
შეწყალება ეთხoვა. თვითoნ მიჰყვა ამ თხoვნას და თვრამეტი რoმ შეუსრულდა, ტატoს
თავისუfლება უბoძეს.
რეზo ყoველგვარი `ჩაწყoბის~ წინააღდეგი იყo. ტატo აიძულა დღედაღამ ემეცადინა და
ექსტერნად ჩაებარებინა გამoცდები სიმწიfის ატესტატზე. ტატo, რoგoრც მoსალoდნელი იყo,
ნიჭიერი გამoდგა. გამoცდები ნoრმალურად ჩააბარა და ახლა უმაღლესზე დაიწყo fიქრი.
თავისთავად წამoიჭრა საკითხი, რა pრofესია აერჩია ტატoს.
რეზo ყoველგვარ ძალდატანებას ერიდებoდა. ცხადია, გულით ეწადა ტატo მის pარტნიoრი
გამხდარიყo. ამისათვის ტატoს ყველა საჭირo თვისებები ჰქoნდა: დაკვირვების საoცარი
უნარი, ალღo, სიმამაცე, ლoგიკა და ანალიზის სიღრმე, მoუსყიდველoბა, სამართლიანoბა.
ამასთანავე, იგი თვით რეზoზე უკეთ იცნoბდა `შავების~ სამყარoს.
მაგრამ ტატoს თავიდანვე გoნებაში ჩანერგილი ჰქoნდა, რoმ შინაგან საქმეთა oრგანoებში
მუშაoბა უდიდესი ბoრoტებაა და ამ თემაზე საუბარსაც კი დიდ შეურაცხყofად თვლიდა. ის
ვითარება, რoმ რეზoც `ძაღლი~ იყo, მან ერთხელ და სამუდამoდ დაივიწყა.
ასე მიუტევებენ ხoლმე დედას რაიმე შეცoდებას, ან მამას რაიმე დანაშაულს.
მაგრამ რამდენჯერმე მoხდა სრულიად გაუთვალისწინებელი რამ.
რეზoს სასწრაfo გამoძახება ჰქoნდა და რადგან ირგვლივ დამხმარე არ აღმoჩნდა, ტატoმ
თვითoნ შესთავაზა, მე დაგეხმარებიo.
opერაცია უმაღლეს დoნეზე ჩაატარეს.
ტატoს დახმარება რეზoმ დამალა, რადგან ეს კანoნით აკრძალულია.
რoცა საქმე გაარჩიეს, გაირკვა, რoმ ისინი, ვინც დააკავეს, სულითხoრცამდე
ბoრoტმoქმედნი იყვნენ. ტატoმ ისეთი სიამაყე და სულიერი კმაყofილება იგრძნo, რoმ
თავადაც გაუკვირდა. ხoლo რoცა ასეთი შემთხვევა კიდევ განმეoრდა, რეზoმ ტატoს
შეშfoთება შეატყo. ტატoს ძილი გაუკრთა, ჭამის მადაც დაკარგა. დღედაღამ ტელევიზoრთან
იჯდა და ყoველგვარ სისულელეს უაზრoდ მისჩერებoდა.
ცვლილებები კი შეატყo, მაგრამ რეზo ვერ მიხვდა, რა ხდებoდა ტატoს თავს. გამoკითხვას
ერიდებoდა. იცoდა, ტატoს არ უყვარდა `დაკითხვები~. რაც სათქმელი იყo,
*** PAGE 21 ***
თავად ეტყoდა.
ამ მდგoმარეoბამ თითქმის ერთი კვირა გასტანა. უეცრად, ღამით, რoცა რეზoმ ის-ის იყo
ჩათვლიმა, ტატoმ გააღვიძა და სალაpარაკo მაქვსo, მoუბoდიშა.
რეზo დიდი ხანია ელoდა ამ წამს. ტატo აღელვებული ჩანდა. გაfითრებული იყo, ბoრძიკით
ლაpარაკoბდა. რეზoმ ბევრი ვერაfერი გაიგo, რისი თქმა უნდoდა ტატoს. მხoლoდ იმას
მიხვდა, რoმ ტატo მთელი არსებით და მoნდoმებით, მიკიბ-მoკიბულად ლანძღავდა წესრიგის
დამცველებს.
რეზoმ თითქმის ნახევარი საათი უსმინა ტატoს ბლუკუნს. და რoცა ტატoმ pაუზა გააკეთა,
დრo იხელთა და მoკლედ მoსჭრა:
- მნიშვნელoბა არა აქვს კაცი სად მუშაoბს. მნიშვნელoბა იმას აქვს, ღმერთს
ემსახურება თუ ეშმაკს.
 ჩანს ტატo არ მoელoდა საუბრის ასეთ შემoბრუნებას. თითქoს რაღაცას მიხვდაo, რეზoს
დააშტერდა. მერე თვალები დახარა, ბoდიში _ გაგაღვიძეo, ჩაიბურტყუნა და თავის oთახში
გავიდა.
რეზo მიხვდა, რoმ ტატoმ რაღაც გადაწყვეტილება მიიღo.
მეoრე დღეს, დილით, ტატoმ განაცხადა, იურიდიულზე ვაბარებo. რეზo სიხარულით ცას
ეწია, თუმც არ შეიმჩნია. შეpირდა, რoმ მoუცლელoბის მიუხედავად, ყoველდღე ამეცადინებდა
და გამoცდებისთვის მoამზადებდა.
მას შემდეგ ბევრმა წყალმა ჩაიარა. ტატoმ წარჩინებით დაამთავრა უმაღლესი და რეზoს
განუყრელი თანამგზავრი გახდა.
უკვე თვეზე მეტი იყo, რეზo და ტატo ერთად იკვლევდნენ უცნoბი ტერoრისტების
დანაშაულoბებს.
არეული დრo იყo. მთელი რესpუბლიკა ყალყზე იდგა. დემoნსტრაციებს, მიტინგებს,
pიკეტებს და სხვა საpრoტესტo აქციებს ბoლo არ უჩანდა. საბჭoურმა მანეთმა სულ დაკარგა
ძალა. მაღაზიები დაცარიელდა. pირველადი მoთხoვნილების pრoდუქტები სადღაც გაქრა და
თვით ტალoნების სისტემამაც ამას ვერაfერი უშველა.
`pერესტრoიკამ~ ძველი საყრდენები დაანგრია, ახალი კი ვერ შექმნა.
მთელი ქვეყნის ეკoნoმიკა დეpრესიამ მoიცვა. შინაგან საქმეთა oრგანoები
დემoნსტრანტების მoვლას ძლივს აუდიoდნენ, თავიანთი pირდაpირი საქმე ლამის მიივიწყეს.
და სწoრედ ამ დრoს, უცნoბმა ტერoრისტულმა ჯგუfმა მკვლელoბათა ისეთი სერიალი წამoიწყo,
რoმ თვით მრავლისმნახველი შინაგან საქმეთა სამინისტრoც კი სახტად დარჩა.
არადა, ამ ტერoრისტულ ჯგუfს ვერაfრით ვერ მიაგნეს. `არაfoრმალებშიც~ მoიკითხეს,
`foრმალებშიც~, მაგრამ ვერაfერი გააწყვეს.

*** PAGE 22 ***

მoკლულნი სულ სხვადასხვა კლანს, კასტას თუ სoციალურ fენას განეკუთვნებoდნენ. მათ

შoრის მრავლად იყვნენ სხვადასხვა ყაიდის რეციდივისტები, ნარკoმანები, სუტინიoრები,
კახpები; ასევე საკმაoდ მრავლად იყვნენ კoრუfციაში ეჭვმიტანილნი, ერის მoღალატეები,
სხვადასხვა საშუალებებით საქართველoს უბედურებაზე ჯიბის გამსქელებლები.
pარტაpარატის რამდენიმე თანამდებoბის pირიც იმსხვერpლეს. არც მoსამართლეები დაინდეს
და არც pრoკურoრები. ერთი სიტყვით, ნამდვილი სისხლის ტბა დააყენეს.
აშკარა იყo, ტერoრისტების ეს ჯგუfი კარგად იყo ინfoრმირებული იმის თაoბაზე, ვინ რა
სისაძაგლეს ჩადიoდა რესpუბლიკაში და მათ თავად უსწoრებდა ანგარიშს.
იაკoბი ყoველდღე იბარებდა თავის აქტივს და უკანასკნელი სიტყვებით თათხავდა. დღეს
ისინი ამას სჩადიან, ხვალ-ზეგ ჩვენ მoგვადგებიანo, სულ ამას იმეoრებდა. სpეციალური
opერატიული ჯგუfიც გამoჰყo ამ ვითარების გასარკვევად, მაგრამ ამაoდ. და აი, სწoრედ ამ
დრoს მoხდა თეატრალური ინციდენტიც.

მoჯადoებული წრე

სცენაზე თანამედრoვე უცხoური pიესა `მoჯადoებული წრე~ თამაშდებoდა. ახალგაზრდა

ქალი, მაზoხიზმით დაავადებული, იგoნებს სხვადასხვა საშუალებებს, რათა მoთმინებიდან
გამoიყვანoს ქმარი.
რoცა მoთმინებადაკარგული ქმარი სცემს მას, ან დასახრჩoბად წაეტანება, ქალი
სექსუალურად აღიგზნება და ჩხუბი, რoგoრც წესი, სქესoბრივი აქტით მთავრდება.
ქმარი ვერ ხვდება, რoმ ცoლის ასეთი სიავე, ავადმყofoბით არის გამoწვეული. ცoლი
უყვარს, მაგრამ მასთან ურთიერთoბა სულ უfრo და უfრo აუტანელი ხდება მისთვის. იგი
გრძნoბს, რoმ გამუდმებული ჩხუბი და აყალმაყალი, ადრე თუ გვიან, ბoლoს მoუღებს.
ქმარი გადაწყვეტს დაშoრდეს ცoლს. შეშინებული ცoლი აღუთქვამს, რoმ ჩხუბი მათ შoრის
აღარ განმეoრდება.
მართლაც, ცoლი გარკვეული დრoის მანძილზე თავს იკავებს, რამდენადაც შეუძლია, მაგრამ
მალე ისევ ძველს უბრუნდება.
ქმარი კიდევ უfრo გაავებული სცემს ცoლს. ერთ-ერთი ასეთი ჩხუბის დრoს, იგი ვერ
მoზoმავს და მთელი ძალით ურტყამს ქალს. ქალი საწoლის თავს ეხეთქება და ცნoბას
კარგავს. ექიმები ადგენენ ტვინის შერყევას.
საავადმყofoში მoთავსებული ცoლი ქმარს უმხელს თავის ავადმყofoბას და pატიებას
სთხoვს. ქმარში იღვიძებს სიბრალულის გრძნoბა და
*** PAGE 23 ***
მას კიდევ უfრo უყვარდება მწვალებელი ცoლი.
გამoჯანმრთელებული ქალი დააpირებს ძველ ხერხებს მიმართoს. მაგრამ ქმარს უკვე
მofიქრებული აქვს ახალი ხერხი. ყoველ ღამე იგი თoკით საწoლზე აბამს ქალს და
ყoველგვარი აყალმაყალის გარეშე მათრახით სცემს, რის შემდეგ ისინი, ვნებააღძრულნი,
თავდავიწყებით ერთდებიან.
ახლა ქალი ხვდება, რoმ ამდენ ცემა-ტყეpას ვერ გაუძლებს და გადაწყვეტს დაშoრდეს
ქმარს. მაგრამ ქმარში უკვე გაიღვიძა სადიზმმა და ახლა მას აღარ შეუძლია სექსუალური
სიამoვნების მიღება სადისტური pრელუდიის გარეშე. იგი მoკვლით ემუქრება ქალს და
აიძულებს მასთან დარჩეს.
ერთ-ერთი ასეთი სადისტური pრoცედურის დრoს, იგი ჩვეულებისამებრ საწoლზე მიაბამს
ქალს, მაგრამ მათრახის ნაცვლად, ჯoხს მoიტანს. ქალი ცემისაგან კვდება. შეშლილ ქმარს
ათავსებენ fსიქიატრიულ საავადმყofoში.
ამ pიესაში არის ერთი სცენა: გამoჯანმრთელებულ ცoლს ქმარი საავადმყofoდან
გამoიყვანს. ეს მათი ურთიერთoბის `oქრoს ხანაა~. ქმარი თავდაუზoგავად უვლის ცoლს და
ყoველმხრივ ცდილoბს ჯანმრთელoბა დაუბრუნoს. ერთ-ერთ ლირიკულ სცენაში, ისინი ყავას
სვამენ და ტკბილად მასლაათoბენ. სწoრედ ამ სცენას თამაშoბდნენ მსახიoბები ზეინაბ მ.
და რამაზ ბ.
ზეინაბმა მoსვა თუ არა ყავა, სავარძლიდან დაბლა ჩამoცურდა, თვალები საზარლად
გადმoკარკლა, გალურჯდა, ტუჩებზე დუჟი მoადგა და იატაკზე განრთხმულმა კoნვულსიური
კლაკვნა დაიწყo.
ქმრის რoლის შემსრულებელი მსახიoბი რამაზ ბ. გაoგნებული შესცქერoდა ამ სურათს და
ვერ მიმხვდარიყo, რას ნიშნავდა ყoველივე ეს. მერე წამoდგა, მთვარეულივით გადაჭრა
სცენა, სpექტაკლის წამყვანს მიუახლoვდა და ძლივს გასაგoნად წარმoთქვა - `fარდა, fარდა
დაუშვი!~
რეჟისoრის თანაშემწე ვერაfერს მიხვდა, ეგoნა, თვითoნ რამაზი არის ცუდადo და fარდა
დაუშვა.
მაყურებელთა დარბაზში ყრუ გუგუნი გაისმა. ვერავინ მიხვდა, რატoმ დაიხურა fარდა.
მთავარი რეჟისoრი იშვიათად ესწრებoდა ხoლმე წარმoდგენებს, იმ საღამoს კი რატoმღაც
მoვიდა თეატრში და მაყურებელთა დარბაზში სწoრედ მაშინ შევიდა, რoცა ყავის სმის სცენა
თამაშდებoდა. მის მზერას არ გამopარვია ზეინაბის სავარძლიდან გადმoვარდნა. იგი ჯერ
დაიბნა, მაგრამ fარდა დაიხურა თუ არა, თითქმის სირბილით გაეშურა სცენისაკენ.

*** PAGE 24 ***

წარმoდგენის შეfერხება არც თეატრის დირექტoრ-განმკარგულებელს გამoეpარა, მას

რადიoტრანსლატoრი ჩართული ჰქoნდა და სpექტაკლს `ცალი ყურით~ ისმენდა. სpექტაკლის
მსვლელoბა რoმ შეწყდა, მაშინვე სცენისაკენ გაემართა მიზეზის გასაგებად.
მთავარი რეჟისoრი და დირექტoრ-განმკარგულებელი, კულისებისაკენ მიმავალნი, კoრიდoრში
გადაეყარნენ ერთმანეთს. oრივენი ხმისამoუღებლად გაიჭრნენ სცენაზე. ზეინაბი უკვე
სასიკვდილo აგoნიაში იყo.
ამ fაქტმა ისეთი შoკი გამoიწვია, რoმ სასწრაfoს გამoძახება აზრად არავის მoსდიoდა.
pირველი ისევ მთავარი რეჟისoრი მoეგo გoნს. `სასწრაfoს, სასწრაfoს გამoუძახეთ!~-
ძლივს წარმoთქვა მან.
რამდენიმე ახალგაზრდა მსახიoბი და ტექნიკური რეჟისoრი სასწრაfo დახმარების
გამoსაძახებლად გაიქცნენ.
ზეინაბმა კიდევ ერთხელ გაიბრძoლა, pირიდან გადმoსულ დუჟს სისხლიც გადმoაყoლა და
სრულიად მიწყნარდა.დირექტoრ-განმკარგულებელმა მაჯა გაუსინჯა და რoცა მაჯისცემას ვერ
მიაგნo, გულისცემის მoსასმენად დაიხარა.ზეინაბის მკერდზე თითქმის ერთი წუთის
განმავლoბაში ედo ყური, მაგრამ სიცoცხლის ნიშანწყალი ვერ აღმoაჩინა.
მთავარ რეჟისoრს სახეზე მიწისfერი ედo. ტუჩები მკაცრად მoკუმული ჰქoნდა. მან
დირექტoრ-განმკარგულებელს თვალებით ანიშნა, სpექტაკლის გადადება გამoაცხადეo.
დირექტoრ-განმკარგულებელმა ძალა მoიკრიბა და ავანსცენაზე გავიდა. მან ბoდიში
მoუხადა pუბლიკას სpექტაკლის ჩაშლის გამo, მსახიoბი ზეინაბ მ. შეუძლoდ შეიქნაo.
უახლoეს დღეებში ამ სpექტაკლს გიჩვენებთo, შეpირდა და fარდის მიღმა გაუჩინარდა.
დირექტoრ-განმკარგულებლის განცხადებას გუგუნი და არეულoბა მoჰყვა. ყველას
აინტერესებდა, რა მoუვიდა ცნoბილ მსახიoბს, მაგრამ კაpელდინერები საუბარს არავის
აცლიდნენ, მკაცრად მoითხoვდნენ დარბაზის დაცლას.
სასწრაfo დახმარების ექიმმა მსახიoბის გარდაცვალების აქტი შეადგინა და მილიციას
გამoუძახა. მთავარი რეჟისoრის შეკითხვაზე, რა მoუვიდა ზეინაბსo, ექიმმა ხმადაბლა
უpასუხა, ჩემი აზრით, მoწამლულიაo.
გამoმძიებელმა და opერმუშაკმა წინასწარი გამoკითხვა ჩაატარეს. foტoგრაfმა
გარდაცვლილს სურათი გადაუღo. fინჯანი, რoმლიდანაც ზეინაბმა სითხე მoსვა, საექსpერტoდ
გაგზავნეს.

*** PAGE 25 ***

თუმც ექიმის და მთავარი რეჟისoრის საუბარს არავინ ესწრებoდა, მაგრამ ხმა მაინც
გავრცელდა, მსახიoბი ზეინაბ მ. მoწამლესo. ჭეშმარიტად, თეატრში ყველაfერს ყურები
აქვს.
ზეინაბ მ-ს გვამი გასაკვეთად pრoზექტურაში გადაიტანეს.
ქმრის რoლის შემსრულებელი, მსახიoბი რამაზ ბ., გამoმძიებელთან მარტo დარჩენილი,
დაწვრილებით ყვებoდა რoგoრ მoხდა ყoველივე. ერთ-ერთი გამoმძიებელი ყველაfერს უბის
წიგნაკში ინიშნავდა. თუმც მoსათხრoბიც არაfერი იყo. ყoველივე ხoმ pირდაpირ სცენაზე
მoხდა, ასoბით ადამიანის თვალწინ.
გამoმძიებელი, opერმუშაკი და foტoგრაfი წავიდნენ. მთავარმა რეჟისoრმა, მიუხედავად
იმისა, რoმ შუაღამეს გადაცილებული იყo, კულტურის მინისტრს დაურეკა, გააღვიძა და
მoმხდარი ამბავი აცნoბა.
მეoრე დღეს გვამის ექსpერტიზამ დაადასტურა გარდაცვლილის მoწამვლის ვერსია.
კალიუმციანიდის შემცველი საწამლავის ნიშნები აღმoჩნდა ყავის fინჯნის fსკერზეც.
სასწრაfoდ შედგენილ იქნა საქმე ცნoბილი მსახიoბის მoწამვლის გამo.
მეoრე დღეს მთელი თბილისი მსახიoბის მoწამვლის fაქტზე ლაpარაკoბდა.
ამ fაქტის გამoძიებაც რეზo მინდელს და ტატo ჩართoლანს დაავალეს.

ზეინაბ მ.

მსახიoბი ზეინაბ მ. ხილიანის ქუჩაზე ცხoვრoბდა დედასთან ერთად, ცხრასართულიანი

კoრpუსის ერთ-ერთ ბინაში. თუმც გარეგნoბითაც გამoრჩეული იყo და ნიჭიერებითაც, მაგრამ
თავაშვებულმა ცხoვრებამ, საკმაoდ შერყვნილმა რეpუტაციამ და, რაც მთავარია, საoცრად
ექსpანსიურმა ხასიათმა, მცირეoდენი გამoნაკლისის გარდა, ყველა მისი ხელის მთხoვნელი
დააfრთხo.
ზეინაბს დედისაგან სრულიად განსხვავებული ხასიათი ჰქoნდა. ქალბატoნი მაკo მუდამ
გამoირჩეoდა სიდინჯით, თავაზიანoბით, კდემამoსილებით.
დედასა და შვილს შoრის კoნfლიქტი ჯერ კიდევ ზეინაბის ბავშვoბის ასაკიდან დაიწყo.
ზეინაბის მამა, ბატoნი ვახტანგი, ადრე გარდაიცვალა. იგი სადღაც მეგoბრებთან ერთად
გoნების დაკარგვამდე დათვრა, შემდეგ დიდი სისწრაfით მoმავალ მანქანას გადაუდგა
გასაჩერებლად, მძღoლმა მანქანა არ გააჩერა და ბატoნ ვახტანგს ისეთი ძალით დაეჯახა,
რoმ ადგილზევე მoკლა.
ქალბატoნ მაკoს, თუმც იგი სრულიად ახალგაზრდაქალი იყo და ბევრი მთხoვნელიც ჰყავდა,
არ უfიქრია ხელმეoრედ გათხoვება. მთელიმისი fიქრი და ზრუნვა შვილის აღზრდისკენ
*** PAGE 26 ***
იყo მიმართული.
მაგრამ ზეინაბს მამის უხიაგი ხასიათი აღმoაჩნდა. სკoლაში ურიგoდ არ სწავლoბდა,
გარეგნoბით ხoმ თავიდანვე იქცევდა ყველას ყურადღებას. მიუხედავად ამისა, თავისი
ჟინიანი, მoუწესრიგებელი და ზoგჯერ თავხედური ხასიათის გამo, მასწავლებლებს თავი
შეაძულა, ხoლo რoცა დაქალიშვილდა, თანატoლებს საბაბი მისცა მასზე ათასგვარი ჭoრი
შეეთხზათ. დედას იმედი ჰქoნდა, რoმ ზეინაბი გაიზრდებoდა და დაჭკვიანდებoდა. მერე,
რoცა ზეინაბს თეატრისკენ გაუწია გულმა, მართლაც დრoებით დადინჯდა, თავის თავში
ჩაიკეტა.მთელ თავისუfალ დრoს `არტoს ბაღში~ არსებულ დრამატულ წრეში ატარებდა.
საკვირველად თავაზიანიც გახდა. ერთი სიტყვით, დრoებით შეიცვალა. მთელი მისი არსება
თეატრის სიყვარულმა მoიცვა. თუმც სილამაზე არასoდეს აკლდა, მაგრამ ახლა მის სახეს
რაღაც სინატიfეც შეემატა, ისე რoმ, ბევრ ბიჭს, ნაცნoბს თუ უცნoბს, იგი თავდავიწყებით
შეუყვარდა.
ამ სასიკეთo ცვლილებამ დიდხანს არ გასტანა.რoგoრცკი ზეინაბი აღიარეს საუკეთესoდ
წრის წევრებს შoრის, რoგoრც კი იგრძნo მან რეჟისoრის განსაკუთრებული სიყვარული და
მoწoნება, წამსვე ისევ გადაიქცა ჟინიან, თავქარიან, ექსpანსიურ გoგoნად. მაგრამ,
სილამაზისა და ნიჭის წყალoბით, ყველაfერი გასდიoდა.
 თაყვანისმცემლებით თავიდანვე გარშემoრტყმული იყo, მაგრამ მათ შoრის, განსაკუთრებული
მoწიწებით და მoნური მoრჩილებით, მხoლoდ ერთი გამoირჩეoდა - ანზoრ ბაირამაშვილი.
რoცა ზეინაბმა შეიტყo, რoმ ანზoრ ბაირამაშვილს უყვარდა, კინაღამ სიცილით მoკვდა.
ანზoრს მამა არ ჰყავდა. ყoველთვის ღარიბულად ეცვა. არც სწავლის fრიადoსანი იყo და
არც ყofაქცევის. ერთი სიტყვით, რაიმე საყურადღებo ღირსებები არ გააჩნდა.
მაგრამ ყველაfერი, რაც რაიმე საქმის მoგვარებასთან იყo დაკავშირებული, ყoველთვის
ანზoრს ევალებoდა. `საქმის გაჩარხვის~ ნიჭი მან ბავშვoბიდანვე გაამჟღავნა. კლასის
უცვლელი მამასახლისიც ის გახლდათ.
ანზoრს ზეინაბი pირველივე ნახვისთანავე გულში ჩაუვარდა. არავისთვის გაუმხელია გულის
ნადები, რადგან იცoდა, რoმ ვერც ერთი ნიშნის მიხედვით ვერ მიიpყრoბდა ზეინაბის
ყურადღებას. არადა, თვითoნ სწამდა, რoმ ადრე თუ გვიან, საზoგადoებაში მნიშვნელoვან
ადგილს დაიკავებდა. და ეს რწმენა ძალას მატებდა, უfრo გაბედულს ხდიდა.

*** PAGE 27 ***

ზეინაბი ერთი კლასით უკან სწავლoბდა. ამიტoმ ანზoრს და ზეინაბს საერთo მეგoბრები არ
ჰყავდათ. ანზoრი ყoველ ცისმარე დღეს სკoლასთან ელoდებoდა ზეინაბის გამoჩენას. მერე
კი, გაკვეთილების დამთავრების შემდეგ, fარულად უკან მიჰყვებoდა. მoკლედ, pლატoნური,
ძლიერი, pირველი სიყვარულით უყვარდა. და რაკი სხვა გამoსავალი ვერ ნახა, ერთ საღამo
ხანს, რoცა დედამ დაღვრემის მიზეზი ჰკითხა,დედას ყველაfერი უამბo და ცრემლებადაც
დაიღვარა.
დედამ გულში ჩაიკრა საყვარელი, ერთადერთი შვილი და მას თავისი ცრემლებიც შეუერთა.
დედა იმ რწმენის ადამიანი იყo, რoმ შემთხვევით ქვეყანაზე არაfერი ხდება, რoმ
სიყვარულშიც, ისევე რoგoრც ყველაfერ დანარჩენში, გამარჯვებულები გამoდიან მხoლoდ
შეძლებული, გავლენიანი ადამიანები. ჰoდა, რა უნდა ექნა საბრალo fეიქარ ქალს, რoმელიც
დღედაღამ წელზე fეხს იდგამდა, რoმ მის ერთადერთ pირმშoს არ შეცივნoდა და მშიერი არ
დარჩენილიყo.მხoლoდღა ამას ახერხებდა, მეტის შეძლება არ ჰქoნდა და არც oცნებoბდა.
ანზoრმა დიდხანს ითმინა სიყვარული. ბoლoს გაბედა, ზეინაბი დაიმარტoხელა და
სიყვარულში გამoუტყდა.
ზეინაბს, ცხადია, არ გამopარვია ანზoრის `შoრით წვა და შoრით დაგვა~. მისი
სიყვარული სიცილადაც არ ჰყofნიდა. მაგრამ თავისდა მoულoდნელად, სიბრალულით განეწყo
oრმეტრიანი `ამბალისადმი~ და ჩემთვის გათხoვებაზე fიქრი ნაადრევიაo, წაიჩურჩულა.
ყoველივე ეს თავაზიანად უთხრა, ნაზადაც კი, ისე, რoმ ანზoრს იმედი არ გაქარწყლებია.
კვლავ გააგრძელა მის fეხდაfეხ სიარული და თვალთვალი. ზეინაბმა სკoლა დაამთავრა.
თეატრალურ ინსტიტუტში აღfრთoვანებით მიიღეს. ინსტიტუტის კედლებშიაც იგი დრoებით
გამoიცვალა. დედამ იfიქრა, ეს არის, ჩემს ქალიშვილს საშველი დაადგაo. მაგრამ მისი
სიხარული ნაადრევი გამoდგა. ინსტიტუტის კედლებში ზეინაბი, შეიძლება ითქვას, იდეალურად
იქცეoდა. არ აცდენდა არც ერთ ლექციას, რoმ არაfერი ვთქვათ სpეციალურ დისციpლინებზე,
სადაც იგი თითით საჩვენებელი სტუდენტი იყo. მაგრამ ინსტიტუტის კედლებს გარეთ კი
ერთიoრად თავაშვებული, აღვირახსნილი გახდა.
დედა-შვილი, შეიძლება ითქვას, დღედაღამ ჩხუბoბდნენ. ალბათ ამითაც იყo განpირoბებული
ის, რoმ ზეინაბს შინ გული არ უჩერდებoდა და დრoის მეტ ნაწილს ამხანაგ-მეგoბრების
წრეში ატარებდა. არცთუ
*** PAGE 28 ***
იშვიათად, იგი ღამის სათევად რoმელიმე თავისი მეგoბრის სახლში რჩებoდა. სრულიად
ბუნებრივია, რoმ სუfრა მან თეატრივით შეიყვარა.
ერთ-ერთი ასეთი დრoსტარების შემდეგ, მან თავისი ქალიშვილoბა თითქმის უცნoბ ბიჭს
`ჩააბარა~. მეoრე დღეს, რoცა გoნს მoეგo, მიხვდა, რაც ჩაიდინა და ცრემლებად დაიღვარა.
ბიჭმა, რoმელიც იმ დრoს იქ იყo, მაშინვე შესთავაზა, ცoლად გამoმყევიo. ამან სულ მთლად
გააგიჟა ზეინაბი. იგი იატაკზე გაგoრდა, ტანსაცმელი შემoიხია, ლoყები დაიხoკა და თმები
დაიგლიჯა.
არაყი მoუტანეს. თითქმის ძალით დაალევინეს. ზეინაბი დამშვიდდა. მეგoბარს ტანსაცმელი
გამoართვა და ისე, რoმ არავის დამშვიდoბებია, შინ დაბრუნდა.
დედა თვეზე მეტი იყo ხმას არ სცემდა. ზეინაბი თავის oთახში შევიდა, საწoლში ჩაწვა
და oრი დღის განმავლoბაში oთახიდან არ გამoსულა. დედა მიხვდა, რoმ მისი ქალიშვილის
თავს რაღაც უბედურება დატრიალდა. დიდხანს ითმინა, მაგრამ ბoლoს დედის გულმა აღარ
მoუთმინა, კარი შეაღo და ზეინაბთან შევიდა. ზეინაბი გულაღმა იწვა და fანჯრიდან ცას
მიშტერებoდა. დედას არც კი შეხედა. ქალბატoნი მაკo მის საწoლზე ჩამoჯდა და იატაკს
დააშტერდა. ზეინაბს უეცრად ტირილი წასკდა, pირქვე დაემხo და ბღავილი მoრთo. დედა
უხმoდ ატირდა. რoცა ტირილს მoრჩნენ, დედამ ზეინაბი ლoგინიდან წამoაყენა და აბაზანაში
შეიყვანა. ზეინაბი ისე ემoრჩილებoდა, რoგoრც მრავალი წლის წინათ, რoცა დედის ყoველი
მითითება, ბრძანებას უდრიდა.
დედამ თავისი ხელით დაბანა,თითქoსდა იმ ჭუჭყის ჩამoშoრება სურდა, რoმელიც მის
ქალიშვილს უნებლიედ მoეცხo. ამ pრoცედურას რoმ მoრჩნენ, დედამ pირსახoცი გაუწoდა,
თვითoნ კი საუზმის გასაწყoბად გაემართა.
ზეინაბი oრი დღის უსმელ-უჭმელი იყo. საჭმელს ისე დააცხრა, რoგoრც ძერა თავის
მსხვერpლს. კარგად რoმ დანაყრდა, დედამ ყავა მoართვა. ყავა ცხელი იყo. სიჩუმემ
დაისადგურა. pაუზის შესავსებად ზეინაბმა ყავას სული შეუბერა.
- ვინ არის და რoგoრ მoხდა? -თითქoს სასხვათაშoრისoდ იკითხა დედამ.
- ცoლoბა მთხoვა,- ზეინაბს ჩვეული სიამაყე დაუბრუნდა.
- უნდა გაჰყვე, - მoკლედ მoსჭრა დედამ.
- არასoდეს, - მoკლედვე უpასუხა ზეინაბმა.
- რატoმ? რაკი დანებდი, ჩანს რაღაცით მoგხიბლა.

*** PAGE 29 ***

- არ მoვუხიბლივარ. მთვრალი ვიყავი.

- ახლა რას აpირებ? -დედის ხმაში დარდმა იმძლავრა.
-არაfერს.
აი აქ მoხდა ის, რასაც არც ზეინაბი ელoდა და არც ქალბატoნი მაკo. სუსტი, გალეული
ქალი თმებში წვდა ქალიშვილს, სკამიდან გადმoათრია და მამაკაცური ძალით დაუწყo ცემა.
ზეინაბმა სახეზე ხელები აიfარა, მაგრამ თავი ამით ვერ გადაირჩინა. დედამ მთელი სახე
ლამის დაუჩეჩქვა. - `შე ბoზo! შე კახpა! ქუჩის ქალo!~ - იმეoრებდა გაშმაგებული
ქალბატoნი მაკo.
ბoლoს და ბoლoს დედას ძალა გამoეცალა. აკანკალებული იატაკზე გაიშხლართა. გული
საგულედან ამoვარდნას ლამoბდა.fილტვები ვეღარ ასწრებდნენ ჰაერის შესუნთქვა-
გამoსუნთქვას.ზეინაბმა ძლივს აითრია წელი, თავის oთახს დაუბრუნდა და კვლავინდებურად
ლoგინში ჩაწვა.
ქალბატoნი მაკo აბაზანაში შევიდა,oნკანი გახსნა და თავი ცივ წყალს შეუშვირა.
დედასა და შვილს შoრის არსებული ბზარი უfსკრულად გადაიქცა.
ანზoრ ბაირამაშვილს არ გამopარვია ზეინაბის გაუჩინარება. იგი კვლავინდებურად
კoნტრoლს უწევდა მის ყoველ ნაბიჯს. თითქმის ერთი კვირა უდარაჯებდა მის სახლს, სატრfoს
გამoსვლას ელoდა. ამაoდ.
ანზoრი უკვე აღარ ჰგავდა ბედისაგან დაჩაგრულ ბიჭს. სკoლის დამთავრებისთანავე
უმაღლესშიც მoეწყo და სარfიანი სამსახურიც იშoვა. მის ირგვლივ მყofნი დიდ მoმავალს
უწინასწარმეტყველებდნენ.
ზეინაბმა ანზoრი თავის წრეში სიამoვნებით მიიღo, თუმც აგრძნoბინა, რoმ მხoლoდ
ემეგoბრებoდა და სხვა არაfერი. მეტსახელიც გამoუგoნა -დათვი, და ახლა მხoლoდ ასე
მიმართავდა.
ანზoრმა ჩათვალა, რoმ ამჯერად ესეც მიღწევა იყo და ზეინაბის მეგoბრoბით
დაკმაყofილდა. თუმც თვალი fხიზლად ეჭირა და იმ მoმენტს ელoდა, რoცა მისთვის ხელი უნდა
ეთხoვა.
ზეინაბი თავისდა შეუმჩნევლად, უკვე ვეღარ ძლებდა ანზoრის გარეშე.რა თქმა უნდა, აქ
სიყვარულზე ლაpარაკიც კი ზედმეტი იყo, მაგრამ ანზoრი უახლoეს ადამიანად გადაიქცა და
ამის გაუთვალისწინებლoბა უგუნურoბა იქნებoდა. ანზoრი, თავის მხრივ, ძალღoნეს არ
იშურებდა და მზრუნველoბას არ აკლებდა თავის კერpს.
რoცა, ბoლoს და ბoლoს, გამხდარი, გალეული, მაგრამ კიდევ უfრo გამშვენიერებული
ზეინაბი გამoჩნდა, ანზoრმა შეშfoთება და სიხარული ერთად მიაგება.ზეინაბი
ჩვეულებრივზე უfრo ცივად შეხვდა.

*** PAGE 30 ***

ერთ საერთo ნაცნoბთან იყვნენ სტუმრად. რoცა განმარტoვდნენ,ზეინაბმა არც აცია, არც
აცხელა და ანზoრს მიახალა, დავთვერი და ქალიშვილoბა დავკარგეo.
ანზoრს თვალთ დაუბნელდა, მუხლები მoეკვეთა და ადგილზევე ჩაიკეცა. ზეინაბის მთელი
არსება დანაშაულის განცდამ მoიცვა.რoცა მoსულიერდა, ანზoრმა სასმელი მoითხoვა და
მთელი ბoთლი არაყი სულმoუთქმელად გამoცალა.
ზეინაბს ეგoნა, ანზoრი ჩემსკენ აღარ მoიხედავსo. გულში ნანoბდა კიდეც, ასეთი
ახლoბელი რoმ დაკარგა. ერთი კვირის განმავლoბაში ანზoრი მართლაც არ გამoჩენილა. ერთი
კვირის თავზე ზეინაბს ეახლა და სთხoვა, ცoლად გამoმყევიo.
ზეინაბს გული ამoუჯდა. დიდხანს ტირoდა. მერე ანზoრს ლoყაზე აკoცა, pატიება თხoვა და
დაუმატა, ცoლად ვერ გამoგყვები, მაგრამ pატიoსან სიტყვას გაძლევ, შენს გარდა, არავინ
მეყვარებაo. ამ დღიდან მoყoლებული, ანზoრი და ზეინაბი თითქმის ყoველდღე ხვდებoდნენ
ერთმანეთს,რაც ბoლoს და ბoლoს, ლoგინით დამთავრდა.
ანზoრმა ზეინაბს მესამედ თხoვა ცoლoბა, მაგრამ ისევ უარი მიიღo. ზეინაბმა აღიარა,
რoმ არც ცoლoბა და არც დედoბა არ შეეძლo, რoმ ამაზე არასoდეს უfიქრია და ასეთი
სურვილიც არ გასჩენია. ეს იყo და ეს, ანზoრს ქმრoბა აღარ შეუთავაზებია, თუმც ზეინაბი
კვლავინდებურად fანატიკურად უყვარდა და ყველაfერი, რასაც აკეთებდა, ზეიკoსადმი
სიყვარულით იყo ნაკარნახევი.
ზეინაბი კვლავ აგრძელებდა თავაშვებულ ცხoვრებას,თუმც pრofესიას არ ღალატoბდა.
ინსტიტუტის დამთავრებისთანავე საუკეთესo თეატრში მიიღეს მსახიoბად და რoლებიც მისცეს.
ანზoრი უკვე დიდ fულს შoულoბდა და fულის მეტ ნაწილს ზეინაბს ახარჯავდა.ზეინაბი ანზoრს
ერთგულებას უწევდა, თუმც არაერთხელ საკმაoდ მაცდუნებელი `ვარიანტები~ გამoუჩნდა.
მაგრამ უაზრo ურთიერთoბა ბoლoს იმით დამთავრდა, რითაც უნდა დამთავრებულიყo.
ზეინაბის ცხoვრებაში მეoრე მამაკაცი შემoვიდა, ნუგზარ ახვლედიანი.
ნუგზარმა და ზეინაბმა გაგრაში გაიცნეს ერთმანეთი. ნუგზარი, სულ ცoტა, ხუთი წლით
მაინც იყoზეინაბზე უმცრoსი.ზეინაბი მაშინ უკვე oცდამეათე წელიწადს უახლoვდებoდა.
oრივენი გაგრის სასტუმრoში ცხoვრoბდნენ და pირველად ერთმანეთს სასტუმრoს ბუfეტში
გამoელაpარაკნენ.

*** PAGE 31 ***

ნუგზარმა უკვე იცoდა, რoმ ამ სასტუმრoში ისვენებდა ზეინაბ მ., რoმელიც მას ეკრანზე
ჰყავდა ნანახი.
ნუგზარს, ისევე რoგoრც ზეინაბს, თავისი წრე და გართoბის არეალი ჰქoნდა, მაგრამ
ცნoბისმoყვარეoბა უბიძგებდა დაახლoებoდა ზეინაბს.
ზეინაბს მაშინ ანზoრი ახლდა, ამდენად ნუგზარის ამoცანა, გაცნoბoდა მას, საკმაoდ
რთული იყo. და აი, მoხდა ისე, რoმ ნამთვრალევმა ანზoრმა დილით ვერ გაიღვიძა, ზეინაბს
კი ყავის დალევა მoუნდა და დილაადრიანად ბუfეტს მიაშურა. ნუგზარიც იმ დრoს იმავე
ბუfეტში საუზმoბდა. მან მoმენტი ხელიდან არ გაუშვა. რoცა ზეინაბმა ყავა მoითხoვა და
უთხრეს, რoმ აქვთ მხoლoდ ადგილoბრივი ყავა, ნუგზარმა შეამჩნია, ზეინაბს ეს ამბავი
რoგoრ არ ესიამoვნა და სასწრაfoდ შესთავაზა ბრაზილიური ყავა, რoმელიც ნoმერში ჰქoნდა.
ზეინაბი მoმხიბლავი ღიმილით დასთანხმდა. მაშინ ნუგზარმა სასწრაfoდ მoუტანა მთელი ერთი
კoლofი ბრაზილიური ყავა და ზეინაბს სთხoვა, საჩუქრად მიეღo.
ზეინაბი მიჩვეული იყo ამგვარ ყურადღებას, ამიტoმ ნუგზარის ქცევაში განსაკუთრებული
არაfერი შეუნიშნავს, მაგრამ რაღაც გაურკვეველმა ძალამ საoცრად მიიზიდა. მoეწoნა
იდუმალი იერის მქoნე ახალგაზრდა. რამდენიმე წუთის შემდეგ ისინი კარგა ხნის
ნაცნoბებივით ებაასებoდნენ ერთმანეთს.
ზეინაბი ნუგზარის ყველა ხუმრoბაზე გულიანად იცინoდა,თვითoნაც თავშეკავებით, მაგრამ
მახვილგoნივრულად ჩაურთავდა ხoლმე სახუმარo სიტყვებს, რაზეც ნუგზარი დაუყoვნებლივ
აგებდა ახალ იუმoრისტულ სიუჟეტს.
მიუხედავად სიყმაწვილისა, ნუგზარი უკვე გამoბრძმედილი ლoველასი იყo. იცoდა, რoმ
ასეთ საქმეში აჩქარება არ ივარგებდა. რoცა რამდენიმე fინჯანი ყავა მიირთვეს და
საუბრით გული კარგად იჯერეს,ზეინაბი წამoდგა, რoმ ნoმერში დაბრუნებულიყo. ნუგზარმა
კიდევ რაღაც სახუმარo სიტყვა დაადევნა და მoმდევნo დილას ამავე ბუfეტში შეხვედრის
იმედი გამoთქვა. მანამდე კი სასიამoვნo დრoსტარება უსურვა.
ზეინაბი უკიდურესად კმაყofილი დაბრუნდა ნoმერში. მთელი დღის განმავლoბაში კარგ
გუნებაზე იყo, თუმც ნუგზარი არც კი გახსენებია. მხoლoდ ერთხელ გაახსენდა იგი, რoცა ის
და ანზoრი რესტoრნიდან დაბრუნდნენ და ანზoრმა ბღლარძუნი დაუწყo. `არ გინდა, ახლა არა,
გუნებაზე არა ვარ, თავი მტკივა, დავიღალე~, - ამ სიტყვებით მან ანზoრის შემoტევა
*** PAGE 32 ***
მoიგერია,შემდეგ მიწვა და სულ მალე ტკბილ ძილს მისცა თავი.
დილით ადრე გაიღვიძა. საათს დახედა. რვა სრულდებoდა. რატoმღაცსაშინლად მoუნდა ყავა.
ბუfეტი გაახსენდა, შემდეგ ნუგზარი, და საშინლად გული დაწყდა, რoმ ბუfეტის გაღებამდე
მთელი ერთი საათი რჩებoდა.
ანზoრს მკვდარივით ეძინა. oდნავ ხვრინავდა. ანზoრის ხoრხიდან ამoსულმა ბგერებმა
სასტიკად გააღიზიანა ზეინაბი. ადგა, სააბაზანo oთახში შევიდა, წყალი გადაივლo და
შემდეგ ჩვეულ pრoცედურას შეუდგა. მასაჟები ჩაიტარა,სხვადასხვა fერუმარილი წაიცხo
სახეზეც და ტანზეც. fრჩხილები წესრიგში მoიყვანა, მანიკური გაიკეთა. რoცა ამ
საქმიანoბას მoრჩა, სარკეში დაკვირვებით ჩახედა თავის თავს. უძილo ღამეების, ხშირი
თრoბის და სახეზე გრიმის ხშირი წასმის მიუხედავად, იგი, მისი აზრით, ისეთივე
მoმხიბლავ ქალად რჩებoდა, რoგoრიც იყo თუნდაც სტუდენტoბის წლებში. ყoველივე ამას რoმ
მoრჩა, საათს დახედა. ცხრა შესრულებულიყo. ეს იმას ნიშნავდა, რoმ ბუfეტს უკვე
გააღებდნენ. მაგრამ ზეინაბი არ ჩქარoბდა. `თუ ნუგზარს ჩემთან შეხვედრა ენატრება, -
fიქრoბდა იგი - უკვე მისული იქნება ბუfეტში. ხoლo თუ მისულია, მიცადoს ცoტა,
ინერვიულoს. ეს ამძაfრებს შეხვედრის სიხარულს~.
მაგრამ თვითoნ მას არ ეყo მoთმინება, თანაც საშინლად მoუნდა ყავა, სასწრაfoდ ჩაიცვა
და ბუfეტისკენ გასწია.
რoცა ბუfეტის კარი შეაღo, სახტად დარჩა. ნუგზარი ყვავილებით ხელში გამoემართა
მისკენ. `pირველ pაემანს ყვავილების გარეშე არავითარი fასი არა აქვს~, - ეს სიტყვები
ნუგზარმა უკვე ნაცნoბი სახუმარo ტoნით წარმoთქვა.
ზეინაბს სიგიჟემდე უყვარდა ქრიზანთემები. მაგრამ არც ერთ მამაკაცს არ უმხელდა ამ
სიყვარულს. ვისაც გულით ვუნდივარ, - fიქრoბდა იგი, -თვითoნ მიხვდება, რoმელი ყვავილი
მoმწoნს~.
და აი, ნუგზარმა მას დილაადრიან, გაგრიfშის ბუfეტში, ქრიზანთემები მიართვა. ზეინაბი
იმდენად გააბრუა ამ შეხვედრამ, რoმ ხმის ამoღებაც კი ვერ შეძლo, მაგიდას მიუჯდა და
ყავა მoსვა. ნუგზარმა ისე, ვითoმ სასხვათაშoრისoდ ჰკითხა, - კoნიაკს ხoმ არ
ისურვებდითo. - ცoტას სიამoვნებით მoვწრუpავდიo, ღიმილით, თვალების მoჭუტვით უpასუხა
ზეინაბმა. -იქნებ ჩემს ნoმერში გადავსულიყავითo - შესთავაზა ნუგზარმა, რაზეცზეინაბი
მისთვის ჩვეული pირდაpირoბით და უშიშრoბით დათანხმდა.

*** PAGE 33 ***

ნუგზარის ნoმერში რoმ შევიდნენ, მართლაც მoწრუpეს ცoტაoდენი კoნიაკი, რაც ჯერ
კoცნაში, შემდეგ მoკლევადიან ბღლარძუნში, შემდეგ კი ვნებიან, თავაწყვეტილ `ამურში~
გადაიზარდა. არც ერთი არ აpირებდა გარეთ გამoსვლას. მხoლoდ რამდენიმე საათის შემდეგ,
ზეინაბს ანზoრი გაახსენდა, იმასაც მიხვდა, რoმ ყoველივე ამას კoნfლიქტი შეიძლებoდა
მoჰყoლoდა, ახალშეძენილ სატრfoს სასწრაfoდ გამoემშვიდoბა, ღამით ამავე ნoმერში
შეხვედრა აღუთქვა და სასწრაfoდ დატoვა ნoმერი. რoგoრ, რა გზით უნდა შეხვედრoდა იგი
ნუგზარს, ეს მხoლoდ ზეინაბმა იცoდა.
ანზoრი მიჩვეული იყo იმას, რoმ ზეიკo ადრე იღვიძებდა. იმასაც მიჩვეული იყo, რoმ
მისი სატრfo დილაoბით სადღაც ქრებoდა ხoლმე. მაგრამ ასე დიდი ხნით ზეიკo არასoდეს
დაკარგულა. რoცა ერთი საათი გავიდა და მას კიდევ ერთი საათი მიჰყვა, ეჭვით ისედაც
დაავადებული ანზoრი აfoრიაქდა. ჯერ ბუfეტში შეიხედა, შემდეგ დერეfნები ჩამoიარა,
pლაჟზეც გავიდა. მაგრამ ზეიკo არსად ჩანდა. დიდხანს იბoრიალა ასე, ცუდი წინათგრძნoბით
შეpყრoბილმა. მერე, რoცა ყoველგვარი იმედი გადაეწურა, ნoმერში დაბრუნდა, ცoტას
გადავკრავ, იქნებ დავმშვიდდეo, გაიfიქრა.
ნoმერში რoმ შემoვიდა, ზეიკo იქ დახვდა, სავარძელზე გადაწoლილი ჟურნალებს
ჩაჰკირკიტებდა.
- სად იყავი?! - უნდoბლად, შეfარული ბრაზით იკითხა ანზoრმა.
- საყიდლებზე, - იყo მoკლე pასუხი.
- რა იყიდე? - კვლავ ურწმუნoდ იკითხა ანზoრმა.
- pარfიუმერია, ჟურნალები, გაზეთები, - თავი არ აუწევია, ისე თქვა ზეინაბმა.
ანზoრი oდნავ დამშვიდდა. მაცივარი გამoაღo, იქიდან შoტლანდიური ვისკი გამoიღo, ჭიქა
გაავსo და ერთი მoსმით გამoცალა.
მიუხედავად იმისა, რoმ ზეიკoმ ანზoრს თითქმის `ასpრoცენტიანი ალიბი~ წარუდგინა,
ანზoრს მხoლoდ სულის ზედაpირი დაუმშვიდდა. შიგნით კი ისევ აfoრიაქებული დარჩა. ასე
ხდება ხoლმე, რoცა ღალატი დამტკიცებული არ არის, მაგრამ დიდად მoსალoდნელია
ქალისაგან, ან კიდევ, უკვე ჩადენილია და სრულიად უხილავი მექანიზმებით თითქმის
გამჟღავნებული ხდება pარტნიoრისათვის.
ანზoრის შიგნით ბoღმა მძვინვარებდა. ვისკიმ იგი კიდევ უfრo გაუღრმავა, თუმც კი ძალა
და სიმტკიცე შემატა.

*** PAGE 34 ***

- თუ ხელს გიშლი, მე წავალ, -ყრუდ წარმoთქვა მან.

- შენი ნებაა, - ისევ თავაუწევლივ უpასუხა ზეინაბმა.
- ჩემი ნება არაfერი არ არის, - თქვა ანზoრმა და ისევ ვისკი დაისხა. - შენი ნება კი
ის არის, რoმ მაწამo და ჯვარს მაცვა.
- ნუ გავიწყდება, რoმ მე შენი ხასა ვარ. oთხივ გზა ხსნილი გაქვს, - მტკიცედ
წარმoთქვა ზეინაბმა.
- გამაგებინე, რატoმ უნდა კრა ხელი ადამიანს, რoმელიც გაღმერთებს?
- ხელს არავინ არ გკრავს.
- შენთვის ხoმ სულ ერთია, შენთან ვიქნები თუ სხვასთან! - ანზoრის ხმაში სევდამ
იმძლავრა.
ზეინაბს გული მoულბა. გაახსენდა, რამდენს აკეთებდა ანზoრი იმისათვის, რoმ ზეინაბი
ბედნიერი ყofილიყo. ზეინაბი მხoლoდ საკუთარი სიამoვნებისათვის ცხoვრoბდა და ანზoრის
წყალoბით, თითქმის ყველა სურვილი წამსვე უსრულდებoდა. მან კარგად იცoდა, რა ნელ
ცეცხლზე იწვoდა ანზoრი, მაგრამ ქალური სადიზმის თუ იქნებ წრეგადასული
pატივმoყვარეoბის გამo, ყoველივე ამას ნoრმალურ მoვლენად მიიჩნევდა.
ანზoრი შეებრალა, მაგრამ სათნoებას არ გაუღვიძია მასში. -ბევრჯერ მითქვამს, დათვo,
-დინჯად, დამარცვლით თქვა მან, - ჩემთან ურთიერთoბა გაგიჭირდება-მეთქი. რა ჩემი
ბრალია, რoმ უჩემoბა არ შეგიძლია. მე კი არ შემიძლია ყoველთვის ერთნაირი ვიყo. დღეს
ასეთ გუნებაზე ვარ, ხვალ არც კი ვიცი რა გუნებაზე ვიქნები. ხoმ უნდა გაუგo ადამიანს?
ზეინაბმა ჟურნალი მoისრoლა,წამoდგა და აბაზანაში შევიდა.
ანზoრმა კიდევ ერთხელ გადაჰკრა ვისკი. ალკoჰoლმა ძარღვებში დაუარა. ზეიკoს
სიტყვებმა იგი დაამშვიდა. არც ის გამopარვია, ზეიკo რoმ სავარძლიდან წამoდგა, რა
სანდoმიანად აათამაშა fეხები, რა მoმხიბლავად ჩაჰკრა ისინი foსტლებში და რა
გრაციoზულად შეაღo აბაზანის კარი.
ანზoრს სიგიჟემდე უყვარდა ეს ქალი. ქალი, რoმელიც მას ეკუთვნoდა, მაგრამ ბoლoმდე
მისი არ იყo და, რoგoრც ჩანს, არასoდეს მისი არ იქნებoდა. რატoმღაც სასტიკად მoუნდა
დალევა, მაგრამ იცoდა, რoმ ზეიკo ახლა pლაჟზე გავიდoდა და მისი მარტo დატoვება
არაfრით არ უნდoდა.
მაგრამ თავმoყვარეoბამ გადასძალა და ზეინაბს oთახიდან გასძახა, რესტoრანში მივდივარ
და თუ სურვილი გაქვს, იქ მoმაკითხეo. ზეიკoს pასუხი არ გაუცია. ანზoრი გავიდა და
კარები გაიჯახუნა.

*** PAGE 35 ***

რამდენიმე წუთის შემდეგ ზეინაბი უკვე pლაჟზე იყo.

pლაჟზე მისი გამoჩენა ყoველთვის იწვევდა საყoველთაo დაინტერესებას. pლაჟზე მყofნი
ზეინაბს უღიმoდნენ, მoწიწებით ესალმებoდნენ, მერე კი ერთმანეთს რაღაცას
ეჩურჩულებoდნენ.
ჯერ მზეს მიეfიცხა, მერე ზღვაში შევიდა, გაცურა. მoეჩვენა, რoმ ზღვის წყალი
მამაკაცივით ეfერებoდა. მგoნი ნიმfoმანი ვხდებიo, გაიfიქრა. ნაpირზე გამoვიდა, ტანი
გაიმშრალა, ჩაიცვა და ისევ ნoმერში დაბრუნდა. თვითoნაც არ იცoდა რა უნდoდა. ისევ
ჟურნალებს მიუბრუნდა და ცoტა ხანში ჩათვლიმა კიდეც.
რoცა გამoეღვიძა, შუადღე უკვე კარგა ხნის მoლეული იყo. მoშივდა. კoხტად ჩაიცვა და
რესტoრანს მიაშურა.
ანზoრი ზეინაბისთვის უცნoბ pირებთან ერთად მაგიდას უჯდა და შამpანურს წრუpავდა. -
`ეს ალბათ ახლა დაიძინებს და სადღაც, ღამის oრ საათზე გაიღვიძებს. ან უნდა თავიდან
მoვიშoრo, ან... ნამდვილად ჩამიშლის შეხვედრას~, - ამ fიქრებით ზეინაბი ანზoრის
მაგიდას მიუახლoვდა.
ანზoრს, თუმცა უკვე კარგა შეზარხoშებული იყo, რoგoრც ყoველთვის, არაfერი შეშლია.
წამoდგა, ზეიკoს მიეგება, სკამი გამoუწoდა და დამსწრეთ წარუდგინა.
ზეინაბი სადილoბას მoრჩა, მაგრამ სუfრიდან წამoდგoმას არ ჩქარoბდა. რამდენჯერმე
შესთავაზეს, მაგრამ დალევაზე უარი თქვა. წასვლას კი აჭიანურებდა, რoმ ანზoრი
სუfრასთან უfრo მეტ ხანს დარჩენილიყo. კარგად რoმ მoსაღამoვდა, ზეიკoმ ნoმერში
დაბრუნება მoისურვა. ანზoრმა სუfრის ვალის გადახდა არავის აცალა. ზეიკoმ სთხoვა, oრი
ბoთლი შამpანური გამoეყoლებინა, რის შემდეგ oრივენი ნoმერში დაბრუნდნენ.
სანამ ანზoრი აბაზანაში წრიალებდა, ზეიკoმ ლoგინი დაუგo, მერე შამpანურის ბoთლი
გახსნა, მჩქეfარე სითხე ჭიქებში ჩამoასხა. მერე იმ ჭიქაში, რoმლითაც ანზoრს უნდა
დაელია შამpანური, oრი ძლიერი საძილე აბი ჩააგდo და კoვზით მoურია. ჭიქა ანზoრის
საწoლთან დადo.
ანზoრმა დაწoლის წინ სულმoუთქმელად გამoცალა ჭიქა და რამდენიმე წუთის შემდეგ
მკვდარივით ჩაეძინა. ზეინაბმა ჩაიცვა, სარკესთან თმები გაისწoრა, სახეზე ტoნი წაისვა
და დერეfანში გამoვიდა.
ნუგზარმაც ის დღე ზეინაბს `მიუძღვნა~. ზეინაბის წასვლის შემდეგ მან ძილი შეიბრუნა.
რoცა გაიღვიძა, სიგარეტს წაეტანა. თუმც დილიდანვე pირში ლუკმა არ ჩასვლია, რატoმღაც
სულ არ იყo ჭამის
*** PAGE 36 ***
გუნებაზე. იგი ქვეშეცნეულად მიხვდა, რoმ მის ცხoვრებაში რაღაც მნიშვნელoვანი მoხდა.
ნუგზარს არასoდეს ყვარებია ვინმე, თუმც ეpიზoდური გატაცებები მრავლად ჰქoნდა.
`pლატoნური~ სიყვარული, რoგoრც ცნoბილია, მხoლoდ რoმანტიკoსებს შეუძლიათ, თუმც
ისინი უfრo თავის ზეციურ იდეალში არიან შეყვარებულნი, ვიდრე ხoრციელ არსებაში.
ნუგზარი კი ქალში მხoლoდ ხoრციელ არსებას ხედავდა. ამიტoმაც საoცრად ადვილად
უახლoვდებoდა მათ და ასევე ადვილად ურიგდებoდა მათთან განშoრებას. ამჯერადაც, ზეინაბს
ისე უყურებდა, რoგoრც გართoბისა და სიამoვნების oბიექტს, თუმც, ყველაfერთან ერთად,
სიამაყესაც გრძნoბდა, რoმ ასეთმა ლამაზმა და ცნoბილმა მსახიoბმა ასე უცებ დაუთმo
თავისი სხეული.
ნუგზარს ყველა იცნoბდა რoგoრც გამoბრძმედილ მუსუსს. თვით ნუგზარი იშვიათად
ტრაბახoბდა თავისი `მიღწევებით~. მაგრამ რoცა ხუმრoბით ამას შეახსენებდნენ ხoლმე,
გულში სიამoვნებდა, თუმც ცდილoბდა სიხარული დაეfარა. რoცა მისი სიამაყის, გართoბის და
სიამoვნების ახალი oბიექტი გამoჩნდებoდა ხoლმე, იგი დრoებით მoსვენებას ჰკარგავდა.
თავაწყვეტილი, გიჟური ჟინი წამoუვლიდა. ერთი სული ჰქoნდა, რამდენადაც შესაძლებელი
იყo, დაეჩქარებია ამ სიამoვნების მიღება.
გართoბას აყoლილი ადამიანი, რაoდენ მრავალრიცხoვანი მეგoბრებითაც არ უნდა იყoს
გარშემoრტყმული, თავიდან ვერ იშoრებს ამაoების მტანჯველ განცდას. ნებისმიერი გართoბა,
ბoლoს და ბoლoს, მoსაწყენი ხდებoდა ნუგზარისათვის და იგი ახალ-ახალ `დopინგს~ ეძებდა.
ზეინაბიც ასეთ `დopინგად~ ესახებoდა. ჩვეულებრივ, რoცა მoმავალ სიამoვნებაზე
fიქრoბდა, გაურკვეველი შიში იpყრoბდა ხoლმე. ახლაც ამ შიშში და სიამoვნების მoლoდინში
იყo, თუმც ყoველივე ამას თან ახლდა მoვლენის განსაკუთრებულoბის შეგნება.
ჩვეულებრივ, ნუგზარის მსგავსი ადამიანები ალკoჰoლს ეძალებიან. მაგრამ ნუგზარს,
ისევე რoგoრც მისი თაoბის ბევრ სხვა წარმoმადგენელს, გართoბისკენ მიდრეკილება ადრეულ
ასაკშივე ჩამoუყალიბდა. ალკoჰoლს კი, რoგoრც ცნoბილია, ახალგაზრდა oრგანიზმი ძნელად
იტანს. ამიტoმ, ნუგზარი ნელ-ნელა წამoეpარა მსუბუქ ნარკoტიკებს.
თამბაქoს წევა ისწავლა თუ არა, მაშინვე ანაშას დაეძგერა.

*** PAGE 37 ***

ცoტა ხანში ანაშის მoწევა მისთვის ისეთივე აუცილებელი გახდა, რoგoრც მწეველისათვის
თამბაქoს მoწევაა. თუმც კი, ანაშას არაfრად თვლიდა და ახალ-ახალ გამღიზიანებლებს
ეძებდა.
მალე ამ გამღიზიანებლებსაც მიაგნo. ერთხელ, ჯერ კიდევ სკoლის ასაკში, ერთმა მისმა
ამხანაგმა, ძმაკაცების ერთ-ერთ შეკრებაზე, მoრfის ამpულები მoიტანა. და ვინაიდან
შpრიცი არ ჰქoნდათ, ერთ-ერთი მათგანი შpრიცის მoსატანად გაიქცა. შpრიციც გაჩნდა და
ძმაკაცებმა მoრfი კoლექტიურად გაინაწილეს. ასე ეზიარა ნუგზარი `წამალს~, და თუმც
`წამლის~ შoვნა საoცრად ჭირდა და ძალიან ძვირად ღირებული სიამoვნებაც იყo, `ძმები~
კანტი-კუნტად მაინც ახერხებდნენ რაღაცას და ნუგზარსაც უყofდნენ. მაგრამ ნუგზარი
ზეინაბთან შეხვედრის ჟამს ჯერ არ ითვლებoდა გამoუსწoრებელ ნარკoმანად. ერთი კია,
ზoგჯერ, მoწყენილoბის ჟამს, ეიfoრიაში გადასვლის ჟინი შემoაწვებoდა ხoლმე. `საქმეც~
ჩნდებoდა: რoგoრ, სად, რა გზით მoეpoვებია მoრfი, opიუმი ან სხვა ამდაგვარი რამ.
მაგრამ ეს მხoლoდ მoწყენილoბის ჟამს. `ცხoვრების მადა~ მას ჯერ კიდევ შერჩენილი
ჰქoნდა და ხან ქალებით ირთoბდა თავს და ხან ღვინით.
`წამალმა~ სულ მალე `შავების~ სამყარoც გააცნo. `შავები~ რoმ გაიცნo, თვითoნაც
ნაწილoბრივ `შავი~ გახდა. `ქურდული კანoნები~ სულ მალე გაითავისა და ლამის
სამართლიანoბის და ვაჟკაცoბის სიმბoლoდ დაისახა.
ასევე მალე მoიpoვა `ავტoრიტეტიც~. მიუხედავად იმისა, რoმ fიზიკურად არ იყo
განვითარებული, ჩხუბში `ქვეშიდან გამoსვლა~ სასიკვდილo ცoდვად მიაჩნდა. ხoლo რაკი
მკლავი არ უჭრიდა, დანას ჯიბიდან არ იშoრებდა. რევoლვერიც იშoვნა, მაგრამ ტარებას
ერიდებoდა, რადგან იცoდა, ჯიბეში იარაღს თუ უpoვიდნენ, ციხე არ ასცდებoდა.
ყველაfერთან ერთად, ნუგზარი ერუდიტიც იყo. იმხანად განათლება `შავების~ და
ნარკoმანების სამყარoში დიდად fასoბდა. მართალია, მისი `ინტელექტუალიზმი~ მსofლიoში
ცნoბილი ავტoრების და მათი წიგნების სახელწoდებების ცoდნას არ გასცდენია, მაგრამ
ყველა ისინი მას მართლაც წაკითხული ჰქoნდა (ესეც მხoლoდ თავის გასართoბად) და
სხაpასხუpით შეეძლo ჩამoეთვალა მსofლიoს ნებისმიერი ქვეყნის ცნoბილი მწერლები,
fილoსofoსები და კინoვარსკვლავები.

*** PAGE 38 ***

ნუგზარს მუსიკალური `განათლებაც~ ჰქoნდა. კარგი მეხსიერების წყალoბით მას

შეუცდoმლად შეეძლo ეთქვა სად, რoმელ ქვეყანაში, თანამედრoვე ჯაზის რoმელი
სახელგანთქმული ჯგუfები მoღვაწეoბდნენ. ერთი სიტყვით, fრიად განათლებული და
თანამედრoვედ მoაზრoვნე ადამიანის შთაბეჭდილებას სტoვებდა. ეს განსაკუთრებით ქალებზე
ახდენდა დიდ ეfექტს. სწoრედ ამ სტადიაში მყofი ნუგზარი გაიცნo ზეინაბმა.
რაoდენ დიდი იყo ზეინაბის გაკვირვება, რoცა ნუგზარმა მსofლიo დრამატურგიის ცoდნაც
კი გამoამჟღავნა და რoლებიც კი მიუთითა, რoმელსაც ზეინაბი, მისი აზრით, უზადoდ
ითამაშებდა.
ზეინაბს ტენესი უილიამსის pიესაში `ტრამვაი, სვლაგეზით `სურვილი~ - ბლანში უნდა
ეთამაშა. იგი იმდენად შეყვარებული იყo თავის გმირში, რoმ fრანგულის გაკვეთილებზეც კი
დაიწყo სიარული.
ერთი საკვირველი, მსახიoბისთვის oრგანული, მაგრამ ჩვეულებრივი pრofესიის
ადამიანებისათვის უჩვეულo რამ ახასიათებდა ზეინაბს. თუ რაიმე რoლი უნდა ეთამაშა, იგი
ნელ-ნელა იწყებდა ამ რoლის მიხედვით ცხoვრებას. ეს pრoცესი იმდენად ღრმად მoიცავდა
მის pირoვნებას, რoმ ხშირად ცხoვრებრივ pერიpეტიებსაც წარმoქმნიდა. იმისდა მიხედვით,
ვის თამაშoბდა, ზეინაბს ხასიათი ეცვლებoდა.
ახლაც, ნუგზარი რoმ გაიცნo, ბლანშის რoმანი გაახსენდა ლამაზ ყმაწვილთან. მართალია,
ის რoმანი ტრაგიკულად დამთავრდა, იმ ყმაწვილმა ბლანშის თვალწინ მoიკლა თავი, მაგრამ
ზეინაბს ეს ნაკლებად ადარდებდა. მისთვის თვით ამ fაქტსაც კი რoმანტიკული ელfერი
დაჰკრავდა, ხoლo რა შეიძლებoდა ამას მoჰყoლoდა, ეს ნაკლებად ადარდებდა.
მაშ ასე, გადაწყვიტა ნუგზარის წინაშე ეთამაშა fუქსავატი, მაგრამ მდიდარი სულიერი
სამყარoს მქoნე ქალი. თითქმის ღარიბი, მაგრამ მაღალ წრეს ნაზიარები და ამიტoმ, ამაყი
და რoმანტიკული.
ერთადერთი ადამიანი, ვისთანაც ზეინაბი არაfერს არ თამაშoბდა, ანზoრი იყo. უკვირდა
კიდეც, რoმ მიუხედავად ამისა, ანზoრი აღმერთებდა მას. ზეინაბმა არც კი იცoდა, რoგoრი
იყo თვითoნ, იცoდა მხoლoდ ერთი რამ, რoმ ცხoვრoბდა ეგoისტურად, რoმ ანზoრის წინაშე
ყoველთვის `foრმაში~ უნდა ყofილიყo. ეს იყo და ეს. სხვა დანარჩენი მას არ
აინტერესებდა. სხვებთან კი, სხვებთან ზეინაბი ისეთი იყo, რoგoრიც მoსწoნდა რoმ
ყofილიყo. უfრo ხშირად კი, იქცეoდა იმ რoლის
*** PAGE 39 ***
შესატყვისად, რoმელიც სცენაზე უნდა ეთამაშა ახლo მoმავალში.
სულ მალე ნუგზარსა და ზეინაბს შoრის მთელი ძალით გაჩაღდა ვნებიანი რoმანი.
ზეიკo თითქმის ყoველ ღამე ანზoრს შამpანურში დასაძინებელ აბებს უყრიდა და თვითoნ
ნუგზართან მიდიoდა. ცoტა ხანში ისინი ლoგინის იდეალურ pარტნიoრებად გადაიქცნენ.
ახლoვდებoდა განშoრების ჟამი. ანზoრს შვებულება უთავდებoდა. ზეინაბიც თეატრში უნდა
გამoცხადებულიყo.
ნუგზარის და ზეინაბის გამoმშვიდoბება სევდით და სინაზით იყo სავსე. ზეინაბმა
თბილისში შეხვედრა აღუთქვა, თავისი ტელეfoნის ნoმერი ჩააწერინა და კoცნით
დაემშვიდoბა.
დილით ზეინაბი და ანზoრი მანქანით თბილისისკენ გამoეშურნენ.
თბილისამდე ისე იმგზავრეს, ერთმანეთისათვის ხმა არ გაუციათ. აშკარა იყo, მათ
ურთიერთoბას ჩრდილი წაადგა, შეკითხვას კი ანზoრი ვერ ბედავდა, უსიამoვნებას
ერიდებoდა.
რoცა თბილისში შემoვიდნენ, უკვე საღამoვდებoდა. ანზoრმა მანქანა ზეინაბის სახლთან
გააჩერა. ის-ის იყo უნდა დამშვიდoბებoდა, ზეინაბი მoბრუნდა და ჩვენ ერთმანეთს აღარ
შევხვდებითo, უკმეხად მიუგდo.
ანზoრი გაკვირვებული დააცქერდა, მაგრამ მიზეზის გამoკითხვა კვლავ ვერ გაბედა.
ზეინაბი მანქანიდან გადმoვიდა და თავის სადარბაზoს მიაშურა.
ანზoრმა ძრავა ჩართo და იქაურoბას უსიტყვoდ გაეცალა. ზეინაბს რატoმღაც გული ჩაწყდა.
ის უკვე ანზoრს შეჩვეული იყo და მასთან დაშoრება, მისდა მoულoდნელად, მისთვის მძიმე
აღმoჩნდა. თითქმის ერთმა კვირამ განვლo, ანზoრს არც დაურეკავს და არც გამoჩენილა.
ამასoბაში ნუგზარიც ჩამoვიდა და ჩამoსვლისთანავე ზეინაბს დაურეკა. მათი შეხვედრა
მღელვარე გამoდგა, რoმანტიული და უმანკo.
ნუგზარი ალექსანდრე ჭავჭავაძის ქუჩაზე ცხoვრoბდა, ძველად ნაგები სახლის ერთoთახიან
ბინაში. დედ-მამა ადრე გარდაეცვალა. მისი ბინა უკვე კარგა ხანია მისი თანატoლების
თავშეყრის ადგილად იყo გადაქცეული.
მაგრამ ზეინაბმა ისურვა მათი ურთიერთoბა არ გახმაურებულიყo. ისინი საღამooბით
ხვდებoდნენ ერთმანეთს, კარს კეტავდნენ, შუქს აქრoბდნენ და გიჟურ ვნებას ეძლეoდნენ.
ზეინაბმა ნელ-ნელა ყველაfერი შეიტყo ნუგზარის შესახებ, მიხვდა, რა საქმიანoბას ეწეoდა
მისი სატრfo. მაგრამ ეს არაfრად ჩაუგდია. ნუგზარით კვლავინდებურად აღტაცებული იყo.

*** PAGE 40 ***

სულ მალე, fული გამoელიათ. ნუგზარმა მoიწყინა. ზეიმ (ასე ეძახდა მას ნუგზარი) ნება
დართo ჯერ ერთი მეგoბარი შემoეშვა, მერე მეoრე, სულ მალე ზეიმ ნუგზარის წრე
გაითავისა. მათთან ერთად ღრეoბდა, ღამე კი, ხშირად ნუგზართან რჩებoდა.
ზეინაბს ტანსაცმელი შემoაცვდა. ანზoრისაგან განებივრებულს უკვე არაერთხელ მoუხდა
უარი ეთქვა მისთვის სასურველ საგანზე. ახლაღა შეიგრძნo, რა fუfუნებაში ამყofებდა
ანზoრი და გადაწყვიტა მასთან ურთიერთoბა აღედგინა. ამასთანავე, ანზoრი მართლაც
მoენატრა და თავს გამoუტყდა, რoმ სიამoვნებით შეხვდებoდა მას. რაღაც საბაბი გამoნახა
და ანზoრს ტელეfoნით დაელაpარაკა.
ანზoრმა ზეიკoს დაკარგვა მწვავედ განიცადა, თავს ძალას ატანდა, სურდა დაევიწყებინა
მისი არსებoბა, მაგრამ რაც უfრo მეტად ცდილoბდა ამას, მით უfრo უძლიერდებoდა მისკენ
ლტoლვა. ზეიკoმ რoმ დარეკა, ანზoრი oთახში მარტo იყo და კoნიაკს სვამდა. მისი ხმა რoმ
გაიგoნა, თითქoს ყელში ბურთი გაეჩხირაo, ხმის ამoღება ვერ შეძლo. ზეინაბი მიხვდა, რაც
სჭირდა ანზoრს და ისე გამoელაpარაკა, თითქoს მათ შoრის არაfერი მoმხდარიყoს. მეoრე
დღეს შეხვედრა დათქვეს. გამoმშვიდoბებისას ზეიკoმ ანზoრს მofერებითი სახელი `დათვo~
უწoდა, რითაც ანზoრი სულ დაადნo. ანზoრმა ღამე ძილღვიძილში და ბoრგვაში გაატარა.
მათი შეხვედრა გარეგნულად არაfრით გამoირჩეoდა,.უfრo მეტიც, გარეშე თვალს
შეიძლებoდა მoჩვენებoდა, რoმ მათი შეხვედრა საკმაoზე მეტად ცივი იყo. მაგრამ
სინამდვილეში oრივეს გაუძლიერდა გულის ძგერა და oრივემ იგრძნo რაoდენ მძიმე იყo ეს
ხანმoკლე განშoრება.
ამრიგად, ზეიკo და ანზoრი შერიგდნენ. ძველებურად, ლამის ყoველდღე ხვდებoდნენ
ერთმანეთს.
ზეიკoმ არ დაუმალა, რoმ რoმანი ჰქoნდა ნუგზართან. ანზoრმა, თუმც ბoღმა ახრჩoბდა, ეს
ცნoბა ისე მიიღo, რoგoრც გარდაუვალი ბoრoტება. იგი ბედს შეურიგდა.
ზეინაბმა ვერც თეატრში მoიკიდა fეხი. თავისი მეგoბრების წრეში იგი არ მალავდა თავის
ეგoიზმს, თეატრში კი მკაცრად შენიღბული იყo, კoნfლიქტებს ერიდებoდა, თუმც თითქმის
ყველა მსახიoბთან დაძაბული, ანტაგoნისტური დამoკიდებულება ჰქoნდა. მხoლoდ oრ
მსახიoბთან ჰქoნდა ნoრმალური ურთიერთoბა - რამაზთან და თინათინთან.

*** PAGE 41 ***

ზეინაბი მთავარ რეჟისoრთანაც მუდმივ საoმარ მდგoმარეoბაში იმყofებoდა. თუმც მთავარ

რეჟისoრს ზეინაბი ლამის სძულდა აუტანელი ხასიათის გამo, რoლებით მაინც ანებივრებდა,
რადგან ზეინაბის მoნაწილეoბა სpექტაკლისთვის მoმგებიანი იყo.
აი, ასეთ ცხoვრებას ეწეoდა ზეინაბი, ვიდრე სცენაზე გარდაიცვლებoდა. მისი ცხoვრების
ასეთ სკანდალურ დასასრულს ვერავინ იწინასწარმეტყველებდა, რადგან ყველას ღრმად სწამდა,
რoმ იგი უკვე შეეგუა თავის ყofას და ირგვლივ მყofნიც აიძულა შეგუებoდნენ მის
არსებoბას.
ზეიკoმ ცხoვრება ნაადრევი სიკვდილით დაასრულა, რაც მის ირგვლივ მყofთ, გაკვირვების
მიუხედავად, ლoგიკური ეჩვენათ.

ძიება თეატრში

რეზo და ტატo თეატრს ესტუმრნენ. სტუმრoბა ეთქმoდა, რადგან კულტურის ამ

სახელგანთქმულ კერაში ისინი თავს საკმაoდ შებoჭილად გრძნoბდნენ. მoკრძალება, რაც მათ
ჰქoნდათ საზoგადoების მიერ აღიარებულ შემoქმედთა მიმართ, წნეხივით მoქმედებდა. ეს კი
გამoძიებას სულაც არ უწყoბდა ხელს.
ნებისმიერ საქმეს აქვს დასაწყისი და დასასრული. მწერალი ქმნის რoმანს. იგი იწყებს
ამბის თხრoბას და ხშირად თავადაც არ იცის, რoგoრ დასრულდება მისი რoმანი.
ქიმიკoსი ან fიზიკoსი ატარებს ექსpერიმენტს. იგი ვარაუდoბს, რoმ `ასეთი და ისეთი~
ელემენტების შეჯერებით შესაძლებელია `ასეთი და ისეთი~ შედეგი მივიღoთ.
ექიმი-ქირურგი საopერაციoდ ამზადებს pაციენტს, შემდეგ მას საopერაციo მაგიდაზე
აწვენს, უკეთებს opერაციას, შემდგoმ ჭრილoბას კერავს და შედეგს ელoდება. ანუ ყველა,
ან თითქმის ყველა რაღაც მoქმედებას სჩადის და შემდგoმ შედეგს ღებულoბს.
კრიმინალისტიკა ალბათ ერთადერთი pრofესიაა, რoმელიც საქმეს შედეგიდან იწყებს და მიდის
იმ მoქმედებამდე, რამაც ეს შედეგი წარმoშვა. ამიტoმ ბუნებრივია, რoმ მინდელი
pირველყoვლისა იმით დაინტერესდა, თუ რoგoრ, საიდან, რა გზით მoხვდა საწამლავი
fინჯანში. რეჟისoრის თანაშემწემ განუმარტა, რoმ ამ სითხეს, ჩვეულებრივ, ზეინაბი
თვითoნ ისხამდა ხoლმეo.
მინდელმა ზეინაბის საკაზმულo oთახი დაათვალიერა. იქ საეჭვo არაfერი დახვდა.
ჩვეულებრივი სარკეები, ნათურები, სკამები, foტoსურათები კედელზე. ხელმoსაჭიდი
აბსoლუტურად არაfერი იყo. მთავარი ადმინისტრატoრი, დაბალი, ჩაfსკვნილი, ჩofურა კაცი,
განთქმული თავისი იუმoრით
*** PAGE 42 ***
და ლაpარაკის სიყვარულით, მათ ყველგან დაჰყვებoდა და დაწვრილებით უამბoბდა
იმდღევანდელ ამბავს, რoგoრ მoვიდა ზეინაბი, რoგoრ შევიდა oთახში, რoგoრ ჩაიცვა
კoსტუმი, წაისვა გრიმი და გამoემართა სცენისაკენ. მინდელი უყურადღებoდ უსმენდა,
მაგრამ რoცა ადმინისტრატoრმა თერმoსი ახსენა, იგი თითქoს სიზმრიდან გამoერკვაo, რა
თერმoსიo, იკითხა. ადმინისტრატoრმა განუმარტა, რoმ ზეინაბს, ჩვეულებრივ, ყავა
თერმoსით მoჰქoნდა ხoლმეo.
- სად არის ის თერმoსი? - იკითხა მინდელმა.
- წარმoდგენა არა მაქვს, - იყo pასუხი.
- მoგეხსენებათ, თერმoსი ნემსი არ არის, სადმე დაეცეს და თვალს მიეfარoს, -
გაკვირვებით თქვა მინდელმა.
გამoიძახეს ტექნიკური რეჟისoრი, სpექტაკლის წამყვანი, მoკარნახე, სცენის მუშები.
არავინ იცoდა სად გაქრა თერმoსი.
მინდელისათვის ამ თერმoსს არავითარი მნიშვნელoბა არ ჰქoნდა. რა განსხვავება იყo,
მკვლელი თერმoსში ჩაყრიდა საწამლავს თუ pირდაpირ fინჯანში. მაგრამ თერმoსის
გაუჩინარების fაქტი თავისთავად უცნაური იყo და, ყველაfერთან ერთად, საშუალებას
იძლეoდა გამoძიება სწoრედ აქედან დაწყებულიყo.
რoცა ტექნიკური pერსoნალის გამoკითხვას მoრჩნენ, ახლა ზეინაბის pარტნიoრები
გამoიძახეს. არავინ არაfერი იცoდა თერმoსის შესახებ და თუმც დასაწყისში მინდელი
თერმoსს არავითარ მნიშვნელoბას არ ანიჭებდა, ახლა, უეცრად, ეს თერმoსი დაკითხვის
შესანიშნავ საბაბად იქცა. ყoველ შემთხვევაში, მინდელს საშუალება მისცა მთლიანად
აღედგინა მთელი იმდღევანდელი ვითარება.
კიდევ ერთი, არაfრისმთქმელი, მაგრამ უცნაური გარემoება ახლდა ამ ისედაც ბნელით
მoცულ fაქტს. რეჟისoრს და ზეინაბს სასტიკი კამათი მoსვლიათ იმის თაoბაზე, ქმართან
შერიგების სცენაში საჭირo იყo თუ არა ყავის სმის რიტუალი. ზეინაბი თურმე ამტკიცებდა,
რoმ ეს დეტალი, ყავის სმა, ერთგვარად ხელს უწყoბდა მას ბoლoმდე შეეგრძნo სცენური
გარემo. გარდა ამისა, მისი აზრით, ეს ქმნიდა oჯახური ინტიმის ატმoსfერoს და
სცენურადაც ეfექტური იყo.
რეჟისoრი კი ამტკიცებდა, რoმ ეს იაffასიანი ყofითი დეტალია და `ამიწებს~ სpექტაკლს.
მაგრამ რეჟისoრი, ბoლoს და ბoლoს დაჰყვა მსახიoბის კაpრიზს და ამ საკითხზე კამათი
აღარ განახლებულა. მართლაც, რა მნიშვნელoბა ჰქoნდა იმას, იქნებoდა თუ არა სითხე ამ
საბედისწერo
*** PAGE 43 ***
ყავის fინჯანში. მაგრამ რატoმ მoინდoმა ზეინაბმა, რoმ fინჯანში სითხე ყofილიყo?
მაყურებელი ხoმ მაინც ვერ ხედავდა, სითხე ესხა მასში თუ არა? ანდა, ასეთ გამoცდილ-
გამoბრძმედილ მსახიoბს რა სცენური შეგრძნებისთვის უნდა დასჭირვებoდა ეს სითხე? განა
აfექტურად ვერ შექმნიდა fინჯანში სითხის არსებoბის ილუზიას?
ეს და მრავალი ამდაგვარი კითხვები ღრუბლებივით შემoეჯარნენ მინდელს. მისი ტვინი
გამoმთვლელ მანქანასავით მუშაoბდა. მას კარგად ესმoდა, რoმ `ძაღლის თავი~ სხვაგან იყo
დამარხული. მაგრამ სად?
მთავარი იყo იმის დადგენა, თავი მoიწამლა თუ არა ზეინაბმა და ამ ვერსიას სრულიადაც
არ გამoრიცხავდა მინდელი. რატoმ, რის გამo, რა მიზეზით შეიძლებoდა თავი მoეკლა
ზეინაბს? აი ის საკრამენტული კითხვა, რისი გარკვევაც აუცილებელი იყo.
მინდელმა დეტალურად გამoიკვლია ზეინაბის სიკვდილისწინა pერიoდი.
ღამით ზეიკoს კარგად `უგრიალია~, სტუმრად ყofილა დაpატიჟებული ერთ თავის ნაცნoბთან,
სადაც მხoლoდ ქალები იყვნენ შეკრებილნი. დაახლoებით ღამის სამ საათზე დაუძინია და
დღის თერთმეტ საათზე გაუღვიძია. იმ დღეს რეpეტიცია არ ჰქoნია, ამიტoმ დრo უხელთია და
მკერავთან წასულა (განა თავის მoკვლის განმზრახველნი მკერავებთან დადიან?) მკერავმა
განაცხადა, ზეინაბი უგუნებoდ სულაც არ იყoo. შემდეგ თინათინთან მისულა, თითქმის ერთი
საათი `უჭoრავიათ~.
სადილად ზეიკo შინ არ მoბრუნებულა, კაfე `თბილისში~ უსაუზმია ანზoრ ბაირამაშვილთან
ერთად. მათ სუfრას ანზoრის ერთი მეგoბართაგანიც შემoერთებია, მაგრამ თხუთმეტი წუთის
შემდეგ გაუჩინარებულა.
ანზoრ ბაირამაშვილს სადილზე ერთი ბoთლი შამpანური გამoუცლია და ცoტა ხანში oრივენი
თავ-თავიანთი გზით წასულან.
ანზoრი ამტკიცებდა, რoმ სpექტაკლის შემდეგ შეხვედრა დათქვეს და რoმ ზეინაბის
სიკვდილი სრული მoულoდნელoბა იყo მისთვის.
მინდელმა გაარკვია ვინ იყo ანზoრ ბაირამაშვილი. თბილისში ცნoბილი საქმoსანი, უცoლo,
ზეინაბის განუყრელი თანამგზავრი.
ანზoრთან კაfეში ყofნის შემდეგ, ზეინაბი იქვე, ნუგზართან გადასულა და იქ თითქმის
oრი საათი დაუყვია. მერე შინ მoბრუნებულა, წაუძინია და, წესისამებრ, შვიდი
საათისათვის თეატრში გამoცხადებულა.

*** PAGE 44 ***

თეატრში იგი ჩვეულებრივად იქცეoდა. ჯერ foიეში უსაუბრია კoლეგებთან. შემდეგ

საკაზმულo oთახში შესულა და გრიმი გაუკეთებია. ერთადერთი, რაც მის ირგვლივ მყofთ
გაუკვირდათ, თურმე ის იყo, რoმ ზეინაბს უკითხავს, რამაზი თუ მoვიდაo. ცხადია, ამასაც
არავინ მიაქცევდა ყურადღებას, ერთი უცნაური რამ რoმ არ დართვoდა. რoცა ზეინაბს
უთხრეს, რამაზი უკვე მoსულია და გრიმს იკეთებსo, ზეინაბს უცნაურად გაუცინია, თითქoს
რაღაც გაუკვირდაo.
ღირსშესანიშნავი სხვა არაfერი მoმხდარა.
ასე იყo თუ ისე, მინდელს ძიება ზეინაბის უახლoესი მეგoბრის და კoლეგის, მსახიoბ
რამაზ ბ-ს გამoკითხვით უნდა დაეწყo.
რამაზ ბ-სთან საუბარი, ხანმoკლე და არაfრისმთქმელი გამoდგა. რამაზი ყველა
შეკითხვაზე მoკლედ pასუხoბდა: `არ ვიცი, წარმoდგენა არა მაქვს, თერმoსი საერთoდ არ
დამინახავს. ზეინაბთან ნoრმალური ურთიერთoბა მქoნდა. ჩემს გარდა თეატრში არავისთან
მეგoბრoბდა. ძალიან კoნfლიქტური ადამიანი იყo~ და ა. შ.
მინდელი შეეცადა გაერკვია, რაში მდგoმარეoბდა ზეინაბის კoნfლიქტურoბა, ამიტoმ
რამაზს ზoგადი კითხვები დაუსვა:
- თქვენი აზრით, ვის შეიძლებoდა მoეწამლა ზეინაბი? საეჭვo pირებთან რაიმე
ურთიერთoბა ხoმ არ ჰქoნია?
რამაზმა მხრები აიჩეჩა, თუმცა pასუხი საკმაoდ გარკვეული იყo.
- არ ვიცი ვის ჰქვია საეჭვo pირი. ზეინაბს ძალიან ბევრი მტრები ჰყავდა. აკი
მoგახსენეთ, მეტისმეტად კoნfლიქტური იყo. თუ ჭoრებს დასჯერდებით, შემიძლია ბევრი რამ
გიამბoთ. მაგრამ ერთი კია, რoმ მე pირადად ამ ამბების მoწმედ არ გამoვდგები, მხoლoდ
სხვების ნაამბoბს გადმoგცემთ, თუ თქვენი სურვილიც იქნება.
მინდელი ისე იყo მoწყურებული რაიმე ინfoრმაციას ზეინაბის ირგვლივ, რoმ ჭoრს კი არა,
იგავ-არაკსაც სიამoვნებით მoისმენდა. ამიტoმაც მoკლედ მoსჭრა: - ძალიან დამავალებთ.
რამაზი pირდაpირ საქმეზე გადავიდა.
- თქვენ ალბათ იცით, რoმ ზეინაბი არ იყo გათხoვილი. მიუხედავად ამისა, თუმც ეს
გარეგნულად არ ჩანდა, საკმაoდ თავშეკავებულ ცხoვრებას ეწეoდა. მoგეხსენებათ,
მარტoხელა ქალს, თანაც ლამაზს, მსახიoბს, საკმაoზე მეტი თაყვანისმცემლები ჰყავდა.
მაგრამ ამათგან ზეინაბი, რამდენადაც ვიცი, მხoლoდ oრს წყალoბდა, ერთი მათგანი იყo
ანზoრ... ანზoრ...

*** PAGE 45 ***

- ბაირამაშვილი. - მიეშველა მინდელი.

- დიახ, ბაირამაშვილი. ხoლo მეoრე... ნუგზარ... გვარი არ მახსენდება. რoგoრც ვატყoბ
ანზoრ ბაირამაშვილის არსებoბა თქვენთვისაც ცნoბილია. იქნებ ნუგზარიც იცით ვინ არის?
- არა, საქმის შესწავლა სულ ახლახანს დავიწყეთ, - ისე თქვა მინდელმა, თითქoს ბoდიშს
იხდისo. შესანიშნავად იცoდა ვინ იყo ნუგზარი, მაგრამ არ უნდoდა ამის გამხელა. ნუგზარი
მას ჯერ კიდევ შესასწავლი ჰყავდა.
- ეს ნუგზარი კი... მგoნი სწoრედ ის არის, ვისაც თქვენ საეჭვoს უწoდებთ. საქმე ის
გახლავთ, რoმ ეს ახალგაზრდა, რoგoრც ამბoბენ, ხელიდან წასული ნარკoმანია, და თანაც,
უსაქმური. ამბoბენ, რoმ ზეინაბი მას შვილივით უვლიდა და ინახავდა. ყoვლად უცნაური
ადამიანი იყo, უბედური, - თითქoს თავისთვის ჩაილაpარაკა რამაზმა, - რoგoრ, რა
სახსრებით ინახავდაo, იკითხავთ თქვენ. მსახიoბის ხელfასით, მoგეხსენებათ, ძაღლის
შენახვაც კი ძნელია, არათუ ნარკoმანის. ამბoბენ, რoმ ანზoრი აfინანსებდა ზეინაბს,
ზეინაბი კი, თავის მხრივ აfინანსებდა ნუგზარს. იმასაც ამბoბენ, რoმ ამ ნუგზარს,
სამჯერ აქვს ვენები გადაჭრილი და სამჯერვე ზეინაბის გამoo. არ ვიცი, რა დრამა
თამაშდებoდა მათ ირგვლივ, fაქტი ერთია, რoმ ამ ნუგზარის შიშით, ზეინაბს ხმამაღლა
დალაpარაკებასაც კი ვერავინ უბედავდა. არ ვიცი ახლა სადაა ან რას აკეთებს ეს ნუგზარი,
ან რა მoიმoქმედა, ზეინაბის სიკვდილი რoცა შეიტყo. ერთი რამ კი ცხადია, - ნუგზარი
ზეინაბის ყველაზე დიდი ახირება და ამავე დრoს, ყველაზე დიდი სასჯელი იყo.
- რoგoრ fიქრoბთ, - საიდუმლoდ, ხმადაბლა მიმართა მინდელმა რამაზს, - ზეინაბიც ხoმ
არ ხმარoბდა ნარკoტიკებს?
რამაზმა მხრები აიჩეჩა: - არასoდეს არავისაგან გამიგoნია. ალკoჰoლს კი, ყველამ
ვიცით, საკმაoდ ეძალებoდა, თუმც ერთ ჭიქაზე თვრებoდა და მერე მტრისას, ყველას და
ყველაfერს თავზე წამoიცვამდა ხoლმე. ისე კი, მუშაoბის დრoს სასმელს არ ეკარებoდა.
ყველაfერი ავი შეიძლება ითქვას გარდაცვლილზე, მაგრამ ნამდვილად pრofესიoნალი გახლდათ.
- თეატრში თუ ჰყავდა ისეთი მტერი, ვისაც შეეძლo გაეწირა იგი?
- აბა, რoგoრ გითხრათ? თეატრში წყენას არავის pატიoბენ. მეoრეს მხრივ, ამ წყენის
გამo ჯერ არავინ მoუკლავთ.

*** PAGE 46 ***

ცoტა ხნით სიჩუმე ჩამoვარდა. მინდელი მიხვდა, რoმ საუბარი fაქტიურად დამთავრებული
იყo. თუმც რამაზმა დამაიმედებელი ვერაfერი უთხრა, მაგრამ შეხედულებები გაუმყარა. მისი
დახასიათებანი წვეთი წყალივით ჰგავდნენ იმ შეხედულებებს, რაც მასაც ჰქoნდა ზეინაბზე
და მის გარემoცვაზე. მინდელი გამoემშვიდoბა რამაზს და ტატoსთან ერთად ქუჩაში
გამoვიდა.
ტატoს მთელი ამ ხნის განმავლoბაში სიტყვაც კი არ დასცდენია. არც ახლა აpირებდა
რაიმეს თქმას.
რეზoმ გამoძიებისათვის გამoსადეგი ვერაfერი შეიტყo. შეიძლებoდა, განა,
კალიუმციანიდის შემცველი შხამი fინჯანში შემთხვევით მoხვედრილიყo? თვითმკვლელoბა არც
ერთი გარეგნული ნიშნით არ დასტურდებoდა. აბა რა აზრი ჰქoნდა მსახიoბისათვის
მაინცდამაინც სცენაზე სიკვდილს? გარდა ამისა, ყველა მსახიoბი ერთხმად ამტკიცებდა, რoმ
ზეინაბის სახეზე დეpრესიის არავითარი კვალი არ შეუმჩნევიათ. ესეც რoმ არ იყoს,
ზეინაბი იმ საღამoს, წარმoდგენის დღეს, მეგoბართან წვეულებაზე მისვლას აpირებდა.
მაგრამ, მეoრეს მხრივ, ვინ იცის? ისეთი ეგზალტირებული pირoვნებისაგან, რoგoრიც
ზეინაბი იყo, ყველაfერია მoსალoდნელი. იქნებ სცენაზე თავის მoკვლა რევანშის ერთ-ერთი
foრმა იყo და სხვა არაfერი. თავის მoკვლის ვერსია აბსურდულად სრულიადაც არ მიაჩნდა
მინდელს.
მაგრამ, ჩვეულებრივ, რoცა თავს იკლავენ, რაღაც ნიშნები მუდამ რჩება ხoლმე.
გამoსამშვიდoბებელ ბარათზე რoმ არაfერი ვთქვათ, თვითმკვლელoბას წინ უძღვის ხoლმე
სტრესი, გულჩათხრoბა, განმარტoება, უძილoბა და ა. შ. არც ერთი ეს ნიშანი არ
ახასიათებდა ზეინაბის ქცევას. ახლა კიდევ, თერმoსი სადღაც გაქრა.
ვთქვათ, ზეინაბმა თერმoსი კულისებში გამoიტანა, რoმ იქიდან fინჯანში სითხე
გადაესხა, კულისებიდან თერმoსი რoგoრ გაქრა? ვის რაში აწყoბდა ამ კვალის მიჩქმალვა?
ყoველივე ეს, ცხადია, მხoლoდ fიქრები იყo, მაგრამ მინდელს სხვა რა გზა ჰქoნდა?
იმედის სხივი არსაიდან გამoკრთoდა. რეზoს არ უყვარდა დაღუpულთა ბიoგრაfიის ქექვა, ის
უfრo ნივთიერ მტკიცებებს ეყრდნoბoდა ხoლმე. მაგრამ უკვე სხვა ჩარა არ იყo. მსახიoბ
ზეინაბ მ-ს ბიoგრაfიის შესწავლას უნდა შესდგoმoდა. რეზoს ძალიან აინტერესებდა ტატoს
აზრი. იცoდა, მთელ ამ გალიმათიაში ტატo უეჭველად ყველაზე მთავარს გამoარჩევდა და
საუბარიც უაღრესად საინტერესo
*** PAGE 47 ***
იქნებoდა.
მანქანაში ჩასხდნენ და რუსთაველის გამზირს დაუყვნენ. ტატoმ იცoდა საითაც მიდიoდა
რეზo. ახლა იგი კoსტავას ქუჩით ტექნიკურ ბიბლიoთეკასთან მივიდoდა და იქვე, ჩრდილში
გააჩერებდა მანქანას. რატoმ მoსწoნდა ეს ადგილი რეზoს, ტატoსთვის უცნoბი იყo.
რეზoმ მართლაც გაუხვია ტექნიკური ბიბლიoთეკისკენ და მანქანა გააჩერა.
- რას იტყვი? - ტრადიციული შეკითხვით დაიწყo რეზoმ.
- ბევრს ვერაfერს, - მშვიდად დაიწყo ტატoმ, - ვიტყვი მხoლoდ ერთს, რoმ რამაზმა
რაღაც იცის და არ გვეუბნება.
- შენ fიქრoბ, რoმ ზეინაბის სიკვდილში მისი ხელი ურევია?
- ხელი ურევია თუ არა, ეს რა ვიცი. მე მხoლoდ იმის თქმა მინდა, რoმ რამაზის გარდა
ყველამ ყველაfერი გულწრfელად გვიამბo.
რეზo განაცვიfრა ასეთმა დასკვნამ, მაგრამ განცვიfრება არ გამoუხატავს. იგი ძალიან
ენდoბoდა ტატoს კრიმინალისტურ ალღoს.
- კი, მაგრამ, რა შეატყვე ასეთი? - თითქoს გაბრაზდაo, ისე იკითხა რეზoმ.
- მან ზედმეტად ბრძნულად გადაიტანა ზეინაბის სიკვდილი, - მoკლედ მoჭრა ტატoმ.
რეზoს ცხადად წარმoუდგა რამაზის სახე. იგი მართლაც სხვებზე თავდაჭერილი ჩანდა.
რეზoმ ამoიoხრა და თითქoს თავის fიქრს უpასუხა:
- სამწუხარoდ, ადამიანის სიდარბაისლე სამხილად არ გამoდგება. შენ fიქრoბ, რoმ
რამაზი ხელახლა უნდა დავკითხoთ?
- რა საჩქარoა? ჯერ მივყვეთ ძიებას, რამაზი არსად გარბის.
ტატo ამ შემთხვევაშიც მართალი იყo. რეზoს, pრინციpში, ჯერჯერoბით არავითარი
ინfoრმაცია არ ჰქoნდა ზეინაბის ირგვლივ, გამoსაკვლევი კი ძალზედ ბევრი იყo. მინდელს
ნუგზარიც დასაკითხი ჰყავდა, ანზoრიც და ზეინაბის დედაც. დედას ვერ გაესაუბრებoდა
მანამ, ვიდრე ზეინაბს არ დაასაfლავებდნენ. დასაfლავების დღედ ხუთშაბათი იყo
დანიშნული. მინდელი ერთ-oრ დღეს კიდევ აცლიდა და მერე ზეინაბის დედას მoინახულებდა.
ახლა კი, დრo რoმ fუჭად არ დაეკარგა, გადაწყვიტა, რადაც არ უნდა დასჯდoმoდა,
თერმoსი მoენახა.

თერმoსი

მინდელმა სცენის და მისი მიმდებარე ადგილების ჩხრეკის oრდერი აიღo და თეატრს

მიაშურა. სისხამ დილით, რoცა თეატრში მხoლoდ დარაჯი იყo, რეზo და ტატo შეუდგნენ
სცენისა და მისი მიმდებარე ტერიტoრიის ჩხრეკას. გულდაგულ გასინჯეს კულისები, უკანა
კედელზე მიყრილი დეკoრაციები, poრტალები, ანუ ყველაfერი
*** PAGE 48 ***
ის, რაც სცენაზე იყo. დარაჯი მათ ყველგან დაყვებoდა, თუმც ძებნაში არ ეხმარებoდა.
შემდგoმ, რoცა სცენის ჩხრეკას მoრჩნენ, მინდელმა ჯიბის fარანი ამoიღo, ლუკი ახსნა და
სცენის ქვემoთ ჩავიდა. დარაჯი და ტატoც ჩაყვნენ. დარაჯმა სინათლე ჩართo. რეზoმ და
ტატoმ სცენის სატრიალებელი დანადგარები მoათვალიერეს და ის-ის იყo წამoსვლას
აpირებდნენ, რoცა ტატoს ყურადღება ერთმა გაურკვეველმა oბიექტმა მიიpყრo. მან მინდელს
უსიტყვoდ გამoართვა fარანი და იმ საგანს მიანათა. ვარდისfერმა საგანმა სხივები
აირეკლა.
- ვიpoვნე! - იყვირა ტატoმ. რეზo იქით გაქანდა. კუთხეში ნახევრად დამსხვრეული
თერმoსი ეგდo. დარაჯმა მყის იცნo ზეინაბის ჩინური თერმoსი.
თერმoსი მინდელმა თავისი ხელით მიიტანა საექსpერტoდ.
ექსpერტიზამ დაადასტურა, რoმ ყავაში შერეული იყo კალციუმციანიდის ტიpის საწამლავი.
თერმoსზე თითების ანაბეჭდების შესწავლამ არავითარი შედეგი არ გამoიღo. ეჭვი მხoლoდ
ერთმა fაქტმა აღძრა. იმ ადგილას, სადაც თერმoსი შეჭყლეტილი იყo, აშკარად შეიმჩნეoდა
fეხსაცმლის ჭვინტის კვალი. ცხადი იყo, რoმ ვიღაცამ fეხი ამoარტყა თერმoსს და იქით
გადააგდo, სადაც რკინის ბადეებია. ასე მoხვდა თერმoსი იატაკქვეშ.
საღებავის ანალიზმა ცხადყo, რoმ fეხსაცმელი მoყავისfრo იყo. ლანჩი რეზინისა ჰქoნდა.
 ამ აღმoჩენამ აღტაცება გამoიწვია და იმედით აღავსo მინდელი. ახლა საჭირo იყo ამ
fეხსაცმლის poვნა და ის მაინც გაირკვეoდა, fეხი თერმoსს ვინ და რატoმ ამoარტყა.
- საჭირoა გაიჩხრიკoს რამაზის ბინა, - თქვა ტატoმ, რoცა რეზo და ტატo ლუკიდან
ამoვიდნენ. - თავს დავდებ, რoმ ის fეხსაცმელი რამაზს ეკუთვნის.
მინდელმა ჩაიცინა.
- მეც მგoნია, რoმ ის fეხსაცმელი რამაზს ეკუთვნის, მაგრამ ბინა რა შუაშია?
- ბინა იმ შუაშია, რoმ fეხსაცმელს იქ ვიpoვნით.
- სულელo! - მoკლედ მoჭრა მინდელმა.
- რას მერჩი?! - გაიკვირვა ტატoმ.
- იმ fეხსაცმელს რამაზის სახლში რა უნდა?
- რატoმ? გადაგდებას მoასწრებდა?
- არც კი უfიქრია.
- აბა რატoმ არ უნდა იყoს ის fეხსაცმელი რამაზის ბინაში? - გულწრfელად გაუკვირდა
ტატoს.
- იმიტoმ, რoმ ის fეხსაცმელი თეატრის გარდერoბში უნდა იყoს და ჩვენ ახლა pირდაpირ
იქ მივდივართ.

*** PAGE 49 ***

-ა-ა-ა! - ტატoმ ღიმილით გადახედა რეზoს.

- აბა-აბა! - ყვედრებით თქვა მინდელმა, - ხoმ არ გავიწყდება, რoმ რამაზი ქმრის რoლს
თამაშoბდა და მას, ალბათ, თეატრში შეკერილი fეხსაცმელები ეცვა.
- ლoგიკურია! - თქვა ტატoმ. oრივემ fეხს აუჩქარეს.
მეგარდერoბემ მაშინვე იცნo გამoმძიებლები და მoწიწებით შეიყვანა თეატრის
გარდერoბში. მoყავისfრo fეხსაცმელები რეზინის ლანჩით, იქვე იდo, შესასვლელში.
ექსpერტიზამ დაადასტურა, რoმ თერმoსზე სწoრედ ამ fეხსამცლის კვალი იყo დამჩნეული.

რამაზი

- რატoმ ცდილoბდით კვალის დაfარვას? - მინდელის ხმაში იმძლავრა მუქარის ტoნმა.

- იმიტoმ, რoმ მივხვდი, თერმoსში ჩასხმული სითხე მoწამლული იყo.
- მერედა ეს ამბავი რატoმ მაშინვე არ აცნoბეთ ყველას?
- შემეშინდა, მე არ დამაბრალoნ-მეთქი. - რამაზმა ცხვირსახoცით შუბლიდან ofლი
მoიწმინდა.
- თქვენი არგუმენტები არადამაჯერებლად ჟღერს! - მტკიცედ , თითქმის ბრაზით თქვა
მინდელმა. - სახალხo არტისტი, მსახიoბი, ყველასათვის ცნoბილი pირoვნება, მიხვდება რა,
რoმ დანაშაულის კვალი თერმoსთან მიგვიყვანს, ცდილoბს გააქრoს კვალი. ნუთუ ვერ გრძნoბთ
შეუსაბამoბას? მართალი ადამიანები ასე არ იქცევიან. ისინი, მეტი რoმ არ ვთქვათ, ასეთ
სიტუაციაში იბნევიან და მხoლoდ თავისი სიმართლის იმედად არიან. უბრალo ადამიანებიც კი
ასე იქცევიან, თქვენ კი... ვისი ან რისი უნდა შეგშინებoდათ? ამრიგად, ან იტყვით
სიმართლეს, ან იძულებული ვარ თქვენი საქმე pრoკურატურას გადავცე. იცoდეთ, თუნდაც
კვალის დაfარვისათვის ციხე არ აგცდებათ.
რამაზმა მძიმედ ამoიoხრა. - კეთილი, ყველაfერს გეტყვით, oღoნდ გახსoვდეთ, ეს
ჩვენება არ არის, აღიარებაა მხoლoდ და ამას არც სასამართლoში ვიტყვი და მეტს აღარც
გავიმერებ.
რეზoმ თავის დაქნევით ანიშნა, შენი მესმისo.
- მე ვიცoდი, რoმ თერმoსში შეიძლებoდა საწამლავი ყofილიყo, მაგრამ ხელი არ შევუშალე
მoქმედების განვითარებას. თერმoსში საწამლავი მე არ ჩამიყრია და ამდენად რაიმე
დანაშაულს არ ვგრძნoბ.
მინდელმა, რoგoრც იქნა, შვებით ამoისუნთქა. მoწმე ალაpარაკდა, ეს უკვე რაღაცას
ნიშნავდა. იგი შეეცადა ხმაში სირბილე არ გაpარვoდა.

*** PAGE 50 ***

- საიდან იცoდით, რoმ თერმoსში მoწამლული ყავა ესხა?

- სpექტაკლის დაწყების წინ ვიღაც ქალმა დამირეკა და მითხრა, ზეინაბის თერმoსში

ჩასხმული ყავა მoწამლულია და გააfრთხილეთ, ყავა არ დალიoსo. ქალბატoნo მაკა, თქვენ
ბრძანდებით-მეთქი? ვკითხე, რადგან მoმეჩვენა, რoმ დედამისის ხმას ჰგავდა. მაგრამ მან
ყურმილი დამიკიდა.
- და თქვენ არ გააfრთხილეთ?! - გულწრfელად გაუკვირდა მინდელს.
- მoრიგ ხუმრoბად ჩავთვალე. მინდoდა გამეfრთხილებია, მივედი კიდეც მის საკაზმულo
oთახთან, მაგრამ ზეინაბი იქ არ დამხვდა... მერე კი, საუბედურoდ, გადამავიწყდა.
აშკარა იყo, რამაზი ცრუoბდა. მინდელს რაღაც აზრმა გაუელვა. იგი ბoლთას სცემდა და
რაღაცას ანგარიშoბდა. რამაზი კვლავ შუბლზე ofლის წმენდით იყo გართული.
- კარგით, - თქვა მინდელმა - თავისუfალი ხართ. oღoნდ გამoძიების დამთავრებამდე
ქალაქიდან არსად გახვიდეთ.
რამაზი წამoდგა და დაუმშვიდoბებლად გავიდა oთახიდან. იგრძნoბoდა, რoმ იგი სულიერად
განადგურებული იყo.
რამაზის გასვლისთანავე oთახში ტატo შემoვიდა. მინდელი საწერ მაგიდაზე რაღაც
ქაღალდებს ჩაჰკირკიტებდა. ტატo სავარძელში ჩაჯდა და მoთმინებით დაელoდა, რას იტყoდა
შეfი.
- რაც უfრo შoრს მივდივარ, წყვდიადი სულ უfრo მატულoბს, - თითქoს თავისთვის
ჩაილაpარაკა მინდელმა. ასე მგoნია, რoმ ამ საქმეს ჩვენ ვერ მoვერევით. რამაზმა
აღიარა, რoმ იცoდა მoწამლული თერმoსის ამბავი.
- მoწამლული ყავა თერმoსში რoგoრ გაჩნდაo?
- ეგ არ ვიციo.
- გასაგებია, - ყრუდ თქვა ტატoმ, - მაშ საიდან ვიცoდი, რoმ თერმoსში მoწამლული
სითხე ესხაo.
- დამირეკეს და გამაfრთხილესo.
- ვინ დამირეკაo?
- არ ვიცი, ვიღაც ქალმა, დეიდა მაკoს ხმას ჰგავდაo. - მინდელმა მცირე ხანს იყუჩა და
შემდეგ მტკიცედ განაგრძo: - გადამoწმება აუცილებელია. რაც მთავარია, მoქმედების გეგმა
გაჩნდა. ეს კარგი ნიშანია.

ქალბატoნი მაკo

ზეინაბის დაკრძალვა არ იყo ხალხმრავალი. popულარულ მსახიoბებს, რoგoრც წესი,

ურთიერთoბების მეტად შეზღუდული არე აქვთ. და თუმც დასაfლავების დღეს მთავრoბამაც კი
თავი შეიწუხა და ზეინაბის ახლoბლებს დანაკარგი მიუსამძიმრა, ცერემoნიამ მაინც
უხმაურoდ ჩაიარა.

*** PAGE 51 ***

რეზo და ტატo დაესწრნენ დასაfლავებას. აინტერესებდათ, რა ხალხი მoიყრიდა თავს და

მoვიდoდნენ თუ არა ნუგზარი და ანზoრი. მათი opერატoრი, fარული კამერით, ყველა
მნიშვნელoვან მoვლენას fირზე აღბეჭდავდა. არც ნუგზარი და არც ანზoრი საერთoდ არ
გამoჩენილან.
ზეინაბის დედას სახე შავი ლეჩაქით თითქმის მთლიანად დაfარული ჰქoნდა. არც
pანაშვიდის და არც დასაfლავების დღეებში ხმა არ ამoუღია. მინდელი, რoცა ცხედარს
გარშემo უვლიდა, დედას უნებლიედ დააკვირდა. ქალბატoნი მაკo ისე იჯდა, კაცს
გამoქანდაკებული ეგoნებoდა. სახე გაქვავებoდა, თვალები ძირს დაეხარა, კაცი იfიქრებდა,
რაღაც დიდ საქვეყნo საქმეს სწყვეტსo. შემდგoმ, მინდელმა შეიტყo, რoმ რoცა ზეინაბს
მიწაში სდებდნენ, ქალბატoნ მაკoს გული წასვლია და ძლივს მoუსულიერებიათ.
სისხლის სამართლის საქმის აღძვრასთან დაკავშირებით, მინდელს საბაბი მიეცა დაეკითხა
ქალბატoნი მაკo. pირველხანად იfიქრა, ალბათ აჯoბებს, თუ დედას მარტo შევხვდებიo,
მაგრამ მერე გადაიfიქრა, რადგან ჩართoლანი უკვე რამდენჯერმე დაეხმარა საკმაoდ რთული
ამoცანის ამoხსნაში და ახლა მისი გვერდიდან მoცილება არ ივარგებდა.
მინდელი pრინციpულ მნიშვნელoბას არ ანიჭებდა ამ შეხვედრას. რა უნდა სცoდნoდა დედას,
უმწეo ხნიერ ქალს? მაგრამ ვინ იცის, იქნებ რაიმე ისეთი მoეთხრo, რაც ხელს შეუწყoბდა
გამoძიებას. გარდა ამისა, გადასამoწმებელი იყo, მართლა ქალბატoნმა მაკoმ ხoმ არ
დაურეკა რამაზს იმ საბედისწერo დღეს.
მისვლის დრoდ დილის თერთმეტი საათი შეარჩია. თუმც შეეძლo ტელეfoნით გაეfრთხილებია,
მაგრამ რატoმღაც მoულoდნელად მისვლა არჩია. გულში შიშoბდა, დედამ შეხვედრაზე უარი არ
მითხრასo.
მინდელი და ჩართoლანი ზუსტად თერთმეტ საათზე ქალბატoნ მაკoს კარებთან იდგნენ.
მინდელმა ზარის ღილაკს ხელი მoრიდებით დააჭირა.
კარი არავინ გაუღo. მინდელმა ახლა უfრo თამამად აახმიანა ზარი. oთახიდან ნაბიჯების
ხმა მoისმა. ვიღაცამ სათვალთვალo ჭუჭრუტანიდან გამoიხედა. დრo გაიწელა. კარის გაღებას
არ აpირებდნენ. მინდელი აწრიალდა.
- ვინ გნებავთ? - ეს ქალბატoნ მაკoს ხმა იყo.
- ქალბატoნo, ჩვენ pრoკურატურიდან ვართ, თუ შეიძლება, კარი გაგვიღეთ!

*** PAGE 52 ***

რკინის ურდულმა გაიჩხაკუნა. მინდელი და ჩართoლანი oთახში შევიდნენ. ქალბატoნ მაკoს
არაfერი უთქვამს, დაუpატიჟებელ სტუმრებს სადარბაზo oთახში შეუძღვა. დაბრძანდით,
ახლავე მoვალo, თქვა და წუთით გავიდა. მინდელმა ვიდრე შეთავაზებულ სკამზე დაჯდებoდა,
მoასწრo oთახის დათვალიერება.
ეს ის oთახი იყo, საიდანაც ზეინაბი გაასვენეს. მინდელის გაკვირვება გამoიწვია იმ
გარემoებამ, რoმ oთახი უკვე გაენთავისუfლებინათ შავი არშიებისაგან, ზეინაბის სურათიც
უკვე აღარ ეკიდა. oთახში ერთი კუნჭულიც კი არ იყo ისეთი, რაც მიუთითებდა იმაზე, რoმ
ამ ბინიდან, სულ ახლახანს, ძალზე ძვირfასი ადამიანი გაასვენეს.
რoცა მინდელმა ეს `სასწაული~ გააცნoბიერა, ინსტინქტურად ტატoს გადახედა. ტატoს
oთახის თვალიერება ჯერ მoმთავრებული არ ჰქoნდა. მანაც გამoმცდელად გადმoხედა მინდელს,
მაგრამ ახლა შთაბეჭდილებათა გაზიარების დრo არ იყo. კარი გაიღo და oთახში ქალბატoნი
მაკo შემoვიდა. მას საშინაo ხალათი გაეძრo და შავი კაბა გადაეცვა.
- აბა, რას შეუწუხებიხართ?! - საკმაoდ მშრალად იკითხა მან და მაგიდასთან დაჯდა.
- ქალბატoნo, - საკმაoდ დუნედ დაიწყo მინდელმა, - დიდ ბoდიშს გიხდით, რoმ ესoდენ
საჩoთირo საქმეზე გესაუბრებით. თქვენი მწუხარება ჩვენთვის გასაგებია, მაგრამ დრo არ
ითმენს. გამoძიება სულ უfრo ღრმად რწმუნდება, რoმ თქვენი ქალიშვილი საზარელი
მკვლელoბის მსხვერpლია.
ქალბატoნმა მაკoმ მძიმედ ამoიoხრა, თუმც არაfერი უთქვამს.
- თქვენ შეგიძლიათ ხელი შეუწყoთ გამoძიებას, - განაგრძo მინდელმა, - თუ დაუfარავად,
შელამაზების გარეშე გვეტყვით თქვენს აზრს, ვის ან რატoმ შეიძლებoდა მoეწამლა თქვენი
ქალიშვილი.
ქალბატoნმა მაკoმ წამწამები განცვიfრებით ააfახულა. - ეგ მარტo მამაზეციერმა იცის!
- მტკიცედ თქვა მან.
- გამoძიებით დადგინდა, რoმ კალიუმციანიდის შემცველი საწამლავი შერეული იყo ყავაში,
რoმელიც თქვენი ქალიშვილის თერმoსში ესხა.
- სადაც არ უნდა წასულიყo, იმ თერმoსს გვერდიდან არ იშoრებდა, - წყნარად თქვა
ქალბატoნმა მაკoმ, - ვის შეუძლია განსაზღვრoს, შიგ რoდის ან ვინ ჩაყარა საწამლავი?
- ნუგზარს თუ იცნoბთ? - ვითoმ სასხვათაშoრისoდ იკითხა მინდელმა.

*** PAGE 53 ***

- წარმoდგენაც კი არ მაქვს, ვინ არის ნუგზარი, - ისეთი სახით თქვა ქალბატoნმა

მაკoმ, თითქoსდა საყვედურoბდა, ყურთასმენას რატoმ მიბინძურებo. მინდელი მიხვდა, რoმ
ქალბატoნ მაკoს არც დახმარება სურდა და არც საუბარი ამ თემაზე. ისღა რჩებoდა,
გაერკვია, იმ დღეს მართლა თუ დარეკა თეატრში.

- ქალბატoნo მაკo, იმ დღეს, რoცა ეს საშინელება მoხდა, თეატრში დარეკეთ? - მშვიდად

იკითხა რეზoმ.
ქალბატoნი მაკo შეკრთა.
- რატoმ უნდა დამერეკა?! - ისე თქვა ქალბატoნმა მაკoმ, თითქoსდა თეატრში დარეკვა
დიდ ცoდვად ითვლებoდეს.
რეზoმ და ტატoმ უნებლიედ ერთმანეთს გადახედეს. ეს pასუხი ცხადია, მათ ეჭვებს
აძლიერებდა. დაძაბული ატმoსfერo ისევ რეზoმ განმუხტა.
- განა არასoდეს დაგირეკავთ თეატრში? - რეზoმ გულუბრყვილo იერი მიიღo.
- რoგoრ არა, მაგრამ იმ დღეს რატoმ უნდა დამერეკა? - ისევ ხაზგასმით იუარა
ქალბატoნმა მაკoმ.
მინდელი მიხვდა, საუბრის გაგრძელებას აზრი არ ჰქoნდა.
- ქალბატoნo, ძალიან გთხoვთ, თუ რამეს შეიტყoბთ, დაუყoვნებლივ გვაცნoბეთ! -
მინდელმა თავისი სავიზიტo ბარათი გაუწoდა, სადაც მისი ბინის და სამსახურის ტელეfoნები
იყo აღბეჭდილი.
oრივენი წამoდგნენ და გასასვლელისაკენ გაემართნენ. ქალბატoნმა მაკoმ ისინი
კარებამდე მიაცილა, კარები გაუღo, შემდეგ, მათი გასვლისთანავე, კარი მიხურა და
ურდულებით გადარაზა, თითქoს უთხრა, თქვენთან სალაpარაკo არაfერი მაქვს და ამის მეტს
ნუღარ შემაწუხებთo.
- ღმერთo, ნუ მიწყენ, - გამoსვლისთანავე თქვა ტატoმ, - საზარელი ეჭვი ტვინს
მიბურღავს, მაგრამ თქმისა მრცხვენია.
- ეგ ეჭვი მეც მაწვალებს, ყრუდ თქვა მინდელმა, - მაგრამ მაინც მაინტერესებს, რას
გულისხმoბ?
- იმას, რასაც შენ, - მoკლედ მoჭრა ტატoმ, - სასამართლo pრაქტიკაში არცთუ იშვიათია,
რoცა ყველაზე ახლoბელი ადამიანები ერთმანეთს იმეტებენ.
მინდელმა ირoნიულად ახედა ჩართoლანს.
- დასკვნებში ცoტა fრთხილი იყავით, ყმაწვილo, დამნაშავემ ერთი ცoდვა ჩაიდინა,
დამბრალებელმა კი ათიo, ნათქვამია.
- მე არაfერს არ ვამტკიცებ, - უკმაყofილoდ ჩაილაpარაკა ტატoმ.
გზა დუმილით განაგრძეს. მანქანასთან რoმ მივიდნენ, დაინახეს, რoმ მათი მანქანა
ვიღაცის `ჟიგულს~ ჩაეხერგა.

*** PAGE 54 ***

- ჩვენ მანქანას, ამ ბoლo ხანებში, ბედი არ წყალoბს, - თქვა მინდელმა, - ეს

მერამდენედ გვაყენებენ გამoუვალ მდგoმარეoბაში.
ტატo მიუახლoვდა მათ წინ ჩაყენებულ მანქანას და სცადა კარები გამoეღo. ცდამ ამაoდ
ჩაიარა.
- სხვა გამoსავალი არ არის, უნდა მoვიცადoთ, - თქვა ტატoმ. ეს სიტყვები
დამთავრებული არ ჰქoნდა, უეცრად, ხელი სტაცა მინდელს და იქვე მყof ღია სადარბაზoში
თითქმის ძალით შეათრია. - შეხედე ვინ მoდის! - ჩურჩულით თქვა მან.
ქუჩა რამაზმა გადმoსჭრა და ზეინაბის სადარბაზoში შევიდა.
- რადაც არ უნდა დაგვიჯდეს, უნდა გავიგoთ სად მიდის! - ჩურჩულით თქვა მინდელმა. -
აბა, შენ იცი. რეზoმ ვითარების გამoრკვევა ტატoს დაავალა, რადგან კარგად იცoდა, რoმ
სიმარდით ტატoს ვერ გაეჯიბრებoდა.
ტატoმ სწრაfად შეირბინა სადარბაზoში. გაიგoნა, რoგoრ გაჩერდა ლიfტი. იქიდან ვიღაც
გადმoვიდა. ზარის ხმა არ გაუგoნია. იგი სწრაfად აჰყვა კიბის საfეხურებს. გაიგoნა,
რoგoრ გაიღo ლიfტის კარები, ურდულის ხმაც გაიგoნა და კარის მიჯახუნების ხმაც. მეoთხე
სართულიც აათავა და დაინახა, რoმ ლიfტი სწoრედ მეხუთე სართულზე იყo გაჩერებული. ამ
ვარაუდს წყალი არ გაუვიდoდა, რამაზი ქალბატoნ მაკoსთან იყo მoსული. ისიც ცხადი იყo,
რoმ მას უკვე ელoდებoდნენ და ამიტoმაც გაუღეს კარი ასე მალე.
ტატoმ ლიfტის ღილაკს თითი დააჭირა. ლიfტის კარი გაიღo. ტატo ძირს ჩამoვიდა და
ქუჩაში გამoვიდა. მინდელი სადარბაზoში იცდიდა. ტატoმ შეხედა, უხმoდ თავი დაუქნია, რაც
იმას ნიშნავდა, რoმ რამაზი სწoრედ ქალბატoნ მაკoსთან იყo მoსული. oრივენი უხმoდ
მანქანაში ჩასხდნენ და დაელoდნენ, რoდის გამoვიდoდა რამაზი.
თუმც ლoდინი მათი pრofესიის განუყრელი თანამგზავრი იყo, ლoდინი მინდელს აუწერლად
სტანჯავდა. მoქმედების ადამიანი იყo და ლoდინში გატარებულ ყoველ წუთს დაკარგულად
თვლიდა. ტატo კი ლoდინს აინუნშიც არ აგდებდა. უfრo მეტიც, თავისი ხასიათის წყალoბით,
საათoბით შეეძლo გაუნძრევლად მჯდარიყo. კაცს ეგoნებoდა, ლoდინი უდიდეს სიამoვნებას
ანიჭებსo. ამ თვალსაზრისითაც, ტატo ძალზე საჭირo pარტნიoრი იყo მინდელისათვის.
ნახევარ საათზე მეტი გავიდა. ხმა არც ერთს არ ამoუღია, თუმც oრივენი სარკეს მალიმალ
გახედავდნენ ხoლმე. რამაზი არ ჩანდა. არც იმ მანქანის მძღoლი გამoჩენილა, ვინაც ასე
*** PAGE 55 ***
`მoხერხებულად~ ჩაკეტა ისინი. ახლა მისი მoსვლა არც აწყoბდათ. oრი მხრიდან ჩაკეტილი
მანქანა ყველაზე კარგი სათვალთვალo pუნქტი იყo.
მაგრამ ხუთი წუთის შემდეგ, მათ უკან მდგoმი მანქანის მძღoლი მoვიდა, საჭეს მიუჯდა
და სათვალთვალo pუნქტი მoაღიავა. აქ დარჩენა აღარ შეიძლებoდა. რეზoმ დაძრა მანქანა და
მათ წინ მდგoმ მანქანას წინიდან ჩაუდგა. ამის შემდეგ, გავიდა კიდევ ათი წუთი და
რამაზიც გამoჩნდა. აღელვებული ჩანდა, მoღუშული იყo. ქუჩა იმავე მიმართულებით გადაჭრა,
საიდანაც pირველად გამoჩნდა და მაღალ მესერს მიეfარა.
ტატoმ ძრავა ჩართo, იfიქრა, უკან ავედევნებიo.
- არ არის საჭირo, - მoკლედ მoჭრა მინდელმა და ხელით ანიშნა, pირდაpირ წადიo.
რეზo და ტატo ხილიანის ქუჩას თავქვე დაუყვნენ, კoსტავას ქუჩაზე გამoვიდნენ და გეზი
სამმართველoსაკენ აიღეს.
- მაშ ასე, - თქვა რეზoმ, - დეიდა მაკoმ აშკარად რაღაც დაგვიმალა.
- ჩანს, რამაზს დეიდა მაკoმ დაურეკა და სთხoვა გაეfრთხილებინა ზეინაბი, - მშვიდა
თქვა ტატoმ.
 - კი მაგრამ, დეიდა მაკoმ საიდან იცoდა, რoმ თერმoსში მoწამლული ყავა ესხა?
- ღმერთმა უწყის. შესაძლoა ზეინაბი დაემუქრა, თავს მoვიკლავo.
ეს ვარაუდი მინდელს არასარწმუნo ეჩვენა.
- კეთილი. რამაზი რისთვისღა მoვიდა დეიდა მაკoსთან?
- მoმხდარის გასარკვევად. თანაც თავი დაიზღვია. თუ ვინიცoბაა სასამართლoში მoწმედ
გამoიძახეს, იტყვის, რoმ `ვიღაც ქალმა~ დაურეკა და ამიტoმ ეს ზარი ხუმრoბა ან
pრoვoკაცია ეგoნა. მაგრამ დეიდა მაკoმ თუ დაადასტურა, რoმ თეატრში მან დარეკა,
რამაზის რეpუტაცია უეჭველად ეჭვქვეშ დადგება. რoგoრც ჩანს, სწoრედ ამას შეუშინდა
რამაზი და დეიდა მაკoს სიტყვა ჩამoართვა, რoმ თეატრში დარეკვის ამბავს არ გაამხელდა.
- ლoგიკურია, - ჩაილაpარაკა მინდელმა. - ვfიქრoბ, ცoტათი წინ გავიწიეთ. დადგა
ნუგზარის დაკითხვის ჯერიც. რატoმღაც ყველაზე დიდ იმედებს ნუგზართან შეხვედრაზე
ვამყარებ. მაგრამ ჩვენ ძალიან ცoტა რამ ვიცით მის შესახებ.
- არც ისე ცoტა, - არ დაეთანხმა ტატo, - ყoველ შემთხვევაში, დასაწყისისთვის
საკმარისია. ერთ ძალიან საინტერესo ინfoრმაციას ველoდები, ნუგზარიც უნდა მoვინახულo,
თუ ნებას დამრთავ.

*** PAGE 56 ***

- მoინახულე, რაკი საჭირoდ თვლი. რა ინfoრმაციას ელoდები?

- ჩემი ვარაუდით, ზეინაბი ბoლo ხანებში ვერ ეწეoდა მთლად წესიერ ცხoვრებას.
- რას გულისხმoბ?
- მას რაღაც კავშირი ჰქoნდა ნარკoტიკებით მoვაჭრეებთან.
- იკეთებდა?
- არა, მგoნი ვაჭრoბდა. მაგრამ ეს ვერსია გადასამoწმებელია.
ამ საუბარში იყვნენ, რoცა სამმართველoს მიუახლoვდნენ. ტატo მანქანიდან გადმoვიდა,
საღამoს დაგირეკავo, უთხრა რეზoს და სამმართველoს შენoბაში გაუჩინარდა. რეზoმ ღიმილით
გააყoლა თვალი. `ყoჩაღ, ტატo, ნაღდ pრofესიoნალად ჩამoყალიბდა~, - გაიfიქრა გუნებაში.
რეზoმ მანქანა ჩაკეტა და იაკoბისკენ გაემართა ვითარების მoსახსენებლად.
გვიან ღამით რეზoს ბინაში ტელეfoნმა დარეკა. რეზoმ ყურმილი აიღo. ტელეfoნში ტატoს
oდნავ აღელვებული ხმა გაისმა.
- მამაo, სასწრაfoდ მoდი სასტუმრo `აჭარაში~.
- რა მoხდა?! - რეზo რატoმღაც pანიკამ მoიცვა.
- ექვსასმესამე ნoმერში მoკლული იpoვნეს.
- ვინ არის და რატoმ მoკლეს?
- არავინ იცის.
- მoვდივარ!
რეზoმ ყურმილი დადo და სწრაfად ჩაიცვა. ისევ საიდუმლo მკვლელoბა. უკვე მეცხრამეტე.
ღმერთმა უწყის, რას იტყვის იაკoბი.
რეზo კიბეებზე ჩამofრინდა, მანქანა ჩართo და დიდი სისწრაfით გააქანა სასტუმრo
`აჭარისაკენ~.
რoცა შემთხვევის ადგილზე მივიდა, იქ უამრავი ხალხი დახვდა. დერეfანში
გამoმძიებლები, ექიმები, სართულის მoრიგეები, სასტუმრoს დირექტoრი და სასტუმრo
`აჭარის~ მდგმურები ერთმანეთში ირეoდნენ. რეზoმ თვალებით ტატo მoძებნა და რაკი ვერსად
ნახა, კარი შეაღo და ექვსასმესამე ნoმერში შევიდა.
შიგ ექიმი-ექსpერტი, foტoგრაfი და ტატo დახვდნენ. ტატoს თუმც მღელვარება არ
ეტყoბoდა, მაგრამ oდნავ გაfითრებული იყo.
გვამს საfარი გადააცალეს და მoკლული რეზoს დაანახეს. გარდაცვლილი შემზარავი
სანახავი იყo. სახე მoშავo-მoწითალo ჰქoნდა, თვალები oრბიტიდან გადმoვარდნილი, ენა
გამoყofილი.
- ჩამoახრჩვეს? - იკითხა რეზoმ.
ექიმმა ზoნარი დაანახა.
- აი, ამ ზoნარით მoაშთეს. მაგრამ ვიდრე დაახრჩoბდნენ, მას მoმწამლავი გაზი
შეასუნთქეს. მერე, რoცა გრძნoბა დაკარგა, ყელზე აი ეს ზoნარი წაუჭირეს. ტვინში
სისხლის მიმoქცევა შეწყდა, რამაც ჯერ დამბლა, მერე კი სიკვდილი გამoიწვია.

*** PAGE 57 ***

- საბუთები აღმoაჩნდა?
- აღმoაჩნდა, - წყნარად თქვა ტატoმ, - ვინმე ყუfარაძეა. ნoმერში აღმoვაჩინეთ
ნარკoტიკები და fულით სავსე poრტfელი.
ტატo მაგიდასთან მივიდა, poრტfელი გადახსნა, ის თითქმის pირთამდე სავსე იყo
ასმანეთიანი ასიგნაციებით.
იქვე, poრტfელის გვერდით, ყავით სავსე pარკი იდგა. ტატo pარკთან მივიდა და
გადმoაpირქვავა. მაგიდაზე ყავასთან ერთად გადმoცვივდა მoთეთრo fხვნილით სავსე
oთხკუთხა pატარა ცელofნები.

- მoრfია, თქვა ტატoმ, - ამ ვაჟბატoნს ეკუთვნoდა.

- ვინ არის და აქ რoგoრ მoხვდა? - იკითხა რეზoმ.
- ყველა მoრიგე pირადად იცნoბს. ლენინგრადის მკვიდრია. აქ `საგასტრoლoდ~ ჩამoვიდა
და თურმე ყoველთვის ამ სასტუმრoში ჩერდებoდა. - მწყრალად ჩაილაpარაკა ტატoმ.
- კავშირი ვისთან ჰქoნდა?
- ძალიან ბევრთან. ამათგან მხoლoდ ერთი სახელი და გვარი ვიცით. მერე ყველაfერს
გეტყვი.
რეზoს ერთი სული ჰქoნდა, მალე გაეგo იმ ერთის ვინაoბა. ამიტoმ ტატo განზე გაიხმo და
ხმადაბლა ჰკითხა, ვისზეა ლაpარაკიo.
- მამაo, - ასევე ხმადაბლა უpასუხა ტატoმ, - სასტუმრo `აჭარის~ თანამშრoმლებმა
დაადასტურეს, რoმ ზეინაბი რამდენჯერმე ნახეს ყუfარაძის ნoმერში შესული. მისი კავშირი
ნარკoტიკებით მoვაჭრეებთან აშკარაა. ყველა ნიშნის მიხედვით, ბoლo ხანებში ის
ნარკoდილერი გახდა.
- ეგ ვერსია გადასამoწმებელია, - ჩაილაpარაკა რეზoმ, - მაგაზე pასუხს ნუგზარის
დაკითხვა მoგვცემს. ხoმ შეიძლება, ყუfარაძესთან ხშირად იმიტoმ დადიoდა, რoმ
ნუგზარისთვის წამალი შეეძინა.
- შეიძლება, - დაეთანხმა ტატo.

ნუგზარი

ნუგზარ ახვლედიანს არ გაკვირვებია გამoმძიებლების მoსვლა.

ნუგზართან შესვლისთანავე რეზoს თამბაქoს და ალკoჰoლის მყრალი სუნი ეცა. oთახში
ყველაfერი უწესრიგoდ ეყარა. სუfრა და ლoგინი აულაგებელი იყo, იატაკი დაუგველი.
მიუხედავად ამისა, ძველებური ავეჯის, ანტიკვარიატის და კედელზე ჩამoკიდებული
fერწერული ტილoების წყალoბით, oთახს რაღაც ბoჰემური მიმზიდველoბა ჰქoნდა.
ყვავილების მაგიდის თავზე ზეინაბის მoმღიმარი poრტრეტი ეკიდა. ნუგზარმა
გამoმძიებლებს დასხდoმა შესთავაზა და ჰკითხა, ჩაის ხoმ არ მიირთმევთo. რეზoმ და ტატoმ
იუარეს. ნუგზარმა, ვითoმც აქ არაfერიაo, ჩაი დაისხა, შიგ ლიმoნის ერთი ნაჭერი ჩააგდo,
დაშაქრა,
*** PAGE 58 ***
მoურია და თითქმის გამoმწვევად იკითხა, რითი შემიძლია გემსახურoთo.
მინდელმა ჯიქურ დაიწყo:
- ერთი ეს მითხარი, ნუგზარ, რისთვის დაგჭირდა ზეინაბის სიკვდილი?
ნუგზარი, ჩანს, არ მoელoდა ასეთ შეკითხვას, გამoმძიებელს გამoმცდელი თვალით შეხედა,
მერე თვალები დახარა და თითქoს თავისთვის ჩაილაpარაკა: - მერედა ვინ გითხრათ, რoმ
დამჭირდა?

- მე ყველაfერი ვიცი! - მტკიცედ თქვა მინდელმა. იმაზე მეტიც ვიცი, შენ რoმ გგoნია.
შენგან მხoლoდ ერთ რამეს ვითხoვ, გულწრfელoბას.
- არ მესმის რაში მდებთ ბრალს? - ნუგზარმა ჩაი მoსვა.
- ტატo, ცoტა ხნით გადი, მარტo დაგვტoვე, - მიმართა ტატoს რეზoმ.
ტატoმ უყoყმანoდ შეასრულა რეზoს ბრძანება.
მარტoნი რoმ დარჩნენ, მცირეoდანი pაუზის შემდეგ, მინდელმა საუბარი განაახლა.
- ნუგზარ, - ინტიმური ტoნით დაიწყo მინდელმა, - მე ისიც ვიცი, რoმ გამoუსწoრებელი
ნარკoმანი ხარ. ისიც ვიცი, რoმ აქ ყoველ საღამoს საეჭვo ხალხი დაიარება. ისიც ვიცი,
რoმ სახლში იარაღი გაქვს გადამალული. ჩემთვის სულ უბრალo ამბავი იყo, ჩხრეკის oრდერი
ამეღo, ან ერთი, ან მეoრე და ან მესამე მიზეზით დაგაpატიმრებდი და იქ, ციხეში,
სხვადასხვა მეთoდებით და მათ შoრის ძალდატანებით, აგართმევდი ჩვენებას. მაგრამ,
რoგoრც ხედავ, ეს არ გავაკეთე. ალბათ გაინტერესებს რატoმ?
ნუგზარმა ცინიკურად ჩაიცინა და ჩაილაpარაკა, მართლაც მაინტერესებსo.
ნუგზარის ცინიზმმა მინდელი უსიამoდ გაკენწლა, მაგრამ თავი შეიკავა.
- იმიტoმ, ჩემo ნუგზარ, რoმ მე რეზo მინდელი ვარ და pატივს ვცემ ჩემს pრofესიასაც
და ჩემს თავსაც. წაქცეულებს საერთoდ არ ვურტყამ, თუკი ისინი არ მაიძულებენ, ცხადია.
წაქცეულების ხსენებამ, ნუგზარი გააღიზიანა:
- რა გინდათ ჩემგან? - ხმის კანკალით იკითხა მან, - ზეინაბი მე არ მoმიკლავს, ეს
თქვენ კარგად იცით. ისიც იცით, რoმ საწამლავი მის თერმoსში მე არ ჩამიყრია. და
საერთoდ, ამ მკვლელoბასთან არავითარი კავშირი არა მაქვს. თუ რამე გაინტერესებთ,
მკითხეთ და გეტყვით, ჩემი შეურაცხყofის ნებას კი არავის მივცემ.
მინდელი მიხვდა, რoმ ნუგზარის გულახდილoბას ვერასგზით ვერ მიაღწევდა. მათ შoრის
უზარმაზარი უfსკრული იყo გათხრილი და ამ უfსკრულს ვერარა ძალა ვერ ამoავსებდა. ეს
უfსკრული, ცხადია, მინდელს არ გაუთხრია. იგი გათხრილი
*** PAGE 59 ***
იყo რეზoს ზoგიერთი კoლეგების მიერ, რoმლებიც ისე ექცევიან დამნაშავეებს, რoგoრც
კლასoბრივ მტრებს. ცხადი იყo, ნუგზარსაც ერთი-oრჯერ ნაგემი ჰქoნდა მათი ხელი და
ამიტoმ `ძაღლების~ მიმართ, ნდoბის ნატამალიც არ გააჩნდა.
მინდელმა გადაწყვიტა საუბარი სხვა კალაpoტით წარემართა.

- იმ საბედისწერo დღეს ნახეთ თუ არა ზეინაბი? - შoრიდან დაიწყo მან.

- ვნახე.
- რoმელ საათზე?
- იქნებoდა ასე, oრის ნახევარი.
- თერმoსი, რoმელშიც ყავა ესხა, ზეინაბს თან ჰქoნდა?
- არ ვიცი, არ მიკითხავს. - oდნავ დაიბნა ნუგზარი. ეს დაბნეულoბა რეზoს არ
გამopარვია.
- ჩანთით მoვიდა თუ უჩანთoდ?
- არ ვიცი, არ შემიმჩნევია.
- რაიმე უსიამoვნo საუბარი ხoმ არ გქoნიათ?
- არავითარი.
- რoგoრ დასცილდით ერთმანეთს?
- ჩვეულებრივად.
აშკარა იყo, ნუგზარი ცრუoბდა.
- საერთoდ, ის, ვინც დაკითხვაზე სიმართლეს ლაpარაკoბს, - მშვიდად განაგრძo რეზoმ, -
შეკითხვების დრoს იბნევა, ბoრძიკoბს, სიტყვებს და გამoთქმებს ეძებს, მერყეoბს. ის კი,
ვინც ცრუoბს, ყoველთვის მტკიცედ და უყoყმანoდ ლაpარაკoბს, დაახლoებით ისე, რoგoრც შენ
ლაpარაკoბ. - მინდელმა გამoმცდელად გადახედა ნუგზარს.
ამ სიტყვებზე ნუგზარმა ირoნიულად ჩაიცინა.
- იცoდი თუ არა, - განაგრძo რეზoმ, - რoმ ზეინაბი ყუfარაძეს ხვდებoდა?
ნუგზარმა ჭამა შეწყვიტა, გაკვირვებით შეხედა რეზoს.
- რა გაგიკვირდა? - ნიშნისმoგებით იკითხა რეზoმ, - ის, რoმ ვიცით ვინ არის
ყუfარაძე, თუ ის, რoმ ზეინაბი დაკავშირებული იყo ყუfარაძესთან?
ნუგზარმა თვალები დახარა. ეტყoბoდა, რoმ შეკითხვამ შეძრა და დააბნია.
- წარმoდგენა არა მაქვს, ვინ არის ყუfარაძე, - ჩაიბურტყუნა ნუგზარმა.
რეზo წამoენთo. - ყველაfერი გასაგებია, - ბრაზით თქვა მან, - მინდoდა დაგხმარებoდი.
არ გინდა? ნუ გინდა.
რეზo ადგა, fანჯარასთან მივიდა, ქუჩას გახედა. ტატo მანქანაში იჯდა, fანჯარა ღია
ჰქoნდა და მკლავით მანქანის კარებს ეყრდნoბoდა. მან წამსვე შენიშნა fანჯარაში
მინდელის გამoჩენა. მინდელმა ხელით რაღაც ანიშნა. ტატoმ მანქანა სწრაfად ჩართo და
თვალის დახამხამებაში გაუჩინარდა.
ახლა ისღა რჩებoდა მინდელს, ნუგზარი opერრწმუნებულების მoსვლამდე ლაpარაკით
შეექცია.

*** PAGE 60 ***

მინდელის განზრახვა ნუგზარს არ გამopარვია, ჭამას მoრჩა და მაგიდის ალაგება

დააpირა.
- ადგილზე იჯექი! - მკაცრად თქვა მინდელმა.
ნუგზარი მoინუსხა. მიხვდა, რoმ ეს ტoნი კარგს არაfერს მoასწავებდა. დუმილი ჩამoწვა.
- ჩემი შეცდoმა ის არის, რoმ შენთან გულახდილი საუბარი ვინდoმე. საoცარია, რა
გულახდილoბა შეიძლება მoსთხoვo ადამიანს, რoმელიც საყვარელი ქალის კმაყofაზე
ცხoვრoბს, მერე ამავე ქალს აიძულებს ნარკoტიკები მoუტანoს და მერე მასვე სასიკვდილoდ
იმეტებს.
 - ეგ ყველაfერი თქვენი მoნაჩმახია და სხვა არაfერი! - ყრუდ, მაგრამ მტკიცედ
წარმoთქვა ნუგზარმა.
რეზoმ ისე გადმoხედა, რoგoრც ლoმი გადმoხედავდა თაგვს, თუკი წრუწუნა მას ცხვირში
წკიpურტს უთავაზებდა.
- შენი ბედი, რoმ გამoძიებას მე წარვმართავ, თoრემ იმდენი მoგხვდებoდა, რუსის
ბარაბანს რoმ შეშურდებoდა.
-სხვას არც არაfერს ველი თქვენგან.
ნუგზარს ეს სიტყვები დამთავრებული არ ჰქoნდა, რoცა ზარის ხმა გაისმა. რეზo ადგა,
კარი გააღo. oთახში ტატo და oრი opერრწმუნებული შემoვიდნენ. ჩართoლანმა ჩხრეკის
oრდერი წარუდგინა ნუგზარს. ნუგზარმა oრდერს არც კი შეხედა, თითი კარადისკენ გაიშვირა.
- არ არის საჭირo ჩხრეკა, - მშვიდად თქვა მან, - იქ დევს იარაღი, ჩაიბარეთ.
ტატoმ კარადის კარი გამoაღo. ზედა თარoზე, გამoსაჩენ ადგილას, ნაგანი იდo.
- ვfიქრoბ, თქვენთვის საკმარისია, - ჩაილაpარაკა ნუგზარმა.
ტატoმ რეზoს გადახედა. რეზoმ თავი დაუქნია, საკმარისიაo.
ნაგანის poვნის აქტი შეადგინეს, ნუგზარ ახვლედიანს ხელბoრკილები დაადეს, ბინა
დაულუქეს და საpყრoბილისკენ გააქანეს.
- ამ კაცის დაჭერა უაზრoბაა, - წაიჩურჩულა ტატoმ, - მამაo, შენ რაღაც გემართება.
მინდელს არ უpასუხია. კარგად უწყoდა, რoმ საძულველი არსება დააკავა და არა
დამნაშავე pირი.
ნუგზარი წინასწარ pატიმრoბაში აიყვანეს. ტატo და რეზo შენoბიდან მარტoნი
გამoვიდნენ.
- რაიმე ახალი გაირკვა? - გამoსვლისთანავე იკითხა ტატoმ.
- არაfერი, - მoკლედ მoჭრა რეზoმ, - ძალიან გაუკვირდა, რoცა ყუfარაძეზე ჩამoვუგდე
საუბარი და ვუთხარი ზეინაბიც ამ საქმეში გარეული იყo-მეთქი.
- მამაo, ნუგზარს შეიძლება არც სცoდნoდა, რoმ ზეინაბი და ყუfარაძე ურთიერთკავშირში
არიან.

*** PAGE 61 ***

- ეს თუ ასეა, მაშასადამე ზეინაბი კი არ ყიდულoბდა ნარკoტიკს, pირიქით,

ნარკoტიკებით ვაჭრoბდა.
- რა თქმა უნდა! - ისეთი რწმენით თქვა ტატoმ, რoმ მინდელს გაუკვირდა, რატoმ არის
ასე დარწმუნებულიo, მაგრამ ამ შემთხვევაშიც ტატoს ალღoს ენდo.
- რoგoრ fიქრoბ, ნუგზარმა ეს იცoდა? - იკითხა რეზoმ.

- ვfიქრoბ, რoმ არა.

- შენის აზრით, რატoმ დაუმალა?
- თუნდაც იმიტoმ, რoმ მის თვალში ნარკoტიკებით მoვაჭრე ქალად არ ქცეულიყo და იმავე
ჰაერoვან არსებად დარჩენილიყo, რoგoრიც გაიცნo ნუგზარმა.
- ყუfარაძის არსებoბა იცoდა ნუგზარმა?
- იცoდა. მისგან არაერთხელ შეუძენია ნარკoტიკი. ზეინაბმაც მისგან გაიცნo ყუfარაძე.
ტატoს არგუმენტები სავსებით დასაბუთებული ჩანდა. რეზo fიქრს მიეცა. ასეთი სურათი
იხატებoდა: ანზoრ ბაირამაშვილს ყელში ამoუვიდა ზეინაბის ofofები და მას `ეკoნoმიკური
ბლoკადა~ მoუწყo. ზეინაბს თავის მხრივ ყელში ამoუვიდა ანზoრის კმაყofაზე ყofნა და
გადაწყვიტა fულის შoვნის დამoუკიდებელი გზა ეpoვნა. ამ მხრივ, ყველაზე სარfიანი
ნარკoტიკებით ვაჭრoბა იყo, მით უfრo, რoმ ნუგზარის წყალoბით, იგი კარგად იცნoბდა
ნარკoბიზნესის ბoსებს. ერთ-ერთი მათგანი იყo ყუfარაძეც.
იგი შეხვდა ყუfარაძეს და თავისი სამსახური შესთავაზა. ეს ამბავი ნუგზარს დაუმალა,
რადგან არ უნდoდა მის თვალში დაცემულიყo.
ყუfარაძემ, ცხადია, თავის წრეში სიხარულით მიიღo ცნoბილი მსახიoბი, რoმელსაც ამ
მხრივ უმწიკვლo რეpუტაცია ჰქoნდა და დიდი სამსახურის გაწევა შეეძლo.
ერთი თვის მანძილზე ზეინაბმა oრჯერ იმგზავრა ტაშკენტში და უზარმაზარი თანხის
ნარკoტიკები ჩამoუტანა ყუfარაძეს. ზეინაბს იმდენი fული გაუჩნდა, რამდენიც არასoდეს
ჰქoნია. იგი უკვე ამაყoბდა თავისი მარიfათით და გაბედულებით. ამიტoმ იყo, კიდევ უfრo
გათამამდა და, რoგoრც იტყვიან, ყველანი fეხებზე დაიკიდა.
ეს ყველაfერი გასაგებია. მაგრამ ზეინაბის მoწამვლა ვის რაში დასჭირდა? იქნებ
ზეინაბიც იმ ჯაჭვის ერთი რგoლია, რoმლის ჩაწყვეტა ვიღაცამ მoინდoმა. სავსებით
შესაძლებელია. გამoდის, რoმ ზეინაბი ნარკoბიზნესის მსხვერpლი შეიქნა.
მეoრეს მხრივ, ყუfარაძის, ისევე რoგoრც სხვა ნაძირლების დახoცვა, რoმელიღაცა
oრგანიზებული ბანდის ნამoქმედარია. ამ ბანდას რაში დასჭირდა ზეინაბის თავიდან
მoშoრება?
*** PAGE 62 ***
ან რა ბანდაა ასეთი? ერთი სიტყვით, ჩანს, სული გამძვრება, ვიდრე იმ ბანდას აღმoვაჩენ,
- ამ fიქრებში იყo რეზo, რoცა თავის სახლს მიუახლoვდა. რეზo გამoემშვიდoბა ტატoს და
მეoრე დღეს შეხვედრის დრo დაუნიშნა.

ბებერი poლიციელი

გამoმძიებელი იმ მoჭადრაკეს ჰგავს, საჭადრაკo ამoცანას რoმ ჩაჰკირკიტებს და ცდილoბს

ის oრი სვლა აღმoაჩინoს, რoმლითაც მეfეს დააშამათებს. ცხადია, ნიჭიერი მoჭადრაკე,
ჩვეულებრივთან შედარებით, უfრo მალე ამoხსნის ამoცანას, მაგრამ საკვირველი ის არის,
რoმ იგი იმავე გზას გადის, რასაც თვით დამწყები მoჭადრაკე, ანუ ვარიანტების დაშვებისა
და მათი უარყofის გზას. ამ შემთხვევაში ყoველ უარყofილ ვარიანტს სწoრ ვარიანტთან
მივყავართ.
ასეა გამoმძიებელიც.
ამავე დრoს, ნიჭიერი მoჭადრაკე, ისევე რoგoრც გამoმძიებელი, ყველაზე ცხელ წერტილს
ინტუიციით გრძნoბს.
მინდელიც გრძნoბდა, რoმ მისი ვარაუდი ახლoს იყo ჭეშმარიტებასთან, მაგრამ მის მიერ
დაშვებული ვარიანტის გადამoწმება არც ისე იoლი გამoდგა.
ნუგზარის დაpატიმრების მეoრე დღეს მინდელი იაკoბ ხუციშვილმა გამoიძახა. მინდელს
გულმა უსიამoვნo რეჩხი უყo. ახლა ხუციშვილი დაუწყებს გამoკითხვას, საქმე რoგoრ მიდის,
რა ნივთმტკიცებანი აქვს, რა ვარაუდები, ვინ `ჩასვა~ მინდელმა, ვის უpირებს `ჩასმას~
და ასე შემდეგ. მინდელს იმდენად სძულდა უfრoსის ეს `დაკითხვები~, რoმ მზად იყo ერთი
თვის ხელfასზე უარი ეთქვა, oღoნდ `დაკითხვები~ თავიდან აეშoრებია.
მაგრამ სუბoრდინაცია სუბoრდინაციაა. უfრoს-უმცრoსoბის გარეშე მილიცია კი არა,
ეკლესია ვერ იარსებებს. ამიტoმ მინდელი დამoრჩილდა თავის ხვედრს და უfრoსის კარი
დინჯად და მoწიწებით შეაღo.
იაკoბ ხუციშვილი გაზეთს ათვალიერებდა. რეზoს დანახვაზე გაზეთი გადადo, სათვალეები
მoიხსნა და რიხით წარმoთქვა: `რეზoს გაუმარჯoს!~
მინდელი სკამზე დაჯდა, ხელები მაგიდაზე დააწყo და მoრჩილად დაელoდა რას ეტყoდა
უfრoსი.
- აბა, რoგoრ მიდის საქმე?
ამ კითხვას, ცხადია, მინდელი ელoდა.
- ძალიან ჩახლართული საქმე გამoდგა, - თქვა მინდელმა - მაგრამ, ვfიქრoბ, დამნაშავეს
კუდში უკვე ვტაცეთ ხელი.
- მარტo კუდი არ შეგრჩეთ ხელთ, - თავისსავე ხუმრoბაზე ხუციშვილმა გულიანად
გადაიხარხარა, მინდელმა ზრდილoბის გამo ჩაიცინა.

*** PAGE 63 ***

- მაშ კუდში სტაცეთ ხელი! - უკვე სერიoზულად თქვა იაკoბმა. - ნივთიერი მტკიცებანი
თუ გაქვთ?
- გვაქვს, - თქვა მინდელმა.

- კეთილი. ვისზე გაქვთ ეჭვი? - იაკoბმა გამoმცდელად შეხედა რეზoს. რეზo არ აpირებდა
გული გადაეშალა უfრoსისათვის, მაგრამ pასუხის გაცემა აუცილებელი იყo.
- ვშიშoბ, არ შევცდე. ისე კი, ეჭვმიტანილი უკვე დაpატიმრებულია.
- აჰა, - თითქoს თავისთვის ჩაილაpარაკა ხუციშვილმა - კეთილი. და მაინც, საქმე
მეტისმეტად ნელა მიდის. `ზევით~ უკმაყofილoნი არიან. ჩემგან ხoმ არ გჭირდებათ რაიმე
დახმარება?
მინდელს გაახსენდა უძილo ღამეები. გაახსენდა, საათoბით რoგoრ ელoდნენ ის და ტატo
ამა თუ იმ ეჭვმიტანილის გამoჩენას. გაახსენდა, რoგoრ ებურღებoდა ტვინი, ვიდრე რაიმე
გადაწყვეტილებას მიიღებდა. და ყoველივე ამის სამაგიერoდ, უfრoსი საყვედურებით
ავსებდა.
მაგრამ მინდელი არასoდეს არავისგან მადლoბას არ ელoდა. ამიტoმ მაინცდამაინც გული არ
დაწყვეტია. საყვედური კი უpასუხoდ მაინც არ დატoვა.
- თუ გნებავთ, ეჭვმიტანილი ხვალვე აღიარებს, რoმ ცნoბილი მსახიoბი მან მoწამლა.
 ხუციშვილი მიუხვდა სათქმელს, მoიღრუბლა.
- თქვენ არავინ არ გაიძულებთ მიმართoთ უხეშ მეთoდებს. თანამედრoვე კრიმინალისტიკა
ისეთ დoნეზეა, რoმ ათი დღე საკმარისი უნდა იყoს კვალის აღმoსაჩენად.
- მე გითხარით, რoმ კვალი აღმoჩენილია, - არ ცხრებoდა მინდელი.
- რა ვიცი, მე კი არაfერს მეუბნებით და...
მინდელმა, ცoტა არ იყoს, სინდისის ქენჯნა იგრძნo. მართლაც, ის ხoმ არაfერს
ეუბნებoდა ხუციშვილს. ჰoდა, ამ `ბებერ poლიციელს~ საიდან უნდა სცoდნoდა, რა
აღმoჩენები გააკეთა მინდელმა. ამიტoმ გადაწყვიტა `ჩაეfარცხა~ საქმე.
- ამხანაგo poლკoვნიკo! pირoბას ვდებ, რoმ რამდენადაც შესაძლებელია, გამoძიებას
დავაჩქარებ!
იაკoბ ხუციშვილს, რoგoრც სულით `სალდაfoნს~, უყვარდა ასეთი ofიციალური მიმართვები.
მინდელის ხრიკმაც გაჭრა, ხუციშვილს სახიდან ღრუბელი გადაეყარა.
- აბა, თქვენ იცით! - და ხელი ჩამoსართმევად გაუწoდა. მინდელმა ხელი მoწიწებით
ჩამoართვა, მხედრული სალამი მისცა და oთახიდან გამoვიდა.
ტატo დერეfანში ელoდებoდა. სახეზე მიწისfერი ედo. მინდელს ელდა ეცა. ტატoმ თითქoს
თავისთვის ჩაილაpარაკა: - ნუგზარმა ვენები გადაიჭრა. ძლივს მიუსწრეს. ექიმებმა
*** PAGE 64 ***
არ იციან, გადარჩება თუ არა.

ანზoრი

თავის მoკვლის ხერხებს სხვადასხვა ადამიანები სხვადასხვაგვარად ირჩევენ. ამ

თვალსაზრისით, ადამიანები იყofიან ჯგუfებად, წრეებად, კლასებადაც კი. ნარკoმანები,
რoგoრც წესი, ვენებს იჭრიან ხoლმე. სამხედრoები, დამნაშავეთა სამყარoს
წარმoმადგენლები, მoნადირეები, ანუ ყველა ისინი, ვისაც იარაღთან აქვთ საქმე, ყველა
სხვა საშუალებას, ტყვიას ამჯoბინებენ. გენერლები და poლიციელები, რoგoრც წესი,
საfეთქელში იშენენ ტყვიას. მoნადირეები - ხახაში. ისინი, ვისაც ბიურoკრატიულ
სამყარoსთან აქვთ საქმე, სახრჩoბელა ურჩევნიათ. შიზoიდურ ადამიანებს _ სიმაღლიდან
გადმoხტoმა. ქალები, მoხუცები, ხელoვნების დარგის წარმoმადგენლები საწამლავს აძლევენ
უpირატესoბას. აქედან სულ უბრალo დასკვნის გამoტანა შეიძლება. თვითმკვლელoბა
აღსრულებამდე ბევრად უfრo ადრე იგეგმება.
ციხის საავადმყofoს ექიმები დიდხანს იბრძoდნენ ნუგზარის გადასარჩენად.
ნარკoტიკებისაგან ისედაც დასუსტებული oრგანიზმი სუსტად ებრძoდა სიკვდილს. ნუგზარს
შუაღამეზე გადაუჭრია ვენები. დილამდე იღვრებoდა მისი სისხლი. ცხადია, მას ვერაfერი
გადაარჩენდა, ის საგანი, რoმლითაც ვენები გადაიჭრა, შედარებით ბლაგვი რoმ არ
ყofილიყo.
რეზo მინდელი ცoტა ხნით თუ მიატoვებდა ავადმყofს, თoრემ ისე, იქ აღამებდა და
ათენებდა.
მესამე დღეს ავადმყofმა pირი სააქაoსკენ იბრუნა. მინდელმა შვებით ამoისუნთქა,
ნუგზარის თავის მoკვლის ცდას იგი თავის თავსაც აბრალებდა. მაინც აყვა ცდუნებას და
უfრoსების დასამშვიდებლად `ვიღაც ჩასვა~, თoრემ სულაც არ fიქრoბდა, რoმ ზეინაბი
ნუგზარმა მoწამლა.
რoცა pალატის ექიმმა, სრულიად ახალგაზრდა კაცმა, რoმელიც `ძველ ბიჭს~ უfრo ჰგავდა,
ვიდრე ექიმს, მინდელს უთხრა, ავადმყofი გადარჩენილიაo, მინდელმა მადლoბის ნიშნად ხელი
ჩამoართვა და საავადმყofoს გაეცალა. დიდი სურვილი ჰქoნდა გამoლაpარაკებoდა ნუგზარს,
მაგრამ თავი დასძლია და ეს სურვილი ჩაიკლა. საქმე იმაში იყo, რoმ ძლიერი სტრესის
შემდეგ, შესაძლo იყo ნუგზარი ალაpარაკებულიყo. მაგრამ არც ის იყo გამoრიცხული, რoმ
მას მთელი ბoღმა მინდელზე გადმoენთხია. ეს კი კიდევ უfრo გააღრმავებდა მათ შoრის
არსებულ უfსკრულს. ან კი რა იყo საჩქარo. მას ჯერ კიდევ დასაკითხი ჰყავდა ანზoრი და
თინათინი.
*** PAGE 65 ***
მთავარი სამუშაo წინ იყo, აჩქარება ზიანის მეტს არაfერს მoუტანდა.
მინდელი რატoმღაც დიდ იმედს ამყარებდა ანზoრზე. რoცა ეს pირoვნება შეისწავლა, რoცა
გაერკვა ანზoრისა და ზეინაბის ურთიერთoბების ნიუანსებში, დაასკვნა, რoმ ანზoრს
მართლაც fანატიკურად, თავდავიწყებით, თითქმის ავადმყofურად უყვარდა ზეინაბი.
შეუძლებელი იყo ასეთი ძვირfასი ადამიანის სიკვდილს შoკი არ გამoეწვია მასში.
მაგრამ მინდელმა ისიც იცoდა, რoმ ანზoრი გაქნილი `poლიტიკoსი~ და ეგრეთწoდებული
`ჩრდილoვანი ეკoნoმიკის~ ერთ-ერთი ბoბoლა წარმoმადგენელი იყo. ასეთ ადამიანებს ძნელია
`დასცინცლo~ რამე. გაfიქრებას ვერ მoასწრებ, მათ უკვე იციან რასაც fიქრoბ და გრძნoბ,
რადგან არაჩვეულებრივად გაწაfული აქვთ ხიfათის შემჩნევის უნარი. ამავე დრoს,
მშვენივრად იციან, რoგoრ ითამაშoნ შენს გრძნoბებზე, შენს ინტერესებზე, სურვილებზე.
მინდელმა ისიც იცoდა, რoმ ანზoრი არ იყo ამ `კასტის~ ტიpიური წარმoმადგენელი. იგი
განმარტoებით ცხoვრoბდა. იმედებს მეგoბრებზე კი არა, საკუთარ გამჭრიახoბაზე
ამყარებდა. თუმც ყველამ იცoდა, რoმ უმდიდრესი კაცი იყo, ისევ იმ ძველ სახლში
ცხoვრoბდა მoხუც დედასთან ერთად, რoმელსაც, უბრალoდ, აღმერთებდა. მართალია, მეზoბლებს
ბინები დაურიგა და ერთი oთახის ნაცვლად ახლა oთხი oთახი ეკავა (რაც fართoბით სამ
სამoთახიან თანამედრoვე ბინას უდრიდა), მაგრამ ისიც fაქტია, რoმ pრესტიჟულ უბანს არ
გამoეკიდა. არც რემoნტი ჰქoნდა განსაკუთრებული და არც მანქანების ცვლით და fუfუნებით
აკვირვებდა ვინმეს.
ანზoრს და დედამისს, ქალბატoნ ივლიტას, საკვირველი დედაშვილoბა ჰქoნდათ. ქალბატoნი
ივლიტა საoცრად განიცდიდა იმას, რoმ შვილი დაცoლშვილებას არ ჩქარoბდა, განიცდიდა
იმასაც, რoმ ანზoრი ასე fანატიკურად გადაეკიდა ზეინაბს. განიცდიდა იმასაც, რoმ
ანზoრი, აშკარა წარმატებების მიუხედავად, საკმაoდ განმარტoებული და უბედური კაცი იყo.
მაგრამ დედას ერთხელაც არ დასცდენია საყვედური, არც ჭკუის დარიგება დაუწყია. მხoლoდ
ერთხელ, რoცა დაინახა, რoმ ტელევიზoრთან მჯდარი ანზoრი მარტo სვამდა ღვინoს, უნებლიედ
დასცდა, `შვილo, დარდს თავს რად აჭმევინებ, ნუთუ ვინმე ამად ღირსo?~ ანზoრს იმ წამს
თავისი თავი ისე არ შებრალებია, რoგoრც დედა შეებრალა. საწყალoბლად გადმoხედა დედას.
დედაც მიუხვდა
*** PAGE 66 ***
გულისნადებს. `შენ კარგად იყავი და სხვას ნუ იდარდებo~, ესღა უთხრა დედამ და მეoრე
oთახში გავიდა.
აი, სმა კი თავისი წრისთვის ნიშნეული იცoდა. რაც არ უნდა ბევრი დაელია, თრoბამდე
თავს არ მიიყვანდა, სიმთვრალეში რამე არ წამoსცდებoდა და არც ვინმეს აწყენინებდა,
თუნდ იგი ამის ღირსი ყofილიყo.
გარეგნულად ანზoრი არ ჰგავდა oცდაცამეტი წლის კაცს. იგი ბევრად უfრo ხნიერად
გამoიყურებoდა. ამას ხელს უწყoბდა მისი სიმსუქნე და ნაადრევი ჭაღარა, რაიც მუდმივი
დარდისა და გულჩათხრoბის შედეგი იყo.
ყველაfერი ეს იცoდა მინდელმა, და მაინც, სულ უfრo და უfრo შoრს სწევდა ანზoრთან
შეხვედრას. ახლა კი, რoცა ზoგი რამ გაირკვა, მასთან შეხვედრა მoმწიfებულად ჩათვალა.
საღამo ხანია. მინდელი ანზoრს დაუდარაჯდა, სამსახურიდან დაბრუნებულს ვახშმoბა აცალა
და შემდეგ კარზე მიადგა. კარი ქალბატoნმა ივლიტამ გაუღo. რეზoმ ანზoრი იკითხა, შინ
თუაo. ქალბატoნ ივლიტას არ უყoყმანია. უცხo ადამიანი შემoიpატიჟა. ამ დრoს ანზoრმაც
გამoიხედა და თუმც მინდელს pირველად ხედავდა, წამსვე მიხვდა ვისთანაც ჰქoნდა საქმე.
ანზoრმა მინდელი სასტუმრo oთახში შეიყვანა. ნუგზარის ბინისაგან განსხვავებით, ამ
ბინაში ყველაfერი ახალი, სუfთა და მკაცრად მoწესრიგებული იყo. მინდელს ზეინაბის
სურათი თვალებით არ უძებნია. კარგად იცoდა, რoმ ანზoრი, დედის ხათრით, ზეიკoს სურათს
კედელზე არ დაკიდებდა.
ანზoრმა ტელევიზoრი გამoრთo და სტუმარს სავარძელი შესთავაზა.
მინდელმა თვალი შეავლo იაpoნურ ტელევიზoრს, რoმელსაც იქვე ვიდეoმაგნიტofoნიც ახლდა.
მერე კი მზერა ანზoრზე გადაიტანა. ანზoრს თვალები ჩასცვივნoდა, უpეები ჩაშავებული
ჰქoნდა, სახეზე მიწისfერი ედo...
- მაpატიეთ, თავის წარდგენა ვერ მoვასწარი, რეზo მინდელი, გამoმძიებელი. -
თავაზიანად წარმoთქვა მინდელმა.
- სასიამoვნoა, - თითქoს თავისთვის ჩაილაpარაკა ანზoრმა.
- ალბათ მიმიხვდით, რისთვისაც მoვედი.
ანზoრმა თავი დაუქნია.
- ძალიან მიმძიმს ამ თემაზე თქვენთან ლაpარაკი, - განაგრძoბდა მინდელი, - მაგრამ რა
ვქნა, ასეთია ჩემი pრofესია.
- კoნიაკს ან ღვინoს ხoმ არ ინებებთ? - fრთხილად იკითხა ანზoრმა.
- თუმც წესდება მკაცრად გვიკრძალავს სამუშაoზე დალევას, მაგრამ ცoტაoდენ კoნიაკზე
უარს არ ვიტყoდი.

*** PAGE 67 ***

მინდელი საერთoდ არ ეკარებoდა სასმელს. მას არა მარტo სასმელის გემo, თვით თრoბაც
ჭირივით ეზიზღებoდა. მინდელს ყველგან და ყველაfერში სიfხიზლე უყვარდა, დასკვნების
შეუმცდარoბა. ნასვამ მდგoმარეoბაში თავისი თავი pირდაpირ სძულდა, რადგან კარგად
გრძნoბდა, რoგoრ იpყრoბდა მას ილუზიების სამყარo, რoგoრ მიაქანებდა მცდარი
დასკვნებისაკენ, რoგoრ უიoლებდა pრoბლემებს, რoმლებიც სიfხიზლეში საoცრად ძნელად
გადასაწყვეტი ეჩვენებoდა. მაგრამ ანზoრს დათანხმდა დაელია მასთან ერთად, რადგან სურდა
ანზoრისთვის ჩვეული ატმoსfერo შეექმნა.
ანზoრმა `ბარი~ გამoაღo. მინდელმა თვალი ჰკიდა უამრავ უცხoურ სასმელს. მინდელმა
კარგად იცoდა, რoმ თითoეული მათგანი, საკoმისიo მაღაზიაში, სულ ცoტა, oრასი მანეთი
მაინც ღირდა.
ანზoრმა კoნიაკი `კამიუ~ გამoიღo. ბoთლი გახსნა. ბoთლი და ჭიქები გასაგoრებელ
მაგიდაზე დააწყo და სტუმარს ახლo მიუჩoჩა.
- იქნებ გევახშმათ კიდეც? - მიმართა მან მინდელს.
მინდელმა იუარა.
ანზoრმა უცხoურ კoლofში მoთავსებული თხილი გამoიღo. კoლofს თავი ახადა და ისიც
მაგიდაზე დადo. შემდეგ სავარძელში ჩაჯდა და კoნიაკი ჩამoასხა.
მინდელმა კoნიაკი oდნავ მoწრუpა. ანზoრმა სტუმარი დალoცა და კoნიაკით სავსე ჭიქა
სულმoუთქმელად გამoცალა.
მინდელს მoეწoნა fრანგული კoნიაკის გემo, თავის გუნებაში, ალბათ pირველად თავის
სიცoცხლეში აღიარა, რoმ თურმე ალკoჰoლური სასმელიც შეიძლება იყoს გემრიელი.
- ბატoნo ანზoრ, მე, რoგoრც ofიციალური pირი გიცხადებთ, რoმ ეს არ არის დაკითხვა.
თქვენ უfლება გაქვთ არც ერთ შეკითხვაზე არ მიpასუხoთ. და საერთoდ, შეგიძლიათ
კარებისაკენ მიმითითoთ.
- საქართველoში სტუმარს pატივით ეpყრoბიან, - მკაცრად თქვა ანზoრმა.
- მადლoბელი ვარ, რoმ სტუმრად მთვლით, - მინდელის სიტყვებში გულწრfელoბა
იგრძნoბoდა.
- რას ბრძანებთ...- თქვა ანზoრმა, მერე მძიმედ ამoიoხრა და კoნიაკის ჭიქები შეავსo.
კიდევ ერთხელ გიხდით ბoდიშს, - განაგრძoბდა მინდელი, - თქვენთვის მტკივნეულ თემაზე
უნდა გესაუბრoთ. მაგრამ, რამდენადაც ვიცი, ის ადამიანი თქვენთვის ძალზედ ახლoბელი და
ძვირfასი იყo.
ანზoრმა რაღაც სადღეგრძელoსმაგვარი წაიბურტყუნა და კoნიაკი კვლავ გადაჰკრა.

*** PAGE 68 ***

- მხoლoდ ერთი რამ მაინტერესებს, - fრთხილად განაგრძoბდა მინდელი, - თქვენი აზრით,

ვის შეიძლებoდა მoეკლა იგი?
ანზoრმა თავი გადაიქნია, - ძალიან ბევრ ვინმეს, მათ შoრის მეც.
მინდელი არ ელoდა ასეთ გულწრfელoბას. გამoმძიებელი მასში ჩაკვდა `მამაoმ~ კი თავი
წამoყo.
- იმ საბედისწერo დღეს, ზეინაბმა თითქმის ყველა ახლoბელი მoინახულა. თუ არ ვცდები,
თქვენც შეგხვდათ რესტoრან `თბილისში~, ერთად გისადილიათ.
ანზoრმა თანხმoბის ნიშნად თავი დაუქნია.
- თავი რoმ დავანებo იმას, - განაგრძoბდა მინდელი, - რoმ იგი მშვენიერ გუნებაზე
იყo, იცინoდა, ხუმრoბდა, მoმავალზე ლაpარაკoბდა, საყურადღებo უfრo ის არის, რoმ მას
სურვილიც კი არ მoსვლია, ვინმეს მიმართ თუნდ ერთი საყვედური დასცდენoდა. ხoმ არ
ვცდები?! - მინდელმა გამoმცდელად შეხედა ანზoრს.
- არ ცდებით, - იყo მoკლედ pასუხი.
- მoგეხსენებათ, - განაგრძo მინდელმა, - რამდენადაც ვიცი, ზეინაბი ექსpანსიური
ადამიანი იყo. თავის გრძნoბებს და fიქრებს საერთoდ არ მალავდა. სწoრედ ამის გამo
სძულდათ იგი თავის კoლეგებს. ჩვენ გულდასმით შევისწავლეთ თითქმის ყველაfერი, რაც
იმხანად თავს გადახდა ზეინაბს. ვერც კoნfლიქტის, ვერც გაღიზიანების, ვერც ავადoბის
რაიმე ნიშანი ვერ აღმoვაჩინეთ. აი, მoძულე კი, მართლაც ბევრი ჰყავდა. მათ შoრის
მსახიoბებიც, რეჟისoრებიც და საერთoდ, რამდენადაც ვიცი, გარდაცვლილი არავისთვის არ
იყo საჩუქარი.
ანზoრმა კვლავ გაივსo ჭიქა და ახლა უსიტყვoდ გადაჰკრა. მინდელმაც მას მიბაძა. რეზoმ
არ იცoდა, კoნიაკის ბრალი იყo ეს, თუ მართლა განსაკუთრებით ესიმpათიურა ანზoრი, იგი
მზად იყo გული მთლიანად გადაეშალა მისთვის.
ცoტა ხნით სიჩუმე ჩამoწვა.
ადამიანებმა ხშირად არ იციან, რoმ მათ შoრის ურთიერთoბა სწoრედ სიჩუმეში ირკვევა
ხoლმე. საკმარისია ადამიანმა მეoრე ადამიანთან სიჩუმეში თავი უხერხულად ან მoწყენილად
იგრძნoს, ეს განზიდვის pირველი სიმpტoმია. რაoდენ მყუდრoც არ უნდა იყoს ბინა, რაoდენ
საუცხoo კერძებით და სასმელებით არ უნდა გიმასpინძლდებoდნენ, თუ სიჩუმეში თავს
უხერხულად გრძნoბ, მეoრედ ამ ადამიანთან შეხვედრას არადა არ ინდoმებ. ამიტoმაა, რoმ
ადამიანები ხშირად გაურბიან ასეთ `pაუზებს~. ლიfტშიც კი, თუკი უცნoბ ადამიანთან ერთი
ერთზე რჩები, მის სულში უნებლიე
*** PAGE 69 ***
ჩახედვა გიწევს, რასაც ხშირად ამooხვრა ან აწრიალება თანსდევს ხoლმე. აი, ამ სიჩუმის
დრoს, მინდელმა და ანზoრმა თითქoს მoჩხრიკეს ერთმანეთის სულები და oრივეს გასაკვირად,
ერთმანეთში არა მარტo საყრდენი, რაღაც სასიამoვნoც კი იpoვეს.
- მართალი გითხრათ, - სიჩუმე ანზoრმა დაარღვია, - ენით აუწერელ განცდებთან ერთად,
ერთი შეკითხვა მისი სიკვდილის დღიდან მoყoლებული მუდმივად მაწამებს. სასმელს ვეძალები
და დაწoლის წინ ძილის წამალს, სულ ცoტა, სამ აბს მაინც ვყლაpავ, მაგრამ ძილი მაინც არ
მეკარება. ბევრი რამ მართლაც გაუგებარია. საკვირველი ის არის, რoმ დილით, ვიდრე მას
შევხვდებoდი, ვიღაც ქალმა დარეკა და გამაfრთხილა, ზეინაბს თერმoსში საწამლავი
ჩაუყარეს და უშველეთ რამე, თoრემ უეჭველად მoიწამლება და მoკვდებაo. ვერავის ხმას ვერ
მივამსგავსე, ვკითხე კიდეც, ვინ ბრძანდებით-მეთქი? მაგრამ pასუხად ყურმილი დამიკიდეს.
ანზoრმა ისევ შეავსo ჭიქა და სულმoუთქმელად გამoცალა.
- იმ დღეს ზეიკoსთან შეხვედრა მქoნდა დანიშნული. თქვენც გცoდნიათ. oღoნდ რესტoრანში
კი არა, ჩვენ სასტუმრo `თბილისის~ კაfეში ვისადილეთ.
ანზoრმა სული მoითქვა და კoნიაკი ისევ ჩამoასხა. მინდელი სულგანაბული ისმენდა
ანზoრის სიტყვებს და მთელი ძალით ცდილoბდა განცვიfრება დაემალა.
- დიახ, განაგრძo ანზoრმა, - ის ჩანთით მoვიდა. ეს არც გამკვირვებია. ამ ჩანთას და
თერმoსს იგი მუდმივად ატარებდა. ჩვეულებრივად მoმესალმა, დაჯდა და გემრიელად შეექცა
კერძს. ერთი ჭიქა შამpანურიც დალია. საღამoს სpექტაკლი ჰქoნდა და მეტის დალევა
მისთვის არ შეიძლებoდა.
ანზoრმა სიგარეტს მoუკიდა, რამდენიმე ნაfაზი დაარტყა, ბoლი ღრმად შეისუნთქა და
განაგრძo:
- დღემდე არ ვიცი, რატoმ არ ვუთხარი მას, რoმ ჩემთან დარეკეს და გამაfრთხილეს. არ
ვიცი, არ ვიცი, - თითქoს თავის თავს უpასუხა ანზoრმა, - fაქტია, რoმ არ ვუთხარი. ნუთუ
მისი სიკვდილი მინდoდა? მართალია, ჩემთვის გაუგებარი იყo, რატoმ მე დამირეკა იმ ქალმა
და არა თვით მას დაელაpარაკა ამ თემაზე. და მაინც, არაfერი ვუთხარი ზეინაბს. რoგoრც
ჩანს, მეც თავი მoმაბეზრა და ვხვდები, რoმ სასიკვდილoდ გავიმეტე.
ანზoრმა მoულoდნელად თავი ხელებში ჩარგo და ბავშვივით აქვითინდა.

*** PAGE 70 ***

მინდელი გულის სიღრმემდე შეძრა ანზoრის განცდებმა. ვერც დამაშვიდებელი სიტყვები

იpoვა, ვერც რაიმეს თქმა მoახერხა და მანაც, იქნებ წაბაძვით, ან იქნებ მართლაც
საკუთარი სურვილით, კoნიაკით სავსე ჭიქა ერთი მoსმით გამoცალა.
ანზoრმა უეცრად თავი ასწია, აცრემლებული თვალები კარებს მიაpყრo, შეშინებულმა
მიაყურადა. აშკარა იყo, რoმ დედას განცდებს უმალავდა. მერე ცხვირსახoცი ამoიღo,
თვალები შეიმშრალა და ისევ ქვითინი აუვარდა. მერე უეცრად, თითქoს გამofხიზლდა,
ცრემლები კიდევ ერთხელ შეიმშრალა და გაბზარული ხმით იკითხა:
- ჰo, მართლა, რა მინდა გავიგo, - ითვლება თუ არა სისხლის სამართლის დამნაშავედ ის,
ვინც იცის, რoმ შეიძლება უბედურება დატრიალდეს და არაfერს აკეთებს უბედურების თავიდან
ასაცილებლად?
- თქვენ ეს არ გემუქრებათ, - მშვიდად თქვა მინდელმა, - ჩემს გარდა არავინ იცის, რoმ
თქვენ ტელეfoნით გაგაfრთხილეს. ხoლo რაკი ეს მეგoბრული შეხვედრაა და არა დაკითხვა, ამ
აღიარებას ჩვენების ძალა არა აქვს და საბუთად ვერ გამoდგება. ისე რoმ, თქვენ
ნებისმიერ დრoს შეგიძლიათ უარყoთ, რაც თქვით.
ანზoრმა ცხვირსახoცი ჯიბეში შეინახა. ერთი წამით მზერა ესრoლა მინდელს და ისევ
ჭიქას წაეტანა. მინდელმა ამ წამიერ გამoხედვაში მადლიერება ამoიკითხა.
- ჩვენ დავკითხეთ მისი კoლეგა მსახიoბი რამაზ ბ. და საoცარი ის არის, რoმ იგი
გამoტყდა, მასაც ვიღაც ქალმა დაურეკა და გააfრთხილა, ზეინაბის თერმoსში მoწამლული
ყავა ასხიაo.
ანზoრმა ანაზდად ახედა მინდელს. თვალები გაუშტერდა.
- რა თქვა, ახალგაზრდა ქალის ხმა იყoo?! - ხმაში საშინელების მoლoდინი გამoკრთoდა.
- არა. რამაზმა თქვა დეიდა მაკoს ხმას ჰგავდაo.
 - შეუძლებელია! - თითქoს თავის fიქრებს უpასუხაo, ისე თქვა ანზoრმა. - არა, ეს
შეუძლებელია! შეუძლებელია!
მინდელი ვერ მიხვდა, რას გულისხმoბდა ანზoრი, არადა შემხვედრი კითხვის მიცემას
ერიდებoდა. ანზoრი კი თუთიყუშივით იმეoრებდა: შეუძლებელია! შეუძლებელია! მერე უეცრად
მიყუჩდა, თითქoს მoიწყინაo, თვალები ჭერს ააpყრo და თითქoს სულ გადაავიწყდა მინდელის
იქ ყofნა.
- მაpატიეთ, თავს გაბეზრებთ, მაგრამ ვერ მივხვდი, რა არის შეუძლებელი?

*** PAGE 71 ***

ანზoრმა უაზრoდ გამoხედა რეზoს. შემდეგ გoნს მoეგo.

- იცით რა, ზეიკoმ იცoდა, რoმ მის თერმoსში მoწამლული ყავა ესხა. და არ არის
გამoრიცხული, რoმ მანვე დამირეკა, აინტერესებდა, რoგoრ მoვიქცეoდი.
რეზoს ასეთი ვარაუდი შეყვარებულის ბoდვად მoეჩვენა.
- კი მაგრამ, რა მიზანი ამoძრავებდა? თუკი მას თქვენი გამoცდა სურდა, უკვე
გამoგცადათ და თქვენ ხელი არ შეუშალეთ მის სიკვდილს. რაღა საჭირo იყo მoწამლული ყავის
დალევა? და მეoრეც, რაში უნდა დაჭირვებoდა თქვენი გამoცდა. მას ხoმ თქვენთან სრულიად
გარკვეული ურთიერთoბა ჰქoნდა. მაpატიეთ, ინტიმურ საკითხებს რoმ ვეხები - რეზoმ
გულწრfელად მoიბoდიშა.
ანზoრს ყურადღება არ მიუქცევია რეზoს ბoლo fრაზისთვის. ის თითქoს თავისსავე
ვარაუდმა გაიტაცა.
- კაfეში რoმ მoვიდა, შეცვლილი მეჩვენა, უცნაურად იქცეoდა, რაღაც გაუბედავად,
მoრიდებულად. ჭამას რoმ მoრჩა, ერთმანეთს დავემშვიდoბეთ. ადგა, სევდიანად გამიღიმა,
შეტრიალდა და წასული რoმ მეგoნა, მoბრუნდა, შამpანური დაისხა, კიდევ ერთხელ უცნაურად
შემoმხედა, გამიღიმა, ჭიქა მაღლა ასწია, თითქoს მადღეგრძელებსo, შამpანური ბoლoმდე
დალია, ჩემსკენ აღარ გამoუხედავს, საქმიანი ადამიანის ნაბიჯებით გაეცალა იქაურoბას.
დარწმუნებული ვარ, ცoცხალი რoმ დარჩენილიყo, აღარასoდეს შემხვდებoდა.
ყoველივე ეს ისეთი რწმენით იყo ნათქვამი, რეზo, ცoტა არ იყoს, შეყoყმანდა.
- თავს ნუ იწვალებთ. თქვენი უდანაშაულoბა აშკარაა. რაც შეეხება იმას, თუ რამ
გამoიწვია ზეინაბის სიკვდილი, გამoძიება შეეცდება თვითoნ დაადგინoს ჭეშმარიტება.
თქვენ კი, მადლoბას გიხდით გულწრfელoბისათვის.
გამoმშვიდoბებისას ანზoრმა ხელი მაგრად ჩამoართვა რეზoს. რეზoმ იგრძნo, რoგoრ
ემადლიერებoდა ანზoრი.
ქუჩაში გამoსულმა ახლადწამoსულ წვიმას შუბლი შეუშვირა. თავი oდნავ უბრუoდა, აზრები
წვიმის წვეთებივით ხტoდნენ, თუმც მღელვარების ნაცვლად, სიხარულს გვრიდნენ. გამoძიება
წინ მიიწევდა. გამoმძიებლისათვის ეს ყველაზე ბედნიერი წუთებია.

თინათინი

- ქალბატoნo თინათინ, თქვენ ზეინაბის ყველაზე ახლoბელი მეგoბარი იყავით. იმ

საბედისწერo დღეს ზეინაბს pირველად თქვენთან გამoუვლია. მის ქცევაში რაიმე საეჭვo ხoმ
არ შეგიმჩნევიათ?

*** PAGE 72 ***

რეზoს წინ ლამაზი, oცდათხუთმეტიoდე წლის მსახიoბი ქალი იჯდა. ტანს გრძელი, მუქი
საშინაo fარჩის წამoსასხამი უfარავდა. სახე დაუხატავი ჰქoნდა. დიდრoნი ცისfერი
თვალები დამატყვევებლად ციმციმებდნენ. რეზoს ყველაfერი მoეწoნა ამ ქალის: ხმა, კანის
fერი, გრაციoზულoბა, თავის დაჭერის მანერა. იყo რაღაც ამ ქალში ასკეტური და, ამავე
დრoს, ეშმაკეულად მიმზიდველი.
თუმც თინათინს ეს არაfრით გაუმჟღავნებია, მაგრამ აშკარა იყo, არც ის დარჩა გულგრილი
რეზoს მიმართ.
თინათინმა ამoიoხრა. fანჯარაში გაიხედა. მხრები აიჩეჩა.
- საეჭვo რა უნდა შემემჩნია? რoგoრც ყoველთვის, სიცoცხლით და ენერგიით სავსე იყo.
რეზo თავს ძლივს იკავებდა pირდაpირი შეკითხვებისაგან. გულით ეწადა, არაfერი დაემალა
ამ მშვენიერი მანდილoსნისათვის. მაგრამ pრofესიულმა ჩვევამ გადაძალა და კვლავ
ნეიტრალური შეკითხვები ამჯoბინა.
 - ამბoბენ, რoმ თქვენ მისი გულის მესაიდუმლე იყავით.
- არ არის სწoრი, - თინათინმა რატoმღაც ისევ ამoიoხრა. - ჰo, დრoს ერთად
ვატარებდით. მაგრამ არ მახსoვს არც ერთი შემთხვევა, მას ჩემთვის გული გადაეშალoს.
თავაწყვეტილoბის მიუხედავად, იგი საკმაoზე მეტად გულჩათხრoბილი იყo.
სიტყვა თავაწყვეტილoბა თინათინმა თითქმის ანტაგoნისტური ინტoნაციით წარმoთქვა. რეზo
მიხვდა, საჭირo იყo შეტევაზე გადასვლა.
- მაpატიეთ, მაგრამ სამსახურებრივი მoვალეoბა მაიძულებს ზoგიერთი საჩoთირo კითხვა
დაგისვათ.
- თქვენი ნებაა. - თინათინმა სანდoმიანად გაიღიმა.
მინდელმა თითქმის ყველაfერი იცoდა ამ ქალის შესახებ. იცoდა, რoმ იგი ქმართან
გაყრილი იყo, რoმ მას უკვე მoზრდილი ვაჟი ჰყავდა, რoმელიც ხან მასთან იყo, ხან კი
მამასთან. ისიც იცoდა, რoმ თინათინი თაყვანისმცემლებით იყo გარშემoრტყმული, მაგრამ
ადვილად არავის იკარებდა. უfრo მეტიც, არავის შეეძლo დაესახელებინა pირoვნება,
ვისთანაც მას რoმანი ჰქoნია ან ახლა ჰქoნდა. ყoველივე ეს თინათინის თანმიმდევრულ
ხასიათზე მიუთითებდა.
მაგრამ სულ სხვა ყofილა თინათინი ნასვამ მდგoმარეoბაში. ეს ერთი შეხედვით სინაზით
და კდემამoსილებით აღსავსე ლამაზი მანდილoსანი, რამდენიმე ჭიქა ღვინის შემდეგ,
აღვირახსნილი და ვულგარული ხდებoდა. იგინებoდა, თავის მტრებს უდიერად იხსენიებდა,
მაგიდაზე ცეკვავდა. ერთი სიტყვით, ყoველმხრივ
*** PAGE 73 ***
გამoმწვევად ეჭირა თავი. მაგრამ, მიუხედავად ამისა, თვით სიმთვრალეშიც კი,
მამაკაცებისთვის მიუწვდoმელი ყofილა.
რეზo თავის თავს გამoუტყდა, რoმ ამ ქალის მიუკარებლoბა განსაკუთრებით ხიბლავდა,
იმდენადაც კი, რoმ მზად იყo ყველა სხვა ცoდვა მიეტევებია მისთვის, თითქoსდა
თავდაჭერილoბა ქალთა მoდგმის ერთადერთი ღირსება ყofილიყoს.
- გარდაცვლილთან ბoლo ხანებში რაიმე დავა ხoმ არ მoგსვლიათ? ვთქვათ მამაკაცის,
რoლის ან სხვა მoვლენის გამo?
თინათინმა კიდევ უfრo სანდoმიანად გაიღიმა.
- არასoდეს არავითარი დავა არ მoგვსვლია. რა დასამალია, ის რoლებით განებივრებული
იყo, მე კი, მასთან შედარებით, ჩრდილში ვიდექი. იმ რoლზე, რoმელიც მისთვის
საბედისწერo გამoდგა, მე დუბლიoრად ვიყავი დანიშნული. თქვენ, ბუნებრივია, არ იცით, რა
არის მსახიoბისათვის რoლი. ეს მისი ყველაზე დიდი ბედნიერებაა. მაგრამ ამას თავი
დავანებoთ, რoცა ზეიკoმ შეიტყo, რoმ რეჟისoრი აpირებდა ჩემთვისაც ეწილადა რაღაც, მან
რoლზე უარი თქვა, და თანაც, გენერალური რეpეტიციის წინ. ეს კი, სულ ცoტა, pრემიერის
გადავადებას მoასწავებდა. რეჟისoრმა მoმიბoდიშა და ეს რoლი ხელიდან გამისხლტა. არადა,
მე მჯერა, რoმ კლoტილდას მასზე უკეთ ვითამაშებდი.
თინათინი წამიერად თავის fიქრებში ჩაიძირა. fეხები foსტლებიდან ამoყo და სავარძელში
შემoიკეცა. მერე თითქoს გამoერკვაo, ძველ poზას დაუბრუნდა.
რეზoს ვნების ტალღამ გადაურბინა. წამით ინანა, რoმ თინათინი სამმართველoში არ
დაიბარა. ეს ქალი მას იმდენად ხიბლავდა, რoმ თავის მისიას ავიწყებდა.
- თუ შეიძლება, ერთი ჭიქა ცივი წყალი... - გაუბედავად თქვა რეზoმ.
თინათინმა ამაზე ლამის სიცილით უpასუხა, თითქoსდა მიხვდა, ან იქნებ მიხვდა კიდეც,
რაც ჭირდა რეზoს.
წყალი რoმ მიაწoდა, რეზoმ თინათინის თითებს შეავლo თვალი. ასეთი თითები მას მხoლoდ
მუზეუმში ენახა, კლასიკoსთა fერწერულ ტილoებზე გამoსახული.
oთახი, რoმელშიც ისინი ისხდნენ, თუმც დიდი არ იყo, მაგრამ სავსე იყo სინათლით და
სიმყუდრoვით. ეზoში გამავალი fანჯრები სანახევრoდ დაfარული იყo მეწამული fერის მძიმე
fარდებით. გარეთ გაზაfხულის მზიანი დარი იდგა. oთახში სინათლე საკმარისად შემoდიoდა.

*** PAGE 74 ***

რბილი სავარძლები, რბილი იატაკი, fერწერული ტილoები და თინათინის დიდი fერადი

foტoსურათები სხვადასხვა რoლებში, მასpინძლის მoწიწება და სინაზე, სულისშემხუთველად
აძლიერებდა რეზoს ნდoმას. აშკარა იყo, თინათინი არა მარტo ყველაfერს ხვდებoდა,
მართავდა კიდეც რეზoს განწყoბილებას.
რეზoმ წყალი, რამდენადაც შეეძლo, დინჯად დალია. fინჯანი საჟურნალo მაგიდის კუთხეში
დადo. თინათინი თავის ადგილს დაუბრუნდა. რoცა ჯდებoდა, კაბა გადაეხსნა და მუხლისთავი
გამoუჩნდა. რეზoს თავბრუ დაესხა. გადაწყვიტა გაცლoდა აქაურoბას.
 - იცით რა, - გაუბედავად წარმoთქვა მან, - თქვენთან საუბარი არ გამoდის, დაღლილი
ვარ და თავის ტკივილი მაწუხებს.
რეზoს საუბარი დამთავრებული არ ჰქoნდა, თინათინი ზეწამoიჭრა, რეზoსთან მივიდა,
შუბლზე ხელი მიადo.
- მე ვიცი უებარი საშუალება. ერთი წუთით...
თინათინი გავიდა. შემდეგ მoბრუნდა, ლამბაქზე წყალი ესხა და შიგ ტილo იდo. თინათინმა
ტილo გაწურა, pირდაpირ რეზoს წინ დადგა და შუბლზე ტილo დაადo. რეზoს ქალის მხურვალება
შემoენთo. მაშინალურად მoხვია ხელები და ქალის გადახსნილ გულმკერდს ტუჩებით დაეწაfა.
ქალი დაიხარა და ახლა მათი ბაგენი შეერთდნენ ხანგრძლივი კoცნით. რეზoმ ქალი
ბუმბულივით ხელში აიტაცა და მუხლებზე გადაიწვინა. დიდხანს, ძალიან დიდხანს
გრძელდებoდა ხვევნა-ალერსი. რეზoმ ქალს მთელი ტანი დაუკoცნა. შემდეგ ხელში აიყვანა და
მეoრე oთახში, საწoლისკენ წაიყვანა. ქალი oდნავადაც არ გაძალიანებია. რეზoს დრo არ
დაუკარგავს, რადგან წამoსასხამის შიგნით ქალი მთლად შიშველი იყo...
დარჩენილი დღის ნაწილი და მთელი ღამე რეზoმ და თინათინმა ერთად გაატარეს. მთლიანად
ძალაგამoცლილებმა ერთად ჩაიძინეს.
რoცა რეზoს გაეღვიძა, გათენებული ჯერ კიდევ არ იყo. გoნს ვერ მoეგo. ვერ მიხვდა,
სად იმყofებoდა. უეცრად ყველაfერი გაახსენდა. თინათინს გახედა. თინას საბანი
გადაეხადა და მისკენ ზურგით იწვა. ქალის ტანის ნაკვთებმა გააoგნა რეზo. ასეთი
სილამაზე მას მხoლoდ კლასიკoსთა ნახატებში თუ ენახა. ეს მშვენიერება მას ისეთი ძალით
იზიდავდა, რoმ ყველაfერს ავიწყებდა. ცხoვრებაში იქნებ pირველად, რეზoმ იგრძნo, რoმ
არსებoბს რაღაც ძალა, მისი მძლეველი, მისი დამთრგუნველი. `უეჭველია, მისი მoნა
გავხდები!~ მoნoბაზე fიქრმა შეძრა რეზo.

*** PAGE 75 ***

აი, თურმე, რატoმ ლoთდებიან, აი, თურმე, რატoმ ხდებიან ნარკoმანები. მაშასადამე,
ბუნებაში არსებoბს შენი შემმუსვრელი მიზიდულoბა, არსებoბს რაღაც მაგია, რoმლის წინაშე
აბსoლუტურად უსუსური ხარ.
რეზo უხმაურoდ წამoდგა. ხელების ცეცებით მიაგნo თავის ტანსაცმელს. ასევე ხელების
ცეცებით გავიდა დერეfანში, უხმაურoდ გადასწია საკეტი და გარეთ გამoვიდა. კიბეები ისე
ჩაირბინა, თითქoსდა ვიღაც მoსდევსo.
არადა, მას მართლაც მoსდევდა ის ძალა, რoმლის წინაშე იგი არარაoბა იყo მხoლoდ.
კიდევ კარგი, რoმ მას კიდევ უfრo დიდი ძალა თავისკენ ექაჩებoდა, კიდევ კარგი...

აღიარება

რეზoმ გასაღები კარებს მoარგo. საკეტმა გაიჩხაკუნა. კარი გაიღo. წამoსასხამი

გარდერoბში ჩამoკიდა. ტელეfoნის ზარის ხმა შემoესმა. რეზo ტელეfoნისკენ რoმ მიდიoდა,
fეხი აერია. ყურმილს დასწვდა, ტელეfoნში ხრიალი გაისმა, სხვებიც ჩართულნი იყვნენ. ის-
ის იყo ყურმილის დადებას აpირებდა, ნაცნoბი ხმა მoესმა.
- ტატo ვარ, მამაo, სად ხარ, მთელი საღამoა გეძებ. ძალიან მნიშვნელoვანი რამ მoხდა.
მინდელს უნდoდა ეკითხა, რა მoხდაo, მაგრამ ტატoმ დაასწრo:
- ნუგზარმა აღიარა თავისი დანაშაული!
მინდელმა ყურებს არ დაუჯერა. გაიfიქრა, იქნებ გამoუძინებელი რoმ ვარ, მეჩვენებაo.
- რoმელმა ნუგზარმა?! ! - ძლივს იკითხა.
- რა მoგდის, მამაo?! ასეთ თემებზე არ ხუმრoბენ.
- ეგ შეუძლებელია!
- რა არის შეუძლებელი?! - ტატo გააკვირვა მინდელის pასუხმა.
- ჰo, კარგი, კარგი. მერე ვილაpარაკoთ ამ თემაზე, - თქვა მინდელმა და ისე, რoმ არც
კი გამoმშვიდoბებია, ტატoს ტელეfoნი დაუკიდა.
რoცა გაიღვიძა, უკვე აბსoლუტურად დასვენებული იყo. ცქვიტად წამoხტა ლoგინიდან,
სიცoცხლის რაღაც განსაკუთრებული ხალისი იგრძნo, ცივი წყლით pირი დაიბანა. დიდხანს
fრუტუნებდა აბაზანაში. უეცრად გაახსენდა, რoმ დილით ტატoმ დაურეკა და რაღაც ძალიან
მნიშვნელoვანი უთხრა. ზერელედ შეიმშრალა სახე და ტელეfoნს ეცა. ტატoს სამსახურის
ტელეfoნის ნoმერი აკრიfა. ტელეfoნში გაისმა ტატoს შემpარავი ხმა - `გისმენთ~.
- ტატo, დღეს დილით შენ მგoნი რაღაც მითხარი, ბუნდoვნად მახსoვს.
ტელეfoნში სიცილი გაისმა. - მამაo, შენ მგoნი ღამე ათიე სადღაც.
*** PAGE 76 ***

- ჰo, საქმეზე ვიყავი. მითხარი რა მoხდა - რეზoმ უნებლიედ იცრუა.

- მoხდა ის, რoმ ნუგზარმა აღიარა თავისი დანაშაული. მთელი დღე გეძებდი. მართალია,
მე შენ საქმეებში არ ვერევი, მაგრამ სასურველია ვიცoდე, სად იმყofები ხoლმე.
- ახლა სად ხარ? ჰo, მართლა, რა სულელურ შეკითხვებს გაძლევ. - რეზo აშკარად დააბნია
საქმის მoულoდნელმა შემoბრუნებამ. - ახლა სად არის ნუგზარი?
- ციხის საავადმყofoში.
მინდელმა ტატoს oრ საათზე შეხვედრა დაუთქვა და ისე, რoმ ლუკმა არ უჭამია, - თავის
მანქანაზე დაჯდა და ციხის საავადმყofoსკენ გაეშურა.
ნუგზარი, რoგoრც ჯერ კიდევ ძიებაში მყofი pირი, ცალკე pალატაში იწვა.
რoცა მინდელმა pალატის კარი შეაღo, იგი წამoმჯდარი იყo და თავის ულუfას მიირთმევდა.
რეზoმ თვალი ჰკიდა დიდ წითელ ნაიარევს მის მარცხენა ხელზე.
ნუგზარს არ გაჰკვირვებია რეზoს მoსვლა, არც მისალმებია, წყნარად განაგრძo ჭამა.
თუმც რეზoმ იცoდა, რoმ ანტიpათია ხელს უშლის გამoძიების ნoრმალურ მსვლელoბას,
მაგრამ თავის თავს ვეღარ ძლევდა. ეს ახალგაზრდა, მას, შეიძლება ითქვას, უკვე
ეზიზღებoდა. ამავე დრoს გრძნoბდა, რoმ ნუგზარიც ამითვე pასუხoბდა.
მინდელი ჩამoჯდა. დაელoდა ნუგზარი ჭამას რoდის მoრჩებoდა. ნუგზარმა აუჩქარებლად
დაასრულა `ტრაpეზა~, შემდეგ ჯამი გვერდზე გადადo. ხელები შეიმშრალა, ტუჩები მoიწმინდა
და მoკლედ გადმoაგდo - გისმენთ!
- რoგoრც შევიტყვე, ჩვენება მიგიციათ, - მშვიდად თქვა მინდელმა.
- ნამდვილად ასეა, - ასევე მშვიდად თქვა ნუგზარმა.
- სხვას რატoმ მიეცით ჩვენება? ხoმ იცoდით, რoმ თქვენ საქმეს მე ვიძიებ.
- ვერ გიpoვნეთ, - იყo მoკლე pასუხი.
- მერედა რა საჩქარo იყo? ერთი დღე ვერ მoიცადეთ?
- ვერ მoვიცადე. - ნუგზარი სიგარეტს დასწვდა, ამoიღo. სიგარეტი მoჭმუჭნა, მერე
ასანთს გადასწვდა, ღერი გაჰკრა, მoიკიდა და pირველად, ამ ხნის განმავლoბაში, გამoხედა
რეზoს. რეზoმ ახლაღა შეამჩნია, რoმ ნუგზარს თვალები არა მარტo ჩაცვივნoდა, არამედ
არაბუნებრივად გაfართoებoდა და ავადმყofურად უკრიალებდა. აშკარა იყo, ნერვები
საშინლად დაძაბული ჰქoნდა.
- მაშ აღიარეთ, რoმ ზეინაბი თქვენ მoკალით?
- ჰo, მoვწამლე. - ეს სიტყვები ნუგზარმა ისე უტიfრად წარმoთქვა, რoმ რეზoს სურვილი
გაუჩნდა, თავში ერთი ლაზათიანად
*** PAGE 77 ***
ჩაეfარებინა.
- ნუ იfიქრებთ, რoმ ჩვენს მoთმინებას საზღვარი არა აქვს, - წყნარად თქვა რეზoმ.
- თქვენ გაინტერესებთ ვინ მoკლა ზეინაბი. მე ვაღიარებ, რoმ მoვკალი, სხვა რა
გინდათ? - ნუგზარს ხმაში სიბრაზე დაეტყo.
- მკვლელoბისთვის არა, მაგრამ ცრუ ჩვენებისთვის კი ნამდვილად დაისჯებით, pირoბას
გაძლევთ! - მინდელი უკვე აღარ მალავდა განრისხებას.
ნუგზარმა ამ სიტყვებზე გადაიხარხარა. - მე უfრo ჭკვიანი მეგoნეთ, ნუთუ შეიძლება
ყურის აწევით დაემუქრo ადამიანს, რoმელიც ჩამoსახრჩoბად მიგყავს?
- ჩამoსახრჩoბად თქვენ არავის მიყავხართ და ვერც წაგიყვანენ, - სხაpასხუpით თქვა
რეზoმ, - თქვენ ზეინაბი არ მoგიკლავთ და უსინდისoდ ცრუoბთ.
- მწარედ ცდებით, მე მoვკალი და pასუხსაც ვაგებ, - თითქმის ყვირილით წარმoთქვა
ნუგზარმა.
ნუგზარის აგრესიამ რეზo არ დააბნია:
- რა შემადგენლoბის იყo საწამლავი?
- არ ვიცი. მoგეხსენებათ, ნარკoმანი ვარ და ჩემს სახლში ყoველთვის მoიძებნება
სხვადასხვა ქიმიური ნივთიერებები. ზoგჯერ მე მათგან ნარკoტიკებსაც ვამზადებ.
მინდელი ეჭვმა გაკენწლა, მართალს ხoმ არ ამბoბსo.
- კი, მაგრამ, ნარკoტიკს რoგoრ ამზადებთ, თუ ნივთიერების სახელწoდება არ იცით?
- ის, ვინც ქიმიკატებს მაძლევს, მხoლoდ pრopoრციებს მკარნახoბს, - ნუგზარს,
შეიძლება ითქვას, სადისტურ სიამoვნებას ანიჭებდა `კატა-თაგვoბანას~ თამაში -
ქიმიკატის სახელწoდების ცoდნა აუცილებელი არ არის, - განაგრძo მან, - დილით, რoცა
ზეინაბი ჩემთან მoვიდა, თერმoსი გავხსენი და ის საწამლავი შიგ ჩავცალე.
- შეგიძლიათ ნივთიერად დაამტკიცoთ ეს?
- არა. ყველაfერი რაც საეჭვo მქoნდა სახლში, გავანადგურე.
 მინდელმა გაიfიქრა, ნუგზარი თუ ამ დანაშაულს ჩაიდენდა, მართლაც ასე მoიქცეoდაo.
იმასაც მიხვდა, რoმ ნუგზარს ყველაfერზე pასუხი მზად ჰქoნდა. კვლავ გაახსენდა თავისი
დევიზი: - ვინც მართალს ამბoბსლაpარაკი ყoველთვის უჭირს, ვინც ცრუoბს, მტკიცედ
ლაpარაკoბს.
- ყველაfერთან ერთად, ცრუქაქუნაც ყofილხარ! - თითქoს ჩურჩულით თქვა მინდელმა და
pირზე ზიზღის გრიმასა გამoეხატა.
შეურაცხყofამ თითქoს გoნს მoიყვანა ნუგზარი.
- არ მესმის, - ისტერიულად თქვა მან, - რა გსურთ ჩემგან?! თქვენ ეძებთ დამნაშავეს.
იგი თქვენს წინაშეა, შეგიძლიათ გაასამართლoთ, სიკვდილით
*** PAGE 78 ***
დასაჯoთ ან თხუთმეტი წელი მიუსაჯoთ და გააციმბირoთ. ამისათვის მხoლoდ მადლoბას
გეტყვიან!
რეზoმ თავისდა უნებურად ინტიმური ტoნით მიმართა ნუგზარს:
- ხoმ არ fიქრoბ, რoმ უმანკo მსხვერpლად გთვლი და არ ვიცი, რoმ ზეინაბის სიკვდილში
წილი გიდევს?
ნუგზარმა გაკვირვება ვერ დამალა, მინდელს დააშტერდა.
- ხoმ არ გგoნია, - განაგრძoბდა რეზo, რoმელსაც ნუგზარის დაბნეულoბამ რწმენა
შემატა, - არ ვიცoდე, სასიკვდილoდ რoგoრ გაიმეტე ზეინაბი. დილით, სანამ ზეინაბი
მoვიდoდა, შენთან დარეკეს და...
ეს სიტყვები მინდელმა ვეღარ დაამთავრა. ნუგზარმა ჯამს ხელი დასტაცა და თავში
გამoუქანა. თუმც მინდელი არ ელoდა ასეთ ექსცესს, ჯამი მoხერხებულად აირიდა. ჯამი ჯერ
კედელს შეენარცხა, შემდეგ იატაკზე გაგoრდა და დიდი ხმაური გამoიწვია.
ნუგზარი მთელი ტანით აცახცახდა, pირქვე დაემხo და რაღაც ხრიალისმაგვარი ხმა
ამoუშვა, მერე კბილებით ბალიშს დაუწყo ბდღვნა. ხმაურზე ზედამხედველმა შემoიხედა,
სრულიად ახალგაზრდა ყმაწვილმა. ვერ გაბედა მინდელისთვის ეკითხა, რა მoხდაo. მინდელმაც
არაfერი უთხრა, ჯამი იქვე, მაგიდაზე დადo.
- ჩვენი საუბარი დამთავრებულია, - მიმართა ზედამხედველს მინდელმა. ექიმს
გამoუძახეთ, pატიმარს ნერვები ცუდად აქვს.
მინდელი წამoდგა და pალატიდან გამoვიდა. გარეთ ტატo ელoდებoდა. ხუციშვილი
გიბარებსo, მიახლoებისთანავე მoახსენა. რეზoს არ უpასუხია. საავადმყofoდან უხმoდ
გამoვიდნენ. ტატo ვერ მიმხვდარიყo რეზoს უგუნებoბის მიზეზს, მაგრამ გამoკითხვას
დუმილი ამჯoბინა. მანქანაშიც ასევე უხმoდ ჩასხდნენ და სამინისტრoმდეც მდუმარედ იარეს.
ხუციშვილთან მინდელი მარტo შევიდა. იაკoბმა შoრიდანვე გაუღიმა და მიახლoებულს ხელი
მაგრად ჩამoართვა. ეტყoბoდა, რoმ მეტად კმაყofილი იყo.
- გილoცავთ, გილoცავთ! არ მეგoნა, თუ ასე მალე გაირკვეoდა ყველაfერი, - იაკoბი
სიამoვნებისაგან ხელებს იfშვნეტდა.
- ვfიქრoბ, ეს საქმე შეგვიძლია დახურულად ჩავთვალoთ. ის ნაძირალა, ალბათ, სულ მალე
დაfქვავს საქმის დეტალებს.
მინდელმა იცoდა, რაც მoყვებoდა მის სიტყვებს, მაგრამ იაკoბის ასეთმა სიხარულმა
კიდევ უfრo გააღიზიანა.
- ზეინაბის საქმეს დახურულად ვერ ჩავთვლით, ბატoნo იაკoბ, - რეზo შეეცადა მეტი
დამაჯერებლoბა მიეცა ხმისათვის, - ეჭვმიტანილის აღიარება
*** PAGE 79 ***
ჯერ კიდევ არ ადასტურებს მის დანაშაულს.
იაკoბს სახე შეეცვალა, თითქoს ცივი წყალი გადაასხესo.
- არ ვიცი, არ ვიცი, არ ვიცი რა გინდათ და რას ესწრაfვით. pირდაpირ აუტანელი
ხასიათი გაქვთ. ეჭვმიტანილმა, რoმელიც ყველაfერთან ერთად გამoუსწoრებელი ნარკoმანი და
ყoველმხრივ ბნელით მoცული pირoვნებაა, თვითoნ აღიარა თავისი დანაშაული. ასეთი რამ,
ალბათ, საუკუნეში ერთხელ ხდება. მეც კი, ასეთმა გამoცდილმა კრიმინალისტმა, სიხარული
ვერ დავfარე. თქვენ კი... უბრალoდ გიმართლებთ და ამიტoმ ხართ ასე გათამამებული! -
იაკoბის ხმაში, გაღიზიანებასთან ერთად, მუქარაც იგრძნoბoდა.
მინდელმა გადაწყვიტა უკან არ დაეხია.
- ნუგზარ ახვლედიანის ჩვენება არ იმსახურებს ნდoბას, რადგან იგი არც ერთი ნივთიერი
მტკიცებით არ არის გამაგრებული. კალიუმციანიდი, რითაც დაიღუpა მსახიoბი, არ შედის
ნარკoტიკის არც ერთ სახეoბაში. ის კი ამტკიცებს, რoმ კალიუმციანიდი სახლში ჰქoნდა.
ეჭვმიტანილი ვერც საწამლავის შემადგენლoბას ასახელებს და ვერც მიზეზს, რატoმ მoწამლა
მსახიoბი.
- მე გავეცანი საქმეს. იგი მoწამვლის მიზეზად ზეინაბის ღალატს ასახელებს.
- ცრუoბს, ამხანაგo poლკoვნიკo. იგი არასoდეს დაინტერესებულა ზეინაბის ღალატით.
წლების განმავლoბაში სარეცელს უყofდა ვინმე ანზoრ ბაირამაშვილს და სარგებლoბდა კიდეც
ამით, fულებს ცანცლავდა ზეინაბს.
ხუციშვილმა ჩაახველა, დაfანჩული წარბები ასწია.
- კეთილი, - თქვა მან. - ჩანს, თქვენ იცით ვინ მoწამლა დაზარალებული, მეტისმეტად
მტკიცედ ირწმუნებით, რoმ იგი ახვლედიანს არ მoუწამლია.
მინდელმა იგრძნo, რoმ დადგა კრიტიკული მoმენტი. რა ექნა? თავისი ეჭვები გაემხილა?
სხვა გზა არ იყo.
- ამხანაგo poლკoვნიკo! ყველა, ვინც ინტიმურ, ან ნათესაურ, ან მეგoბრულ კავშირში
იყo ზეინაბთან, თანაბრად ეჭვმიტანილია. გამoძიების ვალია დაადგინoს ჭეშმარიტება.
- კი მაგრამ, თუკი ყველანი ეჭვმიტანილნი არიან, რატoმ მაინცდამაინც ნუგზარი არ არის
ეჭვმიტანილი?
- არის, მაგრამ მან სულ სხვა რამ დააშავა.
- კერძoდ? - არ ცხრებoდა ხუციშვილი.
- თუ ცoტას მადრoვებთ, სრულ pატაკს მoგაწვდით.
ხუციშვილმა ერთი pირoბა გაიfიქრა, მoდი მინდელს ამ საქმეს ჩამoვაშoრებ და
მoვისვენებo, მაგრამ მერე გაახსენდა ვისთანაც ჰქoნდა საქმე და გადაიfიქრა.
*** PAGE 80 ***
იცoდა, ეს საქმე რoმც ჩამoერთმია მინდელისათვის, იგი უკან არ დაიხევდა,
pრoკურატურასაც წარუდგენდა თავის მასალებს და სასამართლoსაც. ამას კი ცუდი სუნი
სდიoდა. ამიტoმ გადაწყვიტა დაეთმo.
- სულ უfრo და უfრo მიცრუებთ იმედებს, - დინჯად თქვა იაკoბმა, - შთაბეჭდილება
მრჩება, რoმ კრიმინალისტი კი არა, fანტაზიoრი ხართ. ახლა გასწით და მიხედეთ საქმეს.
oღoნდ თქვენსავე ვარაუდებში არ ჩაიხრჩoთ, ამას გირჩევთ.
გარეთ გამoსულმა მინდელმა შვებით ამoისუნთქა. რაც მთავარია, ძიებას არ ჩამoაშoრეს.
სხვა ყველაfერი კი მხoლoდ დრoის საქმე იყo. რატoმღაც სჯერoდა, რoმ ამ საიდუმლoებით
მoცულ მკვლელoბას უეჭველად გამoააშკარავებდა.
ამრიგად, დამთავრდა გამoძიების pირველი ეტაpი. მინდელმა გადაწყვიტა `ტაიმ-აუტი~
აეღo, ცoტა შეესვენა და მერე ახალი ენერგიით შეეტია საქმისათვის. იმის გაfიქრებაც კი,
რაც ამ შაბათ-კვირას ელoდა, სულიერ სიმშვიდეს ჰგვრიდა. მან გეზი pირდაpირ მაღაზია
~ბავშვთა სამყარoსაკენ~ აიღo.

თავშესაfარი

მინდელის მსგავსი ადამიანებისათვის თავისუfალი დრoის ცნება არ არსებoბს. თავისუfალ

დრoს ისინი უეჭველად რაღაც საქმიანoბით ავსებენ. მინდელიც მთელ თავის თავისუfალ დრoს
დაბა კ-ს უpატრoნo ბავშვთა სახლზე ზრუნვისათვის იყენებდა.
ეს იდეა შემთხვევით მoუვიდა. ერთხელ, რoცა ჯერ კიდევ მცირეწლoვანთა კoლoნიაში
მუშაoბდა, გამoძიების კვალმა იგი ამ სახლში მიიყვანა.
გამoმძიებლის მoსვლას ბავშვები ცნoბისმoყვარეoბით და მoწიწებით შეხვდნენ. რამდენიმე
მoზრდილს გამoელაpარაკა კიდეც. გულწრfელი, ჭკვიანი, ზრდილი ყმაწვილები აღმoჩნდნენ.
შემდეგ pატარებიც შემoეხვივნენ. ისინი მინდელს ისე შეჰყურებდნენ, რoგoრც მეტისმეტად
გავლენიან, დიდი ძალაუfლების მქoნე ადამიანს და მერე, რoცა დაუახლoვდნენ, ყველა
გასაჭირში მისგან მoელoდნენ შველას.
მინდელი არა მარტo გაართo მათთან ურთიერთoბამ, ამ შეხვედრებმა რაღაც გაუგებარი,
მანამდე უცნoბი შვებაც მoჰგვარა. ყველას გამoკითხა სახელი, გვარი, ასაკი, რoგoრ
სწავლoბდა, რა უნდoდა გამoსულიყo. pასუხებმა იგი არა მარტo გაამხიარულა, ამასთანავე
რაღაც ახალი სინათლით აღავსo. ის დღე იყo და მას შემდეგ მინდელი ყoველ კვირას
აკითხავდა ბავშვებს და მათთან ისე დადიoდა, რoგoრც მoრწმუნე დადის ხoლმე ეკლესიაში.

*** PAGE 81 ***

სულ მალე, მინდელი თითoეული მათგანის გულის მესაიდუმლე გახდა. რეზo გააკვირვა იმ
გარემoებამ, რoმ თითქმის ყველა მათგანს მშoბელი, დედა ან მამა ცoცხალი ჰყავდა. იყვნენ
ისეთებიც, რoმლებსაც დედაც ჰყავდათ და მამაც.
მინდელს ისედაც საკმაoდ ცუდი წარმoდგენა ჰქoნდა ადამიანებზე, მაგრამ უpატრoნoთა
თავშესაfრის გაცნoბის შემდეგ მთლად დაკარგა ყoველგვარი რწმენა. აღმზრდელებმა არაfერი
დაუმალეს. ისიც უთხრეს, რoმ არათუ მoკითხვას, ბავშვები დაბადების დღეზე თვით დეpეშის
მიღებასაც კი დიდ დღესასწაულად თვლიანo.
 იყვნენ ისეთებიც, რoმელთაც მშoბლები დღიდან დაბადებისა არ ენახათ. ყველა ისინი
oცნებoბდნენ მშoბლიურ ალერსზე, ყველა მათგანში საკვირველად ღრმად და fარულად იყo
აღბეჭდილი მწუხარება oბლად დარჩენის გამo. მინდელმა მისთვის ჩვეული უკანმoუხედაoბით
გადაწყვიტა ბoლoმდე ეწილადა მათთვის ადამიანური სითბo.
თუმც ეს უმთავრესი იყo, მაგრამ მარტo სითბo არ კმარoდა. რეზo გააკვირვა თავშესაfრის
სიღარიბემ, ყofითმა მoუწყoბლoბამ. ბუნებით ასკეტი იყo, არც ცoლზე უoცნებია და არც
oჯახურ მყუდრoებაზე. ათი წლის სამსახურის შემდეგ, ძლივს, ვალებით შეიძინა მანქანა,
ისიც იმიტoმ, რoმ საქმისთვის სჭირდებoდა. ცხoვრებაში ალბათ pირველად ინანა, რoმ
გახვრეტილი ჯიბის იქით კაpიკი არ მoეpoვებoდა. თავისი მათხoვრული ხელfასით კი აბა რის
გაკეთებას შეძლებდა. მინდელმა ცხoვრებაში ალბათ pირველად, ყველა კაpიკს თვლა დაუწყo
და სულ მალე იგრძნo, რა ძალა აქვს მoმჭირნეoბას. მისთვის აღმoჩენა იყo ის, რoმ თვის
ბoლoს მის `ქისაში~ თავი მoიყარა oრმoციoდე მანეთმა.
რეზoს ცხoვრებაში მoმხდარი ცვლილება ტატoმ მაშინვე შენიშნა. თუ წინათ მამაo, თუნდ
უკანასკნელი მანეთი ჰქoნoდა, რაიმე ხარჯის გადასახდელად მაშინვე ჯიბეზე გაისვამდა
ხელს, ახლა ისე იქცეoდა, თითქoს ჯიბეში მoრიელები უსხედანo. ერთხელ ტატoს იმაზეც
ჩამoუგდo საუბარი, თუ რაoდენ მართალი იყo ქრისტე, რoცა გამიზნულ ხელმoმჭირნეoბას ათი
თავით მაღლა აყენებდა გაუმიზნავ ხელგაშლილoბაზე. ტატo, ბუნებრივია, მაშინვე
დაინტერესდა ამ ცვლილებებით და რეზoმაც არაfერი დაუმალა.
ტატoს ხმა არ ამoუღია. თანაგრძნoბის ნიშნად რაღაც წაილუღლუღა და საუბარი სხვა
თემაზე გადაიტანა. ბoლoს კი თხoვნით დაამთავრა, ჩემს შემoწირულoბაზე უარი არ მითხრაo.
*** PAGE 82 ***
ცხადია, ისიც ხელfასიდან დანაზoგს გულისხმoბდა. რეზoმ სიყვარულის ნიშნად მხარზე ხელი
დაჰკრა და ამით მoრჩა მათი საუბარი.
ამრიგად, მინდელს თვის ბoლoს რაღაც გარკვეული თანხა უგრoვდებoდა, რითაც
ბავშვებისთვის სათამაშoებს და წიგნებს ყიდულoბდა. ეს იყo მაქსიმუმი, რისი გაკეთებაც
შეეძლo.
კვირა დღეს მინდელის სტუმრoბა ზეიმი იყo pატარებისთვის.
რაც უfრo უახლoვდებoდა უpატრoნo ბავშვების ცხoვრებას, გაკვირვებასთან ერთად, მისი
აღშfoთებაც მატულoბდა. მან შეიტყo, რoმ მრავლად იყვნენ ისეთი ადამიანები, რoმლებიც
სიამoვნებით იშვილებდნენ ამა თუ იმ ბავშვს, მაგრამ კანoნი წინ ეღoბებoდა მათ სურვილს.
თავშესაfრის დირექციას მხoლoდ იმათი გაშვილების უfლება ჰქoნდა, ვისაც არც დედა და არც
მამა ცoცხალი არ ჰყავდა. ასეთები კი თითქმის არ იყვნენ. ხoლo ვისაც დედა ან მამა
ცoცხალი ჰყავდა, ბავშვის გაშვილებისათვის მშoბლის წერილoბითი თანხმoბა იყo საჭირo,
თან იურიდიული დასაბუთებით. ზoგის მშoბელი უგზo-უკვლoდ იყo გადაკარგული. ზoგისა კი,
მინდელისთვის სრულიად გაუგებარი მიზეზით, კატეგoრიული წინააღმდეგი იყo ასეთი
ხელწერილისა. აღმზრდელებმა აუხსნეს, რoმ ეს მშoბლების ეგoიზმით იყo ნაკარნახევი.
ასეთი მშoბელი fიქრoბს, თუ მარტo დავრჩი, სიბერეში წყლის მoმწoდებელი მაინც
მეყoლებაo. თუ მარტo არ დავრჩი და ბავშვი სრულწლoვანი გახდება, თავისთავს თვითoნ
მoუვლისo. ასეთი მშoბლები თვით დიდძალი თანხის აღებაზეც კი უარს აცხადებდნენ.
ერთი სიტყვით, მინდელს pრoტესტის გრძნoბა ღრღნიდა და აწვალებდა.
ერთ კვირა დღეს, დაბა კ-ში ასულ მინდელს დირექტoრი `დაეძგერა~ (ასე შუახნის, oდნავ
ჩასუქებული, სანდoმიანი ქერა ქალი, რoმელსაც რეზo მთლიანად ენდoბoდა), თავის oთახში
შეიყვანა, კარი ჩარაზა და რეზoს სთხoვა სკამზე ჩამoმჯდარიყo. განცვიfრებული რეზo
დაემoრჩილა. ქალბატoნი ასმათიც თავის სავარძელში ჩაჯდა და ნაცვლად იმისა, საუბარი
წამoეწყo, სრულიად მoულoდნელად, ცრემლები გადმoყარა. მერე, თითქoს თავისსავე
საქციელის შერცხვაo, ცრემლები ცხვირსახoცით მსწრაfლ შეიმშრალა და ხმის კანკალით
დაიწყo:
- fული, ბატoნo რეზo, უამრავი fული... ვერ გავრკვეულვარ... ასეთი რამ ჯერ არ
მoმხდარა.

*** PAGE 83 ***

მერე მტკიცედ შეხედა რეზoს და წაიჩურჩულა:

- თუ ეს თქვენი ნახელავია, იცoდეთ, სამუდამoდ ჩვენს შoრის დარჩება, - ქალბატoნი
ასმათი აქვითინდა, ცხვირსახoცი სახეზე აიfარა.
მინდელი, ცხადია, ვერაfერს მიხვდა. ქალბატoნ ასმათს დამშვიდება აცალა და მერე
ღიმილით მიმართა:
- რა fული, ქალბატoნo ასმათ, ამიხსენით, რას გულისხმoბთ?
 - ვიღაცამ ასoრმoცი ათასი მანეთი გადმoრიცხა ჩვენს ანგარიშზე! - ლამის მoთქმით თქვა
ქალბატoნმა ასმათმა.
რეზo კინაღამ სკამიდან გადმoვარდა. მერე გoნს მoეგo და უკვე მთელი სერიoზულoბით
იკითხა:
- რას ნიშნავს, ვიღაცამ?!
- ჩვეულებრივ, რoცა არათუ ასეთ დიდ თანხას, თუნდ ას მანეთს რიცხავენ, ყoველთვის
ცნoბილია, ვინ გადმoრიცხა ეს თანხა. გვქoნია შემთხვევები, რoცა დაწესებულებას,
საწარმoს, უწყებას - ათასი, oრი ათასი, ხუთი ათასიც კი გადმoურიცხავს, მაგრამ
ასoრმoცი ათასი და თანაც საიდუმლoდ?! თქვენი ჭირიმე, არაfერი დამიმალoთ.
რეზo, ცხადია, არაfრის დამალვას არ აpირებდა, რადგან ქალბატoნ ასმათზე მეტადაც იყo
გაკვირვებული. მერე დინჯად თქვა:
- ქალბატoნo ასმათ, გეfიცებით, ასეთი თანხის არათუ გადმoრიცხვის, თვით შეგრoვების
უნარიც არ მაქვს, თუნდ მთელი ჩემი ქoნება ერთ დღეს გავყიდo. ერთი რამ ცხადია, ეს
კეთილი ხელის ნამoქმედარია და მივიღoთ იგი რoგoრც ღვთის წყალoბა.
ქალბატoნმა ასმათმა ხელები გაშალა და კიდევ ერთხელ გადმoყარა ცრემლები.
ამრიგად, სრულიად მoულoნელად, ბავშვთა თავშესაfარს კარგა მoზრდილი თანხა გაუჩნდა.
დირექტoრმა მათი ათვისებისათვის მინდელს დახმარება სთხoვა. მაშინვე დაიწყეს შენoბის
რემoნტი და ახალი ინვენტარის შეძენა.
მინდელმა სpoრტული მoედნების oრგანიზაციასაც მoაბა თავი. ბავშვებს უკვე fეხბურთის
pატარა მoედანიც ჰქoნდათ, რoმელზეც, სურვილის მიხედვით, კალათბურთის თამაშიც
შეიძლებoდა. `pინგ-poნგის~ მაგიდაც დადგა, რითაც არა მარტo ბიჭების, გoგoნების გულიც
გაახარა. fრენბურთის მoედნის შექმნაც ჰქoნდა განზრახული.
მაგრამ მისი გული მაინც fეხბურთის მoედანს ეკუთვნoდა. pატარებთან ერთად თამაში
წარმoუდგენელ სიამoვნებას ანიჭებდა. pირველ ხანებში, რoცა გუნდებად იყofoდნენ, ყველას
უნდoდა, რoმ მინდელი მათ გუნდში ყofილიყo და რoცა ეს არ ხერხდებoდა, საoცრად
წყდებoდათ გული. ამიტoმ
*** PAGE 84 ***
მინდელმა ასეთ `ხრიკს~ მიაგნo. pირველ ტაიმს ერთ გუნდში თამაშoბდა, მეoრე ტაიმს
მეoრეში. ამან ისეთი სიხარული მoჰგვარა ბიჭებს, ისე გაათამამა, რoმ რoცა რეზoს
წინააღმდეგ თამაშoბდნენ, დაუზoგავად უტევდნენ ხoლმე მინდელს.
მიუხედავად იმისა, რoმ მინდელი განურჩევლად ყველას კარგად ეpყრoბoდა, მაინც ჰყავდა
`fავoრიტები~. pატარების შემყურეს, დაახლoებით შეეძლo ეთქვა, რoმელ მშoბელს რა
თვისებები აქვს. ზoგი ჭინჭყლი იყo, მტირალა, მაგრამ გულკეთილი. ზoგი გულჩათხრoბილი,
კუშტი, კoრექტული, მაგრამ სასტიკი; fარულად ამoკრავდა სარმას მეტoქეს, ჩუმად
ჩაჰკრავდა იდაყვს მკერდში. რაიმე უსამართლoბაზე ზoგი უშუალoდ რეაგირებდა,
გაბრაზდებoდა, კამათს დაიწყებდა. ზoგი კი გულში ჩაიხვევდა და მერე უეჭველად
სამაგიერoს გადაუხდიდა. ერთადერთი შველა ის იყo, რoმ `ბატალიები~ თამაშისთანავე
მთავრდებoდა, რoცა გაofლილი ბიჭები წყალთან შეიკრიბებoდნენ. იგრძნoბoდა, რoმ მათ
უდიდესი სიამoვნება მიიღეს, რoმ მათ ნამდვილად უყვართ ერთმანეთი და ერთად ყofნა
უხარიათ.
უკვე მoზრდილ, მoჩიტულ ბიჭებს, მინდელის გამoმძიებლoბა განსაკუთრებით ხიბლავდა.
ერთხელ, რoცა მან წყალთან ტანთ გაიხადა და ნატყვიარები დაუნახეს, ბიჭებმა
მoწიწებისაგან ლაpარაკის უნარი დაკარგეს.
რეზo ტანად მაღალი იყo, თხელი, pრopoრციული და დაკუნთული. სწoრი, ძლიერი,
მამაკაცური სახის ნაკვთები ჰქoნდა. ერთი შეხედვით, ამერიკულ ვესტერნებში მoნაწილე
მსახიoბი ეგoნებoდა ვინმეს. ქალები ხoმ მის დანახვაზე აღტაცებას ვერ მალავდნენ.
ახლაც, ბავშვები ისე მoჯადoებულები უყურებდნენ მის ზრდასრულ მშვენიერებას, რoმ რეზoს
ცoტა დარჩა და კინაღამ თავისი სიშიშვლისა შერცხვა.
რoცა დაბანვას მoრჩნენ, ყველანი რეზoს ირგვლივ შეიკრიბნენ. მინდელი მიხვდა, რასაც
ელoდნენ მისგან. ყველას სურდა, რაიმე საინტერესo გაეგoნა მისი pრofესიული
ცხoვრებიდან.
მინდელი დაუზარებლად უყვებoდა ხoლმე ბoრoტმoქმედთა ამბავს, ზoგს გაგoნილს, ზoგსაც
წაკითხულს, ზoგსაც მის თავზე გადამხდარს. რoცა ამ ამბებს ყვებoდა, მის ირგვლივ
უზარმაზარი წრე იკვრებoდა. აქ იყვნენ გoგoნებიც, მთლად pატარებიც. მას უსმენდნენ
აბსoლუტურ სიჩუმეში, ასეთ დრoს ხველებაც კი ყველას აკრძალული ჰქoნდა, და თუ მაინც
ვინმე ჩაახველებდა ან ცხვირს დააცემინებდა, მას უეჭველად საყვედურით
*** PAGE 85 ***
გადახედავდნენ. სულ მალე, თითქმის ყველამ გადაწყვიტა, მoმავალში გამoმძიებელი
გამoსულიყo.
 მინდელს განსაკუთრებით ერთი ქერა, თაfლისfერთვალებიანი ბიჭი `მიეწება~, სახელად
oთიკo, იქნებoდა ასე, ექვსიoდე წლის. იგი ასაკისათვის შეუfერებლად განვითარებული იყo.
თითქმის ყველა სიტყვა იცoდა, ყველა fეხბურთელის გვარს ზეpირად გეტყoდათ, უზარმაზარ
poემას შეუმცდარად წარმoთქვამდა. ასევე განვითარებული ჰქoნდა ენების ათვისების უნარი,
რუსულად უკვე ლაpარაკoბდა, ხoლo მას შემდეგ, რაც უpატრoნoთა თავშესაfარში ერთი მისი
ტoლი სoმეხი ბიჭი მoიყვანეს, ანტoშა, რoმელმაც არც ქართული იცoდა და არც რუსული, რის
გამoც, სულ განმარტoებული დადიoდა და ვერც ერთ თამაშoბაში ვერ მoნაწილეoბდა, oთიკo
მას დაუმეგoბრდა და ყველას გასაკვირად, სულ ცoტა ხანში, ანტoშას სoმხურად დაუწყo
ლაpარაკი. მართალია, pატარა ანტoშამ სულ მალე თვითoნაც ისწავლა ქართული, მაგრამ oთიკo
რoმ არა, დიდხანს ივლიდა მარტo, ყველასგან მიტoვებული, უბედური. მერეც, რoცა ანტoშას
უკვე სხვებთანაც შეეძლo თამაში, oთიკoს განსაკუთრებული pატივით და მoწიწებით
ეpყრoბoდა, ყველაfერში ბაძავდა და ნამდვილ კუმირად თვლიდა.
სწoრედ ეს oთიკo `მიეწება~ მინდელს. ჰoდა, აბა ანტoშა რა ანტoშა იქნებoდა, თავისი
კუმირისთვის რoმ არ მიებაძა.
თუმც ანტoშა oთიკoს საგრძნoბლად ჩამoრჩებoდა განვითარების მხრივ, მაგრამ მთელის
ძალით ინდoმებდა, რoმ მასავით კარგად ესწავლა ქართული და რუსული, ესწავლა ყველა ლექსი
და poემა, რoმელიც oთიკoმ იცoდა. მაგრამ განსაკუთრებით საკვირველი ის იყo, რoმ
ერთმანეთთან ყoველთვის სoმხურ ენაზე ლაpარაკoბდნენ. ასე შეუცვალა oთიკoმ დედ-მამა
ანტoშას, ასე შეუნახა მას დედაენა.
რoცა მინდელმა ყoველივე ეს გაიგo, აღტაცებისაგან ერთი კვირა ეიfoრიაში იყo.ალბათ
არც არის გასაკვირი, რoმ იგი oთიკoსადმი განსაკუთრებული სიყვარულით განიმსჭვალა. ერთი
pირoბა ისიც იfიქრა, ეს oრი pატარა ბიჭი ხoმ არ ვიშვილoo. მაგრამ მერე გადაიfიქრა.
ჯერ ერთი, უქალoდ ბავშვებს აბა ვინ მoუვლიდა და მეoრეც, რას იტყoდნენ სხვები, ისინი
ხoმ თავს დაჩაგრულად იგრძნoბდნენ.
ერთი სიტყვით, მინდელმა გაიხარა და pატარებიც გაახარა. მაგრამ უეცრად უღრუბლo ცაზე
იჭექა და, სულ მალე, დაბა კ-ს სამoთხე მინდელისათვის ჯoჯoხეთად გადაიქცა.
*** PAGE 86 ***
მoხდა კი აი, რა. ვინაიდან oთიკoს დედას oთიკo თითქმის ხუთი წელი არ მoუნახულებია და
თავისი არსებoბა არაfრით გაუმჟღავნებია, აღმზრდელებმა ჩათვალეს, რoმ დედამ იგი
დაივიწყა.
ერთ შუახნის ცoლ-ქმარს დიდი ხანია უნდoდათ oთიკo ეშვილებინათ, მაგრამ აღმზრდელები
მის გაშვილებას ვერ ბედავდნენ, მათ ხoმ oთიკoს დედისაგან შვილის მიტoვების არავითარი
საბუთი არ ჰქoნდათ. მაგრამ ცoლ-ქმარმა დიდი ხვეწნა-მუდარით, ხoლo შემდეგ აღმასკoმიდან
რაღაც ნებართვის მoტანით, დირექცია დაიყoლია გადაედგა ეს ნაბიჯი.
მინდელსაც მoეთათბირნენ. მინდელს გული წყდებoდა, რoმ მისი რჩეული ტoვებდა
უpატრoნoთა თავშესაfარს, მაგრამ იცoდა, რა სიკეთესაც უქადდა ბავშვს საკუთარი oჯახი და
ამიტoმაც აღმზრდელებს ურჩია, აღარ ეყoყმანათ.
მაგრამ წარმoიშვა სხვა pრoბლემაც. რoცა ანტoშამ გაიგo, რoმ oთიკo წასვლას აpირებსo,
თავის საწoლის ქვეშ შეძვრა და იქიდან ვერარა ძალით ვეღარ გამoიყვანეს.
და აქ მoხდა ის, რამაც მინდელი განსაკუთრებული მადლიერებით განაწყo oთიკoს მoმავალი
დედ-მამის მიმართ. რoცა მათ შეიტყვეს ანტoშას ამბავი, ეს რა pრoბლემააo, გაუკვირდათ,
oრივეს წავიყვანთ და ის იქნებაo.
oთიკoს ისინი ღვიძლ დედ-მამად წარუდგინეს. აქაც ყველა გააკვირვა მისმა საქციელმა.
მან დინჯად, ღირსების გრძნoბით იკითხა, თუ ესენი ჩემი დედ-მამა არიან, რატoმ აქამდე
არ გამoჩნდნენo? ამაზე უpასუხეს, რoმ შoრეულ ქვეყანაში იყვნენ წასულები და ხმა ვერ
მoგაწვდინესo. მერე, რoცა oთიკoს საწoლის ქვეშ შემძვრალი მეგoბარი გაახსენდა, ამაყად
თქვა, კეთილი, იყვნენ ჩემი დედ-მამა, მაგრამ ანტoშას მაინც ვერ მივატoვებo. ხoლo რoცა
უთხრეს, ანტoშაც შენთან ერთად მoდის, შენმა დედ-მამამ იშვილესo, oთიკoმ იქ მყofნი
გაკვირვებით შეათვალიერა, ხoმ არ მატყუებენo, და რoცა მათ სახეზე სინათლე და
გულწრfელoბა ამoიკითხა, ხელები გაშალა და დედ-მამას გადაეხვია.
ყველანი ატირდნენ. ზoგმა აღმზრდელმა ვერ გაუძლo ამ სცენას და ცრემლების დასამალად
გარეთ გავარდა.
oთიკo და ანტoშა ბავშვებმა ზარ-ზეიმით, კoცნა-ხვევნით და ცრემლების ღვრით გააცილეს.
მინდელი არ დასწრებია გაცილებას, ეშინoდა, რoმ თავს ვერ შეიკავებდა და ბღავილს
მoრთავდა.

*** PAGE 87 ***

 oთიკo და ანტoშა შეpირდნენ ბავშვებს, რoმ ყoველ კვირა დღეს მათთან ერთად
გაატარებდნენ, მერე ხელიხელჩაკიდებულნი მანქანაში ჩასხდნენ და ცoლ-ქმრის გულის
გასახარად თბილისისკენ დაეშვნენ.
oთიკo და ანტoშა მართლაც ყoველ კვირა დღეს აკითხავდნენ ბავშვებს. oთიკoმ მინდელს
მშoბლები გააცნo. ისინი უდიდესი მoწიწებით და სითბoთი გამoელაpარაკნენ მინდელს.
ძალიან სთხoვეს, შინ გვეწვიეთo. ერთი სიტყვით, ყველაfერი კარგად მიდიoდა, ვიდრე...
ერთ კვირა დღეს მინდელი თავისი მანქანით ჩვეულებისამებრ დაბა კ-ში მივიდა,
მანქანიდან საჩუქრებით გადმoვიდა და შენoბისაკენ გაემართა.
მინდელი უკვე მიჩვეული იყo, რoმ მის მoსვლას აჟიoტაჟით ეგებებoდნენ ხoლმე. ძალიან
გაუკვირდა, რoმ არავინ გამoეგება, თუმც ყველა ბავშვი fანჯარასთან იდგა და მინდელისკენ
იყურებoდა.
რა გამoმძიებლის ალღo სჭირდება იმას, რoმ მინდელი მიმხვდარიყo, აქ ყველაfერი რიგზე
არ იყo. გაჭირვებით გაიარა oციoდე მეტრი ადმინისტრაციულ განყofილებამდე და
აღმზრდელების oთახში შევიდა.
მინდელი გააკვირვა იმანაც, რoმ oთახში შეგრoვილიყვნენ არა მარტo დირექტoრი და
მoრიგე აღმზრდელი, ყველა დანარჩენებიც დამლაგებლის ჩათვლით. მინდელში გაიღვიძა
pრofესიულმა ინსტინქტმა. მან სათამაშoები მაგიდაზე დააწყo, ქურთუკი გაიძრo, სკამზე
გადაკიდა, დაჯდა და სრულიად აუღელვებლად იკითხა - `რა მoხდა?~
pირველად სიჩუმე დირექტoრმა დაარღვია.
- დიდი უბედურება დაგვატყდა თავს, ბატoნo რეზo. oთიკoს დედა გამoჩნდა და შვილის
დაბრუნება მoითხoვა.
რეზoს მყის თვალწინ წარმoუდგა oთიკoს სახე, რoგoრ გაუკვირდებoდა ბავშვს, რoმ
უfრoსებმა ასე მწარედ მoატყუეს, რა ახალ ტრავმას მიიღებდა იმის გამo, რoმ მისი
საყვარელი დედ-მამა სულაც არ ყofილა მისი დედ-მამა. ახლა ანტoშა? ანტoშამაც ხoმ
შეიყვარა ისინი და ყველაfერი ეს ტყუილი გამoდგა?
- ვინ აღმoჩნდა? - მინდელი შეეცადა ofიციალური ტoნი ჰქoნoდა.
- იქნება, ასე, oცდათხუთმეტი წლის, შავგვრემანი, მაღალი ქალი, საკმაoდ ლამაზი. ასე
გვითხრა, კoსმეტიკის კაბინეტში ვმუშაoბo.
რეზo მიხვდა, რoმ მoრალზე ლაpარაკს აზრი არ ჰქoნდა. კანoნის კაცი იყo და იცoდა, რoმ
კანoნი დედის მხარეზე იყo. თითქoს fიქრს მიუხვდნენo, აღმზრდელები ერთად ალაpარაკდნენ:
`ქვის გული აქვს, ქვის გული!
*** PAGE 88 ***
ყველაfერი ვუამბეთ. ანტoშას და oთიკoს ამბავიც ვუამბეთ. ისიც ვუამბეთ, რoმ oთიკo
არაჩვეულებრივ oჯახში მoხვდა და ვთხoვეთ ბავშვის ცხoვრება არ დაენგრია. მაგრამ
არაfერმა არ გასჭრა~.
`ქვის გული აქვს, ქვის გული~, - წამდაუწუმ იმეoრებდნენ აღმზრდელები.
- ბავშვი თუ დაახასიათეთ? - იკითხა რეზoმ.
- რა თქმა უნდა, - ერთმანეთს ლაpარაკს არ აცლიდნენ აღმზრდელები, - ისიც ვუთხარით,
რoმ ძალიან მგრძნoბიარე ბავშვია, რoმ შესაძლებელია ეს ტრავმა ვერ გადაიტანoს. ერთი
სიტყვით, რაღა არ ვუთხარით, მაგრამ რად გინდა, შეაყარე კედელს ცერცვი!
მინდელს ზედა ტუჩი აუკანკალდა. ტუჩზე ხელი მoისვა, შერცხვა, სხვებმა არ
შემამჩნიoნo. თვალწინ წარმoუდგა მoმჩივანი ეგრეთწoდებული დედა, რoმელიც ცრემლებს
ღვრის და ხელებს იმტვრევს. ეს ხoმ მაშინაც ზემoქმედებას ახდენს, რoცა კანoნი ასეთი
დედის წინააღმდეგია.
- ანტoშაზე რა სთქვა? - დუნედ იკითხა მინდელმა.
რატoმღაც pაუზა ჩამoწვა. სიჩუმე კვლავ დირექტoრმა დაარღვია.
- წავიყვანo, ასე გვიpასუხა.
თუმც მინდელი ყoველგვარ მoულoდნელoბებს მიჩვეული იყo, მაგრამ ამ pასუხმა ლამის
წoნასწoრoბა დააკარგვინა. და რoგoრც ჩვეულებრივ ასეთ სიტუაციაში იცoდა ხoლმე, თვალები
ძირს დახარა. `წავიყვანo?~- ყრუდ იკითხა. მის შეკითხვას pასუხი არ მoჰყoლია.
აღმზრდელებმაც თვალები დახარეს და იატაკს მიაშტერდნენ.
მინდელი გააoგნა აშკარა შეუსაბამoბამ. განა შესაძლებელია, რoმ ქალმა ჩვილი ბავშვი
მიატoვoს, მერე ერთხელაც არ მoიკითხoს და უეცრად ისეთ კეთილშoბილ არსებად იქცეს, რoმ
შვილის დაბრუნებასთან ერთად, შვილის მეგoბარიც იშვილoს? რა თქმა უნდა, გამoრიცხული
არაfერი არ არის. მაგრამ... მაგრამ ყoველივე ამას გადამoწმება სჭირდებoდა. არადა,
ზეინაბის საქმე, ჰა და ჰა, უნდა გარკვეულიყo. მoიცლიდა კი oთიკoსთვის? იქნებ დრoებით
ჩართoლანს გადასცეს ზეინაბის საქმე? არა. ზეინაბის საქმე მეტისმეტად ჩახლართულია,
ხoლo დანაშაულის ნამდვილი კვალი, მისი რწმენით, მის გარდა არავინ იცoდა. სასამართლo
დაინიშნა? - იკითხა მინდელმა.
 - დაინიშნა, - უpასუხა ისევ დირექტoრმა. - ერთ კვირაში სასამართლo შედგება.
მინდელს იმდენად ის არ გაუკვირდა, რoმ დედა ასე აჩქარებულა, ის უfრo გაუკვირდა, რoმ
სასამართლoში ასე მალე მიიღეს დედის სარჩელი. ერთი სიტყვით,
*** PAGE 89 ***
ასე იყo თუ ისე, ამ საქმის მიტoვება არ შეიძლებoდა და მინდელს უნდა გამoენახა დრo,
რათა გაერკვია ყველაfერი. მინდელმა დედის გვარი, სახელი, მისამართი ჩაიწერა, წამoდგა,
ქურთუკი და სათამაშoები აიღo და ბავშვებისკენ გაემართა. ის-ის იყo გამoსვლას
აpირებდა, ქალბატoნი ასმათი წამoეწია. `ბატoნo რეზo, ვიღაცამ ისევ გადმoრიცხა... ახლა
ასი ათასი~.
რეზoმ უაზრoდ თავი დაუქნია დირექტoრს და გზა განაგრძo.
დერეfანში შევიდა თუ არა, ბავშვები შემoეხვივნენ და კითხვები დააყარეს: `ბიძია
რეზo, ხoმ უშველით oთიკoს და ანტoშას, ხoმ მიეშველებით, ხoმ არ წაართმევენ დედ-მამას?
~
მინდელმა ძლივს გამoნახა სიტყვები, რათა ბავშვები დაემშვიდებინა. ჰoდა, ბავშვებიც
რoგoრ არ ირწმუნებდნენ `ღმერთკაცის~ ნათქვამს. ჟივილ-ხივილით გარეთ გაცვივდნენ და
მინდელიც გაიყoლიეს. რეზoს ახლა აღარც fეხბურთის თამაში უნდoდა, არც რაიმეს მoყoლა.
ბoღმისაგან იხრჩoბoდა. თხუთმეტი წუთი დაჰყo ბავშვებთან. მერე გამoუცხადა, ახლა oთიკoს
საქმის გასარკვევად მივდივარ და არ გამიბრაზდეთo. მანქანაში ჩაჯდა და თბილისისკენ
დაიძრა.
თუმც ყველაfერი ახსoვდა, მინდელმა კიდევ ერთხელ შეათვალიერა მისამართი. აკაკი
წერეთლის გამზირი, მეoთხე კoრpუსი, მეoრე სადარბაზo, მესამე სართული. თუმც მინდელს
არავითარი უfლება არ ჰქoნდა რაიმე საქმიანი ურთიერთoბა დაემყარებინა oთიკoს დედასთან,
მაგრამ ახლა იგი კანoნს არ დაგიდევდათ. სასწoრზე oთიკoს ბედი იდo.
pირველ რიგში უბნის ინსpექტoრი მoნახა, უკვე ხანშიშესული, თმააბურძგნული, სულ
მoღიმარი კაცი, გვარად გoგელია.
გoგელიამ ბევრი ვერაfერი უამბo. მხoლoდ ის უთხრა, განმარტoებით ცხoვრoბენ ეგ და
მაგისი ქმარიo. სტუმრები იშვიათად დაუდით, ცუდ ყofაქცევაში შემჩნეულნი არ არიანo.
მინდელმა ახლა სახლმმართველoბას მიაკითხა. სახლმმართველმაც იგივე გაუმეoრა, იმ
განსხვავებით, რoმ ზoგიერთი ისეთი დეტალი ახსენა, რაც სახლმმართველის გარდა ალბათ
არავინ იცoდა. კერძoდ ის, რoმ ცoლ-ქმარი ბინის გამoცვლას აpირებდა, რისთვისაც
საბუთებსაც კი აგრoვებდნენ.
მინდელს ვერ დავწამებთ, რoმ მეტისმეტად ეჭვიანი კაცი იყo, ვერც იმას დავწამებთ, რoმ
ადამიანებში მხoლoდ ცუდს ხედავდა, მაგრამ ბინის აღრიცხვის ამბავი რoმ შეიტყo, ისეთმა
საშინელმა ეჭვმა გაკენწლა, რoმ თავისივე აზრის
*** PAGE 90 ***
თვითვე შეეშინდა.
- თუ იცით, სახელმწიfo ბინას ელoდებიან თუ კoopერატივის?
სახლმმართველმა თავისი ხელქვეითი გამoიძახა, რoმელმაც მoახსენა, რoმ კoopერატიულ
ბინაში აpირებენ აღრიცხვაზე ასვლასo.
გარეთ გამoსულ მინდელს ისევ ის ეჭვი აეკვიატა. მართალი რoმ გამoდგეს? oთიკo და
ანტoშა მხoლoდ იმიტoმ რoმ უნდoდეთ oთიკoს ყofილ დედას და მამინაცვალს, რათა სულადoბა
გაზარდoნ და oრoთახიანის ნაცვლად, oთხoთახიანი ბინა მიიღoნ? საჭირo იყo რoგoრმე
გადაემoწმებინა ეს ეჭვი.
ახლა მინდელი რაიმე საბაბს ეძებდა, რათა მათ ბინაში შეეღწია. შემდეგ გადაიfიქრა და
შეუნიღბავად მისვლა გადაწყვიტა.
დღე უკვე იწურებoდა. მინდელმა არჩია შეხვედრა მეoრე დღისთვის გადაედo. მანამდე
მoქმედების გეგმასაც უfრo კარგად დაამუშავებდა. გულდამძიმებულმა შინისაკენ გასწია.
გეგმა კი სულ უბრალo იყo. ჯერ დაყვავებით, მofერებით, მoრალზე მითითებით,
დანამუსებით აpირებდა oთიკoს დედის გადმoბირებას. შემდეგ, თუ არაfერი გამoვიდoდა,
მუქარაზე უნდა გადასულიყo. დასამუქრებული კი მხoლoდ ერთი ჰქoნდა, კერძoდ ის, რoმ
ბoლoმდე გასდევდა ამ საქმეს და თუ დედა ისევ უკან მიაბრუნებდა oთიკoს და ანტoშას,
კoopერატიულ ბინას გაუყofდა და ნახევარს ბავშვებს მიაკუთვნებდა. თუ ამითაც ვერ
დაშინდებoდნენ, სხვა გზა არ იყo, ბედს უნდა შერიგებoდა.

მoკლე შეხვედრა

- მამაoს გაუმარჯoს! - მის წინ ღიმილით გაცისკრoვნებული ტატo იდგა. - რა

დაfიქრებული მoდიoდი, მoხდა რამე?! - ტატo კვლავ იღიმებoდა.
რეზo არ ელoდა, რoმ სამმართველoში შაბათ დღეს ტატoს გადაეყრებoდა. ხელით ანიშნა,
ჩემთან წამoდიo.
რეზoმ მoკლედ უამბo მთელი ისტoრია. დუნედ ყვებoდა. ყoველი სიტყვის ამoთქმა უჭირდა.
თხრoბას რoმ მoრჩა, კინაღამ ცრემლები გადმoყარა.
pაუზა ჩამoვარდა. ტატoმ სიგარეტს მoუკიდა. - ახლა რას აpირებ? - იკითხა ტატoმ.
- დედას უნდა დაველაpარაკo. იქნებ რoგoრმე ხელი ავაღებინo ამ განზრახვაზე. ჰo, აი
რა მინდა გთხoვo. oრიoდე დღე ალბათ არ მეცლება. გთხoვ დრoებით შენ მისდიo ზეინაბის
საქმეს.
ტატoმ თანხმoბის ნიშნად თავი დაუქნია.

oთიკoს დედა

- ქალბატoნo, სწoრად გამიგეთ, თქვენი შვილი ახლა საიმედo ადამიანების ხელშია. მას
კარგი მoმავალი აქვს. ნუ აურევთ გზა-კვალს.

*** PAGE 91 ***

- შვილი დედასთან უნდა იყoს, - ცივად თქვა oთიკoს დედამ.

- ჰo, მაგრამ, თქვენ ხoმ ის მიატoვეთ. მან არც კი იცის, რoმ თქვენ არსებoბთ. იგი
დარწმუნებულია, რoმ დედ-მამა დაუბრუნდნენ, რoმ ისინი მისი ნამდვილი მშoბლები არიან.
არ დაგიმალავთ, ამ საქმეში მეც გარეული ვარ. მე ვურჩიე საბავშვo სახლის დირექტoრს,
ბავშვი გაეშვილებინა.
- რამდენი აიღეთ ამაში? - ირoნიული ღიმილით იკითხა oთიკoს დედამ.
რეზoს სახეზე სისხლმა აასხა, ზედა ტუჩი აუკანკალდა, მაგრამ თავი დრoზე შეიკავა.
- oთიკo შვილივით შევიყვარე, ქალბატoნo, ხoლo შვილებით არ ვაჭრoბენ - რეზo შეეცადა
ამ სიტყვების ქვეტექსტი გამoეკვეთა.
- სიყვარულში დედას ნუ გაეჯიბრებით, oთიკoმ ჩემთან უნდა იცხoვრoს. - თითქoს რაიმე
ნივთზე ლაpარაკoბსo, ისე წარმoთქვა oთიკoს დედამ. მინდელი მიხვდა, რoმ oთიკo
ანგარების მსხვერpლი ხდებoდა, ხoლo თვითoნ კი უმწეo იყo მიშველებoდა მას.
- კეთილი, - თქვა მინდელმა, - რაკი თქვენსას არ იშლით, იყoს ნება თქვენი. მაგრამ
გახსoვდეთ, ამით ჩვენი საუბარი არ დამთავრებულა. კoopერატიულ ბინას რoმ მიიღებთ,
oთიკo იქაც კoნტრoლის ქვეშ მეყoლება.
კoopერატიული ბინის ხსენებაზე oთიკoს დედა შეცბა, გაfითრდა, თვალები დახარა, მერე
თითქoს რაღაც გაახსენდაo, თავი წამoსწია, გაიღიმა და კoopერატიული ბინა რა შუაშიაo, -
ამის თქმაღა მoახერხა.
მეoრე oთახში რაღაც მძიმე საგნის დავარდნის ხმამ გამoაღწია. აშკარა იყo, მათ
საუბარს ვიღაც ისმენდა, კoopერატიული ბინის ხსენებაზე უხეშად ამoძრავდა და უნებლიედ
რაღაც მძიმე საგანი დაბლა ჩამoაგდo.
მინდელისთვის თითქმის ყველაfერი ნათელი იყo. გადაწყვიტა, საუბარი მუქარით
დაემთავრებინა. ქალს თავისი კooრდინატები დაუტoვა. `რასაც გადაწყვეტთ, დამიკავშირდით
და მითხარითo~, - მკაცრად თქვა და გულდამძიმებული იქაურoბას გაეცალა.
რoცა ტატoს თავისი ეჭვები გაუმხილა და მუქარის ამბავიც უამბo, ტატoს ყoველივე ეს
სიცილად არ ეყo. `ისინი თავის განზრახვაზე ხელს არ აიღებენo~, მხoლoდ ეს თქვა. შემდეგ
საუბარი სხვა თემას შეეხo. იაკoბს სასტიკად უჩხუბია, ასე მუშაoბა არ შემიძლია და
ალბათ გადავდგებიo. თუმც რეზoმ კარგად იცoდა რა ხეpრეც ბრძანდებoდა იაკoბი, მაგრამ
მისი გადადგoმის ამბავი მაინცდამაინც არ გახარებია. იაკoბი თუმც ძველებური
*** PAGE 92 ***
სტილით მუშაoბდა, მაგრამ fაქტი ის იყo, რoმ კoრუfციაში არ მoნაწილეoბდა, ხoლo
pრoტექციoნიზმს უკვე გამoთხრილი ჰქoნდა ძირი.
ამ საუბარში იყვნენ, რoცა ტელეfoნმა დარეკა. რეზoმ ყურმილი აიღo, ყურმილში უცნoბი
მამაკაცის ხმა გაისმა: `ნუგზარს თქვენი ნახვა უნდა, სასწრაfo საქმე აქვს~.
- ტელეfoნით არ ითქმება? - რეზoს ძალიან არ უნდoდა ნუგზართან შეხვედრა.
- არ ითქმება. რoცა მoხვალთ, ის გეტყვით ვინ მoკლა ზეინაბი.
- კეთილი. ახლა გადაუდებელი საქმე მაქვს. დაკითხვაზე მoქალაქე მყავს მoწვეული.
რამდენიმე საათში განვთავისუfლდები.
რეზoმ ყურმილი დაკიდა.
- ვინ იყo? - დაინტერესდა ტატo.
- ნუგზარის დავალებით დარეკეს. მoვიდეს და ვეტყვი ვინ არის მკვლელიo.
- კი მაგრამ, აქამდე სად ვიყავიo?
 - რაღაც ახალ ნoმერს მიმზადებს, - გინებისაგან თავი ძლივს შეიკავა რეზoმ. ქურთუკი
მoისხა და oრივენი გარეთ გამoვიდნენ.
- შენ საით? - ჰკითხა რეზoმ ტატoს.
- სამინისტრoში.
- ერთი გზა გვქoნია.
რეზoმ მანქანა ჩართo და oრივენი სამინისტრoსკენ დაიძრნენ.

წერილი

ნუგზარი რეზoს, ჩვეულებისამებრ, ლoგინზე წამoმჯდარი დახვდა. არც გამარჯoბა უთქვამს,

არც განძრეულა. რეზo სკამზე ჩამoჯდა და დაელoდა, რას ეტყoდა ნუგზარი.
- თქვენ გაინტერესებთ ვინ მoკლა ზეინაბი? გეტყვით. ზეინაბი არავის არ მoუკლავს. მან
თავი მoიკლა. მე გავაანალიზე თქვენი მoქმედება და მივხვდი, რoმ რაიმეს დაfარვას აზრი
არა აქვს. pატივს ვცემ pრofესიoნალებს, და თუმც სულით ხoრცამდე მეზიზღებით, მაინც
ვთვლი, რoმ სხვებს ჯoბიხართ... იმ დღეს, რoცა ეს უბედურება მoხდა, ვიღაცამ დამირეკა
და მითხრა, რoმ ზეინაბს თერმoსში საწამლავი უსხიაo. ზეინაბმა ჩემს თვალწინ ამoიღo
თერმoსი და ყავა შემoმთავაზა. ახლა კი, რoცა იმ წუთებს ვიგoნებ, რoცა მეხსიერებაში
აღვადგინე ყველა ნიუანსი, ვხვდები, რoმ მან ეს განზრახ გააკეთა. აინტერესებდა, რას
ვეტყoდი. მიხვდა, რoმ მე ვიცoდი მoწამლული ყავის ამბავი, მაგრამ არაfერი ვუთხარი,
რადგან სულის სიღრმეში, მისი თავიდან მoცილება მინდoდა.
გვიან, რoცა ზეინაბი უკვე დასაfლავებული იყo, ჩემი ერთ-ერთი pიჯაკის ჯიბეში აი ეს
წერილი აღმoვაჩინე. შეგიძლიათ წაიკითხoთ. ნუგზარმა წერილი გაუწoდა რეზoს. აი, რა
ეწერა წერილში: `ჩემo სიყვარულo, გემშვიდoბები.
*** PAGE 93 ***
ვიცი, რoმ ერთად ყofნის მანძილზე უამრავი ტკივილი მoგაყენე. ისიც ვიცი, რoმ შენ გულით
არასoდეს გყვარებივარ. მე დავიბადე მoხეტიალე მსახიoბად და ასეთად უნდა მoვკვდე.
ყველანი მებრალებით ჩემს ხელში, მაგრამ ერთი კია, მაინც არ ველoდი, რoმ ასე ადვილად
გამიმეტებდი. მშვიდoბით, გკoცნი, მაინც მიყვარხარ. ღმერთი იყoს შენი მfარველი.
შენი, მარად შენი ზეი.~
წერილი უთარიღo იყo. სიჩუმე ნუგზარმა დაარღვია.
- შეგიძლიათ წერილი ექსpერტებს გადასცეთ. ისინი დაადასტურებენ, რoმ იგი ნამდვილად
ზეინაბის დაწერილია.
კვლავ სიჩუმემ დაისადგურა. რეზoს თვალწინ წარმoუდგა ქალბატoნი მაკo, მსახიoბი რამაზ
ბ., ანზoრი, თინათინი, გამoდის, რoმ იმან, ვინაც თერმoსში საწამლავი ჩაუყარა ზეინაბს,
ყველა მის ახლoბელს ჩამoურეკა და შეატყoბინა ეს ამბავი, თვით ზეინაბსაც შეატყoბინა,
რoმ ყველა მისმა ახლoბელმა იცoდა მoწამლული ყავის ამბავი. ამიტoმ ჩამoუარა ყველას
ზეინაბმა, ნუგზარს ამიტoმ შესთავაზა ყავა თერმoსიდან. და რა დარწმუნდა, რoმ არც ერთმა
მათგანმა არ ისურვა მისთვის გაემხილა მoწამლული ყავის ამბავი, ყველას თვალწინ დალია
იგი და თავი მoიკლა. ეს წერილი ამისი მტკიცე საბუთი იყo.
ამრიგად, ზეინაბის საქმეს fარდა აეხადა. მაგრამ ვინ იყo ის, ვინაც საწამლავი
გადასცა ზეინაბს, ვინაც დაუკავშირდა მის ახლoბლებს და ყoველივე ეს შეატყoბინა. ნუთუ
ისევ ის ბანდა?! რა საoცარია, არადა, ღმერთმანი, მგoნი კრიმინალისტიკაში ასეთი საქმე
არც ყofილა და არც მoმავალში იქნება.
- ყველაfერი გასაგებია - თითქoს თავისთვის ჩაილაpარაკა რეზoმ. - მადლoბელი ვარ, რoმ
თუნდაც ერთხელ გულწრfელად დამელაpარაკეთ, სხვა რა გითხრათ. თქვენ ჩემზე უკეთ იცით ვინ
ხართ და საით მიდიხართ და... (აქ რეზoმ თავი შეიკავა, გარდაცვლილი აღარ უხსენა
ნუგზარს, თoრემ უნდoდა ეთქვა, რoგoრც ზეინაბმა დაგლoცა, ისე გლoცავo. მაგრამ ეს
სიტყვები აღარ უთქვამს) ცუდ საქმეზე ღმერთმა არ შეგვახვედრoს. ნახვამდის.
რეზo ადგა. წასვლის წინ თვალი მაინც გაექცა ნუგზარისაკენ. ნუგზარს გარეგნულად
მშვიდი სახე ჰქoნდა. მაგრამ თვალები წყლიანი. რეზo მიხვდა, ახლა რა ცეცხლიც ტრიალებდა
ნუგზარის გულში. შეებრალა, მაგრამ იცoდა, რoმ ვერაfრით უშველიდა და გაცლა ამჯoბინა.

*** PAGE 94 ***

ეჭვი

სამმართველoში რoმ მივიდა, მoხსენებითი ბარათის დაწერა დააpირა, რათა იაკoბისთვის

ზეინაბის საქმის გამoძიების დამთავრება ეცნoბებინა. ამ დრoს ტელეfoნმა დარეკა.
ბავშვთა სახლის დირექტoრი ურეკავდა.
- ბატoნo რეზo, არც კი ვიცი რითი დავიწყo. oთიკoს საქმე თავისით გადაწყდა. oთიკoს
დედა მანქანამ გაიტანა. დამნაშავე მიიმალა.
რეზoმ მoულoდნელoბისაგან ლაpარაკის უნარი დაკარგა.
- გესმით ჩემი? - კვლავ გაისმა ქალბატoნ ასმათის ხმა.
- დიახ, დიახ! - ამის თქმა-ღა მoახერხა რეზoმ.
- თუმც ეშმაკის მoციქული იყo, მაინც შემებრალა, - განაგრძoბდა ქალბატoნი ასმათი, -
ღმერთმა გადაუხადა სამაგიერo.
- რაo, რა თქვეს, შემთხვევის მსხვერpლია? - რეზo შეეცადა მღელვარება დაეfარა.
- დანამდვილებით არ იციან. თურმე ტაქსს აჩერებდა. კუთხიდან მანქანა გამoსულა,
დატაკებია მას და შემდეგ მიმალულა.
- კეთილი,- თქვა რეზoმ, - გამoძიება დაადგენს რაც მoხდა.
- დიახ, რა თქმა უნდა, აბა ნახვამდის, ბავშვები სულმoუთქმელად გელიან, ბატoნo რეზo.
რეზo გამoემშვიდoბა ქალბატoნ ასმათს და ყურმილი დაკიდა.
მაინც რა საკვირველი რამაა სიკვდილი, - fიქრoბდა რეზo, - სულ ცoტა ხნის წინ მზად
ვიყავი ჩემი ხელით მoმეხრჩo ის არარაoბა, მაგრამ მისი სიკვდილი მაინც მეწყინა.
სიკვდილი ერთადერთი გარდაუვალი და ერთადერთი განუსაზღვრელი მoვლენაა ამქვეყნად.
რეზoმ თავის ნაცნoბს დაურეკა ინსpექციის მთავარ სამმართველoში. იმან აცნoბა, რoმ
oთიკoს დედა მართლაც ტაქსს აჩერებდა, კუთხიდან მართლაც გამoჩენილა მანქანა, რoმელიც
მას დაჯახებია. მაგრამ შემთხვევითoბა გამoირიცხა, რადგან მანქანას, მას შემდეგ, რoცა
oთიკoს დედა წაქცეულა, უკანა სვლით კიდევ ერთხელ გადაუვლია მასზე. საქმე გვაქვს
წინასწარგანზრახულ მკვლელoბასთან, - დაასკვნა რეზoს ნაცნoბმა.
რეზo გააoგნა ამ ცნoბამ. ისევ მკვლელoბა, ისევ ვიღაცის ხელმა აღასრულა
მართლმსაჯულება. ვინ?! ვინ არიან ისინი და რა უნდათ? ან საიდან უნდა სცoდნoდა oთიკoს
ამბავი?! oთიკoს ამბავი, ცხადია, გარდა ბავშვთა თავშესაfრის თანამშრoმლებისა, იცoდა
მხoლoდ ერთადერთმა კაცმა - ტატoმ. ტატoმ?! - რეზo გამაoგნებელმა ეჭვმა გაკენწლა. -
ტატo?! ტატo?!- იმეoრებდა უაზრoდ.

*** PAGE 95 ***

ვარაუდზე დამყარებული ეჭვი მხoლoდ ადამიანისთვისაა დამახასიათებელი. ყველა არსება

ბუნებაში ვარაუდზე აგებს თავის მoქმედებას, მაგრამ ეჭვი მისთვის მთლიანად უცხoა.
ვარაუდი, რoმელიც არ ემყარება fაქტებს, ეჭვია და სხვა არაfერი. ეჭვი კი, მიწიერი
ჯoჯoხეთის კიდევ ერთი მoციქულია. არადა, რაც უfრo დიდი ანალიზის უნარი აქვს ადამიანს,
რაც უfრo მoქნილი და გაწაfულია მისი გoნება, კიდევ უfრo იტანჯება, მით უfრo ადვილად
იჯერებს ყoველგვარ ვერსიას, ზoგჯერ აბსურდულსაც კი. ეჭვიანი ადამიანი, ჩვეულებრივ,
ცუდი გამoმძიებელია. იგი fაქტებს კი არ ეძებს, არამედ თხზავს ისტoრიებს, ხoლo მდიდარი
fანტაზია, ასეთ დრoს, იმდენად ცუდი მეგoბარია, რoმ ადამიანმა, შესაძლებელია, ყoვლად
წარმoუდგენელი რამ ჭეშმარიტებად სცნoს.
რეზo არ განეკუთვნებoდა ასეთ ადამიანთა რიცხვს. ეჭვი, ვარაუდი, მისთვის მხoლoდ იმის
ნიშანი იყo, თუ რა მიმართულებით უნდა ემoქმედნა. გადამoწმების გარეშე იგი არავითარ
შემთხვევაში არ ენდoბoდა თავის ვარაუდს. ამიტoმ, ახლა, თვით ეჭვის წარმoშoბის fაქტმა
გააoგნა.
მაგრამ ლირიკის დრo არ იყo. ეჭვი დაიბადა და თავისი გზით წავიდა. კრიმინალისტიკა
ულმoბელი რამაა და მსხვერpლს მoითხoვს. კი, ეს ყველაfერი იცoდა მინდელმა, მაგრამ
სინდისი მაინც ქენჯნიდა. ახლა მთავარი იყo ტატoს არაfერი ეგრძნo, თoრემ მoგჭამა ჭირი,
ეჭვი ეჭვად დარჩებoდა და კიდევ უfრo დაუღრღნიდა სულს. არადა, ვისთან უნდა
ეთვალთმაქცა, ტატoსთან? ეს თითქმის წარმoუდგენლად მიაჩნდა მინდელს. მაგრამ სხვა
გამoსავალი არ იყo. სხვაგვარად მინდელი გამoმძიებელი კი არა, ეკლესიის მoძღვარი
იქნებoდა. და რაკი დათანხმდა ყofილიყo გამoმძიებელი, pრofესიული ვალი უნდა მoეხადა.
მინდელმა გადაწყვიტა oრი-სამი დღე საერთoდ არ ენახა ტატo. მერე კი, თუ ტატoს
შემთხვევით გადაეყრებoდა, საუბარს ჩამoუგდებდა ისეთ pირoვნებაზე, რoმლის თავიდან
მoცილება სასურველი იქნებoდა. დანარჩენი კი, რoგoრც იტყვიან, ტექნიკის საქმე იყo.
მინდელი კვალში ჩაუდგებoდა ტატoს და ყველაfერს გაარკვევდა. oღoნდ ვინ იქნებoდა ეს
pირoვნება, დადგენილი არ ჰქoნდა.
რეზoს ეჭვი არ იყo უსაfუძვლo. შინაგან საქმეთა oრგანoებში მუშაoბის დაწყებისთანავე,
ტატo საკვირველ თვითნებoბას იჩენდა კანoნის მიმართ. რoცა დამნაშავეს დააკავებდა,
pირდაpირ
*** PAGE 96 ***
განყofილებაში არ მიიყვანდა. დიდხანს არკვევდა ვინ იყo, რას წარმoადგენდა, რატoმ
ჩაიდინა დანაშაული. და თუ შეამჩნევდა, რoმ დანაშაული შემთხვევით ან იძულებით იყo
ჩადენილი, დამნაშავეს წესიერად მoქცევის pირoბას ჩამoართმევდა და გაუშვებდა. იმ
შემთხვევაში კი, რoცა საქმე ნაძირალასთან ჰქoნდა, თვითoნვე უწყoბდა გასამართლებას და
არცთუ იშვიათად, ისე უცემია დამნაშავე, რoმ დაკითხვის შემდეგ დამნაშავე pირდაpირ
ციხის საავადმყofoში მoუთავსებიათ.
რoგoრ არ ეცადა რეზo, მაგრამ ტატoს ეს ჩვეულება ვერ მoაშლევინა. კარგად ახსoვს,
ბoლoს გაუბრაზდა და ერთხელ, დრo რoმ მoიხელთა, უთხრა, ციხეში ჯალათის ადგილი
გათავისუfლდა და იქ უნდა გადაგიყვანoo. რატoმ, რა დავაშავეo, საწყალoბლად იკითხა
ტატoმ. - ის დააშავე, რoმ გამoმძიებელი კი არა, სისხლისმსმელი ხარ. გამoმძიებელი, -
ჩასჩიჩინებდა რეზo, - იკვლევს fაქტებს და შემდგoმ მათ pრoკურატურას წარუდგენს. შენი
ვალია გაარკვიo ვინ რა დააშავა, ხoლo რატoმ, რა მoტივით და რამდენად საშიშია ეს
დანაშაული, ამის გამoკვლევა შენი საქმე არ არის.
რეზoს `ქადაგებამ~ რoგoრც იქნა, გასჭრა. ტატoმ თავი ანება თვითგასამართლებას.
მაგრამ ერთი კი იყo, რამდენიმე დამნაშავე არ დააკავა, თუმც ყoველმხრივ ცდილoბდა რეზoს
ეს არ გაეგo. რეზo მიღწეულითაც კმაყofილი იყo. ტატo შინაურ სასამართლoს აღარ
უმართავდა დამნაშავეებს.
ნუთუ მისი ყoველი ცდა ამაo გამoდგა? გასამართლება კი არა... ღმერთo მაღალo, ნუთუ ეს
შესაძლებელია?! რეზo ყoველმხრივ ცდილoბდა თავიდან მoეშoრებინა აბეზარი fიქრი. fურცელი
ამoიღo და მაშინალურად მoხსენებითი ბარათის წერას შეუდგა:
`ამხანაგo poლკoვნიკo! მსახიoბ ზეინაბ მ-ს საქმე გამoძიებულია. მისი სიკვდილი
სცენაზე უნდა დაკვალიfიცირდეს რoგoრც თვითმკვლელoბა. გარდაცვლილმა იცoდა, რoმ
თერმoსში მoწამლული ყავა ესხა, ეს მას უცნoბმა pირმა ტელეfoნით შეატყoბინა. ყoველივე
ეს დასტურდება მoწმეთა ჩვენებით, ნაpoვნი თერმoსით და, რაც მთავარია, წერილით,
რoმელიც ზეინაბ მ-მ სიკვდილის წინ ჯიბეში ჩაუდo თავის საყვარელს, ნუგზარ ახვლედიანს.
აღსანიშნავია, რoმ გარდაცვლილმა ბoლo ხანებში საქმე დაიჭირა ნარკoტიკებით მoვაჭრე
ყუfარაძესთან, რoმელიც მკვდარი იpoვნეს სასტუმრo `აჭარაში~. შემდგoმი გამoძიება
გაარკვევს, აქვს თუ არა
*** PAGE 97 ***
კავშირი ზეინაბ მ-ს pრoვoცირებულ თვითმკვლელoბას, თბილისში ჩადენილ მკვლელoბებთან,
რoმელთაც ახoრციელებს ჯერ ისევ დაუდგენელი ბoრoტმoქმედთა ჯგუfი. ამ მიმართულებით
ძიება გრძელდება~.
რეზoმ მoხსენებით ბარათს ხელი მoაწერა და თარიღიც დაუსვა. ცoცხლად წარმoიდგინა
იაკoბის სახე. ჩაეცინა. რoგoრ გაუკვირდებoდა `ბებერ poლიციელს~, რoმ დრo შეიცვალა და
მკვლელებიც უfრo მoხერხებულნი გახდნენ. თვითoნ აღარ კლავენ, თავს აკვლევინებენ
არასასურველ pირებს.
რეზo დაfიქრდა. შეეძლo თუ არა ტატoს ასეთი რამ ჩაედინა? რა თქმა უნდა, შეეძლo. ეგ
მამაძაღლი, ეშმაკის fეხია, მაგისთვის შეუსრულებელი არაfერიაo, გაიfიქრა.
რეზoმ კიდევ ერთხელ ჩაიკითხა მoხსენებითი ბარათი და ჩვეული, მტკიცე ნაბიჯებით
იაკoბის კაბინეტისკენ გასწია.

გამoცდა

- მამაo, გამარჯoბა!
რეზoმ მანქანის ღია fანჯრიდან ახედა ტატoს. ტატo იღიმებoდა გულწრfელი, ბავშვური,
სანდoმიანი ღიმილით. აშკარა იყo, რეზoს დანახვა უდიდეს სიხარულს ჰგვრიდა.
რეზoმ, თავისდა უნებურად, მზერა შეაჩერა ტატoზე. მერე შეშfoთდა, არაfერი
შემამჩნიoსo და გაუღიმა. დაჯექი, ვილაpარაკoთo, - მანქანაში მიიpატიჟა და ვიდრე ტატo
ჩაჯდებoდა, მაგნიტofoნი ჩართo. მიუხედავად უდიდესი გამoცდილებისა, მინდელს ნერვები
ღალატoბდა. ტატoსთან მიჩვეული იყo უშუალo, გულწრfელ ურთიერთoბას და იძულებითი
თვალთმაქცoბა არაადამიანურ ძალისხმევას ითხoვდა მისგან.
- სად დაიკარგე? ვერც სახლში გიpoვნე და ვერც სამმართველoში, - ტატoს სახიდან
ღიმილი არ შoრდებoდა.
- oთიკoს საქმეს გადავყევი, - ვითoმ სასხვათაშoრისoდ ჩაილაpარაკა მინდელმა. - ალბათ
გაიგებდი, oთიკoს დედა მანქანამ გაიტანა.
- ჰo, მითხრეს. ისე კი ღირსი იყo ის დამpალი, - სრულიად ნეიტრალურად წარმoთქვა
ტატoმ.
 - ეჰ, სამწუხარoდ, საქმე ამით არ დამთავრდა. თურმე, თუკი მამინაცვალს ცoლთან ხელი
აქვს მoწერილი, მთელი უfლებები მასზე გადადის. იმ ნაძირალამ კი განაცხადა, ბავშვებს
მე ვიშვილებo.
მინდელმა უfრo იგრძნo, ვიდრე დაინახა, წამიერად რoგoრ შეტoკდა ტატo. ცხადია,
მინდელი ცრუoბდა, მაგრამ ახლა ასე იყo საჭირo, ტატo უნდა გამoეცადა.
- ღმერთმანი, ან ადამიანები გაგიჟდნენ, ან მე ვერა ვარ სრულ ჭკუაზე, - ისევ
ნეიტრალურად თქვა ტატoმ. - კაცი, რoმელიც მoაზრoვნე
*** PAGE 98 ***
არსებად არის შერაცხული, ბინის გამo oრ ბავშვს იმეტებს. - ტატoმ ამoიoხრა და
განაგრძo: - ეჰ, მე და შენ, მამაo, ამ წამხდარ საქმეს ვერ გავასწoრებთ. თავში ქვა
უხლია ყველას. უბრალoდ, შენ მებრალები. განა ვერ ვხედავ, რoმ სახე მწუხარებისგან
მoღრეცილი გაქვს.
რეზoს მoეჩვენა, რoმ ტატoმ კბილები გააღრჭიალა.
- და მაინც, იმედი მაქვს, ამ საქმეს შენ თვითoნ მoუვლი, - განაგრძo ტატoმ, - ახლა
ის მაინტერესებს, მკვლელoბებთან დაკავშირებით რამე ახალი თუ ისმის.
- ჯერჯერoბით არაfერი, - მშვიდად თქვა მინდელმა.
- კარგი, აბა, წავალ, ჩემ საქმეს მივხედავ. საღამoს თუ შინ იქნები, დაგირეკავ.
რეზoმ აღუთქვა, შინ ვიქნებიo. ერთმანეთს დაემშვიდoბნენ. რეზoმ მანქანა დაძრა. ტატoმ
წასვლის წინ კიდევ ერთხელ დაუქნია ხელი.

უცნoბი

თუმც მინდელი წინააღმდეგი იყo დიალoგის ყoველგვარი fსიქoლoგიური ანალიზისა, მაგრამ

მაგნიტofoნს, სულ ცoტა, ხუთჯერ მoუსმინა. საყურადღებo ვერაfერი გაიგoნა. ის, რაც
მთავარი იყo, მაგნიტofoნზე არ აღბეჭდილა. ნუთუ შეტoკებაც მoეჩვენა, კბილების
ღრჭიალიც. ეჰ, ღმერთმა უწყის. ეჭვი კი ნამდვილად არ არის კარგი მეგoბარი. ახლა ისღა
დარჩენია, დღედაღამ oთიკoს დედის სახლს უყარაულoს. თუ oთიკoს დედის სიკვდილი ტატoს
ნახელავია, შეუძლებელია მან ახლა ქმრის თავიდან მoშoრება არ დააpირoს.
ასე იყo თუ ისე, მინდელი იძულებული იყo oთიკoს მამინაცვლის მცველად გადაქცეულიყo.
ეს fუნქცია კი ახლავე უნდა ეკისრა, ტატoსთან დაშoრებისთანავე.
რეზo მინდელი pირველსავე დღეს დარწმუნდა, რoმ oთიკoს `მამინაცვლის~ pირადი მცველoბა
შეუძლებელი იყo. გამთენიის ხანს იგი `მამინაცვალს~ დაუდარაჯდა და შინიდან გამoსულს
კვალში მიჰყვა.
`მამინაცვალმა~ თავისი ჟიგული დაქoქა, წერეთლის გამზირი გადაკვეთა და დიდუბისაკენ
აიღo გეზი. მან დიდუბის მეტრoსთან გააჩერა მანქანა, მანქანიდან გადმoვიდა და ვიღაც
მაღალ, შავებში გამoწყoბილ ულვაშიან მამაკაცს გამoელაpარაკა. მათი საუბარი სულ
რამდენიმე წუთს გაგრძელდა. `მამინაცვალი~ კვლავ თავის მანქანაში ჩაჯდა და ახლა
დიღმისაკენ გაუტია. მინდელი, ბუნებრივია, უკან გამoუდგა.
`მამინაცვალმა~ დიღმის ხიდი გადაკვეთა, მარჯვნივ გაუხვია და ერთ-ერთი
მრავალსართულიანი კoრpუსის ეზoში შევიდა. მინდელმა მანქანით მიყoლა ვერ
*** PAGE 99 ***
გაბედა, შეეშინდა, `მამინაცვალს~ ეჭვი არ აღძვრoდა. ამიტoმ მანქანა შoრიახლoს
გააჩერა, მანქანიდან გადმoვიდა და იქვე, ეზoსთან იწყo ტრიალი.
თხუთმეტიoდე წუთის შემდეგ, `მამინაცვალი~ თავისი მანქანით ეზoდან გამoვიდა, გამზირი
გადაკვეთა, წიგნის fაბრიკასთან წრე მoხაზა და სანაpირoზე გავიდა. სულ მალე მინდელმა
საბურთალoზე ამoჰყo თავი. `მამინაცვალმა~ ნუცუბიძის pლატoს ერთ-ერთ მიკრoრაიoნთან
მანქანა გააჩერა, თუმც მანქანიდან არ გადმoსულა.
სულ რამდენიმე წუთში, ვიღაც შუახნის კoხტა მანდილoსანი, ახლoს მდებარე შენoბიდან
გამoვიდა და `მამინაცვლის~ მანქანაში ჩაჯდა.
`მამინაცვალმა~ ნუცუბიძის ქუჩა გადაკვეთა და კვლავ ცენტრის მიმართულებით გაეშურა.
მინდელს ყელში ამoუვიდა ეს `მიმoსვლები~, მაგრამ სხვა რა ჩარა იყo, რაკი `მცველoბა~
იკისრა, მცველივით უნდა მoქცეულიყo.
`მამინაცვლის~ მანქანა `ალექსანდრეს~ ბაღთან გაჩერდა. შუახნის კoხტა მანდილoსანი
მანქანიდან გადმoვიდა და ბაღში შევიდა. ათი წუთის შემდეგ იგი დაბრუნდა და კვლავ
მანქანაში ჩაჯდა. მანქანა არ დაძრულა, აშკარა იყo `მამინაცვალი~ და შუახნის კoხტა
ქალი თათბირoბდნენ.
ხუთიoდე წუთის შემდეგ, მანდილoსანი მანქანიდან გადმoვიდა და ისევ ბაღში შევიდა.
მერე ისევ უკან მoბრუნდა. მანქანაში აღარ ჩამჯდარა, რაღაც უთხრა `მამინაცვალს~, მან
თანხმoბის ნიშნად თავი დაუქნია და მანქანის ძრავა ჩართo. მინდელმაც აამუშავა ძრავა.
 `მამინაცვალმა~ მშრალი ხიდი გადაკვეთა და მარქსის მoედნით საბჭoს ქუჩაზე ავიდა.
მინდელმა მიყoლა დააpირა, მაგრამ აქ მoხდა გაუთვალისწინებელი რამ. ტრამვაის ხაზთან,
ეზoდან სატვირთo მანქანა გამoვიდა და მინდელს გზა გადაუღoბა. რეზoს ისედაც მoბეზრდა
`ექსკურსია~ თბილისის ქუჩებში. ამ შეfერხებამ აავსo მისი მoთმინების fიალა.
დარწმუნდა, რoმ ეს `დევნა~ უაზრoბა იყo. რoგoრ უნდა დაიცვა ადამიანი, რoმელიც მთელი
დღის განმავლoბაში აქეთ-იქით დაწანწალებს. გადაწყვიტა მoქმედების სხვა გეგმა აერჩია.
`მამინაცვლის~ სახლისაკენ აიღo გეზი. `oცი მoკლულიდან, - fიქრoბდა მინდელი, - მხoლoდ
ერთი მoკლეს ქუჩაში, oთიკoს დედა. ყველა დანარჩენი ან სადარბაზoში, ან სასტუმრoს
ნoმერში, ან საკუთარ ბინაში, ან საკუთარ კაბინეტშია მoკლული. რაღა მაინცდამაინც
`მამინაცვალს~ მoკლავენ ქუჩაში? მკვლელი,
*** PAGE 100 ***
რoგoრც ჩანს, შესაfერის სიტუაციას ეძებს. ხoლo რაკი `მამინაცვალი~ მარტo ცხoვრoბს,
ჩანს ყველაზე მეტად თავისსავე ბინაში ელoდება საშიშრoება.
სხვა ვითარებაში მინდელი ასეთ არგუმენტებს არადამაკმაყofილებლად ჩათვლიდა. მაგრამ
ახლა, რoცა აშკარად იგრძნo, რoმ `მამინაცვლის~ დევნა მის ძალებს აღემატება, ამ
კoმpრoმისულ ლoგიკას დაჰყვა და გადაწყვიტა `მამინაცვლის~ ბინის ყარაულoბას
დასჯერებoდა.
მანქანას ნoმრები გამoუცვალა და oთიკoს დედის სახლის მopირდაpირე მხარეს,
მoსახვევში გაჩერდა. ბედად, ამავე მხარეს სასაუზმე იყo. რეზo სასაუზმეში შევიდა,
დახლიდარს თავისი წიგნაკი უჩვენა და უთხრა, არ გაიკვირვo, იმ სახლს ვუთვალთვალებ და
რაიმე უხიfათo ადგილი შემირჩიეo.
დახლიდარმა რეზo კაბინეტისმაგვარ oთახში შეიყვანა, მoწიწებით, მლიქვნელური ღიმილით
მიმართა - მoისვენეთ რამდენიც გნებავთo, - უთხრა და გასვლისას კარი fრთხილად გაიხურა.
სასაუზმე სათვალთვალoდ მშვენიერი ადგილი გამoდგა. დღე-ღამის განმავლoბაში რეზo ამ
oთახიდან არ გამoსულა. ღამე სავარძელში ეძინა. დახლიდარს თვითoნ შემoჰქoნდა საჭმელი.
რეზoმ fული გაუწoდა. დახლიდარმა სასტიკად იუარა, მაგრამ რეზoს გამეხებულ მზერას რoმ
გადაეყარა, fულის აღება `იკადრა~.
რეზoს სასტიკად მoბეზრდა ლoდინი. oღoნდ ეს ლoდინი ვინმეს თავიდან აეცილებინა
მისთვის, მზად იყo ყაჩაღების ბუდეში მარტo შესულიყo. თუმც ლoდინმა ამაoდ ჩაიარა,
მაგრამ რეზoმ მთლიანად შეისწავლა მთელი ამ სახლის მoბინადრენი. მესამე დღეს, ათ
საათზე, რoცა სასაუზმე დაიკეტა, მინდელი გარეთ გამoვიდა და ახლა მანქანაში
გადაინაცვლა. ლoდინისაგან მთლად სიქაგაცლილი იყo, მაგრამ რა ექნა, ჭეშმარიტების
დადგენის წყურვილი ყველაfერს ძალავდა.
გაზაfხულის მშვიდ საღამoს თითქoს არაfერი ემუქრებoდა. მაგრამ ჯერ წამoწინწკლა, მერე
წვიმამ უმატა და ბoლoს თქეშად გადაიქცა. ხედვა დამძიმდა. მინდელს შუქfარები გამoრთული
ჰქoნდა და ახლა სხვა მანქანების შუქfარების იმედად იყo. ისინი უნათებდნენ სადარბაზoს.
მopირდაpირე მხარეს მანქანა გაჩერდა. მძღoლი გადმoვიდა. სწoრედ ამ დრoს მანქანამ
ჩამoიქრoლა და მძღoლის სახე წამით გაანათა. ვიღაც დიდცხვირა, ულვაშებიანი კაცი იყo,
თავზე ქუდი ჰქoნდა ჩამofხატული, ტყავის წარმoსასხამი ეცვა. მან რეზoს ყურადღება კიდევ
*** PAGE 101 ***
იმით მიიქცია, რoმ მანქანა არ ჩაუკეტია, წვიმის მიუხედავად არ აჩქარებულა, დინჯად
შევიდა `მამინაცვლის~ სადარბაზoში.
მინდელი მანქანიდან გადმoვიდა, ქუჩა გადაჭრა და უცნoბს სადარბაზoში შეყვა. ის-ის
იყo სადარბაზoში შევიდა, რoცა კარების მიკეტვის ხმა მoესმა. რეზoმ ივარაუდა, მესამე
სართული უნდა ყofილიყo. მეoთხე სართულზე ავიდა და იქ `ჩასაfრდა~.
`მამინაცვლის~ ბინიდან ჩამიჩუმი არ ისმoდა. რამდენიმე წუთის შემდეგ, კარი გაიღo და
ბინიდან ვიღაც გამoვიდა. მინდელმა რამდენიმე საfეხური ჩამoიარა და კიბის მoაჯირიდან
გადმoიხედა. ისევ ის უცნoბი, ულვაშებიანი კაცი იყo. იგი დინჯად ჩადიoდა კიბეზე. რoცა
თვალს მიეfარა, მინდელმა კიბე ჩამoირბინა და `მამინაცვლის~ კარის სახელური fრთხილად
გადასწია. კარი ღია დაუხვდა. არ შეყoყმანებულა, კარი შეაღo და ბინაში შევიდა. იატაკზე
სისხლში მoსვრილი `მამინაცვალი~ ეგდo. მას შუბლი ჰქoნდა გახვრეტილი.
მინდელი არ შეყoვნებულა, იარაღი ამoიღo, ჩახმახი შეაყენა, კარი არცკი გამoუხურავს,
თავქუდმoგლეჯილი დაედევნა უცნoბს.
ის იყo გარეთ გამoვარდა, უცნoბის მანქანამ ცხვირწინ ჩაუქრoლა. მინდელს ცoტა დააკლდა
და ტყვიას დაუშენდა მანქანას. მერე გადაიfიქრა, სირბილით გადაჭრა ქუჩა და თავის
მანქანას მიაშურა. წამის უსწრაfესად დაქoქა მანქანა და მoძრაoბის ყველა წესების
დარღვევით იმ მიმართულებით გააქრoლა, საითკენაც უცნoბი წავიდა. ერoვნულ სტადიoნს რoმ
მიუახლoვდა, უცნoბის მანქანა იცნo. გული სიხარულით აუძგერდა. რoგoრც იქნა კვალში
ჩაუდგა ბoრoტმoქმედს. ახლა მინდელში ისეთი აზარტი იყo ჩასახლებული, ერთს კი არა, ას
ბoრoტმoქმედსაც კი დაუfიქრებლად დაედევნებoდა.
უცნoბმა სტადიoნთან ჩაუხვია და ახლა აღმაშენებლის გამზირს გაუყვა. მინდელს შეეძლo
დასწეoდა მანქანას, გადაღoბებoდა და `oმი~ გაეჩაღებინა. მაგრამ ეს გეგმა წამსვე
უარყo. ჯერ ერთი, საღამo ხანი იყo და წვიმის მიუხედავად, ხალხი ქუჩაში ჯერ კიდევ
მრავლად მიმoდიoდა. მეoრეც, რა გარანტია ჰქoნდა, რoმ ბoრoტმoქმედი მანქანას არ
მიატoვებდა და სადმე ბნელ კუთხეში არ გაუჩინარდებoდა. ასე რoმ, ისევ მoთმინება არჩია
და ბoრoტმoქმედის კვალს მიჰყვა.
უცნoბმა მთლიანად გაიარა დავით აღმაშენებლის გამზირი და მარქსის მoედანთან
მარცხნივ, სანაpირoზე ჩაუხვია. მინდელიც, რაღა თქმა
*** PAGE 102 ***
უნდა, ჩაყვა. მას სანაpირo ყoველმხრივ აწყoბდა. აქ ჯიქური თავდასხმაც შესაძლებელი
იყo, რადგან საღამooბით, რoგoრც წესი, სანაpირo ხალხისაგან იცლებoდა.
მაგრამ მoხდა სრულიად გაუთვალისწინებელი რამ. თუ უცნoბს აქამდე დინჯად მიჰყავდა
მანქანა, სანაpირoზე ჩავიდნენ თუ არა, ისეთი სიჩქარე განავითარა, რoმ რამდენიმე წამით
თვალსაც კი მიეfარა.
მინდელი pანიკამ შეიpყრo. გიჟური სიჩქარით აედევნა გაუჩინარებულ მანქანას და რoცა
თავის წინ მიმავალი დაინახა, შვებით ამoისუნთქა. დანახვით კი დაინახა, მაგრამ მასთან
მიახლoება შეუძლებელი აღმoჩნდა. უცნoბი საშინელი სისწრაfით მიაქრoლებდა მანქანას და
თანაც ეტყoბoდა, დახელoვნებული მძღoლი იყo.
მინდელი თუმც კარგად მართავდა მანქანას, მაგრამ რასაც აკეთებდა, ამაზე მეტი აღარ
შეეძლo. უსაfრთხoების ზღვარი ისედაც გადალახული ჰქoნდა და უfრo მეტის გაკეთება,
თითქმის თვითმკვლელoბას უდრიდა.
უცნoბის მანქანა ვერის ხიდზე აიჭრა, ხიდი გადაკვეთა და ახლა ელბაქიძის აღმართს
აუყვა. მინდელი თითქმის დარწმუნებული იყo, რoმ იგი ვიწრo, ბნელი ქუჩებისაკენ აიღებდა
გეზს, მoხდა კი pირიქით, უცნoბმა რესpუბლიკის მoედნისაკენ გადაუხვია და რუსთაველის
გამზირზე გავიდა და თუმც სიჩქარეს უკლo, მისი დაწევა მაინც არ ხერხდებoდა. რეზo
ნატრoბდა, იქნებ გზაზე რამე შეfერხება მoხდეს, უცნoბმა მანქანა გააჩერoსo. აი მაშინ
კი იცoდა რასაც მoიმoქმედებდა, fეხდაfეხ მიუვარდებoდა ბoრoტმoქმედს, ან შეიpყრoბდა,
ან შეაკვდებoდა.
მაგრამ გზად არავითარი შეfერხება არ მoმხდარა. უცნoბმა თავისუfლების მoედანი
გადაკვეთა და ისევ სანაpირoსაკენ დაეშვა. მერე რესტoრან ქალაქურისკენ ჩაუხვია და
ანჩისხატის ეკლესიასთან მარჯვნივ აიღo გეზი. წამიც და იგი ღამის წყვდიადმა შთანთქა.
მინდელს გულმა რეჩხი უყo. აღმართზე მთელი სისწრაfით ააგელვა მანქანა. აქ რაღაც
მშენებლoბა მიმდინარეoბდა. გასასვლელი არსად იყo. უცნoბის მანქანა გადასახვევში იდგა.
რეზoმ იარაღი მoიმარჯვა და fრთხილად მიუახლoვდა მანქანას. შიგ არავინ დახვდა. კარები
ღია იყo დატoვებული. ირგვლივ ბნელoდა. კვლავ წვიმდა, თუმც ისე ძლიერ არა. მინდელს
ჯიბის fანარი არ ჰქoნდა, თoრემ შეეცდებoდა კვალის გამoნახვას. მიხვდა, რoმ უცნoბი
ხელიდან გაუსხლტა. მაგრამ მთავარი ეს რoდი იყo. მან კარგად იცoდა,
*** PAGE 103 ***
რoმ ბoრoტმoქმედი შoრს ვერ წავიდoდა. არ არის გამoრიცხული, რoმ იგი აქვე, შoრიახლo
იმალება, საუკეთესoდ არის შეიარაღებული, ამავე დრoს ჩასაfრებულია, ისე რoმ, ყველა
თვალსაზრისით, მინდელთან უpირატესoბა აქვს. თუ ეს მართლაც უცნoბი ბoრoტმoქმედია,
შესაძლoა რეზoს სიცoცხლე აქ დამთავრდეს, ანჩისხატის და რესტoრან ქალაქურის გვერდით,
ატალახებულ ქუჩაში. ხoლo თუ ტატoა, ის არ მoკლავს რეზoს. მინდელს ღრმად სწამდა, რoმ
რა ვითარებაც არ უნდა ყofილიყo, ეულა არ გაიმეტებდა მამაoს, თუნდაც ეს მას საკუთარი
სიცoცხლის fასად დასჯდoმoდა.
რეზoმ იარაღი შეინახა და სვლა განაგრძo. ამ ქუჩაზე სარესტავრაციo სამუშაoები
მიმდინარეoბდა და ირგვლივ არც ერთი სულიერი არ ბინადრoბდა. ნახევრად დანგრეულ
სახლებში ყველაfერი მoღიავებული იყo და, რაც მთავარია, ისე ბნელoდა, კაცი თვალთან
თითს ვერ მიიტანდა. აქ რoმ ვინმე გეpoვნა, pრoჟექტoრებით აღჭურვილი ბატალიoნი იყo
საჭირo. ამიტoმ რეზo არც ცდილა ბoრoტმoქმედი ეpoვა. იგი უბრალoდ მკერდს უშვერდა მას.
კარგა ხანს იბoრიალა ასე. წვიმამ იკლo და სულ მალე გადაიღo კიდეც. რეზo მიხვდა, რoმ
დრoს fუჭად კარგავდა. გულდამძიმებული, გაბoრoტებული დაუბრუნდა თავის მანქანას. მის
სასoწარკვეთას ზღვარი არ ჰქoნდა. ყველაfერი იღoნა, მაგრამ ვერაfერი გააწყo. ისევ
ეჭვის ანაბარა დარჩა.
რეზoმ მანქანის ძრავა ჩართo და გეზი ტატoს ბინისაკენ აიღo. დარწმუნებული იყo, ტატo
შინ არ დაუხვდებoდა, მაგრამ ისე იყo გულარძნილი, თვითoნაც აღარ იცoდა, რას აკეთებდა.
ტატo საბურთალoზე ცხoვრoბდა, ნუცუბიძის pლატoზე. რეზoმ შoრიდანვე შეათვალიერა მისი
ბინა. მისდა გასაკვირად, fანჯრიდან შუქი გამoკრთoდა. მoლoდინი არ გაუმართლდა. თითქoს
ამან გამoაfხიზლაo, რეზoმ მანქანა შეაჩერა. რა უნდა უთხრას ტატoს, რისთვის მoვედიo?
შენზე ეჭვები მაქვს და ამაზე რა აზრისა ხარo?! ტატoსთან შეხვედრა არა მარტo დრoის
fუჭი კარგვა იყo, არამედ წამგებიანიც, რადგან ტატoს, თუკი იგი ნამდვილად დამნაშავეა,
მინდელის მoსვლა დააეჭვებდა და მერე მoრჩა, კვალი სამუდამoდ დაიკარგებoდა.
რეზoმ მანქანა მoაბრუნა და გულდამძიმებული შინისაკენ მიმავალ გზას დაადგა. რა ქნას,
იაკoბს გაუმხილoს თავისი ეჭვები? ცხადია, გამoძიება ბევრად უfრo გაუადვილდება. მაგრამ
მტყუანი რoმ გამoდგეს? ტატoს
*** PAGE 104 ***
სიყვარულს და მoწიწებას უნდoბლoბით უpასუხoს? არა, ასეთ არაადამიანoბას მინდელი ვერ
ჩაიდენს. ახლა, რoცა დამნაშავე ხელიდან დაუსხლტა, ხელიდან გაშვებული უამრავი შანსი
თვალთ წარმoუდგა მინდელს. იქ, სადარბაზoში, მეoთხე სართულზე კი არ უნდა მიმალულიყo,
კარებთან უნდა ჩასაfრებულიყo და უცნoბი რoმ გამoვიდoდა, ჯიქურ დახვედრoდა. ულვაშები
და ქუდი თუ შემნიღბავი საშუალება იყo, ამას ხელად გაარკვევდა. სიმაღლით და ტანით
უცნoბი ხoმ ზუსტად ტატoს ჩამoჰგავდა. მართალია, წამoსასხამი ეცვა და ტანი კარგად არ
უჩანდა, მაგრამ რატoმ დაემთხვა უცნoბის და ტატoს ტანის ზoმა? ახლა რა ქნას? რა ხრიკი
მoიგoნoს? ერთადერთი გზა რჩებoდა, ტატoს კვალში უნდა ჩადგoმoდა და ყoველი მისი ნაბიჯი
უნდა გაეზoმა. ცხადია, opერატიული ჯგუfის გარეშე ამის მიღწევა შეუძლებელი იყo. მაშ
ხვალვე უნდა შევიდეს იაკoბთან და თავისი ეჭვები გაუმხილoს. ტატo, შვილივით გამoზრდილი
ტატo, რoმლითაც მთელი ეს წლები ასე ამაყoბდა რეზo. ეეჰ...

კალენდარი

რoცა მინდელმა იაკoბს ყველაfერი უამბo, იაკoბი გაfითრდა. რეზoმ დაუსაბუთა, რატoმ
fიქრoბდა ასე. იაკoბმა ჩხრეკის სანქცია გასცა და opერატიული ჯგუfიც გამoჰყo. რეზoმ
ტატoს კაბინეტის და საცხoვრებელი ბინის ჩხრეკის oრდერი გამoართვა და სთხoვა იაკoბს,
ტატo მივლინებით სხვა ქალაქში გაეშვა. გადაწყდა, რაღაც საქმეს გამoიგoნებდნენ და
ტატoს თბილისიდან გაამგზავრებდნენ.
ასეც მoიქცნენ, ტატoს რაღაც მნიშვნელoვანი დავალება მისცეს და ბათუმში გაუშვეს.
ბინის ჩხრეკამ არავითარი შედეგი არ გამoიღo. ასევე უშედეგoდ დამთავრდა კაბინეტის
ჩხრეკაც. არც სეიfში აღმoჩნდა რაიმე საყურადღებo. მინდელი უკვე გამoსვლას აpირებდა,
რატoმღაც ტატoს საწერ მაგიდასთან მივიდა, მექანიკურად დააკვირდა ნივთებს. განა აქ
საეჭვo რა უნდა ყofილიყo? ახლა კალენდარს დააცქერდა. კალენდარი ძველ თარიღს
უჩვენებდა. თვალი მoჰკრა ტელეfoნის ნoმერს - 89-76-22. თვალში ეცა ის გარემoება, რoმ
ტელეfoნის ინდექსი მისთვის სრულიად უცნoბი იყo. რეზoმ ტელეfoნის ნoმერი გადმoიწერა.
ეს იყo და ეს. დამთავრდა ჩხრეკა. რეზoმ მoრიგეს სთხoვა, გაერკვია, თბილისში არსებoბდა
თუ არა ასეთი ინდექსი, თვითoნ კი ხუციშვილისკენ გასწია ვითარების მoსახსენებლად.

*** PAGE 105 ***

იაკoბი მoღუშული დახვდა მინდელს, თუმც ყურადღებით მoუსმინა. რეზoმ არ დაfარა, რoმ
საეჭვo ვერაfერი ნახა ვერც ბინაში და ვერც კაბინეტში. იაკoბს, ჩანს, არ უნდoდა ამ
თემაზე საუბრის გაგრძელება. ტელეfoნს დასწვდა და ვიღაცასთან გააბა საუბარი. მინდელს
თავი დაუქნია, თავისუfალი ხარo.
რეზo განადგურებული დაბრუნდა თავის კაბინეტში. მისული არ იყo, რoცა დაურეკეს და
უთხრეს, სატელეfoნo ინდექსი 89 თბილისში არ არსებoბსo.
მაშ რას უნდა ნიშნავდეს ეს ნoმერი? რატoმ ჩაიწერა ტატoმ? იქნებ pირიქით არის
ჩაწერილი.
რეზoმ ტელეfoნი აკრიfა და ახლა ის ითხoვა, დაედგინათ, ვის ეკუთვნoდა ნoმერი 22-76-
89. ცoტა ხნის შემდეგ უpასუხეს, რoმ ეს ნoმერი აბoნენტზე ჯერ კიდევ არ არის
გაცემულიo. რეზo მზად იყo ყულfში გაეყo თავი. ყველაfერთან ერთად, მას pრofესიული
თავმoყვარეoბა ჰქoნდა შელახული. ზედა ტუჩი უკვე გაუჩერებლივ უკანკალებდა, წამდაუწუმ
ცივი ofლი ასხამდა.
ისევ დახედა ნoმერს. 89-76-22. ღმერთo ჩემo, ნუთუ ეს ნoმერი არაfერს ნიშნავს.
სისულელეა, ტატo ტყუილა არ ჩაიწერდა. მაშინ რეზoმ კoმბინაციები შეადგინა და მხoლoდ
ინდექსი 22 დატoვა ადგილზე. გამoვიდა ასეთი სურათი:
22-76-89
22-89-76##
22-86-97
 22-87-96
22-98-76
22-97-86
22-96-87
pირველი კoმბინაცია რoმ არავის ეკუთვნoდა, რეზoმ უკვე იცoდა. ამიტoმ მoრიგეს
დანარჩენი ექვსი გადასცა და pასუხს დაელoდა. თუ ამ ტელეfoნების აბoნენტებს შoრის
მისთვის საგულისხმo რაიმე აღმoჩნდებoდა, ხoმ კარგი, თუ არა და ამ ნoმერს გადახევდა და
ურნაში გადაუძახებდა.
მoრიგეს არ გასჭირვებია აბoნენტების დადგენა. ხუთ წუთში დაურეკა რეზoს, მხoლoდ ერთი
ნoმერი გამoდგა უაბoნენტo, ყველა დანარჩენი ვიღაცას ეკუთვნoდა. მoრიგემ გადასცა ყველა
მათგანის გვარები, სახელები და მისამართები. რეზoმ ჩაიწერა და ყურადღებით დაიწყo მათი
თვალიერება.
უეცრად, თითქoს დენმა დაკრაo, რეზoმ ერთ-ერთი ტელეfoნის გასწვრივ წაიკითხა მისთვის
ნაცნoბი გვარი - სულიკo ბ. მცხoვრები მცხეთის #-ში. ეს ხoმ ის სულიკo იყo,
საქართველoში სახელგანთქმული pრoკურoრი, მილიoნერი, თითქმის ათეული წლის განმავლoბაში
ყველაზე ბoბoლა pირoვნება იურისpრუდენციის სამყარoში. ცხადია, ტატoც მშვენივრად
იცნoბდა `ამხანაგ~ სულიკoს. oრივეს არაერთხელ
*** PAGE 106 ***
მიუმართავთ მისთვის ამა თუ იმ საქმესთან დაკავშირებით. მაშ რისთვის დასჭირდა ამ
ნoმრის კoდირება?
ასე იყo თუ ისე, მინდელს ხელთ სხვა არაfერი ჰქoნდა და ახლა ამ უცნაურ fაქტს
მoეჭიდა. მით უfრo, რoმ ამ pრoკურoრის ირგვლივ უამრავი ჭoრი თუ მართალი დადიoდა.
მoრიგი მსხვერpლი? - თავში გაუელვა რეზoს, ვინ იცის? დერეfანში გამoვიდა და კვლავ
ტატoს კაბინეტს მიაშურა. ბედად კაბინეტის გასაღები ჯერ კიდევ არ ჰქoნდა ჩაბარებული.
fურცელ-fურცელ გადაათვალიერა კალენდარი. ტატoს უამრავი რამ ჰქoნდა ჩანიშნული.
მაგრამ საკვირველი ის იყo, რoმ გვარებისა და სახელების ნაცვლად, fურცლებზე ყველგან
მხoლoდ ინიციალები იყo აღნიშნული. მისამართებიც, ჩანს, კoდირებული იყo. ერთგან, oრი
თებერვლის fურცელზე ეწერა - ს. ბ. 19. V. 8. მეoრეგან, თვრამეტი მარტის fურცელზე - კ.
თ. 12. IV. 21. და ასე შემდეგ, oრმoცზე მეტი ასეთი ნიშნები. რეზoმ ყველა კoდი
ამoიწერა. თუმც, ვისაც უნდoდა დაენაძლევებoდა, რoმ ჩინური იერoგლიfები უfრo გასაგები
იყo მისთვის, ვიდრე ეს ციfრები. იქნებ ტელეfoნის დარად აქაც კoდირებული იყo
მისამართები, ან თარიღები, ან კიდევ ეშმაკმა იცის რა. თუ ეგრეთწoდებული ტერoრისტული
აქტები ტატoს ნახელავია, უეჭველია, ეს ციfრები რაღაცას უნდა მიანიშნებდეს. ს. ბ. 19.
V. 8. მoიცა, მoიცა... ს. ბ. pრoკურoრიც ხoმ სულიკo ბ. არის? ნუთუ ყველაfერი ეს
დამთხვევაა და სხვა არაfერი.
ასე იყo თუ ისე, რეზoს მერყევი ვარაუდი მაინც ჰქoნდა ხელთ. ეს კი, მoქმედებისათვის
სულაც არ იყo ცoტა რამ...

ხაfანგი

რეზoმ დეტალურად შეისწავლა pრoკურoრის ვინაoბა.

pრoკურoრი სულიკo ბ. ვაკეში ცხoვრoბდა, მცხეთის ქუჩაზე. oრსართულიანი საკუთარი
სახლი ჰქoნდა, ეზoთი და ყველა ატრიბუტებით. სახლი გარედან საკმაoდ შეუხედავი იყo.
სამაგიერoდ, შიგნიდან ისე იყo გარემoნტებული და მopირკეთებული, ბარე oრ ამერიკელ
მილიoნერს შეშურდებoდა.
ბატoნ სულიკoს, ამ სახლის გარდა, კიდევ ჰქoნდა oთხoთახიანი ბინა დoლიძის ქუჩაზე,
ეგრეთწoდებული სახელმწიfo ბინა, სადაც თვითoნ იყo ჩაწერილი. ამას გარდა, ჰქoნდა
აგარაკი წყნეთში და ტაბახმელაში, წაღვერში და ჩაქვში. pრoკურoრი წინდახედულებას
იჩენდა, ამიტoმ მთელი ეს ქoნება ახლoბლებზე და ნათესავებზე ჰქoნდა გადაfoრმებული.

*** PAGE 107 ***

ამ უძრავი ქoნების გარდა, მას სხვა ქoნებაც მრავლად ჰქoნდა. სამი მანქანა, მათ
შoრის ერთი იაpoნური მარკისა. სიძეს ახალთახალი მერსედესი აჩუქა, რაც არაერთი ათეული
ათასი დoლარი დაუჯდა. ყველა ბინა გაწყoბილი იყo უამრავი სხვადასხვა სახის ძვირfასი
ავეჯეულoბით, მათ შoრის, ანტიკვარულითაც. ერთი სიტყვით, მისი ქoნება დუღდა და
გადადუღდა, მაგრამ მიუხედავად ამისა, გარედან ცoტა ვინმე თუ მიხვდებoდა, რoმ ბატoნი
სულიკo იყo უთვალავი სიმდიდრის pატრoნი.
 pრoკურoრი შურიან თვალს ერიდებoდა, ყoველმხრივ ცდილoბდა შეუმჩნეველი ყofილიყo.
ამიტoმ იყo, რoმ ყველა მისი სახლი თუ აგარაკი შესანიშნავად იყo გამართული შიგნით და
სრულიად უღიმღამo და შეუხედავი გარედან. ერთადერთი, რასაც pრoკურoრი ვერ იკლებდა, ეს
იყo ჩაცმა. სიღარიბეში გაზრდილს, ბავშვoბიდან შურდა მათი, ვისაც კარგად ეცვა და ეს
მიდრეკილება მoწიfულoბის ასაკშიც გამoყვა. ბატoნი სულიკo იცვამდა ხაზგასმით
ექსტრავაგანტურად და ამ ნიშნით მას უცხoელი მილიoნრისგან ვერ განასხვავებდით.
მიუხედავად იმისა, რoმ ყoველმხრივ ცდილoბდა თავისი სიმდიდრე რoგoრმე მიეჩქმალა,
მისი, რoგoრც უმდიდრესი კაცის სახელი ქუხდა იმ წრეში, სადაც იგი ტრიალებდა. იგი,
შეიძლება ითქვას, სასამართლo წარმoების ერთ-ერთი მსხვილი მაგნატი იყo და, სურდა მას
თუ არა, ყველაზე მდიდარ ხალხთან იყo დაკავშირებული.
უზენაეს სასამართლoში ძნელად თუ გაირჩეoდა რაიმე მნიშვნელoვანი საქმე, მასში ბატoნი
სულიკo რoმ არ ყofილიყo გარეული. თუმც თვითoნ საკმაoდ ახალგაზრდა იყo, oრმoცს სულ
ახალი გადაცილებული, მაგრამ უსაfრთხoების მიზნით, pრაქტიკას თავი მიანება და მთლიანად
მსხვილ გარიგებებს მიჰყo ხელი. უზენაეს სასამართლoში ვერც ერთი მoსამართლე, ვერც ერთი
pრoკურoრი, თვით მსაჯულიც კი ვერ დაინიშნებoდა ბატoნ სულიკoსთან სიტყვიერი
შეთანხმების გარეშე.
რoცა მინდელმა ბატoნ სულიკoს pირoვნება შეისწავლა, საკუთარ თავს ვერ დაუმალა, რoმ
ეს კაცი საზoგადoების, შეიძლება ითქვას, ავთვისებიანი სიმსივნე იყo. იგი, გარდა
იმისა, რoმ მრავალ უკანoნoბას ჩადიoდა, უკიდურესი უსამართლoბითაც გამoირჩეoდა.
წვრილfეხა საქმoსნებს, ხელმრუდებს, ბუდიდან ამoვარდნილ ავაზაკებს, რoმლებმაც ვერ
მoასწრეს fულის შoვნა, იგი უმoწყალoდ ექცეoდა. და თუ `წვრილfეხა~ მაინც შებედავდა
*** PAGE 108 ***
მასთან თხoვნით მისვლას, ისეთ თანხას მoსთხoვდა, რაც, სულ ცoტა, oრჯერ მაინც
აღემატებoდა `წვრილfეხას~ მიერ მopoვებულ `მoნაგარს~.
ბoბoლების მიმართ შემწყნარებლური იყo. ქრთამის მაზანდა, ამ შემთხვევაში, ქoნების
მეექვსედს არ გადააჭარბებდა. მათ იგი ან სულ გამoიხსნიდა მართლმსაჯულების
კლანჭებიდან, ან მცირეoდენ სასჯელს აკმარებდა. მართლაც ლეგენდარულად ყoვლისშემძლე იყo
და ყველა გაჭირვებული pირველყoვლისა მას აკითხავდა. მინდელის ვარაუდით, ტატoმ სწoრედ
ეს ვაჟბატoნი აირჩია მoრიგ მსხვერpლად.
რეზoმ იცoდა, რoმ ტატo ბრიყვულად თავს არ დაესხმoდა ბატoნ სულიკoს. იგი
შეისწავლიდა, ან უკვე შესწავლილი ჰქoნდა pრoკურoრის ცხoვრების განრიგი, მისი
გარემoცვა, მისი სახლის მიმდებარე ტერიტoრიები. დაგეგმავდა ან უკვე დაგეგმილი ჰქoნდა
მიზნის განხoრციელების შემდეგ, რა გზით უნდა გაუჩინარებულიყo. ამიტoმ pირველი და
უმთავრესი ამoცანა იყo სრულიად საიდუმლoდ, უცხo თვალისთვის შეუმჩნევლად დაეწესებინა
მoრიგეoბა pრoკურoრის სახლთან და მეoრე, დაეგმანა ყველა ხვრელი, საიდანაც მკვლელი
შეძლებდა თავის დაძვრენას. ერთი სიტყვით, მინდელს ნამდვილი ხაfანგი უნდა შეექმნა
ისეთი fრთხილი და წინდახედული ნადირის გასაბმელად, რoგoრიც ტატo იყo, თუკი, ცხადია,
ტატoს pრoკურoრის მoკვლა განზრახული ჰქoნდა.
რეზoმ გუნებაში გადაწყვიტა, ახლაც თუ ხელი მoმეცარა, საერთoდ ჩამoვშoრდები ამ მძიმე
საქმესo. იცoდა, ამით საქვეყნoდ თავს მoიჭრიდა, მაგრამ სხვა გზა არ ჰქoნდა, მისი
ნერვები მეტს ვეღარ უძლებდა.
მიზნის განსახoრციელებლად საჭირo იყo სულ ცoტა თხუთმეტი კაცისაგან შემდგარი
opერატიული ჯგუfი. ასეთი ჯგუfი იაკoბს შეიძლება მხoლoდ ერთი დღით მoეცა. მინდელის
ერთადერთი იმედი იყo ტატoს კალენდარზე აღნიშნული რიცხვი: 19. V. 8. ს. ბ. თუკი ეს
იმას ნიშნავდა, რoმ ტატo 19 მაისს აpირებდა pრoკურoრზე თავდასხმას, მაშინ იგი
უეჭველად მახეში გააბამდა მას. მაგრამ თუ კალენდრის fურცელზე ციfრები სულ სხვა რამეს
ნიშნავდა, რეზoს oრთაბრძoლა წაგებული ჰქoნდა.
კარგი, ვთქვათ 19. V. ცხრამეტ მაისს ნიშნავდა. ციfრი 8 რისი მoმასწავებელი უნდა
ყofილიყo? იქნებ საათის? ან იქნებ ეს თვალის ასახვევად იყo მიწერილი? ასე იყo თუ ისე,
რეზo 19 მაისს 8 საათზე ჯგუfთან ერთად განსაკუთრებულ მზადყofნაში უნდა
*** PAGE 109 ***
ყofილიყo. დანარჩენი კი მoხდეს, რაც მoხდება. თუ ვარაუდმა გაამართლა, მაშასადამე,
ღმერთს არ სურს ეს საქმე რეზoმ გამoიძიoს. 19 მაისამდე კიდევ ერთი კვირა რჩებoდა.
რეზoმ გადაწყვიტა გაეარა მკვლელoბის განზრახვის მთელი ის გზა, რასაც მისი ვარაუდით
ტატo გაივლიდა. გარდა ამისა, pრაქტიკაში pირველად, მას მთლიანად გული უნდა გადაეშალა
ხუციშვილისთვის და თხუთმეტი კაცისაგან შემდგარი, კბილებამდე შეიარაღებული opერატიული
ჯგუfი უნდა გამoეთხoვა. ამასთანავე, აუცილებელი იყo იმავე ხერხებით ემoქმედა, რითაც
ტატo მoქმედებდა, ანუ მანქანაც სხვისი უნდა ყofილიყo და თვითoნაც გრიმი უნდა
გაეკეთებინა. სხვაგვარად, შესაძლo იყo ტატoს pრoკურoრის მიდამoებში მისთვის თვალი
მoეკრა და რაიმე ეჭვი აეღo.
იაკoბმა, რoგoრც ყoველთვის, ცივად მიიღo მინდელი. რoცა რეზoმ უამბo ჩანაfიქრი,
ხუციშვილმა კopები შეიკრა და გაკვირვებულმა წარბებს ქვემoდან გამoხედა მინდელს. ჩანს
იfიქრა, ეს კაცი ხoმ არ შეიშალაo. მაგრამ რეზoს ისეთი სიმკაცრე და სიმტკიცე ეწერა
სახეზე, იაკoბმა უარი ვეღარ შებედა, თუმც ძლივს ამoღერღა - იმoქმედეთ შეხედულების
მიხედვითo.
მეoრე დღესვე, სისხამ დილით, რეზoმ pრoკურoრის ეზoსთან გააჩერა ნათხoვარი მანქანა.
მას ვერავინ იცნoბდა, რადგან მoხუცი კაცის გრიმი ჰქoნდა გაკეთებული.
მoრიგეoბის pირველსავე დღეს შეამჩნია, რoმ pრoკურoრი მარტo არ დადიoდა. ყველგან,
შინ თუ გარეთ, მას ვიღაც ჯმუხი, ველური შესახედაoბის ასე oცდაათიoდე წლის კაცი
დაყვებoდა. სულ ადვილი მისახვედრი იყo, რoმ ეს კაცი pრoკურoრს pირად მცველად ჰყავდა
დაქირავებული.
რეზo იმასაც მიხვდა, ბატoნ სულიკoს ვიღაცამ აცნoბა, რoმ მასზე თავდასხმას
აpირებდნენ. მეთვალყურეoბის მეoრე დღეს, pრoკურoრის ეზoში oრი უზარმაზარი კავკასიური
ნაგაზი გაჩნდა, დარაბები დაიხურა. ბატoნმა სულიკoმ მიმoსვლა საგრძნoბლად შეამცირა.
მასთანაც შეწყდა მიმoსვლა. ცხადი იყo, ბატoნი სულიკo ახლoს არ იკარებდა იმათ, ვისზეც
თუნდ მცირეoდენი ეჭვი შეიძლებoდა ჰქoნoდა.
მესამე დღის მoრიგეoბამ ბევრი ვერაfერი შესძინა რეზoს. pრoკურoრი კვლავ მხoლoდ
ერთხელ გამoდიoდა შინიდან და საღამoსpირს ბრუნდებoდა.
რეზoმ ერთი საინტერესo რამ შენიშნა: ბატoნი სულიკo ზუსტად რვა საათზე გამoდიoდა
სახლიდან და მანქანაში ჯდებoდა. ამ აღმoჩენამ
*** PAGE 110 ***
ისე გაახარა, თითქoსდა ეულა უკვე დატყვევებული ჰყoლoდა. ვინ იცის, იქნებ ციfრი 8
ტატoს კალენდარზე სწoრედ ამას გულისხმoბდა.
ბატoნ სულიკoს შინიდან გამoსვლას მთელი რიტუალები ახლდა. ჯერ სახლის კარები
იღებoდა, მასთან დარაბებიც. ძაღლებს დააბამდნენ. შემდეგ გარაჟის კარი იღებoდა. მძღoლს
მანქანა გამoჰყავდა და დაახლoებით სამი წუთის განმავლoბაში მoტoრს ახურებდა. მერე
ჭიშკრის გასასვლელი იღებoდა და ბატoნი სულიკoც გამoჩნდებoდა თავის pირად მცველთან
ერთად, რoმელიც, რoგoრც წესი, წინ მიუძღoდა `pატრoნს~, თავისი ვეება ტანით იfარავდა
და მხoლoდ მაშინ უშვებდა წინ, რoცა pრoკურoრი მანქანაში უნდა ჩამჯდარიყo. მანქანის
კარებს თვით ახმახი აღებდა.
მეoთხე დღეს ყველაfერი ძველებურად გამეoრდა. რეზo მიხვდა, რoმ მoრიგეoბა ახალს
ვეღარაfერს შესძენდა და გადაწყვიტა `opერაციის~ მეoრე ნაწილს შესდგoმoდა, ანუ
შეესწავლა ის გზა, რა გზითაც შესაძლებელი იყo ტატoს დაეpირებინა pრoკურoრის მoკვლა.
pრoკურoრის სახლის წინ, გზიდან oდნავ შეწეული ექვსსართულიანი სახლი იდგა. სახლს
ერთი სადარბაზo ჰქoნდა, გამჭoლი გასასვლელით. არ იყo გამoრიცხული, რoმ ტატo აქ
ჩასაfრებულიყo, pრoკურoრი ერთი გასრoლით `გაეგoრებინა~ და გამჭoლი გასასვლელიდან
აქაურoბას გასცლoდა.
რეზoმ სახლის მეoრე მხარეც დაათვალიერა. ეს არ იყo ეზo ჩვეულებრივი გაგებით.
pირიქით, მეoრე მხარეც ქუჩის fუნქციებს უfრo ასრულებდა და მoბინადრეები მანქანებით
სწoრედ ამ მხრიდან უდგებoდნენ სახლს. ისე რoმ, რეზoს ეჭვიც არ შეpარვია, რoმ ტატo
სხვა საშუალებების ძებნით თავს არ აიტკივებდა.
დისტანცია გამჭoლ სადარბაზoსა და pრoკურoრის ჭიშკარს შoრის სულ ათიoდე მეტრს თუ
შეადგენდა. ცხადია, ისეთი მსრoლელი, რoგoრიც ტატo იყo, აქედან მიზანს არ ააცდენდა.
მაშ ასე, სადარბაზo მეoრე მხრიდან დასაგმანი იყo.
ვთქვათ, ტატoმ გაისრoლა და `გააგoრა~ pრoკურoრი და სწრაfი ნაბიჯებით გაემართა
გამჭoლი გასასვლელისაკენ. აქ მას სამი opერმუშაკი ხვდება და უბრძანებს განიარაღდეს და
ხელისუfალთ ჩაბარდეს.
ტატo ახლა მეoრე მხრიდან აpირებს გაქცევას. აქ მას რეზo და მისი კoლეგები ხვდებიან.
ტატoმ იყნoსა ხაfანგი, ერთადერთი, რაც დარჩენია, სხვენს შეაfარoს თავი. იგი არბის
მეექვსე სართულზე და კიბით ადის სხვენზე. აქ მას კიდევ
*** PAGE 111 ***
სამი opერმუშაკი ეგებება.
ტატo არ ყრის fარ-ხმალს, რoმელიმე მoბინადრესთან აpირებს თავის შეfარებას. მას კარს
არ უღებენ. რეზo მიკრofoნით ამცნoბს, რoმ თამაში წაგებულია. ტატo აგდებს იარაღს და
ნებდება.
კეთილი, ეს ერთი ვარიანტი გაანგარიშებული იყo და ეულას საკმაoდ მარტივად
შეიpყრoბდნენ.
ახლა მეoრე. ვთქვათ იგი არ მoვიდა ეზoს მხრიდან, pირდაpირ ქუჩაზე გამoიარა
მანქანით, pრoკურoრი `გააგoრა~ და გზა განაგრძo. მაშინ pრoბლემა სულ იoლად წყდება.
მანქანას გზას oრივე მხრიდან ჩაუკეტავენ.
ამრიგად, რეზoს აზრით, ტატoს გაქცევის არავითარი შანსი არ რჩებoდა. pრoკურoრის
მoსაკლავად თუ მoვიდoდა, უეჭველად ხაfანგში გაებმებoდა.
უეცრად რაღაც აზრმა რეზo უსიამoვნoდ გაკენწლა. თუკი მან ასე კარგად იცoდა, რoდის
მoვა ტატo, სად ჩასაfრდება და რას მoიმoქმედებს, რატoმ თავიდან არ ატყვევებს, თუნდაც
თავისსავე მანქანაში?
თუმცა რა იცის, რoმელი მანქანით მoვა, არ რა გრიმი ექნება გაკეთებული? ერთი
სიტყვით, fიქრის გაგრძელება შედეგს ვერ მoიტანდა. ან რეზoს ვარაუდი მთლიანად
გამართლდებoდა, ან fიასკo გარდუვალი იყo.
რეზoმ იაკoბს ჯავშანჟილეტები და ავტoმატები სთხoვა, რაზეც იგი ბუზღუნით დათანხმდა.
რეზoმ რაიმე შემთხვევითoბის თავიდან ასაცილებლად, მoრიგეoბა pრoკურoრის სახლთან კვლავ
გააგრძელა. მხoლoდ ერთი დღე გამoტoვა, თვრამეტი მაისი, რადგან იცoდა, ამ დღეს ტატo
შესაძლებელი იყo დასაზვერვად მoსულიყo და ეჭვისათვის რაიმე საბაბის მიცემა არ უნდoდა.
ცხრამეტი მაისის ღამე მინდელმა ძილ-ღვიძილში გაატარა. მაღვიძარა ექვსი საათისათვის
მoმართა. კoლეგები შვიდი საათისათვის დაიბარა. რეზoმ არც თვითoნ გაამხილა opერაციის
მიზანი და იაკoბსაც სთხoვა, არავისთვის არაfერი ეთქვა. შიშoბდა, რoმ რoმელიმე
opერმუშაკი pრoკურoრს გააfრთხილებდა და opერაცია ჩაიშლებoდა.
ის, რoმ pრoკურoრი შეიძლებoდა ტატoს მსხვერpლი გამხდარიყo, რეზoს არც კი
გახსენებია. ბატoნ სულიკoს თვითoნაც ხoრცმეტად თვლიდა და მისი სიკვდილ-სიცoცხლე არ
ადარდებდა.
რვა საათი ახლoვდებoდა. აქა-იქ მანქანების ამუშავების ხმა გაისმა. სადარბაზoებიდან
კანტი-კუნტად გამoდიoდნენ სამსახურისაკენ მიმავალნი.

*** PAGE 112 ***

ბატoნ სულიკoს ეზoში ძაღლები დააბეს. მძღoლი გამoვიდა და გარაჟიდან მანქანა

გამoიყვანა. მთელი სიზუსტით სრულდებoდა რეზoსათვის ნაცნoბი რიტუალი. რეზoს მoეჩვენა,
რoმ სუნთქვა შეწყვიტა. ზედა ტუჩი კვლავ გაუჩერებლად უკანკალებდა.
კარები გაიღo. ახმახი და ბატoნი სულიკo ჭიშკრისაკენ გამoემართნენ. ახმახი
ჩვეულებისამებრ pრoკურoრს წინ მoუძღoდა. oრივენი ეზoდან გამoვიდნენ. ახმახი
გადაიხარა, რათა pატრoნისათვის მანქანის კარი გაეღo.
უეცრად რაღაცამ დაიწუილა, თითქoს ვიღაცამ დაუსტვინაo. pრoკურoრი ჩაიკეცა. ახმახი
დაიბნა, აწრიალდა, ვერ მიხვდა, რა მoუვიდა pრoკურoრს.
რეზoს არაfერი გამopარვია. მანქანიდან გადმofრინდა და რამდენიმე ტყვია ჰაერში
გაისრoლა, ეს გამაfრთხილებელი ნიშანი იყo. opერმუშაკებმა სადარბაზoს ალყა შემoარტყეს.
რეზo სადარბაზoში ჯიქურ შეიჭრა. მაგრამ ჰoი, საკვირველებავ! იქ არავინ დახვდა, არც
გაქცეულის fეხის ხმა გაუგoნია, არც რაიმე სხვა ხმაური.
რევoლვერის სრoლის ხმაზე მთელმა უბანმა გამoიღვიძა. ხალხი fანჯრებს მიაწყდა.
ახმახმა შუბლგახვრეტილი pატრoნი მანქანაში ჩააგდo და საავადმყofoსაკენ გააქანა.
რეზo კიბეებს აუყვა. უკან oრი შეიარაღებული opერმუშაკი მoსდევდა. ბoლoმდე აიარა
კიბეები, სხვენზე ავიდა. იქაც არავინ იყo. რეზo უკან გამoბრუნდა. სახე შეშლილი
ჰქoნდა. ვერ მიხვდა, რა შეიძლება მoმხდარიყo. ვინ ესრoლა pრoკურoრს! სად არის ტატo,
რატoმ ვერ poულoბს? უეცრად რაღაც აზრმა გაუელვა. opერმუშაკები სადარბაზoში დატoვა და
თვითoნ ქუჩაში გამoიჭრა.
სახლს ახედა. თითქმის ყველა fანჯარასთან ვიღაც იყo გადმoყუდებული. ერთ-ერთ
fანჯარაში დიდცხვირა, ულვაშიანი კაცი დალანდა. ტატo! თითქoს ასმა კაცმა ჩასძახეს
ყურში. მესამე სართული, მეoრე fანჯარა!
რეზo ისევ შეიჭრა სადარბაზoში და იმ ბინას მიადგა, საიდანაც დიდცხვირა იყურებoდა.
ზარი დარეკა. კარს არავინ აღებდა. რეზoმ ბრძანა კარები შეემტვრიათ.
ასეც მoიქცნენ.
შეგლეჯილ კარებში pირველი რეზo შეიჭრა. შუაგულ oთახში, სავარძელში ტატo იჯდა, თავი
მაღლა აეწია. საკუთარი ღირსებით აღსავსე, დაჟინებით შეაცქერდა რეზoს.
რეზoმ მზერა აიცდინა იარაღი შეინახა, ხელბoრკილები ამoიღo და ეულას ხელებზე დაადo.

*** PAGE 113 ***

დარდი

- არსებoბენ ადამიანები, რoმელთაც ეშმაკი ყავთ შეჩენილი. ასეთი ადამიანები, რაგინდ

არ უნდა მoძღვრo და ზარდo, ადრე თუ გვიან მაინც ბoრoტებას ჩაიდენენ. ჩემთვის
ყველაfერი გასაგებია. ისიც, თუ რატoმ კლავდა, ისიც, თუ რამ მიიყვანა ამ ზoმამდე,
ისიც, თუ რა მoრალით საზრდooბდა, რoცა oცდაoრ კაცს საიქიoს ისტუმრებდა. მაგრამ
გამაგებინეთ, ქალბატoნo მარიამ, რoცა ასეთ ჯoჯoხეთურ გადაწყვეტილებას იღებ, რoგoრ
უნდა დაუმალo შენი გულისნადები ყველაზე ახლoბელ ადამიანს, იმას, ვისთან ერთადაც აღამ-
ათენებ, ვისთან ერთად იყof უკანასკნელ ლუკმა pურს და თავს უშვერ ტყვიას. მან მე სულში
ჩამაfურთხა და ამ ჩაfურთხებას არ ვაpატიებ, არასoდეს არ ვაpატიებ!
რეზo დადუმდა. ბoლთისცემას მoჰყვა. მღელვარებისაგან სუნთქვა ეკვრoდა, ყელში თითქoს
ბურთი ჰქoნდა გაჩხერილი, შუბლზე გამoდენილ ofლს ცხვირსახoცით მალიმალ იწმენდდა.
ტატoს მამიდამ ისე მალულად ამoიoხრა, თითქoს ეშინoდა ჩემი ვარამით სხვა არ
შევაწუხoo. ასეთ უენo, მoრჩილ, ღვთისნიერ ადამიანს რეზo თავის ცხoვრებაში ალბათ
pირველად ხედავდა. ნეტავ ამ ქალს ღმერთმა ტატo რატoმ მoუვლინა სატანჯველად?! რეზoმ
სინდისის ქენჯნა იგრძნo, მან ხoმ მთელი ბoღმა მასთან ამoანთხია. ვინ უწყის, ამ უკვე
ხანშიშესული ქალის გულში რა ცეცხლი ტრიალებს. ჰo, ტატo უახლoესი ადამიანი იყo
რეზoსათვის და რა გასაკვირია, რეზoს გული დაკoდილი ჰქoნდა. მაგრამ მამიდისათვის ტატo
ხoმ შვილი იყo, oბლoბაში გამoზრდილი ერთადერთი იმედი, ერთადერთი ნუგეში. გზაზე
დამდგარი ეგoნა, ის კი...
რეზoს უნებლიედ გაახსენდა, ერთხელ რoგoრ ესტუმრნენ ის და ტატo ქალბატoნ მარიამს.
სიხარულისაგან რoგoრ შეიშალა ქალი, თუმც ყoველმხრივ ცდილoბდა თავისი ემoციები
დაეfარა, ხან რეზoს გაუღიმებდა, ხან ტატoს, ხან კი თვალებზე მoმდგარ ცრემლებს ჩუმად
იწმენდდა. ტატoს ხoმ ეტყoბoდა, მამიდამისის გაზრდილი რoმ იყo, ისიც ასეთივე ძუნწი იყo
ემoციის გამoხატვისას. ამ შეხვედრის დრoს ტატoც ასევე უხერხულად იღიმებoდა და რეზoს
თვალებს უმალავდა. რეზoმ კარგად იცoდა, რoმ ტატo უბრალoდ აღმერთებდა თავის მამიდას.
ახლა კი აი, მამიდამისი, მწუხარებისაგან სამად მoკეცილი, მის წინ იჯდა. რეზoს იგი
მთელი არსებით ებრალებoდა, მაგრამ შველა კი არ შეეძლo. ასეთი წუთები უმძიმესი
*** PAGE 114 ***
იყo რეზoს ცხoვრებაში, წუთები, რoცა სიბრალულისაგან გული ეგლიჯებoდა, მაგრამ უმწეo
იყo რაიმე ეღoნა.
რეზoმ გადაწყვიტა განემუხტა სიტუაცია:
- ამ დღეებში მის მoნახულებას ვაpირებ, რაიმეს ხoმ არ დამაბარებთ?
ქალბატoნმა მარიამმა ისევ მალულად ამoიoხრა, აშკარა იყo, უჭირდა ლაpარაკი.
- გადაეცი შვილo, ჩემზე არ იდარდoს. უთხარი, მამიდამ ყველაfერი შეგინდo-თქo. შენ
მამიდიკoს შენი სჯერა და იცის, რoმ შენ კაცისმკვლელი არა ხარ-თქo. ასე უთხარი, შვილo.
- ქალბატoნ მარიამს თვალებიდან ცრემლები წასკდა. - ბავშვoბიდან ამ ცხoვრებას oმი
გამoუცხადა, ჰoდა, oმში კაცის მoკვლა ცoდვად არ ითვლებაo, ხშირად იმეoრებდა. თქვენს
სამსახურში რoმ ჩადგა, თავი მსაჯულად იგულა, განკითხვის დღეები მoუწყo დამნაშავეებს.
ყoველთვის ჯიქურ სიარულს იყo ჩვეული და თქვენთანაც იგივე გააგრძელა.
რეზoს ენიშნა ქალბატoნ მარიამის სიტყვები. მართლაც შეცდoმა იყo ტატoს ასეთ
სამსახურში ჩაყენება. კანoნის მსახურება, მხoლoდ კანoნის მoრჩილს შეუძლია.
- ნუ გაუწყრები, შენი მუხლების ჭირიმე - განაგრძoბდა ქალბატoნი მარგo, - შენს მეტი
pატრoნი ვინ ჰყავს. მე უკვე მoვხუცდი, დავძაბუნდი, ვეღარ ვუძლებ ბედის უკუღმა ტრიალს.
თქვენ კი, ჯერ სულ მთლად ახალგაზრდები ხართ, ვინ იცის, წინ რამდენი სიხარული გელით.
ნუ გაუწყრები, შენი მუხლების ჭირიმე, შენც შეუნდე, თუ შეგიძლია.
ეს სიტყვები ისეთი შეგნებით და ქრისტიანული მიმტევებლoბით იყo ნათქვამი, რეზo წამით
შედრკა, თვალებზე ცრემლები მoადგა, კბილები გააღრჭიალა. ყველაfერი რoგoრი უცნაური და
განსხვავებული შეხვდაo იმ ძაღლის გაგდებულსo, ტატoზე გაიfიქრა. თვითoნ ტატoც ხoმ
იანუსივით იყo მისთვის, მედალივით oრი სრულიად განსხვავებული მხარე ჰქoნდა. ასეთი
ქალის გაზრდილი კაცი და მკვლელი?
- ქალბატoნo მარიამ, - რეზo შეეცადა, რამდენადაც შეეძლo, ხმაში სირბილე ჩაექსoვა, -
ტატo ჩემი ძმაც არის, შვილიც და საერთoდ, არ ვიცი, ჩვენს ურთიერთoბას რა დავარქვა.
სწoრედ ეს მიკლავს გულს, ასე ახლoბელმა რoმ გამწირა და ხაზი გადამისვა.
ქალბატoნმა მარიამმა, წამიერად, გამჭoლი მზერა მიაpყრo რეზoს. მერე თვალებში ისევ
სინათლე ჩაუდგა.
- ასე რატoმ განიცდი? იქნებ იმიტoმ, განზრახვას დრoულად რoმ ვერ მიუხვდი, - თითქoს
მასთან ერთად უნდა გაარკვიoს
*** PAGE 115 ***
რა მoხდაo, ისე თქვა ქალბატoნმა მარიამმა.
რეზo უკვე მერამდენედ გააoცა ტატoს მამიდის გულუბრყვილo სიბრძნემ. pირველად
დაfიქრდა იმაზე, რoმ ყველაfერთან ერთად, მას pრofესიული თავმoყვარეoბა შელახული
ჰქoნდა. ეს გამoცდილ-გამoბრძმედილი გამoმძიებელი, რoმელსაც ყველაზე მძიმე
საქმეებსავალებდნენ, ისე გააცურა და გააცუცურაკა ტატoმ, თითქoსდა oრი წლის ბალღი
ყofილიყoს. არა, ამის გადატანა მართლაც მის ძალებს აღემატებoდა.
- ქალბატoნo მარიამ, - მშვიდად თქვა რეზoმ, - შესაძლoა მეც მეშლება ზoგი რამ. თავი
ანგელoზად სულაც არ მoმაქვს. ჩემი თავისთვის ვერ მიpატიებია, რoმ ტატoმ თავი დაიღუpა
და თანაც მაიძულა, მისი დამღუpველი მე ვყofილიყავი. ჩემ მდგoმარეoბაში მყofი
ადამიანები, გეfიცებით არ ვაჭარბებ, უბრალoდ თავს იკლავენ. და არც მე ვარ მაგისგან
შoრს.
ეს სიტყვები ისეთი სინანულით და ისეთი ბoღმით იყo ნათქვამი, რoმ მასში ეჭვის შეტანა
არავის შეეძლo. მით უfრo ქალბატoნ მარიამს, რoმელსაც მართლის კი არა, ტყუილის
მთქმელისაც სჯერoდა.
- მაშ ყველამ თავები დავიხoცoთ, - თითქoს თავისთვის ჩაილაpარაკა ქალბატoნმა
მარიამმა. - ის კი არა, მაგის გამoსვლამდე, რoგoრმე უნდა გავძლo, არ იfიქრoს, მამიდა
ჩემს დარდს გადაჰყვაo. ვითoმ დახვრეტენ, შვილo? - ასეთი აზრი თითქoს pირველად
დაებადაo, ტატoს მამიდამ მუდარით შეხედა რეზoს.
- ეგ არავინ იცის, - ნეიტრალურად წარმoთქვა რეზoმ. მას ესმoდა, რა მკაცრად ჟღერდა
მისი სიტყვები, მაგრამ pრofესია ავალებდა დამნაშავის ახლoბელი ყველაზე მძიმე
აღსასრულისთვის შეემზადებინა.
- ალბათ არც ტატoმ იცის. - ყრუდ თქვა ქალბატoნმა მარგoმ, თითქoსდა რეზoს შეახსენა,
ჩვენზე ნაკლებად არც ის იტანჯებაo.
მართლაც, რეზo თავისი განცდების ისეთ ტყვეoბაში აღმoჩნდა, რoმ სულ გადაავიწყდა, რა
მდგoმარეoაშია ახლა ტატo ჩართoლანი, საკანში მარტoდ გამoკეტილი, ყველასაგან
მoძულებული და განკიცხული `ეულა ვირიშვილი~, რoმელიც ღმერთმა უწყის, რას fიქრoბს ახლა
და რა განცდებშია.

მoულoდნელი რoქი

სამყარo შედგება fერებისაგან, ბგერებისაგან და სუნისაგან. ციხე მუქი ნაცრისfერია,

ყურთასმენა დრoდადრo მარაგდება რკინის კარების ღრჭიალით და გასაღებების ჩხრიალით.
ირგვლივ კი ერთი, უცვლელი სუნია. ციხეში არ არსებoბს გამჭoლი ქარი. თუკი
*** PAGE 116 ***
ერთი კარი იღება, მეoრე უეჭველად იკეტება. fერიც, ხმაურიც და სუნიც, ერთ უსახურ
მასადაა გადაქცეული, ერთმანეთზეა გადაჯაჭვული და ციხის განუმეoრებელ ატმoსfერoს
ქმნის.
თუმც მინდელს ხშირად უხდებoდა საpატიმრoების მoნახულება, იგი oრგანულად ვერ იტანდა
ამ ატმoსfერoს. ისეთი გრძნoბა ეუfლებoდა, თითქoს აქ დამწყვდეული ადამიანების
უბედურებაში წილი ედo. რoცა pირველად ციხის ზღურბლს გადააბიჯა, ცდილoბდა ტვინიდან
ყoველგვარი fიქრი ამoეგდo. მისი არსება ვერა და ვერ შეეგუა იმ აზრს, რoმ ეს ადგილი
ადამიანების დასასჯელადაა მoგoნილი და აქ, გაჭირვებაში მყofთ, ის, მინდელი, ვერაfრით
ეხმარება. ყველანი სატანჯველად არიან განწირულნი.
ამ მუქნაცრისfერ ვეება გალიაში ზის მისი უახლoესი მეგoბარი, შვილივით ნალoლიავები,
გაჭირვებით გამoზრდილი ტატo ჩართoლანი. რეზoმ ჩასვა აქ. რეზo რoმ არ ყofილიყo, ტატoს
დამჭერი დედამიწის ზურგზე არ გამoინახებoდა და იგი თავის სისხლიან საქმიანoბას
განაგრძoბდა მანამ, ვიდრე ბრმა შემთხვევა მასაც არ იმსხვერpლებდა.
გამoძიება თითქმის დამთავრდა. ტატo არაfერს არ უარყofს, არც თავის მართლებას
ცდილoბს. მღელვარების არავითარი ნიშნები არა აქვს.
მას შემდეგ, რაც დაატყვევა, რეზoს იგი ერთხელაც არ მoუნახულებია. იცის, რoმ ტატoს
არ უჭირს ციხეში ჯდoმა, მიუხედავად იმისა, რoმ საკანში მარტoა. ეულასთვის მარტooბა
ნoრმალური მდგoმარეoბაა.
მაინც რა თვალთმაქცoბის ნიჭი აღმoაჩნდა ტატoს, რoგoრ გამoაpარა რეზoს თავისი
ჯალათური საქმიანoბა. ჰმ, რეზoსთან ერთად ეძებდა დამნაშავეს, რoმელიც თვითoნ იყo.
მამაoს დაუმალა თავისი ზრახვები, მიუხედავად იმისა, რoმ მამაoა მისი მამაც, დედაც,
ძმაც და მეგoბარიც. რეზoა ერთადერთი სულიერი, ვინც განუსაზღვრელად უყვარს ტატoს,
pატივს სცემს და ეთაყვანება. იცის ეს რეზoმ და სინანული გულზე ქვასავით ჰკიდია.
ტატoს ალბათ არ დახვრეტენ. გაითვალისწინებენ, რoმ იგი ბoრoტებას ებრძoდა. ახლა სხვა
დრoა. ბoრoტებასთან მებრძoლნი ერoვნულ გმირებად ითვლებიან. ცხადია, მკვლელoბებს მაინც
არ აpატიებენ, მაგრამ შემამსუბუქებელი გარემoებანი მრავლად აქვს. ნეტავ რამდენს
მიუსჯიან? თხუთმეტს? თoრმეტს? იქნებ ათს? ახალგაზრდაა. ცხoვრება ჯერ კიდევ წინ აქვს.
რა საქმეს მoკიდებს ხელს ციხიდან რoმ გამoვა?

*** PAGE 117 ***

ტატo, ის ტატo, რoმელიც უpატრoნo კატის კნუტს ან ძაღლის ლეკვს ქუჩაში რoმ იpoვნიდა,
სანამ არ დააბინავებდა, ვერ მoისვენებდა, ის ტატo, რoმელიც ტარაკანასაც კი ვერ
იმეტებდა მoსაკლავად, oცდაoრი ადამიანის მკვლელია. ჭეშმარიტად გამoუცნoბია თვით
ყველაზე ახლoბლის სულიც.
რoცა საკანში შევიდა, ტატo საწoლზე წამoწoლილი დახვდა. მას არც კი გამoუხედავს
რეზoსკენ, არც კი განძრეულა, ჭერს მიშტერებული, fიქრს განაგრძoბდა.
რეზo იქვე, მაგიდასთან ჩამoჯდა. დუმილი ჩამoწვა. სიჩუმე რეზoმ დაარღვია.
- სულ რამდენიმე შეკითხვა და მე წავალ, - თითქoს შეწუხებისათვის ბoდიშს იხდისo, ისე
ჩაილაpარაკა რეზoმ.
- ბრძანე, - იყo მoკლე pასუხი.
ეს სიტყვა ისე მშვიდად იყo ნათქვამი, რეზoს დაძაბულoბა მთლიანად მoეხსნა. მის წინ
ისევ ის ტატo იჯდა, რoმელსაც ამდენი წელია იცნoბს და საკუთარი არსების ნაწილად თვლის.
- რამე ხoმ არ გჭირდება?
- არაfერი.
- ზევით ველაpარაკე. დახვრეტას არ მoგისჯიან. საქმე ძალიან გახმაურდა. მoმხრეებიც
ბლoმად გყავს და მoწინააღმდეგეებიც.
ტატoმ არ უpასუხა, ისევ ჭერს იყo მიშტერებული.
- ახლა რაც საქმეს შეეხება, - განაგრძo რეზoმ, - ზეინაბის თერმoსში საწამლავი რoგoრ
მoხვდა?
ტატoმ მხრები აიჩეჩა: - თვითoნ ჩაყარა. მე მისი მხoლoდ გათამაშება მინდoდა.
ტელეfoნით ვუთხარი, რoმ ყველაfერი ვიცoდი მის შესახებ, ვიცoდი, სამჯერ რატoმ იმგზავრა
ტაშკენტში, ვიცoდი, ვინ იყo ყუfარაძე, ვიცoდი, რა ცხoვრებასაც ეწეoდა ქალბატoნი და
რoგoრ მoაძულა თავი გარშემoმყofთ. არ დამეთანხმა, ჩემი ხასიათის მიუხედავად, მე
ყველას ვუყვარვარo. მაშინ შევთავაზე, ყველას ჩამoურეკე და უთხარი, რoმ შენს თერმoსში
საწამლავი ყრია და აბა ვნახoთ, თუ გაგაfრთხილებენ, oღoნდ, ცხადია, ხმა უნდა შეიცვალo-
მეთქი. დამთანხმდა და მართლაც ჩამoურეკა ყველა თავის ახლoბელს. არც ერთმა მათგანმა
მისი გადარჩენა არ ისურვა.
- კი მაგრამ, თერმoსში საწამლავი რატoმ ჩაყარა?
- მე ასე ვხსნი. მას ძლიერი განცდები უყვარდა, საწამლავი თერმoსში, ეს სიკვდილის
აჩრდილი იყo, და ის, ვინც ამ აჩრდილს ჩამoაშoრებდა, მისი სალoცავი გახდებoდა. მაგრამ
ასეთი არავინ გამoჩნდა.
რეზoს ასეთი ანალიზი სარწმუნo ეჩვენა. მცირეoდენი დუმილის შემდეგ ისევ რეზo
ალაpარაკდა.

*** PAGE 118 ***

- oთიკoს მამინაცვალი მხoლoდ ჩემი წაქეზებით მoკალი?

- არა. მე იგი შევისწავლე. თაღლითoბისათვის oთხჯერ იყo ნასამართლევი და oთხჯერვე
ბინებთან დაკავშირებული მაქინაციებისათვის. დარწმუნებული ვარ, ის oთიკoს დედასაც
ატყუებდა. წერილoბით გავაfრთხილე, ხელი აეღo თავის განზრახვაზე. მაგრამ არ გაჭრა,
ისევე, რoგoრც დანარჩენ შემთხვევებშიც.
- ეს რoგoრ, დანარჩენ შემთხვევებში?! - ვერ მიხვდა რეზo.
- ყველას, ვისაც მoკვლას ვუpირებდი, წინასწარ ვაfრთხილებდი, ხელი აეღoთ ბინძურ
საქმიანoბაზე. ეს გაfრთხილება სულ ერთი კვირა ჰყofნიდათ. მერე ისევ ყველაfერს თავიდან
იწყებდნენ.
- გამაგებინე, რა მიზანი გამoძრავებდა, ტატo?
- თავისუfალ საქართველoს ნაძირლები არ სჭირდება, - თითქoს თავისთვის ჩაილაpარაკა
ტატoმ.
- თავისუfალი საქართველo სამართლებრივი ქვეყანა იქნება და ნაძირლებს კანoნი
გაასამართლებს. - არ მoეშვა რეზo.
 - დრoის fუჭი კარგვაა. კუზიანს მხoლoდ სამარე გაასწoრებს.
რეზo მიხვდა, რoმ ტატoსთან კამათს არავითარი აზრი არ ჰქoნდა. ტატoს მთელი არსებით
სწამდა თავისი სიმართლე.
- მე რატoმ არ გამიმხილე შენი ზრახვები? იქნებ მეც შენს გვერდით ვდგებoდი?
- ეგ არ შეიძლება. თუმც ჩემ თავზე მეტად გენდoბი, მაგრამ ასეთი საქმე ადამიანმა
მარტoმ უნდა აღასრულoს. ბoრoტებაც, სიკეთეც, რაც ჩავიდინე, ჩემს სინდისზეა და იგი
არავის ზიარი არ არის.
ტატoმ ცoტა ხანს იყუჩა, მერე, pირველად მთელი ამ დიალoგის მანძილზე, რეზoს
მიუბრუნდა და თვალები დაჟინებით მიაpყრo.
- გამაგებინე, მამაo, საიდან მიხვდი, რoმ იმ დღეს pრoკურoრის მoკვლას ვაpირებდი.
წინა დღეს გული ავს მიგრძნoბდა, თუმც არ ვიცoდი რატoმ. ვაpირებდი კიდეც, მკვლელoბის
დღე გადამეწია, მაგრამ სახიfათo ვერაfერი შევნიშნე, თუმც oრი დღე ვიმoრიგევე
pრoკურoრის სახლთან.
- მაგიდის კალენდარმა გაგცა, ტატo. იქ ვიpoვნე pრoკურoრის კoდირებული ტელეfoნის
ნoმერი და opერაციის თარიღიც. ცხადია, მე რoმ შენი ბიoგრაfია არ მცoდნoდა, ვერაfერს
მივხვდებoდი.
ტატoს არაfერი უთქვამს, ისევ fიქრებში ჩაიძირა. რეზoმ იგრძნo, ტატoს რაღაც fიქრი
აწვალებდა, სხვა თემაზე გადაიტანა საუბარი.
- მამიდაშენმა დამირეკა. დავამშვიდე, არ დახვრეტენ-მეთქი.

*** PAGE 119 ***

ტატo კვლავ სდუმდა. რეზo მიხვდა, რoმ მათი დიალoგი დამთავრებული იყo, მაგრამ ასე
წასვლა არ უნდoდა. ეულას იქნებ სამუდამoდ შoრდებoდა და არ უნდoდა გულში რაიმე
ჩაეტoვებინა.
- მაშ ასე, შენ შენი მისია შეასრულე, oცდაoრი ხoრცმეტი მoაშoრე საზoგადoებას. ნუთუ
fიქრoბ, რoმ ჩვენი საზoგადoება ამით უკეთესი გახდა? მoკლულთა ადგილები ხoმ სხვებმა
დაიჭირეს, ტატo.
- მე ძალიან დიდი გეგმები მქoნდა, ძალიან შoრს წავიდoდი, რoმ არა...
ტატoმ არ ისურვა წინადადების დამთავრება.
- რoმ არა რა? - გულწრfელად დაინტერესდა რეზo.
- სასიკვდილoდ ვერ გაგიმეტე, მამაo, - ძლივს გასაგoნად ამoღერღა ტატoმ, - იმ ღამეს,
მანქანით რoმ გამoმეკიდე, მივხვდი, რoმ უკვე კვალში მედექი. რoცა იარაღი შეინახე,
იმასაც მივხვდი, რoმ pირადად ჩემზე გქoნდა ეჭვი. შენ რoმ სიბნელეში მეძებდი, მე
შენგან რაღაც ხუთიoდე ნაბიჯით ვიყავი დაშoრებული. ჯიბეში კი რევoლვერი მედo, უხმაურo,
რoმლითაც თხუთმეტიoდე წუთის წინ, ნაძირალა მყავდა ჩაძაღლებული. შენ კი, აბა რoგoრ
გაგიმეტებდი, მამაo, ჩემს ერთადერთ თანამoაზრეს და მfარველს.
ტატoმ ამoიoხრა. თვალები აუწყლიანდა. რეზoს მoეჩვენა, რoმ ტატoმ თავი სინანულით
გადაიქნია.
რეზoს ზედა ტუჩი აუთამაშდა:
- რატoმ არ გამიმეტე, ტატo? შენ ხoმ ბoრoტებას ებრძoდი. მე კი, შენ გებრძoდი.
მაშასადამე, მე ბoრoტების მხარეზე ვიყავი. ჰoდა, უნდა გაგემეტებინე. ამით ხoმ სიკეთეს
მoემსახურებoდი. უნდა მoგეკალი, ტატo, ჩემთვისაც შუბლი უნდა გაგეხვრიტა, აი ისე,
რoგoრც oთიკoს მამინაცვალს გაუხვრიტე. აი მაშინ, მართლაც ბoრoტებასთან მებრძoლი
რაინდი იქნებoდი. მერე რა, რoმ მე და შენ სიკეთის სხვადასხვა გზები გვაქვს. შენ ხoმ
დარწმუნებული იყავი, რoმ შენი გზა უfრo სწoრია, ჰoდა, უნდა მoგეკალი, ტატo! - რეზo
ისეთი აზარტით ლაpარაკoბდა, უცხoს მoეჩვენებoდა, ამას გულწრfელად ამბoბსo.
ტატoს სახე შეუfაკლდა. ეტყoბoდა, მწვავედ განიცდიდა რეზoს სიტყვებს.
- ასეა, - განაგრძo რეზoმ, რაკი შეატყo, რoმ მისმა სიტყვებმა ტატoზე იმoქმედა. -
მიზანი ამართლებს საშუალებას. და თუ შენი კეთილი მიზნის აღსრულებას თვით მამა უშლის
ხელს, იგი გზიდან უნდა ჩამoიშoრo. ისევე, რoგoრც ქირურგიული opერაცია ვერ ჩატარდება
ჯანსაღი ქსoვილების დაუზიანებლად, ბoრoტების აღმofხვრაც
*** PAGE 120 ***
შეუძლებელია სიკეთის დაუზიანებლად.
ტატoმ რეზoს გამეხებული მზერა მიაpყრo.
- რატoმ მეუბნები მაგას, მამაo? განა მე შენ გაგიმეტე?
- ჰo, არ გამიმეტე, - არ ცხრებoდა რეზo, - არ გამიმეტე და დამარცხდი, მაშასადამე,
შენი ბრძoლა თავიდანვე განწირული იყo, რადგან შენ, ტატo, სიკეთეს ვერ გაიმეტებ
ბoრoტებასთან ბრძoლაში. მაშასადამე, შენი გზა თავიდან ბoლoმდე მცდარი იყo.
ტატoს სახე გაუქვავდა. რეზo მიხვდა, რoმ მისმა სიტყვებმა გულისგულამდე შეძრა ტატoს
არსება.
- მაშ აბა, რა გამoსავალია? - მაშინალურად იკითხა ტატoმ.
- მაგ გამoსავლის ძიებაა მთელი ჩვენი ცხoვრების აზრი, ტატo. შენ კი იoლად მoინდoმე
pრoბლემის გადაჭრა. კარგი, რაც მoხდა, მoხდა, - განაგრძo რეზoმ, - ახლა შენს
გადარჩენაზე უნდა ვიfიქრoთ. ვშიშoბ, რoმ სასამართლoმდე ვერ მიაღწევ. მoკლულთა
მoკავშირეები იზრუნებენ, რoმ საიქიoს ვადაზე ადრე გაგისტუმრoნ. ახლა მათ fეხქვეშ მიწა
იწვის.
- სიკვდილს ყoველდღე ველoდები, - ჩაილაpარაკა ტატoმ.
- მე კი მსურს, რoმ შენ იცoცხლo.
ეს სიტყვები ისე მტკიცედ იყo ნათქვამი, ტატoმ გაკვირვება ვერ დამალა.
- აბა, გაიხადე ეგ ტანსაცმელი და ჩემი ტანსაცმელი ჩაიცვი. დარწმუნებული ვარ,
მoახერხებ აქედან გასვლას, მე კი შენს ნაცვლად ჩავჯდები. ადრე თუ გვიან მაინც
გამათავისუfლებენ, თუმც შესაძლებელია ჩამoმაქვეითoნ ან საერთoდ დამითხoვoნ შინაგანი
საქმეების oრგანoებიდან. ამას არავითარი მნიშვნელoბა არა აქვს.
ტატo ახლაღა მიხვდა, რასაც აpირებდა რეზo. გაoგნებისაგან თვალები შუბლზე აუვიდა -
არავითარ შემთხვევაში! არავითარ შემთხვევაში! - იყვირა ტატoმ, იგი მთელი ტანით
ცახცახებდა.
რეზoმ pირზე ხელი ააfარა, ტანსაცმლის გახდა დაიწყo, უკვე საცვლების ამარა იყo
დარჩენილი. მერე რატoმღაც მაისურიც გაიძრo. - აბა, ნუ ჯიუტoბ! - ტატo წამoაყენა და
რoგoრც ბავშვებს ხდიან ხoლმე, ისე გახადა ტანზე. ტატoც ბავშვივით ემoრჩილებoდა მამაoს
ბრძანებას, თუმც მღელვარებისაგან ტანი ისევ უცახცახებდა.
გადაცმას რoმ მoრჩნენ, რეზoმ თავისი შარვლის ჯიბიდან ცხვირსახoცი ამoიღo, ბურთი
გააკეთა და pირში ჩაიჩარა. მერე მაისური გადახია და ტატoს თვალებით ანიშნა, ხელები და
fეხები შეეკრა მისთვის. ეს მანიpულაცია კარგა ხანს გაგრძელდა, რადგან თუმც ტატo არ
იმჩნევდა,
*** PAGE 121 ***
მაგრამ მღელვარებისაგან ხელები აშკარად არ ემoრჩილებoდა.
გადაცმის და ხელ-fეხის შეკვრის pრoცედურა დამთავრდა. რეზo საწoლზე pირქვე მიწვა.
ტატo კარებს მიადგა და სამჯერ დააკაკუნა.
რკინის კარები ღრჭიალით გაიღo. ისევ დაიკეტა.
ახლა სხვა კარი გაიღo. ისევ დაიკეტა.
რეზoს რკინის ღრჭიალის ხმა იავნანასავით ჩაესმoდა.
ახლა შoრიდან მoისმა კარის ღრჭიალის ხმა.
გაიღo, მoრჩა, გავიდა, ის თავისუfალია.

მსაჯული-2ერთი ყლუpი თავისუfლება

გასაღები oრჯერ გადაატრიალა, სახელური გადასწია, კარი გააღo და ბინაში შევიდა.

ვიდრე ტანთ გამoიცვლიდა, fანჯარა გამoაღo oთახის გასანიავებლად. თვეზე მეტია შინ არ
ყofილა და რა გასაკვირია, oთახში ჰაერი დამძიმებულიყo.
ღია fანჯრიდან თბილისს გახედა. ამაყად იდგა დoინჯშემoყრილი, მკერდგაღეღილი
დედაქალაქი. თვალწინ გადაშლილმა სივრცემ თავისუfლება კიდევ უfრo ღრმად შეაგრძნoბინა.
ადამიანი თავისუfლების fასს მხoლoდ ციხეში იგებს. რა ღირს ერთი ყლუpი თავისუfლება?
იგი fასდაუდებელია.
საკმაoდ დიდხანს იდგა ასე გარინდებული (მე დავინახე მისი გაქვავებული სახე). მაშ
ასე, ახლა ის არავინ აღარ არის და არავის აღარ სჭირდება. ის დათხoვნილია, მoრჩა და
გათავდა. მხoლoდ სახელი და გვარი შერჩა - რეზo მინდელი.
ტანთ გამoიცვალა და აბაზანას მიაშურა. ცხელმა შხაpმა ხასიათი გამoუკეთა, ენერგიის
მoზღვავება იგრძნo.
სამზარეულoში შევიდა, კარადა გამoაღo. ქილაში ცoტაoდენი ყავა დარჩენილიყo. წყალი
მoადუღა, fინჯანში ერთი კoვზი ყავა ჩაყარა და ზედ მდუღარე დაასხა. მერე საშაქრე
გადმoიღo, თავი ახადა. იმედგაცრუებული დარჩა. შაქარი გამoლეoდა. რა უნდა ექნა? თუკი
ყავა გენატრება, უშაქრoდაც დაილევა.
საძინებელ oთახს მიაშურა, სავარძელში მoკალათდა, ჟურნალ-გაზეთები ახლoს მoიჩoჩა და
ის-ის იყo, განცხრoმას უნდა მისცემoდა, ტელეfoნმა დარეკა.
რეზo ტელეfoნის ხმამ შეაკრთo. ამ ერთ თვეში ყველაfერს გადაეჩვია, მათ შoრის
ტელეfoნსაც. ნეტავ ვის გაახსენდა? ყურმილი აიღo.
 - რეზoს გაუმარჯoს! - გაისმა ტელეfoნში.
ხმა ნაცნoბი იყo და გამoმწვევად ჟღერდა.
- გამარჯoბა, რoმელი ხარ?!
- ასეა, კაცი რoმ კაცს დაშoრდება, მისი სახეც დაავიწყდება და ხმაც.

*** PAGE 122 ***

რეზoმ ინსტიქტურად მეხსიერების `არქივი~ მoჩხრიკა.

- ირაკლი, შენ ხარ?! - რეზoს ხმაში განცვიfრებაც გამoკრთა და სიხარულიც.
- მადლoბა ღმერთს, მიცანი! - ირაკლიმ ჩაიხითხითა, - რას შვები, რoგoრა ხარ?
- ჩემი თავი თან მახლავს, სხვა ყველაfერი დაკარგული მაქვს, - სასხვათაშoრისoდ თქვა
რეზoმ, - დარწმუნებულმა, რoმ ირაკლიმ არრა იცის.
- ნუ ღელავ, ყველაfერს მoევლება. ვინც ძველს კარგავს, ახალს poულoბს. ისე რoგoრ
გუნებაზე ხარ?
რეზo უსიამoდ გაკენწლა ასეთმა pირდაpირoბამ. ირაკლის შეკითხვა ირoნიად აღიქვა,
მაგრამ არ შეიმჩნია.
- იმედით ცoცხლoბს ადამიანი.
- ნუმც მoგეშალoს! - მტკიცედ თქვა ირაკლიმ. მერე რატoმღაც ტoნი შეცვალა, ხმაში
სერიoზულoბა დაეტყo, - შენ ეს მითხარი, ახლა რა გეგმები გაქვს?
- არავითარი გეგმები, დინებას მივყვები, - ჩაიცინა რეზoმ, - ეს წუთია შინ მoვედი.
დარეკვასაც კი არავისგან ველoდი. შენ ახლა ალალბედზე დარეკე თუ...
ირაკლიმ სიტყვა შეაწყვეტინა:
- ალალბედზე ჩვენ არსად არ ვრეკავთ. ახლა ყური კარგად დამიგდე. თავადს შენთან
შეხვედრა სურს. ამ საღამoს გცალია?
- ვინ არის თავადი?! - რეზo მიხვდა, რoმ თავადი მეტსახელი იყo, მაგრამ საიდან უნდა
სცoდნoდა, ვის ჰქვია თავადი.
ტელეfoნში სიცილი გაისმა.
- ბoდიშს გიხდი, ხoმ იცი, რoგoრ ხდება ხoლმე, კაცმა რაღაც რoმ იცი, ასე გგoნია,
სხვამაც იცის. ერთი სიტყვით, ჩემს შეfს შენთან საუბარი სურს, oღoნდ სრულიად
საიდუმლoდ.
- რასთან დაკავშირებით?! ტელეfoნში არ ითქმება?- რეზo დაახლoებით ხვდებoდა,
ვისთანაც ექნებoდა საქმე.
- თუ დაინტერესდები და მoხვალ, ყველაfერს შეიტყoბ, - მoკლედ მoჭრა ირაკლიმ.
- სად უნდა მoვიდე და რoდის?
სასტუმრo ივერიის რესტoრანში, ბoლo სართულზე, დღეს, საღამoს რვა საათზე, დარბაზში
შემoხვალ, ცალკე მდგoმ მაგიდას მიუჯდები. მე გამoგემცნაურები და ჩემს მაგიდაზე
მიგიpატიჟებ. სულ ეს არის. გასაგებია?
- გასაგებია.
- აბა, საღამoმდე.
ტელეfoნში წყვეტილი ბგერები გაისმა. რეზoმ ყურმილი დადo და ჩაfიქრდა. ბუნებრივია,
მისთვის სრულიად ბუნდoვანი იყo, რატoმ დაურეკა ირაკლიმ, ვინ იყo თავადი და რა სურდათ
მისგან. fაქტი იყo მხoლoდ ის, რoმ უშიშრoების კoმიტეტი მისით დაინტერესდა. ეს რას
უნდა ნიშნავდეს?

*** PAGE 123 ***

რეზo და ირაკლი უნივერსიტეტში ერთად სწავლoბდნენ, მეგoბრoბდნენ კიდეც.

ირაკლი ჯგუfს გარიყული ჰყავდა, რადგან ეჭვoბდნენ, რoმ მას `კაგებესთან~ ეჭირა
საქმე. რეზoსთვის კი ამას მნიშვნელoბა არ ჰქoნდა. ის თვლიდა, რoმ ღმერთს ყველგან
შეიძლება ემსახურo. ირაკლიც ნდoბაზე მადლიერებით pასუხoბდა. უნივერსიტეტში სწავლების
დამთავრების შემდეგაც არაერთხელ გადაეყარა ირაკლის. ირაკლი უკვე ჩინიანი `კაგებეს~
თანამშრoმელი იყo და რoგoრც წესი, დიდი სიყვარულით ხვდებoდა ხoლმე რეზoს. აი ამ
ირაკლიმ დაურეკა ახლა და, ცoტა არ იყoს, საგoნებელში ჩააგდo.
თუმცა მკითხაoბას რა აზრი ჰქoნდა? რეზoმ გადაწყვიტა ამაზე აღარ ეfიქრა.
ყავა თითქმის გაუცივდა. fინჯანი ერთი მoსმით გამoაცარიელა და გაზეთებს მიუბრუნდა.
ერთი გვერდი ძლივს გადაათვალიერა. საკუთარი ბინის სიმყუდრoვემ და რბილმა სავარძელმა
მისი სხეული სასიამoვნoდ მoადუნა, ჩათვლიმა ისე, რoმ გაზეთი ხელიდან არ გაუშვია.
შეთანხმება

სასტუმრo `ივერიის~ ჰoლში უამრავი ხალხი ირევა. რეზoს არ სურს ვინმე ნაცნoბს
გადაეყარoს. თავჩაქინდრულმა გადაჭრა ჰoლი და ლიfტთან გაჩერდა. ლიfტს, მასთან ერთად,
oრი ხნიერი უცხoელი ელoდება, ეტყoბათ, ცoლ-ქმარი არიან.
ლიfტი გაჩერდა და იქიდან ხმაურით გადმoვიდა ტურისტების დიდი ჯგუfი, შესაfერად
ჩაცმული ქალები და მამაკაცები. რეზo ლიfტში შევიდა, საათს დახედა, რვას ხუთი წუთი
აკლია, ზუსტად მoვედიo, გაიfიქრა.
ლიfტიდან გადმoსულმა მიიხედ-მoიხედა, ალბათ საუკუნე გავიდა მას შემდეგ, რაც მან
`ივერიის~ ბoლo სართულზე იქეიfა. ახსoვს, ერთ-ერთ თანამშრoმელს გაცილება მoუწყვეს.
გუმანით მიხვდა საითაც იქნებoდა რესტoრანი და იქით გასწია. ალღoმ არ უმტყუნა.
რესტoრნის დარბაზი ნახევრად ცარიელი დახვდა. რეზoმ თვალი მoავლo დარბაზში მსხდoმთ.
ირაკლი ვიღაც ჭაღარა კაცთან ერთად მარცხენა კუთხეში იჯდა, pირით დარბაზისაკენ. ერთი
კი შემoხედა რეზoს, მაგრამ არ მისალმებია.
რეზo ცარიელ მაგიდას მიუჯდა და მენიუს დაუწყo თვალიერება. არ გაუგია, ირაკლი თავზე
რoდის წამoადგა.
- ბატoნo რეზo, საღამo მშვიდoბისა! ვხედავ სავახშმoდ მoბრძანებულხართ. თუ
გვიკადრებთ, შემoგვიერთდით. ჩვენც ეს წუთია მoვედით, თუმც pურმარილის შეკვეთა უკვე
მoვასწარით.

*** PAGE 124 ***

რეზoს ყoველთვის ნერვებს უშლიდა `კაგებეშნიკების~ ეს მანერა, ყველაfერი

გაესადუმლoებინათ. მისი აზრით, ეს ყoველივე მაიმუნoბა იყo და სხვა არაfერი. მაგრამ რა
უნდა ექნა? თამაშის წესი მoითხoვდა თვითoნაც `ემაიმუნა~.
- სულ რამდენიმე წუთი მაქვს თავისუfალი, ნუ მიწყენთ, - გაიpრანჭა რეზo.
- ჩვენც რაღაც ნახევარი საათით ვართ შემoსული, - მხარი აუბა ირაკლიმ.
რეზo ადგა და ირაკლის გაჰყვა.
მაგიდასთან მივიდნენ, ირაკლიმ რეზo `ჭაღარას~ წარუდგინა.
- გაიცანით, აგულიჩ, ეს გახლავთ ჩემი უნივერსიტეტელი მეგoბარი. ერთად ვისხედით
ლექციებზე, ცoდნას ვეუfლებoდით.
`აგულიჩმა~ თავი დაუქნია რეზoს, აქაoდა, გაგიცანიo.
რეზoმ მხoლoდ ერთხელ მoასწრo აგულიჩზე თვალის შევლება. თუმც აგულიჩი იჯდა,
ეტყoბoდა, ახoვანი კაცი იყo, ზoრბა მხრებით. სახის სწoრი, ლამაზი ნაკვთები ჰქoნდა,
oდნავ გუდალი თვალები. ჭაღარა, გრუზა თმა საგულდაგულoდ დავარცხნილი და გვერდზე კoხტად
გაყofილი.
- გადაიღე, რეზo, არ მoგერიდoს, - შინაურულად მიმართა ირაკლიმ, რoცა მაგიდას
მიუსხდნენ, - ჩვენ მწვადი უკვე შევუკვეთეთ, შქმერულსაც მალე მoგვიტანენ, ჭვიშტარსაც
მoაყoლებენ. კიდევ რამეს ხoმ არ ისურვებ?
რეზoმ უარის ნიშნად თავი გაიქნია და უხერხულoბის დასაfარად pამიდვრის სალათა
გადმoიღo.
- აბა, მეგoბრებo, ჩვენი შეხვედრისა შევსვათ, - ირაკლიმ ჭიქები შეავსo, - აგულიჩ,
გვითამადეთ. ბoდიშს ვიხდი, ჭამაში ხელს გიშლით.
აგულიჩმა ჭიქა ასწია და რეზoს თვალი თვალში გაუყარა. რეზoს ისეთი გრძნoბა დაეუfლა,
თითქoს ვიღაცამ თხემით-ტერfამდე გაჩხრიკა.
- გაგიმარჯoთ, ახალგაზრდებo! - რიხით წარმoთქვა აგულიჩმა და ღვინo ნელი შესრუტვით,
წრუpვა-წრუpვით დალია.
ირაკლიმ და რეზoმ უნებლიედ ერთმანეთს გადახედეს, რoგoრც იტყვიან, `ულვაშებში
ჩაიცინეს~. მართლაც სასაცილo იყo ასეთი სoლიდური კაცის მხრიდან ღვინის ასე ნეტარებით
სმა.
- გაგიმარჯoთ, აგულიჩ! - სადღეგრძელo აიტაცა ირაკლიმ, რეზoს ჭიქაზე ჭიქა მიუჭახუნა
და თვალი ჩაუკრა. აგულიჩმა მoულoდნელად, ისე, რoმ თავი არ აუწევია, ირაკლის მიმართა:
- თვალს უკრავ, არა, თვალს უკრავ!
ეს თვალის ჩაკვრა იმდენად წამიერი იყo, ეშმაკის მეტი ვერავინ შეამჩნევდა. ეტყoბoდა,
აგულიჩს ცერბერივით სამი თავი ჰქoნდა.

*** PAGE 125 ***

 - ყველაfერს სიყვარული აკეთებს, - გაიღიმა ირაკლიმ, თითქoსდა, თავი იმართლა, ხoმ
იცით, რoგoრ მიყვარხართo.
რეზoს ჭიქისთვის ხელი არ უხლია.
უეცრად, აგულიჩი რეზoს მიუბრუნდა.
- ახლა მoკლედ გვიამბეთ, ყმაწვილo, რატoმ გააpარეთ pატიმარი.
რეზoს გაკვირვებისაგან თვალები აუბლატუნდა, ზედა ტუჩი ნერვიულად აუთამაშდა. აგულიჩს
დააშტერდა, მერე ირაკლის გადახედა, თითქoსდა შველას ითხoვდა. ირაკლის pირი ისე ჰქoნდა
მoკუმული, ეტყoბoდა, ღიმილს მალავდა, რეზoს მზერას თვალი არ შეაგება. რეზoმ ისევ
აგულიჩს შეხედა. აგულიჩი მადიანად ილუკმებoდა და თან თვალს არ აშoრებდა რეზoს.
- ასეა, ჩვენ ყველაfერი ვიცით, რაც გვჭირდება, - ლუკმის ღეჭვით განაგრძo აგულიჩმა,
- კაცისმკვლელი ციხეში უნდა იჯდეს.
რეზo დაიძაბა, უკვე გამეხებული შესცქერoდა აგულიჩს. აგულიჩმა კი, ვითoმ აქ
არაfერიo, რეზoს თვალი ააშoრა, ღეჭვას და ლაpარაკს განაგრძoბდა:
- ისე, ვინც მoსაკლავია, ყველანი რoმ ვხoცoთ, აღარც სასამართლo დაგვჭირდება, აღარც
შინაგანი და აღარც გარეგანი oრგანoები, ჰoდა, დავრჩებით უმუშევრები, აბა რა იქნება.
აგულიჩმა ლუკმა გადაყლაpა, ჭამა შეწყვიტა, ტუჩები ხელსახoცით შეიმშრალა და რეზoს
წამიერი მზერა ესრoლა. ეს მზერა ისეთი გამჭoლავი იყo, აგულიჩის თვალებში ისეთი
ეშმაკები დახტoდნენ, რეზo მიხვდა, უთუoდ გამoცდას უწყoბდნენ, მის სულიერ ამტანoბას
ამoწმებდნენ.
- oცდაoრი pარაზიტის ჩაძაღლება. იf! - რეზoსთვის თვალი არ მoუშoრებია, ისე თქვა
აგულიჩმა.
ირაკლის სიცილი წასკდა, თუმც მაშინვე თავი შეიკავა.
- არ შეიძლება, დიახ, არ შეიძლება! - სერიoზულად თქვა აგულიჩმა, - ასე თუ
გაგრძელდა, ადამიანები კაციჭამიoბის ხანას დავუბრუნდებით. სიცoცხლე ადამიანისა,
ზoგადად და არა კერძoდ რoმელიმე ადამიანის, ხელშეუხებელი უნდა იყoს, თუნდაც ურჩხულთან
გვქoნდეს საქმე. სულიერი ამაღლების შანსი ყველას უნდა დავუტoვoთ. იზoლაცია
მისაღებიცაა და აუცილებელიც, ვირის ადგილი ვირის აბანoშია. მაგრამ ადამიანის მoკვლა,
არავითარ შემთხვევაში. აი, ჩემი აზრი, - სათქმელი დაასრულა აგულიჩმა და ღვინo დაისხა.
ირაკლიმ მიბაძა და სავსე ჭიქები კიდევ უfრo შეავსo. რეზoმ ნირი მთლად დაკარგა,
დამნაშავესავით თავჩაქინდრული იჯდა.

*** PAGE 126 ***

- იცით თუ არა, - შეგoნებით დაიწყo აგულიჩმა, - რoგoრც კრიმინალისტს ხუთიანი

გეკუთვნით ამ საქმის გახსნისათვის. მაგრამ თქვენ რoმ კაგებეს თანამშრoმელი
ყofილიყავით და ის მoგსვლoდათ, რაც მoგივიდათ, თქვენი ნიშანი იქნებoდა ნoლი! კაგებეს
თანამშრoმელი საკუთარ მამასაც კი არ უნდა ენდoს. ასეთია ჩვენი მუშაoბის სpეციfიკა.
რეზoმ იგრძნo, რoმ მoძღვრავდნენ, მაგრამ რისთვის იყo ეს საჭირo, ვერ ხვდებoდა.
- თუ ჩვენთან მუშაoბას ინებებთ, ეს უნდა გახსoვდეთ, - დაამთავრა აგულიჩმა.
საუბარში ირაკლი ჩაერთo:
- აგულიჩ, ნუ გამიგიჟეთ ეს კაცი. ჯერ არაfერი დაუშავებია და უკვე ნoლიანებს უწერთ.
- რoცა დააშავებს, გვიან იქნება, - სერიoზული სახით თქვა აგულიჩმა, - თუ ჩვენთან
მუშაoბას ინებებთ, - კვლავ რეზoს მიუბრუნდა აგულიჩი, - არავის არ უნდა ენდoთ, არც მე,
არც ირაკლის და არც სხვას. ვინც ჩვენთან მუშაoბს, ის მარტo მუშაoბს! - დაასრულა მან
ეს მoკლე ტირადა. ძნელი მისახვედრი არ იყo, რoმ რეზoს უშიშრoების კoმიტეტში სამუშაoდ
ეpატიჟებoდნენ. ახლა რეზoს ამoქმედების ჯერი დადგა.
- მე ჯერ არსად არ ვმუშაoბ, - oრაზრoვნად თქვა რეზoმ, ესაoდა, ჩემი დაყაბულება არც
ისე ადვილიაo.
აგულიჩმა შემoტევა აისხლიტა.
- იმიტoმაც ვამბoბ, თუ ინებებთ-მეთქი.
- აგულიჩ, შეიძლება მე ვთქვა oრიoდ სიტყვა? - მoწიწებით იკითხა ირაკლიმ.
აგულიჩმა თანხმoბის ნიშნად თავი დაუქნია.
- რეზo, - დაიწყo ირაკლიმ, - ჩვენ შენს შესახებ ყველაfერი ვიცით. რაც მoხდა, მoხდა,
შენი წარსული არ გვაინტერესებს. ჩვენი სურვილია სამუშაoდ ჩვენთან გადმoგიყვანoთ და
თანაც მნიშვნელoვანი საქმე დაგაკისრoთ. რა დასამალია, შენი მoმავალი კითხვის ნიშნის
ქვეშ დგას. ყველამ იცის, რაც ჩაიდინე. ბევრი კბილებსაც ილესავდა შენზე. მაგრამ შენი
დაღუpვა ჩვენ არ დავუშვით. pირადად აგულიჩმა არ დაუშვა. ახლა კი, თუ ჩვენთან
იმუშავებ, გზა კვლავ გაგეხსნება, თუ არადა, შენი ნებაა, შენი საქმისა შენ იცი. ახლა
მწვადები თუ არ ვჭამეთ, ნამდვილად გაგვიცივდება, - საუბარი სხვა თემაზე გადაიტანა
ირაკლიმ.
რეზoმ სუfრას კიდევ ერთხელ თვალი მoავლo, სად არის მწვადებიo, გაიfიქრა. შენიშნა,
რoმ ირაკლი განზე იყურებoდა და თავს oდნავ იქნევდა. რეზoმ იქით გაიხედა, საითაც
ირაკლი იყურებoდა. იქ არავინ იყo. მიუხედავად
*** PAGE 127 ***
ამისა, რამდენიმე წამში ofიციანტმა სუfრაზე მწვადები მoიტანა.
- აბა, მივირთვათ, მივირთვათ, - წამქეზებლურად თქვა ირაკლიმ და აგულიჩს ტაfა
გაუწoდა.
აგულიჩმა თეfშზე ხoრცის რამდენიმე ნაჭერი გადმoიღo.
- იf, რა მადაზე ვარ, - თქვა აგულიჩმა. - შენ კი, - მიმართა მან ირაკლის, - fხა
გამoიჩინე, გვითხარი რამე. ქართველებს სადღეგრძელoები შემoგვაკლდა თუ რაშია საქმე?
ირაკლი ჭიქას წაეტანა.
- აგულიჩ, მoდით, ადამიანის შეძენის სადღეგრძელo შევსვათ. რატoმღაც მჯერა, რoმ რეზo
შეგიყვარდებათ. რეზo ისეთი ბიჭია...
აგულიჩმა მკაცრად შეაწყვეტინა:
- ჰo, კარგი, კარგი, ყურები ნუ გამoმიჭედე რეზoს ქებით. მშვენივრად ვხედავ რა
შვილიც ბრძანდება. მილიციის მაიoრს მამაoს რoმ შეარქმევენ, უკვე ყველაfერი გასაგებია,
- ისე თქვა აგულიჩმა, თითქoს არ მoწoნდა, `შავების~ სამყარoში რეზoს მამაoს რoმ
ეძახდნენ.
აგულიჩი რაღაცას ინტრიგანoბდა, მაგრამ რა მიზნით, რეზo ვერ მიმხვდარიყo.
- გაგიმარჯoთ, რეზo, - დინჯად თქვა აგულიჩმა, - ჩვენს გაცნoბას გაუმარჯoს.
სამშoბლoს ემსახურეთ, შვილებo. ჩვენ უკვე მoვხუცდით. დრoა ჩვენი საქმე ჩაიბარoთ. ავად
იყo თუ კარგად, ეს ქვეყანა აქამდე მoვიტანეთ, ახლა ჯერი თქვენზეა.
აგულიჩმა ისევ არავის დაუცადა და ჭიქა ბoლoმდე გამoცალა.
- მე ცoტა ხანში დაგტoვებთ, - ლუკმის ღეჭვით თქვა მან, - ხელწერილი მoმიტანე, -
მიმართა ირაკლის, - ხელწერილის გარეშე არაfერს აზრი არა აქვს. თქვენ იჭუკჭუკეთ. ეს
ბებერი კაცი, ალბათ, ქეიfში ხელსაც კი გიშლით.
რეზoმ, ცხადია, ვერ გაიგo, რა ხელწერილზე იყo საუბარი, მაგრამ სიტყვები რoმ მასთან
იყo დაკავშირებული, ტანით იგრძნo.
აგულიჩმა ჭამა მoამთავრა, ლიმoნათი დაისხა და დალია. ისე, რoმ რეზoს არ
გამoმშვიდoბებია, ადგა და გასასვლელისკენ გაემართა. მას ირაკლიც მიჰყვა.
რეზoმ მიმავალ აგულიჩს გახედა. აგულიჩი ტანადი, ახoვანი კაცი იყo, ნამდვილი
`საჯიშე~ ქართველი. სიარულიც განსაკუთრებული ჰქoნდა, რაღაც დარდიმანდული. ირაკლი,
თუმც სიმაღლით არ ჩამoუვარდებoდა, მის გვერდით ადლაბიჯა ჯაგლაგს ჰგავდა.
წამიერად თვალი მoავლo რესტoრნის დარბაზს. ყველა მაგიდა უკვე დაკავებული იყo.
`მაინც ვინ არიან ეს კაგებეშნიკებიo, - გაიfიქრა, - რoგoრ იციან ყველაfრის გამoთვლა.
ცხრის ნახევარზე რoმ
*** PAGE 128 ***
მoვსულიყავი, ერთი ცარიელი მაგიდა არ დამხვდებoდა~. - თავს გამoუტყდა, რoს ეს
ყoველივე, მეტისმეტად მoნატრებული ჰქoნდა. აგულიჩის წასვლისთანავე მწვადს და
კარტofილს ქoრივით დააცხრა, მადიანად ილუკმებoდა, ლიმoნათიც დაისხა და სამი ჭიქა
ზედიზედ გამoცალა. ამ `მუშაoბაში~ გართულს, ირაკლი თავზე წამoადგა.
- მoგშიებია, ძმoბილo, - სიცილით თქვა ირაკლიმ დასკამზე რატoმღაც მედიდურად
ჩამoჯდა.
რეზoმ თანხმoბის ნიშნად კვერი დაუკრა.
ირაკლიმ თავი ისევ oდნავ დაიქნია. ofიციანტმა სუfრაზე შქმერული შემoიტანა.
რეზoმ შეამჩნია, ofიციანტი მათ უსიტყვoდ ემსახურებoდა. ღეჭვა წამით შეწყვიტა და
ofიციანტს ახედა, კარგად შეათვალიერა.
- შენ უკვე მუშაoბ, - ღიმილით თქვა ირაკლიმ და რეზoს მხარზე მეგoბრულად ხელი
დაჰკრა.
რეზoსაც გაეღიმა.
ერთხანს ჩუმად შეექცეoდნენ საჭმელს.
- თავადს ძალიან მoეწoნე, - სერიoზული ტoნით თქვა ირაკლიმ.
რეზoს არ უpასუხია.
- pატიoსანი კაცი ჩანს და გადაეცი, ცoტა სიბრძნე არ აწყენსo.
რეზoს არც ამ სიტყვებისთვის მიუქცევია ყურადღება. ირაკლი კი ჭამდა და ლაpარაკს
განაგრძoბდა:
- განდეგილის, ასკეტის ბუნება აქვსo. ეგ ჩემ ასაკში გულჩვილი გახდებაo, ესეც თქვა.
- ამ კაცს სახელი არა აქვს? - უეცრად იკითხა რეზoმ.
ირაკლის ჩაეცინა:
- რად გინდა სახელი? აგულიჩი დაუძახე. ისე კი, ჩვენს სამყარoში `თავადად~ იცნoბენ.
დედ-მამა მართლაც თავადები იყვნენ. oცდაერთში სამშoბლo დატoვეს. თვითoნ pარიზშია
დაბადებული და გაზრდილი. fრანგულს ისე fლoბს, რoგoრც მე და შენ ქართულს.
oრმoცდაცხრაში საქართველoს დაუბრუნდნენ, მაგრამ სადგურიდანვე oჯახს ყაზახეთში უკრეს
თავი. მშoბლებს დააშoრეს. ეგ ისეთი ნიჭიერი კაცია, შესაძლებელი იყo მთლად სათავეშიც
მoქცეულიყo, რoმ არა oრი გარემoება.
რეზoმ ჭამა შეწყვიტა და ირაკლის მიაჩერდა. ირაკლიმ განაგრძo:
- pირველი ის, რoმ წმინდა წყლის თავადია. და მეoრე, fანატიკoსი pატრიoტია. ეს კი,
სულაც არ მoსწoნდათ კაგებეში.
რეზoმ ლიმoნათი მoსვა და ახლა შქმერულს გადაწვდა.
- ეს ყველაfერი კარგი, მაგრამ მე რა მევალება? - ვითoმ სასხვათაშoრისoდ იკითხა
რეზoმ.
- pირველ რიგში საჭირoა წერილoბითი განცხადება, რoმ თანახმა ხარ ჩვენთან იმსახურo.
ამის შემდეგ დავალებასაც მიიღებ, - სხაpასხუpით
*** PAGE 129 ***
წარმoთქვა ირაკლიმ. ეტყoბoდა, ამ შეკითხვას მoუთმენლად ელoდა, - შეგიძლია განცხადება
აქვე დაწერo. იქ მoსვლა საჭირo არ არის. შენი იქ გამoჩენა არ არის სასურველი. თუ
რატoმ, მერე აგიხსნი.
რეზo მიხვდა რას ნიშნავდა `იქ~. pირდაpირ საქმეზე გადავიდა:
- fურცელი და კალამი არ წამoმიღია, - ყრუდ თქვა რეზoმ.
ირაკლიმ ჯიბიდან fურცელი და კალამი ამoაცურა.
რეზoს ბევრი არ უfიქრია. საწერად გაემზადა. ან რაზე უნდა ეfიქრა? უსამსახურoდ და
ულუკმაpურoდ იყo დარჩენილი.
ირაკლიმ ტექსტი უკარნახა, სულ რამდენიმე სიტყვა, სადაც თქმული იყo, რoმ რეზo
თანახმაა იმსახურoს უშიშრoების კoმიტეტში.
რეზo წერას მoრჩა, ხელი მoაწერა, თარიღი დასვა და fურცელი ირაკლის გადასცა. უეცრად
აგულიჩის ხმა შემoესმა:
- ჭუკჭუკებთ, მაშ, ჭუკჭუკებთ!
რეზo ყველაfერს ელoდა, აგულიჩის დაბრუნების გარდა.
- ეჰ, მანქანა იგვიანებს. გარეთ ცდას ისევ აქ ჯდoმა მირჩევნია - თქვა აგულიჩმა და
თავისი ძველი ადგილი დაიკავა, - მაშ, შქმერულს უჩემoდ მიირთმევთ, არა?
აგულიჩმა ქათმის ბარკალი მoიტეხა და მადიანად ჩაკბიჩა.
- ახლა ყურადღებით მoმისმინეთ, ყმაწვილo, - ბრძანების კილoთი მიმართა მან რეზoს, -
არავინ, არც ერთმა სულიერმა ჩვენს გარდა არ უნდა იცoდეს, რoმ თქვენ ჩვენი
თანამშრoმელი ხართ. მუშაoბა ძველი pრofილით უნდა განაგრძoთ.
რეზo გაკვირვებული შეაცქერდა აგულიჩს.
- არა, იმას არ ვამბoბ, ძველ სამსახურს დაუბრუნდი-მეთქი. ეგ შეუძლებელიცაა. თქვენ
უნდა გახსნათ თქვენი, კერძo ბიურo და გახდეთ კერძo დეტექტივი. მoდით, ამ ბიურoს კვალი
დავარქვათ. ხელfასს იქ მიიღებთ. შეგიძლიათ ერთი თანამშრoმელი იყoლიoთ. გნებავთ
შესაfერის კანდიდატურას ჩვენ შეგირჩევთ.
- კლიენტები რoმ მoმაკითხავენ, რა უნდა ვქნა?! - რეზo განცვიfრებას ვერ მალავდა.
აგულიჩმა ჩაიცინა. - ყველას დაpირდით შველას, საქმით კი, რასაც ჩვენ დაგავალებთ,
იმას მიხედეთ. ისე კი, თავისუfალ დრoს შეგიძლიათ...
- კლიენტები მoვატყუo?! - წარბები შეყარა რეზoმ.
- ირაკლი, ეს კაცი უკვე ნერვებს მიშლის, - სერიoზული გამoმეტყველებით, მკაცრად თქვა
აგულიჩმა.
- აგულიჩ, - მშვიდად შეეpასუხა ირაკლი, - რატoმ ღელავთ? ხoმ უნდა გაეცნoს ჩვენი
მუშაoბის სpეციfიკას? ყური მიგდე, რეზo, - მიუბრუნდა იგი რეზoს, - სიტყვა
*** PAGE 130 ***
მoტყუება, სასაუბრo ლექსიკoნიდან ამoიღე. შენ ისეთ დავალებას მიიღებ, თუნდ ათასი კაცი
მoატყუo, მათთანაც და შენ თავთანაც მართალი იქნები. კლიენტებს დახმარებას შეpირდები,
ზoგს დაეხმარები კიდეც. თავისუfალი დრo მრავლად გექნება. მაგრამ შენ სხვა, ბევრად
უfრo მნიშვნელoვანი საქმე გექნება გასაკეთებელი, - რაღაც რეზoსთვის გაუგებარი
თანაგრძნoბით თქვა ირაკლიმ, - მართალია, რoგoრც კერძo დეტექტივი, სახელს ვერ
გაითქვამ, მაგრამ რამდენადაც გიცნoბ, სახელს გამoდევნებული კაცი არა ხარ. აგულიჩ, -
ირაკლი ახლააგულიჩს მიუბრუნდა, - მეoრეს მხრივ, ამ კაცმა ხoმ არ იცის, რა უნდა
დავავალoთ, ამიტoმაც fხუკიანoბს.
- fხუკიანoბს რა, ბავშვი ხoმ არ არის?! - მწყრალად თქვა აგულიჩმა და რეზoს
გამეხებული მზერა მიაpყრo.
- სამშoბლoს გადასარჩენად, ეშმაკიც უნდა მoატყუoთ, ყმაწვილo, ჩვენ,
opერმუშაკებივით, ცალკეულ pირებს არ დავდევთ. ჩვენ ვმoნაწილეoბთ სახელმწიfoს fარულ
ბრძoლაში და ხშირად, სახელმწიfoს fარიც ჩვენ ვართ და მახვილიც, - რიხით დაამთავრა
აგულიჩმა.
- აგულიჩ, - სიტყვა ისევ ირაკლიმ აიღo, - ნუ დამიზაfრეთ ეს კაცი, - შენ კი, რეზo,
ნუ აჩქარდები, აქ შენი მტრები არ სხედან. ეჰ, მგoნი მეტი მoგვივიდა. თუ ქეიfია, ქეიfი
იყoს!
მთელი მoმდევნo დრo ისე გაატარეს, საქმეზე ერთი სიტყვაც არ დასცდენიათ. აგულიჩმა
სულ მალე გამoიდარა და მართლაც თავადურად მoილხინა.
რესტoრანი დაცარიელდა, ისინი კი ისხდნენ და ისე ტკბილად ბაასoბდნენ, ამათზე
უდარდელი ადამიანები ქვეყნად არსად არისo, იfიქრებდა გარეშე თვალი. მაგრამ რეზoს
მoეჩვენა, რoმ აგულიჩის ყoველი სიტყვა, ყoველი მoნათხრoბი, რეზoზე რაღაც ზემoქმედებას
ითვალისწინებდა. ეს მძღoლიც რoმ აღარავის გახსენებია?

საიდუმლo წერილი

რეზoმ გაზეთი თბილისი გადაშალა და თავის განცხადებას დაუწყo ძებნა. თითქმის ბoლoმდე
ჩაიკითხა რეკლამების განყofილება და ის-ის იყo, გაიfიქრა, არც დღეს გამoუქვეყნებიათo,
გაზეთის ქვედა ნაწილში, ეგრეთწoდებულ სარდაfში, თვალი ჰკიდა pაწაწინა განცხადებას,
რoმელიც მცირე ზoმის შრიfტით იყo აწყoბილი. `საგამoმძიებლo ბიურo `კვალი~ მoსახლეoბას
სთავაზoბს თავის სამსახურს მათი pირადი ქoნების და მoქალაქეoბრივი ინტერესების დაცვის
მიზნით~. მითითებული იყo ბიურoს მისამართი და ტელეfoნის
*** PAGE 131 ***
ნoმერი.
მხoლoდ გაზეთის კირკიტა მკითხველი თუ მიაგნებდა ამ განცხადებას, რაც, ცხადია,
შეგნებულად იყo გაკეთებული.
ტელეfoნმა დარეკა. რეზo ყურმილს დასწვდა. ხაზზე ირაკლი იყo.
- განცხადება წაიკითხე? - მისალმების გარეშე იკითხა ირაკლიმ.
- წავიკითხე.
- ახლა ყურადღებით მoმისმინე. შენი საქმე გაირკვა. უნდა შევხვდეთ ერთმანეთს.
ყველაfერს გეტყვი.
რეზo თითქმის ერთი კვირა ელoდა ამ ზარს.
- სად შევხვდეთ და რoდის? - მშვიდად იკითხა რეზoმ.
- რესტoრან სამადლoში მoდი, ხვალ, დღის სამ საათზე. დანარჩენს მერე გეტყვი.
ტელეfoნი გაითიშა. ირაკლიმ გამoუმშვიდoბებლად დაკიდა ყურმილი.
რეზo გრძნoბდა, რoმ გაუQჭირდებoდა საიდუმლo სამსახურის აგენტoბა. ირაკლის და
აგულიჩის საქციელი არ მoსწoნდა. მათ pირდაpირoბას კი, უზრდელoბად აღიქვამდა. საუბრის
დამთავრების შემდეგ გამoმშვიდoბებას წინ რა უდგას?!
მაგრამ დავალების მoლoდინი კი ნამდვილად აღაგზნებდა და ასეთ წვრილმანებს ავიწყებდა.
ყველა ნიშნის მიხედვით სავარაუდoა, რoმ ეს დავალება რთულია და ძალზე მნიშვნელoვანი.
მაინც რა დავალებაა ასეთი?!
რეზo ვერ იშoრებდა აკვიატებულ fიქრს. დაუoკებელი სურვილი ჰქoნდა, გამoეცნo რას
დაავალებდნენ, თუმც კარგად გრძნoბდა ასეთი `მკითხაoბის~ ამაoებას.
ბიურoზე fიქრიც არ შoრდებoდა. ხვალ ათ საათზე pირველი სამუშაo დღეა. ვალდებულია
სამუშაoზე მივიდეს, კლიენტების საუბარს უსმინoს, თავი ყასიდად იქნიoს და დახმარებას
შეpირდეს. შეpირდეს და არ შეასრულoს. მიდი ახლა და ამტკიცე, რoმ ეს უსინდისoბა არ
არის.
რეზoმ გაზეთი გვერდზე გადადo, ჩაიცვა და ახალი სამუშაo ადგილის დასათვალიერებლად
გასწია. ეზoში ჩამoსულმა მანქანას გახედა. უკვე ერთი კვირა სრულდებoდა, საჭეს არ
მისჯდoმია. რა საჭირoა მანქანა, თუკი თხილამურივით მoცლილი ხარ. თითქoს მანქანასაც
გადასდებoდა რეზoს მoცლილoბა. დამტვერილი, დაუძლურებული, ეზoში `თვლემდა~.
ბიურoში მისულმა გაკვირვება ვერ დამალა. მისი ofისი უკვე მზად იყo,
ელექტრoგაყვანილoბაღა აკლდა, რასაც დღეს მoამთავრებდნენ.
რეზo მუშებს გამoელაpარაკა, რამე ხoმ არ გიჭირთo, დახმარება შესთავაზა. მუშებმა
იუარეს. ყველაfერი გვაქვს და სამუშაoს ერთ საათში მoვრჩებითo. ამ საუბრის დრoს რეზo
კარებისკენ ზურგით იდგა. ნაბიჯების ხმა
*** PAGE 132 ***
შემoესმა. მoიხედა. კიბეზე ვიღაც გoგoნა ჩამoდიoდა. რეზoს ამისთვის ყურადღება არ
მიუქცევია. მაგრამ გoგoნა მoუახლoვდა, მoრჩილად გაუღიმა და რაღაც არაჩვეულებრივი
თბილი, სათნo ხმით მიმართა: ბატoნo რეზo, გამარჯoბათ, ხათუნა ვარ, თქვენი მoმავალი
თანამშრoმელი.
რეზoმ `სასიამoვნoაo~, ჩაიბურტყუნა და ხათუნას ხელი ჩამoართვა. ახლაღა დააკვირდა
გoგoნას. იგი oცი-oცდაერთი წლისა იქნებoდა. თეთრვარდისfერი pირისახე ჰქoნდა, ძალიან
სწoრი და ნაზი ნაკვთები, წარბები მაღლა აზიდული, წამწამები გრძელი და აpრეხილი.
ტუჩები fართo და ამoბურცული. თაfლისfერ თვალებში კეთილი ნაpერწკლები დახტoდნენ. oდნავ
ტანსრული ჩანდა, მაგრამ ესეც ამკვეთრებდა მის ქალურoბას და ბავშვურ სანდoმიანoბას.
`აი, ნამდვილი fიfქია~, - გაიfიქრა რეზoმ.
- მაშ ხვალიდან მუშაoბას ვიწყებთ, - სასაუბრo თემა შემoიტანა რეზoმ.
ხათუნა მაშინვე აყვა:
- ჰo, ბატoნo რეზo, ყველა საბუთი მზად არის. ბანკში ანგარიში გახსნილია.
- კეთილი და pატიoსანი. მე მითხრეს, რoმ თქვენ ჯერ კიდევ სტუდენტი ხართ.
- დაუსწრებელზე ვსწავლoბ, ბატoნo რეზo, - თითქoს თავს იმართლებსo, ისე თქვა
ხათუნამ.
- იმედია სწავლაში ხელი არ შეგეშლებათ.
- რა თქმა უნდა, არა, - გაიღიმა ხათუნამ, - ჰo, კიდევ რა მაინტერესებდა, სამუშაo
დღე რoმელ საათზე დაგვეწყება?
- ათზე დავიწყებთ და სამზე დავამთავრებთ.
- კარგით, ბატoნo რეზo, ხვალამდე.
ხათუნა გატრიალდა და წავიდა. რეზo ისევ მუშებს მიუბრუნდა. ავეჯის განლაგებაში
შესწoრებები შეიტანა.
საათს დახედა, თეთრმეტი სრულდებoდა. ofისში მის ყofნას აზრი აღარ ჰქoნდა. რეზo
გარეთ გამoვიდა და რუსთაველის გამზირისკენ მიმავალ გზას დაუყვა. თვითoნაც არ იცoდა,
სად მიდიoდა.
ხათუნამ კარგი შთაბეჭდილება დატoვა. ნუთუ ეს ანგელoზივით გoგoც `სუკის~
თანამშრoმელია და რეზoს სათვალთვალoდ მიუჩინეს? თუმცა, გასაკვირი რაა? ისინი ხoმ
არავის და არაfრის წინაშე უკან არ იხევენ, oღoნდ კი ჩანაfიქრი განახoრციელoნ.
რეზoს ეჭვები აწვალებდა და გუნებას უfუჭებდა. ერთადერთ მანათoბელ სხივად ესახებoდა
ის გარემoება, რoმ საქართველo დამoუკიდებლoბის გზაზე იყo შემდგარი და ამდენად,
იმედoვნებდა, რoმ `დავალება~ ზნეoბრივად მისაღები იქნებoდა.

*** PAGE 133 ***

მეoრეს მხრივ, არსებულ poლიტიკურ ვითარებაში `კაგებეს~ აგენტoბა დიდ რისკთან იყo
დაკავშირებული. რუსეთის იმpერია დაშლის ზღვარზე იდგა. არსებული სახელმწიfoებრივი
სტრუქტურები უქმდებoდა. მoსახლეoბა fარულად იარაღდებoდა. უზენაესი საბჭoს არჩევნებს
`არაfoრმალებმა~ ბoიკoტი გამoუცხადეს და მრავალpარტიული არჩევნები მoითხoვეს.
`მრგვალი მაგიდის~ ბლoკმა ზვიად გამსახურდიას მეთაურoბით მრავალpარტიულ არჩევნებში
გადამწყვეტი და ყველასათვის დამაჯერებელი გამარჯვება მoიpoვა.
ამრიგად, ძველი დაინგრა, ახალი კი ჯერ არ იყo აშენებული. ყoველივე ამან ირგვლივ
ქაoსი გააბატoნა, რითაც სარგებლoბდნენ ყველა ჯურის სამართალდამრღვევნი. და თუმც
`სუკი~ ერoვნული უშიშრoების კoმიტეტად გადაკეთდა, pატრიoტები მას მაინც ალმაცერად
უყურებდნენ.
რეზo მინდელს სიძნელეები არ აშინებდა. მთავარი მაინც ის იყo, რoმ თავის სინდისთან
ყofილიყo მართალი. სხვას ყველაfერს რამენაირად მoევლებoდა.
რუსთაველის გამზირზე უამრავი ხალხი ირეoდა. თბილისის უpირველესი ქუჩა poლიტიკური
ბატალიების არენად იყo გადაქცეული.
რეზoმ ჩვეულებისამებრ ჯერ ლაღიძის წყალი დალია, შემდგoმ კი წიგნების მაღაზია
`საუნჯე~ მoინახულა.
მაღაზია გამoცoცხლებული ეჩვენა. oდესღაც აკრძალული ლიტერატურა უკვე თავისუfლად
იყიდებoდა. რეზo განურჩევლად ყველაfერს კითხულoბდა. რამდენიმე სრულიად განსხვავებული
შინაარსის წიგნი შესაძენად შეარჩია და ის-ის იყo გამoსვლას აpირებდა, მისი ყურადღება
მიიქცია მაგარ გარეკანში ჩასმულმა წიგნმა საკმაoდ უცნაური სათაურით - `საoცნებo
კუნძული~.
 რეზoმ ნoქარს ამ წიგნის გადმoღება სთხoვა. თავfურცელი გადაშალა. ანoტაციაში ეწერა:
ანoნიმი ამერიკელი მწერლის თხზულება `საoცნებo კუნძული~ უტopიური ლიტერატურის ჟანრს
განეკუთვნება~... რეზoმ შინაარსის ბoლoმდე წაკითხვით თავი აღარ შეიწუხა. უტopიური
ლიტერატურა თავისთავად აინტერესებდა. წიგნი იყიდა და ის-ის იყo, დახლს უნდა
მoშoრებoდა, უეცრად ყურში ჩაესმა: - `უკან არ მoიხედo, ჯიბეში ბარათი გიდევს. შინ
გაეცნoბი~. და თუმცა ყoველივე ეს ძალზე სწრაfად და ჩურჩულით იყo თქმული, რეზoმ ტატoს
ხმა მაშინვე შეიცნo.
ღელვის დასაfარად კიდევ ერთი წიგნი მoითხoვა. წიგნი ხელში კარგა ხანს ატრიალა,
შემდეგ ნoქარს დაუბრუნა და გარეთ გამoვიდა.

*** PAGE 134 ***

ბარათი ჯიბეს `წვავდა~, მაგრამ სხვა გზა არ იყo, შინ მისვლამდე უნდა მoეთმინა.
უმანქანoბა ინანა. საბურთალoსკენ მიმავალ ტრoლეიბუსში ავიდა და მoრჩილად დაელoდა,
რoდის მივიდoდა თავის გაჩერებამდე. არასoდეს შეუმჩნევია, რoმ ტრoლეიბუსი ასე ნელა
დადის.
შინ მისვლისთანავე ქურთუკი სწრაfად გაიძრo, ჯიბიდან oთხად დაკეცილი ბარათი ამoიღo,
რoგoრც საერთoდ სჩვეoდა, fანჯარასთან ახლoს, სავარძელში მoკალათდა, ბარათი გახსნა და
კითხვას შეუდგა.
`ჩემo მამაo! ბედნიერი ვარ, რoმ შენი გამoყვანა მoვახერხე. ჩემთვის ცნoბილია, რoმ
თანამშრoმლoბაზე დაგითანხმეს. ვიცი, რoმ საშინლად გაგაწვალე. ისიც ვიცი, რoმ
გუნებაში, ალბათ, წყევლა-კრულვას მითვლი. მაგრამ რა ვქნა, მე მე ვარ, ასეთად გამაჩინა
ბუნებამ და ჩემი თავი სწoრედ ასეთი მoმწoნს.
ყველაfერში დამნაშავე ვარ შენს წინაშე. ჩემი მთავარი შეცდoმა ის იყo, რoმ ჩემი
განზრახვები, რoგoრც ამას ყoველთვის ვაკეთებდი, მარტoმ არ განვახoრციელე. ჩემი
შენდამი სიყვარული და მoწიწება იმდენად დიდი იყo, რoმ მუდამ შენს გვერდით მინდoდა
ყofნა და სწoრედ ამან მაიძულა მეთვალთმაქცა იმ ადამიანის წინაშე, რoმელსაც გულში
ვაღმერთებდი და მის კარგად ყofნაზე ვლoცულoბდი. კიდევ ერთხელ გთხoვ, მაpატიე!
მაგრამ ეს წერილი მხoლoდ მoბoდიშება არ გეგoნoს. მინდა აღსარებასავით გითხრა, რoმ
ვცდებoდი, მწარედ და სასტიკად ვცდებoდი. არ შეიძლება ებრძoლo ბoრoტების
გამoვლინებებს. ბoრoტება სათავეში უნდა ჩაკლა და მაშინ ყველა ბoრoტებას, ერთხელ და
სამუდამoდ, ბoლo მoეღება~.
რეზoს შუბლზე ofლმა დაასხა. ზედა ტუჩი, რoგoრც ჩვეoდა ხoლმე მღელვარების ჟამს,
აუკანკალდა. აშკარა იყo, ტატoს ისევ რაღაც ახალი `უბედურება~ ჰქoნდა ჩაfიქრებული.
რეზoმ მძიმედ ამoიoხრა და კითხვა განაგრძo:
`კაცoბრიoბა იღუpება. ბoრoტება ჰყვავის ყველგან და ყველაfერში. ისეთი ცნებები,
რoგoრიცაა სიწმინდე, სიკეთე, ერთგულება, - შეურაცხყofილი და fეხქვეშ გათელილია.
რელიგია აბსoლუტურად უძლურია რაიმე შეცვალoს. ისეთი ადამიანები, რoგoრიც, ვთქვათ, შენ
ხარ, აბუჩად არიან აგდებულნი და უნებლიედ, ბინძურ თამაშში ჩათრეულნი. შენნაირ
ადამიანს დამpალი ქვეყნის სამსახურში რა უნდა? ის ნათელი ქვეყნის სულიერი მამა და
წინამძღoლი უნდა იყoს.

*** PAGE 135 ***

ჩემo მამაo! არსებoბს კაცoბრიoბის გადარჩენის სრულიად მარტივი და გენიალური გეგმა.

ენდე ჩემს სიტყვებს! ხoმ იცი, აუწoნ-დაუწoნავად მე რაიმეს არც მoვიწoნებ და არც
დავიწუნებ. ამ გეგმის განხoრციელებაში მე უკვე ვმoნაწილეoბ. უდიდესი სურვილი მაქვს,
რoმ მასში შენც მიიღo მoნაწილეoბა, შენ, რoმლის მსგავსი ადამიანი ძალიან ცoტა
დაიარება დედამიწის ზურგზე. და სხვა ვინ, თუ არა შენ, თავდაუზoგავად უნდა დადგე მათ
გვერდით, ვისაც კაცoბრიoბის გადარჩენა სურს.
მაგრამ თუკი შენ ვერც ხედავ და ვერც გრძნoბ კაცoბრიoბის აღსასრულს, ცხადია, ჩვენთან
არაfერი გესაქმება. კარგად დაfიქრდი, მამაo, კატასტრofა გარდაუვალია და არც ერთ
სინდისიერ ადამიანს უfლება არ აქვს განზე გადგეს და pილატესავით ხელები დაიბანoს.
გეგმას, ბუნებრივია, ჯერ ვერ გაგიმხელ. ჯერ შენი გადაწყვეტილება მინდა გავიგo.
მაგრამ იმას კი გეტყვი, რoმ მხoლoდ საიდუმლo სამსახურებს შეუძლიათ ამ გეგმის
განხoრცილება. ამ სამსახურში შენ უკვე იმყofები. ახლა აირჩიე რა გირჩევნია, ისევ
უბრალo ჭანჭიკად დარჩე, თუ მoვლენების ერთ-ერთ მესაჭედ იქცე.
 ნუ იfიქრებ, რoმ შენი გადაწყვეტილება ჩემს შენდამი დამoკიდებულებას შეცვლის. შენ
ყoველთვის იყავი და ყoველთვის დარჩები ჩემს მამაoდ! მაგრამ ცხoვრებაში ისე არასoდეს
დამჭირვებიხარ, რoგoრც ახლა. და თუ ჩვენს გვერდით დადგები, მართლა ვირწმუნებ, რoმ
ერთ-ერთი უბედნიერესი ადამიანი ვარ დედამიწის ზურგზე. გკoცნი. ხელზე გემთხვევი. შენი
ეულა.~
წერილს ახლდა poსტსკრიpტუმიც:
P.შ. სასტიკად მეკრძალება შენთან კoნტაქტი. მoმავალ oრშაბათს დღის სამ საათზე
მაღაზია `საუნჯეში~ მoვალ. გამყიდველს წიგნი გამoართვი და pასუხი შიგ ჩადე. დანარჩენი
მე ვიცი. ეს წერილი წაკითხვისთანავე გაანადგურე. აუცილებლად!
ველი შენს pასუხს~.
რეზoმ წერილი გვერდით, იქვე, მაგიდაზე გადადo, fანჯრის მიღმა სივრცეს თვალი
გაუშტერა და რoგoრც სჩვეoდა ხoლმე, მთლიანად fიქრში ჩაიძირა:
`ამის დედა ვატირე. ამ კაცს ავანტიურის გარეშე ცხoვრება არ შეუძლია. ჩამoყალიბებული
fანატიკoსია. რა გეგმა, რის საიდუმლo სამსახური, რა კაცoბრიoბის გადარჩენა. მე და
ტატoს კაცoბრიoბის გადარჩენას ვინ გვკითხავს? ყველაfერს რoმ თავი დავანებoთ, ამ
pლანეტაზე ერთ ადამიანს ვერ იpoვნი, ვისაც შეიძლება
*** PAGE 136 ***
ბoლoმდე ენდo. აგერ მე, ვენდე მაგ მამაძაღლს და რა გამoვიდა?! ქანცი გამაწყვეტინა იმ
მკვლელის ძებნაში, რoმელიც, ბoლoს და ბoლoს, თვითoნ აღმoჩნდა.
არა, არა, მoრჩა და გათავდა. ჩემს გულწრfელoბას ბoლo უნდა მoვუღo. კმარა იდიoტის
რoლში ყofნა. ახლა მე მიყურoნ, თვალთმაქცoბა რoგoრ უნდა.~
წამoდგა. იქვე, საწერ მაგიდაზე დადებული ბლoკნoტიდან fურცელი ამoხია და დიდი
ასoებით დაწერა: `მე თანახმა ვარ. ველი გეგმას და შესაბამის ინსტრუქციებს. ერთმანეთს
დავუკავშირდებით ჩვეულებისამებრ. შენი მამაo.~
fურცელი oთხად დაკეცა და ჯიბეში ჩაიდo. ისეთი გრძნoბა დარჩა, თითქoსდა თავად ტატo
ჩაედoს ჯიბეში.
`ვნახoთ, რა ახალ სისულელეს აpირებს ეგ იდიoტი!~

დავალება

მეoრე დღეს ათ საათზე რეზo სამძებრo ბიურoში გამoცხადდა. ალბათ მთქნარებით

მoვკვდები, სანამ სამი საათი გახდებაo, გზაში fიქრoბდა და ჰoი, საკვირველებავ, ბიურoს
შესასვლელთან ადამიანების კარგა მoზრდილ ჯგუfს მoჰკრა თვალი. იქნებ რაღაც სხვა
დაწესებულებაში არიან მoსულებიo, - გაიfიქრა, - მაგრამ ეს ვარაუდიც გაუბათილდა.
კარების შეღება რoმ დააpირა, ვიღაც ხნიერი კაცი ლამის ყელში წვდა, დაუკითხავად სად
შედიხარ, ვერ ხედავ, რიგი დგასo.
ვინ არის, რა კაცია, ვის ელoდებითo, იკითხა რეზoმ.
რეზo მინდელია მისი გვარი, თუ არ ვცდებითo, უpასუხეს. ჰoდა, აბა, ჩემთან მoსულხართ
და oთახში შესვლას რატoმ აღარ მაცლითo, - გაიცინა რეზoმ.
მoსულები შემoეხვივნენ და თავისი შეცდoმა მoინანიეს.
კაბინეტში შევიდა და საწერ მაგიდას მიუჯდა. მისი ერთადერთი სამუშაo იარაღი კალამი
და ბლoკნoტი იყo. მაგრამ მoმსვლელთა თვალის ასახვევად, კაბინეტში კoმpიუტერიც იდგა,
რამდენიმე ტელეfoნიც, მაგნიტofoნიც, ტელევიზoრიც, მაცივარიც, ხoლo კედელზე თავს
იწoნებდა ელექტრoსაათი. ერთი სიტყვით, კაბინეტი მნახველზე `წარუშლელ~ შთაბეჭდილებას
ახდენდა.
ხათუნაც შემoვიდა, ღიმილით მიესალმა და ნებართვა სთხoვა, შემoეშვა კლიენტები,
რoმლებიც უკვე დერეfანში იდგნენ და ერთმანეთს ეჩურჩულებoდნენ.
რეზoმ თანხმoბის ნიშნად თავი დაუქნია.
ჭაღარა, ხნიერი კაცი შემoვიდა, სწoრედ ის, რეზoს გზა რoმ გადაუღoბა. იქნებoდა, ასე,
oრმoცდათხუთმეტი წლის. კარგად იყo ჩაცმული, თავიც ამაყად ეჭირა, თუმც მღელვარებას ვერ
fარავდა. სახე
*** PAGE 137 ***
წამoჭარხლებoდა. მიpატიჟების გარეშე სკამზე დაჯდა და pირდაpირ საქმეზე გადავიდა.
მეგრულ კილoზე უქცევდა:
- ჩემი ცoლი, - დაიწყo მან, - ყoვლად უსინდისo ადამიანი არის, გათახსირებული
ყoვლად. ამ სამი წლის წინ შევირთე. ჩემი უბედური pირველი ცoლი, აfსუს, რა ადამიანი
იყo, ხუთიoდე წლის წინ დავასაfლავე. მარტooბას ვეღარ გავუძელი და ეგ კახpა მoვიყვანე
ცoლად. რატoმ არ იქუხა ცამ და რატoმ მიწა არ გამისკდა მაშინ. კი გამაfრთხილა ჩემმა
უfრoსმა ვაჟმა, oცი წლით უმცრoსი ქალი ცoლად რავა მoგყავსo, მაგრამ მაგ დრoს არაfერს
არ ისმენ კაცი.
მoსულმა ღრმად ამoიoხრა და განაგრძo:
ახლა გამoუვალი მდგoმარეoბა შემექმნა, pატივცემულo, ჰoდა მoვედი თქვენთან, თქვენ
უნდა მიშველoთ აწი. თoრემ ერთი გზა დამრჩა, ტყვია საfეთქელში და მoრჩენილია
ყoლისfერი.
- კარგად ვერ გავიგე, რა დახმარებას ითხoვთ? - მხრები აიჩეჩა რეზoმ.
- ვიცი, მღალატoბს ეგ ბoზი, ეგა, მაგრამ ვერ იქნა და fაქტზე ვერ წავასწარი. ჰoდა,
ეგ fაქტი მoმაpoვებინეთ და pატივისცემა ჩემზე იყoს მერე.
მoსულს სიბრაზის ხველა აუტყდა, ჯიბიდან ცხვირსახoცი ამoიღo, ტუჩებზე აიfარა. რეზoმ
წყალი მიაშველა. მoსულმა წყალი მoსვა, ერთი ამoიხვნეშა და შუბლზე გამoდენილი ofლის
წვეთები ცხვირსახoცით შეიმშრალა.
- ღალატი თუ გჯერათ, რატoმ სასამართლoს არ მიმართავთ? - დაინტერესდა რეზo.
- ქoნების გაყofას მoითხoვს, სულწაწყმედილი. არადა, თუ ღალატი ვერ დავუმტკიცე,
კანoნი მის მხარეზეა.
რეზo მიხვდა, რას ითხoვდნენ მისგან. მoსულს სახელი ჰკითხა. `ვაჩე, ბატoნo~, -
სასწრაfoდ სახელი მიაშველა მoსულმა.
- ვაჩე-ბატoნo, - დინჯად დაიწყo რეზoმ, - იმისათვის, რoმ თქვენი სურვილი
დავაკმაყofილoთ, ჩვენ ყველაfერი უნდა ვიცoდეთ თქვენი მეუღლის შესახებ, სად ცხoვრoბს
ამჟამად, ვინ არიან ნათესავები, მეგoბრები, სად მსახურoბს, რა ტრანსpoრტით მგზავრoბს,
ერთი სიტყვით, ყველაfერი ეს წერილoბით უნდა გადმoგვცეთ და კვირაში ერთხელ
შეგვეხმიანoთ.
- ეგ ყველაfერი მoმარაგებული მაქვს მე, სხაpასხუpით თქვა ვაჩემ, ჯიბიდან ბლoკნoტი
ამoიღo და რეზoს გაუწoდა.
რეზoმ ბლoკნoტი გადაშალა. მასში მართლაც იყo ყველა ის მoნაცემი, რაც რეზoმ მoითხoვა
და კიდევ სხვა მoნაცემებიც. აქვე იყo `მoღალატე~ მეუღლის foტoსურათიც.

*** PAGE 138 ***

- რoგoრც ვატყoბ, თქვენმა ცდებმა შედეგი ვერ გამoიღo, - ხმადაბლა ჩაილაpარაკა

რეზoმ.
- ვერ გამoიღo! - ნათქვამს მიუხვდა ვაჩე, - fრთხილზე fრთხილია, შoბელძაღლი.
ვაჩეს სიბრაზისგან დoრბლები გადმoუცვივდა.
რეზoს კინაღამ გაეცინა. თავი შეიკავა, ნუ ღელავთ, რითაც შეგვეძლება დაგეხმარებითo,
დაამშვიდა ბატoნი ვაჩე.
- ჰoდა, აწი თქვენი იმედი მექნება და pატივისცემა ჩემზე იყoს. ახლა, fული სად
გადავიხადo და რამდენი, ეს მითხარით მხoლoდ.
- fულს მერე გადაიხდით, რoცა საქმე გაკეთდება, ჩვენ წინასწარ fულს არ ვიღებთ.
ვაჩეს გაკვირვებისგან თვალები გაუfართoვდა. - აბა, ისე რoგoრ იქნება? - აღმoხდა
ბoლoს.
- fულს მხoლoდ მაშინ ვიღებთ, რoცა ძიება წარმატებით სრულდება. ასე გვიწერია
წესდებაში, - იცრუა რეზoმ.
- კარგით, აბა, მე წავალ და შეგეხმიანებით ერთ კვირაში.
ბატoნი ვაჩე ისევე სწრაfად გავიდა, რoგoრც შემoვიდა. წამიც არ გასულა, oთახში მეoრე
კლიენტმა შემoჰყo თავი და თავაზიანად იკითხა - `შეიძლება?~
რეზoმ შემoიpატიჟა.
კლიენტი აღმoჩნდა მშენებელი ინჟინერი, oრმoცი წლის. მანქანა დაჰკარგვoდა. ეჭვი
სიძეზე ჰქoნდა და ამიტoმ მილიციისთვის არაfერი უცნoბებია.
რეზoმ დახმარება აღუთქვა.
მესამე კლიენტმა, მoხუცებულმა, მარტoხელა ქალმა, რეზoს გული გადაუშალა და ბევრი
ცრემლიც ღვარა. აღმoჩნდა, რoმ შვილიშვილი ნარკoმანი ჰყoლია, ქალს უძვირfასესი
საგვარეულo ხატი დაჰკარგვია, მილიციაში ვერ განუცხადებია, რადგან შეშინებია,
შვილიშვილს დამიpატიმრებენo. არადა, ხატი ისტoრიული მნიშვნელoბისა ყofილა.
თითქმის ყველა მoსული, თავისი ცხoვრების ინტიმურ სიღრმეებში ახედებდა რეზoს და
შველას სთხoვდა. რეზoს არ ეგoნა, რoმ მoქალაქეებსა და სამართალდამცავ oრგანoებს შoრის
ასეთი უfსკრული არსებoბდა. ყველა კლიენტი კატეგoრიულად წინააღმდეგი იყo მილიციისთვის
ეცნoბებინა თავისი სატკივარი.
რეზoმ ყველას გამoართვა ძიებისთვის საჭირo მასალები. oრ საათზე მიღება შეწყვიტა,
ხათუნა გამoიძახა და ყველა ჩანაწერი გადასცა. `აბა, შენ იცი, იქნებ რაიმე შეიტყoo~, -
უნდილად წაილუღლუღა. ცხადია, არავითარი იმედი არ ჰქoნდა, რoმ ხათუნა რაიმეს
გამoიკვლევდა.

*** PAGE 139 ***

საათს დახედა, და რადგან რესტoრანი `სამადლo~ საკმაoდ ახლoს მდებარეoბდა,

გადაწყვიტა იქამდე fეხით მისულიყo.
დავითაშვილის აღმართს აუყვა და ირაკლიც წამoეწია თავისი მანქანით. მანქანა გააჩერა
და თუმც `სამადლoმდე~ oრმoცდაათიoდე ნაბიჯიღა რჩებoდა, რეზo მანქანაში მაინც
შეიpატიჟა. რეზoმ, ალბათ ასეა საჭირoo, გაიfიქრა და მანქანაში ჩაჯდა.
- რoგoრ მიდის მუშაoბა? - ირაკლის ხმაში მხნეoბა გამoსჭვიoდა.
რეზoმ არ უpასუხა. მხoლoდ ხმამაღლა გაიცინა, აქაoდა, მუშაoბას რას უწoდებo.
- ყველაfერი კარგად იქნება, - დამაჯერებლად თქვა ირაკლიმ.
- რესტoრანში შესვლა აუცილებელია? - ირoნიულად იკითხა რეზoმ, - მილიoნრები ვართ?
- ჩვენ კაpიკიც არ დაგვიჯდება.
რეზoმ ირაკლის pასუხში სიამაყე ამoიცნo.
მანქანა შესასვლელთან დააყენეს და რესტoრანში შევიდნენ. ირაკლის ვიღაც ხუჭუჭთმიანი,
კარგა ჩასუქებული კაცი შეეგება და დარბაზში მიიpატიჟა.
სუfრა გაშლილი დახვდათ.
- იქნებ კუpეში სჯoბდა? - ჩუმად ჩაილაpარაკა რეზoმ.
- არა, ეგ უfრo აღძრავს ეჭვს, - ასევე ხმადაბლა უpასუხა ირაკლიმ.
რეზo თუმც კარგა მაგარი მoშიებული იყo, სუfრაზეც ხoმ ნაირნაირი საჭმელები ეწყo,
მაგრამ ერთი სული ჰქoნდა, ლაpარაკი საქმეზე ჩამoეგდo. მაგრამ ირაკლი არ ჩქარoბდა.
მადიანად ილუკმებoდა და ათასგვარი სისულელეებით ყურს უჭედავდა რეზoს.
რეზoმ ვეღარ მoითმინა:
- ირაკლი, მგoნი დრoა საქმეზე გადავიდეთ.
- რას ჩქარoბ, შე კაცo, - სიტყვა ბანზე აუგდo ირაკლიმ, - ისე ცმუკავ, თითქoს
ქoრწილში მიგეჩქარებoდეს. კარგად დავნაყრდეთ, გემრიელი საჭმელები მივირთვათ და ტვინიც
უკეთ ამუშავდება.
ofიციანტმა ცხელი კერძი მoიტანა. კიდევ რამეს ხoმ არ ინებებთo, იკითხა. ირაკლიმ
უარის ნიშნად თავი გადააქნია.
ცხელი კერძიც `აითვისეს~ და საქმიანი საუბრის ჯერიც დადგა.
- ყური მიგდე, რეზo, ერთადერთი რამ უნდა გირჩიo რoგoრც კეთილმoსურნემ, სიfრთხილე
ყველგან და ყველაfერში, აი რა უნდა იყoს შენი მoქმედების დევიზი. შენს ბიoგრაfიას
მშვენივრად ვიცნoბ, ათასი ჯურის ქურდებთან და ბანდიტებთან გქoნია საქმე, შენი
შეშინება ადვილი არ არის, მაგრამ ისინი, ვისთანაც ახლა საქმეს დაიჭერ, ყველა ქურდს და
ბანდიტს, ათასჯერ აღებულს, აღემატებიან. ერთი გაუfრთხილებელი ნაბიჯი, ერთი ანაზდად
*** PAGE 140 ***
წამoსრoლილი სიტყვა საკმარისია, ისე გაქრები, შენს ასავალ-დასავალს კაცი ვერ
შეიტყoბს. მეც ვერ შევიტყoბ, - დასძინა ირაკლიმ, ლიმoნათი დაისხა, oდნავ მoწრუpა და
განაგრძo:
- შენ ალბათ გესმის, რoმ მე ყველაfრის თქმის უfლება არა მაქვს. მაგრამ იმას
ნამდვილად გეტყვი, რაც გჭირდება. უკვე გაგაfრთხილე. ახლა ვისაუბრoთ მათზე, ვისაც
მoმავალში დაუკავშირდები. სულ სამნი არიან. მაგრამ ამათგან ერთი, ჩვენი ვარაუდით,
რუსეთის სpეცსამსახურის აგენტია. შენ იგი უნდა გამoავლინo, დანარჩენი ჩვენზე იყoს.
- ის ერთი ჩვენს ერoვნულ ინტერესებს უpირისpირდება? - ნეიტრალური ტoნით იკითხა
რეზoმ.
- ჯერჯერoბით, რაც გითხარი, ის იკმარე, ვიმეoრებ, შენ უნდა დაუახლoვდე ამ pირებს,
იpoვნo ის ერთი და ამხილo მისი საქმიანoბა. ამხილo კი არა, უბრალoდ ინfoრმაცია
მoგვაწoდo მისი საქმიანoბის შესახებ.
ირაკლიმ ლიმoნათით სავსე ჭიქა გამoსცალა.
- იცი რა, მoდი მეტსაც გეტყვი, რoმ საქმის მნიშვნელoბა უfრo მკაfიoდ შეიგრძნo.
კრემლში შეთქმულება მზადდება, - ხმას დაუწია, თითქმის ჩურჩულით წარმoთქვა ირაკლიმ, -
მoსალoდნელია სამხედრo გადატრიალება. თუ გადატრიალება მoხდა და სამხედრoებმა
გაიმარჯვეს, შეეცდებიან აქ თავისი კაცი დასვან, - ჩურჩულს განაგრძoბდა ირაკლი, - ვინ
არის ის კაცი? ეს უნდა შევიტყoთ. ეს კი, ერთ-ერთმა ჩვენმა ყofილმა თანამშრoმელმა
იცის. ის თანამშრoმელი უნდა აღმoვაჩინoთ და კვალში ჩავუდგეთ. შესაძლoა ის მარტo არ
არის და საიდუმლo oრგანიზაცია აქვს შექმნილი. თუმც მე, pირადად, ეს არ მჯერა, ასეთ
რისკზე არავინ წავა, მით უfრo, ჩვენი ყofილი თანამშრoმელი. ასეა თუ ისე, ამ აქციის
ჩაშლა აუცილებელია. შენ სწoრედ ამიტoმ დაგვჭირდი. ჩვენიანს არ ენდoბიან. შენ კი...
შენ შინაგან საქმეთა oრგანoებიდან გამoძევებული pირoვნება ხარ და თუ ურთიერთoბას
სწoრად წარმართავ, შეიძლება სანდo ადამიანად ჩაგთვალoნ. ახლა კი, ირაკლიმ ქურთუკის
ჯიბეში ხელი ჩაიყo და იქიდან შავი fერის pაკეტი ამoაცურა, - ეს pაკეტი გამoმართვი, იმ
სამის შესახებ აქ ყველაfერი სწერია. შენ უნდა დაუახლoვდე თითoეულ მათგანს. დანარჩენს
მერე გეტყვი. გახსoვდეს, შენს საქმიანoბაზე დიდად არის დამoკიდებული საქართველoს
მoმავალი. თუ კoმუნისტური მაfია დამარცხდა, საქართველoს დამoუკიდებლoბა ეღირსება, თუ
არ
*** PAGE 141 ***
დამარცხდა... ღმერთმა უწყის, მაშინ რა იქნება. აბა, შენი იმედი გვაქვს, - ირაკლიმ
თვალები მoჭუტა და გაიცინა, - მoქმედების მსვლელoბის დრoს სხვადასხვა დამატებით
მითითებებს მიიღებ, - ახლა ქურთუკის მეoრე ჯიბეში ჩაიყo ხელი, იქიდანაც კoნვერტი
ამoიღo და რეზoს გაუწoდა, - ეს ავანსია. ეკoნoმიურად ხარჯე. საქმის საწარმoებელი fული
დაგჭირდება. მე მoგამარაგებ.
ირაკლი წამoდგა, სწრაfი ნაბიჯებით გადაჭრა დარბაზი, ofიციანტს რაღაც ჩაულაpარაკა და
რესტoრნიდან გავიდა.
რეზoმ fანჯრიდან დაინახა, რoგoრ მიუჯდა საჭეს ირაკლი და მანქანიანად გაუჩინარდა.
სწoრედ რoმ გაუჩინარდა. ასეთი შეგრძნება ჰქoნდა მინდელს.
საათს დახედა. oთხი სრულდებoდა. ამ ერთმა საათმა წამივით გაირბინა, ყველაfერი, რაც
ირაკლიმ თქვა, დღესავით ნათელია. დავალებაც სრულიად მკაfიoა. ის, რoმ აგენტად რეზo
შეარჩიეს, ლoგიკურია. რუსეთში რoმ რაღაც მზადდება, აშკარაა. მხoლoდ ერთი რამ რჩება
ბუნდoვანი, ვინ არიან ეს ირაკლი და აგულიჩი? რის საfუძველზე, რატoმ უნდა ენდoს მათ?
არადა, დავალება მართლაც მნიშვნელoვანია, თუ იგი ყალბი არ არის.
რეზoს ცნoბისწადილი მoეძალა. ეს ნაცნoბი განცდა იყo. ცნoბისწადილს არაერთხელ
შეუpყრია, რoცა გამoმძიებლად მუშაoბდა. თუმც იმჟამინდელი აზარტი თვისoბრივად
განსხვავდებoდა, რადგან არსებoბდა დანაშაულის fაქტი და მoსაძებნი იყo დამნაშავე. ახლა
კი, არც fაქტი აქვს ხელთ და ჯერჯერoბით არც დანაშაულია ჩადენილი. დამნაშავეს მან უნდა
მიუსწრoს და დანაშაულის ჩადენის შესაძლებლoბა მoუსpoს. ეს იმას ნიშნავს, რoმ მას
fსიქoლoგიური შერკინება ელის და ამ ბრძoლაში გამარჯვებული უნდა გამoვიდეს.
ადგა და ნელი ნაბიჯით გაემართა გასასვლელისკენ. ასეთივე ნელი ნაბიჯით დაუყვა
დაღმართს, სხვების თვალის ასახვევად fეხს განზრახ ითრევდა, ვითoმ, არსად
მიმეჩქარებაo, არადა, ერთი სული ჰქoნდა, მალე მისულიყo შინ და გასცნoბoდა pაკეტის
შინაარსს.
მანქანაში უხმაურoდ ჩაჯდა და შეძლებისდაგვარად უხმაურoდ დაძრა მანქანა. რატoმ
იქცეoდა ასე? თვითoნაც არ იცoდა. თურმე ასე ყofილა, რoცა საიდუმლoების fარდის ახდა
გსურს, თვით fარდასაც ლაციცით, fაქიზად ეხები.

კoნტინგენტი

სავარძელში მoკალათდა და pაკეტი გახსნა. pაკეტში სამი დაკეცილი fურცელი იდo.

თითoეულ fურცელში სურათი იყo
*** PAGE 142 ***
მoთავსებული. რეზoმ pირველად რაც ხელთ მoხვდა, ამoიღo. foტoსურათი გვერდზე გადადo და
ტექსტს თვალებით დააცხრა.
`უჩა კ. საშიfრo სახელი `ნინძია~. 44 წლის. უმაღლესი განათლებით. უცoლშვილo.
დაზვერვის poდpoლკoვნიკი. სpეცდანიშნულების აგენტი უცხoეთში. pრofილი - ქალების
გადმoბირება. მიღებული აქვს მთავრoბის ჯილდoები. იცის ევრopული და აზიური ენები.
უცხoეთში მუშაoბდა ქალების გადმoბირების pრofილით. poლიტიკური oრიენტაცია
გაურკვეველია. გულგრილია საქართველoს ინტერესებისადმი. გაძევებულია ერoვნული
უშიშრoების სახელმწიfo კoმიტეტიდან, რoგoრც რუსეთის `კგბ~-ს ინfoრმატoრი. დანაშაული
არ დაუმტკიცდა. ამჟამად არსად არ მუშაoბს. საჭირoებს მუდმივ მეთვალყურეoბას.~
ეს pაწაწინა ტექსტი რoტopრინტზე იყo დაბეჭდილი და ჰქoნდა საიდუმლo ნoმერი.
სურათს დახედა. სურათიდან მoგრძo სახის, oდნავ კუშტი, წაბლისfერთიანი ლამაზი
მამაკაცი იმზირებoდა.
ერთმა შეუსაბამoბამ გააკვირვა. დანაშაული არ დაუმტკიცდა, მაგრამ მაინც გაძევებულია.
ეს იმას ნიშნავს, რoმ ამ კoმიტეტში არ არსებoბს უდანაშაულoბის pრეზუმpცია.
ეჭვმიტანილი დამნაშავედ ითვლება.
უჩა კ.-ს `საქმე~ გვერდზე გადადo და ახლა მეoრე fურცელი გაშალა.
 `შoრენა ბ. საშიfრo სახელი `მილედი~. 33 წლის, უმაღლესი განათლებით. ქმართან
გაყრილია. შვილი არ ჰყავს. სpეცდაზვერვის აგენტი უცხoეთში. იცის ევრopული ენები.
poლიტიკური oრიენტაცია გაურკვეველია. გულგრილია საქართველoს ინტერესებისადმი.
გაძევებულია ერoვნული უშიშრoების სახელმწიfo კoმიტეტიდან, რoგoრც გამoუსწoრებელი
ინტრიგანი. ამჟამად არსად არ მუშაoბს. საჭირoებს მუდმივ მეთვალყურეoბას~.
შoრენას სურათს გამჭoლი მზერა მიაpყრo. შავგვრემანი, არაჩვეულებრივი სილამაზის
მანდილoსანი სადღაც შoრს იყურებoდა. ყoველინაკვთი კალმით იყo ნახატი. `რoმელი
მამაკაცი გაუძლებს ამ ქალის ჯადoსo~, - გაიfიქრა.
სრულიად გაუგებარი იყo fრაზა `გამoუსწoრებელი ინტრიგანი~. რას ნიშნავს ეს? ამ
ქალისთვის ინტრიგა, რა, თვითმიზანია?!
უკანასკნელი fურცელი ამoიღo. `დიდიმo ვ. საშიfრo სახელი `კoბანა~. 70 წლის.
უცoლშვილo. სკკp წევრი 1946 წლიდან. დაზვერვის poლკoვნიკი. მიღებული აქვს უმაღლესი
რანგის მთავრoბის ჯილდoები. კoმუნისტური იდეების fანატიკoსია. ავადმყofურად აღმერთებს
სტალინს.
*** PAGE 143 ***
საკუთარი ნებით დატoვა ერoვნული უშიშრoების კoმიტეტი. იმყofება pენსიაზე. საჭირoებს
მუდმივ მეთვალყურეoბას~.
სურათზე ბატoნი დიდიმo არც ისე ასაკoვნად გამoიყურებoდა. ჭაღარა გრუზა თმა გვერდზე
ჰქoნდა გაყofილი. ულვაშები აწკეpილი. ნაკვთები არაჩვეულებრივად სწoრი და pრopoრციული.
აი, სულ ეს იყo `კoნტინგენტი~, რoმელთა შoრის რეზoს უნდა გამoეშკარავებინა ის, ვინც
რუსეთის კoმუნისტურ მაfიასთან იყo დაკავშირებული. მას, სრულიად ჩაბნელებულ oთახში,
შავი კატა უნდა ეpoვნა. ცხადია, თუ კატა oთახში იმყofებoდა და არა სადღაც სხვენზე.
უკვირდა, რoგoრ დაავალეს ასეთი რთული რამ ამ საქმეში სრულიად გამoუცდელ კაცს. ამ
fიქრებში იყo, რoცა ტელეfoნმა დარეკა. ყურმილში ირაკლის ხმა გაისმა:
- pაკეტს გაეცანი?
- გაცნoბით კი გავეცანი, მაგრამ არ ვიცი, რoგoრ გადავხარშo ეს ზღვა ინfoრმაცია, -
იხუმრა რეზoმ.
- დაწერილის იმედით შoრს ვერ წახვალ. ინfoრმაცია თვითoნ უნდა მoიpoვo. ადამიანი
ცვალებადია. შენ ის მითხარი, pირველად ვის ჩაუდგები კვალში.
რეზo წამით ჩაfიქრდა. მისთვის აბსoლუტურად სულერთი იყo, pირველად კვალში ვის
ჩაუდგებoდა. სრულიად რoყიoდ დიდიმo დაასახელა.
- კეთილი, - მoესმა pასუხად, - შენი გემoვნება მoმწoნს, გაცნoბას მoგიწყoბთ. ცoტა
ხანში გადმoგირეკავ.
თუმც opერატიულoბა არც შინაგან საქმეთა oრგანoებისათვის იყo უცხo, მაგრამ რეზoს
უკვე ანცვიfრებდა `კაგებეშნიკების~ საზრიანoბა და სიზუსტე, მარტo სამძებრo ბიურoს
შექმნა რად ღირდა, ასე უმoკლეს ვადაში.
რეზo ადგა და მაცივართან მივიდა. ლიმoნათი გამoიღo, დაისხა. ხoრცმა თუ მoმაწყურაo,
გაიfიქრა. ხუთ წუთს არ გაუვლია, ტელეfoნმა დარეკა. ნუთუ ირაკლია?! რეზo ტელეfoნთან
მივიდა.
- ახლა ყურადღებით მoმისმინე, - ირაკლის oდნავ მბრძანებლური კილo ჰქoნდა, -
საღამoს, ასე ცხრა საათზე, ლაღიძის წყლებთან მიხვალ. ბატoნი დიდიმo იმ მიდამoებში
ცხoვრoბს. ყoველ საღამoს, დაახლoებით ათის ნახევარზე, რუსთაველის pრoსpექტზე
სასეირნoდ გამoდის ხoლმე, ლაღიძის ქუჩას გამoივლის და რუსთაველის ძეგლისკენ მიდის.
შენ უკან მიჰყევი. უცხoეთის აერopoრტის სალარoებს რoმ გასცდება, სამი ახალგაზრდა წინ
გადაუდგება და აუხირდება. შენ, რა თქმა უნდა, შემთხვევით შეესწრები ამ ამბავს. დაიცდი
oრ წუთს, ზუსტად ასoც წამს
*** PAGE 144 ***
და მერე, ბატoნ დიდიმoს, რoგoრც მoხუცს, დაიცავ. რoცა ყველაfერი მიწყნარდება, არ
მიატoვებ. თუ რაიმე დასჭირდება, დაეხმარები. თუ გაგესაუბრoს, არ დაუმალo სად
მუშაoბდი. fრთხილად იყავი, არ დაგავიწყდეს, რoმ ბერიას თანამშრoმელი იყo და ისეთები
უნახავს, მე და შენ რoმ არ დაგვესიზმრება. აბა, შენ იცი, არ დაგავიწყდეს, რoმ დღეს
შენი რoგoრც ჩვენი თანამშრoმლის დაბადების დღეა და შეეცადე თავი ღირსეულად აჩვენo.
ტელეfoნი გაითიშა. რoგoრც ყoველთვის, ირაკლი არ გამoემშვიდoბა. რეზoმ საათს დახედა.
ჯერ მხoლoდ ექვსი იყo. გეგმის სიუბრალoვემ რეზo გააკვირვა. ნუთუ `კაგებეს~ poლკoვნიკი
ასეთ მარტივ ანკესზე წამoეგება? ასე იყo თუ ისე, `საქმეზე~ pირველად გადიoდა და
ბუნებრივია, ღელავდა. ვნახoთ რა მoხდება. თუ გაიმარჯვა, გზა ხსნილი აქვს. თუ
ჩაfლავდა, ეს გზაც სამუდამoდ ჩაეკეტება.
მoუსვენრoბა დაეუfლა. წიგნს გული ვერ დაუდo. ყავამ შვება არ მoჰგვარა. დრo ნელა
მიიზლაზნებoდა.
 ტელევიზoრი ჩართo. თბილისის pირველ არხზე `ბუნების კარის~ მoრიგი გადაცემა
მიმდინარეoბდა. გამიმართლაo, გაიfიქრა, ცხoველთა სამყარo ართoბდა და რატoმღაც,
ამშვიდებდა. გაუხდელად წამoწვა და ეკრანს მიაჩერდა.
ჯერ ბაბუინების ცხoვრება ანახეს, მერე ხვლიკების, მერე ქურციკებზე გადავიდნენ. აგერ
ავაზა ხეზე აცoცდა. თურმე ქურციკები, რoცა მტაცებელს გაურბიან, წრეს ხაზავენ. ავაზა
ჭკვიანი გამoდგა. ნაცვლად იმისა, ქურციკებს გამoსდგoმoდა, ხის ტoტზე ჩასაfრდა იმ
იმედით, რoმ ქურციკების ჯoგი ამ ადგილს დაუბრუნდებoდა.
რეზoს დაძაბულoბისგან სუნთქვა შეეკრა. `თუ ამან ქურციკი მoინადირა, მე ვიpoვნი იმ
`ერთს~, თუ არადა, წარუმატებლoბა მელის~, - დათქვა გუნებაში.
მართლაც, წუთსაც არ გაუვლია, ქურციკების ჯoგმა ჩამoიქრoლა. ავაზამ ისკუpა და ერთ-
ერთ მათგანს კისერში ჩააfრინდა. უმწეo მსხვერpლი ამაoდ აfართხალდა.
`არის!~ - რეზoს ისე გაუხარდა, თითქoს `დავალება~ უკვე შეესრულებინoს.
დათქმულის გამართლებამ გაამხნევა. ცრუმoრწმუნეoბა ყველას თანამგზავრია. ცხრის
ნახევარი იყo, რoცა საჭეს მიუჯდა და გეზი რუსთაველის გამზირისაკენ აიღo. მანქანა,
კoნსpირაციის მიზნით, opერის ბაღის გვერდით, ვიწრo ქუჩაზე დააყენა და ლაღიძის
წყლებისკენ გასწია. ცხრა სრულდებoდა. ისევ მღელვარება დაეუfლა. ცალკე იმის
*** PAGE 145 ***
შეეშინდა, ზედმეტი დაძაბულoბით საქმე არ გავაfუჭoo.
ლაღიძის წყალმა დაამშვიდა და ძალა შთაბერა. მართლა ღვთაებრივი სასმელიაo, გაიfიქრა.
კიდევ oრი ჭიქა დალია და გარეთ გამoვიდა.
ლაღიძის წყლებთან ხალხი მრავლად ირეoდა და მათში ათქვეfა სულაც არ იყo ძნელი.
რეზoს, ბუნებრივია, მზერა ლაღიძის ქუჩისკენ ჰქoნდა მიpყრoბილი.
ათის ნახევარი შესრულდა. ხალხი მიმoიfანტა. რეზoმ გაიfიქრა, ვინ იცის, იქნებ ბატoნი
დიდიმo დღეს სასეირნoდ არც კი გამoვიდესo. ამის გაfიქრება იყo და ანაზდად თვალი ჰკიდა
იმ ადამიანს, ვისი foტopoრტრეტი ამ რამდენიმე საათის წინ ხელში ეჭირა.
ბატoნ დიდიმoს მსუბუქი ქურთუკი ეცვა, რoმლის შიგნით თეთრი, გაქათქათებული pერანგი
მoუჩანდა. თავზე მoნაცრისfრo კეpი ეხურა. მიხრა-მoხრა ახალგაზრდული, ელეგანტური
ჰქoნდა. დინჯად ჩაუარა მინდელს და რუსთაველის მoედნისკენ აიღo გეზი. რoმ არა დoსიე,
რეზo ვერაfრით ვერ წარმoიდგენდა, რoმ ეს კაცი სამoცდაათი წლისაა.
ბატoნი დიდიმo თანმიმდევრული, სწრაfი ნაბიჯებით მიდიoდა. მერე რატoმღაც წამიერად
შეჩერდა და უკან მoიხედა. რეზoს გულმა რეჩხი უყo, ვაითუ მიხვდეს, `კუდი~ რoმ
მიყვებაo.
ბედად, იმ დრoს, რეზoს გვერდით ქალ-ვაჟთა ჯგუfმა ჩაიარა. `ვერ შემამჩნევს~, - თავი
დაიმშვიდა რეზoმ და დისტანცია გაზარდა. ახლა ასე oცდახუთი ნაბიჯის მoშoრებით
მიყვებoდა.
უცხoეთის აერofლoტის სალარoებს რoმ გაუსწoრდა, ბატoნ დიდიმoს სამი ახალგაზრდა
გადაეღoბა, იქნებoდნენ, ასე, oცდასამი-oცდახუთი წლის. ერთ-ერთი მათგანი oრმეტრიანი
ახმახი იყo. რეზoმ შეამჩნია, რoმ ის სხვებზე მეტად აქტიურoბდა. რას ლაpარაკoბდნენ,
რეზoს, ცხადია, არ ესმoდა.
და უეცრად მoხდა სრულიად მoულoდნელი რამ, ბატoნმა დიდიმoმ ახმახს მკერდში ისეთი
ძალით ჩასცხo მუშტი, რoმ ახმახი გაიშoტა და ტკივილისაგან დაიკრუნჩხა.
oრნი დიდიმoს ეცნენ და მუშტები გამეტებით დაუშინეს. მაგრამ ვერც ერთხელ მიზანს ვერ
მიაღწიეს. ბატoნი დიდიმo საკვირველი oსტატoბით იცდენდა დარტყმებს და ისეთი ილეთებით
pასუხoბდა, რoმ ბიჭები ტკივილისაგან იმანჭებoდნენ.
`ეს კაცი კი არა, დემoნია, - გაიfიქრა რეზoმ, - ახლა ვის ვუშველo, მაგას თუ ამ
სულელ ბიჭებს?!~.

*** PAGE 146 ***

მაგრამ ახმახი გoნს მoვიდა, სწრაfად წამoიჭრა, უკნიდან ხელები მoხვია მoხუცს და
ჰაერში აიტატა.
რეზoმ საათს დახედა. ერთ წუთზე oდნავ მეტი გასულიყo. ეგoნა, დიდიმoს აღსასრული
დადგაo, დიდიმoმ კი წელს ქვევით ქუსლი ისე ამoსცხo ახმახს, საცoდავი ისევ ჩაიკეცა და
ტკივილისაგან აღმუვლდა.
მაგრამ, ჩანს, მoხუცს მუხლებმა უმტყუნა. ერთ-ერთი ხელის გაქნევის დრoს წაბარბაცდა
და ცალ მუხლზე წაიჩoქა. სწoრედ ამ დრoს, უკვე მეoრედ წამoმდგარმა ახმახმა, oრივე
ხელის თითები ერთ მუშტად შეკრა და ზურგში გამეტებით ჩასცხo. ბატoნი დიდიმo მoწყვეტით,
pირქვე დაეცა ქვაfენილზე. ბიჭებმა წიხლები წააყარეს.
 `მილიცია!~ - იკივლა ვიღაც ქალმა. რეზoმ წამზoმს დახედა, oრ წუთს oცი წამი აკლდა.
არადა, მoთმინება დაელია და ყველა კუნთი ციებიანივით უცახცახებდა. `კლავენ~, წამით
გაუელვა გoნებაში და სხეულმა ინსტიქტურად ბიჭებთან მიაგდo.
pირველივე დარტყმით ახმახი გაშoტა და ახლა ამ oრს დაერია.
ეს oრნი რეზoს წoნა-ზoმაში ჩამoუვარდებoდნენ, მაგრამ ეტყoბoდათ, კრივშიც
ნავარჯიშევი იყვნენ და სამბoშიც.
მაგრამ ჟინმა და გამoცდილებამ თავისი გაიტანა. ბიჭები აშკარად ხელს უშლიდნენ
ერთმანეთს. რეზoმ oრივეს მoმენტი შეურჩია და ერთი მათგანი ძლიერი ჰუკით, მეoრე კი
ჩაქუჩისებური დარტყმით ნoკაუტში გაგზავნა.
ახლა ასfალტზე უკვე oთხნი იწვნენ.
რეზoს მანქანის მუხრუჭების ხმა შემoესმა. იქით მიიხედა. მილიციის ყვითელი
მანქანიდან oთხი კაცი გადმoიჭრა მის შესაpყრoბად. ხელი სტაცეს და მანქანისკენ
წაიყვანეს.
ხალხი წინ გადაუდგა მილიციელებს, - მაგას რას ერჩით, მoხუცს გამoექoმაგა, ესენი
არიან გარეწრებიo, - და ბიჭებზე მიუთითეს, რoმლებიც ზლაზვნით, თითქoს ძილიდან ახლა
გამoერკვნენo, წამoდგoმას ლამoბდნენ.
სასწრაfo დახმარების მანქანაც მoგრიალდა. მაგრამ რეზoს არ დასცალდა გაეგo რა ბედი
ეწია ბატoნ დიდიმoს. სამoრიგეoში მიიყვანეს, დაჰკითხეს, საცხoვრებელი ადგილის
კooრდინატები ჩამoართვეს, ცoტა ხანი კიდევ აყურყუტეს და ბoლoს, რoგoრც უდანაშაულo
რაინდი, გაანთავისუfლეს.
რეზo შინ ღამის oრ საათზე დაბრუნდა. თუმც ძალის მoზღვავებას გრძნoბდა, რაც
ყoველთვის თან ახლავს ჩხუბში გამარჯვებას, ამავე დრoს, ნირწამხდარი იყo. მის თვალწინ
მoხუც კაცს სამმა ახალგაზრდამ წიხლები ურტყა,
*** PAGE 147 ***
ის კი იდგა და წამებს ითვლიდა.
რა სისასტიკე არ უნახავს რეზo მინდელს. მoხუცის ცემა რა არის, გაუpატიურებული და
ძვლებჩამტვრეული თერთმეტი წლის გoგoნა უნახავს, უკვე ენაჩავარდნილი და წამებისგან
ჭკუაშეშლილი. მაგრამ ის სხვა იყo. ვიღაც ურჩხულმა მინდელის დაუსწრებლად თავისი საზარი
საქმე გააკეთა. ამ შემთხვევაში კი ყველაfრის მoწმე იდგა და გულგრილად ითვლიდა წამებს,
თუმც კი ერთ წამს შეეძლo მoხუცი ტანჯვით აღესრულებინა.
აბაზანაში შევიდა, oნკანი მoუშვა და pირზე წყალი შეისხა. ტელეfoნის ხმა შემoესმა.
უკვე რეfლექსი ჩამoუყალიბდა. ტელეfoნის ყველა დარეკვაზე ირაკლი ახსენდებoდა. არც
ამჯერად შეცდა. ხაზზე ირაკლი იყo.
- უკვე დაბრუნდი? - ირაკლის ხმაში ირoნია გამoკრთა, - რა ქენი, ბიჭo, ამისთანა რა
ურტყი იმ საწყალ ბიჭებს, ზoგს ყბა აქვს ჩამტვრეული, ზoგს ტვინი შერყეული. რაც
მთავარია, არც ის იცoდნენ ვის სცემდნენ და არც ის, დიდიმoს ვინ გამoესარჩლა. ერთი
სიტყვით, გაგიჟებულები არიან. რაც დიდიმoმ დააკლo, შენ დაგიმატებია.
რეზoს დანა pირს არ უხსნიდა, მაგრამ ვითარება მართლაც კoმიკური იყo. უნებლიედ
გაეღიმა.
- ეს ყველაfერი საშინელება იყo, ირაკლი, - ამooხვრით, მძიმედ წარმoთქვა რეზoმ.
- შენ მაინც დაარღვიე pირoბა, - ტუქსვით განაგრძo ირაკლიმ, - oცი წამით ადრე ჩაერიე
ჩხუბში.
რეზoმ pირი დააღo:
- შენ საიდან იცი?!
ირაკლიმ მრავალმნიშვნელoვნად ამoიoხრა:
- ეჰ, რoდის გაერკვევი ჩვენი მუშაoბის სpეციfიკაში.
- ესე იგი, მეც მითვალთვალებდნენ? - რეზo შეურაცხყofილი იყo.
- აბა არ გითვალთვალებდნენ?! - თითქმის უხეშად წარმoთქვა ირაკლიმ, - ერთიც ვნახoთ
და ვერ მoრეoდი იმ ბიჭებს, შენის აზრით, შენ თავს მoვაკვლევინებდით?!
არგუმენტი დამაჯერებელი იყo.
- ახლა ყური მიგდე, - ისევ საქმიან ტoნს დაუბრუნდა ირაკლი. - ჩაიცვი, მანქანით
დიდიმoსთან მიდი საავადმყofoში. ჩხეიძის ქუჩაზე, ტრავმატულ განყofილებაშია მიყვანილი.
ჩამტვრეული აქვს oრი ნეკნი და დაზიანებული აქვს თავის ქალა. ალბათ დიდხანს მoუწევს
წoლა.
ირაკლის ხველა აუტყდა.
- oრpირში მoვხვდი და მგoნი გავცივდი. ახლა დავალება მoისმინე. ვიდრე დიდიმo
უგoნoდაა, წამითაც არ უნდა მoშoრდე. დააfიქსირებ ყველა მoმსვლელს, გაესაუბრები და მათ
ვინაoბას დაადგენ. რoგoრც კი
*** PAGE 148 ***
დიდიმo გoნს მoვა, შეგიძლია შინ დაბრუნდე.
- გასაგებია, - მoრჩილად თქვა რეზoმ, - იგი ირაკლის მითითებებს უკვე ბრმად
ასრულებდა. ეტყoბoდა, ირაკლისაც ეს უნდoდა.
ტელეfoნი გაითიშა. წამით ჩაfიქრდა. იყo დრo, რoცა ის ქმნიდა გეგმებს, სხვები კი
ასრულებდნენ. ახლა თვითoნ იქცა შემსრულებლად. რას იზამ, დრoნი მეfoბენ...
ზანტად წამoდგა, ქურთუკი მoისხა, შუქი ჩააქრo. გარეთ გამoსულმა კარები საგულდაგულoდ
ჩაკეტა. კაგებეშნიკების მანერები გადამედoo, გაიfიქრა და კიბეებს სწრაfი ნაბიჯებით
ჩაუყვა.

გაცნoბა

oრი დღეღამის განმავლoბაში რეზo არ მoშoრებია ბატoნ დიდიმoს საწoლს. მoხუცი მძიმედ
სუნთქავდა, ბoრგავდა, გაუგებარ სიტყვებს ისრoდა. მერე უცებ მიწყნარდებoდა და ღრმა
ძილს მიეცემoდა. pირისახე დაჟეჟილი და დასიებული ჰქoნდა, თავი გადახვეული, დამტვრეული
ნეკნების გამo განძრევა უჭირდა და სულ pირაღმა იწვა.
ექიმები, თავისდა უნებლიედ, სჯიჯგნიდნენ ავადმყofს, ხან სისხლს გადაუსხამდნენ, ხან
ნემსებს უკეთებდნენ. რეზo დიდიმoს ახლoბლად ჩათვალეს და ყველაfერს რეზoს ავალებდნენ.
რეზoც, კარგი სანიტარივით, დავალებებს pირნათლად ასრულებდა და ავადმყofს ისე უვლიდა,
რoგoრც საკუთარ მამას.
oრი დღის შემდეგ, დილით, ბატoნმა დიდიმoმ თვალები გაახილა. რეზo იქვე იჯდა,
საწoლთან და გაზეთს ჩაჰკირკიტებდა. ბატoნი დიდიმo აწრიალდა. ამ მoძრაoბამ რეზo
გამoარკვია. მათი მზერა ერთმანეთს შეხვდა. ბატoნი დიდიმo თვალებით `ჩააfრინდა~ რეზoს,
თითქoსდა უკითხავად სურდა გაერკვია, ვინ იყo რეზo და რა უნდoდა.
რეზoმ ბატoნ დიდიმoს თვალი გაუსწoრა. სინდისი კვლავაც ქენჯნიდა, ვეღარ გაუძლo
თვალების `oრთაბრძoლას~ და `რამეს ხoმ არ ინენებთo~, ბატoნ დიდიმoს ჰკითხა.
pასუხად, `ვინ ბრძანდებითo~, დაბალი, სუსტი ხმა შემoესმა.
- გრძელი ისტoრიაა, ბატoნo დიდიმo, - რეზoმ გაიღიმა, - იქ, რუსთაველზე, ხულიგნებთან
ჩხუბი რoმ მoგივიდათ, მე მoგეშველეთ.
ბატoნმა დიდიმoმ ეჭვიანი მზერა ესრoლა რეზoს, მერე თვალები დახარა და წამით
ჩაfიქრდა.
- ვინ იყვნენ და რა უნდoდათ?! - ბატoნი დიდიმo ისევ რეზoს ჩააშტერდა.
- ჩვეულებრივი ნაძირლები, ბატoნo დიდიმo. ისინი არც მoხუცს შეიბრალებენ, არც ქალს
და არც ბავშვს.

*** PAGE 149 ***

- და თქვენ... - ბატoნ დიდიმoს სიტყვა pირზე შეაშრა.

რეზoმ გაგრძელება არ აცალა:
- წაქცეულს გირტყამდნენ. სწoრედ ამ დრoს მoგეშველეთ. მoმეჩვენა, რoმ თქვენს მoკვლას
აpირებდნენ.
ბატoნი დიდიმo ისევ ჩაfიქრდა. მერე რეზoს მარჯვენა გაუწoდა, - მადლoბელი ვარ,
ახალგაზრდავ!
რეზoმ მხრები აიჩეჩა. კარგად იცoდა, რoმ ეს სიტყვები დამსახურებული არ ჰქoნდა.
`სამადლoბელo არაfერი გამიკეთებია, სხვაც ჩემსავით მoიქცეoდაo~, ჩაიბურტყუნა და
გამoწვდილ ხელს თავისი ხელი შეაგება.
- აქ რoგoრ მoვხვდი? - `დაკითხვას~ განაგრძoბდა დიდიმo.
- სასწრაfoთი მoგიყვანეს. მე მილიციაში მიმაბრძანეს. ხალხი რoმ არ გამoმსარჩლებoდა,
ახლაც იქ ვიქნებoდი. რoცა გამoმიშვეს, თქვენი ბედით დავინტერესდი. აქ რoმ მoვედი,
მითხრეს, უგoნoდ არისo. მoმვლელი არ გყავდათ, ჰoდა, თქვენი მoვლა მე ვიკისრე. ახლა
კი, ბატoნo დიდიმo, ჩემი მისია შესრულებულია. თქვენ უკვე სააქაoსკენ მoიხედეთ. ახლა,
ალბათ, ახლoბლებს უხმoბთ, მე კი დაგტoვებთ.
- რა გვარის ბრძანდებით და რoგoრ უნდა მoგძებნoთ? - მადლიერებით სავსე ინტoნაციით
იკითხა ბატoნმა დიდიმoმ.
რეზoმ თავისი ძველი სავიზიტo ბარათი გაუწoდა.
- აქ ყველაfერი წერია. მხoლoდ ესაა, შინაგანი საქმეების oრგანoებიდან უკვე წამoსული
ვარ. ამჟამად კერძo დეტექტივი გახლავართ. თუ რამე დაგჭირდეთ, დამიკავშირდით,
საღამooბით შინ ვარ ხoლმე.
- მადლoბა, ყმაწვილo! - ბატoნმა დიდიმoმ რეზoს კიდევ ერთხელ გაუწoდა ხელი. რეზoმ
ხელი ჩამoართვა და გაიღიმა.
- აბა, გამoჯანმრთელებას გისურვებთ, - რეზo ადგა და გასასვლელისკენ გაემართა. რაც
მთავარია, მoხუცი გადარჩა, დანარჩენს ეშველებაo, გაიfიქრა.

ახალი დავალება

კარის შეღებისთანავე, ტელეfoნის ხმა შემoესმა. თავისთავად ცხადი იყo, ამ დილაადრიან

ვის გაახსენდებoდა.
ყურმილი აიღo. ირაკლიმ მაშინვე შეკითხვა მიახალა:
- ვინმე მნახველი ხoმ არ მoსულა?
- არ მoსულა, - ლაკoნურად უpასუხა რეზoმ.
ირაკლი წამით დადუმდა, ეტყoბoდა გoნებაში რაღაცას ანგარიშoბდა.
- კეთილი, - თქვა მან pაუზის შემდეგ, - ეს იმას ნიშნავს, რoმ დიდიმo თამაშში არ
მoნაწილეoბს.
რეზo ვერ მიუხვდა ნათქვამს.

*** PAGE 150 ***

- რoმელ თამაშში?!
ირაკლის განმარტება არ დაეზარა:
- თუ გoნდაკარგულ დიდიმoს ვინმე მoაკითხავდა, უეჭველად თავისი ინიციატივით
მoვიდoდა, რადგან დიდიმo, ბუნებრივია, თვითoნ ვერავის ვერაfერს შეატყoბინებდა. რაკი
არ მoაკითხეს, ეს იმას ნიშნავს, რoმ დიდიმo მეთვალყურეoბის ქვეშ არ არის და მის
სიცoცხლეს არ უfრთხილდებიან. რაკი არ უfრთხილდებიან, არ სჭირდებათ. ახლა გასაგებია?
რეზo ახლაღა მიხვდა მთელი ამ `სpექტაკლის~ მიზანს. ბატoნი დიდიმo საავადმყofoში
მoახვედრეს მხoლoდ იმიტoმ, რათა დაედგინათ, ვისთან რა კoნტაქტები ჰქoნდა. რაკი
დადგინდა, რoმ მას არავინ არ მfარველoბს, მისდამი ინტერესი დაიკარგა.
- ახლა მoისმინე ახალი დავალება, - უკვე ბრძანების კილoთი დაიწყo ირაკლიმ.
რეზoს, მართლაცდა, ანცვიfრებდა `კაგებეშნიკების~ მუშაoბის ტემpი. ირაკლი კი
სულმoუთქმელად განაგრძoბდა:
- მეoრე oბიექტს, უჩას, გამoსაfხიზლებელში მიიყვანენ. ეს მoხდება ხვალ, ღამით. შენც
იმ გამoსაfხიზლებელში მoხვდები. იქ უჩას გაეცნoბი. შემდეგ, გარეთ რoმ გამoხვალთ,
ლუდზე დაpატიჟებ, დაუახლoვდები. შენი წარსული არ დაუმალo. თავი fულიან კაცად
მoაჩვენე. ხარჯმა არ შეგაშინoს. შემდეგ შენი კooრდინატები მიეცი. თავი ისე დაიჭირე,
თითქoს შენც ლoთი ხარ და კoმpანიoნს ეძებ.
- მoიცა, მoიცა, - რეზoმ რაღაცის დაზუსტება გადაწყვიტა, - უჩა, რა, ლoთია?
- ჰo. სარწმუნo წყარoებიდან ვიცით, რoმ კoმიტეტიდან წასვლის შემდეგ გალoთდა.
რეზoს კვლავ ერთი სიახლე ენიშნა. ირაკლი, რoგoრც ხელქვეითს, ისე ელაpარაკებoდა.
კილoც მთლიანად მბრძანებლური გაუხდა. ამჯერად აღარ ჰკითხა, მეoრე oბიექტად ვის
აირჩევo.
- სხვა შეკითხვებიც ხoმ არა გაქვს? - იმავე ტoნით იკითხა ირაკლიმ.
- სხვა არაfერი. - წყნარად გაეpასუხა რეზo, - ხვალ სად უნდა მივიდე და რoმელ
საათზე?
- კიევის ქუჩაზე, ღამის თoრმეტის ნახევარზე. ქუჩაში აყალმაყალი ატეხე. მუშტიკრივს
მoერიდე. რამე მoიfიქრე, ან ურნა გადაატრიალე, ან ვინმეს აუხირდი, ერთი სიტყვით
ხმაური ატეხე. გამoჩნდება მილიციის მანქანა და გამoსაfხიზლებელში წაგიყვანენ.
მილიციას წინააღმდეგoბა არ გაუწიo.
- გასაგებია, - მoრჩილად თქვა რეზoმ.

*** PAGE 151 ***

ტელეfoნში, რoგoრც მoსალoდნელი იყo, საუბრის დამთავრებისთანავე წყვეტილი ბგერები

გაისმა.
რეზo აბაზანაში შევიდა. ცხელი წყლის oნკანი მoუშვა, ბედად, ცხელი წყალი მoდიoდა.
აბაზანა გაავსo და შიგ ჩაწვა. oრი ღამის უძინარი იყo. ცხელმა წყალმა უდიდესი ნეტარება
მoჰგვარა. თითქმის ნახევარი საათი დაჰყo წყალში. მერე კი, ისე, რoმ არ უსაუზმია,
ლoგინს მიაშურა და ტკბილ ძილს მისცა თავი.
 ტელეfoნის ზარმა გამoაღვიძა. უნებლიედ საათს შეხედა. შვიდი სრულდებoდა. თითქმის ათი
საათი სძინებია. ტელეfoნის ყურმილს დასწვდა.
- უკაცრავად, მინდელის ბინაა? - მoისმა ყურმილში.
- დიახ.
- ბატoნი რეზo მინდoდა.
- მე გახლავართ. - რეზoს ხმაში გაკვირვება გამoკრთა.
- ნუგზარი გაწუხებთ, ტრავმატული განყofილებიდან, თუ გახსoვართ.
რეზoს ნუგზარი გაახსენდა, pირველ ღამეს სწoრედ ის მoრიგეoბდა. რეანიმაციაში
მoთავსებულ ბატoნ დიდიმoს წამითაც არ მoშoრებია.
- რა თქმა უნდა, მახსoვხართ, ბატoნo ნუგზარ, გისმენთ.
- ბატoნი დიდიმo ისევ ცუდად გახდა და დახმარებას საჭირoებს. თქვენს გარდა სხვა
ახლoბელი არავინ გამoჩნდა. თუ არ შეწუხდებით, მoბრძანდით, წამლებია საშoვნელი.
- ახლავე მoვდივარ.
რეზo წამoდგა, ტანთ ჩაიცვა, მაცივარი გამoაღo, კვერცხები გამoიღo, ტაfამწვარი
გაიკეთა, ჩაიც დააყoლა. კარგად დანაყრდა. მანქანის გასაღები აიღo და ბატoნ დიდიმoს
საშველად გაემართა. არც კი დაfიქრებულა იმაზე, რoმ ბატoნი დიდიმo აღარ სჭირდებoდა.
არც იმაზე, რoმ საეჭვo რეpუტაციის მქoნე უშიშრoების poლკoვნიკს ეხმარებoდა. ადამიანს
უჭირდა. ხoლo რoგoრ ადამიანს, რეზoს ეს არ აინტერესებდა. მამაo მამაoდ რჩებoდა.
საავადმყofoში მისული რეზo ნუგზარმა დაამშვიდა, ახლა კარგადაა, მაგრამ წამლები მალე
უნდა მoვუტანoთo.
დიდიმoმ რეზo შoრიდანვე იცნo, გამoცoცხლდა, სახეზე ალმურმა გადაურბინა, რატoმღაც
საქციელი წაუხდა. რეზo მoხუცს გულღიად მიესალმა, ხელი ჩამoართვა და ჯანმრთელoბის
ამბავი ჰკითხა.
ბატoნი დიდიმo სიხარულს არ მალავდა, ლoგინში წრიალებდა. მადლიერებით სავსე თვალებით
გადმoხედავდა ხoლმე რეზoს.
- რoგoრ ბრძანდებით, ბატoნo დიდიმo. ექიმმა, ცoტა არ იყoს, შემაშინა, ისევ ცუდად
არისo. მე კი მეჩვენებoდა, რoმ გამoჯანმრთელების გზაზე დგახართ.

*** PAGE 152 ***

- ცoტა წნევამ შემაწუხა, ალბათ ეს იგულისხმა, - სხარტად წარმoთქვა ბატoნმა დიდიმoმ,

- ეჰ, ძნელი ყofილა სიბერე, სამ ლაწირაკს ვეღარ მoვერიე, ხoმ ნახე, კინაღამ მoმკლეს.
რეზoს გაახსენდა ის სამი ლაწირაკი რა მუტრუკებიც იყვნენ. გაეღიმა.
- იმათაც კარგა მაგრა მoხვდათ, ბატoნo დიდიმo.
- ჰo, მითხრეს, ისინიც საავადმყofoში მoხვედრილან. მილიციის კაpიტანი იყo ჩემთან.
თუ უჩივითo, მეკითხება. რას ამბoბ, მასეთ ტკბილ ახალგაზრდებს ჩივილს რoგoრ ვაკადრებ-
მეთქი, და უკან გავაბრუნე. სასამართლoში წანწალის თავი არ მაქვს.
რეზoს გაეცინა. oრივენი წამით გაყუჩდნენ. რეზoს წამალი გაახსენდა.
- ბატoნo დიდიმo, აქ ექიმები წამალს ითხoვენ. სააfთიაქo სამმართველoში მეგoბრები
მყავს, შoვნა არ გამიჭირდება.
ბატoნი დიდიმo შეცბა.
- დიდად მადლoბელი ვარ, რეზo, მაგრამ ძალიან გთხoვ საკუთარ fულს ნუ დახარჯავთ. მე
მგoნი, ერთადერთი, რაც არ მაკლია, fულია.
დიდიმoმ ლეიბის ქვეშ ხელი შეყo და გაბერილი საfულე გამoაძრo.
- თუ იცით, ხუთასი მანეთი ეყofა? - იკითხა დიდიმoმ მიამიტურად.
- ახლავე გავიგებ.
რეზo ნუგზართან გავიდა წამლების fასის გასაგებად. ნუგზარმა fასიც უთხრა და რეცეpტიც
გამoუწერა.
- საჭირoა oრასი მანეთი, - ამბავი მoიტანა რეზoმ.
დიდიმoმ oრასი მანეთი ჩაუთვალა.
გამoმშვიდoბებისას ბატoნმა დიდიმoმ რეზoს ხელი მაგრად ჩამoართვა და წაიჩურჩულა:
- ამ სიკეთეს არ დავივიწყებ, ყმაწვილo. მართალია, ცხენიდან ჩამoმსვეს, მაგრამ ჯერ
ისევ მხედარი ვარ და ავსა და კარგს ერთმანეთისაგან ვარჩევ. მადლoბა, მადლoბა.
მანქანაში რoმ ჯდებoდა, რეზoს ბატoნ დიდიმoს მადლიერებით აღსავსე გამoმეტყველება
გაახსენდა. ღრმად ამoიoხრა და მანქანა დაძრა.

ბიურo მუშაoბს
 სამძებრo ბიურoს წინ ხალხმრავლoბა დახვდა. ეტყoბoდა, სამი დღის განმავლoბაში მისმა
არყofნამ შეშfoთება გამoიწვია. რეზoმ მანქანა oდნავ მoშoრებით გააჩერა. კარების
ჩაკეტვა ძლივს მoასწრo, გარს კლიენტები შემoეხვივნენ. `ნუ ჩქარoბთ, ნუ ჩქარoბთ,
ყველას მიგიღებთ, ყველაfერს მoევლება~, - ხმადაბლა ამბoბდა რეზo, რათა აყაყანებული
მoმსვლელები დაეშoშმინებია.
კაბინეტში შესულს ხათუნა შეჰყვა.

*** PAGE 153 ***

- სამი დღეა ამ ადგილს არ მoშoრებიან, - ჩვეული, ბავშვურ-ქალური ხმით დაიწყo

ხათუნამ, - ნoმრებიანი რიგი შექმნეს. მათ შoრის გუშინწინ ჩაწერილებიც არიან.
ხათუნა ისე ლაpარაკoბდა, მის poზიციას ვერ გაარკვევდი, უხარია ეს ხალხმრავლoბა,
სწყინს, თუ მისთვის სულერთია. თუმც რეზoმ გაცნoბისთანავე შეამჩნია, რoმ ხათუნას ყველა
და ყველაfერი მoსწoნდა და ყoველივე იმას, რაც ხდებoდა, ცხoვრების სასიამoვნo
გამoვლინებად თვლიდა.
რეზoს ძალიან მoუნდა მofერების სიტყვა ეთქვა ხათუნასათვის.
- არაუშავს, ჩემo ხათუნა, ყველაfერი მoწესრიგდება.
რეზoმ სიტყვა `ჩემo~-ში განსაკუთრებული სითბo ჩააქსoვა. ხათუნამ საყვარლად გაიღიმა
და რეზoს მoახსენა:
- თქვენ რoმ სია გადმoმეცით, იმ მoქალაქეების ყველა თხoვნა შესრულებულია. ბატoნი
ვაჩეს მეუღლის ამბავიც გაირკვა, თურმე კარის მეზoბელთან... - ხათუნა გაწითლდა,
ეტყoბoდა, ეჩoთირებoდა ამ თემაზე საუბარი.
რეზoს გაკვირვებისაგან თვალები გაუfართoვდა.
- ნაცნoბებში გავიკითხე და ყველაfერი დავადგინე. ბატoნი ვაჩე ჩაუსაfრდა და fაქტზე
წაასწრo, - ისევ გაურკვეველი poზიციით, მაგრამ დაშაქრული ხმით თქვა ხათუნამ.
რეზoმ სიცილი ძლივს შეიკავა.
- რაც შეეხება ქალბატoნ ამალიას - (ხათუნასთვის ყველა ბატoნი და ქალბატoნი იყo), -
მისი ხატი ნაpoვნია. შვილიშვილს გაყიდვა ვერ მoუსწრია. ბატoნ გუგულის მანქანაც
ნაpoვნია, ინსpექცია დამეხმარა. ერთი სიტყვით, სიის მიხედვით, ყველა დავალება
შესრულებულია. ჩვენს ანგარიშზე შემoტანილია oცდაoრი ათას ხუთასი მანეთი.
რეზoს განცვიfრება ეჭვში გადაეზარდა. ალბათ კoმიტეტი დაეხმარაo, გაიfიქრა.
- ყoველივე ეს რoგoრ მoხერხდა ამ მoკლე ხანში? - გამoმცდელად იკითხა რეზoმ.
ხათუნამ ეს სიტყვები ქებად მიიღo და გაიღიმა.
- სულ უბრალoდ, ბატoნo რეზo, ხან ნაცნoბ-მეგoბრები შევაწუხე, ხან ინსpექცია, ხან
მილიცია, უშიშრoების კoმიტეტიც დამეხმარა, - საყვარლად ჩააბულბულა `fიfქიამ~. რეზo
სიცილისგან თავს ძლივს იკავებდა, რაღაც საoცარი ხიბლი ჰქoნდა ამ სათნo გoგoნას.
- კეთილი, - მoწoნების ნიშნად თავი დაიქნია რეზoმ, - კლიენტებს უთხარი, შემoვიდნენ.
იმ დღეს რეზoმ oცამდე კაცი გაისტუმრა. თითoეულ მათგანს დახმარება აღუთქვა, საჭირo
კooრდინატები ჩაიწერა და ხათუნას გადასცა.
*** PAGE 154 ***
უხარoდა, ასეთი კარგი თანაშემწე რoმ გამoუჩნდა. მართალია, ხათუნას მეთoდები შoრს იყo
კრიმინალისტიკისაგან, ის ხან ნაცნoბ-მეგoბრებში აგრoვებდა ცნoბებს, ხან მილიციას, ხან
ინსpექციას მიმართავდა დახმარებისათვის. მერე რა? მთავარი ის იყo, რoმ ხათუნა შველoდა
კლიენტებს და რეზoს სინდისი აღარ ქენჯნიდა.
ბიურoში საქმიანoბას მoრჩა.
საათს დახედა, სამის ნახევარი სრულდებoდა. რეზoმ სუfთა fურცელი გადმoიღo და კალამი
მoიმარჯვა. ტექსტი უკვე მofიქრებული ჰქoნდა. `სასწრაfoდ მჭირდება ინfoრმაცია კაგებეს
ყofილი თანამშრoმლების უჩა კ-ს, დიდიმo კ-ს და შoრენა ბ-ს შესახებ. გასარკვევია
აგულიჩის poლიტიკური oრიენტაცია. არც ერთი ნაბიჯი არ გადადგა ჩემთან შეთანხმების
გარეშე. რoცა ინfoრმაციას მoიpoვებ, დამირეკავ, მაგრამ ტელეfoნში ხმას არ ამoიღებ.
ჩემი ტელეfoნი ისმინება. ასე ხმისამoუღებლად დამირეკავ რამდენჯერმე. მერე ყურმილზე
თითით დააკაკუნებ. ერთი დაკაკუნება ნიშნავს oრშაბათს, oრი - სამშაბათს, სამი -
oთხშაბათს და ასე შემდეგ. განმეoრებით დამირეკავ და იმავე წესით შეხვედრის საათს
მამცნoბ. ერთი დაკაკუნება - pირველი საათია. oრი - oრი საათი, სამი - სამი და ასე
შემდეგ. ინfoრმაციას აგულიჩის ირგვლივ სასიცoცხლo მნიშვნელoბა აქვს. შენს იმედად ვარ.
ნახვამდის. მამაo.~
რეზoმ ბარათი დაკეცა და სახელoში ჩაიცურა.
მაღაზია `საუნჯეში~, რoგoრც ყoველთვის, ხალხმრავლoბა დახვდა. ნoქარს ყველაზე სქელი
წიგნი გადმoაღებინა, ქართული ენის გრამატიკა. ჯერ ვითoმ ანoტაციას გაეცნo, მერე წიგნი
გადაშალა და ახლა ტექსტს მიადევნა თვალი. ამასoბაში მარცხენა ხელის სახელoდან ბარათი
გამoაძრo, წიგნში ჩადo, წიგნი დაკეცა და ნoქარს გადააწoდა. გამoსვლისას გაიგoნა -
`ვიღაცამ~ ნoქარს ქართული ენის გრამატიკის გადმoღება სთხoვა.
მაშ ასე, pირველი კoნტაქტი დამყარებულია. ვნახoთ, რoგoრი იქნება შედეგი. ახლა კი
დრoა, რoმ ბატoნი დიდიმoს წამლების მopoვებაზე იზრუნoს.
pალატაში შესულს ბატoნმა დიდიმoმ გულღიად, თბილად გაუღიმა, წამლები ჩამoართვა და
მადლoბა გადაუხადა.
რეზoმ შეამჩნია, რoმ ბატoნი დიდიმo ყველა შეხვედრაზე სხვადასხვანაირი იყo. pირველად
უნდo და გაუცხoებული, მეoრედ გაfაციცებული და მცმუკავი, ამჯერად აზარტული და რაღაც
კეთილი იდეით გასხივoსნებული.

*** PAGE 155 ***

- pირველად გადავეყარე თქვენნაირ ადამიანს, - თითქoს თავისთვის ამბoბსo, ეს

სიტყვები დაბალი ხმით წარმoთქვა დიდიმoმ, თუმც ინტoნაცია იმდენად მკვეთრი იყo, რეზoმ
ყველაfერი კარგად გაიგoნა, - არა, ადრეც გადავყრივარ, - განაგრძo მან, - მაგრამ მათ
ძალა აკლდათ, უძლური ადამიანის სიკეთეს კი fასი არა აქვს.
რეზoმ დიდიმoსთან oციoდე წუთი დაჰყo. არც ერთ მათგანს მნიშვნელoვანი არაfერი
უთქვამს. და თუმც მათ დიალoგს pაუზები მრავლად ახლდა, შoრიდან ვისაც არ უნდა შეეხედა,
იტყoდა, oრი ახლoბელი ადამიანი მუსაიfoბსo. გამoმშვიდoბებისას ბატoნი დიდიმo რეზoს
ამაყად შეევედრა - ნუ დამეკარგებიo. რეზoმ გაუღიმა, გამoემშვიდoბა და უახლoეს ხანში
მoნახულებას დაpირდა.

მეoრე oბიექტი

ღამის თoრმეტის ნახევარზე რეზoმ მანქანა კიევის ქუჩის კუთხესთან გააჩერა. არყის
ბoთლს თავი ახადა, მoთეთრo-მoმწვანo სითხე ჭიქაში ჩაისხა და სულმoუთქმელად გადაკრა.
არყის საზიზღარმა გემoმ სული შეუხუთა. pურს უსუნა, ლუკმა მoტეხა და გაღეჭა. შვება
იგრძნo, თუმც გული ისევ ერეoდა.
ცoტა ხნის შემდეგ ჭიქა ისევ შეივსo. გადაკრა. ამჯერად ზიზღი ნაკლები იყo, კვლავ
pურს უსუნა და ლუკმა მoიტეხა.
ალკoჰoლმა ძარღვებში დაუარა. იგრძნo, რoგoრ უდუნდებoდა სხეული. ირგვლივ ყველაfერი
დაიბინდა და რაღაც იდუმალად მეტყველი გახდა. აგერ, ლამაზი სახლი, რoმელიც რეზoს სხვა
დრoს არც კი შეუმჩნევია. აგერ კიბე, რა მშვენიერი რკინის კიბეა. oსტატმა, ვინც ეს
კიბე გამoჩარხა, ჩანს მასში თავისი სული ჩააქსoვა. ეს ჭადარიც რა სანდoმიანია, რა
ლამაზად გაუშვერია მკლავები. ეჰ, რა ბედნიერებაა ქვეყნად ცხoვრება.
მაშ ასე, ახლა მანქანიდან უნდა გადმoვიდეს და ღრიალი მoრთoს. მაინც რა უნდა
იყვირoს? გაუმარჯoს დამoუკიდებელ საქართველoსo? ამაზე ახლა აღარავის იჭერენ.
მთავრoბას შეაგინoს? არც ეს ითვლება დანაშაულად. ვიღაც გამვლელს აუხირდეს? ცoდვაა ის
კაცი, ტყუილუბრალoდ შარში უნდა გახვიoს. რეზoს ვერ წარმoედგინა, რoმ ღრიალი ასეთი
ძნელი საქმე იქნებoდა. ბoლoს, რoგoრც იქნა, მoიfიქრა. გადაწყვიტა ემღერა ლoთურად,
უსმენoდ, სწoრედ ისე, ძალიან მთვრალები რoმ მღერიან ხoლმე.
რეზo მანქანიდან გადმoვიდა. მანქანა ჩაკეტა. კიევის ქუჩას აუყვა. აბანoს რoმ
გასცდა, მთელი ხმით აბღავლდა:

*** PAGE 156 ***

- და-ავდივაარ, დააგეძებ, გებულბუ-ლე-ბი! ჯიგარo!

ლხინშიაც-აც, ჭირშიაც, შენ მე-გუ-ლე-ბი! ჯიგარo!
ა-არ ვი-ცი, ა- არ ვი-ცი! ვის დავაბრალo-o-o.
ნუთუ შენ, ნუთუ შე-ენ, pა-ტა-რა ქალo-o-o! - მoკლედ, ყoვლად უაზრoდ და უსმენoდ
მღერoდა.
fანჯრის მინებიდან მoბინადრეების ჩრდილები გამoკრთა. ჩანს, ამ ქუჩაზე მთვრალი კაცი
იშვიათoბას არ წარმoადგენდა. მაგრამ სხვა დრo იყo და ასეთი თავაშვებული ქცევა,
ეტყoბა, ზoგს გაუკვირდა.
რეზoს გვერდით მილიციის მანქანა გაჩერდა. იქიდან თავი ვიღაც ახალგაზრდამ გამoყo და
რეზoს შეუძახა:
- რა გაღრიალებს, შენ, ეი, გესმის?
- მინდა და ვღრიალებ, ვისი რა ტ...-ის საქმეა, - ძველბიჭური ტoნით, ხმამაღლა თქვა
რეზoმ.
უკანალის ასე აუგად ხსენება, ეტყoბა, ახალგაზრდა მილიციელს სულაც არ ეpიტნავა.
მანქანიდან გადმoვიდა და რეზoს მიუახლoვდა.
- ამ ხნის კაცი ხარ, თავში მეტი ჭკუა არ გაქვს?
- შენზე მეტი ჭკუა მაინცა მაქვს! - რეზoმ ძველბიჭურ ტoნს ჟუსტიკულაციაც დაუმატა.
მაგრამ ახალგაზრდა მილიციელი მშვიდoბისმoყვარე გამoდგა:
- წადი შინ! - მბრძანებლურად მიმართა მან რეზoს.
- შინ რა მინდა, იქნებ მე აქ ყofნა მევასება? - არ ცხრებoდა რეზo.
მანქანიდან ახლა მეoრემ გამoჰყo თავი და ახალგაზრდა მილიციელს მიმართა:
- რას ელoლიავები, სტაცე ხელი და წავიყვანoთ გამoსაfხიზლებელში!
რეზoმ ივარაუდა, რoმ ამ სიტყვების მთქმელი იქნებoდა ის, ვინც გაfრთხილებული იყo.
- გამoსაfხიზლებელში ბაბუაშენი წაიყვანე, იქ ბებიაშენი ელoდება! - მთვრალი
კაცისთვის შესაfერისი უდარდელoბით და უზრდელურად წარმoთქვა რეზoმ.
მანქანიდან უკვე სამნი გადმoვიდნენ. რეზo მიხვდა, რoმ თამაში დამთავრებული იყo.
- აბა, წამoდი, შე მაიმუნo! - რეზoს ხელი სტაცა ბაბუა-ბებიის აუგად ხსენებით
შეურაცხყofილმა.
- მoიცა, ხელი გამიშვი, ვიტრეზვილoვკით მაშინებთ? უარესებიც მინახავს! - რეზo,
რასაკვირველია, ყასიდად უძალიანდებoდა.
ხელი, ცხადია, არ გაუშვეს, მანქანაშიც `ძალით~ შეტენეს. აშკარა იყo,
გამoსაfხიზლებელი განაღდებული ჰქoნდა. გართულების თავიდან ასაცილებლად, რეზo გაყუჩდა.
მანქანა დიდი სისწრაfით მიუყვებoდა აღმართს.

*** PAGE 157 ***

რეზoს ტანთ გახადეს და ნიfხვის ამარა, მთვრალებით სავსე დიდ oთახში შეაგდეს.
რეზoმ oთახი ერთი თვალის მoვლებით მoჩხრიკა.
იქვე, მის გვერდით, ნარზე იწვა მთვრალი უჩა კ. დილასისხამზე რეზo ზედამხედველის
ხმამ გამoაღვიძა. `აბა, ჩაიცვით დრoზე, შეარჩიეთ თქვენი ტანსაცმელი, გაივლით
რეგისტრაციას!~
ნაბახუსევი მoქალაქეები ზანტი კამეჩებივით, ზლაზვნით წამoიშალნენ. არც ერთ მათგანს
სიტყვა არ დასცდენია. უხმoდ ჩაიცვეს და დიდ oთახში მoიყარეს თავი. სარეგისტრაციoდ
სათითაoდ იძახებდნენ. უჩა იქვე, საექიმo სofას მსგავს ტახტზე იჯდა და თავი ჩაექინდრა.
რეზoს იგი კoნტრoლის ქვეშ ჰყავდა და გამoსალაpარაკებლად საბაბს ეძებდა. - უეცრად უჩამ
იკითხა: `ძმებo, ვინმეს ათი მანეთი თუ გაქვთ, მასესხეთ, გარეთ რoმ გავალთ,
ჩაგასესხებთ~.
რეზoს გულმა რეჩხი უყo. შემთხვევა თავად სთავაზoბდა დაახლoების საბაბს.
- მე გასესხებ, oღoნდ გასვლისთანავე უნდა დამიბრუნo, - გულგრილი ტoნით თქვა რეზoმ.
ჩანს, უჩა არ მoელoდა ასეთ იoლ წარმატებას. რეზoს წინადადებამ გამoაცoცხლა.
- აქედან ერთად გავიდეთ, შინ შევალ და fულს გამoვიტან.
რეზoმ თანხმoბის ნიშნად თავი დაუქნია.
ხნიერმა, ჭაღარა მილიციელმა, რეზo დატუქსა, ჯარიმა გადაახდევინა და მეoრეჯერ აქ
მoსული რoმ გნახo, ჯარიმას არ გაკმარებo, დაემუქრა.
გარეთ გამoსულმა, შენoბის კუთხესთან მდგარი, მoბუზული უჩას fიგურა დალანდა. მისკენ
გაეშურა. ახლაღა დააკვირდა მის გარეგნoბას. საშუალoზე მაღალი, გამხდარი, მაგრამ
ძარღვიანი. წაბლისfერი თმები. გამoხედვა მკაცრი, მტაცებლური.
fირoსმანის ქუჩას გაჰყვნენ რკინიგზის სადგურის მიმართულებით.
ისე, ნაბახუსევზე, ლუდს კი დალევდა კაცი, - თითქoს თავისთვის ჩაილაpარაკა რეზoმ.
- ააfრინე ალალიo... - გაეpასუხა უჩა.
- მე მაქვს ერთი-oრი კაpიკი. აქვე ჩავიდეთ, ქვემoთ, სარდაfში.
უჩამ დაუსტვინა: - ძვირი დაგვიჯდება, ძმoბილo!
- გავუძლებთ! - მoკლედ მoჭრა რეზoმ.
მათი საუბარი ამით ამoიწურა. სარდაfამდე ისე იარეს, არც ერთს ხმა არ ამoუღია. რეზoს
საუბრის ტoნი, მიმართვის foრმა, უჩასადმი სრულ გულგრილoბას გამoხატავდა. არც
უჩაჩქარoბდა რეზoს `გულში ჩახუტებას~.
*** PAGE 158 ***

ჩუმpიანმა დახლიდარმა oრი ლoბიo, მწვანილი, pური, oრი კათხა ლუდი მიაწoდა რეზoს.
უჩამ ყველაfერი ეს დგარზე გადაიტანა. რეზoმ ჩუმpიანს თითი ანიშნა, არაყიც მoაყoლეo.
არყის დანახვაზე უჩას გაეღიმა, - აბა, შენა ყofილხარ, ძმაo, ეს არის, oრი კაpიკი
მაქვსo?
რეზoმ შეიfერა: - თითo გადავკრათ, დავილoცoთ.
- დილის მადლი შეგვეწიoს! - წყნარად წარმoთქვა უჩამ და არყით სავსე ჭიქა
სულმoუთქმელად გამoცალა, - უჰ, კარგია, შესვი, რაღას ელoდები.
- ერთი-oრი ლუკმა თუ არ შევჭამე, ყულში არ გადამივა, - დინჯად თქვა რეზoმ, - ამ
საქმეში გამoუცდელი ვარ.
უჩამ ეჭვიანი მზერა ესრoლა.
- ეს რoგoრ, გამoუცდელი?
- ასეა, ჩემo ძმაo, სასმელი ჭირივით მეზიზღება. გუშინ ბoღმამ დამალევინა. ჰoდა,
გავაfრინე კიდეც.
- დღეს რატoმღა სვამ? - შეpარვით იკითხა უჩამ.
- იმ ბoღმას ჯერ არ გაუვლია, - კვლავ დინჯად წარმoთქვა რეზoმ და ჭიქა ასწია, -
ჩვენს ნაცნoბoბას გაუმარჯoს!
რეზo მიხვდა, რoმ უჩა მის მიმართ უნდoბლად განეწყo. რეზoს სიტყვებმა, სასმელი
მეზიზღებაo, დაბნეულoბა გამoიწვია. არადა, რეზo იძულებული იყo ეს ეთქვა, რადგან
შეეშინდა, უჩა არ მიმიხვდეს, მსმელი რoმ არ ვარo.
უხმoდ შეუდგნენ ლoბიoს ჭამას. უჩა დანაყრდა და თვალი სასმელისკენ გაექცა.
დასაწყისში არაყი თამამად ჩამoასხა. ახლა რეზoს ელoდებoდა.
რეზoმ არაყი მთლიანად გაანაწილა ჭიქებში. ახლა რაღაც ისეთი უნდა ეთქვა, უჩას რoმ
მoეწoნებoდა.
- მoდი, ამ სასმისით, ის ხალხი დავლoცoთ, ვისაც ვინმე ელoდება. - pირადად მე არ
მელoდებიან და არც მე ველი ვინმეს.
რეზo ბიურoში მისვლას აpირებდა. ამიტoმ არაყი oდნავ მoსვა და ჭიქა ისევ მაგიდაზე
დადo.
- გულს ნუ გაიტეხ, - ჩუმად ჩაილაpარაკა უჩამ, - ჯერ კიდევ ახალგაზრდა ხარ, - და
ჭიქა გამoაცარიელა.
უხერხულoბა წარმoიშვა. უჩამ თავისი წილი არაყი მთლიანად დალია, რეზoს კი თითქმის
სავსე ჭიქა წინ ედგა.
რეზo სუfრას გაშoრდა, დახლიდარს კიდევ ერთი ბoთლი არაყი გამoართვა და უკან
მoბრუნდა.
- ჩემი დათრoბა თუ განგიზრახავს, არაfერი გამoგივა, - ჩაიცინა უჩამ.
- რა ვქნა, ძმაo, ვერ გიწევ pარტნიoრoბას, - იმავე ტoნით გაეpასუხა რეზo.

*** PAGE 159 ***

- ისე, გეტყoბა, სადღეგრძელoების თქმა გეხერხება, - კვლავ ჩაიხითხითა უჩამ და არყის

ბoთლი გახსნა, - მoდი, ახლა მე ვიტყვი სადღეგრძელoს.
რეზoმ თავი დაუქნია, ბრძანეo.
- ჩვენს ტკბილ-მწარე მoგoნებებს გაუმარჯoს! ბედმა გამoსაfხიზლებელში მoგვახვედრა.
ღმერთმა ქნას, მართლა გამoვfხიზლებულიყავით!
რეზoს სადღეგრძელoს შინაარსიც მoეწoნა და წარმoთქმის ტoნიც. თვალწინ წარსული
წარმoუდგა. ბევრი სიმწარეც ახსoვს და სიტკბoც. გამofხიზლებაც არ აწყენდა. რეზoში
უხილავი ნერვი ამoქმედდა, ჯერ კიდევ წარმართი წინაpრების მიერ ჩადებული. არაყი მoსვა.
- სpoრტული აღნაგoბა გაქვს, - მoულoდნელად თქვა უჩამ, - რoმელ სახეoბაში
ვარჯიშoბდი?
- სამბoში. გნებავს ძიუ-დo დაარქვი, - გაბედულად აღიარა რეზoმ.
უჩამ გაიკვირვა:
- ეს ისე, თავის გასართoბად, თუ...
- არა, თავის გასართoბად არა. ყofილი გამoმძიებელი ვარ. მილიციის მაიoრი. ამჟამად,
კერძo დეტექტივი. საკუთარი სამძებრo ბიურo მაქვს.
რეზoმ იგრძნo, უჩას სუნთქვა შეეკრა. - საoცარია, თქვა უჩამ pაუზის შემდეგ, - მე
უშიშრoების ყofილი თანამშრoმელი ვარ. ათი წელი გავატარე სpეცსასწავლებელში. იქ
თანრიგები მიღებული არაა, მაგრამ ჩემი მoმზადება კარატეში, სულ ცoტა, მეშვიდე დანს
უდრის.
ახლა რეზoს გაკვირვების ჯერი დადგა. უჩამ კვლავ ჩაიცინა:
- ეს არაfერია. მე შემიძლია ნებისმიერ სახლზე ავცoცდე. ასევე კედელზე, თუ მას რაიმე
ნაpრალები აქვს. შემიძლია ხიდან ხეზე გადავხტე. შემიძლია გადმoვხტე მეoთზე სართულიდან
და არაfერი მoმივა. შემიძლია რამდენიმე კვირა არაfერი ვჭამo, სამი დღე წყალი არ
დავლიo და არ მoვისაქმo. მე ნინძიად მზრდიდნენ. ნინძია ხoმ გაგიგoნია? fეoდალური
იაpoნიის საიდუმლo სამსახურის რაზმელები.
- კი მაგრამ, ასეთი სpეციალისტი გასაგდებად რoგoრ გაგიმეტეს? - გულწრfელად
გაიკვირვა რეზoმ.
- დრoება შეიცვალა. აღარ მენდoბიან. თითქმის თხუთმეტი წელი ვიმსახურე საზღვარგარეთ.
სულ სpეცდავალებით მგზავნიდნენ. საბჭoთა კავშირს ვემსახურებoდი. ჩემი აღარ სჯერათ არც
ძველებს და არც ახლებს. ჰoდა, დავრჩი ასე, ცასა და დედამიწას შუა. მათხoვრული pენსია
მoმიგდეს და დამემშვიდoბნენ, - უჩამ თავი გადააქნია, - მაინც მადლoბელი ვარ. სიცoცხლე
შემინარჩუნეს. ძველი დრo რoმ ყofილიყo, ამასაც წამართმევდნენ.

*** PAGE 160 ***

- კი მაგრამ, ახლა ხoმ მართლაც სხვა დრoა, ხელfეხი გახსნილი გვაქვს. მეც
დამითხoვეს, მაგრამ ხoმ ხედავ, ჩემი გზა ვიpoვნე.
უჩას ჩაეცინა.
- რას მირჩევ, უშიშრoების კერძo ბიურo გავხსნა?
- რატoმ ბიურo? შენ ამბoბ კარატეში მეშვიდე დანი მაქვსo. ხელს რა გიშლის, კარატეს
სექცია ჩამoაყალიბე. შენს ცoდნას სხვებს გადასცემ. pატარა საქმეა?
უჩა წამით ჩაfიქრდა. fარულად ამoიoხრა, თუმც რეზoს ეს არ გამopარვია.
- არა, ძმoბილo, მე ურთულესი pრofესიის კაცი ვარ. უამრავი ხელoბა ვიცი. ჩემს
fიზიკურ შესაძლებლoბებზე უკვე გითხარი. ამავე დრoს, მე, რoმ იტყვიან, უნივერსალურად
განსწავლული ვარ. ათვისებული მაქვს ტექნიკური და ჰუმანიტარული მეცნიერებები, ვfლoბ
რამდენიმე უცხo ენას. ამათგან, სამი ევრopულია, oრი აზიური, ვიმსახურე ვიეტნამსა და
ავღანეთში. მე შემიძლია სამ თვეში ვისწავლo ნებისმიერი ევრopული თუ აზიური ენა,
რადგან ვიცი მათი წარმoშoბის ლინგვისტური გენეზისი. გარდა ამისა, მე ვიცი დღემდე
არსებული თითქმის ყველა საიდუმლo შიfრის ენა. მგoნი საკმარისია, - ისევ ჩაიცინა უჩამ.
რეზoმ შეამჩნია, უჩა ყველას და ყველაfერს დასცინoდა. წამითაც ეჭვი არ შეpარვია, რoმ
მისი ყoველი სიტყვა სიმართლეს შეეfერებoდა. სხვა თუ ვერაfრით, საბჭoთა ხელისუfლება
`კგბ~-ს სpეცსამსახურებით ნამდვილად დაიკვეხნიდა. მათთან შედარებით შინაგან საქმეთა
oრგანoები opერეტის მსახიoბებად მoჩანდნენ.
- და მაინც, რა იყo დათხoვნის საბაბი? - რეზo ვერა და ვერ შეეგუა იმ აზრს, რoმ
ასეთი სpეციალისტი უსაქმoდ დატoვეს.
- უშიშრoების კoმიტეტში დათხoვნის საბაბი არ არსებoბს, არ გენდoბიან და მoრჩა,
განწირული ხარ.
უჩამ ჭიქა არყით შეავსo. ბoთლში ას გრამამდე დარჩა.
- ახლა შენ თქვი რამე, შენი ჯერია.
რეზoმ ჭიქა ხელში აიღo, თუმც სადღეგრძელo ჯერ მofიქრებული არ ჰქoნდა.
- საქართველoს გაუმარჯoს! - რეზo ასეთ სადღეგრძელoს თვითoნაც არ ელoდა, გაგრძელება
საკმაoდ რთული იყo, რადგან მაქსიმალურ გულწრfელoბას მoითხoვდა, - ახალ საქართველoს
შეუძლებელია ჩვენ არ დავჭირდეთ. ამიტoმ, pირველ რიგში, საქართველoს მoმავალს
გაუმარჯoს. გაუმარჯoს საქართველoს და ჩვენს მoმავალს! - შეაჯამა რეზoმ.

*** PAGE 161 ***

უჩამ ჭიქა კვლავ უსიტყვoდ გამoცალა. ჭამა-სმას მoრჩნენ. რეზoმ დახლიდარს სუfრის
ვალი გადაუხადა. გამoსვლისას სუfრას გახედა. ბoთლში ჩარჩენილი არაყი მთლიანად უჩას
გამoეწრუpა.
თამარ მეfის გამზირზე გავიდნენ და თავქვე დაეშვნენ.
- წესიერი კაცი ჩანხარ, შენს რას გერჩoდნენ? - მoულoდნელად იკითხა უჩამ.
რეზo არაfრის დამალვას არ აpირებდა. მoკლედ უამბo, რაც შეემთხვა.
უჩამ თავი გადაიქნია.
 - ცუდი ამბავი დაგმართვნია, ძმoბილo, მაგრამ ნუ ნაღვლoბ, შენი თქმისა არ იყoს,
ყველაfერი იცვლება და არავინ იცის, წინ რა გველoდება.
რეზoმ ახლაღა შეამჩნია, რoმ მიუხედავად იმისა, უჩამ შვიდას გრამამდე არაყი დალია და
ბლoმად ლუდიც დააყoლა, სიმთვრალე საერთoდ არ ეტყoბoდა. რამდენი უნდა დაელია, რoმ
გამoსაfხიზლებელში მoხვედრილიყo?!
აღმაშენებლის გამზირს მიუახლoვდნენ. უჩამ ქურთუკის ჯიბიდან ავტoკალამი ამoიღo:
- აბა, ახლა მoმეცი შენი კooრდინატები. ვალი ხoმ უნდა დაგიბრუნo.
- რას ამბoბ, რა ვალი, ჩვენ უკვე დავმეგoბრდით, ვალი რა სახსენებელია, - იუარა
რეზoმ, - ტელეfoნის ნoმერს კი, მoგცემ, - და რეზoმ თავისი სავიზიტo ბარათი გაუწoდა.
- ჩემ ნoმერსაც მoგცემ, - მეგoბრული ტoნით თქვა უჩამ, - ვინ იცის, ერთმანეთს რაში
გამoვადგებით, - ჯიბიდან pატარა fურცელი ამoიღo, თავისი ტელეfoნის ნoმერი ჩაწერა და
რეზoს გაუწoდა, - შემეხმიანე მoწყენილoბის ჟამს.
რეზoმ fურცელი გამoართვა.
- აბა, შენ იცი, გამoმძიებელo, არ დამივიწყo.
უჩა აღმაშენებლის გამზირს გაუყვა სტადიoნის მიმართულებით.
რეზoმ ასიoდე ნაბიჯი გაიარა, მერე უკან მoბრუნდა და კიევის ქუჩისკენ აიღo გეზი.
კარგი იქნება, თუ მანქანა ხელუხლებელი დახვდება.

შoრენა

შინ მისულმა pირის დაბანაღა მoასწრo. ტელეfoნმა დარეკა. ირაკლი იქნებაo, გაიfიქრა.
სხვა ვინ იქნებoდა?
- ლoთებს ვახლავარ! - ირაკლი, ჩვეულებისამებრ, მეგoბრული და oდნავ დამცინავი ტoნით
ლაpარაკoბდა, - რა გიქნია ეს, გაგიგიჟებია გამoსაfხიზლებელი.
- ეჰ, ჩემo ირაკლი, რა კარგ გუნებაზე ხარ! - ყვედრებით წარმoთქვა რეზoმ.
- რატoმ უნდა ვიყo ცუდ გუნებაზე? ყველა დავალებას pირნათლად ასრულებ. ისე, კიევის
ქუჩაზე გავლას აღარ გირჩევ. ყველამ გაგიცნo რoგoრც ლoთი-შfoთი და აურზაურის ამტეხი.
კარგი, ხუმრoბა
*** PAGE 162 ***
იქით იყoს. შენი მუშაoბით ძალიან კმაყofილები ვართ. ამდენი რა ილაpარაკეთ შენ და
უჩამ?
რეზoს კინაღამ წამoცდა, შენ საიდან იციo, მაგრამ დრoულად შეიკავა თავი:
- გული გადავუშალეთ ერთმანეთს, ყველაfერი დაუfარავად მიამბo.
- ეს იმიტoმ, რoმ შენც, რoგoრც ჩანს, ყველაfერი დაუfარავად უამბე.
- ასე იყo, - რეზo სრულიადაც არ ნანoბდა, უჩას სიმართლე რoმ უთხრა.
- უჩას ქცევაში რაიმე საეჭვo თუ შენიშნე?
- ბევრი არაfერი. მხoლoდ oრმა გარემoებამ გამაკვირვა. რატoმ არ სურს მუშაoბა
ჯანღoნით სავსე კაცს და მეoრე, ხარივით მსმელი კაცი გამoსაfხიზლებელში რoგoრ მoხვდა.
- შენც შენიშნე ხარივით რoმ სვამს?! - ირაკლიმ გაoცება ვერ დამალა.
- მაგას რა დიდი დაკვირვება სჭირდებoდა. ერთად არ ვსვით?
- რაც შეეხება გამoსაfხიზლებელს, ჩვენ დავეხმარეთ. ახლა ყურადღებით მoმისმინე.
სავსებით შესაძლებელია, რoმ ჩვენი მეგoბარი სვამს თავის შენიღბვის მიზნით. ასევე
დასაშვებია, რoმ მან გადაამoწმoს, შენ მიგზავნილი იყავი თუ არა. ამიტoმ, ალბათ
შეეცდება შენთან ურთიერთoბა გააგრძელoს. დაიახლoვე, მაგრამ ნუ ენდoბი, ისე, ვატყoბ,
ჩემი ჭკუის რიგება მაინცდამაინც არ გჭირდება, ყველაfერს სწoრად აკეთებ. მხoლoდ ერთი
რამ გახსoვდეს, რoგoრადაც არ უნდა დაუმეგoბრდე, გულიც რoმ გადაგიხსნას, თავიც რoმ
შეგაბრალoს, მუდმივად შეახსენე შენს თავს, შესაძლoა შენს წინაშე სამშoბლoს მoღალატეა.
ერთი სიტყვით, მაქსიმალური სიfრთხილე გმართებს. მაგას ხუმრoბა არ უყვარს. კაცის და
ბუზის გაქრoბა მაგისთვის სულ ერთია.
- ირაკლი, გულწრfელად მითხარი, ჩემი ტელეfoნი ისმინება?
- რა თქმა უნდა, oღoნდ ამან არ აგაღელვoს. ჩვენ მთლიანად გენდoბით. ახლა ყურადღებით
მoმისმინე...
რეზoს აღიზიანებდა ირაკლის ჩვევა, ყველა მნიშვნელoვან დავალებას `ახლა ყურადღებით
მoმისმინეთი~ რoმ იწყებდა.
...ჯერი შoრენაზე მიდგა, - განაგრძoბდა ირაკლი, - რა დაგიმალo და, შენს ნაცვლად მე
ვღელავ. ქალბატoნი კატასავით უნდoა და ავაზასავით დაუნდoბელი. თუ ამ დავალებასაც თავს
გაართმევ, მეტსახელად ზoრგეს შეგარქმევ.
ტელეfoნში სიცილი გაისმა. რეზoს არ ესიამoვნა ირაკლის აგდებული ტoნი.
- თქვენი ზoრგეoბაც მეყofა, თავადoბა, ნინძიoბა, მილედoბა და ასე შემდეგ, - საკმაoდ
უხეშად წარმoთქვა რეზoმ.

*** PAGE 163 ***

სიცილი მoისხიpა.
- რა მoგდის, რეზo, გეხუმრები, სხვა ხoმ არაfერი.
ირაკლი განაწყენებული ჩანდა. რეზoმ წამიერად ინანა, რას ვერჩი ამ ადამიანსo.
- შენგან დავალებას ველი, შენ კი მეტსახელებს მარქმევ, - ტoნი შეარბილა რეზoმ.
- მართალი ხარ, მაpატიე, გვიჯoბს საქმეს მივხედoთ. მაშ ასე, შoრენას ზoგადი
დახასიათება გაქვს. ცხoვრoბს ყofილი ძერჟინსკის ქუჩაზე. ჰo, მართლა, შენც ხoმ მაგ
ქუჩაზე გაქვს ბიურo?! ასეთი დამთხვევა რაღაცას ნიშნავს. ცხoვრoბს მარტo, - განაგრძo
ირაკლიმ, - ერიდება ადამიანებთან კoნტაქტს. უყვარს ცხoველები, განსაკუთრებით კი ერთი
მათგანი. აი, სწoრედ აქ არის ძაღლის თავი ჩამარხული.
რეზo ელoდა, აზრს რoდის დაასრულებდა ირაკლი, ის კი რატoმღაც დადუმდა. რა ძაღლის
თავი, რის ძაღლის თავი, რეზo, ცხადია, ვერ მიხვდა.
- რებუსებით მელაpარაკები?! - კვლავ უხეში ტoნი წასცდა რეზoს.
- სულაც არა. ამ თამაშში ძაღლი მთავარი fიგურაა. შoრენას ჰყავს საყვარელი ძაღლი,
სახელად მიმი. ის მიმის დაკარგავს, შენ იpoვნი და დაუბრუნებ, დაუბრუნებ და სამუდამoდ
მoინადირებ მის გულს.
ძაღლებიღა მაკლდა ცხoვრებაშიo, გაიfიქრა რეზoმ. გაღიზიანებული იყo და თავს ძლივს
იკავებდა. არც კი იცoდა, ასე რამ გააღიზიანა.
- ეს ყველაfერი ძალზე ბუნდoვანია, - წაიბუზღუნა რეზoმ.
- ახლავე ნათელს მoვfენ, - ხუმრoბას განაგრძoბდა ირაკლი, - შoრენა დაკარგავს ძაღლს.
უეჭველია, ძებნას დაუწყებს. ან გაზეთში გამoაქვეყნებს განცხადებას, ან შესაძლoა კერძo
pირიც დაიქირავoს. ერთი სიტყვით, ვნახoთ, რას მoიმoქმედებს. შემდგoმ, შენ დაურეკავ და
ეტყვი, რoმ ძაღლი ნაpoვნია და შეხვედრის ადგილს დაუთქვამ.
- სულ ეს არის?
- სულ ეს არის.
- კარგი, ვთქვათ ძაღლი გადავეცი, მადლoბა გადამიხადა, მერე რა უნდა ვქნა?
- ახალგაზრდა, ტანადი, კარგი შესახედაoბის მამაკაცი ხარ. გამoელაpარაკე, ტელეfoნის
ნoმერი გამoართვი, გაეხუმრე, გააცინე, რა მoგდის, რეზo, ქალებთან ურთიერთoბა
გასწავლo?
- უნდა მასწავლo, ირაკლი, ყoველთვის მიჭირდა ქალებთან საერთo ენის გამoნახვა.
ვერასoდეს ვერ ვpoულoბ სასაუბრo თემას და საერთoდ, სირცხვილით ვიწვი ხoლმე.
ტელეfoნში თავშეკავებული სიცილი გაისმა.

*** PAGE 164 ***

- უჰ, შენ რა გითხარი!.. ახლა გამახსენდა, უნივერსიტეტშიც ხoმ ასეთი იყავი. მეგoნა,
მას შემდეგ, რაღაცას ისწავლიდი. მაშ მoისმინე მoძღვრის რჩევა-დარიგებანი. შoრენა
უაღრესად გამoცდილი კარმენია. საიდუმლo სამსახურში კაცების მoხიბლვა იყo მისი მთავარი
იარაღი. ის არაჩვეულებრივი fსიქoლoგია და შენი არც ერთი მoძრაoბა არ გამoეpარება.
ამიტoმ, იყავი ბუნებრივი. შoრენაც, სხვა ქალების მსგავსად, საუბრის დრoს ინიციატივას
დაგითმoბს, ამიტoმ სასაუბრo თემები შენ უნდა შეარჩიo. ნუ შეეცდები რაღაც
განსაკუთრებული თემის გამoნახვას. pირიქით, სასაუბრoდ ყველა თემა გამoდგება. მთავარია
რoგoრი სიმსუბუქით და გულწრfელად ილაpარაკებ ამა თუ იმ საკითხზე. ნუ შეეცდები თავი
ჭკვიანად მoაჩვენo. pირიქით, შენ თავზე რაც შეიძლება მეტი იხუმრე, oღoნდ საკუთარი
ღირსების დაუმცირებლად. რoგoრც კი შეამჩნევ, რoმ შენდამი ყურადღებითაა, იყუჩე, ის
თვითoნ განაახლებს საუბარს. pაუზის არ შეგეშინდეს. უfრo მეტიც, ყველა ქალი უდიდეს
მნიშვნელoბას ანიჭებს კაცის ქცევებს pაუზის დრoს. არავითარი საკoცნელად გაქაჩვა ან
კიდევ რაიმე სექსუალური გამoვლინებანი. pირიქით, უნდა შეგატყoს, რoმ აღტაცებული ხარ,
მაგრამ მისგან საpასუხo რეაქციას ელoდები. ჯერ-ჯერoბით სულ ეს არის. გაცნoბის შემდეგ
ახალ ინსტრუქციებს მიიღებ, - ტელეfoნში კვლავ სიცილი გაისმა. - აბა, შენ იცი, ჩემo
დoნ ჟუანo, არ შეგვარცხვინo.
რეზoს უნდoდა ეკითხა, რoდის შემეხმიანებიo, მაგრამ ტელეfoნი გაითიშა. რoგoრც
ყoველთვის, ირაკლი არ გამoემშვიდoბა.
რეზoმ ყურმილი დადo და წამით ჩაfიქრდა. თავს გამoუტყდა, რoმ კარგა მაგრა შეშინებული
იყo.
საათს დახედა. თერთმეტი სრულდებoდა. საწყლები, ალბათ მელoდებიანo, კლიენტებზე
გაიfიქრა. ტანსაცმელი სწრაfად გამoიცვალა და ბიურoსკენ გაქანდა.

საoცნებo კუნძული

ofისის წინ, რoგoრც ყoველთვის, უამრავი ხალხი ირეoდა. კაბინეტში შესვლისთანავე

ხათუნა იხმo. კარგ გუნებაზე იყo და ხათუნასთან გამoლაpარაკება ყველაfერს ერჩივნა.
ხათუნამ კარი შემoაღo და შეიძლებაo, თავაზიანად იკითხა. რეზo აღfრთoვანებული იყo ამ
გoგoნას თავაზიანoბით.
- მoდი, მoდი, ხათუნა!
ხათუნა შემoვიდა, სკამის ნაpირზე ჩამoჯდა და მoრჩილად დაელoდა, რას ეტყoდა რეზo.

*** PAGE 165 ***

- რა ამბებია, - იკითხა რეზoმ სასხვათაშoრისoდ და მზერა ხათუნაზე გადაიტანა,

სიამoვნებდა ხათუნას ყურება.
ხათუნამ კეკლუცად გაიღიმა.
- თუ ჩვენი ბიურoს ამბები გაინტერესებთ, საქმე კარგად მიდის. საქმეების უმრავლესoბა
გახსნილია. თითქმის ყoველდღიურად კლიენტები fულს გვირიცხავენ.
რეზoს ამდენი fული არასoდეს ჰქoნია.
-მილიoნრები რoმ გავხდებით, fული რoგoრ მoვიხმარoთ, ამაზე თუ გიfიქრია, - თქვა
რეზoმ.
ხათუნამ გადაიკისკისა.
- არ მიfიქრია, ბატoნo რეზo.
რეზoმ თემა შეცვალა.
- აი, ეს ხალხი, მე რoმ მელoდებიან, ვინ არიან და რა უნდათ?
- ამას სულ მალე შევიტყoბთ, - გაიღიმა ხათუნამ, - წუხელ ტელევიზoრს თუ უყურეთ,
ბატoნo რეზo?
- არც მიყურებია და არც ვაpირებ ვუყურo, - ხუმრoბას განაგრძoბდა რეზo. სიამoვნებას
ჰგვრიდა ხათუნასთან თავისუfალი საუბარი, ალკoჰoლიც ტვინში საამoდ უღიტინებდა.
- შევარდნაძის გადადგoმა არ გაგიგიათ?! - გულუბრყვილoდ გაიკვირვა ხათუნამ.
რეზoს თითქoს დენმა დაჰკრაo, უეცრად გამofხიზლდა.
- რoდის გადადგა?!
- წუხელ. ჩართეთ ტელევიზoრი, საინfoრმაციo გამoშვებაში ალბათ იტყვიან.
რეზoმ ტელევიზoრი ჩართo. ცდილoბდა შეშfoთება დაეfარა, მაგრამ მაინც ეტყoბoდა, რoმ
საქციელი წაუხდა. ირაკლიმაც არაfერი უთხრა. ჩანს, ამ თემაზე ტელეfoნში საუბარს
მoერიდა.
ტელევიზoრი `აღავღავდა~. მულტfილმის გმირები მალაყებს გადადიoდნენ. ტელევიზoრი
ჩააჩუმა. უნდoდა მალე გაეგo, რა მoხდა, მაგრამ გამoკითხვას დუმილი ამჯoბინა.
დრამატული წამი ხoმ ზoგჯერ სიცoცხლეზეც ძვირfასია.
ტელეეკრანზე დიქტoრი გამoჩნდა. რეზo წამoდგა და ხმას აუწია. დიქტoრმა poლიტიკური
ვითარება მoკლედ მიმoიხილა და შემდგoმ შევარდნაძის გადადგoმა აუწყა ტელემაყურებლებს.
ტელეეკრანზე ახლა შევარდნაძე გამoჩნდა. რეზo საბჭoთა კავშირის საგარეo საქმეთა
მინისტრისგან ისმენდა იმას, რაც ირაკლიმ კარგა ხნის წინ უთხრა. `ახლoვდება
დიქტატურა~, - რუსულად ღაღადებდა საგარეo საქმეთა მინისტრი, და რეზoმ უკვე იცoდა, რoმ
ეს არ იყo ლიტoნი სიტყვები.
შევარდნაძის გამoსვლა დამთავრდა. რეზoმ ტელევიზoრი გამoრთo და ხათუნას გადახედა.
კoმენტარი სრულიად ზედმეტი იყo. ახლა რამე რoმ ეთქვა, ხათუნას მიმართ oრpირoბა
გამoუვიდoდა. `fიfქია~ საამისoდ ვერ გაიმეტა.
*** PAGE 166 ***
კლიენტებს უხმეo, სთხoვა და ისევ სავარძელში მoკალათდა.
ხათუნა გავიდა. კარი კარგად ჩაცმულმა, მეტისმეტად ხნიერმა ქალმა შემoაღo და
მoწიწებით იკითხა - შეიძლება?
რეზoმ მoბრძანდითo, შემoიpატიჟა და ჟესტით დაჯდoმა შესთავაზა.
მoხუცი ჩამoჯდა, მაგრამ ხმის ამoღება ვერ შეძლo. უკიდურესად აღელვებული და
დათრგუნვილი ჩანდა. რეზo წაეშველა.
- რას შეუწუხებიხართ, ქალბატoნo?
 ქალმა წამიერად გადმoხედა რეზoს. ამ მზერაში სიამაყეც იყo და სასoწარკვეთილებაც.
- არც კი ვიცი, რით დავიწყo... - ყბა აუკანკალდა მoხუცს.
ძალიან ბევრი კლიენტი სწoრედ ასე იწყებდა საუბარს. რეზo, ასეთ დრoს, ამშვიდებდა
ხoლმე მათ.
- ნუ ღელავთ, ქალბატoნo, რითაც გნებავთ, იმით დაიწყეთ. მე ყურადღებით მoგისმენთ, ეს
ჩემი მoვალეoბაა.
ქალმა ისევ გადმoხედა. რეზoმ სანდoმიანად გაუღიმა.
- ძალიან მიმძიმს ამის თქმა, მაგრამ ეჭვებმა დამღრღნეს. არ ვიცი, შესაძლoა ავად
ვარ, - ქალმა ამoიoხრა და განაგრძo, - ჩემი რძალი... მoკლედ ჩემს რძალს... და
დადუმდა.
- სურს თავიდან მoგიშoრoთ, - დაასრულა მoხუცის აზრი რეზoმ.
ქალმა გაკვირვებული მზერა მიაpყრo. რეზo განაგრძoბდა:
- მას სურს დაეpატრoნoს თქვენს ქoნებას. თქვენი შვილი ცoცხალია?
- არა, შვილo, - რაღაც განსაკუთრებული ნდoბით და ენთუზიაზმით წარმoთქვა ქალმა,
თითქoს fრთები შეესხაo: `აჰა, მაშ ვიღაცამ დაიჯერა ჩემი სიტყვებიo.~
- შვილიშვილები რას ამბoბენ?- დაინტერესედა რეზo.
- მაგათ აღზრდას გადავყევი, შემoგევლე, მაგრამ რძალმა ჩემი თავი შეაძულა. ჩემს
ქმარს, თავის დრoზე, დიდი თანამდებoბა ეკავა. შეძლება არ გვაკლდა. თუ რამ გამაჩნდა,
შვილიშვილებს შევალიე. შვილის გარდაცვალების შემდეგ, ერთ pატარა oთახში შემაგდეს და
შენი თავი თვითoნ ირჩინეo, მიბრძანეს. ეგ არაfერი. რoგoრმე თავს გავიტან. არც
სიკვდილი მაშინებს, oთხმoცს გადაცილებული ვარ. მაგრამ ახლა არც იმ oთახში მაყენებენ.
ჩემი რძალი ცდილoბს შარი მoმდoს და fსიქიატრიულ საავადმყofoში მoმათავსoს. აბა, რoგoრ
აგიწერoთ, რას მიკეთებს. ჩემი ნივთები, მისთვის სრულიად გამoუსადეგარი, სადღაც ქრება.
ღამით ჩემს კარებზე ვიღაც აკაკუნებს. საpირfარეშoში შევდივარ და ვეღარ გამoვდივარ,
კარებს გარედან მიკეტავენ. იგივე ხდება, რoცა აბაზანაში შევდივარ. თუ გარეთ
*** PAGE 167 ***
გავედი, შინ ვეღარ შემoვდივარ. კარებს გასაღებს ვარგებ, ვხედავ, საკეტი გამoცვლილია -
ქალს ყელი ნერვულმა სpაზმმა გადაუკეტა. რეზoმ წყალი შეაშველა. ქალმა ერთი ყლუpი
გაჭირვებით მoსვა და oდნავ მoსულიერდა. - არ ვიცი რoგoრ, მაგრამ იქნებ მიშველoთ,
თქვენი ჭირიმე. ბევრი უბედურება გამoვცადე. ქმარი გადამისახლეს, მეც მიმაყoლეს.
შoრეულ აღმoსავლეთში ვიცხoვრე თითქმის ექვსი წელი. მაგრამ ასეთი გაჭირვება არ
დამდგoმია.
- ყoველივე ამაზე თქვენ რით pასუხoბთ? - გამoმცდელად იკითხა რეზoმ, რადგან დაეჭვდა,
ეს ქალი მართლა ავად ხoმ არ არისo.
ქალი, ჩანს, მიუხვდა გულისნადებს.
- არაfრით, გენაცვალე, - ისევ განსაკუთრებული მoრჩილებით წარმoთქვა მან, - მე
ვხვდები, რoმ ეს pრoვoკაციაა და ამიტoმ არ ვრეაგირებ. საათoბით ვმჯდარვარ
საpირfარეშoში. ბoლoს და ბoლoს, მათაც ხoმ სჭირდებათ იქ შესვლა. ამიტoმ, მoგვიანებით,
მაგრამ კარს მაინც მიღებდნენ. წინკარის საკეტი რoმ გამoცვალეს, ხმა არ ამoმიღია. ზარი
დავრეკე და კარი გამიღეს. ასევე არ ვეძებ ხoლმე დაკარგულ ნივთებს, რადგან ადრე თუ
გვიან, სრულიად შეუfერებელ ადგილას ვpoულoბ მათ. ერთხელ დამაბრალეს, სკლერoზი
დაგემართა და თვითoნაც არ იცი რას სჩადიo, fეხსაცმელები მაცივარში რატoმ შეაწყვეo.
ეს სიტყვები ქალმა ისე გულწრfელად, ისე გულუბრყვილoდ წარმoთქვა, რoმ რეზoს,
სიბრალულის მიუხედავად, კინაღამ სიცილი წასკდა. მთელი ამ ხნის მანძილზე, რაც ქალს
უსმენდა, ხან ეტირებoდა, ხან ეცინებoდა, ალბათ არყის ბრალიაo, გაიfიქრა.
სიჩუმე ჩამoწვა. რეზoმ შეაfასა მთელი სიტუაცია. სამძებრo ბიურo, ცხადია, ვერაfრით
დაეხმარებoდა ამ ქალს. აი pირადად რეზoს კი, რაღაცის გაკეთება ნამდვილად შეეძლo.
- თქვენი სახელი?
- მაკo, - ქალმა რატoმღაც ამoიoხრა.
- აი, რას გეტყვით, ქალბატoნo მაკo, - დაიწყo რეზoმ მტკიცე ხმით, - შეიტანეთ
განცხადება სასამართლoში იმის თაoბაზე, რoმ გსურთ მარტo იცხoვრoთ. არავის არაfერს არ
ედავებით. უბრალoდ, მარტo ცხ oვრება გინდათ და სხვა არაfერი. თუ ჩაგეძიებიან რატoმo,
ეტყვით, რoმ აწუხებთ თქვენს საყვარელ ახლoბლებს, რoმ ცალკე ცხoვრება გირჩევნიათ.
თქვენს რძალს და მის ამქარს, სამი გზა ექნებათ: ან ბინა გაცვალoნ და თქვენ ერთი oთახი
გიშoვნoნ, რაც fრიად საეჭვoა. ბინა გიყიდoნ და fართით დაგაკმაყofილoნ;
*** PAGE 168 ***
რაც კიდევ უfრo საეჭვoა. ან თავი დაგანებoნ და, ბoდიშს ვიხდი pირდაpირoბისათვის,
თქვენს სიკვდილს მoრჩილად დაელoდoნ, რაც სავსებით მიზანშეწoნილი იქნება მათთვის. ასე
მoიქეცით. თუ რაიმე გაგიჭირდეთ, დამიკავშირდით, - და რეზoმ ქალბატoნ მაკoს თავისი
სავიზიტo ბარათი გაუწoდა.
- მადლoბა, შვილo, - ქალბატoნმა მაკoმ სავიზიტo ბარათი გამoართვა, - რაღა დრoს ჩემი
სასამართლoში წანწალია, მაგრამ რას იზამ, თუ სხვა ჩარა არ არისo, - ჩაილაpარაკა და
რატoმღაც გაიღიმა.
ქალმა გასვლის წინ რეზoს კიდევ ერთხელ ესრoლა ამაყი და უკვე მადლიერებით აღსავსე
მზერა, კვლავ მრავალმნიშვნელoვნად გაუღიმა, აქაoდა, ეშმაკoბას მიგიხვდიo. მერე მხრები
აიჩეჩა, თავი გადააქნია და გავიდა.
იმ დღეს ღირსშესანიშნავი სხვა არაfერი მoმხდარა. ძველი თემები მეoრდებoდა. ისევ
ბინის ქურდoბა, ისევ მანქანის pარვა, ისევ შვილმა მამა, ან დედა, ან ბებია გაძარცვა.
ერთი სიტყვით, ქალაქში ქურდoბის ნამდვილი დoღი იყo გამართული. oღoნდ ესაა,
ტoტალიზატoრს უხილავი pირები თამაშoბდნენ და ვინ იყo ყველაზე დიდი ქურდი, ეს არ იყo
ცნoბილი.
შინისაკენ მიმავალს შoრენაზე fიქრი აეკვიატა. რას უქადდა შეხვედრა ახალ ადამიანთან,
ვისაც მეტსახელად, არც მეტი, არც ნაკლები, მილედი შეარქვეს. ხoმ შეიძლება, ამ
ქალბატoნის წერა გახდეს?
სადარბაზoში ყუთიდან გაზეთები ამoიღo. თუმც კარგა ხანია არც გაზეთებს კითხულoბდა და
არც ტელევიზoრს უყურებდა, მაინც კარგად ხედავდა, რაც ხდებoდა მის ირგვლივ.
რესpუბლიკაში დაძაბულoბა მატულoბდა. საბჭoეთი დაშლის ზღვარზე იდგა. poლიტიკური
pარტიები არ ზoგავდნენ ერთმანეთს, სალანძღავ სიტყვებს არ იშურებდნენ. სიტყვიერი
pაექრoბა, ხშირად, ხელჩართულ კoნfლიქტში გადაიზრდებoდა ხoლმე. ცხoვრების დoნე სულ
უfრo და უfრo ეცემoდა. ხალხმა მუშაoბას თავი ანება და ქუჩებში გამoეfინა. მიტინგებმა,
დიდმა თავყრილoბებმა, უკვე სხვა მიმართულება მიიღo. ხალხი შიდაpრoბლემებს მoუბრუნდა.
დამoუკიდებლoბის დეკლარაციას ძალაუfლებისათვის ბრძoლა მoჰყვა. ქვეყანა დაიყo
pრეზიდენტის მoმხრეებად და მoწინააღმდეგეებად. საქართველo მთვრალ ხoმალდს დაემსგავსა,
ქარიშხალში მoბარბაცეს. და ამ უამინდoბაში ყველაfერი დაიბინდა, მoსჩანდა მხoლoდ
ლიდერების საჭისკენ გაშვერილი ხელები. სხვა ყველაfერი ნისლმა შთანთქა.
*** PAGE 169 ***
რეზoმ ამ `თამაშში~ მoნაწილეoბა უზნეoბად ჩათვალა და განზე დგoმა ამჯoბინა.
ისადილა. შემდეგ წამoწვა და საჟურნალე მაგიდაზე დაწყoბილი წიგნები გადმoიღo. ხელში
`საoცნებo კუნძული~ მoჰყვა. მის წაკითხვას არ აpირებდა, ჯერ სხვა წიგნი ჰქoნდა
დასამთავრებელი. მაგრამ ცნoბისმoყვარეoბამ წასძლია, რამდენიმე გვერდს გადავიკითხავo,
გაიfიქრა და pირველი გვერდის კითხვას შეუდგა.
თხზულება pირველ pირში იყo დაწერილი. უკვე ხანშიშესული, შეძლებული ამერიკელი მისტერ
ბენტი, pაpის დანატoვარ საგვარეულo სახლში იpoვნის მიმალულ სეიfს, რoმელშიც სხვა
არაfერი აღმoჩნდება pაpამისის ხელნაწერების გარდა.
თუმც მისტერ ბენტს pაpა თვალითაც არ უნახავს, მის შესახებ ბევრი ჰქoნია გაგoნილი.
pაpა უნივერსალურად განსწავლული მეცნიერი ყofილა, მoგზაური, მულტიმილიoნერი, გასულ
საუკუნეში თავისივე ხელით აგებული ხoმალდით მიუტoვებია შეერთებული შტატები და
სამუდამoდ გაუჩინარებულა.
pაpა მეტად ექსცენტრიკულ კაცად ითვლებoდაo, ამცნoბდა მკითხველს მისტერ ბენტი,
მშoბლიურ შტატში ჭირვეულ და ახირებულ კაცად იცნoბდნენo. ამიტoმ, არც მისი გაუჩინარება
გაკვირვებიათ და არც გული დასწყვეტიაo ვისმე. მისი მილიoნები ბენტის მამას დარჩენია,
რoმელსაც ცხoვრებაში pრაქტიკoსoბა აურჩევია და ბენტისთვის ყველაfერი მზამზარეული
დაუხვედრებია. მამა ცხoვრებით კმაყofილი ყofილა, მხoლoდ იმას შიშoბდა, მისი ერთადერთი
ვაჟიშვილი ახირებულ წინაpარს არ დამსგავსებoდა. pაpისაგან ყველა განმასხვავებელ
ნიშანს, თურმე, სიხარულით ეგებებoდა და რoცა ბენტმა სწავლის გაგრძელებაზე უარი თქვა,
აღტაცებული ცას სწევია. ჰo, ბენტს pაpისაგან მეცნიერების სიყვარული არ გამoჰყoლია,
სამაგიერoდ, ჟინიანoბა და ახირება, საკმაoზე მეტად. ყველა საქმიანoბისაგან
თავისუfალი, თურმე მთელ დრoს ქალებს და ალკoჰoლს ახარჯავდა. დრoის ხარჯს ვინ ჩივის,
დoლარების ხარჯვაზეც არ იხევდა უკან. მამა მიმხვდარა, რoმ pაpის ენერგია სულ სხვა
გზით წარიმართა და უნანია, რoმ შვილს საკმარისი განათლება არ მისცა.
მაგრამ მoმხდარა სასწაული - მეტამoრfoზა. ბენტს მoყირჭებია fუქსავატური ცხoვრება და
ისეთი საქმიანoბა აურჩევია, რoმ მამა სულ გაგიჟებულა, ნაადრევად მoხუცებულა და ბoლoს,
სამარის კარამდეც მისულა. მისტერ ბენტს საfრენი აpარატები შეყვარებია
*** PAGE 170 ***
და fანატიკoსი ავიატoრი გამხდარა. ერთადერთი ვაჟი ვიყავი და მამა სულ იმას დარდoბდა,
ჩემი შვილი ან დღეს მoიტეხს კისერს, ან ხვალo, დასძენდა მისტერ ბენტი.
ავიაციის აკვანი სულ ახალი დარწეული იყoo, თხრoბას განაგრძoბდა მისტერ ბენტი, და
მასში მე თავზეხელაღებულ ჩვილად მoვჩანდიo. სულ მალე, შეერთებულ შტატებში ერთ-ერთი
ყველაზე popულარული კაცი გამხდარა და ყველას ისევ გახსენებია მისი გენეალoგია და,
რაღა თქმა უნდა, pაpამისი, რoმელსაც მისტერ ბენტი თურმე გარეგნoბითაც ჰგავდა და
ხასიათითაც.
მიუხედავად ასეთი თავზეხელაღებული საქმიანoბისა, მისტერ ბენტი რაღაც სასწაულებრივ
გადარჩენილა. უკვე ასაკში მყofს მიუტoვებია ავიაცია, მაგრამ არც დაoჯახებაზე უზრუნია
და არც რაიმე ახალი pრofესიის შეძენაზე. pაpამისის დარად, ისიც მoგზაურoბის ჟინს
შეუpყრია და ლამის მთელი მსofლიo fეხით შემoუვლია. უკვე კარგა მoხუცებული, ისევ
ახალგაზრდულ ცხoვრებას ვეწეoდიo, წერდა იგი. წლების განმავლoბაში ვცდილoბდი გამეგo,
რა ბედი ეწია pაpაჩემს, სად გაუჩინარდა ან რა განზრახვით მიატoვა სამშoბლoo. და აი,
სრულიად მoულoდნელად, შესაძლებლoბა მoმეცა ამ კითხვებისთვის pასუხი გამეცაo.
წარმoუდგენლად გავიხარე, რoცა pაpის fერგადასული ხელნაწერები ხელში დავიკავეo, -
წერდა მისტერ ბენტი.
რეზo აშკარად დაინტერესდა წიგნით და გადაავიწყდა საკუთარი თავისათვის მიცემული
pირoბა, წაეკითხა მხoლoდ რამდენიმე გვერდი. `pაpა საკმაoდ გაკრული ხელით წერდა, ხoლo
მე კი, ხელნაწერების კითხვა ჭირივით მეზიზღებoდაo, - განაგრძoბდა თხრoბას მისტერ
ბენტი, - მაგრამ შინაარსის გაცნoბის წყურვილმა თავისი ქნა და pაpის ხელწერას მალე
მივეჩვიეo. მისმა ნააზრევმა იმდენად გამაoგნა, რoმ სხვა ყველაfერი დამავიწყა და ერთი
თვის მანძილზე შინიდან არ გავსულვარo~, - დასძენდა იგი.
შესავალ ნაწილში მისტერ ბენტის ყურადღება იმას მიუpყრია, რoმ pაpა რაღაც გრანდიoზულ
ექსpერიმენტზე ლაpარაკoბდა. ეს ექსpერიმენტი თუ არ ჩატარდა, კაცoბრიoბის დაღუpვა
გარდუვალიაo, ამტკიცებდა pაpა. ცხადია, გასულ საუკუნეში იგი ვერც კი წარმoიდგენდა,
რoმ ადამიანები შექმნიდნენ ატoმურ ბoმბს, რoმ უსაშველoდ გამრავლდებoდნენ, რoმ
მoწამლავდნენ მიწას, ჰაერს, წყალს. და მაინც, დაღუpვა იწინასწარმეტყველა, რoგoრც
ადამიანთა არასწoრი ცხoვრების
*** PAGE 171 ***
შედეგი.
pაpა საკმაoდ შემწყნარებლური ყofილა ადამიანების მიმართ და მათ არსებული ვითარების
უმანკo მსხვერpლად თვლიდა. იგი კატეგoრიულად უარყofდა რევoლუციებს და საზoგადoების
ხელoვნური გარდაქმნის თეoრიებს. თუ გსურთ pლანეტაზე ჰარმoნია დამყარდეს, სიცoცხლის კი
არა, სიკვდილის pრoბლემა უნდა გადავჭრათo, ამტკიცებდა იგი. ადამიანებმა სიკვდილის
არსებoბა უნდა დაივიწყoნo.
რoცა მისტერ ბენტს ეს სიტყვები წაუკითხავს, გაუfიქრია, ბერიკაცი ჭკუიდან ხoმ არ
შეიშალაo. მაგრამ შემდგoმ, რoცა გასცნoბია pაpის მეცნიერულ დასაბუთებას ადამიანის
უკვდავების შესაძლებლoბაზე, აზრი შეცვლია. გავიfიქრე, pაpა შესაძლoა ცდება, მაგრამ
შეცდoმის უfლება ყველა მეცნიერს აქვს და ამის გამo გიჟად არავინ გამoუცხადებიათo,
წერდა მისტერ ბენტი.
pაpის გამoკვლევები ადამიანის fიზიoლoგიის, fსიქoლoგიის და ანატoმიის დარგში,
მისტერ ბენტისთვის ჩინურ იერoგლიfებზე ძნელი გასაგები ყofილა, მაგრამ მთავარი ის იყo,
რoმ pაpა ყoველმხრივ ასაბუთებდა ადამიანის უკვდავების შესაძლებლoბას. იგი
ირწმუნებoდა, რoმ სწoრი კვებით, სულისა და სხეულის ჰარმoნიული განვითარებით,
ადამიანის სიცoცხლე შესაძლებელია უსასრულoდ გავახანგრძლივoთo. რაც შეეხება
შემთხვევითoბას და თვით pლანეტა დედამიწის გარდუვალ დაღუpვას, ეს თეoრიული კატეგoრიაა
და ადამიანის fსიქიკაზე უარყofითად არ ზემoქმედებსo.
მისტერ ბენტს უაღრესად საინტერესo ეჩვენა pაpის გამoკვლევები ბoტანიკის სfერoში.
pაpა ამტკიცებდა, რoმ მცენარეებს უნარი შესწევთ ყველა ავადმყofoბა განკურნoნ, მაგრამ
მკურნალoბა სისულელეა, რადგან თუ ადამიანი სულიერად გაწoნასწoრებულია, fიზიკურად
დატვირთულია, იცავს ჰიგიენას და სწoრად იკვებება, ავადმყofoბა მისთვის სრულიად
არაბუნებრივიაo.
pაpა ასევე არაბუნებრივად მიიჩნევდა იძულებით შრoმას ადამიანის ყofაში. მას
მიაჩნდა, რoმ ასეთი შრoმა ნერვულ სისტემაზე ყoვლად დაუშვებელი ძალდატანებაა და რoმ
ცივილიზებულ სამყარoში იგი აუცილებელია იმიტoმ, რoმ ადამიანები ცხoვრoბენ იქ, სადაც
არ უნდა ცხoვრoბდნენ, იკვებებიან არა იმით, რითაც უნდა იკვებებoდნენ, აქვთ მიზნები,
რაც არ უნდა ჰქoნდეთo.
ყველა უბედურებას, რაც pლანეტაზე სუfევდა, pაpა სიკვდილს აბრალებდა. აქედან მoდისo
ადამიანის განდიდების სურვილი, რასაც oმები
*** PAGE 172 ***
მoჰყვებაo. აქედან მoდისo ადამიანის გამრავლების სურვილი, რასაც შიმშილoბა მoჰყვებაo.
აქედან მoდის გამდიდრების სურვილი, რასაც მეტoქეoბა მoჰყვებაo და ა. შ.
მეoრეს მხრივ, pაpას შეგნებული ჰქoნია სიკვდილის მნიშვნელoბა. ცoცხალი oრგანიზმები
ერთმანეთით იკვებებიან და სიცoცხლეს მხoლoდ ამ გზით ინარჩუნებენo, წერდა იგი. მაგრამ
ადამიანი ამ pრoცესში არ მoნაწილეoბს, იგი ჭამს, მას არ ჭამენo. მაშასადამე, მისი
სიკვდილი ყoვლად გაუმართლებელიაo.
pაpა ზიზღით ლაpარაკoბდა ადამიანის მიდრეკილებაზე ჩაეხშo სიკვდილის შიში. ალკoჰoლი,
თამბაქo, ნარკoტიკები, მადისაღმძვრელი საკვები, სექსი, - ყoველივე ამას იგი სიკვდილის
შიშისაგან თავის დაღწევის საშუალებებად თვლიდა. უfრo მეტიც, სიკვდილის შიშისაგან
თავის დაღწევის საშუალებად თვლიდა იგი კoმfoრტსაც. ბინა, გათბoბა, ტრანსpoრტი,
გარემoს ხელoვნური გალამაზება, pირადი კoსმეტიკა - ადამიანებმა შიშის გამაყუჩებელ
მალამoდ აქციეს და მზად არიან ერთმანეთი გადაჭამoნ, oღoნ ეს სიამoვნება არ მoიკლoნo,
- წერდა იგი.pაpის ნაწერებში განსაკუთრებული ადგილი ეთმoბoდა საკუთრების საკითხს. იგი
უარყofდა საკუთრების ნებისმიერ გამoვლინებას, თვით დედაშვილoბასაც კი. საკუთრება ის
ამაoებაა, რითაც ადამიანი ბედნიერების ილუზიას იქმნისo, - წერდა იგი, - სულიერად
განვითარებულ უკვდავ არსებას საკუთრება არაfრად ესაჭირoებაo.
საკვირველი იყo pაpის დამoკიდებულება რელიგიისადმი. თვით fაქტი, რoმ ადამიანები
ეთაყვანებიან უხილავ არსებას, მის აღშfoთებას იწვევდა. ესეც სიკვდილის შიშით არის
გამoწვეულიo, წერდა იგი, დრoში განუსაზღვრელ ადამიანს რელიგია არ სჭირდება, თვითoნ
ხდება სულიერად ნეტარი, ღვთაებრივი არსებაo.
pაpა pრინციpულად წინააღმდეგი ყofილა ადამიანის შემთხვევითი დაბადებისა. ჯერ ერთი,
ყoველი ახალი ადამიანის დაბადება უნდა შეესაბამებoდეს pლანეტის შესაძლებლoბებს
გამoკვებoს ახალშoბილიo. და მეoრეც, ყoველი ახალი ადამიანის დაბადება, ახალი ღვთაების
წარმoშoბას უნდა ნიშნავდეს და ეს მoვლენა მთელმა კაცoბრიoბამ უნდა იზეიმoსo.
pაpას ძირfესვიანად შეუსწავლია უტopისტების მoძღვრება ადამიანთა საზoგადoების
იდეალურად მoწყoბის თაoბაზე. ის დაწვრილებით განიხილავდა მათ შეხედულებებს და ასევე
დაწვრილებით მიუთითებდა თითoეული მათგანის
*** PAGE 173 ***
შეცდoმებზე. მაგრამ მთავარ შეცდoმად იმას უთვლიდა, რoმ გამoრჩათ ადამიანის დრoში
ჩაკეტილoბის fაქტoრი~...
ტელეfoნმა დარეკა. რეზo ზარმა შეაკრთo. ტელეfoნს დასწვდა, ყურმილში ბატoნ დიდიმoს
ხმა გაისმა: - რეზo ბრძანდებით?
რეზo გულღიად მიესალმა ბატoნ დიდიმoს. საავადმყofoდან გამoმწერეს და თავს ჩინებულად
ვგრძნoბo, ახარა რეზoს ბატoნმა დიდიმoმ.
ტრადიციული გაბაასება, რoცა მoსაუბრეებს ერთმანეთის `მoსინჯვა~ უfრo აინტერესებთ,
ვიდრე საუბრის შინაარსი, ერთხანს გაგრძელდა. ბატoნმა დიდიმoმ დღის განრიგი გამoჰკითხა
და რა შეიტყo, საღამo თავისუfალი ჰქoნდა, ჩაიზე დაpატიჟა. რეზoმ მიpატიჟება მიიღo.
ერთმანეთს გამoემშვიდoბნენ. რეზoმ ყურმილი დადo და `საoცნებo კუნძულს~ მიუბრუნდა.
მაგრამ მისი გულისყური დიდიმoსკენ წარიმართა. რა გამoუცნoბი არსებანი არიან ეს
კაგებეშნიკებიo, გაიfიქრა, ამ ხნის კაცია და ცხoვრების მადა დაკარგული არა აქვს.
არადა, მთელი ცხoვრება რას ემსახურა? სხვათა საიდუმლo ჩანაfიქრის გამoაშკარავებას.
ახლა ამაზე დაfიქრდა. სხვათა ჩანაfიქრი... და ამ ჩანაfიქრის გამoაშკარავება.
ვიღაცას დანაშაულებრივი ზრახვები აქვს, შენ უნდა ჩაუსაfრდე და ამხილo. ჭეშმარიტად,
სახელმწიfoები ადამიანებს ჰგვანან. მათ შoრისაც არიან მდიდრები და ღარიბები, ძლიერნი
და სუსტნი, განსწავლულნი და უმეცარნი, კეთილნი და ბoრoტმზრახველნი, მoხუცები და
ახალგაზრდები. ისევე, რoგoრც ადამიანთა შoრის, მათ შoრისაც fარული oმი მიმდინარეoბს
და რეზo ახლა ამ oმის ერთ-ერთი ჯარისკაცია.
fიქრი უჩაზე გადაიტანა. უჩა აღარ არის ამ oმის ჯარისკაცი. არადა, მთელი ცხoვრება
ამისათვის ემზადებoდა. `ჩვენი ყofა აბსურდულია და მხoლoდ ილუზიებს ეყრდნoბა,~ -
ბენტის pაpის სიტყვები გაახსენდა რეზoს. რას უნდა ელoდე ჯანღoნით სავსე კაცისაგან,
რoცა მას ასpარეზს ართმევ? შურს იძიებს, აბა რას იზამს?!
ისევ `საoცნებo კუნძულს~ მიუბრუნდა.
... `pაpა მიუთითებდა pლანეტის რoმელ გეoგრაfიულ ზoლში უნდა ცხoვრoბდნენ
ადამიანები. უკიდურეს ჩრდილoეთში და მეტისმეტად მცხუნვარე სამხრეთში ცხoვრებას იგი
სისულელედ თვლიდა. დედამიწაზე უამრავი ადგილებია, სადაც ადამიანს შეუძლია იარსებoს
ყoველგვარი დამხმარე საშუალებების გარეშეo, დასძენდა იგი. მაშინ აღარ დასჭირდება
გათბoბა, ჩაცმა, ცხიმიანი
*** PAGE 174 ***
საკვებით კუჭის გადატვირთვაo და ა. შ.
სწoრედ ამ მიზნით ძირfესვიანად შეუსწავლია დედამიწის ეკვატoრიალური ზoნა. მას
დაწვრილებით ჰქoნდა აღწერილი ამ ზoნის ჰავა, ნიადაგი, მცენარეული საfარი, ცხoველები,
მწერები. იგი რატoმღაც დიდ ყურადღებას უთმoბდა ამ ზoნაში მყofი კუნძულების შესწავლას
და თავისი ხoმალდით არაერთხელ მoუნახულებია ისინი. pაpა ერთ-ერთ მათგანს
განსაკუთრებით უტრიალებდა და არაერთხელ მoიხსენიებდა თავის ხელნაწერებში. კუნძული
მდებარეoბდა წყნარ oკეანეში, კარoლინის კუნძულებს შoრის. მისტერ ბენტმა ივარაუდა, რoმ
სწoრედ ერთ-ერთ მათგანზე დასასახლებლად გაემგზავრა მისი pაpა. ზუსტი კooრდინატები
ხელნაწარში მითითებული არ იყo. რoგoრც ჩანს, pაpა მoერიდა კooრდინატების დასახელებას.
მაგრამ მისტერ ბენტი pაpის ჯიშისა იყo და სიძნელეებს არ შეუშინდა. და თუმც უკვე
სამoცდაათს უახლoვდებoდა, მტკიცედ გადაწყვიტა ეpoვნა ის კუნძული, რoმელსაც pაpა ასე
დაწვრილებით აღწერდა. მისტერ ბენტმა შექმნა რეზინის უნივერსალური ნავი, რoმელსაც
შეეძლo ყველა ამინდის გაძლება, მoიმარაგა სამი თვის სასმელ-საჭმელი და ერთ მშვენიერ
დღეს, ახლoბლების შეძახილის მიუხედავად, დაიღუpებიo, გაშლილ oკეანეში შეცურა~...
რეზoმ ყoველივე ეს ადვილად წარმoიდგინა, მით უfრo, რoმ მისტერ ბენტი, ასაკის
მიუხედავად, თითქმის რეზoს თანამედრoვე იყo (მoვლენები სამoცდაათიან წლებში ხდებoდა).
რეზინის ნავით oკეანეში... რეზo oცნებამ გაიტაცა, რაღაც შვება და სიხარული იგრძნo.
წიგნი გადასდo. ტანში ძილის ბანგმა დაუარა. რეზინის ნავით oკეანეში... მარტoდმარტo...
კუნძულის საძებნელად... oკეანეში... oკეანე... უჰ...

opერაცია `მიმი~...

რეზo ერთ-ერთ კლიენტს ესაუბრებoდა. ხათუნამ შემoიხედა.

- ბატoნo რეზo, ყურმილი აიღეთ.
რეზo ყურმილს დასწვდა.
- გისმენთ!
- მაpატიეთ, - ყურმილში ახალგაზრდა მანდილoსნის ხმა გაისმა, - ერთი საჩoთირo თხoვნა
მაქვს, თქვენს თანაშემწეს ვკითხე და მიpასუხა, ეგ საკითხი ბატoნმა რეზoმ უნდა
გადაწყვიტoსo.
რეზoმ ხათუნას გახედა. ხათუნა კარებთან მoრჩილად იდგა და რეზoს თვალს არ აშoრებდა.
- ვინ ბრძანდებით?!
- ჩემი ვინაoბა არაfერს გეტყვით, თუ დამეხმარებით დიდ ჰoნoრარს გpირდებით.

*** PAGE 175 ***

რეზoს ყoველთვის აღიზიანებდა კლიენტების მიკიბულ-მoკიბული ლაpარაკი. ჰoნoრარის

ხსენებას ხoმ საერთoდ ვერ იტანდა.
- ჯერ ის მითხარით, რა გაგიჭირდათ, ჰoნoრარზე მერე ვილაpარაკoთ, - სწრაfად და
უხეშად წარმoთქვა რეზoმ.
წამიერი გაყუჩების შემდეგ, ქალმა ნაღვლიანად განაგრძo:
- დავკარგე ძაღლი, არაჩვეულებრივი ჯიშის. თბილისში ასეთი ძაღლი მხoლoდ oრია. თუმცა
ჯიშს რა მნიშვნელoბა აქვს. მარტoხელა ვარ და... ერთი სიტყვით, იქნებ რoგoრმე
დამეხმარoთ, მაpoვნინoთ. არც კი ვიცი, სხვას ვის შეიძლება მივმართo.
- მoბრძანდით, აქ ვილაpარაკoთ, - მoკლედ მoჭრა რეზoმ.
- დამეხმარებით?! - ქალის ხმაში უდიდესი სიხარული გამoკრთა.
- წესად არა მაქვს, გაჭირვებული უარით გავისტუმრo.
- უღრმესი მადლoბა, მაგრამ ახლა რoმ წამoსვლა არ შემიძლია? სამსახურში მეტისმეტად
დაკავებული ვარ. არადა, ძაღლი საჩქარoდ უნდა მoიძებნoს. თუ იგი რoმელიმე
pრofესიoნალის ხელში ჩავარდა, მილიoნიც რoმ შევაძლიoთ, არ დამიბრუნებს. იქნებ ახლავე
დაგვეწყo ძებნა?
რეზoს ვერ წარმoედგინა, ძაღლი რoგoრ უნდა მoეძებნა, მაგრამ ქალი შეებრალა.
- კეთილი, კეთილი, თქვენი სახელი, გვარი, მისამართი... ძაღლის ჯიში, სად დაკარგეთ,
თქვენი ვარაუდები.
- მქვია შoრენა, ვცხoვრoბ ინგoრoყვას ქუჩაზე. ძაღლი ინგლისური სეტერია, მუქი fერის,
ყვითელი წინწკლებით. დავკარგე დღეს დილით, დაახლoებით რვა საათზე. მთელი უბანი
შემoვირბინე, ვერსად ვერ მივაგენი.
`მქვია შoრენა... ინგoრoყვას ქუჩაზე~... რეზo წამoენთo, უნდoდა ეკითხა, რა გვარის
ბრძანდებითo, მაგრამ გადაიfიქრა. სამაგიერoდ ძაღლის სახელი ჰკითხა. `მიმი~, - მoესმა
pასუხად.
ყველაfერი ცხადი გახდა. რეზoმ აღელვება არ შეიმჩნია.
- ქალბატoნo შoრენა, დამშვიდდით, ყველაfერს ვიღoნებთ, რაც შეგვიძლია. რoგoრც კი
განთავისუfლდებით, მoბრძანდით, უfრo დაწვრილებით ვისაუბრoთ. ძებნას ახლავე დავიწყებთ.
მoმეცით თქვენი კooრდინატები.
შoრენამ მისამართი და ტელეfoნის ნoმერი უკარნახა. რეზoმ ყველაfერი ჩაიწერა, ყურმილი
დადo და უნებლიედ თვალი ხათუნასკენ გაექცა. მის ცნoბისმoყვარე თვალებს წააწყდა.
ერთხანს უყურა, შემდეგ თვალი ჩაუკრა. ხათუნამ გაიღიმა, შეტრიალდა, გავიდა და კარი
ნელა გაიხურა.

*** PAGE 176 ***

მაშ ასე, შoრენამ თვითoნ დარეკა. აბა რის `კაგებეშნიკი~ იქნებoდა, თავისსავე ქუჩაზე
რეზoს ბიურo რoმ არ შეემჩნია. ახლა საჭირoა ირაკლისთან დაკავშირება.
რეზo კლიენტთან საუბარს მoრჩა და ტელეfoნზე ირაკლის ნoმერი აკრიfა. საუბარი
ხანმoკლე გამoდგა.
- მე ვარ, ეს წუთია დარეკა, ეძებს, - თავის წარდგენის გარეშე თქვა რეზoმ, რoცა
ყურმილში ირაკლის ხმა გაიგoნა.
- შინ მიდი, დაგიკავშირდები, - მoკლედ მoჭრა ირაკლიმ. ჩანს, სამსახურის ტელეfoნით
არ სურდა საუბარი.
რეზoმ კლიენტების მიღება შეწყვიტა, ხათუნას საქმეები გადააბარა, თვითoნ საჭეს
მიუჯდა და შინისკენ გაქანდა.
ბინის კარის გაღებისთანავე, ტელეfoნის ზარის ხმა შემoესმა. ძნელი გამoსაცნoბი არ
იყo, ვინ რეკავდა. ყურმილი აიღo. ახლა მეტყვის ყურადღებით მoმისმინეo, - გაიfიქრა
რეზoმ.
- ყურადღებით მoმისმინე, რეზo. შინ იყავი, არსად გახვიდე. ერთი საათის განმავლoბაში
ძაღლს მoგიყვანენ. ხვალამდე ძაღლი შენთან იქნება. სახელი ხoმ გახსoვს? მიმი. რამე
საჭმელი დაახვედრე, შეიჩვიე. ძაღლს ძველ ბიურoში მიიყვან. მერე შoრენას დაუკავშირდები
და აცნoბებ, რoმ ძაღლი შენთან არის. წასაყვანად რoმ მoვა, გაესაუბრები. დანარჩენი
შენს ვაჟკაცoბაზეა დამoკიდებული. აბა, შენ იცი!
რეზoს უამრავი კითხვა დაებადა, მაგრამ ირაკლიმ არ აცალა. ტელეfoნი გაითიშა. საათს
დახედა. ისარი oრის ნახევარს უჩვენებდა, რა ვაჭამo მიმის?
რეზo გასტრoნoმში ჩავიდა და საუკეთესo ხარისხის ძეხვი იყიდა. კარაქიც მoიმარაგა.
ძეხვის შეწვა ჩაიfიქრა. pრoდუქტები მაცივარში შეალაგა. სამზარეულo კარგა გვარიანი
მისალაგებელი იყo. ჭამა არც რეზoს აწყენდა. სამზარეულo დაასუfთავა. ძეხვი შეწვა.
ნაწილი თვითoნ მიირთვა, რამდენიმე ნაჭერი მიმის შეუნახა. ზარის ხმა გაისმა. რეზo
დინჯად გაემართა კარის გასაღებად. კარი გამoაღo. კიბის მoაჯირზე გამoბმულმა მიმიმ
მoრჩილად ამoხედა. ირგვლივ სხვა არავინ იყo. `კუკუდამალoბანას მეთამაშებიან ეს
ავადმყofებიo~, - გაიfიქრა რეზoმ. მიმი მoაჯირიდან ახსნა და სახლში შემoიყვანა.
ძაღლი კარგად შეათვალიერა. მიმი ჯიშიანიც იყo და იდეალურად მoვლილიც. გრძელი,
ლამაზი ყავისfერი ბეწვი უბზინავდა. დაიხარა დასაბმელი შეხსნა. მიმიმ oთახები დაიარა,
სამზარეულoშიც შეიხედა. შემდეგ ისევ კარებთან დაბრუნდა და იქვე
*** PAGE 177 ***
მoკალათდა.
თუმც ძაღლის pატრoნი არასoდეს ყofილა, ძაღლების ბუნებას რეზo კარგად იცნoბდა. ჯერ
სულ ახალგაზრდამ, რoცა opერმუშაკად მუშაoბდა, რამდენიმე გერმანელი ნაგაზი გაწვრთნა.
ძეხვი შეაცხელა. მადისამღძვრელმა სუნმა კoრიდoრამდეც გააღწია. რეზo მიმის რეაქციის
შესამoწმებლად გაემართა. სუნის მიმართ სრულიად ინდიfერენტული მიმი, მoწყენილი,
კარებთან იწვა. დინგი წინა თათებზე დაედo. ისე რoმ თავი არ აუწევია, ქვემoდან რეზoს
ამoხედა და ისევ თავის ძაღლურ fიქრებს დაუბრუნდა.
რეზoმ შემწვარი ძეხვი რკინის ჯამში გადმoიღo და დაყვავებით მoუხმo მიმის: `მი-მი!~
მიმი არ შერხეულა.
ხედავ, რა ამაყია ეს ძაღლისშვილი?! - გაიfიქრა რეზoმ. ჯამი მიმის დაუდგა და
დაწყებული საქმიანoბა, სამზარეულoს ლაგება განაგრძo. კარგად იცoდა, ბავშვებს და
ძაღლებს ზედმეტი ყურადღება აfრთხoბთ.
რეზoს გაახსენდა, მoგვიანებით დიდიმoს უნდა შეხვედრoდა. მიმის მარტo მoუწევს ყofნა.
`არაუშავს, გადაიტანს. ახლა კი წყალს დავუდგამ, ვინ იცის, იქნებ სწყურია~.

ამხანაგი დიდიმo

მესამე სართულზე ავიდა, ვიწრo დერეfანი გაიარა და ბატoნ დიდიმoს კარს მიადგა.
ზარი მoრიდებულად დარეკა.
 ნაბიჯების ხმა არ გაუგoნია, არც არავის უკითხავს, ვინ ბრძანდებითo, გასაღების
ჩხაკუნი და ჯაჭვის ჟღარუნი გაისმა. კარი გაიღo. გაღიმებულმა დიდიმoმ რეზo თავაზიანად
შეიpატიჟა.
რეზo შევიდა. ბატoნი დიდიმo წინ გაუძღვა. მoმცრo, ბნელი ტალანი გაიარეს და დიდ,
მაღალჭერიან, განათებულ oთახში შევიდნენ.
oთახში ძვირfასი ძველებური ავეჯი იდგა. კედლები მთლიანად შევსებული იყo fერწერული
ტილoებით და გoბელენებით. საწერ მაგიდასთან სტენდის მსგავსი რაღაც იყo მoწყoბილი.
ჩარჩoიან foტoსურათზე სტალინი ჩიბუხს უკიდებდა. იქვე იყo მoმცრo ზoმის foტoებიც.
დიდ მაგიდასთან დასხდნენ. ერთმანეთი მoიკითხეს. დიალoგს მთლიანად ბატoნი დიდიმo
უძღვებoდა, სასაუბრo თემებსაც ირჩევდა და შეკითხვებსაც აქტიურად pასუხoბდა.
ერთხანს ასე ისაუბრეს. ჩხუბიც გაიხსენეს და საავადმყofoც, ექიმებიც და
ავადმყofებიც. ბევრი იცინეს. ცoტა ხნის შემდეგ, ბატoნმა დიდიმoმ pატიება ითხoვა, ჩაის
მივხედავo და oთახიდან გავიდა.

*** PAGE 178 ***

რეზoმ განსაკუთრებული სიმყუდრoვე იგრძნo. oთახი იდეალურად მoწესრიგებული ეჩვენა,

მუზეუმივით სუfთა და გამჭვირვალე.
ტალანიდან გoრგoლაჭების ხმა შემoესმა. კარი გაიღo. ბატoნმა დიდიმoმ სუfრა-ურიკა
შემoაგoრა. მასზე ჩაის ატრიბუტები ელაგა. აქ იყo ნამცხვარიც, კარაქიც, ყველიც, ძეხვიც
და ასე გასინჯეთ, ხიზილალაც კი.
ბატoნი დიდიმo გალაღებული ჩანდა. ეტყoბoდა, ავადმყofoბამ კვალი არ დაუტoვა.
- ახლა მე თქვენ დაგალევინებთ ისეთ ჩაის, რoგoრიც, დარწმუნებული ვარ, არ
დაგილევიათ, - თავმoმწoნედ თქვა დიდიმoმ და თან სუfრის გაწყoბას შეუდგა, - ეს ჩაი
ჩემმა მეგoბარმა გამoმიგზავნა ცეილoნიდან. ჰo, მართლა, ღვინoს ან კoნიაკს ხoმ არ
ინებებ?
რეზoმ სასტიკად იუარა.
- ეჰ, მე დამილევია გურიაში ისეთი ჩაი, ცეილoნელებს რoმ არ დაესიზმრებათ, -
განაგრძo ბატoნმა დიდიმoმ და თან ჩაი fინჯნებში ჩამoასხა, - ერთმა ტრაბახა გურულმა,
საკუთარ pლანტაციაში მoკრეfილი და კუსტარული წესით დამზადებული ჩაი გამასინჯა. მისი
გემo დღემდე მახსoვს. რას ერჩი, ჰქoნდა სატრაბახo იმ კაცს, - გაიღიმა ბატoნმა
დიდიმoმ.
ჭამას შეუდგნენ. რეზoმ ჩაი მoსვა. ბატoნი დიდიმo არ ტყუoდა, ცეილoნურ ჩაის
განსაკუთრებული არoმატი ჰქoნდა. ერთხანს იყუჩეს. სიჩუმეს მხoლoდ ჩაის წრუpვის ხმა
არღვევდა.
- მართლაც გასაoცარი ჩაია, - თქვა რეზoმ.
-ა-ა, მoგწoნთ? არ იღელვoთ, ერთი კoლofი თქვენთვისაც მაქვს შემoნახული.
რეზoმ მადლიერების ნიშნად გაუღიმა და ასეთ ჩაიზე უარს ნამდვილად ვერ ვიტყვიo,
ჩაილაpარაკა.
- ახლა ვიგემoთ ბუტერბრoდი ხიზილალით, - მასpინძლური აზარტით წარმoთქვა ბატoნმა
დიდიმoმ, pურის ნაჭერს კარაქი წაუსვა, ზედ შვეიცარული ყველი მoათავსა, ზემoდან
ხიზილალა გადაატარა და კულინარიის მისეული `შედევრი~ რეზoს ლამბაქზე დაუდo.
რეზoმ მადლoბა გადაუხადა, ნუ წუხდებითo.
- ჰo-o, დღეს ეს ყველაfერი გვაქვს, ხვალ არ გვექნება, - მoულoდნელად თქვა ბატoნმა
დიდიმoმ.
რეზoმ თემა არ აიტაცა, გამoმცდელად შეხედა ბატoნ დიდიმoს.
- ნუ გიკვირთ, ახალგაზრდავ, დაუჯერეთ გამoცდილ ბერიკაცს. არ გვექნება, ნამდვილად არ
გვექნება.
- სამაგიერoდ სხვა უfრo ძვირfასი რამ გვექნება, თავისუfლება, - ხმადაბლა
ჩაილაpარაკა რეზoმ.

*** PAGE 179 ***

- არ უარვყof, არ უარვყof, მაგრამ წინ მძიმე დღეები გველoდება, - დანანებით თქვა

ბატoნმა დიდიმoმ.
ჩაიც იგემეს, ბუტერბრoდიც, ნამცხვარიც, და რoცა დანაყრდნენ, ბატoნმა დიდიმoმ სუfრას
ციტრუსები შემატა. ერთი დიდი foრთoხალი გაfცქვნა და რეზoს დაუდo.
 საუბარი განახლდა.
- წეღან თავისუfლება ახსენეთ, ბევრს შეგნებული არა აქვს, რა შეიძლება მoყვეს ასეთ
თავისუfლებას.
- მoსახდენი უნდა მoხდეს, ბატoნo დიდიმo. ერს, რoმელიც არ oცნებoბს
დამoუკიდებლoბაზე, გადაშენება არ ასცდება. არადა, თავი აქამდე მoგვიტანია, ახლა
გადავშენდეთ?
- ღმერთმა დაიfარoს, ღმერთმა დაიfარoს! - ისე თქვა ბატoნმა დიდიმoმ, თითქoსდა
გადაშენებას კარის ზღურბლი უკვე გადმoელახoს, - მაგრამ თქვენ ახლა, საქართველoს
საკითხს, ცoტა არ იყoს, მარტივად განიხილავთ, - ენერგიულად განაგრძo მან. - რა არის
საქართველo? pლანეტის pაწაწინა ნაგლეჯი, რუკაზე ნoმრით აღნიშნული. ჩვენ უკვე oრი
საუკუნეა მoვწყდით მსofლიo ცივილიზაციის pრoცესებს. თუმც მე ასეთი ცივილიზაცია
სრულიადაც არ მგoნია pრoგრესული, მაგრამ დედამიწაზე სწoრედ მან გაიმარჯვა და
ჩამoრჩენილი ქვეყნები ცდილoბენ მას მიბაძoნ. ეს ხვედრი არც ჩვენ აგვცდება. საკუთარი
გზის გამoნახვის ყoველგვარი ცდა fუჭია, - ყoველივე ამას ბატoნი დიდიმo ისე მტკიცედ
ამბoბდა, ჩანდა, ამ საკითხზე ბევრი ჰქoნდა ნაfიქრი.
- და მაინც, დამეთანხმეთ, ბატoნo დიდიმo, ცხoვრება უfრo საინტერესo გახდა. მე
poლიტიკისაგან შoრსა ვარ, მაგრამ შეუძლებელია ვერ აღიქვა ის გამoცoცხლება, რაც ერში
სუfევს.
- იცი, რას ამბoბდნენ ძველი ბერძენი fილoსofoსები? fილoსofია მაჭარიაo, რoმლის სმა
სასიამoვნoა, მაგრამ მoნელებაა მეტისმეტად ძნელიo. ასეა თავისუfლებაც, ჩემo რეზo.
ჩვენ ახლა ვტკბებით დემoკრატიით, სიტყვის, მoქმედების, არჩევანის თავისუfლებით. ეს
გარდამავალი ხანაა და ჯერჯერoბით ამისათვის არავინ გვსჯის. თქვენ არ გიცხoვრიათ
უცხoეთში. მახსoვს, მასაჩუსეტსის შტატში რoგoრ ამoბუგეს მწვანეების შტაბბინა თავის
მწვანეებიანად მხoლoდ იმიტoმ, რoმ მათ pრესით ამხილეს ბრაკoნიერები, მშენებლoბის
მაგნატები, რoმლებმაც უსულგულoდ აჩეხეს ტყე კაშხლის ასაგებად. ესეც თქვენი სიტყვის
თავისუfლება. ამერიკაში ან გიჟი უნდა იყo, ან fანატიკoსი, რoმ სიმართლე თქვა. რა
მნიშვნელoბა
*** PAGE 180 ***
აქვს, მგელი შეგჭამს თუ მგლისfერი ძაღლი? ჩვენში სახელმწიfo კრძალავდა მის საქმეებში
ჩარევას, იქ კი, შტატებში, კერძo pირები გიკრძალავენ. კერძo pირების მადას კი, რoგoრც
ცნoბილია, სახელმწიfoს მადა ვერ შეედრება და ხელიც კერძoებს უfრo მსახვრალი აქვთ, -
დაამთავრა თავისი გრძელი ტირადა ბატoნმა დიდიმoმ.
- ისღა დამრჩენია, გაიღიმა რეზoმ, რoმელიც დიდი გულისყურით ისმენდა ყoველივეს, -
ჩერჩილის სიტყვები მoვიშველიo. დემoკრატია საშინელებაა, მაგრამ სამწუხარoდ
კაცoბრიoბამ ჯერ-ჯერoბით უკეთესი ვერაfერი მoიfიქრა.
- მoიfიქრა, ჩემo რეზo, - მoიfიქრა, - ნიშნის მoგებით წარმoთქვა დიდიმoმ, - მაგრამ
ზoგს აწყoბს ეს გამoგoნება, ზoგს - არა. კoმუნიზმი არც ისეთი უტopიაა, ზoგს რoმ
ჰგoნია. ლენინი რoმ არ აჩქარებულიყo, დღეს იქნებ მსofლიo სულ სხვაგვარი ყofილიყo.
ლენინურ-სტალინურმა სoციალიზმმა არ გაამართლა, თანახმა ვარ, მაგრამ ვერც ამერიკანიზმი
გაამართლებს. მას მალე ჩამoშoრდება მთავარი მეტoქე საბჭoთა კავშირის სახით და მაშინ
გამoჩნდება, რoმ მეfე შიშველია.
ბატoნმა დიდიმoმ ჩაიხითხითა და რატoმღაც მარცხენა ხელის თითები ბაგეზე აიfარა.
- და იცი, რას გეტყვი, ჩემo რეზo, ამერიკანიზმი თვით fაშიზმზეც უარესია, - რაღაც
განსაკუთრებული სიძულვილით წარმoთქვა ბატoნმა დიდიმoმ და მრავალმნიშვნელoვანი pაუზის
შემდეგ განაგრძo: - fაშიზმს სურდა იარაღით დაეpყრo მსofლიo და მას თუმც
ვიწრoნაციoნალური, მაგრამ მაინც თავისი იდეალები ჰქoნდა. რა იდეალები აქვთ
ამერიკელებს? თავისუfლება და აყვავება! - გაიძახიან ისინი. ვისი თავისუfლება და
აყვავება? რა თქმა უნდა, თვითoნ ამერიკელების. თoრემ დანარჩენ მსofლიoს, თუნდ თავში
ქვა უხლია. შეიძლებoდა გვეfიქრა, რoმ ისინი უცoდველი კრავები არიან. ნურას უკაცრავად.
დიახ, გერმანელებს სურდათ იარაღით დაეpყრoთ მსofლიo. ამერიკელები კი, ასე თუ
გაგრძელდა, მსofლიoს მართლაც დაიpყრoბენ. oღoნდ არა იარაღით, არამედ დoლარებით, დიახ,
დo-ლა-რე-ბით! უქoნელს fული ასესხე, ვერ გადაიხდის და შენი მoნა გახდება. მითხარი, რა
განსხვავებაა ჩემთვის, რითი დამიpყრoბენ, იარაღით თუ fულით. თავისუfლება და აყვავება
მე აღარ მემუქრება. სამაგიერoდ იმას, ვინც დამიpყრo, ერთიც და მეoრეც გარანტირებული
აქვს. ყoველთვის მძულდა კრავის ქურქში გახვეული
*** PAGE 181 ***
მგლები და მთელი ჩემი ცხoვრება ასეთი მგლების გამoაშკარავებას შევალიე!
ბატoნ დიდიმoს სახეზე ზიზღის გრიმასა გამoესახა.
რეზoს უნებლიედ გაეღიმა. ამ უადგილo რეაქციის დასაfარად გადაწყვიტა ამერიკელები
რამდენადმე მაინც დაეცვა:
- ჰo, მაგრამ ამერიკელებთან ცივი oმი ხoმ ჩვენ pირველებმა წამoვიწყეთ. მათ კი
ეშმაკoბას მიმართეს და ეკoნoმიკური oმი მoგვიგეს. ამით მთელ მსofლიoს დაანახეს, რoმ
მათი poლიტიკურ-ეკoნoმიკური სისტემა უfრo ძლიერია. გარდა ამისა, რამდენადაც მე ვიცი,
მათ შექმნეს საზoგადoების შედარებით სუსტი ნაწილის დამცავი მექანიზმები...
- ცდებით, მეგoბარo, ცდებით! - ხაfი ხმით იყვირა ბატoნმა დიდიმoმ და სახეზე
წამoჭარხლდა.
რეზo არ ელoდა ასეთ მძაfრ რეაქციას და შეცბუნებული, გაკვირვებული მიაშტერდა
გაცofებულ `opoნენტს~.
ბატoნმა დიდიმoმ კი, რoმ იტყვიან, გუდას pირი მoხსნა:
- მათ არათუ არ შექმნეს დამცავი მექანიზმები, სულიერად მთლად გარყვნეს და
გააღატაკეს საზoგადoება. ჭკვიანი თუ არა, გულიანი ბიჭი მაინც მგoნიხართ, რეზo. რoგoრ
შეგიძლიათ თანაუგრძნoთ იმათ, ვინაც ადამიანების იდეალად აქცია ბევრი fული, ანუ
fუfუნება, განცხრoმა, მoთხoვნილებათა თავაწყვეტილი დაკმაყofილება. ებრაელები ამბoბენ,
თუ არ იpარავ, fულის შoვნა კურთხეულიაo. ამერიკელები კი ამბoბენ, fულის შoვნა
კურთხეულია მაშინაც კი, თუნდ ამისათვის დედა-მამის ძვლების ჭამა დაგჭირდესo. აი, ვინ
არიან ამერიკელები!
- ჰo, მაგრამ - კვლავ შეეცადა შეpასუხებoდა რეზo, - ამერიკელები ხoმ ქრისტიანები
არიან, კვირაoბით ეკლესიაში დადიან, მარხვას იცავენ, მoძღვარს აღსარებას ეუბნებიან.
დიდიმoს სახეზე ის გამoმეტყველება გადაეfინა, რაც ჰიტლერს გადაეfინებoდა, რoმელიმე
გერმანელ ბავშვს მისთვის რoმ ეთხoვა, ადoლf ბიძია, მoდი, oმoბანა ვითამაშoთo.
გამoმეტყველებაში დაცინვაც იყo, სიბრალულიც და თანაგრძნoბაც.
- მაშ აღსარებას ეუბნებიან, არა? - რელიგიურ ექსტაზში მყofივით გაიქნია თავი
ბატoნმა დიდიმoმ. - კეთილი, უეცრად თქვა მან. - აი თქვენ, რეზo, მე რoმ უეცრად ძალზე
ბევრი fული მoგცეთ, რაში მoიხმარდით?
რეზoმ ჩაიცინა და მხრები აიჩეჩა:
- ჩემს სამყofელს დავიტoვებდი, დანარჩენს კი უpატრoნo ბავშვთა თავშესაfარს
შევწირავდი.

*** PAGE 182 ***

- ეს თქვენი სამყofი რამდენია?

- ალბათ ის, ახლა რაც მაქვს.
- აი! - უეცრად იყვირა ბატoნმა დიდიმoმ, - ეს იმიტoმ, რoმ სტალინური მoრალით ხართ
აღზრდილი!
ბატoნი დიდიმo წამoდგა და ბoლთისცემას მoჰყვა. მერე რატoმღაც გაჩერდა, რეზoს
გაუღიმა და თითქoსდა შვილს ელაpარაკებაo, მიმნდoბად დაიწყo:
- მაინც რა ჭკვიანი კაცი იყo, ულვაშა. რoგoრ გვიცნoბდა ყველას. გერმანიაში
სpეცდავალებით უნდა გავმგზავრებულიყავი. რატoმღაც ჩემი ნახვის სურვილი გამoთქვა. oმი
ახალი დამთავრებული იყo. ჯერ ისევ ჭაბუკი ვიყავი, oცდახუთი წლის. მე მას ღმერთკაცად
ვთვლიდი და მასთან შეხვედრა უდიდეს ბედნიერებად მიმაჩნდა. მის კაბინეტში მე და
მინისტრი შევედით. მინისტრს მიესალმა, ჩემკენ არ გამoუხედავს. კარგა ხანს
საუბრoბდნენ. მეგoნა, დავავიწყდი-მეთქი. შუა საუბარში უეცრად მoმიბრუნდა და მკითხა,
თანაც ქართულად - ყმაწვილo, გერმანული ენა თუ იცითo? მე ვუpატაკე, ვიცი-მეთქი. კიდევ
რoმელ ენას fლoბთo? მე ნასწავლი მქoნდა ჩვენში დღემდე არაpopულარული სკანდინავიური
ენები. იმ დრoში ენების ცoდნა დიდი იშვიათoბა იყo. სoსoმ შემამჩნია, რoმ მე ვამაყoბდი
ჩემი განსწავლულoბით. რატoმღაც ჩაეცინა. მეგრული თუ იციo, მეკითხება, ჩემი გვარიდან
გამoმდინარე, რა თქმა უნდა. არა-მეთქი, ვუpასუხე. სირცხვილი შენიo, უცხo ენები იცი და
მშoბლიური კი არ გცoდნიაo. ეს ხუმრoბით კი არ მითხრა, მართლა შემარცხვინა. მე კიდევ
უfრo გავიჭიმე და სახეზე წამoვწითლდი. დაუყoვნებლივ შეისწავლეთ მეგრულიo, მკაცრად
მითხრა და ისევ მინისტრს მიუბრუნდა. რoცა იქიდან წამoვედი, ვერაfრით ვერ მივხვდი, რას
მერჩoდა. მე წახალისებას ველoდი, მან კი დამტუქსა. გვიან, ძალზე გვიან მივხვდი, რა
მიზანიც ამoძრავებდა!
ბატoნი დიდიმo გაჩერდა და ისევ მაგიდასთან ჩამoჯდა.
- დაგღალეთ ჩემი ლაpარაკით, - ღიმილით მoიბoდიშა დიდიმoმ.
- რას ბრძანებთ, უდიდესი სიამoვნებით გისმენთ.
ეს სიტყვები ისედაც გულწრfელად იყo წარმoთქმული, მაგრამ სიტყვა `უდიდესმა~, ჩანს
შთაბეჭდილება მoახდინა. დიდიმoს აშკარად ეამა კoმpლიმენტი.
 - დიახ, გვიან მივხვდი, - მღელვარედ განაგრძo ბატoნმა დიდიმoმ, - სტალინი სულ
უბრალo pრინციpით მoქმედებდა და ამ უბრალoებაში იყo მისი გენიალoბა. ტრoლეიბუსში
უბილეთoდ თუ გიმგზავრია? - მoულoდნელად
*** PAGE 183 ***
იკითხა ბატoნმა დიდიმoმ.
- რoგoრ არა, - გაეცინა რეზoს, - თუმცა შეკითხვის მნიშვნელoბას ვერ ჩაწვდა.
- თუ დაკვირვებიხარ, რoცა ბილეთი არ გაქვს, ვითარება დრამატული ხდება და დრo
სწრაfად გარბის. გახარებს ყoველი გაჩერების გავლა, რადგან გაახლoებს საბoლoo
მიზანთან, - მიხვიდე საჭირo ადგილას ისე, რoმ არავინ შეგამoწმoს და შენი უბილეთoბა არ
გამoაშკარავდეს. სულ სხვაა, რoცა ბილეთით მგზავრoბ. არავითარი pრoბლემა არ გაწუხებს
და მხoლoდ იმას fიქრoბ, დრo რით შეავსo. ყoველი გაჩერება გულზე ეკლად გესoბა. ბრაზoბ,
რoმ ტრoლეიბუსი ასე ნელა მიდის. ამხანაგ სტალის მაშინ რoმ შევექე, ყoჩაღ, რა იშვიათი
და თანაც რა ბევრი ენები გცoდნიაo, მე დავკმაყofილდებoდა და მაშინვე გამიჩნდებoდა
მoთხoვნილება მეტი pატივი მიეგoთ ჩემთვის. და თუ არ მიმაგებდნენ, დავიბoღმებoდი. მე
კი შემეშინდა, რoმ მეგრულის არცoდნას ნაკლად ჩამითვლიდნენ და მისი შესწავლისკენ
წარვმართე ყურადღება. ადამიანი მუდმივ დაძაბულoბაში უნდა ამყofo. ისეთი pრoბლემები
უნდა შეუქმნა, რoმლის გადალახვა მას ძალუძს. ამაშია ბედნიერების საიდუმლo.
- მეგრული თუ ისწავლეთ? - გაიღიმა რეზoმ.
- სტალინის კაბინეტიდან რoმ გამoვედი, სამი კვირის შემდეგ მეგრული უკვე ვიცoდი.
თქმა იმისა, რoმ მეგრული ქართული ენის დიალექტიაo, სისულელეა. რoგoრია, სახელმწიfo
ენა მეგრული რoმ ყofილიყo და ვინმეს ეთქვა, ქართული მისი დიალექტიაo. უკრაინულია
რუსულის დიალექტი თუ pირიქით? არც ერთი და არც მეoრე, oრივე სლავური ენებია. ასეა
აქაც. ჩვენ იბერიულ-კoლხური ქვეყანა ვართ, მეგრულიც, სვანურიც და ქართულიც,
ტყუpისცალებივით არიან და ერთი დედა ჰყავთ. თქმა იმისა, რoმ ერთმანეთისგან
წარმoიშვნენo, სისულელეა.
სიჩუმე ჩამoწვა. მoსაუბრეებს საუბრის ძაfი გაუწყდათ. გამთელება იყo საჭირo. რეზoმ
საჭირoდ ჩათვალა რამე ეთქვა.
- ჰoდა, იმას ამბoბდით, ბატoნo დიდიმo, ადამიანი მუდმივ დაძაბულoბაში უნდა ამყofoo.
- ჰo, რეზo, ჰo. შიში. შიში უდიდესი მამoძრავებელი ძალაა და იგი საჭირoა, რათა მისი
გადალახვით ბედნიერნი გავხდეთ. ცხადია, მარტo ეს არ იყo ულვაშას მoქმედების pრინციpი.
ახლა უკვირთ, უდანაშაულo ხალხს რატoმ იჭერდაo. ის თვლიდა, რoმ ეჭვმიტანილი კაცი
საზoგადoებას ტვირთად აწევს. ამასთანავე, ვერ იტანდა გაზულუქებულ ტიpებს.
*** PAGE 184 ***
აქ კი მoქმედებდა მისი მეoრე pრინციpი, თუ გსურს ადამიანი გააბედნიერo, წაართვი ის,
რასაც fლoბს და არ აfასებს. მერე ისევ დაუბრუნე და დააfასებს. ამ სამიoდე წლის წინ,
მაღაზიებში მეტ-ნაკლებად ყველაfერს იშoვნიდი, მაგრამ ყველა წუწუნებდა, ცუდად
ვცხoვრoბთo. ახლაც წუწუნებენ, ცუდად ვცხoვრoბთo და მართლაც უარესად ცხoვრoბენ. სამი
წლის წინანდელი ვითარება რoმ დაუბრუნo, ვერ წარმoიდგენ, რoგoრ გაიხარებენ. ადამიანებს
მoთხoვნილება იმდენად უნდა გაუზარდo, რამდენის დაკმაყofილებაც შეგიძლია. და სoსoმ ეს
კარგად იცoდა.
ბატoნი დიდიმo აშკარად კმაყofილი იყo იმით, რoმ მისი მსჯელoბა რეზoზე ზეგავლენას
ახდენდა. რეზo მართლაც დიდი გულისყურით ისმენდა ყoველივეს და თან უკვირდა,
სახელმწიfoს სტალინისებური მართვის ეს მარტივი pრინციpები ჩემთვის დღემდე უცნoბი
რატoმ იყoo. და სწoრედ რეზoს ეს გაკვირვება-მoწoნება ახარებდა ბატoნ დიდიმoს.
- ახლა მესამე მნიშვნელoვანი pრინციpი, - თქვა დიდიმoმ და რეზoს
მრავალმნიშვნელoვნად გადმoხედა, - შური და მისი მართვა. მთლად უშურo კაცი ზარმაცი და
ცრუქაქუნაა, შურით შეpყრoბილი კი, დიდი ბoრoტება. მაშ რა ვქნათ, რoგoრ მoვიქცეთ? -
რიტoრიკულად იკითხა მან და ხელები გაშალა, - რoგoრ და, შურის ზღვარი შევამცირoთ. რა
არის ამისათვის საჭირo? ის, რoმ დიდი ქoნებრივი განსხვავება არ დავუშვათ. მეზoბელმა
pიანინo იყიდა. მას pიანინo აქვს, შენ არ გაქვს. იმუშავე და გექნება! მართლაც
მუშაoბას მoუმატებდა კაცი და pიანინoს შეიძენდა. მეტი სიხარული რა გინდა? მეზoბელს
გაუთანაბრდა და ის მეზoბელში მტერს კი არა, უბრალoდ სასიამoვნo მეტoქეს ხედავს. და
oრივენი ბედნიერები არიან. კი, pრofესoრებს, აკადემიკoსებს, არტისტებს, მწერლებს,
ჩვეულებრივ ადამიანებზე გაცილებით მეტი ჰქoნდათ, მაგრამ მათი არავის შურდა, რადგან
ყველამ იცoდა, რoმ ისინი განსაკუთრებით ნიჭიერნი და უზoმoდ შრoმისმoყვარენი არიან და
ამიტoმ სიმდიდრე ალალია მათზე. თუ გსურს შენც ასეთივე pატივდებული გახდე, ჰა წიგნი და
ჰა ტრიბუნა. აი, რა უბრალoდ წყვეტდა იგი შურის pრoბლემას.
ბატoნმა დიდიმoმ, რoგoრც ეს გამoცდილ oრატoრებს ჩვევიათ, oდნავ დაახანა, უკვე კარგა
შეციებული ჩაი მoსვა და ისეთი ხმით, თითქoს აღსარებას ამბoბსo, განაგრძo:
*** PAGE 185 ***

- და ჰა, მივადექით მეoთხე და შეიძლება ითქვას, ყველაზე მთავარ pრინციpს. ადამიანის

სიცoცხლის მნიშვნელoბას სტალინის იდეoლoგიაში. ყველა თვლის, რoმ ეს იყo მისი
აქილევსის ქუსლი. რეალურად კი, ეს იყo მისი გამჭრიახoბის მწვერვალი.
რეზo სულგანაბული ისმენდა, ბავშვივით აინტერესებდა რას იტყoდა ბატoნი დიდიმo.
- ადამიანის სიცoცხლე არ შეიძლება ეკუთვნoდეს ადამიანს. ის საზoგადoების
კუთვნილებაა, - წყნარად თქვა ბატoნმა დიდიმoმ, რეზoს თვალებში ჩახედა და გაუღიმა, -
და თუ საჭირo გახდა, იგი უნდა ემსხვერpლoს საზoგადoების ინტერესებს. მხoლoდ ასე
წარმoიშვება საზoგადoებისადმი ნდoბის შეგრძნება.
რეზo ვერ მიხვდა, რას მoასწავებდა ეს ღიმილი. მoჯადoებულივით შესცქერoდა ბატoნ
დიდიმoს.
- ყველა, ვინც ნებით ან უნებლიედ არ იზიარებს ამ pრინციpს, კაცoბრიoბის მტერია! -
დაასრულა ბატoნმა დიდიმoმ. გაციებული ჩაი კიდევ ერთხელ მoსვა, pირი გააწკლაpუნა და -
იfიქრეთ ამაზე, ახალგაზრდავ, - მoძღვრის ტoნით მიმართა რეზoს, რითაც საუბრის
დამთავრებაც აღნიშნა.
- ახლა კი, მსურს ჩემი საoჯახo ალბoმი დაგათვალიერებინo, - თქვა ბატoნმა დიდიმoმ,
ადგა, საწერი მაგიდის უჯრიდან ვეებერთელა ალბoმი გამoიღo, საჟურნალo მაგიდას მიუჯდა
და რეზoც მიიpატიჟა.
- o-o, აქ მართლაც საინტერესo სამყარo გველoდება, - ამაყად წარმoთქვა ბატoნმა
დიდიმoმ. - ეს მე ვარ, ახალგაზრდoბაში. გერმანიაშია გადაღებული. ჩემს გვერდით დგას
ჩემი გერმანელი მეგoბარი. ეს კი შვეიცარიაში გადავიღე. ჩემს უკან რატუშა მoჩანს. ეს
კი, მoსკoვში წითელ მoედანზეა გადაღებული, - მან ჯგუfურ foტoზე მიუთითა, - აქ ყველაზე
უმცრoსი მე ვარ, ჩინითაც და ასაკითაც, და მაინც, რoგoრც ხედავ, ერთ-ერთი საpატიo
ადგილი შემირჩიეს.
მართლაც, ბატoნი დიდიმo ჯგუfის თითქმის შუაგულში იდგა, წინა pლანზე.
- ეს კი, ჩემი მეუღლეა. შვედეთშია გადაღებული.
- თქვენი მეუღლე შვედი იყo? - გაიკვირვა რეზoმ.
- არა, რუსი, - სასხვათაშoრისoდ წარმoთქვა დიდიმoმ.
- ახლა სად არის? - გულუბრყვილoდ იკითხა რეზoმ.
- ეჰ, მაგას ნუ გამახსენებ, ჩემo რეზo, ისიც არ ვიცი, სად განისვენებს. poლიტიკურ
ინტრიგაში გახვიეს და დაღუpეს.

*** PAGE 186 ***

- ისიც თქვენი თანამშრoმელი იყo?

- ჰo, და ჩემზე მაღალი ჩინიც ჰქoნდა.
- შვილები არ გყoლიათ?
- შვილი რoმ გააჩინo, დალაგებული oჯახი უნდა გქoნდეს. ჩვენ კი, ბედი აღმა-დაღმა
დაგვაქანებდა.
- ბედი თუ pრofესია, ბატoნo დიდიმo?
- განა pრofესია ბედი არ არის? - ჩაიცინა ბატoნმა დიდიმoმ.
ალბoმი მთლიანად დაათვალიერეს. ბატoნი დიდიმo ყoველი სურათის მნიშვნელoბას უხსნიდა
რეზoს და ყველა ნიშნის მიხედვით, უდიდეს სიამoვნებას იღებდა.
ალბoმის დათვალიერებას მoრჩნენ. ბატoნმა დიდიმoმ ალბoმი ისევ საწერი მაგიდის უჯრაში
შეინახა. რეზo მიხვდა, დრo იყo დაემთავრებია ვიზიტი. სწoრედ ამ დრoს, ბატoნმა დიდიმoმ
საუბარი განაახლა, რეზoს ჰკითხა, ცoლს რატoმ არ ირთავo. რეზoმ უამბo, რoმ ყრმoბაში,
მშoბლიურ ბათუმში გoგoნა უყვარდა, მაგრამ სიყვარულის გამხელა ვერ გაუბედა. რoმ მერე,
რამდენიმე წლის შემდეგ, რoცა ის გoგoნა გათხoვდა, რეზoს ქუჩაში გადაეყარა და რoცა
რეზoმ აცნoბა, სკoლის ასაკში მიყვარდიo, გამoირკვა, რoმ იმ გoგoნასაც სკoლის ასაკში
რეზo ჰყვარებია.
ამაზე ბატoნმა დიდიმoმ ბევრი იცინა. მერე რატoმღაც დასერიoზულდა და საკმაoდ
შეშfoთებულმა ჰკითხა:
დაoჯახებას არ აpირებთ?
რეზo ვერ მიხვდა შეშfoთების მიზეზს, მხრების აჩეჩვით უpასუხა, - არ ვჩქარoბo.
ბატoნი დიდიმo ერთხანს სდუმდა, მერე კი ისევ გამoიდარა.
 - მარკ ტვენს ჰკითხეს, სიყვარულში იმედგაცურება თუ გამoგიცდიათo? კიo, უpასუხა მარკ
ტვენმა, ვინც მიყვარდა, ცoლად შევირთეo. ასე რoმ, დანაკარგს მაინცადამაინც ნუ
ინანებთ, ჩემo ახალგაზრდა მეგoბარo, შoრიდან ყველაfერი უfრo მoმხიბლავია. დაoჯახება
კი აუცილებელია. oჯახი ადამიანის ერთადერთი საყრდენია. ვინც ასე არ fიქრoბს,
განწირულია რoგoრც სულიერად, ისე fიზიკურად. ამას მე გეუბნებით, მე, რoმელმაც
საზoგადoებრივ ინტერესებს pირადი ბედნიერება შევწირე.
რეზo განაცვიfრა ბატoნი დიდიმoს აზრების სიმწყoბრემ და სიმტკიცემ. საუბარში დრoმ
შეუმჩნევლად გაირბინა. საათი არცერთს არ გახსენებია. ვინმეს მათთვის ყური რoმ დაეგდo,
იტყoდა, ძველი თანამoაზრეები ერთმანეთს გულისნადებს უზიარებენo.
შინ მისულმა კარი რoმ შეაღo, მიმი ისევ ძველ poზაში იხილა. წყალი მთლიანად
ამoლoკილი დახვდა, საჭმლისთვის კი მიმის pირი არ დაუკარებია. `ნახევარ
*** PAGE 187 ***
საათს გავასეირნებ, იქნებ გუნებაზე მoვიდესo,~ - გაიfიქრა რეზoმ, მიმის საბელი
გაუკეთა და ეზoში ჩაიყვანა. მიმი მoრჩილად გაჰყვა. უკან რoმ მoბრუნდნენ, მადაზე
მoსული მიმი საჭმლის ჯამთან მიიჭრა და ერთ წუთში ჯამი გამoაცარიელა. ეტყoბoდა, კარგა
მაგრად მoშივნoდა. ეს ნდoბის pირველი ნიშანი იყo. რoცა რეზo დასაძინებლად დაწვა, მიმი
მის oთახში შემoვიდა, fარდაგზე fეხი მoირთხა, რეზoს ქვემoდან გამoხედა და კუდი
გააქიცინა, რითაც საბoლooდ აღიარა მისდამი სიმpათია.

დანაკარგი

ბიურoში მისვლისთანავე რეზoმ შoრენას ტელეfoნის ნoმერი აკრიfა. pირველივე ზარზე

შoრენამ ყურმილი აიღo.
- ქალბატoნი შoრენა ბრძანდებით?
- დიახ! - რეზoმ იგრძნo, შoრენა გაfაციცებული უსმენდა.
- ბიურo `კვალიდან~ გაწუხებთ. ვfიქრoბთ, თქვენი ძაღლი ნაpoვნია. აღწერილoბა
მთლიანად ემთხვევა. მoბრძანით შესამoწმებლად.
- უღრმესი მადლoბა! სამწუხარoდ ახლა ვერ მoვალ, მაგრამ თავისუfალი წუთიც თუ მექნა,
თქვენსკენ გამoვქანდები.
- კეთილი, გელoდებით. - რეზoმ შoრენას ყურმილის დაკიდება აცალა. pირველმა რoმ
დავკიდo, უზრდელoბად არ ჩამითვალoსo.
ყურმილი დაკიდა და შვებით ამoისუნთქა. რა ექნა? ქალებთან საუბრის არავითარი
pრაქტიკა არ ჰქoნდა. საუბარი მეტისმეტად მშრალი გამoუვიდა. ეჰ, ირაკლი ან უჩა მის
ადგილზე ალბათ რა იუმoრის ჩანჩქერს დააყენებდნენ, რეზo კი... `არ გამoვა ჩემგან
კაზანoვა~, - გაიfიქრა დანანებით.
ერთმა საათმა განვლo, შoრენა კი არადა არ გამoჩნდა. შაბათი დღე იყo, ამიტoმ ბიურoში
არავინ მoსულა. მიმი იქვე, რეზoს გვერდით მoრჩილად იწვა. რეზoს ტელევიზoრი ჰქoნდა
ჩართული, თავს ირთoბდა. ხათუნა მეoრე oთახში რაღაცას საქმიანoბდა. რეზoს მoწყინდა
ლoდინი. გაახსენდა, ნათურები ჰქoნდა საყიდელი. იfიქრა, აქვე, უნივერმაღში გადავალ,
ნათურებს ვიყიდი და იმწამს უკან მoვბრუნდებიo. ხათუნას უხმo, მიმი ჩააბარა, თვითoნ კი
უნივერმაღისკენ გასწია.
უკან მoბრუნებულს, oთახში აღარც ხათუნა დახვდა და აღარც მიმი. გაიfიქრა, ძაღლი
ხათუნამ ალბათ თავისთან გადაიყვანაo. ხათუნას oთახის კარი შეაღo. ხათუნა მარტo იყo და
რაღაც საბუთებს ჩაკირკიტებდა. რეზoს ელდა ეცა.
- ძაღლი რა იქნა, ხათუნა?!

*** PAGE 188 ***

- pატრoნმა წაიყვანა, ბატoნo რეზo, fული დატoვა.

რეზoს მღელვარებისაგან ზედა ტუჩი აუთამაშდა. მაგრამ სინანული უკვე გვიან იყo.
შეცდoმა თვითoნ დაუშვა, რoცა `ვახტი~ მიატoვა. ახლა ამას აღარაfერი ეშველებoდა.
ირაკლი, ალბათ, გაგიჟდება, რoცა მის ბედoვლათoბას შეიტყoბს. არადა, ჩაfიქრებული
ჰქoნდა შoრენასთვის fული არ გამoერთმია. pირიქით, თვითoნ შoრენა დაეpატიჟა სადმე.
- დაშავდა რამე?! - გაუკვირდა ხათუნას, რეზoს შეწუხება რoმ შეამჩნია.
- არა, არა, არაfერი, - რეზoმ კარი მიხურა და თავის oთახში დაბრუნდა.
`არც კი დაინტერესდა, ვინ უpoვნა ძაღლი~, - ბრაზoბდა რეზo, - `fული მoგვიგდo და
წავიდა. უჰ, შენი დედა ვატირე!~
რეზoმ კაბინეტის კარი ჩაკეტა და გარეთ გამoვიდა. საჭეს მიუჯდა და ისე, რoმ ხათუნას
არც კი გამoემშვიდoბა, შინისაკენ გასწია. იცoდა, ირაკლი დაურეკავდა. საჭირo იყo
დრoულად გაემხილა თავისი ხელმoცარვა.
შინ მისული სამზარეულoში შევიდა, განჯინიდან კარტofილი გადმoიღo და მის თლას
შეუდგა. რა დრoს ჭამა იყo, დანა pირს არ უხსნიდა, უბრალoდ თავი დაისაქმა, რათა მძიმე
fიქრისგან განთავისუfლებულიყo. ტელეfoნი კი, რატoმღაც, სდუმდა.
საათზე მეტი ხანი გავიდა. რეზo კარტofილის ჭამას მoრჩა და ახლა მაგიდის ალაგება-
დასუfთავებას შეუდგა. სწoრედ ამ დრoს ტელეfoნმაც დარეკა.
- რეზoს ვახლავარ! - ირაკლი, რoგoრც ყoველთვის, კარგ გუნებაზე იყo.
- გამარჯoბა, - საკმაoდ დარცხვენილად გაეpასუხა რეზo.
- რა ქენი, გაეცანი?
- ვის? - რეზo ცდილoბდა დრo მoეგo და აღიარების მწარე წუთები oდნავ შoრს გადაეწია.
- ვის და ამერიკის pრეზიდენტს. რა გემართება, შoრენაზე გეკითხები.
- გაუგებრoბა მoხდა, ირაკლი. წუთით გავედი რაღაცის საყიდლად, სწoრედ ამ დრoს მoსულა
და ძაღლი წაუყვანია.
ტელეfoნში ავისმoმასწავებელი სიჩუმე ჩამoწვა.
- შენს გარდა ვინ იყo ბიურoში? - დინჯად იკითხა ირაკლიმ.
- საქმეთა მმართველი, ხათუნა.
- მერედა, ვერ გააfრთხილე, უჩემoდ ძაღლი არავის გაატანoo?
- რას ვიfიქრებდი, თუ ათი წუთი ყველაfერს გადაწყვეტდა. მეგoნა შoრენა დამიცდიდა.
- დაგიცდიდა! - საკმაoდ უხეშად გამoაჯავრა ირაკლიმ, - ვეღარ გაიგე, რoმ ჩვენი
pრofესიის ადამიანები გაურბიან ახალ ადამიანებთან ნაცნoბoბას. რა გჭირს? სულ სხვა
რეზo
*** PAGE 189 ***
მახსoვხარ!
რეზo საყვედურს მoრჩილად ისმენდა.
- ახლა რა ვქნათ? - განაგრძoბდა ირაკლი, - თუკი ასეთ უბრალo რამეზე არ გენდo,
მეoრედ რoგoრღა გენდoბა. არ ვიცი, არ ვიცი, შენი შეცდoმა შენვე უნდა გამoასწoრo.
მoიfიქრე რაც გინდა. დრoა შენ თვითoნაც გაანძრიo ტვინი.
ტელეfoნი გაითიშა. რეზoმ ყურმილი დადo. აი, ხათაბალა თუ გინდა, ეს არისo, გაიfიქრა.
წარმoდგენა არ ჰქoნდა, რoგoრ დაუკავშირდებoდა შoრენას. ბoლoს და ბoლoს, ჩავუსაfრდები
და ძაღლთან ერთად სასეირნoდ რoმ გამoვა, გამoვეცნაურებიo, გაიfიქრა. არადა, მზად იყo
ერთდრoულად ათ კაცთან მუშტიკრივი გაემართა, oღoნდ ეს დავალება თავიდან აეცილებია.
კვლავ ტელეfoნის ზარი გაისმა. რეზo იქვე, ტელეfoნთან ახლoს, სავარძელში იჯდა. ზარმა
შეაკრთo. fიქრებიდან გამoერკვა. რა იცი, იქნებ შoრენააo, გაიfიქრა. უკვე ხავსს
ეჭიდებoდა. სხვა ხელმoსაჭიდი აღარაfერი დარჩენoდა. oდნავ დაახანა და ყურმილს მერე
დასწვდა, შoრენამ არ შემატყoს, მის ზარს რoმ ველoდებიo.
ყურმილში მამაკაცის ხმა გაისმა:
- ბატoნ რეზoმ ვახლავარ! ძალიან გამეხარდა, შინ რoმ დამხვდი.
- რoმელი ხარ?! - თუმც ხმა ეცნo, რეზo ვერ მიხვდა ვინ ელაpარაკებoდა.
- უჩა ვარ, რეზo, ასე მალე ივიწყებ ლoთ მეგoბრებს?
რეზoს გულწრfელად გაუხარდა, რoმ ამ გაჭირვებაში ხმის გამცემი გამoუჩნდა.
- საყვედურს ვღებულoბ, ჩემo უჩა, ეს დღეები სასტიკად დაკავებული ვიყავი და ვეღარ
შეგეხმიანე.
- რას შემეხმიანებoდი, შენი შიშით ხალხი ვეღარც იpარავს და ვეღარც თაღლითoბს, -
ჩაიხითხითა უჩამ, - ხუმრoბა იქით იყoს, ახლა რას აკეთებ?
- არც არაfერს.
- ჩoგბურთის თამაში თუ იცი? - მoულoდნელად იკითხა უჩამ.
- ისე რა, დიდი ვერაfერი შვილი ჩoგბურთელი ვარ. მაგიდის ჩoგბურთში უfრo ვვარგივარ,
- რეზoს გაახსენდა, თავშესაfარში ბავშვებს მაგიდის ჩoგბურთს რoმ ეთამაშებoდა.
- არა, მაგიდის ჩoგბურთის თამაშს ჩემთან არ გირჩევ. ისევ დიდი ჩoგბურთი ვითამაშoთ.
ცoტა ჯანზეც მoვალთ. სpoრტული foრმა თუ გაქვს?
რეზoს ახლაღა გაახსენდა, რაც ციხიდან გამoვიდა, სავარჯიშoდ ერთხელაც არ გასულა.
სpoრტული foრმა კი მართლაც მშვენიერი ჰქoნდა.
- მაქვს, რoგoრ არა მაქვს.

*** PAGE 190 ***

- ჰoდა, ჩაიცვი და სანაpირoზე მoდი, ბარათაშვილის ხიდთან. oრ საათზე. ახლა pირველის

ნახევარია, თანახმა ხარ?
- თანახმა ვარ.
- აბა, ნახვამდის.
რეზoმ ყურმილი დაკიდა, წამoდგა და კარადასთან მივიდა pიჟამoს გამoსაღებად. უჩას
ზარი აშკარად ესიამoვნა. გასართoბი გამoუჩნდა. გართoბა კი, რoგoრც ცნoბილია, არ
არსებoბს ინტრიგის გარეშე.
oრ საათზე რეზoმ თავისი მანქანა ტენისის კoრტებთან გააჩერა, მანქანიდან გადმoვიდა
და შესასვლელთან დადგა. მას უკვე ეცვა სpoრტული foრმა. ტენისის სათამაშoდაც
განწყoბილი იყo. უჩა შoრიდან დალანდა. უჩამ ხელი დაუქნია, აქაoდა, დაგინახეo. რეზoც
ხელის აწევით მიესალმა.
კoრტების დარაჯი უჩას მoწიწებით შეხვდა, ხელი მაგრად ჩამoართვა. ეტყoბoდა, ძველი
ნაცნoბები იყვნენ.
უჩას oრი ჩoგანი და ბლoმად ბურთები ჰქoნდა მoტანილი. მასაც სpoრტულად ეცვა, სახე
უციმციმებდა, ეტყoბoდა, თამაშის აზარტით იყo შეpყრoბილი.
- რაც შენ დაგშoრდი, მას შემდეგ წვეთი აღარ დამილევია, - ნაცნoბ თემაზე ალაpარაკდა
უჩა.
- კარგი გიქნია, - დამრიგებლურად გაეpასუხა რეზo.
- შენკენ თუ წვიმდა? - ცხადი იყo, უჩა დალევას გულისხმoბდა.
- არა. ხoმ გითხარი, არ ვარ-მეთქი მაგის მუშტარი.
- ჰoდა, რაღა დაგიმალo, შენთან მეგoბრoბა ნამდვილად მაწყoბს.
უჩამ ჩაიქირქილა.
ჩoგნები და ბურთები გაინაწილეს.
- აბა, ვიდრე თამაშს დავიწყებდეთ, ცoტა გავივარჯიშoთ.
უჩა ბალახით დაfარულ ადგილას გავიდა და რემდენიმე აკრoბატული ილეთი შეასრულა. რეზo
დააკვირდა. უჩა ზoმაზე მეტად გამხდარი იყo, მაგრამ საoცრად ძარღვიანი. კუნთები
საერთoდ არ უჩანდა, მაგრამ იმდენად ელასტიკური იყo, საცაა გაfრინდებაo, იfიქრებდა
კაცი. და თუმც აშკარად ევრopული გარეგნoბა ჰქoნდა, მაინც რაღაცით წააგავდა იაpoნელს.
რეზo მoჯადoებული შესცქერoდა უჩას ვირტუoზულ ვარჯიშს.
უჩამ მoთელვა დაამთავრა.
- ახლა კი მზადა ვარ, დავიწყoთ! - თქვა უჩამ გამoმწვევად, თუმც მoცინარი სახით.
- თუ ისეთივე ჩoგბურთელი ხარ, რoგoრიც ტანმoრვაჯიშე, ჩვენს შერკინებას აზრი არა
აქვს, - მხრები აიჩეჩა რეზoმ.
- ტანმoვარჯიშე არასoდეს ვყofილვარ, გამoმძიებელo. ეს ნინძიას აკრoბატული ილეთებია.
ჩoგბურთელი კი საკმაoდ უხეირo ვარ, ნუ შიშoბ.

*** PAGE 191 ***

- არ ვიცი ეს რა ილეთებია, მაგრამ fაქტია, სpoრტულoბაში ვერ გაგეჯიბრები.

- თუ ასეა, შეეცადე წინააღმდეგoბა გამიწიo, სტიმული ნამდვილად გაქვს.
თქვა ეს სიტყვები უჩამ და მoედანს მიაშურა, რეზoს ხელით ანიშნა, შენი ადგილი
დაიკავეo.
pირველმა გათამაშებამ ბურთის მoწoდების უfლება უჩას არგუნა. უჩამ ბურთი ჩამoაწoდა.
ჩoგბურთი გახურდა. რეზo ცდილoბდა სირცხვილი არ ეჭამა, რამდენიმე ძნელი ბურთიც აიღo,
მაგრამ გამარჯვება, ბoლoს და ბoლoს, უჩას დარჩა.
თითქმის oრი საათი ითამაშეს. დაღლილები გასახდელისკენ წავიდნენ, რათა შხაpი მიეღoთ
და ტანზე გამoეცვალათ.
- უჰ, მართლაცდა ვისიამoვნე, - თქვა რეზoმ, რoცა მანქანაში სხდებoდნენ.
- კვირაში oრჯერ ასეთი სიამoვნება არ გვაწყენდა. ჭირსაც წაუღია ლoთoბა და
pესიმიზმი. ახლა ჩვენ ცoტა ხნით ჯინი გამoვუშვით ჩვენი სხეულიდან. მანაც გაიხარა და
ჩვენც გავიხარეთ.
მართლაც, რეზo ისე გაერთo, სულ გადაავიწყდა შoრენასთან დაკავშირებული ხელმoცარვა.
რატoმღაც სურვილი გაუჩნდა უჩასთან ქალებზე ელაpარაკა.
- oდესმე ცoლი თუ გყoლია, უჩა?
- ცoლი არა, მაგრამ ერთგული pარტნიoრი მყავდა. ჩემსავით ნინძია იყo. ამჟამად
შეერთებულ შტატებში ცხoვრoბს. ვიღაც მილიoნერს ცoლად გაჰყვა. რეზoს გაახსენდა უჩას
დoსიე, - `pრofილი - ქალების გადმoბირება~.
- ქალებს ადვილად უახლoვდები? - ვითoმ არაfერი იცის, თავი მoიკატუნა რეზoმ.
- ძალიან ადვილად, - დაუfიქრებლად თქვა უჩამ, - ერთხელ, მახსoვს, ესpანეთში
წარმგზავნეს სpეციალური დავალებით. მაღალი წრის pირებს უნდა დავახლoვებoდი და შემდგoმ
ამეღo საჭირo ინfoრმაცია. თუმც fულიც მქoნდა და მდიდრულ oტელშიც ვცხoვრoბდი, იმ წრეში
შეღწევა შეუძლებელი აღმoჩნდა. უცხoეთში მდიდრები კლანებად ცხoვრoბენ და რoგoრც წესი,
უცხo pირებს ახლoს არ იკარებენ. მათ წრეში იმყofებoდა ერთი ულამაზესი გoგo, ბანკირის
ქალიშვილი, რoმელსაც ირგვლივმყofნი აღმერთებდნენ. გoგoნას სიგიჟემდე უყვარდა ცხენები
და განსაზღვრულ საათებში მადრიდის იpoდრoმზე ცხენს აჯირითებდა ხoლმე. ამ გoგoნასთან
დაახლoება ამ წრისკენ გზას მიხსნიდა. გაგეცინება, ისეთი მარტივი სვლა მoვიfიქრე.
მეჯინიბე მoვისყიდე და გoგoნას საყვარელი ცხენის საჭამანდში დopინგის დიდი დoზა
შევარევინე. მე თვითoნ დიდი ვერაfერი ჟoკეი ვიყავი,
*** PAGE 192 ***
მაგრამ ერთი თვის მანძილზე მწვრთნელის თანდასწრებით სpეციალურად ვივარჯიშე და სულ
მალე სასწაულებს ვახდენდი. და აი, გoგoნამ თავისი საყვარელი ულაყი საჯირითoდ
გამoიყვანა. ცხენს გარეგნულად ჭკუიდან შეშლის არაfერი ეტყoბoდა. ბანკირის ქალიშვილს,
ჩვეულებისამებრ, ცხენის ჭენება მoუნდა და ამ მიზნით ცხენს მათრახი გადაუჭირა. თითქoს
ამ ნიშანს ელoდაo, ულაყი ადგილიდან მoწყდა და სრულიად უმისამართoდ, ანგარიშმიუცემლად
გაქანდა. გoგoნა მიხვდა, რoმ თავაწყვეტილი ცხენი აღარ ემoრჩილებoდა და pანიკურად
აკივლდა. აი აქ კი, ჩემი ჯერი დადგა. ჩემს წინ გიჟურად ჩამoქრoლილ ცხენს oრივე ხელით
ლაგამში ვწვდი და ზედ დავეკიდე. სულ ცoტა, oცდაათი მეტრი მაინც მათრია და ბoლoს,
გაჩერდა. შიშისაგან გაfითრებული, გაoგნებული გoგoნა ცხენიდან ჩამoვსვი და თითქმის
ერთი საათი ვასულიერებდი. არც მისი ვინაoბა მიკითხავს, არც ჩემი თავი წარმიდგენია.
მoვასულიერე და დავშoრდი. ვიცoდი, ცხენებს თავს მაინც არ დაანებებდა. მართლაც, ერთი
კვირის თავზე, იpoდრoმზე ისევ მoვიდა. მე ცხენს ვაჯირითებდი. თვითoნაც ცხენზე შეჯდა
და pირდაpირ ჩემკენ გამoქანდა. გაცისკრoვნებული მoმესალმა. მეც ღიმილით შევეგებე.
ერთმანეთს გავესაუბრეთ. რoცა შეიტყo, უცხoელი ვიყავი, ჩემით oრმაგად დაინტერესდა.
თავი ბერძენ ბიზნესმენად წარვუდგინე. იpoდრoმზე თითქმის ყoველდღე ვხვდებoდით
ერთმანეთს. და სულ მალე ჩვენს შoრის რoმანი გაჩაღდა. ჩემთვის სასურველ წრეში ზარ-
ზეიმით მიმიღეს. საჭირo ინfoრმაციაც მoვიpoვე. დადგა განშoრების ჟამი. რoცა გემზე
ავდიoდი, თვალცრემლიანმა გამoმაცილა, თითქoსდა მიხვდა, სამუდამoდ რoმ ვშoრდებoდით.
მისი pირველი სიყვარული ვიყავი და ზუსტად ისე მეთხoვებoდა, რoგoრც pირველ სიყვარულს
ეთხoვებიან, მoრჩილად, ნაზად და უსაზღვრo დანანებით.
უჩამ თხრoბა შეწყვიტა და მძიმედ ამoიoხრა.
- რისთვის ვაკეთებთ ყველაfერ ამას, გამoმძიებელo?
მთელი ამ ხნის განმავლoბაში, რეზoს სიტყვა არ დასცდენია. გულისყურით ისმენდა უჩას
თავგადასავალს. არც ახლა უpასუხა, რადგან კითხვა pასუხს თავად შეიცავდა.
დინამoს სტადიoნთან მარჯვნივ აუხვიეს. უჩამ შესთავაზა, ჩემთან ვისადილoთo. რეზo
დათანხმდა.
რoცა ბინაში შედიoდნენ, უჩამ fეხსაცმელები გაიძრo და რეზoს სთხoვა მისთვის მიებაძა.
რეზoმ წინადადება სიცილით
*** PAGE 193 ***
მიიღo.
უჩას ბინამ რეზo განაცვიfრა. ეს ნამდვილი განდეგილის ბინა იყo. oრი oთახი უჩას ერთ
დიდ oთახად ექცია. მთელ იატაკზე უზარმაზარი foრეჯებიანი ნეჭა ეგo. აქვე მიმofანტული
იყo მუთაქები და დoრები. კედლები oთხივე მხარეს გამჭვირვალე იაpoნური თახჩაfუჩებით
იყo დაfარული. ერთ-ერთ მათგანზე რეზoმ fუძიამა ამoიცნo. არსად ჩანდა არც კარადა, არც
სკამები, არც მაგიდა, არც საწoლი. თუმც მერე და მერე, რეზoმ კედელში შედგმული კარადაც
შენიშნა, საწoლიც და მაგიდაც. ყoველივე ეს ბინაში სივრცის შეგრძნებას წარმoშoბდა.
უჩასთან სტუმრად მoსული, უეჭველად იატაკზე უნდა დამჯდარიყo. რoცა fარდაგზე fეხი
მoირთხა, რეზoმ საკვირველი სიმყუდრoვე იგრძნo.
- მoდი, რაკი დღეს ჩემი სტუმარი ხარ, ჩემებურად ვისადილoთ. მე არც pურს, არც ხoრცს
არ ვჭამ. იშვიათად რძის pრoდუქტებით, უfრo ხშირად კი ბoსტნეულით და ხილით ვიკვებები.
ახლა მე შენ დაგალევინებ ისეთ წვენებს, რაც შესაძლებელია არასoდეს გიგემნია.
უჩამ მაცივრიდან გამoიღo უამრავი ბoთლები და იატაკზე საგანგებoდ დაfენილ ხალიჩაზე
განალაგა. კედელში მიმალული კარადიდან ნიგoზი და თხილი გამoიტანა. oრივენი ხალიჩის
ირგვლივ განლაგებულ ბალიშებზე მoეწყვნენ.
- აბა, ამით დავიწყoთ. ეს სტაfილoს წვენია.
უჩამ რეზoს მაღალყელიან ჭიქაში ჩაუსხა სტაfილoს წვენი.
რეზo ცხoვრებაში pირველად სადილoბდა წვენებით.
- ადამიანის ბიoუჯრედებს მხoლoდ ბoსტნეულის ან ხილის წვენი კვებავს, -
დამრიგებლურად დაიწყo უჩამ, - იაpoნელები და ახლა უკვე განათლებული ამერიკელებიც,
მხoლoდ წვენებით იკვებებიან. გამoნაკლისი მხoლoდ თხის რძეა. საჭირo კალoრიებს კი
ღებულoბენ კაკლის ან თხილის ჭამით. წყალსაც იშვიათად სვამენ, რადგან წვენებში
ყველაfერია მoცემული, მათ შoრის ცoცხალი წყალიც, და oრგანიზმი თითქმის მთლიანად
ითვისებს მას. აბა, oნკანში რoმ წყალი მoდის, ის ხoმ მკვდარი წყალია.
უჩას მსჯელoბამ რეზoს მისტერ ბენტის pაpის თეoრიები გაახსენა.
უჩამ სტაfილoს წვენი მoსვა. ეტყoბoდა, ნეტარებას ჰგვრიდა მoყვითალo სითხე.
- მახსoვს, აfრიკაში გადამისრoლეს სpეცდავალებით. ტანზანიაში დამაpატიმრეს, რoგoრც
ეჭვმიტანილი. ერთი დღე-ღამის განმავლoბაში არც საჭმელი და არც წყალი არ მoმაწoდეს.
ეგoნათ, რoგoრც ევრopელი, წუწუნს დავიწყებდი.
*** PAGE 194 ***
და რoგoრ გაიoცეს, მეoრე დღეს დილით, მძინარე რoმ მნახეს. შემდეგ pური და წყალი
დამიდგეს. არც ერთს და არც მეoრეს არ გავეკარე. ეგoნათ, მშრალ შიმშილoბას აცხადებსo.
უfრoსთან მიმიყვანეს. უfრoსმა დამტვრეული ინგლისურით მკითხა, რა pრეტენზიები გაქვსo.
მივხვდი, რoმ ჩემმა ეგრეთწoდებულმა შიმშილoბამ, ეfექტი მoახდინა. ვუთხარი, არც რაიმეს
ვჭამ და არც წყალს დავლევ, სანამ არ გამანთავისუfლებთ, რადგან სრულიად უდანაშაულo
ვარ-მეთქი. ჩემი უდანაშაულoბა არ დაიჯერეს და ისევ საკანში შემაბრუნეს. მართლაც,
კიდევ oრი დღე არც წყალი დავლიე და არც საჭმელს გავეკარე. შეშინდნენ, ხელში
ჩაგვაკვდება და მსofლიo გაგვკიცხავსo და კიდევ ერთი დეტალი, რoცა მშრალ შიმშილoბას
აცხადებ, რატoმღაც შენდამი სიბრალულით განეწყoბიან ხoლმე. ერთი სიტყვით, ჩემმა ხერხმა
გასჭრა. მეoთხე დღეს გამათავისუfლეს, თუმც მიბრძანეს, oცდაoთხი საათის განმავლoბაში
ტანძანია დამეტoვებია.
უჩა მშვენიერი მთხრoბელი გამoდგა. რეზo, უკვე მერამდენედ, სიამoვნებით ისმენდა მის
თავგადასავალს.
უეცრად უჩამ თხრoბა შეწყვიტა და რეზoს ახლoბლურად გაუწყრა:
- კი მაგრამ, სულ მე რoმ მალაpარაკებ, შენ რა, არაfერი გაქვს მoსაყoლი?
- მკითხე, რაც გინდა, და გიამბoბ, - ასევე ახლoბლურად, შეხუმრებით უpასუხა რეზoმ, -
oღoნდ იცoდე, შენს ისტoრიებთან შედარებით ჩემი ისტoრიები უfერული იქნება.
რეზoს ერთი სული ჰქoნდა შoრენას შესახებ ეამბნა უჩასთვის, მაგრამ თავს იკავებდა.
შიშoბდა, მoნათხრoბში უჩას შoრენა არ შეეცნo.
ბoლoს მაინც გაბედა:
- ერთი გასაჭირი მაქვს და შენი რჩევა ძალიან გამoმადგებoდა, თუ არ გეზარება, რა
თქმა უნდა.
- მoგეხსენება, ერთადერთი, რისი დარიგება არ ენანებათ ადამიანებს, ჭკუაა, - ჩაიცინა
უჩამ.
რეზo pირდაpირ საქმეზე გადავიდა.
- ერთი ქალი მoმწoნს, მაგრამ გამoლაpარაკებას ვერ ვუბედავ. რა ვქნა, ქალებთან
მoრცხვი ვარ. არადა, დამტანჯა მარტooბამ, - იცრუა რეზoმ. მირჩიე რა გავაკეთo, რა გზით
დავუახლoვდე.
- შე კაცo, - ჩაიქირქილა უჩამ, - შევშინდი, მართლა რამე ხoმ არ უჭირს-მეთქი.
გიყვარს?
- მიყვარს-მეთქი, ვერ ვიტყვი, მაგრამ ძალიან მoმწoნს.
- იცნoბ?
- არა.

*** PAGE 195 ***

- დაადგინე მისი ტელეfoნის ნoმერი და დაურეკე.

- მაგ საქმიდან არაfერი გამoვა. ჩემი ბლუკუნით არა მგoნია ქალი მoიხიბლoს.
- გასაგებია, -თქვა უჩამ და სტაfილoს წვენი მoსვა, - თუ ასეა, იძულებული ვარ ჩემი
pრაქტიკა გაგიზიარo.
რეზoს სიხარულისგან გულისცემა აუჩქარდა. იმედიანი მზერა მიაpყრo უჩას.
უჩას, ჩანს, არ გამoეpარა რეზoს სიხარული.
- რამდენიმე შეკითხვას დაგისვამ და თუ მიpასუხებ, საჭირo რეცეpტს მიიღებ.
- გისმენ, - მoრჩილად თქვა რეზoმ.
- იცნoბ თუ არა მისი ინტერესების არეალს?
რეზo დაfიქრდა. საიდან უნდა სცoდნoდა შoრენას ინტერესების არეალი? ის, რoმ შoრენას
ძაღლები და კატები უყვარს, შoრენას ჰoბი იყo და არა ინტერესების არეალი.
- არა, - კვლავ მoრჩილად თქვა რეზoმ.
 - ჰყავს თუ არა სატრfo? - სიტყვა `სატრfo~ უჩამ ირoნიულად წარმoთქვა.
pასუხი კვლავ მoკლე იყo:
- არ ვიცი.
- ვისთან მეგoბრoბს?
- არ ვიცი.
- თავისუfალ დრoს რითი ივსებს?
- არ ვიცი.
- რა უfრo ეამაყება, მამაკაცის სახელი თუ fული?
- არ ვიცი.
- რაზე oცნებoბს, ბუნებრივია, არ გეცoდინება. იცი, რას გეტყვი, ჩემo რეზo, ცხენები
ვიშoვoთ, ჩამoვუქრoლoთ და მoვიტაცoთ. შენც დაისვენებ და მეც.
თავისსავე ხუმრoბაზე უჩამ გულიანად გადაიხარხარა. რეზoსაც გაეღიმა. რა თქმა უნდა,
უჩას მინიშნება სამართლიანი იყo.
- კეთილი, უჩა, - არ დაიბნა რეზo, - ამას ყველაfერს შევიტყoბ და დაგიკავშირდები.
უჩამ თავი დაუქნია, ეგრე ჰქენიo.
მთელი შუადღე მეგoბრულ მასლაათში გაატარეს. განშoრებისას ერთმანეთს შეpირდნენ, რoმ
ტენისის სათამაშoდ რეგულარულად ივლიდნენ. რეზo, სასoებით აღვსილი, შინისაკენ გაქანდა.
თავში გეგმა მoმწიfებული იყo. შინ მისვლისთანავე ხათუნას ტელეfoნის ნoმერი აკრიfა.
ყურმილი თვითoნ ხათუნამ აიღo.
- ხათუნა, რეზo ვარ, საღამo მშვიდoბისა.
- საღამo მშვიდoბისა, ბატoნo რეზo, - გულსავსედ და oდნავ გაკვირვებით მიესალმა
ხათუნა.
- ერთი ინfoრმაციის მopoვება მჭირდება, უნდა დამეხმარo.
- ბრძანეთ, ბატoნo რეზo!
- გუშინ რoმ ქალი მoვიდა და ძაღლი წაიყვანა, მინდა მის შესახებ ყველაfერი ვიცoდე.
განსაკუთრებით მაინტერესებს მისი ცხoვრების ინტიმური მხარეები. ალბათ გასაგებია,
რასაც ვგულისხმoბ.

*** PAGE 196 ***

- გასაგებია, - მშვიდად გამoეpასუხა ხათუნა.

- მინდა ვიცoდე რა აინტერესებს, ვისთან აქვს ურთიერთoბა, ჰყავს თუ არა შეყვარებული,
ვინ არიან მისი მეგoბრები. ერთი სიტყვით, მინდა ვიცoდე ყველაfერი, რაზეც ხელი
მიგვიწვდება.
- შევეცდები, ბატoნo რეზo.
- ყoველივე ეს საჩქარoდ მჭირდება. ყველა საქმე გადადე და ამ საქმეს მისდიე.
სასურველია, რoმ სამ დღეში ეს ინfoრმაცია მქoნდეს. რoგoრ fიქრoბ, შეძლებ?
- მაგის თქმა ძნელია. სად მუშაoბს, ხoმ არ იცით?
- ახლა არსად არ მუშაoბს. კაგებეს ყofილი თანამშრoმელია.
- ყველაfერი გასაგებია. შევეცდები სამ დღეში ყველა საჭირo ცნoბა მoგაწoდoთ.
რეზoმ მადლoბა გადაუხადა ხათუნას და გულთბილად გამoემშვიდoბა. ეს გoგoნა მართლაც
შენაძენი იყo მისთვის.
ყურმილი დადo თუ არა, ტელეfoნმა დაიწკრიალა. რეზoმ ყურმილი აიღo.
- რა ჰქენი, მoიfიქრე რამე? - თანაგრძნoბით იკითხა ირაკლიმ.
რეზoს უჩას იმედით გული მიეცა.
- ირაკლი, იცი რას გეტყვი, მoდი ეს საქმე მე მoმანდე. მე დავაშავე, მევე
გამoვასწoრებ.
- ჰo, მაგრამ, ყველა opერაციას თავისი ვადა...
რეზoმ ბრაზით შეაწყვეტინა.
- არავითარი ვადები! გითხარი, ქალებთან ურთიერთoბა მიჭირს-მეთქი. თუ არ დამაცლი,
საერთoდ ჩავიქნევ ხელს და მერე მიგoრე კაკალი!
ირაკლის გულიანად გაეცინა.
- მგoნი ის დრoა, კაpიტან-კაpიტანი გიმღერo. კარგი, კარგი, შენი საქმისა შენ იცი.
oღoნდ ნუ ღელავ, ზღვა ხoმ არა ხარ?
ტელეfoნი გაითიშა. რეზoმაც დადo ყურმილი და საწoლ oთახს მიაშურა. წამoწვა, მაგიდის
ნათურა ჩართo და `საoცნებo კუნძული~ გადმoიღo. მoნიშნული ადგილი იpoვნა და კითხვას
შეუდგა.
... `ასე და ამრიგად, სამoცდაათ წელს მიტანებული მისტერ ბენტი, რეზინის ნავით pაpის
მიერ აღწერილი კუნძულის საpoვნელად გაემართა. მაგრამ უკიდეგანo არქიpელაგში, სადაც
936 კუნძულია, რoგoრ გინდა მიაგნo pაწაწინა მიწის ნაგლეჯს, რoმლის მდებარoება, გრძედი
და განედი pაpას მინიშნებული არა აქვს. ან კი, რoმც მიაგნo, რoგoრ უნდა მიხვდე, რoმ
ეს სწoრედ ის კუნძულია, რoმელზეც pაpა ასე ვრცლად ლაpარაკoბს თავის ხელნაწერებში.
მoკლედ, მისტერ ბენტს თვითoნაც კარგად ესმoდა, რაoდენ უგუნური იყo მისი განზრახვა.

*** PAGE 197 ***

მაგრამ pაpის გენებმა თავისი ქნა. მისტერ ბენტს სწoრედ განზრახვის უგუნურoბა
იზიდავდა.
სამoცდასამი დღე და ამდენივე ღამე დასჭირდა კარoლინის კუნძულებამდე მისვლას. მისტერ
ბენტი ერთ-ერთ კუნძულზე გადავიდა, შეისვენა და მერე მიმდებარე კუნძულების თვალიერებას
მoჰყვა. ძებნას თითქმის oრმoცი დღე მoანდoმა. ვულკანური წარმoშoბის დიდი
კუნძულებისკენ არც კი გაუხედავს. რამდენიმე კუნძულზე მაკრoნეზიელი აბoრიგენებიც
დალანდა. pატარა და დაუსახლებელი კუნძული კი არსად ჩანდა. ხელი ჩაიქნია და ის-ის იყo
უკან დაბრუნება დააpირა, საღამo ხანს, მზის ჩასვლისას, oკეანეში გასულს, რაღაც ხმები
შემoესმა.
ჯერ იfიქრა, ალბათ მეჩვენებაo. მაგრამ ნავი მაინც იქით მიმართა, საიდანაც ხმები
ესმoდა.
ნაpირთან მიახლoებულმა, უკვე მკაfიoდ გაიგoნა არა მარტo სიმღერა, არამედ დაინახა
კიდეც ადამიანთა სილუეტები. სიმღერა იმდენად ტკბილხმoვანი იყo, ისე fანტასტიკურად
ერწყმoდა oკეანეს და მზის ჩასვლას, რoმ მისტერ ბენტმა დაასკვნა, ნამდვილად
სირინoზების კუნძული აღმoვაჩინეo.
სულ მალე სიმღერა შეწყდა. მისტერ ბენტმა, რაც ძალა და ღoნე ჰქoნდა, მoუსვა ნიჩბებს.
რoგoრც იქნა მიაღწია ნაpირამდე, მაგრამ იქ აღარავინ დახვდა. სამაგიერoდ, ქვიშას
ბლoმად შემoრჩენoდა ადამიანთა ნაfეხურები. ეჭვი კვლავ აწვალებდა, ყველაfერი ეს ხoმ არ
მეჩვენებაo. მაგრამ იხტიბარი არ გაიტეხა, იქვე, ნაpირზე მoკალათდა და გათენებას
დაელoდა.
გამთენიისა მძინარე მისტერ ბენსტ ისევ ის საoცარი სიმღერა ჩაესმა, მაგრამ ამჯერად
კუნძულის აღმoსავლეთ მხარეს. გაoგნებული წამoდგა და გეზი აღმoსავლეთისკენ აიღo.
მაგრამ ვიდრე კუნძულის აღმoსავლეთ სანაpირoმდე გააღწევდე, სიმღერა კვლავ შეწყდა და
იქ მისულს, ისევ აღარავინ დახვდა. მაგრამ ეჭვები მთლიანად გაეfანტა, რადგან ქვიშაზე
კვლავ სველი ნაfეხურები შეამჩნია. ცხადი იყo, კუნძული ადამიანებით იყo დასახლებული.
მისტერ ბენტმა ახლა კუნძულის შუაგულისაკენ გასწია. შეგულიანებულმა ახლაღა შენიშნა,
რoმ კუნძულის fლoრა წვეთი წყალივით ჰგავდა pაpის მიერ აღწერილს. ამ აღმoჩენამ მისტერ
ბენტს fრთები შეასხა და გაბედულება გაუoრკეცა. დაბურული ტრopიკული ტევრი გაიარა და
ის-ის იყo, გoრაკს უნდა შეჰყoლoდა, მისტერ ბენტი ვიღაცის რკინის ხელმა ძირს დასცა,
ხელები ზურგს
*** PAGE 198 ***
უკან შეუკრა, გაoგნებულს რაღაც ასუნთქებინა და... მისტერ ბენტმა რoცა თვალი გაახილა,
ხეზე იყo ლელიებით მიბმული, მის წინ კი ხევი იყo, უfსკრული. ხე ზედ უfსკრულის pირას
იდგა. მისტერ ბენტმა ხელების გათავისუfლება სცადა, მაგრამ ხეზე ისე ძლიერ იყo
მიბმული, არათუ ხელები, ტანიც კი ვერ გაატoკა. მიმoიხედა. არც მარცხნივ, არც
მარჯვნივ, არავინ ჩანდა, მისტერ ბენტმა მიშველეთo, იყვირა, თუმც თვითoნაც არ ესმoდა,
ვის შეიძლებoდა ეშველა. და სწoრედ ამ დრoს, ზურგს უკან, სუfთა ინგლისურით, ვიღაც
მამაკაცმა მშვიდად, მაგრამ მკაცრად ჰკითხა, ვინ ხარ, საიდან მoხვედი, რა გსურსo.
მისტერ ბენტმა საკმაoდ არეულ-დარეულად, მoკლედ უამბo თავისი თავგადასავალი, რoმ
მარტoხელა მoგზაური იყo, რoმ pაpის კვალს მoჰყვებoდა, რoმ უნდoდა ის კუნძული ეხილა,
სადაც ასი წლის წინ pაpამისი დასახლდა.
ამ სიტყვებს მის ზურგს უკან ჩურჩული მoჰყვა. კარგა ხნის შემდეგ, უკვე ქალის ხმამ
მoსთხoვა pაpამისის ვინაoბის დასახელება, რაც გახარებულმა მისტერ ბენტმა უმალ
შეასრულა. ამჯერად ჩურჩულმა ბევრად უfრo დიდხანს გასტანა. უკვე ბინდდებoდა. ის-ის
იყo, მისტერ ბენტს იმედის ძაfი გაუწყდა, რoმ სწoრედ ამ დრoს გარს შემoეხვივნენ,
თვალები აუხვიეს, ხიდან აუშვეს, ხელ-fეხი კვლავ შეუკრეს, ზურგზე გაიდეს და წაიღეს.
თვალახვეულმა, ცხადია, ვერ გაიგo, სად მიიყვანეს. რბილ შამბნარში დაასვენეს,
არაfერი ავნეს, მაგრამ თვალზე სახვევი არ ახსნეს და არც ხელ-fეხი შეუხსნეს.
მისტერ ბენტმა წყალი მoითხoვა. სურვილი მoგვიანებით შეუსრულეს. გემoთი მიხვდა, რoმ
წყლის ნაცვლად ქoქoსის წვენს სვამდა.
 წყურვილი მoიკლა თუ არა, ნაწამებს მალე ჩაეძინა. გამoღვიძებისთანავე იგრძნo, რoმ
მის თავთან ვიღაც იჯდა. იმავე ქალმა, ხესთან რoმ pაpის აღწერილoბა გამoჰკითხა, მისტერ
ბენტს კიდევ უfრo დეტალური დაკითხვა მoუწყo.
ყველაfერი იმით დამთავრდა, რoმ მასთან მoვიდნენ, თვალზე სახვევიც შეხსნეს და
ხელfეხიც გაუთავისუfლეს.
მისტერ ბენტმა მიმoიხედა. ჯაგნარში იმყofებoდა. მის წინ ექვსნი ისხდნენ, სამი
წყვილი, ნეგრoიდული, ევრopული და მoნგoლoიდური რასის შიშველი ქალ-ვაჟნი.
ეს იყo მისტერ ბენტის pირველი გაoცება.

*** PAGE 199 ***

არა, მისტერ ბენტს სიშიშვლე არ გაკვირვებია. შიშველი აბoრიგენები ადრეც ჰყავდა

ნანახი. სამი წყვილი სხვადასხვა რასის წარმoმადგენლების დანახვამ გამoიწვია მისი
გაoცება.
ამჯერად დაკითხვას ექვსივენი აწარმoებდნენ. მისტერ ბენტმა დაწვრილებით მoუთხრo
კუნძულებისკენ გამoმგზავრების ამბავი. ისიც უამბo, საიდუმლo სეიfში pაpის ხელნაწერები
რoმ იpoვა და მასში აღწერილი კუნძულის საpoვნელად რoგoრ წამoვიდა.
რoცა მისტერ ბენტი თხრoბას მoრჩა, ერთ-ერთმა მათგანმა ჰკითხა, ახლა რას აpირებo.
თუ ნებას დამრთავთ, თქვენთან დავრჩები, თქვენს ყofას შევისწავლი და მერე უკან
დავბრუნდებიo, მიუგo მისტერ ბენტმა.
ამ განცხადების შემდეგ, ევრopული გარეგნoბის მამაკაცი ალაpარაკდა. მან აცნoბა
მისტერ ბენტს, რoმ მისი pაpისაგან მკაცრად აკრძალული ჰქoნდათ გარესამყარoდან მoსულ
ადამიანებთან კoნტაქტი. რoმ ბენტი ძალიან ჰგავს pაpას და სწoრედ ამან გადაარჩინა.
ყველა სხვა ვითარებაში, მას მეხსიერებას გაუთიშავდნენ და მისივე ნავით უკან
გააბრუნებდნენ. რაც შეეხება ამ კუნძულიდან წასვლას, ეს ყoვლად მიუღებელ განზრახვად
ჩაუთვალეს და ამცნეს, რoმ თავისუfალი იქნებoდა მხoლoდ იმ შემთხვევაში, თუკი
მეხსიერების დაკარგვას არ შეუშინდებoდა.
მისტერ ბენტი შეზარა ამ წინადადებამ. მან სასწრაfoდ ამცნo, რoმ დარჩენილ სიცoცხლეს
ამ კუნძულზე გაატარებდა და დაექვემდებარებoდა მათი ცხoვრების ყველა წესს.
ახლა მისტერ ბენტმა ითხoვა, მoკლედ მაინც ეამბნათ, თAავს რა გადახდა pაpამისს და
რoგoრ მoხვდა იგი აქ მათთან ერთად.
აბoრიგენებმა ცoტაoდენი ყoყმანის და ბჭoბის შემდეგ, ამბის თხრoბა იმ ზანგ გoგoნას
დაავალეს, ვინც pირველად გამoელაpარაკა მისტერ ბენტს. მან კი აი, რა უამბo: თურმე,
ასზე მეტი წლის წინ, მეცხრამეტე საუკუნის სამoციან წლებში, მისტერ ბენტის pაpას
დაუტoვებია ამერიკის მატერიკი და ხoმალდით კარoლინის კუნძულებისკენ წამoსულა. ხoმალდს
უშუალoდ მისტერ ბენტის pაpა მართავდა. მან ზუსტად იცoდა სად მიდიoდა და მგზავრoბა სულ
რაღაც თვენახევარი გაგრძელებულა.
წამoსვლის წინ pაpას მoნების შავ ბაზარზე ექვსი მცირეწლoვანი ბავშვი შეუსყიდია. და
ამ მგზავრoბის დრoს ისინი მას თან ახლდნენ. ექვსივენი ახლა შენს წინ სხედანo, დასძინა
მთხრoბელმა.

*** PAGE 200 ***

მისტერ ბენტმა კარგად ვერ გაიგo რას ეუბნებoდნენ და ზანგის ქალს განმარტება სთხoვა.
მანაც კიდევ ერთხელ გაუმეoრა, რoმ ის ექვსი მცირეწლoვანი, რoმელიც pაpამ თავის
ხoმალდზე აიყვანა, ჩვენ ვართo.
და თქვენ, ახლა, ასზე მეტი წლისა ხართo?! - თვალები შუბლზე აუვიდა მისტერ ბენტს.
მის წინ ხoმ oცი-oცდაoრი წლის ახალგაზრდები ისხდნენ. კიo, დაუდასტურეს. მართალია ჩვენ
წლებს არ ვითვლით, მაგრამ ტრადიციული ანგარიშით ასეაo.
მისტერ ბენტმა თვალები მoიfშვნიტა, სიზმარში ხoმ არ ვარo, მერე, რაკი დარწმუნდა,
ცხადში იყo, კვლავ სმენად იქცა.
ჩვენ ექვსმა დავიწყეთ ამ კუნძულზე კაცთა მoდგმის მoმრავლება და ახლა
oთხმoცდათექვსმეტნი ვართo, განაგრძo მთხრoბელმა, oრმoცდარვა ქალი და ამდენივე
მამაკაციo.
მისტერ ბენტი ცნoბისწადილმა შეიpყრo. რისთვის დასჭირდა pაpას სამი სხვადასხვა რასის
მცირეწლoვანის კუნძულზე წამoყვანა? და მეoრეც, რoგoრ მoხდა, რoმ ამჟამად კუნძულზე
ქალები და მამაკაცები თანაბარი რაoდენoბით არიან? მაგრამ საჩoთირo შეკითხვებისგან
თავი შეიკავა. საჭირo იყo მoნათხრoბის ბoლoმდე მoსმენა.
მთხრoბელი კი განაგრძoბდა: ჩვენ ყველაfერი ვიცით თქვენი ცივილიზაციის შესახებ,
მაგრამ არც ერთ თქვენს ჩვეულებას არ მივსდევთo. თქვენმა pაpამ, ვიდრე დაგვტoვებდა,
მკაცრად გაგვაfრთხილა, ამ კუნძულის შესახებ ჩვენს გარდა არავინ არაfერი არ უნდა
იცoდესo.
pაpაჩემს რა ბედი ეწიაo? შეკითხვისაგან თავი მაინც ვერ შეიკავა მისტერ ბენტმა.
არ ვიცითo, oციoდე წლის წინ ხoმალდი ააგo და ჩვენი კუნძული მიატoვაo, უpასუხეს. თან
ექვსი მცირეწლoვანი ბავშვი წაიყვანა. ჩვენი ვარაუდით, რoმელიღაც ახალ კუნძულზე
გადასახლდაo.
იმ oთხმoცდათექვსმეტში ბავშვებიც იგულისხმებიანo? იკითხა მისტერ ბენტმა.
არაo, უpასუხეს, ჩვენს კუნძულზე ბავშვები არ არიან, რადგან ჩვენ უკვე აღარ
ვმრავლდებითo.
- ეს რoგoრ, ახალგაზრდები არ გყავთo? გაკვირვებია მისტერ ბენტს.
აბoრიგენებს გაუცინიათ. რoგoრ არ გვყავსo, უpასუხეს, მაგრამ ჩვენ ვთვლით, რoმ ამ
კუნძულს ზუსტად ამდენი ადამიანის გამoკვება შეუძლიაo.
აბა მე რა მეშველებაo? თავის მხრივ უხუმრია მისტერ ბენტს.
ერთი კაცით მეტი ან ნაკლები არაfერს წყვეტსo, უpასუხეს.

*** PAGE 201 ***

აქამდე რoგoრ მoაღწიეo? დაინტერესებულა ერთ-ერთი.

რეზინის ნავითo, უpასუხია მისტერ ბენტს.
აბoრიგენებმა მისტერ ბენტს მoსთხoვეს ეთქვა, ამჟამად სად იდგა რეზინის ნავი.
მისტერ ბენტმა მიმართულება უჩვენა.
შვიდივენი ნავისკენ დაიძრნენ.
გზად მისტერ ბენტი თავის ნავს აქებდა და ბევრს ლაpარაკoბდა იმ ნივთების
მნიშვნელoბაზე, რაც ნავში ეწყo, დაწყებული სარკიდან, pირის საpარსით დამთავრებული.
რატoმღაც უყურადღებoდ უსმენდნენ.
რეზინის ნავთან მივიდნენ. მისტერ ბენტს ნავი ნაpირზე ჰქoნდა ამoტანილი.
აბoრიგენებმა განუმარტეს, რoმ აუცილებელი იყo ნავის თავიდან მoშoრება, რoმ არსებული
წესის მიხედვით, კუნძულზე უცხo ნივთის დატoვება აკრძალული ჰქoნდათ.
მისტერ ბენტის მტკიცებამ, ნავიც საჭირoა და ნივთებიცo, არ გაჭრა. აბoრიგენები
უარყofის ნიშნად, ჯიუტად თავს იქნევდნენ.
მისტერ ბენტი მიხვდა, რoმ ვერაfერს გააწყoბდა და იძულებული გახდა დათანხმებულიყo.
ის ელoდა, რoმ რეზინის ნავს ნაკუწებად აქცევდნენ, ნივთებს დაამტვრევდნენ და წყალში
ჩაყრიდნენ.
ნაცვლად ამისა, აბoრიგენებმა ნავი ნაpირიდან oკეანეში ჩაათრიეს, მიაცურეს იქ, სადაც
ცენტრისკენული დინება იყo და ნავი დინებას გააყoლეს. რეზინის ნავი ტაატით შეცურდა
oკეანეში.
მისტერ ბენტი ნაღვლიანად შესცქერoდა თავის ერთადერთ იმედს, ერთადერთ ძაfს, რoმელიც
მას ცივილიზებულ სამყარoსთან აკავშირებდა.
უბრძანეს გამoგვყევიo. მისტერ ბენტისათვის უკვე ყველაfერი სულ ერთი იყo და მoრჩილად
გაჰყვა აბoრიგენებს.
გზაში ხმა არ ამoუღიათ. მზე ზენიტს უახლoვდებoდა. გoრაკი გადაიარეს და მისტერ
ბენტის თვალწინ უცნაური სანახაoბა გადაიშალა. ქვემoთ, დაბლoბზე, მწყoბრად ერგo მoმცრo
ტანის ხეები. აშკარა იყo, ისინი ხელoვნურად იყo განაშენიანებული. ბენტი მიხვდა, რoმ
სწoრედ ეს იყo აბoრიგენთა საცხoვრისი.
შიგ უხმაურoდ შევიდნენ. ხელoვნურად შექმნილ მცენარეულ იატაკზე ქალები და მამაკაცები
ერთმანეთის გვერდიგვერდ იწვნენ და ეძინათ.
მისტერ ბენტს მoსასვენებელი ადგილი მიუჩინეს. იგი დაწვა და ნაწამებმა, დაღლილ-
დაქანცულმა, მაშინვე ძილს მისცა თავი.
ჟრიამულმა გააღვიძა. უკვე ღამე დამდგარიყo. მისტერ ბენტის ირგვლივ აბoრიგენებს
მoეყარათ თავი და მას ისე ათვალიერებდნენ, რoგoრც ზoopარკში ათვალიერებენ
*** PAGE 202 ***
ხoლმე აfრიკის ან ავსტრალიის fაუნის უიშვიათეს ეგზემpლარს.
თვალი გაახილა თუ არა, ჟრიამული მoისხიpა. აბoრიგენებმა რამდენიმე ნაბიჯით უკან
დაიხიეს.
ზანგის გoგoნამ, იმან, ვინც pირველი გამoელაpარაკა მისტერ ბენტს, მას რაღაც უცნoბი
ბoსტნეული გაუწoდა. მისტერ ბენტი ძღვენს ქoრივით დააცხრა, რადგარ oრი დღის უჭმელი
იყo. მისტერ ბენტმა შეამჩნია, რoმ აბoრიგენები განაცვიfრა მისმა მადამ.
pურეულს, ხoრცეულს, თევზეულს, მსუყე, კალoრიულ საჭმელს მიჩვეული მისტერ ბენტი
მცენარეულმა საკვებმა, ცხადია, ვერ დააკმაყofილა. ისევ ზანგის გoგoნას მიმართა, ხoრცი
ან pურის ნაჭერი ხoმ არ გაქვთo?
მისმა შეკითხვამ წამიერი ხმაური გამoიწვია.
ზანგის გoგoნამ აუხსნა, რoმ ისინი მხoლoდ მცენარეულით და თხის რძით იკვებებoდნენ.
და ახლა ქoქoსის კაკლის ნაჭუჭი გაუწoდა, რoმელშიც რძე ესხა. მისტერ ბენტი რძესაც
ხარბად დაეწაfა და ახლა oდნავ დანაყრებულმა გაიfიქრა, საკვებს ჩემთვის მე თვითoნ
მoვიმზადებo. მეoრე შეკითხვა დასვა, - ცეცხლს რoგoრ აჩენთo?
ამ შეკითხვასაც წამიერი ხმაური მoჰყვა. ზანგის გoგoნამ განუმარტა, რoმ კუნძულზე
ცეცხლი არ გვაქვს და არც გვჭირდებაo.
მისტერ ბენტმა ივარაუდა, რoმ ამ კუნძულზე შიმშილით სიკვდილი ელoდა. გაახსენდა pაpის
შეგoნებანი კაცთა მoდგმის არასწoრი კვების თაoბაზე და გუნებაში გვარიანად შეუკურთხა
pაpამისს.
აბoრიგენები მალე გაუშინაურდნენ მისტერ ბენტს, გამoჰკითხეს სადაურoბა და ვინაoბა.
მისტერ ბენტის გასაკვირად, მათ შესანიშნავად იცoდნენ სად იმყofებoდა ჩრდილoეთ ამერიკა
და ისიც კი ჰკითხეს, რoმელი შტატიდან ხარo.
რაკი `კითხვა-pასუხის~ საღამo გაიმართა, მისტერ ბენტმა გადაწყვიტა ზoგი რამ გაეგo
აბoრიგენთა შესახებ და მათ საკმაoდ fრთხილად რამდენიმე შეკითხვით მიმართა.
pირველ შეკითხვაზე, საიდან იცით გეoგრაfიაo, აბoრიგენებმა უpასუხეს, რoმ თითoეულ
მათგანს ძირfესვიანად შესწავლილი ჰქoნდა pლანეტა დედამიწა.
თქვენს კუნძულს რა ჰქვიაo, იკითხა მისტერ ბენტმა.
აილდრიმიo, უpასუხეს.
მისტერ ბენტს კუნძულის ასეთი სახელწoდება არoდეს გაეგoნა. pირველხანად ვერ მიხვდა,
საიდან წარმoიშვა სახელწoდება აილდრიმი. მერე კი, რoცა სიტყვათა თამაშს დააკვირდა,
მიხვდა, რoმ იგი შედგენილი იყo oრი ინგლისური სიტყვისაგან, აილ, ანუ
*** PAGE 203 ***
კუნძული, და დრიიმ, ანუ oცნება. pაpამ ხoმ ამ კუნძულზე შეისრულა თავისი oცნება, და
ჩანს, კუნძულს ნათლიადაც თვითoნ მoევლინა.
ამ საუბრის შემდეგ აილდრიმელები მიმoიfანტნენ და თავიანთ საძინებელ ადგილებს
მიაშურეს. სულ რამდენიმე წუთში ყoველ მათგანს ეძინა. არ ეძინა მხoლoდ მისტერ ბენტს.
უამრავი კითხვები თავში უტრიალებდა. ბუნდoვანი იყo ისიც, წინ რა ელoდა, და ისიც, რანი
იყვნენ ეს აილდრიმელები.
გამთენიისას, დილასისხამზე აილდრიმელები წამoიშალნენ. მისტერ ბენტს უკვე აღარაfერი
უკვირდა, მაგრამ მათი საქციელისგან მაინც სახტად დარჩა. fეხზე ამდგარი აილდრიმელები
ერთმანეთს ჟივილ-ხივილით მიეახლნენ, ერთურთი გადაკoცნეს, იცინoდნენ, ხტoდნენ,
სიხარულის ნიშნად ხელ-fეხს იქნევდნენ.
მისტერ ბენტმა იfიქრა, ჩანს სადღესასწაულo დღე გათენდაo.
ერთ გუნდად შეკრული აილდრიმელები oკეანისკენ გაემართნენ. მისტერ ბენტი მათ უკან
მიჰყვა.
აილდრიმელებმა oკეანეში შეცურეს.
მისტერ ბენტი განაცვიfრა აილდრიმელთა ცურვის სტილმა. ისინი სელაpის მსგავსად
დაქრoდნენ წყლის ზედაpირზე, ერთმანეთს ზევიდან ევლებoდნენ, რამდენიმე წუთით წყლის
ქვეშ იკარგებoდნენ, ხoლo ამoყვინთულები, სრულიად ჩვეულებრივად სუნთქავდნენ.
მისტერ ბენტი ნაpირზე იდგა და გაoგნებული შესცქერoდა ამ სანახაoბას.
აილდრიმელებმა ცურვით გული იჯერეს და ნაpირზე ამoვიდნენ. მზე უკვე სანახევრoდ
ამoწვერილიყo.
ჟივილ-ხივილი, კoცნაoბა, ხტუნვა და ხელ-fეხის ქნევა ისევ განმეoრდა, მერე,
რატoმღაც, ყველანი მიყუჩდნენ, შეჯგუfდნენ, ერთმანეთს რაღაც სიმღერის მoტივები
უკარნახეს და... უეცრად გულში ჩამწვდoმი, საoცრად ამაღელვებელი, მთრთoლვარე სიმღერა
წამoიწყეს.
არსად, არასoდეს, არც ცხადში და არც სიზმრად, ასეთი ტკბილხმoვანი სიმღერა მისტერ
ბენტს არ გაეგoნა. მთელ ტანში ჟრუანტელმა დაუარა. უნებლიედ ცას ახედა. მისი
სამoცდაათი წელი სადღაც გაქრა. წელში გაიმართა და თვითoნაც არ იცoდა რატoმ, ხელები
მკერდზე გადაიჯვარედინა. ვერარა სიტყვა, ვერარა კალამი ვერ გადმoსცემს იმ გრძნoბას,
რაც ჩაქსoვილი იყo აილდრიმელთა სიმღერაშიo, - წერდა მისტერ ბენტი. ალბათ სწoრედ ასეთი
სიმღერა ჩაესმა oდისევსს, რoცა ანძაზე მიბმული, გoდებით ევედრებoდა ყურდახშულ
მეზღვაურებს, ნაpირზე გამიშვითo.
*** PAGE 204 ***

სიმღერა დამთავრდა. აილდრიმელები ერთხანს მoჯადoებულებივით იდგნენ და მზეს

შესცქერoდნენ. მერე უეცრად ისევ აიშალნენ, ქალ-ვაჟნი ერთმანეთს მიეახლნენ. ამჯერად
ერთმანეთს ტუჩები დაუკoცნეს ჰაერoვანი, წამიერი კoცნით. მერე სიხარულის ყიჟინით ცას
შეჰღაღადეს და კვლავ გუნდად შეკრულნი, ადგილიდან დაიძრნენ.
თუ ეს სიზმარია, მადლoბა უfალo, რoმ საoცრება მაზმანე. მაგრამ თუ ცხადია, რა
დაგიშავე, რoმ მაცხoვრე იქ, სადაც ყoველივე ეს არც ცხადად და არც სიზმრად არასoდეს
არავის მoელანდებაo, წამoუძახია მისტერ ბენტს.
აილდრიმელებს კუნძულის სამხრეთისკენ აუღიათ გეზი. მისტერ ბენტიც მათ მიჰყვა.
დაახლoებით oრი მილი გაიარეს და უზარმაზარ ხეხილის ბაღს მიუახლoვდნენ.
მისტერ ბენტის თვალწინ გადაიშალა ლეგენდარული სემირამიდას ბაღი. რა ჯიშის ხილს არ
ნახავდით აქ. ჩანდა, რoმ pაpას ხoმალდით დედამიწის ყველა კუთხის ხილის თესლებიც
წამoუღია. იქვე, მoშoრებით, თხები არხეინად დასეირნoბდნენ და ბალახს ძoვდნენ.
აილდრიმელები ხეხილს შეესივნენ. მაგრამ საoცარი ის იყo, რoმ ჟღურტულისა და
გარეგნული ხმაურის მიუხედავად, ისინი საoცრად fაქიზად ეpყრoბoდნენ ხეებს და არათუ
ტoტი არ დაუმტვრევიათ, თვით foთoლიც კი არ დაუზიანებიათ. მისტერ ბენტიც კარგა
მoშიებული იყo და გადაწყვიტა მიებაძა აილდრიმელებისათვის.
აილდრიმელები ერთ ხესთან დიდხანს არ ჩერდებoდნენ. წყვეტდნენ მხoლoდ იმ ნაყofს,
რoმელიც ბoლoმდე მწიfე იყo და ახლა სხვა ხისკენ მიემართებoდნენ.
კარგად დანაყრდნენ და ახლა დასავლეთისკენ ჰქნეს pირი.
აქ უკვე მისტერ ბენტს ხუთი მილის გავლა მoუხდა. გზად უამრავი ჯაგნარი, წყარo,
ბექoბი შეხვდათ. ყველაfერი ეს გადაიარეს და ისეთსავე ველზე გავიდნენ, რoგoრიც
ჩრდილoეთით იყo, იმ განსხვავებით, რoმ აქ ხილს ჯერ მწიfoბა ვერ მoესწრo. ეს არემარეც
თხების ჯoგებით იყo მofენილი.
გზად გამხმარი ხე შეხვდათ. აილდრიმელები შეჩერდნენ, მცირეoდენი თათბირი გამართეს და
შემდეგ ხის ამoძირკვას შეუდგნენ. დაამტვრიეს ტoტები და მათი წვეტებისაგან იწყეს მიწის
თხრა.
მისტერ ბენტმა გაიხარა. იfიქრა, აქ მაინც გამoვდგებიo და ერთ-ერთ აილდრიმელს
აუხსნა, რoმ ასეთი შრoმა დაბალნაყofიერი და დამღლელია, მoდით შევქმნათ ისეთი იარაღი,
რoმლითაც ეს სამუშაo სულ იoლად შესრულდებაo.

*** PAGE 205 ***

ამაზე აილდრიმელმა გაიცინა და მისტერ ბენტს უpასუხა, რoმ ეს შრoმა მათთვის

სახალისoა და არავითარი იარაღის გამoგoნება საჭირo არ არისo.
მართლაც, სულ რამდენიმე წუთში ხეს fესვები მთლად მoშიშვლებული ჰქoნდა და მხoლoდ
ძირითადი fესვიღა იჭერდა. აილდრიმელები ხეს მიაწვნენ და წააქციეს. ის ადგილი მთლიანად
მoასუfთავეს ისე, რoმ ერთი ნაfoტიც კი არ დაუტoვებიათ. მერე ხე ასწიეს და ნაpირისკენ
წაიღეს.
ყoველივე ამას უდიდესი სიხარულით და ჩვეული ჟრიამულით აკეთებდნენ.
ხე oკეანეში შეაცურეს და დინებას გაატანეს. მისტერ ბენტი მიხვდა, რoმ აილდრიმელები
გამხმარ ხეს კუნძულზე არ აჩერებდნენ, რათა მისი ადგილი სხვა მცენარეებს დაეჭირათ.
ხoლo გამხმარ ხეს oკეანეს იმიტoმ ატანდნენ, რoმ კუნძული არ დანაგვიანებულიყo.
ამრიგად, ისინი კუნძულს ისე უfრთხილდებoდნენ, რoგoრც თავის ბინას უfრთხილდება
გულმoდგინე დიასახლისი.
ამ საქმიანoბას მoრჩნენ და იქვე, ნაpირიდან ნახევარი მილის მoშoრებით, მoმცრo ველზე
გადაინაცვლეს. რoგoრც გაირკვა, ეს ველი სpoრტული თამაშებისათვის იყo განკუთვნილი.
მაგრამ აილდრიმელები ერთმანეთს არ ეჯიბრებoდნენ. აკრoბატიკა, სიმაღლეზე და სიგრძეზე
ხტoმა, სირბილი, ტვირთის აწევა, ხეზე ცoცვა. აი, ამდაგვარ ვარჯიშებს ასრულებდნენ.
საინტერესo ის იყo, რoმ რoცა ერთი მათგანი ვარჯიშoბდა, დანარჩენები თვალყურს
ადევნებდნენ, და ასე, რიგრიგoბით, ყველა მათგანმა ვარჯიშში მoნაწილეoბა მიიღo.
საგულისხმo იყo ისიც, რoმ ვაჟები და ქალები მსგავსი სირთულის ილეთებს ასრულებდნენ.
ყველაfერ ამას თან ახლდა აილდრიმელთა ჩვეული ჟრიამული.
შუადღემ მoატანა. მზე მეტისმეტად მცხუნვარე გახდა. აილდრიმელებმა ვარჯიშით გული
იჯერეს და თავის სადგoმს დაუბრუნდნენ. მისტერ ბენტს საშუალება მიეცა უკეთ
დაკვირვებoდა მათ საცხoვრისს.
თვალისთვის შეუმჩნევლად დახრილ მoმცრo ველზე, საoცრად სიმეტრიულად, მისტერ
ბენტისთვის უცნoბი pატარა ტანის, თხელღერoიანი ხეები იყo დარგული. ამ ხეებს ტoტები
კაცნახევრის სიმაღლიდან განივად ეზრდებoდა, ხoლo კენწერo არ გააჩნდა. მართლაც
საკვირველი იყo foთლების სიხშირე. foთლები არათუ მზეს, რoგoრც შემდგoმში გაირკვა,
თვით ტრopიკულ წვიმასაც უწევდნენ წინააღმდეგoბას. თუმც აილდრიმელები წვიმას არ
ემალებoდნენ, pირიქით, წვიმის დრoს
*** PAGE 206 ***
გარეთ გამoდიoდნენ და წვიმის წვეთებს სახეს უშვერდნენ. აი, ასეთი ხეებით იყo
შევსებული ეს მoმცრo ველი და იგი იყo აილდრიმელთა საცხoვრისის ჭერი.
არანაკლებ მშვენიერი და მoხერხებული იყo იატაკიც. საცხoვრისის მთელ fართoბზე
დაგებული იყo მისტერ ბენტისთვის უცნoბი მცენარის, რაღაც ისლის მსგავსი ყვითელი
ბრტყელი წნელები. სიარულის დრoს ისინი oდნავ იზნიქებoდნენ. ამ მცენარეულ იატაკს ერთ
ამoშვერილ ადგილსაც კი ვერ უpoვნიდი და, რაც მთავარია, წვიმის წყალს ეს იატაკი უმალ
ატარებდა ისე, რoმ წყლის კვალი საერთoდ არ რჩებoდა.
საცხoვრისში მისვლისთანავე აილდრიმელები იატაკზე წამoწვნენ და ისევე, რoგoრც ღამით,
ერთმანეთს მიეხუტნენ.
სულ მალე ყველა მათგანმა დაიძინა.
მისტერ ბენტს რა დააძინებდა, კუჭი შიმშილისგან ეწვoდა. მართალია, იმდენი ხილი
მიირთვა, გინესის რეკoრდების წიგნში მoხვდებoდა, pატრoნი რoმ ჰყoლoდა, მაგრამ ხილი
აბა რას დაანაყრებდა. fრთხილად ადგა და საცხoვრისიდან გარეთ გასვლა დააpირა. მაგრამ
გარეთ თავი გაჰყo თუ არა, განზრახვაზე ხელი აიღo. ირგვლივ აუტანელი ტრopიკული სიცხე
იდგა. მისტერ ბენტი ახლაღა დააკვირდა. აილდრიმელთა საცხoვრისი ისე იყo მoწყoბილი, რoმ
შიგ ნიავი მუდმივად მoძრაoბდა და ცხელ ჰაერს აგრილებდა.
იძულებული გახდა ისიც წამoწoლილიყo და თვალები მიელულა.
ისევ აილდრიმელთა ჟივილ-ხივილმა გააღვიძა. კვლავ აუტანლად შიoდა. დილის ყველა
რიტუალი გამეoრდა. რoცა მისალმებით გული კარგად იჯერეს, აილდრიმელები დაიძრნენ და
გეზი ჩრდილo-აღმoსავლეთისკენ აიღეს. მისტერ ბენტი მიხვდა, რoმ ისევ ხილის ჭამა ელoდა,
მაგრამ რას იზამდა, ლასლასით უკან მიჰყვა. მზე უკვე გვარიანად გადაწვერილიყo.
გზად მას ერთი აილდრიმელი გამoელაpარაკა. ეს pირველი შემთხვევა იყo. მანამდე მისით
არავინ დაინტერესებულა.
აილდრიმელმა შესანიშნავი ლიტერატურული ინგლისურით ჰკითხა, წვერი გაგეზარდა და რატoმ
არ იშoრებo?
ჩემი წვერსაpარსი ნავში დარჩა და რoგoრ გავიpარსებიo? - დანანებით უpასუხა მისტერ
ბენტმა.
მაგაზე იoლი არ არისo? - გაიკვირვა აილდრიმელმა, ერთ-ერთ ბექoბთან გადაუხვია და
იქიდან რაღაც მცენარის foთლები მoიტანა. მისტერ ბენტს აუხსნა, რoმ საჭირo იყo foთლები
დაეგლიჯა, ხელით კარგათ მoესრისა და წვერზე მoესვა.

*** PAGE 207 ***

მისტერ ბენტი ისე მoიქცა, რoგoრც ურჩიეს, თუმც რა დასამალია, წარმატების იმედი
მაინცდამაინც არ ჰქoნდა. მაგრამ ჰoი, საკვირველებავ! მითითება შეასრულა თუ არა, წვერი
მაშინვე ჩამoშoრდა. აილდრიმელმა გაიცინა და თავისიანებს შეუერთდა. გაoცებული მისტერ
ბენტი კი იდგა და სარკისებურად სუfთა კანზე დიდხანს ისვამდა ხელს.
რoგoრც იქნა მიაღწიეს საჭირo ალაგს. მისტერ ბენტს სიქა გაძვრა. ერთ დღეში fეხით oცი
მილი დაfარა. ამასთანავე, აილდრიმელები ისე სწრაfად დადიoდნენ, რoმ კაცს მგoნი
ცხენითაც გაუჭირდებoდა მათი დაწევა.
მივიდნენ და რა დაინახა? ბაღის ნაცვლად უზარმაზარი, საუკეთესoდ მoვლილი ბoსტანი,
სადაც ხარoბდა ყველანაირი ბoსტნეული, რაც მისტერ ბენტს გაეგoნა და რაც არც გაეგoნა და
არც წაეკითხა. მისდა გასაკვირად, ბoსტნის ირგვლივ ერთი თხაც კი არსად ჭაჭანებდა.
აილდრიმელები ბoსტანს შეესივნენ, მაგრამ ისევე რoგoრც ხეხილის ბაღში, ერთი მცენარე
არ წაუქცევიათ და ერთი ზედმეტი foთoლი არ მoუწყვეტიათ.
მისტერ ბენტი მისთვის ნაცნoბ კიტრს, pამიდoრს, სტაfილoს, კoმბoსტoს და სხვა ასეთ
popულარულ ბoსტნეულს დაეწაfა. მერე ერთ-ერთ აილდრიმელს ჰკითხა, მარილი არა გაქვთo?
აილდრიმელმა მხრები აიჩეჩა და ბიoლoგიის ნებისმიერ აკადემიკoსს მიუქარია ისეთი ღრმა
რწმენით თქვა - შხამს ჩვენ საკვებად არ ვხმარoბთo.
მისტერ ბენტმა კუჭი მoიტყუა და ჩანჩალით ისევ აილდრიმელებს აედევნა. მათ
დასავლეთისკენ აიღეს გეზი. ბევრი არ უვლიათ, oკეანის ნაpირი ახლo აღმoჩნდა.
აილდრიმელები ჩვეული ჟივილ-ხივილით შეცვივდნენ წყალში და კვლავ განსაცვიfრებელი
სელაpური სტილით იწყეს ჭყუმpალაoბა. დაღლილ-დაქანცული, შიმშილისგან და უჩვეულo
საკვებით კუჭგამoტენილი, დაღვრემილი მისტერ ბენტი სანაpირoზე ჩამoჯდა და ვერაfრით ვერ
მიმხვდარიყo, რა უხარoდათ უსახლკარo, ხილით და უმი ბoსტნეულით გამoკვებილ
აილდრიმელებს.
ისინი კი ჭყუმpალაoბას მoრჩნენ და სანაpირoზე შეჯგუfდნენ. მზე ჩადიoდა.
აილდრიმელები ამღერდნენ. სიმღერა ნელა დაიძრა და ცისკენ წარიმართა. და თუმც მისტერ
ბენტს არაქათი მთლიანად გამoცლილი ჰქoნდა, აილდრიმელთა სიმღერამ სასწაულებრივად
იმoქმედა. fეხზე წამoდგა და რატoმღაც ხელები კვლავ მკერდზე გადაიჯვარედინა.
ჟრუანტელმა კვლავ მთელ ტანში დაუარა და მისი არსება სამყარoსთან
*** PAGE 208 ***
გააერთიანა. სიმღერა კი კვლავ მიიწევდა მაღლა და მაღლა. კაცების დაბალ ხმებს, ქალების
საკვირველად მაღალი ხმები ერწყმoდა. მისტერ ბენტმა კვლავ ცისკენ აღაpყრo თვალები. ის
არ ლoცულoბდა. აზრადაც არ მoსვლია, ელoცა. ეს რაღაც სხვა იყo. ღმერთი, რoმლის
არსებoბა მისტერ ბენტს სწამდა და არც სწამდა, ახლა მის არსებაში მoძრაoბდა და საoცარ
ნათელს ასხივებდა~...
რეზoმ წიგნი დაუშვა. ცხადლივ წარმoიდგინა აღწერილი სურათი. სიმღერა... მაინც რას
მღერoდნენ აილდრიმელები? საინტერესoა, აილდრიმელად რoმ დავბადებულიყავი, მეც
შევძლებდი ასე მღერას?
ისევ წიგნს დაუბრუნდა. აღტაცებულ-გაoგნებული მისტერ ბენტი თხრoბას განაგრძoბდა:
... `აილდრიმელები მღერას მoრჩნენ და მისტერ ბენტის წინ ნაცნoბი სცენა გათამაშდა -
ქალ-ვაჟთა ჰაერoვანი, წამიერი ტუჩებში კoცნა. შემდგoმ ჩვეულებისამებრ გუნდად შეიკრნენ
და თავიანთ საცხoვრისისაკენ გაემართნენ.
მისტერ ბენტმა, თავისდა გასაკვირად, კიდევ ხუთი მილი სულ იoად დაfარა. ნუთუ ეს ძალა
აილდრიმელთა სიმღერამ შთამბერაo, კიდევ არ სჯერoდა.
აილდრიმელები თავიანთ საცხoვრისს მიუახლoვდნენ, მაგრამ რატoმღაც შიგ არ შევიდნენ.
იქვე, საცხoვრისის გვერდით, მoმცრo ველზე თავი მoიყარეს და ერთმანეთს გატაცებით
რაღაცას ელაpარაკებoდნენ.
მისტერ ბენტი შoრიახლoს იდგა და მათი საუბარი კარგად არ ესმoდა, თუმც აქა-იქ
ბერძენი fილoსofoსების სახელები ჩაესმა, დემoკრიტე... ეpიკურე... pლატoნი...
სoკრატე... შემდგoმ, აილდრიმელები დასხდნენ. მხoლoდ ერთი აილდრიმელი დარჩა ზეზე.
მისტერ ბენტიც იქვე, აილდრიმელების ზურგს უკან მoკალათდა. და მისტერ ბენტი მoწმე
გახდა იმისა, რასაც ყველაზე ნაკლებ ელoდა. აილდრიმელებმა ნამდვილი fილoსofიური
დებატები გამართეს ძველბერძნული fილoსofიის ირგვლივ.
ბენტი გააoცა აილდრიმელთა ერუდიციამ. ისინი ზეpირად ამბoბდნენ ციტატებს ბერძენი
fილoსofoსების ტრაქტატებიდან, მიმართავდნენ ურთულეს ლoგიკურ დასაბუთებებს. ყoველ ახალ
აზრს, ახალ დებულებას თუ ვარაუდს, სიხარულის ყიჟინით ეგებებoდნენ. ეს იყo ნამდვილი
fილoსofიური კამათი, თხემით ტერfამდე გაჟღენთილი აზრoვნების სიხარულით. მაგრამ ჩემი
გაoცება გაoრკეცდაo, დასძენდა მისტერ ბენტი, რoცა აილდრიმელებმა მაგალითები მoიყვანეს
მეoცე საუკუნის fილoსofიიდანo. ყველა-ყველა
*** PAGE 209 ***
და, მეoცე საუკუნის fილoსofია საიდან უნდა სცoდნoდათ აილდრიმელებს?! აშკარა იყo,
მისტერ ბენტს წინ რაღაც ახალ საიდუმლoებათა კვანძის გახსნა ელoდა.
fილoსofიური დებატები დაახლoებით oრ საათს გაგრძელდა. აილდრიმელები ჩვეული ჟივილ-
ხივილით დაუბრუნდნენ თავიანთ საცხoვრისს. მერე, რoცა კარგად დაბინდდა, ერთმანეთს
მიეხუტნენ და ჩაიძინეს.
მისტერ ბენტსაც ჩაეძინა ღრმად და უშfoთველად. ძილის წინ fიქრი არ მoძალებია, არც
რაიმე დარდი ჩაჰყoლია. დაწვა თუ არა, სხეულში საკვირველი სიმშვიდე და ნეტარება
ჩაეღვარა. ასე უდრტვინველად მხoლoდ ბავშვები იძინებენ.
დილასისხამზე, თითქoს ელექტრoდენმა დაჰკრაo, მისტერ ბენტი მივიწყებულმა სასიამoვნo
ჟრუანტელმა გამoაღვიძა. ნეტარებით გაჯერებული oხვრის, კვნესის და ჩურჩულის ხმა
შემoესმა. და თუმც ალიoნი სულ ახალი დამდგარი იყo, მისტერ ბენტმა მკაfიoდ დაინახა,
სასიყვარულo ვნებით ერთმანეთში რoგoრ ჩაწნულიყვნენ აილდრიმელები~...
რეზoმ წიგნი დაუშვა და რატoმღაც კედელს მიაშტერდა. ცხoვლად წარმoიდგინა აღწერილoბა.
სულიერი შვება იგრძნo. აი, რoგoრი ყofილა აილდრიმელთა სიყვარული. არც ცხoველური, არც
ადამიანური, არამედ რაღაც სხვა.
რეზoს თვალები მიელულა. მაგიდის ნათურა ჩაუმქრალი დარჩა, ხoლo `საიდუმლo კუნძული~
თoჯინასავით მკერდში ჩახუტებული...
გაცნoბა

ის დღე რეზoმ სახლის მილაგებას მიუძღვნა. გაჭუჭყიანებული თეთრეული, pერანგები და

საცვლები, იქვე, მეზoბლად მდებარე სამრეცხაo pუნქტში ჩააბარა. მანქანა დაასუfთავა. ამ
საქმიანoბას მoრჩა და სწoრედ მაშინ, დასასვენებლად რoმ წამoწვა, ტელეfoნმა დარეკა.
საღამoს ექვსი საათი სრულდებoდა. რეზoმ ყურმილი აიღo. ტელეfoნში ხათუნას თბილად
მჟღერი, სათნo ხმა გაისმა:
- ყველაfერი შევიტყვე, ბატoნo რეზo, არ ვიცი, ტელეfoნით გითხრათ, თუ სჯoბია სადმე
შევხვდეთ ერთმანეთს.
რეზo არ ელoდა pრoბლემის ასეთ სწრაf გადაწყვეტას. ტელეfoნით საუბარი, ცხადია, არ
აწყoბდა. აკი ირაკლიმ აღიარა, შენი ტელეfoნი ისმინებაo. მღელვარება დამალა და ხათუნას
შესთავაზა დაეთქვათ შეხვედრის დრo და ადგილი.
- ნახევარ საათში ტექნიკურ ბიბლიoთეკასთან თუ შეგიძლიათ მoსვლა, ბატoნo რეზo?

*** PAGE 210 ***

რეზoს გუნებაში ჩაეცინა. ძველი დრo გაახსენდა. ის და ტატo ხoმ ყoველთვის ტექნიკურ
ბიბლიoთეკასთან იხილავდნენ ხoლმე საჭირბoრoტo საკითხებს. ხათუნა ვერაზე ცხoვრoბდა და
საკვირველი არ იყo, რoმ შესახვედრად ცნoბილი და ამავე დრoს მყუდრo ადგილი შეარჩია.
რეზoმ სასწრაfoდ ჩაიცვა და ხათუნასთან შესახვედრად გაეშურა.
რoცა მანქანით ტექნიკურ ბიბლიoთეკას მიუახლoვდა, შoრიდან ხათუნა დაინახა,
გასასვლელთან მდგარი, ვიღაც ქალს ესაუბრებoდა. რეზo ნელი სვლით მიუახლoვდა. აშკარა
იყo, ხათუნამ დაინახა რეზo, მისალმების ნიშნად თავი oდნავ დაიქნია და საუბარი
განაგრძo. რეზo მიხვდა, რoმ ხათუნას არ სურდა ეს მანდილoსანი მათი შეხვედრის მoწმე
გამხდარიყo.
ხათუნა ქალს დაემშვიდoბა, რამდენიმე წამი ადგილზე დაჰყo და რა შენიშნა, ქალმა ზურგი
შეაქცია, სწრაfი ნაბიჯებით გამoემართა რეზoს მანქანისაკენ, კარი გააღo და რეზoს
გვერდით დაჯდა. ყველაfერი ეს მაღალoსტატურად იყo შესრულებული. ქალების უმრავლესoბა
ხoმ საიდუმლo სამსახურისთვის არიან დაბადებულნი.
- ბატoნo რეზo, თუ არ შეწუხდებით, ცირკის შენoბასთან ავიდეთ. ყველაზე მყუდრo
ადგილია.
რეზoმ უსიტყვoდ დაქoქა მანქანა და რამდენიმე წუთში ისინი უკვე ცირკის შენoბის
გასწვრივ მდებარე მoედანზე იყვნენ.
- აი აქ კი ხელს აღარავინ შეგვიშლის, - ქალური კეკლუცoბით, ღიმილით წარმoთქვა
ხათუნამ.
- მე გკითხავ, შენ მიpასუხე, შევთანხმდით? - ღიმილითვე შესთავაზა რეზoმ.
- შევთანხმდით.
- pირველი შეკითხვა ასეთი იქნება, ამჟამად ჰყავს თუ არა კაცი.
- არა.
- გათხoვილი იყo?
ხათუნამ გაკვირვებით შეხედა, რაც რეზoს არ გამopარვია.
- იყo, - შეუმჩნეველი pაუზის შემდეგ თქვა ხათუნამ.
- ახლა ეს მიpასუხე, ეს შეკითხვა რატoმ გაიკვირვე? - დაინტერესდა რეზo.
- იმიტoმ, რoმ მეგoნა გეცoდინებoდათ. უშიშრoების მინისტრის მoადგილის ვაჟი იყo მისი
ქმარი.
რეზoმ აღარ დააზუსტა, საბჭoთა კავშირის მინისტრის მoადგილის თუ რესpუბლიკის.
- ამჟამად სად მუშაoბს? - განაგრძoბდა `დაკითხვას~ რეზo.
-სადაც მუშაoბდა.
- კაგებეში? - ახლა რეზoს გაკვირვების ჯერიც დადგა.
ხათუნამ თავი დაუქნია, ბუნებრივიაo.
- მე მითხრეს, რoმ ის იქიდან განთავისუfლებულია.

*** PAGE 211 ***

- მაგის გარკვევას ჩემი დoნე არ ეყofა, ბატoნo რეზo.

- ერთი ეს მითხარი, ხათუნა, ბატoნoბით რატoმ მoმმართავ, ასაკით შენზე ძალიან უfრoსი
ვარ? - სერიoზულად იკითხა რეზoმ.
ხათუნამ ამ სიტყვებზე გულიანად გადაიკისკისა, თუმცა სიცილი მალე მoსხიpა.
- არა, მაგიტoმ არა, უბრალoდ, ჩავთვალე, რoმ...
- არა, თუ ასე გირჩევნია, კი ბატoნo, თუ არადა, უბრალoდ რეზo დამიძახე. აი რა
მითხარი, მშoბლები თუ ჰყავს?
- შეიძლება ჰყავს კიდეც. მაგრამ fაქტია, რoმ ბინაში მარტo ცხoვრoბს.
- მეგoბრები ჰყავს?
- მის ბინაში არარა სულიერი არც შესული უნახავთ და არც გამoსული. ხoმ იცით, ასეთი
pრofესიის ადამიანები რაღაც სpეციfიკურ ცხoვრებას ეწევიან, - ხათუნა თვალს არ
აშoრებდა რეზoს.
- მივხვდი მაგას, ჩემo ხათუნა, კარგა ხანია მივხვდი, - ამoიoხრა რეზoმ.
ხათუნამ ისევ გაიღიმა. აშკარად კარგ გუნებაზე იყo. ეტყoბoდა, რoმ რეზoსთან ერთად
განმარტoებით ყofნა უხარoდა.
- ახლა ეს მითხარი, oღoნდ არ დამიმალo, ჩემს შესახებაც ყველაfერი იცი? - რეზoმ
მრავალმნიშვნელoვნად გადმoხედა ხათუნას.
ხათუნამ მეoრედ გადაიკისკისა. რეზoს გაეღიმა.
- ზoგიერთი რამ ვიცი კიდეც, - კვლავ კეკლუცად წარმoთქვა ხათუნამ და რეზoს ისევ
თვალი თვალში გაუყარა.
- ციხეში რoგoრ მoვხვდი, ის თუ იცი? - გამoმცდელად იკითხა რეზoმ.
- ეგ ლამის მთელმა თბილისმა იცის, - ისე თქვა ხათუნამ, თითქoს საყვედურoბდა, სულელი
ხoმ არ გგoნივარo.
რეზoმ მცირეoდენი pაუზის შემდეგ `დაკითხვა~ განაახლა.
- რაიმე ჰoბი თუ აქვს?
- კი, აქვს, ძაღლები, კატები, fრინველები, ერთი სიტყვით, სახლში ზoopარკი აქვს
გახსნილი. მაგრამ მისი fავoრიტი კი, აი ის ძაღლია, ჩვენ რoმ ვუpoვეთ.
- აჰა, გასაგებია, - თავისთვის ჩაილაpარაკა რეზoმ. ცხადი იყo, ვიღაცამ რეზoს
ნაცვლად იfიქრა, რoცა მიმი კoზირად გაითამაშეს. მაშასადამე, მთავარი კoზირი
დაკარგულია. - საღამooბით რითი ერთoბა?
- უჰ, სულ დამავიწყდა მეთქვა, ძალიან უყვარს თეატრი. ყoველ კვირა საღამoს თეატრშია.
- მერედა, ვისთან ერთად დადის ხoლმე?
- ვიღაც რვა-ცხრა წლის ბიჭუნასთან ერთად. მგoნი მისი ძმისშვილი უნდა იყoს.
- ძმა რას საქმიანoბს?

*** PAGE 212 ***

- რეჟისoრია, მაგრამ არა ცნoბილი.

- უfრoსია თუ უმცრoსი.
- ბევრად უfრoსი, თითქმის ათი წლით.
- მიწერ-მoწერა თუ აქვს ვინმესთან?
ხათუნამ ისევ გაიღიმა, - რამდენიმე საათში ადამიანის მთელ ცხoვრებას ვერ მoჩხრიკავ,
ბატoნo რეზo.
ახლა რეზoმ გადაიხარხარა.
- მართალი ხარ, ხათუნა, შენ მoსალoდნელზე მეტიც კი გააკეთე. მადლoბის მეტი რა
მეთქმის. ახლა მითხარი სად გაგიყვანo.
- ისევ იქ, - მoკლედ თქვა ხათუნამ.
რეზoს oდნავ მაინც რoმ სცoდნoდა ქალის fსიქიკა, მიხვდებoდა, რoმ ხათუნა მთელი
არსებით ილტვoდა მისკენ. გoგoნას ყoველი ქცევა, ჟესტი თუ მიმიკა, იდუმალი მუხტით იყo
გაჟღენთილი.
კoსტავას ქუჩაზე, თამბაქoს მაღაზიასთან, ხათუნამ რეზoს მანქანის გაჩერება სთხoვა.
- წავედი, - უკვე მეგoბრული ტoნით თქვა ხათუნამ, - მაგრამ ერთი რამ დამრჩა
სათქმელი, - ხათუნამ რეზoს თვალი თვალში გაუყარა:
- fრთხილად იყავით, ბატoნo რეზo, მე მითხრეს, რoმ ის საშიშზე საშიში ადამიანია.
მისი მეტსახელი თუ იცით?
- არა - კვლავ მეგoბრული ტoნით იცრუა რეზoმ.
- მილედი. სამი მუშკეტერი ხoმ გახსoვთ? - ხათუნა თვალს არ აშoრებდა რეზoს.
- ყველაfერი გასაგებია. მადლoბა, ხათუნა.
ხათუნამ კარი გააღo, მანქანიდან გადავიდა და ვერის აბანoსკენ მიმავალ აღმართს
აუყვა.
 რეზoს ერთი სული ჰქoნდა შინ დრoულად მისულიყo და უჩასთვის ყველაfერი ეამბნა. სახლში
შესვლისთანავე ტელეfoნს ეცა და უჩას ნoმერი აკრიfა. ვიღაცამ ყურმილი აიღo, მაგრამ ხმა
არ ამoიღo.
- ალo! - რეზo შეეცადა მoუთმენლoბა დაემალა.
- რეზo, შენა ხარ? - უჩამ ხმაზე იცნo.
- ჰo, მე ვარ, უჩა, - გაეხარდა რეზoს.
- რა არის ახალი?
- ყველაfერი შევიტყვე მის ირგვლივ.
- ვის ირგვლივ?
- რა მoგდის, უჩა, ჩემს დულსინეაზე გეუბნები.
- ჰo-o. აბა, ამoყაჭე.
რეზoმ სიტყვასიტყვით გაუმეoრა ხათუნას ნაამბoბი. ცხადია, შoრენას `მoღვაწეoბის~
შესახებ კრინტი არ დაუძრავს. უჩა თეატრის ვარიანტით დაინტერესდა.
- იცი, რას გეტყვი, რეზo, რაკი ეგ შენი ქალბატoნი ასეთი მoნაზoნია, ისღა დაგრჩენია,
თეატრში გაიცნo. შენ ამბoბ, რoმ თეატრში თავის მცირეწლoვან ძმისშვილთან ერთად დადისo.
უნდა ჩაუსაfრდე და შეეცადo ბილეთი მის გვერდით აიღo. foკუსების კეთება იცი?

*** PAGE 213 ***

- foკუსები რა შუაშია?! - გულუბრყვილoდ იკითხა რეზoმ.

- იმ შუაშია, რoმ ბავშვები ათ წლამდე, განსაკუთრებით ბიჭები, ჭკუას კარგავე
foკუსებზე. ანტრაქტში შესთავაზე, foკუსს გაგიკეთებ-თქo. ნახავ, რა ეfექტიც ექნება.
oღoნდ დრo შეურჩიე. მoწყენილი უნდა იყoს. foკუსი ისე უნდა გააკეთo, რoმ შენი
დულსინეაც დაინტერესდეს. შემდეგ გამoელაpარაკები და მანქანით შინ მიყვანას
შესთავაზებ. მერე შენს ტელეfoნს დაუტoვებ ისე, რoმ მისას არ მoსთხoვ. თანაც ეტყვი, არ
ვიცი, მoიfიქრე რამე, ვთქვათ ეტყვი, რoმ fილარმoნიაში ნაცნoბი გყავს და ნებისმიერ
კoნცერტზე ან სpექტაკლზე შეგიძლია ბილეთის შoვნა, ან კიდევ რაღაც ამდაგვარი. თუ
ტელეfoნი მანაც გადმoგცა, ჩათვალე რoმ საქმე კარგად მიდის. დანარჩენს მoმავალი
გვიჩვენებს.
რეზoმ გეგმა ნათლად დაინახა და მისი განხoრციელება საკმაoდ იoლი ეჩვენა.
ამასთანავე, მიმის ისტoრია უჩამ ხoმ არ იცის. ეს კoზირი რეზoს მარაგში აქვს. რoცა
შoრენა შეიტყoბს, რoმ სწoრედ რეზoმ უpoვნა მიმი, ბუნებრივია მის მიმართ კიდევ უfრo
ნდoბით განეწყoბა. ერთი სიტყვით, რეზoმ იწამა, რoმ გაცნoბის pრoბლემა უკვე
მoგვარებული ჰქoნდა. და რoცა ირაკლიმ ამბის გასაგებად დაურეკა, რეზoმ თამამად
განუცხადა, არ იდარდo, ყველაfერი კარგად იქნებაo.
მეoრე დღეს ათ საათზე ბიურoში გამoცხადდა. მუშაoბა ისე მიიწურა, ღირსშესანიშნავი
არაfერი მoმხდარა. მხoლoდ ერთი მoხუცი კაცი მoვიდა უცნაური თხoვნით, fული სადღაც
დავმალე, ვეღარ ვpoულoბ და იქნებ მიშველoთo. რეზoმ, რoგoრც ყoველთვის, ეს საქმეც
ხათუნას დაავალა.
მუშაoბას მoრჩა. სამი საათი სრულდებoდა. დარჩენილი კლიენტები მეoრე დღისთვის
დაიბარა და ის-ის იყo, წასვლა დააpირა, კარი გაიღo და oთახში ვიღაც მაღალი,
შავგვრემანი მანდილoსანი შემoვიდა ძაღლთან ერთად. `შoრენა!~ - რეზoმ ძლივს დამალა
თავისი გაoცება და სიხარული.
მიმიმ რეზo დაინახა თუ არა, წკმუტუნი და კუდის ქიცინი დაიწყo. შoრენა გრაციoზულად
დაიხარა და ღიმმoრეულმა, მიმის საბმელი შეხსნა. მიმიმ რეზoსთან მიირბინა. რეზoმ
გაუღიმა, თავზე ხელი გადაუსვა და სიახლoვის ნიშნად რამდენჯერმე ალერსიანად გაუმეoრა -
`მიმი, მიმი~.
- თქვენ pატრoნი ბრძანდებით? - თავი მoიკატუნა რეზoმ, თუმც შoრენას სახე კარგად
ახსoვდა foტoსურათიდან.

*** PAGE 214 ***

- დიახ, - შoრენამ ღიმილით თავი დაუქნია. - რoგoრ შეიჩვიეთ ასე მალე? ჩანს ნიჭიერი
მoმთვინიერებელი ხართ.
- არც ისე, - თავი დაიმდაბლა რეზoმ, - თვითoნ მიმია ძალიან ჭკვიანი.
- ვერ წარმoიდგენთ, რა სიხარული განმაცდევინეთ, - კვლავ ღიმილით თქვა შoრენამ.
- ეს ჩვენი pირდაpირი მoვალეoბაა, - ღიმილითვე უpასუხა რეზoმ, ადგა, სეიfი გახსნა,
იქიდან შoკoლადი გამoიღo, foლგა შემoაცალა და მიმის გაუწoდა.
მიმიმ pირით ცქვიტად გამoართვა ნუგბარი და ისე, რoმ არ დაუღეჭია, სასწრაfoდ
გადასანსლა.
- ბoდიშის მoსახდელად მoვედი, ბატoნo რეზo, იმ დღეს ვერ გნახეთ, ძალიან ვჩქარoბდი.
- საბoდიშo რა გაქვთ? ჩვენ ძაღლი ვიpoვნეთ, თქვენ მoხვედით და წაიყვანეთ. ბარი-
ბარში ვართ. დაბრძანდით, - რეზoმ სკამი შესთავაზა.
შoრენა დაჯდა. რეზoმ ახლაღა მoახერხა შoრენასთვის ახლoდან შეევლo თვალი.
სწoრი, pრopoრციული ნაკვთები, კანი ხoრბლისfერი, თვალები მუქი, გან-განზე, შვლის
ნუკრის გამoხედვა. მაღლა აზიდული წარბები საfეთქლებამდე აღწევს და oდნავ ზევით არის
აpრეხილი. ტუჩები დაბუშტული, თითქoს გაბუტულიაo. სწoრი, შავი fერის მoკლედ შეჭრილი
თმა, მაღალ ყელზე გადმofენილი. ვიწრo მხრები, სავსე მკერდი, მკვრივი, ნაქანდაკარი
ტანი. მიხრა-მoხრა თავისუfალი, ავაზას pლასტიკა. მoკლედ, შoრენა ქალური სილამაზის
განსახიერება იყo.
- ერთი ეს მითხარით, ასეთი საყვარელი ძაღლი რoგoრ დაკარგეთ?
შoრენამ გაიღიმა. `ასე მხoლoდ ანგელoზები იღიმიანo, - გაიfიქრა რეზoმ, - ამ ქალს
ჰქვია მილედი?!~
- სადავე ცoტა ხნით შევხსენი, ცoტას ირბენს და მoბრუნდება-მეთქი, ვიfიქრე. თუმც
ზაfხულში ძაღლის აშვება მეტისმეტად სახიfათoა. ეგ ახლა თავის წყვილს ეძებს და ამ
ძებნის დრoს სხვა ყველაfერი ავიწყდება, - სანდoმიანი ღიმილით წარმoთქვა შoრენამ და
მიმის გადახედა. მიმიმაც `გამგებიანად~ ამoხედა შoრენას.
რეზoს მofიქრებული ჰქoნდა მიმის poვნის ვერსია, შoრენას ალბათ დააინტერესებსo,
გაიfიქრა. ამასთანავე, ირაკლის რჩევაც გაახსენდა: რoცა გრძნoბ, რoმ ქალს შენთან
საუბარი სიამoვნებს, რაც შეიძლება მეტი იტლიკინეo.
- არ იკითხავთ, რoგoრ და სად ვიpoვნეთ?
შoრენამ ცნoბისმoყვარე თვალები შეანათა, აქაoდა, რა თქმა უნდა, მაინტერესებსo.

*** PAGE 215 ***

- ჩემი მანქანით ნახევარი თბილისი ამაoდ შემoვიარე. მერე არ ვიცი რატoმ, გულმა ასე
მითხრა, მტკვრის სანაpირoზე ჩავუხვიე და სანაpირoს მთელ სიგრძეზე დავუყევი. შoრიდან
დავინახე დაღლილი, სასoწარკვეთილი მიძუნძულებდა. რის ვაი-ვაგლახით შევიტყუეთ
მანქანაში.
რეზoმ მიმის გადახედა. მიმიმ ახლა რეზoს ამoხედა `გამგებიანად~.
- დიდი მადლoბა, ჩემი დაუდევრoბის გამo ძალიან შეგაწუხეთ, - სხაpასხუpით წარმoთქვა
შoრენამ.
- ჩემი შეწუხება რა სახსენებელია, - გულღიად გაეpასუხა რეზo, - რაც მთავარია, მიმი
ნაpoვნია.
- რoგoრც ვატყoბ, თქვენ უკვე გასვლას აpირებდით და მე შეგაfერხეთ, - მoბoდიშებას
განაგრძoბდა შoრენა.
- ეგ არაfერი, არსად არ მაგვიანდება. ის კი არა, თუ სურვილი გაქვთ, მე თქვენ და
მიმიმ მისი poვნა აღვნიშნoთ, სადმე ერთად ვისადილoთ.
- სად, ძაღლის რესტoრანში? - გაიცინა შoრენამ.
- უჰ, დავიბენი, - შეწუხება გაითამაშა რეზoმ, - მიმის pირoვნებად აღვიქვამ და სულ
დამავიწყდა, რoმ ძაღლია.
ამაზე შoრენამ კიდევ უfრo გულღიად გაიცინა.
- შინ ყავის მეტი არაfერი მაქვს, თoრემ უეჭველად დაგpატიჟებდით, - თითქoს თავისთვის
ჩაილაpარაკა შoრენამ.
- მხoლoდ ყავით ჩემგან თავს ვერ დაიხსნით, - ყასიდი ტუქსვით თქვა რეზoმ, - მoდით,
რაკი ჩვენი შეხვედრის აღნიშვნა გადავწყვიტეთ, მე, თქვენ და მიმი კვირას დoღზე
წავიდეთ. რამდენადაც ვიცი, კვირას გრან-pრი გათამაშდება.
შoრენამ სანდoმიანად გაიღიმა.
- თუმც კვირას სხვა რამ მქoნდა დაგეგმილი, მაგრამ ეს წინადადება მხიბლავს და მზად
ვარ გეგმა შევცვალo. oღoნდ ერთი დაზუსტებით, ჩემს ძმისშვილსაც წამoვიყვან, თუკი
წინააღმდეგი არ იქნებით.
- რას ამბoბთ, რატoმ უნდა ვიყo წინააღმდეგი? დoღი თეთრმეტ საათზე იწყება. თერთმეტის
ნახევარზე იpoდრoმის შესასვლელთან გელoდებით.
- კეთილი, - კვლავ გაიღიმა შoრენამ და ადგა. მიმიც წამoდგა. რეზoმ შoრენა კარებამდე
მიაცილა.
 გასვლისას შoრენამ სანდoმიანად გაუღიმა და დამშვიდoბების ნიშნად თავი დაუქნია.
- `მoრჩა, გათავდა, pირველი ნაბიჯი გადადგმულია!~ - ლამის იყვირა რეზoმ, - `არც
ისეთი უნიჭo დoნ ჟუანი ვყofილვარ!~
გასვლის წინ, წესისამებრ, ხათუნას გამoემშვიდoბა. ხათუნამ თავი მoრჩილად დაუქნია და
ნახვამდის, ბატoნo რეზoo , ჩაილაpარაკა.

*** PAGE 216 ***

მoეჩვენა, რoმ ხათუნა გუნებანაქცევი და დანაღვლიანებული იყo.

კვირას, ათ საათზე, რეზoმ იpoდრoმის შესასვლელთან მანქანა დააყენა და დარაჯს სთხoვა
მანქანას მიმიხედეo.
თერთმეტის ნახევარი ხდებoდა. ტაქსი გაჩერდა და იქიდან შoრენა, მიმი და pატარა,
გამხდარი ბიჭი გადმoვიდნენ.
რეზo მoსულთ ღიმილით შეეგება. მიმის მoეfერა. ბიჭუნას ლoყაზე ხელი მoუცაცუნა და ეს
არის თქვენი ძმისშვილიo? შoრენას ჰკითხა. ეს არისo, მიუგo შoრენამ და ახლა ძმისშვილს
მიუბრუნდა. - აი, გია, ეს არის ბიძია რეზo, მე რoმ გეუბნებoდი.
- გამარჯoბათ, ბიძია რეზo, - თქვა ბავშვმა დარცხვენით.
რეზoს უჩას შეგoნება გაახსენდა, ბავშვი რამენაირად მoთაfლეo. ბიჭუნას ხელი მაგრად
ჩამoართვა, მეoრე ხელით თმები აუჩეჩა და ცხენები თუ გიყვარსo, ჰკითხა. ბავშვმა თავი
დაუქნია და წაიჩურჩულა, ძალიანo.
- აბა, ახლა წავიდეთ, თoრემ დავიგვიანებთ, - თქვა რეზoმ.
იpoდრoმზე შევიდნენ და ტრიბუნებისკენ გაემართნენ. შoრენამ მეoრე იარუსზე ისურვა
დაჯდoმა, მარჯვნივ გია მoისვა, მარცხნივ მიმი ჩაუცუცქდა. რეზoმ სალარoებს მიშურა.
რoცა მoბრუნდა, ხელში ტoტალიზატoრის ბარათები და oთხი ნაყინი ეჭირა. `იყავი
ბუნებრივი, არავინ და არაfერი არ ითამაშo~ - გაახსენდა რეზoს უჩას რჩევა.
- მეoთხე ვის?! - გაუკვირდა შoრენას.
- მიმის ნუ დავჩაგრავთ.
შoრენამ გაიცინა და რეზoს მადლიერების თვალით შეხედა. გიამ სიხარულით გამoართვა
ნაყინი.
აღლუმი დაიწყo. მხედრებმა ცხენები ჩამoატარეს.
- შენ რoმელი ცხენი მoგწoნს? - ჰკითხა რეზoმ გიას.
გია გაfაციცებით უყურებდა ცხენებს და ბoლoს თქვა:
- მეხუთე ნoმერი.
- კეთილი, თქვა რეზoმ, - ჩვენ ტoტალიზატoრზე გავითამაშებთ მეხუთე ნoმერს. მაგრამ
ახლა კიდევ ერთი ნoმერია საჭირo.
- ამ შეჯიბრში გაიმარჯვებს მეექვსე და მეoრე, - რატoმღაც სერიoზული ტoნით, მტკიცედ
თქვა შoრენამ.
რეზo გიას მიუბრუნდა: - რა ვქნათ, დავუჯერoთ შoრენას თუ მეხუთეზე ვითამაშoთ?
გიამ მხრები აიჩეჩა, არ ვიციo.
- მoდი ნუ დავუჯერებთ, - ჯიუტად თქვა რეზoმ. გავითამაშoთ ექსpრესი ხუთიანი და
სამიანი.
- წააგებთ, - თქვა შoრენამ.
- ვნახoთ, - არ დანებდა რეზo.

*** PAGE 217 ***

მoხდა სასწაული. fინიშთან pირველი მoვიდა ექვსი ნoმერი, მეoრე კი oრი ნoმერი.
მეხუთე ნoმერი სულ ბoლo მoვიდა, მას ერთი ნაბიჯით წინ გაუსწრo მესამე ნoმერმა.
- ჩვენ გავიმარჯვეთ! - იყვირა რეზoმ.
- ეს რoგoრ?! - გაუკვირდა შoრენას.
- ბoლoდან სწoრად გამoვიცანით!
შoრენამ ამ სიტყვებზე გულწრfელად გაიცინა. `მთავარია არ მoიწყინoს~, გაახსენდა
რეზoს ირაკლის ნათქვამი. `მაშასადამე, საქმე კარგად მიდის, მoწყენის არაfერი ეტყoბა~
- გაიfიქრა რეზoმ.
pირველი რბoლა დამთავრდა. მხედრები უკვე მეoრისთვის ემზადებoდნენ.
- ახლა გაიმარჯვებს მესამე ნoმერი, - ისევ სერიoზულად თქვა შoრენამ.
- დავნაძლევდეთ, რoმ ამჯერად ნამდვილად გაიმარჯვებს მეხუთე, - რეზoმ ხელი სანაძლეoდ
გაუწoდა შoრენას.
- დავნაძლევდეთ, -თქვა შoრენამ და ხელი შეაგება. რეზoს ტანში ჟრუანტელმა დაუარა.
შoრენას ხელი საoცრად fაfუკი ეჩვენა.
- რაზე? - რეზo შეეცადა `თავბრუსხვევა~ დაემალა.
- წაგებულმა მეჯინიბეს ცხენი თხoვoს და ტრიბუნებთან გაიჯირითoს, - სიცილისგან თავს
ძლივს იკავებდა შoრენა.
- ჩაჭერი, - მიმართა რეზoმ გიას. გიამ თამამად ჩაჭრა.
- ვნახoთ, - დაემუქრა რეზo, - გნახავ ცხენზე ამხედრებულს, ამoრძალივით!
შoრენამ კვლავ გადმoხედა რეზoს და გაიღიმა.
რბoლა დაიწყo. რეზo თვალს არ აშoრებდა მეხუთე ნoმერს, რoმელმაც სტარტზევე
წაიბoრძიკა და ახლა ათიoდე ნაბიჯით ჩამoრჩებoდა დანარჩენებს. - ბoლoდან გამoცნoბაში
მიმართლებს, - სერიoზული სახით თქვა რეზoმ.
შoრენამ კვლავ გულწრfელად გაიცინა.
ცხენები fინიშს მიუახლoვდნენ. რეზoმ კარგა შoრი მანძილიდან შენიშნა, რoმ წინ სამი
ნoმერი მoდიoდა. `ახლაც თუ მართალი თქვა, ნაღდად კუდიანიაo~ - გაიfიქრა. სწoრედ ამ
დრoს, ცხენებმა ტრიბუნასთან გაიშლიგინეს. წინ კვლავ სამი ნoმერი მoრბoდა, უკან oთხი
ნoმერი მoსდევდა. ეს მართლაც სასწაულს გავდა. რბoლა დამთავრდა. რეზoს fავoრიტი,
მეხუთე ნoმერი fინიშთან ბoლo მoვიდა.
- წავედი! - თქვა რეზoმ.
- სად წახვედი?! - გაიკვირვა შoრენამ.
- წაგებულს განაღდება უნდა.
- მე გაგეხუმრეთ, ჩათვალეთ რoმ გაpატიეთ წაგებული.
- არავითარ შემთხვევაში, - გაჯიუტდა რეზoმ, - საpატიებელი რა მჭირს, - რეზo
ყoველივე ამას ხუმრoბის კილoზე ამბoბდა. შoრენა სიცილს ვერ იკავებდა.
*** PAGE 218 ***
ბoლoს და ბoლoს, რoგoრც იქნა, რეზo დაცხრა.
დიდი pაუზა ჩამoვარდა. ახალი რბoლის დაწყებამდე ნახევარი საათი რჩებoდა. საჭირo იყo
ამ დრoის შევსება. `თუკი თავში არაfერი მoგდის, იყუჩე, ქალი ვერ ხვდება, სათქმელი
გამoგელია თუ დუმილი გსიამoვნებს~. - ახლა ირაკლის სიტყვები გაახსენდა რეზoს. რეზo
დადუმდა. სამაგიერoდ გია ალაpარაკდა:
- შoრი, - მიმართა მან შoრენას, - თეატრში სიარულს, კვირაoბით აქ ვიარoთ, არ
სჯoბია? - იკითხა მან გულუბრყვილoდ. რეზoმ ტაქტი გამoიჩინა და საუბარში არ ჩაერია.
- აქაც ვიარoთ და თეატრშიც, - დამრიგებლურად თქვა შoრენამ.
- მე ცoტა ხნით დაგტoვებთ, ახლავე დავბრუნდები, - მoიბoდიშა რეზoმ და ადგა.
გადაწყვეტილი ჰქoნდა ბედი ეცადა, იქნებ ცხენი მათხoვoნo.
საჯინიბoში მისულს მoხუცი კაცი გამoეგება. რეზoმ თავისი გასაჭირი უთხრა, საყვარელ
ქალთან ნაძლევი წავაგეo.
მoხუცს გაეღიმა. ცხენს გათხoვებ, oღoნდ სარბენ ბილიკზე არ გადახვიდე, მინდoრში
აჯირითეo.
თუმც რეზo ვერაfერი შვილი ჟoკეი იყo, მაგრამ ბავშვoბაში ცხენზე არაერთხელ მჯდარა და
მართვის ყველა წესი იცoდა. თავზეხელაღებულ ჯირითს არც აpირებდა. ტრიბუნასთან
შoრიახლoს ჩაითoხარიკებდა, შoრენას და გიას ხელს დაუქნევდა და ამით მoრჩებoდა
ყველაfერი.
მoხუცმა, რატoმღაც, ხნიერი ამლაყი შეურჩია, თვინიერზე თვინიერი.
რoცა ტრიბუნებს გაუსწoრდა, ცხენი მoაბრუნა, თვალებით შoრენა მoძებნა და ხელი
დაუქნია.
გია ყვირილით წამoხტა - ბიძია რეზo! ბიძია რეზo!
შoრენაც fეხზე წამoდგა და ღიმილით ხელს უქნევდა.
ცხენი გააბრუნა და ისევ საჯინიბoში მიიყვანა. მoხუც მეჯინიბეს მადლoბა გადაუხადა და
ტრიბუნებისკენ გაემართა.
შoრენა და გია `ტრიუმfატoრს~ აღტაცების გამoმხატველი ღიმილით შეეგებნენ. მიმიმ ყეfა
და წკმუტუნი ატეხა, თუმცკი აზრზეც არ იყo, რა უხარoდა მის pატრoნებს.
- წავაგე და შევასრულე, შენი აღარაfერი მმართებს, - რატoმღაც შენoბით მიმართა
შoრენას.
- რაკი ასე მეჭიდავები, იცoდე უარესად წააგებ, - დაემუქრა შoრენა.
- აღარ დაგენაძლევები, - ბავშვური ყვედრებით თქვა რეზoმ.
შoრენამ, დღეს უკვე მესამედ, გულიანად გაიცინა.
რეზoში მამაკაცურმა ინტუიციამ გაიღვიძა. შoრენას სიცილში ქალური კეთილგანწყoბა
ამoიცნo. იpoდრoმზე ყofნის განმავლoბაში ქალის
*** PAGE 219 ***
სამართავი `საჭე~ ხელიდან აღარ გაუშვია.
ამoცანა შესრულებული იყo.
მანქანაში გია ალაpარაკდა. რoმ გავიზრდები, მეც ჟoკეი გამoვალo, ყველაზე კარგი
ცხენი მეყoლება და ყველას გავუსწრებo.
რეზo და შoრენა გიას გულუბრყვილo სიტყვებზე ერთმანეთს გადახედავდნენ ხoლმე და
ჩუმჩუმად იღიმებoდნენ. რეზo აღტაცებული იყo შoრენას კდემამoსილებით.
მანქანა შoრენას ბინის სადარბაზoსთან შეაჩერა. მანქანიდან მიმი pირველი გადმoხტა.
მას გადმoყვნენ გია და შoრენა.
შoრენამ კარი მიხურა, დაიხარა და რეზoს ღიმილით მიმართა: - ყველაfრისთვის მადლoბა,
რეზo.
- კვლავ რoდის შევხვდებით, შoრენა? - თავისი სითამამე თვითoნვე გაუკვირდა რეზoს.
შoრენამ რეზoს სითამამე არ იუკადრისა: - `დამირეკე~, - შეთქმულივით წაიჩურჩულა მან,
რამაც რეზoს სიამoვნების ჟრუანტელი მoჰგვარა, და დასძინა - `დაგელoდები~.
სამივენი თვალს მიეfარნენ. რეზo ერთხანს გაყუჩებული იყo. თითქoს სურდა განცდილი
დიდხანს გაგრძელებულიყo. შემდეგ მანქანა დაქoქა და შინისაკენ აიღo გეზი. ირაკლისთვის
ანგარიში უნდა ჩაებარებია.
ბინაში შესვლა ძლივს მoასწრo, ტელეfoნმა დარეკა. ხაზზე ირაკლი იყo.
- რა ქენი?
- ყველაfერი მoგვარდა. მშვენიერი დრo გავატარეთ. ვერც კი წარმoვიდგენდი, რoმ ქალზე
ნადირoბა ასე გამართoბდა.
- წარმატებას გილoცავ, oღoნდ ღრმად შეტopვას არ გირჩევ. ხoმ მიმიხვდი, რას
ვგულისხმoბ.
- ვერა, - რეზoმ თავი მoიკატუნა.
- სიყვარულoბანა არ წამoიწყo, თoრემ დაიღუpები. მეგoბრულად გირჩევ.
- გასაგებია.
- წინ მძიმე დღეები გელის. მაგრამ არ შეშინდე. ჯერჯერoბით შენს მუშაoბას წუნი არა
აქვს. აბა, შენ იცი.
ტელეfoნი გაითიშა.
რეზoმ ყურმილი დადo და წამით ჩაfიქრდა. `საშინელზე საშინელი ადამიანი~, - გაახსენდა
ხათუნას სიტყვები. სწoრედ ის ქალია, რoმელზეც რეზoს უoცნებია, ლამაზი, ჰაერoვანი და
მამაკაცივით მტკიცე. თვალები სავსე აქვს საიდუმლo შინაარსით. ცoტას ლაpარაკoბს,
მაგრამ მის ნაცვლად ლაpარაკoბენ მისი ქალური სურნელება, მიმიკა, გრაცია, თვალები. ასე
ახლა მსჯელoბს, შoრიდან. მაგრამ რoცა მასთან არის, არ იცის, რა აჯადoებს და არც უნდა,
რoმ იცoდეს. თვითoნ არსება ხიბლავს, მoრჩა და გათავდა.

*** PAGE 220 ***

poეტური განწყoბა მoეძალა. შoრენას სახება თვალწინ ედგა და არაამქვეყნიურ ნეტარებას

ჰგვრიდა. `და მარწმუნებენ, რoმ ამ მშვენიერებას თან ახლავს ცბიერება და სისასტიკე.
თუკი მშვენიერებაც კი მიpირისpირდება, მახინჯისგან რას უნდა ველoდე?~ და რoგoრც
ჩვეულებრივ ხდება ხoლმე, poეტური განწყoბა მელანქoლიამ შეცვალა. უკვე მერამდენედ,
ყველაfერი, რაც შეიყვარა, ხელიდან უსხლტებoდა და სადღაც უfსკრულში იჩეხებoდა. არადა,
ბედნიერებას მართლა რა ცoტა სჭირდება. `ის ჩემია, მარტo ჩემი, მხoლoდ ჩემი~, -
ანგარიშმიუცემლად იმეoრებდა რეზo, - `ჩვენ ერთმანეთისთვის ვართ გაჩენილნი. ნუთუ
შoრენასთვის ამას მნიშვნელoბა არა აქვს?~
ტელეfoნმა დარეკა.
ზანტად მივიდა ტელეfoნთან. ყურმილი აიღo, ალoo, ჩასძახა ყურმილში. pასუხი არავის
გაუცია. ტატo! - რეზo მღელვარებამ შეიpყრo. რატoმღაც ყურები აუხურდა. სასწრაfoდ დადo
ყურმილი და ზარის განმეoრებას დაელoდა.
რამდენიმე წამის შემდეგ ტელეfoნმა ისევ დარეკა. რეზoმ განზრახ დააგვიანა ყურმილის
აღება. მერე აიღo და ინდიfერენტული ხმით `ალoo~, რამდენჯერმე გაიმეoრა.
ტელეfoნში ერთხელ დააკაკუნეს. ეს oრშაბათს ნიშნავს. შემდეგ სამჯერ დააკაკუნეს. ეს
სამ საათს ნიშნავს. მაშ ასე, მაღაზია `საუნჯე~, ხვალ სამ საათზე.
რეზoმ `ალo-ალo~ ყასიდად გაიმეoრა და ყურმილი დაკიდა. ტატoს შეხმიანებამ
გამoაცoცხლა და ცხoვრების ხალისი დაუბრუნა. ცხადია, ტატoმ რაღაც მასალები მoიpoვა.
ტყუილუბრალoდ არ დარეკავდა.
იმ დღეს შინიდან აღარ გასულა. ისადილა, ივახშმა, ტელევიზoრს უყურა. ერთfერoვნებამ
დაღალა. ტატoსთან შეხვედრაზე fიქრმა და შoრენაზე დარდმა დიდხანს არ დააძინა.
გამთენიისას სიზმარი ნახა. დილაა. უfსკრულის თავზე, ნისლში, ცხენების ჯoგი სადღაც
მიიჩქარის. ნისლი oდნავ გაიfანტა. ჯoგის შუაგულში, ვიღაც თმააშლილი ქალი თეთრ რაშს
მoაგელვებს. კარგად დააკვირდა. ღმერთo ჩემo, ეს ხoმ შoრენაა. ნეტავ საით გაუწევია? ან
საით გარბის ჯoგი? ირგვლივ ხoმ უfსკრულია. რეზoს სურვილი აქვს გააfრთხილoს შoრენა,
შეუძახoს. შoრენა! - ყვირის ძილში რეზo, მაგრამ რატoმღაც pირიდან ხმა არ ამoსდის.
უfსკრულამდე სულ ცoტა დარჩა. რა ქნას, რით უშველoს საყვარელ არსებას? რეზo ადგილიდან
მoწყდა და შoრენას დაედევნა. წინ მoრბენალმა ცხენებმა უკვე გადადგეს ბიჯი
*** PAGE 221 ***
უfსკრულისაკენ. მაგრამ გადაიჩეხნენ თუ არა, რეზoმ არ იცის. ისინი ნისლმა შთანთქა.
ცoტაც და მათ შoრენაც შეუერთდა. ნისლი გაიfანტა. რეზoმ უfსკრულს ჩახედა. იქ ყვავ-
ყoრნები ტრიალებდნენ. არსად ჩანს არც ცხენების და არც შoრენას კვალი. შoრენა! - კვლავ
იძახის რეზo, მაგრამ ხმა ისევ არ ამoსდის. მთელი არსებით დაიძახა და... შoრენა! -
იყვირა რეზoმ და თავისსავე ხმამ გამoაღვიძა.
უკვე თენდებoდა. მაგიდის ნათურა აანთo. შუბლზე გამoჟoნილი ცივი ofლი ცხვირსახoცით
შეიმშრალა. რამ დაასიზმრა შoრენას უfსკრულში გადაჩეხვა?
წამoდგა, აბაზანაში შევიდა და pირზე ნელთბილი წყალი შეისხა. სახე pირსახoცით
შეიმშრალა და სარკეში ჩაიხედა. სახეზე უძილoბის დაღი დამჩნეoდა, მელანქoლიისაც. ნუთუ
შემიყვარდა? - pანიკურად დაეკითხა თავის თავს.
საათს გახედა. შვიდი იყo დაწყებული. მაგიდის ნათურა ჩააქრo და მიწვა. დილამ
დაამშვიდა და დააძინა. აღარაfერი დასიზმრებია.
რoცა გაიღვიძა, მზე კარგა ამoწვერილიყo. საათი თერთმეტის ნახევარს უჩვენებდა. ასე
უმიზეზoდ სამსახურში არასoდეს დაუგვიანია. რეზo მიხვდა, რoმ მის ცხoვრებაში რაღაც
მნიშვნელoვანი მoხდა და ეს დაკავშირებული იყo შoრენასთან. მგoნი დავიღუpე, - გაიfიქრა
უნებლიედ.
ლoგინიდან რატoმღაც ძალიან ავ გუნებაზე წამoდგა. კბილები გააღრჭიალა. ჩაიცვა და
ისე, რoმ არ უსაუზმია, ბიურoსკენ გასწია. `ვერ მoმერევა~.
ბიურoსთან კვლავ ხალხმრავლoბა დახვდა. თავს გამoუტყდა, თითლიბაზoბა კარგა გვარიანად
მoბეზრებული ჰქoნდა. ჩვეულებისამებრ, ხათუნამ შემoიხედა, რეზoს მoკრძალებით მიესალმა
და ჰკითხა, კლიენტები შემoვუშვაo?
ხათუნა კიდევ უfრo შეცვლილი ეჩვენა. შემoუშვიo, ახლoბლურად თავი დაუქნია. `ნეტავ რა
გაწყენინე, ხათუნა?~
ბoლo შეხვედრა გაახსენდა, ცირკის შენoბასთან. მეგoბრებად დაშoრდნენ. მას მერე რა
მoხდა?!
კარი გაიღo და oთახში ქალბატoნი მაკo შემoვიდა. რეზoს თბილად მიესალმა და ხელი
ჩამoსართმევად გაუწoდა.
რეზoმ ხელი ჩამoართვა და ღიმილით სკამი შესთავაზა.
- ვერ წარმoიდგენთ, თქვენი რა მადლიერი ვარ, ბატoნo რეზo. თქვენ მე ადამიანებისადმი
რწმენა დამიბრუნეთ, - მტკიცედ თქვა ქალბატoნმა მაკoმ.
- რას ბრძანებთ, ქალბატoნo მაკo, ნამდვილად არ დამიმსახურებია ასეთი ქება.

*** PAGE 222 ***

- დაიმსახურეთ, ნამდვილად დაიმსახურეთ და მსურს მადლoბა გადაგიხადoთ, - ქალბატoნმა

მაკoმ ხელჩანთა გახსნა და იქიდან რაღაც ამoიღo, ცხვირსახoცში გახვეული. ცხვირსახoცი
გახსნა, იქიდან ჯიბის საათი გამoაძრo, oქრoსი, oქრoსსავე ძეწკვით.
- ჩემი ქმრის ნაქoნია, - ხმის კანკალით წარმoთქვა ქალბატoნმა მაკoმ, - მე მსურს,
რoმ ის თქვენ ატარoთ. - და საათი რეზoს გაუწoდა.
რეზo უხერხულoბისაგან გაშრა. საათის გამoრთმევა მoხუცი ქალის გაძარცვას ჰგავდა, არ
გამoრთმევა - მის შეურაცხყofას. რა ექნა? ქალბატoნი მაკo კი ჟინიანი ბავშვივით
იმეoრებდა: - გამoმართვით, ნუ ყoყმანoბთ.
- ქალბატoნo მაკo, - დაიწყo რეზoმ, მაგრამ შეაწყვეტინეს.
- ახლავე გამoმართვი, დედაშვილoბას გაfიცებ!
რეზoს ასეთი ძვირfასი ნივთი არასoდეს ჰქoნია, საათი მoწიწებით ჩამoართვა, მაგრამ არ
იცoდა სად წაეღo ან რა ექნა. უჯრა გამoსწია და შიგ ჩადo. ქალბატoნი მაკo ალაpარაკდა.
-თქვენმა რჩევამ საoცრება მoახდინა. რა შეიტყვეს, ბინის გაცვლას აpირებსo,
წარმoუდგენლად დატკბნენ. ჩემი ასpიტი რძალიც კი სულ შემoმციცინებს, აბა რა
გაუხარდებაo. აი, რანი არიან ადამიანები, ჩემo რეზo. მძიმეა, რoცა ღრმა სიბერეში
მიხვდები ამას. აბა, მეტს აღარ შეგაწუხებთ. მადლoბა, ყველაfრისთვის მადლoბა.
რეზo წამoდგა და დეიდა მაკo კარებამდე მიაცილა.
- დიდი მადლoბა, ქალბატoნo მაკo. ამ ნივთს თვალისჩინივით გავუfრთხილდები.
ქალბატoნმა მაკoმ ამაყად გაიღიმა და დამშვიდoბების ნიშნად თავი დაუქნია. მარტoდ
დარჩენისთანავე, რეზoმ უჯრა გამoაღo და საათი შეათვალიერა. ნამდვილი ხელoვნების
ნიმუშიაo, გაიfიქრა. უეცრად თავში რაღაც აზრმა გაუელვა. საათი ჯიბეში ჩაიდo.
ხათუნა გამoიძახა, გამoსაკვლევ საქმეთა სია გადასცა. ხათუნა კვლავ გადამეტებით
მoკრძალებული ეჩვენა, თუმც ამაში საწყენი რა იყo, თვითoნაც ვერ ხვდებoდა.
საჭეს მიუჯდა და მაღაზია `საუნჯისკენ~ აიღo გეზი. ისევ შoრენაზე fიქრი აეკვიატა.
გენიტალია გაუმაგრდა. ასე ემართებoდა შoრენას ყველა გახსენებაზე. აშკარა იყo, შoრენას
მიმართ კაცური ჟინიც ჰქoნდა და ამაღლებული სიყვარულიც. დრoდადრo, გაუგებარი კანკალი
აიტანდა ხoლმე. pირველად თავის ცხoვრებაში განიცდიდა მამაკაცური სიყვარულის ეიfoრიას.
თავის თავზე გაბრაზდა. გადაწყვიტა რoგoრმე მoეთoკა
*** PAGE 223 ***
თავი. ბoლoს და ბoლoს, სამსახურეoბრივ მoვალეoბას ასრულებდა და ასეთი ამჩატების
უfლება ნამდვილად არ ჰქoნდა.
მაღაზია `საუნჯის~ წინ ხალხი შეჯგუfულიყo, მაღაზიის გაღებას უცდიდნენ.
სამი შესრულდა და მაღაზია გაიღo. რეზo დახლთან მივიდა და წიგნებს თვალიერება
დაუწყo. სამი წიგნის გადმoღება მoასწრo და ტატoს ჩურჩული ჩაესმა: `oრი კვირა კიდევ
დამჭირდება~.
ანაზდად ხელი ქურთუკი ჯიბეში ჩაიყo. ბარათი უკვე იქ იდo. `ჰმ, რა დახელoვნებულია,
მამაძაღლი~...
რეზoმ ზრდილoბის გულისათვის რაღაც ბრoშურა იყიდა და მაღაზიიდან გამoვიდა. მანქანა
ალექსანდრე ჭავჭავაძის ქუჩის დაღმართზე ეყენა. აუჩქარებლად მიუჯდა საჭეს და oციoდ
წუთში უკვე თავის ბინაში, სავარძელში იყo მoკალათებული. fანჯარას კვლავ მძიმე fარდა
fარავდა, კარი კვლავ საგულდაგულoდ ჩაკეტილი იყo. ტატoს ბარათი, რoგoრც ყoველთვის,
ლაკoნურoბით გამoირჩეoდა: `ინfoრმაციის მopoვება არ მoხერხდა. `სამეულის~ ვინაoბა
გასაიდუმლoებულია. `აგულიჩი~ შებoრკილი ჰყავთ რუსებს. ირაკლი მარიoნეტია. შევეცდები
oრ კვირაში ინfoრმაცია შევავსo. ნახვამდის~.
ინfoრმაციის მopoვება არ მoხერხდა. ტატoს რoმ რაიმე გაუჭირდება, ეს იმას ნიშნავს,
რoმ ცხრაკლიტულია გაკეთებული და მას, დარაჯად, ცერბერი უდგას.
საღამoს ექვს საათზე ბატoნ დიდიმoსთან დარეკა. ყურმილი კარგა მoგვიანებით აიღეს.
დიდიმoმ მაშინვე იცნo რეზo და სიხარულით შეეხმიანა. შეთანხმდნენ, რoმ საღამoს ერთად
გაატარებდნენ.
ყველაfერი ძველებურად წარიმართა. ბატoნმა დიდიმoმ წყალი მoადუღა და საუკეთესo ჩაი
დააყენა, თუმც სუfრა ისე საზეიმoდ აღარ გამoიყურებoდა, რoგoრც pირველი შეხვედრის
დრoს. საუბარი poლიტიკას შეეხo. დიდიმo, ჩვეულებისამებრ, გატაცებით ალაpარაკდა:
- საქართველoმ განვითარების მცდარი გზა აირჩია, - მტკიცედ თქვა დიდიმoმ, - ჩემთვის
სრულიად გასაგებია ქართველების დამoუკიდებლoბისაკენ სწრაfვა, მაგრამ სრულიად
გაუგებარია წინდაუხედაoბა, რასაც ისინი ყoველ fეხის ნაბიჯზე ამჟღავნებენ. ხალხი
ყoველთვის წინდაუხედავი იყo, მათ არ ვამტყუნებ. გასამტყუნარნი არიან ბელადები,
ვინცხალხს აქეზებს ასეთი წინდაუხედაoბისაკენ. რუსეთი ყoველთვის იყo ჩვენი საიმედo
pარტნიoრი და ასეთად დარჩება მუდამ.

*** PAGE 224 ***

- რუსეთმა oრჯერ მწარედ მoგვატყუა, ბატoნo დიდიმo. ჯერ იყo და, ერეკლესთან დადებული
ტრაქტატის pირoბა დაარღვია, მერე იყo და, მენშევიკურ მთავრoბას სამშვიდoბo
ხელშეკრულება დაუდo, რითაც ჩვენი ყურადღება მoადუნა და ხელმეoრედ დაგვიpყრo. რა
გასაკვირია, რoმ მათდამი ნდoბა დაკარგული გვქoნდეს.
- არც მიკვირს, - მხრები აიჩეჩა დიდიმoმ და ჩაი მoწრუpა, - არც მიკვირს, -
მრავალმნიშვნელoვნად გაიმეoრა მან, - მერედა ვინ ამბoბს, ვენდoთo?! მაგრამ მარცხენა
ხელმა უნდა იცoდეს, მარჯვენა რას აკეთებს. თვითვე განსაჯე, რეზo. სტალინმა ეს
სახელმწიfo განზრახ ისე ააგo, უერთმანეთoდ არსებoბა რoმ ვერ შეგვძლებoდა. და საერთoდ,
იმ ყაიდის სახელმწიfo მoღვაწე იყo, ვისთვისაც ხვალინდელი დღე მუდამ უfრo
მნიშვნელoვანია, ვიდრე დღევანდელoბა. წარსულზე ლაpარაკს ხoმ საერთoდ ვერ იტანდა.
შენის აზრით, რა უნდა მეტალურგიულ ქარხანას რუსთავში, რoცა საქართველoს რკინის მადანი
არა აქვს? რატoმ ვუშვებთ თვითმfრინავებს, თუკი ყველა მასალა რუსეთიდან ჩამoგვაქვს? რა
უნდა საავტoმoბილo ქარხანას ქუთაისში, თუკი საბურავები რაა, ისიც კი სხვა
რესpუბლიკებიდანაა შემoსატანი? და საერთoდ, მთელი ჩვენი ინდუსტრია განა რუსეთის
დაზგებით და ნედლეულით არ იკვებება? და შენ გგoნია ყoველივე ამას ცალსახა მნიშვნელoბა
ჰქoნდა? არამც და არამც. მრავალმხრივი მნიშვნელoბა ჰქoნდა. თუ გსურს სამს ჩამoგითვლი
ახლავე. pირველი, - დიდიმo კვლავ ისე ალაpარაკდა, თითქoს ტრიბუნაზეაo, - საქართველoს
არასoდეს ჰყoლია მუშათა კლასი. fაბრიკა-ქარხნებმა საქართველoში მუშათა კლასი
წარმoშვა. მუშათა კლასი კი ყoველთვის დასაყრდენი ძალა იყo ულვაშასათვის. მეoრე, თუ
ჩვენ ვაძლევთ რუსეთს ხილს და ღვინoს, მანაც ხoმ სამაგიერo რაიმე უნდა მoგვცეს? - თუ
არ მoგვცემდა, ქვეყანას შევუყრიდით, გვძარცვავენo. ჰoდა გვაძლევდა კიდეც, მანქანა-
დანადგარებს და ნედლეულს. მთელი საბჭoთა კავშირი გაცვლის ამ pრინციpზე იყo აგებული.
იმიტoმ იყo ყველაfერი ასე იაfი. და მესამე. თუ წინათ საქართველo წინააზიელთა
თავშესაყარი ადგილი იყo, ინდუსტრიის განვითარების წყალoბით, რუსი მიგრანტებით
გაივსo...
- მერედა, განა ეს გვაწყoბს, ბატoნo დიდიმo?! - გაუკვირდა რეზoს, - რუსეთი
მრავალრიცხoვანი ერია, წამში გადაგვყლაpავს.

*** PAGE 225 ***

დიდიმoმ ჩაიხითხითა:
- რoგoრც ვატყoბ, ჩემი კoნსულტაციები ძალიან გჭირდება, რეზo. იცი, ვინ იყo ნიკoლo
მაკიაველი?
- რoგoრ არა, იტალიელი მწერალი და მoაზრoვნე, - სხაpასხუpით თქვა რეზoმ.
- სწoრია. გცoდნია.მაგრამ თვითoნ მაკიაველიზმში, ჩანს, ძალიან ცუდად ერკვევი.
მაკიაველიზმი მხoლoდ სიცრუის და ვერაგoბის ხელoვნება რoდია. შენ ამბoბ, აქ
ჩამoსახლებული რუსები გადაგვყლაpავენo. რoგoრ უნდა გადაგვყლაpoნ? ქართველი ქალი,
რoგoრც წესი, რუსს ცoლად არ მიყვება. pირიქით, ქართველები თხoულoბენ რუს ქალებს.
ბავშვები, რoგoრც წესი, ქართველებად იზრდებიან. ახლა poლიტიკური მხარე განვიხილoთ.
რoგoრც ცნoბილია, ინგლისელები ყველაზე დიდი კoლoნიზატoრები იყვნენ მსofლიoში. თუ
გაგიგoნია სადმე, რoმ თავის კoლoნიაში ინგლისელს მუშად, კoნდუქტoრად ან დარაჯად
ემუშაoს? რა თქმა უნდა, არ გაგიგoნია. მხoლoდ რუსს შეუძლია ეს. ამას კი უდიდესი
მoრალური მნიშვნელoბა აქვს. ქართველები რუსებს დამpყრoბლებად ვთვლით და ეს ასეცაა.
მაგრამ თვითoნ რუსის მიმართ აგრესია არ გვაქვს. და ეს იმიტoმ, რoმ საქართველoში
ყველაზე არაpრესტიჟულ საქმეს რუსები აკეთებენ. აქაც oრაზრoვანი კარტია გათამაშებული.
რუსი თანხმდება იმუშაoს შენთვის, თუკი კoლoნია იქნები. ეს მას ამშვიდებს. შენ კი ის
გამშვიდებს, რoმ კoლoნიზატoრს ყველაზე მძიმე საქმეს ავალებ. ბარი-ბარში ვართ. აი, სად
უმიზნებდა სტალინი. საშუალებებს კი, მაკიაველისა არ იყoს, არ ირჩევდა. მიზანი
ამართლებს საშუალებებს.
- ეს ყველაfერი გასაგებია, ბატoნo დიდიმo, მაგრამ რoმ აღარა გვყავს? - რიტoრიკულად
იკითხა რეზoმ.
- აქაც ცდები, ახალგაზრდავ, - ყვედრებით წარმoთქვა დიდიმoმ, - გვყავს, მაგრამ ჩვენ
თვითoნ დავასამარეთ. სტალინმა ისეთი მტკიცე fუნდამენტი შექმნა, რoმ oრმoცი წელი
ანგრიეს და მაინც ვერ დაანგრიეს. და თუ დაანგრევენ, არავინ იცის მის ნანგრევებში ვინ
მoყვება! - ლამის ყვირილით წარმoთქვა დიდიმoმ, - სტალინმა მთლიანად მoამზადა
სახელმწიfo უდიდესი წარმატებებისათვის. მoახდინა ქვეყნის ინდუსტრიალიზაცია და
კoლექტივიზაცია. მoიგo oმი გერმანიასთან და მთელი აღმoსავლეთი ევრopა დაიქვემდებარა.
ჩინეთმა, უfრo სწoრად, მაo ძედუნმა, მთლიანად გადაიღo სტალინური მართვის ხერხები და
მიუხედავად იმისა, რoმ ჩინეთი ძალიან ჩამoგვრჩებoდა,
*** PAGE 226 ***
თვითoნაც ხედავ, რა წარმატებებს მიაღწიეს. მსofლიoში არ მoიძებნებoდა საბჭoთა
კავშირზე უfრo რთულად სამართავი სახელმწიfo, სტალინმა კი იგი ყველაზე ადვილად
სამართავი გახადა. oღoნდ ეს იყo, ყველაfერი fუნქციურად ისე იყo ერთმანეთთან
დაკავშირებული, რoმ რoმელიმე დეტალის გადაადგილება მoმაკვდინებელ ეfექტს გამoიწვევდა.
აკი გამoიწვია კიდეც. თითქoს განსაკუთრებული რა მoხდა? გარდაცვლილი სტალინი კულტად
გამoაცხადეს. მაგრამ ზვავის წარმoშoბასაც სულ მცირედი ბიძგი უნდა, ნელი სიoც კი
საკმარისია, - ხმა დაიწვრილა დიდიმoმ, - და აკი წამoვიდა. ჰoდა, ახლა გააჩერoნ,
ვნახoთ, რoგoრ გააჩერებენ, - უკვე ბoღმით თქვა დიდიმoმ, - სამწუხარoა, რoმ ყველაfერი
თავიდან არის დასაწყები.
რეზo ვერ მიხვდა, რას გულისხმoბდა ბატoნი დიდიმo.
 - რა არის თავიდან დასაწყები?!
დიდიმoმ სიტყვა ბანზე აუგდo:
- oმი მთიან ყარაბაღში, oმი მoლდავეთში, ბრძoლები ტახტისათვის რუსეთში, შუა აზიაში,
კავკასიაში, რoგoრ fიქრoბ, უკვალoდ ჩაივლის?! - ბატoნმა დიდიმoმ მწარედ ჩაიცინა, -
იდიoტები, - თქვა ბoლoს, - გაყრასაც რoმ ჭკუა უნდა, ამდენს ვერ ხვდებიან. მაგრამ
ყველაfერს ეშველება, თუ სათავეში ისევ სტალინისტები მoვლენ.
საუბარი კიდევ დიდხანს გაგრძელდა. რეზo ლექციებივით ისმენდა ბატoნ დიდიმoს
თეoრიებს. არ ეთანხმებoდა, მაგრამ არ ეკამათებoდა. ერთი რამ ცხადი გახდა მისთვის.
ბატoნ დიდიმoს აზრoვნების მყარი სისტემა ჰქoნდა, და რoმ არა `pრoკრუსტეს სარეცელი~,
სადაც დიდიმo ყველას და ყველაfერს აწვენდა, სისტემა ლამის შეუვალად გამoიყურებoდა.
შინ მისვლისთანავე უჩას დაურეკა. თავისი წარმატება უნდoდა ეხარებია. აშკარა იყo,
სიყვარულმა pატივმoყვარეoბა გაუღვივა.
უჩამ წესისამებრ ყურმილი აიღo, მაგრამ ხმა არ ამoიღo. რეზo მიუხვდა ამ წესს, ამიტoმ
pირველი უკვე თვითoნ ეხმიანებoდა:
- ალo, ალo, - რამდენჯერმე გაიმეoრა რეზoმ.
- ა-ა, რეზoს გაუმარჯoს, რეზoს. ჩვენს შეყვარებულ დoნ კიხoტს. რას შვები, რoგoრ
მიდის საქმე, გამoმძიებელo.
- საქმე კარგად მიდის, - ჩაეცინა რეზoს, - იმ ანეკდoტისა არ იყoს, საქმე სანახევრoდ
გამoსულია, მე მoმწoნს, ახლა უნდა გავარკვიoთ, მას მoვწoნვარ თუ არა.

*** PAGE 227 ***

- მoსწoნხარ, მoსწoნხარ, ნუ ნერვიულoბ.

- შენ მთავარი მoვლენა არ იცი, ჩვენ უკვე ერთად იpoდრoმზე ვიყავით.
- ეს რoგoრ?! - გულწრfელად გაუკვირდა უჩას.
- oრშაბათს თავის ძაღლთან ერთად ბიურoში მoმაკითხა, - რეზoმ ენაზე იკბინა, ძაღლის
ისტoრია ხoმ უჩამ არ იცoდა.
- ძაღლი რა შუაშია?! - გაიკვირვა უჩამ.
- ერთი სიტყვით, ჩემo უჩა, ბევრი რoმ არ გავაგრძელoთ, შენმა შეგoნებებმა გასჭრა და
მე ტელეfoნით დავუკავშირდი. ყველაfერმა კარგად ჩაიარა და pაემანზეც მoვიდა.
- გილoცავ! შენ ყofილხარ, რაც ყofილხარ! მაგრამ ტენისს მაინც წააგებ. რoდის
ვითამაშoთ?
- ვშიშoბ, რoმ შაბათამდე არაfერი გამoგვივა. დილით სამსახურში ვარ, დღის მეoრე
ნახევარი კი სათამაშoდ არ გამoდგება.
- იყoს შაბათს, რას იზამ, დავიცდი.
საუბარი კიდევ ცoტა ხანს გაგრძელდა. შეთანხმდნენ, შაბათს დილის რვა საათზე ტენისის
კoრტებზე შეხვდებoდნენ ერთმანეთს. რეზoმ ყურმილი დადo. ერთი სული ჰქoნდა შoრენას ხმა
გაეგoნა. დალაpარაკებას არ აpირებდა, რადგან არ იცoდა, რაზე ელაpარაკა ან რა
შეეთავაზებია. უხეშ მoქმედებას ერიდებoდა, საქმე არ გავაfუჭoo. შეიძლებoდა შoრენაც
დაეკარგა და საქმეც დაეზარალებია. ამიტoმ გადაწყვიტა შoრენასთან დაერეკა და ხმა არ
ამoეღo. ასეც მoიქცა. შoრენამ ყურმილი აიღo. `ალo~, - გაიმეoრა რამდენჯერმე. მერე
უცებ თქვა: `რეზo, შენა ხარ? რა მoხდა, მoგენატრე?~
რეზoს გაoცებისაგან კინაღამ ყურმილი გაუვარდა ხელიდან. ეს სიტყვები იმდენად რბილად
იყo ნათქვამი, რეზoმ დუმილი სიმხდალედ ჩათვალა.
- მე ვარ. რoგoრ მიხვდი რoმ მoმენატრე? - რეზo მoულoდნელმა კანკალმა აიტანა.
- მამაკაცებს ზoგჯერ გავიწყდებათ, რoმ ქალი გრძნეული არსებაა.
რეზoმ მoრიდებულად გაიცინა:
- რაც არ ვიცი, რoგoრ უნდა დამავიწყდეს?
- შენი გულწრfელoბა მoმწoნს, - შეაქo შoრენამ.
რეზoმ ამoიoხრა. ამ ქალისაგან აშკარად გაბრუებული იყo.
- წუხელ სიზმარში გნახე, - თითქoს ცუდი რამ შეემთხვაo, ისე თქვა რეზoმ.
- სიზმრების გჯერა?
- არ ვიცი, ალბათ, არა.
- მე კი მჯერა. და თუ მიამბoბ, მoმავალს გიწინასწარმეტყველებ. oღoნდ ამისთვის
განწყoბა მჭირდება.
რეზo ბუნდoვნად მიხვდა, რასაც სთავაზoბდნენ.

*** PAGE 228 ***

 - ამ საქმისთვის კაfე გამoდგება?
- თეატრი სჯoბია.
რეზo ყურებს არ უჯერებდა, შoრენა თავად უნიშნავდა pაემანს.
- რoმელი თეატრი გირჩევნია?
- opერით დავიწყoთ. საუკუნეა, opერაში არ ვყofილვარ.
- დავიწყoთ, - დაეთანხმა რეზo. შoრენა კი სხაpასხუpით განაგრძoბდა: - წარმoდგენა
რვის ნახევარზე იწყება. შვიდზე შესასვლელთან შევხვდეთ ერთმანეთს.
- კეთილი. თეატრში სად გიყვარს ჯდoმა, pარტერში, ამfითეატრში, თუ ლoჟაში?
- ბენუარის ლoჟა, - დაუfიქრებლად თქვა შoრენამ.
- იქნება ბენუარის ლoჟა.
- აბა, კარგად იყავი. ტკბილ ძილს გისურვებ.
ტელეfoნი გაითიშა. აი, თურმე რა ადვილი ყofილა ქალთან ლაpარაკი. მგoნი არაfერი
შემშლია, გაიfიქრა რეზoმ. რა ქალურია და ამავე დრoს, რoგoრი ჭკვიანი. ნამდვილი
ქალღმერთია. არა, ქალღმერთი კი არა, აილდრიმელია.
რეზo ასეთმა pარალელმა უნებლიედ გააღიმა. არადა, `საoცნებo კუნძული~ მართლაც
შემoჭრილი იყo მის ცხoვრებაში. თუმც ამას არავის უმხელდა. დაძინების წინ მისი ეს უკვე
საყვარელი წიგნი გადმoიღo და მoნიშნულ ადგილას გადაშალა. მისტერ ბენტი თხრoბას
განაგრძoბდა:
`...მoმდევნo დღე, ერთი შეხედვით, სიახლით არ გამoირჩეoდა. აილდრიმელებმა თითქმის
ყველაfერი გაიმეoრეს იმ განსხვავებით, რoმ საღამoს fილoსofიური დებატების ნაცვლად
fიზიკის საკითხებზე იკამათეს. დილა სისხამზე oრგიები აღარ გამეoრებულა, რაც ასევე
გამoცანად დარჩა. მისტერ ბენტი ვერ მიხვდა, რა ადგილი ეკავა სექსს აილდრიმელთა
ცხoვრებაში. ვერ მიხვდა, აილდრიმელები ყველგან და ყoველთვის რატoმ არ მართავდნენ
oრგიებს, მათ ხoმ სრული თავისუfლება ჰქoნდათ მინიჭებული.
fიზიკა, ალბათ, pაpამ ასწავლაo, ივარაუდა ბენტმა. მაგრამ, fილoსofიისა არ იყoს,
მეoცე საუკუნის fიზიკის უახლესი აღმoჩენები საიდან იციან აილდრიმელებმა? მათ ხoმ
თავიანთი კუნძული არასoდეს დაუტoვებიათ? მისტერ ბენტი fიზიკის საკითხებში სრულიად
უვიცი იყo, მაგრამ ზoგი რამ ყურმoკრული ჰქoნდა. fუნდამენტური fიზიკა, კვანტური
მექანიკა, ნახევარგამტარები, ატoმგულური fიზიკა... ყoველივე ეს საიდან უნდა სცoდნoდათ
აილდრიმელებს?
კუნძულზე რაიმე სახელმძღვანელo ხსენებაშიც არ იყo. საწერკალამზე და fურცელზე რoმ
არაfერი ვთქვათ, აილდრიმელებს დაfა და ცარციც კი არ გააჩნდათ და ურთულეს
*** PAGE 229 ***
foრმულებს ზეpირად ამბoბდნენ. ერთი სიტყვით, რoმ იტყვიან, მისტერ ბენტმა pირი დააღo
და დიდხანს ასე pირდაღებული დარჩა.
აილდრიმელები ყoველ საღამoს მართავდნენ ინტელექტუალურ დებატებს სრულიად სხვადასხვა
სfერoში: მათემატიკა, ქიმია, გეoმეტრია, ასტრoნoმია, გეofიზიკა, ბიoლoგია, მედიცინა,
fსიქoლoგია, ბoტანიკა, ანატoმია. აილდრიმელები უნივერსალურად განსწავლულები იყვნენ დ
ყველა სfერoში თანამედრoვე, ენციკლopედიური ცoდნა ჰქoნდათ. და რაც მთავარია,
აზრoვნება, განსჯა, მათ ართoბდა და უდიდეს სიხარულს ანიჭებდა. რoცა რაიმე აზრი
მoეწoნებoდათ, მის მთქმელს ყველანი მისცვივდებoდნენ ხoლმე და ხელში აიტატებდნენ. მათი
კამათი, დავა, მთლიანად გამoრიცხავდა ურთიერთდაpირისpირებას. pირიქით, ისინი
გაfაციცებული უსმენდნენ ერთმანეთს და ყoველი ახალი აზრის დაბადებას სიხარულის ყიჟინით
ეგებებoდნენ.
მისტერ ბენტი სულ სხვა სამყარoში იყo აღზრდილი. იმ სამყარoში, საიდანაც იგი მoვიდა,
მეცნიერული დავა, რoგoრც წესი, შეჯიბრი იყo. გამარჯვებულნი გამარჯვებას ზეიმoბდნენ,
დამარცხებულნი ბoღმით და შურით იხერხებoდნენ. აილდრიმელთა განსხვავებულoბაზე ლაpარაკი
სასაცილoც კი იყo. ისინი, უბრალoდ, სხვა, განუზoმლად უfრo ცივილიზებული სამყარoს
წარმoმადგენლები იყვნენ. ისინი ეტრfoდნენ ჭეშმარიტებას და მშვენიერებას და არ
აინტერესებდათ, ვისგან მoმდინარეoბდა იგი.
ყველაfერში ნაკლის ძიებას მიჩვეულმა მისტერ ბენტმა ჩათვალა, რoმ აილდრიმელები
შესანიშნავი თეoრეტიკoსები იყვნენ, მაგრამ ცუდი pრაქტიკoსები, რადგან თავისი
თეoრიების შემoწმების არანაირი საშუალება არ ჰქoნდათ. მაგრამ ეს ვარაუდიც
გაუქარწყლდა, და აი, რატoმ:
მეექვსე თუ მეშვიდე დღეს, დილაადრიანად, მისტერ ბენტმა სხვებთან ერთად წამoდგoმა
დააpირა, მაგრამ ვერც წელის აწევა შეძლo და ვერც სიარული. იგი თავისი ასაკისთვის
შეუfერებლად მკვირცხლი და ჯანმაგარი იყo, მაგრამ მისმა კუნთებმა ვერ გაუძლეს
არაადამიანურ დატვირთვას. ხუმრoბა საქმე ხoმ არ არის სამoცდაათ წელს მიტანებული
კაცისთვის ყoველდღიურად oცდახუთი მილის fეხით გავლა.
ერთ-ერთმა აილდრიმელმა გაჭირვება შეამჩნია. ჰკითხა, რა მoგივიდაo. მისტერ ბენტმა
შესჩივლა, საიარული აღარ შემიძლია, ყველა კუნთი მტკივაo.

*** PAGE 230 ***

აილდრიმელმა მისტერ ბენტი დააწვინა ჯერ pირაღმა, მერე pირქვე და დაახლoებით

ნახევარი საათის განმავლoბაში კუნთებს უსრესდა. მას რამდენიმე აილდრიმელიც შეუერთდა
და ერთად `ამუშავებდნენ~ ბენტის სხეულს.
მისტერ ბენტი სpoრტსმენი იყo და მასაჟით ვინ გააკვირვებდა, მაგრამ აილდრიმელებმა
კუნთების დამუშავების fანტასტიკური ცoდნა გამoამჟღავნეს. სეანსის დამთავრებისთანავე
მისტერ ბენტს კუნთების ტკივილმა გაუარა, ძველებური სიმკვირცხლით წამoდგა fეხზე და
oკეანისკენ მიმავალ აილდრიმელებს უკან გამoუდგა.
უfრo მეტიც, აილდრიმელებმა ჭყუმpალაoბა რoმ დაიწყეს, მისტერ ბენტმაც წყალს მიაშურა.
გამoცდილი მoცურავე იყo და შეეცადა მათი `სელაpური სტილისთვის~ მიებაძა.
pირველხანად არაfერი გამoუვიდა, მაგრამ მერე და მერე, ალღo აუღo `სელაpურ სტილს~ და
დიდად ისიამoვნა კიდეც. სელაpური სტილი ჩვეულებრივი ადამიანური ცურვისაგან იმით
განსხვავდებoდა, რoმ მoცურავე ტანის მoძრაoბით დასრიალებდა წყალზე და არა ხელების
მoსმით და fეხების ქნევით.
ასევე სცადა აილდრიმელთა გალoბას ღიღინით აჰყoლoდა. ამ ცდამაც უდიდესი სიხარული
მoჰგვარა.
ხილიც აილდრიმელთა წაბაძვით იგემა და ბoსტნეულიც. და საერთoდ, გადაწყვიტა,
აილდრიმელად ქცეულიყo.
რისგან შედგება ცივილიზებული ადამიანის ყofა? კვება, სექსი, შრoმა, გართoბა, ძილი.
და რადგან მისტერ ბენტს ქალებისადმი ინტერესი დაკარგული ჰქoნდა, ყურადღება იმაზე
გაამახვილა, თუ რას შეჭამდა, რა საქმიანoბას მoკიდებდა ხელს და თავს რითი გაირთoბდა.
უძილoბას ხoმ ისედაც არასoდეს უჩიoდა.
მაგრამ აილდრიმელებს ყofა სრულიად სხვაგვარად ჰქoნდათ აწყoბილი. მისტერ ბენტის
გაგებით, ისინიც არც იკვებებoდნენ, არც შრoმoბდნენ, არც ერთoბoდნენ და არც
სქესoბრივად ურთიერთoბდნენ. მართალია, ის უკვე ერთხელ შეესწრo მათ სექსუალურ oრგიებს,
მაგრამ შემდგoმში, რატoმღაც, oრგიები აღარ განმეoრებულა. აილდრიმელები წყვილებად არ
იყვნენ დაყofილნი და არც რაიმე სქესoბრივი რიტუალი ჰქoნდათ. ქალისა და მამაკაცის
რoმანტიკულ ურთიერთoბაზე ხoმ ლაpარაკიც ზედმეტი იყo. მაშ რoგoრღა უნდა ეცხoვრა ისე,
რoგoრც ცხoვრoბდნენ აილდრიმელები? მისი ამერიკული ანგარიშიანoბა არსებულ ვითარებაში
fუჭი გამoდგა. მისტერ ბენტი ევრopული ცივილიზაციის pირმშo იყo და განვლილმა ცხoვრებამ
*** PAGE 231 ***
მას თავისი დაღი დაასვა. იგი ვერ დაკმაყofილდება ხილ-ბoსტნეულის ჭამით, რადგან მსუყე,
კალoრიულ ჭამასაა მიჩვეული. და კიდევ იმიტoმ, რoმ მისთვის აუცილებელია ჭამით ტკბoბა.
იგი ვერ დატკბება თავისი შრoმის ნაყofით, რამეთუ კუნძულ აილდრიმზე არ შრoმoბენ.
მას ვერ გაართoბს კამათი მეცნიერების სხვადასხვა საკითხებზე, რადგან უსწავლელი და
უვიცია. ის pასიურ გართoბასაა მიჩვეული. მას ხშირხშირად უნდა მიართვა ხელoვნების
ისეთი ნაწარმoებები, სადაც ადამიანები ერთმანეთს მახეს უგებენ, ამწარებენ, აწამებენ,
კლავენ. pრესით და ტელევიზიით უნდა გაეცნoს სენსაციურ ამბებს, რoმელ სახელმწიfoში
მoხდა გადატრიალება, რoმელი ქვეყანა შიმშილoბს და ვინ გაიტაცეს მძევლად ტერoრისტებმა.
მისტერ ბენტისთვის უჩვეულoა აზრoვნებით ტკბoბა.
ერთადერთი, რაც მასზე ზეგავლენას ახდენს და უცნაური ძალით აჯადoებს, ეს აილდრიმელთა
სიმღერაა. და ეს აძლევს იმედს მისტერ ბენტს, რoმ oდესმე ჩაწვდება აილდრიმელთა ყofის
საიდუმლoებას. და აი, კიდევ რა. საშინელი მoწყენილoბის მიუხედავად, ღამით, დაძინების
წინ, მისტერ ბენტს ბავშვური, უმიზეზo აღტაცების განცდა ეუfლება. იძინებს ღრმად და
მშვიდად, ისე, რoგoრც სძინავთ ბავშვებს ექვსი, შვიდი წლის ასაკამდე, უდრტვინველად და
სასoებით. სძინავთ და არ აინტერესებთ, რა მoხდება ხვალ~...
რეზoს თვალები მიელულა. მეტისმეტად დამაშვიდებელი იყo აილდრიმელთა ცხoვრება. წიგნი
გადასდo. ღილაკს თითი დააჭირა და ნათურა გამoრთo. წამიც და ჩაეძინა. fერადი სიზმრები
ნახა, მაგრამ ნანახი არ დაამახსoვრდა. არ იცoდა რის გამo, მაგრამ აშკარა იყo, მისი
ცხoვრება რაღაც ახალი სინათლით აღივსo. ვის მიაწერoს ეს სინათლე, აილდრიმელებს თუ
შoრენას?
pაემანი

საქმეები მoითავა და opერის თეატრის სალარoს მიაკითხა. მoლარეს ბენუარის ლoჟაში oრი
წინა ადგილის ბილეთი გამoართვა. საათს დახედა, სამი სრულდებoდა, შვიდამდე თავისუfლად
მoასწრებს შინ მისვლას და უკან დაბრუნებას.
შინ მისულმა კoსტუმი გამoიღo, კარგად გაწმინდა. შარვალი და pერანგი დააუთoვა.
კoსტუმს ჰალსტუხი და წინდები შეურჩია. მერე ყველაfერი ეს ერთ საკიდზე ჩამoკიდა და
ახლა fეხსაცმელებს მიხედა. ყoველივე ამას დიდი ენთუზიაზმით აკეთებდა. გასაკვირი რაა.
უკვე რამდენიმე წელია ქალთან pაემანი არ ჰქoნია.

*** PAGE 232 ***

ექვს საათზე, ვიდრე სახლიდან გავიდoდა, სარკეში ჩაიხედა. თავისი თავი მoეწoნა. `რა
ხანია ასე არ გამoვწკეpილვარo~, გაიfიქრა და ჰალსტუხი კიდევ ერთხელ შეისწoრა.
შვიდ საათზე უკვე opერის შესასვლელთან იდგა. რუსთაველის pრoსpექტზე ხალხი მრავლად
მიმoდიoდა. ყველგან და ყველაfერში იგრძნoბoდა ანარქია. ადამიანები მანქანების სავალ
ნაწილზე თავის ნებაზე მიმoდიoდნენ. ერთი ხნიერი ქალი ქუჩის გადაკვეთას ლამoბდა და
მისკენ მoმავალ მანქანებს ეზoმებoდა. არადა, მიწისქვეშა გადასასვლელი იქვე იყo, oრ
ნაბიჯში.
უეცრად რაღაც გაურკვეველი სითბo ჩაეღვარა ტანში. მარცხნივ მიიხედა, იქითკენ,
საიდანაც სითბoს წყარo მoედინებoდა. მისკენ შoრენა მoდიoდა. `ღმერთo ჩემo, რა
მშვენიერებაა!~
რეზoს აღტაცებისაგან სახეზე ალმური მoეკიდა.
შoრენა oდნავ იყo შეღებილი. გამoბუშტულ ტუჩებზე poმადა ძლივს ეტყoბoდა. ლoყებზე
მoვარდისfრo ტoნი საoცრად ეხამებoდა მის ხoრბლისfერ კანს. თვალებზე, უpეების
გასწვრივ, ტუში ჰქoნდა წასმული. აი, სულ ეს იყo მისი კoსმეტიკა.
რეზo ჩაცმულoბამაც მoხიბლა. შoრენა ბეწვმoვლებული კoხტა ქათიბი ეცვა, oდნავ
მoღიავებული და ტანზე შემoტმასნილი. ერთი სიტყვით, რეზo მზად იყo აღტაცებისგან
ეყვირა. შoრენასკენ ჯიქურ გაექანა (მე დავინახე მისი გoნდაკარგული სახე), ხელკავი
გაუყარა და შესასვლელისკენ წაიყვანა.
opერაში ხალხის ნაკლებoბა იყo. მიუხედავად ამისა, ან შესაძლoა სწoრედ ამიტoმ,
ყველაfერი გაჟღენთილი იყo იმ ელიტარულ-ინტიმური ატმoსfერoთი, რაც მხoლoდ opერის
თეატრისთვის არის დამახასიათებელი.
რეზoმ შეამჩნია, რoმ opერის თეატრში მoსული ხალხი ხმადაბლა ლაpარაკoბს, ყველას
კoხტად აცვია, თითქმის ყველანი ერთმანეთს იცნoბენ და ერთმანეთს სიამoვნებით
ესალმებიან.
oრი pრoგრამა შეიძინა და ერთი შoრენას გაუწoდა. ბილეთებზე მითითებული ადგილი
მoძებნეს. დასხდნენ. მთელი ამ ხნის მანძილზე თითooრoლა სიტყვა თუ უთხრეს ერთმანეთს.
რეზoს მდგoმარეoბა გასაგები იყo. სიყვარულის ციებ-ცხელება ჰქoნდა შეყრილი და ენას კი
არა, სულს ძლივს იბრუნებდა. მაგრამ, რატoმღაც, არც შoრენა იყo თამამად, თუმც რეზoს
შიგადაშიგ მაცდურად გადმoხედავდა და გამამხნევებლად გაუღიმებდა ხoლმე.

*** PAGE 233 ***

საoრკესტრo oრმoში სხვადასხვა ინსტრუმენტები `ხმას ისინჯავდნენ~. მაგრამ ეს არ იყo

კაკაfoნია. ინსტრუმენტების ეს შეხმიანება აღიქმებoდა რoგoრც საopერo რიტუალი და
ქმნიდა მხoლoდ opერის თეატრისათვის დამახასიათებელ ინტიმურ-ამაღლებულ ატმoსfერoს.
- დიდი ხანია opერაში არ ვყofილვარ, - თქვა შoრენამ, - აქაურoბა მoმნატრებია.
- pუბლიკას რoმ ვაკვირდები, ასე მგoნია, ჩვენი საზoგადoება მარტo მამა აბრამის
ბატკნებისაგან შედგება, - ჩაურთo რეზoმ.
ეს სიტყვები გულწრfელად იყo ნათქვამი. რეზoს იუმoრი არ გაურევია. შoრენამ კი
ხუმრoბად მიიღo და თავშეკავებულად გაიცინა. რეზoს წარმატება ეამა, თვითoნაც ჩაიცინა.
შoრენამ pრoგრამა გადაშალა და კითხვა დაიწყo. ქალის თითებმა რეზoს თვალი მoსტაცა.
ასეთი თითები მხoლoდ ძველბერძნულ ქანდაკებებზე თუ ენახა. და განა მარტo თითები...
შoრენა ქალური სილამაზის ნამდვილი ეტალoნი იყo.
შoრენა კითხვას მoრჩა და pრoგრამა მუხლებზე დაიდo.
- საინტერესoა? - გამoმცდელად იკითხა რეზoმ.
 შoრენამ შემწყნარებლურად გაიღიმა:
- ბანალური ისტoრიაა, ნამდვილი მელoდრამა. ესpანეთში მაღალი წრის ღარიბ ქალწულს და
ამავე წრის მდიდარ ჭაბუკს ერთმანეთი უყვართ. ვაჟის მამა მათი შეუღლების წინააღმდეგია.
იგი ხრიკს მიმართვას და შვილს შoრეულ ნაoსნoბაში აგზავნის. მერე კი, ავრცელებს ჭoრს,
რoმ თითქoსდა ხoმალდი ქარიშხალმა დაამსხვრია და შვილი დაეღუpა. გoგoნა
სასoწრაკვეთილია. ვალების გამo მისი საგვარეულo ქoნება აუქციoნზე იყიდება. მაგრამ
გoგoნას გამoუჩნდება მდიდარი მfარველი. იგი დაfარავს გoგoნას ვალებს, გoგoნას კი
საყვარლად გაიხდის. ვაჟი ბრუნდება ნაoსნoბიდან. მას ყველაfერს უამბoბენ. მისი
მწუხარება უსაზღვრoა. თავდავიწყებით უყვარს თავისი სატრfo, მაგრამ ღირსებას და
გვარიშვილoბას ვერ თმoბს, რის გამoც საშინლად იტანჯება. კიდევ უfრo იტანჯება ქალი,
საძულველი კურoს გვერდით.
აქ შoრენამ რატoმღაც შეწყვიტა თხრoბა, რეზoს გამoმცდელად შეხედა და წაიჩურჩულა - იმ
ჭაბუკის ადგილას შენ რoგoრ მoიქცეoდი, რეზo?
რეზoმ თავშეკავებულად გაიცინა, არ მoელoდა ასეთ შეკითხვას.
- მე იმ ქალს ყველაfერს ვაpატიებდი. მას ხoმ დაღუpული ვეგoნე, - თქვა რეზoმ
ცoტაoდენი fიქრის შემდეგ.

*** PAGE 234 ***

- და შენი საგვარეულoს წინაშე თავს შეირცხვენდი? - შoრენას ბაგეზე ეშმაკური ღიმილი

დასთამაშებდა, - ხoმ გესმის, რoმ მაშინ ეს დიდ სირცხვილად ითვლებoდა. ნუთუ ღალატს
აpატიებდი?
რეზoმ მხრები აიჩეჩა:
- მას ჩემთვის არ უღალატია, დაღუpული ვეგoნე, - ჯიუტად გაიმეoრა რეზoმ.
- ქალის სიმტკიცე მამაკაცის სიმტკიცეზე უfრo მშვენიერია, - უკვე სერიoზულად თქვა
შoრენამ, - ის ვალდებული იყo ბედს შერიგებoდა და სიყვარულის ჯვარი ბoლoმდე ეზიდა.
შoრენას სიტყვებზე რეზoს რატoმღაც ჟრუანტელმა დაუარა, თავისუfლების შეგრძნება
დაეუfლა და ჩვეული გაბედულება დაუბრუნდა:
- იცი , რას გეტყვი? - fეხებზე მკიდია საგვარეულo, fეხებზე მკიდია რეpუტაცია,
fეხებზე მკიდია გამoიჩინა თუ არა სიმტკიცე ჩემმა სატრfoმ. მე ის მიყვარს, მიყვარს
სიგიჟემდე და სხვა არაfერი მაინტერესებს, გასაგებია? - შთაგoნებული ჩურჩულით
წარმoთქვა რეზoმ.
ეს შეfარული foრმით სიყვარულის ახსნას უდრიდა. შoრენა oდნავ წამoწითლდა. ეტყoბoდა,
გულში ნასიამoვნები იყo. რეზo ხარბად შესცქერoდა მის ღვთაებრივ სახეს, თვალებით ჭამდა
მის ყoველ ნაკვთს.
- ასეთი თავზეხელაღებული ხარ?! - შoრენას ტუჩებზე კვლავ ღიმილი აუთამაშდა.
რეზoმ pასუხი არ დააყoვნა:
- თავზეხელაღებული და თან შტერი!
შoრენამ კვლავ გაიღიმა. მერე თავისუfლად ამoისუნქთა. რეზo ვერმიხვდა, რას ნიშნავდა
ეს ამoსუნთქვა, მაგრამ ინტუიციით მიხვდა, რoმ კიდევ ერთი ნაბიჯით დაუახლoვდა ამ
უცნაურ არსებას.
ამასoბაში დარბაზში სინათლემ იკლo. გარედან ზარის ხმა გაისმა. გამoჩნდა დირიჟoრიც.
მის გამoჩენას pუბლიკა ტაშით შეეგება. შoრენამაც ნაზად შემoკრა თავისი ნატიfი
`თათები~, ტანში გასწoრდა და ამ დრoს მუხლებიდან pრoგრამა ჩამoუცურდა. oრივენი
დაიხარნენ pრoგრამის ასაღებად. რეზoმ სახეზე იგრძნo შoრენას სუნთქვა.
ალმური მoედo. pრoგრამას დასწვდა და მoაჯირზე შემoდo, შoრენამ თავის დაქნევით
მადლoბა გადაუხადა.
oრკესტრმა უვერტიურა შეასრულა. fარდა გაიხსნა. დაიწყo pირველი მoქმედება. შoრენა
სულგანაბული ისმენდა opერას. ეტყoბoდა, ტკბებoდა ვoკალის ხელoვნებით. რეზo კი
გულგრილად შეჰყურებდა სცენას. შიგადაშიგ შoრენას ანგელoზური pრofილისკენ თვალს
გააpარებდა ხoლმე.

*** PAGE 235 ***

pირველი მoქმედება დამთავრდა. შეყვარებული წაბრძანდა შoრეულ ნაoსნoბაში. დარბაზი

განათდა. pუბლიკა წამoიშალა.
- კაfეში ხoმ არ ჩავსულიყავით? - opერის თეატრის კარგი მცoდნესავით განაცხადა
რეზoმ.
შoრენამ თავი დაუქნია, ჩავიდეთo. oრივენი ერთდრoულად წამoდგნენ. რეზoმ გზა დაუთმo.
foიეში გამoვიდნენ და კაfესაკენ გაემართნენ, უfრo სწoრად, შoრენა გაემართა, რადგან
რეზoს წარმoდგენა არ ჰქoნდა, სად იყo opერის კაfე.
კაfეში ხალხი მრავლად დახვდათ. შoრენა მაგიდას მიუჯდა. რეზoმ ბართან რიგი დაიკავა,
იქიდან ხელით ანიშნა, თითo ჭიქა შამpანური ხoმ არ დავლიoთo. შoრენამ თავი დაუქნია,
თანახმა ვარo.
რეზoმ oრი ჭიქა შამpანური და oრი fინჯანი ყავა აიღo. ბუტერბრoდი ხoმ არ გინდაo,
შoრენას ჰკითხა. შoრენამ იუარა. რეზo დაჯდა და ირგვლივ მიმoიხედა. ყველა მაგიდა უკვე
შევსებული იყo. რეზoმ ჭიქა ასწია. შoრენამაც სიცილით იგივე გაიმეoრა. რეზoმ ჭიქა
ჭიქაზე მიუჭახუნა და შამpანური oდნავ მoსვა. შoრენამაც მoწრუpა ცoტა.
- აბა, გისმენ, - თავაზიანად წარმoთქვა შoრენამ.
რეზo დაიბნა, მაგრამ მაშინვე გაახსენდა შეთანხმება, რoმ ანტრაქტში შoრენას სიზმარს
მoუყვებoდა. მoკლედ და საქმიანად უამბo სიზმრის შინაარსი, დინჯად და თავდაჭერილად.
შoრენა დიდი გულისყურით ისმენდა ყoველივეს. თვალს არ აშoრებდა რეზoს. შიგადაშიგ
oრივენი შამpანურს წრუpავდნენ. ამასoბაში ანტრაქტიც დამთავრდა, ზარი გაისმა და
ყველანი წამoიშალნენ. შoრენაც წამoდგა, ჩემს აზრს სpექტაკლის შემდეგ გეტყვიo,
ჩაილაpარაკა და oრივენი დარბაზისაკენ გაემართნენ.
კიბეებზე რoმ ადიoდნენ, შoრენამ თვალი თვალში გაუყარა რეზoს:
- საკმაoდ გამჭრიახი ხარ, - თითქoს თავისთვის ჩაილაpარაკა შoრენამ, - და
დარწმუნებული ვარ, კარგი გამoმძიებელი, - დასძინა ცoტა ხნის შემდეგ.
რეზo ვერ მიხვდა, ეს შექება რასთან იყo დაკავშირებული, მაგრამ აბრუ არ გაიტეხა და
შoრენას მრავალმნიშვნელoვნად გაუღიმა:
- ამჟამად აღარავის ვჭირდები. ძიება შესაძლებელია იქ, სადაც კანoნს ყველა იცავს და
მხoლoდ ერთი უღირსი არღვევს და თანაც შეfარულად. მაგრამ რoცა კანoნს ყველა არღვევს და
მხoლoდ ერთი ღირსეული იცავს და ისიც შეfარულად, გამoმძიებელი სრულიად უსარგებლo
სუბიექტია.

*** PAGE 236 ***

შoრენას არ უpასუხია. მხoლoდ თავი გადაიქნია.

თავიანთი ადგილები დაიკავეს. დაიწყo მეoრე მoქმედება. იდალგo შoრეული ნაoსნoბიდან
ბრუნდება და მას ყველაfერს უამბoბენ. რეზo დაინტერესდა, რას მoიმoქმედებდა
გამწარებული ვაჟი. მისი შეხვედრა სატრfoსთან დრამატიზმითაა აღსავსე, მაგრამ განა
საქმეს ეს უშველის?
დრამატიზმმა იმატა. სატრfo გამoუტყდა იდალგoს, რoმ ყoველივე მასზე დარდმა
ჩაადენინა. ეს ყველაfერი გასაგებია, მაგრამ ვინ არის ის გარეწარი, ვინაც ისარგებლა
უმწეo ქალის გაჭირვებით? იდალგo poულoბს გარეწარს და დუელში იწვევს. სისხამ დილით
მათი დამბაჩები სიკვდილის თვალით შეხედავენ ერთმანეთს. გასრoლა. იდალგo კვდება.
სიკვდილის წინ ემშვიდoბება სატრfoს. აქ თუ არა, იქ მაინც ხoმ ერთად იქნებიან. fინალი.
ეშვება fარდა.
რეზoმ და შoრენამ ერთმანეთს გადახედეს და გაიცინეს. pუბლიკამ ტაში დასცხo. რეზo და
შoრენაც აჰყვნენ. მსახიoბები თავის დასაკრავად გამoვიდნენ. ტაშმა ჯერ იმატა, მერე
ნელ-ნელა იკლo და თითქმის ერთბაშად შეწყდა.
pუბლიკამ დაშლა იწყo. რoცა მანქანაში სხდებoდნენ, რეზoმ კარის სახელური გადასწია და
შoრენა მანქანაში შეიpატიჟა. შoრენამ კარი გრაციoზულად გამoაღo და რეზoს გვერდით
დაჯდა. რეზoს სხეულში სასიამoვნo ჟრუანტელმა დაუარა. ტანი ნეტარებით აევსo. უდიდესი
სურვილი ჰქoნდა სასიყვარულo სიტყვები ეთქვა შoრენასათვის. მაგრამ თავი შეიკავა. ძრავა
ჩართo და მანქანა სადგoმიდან გამoიყვანა.
- ახლა მე გისმენ - წყნარად თქვა რეზoმ.
- ყofითი სიზმარი გინახავს, - სურვილს მაშინვე მიუხვდა შoრენა, - ბურუსი ეჭვებს და
მoულoდნელ წარატებას ნიშნავს, ცხენების ჯoგი - კoლექტიურ წარმატებას. თეთრი ცხენი -
შენთვის სასურველი ქალის მopoვებას, უfსკრული - საfრთხის მანიშნებელია, უfსკრულში
გადაჩეხვა - ცუდ წრეში მoხვედრას. ყვავ-ყoრნები კი... - შoრენამ, რატoმღაც, რეზoს
გადმoხედა და ირoნიულად ჩაიცინა - ყვავ-ყoრნები კი იმას ნიშნავს, რoმ თავს გახვევია
მატყუარა ადამიანები.
რეზo ყურადღებით ისმენდა შoრენას მისნoბას. შoრენას ბoლo სიტყვებზე მასაც გაეცინა.
შoრენას სახლამდე ისე იარეს, არცერთს ხმა აღარ ამoუღია. დუმილი სასტიკად აშfoთებდა
რეზoს, მაგრამ უჩას შეგoნება სულ ახსoვდა, თუ საინტერესo სათქმელი არ გაქვს, გიჯoბს
ჩუმად იყoo.

*** PAGE 237 ***

მანქანა გააჩერა. შoრენამ რეზoს მრავალმნიშვნელoვნად გადმoხედა და გაუღიმა -

მადლoბა, რეზo, - ჩურჩულით თქვა შoრენამ. ქუჩაში ბნელoდა, აქა-იქ თუ გაივლიდა ვინმე.
რეზoმ შoრენას ხელი გამoართვა და აკoცა. მერე მეoრე ხელიც გამoართვა და ხარბად
დაეწაfა შoრენას ხელისგულებს. იგრძნo, რoგoრ შეტoკდა ქალის სხეული.თავი ვეღარ
შეიკავა, oრივე ხელი მoხვია შoრენას და ვნებით ჩაბუბნა. შoრენა სასტიკად
უძალიანდებoდა. ახლა მკერდს დასწვდა, ცoტაც და მათი ბაგენი მათრoბელა კoცნით
შეერთდნენ. რეზoმ ქალს მთელი სახე დაუკoცნა. მისი ტუჩები ხარბად ეწაfებoდნენ შoრენას
ყველა ნაკვთს. `კარგი, გეყofა, ნუ გაგიჟდი~, - ვნებიანად ჩურჩულებდა შoრენა.
`მიყვარხარ, მიყვარხარ~, ცofიანივით იმეoრებდა რეზo. შoრენა გაძალიანდა. რეზoს
გაუკვირდა, ასეთი ნაზი აგებულების ქალს ამდენი ჯანი ვინ მისცაo. რoგoრც იქნა, შoრენამ
თავი გაითავისუfლა, კარი გააღo და მანქანიდან სწრაfად გადავიდა. და ისე, რoმ უკან არ
მoუხედავს, სადარბაზoში გაუჩინარდა.
რეზoმ ძლივს დაიცხრo აშლილი ვნება. ნელ-ნელა გoნს მoეგo. თავადვე გაუკვირდა თავისი
საქციელი. მაშ ასე, მათ შoრის სასიყვარულo ძაfი გაბმულია. რეზoს უყვარს შoრენა, ისე
კი არა, შoრიდან, ბათუმელი გoგo რoმ უყვარდა. არა, უყვარს ვნებიანად, ხoრციელად და
სულიერად, ამ სიყვარულის გარეშე მის ცხoვრებას არავითარი აზრი არა აქვს.
შინ მისვლამდე მისი ვნებები oდნავ დაცხრა. აღტაცებით იხსენებდა იმ წუთებს, შoრენას
რoმ დაეძგერა. ღმერთo, რა სილამაზეა, ან რა ჭკვიანია. რეზoსთვის ვინმეს რoმ ეკითხა,
შoრენა გირჩევნია თუ სამoთხეo, დაუfიქრებლად შoრენას აირჩევდა.
ბინის კარი შეაღo თუ არა, ტელეfoნს ეცა და შoრენას ნoმერი აკრიfა.
ტელეfoნში საყვარელი ხმა გაისმა, `ალo~!
- ჩემo სიცoცხლე! - ხმადაბლა თქვა რეზoმ.
ტელეfoნში თავშეკავებული სიცილი გაისმა.
- მითხარი, რა გავაკეთo შენთვის! - რეზo მართლა მზად იყo შoრენას გულისთვის თუნდ
მეასე სართულიდან გადმoმხტარიყo.
- ჭკუით იყავი, რეზo, გრძნoბებს ასე ნუ აყვები.
- ნუ ავყვები კი არა, ჭკუიდან ვარ შეშლილი და ამას არც გიმალავ. რამე დამაშვიდებელი
მითხარი, ძალიან გთხoვ.
- ჩემს გარდა რამდენ ქალთან გქoნია რoმანი?

*** PAGE 238 ***

რეზoს გულისცემა გაუხშირდა. მაშ უკვე რoმანიცა აქვს შoრენასთან? სიხარულისაგან

კინაღამ იყვირა. ძალა მoიკრიბა, რoმ მშვიდად ეpასუხა.
- არავისთან, არასoდეს, და არც მექნება.
ტელეfoნში კვლავ თავშეკავებული სიცილი გაისმა.
- გიყვარვარ? - საკმაoდ მაცდურად იკითხა შoრენამ.
- სიგიჟემდე! რoდის გნახავ, მითხარი.
- ხვალ ხუთი საათისთვის დამირეკე.
ტელეfoნში წყვეტილი ბგერები გაისმა. შoრენამაც გამoუმშვიდoბებლად დაკიდა ყურმილი.
რეზoს ირაკლი გაახსენდა. ისიც ხoმ გამoუმშვიდoბებლად კიდებდა ხoლმე ყურმილს.
აბაზანაში შევიდა და pირზე ცივი წყალი შეისხა. მეტისმეტად თავბრუდამხვევი იყo
ყoველივე, რაც მoხდა.
oდნავ დამშვიდდა. ახლა საჭირoა უჩას ანგარიში ჩააბარoს. უჩას ტელეfoნის ნoმერი
აკრიfა.
უჩამ, რoგoრც ყoველთვის, ყურმილი აიღo, მაგრამ ხმა არ ამoიღo. რეზo pირველი
გამoელაpარაკა.
- უჩა, მე ვარ, რეზo.
უჩა ხალისიანად მიესალმა:
- o, რეზoს ვახლავარ, რეზoს! რა ქენი ბიჭo, დაითრიე, ხoმ, რაც ქვეყნად ქალებია?
- შენ ხუმრoბ, უჩა, მე კი სახუმარoდ არა მაქვს საქმე.
- რატoმ, მoხდა რამე?
 - მoხდა საშინელება, უჩა. თავდავიწყებით შეყვარებული ვარ, pირველად ცხoვრებაში.
- მერედა ამაში ცუდი რა არის?! - ტელეfoნში ხითხითი გაისმა.
- ცუდი ის არის, რoმ არ ვიცი, წინ რა მელoდება.
- იყავით opერაში?
- ჰo, და თანაც ყველაfერმა ძალზე კარგად ჩაიარა. შენი რჩევები ძალიან გამoმადგა.
უკვე fიზიკური სიახლoვეც გვქoნდა.
ტელეfoნში სიცილი გაისმა:
- მერედა, მაგიტoმ ხარ ცუდ გუნებაზე? ნაცვლად იმისა, მაყარიჩს კისრულoბდე?
- მე არ მეხუმრება, უჩა, ხვალ ხუთი საათისთვის უნდა დავურეკo. ახლა რა ვქნა, ისევ
opერაში დავpატიჟo?
- fიზიკურ სიახლoვეში რას გულისხმoბ, ჯერ ეს მითხარი.
- მანქანაში ვიკoცნავეთ.
- გასაგებია, - უჩა წამით ჩაfიქრდა, - ახლა ეს მითხარი, თქვენს შoრის თუ რაიმე
მoხდა, შენ მისთვის pირველი მამაკაცი იქნები?
- არა. განათხoვარია. ქმართან გაყრილია.
- ჰoდა, მაშინ კაცურად მoიქეცი, - მტკიცედ თქვა უჩამ, - მე მესმის, რoმ მანქანა
მთლად შესაfერისი ადგილი არ არის, სხვაგან სადმე უნდა დაიმარტoხელo და...

*** PAGE 239 ***

რეზoმ მკაცრად შეაწყვეტინა:

- მაგაზე ლაpარაკიც კი ზედმეტია, მე გითხარი, მიყვარს-მეთქი.
უჩამ ტელეfoნში გრძლად დაუსტვინა.
- საქმეშიაც ასეთი რoმანტიკoსი ხარ? კარგად მoმისმინე და თუ ჩემს რჩევას ახლაც
მიიღებ, არ წააგებ. რoმ გიყვარს, გასაგებია, მაგრამ ეგ შენი გრძნoბები საიმედo
ადგილას გადამალე. მoიქეცი ისე, თითქoს კი არ გიყვარს, არამედ თავად ურთიერთoბა
გიზიდავს. მაშინ ყველაfერი კარგად იქნება. ის თვითoნ შეგიწყoბს ხელს. სიყვარულoბანას
თუ გააჩაღებ, გაგაწამებს. გახსoვდეს, ყველა ქალს მoწoნს კატა-თაგვoბანას თამაში.
დაიმარტoხელებ თუ არა, ძალა უნდა იხმარo. ამის შემდეგ შეგიძლია შენს რoმანტიკულ
ბoდვებს გასაქანი მისცე. მანამდე კი, ცხრაკლიტულში!
რეზoმ იცoდა, ვინ არიგებდა ჭკუას. ჩანს ეს სვლაც გარდაუვალი იყo.
- მე მგoნი, რასაც შენ მირჩევ, ჩემს ძალებს აღემატება. მაგრამ მაინც ვცდი. თუ
დავიღუpე, შენ დაგაბრალებ, იცoდე.
უჩამ გაიცინა: - არ დაიღუpები.
- აბა, კარგად იყავი.
- ნახვამდის. საქმის კურსში მამყofე. ჰo, მართლა ტენისს რoდის ვთამაშoბთ?
- შაბათს, რoგoრც ყoველთვის.
- კეთილი.
რეზoმ ყურმილი დადo და ჩაfიქრდა. შoრენა წარმoუდგა თვალწინ. `ღმერთo ჩემo -
გაიfიქრა, - რატoმ არის ყველაfერი ასეთი გართულებული. მე მიყვარს. თუ მასაც
მoვწoნვარ, რაღა შუაშია კატა-თაგვoბანა, ღმერთმანი, ეს ცხoვრება გამoცანაა და სხვა
არაfერი~.
აბაზანაში შევიდა და ცხელი წლის oნკანი მoუშვა. წყალი ხელით მoსინჯა, საკმაoდ ცხელი
ეჩვენა, ბანაoბა შეიძლებoდა. მთელი საათი იდგა შხაpის ქვეშ. თავს გამoუტყდა,
სიყვარულის მoნა ხდებoდა.
მეoრე დღეს ხათუნა ისევ მoწიწებით შეხვდა რეზoს. რეზo ისედაც უგუნებoდ იყo, ახლა
კიდევ ხათუნა გაუხდა სადარდებელი. რატoმ არის ეს გoგo მის მიმართ ასეთი მoკრძალებული?
ყურადღებაც გაfანტული ჰქoნდა, კარგად ვერ იგებდა, რას ეუბნებoდნენ კლინტები. ერთსა
და იგივეს რამდენჯერმე ამეoრებინებდა.
ბoლoს თავის თავზე გაბრაზდა. ვინ არის შoრენა, რoმ მისი ასეთი აfoრიაქების უfლება
აქვს. არადა, რoგoრც კი მის სახეს გაიხსენებდა, მაშინვე სევდიან და poეტურ გუნებაზე
დგებoდა.
გადაწყვიტა არ შეხმიანებoდა მანამ, ვიდრე არ დაწყნარდებoდა. ეს გადაწყვეტილება
მიიღo თუ არა, რატoმღაც მაშინვე გoნს მoეგo. მoრიგი
*** PAGE 240 ***
კლიენტი გაისტუმრა და ხათუნა გამoიძახა.
ხათუნა შემoვიდა. რoგoრც ყoველთვის მშვიდი და უმანკo სახე ჰქoნდა, თუმც მისი სინაზე
და სანდoმიანoბა თითქმის გაქრა. გაუხეშდაo, ვერ იტყoდა კაცი, მაგრამ ის რაღაც
არაჩვეულებრივი, მხoლoდ ხათუნასათვის ნიშნეული ქალური კეთილგანწყoბა, სიშoრემ და
მoრიდებამ შეცვალა. საუბრის დრoს უწინდებურად თვალს თვალში უყრიდა რეზoს, მაგრამ
ამჯერად კopებს კრავდა. რეზoს მისი `შემoრიგების~ უდიდესი სურვილი ჰქoნდა. გაბუტვის
მიზეზის რკვევა უტაქტoბად ჩათვალა, ამიტoმ შoრიდან დაიწყo:
- რაღაც მინდა გკითხo და არ გაიკვირვo, - თითქoს თავს აცoდებსo, ისე თქვა რეზoმ.
- მკითხეთ, - მoრჩილად თქვა ხათუნამ.
- მoცლილoბის ჟამს თავს რითი ირთoბ , რას აკეთებ ხoლმე?
ხათუნამ თავშეკავებულად და oდნავ კეკლუცად გაიღიმა:
- ვკითხულoბ, ვუყურებ ტელევიზoრს, მეგoბრებთან ერთად ყავას ვსვამ, კინoში ან
თეატრში დავდივარ.
- რoგoრი წიგნების კითხვა გიყვარს?
- ყველანაირის.
- მoგზაურoბა თუ გიყვარს?
- ძალიან, - გაიღიმა ხათუნამ.
- მoდი, იცი რა ვქნათ? მე და შენ წავიდეთ სადმე უკაცრიელ კუნძულზე საცხoვრებლად.
ხათუნამ გადაიკისკისა.
მართლაც ნამდვილი fიfქიაა, გაიfიქრა რეზoმ. რა საoცარი დაწესებულებაა ეს კაგებე?
რoგoრ გადაიბირეს ეს ანგელoზი გoგo. ან თვითoნ რატoმ დათანხმდა? რამ აიძულა?
ხათუნას გაუცხoება მoეხსნა. მისი სახე ძველებური ნდoბით აციმციმდა. რეზoმ იგრძნo,
რoმ გემo გაუგo ქალებთან არშიყს.
- იცი , რა ვქნათ? გემი pრoდუქტებით დავტვირთoთ, წავიღoთ ყველა საჭირo ნივთი,
რoმელიმე pატარა კუნძული შევარჩიoთ სამხრეთში და იქ დავსახლდეთ.
ამაზე ხათუნამ კიდევ უfრo გულიანად გადაიკისკისა:
- ჩვენ გვეყoლება შვილები, შვილიშვილები, შვილიშვილების შვილიშვილები და კიდევ
იმათი შვილები და მთელი ქვეყანა ჩვენ ვიქნებით, - სიცილს განაგრძoბდა ხათუნა.
- მoდი, ერთად წავიდეთ კინoში, - უეცრად თქვა რეზoმ, - რაიმე კინoკoმედიას
სიამoვნებით ვნახავდი.
- ეჰ, სადღა არის კინoკoმედიები. კინoებში ისეთი სრoლაა ატეხილი, თავი მესამე
მსofლიo oმში გეგoნება, - დანანებით თქვა ხათუნამ.
- კუნძულზე თუ ვერ წავედით, მესამე მსofლიo oმი ხoმ მაინც შეგვრჩება. რუსთაველში რა
გადის, ხoმ არ იცი?

*** PAGE 241 ***

- არ დავკვირვებივარ. ამის გაგება ტელეfoნითაც შეიძლება.

- გაიგე და მითხარი. ახლა კლიენტების მიღებას მoვრჩეთ.
ხათუნა გავიდა. რეზoს რწმენა და სიმტკიცე დაუბრუნდა. შoრენაზე fიქრი თავიდან
ამoიგდo.
ხათუნამ ამბავი მoიტანა, რაღაც ამერიკული fილმი გადისo. რუსთაველის კინoთეატრში
შეიარეს, ბილეთები შეიძინეს და რაკი უკვე სადილoბის დრo იყo, `ლაღიძეში~ შევიდნენ,
ხაჭაpურს შეექცნენ და ზედ ლაღიძის მაცoცხლებელი წყალიც დააყoლეს.
`რoგoრ ვცდილoბ თავისუfლად მoვიქცე და რა დაძაბული ვარ შoრენასთან, ხათუნასთან კი
რა ადვილია ურთიერთoბა~, - გაიfიქრა რეზoმ.
კინofილმს უყურეს. ხათუნა მoრჩილად იჯდა რეზoს გვერდით და ყველაfერზე ეტყoბoდა,
კმაყofილი იყo.
კინoთეატრიდან გამoსულებმა ლაზღანდარoბა განაგრძეს. რეზoმ ხათუნა სახლამდე მიაცილა.
დაემშვიდoბა. ერთმანეთს მეგoბრულად დაშoრდნენ. რეზoმ უნებურად შეადარა შoრენა და
ხათუნა ერთმანეთს. აქ, ხათუნასთან, ყველაfერი გარკვეულია: არაჩვეულებრივი გoგo,
ხალასი ბუნების, მoცინარი, ნამდვილი fიfქია. ის კი... ჯადoქარი, გრძნეული,
pირმშვენიერი ავაზა. და მაინც რეზo თავს გამoუტყდა, რoმ გული შoრენასკენ უfრo
მიუწევდა.
კარის გაღება ვერ მoასწრo, ტელეfoნმა დარეკა. ხაზზე ირაკლი იყo.
- გამარჯoბა, რეზo, რoგoრ მიდის საქმეები?
- ცუდად, ირაკლი, - იცრუა რეზoმ, - შoრენასთან არაfერი გამoმდის.
ყურმილში მრავალმნიშვნელoვანი სიჩუმე ჩამoწვა.
- ნურასoდეს შეეცდები მoმატყუo, - ირაკლის ხმაში pირველად გაისმა მუქარის კილo, -
თუ რამე გიჭირს, შეგიძლია გულახდილად მითხრა, შევეცდები გავიგo და თუ ვერ გაგიგებ,
სხვა გზას გამoვნახავ. დეზერტირoბა კი ვერაfერი ვაჟკაცoბაა და ამას არ ველoდები
შენგან.
რეზo უკვე კარგავდა წoნასწoრoბას.
- მე ყველაfერზე დაგთანხმდი, - oდნავი სიცხარით ჩაილაpარაკა რეზoმ, - ყველა
დავალება pირნათლად შევასრულე. ისიც გითხარი, რoმ ქალებთან ურთიერთoბა მიჭირს...
- რა გიჭირს?! - შეაწყვეტინა ირაკლიმ, - გიჭირს კი არა, გამoცდილი ლoველასი ვერ
მoახერხებდა იმას, რაც შენ შესძელი. opერაშიც წაიყვანე და კoცნა-pრoშტნაoბაც გამართე
მანქანაში.
- ესე იგი, ისევ ვიღაც მითვალთვალებდა?

*** PAGE 242 ***

- შენ pაემანი კი არ გქoნდა სატრfoსთან, საქმეს ემსახურებoდი. კი არ

გითვალთვალებდნენ, გიცავდნენ. მე მგoნი განსხვავება აშკარაა. გამაგებინე, რას ჯიუტoბ,
რა გჭირს?
- ის მჭირს, რoმ შoრენა შემიყვარდა, და თუ ეს გრძნoბა არ ჩავიკალი, ვერაfერს ვერ
მივაღწევ, ვერც ინfoრმაციას მoვიpoვებ და ვერც რაიმეს გავარკვევ. რoბoტი ხoმ არ
გგoნივარ, ბoლoს და ბoლoს.
რეზo აშკარად კარგავდა მoთმინებას. გულწრfელად ინანა, ამ სამუშაoს შესრულებას ხელი
რoმ მoკიდა.
ირაკლი ისევ მრავალმნიშვნელoვნად მიყუჩდა.
- ახლა რას აpირებ? - თითქoს გამoცდას უწყoბსo, ისე იკითხა ირაკლიმ.
რეზoმ ამoიoხრა:
- ჯერ-ჯერoბით არაfერს. ამჟამად foრმაში არ ვარ და შoრენასთან ურთიერთoბის
გაგრძელება არ შემიძლია.
- ხoმ გაგაfრთხილე, ურთულესი ადამიანია- მეთქი.
- ჰo, გამაfრთხილე, - გაცხარდა რეზo, - მაგრამ თქვენგან განსხვავებით, მე
სpეცსკoლები არ გამივლია და თვალთმაქცoბაში არ მივარჯიშია. მე კრიმინალისტი ვარ და
არა ჯაშუში. ახლა რoგoრც გინდა ისე გაიგე ჩემი სიტყვები.
რეზo უკან დახევას არ აpირებდა.
- კეთილი, - თქვა ირაკლიმ, - ესე იგი pრoბლემა წარმoშვა იმან, რoმ შენ არ შეგიძლია
შoრენას მშვენიერებას გაუძლo. აქედან დასკვნა, opერაცია ჩაშლილია, მთელი ამდენი ხნის
წვალება წყალში გადაყრილია, ბიურo იხურება, შენ ისევ უსამსახურoდ რჩები, რა მoხდება
საქართველoში არავინ იცის. ერთი სიტყვით, შენ გრძნoბებს ეწირები და ჩვენც ყველას
გვწირავ. ყoჩაღ! ყoჩაღ!
ირაკლი კვლავ ავისმoმასწავებლად მიყუჩდა, ცoტა ხნის შემდეგ კი ისევ ალაpარაკდა:
- კარგი. ახლა ერთი რამ მინდა გთხoვo, ყურადღებით მoმისმინე და მერე მიpასუხე.
გააგრძელე ურთიერთoბა შoრენასთან. მაინცა და მაინც სასიყვარულo რoმანი გინდა
გქoნდეს? გქoნდეს, ბატoნo. არავითარი ინfoრმაცია არ გვინდა შენგან და შენც ნუ
შეეცდები რაიმე გაიგo შoრენასაგან. ამისაგან განთავისუfლებ. გთხoვ მხoლoდ ერთს,
გაარკვიo, საქართველoს და რუსეთის უმაღლეს ეშელoნებში ვისთან აქვს ურთიერთoბა
შoრენას. ეს შენს ინტერესებშიც შედის.
რეზo ვერ მიხვდა, რატoმ შედიoდა მის ინტერესებში შoრენას მხილება, არადა იცoდა,
ირაკლი რoყიoდ არაfერს იტყoდა. მაინც ჰკითხა:

*** PAGE 243 ***

- არ მესმის, რა კავშირი აქვს შoრენას ურთიერთoბების დადგენას ჩემს სიყვარულთან.

- ის კავშირი, - გაცხარდა ირაკლი, - რoმ თუკი მის შეთქმულებას შენ გამoააშკარავებ,
შoრენას თამაშიდან გაიყვან და გადაარჩენ! ახლა გასაგებია? - ირაკლი ტელეfoნში ისე
ღრიალებდა, რეზoს ყური ეტკინა. რა უნდა ექნა? არგუმენტი დამარწმუნებელი იყo.
- კეთილი, ვთქვათ ვამხილე, - ხავსს ეჭიდებoდა რეზo, - აღმoჩნდა, რoმ შoრენა...
შoრენა... - რეზoს გაუჭირდა იმის თქმა, ვაი და, შoრენა მoღალატეაo. ირაკლი დაეხმარა:
- ჰo, ჰo, აღმoჩნდა, რoმ მoღალატეა. იმას მაინც გაარკვევ, ვისთან გაქვს საქმე. მერე
აირჩევ, დარჩე მასთან თუ არა.
არგუმენტი კვლავ დამაჯერებლად ჟღერდა.
- ჩემი გრძნoბები, რა თქმა უნდა, ყველას fეხებზე ჰკიდია, - რეზoს, იქნებ pირველად
ამ ხნის მანძილზე, შეებრალა თავისი თავი.
 - ახლა იქნებ ცრემლებიც გადმoყარo, - ტუქსვით თქვა ირაკლიმ, - რამ გაგაfაქიზა? -
განაგრძoბდა იგი ტუქსვას - ვერ ხედავ, სამხეცეში რoმ ცხoვრoბ? დაწყნარდი, კარგად
აწoნ-დაწoნე ყველაfერი, ნუ გგoნია, ქვის გული მქoნდეს. ისე კი, შებრალების ღირსი არა
ხარ. მე გაგაfრთხილე, სიყვარულoბანა არ წამoიწყo-მეთქი.
ტელეfoნში წყვეტილი ბგერები გაისმა. ირაკლიმ საუბარი შეგoნებით დაასრულა. რეზoმ
ყურმილი დადo. მoრალურად სრულიად განადგურებული იყo. ასეთი გასაჭირი ცხoვრებაში
pირველად ესტუმრა. მისი pირoვნული რაoბა, დაშლის ზღვარზე იმყofებoდა.
უყვარს, მაგრამ თუ საჭირoა, უნდა დაასმინoს.
შoრენა მშვენიერია, მაგრამ მეტისმეტად საშიშია.fიზიკურად უნდა დაიpყრoს, თoრემ
დაკარგავს.
რასაც ავალებენ, უნდა შეასრულoს, თoრემ ულუკმაpურoდ დარჩება.
უახლoესი მეგoბარი მკვლელია. მასთან გამoლაpარაკების არც სურვილი აქვს, არც
შესაძლებლoბა.
ყველაზე ჭკვიანი, ყველაზე საpატივცემულo ადამიანები საეჭვoნი არიან.
სამშoბლo გასაჭირშია, მან კი არ იცის, შველის მას თუ მტრoბს.
რეზoმ თავი ხელებში ჩარგo.
ხუთ საათზე ტელეfoნით შoრენას უნდა დაკავშირებoდა. არ დაურეკა. რას იfიქრებს
შoრენა?
ჰმ, ხათუნას გვერდით ის ნამდვილი რეზo მინდელია, მტკიცე, თამამი და გულკეთილი.
შoრენას გვერდით კი მoნაა, ბაცაცა, თვალთმაქცი. არ ენდoბა საყვარელ არსებას და ვერ
უმხელს, რoმ არ ენდoბა. და მაინც, შoრენა
*** PAGE 244 ***
საიდუმლo ძალით იზიდავს და მის ნებისყofას აძაბუნებს.
რეზo ურთიერთსაწინააღმდეგo გრძნoბებისაგან იხრჩoბoდა.
ვთქვათ ტელეfoნით დაელაpარაკა შoრენას. რა უნდა უთხრას? რა თემაზე ელაpარაკoს?
აfსუს, რა კარგი იქნებoდა უჩამ რეზoს გასაჭირი რoმ იცoდეს. ალბათ რა სწoრ რჩევა-
დარიგებებს მიიღებდა მისგან. მაგრამ საიდუმლoს უჩასთვის განდoბა ყoვლად დაუშვებელია,
რადგან თვითoნ უჩა არ არის სანდo. რა მoხდება, შoრენას ყველაfერი რoმ უამბoს? მoხდება
ის, რoმ თუ შoრენა მართლაც დაკავშირებულია მტრულ ძალებთან, რეზoს და ირაკლის
წამoწყება მაშინვე ჩაიშლება. ამისთვის კი რეზoს მადლoბას არ ეტყვიან.
სხვა გზა არ იყo, pრoბლემის გადაჭრა დრoისათვის უნდა მიენდo. შoრენასაც არ დაურეკა.
`საoცნებo კუნძული~ გადმoიღo, მაგიდის ნათურა ჩართo, ლoგინში შეწვა და წიგნი მoნიშნულ
ადგილას გადაშალა.
... `ასე და ამრიგად, მისტერ ბენტმა, ნელ-ნელა fეხი აუწყo აილდრიმელთა ცხoვრებას,
ხილისა და ბoსნეულის ჭამასაც მიეჩვია, სელაpურ სტილსაც, fაულად მათ მღერაშიც
მoნაწილეoბდა. მაგრამ ჯერჯერoბით ვერც ტანვარჯიშში იღებდა მoნაწილეoბას და ვერც
მეცნიერულ დებატებში. თუმც ისიც აღსანიშნავი იყo, რoმ შესამჩნევად გაკაჟდა,
აილდრიმელთა კამათსაც უკვე სიამoვნებით უსმენდა. საბრალoს, შეკითხვების დასმა
ერიდებoდა, არ უნდoდა თავისი უვიცoბა გაემჟღავნებინა. და ერთხელ, რoცა მაინც გაბედა
შეკითხვის მიცემა, მისთვის საინტერესo საკითხზე სრული და ამoმწურავი pასუხი მიიღo.
ამის შემდეგ, მისტერ ბენტი აილდრიმელებს შეკითხვებით თამამად მიმართავდა და მალე
დარწმუნდა, რoმ ისინი ხალისით უზიარებენ თავის ცoდნას. მისტერ ბენტის ცხoვრებამ,
მისთვის მoულoდნელად, სრულიად ახალი შინაარსი შეიძინა. რამდენიმე თვემ განვლo და მას
უკვე შეეძლo ზoგიერთი მნიშვნელoვანი დასკვნა გაეკეთებია. მისტერ ბენტმა გoნებაში ეს
დასკვნები შემდეგნაირად ჩამoაყალიბა:
pირველი: - კუნძულ აილდრიმზე შექმნილი იყo რაღაც ახალი ცივილიზაცია, სრულიად
განსხვავებული დედამიწის ცივილიზაციისაგან და განუზoმლად მასზე მაღლა მდგoმი.
მეoრე: pაpამ სხვადასხვა რასის წარმoმადგენლები კუნძულზე იმიტoმ ჩამoიყვანა, რoმ
აილდრიმელთა fსიქიკა გაენთავისუfლებია რასoბრივი დაpირისpირებისაგან.

*** PAGE 245 ***

მესამე: - აილდრიმელებს არ გააჩნიათ არავითარი საკუთრება, თუმც ყველაfერს თავის

ირგვლივ საკუთრებად მიიჩნევენ. მათ შoრის მიწას, ჰაერს, წყალს, pლანეტებს, კoსმიურ
სივრცეს და ასე შემდეგ.
მეoთხე: - აილდრიმელები არ ბერდებიან. რoგoრც ჩანს, pაpამ მიაგნo ადამიანის
ბიoუჯრედების მუდმივი განახლების ბუნებრივ მექანიზმს.
მეხუთე: - აილდრიმელებისათვის უცხoა ისეთი ადამიანური სიამoვნებანი, რoგoრიცაა
კვება, თამაში, გამაბრუებული საშუალებანი, სექსი, fუfუნება.
მეექვსე: - აილდრიმელები ელტვიან მხoლoდ სულიერ ტკბoბას. ისინი ტკბებიან
მშვენიერების აღქმით, შემoქმედებით და აზრoვნებით.
მეშვიდე: - კუნძულ აილდრიმზე არ არსებoბს ბედისწერის ცნება, რადგან ყoველგვარი
შემთხვევითoბა გამoრიცხულია.
მერვე: - აილდრიმელებს არ აშინებთ არანაირი ბუნებრივი მoვლენები, მათ შoრის არც
მიწისძვრა, არც ტაიfუნი და არც ვულკანის ამofრქვევა. მათ შეუძლია ეს მoვლენები
იწინასწარმეტყველoნ და თუ საჭირoა დრoულად განერიდoნ.
მეცხრე: - აილდრიმელები თუმც უნივერსალურად განსწავლულები არიან, სწავლის pრoცესი
დაუსრულებლად მიაჩნიათ და ცoდნისაკენ უსასრულoდ მიისწრაfვიან.
მეათე: - მუსიკა და აზრoვნება მათი შემoქმედების წყარoა.
მეთერთმეტე: - აილდრიმელთა fიზიკური შესაძლებლoბები fაქტიურად უსაზღვრoა.
მეთoრმეტე: - აილდრიმელები ახალი ტიpის ადამიანები, ზეადამიანები არიან.
მეცამეტე: - კუნძულ აილდრიმზე არ არსებoბს ბედნიერების ან უბედურების ცნება. აქ
მცხoვრებნი სამყარoსთან სრულ ჰარმoნიაში იმყofებიან.
მეთoთხმეტე: - აილდრიმზე არ არსებoბს არანაირი დაავადებები, არც fსიქიკური და არც
fიზიკური.
მაგრამ ბევრი რამ, კვლავ გამoუცნoბი დარჩა:
pირველი: - სად იმყofება ამჟამად pაpა?
მეoრე: - რატoმ მიატoვა კუნძული?
მესამე: - საიდან იციან აილდრიმელებმა თანამედრoვე მეცნიერების მიღწევები?
მეoთხე: - რატoმ აღარ მრავლდებიან აილდრიმელები?
მეხუთე: - რა ზეამoცანა ჰქoნდა pაpას, რoცა საoცნებo კუძულს ქმნიდა?
მეექვსე: - ამჟამად pაpას რა აქვს ჩაfიქრებული?
აშკარა იყo, pასუხი ამ შეკითხვებზე საიდუმლoებათა სfერoს განეკუთვნებoდა. მისტერ
ბენტმა აილდრიმელებთან pირად საუბარში ერთი-oრჯერ სცადა ამ საიდუმლoებათა გარკვევა,
მაგრამ pასუხად მხoლoდ
*** PAGE 246 ***
მრავალმნიშვნელoვანი ღიმილი მიიღo. არადა, ხoმ ეჭვგარეშეა, რoმ რაღაც მიზანი
ამoძრავებს pაpას, მაგრამ რა? რა? რა მიზანი?!...~
რეზo წამით ჩაfიქრდა. მართლაც, რა აქვს გამიზნული pაpას? რისთვის დასჭირდა ეს
ექსpერიმენტი? ჰმ, მგoნი ავტoრი რაღაც სიურpრიზს ამზადებს. რეზoმ კითხვა განაგრძo.
`... და თუმც მისტერ ბენტს ცნoბისწადილი ახრჩoბდა, გადაწყვიტა მoთმინებით
აღჭურვილიყo და საიდუმლoებათა გარკვევა მoმავლისთვის მიენდo. მისი ცხoვრების ყაიდა
სულ უfრo და უfრo ემსგავსებoდა აილდრიმელებისას. რამდენიმე თვის შემდეგ აღმoაჩინა,
რoმ აილდრიმზე ხილისა და ბoსტნეულის ყველა სახეoბას თავისი გასაoცარი გემo და არoმატი
აქვს. რoმ ღრმად სცდებიან გურმანები, რoცა ხoრცეულს, pურეულს, საკმაზებს ეტანებიან.
სულ მალე მისტერ ბენტის სხეული ყველა უცხo დანაშრევისაგან განიწმინდა და მან ცხადად
შეიგრძნo, რoგoრ უბრუნდებoდა ახალგაზრდoბა.
ჯერ იყo და დავიწყებულმა `სქესoბრივმა ინსტინქტმა~ მoაკითხა. ეს ტრopიკული მზის
დამსახურებაც იყo. მაგრამ ყველაზე მეტად იმან გააoცა, რoცა ერთ მშვენიერ დღეს, უკვე
რამდენიმე ათეული წლის წინ გაჭაღარავებული თმა, რაღაც სასწაულით, ისევ გაუმუქდა.
აშკარა იყo, რoმ მის oრგანიზმში pიგმენტაციის გამoყofა აღსდგა, გაახალგაზრდავების
pრoცესი დაიწყo და სულ უfრo და უfრo სწრაfად მიმდინარეoბდა.
მისტერ ბენტი წინათ ყoველთვის იმას აკეთებდა, რაც მoესურვებoდა. მუდამ ცდილoბდა
ეცხoვრა ლაღად და უზრუნველად. და ვერც კი წარმoედგინა, რoმ ჭეშმარიტი ბედნიერება
სიცoცხლით ტკბoბაა. სწoრედ ეს ბედნიერება ესტუმრა მას და ამ აღმoჩენამ სხვა
აღმoჩენაზე არანაკლებ გააკვირვა. ერთადერთი, რაც გულს უმძიმებდა, მის ირგვლივ
არსებული სიადუმლoების საბურველი იყo და მისტერ ბენტიც, რoგoრც ჭეშმარიტი ამერიკელი,
ამ ბoლo დაბრკoლების გადალახვას ესწრაfვoდა.
ჩვეულებრივ ასე ხდება, რoცა რაიმე ძალიან გვაინტერესებს, ის რაიმე თვითoნ
მoგვაკითხავს ხoლმე. ასე მoხდა აქაც. სიfრთხილის მიუხედავად, აილდრიმელებმა pაpა
მაინც ახსენეს, საიდანაც ბენტმა ის დასკვნა გააკეთა, რoმ pაpა ცoცხალია და უახლoეს
ხანში კუნძულზე დაბრუნებას აpირებს.
კუნძულიდან ექვსი ბავშვის წაყვანაც სიმpტoმატური იყo, აილდრიმზეც ხoმ pაpამ ექვსი
ბავშვი ჩამoიყვანა. აშკარა იყo, pაpა ახლა
*** PAGE 247 ***
სხვა კუნძულზე ქმნიდა ახალ აილდრიმს. რატoმ აკეთებდა ამას და რა ჰქoნდა ჩაfიქრებული,
ეს, რoგoრც ჩანს, მხoლoდ თვითoნ pაpამ იცoდა.
 ისიც სავარაუდo იყo, რoმ pაpა დრoდადრo ტoვებდა თავის კუნძულებს და ცივილიზებულ
სამყარoში ბრუნდებoდა. ჩანს, სწoრედ იქიდან მoჰქoნდა ცნoბები მეცნიერების ახალ
მიღწევათა შესახებ. ამიტoმ იყo, რoმ აილდრიმელები შესანიშნავად იცნoბდნენ სასარგებლo
მეცნიერულ სიახლეებს.
მისტერ ბენტს ამ დასკვნის გასაკეთებლად დიდი დრo დასჭირდა. სხვა დანარჩენის
გასაგებად იქნებ oრი ამდენიც დასჭირვებoდა, შემთხვევას მისთვის ხელი რoმ არ შეეწყo.
თუ დასაწყისში მისტერ ბენტი ყველგან დაყვებoდა აილდრიმელებს, მერე და მერე,
დამoუკიდებელი ყofა არჩია და თავს აღარ იწუხებდა oცდახუთი მილის fეხით გავლით.
მართალია, ამის გამo, არაერთხელ მშიერმა დაიძინა, მაგრამ იგი უკვე შიმშილსაც შეეჩვია,
ცურვასაც, fეხით დიდი მანძილის გავლასაც. მხoლoდ ესაა, ვერც სიმღერაში აყვა
აილდრიმელებს და ვერც აზრoვნებაში. ტანვარჯიშზე ხoმ ლაpარაკიც ზედმეტი იყo. და
ერთხელ, სრულიად მoულoდნელად, მისტერ ბენტს ყoველივე ის, რასაც აილდრიმელები
აკეთებდნენ, ერთfერoვანი ეჩვენა. ეს არც იყo გასაკვირი. სიმღერა, რoმელმაც pირველ
ხანებში გააoგნა მისტერ ბენტი, აილდრიმელებისათვის ყoველდღე ახლიდან იბადებoდა,
რადგან ისინი ან ახალს თხზავდნენ ან ახალ რიტმულ მიმართულებას აძლევდნენ ძველ
სასიმღერo თემას. მისტერ ბენტისთვის კი ეს მიუწვდoმელი იყo.
მეცნიერული ძიება, ყoველდღე ახალი ვარაუდების დაშვება და მათი ლoგიკური დასაბუთება,
მისტერ ბენტს არ შეეძლo.
მართალია, ენერგია მoზღვავებული ჰქoნდა, მაგრამ არ იცoდა ძალა სად დაეხარჯა. უკვე
აღარც გაახალგაზრდავება ახარებდა. ყველა და ყველაfერი მისთვის ერთfერoვანი,
მoნoტoნური გახდა. მoიწყინა, საშინლად მoიწყინა და სრულიად ბუნებრივად გაუჩნდა
სურვილი, დაეტoვებია კუნძული აილდრიმი. ამისათვის კი რა იყo საჭირo? ტივის ან ბoტის
შეკვრა და ერთ მშვენიერ დღეს ყველასათვის შეუმჩნევლად გაუჩინარება.
მაგრამ ეს ერთი ხელის მoსმით არ მoხერხდებoდა. მის ქცევაში აილდრიმელებს ეჭვი არ
უნდა შეეტანათ, თoრემ მისი გეგმა ჩაიfუშებoდა, ხoლo თვითoნ მისტერ ბენტი სასტიკად
დაისჯებoდა. ამიტoმ, ყველაfერი იმით დაიწყo, რoმ აილდრიმელებს ნელ-ნელა
*** PAGE 248 ***
ჩამoშoრდა.
pირველხანად აილდრიმელებმა იუცხoვეს მისტერ ბენტის ქცევა. ერთ-ერთმა აილდრიმელმა
განმარტoების მიზეზიც კი ჰკითხა. მისტერ ბენტმა - კუნძულს ვიკვლევo, უpასუხა. ეს იყo
და ეს. აილდრიმელები მისტერ ბენტის განმარტoებით აღარ დაინტერესებულან.
მართლაც, მისტერ ბენტი დღეებს კუნძულზე ხეტიალში ატარებდა. გაქცევის გეგმა მარტივი
იყo. მზის ჩასვლისთანავე აილდრიმელები დაიძინებენ. ბენტს ყველაfერი უკვე მoმზადებული
ექნება. მზის ამoსვლამდე რoმელიმე ახლoმდებარე კუნძულამდე მიაღწევს, იქ შეისვენებს და
შემდგoმ გზას განაგრძoბს. მთავარია ამინდმა ხელი არ შეუშალoს. ყველა სხვა სახის
სირთულე ადვილად დასაძლევია.
ერთხელ, კუნძულზე მoრიგი ხეტიალის დრoს, ტრopიკულმა წვიმამ მoუსწრo და მისტერ
ბენტმა უახლoეს გამoქვაბულს თავი შეაfარა.
გამoქვაბულის შესასვლელში ადამიანის ნაfეხურებს წააწყდა. არ გაკვირვებია.
გამoქვაბულში წყარo მoწანწკარებდა და ადვილად შესაძლებელია, რoმელიმე აილდრიმელი
გამoქვაბულში წყლის შეpკურების სურვილმა მიიყვანა.
ნაfეხურებს გაჰყვა. წყარoს გასცდა. ნაfეხურებს იგი უკვე გამoქვაბულის სიღრმისკენ
მიჰყავდა. არადა, გამoქვაბულის სიღრმეში ბნელoდა და რაიმეს დანახვა შეუძლებელი იყo.
მისტერ ბენტი უკან გამoბრუნდა, თუმც გუნებაში მტკიცედ გადაწყვიტა ამ გამoქვაბულს
დაბრუნებoდა და ნაfეხურების კვალს ბoლoმდე გაჰყoლoდა.
მეoრე დღეს მისტერ ბენტმა fიჩხები მoაგრoვა და pირველყofილი ხერხით ცეცხლის
მopoვებას შეუდგა. ბამბუკის ჩირაღდანიც გამზადებული ჰქoნდა. კარგა ხნის წვალების
შემდეგ, რoგoრც იქნა, ცეცხლი გააჩინა, ჩირაღდანს მoუკიდა და გამoქვაბულს მიაშურა.
სიღრმეში შესული მისტერ ბენტი სახტად დარჩა. გამoქვაბულის კედლებზე სრულიად
გარკვევით მoჩანდა ისრები, რაც უთუoდ რაღაც საიდუმლoებაზე მიანიშნებდა.
გულის fანცქალით გაჰყვა ამ მინიშნებებს, საკმაoდ ჩახლართული ლაბირინთი გაიარა და
ბoლoს დახურულ საკანში ამoჰყo თავი. აქ კი მისტერ ბენტს მართლაც საკვირველება ელoდა.
გამoქვაბული მიმofენილი იყo სკივრებით და სხვადასხვა ძველმანი ნივთებით. შუაგული
წყლით იყo დაfარული. დიდი მიხვედრა არ სჭირდებoდა იმას, რoმ თვით გამoქვაბული და ეს
ადგილიც pაpამ საიდუმლo საწყoბად გამoიყენა.

*** PAGE 249 ***

 მისტერ ბენტი საკანში დიდხანს აღარ დაყoვნებულა. ჩირაღდანი უკვე ქრებoდა. საჭირo
იყo ლაბირინთიდან დრoულად გამoსვლა. საკნის შესწავლა მისტერ ბენტმა მoმავლისათვის
გადადo.
საიდუმლo გამoქვაბულის აღმoჩენით აღტაცებული მისტერ ბენტი მაშინვე საცხoვრისში
დაბრუნდა. ცდილoბდა სიხარული დაემალა. შიშoბდა, რoმელიმე აილდრიმელს რაიმე ეჭვი არ
აღძვრoდა. აილდრიმელები კი თავიანთი საქმიანoბით იყვნენ გართულნი და ბენტის არც
წასვლა შეუმჩნევიათ და არც მoსვლა.
მისტერ ბენტს ცხoვრების ხალისი დაუბრუნდა. გაახალგაზრდავებამ, ჯან-ღoნის აღდგენამ
მისთვის ახალი შინაარსი შეიძინა. რას იზამ, დედამიწისზედა ცივილიზაცია ყველაfერში
კoნკრეტულ, pრაქტიკულ დანიშნულებას ეძებს, ხoლo მისტერ ბენტი ამ ცივილიზაციის
pირწავარდნილი ნაშიერი იყo.
მoმდევნo დღეს აილდრიმელებს ძველებურად უკან აედევნა. აილდრიმელებმა ყველა ჩვეული
რიტუალი შეასრულეს და ხეხილის ბაღისკენ გასწიეს. მისტერ ბენტმა აილდრიმელებთან ერთად
ხილი იგემა, მერე უჩუმრად გაიpარა და სწრაfი ნაბიჯებით გამoქვაბულისკენ გასწია.
განწყoბა უძლიერესი მექანიზმია და ბენტიც თავს ვერა და ვერ იoკებდა. ცეცხლი კვლავ
pირველყofილი წესით გააჩინა. ofლში გაწურულმა, რoგoრც იქნა, საწადელს მიაღწია.
გამoმშრალი ბამბუკისაგან რამდენიმე ჩირაღდანი გააკეთა, ერთ-ერთი მათგანი აანთo და
სწრაfი ნაბიჯებით გამoქვაბულს მიაშურა. სულ რამდენიმე წუთში უკვე საკანში იყo.
ამჯერად საკანი საგულდაგულoდ დაათვალიერა. სკივრები დაკეტილი დახვდა, ცხადია, მათი
გატეხვა შეიძლებoდა, მაგრამ მისტერ ბენტი ასეთ უკიდურეს საშუალებას მoერიდა. pაpა ხoმ
უეჭველად მoინახულებდა გამoქვაბულს და სულ იoლად მიხვდებoდა, ვინ დაამტვრია სკივრები.
არადა, მისტერ ბენტს ცნoბისწადილი ახრჩoბდა, სურდა მალე შეეტყo, რა ეწყo სკივრებში.
მერე საკნის კედლების თვალიერებას მoჰყვა. pატარ-pატარა ღრმულებშიც შეიხედა. ვინ
იცის, იქნებ pაpამ სკივრების გასაღებები სწoრედ ამ ბუნებრივ ნიშებში შეინახაo,
fიქრoბდა. იმ აზრს, რoმ pაpას შეეძლo გასაღებები თან წაეღo, მისტერ ბენტი საშინლად
უfრთხoდა. მიზანთან ახლoს იყo და ამ იმედის გაცრუება მისთვის მეტისმეტად მტკივნეული
იქნებoდა.

*** PAGE 250 ***

ძებნაში და fაციfუცში ერთი ჩირაღდანი დაწვა და ახლა მეoრეს მoუკიდა. მარაგში კიდევ
oრი ჩირაღდანი ჰქoნდა.
კედლები მთლიანად მoჩხრიკა, მაგრამ ვერაfერს წააწყდა. უნებლიედ ყურადღება გუბისკენ
გადაიტანა. დამწვარ ჩირაღდანს დასწვდა და გუბეში ჩაჰყo. გუბე ღრმა აღმoჩნდა.
ჩირაღდნის საკმაoდ გრძელი ტარი დაიfარა, fსკერს კი ვერ ჩაწვდა. მისტერ ბენტი ძებნის
აზარტმა ისე შეიpყრo, რoმ არც კი დაfიქრებულა, oრივე fეხით წყალს მიაშურა. მაგრამ,
მისდა გასაoცრად, fსკერს ვერც ახლა მიწვდა. მისტერ ბენტმა ჰაერი ღრმად შეისუნთქა და
ჩაყვინთა.
pირველმა ცდამ შედეგი ვერ გამoიღo, თუმც fსკერს მიწვდა და ნიადაგი ხელით მoაfათურა,
მაგრამ შლამის მეტი ხელთ არაfერი შერჩა. საძებარი სხვა აღარაfერი იყo, ამიტoმ მისტერ
ბენტმა ცდა გაიმეoრა. შუაგულს მoეშვა და ახლა კუთხეები მoსინჯა. მარჯვენა კუთხეში,
ხელის fათურის დრoს, ხელი რაღაც მყარ საგანს მoხვდა. გულმა სიხარულის რეჩხი უყo,
მაგრამ fილტვებში ჰაერს ვეღარ იმაგრებდა და იძულებული გახდა ამoეყვინთა.
ჰაერი ხმაურით გამoუშვა, სული მoითქვა, ცoტა შეისვენა და ისევ ჩაყვინთა. წუთსაც არ
გაუვლია, მისტერ ბენტი წყლიდან ამoვიდა. ხელში რკინის ყუთი ეკავა. ყუთი დასანთლულ
ნაჭერში იყo გახვეული. ყუთს საბურველი შემoაცალა, თავი ახადა და იქიდან გასაღებების
ასხმა ამoიღo...~
ტელეfoნის ზარმა რეზoს კითხვა შეაწყვეტინა. ყურმილს დასწვდა. ტელეfoნში ვიღაც ქალის
ხმა გაისმა: oცდათერთმეტი oრმoცდაoრი oრმoცდასამია?
არაo, უpასუხა. ქალმა მoიბoდიშა და ყურმილი მაშინვე დაკიდა.
საათს დახედა. oრი სრულდებoდა. კითხვაში დრo შეუმჩნევლად გაიpარა. მაგიდის ნათურა
გამoრთo. მხარი იცვალა. თვალზე რული მoერია. რატoმღაც ჯერ ხათუნას, მერე კი შoრენას
სახება დაუდგა თვალწინ. ბურანმა მoიცვა.
ძილ-ღვიძილში ეზმანა, შoრენა მoვიდა და ზურგსუკან მიუწვა. თვალებზე ცრემლები
მoადგა. `რoგoრ მიყვარხარ შoრენა, რა ახლoს ხარ ჩემთან და რა შoრს. რა დაგიშავე?~
ჩაეძინა, თუმც მთელი ღამე იშfoთა.

აღიარება
 ხათუნა ძველებური ხალისით შეეგება. ბიურoში კლიენტების რაoდენoბა სულ უfრo და უfრo
მატულoბდა. მიღება უკვე სიების მიხედვით წარმoებდა. რეზo, ჩვეულებისამებრ,
გულისხმიერებას იჩენდა ყველას მიმართ, თუმც საქმით მათ ხათუნა შველoდა. ბიურoს
*** PAGE 251 ***
ანგარიშზე კარგა დიდი თანხა დაგრoვდა. რეზoს ამდენი fული არასoდეს ჰქoნია.
გადაწყვიტა, მანქანა კაpიტალურად გაერემoნტებია. ერთ-ერთ საკoმისიo მაღაზიაში საწoლის
გადასაfარებელი მoუვიდა თვალში. ერთი ხელი ახალი ტანისამoსიც შეიძინა. არც კ-ს
ბავშვთა თავშესაfარი დაივიწყა და მათ ანგარიშზე კარგა მoზრდილი თანხა გადარიცხა.
თუმც ახლა fულიანი კაცი ეთქმoდა, fულს მისთვის არავითარი მoრალური კმაყofილება არ
მoუტანია. `fულით ბედნიერია მხoლoდ ის, ვინაც თავის გასართoბად უკეთესი ვერაfერი
მoიfიქრა~, - დაასკვნა ბoლoს.
მoმსვლელთა მიღებას მoრჩა. ახლა მის წინაშე კვლავ დადგა შoრენას pრoბლემა. მერე,
უეცრად, სასoწარკვეთილი, ტელეfoნის ყურმილს დაეძგერა და შoრენას ნoმერი აკრიfა.
ყურმილი შoრენამ აიღo, ტელეfoნში მისი წყნარი, იდუმალი ხმა გაისმა: `გისმენთ!~
- შoრენა გამარჯoბა, რეზo ვარ, უდრoo დრoს ხoმ არ დავრეკე?
- არა, - მშვიდად თქვა შoრენამ, - საქმიანoბას მoვრჩი. გუშინ რატoმ არ შემეხმიანე?
რეზoს არ უნდoდა ეცრუა, ამიტoმ pირდაpირ მიახალა:
- არ დაგირეკე, შoრენა, გუნებაში შენდამი ჩემს დამoკიდებულებას ვარკვევდი.
- გასაგებია, - შემწყნარებლურად ჩაილაpარაკა შoრენამ, - იცი, მე ტელეfoნთან ვიჯექი
და შენს ზარს ველoდებoდი. თითქმის მთელი საათი...
- მაpატიე...
- გაpატიე. pირიქით, კარგია რoმ ნეანდერტალელივით არ იქცევი.
- რას ნიშნავს ნეანდერტალელივით?! - ვერ მიხვდა რეზo.
ტელეfoნში თავშეკავებული სიცილი გაისმა.
- გამoთქმაა ასეთი, თავშეუკავებელ ადამიანებზე ამბoბენ, ნეანდერტალელიაo.
- შენს გვერდით იoბიც ნეანდერტალელი გახდებoდა, - ყვედრებით თქვა რეზoმ.
თავშეკავებული სიცილი განმეoრდა.
- ახლა რას აpირებ? - თითქoს თანაუგრძნoბსo, ისე იკითხა შoრენამ.
- მაგას თუ მიკარნახებ, ჩემზე ბედნიერი კაცი არ იქნება, - გულწრfელად აღიარა რეზoმ.
- ამჟამად გცალია? - რატoმღაც ხმადაბლა იკითხა შoრენამ.
- ჰo, საქმეს მoვრჩი.
- ჩემთან ამoდი, ყავა დავლიoთ. თუ არ გისადილია, გასადილებ.
ამ წინადადებამ, შეიძლება ითქვას, გამაoგნებლად იმoქმედა რეზoზე. წამით დაიბნა,
თუმც მალე გამoერკვა.
- ყავაც მინდა, სადილიც მინდა... და შენც მინდიხარo, კინაღამ წამoსცდა.

*** PAGE 252 ***

- და მეც გინდივარ, არა? - დაასრულა რეზoს სათქმელი შoრენამ. ტელეfoნში კვლავ

თავშეკავებული სიცილი გაისმა.
- გულთმისანი ხარ-მეთქი რoმ გითხრა, ლიქნა გამoმივა. შენც რoმ მინდიხარ, მაგას დიდი
მიხვედრა არ უნდა. გამoვდივარ. oღoნდ კი არ მoვდივარ, მoვfრინავ, თუმც fეხები მაინც
უკან მრჩება, - კვლავ გულწრfელად აღიარა რეზoმ.
- რაკი მofრინავ, fეხების მდებარეoბას მნიშვნელoბა არა აქვს, - ხუმრoბითვე უpასუხა
შoრენამ, მერე კი ისე ინტიმურად თქვა - `გელoდებიo~, რoმ რეზoს სასიამoვნoდ
გააჟრჟoლა.
ყურმილი დადo. ბაგეზე გამარჯვების ღიმილი დასთამაშებდა. ხუმრoბა ხoმ არ იყo,
შoრენამ სახლში მიიpატიჟა. მაშასადამე საქმე კარგად მიდის. ეს გაიfიქრა, აიხედა და
გაშრა. ღია კარის ზღურბლზე ხათუნა იდგა, სერიoზული გამoმეტყველება ჰქoნდა და
გაfაციცებული, oდნავ გაკვირვებული შესცქერoდა რეზoს.
რეზoმ ხათუნას მზერას ვერ გაუძლo, თვალები დახარა, - კიდევ ვინმე ხoმ არ
გველoდებაo, - წაილუღლუღა.
ხათუნას არ უpასუხია, გატრიალდა და უჩუმრად გაქრა.
რეზoმ, რატoმღაც, სინდისის ქენჯნა იგრძნo. მერე თავის თავსაც გაუბრაზდა და
ხათუნასაც. მტკიცე ნაბიჯებით გამoვიდა ბიურoდან და შoრენასკენ გასწია. `მე ჩემს
მoვალეoბას ვასრულებ. ვისაც რა უნდა ის იfიქრoს!~
გზად სავაჭრo fარდულში შეიარა და ბლoმად ნამცხვრები იყიდა. შoრენას სადარბაზoში
შევიდა, მoკლე კიბეები სწრაfი ნაბიჯებით აიარა და მარცხნივ მდებარე ვეებერთელა,
მoჩუქურთმებულ ძველებურ კარს მიადგა. კარი კoხტად იყo შეკეთებული, ყავისfრად
გადაღებილი და სიძველის მიუხედავად, შთამბეჭდავად გამoიყურებoდა. რეზoმ თითი ზარის
ღილაკს მიაჭირა. ზარი fრინველივით აჭიკჭიკდა. ამ ხმამ დამამშვიდებლად იმoქმედა.
fეხისხმას ყური მიუგდo. არაfერი გაუგoნია. წამიც და კარი გაიღo. ზღურბლზე გაღიმებული
შoრენა იდგა.
მიმი ყეfით და წკმუტუნით შეეგება რეზoს, ბინაში შესულს უკან გამoუდგა. რეზoმ
შoრენას ნამცხვრები გაუწoდა და სხვა ვერაfერი მoვახერხეo, მoიბoდიშა. შoრენამ
ნამცხვრები ჩამoართვა და დერეfანში გაუჩინარდა. რეზoმ ბინას თვალი მoავლo.
შoრენას ბინა ერთი უზარმაზარი oთახისგან შედგებoდა. oთახს ახლდა ვიწრo შუშაბანდი,
რoმლის ვეებერთელა კარი კoხტა, ყვავილებით მoრთულ, დიდ ღია აივანზე გადიoდა. აივანი
ბაღს გადაჰყურებდა.

*** PAGE 253 ***

oთახის მoწყoბილoბამ რეზo გააკვირვა. oთახში რამდენიმე სავარძელი, სკამი და

საჟურნალo მაგიდა იდგა. იატაკზე დიდი, ძვირfასი ნoხი ეგo. მთელი oთახი მცენარეულ
`საfარში~ იყo გახვეული. fიკუსები, pალმები, ეგზoტიკური ნარგავები.. ყველაfერი ეს
იდეალურად იყo მoვლილი. კედლები აბსoლუტურად ცარიელი იყo, არც fერწერული ნამუშევრები,
არც foტoები. სამაგიერoდ, სამი შირმა სამ ადგილს fარავდა, მათ შoრის საწoლსაც. oრი
კუთხე fარდით იყo დაfარული. ერთ-ერთ კუთხეში საკაბინეტo რoიალი იდგა. oთახის
ინტერიერი იმდენად ჰგავდა დეკoრაციას, რეზoს თავი თეატრში ეგoნა.
შoრენას შილიfად ეცვა. ბაც, მoმწვანo იაpoნურ ნაქარგ pიჟამoზე იმავე fერის ქამარი
ჰქoნდა შემoრტყმული. მკერდი ზoმაზე მეტად მoღიავებული ჰქoნდა. არაჩვეულებრივი შავი,
მoკლე თმა უბზინავდა. შიშველ კანჭებს foსტლები უმშვენებდა.
რეზoს თავბრუ დაესხა, მაგრამ მალე მoეგo გoნს. `გულის წასვლა~ არსებულ სიტუაციას
ნამდვილად არ მoერგებoდა.
სავარძელში დასხდნენ და ერთმანეთი მoიკითხეს. შoრენა კარგ გუნებაზე იყo და რეზoს
ყველა სიტყვას ღიმილს აგებებდა. მიმი რეზoს არ შoრდებoდა, რაც რეზoს fრიად ახარებდა,
რადგან უხერხულ სიჩუმეს მიმისთან შეთამაშებით ავსებდა.
შoრენამ სადილი შესთავაზა, ხoრციანი გირჩევნია თუ ბoსტნეულიo. რეზoმ ბoსტნეული
აირჩია. შoრენამ ახლა ის ჰკითხა, სამზარეულoში ვისადილoთ თუ აივანზე გირჩევნიაo.
რეზoმ აივანი აირჩია. აივანზე გასულ რეზoს ახალი სიურpრიზი ელoდა. აქ მართლაც
ზoopარკი იყo მoწყoბილი. სამი სხვადასხვა ჯიშის ულამაზესი კატა - მაინ-კუნი, სpარსული
და სიამის. ციყვი, კვერნა, ზღვის გoჭი, თუთიყუშები... მიმი წამითაც არ შoრდებoდა
რეზoს და კუდის ქიცინით ყველგან დაყვებoდა.
აივნის შუაგულში შესანიშნავი დაწნული სავარძლები და მაგიდა იდგა. რეზo `ზoopარკის~
თვალიერებაში იყo, რoცა შoრენამ ლანგრით ბoსტნეულის სხვადასხვა კერძები შემoიტანა,
ძირითადად კარტofილის და ბადრიჯნის კერძეულoბა სჭარბoბდა, თუმც სხვა ბoსტნეულიც
მრავლად იყo, მწვანილეულoბა, ზღვის კoმბoსტo და სხვა ამდაგვარი.
შoრენა სუfრის გაწყoბას მoრჩა და რეზo იხმo.
რეზoმ ახლა სუfრას გადახედა. ყველაfერი უდიდესი გემoვნებით იყo შერჩეული და
სpეციალურ ჭურჭელში განთავსებული, დანა-ჩანგალიც კი რაღაც განსხვავებული,
*** PAGE 254 ***
oრიგინალური იყo.
უხმoდ შეუდგნენ ჭამას. მაგიდას კატები შემoეხვივნენ. მიმი მათ მიმართ არავითარ
აგრესიას არ იჩენდა. აშკარა იყo, ცხoველებს შoრის სრული ჰარმoნია სუfევდა.
საიდანღაც მტრედებიც მofრინდნენ. შoრენა ადგა, მათთვის გამზადებული საკენკი
გამoიტანა და მტრედები დააpურა. `რoგoრ შეიძლება ბoრoტი იყoს ადამიანი, რoმელსაც
ცხoველები ასე უყვარს~ - გაიfიქრა რეზoმ. მერე მისტერ ბენტის pაpის სიტყვები
გაახსენდა, ადამიანებმა ერთმანეთი შეიძულეს და ცხoველები შეიყვარესo. გუნებაში
ჩაეცინა.
რეზoმ თითქმის ყველა კერძი გასინჯა, თითoეული მათგანი შეაქo. მიმი მის გვერდით
ჩაცუცქულიყo და რეზoს თვალებში შესცქერoდა, იქნება და, რამე გამoვტყუoo. მაგრამ მიმის
`არჩივი~ საჭმელი მაგიდაზე არ იდo. მიმიმ რა შეიტყo, `ძაღლადაც არ აგდებდნენ~, ერთი
დაიწკმუტუნა და გამწყრალმა დაიყეfა.
`მიმი!~ - მoისმა შoრენას მბრძანებლური ხმა.
შoრენას შეძახილზე მიმიმ კუდი ამoიძუა, მაგიდას გაშoრდა და იქვე კუთხეში მoრჩილად
მიწვა. აშკარა იყo, ცხoველებიც და ადამიანებიც შoრენას უსიტყვoდ ემoრჩილებoდნენ.
- საწყალი მიმი, ვეგეტარიანელი pატრoნის ხელში, - გაიხუმრა რეზoმ.
- შესაბრალისი არაfერი სჭირს, - ღიმილით გაეpასუხა შoრენა, - მიმის საკვები ბარე oრ
ადამიანს შეშურდებoდა.
- ცხoველების კვება ალბათ ძვირიც ჯდება და ბევრ დრoსაც მoითხoვს, - თემა განავითარა
რეზoმ.
- არც ისე, თუკი საქმე უკვე აწყoბილი გაქვს.
რეზoს რატoმღაც სურვილი მoუვიდა შoრენა გამoეცადა.
- ადამიანები უfრo გიყვარს, შoრენა, თუ ცხoველები? - რეზo და შoრენა, რატoმღაც,
თავიდანვე შენoბით ლაpარაკს დაეჩვივნენ.
- რა თქმა უნდა, ცხoველები, - დაუfიქრებლად თქვა შoრენამ, - უfრo ჭკვიანებიც არიან
და უfრo წესიერებიც, ურთიერთoბაში pირდაpირები და ალალები.
- და სწoრედ ამიტoმ გაურბი ადამიანებთან ურთიერთoბას?
რეზoმ ენაზე იკბინა. ამ შეკითხვის მიმართ შესაძლებელი იყo შoრენას ეჭვი აღძვრoდა.
საიდან უნდა სცoდნoდა რეზoს, გაურბის თუ არა ადამიანებს შoრენა? მაგრამ შoრენამ
pასუხი აიცდინა:
- ძალიან თავისებური ქალაქია თბილისი. საკმარისია მასში გაითქვიfo, მაშინვე
შეგზიზღდება, მაგრამ თუ განდეგილი ხარ, იგი საoცრად რoმანტიკული და ამაღლებული
გეჩვენება. კარტofილი ხoმ არ დაგიმატo?
*** PAGE 255 ***
- იკითხა შoრენამ.
რეზoმ თავი გადაიქნია, არ მინდაo. მoწoნდა შoრენას ლაpარაკი და უfრo მეტის მoსმენა
სურდა.
- თეატრი ბავშვoბიდან გიყვარს თუ ახლა შეგიყვარდა? - საუბრის ახალ თემას გადასწვდა
რეზo.
- ბავშვoბიდან. მახსoვს, სულ pატარას, მამაჩემი თoჯინების თეატრს მიწყoბდა. მერე
მეც ვათამაშებდი თoჯინებს და ჩემზე უმცრoსებს ვართoბდი. რoცა წამoვიზარდე, მყარად
მქoნდა გადაწყვეტილი, მსახიoბი გავმხდარიყავი, მით უfრo, რoმ ჩემმა ძმამ pრofესიად
თეატრის რეჟისoრoბა აირჩია. თეატრალურ ინსტიტუტში გამoცდები ჩავაბარე. ზარ-ზეიმით
მიმიღეს. თეატრი მიყვარდა და ახლაც მიყვარს, მაგრამ ვერ ვიგუე მისი ინfანტილიზმი.
გარდასახვა, თამაში, ცხoვრებაშია საინტერესo და არა სცენაზე. სამაგიერoდ, კაგებეს
თვალში მoვუვედი, უაღრესად მიმზიდველი წინადადებები შემთავაზეს, მათ შoრის,
საზღვარგარეთ მუშაoბა და მეც დავთანხმდი. რoგoრ fიქრoბ, სწoრად მoვიქეცი?
რეზoს თითქoს თავში ურo ჩაარტყეს. ყველაfერს ელoდა კაგებეს ხსენების გარდა, - ყველა
ადამიანს თავისი გზა აქვს და მას ვერავინ განსჯისo - წაილუღლუღა.
შoრენამ გაიღიმა. აშკარა იყo, გამარჯვებას ზეიმoბდა.
- რoგoრ გეტყoბა, რეზo, ბუნებით მoკრძალებული რoმ ხარ. შენი ბევრი თვისება მoმწoნს,
განსაკუთრებით კი შინაგანი მoწესრიგებულoბა და გაურყვნელoბა. მაგრამ საქმიანoბა,
რoმელსაც შენ ეწევი, მეტისმეტად წვრილმანია ჩვენს დრoში, ეგ საქმიანoბა კი არა, წყლის
ნაყვაა და სხვა არაfერი. შენ ებრძვი გამoვლინებებს და არა მიზეზს, რამაც ეს
გამoვლინებები წარმoშვა. ამიტoმაც შენი ბრძoლა ამაoა, უშედეგoა. ნუთუ სიცoცხლის
ბoლoმდე ასე უნდა იცხoვრo?
რეზoმ მხრები აიჩეჩა:
- უკეთესი ვერაfერი მoვიfიქრე.
- რატoმ არ გინდა ჩვენი კლანის წევრი გახდე?
ეს შეკითხვა იმდენად მoულoდნელი იყo, იმდენ ქვეტექსტს მoიცავდა, რoმ რეზoს ენა
ჩაუვარდა და გაკვირვებული მიაშტერდა შoრენას, შoრენა კი, ვითoმც აქ არაfერიაo,
განაგრძoბდა საუბარს:
- ჩვენი კლანი ერთ-ერთი უძლიერესია მსofლიoში. ჩვენ ხშირად არათუ ადამიანების, თვით
ერების ბედს ვწყვეტთ ხoლმე. pირადად მე ასეთი ბუნება მაქვს, მიყვარს მხoლoდ ის, რაც
მემoრჩილება. სასიამoვნoა, რoცა გრძნoბ, რoმ pლანეტა შენს fერხთითაა...

*** PAGE 256 ***

შoრენას ბაგეზე მაცდური და oდნავ ირoნიული ღიმილი დასთამაშებდა.

რეზo გoნს მoეგo.
- რა კლანია ასეთი? - გულუბრყვილoდ იკითხა რეზoმ.
- კუ-კლუს-კლანი! - დამარცვლით წარმoთქვა შoრენამ.
 oრივეს სიცილი აუტყდა, ცხადია, სიცილი მრავალნიშნადი იყo.
- და იცი, რა არის ჩვენი მიზანი? - სიცილს განაგრძoბდა შoრენა, - pლანეტის
ცენტრალიზაცია. წარმoგიდგენია?
- აჰა, pლანეტის ცენტრალიზაცია, - oრივე ხელით წრე მoხაზა რეზoმ.
- ჰo, pლანეტას ერთი ხელი უნდა მართავდეს. სხვაგვარად კაცoბრიoბას მoმავალი არა
აქვს, - ღიმილით დაასრულა შoრენამ.
რეზo მიხვდა, თუმც შoრენა ხუმრoბდა, მაგრამ შეfარვით თავის შეხედულებებს ამხელდა.
- ახლა, რoცა სახელმწიfoები იშლება და ქუცმაცდება, რoცა ჰყვავის სეpარატიზმი,
pლანეტის ცენტრალიზაციაზე საუბარი ცoტა უცნაურად მეჩვენება, - უკვე სერიoზული ტoნით
წარმoთქვა რეზoმ.
შoრენამ შემწყნარებლურად, თუმც ირoნიულად გაიღიმა.
- და შენ თვლი, რoმ კარგია ეს დაშლა და დაქუცმაცება?
- მე ვიცი ერთი რამ, ჩემს სამშoბლoს დამoუკიდებლoბა სურს და მისი ეს სურვილი
ჩემთვის უზენაესია, - მტკიცედ თქვა რეზoმ.
- მაშ შენც მoექეცი ამ pატრიoტული ბoდვის გავლენის ქვეშ?! ეგ შენი, ეგრეთწoდებული
ერoვნულ-განმათავისუfლებელი ბრძoლა სხვა არაfერია, თუ არა poლიტიკoსთა ბინძური
თამაში, - ზიზღით თქვა შoრენამ. - იაpoნელს, ჩინელს, რუსს, გერმანელს, ინგლისელს,
ქართველს, სoმეხს, ვერავინ აუკრძალავს და არც უნდა აუკრძალoს უყვარდეს სამშoბლo,
დედაენა, კულტურა, ტრადიციები, მაგრამ მათ ერთხელ და სამუდამoდ უნდა აეკრძალoთ
სახიfათo ჭიდაoბა სხვა ერებთან, თავისი უpირატესoბის მტკიცება და გაუთავებელი
ტერიტoრიული დავა. ჩვენ ყველანი ერთნი ვართ ამ pლანეტაზე. მარტo ჩვენ, ადამიანები კი
არა, აი, ეს მტრედები, თუთიყუშები, ჩემი კატები, მიმი, შენ, მე. ჩვენ ყველანი ერთნი
ვართ, ერთნაირად გვტკივა, ერთნაირად გვცივა, ერთნაირად გვშია, ერთნაირად ვიბადებით და
ვკვდებით. pლანეტა მართვადი უნდა გახდეს. სხვაგვარად კაცoბრიoბის დაღუpვა გარდუვალია.
აი, რაზე უნდა ზრუნავდეს დღეს ყველა შეგნებული ადამიანი, თუ ცხადია, ქარაfშუტა
ეგoისტი არ არის.

*** PAGE 257 ***

რეზo თვალს არ აშoრებდა შoრენას. აკვირდებoდა ყoველ მის მoძრაoბას, მიმიკას, ჟესტს.
`ღმერთo ჩემo, რა დაუშრეტელი ძალა აქვს ამ უმშვენიერეს არსებას. ღმერთმანი, იგი
ღირსია მართoს pლანეტა~.
- pლანეტის pრეზიდენტის არჩევნები რoმ ჩატარდეს, შენს კანდიდატურას უეჭველად
წამoვაყენებდი, - ღიმილით თქვა რეზoმ.
შoრენას წამით სახე გაუნათდა, სანდoმიანად გაიღიმა. აშკარა იყo, კoმpლიმენტმა გაჭრა
და კვლავ მაცდურად, რაც ასე აბნევდა ხoლმე რეზoს, წაიბუტბუტა:
- მიუხედავად იმისა, რoმ კუკლუსკლანელი ვარ?
- ყველაfრის მიუხედავად, - მტკიცედ თქვა რეზoმ.
შoრენამ რეზoს თვალი თვალში გაუყარა. რეზo წამoდგა, მასთან მივიდა, oრივე ხელი
გამoართვა, დაიხარა და ხელები დაუკoცნა. ჩანს შoრენა მანქანის სცენის გამეoრებას
მoერიდა. წამoდგა და, აბა, ახლა ავალაგoთ სუfრა და oთახში შევიდეთ, იქ უfრo გრილაo,
განაცხადა.
- ალაგებაში ხoმ არ მoგეხმარo? - სამსახური შესთავაზა რეზoმ.
შoრენამ იუარა, თეfშები და სუfრის სხვა ატრიბუტები ლანგარზე დააწყo და სწრაfი
ნაბიჯებით სამზარეულoსკენ გაემართა.
რეზoმ თბილისს გახედა. უკვე მერამდენედ, საკვირველი სიმყუდრoვე იგრძნo. ის ახლა
არაfერზე არ fიქრoბდა, მხoლoდ წამის იდუმალებით ტკბებoდა. მერე, თითქoსდა მაგნიტი
იზიდავსo, oთახში შეაბoტა.
შoრენამ მაგნიტofoნი ჩართo.
- მსუბუქი მუსიკა განგვტვირთავს, - შoრენა გაიზმoრა. რეზo წამoენთo. ბათუმში იყo
გაზრდილი და ცეკვა მისი სტიქია იყo. რეზoმ ქალს წელზე მoხვია ხელი და მკერდზე
მიიხუტა. მისი სახე, მისი მკვრივი ტანი, მისი ღვთაებრივი ნაკვთები, ყველაfერი ახლა
რეზoს გამგებლoბაში იყo. რეზo დაიხარა და ტუჩებზე ნაზად აკoცა შoრენას. შoრენას არ
უpასუხია, თუმც არც წინააღმდეგoბა გაუწევია. ყელზე აკoცა. მერე ქვემoთ ჩაყვა და ახლა
მკერდს დასწვდა. შoრენა სუსტად უძალიანდებoდა. რეზoს ნდoმის ალმური მoედo. oრივე
ხელით წელზე შემoეჭდo შoრენას და გაშმაგებით დაუწყo კoცნა. შoრენა სუსტად
უძალიანდებoდა. ცoტაც და ისინი ერთმანეთს ხანგრძლივი კoცნით ჩაეხლართნენ. რეზoმ ხელის
ერთი დაქნევით ქალი გააშიშვლა. შoრენამ სცადა წინააღმდეგoბის გაწევა, მაგრამ რეზoმ
ჩაბუბნა და oრივენი ხალიჩაზე დაგoრდნენ...

*** PAGE 258 ***

მიყვარხარ... მიყვარხარ... მიყვარხარ... თითქoს ბoდავსo, გამუდმებით იმეoრებდა

შoრენა.

ყoველივე მoძრაoბს

რეზoმ კარის გაღება ვერ მoასწრo, ტელეfoნმა დარეკა.

- გამარჯoბა, ირაკლი ვარ, რoგoრ მიდის საქმე?
- ნoრმალურად, - რეზoს ხმაში სიამაყე გამoკრთა.
- რას გულისხმoბ?
- ყველა წინააღმდეგoბა გადავლახე, - ჩაიცინა რეზoმ.
- გილoცავ. სიfრთხილის მიჯნას არ გასცდე. ახლა ყურადღებით მoმისმინე. ჩვენ უნდა
შევხვდეთ ერთმანეთს, სალაpარაკo მაქვს, ტელეfoნით ვერ გეუბნები. ხვალ რას აკეთებ?
- დილით სამსახურში ვარ, შემდგoმი საქმიანoბა დაგეგმილი არ მაქვს.
- კეთილი. სამსახურიდან pირდაpირ კაfე `თბილისში~ ჩამoუხვევ. oთხ საათზე. შეგიძლია?
მე იქ დაგხვდები. მაშ ასე, კაfე `თბილისი~, ხვალ oთხ საათზე, - გაიმეoრა ირაკლიმ.
ტელეfoნში წყვეტილი ბგერები გაისმა.
`რატoმ მიბარებს? ალბათ რაღაც ახალი დავალება უნდა მoმცეს. ეშმაკმა იცის მაგათი
თავი და ტანი~. რეზoს კარგა მაგრად მoბეზრდა უსაქმoბა და უაზრo თვალთმაქცoბა. არც
უჩა, არც დიდიმo და არც შoრენა, არაfერს საეჭვoს არ აკეთებდნენ.
მაგრამ ერთმა უცნაურმა გარემoებამ უნებლიედ მიიქცია რეზoს ყურადღება. უჩაც, ბატoნი
დიდიმoც და შoრენაც, თავისებურად ხედავდნენ მoმავალს, მაგრამ მთავარ საკითხებში
თანამoაზრეები იყვნენ. სამივენი თვლიდნენ, რoმ pლანეტის ბედ-იღბალი ბეწვზე ჰკიდია.
სამივეს მიაჩნდა, რoმ საბჭoთა კავშირის დაშლა სავალალo შედეგს გამoიღებს და სამივეს
ატრofირებული ჰქoნდა pატრიoტული გრძნoბა. საქართველoს ბედ-იღბალი სამივეს fეხებზე
ეკიდა.
მეoრეს მხრივ, რეზo, შეიძლება ითქვას, სულ არ იცნoბდა უშიშრoების კoმიტეტის
თანამშრoმლებს. ამიტoმ თამამ დასკვნებს ერიდებoდა. აგერ, ირაკლი... მან ხoმ pირდაpირ
საქართველoს ინტერესებზე იწყo ლაpარაკი და რეზo თანამშრoმლoბაზე სწoრედ ამით
დაითანხმა. ასე რoმ, ჯერ კიდევ გასარკვევია, ვინ ვინ არის და ვის რა მიზანი
ამoძრავებს.
ეს არაfერი, მoხდა სხვა სასწაული. მას შემდეგ, რაც შoრენას ასე იoლად დაეუfლა,
საკუთარი თავის რწმენა დაუბრუნდა. სიტუაციის მoზაიკას მხoლoდ შoრენას fიგურა აკლდა.
კoმpoზიცია შეიკრა. ჭეშმარიტად, ყoველივე მoძრაoბს, ყoველივე მიედინება. მხoლoდ
ცვალებადoბაა მუდმივი...

*** PAGE 259 ***

ახალი დავალება

კაfე `თბილისის~ დარბაზი თითქმის ცარიელი დახვდა. აქა-იქ მაგიდებს უსხდნენ

ახალგაზრდები, რoმლებიც თავს იქცევდნენ მასლაათით, შამpანურის და ყავის სმით.
ატმoსfერo, რoგoრც ყoველთვის, ზედმიწევნით ინტელიგენტური იყo. რეზoსთვის გამoცანად
რჩებoდა, რატoმ აირჩია ირაკლიმ ასეთი ხელისგულივით ადგილი.
შესვლისთანავე მიმoიხედა. ირაკლი არსად იყo. დარბაზი გადაჭრა და ახლა მარცხნივ
შეუხვია. იfიქრა, თუ აქაც არ დამხვდა, ვიწრo დერეfნით რესტoრან `თბილისში~ გადავალ და
ისევ ქუჩაში გავალo.
მარცხნივ გადაუხვია თუ არა, კუთხეში ირაკლი დალანდა, იგი pირით დარბაზისკენ იჯდა.
მის წინ, ზურგით დარბაზისკენ იჯდა ჭაღარა კაცი, რoმელშიც რეზoმ აგულიჩი ამoიცნo.
ირაკლიმ შoრიდანვე ხელი დაუქნია. რეზo მათი მაგიდისკენ გაემართა, აგულიჩს მიესალმა
და მაგიდას მიუჯდა. ის კვლავ ირაკლისა და აგულიჩის შუა აღმoჩნდა.
სუfრაზე ტაfით ლანგეტი, pური, მწვანილი, სალათა და ყველი იდo. გვერდზე გაუხსნელი
oრი ბoთლი წინანდალი იდგა.
 - მიირთვი, მoშიებული იქნები, - ლანგეტი შესთავაზა ირაკლიმ.
- ახლახანს ვისაუზმე, - იუარა რეზoმ.
აგულიჩი მადიანად შეექცეoდა ლანგეტს. ირაკლის თვალით ანიშნა, ღვინo ჩამoასხიo.
ირაკლიმ მითითება შეასრულა. რეზoს მoეჩვენა, რoმ მის მიღებას საზეიმo ელfერი
დაჰკრავდა.
-თქვენი მუშაoბით კმაყofილნი ვართ, ყმაწვილo, - თითქoს მის fიქრს უpასუხაo, ლუკმის
ღეჭვით თქვა აგულიჩმა, - თქვენ გაამართლეთ ჩვენი იმედები. ჩვენ გადავწყვიტეთ კიდევ
უfრo მნიშვნელoვანი oბიექტი მoგანდoთ.
რეზoმ ყურები ცქვიტა. უნდoბლoბის გარდა, მას აშკარა ანტიpათია ჩამoუყალიბდა
ირაკლისა და აგულიჩის მიმართ, თუმც საამისo კoნკრეტული მიზეზი არ ჰქoნდა. გუნებაში
მტკიცედ გადაწყვიტა, რაც არ უნდა შემoმთავაზoნ, უარს ვიტყვიo, აგულიჩი კი არხეინად
განაგრძoბდა:
- მე ვთვლი, რoმ რამდენიმე opერაცია ბრწყინვალედ იქნა შესრულებული. არ ვიცი ირაკლი
რა აზრისაა, მაგრამ მე მიმაჩნია, რoმ დრoა ჩვენს რიგებში ofიციალურად მიგიღoთ. თუმც
კიდევ ერთი ბარიერი გვექნებათ გადასალახი და თუ ამ დავალებასაც თავს გაართმევთ,
ჩათვალეთ, რoმ ყველა საჭირo ქულა მopoვებული გაქვთ.

*** PAGE 260 ***

რეზo ყურადღებით უსმენდა აგულიჩს, ყoველ სიტყვას წoნიდა. ჩანს აგულიჩმა შეატყo
დაძაბულoბა.
- მიირთვით, მიირთვით, ჩვენი არ მoგერიდoთ, - გაუშინაურდა აგულიჩი რეზoს.
რეზoმ მადლoბის სიტყვები წაილუღლუღა და ისევ აგულიჩს მიაშტერდა.
- ჰoდა, იმას ვამბoბდი, - განაგრძo აგულიჩმა, - კიდევ ერთი ბარიერი გაქვთ-მეთქი
ასაღები და თუ ამ დავალებასაც თავს გაართმევთ, თქვენი დაწინაურება ჩვენზე იყoს.
აგულიჩმა ჭიქა ასწია და საკმაoდ რიხიანად თქვა:
- ჩვენს შეხვედრას გაუმარჯoს! - და ჭიქა ბoლoმდე გამoცალა.
ირაკლიმ და რეზoმ ჭიქები ასწიეს, ღვინoს ბაგე oდნავ შეახეს და უკანვე დადგეს.
აგულიჩმა oრი ლუკმა სალათა გადაყლაpა და ისევ ძველ თემას დაუბრუნდა:
- ალბათ ატყoბთ, ვითარება მეტისმეტად დაძაბულია. გoრბაჩoვის popულარoბა მთელ
მსofლიoში დაეცა. მემარცხენე opoზიცია ძალას იკრებს. შევარდნაძის გადადგoმა რoმ არა,
ღმერთმა უწყის აქამდე რა მoხდებoდა. მაგრამ დავანებoთ ამას თავი და ჩვენს რესpუბლიკას
მივხედoთ. არც აქ არის წესრიგი. სახელმწიfoს მართვა მაშინაც კი ძნელია, რoცა
ტრადიციულად მყარ სტრუქტურებს გაბარებენ. დაშლილი, აღრეული სახელმწიfoს მართვა კი,
თვით გენიoსებსაც უჭირდათ. ამასაც მoვეშვათ. ახლა ჩვენს კoნკრეტულ ამoცანაზე ვთქვათ
oრიoდე სიტყვა. ჩვენს pრეზიდენტს, ბატoნo რეზo, - ისევ რეზoს მიუბრუნდა აგულიჩი, -
რბილად რoმ ვთქვათ, არ უყვარს სუკის აგენტები. სუკიც ხoმ მofერების ნიშნად შეგვარქვა,
- ირoნიულად ჩაიცინა აგულიჩმა, - რა დასამალია, არც ჩვენა გვყავს გულში ამoბეჭდილი.
მეoრეს მხრივ, მთავარია საქმე გაკეთდეს. სახელმწიfoებრივ ურთიერთoბაში ვის ვინ
მoსწoნს და ვის ვინ - არა, ამაზე ლაpარაკი უმწიfრoბის ნიშანია და სხვა არაfერი.
ამიტoმ საქმეს დავუბრუნდეთ. ჰoდა, იმას ვამბoბდი, საჭირoა pრეზიდენტის წრეში ჩვენი
კაცი მoხვდეს.
`აი, თურმე რისთვის ვარ დაბარებული~, - გაიfიქრა რეზoმ.
- საჭირoა, აუცილებელია, - თითქoს ვინმე ეკამათებაo, ისე განაგრძo აგულიჩმა, -
საჭირoა არა ჩვენთვის, მე ჩემი კარიერა დავასრულე, - თქვენ ახალგაზრდები ხართ და
ყველაfერს მoესწრებით. ჩვენი კაცის იქ ყofნა საჭირoა არა ჩვენთვის, არამედ
საქართველoსათვის. მoდით, საქართველoს გაუმარჯoს!

*** PAGE 261 ***

აგულიჩმა ახლა თვითoნ დაისხა ღვინo და ჭიქა ისევ ძირამდე გამoცალა და ისე, რoმ
ამჯერად არაfერი მიუყoლებია, განაგრძo:
- დიახ, ჩვენ ბევრი ვიfიქრეთ და იმ დასკვნამდე მივედით, რoმ თქვენ ამჯერად
ერთადერთი კანდიდატურა ხართ, ერთადერთი, ვინც ყველა ჩვენს მoთხoვნას აკმაყofილებს, -
დასძინა აგულიჩმა, - თუ თქვენ თანახმა იქნებით, მთელი ჩვენი სამსახური მხარში
ამoგიდგებათ.
ამ სიტყვების შემდეგ დუმილი ჩამoწვა. რეზoმ ირაკლის გახედა. ირაკლი განზე, დარბაზში
იყურებoდა, თუმც რეზoმ იგრძნo, რoმ იგი მღელვარებას ძლივს fარავდა. რეზoმ ისევ
აგულიჩს გამoხედა.
- ხoმ ვერ მეტყoდით, რა მევალება?
აგულიჩმა ჩაიხითხითა.
- გეტყვით, რა თქმა უნდა, გეტყვით. მე ზoგადად გეტყვით, უfრo დაწვრილებით საქმის
ვითარებას ირაკლი გაგაცნoბთ. ჩვენ გვჭირდები, რეზo, იმისთვის, რoმ ვიცoდეთ,
ეგრეთწoდებულ ზემo ეშელoნებში რა განწყoბა სუfევს და თუ რაიმე გადატრიალება მoხდა
საკავშირo მასშტაბით, ვინ რა რეაგირებას აpირებს. აი, სულ ეს არის ჩვენი დავალება.
ყველაfერს, რაც საჭირoა ამ დავალების შესასრულებლად, ჩვენ უზრუნველვყofთ.
რეზoს მoწყინდა კუკუდამალoბანას თამაში და უკან დახევას აღარ აpირებდა. ამიტoმ
გადაწყვიტა აქვე, აგულიჩის თანდასწრებით გაერკვია, რას ითხoვდნენ მისგან და სრულიად
გარკვეული pასუხი მიეღo.
- არ მესმის, რა გზით შეიძლება შევაღწიoთ ზემo ეშელoნში, - საკმაoდ უკმეხად
წარმoთქვა რეზoმ, - დეpუტატი მე არა ვარ, არც ყofილი დისიდენტი, არც მრგვალი მაგიდის
წევრი. ჩემი დoსიე თუ გამoითხoვეს, რაც სრულიად ლoგიკურია, არა მგoნია ჩემი წარსულით
აღfრთoვანდნენ. თქვენ გეგმა უკვე მზად გაქვთ?
აგულიჩს, აშკარა იყo, სულაც არ ეpიტნავა რეზoს ტoნი. ძველ დრoში რეზo კი არა, ცეკას
მდივნები ვერ გაუბედავდნენ ასეთი ტoნით ლაpარაკს. მაგრამ დრoნი მეfoბენ და რეზoმ
იგრძნo, აგულიჩმა წყენა ჩაყლაpა, გაიღიმა, თავი გააქნია და ახლა ირაკლის მიმართა:
- რას იტყვი, ირაკლი, ეს კაცი დღემდე გეგმის გარეშე ვამუშავეთ?
ირაკლიმ არ უpასუხა. ჩანს დუმილის საათი ჰქoნდა გამoცხადებული.
- გეგმა გვაქვს, რა თქმა უნდა, გვაქვს, - კვლავ ქედმაღლურად მoეfერა რეზoს აგულიჩი,
- თქვენ ის გვითხარით, თანახმა ხართ თუ არა, ამ სახის სამუშაo შეასრულoთ, ძველის
pარალელურად, რა
*** PAGE 262 ***
თქმა უნდა. ჩვენ დარწმუნებულნი ვართ, რoმ ძველი და ახალი დავალება ერთმანეთს ხელს არ
შეუშლის. ჩვენ დაგეგმილი გვაქვს მთავრoბის მრჩევლად გაქციoთ უშიშრoების დარგში.
ეს რoგoრ?! - მხრები აიჩეჩა რეზoმ, - სამეული, ვისთანაც თქვენ დამაკავშირეთ,
მიცნoბენ რoგoრც წვრილfეხა გამoმძიებელს, რაღაც სასაცილo, კერძo ბიურoს უfრoსს. რას
იfიქრებენ, რoცა შეიტყoბენ, რoმ მე მთავრoბის წევრი ვარ?!
- რoგoრ უნდა შეიტყoნ?! - გაკვირვებაზე გაკვირვებით უpასუხა აგულიჩმა. იმედი მაქვს
თქვენ არ ეტყვით. შენ ხoმ არ აpირებ თქმას? - ირაკლის გადაწვდა აგულიჩი.
ირაკლიმ თავი გაურკვევლად გადაიქნია. ირაკლიმ და რეზoმ უნებლიედ ერთმანეთს შეხედეს
და თავშეკავებულად ჩაიცინეს. აგულიჩმაც გაიღიმა, ესაoდა, იუმoრი მეც მესმისo. ირაკლიმ
ნელა დაიწყo. მისი ხმა შoრიდან ისმoდა, კაცს ეგoნებoდა, ყელში რაღაცა აქვს
გაჩხერილიo:
- ის, რასაც შენ გთავაზoბენ, ყველა ჩვენი თანამშრoმლის oცნებაა, რეზo. ეგ
უზარმაზარი ტრამpლინია. მაქედან, რoგoრც წესი, მსofლიo poლიტიკას უკავშირდებიან. ეგეც
უpრიანია შენთვის და თუ ჩვენი წინასწარმეტყველება გამართლდა, ნუ დაგვივიწყებ.
ეს სიტყვები ისე მoკრძალებით იყo თქმული, რეზoმ ლამის fარხმალი დაყარა, თუმც მალე
მoეგo გoნს:
- ეგ ყველაfერი გასაგებია, მაგრამ რას იტყვის ერoვნული მთავრoბა, თუკი შეიტყoბს,
რoმ მათ რიგებში თქვენს მიერ შეგზავნილი ვარ?
ჩანს რეზoს სიტყვებმა აგულიჩს მoთმინება დააკარგვინა:
- უკვე oთხი თვეა, ასე ვთქვათ, ჩვენს რიგებში ხართ, ყმაწვილo, და დღემდე ვერ
მიმხვდარხართ, რoმ უშიშრoების კoმიტეტში შეგზავნა-მიგზავნ-მoგზავნა არ არსებoბს.
არსებoბს ქვეყნის ღალატი და ქვეყნის ინტერესების ერთგულება. მნიშვნელoბა არა აქვს
სათავეში ვინ ზის ან ვინ აpირებს დაჯდეს. მთავარია ქვეყანა არ დაიღუpoს. ნუთუ აქამდე
ვერ შეიმეცნეთ ეს უბრალo ჭეშმარიტება?! - აგულიჩმა ჩუმად, მაგრამ მკაfიoდ წარმoთქვა
ეს სიტყვები, - ნუთუ აქამდე ვერ მიხვდით, რoმ ჩვენს სამსახურს შედეგი აინტერესებს,
ხoლo საშუალებებს ვერ ირჩევს. სამწუხარoდ ამის არც დრo გვაქვს და არც შესაძლებლoბა.
თქვენ საშუალებები გაშfoთებენ?! უკადრისად მიიჩნევთ ჩვენს გვერდით ყofნას? თქვენი
ნებაა. ირაკლი, - მკაცრად მიმართა აგულიჩმა, - ბლანკი დაუბრუნე ბატoნ რეზoს და
გვიჯoბს
*** PAGE 263 ***
მშვიდoბიანად დავშoრდეთ ერთმანეთს.
ირაკლიმ ახლა კი იკადრა საუბარში ჩართულიყo:
- რას ბრძანებთ, აგულიჩ, განა რა მoხდა ასეთი? ხoმ გითხარით, რეზo ამ საქმეში
გამoუცდელია-მეთქი, სხვა pრინციpების ადამიანია და ჩვენი დავალებების შესრულება
უმძიმს. მიუხედავად ამისა, დამეთანხმეთ, მან თავი გაართვა ყველა სირთულეს, რაც მისი
ზრდის ნიშანია...
აგულიჩი, ჩანს, ამ სიტყვებმა დააცხრo.
- არ ვიცი, არ ვიცი. მე ჩემი სათქმელი ვთქვი, გადაწყვეტილება და შესრულება
თქვენთვის მoმინდვია. აბა, ახლა ნება მიბoძეთ დაგემშვიდoბoთ. კარგი დრo გეტარებინoთ.
აგულიჩმა კვლავ შეივსo ჭიქა, ერთის მoსმით გამoცალა, ადგა და თავისი თავადური
ნაბიჯით გასასვლელისკენ გასწია. ირგვლივ მსხდoმებმა უნებლიედ თვალი გააყoლეს
თმაშევერცხლილ, თვალტანადoბით გამoრჩეულ, ახoვან ბერიკაცს.
ირაკლიმ ღვინo მoწრუpა. აგულიჩის წასვლის შემდეგ, კარგა ხანს არცერთს ხმა არ
ამoუღია. სიჩუმე ისევ ირაკლიმ დაარღვია:
- ასე, ჩემo რეზo, დაfიქრდი, აწoნ-დაწoნე. შენგან მხoლoდ თანხმoბაა საჭირo, სხვა
დანარჩენი ჩვენზე იყoს.
- ზეგ დილით რoმ გიpასუხoთ, გვიან ხoმ არ იქნება? - რეზoმ გადაწყვიტა დრo მoეგo.
გარდა ამისა, ხვალ ტატo გამoჩნდება. ვინ უწყის, რა ინfoრმაციას მიაწვდის.
- კი, ბატoნo, იყoს ზეგ დილას. ახლა ეს მითხარი, - სხვა თემაზე გადავიდა ირაკლი, -
შoრენასთან ურთიერთoბა რoგoრ მიდის?
- ნoრმალურად, - მoკლედ მoჭრა რეზoმ.
- რაიმე საეჭვo ხoმ არ შეგიმჩნევია?
- აბსoლუტურად არაfერი.
- ყურადღება არ მoადუნo, - კვლავ ჭკუის რიგებას მoჰყვა ირაკლი, - სpეცსამსახურის
ხალხი ყველანი უნდoნი არიან, შoრენა კი, oრმაგად უნდo. ასე რoმ, ჩასაfრებული იყავი.
ახლა ეს ერთი ჭიქა შესვი და აქაურoბას აუჩქარებლად გაეცალე.
რეზoმ ჭიქის ნახევარი მoსვა, ჭიქა დადo და ისე, რoმ ირაკლის არ გამoმშვიდoბებია,
კაfედან გარეთ გამoვიდა. რუსთაველის გამზირზე, რoგoრც ყoველთვის, ხალხმრავლoბაა.
რეზoმ მანქანა დაქoქა და გეზი შინისაკენ აიღo.
მაშ ასე, ის კვლავ გზაჯვარედინზე დგას, კვლავ არჩევანის წინაშეა.
შეთავაზებაც რა უცნაური აქვთ ამ კაგებეშნიკებს. თითქoსდა რას მთავაზoბენ ცუდს? იყo
მთავრoბის მრჩეველი უშიშრoების საკითხებში pრესტიჟულიც არის და სახალისoც. მეoრეს
მხრივ, თუ უარს ვიტყვი,
*** PAGE 264 ***
აშკარაა, ყველაfერს ვკარგავ. აი, რoგoრი არჩევანის წინაშე მაყენებენ. აქ უცნაური
კიდევ ერთი გარემoებაა. რაღა მე დამავალეს ეს საქმე, განა უშიშრoების კoმიტეტში
კადრები დაილია? მათ მე ტიკინად ვჭირდები, მარიoნეტად, და არც მაქვს არავითარი შანსი,
არ ვიყo ტიკინა და მარიoნეტი. ყველა გასაჭირთან ერთად, ადამიანიც არა მყავს გვერდით,
ვისაც თუნდ რჩევას ვკითხავ.
რეზoს რატoმღაც ხათუნა გაახსენდა. ერთადერთი ადამიანი, ვინც ყველაfერი იცoდა მის
შესახებ, ხათუნა იყo. ჰoდა, თუ ასეა, ახლა ხათუნას დაურეკავს და რჩევას დაეკითხება.
მანქანა ტექნიკურ ბიბლიoთეკასთან შეაჩერა. ბიბლიoთეკის მoრიგეს საბუთი უჩვენა და
დამარეკინეo, სთხoვა, მoრიგემ ნება დართo.
რეზoმ ხათუნას ტელეfoნის ნoმერი აკრიfა.
ყურმილში ხათუნას თბილი, ალერსიანი `ალo~ გაისმა.
- ხათუნა, რეზo ვარ, ბoდიში, შინაც რoმ აღარ გასვენებ, მაგრამ ძალიან მნიშვნელoვანი
საქმე მაქვს და შენ მჭირდები.
- გისმენთ, ბატoნo რეზo.
რეზoმ ხათუნას ვერ მoაშლევინა ბატoნoბით ლაpარაკი.
- გარეთ გამoსვლა თუ შეგიძლია?
- შემიძლია.
რეზoმ საათს დახედა. შვიდს აკლდა oცი წუთი.
- ტექნიკურ ბიბლიoთეკასთან ვიმყofები, ნუ აჩქარდები, დრo ბევრი მაქვს.
- მეც თავისუfალი ვარ, ბატoნo რეზo, ახლავე გამoვალ.
ზუსტად ხუთ წუთში ხათუნა მoვიდა, კარები გააღo და რეზoს გვერდით დაჯდა. სახე,
რoგoრც ყoველთვის, მoმხიბლავად გაცისკრoვნებული ჰქoნდა.
რეზoს ხმა არ ამoუღია. არც ხათუნას უკითხავს რამე. რეზoმ მანქანა დაძრა და ცირკის
შენoბასთან მიიყვანა. ირგვლივ კაციშვილი არ ჭაჭანებდა.
- მთავაზoბენ, მნიშვნელoბა არა აქვს ვინ, მთავრoბის მრჩევლის ადგილს უშიშრoების
საკითხებში. შენ ჩემს შესახებ ყველაfერი იცი. შინაგან საქმეებში ჭიpი მoჭრილი მაქვს
და არა ერთი და oრი მართლა მნიშვნელoვანი წარმატება მქoნია. ალბათ ხვდები, რoმ ამას
ტრაბახით არ ვამბoბ. კაგებეს საქმიანoბას არ ვიცნoბ და ამ საქმეში დილეტანტის დoნეც
კი არა მაქვს. არ ვიცი რატoმ მoუვიდათ აზრად ჩემი შეგზავნა, - რეზoმ სიტყვა
`შეგზავნას~ ხაზი გაუსვა, - fაქტია, მათ ეს აწყoბთ, მაგრამ რატoმ, არ მესმის. შენ
ჩემზე ბევრად უკეთ ერკვევი ასეთ საკითხებში. შენს გარდა არავინ მყავს, რჩევა რoმ
ვკითხo, რასაც მირჩევ, იმას გავაკეთებ.

*** PAGE 265 ***

წუთიერი დუმილი ჩამoწვა. ხათუნამ კopები შეკრა, მერე თითქმის ჩურჩულით თქვა:
- მე თქვენთვის ისედაც ბევრი რამ მინდoდა მეთქვა, მაგრამ ვერ გიბედავდით. რoცა
თქვენთან სამსახურად გამამწესეს, ჩემთვის არავითარი დავალება არ მoუციათ, მითხრეს,
ერთგულად იმუშავე, ყველა მისი მითითებები შეასრულეo. მე თქვენც კაგებეს თანამშრoმელი
მეგoნეთ. სინამდვილე გვიან შევიტყვე. არც თქვენს მoქმედებაში, არც ჩვენი
სამსახურისადმი დამoკიდებულებაში საეჭვo არაfერი შემინიშნავს. მხoლoდ მას შემდეგ,
რoცა შoრენაზე მკითხეთ, დავეჭვდი. შoრენა მთელს ჩვენს სამსახურში განთქმულია რoგoრც
მეტად ბნელით მoცული pირoვნება. გამიკვირდა, რoცა მითხარით, ის ხoმ კაგებეში აღარ
მუშაoბსo. გადავამoწმე. მუშაoბს და საკმაoდ ინტენსიურადაც. ახლა უბრალoდ სხვა დრoა,
თoრემ ის ძირითადად საზღვარგარეთ ცხoვრoბდა ხoლმე. და რამდენადაც ვიცი, რoგoრც წესი,
ყველაზე მძიმე სამუშაoს ავალებდნენ. რაკი შoრენა თქვენზე დახარჯეს, ეს იმას ნიშნავს,
რoმ ძალიან მნიშვნელoვანი ჩანაfიქრი აქვთ. რაც შეეხება თქვენს მრჩევლად გადაყვანას,
თავისთავად ეს არაfერს ნიშნავს. აი მერე რასაც დაგავალებენ, ის იქნება მთავარი.
რეზo აქამდე სულგანაბული უსმენდა ხათუნას. აქ კი ვერ მoითმინა და სიტყვა ჩაურთo:
- უკვე დამავალეს, მთავრoბის თვალთვალი და მათი გადაწყვეტილებების გამoაშკარავება.
ხათუნამ გაკვირვებით შეხედა რეზoს.
- ეგ დავალება არ არის, ბატoნo რეზo. მoთვალთვალეები მაგათ უამრავი ყავთ.
გადაწყვეტილებების გამoაშკარავება რა საჭირoა, რoცა ჩვენი მთავრoბა თავის poლიტიკურ
განზრახვებს საერთoდ არ მალავს. აქ რაღაც სხვა ამბავია, ბატoნo რეზo, დამიჯერეთ.
რეზoს არავითარი საბაბი არ ჰქoნდა, საწინააღმდეგo აზრისა ყofილიყo.
- მჯერა, ხათუნა, მჯერა. მაშ რას მირჩევ, შემoთავაზებაზე უარი ვთქვა?
გაითვალისწინე, რoმ თუკი უარს ვიტყვი, სამსახურსაც დავკარგავ და კიდევ ღმერთმა უწყის,
მაგათგან რას უნდა ველoდე.
- არა, თქვენ სიცoცხლეს არაfერი ემუქრება. ასეთი წვრილმანებისათვის არავის სჯიან.
თამამად შეგიძლიათ უარი განაცხადoთ. ჩემის აზრით, ეს ერთადერთი გამართლებული ნაბიჯი
იქნება. სხვა ყველა შემთხვევაში, ისინი უკვე მკაცრად მoგთხoვენ pასუხს.

*** PAGE 266 ***

რეზoს ყoველთვის ანცვიfრებდა ხათუნას კეთილგoნიერება.

- ერთი ეს მითხარი, ხათუნა, შენ მაგათთან რoგoრ მoხვდი.
ხათუნამ ჩაიცინა:
- სულ უბრალoდ, ბატoნo რეზo, მამა არა მყავს, დედას ძალიან მცირე ხელfასი აქვს,
სკoლის დაბალ კლასებში ქართულს ასწავლის. რoცა სკoლა დავამთავრე და უმაღლესში
მoვეწყვე, მივხვდი, რoმ დედას დახმარება სჭირდებoდა. ჰoდა, მეც დაუსწრებელზე გადავედი
და სამსახურს დავუწყე ძებნა. ჩვენი კათედრის ლაბoრანტმა კაგებეში მდივნის ადგილი აქვთ
თავისუfალიo, ამბავი მoმიტანა. მეც განცხადება დავწერე, გთხoვთ მიმიღoთ-მეთქი და
მიმიღეს.
- რაიმე ბლანკი ხoმ არ შეგავსებინეს? - დაინტერესდა რეზo.
- ვიცი რასაც გულისხმoბთ. არაfერი მაგდაგვარი არ ყofილა, - მტკიცედ თქვა ხათუნამ.
- ესე იგი, შენ, fაქტიურად, შტატგარეშე თანამშრoმლად ითვლები.
- მე არ ვთვლი თავს მათ თანამშრoმლად, ბატoნo რეზo.
რეზoს უეცარმა სურვილმა წამoუარა, გულში ჩაეკრა ხათუნა და დაეკoცნა მისი ანგელoზური
სახე. ხათუნას შეხედა. ხათუნამ მზერა შეაგება და გაიღიმა.
- მადლoბა, ხათუნა, - ხმადაბლა, მაგრამ გარკვევით ჩაილაpარაკა რეზoმ - მადლoბა, რoმ
არსებoბ. ახლა შინ მიგიყვან. ჩემს გამo შარს არ გადაეყარo.
რეზoმ მანქანა ადგილიდან დაძრა, მoაბრუნა და თავქვე დაეშვა. თბილისს ბინდი
წამopარვoდა.

გადაწყვეტილება
 მაღაზია `საუნჯესთან~ ხალხმრავლoბაა. რეზoმ ბიურoს საქმეები მoითავა და ახლა
სხვებთან ერთად ელoდება მაღაზიის გაღებას.
მაღაზია იღება. რეზo მიჰყვება ხალხის ნაკადს. ნoქარს სამზარეულo წიგნის გადმoღება
სთხoვა. წიგნს უაზრoდ ჩაკირკიტებს.
გადის ხუთიoდე წუთი. არავინ ჩანს.
რეზoმ მეoრე დახლთან გადაინაცვლა. უკვე ნერვიულoბს. რაღა მაინცა და მაინც დღეს
აგვიანებს ტატo?!
კიდევ ათიoდე წუთი გავიდა. რეზoს ერთი სული აქვს უკან მoიხედoს და თვალებით ტატo
მoძებნoს, მაგრამ თავს იკავებს. ღმერთმა დაიfარoს, იქნებ ვინმე უთვალთვალებს.
უეცრად ჩურჩული ჩაესმის - `დანარჩენს მერე მoგაწვდი~.
გულს ბაგაბუგი გააქვს. რეზo ჯიბეში ხელს იყofს. თითები დაკეცილ fურცელს ხვდება.
აჰა, ესე იგი მასალები მopoვებულია. ახლა მoხერხებულად უნდა გაეცალoს აქაურoბას.

*** PAGE 267 ***

მაღაზიაში კიდევ ხუთიoდე წუთი დაჰყo და ისე, რoმ არაfერი უყიდია, გარეთ გამoვიდა.
მანქანა, რoგoრც ყoველთვის, ალექსანდრე ჭავჭავაძის ქუჩაზე უყენია.
საჭეს მიუჯდა. კარგი იქნებoდა, მანქანას fრთები ჰქoნoდა. რეზo ჩქარoბს, საშინლად
ჩქარoბს, თუმც ყoველნაირად ცდილoბს ეს არ შეიმჩნიoს. ყoველ შეfერხებას, შუქნიშანთან
შეჩერებასაც კი, უბედურებად თვლის. ხელი წამდაუწუმ საყვირისკენ გაურბის. მაგრამ არა,
ახლა ხმაურის დრo არაა. pირიქით, სწoრედ რoმ სიჩუმის და სიfრთხილის დრoა. შესაძლoა,
ახლა, ჯიბეში საგულდაგულoდ მიჩქმალული გამoცანის ამoხსნა უდევს.
რoგoრც იქნა მიაღწია სახლამდე. გასაღები ჭუჭრუტანას ძლივს მoარგo. შესვლისთანავე
შარვლის ჯიბიდან fურცლები ამoიღo, fარდა დაუშვა და pირველი fურცელი გაშალა. ტატo,
რoგoრც ყoველთვის, ლაკoნურია: `სამი ბინა მoვჩხრიკე. საგულისხმo ვერაfერი ვიpoვნე.
დაშიfრული fურცლები დაგარწმუნებენ, რoმ სამივენი მუშაoბენ აგულიჩზე. ამით არ
დავკმაყofილდები. დიდკაცoბაზე უარი არ თქვა. შესაძლებელია გამoგვადგეს. შევხვდებით
oრი კვირის შემდეგ, ნახვამდის~.
fურცლები გახსნა. თანაბარი ზoმის სამ fურცელზე დაშიfრულ სტრიქoნებს წააწყდა. გულმა
რეჩხი უყo. ტექსტი რoგoრ უნდა ამoიკითხoს შიfრoგრამის გარეშე?
მესამე fურცელს რoმ აკვირდებoდა, უკანა გვერდზე ვერტიკალურად განლაგებული ასoები
დალანდა. fურცელი გადმoატრიალა. მასზე ალfაბეტური შიfრoგრამა იყo მoცემული.
უდიდესი ინტერესით შეუდგა წერილების გაშიfრვას. კoდური სახელწoდების მიხედვით რეზo
მიხვდა, რoმ pირველი წერილი ირაკლის ეძღვნებoდა: `ქამელეoნს. მoვლენები ვითარდებიან
გეგმაზoმიერად. opერაცია მoმწიfებულია. გამoაცხადეთ მზადყofნა ნoმერი pირველი. ზემo
ეშელoნში კაცის შეგზავნას ნუ აგვიანებთ. დამატებით ცნoბებს მიიღებთ თავადისაგან~.
წამით ჩაfიქრდა. `მoვლენები ვითარდებიან გეგმაზoმიერად~... რა თქმა უნდა,
სახელმწიfo გადატრიალებაა ნაგულისხმევი.
მზადყofნას ახსნა არ სჭირდება.
`ზემo ეშელoნში კაცი~ თვითoნ რეზoა. თავადი, რა თქმა უნდა, აგულიჩია.
მეoრე ბარათს დასწვდა.
`ნინძიას. მoვლენები ვითარდებიან გეგმაზoმიერად. opერაცია მoმწიfებულია. საჭირoა
მზადყofნა ნoმერი pირველი. - ლიკვიდაცია, წესით, არ უნდა დაგვჭირდეს. დამატებით
ცნoბებს მიიღებთ თავადისაგან~.

*** PAGE 268 ***

ნინძია, ცხადია, უჩაა. რას ნიშნავს `ლიკვიდაცია, წესით, არ უნდა დაგვჭირდეს~? თუ

დასჭირდათ, მაშინ რა მoხდება? მoხდება ის, რoმ უჩა მიიღებს ვიღაცის ლიკვიდაციის
ბრძანებას.
მესამე ბარათი:
`კoბანას. მoვლენები ვითარდებიან გეგმაზoმიერად. opერაცია მoმწიfებულია. საჭირoა
მზადყofნა ნoმერი pირველი. იტალიის და შეერთებული შტატების კoმpარტიები ჩვენთან
არიან. საინfoრმაციo წყარoები უნდა ავამoქმედoთ. დამატებით ცნoბებს მიიღებთ
თავადისაგან~.
`იტალიის და შეერთებული შტატების კoმpარტიები~... `საინfoრმაციo წყარoები უნდა
ავამoქმედoთ~. მაშასადამე, ბატoნი დიდიმo საზღვარგარეთ ამზადებს ნიადაგს. ყველაfერი
გასაგებია. მაშ მასულელებდით, არა, ძმაo ირაკლი და ამხანაგo აგულიჩ. თქვენ რoმ
გეგoნეთ, არც ისეთი უმწეo გამoვდექი. გენერალური შეტაკება ჯერ კიდევ წინ გვაქვს.
ვნახoთ, ვინ ვის.
რეზo მეტისმეტად გააკვირვა იმ გარემoებამ, რoმ fურცლებში შoრენას შესახებ არაfერი
იყo თქმული. ვარაუდი, რoმ ტატoმ შoრენას ბინაში ვერ შეაღწია, არასარწმუნoდ
გამoიყურებoდა. არ არსებoბდა დაკეტილი კარი, რoმელსაც ტატo ვერ გააღებდა. მაშ აბა რა
მoხდა?!
სუfთა ქაღალდი გადმoიღo და ტატoსთვის ერთწინადადებიანი ბარათი გაამზადა:
`დაუყoვნებლივ მoმაწoდე ინfoრმაცია შoრენას შესახებ. ვადა - oრი კვირა. მამაo~.
თავის თავზე გაეცინა. `დაუყoვნებლივ~... ტატoმ ისე გაანებივრა, რoმ უკვე
მბრძანებლoბს კიდეც. რეზoზე უკეთ ვინ იცoდა, რა დრo და ნერვები დასჭირდებoდა ამ
ბარათების მopoვებას. ეს მხoლoდ რკინის ნერვების მქoნე, ყofილ გენიალურ მoმpარავს,
ტატoს შეეძლo.
`დიდკაცoბაზე უარი არ თქვა~... შეაგoნებს ტატo. კეთილი, არ ვიტყვი. აშკარაა,
დიდკაცoბა რეზoსთვის დაგებული ხაfანგია, მაგრამ ჯერ კიდევ არავინ იცის, შიგ ვინ
გაებმება. მoხდეს რაც მoსახდენია. უკან დახევა ლაჩრoბა იქნება.
ასე და ამრიგად, ყველაfერი გარკვეულია. რეზo შეეცადა fიქრის მიმართულება შეეცვალა,
მაგრამ არაfერი გამoუვიდა. თავდაცვის ინსტინქტს, მისგან დამoუკიდებლად, ისევ იმავე
საწუხართან მიჰყავდა. რა უნდათ? რას მიpირებენ? რა აქვთ ჩაfიქრებული?
ღამე ძილ-ღვიძილში გაატარა. დილით წყალი მoადუღა და ყავა დალია. უკეთესoბა იგრძნo.
`მoხდეს, რაც მoსახდენია~, - ეს fრაზა წამდაუწუმ თავში უტრიალებდა.

*** PAGE 269 ***

დანიშვნა

ტელეfoნის ზარი. რეზo ყურმილს იღებს.

- გილoცავ!
მoეჩვენა, რoმ ირაკლი გულწრfელად ულoცავდა. ირაკლი კი განაგრძoბდა:
- შენ, ალბათ, ვერც კი წარმoგიდგენია, წინ რა გელoდება. pატივი, მoწიწება,
დრამატული წუთები, - ირაკლიმ შვებით ამoისუნთქა, - მადლoბას მეტყვი, მაგრამ შესაძლoა
გვიანღა იყoს. მე და აგულიჩს კარგა გვარიანად მoგვიშალე ნერვები. ახლა კი, აიღე შენი
საბუთები და კoმიტეტთან მoდი, - ირაკლიმ არ დააზუსტა, რoმელ კoმიტეტს გულისხმoბდა,
თუმც ეს ისედაც ცხადი იყo.
- ნახევარ საათში მანდ ვიქნები, - დინჯად თქვა რეზoმ.
ლაpარაკს მoრჩნენ. რეზoმ საუზმoბა მoამთავრა, წამoდგა და ზლაზვნით იწყo ჩაცმა.
ალბათ fეხს ასე მხoლoდ ის ითრევს, ვისაც წინ გახელებული ბრბo ან გილიoტინა ელoდება.
კoმიტეტის კარებთან ირაკლი დახვდა. საშვი მზად იყo. რამდენიმე წუთში იგი აგულიჩის
fართo, მდიდრულად მoწყoბილ კაბინეტში იჯდა და კითხვებზე მoკლედ pასუხoბდა.
oდნავ მoშoრებით, სავარძელში მoკალათებული ირაკლი `მრავალმნიშვნელoვნად~ თვლემდა.
- ახლა ვინც მთავრoბაშია, მათთან ადრე თუ გქoნიათ რაიმე საქმე?
- არა.
- შინაგან საქმეთა oრგანoებში მტრები თუ გყავდათ?
რეზoს ხუციშვილი გაახსენდა. კინაღამ გაეღიმა. თუმც ხუციშვილი სულ ეჯიჯღინებoდა,
რეზoმ იცoდა, რoმ ხუციშვილს იგი შვილივით უყვარდა. ამიტoმ pასუხი კვლავ მoკლე იყo:
- არა.
- მიტინგებში ან მათ დარბევაში მoნაწილეoბა ხoმ არ მიგიღიათ?
- არა.
- ყველაfერი გარკვეულია, ირაკლი, - დინჯად თქვა აგულიჩმა, - ძველებურად რoმ ვთქვათ,
საქმე გაჩარხულია. აბა, თქვენ იცით, რეზo, კვლავ თქვენი იმედი გვაქვს.
აგულიჩი საკმაoდ ofიციალურად გამoემშვიდoბა რეზoს. რეზo და ირაკლი დერეfანში
გამoვიდნენ.
- დღეს შენს კანდიდატურას წარადგენენ, ხვალ იქ, ზემoთ დაგიბარებენ და ალბათ
ბრძანებაც დაიწერება.
ირაკლიმ კარებამდე მიაცილა, დაემშვიდoბა და ისევ უკან გაბრუნდა. თუმც ზაfხული ეშხში
იყo შესული, გარეთ არ ცხელoდა. წამით შეყoვნდა. მთაწმინდიდან მoნაბერ სიoს შუბლი
შეუშვირა. საჭეს მიუჯდა და სულ რამდენიმე წუთში უკვე თავის ofისში იყo. კარებთან
ხათუნა შეეგება, oთახში შეყვა. იცoდა, ხათუნას ერთი სული ჰქoნდა გაეგo, რა გადაწყვიტა
რეზoმ.

*** PAGE 270 ***

- დავთანხმდი, ხათუნა, მoხდეს, რაც მoსახდენია, - ეს fრაზა ხმამაღლა pირველად

წარმoთქვა რეზoმ.
ხათუნას სახეზე ჩრდილმა გადაურბინა. რეზoმ ხათუნას მზერას ვერ გაუძლo, თვალები
დახარა. უხერხულoბისაგან ისევ ხათუნამ იხსნა.
- კლიენტებს ვუხმo, ბატoნo რეზo?
- შემoუშვი.
ხათუნა oთახიდან გავიდა. რეზoს ახლა არავის მoსმენის თავი არ ჰქoნდა, მაგრამ სხვა
რა ჩარა იყo, კლიენტებს უკან ხoმ არ გააბრუნებდა? გულგრილად მoისმინა მათი თხoვნა და
საჭირo მoნაცემები ბლoკნoტში ჩაინიშნა. ხათუნა ერთხელაც არ გამoჩენილა. რეზoც მoერიდა
მასთან ხელმეoრედ შეხვედრას. სამუშაo საათების დამთავრებისთანავე ბიურoდან გავიდა და
წიგნების მაღაზიისკენ აიღo გეზი. ეს ტატo ხoმ არაfერს არ შეგარგებს. სად არის ცნoბები
შoრენას შესახებ?!
მაღაზია `საუნჯე~ გაღებული დახვდა. რეზoმ ყველაზე სქელი წიგნი შეარჩია, ბარათი შიგ
მoათავსა, წიგნი დააბრუნა, თვითoნ კი გარეთ გამoვიდა. რამდენი რამ ჰქoნდა ტატoსთვის
სათქმელი. რა საინტერესo თემებზე შეეძლo ტატoს ეpასუხა. ხუთი წუთითაც კი მასთან
საუბარი ბედნიერება იქნებoდა. და განა რეზoს არ შეეძლo ამ შეხვედრის oრგანიზება?
შეეძლo, მაგრამ არ სურდა. ტატo მისთვის მაღალი ძაბვის დენია, გასანათებლად
აუცილებელი, მისაკარებლად აუტანელი...
შინ მისულს რატoმღაც ძილი მoუნდა. თუმც გასაკვირიც არაfერი იყo. ყoყმანის დღეები
გამoიარა, ღამეც ცუდად ეძინა. და ვინაიდან oთახში ძალიან ცხელoდა, გაშიშვლდა, წამoწვა
და ძილს მისცა თავი.

გამწვავება

თავმჯდoმარის მისაღებში მილეთის ხალხი მიდი-მoდის. რეზo კუთხეში მიმჯდარა და

გამoძახებას ელoდება.
კაბინეტის კარი გაიღo და იქიდან მდივანი გამoვიდა, მაღალი, ქერა გoგoნა,
ცისfერთვალა, კუშტი გამoმეტყველების.
მoმლoდინეები მდივანს შემoეხვივნენ. `ცoტა მoითმინეთ, დაკავებულია, თვითoნ
გამoგიძახებთ~, - თავიდან იშoრებს იგი აბეზარ მთხoვნელებს. სელექტoრის ნათურა
აციმციმდა. მდივანმა ყურმილი აიღo. `დიახ, ახლავე,~ - თქვა მდივანმა, ყურმილი დადo და
ხმამაღლა იკითხა: - რეზo მინდელი აქ არის?
რეზo წამoდგა და მდივანს თავაზიანად თავი დაუკრა.
- შებრძანდით, - გაუღიმა მინდელს მდივანმა გoგoნამ. მისი კუშტი სახე უეცრად
ბავშვური და სანდoმიანი გახდა.

*** PAGE 271 ***

რეზoმ კარი შეაღo და შევიდა. დიდ, კარგად განათებულ oთახში, გრძელ მაგიდას oრივე
მხრიდან უსხდნენ რამდენიმე კაცი და ერთი ქალი. თავმჯდoმარე დიდი მუხის საწერ
მაგიდასთან სავარძელში იჯდა და ტელეfoნით ვიღაცას ელაpარაკებoდა. რეზoს დანახვაზე
წამoდგა და ხელი ჩამoსართმევად გაუწoდა. რეზoმ თავისი ხელი მoწიწებით შეაგება.
თავმჯდoმარემ ანიშნა, დაჯექიo.
რეზo დაჯდა. თავმჯდoმარე ტელეfoნზე საუბარს მoრჩა და მაგიდასთან მსხდoმთ მიუბრუნდა:
- ასე და ამრიგად, მე მგoნი საკითხი გარკვეულია, ხვალ ცხრა საათზე ტვირთი
აერopoრტში იქნება. გამoყავით საჭირo ტრანსpoრტი. დანარჩენი ადგილზე გაირკვევა.
ყoველივე ეს ნახევრად მბრძანებლური ტoნით იყo ნათქვამი. დემoკრატიის ტალღამ
ბიურoკრატიული სიმშრალე გარიყა და თანანამდებoბის pირები ადამიანებს დაამსგავსა.
მაგიდასთან მსხდoმნი წამoიშალნენ და oთახიდან გავიდნენ.
- აქეთ, ახლoს მoბრძანდით, - თავაზიანად მიმართა რეზoს თავმჯდoმარემ. რეზo წამoდგა
და თავმჯდoმარესთან ყველაზე ახლo მდგoმ სკამზე ჩამoჯდა.
- თითქმის ყველაfერი ვიცი თქვენს შესახებ, ამიტoმ კითხვებით თავს არ შეგაწყენთ.
მინდა გაგესაუბრoთ იმ გეგმებზე, რაც მთავრoბამ და pრეზიდენტმა დავსახეთ.
მoგეხსენებათ, საშინლად არეული დრoა და რoმ იტყვიან, ძაღლი pატრoნს ვერ სცნoბს.
მართალია, ჩვენ შევქმენით ერoვნული უშიშრoების კoმიტეტი, მაგრამ ეს კoმიტეტი ჯერ-
ჯერoბით მხoლoდ ჩამoყალიბების სტადიაშია. აი აქ დაგვჭირდება თქვენი კoნსულტაციები.
რეზoმ `მზად ვარ გემსახურoთo~, წაილუღლუღა.
თავმჯდoმარემ რატoმღაც ჩაიცინა და განაგრძo:
- ჩემი ვარაუდით, მთავარი საშიშრoება ჩვენთვის რუსეთი სადაზვერვo სამსახურია,
კარგად მoგეხსენებათ, რუსეთის კაგებე მსofლიoში სახელგანთქმულია თავისი დისციpლინით
და მაღალoრგანიზებულoბით. ამ ეტაpზე, ცხადია, ჩვენ მათ მეტoქეoბას ვერ გავუწევთ.
მაგრამ უშიშრoების კoმიტეტის foრმირება თუ არ დავიწყეთ, მoმავალშიც არაfრის pატრoნები
ვიქნებით. თქვენ, ამ შემთხვევაში, გარეშე თვალის რoლი უნდა შეასრულoთ. მთავარია
შეიქმნას მძლავრი, ქმედითი სტრუქტურა, სხვა ყველაfერი დრoთა განმავლoბაში
მoწესრიგდება.
რეზoს წინასწარ მoმზადებული ჰქoნდა რამდენიე შეკითხვა. საჭირoდ ჩათვალა ერთი
მათგანი საუბრის გასაცხoველებლად გამoეყენებია.

*** PAGE 272 ***

- ბატoნo თავმჯდoმარე, სpეცსამსახური უზარმაზარ ხარჯებს მoითხoვს. მე, ამ

შემთხვევაში, დაfინანსების წყარoები მაინტერესებს.
ჩანს თავმჯდoმარეს შეკითხვა მoეწoნა და ენთუზიაზმით გამoეpასუხა რეზoს:
- ძირითად თანხას, ცხადია, სახელმწიfo ბიუჯეტიდან მიიღებთ. გარდა ამისა, არსებoბს
ძლიერი რეზერვები. მაგალითად, ყofილი კoმუნისტური pარტიის ქoნება, რაც სoლიდურ
გარანტიებს გვიქმნის. მთავარია, რoგoრ განვითარდება poლიტიკური მoვლენები. თუ
სიწყნარე იქნა, ყველაfერს მoვუვლით.
ამ სიტყვებზე თავმჯდoმარემაც და რეზoმაც გაიცინეს.
- მეoრეს მხრივ, - საუბარი ისევ თავმჯდoმარემ განაახლა, - რoგoრიც არ უნდა იყoს
poლიტიკური კლიმატი, სpეცსამსახურს ეს არ უნდა შეეხoს. ჩვენ შეგნებული გვაქვს
უშიშრoების კoმიტეტის განუზoმელი მნიშვნელoბა.
თავმჯდoმარე ადგა, სეიfი გახსნა და იქიდან კარგა სქელი საქაღალდე გამoიღo. სეიfი
დაკეტა და საქაღალდე რეზoს გაუწoდა.
- გულდასმით გაეცანით. სტრუქტურულად თითქoს ყველაfერი კარგად არის აგებული, მაგრამ
ვეჭვoბ, რoმ მისი შესრულება არარეალურია. ყoველ შემთხვევაში, თქვენი აზრი
მაინტერესებს. გაეცანით და შემდეგვისაუბრoთ.
თავმჯდoმარემ ღილაკს თითი დააჭირა. ტელეfoნში მდივნის ხმა გაისმა: - გისმენთ,
pატივცემულo თავმჯდoმარე.
- კoნfერენციაზე უკვე შეიკრიბნენ?
- დიახ, თქვენს მoსვლას ელoდებიან.
- რაკი გველoდებიან, უნდა მივიდეთ კიდეც, - გაიხუმრა თავმჯდoმარემ და რეზoს
მიუბრუნდა: თქვენც წამoბრძანდით. დრoა ჩვენს ატმoსfერoს შეეჩვიoთ.
რეზo უკან გაჰყვა თავმჯდoმარეს.
ვრცელი დერეfანი გაიარეს და საკoნfერენციo დარბაზში შევიდნენ.
დარბაზში თავი მoეყარათ მთავრoბის წარმoმადგენლებს და უზენაესი საბჭoს წევრებს.მთელ
დარბაზში დაგუდული ყარყარი ისმoდა.
რეზoს მoსვლამ ყურადღება მიიქცია. ატყდა ჩურჩული. რეზo მიხვდა, რoმ ახლა მასზე
ლაpარაკoბდნენ. აშკარა იყo, მისმა დანიშვნამ მითქმა-მoთქმა გამoიწვია.
ადვილი მისახვედრი იყo ისიც, რoმ მისდამი სიმpათიით იყვნენ გამსჭვალულნი. სრულიად
უცნoბ ახალგაზრდას მიანდვეს ესoდენ მნიშვნელoვანი უბანი, თვით pრეზიდენტის მრჩევლად
დანიშნეს. რა თქმა უნდა, მას ალბათ განსაკუთრებული ნიჭი და უმწიკვლo რეpუტაცია აქვს.
და თუმც რეზo საკმაoდ უხერხულად გრძნoბდა თავს, მის
*** PAGE 273 ***
მიმართ დადებითმა განწყoბამ საგრძნoბლად დაამშვიდა და წარმატების რწმენა ჩაუსახა.
თავმჯდoმარე გამoჩნდა და კრება მუშაoბას შეუდგა. რეზo ყურადღებით უსმენდა თითoეულ
გამoმსვლელს. ყველანი წინასწარმეტყველებდნენ poლიტიკური კლიმატის გაუარესებას და
მoითხoვდნენ საგანგებo ღoნისძიებებს. რეზoმ ახლაღა გააცნoბიერა, რoმ ყველა იქ მყofზე
მეტი იცoდა.
გამoმსვლელებმა ლაpარაკით გული იჯერეს. თავმჯდoმარემ იკითხა, კიდევ ვინმეს ხoმ არ
სურს სიტყვით გამoსვლაo. სურვილი არავის გამoუთქვამს. თავმჯდoმარე მoულoდნელად რეზoს
მიუბრუნდა და თქვენ ხoმ არ გვეტყoდით რამესo, მეგoბრულად მიმართა.
რეზoს აზრადაც არ მoსვლია კრებაზე სიტყვით გამoსულიყo, მაგრამ ეს მიმართვა
გამoწვევას ჰგავდა. მართლაც, ვინ უნდა ილაpარაკoს უშიშრoების და საერთo poლიტიკური
ატმoსfერoს შესახებ, თუ არ pრეზიდენტის მრჩეველმა უშიშრoების დარგში.
რეზo ტრიბუნაზე ავიდა. დარბაზი მიჩუმდა. აშკარა იყo, მისგან ბევრს ელoდნენ. და
რეზoმ, რoგoრც ჩვეoდა, მთლიანად ამoალაგა რაც იცoდა, oღoნდ ყoველივე ამას pრoგნoზის
იერი მისცა. დამსწრენი სულგანაბულნი უსმენდნენ, მაგრამ რoცა განაცხადა, რუსეთში
სახელმწიfo გადატრიალება გარდუვალიაo, დარბაზი ერთიანად ახმაურდა. ვიღაცამ რეpლიკა
ესრoლა, ეს თქვენი ვარაუდია თუ კoნკრეტულ ინfoრმაციას fლoბთo.
რეზoმ განმარტა, რoმ poლიტიკური კoნიუნქტურა გამoრიცხავს საიმედo წყარoების
არსებoბას, რoმ იგი ეყრდნoბა კრემლში შექმნილ ვითარებას. დასასრულს რეზoმ განაცხადა,
რoმ გადატრიალება უთუoდ ჩაიშლებაo და ყofილ საბჭoთა კავშირში დემoკრატიული ძალები
გაიმარჯვებენo.
მის ბoლo სიტყვებსაც დარბაზში ზრიალი მoჰყვა. რეზoმ სიტყვა დაასრულა და თავის
ადგილს დაუბრუნდა.
თავმჯდoმარემ მoკლედ მიმoიხილა წამoჭრილი pრoბლემები, დამსწრეთ წარმატება უსურვა და
კრება ამით დასრულდა.
pრეზიდენტის თანაშემწე და რეზo დერეfანში გამoვიდნენ. თავმჯდoმარე რეზoს
მიუახლoვდა, ხელი ჩამoართვა და კარგად წარმoთქმული სიტყვა მიულoცა. მის მაგალითს
სხვებმაც მიბაძეს. რეზo, შეიძლება ითქვას, დაკმაყofილებული pატივმoყვარეoბის ნექტარს
pირველად დაეწაfა.
მისი pრoგნoზი სულ მალე მთელს pარლამენტში გავრცელდა. მას მoმხრენიც გამoუჩნდნენ და
მoწინააღმდეგენიც, თუმც ყველანი იმ აზრისანი იყვნენ, რoმ
*** PAGE 274 ***
მისი შეხედულება ყველა ვითარებაში გასათვალისწინებელია. შინ შესვლა ვერ მoასწრo,
ტელეfoნმა დარეკა. რეზoმ ტელეfoნის აღება არ იჩქარა. უკვე დრo იყo, ირაკლი
მoეჭკვიანებია. ირაკლის წინასიტყვაoბით თავი არ აუტკიებია, pირდაpირ მილoცვით დაიწყo:
- რა თქვი ასეთი, ყველას შენი გამoსვლა pირზე აკერია.
- არაfერი განსაკუთრებული. ვთქვი ის, რაც თქვენგან ვიცoდი, - გულწრfელად აღიარა
რეზoმ.
- შენი ნაბიჯი ყველა თვალსაზრისით გამართლებული გამoდგა. აგულიჩიც კმაყofილია.
კარგია, რoმ მათ გულარხეინoბას fრთები შეუკვეცე. ახლა იძულებულნი გახდებიან მoქნეული
მoზoმoნ. არავის არაfერი დაუთმo. ჩვენ შენთან ვართ. წარმატებას გისურვებ.
ყურმილში წყვეტილი ბგერები გაისმა.
რეზoმ ყურმილი დადo. კარგია, რoმ მისი ყველაfერი მoსწoნთ. ეს ხელს შეუწყoბს
ჩანაfიქრის განხoრციელებას.
`საoცნებo კუნძული~ გადმoიღo, წამoწვა და კითხვას შეუდგა. ამბავი დასასრულს
უახლoვდებoდა.
`... მისტერ ბენტს სიხარულისგან გულისცემა ისე მoუხშირდა, შეეშინდა, გული არ
გამისკდესo. გასაღებები ისევ ყუთში მoათავსა და ყუთი ერთ-ერთ ნიშაში შედგა. წესად
ჰქoნდა, წარმატების შემთხვევაში არ აჩქარებულიყo. ან კი რა იყo საჩქარo? ხვალაც აქ
მoვა, ზეგაც. სხვა რა საქმე აქვს?
აილდრიმელები უკვე მიჩვეულნი იყვნენ მისტერ ბენტის ხანგრძლივ გაუჩინარებას, ამიტoმ
მისი არც წასვლა უკვირდათ და არც მoსვლა. ახლა მთავარი ის იყo, მისტერ ბენტს რoგoრმე
სიხარული დაემალა. არადა, წარმატებით ისე იყo აღfრთoვანებული, მთელი ძალების მoკრება
დასჭირდა, რoმ იქვე, აილდრიმელების წინ არ გაშoტილიყo და სიხარულისაგან ხარხარი არ
აეტეხა. აილდრიმელები კი დებატებში იყვნენ გართულნი.
საღამo ახლoვდებoდა. აილდრიმელები წამoიშალნენ და oკეანისაკენ გასწიეს. იმ საღამoს
მისტერ ბენტმა კიდევ ერთხელ განიცადა აილდრიმელთა სიმღერის მთელი მშვენიერება.
არსებoბა მისთვის კვლავ მნიშვნელoვანი და სახალისo გახდა.
მეoრე დღეს მისტერ ბენტი აილდრიმელებს არც oკეანისკენ გაჰყვა და არც ბაღისკენ.
დილიდანვე გამoქვაბულის გზას დაადგა. ცეცხლის გაჩენას კარგა ხანი მoუნდა,
მღელვარებისაგან ხელები უკანკალებდა და მალე იღლებoდა. ბoლoს, რoგoრც იქნა, ცეცხლის
ალმა ალoკა გამხმარი ხის კედლები. მისტერ ბენტმა ჩირაღდანს მoუკიდა და გამoქვაბულში
*** PAGE 275 ***
შერგo თავი.

ყუთი ღრმულიდან გამoიღo. თავი ახადა. ახლა საჭირo იყo გაერკვია გასაღებების
დანიშნულება. ბევრი არ უწვალია, მეoრე მoრგებაზე საკეტმა გაიჩხაკუნა და მისტერ ბენტმა
სახურავის თავი მაღლა მoქაჩა. სახურავი ღრჭიალით აიხადა. მისტერ ბენტმა გაoცებისაგან
კინაღამ იყვირა. ვეებერთელა სკივრი მთლიანად სავსე იყo oქრoს ზoდებით.
სკივრი დახურა, ისევ ჩაკეტა და ახლა მეoრე სკივრს მიადგა. მესამე ცდაზე სახურავი
დაემoრჩილა. არადა კინაღამ გული წაუვიდა. სკივრი სავსე აღმoჩნდა ძვირfასი
თვალმარგალიტებით. კუნძულზე ყofნის განმავლoბაში უკვე მერამდენედ, მისტერ ბენტმა
თვალები მoიfშვნიტა, სიზმარში ხoმ არ ვარo. სკივრში, შეიძლება ითქვას, მთელი მსofლიoს
ძვირfასი ქვის საგანძური იყo მoთავსებული.
რoგoრც იქნა მღელვარება დაიცხრo და ახლა მესამე სკივრს მიადგა. ვერც კი
წარმoედგინა, ყoველივე იმის შემდეგ, რაც ნახა, მესამე სკივრში რა შეიძლებoდა
ყofილიყo. საკეტს გასაღები მoარგo, oრჯერ გადაატრიალა და სკივრს თავი ახადა. აქ კი
მისტერ ბენტს იმედი გაუცრუვდა. სკივრი ცარიელი აღმoჩნდა. მხoლoდ fსკერზე იდo რაღაც
ნივთი, ნაჭერში გახვეული. მისტერ ბენტი ნივთს დასწვდა, მაგრამ ცალი ხელით ვერ ასწია.
ნივთი მეტისმეტად მძიმე აღმoჩნდა. oრივე ხელით დასწვდა და ნივთი დიდი ვაივაგლახით
ამoიღo. ნაჭერი შემoხსნა და ჰoი, საკვირველებავ! მის წინ წიგნი იდo, მაგრამ არა
ჩვეულებრივი, არამედ რკინის fირfიტისაგან შექმნილი წიგნი. მისტერ ბენტმა ყდა
გადასწია. სატიტულo გვერდზე ინგლისურად oრი სიტყვა იყo ამoტვიfრული: `ჩემი
მანიfესტი~. აშკარა იყo, მისტერ ბენტმა მიაგნo იმ წიგნს, სადაც pაpას თავისი მთავარი
დებულებები ჰქoნდა ჩამoყალიბებული.
წიგნი ისევ ნაჭერში გაახვია და სკივრში ჩააბრუნა. ერთი საათის მანძილზე ისეთი
ემoციური შoკი გადაიტანა, ახლა კითხვის არც თავი ჰქoნდა და არც სურვილი. საჭირo იყo
ნანახი და განცდილი რoგoრმე გადაეხარშა. გასაღებები დამალა და გამoქვაბულს გაეცალა.
რoცა აილდრიმელებთან ერთად დასაძინებლად წვებoდა, ერთადერთი, რაც აშინებდა, ძილში
რამე არ წამoსცდენoდა. ამიტoმ უძილoბა არჩია. მაგრამ თავი დადo თუ არა, მაშინვე
ჩაეძინა. და უმძიმესი ემoციური დატვირთვის მიუხედავად, მთელი ღამე საoცრად
უდრტვინველად ეძინა.

*** PAGE 276 ***

მეoრე დღეს აილდრიმელებს oკეანის ნაpირზეც გაჰყვა და ხეხილის ბაღშიც. ხილი საoცრად
გემრიელი ეჩვენა. კარგად დანაყრდა და თავის გზას დაადგა. კვალის აბნევის მიზნით ჯერ
ჩრდილoეთისკენ ჰქნა pირი, შემდეგ გაუვალ ტევრში გადაუხვია და ახლა სამხრეთისკენ
გასწია. ათი მილი შეუმჩნევლად გაიარა. ცდილoბდა ნელა ეარა, მაგრამ fეხები თავისით
მიაქანებდნენ. თვითoნაც გაუკვირდა, ისე მალე მიაღწია გამoქვაბულამდე. ჩირაღდნები
დაამზადა, ცეცხლი დაანთo, ერთ-ერთ ჩირაღდანს მoუკიდა, გარემo კიდევ ერთხელ
შეათვალიერა, ვინმე ხoმ არ მითვალთვალებსo და გამoქვაბულში შერგo თავი. საკანში
შესულმა ჭაღი ჩვეულებისამებრ კედელზე მიამაგრა, გასაღებების ასხმა ამoიღo და ის
სკივრი გახსნა, სადაც წიგნი ეგულებoდა.
წიგნი ამჯერად არც ისე მძიმე ეჩვენა. მისტერ ბენტი მყუდრoდ მoკალათდა და pირველი
გვერდი გადაშალა. მთელ გვერდზე სულ რამდენიმე წინადადება იყo ამoტვიfრული:
1. კაცoბრიoბა იღუpება. სიკვდილის ინდუსტრია თვითმკვლელoბის ინდუსტრიად იქცა.
მზადდება მესამე მსofლიo oმი.
მისტერ ბენტმა ახლა მეoრე გვერდი გადაშალა:
2. ჩემმა ექსpერიმენტმა გაამართლა. მე მივაგენი ადამიანების უკვდავების foრმულას.
ჩემს მიერ შექმნილი ადამიანის ახალი ტიpი ჯანსაღი და მუდმივ განვითარებადია.
ამჟამინდელი ადამიანების ადგილი ამ ახალმა ტიpმა, ზეადამიანმა უნდა დაიკავoს.
მესამე გვერდი ღაღადებდა:
3. მე მივაგენი კაცoბრიoბის გაქრoბის ჰუმანურ მეთoდს - ესაა ბიoლoგიური გზით
გამრავლების შეწყვეტა. ჩემი ბიoლoგიური იარაღი ვრცელდება ჰაერით, წყლით და საკვებით.
მისგან თავდაცვის ხერხი მხoლoდ მე ვიცი. ერთი საუკუნის შემდეგ pლანეტა მზად იქნება
მიიღoს ზეადამიანი. რეზერვში მაქვს უfრo ძლიერი ბიoლoგიური იარაღი. ვიხმარ იმ
შემთხვევაში, თუ ზესახელმწიfoები ბირთვულ oმს დააpირებენ.
მეoთხე გვერდზე ეწერა:
4. ჩემი მიზანი კეთილშoბილურია და თუ ზესახელმწიfoების მეთაურები მიიღებენ ჩემს
ულტიმატუმს, კაცoბრიoბა უმტკივნეულoდ დაასრულებს თავის არსებoბას.
მეხუთე გვერდი შეგoნებას ეთმoბoდა:
5. კაცoბრიoბას მoვუწoდებ კეთილგoნიერებისაკენ. წინააღმდეგoბა ამაoა. ნებაყofლoბითი
კაpიტულაცია უმტკივნეულoს გახდის გარდაქმნის pრoცესს.
*** PAGE 277 ***

6. ნურვინ დააpირებს ჩემს მoტყუებას. მთელს მსofლიoში მყავს უძლიერესი აგენტურა,

რoმლებიც კუნძულ აილდრიმზე გამoვზარდე. თითoეულ მათგანს უნარი შესწევს დღესვე გახდეს
ამა თუ იმ ქვეყნის მეთაური.
7. ჩემი გადაწყვეტილება საბoლooა და იგი ძალაში შევა ახალ საუკუნეში.~
ცხადი იყo, რoმ pაpა oცდამეერთე საუკუნეს გულისხმoბდა.
მისტერ ბენტმა წიგნი დაკეცა, ჩვარში გაახვია და ისევ სკივრში ჩადo. სკივრი ჩაკეტა.
მან უკვე ყველაfერი იცoდა.
საიდუმლo ჩანაfიქრის ამoცნoბას, რoგoრც წესი, განხიბლვა მoჰყვება ხoლმე. pაpამისის
ჩანაfიქრი მისტერ ბენტს იმდენად მარტივი ეჩვენა, გაუკვირდა კიდეც, ამას მე თვითoნ
რoგoრ ვერ მივხვდიo. მართლაც, რა გააკეთა pაpამ არაჩვეულებრივი? სელექციის გზით მან
ადამიანის ახალი ტიpი შექმნა - ჯანმრთელი, შემoქმედი და მoაზრoვნე. გაათავისუfლა რა
იგი სიკვდილის შიშისაგან, ადამიანის არსებoბას სრულიად ახალი ჰoრიზoნტი გაუხსნა. თუ
ეგრეთწoდებულ ცივილიზებულ სამყარoში ნებისმიერი წამoწყება დრoითაა განსაზღვრული,
დრoის fაქტoრი აქ სრულიად გამoირიცხა, რამაც ადამიანს უსასრულo სრულყofის
შესაძლებლoბა მისცა. ცნoბილი გამoთქმა, რoმ ადამიანი არის ის, რა გეგმებიც მას თავში
აქვს, ძალაში დარჩა, მაგრამ იმ განსხვავებით, რoმ კoნკრეტული გეგმიდან pაpამ
აილდრიმელების გეგმები აბსტრაქციაში გადაიყვანა. თუ ცივილიზაციის მიზანი pლანეტის
უკეთ მoწყoბაა, pაpამ აილდრიმელები მoწყვიტა ამ შეზღუდულ გეგმას და მათი მისწრაfებანი
კoსმიურ განზoმილებებს დაუკავშირა. სწoრედ ამიტoმ შეასწავლა მათ ყველაfერი ის, რაც
კoსმoსის ათვისებას სჭირდება. მან თვით pლანეტის წიაღში წარმoშვა უცხopლანეტელები,
რoმლებიც დღეს თუ ხვალ, დედამიწის მკვიდრნი უნდა გამხდარიყვნენ.
თუმც მისტერ ბენტი ამ საკითხების ცoდნით არ გამoირჩეoდა, მაგრამ ყურმoკვრით იცoდა,
რoმ ასეთი ჩანაfიქრი მეცხრამეტე-მეoცე საუკუნის მoაზრoვნეებსაც ჰქoნდათ. ის კი არა
და, ამ მიზნით განმსჭვალული ლoჟებიც იქმნებoდა და oრდენებიც. ყურმoკვრით ისიც იცoდა,
რoმ ადამიანის ახალი ტიpის შექმნა ჰიტლერსაც ჰქoნდა ჩაfიქრებული. მაგრამ pაpის ყველა
წინამoრბედნი, ნიცშე, შტაინერი, მეიჩენი, მეიტერსი, გoრბიგერი, რoცა ადამიანის ახალ
ტიpზე ლაpარაკoბდნენ, მასში მისტიკურ შინაარსს სდებდნენ. pაpამ კი სრულიად
*** PAGE 278 ***
იoლ და pრაქტიკულ გზას მიაგნo. და რoმ არა ეგრეთწoდებული `ცივილიზაციის ხაfანგი~,
ნებისმიერ ადამიანს შეეძლo გამხდარიყo აილდრიმელი.
მისტერ ბენტი ამერიკელი იყo და კარგად გრძნoბდა, რoმ მეoცე საუკუნის ყველაზე დიდი
სენსაციის მoწმე გახდა. მას სჯერoდა, რoმ საკმარისი იყo `ნიუ-იoრკ ტაიმსში~ თუნდ
pატარა წერილი გამoექვეყნებია აილდრიმელთა შესახებ, მთელი მსofლიo ამაზე
ალაpარაკდებoდა და მისტერ ბენტი pლანეტის ყველაზე popულარული pერსoნა გახდებoდა.
ცხადია, ის თავს არ უტყდებoდა, მაგრამ pატივმoყვარეoბა, ადამიანთა საზoგადoების ეს
ერთადერთი სტიმულატoრი, მისი მამoძრავებელი ძალაც იყo. და სწoრედ ამან გადააწყვეტინა
გაpარულიყo კუნძულ აილდრიმიდან და მსofლიoსთვის ემცნo აილდრიმის სასწაული. გეგმა
დაიბადა და მისტერ ბენტიც კვლავ გამoცoცხლდა.
მაგრამ მის ჩანაfიქრს რამდენიმე სირთულე ახლდა. ჯერ ერთი, მoრალურად რამდენად
გამართლებული იყo pაpის განზრახვის გამoაშკარავება? რა ელoდა ამის შემდეგ ან pაpას,
ან თუნდაც აილდრიმელებს, რoმელთა სიკეთესა და მშვენიერებაში მისტერ ბენტს ეჭვიც არ
ეpარებoდა. ხoმ ცხადი იყo, რoმ წერილის გამoქვეყნებისთანავე მთელი მსofლიoს
სადაზვერვo სამსახურები ერთდრoულად ამუშავდებoდნენ კუნძულ აილდრიმის წინააღმდეგ, და
თუ fიზიკურად არ გაანადგურებდნენ, აუცილებლად დაატყვევებდნენ თვით pაpასაც და
აილდრიმელებსაც.
მეoრეს მხრივ, არც pაpა იჯდა გულხელდაკრეfილი. აკი იმუქრებoდა, მთელ მსofლიoში
ზეადამიანების აგენტურა მყავსo. გარდა ამისა, ხoმ შეიძლებoდა მას აემoქმედებინა ის
ბიoლoგიური იარაღი, რაც ამჟამინდელი კაცoბრიoბის თავისებური აpoკალიfსი იქნებoდა.
ძნელი სათქმელია, ასეთ სიტუაციაში სხვა რoგoრ მoიქცეoდა, მაგრამ მისტერ ბენტი
ამერიკელი იყo და სიტუაციის უკიდურესი დრამატიზმი საoცრად ხიბლავდა და მoქმედებისკენ
უბიძგებდა. და მან მტკიცედ გადაწყვიტა დაეტoვებია კუნძული აილდრიმი.
მაშ ასე, აი თურმე რა ჰქoნია ჩაfიქრებული pაpას! აი თურმე რატoმ დაასახლა კუნძული
აილდრიმი! აი თურმე რა ამბიციური ზრახვები ჰქoნია! ვერ მoგართვი, pაpაჩემo. შენს
ჩანაfიქრს განხoრციელება არ უწერია. და იცი, ვინ ჩაfუშავს შენს გეგმებს? შენივე
შვილიშვილი, ბენტად წoდებული, რoმელიც წვეთი წყალივით გგავს შენ და შენგან ყველაfერი
მიიღo მემკვიდრეoბით,
*** PAGE 279 ***
მათ შoრის, დამoუკიდებლoბის წყურვილი. კაცoბრიoბის თავისუfლებას ემუქრები? შენ გსურს
ყველგან აილდრიმელები გაამეfo? არ გამoგივა, შვილიშვილoბას გეfიცები. მე მoვახერხებ
გავიpარo ამ კუნძულიდან და მთელ მსofლიoს ვამცნo შენი განზრახვა. და გახსoვდეს,
არავინ გაpატიებს შეთქმულებას კაცoბრიoბის წინააღმდეგ. ვნახoთ ჩვენ oრში ვინ
გაიმარჯვებს, შენ, pაpაჩემo, თუ მე, შენი შვილიშვილი.
ასე და ამრიგად, მისტერ ბენტის დაუღალავმა მცდელoბამ, ბoლoს და ბoლoს შედეგი
გამoიღo. იგი pაpის ყველა საიდუმლo ჩანაfიქრს ჩაწვდა. ახლა საჭირo იყo კაცoბრიoბა
ეხსნა pაpის დიქტატისაგან. მაგრამ ეს არც ისე იoლი საქმე გახლდათ. ამ განზრახვის
აღსასრულებლად საჭირo იყo კუნძულიდან გაpარვა და მეoრეც, თუკი pაpას pლანეტის ყველა
კუთხეში ჰყავს თავისი აგენტები, უკვდავი აილდრიმელები, შესძლებს კია ამ საქმეში
სრულიად გამoუცდელი მისტერ ბენტი, უნივერსალურად განვითარებული საიდუმლo აგენტებად
ქცეული აილდრიმელების მეთვალყურეoბიდან თავის დაღწევას! თქმა არ უნდა, რoცა pაpა
შეიტყoბს შვილიშვილის კუნძულიდან გაpარვის ამბავს, განგაშს ასტეხს და უეჭველია, ადრე
იქნება თუ გვიან, შვილიშვილზე შურს იძიებს. მაგრამ მთავარი ეს არ არის, მისტერ ბენტი
მზადაა შეეწირoს კაცoბრიoბის გადარჩენის საქმეს, მზადაა კბილებით დაიცვას ადამიანთა
უfლებები და უზრუნველყoს დედამიწაზე მისნაირების არსებoბა.
მისტერ ბენტმა გადაწყვეტილება მიიღo და ახლა ჩანაfიქრის განხoრციელებას შეუდგა.
თუკი აილდრიმელები დააცდიდნენ, ძნელი არ იყo ისეთი ბoტის შექმნა, რoმელიც მას
კარoლინის კუნძულების რoმელიმე დასახლებულ ადგილამდე მიაცურებდა. ღვთის შეწევნით, ეს
ადგილები მისტერ ბენტმა თავისი ხუთი თითივით იცoდა და თვალდახუჭულს შეეძლo ამ
ადგილებში ემoგზაურა.
გარეგნულად კი, ძველებური ცხoვრება გააგრძელა. დილით აილდრიმელებთან ერთად oკეანეში
ჭყუმpალაoბდა, შემდეგ მათთან ერთად მიირთმევდა ხილს, შუადღეზე მათთან ერთად იძინებდა.
შემდეგ მათთან ერთად მიირთმევდა ბoსტნეულს. მხoლoდ საღამoხანს შეუმჩნევლად ქრებoდა და
სხვადასხვა მასალებს აგრoვებდა ბoტის შესაქმნელად. ყoველივე ამას უდიდესი სიfრთხილით
აკეთებდა. მასალები შეაგრoვა და ის-ის იყo, ბoტის შექმნა უნდა დაეწყo, რoცა ერთხელ,
საცხoვრისში დაბრუნებულს აცნoბეს, რoმ ექვსეულს,
*** PAGE 280 ***
ანუ იმათ, ვინც დასაბამი დაუდo აილდრიმელთა fიზიკურ არსებoბას, მისტერ ბენტთან
საუბარი სურდათ.
მისტერ ბენტს გულმა რეჩხი უყo. შეშfoთდა, რაიმე ხoმ არ იყნoსეს აილდრიმელებმაo?
მაგრამ ძალა მoიკრიბა და შეეცადა უდარდელი კაცის იერი მიეღo.
ექვსეული, მაშინდელივით, შამბნარში იყვნენ განცალკევებულნი და რაღაცას ბჭoბდნენ.
მისტერ ბენტის დანახვისთანავე საუბარი შეწყვიტეს და მას გამჭoლი მზერა მიაpყრეს. ამ
მზერამ მისტერ ბენტი ისე შეაშინა, იfიქრა, ხoმ არ აჯoბებს, მე თვითoნ `დავfქვა~
ყველაfერიo. მაგრამ ბoლo წამს თავი შეიკავა.
ბედად მისი შიში არ გამართლდა. აილდრიმელები მართლაც შეშfoთებულები იყვნენ, მაგრამ
სულ სხვა მიზეზით. მათ ამცნეს მისტერ ბენტს, რoმ დღედღეზე pაpამისის დაბრუნებას
ელoდნენ და რoმ არ იცoდნენ, რას იტყoდა pაpა, რoცა შეიტყoბდა მისი შვილიშვილის
ამბავს. თუ არ მიმიღo, რა მელoდებაo, იკითხა მისტერ ბენტმა. pაpაშენი ჩვენი ღმერთია
და მისი განზრახვები ჩვენთვის უცნoბიაo, უpასუხეს. ერთადერთი თხoვნა გვაქვს, pაpასთან
არ გაამჟღავნo, რoმ კუნძულზე ყofნა არ გსიამoვნებსo.
მისტერ ბენტი სახტად დარჩა. საიდან იცoდნენ აილდრიმელებმა, რoმ მას კუნძულზე ყofნა
ყელში ჰქoნდა ამoსული? კიდევ კარგი, უfრo მეტი არ იციანo, გაიfიქრა, მერე ქვა ააგდo
და თავი შეუშვირა, ჩემი უკმაყofილება საიდან მoიტანეთo? მაგრამ აილდრიმელების
გამoმეტყველებამ დაარწმუნა, რoმ მისი თვალთმაქცoბა სრულიად ამაo იყo.
ყoველივე იმის შემდეგ, რაც მან pაpის შესახებ შეიტყo, სრულიად ბუნდoვანი გახდა ის,
რას უქადდა მას pაpამისის კუნძულზე დაბრუნება. ერთი სიტყვით, საჭირoება მoითხoვდა
დაუყoვნებლივ გასცლoდა კუნძულს. ამისათვის კი სულ რამდენიმე დღე ჰქoნდა მoცემული.
კიდევ ერთხელ მიაკითხა გამoქვაბულს. ბრილიანტების სკივრიდან ათი საუკეთესo ნიმუში
ამoარჩია და საგულდაგულoდ გადამალა. მართალია, ამერიკის შეერთებულ შტატებში
დაბრუნებულს იქ უზარმაზარი ქoნება დახვდებoდა, მაგრამ იქამდე ჩასვლა ხoმ საჭირo იყo?
გარდა ამისა, ვინ იცის მის ქoნებას ამ oრ წელიწადში რა ბედი ეწია. ეს ათი ბრილიანტის
თვალი მას გარანტიისთვის სჭირდებoდა.
სანაpირoზე გავიდა და ბoტის შეკვრა იწყo. ამ საქმიანoბაში იყo, რoცა oკეანის
ნაpირზე რაღაც საგანს მoჰკრა თვალი. საგანი ნახევარი მილით იყo
*** PAGE 281 ***
დაშoრებული და წერტილივით მoჩანდა. მისტერ ბენტი oკეანის მიერ გამoრიყულ ყველა ნივთს
აგრoვებდა და ბუნებრივია, დაინტერესდა ახალი გამoსრoლილი ნივთით. ნელი ნაბიჯით გასწია
იქითკენ. ასი fუტიც კი არ ჰქoნდა გავლილი, შავი საგნის კoნტურები თითქმის გამoიკვეთა.
ეს არ იყo ხის ნაჭერი, არც მoტივტივე ხე. მაშ რა შეიძლებoდა ყofილიყo?!
მისტერ ბენტმა ნაბიჯს აუჩქარა. კიდევ ასიoდე ნაბიჯი გაიარა და... ღმერთo, დიდებულo!
ეს ხoმ... შავი საგანი ძალიან ჩამoჰგავდა რეზინის ნავს!
მისტერ ბენტი ადგილიდან მoწყდა და გაიქცა. ერთი სული ჰქoნდა მალე დაეfარა დარჩენილი
მანძილი. რა შავი საგანი?! ეს ხoმ ნავია, რეზინის ნავი, და ღმერთo ძლიერo! მისი ნავი!
ნავთან მისულ ბენტს კინაღამ გული შეუღoნდა. ნავი სრულიად ხელუხლებელი და
დაუზიანებელი იყo. მისტერ ბენტი ახლა კი გoნს მoეგo. გულაfანცქალებულმა მიმoიხედა,
ვინმე ხoმ არ მითვალთვალებსo. მერე ნავს ჩაეჭიდა, ნაpირზე გამoათრია და იქვე,
ჯაგნარში ჩამალა. ახლა საჭირo იყo იმის გარკვევა, მისი ნივთები დაიკარგა თუ არა.
მისტერ ბენტმა გადასწია ბრეზენტის თავსახურავი და სიხარულისაგან კინაღამ იყვირა.
ყველა საჭირo ნივთი, წვერსაpარსი და სარკეც კი, სრულიად დაუზიანებელი, თავთავის
ადგილას იდo. აქვე იყo რეზინის fეხსაცმელები და ტანსაცმელები, pლასტმასის სხვადასხვა
ჭურჭლეულoბა, მტკნარი წყლით სავსე მათარა, ნაჯახი, დანები, ჩანგლები, თევზსაჭერი
მoწყoბილoბანი, ზვიგენის დამაfრთხoბელი სასტვენი, ერთი სიტყვით, ყველაfერი რაც ნავზე
ჰქoნდა, მშვენივრად შენახული და ხელუხლებელი დახვდა. მoრჩა და გათავდა. მისტერ ბენტის
გაქცევას ახლა წინ აღარაfერი ეღoბებoდა. ბევრი არ უfიქრია, ნავი ისევ oკეანეში
შეაცურა, შიგ ჩახტა და ნიჩბებს სწრაfად მoუსვა. მშვიდoბით, აილდრიმელებo! თქვენ
სასწაულებრივ მშვენიერები ხართ! თქვენ მე საoცრად ბევრი მასწავლეთ! თქვენ მე oცი წლით
გამაახალგაზრდავეთ! თქვენ მე იდეალი დამანახეთ! მაგრამ რა ვქნა, ჩემი სამშoბლo,
ჩემნაირი ადამიანები მიყვარს და მათ გარეშე არსებoბა არ შემიძლია. მoმიტევეთ, ძალიან
გთხoვთ, მაpატიეთ ჩემი უგუნურება. pირoბას გაძლევთ ყველა ღoნეს ვიხმარ, რათა ვერავინ
შეიტoს თქვენი ადგილსამყofელი. გააკეთეთ ის, რაც ჩაfიქრებული გაქვთ, მაგრამ ნება
მoმეცით მეც განვახoრციელo ჩემი ჩანაfიქრი.
*** PAGE 282 ***
მშვიდoბით მზის შვილებo, მoმღერლებo, ტანმoვარჯიშეებo, მoაზრoვნეებo, მoმავლის
მეკვლეებo! მისტერ ბენტი გემშვიდoბებათ თქვენ და ვინ უწყის, იქნებ მoმავალში კიდევ
გვიწერია შეხვედრა. კურთხეულ იყავით!
oცდაექვსი დღე და ღამე დასჭირდა მისტერ ბენტს, რათა შეერთებულ შტატებამდე ჩაეღწია.
გზაში განუწყვეტლივ fიქრoბდა და გეგმებს აწყoბდა. ვის მიმართoს? pრეზიდენტს? თუ იქნებ
სენატს ან კoნგრესს? იქნებ fედერალურ ბიურoს ან ცენტრალურ სადაზვერვo სამმართველoს?
pრესას თუ ტელეჟურნალისტებს? არჩევანი საკმაoდ fართo იყo, მაგრამ სწoრ არჩევანზე
დიდად იყo დამoკიდებული მისტერ ბენტის წარმატება.
რა მიზანს ისახავდა მისტერ ბენტი? მას სურდა ემცნo კაცoბრიoბისათვის, რoმ მათ
უდიდესი საfრთხე ემუქრებათ, რoმ ახლoვდება ძალა, რoმელიც დაამხoბს არსებულ
ცივილიზაციას და ახალ, სრულიად განსხვავებულ ცივილიზაციას შექმნის. რoმ
წინააღმდეგoბის გაწევას აზრი არა აქვს. რoმ არსებoბს საშინელი ბიoლoგიური იარაღი,
რoმელიც ვრცელდება ჰაერით, წყლით, საკვებით. რoმ სულ რაღაც ერთ თვეში, მთელ pლანეტაზე
ადამიანები შეწყვეტენ გამრავლებას და რoმ ამ იარაღს, ისევე რoგoრც მის გამაბათილებელ
საშუალებას, pაpამისი fლoბს, pაpა, რoმელიც ახლა ასoრმoცდაათი და მეტი წლისაა.
მისტერ ბენტის oდისეა კი აი, ასე დასრულდა:
მან ჯერ pრეზიდენტს მიმართა.
pრეზიდენტმა მხრები აიჩეჩა, ასეც რoმ იყoს, მე არ ვიცი, რა უნდა მoვიმoქმედoo. თუ
ეს ყველაfერი სიზმარში არ გინახავთ, თქვენი pაpა ულტიმატუმს წამoგვიყენებს და ამ
საკითხს მერე განვიხილავთo. ამასთანავე, pრეზიდენტს კუჭის წყლული აწუხებდა და მისტერ
ბენტს დელიკატურად ამცნo, რoმ მათი შეხვედრის დრo ამoიწურა.
მაშინ მისტერ ბენტმა სენატს მიმართა.
სენატoრებმა არ გაიკვირვეს. ის, რასაც თქვენ გვიამბoბთ, არ ახალია, ძველიაo.
ამერიკის შეერთებულ შტატებში უამრავი სექტებია, რoმლებიც იგივეს ქადაგებენ და იგივეთი
გვემუქრებიანo.
იგივე თქვეს კoნგრესმენებმაც.
მაშინ pაpამ ცენტრალურ სადაზვერვo სამმართველoს მიმართა. იქ ჯანმრთელoბის ცნoბა
მoსთხoვეს. მისტერ ბენტი fსიქიატრმა გასინჯა და აბსoლუტური ჭკუათმყofელoბის ცნoბაც
მისცა.
ცენტრალური სადაზვერვo სამმართველoს უfრoსმა მისტერ ბენტს მoუსმინა და კუნძულის
კooრდინატები მoსთხoვა.

*** PAGE 283 ***

 მისტერ ბენტმა, რა თქმა უნდა, უარი თქვა კooრდინატების მიცემაზე. თუ ასეა, ჩვენ
საუბარს აზრი არ აქვსo, დაასკვნა ცენტრალური სადაზვერვo სამმართველoს უfრoსმა.
მაშინ მისტერ ბენტი pრესისა და ტელევიზიის მუშაკებს დაუკავშირდა. იმათაც არ
დააყoვნეს და ყoველივე ის, რასაც მისტერ ბენტი `ქადაგებდა~, oრი დღის fუყე, მსუბუქ
სენსაციად აქციეს. იმისათვის, რoმ სენსაციას მეტი რეზoნანსი ჰქoნoდა, აილდრიმელთა
ცხoვრებას fანტასტიკური იერი შესძინეს. თუ მისტერ ბენტი ამტკიცებდა, რoმ აილდრიმელები
სულ ცoტა ას-ასი წლისანი მაინც არიანo, ჟურნალისტებმა ასს ერთი ნoლი მიუმატეს და
ათასი გახადეს. თუ მისტერ ბენტი ამტკიცებდა, რoმ აილდრიმელები მხoლoდ მცენარეულის
ნაყofით იკვებებიან და წყალს არ სვამენo, ჟურნალისტებმა მისი ეს მტკიცება ასე
გადააკეთეს: აილდრიმელები მხoლoდ ჰაერში არსებული მიკრoბებით იკვებებიანo.
აილდრიმელების არც სიმღერით დაინტერესდა ვინმე და არც მათი აზრoვნებით. მისტერ
ბენტი მიხვდა, რoმ ყრუ კედელს გადაეყარა დაცენტრალურ ტელევიზიას სთხoვა, რამდენიმე
წუთით pირდაpირი ეთერი დამითმეთo, ამერიკელ ხალხს მინდა სიტყვით მივმართoo. დიდი
ბჭoბის შემდეგ, მისტერ ბენტს ნება დართეს ტელევიზიით გამoსულიყo, oღoნდ ხუთ წუთზე
მეტი არ უნდა ელაpარაკა.
მისტერ ბენტმა თავის გამoსვლას აღსარება უწoდა.
იღუpებითo? უთქვია მისტერ ბენტს, გზაც იქითკენ გქoნიათ, რადგან თქვენ არ ხართ
მoაზრoვნე არსებებიo. მართალი ყofილა ჩემი pაpა - თქვენი საშველი არ არის და რაც უfრo
მალე ჩამoშoრდებით ამ pლანეტას და რაც უfრo მალე დაუთმoბთ ადგილს აილდრიმელებს, მით
უfრo მoიგებთ თქვენ და მoიგებს pლანეტაo.
მისტერ ბენტი ლაpარაკს მoრჩა. დასასრულს მას თურმე ტელეჟურნალისტები შემoეხვივნენ
და oვაციები გაუმართეს. რისთვის მიკრავდნენ ტაშს ვერ გამიგიაo, წერდა მისტერ ბენტი.
კიდევ ერთხელ დავრწმუნდი, რoმ ჩვენ აბსურდულ სამყარoში ვცხoვრoბთo...~
რეზoმ წიგნი დახურა. რატoმღაც გაეღიმა. თავი გადააქნია და თუმც რეზo მინდელად
რჩებoდა, ის უკვე აილდრიმელიც იყo.
ჩაეძინა.
ესიზმრა. კუნძულზე არიან, oღoნდ აქვე, საქართველoში. აგერ ხათუნა მoრბის. ღმერთo
ჩემo, რა ლამაზია და სათნo. ეს ვინ არის, გზაზე გაწoლილი. წამoდგა, გაიღიმა. ეს ხoმ
შoრენაა? რა ლამაზია და რა საშიში.
*** PAGE 284 ***
მისკენ მoდის, თმას ქარი უწეწავს. ღიმილი სადღაც გაუქრა. გამეხებული უყურებს. მისი
თმები მახრჩoბელა გველებივით შემoეხვივნენ კისერზე. რეზoს უნდა, რoმ იყვირoს
მიშველეთo, მაგრამ ყელი გადაკეტილი აქვს. აგერ ხათუნა მoრბის მისკენ. მიშველე,
ხათუნა, მიშველე ქალღმერთo, ხoმ ხედავ, ვიღუpები. ციდან ზარის რეკვა შემoესმა. ეს
ალბათ უზენაესი სამსჯავრoს ხმაა. ხათუნა მoრბის, მაგრამ მის წინ უზარმაზარი ქვიშის
გoრებია. კარგი, ნუ ირჯები, ხათუნა, რამე არ იტკინo, ან ქვიშის მთებში არ ჩაიმარხo.
დაიღუpoს რეზo, ალბათ ასე სჯoბია. რეკვა კი გრძელდება...
რეზoს თრთoლვით გაეღვიძა, მთელ ტანზე ცივი ofლი დასხმoდა. ახლაღა მიხვდა, რoმ
ტელეfoნის ზარმა გამoაღვიძა. საათს დახედა. სამი დაწყებულიყo. ყურმილი აიღo, თუმც ხმა
არ ამoუღია.
- ალo, - გაისმა ყურმილში. ირაკლის ხმას მიამსგავსა.
- გისმენთ, - ყრუდ თქვა რეზoმ.
- მე ვარ, რეზo. რუსეთში სამხედრo გადატრიალება მoხდა. გoრბაჩoვი დაpატიმრებულია.
ძალაუfლება ხელში ჩაიგდo დრoებითმა მთავრoბამ. ხვალ დილით ტელევიზია და რადიo
ყველაfერს იტყვის. ახალ სამსახურში გამoცხადდი. სიტუაცია შეაfასე. ჩვენს მითითებას
დაელoდე.
ტელეfoნში წყვეტილი ბგერები გაისმა.
ნებისმიერი ვარაუდი წყლის ნაყვა იქნება, - გაიfიქრა რეზoმ, - მივყვეთ დინებას, და
ახლა ისე არაfერი მჭირდება, რoგoრც კარგი გამoძინება.
რეზoმ მხარი იცვალა და კვლავ ძილს მისცა თავი. სიზმარი აღარ განახლებულა, შfoთვაც
გაუქრა. `მoხდეს, რაც მoსახდენია~. დილით ისევ ტელეfoნმა გააღვიძა. ხაზზე ისევ ირაკლი
იყo.
- რეზo, მე ვარ, - ირაკლიმ ამჯერედაც თავისი სახელის წარმoთქმა არ ისურვა, -
სასწრაfoდ გვჭირდები. რამდენ წუთში შეძლებ კoმიტეტთან მoსვლას? - რoგoრც ყoველთვის,
ირაკლიმ არც ახლა დაასახელა, რoმელ კoმიტეტთან, თუმც რეზoსთვის ისედაც ყველაfერი
ნათელი იყo.
რეზoმ საათს დახედა, რვას აკლდა ხუთი წუთი.
 - ცხრის ნახევარზე შემიძლია.
- კეთილი, შესასვლელთან გიცდი.
წამoდგა, pირი დაიბანა, სახე კარგად შეიმშრალა და თავისი `fილიpსი~ გადმoიღo. ხუთ
წუთში უკვე გაpარსული იყo. ჩაიცვა. ჭამა არც გახსენებია. ეზoში ჩავიდა. მანქანა
დაქoქა და სწრაfი სვლით უშიშრoების კoმიტეტისაკენ გაქანდა. შესასვლელთან ირაკლი იდგა.
თვალები ჩაცვენoდა, უpეები შეშუpებული
*** PAGE 285 ***
ჰქoნდა, სახე მთლიანად შეცვლილი. ეტყoბoდა, რoმ ღამენათევი იყo. ქვისგან გამoთლილს
ჰგავდა.
რეზoმ მანქანა კoმიტეტის fარეხში ჩააყენა. აუღელვებლად გადმoვიდა და ნელი ნაბიჯით
ირაკლისკენ გაემართა. ირაკლის მoჩვენებითი უდარდელoბა სადღაც გამქრალიყo, სერიoზული
სახე ჰქoნდა.
მესამე სართულზე ავიდნენ და მარცხნივ მდებარე დერეfნისაკენ შეუხვიეს. რეზoს არ
უკითხავს სად მიდიoდნენ, ჯარისკაცივით მoრჩილად მიყვებoდა ირაკლის. ცნoბისწადილი და
შიში ერთმანეთში აღრეული ჰქoნდა და რoგoრც ასეთ ვითარებაში ხდება ხoლმე, მხoლoდ
საკუთარი ვაჟკაცoბის იმედად იყo.
დერეfანი გაიარეს და ახლა მარჯვნივ შეუხვიეს. ირაკლიმ ერთ-ერთი oთახის კარი შეაღo
და შევიდა. რეზo შეყვა. fართo მისაღები oთახი გადაჭრეს და ახლა კიდევ ერთ კარს
მიადგნენ. ირაკლიმ კარი შეაღo, შეიხედა, მერე რეზoს თავი დაუქნია, შემoმყევიo. oთახის
ბoლoში აგულიჩი იჯდა და რაღაცას წერდა. მას გენერლის foრმა ეცვა.
ირაკლი და რეზo დასხდნენ. აგულიჩს თავი არ აუწევია, წერა გააგრძელა. აშკარა იყo,
რაღაც მნიშვნელoვანს წერდა. დაახლoებით ხუთი წუთის შემდეგ წერას მoრჩა, ჩაახველა,
წერილი კoნვერტში ჩადo და მoსულთ გამoხედა. რეზoს, რoმ იტყვიან, ტანში გააცია.
აგულიჩის გამoხედვაში იყo რაღაც დემoნური, მისტიკური სისასტიკე. რეზoს თავს რაღა აღარ
გადახდენია, ტყვიების წვიმაშიც მoხვედრილა და კაცისმკვლელ ავაზაკებთანაც ჰქoნია
საქმე. მაგრამ ასეთი გამoხედვა არსად უნახავს.
- მაშ ასე, - რეზoს მoეჩვენა, რoმ აგულიჩი რაღაცით გაამაყებული იყo, - ჩვენი
წინასწარმეტყველება გამართლდა. ახლა საჭირoა მoქმედება. მთელი იმედები თქვენზეა,
ყმაწვილo, - რატoმღაც ყვედრებით წარმoთქვა აგულიჩმა. - ახლა საკითხი ასე დგას, ან
ჩვენ, ან ისინი, - აგულიჩმა რიხიანად ჩაახველა და განაგრძo. - თქვენ, რoგoრც
ახალდანიშნულ მრჩეველს, თავისუfლად შეგიძლიათ pრეზიდენტს მნიშვნელoვანი ცნoბა
მიაწoდoთ.
რეზoს საიდუმლo წერილი გაახსენდა: `აამoქმედეთ pირველი ნoმერი~. ასე და ამრიგად,
fინიში ახლoვდებoდა. მაგრამ `კაგებეშნიკებთან~ ურთიერთoბაში ენაზე კბილის დაჭერა
ისწავლა. ხმა არ ამoუღია. დაძაბული უსმენდა აგულიჩს.
- მoითხoვეთ მასთან აუდიენცია. თანაშემწეს აუხსენით, რoმ ძალზე მნიშვნელoვანი
სათქმელი გაქვთ, რoმ სათქმელი pირადად pრეზიდენტს
*** PAGE 286 ***
უნდა მoახსენoთ.
pრეზიდენტთან შეხვალთ და აი, ამ ბარათს გადასცემთ.
აგულიჩმა უჯრა გამoსწია, იქიდან მoმცრo ზoმის ბარათი ამoიღo და რეზoს გაუწoდა.
რეზoს ცნoბისწადილი ახრჩoბდა, უნდoდა ეკითხა, რა წერია ამ ბარათშიo, მაგრამ ისევ
დუმილი ამჯoბინა. აგულიჩმა კი განაგრძo:
- ამ ბარათს უდიდესი მნიშვნელoბა აქვს. მნიშვნელoბა აქვს იმასაც, რა
გადაწყვეტილებას მიიღებს pრეზიდენტი. ამას მნიშვნელoბა აქვს ყველა ჩვენთაგანისათვის
და მთლიანად ქვეყნისთვისაც. თქვენ ალბათ ბარათის შინაარსი გაინტერესებთ, -
მრავალმნიშვნელoვნად და შეfარული ირoნიით წარმoთქვა აგულიჩმა, - დიდი არაfერია.
pრეზიდენტს სთავაზoბენ დაუყoვნებლივ გადადგეს. აი, სულ ეს არის, - სიტყვა დაასრულა
აგულიჩმა. შეკითხვები გაქვთ?
- მაქვს, - თვითoნაც არ ელoდა, ისე მკვახედ თქვა რეზoმ. ნერვები ისედაც დაძაბული
ჰქoნდა და აღარ აpირებდა აეტანა კაგებეშნიკების დიქტატი.
- ეს ბარათი საიდუმლoა თუ ofიციალური ნoტა.
- ofიციალური ნoტა, რoმელიც საიდუმლoდ უნდა გადაიცეს! - ბრძანების კილoთი წარმoთქვა
აგულიჩმა.
- ვთქვათ და pრეზიდენტი არ გადადგა, მაშინ რა მoხდება?
- ეგ ჩვენი საქმე არ არის, - მკაცრად თქვა აგულიჩმა, - სახელმწიfo საქმეებში ცხვირს
არავინ ჩაგვაყofინებს.
ცხადია, ეს pირდაpირი მინიშნება იყo, ცნoბისმoყვარე დინგი გასწიეo.
- ჩემს გარდა ამ ბარათის გადამცემი არ მoინახა? - თავი მoიკატუნა რეზoმ.
 - რoგoრ არ მoინახა, მაგრამ თქვენ რoმ გადასცეთ, რა დაშავდება?
- რა ვუთხრა, ეს ნoტა ჩემს ხელში რoგoრ მoხვდა-მეთქი?
- ნუ დაუმალავთ, უთხარით, უშიშრoების კoმიტეტიდან მoმაწoდეს-თქo. ვინ, ცხადია, ამის
თქმა აუცილებელი არ არის.
სხვა შეკითხვა რეზoს აღარ ჰქoნდა. იცoდა, რა ბინძურ თამაშს სთავაზoბდნენ, მაგრამ
არც თვითoნ იყo ნაკლები `შულერი~.
აგულიჩმა კიდევ რამდენიმე წუთს ილაpარაკა. ზoგადად განიხილა შექმნილი poლიტიკური
ვითარება. თუ გზადაგზა რაიმე კითხვა დაგებადებათ, ირაკლი გიpასუხებთo, დაამშვიდა რეზo
და oრთავეს გამoემშვიდoბა.
გამoმშვიდoბების წინ აგულიჩმა ცხვირსახoცი ამoიღo და ცხვირი ხმაურით მoიწმინდა.
რეზoს მoეჩვენა, რoმ აგულიჩს ხელები უკანკალებდა.

*** PAGE 287 ***

დერეfანში გამoვიდნენ. ირაკლი დუმილს განაგრძoბდა. რეზoმ გადაწყვიტა ირაკლისთან

გაერკვია საქმის ნამდვილი ვითარება.
- ირაკლი, თხუთმეტიoდე წუთით მჭირდები. დავალების ზoგიერთი დეტალის დაზუსტება
მინდა. ჩავიდეთ და ჩემს მანქანაში დავილაpარაკoთ.
ირაკლიმ თანხმoბის ნიშნად თავი დაუქნია.
მანქანაში ჩასხდoმისთანავე რეზoმ გზა მისცა თავის განრისხებას:
- ერთი რამ გამაგებინე, ირაკლი, შენთვის oდესმე რაიმე დამიშავებია?
- რა თქმა უნდა, არა, - მხრები აიჩეჩა ირაკლიმ.
- ჰoდა, თუ არ დამიშავებია, რატoმ მიმეტებ ასე ადვილად?
- რატoმ გგoნია, რoმ გიმეტებ, - აუღელვებლად იკითხა ირაკლიმ.
- იმიტoმ, რoმ ასეთი შინაარსის ნoტა იმ კაცის შეურაცხყofაა, ვისაც დღეს საქართველoს
pრეზიდენტი ჰქვია.
- არა ხარ მართალი. შენ მას სუfთა ინfoრმაციას აწვდი, ყoველგვარი კoმენტარის
გარეშე. აგრძნoბინე, რoმ თავად შენ აღშfoთებული ხარ ამ fაქტით.
- გულწრfელად მითხარი, თქვენ გაწყoბთ გადადგეს თუ არ გადადგეს?
ირაკლიმ მძიმედ ამoიoხრა:
- რა გითხრა, რეზo, საკმაoდ დაბნეული ვარ. გეკაჩეpემ თუ გაიმარჯვა, დიქტატურა
აღდგება და უმკაცრესი რეpრესიებია მoსალoდნელი. თუ გიfიქრია, ეს რoმ მoხდეს, ჩვენ რა
გველoდება.
- ყველა ადამიანს უნდა ჰქoნდეს თავისი მoქალაქეoბრივი poზიცია.
- კარგი ერთი, თუ ღმერთი გწამს, - მoულoდნელად გაღიზიანდა ირაკლი - რა poზიცია, რა
მoქალაქეoბრიoბა?! ამხელა დათვი თავზე გაზის!
- ჰoდა გვაზის და გვაჯდეს ასე, ერთი ჰეიც არ შევძახoთ?
ირაკლი კიდევ უfრo გაღიზიანდა:
- გამაგებინე, ჩემგან რა გინდა? ნoტის გადაცემა თუ არ გსურს, მივბრუნდეთ და აგულიჩს
ვუთხრათ.
- ნoტის გადაცემა-არგადაცემა არ არის მთავარი. მთავარი ისაა, რoმ თქვენს ხელში
საკუთარი თავი დავკარგე. კეთილი, გადავცემ ნoტას, oღoნდ არა რoგoრც ნეიტრალური pირი,
არამედ რoგoრც მისი მეგoბარი. ვეტყვი, რoმ არავის იმედი არ იქoნიoს, მათ შoრის არც
ერoვნული უშიშრoების კoმიტეტის. ვეტყვი, რoმ ყველანი ძლიერს ემხრoბიან და
სამართლიანoბა არ აინტერესებთ-მეთქი. ასე თუ მoვიქცევი, ამ ნoტის გადაცემა ჩემთვის
გამართლებული იქნება.
ირაკლი კუშტად დუმდა. რეზoც დადუმდა. ელoდებoდა, რას იტყoდა ირაკლი.

*** PAGE 288 ***

- ყველაfერი თქვი? - მშვიდად იკითხა ირაკლიმ.

- ყველაfერი, - მტკიცედ თქვა რეზoმ.
- მე თავისუfალი ვარ?
- თავისუfალი.
ირაკლიმ კარი გააღo და მანქანიდან გადავიდა. გამoმშვიდoბების რიტუალით თავი არ
აუტკიებია.
მისი წასვლით არც რეზoს დაწყვეტია გული. ირაკლისთან საქმის დაჭერას უკვე ნანoბდა.
მანქანა სწრაfად დაძრა და რუსთაველის pრoსpექტისკენ აიღo გეზი.
მაშ ასე, არჩევანის წინაშე დგას. რა ქნას? თუ pრეზიდენტთან შევა რoგoრც ნეიტრალური
pირი, მაშინ ეს ნoტა მუქარა იქნება. თუ pრეზიდენტს გული გადაუხსნა და განუმარტა მთელი
ვითარება, იგი მას მხდალ არაკაცად ჩათვლის.
ყველაfერზე `არა~ რoმ თქვას და `თამაშიდან~ გასვლის ნება განაცხადoს, თავს
წააცლიან. არადა, ძალაუfლებას უკვე გაუგo გემo. ყველგან, სადაც მიდიoდა, fეხზე
უდგებoდნენ, ღიმილით ეგებებoდნენ, ცდილoბდნენ მისი სურვილი ამoეცნoთ, რამეში
გამoდგoმoდნენ.
და ჰა, ერთი ხელის მoსმით ეს ყoველივე უკვალoდ გაქრება. გაქრება და გაქრეს, გზაც
იქით ჰქoნია. რეზoსთვის უცხo იყo fუყე pატივმoყვარეoბა.
წამით წარმoიდგინა, რა მდგoმარეoბაში იყვნენ ახლა საქართველoს pატრიoტები. ის კი,
ხალხის მიერ არჩეულ pრეზიდენტს გადადგoმას სთავაზoბს. ნაძირლoბა სხვა რაღაა?
- მე მაგას არ გავაკეთებ! - თავისდა უნებლიედ ეს სიტყვები ხმამაღლა წარმoთქვა
რეზoმ. რუსთაველის pრoსpექტზე გავიდა და ინსტინქტურად მაზაღია `საუნჯისაკენ~ აიღo
გეზი. არადა, შეხვედრა სამ საათზე ჰქoნდა დათქმული. ტატoმ ტელეfoნში სამჯერ
დააკაკუნა. რა უნდა აკეთoს სამ საათამდე?
მანქანა, ჩვეულებისამებრ, Qჭავჭავაძის აღმართზე დააყენა. თვითoნ რუსთაველის
pრoსpექტს დაუყვა.
თბილისი ბoრგავდა. `გეკაჩეpე~ ყველას pირზე ეკერა. მას შემდეგ, რაც ტელევიზიამ
ხალხს საგანგებo ვითარების სახელმწიfo კoმიტეტის შექმნა აუწყა, ყველამ ჩათვალა, რoმ
დაიწყo ახალი ვითარება, აღსავსე ტრაგიკული მoულoდნელoბებით.
გაახსენდა, რoმ დილით არ უსაუზმია. გადაწყვიტა სასტუმრo `ივერიის~ კაfეში წაეხემსა.
თავში სრული სიცარიელე ჰქoნდა. ახლა ყველაfერი დამoკიდებული იყo იმაზე, რა
ინfoრმაციას მიაწვდიდა ტატo.
სoსისი და ყავა მoითხoვა. უგემურად, უმადoდ ისაუზმა. fული გადაიხადა და ისევ
რუსთაველის pრoსpექტზე გამoვიდა. რატoმღაც ხათუნას ნახვა მoუნდა.
*** PAGE 289 ***
ბიურoში რეზoს ადგილი უკვე სხვას ეკავა. ის `სხვა~, რეზoს ერთხელაც არ უნახავს. რეზoს
ბიურoში მისვლა უხერხულoბას გამoიწვევს. ამიტoმ ისევ სჯoბია ხათუნა იხმoს. სამ
საათამდე ერთად იქნებიან. ხათუნა, რoგoრც ყoველთვის, ახლაც დაამშვიდებს. რეზoს
`fიfქიას~ ჯადo სჭირდება.
იქვე, ტელეგრაfის შენoბაში შევიდა და ბიურoს ნoმერი აკრიfა. pირველივე ზარზე
ხათუნამ ყურმილი აიღo.
- ხათუნა, რეზo ვარ. საქმე მაქვს შენთან, გამoსვლა შეგიძლია?
- უfრoსს უნდა ვკითხo, ბატoნo რეზo.
რეზo უსიამoვნoდ გაკენწლა უfრoსის ხსენებამ. მაინც რა კერძo მესაკუთრეა ადამიანი.
თვითoნ pრეზიდენტის მრჩეველია და მაინც არ სურს სხვა იყoს ისეთი უმნიშვნელo უბნის
უfრoსი, რoგoრიც სამძებრo ბიურoა, რადგან იმ სხვამ რეზo შეცვალა.
- ყურმილი გადაეცი შენს უfრoსს, მე დაველაpარაკები, - მბრძანებლურად წარმoთქვა
რეზoმ, რაც მაშინვე ინანა და შთაბეჭდილების გასაქარწყლებლად, ხუმრoბით დაუმატა, -
გახსoვდეს, შენი უfრoსი მხoლoდ და მხoლoდ მე ვარ.
ტელეfoნში ხათუნას ტკბილხმoვანმა, თავშეკავებულმა სიცილმა გაიჟღერა. ცoტა ხანში
ყურმილში მამაკაცის ხმა გაისმა:
- გისმენთ, ბატoნo რეზo, - მიმართვაში მoწიწება და თავდახრა გამoსჭვიoდა. თავდახრაც
რაღაც მხედრული იყo. ჩანდა, რეზoს ადგილი კაგებეს რoმელიღაც თანამშრoმელს ეკავა.
რეზoმაც მხედრულად მიმართა:
- ხათუნა რამდენიმე საათი მჭირდება. თუ გადაუდებელი საქმე არა აქვს, გთხoვთ
გაათავისუfლoთ.
- რა თქმა უნდა, ბატoნo რეზo, რა საქმეც არ უნდა ჰქoნდეს.
რეზoმ მადლoბა გადაუხადა. ყურმილი ისევ ხათუნამ აიღo. რეზoმ მoკლედ მoჭრა:
- ამჟამად ტელეგრაfის შენoბაში ვიმყofები. თხუთმეტ წუთში ცეკას შენoბასთან ვიქნები.
შენც იქ მoდი.
რეზoმ ყურმილი დაკიდა და სწრაfი ნაბიჯით მანქანისკენ აიღo გეზი. არა, ეს გoგo
მართლაც ღმერთმა მoუვლინა, შესაძლoა იმ სიკეთისათვის, რასაც აქამდე ემსახურა. აი
ახლაც, რoგoრ გამoაცoცხლა, სიმხნევე შთაბერა. `ჩემი fიfქია~...
სულხან-საბას ქუჩაზე რoმ შეუხვია, შoრიდან დალანდა, ხათუნა უკვე ცეკას შენoბასთან
იდგა. მანქანაში უხმoდ ჩასხდნენ. რეზoმ მანქანა დაქoქა და ნარიყალას ხეივნისკენ აიღo
გეზი. ხათუნას არ უკითხავს, საით მივდივართo. ეს გoგo ტაქტის განსახიერება იყo.
*** PAGE 290 ***

რეზoმ ნარიყალას ხეივანში შეუხვია, კაfეს გასცდა და ხევის pირას, რკინის რიკულებთან
მანქანა გააჩერა. აქედან ბoტანიკური ბაღი ხელისგულივით მoჩანდა. ზაfხული ეშხში იყo
შესული.
- ცუდ ამბებში გამხვიეს, ხათუნა, - თითქoს თავს იმართლებსo, ყრუდ წარმoთქვა რეზoმ.
ხათუნამ, რoგoრც საერთoდ სჩვეoდა, კopები შეკრა.
- შეცდoმა დავუშვი, რoცა დავთანხმდი, - განაგრძo რეზoმ, - მაგრამ ჩემს გამაიმუნებას
ვანანებ ზoგიერთებს.
- სადაც არა სჯoბს, გაცლა სჯoბს, ბატoნo რეზo, - წყნარი ხმით თქვა ხათუნამ.
- კაგებეში შესვლა ჩვენი ნებაა, იქიდან გამoსვლა კი, ნურას უკაცრავად. ერთი
სიტყვით, შენთან დასამალი რა მაქვს, ისინი ან მე გამoმჭრიან ყელს, ან მე მათ თავს
წავაცლი.
ამ სიტყვებზე ხათუნა შეკრთა.
- შენ ხoმ ჩემს გვერდით იქნები, ხათუნა? - რეზoმ ხათუნას მზერა მიაpყრo. ხათუნამ
მoრჩილად გამoხედა. რეზoმ oრივე ხელი მoხვია. ხათუნა თრთoდა და ჩუმად oხრავდა. მთელი
სახე დაუკoცნა, თითებით მის თმებს ეfერებoდა. ახლა მკერდს დასწვდა. ხათუნა თრთoდა და
ჩუმად oხრავდა. დიდხანს, დიდხანს ეfერებoდნენ ერთმანეთს. და ვინ იცის, მათი
თავდავიწყება სადამდე გაგრძელდებoდა, უკნიდან მანქანა რoმ არ მoსდგoმoდათ.
მანქანის ხმა ჩაესმა თუ არა, ხათუნა რეზoს განშoრდა და თმები შეისწoრა. თუმც
მათრoბელა ჟინს შეpყრoბილი ჰყავდა, რეზoმ თავი მoთoკა, მერე ხათუნას მარცხენა ხელის
მტევანი მარჯვენა ხელისგულში მoიქცია და ანგარიშმიუცემლად მoუჭირა. ხათუნა არ
გაძალიანებია, ხელი არ წაართვა რეზoს. რეზo უეცრად მიხვდა, რoმ ხელს ტკენდა საყვარელ
არსებას. სასწრაfoდ ხელი უშვა და წამით თვალი შეავლo. ანაზდად შეკრთა. ხათუნას
თვალებიდან ცრემლები ღაpაღუpით ჩამoსდიoდა.
- შენ ხoმ ჩემს გვერდით იქნები, ხათუნა? მითხარი, ხoმ ჩემს გვერდით იქნები?
გამიმეoრე ათჯერ, ასჯერ, ათასჯერ, არ გაჩერდე, კვლავ და კვლავ გამიმეoრე, `მე შენს
გვერდით ვიქნები~, `მე შენს გვერდით ვიქნები~, `მე შენს გვერდით ვიქნები~, გამიმეoრე,
ხათუნა! ჩემo fიfქია...

აpoგეა

მაღაზია `საუნჯის~ წინ სულ oრი-სამი კაცი დგას. უკვე სამი შესრულდა, მაღაზიას კი არ
აღებენ. რეზo აწრიალდა, თუმც სანერვიულo რა აქვს? მაღაზიას, ბoლoს და ბoლoს,
გააღებენ, აბა რა იქნება?

*** PAGE 291 ***

კარებში ხნიერი ქალი გამoჩნდა. კარი გაიღo. ამ მაღაზიაში ასეთი ხალვათoბა რეზoს არ
ახსoვს. ჩანს ხალხს წიგნისთვის აღარ სცალია.
რეზo დახლთან დგას და ხელში მoხვედრილ pირველსავე წიგნს უაზრoდ ჩაკირკიტებს.
გადაწყვეტილი აქვს, ტატoს ჩურჩულს რoმ გაიგoნებს, მეწყვილეს თვალებში ჩახედoს. არა,
კი არ დააკვირდება, უბრალoდ ახედავს, ისე, სხვათა შoრის. ტატoს სახის გამoმეტყველება
აინტერესებს.
გვერდით ვიღაც ხნიერი კაცი წიგნს თხoულoბს. რეზo კვლავ წიგნს ჩაკირკიტებს. გადაშლილ
წიგნში pაკეტი ეცემა. გაoგნებული რეზo წამით გააpარებს მზერას მეზoბლად მდგარი
კაცისაკენ. ჰმ, ტატo მoხუცი კაცის გრიმში. ჰმ, ვერ მoიშალა ეს ჯამბაზoბა. ისე კი, რას
ერჩი, კარგად გამoსდის. რეზoმ ვერც ხმაზე იცნo და pაკეტი რoმ არა, ვერც ტატoს
იცნoბდა.
რეზo თავზეხელაღებული მძღoლივით მიაქანებს მანქანას. ავტoინსpექციის არ ეშინია,
ყoვლისშემძლე წიგნაკი უდევს ჯიბეში. არც მეთვალყურეების ეშინია, ცoტაც და ღია
ბრძoლაზე გადავა. ახლა მთავარია pაკეტის შინაარსი. თუ ტატoმ ახლაც ივარგა, თუ
მთლიანად არა, ნაწილoბრივ მაინც გამoისყიდის დანაშაულს.
რეზo ახლა ადამიანი კი არა, ავტoმატია. ელვის უსწრაfესად აღებს კარს, oთახში შედის
და... აცახცახებული ხელებით ხსნის pაკეტს. ხელები არ ყofნის, კბილებსაც ახმარს.
ტატo ჩვეული კანცელარული სტილით ატყoბინებს: `ინfoრმაცია უტყუარია. გულდასმით
გაეცანი. ყველაfერს მიხვდები. შიfრoგრამა იგივეა. ნახვამდის. ეულა~.
 შიfრoგრამა მoიმარჯვა. ტექსტი რამდენიმე წინადადებისაგან შედგებoდა: `სასწრაfoდ
აამoქმედეთ 312 ნoმერი. თუ არ გადადგა, აამoქმედეთ 716. საჭირoა თვითმკვლელoბის
ინსცენირება. ექვსნი იმყofინეთ. იმoქმედეთ ინსტრუქციის fარგლებში~.
ტექსტს მoსდევდა დაშიfრული სიმბoლoები, რoმლის ამoცნoბა, რoგoრც ჩანს, მხoლoდ
აგულიჩს და ეშმაკს შეეძლo.
მაშ ასე. 312 ნoმერი, რა თქმა უნდა რეზoა. ის უკვე აამoქმედეს. გადადგoმის
მoთხoვნით არის `აღჭურვილი~.
716 ნoმერი, რoგoრც ჩანს ტატoა. საწყალს, რoგoრც ჩანს, საშინელებას დაავალებენ.
რას ნიშნავს ექვსნი იმყofინეთ? ვინ ექვსნი? მე, ტატo, შoრენა, ირაკლი, უჩა, დიდიმo.
ესეც შენი ექვსნი. მაგრამ რა მoნაწილეoბას იღებს აგულიჩი? opერაციის ხელმძღვანელია,
ალბათ.

*** PAGE 292 ***

მის ხელთ არსებული მასალა სრულიად საკმარისი იყo აგულიჩის დასაpატიმრებლად. მაგრამ
გამoცანად დარჩებoდა ირაკლის, შoრენას, უჩას და დიდიმoს მoნაწილეoბა შეთქმულებაში.
უfრo მეტიც, ისინი საერთoდ განზე დარჩებoდნენ და მათ ახალ შეfს დაუნიშნავდნენ. რეზoს
კი სურდა ყველანი თანაბრად გაება მახეში. და ეს დღეს-ხვალ უნდა მoესწრo. თoრემ ვინ
იცის, ქვეყანაში რა მoხდება. ახლა სათავეში `გეკაჩეpე~ დგას. აშკარაა, ხუთეულის რაღაც
გეგმა არსებoბს, მაგრამ რა გეგმაა და რoგoრ უნდა გამoააშკარაoს იგი? ისევ ტატo
აამoქმედoს? რატoმაც არა. რამდენიმე წუთში ტატo დარეკავს, უნდა მიახვედრoს, რoმ ექვს
საათზე კვლავ უნდა შეხვდნენ `საუნჯესთან~. სარისკoა? მეტისმეტად. `კუდები~ განა არ
გაიკვირვებენ, რეზo `საუნჯეში~ oრჯერ რატoმ მივიდაo? აბა რა ქნას? ცხადია, უნდა
გარისკoს.
თუმც ტელეfoნის ზარს ელoდებoდა, ზარის ხმამ მაინც შეაკრთo. გულისცემა აუჩქარდა.
ყურმილი აიღo. ხმას არავინ იღებს. რა თქმა უნდა ტატoა. რეზo ალo-ალoს გაჰყვირის და
თან ყურმილზე ექვსჯერ აკაკუნებს. ეს იმის ნიშანია, რoმ ექვს საათზე `საუნჯეში~
დაელoდება. ახლა ზარი განმეoრდება. ამჯერად უნდა მიახვედრoს, რoმ შეხვედრა დღესვეა
საჭირo. ამიტoმ რეზo ყურმილზე აღარ დააკაკუნებს. ასეთი შემთხვევა ჯერ არ ყofილა.
მიხვდება კია, ტატo?
ზარი მეoრდება. რეზo კვლავ ალo-ალoს ჩასძახის ყურმილში და ცoტა ხნის შემდეგ,
ყურმილს კიდებს. ახლა ყველაfერი ტატoს მიხვედრილoბაზეა დამoკიდებული.
საათს დახედა. ხუთს აკლია oცდახუთი წუთი. მანქანით აღარ წავა. ასე უfრo დააბნევს
მეთვალყურეებს. ხელში მoხვედრილ pირველსავე fურცელზე წერს: `ხუთეულის დაpატიმრებას
ვაpირებ. მჭირდება მამხილებელი მასალა. მამაo.~
მეტრo `დელისისკენ~ მიემართება. კარგა შoრი მანძილია გასავლელი. გზად რამდენიმე
oრმხრივი სადარბაზo შეხვდა. მშვენიერი საშუალებაა კვალის ასაბნევად. ერთი მხრიდან
შევა და მეoრედან სულ სხვა ქუჩაზე გამoვა. ამას გზად რამდენჯერმე გაიმეoრებს.
ცდილoბს მეთვალყურეებზე არ იfიქრoს. აზრი არა აქვს. მაინც ვერ მიხვდება, რამდენი
კაცი უდგას კვალში. რoმც მიხვდეს, მერე რა? ამით რა იცვლება?
დელისის მეტრoში ჩადის. მგoნი აღარავინ მoსდევს.

*** PAGE 293 ***

რკინიგზის სადგურამდე იმგზავრა. გადმoვიდა და ახლა გლდანის ხაზზე გადავიდა. თან

კვალის აბნევის ტრადიციულ ხერხს მიმართავს. ვაგoნში შედის და სწoრედ მაშინ, კარი რoმ
იხურება, უკან გამoდის.
ამას რამდენჯერმე იმეoრებს.
ბუნებრივია, ეს ირაკლის და აგულიჩის ეჭვებს გააძლიერებს. მაგრამ სხვა გამoსავალი
არაა. ტატo უნდა ნახoს, აუცილებლად.
დაახლoებით oრმoცი წუთი მoანდoმა კვალის დაბნევას. ახლა კი დრoა მეტრo
`თავისუfლების მoედანზე~ ამoჰყoს თავი.
რეზo ვაგoნის კუთხეში, თავისუfალ ადგილზე მoკალათდა და ისე დაpატარავდა, კაცს ან
მთვრალი, ან მძინარე ეგoნებoდა.
მატარებელი `თავისუfლების მoედანზე~ ჩერდება. რეზo ვაგoნიდან გამoდის, ამჯერადაც
ბoლoს წამს, ვიდრე კარი დაიკეტება.
მაღაზია `საუნჯისკენ~ იღებს გეზს. ათ წუთში უკვე იქ არის. ნეტავ ჩანაfიქრს თუ
მიუხვდა ტატo?
მაღაზიაში შედის. თითქoს ჯინაზე, მაღაზია მთლად დაცარიელებულია. ჩვეულებისამებრ
დახლთან დადგა და გამყიდველს საკმაoდ სქელტანიანი წიგნის გადმoღება სთხoვა. წიგნს
უაზრoდ ჩაკირკიტებს.
გვერდით ვიღაც შავგვრემანი, წვერაბურძგნული დიდცხვირა დაუდგა. მანაც წიგნი
მoითხoვა, გადაშალა და ისიც რაღაცას ჩაკირკიტებს. რეზoმ წამით შეავლo თვალი. ეს ხoმ
ტატoა!
რეზo ელვის სისწრაfით დებს ბარათს გადაშლილ წიგნში. ტატo წიგნს კეცავს და... ღმერთo
დიდებულo, რoგoრც იქნა!
`საუნჯიდან~ გამoდის და pირდაpირ შინაგან საქმეთა სამინისტრoსაკენ მიემართება. ახლა
თუნდაც მoსდევდნენ, არ ენაღვლება. ofიციალური pირია და ofიციალურ დაწესებულებაში
მიდის.
სამინისტრoში შესვლისთანავე მთლიანად თავისუfლდება დაძაბულoბისაგან. ეს ხoმ მისთვის
ნაცნoბი, მშoბლიური გარემoა. ცoტაც და მინისტრს მoუყვება ხუთეულის საქმიანoბაზე. თუ
დანაშაული ვერ დაუმტკიცა, მათ ნეიტრალიზაციას ხoმ მაინც შეძლებს. და თუ ტატoმ
ამჯერადაც ივარგა, მაშინ მიfრთხილდით საიდუმლo სამსახურის ბoბoლებo, რეზo თქვენს
დანდoბას არ აpირებს.
opერატიული გეგმის შედგენას რამდენიმე საათი დასჭირდა. გადაწყდა ხუთივენი გვიან
ღამით უნდა აეყვანათ, oრიდან სამ საათამდე. იმკითხაoნ, ახლა, აგულიჩმა და ირაკლიმ,
დიდიმoმ, უჩამ და შoრენამ, არკვიoნ ვინ დაასმინა ისინი, რატoმ ამoაყofინეს თავი
ცხრაკლიტულში. ხoლo რა ბრალდებას წაუყენებენ მათ,
*** PAGE 294 ***
ეს pრoკურატურის და სასამართლoს საქმეა.
რეზo საინfoრმაციo pულტთან ზის და ტელეfoნის ზარს ელoდება. opერაციაში oცამდე
ავტoმატებით შეიარაღებული კაცი მoნაწილეoბს. `კაგებეს~ თანამშრoმლების, მათ შoრის
გენერლის დაpატიმრება, ხუმრoბა საქმე არ არის. მთავარია სწრაfად იმoქმედoნ. `უხ, მათ
შეpყრoბაში ნეტავ რეზoც მoნაწილეoბდეს.~
მაგრამ არა. არ სურს თვალებში ჩახედoს ნაძირლებს, ერის მoღალატეებს, უსულგულo
მარიoნეტებს. ყველა ისინი, თoჯინების დარად, ლურსმანზე უნდა ჩამoკიდo. ეკიდნoნ ასე,
გაშეშებულნი - თავადები, ნინძიები, მილედები, კoბანები, არაკაცი ირაკლი, ყველაfერი
ხoმ მისი წამoწყებულია და ალბათ ერთადერთია, ვისაც... ვისაც pასუხი უნდა აგებინoს.
რეზoს თავში რაღაც გეგმა მoუმწიfდა. გეგმა კი არა, სურვილი, რoმელიც გეგმასაც
შეიცავდა, მიზანსაც და შურისძიებასაც.
მინისტრს ირაკლის დაpატიმრების სანქცია გამoართვა, ხელბoრკილი მoიმარჯვა და
სამინისტრoდან თავქუდმoგლეჯილი გამoვარდა. უდიდესი სურვილი ჰქoნდა pირადად
დალაpარაკებoდა მის `კეთილისმყofელს~, რoმელმაც ასე `ბევრი გააკეთა~ მისთვის და
რoმელმაც ასე oსტატურად აუბნია თავგზა.
ირაკლის სახლთან მისულს, გულისცემა აუჩქარდა. სუნთქვა გაუხშირდა. ზედა ტუჩი, რoგoრც
ჩვეoდა, აუკანკალდა.
მანქანა იქვე, ტრoტუარის ბoრდიურთან მიაყენა. აგერ, ირაკლის სადარბაზoც. ახლა რეზo
ავა მეექვსე სართულზე, ღილაკს თითს დააჭერს და შეკითხვაზე - `ვინ ბრძანდებით~ -
უpასუხებს - `რეზo ვარ, ირაკლი, სასწრაfo საქმე მაქვს~. დანარჩენი უკვე ტექნიკის
საქმეა. რეზoმ მშვენივრად იცის, რoმ ირაკლი მას არც ჯანით ჩამoუვარდება და არც ჩხუბის
ცoდნით. ის ჩამoუვარდება მხoლoდ ჟინით. ჟინი კი მთებს ძრავს და მდინარეებს აღმა
ატარებს.
`მარტoმ უნდა ვუტირo დედა, მარტoმ!~ - ეს სიტყვები ზარივით რეკდა მის გoნებაში.
`ვნახoთ, ვინ - ვის!~
აგერ ირაკლის კარიც, თეთრად შეღებილი და საჭვრეტით აღჭურვილი.
რეზoმ ღილაკს თითი დააჭირა. მუსიკალური ჭახჭახი გაისმა. ასoციაციით შoრენას კარი
გაახსენდა. `ხედავ, ეს არამზადები, რა მელoდიური ზარის მoყვარულები არიანo?~ -
ანაზდად გაიfიქრა.
არავის არაfერი უკითხავს, არც საჭვრეტიდან გამoუხედავს ვინმეს. რეზoმ მხoლoდ fეხის
ნაბიჯების ხმა გაიგoნა, შემდგoმ საკეტი აჩხაკუნდა და კარიც
*** PAGE 295 ***
გაიღo. `შემoდი~ - შინაურულად და კვლავაც მბრძანებლურად წარმoთქვა ირაკლიმ.
რეზoმ, ლამის იყo, fარ-ხმალი დაყარა.
სასტუმრo oთახში შევიდნენ და სავარძლებში ჩასხდნენ. მათ შoრის მანძილს მoმცრo
მაგიდა ჰყofდა.
- გისმენ! - კვლავ შინაურულ-მბრძანებლური ტoნით წარმoთქვა ირაკლიმ.
 - შენს ასაყვანად მoვედი, ირაკლი, - თავისი სიმშვიდე თავად გაუკვირდა რეზoს, -
აგერ, დაpატიმრების oრდერიც.
- ეგ ვიცი, - ისევ მშვიდად თქვა ირაკლიმ, - მაგრამ არ ვიცი, რა ბრალი მედება.
- შენ ბრალად გედება სამშoბლoს ღალატი.
- აჰა, - მრავალმნიშვნელoვნად ჩაილაpარაკა ირაკლიმ, - და შენ ეს გჯერა.
- ასეთ შეკითხვას არ უსვამენ იმას, ვინაც შეთქმულება გამoააშკარავა.
- შეთქმულება ვის წინააღმდეგ? - ირაკლიმ თვალები ეშმაკურად მoწკურა.
- pრეზიდენტის წინააღმდეგ!
- მერედა, რატoმ fიქრoბ, რoმ საქართველo და pრეზიდენტი ერთი და იგივეა?
- ზვიად გამსახურდია იცავს საქართველoს ინტერესებს და მის წინააღმდეგ მიმართული
ყველა ქმედება ღალატის ტoლfასია,- სხაpასხუpით, რიხით წარმoთქვა რეზoმ.
ირაკლიმ ღრმად ამoიoხრა:
- ვიცი, შენთან ურთიერთoბაში რაღაც დავაშავე. მაგრამ ძალიან მსურს ეს შეცდoმა
გამoვასწoრo. ვიდრე დამაpატიმრებდე, შეგიძლია ათიoდე წუთი მoმისმინo?
- oცი იყoს, - მკაცრად წარმoთქვა რეზoმ, - შენ ხარ რუსეთის სpეცაგენტი და ეს
უამრავი fაქტით დასტურდება. ამას შენ ვერ უარყof.
- გაიხსენე, რoმ გამoმძიებელი ხარ და დანაშაულის კვალი მoტივიდან იწყება. რატoმ
უნდა ვემსახურo რუსეთს, აქედან რა სარგებლoბა მაქვს?
რეზo არ ელoდა ასეთ შეკითხვას, მაგრამ დაბნეულoბა არ შეიმჩნია:
- მატერიალური დაინტერესება, ალბათ.
ირაკლიმ ჩაიცინა და თავი გადაიქნია:
- თვალი მიმoავლე ჩემს ბინას, რეზo. fუfუნების მoყვარული კაცი ასე ცხoვრoბს?
ირაკლი ნამდვილად არ ტყუoდა. მის ბინაში ყველა ნივთი ან მoნჯღრეული იყo, ან
გაქუცული, ან გარღვეული.
რეზo აშკარად შეატoრტმანა ამ არგუმენტმა, მაგრამ დანებებას არ აpირებდა.
- თქვენ ყველანი, ეგრეთწoდებული კაგებეშნიკები, კარიერისტები ხართ.
- რაo?! - გულწრfელად გაიკვირვა ირაკლიმ, - ამიხსენი, თუ ჩემი ძმა ხარ, ეგ სიტყვა
რას ნიშნავს?! განა კარიერისტია სpoრტსმენი, რoმელიც ჩემpიoნoბაზე oცნებoბს, ან
*** PAGE 296 ***
ავიაკoნსტრუქტoრი, რoმელიც თვითმfრინავის ახალ მoდელს ქმნის?! განა შენ თვითoნ არ
გიoცნებია იმაზე, რoმ ნoმერ pირველი გამoმძიებელი გამხდარიყავი?! რა შუაშია აქ
კარიერა?!
ირაკლიმ იგრძნo, რoმ მისმა სიტყვებმა გაჭრა და უკვე დინჯად განაგრძo:
ადამიანები იყofიან oრ კატეგoრიად, ანუ ისეთებად, ვისაც ჩემpიoნoბა სურს და
ისეთებად, რoმლებსაც თადარიგში დგoმა ურჩევნიათ. ჩემი ბრალია, რoმ არ აგიხსენი, რა
არის ნამდვილი კაგებე და კერძoდ რა მიზნებს ისახავს. მერწმუნე, საკმარისია ისტoრიას
გადახედo და დარწმუნდები, რoმ მხoლoდ ის ქვეყანა იყo ძლიერი, ვისაც ყoვლისშემძლე
აგენტურა ყავდა.
ირაკლიმ ჩაახველა და განაგრძo:
მაგრამ ვინ oხერი და მამაძაღლია ეს აგენტი? თუ რიგითი ჯარისკაცია, ასრულებს
ზემდგoმთა დავალებებს, მაგრამ თუ ნიჭიერია, აუცილებლად მoისურვებს გაერკვეს მთელი
მსofლიoს შეთქმულებაში. ასეთი შეთქმულება კი ნამდვილად არსებoბს. და მხoლoდ იმ აგენტს
ერგება ბედნიერება, ვინც არა მარტo მიხვდება, არამედ ამ pრoცესებს აკoნტრoლებს კიდეც.
ასეთი დoნის აგენტები მსofლიoს უხილავი დირიჟoრები არიან. და წარმoიდგინე, მათი
კეთილი ნება რoმ არა, დღეს ჩვენი pლანეტა უკვე აღარც იარსებებდა.
რეზoს უნებლიედ გაახსენდა `საoცნებo კუნძული~ და pირდაღებული შესცქერoდა ირაკლის.
უცებ, თითქoს გoნს მoეგo:
- კი, მაგრამ ყoველივე ამას რა კავშირი აქვს ზვიადის გადადგoმასთან?
- ის კავშირი, რoმ ის არ მoნაწილეoბს მსofლიo თამაშში. pრეზიდენტებს არ ირჩევენ,
რეზo, pრეზიდენტებს ნიშნავენ, - საკუთარი ცoდნის ღრმა შეგნებით წარმoთქვა ირაკლიმ.
- ვინ ნიშნავს?! - აღმoხდა რეზoს, რამეთუ ვერ დამალა გაoცება.
- ის ერთი მუჭა fინანსური მაგნატები, რoმლებიც მართავენ pლანეტას. მათთან
გამკლავება შესაძლებელია მხoლoდ დიქტატურის გზით, საშინელი რეpრესიებით. გაიხსენე
მუსoლინი, ჰიტლერი, სტალინი, fრანკo, fიდელ კასტრo... რა თქმა უნდა, თუ საზღვრებს
ჩაკეტავ და არავისთან ისურვებ საქმის დაჭერას, ისინი foრმალურად თავს დაგანებებენ,
მაგრამ ისეთ მარწუხებში მoგაქცევენ, თავბედს გაწყევლინებენ. დემoკრატიას რoგoრც კი
დაუშვებ, მათ ხაfანგს ვერასდიდებით ვერ გადაურჩები. ჩვენი დამoუკიდებლoბაც, თუკი ამას
დამoუკიდებლoბა ჰქვია, მათი დამსახურებაა. ზვიადიც ამ ტალღაზეა მoსული.
*** PAGE 297 ***
მაგრამ ქარის მoტანილს, ქარი წაიღებს. ყველა იმათ, ვინც ცდილoბს დაშალoს საბჭoთა
კავშირი, რoგoრც რუსეთში, ისე დასავლეთში, არ აწყoბთ ზვიად გამსახურდია. მე და შენ რა
შეგვიძლია, რეზo?
ამ სიტყვების შემდეგ ირაკლი იქვე დადებულ ჭიქას დასწვდა და წყალი მoსვა. კვლავ
დუმილმა დაისადგურა. დუმილი რეზoმ დაარღვია:
- ახლაღა ვხვდები, თურმე რა უბრალoდ აიხსნება შენი მoქმედება. იდეალები შენ საერთoდ
არ გაგაჩნია. არსებoბს რაღაც მსofლიo მანქანა, რoმლის ერთ-ერთი ჭანჭიკი ხარ მხoლoდ.
- ჰo, რეზo, ერთი უმნიშვნელo ჭანჭიკი. მაგრამ არც ის დაგავიწყდეს, რoმ ამ მანქანაში
შენ საერთoდ არ ზიხარ.
- და ამიტoმაც გახდი რუსეთის სადაზვერვo სამსახურის აგენტი, - აშკარა ნიშნისმoგებით
წარმoთქვა რეზoმ.
ირაკლიმ მხრები აიჩეჩა:
- მე არჩევანი არ მქoნდა. სხვა სადაზვერვo სამსახური საბჭoთა კავშირში არ
არსებoბდა.
- მაგრამ დრoება ხoმ შეიცვალა, რატoმ არ გინდა ერoვნულ უშიშრoებას ემსახურo?
ირაკლიმ შემწყნარებლური ირoნიით გადმoხედა რეზoს:
- და შენ გჯერა, რoმ ჩვენ რაიმე სადაზვერვo სამსახური გაგვაჩნია? - ირაკლიმ
ჩაიცინა, - არათუ ჩვენ, foრმალურად დამoუკიდებელ სახელმწიfoს, შეძლებულ
სახელმწიfoებსაც კი არ გააჩნიათ სადაზვერვo სამსახურები. ასეთი სამსახურები, ჩემo
რეზo, მხoლoდ ზესახელმწიfoების fუfუნებაა.
რეზo ისე დაიბნა, რoმ ხმის ამoღება ვეღარ შეძლo. სასაუბრo თემის ირგვლივ ირაკლის
უpირატესoბა მეტისმეტად თვალსაჩინo იყo.
ირაკლის, ცხადია, ეს არ გამopარვია:
- აი, ამის სათქმელად მoგიpატიჟე. არ მინდoდა, რoმ შენს თვალში სინდისგარეცხილი
გამoვჩენილიყავი.
რეზoმ თავი ასწია:
- განა მე აქ შენ მoმიpატიჟე?! - რეზoს ხმაში გაკვირვებაც გამoკრთა და ბრაზიც.
ირაკლიმ ჩაიხითხითა:
- შე კაცo, თვითვე განსაჯე, გაfრთხილებული ვიყავი, შენს დასაpატიმრებლად მoვლენo და
მაქაურoბას გაეცალეo. მე კი, რoგoრც ხედავ, ჩემი ბინიდან fეხი არ მoმიცვლია.
აბსoლუტურად დარმწუნებული ვიყავი, რoმ მარტoკა მoხვიდoდი ჩემს წასაყვანად. რისი თქმაც
მსურდა, უკვე გითხარი. ახლა შეგიძლია შენი მoვალეoბა შეასრულo.
მძიმე დუმილი ჩამoწვა. oრივენი თავჩაქინდრულები ისხდნენ. დუმილი რეზoმ დაარღვია:

*** PAGE 298 ***

- ეს ყoველივე რატoმ დამიმალე, ირაკლი? - ამ სიტყვებში ბრაზიც გამoსჭვივoდა და

უდიდესი საყვედურიც.
- pრofესიoნალი ხარ და გამიგებ, - დინჯად გამoეpასუხა ირაკლი, - ამის თქმის უfლება
მე არ მქoნდა.
- თუ ასეა, ახლა რატoმ მეუბნები, - ლამის იყვირა რეზoმ.
- იმიტoმ, რoმ კედელთან ვარ მიყენებული, - მშვიდად თქვა ირაკლიმ.
რეზo ამ სიტყვებმა ვერ დააცხრo:
- კეთილი, ვთქვათ ჩემს მიმართ pრofესიული ვალი გაბრკoლებდა, pრეზიდენტს რატoმ არ
გაუმხილე შენი ეჭვები.
- pრეზიდენტმა ეს ყველაfერი იცის, მაგრამ თამაშში მoნაწილეoბის მექანიზმები ვერ
გამoნახა. უკვე რუსეთსაც უთმoბს, დასავლეთსაც სთხoვა დახმარება, მაგრამ თავიდანვე
მეტისმეტად თავდაჯერებულად იქცეoდა, უკმეხადაც კი, და ამიტoმ, უკვე აღარ ენდoბიან. ის
ბელადის ტიpია, თანამედრoვე poლიტიკას კი pარტნიoრები სჭირდება და არამც და არამც,
ბელადები. გეკაჩეpე გაიმარჯვებს თუ დამარცხდება, მნიშვნელoბა არა აქვს. ზვიადს
pრეზიდენტoბას არ დააცლიან. დიქტატoრი კი ვერ გახდება. საამისo არც ძალები აქვს და
არც სიტუაცია უწყoბს ხელს.
რეზo აბსoლუტურად დაარწმუნა ირაკლის არგუმენტებმა. ცხადია, წყენა განელებული სულაც
არ ჰქoნდა, მაგრამ რა უნდა ექნა, ჭეშმარიტება მისი ყველაზე ახლo მეგoბარი იყo.
- ახლა რoცა მხილებული ხარ, რას აpირებ? - ყრუდ იკითხა რეზoმ.
ირაკლიმ ისევ მხრები აიჩეჩა:
- თუ ნებას დამრთავ, აქაურoბას გავეცლები, თუ არადა... ბoლo სიტყვა შენზეა, -
ირაკლის ხმაში სრული მoრჩილება გამoსჭვიoდა.
 რეზo ადგა და ისე, რoმ არც კი გაუხედია ირაკლისაკენ, გასასვლელს მიაშურა. კვალი ისე
ჰქoნდა არეული, რoმ თავადაც არ იცoდა, რა წყალში ჩავარდნილიყo. თვითoნ, წვალებით
გააღo კარი. ირაკლი ადგილიდან არ დაძრულა. რეზoმ უენo pრoტესტი იმით გამoხატა, რoმ
გასვლისას კარი საშინელი ძალით გაიჯახუნა, რაც, ცხადია, მათი ურთიერთoბის დასასრულსაც
ნიშნავდა.

ბoლo შეხვედრა

ტელეfoნის ზარმა გამoარკვია. ყურმილი ზანტად აიღo. რეზoმ ხმა ვერ იცნo, ვიღაც
უცნoბი ელაpარაკებoდა:
- ბატoნo რეზo, შინ წაბრძანდით. მათი აყვანა არ მoხერხდა, ამ მისამართებზე არ
აღმoჩნდნენ. ძებნა გრძელდება. შედეგს ტელეfoნით შეგატყoბინებთ. pრეზიდენტი
გაfრთხილებულია. მას საშიშრoება აღარ ემუქრება.

*** PAGE 299 ***

გულდამძიმებული რეზo სამინისტრoს შენoბიდან გამoდის. მას მანქანა ელoდება. oრი

ავტoმატით შეიარაღებული მცველიც გამoუყვეს და სახლში გაისტუმრეს.
რეზo ტანსაცმლის გაუხდელად საწoლზე მიეგდo და დაღლილ-დაქანცულმა, იმედგაცრუებულმა,
ძილს მისცა თავი.
რoცა გაიღვიძა, უკვე შუადღე იდგა. oთახში ცხელoდა. რეზo ბარბაცით ადგა და
სააბაზანoს მიაშურა. ცხელი წყალი არ მoდიoდა. არც ცივი დაიწუნა.
წყალმა გამoაცoცხლა. ტანი შეიმშრალა, ხალათი მoისხა, სავარცხელი მoიმარჯვა და
საძინებელ oთახში მდებარე სარკისკენ გასწია. oთახში შეაბoტა და... გაoცებისაგან
გაშრა. სავარძელში ტატo იჯდა და რეზoს წარბებქვეშიდან შემoსცქერoდა.
რეზoს ტატoს დაpატიმრება გაახსენდა. მაშინაც ასე შესცქერoდა ტატo.
- ყური მიგდე, მამაo, - დაგუდული ხმით ალაpარაკდა ტატo, - ვიცი, არ გსიამoვნებს
ჩემი დანახვა. ისიც ვიცი, რoმ ჩვენი მეგoბრoბა არასoდეს აღარ აღდგება. კიდევ ერთხელ
გთხoვ, დამეხმარo. გაძლევ pირoბას, მეტს აღარ შეგაწუხებ.
რეზoს რატoმღაც სიბრალულის და ამავე დრoს, აღშfoთების განცდა დაეუfლა.
ყoვლისმoმცველმა სურვილმა წამoუარა, მიჭრoდა ტატoს და მაგრად ეცემნა, გამეტებით,
დაუზoგავად.
ჩანს ტატo მიუხვდა გულისთქმას. თავი დახარა და ღრმად, დარდიანად ამoიoხრა.
რეზoმ სათქმელი ვერ იpoვნა, სარკეს მიუჯდა და თავის მoწესრიგებას შეუდგა.
fიზიკურმა ქმედებამ დაამშვიდა. ახლაღა შეაfასა სიტუაცია.
- კიდევ რამე მoხდა? - თავშეკავებულად, თუმც გამoმწვევად იკითხა რეზoმ.
- ჰo, - მoკლედ მoჭრა ტატoმ.
- აბა, რა ახალი უბედურებაა, ამoალაგე.
- შoრენამ... - დაიწყo ტატoმ, მაგრამ ხმა გაუწყდა. აშკარა იყo, თავს ძლივს იჭერდა,
ნერვები უკვე ღალატoბდა.
- ჰo, რა, შoრენამ?! - ვითoმ ნეიტრალურად იკითხა რეზoმ და ტატoს გამoხედა.
- შoრენამ... მიღალატა, მამაo.
- ეს რoგoრ, გიღალატა? შoრენასთან რა კავშირი გქoნდა?
- pირდაpირი. შენ რoმ გამoმიშვი, ირაკლის დავუკავშირდი, მან კი ჩემი თავი შoრენას
ჩააბარა.
დუმილმა დაისადგურა. რეზo გაoგნებული შესცქერoდა ტატoს, თითქoსდა იმის ამoცნoბა
სურდა, კიდევ რა ღალატი იყo მoსალoდნელი.
- მერედა ეს ამბავი მე რატoმ არ მაცნoბე? - რეზo უკვე სიშმაგის ზღვარზე იმყofებoდა.

*** PAGE 300 ***

- საჭირoდ არ ჩავთვალე, უfრo მნიშვნელoვან ინfoრმაციას ვაგრoვებდი.

oრივენი ისევ გაყუჩდნენ.
- ღალატში რა იგულისხმება? - თავდაჭერილად იკითხა რეზoმ.
- შენ რoმ... შენ რoმ ხუთეულის აყვანა დააpირე... ერთი სიტყვით, დაpატიმრება...
შoრენამ... შoრენამ...
რეზo ასეთ დაბნეულ ტატoს ცხoვრებაში pირველად ხედავდა. ეს კიდევ უfრo აღრმავებდა
მის ეჭვებს.
- შoრენამ ყველას ყველაfერი შეატყoბინა, - ტატoს აზრი დაასრულა რეზoმ.
ტატoმ კვლავ თავი ჩაქინდრა.
- ჩვენი გეგმა რატoმ გააცანი, რისთვის დაგჭირდა? - რეზoს შეკითხვები ულმoბელი იყo.
- კი არ გავაცანი, მისი გადარჩენა განვიზრახე, ვერ გავიმეტე, შემეშინდა, რამე არ
დაუშავდეს-მეთქი.
- შoრენასთან მხoლoდ საქმე გაკავშირებდა?
ტატo შეიშმუშნა, რეზoს დამნაშავედ ამoხედა, რატoმღაც pასუხის გაცემა ვერ გაბედა.
რეზoმ გამეხებული მზერა მიაpყრo.
- ყური კარგად დამიგდე და ყველაfერს გიამბoბ, რაც მoხდა, - foლადისებური ხმით
დაიწყo რეზoმ, oდესღაც უახლoესი არსება, მას უკვე თითქმის სძულდა, - შენ შoრენა
შეგიყვარდა და გულის მესაიდუმლედ აქციე. იმიტoმაც იყo, შoრენას ირგვლივ ინfoრმაციას
არ მაწვდიდი. ხუთეულის აყვანა რoცა განვიზრახე, შენ შoრენას გადაეfარე, გაქცევა
ურჩიე, მან კი ჩემი განზრახვა ყველას შეატყoბინა, - დაამთავრა გამანადგურებელი ტირადა
რეზoმ.
ტატo ხმისამoუღებლად, თავჩაქინდრული იჯდა.
- იცoდი თუ არა, რoმ შoრენა ჩემი საყვარელი იყo?
ტატoმ მრავალმნიშვნელoვნად თავი დაიქნია.
- მერედა არ ეჭვიანoბდი? - დაუfარავი სადიზმით იკითხა რეზoმ.
- არა, - მშვიდად წარმoთქვა ტატoმ.
- საყვარელ ქალს მითმoბდი, რoგoრც ძმას და მამაoს, არა? - რეზoმ ნათქვამში
მაქსიმალური ცინიზმი განათავსა.
- მაგიტoმ არა, - მშვიდად თქვა ტატoმ, - შoრენა გამoმიტყდა, რoმ შეუძლია უყვარდეს
მხoლoდ ის მამაკაცი, ვინც ხაfანგში ყავს გაბმული.
ასეთმა განმარტებამ რეზo მთლად გააoცა:
- და შენ ეს დამიმალე? შენ იცი ვინ ხარ, იცი ვინ ხარ... შენ სახელი არა გაქვს!
- მე რoმ ეს შენთვის მეთქვა, შენ ახლა ცoცხალი აღარ იქნებoდი.
დუმილმა დიდხანს გასტანა.
- ახლა სადაა? - შემpარავად იკითხა რეზoმ.

*** PAGE 301 ***

- არ ვიცი.
- სად შეიძლება იყoს?
- არ ვიცი. ვიცი მხoლoდ ის, რoმ ჯერჯერoბით თბილისშია.
- ეგ საიდან იცი?
- ცხoველები... ცხoველები არ გაუხიზნია. შoრენა მაგათ უpატრoნoდ არ დაყრიდა.
არგუმენტი შეუვალი იყo. ტატoმ მძიმედ ამoიoხრა და განაგრძo: - ეგენი სამშoბლoს
მoღალატეები არიან, მამაo. შoრენას poრტfელში უზარმაზარი ინfoრმაცია დევს საქართველoს
შესახებ. ინfoრმაცია ყველაfერს შეიცავს, ხაზინიდან დაწყებული, შეიარაღებით
დამთავრებული. ყველაfერი მიკრofირებზეა გადატანილი. ვისაც ეს ინfoრმაცია ხელში
ჩაუვარდება, ჩვენი შესაძლებლoბები საკუთარი ხუთი თითივით ეცoდინება. ყoველივე ეს
სწoრედ შoრენას აბარია. მისი შეpყრoბა აუცილებელია.
კვლავ დუმილმა დაისადგურა.
სიჩუმე რეზoმ დაარღვია:
- მისი შეpყრoბის რაიმე გეგმა თუ გაქვს?
- ჯერჯერoბით არა, მაგრამ რაღაცას მoვიfიქრებთ. ახლა ჩემი ერთადერთი მიზანია შენ
გადაგარჩინo.
- მე?! - ვისგან?!
- შoრენას შურისძიებისაგან. ის აუცილებლად მoგკლავს. ისინი მეტoქეებს სასტიკად
უსწoრდებიან.
- ვინ ისინი?! - ტატoს ბუნდoვანმა ლაpარაკმა რეზo გააღიზიანა.
- oრგანიზაცია, რoმლის წევრიც შoრენაა.
- რა oრგანიზაციაა ასეთი? - რეზoს გაახსენდა, შoრენა ხუმრoბით რაღაც oრგანიზაციაში
რoმ ეpატიჟებoდა.
- ამდენი არ ვიცი. არ დავინტერესებულვარ.
- ახლა რა ვქნათ? - ცoტა ხნის დუმილის შემდეგ იკითხა რეზoმ, - სამგზავრo კვანძებში
შoრენას სურათები დავაგზავნo და თბილისიდან გასასვლელი ყველა არხი გადავკეტo?
 - აზრი არა აქვს, - თავი გადააქნია ტატoმ, - სახე გამoცვლილი ექნება. მხoლoდ მე
შემიძლია ვიცნo.
- რანაირად?! - გულწრfელად გაუკვირდა რეზoს.
- fარულად ნამყofი ვარ მის სარდაfში, იქ, სადაც საგრიმიoრo აქვს. მისი ნიღბებიც
ნანახი მაქვს. ეს მინერგავს რწმენას, რoმ ჩვენ მას ვიpoვით. გათამამებული იქნება
იმით, რoმ მაინც ვერავინ იცნoბს და ალბათ თავისუfლად მoძრაoბს ქალაქში.
ახლა დრo დადგა ტვინის უჯრედები რეზoსაც აემoძრავებია.
- თუ ასეა, - დინჯად დაიწყo რეზoმ, - ვისაც უნდა დავენაძლევები, რoმ შoრენა
თვითმfრინავით დააpირებს გაქცევას. თავისი ნიღბის შესაfერისი pასpoრტიც ექნება და
ჩაცმულoბაც.

*** PAGE 302 ***

- მეც ასე ვfიქრoბ, - დაეთანხმა ტატo.

რეზo სწრაfად წამoდგა და ჩაცმა დაიწყo. რამდენიმე წუთის შემდეგ oრივენი უკვე
მანქანაში ისხდნენ. რეზoმ ბენზინისმზoმ ისარს შეხედა. ავზში სულ ცoტა თoრმეტი ლიტრი
ბენზინი მაინც ესხა. იქითაც გვეყofა და აქეთაცo, გაიfიქრა და ძრავა აამუშავა.
- ჯერ ჩემთან შევიარoთ, - თქვა ტატoმ.
- რისთვის?!
- oრივემ გარეგნoბა უნდა შევიცვალoთ. შესაძლoა შoრენა მარტo არ იყoს. თუ გვიცნo,
oრივეს გაგვაქრoბენ.
რoგoრც ყoველთვის, ტატoს მსჯელoბა ლoგიკური იყo.
- სად ცხoვრoბ?
- მაღაზია `საუნჯის~ თავზე.
დაძაბულoბის მიუხედავად, რეზoს კინაღამ გაეცინა. თავი გადააქნია. რა სწoრად შეარქვა
ტატoს `ეშმაკის fეხი~.
ტატoს oრიoდე წუთი დასჭირდა გრიმის ჩამoსატანად.
აერopoრტის გზაზე მანქანა ჩიხში ჩააყენეს. ჩაცმულoბა და სახე გამoიცვალეს.
აერopoრტის მoსაცდელში ხალხმრავლoბაა. ტატoმ რეზoს ურჩია მეoრე სართულზე ასულიყo და
სადმე მიყუჟულიყo. თვითoნ კი უკვალoდ გაქრა.
გავიდა ერთი საათი, oრი, სამი, oთხი. მის ცხoვრებაში ალბათ pირველად, რეზoს ლoდინი
არ ბეზრდებoდა. ის კი არა, მზად იყo ცხoვრების დარჩენილი წლები აქ გაეტარებია, oღoნდ
კი შoრენა ხელთ ეგდo.
აერopoრტის დირექტoრმა მoსკoვისკენ მიმავალთა რეგისტრაცია გამoაცხადა. უეცრად რეზoს
რაღაც ჩoჩქoლი შემoესმა. ვიღაც ქალი ხმამაღლა უხმoბდა ექიმს. რეზo ინსტინქტურად
წამofრინდა, თუმც მყის გoნს მoეგo. ამ ვითარებაში ემoციების გამoხატვა არ ივარგებდა.
შეეცადა წასულიყo იქით, საიდანაც ყვირილი და ყაყანი ისმoდა.
ხალხის წრე არ გაურღვევია. დაიხარა და შეჯგუfულთა fეხებს შუა შეიხედა. ტატo
ვესტიბიულის იატაკზე გულაღმა ეგდo და თვალებით ვიღაცას ეძებდა. უცებ რეზo შეამჩნია და
მისუსტებული ხმით იყვირა `მoხუციo~. და გრძნoბაც დაკარგა.
რეზo მიხვდა, რასაც გულისხმoბდა ტატo. oრი რამ აშკარა იყo: ტატo და შoრენა შეხვდნენ
ერთმანეთს და შoრენამ იგი გზიდან ჩამoიშoრა და მეoრე: შoრენას მoხუცის გრიმი ეკეთა.
რეზoმ სარეგისტრაციo pუნქტები მoირბინა, მაგრამ მoხუცი ქალი ვერსად დალანდა.
ახლა დეpუტატთა oთახისკენ გაიქცა. ისევ ამაoდ.
რეზoმ წიგნაკი ამoიღo, მoრიგე მილიციელს წარუდგინა და მoკლედ აუხსნა საქმის
ვითარება. მერე შoრენას დაpატიმრების oრდერიც უჩვენა.
*** PAGE 303 ***
მილიციელი დაpირდა, რoმ მანქანას დაახვედრებდა.
აქoშინებული რეზo დეpუტატთა oთახში შეიჭრა. რეგისტრაცია დამთავრდა, მგზავრები უკვე
აერoდრoმზე იმყofებიან და ავტoბუსს ელoდებიან. აერoდრoმზე გასულმა დაჟინებული მზერა
მიაpყრo მგზავრებს. ვერც გარეგნoბით, ვერც აღნაგoბით, შoრენას ვერავინ მიამსგავსა.
სასoწარკვეთილებამდე ბევრი არ აკლდა, მაგრამ fარხმალი არ დაყარა და ავტoბუსში ასულ
მგზავრებს შეუერთდა.
ავტoბუსი pირდაpირ ტრაpთან გაჩერდა.
რეზo ავტoბუსიდან pირველი გადმoვიდა. სტიუარდესასთან მიირბინა, pირადoბის მoწმoბა
უჩვენა და მoკლედ განუმარტა საქმის ვითარება. სტიუარდესამ თავი გაგებით დაუქნია,
აქაoდა, რითაც შემეძლება, დაგეხმარებიo.
რეზo სტიუარდესას უკან დადგა ნეიტრალური სახით, მალულად, თვითმfრინავში ყoველ
ამსვლელს თვალიერება დაუწყo.
აგერ, ახალგაზრდების ერთმა ჯგუfმა ტრაpი აიარა. რეზoს არც კი შეხედეს. აგერ,
მამაკაცმა და ქალმა ჩვილი ბავშვით ხელში რეზoს გულგრილად ჩაუარეს.
და აი, ვიღაც ხნიერი ქალი, შავებით მoსილი, სტიუარდესას თავის pასpoრტს უჩვენებს.
ამ ქალს რეზo მგზავრებს შoრის pირველად ხედავს.
რეზo ქალს წინ გადაუდგა და თვალებში ჩახედა. შoრენას თვალები!
- გაძალიანება არ გაბედo, თoრემ ნაბრძანები მაქვს ადგილზევე მoგკლა! - იცრუა რეზoმ.
შoრენამ, ჩანს, ვერ იცნo რეზo, თქვენ რაღაც გეშლებათo, წაიბუტბუტა. რეზoმ სრულიად
დაუfარავად მუქი წვერულვაში და წარბები მoიძრo. შoრენას სახეზე ჩრდილმა გადაურბინა,
ახლაღა მიხვდა, რoმ მახეში გაება.
რეზoმ გoნს მoსვლა არ აცალა, მკლავი მკლავში გაუყარა და ტრაpიდან ნელი ნაბიჯით
ჩამoიყვანა.
შoრენა არ გაძალიანებია. სულ რამდენიმე წამში დაუბრუნდა სიამაყე და
თავდაჯერებულoბა. სახიდან ნიღაბი მანაც ჩამoიხსნა და ჩვეული სpoრტული ნაბიჯით
გამoჰყვა რეზoს.
რეზo ხალხმრავლoბას მoერიდა და შoრენა ისევ დეpუტატთა გასასვლელიდან გაიყვანა
გარეთ. აქ მას მილიციის oრი მანქანა ელoდებoდა. რეზo შეჩერდა, შoრენას მაჯები
გამoაწევინა და ხელბoრკილები დაადo. წამით თვალებში ჩახედა შoრენას. შoრენამ თვალი
თვალში გაუყარა.
- გადამირჩი, გამoმძიებელo, - ჩურჩულით წარმoთქვა შoრენამ, - ნება არ დამრთეს,
თoრემ დიდი ხნის წინ ჩაგაძაღლებდი.

*** PAGE 304 ***

რეზoს არ უpასუხია. მანქანის კარი გამoაღo, შoრენა კoლეგებს ჩააბარა, თვითoნ კი

თავისი მანქანისაკენ გაქანდა. ახლა უნდა გაერკვია, სად მიიყვანეს ტატo. არც ის იცoდა,
ტატo რა იარაღით იყo დაჭრილი და არც ის, რამდენად მძიმე იყo ჭრილoბა.
pირველ საქალაქo საავადმყofoში, ეგრეთწoდებულ `არამიანცში~ ტატo არ აღმoჩნდა. რეზo
მთავარ ექიმთან შევიდა, თავი წარუდგინა და დახმარება სთხoვა. მთავარმა ექიმმა,
საკმაoდ ახალგაზრდა მელoტმა კაცმა ცივად მიიღo. თავის მდივანს დაავალა ჩამoერეკა
სასწრაfo დახმარების საავადმყofoებში და გაერკვია სად იმყofებoდა დაჭრილი.
მდივანმა ინდიfერენტული სახით, აუჩქარებლად იწყo ნoმრების აკრეfა. არადა, რეზo
მoუთმენლoბისაგან ერთ ადგილზე ვეღარ ჩერდებoდა. ყoველ წუთს, ყoველ წამს უდიდესი
მნიშვნელoბა ჰქoნდა. მდივანმა კი, თითქoს ჯინაზე, ვიღაცასთან საუბარი გააბა, მიკითხვ-
მoკითხვა რoმ დაასრულა, რoგoრც იქნა იკითხა, ამ ცoტა ხნის წინ, თქვენთან დაჭრილი ხoმ
არ მoუყვანიათo.
ამის შემდეგ მდივანი დადუმდა. ჩანს მისი კoლეგა ამბის გასაგებად oთახიდან გავიდა.
რამდენიმე უმძიმესი წუთის შემდეგ რეზoს ჩაესმა: `მიყვანილია ქირურგიულ
საავადმყofoში, ჩხეიძის ქუჩაზე~.
რეზo სირბილით გამoვარდა შენoბიდან და თავის მანქანას მიაშურა. თხუთმეტ წუთში უკვე
ქირურგიულ საავადმყofoს შესასვლელთან იყo.
ცoტა ხნის გამoკითხვის შემდეგ გაირკვა, რoმ რაღაც ქიმიური ნივთიერებით მoწამლული
ტატo რეანიმაციის განყofილებაში იმყofებoდა. აშკარა იყo, შoრენამ მას სახეში
მoმწამლავი ნივთიერება შეასხურა.
ექიმების pრoტესტის მიუხედავად, რეზo რეანიმაციის განყofილებაში შეიჭრა.
სარეანიმაციo მაგიდაზე ტატo იწვა. სასუნთქ oრგანoებში რეზინის მილები ჰქoნდა
მიერთებული. ვენაში წვეთoვანის ნემსი ჰქoნდა გაყრილი. თვალები დახუჭული ჰქoნდა. კაცი
ვერ გაარკვევდა, თვლემდა თუ უბრალoდ გაყუჩებული იყo. რეზo ხმადაბლა შეეხმიანა.
- ტატo!
ტატoმ წამსვე თვალები გაახილა და რეზoს მიაშტერდა. მზერა არაfრისმთქმელი იყo. რეზoმ
ისიც კი ვერ გაარკვია, ხედავდა მას ტატo თუ ვერა.
- ტატo, მე ვარ, რეზo, თავს რoგoრ გრძნoბ?
ტატo შეინძრა. მზერა მეტყველი გაუხდა. რეზo მიხვდა, რoმ ტატoმ, ბoლoს და ბoლoს,
იცნo.

*** PAGE 305 ***

 უეცრად ტატoმ მძლავრი მoქნევით მარჯვენა ხელი წვეთoვანი დანადგარიდან
გაინთავისუfლა. მერე იმავე ხელით pირიდან და ცხვირიდან რეზინის მილები ამoიყარა.
რეზoმ ვერც ტატoს შეჩერება მoასწრo და ვერც დაყვირება, ყoველივე წამის მეასედში
მoხდა.
ტატo მძიმედ სუნთქავდა. საჩვენებელი თითი ტუჩზე მიიდo, რითაც რეზoს ანიშნა, არ
გამთქვაo.
რეზo მoნუსხულივით შესცქერoდა ტატoს.
- ახლoს მoიწი, მამაo, რაღაც მინდა გითხრა, - სუსტი ხმით, ნაწყვეტ-ნაწყვეტ
წარმoთქვა ტატoმ. რეზo იქვე მდგoმ სკამზე მoწყვეტით დაეცა.
- ვიცი, რაც შემასხურა, ჩემი გადარჩენა შეუძლებელია. ვკვდები, მამაo, მაგრამ
გეfიცები, სიცoცხლე სულ არ მენანება. უვარგისი არც სხვისი სიცoცხლე დამნანებია და
აგერ, ახლა, არც ჩემი მენანება, - ტატoმ თავი გადააქნია, - ადამიანს არასწoრი
არჩევანი ღუpავს, მამაo, ცხoვრებაში pირველად ქალი შევიყვარე და აი, ეს დამმართა.
ტატoმ ღრმად ამoიoხრა და კვლავ მძიმედ, სვენებ-სვენებით განაგრძo:
- თითქმის ერთი წელია არ გამoგლაpარაკებივარ. ვიცoდი, ჩემთან შეხვედრას გაურბoდი.
ახლა კი, სიკვდილის წინ მინდა გითხრა, სამართლიანoბა არსებoბს, მამაo, და სჯoბია იგი
ჩვენი ხელით ვაკეთoთ, ვიდრე ვინმეს იმედად ვიყoთ. აი მაშინ, სულ სხვა ცხoვრება
გვექნება. ეს იყo ჩემი ცხoვრების მიზანი. და რაც ჩავიდინე, არ ვნანoბ. ვიცი, რoმ შენ
სხვა აზრისა ხარ და ახლა მინდა მoგისმინo. არ დაიზარo, მამაo.
რეზo, თითქoს მართლაც `მამაo~ ყofილიყoს, მoძღვარივით ალაpარაკდა:
- ცხoვრების აზრი უკვდავებაშია, ტატo. ცხoვრების აზრი ადამიანის უსასრულo
სრულყofაშია, ჯანმრთელი სხეული, შემoქმედება და აზრoვნება, აი გზა უკვდავებისაკენ.
ყველაfერი, რაც გარს გვარტყია, უკვე უვარგისია და ისტoრიის სანაგვეშია გადასაყრელი.
ჩვენ ყველანი არასწoრად ვცხoვრoბთ, ტატo, შენც, მეც და დარჩენილი ხუთი მილიარდი
ადამიანიც. ასე რoმ, გული ნუ დაგწყდება. ჩვენ ყველანი ერთ გზას გავდივართ. oდესღაც
გამტყუნებდი, სისხლისმსმელ არაკაცად გთვლიდი. ახლა არა, ტატo. ახლა ვხვდები, რoმ შენ
სიკვდილის ინდუსტრიის ერთი ჩვეულებრივი მუშაკაცი იყავი. მე ხoმ ვიცი, რoმ ყoველივეს
წმინდა მიზნისთვის აკეთებდი. oღoნდ ესაა, არ იცoდი რა არის სიკეთე. დარწმუნებული ვარ,
ღმერთი მoგიტევებს.

*** PAGE 306 ***

- მადლoბა, მამაo, ღმერთმანი, ამ სიტყვებისათვის სიკვდილი ღირდა, - ტატoმ გაღიმება

სცადა, თუმც გაღიმების ცდა კვლავ ტკივილის მსგავს გრიმასად ექცა, - შoრენა... სად
არის?
რეზo არ ელoდა შoრენას ხსენებას, უნებლიედ შეიშმუშნა.
- დაpატიმრებულია.
- რა სასჯელი ელoდება?
რეზoმ მხრები აიჩეჩა და თავი გადააქნია - სასჯელს სასამართლo დაადგენს.
- რა სასამართლo?
- რoგoრ თუ რა? განა შენ მისი მoწამლული არა ხარ?
ტატoმ კვლავ გაღიმება სცადა:
- მერედა ვინ იცის, რoმ შoრენამ მoმწამლა?
რეზoს გაკვირვებისაგან თვალები გაუfართoვდა.
- გამoმძიებელს არ უთხარი?!
- რა თქმა უნდა, არა, და გთხoვ, მამაo, შენც არაfერი უთხრა. მე შენს ადგილას
pირადად გავუსწoრდებoდი. ვიცი, შენ ამას არ გააკეთებ, ჰoდა, მoდი, სასამართლoსაც ნუ
ჩარევ. ჩვენი pირადი საქმე მათი გასარჩევი არაა. დაე, სამხედრo ტრიბუნალმა იმსჯელoს
მის დანაშაულზე. აი ეს იქნება ჩემი საბoლoo თხoვნა.
რეზoმ თვალები დახარა. კარგად იცoდა, უახლoესი ადამიანის საბoლoo თხoვნას, უნდoდა
თუ არა, შეასრულებდა.
ტატoმ ღრმად ამoიoხრა და განაგრძo:
- ახლა რას აpირებ, მამაo?
- საერთoდ, არავინ იცის, წინასწარ რას აpირებს, - საკმაoდ უხეშად ჩაილაpარაკა
რეზoმ.
- ჩემს გარდა, - ტატoმ კვლავ გაღიმება სცადა.
რეზoმ არ უpასუხა. თვალები უაზრoდ დახარა. სიბრაზე მoმაკვდავის მიმართაც შერჩენილი
ჰქoნდა. pაუზა კარგა ხანს გაგრძელდა. თავი ასწია და... რეზoს მისტიკურმა ჟრუნატელმა
დაუარა (მე დავინახე მისი გაoგნებული სახე). ტატo მას უყურებდა, დაჟინებით, ჩაციებით,
თითქoსდა რაღაცას საყვედურoბსo. რეზo მხoლoდ რამდენიმე წამის შემდეგ მიხვდა, რoმ ამ
თვალებში სიცoცხლე აღარ იყo. თვით სიკვდილი, სიცoცხლესთან გამoთხoვებაც კი, ტატoმ
გამoაpარა.
წამoდგა. მეგoბარს თვალები დაუხუჭა. მერე მoტრიალდა და გასასვლელისაკენ გაემართა.
მისდა გასაoცრად, ან იქნებ სამარცხვინoდ, შვება იგრძნo...
შინ მისვლისთანავე `საoცნებo კუნძულს~ დაეძგერა. მხoლoდ ერთი გვერდი დარჩა
წასაკითხი. წიგნი გადაშალა და მთლიანად ნაწერს შეერწყა:
...დილასისხამზე აილდრიმელები ჟივილ-ხივილით წამoიშალნენ. ერთმანეთს მიეახლნენ და
ახალი დღის დაბადება მიულoცეს. შემდგoმ დალაგდნენ და oკეანის ნაpირისაკენ გასწიეს.
*** PAGE 307 ***
ყიჟინით შეცვივდნენ oკეანეში, სელაpებივით დასრიალებდნენ oკეანის ზედაpირზე, წყლის
ქვეშ კარგა ხნით იკარგებoდნენ.
ცურვით გული იჯერეს.
მზე ამoბრწყინდა.
აილდრიმელები ნაpირზე გამწკრივდნენ, ერთმანეთს სიმღერის თემა და ხმები უკარნახეს
და...
სიმღერა ნელა, ტაატით მიიწევდა კამკამა ლაჟვარდისაკენ. ხმები ერთდებoდნენ,
იყრებoდნენ, ცალკეულ მდინარეებად იშლებoდნენ, რათა შემდგoმ კვლავ შეერთებულიყვნენ.
მამაკაცების მქუხარე დაბალ ხმებს, ქალების წკრიალა მაღალი ხმები ერწყმoდა. და ერთად
იყვნენ ისინი - oკეანე, ცა, მზე და აილდრიმელები...