1

‫رسالة تحكیم القوانین‬

Një Letër Mbi Gjykimin Me Ligje

Të Sajuara Nga Njeriu

Shejh Muhamed Ibn Ibrahim Al Esh-Shejh

2
 Shënime nga Publikuesi

Të gjitha lavdërimet i takojnë All-llahut, Gjykuesit Suprem,

Zotëruesit, dhe Zotit të krijesave. Paqja dhe përshëndetjet (e
All-llahut) qofshin mbi Atë i cili u dërgua me shpalljen e
fundit, legjislaturën e pastër, që përmban argumentet e qarta
dhe ekuilibrin në mënyrë që njerëzimi të mbajë drejtësi.
Sa i përket asaj që vijon...

Ky publikim përmban punën e një dijetari i cili nuk njihet

vetëm për diturinë e tij por edhe për të folurën e tij të të
vërtetës, pa marr parasysh se kush është kundër saj (të
vërtetës). Në broshurën e tij, “Risalah Tahkim al-Kauanin”,1
Shejh Muhamed ibn Ibrahim (‫)رحمه هللا‬, ish-myftiu i Vendit të
Dy Tokave të Shenjta (Arabis Saudite), fillon duke qartësuar
të vërtetën qysh në fillim të broshurës së tij. Ai shprehet
qartë duke thënë se, “Me të vërtetë prej kufrit të madh është
vendosja e ligjeve të mallkuara të bëra nga njeriu në pozitën
e asaj me të cilën zbriti Xhibrili në zemrën e Muhamedit ‫ﷺ‬.”
Dhe si mund që Shejhu mos të fliste të vërtetën e qartë kur
All-llahu (‫ )سبحانه و تعالى‬mori në besëlidhje njerëzit e dijës që
ata ta flasin atë haptazi? Pastaj ai (shejhu) vazhdon duke
sjellë argumente të shumta nga Libri i All-llahut lidhur me
mosbesimin e atij i cili nuk gjykon me Sheriatin e Islamit; duke

1
E përkthyer këtu si “Një Letër Mbi Gjykimin Me Ligje të Sajuara Nga Njeriu”.

3
komentuar dhe shtjelluar në mënyrë që ti ndihmojë
lexuesëve të kuptojnë këtë realitet të qartë.
Këtu ka nevojë për të shpjeguar disa prej termave të cilat i
përdor Shejhu, edhe pse shembujt që ai i merr i shpjegojnë
ato (termat). Ato janë përkatësisht:
1 Kufër i’tikadi (në besim)
2 Kufër ‘amali (në vepra)
Të dy këta terma janë sinonime për dy termat tjera më të
njohura ‘kufër ekber (i madh)’ dhe ‘kufër asgar (i vogël)’.
Sidoqoftë, disa njerëz kanë rënë në keqkuptim në kuptimin e
këtyre dy termave dhe i kanë kuptuar në formën e endur nga
murxhiet ashtu që askush nuk bën kufër përmes një veprimi
dhe në vend të kësaj bën kufër vetëm përmes një besimi. 2 Kjo
është gabim dhe e kundërshton akiden e Pejgamberit ‫ﷺ‬,
shokëve të Tij (All-llahu qoftë i kënaqur me ta) dhe dijetarëve
të e mëdhenj të Ehli Sunnetit dhe Xhematit (All-llahu i
mëshiroftë). Disa me qëllim të keq kanë përdorur këto terma
për të arsyetuar irxhan e tyre dhe fenë e tavagitëve në
Gadishullin Arabik dhe tjetërkund.3
Do të dëshironim të shtjellonim në këtë pikë në një farë
gjatësie dhe të sillnim një citat më të gjatë nga libri ‘Al Hukm
bi-Gajri ma Anzal All-llahu Ahvalahu va Ahkamahu’ 4 i shkruar
nga Dr. ‘Abdur-Rahman ibn Salih el-Mahmud i cili thotë:
“Është e njohur se tekstet e Kur’anit dhe Sunetit të cilat i
përshkruajnë disa sende si kufër mund të referojnë në çështje
2
Një shembull që është Shejh Albani (‫)رحمه هللا‬. Shiko “From Dabik to Rome.” Nr #14, për disa shtjellime mbi
irxhan e tij.
3
Një shembull tjetër janë edhe Murxhiet e refuzuar të “Salafi Publications”.
4
E përkthyer si ‘Ligjet e bëra nga njeriu kundër Sheriatit’. Rekomandohet të lexohet nga ana e atij i cili ka
dëshirë të kuptoj më thellë çështjen e titullit të vetë librit.

4
të cilat e largojnë njeriun nga Islami, dhe mund të referojnë
në çështje të cilat nuk e largojnë njeriun nga Islami. Në të
kundërt nga Havarixhët dhe Uaidijët, qëndrimet e të cilëve
ishin të ngjashme, Selefët dhe dijetarët e mëdhej kanë folur
për dallimet në këto dy çështje (kufri i madh dhe kufri i vogël)
dhe kanë bërë dallim mes të dyjave, e vërteta është bërë e
qartë dhe Havarixhët janë demantuar. Ata (Selefët) e kanë
ndarë kufrin në dy lloje, kufër i cili të nxjerrë nga Islami dhe
kufër i cili nuk të nxjerrë nga Islami. Sidoqoftë, terminologjia e
përdorur nga Selefët dhe dijetarët për ti përshkruar (d.m.th.
kufrin e madh dhe të vogël) ndryshonte:
- Kështu që disa prej tyre dalluan duke i emëruar si kufër
ekber (i madh) dhe kufër asgar (i vogël).
- Disa prej tyre dalluan duke thënë se njëri quhet kufër i
cili të nxjerrë nga Islami dhe tjetri kufër i cili nuk të
nxjerrë nga Islami.
- Disa llojin e dytë (kufrin që nuk të nxjerrë nga Islami) e
kanë emëruar si ‘kufr duna kufr’ (kufër më i vogël se
kufri).
- Disa dalluan duke i emëruar si kufër në besim (kufër
ideologjik) dhe llojin tjetër si kufër në vepra (kufër
praktik). Me kufrin në vepra ata synonin në kufrin i cili
bëhet duke i bërë apo mos i bërë disa vepra, si për
shembull – dhënien e Zekatit, agjërimin, mirësjelljen ndaj
prindërve dhe përmbajtjen e tyre nga gjërat e ndaluara
si zinaja, vjedhja, pirja e alkolit dhe mbytja e njeriut të
pafajshëm. Ata i konsideruan të gjitha këto si vepra të
përfshira në këtë lloj të kufrit praktik, që domethënë nuk

5
 e nxjerrin njeriun nga Islami, përderisa ai nuk beson se
këto vepra janë të lejuara.
Këto shprehje të cilat janë transmetuar nga ana e Selefëve
në lidhje me dallimin në mes kufrit të madh dhe atij të
vogël të përmendura më lartë janë sinonime, dhe të gjitha
përmblidhen në të njëjtin kuptim, domethënë se ata të
gjithë e kuptuan atë të cilës iu referoheshin, askush nuk i
kundërshtoi ata përveç Havarixhëve dhe Murxhieve.
Por në kohërat e mëvonshme kishte prej atyre që u ndikuan
në një masë të madhe nga ana e qëndrimeve të Murxhieve,
qoftë ajo në mënyrë të përgjithshme apo specifike, kështu
që ata do t’i kushtonin vëmendje disa prej frazave të
dijetarëve që ata i zgjidhnin në lidhje me dallimin në mes
kufrit të madh dhe të vogël, përkatësisht fjalët ‘kufër
i’tikadi (në besim) dhe kufër el’amali (në vepra).5 Ata e
bënë këtë një parim që pastaj e aplikonin në mënyrë të
përgjithshme, duke u argumentuar se askush nuk mund të
quhet kafir përveç nëse ai beson se vepra të cilën e bën
është e lejuar,6 dhe pastaj e zbatuan këtë në çdo gjë që
mund të përmbaj kufër.
U bë zakon i këtyre njerëzve (Murxhieve), që kur
komentojnë në çështje të besimit ose kur ata demantojnë
Havarixhët, të citojnë këtë parim duke thënë se ‘kjo është
kufër i veprës dhe kufri i tillë nuk e nxjerrë njeriun nga
Islami’. Kështu që mund të thuhet (d.m.th. sipas parimit të
Murxhieve) se gjykimi me diçka tjetër përveç asaj që ka
5
Merrnin fjalët e tyre dhe i nxirrnin nga konteksti, i shtrembëronin në mënyrë që të arsyetojnë besimin e tyre
të gabuar. (sh.p)
6
Shembull praktik ky i Gjykimit me Ligj tjetër përveç Ligjit të All-llahut, ata (Murxhiet) nuk do e konsideronin
kafir atë të cilin gjykon me ligje të bëra nga njeriu përveç nëse ai e bën të lejueshme një gjë të tillë. (sh.p)

6
 shpallur All-llahu (‫)سبحانه و تعالى‬, si për shembull gjykimi me
ligjet e bëra nga ana e njerëzve është kufër i veprave dhe
ky kufër nuk të nxjerrë nga Islami. Kështu që çështja për ta
do të zgjidhej në këtë mënyrë çdoherë, sepse siç
pretendojnë ata (Murxhiet) kjo është e bazuar ne parimet e
shtruar nga Selefët.
Sikur se thashë, nuk ka ndonjë problem me vetë
terminologjinë, përveç nëse çon në ndonjë keqkuptim dhe
pastaj të rezultojë në kuptim të gabuar të akidës ose disa
çështjeve tjera të besimit, përfshirë këtu edhe çështjen që
po diskutojmë...7
Pasi që kemi fraza të përdorura nga Selefët që nuk
shkaktojnë hutim – si për shembull frazat ‘kufër i vogël’,
apo ‘kufër më pak se kufri’, ose ‘kufër që nuk të largon nga
Islami’ – do të ishte ide e mirë të shmangnim përdorimin e
frazës ‘kufër i veprave’ pasi që mund të sjellë ngatërresë,
siç e pamë me lartë (në rastin me Murxhiet).” 8 [Këtu
mbarojnë fjalët e Dr. ‘Abdur-Rahman ibn Salih el-
Mahmud].
Pas përmendjes së çështjes në lidhje me frazat e përdorura
nga Selefët, Shejh Muhammed ibn Ibrahim (‫ )رحمه هللا‬vazhdon
duke përmendur një transmetim të diskutueshëm që i
atribuohet ibn ‘Abasit (All-llahu qoftë i kënaqur me të) ku ai
është pyetur për një ajet ku All-llahu (‫ )سبحانه و تعالى‬thotë
(kuptimi), “...E kush nuk gjykon me atë që e zbriti All-llahu,
ata janë mohues.” 9 Ai (ibn ‘Abasi) ka thënë, ‘Kufër më i vogël

7
Çështjen e Gjykimit me ligjin e All-llahut kundër ligjeve të mallkuara, nga dora e njeriut. (sh.p)
8
Nga libri ‘Ligjet e bëra nga njeriu kundër Sheriatit’ fq. 265-271, me rregullime të vogla.
9
Sureja El-Maide, Ajeti 44

7
se kufri’. Dijetarët, bashkëkohorë dhe të vjetër, nuk kanë
rënë dakord në përdorimin apo lënien e këtij transmetimi,
nëse kuptohet saktë dhe se në çfarë rrethana është pyetur
pyetja dhe është dhënë përgjigja, nuk rrjedhë asnjë problem
në përdorimin e tij.10 Edhe pse Shejh Albani e ka vërtetuar
këtë transmetim, shumë të tjerë e kanë dobësuar. Po aq i
dituri – mos edhe më i ditur në Hadith se Shejh Albani, Shejh
Sulejman el-Ulvani thotë:
‘Çfarë është transmetuar nga ibn ‘Abasi (Allahu qoftë i
kënaqur me të) se ai ka thënë’ ‘Kufër me i vogël se kufri’, siç
është përmendur nga el-Meruazi në ‘Ta’dhim Kadr es-Salah’
dhe nga el-Hakimi në ‘El-Mustedrek’, përmes rrugës së
Hisham ibn Huxhejrit prej Tavusit e ai nga ibn ‘Abasi nuk
është e vërtetë. Hishami (transmetuesi i thënies së atribuuar
ndaj ibn ‘Abasit) është dobësuar nga Imam Ahmedi, Jahja ibn
Me’ini dhe el-Ukajli, gjithashtu edhe prej të tjerëve. ‘Ali ibn el-
Medeni ka thënë, “I lexova Jahja ibn Se’idit duke i thënë se:
‘Ibn Xhurejxhi na ka transmetuar neve nga Hisham ibn
Huxhejri...’ kështu që Jahja ibn Se’idi më tha, ‘Është me vend
që unë se përfillë atë’, e pyeta se a duhet ti lë transmetimet e
tij, ai më tha ‘Po’.” (këtu mbarojnë fjalët e Ali ibn El-Medeni)
Dhe ibn Ujejneh thotë, ‘Ne nuk transmetonim nga Hisham ibn
Huxhejri një gjë të cilën nuk e gjenim edhe te dikush tjetër.’

10
Shembull konkret është kuptimi i autorit, Shejh Muhamed ibn Ibrahimit (‫ )رحمه هللا‬në këtë broshurë dhe në
libra të tjerë. Është përmendur ne koleksionin e fetvave të tij (vëllimi 12, fq. 280) se ai ka thënë: ‘ Sa për atë që
është thënë ‘kufër më i vogël se kufri’, është fjala për atë i cili i referohet diçkaje tjetër për gjykim e jo asaj që ka
zbritur All-llahu me besimin se është mëkatar dhe se ligji i All-llahut është ligji i vetëm i Vërtetë, dhe kjo është
ajo e cila vjen nga ana e tij njëherë apo dy (sasi minimale në veprimin e kësaj). Ndërsa lidhur me atë i cili
vendos dhe i detyron njerëzit [të gjykohen me ligj tjetër pos ligjit All-llahut] kjo është kufër edhe nëse ata e
pranojnë se janë mëkatar dhe thonë se ligji All-llahut është me i drejtë; në të vërtetë është kufër i cili të nxjerrë
nga Mileti [i Islamit].’

8
Dhe kjo është prej gjërave që ai transmeton vetë. Për më
tepër, ai ka kundërshtuar të tjerë që janë më të besueshëm se
ai në transmetimin e thënies, siç është përmendur nga
Abdullah ibn Tavusi prej babait të tij, nga Abdur-Rezaku në
Tefsirin e tij (1/191), ibn Xheriri në Tefsirin e tij (6/256),
Uaki’iu në ‘Akhbar al-Qudhat’ (1/41) dhe të tjerë me zinxhir të
vërtetë, se thotë, ‘ U pyet ibn ‘Abasi për fjalën e
Allahut (‫( )سبحانه و تعالى‬kuptimi) “...E kush nuk gjykon me atë
që e zbriti Allahu, ata janë mohues.” Ai tha, ‘Është kufër’. Në
një transmetim tjetër, ‘Është mosbesim (kufër) me të.’ Në një
transmetim tjetër, ‘Kjo mjafton për kufrin e tij.’ Këto janë
thëniet të cilat janë ruajtur nga ibn ‘Abasi (All-llahu qoftë i
kënaqur me të), dhe shihet se e ai e përgjithësoi ajetin dhe
nuk e kufizoi.
Rruga e transmetimit përmes Hisham ibn Huxhejrit është
munker (e refuzuar) prej dy këndeve:
1 Transmetimi i izoluar (teferrud) 11 i Hishamit
2 Ai (Hishami) kundërshton ata të cilët janë më të
besueshëm se ai në transmetimin e kësaj thënie.
Për më tepër, fjala e ibn ‘Abasit, ‘Është kufër’ ose transmetimi
tjetër ‘Është kufër me të’, mbart kuptimin se ajeti është i
përgjithshëm dhe se rregulli themelor në lidhje me kufrin,
është se nëse fjala paraprin me lam 12 atëherë është kufër i
madh ashtu si është themeluar nga Shejhul Islam Ibn Tejmijje
(‫ )رحمه هللا‬në librin e tij ‘El-Iktida [es-Sirat el-Mustekim]’
(1/208), përveç nëse është kufizuar ose diçka tjetër vjen për
11
Transmetimi ‘teferrud’ është i njejtë me transmetimin ‘garib’, dhe nënkupton që një transmetim specifik i cili
vjen tek ne nepërmjet vetëm një transmetuesi në ndonjë vend në zinxhirin e transmetimit. Janë transmetime
të dobëta në përgjithësi.
12
D.m.th. shkronjën lam në gjuhën Arabe, si në Ajetin në fjalë ‘El-Kafirun’.

9
ta ndryshuar’.13 [Këtu mbarojnë fjalët e Shejh Sulejman el-
Ulvanit].
Kështu që nuk ka nevojë të përmendet e as të përdoret ky
transmetim, dhe sa absurde është se pseudo-Murxhiet, me
sektet e shumta në mesin e tyre, kanë ngritur themelet e
besimeve të tyre në një transmetim kaq të dobët, sikur se u
përmend edhe më lartë vetëm e vetëm për të arsyetuar
irxhan dhe fenë e tavagitëve.
Pasi Shejh Muhammed ibn Ibrahim (‫ )رحمه هللا‬referon këtë
transmetim të dobët që përmendëm më lartë, ai pastaj
përshkruan rrethanat që janë kufër i madh dhe e largojnë
njeriun nga Islami. Dhe kategoria që të devijuarit nuk mund
ta durojnë, dhe janë munduar të gënjejnë për atë, është ajo e
pesta. Ku Shejhu thotë,
- Kjo është gjëja më e madhe, më përfshirëse,
kokëfortësia më e qartë ndaj Sheriatit, arroganca (më e
madhe) ndaj gjykimeve të tij (Sheriatit), ofendimi më i
madh ndaj All-llahut dhe të Dërguarit të tij ‫( ;ﷺ‬e që
është) rivalizimi i gjykatave Sheriatike në përgatitjet e
tyre, llojet, formën, formatin dhe implementimin e tyre.
Ashtu sikurse gjykatat Sheriatike kanë referencat e tyre,
të gjitha kthehen në Librin e All-llahut dhe Sunetin e të
Dërguarit të tij, edhe këto gjykata (gjykatat e tagutit)
kanë referencat e gjykimeve të tyre. Ato janë ligjet e
marra nga legjislacione të ndryshme; sikurse janë ligjet
Franceze, Amerikane, Angleze dhe shumë ligje tjera të
bëra nga dora e njeriut. Gjithashtu kanë referencë në

13
‘Me të vërtetë fitorja e Allahut është afër’ fq. 9-11.

10
 disa prej shkollave të bidatit, të cilat pretendojnë veten
se janë në palën e Sheriatit .
Këto gjykata (të tagutit) janë plotësisht funksionale në
tokat e Muslimanëve, dyert e tyre janë të hapura dhe
njerëzit hyjnë në to një nga një. Gjyqtarët e tyre gjykojnë
me ligje që kundërshtojnë Librin e All-llahut dhe Sunetin
e vërtetë, ata ua imponojnë njerëzve këto ligje dhe i
aprovojnë ato për ta. A thua vallë ka kufër më të madh
se ky? Dhe a ka anullues më të madh të Shehadetit se
Muhamedi është i Dërguar i All-llahut se sa ky?’
Sikur këto fjalë të shkruheshin nga ndonjë Shejh, Muxhahid i
Shtetit Islam, do të shikonim se si akuzat se ata janë Havarixh
do të rridhnin me shpejtësi të madhe nga gojët e Murxhieve
dhe Munafikëve. Murxhiet e refuzuar nuk mundën të durojnë
këtë sqarim mbi këtë çështje nga një dijetar kaq të shquar
dhe filluan ashtu si e kanë zakon duke gënjyer mbi dijetarët e
Ehli Sunnetit dhe Xhematit. Ata filluan të shpërndajnë
gënjeshtra mbi Shejhun se kinse ai kishte ndryshuar
mendimin e tij në çështje me gjykimin. Në përgjigje të kësaj,
një prej nxënësve më të afërt të Shejhut, Shejh Abdullah ibn
Xhibrin ka thënë,
‘Unë nuk besoj se ai është tërhequr nga fetvaja e tij, ai
nuk ka ndonjë fetva që arsyeton gjykimin me diçka tjetër
pos asaj që ka zbritur All-llahu, e as nuk ka ndonjë fetva
që ta lehtësojë gjykimin prej tavagitëve; që gjykojnë me
ligj tjetër pos ligjit All-llahut. Me të vërtetë, Shejh
Muhamed ibn Abdul-Vehabi (‫ )رحمه هللا‬ata që gjykojnë
me ligj tjetër pos ligjit All-llahut i ka konsideruar prej
kokave të tavagitëve. Kështu që kush ka transmetuar
11
 nga unë se ai (Shejh Muhamed ibn Ibrahimi) është
tërhequr nga fetvaja e tij ka gabuar. Dhe referencat për
këtë gjë (se gjykimi te tagutët është kufër i madh që të
nxjerr nga feja) janë në tekstet e Sheriatit, në Librin e
All-llahut dhe Sunetin të Dërguarit të tij, duke shtuar
edhe thëniet e dijetarëve për këtë çështje, sikur që është
në ‘Kitab Et-Teuhid’ 14, kaptina ‘Fjala e All-llahut
(kuptimi): ‘A i vure re ata që pretendojnë se besuan në
atë që të zbriti ty...’ Gjithashtu referencë për këtë
çështje janë edhe shpjegimet e Imamëve të Davetit
[Davetit të dijetarëve të Nexhdit] All-llahu i mëshiroftë,
dijetarëve të tjerë, dhe shihet qartë në punët e tyre’. 15
(Se kanë mbajtur qëndrimin se gjykimi te tagutët është
kufër i madh që të nxjerr nga feja). [Këtu mbarojnë fjalët
e Shejh Abdullah ibn Xhibrinit].
Në mbyllje, kërkojmë nga lexuesit të mos mashtrohen prej
thirrësve në irxha që janë shpërndarë në çdo vend. Jini të
qëndrueshëm në rrugën e dijetarëve të vërtetë dhe me lejen
e All-llahut, me kalimin e kohës e vërteta do të mbizotëroj
dhe ju do të jeni në rrugën e Drejtë.
Paqja dhe mëshira e All-llahut qoftë mbi Imamin tonë
Muhamedin ‫ﷺ‬, mbi shokët e tij dhe mbi të gjithë ata që
ndjekin sinqerisht rrugën e tij.
Dhe në fund falënderimet i takojnë absolutisht vetëm
All-llahut (‫)سبحانه و تعالى‬, Zotit të krijesave.

14
Libër i shkruar nga Shejh Muhammed ibn Abdul-Vehabi (‫)رحمه هللا‬.
15
‘Fetava Ulema el-Beled el-Harem’ fq. 49-51.

12
 Shejhu ripërtërirës Muhamed ibn Abdul-
Vehab thotë,

‘O vëllezërit e mi! All-llahu All-llahu! Mbahuni në

themelet e fesë tuaj; fillimin, fundin, thelbin dhe
kokën e saj: në dëshminë se nuk ka Zot tjetër pos
All-llahut që meriton të adhurohet. Mësojeni
kuptimin e shehadetit, duajeni atë, duajini njerëzit
e tij (shehadetit), bëjini ata vëllezërit tuaj, edhe
nëse ata janë larg jush. Bëni kufër në tagutët,
kundërshtoni dhe urrejini ata, kush do që i do ata
ose i mbron dhe nuk bën tekfir mbi ta, ose thotë se
nuk është i ngarkuar me asgjë në lidhje me ata. Me
të vërtetë kush thotë ashtu ka sajuar gënjeshtër
ndaj All-llahut (‫)سبحانه و تعالى‬. Me të vërtetë,
All-llahu na ka obliguar që të bëjmë tekfir mbi ta
dhe të distancohemi nga ata, edhe në qoftë se ata
janë vëllezërit apo fëmijët tanë. Jini të
qëndrueshëm në këtë rrugë, kështu që mbase do ta
takoni Zotin tuaj duke mos i bërë shirk
Atij (‫)سبحانه و تعالى‬. O All-llah, na e merr shpirtin
duke qenë Muslimanë dhe na bashko me të
devotshmit.’ Amin!

13
 ‫بسم هللا الرحمن الرحیم‬

Shejh Muhamed Ibn Ibrahim Al Esh-

Shejh:

 Me të vërtetë prej kufrit të madh është vendosja e

ligjeve të mallkuara të sajuara nga njeriu në pozitën e
asaj me të cilën zbriti Xhibrili në zemrën e Muhamedit
‫ﷺ‬, kështu që ai të jetë paralajmërues në gjuhën e qartë
Arabe, duke gjykuar në mesin e njerëzve me të
(Kur’anin) dhe të kthehet në të kur ngrihen mospajtime
në kontradiktë me të (Kur’anin), dhe të kthehemi ne në
të kur ka kokëfortësi ndaj fjalës së All-llahut
(‫)سبحانه و تعالى‬, (kuptimi) ‘O ju që besuat, bindjuni All-
llahut, respektoni të dërguarin dhe përgjegjësit nga ju.
Nëse nuk pajtoheni për ndonjë çështje, atëherë
parashtrojeni atë te All-llahu (te libri i Tij) dhe te i
dërguari, po qe se i besoni All-llahut dhe ditës së fundit.
Kjo është më e dobishmja dhe përfundimi më i mirë’.16
Me të vërtetë, All-llahu ka mohuar besimin e atyre të cilët
nuk i kthehen gjykimit të Pejgamberit ‫ ﷺ‬kur në mesin e tyre
lindin mospajtime, e ka mohuar me një mohim i cili
përforcohet me betim nga ana e Tij. Ku Ai (‫ )سبحانه و تعالى‬thotë
(kuptimi), ‘Për Zotin tënd jo, ata nuk janë besimtarë (të asaj
që të zbriti ty as të asaj para teje) derisa të mos zgjedhin ty
16
Sureja En-Nisa, Ajeti 59.

14
për të gjykuar në atë konflikt mes tyre, e pastaj (pas
gjykimit tënd) të mos ndiejnë pakënaqësi nga gjykimi yt dhe
(derisa) të mos binden sinqerisht’.17
Ai (‫ )سبحانه و تعالى‬nuk e bëri të mjaftueshme atë se ata duhet
vetëm të kërkojnë gjykimin e Pejgamberit ‫ﷺ‬, por më tutje
kërkoi nga ata që mos të ndjejnë asnjë rezistencë në vetet e
tyre, përkundrazi kërkoi që zemrat e tyre të zgjerohen; që
mos të ndjejnë më të paktën pakënaqesi ndaj gjykimit të
Pejgamberit ‫ﷺ‬, e gjithë kjo duke u bazuar në fjalën e Tij
(‫)سبحانه و تعالى‬, (kuptimi) ‘e pastaj (pas gjykimit tënd) të mos
ndiejnë pakënaqësi (harxh) nga gjykimi yt dhe (derisa) të
mos binden sinqerisht’.18
Dhe fjala ‘harxh’ është: ngushtësia dhe frenimi.19 Më saktë,
gjokset e tyre duhët të zgjerohen për ta pranuar gjykimin e
tij, të lirë nga çdo indiferencë. Ai (‫ )سبحانه و تعالى‬as këto dy
gjëra nuk i bëri të mjaftueshme vetëm se duke ia shtuar edhe
nënshtrimin ndaj gjykimit të Pejgamberit ‫ﷺ‬, që ata të jenë
të liruar nga çdo epsh lidhur me vetet e tyre dhe në këtë
mënyrë të jenë plotësisht të nënshtruar ndaj gjykimit të
drejtë të tij ‫ﷺ‬. Ai (‫ )سبحانه و تعالى‬thekson duke cekur fjalën
(teslim), për të na treguar se nuk është i kënaqur vetëm me
nënshtrim të zakonshëm, por ai duhet të jetë nënshtrim total
dhe i kompletuar (pa pikë lëkundje).
Medito mbi atë se çfarë përmban në Ajetin e parë (i pari që u
përmend më lartë) ku Ai (‫ )سبحانه و تعالى‬thotë (kuptimi), ‘Nëse
nuk pajtoheni për ndonjë çështje, atëherë parashtrojeni atë
17
Sureja En-Nisa, Ajeti 65.
18
Ajeti më lartë.
19
D.m.th. nuk duhet të ndjejnë asnjë llojë ngushtësie në zemrat e tyre as frenim nga gjykimi i Profetit salAllahu
alejhi ue selem. (sh.p)

15
te All-llahu (te libri i Tij) dhe te i dërguari, po qe se i besoni
All-llahut dhe ditës së fundit. Kjo është më e dobishmja dhe
përfundimi më i mirë.’ Se si Ai (‫ )سبحانه و تعالى‬çështjën e
mospajtimit e ka lënë të hapur dhe të përgjithësuar, ku Ai
thotë, ‘për ndonjë çështje’ që do të thotë pa marr parasysh
kontekstin e mospajtimit. Që nëpërmjet kësaj nënkuptohet
se është fjala për çfardo lloj mospajtimi.
Dhe pastaj medito mbi atë se si Ai (‫ )سبحانه و تعالى‬këtë gjë
(d.m.th. kthimin për çdo mospajtim tek All-llahu dhe i
Dërguari i Tij) e ka bërë kusht për prezencen e imanit në
All-lahun dhe Ditën e Fundit, duke thënë Ai (‫)سبحانه و تعالى‬,
‘...po qe se i besoni All-llahut dhe ditës së fundit’.
Pastaj Ai (‫ )سبحانه و تعالى‬thotë, ‘Kjo është më e dobishmja’ –
dhe çdo send që All-llahu (‫ )سبحانه و تعالى‬thotë se është e mirë,
asnjëherë nuk mund të i afrohet e keqja, pasi është e mirë
absolute qoftë për të kaluarën apo të ardhmën.
Pastaj Ai (‫ )سبحانه و تعالى‬thotë, ‘dhe përfundimi më i mirë’ – e
që është përfundimi më i mirë në këtë botë dhe në botën
tjetër, duke treguar se kthimi i çështjeve në dikë tjetër pos të
Dërguarit të All-llahut ‫ ﷺ‬është e keqja absolute dhe
përfundimi më i keq në këtë botë dhe në botën tjetër; në të
kundërt të asaj që thonë munafikët, ‘Ne nuk patëm tjetër
qëllim, vetëm afrim e pajtim (e jo refuzimin e gjykimit
Tënd)’.20 Dhe thonë, ‘Ne jemi vetëm përmirësues’.21

20
Sureja En-Nisa, Ajeti 62.
21
Sureja El-Bekareh, Ajeti 11.

16
Për ata (që thonë ashtu), All-llahu i qorton duke thënë
(kuptimi), ‘Vini re, ata në të vërtetë janë shkatërruesit, por
nuk e kuptojnë’.22
Përkrahësit e ligjeve të bëra nga njerëzit pretendojnë, se
kinse njerëzit kanë nevojë, mbase thonë se edhe është
patjetër që t’iu referohen atyre (ligjeve të bëra nga njerëzit).
Ky është mendim i keq ndaj asaj me të cilën ka ardhur
Pejgamberi ‫ﷺ‬, duke e konsideruar shpjegimin e All-llahut
dhe Pejgamberit të tij ‫ﷺ‬, dhe gjykimin e tyre si të
pamjaftueshëm atëherë kur lindin mospajtime. Dhe ky
mendim pa dyshim do ju sjellë atyre të këqija në këtë botë si
dhe në botën tjetër.
Medito gjithashtu mbi Ajetin e dytë (të përmendur më lartë)
lidhur me përgjithësimin (e mospajtimeve),
ku Ai (‫ )سبحانه و تعالى‬thotë (kuptimi), ‘..në atë konflikt mes
tyre’. Sepse me të vërtetë emri relativ sëbashku me fjalin e
pacaktuar 23 është në formën e përgjithësimit sipas dijetarëve
të usulit dhe shumë dijetarëve të tjerë. Ajo përfshin të gjitha
llojet dhe format, po ashtu ajo përfshin çështjën e
lartëpërmendur (të gjykimit), kështu që nuk ka dallim në
lidhje me atë se sa i madh apo i vogel është mospajtimi
(d.m.th. ai bie në këtë Ajet sipas Shejhut). Dhe vërtet All-llahu
ka mohuar imanin prej atyre që duan të marrin si gjykues
dikë tjetër pos gjykimit të Pejgamberit ‫ﷺ‬, ashtu që
Ai (‫ )سبحانه و تعالى‬thotë (kuptimi), ‘A i vure re ata që
pretendojnë se besuan atë që të zbriti ty, dhe atë që zbriti
para teje, se si dëshirojnë që mes tyre të gjykojë taguti, e
22
Sureja El-Bekareh, Ajeti 12.
23
Shejhu shpjegon një rregullë të gramatikës ne gjuhën Arabe.

17
duke qenë se janë të urdhëruar që të mos e besojnë atë. E
djalli dëshiron t'i humbë në pafundësi’.24
Fjala e Tij (‫ )سبحانه و تعالى‬- ‘pretendojnë’ – demaskoi pohimin e
posedimit tyre të imanit. Sepse me të vërtetë, kërkimi i
gjykimit në diçka tjetër pos asaj që i zbriti Pejgamberit ‫ﷺ‬
dhe imani nuk mund të bashkohen në zemrën e asnjërit.
Ngase, njëra anulon tjetrën. (Fjala) Tagut duke qenë një
derivat i (fjalës) tugian, nënkupton: tejkalim të kufijve. Kështu
që çdokush i cili gjykon ose referohet në diçka tjetër pos asaj
me të cilën erdhi i Dërguari i All-llahut ‫ﷺ‬, ka gjykuar sipas
tagutit dhe ka kërkuar gjykim nga ai.
Prandaj, është e drejtë (të themi se është obligim) mbi të
gjithë të gjykohet sipas asaj që i ka zbritur Pejgamberit ‫ﷺ‬
dhe asgjëje tjetër. Po kështu është e drejtë (të themi se është
obligim) mbi të gjithë të kërkojnë te gjykohen në përputhje
me atë që i është zbritur Pejgamberit ‫ﷺ‬. Kështu që kush do
që gjykon ose kërkon të gjykohet me diçka tjetër që e
kundërshton atë (Sheriatin), atëherë themi se pa dyshim ata
kanë kaluar kufijtë. Pa marr parasysh se a kanë gjykuar apo
kanë kërkuar të gjykohen me diçka tjetër pos Sheriatit, ata
kështu janë bërë Tagut dhe kanë shkuar përtej kufijve.
Duke medituar mbi fjalën e Tij (‫ )سبحانه و تعالى‬ku thotë
(kuptimi) – ‘e duke qenë se janë të urdhëruar që të mos e
besojnë atë’
Ju e kuptoni kokëfortësinë e kufrit të përkrahësve të ligjeve
të bëra nga njerëzit dhe dëshirën e tyre për të kundërshtuar
atë qe All-llahu na ka urdhëruar. (Ata refuzojnë) atë të cilën
24
Sureja En-Nisa, Ajeti 60.

18
All-llahu e ka kërkuar dhe e ka porositur si pjesë e adhurimit
ndaj Tij, që është kufr bi-tagut (mohimi i tagutit) dhe mos
kërkimi gjykimit prej tyre. ‘E ata që ishin mizorë atë që u
ishte thënë e ndryshuan me një fjalë tjetër, e Ne për shkak
se ata kundërshtuan, lëshuam nga qielli një dënim kundër
atyre që ishin mizorë’.25
Dhe pastaj meditoni mbi fjalën e Tij (‫ )سبحانه و تعالى‬ku thotë –
‘E djalli dëshiron t'i humbë në pafundësi’ – Se si All-llahu
tregoi devijimin e tyre. Ndërsa përkrahësit e ligjeve të bëra
nga njerëzit e konsiderojnë atë si udhëzim, ashtu sikurse
ilustron ajeti është vetëm dëshira e Shejtanit; kurse në të
kundërtën përkrahësit e ligjeve të bëra nga njerëzit
mendojnë se janë larg Shejtanit, mendojnë se mirëqënia e
njerëzimit qëndron në çfarë është vetëm dizajn i Shejtanit
dhe se ajo e cila dëshiron Mëshiruesi dhe ajo me të cilën
erdhen me të mirët e pasardhësve të ‘Adnanit është diçka që
nuk përmban atë (mirëqeniën e njerëzimit) dhe është larg
nga ky qëllim. Është nga Ai aspekt se Ai (‫ )سبحانه و تعالى‬i qortoi
këta njerëz dhe konfirmoi se ata kërkojnë gjykimin e
injorancës dhe e bëri të qartë se nuk ka gjykim më të mirë se
gjykimi i Tij. ‘A thua mos po kërkojnë gjykimin e kohës së
injorancës, po për një popull që bindshëm beson, a ka
gjykim më i mirë se ai i All-llahut?’.26
Meditoni mbi këtë ajet dhe si ilustron se gjykimi është dy
llojë, dhe se nuk ka gjykim tjetër nga Ai i All-llahut vetëm se
gjykimi i injorancës, e pëlqyen apo jo. Ngase, ata (përkrahësit
e ligjit të tagutit) janë në një gjendje më të keqe dhe më të

25
Sureja El-Bekareh, Ajeti 59.
26
Sureja El-Maideh, Ajeti 50.

19
zhytur në devijim se sa ata (njerëzit në kohën e xhahilijetit),
sepse popujt (e kohës) së injorancës nuk kanë kontradiktuar
vetët e tyre në këtë gjë. Përkundër atyre që përkrahin ligjet e
tagutit, ata janë vetë-kontradiktor pasi që deklarojnë besimin
në Muhamedin ‫ﷺ‬, dhe pastaj kontradiktojnë vetët e tyre
duke u munduar të ndjekin rrugët e tyre (rrugën e tagutit).
Allahu (‫ )سبحانه و تعالى‬thotë për llojin e tyre (kuptimi), - ‘Të
tillët janë jobesimtarët e vërtetë; e Ne kemi përgatitur
dënim të fortë e nënçmues për jobesimtarët’.27
Pastaj shikoni se si ky ajet madhështor hedh poshtë
pretendimet e përkrahësve të ligjeve të tagutit në lidhje me
mbeturinat, pluhurin e trurëve dhe mendimëve të tyre, që
ata i konsiderojnë si të mira, në menyrë që All-llahu thotë,
‘po për një popull që bindshëm beson, a ka gjykim më i mirë
se ai i All-llahut?’
El-Hafidh Ibn Kethiri në Tefsirin e tij ka thënë në lidhje me
këtë ajet,
- ‘All-llahu qorton ata të cilët largohen nga gjykimi
All-llahut, i cili ligj përmban çdo të mirë dhe largon nga
çdo e keqe, dhe në vend të kësaj ata i kthehen
mendimeve të tyre, epsheve, dhe ligjëve të shtruar nga
ana e njeriut pa asnjë mbështetje në Sheriatin e
All-llahut (‫)سبحانه و تعالى‬, njësoj në atë mënyrë sikur
njerëzit (në kohën) e injorancës gjykoheshin sipas
devijimit dhe injorancës të cilën ata e kishin shtruar
nëpërmjet ideve dhe epshëve të tyre. Njësoj edhe sikur
ata (Tatarët) u gjykonin sipas ligjëve të shtruara nga

27
Sureja En-Nisa, Ajeti 151.

20
 sunduesit e tyre, të marra nga mbreti i tyre Xhengis Khan
që vendosi për ta një ligj të përpiluar prej ligjeve të
ndryshme nga Jehudët, të Krishterët, nga Mileti i Islamit
dhe prej burimëve tjera.

Gjithashtu përmbante shumë ligje të sajuara nga vetë

mendja e tij (Xhengis Khanit), që pastaj u bënë sistem
ligjor i ndjekur nga njerëzit, duke i dhënë përparësi para
Librit All-llahut dhe Sunetit të Dërguarit të tij ‫ﷺ‬. Kështu
që, kushdo që bënë një gjë të tillë 28 është kafir dhe duhet
luftuar deri sa ai ti kthehet ligjit All-llahut dhe të
Dërguarit tij, dhe nuk sundon në asnjë menyrë përveç se
me të (Sheriatin), qoftë ajo pak apo shumë.
Ai (‫ )سبحانه و تعالى‬thotë (kuptimi) – ‘A thua mos po
kërkojnë gjykimin e kohës së injorancës?’ Do të thotë,
që ata e kërkojnë atë, dhe largojnë vetët e tyre nga
gjykimi All-llahut (‫)سبحانه و تعالى‬.
(Për fjalën e All-llahut ‫ )سبحانه و تعالى‬- ‘po për një popull
që bindshëm beson, a ka gjykim më i mirë se ai i All-
llahut?’ Do të thotë, se a ka më të drejtë se All-llahu ne
gjykim për atë i cili kupton ligjin e Tij, beson në Të (All-
llahun), është i bindur, dhe e di se All-llahu është
Gjykuesi më i Mirë, më i Mëshirshëm ndaj robërve të tij
se sa vetë nëna e tyre, se Ai (‫ )سبحانه و تعالى‬ka dituri të
përkryer mbi çdo send, është i fuqishëm për çdo gjë, dhe
se Ai është i Drejtë në çdo çështje?’ [Këtu mbarojnë fjalët
e Ibn Kethirit ‫]رحمه هللا‬

28
Vendos dhe implementon ligje të sajuara nga mendja e njeriut, në kundërshtim me Sheriatin e All-llahut.

21
Ai, (‫)سبحانه و تعالى‬, ka thënë para kësaj, duke adresuar
Pejgamberin e Tij Muhamedin ‫ﷺ‬, (kuptimi) ‘Gjyko pra mes
tyre me atë që All-llahu e zbriti, e mos pëlqe epshet e tyre e
të largohesh nga e vërteta që të erdhi’.29
Dhe Ai (‫ )سبحانه و تعالى‬gjithashtu thotë, (kuptimi) ‘e mos ndiq
dëshirat e tyre dhe ruaju rrezikut të tyre që të mos të
shmangin nga një pjesë e asaj që ta zbriti All-llahu’.30
Ai, (‫ )سبحانه و تعالى‬thotë, duke ia dhënë Pejgamberit të Tij
zgjedhjen për të gjykuar Jehudet apo për tu shmanguar nga
ata nëse ata vijnë për gjykim tek ai, ‘Në qoftë se vijnë te ti
(për ndonjë gjykim), gjyko mes tyre ose hiqju tyre. Nëse
prapsesh prej tyre (nuk gjykon), ata nuk mund të sjellin ty
kurrfarë dëmi. Po nëse gjykon mes tyre, gjyko drejtë; All-
llahu i do të drejtit’.31
Fjala ‘kist’ e përmendur në ajet do të thotë drejtësi, dhe nuk
ka drejtësi pos me gjykimin e All-llahut dhe të Dërguarit të tij.
Dhe gjykimi i cili e kundërshton atë (Sheriatin) është
padrejtësi, zullum, devijim, kufër, dhe fisk.
Pas kësaj Ai (‫ )سبحانه و تعالى‬thotë, (kuptimi) – ‘E kush nuk
gjykon me atë që e zbriti All-llahu, ata janë el-kafirun’.32
Ai (‫ )سبحانه و تعالى‬gjithashtu thotë, (kuptimi) - ‘kush nuk
vendos sipas asaj që zbriti All-llahu, ata janë edh-dhalimun
(të padrejtë)’.33
Pra shiko se si Ai (‫)سبحانه و تعالى‬, regjistron kufrin, zullumin
dhe fiskun e atyre që gjykojnë me ligj tjetër pos ligjjt të

29
Sureja El-Maideh, Ajeti 48.
30
Sureja El-Maideh, Ajeti 49.
31
Sureja El-Maideh, Ajeti 42.
32
Sureja El-Maideh, Ajeti 44.
33
Sureja El-Maideh, Ajeti 47.

22
All-llahut (‫)سبحانه و تعالى‬, dhe nuk është e mundur që All-llahu
të emërojë sunduesin (që nuk sundon me atë që ka zbritur
All-llahu) kafir e që ai të mos të jetë i tillë. Ngase, ai është
kafir, qoftë ajo me ‘kufër në vepra’ apo qoftë me ‘kufër në
besim’. Kjo është ajo e cila është transmetuar nga ibn ‘Abasi
(All-llahu qoftë i kënaqur me të) nëpërmjet rrugës (së
transmetimit) së Tavusit, dhe rrugëve të tjera, në shpjegimin
e këtij ajeti që thotë se sunduesi i cili gjykon me diçka tjetër
pos ligjit All-llahut është kafir, qoftë ajo me kufrin i cili të
largon nga Islami, apo me kufrin i cili nuk të largon nga Islami.

Sa për të parin (kufrin në besim), atëherë ai është disa llojë:

Lloji i parë: Është kur sunduesi që gjykon me diçka tjetër
pos ligjit të All-llahut (‫ )سبحانه و تعالى‬mohon përparësinë e
gjykimit All-llahut dhe të Dërguarit tij; kjo është kuptimi i
asaj që është transmetuar nga ibn ‘Abasi (Allahu qoftë i
kënaqur me të) dhe është preferuar nga ana e ibn Xherir
[et-Taberiut], duke qenë fjala për refuzuesin e asaj që ka
zbritur All-llahu (‫ )سبحانه و تعالى‬në Sheriat. Nuk ka
mosmarrëveshje në mesin e dijetarëve lidhur me këtë,
pasi që një nga parimet e njohura dhe që është rënë
dakord (nga ana e dijetarëve) sipas tyre është se; ‘Kush
do që mohon një parim të fesë, një degë të saj që kanë
rënë dakord Umeti Islam (ixhma), ose mohon vetëm një
shkronjë nga ajo që i është shpallur Muhamedit ‫ﷺ‬,
është kafir me kufrin i cili të nxjerrë nga Mileti (Islam).34

34
Për të përmbledhur kuptimin, d.m.th. sunduesi i tillë që mohon se duhet të gjykohet me Ligjin e Allahut
është kafir sipas asaj që kanë dakord i gjithë Umeti Islam (ixhmas).

23
Lloji i dytë: Është kur sunduesi i cili gjykon me diçka
tjetër pos asaj që ka shpallur All-llahu nuk mohon
gjykimin e All-llahut dhe Pejgamberit të Tij ‫ﷺ‬, por beson
se gjykimi i tij është më i mirë, më i kompletuar dhe më
gjithëpërfshirës për njerëzit dhe gjatë mospajtimeve në
mesin e tyre; qoftë në mënyrë të përgjitshme apo të
veçantë sikurse janë gjërat që ndodhin përshkak kohës
moderne dhe rrethanave të ndryshueshme (gjatë kohës).
Atëherë themi se pa dyshim që ai është kafir, sepse ai i
ka preferuar ligjet e krijesave, që thjesht janë mbeturina
në trurin e njerëzve dhe llum i ideve të tyre, mbi gjykimin
e të Urtit, Atij që meriton gjithë lavdërimin. Gjykimi i
All-llahut dhe Pejgamberit të Tij ‫ﷺ‬, nuk ndryshon në
thelbin e tij së bashku me kohën, zhvillimet dhe situatat
e reja, sepse nuk ka ndonjë situatë të re vetëm se është
përfshirë në Librin e All-llahut dhe Sunetin e Pejgamberit
të Tij ‫ﷺ‬, qoftë në tekst në mënyrë të qartë, në menyrë
implicite, ose duke derivuar argumentet nga teksti, qoftë
nëse njerëzit e dinë apo jo. Edhe sa për atë që kanë
përmendur dijetarët se fetvaja ndryshon sipas
ndryshimit të situatës, them se nuk është ashtu si thonë
këta injorantët (Murxhiet) ndaj ligjeve të All-llahut; ata
duan ti adoptojnë këto (mendime dijetarësh) për t’ju
përshtatur epshëve të tyre, qëllimeve të kësaj bote, dhe
idealëve të tyre, të cilat janë gabim dhe shkatërrimtare.
Përshkak kësaj (shtrembërimit të fjalëve të dijetarëve se
fetvat ndryshojnë me kohën) i gjenë ata me vendosmëri
duke i mbrojtur dhe i shtrembëruar tekstet për t’ju
përshtatur qëllimeve të tyre (tavagitëve) dhe duke i

24
 përkrahur ata (tavagitët) në çfardo mënyre, duke i
shtrembëruar tekstet (e dijetarëve) nga kuptimi i tyre i
duhur.
Sidoqoftë, çfarë nënkuptohet (saktë) nga ‘ulemat lidhur
me atë se fetvat ndryshojnë sipas ndryshimit të situatës
dhe kohës, kanë pasur për qëllim derivimin e
argumentëve nëpërmjet parimeve të Sheriatit, qëllimeve
të synuara të tij, qëllimeve fisnike ashtu si duan All-llahu
dhe i Dërguari tij.35 Dhe është më se e ditur se ‘zotërinjtë’
që vendosin këto ligje të bëra nga dora e tyre janë larg
këtyre qëllimeve dhe se ato kanë synim vetëm atë të
cilën ata duan ta arrijnë (e jo atë me të cilën është i
kënaqur All-llahu). Sido që të jetë rasti, vetë realiteti
është dëshmitar (për qëllimet e tyre djallëzore).

Lloji i tretë: Është se ai (sunduesi) nuk beson se gjykimi i

bërë nga ligjet e bëra nga njeriu është më i mirë se
gjykimi i All-llahut dhe të Dërguarit të tij, por ai beson se
gjykimi i tij është i njejtë sikur gjykimi i All-llahut.
Kështu kjo është sikur dy llojet e mëparshme që ai është
kafir me kufër i cili e nxjerr atë nga Mileti, për shkak se ai
ka barazuar krijesën me Krijuesin dhe me kokëfortësi ka
kundërshtuar fjalën e All-llahut (‫ )سبحانه و تعالى‬ku thotë,
(kuptimi) ‘Asnjë send nuk është si Ai’ 36 dhe nga ky ajet i
mrekullueshëm kuptohet Përsosmëria e All-llahut
(‫ )سبحانه و تعالى‬dhe se asnjë send nuk është si Ai, si cilësitë
35
D.m.th. nuk kanë pasur për qëllim ndryshimin e fesë All-llahut me kohën, ashtu si gënjejnë Murxhiet e
fëlliqur ndaj dijetarëve të Ehli Sunetit, por fjala është për fetvat lidhur me çështjet e reja që mund të
ballafaqohen njerëzit në të ardhmen, por përsëri ato çështje të drejtohen duke u argumentuar në Kur’an dhe
Sunet e jo siç bëjnë Murxhiet e fëlliqur duke dhënë fetva për mbrojtjën e mbretërve të tyre nga tavagitët për
të arsyetuar kufrin dhe shirkun e tyre.
36
Sureja Esh-Shura, Ajeti 11.

25
 e Tij, nuk mund të veprojë askush si Ai, dhe gjithashtu
askush nuk mund të gjykoj në mesin e njerëzve sikur Ai.

Lloji i katërt: Është kur dikush nuk e konsideron gjykimin

e sunduesit që gjykon me diçka tjetër pos Ligjit të
All-llahut dhe të Dërguarit të Tij sikur ai (Sheriati), nuk e
preferon mbi ligjin e All-llahut por beson se është e lejuar
të gjykosh me diçka që e kundërshton Sheriatin. Atëherë
themi se edhe ky është sikur rastet e mëparshme pasi që
ai beson se një gjë e tillë është e lejuar (të gjykosh në
kundërshtim me Sheriatin), kurse e njëjta është e
ndaluar me tekste të qarta (në Kur’an edhe Sunet).

- Lloji i pestë: Kjo është gjëja më e madhe, më përfshirëse,

kokëfortësia më e qartë ndaj Sheriatit, arroganca (më e
madhe) ndaj gjykimeve të tij (Sheriatit), ofendimi më i
madh ndaj Allahut dhe të Dërguarit të tij ‫( ;ﷺ‬gjithashtu
është edhe) rivalizimi i gjykatave Sheriatike në
përgatitjet e tyre, llojet, formën, formatin dhe
implementimin e tyre. Ashtu sikurse gjykatat Sheriatike
kanë referencat e tyre, të gjitha kthehen në Librin e
All-llahut dhe Sunnetin e të Dërguarit të tij, edhe këto
gjykata (gjykatat e tagutit) kanë referencat e gjykimeve
të tyre. Ato janë ligjet e marra nga legjislacione të
ndryshme; sikurse janë ligjet Franceze, Amerikane,
Angleze dhe shumë ligje tjera të bëra nga dora e njeriut.
Gjithashtu kanë referencë në disa prej shkollave të
bidatit, të cilat pretendojnë vetën se janë në palën e
Sheriatit.

26
Këto gjykata (të tagutit) janë plotësisht funksionale në
tokat e Muslimanëve, dyert e tyre janë të hapura dhe
njerëzit hynë në to një nga një. Gjyqtarët e tyre gjykojnë
me ligje që kundërshtojnë Librin e Allahut dhe Sunetin e
vërtetë, ata ua imponojnë njerëzve këta ligje dhe i
aprovojnë ato për ta. A thua vallë ka kufër më të madh
se ky? Dhe a ka anullues më të madh të Shehadetit se
Muhamedi është i Dërguar i All-llahut se sa ky?
Të gjitha argumentet e sjellura janë të njohura dhe ka
shumë të tjera për ti përmendur këtu (në letren e tij). O
ju njerëz të mendjës, si mund të jeni të kënaqur duke i
pranuar këto ligje nga njerëz sikurse ju dhe me mendime
të ngjashme sikur ju, ose ndoshta edhe më mendime më
të ulta se ju, dhe gabojnë njësoj sikur ju? Mbase,
gabimet e tyre tejkalojnë korrektësinë e tyre, dhe nuk ka
asgjë korrekte në gjykimin e tyre përveç asaj e cila është
marrë nga Ligji i All-llahut dhe të Dërguarit Tij. Si mund
të lejoni që ata të gjykojnë mes jush, gjakut tuaj, nderit
tuaj, familjeve tuaja, grave tuaja, fëmijëve tuaj, pasurisë
tuaj dhe në mes të drejtave tjera tuaja?
Ata largohen dhe ia kthejnë shpinën gjykimit të All-llahut
dhe të Dërguarit tij, gjykim i cili është pa asnjë gabim, as
që mund t’i afrohet e kota as nga para e as nga mbrapa;
shpallje nga i Urti, i vetmi i denjë për lavdërim.
Nënshtrimi i njerëzve dhe pajtueshmëria e tyre me
gjykimin, është se ata duhet të nënshtrohen dhe
pajtohen vetëm me ligjin e të Vetmit i Cili i krijoi ata,
duke adhuruar vetëm Atë (‫)سبحانه و تعالى‬. Dhe ashtu
sikurse krijesa nuk i bën sexhde askujt tjetër pos
27
 All-llahut, nuk adhuron tjetër pos Tij, nuk adhuron
krijesat, në mënyrë të njejtë është e detyrueshme që ata
mos të pajtohen, dorëzohen, dhe të nënshtrohen ndonjë
gjykimi tjetër pos gjykimit të El-Hakim, El-Alim, El-
Hamid, Er-Ra’uf, dhe Er-Rahim; duke mos i’u nënshtruar
gjykimit të krijesave, zullumqarit dhe injorantit i cili
është shkatërruar nga dyshimet, epshet, pasiguritë, dhe
larg atyre që zemrat i’u kanë kapluar pakujdesia,
mizoria, dhe padrejtësia.
Prandaj, është obligim për të zotët e mendjës ta
konsiderojnë vetën mbi ata (tagutët), pasi që ajo i
robëron ata tek ata dhe shkakton gjykimin e tyre nga
dëshira të kota, interesa vetjake, lajthitje dhe gabime;
mbi të gjitha këto që përmendëm tregojnë se një gjë e
tillë është kufër ashtu sikur se thotë Ai (‫)سبحانه و تعالى‬, - ‘E
kush nuk gjykon me atë që e zbriti All-llahu, ata janë el-
kafirun’.37
Lloji i gjashtë: Është ajo që shumë prej krerëve të fiseve e
bëjnë, beduinët e shkretëtirës dhe të tjerë, gjykojnë me,
atë të cilën e kanë trashëguar nga baballarët e tyre, si
dhe zakonet e tyre që i quajnë ‘Sallum’. Gjykimi me këtë
dhe kërkimi i gjykimit nga këto zakone mbetet prej
gjykimëve te injorancës dhe konsiderohet largim prej
gjykimit të Allahut dhe të Dërguarit tij. Ue la haule ue la
kuvete ila bilah.
Sa i përket kategorisë së dytë, prej kategorive të kufrit të
sunduesit i cili gjykon me diçka tjetër pos asaj që ka zbritur
All-llahu, është edhe kufri i cili nuk e largon njeriun nga
37
Sureja El-Maideh, Ajeti 44.

28
Islami, dhe këtu ka përparësi shpjegimi i ibn ‘Abasit (All-llahu
qoftë i kënaqur me të) në lidhje me fjalën e All-llahut
(‫ )سبحانه و تعالى‬ku thotë, (kuptimi) - ‘E kush nuk gjykon me atë
që e zbriti All-llahu, ata janë el-kafirun.’ Kjo bie në
kategorinë e thënies së tij, ‘kufër më i vogël se kufri’. dhe
thënies së tij, ‘Nuk është fjala për kufrin që ata (Havarixhët)
mendojnë’.
Këtu bëhet fjalë për atë (sundues) i cili është joshur që të
gjykojë ndonjë çështje sipas dëshirës së tij në vend të asaj që
ka shpallur All-llahu, duke besuar se gjykimi i All-llahut dhe të
Dërguarit tij ‫ ﷺ‬është i vetmi gjykim i vërtetë, dhe duke e
ditur se ai (sunduesi) është gabim dhe është larguar nga
udhëzimi i All-llahut. Kjo edhe në qoftë se nuk është kufër i
cili të largon nga Mileti, pa dyshim është prej mëkatëve më të
madha sikur; zinaja, pirja e alkoolit, vjedhja dhe betimi i
rrejshëm, etj. Me të vërtetë, atë të cilën All-llahu e quan
kufër në Librin e Tij është mëkat më i madh se sa ai i cili Ai
(‫ )سبحانه و تعالى‬nuk e quan kufër.
E lusim All-llahun që Ai t’i zgjidhë Muslimanët (nga ligjet e
tavagitëve) duke kërkuar gjykimin vetëm nga Ai, të pajtohen
me gjykimin e Tij, dhe të jenë të kënaqur me të. Me të
vërtetë, Ai është i aftë për ta bërë këtë.

Përktheu, përshtati dhe redaktoi: Bejtul’Muhaxhirin

29
Kuptimi i disa fjalëve të përdorura në Arabisht:

‫ بسم هللا الرحمن الرحیم‬- Me emrin e All-llahut Mëshiruesit,

Mëshirëbërësit.

‫ سبحانه و تعالى‬- Më i Larti, I lartësuari, I pa të meta.

‫ ﷺ‬- Paqja dhe bekimi i All-llahut qoftë mbi të.

‫ رحمه هللا‬- All-llahu e Mëshiroftë.

30