Κυριολεξία και μεταφορά

Όταν μια λέξη ή φράση χρησιμοποιείται με την κανονική, την πραγματική της σημασία,
λέμε ότι χρησιμοποιείται κυριολεκτικά.

Τότε έχουμε κυριολεξία.

π.χ. Μας κέρασε γλυκό ποτό που το έφτιαξε μόνη της.

Όταν μια λέξη ή φράση δεν χρησιμοποιείται με την κανονική, την πραγματική της σημασία
αλλά με διαφορετική, λέμε ότι χρησιμοποιείται μεταφορικά.

Τότε έχουμε μεταφορά.

π.χ. Μου ήρθε μια γλυκιά νύστα καθώς έβλεπα τηλεόραση.

Στην κυριολεκτική φράση το ποτό είναι όντως γλυκό, ενώ στη μεταφορική φράση η νύστα
δεν είναι ούτε μπορεί να είναι γλυκιά. Με τη δεύτερη έκφραση θέλουμε απλώς να
δώσουμε στη νύστα ένα επιπλέον χαρακτηριστικό.

Ασκήσεις

1. Να γράψεις στην παρένθεση Κ για την κυριολεξία και Μ για τη μεταφορά.

α) Αγόρασε μια δερμάτινη ζώνη. (………)

β) Μια πύρινη ζώνη περικύκλωσε το σπίτι. (………)

γ) Μην παίζεις μαζί του. (………)

δ) Μην τσακίζεις τις σελίδες το ν βιβλίου. (………)

ε) Οι στρατιώτες μας τσάκισαν τις δυνάμεις του εχθρού (………)

στ) Οι κυνηγοί σκότωσαν ένα αγριογούρουνο. (………)

ζ) Σκοτώνεται κάθε μέρα στη δουλεία. (………)

2. Να γράψεις μια μεταφορική φράση δίπλα στην κυριολεκτική φράση.

Κυριολεξία Μεταφορά

α) Σήκωσε βαρύ κιβώτιο. …………………………………………………………………………………….

β) Κλείνω τα μάτια. …………………………………………………………………………………….

γ) Καταπίνω δύσκολα το χάπι. ………………………………………………………………………………….

3. Να γράψεις μια κυριολεκτική φράση δίπλα σε κάθε μεταφορική φράση.

Μεταφορά Κυριολεξία

α) Δεν παίρνει από λόγια. …………………………………………………………………………………….

β) Έχασε το χρώμα της. …………………………………………………………………………………….

γ) Τα νιάτα φεύγουν γρήγορα. ………………………………………………………………………………….