You are on page 1of 700

=CM

=^0O
•\

\
V
X

"-^
\

>
V
S
y

^M

V
J
<^ j^
M^

PATROLOGI^ CURSUS C03IPLETUS,


SEII

BIBLIOTHECA UNIVERSALIS, INTEGUA , UNIFOKMIS , COMMODA , OECONOMICA


m\m SS. PATRUM. DOCTOKl]!, SCIUPTOKIIIOIE ECCLESUSTICOaiM,
SIVE LATINORUM, SIVE Gn>ECORUM,
^Ul AB XVO APOSTOLICO AD MTATEM INNOCENTIl -111 (i.VW. 1216) PflO lATINIS
ET AD rilOTll TEiirOR.i {ANN. 865) PRO GIIMCIS FLORVERUNT :

RECUSIO CHUONOLOGICA
OMNIIM QU.l^ EXSTITEKE MOMMENTORLM CATIIOLIC/E TRADITIONIS PER DUODECIM PRIORA
ECCLESl^ S.ECULA ET AMPLIUS,
JIIXTAtDHIONES ACCUKATISSIMAS, INTEU SE CLMQDE NONMJLLIS CODICIBUS MANUSCBIPTIS COLLATAS,
PEHQLAM DILIGEMER CASTIGATA ;

nSSEKTATIOMBUS, COMMENTAKIIS, VAKIISQUE LECTIOMKUS CONTINENTEK ILLUSTBATA;


OUMBUS OrEKIBUS rOST AMPLISSIMAS EDITIONES QU;E TKIBUS NOVISSIMIS S.ECULIS DEBENTUR ABSOLtTA»
DETECTIS AUCTA ;

INDICIBUS PARTICULABIBUS ANALVTICIS, SINGULOS SIVE TOMOS SIVE AUCTORES ALICUJUS HOMENTI
SUBSEQUENTIBUS, bONATA ;

CAPITILIS INTRA irSUH TEXTUM RITL DISPOSITIS, NECNON ET TITCLIS SINGULARUM rACINARUM MARGINEM BUPERIORGM
DISTINGUENTIBUS SUBJECTAMQUE MATERIAM SIGNIFICANTIBUS, ADOKNATA ;

OPERIBUS CUM DUBIIS, TUM Al'OCRVriIIS, ALIQUA VERO AUCTORITATE IN ORDINE AU TKADITIONEM
ECCLESIASTICAM POLLENTIBUS, AMPLIFICATA;
DUCCNTIS ET AMPLIUS INDICIBUS LOCUPLETATA ; SED PR*:SEKTIM DUOBUS IMMENSIS ET GENERAI.IBUS AI.TERO ,

tCILICET REKUM, QUO CONSUI.TO, QUIDQUID NON SOLUM TALIS TALISVE PATLK, VERUM ETIAM UNISQHSQUE
PATRUM, ABSQUE ULLA KXCEPTIONE, IN QUODLIBET TIIEMA SCKIPSERIT, UNO INIUITU i;ONSI'li;iATUR ;
ALTEKO SCUIPTUKji; SACItiE, e.v quo lectoki comperike sit obvium quinam paires et
IN QUIBUS OPEKIM SUORUM LOCIS SINCULOS SINGULOKUM LIBRORUM SCKIPIUKE VERSUS,
APRIMO GENESEOS USQUE AD NOVISSIMUM APOCALVPSIS, COMMENTATI SINT.
SniTIO ACCURATISSIMA, C/ETEKISQUE OMNIBUS FACILE ANTEPONENDA, Sl PERPENDANTUK CIIARACTEKUM NITIDITaS,
CIIAKT/E QUALITAS, INTEGKITAS TEXTUS, PERFECTIO COKRECTIONIS, OPERUM KECUSORUM TUM VARIETAS
TUM NUMEKUS, FORMA VOLUMINUM PERQUAM COMMODA SllilQUE LN TOTO PATKOLOGI/E DECURSU CONSTANTBT,
6IMILIS, PRETII EXIGUITAS, PR.ESERTIMQUE ISTA COLLECTIO, UNA, METIIODICA ET CIIRONOLOGICA,
.SEXCENTOKUM FRACMENTORUM OPUSCULORUMQUE IIACTENUS IIIC ILLIC SPARSORUM ,

PRIMUM AUTEM IN NOSTRA BIBLIOTIIECA, EX OPERIBUS ET MSS. AD OMNES /ETATES,


LOCOS, LINGU.VS FORMASQUE PEKTINENTIBUS, COADUNATORUM.

SERIES GR^CA
U<QUA PRODtLiiNT PATKl-S, DOCTORES SCRIPTOHF.SQUE ECCLESI.E CR/ECiB
A S. BAR.\A1JA AD PHOTILM,
AGCURANTE J.-P. MIGINK,
Bibliolhecae Clcri uuiversee,
SIVE
CURSUCU COMPLBTORLM IN SINGCLOS SCIENTI;E ECCLESIASTIC-E RAMOS EDITORE.

rATROLOGIA, AD INSTAB IPSIU5 ECCLESI*, IN DUAS PARTES DIVIDITUR, ALIA NEMPE LATINA, ALIA GR.ECO-LATINA I.ATIN* ;

JAM INTEGRE EXARATA, VIGINTI ET DUCENTIS VOLUMINIBUS MOLE SUA STAT, CENTUMQUE KT JMLLE FRANCIS VENIT. GR.4;CA
DUPLICl EDITIONE TVPIS MANDATA EST. PRIOR GR.tCUM TKXTUM CUM VEKSIONE LATINA LATEKALIS COMPLECTITUK, ET
KORSAN CENTUM VOLUMINUM EXCEDET NUMERUM. POSTERIOR AUTEM VEKSIONEM LAIINAM TANTUM EXIIIBET IDEOQUE I.N-
TRA QUINQUAGINTA CIRCITER VOLUMINA RETINEBITUR. UNUMQUODQUE VOLUMEN CR.ECO-LATINUM OCTO, UNUMQUODQrB
MERE LATINUM QUINQUK FKANCIS SOLUMMODO EMITUR UTROBIQUE VERO, UT PRETII IIUJUS BENKFICIO FRUATUR EMPTOK,
:

COI.IKCTIONEMINTEGKAM SIVE GR.4CAM SIVE LATINAM COMPARET NECESSE ERIT SECUS ENIM, CUJUSQUK VOLUMINIS AM-
;

PI.ITUDINEM NECNON ET UIFFICULTATES VARIA PRETIA /EQUABUNT.

PATROLOGIJE GRjECJE TOMLS XXXM.

S. GREGORIUS N.UIANZE.NLS.

EX<,UI)Er>ATi:R ET VENIT APUI) J.-P. MICNE LDHOHEM,


IN VIA hlCTA li-AMHOISi:, IMiOPE POKTAM ITiTETL'E PAIUSIOUUM \ ULCC DEyFER iNOMI.NATAM
SKi; |'ETIT-montrol:gk.

1853
BR
(dO
PiL
S/ECULUM IV.

TOY EN AriOlI IIATPOI HMaN

rPHropiOT
TOY eEOAOrOY
APXIEniSKOIIOY KiiNTTANTINOYnOAEtiS

TA ETPIIKOMENA DANTA.

SANCTI PATRIS NOSTRI

GREGORII THEOLOGI
VULGO NAZIANZENI, AKCUIEPISCOPl CONSTANTINOPOLITANI,

OPERA QUJE EXSTANr OMNIA,


XP MSS. CODICES GALUCANOS , VATICANOS, CEnMANICOS , ANGLICOS, NEC NON AD ANTIQUIORES
EDITIONES CASTICATA, MULTIS AUCTA ET ILLUSTRATA,
CURA ET STUDIO MONACHORUM ORDINIS S. BENEDICTI E CONGREGATIONE S. MAURI,

ACCEDVNT

YAniORUif COMitENTARlI ET SCUOIIA IN OMNIA OPERA SANCTI GREGORIl;

ACCURANTE ET RECOGNOSCENTE J.-P. MIGNE,


Bibliothecic Cleri nnlTeirsw,

SIVE-

CURSUUM COMPLETORUM IN SINOULOS SCIENTLE ECCLESIASTICiE RAMOS EDITORE.

TOMUS SECUNDUS.
II
—a s~i ciw^o

VENEUNT QUATUOR VOLUMINA 44 FRANCIS GALLICIS.^J C ^

EXCUDEBATUR ET VEMT APUD J.-P MIGNE EDITOREAI.


IN VIA DICTA DAMBOISE, PROPE PORTAM LUTETI/E PARISIOUU.M VULGO WE.yFER NOMLNATAM,
SEU rETIT-MONTROUGE.

1838
ELEIVCHUS

AUGTORUni ET OPERUM QU^ IN HOC TOIVIO XXXVI CONTINENTUR.

Qhx $lellula preenotmilur, ea imiic primum inter opeTa S. Crcjorii cowparciil.

S. GREGORIUS THEOLOGUS, ARCHIEPISCOPUS CONSTANTINOPOLITANUS.


Orpiiones XXVII-XLV, Col. 9-6-23
Appendix.
Sigiiificatio in Kzechielem. 666
Melaplirasis in Ecciesiasten. 670
De fiJe ortliodoxa. ' 674
* Fragmenliim ex oratione conlra aslronomos. 675
* Lilurgia duplex. •. 677
* Precatio etexorcismus ad immundos spiritus ejiciendos. 734
Rufmi prologus in libros S. Gregorii. 736
* El(jE metrofiolilflB Crelag commenlarius in oraliones S. Gregorii XIX, nunc primum ex
cndice Basileensi editus curis D. Alberti lahnii theologi et philologi Bernatis-Hel-
velii. 738
* NicETj; Serronii commentarius in oralionem I et II S. Grsgorii, ex edltione Christ. Frid.
Matthaei. 943
* NoNNi abbatis hisloriffl, ex edit. Monlaoutii et card. Maii. 985
*Basilii mininii scholia in Gregorii orationem diiplireni contra Julianum imp., ct de
Herone philosopho, edente Boissonadio, et ad orationem funebrera in Cfflsarium fiairem
edenle Lud. de Sinner. 1203
' Anontmi scholia in easdem orationes conlra Julianum imp., ex ediiiono Monla-
cutii. 1245

Kji lypii MlGMi, au relil-.Muiiiroii^f'.


TOY EN ArrOli TTA TPO^ 1 1 MQN
rpiiroriov lor oeoaoi or
APXIEinj^KOnoV KfiXSTANTINOYnOAElli:

Aorof.

S. P. N. GREGOnil THEOLOGl
AKCUIEPISCOn CONSTANTIKOrOLITANl
ORATIOiNES.

4S8 MOXITUM IN QIIAQLE SEQVENTES TnEOLOGICAS ORATIONES.


I. lanrlpin ad colebrcs ill.is Gresorii « Do Uicologia » orationos, quas ipsi
Dcvenimiis
nicrito rjuidcm egrejiiira « Tlicologi » cogiiomen coinparariint. In flics cniin, iil jam vidi-
mus, incrcliresccbat ConslanliiiO[)oli lingiiariiiu priirigo; ac limendum eral ne etrrenata ,

inipiolalis et erroris ainlacia vonerandam fidoi ac Trinilalis doclriiiam pcnilus exstingue-


ret. Duduiu autem desiiierabatur vir, qiii morum inlegritate, iiigonii vi ct aciirainc, pie-
latis cl doclrinae excellentia, c.x-cutienlera populum ab erroniin icncbris ad vcritati^
liimen benigno revocarot. Ad talo lamquo arduum opus nemo Gregorio aplior, prtcslan-
tior iiomo quippe qui, in sacrarum Litlerariira studio apprirao versalus abstrusiora
;
,

quacque circa res divinas mira ingenii facililate intcrpretari ac enuclearo possot. Jani
enim, cx qiio Constantinopolilan.T; Ecclesi<T3 rogimen susceperat, plurima sanc prsebuerat
tiira doctriiicB, tum pietalis argumcnla; atqiio totiis in id iinum incubucrat, ut, prolligala
li.nGrcsi labolaclatam Triniialis doclrinam inslaiirarol. Idcirco nunquam iii omnibus quas
,

Constanlinopoli liabuit oralionibus, aliquid de Triniiato intexere deslilit, nec a labore ct


inilocum li.-erclicis pr.-elio nonquievit. At iio id qiiidem salis. Ipsi eliam cominiis ot aperta
froiitc oiira lioslo dimicandum eral; et f(uas anno pr.-ccedenti promiseral (1) « Dc liieoln.
gia » oralioiies, nunc in lucom profort. Tanla fuit illariim vis, ul li;oresis, valido proslrata
ii',lii, iiiisqiiara exinde caput erigore potuerit.

II. Iiitor liffireticos qiiibuscuin ccrlamon iniorat Grogorius, audaciorcs se praebebant Eii-
noraiani. Eoenim impielalis ac sluiliti.-B proru|iorant , ut « se scirc omnia, etiara profunda
Dei » caque docero prolilcrontur (2). Pr.xteroa
' , ornate dicendi ciipiditato flagrantes,
,

tuin rcrum novitate, tuni vcrborum lonocinio, sibi eleganlioe laiidom ambilioso aireclabanl.
Eos priiiiiim oppugnat Grcgoriiis, atque liorlatur (3), ut, « frenala si modo qiioant, ali- ,

(jiiandiii lingiia, » sibi auros pr.-cbeant. Tum in tota oralionis sorie unico docot, (lualeni
osso oporloal rei tlieologiiae doctorom ac magistnira alqiie assignat (4-), « quando, ot
;

apud qiios et de quibiis, et qiiousquo » de Deo dissi'rondum sil, ne, inleni-


,

pestive locnionlcs, et i|)si ct nobis injuriam iiifcraraus. ll.cc est prior « De tbooiogia » ora-
tio, quae, jiixla oriidilos, velul caelerarum prooemium, sou praefalio babcnda csl. In altor-i
vcro (o) iiivocala Triniiale, de Doo i|iso licel tre|)idyns sermonem aggroditiir. Doi exsi-
, , ,

stentiam invictissiiue slaiuit, quainvis ipsiiis natiiram niillis quidciii vorbis explicari ,
inuHo miiuis inlolloclu comprelioiidi |iosso, fatoalur. Deindo Iransitad idololalri.-n origineni,
qiia c.TDci liomincs, ouuiia ad sensus rofercntes sibi tcrrestn^s, cceleslos ac subteiranoos
,

(li-os sliilte ac sldlide finxerunt, ciiiii Dous sola renim naturaliiiin coiilemplatione cogno-
sci possil. Torlia Tbcologu^a (0) « Uc Filio » iiiscribitur. Qiisecunque ad Cliristi divinita-
lom oi 487 buraaiiitateiii poriiiient , fuse ac norvose tiactantur. Idera arguraentuiii in
(piaila(7) prosequitur Gregorius, ac plurima excuticns Scripturce testimonia quae a I ,


I Cor. II, 10.

(1) Or. wiii, II. li. (>')Or. xxviii.


(2) Or. xxvii, II. 2. |())Or. xxix.
(")) ll)i,l., 1). '2. (~) Or. XXX.
o4) 11)1(1., II. 5.

riTuoL Gr. xxxvi. 1


II s. r.nF.f.ouu Tiiroi.oci 12

(!:iii?liiiu rcToiHinliii sii),:^iil;i [Qu oniiiiicrans nomiiia ()u>X' Cliristn, (iini iit Verlio , liini ut
lioniiiii conveninnt, ca oiniiia eonimiiiio ciiisas
(ininla ileiii- |iic a'c ('rn^jile ('X|iori;l. In
(jiic (8), s.Hirli Siiiriln<; divinitalcm ac iiroccssidncm coiilra Arianos, iMinomianos ct pr.c-
cipiic .Maceilonianos forlitcr asscrii ; idque sapiiiiilcr obsorvat , nnn idco plurima, ex ipii-
bus sancli SpiriUis ilivinilas apcrtissiine cnlligi posMl, rcjicieiula esse quod ipsa ccrUis , ,

ob causas, non ila ex[)rcssc saciariiin Littcrariini moniimonlis coiisij^nata sil,ncc, anxio
de nomiiium sono litigaiulum cuiu res ip-as Scripturcc auctorilaie comprobalas csso
,

conslet.
Analylicara istarum orationum synopsim paiicis qirujem alti^^i.mus ne fiisiori ser-
111. ,

mone illariim aciem, si ila loipii las est, obluinlercmus. Con>enliuiit eriidili eas Constan-
tinopoli lialiit.is fiiisse anno 380. (iregorius ipso nobis liiijiis rei ar^umeiiia siippiidilai. In
oraliono cni;ii quadragesiiiia seciinda, siupicnli aiino pronDiiti.ila dc Scripliii;e tcsiiiiio- ,

niis,(|uffi a Catholicis in licerclicos vel ab islis iu oriliodoxos torqucbaiitiir, au-cns, sic ,

liiquiiur (9) « Et quidem SoriptiiraB lestimoiiia


: qiuc iiticuticiitibus molesliam exliibent , ,

aliis relii)qiii:iius , ciim a miiltis jam s;npe, luiu eliam a ii.ibis haiid poilunclorin el iiegli-
genler lilteris mandala fuerint. » Q[\ha verba, juxta iiilerprcles, nuii solnni Iheolo^icas
orationes designant, veru n eas eliam jara scriptas, suminaque ctiiu eura el.iiioralas indi-
cant. Conjici quoque potesl sinijulas (|ui'lera ipsas, primo pro concioiK! b.ib las, pnstea
,

vero inaliiriiis digestas ab ipso (jregorio fuisso lilteris consigiiat.is. llinc illa; oralioocs
,

non iiuinerilo visae sunt Hieronjmo libri fonnain rcfcrre. Scribil cniiii hac do ro (10) :

« Adversus Eunomiiim liber uiius, De Spiiilu sauclo liber uiius. » I']! qiiibus manilestum
est, qiiatuor salteiii priores, uipole qu;e seciim arclissime coli;ereai)l unica ta iliim ora- ,

tioiie, seu libro a sancto Doclorc comiirehendi. H;iiic eliain ob caiisam, iieque vulgatiiiu
,

caruin ordinem mutare, neijue abaiii ab alia sejiarare voluiraus, licot alicB iiiterim oiatio-
nes dictajct iuterjeclBe videri raenlo possint.
(8) Or. xsxi. (10) Dc ncripi. eccL, c;)i). 117, Ojip. l. II, col. 707
(9i Or. XLii. I). 18. C(i. M.

()R.viioxxvn\ AOrOI KZ
TIIEOLOCICA PRIMA. A QEOAoriiiox npnTOZ.

Adversiis F.unomianos prwviii ilisscrtnlio. Kazlt EvrojuayCoy (II) :TpodidXsF,i<;

I. Ail eos, qiii oriialu (iiceiuli ciipiililaic ll;igr:iiil, A'. npi? Toj? ^v Xiiyi') xo[j.i|'o'jj 6 X^iyoc. Ka'i ivir

iniiii serino eril. Et ut Scri|iUn"o veibis rxorili^ir, d-6 ZTfi Vp^fjTfi 5p^(o;jiat 'iSch e;xt) i:tl cri z}\y

F.cce ego adveriium le conlumeiiosani ', l;uii iii do- vPpiazpiar, y.a\ -aiSeuciiv, v.aX 4xot;v, xa\8i(ivoiav(l 2)
teudo, qii.im iii ainliendo, el cogiliiiulo. Sunl eiiiin, Etst Y^^P) ^•"' Jc/s^, ol xrjv ixoTjv (1.)) 7:posxv(b-

siiiil quidaii), qiiilnis iioii 483 iurcs (liiiil:ix u, si;d jjiivoi xal tT]V •{kSi^^i.^j, fjOT] Oi , (u; opiii , xi\ tr^

cliain liiigua aupie adou iiiaiuis qiioqne ips*, iit /;Tpa (H) Toi; fujistipoi? ),(5Y0t?, xat x^'PO''"-S ('3)

\ideo, ad serinoiies iioslros pruriunl,' qiiiqiie iiia- Tai; pzSijXot; Xivo'j(uv!at;, v.aX liv-iOiTEat x^; (J/e^jS-

nibus verbis, el conieniiuiiiljus rulso iioiniaaiae (j)VJ;jiO'j yvwjjo);, xa\ -at; i\; oJosv xpTjJtiJiov 95-

scieiili», ac disiinlaliomiin pugiiis '', qu;e iiullain pojiat? ),oYopia;/'atc- 0\i-m Yio 6 IlaOXo; xa),£t Ttav
ulilitatein afferuiil, olilectanUir. Sic eiuiii, iinld- zh Iv VjtM Ktp:-.-0'i xa't 7:3pi£pY6V, 6 to-j j'jv::T|jtr,-

quid iii veibis, vcl supervacaneuin, vel ciiriDsuin [iivoj (lU) Xdyo.j xf,pj5 xa't 1>zii%\b}-:T\:, 6 T('jv (iAt^o;v

est, vocat Pauhis, ille bre\iaii verlii ' pi;eco et [jiaOT,TT;; xa't 6toaaxa).Os. OuTOt Zk, T£p\ (Lv 6 "A-yyo;,

jisserlor, ille piscalorum discipuliis, ac pr;ccepior. B eiO: [Ji£v, tx)3T.-.p Tr,v y),(7)cr(Tav eUsTpojfov iy^o^jsi, xal
Ili vero de quilms oralioiicui li;d)eiiiiis, iiliiiain, 0£tvT;v STTtOiTOat /^YOtg eiJfevJTtipot? t£ xa't ooxt-

qiie;iiadinudiiin liiigiiaiii voliiliileni li.ibciil, alqiie (jL(OT£pot;, o'JTW Tt xa'*. :r£p\ Ti; 7:pa;£t; f,3xoXo'j\To.
nnliiliorilius ei prob;itioribiis verbis inseciaiidis Mtxp>jv ojv, xa\ ti('); f.-Tov av fiav so'ft7Ta\ xa\

' Jer. I., 51. = II Tiin. iv, 3. ' I Tiin. vi, l. 'Roiii. IX, 28.

1 Alias XXXIII. Qujcaulein 27eral, iiuiicoli. — lla- (12) Kiii xal d/(oi}r, xal fjiurriar
:Cfiibe.x'Ciy,
biia aniio o8U. 11.1'C dcsiiiit iii Mec ea esse Gicgoni
plerisqiie cudd.
(ll)A'«r(i EufOftiaywy. Heg. a, Oilb. 3. Uiif : liiii.il Billiiis. A^iinsiit lainnn EPas.

Ilfio; Eivoaiav/j? TCfoOia/.c;'.;, xal Sti oj T.x-i-b; ->> (15) Ti\y axo)'{%'. Foilc, Tr; axof;. Edit.
T.-.rj: (f>£oj OLa/eysiOa'., r, zdvTOT;- < Pnevia in Kii- (\i) lial ziiy ys^ipa. I)e»igii:ii liic Grcgoriiis Eii-
iiuiiii;inos ilisseilatio, el ijiiod iioc eoiiliiuio, nec luipiobiialcin, (jiii, ciiu) iiiipaies c^-
iiiiiiii:iii(iriiiii

oinniliiis inoilis ile l)f0 disscirniluin sil. » Ueg.biU : si'iil Gicgiuio, Ipsiiiii laiiicii iiiale iiiiilcLaiidi ciipi-

Upoc EJvo;ji'.avoJ.;. Cduilief.:


EJvon'.av(vv, y.a\ KiTi dilali! anlcliaiil.
T.zrS'. OcoXoyiaj 7:oo5ta).s^i? • f Coiilia Kiiiioiiii^uios, (I.')) Tvit; !\pezepoir .Xtjyoir, xal y/iipcyTer. Ilajc
el d»; tlieolot;i:i pncdisscrtalio. i i Sir iiiM riliiliir, — desiiiii i 1 lti'g a ci Or. 9.
ail Leuv proplcrea qiiod iii ea qiiariiiiul:iiil ic-
,
'
(IG) i'(,'rr(vTyo;/(.;rf,i'. Ilic :ill(iiiit ad liiuic lo' iiiii

riiH) expusilio quasi pra;inittaiiir. > Aildunt iioiinul- niiiii. i\, 28, III qiio raiiliis Ev.uigeliiiin nuiniii.il,

li, iojSiOr) ev K(»)V(nov:ivou7t(5).si, i Goiistaiitiiiopoli < lircviuluni verliiiiii , > qiiud ics iii.ixiiiias paucis
dicla. • verbis coKiidcctalui.
n OnVTIO XXVll. — TIIEOI.OGIC.V u
xuCijTat /.OYWV (17) aT&Tro; xa\ rapiSo^O'., t/' itrw A aficiii cl Vilioiiimlciii, sic cli;iiii iii iij^cinli) caiinleni
•ci xal veXoEio? i::p\ YS/ofou T:p4Y[;.aTo?. opcraii; ciilliicaiciil ! Pariiiii igiliir, cl iiiiiiiis riir-

lassc c:ivillaioi'es cssciil, si itl faccienl, nec lain alisiiiilc aliiiic iiisolciilcr iii vcrbis, pcriiitlc aliiiio
iii alc;c Imlo, vcrsarenliir, iil riiliciile ilc rc riiliciila liuiiiar.
D'. 'Etc\ II Trajav eOacfisfa; 6oiv xaTaXtJTav-ei;, II. QiKiiiiiim .nilcin, oiiini piclalis via siiUl;ila cl
np6f £v ToiJTo pXiKouut [^iivov , Tt 5f,jouaiv i] Xii- ilcicla , liuc nniiin silii prii|>iiniiiil, iit qincsliiiiics
oo'jai (18) Ttov 7Tpo6aXXop.ivtov (xaOancp ^VToi!; Osd- vci siriiii;;inl, vcl solvanl (i|iicnKuliiii)iIiiiii, i|iii iii

Tpot.; oE TJt 7:aXatj|AaTa or;jjio3t;uovT£i;, xa"i tiuv ira- llicalris vii!f;i ociilis ccrl:iniiiia oslciilaiil, el qiii-

Xata;j.aT(i)v 0'Jx osa -oo; v;xr,v tfipct xaTi v(!(jtou? ilciii (jiisinoili cci laiiiiiiiiiii gcncra, qiuc iion jiixl;i

i3tOXr,j;(o;, aXX' oja Tr)v otj/tv xXiTiTct toiv ajjtaOtuv Ti palujstrx' lcges viclori;im coinparant, sed imperl-
TOiauTa, xa\ 0'jvap-dtl!it Tiv £7ratviTr,v), xa"t Sst ra- loruni (Uiiitaxai ociilos |>erstriiigiinl, ac laiulcni u
oav jxkv otYopiv 7T!-pt6o[jif;;raOat Toic vo'jt(ov Xiyot? spcclatorihiis capt;iiil) ; et res liiic rcdit, iil lionim
Tiav Oi JujjiTOJtov d-ox'/a;ijOat t^Xuapta xa\ dr|Oi'a, (lispiil;ilioiiilius, ct riiriiin oinnc circiini.-^lrcp;)!, ct
naaav ol iopTf,v xa\ rivOo; at-av, Tf,v [/cv dviopTov convivia oniiiia iiiijiisinoili iiiig:iriiin l.cdio oliliiii-
elvat xa\ [jt£jTf,v xaTr,9£ta;, t?j 6k jrapajjiuOsTjOat ilanlur, et festuin omnc iiifestivuin sil ac mojstiiiae
jujj.cfopd [jt:i.^ovt (19) TOt; CiT^ifli^at", raaav 8i 5t- " plciiuni, ct luclus oniiiis m;iji)ri c.ilaiiiitalc, lioc
(j/XsiaOa; yuvatx(oviTtv, 4zXiiTr,Tt juvTpotpov, xa\ t6 esl, qua-stioiium argiiliis , initigeiur, ac ilcniqiic

TTi; at6o'j; dvOo; dTtOJuXdaOat tt] r.zy. liyo-j Ta-/u- gyn.tcca oiiinia, siniplicilalis aliiiiiiia, tiirbciilur,
Tf,Tf ^r£;5)) TauTa outo), xal -h xax'jv dJXiTov xal 01 puiloris flos priccipiii hac conicnilcndi libiilino
d'.;<jpr,Tov , xat xt'/5uv£'J:t T3'/viJ5ptov (20) elvai ib compilciiir; quoiiiam, inquam, liaec ila se lialieni,
[jtiya f]|i(ov [jtuaTfjptov (fipJ, tojoutov yo-jv T^^itbv adeoque intoleranda esl vis Iiiijiis iii;ili, iit pcricu-
dvajxia0(ojav oi xaTdJxorot (21), jTtXdY^^voi; Tta- lum sil, ne magniim fidci noslrx inyslciiiiin cxi-
Tpixoi; xivou[jtivojv, xa\ , o 9r,Jtv 6 Gjto.; 'Ispcjjita;, giia qu;cdain articula esse vidc;ilur : nos pa-
j-3pajJO[jtiv(ov Td aijGr|T'r,pia, oaov [J.t5 Tpsyioj; t^v tcriiis visceribus incilatos, alqiie, lU Jereiiii;i; ver-
::;p"t toutiov oi^aaOat loyov, xa\ tt)v YXwaaav [xixpVj bis uiar \ scnsoriis distorlos et laniatcs, cxplora-
J-tayovTi?, dv dpa xa't (22) 5tJv(ovTat, Tf,v dxoT;v lores isii haeienus perferanl, ui. qu;c de liis rcbus
Vjjiiv 'J-oOiTtojav. IldvTtii; ok o'j5kv sr,[jtio)Of,j£jO£. dicluri siimiis, aiqiio aiiiiiio excipi.inl; ac liiigii;i,

"11 -j-dp Ei? (JJTO eXa/>f,ja[Jt£v dxouo'mov , xai Ttva si niodo qucanl, aliqnandiii ficnata, iiobis aiircg

Y.zp~h-t iJX^''' X(!','o;, TfjV ('o^iXctav tt;v ujjtETipav pnvlieanl. In qua re niliil prci-fcclo csl, cur daniiii
(I::£t5ri aT:£tp£t jji^j o a^TtEiptiiv t?jv Xijyov l7:"i 7;daav ^w quidquid meluatis. Aiit cnini cgo iii aurcs audieii
Sidvoiav, xap7:o90p£i 5k fj xaXf) ts y.a\ y5vi[j.o;)' f, tiuni ' loqiiar, atijiie iia friicliiiii ariqiiein, hoc est,

d7:f,A0£T£ xa't to'Jto (25) fijj.tov 6ta7:T'JjavT£; , xa^l ulilitalem vcslrain,489 oralio allaUira cst (qiian-
7:X£iova Xa6(jvT£; uXr,v d';Ti/,0Yia; Ts xa't ttj; xaO' qiiam eiiini is qwi vcrbuiii Dei scmiiiat ", in aiii-
f,jjttov Xot5opta;, tva xa't p.dXXov ujjtd; a'JTOu; £JTtd- nios oinncs seiniiial, taincn probi dunlaxat atqno
ar,T£. Mr) 6au[jidar,T£ Zl , ei TOpdoo^ov ipto Xoyov fccundi fruclum fcriiiii) ; aul iia discesseritis, iit

xa\ 7:api -.b-j ujjtiTspov vo[jtov, o'i 7:dvTa ci5ivai t£ luiiie qiioque scrinoiiein noslrum cxpIoJatis, iibc-
xa"t 5i5dax£iv 'J7iti-/v£ij0£ Xiav v£avtxtij; y.ciX yi-j- riorciiiqiie coiitradiccnili, nobisque conviuandi iiia-

vattij;, t'ja [J.r] Xu7;co Xeywv d[xa0tjo; xat Opaaito;. teriam nanciscainini, quo plcnius etiam aninios
vestios pascatis. Ncc vcro mirum vobis videatur, si qiiid a vestra o|)iiiione, ac lcge vestra alienuiii

dixero, qui scire vos omnia et docere profiiemini, pcrqiiam forliter ac generose ; noi» eoim dicaiii

ilulte et temere , ne qiiid aniinos vesiros offcndam.


T'. 0'j TiavTo;, iL ouTOt, t6 t.z(j\ &zo\J cf tXojo-yciv, III. ^fon ciijiisvis esl, o viri, de Deo disscrere,
0'j TtavTo; •
oux 0'JTto t^ rrpdYjJia sGoj-jov , xal Ttov noii, inqiiaiii, tujusvis ;
non adeo vilis ae protriu
yajjtal £pxo,aiv(ov. npoaOf|j(o 6^, ouok 7rdvT0T£, o'J6i lioec res esl, ct coruiii, qui Iiiiini adhiic replaiil.
TTdJiv, o'J5i 7:dvTa, dXX' ejTtv 6t£, xal ol; (24), xa\ Addam eli;im iioii ciijusvis tcniporis, nec apud
icf' ojov. Ou TrdvTtov [ji^v, o-:i -10)-/ klr^zatj^i-jw-i xa't qiiosvis, ni'c de qiiibusvis ; scd terlo leinpore, cl
SiaSsGr^x^JTtov £v Oitopia, xa\ ~(,h to'Jtojv, xa\ tj/u- apud ccrlos bomiiies, et aliquoiisqiie lioc f.icien-

Xrjv xal ail)[xa y.£xaOap[jiivojv , f^ xaOatpo[j.ivtov, t^ diim est. Non ciijuslibet qiiidem, quoniam lioc mii-

[X£TpitoTaTov. Mr] xaOaptiJ ydp £!i7:T£a0at xaOapoiJ tu- neris bis duiilax.it iiicumbil, qui cxactissime cxplo-
/h-j ouos dj',faX^;, toJTrsp ou5^ '66z: aaOpa f,Xtaxf,; raii suiit, ac conlcmiilaiido longe processerunt,

" Jcr. IV, 11). ' Kccli. XXV, 12. » M;iltli. xni, i.

(17) luvirrnl .loyior. f Scrmoniini uriiiatorcs, » Joli xvi, 2, « oiicrosos consolatores t aniicos np-
iil csl, 1 qiii se in scrmoncs prtccipilcs dcvolviinl. » pclbil.
Sic desigii.iniur Kiiiioiiii;ini, qiii, iiriiialiiriiiii iii- (20) Tnyrvfytcr. Billius in priina cd.: < arguta-
siar. ac (lccirsiini argiitaudo fcraiitiir, lii
siirsiim triccin qiiamili^m arti.^ni.i
iioiiiiiillis, xu6£uTai, < alcatores. i (21) l(ti-cicn{c:zot. Eo iioinine f;iIsos cpiscopns
(IS) S>'icvvair i) Mcrcvcn. In quibusdani, Sfjjto- sigiiilicat.
jiv f] X'Jjo)at. (22) Kul. Deer-t in Ui'i;g. a, bm, ct Or. 2.
niifctiivOFJaOai cvft^cpa jii-:i<^ori. Id csl,
(I!)) (25) TovTo. Or.toutov. I .

8ao^jv£j0ai, < giavior, oiicrosior rfliii:iiiir. t Siccnim (24) K((! c7r. Coisl. I, xaV £-f" oi;. ^
45 s. r.REGor.M TnEOi.or.T 1G

priiisinie cliam, ct corpus, el aniiniim a vilioniin A iy.-l-Jo;. "O-.z oi ; 'HvLy.a av (jyo).f,v Si-iio[xz-j a~h -T]i;

sorilibii.^ piirganinl, aiil, iil parcissiiiie loqnar, jain j;(oOtv i),'Jo; ("2.'>) xa\ T7pa/i^c, xa\ i).r\ -zh i^'(!.\i.ov\.y.h'i

lioc agnnl, nl se a vilionini labe pnrgenl. lininiro f/iCrj is'jy/ir^za.1 ToT? ii.oy<)T^pr,'.i (20) Tij-O'.? v.iXtA^-
eniin reni purani aUiiigere, iie pericnlo qniilem vojjiivo'.; , oTov Yp^l-^-IJi^" Trovrjpoi.; avajjiiYvJVTtov
forlasse carcl, (inemadniOiluin nec a^gris ocnlis xAXXt) Ypa[ji[jLaT(uv, f) ^opSiph) [iOpdJV eOojOiov. At'

solis radios inlueii. Quaiuto aulcm ? Tuin vitlelicei, yip -zoi ijvTt tixo),ajai, y.x\ Yviovai fc)£(5v (27) •
xai
cum ab exlerno lulo ac lumullu quieiem agimus, OTav Xi6(0|isv xaipV,/ (2!?), xpiviiv 05o).o-,'ia; ejOJttj-

ncc princeps nosiri piirs improbis vagisque ^siiiiu- Ta. TiT'. 5i ; OT; xb T.pji-c^j. Sti a-ouor,;, xal ou/ (b;

lacris coiifiuuliuir, (lnm vi-liU (leformibns litleris iV Ti T(ov a).).(i>v, xa\ to'jTO 9).'j2p;iTat ifiioi;, [.lETi

eleganies lilleras , coenoque nngnenluin ailmiscc- To'j; tTT-txojj, xa\ ri OcaTpa, xal Ti iii^a-a, y.a\

inus. Vacare cnini liauil ilubie oporiel, et Deum TT]v yaz-zipct, xa\ ti u-b ya<:zipa- oT; xal touto [jti-

cogiioscere : cumque lempus acceperiinus, id agen- poj Tp^j^Tjc, V) Tzip^ Tay-a tpzT/j.)da xa\ xojjttlEiaTdiv

ilum est, nl ilivina; iloctrins rectituJinem juitice- avTtO|j;(ov. Ttva S^ 9tXo309r,T^ov , xa\ e-\ ttojov;
mns. .\|)iiil qnos porro? Nenqie apml eos, qui rein "Oja 'f,[Jiiv IjftXTi, xal eo' ootv V) toG oxo'Jovto,;
liujusinodi sluiliose ac serio aniplecliinliir, qiiiiiiie 'd^t; ItptxvErTav (29) xa"i S'Jva[jit?' tva [xtj xaOairsp ot
non ut qiiidpiam aliud, sic lioc quoque inepla nu- " ijr:p6a)).ojsat Ttov cftovtov i*, Ttov Tpotftov, tyjv oxoi-v

gaciiaie prosequualur , posl circenses lutlos ei pXa-TwT:v(30)?, Ta<jto[jtaTa£i 3o'J)r£t6l, Ttov ^opTitov

spectaciila, post caiitiones ,


post deniqne qn:ur. Tiu-kp8'Jva[JitvTO'j;'j-o6aivovTa;(5l), i^ tt;v 7?,^ Ttov

ventii, et iis, quie sub venlre suiit, iiidiilseiint ; 'JsTtov oi 3'.joopiiTEpofO'JTojST] xa"t ouTOt Totr iTcii^iot;,

qui qiiideni ila perdiie affecli sunt, ut lioc quoqnc tv' ourto; etTTOj, tojv Xiytov xaTaTctEdOivTs;, xa\Ba-
iii oblectamciitoriim parle numerenl, nimiruni de puvOevte? C^ii^twOs'^'' J^^l ^U •^V'' *PXi''3'v o^Jva.uitv.

divinis reliiis nnniiri, atque argiila dispiilalione concertare. J.im da qnibus, ct i|Uousque dspulan-
dum? Dc his siilirn, qu;c ingenii nostri 4gX>e niodi;lun), aKjue auditoris capluni noii cxce.lnnl : 1

alioqiii, iit nimia vocis intentio alque iniiiiodicus ciUus,


aures et corpora labefiictat aut, si niavis. :

sareinse viribus graviores bajulorum humeros, ac


crebriorcs pluvia; lerram opprimunl ila etiamau- :

confecti, prislinas quoqiie viros amiilaiii.


ditores qnKstionibus gravioribns ac durioribus oppressi atquc

Neque vero naec ipiisquam ita accipial, A'. Ka't o-j Xeyw touto, (xr, oEtv 7:av-oT£ [is^AvriiOat
IV.
Deum perpetna memoria colenJiim esse ne- 0:o'j- [jtT] ::aXtv E^rrttpuiaOojiav f,[jt:v ot TzavTO sCxoXot
quasi
gein, ne riirsus adversum nos irruant, qui oiniiia xa\ taxEtc. IMvr,[iovEUTiov yip 0E'jiJ poXXov i) ova-

faciloc slaiim iii caluiniiiam traliiint. Neceniiri lam TTVSuoTiov xal el oTtiv te to'jto (52) eiTiEtv, [jtTjS^ SX-

sa;pe spiriuim diieere, quam Dei niemiuisse delie- Xo Ti i^ TouTO TTpaxTiov. Iviyto tCv cT:atvo'JVTtov Et[j.\

inus : inio, si hoc eliam dici potesl, nibil aliud tVj XoYov(Dj), 0; [iEXETav f,;j.ipa; xa\ vuxt4; StaxE-

quani boe, faciendiim. Nam et ego iiiter eos iiomeii X£'jETat. xa\ t^Tzipaq xa\ Trptot xa\ [jtECTi^iGpiaj 5t-

meum piofiteor, qui verbum ilUul probant, ipioJ r.YEijOat, xa"t sjXo^j^eTv tJjv Kupiov ev navTl xatpto- e!

nos die ae nocte juliet nieditari ', vespere, et mane, OEt xa\ Tb Mojuiioj; £iTt£tv, xotTaJ6[j:Evov, oiav.iTi-

al meridie narrare ", ac denique beiiedicere Do- p.Evov, oSotrapouvTa, Tt o-jv aXXo 7:paTT0VTa, xa\

niinum iii oiniii leiiipore " ; sive, nl verbis Moysis TT) [Jtvf,;a.Ti TUTto'jiOat ~ph; xaOapoTr,Ta. "fitTTE 0'j t^

iitar, doriniainus, sive consurgamus, sive iier fa- p.E;j.vf;30ai Str,v£X(Jo; xtoX-Jto, ih OEoXoyEtv Si •
o'jSk

cianius '% sive quiJ aliud agamus, atque hac ipsa Tf,v OEoXoriav, ioT"p ais.Gl; (51), oXXi zrn iy.ai-

recordatione aJ puritatem infonnari. Qiiocirca, ne p:avo'j5c ttjv StSoJxaXiav, oXXi Tf,v a;jtETpiav. H ;xi-

Denm meinoria tcneat, liaud velo, XtTo; [i.hi '7:Xr,T;j:ovfi xa\ x-;po; e[jiET?>v ep/ajETO'.,
quis perpetiio
nec prolibeo, y.ai-zp ijVTo; [jtiXtTo;, xa\ y.a:;.h; Tto T:avT\ t.(.&-
sed ne de Deo disiiulet : inio lioc

Deo dispuies, velul quid impium, sed iie yy.azt, 61; lo).0[jL(ovTt X0[jto\ SoxEt, xa\ Tb xaXtiV 0'j
ne de
intcmpestive : nec lioc ago, iit docendi muinis p. xaXov, oTav [i.t\ xaXto; yivr^Tat (toi-sp avOo; Iv y_£t-

explodam, sed ne mediocriiaiis fines iransiliat. An " p.iLvt 7:avT£X(I); Stopov, xa\ yuvat^^ xdi^io; av8pEro?,fl

vero, ciiiii nicllis qiioiiuc ipsiiis, qiiaiiluinvis diilcis, Yuvatxeto; avopait, xat •::ivO:t yEto^iETpia, xa\ r:i5T(;J

salielas voniilum inoveal ", suiiinque cuiqiie iic- oazpuov), £VTa'jOa Zl ;.i6';ov tov xatpV/ aTt;iaio;j.£v,

golio desliiiatum sit lcmpus '', ut ego cuiii Salo- ou [jcxXtiTa Tt[xr,TEov TbEOxatpov;

nioncccnseo; cumque ca qu;c per se boiia suiil, nisi bcne iracicutur, l.oiii gratiam perdant (noii aliiir

» Ps'al. I, 2. '"
Psal. i.iv, 18. " fsal. xxxiii, 2. '"-
Deiil. vi, 7. '» Piov. xxv, «7. '• Eccle. 111, I.

25) "E^diOer Hvcc;. i Ab externo iiito. > IJ est, (29) "EpixveiTat. Coisl. 1, Or. 1, elc.e^txverTat.
( a caniis studio et terresiris mgoiiis. > (50) n.id.iTbjc-(. Keg. 1)111, ^XdTTTouit.
(2G) McyOtuu^iq. < Laboris ac iiioIesli;C plenis. > (51) 'r.T(.'f(/()-crr«(.-. Keg. Inn, 'J7T:pf/'atvovTa?.
(27) K«( (jttf. Billius: « ul ad Dei co-
T»w«« (52) TvvTO Doesl in Ueg. biii et Or. 1.
gnili('iii-ni |).rvi niamiis. > (35) Adi-oy. Diio Colb., vyj.o'!, < ICj,'eni. >
(-28) A(ii''w/(e)' xaipcy, elc. Alliidil ad lia;c vciba
(5i) "iir.rep uctCir. Ueg. biii, diio Cnlb., Coisl.

p.;il. i.xxiv, 5: « Cuin'jccepero teuipus, cgo jiisli- 5, Ui 1, oTJip euTeOi?, « quod piu"' esl. > Sic eiuini
.

lei:il Uillius.
lias jiidii alio. >
17 Or.ATlO XXVll. — lllEOLOGICA I. 18

yli|iie liieiiio iiiIoiii|HSlivi siiiil lliiros, nec niulifiriliiis virilis, ncc viris nuilieliiis onialiis conveiiil, iiec

lucliii geonietri;!, ncc coiivivii) l,icryiii;e), hic soliim iiullaiu lcmiioris nilioiiem li:iliebiiiiiis, ulii niaxiuia

ejus ralio liabenda osl?


E'. ]\Ir|Oaa(oc, 5) -yO.ct xa'i ao£),v&£ aot/.tfvj^ -(kp A V. Alibit,o aiiiici ac fratrcs : rratrcs eiiiin adbucvos
Oua^ iX'. ySmo, xa(-sp o\iy. aoil-i<.y.C,i 'iym-ai- \xr\ aiipcllo, lanict.^i paruiii fialeriio cr},'a nos .iniiiio si-lis:

oijTw 5'.avowjji£0a, (xr,ok xaOarsp tnTO'. oi OspjAOt (5.")) absit utitasciili:iiims,ac vcliitc(iuifororcsotiii(loiiiiii.,

xal StjoxdOsxTot (50), Tiv £7:i6a:r,v XoYtiixdv <>l-0|!-- rationc, (luasi sc;S0re, oxcnssa, rclii;iosa(|iie graviia-

^ii^/avTc;, xat xt)-i y.akCi^ S.y/p'^'^''-'' e^J^af^Etav liTto- ic, qna pricdareconipcsciiiiur, rc|)mli;ita, [irocul cx-
7tTU3avT£,;, iriJpiw TTi^ vusir,? 0£io[Jt£V iXV i'izoi tra iiielain currainiis; vcruni linibiis noslris dispula-

Tuiv fijiETiptov opwv cftXoTotptojxEV, xa.\ |jil] £t? AI'y'j- liiiiics nostras cocrccaniiis, noc iii yEgyiKiiiii |ii;ccipi-

nTov (o7) ixrfz po)[X£Oa , [i.rfil ci; 'A(iTjp!o'j? xa-a- tos (craniur, iicc ad Assyiios poi lr;ili;iiiiiir, iioo canti-

!juoto;jteOa nrfih aSto;jt£v Tr]v (ootjv Kuptou Jtt^I y?,? cuin Domiiii iii leira alieiia canlciiiiis'",bocest,apud
,

dXXoTp'a?, TTiiarp ay:or\^ Xsyto, £svr,; xs xa't fjijtSTJ- qnosvisauditores, tani iiostralcsiiuani "jxtrancos, lani
pa;, e/Opa? xa'i -,f
iX!a; (3S), £uYvtio[AOVo",; xa't liYvto- bostesiiuani aiiiicos, lain benisnosqiiani inaligiios ac
[jtovo; ('«O), fi X:av e-ipisXto; Tr,pst ra fijjiiTspa, xa\ 491 pricposloros, qiii sniiimo sliidio rcs noslras

SoJXotTO av T>iv (J77tv0?,pa twv £V fijitv xaxcov Ysv£- cxplor:iiit, iiibilqiie avidius cxpoliiiit , (pi;iiii ul

aOat t;;X(>Ya, E|a-Tst Ts xa'i dvapfStTrtCst, xa\ ek ou- nialoriim nostroruiii scintilla iii flaiiiinani Eiirgal,

pav6v atpst Tatj 7:ap' ca-JTf,? (40) aJipat? XavCdvou qiiain ctiain funiiii exsiiscilaiil, alqiie acccndunl,

(ja, Y.a\ TT&ist Tr,? I!a6uXtov!a; 9X070? Ti x'JxXto xa- " aiiricquo sii;c ^ifllalu in cccluin atlolluiit, ct liabylo-

TatpXsyo^J^r,? '^iTXoTspav. "E-siot) yap 0'jx iv TOt,; iiioa (laiiiiiia '", iii orboiii oniiii:i pfipulaiilo, subli-

JauTtTiv ooY.tiactv s/ouai Tf,v t3xuv, £V Tot,; fjijisTi- niiorem roddiinl. Quouiam ciiiiii iii siiis dogmali-
po'.; laOpot,- Ta'JTT,v 0Tps'Jou3i , xa\ oti to'jto, (01- biis uiliil sibi pr;osii!ii roboris-que coiislilutuui vi-

Tzip al [xutat Toi; Tpa'^;ia3;v, outoj Tot,; f,;jisTipot; ileiil, lioc iii iiosiraruiii rcriim iiiibccillitalc vciian-

EztT!0svTat, stTS dTuxf,,u,aJt /pTjXiYstv, sVts a;iapTf,- tiir. Ac proiiide, qiiciiiadnioduiii nuisca; viilnerilius,

[jtastv. 'AXX' f.iJtsi; y- ^~^- TtXsTov fj[jta; a^jTou; jla iioslris cahimilatibiis, aiil, si niavis, crialis iiu-
l'''\

dYvof,aio,asv, [irOi t^ Tsp't Ta'jTa xi-Ja^jitov dTt;j.aT(o- luiiiciit. At iios quidoiii nosiiiclipsos diiiliiis iie

(jtcv dX"A' e! ;j,7] Tf,v s/Opav xaTaX'JiajOai Suv^t^jv, i;;iiorciiiUS, iicc iiiodci alioiioiii, i|ii;o in bis rcLcs

£xsiv(5 (il) au[i.6to;j,£v d"/.Xf,X'jtc', ;j,ujTtxto? Td [iu- lcnoiida csl, asiiernciiiiir. Qiind si iiiiniicilias aique
Y-
<sziy.x-Y<li\'yt^0a\,xa\ay'.o>izk'6.yia,y.y:i.[xv,ii--t'.'j odia cxstingcerc iimi possmiius, illiid saliciii iuler

et; ,3s6f,Xou; dxoi; Td ;j.r] Sxcpopa, ^rfil ns;jivoTipou; iios coiiveiii.it, nt iuysiica niysico, ct saiicla sanclo
tmI-j i-o-ja!vto,utsv Tou; -poixuvcjvTa; Toi^; 5ai,u.o- proloquaiiiur, iiec in prolaiias aiiios, (|ii;c iii vu'giis

v!ot;, xa\ Ttov aijxptov [i'JOiov xal •:T,oaY[JtdT(jjv Ospa- cfferri nefas csl, pii,jici;imiis, iicc piliiiniiir reli-

TTSuTic, 0'! OiiTTOv ctv TO'j at;j.aTo;, TJ XoYtov sjtiv div giosiores qiiam nos vidoii cos ,
qiii d;ciii(ncs ad-

[isTaootsv Toil; d[j.uf,Tot;- dXX' etotoijiev, tojTTsp ecOfi- orani,ct lurpium fabiilf.rum ac rcriiii: culmiii proli-

-co;, xa\Sta!Trj;, xa't YiXdJTo;, xa^t ^aS!cr[i.aTo; o^juav leiitur; quippe qui iis, qiii iion iisdeni siicris iiil-

TivaxoaiJtfJTT^Ta^i-i^.ouTioxatXtJYo^Jxa^.aitu-Yi^.&TtxaX tiati siint, cruorcni polius siiiini iiiipeilironliir,

AiiYOv Trp£36£'Jo[j,£v [JisTdTtov aXXtiiv Tou Osou iTpoj- qiiain seriiiones, quibiis iiiyslcii;i siia delegorcn!.

r,Yop:tov, xa't ou;d;j.stov • eiTto xa't T?i cftX^Jvstxov (15) Agiioscainus, ut iii vestitu, viclii, ritu, alqiio iii-

f;;j.tov £vvo;j.ov. cossu, sic iii sernione :ic sileiilid moiliiii; (iiiemdam
;io (lc(onMi loiioiiduiii esse, pr;cscrliiii ciiiii iulcr lot Doi virlules ac iioiuina A(>yov (|iio(|iie, liuc osl

Vorbnni, colainus; a qiie coiuiiigal, iil ipsa cli;iiii ciiuloiilio noslra legitiina sil.

(7'. Tt Yi''''.'^j^t''' (ii) dxo'Jst 0so'j xat xt!(Iiv, xa't VI. Cur Dei geiioralioiiem et crcaiiouoiii, al(|iie

Osov l^ o'Jx SvTojv, xa\ To;jtT;v, xa't ota!p£3tv, xa't Dciim cx niliilo iirlum, cur scctionos, ot (liu.sioros,
dvdXuitv, 6 TT:xpo; TtLv Xsvo^Jtivtov dxpoaTf;; (l."») ; ac rosolutioiics ille audil, qiii s;cvo ali]iie iiifoiiso

Tt StxasTa; To'J4: xaTT^Yo.-vou; y.aO'Jo;j.£V ; Tt Ta ^'.'fr[ aiiimo biijusiiiodi scrmoiies CJipendit? C.ur acciisa-
Tot; exOpot; v;-/_z'.pilo'^t'j ; Ild;, otst, oi^sTat Tiv torcs ipsos jiidiccs conslitiiiniiis? Cur iiostilius 111

zsp\ TO'Jttov "aoyov, f[ pisO' ota; Tf;; Sta'jo!a;, i Ti; D pernicieni nosIr,uii gladius porrigiinus? Quo pjcto,
'» P.sil. cxxxvi, -i. « Daii. 111,2-2.

(Zo)Ol OF.fiwi. Dcest ot in Regg. a, liiii, Coisl.3, psil, t?j c^ t"AiTt;j,ov. Sic cliam lcgiiiil F.li:is ct Lciiv-

cl Or. 1. Coiubof voro, 9;),ov£txsiv f;ij:i!v « i|isum lioc quoJ •

(5li) licd SfdfdOtXTCi Sic Uog. biii, Coisl. j, ot cuiilciiiiimus, sil iiolds lo;,'itiii 1. »

Or. 1. Iii SuaxaO£To;.


edilis, xa't iii) rivriicir, oto. Giogoriiis liic porslringil Eii-
(37) /t/f .Vi-.-vnTcr. I Iii .Egypliim. » Id csl, i nc noinianos , qui , apiid goiililes , (|iiilius noii licclial
:alioii:i dugiii:il'i scclcuiiir. » lali;i aiidiro, do Doo arrogaiilor el oiiiii oslciilalioiie

(38) <l>i.liiir. Diio Coisl., (f!"Ar,;. (lisserobant , ciiiii ipsi iii ilouriim siiuriiiu iialruoi-
(591 Evyriiijicrcc xul liyrw^icrcr. Elias verlil, iiiiiiii soniioiios eliam ailliibore piisseiit. >i;iiii Eii-
( rccle rai.iociiiaiilem, et jiiilioii exporiem. » noiiiiaiii cre:itiiiii csse Firniiii Doi, orliiiiiqiie de iii-

(40) 'luivTpii^. Or. I, JauTot;. bilu cuiilciidcbaiil , sicque eiiiiidoiu a ralro quasi
(41) 'Ei.Erro. Iii iioiiimllis, £/.st\'ii). dissoo:ilum sep:ir.ibai:l.
['ri) Kcrjiii'Ti\Ta. Sic dii.u Uogii. Alii -/.oT^j.iiTr,- {i!')) 'Axpcazii^. i Aiulilor. > Coi^lin. I, tE,tti-

Ta [iiicniliise]. 5"Ti;, < iiidagalor. > Sic cliaiu lcgil Billius.


(io) '[•i.WreiKcr. Billius ad niaigiiieiii D..S. stri-
{9 S. nURGOUIl TIIEOI.OGI 20
ilMovp ai.imo, cos linjiismodi sermoiiein accrpluios -aiSo^O&tjta^, xat upojxu-
A y.oix£ta; i-avvoiv v.x: -h.<;

cciises, (iiii ailiilleria, el pueronmi sliipra laiiilil)us vt7;v ti TraO»), xai ^-rfily uTi^p zh (ia)[ta oiavo-qOijvai
cncriiiil, «iui viiia a<loraiU, ncc (]iii(lqii3ni snina Si.vaiji£vo,-, fj
x^ii v.^\ T.pi^r,^ iauxro cTr;cra; Osov?,
lorpiis cos.ilarc possunl, qiii jjcri et luulins lcrtius xai touto'jj Ou/
iii\. xoi; ata/iaTots y'"'-'P'Co1J--'>">>J? '.

(lcos silii conilidcrunl, cov(|ne Inrpissiinis r;iciiiori- OOx aiaxpio; Oux


u).ixto;; ; <X[Jta6(I>? ; Oux w; £i'toO£V ;

lins claros el noljilcs? Annoii crasse INon Ou auvriYopov twv oJxsttov


? ftjeJc ? Osiov xa\ uaOiliv Trjv at)v
Kon iiicpte? Non sno dcnique more? Nonne deo- OcoXoyiav TroiTJasTai ; Ei i-ip auTol (iC) Tai? tptovai?
ruin siiortim ac vilioniin 492 p-iirociiiium a llico- xauTat? ETTtipzd^oixsv, <JxoXii y' *^ Exsfvou.; TCtaaipisv
loyia lua Iiaurient? Nani cnm W\i vociliiis ipsi pcr tfiAocio^pErv hi TOt; rjjjtETlpot? •
xa\ £t Trap' eauTtuv
sniiMiiam caluniniam iilamnr ,
qiio landem iiiodo stjtv itpsupjTal xaxiov, TtoT^ av twv 5t3o;jtEvti)V
illos addncerc qiieamus, nl plillosoplnani nostrani lirfTX^^^VTO, Tau-a ^pttv d r.pht; iXXTjXou? TctiXEpLO?-
ampletlanliir ? Gumque per ^c ipsi in commisci-ndis TajTa oi -X;iov uTikp tou AtJvou [jtax<5!Jievot, i) oaov
HMlis sulcrles sini, (piainlo lamlcni ali olihitis abbli- dpijx:t Tto Atjyto, xat TauTbv iiicj/OTTE; toi? piaivo-
iicljuiit? Ihcc uolds bclhini civile altpie iiilestiiiiiiii (j.evoi;, ot' tou? ioiou; otxou; livaTtTOuatv , t\ tou?
allulit. Il.cc illi, qui pro Vcrbo acrius, quani Vcrlio Tratoa; t77tapdTTOU(jtv , r^ touj lo-iiag TijpttoOoutjtv,
ipsi graliim sil, dcpugiianl; nec Iiominibus fuioie 1! wc dXXoTpiou; vopitjov::;.
corrcplis dissimiles suiil, qni snas donios iiucndunl, vcl lilicros dilaccranl, vid paieiilcs proirn-
dniil, ulpolc (|ni pro aliciiis cos hiiljeanl.
VII. Jam veio poslea(|uani eos, qni a iiobis alioni Z'. 'E-=\ Oi djtcSxsuajdMEOa tou Xovou t6 dXX^^-
suni, a divinaruiii rerum auscultalione siibmovi- Tptov, xa\ -ry a\tl.r^^i tiov /otpwv aTCJTOjjitJa-

inus, atque in porcorum giegcin mimerosam le- [.ieJ . 'i&v TioXuv XEysdiva xatd ^uOtov xwprisavTa, 5
gionein in profuiulum rncnlcni ahlcgaviiuus ", se- S.Ct.piiv EtiTt (i7), 7rp?i; fi|Jia? aiJTOu? 1'ctoiJiEV, -xat

«jiiitnr jam, iit nosmclipsos inspiciamus, ac, slatwa; co);j.EV v.q xdXXo; , ioJ7t-p dvoptdvTa, t%v OsoXiyov.

ciijiisdam iiislar, llicologiiiii ad oninem clcgaiiliam 'Ex£tvo ol TtptoTov (i8) Xoytcaoo.EOa, Tt'.; f) ToaauTi)

cxpoliamiis. Slliid vcio prius enpendenduin est, que 7t=p't Tiv Xoyov 9tXoTt[iia, xa't YXtoaiaXYia ; Tt? fi

liicc tanta dispniandi cupiililas, ac lingiuR prurigo' xatvY] voao; au-r] xal dTtXririTia; Ti 'zaq yupai Sii-

Ouis novus liic ir.oibus, avidilasiiue iiicxplcbilis? Ciir aavTE^, Ti? yXtoaaa; tI)TtXiaa[Jtsv ; Ou tfiXolEviav

nianibus viiiclis, liiigiiainariiiaviiiiusV Non liospilali- Er.atvou[j;EV ; Ou tftXaoEX-f iav , oj cftXavSptav, oil

lalein, noii fraternam cliarilalcni, non iniituum cuii- TtapOsvtav, ou TtTtoxoTpotptav Oau[jLd^o[jt:v ; Ou i|aX[j.-

jugii amorem.iioii virginiialein laiidamus? Non pau- tooiav, ou Ttivvjxov aTdrtv , ou oixpuov ; Ou z^j

perum alendorum curam , non psalinorurn cantum, otop.a vr,aT:tats u-otti£.^0[JLEv ; Ou 6t' suxri? Ttpiis

;i«iii noclurnaiiistalioncni,nonlaciyiiias ailinir;Aiiii ? 0EOV Ex3r,[j.ou[XEV ; OJ Tto xpstTTOvt -zh yzlpov <nzQ-

Non corpiis jejuiiiis prcmimus? .Nuii pci oialioncm q Ceuyvujjiev, t^jv /ouv XsYti) Tto :tvEu;j.aTt,. t'o; av ol TtT>

ad Dcuin pcregrinamur? iSon, ut eiis f.iccrc pare^t, xpdtJiaTt (49) Stxatoj; StxdCovTE; ; Ou y.z).i-r,v Oavd-

qui juslos se liumano lemperamenlo indices prae- tou t?»v '^lov 7totou[iE3a ; Ou Tiov TtaOtTjv SEaTtoTat

bciil, delerioreiii parlcm pr^cslanliori , lioc csl, xaOta:d;AEOa, [J.e[J.vT][jiEvoi Tr,; SvojOev (.^0) EuyEVEta; ;

puWcrcin spirilni, suljjicinins? Non prx'sciilcni Ou Ou[jt'jv TiOaaaEuo[j.Ev E^otoouvta xal dYptatvovTa;

lianc vilain inorlis medilalionei» faciuins? Nnii, Oux cTtapatv xaTa6d"AXouaav (51), oij Xuitr.v a>.6-

iiobililatis divinilus indila; meuiorcs, inipcnnni iii YtaTOV, oux TioovTjv OTtaioEUTov, ou Y£^<"ta Ttopvtx^jv,
animi perlurbationcs arripimus? Non iiaiii iiilu- oJx (j-ltv dTaxTov, oux dx.-:fjV dTtXijaTov, ou XtJvov
niesccnlcni ac saivicnleni cicnranins, noii dcjicicii- a.o.ETpov, ou Sidvotav exto-ov, oux oaa Ttap' ^[xiov 6

lem superliiain, iion mocroiem incoiisidcraliim, iion Uovr^rjhi xaO' Vi;jio"jv Xa;ji6avEt, t?jv oii Tiov Oupiooiv,

siolidam volnptalcm, non procacein el merctricium tij; T) rpa-^T] tjJTiatv, eitouv ataOT,Tr,piijjv, EtadYfov

pr.-ecipitem aspectnm, noii inexplebi- OdvaTov; riav [ji^v ouv TouvavTtov xa'i toT; d^J.Xtov
risum, noii ,

aiidienili,non iinniodicam loquenili libidineiii, TtiOEaiv EXEuOspiav SEOtoxaiiEV, ojaTtEp oi paatXn;


leiii

iinn absurd.is cogitalioncs, non dcniipic quiilqnam Ti; eTttvtxtou? dcfiaEt? (52), [a^^vov dv Tt,oo; f,|id;

coiiua perversus ille lioslis vEujojai (5".), xal xati Oeou tsE^-jtovTai (tii) Opaau-E-
coruiii ipuc a iiobib iios

" Liic. Mii, 50 se'p|.

gc- (.)0) SrojOer. < Nubililalis (piam e coelo Ira-


(40) E! yiip ai'Tcl, elc. liniioiiiiaiii
licralioiiis i rilii voraliiilo,
csse objiciclianl , ac proindc C.bri-
«:ori)orci) facl.ini
caiii modo
,
aiidilo
nalniali
<

cl
1

'"i"'"*'-
Tii(:

(51) I<r!Ta6d.Uovcar.
,
I,cnv(!iik. lcgil, xaTa&dX-
.11- /./,

Xo[JLEV. Alludii Idrsaii


Grcgorins ad lia'c vcrlia psal.
Sluni crcaluiii csse coiilciididianl, ynoil dispntandi
allcvarciiliir. »
i.xxii,'lS, I Dcjccisli cos (luiii
^ciius pliiriiiium favcbal gcinilinni cridrilMis , ii>sis-
'\^^x-f:ir. < Vacaliones. • Mcsl, iiKpiil Klias,
qiie scaiidaliiiii cial, qiiominus calbolicaiii lidem
(,')-i)

I qiiicicni a laboriljus militKC, ct libcialioiiciii :>b


aiiiplcxaiciiliir.
'0 dEVTtr.cr iCTt. TOUTO oiDiii serviliilR. >
{i~l} Coi:l. I iuldil , „ , ,. , ,

bas., ,
Goiiili. ,

(.W) l\'evmj<ft. Sic l>cg.


biii, ( t Iii
Ttoif ato|j.iV. sccnndiiin esl, id faiiaiiius.»
I «pioil
(iS) ///(Tjrtr. U'gg. a. Imi, TtpotEoov. cd., VEuouat.
lias. In cd ^^tpv^-
{i'.)) 'lir av cl n.o :-/AiiiazL elc Leuv. : < Siculi (54) il>ipm'zai. Sic G'ji»l. 1, ,

dcih iit «ini jiisiaiii dc leinpciamciito, quod cst iii IT..


d.i.:iu ', sennjiiiiam leiuni. i
21 OIIATIO XWll. — TIILOLOC.ICA I.
2-2

fiV, r, ajsessrxspov (."m) •


xa\ xaxiv oij xaXou Tipa- A iU'ci|iil; piT fciicslias, lit S(ri|iliir;i loiiuilm- '", lioc

[jinO^yv iiv:i6i5o|Ji£V, xr,? «ij^CEix; xrjv csl, per sciisiiiiin oigaiin, iiioilcoi inlroiliu cns ?
Y[iaTo; itoif.iTj-

ciav. Iiiio coiilra oiiiniiio r;iciiiiiis, ;ili|iii' 493 :i'i"i""'

viliis lilieruuein ihiniiis (iioii .seciis ac parla victoria ri'gi's inirilihiis siiis vncaiioiies coikcIiiiii), liac

(liiiilax:it lcgc cl coiiililioiie, ut lii nostras partcs propcndeaiit, al(|ue adversiis Dciim iii:iji)ri ciiiii

aiuliicia et inipielalc riiant; ac inalani non boii« rci uicrcedem ipsis pcndiiinis, pro inipictale niini

iiiiii peicaiiili licciitiiiiii ipsis pcrsolvciilcs.


noiiniliil te
II'. Kai-otr:, i ota>,ixT..x2 xai >.a).c, epto-Vjsuj zi WW. Auiui , o ilialcclice et loiiiux ,

ti Hixpiv ai) 6i (XTidxpivai, (priai tiTi Tw6 6 oii Xa£- iiitcrrog.-ilm : tu vero rcsponde ,
iit ini|iiicljat ille^,

edeliat ".
).aTO^- xa\ v£CfoJv •/pTijji.a-iCwv. noTspov Tz.rilyX pLO- qui ad Jub pcr lurirmeiii ac niilics oraciila
apud Deuni mansioiies suiit iiiieiiiadnio-
vaV (oG) Ttapa tco Bsy, 3-jp axoucij, ?, fjiia ; IIoX- Miiluv.iie ,

ScripUira docel '», an tina luiiliiiii? MuU*,


Aa\, owcr-.; 6r,).a5T] , xj\ oO (j:ia llfcpov 6^ T:).r,p<,)- diiin

Oriva'. 6;; Tiaaac, i) t3i,- ^hi, -i; l\ oO, tb,- elvai xj- iniiuics , iioii una. Ueclc. Age vcro ,
casnc ouines
iiiiasdain qiiideiii cicleras aiiteiu iiii-
vi;, xal (jiaTr,vfitoi,aaa[Jiiva?; Na\ TCaia;- ouojv Yip B iiiipleii, aii ,

eixTi Twv -api 0JOU TEvoiJiivoJv. Ta'JTr;V 6c, ot£ tote niine, iil inancs cl rriisira paralas? llliqiie oiiiiies.

GfiaEi; TTjv Neqiie a Dco qiiidqiiani lciiicrc alquc incas-


[jiovJ;v, Ifoii av etTcstv ; ''Apa ttjv exeiOev eiiiin

dvarauaiv te xat 66£av ttjv aT:oxEt[ji£vT]v toT,- [jtaxa- siiiii racliiiii csl. Aii porro Iioc qiioqiic dicere queas,

sit li:cc inaiisio? Niiin reqiiics Cl glo-


piot,- (."iV), \ aXlo Tt; Oux a).),o -t, r, toOto. 'K::£ioti qiiid laiilcni
>
TouO' (fiS) w[jto).07r,ia[jt£v, xiixetvo Tipoa£|£TaT(o,a£v •
ri:i, qua' bealis iii cibIo rocoiidila esl, aii quid aliiid

"KjTi Tt t'j TaJTa; 7:po|£vovv TJ? [jtovi;, w; l,uti.; Mliil aliiid ,


qiiaiii linc , iiiijiiics. Do lioc igiliir

).6yo;, t^ouqIv; "Ejti T-ivTu;. TiTo^^To; T^ Statf6- quaiido iiilcr nos coiisUU, ilUid iiisiipcr cxpciula-

pou; £tvat 7:o).tT£ia; xa\ TTpoatpsa^i;, xa\ &X).Tiv aX- miis : Lstiie aliqiiid, ijiiod iioliis inansioncs
Ins coii-

Aa-xoj tf^pEtv xaTi Tr,v ivaXoYtav tti; r.hzzuiq, mip ciliel , iit uie.i cst senloiitia , an oiniiino iiiliil? Est

xa\ cSohi; 6vo[jtaCo[jt£v. llijai; oOv oosuTiov, Ttva; Qiiidiiain lioc? IIoc niiiiiiiiiii qiiod
V) sauc , iiiquis. ,

Tiliv iStuv TouTojv Et T£ T?jv ouTov, TTa- vivciidi gciier.i et iiisliliila iia laincii
; [jt^v o-^iv diversa siiit ,

aa; (59)- £t 51 oTt TrXeiiTa; •


ei ol Ttva;- £t oiiinia siiit lidei consciitanea qiiodquc iios vias
(jtT), [xi], ui ,

ol TouTo, [jteya xiv li [jtiav ota:f:p6vT(.j;, w; appellaiiius. Unid crgo? IIi»ne oiniiilius
inccdere
y.Tfii
si qui-
Y3 (xoi (faiv£Tat. '0,oO(Ii; touto u7to).a[jt6iv:t;. Tt lu^ccsse csl, aii qniliusdain solum ? Oiiiiiilnis,
ouv "OTttv ixouaT]; ooiv etvat, xal TauTr,v iiiius alqiie ideiii lioc pohsil siii niiiiiis, coin-
; [jttav
(]
den) ;

aT:vr,v , Tt aot sa£v£Tat or,/oiJv 6 a6yo? ; Miav [i.bi, pliiribns; aut ccrlc qnibiisdam. Qnod si iic lioc

Cti Tf,v ip£Tf,v •


[jiia -yip, xav el; TroXXi ayt^TjTat •
(|uidem coiicedatiir , ainiiliim laiiicii , ut iinlii vidc-

aT£vf,v 6o oii Tou; ioptoTa;, xa't tJi [jtT] TTOAAor; etvai lur, fucrit, vel uiiira duntaxal exiinic incedcrc.

pa-f,v, tb; TTptj; xh 7:).f,0o; Ttov ivavTiojv, xa\ oaot 6ti Reclc boc e\islimas. Qnid igitur? Cuiii audis viaiii
T^; xaxia; 65£'Jou3tv. Outoj xi^jtol ooxst. Ti ouv, (L unam esse , eamqiie peniiigiistaui ", quid iis

[.iA.tj
fii).TtaT£, £r7t£p TouTO oiJTto; £/£1, toaTiEp Ttvi TIEVtaV, verbis siguilicari putas? Uiiani sane csse, si vir-

cnim iinica esl, licel iiiullas


xa7a-,-vojvT£; tou fi[jt£Tlpou Xo-j-ou , Tiiaa; Ti; aXXa; lulem spectes ; liaec iii

65ou; a'^£VT£;, Tipo; [jiiav Ta'JTr,v tiipisOE xa'i (bOctaOE partes secctur ; veruni angusl^iiii propicr budorcs,

TTjv oti X6-,'0J qnia a niullis lcritur, si qnidiiiii niiiltilii-


xa't OEojpta;, (Jj; auTo't ot'£aO£ (UO), (b; et iioii

61 i^^^Xea/ia; xatTEpaTEta; 'Eirtxt^jtdTto diiicm corum eogiles, qiii coiitrario iliiurc per
^Y'»' 911J-'i ;

IlaOXo; u;Atv, tout9 7:tx,oto; 6vst5t;tov p.cTi Tf,v d?:- Vilium gradiiintur. Ila iiiilii qiioqiie videliir. Qiiid

ap£J[ir,atv xtov xap^^lJ^iwv, £v ol; tfiiatv Ml) xur- ergo causaj est, vir oplinie , iiini iia sc res l-:a-

ret; dadcrzodci; Aifj .^cirzei; .tpoy:!}zai ; y.o.\ xx beaiit qiiod , c.etcras oiiines vias rcpiidiaiitf s
,

ijfi;. laiiqiiaiu paupcriein , cxplosa nostra agcndi ra-


ad baiic unam, qua; per dispulationes ac speciilationes ut
lioiie, reriniini ac protrudimiiii oiiines ,

post gratiaium
ipsi piitatis, ut 494 aiiiciii cgo, iiiigas el prx-stigias, leritur ? Objiirgcl vos 1'auliis ,

cnunicralioiiein acritcr liis vciliis invebeiis : iViim tJiHHes uposloH? Num omnes frophelw "'l et qii^c

scquiintiir.
ipsc altiis et siibiiniis, ct
0'. "EaTto 6i, u'ir,'AJj;, aj, xa't uAr.Xtov iripa, xa't D ^^- V.M\ aulciii : sis

U7t£p Ti; v£!fiXa; £t ^ouX^t, 6 Ttov iOEdTtov O^axf,;, siildinilbiis siibliinior, alqiic ipsis etiani iiiibibub, si

'<
Jcr. IX, 21. Job xxxviii, 3. " Jii;in. xiv, 2. M;lllll, vii , 1j. I Cor. XII, iO.

..1-
(55) 'AceCicrrsfov-. Dccsl in lli'g. a, diiobii- Colb., dciii liiiiiiiic spiritnali splciidorciii Iniiiriciilibiis,
ct Or. 1. Ncc liilliiis vcrlil. lioiieqiK' sibi coiivcnieulc gaudiiiiu ac I.cliliani c;i-

(50) llo.l.hi) ;(crui. Minnioiies inulliu. i Niin pro- picnlibiis. »

ptir locoruin dl^criniiiia, * iiiqiijl Eli;is, < si'd pro- (57) MamplcK;. Reg. bm, otxatotc, « jiislis.

plcr doiiioruni orilinciii. Nain ut si iiiiaiii doniiini (58) "ExuSii xovU\ Rcg. biii, ct Or. 1, ir £.ori
iiii;i t:iiitiiiii Iilicrna splciidore suo coUnstril, i|iii- TOiJTO.
lilct bcorsiiii Incciii peiiiliaieiii pcKipil, i|ii.iiiqiiaiii fa») ndcraQ. Heg. bin, el Or. l.dTriaa;.
liinicn iii iiiult:is biccs iioii diviil.iliir. Sic in riiliiici (60) 'iir aiziA chcrOs. Il;cc dcsiint iii dii o!iij:5

sicciilo iiiiivcrsi iKimiiics JiiMi ici ipiciiliir coilciii lo Kc"s.


co cl lioii scparatiiii, singiilis pro suo ii.odo, cl co-
25 S. GRIXOIUI TIIEOLOGI 21
iia ruDcH ,
ailior, roriun, qiue OLiiloiiini aspeciuin
superenl, specUUor, cl arcaiiocuin verboruiii auili-
A 4

xa\
w ipirjTuv axpoaTri-:, 6 jjiETa 'ID.fav jiEzdpjto?,

6 [isia Mojijjsa esooavefa^ T,|;ci)jjiivo; , xat


inr ", posl Eliain iii subliiiie raplus *', post Moysen fiE-Jt IlaOXov 0'jpavto?- tt xaV tou; aX).o'j^ a'J6r,[jt£-

Dci coiispeciione doiiaius ", posl Pauluin in cceluin piv Tzli-^-v.:; i-;i(i\ji, xal Xctpotovst? OcoXoyou;, xal
eveclus -° quiJ landeni csl, quod oiov l;jt:TV3t^ tt;v !Ta(?:'jatv,
; alios qiioiiue y.jX TztTzoir^y.aq ),07ta>v

uiiius iliei nuuiionlo saiiclos (ingis , el llieologos iiijtaOtov T:oV/.a TJvi^pta ; Ti Tot; dpaxviiot;; O-ja-
ereas, eruditioneniqiie ipsis veliii Inspiras, el nuilla a;jta3t (Ul) £vSca[jt=t; to'j; dtiGcv£crT£po'j? , u)? ot; xi
Iniperile doclorun) conciliabula faci.s ? Ciir aranea- (J09^v y.x\ iJtiVa; Ti (7'.fr,xia; (62) k-^zip^ii xa-i if,;
riiin lelis infirniiDies illaqiieas, e.\ eoque libi scilinn -fcjTsio; ; Tt c/^StdJ^t; f;[jitv StaXsxTtxtov dvdSoutv,
aliquid ac pia^ciaruui fjceie videris? Cur adveisiis Ciz-zp o; ;j.'jOot 7:d).at to'j; TJ twv (tv
y-V^'''~'?;
tidein cralirones excilas Cur di^declicoruni agneii ? opiov ojov xoG^ov, xal dvavSpov, coJTTjp Ttvd uupcps-
nobis ex lenipore proJucis, non aller ac labuliu t6v, ei; piiav /apdopav auvaYaYijjv , xa\ xoXoxEia
nliin, gigaiiies? Cur lcvissiinos quosqiie viros, ac -Aeov OriXOvai, xatvJ.v IpYaaTfiptov (05) £8T];jttoupYr,-
viroruin noiniiie indignos, vclul colluvieni qiianidain aac, oOx dadtfio; ttjv dvotav auTtJJv 4-/.xap-ou,u£vo?,
in unaiii voraginein cogens, ac verlioniin illecebris 'jVvTtXiYS'; xa\ TOUTOt?; xat ojoa^tou aoi TaXXa
iiiagis ac inagis elleininans , iiovam ex ipsis inipie- y.3.\ Ttjv Y^'Waaav Sst 5'JvaaTZ'j£tv ^rdvTw;. xat oij

5.nis ollicinain condidisii, asliite inicrini eoruin xaT£/£t; Tf,v tjotva to-j X6yo'j ; £/£1? (G4j xa't aXXa;
amenlia ad iilililaleni luam abulens, alijue cx ca u7ToS£a£t; TToXXd; T£ xa\ tptXoTt[jto'jj' £x;t Tpfiiov
inessein facieiis? Nuni liis refragaris? Niini alia [i£Ta TO'j /pr,attJLO'j ttiv voaov (63).
pro iiiliilo rcpnlas? Niim liiigiiain Inam oiiinino dominari netesse esl, iiec lu parlurieiilcm scrmo-
nem repriiiiere poles? llabes eliani alia iiiulia cl lioiiorilica ili-pulaliouis 'jrgiinicnia. Morl iiin hiiuc
ad liacc ulililer converle.
X. Pyili:igor:e sileiiliuin, et f.ibas illas Orpbicas r. BdXXc [Jtoi II'jOaYopo'j (CS) tt;v a:t)j-r;v, xa\ t0'j5
iiiscctare, leceiileiiique horuin veiboriiin arrogaii- /.'jd;xo'j; Toj? 'Op'fixojc, xa't Tr;v -zp\ -h, Ai'Td(;£ya,
liani : Ipt^e clixil. 1'laionis iJeas inipcte , aRiiiio- xatvoT£pav dXaJov£iav. BdXX£ [xoi IIXdTojvo; Td;
nimque noslroruui in alia alqiie aliu coipora ioia; (07), xa't Td.; [j:£T£vaoj[j:aTtJja£t; , y.3>. T£ptooo'j;

niigralioncs et circuiliones, el reiiiiiiiscenlias, ac Tt"jv f]ijtETtipti)v tj/u/tijv, xa'i xd; dva^jtvfjast?, xa't toJv
dciiique iioii |)iilc!iros amores per pulclira corpora o-j xaXo-j? Std Tiiiv xaXwv at.j;jidT(i)V £-1 '^^yr,'' Epi>>-

in aiiimuiu subcuiilei. Epicuii iinpium Nuiniiiis c.uii- Ta;. 'E7:ix'j'j,oo'j tt;v dO^iav (08). xa't Td? dT6[jtou;,

lemplum, el alornos, alque alieiiam pliiloso|ilio vo- ^ xa\ tt;v dytX6ao-fov fjoovfjv • 'ApiaTOTiXo^j; Tf,v (it-

lupiaiem cxagiia ; Arislolelis praparcam et anguslis xpoXoYOv np6votav (09), xa't t6 evte/vov, xa\ to'js
linibus circuinscripiam 495 Provideniiam, el arti- OvrjToj; 7T£p't <]i'jyjr\: X6yo'jc , xa't -h dvOptij-ix'jv tojv

ficiiim, inortrdes de aiiiina serinones, aique liiiinaiia 6oY(JtdT(ov TT;?SToa; (70) Tf,v i'spb'i, TOJv K^jviliv (71)

(logmala coi.luta ; Sloicorum superciliiiiii, Cyiiico- t'j Xiyvov T£ xa't oiYOpatov. BdXX£ [.tot xi X£viv, xb

I iiin iiigluvicm ei circiiinforaneam leviiaieni inccsse. T:/,f,p£;Ttvv XT,pr,[jidTO)v, oaa 7:£p't OEtDv f, 0'jat(7jv (7i),

Vacuuni itcin, el plenuin, ac qua^ruiiqiie illi d.; T:zp\ £totjXoj'j, 7:£p\ ost;j.6vo)v dYaOoTtotwv t£ (75) xa\

" II Cnr. XII, /». " IV P,eg. ii , H. " Exod. xxxiii , «2. " II Cor. xii, i.

(61) "focuTptact. Decst in Juobus llegg., duobiis ri'l- Viilgavii eliaiii aiiiiiiariiiii in alia cx aliis cor-
C(di... ei 6i'. 1. |iiirii ii.s inigraiioiiciii. lloc aiilciii Jognia a 1'ylliago-
(02) X^iixiar;. « Crabioiie-, > id e>t i etlini- la accc: cral 1'laln.
(08) ziiy aOeiar. i Epiciiri allici-
l-^.-iiy.rvfcv
(G5) ^Epxaazrtpicr. Coisl. I, et Or. 1 adduiil, siniiiii. Dciini ncgavii Epicnrus. Siiiiiniiiin biiiiiiiii
>

da£6i!a?, i inipielalis. > Sic lcgil Billiiis. iii volii|)l3lc poiicbal, icl est iii abscntia oiiiiiiiim
(G4) "F.yi.iq, elc. O.^lcMidil Gregorins Eiinouiia- cloluniiii. l'rovidciiliain e rebiis liiimaiiis siistii-

iiis, pliira alia ac bnnoiilica csse argiiuienla, casci- jj


lil.

licet <pi;e ix gcnliliiiiii scriplis (lcproini possuiil, \\[>iCTOTi.lcvq Ti]y itixpo.lcyor Hpcrotar.
(00)
iiiiii iit Ioi|ueinli prinigiiii salisfaciaiil, luni ut sibi Aiislolclcs (loitiil caJeslia sola a Dco gcibcniaii,

iloclrina; cl eloqucnlicc iioincii coniparciil. nciii acilcin Iiciniana, ulpnlc ipi:i; siiit parvi luo-
(05) T)\y rhuiy. i Morbiiui liiinc; > loquendi sci- iiicnil. TiadiJit cliain aniinain i.oii csse iiiiiiioita-

liccl ac contiaJicendi priiriluiii. leni.


(OCj IlfOarr^fici', etc. Pylbagoras discipiilis snis (70) Ti}r Xzcdi:. Alliciiis cnil i porliciis, i iii

silciniiiiii pcr (piini|iiciiniiiiii el a labis ab^linciiliam qii 1 '^ciio pliilosopliiis Jiscipiilos Jocelial. UiiJe |)lii-
pi:i-scriliebal. (>iini ciiilein iiilerrogannliii' ilc ipn)- losoplii I Sloici ) iiiiiU'U))ali siiiil, cpii aiitca a Zc-

ilaiii ijiiius doclriiia; Joginate, niliil aliud rec-poiiJe- noiie inagisiro Zciionici i diccb:iiiliir.
i

baiit. (piain, i Ipse dixil. > (71) Twy Iiv)-(.oy. Aiuisiliiiics iniiiins iioviim lioc
pliilc)sO|)liue gciiiis iiitroJiixil. Dicii Miiit Cyiii-
(07) n.lii7io)-cr 7U<: Itkir. I Vlalunis ideas. Id
«

esl, > ilicpiil Billlus, I rcruai qiia.' liuiU cxciiqJaria, > ci, > sivc a Cyiiosarge gyiniiasio, iii qiio .\iilisllie-
iii'S iirolilcbaliir, sivc a caiiina niorJaciiatc, (|Ua in
seu I cxeiii|ilaics rcruin forinas. i lii lioc criavit
vilas Jiscriniiiic iiividicliaiiliii'.
Plal», ipiod iJeas cxlia Dciiiii slaliicbal, uicbalipic bciiiiiiiiiiii iiiillo

Dciiiii, iii lia'C (|iiasi cxenipl.i rc.vpiciciilein, rcs scii- (7-2) 'U Ovciwy. Or. 1, xit 0'ja:tuv. Coiiib., 7:£p\
.sibilcs toiidiilissc. Praiierca docebal iJcoi (diiloso- O'..at(ov.

lliiis iiosiniin sciic, iiiliil alii.J essc, ipiaiii 101111-^ (75) 'AyaOc.ToiHr ze. U 'g. bin, ct duo Colb.,
iii^ci, qiiasi aniniiis iiosler inibiitiis csscl bnjusiiiodi dYaOtvv t:, i boiiis el iiialis. >
loijiiilioiic acsciciilia, aiitei;iiaiii iii corpus iiiuiiigra-
25 Ol-.ATIO XXVllI. — TIII'OLOCIC\ II.

zax-jTOitov, oax -sp: y.3.T.uoi:, O^a-j-tiJYia,, ^jyji-;<o- \ (liis, (le saciiliciis, (le siinii.acris , dc iliciiioiiilins,

ytni, fijTpojv S'jva|ji.otiK, izpaTcJovTat. Ri o^ ali liim l)Oiieli''is , liiiii iiialelicis, (|ii;cciiii(!iie de tlivi-

xaOia [xiv dira^iot; XiYou , t'u? [Atzpa •:; xa\ ito/.Xo:- iiatione , de dcoriim ct aiiimai iiiii evmalione, ac
xis Ur,X£i-;jLiva, 7i:£p'i oi tJi <:a ciTpd^T), xa\ Ctitsi^ poslreiiio (lo vi ct laciillate siileriiiii v:inissiiiie dis-

t'j £v TOUTOi; (7i) tpi).(5:iSJiov iyv) aot xavxauOa (7o) palaiit. Quotl si tii (|iruloin do liis roluis, nt jiar-

rapi^ofjtai uXaTsia? dSou;. 'l-iXoio^si jjiot ^spl xijjJiou vis, ac Sivpc coiirulalis, disiinlalioiiein inslinicK!

t) xt!i(Jtcov, rip\ uXr,j, 7:£p't 'lu/f,?, TTZp'! Xoytxiov tfj- rcciis;is, iii tiiis vcro vorsari geslis, iisiiiie gloiiam

aiiov ^jXTiiviov T£ xa\ ~-P^ avajTa- ac iiomiiiis celclirilateiii air-i las : liic cgo i|iii)(iiie
x^'-?''-''"^'' C'^}<
aswj, xpiKdJj, dvTaraoiiiscoj , Xpttj-ou 7:aOT,[jtaTiov. lalissiiiuim libi caiiipiim apcriain. De imindo vel

'Ev TO'jTot; yip xal t^i l-tTuyx^^-'''' °''-"' «XpTlcrTov, iiiiiiidis pliilosnpliarc, dc materia , dc aiiima , dc
xal t6 8ia;jiapTav£iv (77) dxivSuvov. 0£io Sk evtju^'!- iiatiiris ralidiic pr;cditis, tam lioiiis q'iam ma!i.s, dc
[jtcOa, vuv (jtiviXiya, [itxpbv 6k u(JT£pov 't's(o; t£- rcsnrrectioiic, do jiidioin, dc praoiniis ac poeiiis,

X£(OT£pOV, £V auTW XptTItO 'Ir,30U T(0 Kupt(;) ^JJKOV, de Cliiisii oriiciatiliiis. I:i liis ciiim argiiiiieiilis, cl
(0 f) o^j^a Ei.; lou; otdiva? (78). 'A[j.tiv. sco|)ii;ii asscq
asscqiii nlilo osl, ol alicrrare iiiiiiiiiic peii-

(uUisiiiii. Al vci'1) ciim Oeo, in liac q liiliMii vii;i p:ir<- iis , ali(]Maiito posl
sl aniciii rortass-; |)leiiiiis, toiii-

mciciiim liabeliiimis , iii ipso Clirisio JcsU Domiiio iio.stro, oni sit gloria iii siotnla. Aiiini

(71) 'Ev rovTCir. Or. 1, iv X^iyotj.


KarTiivUa. Wcf,. Inii, xa't £VT£'j0£V.
i7."))

(7U) Ih\lzn'fojr re xal yf.ijSvujv. Klias iJ i de


Ijiiiiis cl miilis aiigelis c\puiiit.
(77) n SiajiapTcivEiV, clc. Sclioliiiiii Ri'p;ii coili-
r'is "A^tov d-opfiTai, -r.Ci^ T.ip': Xpiiitavtov
sic lialicl :

C7;TTiu.aTtov £i7:£v Elvat dxivSuvov 7:£p't TauTa ota,uap- ir-Ct lillll XIUII, lUIII SLII^ll.') llllMlllll Clllfl IIIYiV.tU

TotV T.a yap uoXXi Ttov JrjTr,;jtdT(ov iTp^jj tou? aifii- coiiliitolnr. Sio oi.iiii roclo diciliir « miiiinie |)i'iicnIo-
Ttxoui; T:£p't TO'JTtov f|;jitv •
t Miraiuliiiii saiio, ciiv ili- siiin. > LcnvciiUlaiiis liiiiic c<)iilo\t:iiii sic icddidit :

xeiil Grcgoiiiis piMiciilnsniii nmi cssc, si quis, iii < Nain iit iii Iiis osl nlilo pr.csljie (|iiiiil eupias, sic
liis qiia'.~liiinilms, (pia- iiilcr C.Iii istiaii-is <ois:iiilnr, cxspectatioiii voloiiiio aiiiiiu iiiiii salislaoorc, porieii-
a si0|iii :ilM'ricl. IILc cniiii co;iliovi'rsi;e.siinl, nl |ilii- lo carol. I
I iimiiii, iiiler Catliolieus cl lixretieos. > Cunjicimiis (7S) Aicorftg. Rcg.ljiii, clOr. 1 a.Iduiil,Tt7jvatii)vtijv.

R=

A.oroi Kir. OR.\TIOXXVIir.


eEOAoriKoi AEYrEPo:s. c TllEOLOClC.i SfCt/.VO.t.

nspl dsoJ.ofia(; (79). De iheologia.

A'. 'E-ciSi] (80) dv£xaOf|pa[j.£v ko Xtiyiij tJiv 6£o- 1. Qiioniam sermoiie ilieolognm rcpiirgaviiniis,
X'Jyov, oTov T£ sTvat xpTj Si£AOovt£s, xa't otaitit tpiXo- cnin illiid cxposniimis, cl ([iialom eiiiii cs^^o, et apiid
<Jo-fr,Tiov, xa"t f|\:xa, v.oX osov oit lo^ oTtJv t£ xaOa- (|n(is, et (|iiaiiilii, ct (luaiciiiis pIiiloso|iIi:iri oporteal
P'jV (81), 'tva tft-oit xaTaXa;jt6dvrjTat oto? •
xa\ toT.; ii:iiii cl onin i|iiain iiiaximc piiiuin csso iiecesse est,
eT:t}/.£X£iTipot;, 'iva ]xt\ ayovo; tj £t; dyovov y_C>po.'i iit Ince Incoiii percipial, ot apnd stiidiosos, et di-
6 Xoyoc xa\ oiav yaXf,vT)V Exco,a£v 2v5ov
t;j.7:tT:Tcov •
ligontes andilores oratioiieiii Ii;iljere,
49S "o ^"o-
d7:'j TTJ; £coj 7:£pt<popa;, cojie (jtij, xaQd7t£p ot Xui- qni in sterilem lerrain scinio iiicidons, storiiis
T(jj'/T£; (82), T(Tj 7:v£'JptaTt StaxiiTJT^iOat • xa\ OjOv (|iioque iiisesit"; et luiii deimiiii, ciiin alj cxterna-
t;/(jjpfisa;j.£V, \ yti);j'yj[j.zficf.. 'ET:£t6r] Ta-jia outoj, xal riiiii roruiii jactatinne tr.iiii|iiilliiiii aiiiimiiii liabiie-
£V£(Ij<;a[Ji£v iauTot; fizlx v£co_aaTa (85), c'oit£ [Jtf] riinus, ne, qiiod siiigultioiiiilnis accidere solot, S|ii-
ti7:£ip£tv £7:' dxdvOatc, xa'i t6 7:poja)T:ov zf^q yf,; ritus iioljis iiucrruinpalur ; ac di'iiii|iie liactoiiiis
tjj;jtaXija[.i£v, tt^ rpa-ffj TU7:a)0ivT£; T£ xa\ Tu7:co3av- disseroiidiim qiialenus vol i|isi conccpiiiiiis , vel
,

TEj •
9£p£, TOt; if,; 0£oXoyt'a; f-fir\ 7:poi6(Ii_u.£v X6- ab alienis coiici|iiiniir. Qnoniam , iiiipiam, liuec ila

yoi;, ::po<jTTiadp.£voi Tou X^iyou t?jv IlaTipa, xat t^iv scliabiiil, ac , 110 siipor spiiias seramus ''', iiobis
1 iuv, y.,X -h nv£'j;j:a -h dyiov, 7:£p'i (Lv 6 Xoyo;, c'o3T£ diviiia iKjvalia iiovavimns ", lerra'qiie sii|ieilicioiii

cVj [AiV £uoox£tv, ibv Sk <:uv£py£t'j, -zh tl £[j:7:v£rv



coiiiplaiiavini is^", Seii|ilura videlieot sacra, tiiiii

[j.aX).ov o'i [J.tav £x tt,; ;jLta; 0£iTr,To; y£V£sOai ifjV i;isi iiifoniiati, tnm alios iiifoniMiilcs : age, jam ad
" Malili. XIII , S et soqq. " iljiil. 7. " Jor. iv, Z. " Isa. xxviii, 25.
1 Alias XXXIV. Qu* aulein 28 erai,,iiiinc 23. — 01 anililori, piirilas iiocessaria esl, • nl lnx liicc >
Haliila aniio 580. porcipiiuiii', ab iis scilicot < (pii majorcm cnram at-
(70) nsfji Osc.loyiar. Sic ediil. Eadem iiiscriptio- liileriiU, > T';!!,' £7;''j.£X£iTioot;.
iie gaudot in plciisiiiie co.licilms. I8'21 01 .loTtujvTEr. li.is., oi X'Jro';T£.;.
(80) 'E.-tetSi'i. Or. 1, £-£to£ [f. pro i-t: oi]. (85) @s7a vsdjjtUTa. AllnJit profcclo ail ba:c Jo-
(81) K<idap6v. Cnisl. 1, Or. I, clc, xaOapo:,-. roiii. vcrb.i, iv, .5 < Nnvalo vnliis iiovalc, ot iiolile
:

Ciinibclisiiis ntraiiKpie voroin siinnl ailiiiilleii.Iam serorc sn|ier si>inas. > .Vlliidit eii.iin ad li.ee .l»aiic
|iiilal, (pia ailinissa bic rcddil : « iit piiriis (luiis .lu- xwiii, 2") : < Noniio ciliii ad.oiiuavent /acioiii ojus,
ribiis scinionem infiiiidat. Uiriiiuo enim, oraloii seiel, ) etc.
27 S. (iUF.COIill TllEOLOC.l 28
ihooiogi.T. soriiioncs arfcilaimis ,
P.ilieiii, ei Fi- A ^'>.Xa|xdiv ivf/.rD,- 8:a;f,oj[jLivr,v (Si), xa\ Tuvoi7:-o[jii-
liuiii, el Spiriliiin sancluni, ile (luilnis dicere iiisli- V7]v StatjSExoJ?, o xa\ 7iapaoo|ov.
liiiiiuis, oiMlioni iioslrx |)ra>(icieiiles el Pater propensa
; nl crga nos volunlale sil, cl Filins adjuin-
Cfiii in:iiniin porrigal, el SpiriUis vini suam alllel ; vel, ul reciins loquar, unus ab una eadeimine di-
viiill.ileoitiis fiilgor nosilliislrel, coiijiimliiii disliiictus, ac cdiijunclus, id valdc
di.-.tiiictim iiiioil n; -
raiidiiiii esl.

II. .Milii piirro in nionlcm alacriler asccndcnti ", B'. 'Av'.(ivti 6£ [1.0'. TupoOujj.d); k~\ tb opo?, i) z6 ys
aui, iii verius dicaiii , asccndere proponcnti siiniil dXrjOiiTspov EiTriTv, -poOujAoujjidvi;) i€ a;j.a xa'i ayd)-
ac irepiihinti, illud propter spem, lioc propier im- VKJiivti, xi (ikv 8ia zr^'J e>.-!Sa, xh 5k Sti Tr;v aiBj-
l/cciliilatein, ut iinliem priielreiii, ac cum Deo com- vstav (8."i), Vva t?,? vsoiXiic Eiid) j£vo)[jiai (80), y.ciX

imjciiiiii halieam (Dens ciiiiii ila jubei) : si (piis 0£fTj TJYYivto;j:a'. (•:oij-o i-ip XiXsusi 0£o.;)- £t [j.iv zi^
Aaron esi, comitem se asccnsus pr;el)eal, aKpie in 'Aapiov, auvaviTti), xaV (JTr;xsTti) ttXti3:ov, xSv I^'^
pnipimiuo siet, eiiain si cxtra nubeni sil)i'inaneii- [iivsiv TT]? VctfiXr,; Sii], ToiJTO osxiilJievoc. Ei 8i Tt.;

«lum autem Na.lab ^ NaSaS, i) 'AStouS, fj ttj? v^pou-tac, dviTOj (ii


sit, seqiii boiiique coii.Milcns. Si
quispiam aut Abiud , aiit ex seniDrnm or.line a-T^y.i-11) TOjipojOcV, xaTJt Tr,v djtav Tfj.; xaOapScto^.
, ,

ascciulat ille (|ui(leii: verum procul iiisisiat, pio Ei oi Tt{ Tdiv TToXXtTjv xa: dva^it.JV i!nj/ou; TOtO'JTOu xal
,

piirgaiionis sujc mcrilo ac dignilale. Si vcro qiiis- Osojpta?, £1 [i.l\i avayvo; 7:avTr,, \XTfii Tzpoiizw, tu
piam e viilgo, alqiie liujiisniodi siiblimisate ac spe- ydp (87) ditfaXi;- ei Sk -.^Any.a.i.p-t '(o\iy (88) fjyvt-
ciilaiione indigmis, si qnidem omiiiiio iirpuriis ac oaivoc, xa.Tto (jtsviTto, xa\ [J.iivr,; dxouJTto tt]; ^ojvtj?
pKiraiins sit , iiiilUi modo accodat , nciiuc cnini ea xa"t Tr,; <:i.).7:iy{o:, Ttov ({tXtJJv t^? sujs^cta; jiT,[jtd-

res periculi expers est : si autcni saltein ad lior;c Tojv xa~vijii[j£v(5v T£ t6 opo; ^X^iiiTto (80) xa\ xaT-
lenipus purgatus, iiifra subsislat, ac solam vocem ajTpa7:-0(tcV'jv, d-irstXTJv t£ '5;jiou xa"i Oau[j.a toT;
ct bucfiiiani , boc est, nud.i pielalis vcrba audiat. dvtivat [jf, 6uva;j.ivoi5. E; 6i Tt; OT]p{ov iiTV irovrj-
.Monicm ('liaiii fumo circiiiiiriisiim ac coruscaiitem P'jv, xat dvf,[ji£pov, xa\ dv£7:i6£XTov TidvTTi Xriytov (90)

ccrnal, leriore simiil cos et adiiiir.itione aflicieiilein, O£topia; xa\ OsoXoyiac, p.T; sfitfojXEuiTto TaT; iiXat.;
qiiibus ascendere ininime licet. Qiiod si qnis ma!a xaxo'jpyto; xa't xaxofjOoj;, ifva Ttv6; XdSTjTat o6yii.ii-

ci sseva bestia esl, nec speculalionis el iht^ilogise To; Ti ^f][jtaTo;, dOpito; (91) r.poj7:r,5T,Ga-j, xa'i uira-

iillo iiiodo capax , iie, velut in silvis, versnle ac P«Et) TOij? uytaivovTa; /.iyou; Tat; £7:r,p£iat; •
dXX'
iiialiliose lalilel , ut inip(,-tii icpente faclo verbiiiii £xt 7:6j5ptoO£V 5TT;xiTto, xa'i d7:o)(top£tTto toO opou; •

aliquoil , vel dognia rapiat , atiiue obtrectatioiiibus r, X:0o6oXT]0fiJ£Ta:, xa't (juvTpt6f,j£Tat, xa't dTToX^ttat
el caliiniiiiis sahiberriinain doclrinam disciMjiat ,
xaxtij; y.!i/.6g- XiOo: i-ip toT; OTipttoo^Jtv, oi dXriO^rj
venini loiigins adliuc consislat, nique a nionle roce- Xoyot xal 3-£ji[5o:. Ehs. 7:dp5aXt; £'t'T), suva;:oOvT;axi-
dat : alioqiii l.ipidihus oppi imetiir, ct oblereliir, Tto ToTc -otxiX[jaa;v •
£:'t£ Xitov 4p7:dCtov xa't t'ipuij-

niahisqnc niale pcrdcliir^'. 497 ( Lapidcs cniin [ji£Vo;, xa\ fr|T(o; r|VTiva ^ptostv 7:otf|i7£Tat xtJJv fl,u:£-

siiiit belluiiiis liominibus vcri ac solidi sermones. )


Tiptov (}u)(i^v fj XiJ^ojv £:'t£ sO; xaTaTraTttiv tou; xa-
Sive pardus sii, siinul cum variis suis nolis et ma- Xo'J; Ts xa': otauy^T; (jtapyapiTa; Tr,? d).r.O£t'a? et'T£

culis moriatur '^ ; hive lco rapiens et rugieiis, ac Xuxo; 'Apa6'.x'<; ('H) xa't d)"A69uXo;, f| xal Toij-tov
qua:rens quamnaiii aiiimariiiii aul diclioiiiim iio- 6c'JT£po; T.oT; 30(f;T[j.aitv £tT£ dX(07:r,S, 6oX£pd ti;
strarnin devoicl ^'
; >ive porcus , cgrcgias ct pellii- 'yu/tj xa': d7:;j:o;, xa'i aXXoT£ dXXTj toT; xaipoT; xa'i

cidas verilalis margariias conciilcaiis '' ; sive lupiis TaT; xP^i^'* au(i[j.op'.iiou[j.ivT;, fjv v£Xpi xpi-fti xa\
Arabiciis ^' et poregiiinis, aiit ctiam liis, qnoad so- 66oj66Ta stotJiaTa, i] d(j.7:£Xtov£? (jttxpo':, Ttijv (j.£ydXo)v

pliismata et oaptiosas dispulationcs, aculior ; sive 6ta-£?£u-c6T(ov sfTS Tt (D.Xo Ttov to(;.o66ptov, xal
viilpcs", hoc osl, versuta (piailain aniiiu , fiilcipie d7:o6Xf,T(ov T("j v^jjko, xat osj xaOaptov £i; pptojiv t£
aii'i(iili pra:dila, el |;ioteiiiporiiin vaiiolalealiaalqiic xa'i d7:6Xauatv. 15o'JXjTat yip TO'JTtov dT:oy(opf,aa; 6

alia, iiovaiiiquesubiiide,utid rehiissuiscondiicerear- X^yo;, oijTto kIu.EX a-zppiiii xa'i XiOtvai; iyYpdtfEsOat,
hilralur, forniani assiimcns, qiiani nioriua el fctlila xa'i Ta^JTat; d(j.(fOTEpioO£v, oid ts -zh tfaiv6(jt£vov toj
corpora nutriunl, aiil linniilos viiioa;, ciiin ad altas v6;jlou, xa'i t6 xpuJ:T6[j.£vov • t6 (i^v -ot; 7:o>,XoTc (93)

as|iirare ne(|ucal ; slvc deiiique aliud (|uoildaiii ( iiidivoiiiin aiiim.il , lcgisqne cdicio rojoctaiiciini

" Exod.xix,2.i. '«.Maltb.xxi,.4l. "Jer.xiii,25. ^'1 l'(lr. v,8. ^'.Mallh.vii.O. "Uabac. 1.8. "Canl.ii, 13.

(81) 'Ei-ifGic: Snufcvftfrijr, elc. « (".(iiijiinctim heh;il. Bill. : < leviter sallem. 1

dislincliis, ac di.Miitilim coiijiiiKliis, i idol. < siciil (Sil) JJ.In.XK-o). Iii noiiiiiillis, pXeztov.
iiniis |ieriiiaiicl, eti.imsi dibliiigiialiir, iui (piodainniU' (90) Afjyoj)-. Coiiih., ),6-,'0u.

(lo distiiignitiir, i.lsi cohuireal. i (ill) 'Allfcoji,-. (;niiib., xa\ d0p6t.)C.


'AuOh-^iar. Or.
(S.'i) 1, dXf_0£:av, i vcrilaleni, i (92) .\i>jtt'f 'AfitCiKi-r. .Mliidil ad li:cc vci h;i lla-
Cl ad marg., aiOivc.av. bacuo, I, 8: < Velociorcs liqiis vcsiierliiiis. 1 lii Se-
Cli) rifOfjiai. Keg. ."«, YsvtojxEvoc. plnagiiila logiliir : < lil|iis ;\rabi;e, > ((iii c;clcris
{X')
llfcciToj. cuyfiji. Or. 1 , 7:^00 iTiTt.), o'J6£ ,'dp. lobore cl piiiicrilato siiiil (riidcliori >.
(88) llfjciTitaijii yovf. « Saileni ad linr;c leni- (95) 7('' /(!?)• rt(( .7/. I.(t ((,, cic. Ilill.: > illis pleiis-
piis. I llac voce signilicat Grcgoriiis leiii|iiis el lin- nne, ot hiiiiii inaiiciiiihns, hoc paticis, siiisuiiKpic
rain, quibus lcx a icitis iininumliliis abbliiieic jii- lciidcnlibiis. I
20 OUATIO XXVIll. — Tlir.OLOGICA II. 30
y.aXxixo) txiwjsi, :>) ol Totj i5Xivoi? xa\ fivw (fOa- nec puriiin, ul iis cl vcsci cl fnii lico.il. Viill eiiini

vo'jt:v. iiostra iloclriiia ;il) lii.s ^iliscedcie, aliiiie ila soliilis

cl lapidcis lalmlis inscnlii, icli|iic iilriM(;ue , i|ii()(l nlininini lc\ pai lim |)iis()iciin sil, pailim abdila er
abslrusa : illiid (luiiloiii |ili'iisiiiie ad radicos inoiilis suhsistenlihus, lioc aiileui p lucis iii inonlcm asccii-
dentilius.
1''.
T: toCto ^TTaOov, w -^u.v., y.i). [jnJaTi'., xat tt,^ ,y III. Veriiin (|iiid iiiilii accidil, o aiiiici, ac iisdcni

(i),T;0ji3(; auvspauTac; "Kzfizym (9-i) [JLtV, toj Oilv sacris iiiiliali , ejus(leiiii|irc verilalis slndiosi? Ciir-
xaTaAr|'.}'()[ji£voj, xal o'jt(ij.; avf,XOov st:\ xi 8po;, xa\ reliain lioe aninin, ([uasi nciiiii perccplurns , sii(pii>

tj]v vE^iXtiv 8(i(rxov, stTto -i-iV^J^jisvo; lir^ Tr^j ijat;? iii niOlilein asceinii, ac niiliein pciicliavi , a nialciia

X3.\ Tojv OXtxiiJv, xa'i ii^ zy.Tj-b/, w,; oiiv t5. cuiTpa- rcluisqiic nialeria coiislaiilibiis rcduclns, al(|iic iii

tfd^. 'E~i\ ik -p07iG\i'^a, jjiiJXi; sloov 0;o'j TJi (iTTt- iiici|isiiin , (pioad ejiis lieri iioteral , colleclns. Ul
aOta (95) xa\ to'jto, tt] TriTpa axsTiajOEt;, tt;) aap- aiilcin ocjloruni acicin adjeci, vi.\ lioc cliaiii suiii

xtoOcvTt 6t' 'ifJia; .\6-\'h> ("(1). Ka^ fjttxp'jv Stax'j'i.a;, conseciiius , iii Dei poslcriora cerncrem " , idipic
0'j 't;v TTpioTr^v t: y.x\ i.y.Ti(j(x.zvj 9'.'"tv, xa"t JaijT?,, petra , lioc cst , Veibo nosira; salulis causa incar-
Xi-/o) oh. Trj Tptaot, ytvtiJTXOiA^vrjv, xa\ ojt] to'j — pto- iialo, c(iiiteclus. Al^iiu" alii^iiaiiluin prospieieiis, iiiiii

•:&'j xaTa~£TaT!;iaTo; stjto [xsvst, xa\ uTt'j Ttov '/s- priinaui illaiii et purissiiiKiiii naliir:iiii, sibitpie ijisi,

pou6\;jt svjYxaX'JTrT;Tttt (97), 4XX' otti TsXsuTata xa\ id est Triniiali, iiolau), qiueiiiie priiiio velo oblecla
si^ fjijia? (fOavouja. 'H 5i sjxiv, 6sa (98) ^[j.^ y'^''^" inanct, et a cliernbiiii obtcgilnr, conspicalus suni
(TXEtv, f) sv Tot? xTia[xait, xa\ toti; uti' aO-oiJ TcpoSs- vermn puslremam aKpie ail iios periingeiiiem. Ea
6Xr,iJ.iVoi? xa\5totxou[jiivot; [jisi-aXsfiTTjc, i^,tb;6 Osio; auteui esl, iil (iiiidein i|)se cogniliniie assetpior, iiia-

Aa6\o (ivo[i(ij£t, [jiei-aXoTrpiTTsta. Ta'jTa i-ap OsoO Ta B jeslas illa , vel , iit f)a\id appellal, in.ignilicenlia '*

dTiiiGta (99), oaa [jist' Jxstvov ixstvou YvtupiafiaTa, tjua; in rcbus ab eo creaiis productisque et gubcr-
(oaTTEp at xaO' OodTOJV ?iXiou axta\ xa\ stxtivs; Tat; natis elucet. Dei quippeposteriora sunlca , quaipofil
aaOpai; o-.J.sat TiapaSstxvOaat xiv T^iXtov, l-n:st [jti]aOT?jv cuin e.\stiteriinl, nobisque ipsiiis niiuKin (leclaranl

itpo36Xsrcstv (!)orovTs,T(oaxpat(fv£tToO(j3toT?j;vtxtTjvTa noii secus videliccl ac solis iii ai|uis iiuibrx atqiie

TJjv at70T,itv. OuTto;ouv OsoXo-criasi^, xxv f,;


WtiiaTj;, sinuilacra iufiriiiisnciilis soleiii repncsentanl, qiiaii-

xa^f^apaioOsiij.xav^jtixP''^?''^»'-'!^),)'-»'^'!:''^ riaOXov, (loquidoin cuii' olitucri iinn possunius, ulpnte qiii

oOpavou(pOaari;xa\axo'JaT',c ajiiriTa^Tiij.aTa^x3.vOT:sp liicis piiiitale 43S i-cnsuni oiiinem superal. Ad


ixsivou;("i)yivTi, ai"csXixr,;Tivo;T'j (xpxayysXtxTijaTa- liiinc iiaquc luoduin llieologi !iiiiiiiis obibis, qiiaiii-

asto; Ts xa\ Tacsto.; r,^tojij.ivo;. Kav -j-Ap oOp(xviov (.4) visctiaiii Moyses .sis, Dousqiic rii:iraoiiis ''°,
(piain-

StTTav.xavOitspoupavtov Tt, xai T:oXuTf,v !,;u3tv,'J'|r,Xo- vis ad lertiiiiii usque c(i;liiiii, inslar r:iuli *', abrc-
Tspov?i[jt(ovfi, xa\ sYYUTSpto OsoO, TrXiov (iTrixsi 0EOu ptus fucris, alquc arcana vciba ainliveris ;
qiiainvis

xa\Tr,;TsXsia; xaTaX-ri^lstoc^ii oaovfititovOTTspaipsiToO etiam supra illos cveetiis, aiivilicam qiianidani aut

ouvOiTou, xa\ Ta-stvoO, xa\xaTto ppiCovTOcxpa(j.aTo;. arcliangelicam sedem et nrdinem sis conseeiitus.
(^reatiiiii eiiiiii oninc , sive ccelcsie sive siipereceleste , liccl subliiniori quani iios initiira pr;cditiiin ,

Deo(pie viciiiiiis, loiigiori taineii intervallo a Oeo, ac plena illa ct absoluta cogiiitione dislat, quaui
qiio coiiipositam liaiic noslram , et abjeci^un ati|.iie liiiini vergentcm iiiass:iiii superat.
A'. 'ApxTiov o'jv ouTtjj TiaXiv ftsov vor,aat [jIoV, Q IV. Eslo igitiir lioc alteruin oralioiiis e\ordiiiiii.

^aXsTTOv •
(fpaaai 6k, (iouvaTov, ('!); Tt; Ttov (o) Trap' D(;uin iiilellcclii pcrci|)ore diflicile cst : cloqui aiitem
"EXXr,Tt OsoX.i^Yojv etftXoatitpTiasv, oOx iXTi-/voj; s[j.o\ nipossibile , ul Drofaiioriiin ibeologoriim (piiibini

Soxet, l'va xai xaTsiXr,(fivat Sij^ti -cb -/aXsTT?jv stTstv, docuil, nieo qiiidem judiiio , iion iiicallide , neinpe
xa\ Sia^uyT) T(p AvcX-fpaaTto tiv 'iXs.-{yo-j. 'AXXa ul ex eo qiiod intcllectu dillieilem sflirinal, opiiiio-

(fpaaat [Jtsv, aouvaTov, toc 6 k^ib^ ).6yoi' voriaat ok, iieiii lioininibiis aiToral,se cuui cognitiono percc-
(i5uvaT(oTspov. T^ [xkv yip vor,Obj, Td/a av Xoyo^ pisse; o\ co aiilein ipiod iinllis V(;rbis eum c\|)licarl

5r,X(oas[£v, st xa\ Jjtt) [jiSTpitij;, dXX' a[jtu5ptOi; ys Tto posse ait, lioc :igal, ne inscitia siia prodi atqno
y.r] 7:a-jTT] t4 tliTa ots-.fOapiJiivi;), xa\ vto'ip(oTf,v 5td- convinci qiie;il. ligo vero ila potiiis dieeiiilum ceii-

Kxod. xwiii, 23. =» ISal. viii, ^>. " [i^od. vii, I. " II Cor. xu, '

(91) "Ezpnycr. Ileg. a, ircs Colb. ct Or. I, l\) fIpc(7v.U.-if.n\ Keg. a, pXcTTStv.
£t/ov. Sie etiaui vidciiir legis-<e Leiiv., qiii verlit (2) Tpitov. Oou b., toO TpiTou.
« .\iiiii!US eial Ociiiii coiiiprelicndere, » elc.
(5) 'ExsirvvQ. liog. biii, diio Oolf 01 Or. 1,
(9.")) TadjiicOia. Scbel. : Otxovo;jLiav < Incarna- sxstvov.
liuiioiii. »

(90) Af';-(0. Rog. a , 0s(o A'>(-(o.


'
(i) luu- xiip oupih-icr, elc. Id inlcliigii Elias dc
(97) 2^i.)i-j(«.l(''.Trsr^((. Iloc propilialorii volanien, « ca'lo, » el de « angelis, » qiii siiper co;los siiiil.

de qiM l''.\ud. \\vi,5l, sigiiiliiMl in soiiu (ircgurii (S) "iit; zii; Twr, elc. Pl.ilo liie inlolligiliir, ijiil

proiribilionein Ctintempl.uiunis suniiiix iliiiis iiatiii;e. iii Tiinau ila liabel 'Pjv \i.hv 0'jv T:otr,Tf,v xa\ Ta- :

(98) "0(-«. Kog. a. t'o;. TSpa ToO TravTft; sOpstv to Sp-j-ov, xa\ sOpivTa zi^
(9-1) Ta d.-iicOiii. Qiieiiiadinoduni < facies Doi > r.ifjza.; douvaTov Xs-j-siv. Quod 'rulliiis lil). De uiii
substantiaiii et (Jeit;iloiii, niiiiidi crcatioiie priuroiii, vcisiliili: sic redilit : < llliiiii i|iiideiii qiiasi paroiilcni
sic posteriora
< > crcaliouem el Providciiliaui in- liiijus iiiiiviM.iiUUis iiivciiire dillicile est, cl, cuin j;iiu
dicaul. iiivciicris, iiidicarc iii vuigtis, nefas. »
31 5«. (jlUXUUll TllEOLOGl 52
si'o, Dci iKiUiram niillis qiiiilem verJiis c.viilicari A votav. T6 Sk xojuj-fo ((Ji itpiiY;jia -cii Siavoia i^cfiAa-
posse ;
aiiiiiio aiilein alqiic iiitelleotu coiiipiebeiuli ^:iv, ri^noij doOvatov xa\ d.aifixavov, [xt] oti toI?
iiiiilloniiiiiisposse. iNain quoil qnis aiiiino ct ralioiie •/.a-:a6;6Xaxi'J,a3voii (7) xa\ xa-u v;uou5iv, dUa xa^
complcjtus fuerit, id i|iioqiie fortasse sermouR ilc- TOij Xiav Ci^TiXoi^Tc xai ^iXoOiot;, v.-x\ o;j.oiio; 7:aaifi

ilarare queal, si iie iiieilioeriler qiiiileni, at s;ilicm y;vvr,Tri (8; cfjjit, xa\ ol? 6 ?<ifoj oOto; Er.i-poaOet,
obsciire, inoilo aiulilorciii naclus sit noii omiiiiio xa\ T^ TOUTO aapxiov, -pi; ttjv tou dXr,OoCig
~^'li'->

surdiiin, l;irili.|iic ct stii|)iili iiigenii. At rem l;intam xaTavor|3tv •


oCix olSa 61 (9), t\ }ir; xa\ Tai; dvo.'Tip(ij

aiiinio compiclieiulere. oiniiiiio iiiipossiliilc est, iioii xa"i 'loz^xXi (p'Ji£Tiv ai, 6ia t6 reXriiiov Eiva'. 0;o'j,
iiiodo igii3\is ct laiiguidi-, deorsunique veigeiili- xa\ oXo) T(o xaTaXdu.:ri30at, t'jx?jv av xa\ Tpa-
(f()jT\

bus, sed inagiiis cliani et cxcelsis viris Dciqiie voTvTO, £t xat [A^ ^AvTr), dXX' •fi;ji(ov ys TiXi(i-
ainore praidiiis, ac moitalibiis penrqiie oiiiiiibus, Tzpov TS xal EXT'JT:iuT£pov, xa\ dXXtov dXXai tjXsTov 1[

quibus ad veri cogiiilioiiem c;iligo li;ec ct c;irn s D.aTTOv, xaTa tt;v dvaXoyiav Trj^ Td^sojj.
fiassiiics loiieliras offiiinlii. Aiiiiio liaiiil scio .iii liiic (jiioqiio subliiiiloribiis illis cl iiiielli.i,'ciilibiis na-
liiii^i, iicgaliiin iioii sii; qii;c qiiia Dco piopiiis jiiiclic sniit, ac toio illo splenJore (olliicciil, cei'-
rcic ulii|Me forlasse i|iicaiil, si noii prorsiis , ac cci te |)!ciiiiis qiiain nos cl SDliilius, alque ali;e aliis,

pro cujiisqiic oriliiie, vcl iiberins, vtl p;irciiis.

V. SeJ (le liac le liic sii finis. QiioiJ aulem ad iios |$ E'. ToGtojji^; o'5v ^vTaOOa xjiuOw ^6 6: fjpisTEpov,
«itiiiol, iion pax laiituniinoilo Dei e.vsiiperat oiniiein oJx ^ EtoTjvr; tou ©soj [jtiivov \i-:zzptfi<. TtdvTa vouv
ripiilein et cogiiilioiicm *', iiec qiia;cunqiie iis , qui xal xaTdXriiJ/iv, o'j6c oaa Tot; Stxaiotij ^jtV/ iv l-av-
jiisiiiiam cnliierint,
499 'o diviiiis pollicitalioiiibus YcXiat; d-ox£i'Asva, Ta ;j.r|T£ 6-^0aX;Aoi:; (10) Of/aTd,
rcc()iicli;a snnt, qiuc nec dcnlis ccriii , iiec aiirihiis [;Lf,T£ ibj\v dxo'jJTd. [jtT;T2 oiavoia 0;(opr,Td, xaTJi [jtt-

estiiii, iicc aiiiino cogilari ac perspici '^ nisi teiiuis- xpV/ j^o^jv, ouok ^ -ZTfi xTiicio; dxptSrp xaTav6r,;;tj
time, possiiiii , ncc exacia et absolnia rerum ciea- (xa\ yxp xal Ta'JTr;; TTxijOT^Tt xd^ axtii ex-^"' l^'^"
larum cogiiitio (nam liarnin qiioqiie le solas uni- vov, 0-a'i d-/.0'ji-r|;- "0>^'Oj^iai rohq cvpavDhQ, spxci
Lras tciiere liaiid diibiics, ciim SiTiplurain ad liiinc rcor BaxTv.lixn' co>\ celi\rr{r xcil licrzipar, xa\
modiiin kiqiiciilcm ainlicris : Xutelio cmlos, vperaJi- Tiv £v a'JTot; 7ud','tov X6-C0V i); oiiy\ vijv opwv, 6i6-
tjitornm luorum, lunnm ct slellns *', camqiic, i|ii;c [j.;vo; 03 liTtv OTs)^ dXXd 7:oX'j npb TO'JTWV, ?; \i-Klp

jpsif iiiest , firmam cl st.ibilcin ralionem ,


pciiinle Ta'jTa, xa"i k^ ?;; Ta'jTa, cjjuais dXr^-To; tt xa\ dTTi-
Ecilicet alque in bac vila ea minime videiis, seil ali- P!Xt;t:-o;' Xr,'to ok, o'>/ oti 'iazii, dXX' r\ ti? citiv. 0'j
qiiaiiilo perspecturus ) : sed niulto mngis n;aiirj l-ip x:v6v (11) ih x-f;pUY[jta f;iJ.(J)V, 0'JSk [JiaTaia f; Tti-

il);i liis suldimiur , et ex qiia li.ec origiiiem iraxe- dTt; r;;j.(ov, 0'Jok to'jt6 iaTtv 6 6o-i'[j;aTi^o;j.;v ([j.t] T:d-
Ttinl, rapluin oiiincm et compreliensionem siiperat. *-'
Xtv tt;v s'J^;'vu)[j.orJVT;v f^p.Si^ dOsia; XdSir;? ^fJ/.V'' ^^^-
^'ecvero li;cc vcrba ila accipi vcliin, quasi pcrci|ii auxo-favTia?, xa\ xaTET:apOTi; ('o; (1'2) 6[xoXo','ouvt(ijv

I on posse dicain, qiiod sit D.^iis, sed quid, ct qiialo tt;v d^pjotav). nXctiTOv yip 6tatf^pst to'j ei'jai Tt tts-

sit. iNeqiic enim iiianis cst pi;edic;itio iioslra, iicc T:;t-Oat, t6 Ti 7:0Ti iiTt to'jto siSivat.
vana lides iioslr;i '•'
; nec id cst , quod aslriiiniiis ( iie iuis'is id qiiod piobe cainrnliqiie ilixiiiius, in

impielatis et caliiiiiiii;c argiiir.ciitiiiii li;ili;is , ac iioliis, iit ignnraiiliaiii coiilileiilibns, ;iri iig:iiiii'r iiisiil-

les ). riiiriiiiiiiu iiaiiiijiic inli'rcst, ci-'rlo libi persii;iilc.is aliqiiid esse, aii, qiiid laiKleiii illinl sil, ciiiii-

peitiiiii b.ibcas.

Yl. Kieiiim iiiiod Dciis sil, ac priuccps qiia;dain C7'. To'j [J.EV
Y^P ^"'"^' t)j(,v, xa\ tt;v tovtujv
iiiiisa, qii;i' res oiniics procre:iiil, alipie loiiservel, 7:oiT,T:xf|V TS xa\ suv;xTtXT;v atTtav, xa\ 6'.}t; 6t3d-
tiim oculi ijisi, liiiii li'X iialuralis iliireiil; illi, diim uy.-jiM;, xa\ 6 cfu-txJi? 'ii[J.'j; f; ;j.^v Tot^ 6p(o;j.£vot5

r biis in asiicdiiiii cadciUibiis acieni alligont, cas- T:oo7fJdXXou3a, xa\ 7:iT:r|-,'6jt xaXto;, xa\ 6o;uou(jt,

qiie cl |iiil(lire fixas et slabilcs csse, el progrcdi, xa\ dztvf,TUj;, iva outoj; EtTtoj, xtvou[j.£vot; xa\ (fz-

:iiqiii' iiiimole, ul ila dicaiii, iiioveri volviqiic perspi- po;j.iVot;- 6 Si, Sid zu>-i 6p(o;j.£-j(ov xa\ TeTaY[J;iv(ov,
i: iiiit : lixc autem , dum per re.; ocnlis siibjeclas , t6v dpxT^Yi'' TO'jTtov <juXXoYtJ6(j.ivo;. Ildi; Y^p d'j xa\
ac rcclo ordiiic colloeatas , aticlorein caruiii certo uTTtfiTT; t4Ss t6 T:av, f^ auviiTT], [jt; 0so'j Td 7:d'JTa

(|iiiilein ralincinando abSeqiiiliir. Qiioiiain eiiiin iiiodo xa\ 0'Jato')3avTo; xa\ -uvi/ovTo; ; O^JSi y^P xtOdpav
iiiiivcrsa li;cc renim moles vcl prodiict.i iiiiqii;iiii Tt;6p(o/ xdXXiJTa f,7XT,[j;=vr,v, xa\ Tr;v Ta'JTT); £'jap-

liiissel. vel coiisisierel, iiisi Deiis oiiiiii:i iii iiiinn [joiTiav xa\ £'JTa:iav, i; -f,; xtOapioota; a^JTr;;

" Pliilip. IV, 7. " l Cor. II, 9. '• is. Mii i. " lCor. XV, l.i,

(G) TccovTo. Uegg. a, bm ct Or. I, to;ou:o, (10) T^tfn'iTec^na.ljic7Q,clc. Ohsi'rv:it Kli^is Crc-
< l:il''lll. I Iriisis li;i'C .\piisliili vi'rli;i iiiiilii;i a rnisse ex apo-
(7) KaTaCeC.laxevjitrvir. Diio Colb., ()r. I ct ciyplio lilirii, (jiii ab Klia pio; lii'l;i si ripin.s diciliir.
Dud., xaTs£Xax;u;jt£vot?. Qiii.liii jioliiis desiiiii|ila cx l»;iia; i.viv, 4, < ociiliis
(K) reryr\Ti\. Ite[j. a et Or. I, -;'.,vr|TT;. 111)11 viilit, > etc.
(9) OlCa £L Sic Rogii et C.dberliiii pliircs. Dcst (11) l\f:rc'r. l';ir., xatv6v, < nova. >
Sc iii i'd. .Niilliiiii ccrte esl diibiiiiii, qiiiii ;iiigi'll Dciiin (1-i) licd Miztciapilfti: 0)Q, it. Id isi, < ct ad- .

\iili'aiit, ('1111111116 visiiri siiit liiiiiiines, cuiii ;ck'r- M'isiiiii nos insiirgas, qiiasi iii;S |irolili'aiiiiir igiiora-
ii.im bcatitudiiiem adijiisientur. le an sil Ucu». >
-5 OKATIO XXVIIl. TIIEOI.OCICA 11. Zl
ixouwv, aXXo Ti.i] t^jv xrir xiOipa^ ar\\i.i.a-jpyhv, xa\ A iiaUir:\iii proliilisscl, ;il(|iic conscrviirel? QiicnKKl-
"C&vxtOap(;)6'jV ivvof|jei, xaV irpb? 0'j-(/v avaopaiji;r-:a'. iiiodnin ciiini (|iiis|)iani cilli»nini piilclicniinc coi>-

TTJ Siavoia, xav ayvowv Tuxf] Tai^ ft^iscriv outdj xal fccUiiii cl cl;il)()r;il:iiii f()iis|)i(iciis , cjiis^inc cnnciii-
fjULiv T^ TTOiT.T^xV; Sr,).ov, xal -zb xivouv, xal Trjpouv nilalcni cl consliliUioiiciii, ;iiil cU:iiii ipsiiis ciili:ii:i:

Tit 7:£TT0[Yi;j.^va, xav (xrioiavoia TOpi),ajx6avr]Taf xa\ c;intun) ;indiciis, niliil :iliihl (|ii"<iii ip iiin ciilwir;!;

Xfav i.-('no\iiiyi , 4 piTi [jl^xP' toutojv 7Tpo'iwv ixouotio;, coiulilorcm cl ciili.ira'iliiiii iiicnlc rcpiil:ii, .ilqiic iul

xal Tatr ^ustxat.; J-(i;jtsvo; a-oo:!|sjtv •


d),X' ouSk cnin cogiuilioiic feruir, Cli;iiiisi ilc l;icic it;iiotiini :

TOUTO etvat tVtiv, o;rsp ^',favTa30r,;i;v, i^ livSTUTTtoaa- eoilcin (pioqiic iiioilo iioliis, is, (pii ics cirrcil, cffe-
ptsOa, f, Xoyo^ (lil) u-iypa^j/sv. Kt Si Tt; ;v Tzsptvofa ci.Tsqiie movci atipic cnnscrv.Ti , iiiaiiircstds cst,

TOUTOu Tzozk (L-i) xav kT.\ rociv syivsTo, Tt? T] a-A- etiamsi niciilc ininimc conipreliendalur. Ac iiiinis

is.1^1^; zl; ouTt))^ stj EoxaTov ao'^ la; d^fxsTo; ti',; profedo lichos cl slolidiis csl , (piisqiiis non liiic-

ToaouTOu /aptjjJtaTo; f^^ttuOri ^rori ; ti; outio ih aTo- iisqiie .'poiite sua progrediliir, naliiralimiKpic tle-

[J.a TTic oiavota; fjvot^s, xa't eD.xuoj nv:u;ia, t'va t(o inonstr:ilioniim vesligiis insislil : atiiiie adeo lioc

Ta r.TK% spsuvtTjvTt xal ytvtoaxovTt, y.3.\ Ti pdOTi tou sil)i pcrsuadel , iie id quidcm Dcuin cssc ,
qiioil vcl

0£ou, nvsu;j.aTt, 0s'jv xaTaXd^Ti, xal [jtTjxi-t tou imagine quadain animi concepinnis, vel inrorinavi-
7rp(ijto Sir,Tat, t!» SixaTOv (SpexTiv S/tov V,5r,, xa\ Et; " niiis, vcl or:itioiiis 500 pciiicillo utciiiKpic descri-

8 Ttaaa a-£uo£t xal itoXtTsta tou u',J'r,Xou xa't oid- psinius. Qnod si quis niiipiam cogitatioiic Duuni
vota; qiioipio inodo comprclieiidil, qiioiiaiii , olisccro, ar-

gumeuloid prolial)it ? Ecqiiis cniin eo snpicntix pervcuit? Ecqnis nnquam laiitain graiiain diviuilus consc-

tulus esl? Ecqiiis os nicnlis il.i apcriiit, ac Spiriluin allraxil " , ul Spiriius oninia ptTcrulanlis ,

alqiie ctiaiii Dei proluiida cogiiosceutis " ope alqne adjiiiiiciilo, Dci naliirani couipri^licnJcr-it, i.rc y^m
iiltcriiis priigredi neOcsse halieat, nlpole qui exlremum illiul appelciiduui jam liaUcal, ad qiiod oniniS
siiMimiiiin viroriim el vila el co"ilaio contendil?
Z'. T£ ydp 7:oT£ u7:oX:^'|ri th (^stciv, etT^sp oXat; (I ii) VII. Qiiid cnim l.indem Dciim csse ceiiscljis, i

Ta:; XoYtxaf,; TTtoTiust; t'.f6oo'.i (IG) t] r.ph; Tt gz 6 argiiuieiilis a ralionc pclitis ndeiii oiiiniuo lialics ?
;

X(5yo; dvd^it paaaviC(5;A£vo? (17), o) ^tt^oootptJjTaTS au, Ani qiio laiidcm le snbvclici li;i;c (lispiii;ilio , si ac-

xa't OsoXoYtxioTars, xal xau);io;jtsv£ ei; Ta d;jteTpa; cnraliiis examiiicliii 7 Tc, iiiquam, appello, qui plii-

nfcpov atTjijta ; xa\ mlj; t& Jti:£tpov, xa't dtipiaTov, losophiae ac Iheologi.x- principaliiiii tilii vindicas,

xa"t djyr,;xdTta:ov, xa\ dva^k,;, xa\ dipaTov; i^ xa\, atqiie in immciisiim gloriaiis. Aii corpis ciim esse
TauTa a(jj;j.aTa ;
"11 t?,? s^ouata;! ou ydp auTr^ ^u- diiscs? Qiionam crgo iiiodo imniciisus, iulinilus, (i-

Bts ato,adTtov. "H aioi.ta ;jtsv, ou/\ TauTa oi ; "fl Tr,c C g|„;B expers est, ac deniipie cjiismodi, ul iiec langi,
•naxuTTiTo; (18) ! t'va [jtr,okv irXiov f,[jttov 'iyri ih Geiov. ncc ociilis cerni queal? An h;vc qnoqiie in corpor:i
11(1)? ydp aezT^v (19), ei Treptypamtiv; i^ tzGi; tssuHs- cadiiiil?0 liccnliam ! Mon cnim h;cc corporuin iia-

Tai zh sx aTOf/:iojv auyxeTaOat, xa\ st? ituTi itdXtv liira cst. Au corpus (piidcm esse slauies, iiiiniciisuni

dvaXusaOat, r) xa't oXwg XusaOat ; SuvOsat; ydp, dp- vcro, alqiic iurinituni, c:i!tcraque iiiijus generis csse

X'1 F^^XI? S^> StaaTdasd); • ?] 5e, Xuastog • Xu- negabis? crassiticm ! ul nulla le Deus iioliis pra?-
V-^X'']

atj 6k dXXtJTptov 7:dvTT) 0eou, xa^t t^? 7:ptoTr,; cfu- slei. Quid euiiii afferri potcst, cur colatiir aiquc ado-
astjj;. Ouxouv StdaTaat;, 'tva [jit] X'Jats' ouoc ii.iyr], iclur, si circiiniscri|itiis csl? Aiil qiiid cansru esse
'iva [jif, S:daTaat?" ouSc auvOsatc, 'tva [1.7] [id/r) Sti dicciiMis, qiiin cx clemeiitis coiifl:ilus sit, atquc in

T0'JT0 ouOo aijj;jta, t'va (jtj) a^JvOsatc. 'Ey. Ttov ts- denuo rcdigatur , aiil eliain prorsiis. iiilcr-
c;hIciii

XsuTattov £7:''. Td 7:ptoTa 6 "Aiyo; dvttjjv, outio; 'toTa- cat? Composilio qiiippe pugna; initium cst, piigna
Tat. aiilein dissidii, dissidium soliitionis : solutio porro

iiullo modo iii Dciim ac priiiiain illaiii uaturam cadit. Qiiocirca nnllum dissidiiim admitleiidiim esl, iio solulio

coiise.iu:itiir : iiec pugna, ne dissidium oriatur : ncc composilio, ne piigna exsislat. Ac pioinde iie corpiis

quidenicsl, iic alioquicoinposituin qiiidcm cum necesse sil. Sic:ib cxtreinisad prima rccnrrcns oratio insislil.
VUI. J.im vero pi)lcriiniis,
H'. IIoJ? 61 xa't auOrjaeTat Tb Sid TTdvTojv StTjxetv, b qiioitiodo illud tiicri

xat 7TXr,pouv -i 7:dvTa 0SOV, xaTd To, Ot)/,l r^^r oi>- qiiod ail Scriptnra , D.-iiiii oiiiuia pervadere atqiic
pavdr xai zi\r y7ir ij-i) a.liipo>; .Isysi KvpiOf;' xa\, iinplore ,
jiixl:i illiid : pioniie calum el terrnm CfjO

nrevfia Kvpiov :^e:i.li'ipioKe T)"(r olxovjieryp\ et -zh impleo? (Ilcil Domiiiits "; cl, Spirilus Domini re-

fi^v 7:EptYpdc?ot (20), ih 6- TTsptYpdtpotTO ; "H Y^^P jilevil orbein lerrnrum ''^
; si Dcns parliiii circn;ii-

6id xevou xt^prjaei to'j 7:avT'j;, xa"! Ti itdvTa oi/f^ae- scribal, partiin circuiuscrihalur? Aiil cni;ii per va-

'" Ps. cxviii, 151. I Ciir. II, 10. -• Jor. xxiii, 24. " Sap. i. 7.

(13) Acfyt-c- Ilic Elijs ( ralioneiii, t iioii i scriiio- Coisl. I. Dcesi to i:i cd.
iiein I inteiligil. (I'J) nCor: yap cs-Tcr, eic. « Quomodo cnim ciiiii

(U) /7ori. Dcesl iii Or. 1. colaimis, si circimiscrilii jiotcsl? Aiil qiiomodo con-
(I5l "OMiic. Coisl. 5 el Or. 1, oXto;, « Oiiuii.u;;,. ' cedcre dclrcclaliiiiiiis, ciim c\ eleiiiciilis conn.itiiiii
(l(.) 'EpciSoii;. Coisl. 1, 4p(j.atc. cssc, aUpie in eadcm deiiuo reiligciidtiiii, deiiique
(17) Bacrciril^6ii£vo<^. Coisl. 2. ^toj^^iisvo;. proisiis iiitcriinriiiM i

(18) ~Q Tf(r e^oialiK; ,'.. tij zffr :zayi^Ti\zcr '.


6ic (-iO) rispi-fpii^oi. Keg. a, -:p:Yf'dv' £t.
55 S. GUF.GOnil TiiiCOLOGI
ciiaiii univcisii.ilem giassalnliir, ei res Biniies imliis \ -.3.: f.jj.iv, iv' i6(yijO>i &i>j;, xa! iw[xa y;v'!i.i:v&;, y.oX

IHMilmnl, iii sio Deiis loniumclia airicitiUir, ni;ui- cJx S/(i)V oja :isKotr,xsv •
r^ aoj[jia ev aw^ia^: £7Tai,

ruiu el qui cnrpiis sil, cliis qnoe procreavit carcal : oT.zf aouvaTov t^ irXaxfjis-ai xa\ avj-.-apaTjOfiTs-

aul corpiis iii eorporilius cril, id qnod lieri non po- Ta;, CoTr.zp (21) oia tuiv Oi-pwv [jiiYVjTai xaV x6
lesl : aul in plicaliitiir , ct op|Mineuir, qncinadino- ^isv -ijjivE!, Cir.6 5's ToO t[tT,Of|iiTai, xa\ twv 'E-t-
«liini ea, qua; liqniililale piKdila siinl , 501 inler se xoypsitov OT'5;j.tov oiTO-toTspov t£ xa': i-patooistE-

uiiscciitur; alque alia secabii, el ab aliis rnrsus se- pov '22)- xal outoj StaTrssEtTat f,iJtTv, xa'i aZt^n 00/
fabilur, quod ipsis eliam Epiciiri aloinis absiirdiiis £|st, oCSI CT,?tv Ttva 6 TTspV ToO 3(I);aaTo; li-ioi (23).
el anilius esl ; sieqne noliis collabelnr, nec corpiis, Ei 6k aOXov 9f|J0(jtsv, £i (JioV t6 -ijjtTrrov, tu? Ttitv

nec solidi qiiidqiiani babeliit lurc dispulalio, qua cSo^s (21), xa't Tr,v xOxXtii cfopiv ci£p?I;jL£vov ?jtw
corpus Dco irilucre conainur. Qiiod si enni p.cv dO/.iiv Ti xa"i 7:i;jL-T0V ctli;j.a, £i ,3o'JXovTat ok, xa\
corpus materix «xpers esse conlenderini, si qui- d-di^jtaTov xata tt;v aCiTovojJtov aOToiv Toij Xdfou tpo-

*tein qninlum illud, iit iionnnlli censncniiil, et iu piv xa\ ava~Xa3tv •


ouSiV •^b.p vuv 7T£p\ toOtou 6toE-
orbcni volnbile : sil sanc corpus qnodilani qniiitnm , io;jLai (2,^). Kata Tt ok TiSv xtvouij.ivtov £TTat xat 9£-
el a inaleria senioluin, aiqiie eiiani, si ipsis ila col- po;j.ivtov, 'tva piY) Xiyto ttjv ijSptv, £t TJt auTJt TOtj
lilitieril , ineorporciiMi ;
quandoquidcm ila scnnone j} 7:£T:otr,[jiivots 6 T.z~o'.Ty.iac, xtvT,Of,ci£Tat. xa\ Totj tpe-

roniparali snnt , ut pro aibitrlo in omncm parlein poijiivot; 6 tfiptov, £t •,-£ xa't touto Sojoouit ; Tt oaV
sese Tcrscnt, ac qnidvis elTingant ; niliil enini bac tI (20) tojto 7:dXtv xtvouv; xt 5k t?» -av xtvoijv;

tle re in pra^scnlia eum illis allercabor. CaMeruiM xixcTvoTt ; xa't ti TraXtvixiivo ; xa\ TouTOStc a—tpov.
quo tandeni in gcnere eiil caruin rcruni, qu.c iiimu llto; 6a\ oux iv to-(o TravTto?, £t -{z cf£po;ji£vov ; Ei
cieulnr el agilauliir, ut interim laceam, quam gia- os aAJ.o Tt Ttapi t6 nifiTTTov ^fjioujtv, si pi'£v ai'i'£-

vis sii conlumeliT, assercre, Ciealorein eodem, quo Xtxi5v ttoOsv ott aYvjXot (27) (Ko(jtaTa, X3\ Ttva Tau-
res ab eo crealas, niolu incitari, alqne cuui, cnjus ta; xa't ttoiov (28) u7c';p ayysXov str, ©£?<;, ou Xet-

vi ac niimino ics condikc volvnnlur, si laiiien lioc Toupyo; aY-,'sXo; ; Et ok u7:"sp TauTa, 7:aXtv £t<if,)(OTi

eliam djituri siint, eodeui inodo cuni iis volvi ac G(o;jiaTojv e!j,ij.i^ dX^S-ftiTO?, xa\ cyXuapEac puOi?, ou
circuniferri? Qiiaero eiiam , qnidnam sit qnod iiiii- 6a;j.ou crTfivat SuvafJisvoj.

vcrsum boc moveai? Qiiidnain vero qiioil vicissim illnd inoveai, ac rursniii a qiio illud inove.ilui? V.o

ileinque niodo in inlinilum progrciliar. Qiii eliani licri polest, ut oiiinino iinn sil in loco, si qniileni

ferltir, ae ninlii Jam si aliiid qnoildain corinis, prselrr qninliiin


incilaUir? illud, Deum esso slaluaiil'

si quidein angelicuiii unde probabunt .ingelos corporo consiare, ct quo


: taiuleni corpore? Quaniuin
autem, si res ita se babeal, Dens aiigelum, quo minisiro uliiur, aniccellet? Si corpus quciddam his suli-

limiiis essc di.vcrint, rursus corporuin examcn rationis e.\pers intlucctur, ac iiiigaruni gurges adeo
prnfnndiis, ut nusquam pes figi possit.

IX. Ali|ue liiuc constat, Deuni corpus non esse. C ^- Outoj pisv ouv (29) oii cjtop.a fjjjitv 6 0£(5;- ouo^

Neque eniin adbuc qnisquani eorum, qui divinilus i^ap lior) Tt; touto toiv Osotiveucjtujv, ij stTrsv, f|7:ap£-

alBati snnl, boc vel dixit, vel ab aliis ilicliim com- oiSaTo, ou6k ttj; f];jt£Tipa; (30) auXf,; 6 X(5-j'o?.

probavit, nec noslri ovilis esl ba^c doctrina. Stiper- Asi7:sTai 5}) dcitoijtaTOV u7;oXa;jt6dvsiv. 'AXX' si dioa-

csl igilur, ut iiicorporeuni esse Deiini c.xistimeinus. [jtaTov, 0U7:to ptkv ouOi touto tt,; oiita? TiapaiTa-
Verum, ulcunqiie incorporcum ilicanius, nonduui Ttxov T£ xa\ 7:£pi£-XTtx6v (51), to(i~£p oiiok t5 dyiv-
lanicn boc natiiram illius essentiamque complccti- vr,Tov, xa\ t6 avap^ov, xa\ t6 dvaXXotojTov, xa\ t6
tiir et declaral; qucniadinodum nec ingenitiiin, nec a'.fOapTov, xa\ oia 7:£p\ 6sou, i^ tsp\ ©siv slvai Xi-
anarcbuin, id esl, principii espers, nec iiiiniulabile. vsTat. Ti •^ip ojTt (32) auTioxaTi TTjvcfujiv xa\ tt^v

(21) "QcrtF.p. Sic diio P>egg., trcs Colb.,Coisl. \, sccro, qiUKliiaiii crit a (|iio iiiiiversiiin Iior movebiliir ?

Or. 1, elc. Iii cd., f, Ciz-trj. Qiiiiliiaiii illiid vieissini iiiovebil?Qiiiil ilciii illiul? Iil-
(ii) Ti uuSi(TT£fc'y. Ciiisl. 1 addil, oy; oi T:£p\ (|iie aden in iiirniiliiiii.>Sic Gricea videlnr legissc : Tt
Tau-a t(7/oXaxiT£^ £Xf,pr,iav, < aniliiis cliani iisdc- 6£ 7:av xtvouv ; Tt 6£ touto 7:dXtv xtvouv xa\ ; Tt
liramcnlis, qii.c boinines in liac dis' iplina veisali JTaXtv sxstvo; xa\TOUTO zi; a7t£t,oov.
linxerunl. > Ibcc laiiieii dcsiiiil iii iilerisyiie eudil. (27) "\-j'j-s.lci. Iteg. a, ot a-i^ysXot.
cl cd., Klias aiiteiii agiioscil. I
(28) lltccr. Duo
Coib., ct Or. 1 addunl, dv.
(23) '0 nnil Tcv ro^ftUTOQ .(/ycr. II:i'C jiiiigit (2',lj Uvr. Dccsliii
lleg. bin cl Or. I.
Leiiv. cnni liis superioriUiis verliis, xa\ outoj ota- (30) OvFk ri/i; iijisTFrttf:, clc. liill. < Alqiie ab :

•nstcjsiTai f,;jitv, sie(|iie rcdilil : « AKpic hoc nunlo biijiisinoili serinoiu; lidcs Krclcsi.T abborrel. •
ralio, qmc Dco cnrpiis nltribiiil, siilisisleie iinbis llEftsxTixvr. Dec>l in iioiiiinllis cndJ.
(."1)

niH|iilt; adeo(|uc nec corpiis, nec conipiigom ullam Ti -jyip ivTi, clr. Bill. : < Driiiiiiin cniiii, liiiic
(.32)
balieliit. > ipiiileiii ccrle, ipii Dei nieiilcm vcrc balieal, al(|iu;
^2i) "Urzicrn-iSc^H. F,x liis ruil Arislolclcs, qiii iii iiiileiiiplalionc perfcelior sil, consideranduin ct
(

prujier qiiatiiur icriim piincipia, scu clciiicnla, cxpeiulcnilum occnriil, ipiid Dciis iialura siia cl
qua: siint i aijiia, lcrra, ignis et aer, » qniiUiim, siibslantia slt acpnsliM iuic ailjiciciidiiin superesl,
:

ucmpe c cccluni. > e inatciia qiijd.nil cOnriiiatuu!, ciiiii iicc iiruiiiiii balicrc, nec a sc iiiiqnaiii dcsiisrcre;

admlitcbat. iiec fiiie ullo circuiiisciilii ac deliniri, sed, ipiid'|iiiil

(23) Awiroiiat. Ucg. a, 6ioi-o;ji£v. iii rcriim iialura csl, amiiilii siio cuinplecu tilquc
(20) Ti eiil t6, etr. Kcg. biii el Or. 1, Tt 51 cocrccre. »
•fi.Toluni liuiiclocunisicverlit Leuv.:<Al cniin, ob-
37 ORATIO XXMIl. ^- Tliroi.OCICA II. 53
uiriSsTaffiv i-ji,4j(£i, xi j;:!] a.oxv' S/Jtv, ,u.T,oi e^i^Ta- A 'i'''' iii> ori iiplilnlo, ccUnMqiic (iiiiiii:i, 502 '!"•'»* <liJ

oOoi, (jiijSi irspatoucrOai ; 'A).X' oXov •:6 clvai Ttspi- Dc^o, vcl circ:i Doiiiii, pra^ilicaniiir. Quiil cnim proil-
Xa,u,6avctv XsiTcsxai Tcpoatf iXojotfjTv ts xa\ r.fiocz^- csl ;i(l iiulicaii(l:iiii ipsius ii.iliir:im et bnljsisloii-
ETdJsiv T(o ys voOv Wiou (5.") ii),r,Ow; Ey/^''''^'i "''*^ '^^- ''^"i 'l"'' oxsislil, si ili(ns cniii iiiiliiiin iiori li;il) 'r.-,

/jtoTipi.) TT^v O£(i),ocav. '11,; yip o'Jx lipxst t^j aCiixa. iiec .t sl' iiii(| i;uii (lc.^tiscore, iii!c iillis iciiiiinis iiiclii-

eiTTsTv, t) T<i ysY:vvT,sOat, r,o'j4 tJ) xa"tTi, Tisp^tfl Tau- di'.' Vcriiiii liit:iin ejiis c.sspiili:ini cdisscreiuhini ct
Ta, 7:apa!JTT;aa! ts xa\ 5r,X(o3at, dXXA osT xal t^ iiif|iiirciiil:iiii liiiic rcliiKiiiiiiiiis, i|iii vcre Dei noli-
•J-ox£t[jt£vov ToOTOt,; £t-stv, ci (iiXXot (5i) TEXsfwgxa'! li;iiii liahiM, alipio iii to;Uciiipl:m(lo pcrfeclior csl.
aTioyfiMy-io; zb vorjuii.zvov TtapaiTrjisjOat (i) Yip av- Ulciiiin non s:ilis csl eorpiis diccre, aiU procrc;\-
6p(o7toc, i^iflou;,?, ('TTTcorTOUTO Tii cv5(i)[JLaTov,xa\ y;vv(o- Iniii pssc, ;iil hoc vcl illiul, rni li;ec adjatciil, cxpri-
(jtsvov,xa\90;tpoiji:vov)-ouTio;ouo;ix:T ffTf,3£Tat jjti/pt iiieii(liiiii el iinlicaiuliiin, seil ijni(l ips;i ipioipic rcs
Tou siTisTv a p.j] liTtv, 6 tt)v tou (5vtu; raXuTipayjjto- snlijecla sil, diccndniii esl,si niodn vohiiniis, iii (|iio,|

viov 9u3tv if.li 6st 7ip'j; t(o (55) slTtsTv a ;jtr, eoti, co;,'ilaiiiiis, pleiie aliiiie abuiide ripr.csciilarc ( iio-

xal 6 ioTtv Et-stv 6s(p xa\ ,'yaov 'cv Tt TOptXaCsTv, y) lcst cniiii vel lionio, vcl bos, vcl e(|iiiis tsse, lioc
TJi TiavTa xaO' sxasTov a--.t7istv, 'tva Ix ts (3()) tt,? (pioil toiporcniii :ic procrcaliini ci corriipliliilc essc
ivatpij.-ioj U)v oux saTi, xa\ tt,? ou sjTt liiziti)^, B proiinnlianuis ) : ad ciiindciii iiioduni qui Uci iialii-

nsptXTjvOii t6 vooujjtsvov. '0 6k, a (j.sv oux sjTt li- raiii ciiriosius iiKinirendain duxcrit, iion liic Con(|nie-
ytov, cjtio7:(ov 6k siTt, ttoieT rapaTiXrjatov, (ocTvsp sccl, nt diC:il, qiiid noii sit Dcns, sed lioc (|UO(|U(!
Sv (.57) si -zx TtsvTS 6'i; oja JaT\v ip(OT(o|jisvo;, OTt ipsi adjiciciuliini eril., iii, (|nid sil, exiional ; i(li|iie

(j.^v ou 6uoXsYot (.18), ou6i Tpta, ouSk Tiaaapa, ou6^ co iiiagis, qnod iiiimis ilinicilc est uniiiii qiiidpi.ini

t:svts, ouok stxojtv, ouok TptaxovTa. ouos Ttva, 'iva aiiiiiio coiii|iletli, qnaiii oiiinia sigillaliin inliti:iii(lo

duvs'Aiov si'7r(o, Tcov svt'j; 6sxdooc, i; 6sxa5txtT)v &pt- rciiioveic, iil rcjcclis iis, qnx non cst, cl coiisli-

'JlJtoJv oTt 6o£'t'T) 6sxa [j.ii XcYOi, [JLr,6i Eps[5ot Tiv vouv liilo eo, qiiod sil, coiiiprelicnd.iliir id qiiod cogila-
Tou s,0(oT(ovTo; Et; t6 {r,Tou;jiEvov. IloXXtp yip ,iaov . miis. Qiii vero ila, qnid rcs aliqna noii sil, pronun-
xa\ auvTo;jt(oTEpov ex Toij iaTiv oaa oux EjTt ^TjXto- liat, nl inlciiiii, qiiid sit, latcal, iion absiniilis est ei
(jat, i; sx Tou dtvs/.ETv ot (jti; SaTtv, 6 estiv Ev^Et^a- qiii rogalns, bis (iniiiqne qnol siiil, rcsponileal qui-
oOai. "H TouTO p.sv ravTl SrjXov. dein ca wc diio cssc, iicc lii:i, nec qnalnor, nec
qninqiic, ncc viginli, iiec lrigiiil:i, iicc, ut lircvi coinplctl;ir, iilliiin niiincruiii titra vcl nllra dciKiriuin i

C.TCIciuiii quod dcccin siiit, iioii dical, iiec incnlcin cjiis, a (pio inlcriogauir, ad id qiiod qn:esilniii esl.

afllgal. Mullo eiiiin facilius et conipeiuliosius esl, ex eo, (|iio(l, qiiid sil, dixeris, quidqnid non sil declarare,
niiain cx eoruni, qiiid non esl, aldalionc atqnc iiilicialioiie, (|n:c sil, demonslrarc; qucinadinodum cuivig
pers|iiciiiiin esse aibiiror.
r. 'E7:e\ oi EaTtv (xa(o[jtaTov f,,u'v t?j OeTov, [j.txpov C .X. Qiioiii:ini iyiinr Dtiim torpore vacare nobis es'
Tt 7:poas|sTaato,aEV. TliTspov ouoa[j.oiJ touto, f, saTiv e\|iloraluiii , ali.juatilo iillcrius iii iiiijniiciido pro-
OTTOu; Et (iiv yip ou5a[aou, CT;Tr;aat Tt? Stv twv iStyav gredianuir. Nusqiiamne ille esl, an alicnbi'/ Si eiiim
c^sTaa-txtov (59), Ttio; ^v xa't E'tt]. EiyipT& (j.i] ov, nnsqiiain, qu.T;ret forl;issc aliiiuis cx iis qiii in(|iii-
ouSa(xou, t6 (AT;6a(j.ou, Tu/ov ou5e Kv. Et5i 4a-! TTou, rciuli ac dispiilandi siiluililale iiiipen^ins gaiulcnl,
7:<ivTto? £77£t7rsp ^aTlv, i^ ^j T(p 7ravT\,.i5 u^rsp zh qnonioiio esse (inoqne possil. Nam si id (pioil non esi,
7:av. 'A/,X' eI [isv ev T(p 7:avT't, i^ Ttvt, i; 7:avTa/ou. iiiisqiiain est id qiioqiic qiiod iiusqiiam est,
: iie
KaV sl (Asv Ev Ttvi, ut:' EXdTTovoi;7:sptYpa(fifia£TatToiJ quidein forlassc esl. Qiiod si :iliculii cssc dixcris,
Ttvo?. Et Se 7:avTay_&u (.iOj, u7:6 TtXsiovo? xai aXXou jiiuciiMubio, qnaiidoqniilcm esl, \el In nniverso esl,
TToXXou, Xsyto OE, il ;:spt£xo[.tEvov to'j TtsptsyovTo;. vcl siipra nniversniii. Si in iii ivcrso; Vcl in (|n:id:im
EiT6 7:avJ::6T0U7:avT>j; [xdXXst (11) 7:spiax£0f,a£s0at, ejiis piirle csl, vel iibiqne. Si qnadani parle,
5{J3 iii

xa't;AT,5iva totiov stvat 7:Ep;-,'pa-.;if,; sXsuOspov. Taura crgo a niinori liac parK; circuinscribeliir Sin iibi-
(i.kvi/i--2), EtlvTtp7:avTt.Ka't7:otJ, 7:p'tvYsvE30atTb;:av; quc, ab anipliore alioi|ue inulto nnijore, id esl, a
Ouok Y^p Tou-o i;.txp>jv £i; ii7:optav. Ei 5^ U7:sp t^ conrmciili; coiilincbiuir. II.cc si dcilerimns, fntnruni
Trav, ap' oiJ5sv f,v t6 Siopijov au-6 to'j 7:avT6j ; Ilou esl, nt niiivcrsnm nnivcrsi coniploxu lencaliir , me
6k xh <i-zp TouTo; Ka\ 7:toc c.vof,OT, zh u7::paTpov D „]|,is ..,
circnmscriplione liber exslel locus. Iii has
xa't uTcspatiid^iisvov, oux ovto,- opou Ttv6; Toij Ti[jivov- absurdilatcs iiitidant nce.isse est, qiii cuin in iuii-
TO? TauTa xal 6topt^ovTo;; "II xpi) TttivTOjS Etvai Ti verso esse dixeriiil. Ae prxlcrea, ubinain er;il, aii-
li-im-/, xa\ y 7Ts,oaTouTai zh t.v/, xal Ti u7:ip t6 lcqiiani univcrsa bsec rcrum nuichina cxstilissct?

(55) eecv. Dccsl in Or. I. veslicare omnia cupiiml. »


(54) My.Lloi. Kejr. ;i, [isXXst. (.iO) El Se .larzuyc?, Dill. « Siii nliiquc,
cic. :

^'J'*'' '• ~^^- ergo ;ilio niiillo niajorc (onlincljiliir


^i) .J';"'
al) si qnidciii :

'."*"'' ''^' rit^t^sl Ts iii llcg. bin.


* :?^ .fnluriim esl, iil Deiis loliis nnivcrsi toiiiplcxii leiica-
(01] ilc-j-tep iir. I)ct!sl &v inOr. 1. liir, nct iilla c,\ parln ciitninstii|ilii)nis expers sil.»
(.08) Oi, £vo .leyoi, elt. llegg. a, bm, lics (II) Me.Uei. Kcg. biii, Ircs Colb. cl Coinb.
Lolb, et Or. I, ou o-ji XEyct, oJok TpsT;, ou6i piiXXo:.

^"?-Qf°^- ••
^'*"' ^'"''''' .l'^''< '^'''- ' ""! qnidcin consequen-
(oJj Twr a-iw iliezac-ziKwr. t Qui stiro ac iii- inr, si iii liac niiiver^italc D,:ns eoiisliUialnr. »
59 S. CRF.GOnil T11EOI,OGI 40

Nam lioc qiioi|iie non levcni (llfliciiUaleMi :»ireri. Oiioil \ -av ; Kai ti SaXo touto ?, zi-o; eot\v, Sy-sp Itpu-

si eiiiii siipia iiiiiversiiin esse ilixerinl, niiiil? Niliil- yo[>.z'j ; Kx: ounoj XiVto •:% TrjptvpaTiT^v t.wzw; sTvst
neeral, qiioil enin ab uiiivcrso (iirimcrel? Ubinaiii x^ 0;rov, xa\ sE (to)o!avoiaxaTa),-r^UTdv Sv yap ^rjpi-

pi.rro eral, qiioil siipr:i uiiiversiiin cral? Aiil qiio- "pa9?j; eISo; xa\ ?] xaTaXr,'^'.^.

moilo iiiieniosci pnler.il iil, qiioil snbliiiiiiis cral, ab co, qiioil iiircriiis, cnni iiullus linics essel, qui lircc

secerncrei ac (lisiiiigncret? Aiinon oiiiniiio nercsse esl ineiliuni quoililain esse, qiio, velut leniiino, diri-

nialnr nnivcrsuni ab co, qiiod siipra univcrsiini csl ? Qiiiil auleiii aliiid lioc fiieril, quain lociis, queni jam
anle excUisiinus? Noiiduin enim coninicnioro, fieri onmino non posse, qnin tirciiinscripliis sil Deus, si

aiiiino i'l I ogilalioiic coiiiprclieiiiii poie>l. Uniiiu quippe circiini>criplionis gcniis ronipieliensio qiio.|ue ipsacsl.
XI. Qiiorsiim aulcni Ikcc ilisserui, ciuiosiii^qiie lA'. Tivo^ ojv svsx:v TaGTa £'9;XCov, xal 7::p'.sp-

forlassc, qiiaiii vulgi aiircs feranl, -jc pro ea ,


qiuc vd-ipov ".zo); ^ xaTa Ta? Tdiv tioXacov dxoic, xa\ xaTi
liac leiiipcslale vigcl, dispalamli ralionc(ciua', siiii- tov vjv (44) x£xpaTr|XdTa tjttov tuiv Xdfojv (3c t'j

plici alqiic ingenun rcnim diviiiaruni pcrlraclalionc ('ivvaiov xa\ a-XoDv dTipiada^, t!) <jxoai'jv xa\ -fp'.-

coiileiiipla el pro niliilo li.iliila, siiluloiiiui al(|ue in- ^ostokj {ioj iT.ziTq-;a';vi' Co; ex tcuv xap-iov tv
volulum dicendi ijciius iiivc\il; iil iiiiuiriini cx Iru- ., oivopov yivcosxiaOai, X^YO) 5^ ~h ivspYoGvTdToiajTa
ciibiis arbor "', lioc est, aier ille ac icncbrosiis spi- Sd-,-;i.aTa (jxotoj ^x to'j ^(5^00 "iov XEYo.iJi-vwv) ; OJ
riliis, liiijiisinodi dogmatuin alll.itor, ex liac dispula- ydp Vva xa\ a-jTbr TOpa5o|o Xiysiv 6d|to, xa\ 7:spiT-
lioiiis caligiiiC aguoscalur)? iSoii eiiiui lioc co a nie Tb; tfaJvtojjtat T^i-jV ootfiav, TiAixojv guvO£J[ji.ou? (40),

fattiini cst, ul ipse qnoqiie iiuva ct ab lioiiiiniiiii xa\ 5ia).'Jtov xpaTcJfxsva, touto ot) -.h ixh;^ Oaujjia
scnsilius alieiia pioforie, atqiic cxiiiiia qiiadaiii cl tou Aavt-riX- dXX' i.'v" Jxitvo 6riX(ocat|At, o [jiot Xs-cstv i5

onialus esse "' videar, nodos


i-xcellcnti sapieiilia Xdyo; d-' dp-/?,^ (opfjtriss (-47). Touto 6^ t; f,v (-iS)

I cctens, atqiieasiricia ilissolvcns ;


quod quidcm iiia- T% [jtfiXr,zT!/v stvat dvGpto-ivTi 6iavota il 0;iov, jjir,-

giiiiin Oaiiielis niiraciiliiin fuil ; veiiiin iit illud osleii- oi oXov ojov ^STt (pavTd^sjOat- xa\ to'jto out£ 5ta
dain ,
qiiod oralioiiis priiicipio iliceie iiisrilncbani , ^Odvov (ijiaxpav yip t?,? Osia; (fjisijj; t^Odvo;, Tr,^

niuiirum Deuin e>lr.i linuiani iiigcuii capliiui cssc , ys d-aOou-:, xa\ pLdvr)? dyaOtjc, xa\ xup^ia?, xa\ (Jtd-

r.ec loluni, qnanlus est, cogilari atquc aninio inlor- Xt—aTiTjv ^iuto^j xTisjjtdTtov itipt t6 Tt;jittoTaTOv(49).
niari possc; idqiie nonobiiividiaui (longc eniiu abest Tt yip Adyto TpJ; Ttov Xoytxiuv •
kTzs). xa\ a'JT6 Tb
a diviiia natura invidix livor, iilpoti' (piac omhi pcr- u-ociTTivat tt;c axpa; d-,-aOdTr,To?). oOts sE? tiijit^v

iwbalioiie vacal, solaqne boiia cl iloinina csi, ac JauTou xa\ 6d=av tou TiXripou? (50), tva Tto dvstf-
praesertiin erga id, qiiod ex oinnibiis rcliiis a se tun- Q ixTt.j t>j Ti,'jttov 'iyT\ xa\ t6 (js6dT[jttov. To'jto yip Triv-
dilis niaxiino in prelio babcl. Quid eniin apud Ver- .ru; ,gi) ao-f tTTf/.iv xa\ dXXdTptov, [jtf] 5Tt0so'3, dXX'
buin piiiire loco ac iiiiiucro csl ,
qnani qii.c ralio- o'JS^ dvOpto-nou [j.sTpitos tT.iziv.oZ;, xai Tt 6s?ti|)v

iieiii ac serniouis 504 lacultaiein acccpcrunl? JauTto auvsiSdTo;, ex to'j xtoX'Jsiv STspou? to -u^ooj-

Qiiau(I()(piiileni lioc qiioque ijisiiiii, quiid procreala tsiov ::oo!J;iOat.


siiiil, suiiiinac cnjusdani diviuic boiiilalis arguiueiitum esl), nec ul indc ipsiiis, qiii plcuiis cst, boudii
gloriseque quidipiam accederel, nt vidcruei ex co (piod ad ejiis cogiiiiioncui nioriales pcrvcuire iie-

qiieniit, major ad ipsiiin bouor ac veiiciatio redcal. Sopliisticiim euiiii pl.inc , at']iie alicnuiii est , nou
dicaiii a Dco, scd ab Iioniiiie, inciliocri saltcin probllale c:inilore.|ue pneiiilo, aliiuc iiigcnua! ciijusdar.i
boiieslatis sibi couscio, probibcndis aliis princi|ialuiii sibi arrogare.
Xli. Yeriim aliasne etiaui qnasdam ob caiisa^, vi- ID'. 'AXX' s; (jt^v xa\ 5i' dXXa^ atTia;, siosTsv av
derinl ii, qui Deo propiiiquiores coiijiinclioresi|iie ot s-j-yuTcpujOsou, xa\ T(ovdvs;t-/vtdjTojv aijTou xpi-

sunl, aliiuc iiiipervcslig',ibiliiiui ipsiiis jiiilicioriiiii " [jtiTiov c-d~Tai y.aX Ostopo^, st-sp sttjt Ttvs; toto'jtoi

inspeclorcs et conleiiiplalores, si qiii laineu siinl ad Tr,v dpsTT;v, xa\ bj lyvs-tv dG'J3Jou zspf;:aTO'jVT£;,

eani virlulis niagiiiliKlinein evecti, al(iue iii abyssi -zh 5f] Xsyd,a£vov oaov 6' ouv •fi[j.£tj xaTsiXi;tfa[jt£v,

vesligiis dcaiiibiilanlcs ', nt provcrbio dici solel. D [jitxpot? [jisTpot? [jtsTpo\J>/TS? Ta 6u(jO£topr,Ta' Td/a
Quantiiin lanieii iios, qiii exiguis inodiilis ea qiirc ad [j.iV, tva [Jif] T(p (SaSit.j t^? xTr,7sto?, ^doTT] y£vr,Tai
conlemiilauiluin difiicilia stml, nicliiinir, coujccliira xa\ f; tou XTr,OsvTo; aT.o6o'/.i\ . "iHXst yip t6 [j.£v

as?c(|ui |iossiiiiiiis,lrc> liiijiis ici caiisa' alfci ri ipieaiil. Tdvio xTr,OiV [idXXov xpaTstTOaf t?j Ss [iaSitoc -xTr,-

riiiua forsaii, iic, oli adi|iis(cu(li faciiilal('ui, facilis Oiv, xat d-o~T'JsTOat {b'!) -.i/_'.--3i, (J>; Ti'dXtv Xr,'^Oii-

»' Mat;Ii. VII, 20. «'D.ui. v, 11. " ruiiii. xi, 55. " Joli x\xv:ii,l(5.

(15) /\n! eL Dccsi si in Ucg. Cypr. _ (48) Toi'zo «


zl )]r. Decsl t! in Or. I.
(14) Sie codd. lii
ri!!- }•(')•. ed, tV/ vouv. (.'j')) TifiiwTciTcr. Coudi. pra^lcrt, oixetdTa-
(i."i) Ffi^cEiSet;. '^'[C llcg. biii ct (^jisl. I. Iii qiii- tov. i .Mavinia sibi iiccessiludiiie coiijuncluiii, Ta-
iiiisilain, ypttfojosj. ed., yputfostoic. S'li(il., aivt-
Iii iinliarissiniiini. i

y[j.aTtijOc;, < jcnigiiialice, oliscnre. > Nolal liicGre- (50| 'jT^j^"' .t.//';; (^ri;. ;\Iliidil ad liifc Isaia; verha i,

{oriiis Lnnoiniaiios, uc prxcipuc Aelluiii Liinoiiiii 11 : c Qno uiilii iiiiiliiiiiiliiicui viitioiariim veslra-
iiiagislnim. riiin? (Iicit Doiiiiuiis : plcniis siini, i etc.
(41)) Svff^Cficvr. Vulgala vcrsioDaii. v, 12. Iia- lldfzbir. Goiiib., TdvTr,.
(."il)

bei, < idiscnra interi rclari, el ligala dissolvcre. > (oij \\.:ionzi>ecOai. Or. I d-o-TU£Tai.
(17) "Qf.jniCE. Iii iioniiiiliis, ('opiJiriTo.
U ORATIO XXVIII. — TIIEOLOGICA H. 42

vai Buvdixsvov xa\ o'J-:(o; (55) eOepYEuia xaOCciTaTa; A qnofnie ici qiixsila; jaclura sil. lil cniiii fere, iil

zh fxr, T.p''>itip'j-j 'f,i £'J:p-;-£Jtac, toi? yE vouv nxoucii. (|ii(i(l iiiiii sine iaborc .ilqiic iiuliislria pailiii:! csl,

Taxa 03, Co; [ji.t; lauTiv T;[Aa? tiTi r^iivTt 'EtOj^opio aicliiis (iiiO(|iie Iriiicalur : qiiod aiileiii iiiillo iiegolio

Tiar/civ (fji), ix Toij ib tpio? oXov xtopTJsa; y.otivavT! coniparaiiim esi, citissinic vllescai, ci abjiciatur,

Kup!o'j TiavxoxpaTOpo; Tpa/r.Xtav, xa\ 7Tt-T:iv sz tt;; uipoie qiiotl rccu|)erari possit ; alque iia iii beiicli-

iT:apa:w;. T:T(o;jia TrivTtov iXs.zvj6-a.zo'j . Txiybv 6k, iV ciuni cedit noii obvia illa Ijciiellt^eiitia, apiid cos sal-

r\ -.: T'him £x:!0;v aO/iv tf i).oT:ovia; xa\ ),a;jn:pou leiii, qiii |iniik'iilos siiiil. Allora, iic ideiii iiobis,

piou Totj LVTauOa Xcxa0ap,aovo;;, xa\ [AaxpoOup.ouai ([110(1 Lucilero illi pidlapso »', accidat ; lioc esl, iie

rpA; t6 7:oOou[jtevov. At3e toOto [i^ao? f|[jiiov xs xal lolo illo fiilgore perfiisi ccrvicem adversus Donii-
6EoiJ 6 (S(0[jtaTtxb; outo; lUTaTat i-vo^o?, toiTTsp ?) niiin oiiiiilpoteiileni aiiollaiiius, at(|uc ob eluiioiieiii

vs^iXT; (ri,^;) TOTTaXatTtov AtyjKTitov xal Ttov'E6pai(ov. corruanius, casii oiuniiini niiserrinio cl calaiiiitosis-

Kat TOUTo iiTtv l'j(o.;, o eOsto ax(5To; jiTtoxpu-fT;v siiiio. Poslreiii.i, iit pro iniliistrix su;c illiistrisque

OLiTou, tt;v r;[jtcTJpav T:axuTT;Ta, 6t" t,v iXiyot v.A viUe praMiiio iiberius aliquid ii.ibcaiil, i|iii jiic sese a
{jtixpiv StaxuTTTOuatv. TotJTO [i^v ouv tpiXoaoosiT^jjaav viiioruii! labe perpurgariiit , ac rein adainalani et
oT? £7:t[jieX£;, xa\aviT(ojav inX uXetJTOv Tr,; 5ta5X£ expeiiiain palientibiis aiiiniis cxspcctarint. Idcirco
T,;atv ouv Ezetvo Yvtopi^jtov Tot; 6£3;jtioi; t^; " ineJia iiiter nos ae Deuni corporea li:cc caligo iiitcr-

'(Tfi, tfT^7'.'/ 6 OeTo; 'hpc[j.ia;, y.aXxb T:axu ToiJTO jecla est; non sccus ac iiubesilla " olini iiilcr/Egy-

aapxiov T:£pi6£6XT,[j.£vot; {Kdy OTt i")S-zp aouvaTov ptios ct lIebra;os. Ac loitassc liuc spcclat illud Scri-
0::£p6f,vat (S7) Tr;v Jsutou axtav, xat tio Xtav ej:£t- ptura;,Posuiltcnebraslalibulumsibi''', boc esl.cras-
YO}iiv(i) ('yOavst f ap list ToaouTov, oaov xaTa/.a[jt6a- siliem nostram, qua fil, ut pauci omnino, iiniie pa-
vsTat), f, Tot; i5paTot? -TtXT^utaaai tt;v !5'.j<tv, 6!xa tou rnni adiiiodiim Iranspicianl. Scd de bac rc accii-
ev [iiat;) cftoT^.; xa't aspo;, fi Ttlv uoaTOJV erto Tr;v raliiis iiliilosopbcnlur, allissiineqiie coiisideralione
vt,xtt;v 9uatv otoXuOaivstv oijTdj? !i[jtTixavov Toi; ev proveliantnr, quibiis id sludio ct cura; fiieril. iNobis

mb[jtatt (58), ^i/a Ttov cio[JtaTtxiov, TtavTTi YsveaOat uii(|ue, qui terraj vinculis aslricii tenemur ", ut Je-
jisTi Ttov voou[Aivtov. 'Aet yap xt 7:ap£[jt7:sa£tTat xtijv rcnii;e verbis iilar, crap^niine liac cariic obtegiinur,

f,[jisTipiov , xav Sxt [taXtJTa xwpiaa? Jaux^iv xtov lioc per!,piciiiim e>t, qiiod qiiemadmodiim luilla ra-
6pto;ji£vtov 4 vouj, xa't xaO' ^auxiv y£v6;j.svo;, 7:poa- lioiie ficri
5©5 poiesi, iil quis[iiaiii, qnamlibet gros-
CaXXstv £T:txs;pfi xot? auf^sviat xa't aopaxoi;. rvtoaiQ sum iirgeat, uiiibram suaiii pra;tcrcat {
qiijntuni
6t o'jTto;. enim eam assequeris, taniuni eiiam illa seniper an.
leveriit ), aut oculiis rebus inaspectiim cadcnlibus cilra inlcrmediain bicem et aerein conjuiigatur, aut
pisces extra aqiias nator.t ; ita eliani imposbioile est iis, qui corporibiis inclusi siiiit, siuc corporearuiii
ac seiisibilium rerum adininiculo, rebiis iis, qii;e aiiiiiio ac ratione iiitelliguntur, oninino conjiiiigi.

Semper enim obiter seiisibile arniuid reriim iiiisiraruin iiicidit, quanlumvis maxinie nostra iiiens ab iis

rebus, quaein aspecluni cadunt, abstracia, aiiiiie iii seiiisam collecia, res cognalas, el oculoruui acieii»
fugienies assequi ac percipere coiiteiiderit. Quod quidem iia tibi clarum ac dilucidum erit.

^ IV. Ou TTvsu.aa, xa'i 7:up, xa\ (f(L,-, dyaT^T, ts xa\ c XIII. Noniie spirilus et ignis, cl lux, et chari-
aojta, xal 6txaioauvT], xa't vou-:, xa't Xriyo;, xa\ xi tas, et sapieiilia, et juslilia , ct mens, ct verbuni.
xotatjxa (59), ai T^poaTjyopiat xf,? irptoxT,!; tfuastoj; aiqiie similia, principis illius natura; sunt noniina ?
Tt ouv; "H. 7rjsu,ua voijast; 6ixa (fopa; xa\ x'^'^-'^?; Qiiid igitiir ? An spiritum animo concipies, qiii nio-
'HTTjp s^to xf;; iJXT;;, xat xf,; avto (fopa;, xa't tou tiis ac diffiisionii expers si! ? An ignem, qui malc-
15iou •/_piii'^7.'z6q T£ y-a\ axT;[jaTo:; "H iftoi; oux a£pt ria careal, sursumqne iion feratur, r.ec piO|irio co-

auyxpaxiv xs xa\ &((!eTOV tou oiov YSVvcjvTi; xs xa\ lore ao figiira prauliius sit ? An luceni iuillo aero
(ftoxisovTo; ; Nouv 5e xlva ; lUi) xiv ev aXXoj, xa't ou permislam, aique a suo quasi parente eanuiue ef-
y.t!T),aaxa xa 6tavof,[jtaxa, f,ps[j.ouvxa, t^ 7tpo6aXX(i- fiindeiUe segregaiam ? Jam menleni, quaiii landeiu
{i£va ; A(5yov 6k xiva 7:apa x^jv fiauxatovxa £v i|,u.tv, intelliges ? An iion cam ,
qiia; iii alio esl, ciijiisqiie

i^ > 6xvio yap st7:stv, Xuiij.svov. Ei 6s xal moius cogilatioiies siint, vel lacila;, vel sese [irofe-
X-^!^-'^^'''

009 iav, xiva Ttapa xf;V 'ii,'.'i, xal X7]v sv xot; Ostjjpfj- rentes ? Quod item verbnm ? An noii illud, quod
[xaatv (60) stTs Osiot;, shs xa\ avG,(;oj7:ivot; ; Atxaio- vel in iiobis quiescit, vel difl"undiiur ? vercor cnim
(luvTiv xe xa\ d.ja-r.Ti^i, ou otaOiast; i7:a;vou[i£va;; p dicere, solvitur. Quani porro sapientiam , piKlcr

'" Isa. XIV, 12. " ExoJ. xiv, iO. " P^al. xvii, 12. »' Tlircii. 111, 34.

(o3) Kul CL'T(ajc, elc. id esl, « ac sic ipsani benc- 6XTjp.£V0t;.


ficii i:umparaiiili diriiciiUalem pro benelicio babeiil (o7) 'A5tJraror v.-rep ?r}vac. Reg. Cypr., liSuva-
cordali boiiiiiies. 1 xov scTtv u7TspSaivs;v.
(;ji) ndcry/.ir. Comb., 7:aOstv. (fiS) Iw(iazi. Keg. b;n, a(o(jtaat.
(3.')) Afi^e.O). Scliol. : IVs^sXtjV Xsyst -h kr:'.- (.j9) hal za zciavra, elc. Bill. : t Alque aliis
7:poaOsv ttj t-u/t; ato^ja. 'IliJLSt; [j.sv yiip i] (i-uxT;, naiura Inpriina aiitem ed. : « Al|iie
iiiiiiciipauir .' >

f,;j.cT£pov 6s T^ adijjta- 1 Niiliem appell.il cor|)Usquod biijusiiuidi iior.iiMibiis diviiui nalura a|ipcllaliir ? >
aiiiiiKK oljjeciiiii) e^l. Nos ciiim aiiiuia suinus, coipus (IJO) 'Evzol-i; Osufi^iuiciv. Keg. a, sv Tot; vof|;j(a-
vero iiosiriiiii esl. > at xa'; Osa)pf,(j.as;v, j in cogitalioniblis et coiilein-
{56) HspiCeS.lrjfiii-otc:. Sic Colb. 3. .Vlii, rpo6£- plalionibus. >

P.4T110I.. Gr. XXX\ 1.


45 S. GREGORII TIIEOLOGl 44
eani, qiK-c habilus cst, alqiic , vel iii iliviiiis, vel iii A xa\-:r;v [jiiv tti; aSiy.ia;, tr-jV Jk tou jjiicjoug dvTira-
Iiuinanis rebus coniciiiplandis versalur ? Quani ).ov, ET:iT£ivo[ji£vas Tc xal dv;£[/iVa; (61), TrpoaYivo-
porro juslitiani et clKuiiaiem ? Noiiiie pricclaras et [ji.iva^ TS xa'! d-o'/ivo(ji2va?, y.a\ 6).to; TTOioiJaa? Ti;jia;
cuMi laiide coiijuiiclas adecliones (iiuaniiii alicra xai d).Xo'.o'Jaar, (o--£p ai •/yji.: Ti cio;iaTa ; "il Ssi

iiijuslitix, aliera odio adversclur), niinc sese inteii- TO'JTcov dT:07TavTasfi[j:a?,auTi xaO" iauTii t^j OsTov (()2)

deiiles, nuuc reiuittentes ; nunc atcedcnles , nunc iosiv, lu; oISv TE, p.:pi)cfiv Tiva tfavTaiiav ix twv eS-

dcccdentes, ac cerla oinniiio qualiiaie nos alBtien- y.a(i[ji.dTo)V suXXsyci^jlevou? ; Tt? o3v \ (Jtrixavr) (63) i.Y.

les ct iuiniulanles, baud secus ac colores corpora ? toOtwv 75, xa"i. [Jirj TauTa ; "II r.iJo; TauTa zavTa, xa't

Au polius iiobis r;!cieiuluiii cst, nt ab liis absceda- Ts/.sito; exaJTov, xh hi (Oi) t?] ^uiet diuvOsTOv xal
mus, ac nuuicn ipsuiii sejuiictiin, qiioad cjus licri dvsixaiTOv; OuTtjj xd.uvsi Ex6r|Vai Td ato[j.aT[xa 6
polcst, pcrspiciauuis ,
particularein quaindain spe- ?;pi£TSpo; vou;, xa"i YU|Ji"/o^6[jiaTiiiai TOt; dso)[JidToi;,
ciem ex simulacris colligcntes? Qiia;uain igitur cst 2to; axoTTct (jiETa tt,; iola? diOsvsiaj xd u7:ip 5uva-
lisec niolitio, qua; et cx bis Vcliit coiinotur, ct tauien [J.tv. 'E^s"i. s'.;jisTai [jikv zaija XoytXYi tpOsi; 0sou, xa\
liaec iion sil ? Aut quoinodo id, quod uiiuin osl, ac TTJ; TiptoTTi^ atTia;- xaTa).a6sIv ok douvaTit, St' d;
snapie natura eoiiipositionis cxpers, ncc uUis reruin O.T.vi aiTia;. Kdp.vouaa Ss tio TioOto, xa"toTov atja-
sinuilacris adumbrari polc^t , bjvc oinnia ct boruiii B Sajouca (03), xa\ ttjv sTi[jiiav ou tfspoucra, SsuTspov
unumquodque perfecie fiierii ? lia niens nostra rotETTai -Xouv (60), i^ T.^hq Ta optopisva pXiii^") v.iX

languet ae faliscit, iliiui e corporeis el seiisibililius TouTtov Tt TOiTJjai 0s{iv, xaxio? siouTa' (t! ydp tojv

rebus cxcedcrc, 506 ati|iie iueorporeis ciira iillius opaTtovTou cptovTo;, xa"i nicrov liT"tv \)'^r)/j-t^fj-i te

rci intervciiluin jungi stiidet ,


quaiuliu cuiii sua xa"t OsostSijTspov, t'v'
f]
ih (Ji"£v ::po<JXUvouv, t6 6»
infirraitate, ca, qua; ipsius virc-s siiperaiil, specula- TpoJxuvo'J(isvov ;) ^ Sii Toij xdXXou? (67) Ttov 6pcj-
tur. Eieniin Dcuin , ac priucipcin illani causam (jtivtijv xa"i TTJ; suTa^ia;, 0s6v ^''wpidat, xa't SSTjYtT)

natura quideni omnis ralionis iiartieejis a|ipetit ; ut TTJ o'}£t, Ttov un^p TT]v 'b\<.^ /pf, (jaiOat, d).Xi (jt^

autcm pain assequaiur, ob eas, quas dixi, causas, fr|;j.to)Of,vat 0s(/V S'.d ttj^ (JtSYaXoTTpsinsia; tiov 4poj-

vires deliciuiii. Langiions autcin desiderio, ac male [t^vtov.

omnino affecta, «gerriuieque lioc dauiuuin fereus, seeuiulain, ut dici solct, navigaiiouein iiiit, iit scili-

cet, vcl ad res eas, quK sub ociilorum scnsuin cadunt, oculos Declai, ac quainpiam earum pro nu.
roinc colat pessiuio ulique coiibilio labcns (quid eniin iii einnibiis rebiis, qua; oculis cerniiiitiir, eo,
,

a quo cernuniur, excel.^^ius ct divinius cst, ui illud adoreiiir, lioc vcro adoret?) ; vel per as^icciabiliuin

rerum pulcbritudiiiein ct ordinem , Dei cognitionem asscquatur, atqiic ad ea pcrciiiieiida ,


quai

oculorum obtuluni fugiuiit, ducibus oculis ulaiur, noii auiem pcr carum rcnim , qua; oculis

subjecta; sunl, niagnilicenliam , Dei jacturam faciai.

XIV. Ilinc alii solein , aiii lunain , alii sidcrnm C ^^ • 'EvteuOsv ol (^iv t;Xiov, oi Sk 3sX-f;vr,v, ot SS:

multitudiiicm, alii coeluni quoque ipsum uiia ciim diTspojv ^"ATiOo;, oi l\ oupaviv auTiv apia TO'jTotg,

illis ,
qiiibus pro inotus qualitate vel quautitale ^'.c, xa't Tb Tiav aYstv SsSoV.ait xaTd xh TTOtiv i^ ttociov

muiidi gubernatioiiem administrationenique tribuc- Tf[? xtvfjasto;' ot S^ Td aTot/sTa, x^i, ijSwp, dspa,
runt ; alii rursus propier neccssarium usum, ter- ::ijp, Std tS xps^^J^Ss?, (Lv avsu o'Joi aujTfivat SuvaTiv

ram, -aquain, aercin, igncm, (|iiod bis sublatis liu- tVj dv0pto7:ivov ^iov oi Ss o Tt Tu/otsv sxaJTOs tcov

nians vila; iiicolumiias conslarc iion possil; alii opaTtov ejs6dcT0Tiaav, ojv Jtoptijv Td xdXXtiia Osou;
denique quidquid ex rebus aspectabilibus leiuere Tpo^jTriTdfjtsvot. E;-"l Vt ot xa"t sixiva?, xa\ nXdj^jia-
ipsis occurrit, colucrunl , piilcberrima qusque eo- Ta, 7:ptJJTa \ihi TtiJv oixsitov, otYS TisptTtaOs-jTSpot, xal
rurn, qua; cernebaiit, pro diis sibi constitueiites. cjtojJiaTtxtoTspot, xal TtfitiJvTs; tou; dTTsXOdvTa; toT;

Nec defueninl, qui slaluas ac ligincnta diviiiis bo- uzo;jtvf;ijta3tv STistTa xa\ TtJJv fsvajv, ot [ISt' sxsi-
noribus afleccrint, priinum quidein proiiiiiquoruin vou;, xa\ [j.axpdv d-' ixsivtov, dYvoia Tfjj ;:p(I)Tr,s

el necessarioruui , ii videlicct , qui veiicinciitiori c;)'Jci£(o?, xa"t dxoXouOia tt]^ TTapaooOsiaTi? ti[j.t)c, tbj

luctu aDlielabantur, corporeisquc icbus addictiorcs £vv(5[jtou xa"i dvaYxata^. 'ETTStSi] XP'^''"!'
'^^^^°? P--
eranl, atquc bomines vila functos iiionumeutoruiii fiattoOsv, Ivo[ji!(j0ti vijio; (08). OT(jiat tt xa\ Suva-
Lonorc orosequebanlur : post autem aliciiorum cuo- D JTsiav (00) xvAc, OspaT^s^JovTS?, xa\ (ito[jtTiv l7:atv£«

(01) A>ve//i'i"ac. Coisl. 1 aliiquc, dv;;;j.iva?. galionem inil. j Id provcrbio dicilur, cnm quis ad
(0-2) (jtjov. Duo Uegg., ifcs Colb., Coisl. 1 ei Or. siiiiinia pertiiigerc nou valciis, proxiiiia CDiisec.ialiir.
\ adiluilt, SX TO'JTO)V. ( Queiiiadiiiociiiiii, > iiKjuit Iblliiis, i qiii nian ilcr
(Oo) Mi\/m-i\. Scbol. : 'Ex to^^tiov (jibjcfavTa- faciiiiil, ciiiii ciiiii, qiiem niaxiiiic o|ilaiil, iicijiiciiiil,

ri(jtsOa TTiv'0:!av cf^jjtv, o'J Ta-jTa hi sjtiv f[ Osta proviiniim illi laineii, (]iiaiii|iiaiii noii adco cuiiimu-
^Ocrt;- I Ex bis diviiKiin nalurani olliiigiiiius, (jua; diiiii. ciirsiiiii lciierc (oiiaulur. i

laii.en diviiia nalura luiiiiinc sil. » (07) "yi tih Ti,v xiLl.loix, eic. Id csi, lob cxiiniam
(04) 'rit.v. Sic Keg. bin. Sic ciiam legit Billius. piilcliriliidiiiem cleganlissimumquc reriini seiisilij-

In Cll.,Ti EV. iiiiiii orilineiii, diviiiilali'm rebiis ipsis sensibllibus


(05; y^fOlaKovaa. Scbol. : XaXsTtio; tfipou- tribiiat, ac ila heiiiii aiiiiu;il, -i

oa" t Desiderio acrius slimulata, ct siii iiii|)os, iOSl 'ErcjilaOti rc'ji(,r. CuidIi., vo[jio; sysvsto.
qiiasi exa'StuaiiS. » Coisl. 1, T:a-JOupY£'Jouja. (o;») AvyaczELtr. Sic diio Kegg., tres Colb.,
(00) ieiJrepo' .Tc;(£(rai jt.\wr. i Sccunilaui navi- Coisl. I, Or. 1 cl I'ar. Iii cd., SuvaaTsia.j.
45 on.vrio WVIII. — TIIKOLOGICA ll. 4ft

odcvTic, xal xiXAo? Oajiii-avT:?, Osfiv J-oiT^Tav tw A qiie, neiiipe ii, qui imi.lis posl eos s.icuiis c.xslile-
)(pov(o Tbv t:i[jiw[jisvov, -poi/,a6o;j,Evo( (70) Ttva xal nmt, l^iioralioiie vidulicct priiiia; illiiis iiiiliirx', ac
[AuOov tf,^ ^la-a^iTi? (71) e-;xo'jpov. sci'ie pcr iii;iir,is ipsis a iiiajorilnis Iruilili ciilius,

qui'si jiisii el nccessarit. Con.siieiuilo cniui, leiiiporis longinqiiitalc con(irinaia, pro lcge liabita csi
iSoiiiuillos ctiaiii fuisse arbilror, qui suuiinain aliciijiis potc4atein oinni observaiiiia coleiilcs , ct cor-
poris robur laiiilibiis cflcrentcs, ac foruKC veiiuslatcin aduiiraiitcs, euiii tauilciii, queiii lioiiorabaiit, iii

ilcoriiin nimicruin ascripscrint , ad liujusmodi iinpostura; siibsidiuin ct patrociniiiiii , labul.is qiias-


(lani assiinientcs.

lE'. 01 J[jncaOs3"pot Oi a^JTiov xat xa 7:i.0r, Oioj^ 507 ^^' •'•'"' vitiosissiiih qiiiquc vitia i^isa foe-

Jv6[itjav, i^ Ojo-j,; (72) iz'.y.r,'JTi, Ou;ji?iv, y.aX pitatcpo- (losqiic alfcdus dcos csse cciisuerimt, aiit ccrtc siib
rf(av, xa\ (3[Tc),y£iav, xoX [JiiOr,v, v.aX 0'jx oio' o Tt (lcoriiiii iiOMiiiio coliicrunt, iram niiuiruiii, c.icilciii,

SXXoTioVTOUTOtj Trapa-XTjatajv ou y.a),r]v, OMk oixatav libidiiicni, teiDulcnliain, cl cDotcra ejus gcneris, non
TauTTiv d-o),oYtav £'jpii;jis'/ot twv otxsiiov 4;jiapTT,|jia- aqiiaiii, iicc hoiicstaiii liaiic scclerum suoruin o.\-

Twv. Ka^ Tou? y.lw d^Tjxav xaTw (73), tou; 6c ij7:b cusutionein iiacti. Aiquc cos partini in lcrra' reli-
yr^^j Expu'^av (7-i), to'jto cruvsTto^ [.tovov Touj o^ n qiicruiit, partiin iiifra lcrraiii occullaruiil,boc iiiiiiiii

dvf,-caY0V £'5 Tbv oupa'/iv (7.")). "fl Tf,j yfilrAixi y.Xi\- satis cousullc, parliiii iii coeliim cvcxcruiil : o lidi-
poSoiia? ! EtTa sxaaTw twv rXaapiaTiov 6vo,uta Tt culaui liicrcditatis parlitioiiciii ! Ac dciudc jiro cr-
Osfov fj oat;jiov())V e:it(pTj[jt[iavT£?, xaTi ttjv e^oujtav roris libcrtate et liceiitia , rigincnto cuiiiuc iioiucii

xa\ a'jTOvo;jt:av tt,; Tr).avr,c, ^ai aYiX[jtaTa ISpuaa- aliquod, vel deoruin, vel ilscuionum iiididcrunt, sta-
fjtivot, uv xal xh 7:oX'jT£),i,; SEXeap- at[jtaj( T£ xal iiiasque insupcr ercxcriiiit, casque adco iiiagniiicas
xvJjTai,;, £5Tt 51 ot -(t ("(!}, xa\ r.pi^zrn X(av at- cl cvccllciitcs , ul pretio ipso vulgi aMiiiios iiiesca-
cXpar;, piavtat; t£ xal avOp(07:oxTovtats Tty.av T0'j- rciit. .\d li;cc pcr cruores ct carniuin iiidorcs ,
qui-
tou; (77) Ivi^JLtjav Tota'JTa; yip £:tp;::£v slvat Oetov (]ani ctiaui pcr actioncs in primis fuedas , lioc est,
ToiouTiov xa''. Ti; TifJtdc. "Hot) fii xa\ xvuodXot; (78), fnrores ac CKiles , liujusmodi nuinina rite coli exi-
xa\ TeTpaTt^iSot;, xat tpr.n-oli;, xa\ TOUTtijv toi; ai- sliiiiariinl ; lales qiii(ppe talib^.s diis lioiiorcs liaberi
a/(jTot; T£ xa\ •/oXotoTdTOt; kTJ~oli xaOuSptcjav, coiiveuiebal. Eo ctiain amciili;e quidam piorupe-
xat To^Tot; 'fipovTe; tt;v Toij &to-J o^cav -pot;iOr,xav runl, ut colendis avibus, ci quadrupcdibus, el rcpti-
(Jb; [ir, iiotov £tvai xptvat, TroTipwv (79) oet xa-;atf poveiv libus '*, alque lioruiii turpissiiiiis quibus;iue niaxi-
(JtaXXov, T(ov TCposxuvouvTOJV, i^ Tcov 7:po3xuvou;j.iv(ov nicque ridiculis , seipsos conlumelia alliccreni, iis-
tixa ok xat 7:oXu T^Xiov tiov XaTpeuovTuv, oTt Xoyt- Q quc Dc-i gbiriam atlribucrunt : ut r.oii sil f.iciie

xf,; SvTs; cfj^iui, x^^ y.^!-''-'^ 0'''^ 0£5d;ut£vot, t6 constiiuete , utri magis contemneiidi siut, iiiic qiii
)(£rpov (b; auoivov lipoeiJTrjCjavTO (80)' xal ToiJTO Toij adorabaiil, au qiii ador;ibaiUiir. Fortassc vero miilto
7:ovT|pou Tb Gd'f tj;jia, Ttp xaXto xaTa/pr,sa,a£vou 7:pJ)? majori coiiiemptu atqiie iguoiiiiiiia digiii erant, qiii

th xaxbv, ota Ta 7:oXXi Ttiiv exEtvou xoxoup^j-r^^jtdTdiv. res liujusmodi adorabant ;


quoniain , cuni iiatura
napaXaSiliv y^P auTtov tJiv T:dOov 7:Xav(i)rjt£vov (81) raiioue pr;ediia oriiali esseut, Deique graiiam acce-
xaTi 0xo'j Cf,TT,T:v, tV £tc eauTOv (8i) TteptoTriiiQ pissent, dcierius incliori praelulcrunl. Alqiie liajc

zh xpiTOc, xa't xXi:^^ tt;v e-ysstv co^Ttsp tucjX^iV xet- fuit pravi illius callidilas et iinposlura , re bona ad
pa-j'toYti>v dSoij Ttvo; i^tE^jievov, diXXou; dXXa/ou xaT- iHaluui abutentis ; qualia sunt pleraqiie illius ver-
expf|[jtvt3£ , xa\ 5tET7:£tp£v et; 'ev t( OavdTou xa'i suia facinora. Naiii cuni eoruni cupiditalein ad Dci
dT^toXetac SioaOoov. ruiiquisilioneni oberraiitem accepissel, nl priiicipa-

tum ad se tr.insferrct , ac desiderium ceriiin eliiderct, nnasi ca;cuni via; ciijiisdam ciipidilatc n;igraii-

tcni manuduceus, alios alio prKcipites cgii, atriuc iii iiiiuui qiioddam inoriis exitiiiiiie barathrum di-

spcrsil.

IC7'. OuTot [xkv oii Ta'jTa- f,;jta; oe d Xdyo? oe^i^x-- j) XVI. Atqiie linec quideni illi. Nos aulem, Dei de-
vo; ^',ft£[j.£Vou? 0£O'j, xa\ (J.t] dv£xo[Ji£vou,; to ivr,y;- siderio fi.igrantes , alque aniinis ila coiiiparatos, ul

[jtdveuTov T£ xa\ dxu6ipvr|T0V etTa Tci; dp(o;j.ivotg iiniversitiilcm lianc diice alque gnbcrnalore carcre
7:poaSdX),(i)v (85),xa\T0t; d7:ap-/f,c i^/Tuy/dvtov, o^jts niillo modo adtnilterc queamiis, ralio exciiiiens, ac
" Rom. i, 23.
TOUTO Tt(jtav.
(70) npoc:laCdfisi-oi Coml)., 7:pot;Xc<.SdvT£c..

(71) "E^aruiz^r,. Coisl. 1, i3a7:aTf,s£(o;. (78) hrioWJ/Mc- Elias < avcs > intelligit. Bu-
d;T:iis, « fcras i tam terrestrcs, quam aquaticas el
(72) Qecvc:. 0''esl in Or. I. Iii cd., Oeotj.
(7.")) K(d Tcv<; {dr dpqxaf xdzM , elc. jMIiidit aeii;is.

Cregoriiis ad fabulosam (iirlitionein , qiia ((kIiiui (70) nozspwr. Sic Coisl. 1, Ct tres Colb. AIii,7:d-
Jovi, iiiarc ^cptuiio, inleroiiim regniiin 1'liiloiii in Tipov, prave. Edit.
7:po£Tt[xf,7av-
sorieui cessissc (iiivit antiqiiitas. (80) Ilpoeczncravzo. Reg. Cypr.,
(~i)"Expvi.'ar. Ueg. Cypr. , d7:i,4,df|av, < ab'e- TO.
7:),avoj;x£V(ov.
ceriinl. • (81) n.Uivihjierov. Coisl. I,
(82) Eiceavzcr. Sic duoRegg., tres
CuIb.,Coisl
(7.1^ Tbr ovpardr, Deest tov in Oi'. 1.

"Eczi Se ol ye. Colb. ••. ei Coi.ib., £jy 11 1 cl 3, Comb. Iii ed., et; iau:f,v
(70)
(So)npoceu.llior. Reg. a, ci Or. 1, ;:poSa-
OTE.
(77) Tm^y Tovzcvi:. Stc Ucg. Cypr. lu edit. ).'jOV.
47 S. t;Ri:GOI\ll TiliiOLOGI 48
(Jeiiulo in rcs ocdIjs snlijecla'? iiilmMis, a;qiic aileo A [Ji-^XP' t&'J'wv Earr^dsv. Ou yif/ ^v Xiyou SoCvai ttjv

e:i, qux ab iiiiiio condiln stint, coiisiclorans, ne liic :?iysiioviav tot; 6(jiot!jji.oi? xara xijv at'30r,aiv (84).

quiilcm 508 gi"aJuiii fixil. Neqiie cnini raiionis Kai StiJe TOJTtov ayn iTpb? xh Cralp Tauxa, y.^\ 5i'

eiat, iis, iiuic ,


qiianliim ad sensiini, pari iiohiscum ou (85) TouTot; Ti Elva; TOpisaTiv. Ti fap -i tAjav

condilione siiiil , |iiiiKipaUiiii dare. Qiiiii poUnsco- Ti 0'jpavia te (80) 5to'.'t Ta ETtivsta, otra te Si" iipog,
rum ope alqiie adjiiiiioiilo iios ad id ,
qiioil liis sii- y.y.\ OTa xaO' OSaTOC, [J.aX),ov Oc TJc -ph toutojv, 0'j-

perius esl, cujusque beneficio liajc sunl, ducit. Qiiid p7v?(V, v.'A yr;V, y.a\ aipa, xa\ tpuoiv uSaTO?; Ttj Tau-
enini landcm illiid est, qiiod coelosiia et icrresiiia, Ta qxi^s xa; spiiptcjsv ; t£^ (87) xotvojvia to'Jtojv TTpSj

quseqiie, vel pcr aercm, vel per aqiiani feruiitur, a).),r|).a, xa\ cupiouta, xa"t a'J(;.rvota ; "Eitaivui yip
vel potiiis ca, qu.c bis priora siiiit, cadnni, lerrain, T>jv £tpr,-/OTa (88), xava),),iiTpio; ^- (89) Tl zd zavza
aercin, aqiiain cerlo ordiiie collotavii? Qnis Ikcc jtSKii-rintr:, 7tul (iycr (90) r/jr &.ltixtcr ycpar
niiscnil ac sejunxit? Quse nuitiia liorum societas na- xal dxd).ivTor ; ap" o'Jx 'j TsxvtTr,? toutwv, xa\
luraiqne coi;naiio el conspiraiio ? Iloc cniiu dictum, najt ).oyov evOstc, xaO' ov t6 ttSv tslpsTat ts y.a\

licet boniiiiis a roligiono noslra alieni , inilii ina- ots^aviTat ; Ti; 5k 6 zeyyixv^i; to'jtojv ; Sp' o'Jx 6 tzb-
giiopere probaiur : Qiiis moluin his ailulii, ac per- TcotrjXw.; (91) TauTa, xa\ et; Tb sivat (92) uapara-
petuo miiiiiiieque iiupedilo cuisu ca moderalur'! yibv ; 0'j yap 5r, toj a'uTOiAaT(;) Sotsov Toja'JTr|V 6u-
An non cornni arlifcx et qni rcbus oiriuibus latio- varjttv. "EiTto yap t^ YevsaOat toij auTOfi&Tou- Tivo?
nem eani indidil, qua iiniversuiii fcrliir et guber- T^j Ta;at; Kal to'jto, £t coy.'.'., SwiJisv Tivo; ih ir\-

iiatur?Qiiis porro boruni artifcx? An non is, qiii pTjiat xat tsu).a;ai xaO' ouj TrpoJTOv uTrlsTrj XtJyou;;

b»c procreavit aique in reriiin naiiirain pniduxii ? ETspou Ttvb;, r^ tou a'jTO[jiaTOU ; 'ET^pou orjXaoT] rtapa

Neque enim procnldiibio casoi forlnneqiie Ikcc vis t6 a'JT(5[j.aTov. Touto Se t! tcots a),),o Tz/.ry &e6^;
el facullas ascribemla esi. Ut ciiiiii boc dcniiis , OuTw; 6 Jx ©Eou Xoyog xa't Ttait a'J[jitfuTOj, xa\ Tipoj-

casu omnia exslilisse, eni laiidem eoriim coiistiiiHio To? iv '?;iJttv (93) voij.o; xa\ Tract cuvT)[ji[jt£voj, etxI

ac dispositio tribiienda erit ? AKiiie iil boc qiioqne 05SvTi;jia; (ivfiyayEv ex tojv 6po)[jiEvtov. KaV Srj Xiyu)-

ipsum , si ita Uibet, casui concedanius , fiijusnan;. [AEv (94) apSa[iEvoi TiaXiv.

nuseso, fnerit, lix>c, juxta eas rationes, quibns prinuiin creata siint , tueri alqne conservare? Alte-

riusne cnjuspiaii! , an casus? Allcriiis profecto , iioii casus. Hoc auiem quid landein aliud esse queal,

(luam Deus ? Sic ralio, qiia; ex Deo esl, cl cunctis iiiaila , et priiiia in pecloribiis nostiis coiidita lex

cuuctisqne morlalibiis innexa, nos ab iis rebus ,


qiKC oculis ccrnniitiir, ad Denin siibvexil. Ac proinde

boc pacto rursus cxordiainur.


XVII. Qnid tandcm Dcus natiira siia ei cssentia C 17,'. 0e6v, Tt TZOTE (Jt^V EtlTt TTJV tfuaiv xa'i Trjv

sit, nec bominum quisquain iinqiiam invpiiit iiec , o'Jitav , ouTE Tt; Eupev livOpdjTrojv TtioTtOTE, oGts

iiivenirc potesl. An vcro aliqiiaiido sit invenliirus ,


[jtfjV (9.')) Eupifl. "AXX" e! [Akv EuprjaEt t:ote, fTjTEiaOu

qiiEeral boc qni volet, ac perscrntclur. Mea quidem TOUTO, xa"t tp iXoao^EtaOo) rrapi twv pouXo^jtEvojv e'j-

;ientenila, tuin deniuni hoc inveniel, eum deiforme prjact 6i, ij; 4 i|j6s (96) Xoyog, ^TieiSAv TdGsoeiSi?

noslra et ralio TouTO xa't Ostov, Xeyio So tSv :f][/LlTepov voOv ts xa\
hoc aiqne divinum, id est , nieiis

ciim natura cogiiala conjnncta fucrit, et imago ad


Xoyov, T(p oixEtio (97) Ttpoa^jti^t), xa\ f) elx("ov otviXOr;

exeniplai illiid siiiiin,c"jiis luinc desidcrio tangitiir, r.pli-.b lip/eTUTcov, ou vuv exst Triv stfsatv. Ka\ to'jto

mibi esse videtnr, qiiod pii- Etvat [jioi ooxEt t6 Ttavu t;tXoao(fO'J[j.Evov, iczti^rdicre-
ascendcrit. Alqiic illud
inarium pbilosophia) Ciipu» esi.nempenos aliquando crOai jtoTS lyiuc; , dcror iyro^crnsOa. T6 ok vijv

anlum cognituros, quanluin cf.gnili sumus '"'''. Etvat (98), ppaxeta ti; a7tO(5,4or; Ttav t6 ei; f;[jta; tf Oavov,

hac mortali vila qiiidqiiid ad iios usqiie xa\ oTov [jiEya),ou tfto-6; [jttxp6v a7ta'jyaa[jLa."QiTe xa\
At in
perlingi!, aliud iiiliil est, qnaiii exignus qiiidam ri- Et Tt; Syvio 0e6v, r) eyvojXEvat [J.E[jiapTup(;Tat, tojou-

vulus, ac velut 509 'P'"'^'"is magii:e liicis radiiis. Tov 'yvto, oaov aX).ou [atj t6 taov EXXa;x'.f Osvto.; if avrj-

Quamobrem si quis Deum cognovii, aul, Scri|iUira vat tfojxoEtosaTSpo;* xa\ T6uTOp6aX),ov, TdXetov ivo-

"•«»1 Cor. xiil, 12.

(84) Kazli zi\r aicrOno-ir. •Quanlum ad scn^iim.t D In cd.. 6 TtsTtotrixi?.

Sibol.: Oi) xaTJt t6v vouv < Non quanlum ad meii- (92) /^k ^^ 5 "V,. ,,"'" ^ ' t6 '^v.
(95) 'Er i\}iir. Sic Or. 1. In ed., iv u(jitv.
tem. » „ - _
AiyoiiiEr. Sie Coinhef Iii cd., Xiyo[jtEV
.

(8.^>) 4^' cv. I Cujiis. I Scliol.: Tou 0EOU- « Dci. > (94)
duobns Ofire /(}()•. IJeg. hiii, Or. 1, Dasil., oljTe
(80) Ovpdna zs. Dcest te iii lU-gg., et (9,'))

Or. 1.
Duo Uegg. addiini, f,. (9G1 o iiidQ. Sie diio Kcgg.
'flc , et Or. I. Alii,
(87) 7'('c.
t6v nXaTwva- Plalo- (,) E[Jt6;, recle. Eui r.
iiiiiiiis
(88) Tir Eipnxiza. Scliol. «

qiiidcin (licUiui vi,lcliir (97) (>(/ct/(;). Sic Keg. hiii, Ciiisl.


"., elc, i cnni
iieiii. t Quod '.erisiinilius
ul vull Dco. incigiiiem Uei crea-
Etciiiiii liuiiio, ciiiii sit ail
ilc islo pbilosopho, (piam dc Oppiaiio, I5il- I

tiis, Dcoqiiodain tognatioiiis jurc csl toiijuucius. Iii


ius ill IllltiS. . „ . ,

(89) Ti zv zavza... xa\


dKOi.lvzor. Ihcc in Coisl. cd., olasii;).

5 ad iiiarg. ascribuiitiir 1'laloiii. (98) Tu £k rvr tJrut. Cuisl. 5, et tres Colberl.,


ol vuv yvuivai, i Quod aiiteui iiunc coEnoacinius,»
_ _

(99) Kal di-cr, elc. Reg. Cypr. Iiahet


xat ut:6 : T6
trv J,Xr,XTOv cfopiv y.%\ oxiijXutov ayayiv. ctc.

(91) U .lE.iccnawi;. Sic IresColb., Or. 1, etPar.


49 OUATIO XWIII TllEOLOGlCA II, 50

[jiCsOt;, ou '.71 aXrfiiU, tri 6k ToO -nAriilov ouva;iin A 'cste, cogiinvisso (licitnr, culciuis rognovisso cen-

iTapa|ji£ipo'J[ji£Vov. senilus Cbl, (inalcniis nberioiis s|!ci!(loris parliccps

sil qnaiii qni iiiinus luminis divinitus accepit. Ila cxsuperanlia li;ec ,
perfecla cognilio ixi.-,liiiiata e>l,
,

iKMi ad rei ipsiiis vorilateni, sed ad alioniiii nioduliini ct raciiltal(>iii perpeiisa.

Ili'. .iii-roO-co 'Evi:o; [Jiiv i^|X7:it7iV£rixa>.Jtc;0at(ll'J) XVIIl. Qiioc.irca Eiios quidein spiMO lialiiiit foie
<" nbi vides spcin (Iniilaxat
•:^v KOpiov iX~\q -h xa-opOoujJi£vov f,v, xa^touTO oCi ul Dimiiinini invocarcl :

yvoja£ti)^, aXX' iuixXrjaEw;. 'Eviix O' (jL^TETifOTi {xlv, iii eo laiulari, caiiiqiie iion cojjnitionis, sed invoca-

oOTtto oh 6tjXov, si 0£oO 9'jaiv TTsptXaGojv, ?, TtiptXri- tionis. Eiiocli aulcni, quanivis translatns fiicrit",

(}(d[ji£Vo;. Tov oi N(')£, xaXiv -f) £'japii-:r,(itc;, -coO xa\ iioiuhiin taincn coiistal, an Dei natniain conipre-

xi5(J[Jiov oXov E^ uoaTOJV otaaojaaaOat TTtUTcuOEVTO-:, i^ liciulcrit, aiil coniprcliciisnriis sit. Jaiii Noc, cui
x(3t(jiou a-ippiaTa, ^JXto (Jttxpto ^^Oyovti (1) t^v £::(- orbis universi ab aipiarnin peiiciilo coiiscrvanili

xXuaiv. '.\6paiiJt oi iotxattoOTi [jtcv ex Kia-nix;, i y.i- cnra crudila csl "', vcl polins oibis seiiiina toiii-
"'',
j-a; 7:aTp'.ap-/Ti;, xa\ OOst Ouatav £cvr,v, xa\ -f,; [X£- niissa, exiguo ligiio tiiluviiim fugicnlia liiiic solniii

YOtXTi; (XVTtTuTOv tUiiv 5i ou/ (o; C)£?iv eIojv, a),X' laiidcniconsccnlns cst, tpiod Dco p;ralns cl acccplus
loq SvOpioTOV SOp^ij-s, xa\ £-r|V;^OT], c^faiO^i; oaov fuisscl. liagniis (lorro illc jKitriarclia Abraliaiii, ex
xaTiXa6£v. 'laxojS o^, xX![jtaxa [jt^v ut5/TjXr,v l!favT4- fide (inidcni jnslilicalus esl "", ac novani ct inandi-
(jOt^ Ttvi, xa\ aYY'Xcov SvoSov, xa\ ottiXtiv (3tXEtti£t tain viciiinam, niagiiBPque illins (igiiram gereniem,

ijtujTtxio; (t'(j{i); Iva Tbv UT:£p ^^[Jtcov (iXEttfivTa XiOov obtnlit" : al Deiim nnn ut Deum conspexil, sed ul

T;apa5r,Xtt)'T]), xa\ olxoi; f)£ou (2) Tiirao Ttv\ Trpoi- boniineni ahiit"; ac proiiide lanilalns esl, quod,

T^yopiav otoojjtv, e!.; Ttijti^v tou oaOivTor, xa't to; dv- qiianliiin per(C|iit, laiitiun qnoiinc vcncraliis est.
OpcoTTtp T(o 0£tT) TrpotiTtaXatEt, t'j t'; TtoTi isTtv f) TrdXT^ Nar.i quid dc Jacol) dicam, qiii licct sublimein
(•Jeou ~phq &v0paj7:ov, t) Ttz/a tt,; (ivOpojTttvTi; ap£- qiiauidam scalam, et asccndciitcs angdos in soninis
Tf;; —p!>; ©sbv (ivTE^iTajtc, xa\ cu[ji6oXa tt,; TTaXr;; conspicalus sit *', ac colnmnam iion sine myslerio
J7:\ Tou utoijtaTo; tpEpEt, TTiv f|TTav TTapaSEtxvijvTa qiiodam iinxcril (rortas^c ut lapidein sabitis iioslrae

Tr,; Y£vvr,Tf,; (3) tfujEtj):, xa\ otOXov £ui-fi£ta; Tf,v caiisa nnclnm signilic.iret), aKinc iii cjns, qiicm

(A£Ta6oXf,v Tfj; 7Tpo3T]Y0p''a; Xa[j.6av£i, (Ji£TOVO[j.a!jO£\ir, coiispexer;it , bonorciii , luco cnidaiii doiiius Dci

dvT\ Taxt;j6, 'lapaTjX, touto 6}j zb [jtifYa xa\ Ttpitov cognomenlum iniposneril, ac cuni Dco qnasi cum
ovo[jta* ixEivo ol, oOte auTi?, oute Tt; U7:cp auT?<v lioniine Inctam inicrit, qiiacuiuiuc landein illa Dei
(jt£/pt (jf,[j.ipov Jxau/TjjaTO Twv otoOExa ^uXtov, aiv ciim lioniine bicta cssc qncal. Ilis ciiim verbis for-

7:aTf,p Tjv, oTt 0EOU 9uatv i] oiiv oXtjv E/wp'!!- C tasse nibil alind iiulifiilur, qnaiii liuiiiana; virlnlis

35V (i). cum divina conipaialio, lucloequc signa, qna; crea-


tam naiiirani victam esse oslendercnt, in (tirporc tulcril, ac dcniqne pro pictatis prxmio noininis

coiiimutationein acceperit ,
pro Jacob niniiriim, iiiagiio illo el eximio Is-raelis nomine nnncupatus;
lioc laiiien nec ipse, nec qiii^qiam co siibliiiiior, ad liunc nsque diem in (imiiilins duodecini Iribubns,
<|iianim p.iler exsiitit, gloriari niagiiirici'i;'i'! pr;cdicare poliiil, sc tolain Dei iiatnrani aninio (lerce-
pi^se.
10'. 'nXta Si, ouTE TTVEuixa p£atov, oute 7:up,oUT£ XIX. Nec vcro Elia;, vcl spiritns velieniens, vel

(juaa£tcT[j.ii;, tl)? Tf,c iaTopia? dxoust?, dXX' f] au,oa igiiis, viil lerrse concnssio, iit 510 liisioria; sacrai

Ttj iX(YT] Tf]v TO'j0£ou TTaoouatav, xa\TouTa, o'J tfJGiv momimcnlis prodilnni csl, sed aiira qiwdani tcniiis
iaxtaYpdyr,JCV. 'IlXta Ttvt ; 8v xa\ cp;).a 7:up?jj dv- Dci pricseiitiam, non nnlcm naluram ipsani, adiiin-
dYEt Tcphq 0'jpavbv, 6r]Xouv tou otxaiou zb \j-kp av- bravit*'. Ipsum Eliaiii dico, qiiem igiieus quoque
Gp(07:ov. Mavtok 6k t6v xpt:f|V T^ptiTipov, xa\ IliTpov curriis in ra^luiii evexit '", sigiiificans, ul opinor,

t6v ;jiaOr,Tf]v iJaTEpov, Ttto; 0'j T£Oa'J;j.aKaj; Tov [j.£v siiigiilareni (|iiaiii(lam boniinis virtulem, atqiie hu-

ouok 6-|tv ^ipovTa T0'j tfavTaoOivTO^ 0£ou, xat 6ti d nianniii fasliginin cxccdenteiii. Qiiid ? Noii te jiidcx

TOuTo, 'A.T(i.Jco.Ja/(sr, (L yiii;-!.;, \t;vi-3., (ir.lr ho- ille Manue, r.c rclriis apobtohis, adniiralioiie alli-

fdxmsr-, oi^ ou ytopr.TT]? o'Jar,^ dvOptJrrotj, o'Joi ciunl? Quoruni aller ne conspectum qiiidcin Dci,
tfavToaia; OEta;, [Jtf] oti ys. ^uaEco^- t'jv 6'e xa\ t'jv per imagincm i^isi obversanlis, forre poterat, ac
*'
Cen. IV, i6. *' Geii. v, 21. " Gcn. vi, 15 sqq. "'Geii. ix, 1 s(|q. ^'^Gen. xv, 0; Uuii'. iv, 3.
-« Gcn. XXII, 2 scqq. " Gen. xviii, 2 sqq. ^" Gen. xxviii, 12. «^ lli lleg. xix, 1 1 sqq. " IV Ucg. ii. 1 1.
(99) 'E.7ixa.le7cr0ai. Voeem liaiic iii activa < Grcgorii vcrba, (!e loci nuiicnpalione, Jacolii ciini
signiricatione acceidt Iiilliiis. .Mii, piist Tliciidnre- angelo luctam pr;eceilaiil. > Si ieclionem olxo^
Iniii, in passiva accipiiinl , et verlunt : i iiperavit 0£ou prainlcris, icge Gcn. xxviii, !2, 17 el 19. Siii
fore nt Doniinus iiivocaretiir. » allcraiii eIoo.; 0£O'j, logc Gen. xwii, 24, oO.Si apc-

(1) <I'svyci-ri. Savil. el Comb., 6tayUY6'JTa. In ricndiiiiisit qnid liac de re seiiliaiiins, aptior nohis

aliis, otocfuY^vTt. vidclur lcctio < facies Dci.Kiiiaiii <(loiiiiis Dci,Kini;i


(2) Kal cJkcc: Qscv. « Domiis Dci.» Rci;g. a, Lic pr:v(ipiie de visionc Dci dispiilaliir.
bin, diio Colb. et Or. 1, Et6oj 0£O'j, « facics Dei. » (5) rt;rj'))r)]c. H*'g- Cypr., Y^'^r,T-f,?.
Faletnr Billiiis in iiotis se iii priori cdil'Oiie sic (i) '£/cop)/cj£r. Non bene bill. : < ociilis iisur-
vertisse auclorilatc coiliciim ; iieqiic liaiic lectio- passe; > ncc inclins Leuv. asiiiciendo > pcrcepisse,
<

iiciii iiiiprdlianilam jiidicil. Scd iii scciinda ed. qiiasi iiainra diviiia rcs cssct < ocnlis > et < aspe-
praelulit cnm Elia, oli^oc 0£O'j, < donuis Dei, i qiiod cuii > subiccia.
51 -
S. GREGORII THEOLOGI 52
proinde direlial Pcriimus,
: iixor, Deiim vidimus ", A 9aiv!5|ji£vov Xptix&v-vw 'tzIoUo [xt] Trpojiijj.svov, xa\
tanqiiam vi,lellccl Iiomincs, nc diviiii quidem in Sii tou-o(5l7:o-£ja7U(5[jisvov xahoiyz ^cpixizzpni tijv
iinngiiie conspecliis, nedum naliirse ipsius, c;ipnccs aXXwv dq im^vuGi-^ XptcrToO ndrpo^, xat ota touto
siut : aller conspiriium eli;iin Clnisluin navicu-
iii [xay.aptJ(5iJi£voc, xai Ta iXoytaTa TztsxEuijj.cVO?. Ti
lani adiiiiUcrerecusaljal, aiijue alileg;ilial ". Qiiodco o' Sv EtTOt; TiEpi 'll3a'iO'J, xa'i 'lE^E/tr|X toO tojv [iiE-

quoque iiiiraliiliiis viilcri (!cbct,quod iJcm ad Clirisli ytsirojv i7t(5iTTOu, xaX Ttijv XoiTitliv TrpotpriTtuv ; tliv 6
agniiioncm aniiiii ardorealiosaiiicil)ai,coqiic nouiiiie (xkv Tov Kuptov 2a66atii6 eioe xaOifijAEvov iv:\ f)p6-
(.5)

LealuspriBdicalns est ", resqiic maximas in (idem ac- vou ooir,?, xa\ toutov uti?) tixiv i|a7:TEpuYt')V SEpa-
cepil.Quid Isaiani cl Ezecliielcm rcruin niaxiinariim tflfi xuxXo'J(j.Evov, xa\ aivouii,Evov, xa't d7Toxpu7:Ti5-
spccialoieui reliqunsque propliclas comuicmorcni? jxEvov (G), iauT(5v te t(T) fivOpaxt xaOatpojj.Evov, xa'i
Quorum altcr Doniiiium Sabbaotli in glorix lliro- 7:p>j; tt;v 7rpo(3r)T£tav xaTapTi;t![i£vov 6 oi xa\ t6
no sedenlcm ", eunique a serapliim sciiis alis
vidil ''/llJ-a tou 0eo'j Tii xEpo'j6\iJi Stayp(i(pEt, xal t&\»
pracditis iiiorbemcinclum aclaudatuin ct lccium,se- iJ^sp auToJv (C) Op(5vov, xa't Ti vnkp auTO'j sTe-
qiicipsunicarbouc pirpnrgaliiin,alquc ad olieiinduni pituiJia, xa\ Tbv ev tu aTEpEtO.uiaT! 9avTar(5[jtEvov,
propbeli;cinunusadornalum. Alifrveliiculunupioque xa\ (^trjva; orj xtva?, xa\ 6p[j.iz;, xa'i icpa^Et? (7)-
Dei'', boc cbenibinos describit, tbronuuique
esl, ^^ xa't Ta'jTa, eVte ^avTacrta Tt? f.v ^.[AEptvr;, [i(5vots
ipsis excelsiorem, eoque sublimius firmameutum,
OEtopTiTJ] toi,- diyiot,-, etTE vuxTi? '(i';£'jor;? 4'-?. site
atque insuper eum, qui iu firmamenlo sese ntciin- to'j f)-|'=[Jovtxo'j T'J7:ioc;i? juYyEvojjiEvr) (8) Tot; [jtiX-
quecoiispicanduin pr.cbcbat, voccsqiie cliam qiias- Xoujtv tos ^iapouctv, etTE ti iSXXo eI6o;
T:po'.f TjTEta;
dam, el impelus, alque actioncs; idqiie, sive diur- (iTOCJpriTov, o'ix l^'^ Xeyeiv liXX' oISev 6 twv 7:^09^-
num qiioddam boc spectrum , solis sanctissimis twv GEk, •''.a"t oi TJe TotaGTa JvepYou^Jtevoi. nXriv oijTs
viris speclabile, sivc miniine falla.x noctis visio, ouTot T:£pl ibv 6 Uyo;, oCte Tt? '
&XXo; Ttov xax'
.sive praevia quaidam mcnlis inipressio, fiiUira tau- a'JTO'j<; (9), is-.-q ev u7:ocJTTi[jiaTi y.a\ ouuia.
(10)
quam pra>sentia exbibcns, sive arcauiim ipioddam Kuptou, xaTa t6 Y^Tpa[ji[AEvov, 0'jSs ©Eoij tjuatv ^
aliud propbetia: geiiiis, dicere neqiico; novit boe eToev ii s^TjYopEujEv.
propbelarum Deus, et qui bujusmodi afQalibus agitanlur. C;cterum iieqiie bi, de quibus loquor, nequG
qiiisqiiain alius cjusdcni ordinis, in siibslanlia el cssciili;i Doiiiiui, ul Scriplura loqiiitur ", stelit, nec
Dei naturam, aul vidii, aiil aliis prodidit ct pati fccil.
X\. Qiiod si Paulo ea, qua; lertiiim ctMlum", C K'. nauXtp Sk, e! (jiev ex^opi (H) tjv aTrep
alqiie ad illud usque progressio, vcl asccnsio, vel laxEV (12) 6 TpiTO? oupavi?, xal -fj iJ-iypig ixsfvou
assumplio exbibuit, niorialibus evulgarc licuisset, TipijoSoi;, fi (ivaSaTc;, i) livaXTnJ-ij, Ta/a av Tt rapl
aiiiplius qiiiddam 511 fortasse de Deo cognovisse- 0EOU 7:Xiov iy\iwy.-.\i, e'tT:Ep touto tJv Tii tt;? (ipTta-

nius, si inodo arcaiia lia^c causa erat, cur iii coeluiii •{T\; [iiu3TT;piov E7:E't OE ap;5T,Ta fjv, xa't V;[i.tv atto^:!]

rapeiclur. Qiioiiiam aulcin bccc ci iu vulgus effcrre Tt[iiiaGii). ToaouTov Se (ixo'Jciti)[jtev auTou IlauXou Xe-
ncfas erat, faciamus nos qiioque, iit ca sileiitio YovTo;, OTt 'Ek {ispovg ivr(j}(Tx.oner, xal kx. nipcvQ
commeiidemus. Aiqiic lioc duiiiaxat Paulum diccn- xpoyyizedojisv . TauTa, v.a.\ tk TotaijTa 6[ioXoYet 6
tein audiamus : Ex paile cognoscimns, el ex pnrle (j.t; iottoTTis Tr;v •{vHxsvi, 6 ooxt(jtTiv (iTtstXtliv Toij tv
proplieuimiis'^. H;cc, alqiie cjusmoili fateri non auTto XaXouvToc Xpt3T0'j, 6 p-iyag tt;i; (iXr,0£ta;

dnbitat illc scieiiti;i iicquaquam imperitus , ille TcpoaYtovtiTT]?, xa\ StSaaxaXo;. At6 xa\ (13) 7:aiav
expcrimenlum se daturiim niiiiit;iiis loqucntis Tr;v xiTto yvijy^v/ 0'JSiv U7:£p Ta EioTTTpa xai Ta
in se Cbrisii , magnus , inquara , ille vcriiatis atvi'Y|xaTa TtOETat, (o; bj [itxpots t^^ alrfizia;
propugiiator cl iloclor. Eoque nniiiino oiiinem it;Ta[tEvriV ivoiiXiJianv. Ei oh [xri Xtav SoxtJJ Ttjt 7:e-.

quoqiie biinianam ac terreiiani scienliam niliil supra ptTTo; xa\ TCEpiEpYo.; tt TotauTa s^ETii^tov, ouoe ia"AXa

specula el aMtiguiala " esse staluil, ulpole qua; D Ttvi tu/'jv ?, Ta'jTa t;v, ii [ir; SJvaiOat vuv pasxa-

" Jiilic. XIII, '2-2. " I,iic. v, 8. " Mallh. XVI, 17. sa. vi, 1. '» Ijzecn. i. 4 scqq. '" Jcrcai. xxiii,
18. "UCor. XII, 2. "1 Cor. XIII, 9. " iliid. 12.

(."i) Siief-awO. Rcg. bm, cl Or. i, Ia6atiO. abesl. Vox cnim nebraca Jercmix « consiliiim »

(ij) '\:zcxpv.-zz6jifrcr. Colb. 1 ct Or. 1, xpu7:T0- soiial. lliiic Viilg;ila reclc rcddil : 1 Qiiis cniin ad-
p.svov fuit ciiiisilio Diiniini?» Sepluagiiita et TlitHnloliou
(1)') y.rep aiizCor. Rcg. Cypr., uT:kp auTou. Coin- iiitci|irclaiiliir, « sulistanti;ini , 1 scii < siibsislcn-
bei. iuital Ifgcniliim, uT^ep a'JTS, nenipe, lyjiii-a tiaiii ; > Aijiiila,, « sccrctiiiu, t ct Syiiiin:icliiis. « ser-
siiiit ct inox pro zh u-Ep auTou. ceiisei scribciuiuin, iiioncin. > Vcriiin voccs u7:(5cjTr,iia ct uT^^^jTaatf
iiT.ip aJTOv, sciliccl, Op(5vov. rcile vciti pos.^.iinl, 1 slalio» cl j conscssiis, > sic-
(7) llfd^EK:. I'ar., TajEtc, < ordines. qiic propiiis accederenl ad genuiiuiiii llcbraicae
(8) Xv(fero{dri\. Or. I, auYY''^^^!-'*'"^'^- vocis seiisum.
(9) iior' avzcvr. Duo llegg. el Or. 1 , xaTi TO'J» (11) T.Kpcpd. Legendiim vidctur csse, Ix-
TOU?. t;opa. EniT.
(io) 'Er v.rcczt'ijuizi. \ox est Jercmiaj xxiii, (12) "Kcytr. Coisl. 5, r.a.pi<i-/v), i cxliibiiil, sup-
18, cui subjuiigit Gregorius, xa't o'Jj:'a, cx|ilica- pedil:ivil. > iiill. : « conlincl. »

tiouis causa, qiiasi vox illa « csseutiam, 1 sivo « na- (15) ^i.ij KuL Ueg. a et duo Colb., 6 xa(.
luram Dei > ^igiiiliccl, quod a vero sensu loiigius
53 OUATIO XXVIII. — TIIEOLOOICA II. 54

M--:o; xl-h; (li) tote cxigna vcrilnlis siniiilacru iiiiiiinif! sosc poiri-
xOrivai, 6 Oi:r,vi^aETo, (.j^ _\ iiltia

pacnraxOriaofXEva xal -rpavDjOTiJojiEva- xa^. '6.T:zp (l.'i) giH. Quo.l nisi nift qnispiain in liiijiis gRiicris rcbiis

jjir^o" av aj-^jv o'jvr|0f,vai ytopf,crii t?/v •/.'y7ixov (Ul), cxfiiiiieiniis iiiiiiis niriosc cl siipcrv:icaiicc vcrsari

'luivvr,; 6 tou Aoyoy 7:piopo[Aoj (17), ^ iisYaXiq xr,? cxislinicl, diccrc (piO(|iic iiou vcrear, iicc alia qui-

d).r,Oj!a; 9(ovi), Siwpi^E^co. ilem fortassc, qiiain li:ec, ea essc, qujc Clirisliis

ip-e portiii in liac vila posse nc,avil »», velut aliqiiaiHlo portamla, cl dcclaraiisla ; et qn;c ille Vcrbi
capi possc pronuiitiavil "'.
piwcnrsor Joannes, ot niagna vciilalis vox, ne a inuinlo (piiilcni

K.V. IHja [/.^voJv iiXTiO£'.a, xa\ 'Kd.i\6'(0i W':!- XXI. Vcriini cniiii vcro ciiui vcritas oiniiis et

zUy.3.p-6; ts xai SutjOedipr.TO?- xa'i oTov opvivt;) (lispnlatio pluriniiim (lilliciillalis alquc oli.s(uriialis

|jtixptp [jLc-caXa 5r„u'.oupyoOjji£v, Tfl AvOpWTitvTi aotfia liabcat;ac nos velut parvo qiiotlam iiisirnmcnto
T^jv Tiov (5vT(ov YV(Tj3iv Or.peOovTS?, xa\ toT; vot)- res magnas cfficerc nioliamiir, liuinana; viiklicci

TOt.; (18) -rTpojKaAAovxEi; pi;-3i xtov aiaOir x^^tov r^ oOx sapiciili* adjuiiicnto rcnim cogiiiiioiiem aucupan-
fivEu aicOTjjewv, Citf' (Lv izzp:<fz(A[xz03. xa\ TzXavto- tcs, ac rcp, ipia! animi laiiliim iiilelligciiii;i coiiipre-

pisOa, xal oOx ^xOi"'-"' yu[av(Ti x(o vot •(•ufji.voT; xoTc liciuluiilur, pcr sciisiis cognoscere aggrcdiinur; aut
rtpaYfJiaaiv evxuYx^wvxe?, (xaXXdv xt ixpo-iivai x-ji certe iion siiie sciisibus, qiiilius nndiquc jaclamur
iiXr,0:ia, xa\ x>jv vouv xuTOusOai xaTj xaxaXrj-^-sijtv. C ct in crrorcni pi'i Iraliimur, iiec iiuda mciitc ciim
'0 51 "p^ t-)£ou "i.ix^^t ''^^'',' x£Xs(oxspo;, xosouxio ous- niidis rcbiis vcrsaii, alquc indcad veritalem propius
tcf\.v.-i~zpo;, xal •irXiiou; zx; avxiXri'i£t; '^'/^'>^' ^^'^ acccdcrc, rcbiisqiie percc|)lis ac coinprilieiisis nien-
tit; XuTci; ipyojostjxcpa;. Ildtv yap xb £vijxaiJ.;vov, icir. iiiforinarc possunins. Tiiin vero di.-iiuUiiio ea,
xav Ppaxutaxov x'jv xou Xoyou Sp^iaov zr-.iT/z xa\ q«a; de Deo suscipilur, qiio perfeclior, co qnoque
fj,

5i£X(fjXuc7E, xa\ xr,v Eti; xi 7:(j6(jIj> tfopiv 5iexo'.J'EV (liflicilior csl, pluiibiisqiie olijeclalionilins palct, iii

iojTTEp oi xou? VirTOu; xoT.; ^uxf,p3iv aOp^jto;; ijieOeX- iisque diliieiidis ac dissolvciidispliis ncgi^lii faccssit.
xovxE^ tfEpo[i£vou;, xa\ xtp <iooxf,xio xou xivaY[jiou Kiliil ciiim lam lcvis cxigiiique poiidcris ncliis advcr-
ivEpixpsTOvxe;. Ouxto £oXo(ji(ov [jiev 6 (19) do-jtia^jie- sari polcsl, quodiiondis|)iilalioiiis cnrsiim inlcrriim-

vo; rapitKri, UTtkp Txdvxa; xoui; Y£vo[ii.^vou? e[jn:po- pal aiqiie couipriuKit , impediatiiue (luomiiius

(jOev, xa\ xaO' £aux'jv, (Tj xi xf,; xapoia; TrXdxo; otjjpov nllra progicdiamiir. Quemadinoilum ipii eqiios ad
0£ou, xa't f; tfdjJ-iJi&u oa^^iXcixEpa yy^j'.; xf,; OEtooia;, ciirsum iiicilalos repciile frcno reiraliunl, ac pcr
oatj) ixXiov ep.fjax£'j£t xoT^ paOEct, xoiouxtj) txXeov inopinaiani et rcpciiiiiKim excussioiicm rclrorsiim

IXiYYi?! xa^ xiXo; xt TxotETxat aotffa; eupeTv ootv agniil. Sic nimirum Salomon, qni omnibiis, cum
Si£'ouYEV (20). DauXo; 51 Txetpaxai [Jt^v ^^txeiOat, su.-B, uim superioris memoriae homiuibiis sapienliae

cjnto X^YW 'T,; xo'j 0iO'j tfjiEto;, Toijxo Yip


'

laudc pra;sliril'% el cordis lalitudinem Dei beue-


ffi'-'.

TTavxEXio; do'Jvaxov o'i, dXXi [i^jvov xtov xou 0eo'j Hcio 512 accepit , ac tanlani conlcmplalion^s

xpi[Jidxo)V. 'EtleI 5k oijx £uptax£t 5ii^ooov, ouok uxd- copiam et arcns numcrum cxcedc-
nbcrialcm", ut

ctv xfi; dvaCdiEto;, 0'J6k £t; ti (21) tfa';Epov xeXeu- ret, qiio altius in has profuudilalcs pcnelrat, boc

tS TXEpa; •?! TioXuTTpaY^JtOTuvT) xrji; otavoia;, det xtvo; niagis a;slual, ac linem qiiemdam sapienlioe consli-

uro'Yaivo;jtE';'ju xou XEt~ovxo;' to xo'j Oa'j[jtaxo; (tva luit, nimiriim qiiod invciiissel, qiiaiiinin ea a se

xa\ a'Jx^jc rdQto xb tiov) ! EpLirXf^^Et r£ptYpd'.f Et xiv fngeret'*''. C.onsiinili quoqiie modo Paiilus, non di-

X<5yov, xa"t :tXoiJxov ©sou, xal pdOo; xJ> xotouxo xaXeT, cam Dfi naluiani, lioc cnim prorsiis siipra hiiiiiaiias

xa'i 0[i.o'i.o-(zX xtov xou0£ou xpt[j.dxtov xodxaxdXriTrxov, vircs csse perspccinm habcbat, sed Uei solum jiidi-
(jtovovoux't xi auxd xio Aa6"t6 (fOEYYO[Jt£vo;, tzozz. [jtEV cia cogiiitioiie asscqni conalur. Quoniam auteni nec
fi6u!j!jov TxoXXf^v 6vo[j.d^ovxt xi xoj 0eou xpi[itaxa, r; exiium nlluni, iicc qiio asceusum ligcre ac siabilirc

0'Jx Saxt XT]v EOpav i] [JiEXpt|) i^ ataOf,5Ei XaS^Tv, -rzo-k possel, rcpcriebat, nec perspiciio ullo fine ciuiosa
Sk T£Oau[jiaTxioiOat xf,v Y"''"^-'^ ^S Jauxou , xat i)isius animi perscrulatio claiidebalur, qiiod vidcli-
•c^; ^auxou aujxdo-Eto; [22) X.EYovxt, xsxpaxattJj- cct siibinde scmper aliquid rcliqui esse perspiccret:

trOat TE TtXeov i^ xctxdxijy iauxou ouva(jitv xa"t TTEpi- j) o rcm mirani ac stupendam ! (iit ipse quoqiie codem
5pa;tv. .'^ffeclu comniovear) oraiionem admiralioiic cir-

cumscribii, idqiie Dei opcs ac profniiduni appellal,ae Dei jiidicia iniUius iiigeiiio pereiiii et coinprclieiidi

posse ingeniie faiciiir'", iisdem propemodum verbis cum Davide ulcns, qui nunc judicia Dei abyssum
«» Joan. XVI, 12. » Joan. xxi, 25. 52 m Ucg. iii, 12. " II Par. i, 12. «• Eccle. vii, 24; viii, 17.
*" Rom. XI, 53.

(li) 'Or. Ueg. Cypr., tato;. Rcg. bm, Coisl. 1 ct errassc, qiiod euin Vcrbi pnecursorcm, cl Vcrilalis
Oi'. 1, dTtsp. voecii) a|ipi'lli'l, (|iiem loiiilriii poliiis niiiiin vocart;
(l."j) Kcd d:tep. Plurcs Regg. et Colb. , xa\ d deliii"ral.» Addil ciiaiii it;i sciisissc .Maxiiniim.
[j.r,6i. (I.S) l\ci'i TCiQ rci}-cu_-, cic. Dillois i ac rcbiis :

(16) T6v
xDcr/tcr. Diio Regg., ires Coll). ct Or. inlelleclilibus auiiiiuin iiiia ciim scnsibus admo -

1, x>jv vdxij xoTaov. Sic lcgil Leuv, ([ui vcrlit, veutis.


I niiiiiiliiiii liiiiic iuferum. i (19) ^o.lcjiiir fiir 6. Coiiib., SoXo[jt(')V 6.
17) npi'tfojicr. Mirum vidcri polcst Joanneni (20) "Oacv Sdpvyer. Billius: « quaiilum ca a se
Evaiigelislam, Vcrbi pr:ccursorcm a Crcgorio a|)- cffiigiet. f

pell.in. hlias haiic, iiilcr alias, allcrt caiisain , (21) Ui'di e'ir Ti, cic. « iicc iillam pcrspicuam
iiciiipe, « quod ct iiilerprcs fiieril docirina; dc l>co. > cnrios;e aniini pcrscriilalionis inelam babcbal. »
Billius vcio piilai Giegorium liic ( iiieiiiorKO lapsu (22) l\'Czcice.or. Billiiis « crcaiiono. t
^B S. cnEGOlUl THEOLOGl 56

fiuillam vocai", ciijus riindum, ncc iiieiiSMra, nec seiisii capi queal; niinc inir;ibilom fnclai» es^e sclen-
liam c\ seipso suique ipsius conslilulioiie pronunli:!! '% alque adeo robuslaiii, ul viribiis iiostiis eani
capere et complecli iiequeamus.
XXII. Ut eniiii niis;a alia faciens, inquit, me- A KB'. "Iva -(Oip ziXla. iisai, ffT^uX, Tpo; ^[iajTiv
ip^um omnemque Iininanain naturain el compagem p/iiw, y.A -aiav ':r;v avSpUTtvr^v <fjJiv y.<3.\ cij[i-

iiiluear, qua; luec inistio nnstra est? Quis niotns? -T,i;'.v (-25), 'ii ii pLiSt; f,[Jiwv ; Ti; r^ y.tvr,at? ; Ilw? zb
i}iioni'Kio iil quoil ininioriale esi, cum niortali copn- dOivaTov t(p OvTjTo) TJVE/piOri ; Ild); y.i.-ii) (Aii>, -xal

latum e^i? Qiioniodo deorsiim fliio, ci sursum fe- av!o V£po;j.a: ; Iloj; <l:>yr\ ^jspiTfpaostai (24) ; xd)?
lor? Qiiomodo anima circumscribiliir ? Quoniodo Jiijt;v Siou;;'., xa\ raOcj; [icto).a[ji6av£i; IIw? 6 vov;
vilam imperliliir, et anoctuuin lit p:irticeps? Quo- xa\ T.ic,:-(p3.--h: y.a"i. aiipLiTOi^-irij^EvfjHiv [iEviDV, XO',
jiiodo niens siiiiul ei eircumscripta esi, el niillis r.xj-zg. £'f oScJiov Ta-/S'. cfopa; v.aX poui^toc (26) ; IIw;
lcrini!iis inclusa, in nobis niaiiet, et nioliis (liixio- [i.i-o.\T.\xfjbit-M ).6yw y.a\ [j:£Taoioo-:at, -/.al ot' aipo?
iiisque eeleritate oninia perluslrat? Quoinodo ser- XtupjT, y.a"t [jiSTa Twv KpaY^idiiijv tliipytia: ; IIuj;

jiionis opera percipitur vicissim, et communicatiir, aiiOf;-:: xoivojviT, xa\ cjjTiXXs-ai a.~h xC>'j otaOri-
zc pcr aerem grass ;lur, et cuni rebiis ijisis ingrc- ^jojv; Kai 'i-: r.ph toOtiijv, tE; ?] TipiijTT] jrXdit;
dilur? Quomodo cuin sensibiis consneiiiiiiiiem lia- fj^jidiv, y.y.\ 3'jj-a3'.; £v tw tt,; tf-jjsoj; EpYOJTT,-
Lei, ac rursus seorsiin a sensibus sese colligil? ptoj (27) ; Ka't ti; f) T£A£'jTata \i.ipz(!>i:i xat teXeiis^
Atque, ui qii.-ie priora suni dicaro, qiiae prima no- 0-1? ; Tt; ri t^; Tpot^ri; itfssi^ y.a.\ 6idoo3t?; Kal Ti;
stri elBciio et constiliitio iii natura? olTicina? Quae iiYaviv j-VTi; TTowTa; 7:r,Yi;(28), y.a':TO!J Cf|Vd'.jop-

eiiani poslreiiia forni;iiio ac pcrfeciio? Qu;e cibi [jti;a'jT0^iiTi'j;;ntI); GtTioi; [Ji'£v ctotjia./.oyw oitj/ux^
.nppeiitio ac dislributio? Qiiis ni)s fpoiitc ad primos Tp£9;Tai : Ti; <) ttj? ffjaEijji; ^axt], xa't Tph; d).>.T,Xa

illos fonies ac vil;c caiisas diixit? Quoniodo corpus GyiG:^ TOt; Yivvcoat xa'i toT; yt'j'>o>ii.i'io:q, tva Tt5
cibis, animus conira sernionB ac doctrina pascitur? iftXTpto a'jVEXT,Tat; Iloj? JaTTjxiTa T£ ti Eior], xol
Hux est illa nalur;e vis niut;iaque iutcr paienles et Tot; yapaXTripTt 6tE7Tr,xiTa, tjv Toao^jTtov ovTtov, al
liberos aireolio, nl qii:isi qiiodam pliiliro coiitinean- io^izT^-z; dviytxTOt ; niT); t6 out!) CoJov 0vr,T6v xa\
lur? Qiiomodo firnia; ac slabiles sunt species, et dOivoTov, t6 [ilv T-ii [jtETa~aj£i (29), -zh 51 ttj yev-
jnlerim nolis inlcr se distinctae, 513 quariim pro- vfjjct; Th [jiEvrip 'J^ite^TiAOe^t?) ok dvTEisriAOEV, tod-Ep
prieiaies, cum lanto niimerosin!, asscqui non pos- tv dXxtyi zoTa^jiou p.T\ isiih-oq xa't. [jtlvovTO?. IloXXi
sumus? Quoniodo idera aninial moriale simiil et o' av ETt (fiXo50'ff,iat(; (30) 7:zp\ ;j.eXojv xal [JtE.o-rjv,

iintnorlale est; inort:ilo quidein ratione niigralio- xatTT;; Trpo; aXXriXa toutojv E'Jap[j.0!7Tiac, r.phi xp'-^^
iiis, immorlale autem ralioiie procreationis? Ut zi 6(J:0!J xa'i xdXXo; aiJVEaTioTojv te xal StEOTOJTOjv,
fnini aliiid inorle snbdiiciiiir, iia riirsiis ipsi aliiid TpOExiVTOJV T£ Xa\ 7:pOZyoy.bjti>-J , iV0'J[JtEV0JV T£ xal
subrog.iliir, non secus alque in fluminis tractu, ^^ iyi"o[j:Evojv, n:pt£X!jvTOJV te xot\ TTEptEXOI^^vojv vo^jitp
qiioil siiiuil fluxuin esl et st;ibilc. Mulla de Iio- xa't XtJvto tfJJEOJc. IloXXi T:Eptt|)o)vtov xa'i dxodiv Tdi;
minis niembris et pariibus adbiic commcinorare ai [J.EV (fipovTai Sii Ttov (fojvr.TtxoJv opyivojv, ai ol
possis, ac de inutua earuni conciunitate; qnippe jTMiymxa.: (51), SiiTTJ? ev [lEato toS dspo; nXTj-yf,;
quae naturse lcge ac raiione, iion miiius ad elegan- xat T'jztoa£o>; d/.Xf;Xa'.; S-t;j.ti-vj[JLEvat. IloXXi 7:£p\

iiani,quam ad uliliiatem, conjiing:iniur simul et '6'^zwi dp,<5fjToj; xotviuvo^Jar;.; toTj opaxoT;. xal [x6-Jt;J

•' Psal. XXXV, 7. ' Psal. cxx.wiu, G.

(25) Xv^i.t>}^if. nillius : ; consliintioneni. > se snlidiicenle, ejiis loco siibinirat alind; > sed ail-
;24) risijiyfd-^erui. i Cireinivseriliiinr. i Sic Cnisl. dit, < illud in Iioniiiii! Hiigiilare miraiiiluni cssc,
), aliiqiie oplinue nol;e coiM. llanc lcciionein posiii- qiiod sit inorlali et iinmort;ili mislns, lerrena siib-
lanl mox
0|iposila, T.in\-;p:i.--6i cl doptoTo;. In ed., siantia el inimorlalis, nasccns niortalis et niiprans
TOpi'Y£p£Ta'., « circuiiiferlnr. j iniinorlalis.il Vcniiii, ijisins p;icc dixerini. noii salis
(25) 'A6/?(rrc(:. Sic Itc!,'^'. a, bm, Coisl. 1 et Or. atlendil ad Tlieolo^ji inenleiii. riregoriiis enim co
2. \n ed., diJpaToc, i invisibilis. » lori lioininem rcs(iieil, non qualcnns ex aniiiia et
(20) 'Pevceixic. Keg. Cypr. el Or. \, (5'Ja£to;. coiporc composiliis esl , sed tantiiiii qu;ilcniis
(27) 'Er T0,> Ti\<: ^vcf.ojr ifyaCTiy io). Id esl, cst aniin;:l, anl, jiixla id qiiod cuiii cKleris aiii-
I alvo malerna.» nialiliiis cniiiiminc Inibcl. Porro ea cx parle, seii,
(28) liqydr. Elias : i fonlcs laclis > Iiabiia laiiliiiiiinoilo corpoiis ralione, Iioino, ad
(29) Tv {tSTacTacEi, elc. Rcg. Cypc, -zh
j(i-f T1J Gregorii mcnleiii, < intcrilu inortalis cst, iiiimor-
\i.\'i TTJ [jLETa-otf,i£i, elc, I morlalo qiiideni" ratioiie l.ilis vero procrcaliiinc > (|iiia viilelicel, dcficieiile
;

iiiigr;ilioiiis, > seii i iiiiniutalioiiis, aut > i inlcrilus; iiiio corpore, aliinl n;isceiii|() surcedil, ila ut niin-
iiiiniorlale aiilem r;ilioiic procreaiionis, > »eu, i gc- qii;im dcsinal CtSC corpiis liiiinaiium, i nnn seciis
iier;ilioiiis. i Sic npliine luciiiii isliini iiilcriirclaiilur :ilqiic, > iit ail iii^^c Gregorius, i iii lliiiniiiis Irarlii,
Billiiis el l.ciivciiklaiiis; (|iiaiiivis alilcr senliat Com- qnod siiiiul nuxiiin csl ct stabile. > Unilc iiiiinorla-
bcfisius. Yeriit eiiini vir iloctus : i .\lort;ilc nalivi- lil.is liic a Grcgorio siimitiir pio specici |ierpctiii-
tale, iniinort;ile iiiigiatioiiL'. » Forsaii ;iil liaiic in- l;ite, Id est, pro pcrpelua morieiiliuni et nasceiitium
lerpreiaiionem adiluctus est aiicloriiate liiijus Iiiiiiiiniim successioiie.
Siliol. Ti) \i.'fj •fivjT^sz: OvT,T?/V, tt, oe [jiETajTaiEt (30) <ln.lccCy.'iC(ii<;. Coisl. 2, c;:£p;ji'j/.OYf^jai;,
dOdvaTov • i Genoralionc qiiiiiein morlalc, migra- I niii^are, blalcrarc possis. ;
lioiie aiileni, raiione discessiis e vila, im-
> scu, i (5i) ')Cxo6ixcrTai. Coisl. 1 et Comb., \jT.r;/fi\>'j-
nioriale. > l'':ilclur Rillii tamen
inlcrprclalionem -.%:, I insonanl, > seu, i resonant. i
1 veram essc de aniniallbus in genere, quod, mio
67 ORATIO XXYIII. — TllKOLOGlCA 11. 58
prxcell.iiU el dit;iiiUilc iiircTinrcs
Tit) gouXeiOat, y.a\ ijjioj xivo'JiJi^vr|j, y.a\ tauxi (5-i) A disliiigiiaiilur ,

xC) vot zai/oiJsr;!:. Meti.yap xoij Ijou -ay.ou?, exsi- siiil, iiiiiimliir cl liisiraliaiitur, coiiliiicanl et coiui-

v(5; -£ [xi-j-vuTa'. -corj voouii^.ioi;, xai. aiJTr, to?; Apto- iic;uiliir. Miilt;i eti:iiii (le voeihiis cl ;iiiiliui : iiliiiiriim

[xiw.c. lIo),),i T.^p\ x(ov aXXiov oiaOfjiewv, at -apa- (luninodo iii;(! per v(ic:ili;i iiislriiiiieiii;i d.ffriiiiliir,

ooxalxtvi; Eiit xiliv l^ojOev, ),(iY(o (55) [at] Ocojpoj- liic vero i>as cxcipiat, ac per iiileriiiedii acris per-

jjiEvat. rioAXa nepi it\<; ev !jt:voi; (iva-aua£(o?, xa\ cns^ionem aiqnc iiiiprcssioiiciii iiilcr se jiiiiKaiiliir.

xe xa\ otva- Mulla de iiiodo (inodaii) iiiedaliili


TTJ; S:' dvstpaTcov dvanXaieci),;, (Jtvf;jjtTi? iieiii ociilis, qiii

(ivr;3cio;, Xoytsjjtou t£ xa\ Ouij.ou, xa'i iyjjso);, xa\ ciiiii iis reliiis, quas ccriiiiiiiis, (oiiiiiiereiiiiii lialieiil,

ouvii5;jt(o; eiTijtv, oiot; 4 ,aixp'j;ouTo; x-jiiJtoi Stotxit- .ic sola voliiiilale, siiiiiil eliaiii ciiiii ea iiioveiiliir.

•cat, 6 avOpw-noj. coleiiiquo inoilo cuni ineiilc ;illiciiinliir. Taii eiiiiii

celerilale, et liscc intcllectilibus, cl illi visiliililius rebiis juiiguiilur. .MuUa prxHcrea dereliquis seiisibus, qiii

veliit adiiiiiteiidis exteriiis reliiis destinaii suiii, ncc raiioiie percipiuiiiur. Mulia dcniqiie de ca, qua in soni-
iiis fruiiiiiir, qiiictc alqiio iiisoiiinii)riiiii ligineiitis, dc ineiiioria cl roiiiiivscciilia, de ralioiic, ol ir;i, ct rii-

piilit;ilc, rclii|iiisi|iic, iil uno veilio coinplcilar, qiiiljus parviis liic niuiidiis, id cst, lioiiio, giilicrnalur.

KP. liouXjt 501 Y.aX Tij toiv aXXiov Ctbuv otatfo- B XXIII. Visne alioruni qiioque aiiinianliiini discri-

p3t; (.j-i) Tcpij T£ fjfia; xal Jip?); SXXijXa, ^uaet? -.z iniiia, qiiiluis, tiim a iiobis, luiii iiiier se Jifferuul,

xa't -(z^iiazii, xa\ (zvaTpo^i;, xa\ /wpa;, xal f,Oi;, iialiiras eliam ct ortiis, et cducaliones, et regioues,
xal olov 7:oXtx£tas xa-:aptO[jf,^aco[jiat ; Iko; Ta [j.iv ct mores, ae vehil in rcpublica vil;c (inicia eiiuirie-

dyeXata, xjt Oi (jtovaStxa ; li [xht 7:or,9aYa, Ti Si rcin ? Qiionam nindo alia socielate dcioct;iiitiir, alia

aapxo6opa; Ti jjilv OufJtoeiSr;, ta Se rijjiepa ; Ti (liv solivaga siiiit? Alia Iicrbis, :ilia carnilius niilriun-

(f tXavOpojTia xa\ cuvTpo'.ja, TJt ok aTiOaisa xal eXej- uir? .Mia saiva et trueiilenta Eiiiit, alia mansueta ?

Ospa; xal Ta [jtev oTov eyYuTepa X^Syou ts xal [jiaOT;- Alia cum lioniiiiibus versari atque ali solent, alia

Ge(i)j, Ti Sk uavT£X(o? aXo-,'a xat a[j.aO£jTaTa (jri) ; iiidoiiiila cl libcra stint? Alia ad rationcm ct disci-
'ri [jikv TrXeiovojv aijOfjCetov, Ti o^ eXaTTivojv; Ti prniaiii 514 pi'fqiii's accediint, alia a ralioiie el

{ikv oxtvTiTa, Ti 51 [ieTagaTtxa ; Ti [j.kv TayuTaTa, discipliiui prorsus abborrent? Alia pluribus seiisi-

Ti Se T:axuTaTa (30); Ti (jikv u-epKaXXovTa [jteyeOet bus, alia paiicioribus prsedita siiiil? Alia molu ca-
xat xaXXet f, t(o kzipio toutcov, Ti ok ppayuTaTa r^ renl, alia gradieiidi faciillalem Iiabent? Alia celer-

oujtioiTTaTaTl xa\ ai.-.-foTipa; Ti [jLcv aXzt(j.a, Ti 5k riiiia, alia lardissinia siiiil? Alia ni;i!^niludine, et

(ijOevf;; Ti [jtkv ii[jtuvTtxi, Ti 6e u-o-Ta xat kr.'.- piilcliriiiidinc, aul allcrutio bijriiin oxcelliiiil, alia

6ojXa; Ta (ikv (fuXaxTi (37), Ta Se itfuXaxTa Ti ; [jikv


C aiiicin peiexigua siinl, aiil delormissiina.aiit etiam

ciXepyi xat oixovo[xtxa, xi Se 7:avTa-aatv ipYi xa"t ulr(ii|ue \ilio laborant? Alia slreiiiia suni, ali;i im-
d7:pov.ir,Ta ; Ka\ Iti 7:pb TOuTojv, 7:01; Ti (ikv Jp^TTu- becilla ? Alia iiijuriam aperto iiiipetu propulsant,
GTtxi (58), Ti ok opOia ; Ti (jtev cptXiytopa, Ti Zi alia suspecla el iiisidiosa siiiil? Alia caiila, alii

(i;jtcj;t6ia; Ti [j.£v cftXoxaXa, Ti oe dxaXX('j7:tTTr». ; au- jnc.iiila ? Alia iiidiistri;o reiipie faniiliaris adiniiii-

CuYf; Te xat (iJuY^; <J(ocjpova Te xal lixoXajTa ; 7:0- strandi laude floreiit, alia prorsus ineriia siml et
XuYovi Te xa\ ou raXuYova; (jtaxpo6ta Te xa\ SXt- improvida? Qiiodqiie prius dicendum cral, qiii lil,

Yi56ta; Ka[jtvot av if;[Jttv 6 XcJyo; xot? xaTi [Jiipo; m alia liiinii scrpanl, alia corpore reclo sint? Alia
ETTe^tiov. fcila scde acqiiioscaiit, alia in iilroquc elenienio

dcgaiil? .Vlia eleganli;?; sliidiosa siiii, a!i;i ciiiliim omnein respiiaiil? jMia coiijiigala siiit, alia a coii-

jiigin abliorreant? Alia pudica sinl, alia libidini dedita ? Alia fecundissima, alia pariiin feciinda ? Alia

diuliirn:c vitac, alia brevis? DcrR-iet inc seriiio, si sigillalini oinnia perseqiii lenloiii.

KA'. Sxe'|ai [Jtot xa"t vr,xTT;v (fuc7tv Tdv uSiTojv D XX5V. Age pisciiim quoquc naliiram niilii consi-

6toXt30a(vou3av, xa''. oTov l7:Ta;jt£vr,v xaTi tt;; uYpi; dera, per aquas laboiiliiini, 1 1 per liqiiidum elenicii-
9ui£toj, xaV Tou p.'£v totou c7:(TjTav aiooj, tio f,[Ji£- luin, ut ita dicam, volanliuin, ac proiiriuni qiiideni
T£p(t)6k xtv5uv£uou3av, ilij-zp xa\ f^^ixij ev Tot; v5a- aerem lulo Iiaurieutium, in noslro autem pericli-

o',v fjOT; T£ xa\ 7:a0r, , xa\ [Jtic£t?, xa\ Y''''''='*.


'>'-^'- lantium, quemadmodum nos quoi]ue iii aquis sole-

[j.£YiOr,, xa\ xiXXr,, 9 tXoy/opta? T£ xa\ 7:Xava?, auv- iniis : iiiores etiam eoruin, et a(ri;cliis, el cniiiis, et

(joouj T£ xa\ i7:oy(opf|(i£t? , xa\ i5toTr,Ta^ ij.;xpo'j gciieratioiies, et magnihidiiics, ot pulcliriliidiiies,

Tot; eTiiYeiot; 7:apa7:Xr,(j;a;, lizzi cii oiv x.7\ -xotvtb- ccrias ileiu inansioiies el oberralioiies, coiigressiis

viaj, xa\ iStSTT^Ta; otVTiGiTouj, Sv Te etoest xat SvS- ac sccessioiies el proprielales lerrestiibiis animaii-

(32) Tavzd. Reg. bm, duo Colb. cl Or. I, Tau- (o.j) 'AfiaOicrceua. In quibusdain , a;x£TaO£Ta ,

Tov. f imiciil.ibilia. »

(33) TS)V 'i^uOer, Ivxo}, clc. Rcg. T.ypr., tcov (3t>) Ta ji:'r rayvrctTa, rk df: ruiyv-ara. Sic
EIujOjv Xoyujv. < Vera leclin, > iiiqinl Conib. qiia lcgil Lciivoiiklaiiis, el ila lcgendiini piii;iiiiiis. Iii ed.
adinissa, sic verlit : < De reliijuis seiisibiis, qiii siiiit lcginir l;iiUuiii,Ti SkTayJTaTa. C;otor;i desiiiil.
qoicii in admissiones rationum, qii;c evlra in lobus (37) Ta ph~ ^i:Utx-d. llicc desniil iii od. Sic
suiil, ciiin niiiiime oculis coiiS|iiciaiitiii > vel, < qiii ; tainoi) lcgciiduiii ai bilraiiinr, qiiaiiivis dolicial liac
(s^^nsus) vcliiti reneslr:e qc cdaiii. siiiil, e.vcipioinlis iii ro codicum aiKloritas. Antilbesis series id postu-
iis r itioiiibus, qiia; c.tiinscciis adveiiiiiiil, ct qiias lare viilclur.
valioiie conspicimus, destinali. > (.'.S) 'Ep:tvcriKU. Colb. 5 el Or. 1 , £p7:Ti5Tt-
(34) AiUyCfdQ. Reg. a, ava3T,oo';a;. x.i.
59 S. GREGOUII THEOLOGI CO

libiis penc consimiles, nonnnlliiniin eliam socie- A |i.aT'.v. Sxl'|ai [ao'. y.cl\ dpvltov (j9) i.-(i\ni xa\ ifj;-
lales, el conlrarias, lam in formis quam in nomi- xiX(a;, Ev zz ax^F"^' "^^ Xpwjjiaai, twv t; dtXaXtov,
nibus, proprielales. Ail lia;c greges avium lecum xa\ tujv loSixiov xa\ xt? ttj? tou-wv [j.£),(oS!as 6
rcpula, qunnique varia et mnlliplici fignra sinl, va- Xoyo;, xai Ttapi t!vo?; t!? 6 Souc tETTiYc t};v ItzX

riisque coli)ril)iis : qMi llat, ut iilia niiila sinl, alia !jtt;Oo'j; [xa-caoa (40), xal Ta Jt"i tiov xXaStov a7[j.aTa
c.iiiora ; (pixiiue lioruMi sua\issiiiii cantiis sil ra- ts xa''. T£p3T!i[ji.aTa, oTav f|).l(o xiv(ovTai Ta [as-

tio, el a qiio lianc facultatem accepcrint ? Qiiis lyram cr,[j.6pivi ;j.o'jao'jpYoiJvT£;, xa\ xaTacfOJvwn tJc a) jy),
cicadis in peclore dedil, et canlus illos atque gar- xai oSoiTKjpov xalq tp^jjvatj Trapa^red^inwai ; T(; 4 x'j-

riliis, qnos, cum meriiliano solis lestn ad musicam xvo a^jvjcfafvwv ttjv (oor)v, oTav £X-£Taar] Tfn:T£p'jv
incilaiilur, iu arltoruin rainis fnndiiiit, ac ncniora TaT; aOpai;, xa\ t:oct| [j.£),o; xh a^jpiy^ia; 'E(o yap
sono iinplont, ct vialorem vocibiis proscqiiiiiitiir? A£y£ivTi; piat'o'j,; ^ojva;, xa\ oaa TEXvat acftJovTat
Quiscanlum illiini cnni cygno conie.\it, qno tcm- xaxa tti; aXTjOsia?. IltjO^v Tadj,;, (5 a),aC(ov Bpvtc xal
pore pennis iii aurani e.\pansis ejiismodi sibilum Mr,5txb; (41), ojtoj -^ ''•<i>'-a).o; xa'i !f'.),i3Tt[j.o;, Cjazz

edit, qiii carniiiiis inslar sil? .Mitto ciiim illas vi (xal ^ip aiaOav£Tat to'j otx^ioj xa).Xo'j?) oTav ior]

expre-sas voces, ct qiiidquid arles advcrsus verila. Tivit ii),r|ati^ovTa, f^ TaT,; Or/A^tat; (12), to; cfaat,

tem ingcniose comiiiiiiiscuntnr. Qni fil ut arrogans B xa),),tor:t^£Tat, t^/v a-j/iva Siapa?, xa\ Tb T:T£piv x'j-

ille ct Moilicus pavo eleganliain gloriamqiic adeo x),0T£p(Ti; z^piaT-riaa; ib xp'Jaa'JYc; xaV xaTotaTcpov,
.TfTocict, iit quolies aliquem propiiis accedentem O^aTptCst (io) to xdtXXo; Toti; (44) IpaoTat; ,
p.sTi

515 vidcrit, aiit etiain fcminis, nt aiiinl, sese ao6apo'j to'j paoEa[j.aTo; ; 'II [J£V 0'jv O^ta rpacjiT)
ostcniart» voliierit (nec enini pnlcliriUidinis sh.t, xa't Yuvatxwv Oau[jia^£t aocjtav tt)v iv \j-Yaa[jiaatv,

ignarns csl), confeslini elala ccrvice, alque alis, Tl^: kSojxs, Xsyouaa, ')-i'mi4'!>' v<j>danazoq (TCylar
quxaurcum quemdani fiilgorcm rcferiinl, ac sidc- xal :ioixi.Xzixixr L-tiazi'ifiy]r ; Zi&ou Xoytxou toOto,
rnm splendorem iniiianliir, in orbem concinnatis, xa\ 7:£ptTTou tt)v aocf tav, xa't [ji£xpt tuiv cJpavttov (43)
Corporis sui piilclirilndineiii aiiiasiis suis cum su- 6S£'Jovto;.
peilio qiioilaiii incessu, vcliil in tliealro, speclandam proponat? Ac Sciiplnra qiiidcni sarra niulie-
riim iii conle\endis telis soleiliain bis verbis admiratiir : Qiiis ded't iniilieribiis texUir* sapienliani,
reniniqiie variandarnm scientiam*'? Esl cnim lioc aniniaiitis ratioiie priBdiii, cxiniiaqne sa|iiciuia iii-

siriuti, atquc ad coelestia usqiic grassaniis.


XXV. Tii vero mibi iialnralem quo(|ne aniinan- C l^E'. X,'j oi [j.ot Oa'J;xaaov xa\ AXcjYtjjv cfuatxfjv auv-
lium ralionis expertiiini solerliain siispice, ralio- eatv (4fj), xa\ tou^ X^jyou?, £t 6'Jvaaai (47), Kapa-
nesque, si poies, declara. Qnomodo volucres iii pe- <jTT]aov. II(o; [jtkv Spvtat xaXtal, TC-pat ts xa't SivSpa.,
Iris, ct arboribus, ac lectis, non niiniis clegantes, xa't opo^ot, £i; oticpaXstav ts 6[jtou xa't xciXXo; k^-
qiiani lulos, ct alendis pullis accommodatos nidos r)axr,[ji^/at, xai Tot? Tpscpo[jts'vot? t-tTT)5sitj)?; liiOsv
flalioraiil? l!n!le apibiis ct arnneis lanliis laboris ok [jLsXtaaat; ts xa; apaxvat; 'zh ^tXspYiv xa\ tpt/cj-

alquc iiidnslria; amor, ut ilkc qnideni favos con- Tsx^.^ov, t'va TaTs [it^v Ta XTipta 7:X£xr|Tat, xa't auv-
slriiant, ac sexangnl.irum fistularuni, sibiquc invi- sX^Tai St' ega-j-tovojv aupiYytov xa't livTtaTpij-fojv, y.%\

cein cx advcrso respondentiuni, ailjiinienlo coii- T?j c5paTov a'JTat;, Sta to'j [iiaou 5taTsixia[jtaTo; xa't

lineant, et per intermciliuin parictein, aique an- aXXayr,? S7:f::X£XO[J.£vojv Tat? e'JOstati; TtSv ytovttov,

f;nlos reclis laleriliiis allcrnaiim iiinevos doiniii- 7:paY[j.aTSUT]Tat, xa\ Ta'jTa £v JocpspoT; outu toZ;
liiim siiiiin fulciaut, id(|iie in lain caliginosis al- (it;ji6Xotc xat ciopaTot; toT,; 7:Xaati.aatv (48) • ai Zl (49)

vearibus obscurisqiie figmeiuis : islsD ;iutem rursus Sii Xs7:tu)v oiJTto xa'i dspttov GyiSh-j Ttjjv vr)[jidTtov

pcr iisque adeo leiiuia et siibiilia siamiiia mnllipli- 7:oXu£i5u; 5iaT£Ta[jiivtov , 7:oXu7:X!5/.oui; tou; taTou;
citer inlensa siniiosas lclas conlcxanl (etqiiidcni ex J^utpatvouat (50) (xa\ TauTa e? acpavtov t(ov apxwv),
lam cxiguis iniliis, ul vix iilla oeuloriini atie pervidcri d o'.'xT)a!v t£ 4[aou Tt[jiiav, xal Oi^pav toiv ciaOsvtov (.M),
possinl), (pi:c ipsis cl pro exiniio (|ii(idaiii dOMiicilio et; Tpo^f,; (!j-2) dr^iiXauaiv; Iloto; EuxX^ior); d;j.tpiTi-

siiil, el venaiiilis aliinoni;e causa iinbecillioribus oaTo TaiJTa, YP^IJ^tiaT,; e[jicptXoaocptov TaT; oOx ou-

"" Job xxxviii, 56.

(59) 'Ofriojy. Or. I , •-^pvtOtov. los lendi^ntis. >

(40) MapiSfi. Scliiil. : Ma-;-4? xuptoj;, Trj; xt- -f) (40) Svre.cnr. Trcs Colb., Coisl. I ctComb.. xi-
64pa; xa\ tt;; X'jpa; f) Ti; vs'jpa; JJaaTdvOuaa aa- '/r^-i'j, « luoliiiii. I

vi; •
< Proprie cst tabulaluin cilbarx vel testiidinis (17) Kl Evracni. Itccsl iii pliiribiis; codd.
cbord.is siisiineiis.» (48) ll.hk-jtitri. Legeiiiliiiii xiilcliir, 7:XiYp.a-
(41) MtifiKLc:. Sic pavo appcll.Uur, qnod c Mc- at, 1 lexlis calalbis. > Alvcarioruiii cnim lia;c esl
doriini regioiie sit allatiis, dcscriplio.
(4*2) Tu'r llriAtiuK:. Hic videtiir dcessc, sTTt-
"// (.llt) M M. Or. I, ol oi.
ostxvj-Oat ^o'J),T,Ta'.. aiit siniili! ijiiid. Eoit. (MJ) 'Ulivyalrovci. Or. I, £?uc;ai'/(.)at.

(45) tiEUTiiii^ti. bic Coisl. 1, Or. \, eic. In ed., (."il) 'AuUe.riir. rxeg. bin, ct Or. I, daOsvsaTi-
eeoTpi^etv. ptJjV.

44) To7q. Forte, TaT;. Eiht. (,')2) TfopF}!:. Im quibusdam, Tpucpfj;, « dcliti;)-

i'45t Ovjuylojr. In quibusdain, oupavtov, « ad cffl- rum, >


«1 ORATIO XXVIU. — TIIEGLOGICA 11. 62

aai; (iio), X3i\ xajjivdjv tv Ta"; d-o'i:;^STtv ; Tivo; A :iniiii:\iililnis inMTvianl? Fcriiiis Fmliilis lioc nrlifi-

llaXaiJi.f;5'j'JC (u-i) taxxtxi xivf,fi.aTd T£ xa\ c?xiilJ^''^ tiiiin iiiii|iiiiin iniiliindo cxpressii, il« liiii'is |,)cr-

Ycpdvtov, Sii 9^51, xa\ TaOxa natSEJjJiaTa xtvoujjtd- irnclaiis nnsqunin cxslanlilnis, alqnc iii dcnionslra-

viijv iv td^;:, xa\ [ii-i. TOtxlXf)? x^c; r^-CT^unoi ; lioiiiliiis aiixio laliore (lcsiidans? Eciinis Palnmcilcs,

riotot <I'ctStai, xal ZEJ^tSs; (351 , xa\ noXOfvto-ot, i|ni cliain acici inslnieiid;u nrlcni, ac iiiolns cl figii-

lIaji,idjtoi Ti Ttv:; xal Wylai-^oiv-zeq , xdXXfi (i;0' las, inillis nliis |ira;(C|Uiiiiliiis (|iiaiii grniliiis, iisns

u-cp6oXf,j ypd:f£tv xa\ rcXdTxetv eiotiT;:; ; Ttj Kvio3- diilicissc ferliir, cniii vididicet eas ordine nc nnil-

5t0s (50) AotodXou )(op(>;ivap[jt!5vto?, viJjjttfT) TrovT,Oe'ig liplici volalns gencre moveri perspcxissel? Qiiinaiii

eij xdXXou? itsptoujtav ; i^ XaSJptvOo? KpTjTtxi; riiidia', ct Zetixides, ct Polygnoti, rarrliasii cliain

SuaSii^oooi xa"t ouiiXtxToj, tmti-iym; tiiTctv, xa\ ct AglaoplKiiilcs, qiii iiicrcdiliili (piadain clegan-

itoXXdxi? (57) dT:dv-ujv JauTto xois Tf;? texvti; go- liiiin Idrinariiin piiij^endanini et sriil|ieiiil:irmii pe-

(piTfAaitv; Ka\ attondi [iupjjiTixcov Tajjistd (58) te xal rilia clariieriiiit? Qiiis Giiossiiis 516 HaMlali clio-

Tatj.ia;, xal OriaauptajJibv TpotjJTJ? Tto xatpio ajjjt- rus ad niusicos nunieros sesc inoveiis, iii pnellie

(ASTpov, TdXXa Ts offa Ttspl iStov xa\ iitfA (59) i^ym- gratiani ad omneni artis pulcliriliidiiiein conrcclus

lt^;tov, xa\ TT.j iv TOtj Epyot? EUTa^ia; eYvtojjtEv ct cxpolitiis ? Quis Crelciisis laliyriiillius, ul poeia-

l3TopotJiJi£va. B niin iiiorc loijuar, dilliciles exilus et anilinges lia-

bens, idciilidcnique in sese pcr arlis induslriam incurrcns? Tacco rorniicarum peiiuaria caruiiiquc

ciisiodcs, ct aliinenti aggestioncni, tempori lespondciiteni, ac ca;lera ea qiiM, et de earnni viis ac dii-

eibus, et co ordine, qiiem in operibus servant, bisloriariim monnmentis consigiiaia suni.


KC7'. Ei TouTtov £cf ixt!); 6 Xoyo; aot, xa\ TfjV Ttcp'! XXYI. Quod si liorum oniiiium ralioiies asse-
tauTa auv£atv iyvioc, ay.t^ai y.aX tfuTtov otatpopi^, qiieris, ac priidciitiam cani, qiia piibcniaiiliir, fo-
(idxpt xa"t TTJi; iv cpuXXotj <ftXoT£xvta?, T.fjh; ih rfii- gnitani el exploratam babes, confer jam aiiiniiiiii

STov T£ djjia Tat; 8|£at, xal toi? xapiroTs XP^<J'F<^- ad varia slirpium genera, artiriciunique eiiain illinl

TttTov. lx£'|at jiot xa\ xap-tov TOtxiXiav xa't d'.fOo- expciide, (iiiod foliis ipsis iiiest, siiiuilqiic el nnui-
vtav, xa\ jidXiaTa Tdiv dvaYxaioTd-tov to xdXXtSTOv. niain ociilis voluplalein, et friiclibiis iilililalcu»

Ka\ axitj-at jiot xa\ ouvdjj.£t; jitjtov, xa\ xujJiwv, xat afferl. Considera, qiiKSO, el friicliiiim varielalcm
(ivOitov, xa\ oSjjttov, oux f,oiaTi.)V jjttivov, dXXd xa\ et uberrimain copiam, ac prreserlini coiiiiii, qiiM

iTp'j? uviEtav iTitTTjOEitijv, xa\ yrMixctzov /dptTa; ad vitam degendam maxiine necessaria siinl, siim-
>ta\ TrotiTTjTa;, £Tt 6e XiOtjjv T:oXuT£XEiaj xa\ otau- niani pultliritudinein. Cogila clinin stirpium el
YEtas' £-£tSri aoi TidvTa TtpoOOTiy.Ev, ('oa-Ep ev iTav- *^ succorum, ct florum alqiie odnruin, non inodo
Saiaiot xotvTJ, oia te dvayxaTa xa\ oaa Tzph^ diro- suavissimorum, veruiii etiani nd corjioris saiiilatem
Xauatv, T) cpuati;' tv', e; jjif, Tt dXXo. £§ ojv eucpYETTJ, apiissimorum, vires et fncullnlcs, colorum ctinm
Yvioptar,; 0eJ)v, xa\ ojtaOat, Y^^Tl '^'OUToiJ
tiJj auv- elcgaiiiinm ct qualitalcs, alque in.super gemmariim
ETtoTEpo?. 'EvteuOev liTEXOi [jtot yf,; TrXdTT) xa\ [J.f,xT;, eviiiiia prelia et splendores ;
quandoqiiidein omiiia,
TT).; xotvf,:; TidvTtov jjiTjTpo;, xa\ xoX-ou; OaXaTTiou;, tam qua» ad necessarios vita; usiis, qiiaiii qii;e ad
(iXXf]Xoti; T£ xa\ TT] auvSEOEjjiEvou; (60), xa\ dXatov dclicias speciant, velut in conimuni convivio na-
ytI
xdXXTj, xa\ roTa,uouc, xa\ 7rT)Yd? SatJ/tXEt; te xa\ lurn proposuit; ut, si niliil aliud, ex ijisis sallem
dEvvdou^, ou jj.(jVov (j/uxpt^ov xa\ TroTijJttov uSdTtov, benericiis Deum cognoscas, aique ob penuriam qua
xa\ Ttov uzkp Yf,c (Cl), dXXi xa\ oaat \it.>j Yf,v jjEou- laboras, lcipso prudeiitior oiriciaris. Iliiic niihi

aai, xa\ sf,paYYOt? (•>'-) Ttva? u-OTpixouaai, e!t' l^- facito, ut lerr;B comiiiunis oniiiium pareiUii* lalilu-

wOoujjtivat ^taito Tto TrvEujiaTt xa\ dvTtTu-o'Jjj.Evat, dincm loiigitudineiiique percurras, ct niaiis sinus,

(55) rpan^iiiic;... ovK cvcciK^. i Eiiicis niisqiinm lissinia, Miiiois regia, olim ( Ccratus » appcllala a
exslnntibiis : vel qiiinl, i inqiiil Elias. ( iii aiiimi vcleres
viciiio cjiisdfiii iioiiiinis Ibivio. Ea fiiil a|iiid
consideialione iion lucreant, iioslqiiain, earniii i|ii;i- „ de iticdalo opinio, quoil slaluis imiuobilibiis ociilos
si siimilacra evaiiuerint vel qiioil, > addit liilliiis ,
; iiiiluxerit, iilqiie cffcceril, ;ibililis qiiibiisdain ner-
< oculis cerni neqiiennt. > Qiiidiii polius. nddeinus, vis, ut liuc niquc illiic movcrciiinr, ndro scile, iit
quod iion cxsteiit iii renim nniiira; qiiipiie qiin; a specianlibiis viverc vidercntur. Vide Diodoriim Si-
matbeiiialicis sola loiigilinliiiis iliniriisiiiiift conside- ciiiiim lib. V, ctc. Idciii D.ciialiis laliyriiiiliiun in
rnnlur, luilla babila ratione lalitudiiiis ct pioruiidi- Crcta cdiislruxil, iiiulli|ilici iiilrical:i vi:iriiiii perple-
latis. xiiaie iirciiieabileiii. Vide Virgil. j^Eii. v, et Ovid.
(54) na.lajii']Sov(;. Primiis Palamedes ferlur, Metnm. viii.
gruiini compositos niolns obscrvainlo, liguras, se- (37) Kal acA.WHo:, eic. ( Aiquc artiliciosa fraii-
cundiini quas iiisiriiiintiir acics, inveiiissc. Quid dc de niulKHics reciproc:iIu's? »
griiiliiis scripsit Plinius, legelib. x, c. 24. (58) Tafiehc. Combef., TaiJ.t£Ta.
(55) <t>Ei6lai, xal ZEvS,idEr, elc. « Pbidins » Allie- (50) Ihpl. Deest iii tribus Colb., ct Or. 1.
nieiisis, iiobilisstaluariiis, qiii in ebore scalpcndo ci- l60) Xvrdede^cirovi;. Sic heg. a. lii ed., auvoEO-
Ira amulum clariiit. « Zeiixis » Heraclcoles piclor jjtivoui;.
sua ailate maximiis. ( Polygnotus, > p:itria Tbasiiis, (til) Kal zCir v.ikp ^-i^c, clc < Qu.icqiie siiper ter-
el pietor, nonagesiina OIyiiipi:ide lloroil. ( Parrlia- raiii, cl qii:c siibliis lcrram. » Forle sigiiilicat Gnv
sius, > piclor iiisignis, qiii primus syinclriaiii piclii- goriiis aiiiias calidas, et eas quoe ex metallis niedi-
ra; dedit. ( .\glaopIion » piclor nobilissiimis, cujiis cniiiiiiiim vini bauiiuiit.
nicniinil Plinius I. xxxv, c. 0. (U^) i'/(|«y;YCr. Iii quibusdam, uuptYY''-?-
(56) KydjcxatoQ, eic. i Gnossus > uibsCreia; cla-
65 S. GREGORII TUEOLOGl 64
tuin muuio noxn, liini eii.im ciim lerra \eliil vin- a ^l"' £x-'jpoiJ[xsvai tio icaoSpio tr,? Tii/.T;; xa\ :t,5

culls qiiibusilain cons[iiclos, ct neinonini pulcliriui- ivz'M^ztu;, 5-1) Tiapctxot xati (jnxpiv avaf jiT^vvuv-
dines, et fluvios, et fonles uberes ac perennes, Z3.:, y.7.\ TT^v Tiuv Gspfxwv XouTpGiv xpsiav JvtsiJOev
non niodo gelidarum el pntabilluin aqiiarinn, qti;c- f,;jitv j^api^ovtat, TroXXa/oO ir,? y^,?- '''^^ [i.zzx zr^:;

qiie in terra siinl, seleaniin etiaiii, iinu inlra ter- IvavTtac (G5) ouvaaEiij;, iatpiiav &y.:z<>m xat aO-i-
raiii lliieiiles, et speciis quosdam siibeiiiiles, ac [xaTov. Ei-c -ioj xat rroOsv taOTa ; Ti ih [J.CV' tovTO
deinde violento aliquo flalu impiilsa} atque reper- xi\ atsyvov (Cl) O^aaiJia ;
0'j-/ f,--ov e-aivj-i tf,^
cussae, posiea per conflicius !; 'jusce aiqiie oblu- rp?/; aX),r,),a ayineu)^ (Go), i] xaO' Sxojtov OEtupotJ-
clalioiiis vebeincnliain innammalic, qnaciiia lors [jLxva. II(o; 1-T) [jiiv 'iaTr,xs itaYia xa\ ax/.ivf,? ; iT:\

tiilerit , paulalim ertiiiipiini , liiiici]iie calidorum t(vo; ii/_o-j[jL£vTj ; xa; tivo? Svto? ToiJ ij-cpsiSovTo.; ;

balneorum iisuni nnbis pleiisque lerre locis, el xjil Tcvo^ txzlwo TaXtv ; OjSk y^P ^ X(jyo? £/5t, e',jj' 3
cuni conlraria faciillale, siippeiliuini, grauiilam ip^taOTJ, nXijv Tou O.ifou OsXTjtxaTo;. Ka\ 7:10; f) [jikv

scilicet medicinam ac 517 sponle promananlein. st^ dpiiv xopuya? dvTiY[Ji.svTi,, i) 6k ei.; •rcsSta xaOsfo-
Dic,obsccro,qiioiiiodo (•! iiiide lia;c? Qiixnam magna [j.iVT), xa\ TCJTO TioXtjsiSuij, xat mtxtXioc, xat Tat;
Ikbc alque artis cxpers lovtura? ISec enini ob mii- xaT" oXtYov ivaXXaYat; [ji=OtiTa[Ji£VT;, 7:,0(5? te tt)V

luam eam alfedionem , qiiam inter se liabeul, '' /citav iiTtv a90ov(oT:pa, xa> Tto TiotxiXco /apiEJTi-
niinus laudis inerciiliir, qiiam si seorsim uuum- pa ; xat i] (Xivei? oixrjjit? vjvE[Jir,[jiivTi, f) di iotxr,-
quodqne considereiur. Quo paclo terra flnna et TO?, ojr,v ai u-spBoXal ttov ipiov OTiOTi^tJtvovTat, xal
ininiola conslilil? Quitliiam pro veliioulo liabel? aXX.-, T.(jh; aXXo Tt -ipa; ;j/t^o;jtivT) xa't tXTto^atvouaa,
Ciijus rei adminiiulo riilijiuir? Qiiidqiie riirsus liil- Tr,; ToO GsoO (jtsvaXojpYta; svjpYi-taTiJv £(iti y'''''-

luram illani susiinei? Neque enim raiioni qiiid- ptcr;xa

quam, cui innilalur, occiirril, si divinain voliinlatcin exceperis. Quo paclo ea, parliiii in inoiiliiim

vertices assurgens, panim in campos subsideiis, idqiie varie ei miiliiplieiter, ac denique panlaiim
alteriiando conimuiala , linn ad lioininiim iisus nlicridr, liim varielalc ipsa jiicundior ';
Qui lil , ul
partim in domicilia divisa sil, parliin iiiciilla el inliabitabilis rclinqiialiir , qiiiinUim niinirum excel-
sissinii (jiiique monles ab ea abscindunt, alque alia ad alium quenidam oibis liueiii dissecla por-
recia(|iio divini opificii inagniricentiara Iiiculentissiino arguineiito declarai?
XXVII. Jam vcro marc, si iion niagiiiUnliiie sua C KZ'. ©aXaTTr,? Si, ti p.£v (jtT) zh ;j.£Y£Oo; eI/ov

niirabile milii occurreret , leiiilalem uliqne et pla- GaupiajEtv, iOaJ^jtaia av -zh ri^aspov, y.x\ T.diq i^TTatat

cidilalem admirarer, siniiilque quo pacio fial, ut X£X'j,o.ivr, Tijjv t6t(ov opcov £VT(i^' el Si (jit) zh T,,ui£pov,

quanivis liberuin ac solniun), fiiiibus lamen siiis TTavTtoj ih ;x£Y'Oo;. 'EtoI 5k ii[ji'.fi(5-£pa, tt;v ev a,ti-

consislal : qnod si non lenilalem, ningiiiliidiiicin orjzioo:; 5tJva;j.tv £7Taiv£30[jtai. Tt t6 juvaYaY^v ; T£


eerle siispicerc^tn. Qiiniiiam aul"m ii)r.a)iie laiide •zh 6f,iav ; ncu; IratpETa! te xa\ tJTaTat, (jarep
cxccllil, iilrtiniiiue vim d raciillalem predicabo. at6oj[JiivT) Tf,v ^'"''''a yr^t ; ITio; xa\ oi/ETat croTa-
Quis tanlaui aquarum molem coiijunxit? Quis qiiasi (xou; TiavTas (G6), xa\ f; aJTT) StajiivE! oti -XfjOou?

vinculis quibusdam astrinxit? Qui lil, ut allnllalur, TTcpiousiav, f, oOx olo' 6 ti (67) /pT; Xeyeiv; niu;
et lameii loco suo se conlincat, pcrinile ac viciiiam tia(jt,ao; opiov aOtT), Tr,Xtxotj-co tjTot/Etto ; "E/ou5t Tt
terraiii leverila? Qiii fil, ut cum fliivios omiies XiYEtv oi (fUTtxo\, xa\ ao'yo\ Ta (j.aTaia, xa\ xudOw
exciiiiat, ob exiiberanlcs lanicn o|ics et copias, aiil [jiETpoOvTEc; (08) SvTio; Tf,v Oa/.ajuav, ti Tr,XtxaOTa
quo verbo id aiqiellandum sil, nescio, nullam am- TaT; iauTwv E-tvo!at; ; f, !:uvt6[j.io; iyCo ntapa x^j
pliludinis accessionein faciat, sed eadem scuiper rpa-yf^ toOto (ftXo(iocf>f,(Jto, xa\ t(ov [jtaxptov X(5yiov
suiqiie similis niaiieal ? Qiii lit , iit laiiliim eleincn- T:tOav(oT£,oov TE xa\ aXr,Oi— Epov ; Ilj.ca-ayfia i-jv-
luiii arenani pro leriiiino btibeal " ? Possunlne boc D/iojcret- ivri crfdcrw^icr vSazci;. ToOto tf,; uYpaj
cxpedire pliysici , alqiic iiianis erudilionis laiide (fu3£(j); 6 0£3p.';;. Doj; II t^v /Epaatov vautiXov (69)
celebres, ac vere cyailio mare, lioc esi, les lanlas oYEi 5uX(;i (jitxp(p xa\ T:vEij(jtaTt ; (toOto ou Oau[jtdj6i?
iiigenio suo melientes? An laciain ipse, iil paucissi- dpwv ; ouo" J^tsTaTat sou f) Stavota;) iva Yf; xat Oa-
inis vcrliis lioc e.\ Scri(itiira sacra expriceiii, idque Xa33a 5£0io3t Tat; /pJtat? xat Tai; £T:t[jit£tat;, xoi
prubabiliiis ac vniiis, quam ipsi cum piolixis suis ei; Ev 'XOtj (70) T(p avOp(or(;) Ta TOjoOTovaXXf,X(ov6i-
" Jereni. v, 22.

(63) MEzii ri\(: erarzlar,. t Ciim aqiiis frigidis. » (C6) //(irraf. Kcgg. a, bin, et Or. 1, d-av-
Plerumqiie eiiiin scaluriunl e prupiiiqiiu a(|iue cali- Tac.
da; ciiin riigiilis. (1)7) "II citx cW'v7i, ctc I.i'iiv. < Eijiiidcin aiilni-

(61) '.Ue/vcr. Ilue univcrsiim diciiiir < arlis cx- liil litibfo qiiod dicain, aiil suiniiiani ob vasuialcm
pors, » rabncaliini manibus. scd di-
((iiod iiiilljs sil iiiaris, lioc fieri slaliio. 1

viiiiiiis cdiilesiiim. Scbiiliiiin vero sic expoiiil : "V';- (08) MEZfOvrzEt:. Combef., ou;ji;jiETpoOvT£j.
a3(ta, vel, ufa:,tjivj Tf,v 3j(i.-r,£tv tiTjv 3T0i/i(oV xa- (09) \Efcra7or i-uvTl.lcr. i Terresir(tin naiili-
AoT xa\ -r.r.h; aXXr.Xa vEOitv « T.'Xliirain a| pcllal liiiii. .Sic liominem elcgaiiler
I apjicllal (rcgoriiis.

elemcnuiium coiiipagem, el muluaiu in se i)ro(icn- « N.iuliiiis » piscis Cst sic dicltis, iiuuil navis siie-

sioncii:. > cicui pra'fcral.


(05) r^f •'V!'C u.Un.ta cyjkaebir. Leuv. 1 Non (70^ "E.lOu. Conibef., luviXOii.
niiiius I.iudis iiieiciiiur cuJlaU inierse. >
65 ORATIO XXVIll. — TIIEOLOf.ICA II. 6(J

co-TT.xo-a xaTi-trjv yuiiv; Tivs; 5k irtjojv oi TcpioTai A dispulalioiiibus? Praccppluin circmiiilcHlil siipcr

iniYa\, sJlTriiov, &vOpio-£, e? Tt ao: ToyTtov ^£iyvju- Caricn) aqunc '". lloc liiiiniil:c ii;Uiii:c viiicnliiin esl.

uat fj cjpciv Suva-dv ; xa"i ti; 6™Tauo;? (71) axiiac Jaiii (jiioinoilo torrcslrcni naiililnin cxi^iio liyno .^c

xa\ r;3;a xai ipr,, xal Soiij x'jv Spo;xov ax(.o/.'JTOv ;


ViMilo (iiicil? ( lloc lii cuni ceriiis, iioii luliiiiralione
xal raoj ^/ ToJv ivavTiiov t'j OaO[ji.a, (jifiT: Oa/.a37T,; deligcris ? Non iiiens cMra se rapiliir?) I(li|iie ut
eirs^toOafi? ,
(Ar;T: iT0Ta[x6Jv IjTajjiEviov ;
Ti^ 51 f] mare ac lerra coniinodiliilibiis eC coiiuiiciciis iiilcr
T(Sv uSiTiov Tpo^i^ (72), xav t£ x>j Tau-T,; Sia'.fopov, se viiicianliir, 518 •'>c ea, (iiia> iialiira a^leo inler
Ttliv [jisv avioOzv apSoijiivtov, T(ov Sk Tai; (ii^at? 7:0- s(i dissideiil, ad liDiniiiis usiiiii conjuii^'aiilur? Qiii
Ttfoiji.iviiiv, i'va ti xa't auTii xaTaTp'j!ff|-co tou X(5- porro foiiliiiiii priiiii lonlcs, (pia;r;is vcliiii, lioiiio,

1'0'j, f):o'j TTjv Tpucr.v e^T.youjxivo; ;


si ([uid lioruui invcsligare aut Inveiiire polcs : luiii

((iiis lliiviis caiiipos et nioiilcs dissecuil, ac lilierum ciirsuin cis conccssitV Qiio etiain pacto cx coiilra-
riis rclius niiraciiliiiii exsislal , duiii ncc iiiarc uiii|iiain rc^ni-gital, iicc lluvii sjbsisuiiil? Ad lisec

<ju:e aiiiMriiiii aliiiioiiia, (]iuhIi|iio liiijiis di.ciiincn, niiippe rcs qu^cdaiii siinl , (|u:e dcsuper liganlur,
([uxdaiii rursus, qiiibiis poliis per radiccs suas suppedii:iiur, ul ipsc (luoque delicioso dicendi genere
ular, diiin Dei delicias orationo coniplcctor?

KII'. "Ays Sf, YV^ ««f^U. xa\ Ti T.zpl vtjv, r.(jhi J) XXVIII. Scil jani iiiissa facl;i tcrra, rcbiisque
Tiv dipa xoutfijOTjTt Totj tt,; Siavota; TiTcpoi^, 'tva tcrieiiis, indiilis aiiiini peiinis iii aeieiii convola,
aot xaO' 65V/ 6 ),oyo; npo'ip •
xaxitOcV ava?(o (T£ -pii.; ut re<to ordiiie progiediatiir oralio : ac denide le
Ti o'Jpdvta, xal Tiv o'Jpav-bv a'JT?<v, xa; Ta jr.ip illiiic ad coeleslia , coeluinque adeo iiisuin, et qii;i;

0'jpav!!v. Ka\ toT? ^Jfic ixvit [jiiv 7:po36f,'/at 6 A(iYo?, coclo siiiicriora sunt, cvcliani. Qu.inqiiain ad ea,
7rpoa6f]aiTat 6k o;j.(oj ottosov ^caTtv. Tt; 6 yict^ qua; deinceps scquuntiir, accedere reliigit qiiideni
dipa, tov TToX^Jv TOUTOV TiXojTov xa'i ayOovov, o'Jx "c refurinidat oralio ; sed laineii quaiiiuni liccbil,

(isia:;, ou T'Jxat? [jicTpou[jievov, 0'Jx opoi; xpaTO'J;i£-


acccdct. Qiiis aerciii fudit, ubercin, iiiquain , bunc
vov, o'Jx f,Xtxiatg [jt3pts!i(JiEvov, dXXd xaTd Tf;/ tou ct copiosuni llicsauruin, iioii pro ciijiisqiie digni-

[jtavva 6iavo[j.iiv , a'j-apx;ia iT£ptXa|j6a'/6;jLsvov, xa\ '»'« alque forlunis varie diineiisuui, iion fiiiibus

Ijoijtotpia Tt[ji(o,utsvov ; xh ttJs -TTivfj; tp^JasoJs


""'* inclusum ac circumscriptiiin, iion pro a;lainm
h^,V-^'
TTjvdvi^iiov £6pav,Tf,vwpu)v;'Jxaipiav, TT.v^cjtoviL^J- ralione dibtribuluni, vciuiii, qiiod oliiii in niaiina

Xioaf/, [jidXXov6iTf,;t;uxfi;^p>-^T6a(;j;j.aauvTfpT,atv, coiiligit "', quanlum culque sat sit , inipenituin,

eviT)<jto[jtaTa, xat [.teO^oOXoYo?, EV(I) 9(.o?xa\T6 9(oT;- a'>l"e tequabililati.s bonore dccoratuin ? Quis, in-

C6,a£vov, xa't f) Sj.t?, f) 6t' a'JT0'j (iiouaa ; J;x6-£t 6i quain, boc aviuin vebieuluin , ba:ic \enloruin
jAot xa\ Ti icf,; • 0'j yip auYxwpou;jtat tiTj dipt Sou- scdein, boc cleinciiluni, quo et anni partes lempe-
vatTTjV aTTaTav SuvaaTciav Ttov to'j dipo; Er/ai vo- rauuir, et aiiiiiiaiiliir aiiiin;iiiti;i , vel aiiiina jiolius

p.tJo[jiiv(jjv. Tiva [jtkv dvi[jtojv Ta^JL^ia ; Ttv£? Or^aa^j- cuiii corpore conservaliir, iii qiio corpora , et cnjus

po\ x"5vo? ; T!.; 6; 6 TSToxto; ^(oXou? (73) 6p6aou, ope atque adjiinieiito loqiiiniiir, in (jiio liinien, cl

xaTi zh yt^fpmii.iwj ; 'Ex Ya^Tpo^ 6k Tivo? £x-o- rcs Iiimine iierfiis:? , aiqiic ipse eliam aspecUH
p£iJ£Tat xp'JaTa"/,Xo; ; Ti^ 6 5£a[.t£uojv iJ6iop £v v£- per cum fliieiis? Vulve jaiii animo ca (|iKe sei|uiin-

tfiXat?, xat t6 [).bi taTi.; tTz: t(Tjv v^cf^Xcov (ijj tou tiir : iicc ciiiiii iiiibi las esl aeri uiiivcrsnm caruiii
Oa'J[jtaTO.; !) X6y(;j xpaTou;jLivT,v 9'Jatv (7.i) Tf,v ,6iou- rernin iiiiperiuin largiii, qu;c aeris osse ccnseiilur.
oav, xh ot £z/i(.ov (7.')) £t:'i :Tp6joj-ov •:Td-T,j tti; Qii.x' vciiloruiii promptuaria? Qui iiivis tliesauri ?

yrii, Y.x\ aTTiiptov xatptoj; xat 6[jiOTi[j;(jjj, xa't o'J6k Quis roiis stillas, ut ciim Scriplura loqiiar, pcpe-
''•?
d-.;i£'t? a-aaav (7G) Tf,v uYpiv o'Jaiav £X£uOipav xa\ ril ? E ciijus utero glacies egrcs-a c^l Quis
iS-x£Tov (dpx£t Yip T) £~"i IWje xiOapatc, xa't t^.; aqiiani iii iiiibibus alligat "^, eaiiique (0 rcm adiiii-

^auTO'j 6ta0f,xTi.; oux e7:tXf|a[jiojv 6 d'.J/£u5iaTaToc) randaiii !


)
parlim in nubibus figit verbo com|iies-
0'JT£ dvixiov itavTdiTaatv, t'va [xf) TidXiv 'IlXiou Ttv6; sain, lamelsi natura sua fluxain el labilcm , p;irlim
6;t,0(Tj,uijv, Tf|V ^T,p6TT,Ta X'JovTo; ; 'Eiv xX^iaT), 9T,a\, ., iii totius terrie facicni cfruiidit, ac leiiipcstive ct

T?jv o'Jpav6v, Tis dvoi^£t; kiv 61 dvoi|ri to'j? xaT- aqiiali niodo spargit : ac neqiie liuniid;im oinneni
opdxTa? , Ti? auvic£i ; Ti; oi'a£t ttjv £7:' d;j.96T£pa subslanliam libcram et soliilam rcliiiquit ( suflicil

TO'j u£TisOVTo; d[Ji£Tpiav, eiv [x^ toT; iauTO'j [j.£- eiiiin purgalio illa ,
qiise lcmporc Noe conligit,
T,ooi; xa\ (jTaO[jtor;, otE^aYdYTi (77) Ti a'J[J.ravTa ; pactiqiie sui '* inemoriam baiidquaqiiam is ahjccil ,

Tt [1.01 9iXoao9f,a£ti; TTEpl daTpa-TTOjv y.(i\ JipovTcTjv, Zi qiii ab onini nieiidacio esl alicnissinius ), iiec rur-
ppovTOjv dTib Y^-J 'Ui ^^'^ '^'j2- [Jttxpot.; a7TtvOf,pat sus omiiiiio inliibe'., ne ileruin Llia (luiHlam opus

"Job XXVI, 10. " Exod. .\v/, IS scqq. '' Job xxxvm, 28, 29. »^ Psal. cxxxiv, 7. '• Gen. ix, 12.

(71) noTcqioT^. Sic eodd. Iii ed., 7:oTa[j:o'Jc. (7S) 'E/C/Juiv. S\c duo ilcgg., Or. 1 cl Couib. In
(72) Tfcpt]. € Alimonia, 1 noii qiia abiiilur aqiiae, ed., ixxiov.
sed qiia ics alias ips;l.' aqii;e aliinl. (7(J) "A.Tacety. Ueg. Cypr., d7Ta:it, quasi, 7:.avTa-
(75) Bdi.lov^. Sic L.\X, cl Or. 1. Iii ed., ^o- 7:aai, 1 oiiiiiinn, [irorsus. >

Xouc. (77) Aie^aydyij. licg. a, ct Or. 1, ou^i^r^.


(71) <I>i'L-iv. Ueg. C.ypr. , T-f,v
!fJatv.
67 S. GREGORII TllEOLOGl {>8

liabeamus, iiiii siccitaleiii 519 depellat «»? Si A '?!•; iXT,9s!'a;>,a[jiTOjjiJv£; Tiva; aT|jiou;a7r?) y?,; 78)
clauseiil ccjeliim ", iiiquil Sciiplura , quis aperiel? ai"'.aiT) vs:fouj OTjjjitoupyoJ;, rj ispo; •reuy.vioitv

Si auloni cataractas apcruerit ", quis coiuiuebit? Tiva, i", vc-^iov T(uv p:avoj-:a-:ojv 0).i'yiv, f, GCi^i\^'.v,

Quis eiiiui iininoJicaui, vel pluviam, vel pluvi.c Vva ii [ji.Jv dlv^iq aoi xr,v di-:pa-r,v, :f) ol lir^Ji^ iriv

reieuiiuiieiu forrei, iiisi ille pluvioe pareiis ", inen- PpovTfjV aTispyajri-oi ; toIov ol rcvsjjjia axivo/(op'j j-
Euris suis ac bilancibus oii.nia rcgerel ac guberna- [jiivov, elTa oJx ^/ov 6i£|oSov, iva dizzpklT^ 0X'.6o-

rel? Quaui veio raiioneiii alferes ite fulgelris ac 1J12V0V, xa\ ^povTTjari (iTjyvjijisvov ; Ei xbv dipa oif,/0:;
loiiilruis, lu, ini|uam, qui c lerra tonas, ac ne TU» Xo'(:z[xC), Y.i\ o;a :::p'l dipa, i^auaov 'rfiri auv
tenuissiuiis quiileiu veriiaiis iguiculis lulges? lu i[jio'i xa\ oupavoG xa\ Tiijv oupaviuv. Iliixii; 51 i.-;i-:tt>

quos vapores a lerra excitalos liujus rei causain TtXiov f;[Aa; i^ Wyo^, et::£p £,aaOsi; t6 daOevk; Iv
coufercs, eosque iiebularum parenies et velul archi- Toi; lYYUTsptj), xa\ Wyov ^Yvtoj, tio -fvtovai xi 0,.^?
lcclos esse couleiules, aut etiam aeiis coiulcnsa- X(5yov, Vva [Jir] ravTcXw; J-iysio? fi;,
ij Ttspivito;,

lionem (|uamil.im, vel rarissimarnm nnbiiim com- B dyvotov xa't aJ-6 touto, ttjv ayvoiav.
prcssionem et Iragorem, ut compressio qiiiilem illa fulgiir, IVagor autein loniiruuin libi parial? Qucinnaui
etiaui flaium astrictinn atque couipressuui , ac postea cxiiu caientem , ul ct compressioue ijisa

fulgiir , ct iicrriiptioue louiiruum edat^Qiioil si aereui aereaqiie oiiinia cogiialionc pcrai-rasli, mecum
jaiu cu-liim (|uoqu.! ac coele tia conliuge. C;eieruni ducein polius rulcni, quaui ralioiuin sequamur,
si iiiod) iugeiiii lui iuibecillilateii iii propiiniiiioribus didieisti , raiionisque iil esse cogu vi-ti, m, qu;e-

namsuulca, qu» rallonis liumanx capium exieJant, cognoscas; ne alioqui prorsus terrcnus sis, re-

busque terreiiis imniersu-, ipsam quoque ignoraiitiam luam ignorans.

XXIX. Quis cocluin cinumegit ac tornavit ? Qiiis Kt)'. Tij zifr.T^\'iL-^z-i oupavbv, cTa^JV dsTipa;;
stellas ordiiie collocavit? Imo vero, ul qiue priora [ji5t/./.ov 51 (7',l), Ti TTpb TOUTtov oupavb? xa'j d-Tip;?,

suiit dicam, quitl coelum ipjum est? QuiJ stellic ? £-/01; dv sirstv, 6 [jtSTitopo;, 6 Ta ev ttoiiv dvvctov,

Au dicere boc poles, o subliuiis disputator; qui ,


y.x'. ouO£ asauTov [x^Tp^iai 6uvd[Ji£vo?, Td Sk u-kp
cum ea, quje aute pfades luos suut, ignores, ac ne Tf^v afjv tfujiv KoXuTTpaYfJtovtov, xa't y.f/r\'ii>; eIc Ti
le ipsuni qiiidem ineliri qiieas, ea taineii, q;ue natii- 5;x£Tpa ; "EiTto ydp S£ xuxXou;, xa\ •:T£pi'>oouc, xa\

ram tuani superant, cuiiose perscrutaris, biantiqiie •:T).r,j;aT[Jiou;, xa"i d-oxtopf,T£i; (80) xaTa).a[j.'Jiv:;v,

ore in ea, qiia;meiisuram oiiiiiem excedunt, incuai- eniToXd;, xa"i dvaToXi;, xa'i [xoipaj Tivi;, xa't Xi-

bis? Ul eniin tibi coiicedam, le orbes ac conver- 7:T(JTr,Tas, xa\ oiot; au Tf,v Oau[j.ajiav aou TauTr,v

siones, accessiones etiam et recessioues ,


percepias i:TisTfi[jtr)v di:o!r£[jt.vuv£tj- oO-to touto y%'3.1i]'^'.i ttov

lialjere, solis ctiain et sideriim exorlus, gradusque ^ Svtojv itJTVj, dXXd xivf,a£to5 tivo; t7:'.Tf,pr|rt;, i^

quosdam, et miiiuti.is, cicteiaqiie oiunia, qiiiljus lu tXeIov. i-u[jtvaiia ^EeaitoOsiaa, xal si; £v dya-i-ouja

exiniiam luam scieniiam inagiiince ellers ; nondum Ti Tt)pr,0£vTa TrX^ioatv, ^lTa '/.6-(0'j ^T;tvof,3a3a, e-i-

lainen boc certa rerum tomprebensio est, sed <JTf,[jtT) upojrjYopEuOr] • (iilTZEp tk T.zpt <:s.\Ti'/r^'j t.%-

inoius cujusdam obscrvatio ,


quai diuturniori exer- Gf,[j:aTa (81), (•vtopt^jta Yivovs xoTj mXXotj, Tf,v 6'iiv

titaiioiiecunlirmata, posteaquam ea, qua; a pluribus dp/f,v XaC(5vTa ttjj yjijj^izM^. S-j 6e, ei Xiav ETTiiTf,-

observata siiut, iii uniiiii collegil, ac dciiide ratio- picrjv £i TO'JTtov, xal 6;xaito^ Ctjtei; Oau[i.ds£t!'Jac,

nem eorum cxcogitavit, ita demum scientiic nouien ti-k tI? fi Tr,? Td^Eio; oiTia xa'i Tr,? xivfjiEto^. lU-
est conseciiia qiieinadinodum lunac atfectiones, in OcV fjXio? 'ypuXTtopEt ndjT) Tf, otxou[jiivri, xa'i rrdjatj
;

inuUoriiin nolitiam venere, qni scienti» principiuiii ^•y£3iv, SizKzp yopou Ttvo? xoputfaio^, 7:Xiov xoi;;

ab oculis acce|ierunt. At vero si insigiii barum SXXou; diTEpa? dr:oxp'JT:Tt'JV c;a;5pOTr,Ti, fj Ttvs;

rernm coguitioiie insiructus es , alquc opliiiio jiire Jx£iv(ov Jt£,oou; ; 'ATT^ioEt^t; 6k, oi [jt":v dvTiXd[jir.ou-

in admiratione esse sludes, 520 dic qu.e ordinis ctv, 6 5£ uzEpXd[JtTt£i, xat o06^ OTt auvavlix^^uaiv li

bnjus molusque causa sit? Liide boc babeal sol, Yv(opi;£(jOat, xaXb; to; vu[xtf io;, xaxu; ii: •('•{oi xa>.

nt 01 bi uiiiver-,0, ac omniuin oculis , lanquain cliori D (Ji£Ya? (o'J5k yxp avlyoii.xi d),"AoO£v rl toT? iy.olq roij-

tiijiisdain coryplueiis, prxluceat, sideia alia s)ileii- Tov d-oi£[tvuv£tv) •


TOJO'jTo; Tf,v 6'jva;jitv, Cjszs dn:'

dore suo inagis obscurans, atque occullaiis, qnam a).).(ov dxpojv iiX),a tt) 0£p[ji.6Tr,Tt xaTaXa;jL6dv£tv,

qua;dam iUorum ab aliis obducantur? Cujus rci lioc xa'i (j.r,okv 5ia'fEUY£iv auToO Tf,v oriOr,atv • d),Xa ra-
arguiiientuni esi, qnod cum ea vclul ccriaiiin ful- sav 7:Xr,pouaOat •/aX 6-.J/tv tftOTb;, xa'i aoj;jiaT;xf,v (f
u-

geiiit, ipse lanien splcndidius fulgel, ncc, quod uua a'.v OEp^iiiTr^Tor •
OipovTo; (8-2), d),X' oO tpX£-'ovTO?,

cuiii eooriiinlur, cognoscisiiiat, pulelicr ut sponsns. £'jxpaaia; f,[jt£poTr,Ti xa"t Td?£t xtvf,a£(j; , to;

•»111 lleg. xvni, 41,43. " Deui. m, 17. " Gen. vii, II. •' Job ixxviii, 28.

(78) •)-7K.0r. l,£7t"iYT',;-


'A.T-'. (81) Ta .TS'/j) «.?)(»•//)• :tuOi\ji(na. < Liiii;e alTe.
(7!)) S&. Scliol. : Tb 'jr.£p6aTbv oiJTto;,
MuA.lcv ctiones, I id esl i actrelione», diminulioncs et de-
(jta)).ov o^ ^,00 TO-JTtov l-/.ot; av siz^tv, tI 0'jpavb;, feciiis. >

t)h:pvyTcr:. Elia-, OdXr.ovToc, i calore fovea-


xat 3."ip--i < Inio veio uicere babcas, qiiid ctchiin, (b-2)

qiiid slelliC, > elc. lur, » qiiud sequitiir Leuv.


(SO) "h.:ioyM()ricei<:. Das., OTroxiopfiaEt;.
C9 OUATIO XXVIIS. - TIIF.OLOGIC.V II. 70

nai; TTapiivTo,-, xa\ 7:av:a t-for,; TtipiXaiACavov- A nuignu» ac celfr ul gigiis «' (iic.pn! eiiim faceie

xo; (Srii. po^siiru, ut iilinmlo, quan) cx nicis liliiis, cimi

cooriioiii ac celelireiii ) ; taiilnm viin cl facnllalcm liabens, ul ab aliis (xlrenns alia cxlrcma caliire

suo coniplccl.ilur, nec res ulla cjiis sensuin cllugiai : qniii poiiiis, ct oculiis onmis Inco, ct corporea

iiatiiia calore coiuplcalur, ac leni quiileni sua tcniperie, nioluque ordinato calcfacicns oninia, iioii

urens, oiniiibiis praislo csi, el oninia sn(|ue comproliendil.


A'. 'Exstvo U 501 (81) T:T,).iy.ov, ei xaTJvir^ia;; XXX. Illmi autoin qiianliim libi viileliir, siqnitloiii

TovTO iv al<rth\tol(: >\.lior, v.ti-p ir rci)Tc7(; 0sd(;, animadvorlisti ? /i'i,'/ii in seiisihHdius at sul, ijuod

inqnit prolaniis qnispiain '.


E9TI Ti? Twv (iXXo-piwv (8.-i). ACirt? -cip 8'.J/iv (fio-£- Deus in intelleclilibus,

fuv, (ioiTcsp iv.ilioi voGv auxb; xa\ twv ipiojjiev^ov, Ut ciiiin liic nicntom, ila illeocnlus illiistrat : aique
lcxX 16 /a).XiaTov, tonijp ly.zv/o: itov vooupidvtov ut liic res cas oiniios, qua; aiiinio cl ralione iiilul-
'AX).a -i tb xivr|Tav auxVj (iT:'(J!p/r,.; ; Ti oa"i (80) t!) ligiuitur, piilcliriludiiie viiicit, ila oiiam ille eas,

az\ xivoOv y.x'. 7:;p:ayov i^-C>-:a X6\'m, xa\ ii.r\ xivoj- qiuc oculonim scnsu porcipinnlnr. Scd quid tan-
p.£vov, ov-to; (ixa[iav:a, xa\ tpspjcrfiiov, xa\ cfusi- deni illi niolura inilio dedil? Quid euin perpetuo
Ctoov, xal oja OTiTiTai; iJiJivriTat xaxi Xi-fo-j , xat ' niolu agital ac circumducit, cuiii inlcriin ratione

|ji.T)x£ (87) XTJ^ Sauxou (popa? -ko-e, ijnfjxi xtliv euspYJ- staliilis sit el iiiotus cxpers, vcre infatigabilis, vila
tritov iixa;i£vov; Ub>: if;|jt£pa? 5r|jitoupY>j.; UT.-kp yt]?, d.itor, aniniaiiliuin palor, ct (piibiiscuiKiiic laudlio.i
:<a"t vuxTO.; uT:b ytjv, i] oux olo' xt /pT] Xsyetv fjXtto liiulis ciim non imnierito pool;c proscijuuiitur, ac

•irpoi6X£'|avxa ; Tif •?] xouxtov (88) :zp6<yXr^i^ii xs xa"t iicque motiii nnquain sno , ncc bcneliciis liiicm

dv9u:fa!pzjt;, xa.\ ?) xf;^ am!6-f\xoq ia(5xr,;, tv' eVmo conslitnens? (Juomolo diein procreat, cnm supra
Tt xat 7:apa6o^ov; Ilto; 6c toptov 7:otr,xf,i; xs xa"t pis- lorram cst, ac iKictein, cjin sub terra ? Qnibus
ptiXT;;, Euxazxto; (89) s^rxLytvoj.ijvtiJV xs xa\ (i-oyt- vorbis ntciidnm sil, iiescio, cum solom iiiluoor.

VOfisVtOV, y.l\ tOJTTip £V X^^P'!'


OU[JtT:X£X0|X£V0JV (iXXf,- Quudiiani lioc dicrnni ac noclinm incicmcntum, el
Xai; xa\ ottJxa|jtdv(ov {xb [jtiv cftXia; v^ijjtco, xh ok vicissiin qua; diminutiu? Qua; inaMjiialitatis ;cquali-
euxa^ia;), xal xaxa jjttxpbv xipvajjtzvtov, xa'i xatg las, iit novuin arKpiid cl insolons ilicam? Quoniodo
iyCJxr^a: xXET:xo[j.dvojv xauxov f,tjt£pat; x£ xa'i vu|"tv, aniii partcs cfficit, ct ila dividit, ut ccitis el coiisii-
iva [XT) xfi (ir,0£ta (90) Xu-f.crtoTtv ; 'AX/.' txto [jtiv miis vicibus accedant , el rocedaiit, ac veliili iii

y^XtOs' Tj oi ^-,'vto; a£Xf,vr,; cfuitv (91), xa't r.atir^, cboroa, complexu quodam intcr se iKoreaiil, simul-
xa't [J.£'tpa <f(i>xh:;, xa't 6po[jtou; ; xa"t -kCj; 6 [;.kv „ que dislingnanlur ( illud amicilia; lcgc, lioc nrdinis
f)!jt£pa; £x£t xf,v ouva3X£tav, fj ok vuxxi; TrpoxaO- prsescriptu ), seiisimqno intcrmisccanUir, ac viciiii-

^^£xai ; xa"t f] [Ji'£v 9r,piot5 6:'6t)jTt T^aii^dr^siav, 6 5k tate ipsa, pcrinde ali|iic in diclius ac iiociibiis fieri

fivOp(OT:ov ez\ xh ^pyov (ivt3xr,atv, f\ UyOU[j:£voc, r^ vidcmus, finliin qnodamniodi) 521 irrcpant , ac
Ta::£tvo'J[i£V05 T:pb; xh xpr,at[jttoxaxov ; luvf,xa; ok se proripianl? Qiiod (|nidom idciico lli, iie ob insue-
6s{r[jiiv nX£t(i5o;, fj <fpaxii.h'i "ilpitovo;, tjj; (ipt- liidinem molestiam affcrant. Sed cnrsuin snuni sane
Gpitov txXt^Ot] ajxptov, xa"i T-aJtv aOxotg 6vi5;jtaxa xa- sol (iboat. Quid? Num luua> nalurain ei airectiones,

Xtov, xa"t oo^r,; ixiaxou 5ta'yOpiv, xaV xiwtv xtvf)- et luininis mciisuram ac rursns pernosli? Et quo-
ostoj, tva aoi T:tax£tJato oti xouxtov T:"A£xovxt xi inodo, ut sol dici iirincipalum tenet, sic liiiia qiio-

•Jl[jLex£pa, xa\ xaxi xo'j xxtaxou xf,v xxiatv oxXi- que nocti praesidcal? Atque, ut b.cc feris, andaciain

Covxt ;
affert, ila vicissini ille lioniinem ad laborem exri-
let, diini apposilissimc ad lioininum ulilitatein, vel scbO attollil, vel deprimit? An lu Pleiadis ' vircu-
lum, aiit Orionis niaceriani, instar illius ,
qui nnmeral mnllitiKlincm slellaniin , ct omnibns cis

nomina vocat ', iulcllipis , ac cujusque gloris discrinieii pcispeclum liabes , motuS(|ue ordineni,
ni sit causa, cur libi lidein habeain, qui per eas liumana coutexens, crcaturam adversus Crealoieiu

AA'. Ti XiY£t;; ivxauOa axr,ari[j:£0a xoij Xoyou, D XXXI. Quid ais ? llic diccndi fineni facieinn?,

[jti/pt xf,; uXr,; xa"i x(j"Jv 6pto;ji£vojv ; f, £-£t5f, xou nec ultra res eas, qiia; niatcria constaiil, oculisque

»9 Psal. XVIII, G sqq. ' Plato. Mob xxxviii, 31. ^ Psal. cxlvi, -i.

(83^ nspiJapedi-cvTc^;. Tres Colb. el Coisl. l, re IbPuloKiam, aliaquo idurima bau'eril. >

lXEptXa(j.7:ovxoc, < colluslrat. > (Sr,)Tl eci. Duo Uc-g., clOr. 1. xi oi.
(Si) ^Eicslvo Si cci, eic. Billins : « lllnd vero ne- (87) WjjrE. lii fjiiibnbciam, [if,T:-jx£.
ECio an abs le animadversuiu, tpiaiiti tandoin ;csti- (88) Tfc )) rcvTbiv, elc. liill. « Qu.^- d.eriini ac
inandum est, (inud profaniis qnidcm auclor scribit, nocliiim a.=snmplio? Qua; delraciio? >
ideinin sensilibus soleni esse, quod Uouni in inlolle- (89) EizAKTio(;. « Conipusile ac ordine. >
Clilll'US? > (90) '/";} anOei(f. Par. alii(|iie iiuii paiici, XTJ ilr^-
(S.i) 7'ic ftor dJlJcrfiior. 1 Profanns (|nispiain, > Oiiy.. Ilaiic le>-nimoni agnoscil Mias, qnem sc(iiii:iir

id est Plato. nuivimi flXaxo


lliiic Scliul. (^olb. : Loiiv. < INe si paiam ac vere liax lierenl, noiiniliil
vo; 9aat xouxo, t'o.; avsvvojxoxo.; xov M('i-atxov v6- inole^ti.T; nobis crc;irctui'. >
(jiov, xa\ Ex xo'Jxou XaCovxoj xf,v T:£p't xojxou O^o/.o- (91) <Pi}('iv. Ko;;. Cypr., Xtjatv, < soUuionem, 1

"AOYiav, xa"t 'Ex^pa ixoXXa- « lloc Platuiiis esse ainiit, quod scmpcr niulclur
ut (lui lcgoin Muysis legerilj atque indosuain ea de
71 S. GREGUnil TIJEOLOCI
corporis ceriiuiuiii-, or;uioiiiMii dilliiiuleiiius ? Aii A xii7;j.o'j TTav:?»; iv-iT^jrrov xt;v iMconiuj axtjvt;v oT&;v
pollus , (jiioniaui Mosalcuni llliul laberiiaculuiii "/.oyo;, Toii i: dpaxuiv ti xal dopa^uuv Xiyit} i'jaxifj-

inunili lotiiis figiirain el liiia^iiiem exslillssc do- [iaxo;, Tpwxov xaTa-ixaana Siadxovxsj
zh xal ,

cel Scriptura (niuiulus porro ex visibililius et invi- ij-ip6avx£j xJ-,v alG0T)3'.v, ti^ xi "AYta 7xapaxiJ'.j/io-
slbilibus constal), Idcirco pcnclrato piiiiio vclo, [jiEv (i)i), xT]v voTixrjv cfusiv xal eTzoupiviov (95)
iranscensisque rebiis illis, quie senbiiin inovcnl, in U'j'/. E/o,a£v o'JOi xa'JxT,v diw;j;ax(o; ioii'i, eE xa\
Sancla ' prospiciciiius, boc esl, iii supeica;b!siem (XS(opLaxoj, :rup xal ir;sO;Aa ^poaa'|'opc'jojjisvr,v, t)

naturani, quajque iion nisi ratione atque inlelligen- Civo;ji3vr,v. DotEtv yap Xsyexai xo^jj a-!'{i\o\>i a'JxoO
lia percipitiir? Sed nc liaiic (|uideni, tamelsi cor- nv£'j[ji.axa, xa"i xouj Xf.ixoupYoj; a'Jxo'j •7i'jpi»; (fXtJYOc

poris exnertcin, incorporeo inodo cernere [lossu- ei ;j(f, T.O'.z'./ p.kv ejxi x^j 3-jvxr,pcTv xoi ).cjY';>, xa9'
iiius, quippc qu;c ignis, et Spiritiis appclleUir, aiit ov Eyivovxo. nv£ij;jia 6k dy.o'Jst xal -up •
x6 p.iV 105

eHiciatur. Deus enlm, ut litleris sacrls proiliium est, vor|Xi) (pua'.;, zh ol (b? xaOapaioi; (91) • i7:£l(9.j) y.aX

aiigelos suos splrltiis facil, et ministros suos flam- xr,; Tpcoxr^? 0'jcjia; x4; aiixa; oloa xX-fjSEi?. n/.f,v

inam igiiis"; iiisi forte boc loco, facere nibil aliud f,'i'v yt diojpiaxo; sixio, f| 6x1 EyYuxaxa. 'Opa; otko^
slgiiificet , quam cadeiii, qiia primum procieati (/.('yioj^jLSv rsp"t x'jv /.(jyov, xa\ o'Jx 'ij(^o\i.z'j ol KrjoiX-
"
siiiil, ralionc tiieri et coiiservare. Spiritiis porro O(o;ji£v, i) xoio'JXOV oiov clOiVai dfciXou; xtvi; xa"i
Hlque ignis aiigelus appcllalur ; illud qiila iiitclle- dpxaYY^Xou;, Opivou;, xupt(5xYixa;, dpyds, iloucjta?,
ctlli natura est pra:ditus, lioc, quia purgandis ani- Xcc ;j.7tpcixrjxa;, dvaSdist;, vospi; o'jvd;ji£t?, i) v(5a;,

inis nostrisadliibctur; quandoquidcm priinaila qiio- xaOapi; tf\"^-'-i "'"^ dxtCorjXcuj, dxivfjxous ixpi; x6
que illa cssenlia iisdem nominibus iii Scrijiiuia )f:tpov, T^ SuaxtvT]XOu; (96) r.zpi xo ixptoxov aifxtov

iiunciip.itiir. Sod siiit sane iiobis illi liicoiporei, d;'; /op£uo'jia;- f, t.Hj; dv xi; a'jxi; dvu;jivf,T£tsv,
aut qiiam proxime ad lioc accedenles. Vidcs cnim sxsiOsv e>.Xa;x7io;j.sva; xf,v xaOapioxdxrjv £"AXap.c}tv,

quoiiiodo oirca liiijusmodi serinonein iEsiuemiis, f) dXX(o; dXXTiv xaxi xfjv dva/.OYtav xij; cfjas^o; xac
rec, qiio progredianiur, liabeaiiuis ; aut certe uoii xf,; xd;soj; •
xoioijxov x(o xaX(o (97) ;j.op'.fou;idvai;

iillra progredi posslinus, qiiani quod angelos quos- Y.o.\ xu7:ou;jtiva;, (Iiixs d"/.Xa ytvsaOat tftoxa, xa"t aX-
dam et arcbangelos sciiims, ibroiios, paicslaUs, Xou; tftoxijstv O'Jvaa0at xat; xou npioxou tftox^; tT.ip-
priiicipatiis, doininationes, splendores, asccusus, (ioat; xs xa"t otaSoasstv •
XsixoupYou; 6£tou OsXf^pta-
intelligentes virtuies, vel meiiles potius, paias xo;, ouvaxd; iayu'! cpuatxii xe xa\ ^ntxxfixt;i (98),

naturas, miiiimcqiic adiilteriiias, ad nialiiiii ininio- 7:avxa l-f::opsuo[jtiva;, 7:aat Ttavxayoij Txapo^jaa?

Lilcs, vel cerle noiifncilo iiiobiles, pcr|ietiios clio- ixoi;j.o);, 7:poOu;j,ia xs X£txoupY''^?> "''^^ xoucfoxTjXt
^
ros circa principcin illaiii caiisam ngilaiites ; 522 9'J(iS(o;* d/.Xa; d/.Xo xt xf,; ot/.ou;jiivr,; (Jtcpo; Stsi-

aul (si quid aptius quisquam canim huidibus de- XT,cfuiaj, f, dXX(p xtv't (99) xou 7:avxb; iTxtxsxaYpiiva;,
cantaiidls aOferre queal), purissimo splendore illiiic (b; olosv 6 -«'jxa xdjai; (I) -/.al 5topiaa; • Txdvxa si;
peifusas, aut pro natur;c ct ordiiiis cnjiisque pro- ev dYO'jaac, 7;pb; (Jtiav cjvvsuatv tou xi 7:dvxa 5ti

porlione, alias alio iiiodofolliisliat.is; qu;c a siiinina ;j.toupY^,3avxo; •


u;iv(;joo'j; Osia; ;j.£YaXstc>xT|Xo;, 6s(o-
illa piiUhritiidine adeo iiifuniiaiiliir ct liiipriinun- poj; M^T,; d';otou xa"t d'to!(o;, ou/ t'va So^aaOri 0£6;
tur, iit ips;e alia qiio(iue liiniina cfiicianliir, ac per (o'J Ydp saxtv 7;poax£0fi'£xat xio 7:Xf,p£t, X(o xal
primi lumiiiis iiifluxioiies ct comiiiuiiicationes alios xot; dXXot; /^P^iVP '•'^'''^ xaXojv), dXX' l'va jjtT] X^iTXTixi
illuminare possint; qiia-, cnin diviii;E voliintatis s'JspY£X£taOat xat xat; Txptoxat; ptsxi Osiv ^uasat.
minlstrK sinl ', roborcqiie noii modo nalurall, scJ Ta'jxa si [j."sv 7:p6; d;iav u;;.VTixa!, xf,; Tptaoo; fj

ctiain adveiiiitlo polleant, loca oiiinia peragrant, ydpt;, xa\ xii; ;j.(a; sv xot; xptal OsiixT,xo; • st Sk xf;;

omnibiis nbique inipigre adsiiiil, tiiiii ob miiilsicrii £;:tOu,aia; (2) ev5£iax£pov, l/si xb vtxav xa\ ouxto;
promptiliidiiicm, tum ob natiira; levilaiem; ali;i: d X.fj-j-o;. ToiJxo •/ip TiYoJvi?£xo Tcapaaxfiaai, oxt vo'j
eliam allain qiiamdain orbis parlcin compleclun- xpsixxtov, Y.aX f] xiov O£uxip(ov 0'jat;, y.T] o:t xf;
tur, aut certe aliis qiia;dam pars comiulssa est, nl 7:p(')xr,; xa"t |J.'ivr,;, oxv(o ^ip ('>) £i-stv, UTtsp d7:av-
iiovil, qiii liu;c ordiiuivit ac distinvil; ad unuiii xa (4).
> Ilibr. IX, 24. «Psal. ciii, i. «llebr. i, 14.
(!)-2) i7ff/:a);L'i;"u^/£v. Conibefisius ccnset legendum D « Dci aiixilio ct gralia, qiiilnis iialiir:i porliciiiir.
itapj.y.yyoiiiv. Ailvciilitiiiiii cliaiii dici piiiol, > iiii|iiil (Iciinbclisiiis,
(!)o) 'E.rcifdyicr. t Caelcsleiu, » id cst « quae in « (luod aiigi'li snpcriiires illuiiiiii;iiil siilijccloi, (|iioil
COelo vcrsiliir. > illi ipsi a Dco illiiinin;uiiur, cl liiint robustiores aj
(94f HiiOdfCw^. Iii quilnisdam, xaOapai^. cogiio.scciid;is ciMtas vcritalcs. >

(U.")) "/•.".tk/. Kig. a, ct:£'.otj. (99) "U d.l.Uo zirl, elc. « Sivealii ciiipiani rcriim
CJt)) "H ^rcxiyqzcvr. « Vcl certe iioii f;icile iii')- Univcrsi pr;fp(isit;is; > tiijusmoili siiiit aiigcli custo-
bilcs. I Id rclcriiir ad Liicileri bipsoni. ^iiiic eiiiiii dcs. qiiod ISillius nun satis distiii.\it.
ad iiialuiii iinmubilcs sunt aiigcli piM' conccssam ipsls (1) Tid.ar. Coiiili., £z'.xa;a;.
tonslaiili.c a' pcrsever;inli;e graliaiii. (2) 'Enidvjiiai;. « ".lce > scllicct « ciipidiiati, t
(97) TccovTcy nji xaXii), cic. i (Jiiibiistanta piil- vel i alioriiiii. > Utroiiuc inodo Elias id InlcUi-
rliritiidiiiis copi 1 sit iiiiprcssa, iit sCMiiidaria qu;t'-
(lain liiiiiina siiil, ;ii , pcr (iriiiii biiiiiiiis rivus cl (3) 'Oxro) ydp. Elias liunc locuin ex aliorum scii-
scaturigiiies ad sc uiaiiantes, alius ilbistrare pus- lcntia sic exponil : « Vult quidein Gregoriiis diccic
siiit. > nalurain
(98; 'EaiHT7'iT(i). « AJventitio robore, > Id csi (4) "Anarta. Reg. Cypr., titTxavxa;.
73 ORATIO XXIX. - TIIKOLOGICA III. 71
reniit) onininm Conililoris iiiilnni oiiinia iii nniini juiignnl ; (liviiiu; niajeslaus laudes caiinnl, ac seiii-
pileriiani ilUiiii glciriam sempilernc iiilueiitiir, non nl iiiilc j;lori:c Dei alii|iiiil uccrescal (iiiliil eniin esl,
qiuiil ei, qui pleiuis esl, aliisqne bononim ancior, accrescere queai) ; sed iio eiiain priiiia; ill;e (uist

Di'iiiii iiulnraMienolicio afTu-i ilesinanl. Ihce si pio reitligiiit;ile a iioljis pnvilicata Minl, Tiinilali, ali|iie
niii iii irilius piTsuiiis (liviiiil:ili gralin li;ilicii(la csl : siii aiilciii ciipiililali niiiins salis lacUiiii csl, sic
quoi|ue oralioni palma paraia csl. In Iioc enini, omiii dicenili conieiiiione incubuiiiiiis, nt osiende-
reiniis, ne ipsam quidum secunilariiiii reriini nalurani, liominis inenic aiqiie ingeiiio coiiiprcliendi posse,

iicdum piiniani illam ac solain, vcrcor eniin dicere. oinnibus rebus excelsioreiii.

AOrOI K0'. OUATIOXXIX".


eEOAoriKos tpitox. A TIIEOLOGICA TERTIA
mpi riov. De Filio.

A'. "A [j.iV ouv eiTioi ziq av e:tixi-Tiov fr,v r.z^X I. IIxc quideni sunt, qu,ic quispiam , ;i(l coin-
xiv Xiyov (S) aCiTOjv i-v.\yj-.T~.ci,v.!x\ •caxuTTiTa, xal t% pesceiidani coriiiii dispulandi proinptiludineni,
Tou Taxou; iTTia^a/i;, Jv r.iT. p.kv TTposYiia^t, [jia- pr;j;cipiteiiique celerilatem, cuin iii oninibus rebus,
\t<TTa 6: ^v Tots Tz^pX ©:ou X6-{oii, TaiJTd ecTiv. 'ETisl luin inaxime in iis dispulaiionibiis qiiai de Deo
Si zh jxkv ^TiiTifiav, ou jJi^Ya • ^ad-ov yiiip >ta1' tou Iiabenlur, pcriculosam, afferre possii. Quoiiiam
pouXoiJi£vo'j uavTis- xh Sk avTsiiai-siv ttjv JauTou autem objnrgare haiid magnum csi ; perfacile
yv(j;;i-qv, (ivofi>j.; £UJe6oO; xa\ voijv r/ovTo; •
fig^, quippe, et ciijiislibct lioininis : senieiiiiam vero
T(T) ir(u<> Oap^ifiJavTsj IIviOfxaTi, t(o uap' auToJv [xev suam siibrogare, pii viri esl ;ic meiitc pra:(!iti : age,
iiTt[jiaJo|jilvw, T:ap' f,[iiov (G) 5k i:potjxuvou[j.svc;), Ti; Spiritus sancli,queinnos523'l"iJeniadorainus, illi

•^[jicTipa; Tiipi TTi^ Oj(5TrjTO; u7:oXt;'|£ic(7), aiTivi; vero conlcninuiit ac pro nibilo babenl, numiiie at-
7C0TS einV, WTTlSp Tiv3t TtixOV EUYevTJ T£ Xa'l (!ijpt[JlOV, qne auxilio freli sulMiixiiiuc, noslram dc divinitale
ei; cf(Tj; iTpo£v£YX(o;jiev. 0'J5c o"a),ot£ [xkv (ji(07Tr;aav- lidom , qicT^cniiqiie lanilcm illa esl, perinde ac
Ti; (toOto i-ap (iovov T^'i-iii vsavtxoi t£ xa\ [Jtcya- B geiierosuin (picmdam el nialurum fetum in luceni
),o9pov£;), vjv 5i xa\ (jaXXov 7Tai5,ir,TtaJo;ji£vot tt;v prodiicamus. Non qiiod alias uiiquam lacucriniiis
dXfjOeiav tva \i.r\ xr^ u-oTToXii (8), xaOdi; l^sypa- (!iac enim iina diiiitaxal in le fories cl magnaniini
iTTat, x>j [JLT] £ij8ox£ta0at (9) xaTaxpiO(Tj[ji£v. Aittou os siiinus), sed quod nunc iii:ij()ii qnoqiie libei latc ac
8vTo;X(5You(IO)T:avT?»;, tou [j.£V T?joix-iov xaTaixEud- liducia vcrilaiem profileainiir : iie alioqui ob liuii-
Cc/To.; , Tou Sk xh dvTt::aXov dvaTpi-ovTO.; (11)' diialem, ut Scripiuroe verbo ular ', liac poeiia
xa\ fi;ji£t; Tbv oixeiov ixO£[AEVOt upoTEpov, out(o tji niultcinur, ul Deo niinime placeamus. Porro ciim
Ttijv £vavT!ti)v dvaTpi'iai 7:£tpas6[j.£Ga- xa\ i>.\i.f(ixt- oiniiis scrmo diiplex sil , alter , qiio dogin;iia
po, o')j oIcjv T£ Sid ppay_^iov, 'tv' euTUV07:Ta r^vTj- nostra coiifirniamus, alier, quo adversaria subvcr-
' Ilebr. x,38.

naluram iliviiiam cx ^isiere supra universn; sed, ne EL<So/-e'cOui. Coisl. 1, euooy.'.ij:£t:jGa!.


(9)
coiiip;iialiiini'iii iiisiiinisse viileii po.^sil, vcielnr. \izzov Si lirzor J.dyov. Sliiiilia legiintur
(10)
IN:iiii iii coiiipai:iliniiibiis ea esl lox, ul ca .soliim iii- apud Allienagorain lib. De resiirreclioiie mortiio-
ler sc cuiireiaiiiur, (pi;e siiiit ejusdoin geiieris. Al riun, ail calceni opcruni S. Jiislini, iiov;c eil. p. 513,
increali ail cre:ilu.ii iiiill:i iiislitiii |iiilesl coiiiparalio, II. 1 : "OOev, oI;j.at oeiv Tot; T:ep"i TauTO TTOvou^jtivot;

lieipie CreaUiris ail cie:ila. (}iia|in)pler ail, melii se XrSyojv otTTiTiv, Ttov [j.£v uT:ep Tr,.; dXTjOeta;, t(Tjv Sl
iinpciliri, qnoiiiiiiiis (lieat ii:itur:>.iii diviiiani siipra xa\ t(ov ;ji£v u-kp Tf|.; dXT,Oeta?,
T.z(j\ TTJ; l).\-!\f)zi%i-
iiniversa exsisiere, quaiii|u:iiii alioipii boc veiiini Q 7:p6; TOJs dTTtdToOvTaj, ^ tou; d[j:cptfJdXXovTa; • Ttov
sil ; iie videlicel coinparare cuiii aliis videri
euiii 5£ T.irX 'zT\q dXr,0£!a?, T.^jh^ tou;: eu-j^vfoiAovouvTa;,
possJl, qui oslra coiiiparalionem oiiiiieni esl posi- xa't £uvota; 6e/o,aivou.; Tf,v dXf,(l£iav
[J£t' < Iliii'
liis. > liillius vero piUal, oxviTj i-ip UT.zhj, ideni iis, operani in res liujusiiiodi iiisiiniiinl, diiplici
(pii
liic esse, ac si dixissel, tva [it] si-oj, « iie di- arbilror ofius esse sermoiie, nlleio pro vcriiale,
caiii. I allero de veiilale; pro verilale (|iiiilem adversii^
a AliasXXXV. Qiioc auiem -29 erai, iiiiiic 20. — iiicrcdiilos, aiit iliibil;iiilcs ile veril:ile aiilcm al
;

llaliiia aiiiio 580. cos, ipii ;e(|iiiisiiiil aiiiiiio, el vciilaleiii lilieiiler sns-
(5) Tdr .?(j';-or. Coisl. I, Ttov Xi^Ytijv. cipiunt. • Ilaipie Gregnries cuiis .-\llieiiagora dii
(()i 'i//(cof. Or.
ad iii:iri;., f|;J.tv.
1 plicein seceriiit dispuiauonein, qua; dii|ilireiii poj^ii-
(7) 'Xzo.li]\^-Eir. Vocein iiaiie plerisque in locis, lat sermouem. Iii priiiio dispiilalionis gciiere, do-
pri) I liile cerla el persiNisioiie » iisiirpat Gregorlus. giiiaia creileiitibiis explicaiiliir iii allero veio ve- ;

yii;iie iioii lieiie Leiivei-k. < coiijei liir:iS. > rilalis defensio susii|);liir, (logiiial;i |)ro|iugiiaiiliir,
(3) vMcz(j.X\\. SlIioI.
Ti\ Th uT^o-TiXXeiOat oi:t : anlicipaue evelliiiilur opiiiiones, et ailversaiiorinii
xa't 9!ifj(;j- I Qiiod iiielii ac liinorc nos siibilnciiiuis.» tricisoiciirrilur.liiler iilranupic dispuljlioiiein isliid
Ijbi aiiieiii Viilgata h;ibel, Ilebr. x, .jS, « Quod »i est discriiiieii, iil ciim eiidciii Alliciiagora loiinar,
sulilr;ixeiil se, iioii plaeebit aiiiiii;c iiie;e, > Gra.ci quoil in alicra < nieiidaciiim relelliUir, > iii alter:i
leguiil, eiiv uT:o-T£iXrjTat, id esl, iit expoiiit Grcgo- < verilas slabililiir. »
rius : I Si in pietaiis causa |ir;evaricaliirein cgeril, (11) Wyuzfi.iorzoQ. Gloss. , dvaixeud^ovToj,
liec in ejus delensioiiem iiiciibuerit, > elc. < coiifulauius. >

Patbol. Gb. XXXVI.


75 S. GREGOmi TllEOLOGl TS

liimis : nos qnoqne, posle.l(|iiam iloclriiinm nn- \ ^an {\^) zaliyo^j.z^/a. {w5-i(j o^ ci.\jzrj\ X6-;o^/ il^jix^vi-

sliMm potiiis fxpostieriiiiiis, ita iIciihhii ailvcrsa- yixbv JTTSvdTisav Kp!<i Eci-atriv tiov d-).oini-:£;>cov f,

rioniin placila coiifularc ac piofligare conabiiinir : £JT,Osjxipojv), xal y.ii zCf ixtjxsi tou Xoyou SiayeOii
cl (iiiiilcm uimniqiie, quaiii fieri poleril, Ijrcvis- xi voouiJisva (13), xaO(i:isp iJ3top oj cto^iTivi a'^:y(6-

siine, nl, qiia; a iiobis diconliir, qiiasi iino qiioilam [jizvov, aX/,i xa-i nsSiou yE^^IJ-svov xa\ Xu(S[j:evov.

oblulu perspici f.icile possiiil (quemailmodum qiiem illi isagogicum libellmn, :id siiiipliciorum vcl sto

lidiorum pgliiis fraudem excogilarunl), ac non ob scnnonis prolixilalein sensa dilabanlur, liaud secus

aique aqu.n, qua; non canali coercciur, scd per campos diRunditiir ac solvilur.
II. Ul igilur ad reni accedamus, ires anliquis- B'. Tp^i; aliivjo-d-io 6(i'at ::sp\0£o'j, avapxfa(14).
simnc de Dco scntenlisc sunt, aiiarcliia, polyarcliia xal iioAuap/Ja , xal pLovap/fa. Ai piev ouv our

el mon.ircliia. .\c du;r. quidein priorcs ab etlinicis KniaV/ 'E),AT]V(ov S7ia£x0riaav (15), xa\ TOiC^aOtjj

lus* suiit, ei saue liidaniur. Nam, ei quod imllius aav. Td Ts Ycip Svapyov, &TaxTov i6 te toXu
•inperio gubernatur, confusurn esl ac perturbatum : apyov, (STaaitoSe?, xa\ outoj; Svapxov, xa\ out(oi.

ci quod a pluribus dominis et principibus admi- liiTaxTov. Ei? TauT6v Yap ii[ji.(f()T£pa tfepst, ttjv oTa
nistratur, factionibus dissidiisque obnoxiiim est, B^iav») Sl cij Xu(Jtv azali.!X yip [jLsXiTr, Xuisto?

ac proinde iicc a qunquam gdbernaliir, nec ordine 'Hij.iv ol \>.ovci.(j'/l3., th T'.[j:(JJ[X£vov [j,ovap)(io 5^, ouy

ullo el disciplina continclur. Ambo ctiam isla eo- i^v Ev TTsptypa-.fEi Tipijjio-ov (i(JTi yap xat t6 £V (Tra-

dem lendunl, nimirum ad ordinis perlurbationem, ciajov Kphi icfjxh T.oWh. xaOttiTaaOat), dtXX' t^v 9'J-

haec aulem ad sohiiionem ;


perturbatio qiiippe (jEio? 6[jtoTt[j.ia auviiTTiai, xa\ Yvto[iT](; auiJfTtvota, xal
soliitionis meditaiio esi. At nos uiiius principatuiu TauT(JTr|; xtVT]a£tu; (16), xal irp^? zh sv Ttov e£ au-

colimus ; unius auicm princi|iatum dico, non quem Toija^JvVEUatf^o-Ep a^ji^rj/avov i7:t Tr,i; i'cvvT]TTi; (17) (fu-

persona una circiiniscribii (lieri euim poiesi ut actoj), (ioTTc xav aptO[ji(o 5ia(flpT], zr^ yc o'Jaia (18)

quod uiium 524 '^*^' *' ^ seipso dissideal, secuiii- (XTi TS[j.vcaOat. At4 touto [Jto^ja; liTt' itpfrfi sE? 6ud6a
qiie disfordct, multa fiai), sed quein fcqualis na- xivr,Ostaa, [J.i/pt Tpidoo? saTri. Kal ToiJTi saTiv

tiir;c dignitas conslituit, et voluiitatis coiisensio, fj[j.tv naTTip, xai 6 Yt^j?, xa\ t6 dytov nvcu[j.a 4

inolusque idcnlilas, alqiie ad unum, eoruni, qu;B [j.kv ysvvfiTojp xal TipoSoXsu?, Xiyoj ok duaOtTj;, xa\

ex ip»o sunt, coiispiralio (id qiiod iii rcbus pro- dxpi^iVto?, xai dato[.tdT()j; • TtJJv o^, t^ [j.cv Y-vvTi|xa,

creatis fieri nequii), iia ui, eiiainsi numero dilfe- t!) 5s TTptjSXTi^ia, T) oux oTo' oiT(o? dv Tt? Ta'jTa xaXs-

raiil, essenlia lamen et natura miiiime disiinguan astsv, dtfsXtov TtdvTT) tojv (5p(0[jLcV(DV. Ou •\ap ot)

Qnocirca uiiitas, principio in biiinrinm niola, C uT^cp^ijs...^ dyaOoTTiTos et-siv Oa(i(5f|ao[JLSv(o Tdiv TTop'
lur.

in Trinitale consiilit. Atque lioc iiobis esl Patcr, "EXXTjat (f


tXoao^jjTiadvTiov clTtstv Ttg iT(5X[jtTiasv, Olov
ct Filius, et Spiritus sanclus ; Paier quidem
gcni- xpazi\p zi(; vjzeppuri (19), aatftos ou-toal X^ywv, ^v

lor, el producior, citra lamen nllain passionem, ot? Ttcp\ TtptoTou (20) (JiiTtou xa\ 6suTipou 9iXoaot3st),

ac leinpus, aiqne incorporeo modo liorum autem, : [jifjTtoTS dxo'Jatov TTjv Y-'^vr,aiv ciaayiiTsopicv (21),

altcr soboles, aller proccssio , ant qnibiis vcrbis xat oiov TtcpiTT(0(j.4 ti cfuatx6v xa't SuaxdOcxTov,

ha;cquispiam vocare qncai, nescin, ab iis prorsns r,xtaTa Taij 7tsp't GstjTTito? UTtovoiai? (2-2) rpsTtov.

abstrabcns, qna: sub aspecluin caduni. Neque enim Aii TouTO £-1 Ttov f)[j.sTsp(jov opcov tatd^isvoi, T^

bonitatis snperfnsidncm dicere andebiums (tamelsi dYEVVTjTov 6iadY0[JLSV, xa\ to ysvvtjtov, xo\ tJi £x tou

qnispiam eoiuni, qni apud cllinicos pliiIosopbi;c Ilatpb; ^X7topsu5(j,svov, ('oj Ttou (fTjatv auTJ»? 6 Qsbs
boc vocabulo uti iion dnbilarit. xa't A^Yo?^
laude lloriieruiit,

cuni de prima ct secunda causa dissererct, perspicuis verbis ita loquens : Velut pocutum quodilnm

suiterfluxit '), ne co.iciam quamdam generationem, ac veiiil naturalem qiiaindam siipcrnuitaiem qnu;
rclincri nequeal, miiiinieque diviiiitali coiigruat, invcliainus. Proinde (inibus nostris nosmel conii-
iicntes, ingenituin et genitum inducimus , cl cx Patrc protedentein ut quodam loco ' Deus ipse ac
Vcrbum pronuiiliavit.

» Plato. Joaii. XV, 20.

Cypr., s'Ja'Jvo7tta D (17) reyr^z-rjc. Rcg. lim, ct Or. 1, YEvTiif)?.


(12) Ev(7vrv:iza )'iyyizni. Ueg.
ydvojvTat. Gloss., suor|Xa, xa't yvtopt^Aa, xa't aacfTi (18) 'fi\ -j-E cvcla. Sic C()i!.l. 1 ct 3, aliiqiie nie-
vcvr.Tat, I iiianifcsta, el nola, ct perspicua fiaiil. » lioris iioKc ctidd. QinB lectio profecto niclior Cai,
qiiam ciouiia, i polentia, » qna! in cdilis rcpeii
Mox', etaaY("^''.x^v, t inlrodiictoriiim.
>

iiir/eOr} zu rcoOjwi-a. Ueg. Cypr., ota/uOii liir. Naiii Ni(:;ciii Patrcs, 6[j,oo'Jatov, i ejnsiloiii iia.
(13)
liir.i; » seu « csseiiii:c, > iioii 6[j,os^o'Jaiov, i cjiisdiin
zk XeYO[j,sva.
Nullius, vel c plnriiiin, ])oleiilia!, » Pairi Fllinin csse dcfinieriinl.
(M) 'Arapyja, etc. « > .

{\'Jj' y.if:/iftn\. Duo Uegg., quinque Colb., Coisl.


vel < unins iinperiuin. » ,, , .

Iloc verbo uli- Or. 1,


(13) 'E:iiilyjh\cuy. Lusw sunt. <
•I, et uTtspSji^^i^Jr,.

in(|nit Llias, (piod a rebus ludi- (20) llffl .tp(l)zcv, clc. Plalo, pnniam caiisani.
lur Oicgdriiis,' » «

iiitroducerenl, at- zh Ev, I Uiiniii » bi.iuiit alleram vero , zh iiv


cris niliil di(Terienl ea, qna; ipsi
;

quc iii deorum iiumeruiii rclerreiit ; vcl qnod oin- I Eiis. »

iiino digiia sint, qiiibus illiidaiur. » (21) Eicu-i^dyioiiEr. .Nicct., si7dYt)[iEV.


(IG) 'l'uvzCzi\r -xiri'iceoir. i Moliim yppcllal po- (22) 'T:ioro/aii;. « Cogitatidnibiis, » seu, « idcis

teniiaui cl elllcaciiatfim, » iiiquil Elias, de diviiiitaie niiiiime coiigrueiiieiii. »


n OIIATIO XXIX. — TIIEOLOGICA III. 78

P. n<5tj ojv (25) -xZ-.i; 'V-cp zb JZvTf. za.'j-.x \ III. Soil (|uaiidi) li;i;c ? irKiniiiiit. Niriiiniiii li;c'C

dSi Ssi-i xat vsavixioTSpov (2-1) ciTL^iv, ois 6 Ilaxrip. supra (juainlo suiil. UikkI si cliaiii aiiilacinsciilc ali-

ni-i 5^. 6 riaTfip; OJx TJv, OTS oux T)v. ToOto ojv y.a\ quid (liixMiduin csl, tiiin lia;c eraiit, ciiiii l'ater

t y\h^, xa\ xh nv:0^u.a x6 d>ym. IIa),tv ^pojta .as, eial. Qiiaiido aiilciii ral(!r? Nunf|nani irDii fiilt.

xa\ za).iv d7:oxp!voO;ji.at co;. IMt: 6 l'!?»; rsY^vvr,Tat lileiii de Filio, ideiii de Spirilii s;iiicto iirorii|)liini

"Ote 6 IlaTT;p 0'j Y^Y-vvTjxat. niiE 6c -:?( nv:0;ia (*£.")) cst dicere. Qriod si nirsiis iiie iiilcrrojjcs, iiir.siis

iv.r.iT.ipvjzd.'. ; "Oii 4 ">'i!/.; oOx exT^-mp^uTat, e(),),i libi rcspoiulebo. Qiiando Filius geiiiliis csl? Ciiiii

yeYivvriiat dxpivw;, xal xniio Xiyov u xal [jit] 6u- Paier gciiitus non esl. Qiiaiido Spiritiis proccssil?

vafJtiOa zh uTikfJ /povov TrapaiTf^jai, Oi),ovT£; Xp^J'"-- Tuin cun; Filius non proccssit, sed citra teinpus

xt;v ex-fuyciv SjjtyaJtv. Tb yip ore, xa\ .Y/~d roi;&, ullum, ac supra oiiiiiem r;itioiiis IinmaiKc c.ipium
xat //er« ravra, xai c).T«p;;//c (20), oOx S/pova, gonitiis cst : etiam si id qiiod snpra t(>iiipus esl,

xav oTt [jtaXtTTa pta^(o;j.:Oa • w.tjv ci t?i (2") iiapsx- dctlarare cupientcs, tcinporalcm spcciem ac sigiii-

T£iv(5|ji£vov (28) ToT? iit6totj 6iu(aTT]iJia •cJiv altova (icationem fugere iiequeiinius. Etenim lix voce.s,

^api6avot;i£v, zh ^r\ xtvf|C7£t Ttvt, HT]5i fiXIou (fopa qiuimlo, anleltac, poslltnc, a princijtio , lenipoi-is

;icpt^o;.t:vov xal ;jiiTpoO;jt:vov, OTtsp 6 )(p(5vo;. 11(1)? iiouiiqu:im experics siini, qiramcunqne \irii illis

ouv ou tjuvavap/a, ci uuvatoia ; "O-t Ix:r0:v, et xa\ B iiiferaiiins ; nisi forle a'viim accipianins, lioc esl.
(ii) [Jt£T'£x:tvov (29). T6 [xvi yip Svapxov, xa\ (itotov ii)lerv;illuin illud, qiiod simul cuin rcljiis X'leriiis

zh 6k dt5tov, ou TidvTiog (Stvapxov, Itaz sl^i eXi ap/T;v cxicnditur, nec ullo molu, aul solis ciirsu (quod
dva'f£pTjTat t6v Ilai^pa. Oux S.V3.pya. ouv kTj atiftu •
qiiidem lcinpus csi), dcfiiiiiur. Qtiid 525 cg".
8f)).ov 5: To atTtov, tJj; oO iidvTtoi itpsjSuTspov t(I)v inquios, si Filius ct S|iiriliis saiiclns Palri cu;etenii

(i)v iiTtv (30) aiitov • o05i y^P '°'-' 9<^>Jt6;, fi),to?. Kal siiiil, (inid afferri polesl, (iiiiii priiicipii qiioqiie,

avap/a iito; ko /pivto, xav au ;j.op;xo),uTTT) tou,; queiii;\dnioduni el ille, sini expcries? Qni.i ali ipso

inXoujTipou;- ou ydp 0t:6 xp^iv^i'' "i ^ ^v 6 xp'^- suni, licei non post Ipsiiin. Qiiod eiiiin iiriii.ipio

voj. carei, Kiernum qiioqne esi : qiiod :iuleiii yiernuin


csl, iion prolinus quoqne priiiripio vaoat, qnandiu ad Patrein, velut ad princiiiium ct origiiicm, rcfer-

lur. Ergo illi, qnanlurn ad causain, priiicipio niinime carent. I'erspicuum aiitem est, cnusani noii

conlinuo antiquiorem esse iis. qudriiin causa esi; nciiue ciiim sol lucem lempore aiitocedii. Qu:',n!uiii

aulcm ad lempns, principil expcrtes siiiil, lioet in verborum larvis sinipliciores aniinus lerriies. Nec
eiiim lempori subsuiit ea, ex quibus lempus origineui suiiipsit.

A'. nd)? oijv oOx £ij.7iaGfjs f) yiwTjjtj ; "Oit doto- Q IV. Quoniodo ergo a passioiie immnnis est lu-ec

(jtaTo?. Ei ydp fj ivj(i'j;jiaioj i;jtT;aOf;c, dTiaOf)? t) dno- generalio? Qnia iiicorpoiea. Si eiiini corporea ge-
(jtaio^. 'E'y(jj o£ 3£ dvT£pf,io;jtat •
IIco? 6:6?, £t neralio passionem coiijuiiciam Iialjel, cxpeis utique
XTtT(ia ; OO yap Qthq ih XTt^O[ji.£vov •
'tva ,af) Xiyoj, passionis erit incorporea geiierainli ralio. .\ique ego
OTi xdvTa'j0a TtdOof, dv (JioiJtaTtxiTjj Xa;j.6dvr,Tat, otov cx te vicissim quajram Quomodo Deus crit si
: ,

yp6'ioi , £(p£(Ttj, dvaTUTTtoat; , (fpoviij, IXTzXq, XOtit), ereatiira est ? Non enim Oeus esse potest, quod
xtvouvo^, dTioiuxia, OLOpOioiti;^ d TidvTa xa\ TiX^tio crealur; ne dicam, quod liic (|uoque passio sit, si

TouTtov T:ip\ Tf|V XTtdtv (31), to? TiSitv eOot)Xov. 0au- corporeo modo id accipiaiur, hoc esi , lempiis, cii-
pid^io ok, OTt (iT) xa\ touto ToXp.a?, auvoua3;j.oO? it- pidiias, inforin;itio, cura, spes, moeror, periculiim,

va,; £vvo£tv (32), xa\ ypivOMg xuf|(T£(0?, xa't xtvoO- spei frustratio, correciio : quse omnia, atque liis

vou? d[j.C),toj£(o;, tbj oOok y£vv5v l-|-x(opouv, £t pif, plura, circa creaiuram accidere nemo est qiii noii

ouT(i) y£y£vvrjX£v • f, T:dXtv TiTr,vtov xtva;, xat yzp- faoile perspicial. Demiior aiilein, (piin lii eo (lun-
cattov xa'i evOoptov y£vvf,i£t,; aT;aptO,u.oO;j.£vo:, loO- quc ;uidaci;c proriiiDpas, iit coiliis quusdaiii, ci

Stov (35).Ttvl Ttov y£vvfiKOjv uT:dy£tv Tf)v 0£tav xa\ pr;egiialioiiis tciiipora , et abortus pcriciila cogites,
dv£xXdXT)TOv , f, xa\ t6v Yt6v dvatp£tv (34) Ix tt)? perindc ac non aliter gignere potuerit Paler, si iioii

xaivf,? (35) aoO OTio0£a£OJj. Ka"t o05' £X£ivo oOvaiat " ita genuerit : aut rursus avium quarumdam, alio-

(Tuvtoitv, oTt iT) oticfopo; f, xaii sdp-xa y£vvr,3t; (36) runiquc aninKiliuiii, qiue vcl in lerra ,
vol in aqiiis

(23) /7c'rfi cvr, clc. Interrogantibns EnnomiLiiiis, (28) nupeKTEiri^nsror, Reg. Cypr., iju;jtT:ap£XT£i-
ul dcsignaretur lempus, in quo, vcl (piaiido » ge- i v6;jt£Vov.
iiitiis sit Filins, ac processerit Spiritns sancUis (29) 'ExeTrov. Or. 1, aliiqne iion pauci, kxshio.
acuie respoiidet Cregorius, genitum fuisse Filiniii, ^EcTTir. Deest iii pliiiilins.
(.jO)
el procossissc Spirilum saiicluin aiile ipsornin (31) Ilepl T>tv KTlcriv. Cuca creniiirnm. ('iim
< (|ii;inilo. I Sive, nt in priin:i cdllione iiiterprota- scilicct < gignitur aul p;irtuiit. > Billius , < circa

Uirliilliiis 1 < priiis(|uain teinpus ullum exslilisset. t creationem. >


(2-1) KEavixCnEpor. Tres Kogg., sex Colb., et (32) 'Evrce7r. Rog. Cypr., aliique, £T:tvo:tv.
Or. I, v£avtx(jj;. (33) TcvTdir. Or. 1 aibilt, o-f).
(25) Ih-svjia. Colb. i addit, t6 dytov, < saii- (3'() '\raifelr. Kog. Cypr., £vatp£iv.
clus.. I (55) Katrr\<;. Rog. Cypr., aliiqne plurcs, x:vf,j,
(2(i) \\.-iafyj((;. Or. 1, divisim, d-' dp/T);, < a < van;ini. i

principio. i (5(1) 'II xara crdpxa yirrixciq. Elias, f) xdxto y£V'


(27) i.'( rt'. Coisl. 3, d ;j.t) to. vr,7t;, 1 tcrrena goneralio, >
79 S. GRECORII TIIF.OI.OGI 80
dcgiint, gcncraiiones e.numeres , ac cuipiam lia- A ("i^j yip ev toT; oo?; evvw; OsoTdxov IlapOevov ),
rum generationum divinam illam el, inclTabilem toutw xal •?) K'JVJ[>.o.ziy.ri yivvT|Ti; l^aXXatTovjaa-
subjicias, anl eliam Filium pi'r liaiic novam liypo- iia).XovOc, (]> xh elvoL: [>.r^za'jz>yj, tootw xa\ ih ysvvav
lliesim ilfi meilio lollas. Ac ne illiid qiiiilom perspi- Siacfopov.
ccrc poles , cujns liivcrsa sil carnalis generalio (iihcnbi ciiim apiiil lioniincs Dcipar.im Vir!,'iiiem

iiosii ), liiijus iliversain iiiio(iue aique ab aliis disciopaiilcm esse spiriiualcin vcl.ui generalionem :

reciius dicain , cnjus esse ipsnin minime iJem sil, cjus diversam quoque essc gcnerandi raiioneni.
V. Quisnam ergo esl Paler ille principii expers? E'. Tit; o3v siti nair.p ojx f.pyijisvo; ; "OjTtjoJoi
Is iieinps, ciijus ne ulla (iniilem ipsius essonli;c •coO Eivai (57) fjp;aTo- (Ti o^ ib clvai i^jplaTo (38),
origo rcperiri poiesl. {\\\ aiilcm aliquanilo esse toutio xa\ ib elvai naTp; (59). OOxouv naTTjp utte-
coep^l, liic quoiiie palornilalis su;c principium lia- pov, ou Y^p 'r^p-x-.o- xa\ IlaTfjp xupEw^, oti ixr] xal
buit. 526 I^*'" igi""' ralor poslea cxslilil, quan- Vii^- GidTzzp xa'i Yi^? xupito? , oti y.^ xo\ IIaTf,p.
doquiilem iicc csse aliqiiandi) ccepil : el Paler pro- Ti yip f^iiiTspa, ou xupito?, 6ti xa'i &[X'fu> (40) '
ou
prie cst, quia iioncliam Filius : (iiieniadmodnin vi- yip too£ [xaXXov, i) ti^o; •
xa\ e| aiJi'Jotv f,,uEi;, ou/
cissiin Filius proprie filius, (iuia non etiani Paler. l-ihg, cojte y.tplZe-jdai (41), xa\ xaT' (5XtYov avOptij-
Kam quod ad nos auiiiel, iieutro nomiiie proprie " t.o:- xal Isto? ouok SvOpojTToi (ii) , xal oToi iJtf] teOe-
appellari possumus, qnoniam ulrumque suinus; Xf];jicOa, xal (itfiiifvTE?, xa'i (itjjisijisvoi, (b; [jw5vaj Taj
iieipie lioc polius ,
quam illud; nec ex uno, sed ex G/ij5t? XeiTT^aOat (ip^ava^ Ttj/^rcpaypiaTtov. 'AXXi zh
iilroqne parenle nascininr, ac proimle dividinuir, ej-^rrjjire, (fiqT'iv, auTb , xat t6 ys^-^mjrf/t, Tt litXXo

Iiaulatimqne liomines eflicimiir; imo ne liomines t) apxtjv eiaiXYEi y£vvf|asoj;; T£ ouv av ijiTjSs touto
quidein fortasse, et quales noliiimus, tum diniillen- Xiytoijisv, iXX' tjv (Jtt' (ipXTi; YEysvvTUiivo?, 'tva sou
les, luni (limissi, adoo ul solx relaliones rebus ipsis (SaSito; (fjytoixEV TJt; TTspispYou? ivaTaist;, xa't zi-

orbse rclinqnanlur. At, iiKiuies , ipsniii lioc ,


ye»Hi( Xoypovouc ; ''Apa ypatfTiv liniotaEtc xaO' fujttJJv, cb^

el geiiilus at, quid aliud quain geiieratioiiis princi- T.3.rja-inrjy.-.-.oT.wj -: -.r^c, Ppatff,; xa\ tt,; aXrfidoii;

piiim inducit? Ego vero ila respondeo : Quid si ne "H reaaiv eCotiXov, oti TtoXXi tiov xpovtxto; XEyoiJii-

Iioc quideiii dixerimiis, sed , a principio genitus vtov, EVT|XXay[iivto; toi? xptjvot; iTpotfiEpETOt, xa\ pid-
eral, ut curiosas ipsas ac lemporis aniicas objectio- XtiTa uapa -.r^ auvTjOsEa (-45) tt,; Osia; Vpa^r\i;, ou/

nes nullo negotio fiiijianius? An lu crinicn nobis oaa toO 7:apE/.T,XuOoTO^ yptjvou [iiivov £aT'tv, ij tou
iiiferes, quasi Scriptur* ac vcritatis aliqiiid adul- TiapiJvTo;, dtXXi xa'i oaa tou pirAXovTo^, to^ t6, "Irci

leremur? Nonne cuivis perspicuum est,ae prse- ^ r/ £y;piirt?ar e^»-?}; ouirto yJtp ^'.jpua^avTo' xa\, 'Ev
serlini in Scripturae usu positiim, ut pleraque ex .-rorayuo i^if.let^rorrnj .-to^^ • oTCEp estI, 6ta6E6f,xz-

liis, qux lemporaliter dicunlur, inveisa teniporum atv. Ka't ixaxpJiv av E'tTi itiiaa; (iTiaptO[ji£tv Ta^ Totau-
ratione proferanlur, nec ea soliiin , quae prxHerili ti: ^tova^, a't Toi; cfiXoTTovot? TSTf,pTivTat.

leinporis snnl , aut praescnlis, sed ctiam qua; fiiluri signilicationein b;ibent? Quo in gcnere illiid est :

Qtiore fremueriint genles" ? ( Nonduin enini frerauerani. )


Ei, In nuniiiie pcriratisibuni pede ", id csl,

periransicrunl. iSiinis longum forct onines linjusniodi voces receiisere ,


qna; a sludiusis observaias

Cillll,

VI. AKiiie ad li;inc moduni se liabol li;x:c illorum C^'. Touto [ib/ of, TotouTov. Olov Sk auTtov y.i.y.zl\i'.,

Jam quaie ilbul coriiin est, cnjusqne tb; Xiav oua;pi xa't ivafr/.uvTov; Bou'at,OeI?, (faa\, ye •

objeclio.
rixandi libidinis et impudentise? Vol vnlens , in- yivvTixs t6v Yi6v, i^
i;.}]
pou"Ai[X£vo,-. EtTa Oca^xouatv,

quiunl, Filiiim gcnuit, vel nolons. .\c deiiide iicxi- toj otovTat (44), d[j.'.fOTEptoOEv ai.t[iaatv, oux iaxu-

bus, ul qiiidom ipsi putanl , utrinque adversarios pot;, (iXXa xa\ Xtav aaOpot?. Et [iiv yip ou OiXtov,

illig;int , noii tainon lirmis , sed pcrqiiam eliam iin- tj;aa't, T£TupavvT,Tat. Ka't Tti; 4 Tupavvf,aa? ; Kat 7;to-

liecillis. Si eniiii iiuleiis, inqiiiunt, vis ergo ci albita 4 TupavvTiOEl;, Q^ii; Ei ok OrAoiv , 0£Xf,3£io.; ^''4,-,

esl. El qnisnain est iiiii vini intulit? Et rursus , o l^ii.;- Tid); ouv ix tou riaTpi;- Ka't xaivfjv (4a;

'» Psal. II, 1. " Psal. Lxv, 6.

Tovdrai. Sic
Coisl. 2, sex Colb., Par., clc. D min dimissi, ciim scilicel parcntos lilios (icscriint,
(57)
In qiiibnsdam, Iii ed., Ttuv Etvat.
-.'j slvat. ;iiit ;ib ois (lesorniitnr ; vcl cliam, qiiaiido parontes,
l58) "Usc.aro. Coisl. 1, oux fjpcaTO. « Cni, ut cs- aul lilii mnriiinliir.

set\ nulla fuil origo, liiiic noc iil l>at(!r essel. » (45) T\{ rvriiitfia. Ilcinsius iili. Exercilalionun
Coisl. Sed sacraruin, pa;;. 1"), logil, zf, tj-jv/iU, sici|no locii n
(59) Ilazfl. Keg. a, cl 1, lIaTf)p. in
Ileg. a, enicndatnm. Iiniio iiiloriirolalnr : « An voio iiolnm oiiiiiiliiii
(40) '"A/t.-(o. Ulruinque siimus, » id cst, « filii,
« iiiiill;t, (|ii:o ilo Ifniporibiis diciinlur, ciiiii iniit:ilion ;

qiiia au aliis gignimur, ct pareiilos, quia aiios gi- toni|iiiruiii cl!orri, iii ipsa |ir;csoriiiii sacr;iriiiii Sori-
giiiiiiiij;. i ptur.iruiu sorie, non ca, ([11;« pnotorili Uiiiluin siint

(II) Mefl^^ecrOai. Id esl, « ita ut diviibiiniir iii lo-iipori.s, :iiit sod ol (iiiio fiituri? Ui cn;ii
pr;csciiiis,

filiaiionem et palernilatem, iii soinoii piloriiiiin ot ilicilur Qiiaro freniuoriint gonto.s? iNiiiuluin eniiii
:

inatcrnnin. > Inin lieiiiuoraiit. El, in lluinine portiansibunt ped :,


(',2) Kal ovSi &rOfO).roi. Ne liomiiici
'lcojr id osl, liansioranl. 1

quidem, Qniaiiiiiiirum, » inquit Elias.i alior-


elc. < (44) 'Ur oierzai. Duo Colb., et IJas., «i>; oUj
lus, vel monstra qiiaiiduijue liunt. » .Mox xat a-f:i-J- t:, « q iluiu pussunt. »

zzi, etc, idem Elias sic oxpanii: iTiim dimittentes, (45) Kairqr. Kog. Cypr., xsvfiv, 1 vanam, >
Sl OP.ATIO XXIX. — TIIEOLOCICA III. 82
Ttva [J.r;xipa xr,v 0£Xt,3iv av-\ xoj IlaTpi? avar/.i-- .\ qiiomoilo, ciii vi.s ;vll.ila csl, Deiis csse polnsl ? Si

Toujiv. "Ev [i^/ oiv toOto x^P'-v a'JTwv , av toOto :ui(cni volc-iis, eigo l'"iliiis, voliiiiuuis i;;,! rilius. Qoo
Xiytoaiv, oTi Toij udOou; dzocTdvTS?, Ju), TTjv poO)>r,- ijjiUir iiioilo cx l':ilrc iirnnenilus csl ? Il;i iiovain

(jtvy.aTacpiOYOuatv ou y^P rcdOo» (iG) fj ^ouXTjtji^. (pi.imilam iiialrem, voluiilatfm, palris loeo toiniiii-

AiuTEpov 6k, toi))fi£v t!) iaxupiv auTuiv, o Tt '/.iyo^ic.v iiiscnnliir. In lioc (iniJoni aignmenlo, primiini lioc

aptJTov 6i auTot; aujjtrXaxiivai T.f.iizpo'J i-{f\tzipM. scitiim ac lcpidum csl, (|noil a passione illa, ipiain

Su 5i auTi; 6 X^ftov su/jptTj; o t[ av OJ),T]? (17), ex lanlopere uryeljaiil , al)sceil(!iilos , ad volniilaleiit

OiXovTo? u-iTTr,^ tou aou 7:aip?i;, i^ [Jtj) OiXovTor; Et conrnginiil; iioii eiiiiii passio csl volnntas. Deiinle
(jtkv fip i| ou OiXovTo;, T£Tupdvvr,Tat. Tt); pia^! 527 videamiis , olisecro, (|iiam vim lialical (luoj
Ka\ 6 TupavvTjda.; auT(iv
Tt'.; Ou yap St) ; ttjv (fustv (licniil. Opliimini .aiilem fiiciil, piins cniii ipsis

Ipjtj •
^x:tvT] yjtp e/£t xa't to at)j'.fpov£tv. Ei Zl Oi- pcdeni prnpiiis conferrc. Dic cr;;o ipse, (inisi|uis es,

XovToj, d-iiXtjjXi (jot 6i' oXiya^ auXXaCd; 6 rarTjp (|ni leinerc. (iuid(|niil liliido Ina Inlcril , cHnlis. Kx
Ozli^^awi ('i8) ydp ul^;, dXX' oii iraTpb; dva^iivr.va;. voleiile palre luo procrealus cs, an iiolenle? Si cx
'AXX' srl tJiv Osbv [jt£T£i[it y.a\ Td x-rtafj.aTa, xa"t nolenle, vis crgo ei allala est. imlignum facimis!
Tt a>(V ipcoTT)[Jia TTpoadYd) TTJ ar\ aotpia (!!))• OiXtov El quis laiulem ei vini allnlir.' Noii enini iiroleclo

unijTr,a£v 6 0£'j? (.'iO) Td TrdvTa. t^ ptaaOiis; Kt '' natnrain dixeris. ^am ei (|no(|uc siia coiislat casli-

[jt£v fltaiOslj, xdvTauOa f| Tupavv'i.; xa't 4 TupavvTj-a;^ las. Si aiilein ex volciilc patre ,
palcr lilji proiiter

e! Si pouX(5[jisvo?, iaTipr|Tat tou (-hou , za't Td zt!- paiicas syllabas periit : voliinlalis si(inidein filiiis,

aixaTa, xa\ a'j [j.iv izph tojv dX),ajv (51), 6 TotcJTOu.; ac iioii palris exstilisli. Sed ad Deuni ei crealuras
dvsuptjxtov Xoytaptouj, xa'i TotaiJTa ao-^ptJ^i^JtEvo; • Os- traiiseo , ae liianinict (]ua:siionein sapieniia; tu.i;

Xr,a£t (S2) ydp [j.i-Tj tou XTiaTou 6taT£t-/i^£Tat. adniDveo. Vnlensne Deus iinivcrsain liaiic rcriim
'A"u' l-spov, oT[jtat, OiXtDV eaT'i (53) xa't OiXraij, inolem rondidit , an iiolens et coartiis ? Si coacliis,

Ycvvuiv xa\ Ysvvriat;, XiYcov xa^Xofo?, ei [j.r] ijieOuo- liic ((uoqiie vis adliiliita, ct i|iiilani (|ni viiii adlii-
[;.£v t4 [Jt^v 6 xivou[jtevo; (5-1). Td 6£ oTov ^ xivTjat;. buil. Si aiileni voleiis , oibaiitiir Dco , luni ali;e

OGxouv OeXfjatti);, Tb OsXtjO^v (55) ( ou5k ydp 'iz£Tat crealurse, luin lii proe CEclcris. qni lales raliociiia-
7:dvT(o;)- ouo^ zh ^s^wfil-j, •[z'nT,^iij)i • ouok to tiones , l;ilesij\ie vci l)i)rnin cipli.mes excngitas. In-
dxouaOev, £x'.fiovf^3£tij; • dXXd tou OiXovTo;, xa't tou lerniedi;i qnippe voluntale a Cre.ilore disjungenliir.
yevvdivTo; (5G), xal tou Xi-j-ovTo;. Td tou 0£ou oi Veriiin aliiul , ni fallor, est voleiis, aliiid volunlas :

xa't ^T:lp TauTa 7:dvTa, u> civvTjai; iaTtv taoj; ?] Toij aliiul gigneiis, aliiid generalio : aliud qni loqnilur,
•j-cvvav OiXr,at;- dXX' ouokv [jtiaov, £t' •v-£ xa\ toOto aliud serino , nisi forle lemulenti siiiius. llornm
6£;(bjjt£9a (57) oXto;, dXXd [j.ti xa\ OsXrjaEtjj; xp£iTTojv eiiim allernm est , is (ini movet, altiTum velnl nio-
f] 7£vvr,jt;. tiis ipse. Niin cigo volnnlatis est , volituin ( neqiie
eniin hoe prorsns scquitur) ; nec genenitiouis , qnod gcnilum est , nec locutionis ,
qiioJ ;indilum
e.si, scd volenlis, el gignenlis, et loquentis. At qn;n iii Deo coiisidcraiitiir , siipra lia:c i|iioqne omnia
suiil, ulpole cni generalio Ibrlasse sit ipsa gigneiuli voluntas ; veruiii niliil est inlermediiim , si modo
lioc qiioqne oinnino admitliimis , ac iioii piiiiiis st;iUiiinus generatioiiem li:ine voliiiitale sublimioreii'.

el pr.xstaiitiorcm eshe.

Z'. BoiJX£t Tt TrpoaTcai^w xa'! TOvITa-ipa; Ilapd VII. Visiie in Patrem qiioqne ipsuin cavillis

aou -j-dp £-/(0 Td TOtauTa ToXjjav OiXcov ©^''j; 6 lla- noniiiliil ludaiii ? Tii niilii ans;iir. lalia aiidendi
Trp, i] [JtT] OiX(ov. Ka\ ozto; d-o'f£'J:T] t6 a^jv 7:£pt- pra'bcs. P;iler itaqiie vel voleiis Deus csl, vel no-

6i5tov. Ei y.b/ 5¥^ OiXu)v,7:oT£ tou OiXeiv •r]pY[j.ivo; ; lcns. Ac vide qn:i tandcin ratione sciliiin illnd tiium
Ou yip ~p^'' eTvaf o'Jo^ y^,° \'' ''^' Tjp^jTepov. "H -zh el aculiim arguineiUuni ellngics. Si volens, quando
[jtlv ouTO'j fleXriaav, t6 oe C£).r,Oiv ; MeptaT^; o-jv. velle coepil? Non enim priiisquam essct. Ne(|iie

lliTj; oe ou OeXTia^tjj; xa't outo;, xaTd a£ , 7:poGXr,;j.a ; p eiiim inins iniiil(|iiaiii eral. Aii parliiii in eo qnid-
Et 6i ou OiXiijv , t! -.h piaad;j.£vov £ic to £tvat ; Ko't dain fnit ijiiod voliiil, partim qniddam qiiod in vo-
T.C)^ Qihi, ei pefiiaaTat, xa\ TauTa oux dXXo Tt, i^ lunlalcin cccidit ? Divisibilis igilur erit. Qiiid auteiii

a\ixh ih £tvai 0£(5;; ndi? ouv, (fr\(j\ (58), y-T-''''''^- afferri polerit, quin jiixia iiiani argumeniandi ra-
Tat; noj; e-/TtaTat , £!'7:£p SxTtaTat xaTi ai ; Ka't tioneni, ipse qiioiiue voliiiitatis fetus sit? Quod si
Ydp xa\ TO^JTO TT-; a^JT?,; d7:opta;. Td/a dv £t7:ot?, nolcns, (inis enm coegit iil esset ? Qun eliam inodo

(IC) ndrlc^. S.(. trcs Ilegs., sex Colb., Or. 1, et Or. 1. Iii cd., 'i-.ip6'/ eaTtv, 0']iat, OiXtov.
Par. lu eil., T.dOou;, i passioiiis. » (54) '0 tcirovj.m-oi:. Sie oiniies codd. In ed.,0'j
(47) &iJ)]r. Quiniine Cidli., iOiXr];. xtvouiJ.£voi;.
(IS) «f.6/tr).ojc. Tres Uegg., qliatiior Colb., ct (5r.) Tu es.l)]()ir. « Voliluin. i Hac voce uluntur
Or. 1, 0£Xf,;jiaTo;. Scliol.islici, ad sigiiili(;iiidniii volmilatis objectum.
(49) TPj CT)] crcp!(f. Wxc iroiiicc dicla. liill. < l.l qiiod iii volnnLilcm cccidii: »
(f.O)'o'0st'c. Deest 4 iii pliiiiliiisco.ld. (50) l'Erro)rTC(;. Sic Reg. a, aliiqne. In ed.,
(51) IJpb raif ci.LlMr. Sic tres Ucgg., et sex y^'.''''^'''"''''"'''-

Colb Dcesl itpo iii e.l. (57) SRS,(i)neOa. Or. I, Bas., ctc, o^^^ijteOa.
(52) S£ji\(-e.i. Coisl. OiXr,at;. (58; <Pi\o-L Deesl in plnriuus liegg., el @v. 1.
(55) "EzEpor, (TjKti, (Ji.l(x)r iczl. Sic Ircs Regg.,
«3 S. GHKGORIl TIIEOLOGl 84
Deus , si cortcliis est ; el coacliis qniilem iion ad A «t ("iO) pouXTjffst y.a\ Xij^). 'AXX" oijTid) X£ysi? Tb itav.
.ilitid quiclciiiam, qu.im ad 523lioc, ut Dcus esset? Ilioc yip 'ipyou Suvafjitv ejx-"' ^ Po'JXi,Ti? xai 4 Xci-

Qnoinodo, inqnis, Filins giMiilns esl? Verum, lu yo; ; "E-i (GO) XsiTiETai Xsysiv. OC; yip ouxu; &vOpw-
(liioqiie respoiide, qnoinodo cre.itns est ? siqiiidem, 7:0;.
iit ipse asseris, crentns esl. Nam id qiioqne eadeni dillicnltale lalioral. Dices forlassc. volunlate et
scrmone. At iiondnm rem lotam expedis. Quomodo cnim operis viiu voliinias et scrnio liabneriiil? H')c
cxplicandumadliuc tilii snpercsi. Neque enim liomo ila fal)ric.iiiir.
Mll. Qiiotiiodo ergo, inqnies, geiiitns est ? Ilaud H'. IIw; ojv ysYsvvrita'. ; OJx av f,v [jcEydXr, <j

ni.Tgiia essct li;cc gcneraiio, si a te percipi possct, yivvr,(Ji?, £i <jo'i xa-EXajiSdviTO , 8; ouO£ Tr,v iStav
quippe qui ne tnam quiclem iioris, aut certe exi- £-!3TT) y£vvr,c:iv, t] [jcixpdv ti TauTr,? xaT£(Xr,-.fa;, xaV
guam quamdam partein percepisti ,
qiianiumqne le ojov atix^J^Tl ^^T^'v • ETtetTa oret th itav ytvdicrxstv;
dicere pudeai. Ei posica eam pleiie tibi cogniiam rioXXdt av xd[Jiot? 7tp(5TEpov, 5j siipot? X(5yoi»; cj'j|ji7ir;-

essc censcs? Magnus libi labor prius subeundiis esl, §3w; ,


[jtopcp(oiEii);,<faVcp('ja'sa)5, (I/U)(ri5 7rp6; (TtojjtaSE-

quam ut ralioncs cas iiivcnias , qnibus couslitutus ,


C[J.?jv, vrj'j Ttpfi; cj.u)(r,v, Xijyou Ttp^jj vo'jv, xtvr,<jtv, atj^T;-
formaius , ac maiiifestatus fueris , quibus eliam aiv, TpocfTJ^E^ojjtoiojJtv, ataOrjcjtv, pLvfi[;.T]V, dvd,tJtvT]Cjtv,
anirna cum corpore , niens cum anima , raiio ciim TiiXXa £? u)V auvEUTT^xas' xai rtva [jtiv tou auvajjt^o-jE-
iiiente quasi viiiculis qnibusdam asliiiigalur : luiii pcju, '|u/^;, xa't aiu,(j.aTo?' Ttva 5k Td [jt£jji£pi.a[jt£va,T(va

<Hioiiiodo corpiis inovcalur, el aiigeatur, atqnc ali- oid 7:ap' dXXTiXwvXa[jt6avou[j;v. "flv ydp iJcJT^pov fj ts-
menluni ipsi assimilelur : ad b;cc qute sit seiisuiini Xciwit;, TO'JTO)v ot X(3yoi [ji£Td Tr,.; y£vvf,a£i.);. Eiji^ xi-

r.itio ,
qna; mcmoria; , qua; reminiscenti;ie , rcruin- v£s" xa\ (Jtr,5k tote tptXocJo-yf,(iTi; (01) 0£O'j y£''jvT)!Jtv
t|iie c;ilerariini , cx qiiibns consias : ac pive- o-j ydp dscj/aX^;. Ei [jlIv ydp ttjv (jt]v yivti)cjx£t;, ou Tid-;-

lerea qiui; coiijiiiictim ulriusqtie parlis siiit , (\\ix T(0; y.a\ TT-iV TOU 0£Oij Et 0: (Jir,0£ TTjV (JT;V, Tldi; Tf|V

divisa ct soparata , qua; rursus a se inviccm acci- TO'j 0£oij ; "Ojco ydp Qil^ dvOpioTTOu SusT£x;j:apT(iT£-
piaut. Qu;ie cnini tcmporis progressu pcifectionein po; (G2), TOTOJTti) xa'i Tf|.; afj; Y£vvf|a£(jJi dXr|7:To-

suam conscquuulur, eoruin cerie rationes ips;ie Tipa f; ctvcj ysvvriat;. Et 5k Sti [jif; aot xaT£!XT|7rTat,

siniul cum jjcneralioiie exsliterunt. Dicas, velim ,


Sti toOto ou6b Yeyi^^vTjTat (63), iopa aot Tro/.Xd 5ta-
qua; sint Ii;c raiiones ; sed nc tuai quideni de Dei Ypdc;;£tv Ttov SvTtjov, St [jf>, xaTeiXTitpac, xa\ Trpci ye
f.eneratioiie pcrlracla. Nec cniin id periculo vacat. TtdvTtov (di) T&v 0£Ov auTcjv ou ydp (Go) t! izoii

Si eiiim tiiani cognoscis, non proiiniis seqiiitnr, Dei iaTtv eiTretv ix£'S, 'X-^''- S' Xtav ToX[jtr,p6; el, v.oA •zd.

quoque gciieralionem tibi cognilam et cxploratam r r.eptTTd [xeYaXcSijJuxo?. KaTdSaXi aou Td? ieOaet;,
esse. Si aiitcm lua tibi ignola est ,
quo landem xa\ Td; Statpsaet;, x(x\ Ta? Top.d?, xa\ T'b 10.; 7cep\
inodo Dei gencratio tibi nola erii? Qnaiilo eiiim o(o|xaTo? StavoeiaOat Tf,? drtoijidTou cfjaetii.;' xal
(iiniciliiis cst Dci naluiain, qnam liominis, indagare, Td/a dv dwtijv Tt otavoT|0£tr,? 0£O'j (OC) yevvf,as(oj.

laiiio quoiine dilTicilius percipi polest superna ilU niij; yeyivvTiTat ; IldXtv ydp t& a'jTi tpOiy^oijLai

ct divina generalio, quain tiia. Qiiod si ,


quia eam SuT/ipaivtov 0eoij yivvriat; atiOTiJi TtiJtdaOto. Meya
rognitioiie asseqni ncqiiis, idcirco ne gciiitum qui- aot t6 [jtaOetv, oti yeYevvT^Tai. Tb Se too?, ouSk ayyi-
tiein cssc conicnclis, leiiipiis jani libi fuerii, iiiulia , Xoi^, y.r\ oTt ye ao\ evvoetv auy/iopf,a(o[j.£v ((>7).

«jiiae lu miiiiiiie percepisii, atque aiile oniiiia Deiim Bo^JXst TtapaaTfjaio to tko?; 'SJ; olSev 6 yevvfjcia;

quoquc ipsum, c reriim natura dclere aiqiie obli- HaTfiP, xa\ 6 yev';r,Oe'ts Yiii;- to Se uTikp TaiJTa,

lerare. Nequc ciiiin , quid tandcm sit, cxplicare vecfei xpuTtTSTat, Ti;v aT;v Sta^suyov d[j.6Xut0T:!av.

pntcs, qu.-(iiilibet aiuiax sis, atqne-in supervacaneis rebiis strenuus et niagiianimus. Tuas illas fluxlo-

nes, ci divisiones, el seciioncs prius abjice, ac de iiicorporea illa iiaUira, qnasi de corporca, disputare

ilesine; atque i!a fortasse dignum aliqiiid generationc divina coiicipcre animo qucas. Qiiomoilo gc-

iiitus cst? Ideni eniin indignabundiis repeto. 529 Dei gcncratio silcntii lionore (lecorciur. Abunde
niagnum tibi est scirc, euin genitum essc. Qiio antem modo geiiilus sil, ne ipsis qiiidciii aiigclis, ne-

duiii libi inlelligcre concesserim. Vis dcclarcni qiioniodo? Ut scil Patcr, qiii gcnuit, ct Filius qui

genitus est. Quod supra haec est , niibe obtcgitur, aiiimique tni liebetudinem fngit.
IX. Scii argutari pcrgiint. Exsisleiitem, vel non D 0". "OvTa ouv •(e.yv/vi]y.z'/, i) oux 5vTa. ToJv Xtipt;-

cxsislentem geiuiit P;iter. futiles nugas! Il;cc udTiov 1 Ilepl k\i.k xa't ak TaiJTa, 0'! %h [jiiv Tt ri(jt5v.

iiiim mibi ac tlbi conveniiint, qiii partini cramus, ihzT.irj £v tt; (ia-f 'Jt to'j 'ASpaiix, 6 Ae'jt •
t^j oi •(f^6-

lil I.cvi illi', iii luiiiliis Abr^ilise '-, parlim proireali WJ.E'j. "llaT£ e? ?JVTU)V, TO()7rov Ttvd To f;(xiT£pov, xa\

" llcbr. VII, 10 .Miq.

"Oti. I)ee>l in Or. 1, aliisqiie pliiribiis.


(Sil) (03) Orfii yFyh"rr\Tai. Ncmpc, • Filiiis. »
(00) "Eti. Sic ires Kcgg., qninquc Colli., Or. I, (Oi) ndi-Ttor. Ileg. a, qninciiic Colb., dTtd-jTtov.
ei Comb. In cd., h) Tt. (0.">| 0!' ydp. Pliircs codil., 0'Jo^ ydp.
(01) <I>i.lca-o;j7'icrrir. Reg. un), 'ftXoao-ff,aetc. iGO) Ohou. Cnmb., Trrp' t-ȣ0'ij.

Or. 1, cftXoc7o-.ff|aoi?. (07) ^vxyo)pi\<T(,mF.r. Diio Regg. , Or. 1 . ct


(02) SiicTeKjiaj,T(jrejior. t Quanto eiiim diffici- Coiiib., auy/(opf;ao!xev. Lociis isle in Or. 1, aliis-
lius esl Dcum
per qiiasdam coiijccturas, quaiii lio- qiie |)luribus sic lcgitur : o'J5^ d-yiXo'.; evvostv, [xf),
Kiincin comprclicnderc. > etc C-.: yi aot voefv auy/(iipf;(ro[x£v.
85 OUATIO XXIX. — TIIEOLOGICA III. 86

oux iivvtov •
cvav-to); TZipi irjv ipyi-^owj 'j).r,v Oto- A Miimis; ac proiiide parliin cx cnlibus, p:iiiiiii cx
JTauav 3319(0.; i^ oOx Svctov, xav Ttv;? (G8) ivivvr)- iioii ciililms siiimis : coiilra qiiam iii pririiigciiii illa

tov (G9) avaTcXax-ctoJtv. 'EvTaOOa Si a'Jvofo;j.ov tio inaicri:» accitlit, f|u:c li:iiul iliiliic cx iion ciilc pro-
slvai xb Yjy£vvf|30at (70), xa\ ont' apxr,?. "fisTs tou cieata csl , iitcmi(Hic caiii iiomiiilli :clcriinin csfC

Ofjiiri; (71) xb dij.9txpTiixvov touto JptoTp,(ji.a ; Tt ydip coiifiiigaiil. Ai liic jjeiieraiio cuin csscnlia ipsa eon-
Tou lii:' apxr,i r.ptaGCzzpoy, W txzi Oto^sv tb sTvat ciiirit, atqiie a priiicipio exslilil. Ubi ergo anccps
7:oT£ Tou Viou, i^ t!) [xt] elvai ; '\[j.c}o-ipv)q yip t?j, ilhiil tiuiiii, aliinc ulriiiquc piMCcps argumciilum
<}.-r' dpxUQi XuOf, jCTat •
c! |if, oot xa\ i IlaTf,p, -a),tv poiies? Qniil cniiii co, quod :i priiitipio cral, aiili-

£ptOTtI)VTtOV f);jitiJv, ij SvTtov, -i^ s| oux Svtijov, xivSu- qiiius esse polesl, iil illic teinpus colloceniiis, vel
v£U5ct£v f, 6t; elvat, fjikv npocbv, S 6i tov, fj Tautiv (iiio crat Filius, vcl quo iion crat? Ihroque cnim
Tu YUT) TcaOsiv, k^ oOx SvTtov stvat, 6ti ti si TtJov nioilo illutl, fl ;)nnci;)io, dissolveiur ci tverlclnr ,

EftoTTiijiaTtov TTaEyvta, xa\ Ti; Ix t{<i4[j.[j.tov (72) otxo- iiisi fortc tilii qiioqiio P:iler, perciiiictantibus rursus
Sojjii;, a; 1^1^,0^ otupat; iTTav-stt. 'Eyt') [jikv ouv ouo- nobis, cx eiilibusne, ;iii cx iion enlibus sit , bis

ixzpov TouTtov 6£xo|Jtat, xa't tyjv £ptoTr,atv cpr,|jit Tb essc periclitetur, alter iiimiium pr;ccxsistcns, altcr
Stotov £X-''''> o^X^ '<> aTOpov Tf,v onTav-i]7tv. Ki S; cxsistens ; aul cerie propter hnlicras tuas inierro-
<:o\ (73) tfaJvETat dva^^-xaiov eTvai t6 sTspov iXT)- " galioiics, alquc ex arena construclas donios, qu;ic

GcJitv £-\ itavT^v.;, xaTJi Ti; ja; 5ta'AsxTtxa; u-o).f]- ne lcvih'is qniilem veiiiis resistere po^siiiu, idem
if^ct;, Si^at (jiO'J Tt [jitxpbv sptoTT][jia" '0 yjj6'mq £v ci, qiiod rilio, acciiliil , lioc esl, cx noii ciilc sil.

XpiSvt;), fjoux ev XP^^^V > Et [xkv ouv ev XP''-'^'','> '^'•" tgo quiilcm ncutrmn liorum adiiiillo, qu:cs:ioiicm-

ToiJTto; xal Tt TTapa toutov 6vTt xa\ TzSiq r.zpiiymz'. ;


;
([110 lianc luam absiirditaiis miiliuiii, diniculiaiis

Ei 61 ouxiv xpovtp, T!.; fj 7r:ptTTr] iocf[a, y^pmov etj- nibil liabere aio. Quod si lu jiixta tuas dialeclicas

iyetv axpovov; Tou o\, IScr 6;t'o ij.-evdc^uti, SJ»; xh seiucntias in oniiii argiinicrilo tillerulram di.^jini-

'eTipov, i^ a"Ar,0sue30at (7-1) (jiovov, t) (j-euoeaOai •


ou ctioniiin veram esse oporlere exislini:is, p;irv3ni

yiip (iijt'.p(iT£pa 6(o!io[jtsv. 'A).X' oux ^voixstat. "11 yiip (liianidam inierrogaliunculam a me accipe. Tenipus
i{'£uS6[x£vo? a/r,OsuT£t, -q aXT^Oeuiov t}.£U3STaf naaa estnc in lempore, ani;oii? Si in lenipore, qiio lan-
avayxi\. Ti ojv Oau[jta3Tftv, tonrsp svTauOa GU[j.6at- dciii? Quidqiie supra lioc exsistenle? Ac qiiomodo
vst Ti evavTta, ouTto; s-xstjs i^jttfOTspa ^/suosciOat, lioc contiiientc? Si :iiilem iion iii tempore, qiiae

xa\ ouTto aot xh aotfiv f,/,tO;ov ava^avfjasTat ; "Ev li.cc exiinia sapieiitia, tempiis tcmporis expers in-
eTt [j.ot Xucrov Ttov oivtYfJtdTiov SeauTio ok Y£vvti>[;.^vtp diicere? Age, liiijus scriiionis, Nuiic ego meiUior,
itapT);; Tcdpst 6£ vijv oiSsTspov; Ei p.kv i'ip xa\ „ da aUeruin, aut duiilaxal vcriim esse, aut rdsiiiii :
; t)

Tapr,;, xat Trapsi, to; Tt;, xat Ttvi xat ^rtOs £!; iion eiiiin iilruniquc ilabiiiuis. Alipii millo modo
;

5i.t:fto ys.yrrjo.xi; Et Sl [j.T]0£T£pov Ttov £tpT][jiivtov, lioc fieri potesl. Vcl eniiii niciiiieiis vcruin dicct,
rao; GsauTou (73) xwp-?!); >ta't Tt? 1) atTia T-f,,; Sta- vel iiienlielur voniin direiis. lla prorsns nocesse
.?£u^£Oj; (7G) ; 'A/X' dTratS^uTov xh (77) 7zzp\ xou 5v!)?, csl. Quid igilurminim, si quem;idinodum liic coii-

e! ^auTtp n:aps3Ttv, f< uf], noXuTTpa^fiJLOv^iv. Ta'jTa iraiia coiicurninl, ita etiain illic ulraquc pars a
yip £-' aXX(j)v, o'Jx sauTou Xi^j^eTat. 'ATiatSeuTOTspov, vcro abcrret, alqiie ila scitiiiii illud et erudituiii

e'j"tGO;, xh dTi' dpx'?i? •'sYsvvTjptevov (78), ei TJv T:ph tuuiii arguinentuni sliilliiin atque iiieptum appa-

crii yivvTiiiU);, f, o'Jx r,v, 5tsu0'jv£c;0at. Outo; y^^P reat? Ac velim iuilii lioc ctiain xiiigma solvas :

rcspl Ttov XP°^V StatpsTSov 6 Xiiyo;. Aderasiic libi cu;n gignereris? Adesne etiani iiunc
An aderas, ct adcs, quisiiani landem, el cui? Et qiioniodo unus
libi? iieulruui 53O lioruin? Si cniin

duo cffectus es? Si auteui noutruni lioriim qiia; dixiinus, quoiiiodo a teipso disjiingeiis? Et qiiae

disjiinctionis liujusce causa? Sed iiiciitnm cst, inipiics, cum de iino dispulalur, adsitne sibi

iieciic, curiosiiis inquircrc. llxc eiiini de aliis, non de seipso dicuntur. Iiicplius, niibi crede, est, id,

quoil a principio erat, uirum anic generaiioncm erat, necne, in qua;stionein vocare. Ilaec enim
dispul:iiio iis deiiium convenil, qua; tenipore dividi possiiiii.

r. 'A"aX' ou TauTbv, 9Tid, t6 dyivvr^Tov xal T?< ysv- D X. At cnim , inquiunt, noii idem siint gcniliim
vr^^jov. Ei oh xo'jxo (79), 0'j5s 6 Yib; Tto naTp"t Tau- ct ingenituni ; ac proiiide, nec Filius cuin Palre
Tov. "OTt (Jtcv cpavsptJo; 6 X^jyo; outo; ex6dXXst tov idem esl. Quiil opiis est diceie, boe argiiuientii

Viiv Tf,? Os()TT]To;, t) Tiv IlaTspa, Tt xpf, Xsystv; Ei vel I'atreni, vel Filiuiii a divijiilalc nianifesle siib-
yip Tb dYlvvi]Tov o'Ja(a 0SOU, t6 YevvTjTiv oux o'Jcta •
nioveri ? Si cnim ingenituin essentia Dei esl, pro-
ei 6^ T0'JT0, o'Jx exsrjo. Ti; dv-epst Xoyo; ; EXo^j Tot- feclo genilum esseiitia 11011 crit : aut si lioc, pro-

(G8) Tirei;. Plalo in Timwo, el Aristoleles liic videtiir allerurn obiqno veriini, > ctc.
dcsigiicintiir. (7i) "// (i.h}OevecOai. Dcest fj in duobus Rcgg.
(ii!)) '.\Yirri}Tor. Or. I, dY^vr,-ov. (7o) Xeavzov. Iii noniiullis, sauTou.
(TOj 7(0 eh-cii zd yeye.rrrjvUai.. Reg. a, t6 etvat (7G) 7"/]c &aCs(.'?£ojf. Sic plures Regg. el Or. 1.
ttp YSY^v^jfisOat. Deesl TTj; in ed.
(71) ei\ceir,. Or. 1, Oicjsi?. (77) Td. Deest in plurilins codd.
(7^2) Wiiji}uof. (lonib., (^a[j.[jtou. (78) reyerrr}}ih-i,jr. 1 Quod genitum erat. »

(731 Ei de coi, etc. 1 Si libi ncccssarium esse (70) Ei Si zovTo. « Quod si ita csl. >
s. Gur:r.ouii THiioi.oci 88
rul (liibio noii llliul. Qiiis eiiim osl vjv xwv aasSstiov iTiotipav p&jki,
qiii conlrariiiin A u) xaiv^ (80) Oig-
dlspnlando liieri qiieai ? Qnamobrcin , ntram e Xoye, EtVsp (SsESeiv tiuIvtiu; icniouoaxai;. "ETOtia,
dualiiis inipielalilui.s nialis, elige, o nove llieologo, TM^ ou -^autiv J.eyst; (81) t;?> dy£vvr|-ov xa\ xh yEv-
Siiliiiilo-ii iiiipinin (loclrinain onininfl aniplooli libi vt,t(jv ; Et y.k\i r:h [xtj sxxia[Jic^ jv, xal £XTta[Jtdvov, xii-
pioposiliini esl. Dcinde, riuoinoilo in^-enilnm el gc- yd) 5iyay.ai. •
ou i-ap zambv ti^ (fuset t6 Svapxov xa\
iiiliiiu iion idem esse dicis? Si per liiec vcrba i.iiliil th xTtfojjtcvov. Ei 51 zh Ysysvvrjxis, )<«' '^^ yf(zv^r\-
aliud inlclligis, qiiam id qiiod increaliim et qiiod (jtivov, ou TauT&v liyet.i, oux dpOd)? XiycTat. TauTfjv
oreatuin, iii cadein ipse qiioqiie suni sontenlia. yap elvat Ttaia avdyxT) •
auTT) yip cpuTt? Y^vvifiTopo;
INeque enini naliira i.le.ii csl quod principio carol, xa\ Y^vvrj[jtaTo; (8-2), TauT!<v avat tw ye.-^s.^ivr^^ixi

ei qiiod procreatuin esl. Sin aiilem liis verbis euin, y.x-k Ti)v (fuaiv ih "H outo) TrdXtv
_Y^vvT)[jta (85).
qui genuii, ei euin, qni genitiis esi, accipis, liaud- Ilw; Xiysi; Tb dyivvTiTOV xa\ ih ysvvTjTiv; Et (a6V

qnaquam lecie id abs le diciliir. Ideni ciiim yip (8-i) xr)v dysvvr,aiav auTr)v xa\ ttjv yivvTiaiv, oO
"iiinino esse necosse esi. H:i'c qiiippe geiiiii iiaiura TauTCJv (8S) •
zi 5i ol^ u~dp)(-' TauTa, toTii; ou Tau-
esl, III idem, si nalurain speetes, sit cuin eo qiii T-iv; 'Er.z\ xa\ t6 011090^, xat t?) aoyjiv, dXXT)AOiS [Jt^v

geniiil. Vel ad hunc riirsus inodnm agamus : Qiiid ou TauTa, ::ep\ TauTov 5k t6v SvOptoTOV xal oux ou-
per ingeiiitiim ac geiiitiim iiileHlgia? Si ipsam in- U a(a; Tqxvst, Tispl ok Tr,v auTT)v ouatav Ti[jivsTai. "H
genili et geniti proprietalein , non idem sunl. Sin xa\ xh dOdvaTov, xat th dxaxov, xol tJ) dvaXXoiioTov
au'.cm ca, quibiis IkTC iiisunl, quid vetat quoininus oujta ©iou ; 'A>,X' et touto, 7:oXXa\ ouatai OcOu, xal
idem sint? Qiiaiuloqiiidcin (|iiod insipiens esl, et ou [xta- i) auvOsTov ex toutiov tJi Qstov ou ydp dauv-
sapiens, inler se qiiidem noii idem sunt; verum 0;t(j); TauTa, e"tii:sp oua(at.
circa cnindem Iioniincm considcrantur : ncc substanlias scindunt, sed circa eamdem siib.^^taniiam

sciiuluiiiur. Quid? An ctiam inimorialitas, et innoccnlia, et iinmiitabilitas, esseniia Dei suiii?Atsi


iia est, niull.e Dei essentia; erunt, non una : aiit cerle compositus ex bis Deus eril. Neque enim
lisec cilra coinposiiionem esse qucunt, si niodo essenliae sunt.
XI. llxc qiiidcin liauil dicunt. Comniunia qiiippe lA'. TauTa [ji^v ou ipaai •
xotvi ydp xa\ SX-
aliorum quoque snnt. Qiind aiilem solius Dei est, X(i)v (86). "0 o^ [jtiivou 0SOU xa\ totov, touto ouala.
ipsiqiic proprie 531 ^oiivenii, lioc ipsi esseiUJa Oux dv [iiv auY/(i)pT)aat£v sTvai [;.(Ivou 0£ou ih dy^vvrj-
est. Aiqui soliiis Dei ingeiiitiiin esse, miniine illi Tov, oi xat xT)v uXr,v (8'') xa\ Tr,v ioiav auvsiadyovTi?,
concesserinl, qui maieriain quoqiie et foriiiam, ut (I); dyivvT)Ta. Tiydp Mavt)(a{(uv KOppiui.tpu} ^t'}(.i)[jiev

ingeniias, imluxerunl. Manicbaeorum enim tenebras ^ axiiToc (88). nXf,v ^aTw [jtdvou ©eou. Ti 6^ 4 'Aod[jt

longius adliuc projiciamus. Scd sit sane solius Dei ou [j.(ivo; 7:Xda[j.a Osou; Ka\ t:4vu, (pf,ae'.?. '^Ap' ouv

ingeiiiinr.i. Qiid Adam ? INonne solus a Deo cfllctiis xa\ [jt^vo; dvOpti)-o;; 0\j5j.[i.Gi;. Tt otj tiots ; "Oti
fist? iM;.xime, inquies. Uiruin ergo solus quoipie [17] dvOpto^jiiTr,? (89) T) •nXdat; •
xa\ ydp t6 yevvr,0^v,
liuino ? Miniine. Quare ? Qiiia eflictio bumanitas dvOpojTTo?. OiJTto; ouos Ti dyivvT^TOv [jt(5vov Oei?, ei
iion cs'. Nam is (luoque, qui progcnitus est, lionio xa\ [;i(5vou no.Tpii;. 'AXXd oi^ai xa\ -zh yevvTjTiv eivat

est. Eodeni iiiodo iiec ingenilum soliiin Deus esl, 0SOV £x 0£ou ydp, et xa\ X(av el oiXaYivvr^To?.

elsi soliiis 1'alris. Veruin adinitle eliain eum qui "ETceiTa, 7i(jj; oua(av ©eoij Xiyet?, ou ttjv tou Svtos
genitus est, Deum esse. Ex Deo qiiippe csl, quani- Oiaiv, dXXd ttjv tou [Jii) Kvto? dvaipeatv ; T6 ydp (ir]

Jibei iii ingcnito faveas. Ad li;cc quoinodo Dei essen- uTtdpxetv auTto yivvT^aiv, 6 Xiiyo; 6r,Xot, ou-/ fl tt;v

liani dicis, non ejus, quod est, posiiioneni, sed (fuatv eaTt Ttap(aTr,atv, ou3' 3 UTidpx^i (90) ih [xr^

ejus, quod iion csl dctraciionem ? Voxenim ingeniti 'iym Yivvr,atv. Ti^ ouv ouata ©eou; Tf,? af); drovoia;
sigiiiricai, eum quidem generalionis expertem esso, TouTO Xiy£tv, 0; ToXu'upay[J.ov£t; xa\ Tf,v yivvT)atv

non auicin declarat quidnam natura sua sit id quod f,[j.tv ok [jtiyo, xdv (91) eti:oT£ xa\ ei? (72) uaTepoi

gcncratione caret. Qurcnam ergo cst Dei essentia? TouTo [jLdOot[ji£v, XuOivTo; •(^[jttv Toij ficjjou xa\ ttj; rra-

Tu;c est demcntiie lioc dicere, qiii goncralionem XuTr,To;, ib; -f) Tou (95) d'y£uoou; uTTtjax^ai;. Touto
quiupie ipsain anxie pers(riit;iris : iiobis antem ixb/ ouv xa\ vo£taO(o, xa\ iXut^iaOoj Tot; irt\ toutoj

(80) Kairi. Tres Colb., Coisi. ! et Or. I, xevi, etiam cominunia sunt, 1 nimirum, aiigelis, qnibus
I vaiie. coiiveniiinl quoiiue immorlalilas, innocenlia ct iin-
(81) Oii zavTtr Mxsi^. IIa'C dcsunt in pluribus iiiiil:d)ilil;is.

Ueg';. et Colb., ac iii Or. 1. (S7) 01 Xdl r;'(r i-.hjc. Plalonom carpil.
(8-2) Arzii yiip 'yVCK: yem\TcpO(: xal ^er»'/;- (8S) '/'/i,Wo/(i»- (TKCTCi;. Or. 1, sectiiida nianii,
lia-rr. « llicc ((uippc gigiieiitis et prolis ii;ilur;i esl, (it'j/0[ji£v. M;iniili;ei, jii.Ma Eliam, « lenebias ingoni-
:il idem per naturam ciini gignciite sit : > ipiod na- las » agnoscebanl.
i'ira scilieet, ralioiie gcneraiionis, iilriqiie (oui- {V,\i) M'i\ arOp(A>7t67r\r, clc. « lliiin;iiiilas iii lioc
inuiiis sil.Deesl y^vvf^T^-jpo; in triijiis Uegg., quin- sita non esl, ut (jiiis clliitus sil. »
([uo Colb. et Or. 1, ncc Ijilliiis iignoscit. (90) OvS' bv.iiipxei. Sic duo Kegg., Coisl. 1, Or.
(85) T(J yivri\na. Deest in (luoliiis Rogg. et 1, olc. Deest in eil.
quimpie Colb. (91) AV/r. A Coiiibelisio rojiciiur.
(841 riip. Decst in diiolms Uegg. ct Or. 1. (92) Kid P(c- I>i'esl ct; in Itog. a.
i%ii) TavTdr. Comb., t^ a^JT^Iv. (95) 'Ur 1) TOi"". Coisl, I, (.0;, <fT)a\v, f, toO,
(8t>) Kcirii ri'i' ""' ii^-io/r. 1 llicc qiiipiie aliis
89 on.\rio XXIX. — TnEOLOcicA iii. 9.)

xaOatpo(iivoij. 'Il;ji.£r^ oi tojoutov eiiteiv Ga(i,4f,jw- \ nbuiKlc inagmini al(|iic .ini|iliini fiieiil, si in poslciMiii

jjiEV (94), Stt eI y.3.\ [Ji^Ya kJ) lla-p\, xb ii.rfioLixij()zv 11110'iiic iliscaniiis, solula viilclicct liac calii^ine ct

tbplJtTjTOai, oCix QatTov zm X'u~i, zb Ix toto'JTOu Ila- cra.ssilie ", iil |iolliciliis cst is, fjiii iion iiiciiliiur".

rp(5;. Tf,.; ts y^P ''°" ivaiifou 6o;r,f jjtsTixot av, oTt Ergo lioc al) liis, qui ad eaiii reiii sese pcrpurganl,

£X -oO ivatiiou, Y.aX Ttpiiiss-i tJi Tr,; i'5vvf,3£tj^ cogileliir, ac spcrcliir. Kos aulciii lioc iluulaxaKli-
irpayjjta -ojoOtov, xal oxj-oi (js6dT[jitov (')5) zoi^ cerc non (Iiiliiiabiuiiis, si inagiiiiin Palri (>sl a nullo

[XY] TrivTT) •/aijtafiiiiisi (9P) xal u/.txot; tt;v S'.a- prorccliiiii csse, iirin niiniis illiislre Filio csse, vk
votav. lali Patre proiliisse. Naui pra^icniiiain quod gloriac
illius, (|ni causani a iiiillo li ilici, pariiceps csi, qiiia cx co esl, acccdil eliani generatiouis deciis, rcs lanta,
laiiiiiiie vciicraiida, iis uliijue, iini iioii oiiiiiino liniiii provoluli sunt, crassoque auinio pr;cdili.

IB'. "AXX' si TauTbv, (fa3\, 6 Ytfi^ tio na'p't (97) XII. Sed si Filiiis, inqiiiiini, cssciiiioc raiione idcin

xaT' oCisiav, dyivvrjo; Ss 4 naTr.p, liTat touto y.ciX cuin Palre csl, profcclo, ciiin iugcnilus sit Palcr,

6 Vto^. KaXto;, e't7r£p oucrta 0eou ti liYivvTiTov, i'v'


fj
ingcniliis qiioqiie Filiiis ciii. Uccte, si ingeiiituni

Tij xaivT] (j:!;:;, YoVvrjToayivvTiTOv (98). Ei Oo TOp'i esseiilia Dci csscl, ut sic iiova quicdani inislio essct

oiiitav fj oia^opi, t! touto, Cx; iaxupbv, Xiyet^ ; ij gciiilo-iiigeuituni. Cuin aiilcin lioc disciiincn circa

za\ du :taTf,p tou iraTp?);, 'tva jjtr,o;v\ Xet-ri tou sou csscnliain considcrctiir, qiiid tii lioc (iiiasi lirinum
TraTpi.;, l-;tori Tautiv sl xa-' ouotav ; "H of,Xov, oTt, quiddani profers ? An lu qiinqiic palris pater cs,

Tr,; ioii-r^-oq (99) axivi^jTOu (AiVouaT]?, ^r;Tf,iTO(AEV ou- ut nulla re a palre luo siipcrerls, quandoqiiidcni
aiav Bcou, f,Tt; •TTOTi eaTiv, ei^-sp Jr,Tf,To;jtsv ; "OTt 5^ esscniia idein cuin co cs ? Niiiuic pcrsiiiiuuiii cs(,

ou tauTiv d-civvr,TOV xal &zhi, (Los dv ndOotr •


Et prnpriclale lixa et staliili |icrniaiieiile, qiia-rcuduiii

rauTbv fiv, iSu 7rd>/T(o?, ejtetof, Ttviuv &s.hi 6 Osbs, iioliis csse quae sit Dei esscnlia, si lanicn ca iillo

TtvtJJv slvat xa'tTb dYivvTjTov f] iTtsl (j.r,0£v?)? zh dyiv- inodo qiiaerendacst? Qiiod aiiiein iiigeiiiiiiin ct bcus
VTjTOv, (ir,Oi Tiv Ojov slvat TtvtJjv Ti i'ip rdvTTi Tau- idcin iioii siiii, liiiic fcre inicliigcs. Si ciiiiii idcm
Ti, xa\ 6,ao(tij; £x:iipeTat. 'AXXi [if,v ou Tivtov xh iviv- essciil, proisus 532 oporlcrcl, qiioiiiain ricus

vTjTov, Ttvtov i'ip ; xa\ Ttvtjjv 0ei: 4 0£'j?, -ivTtov yip. qiioruiudani DciiS csl, qiioriiiiiilaiu qiiiiqiic iiigciii-

nijjs ouv dv EtT) TttuTiv ©ei? xa\ dyivvrjVov ; Kal rd- lum csse : aiil coutra, quoniam ingcuiluin nulliiis

Xiv, euetSr) xh dyivvriTov, xa\ xh i'evvr,Tov dvTixctTai est, nec Deuui qiioque qiioriiiudain cssc. Nain qiiae

dXXf,Xotj, tb? 'i^i? xa\ ciTipT,5t?, dvdyxr; xa't ouila; oniuino eadciii suiil, siuiililer eliain clfcruiuur. At
EicraxOfivat(l)dvTtx£t(jiiva.; d),Xf,Xat;, o-£pou6iooTat. p iiigcnituin iion qiioruiiidaiu cst (quoriini rniiii?),
-u !_..-.>. _i-.... „: .-.. .-. -•_. .\
"H, £-£i5t; TriXtv oi e^st? tiJiv (jT£pf,ii£ojv -pOT£pat, xa\ Dcus vero quoruindam Dcus esl, oiuniuin qiiippe.

ivatpeTtxal tojv e^eiiiv ai ST£pf,Tei^, [jit] (jliJvov 7:p£- Qiio ergo modo idcm eriiiit Deus et iiigenituin ? Ac
cSuTipav £lvat Tr,? toO IlaTpi.; oucjtaj tt]v tou Viou, riirsus, quoiiiani ingeuiium ct gpiiiiiiin inipr se op-
iXXi xa\ dvatpouiiivi,v U7:'j tou Uot-ph:, oaov ET:\Ta[j ponuiitur, ut liabilus ct privalio, siibstaulias qiiiiqiie
aat? u-oO£3£Tt. iiiter sc o]iposilas induci necesse cft, quod iieiuo

conces^erit. Aut riirsiis, quoiiiani liabiuis privalionibus priores suiit, ac privationcs babitus ipsos cx-
stinguuni, iioii soliiiii a:iii((iiior eril Filii essentia, quam Patris , sed ctiain ,
juxia Iiypollicses tujis, a

Palie exsliiigucliir, ac dc iiiedio tcllctiir.

IT'. Tt^ £Ti '/.i-;oi a.ii-oi; :ojv a'vUXT(ov ; Ti/jx av Xlll. Quid adliuc siiperel ex incluclabililnis

lit' EXitvo xaTa^uyotJv T^Xeu-aiov, cb? Et (jtev ou T.i- ipsoruui, ul piilaiit, argiiincnlis? Forlassc ad illiid

itauTat Tou Yevvav 4 Oeb*, dreXf.? f] yivvT^atc. Ka't poslreuiuiu coufiigicnt : Si Dciis gigiieiidi liiiein non
ikSte TtaujeTat; Ei 6^ •rtiitouTat, TtdvToj? xa\ fjp^aTO. fecil, imperfecla csl gcneralio. Et qiiando riiiem

niXtv oi iTto(JtaTtxo'i Ti (j(o;j,aTixd (2). 'Eyd) oi, et faclurusest' Si autem gigiiere cessavit, oiiiiiino

ij.kv dtotov auT(p to YswasOai i] [xf], otiTtoj Xiyo), 'ioj? quoqiic coepit. Sie rursiis crassi ct corporis rcliiis

a.'j zh, Ilpd jtdrzur fiovrii)r j-err^ f(E, d-/.pt6i3Te- .iirixi lioiiiiiics coiporcas ratiociiiatioiies a(I'eriiiil.

pov (3) i7ttixe(|oj[jiat. Ouy ipiTjSk, Tt? f] dvdyxT] ToiJ Ego vero sic rcspoudco ; Senipileriiiiiiiiie sit Filio

Xijyou. Ei •fip f,pzTat xaT* auTou; -h Ttau36[jievov, nascl, iieciie, nonduin dico, qiioadusque illud Scri-

oux f,pxTat TtivTto; T?) (tf, Ttauai;ji£vov. Ti Totvuv dTto- D piunc : Ante omiies colles giijiiil mc", acciiratiiis

(favouvTat Tzzft. ^\j-/ri;, t) tt,? iY-ceXtxf,? (fjseto; ; Ei expendero. liliid aulciii nou video, qiiaiu ncccsjii-

[jt£v TJpxTot, xa\ TtauasTaf ei 6e ou TtauaeToi, 5f,Xov, riuin sit Iioc eoruin argumcntuin. Si eniin, iit i(isi

OTi xot' ouToJ? ou6b fjpxTOt. 'A/.Xi (jif,v xa't f,px-at, aiuiit, aliqiiaiido id coepil, qiiod linein liabilurum

" I Joaii. III, 2. '' Til. I, 2. " Piov. viii, 25.

(91) Qaf/j)'icu{isr. Diio IV^gg., Or. I el Coinb., ldi(jTy\zcr. Par., di^fiTr^To;.


(90)
Gap.^if^Bo^jiev. FJcuyOPirai.. Cnnili., ivTet5axOf,va,
(1)
(9.")) XeSdcfiior. Rcg. a, i£;jtv(jv. (2) 01 ciojiatixol zu cujiuziku. < Coi (loi ei cor»
(90) Xaficii.iezeri.. Coisl. 1, ya;j.£pTti5t. porea. i
(y?) rto narfi. Occsl iii Ueg.bm. (?) 'kxfiSiczspcr. Rcg. bin, quatuor Colb. Ct
(98) rerrr\zoa-)-irrx\zor. Uill. ad niarg., yiv- Or. 1, axp'.6tT).;.
VT.Ta Yivvr,TOv.
91 S. GUEGOftll TIIEOLOGl 05
esl, profeclo iil noiKoepil, q\un\ riiuiu non csl Iia- A xai 0'j r.auci-^i. Ojx apa ?)pxTai xat' auxoj^ 'j^

liiliinmi. Quiil crgo dc aiiinia vcl dc an^H-lica na- 7:a'ja(5,aJvov. '() ji.kv o3v i][j.i-:zpoc Uyo:;- "Qar.^p it:-

tura proiuinliiibunl? Si principiiiin Iiuljuil, (liiiMn ~ou, xa'i pobj, y.a\ ivOpwTOU, xal ixasxou TiiJv Oii:?)

quoqne h.iljeliil : ^i aulciii (ine caieliii, secuiKliiin To (xi>-h z'.ooq. sT; Xiyoc (4) £aT[v •
xa"i 3 \i.k\i Sv piETixTi
cos iiiiinic princi|iio (nioqnc lianc caruisse coiisiai. TO'j Xiyou, ToijTO xal xupcu? XijEuOai (S)' 3 S' olv [J.i]

Alqui el priiicipiuui liabiiii, nec unquam esse desi- (j.ETixjl, '^oiJto [i-T] XiyeoOat, i^ jjiij xupctusX^ysaOaf
^i

iiei. Falsuni esl itaqiie quod aiiinl, id, qiiod fiiicin oiJTWok xa\ 0£ou [Aiavouatav sTvat xa\ t(>uaiv,xa\ x),t)-

liabiiuruni cst, prineipiuni quoiiiic Iiabuissc. Eiiiiii- 3tv, xav STitvotai.; Ttj\ otatpou[jtivat; juvotatpriTat xa't
vci'0 doclriiia iioslra lia\; csl : LU cqui, ct bovis, cl TJt oviij.a-a xa't S [isv av xupto); XlYi^tat, toijto x«\
boiiiiiiis, ac dciiiquc uniuscujiisqiie caruiii rcruni, slvat 0;ov •
6 S' av ^ y.aza tp •jstv, uoiJTO xa'i aX^rjOw;
quiB sub idcm genus caduiit, cadcm cst defiuilio ;
dvojii^saOat •
EiTrsp [).Tr\ ev 6v(5[jiacitv, d).X' £v irpiYiia-
ac quidquid dcfinilionis biijuscc pariiccps csl, boc Cj(v ECTtv ?i(Jttv f] aXifjOsta. Oi Sk, W3-Ep oeSotxiiTS?,
cliain propiie ilicilur ; quUbiuid ;iuteni particcps [iri -ocvTa xtvetv xaTi Tf,; aXtiOsfa?, 0£?jv [jlsv stvai
non csl, lioc vel iion dicilur, vcl certe iinpropric Ttv Vtfiv 6iJ.oXoYO'jatv,oTav^ia!i0toat TtoXi-co) xa\ Tai?
liicilur : eoJeni niudo nnain quoqiie Dci esseiuiaiii, [iaptuplat.; (())• 6[j.wvu[xov 6i xa\ [Ji(5vr,f xotvajvo'JVTa
el naiurain, ei aiqicllationem esse, lametsi per co- B xri? xXf]t7£io;.

gilaliones quasdain dislinclas, noiiiiiia quoqiie siniul distinguanlur : ct quod qniilem proprie diciinr,
id etiaiii Deiiiii esse ; et rursus qiioc' nalura siia sil, boc quoqiic proprie luiiiciqiari : siqiiidem 533
noii in iiiidis iioiiiiiiibus, scd iii rcbiis nobis vcrilas sita csl. Al isti perinde ac pcrliinescaiil, ne (|uid
adversus vciilaleiu iminoluin reliiiqiiant, Deum qiiidem Filium esse fatciitur, cuin Scriplura! ac au-
ctorit:itum tesiimoniis opprimantur; sed'xquivoce Deuni dici, ac iiominis solius participcm essc coii-
teiidunt.

XIV. Ciim aiitein liaiic ipsis objectioiiem siilijici- lA'. "OTav Se avOuTO9ipto[j.;v aizoi^, T! 0'jv ; oo
nius : Quid crgo? non proprie Deus est Filius, xuptojf (7) ©eb? 6 X'Ai, Cinzzp ouok s<JJov Tb ysyP^i"-"
(|iiemadinodiiin id quod piciuiii esl, nonest aiiimal? \i.iw!; T.ui^ ouv @Ehi, ei [;.)] xupttov ©ed?; 'VI ykp
Qiioiiiodo ergo Dcus, si Deus propric non cst? Kc- xtoXuet, 9aci't, xa\ (5[Jttovu[).a Ta'jTa elvat, xaV xupEoj;
spoiident : Qiiid probibcl, qiioniiiuis, ct b^rc a^qui- d[j.t|)OTcpa XdYe<jOat; Ka\ irpoiotaouatv f)[JiTv t?)v xu-
voca siul, el proprie ulriiiiii|uc dicaliir? .\c nobis, va, Tov )(epaatov, xa't t?)V OaXdTTtov, d(JLtovu[jtd ts Sv-

el lerrestrcin, et mariiuiin camm profereiil, qni. Ta, xa\ xupiojj (8) XeY(5[Jteva (eaTt •(ap Tt xa\ xotoij-

ciiin sub eodem noininc divcrsain sigiiificationein C tov eloo; ev Tot? 6[j:a)VU[jtot?' xa\ etTe Tt dXXo t?) auT?)

bubeant, proprie lamen diciiiitur. (Est eiiiiii bujus- TTpoaxp^Tat (9) jrpoGr]Yt'pta, xaV [jteTexsi TauTT,!; eir-

niodi ijiioque specics qiKcd;iin i:iler .'ciiiiivoca ; el si {ail?, TT^ 'f


uaet StsaTTjxtJs). 'AX).' sxst [jtkv, w fiiXTtaTe,

quid aliud, quod eailciii appellatione iilalur, ejusqiic 6'Jo 9uaet^ TtOe't? \iT.h ty]v auT7]v TrpoavjYoptav, O'j0tv

per^quc particcps sit, cuui iiiiciiin natiir;e raiioiie d(j.sivto Ttiv eTipav x^? eTepa? eiadYei?, ouSe Tijv [J.kv

dissideal.) At, vir 0|itiinc, ciiiii illic du:is naluras TTpiTSpOV, TT]V 6k UaTcpOV, OuS^ TT]V [Jt^V [j.aXXov, Ti]V

siib eadein appelbitione collocas, iicutram aliera os TJTTOV ouaav ToiJO' o-sp XsYSTat. OuSk ^dp Tt ouv-
proesi^iiiliorcin iiiiniducis; ncc altcram prioiein, e^suxTat t'j TauTT]V T^aptfO^i aifzaXi tt]v dviYXiqv. Oj
alteram poslcriorcm ; nec deniqiie alieram qiue Yip 6 [JLcV [jiaXXov xutov, 4 6e f,TTOv to'j ^T^pou xuvi;,
magis, alteram quse ininus sii id quod essc diciiur. olov 6 OaXd-Tioc tou xspiaiou, r\ b xspaaros ^[XTraXiv

Neqiie eniin qnidquam coiijnncliiin csl, qiiod banc Tou OaXaTTtou* oti Tt y^Pi i) xaTdTiva Xi^yov; 'AXX'

Ipsis iieccssiNilom allcrat. Non ciiim liic cauis nia- sv 6[jioTt[xot? •TTpdYlJiaat v.a\ 6ta<f6potc, ?] xotvtovta

gis canis est, quam ille cnnis, lioc cst, mariiius iTfi xXTjaeo)?. 'EvTaiJOa 5k Tto Osto iiapaCsuYvij? t?)

magis quam tcrrcstris, vcl contra, terreslris magis asSd7[j.tov, xal t'j u-sp •ridaav ouatav stvat xa\ tfuaiv,
qiiam iiiariniis ; ciir eniiu, aiii qii:i raiionc? Scd 3 [aSvou ©soij xa\ otove\ tpuat? 0s6ti(]tos, ctTa TtJJ Ila-

iii rebiis, divcr.'?!^ qiiidciii illis, vcriiiii pari lionore Tpi p.ev ToiJTo Stool)?, t6v Yt6v cit aT^ozxipGiM xa't utco-

pr:iditis, conimiinis cst appellalio. Ilic vero, cum TiOst?, xal Td SsuTspa vii[j.tov a^JTto tti; Tt[j.T]? xa\ ttj?

Deo vencrationcin adjiingas, cunique supra oinnem T:poaxuvT]astoi;, xdv Tat; Q\>'lXa^Jaiqyo.pi^T^i:h 6[J.otov,

cssciiiiam cl natiiram essc dic.is ((jiiod Dci solius T(o 7:pdY[JiaTi ttjv 0e6TT]Ta -epixi-Tst;, xa\ (.leTafiai-

osl, cl vcliil diviiiiiatis natura ), ac deinde Palri vsts xaxoupYoJ? dTi6 Tiii; t6 taov l-/o\i<:rfi 6(j.o)vuiJ.ia?,

quiilcm boc Iribuas, Filiiiin aulcm privcs, alquc e7r\ TT]v t4 [Jtr] "laa auv5£ouoav. "flaTe 6 fpar^ii'; aot,

siibjicias, sccunilasiinc illi bonoris ct adoralionis xat 6 Ctov dvOptora; [jiaXXov, i^ ot toO u7io6eiY(J.aTo;

parles assignes, qiiamvis verborum syllabis ;cqiia- x';vs? Tji GsiTYiTt 7TXT)atdsouotv. "H 5b; (10) d(AcpoTd-

4) At';-cc. Tres r.nlb., opoc, cdcliliilio. > lieelc Vcrbi divinilatcm non esl idonea.
(7) Tl cvr;cv. Sic Ueg. b, Comb.,eic.
In ed.,
qnidini; alquc Iiic ctiaiii "aoy'''; eaiiulein siguilicatio-
nem babcre delict. t! o'jv 6.
(8)"Orr(7, xal xvplbK;. Sic Or. 1, aliiqiic codd.
(.'i) AKxerOdi. lias. ed., Xe-j-eTai.
(()) A6y(fl xnl ziar ittifzvflaic. < Ex ScripUira cl In ed., Td6vTa xupiw;.
auctoiiiaiibiis. i Piuamiis liic < Scri|iiiir;iiii sa- {'.))Ilrrrxt>ilTai. Conib., rpoaxs/pT]Tat.
'"// (^('( , cle. « Vcl largire uliiqne :cqiialcm
crrim > pcr vocem Xii-,-!;) signifiiari iioii aiilciii ra- ; < ({())
nauirx digniialcin, eic. Ncinpe, cx supposilioiic
lionciii, i utvcrlit iJdb.qnac profccto adasscrcndain i
93 OUATIO XXIX. Tlli:OLO(;iCA III. 91
potj, i"jJit£pTT)v y.oivu)v£avT?ic xXif;3tW?, oilxoj 51 y.j\ \ iitatcni ipsi largi.iris, rc ipsa lamcii (liviiiita(cn) ci

TTjv diiottiJLiav TOJv (fOistov (II), £l xa\ Statpopou? ampiitas, ac vcicratorioal) lioc liomonyiniic gcnern,
ToiOxa; citjiyei;" xa\ xaTaXiXuxa? aou toIi? xOvo?, qiiod a!(|iialita(cm coinplcctilur, ail gcims illiid

o'J; i^^upci xata tti; avtiiTritoj. Tt yip ^tpjXo; Tr,; ir.iiisis, (|iiO(l rcs a;iitialcs iiiiiiiiiie coiincctit. Ac
i,ao)vu{jiia;, et -b i[iiTi[jiov [j.t) Ixoiev (I^) otTOpi lou |iioiii(!c, iit qtiidciil argiinicntari iiistiliiis, pictiis

6taipo'J(/.£vot. Ou i'a.c i^v' (13) i(j6xiy.a. oii^T);, dXX' illc ac viviis liomo, ad (livinitatuiii aduiiilirandani
ifva dvt(j(5T!ijia, icpi; tijv 6;ji(ovj{ji(av, xa\ tou; xuvag propiiis acfCiliiiil, qiiani caiics, qiios cxciiipli caiisa

xaTi^fuys;. Iltj; &v ti; sXj-cxO;(t; (jiaXXov, xa^t JauTto propDSiiisti. Aliiiipii iilri(|iii', iit iiomcii cominuiio,

(j a/(ili£vo;, xa\ Ocottiti; sic cliam paiein naliun; di^'iiil:itciii (riliiic, cliaiiisi

rilvcrsas eas imliicis ; aiqiic ila caiics illos tiios delcveris, quos ad proliaiiilani Patris ac Filii ina-ipia-

litaleni 534 i^sfosii-^sli. Quis eiiiiii liomonyinia! rrnclns, si digni(ale pares siiil, ipii a ic (lividiiiiiin?

Nec eiiim, iil cos lioiiorc iriqualcs, scd iit disparos oslciidcres, ad liomonyiiiiani illain, cl caiics coii-

fiigisti. Quonain niodo qnispiam icagis coiiviiici queat, cl seciini ipse, et ciiiii diviiiilatc piigiiarc?

IK'. 'Eiv os Xs-,-iivT(ov T;[jt(ov, OTt to aiTtio ixil^o)'/ I( XV. Jani si dicciiiiliiis iioliis, Patreni, qiiaiitiiiii

6 llaTr.p TO'j Vio'j, -pojXafiovTs; ttjv, Tb 51 (14) at- ad cansani, Filio mnjorcin csse, ipsi liaiic proposi-
Ttov cpuj£t, TTpoTaTtv iT.ziTOi, Th [i£t^'ov TTj tpus£t, lioiiem assiimant t At csiisa nadira ;
posleaqiic coii-
auviyiojtv o'Jx oI5a raTcpov sauTCj.; TapaXoytJov- cliisioiieni lianc siiliiicclant : Ergo iiiajor iialiira ;

tat, T^ TO'j; Trp?)^ oug 6 Xriyo^. ()'j yipirf.tu; (ri), oca liaud scio, scipsosiio polius, aii cos, ciim qiiiliiis

xaTa Tivo? XiyETat, TauTa xa\ xaTi Toij uT:ox£t;AEVOu dispiilanl, capliosa liac arguiiiciilalioiic circiiiiivc-

TouT(j) ^T^GTjTETat • (iXXi OTJXov xaTJi Tivo;, xa"t xfva. niaiil. Ne(|iie enim siiiiplicitcr, qiiacciiiiqiic de ali-
'EtoI t£ xioXusi xapik TauTTjv TiptiTajtv ;:otr,dJt;jt£vov, qiio diciintur, eliani de co, qiiod ipsi siilijecliim esi,
Tr,v, oTt '0 naTT;p [Ji£i'Co)V Tfi (fujEi, fctTa TrposXa- viicunliir ; scd pcrspiciiiiin est dc (|ii(), et qii:ciiani
6<yvTa -h, 'Ii'J3£i 5k o'J TiavTtoj [).£t^(ov oooknaTrjp' dicaiitiir. Alioqui qnid proliilict, quoiiiiiiiis ipse
£vt£'jO£v CTuvay.ay£tv Th (ji£tJov ou iravTO)? [ji£t?ov qiioiliic allala liac proposilioiie : Palcr iiiajor na-
i^, '0 naTi;p ou itavTio; IlaTfip. Et pouX£t 6£ ouTto;- (iira cs( ; ac dciiidc assunipta allcra : N:iliira au-
'0 &thq, oCiata' 'H cjata Sk, o'J TtavTco; 0e6s' t?) (cin noii' oninino niajor, nequo Pater iia pnsireino
;

l;r,? aiiTb? suv:iyay£ (I6)- *0 0£6c ou TrdvTO); fl£6?. C5>iicliidaiii : M:i]iis igilur non oniiiino majiis ; vcl,
'AXX' otijtat, TTapa t6 Trf, (17) xal iTrXti; 6 irapaj.oyt- Paler non omiiinn Pater. Aiit si iiiavis, ad liiiiic

tr!j.6; ouTo;, tbc; Tois T:£p't Ta'jTa T£xvoXoy£tv (j'JvT)G£i;. C niodiini agam : Deus cst esseiitia : Essenlia iioii

'l![jttbv yap 7(5 /^erCor TTJ TO'j atTtou 9U(T£t otoovTiov, omiiino est Deiis ;
qiiod seqHiiiii ipse coiicliide :

t^^^JTO^l t6 TTJ <pu!7£t [iiifov ^Tiayouatv Ibrj-izzp av(l8)£t Ergo Deiis non omniiio Deiis. Vciiim, ni fallor, ab
xa\ X£y6vT(jjv fi^jttbv, oTt 6 o^iva v£xpo; avOpo)-oj, eo, quod seciiii(liim r:itioiiciii (puiiiiikiiii dicilnr, .id

ct-X(b; £7Tr,yovauTo\ t6v avOpojTOv. id qnod siiiipliciterdiciliir, cajUiosc priigrcilitur li;cc

3|giiiiieiilalio, qiiod arlis liiijiis stiuiiosis usitatum csl et familiare. Nam cuin nos lianc vocein, mujns,
caiisa; iiatuia; (ribuaniiis, infeninl ipsi, caiisam naiura mnjnreni esse. Quod pcrinde est, ac si di-

ccnliliHS nohis : llic mordnis liomo ; infeneiit ipsi : Ergo lioiiio.

1'J". 'Ex£Tvo Oc TTtb; 7i:apaopiifi(j);j.£v, oijosv^^ fJTTov XVI. Qiioiiiodo aiilcm isUid, ([iiod ccrte non mi-
Tibv £ipTj[j.£vtov ov (i^tayasTOV ;
'0 IlaTrjp, tpT;c;'tv, 0'j- iiori adiiiiralioiic digiiiiiil cst, qiiaiii qu:c siiperiiis
crta?, i^ ev£py£ta? 8vo(jta ibj ii[j.-.poT£p(oO£v f)[ja? of,- dicta suii(, pra!(crniil(cmiis? Palcr , inqiiiiint, vcl

ffovT£?. Ei (J.EV oudta; tp'f;!jo;j.£v, :iuvGT;aopt£vou; JT£po- esseiilia», vcl aclioiiis iioincn cs(: sic eniiii iios

. o'J;jtov eivat t6v Tlov • eTT£tOT; |j.ta [jikv ouita 0£oij, Taij- utriiique i(a aslrictos piilant, ul milla ralionc ex
Tr,v 51, tb? ouTOt, TTpoxaT^iXritfEV 6 U!3.-:r^p- ei 6koV£p- coruni vinciilis clalii possiiiiiis. Si ciiiiii essciiti;e

y£ia j, TLOtT^^jta latf tb; o^jto/.oyf, lovTa;, aXX' cJ y lvvrj[ja' noiiicn csse liixcriiiiiis, asscnlicimir, ut cxisliiiiant.

ou yip 6 Jv£pYtbv, exeT j:ixvt(o? xaV t6 sv£pyou[jtEvov. Filiiim diversaiii a P:ilre cssenliani lialicre : qiiaii-

Kx\'::tb5TWTT£7io:r,'/{6Ti TauT?)VT?j7T£roir,[j.£-jov, Gauptd- D 'l'i'P''''*-'"' ""•' !>i( Dci cssciilia, qiiani Palcr, ut

Eunomianoruni, ct cxeiiiplo tanum qiiod afferc- iiiiparcs proliarenl.


baiii. (I3) Oii Yaplr. Sic Coisl. I c( 3, Or 1, Par.,
(11) 'I>vcrem\ P:ir., aliiqiie noniuilli coiliccs, et C(c. Dccsl tva in ed.
Bas. cd.,TTi? tpjaEU).;. n 4) M. Decs( iii iioiinullis.
(12) Et zv 'i(Tor/jior fi)} Kyoif-r. t Dclenda e-^t, iii- (15) Ou yap d.r.Uoi:, c(c. Scliol. : 0'j yip
qiiil liillius, parlicula ncgaliv.i p.f;, qii;c e\s(at iii oia xaTa tou atTi'o'j XiyETat, xa\ xaTi to'j tfiu-
llcrvagiano codicc. » Coiidjclisiiis primiim rcpiigiia- azv i Noii cniiii (|ii:cciiiiqiic de caiisa diciinlnr, dc
vil.scil (lciiidc coiisciisil. Nos vrro ncgativ:iiii liiine eo eliaiii quod esl. ii:iliira diciiiuiii.
particiilain iiiiiiinie dclciiilaiii ceiisemiis. Grcgnriiis (Ifi) Xvrdyaye. Duo Rcg. cl Or. 1, 3'jvay£.
ciiint Eiiiiomiaiios rclelleiis, oslciiillt propositum ali (17) Ilap^ zo .-ti]. Reg. a, T:apaTpo'::f,. Coisl. 1,
ipsis 6pi(ovup.ia^ cxcni|iliiiii, ail :viiualilalciii qiiaiii- 7rapaTpoT:f;v.
(laiiispecie teiiiis iii pcrsoiiis scrvandain, jiic|iliiin (18) "ilcxp.pur, ctc. Sic cX|ionit Elias : « Perinile
essc ; c(, qiiidi|iiid iiiigenliir, |iarein iion lialicre lio- scilicet fariebant (Eiinoiniani), ac si diccrcnl : llic
noris dignilal.:in, id qiio ila dividiinl ncc dciiiqiic I ; vcl ille lionio mortiiiis noii rcspiral ergo oiiinis :

00 aiiinu) caiiiiiii 6|j.(jjvu[j.tav ab ipsis indiiclaiii essc, lionio iioii rcspiral. Vcl, jEiliiops albus cst douli-
u( oari disnilate osse iioisuiias ostciidcrcnl, sed ul bus : crgii lolus albus csl. i
95 S. GREGORil TIir-OLOGI 96
censeiil, jani aiile occiiparil. Siii aiilciii aclionis, C^tv^f^aojcjiv. X^copaavfioiuStjv xa\ aOtb^t^v
A OiJitov

creatiim csse faleljiiiiur, 535 noii giMiiliim. l'l;i Sia!p£Giv, eitwvoJo t!> £Tspov SiJaaOai ^jvivaYxatov,
ciiiiii esl ageiis, illic qiioiiiic oiiiniiio id qiioil .Tgiuir d)./,i [xt] ta ouo Scacfuyiivta, Tfitov Ei-tiv aXrfiiazz
esse necesse csl. Ac iiiiraii se (liixMil, qiio paclo pov o-t oOie ou7iac ovojia 6 natr;p, oi aojcoxatot,
facliiin ciini faclore iilcin csse qucal. Me i|iioqiic c-ijt: EVEpyeias" axiffJdj; ah xa'i toCi too? £/£1 upo;
ipsiiin veliemcnler li.xc (Hslinclio veslra pennove- t?jv l"iiv 6 natr,p, fi 6 Yii; -pi!ij -M riatipa. 'C;
rei, si inilii clnoniin allenilriim necessario admilleiH vip -ap' tjijiTv al x).f;3£ij autat ih Yvfjcitov xa\ oi-
iluiii cssei, ac non poliiis, ulraiiiie (lisjuiiLlioiiis xsiov Yvcopi^^ouicv, oOtw xax£t tr;v toO y^TS''''''!!-*^'''''^

parie viiala, lerliiim alii|iiiil veriiis dicere licerel. Tcpo; ti y^T^'''''')''^^? '^lJt''?'j'tav ar|[jLaivouicv. "EatijjS^,
K.'c cnim c^sciilia; iiomcii esl Palcr, o viri .iculi»- u[jicov x^l^t^ '«^('i oJaia^ (10) ti; 6 riatfjp- ajv£iaa?Et
simi, iiec aclioiiis; sed rclalioiiem eam indical, tov Vi'jv, oux a"/.Xotp!toa£;, xati tij xotva? £v-
(juaiii Paicr erga Filiiim lialiel, vcl Filius crga Pa- voia^ C^O), xa'i trjv tcjov XAf,a£cov toutcov Suva[Jiiv.
Irem. Ut ciiim apiui iios Ikcc noniiiia gerniaiiaini "Eatoj xal evspY^tac, £i toiJtoSox;T' ouS^ oiJtoj fiixa;
(liiaiiidaiii coiijniiclioncin ct iiecessitiidiiioi» decla- a;pfi3£t£ (i'\). Xii-h 51 (22) touto £vr,pYr)xco? av ei'Ti

rant : ad eunidein niodum illic quoqiie genilorcm tJj ifjcoouaiov, i^ xa'i (23) atoTio; a).).co; f) tf,; Tt:p'i

ac genitum eainilem naliiram liabere significanl. B toijto ^vipYeio? intoXTicJ/t.;. 'Opa; 6-oj? u;jtojv, xa'txa-
Seil sil sane, iii vcstri graliaii), Palcr esseiili.'fi 110- xofxax^Tv iOsXovtcov , ta; atpo^a; Sta^euTOfiEV ;

nien : Filiuiii iiiiqiie siniiil iiilroduccl, non antcm 'E-e^l S£ aou t^ sv toTc XoYtT[JioT; xal tat; atpo-
rcniovcbit, ct aliciiabil, ut et coiiimuiics nolioncs ^aT; a_uaxov 'iy'jti>\).ty, tScojjiiv aou xa\ ti]v ex tuiv
fcrunl, el ipsa liiiriim iioniinum vis ac facultas. Sit Osiojv XoTttov iaxuv, av aoa Sjlrj xavteiJOsv rcetOetv
ctiain aciioiiis, si ila videiur: ncc sic quideni caii- fi[Jta;.

sam obliiicbilis. Endcni cnim iiioilo dicemiis lioc ipsuiii egisse Patrem, ul consubslanlialis ipsi Filius

essel; clbi alioqni absurdit.ile non caret linjusinodi aclionis opinio. Videsrie quo paclo, qnamlibcl iin-

probe ac inarigiie piignare sliideatis , capiiones tameii vesiras efliigianius? Qunniani autein inviciuir
iliud liium iii raliocinationibns ct argnliis robnr cognoviiiuis, videanuis jam quam viin in diviiiif

oraculis positam liabeas, si inoilo biiic quoqne iiubis dogiiia tiiiim persnadere noii grave ducas.
XVII. Nos quippc cx iiiagiiis cl cxcelsis voci- IZ'. 'H[.t£tj [j.£v (xp k/. [jieYaXtov xa\ u'.J/r|Xcov tclj»

biis Filii diviiiitaiem perccpimns, ac. pra\dicamns. ^covcTjv, to'j Viou tr;v 0£OTr,ta xa\ xat£tXf,9a[jt£v, xa«

Qiiibus landeni? His iiiinirnii), Deus, Verbum, qnod xTip'Jaao[i£v. Ttvoiv to'Jtojv,- Tfj; OeJi?, tijc A^yo?. '
^^

iii priiuipio crat, et cniii priiicipio, ct principiuni : £v ipxi). 6 p.£ti tfj; apxr,?, f) apxf)' 'Er dpxrj ?|r t

nl iii liis locis: In i»iiuiiiio erut VerbHni, eC Ver- Adycr, ical AcJyoc i)r xpbq zdr &edr, xal &sdt
biim erat njtud Deiim, et Deiis erat Verbum "; el, '1>" o Adycc xa\, Meza cov i\ dpy.n' xa';, '0 xa
Tccum principium "; el, Qici vocal eam a gcnera- .lCor avziir d.id xerswr dp-/j]r (21). 'Et.eiot] Vtbj
tionibus iirinciiiiiim '«. Ad hxc Filius unigeiiilus di- [J.ovoY£vr,c, '0 ^ioroyerfic: Yld^, 6 &r elq xbr xdj,-
cilur: lniiiciiitus Fitius, qui esl in sinu Palris, ipse ~or roiJ ftazpi^-Q, ixsTro^ ili7ip'i(TaT0. '06?jf, 'AXfj-

ennrriivit ". Vi;i, Vtiilas, Vita, Lux Eijo sum viu, : 0£ta, Zcor,, <I'oj; •
'Efcb sifii 7) cSdQ, xal i) dai]-

rerilas et vila " ; cl, EijO sum tux muiicli ". S.ipicii- Osia, xal 1) C*o/;- xa\, '£70') sljti zd ya>c zov k6-

lia, Polenlia Clirislus DeiiwienHa el Dei sapicnlia ". crjtov. Zo-f ia, A':va(j.t; • Xpic-zd<: &f-:cu 5vra{ii(:, xa't
;

Splendor, Cbaracler, Imago, Sigillum, ul in Iiis ©eoi; crojs/a. 'A';iauYaa[.ia, Xapaxtfjp, Etxcbv, Impa-
verbis: Qiii ciim sil spleiiUur glori.v " ; cl, Clia- Yt';' "Oc <Sr d.raurac-jia r;]f SoOk' "a^t, Xa-
racler substaniiv ipsius '"'
; cl, /mni/o fcoHi/al/s '' ;
paxziip t^q v^toczdcrEUc: avzcv- xx\, Elxwr rriQ
et alio loco: (li(«m Patcr siynavil /Jc»s °-''.
l>oiiii- ci^nOcjDjroc '
xa\, jTorircr Y^P ^' /^«^';/' '"«^J-^P»)''-

crsr 6 &eoc. K^^pto?, DaatXeu?, 6 Ilavtoxpa-


nu3, Uex, Eiis, Oiiiiii|ioteiis : Vluit 536 Dominua "Slv,

tgnem a Domino"; cl, Yirga dircctioiiis virgarcgni D tcop • "E6pe^sI<vpt0Q .tvp aaph Kvpiov y.:i::, 'Pd-

tiii " el, Qui crul, iiui esl, et ciiii venlurus esl omiii- eScQ svOiiznzoc:, i\ ^deSoq T7iq .Baci.leiac: crou

potcns ille ". Qiirc pcrspicnc dc Filio diciintnr, sicut xa\ , 'O otr, xcd 6 7ir, xcd 6 spyviieroq, xal 6 .tar-

qnonim zcxpdzcip. la^fc^j; r.zpX tO'J Vio'j X£Y(i[«va, xal


ct alia pliiia, qiuc canulcm vini b.iliciit,

" '" •'-


Joao. 18. " Joan. xiv, C. JO''ii-/i', 12.
" Cor.
"^^Joau. I, 1. Psal. cix. 5. Isa. xli, l.
" "
i,

27. " Geii. xix,2.i.


J" '» P, al \liv, 7.
I 1, 2.S. "llcbr. 1,5. ^' ibid. Sap. vii , 2G. J'jaii. vi,
" Apoc. 1, 8.

Eslo, Palcr sil csscnliu! iiomfn. 1 (2^)) 'mfrt/. Tics licsg. cl Or. 1, ei xat.
(10) Ot'c-('(/r. «

Sic Rcg. Sic etiam


Cypr. lcgcndum snadenl, (21) '(> xa.lujr uvzi\r d.id ^erswr dpxnr. In

qiiic scquuiiiur, Sitco -/.at ivep-ceia;. Iii cil., ou- LXX Irgiliir, dnzhyzwiC)'! ap-/r,c. i Qni vocalcam,»
cia. Bill. : « csseiiiii (pia;dam. » ncinpc, 6ixa;o;uvr,v, < jiisiiliam, a geiicrationiim
Vnlgala voro sic li:il)Ct voians ge-
(20) KuTd Titr: xoiriiq krrolaq. i Qnis cnim, iii- priiicipio » : «

qiiii Elias, lanifalniis, ul cogilct Filiniii allcrius iieialioiics ab cxordio. 1— « Adiinlal Elias, iiiquil

u»sc(iuani Paliis iiatiir« ? > liillius, « iii plnrilins ,'xfiiiiplaribiis 4p/r„- Icni, 11011

(21') A;/,i;c-£rf. Sic plurcs Rcsfc'. Ct Colb., Or. 2 ct ary/r,iy "^ i''''"' ^''' '1'""' •' yciicr.ilioniliiis scmiiUcr-
Coiiil.. Iii (•il..£va;pf,j£t£. iiis. Pono iii cd. li.is. inscriiiiliir scx l;iic:c ipiic 111

Colli. millis aliis codd. icpeiiuniiir; cl saiie iiilcrprcleni


22) AiJrc^ft. Kc'g. Cypr., aliiqnc Ilcg. cl
autb vctp. poiius quimGregoriuin insuiu rcdoleiil. •
97 OKATIO XXIX. — TIir:OI,OGICA m. 93
03a TT,; aJTT;; ToOxoi; k<s-\ o'jviix:(or, wv oJSiv ir.i- A 'liliil ;isrililiuiii cst, iicc I''ilin, niil Spiritni saiicto
XTr^TOV, ojoi u5T;pov TO) \'iCo TpoaYsvypi.cVov, fi Tio |i(islerius ••icccssil, (iuciii.'i(ImioiIuiii nec 1'alri. INei)ue

Ilv£'J[ji.aTt, (IjiTsp 0'JSs a\jz<l) xio IlaTo!- o'J •(•ap tx ciiim cx accessioiio perfeclio ipsis coiiiparala esl.
TtposOV^xT)? tIi teXeiov (25). 0'j yi.p f,v, ote aAoyo; ISdii ciiiiii Palcr Vcrbi iiiiqiiaiii cx|icis fiiil ; iiec
rjv o'J6k ^v, ot; o'J IlaTTip •
o'Jok tjv, ot£ o'Jx a>.T,Or,?, iiniiuaiii fuit i|iiiii Taicr essel ; iicc (lciiii|iic iiii'|uaiii

j", aio-;o?, r^ douvaToc, i^ Cwf.c ivSjf.s, i) ),a(;irpOTr,- voritate, sapieiilia, vinliiis, vila, splciKlyie, aul lio-
Toj, f, aYaOdTTjTo^. iiilatc caruil.

III'. i^'j 6s jxot xaTap;Ojji£i nph; Ta'JTa, t3[ ttj^ Ayv^o- XYlll. Tii iiiilii contra, ilias iiij^rati aiiiini liii

[jiojiJVT,? (20) (ir jjiaTa, Ti, 02(i^ pi.O'j, xal OeJi; ujjkov, t6 voces ciiiiincra, lias vidclicct : Deiis iiiciis et Dcus
jjisl^aiv, t6 IxTtK, xhiTzoi-i]az, tb f)i'(acr£V. Ei p0'j/st vcster"', niajor ^^, crcavit ", fccit ^', saiiclilha-
£J, xa\ t6 oouaov, xal t!) u-Trrjxoov •
Ti oso^oxe, t5i cijia- vit ^'; scrviiin
'''
cliani, si ila liilict, ct obe.licnt "
Os, Ti EVTSTaXTat {il), t6 a-ijTaXtat, Ti ptf, o'Jva- acljiiiige; atqiie li;cc etiaiii, dcdit ", diilicil ",
aOai d^' ia'jTO'j ti -oteTv, ^ )i-,-;tv, i] xptv;tv, t) o(o- niandatnm esl ^', iiiissus cst " : illud etiiiii, qiio(J

pjtiOat, i) pouXEiOat. "Kti 5i xat Ta'jTa' Tr]V a seip'0 qiiidqiiaiii faccre iion pnssit *° aiit loqni '',
fivvotav, tt;v u7T0TaYf,v, Tr)v sOxW ''^'l^
6p(0TT,aiv, Tf^v aiit jiiilicarc '•', aiit dniiare " , aiit vclle ''. Iluc
TtpoxoTojv, Tfjv T£X£t'(oiiv. IIpojO;?, £1 §o'JA£i, xal R adilc ignoralioiicm, siilijei-lioncni, prcceiii, iiilcrro-
osa TO'JT(ov T-^KStv^Tipa, t6 u7:vo'jv, t6 Trstvrjv, xh galioneni, profecUiiii, coiisuiiiiiKitioiicni. Addcetiain,
xoraav, Ti SaxpuEtv, t6 OYiDvtav (28), Ti uT:o6'J£c0at. si ita placet, quae liis adlnic abjecliora siinl : D.ir-
Ta.-/3. S' av (iv£t5iaatj xa\ Tiv aTaupiv, xa't t6v Oava- niire *', esurirc '•'',
faligari *', laciyiiiari '", iiioilig
Tov. Tf)v yap IvEpatv, xa\ Tf,v dvdXT,(J/iv irapTjativ paviire aliici *', ac dcjcc to aiiiino essc. Forlassc
jjtot Sox:t^, ir.ziOTj Tt xa't 71065 i^llJKov iv TO'JTOis £up!- etiam probri causa cruceni quiiqne ipsaiii cl niorlein

oxETat. lloXXJt 6' Sv Iti Ttp6; TOUTOt? objicics.


a^TrspijtoXoYr]- Hesiirrcclioiiciii eniin, ipsiusi|ue in ccc-
aaij, £t po'JXoto ajvTtOsvat t6v 6iji(i'jvuix(5v aot (29) luin ascensioneni, consiilio inilii pra-termlssuriis
6ih't xa"t 7:ap£YYpaT:Tov, fip.rv o^ dXriOtviiV, xal 0^6- videris : qiioniain iii liis qniilpiani, qiiod cans,'e
Ttljtov T(o IlaTpt (50). To'JTfov ydp (51) sxasTOv, o'j nostr;e Cavcal, rcpcritiir. Multa ciiaiii alia coiige-

XaX£7:6v p.^v, xa\ xaTi jjtipo; £T:;^t6vTa ££T)Y£tjOat rcre (lueas, si coinponere velis .Tquivociiiii iUiim de
ffot •7ip6; t6 £'ja£CiaTaTov, xa\ dvaxaOat'p£tv to £v tua senlentia ct ascriplitiiiin Dcuiii, iit auteni ipsi
Tot? •{piy.[].a.st. 7rp6axo(j.p.a, £t' yE 7Tpoa7tTa££t? ov- statuinius, vcriim, Patriqne lionore a'iiiialein. llo-

•C(o;, dXXit jjtf) ixojv xaxoupY^t;. 'Evl Se XEtpaXati;), tJi n"" eiiiin uiiuniqiiodqiie sigillaliin pcrscqui, pioqiiu
(jikv u'^T,X6T£pa 7Tp6aaY£ tt) Os^-rjTt, y.x\ Tr) xpsiTTo- scnsii exiilicare ininiine dillicilc esl, alqiie (iffcmli-

vt tfJTct 7:aO(ov xa\ atojjtaToj •


Td oi zaTzsi.^jizzpa. zCi ^ culuin illiid, qiiod iii lilleris cxsislit, rcpurgare et
(juvOsTi;), xa\ T(T) Sti ai xzwdivxi xa'i aapxtuOiv-t, exiinere, si iiiodo verc ofreinlis, ac non polius de
0'jO£V 5k Y.zXpO^i £[7:£tV, Xa"t dvOptOTTtsOEVTt, £!Ta xa\ indusiria peccas. Ut aiiiem 537 fem siimmaiiin
u'|o)0£VTt, t'va ai) t6 Ttov 6oY[JiaT(ov aou aap/.ty.bv xa"i contraliam, lioc tibi faciciidiim csl, ut suliliiniores

XaiJi£p7:k; (32) xaTaXuaag, [JidOr]; u'|r)X6T£po; Elvat, voccs divinilati, ac illi iialuia;, passiouibus ct cor-
xa\ auvavt£vat 0£6tT|Ti, xa\ (J.f) toT; 6poj[X£vot; ivaTro- pore praislanlioii, attriluias : liiimiliores vero, com-
[jiivot;, dXXd auv£7TatpT) toI.; vooupi^joti;, xal y''"-''' posito, et lua causa inaiiito aique incarnato, iino

axr); (33), Tt; p.^v 9'Ja£(o; (34) X^yo;, Tt; o^ X6yo; eiiani (non enim minus conimode lioc a me dlce-
oixovojjita;. lur) liuinanalo, ac dciiide exaliato, ut tu videlicet.

"* Jo.in. XX, 17. =»


Joan. xiv, 28- ''
Prov. viii, 22. " Acl. 11, 36. "Joan. x,3G. '' Isa. xi,ii, 1.
" Pliil. II, 8. ^= Ji.-in. XVIII, 9; -Maltb. xv. 23. " J'>aii. vi, 43. ="
xv, 28. " J
1 Cnr. .aii. n,
4. "Joan. v, 19. " Joaii. xii,49. " Joan. viii, lo. ".M'n'. x, 40. 'Hlatlli. .\xvi, 39. " .Mailli.
Vlll,24. " Maltli. IV, 2. " Joan. iv, G. " Joaii. xi,33. "•'
.Maic. xiv, 33.

(ia) Oi) ycif ex .zfc(TOii/<i]Q td zi.lEWr. i Ncqiie resplcniicaiit; iiolitc qiiiilqiiam ;i.srribcrc falsilali,
enim, » inqiiilElias, « P.iicr et Filiiis pcr accessio- tanipiaiii Cliri>lii aiil siil.i sit biimanilas, aiit sol;s
D iii

neni ct iucrcnentiim, scd iialura, et :ib inilio, per- diviiiiias, scil iilrumqnc liilclilcr ( rcdiic, iiirniiiqiie
feelioucm siiaiii liabcni. 1 buinililcr ailoraic... D.i lioiiiiiii, qiiod de iiiullero

(20) 'A-j-yu^uctrdi-ijc. Unus codex, £'JYvoj[Jtoa'J- piicr na^ciliir : ibi Dco, qiiod in-c coiiceplii licilitiir

vr,;, « grjiti aniiiii; » sed perpcram, nisi iionice virginitas n.aieriia, iiec p;irlii. Foriiiam scivi obvo-
dlciniii. lulam iianiiis. jaccnlcni iii pric.-iepio cogniisce sed :

(27) 'EvTiza.lzai. Coisl. l,£VT£TaXx£. aiiiiniiti.itaiii ab aiigclis, ilcclaratiin ali cleiiicnlis,


{~l><,)Ti!dxix)fu}r,zd vsiodvecrOai. < Aiigi, dcjcclo ailorataiii a .Magis formani lloiiiini conlilcrc... INo-
esse aiiinio.i Sic plurcs llci;g., Par.ciComb. Iiicd., slra libi iiinolcMiit affoclio, ciiiu inoiiiio amico lle-
u7To6££30at. Bill. « ac viliu lcrgiicrsari. >
: liis iiiipciiililiir ; divina piilenlia sentiaUir, cuni iiiciii

(29) i'o(. Tres Ucg., Coisl. 2 el Coinb.,aou. posl (iualrldiiaii;iiii jaiii rclidiis scpiilliirani, solo
(30) TCo riaTfi. Il;cc dcsuiil in pluribus codd. vocis iiiiperio vivilicaliis eiigilur... Vcri cst lioiiii-

(31) TovTixjr ydf, clc. l'ra'clara siiiil in cjini rem faligalioneiii corporeani soiniii qiiictc relev.irc •
iiis,

vcrba S. Lcoiiis, serni. 4."), De Qua(lniije.-,iiita, pag. sed veri Dci csi, viin sa;vii'nliiiiii pr()cellaruiii pra;-
228 : I hiiplicis iii Clirislo fiiriii:e iina csl iicrsoiia, ce|)li increpaiiiine com|iesccrc, » etc.

et Filiiis Dci, idi;iin|iie lilius lioiiiiiiis... Ciiiii ilaqnc, (32) X'iiiep:ii:i:. Pliircs codil., •/ajxatTr^Ti;.
dilcctissiini, lcgcnlci, vcl aiiilicnles Fvaiigcliiiiii , (33) rodjc/f ;;(,'. Sic Ircsllegg., duo Colb. el Coisl.
«lu^dam iii Doniino iKislro Jcsii Cliiisto cognosciiis 2. lii ed., Y'-v<'jax£tc.
subjccla iiijuriis, qinedaiii illusliata niiraculis ; ila (3i) Ti(: j-dr ^uce(j(:, elc. i Quac nalur;»; r;ilio,
ut in eodem nunc liumana appareuit, iiunc divina qii;e ratio dispeiisaiioiiis. » Videiur Grcgorius idein
99 S. GREGOUIl T[1E0L0CI 100

abjecia liac dogmaium liumiliuie ci crassiiie, suhlimior csse , simulfine cum diviiiilale asceiulere,

iiou aulcm rebus iii aspectum cadcnlibus inbiercscerc ; coiidiscas, inio polius cum inielleclibihbus .

lelius assurgas, alque inlelligas, qu;i; nalura; ratio, quDe ratio Incarnationis.
XIX. Ilic eniiii, queni nunc aspernaiis, quondam \ 10'. Outo; yap 6 vuv mi xctTa-yf.rjvo'J[A£vo?, f,v ote

eral, cl siipra tc eral : qui minc lionio est, coinpo- xai ui:kp ak rjv d viJv avOpwTroc, zaV aauvO^to? f,v.

Quod erat, permansit qund "0 [j.kv ^v, 5ii;jiEiV£V 3 Sk o\jy. ijv, 7:poii>,a6£V. '£v

siiionis expers erat. :

iion erai, assumpsit. Iii principio siiie causa erai. apXfi ?iv dvaiTuo; (55) • tcj '{otp al~ia ©sovj ; dXXa

Qiiiecnim Dei causa afferri queat? At pustea qin)- y.u.\ iJJTSpov YEfOve 5t' aixiav. '11 ol r^'^, t!) 3k citoOr,-

qiie ccrta dc cuusa natus esi. Ea autem erat, ultu, vai tJ/V u6ptiTT;v, ot; 0'.a toOto 7::pi!fpovirj OiOTi)-a,

insoleus ac proterve, saUitem conscquereris, qui oTi Tr;v arjv 7;a/jTT,Ta -/.aTsoi^aTO, oti [iiaou voo;

deilalem idcirco conlemiiis, quia crassitiem liiam 6p.'./.in,Ta; (jap-/.l, -/.ai i-ivij^iivo; SvOpcoTto; 6 xdTw
susccpit, pcr ii.tcrincdiam mcntcm cum carne con- (3G), &s-hi, eTiSiSi] suvavs-/pdOTi @uo, xa\ •(iyovtv

juncius,alqiie iiiferior bic boino Deus elTcctus, post- eT; (37), Tou y.petTTOvo; IxvixrjcravTOf, i'va yivtoiJtai

eaquam cuin Deo coaluit, prxstanliorique partc (58) TOSOUTOV 03bj, OTOV EXEtVO? avOpioTTo;. 'EyEV-

superanie, unus lactus csi, ul ipse quoqiie tauluni vr,Ori [jt£v, dV/.d xa't tjEyiv^n^TO •
£x j-uvatx^^ [AcV,

deus elTiciar, qiiantum ille bomo. ISatus quidem est, dXXi xa"t TiapOlvou. To'jto dvOpiimvov, excivo Oeiov.

sed cliain gcniliis cral : ex muliere quidem, sed 'AiidTtop evTsuOev, dXXd xa't d[jt^Twp ixstOev. "OXov
TouTO G£iiTr]T0j. 'ExuocfoprjOr) dXX'
ctiam virsine. Ilhid liunianum, boc divinum. 1'atris [jtkv, iYvo')aOTi

aspers bic, maiiis cxpers illic. LUrumquc lioriim


'
7tpo'f f,Tr), xa't auTOj xuot;opou;aivio, xa't rrpoiJXtpTdiVTt

divinitatis est. Materno quitleni utero gestatus est, Tou A6i'ou, ot' 6v eyivsTo. 'ESOTpyavtuOr) [ikv, dXX'

vcnini a propheta cognilus esl


'"''", ei quidem in drcoTOapyavouTai t4 t^s tafr^q dvtaTd[Jt£VOj. 'Ev

utero adliuc e.vsistenle, aique coram Verbo, cnjus (fdTVT) ,a£v dvexXtOr,, dX"A' u~' ayyiXwv eooJdaOi), xal

causa procrcatus fuerai, cxsiiliaiite.Paunis quidoni u~6 ddTipo; e[jtr,vuOr], xal uTrb Mdfojv TTpoasxuvriOTi.
involutus esl, at sepullnroe fascias redivivus cx- riwi; (ju TTpoiiTiTatct? Tto pXeTOfisvip, [Jtr] axoTtwv t6

cussii. In pra>sepio quidcin reclinaius cst, ca!teruiii voou;ji£vov ; 'EtfUYao^uOr] jjtiv £t? AtYu-Tov, dXXi
ab augelis celebialus cst ", et a stella iiidicatus, et iyu-cdoeuas Td AtYuuTdov. Oux etxev £i5o;, ou6k xdX-

a Maais adoraliis '''.


Ciir lii ad id, qiiod oculis cer- Xo; TtapJ 'louSatotf dXXd xtT) Aa6\5 (jopato; ^v xdX-
iiitiir, oUcmlis, dum iion id speclas, quod aiiimo ct Xst Tapd TOJi; utou; tcov dvOpturziov, dXX' iTz\ "cou
intelligciiiia percipiiur? In jEgypiuni quideui piil- 6,oou; dtjTpdT:T£t, xat fiX(ou (ftoTO£to^aT£po; yWezai,

bus cst : veruiii ^Eijyiitiorum errurcsin fugani vcriii. t6 p.lXXov [JiuaTaYWYdiv.

Noii cral illi species nequc dccor'* apud Judaos : sed apiid Davidem, speciosus eral forma prae filiis

'*'',
boniiiium '', aiijue eiiain iii nionte, fiilguris iustar, lucei, ac sole cU\rior elliciliir fiituriim vidclicct

splciidorem aduinbraiis.

53S ^^- liaptizaius '" quidcm e^l iil lioiiio ; sed C K'. 'ESarTtaOr] [xkv co; dvOfcoTOc, dXX' d;j.apT[a;
pecc;4Ui suslulit ut Ueiis; non qiiod luslrationibus D.uTsv cl)? 0£6; • ou xaOapcicov auT6; 6£6,ii£voi;, dXX'

iiidigeret, sed ut aquis ipsis sauciitatem afferrel. iv' dYtdiT] Ta ii5aTa. 'ETretpdaOri co; dvOpcoTio;, dXX'
Tentaliis est ut lioiiio : at victoriam adeptus est ivtxT)(j£v ti);0£6;^ dXXd 0a,6,6£Tv StaxeX^uETat, c'';

ul Deiis; vtiuin coiilidere nos jnbet, nt qiii nuiii- x6j,u.ov v£vtxT,xio;. 'E7:£tvT)(i£v (59), dXX' i()pz'^: /i-

duin vicerit. Fame alfectus csl" : sed niiiUa boini- XtdSa;, d"/,"A' dpTo; £3T't JcoTtxb; xat ou,odvto;. 'ESi-

nuiu millia ", ipseque paiiis est vivificus ac


aliiit t|.T,T:v, dX"/,' e66r,i£V • 'Edr tiq dnjr(t, ipyJaOb)
ca-lestis". Siti laboravil ", scd clamavit Si quis : npijq pe, xai airiTb) •
dXXd xal TiriYdC^iv uTtiaxETO

silit, veiiiut ad ine,et bibat'" atque etiam facturum : Tou; 7:taT£uovTa;. 'Exo7:!aa£v, d"AXi Ttov xo7:itovTcov

se poUiciliis esl, utqui lidc prKdili suiit, toiilis iii- xa\ 7t£(fopTta;jiivojv eaTlv dvdTtauat;. 'E6apuvOTi (40)

star, scalurianl. Fatigaius csi " : sed eorum, qui [j.£V ijTtvci), dXX' ETtl TtsXdYou; xoutptJeTat, dXX' eitt-

faiigaiiliir, atqiic oneraii suut.cst requics^^.Somiio Tt[jia Ttv£u[jtaatv, dXXd risTpov xoutftjEt pa7tTts6[jt£-

"•»»Luc. 1, 41. '" Luc. 11, 1 sqq. '•'


Miitib. ii, 2 siiq. " Isa. 1.111 , 2. " Psal. xliv, 5. "* Mallli
.Matlli. III, 10. M.iiili. iv, 1, 2. " Mattb. XIV, 21 »'" Joau.v, 41. o' Joan. xix, 28.
" Joaii. vu, 57. '"Joan.iv,C. " Mattli. M,

liic sigiiiliiarp, qiiod posica Cyrilliis, ciini « iiiiatn D person;c silii conjiinxit. Sic eiiini lociitiones istas :
lloiiio assiimpiiis, 1 iuler-
Dei veibi naliMaiii incariK'lain 1 dixit. Per 1 uulu- « lloiiio D,'iis effecliis :

laiii I cuini inlelli^it iil.quo esl simpliciler cta^qua- [irelMiitiir llieologi. Vide Esiiniu lib. iii, dist. v, § 4,

!is l';ilri; pir i dispi'ii^:iiioneiii 1 veio, earuein qua (37) Kii) yiyovEr elr. « Et factus cst uiius ; » id

siinilis nnbis bouio ex^tilil. csl, < iiiius Deiis-lioino.»


(5.")j 'Ayaniwc. Par., dvatTto;. < Siuc causa, pro- (58) "lia xEi-upai. Ki'g. Cypr., f^z^iCi^xi^a, « iil

[jter qtiani essel. t iios dii clliciaiuur. »

lu .Malth. iv, 2, 'ETtEiva-


(5(j) "M
OpM.701: c ndzo), elc. < lloiiio lerreniis (30) 'iCXEiri\(Tsr.
faclus csl Dcns > uoii quod lioino, iii proiiria pcr-
: <5fi, < esiiriit. »

sona jain siibsistens, divinilalciu sit conseciilus, ul, (40) 'ECapm-O q.lrcs Ucgg. cl qualuorColb., c.6a-

a rSeslorio )iuslra (lictiim esl scd qnia Vcrbiiin ; pr,Or).

liuinanain iialurain assiiinpsit, eaniqiie iii unitaiciii


tui OR.VTIO XXIX. — TIIEOLOGIC.V III 102

vov. Aiowii iriXo?, oiXa" i; l/OJrji, i),/.i 3aT'.),:o:'. A (lc|irossus csl "' : sen in iiKiri lcvis .iifcdit, nc vcii-
Totv «itaiTouvTtjjv. SafiapiiTT]? dxo'J;i >»a\ Saijiovtjjv, Uis iiicrciial, rclruiuinic, ciiiii jaiii iiicrgcreliir.siil)-

itXijv iw^si t6v dirt 'UpoutJaXrjjx xaTa6aivovTa, xat Itvai ". Vcctigal pciulit , seil cx pisce "', sctl

XyjaTaij TisptTiEtiivTa, itXtiv uk>» Sai[Jii5v(ov e-iyivio- exigenliuni Kcx est. Sani.irilaiiiis vocatiir ct d.Tino-

axsTat, xal dTtjXauvEt 6at;jtovaj, xat XsYEuJva; (11) iiiacHS " : at ei, tiui ab Jcriisali^iii dcscciulcns ""

TtvsuixdTwv ^uOt^si, xa\ ioi diTpairrjV opa TttTtrovra iii latroMCS iiuiilcr:i(, baluti'ni adort, afiue a dicino-

t6v «pxiyJiv Ttjjv 6atjU.ovcov. AtOd^jTat, dXX' ou/ dXt- nibus agiiosciltir ", el daMiioncs fngal, ct spiri-
oxiTai. ripodsuxsTat, dXX' tTOXouci •
oaxpust, dXXii luiinilcgiones iii niare proccipitesagil "*, principcni-
Tiauit Sdxpuov ipioTJt Ttoi; TcOctTat Ad^apo^, av- que dajnionum, f|nasi fulgiir, cadcnlcin videt '". La-
OptoTto; ydp rjv •
dXX' i-j-iipEt Ad^apov, Msi; yip f,v. pidilius pelilur, scd iion anipilur ''^.
Orat, sed alios
IltuXsTTat xal Xtav £uojvto;, TpidxovTa fdp dpyu- oraiilcs cxaudil. Cull.icryiiiat, sed lacryinas sedal;
pttov dXX' E|a-j-opdC£t x^jjijiov (42), xa't jjtsYdXr).; qua;rit ubi positns sil La/.arns ", lioiiio cniin eral

TtjiTir, Tou iSiou Yap atjiaTo;. 'Sli TtpdSaTOv iizl , sedLazaruin a mortc ad vitain exiiiai, Dcus cniin
a^ayt^v SyETat, dXXi 7:ot;xaiv£t Tbv 'IsparjX, vijv S^ crat. Yenditur, et quidcin vili prctio, nenipc tii-

xaX ~ajav tr^v oixou[X£vr|V. 'Ci^ d;jtvbj Scftovo?, dXXi giiiti argeiiicis ''"
: scd inieriin iiiuiiduin prctio iiia-

A(5voj £3t\, cftovii (15j JJotovTo; ev 'cfi £pri,u(;i xaTai'- 15 giio ", lioc csl cruoro suo, rcdeniil. Ut ovis ad
YsXXiifjiEvos.MciJLaXixtTTat, xat TSTpaujjtdTtJtat, dXXi occisioncin ducilur '" : veriini Israclcm pascit, niinc

BepaTOUEi TTSiTav v(jjov, xa"t riajav ftaXaxtav. 'E~l autcin universuiii quoipie tcrrarum orlieni. Ulagnus
T& ?'JXov dvd-j-ETat, T:po3-f,YvuTat •
dXXi T(o 5'JX(;j iiiulus est ", scd idciii Verljuin csl, illius iii dcserto
TTi; Cwr,; d^TtoxaOtjTTiTtv, dXXd sto^et xat XT;3Tr,v clainaniis vocc " 'jnnunliatuni. Laiigiiorc alJcclns

oujTaupou^jtsvov, dXXi sxottsst Ttav ih dp(ii[X£v&v ac vulneiaiiis cst '^, veruin niorliuii) oinnein el lan-
8^0; TtoTi^jTat, yolr,'/ ppto^JiaTi^sTat •
Ti? ; 6 ~b ijoojp guorem pcllit '*. In ligiiuin tollitur, illicquc adigi-
ei? olvov [jt£TaCaX(jjv, o ttjj rttxpa,; ycujeioi; xataXu- lur, sed nosvilie ligno restiiuii, sed laironein cliani

tilii i Y'''''"'-°'^i^^?> ^-^^ ^^'"5 eitiOufJtia. IlapaoiStocit siinul pcndenlein saliite aflicil, sed id oinni', qnoJ
Ti)V (^uxT)v, d"A.X' £|ou3iav 'ix^i rtdXtv Xa6;iv a^Jtrjv, ccriiilur, oblencbrat. Acclo polatur, ac 1'clle jiasci-

dXXd xaTa7t3Taa[jia (SriYvuTat (Td i-dp dvijj rtapaoei- tiir '" : sed quis? Is ncnipe, qui aipiam in vinum
X';uTat), dXXd rteTpat axI^ovTat, dXXi vexpo't ^yei- conimulavit '^ alque amarulcntum illuin guslum
po'/Tat (4-i). 'ATtoOvTiTxet, ^too^Ttoiet 6^, xat xaTa- ipsamct, inquam , dulcedo, tolusque desi-
siistulil,

X'Jst Ttp OavdTto Tiv OdvaTov. OdTtxetat , dXX" dv- deiium ". Aniinain Iradit sed cjus rursus acci- :

{(iTaTat. Ei; aoou xdtetatv, dXX' dvdyet (j-uxd';, dXX' „ pieiuke poteslatem haljct '*
; sed veliiin ruirpitiir
ei? 0'jpavous fivettjtv, dXX' fi^et xptvat fcoVTaq xa't (siipera eniin paiefiuni) ; sed peira; scinduntur; sed
vexpou;, xa\ Toui; toioutouj ^aaaviaat Xijyou;. Ei nioitui resurgunt ". Moritur, sed vilam imiierlitur,
Ta'jTa injtotet aot Tr,; TtXdvri; tt]v dcfop{Ar]v, exetvd ac morte suamorlem exslingiiit. Sepullura allicitur,
aou Xuetto (iii) Tr,v rtXdvrjv. sed resurgit. Iii infcrniim dcscciidil, sed aniinas sur-
suiii ducil, atiine in coelos asccndil, vcniurusqiie est ad jndicandos vivos et morluos, el expendcn-
dos bujusuiodi scriiiones. Quod si illa tilii crroris
539
ansam afferunt, ba;c errorcm luuin discu-
liant.

KA'. Ta'jTa toT; aivfj-^jiattjTar,; (4G) rtap" ii\xCj\i, XXI. Alque iia;c ad ainiginatuin siudiososa iioliis

0'Jx ixovTtov [Jicv (o'J •j'ap ijou TOi; zt3T0i; aZrjXtT/ia. dicta siiil, noii lubcnler qiiidem (iiec eiiim piis
xat XiJYtov d'jTtOe3t;, dpxei-j^dp xa'i ei; dvTtxeitixvo; boniinibus jucunda csl inepia ioquacilas, verbo-
(47), reXr)v dvaYxaito; Sti tou; e[jf;t!TtTOVTa;, eTtel rumque contentio ; saiis enini snpcrque est unus
xa't 6t4 Td; vtiaou; Ta (pdp[j.axa, 't'v' etStiJat \).r\ r.ix^nix advcrsarius) ; c.cleruin nceessario, projitei' eos, qiii
f5vT£? ao'.pol, [jiT]Sk drjTTT^Tot Ti rteptTTd, xa't xevo'jvTa iii ba!c iiicidunl (qiianiloquidein ob niorbos quoqiie
Tb EOavT^Xtov. "OTav ifdp ~.b tou Xriyou Suvatov Ttpo- D medicamenla coiiiparaiilur), ul iiilclligaiit sc non

Mallh. VIII, 24. »' Matlb. xiv,25 sqq. «» Maltb. xvii, 25 sqq.
»»
^' Joan. viii, 48. "Luc. x,5sqq.
Marc. I, 24;Liic. iv,54.
' Marc. v, 7 sqq. "'" Luc. x, 18.
<!'' « Joan. viii, 59. " Joan. xi, 24 sqii.
" Matlh. xxM, 13. " I Pet. i, lll;ICor. vi, 20. '» Isa. liii, 7. " Psal. lxxvii, 71. '^ Joaii. I. 23.
Msa. 1,111,4, 5. '''Maltli. i\-,55. '" Luc. xxiii, 35 sqq. ; Matlb. xxvii, 54 sqq. "Joan.ii,7. " Caiil.
r (i "8 Joaii.
I _lj-,-tii V 18.
X, 1.^ '' Mallli.
'" I\l illli Yvvii .'il
xxvii, N C(Hf
sqq I

(41) Ae)-£Ojya(:. Tres Hcgg., tolidcmqueColl)., Xe- Nam juxla Apost. ad Coloss. i, 18, Clirisins est
Yiwva. «priiiiogenitus ex niortiiis. i llli crgo diccndi sunt
(42) KcCjior. Duo Rcgg., 'hv y.ii^ov. revocati ad vilam i aiite coniniiinein inorliioniiii rc-
(5) ipiM-i}. Sic codil. Iii eil., ctovr;, « vox. > surrcctioncm ;.> seil non anle Cbrisliiiii, qiii primus
(44) 'EyKifcrzai. Sic optini.-c nol:c PiCg. Cypr. ex niorliiis siiriexil, et istos excitavil, ul sibi co-
Ilaiic luijus coilicis lectioneiii praliiliinus, ijuaio- iiiiles esseiit resiirgcnti.
vis cdiii, ac
plerique codiccs babcanl, :tp'je-,-e!- (4,')) A(,'tT(o. Ueg. bin, X'Jet, < dissolvunl. >

pov-at, qiiia sacro lexlui, ut vidcre csl apiid .Mallli. (iC) Atriy/.icirt(rTa7i;. Scbol. : 'V[JiTv < Ad vos
XI, -.'i, aiit xxvii, 53, concinit. Billius lcgil, Ttpoe-j-ei- KnigiiiaUiin sludiosos. >
po.vTat, ac reddidil t prius ad.viiain icvocaiiliir;»
:
(47) E/^c; drztneijiF.rri;. Scliol. : Aiyoi 6r;XoV-
sed iii nolisait: < id esl, anle Cliristuir. rcsiirguiit ;> oTf < Sermo scilicel. > Bill. iii nolis : • Salaii. »
qnod auidem sanctus Tbouias el liieolo^i negaat.
«5 S. GRECORII TIIEOLOGI 104

usquequaqiie sapienles el aciilos csso, ncc iiisnper- \ 6iX/.(0;ji^0a, zh TttJtjjiiv a-ysv:;?, y.a\ -h -oJ ll'jtj-

vacaneis ilispnlaiiDnilins al^pic Evangeliuni cva- jxa:o? iiiir.nxo^j Tac; ^TjTTjacii ).\jiti);j(EV, clxx flTTTi-

ciiaiililius iiiviflo qiioilani robore piicslarc. Cuin Of, ToO [isviOou; ^(ov zfiaYuaTtov 6 Xoyo^ (•f)-TrOr;a£-
eiiini,reliiia Jiilc, vini r.iculialeinqiic disscrendipia'- Tot'. cl Tiavxtj);, a-6 aiOsvoO; dpyavoy tt;; fjjjiEi^pa;
lenilinnis , Spirliusiiiic tcrtani aiiclorilalem pcr SiavoEa? 6p[xtoiJiEvo;), il ('vnza'. Ti iiOsve; lovj ),o- ;

qua;siioncs ilclenins, ae poslca oralio rerum nia- you, Tou jji'jSTT,pi'o'j (faivETai •
xa\ ouTto xivtui!; ToO
giiiUidini ceilil (ceilcl .TiiliMn oinnino, nipoie ali (iTa'jpo'j, T^ ToiJ Wyou xojjfy^v divao;!xv'JTa'., ('j.; xal
iiilinio orgaiio, iil e>l aiiinio noslro, pro(iciscon^), naj),(;) 00X31. 'II yip -{sTiC, tou xaO' r,[i.i: Uyou
qiiid eHKiliir ? Oralionis niinirum iinLeeillilas rcli- r),T;pt!iii.:. '0 ok avayYiXXtov (48) a'j>;oijiJio'j;, xaV
gioni nostrx ascrihilnr ; aiiiiic ila scrnionis ornaln ),'jti)v xpaT0'J[XEva, o xal •?;;Atv i.~\ vo'jv aYaytliv,

el elegantia crncis evacualio deilaiauir '", quein- 8'.a),jTat OTpaycaXta? ^iaitov (49) Soy[j.aTtov (iiO),

adniodnin ipsi iiiioqne Paulo videlur. Fidesqnippc, [j.a),;iTa [jtlv xa\ to'jto'j; (ji;Ta6a).(j)V 7:oit;ki£v (51)

doclrin.T nosirx ((iiiiplementuin csl. Qni auiem li- t:'.ttoui; a-nl T£xvo),(3Ytov, xal XpiiTiavcj; avO' tov
gata cxponil, et iiexns dissolvit, ac noliis iii inen- (5:2) vuv (5vo[jLdCovTai. To'jto St) xa't 7:apaxa),0'j[j(EV,

teni indiixii, iii viideiiiornni dogniatuin obliquitaies 6;o[jt£0a, ur.lp XptUTOu •


KaTaXXdYr,Te Tto 0£(o, xa\
folveremiis, maxiine qiiideiii oplariin, ut lios iminu- B To nv3'j[jia pir, aSivvuTc •
[xaXXov 6k, xaTaXXaYsir)
let, ac pro argulalorihiis pios, ct pro iis, qui iiunc XpnTi; u[jLiv, xa\ T^ Dvcijjjia 6'y£ l^ouv dvaXdiJiJ/siEV.
.•ipiielianlur, Cliiislianos eHicial. IIoc auleni, roga- Ei os Xfav lym-zc (53) ^iXovztxo);, dXX' f;[Ji£r? yz ato-
inus, ac pro Clirislo oiisccranius : Reconciliaiiiini Cot[jiEV fj[jitv auToT; ttjv Tptd5a, xat u-b t?,; Tptd6o?
*^ po-
Dco *', ac Spiritum noliie exslingnere ; vel aoj^oEptEOa, (jtivovTe; EiXtxpivsT? xa't d-p^iixoTTOt,

tius, vobiscum Clirisins in gratiam redcat, et Spi- [jti/pt; dvaosi^Eto; TEXstoTEpa? Ttov ::oOou;j.Evtov, Jv
rilus aliiiuando landem vobis illucescal. Quod si a^JTto XptiTto T(o Kupi(u f,[Jttov, (p i] Soloi. tlq Toijf

iiimia coiiteiidendi libidine flagralis, at iiosceile at(j)vac. 'A.utrv

Triniiaiein nobis ipsis servemus, atqiic a Trinitale scrvemur, manentes puri et inoffensi usque ad perfe-
ctioremeoruin, qux cupinius, osiensionem, inipso Christo Jesu Dominonostro, cui gloria in saecula. Anien.

«» I Gor. I, 17. " II Cor. v, 20. «' 1 Thess.v, 19.

(48) 'Ayaiyi.l.lojy. i Qui annuntial, i niniiruin, (31) noii'i<reiEr. Sic plures Regg., Coisl. 1 el Par.
Deiis. t In Coisl. '2, TTOtrjdEtE. In Cil., •notrjait;.
(4'J) Btciiuv. Reg. bm, Ttliv Ptato)v. (5"2) 'Afd' uiy. i Pro iis, > neinpe, « Eunomianis t

(50) Soxndzur. Coisl. 1 et Par., <juvaXXaY[JiaTO)v. (53) "Eycus. lii nonnullis, ^X''^--

ORATIO XXX\ Aoroi A'.

540 TUEOLOGICA QCARTA. C QEOAOriKOS TETAPTOS.


De Filio. Ilepl Yiov.

I. Qunniam libi ratiucinationum versulias nexusqiie A'. "Ei^Etor; tiot Ti; jj.ev ex Ttov XoYtajj.tov OTpo-f a;

vi Spirilus abuiide discussimus, eas aulem a divinis xa\ 7:Xoxd; ixavto; otEaitiajjtev ttj 6uvdjJtEt (54) ToiJ

Scripturis petitas objectiones, quibus illi, litiera; nvEujj.aToc, Ta; 6i napi ttov Geltov rpatptov ivtrrti-

sacrilegi, ac Scriplura; seiisum suffurantes, pleros- aet? TE xat d-^TtOiaeig (53), aT; ol to'j YpijJ^JJiaTo; ie

qiie ad suas parlcs tialiuiil, ac verilalis viain tiir- piisuXoi, xa\ Tiv vouv tuv YSYI^3([j.[jtrjtov xXi-TovTEc,
baiil, suininalim iinidem ,
perspieueqiie, ut caiidi- Touj ::-)XXou; (j-f
ETipt^ovTat, xal tt;v ofA'/ tt;,; d),r,-

dissimo cuiqiic visum iri persuasuin liabco, dissol- 0;t'a; Tapdajouat, (ju),),f,66T;v jjtkv fjoT) ),EX'JxajjLEV,

vimus (diim vidclicet sublimiorcs voces, el quae xa\ o'Jx djjtu5pto?, to; JjiauTiv •^retOto, -cot? e'JYvtojJto-

Dei) iiiagis convciiiuiit, divinilati nltribniimis, hu- VESTipot; (Ti; jjiev inirjXoT^paj xa\ GEorpeTO^JTepac

niiliorcs aulem, cl qii;c liomiiiis nalnrce iiiagiscon- (f(j)vd; T:poT)Et[Aa'JTE; ttj Oe(5TT]Tt, Tdj 6k Ta7:etvto-

gruiint, iiovo illi noslra causa Adamo, ac Dco ad- Tspa; xa\ dvOptortxtoTipa; Tto vi(t) 6t' f;[jta; 'Aoijjt,

versus peccaium paiihili ) ; cieierum , fesiinaiiie xa\ t)E(T) -aOr,T(o (5C) xaTi t^; d[j.apTta;) •
Tot? 5^

oraiiuiie , sigillalim cas haudiiuaquam prosecuii D xaO' exaaTov oCix eT:£|EXTiX'JOa[jt£v, E7:EtYO[J.ivou tou

siinius ; ac lu caruiii qiioijiie soliilioncs breviler a XoYou • a'j 5e xa\ TO'JTtov E7:tjT]TEt; ev ppayzi (57)
iiobis afferri postnlas, ne spcciosis ct ad persua- Ti; X'JaEt?, TO'j jjtri T:apaa'jpea0at X^YOti; 7;tGa";oTri

deiiduin acconiinddalis scrnionibns iii errorcin abs- To;^ f,jj.:t; •/.a\ (38) Ta'JTa; XEtfaXato^jaojjiEV, ei; dpt-

Iraharis : idcirco nos lias (nioqiic brcvi comidccie- Ojjtou; oteXiivTE; 6ti t') S'Jjxvr,[jt()VEUTOV.

niur, alque, ui faciiius ineinori* Iiaereant, nuineris disiingucmus.

^ Alias XXXYI, quaj autcm 30 erat, nunc 13.— (.')(!) 0«(o .taOnzoi. « Deo paiibili. > IIun an Cl r:-
ilabila aiiiio 380. sti iialura bic intelligilur.
(54) Ti\Svrdnei. Rcg. a, ev Tfjouvdj^et. (57) 'Er Pfaxe7. DiioRegg., Jv pp3f/iat._
(55) 'Erc-zdceir re xal drziOictir. « PiigiiafCS (58) 'Une'iQ Kui. In iioiinullis, i^jjJteTi ok xaJ.
insraiilias cl oppositiones, > seu, < objecliones. •
,Co ORATIO XXX. — TnE0I.OGir.\ IV. lOG

B'. 'Ejt'. fip l'i jjiiV aJToT^ ty.ziw xa\ Xiav r.pi- A II. lllinl (iiiidom iimni i|iMS rcro in prninplu csl

);£ipov t6, KOfiot; exrivi avrcv eir


{le o/V.'/'" ''^w*' butiiiiiiix crcinil mc )'riiicij)ium vinrinn sunnim irl opern
epYfi avTcv. llp%? 8 Trio? dravTr^jdpLsOa OJ So/.o- ; stiii "'. ("tii argiiiiipnlo quo tainlom innilo nornrrfi-

[jLoJVTo? xaTij-j-oprjioiJisv ; oj Ti upV; dOsTifjJo.ajv, miis? Niim Salonionem aernsaliiinns? Niim pTistina
Sii Tr,v TcXcuTaiav Trapa-TWjiv ; o'J/'i tt;? (jo'.f;a? ipsiiis (licta ol) po-trenium ipsiiis lapsiim alirogalii-

ajTf]; 4po'j;jisv slvai t?)v aoyov, tr,? oiov iit'.3Tf,|.i.r|^ ii)iis?Niim ipsinsmet sapientia! , nc vclul scienii;i>,

y.a\ Toii TS/viTOu (,')9) ).(5you, xaO' ov tJc TrdvTa auv- arlilici qne ralionis, seciindiini quam omiiia cnndiJa

^aTT) ; Ilo/.Xi yip ^ rpatft] TpotKoTO-ocElv olSs -/.a"!. siiiil, liiiiic seiiniiiieii) csse iliieiiins? I^leraque ."niiii

Tiov ii^i^X'''''' '''i '^' '^-f Sd.laccra sLie rdde xal rdSe. fx liis, qiM' auiiiia rarciit, Scriplura per pros()|ii>-

Ka\, 7/ ^Gvo-o-OQ eJ.ter Ovx ecriv ir ifiol • xaV, poeiaiu loqiienlia iiiilucere coiisncvil, jiixta illul :

01 cvparo). Sir\ycvjierci (GO) ddt;etr 6rov. Ka.\ Tta- Mnre Iwc nlqne illaili.xii"'' ; ct, Abijssus ili.xit : iVoii

Xiv [".ojji-faia Tt oiaxEXsusTai, xal opTj xa\ po'jvo"i ).d- esl in »16"'; el, Cteli cnarrnnt cjhriam Dei "" ; ct

YO'j^ epwTWVTat cxipTi;'sti)i;. TouTtov o^joev (pa|xsv, iiirsiis, fraincx aliqiiid iinpcratiir ", et nioiites ac
Et xai T'.7i T(ov TTpb f;(jL(Jjv (b.; is/upi TcOeiTat. "A).X' colles exsnliaiioiiis "' causam exposcnntnr. Horiiiii

^STio ToC SDiTTJpoj auTou, Tr,? a).r)Oivii? So^ia?, 6 X(i- niliil proferre librt, etianisi alinqui a nonniillis en-

Yo;. MixpV/ 6k (i'jvoia3X£'i('j;A£0a • Ti tiI^v 8vt(j)V B riiin, qni ante iios cxsiiliriinl, pro firniis et validis

iava"!trav ; Osott;?. OJSsi? yip ai-iav ei-stv t/z: Osoij allata suiil. Srd deitiiis hoc saac Silvaloris ipsiits,

T^ ToiJTO dv EtT) OsoO TrpojSuTspov. Ti; di xr,; dvOpd)- lioc est, vera; S ipicnti.r, Ii.tc vcrlia cssc. IIIikI vcro
TOTTiToc, f|V 5t" f,iJta? ur-ijTTi 6ih:, atTia ; T6 ciuOfi- aliquanlispcr iiiia considereniiis. Qiiid cst cx oiii-

vat ravTto; (Ul) f,,(Aa;. Ti i-ip 'sTspov ; 'ETtstST) Toi- niliusrehusquoil c.ius;c sil expcrs? Divinilas. Nciiui
vuv svTaOOa, xa\ Tb eiirtce, xa\ t>> )•«>•>•(« jie, sa- eiiiiii est, (|iii Dei c:insain diccrc 541 1"fi'il ' *""-
tpoJc £iJpiixo[jtsv, dTtXou; i Xi';o;. "O [.ib; av piSTi Tf|S qui iil Deo anliqiiius esscl. Qiuc aiitcin liiimaiiitalis

ahia? e'Jpi3-/to[JtEV, TrpouOtJJaEV tt) dvOpto-iiTTiTt •


8 a Deo propter nos susccpia! causa exsliiii? Pro-
6k dTrXotJv xa\ dvaiTtov, t^ OsdTr,Tt ).oYt(;('j;jsOa. "j\,o' fccio ut nobis salus pararetur. Qiiid eniiii nlunl

ouv 0'J t6 (JtcV eKT/cer £i'pr,Tat jJieTi T^s otiTias ; caus:c afTerri possit?Eigo qiioniani bic apcrlo, ci
'ETirice •;'ap pe, ^r^itv, dpxJfr vtCnr avrov elr crenvil, ct gignil nie, rcprrinius, lioc sinipliciler

epya avrov. "Ep-,'a oi •/sipiov auTou, dXf,Osta xa\ dictum ccnseainiis. Qiind ciiiiii cuin caiisa coiijiin-

xpiai5, uiv 'ivsxsv e/pInOr, OsdTT)Tt. Xpiat? •;'ip aiJTT) cium iiiveiiiipus, id luiiiiaiiil:iti assigiiandiim esi

TT).; dvOpo)-oTT)To;. T!) 5c xerr^i y/e, xc'>f''-J «'t^i^^s (pioil autem siiiiplex causajque cxpers, iliviiiitaii

(62) T^ dst^dv Xt TO'JTt;J 7TpO(jX£i[JtEVOV. Ti.; oOv dvT- afcribendum. Age igiliir, aniion illiid , creavil, ad-

epst ).dyo;, XTi3;jia [J.kv ),E-,'ETOat tt;v TO-.?iav, xaTi nc.xam causain liabei? Creavit enim me, iiiqnit,

Tijv xdTti) Y^">VT)(itv, •;tr)T^\>.3. Si, xaTi Tf;v 7:ptoTr,v principium vianim suarum ad opern sua *'. Opera
xa\ t:),eov d),r,T:Tov autein ipsius, veriias et judicium '", quornm caiisa

divinilalc deliliuuis esl. H.cc enim linmanitalis iinelio est. At illiid, gignii me, caiisam non li.iljet,

Alioqiii oslcnd'! qtiiJiiam ipsi atljiiiictnm sil. Quis igitiir inficias ibit ,
qiiin sapientia, serunilum in-

fcriorem qnidein geiieralionein , cieatn, secundum autein primani illani magisqiie incoinpi'(;liensiljilen)

genila dlcalnr?
P. TouTi;J oi ETTETat xa\ TO, oo'j),ov dxouEtv eu III. Iluic velut consectariiirn est, qnod etiam
5ou).suovTa TToXXoti;. Ka\ t5i, [J-^y^ elvat auTto •/XrjOf,- servns diciiur ", el innltis bene serviciis '^ ; illud-

vai IlaBa 0eo'j (C5). Tto ovTt yip Eoo'J),sufis aapx\, quc ilrni , quod inagniim atque ampliim ipsi sil

Filiuin Dei vocari '^. Ilaiul qiiippe cariii, et


•j:a\ YSVEJEt, xa\ TrdOsst Tot? f)[JiSTspoi?, oii tt;v f)[JLS- diibie

Tfoav sXsuOspiav, xa\ Traatv ot; aisojxsv OttS ty)? geiierationi, et aCfectionibus noslris, libertatis no-
d;jta,0Tia; xaTS-/o;jtEvot? (64). Ti Ss [jiEt^ov dvOptoTTou slra; causa servivil, ac deniqiic oninibus illis, per
TaTTEtvdTTiTt, T) ©Eto TiAax^vat, xa\ YEviaOat 0siv sx quoc eos, qui a peccalo deliiiebanliir , iii saliiicni

TT)? [jii^EOj.;, xa\ totoutov ET:ta-/:E(pOf,vat 'AvaToXfj l? asseruit. Qiiid aiitein niajus el Iionorilicrnliiis Iio-

'J'.J/ou;, toaTE xa\ 'h YSvv(o;jtsvov dytov Ytftv 'V'^taTou niinis buniilitali contingcre queat, qiiam Deo cnpu-
xXT,Or|Va!, xa\ x^P-^Ov-"-' '^'^~^.> iS^^oi^a (65) t6 iiT:ip lari, at(|ue ex illa mistione Denm enici, tanluinqup.

ttSv 8vo[jia; To'JTO 5k Ti ttote dXXo £aT\v i) 0E('c ali Oiiente ex alio visilari '\ iil illiiii eiiaiii saiictum,

Ka\ zh, T:av Y'^'-''-'


xa^jfiai Tto xsvioOevti 5t' .-.
f),aa? '' quod gignehaiur, Altissimi Filiiis vocarrtur ", co-
xa\ Tf,v Bsiav Et-/.dva 5ouXf/.i) [Jtoptfi) auYXSpdaaVTt, qiie nomiiie (lonaretur, quod e»t su|irr oinne no-
xal frijirai nttrra oIhcv 'lcpaq.l, tri xal Kvpiov inrn '"? Quod pnrro aliiid noiiien illiid csl, qiiam

"
Piov. VIII, 2-2. " Job xxviii U. «" ibld. Psal. .xviii, I. ''Zacli. xiii, 17. «" Psal. cxiii, -4.
»•
«» Prov. viii.M. "" l»s.il. cx, 7. Isa. XLH, 6. 'Msa. Liii,H. Liic. I, 5.J. ibid. 78. '"ibiii.

52. »' Philipp. II, 9.


(rjO) Teyrlrov. Sic Coi=l. I et Bas. Iii cJ., te- biliiis < piicriini Dri, i scd coilnn sriisu
/Vf/.OJ. (04) Kitrsycjiercir. P.i'g. bm, Cni^l. ), Par.,

(()()) liTiycv}terot. Coisl. 1, o-.T;YO'jVTat. Ii:is., xaTEXo[j.Evou?. iMox Ti OE. In quibiisdaiii Tt


(lil) niirroiq. Sic diio Urgg., ircs C'jlb. elCoisl. \. oai.

In cil., TravTaj. (05) "Orcna. Diio P.cgg. cl tres Colb., zh ovo-


(6-2) Xtoplq airlar. Bill. < sine cansa dirliim est.» H-a.
(05) ndlSa eecv. Viilgaia, « sei vuin Dci.
n INo-

PAxnoL. Gn. XXXVl


107 S GIIKCOIUI TllF.OLOr.l m
Deus?Aiqiie isUiil, oinne gemi aiilc eiiiii (icc[:\- x avzot- xtil Xriirrtr d Qf.vc k.rohiasr. ri£YO''£ yap
tiir ", qni nnslr.i caiis',i exin;\ii:liis est, ae (livinimi TaCta, £vsp-.-sij [icv toj •^vMi\j.j.z<jq, sCSoxia Sl tou
idiaginom scrvill rornia; tonjnnxil, scialque oiitiiis Y;vvT]Topo;.
domus Isriiel, qiiin ei Doininiim eiim, el Clirisliim (ciii Ociis ^K ll;cc cnini faclns c^t, ojicra (luideni
ejus, (|Ui gf^nilns esl, l)nna ;uilein volnnl;ile gcnil"rls.

IV. Qnicl seeumlo lcico, i;ini|m\m niaxiini aliine X. AsJTspov 5c T! t(Tjv (jiEi-tcjTwv aJTOtj xa't aij.a-

invicli cnjnsilam rohoris, 0|i|iuminl ? Oporlel ciiiiii /'"'•' J


^^' 1^-? «"Tiv pastXsOstv S.-/_pi -.m5z, x-x\ uu'
iiliim regnare " luic usque, el a ctelo suscipi us(|iie oOpavoO SsxOv'" ^XP'- yy^'"^^' a-o/caTaaTajsws, y.ri:

ail rcslilulioiiis lempora ', cl a dexlris sederc ', Tr]v £x 5£|twv xaOiSpav ex'''^ '^u; tt); twv ixOpiov
(loiiec liosies in poieslalcm redcgerii. Qnid veio EnixpaTriaEdK- T6 (iSTa toOto 6c ti ; Afi^ai Tr,!; ^a-
posiea ? Regnandi fiiiem lacere, aui e coelis ex- jtX^^a;, l^ tcov oOpavtuv liTTOciTTivat (06) ; Tivo? ni-j-
pclli? El (|iiisnani, obsecro, ciim e regiio cjiciei ? dovTO? ; ii ot' f,vTtva Ti^,v atTfav (67) ;
'Q; toa;xy;po^
Aiil (luam obciuisam? Qnam andax enarralor es, E5T)yr,TT;{ (08) au, xa\ ),fav ligaatXcUTo; ! Ka\ [jif,-;

iiiniiumqiie a rcgio jiigo alihorreiis ! Al regni illius dxoO^t; Tr,; patjtA£ta? auToii [xt) £lvat nipaq. 'AXXi
i:nlliiin finein '
542 fore audis. Vcruin liaec liLi _ toijto -auxs'?. '^api ti) l>.i] [ivtotrxEiv, oti zh, eioi;,
erroris caiisa est, quod non inielligis lianc vocem, ou uavTU? livTiSiatpst tiTj jji^XXovti, iXXi ih jjiix.'''

Iwi (id csl, iisque) , iioii sempcr fiiiuro lenipori jjiv touoe (09), TtOr,(;i •
zb u-lp touto (70) oe, ou/.
opponi, sed ita inlerjectum teinpus staluere, iit iii- iiva!v£Tat. "11 rao; voT](i£tg, l'va piT] TaXXa Xeyoj, -zi-

terini scqiiens lempus iion excludal. Nam nisi ila "Eac^iai ned' viiGir euiq zqQ c-vrze.lela^ zov alui-
res se liabeal, qnonain modo illud, ut alia pra'lcr- . rcc;~A.p'wq [jt£Ta touto ovx Sti (71) EaojJiivou ;

«•am, iiilclliges : Ero vobiscum usque ad coiisumiiia- Ka"i Ti;6 Xoyo^; Ou [iovov 5c, liXXa xa'i 7ra,oa rb [j.t)

lioncin sivculi '? An iinasi postea miiiime fiUnins otaipsTv Ti (jr,[iatvi[j.£va. BaitX£u£tv yoLp Xsy^Tai,
.sil ? Et qii.-c liaec ralio essel? INcf; vero bac solnm xaO' ev [^ev, ih^ IlavToxpiiTijop, xal OcXivTOjv, xa\
<lc causa in errorem incidis, sed etiam quia sigui- [jit), paiiXiu;- xaO' ^TEpov Sk, w; bjtpywv Tf,v um-
ficationes ipsas noii distinguis. Ucgnare enim dii- Tayi^v (72), xa'i u-6 tt)v iauTou paaiXEiav TiOc^t;

plici inodo dicilnr, uno, iit Oiiini|iolc[is, ac voleii- r,[j.a;, ixovTa? S£xo(Aivou? t6 paitX£u£sOai. Tt); [xiv

liuiii nolenliuniqnc Rex : aliero, ul subjeclioneiii in ojv EXEivw; voou[i£vr,; paiiXEta; o'Jx SiTat Tt£pa;

iiobis gigncns, et sub imperium suuin ac dilionem tt); o£UT£pa; T6 Xa6£tv •?i[ia; inzh x^H'"- ok, ti (75) ;

nos redigens, ulpote qui lubenier ipsius regno colln (74) aw^oi^ivous. Ti yip SxT Tf,v uroTaYT^v EVEpTfctv

submiltiiiuis. Quod ergo ad priorem signifieationem C u^T^eTaTiJ--^'^^ i M-**' «vitJTaTai xptviov ti)v Yr,v, 'O'''

atliiici, regiii ipsius llnis luilliis cril. Qiiod autem ad xaiStaipwv -.b 7t.j;(5,a£vov, xal t6 a7:oXX'J[X£';ov [ieO' •

.cciinilam, qiiis crit finis? Ut ncis sulijcctos leiieal, f,v tiTaTat QiKi £v ij.^t(;) OEtov, tojv crojI,'o[jtdvojv,

servetque. Quid enim opns eril siibjectionem in oiaxpivtov xa't StasTcXXojv, Ttvo; ExaaTo; TtfiYJ? y.a.\

iiobis inoliri, cnm jam ipsi subjecli fueriinus?Quod [iovT)s a|ioj.

postqnam eireceril , surrecturus est ad judiciuin de lerra fcrendum, el seceriieiulos eos, qiii salule«
conseipiuiitur, ab iis qui pcreunt ; stabilqne l>cns iii niedio dcoriim », lioc est, bcaloruiii homimim , il

dijiidicclac disllngiial, qnn quisquc boiiori^ gradu, quaqiie maiisione dignns sii.

V. Hiiic subjectioiicm quoqiie istam adjnnge, qiia E'. To^JTto ti'Jva~T£ xa't Tf,v u-ota-ff,v, f|V uTioTaj-

Filium Palri subjicis. Quid ais, qnasi jam nniie (i£i; TtTj na-,o'i Tiv Titjv. Ti X^yEis, lu; vuv o'Jx uno-

subjcclus iion sit '? Aul ctiam omniiio opus csl, ut T£Ta-;-[j.^vou ; SEtTai (75) Sk oXoj; uTOTayTJvai ticto

Dco snbjiciatnr, qui et ipse Dciis cst? Eigo qiiasi 0A; w'i ; V.; T:£pl Xt)(7to'j tivo?, t) (ivTiGiou, ttoi j

(le latroiic quodani, aul Dci liosie, vcrba lacis. Vc- tJiv 'i.oyov. 'AXX' outoj axiiTCEi •
oti Ihcr.tp y.axapx

rum ita remexpende. Qnemadmodum salutis nic;c ?)xoua£ Si' ejj.^, 6 Tf,v i[if,v X^jtjjv xaTaoav •
xa'i

caiisa mabidictnm vocatus esl ', qiii maledictioneni «[tapTia, 6 aipt.jv Tf,v a[j.a,oTtav to'j xiia^jiou • y.-j\

mcam solvit ; el peccatuin, qiii nuimli iicccalniii ^ 'Aoi(,u. (ivT\ to'j ::aXaiou vivETat v£o; •
ouTto xa\ t4

delet " ; ac pro veicri Adaino, novus .\d.imiis clliii- Ejjiijv dvuTriTaxTov iauTou TtoiEiTai, to; xEtjaXT) to'j

mr' : ad eiiiiidcni quoque modum conlumaciam it 7ravT'jg a(o[jiaToj. "Eto; [j.iv 0'jv (ivu-oTaxTo? Eyto xa\
reliellionem iiieam sibi asciscit, ut loiius corpoiis aTaatojOT);, tt) te (ipvf,a£! to'j Oeo^j, -xa^i toT; TiiOE-

" Philipp. 11, 10. "Acl.ii.".0. " ICor.xv, 2:;. 'Act.iii,21. "Psal.cix, 1. M.iii. i,"2. 'Mailli.
x.\viii, 20. ' 1'sal. i.xxxi, 1. « I Cor. xv,28. ' Galat. iii, 15. " II Cor. v, 21. «1 Cor. xv, V.y.

(00) '.\.T0(7r)jr«<. Duo Uegg., (i-rroc^Of^vai. vcrlil Qiiod siibjcclioncni pr.Tstet, iiosi|iic s b
: «

(07) Ti}r aizkir. Deesl Tf,v In Irilnis llcgg. regnuin poinl, (inotqnot volcnlcs iiiaiiis i.n-
siiiim
(08) 'E^i}Yr]Zi]r. Conib. ;icldit, eI. peiiiini admillinins. »
(0'J) MeyjA ju:r zovSe. Sic tres Ilcgg. In cd., [Jid -
(75) TL Dccst iii qiialiior Colb.
Xpi TO'>j£ |xiv. (74) AaCelr jnini; v.id /.e^fv- Qiiatiior Colb. ad-
"
(70) Td vjilsp TovTO. Plurcs Rcgg. et Colb. , to [j.c- diiiit, xai, qnod commode red.lit Lciiviiik., i nt nus
ci To'jTO. scilicct ei suliiiii:iiiiur, cl scrvcnuir. >

(71) 'jToiJro ovK izi. Dccsl eti iii iribus Regg. et (7;")) Aehiii, ctc. Ibcc pcr interiogatioiiem legcn-
Cypr. qui habel, TO'jTO(j:ii'j. da, clsi ;ililcrcx[ioiiat Eiiiis.
(72 '.'.'c ereijyiur tr\r v:iozaxif[r. Lcuvenk. sic
1
109 ORATIO X\X. — TllF.OI-Or.lCA IV. Uo
(jiv, avjTT-iTay.To; (76) -h xax t[j.z xa\ 6 XpiiiT?)^ (77) A r.ipiil. rroiiiile (|ii.imliii iiiiil)«,li,'ii, ipso siiin ;ic lui--

XiYitai • oTr/ S: O^roTaYii auTiyi ti T:avTa, urtOTayf,- lnilditii.s, liiiii pcr Dcj aliii(-g:illnni'ii!, imn piT \iii(>-
a-Tav Sj xa\ tt) £7:tYV(o3ii, xa\ Tii [ji£TaT:otT,(jci, tots sns .'iiiimi pciniolioii(!S, landiii inolioilipns (|iio(pi'',
•/.a\ aJT?i; Tr,v uTOTayr;v T.nzlT^pwy.s, TTpoaavijjv £|j.^ (inanlnm ad nie allincl, Clirisliis (lifitiir.C.iiinaiiloin
T^v Tciwj^ivov. ToOto yip f) O-OTayT] XoiciToO, im (imnia siiliji^rla fiirriia fsnliji.-icnliir autiMn, Pl pi t

xaia Yi t\v Sfiiv /.'jy&v, :f) toO IlaT.oixoO Oc).T;|jiaTo; agiiilioiKMn, cl pcr iiitiiiiiiali(in(>ii ), tiiin ipsc qiio-
w.fipojaii;. 'Xr.ozi.idii 5i xa\ Yi^; I(aTp\, xa\ "fii';) (|iie siil jci tioncm iinplcvciit, aililiicens ine, salii
naTif;p- 6 y.hj Jvjpyiljv, o Zl iOooxwv, o xa\ TTpOTspov loni ronscciitiiiii. Ncc cniiii (iiiiil(|ii.iin aliiulcst, mca
EriLOiJisv •
xa\ oOtw Tb 0-OT;Ta-;'iJiivov 6 07roTa;a; (|iiiilcni scnicnlia, Clirisli siilijcclio, r]iiaiii palcrnrc
Bcto TTapiiTriHV, JauToO T:otoO[ji:vo; -zh Y;[jiiT;pov. voliintalis explclio. Siiliiirii 543 •'nilcni, cl Fil ii-

TotoOTOV £tva! [Jtot tfatvjTai xa\ ti^ • '0 (96(5^, fj' fcfBi-'? I'alri, cl vicissini Filio Palcr : illc opcra siia, hi-
iwi>, apvay/.(: jici.,'lra rl kxMire.li.iir ^ie; (J\i -^kri liciiciihicilo, qiieinailinoiliiiii antc a noliis (licliini

oJTb; s-^xaTaXi),£i— at, f, xiizh toO IlaTp^?, \ 0->) csl. Al(|iit! ita cos,fini sii! jcdi siinl, Dco sislit ac
TJi; iauToO OsdTirjTo;, 5ox£t Tiaiv, ('oi; 2tv (po6o'j[iivr,; rcprwscnlat is, (|iii siilijccii, iioslra vidcliccl silii

T?) raOo;, xa\ Sii toOto !iuTT;/.A0[xivr,4 iTth toO vindicans. Eodcin in gciicrc iiiilii illiui ([iKKiiie cssc.
Tdr/ovTo;- (t(? i-jip i; •{f^'/r^^T^-^(i.\ xaTui tt;v ap- B videliir : T)an, Deiis incus, icyjiici' iiivic, iiiiure mc
XT]V, ^iizX Tiiv aTaupV/ (XveXOeiv f;vdtYxa5£v ;) 'Kv dereliquisli '"'>
Ncqnc eiiiin, (|iiod (iiiiil:iiii opin.nii-
lauTw S^, o-sp sTt:ov, Turot t?j f,[xiT;pov. 'Il[ji;i; tnr, ipsc, vcl a Palre, vcl a siia divinilalc, quasi
lcAp r\\j.zv ot £YxaTaX£X£t[ji(jtivoi xa\ TTapstopa.aivot passioiicm (•xiiiiiuisscl, ac propicrc:i scsc a pcrpe-
irp-yTspov, EtTa vOv T:poa£tXT;[jt[jiivot xat asauajAivot licnlc corporc collcgissel, dcrellcliis esl. (Qiiis eniin
Tot; ToO i-aOoO; T^aOsaiv •
iii-jT.zp xat Trv a:f poau- cnin, vcl priniiini liiiiiKinilus gigiii, vcl in truccni
vrjV f,[j.(ijv, xa\ zh 7:XTi[ji[ieXk; oEx£tou[i=vo?, TJt J^fi? ascciidcrc cocgii?j Vciiiin in -eip-o, iitdictiim csi,
oia ToO tlaX[jtoO 'fTiatv •
i7:£tSf] Tipoof;X(o? £t; Xptativ nostra rcprfcscniavii. Nos cniin cranins ilcrclii li illi

6 sixoaTb? TTpuTo? ({iaX[A?)? dtvatpipsTat. prius aiqiie conlempii ; niinc vcro pcr iinpaiibilis
illiiis passiones, asstimpti ac scrvali siinuis ;
qiieinadinoiliim iiuslr.ini qiioqiie iiisipiciiliain ,'ic pecca-
tiini silii arrogavit, ni ca, qn.-B dciiiccps in psaliiio scqi liir, proiiiinliaiu. Siiinidcm vicesiiiuis pri-
iiuis psalnuis manifcsle ad Clirislum refcrlur.
(7'. Tf,.; S^ auTr,; £X''»' Ocwpia?, xa\ t6 [iaOztv VI. Ejusilcm spceiilalinnis illinl cliam cst, qnod
au-hv tt;v OT:a-xof,v kl (Lv ^iraOsv •
ii te xpauYT], xa\ CX liis, <\\}X passiis esl, oljcdicnliam didicit; qiiod
•ti Saxpua, xa\ t^ ix£T£uaai, xa\ xh Etaaxoua0i;va', „ riiiii clainore et lacryinis siipplie:irit ; (|iioil cxaii-
xa\ zh £uXa6i; • ijt SpaiJiaToupyEi^Tat (78) xat rXix:- (liliii sil pro siia revcrciili;i " ;
qu.-c oiiiiiia noinini!
noLi Oau[j,aa!w; iiizlp fi[itov (79). 'Q; [jtkv ykp \6-;o^, noslro niir;il)ilitcr clliciiinliir et conlexiinlnr. Nam,
oOt£ OT:f|-/.oo; riv, oOte divfixoo;. ToJv ykp inh X''pa ut Vcrbuiu, iiec oliedicns erat, nec inobediens.Ilicc

xauTa, xa\ TtI)V SEUTEptov Ti [jikv Tuv £uYvto[jtov£aTi- nainqne iis, (ini alioriim imperio tcncnlur, qiiiqne
pojv, t'j Sk Tcov a?!cov xoXiaiio;. 'fl; Sh SoOXou sccnnil;e rl:issis siiiit, conveiiiiiiit ; illiid sciliccl, pro-
[jtop^f], au-,-xaTa6atv£t Tot; &(j.ooouXot; xa\ SouXoi;, liis alqiic lioncslis, isliid vero, iinprobis ac snppli-
xa\ [AOOyOUTat ToiXXiJTptov, oXov Iv iauTio s[j.k 9ip(..v cio dignis. Ut autcin servi forina, ad conscrvos,
ijtETi Tiov £[j.tov (80), t'va £v sauTip oaTTavfjaTi ih imo ad servos scse demillil, alqiie alicnam forniam
X£tpov(8I), (b; y.r^ph-j mp, f[ (b; iT[Aioa yI? ii^''^?. snscipil, tolum nie simiil, cum iis qiia; mca siiiil,

xi-j-dj [AiTaXiKto tuv £X£!vou oti Tf,v au-;'xpaatv. Ati in scipso fcrens, iil, (|iiod delerins cst, iu seipsi>

TouTO ip'|'(o Ttijta Tf,v uT:axof]v, xa\ 7:£tpaTat Tau- absuinal, cl coiilicial, non seriis ae Ccr:iii) igiiis, aiil

TT,;(82), £x ToO 7:aO£tv ou yip ixavov f; SiiOsat;, lerrs vaporcin solis radius, alqiie ipse ob luijns-

!'oa7:£p ouSi fj[itv, eI [/tf] xa\ Sti twv 7:paY[jtaTtov niodi conjunctionein bonornm illius parliccps ri:iui.

X(opfiiat[ji£v EpYov |'ip, a7:(>S:i5'S StaOiaEw;. Ou x£t- Quocirca re ipsa obedienliam liouorc allicit, cain-
icovSkratj); xix£t/o 07:oXa6£tv, oTtooxi[Ai^£t Tf,vf,[jt£. D 1"0 perpclieiidis doldribus cxpciiliir ; neqiie eniiii
Tipavu7:a-/.of|V,xa\ 7:avTa [jiETpci (83) TOt; JauToO(8i) snlTiciebat auiiiii :i|]i'Clio, (iiieiiUKlinodiim iicc nobis,

7:a0£at TixvT] (83) 9tXav0pto7:i'a;' (''j-te Hx£iv EiSivat nisi manuin quoqiic operibiis admovcamiis ; opus

•"'Psal. XXI, I. "Ilcbr. v, 8, 7.

(7C) '.Vri.'.Tor«/(Tfic. Carpebant .Monolbelikc li;cc (80) lilera rwr eiiwr. fiill. : « cuin iiifirniitatibns
Grei;orii verl):i, (piasi Clirisluni ilividcrcl, ul c\ nicis. >

scxta fyiioilo pcrs|iicniini esl ; sed andicndi iioii (81) Ti) /fTfcr. < Quod (lctcriiis cst, > iil csl,
Slllll. < |iecc:itiim. >

(77) '0 Xptcrcr. Dccsl oiii noniiiillis. {H-2) neifiiTcn rai''n}r. « Ejui-que pcriculiim pa-
(78) ".\ SfiijiarorfytuTai, elc. Ciiiiib,: QiiaMio- i liciida facii. i

iiis qiiasi iii scciia prodiiclis, iioslroiiiu; ac iioiiiinc (83) liid xdrTct jteTfsl, elc. Lcuvcnk. : « .\l(jnc
persona niirabililcr geriinlnr ac iiceliiiiliir, i par- oiiiiii:! iii('li:iliir cx Miis passionibiis ars illa 'licin-

tiin scilicel vcre, |i:irliiii oixzKJjaii ct iillriliulioin'. giiilalis. I

(7!)) 'l'a£fi)piuf. Sic Cuisl. 1, ctc. Iii cd., uitkp (8i) '/'£)?( hirrov. Coisl. 1, Tfji; otxEioi-.
0[<.tUV. (8.")) Teyr^. Herv:ig. "-iyyT^, < ars. •
S. GREGORII THEOLOGI i!2

eiiim, afTeciionis animi declaralio esl.Necforle ppjns .\ toi; Jxjtou Ta f;;;ii-cpa, xaV ttojov (a^v ditaiTouiJti-

liieril exisiininrc, qiinil obedieniiam nosirain explo- Oa, -oiov 6i G'j-(x''>P'i'J\i.zOix, ).oY!^o;jifvr,; y.i-zy. toj
rei, pnssioniliiisiiue snis oiiini;i ineliaUir, ane iiiia- r.i.z-/ivi xai -zy; dTOivsia?. Ei yip \h tfCtg eSi(u-^'Oi)

dani liiimanilalis el benevolenli;e erga geiins no- 0'.i xi T.fj/jfJAr^u.oi tfalvov iv ifi sxotij, tw p»p toukj),

slrnm : ila iil ex suis noslra a^slimare qiieal, qnan- (jTzh TTj? ixO.r^i cxo-!a;, ToC TOviqpoC Asyio xai to'j

liimquo, el a nobis cxigi et condonari debeal, ex- TictpaTTOu, xb Gxizo^ 7:(5aov, tb; djOsviaT^pov ; Ka't

pensa iiimiriiin 544 '""" passionibns virium no- Ti Oa'j[xaTTbv, £t Ixitvoj 5;aYU-ci5'.iTos uavTa-aortv,
slrariim iinbi'cilliUile. Nam ciim liicem illain, pro- fl[J.zU r.oiCoi ys (SG) xa-aXr,90£{Ti(jt£v ; (jiEt^ov ydp
pler corporis leniiinenliim, in lonebris, lioc esl, in £x:iviu t6 otwxOfjVat, fir.ip •rjij.tv Ti xaTaXT,90T','/at,
liac vita, luccntem, teiicbr:e aWx, lioc csl, pravns Tapi Toti dpOwj Ta'jTa Xoytjojjtivoi^. "iclTt Sl T.oots-

ille ac leiitator insectatus sit: quanto magis tcne- Ofjato Tot; £ipr)(jLevot? EXJtvo, evO'jjjtr,fl£\? to, 'Ev (p

bras ip-as, iilpoie inflrniiores ? Et qnil niiriiin, si X^tp :tiacrOsr, nvzlf: :z£ifacOd^, Svvarai zo7q
cum iUc liostilrslaqiioos omnino cffiigerit, nos qua- .zetpaCc{ieroi^ fici\Oi\rai , aatfio? T.ph^ Tf,v a\i-

dam lcniis sallcni coniprebcndarnnr ? m.ajiis qiiippe TTjV (fipov oidvoiaj. "Eczai Sl; 6 Qett; ra ctdrTa

illi est, quod boslis cuni persecnlus sil.quam nobis, ev .-zdci,v, £V Tip xatptp ttj; d-oxaTa7Tda:oj;(87) •

quod nos asseqnatur aique coiiipreliendai, apiul " 0'jx 6 naTr;p, TrdvTto; si? aJT?jv dvaXjOivToi; tou

cos iiiiqiie, qui baec recia raiione perpenduiit. Ad- Ytou, wGT.tp £t; jTupdv [i£ydXr,v XafATrdoc; T:ph(; xai-

dam illud qiioqiie iis qua' dicla suiil, locum biinc pdv dTOaTraaOstaT]?, eXxa auvatpO£iaT,c, pir^o^ ydp
SaSiXXtot T(p TOJX(p TrapatpOjtpiaOtoaav (88),
mecum rppiilaiis hi quu eniin pnssm esl ipse tcn-
: ,
jir,T(p

lalHs, potest iis,qui lcnt(mlur,auxiliari ", qiioil per-


dXX' oXo; &zhi, OTav [jir|X£Tt TroXXi (ji[ji£v, uiaTrjp

spicue ad eunidcm sensum lendit. Sicuielianr Erit vjv (89) Toi; xtvri[jiaat xal Tot; Ttdfl^atv, o'jS£v oXto;

autetn Deus oninia in omnibus " illo rcstiliitionis


0£O'J, i; dXtyov ev fi^iiv a'JTOt; (jipovTs;, dXX' SXoi

lemporc non ulique Palcr, resolulo videliccl in 0£O£tO£!r, oXoU 0£O'J )(tOprTtXo't xa't [JtfJVOU •
TOUTO
;

ipsum Filio, non secus ac si fax aliqua ad aliquoJ ydp f, T£X£to)at; , T.ph; f,v a::£'joo;j.£v •
T£X[jir,ptoT ol

leiiipus ab ingenli rogo abslracta , in enni rursus [idXiaTa IIa'jXo; a^JTo^ •


3 ydp evTci^JOa 7:£p'i 0£ou
adjnngatur (ncqiic eniin Sabelliani bis veibis ab- !pr,atv dopiaTtiij, dXXaxou aacftoj TSptopi.^et XptaTtp.

niaiilur), sed totusDeus; tuni neinpe, cnm jam non Ti Xi-/tov; "0:icv ovk sn "E.Ui)r, oiiSi 'lovSdiOQ,

muUi eriinns, sicul iiuiic sumus rationc mouiuniel .iepizoj.ii} xal djcpcovcTla, fidp6apo(:, I^xvOr}^,

atrectionum, iiihil oninino Dei gestanles in nobis, Scv.lo^, iAsvOepo^- d.Lla za ^tdrra xul ev :idcc

aul saliein parum, scd loli deiformes, loiiusqiie ac XflCTCQ.

sobus Dei capaces : lixc enim ea perfectio est, ad quam omni celerilale propcraniiis ; qiiod qiiidcm

Paulus ipsc maxime coiijicil : qnod enini bicdeDco indefinite ait, alio loco aperiissiinis verbis Clirislo

sioillatim altribuil.Qiiibus verbis? t/fci Jioii esl Grcecus, nonJudaus, circunicisio et iirayutium. barbarus
''.
el Scyltia, servus el liber : sed omnia et in omnibus Christus
banc, major ", luime- Z'. TptTov, dptO;i£t -.h, /(s/CtJr (90) Ti-apTov t6,
Vli. Teilio loco vocem c •

rant : quarto item, Dciim meum el Deun: ve!,trum '«. 0eoV poy xal Bsbr vnGiv. Et [a£v 0'jv//e/4wr (91)

niajor qnidein dicerelur, non ilcm k(|ikiIis, (jL^v iXiyeTO, \i.r^ iao; (92) 0£, Td^a av t)v Tt touto
Sane, si

babcret qiiod afreniiil. Cnin a'JTot;* £t So d[Ji9(jT£pa aayijj; £uptaxo[ji£V, xt (fi\-


fortasse viin aruiiiain
aulein ulruinqiie iiivcniri liquido constet, qnid lan- aouatv ot y£vvdoat ; Ti t6 iaxup^v a^JTOt.; ; t.w^ au(i-

deni geiicrosi boinines diceal?Qiiid roburis lialie- 6ria£Tat Ta da'J(j.6aTa ; t6 ydp au-i to'j auTO'j ^[jtoito.;

biint? QiionioJo convenient, quse cnnvenire nc- [jt£ifov xa't taov elvai, Ttov douvdTtov rior,Xov, oTt ih

qneiini? Mem eniiii scipso iiiajus, pariterqiic sibi [j.£tsOv (iiv iaTt TJ]; aiTia;, ih o'£ l'aov, t?,? '.fiua£to; ;

ipiixqualc, ficri non polfSl. Noiiiic crgo perspiciuiiii v.a.\ TO'JTO uit!) TtoXXTi; £'jyvtop:oauvT]; 6[jioXoyoiJ(XEv

est majoris vocem ad (aiisani, ;«'ni;ilis aiiiein ad ri'^'J.q. Td/a 6' dv ^tVot Tt; aXXo; (95) T(p f,[jt£Ti-

naturain refercndam esse? Ac iios islud ingeiiue ptp (9i) X(5yop Ttpoatf tXov£fX(ov (9.")), [Jtrj IXaTTov etvat

admoJum et candide confitcnuir. Foriasse aulera t6 iv. TOta^JTT)? aiTia^ etvat tou dvaiTtou (96). Tf,? t£

"Hcbr. II, 18. 'M Cor. XV, 28. "031^1.111,28. '» Joan. xiv, 28. "' Jnan. xx, 17.

(8G) nocw^r^. Duo Uegg., quinqnc Culb., -oadi? D '^[^."£0(0.


(9.")) IlpcCyi.XovsiKwv. « Vox ista, > inqnit Bil-
Reslitiilionis, > id est, noii sit;iiifical eiiin, qiii Giegnrii raiioncin
(87) 'Axcxaraczdcet^K: « iiis,
. «

I resurreclionis, > cuin videlicel auima' suis corpo- oppiignarcl. scd ipii aerius lii eamilem caiisam iii-
ribns rc^tilnenlur. ciimbeiot, Filiiqne ilivinitaleiii liierelur. rSam i|nii(l
(88) Iliifa^sOeipecOojcar. Sav. aliiqnc |diires, Grcgoriiis falcaliir Filiiini, ralione diinlaxal caiisa',
7:ap£ta-.fO£tp£30(oaav. niiiiorem esso IVilrc. contcnilorcl forlassc aliqiiis
cfipcrTSc,. llatc a Uilho, aiil iii c.iiiiileiii FUii dolonsionom acriiis iiieiinilioiis, iie
(89) 'fltr.Ttp j-t^K...
lypograplio oinissa. iii li;io (inidoin ratioiio esso diccnduiii; minoreni oiiiii

^iiW- qiioil noii salis aniinadvcrtissc videtnr Elias. >


(90) iU:^r.,A\ Par.,
(9(J) 'A)-t((r/ri) Sic trcs Kcgg., duo Coisl., Par.,
(91) MeKiuv. Trcs llcgg. et tres Colb.,
[Xotjov.

(92) 'lcor:. Tres H' gg. lolidcinipie


Colb., 'i-oj. Conib., cic. Sic eiiani lcgit Blllius, licet cditi ba-
(95) "A.J.Jor. Lnus Ueg. el Oxoii., d"'.Xo. boanl, Ivavxiou.
(94) 'Uitszipw. Sic Coisl. 1, Sav. etComb. In cd..
1!^ OltATIO \\X. — TIlliOLOGICA IV. iit

(ip Tou «vapxou 5i§Tj{ [xet^xoi iiv, 5r'. sx toO dva,o- A Ji^LTil mIIm.s iiiiis|ii:uii ,
s.cniionom 545 >i"slriMii

fo:i- X3s\ 7:061: jTiv T) YivvT]it;, TzrjS.yii.a tosojto ',97), nciioii aiiiiiii coiilciuioiic prosi'i|iieiis, iiircriiis lia-

:otj fi vouv i-/^o\i3:, y.3.\ o'JT(o (08) 5£Ga3p.'.ov. T'j liciuluin iioii cssc, ;il) Inijiisiiioili caiisa, caiis;c oin-
vip OT) )iYeiv, OTi TO'j xaTi Tiv avOptoTTov voo'j[i^/o'j iiis e.\iicrle, profuisii. Naiii cl (|iiia ali co, (|iii priii-

[jLcirtov (99), a).r,0^; y.b/, ou jj.£-/a 6£' t£ ystp 0»u- tipio carei , origiiicm iraliil, cjiis ijuoipie glori^ir

[AsaTbv, et jxit^ojv ivOpw-ou Weo? ; Ta'jTa (ilv ojv (t) pariein sibi viiidicai: ei accedil insupcr gcncralio-
elprjjOtij Kfih:; to'j? tJi fielCcr xo;ji-aCovTa;. iiis piTcrogaliva, res Uiiila, lainqiie vcncraiida, iis

q'iiilein cerle, qui niciile pnclili suiil. N iin, iiiiod r.ilioiio liiiiiiaiiitalis Palcr Filio niiijor intclligcndus

sil, vere (juidcni diei polcsl, sed iioii pcriiulc lioiiorilice : quid eniiii niiruin, Dciiiii lioiniiio iiKijoreiii

csse? Alipie liaec inilii dicia sinl adversus cos, (|ui mnjoris voccin insolenlius jaciaiii.

11'. 0ei? 5't Uyoixo Sv, ou TO'J \6yo'j, toG 4pto|jid- Vlll. Quod aulem ad altcrain parlcin altiiict,

vo'j Ss •
Tito; vip av eTriTou xupttoi; Osou 0c(5;; "iJj- Dciis dicilur, iion nilioiic Vci-bi, scd partis qiix iii

rrep xa'i IIaTr;p, 0'j tou 6ptoiidvou, to'j AiJ-j-ou oe '


ociiloniiii scnsum cailit ((|iio eniin niodo illiiis,

xat Y^ip TJv SfnXou?- wtTTs li [jikv xup!tij; eTc" a\i.- (|ui proprie Oeiis est, Deus dici i|uc;il ?). Queinad-
tfotv (2), t6 6e ou xuptto?, evavTttu? i) ktf' ^jijitliv sxet. ^ iiioiliiiii Paler, noii humaiiitalis, sed Vcrbi respeclu;
'Ilixaiv -j-ip xupfojc [jtb 0ei; 6 0e'j? (5), ou xupttu; duplici quippe nalura conslabal ;
qiio lil ut allerum

o^ naTr,p. Kat T0uTt5 iiTtv Tzoitl Toij aSpsTtxoT^ dc co proprie dicalur, altcriiiii iinjiropric: contra

TTjv •:T/.avr]V, ?) Ttov 4vo[j.aTOJV e-!^eu|ij, STuaX^.aT^ro- (|uam iii iiobis se res liabcl. Ucus ciiiin proprlcDeus
[jtevojv Ttov (jvo[iaTujv 5ii tt)v a^JYXpastv. Sri^astov Si, iiosier est, non auieiii proprie Palcr. Atque lioc csl
fjvtxa ai tfjcjetj (4) oitaxavTat Tat; iTttvola;;, auv- quod lia;reticos in errorem indiicii, iienipc noini-

6tatpet:at xal Ti6v!5[iaTa. IlauXou XfyovTOj axouaov nuin lioruin coiijunclio, pernuilatis videlicel intcr

"Ira 6 Qeu(; tov Kvplov i]juop- 'li\cov Xpicrzcv, 6 se noiiiinibus propler iitriusiiiic naturii; coniiexio-

HuTilp rjjf Scl;!]^. XpvaTO'j [ikv Qili, tt,.; o^ 6i|Tj; ncm. Arguiiicnto cst, quod cum iiatiir;c auiinb (l

riaTrip' et yip xa\ t6 (juva[jttpi5Tepov ev (5), li),),' o'J cugiiaiione disiin.^uuntur , siniul qiioquo iioiiiiii;»

T^ tfi'jjet, Trj 6k suvioto TO'JTtov. Tt av i--voito yvoj- dividiiiilur. Aiidi Paulum liis verhis loquentem
pijjtcoTepov ;
Vt Deus Dotnini nostii Jesu Vlnisli, Vater illeglo-
riiv ".Vi.les qiiomoilo Clirisli qnidem Dcus, glori;c aulciii Pater dicalur : quamvis ciiiin lucc diio uiiiiiii

cCficiaiil, id laiiicn niui iialur.i (it, scd coriiin cuilioiie. Quid liis apcrtius eX maiiifestius esscqiieal?
(")'. IlitiTTTov XeYsjOto t6, Xa[A6avstv auT?)v ^ojrjv, q IX. Quiutiiin nuiiieretur, quod viuiiii '*, aiit ju-
f^ xptjtv, •ij x).Tipovo[Jiiav eOvtov, r) e|ouatav TTonr^q diciiim", aut geiitium h^reditatein ", aut cariiis

capx6;, r) SC^olv, r) [JtaOrjTi?, i) ocja ),s-ceTat, xa't to'j- oiiiiiis polestalem ", aut gloriam ^', aut discipulos,
TO (G) T?,; ivOptoTt^^TrjTo;. Et ok xa't tio 0e(o 5otrj;(7), c^cteraqiic ejusdein geiicris, accipere dicitur;hoc
cJx aTortov • 0'j yip ijj; eT:ixTr)Ta otoa;tj, a).).' (05 quoqiio ad buinaiiitatein spcctal. Quaiiquam ut liaec

ait' iip-XT)C (iuvuiTijp-/ovTa (8), xa't /o-j-oj (fjisoj;, eti;iin Deo iribuamus, nulla iiide absurdluis conse-
i).X' o'J /iptTO?. qiictur : non eiiiin velut ascititia ei tribuemus, sed
vclui qux a priiicipio una cum ipso c.xstiterint, nou
ratione gralise, sed iiatur;e.
r. "E-z.TOv TtOsjOoj t'j /(// SvrucrOai tur Ylvr X. Sc.vto loco ponalur, qiiod !Sun polCit Filius a
d^' tavTov notsir firidir (9), ^('(j- /(»; ri fi.lecti} seipso fucere quiilqttam, nisiiit videiit 1'iilrem facien-
zdr Ilaripa itoiourta. Touto 6k Toto'jT(5v esTtv o'J tem ". Qcae verba ejusmodi sensii explicaiida siint :

T(I)v xaO' sva TpoTiOv X£^{-o[j.svojv, t?) SuracrOut, r) /(/'( Pvsse, velnon posse, non uno niodo dicitur ; variam
CtjvuaOaf T:oX'J3r,[jiov 6i. T6 p.'sv ydp ti Xi-j-STat eiiim ac imilliplicem signilicatioiicin babct. Noii-

xaTi ouvi^ieto; sXXsf^tv, xa't tto-s, xa'i -p(j^ ti, 10; nuiiqiiam 546 cnim secumlum viriiiiii derectum
-6, [j.r) 6'Jva30at Tb ;tat6tov aOXstv, i) xb (ixuX(ixiov D dicitur, et certi (eniporis ac persoiui; ralione lia-

[iXiTtetv, r) 7tp6? T(j'/5e ^ta-j^ojvise^Oai •


iOXrjaei yip bita : ul quod puer luctari iioii possil, aul catiilus

tjojj KOTs, xa\ SYiTai, xa't 6ia-j'0)vtstTat itpb; t6v6s, ceniere, aut cum aliqno dimicare : luctabilur eiiiiii

ziv :t,o6; 'iTSoov a6uvaTto^ 2-/ti. T6 60, to; ertl TtXst- fortasse aliquando, et ceruel, el cnin lioc iliiiiica-

(JTOV, ii^ Ou Svrazai


x6- :io.li<; xpv67\rai kn' Cirt^ bit, eliamsi cuin altoro iiwiueal. Iiiterdum do eo

?pov(; xstpiirii. Ti/a yip av xa'i xpu^fOsir] ti;, STtt- dicitur, quod s;cpenumero conliiigit, iit illiid: Xun
"Eplies. I, 17. " Joaii.v, ?.G. " ibid. 27. " Ps;i 8. " Joaii. XVII, 2. "Apoc. V, ri. " Joan.
V, 25.
(97) TocovTc. Tres Ucsg- to30'j:'jv. (5) "£r. Dill.: « persoiiam unain. 1
(98) Ot'r(o. Ucg. bm.ouTOj,;. (()) TovTC. Coiiib., Ta'jTa.
(99) Msi^oiv. Duo Kegg. [Jtstjov. Sic cliain iii se- (7) A(5(i(c- ReS- ''• ?'y'i-;> < iribuas. »

i|ii.'nii [isiCojv. (8).i;(>»'t'.-r((/)/,c>Ta. Dill.: • ipsi siiiiul ciim Palre


(1) Ovr. Ueg. bm , Cuisl. 1 , etc, addijiii, adfueriiit. t Non rccte quidcm ; ciiiii liic Filii doles,
TititV. ixiii cuiii Patris, tcil ciiiii ipsaiiict Filii cxsistciiti:',

(2) 'E.i' air^olr. < Dc iilruqiie, 1 id csl, de Vor- suiil coiiipuiieiid.e. Filiiis ciiim, iion graliic duno,
bi), qiiatcniis est Doiis, vel qiialeiiiis esl huiiio. sed a iiativilale, ipsaque vi iialunc, qiiod S*^"''"»
(3) 'O 0£tV. DcCot '5 iii (jualuur llcgg., tiibiis sil, a Palic accepil.
Colb., eic. (9) M->}S£r. Reg. a, o'J5iv'

(i)A/ ^<i'CEii;. Sic trcs Regg. Dccbt ai in ed.


*'J s. CUEGOIUl JIIKOLOGl i;C
polesl ch<ilas nbsi-ondi sH/jjn nioiilem iwsila ". Fiori
A -fOTOoOvTo; [iJtfovG;. Ti 5:, w? t>ix eij),oYov, ib; id
.•iiim polfsl, iil qirifilam civilas m:i- Sin'uvzai
.-lixcoiuliiiiii- , Oij ol vlo) tcii rr^i^iiivor; rnoTEveir,
jori niiiiJHiiu iiliipio moiile ipsiiis aspecliim iinpc- f:y ctrov h'Sri}ioi; 6 ri'}ipi'oQ' st^z 6 jiujjiaTixtus
ilieiilc. rinpossibile 011.1111 diciliir, qiiod miiiime.-c- dpioiJiEvo; (oj yip xay.o-aOsias, a)'k' Eutfpoauvr,; xat-
iimirH est, r.iiioiiiiiiie consciiiancnm ; ciijiis gcneris [>>y? 6 Tr,; lT:iOr,[iia;), E'.'-e (b; 6 Aoyo; voojjjievo;

csl illuii : Non possuiit filii spoiisi jejniiare, fiiiniiilin Ti -(xrj ozl vr^TTEJ^iv (ito;j.a':'.-/.(I); to"j; Aijyi;) y.aOai-
lirn-seiis est si>oiisiis " ; sive einii inii'llii,Ms, qni pojiivou; (lO) ; T>j oh, w^ a6o'jXT,-:ov, lo; zh, M!j du-
torporcis oculis ceriiiliir {ncqne cnim .xTumn.TC al- racOui 6K£i ffr]}tFJa :loir)aui, Sia ziiv djtiffTiar zwr
qne :illlicuniiis lempiis eral illiid tempiis, quoCliri- d.'-x,o;dvcjr- z-KEi^T]^i.p zoij auvajxtfo-rEpou xpsia irp6;
stns cum discipulis vcrsabatiir), siveeum iil Ver- xi; id7£r;, xal Tf;; ttov 0cpa7riuo[j.£vtov TTtJTEto;, xat
liiim specles : qniil enini los corporeo inodo jejniiare Tri; Toij OspaTTEUToC (i I) ouvijjt^tjj;, oOx £,v;Si-/:.-o to
iiecesse est, qni a Verbo piir^aiuur? Qiiarta si^iii- CT^pov Tou tiuCuYOu D.XEiTOVTo;. Oux i/Ioa (12) 61, eE
licjlione lioc lieri iion posse dicitiir, a qno iiostra [jLT] xa"i iou:o tto E\i\6yo^> upoaOsTsov ou "cap eOXo-
voluntas aliliorret; cujusinodicsl illiid: Nun polerat yo; iaat; to?,- j3),a6ri(JO|j.£vot; i^ lifiitJTiag. ToO 61
illic signa facere propter iiicreduliialem eorum ", (pii auT'>u Xtiyou, xa\ lo Ov dvvarai 6 HoVjior jncri-lr
ea e.\i.ipiel!;iiit : (pioiiiam eniin ad inorljorinn de- ^ v/iiir y.7.\, Ilfor, SuvaaOe dyaOa Aa.Xelr, .Ttrjjfo!
pulsioiics iilriiinqiie accedere necesse esl, iiempent vrn-r; 11(7); yip aouvaTov Tt TOUTdJv, i^ oTt aSouXrj-
ctacgroti liilem, et medici vim ei facultatem medendi Tov ; "EuTi 5i Tt xa'i t-jioutov £v toi; ),jyoij.iVot;, 3
nlTeraiit, idcirco alteriiin, deficicnle altero, miiiinie Tri (13) (pu!jct ptEV dtouvaTov, 0c(o 51 5uvaT?jv pouXr,-
( oiitiiigeli.it. Ii:iiid scio aiiiciii, an lioc quoqiie iioii Oevti, tli; xh, [AT) ouvaaOat t^v auTiv ycvvr/Jrivai 6eu-
adjiingeiidiiiii sit, ad id qiiod vationi conseiit:iiieiini Tspov, xat ^atft; oux Ei30£yo[j:evr) xa[j:T|Xov tE yotp

est : iieqiic euim iis mediciiiain alTerre coiivenieliat. av xa"t xojXuTiti ysvEsOat TauTa, Gsou OsXf^javTo;;
qniliiis incrediilitas dclrimeiiliim allatnra eral. Qiio eti:iin in ordiiie ponendnin' esl iUiid : iSoii polest

muiuliis odii^e vos " ; el ,


Quomodo poieslis boiia loqui, cum siiis mali ''^'!
Qiio cniin pacto (|iiidcpi:iiii

lioriiiii iinpossiltile csi, iiisi qnia Milniitas repngnai ? Jaiii illiid ipioqiie impossiliile diciliir, ipiol
iialura qiiidem impossibile esl, Deo anteiii volemi possiljilc ;
quo in geiiere esl illud •
Ennidom linini-

iicm bis iiasci iioii posse ", nec acii canicliiiii admilli '"
; qiiid ciiiiii proliibeal (|iiomiiius li rc fi:inl,

bi Dei voliintas iia tulerit '?

XI. l^raeler lios omnes niodos ioipossihile dicilur C lA'. To'JTO)v Oo TtivTiov 'tv.-.hc,, ih TiavTcXto; liotjva-

qiiod iiiilla oniniiio ratioiic licri potest , ul ipiod Tov xat ivETiiosxTov, tjj; o vuv £^£TaCo[jtiv. 'fl; yip
iiunc cxqiiirimns. Ul enim inipossibilecsse diciinus douvaTOV slvai X£yo(Ji£v, aovr^phM Elvat Osov, t) \i.t\

Dcniii iiialum cse, ant onniiiio non esse (lioc clvat TouToyip i6uva[Jita; av £tT) (jiaX"Aov0£oiJ,f]7i£p

ciiim Hei iiiip<iiciili:im poliiis atque imbeciHi- 6uva[Jis(jj; i) tJ) [jti] "ov cTvat, i) Ti 6't; 6'Jo xal T^auapa
lateiii , i|tiain potentiam aigiieiii); aiit iit sil, ctvai xa"t OExa (1-i) • out('j; ioiJvaTOV xa\ ivEy/topT]-
<inoi| iKiii est, aiil nt bis ilno simiil et qiialuor Tov 7T0'.eiv Tt zh'i Vliiv, o)v ou noict 6 IlaTr^p. ndvra
547 s '" cl deicin : ita iicc fieri uMo iiiodo polesl, ycip caatysi 6 naziip, zov Yiov ecziv tJj; E[j.7:aXtv

iit Filiiis jiliqiiid f.nial, qiiod Paier iioii faciat. Oin- Ti TO'j Vioij, TO'j IlaTptje. 0'JOcV ouv t5tov, oti xotva
nia enim (/iki' l'ater hubel, sunl tllii ^' : (pninad- 'e.~z''. xa't a'JT^ -.h Etvat xotvbv xa't 6;jLOTt|jtov, et xal
inodiiiii inrsiis oiiiiii.i, qii:c Filiiis, P.ilris. iSiliilergo Tio Viio rapi TO'j IlaTptj;. KaO" 3 -'.a't XlyETai xai
peculiare, quia conimiiiiia oiiinia , qnaiidoquidem T(j 'Eyw CuiSiaziv nazspa- 0'j-/ to; exeIOev a'JT(T)

ipsum qiioque esse, coiiiniiiiie atqiic icijnale esl ipsi Tou sr,v. xa\ TOu Etvat auvExo[Jiivou, iXX' t'o; JxEtOjv
iiiiii l':ilrc, licet alioqiii lioc a F'alre Filiiis lialieat. iJ7:ap'/ovTo; i/piivoj; xa'i ivaiTioj;. BXs^rEt 6£ Tiv

Oiio e!i:iin seiisii dicliim esl: Kgo vivo propler Pa- IlaTcpa TToiouvTa, too;, xa"t ouTto TiotEt ; apa ('o; ol

iieiit ^';iioii quod :ili illo ijisius vila alipie cs-;eiitia Ti; [xop-.pi; ypa-.povTE;, xa't Ti ypi;j.[JtaTa, 6ti xh [J.r;

siistiiiealur, veriim ipiod cx illo ciira leinpiis ulliiin Etvat T?,; i),r,OEia; aX),oj; ETiiTuxEtv, eI [i.r\ Tiph;

aiqne causam c.xsislat. Sed qiioiiiodo illiid acii- D zh ip/ETUTTOv 1^'Kir.o-^zaq, xixstOev x-'-P^'l'^'i^'^l'-^'

•» Mallli. V, ii. " M.illli. IX, l."i. «* Matili. XMI, 8. " Jo:iii. v;i,7. -" Mallli. M1,:.I. " Jo:iii. iii, l.

"Mallli. XIX, '21. ^' Joaii. XVI, 1.'). "Joaii. m, :")<S.

sir- iiiipossibile sigiiifical, quaiiiqiiod iiiinime


(10) Toim; Ariyqi Xft.OnifCjdvovr;. Itill. : < ipii iiiliil :iliii'i

iiioiicpurganliir. » Addii eliaiii iii iiotis, riicguiiiim ratiimi coiisciitaiiciiiii esl. > Sciisii Hilliiis lcgciiiliim
:illiideicad li:ecClHisli verlia, Joan. xv, 5 « Jaiii : esse, o'Jx EuX^iyi;), « lalioiii ininiiiie coiisciitaiieiim.»

vos r.iuiidi eslis pinplcr scriiioiirin (piein lociiliis (pioil iiobis (piiKjiie visiiiii csl. Cnni vero parlinila
.-iim voliis. > Kaielilr lameii Eliaiii per .\oyov, Ki- iicgans, oux, al) oiiiliilnis codd. Iiim exaralis, liiin
liiiiii l)i'i iiilidligere; ciijus senlentia iiubi^ eti.uii iiiss. absil, reli^ioni lnit caiii in texUim iiilro u-

j
i:ia^'is arridci. ccie.
v,i (II) 'fov OniiuciEVTcv. Dc Clnisto eniiii siii^iil.iri- (15) "Or/^ SiC Ires Kcgg. cl ipiatiior Colb. ln cil.,
'^^ icr liic scniio cst, iioii niiivcrse ile iis qii.c :id inni -
.?*
dcpulsioiies cx p:irtu
hiiriiiii a'grutoruiii ac inedicu- (11) Iut'i z.u/L-cijiii sivai xcA Stixa. Iteg., C.ypr.,
inii r('(piiriiniiir. Tistsapz^ xat 6^/.ot stvaf • bis diio, qiiatuordccim
(12) Ov.t ufii, cli-. liill : < Qiiaiiqiiam liaii isiio. r..>C. >

:iii lioc (|iiii<pie gciiiis lcriio adjniigeinlijm sil, <i'iu


117 OKATIO XXX. - TIIROLOnU.A IV. MS
v';u; (l.'i); Kat Tiojs ^ iot^ia Siitai toO Siod^ovto^ ; A liinuliiiii , i|iiml Palrciii rucicntciil \u.lt;io ili<iliii-,

faceie ^^ V aii qnl foriiKis ae lilleias


f, 01/ iroiT;(iei Ti [jit; StSaixoiievti ; rioici: 5* Tiiu; 6 Ila- ;ai|iie ila iil

zr^p, i) -;TOir,xsv; ^Afa a/Xov Tipo-JTTicjTiqj; x^ijiiov iiiiigniil, eo (iiiuil veriuilem aliler assei|iii iirqiicanl,

•>n\ Tou TtapivTO;, xa\ OitociTfjaet Tiv (jiEXXovTa, xa\ uW\ cscniiilai' siiiiiii iiilneaiiliir, aliiiie iiicle vcliil

T.ph^ Ex;tva pXi-tov 6 Yt&j, thv (ikv iiTCiaTtia;, Tiv iiiaim ilncaiilnr ? Qiii vero qnailral, iil Sapienlia iiia-

o\ ui:oaTf;<T£t; Tscjaaps; o5v K6ay.Qi (10) xaTJt t^v gislro opns liabeal? iiiliilne elliciel, iiisi cilocla?

//jYov toOtov, oi (Jtiv llaTpi,?, ot Sk Yiou notriiJtaTa. Qniil ,


Paleriic :ilii|iiiil facit, aulfeeil? Ul.nim

"flTf,? aXo-i-ta? (17)! KaOatpst Sn.eTTpa?, xa\ oat- lantlem aliiiin iiiiimlnin aiile liniic coagmeii-

jjtdvojv, xa\ vojiov dr:a).),dTTJt (18), xai CtooirotEi ve- lavil, alqnc aliuiii rnrbiis in pnslcrum coiignieiUa-
xpou?, ya\ \fKlp OaXdsar,? dSeuet, xa\ TaXXa tm:iX liil, qnos iMlius silii aiilc oculos |iropoiiciis, allcrum

Sia t:sto[tix£V, eii\ tivo?, f^ r.oxt to5 IlaTpis taOTa (iuidemiam procreavcril, alierum auleni piocrcaUi-
',:po;vspi-T;cjavTo; ;
"11 5f,).ov, oTt Ttiv aC/TtT.v ~paY[jtd- riis sil ? Qnaluor ergo liac ralioiic muiuli eruiil, duo

T(ov Toj^ TUTtou^- ev(jT)(JtaiveTat (i^v d naTr,p, eutTc- a Palie, iluo a l''ilio ellecli ? supiiiam vecor-

ou SouXtxto;, ouSk d[jtaOojj, dXX' diam Age, cnm lcpras purgal, dxir.oiics cl nior-
Xit Sl 6 Mxoi, eTtt- I

crTTi[Aovtx(o? Ts xa'i oecj~oTtxioc, xa\ oixetoTspov et- Ijos piolligal, niorliios ad vilain revocal, marc pe-
Ttetv, yapiyw5ixona:xh,d:^efiffd B dibus peiagral, aliaque oiiinia facil,
TtaTptxto?; Outoj iii ijiio Uin-

rou narpfx; ylrerui, zaura tral rvr Ylvr d^wkoq dem, aul qiiaiido Palcr Iixc iiiile fccil? Niiiiiie pcr-

.-tois'r ou xaTi ttjv tiov Y'vo[jtivojv


• S[ji.oi(o3tv, dXXi s|iicuiini esl, cjiriiiiulcm rcruin fornias a r.arc iiui-

xaTd tt;v (I!)) Tii? e^oucjta? 6[jioTt[jttav •


xa\ touto av dein vclut desigiiari, a Filio aulein peragi, iioii ser-

ci'T] t'j, Iwq dptt xa\ Tf/v IlaTspa spydCeuOat, xa\ Tiv \ililer aliiue iiulocle, sed periie el lieriljler, alque,

1'iov •
ou [jt-Jvov 61, dXXi xa\ tt^v, wv 7:eitoir,x5v ('20), iil aplius loquar, palernc ? Iii liniic qiiip|ie seiisnm

f.ixovo[jitav TE xa\ auvTf,pr,ciiv, to,- 5r,Xot t?j, .lomaOai vcrba li*e accipio : Qmvcmique Patcr (ncil, eailein

Trv(; aYrf:Aovi: uvzov Jirsvjiaza, y.a\, Ot:fi-.lwvaOai el Filiui simililer lacit ""; iioii quod siiuilia siiil ntri

Tiirxnre.^iziirii(Tpd.lsiaral>z))g-a.T.a.^tflpa.ay.iy3. usque opera, sed quod par sit nlriusque poloslas


Tj xa\ Y£vS[jisva- xai cTspsoiJciOat ppovTTjv, xal zTt- aique aucioritas ; alquc lioc fortasse esse queai,
1-
CsaOat :tvsij[Jia, (Iiv OTta? [Jiev 6 U-^o; ur.iciTTi, auv- qiiod el Pater usqiie inodo operari dieilnr, et I-

tyr^; ol xa\ vuv f; evipysta. lius =" ; non aulem lioc dunlaxat nomine, scd eliain
i-.ilioiie piilicrnalioiiis el (•onscivalioiiis coium, qiue facta sunl, nl inilicat iiiud : Qui fucil anijeloa siios

.•.,jin'/»s "; el, Qui fundat lerram su;!er slabiliiatein ^''. cum scmel el liaee (irinata atque slabilita
'"
sll, el illi procrcati. Qiu) etiani peniiiet : (|uod ririnare luiiiiru dieitur ", el ventiiin creare :
qiio-

r ipsn qtiidem ratio seiiiel condil.i esl, c.i tcriiin iiiiuc quoqne periielua vis est ac facultas.

IB'. "E65o[j:ov XeyiaOto t!) xaTa6;6r,xivat ix tou C XII. Septiinuni |iroferatnr, qiiod Filiiis c cisjlo

oJpavou t'jv YI'jv, ou/ tva Ttotfi t^j Oi).r,;jia to lau- desccndisse diciliir, iioii iit vdhiulalciii 548 snaiii

-.o'j, d),Xd ih TO'j (21) Tti[xcJ/avTo;. Ei [ikv 0'jv [j.t) f.icial, sed ejus a quo missiis est ". Saiie nisi al)

r.api Toij xaTsXT,XuOc>To; autoij TaiJTa sXsysto, et-o- illo ipso, qui descciidil, liic seruio haberetur, dicerc
[J.SV dv (b; Ttapi Tou dvOpioTtou TUTtouaOat tiv "/.cjyov, possenius, li;cc vei ba velut ab lioininc e.\|iriiiii, non
oO Tou xatd Tov StotTipa voou;iivou (t^j ydp sxsivou qui dc S.ilvaioie iiilcllig:itiir (illiiis cniiii voliinlas,

kilzi'/ ouSi uT.svavTiov 0s(J'), OetoOsv oXov) dXXi to'j ciiin tota dcilicala sil, Deo piociil ilubio iion advcr-
:'.aO' fi;jia.:, w; tou dvOpto-tvou (22) OeXf,[jtato; o'J satur) ; sed qni noslrie condilionis sil. Iliiinana

.tdvTO); ^Ttoijiivou tio Getto, d),X" dvTtTttUTOVTO?, to; qiiippe voluiitas (liviiiam noii contiiiuo scqnilur, ve-

Ti ::oXXd, xa\ dvtfTtaXatovTo?. Kat ydp ixsivo oijtto? riini iitpluriinuin eiresistilalqueoldiietatur.Naui illiul

s'/,'jf,3a;j.ev To •
ndzep, el dvrazit , naps.lOirijj d:z' i|no(ine eodein modo iiilelligimns : l'uler , s; possi-
ijicvrd :iori\picr zovzo- :t2i\r ovy^ 8 fi;'<jj Oe.lui, bile esl, trunseul a me cali.i: isle ; verumlanien uon
d.l.Ul ro (shv layvezoi Oe.Xmia. 0'jte ydp, ei Suva- ihc«, sed lua colunlas viiical '". Neijiie eniiii possi-
t4v, fi [Jtf,, TOuTO dyvoEtv exstvov etx^j;, oljte tto Os- bile esscl, ncciie ipsiiin ignorasse vci i^imile esl,

Xf,[jtaTt dvTStacpspstv tS Oi),Ti[jia. 'Eto\ Sk (23), ok iiec voluiitali voluiitalcin opposuissc. Scd ipioiiiani

Tapi TO'j TtpojXaSovTO; X<5-^'oc (touto ydp tS xat- ^ p:irlis illiiis, qiio: absumpsil (lioc ciiiiii i >l, ijiuid

£Xr,).uOi'j^),ouToiJ'!tpoaXf,;jt;jLaTo;,oijTto;dT:a.vtr,a(j;jisOa^ desceiidit), non aiilcm parlis assum|it;c, liic scriiio

OJ/ ib; ovto^ iotou TO^j Yio'j (21) OsXf,;j.ato; -api est, ad liuiic iiiodiiin respoiidebiinus : liicc iiQii ila

" Joaii. v, V.)


"• iliid. ",3. ^' ibid. 17. »= 1'sal. ciii, i. ''
ibid. ."». " Job wwiii, 25.
'" Ainosiv, 13. "Joaii. vi, 38. ''° Maltli. wvi, 59.

(1.5) D.Uxorzar yeipctyoj-fcviiei-vvr; . Rcg , 1. Oecst to in c.'.


Cypr., ^Xi^Ttovte;... /etpaytoYo^J^jtevot. (22) WrOpio.iircv. Coiiib., dvOp(oT:txo'J.
(Ki) hocjwi. Reg. a, ot xoa;j.ot. (23) 'Enel de, etc. • Scd <iiioiiiaiii lia:c l;iii(iii:iiii

(17) "Q r)/<; (i.?(;;-/«f .'< Oaiiieiili:iiii singnbirein '. t ab eo, qiii assninp^it ( is eiiim est qni desceiuiil),
Sic llcg. :i, el Coiiiliclisius. l>ci'st (o iii edilis. iioii aiilcDi ali a.->siiiiipio dicuntiir, » clc.
(ISi \\.7a.l.idzrei. Deest iii Ueg. a. (2i) 'Idiov zob Tivi'\ Ueg. b, Or. 1, ct B.is., iStou
[l'.)) Karci Dccsi xatd iii Itcg. a.
z>'ir. T(p 1'i(o. < T;iiiiiiiain pecnliaiis sil xoluiilas riliii, i
(20) //«.•7c//|ji^t»'. l>iio Kcgg., T.ir.o\-i,v.-j.~'.\). l'alris \o|.iiitcilc disliucla. >

(21) Tv Tcv. Sic jiluies ltci;g.,pliircs Coib. ct Or,


ira S. GUMGOUll TIIEOLOGI liO
(lici, qiiasi propriam voiunlalem Filiiis l.al)o;il, ;il- A '.i toO m-ph^, oJx ovto; 6 Uyo<;-y^' ^ (2:.)
a),V cb,-

qiic :i P;ilris voiiinlaie sep.iralaiii, sed polius (jiiod zt roiouTov zh auvay^ifi^vov Ovx 'ira :tot,ia zd Oi- •

iioii lialieal ;ui, (luod coiligiliir, sil bnjusinodi': Nvn .h]jut zd i^tcr- oOo^ yap Ja-r: -zh £;j.6v loG soCi xexiij-
vt l'iiciam tolunlalem meiim " nec enim volinilas f ta;ASvov, aX).a zh xoiviv 4,aoO zz xal aou,
:
iLv (b^ (jita
II ea a ina disjiincla esl, sed (iiiiiiiiniiis iiuiiisque OiiTT,?, ouTto xal ,3o-JXr,3ij. IloXXi yip Ttov oCitto ),s-
iiosliiini, ipioruni, una csl doilas,
iii ila iiiia (luo- Yo;j.iviov d-i xoivou XsYcTai (20), xa\ ou OiTtxtu?,
«jue voluiiuis. rerniiilla eiiini ex liis, ipix ila di- dpvr.Ttxto? o^, (bj -A- Ou ycip (27) ^-^ fiiTpov diSco-
(iiiiliir, a coniniiiiii di( uiiUir, nec airinnalioiiis Cir 6 8s(,V rd nrsvj.ia. OGtc ydp 6tSu)jiv, o-Jxs ;.i£;jts-
niodo, sed inricialionis, ul illud: A'oh eiiim ad men- Tpraivov oj Trapi OioO 0=(5^.
•,'dp ;ji.sT,o£tTai Ka\ x6-
suram dal Deiis Sjiirilum *'*.
Neiiue eniin dal, uec Oi-zE liiiaf-ia nov, cvzs ij iircjxia fcv. OO ydp
?'|

ineiisiira deriiiiiuiii : nec enini Deiis Deiiiii iiRliliir. cj; o-jjr,? 6 ).!5yo;, d),X' (!)<; oOx oujr,?. Kal rdXtv t-S-
Ul ileiii ilhiil : ISeque iiiiiiuilas niea, iieque peccalum Ol' 5/(e r«f dimwcriirag i)iUor, d^ e:toii'ic-aiter •

meum ". Non eiiiin, qiiod iii co peccauiin sil, lioc oj -/dp e7toif,aa;jt£v. AtjXov Ss tcjto xdv toTj IIt];

sernionc uiiiur, sed (pioil noii sit. Ac nirsiis :iVoH Ti yhp, (fr,ti\, r(5dUr\ita zov [luzpcQ; 'iru :zd<: 6
propler juslilias noslras, quas fecimus". Neqiie eiiiju nicrzevojr slr zcr Tidr C(u0}zui, xal Tj-j-^^dvT) ttj;
leciiiius. Qiiod ctiani pcispicue colligi (lulcsl ex liis B TsXijTata; dvaJTdj;(o; (28). ^Ap ojv tou IlaTp?;,
qux seqiiiiiitur. Ci((t cs( emm, '\u(\a\\, volunla^ Pu- ;icV TOUTO OiXr,,na, toj Yiou os ouoa;jtoj,; ; t) dxwv
iris mei? It omnis qui cieilit in eum, saluiein con- i\>3.yyzX{.!^txixi xa't T.-iaT:uiTa' ; Ka\ Ttj dv touto
sequalur ", ac poslreinoD resurreciioiiis coiiipos rtaTiuistsv ; srsl xa'i t6, tov XfSyov Tbv dxouo;ji£vov
lial. An igitur Paliis quidem li;ec csl vuliiiiias , Filii [jir, sivai Tou Ytou, tou TfaTpJi; 6s, Tr,v ouTrjV 'iyu
aiitein iiiiiiime ? aii invilus Evanseliiim pr;i'diiai, 6uva;j.tv. Ilto^ yip '6:ov Ttvo? t4 xotvJiV, f] ,uivoo,
lidciiique apud lioiniiies iianciscilur ? Qiiis vero lioc TouTO auvi6;tv oux s/to, "^roXXd axo— (JJv oi,aai 6s,

crcdal? quandoquidcm illud qiioque, quuJ ail Filiiis, ou5s dXXo; Tt:. "Av outco StavoT]; (29) iTspV tou 6i-
sernionein, qiii ab auditoribiis excipiatur, suuin iioii X:tv, 6pG(Tj; vof,asij (30) xaVXiav suasStoc, (L; 6 kuh^
csse, sed Patris *', caiudcm omiiino vim liabcl. Xoyo;, xal T:avTb; tou suyvtopiovo;.
Quoiiiodo eiiiin boc cujusquain proprium, aiil solius essc ipieal, qnod cominune csl, jicel diu, miilluni-
qu •
inecuiii cousid rcin, pcispicere nequeo, ac iie alius (piidfin quist|u;iiii, iiisi niea iiie opiaio fallit.

549 Si lioc modo vcluiiiatem iiilelliyis, recte ii.telliiiis pieque adniodum ct oriliodoxe, u' quideiii

mca est seiileiilia, iiiio cti;im cnjusvis, •modo reclo jiidicio pr>eililiis sil.

XIII. Oclavii illiid alTcruiit : il corjnoncaiit le .no- C H". "Oyooiv saTtv auToi; to- "Ira yrydi(T.yioo-t ck
iuni Deum verum, ei quem misisii Jesuni Cliri- zdr ftdrcr dJi]dirdr 6sd%', nul cr a:tsczeiJ.aQ
slum '* ; el, !S'emo bonus, nisi iolus Dcus ". Ciijus 'Ii}Coi>r Xptczdr' xa'i t(5' OtJ^^el^- d-j-a0i>r, si fiff

argumeiiii peifjcilis inihi videuir esse soliiiio. Si elc: 6 0sd^. ToiTO 6i xa'i 7:dvTr, ^dsTr.v Sx-'"'' "^K*
cniiii liac vcrba, Soliiin verum, Patri duiitaxai iri- Xuatv ;jiot caivsTat. Ei ydp t6 jtorcr d.UiOirir kiA
biieris, iibi laiideiii Yerilalein ipsaiii collocabis? Tou IlaTpo; 6f,asi;, 7:ou Of,astj Tf,v auToaXf,Osiav,

Etciiim si ilbul, Suli sapiei.ui Deo "; aut illud, So/i Ka\ ydp sl zif> ftdri;) cc^poi Qso>, t) rto jidr(;> 'eycrzx.

immorlalilalem liabeiiti, liicemque inaccessibilem lia- dOarac'tar, 5;(5c olxcvrzt u:ip6cizo%; ^ fiaciJls2
i-/(in/i *'; aut illud (leniiiue, Retji sa'culorum im- zixsr ctl(orojr dpOdpzco, dcpdzo> xat (51) fidrqt ,

morlali, invisibili, soli sapienti Deo '", ad liuiic nio- Qei!>, vof,asi; outoj;, otyf^asTai aot OdvaTOv xaTaxpt-
duiii iiilellcxeris, peribit uliqiie tilii Filiiis , \el 6s\; 6 Vt6;, fj ax6To;, f^ t6 ^t) ao',;6; stvai, pir,6s ^a-
morlp, vcl lcnebris niultalus, vel in lioc coiidem- aiX'u;, p.T,6k dipa-og, [jiTi6i oXto; ©s6;, 6 Ttov sip»)-

naius, ut iicc sapieiis sit, nec rex , iicc invisibilis, ;jiivtov xs9dXaiov. IIiI); 6a\ oux (52) d~oXst pisTd Ttov
iino iiec omniiio Deus, qiiod capiii est eorum, qux dXXtov xa't TT^v dyaOoTTiTa, li pidXtaTa p.(3vou 0sou ;

dixiiuiis. Quid autem allcrri poteril, quiii siimil ciim 'AXX' oI;j.ai t6 [i'sv, "Jra ytrceicxojct ci zir ftdror
cx'leris rebus, bonilalis qiioqiie, (|u;c iiiaxinic suliiis
" d.hj^^trtV Qscr, stt' dvaipiast XiysaOai Ttijv oux
Dei est, jacluram facial? Veriim lia;c vcrba : Ul 6vTtov pisv Ostov, XsyoiJtsvojv 6s •
ou "ydp av Trpoa-
tofinoscanl le solum veruin /^chih, ad eoruin, qui, Ey.2t.-:o,xa).ord:ticzsiJ,a(;'Ji}CoiJrXptczcv,zlTzphq

iiuanquaiii falso, dii laineii appcllaiiliir, sublalio- sxstvov (55) 4vTt5tfifT]TO t6, pciror tklnOirdr, dXXd

' Joaii. vi,58. »'• Joan. III, 5i. " Psal. lviii,5. Dan. ix, 1S. "
»' Juan. vi, 40. " Joan. xiv.
24. "Joaii. XVII, 5. " Luc. xviii, 19. 'Moan. xvi, 27. " 1 11111. vi, lU. "' I Tim. 1, 17.

(2.S) 'Ir' fj. Sic lresRegg.,quaiuorGolb , 0.. I, ct (28! 'Art/trrdt/etor. DunRcsg., Coisl. 2, Or. 1, et
Cuiiili. Iii ftd., iv' rTS. Ciiiidi. a.ldiiMl, ouv aroxaTaaTiasto;, t sive iii
sit'

(26) 'Arzd xotrov Mfszai. Elias, i ralioiie illius iiileiirniii i-('slitiilionis. > Sic eliaiii legil Uilliiis.

ipiod cnlligiliir ct iniclli^itiir. > (-29) .l(arc!7<:. Plurcs Ketjg. ei Culb., Or. I, cic,

(i'i) ()v-i-c'tf, ctc. ( iNon eiiim ad iiieiisiiraiii d.it vof,j.


Deus Spiriliini , 1 iicnpe, ( Filio. • Spiritiis enim (50) .Aoilcrstc- Or, I, vost;.
seiiiper ^idesl Filio. Noii eryn ipsi dalur laii(|iiaiii (51) Kal. Decst iii (prnnpie Ucgg., Or. 1, cl

iioii babeiiti; qiiippe qiii eju^dem e^t ii.ilur;e :ic l'a- C"Mdl.
ler : iieque etiaiii Spiritiis ( secuiiduiii iiiensiirain > (52) l/(oc Sal ovx. Reg. bm, rao; 6' oux. ( Ou'
dahir ci, qiii iiieiisur;iiii caperc neipiil, cuiii sit ip^c nuii Miiiid' ainillct,> elc. ,Mox f,. Sic coild. Iiied. f,.

Dcus ct iiiliniius. (53) //pt'c 'eiislror. Coisl. 1 , 11^6? toutov.


,21 OllATlO XXX. — TIIKOI.Or.lC.A IV. 122

y.ri xa-i y.v.w^ xr,; GU^ir^zoq i\m 6 liyoi;. th Zl, A ik'iii diii oxisliiiio: iicfiuc cniiii ailj.-cliiiii iMissel,

OOddc: d)-«0(V. d-4vi:T,otv ix^i npfts ^'>v «ipi^ovTa ,;( quem misisli, Jesum Clirisiiim, si, :iil eiiiii oppo-
avOp(o-(;j, ai;v aYaOi-cTita [ijpxupf,- sila (lisliiiclioiie siibiiiovciuliiiii, ill;i , soliim verum,
voiiix?jv, (L;

cav-a. 'thy!ipa-/.rAo;ci.yaind-i, tfr,T\ {"li), [i.6wj Bivj, IH-iliiicreiil, ac lum ile coiiiiiimii iiliiiisinio diviiii-

avOpw-o; (ivo,u.a>,-:at {o'i}, w; io lalc soriiio essel. llla aiilciii C.lirisli veilia, AV^mo
x5v TObTO xci't

'0 d)vOdQ MpioMq ix rov di-aOou Or\aavpcv boiius, 60 speclahant, ol leiilaliiri lc^i.-periio, (pii

xa'i, \iliaiii zi\r fiaaulsiaf uiluielial, occiir-


:xpcCd.l.l£i zd dyuOor lioiiilalein ipsi, liininiain lioinini ,

7(p dxaOiii v.ikp crk, toO 0soij 't.o-^oi (oG) r.^hi tiv rerei. Siiinme cnini boiiiiiii esse, imiuil, solius Dei

laoJX -:,o'i TO'j Aa6\o 'U-cjt.o;- X7.'i -zh, '\)dOvror, esl •' : lainelsi lioc (iuoipic noniine luiiiio nuiunpe-
livpie, zoTi; dyuOc7(;- xa\ oia a),Xa lOt^iJTa '/.t^z-ni Uir, 111 illiid : liviius liomo <le bono tliesuuro prvfert
•njplTOiv £v fijjttv £-atvou(A£va)v.
e'.?" 01? ^ li-dii.iota boiium °*, cl Deiis ail Saiileiii ilc Davide verlia fa-
ToiJ KpU)-.o'j xa/ou, xa\ xatiSsu-epov Xdyov s^Oaisv. cicns : Diibo reijiium luum iiieliori le "^. Tiiin illud:

Et [jt^v oijv TiitOoiasv (57) toiJTo, aptsTov etoc [jii",,Tt Ueiiefac, Domiiie, boiiis »' ; ac (l«iiii|iie ea id genu»
t,;T;jst; rzrjh; tou; Iv;o'j-x; iTipojOt, t6v Vi6v jj.(ivov oniiiia, (|ii;e ile liis dicunliir, qiii li(.:niiiiiin hiiiile

£tpf;jOat 0;6v, xa-i TJt? si; 0-oOiT£tc. 'Ev Ttc;t ;ic pia:dicalione lloreiil, ad ijiios priiiii illiiis liinii

Toij [5Ti[j.aatv; £v exetvot;- 05r(^f (Xov Qed^ (58), B rivus sccundario ciirsu diinanavil. Hx'C si lilii per-

ci> Jo;'(crfl)irfcrai ezepoc srpic; avzor. Kat [jjt' suasinuis, coniiiiodissiiiie se res habcl. Siii ininus,

dXtya- Mezd zouzo ixl rijc f>'K ^^Oi], xal zoli; ((iiid liiciurus es ad eos, ([ui ex aliera parle, juxia

drOpoi.ictr cvrt-irecrzpd^ri. "Oti [asv yip o'j T.epX id, ([uod pio c;iiis;e iu;c fiiiidaincnlo posnisli, I''i!iiiiii

Toj HaTpb^, aXXi toj (59) "»'toO xi Xi-fii^jivov, f) soluin Doniii diciuni cssc conlciulniil. lii (iiiilnis

TrpodOfjxt) (ra^to? TTapisTTjotv. Outo? yip estiv 6 cu- auleiii vcrbis? iii istis uiiniruin : Hic Dens luus,
p.aTtxw; &(j.tXf|3a? ^i[i'v, xa't [X£Ta t(uv xa-tj Y£v(j- el noii wslimaliilur nliiis privler eum "". Et piuicis
[jcvo?. Et os vtxf;j£t£, xaTi tou IIixTpi? li-^fEa^a.i. interjeclis : 1'ost hwc in lerra visus csl, el eim
tgOto, [jt; twv vo[j:i^oij.£v(ov OzCyj, f,TTf;[x£Oa Tiiv Ila- liominibus coinersalus csl "^ Naiii 550 M"0''. """
xipa, Si' wv TO'j Ytoj (10) xaT£-T-o'joa7a;j.£v. Ka't de Patrc, sed de Eilio, seriiio li;ibealiir, adjc'Clio

Tt (41) av Tf;; vtxr;c TauTr;j yivotTO dOXt(.oT:pov y; ha;c aperte dcclarat. llic eniin est, qui corporcaij
iiobiscuin coiisueludineiii Inibuit, lerrenisijue rebiis
coiijuiiclus esl. Qiiod si illiid olilinealiir, luec verba, El iion asiimabiiur alius, adversiis Palreni dici, noii ad*
versiis CdS, qui Ms» iiiorlalinui opiiiionc dii lialieiilur, quod ad Palreiii atlincl, per ea iiliquc vicli siiinus,

(jiiibus adversus Filiiiiii obiiixe cunleiulinuis" Qiia vicliiria qiiid cal;iiiiilosius et periiiciosiiis esse (lucat?
lA'. "Ev';aTov Jxiivo (ffiaouat -.h, Udrtcze ('wr, C XIV. JNoiio illiid producoul : Semper vivens aU
sii; zd irzvxy/irstv {ii) i^^ipi^^cwr. E\i fz y.s.\'j.iTt interpellandum pro nobis^^. 0[)iiiiic saiie ae per-

[jtuOTf/.(u; T£ xa\ (ftXavG,o(o o;. Th yip irzvyyd- qiiaiii iiiystice ct beuigiic.lnleipclhilio iianique iion,

rstr, o'jy, ij); f; T(jjv ^XXdiv auvf|0£ta, xh iJr|T£tv vulgi inore, id soiial, quod est viiidiclain qua;rcre

£Xo:zT,jiv £y,£f ToCJTO vdpTtto; xa\ Ta-£tvo-T,TO? (-SS)' (lioc eiiiiii liuinililatis quodaiiiiiiodo cssct) ;
sed

dXXi ~h 7:p£aG£'J£tv u-cp f,[jii-j tiJ) ).6'(i<) tt;? [izai- idein significat ,
quod pro nobis, mediationis

T£ia;' (i); xa'i zh nvs'j[j.a \jTikp fi;j.(Ti'/ £VTuY/dv£tv raiione , supplicare; qiieiiiadmoduin el Spiii-

X£''£:ai. EIq yctp 6ei(;, elt; xal itecrizr\q Qsov nal lus pro iiobis iiitercedere dicitiir. f (iiis enim Deus,
drOfO).-zojr, &rOpii):iot; 'IqccvQ Xpiczcjt;. IIp£a6£'J£t uiius eliam medialor Dei cl liomiuiim, liumoJesus
yip £Tt xa\ v'3v, to; avO,o(i)-o;, \jTzlp tt,; £[j.t;j cto- Clirislus '. Iiitcrcedil ciiiiii niiiic quo((iie, ul honiG,

TT,p:a;, OTi [j.£Ti Toij (JU)'j.ax6; EciTtv, ou TrpoTiXaGiv, pro iiiea salule ;
quoniaiii cuni eo corpore esl, quod
'io); av 'i'j.h ::otf,3r; 0£!jv t?) 6uva(J.st tt;;; cvavOpojTtf;- assiinipsil, doiicc iiie, assuiiqiUe hiinianilalis vir-

C£(u; (li), xav (XT;xiTt xaTi aipxa Ytv(i)jXT,Tai, Ti lule, Deiiiii cllcceiil, liiiiiclsi iioii jaiii secuudum
<ja,oxtxi Xiy(0 TidOr,, xa\, X(jJp"i; tt;; d;j.a,oTia^, f^iji- carneui cognoscalur, lioc esl, seciindiiiii carnales

Tspa. OiJT(o Sk xa>. jtapdx.lr\zor s/^oper 'Ii\covr affectioiies, ac, cilra peccaluin, nostras. Eodciu

Xpicrzdr (45), oux to^ iir.lp f;[jttl)v 7:poxaXivSo'J,u.£vov D iiiodort(/roe(i(HHjquoqiieft«()emi(s Jesum Clirislum'^^
Tou naTpb;, xal T,oonTtitTovTa SouXtxtij.;. "A-ay£ Tf,v noii ut iioslra causa scse ad Palris pedes advoU

1'. xviii. If). " Milih. XII, 5o. "MUc! XV 23. "' Psal. cxxiv, i. " Baruch iii, 50. »" ibid.

58. »' llebr. VII, 25. »" 1 Tiiii. ii, .5. " 1 Joaii."
Joaii." ii,

rctnrqiicre sed in Palrciii (iro


(5'i) <I>7\ci. Coinb., t;'jt7£t. « Pialnra snniiiie boiiuiii istiid ar!»iiinciiliiiii,

csse, soliiis Di'i cst. > I''ilio, ul hac siinililiKliiic, seu, iit siiiiili ,
hxrelico-
(o,">) 'Orc(ii'iO\-tit. Coiiil)., ovo;j.d.^£T7.i. riiin cavilliiiiiiiicii) cliiliil.
(56; Atjyci;. Dccst in iriUus I<ci,'g., i|u,iliior Cnlb., (41) Ktit. Decsl iii Or. 1, aliiscue |iluribiis.
Or. 1. etc. irzvyydretr. Ad iiili'r(ii'lliiiidiini. i Sic
(12) 'lu i

(57) IlsiOctpsr. Dno Kegg., qiialuor Colli., Or. I, Yiiiitiila cl Eriisiiriis.Dill. « -VI iiilerccileiuliiiii. •

e^l, ut ait
cli'., t:£!Oo[j:£V. (45) 'ru.ietr('Tr\zcr. « lluniililaiis. > Iil
(3S) Oi^rt.V cov Oeiif;. Diio Ui'Sg., outo; o 0£ii;. Elias. « inibcc.llilaJis csl aiixiliiini qii;crcre.>
(50) W.l.ld zov. Iii iio:iiinllis, dXXi -£p't to'j. (44) 't:rarOpij:ii'\ce(,)q. Sic Ircs Ucgg., ((iiiiiqiie
( iO) J(' ojr zrv, elc. Lriivcnklaiiis c Qiiibils : ;iil Colh., Or. 1, clc. Iii eil.,dvOp(o-f,-:(oc.
i",.|)Ugii:iiidiiiii 1'iliiiiii ulibiumir. t C.Diulicli^iiis 'ic- (i^)'Ii\ccl'r Xiiczvr. Sic Or. I. Dcest Xpi-
iii: I Qaibiis Eilio ini|)ciise sliiiluiiiiiis. t 1'iiliil G^ov in ('.'1.
ciiiui vir (locUi-, Ci('i;.jiiti!ii liic, iiuii iii Eiliiiiii
1'^'
S. CKIiGORll TIIEOLOGl
421
venlcm, sci-vilique modo abjicienleni. 1'iocul sit A 5o:>,i]v ovti,); 0-/.vot7.v, xai ava^'av toO nv-Jij.aTo?.
isl:i scrvilis sane suspicio, Spiiilui|nc indigiia. Ne- OiJXE IlaTfi? toOto siitCrjTctv, o^^t; toj VioO
Y^P '^jiJ

i|ui! erilni Palris esl lioc exposccie, aiu Filiip.ili: TTdtJxsiv, i^ d)5 ('iG) TC£p\ 0£ou oiavoEiaOat Stxatov
icc tle Ueo lioc cogiiarc piuni alqiie a;(|iuiin cii. dXX' 0T5 TTiTiovOEV, (b? avOpwTTO.;, TOiOsi xapTspEiv,
Seil c\ liis, i|u;ic liuinanilus perpessiis csl, lo- (j; Ai5yo;
ail xa\ TrapatviTT]?. ToOto voEiTai p.ot f) Trapa-
leranliani nii', iil Verliuni cl exhoilalor, iiiilucii. xXr,3t?.
Sie cso ailvocalioneni lianc iiilelligeniiaiii arliilroi-.

XV. Deciiiio loco ignoraiUiani pomiiil, illiuliiuc, lE'. AixaTov auTOt? saTtv ayvota, xat to
-f) (iiqSjva
ipiiHl cMrciiiiiiii (licin aliiue lioraiii iiciiio cogiio- YivivdXJtv TTjv TsXcJTaEav •?ijiipav, ij (opav, piT,Si Tiv
scai, ac iie Filiiis iiuidem ipsc, sed solus C.iler '^°.
Viiv a'jTiv, £t ^TTj Tiv IlaTipa. KaiTiii Titijc otYVCiT
Al (iiii lieri polcsl, iu Sa|iieiiiia (pii(li|iiaiii eoriiiii, Tt TtTiv ovTwv fi So9(a, 6 TMr,-.r^i (17) T(ov a;(uv(ijv,
i|'i;« siiiil, igiuirel, illc, in(|ii,iiii, sx>c!ilorinn l.n tiir, 6 auvTcXiJTr^,; xal jji.£Ta7T0ffiTT];, tJi Tzipai TOJv ycvo-
ille consoiiiiiialor alqiie inuiiul;ilor, ille eoruni i|ua; ouTOj Ti
|xiv(.jv, d Toij 0£oO (58) yivtjaxojv, Ci; t6
l',i( la suiit liiiis, quiqiie ea, qu;v Dei siinl, 551 P*^'- 7:v£uixa Tou livOpdnTOu TJt (49) ev auT(T» ; Tt yap Tau-
iii lc novit, ac spiritus lioniiiiis ea, qii.e in ipso TTi^TTJ; yv!oa£iijj -tcXccb-spov; Xlua; oa'i (50) Ta [jt£v
81111"? Qiiid ciiim hac cognilione plenius ac pcr- B itpf, (Vjpaj lixpiSto? krdr:iaza.i, xa\
tti; tJc oTov Jv
reciiiis ? Qiii vero coiistat , ipsuni, ca quidein, qiia; Xpovio Tou TiXouj, auTT)v 8k (iyvo£t (51) Tr;v (iopav ;

liiirani illani antecediint, ac qiiifi velul in ipso (iiiis Aiv:y[j.aTt yap t6 Jtp3yjxa ojjtoiov, ihcKzp av £t' Tt^-

;iiiiriilo suni, exaciissinie scire, ipsam autein lio- Ta ijtcV r.iih Tou T£j)(isu; (ixptStJo^ ETTiaTaaOai Xiyot,
laiii ignorare?.(Enigniati qiiipperes liaec siniilis esi: auTJi 6k Ayvo£tv 'zb TStxo? "
^ "^^ '?,? ti'''P^'^ teXo? £u
|icriiiilc \idclicct ac si qnis ea, qu;e aiite nuirnu"i £iTiaTd;ji£vor, T7;v lipxV'' "'1? vuxtIj (if) yiv(oax£tv •

Miiil, ceilissinie sc iiosse alTiriiiel, nuiruni aiilcin £vOa f] Tou iTcpou yvojat;, iivayxatcog auv£tadyEt ih
ipsani igiiorare sc r;ilealur : aut dici fiiiem prohe £T£pov. "H Ttaatv eGStiXov, oTt ytvdj.txct |jikv, Cj;
sciciis, iioclis principiiini niiniiiie (ogiioscal : iiiii f-kij;, (iyv6£tv Si ^riatv, (o; avOpoj-oc, av Tt^ zb (fai-

:iUerius cognilio alieiiiin iiecessario scciini iliicil. vr>;j.£vov ywpiaji toO voou;j.£vou ; Ti yip dTtoXuTov
I>cui igiliir diibiiin) csse poiesl, qiiin lioiain (iiii- itvai Tou Viou Tf,v TTpoaT]yoptav xa\ aa/£Tov (52), ou
diiii, iil Dciis, cogntiiin liaheal, ignorel aulem iil TTpoax-tpiivou T(jj Vt(o jroij ztrdg (53), TauTT;v fi^atv
lioiro, si qiiis p;iileni aspcclahilini ah ea (!isjiiiii;!il, oiotoai Tf;v uTTivotav, ojaT£ tt^v Syvotav u7ToXa;ji6dvetV
i{\\;k nieiile hol.i ptri.pici polesl ? N;ini quia ahso- inX th £ua£6iaT£pov, tcTi dvOpcoittvto, ]jifi Tco 6:i(p xau-
lnle lioc loco ac sine rclalioiie , F,l;i noincii poni- TP,v Xoytjopiivouc.

lur, ncc adjiingilur, cnjus, idciico liine iiobis ansa porrigilur iia cxisiiiiiandi , iil igiioraiiliain liaiic

.sciihu niaxinie pio iiilci|ireteinur, eaniqiie liiimanilali, noii iliviiiiliui asi ribainus.

XVI. Si igilur li;cc ralio ;idvcrsariii salisfacil, C 1^'. Ei \j.i'j ouv outo; auTdpxr,c 6 Xoyo^, JvTaiJOa
Iiic pedi'111 ligemiis, iicc qiiidquani aniplius a iiobis aTr,a(j,a£Oa (5i) , xa"t [*,r,6£V i:).iov J7;tkr,T£taOco • £t

ii.quiraliir. Sin scjus, li iiic brciindaiii LX|iosiiioncin ok ij.f], t6 y£ 6£UT£pov, CiGT.ep TtJjv dXXcov ExaaTov,
iiircreiiuis ;
quod qiiein.uhiioduin singula ali.i, ita oiJTCo 6f] (55) xa'i f] yvtJJat; Ttov ijtsytiTOJV, £7:\ ttiv

rcriini quiMine niaxiiiiaruin cogiiitio iii Gcniloris aiTiav dva^ipiaOtij Tt^jtfi ToO yEvvijTopo?. Aox^i ot
lioiiiireiii ad ciiiis.iin ipsani refercnda esl. Qniii ne p.oi T'.;, ]j.T^6" dv £X£tvoj; dvayvou?, to; tcov xaO'fi[j3;

cxigiiiini qiiiileiii inilii iiilclleeliiriis vidcUir, qiii sic 9tXoX6ycov Tt; [>6)< p.txp?jv £vvor|aat, OTt oOoi 6 Viii;
lcgcril, iil iioslra; nicniOri;e vir quidaiii liller:iriim SXXco; olo£ Tf]V f|;j.ipav, i] Tf]v (!opjtv, f] io; oti (57)
sliidiosiis, nciniic Filiuin iion aliler dieiii illiini vi I 6 IlaTf, p. Tfj yd(j auvay6;jtevov , oTcotov ; 'Er.Ei5fi 6

liorain iiosse, qiiam ut Pater. Quid eiiiiii liinc colli- IlaTfip ytv(bax£i, 5ta touto xa't 6 Vi^j,-tij; 5riXov,
gitiir ? Quniiiaui Pater cogiioscit, ideo eiiaiii Filiiis : OTt ijtrjSsv^t yvcoaTV^ touto, y.T^oi XriTtThv, TtXf]V Tfj;;

laii iiiiiin vi.lelicet iieiiio lioc cogno.scerc ac pcrci- TTptoTr,; 9ua£(j);. 'EXiiTT^xo t:£,o'1 tcO svTiTdXOai, xa't

perc qiieal, prietcr principcni illam iialuraiii. Siipcr- T£Tr,prjxivat Ti; £VToXdi;, y.3.\ Td dp£aTd aOT(p.Ttdv-
crat jain de I18C verbo : .Mandatiini cst, de co TOT£ TtcTOtrixivat, StaXa6£tv f;;ji.d; •
Iti 6£ teXeico-

etiam, quod Palris maiidala servasse, cl, (pi:e plu- aEOj;, xa't utJ/CoaECij;, xal Toij [j.aO£rv, J| (iiv iTtaOe,
cila sunt ci, semper lecisse dicitiir'-; ac iiisuper D Tf]v uTraxofiv, xa"t dpxisptoauvT]i; te xai TtpoatpopS;,
d : coiisiimmalioiic ct exallatioiie, ac ilc eo, qiiod cx xal 7tapa86a£(ij; (5S), xal 6£f,a£co; tt,; 7tp?j; t'jv 6u-

'"'
.Mirc. xiii, 52. '•'
I Cnr. 11, 11. »= J laii. x, 18 ;
XV, 10; VIII, 20.

(ilii "II (bc Duo Iicgg. ct quatuor Colhcrt. , £i ciijus csl Filiiis, faclii niciilioiic. %

tb;. t^.iiiili., oOo" (b;. (55) l'iA' Tirdf-. Dccst iii Or, 1.
(17) 'O nfn\T)\c... Twr ye.ro jtii-(.n\ llicc ct iiilcr- (5i) 'ErTuvOfi rTi]i-ujW.tla. CoinO., aTr|acop:£Oa.
jci ta rcjicii Ciiiiihclisius; .iti|iic 111 iis verleudis niale « llic pcdcm lig.iniiH. »

liiiliiiiii dcsniliissi: proiiuiiliiit. (;")5) Ai). Trcs I«.-gg. cl Or. 1, Si.

(•'(8) 'O fjvTio Tu Tvh devL'. Il;cc dc Spirilii saiicto, \^[}) <l>t.Xo.lc-iO>r Tii:. Piilat Llias liic I B;i>iliii:ii

iiiiii (le Filio ^nnl dida. inagnuiii > inlelligi.


(l'J) Ta. Or. 1, t6. (.57) "Oti. Decsl in (hidbus Kcgg. ct iliiuliiis

(.)(l) 7/(I)f; Tics


gg. ct Or. 1 r.o)i 5e,
B(ii. 11 , Colli.
(51) Wyii i-:h Coisl. J, dyvoEtv. (58) lhlf(tf<'ceojr;. Alludil ad h;cc Aposloli vcib;,
(:<ij 'Acryert^y, I Absipie icla:ioiic, iiull.i illnis, Uoni. IV, i!i, « Tradiiuscsi pnqilcr dcl-cl:i noi^ira.
1-5 ouATio xx.\. - ti:i:ologi(:a iv. 12«
vdnevov aiof£iv a'j-:h-j iy. OavaTOj, y.aX a-{t.o'iicii. xa\ A liis, (iiia: passiis csl, (ilicdieiiliaiii (iiilicissc sciibi-
0p<;a6(ov, xa\ itpoT;u-/r,;, y.at ei' ti S/.Vj toioGt^jv •
liir'', de saeerddlHj "' ileiii, cl (ildalii)ne''",
el irn-
£t [it; Tra-TC ::,orJ3r,Vjv f,v, oti 7ref.t (."iO) xi T.isyov ti dilioiiu °'^, cl oralioiie ad ciiiii (jiii a iiiorle salvuiii
Tota'j7a T(T)v iivo[jtaToiv, oO TOpl Tr;v a-pSTiTov (^'Jatv, eiiiii facere polerai; ad liax de agoiiia, cl saiiKni-
y.a'i Toy ^taT/eiv 0({<T,).OTipav. '0 [iiv 0'jv 7:jp\ tcuv iicd Midoiv, al(|iie oralioiic •', el si qiiid aliiid ejiis-

dvTtO£T(ov XiJyo^, TocouTov, offov jii^a Ttj elvat xai dciii esl geiieris, perlratlaic : iiisl ciiivis cxplora-
O^TtrS^avriiJta (OO) Tot; iJ^tajTtxtuTipot; t?,? TsXstoTipa; tiMii esscl, liujiisiiioili iKiiiiiiia poriiclieiill iHiiiiaiil-

eljpyautai. "A^tov ok iKu;, xai toT^ 7rpo£tpT,;a£vot; lali allriliiieiida csse, ikim aiilciii iininuUilHll llli iia-
(ixiJXouOov, nrfik liq Trpojr^yopta; to'j VtO'j irapj/.Oiilv liii;c, aliiiii' oiiiiii doloro cl criirialii siiljlliiiinrl.

dOstopTjTouj, itoXXd; T£ ouia; (01), xa\ xaTJt iioXXwv ILrc lialiiii, ijinc ail diliiciidas ailversurioruiii
552
X£t[jt^va? Toiv TTcp^ a'JTiv voou[j:£vtov •
dXX' ^xdiTi-/.' olijcilliiiics anV.iiein, ul, vcliil radicis ciijiisilaiii,

ouTwv, Ti roTs ^o'JXcTat, 7TapaTTT;jat, xa't o^tjat t^ Hc siiliiiionUionis inslar, ils sliil, (jiil iiiajiiri liii|iii-

T(ov ovO[jLdTtov [XujTr;ptov. rciiili solcrlia pricdilj siiiil, ad caiiidcin nialcrlcin


|)lciiiiis cxacliiis(|iie perlraclanilain. Opcrre prcliiiin aiilciii forlassc, niiniinei|iie ali iis, iina; priiis dixl-
iiiin, aliciiiiiii riicril, ciiiii iiiulla siiit l'"ilii iioinina, ct iiuiltis, iinic de co iiilclli^anliir, iniiiosila, li;cc

sine speciilaiione iioii prictciire; vciiiin i|iiiil i|iia(iiie a|ipcllalio silii \clil, ilcclaia t\ ac iiiyslicain

vini iioiiiniiin c\plicar(;.

IZ'. 'ApxT£Ov Oi ^[jttv ^vTeuOev. T6 Ostov dxaT- l; XVII. llinc porro iiilliuin ducciiiliiin eril. Deiis
ovotjtaiTOv xa\TO'jTo 6T|Xouatv, ou/_ oi XoYt<J[jio't [niSvov, iiiillii iioiiiliie exprinii jiotesl; idi|iic dcclaranl, non
dXXd xa\ 'K6pat'tov oi (jotftoTaTOt xal itaXatdTaTOt, niiiilo raiiocinaliones, sed llcliricoriiio (loclissiini
OjOv Eixd^Etv eotoxav (02). Ot ydp /''^''''•^fipjtv tStotj ali|iie anlii|iiissiini (|iii(|iic, qiiaiiliiin (|iiidcin niilii!i

ih O£tov Tt[iT;TavT£r, xa\ oJoi 7pd;i;xajtv (lij) dva- ciiiijiclcndiiiii dcilciiiiil. >'aiii (jiii |iiO|irils iiolis

ay6ii.zw. Tot; auToil; d"A"Ao xt ypd-.peGOat Tti^iv |Ji£Td siiniiniini lllud nonicii lioiioranduin dii.Kcrunl, ac
(•)£ov, xa\ 0£jiv, tlj; 0£ov d^xotvoovT,Tov Elvat xa\ [i£/pt iie lisdein qiiideni lillcrls allud quiddain eonini,
TO'JTOU t6 OstOV TOil; f|[J.eT£pOi;, 7ItjT£ dv 0£|atVT0 qui£ posl Dcuin suiil, ac Deuiii ipsuiii, scrllii susti-

Xuo[ji4vTi (G-l} tftovTJ 6T|XoujOat tt;v dXuTOv tfujtv xa\. iiiicruiit (lanqiiain sciliccl Dcuin lnic cliain iisi|iie

t?tdsOuiav ; 0ut£ Ydp dipa Ti? £7:v£U3£v oXov r.to- a reriiiii noslrariiiii coiiinieicio iHslincliiiii cssc opnr-
TtoTo, ouTE ouafav 0£O'J TtavTeXii).;, ?, i/ou; Jxtopr, -
lcat), ecquando laiideni soliitili vocc naturain illaiii

(T£v (65), T^ tftovT; ::£pt£'>a6iv. 'AXX' ix Ttov 7:£p\ a'J- iiisoliitilcin, nec cuin aliis coiniiuiiieni cxplicari pa-

t'jv cxtaYpa90'jVT£? Ti xa:' a'JTov, d(j.uopdv Ttva icrenuir? Qiieniadmoduin eiiiui neino csi,(iui aerein
xa'i djO£VT,, xal d"AXr,v d::' dX>,ou (GC) tfavTaitav lotiiin uni|iiaiii lianscril : ila Dci naliirain, iicc

ouXXiyopiev. Kat outoiJ dpta:o? iii>.l/ OsoXtJ-j-o;, o^j/ o; nieiis iini[uaiii iilla [irorsus conccpll, iiee viix ulla

£up£ Ti r.av, o'J5c y^? oi/ETat x6 7idv 6 5s.s}!.l~ (07), ^ coiiiplc.\a est. Veriini ipsiiin cx lils, qiue iii ipso

d'AX' S; dv (08) a"AXou tfavTaciOT; TtXiov, xa\ 7:X£tov sunl, ailuinbranlcs, oliscurani (luaindain ct linliecii-
£v Jaump suva-cdYr) Ti TT,; dXT,0£!a; 'tv6aX;ia, T, d-o- lein, alque aliaiii ex alio specicm colli[;iiiius. Ac
Gxta^j^jta, r^ Tt xa\ ovo;idjo;j.£v (00). pra-'slaiilissiiinis liic a|)Uil iios tlicolii;;us ccnsclnr,
iioii qiii iii lolum, (juid Dcus sil, invcncril; ncc ciiiiii vinculiini capcrc Imc lotiiiii (lolcsi ; scd (|in

aiiipliorcin ipsiiis speciciii iiieiile coiiceiicrit, aiiipliusi|iie verilalis siiniil.icruiii, vcl aduiiiliiaiiiiiicin,

vcl i|uoeiiii(|iie taiidein alio vocabulo uli quis inalil, iii scipso colle^eril.
IH'. "Otov 6' ojv £x TiJov Tiijitv £-^txTOjv, tJ [jtev cijr, XVIII. (Jiiantniii crgo nobls asscqiii conccsMiin
xa\ d 9«(5c, p.aX"/,(>v 7:tjj; tt;; ouita; dv(j[/.aTa •
xa\ csl, Ens, et Deus, iiia[;is qiiodainiiiodo csscnli.c

TOUTtOV [JiaXX.OV, 6 CiV 0'j [J.dvOV OTt Tto !M(0'J3£t xpT,- nniniiia siiiit ; cx iis(|iic ctlain vox, Ens, ad eani
[AaTi^tov st:\ to'j ooou;, xa\ -r;v /.Xr,!7iv d7:atT0'J[Ji£- indicaiidaiii ajillor csl ; non boc soliiin noininc,

vo;, 1\ (70) Tt; 7:ote et^T;, ToijTO 7:p07Et7:£v iauT^v, qiiod ipsc, ciiiii Miiysi iii moiite oraciiliiiii ederct,

'OSiv d.iecria.l/ci jie., Tto Xato xeXE^Jaa; £t7:£tv dX"^' qua-rerelqneille, qiio iioiiiine vocaiclur, ilasci|isuni

"llebr. V, 9 el seq. '' llcbr. vii, 1 sqi|. "° l'.oin. iv, IW. «•>
Galai. ii, -20. " Liic. xxii, ii sc(|.

(59) ne.pl. Dccst in pliiriluis Ke;;^. ct Colb. D qoid eoruni, scciindnin Dcuin,
qiiic siiiil iisdeni lil-

(00) ')".Tfi//>'/(/(tt. < Coiniiioniioriiiin. i tci is sciibcrcliii', i;uibiis Dci nTJincn. >

(01) llc.lliii; -fi ci'T(ir, clc. r>ill.: < Ne ipsa qni (Oi) .iuojiirii. I Vi)\ > iniinil lillas, ( dlssolvi ,

(Jeiii filii noinina, qin' cl iiiiilla i'! inultis rclins, lnr in syllalia.-», vcl clcinniia, vcl iii acreiii spargi-
qii;e incnlc atqiie inlclligentia |)crcl|iiinus, Imiioslta tiir. I

siinl , > clc. (OE) 'EyMfncer. IMurcs Ucgg. ct Colberl., xx/jo


(d^l) "ESioxar. SiC codd. Mciidosc in cil., £0'j- r-^n^^v.
/.a. (00) "A.lhjr aa" iil.lov. Coisl. I,d/.AT,va7: a.i.-

(05) rpujiiiactr. Ilic ,T,n' , id csl, « Jclinva , » Xr^c, 1 aliaiii cx alia. i

inlciligiliir. Moinen islinl i ictragraniinalon , > scii (07) iitt^icr. « Vincnlniii, i id csl , < rorpii>, i

f qiiauioK lilleris conslaiis, i vocatiir. Signilic.il iiii|iiil Ebas, < cul ;iiiiiiiiis qiiasi quodain \iiiciili) csl
< ciii, » vcl < cxsisleiis ab :cteriio ct lii iclcniiiin. i co|iiilaliis. 1

T inla 1 r.il :ipiid llcbr;c(is Istlus iioiiiiiils rcvercii- (08) iir. Tri s Uciig. ac Ircs Colb., o; £dv.
"Op
lia, 1)1 ab cjiis priiniinllalionc ab^tiiicnlcs, pri) eo (09) 'Ori;iiicrojif:r. Tres Hcgg., d'/o;J:dj(o;j.£V.
legcbanl i"N, ( Adciiai. • lliiiic lociiin sic rcddit (70) "//. liius l>cg., :t.
Leuvci.Viaiiis : < Ac nc qiiidcin (ici iiiijcr)!, iil .di-
1-27 S. GREGORU THEOLOGI in
;i|ipell;ivil, cilicens viiloliocl ei, iil ad popuhiin liis A oti xa\ xuf/noTi'>av TaOir]-/ vjpii:sy.o[i.fj. 'H (jiiv yap
veibis iilereliir : Qiii cs<, misi( me"; sed cti:iiii toG ©ecus xav in>j t&O Om;*-, f, aW£(r, fiVJiJio/.^l-if^Ta!

qnia iioiiioii illiul magis proprium esse coiiiperiiniis. toi; TzirA TaiJTa xopit|/c.t,-, Sta t^j dst»tvTiTov xal Sa-
Qiiamvis 553 *^"i"' Dei vox, vel a verbo Oi;tv, vel 7:avii-ty.6v xiuv jjtoxOTipwv sIeojv, xa\ yap TiiJp xax-
abaiOttv, ui pulaiii qui in hoc genere sibi sciii atqiie avaXtJxov svTsuOiv '/dft-zai, <i).X' oOv twv iTpoi; ti

arguli videiiUir, hoc csl, a cuireiiclo, vel ab ureiidu, ).syo_ar/(ov sjtI, xa\ ojx a-fSTo;- ilji-zp xa\ f; Kvpio<:
ralionem oriyiuis su;e diiea!, propler moUis perpe- (fwvr;, avojjia sTvai 0soC xa\ auTT] /syo^sviT '£r'^
tuilalem, el quod viliosos liabitiis coiisuiiiat (miin yap, criil, AYjpiOf, d ©eA; fTot; roCrd /(cu (71)
hinc quoque igiiis cousumeiis dicilur"), e.v eorum icrzlr ip-cjia- xa\, Kvptc^ eycfia avzui. 'Hjjist.;. 6i
lamen iiumero esl, quae ad aliquid rerenintur, iiec tfjatv jT:tjT]Toi;|jtsv, ^ (72) zh slvat zaO' sauT!), xs\
libera el absolula est ;
qiiemadinoduin nec vox isia, ojx a).Xi;j auvSsSsjjLsvov to 5k ov (73), tStov Sv-u.;
Doiiiinus, qu;u llei qiioquo nomoii esse dicilnr. ©soij, xa't o).ov, [jif,Ts Tto r.pb aii-vj, p:f,Ts Tto pisT'
Eijo eiiiiii, iiiquil, Domiiiun Deus luus : hoc meum aCiT^jv, oj yip r,v, i] sjTai, iispaTOJutsvov f, 7:spt-
noiiien esl'" ; el, Doiiiiuus nomen i/jsi'". At nos na- xozt6;jlsvov.
iiiiam cjusiiiodi exquirimus, qux ipsuin esse per se liabeat, ac non cum ali) i]iiopiam copulLiur. Ei s
vero, proin-ium s;uie est Dci, ac toluin, nec [iriorc aliqiia re, iiec postcriore '
(iicc ciiim er:il, aiit crit),

delinitiim ac circumcisum.

XIX. .^lia auteiu noiuina partim potestatis esse B If*'- Ttuv S' SXXwv jtposrj-j-optdiv, a't jjibj tt]? I|ou"
consiat. parlim oeconomi*, el quidem duplicis; al- a\a.i sii\ 7:pof avio;, aS S» T^; oixovo,ata? {'i), xal
lerins r.imirum eorpore siiblimioris, alierius cum xaiJTrj; StTTrji; ttj; [x^v u-^p Ti ato^aa, Tf,^ 51 sv criu-

coriiore conjuncla^. Exempli c.uisa, Omnipoleiis '*, 11.1-.: •


olov 6 |Jtkv HavToxpaTwp, xa\ 6 BajtXsu;, i)

et Kix, vcl gloriaj", vcl s;eculoruiii''', vel virtu- Tr,; 6&^T]C, t) Tijjv aitovwv, T] twv Suvaiisiov, t) tou (75)
lum'°, vcl dileeti'*, vel rcgnantium". Iteni Doml- aYa-r,TO'j, ri toiv paatXsuovTOJV xa"t 6 Kupioc, f,

iius vel Sabaotb'*, lioc est, excrciluiim, vel virtu- laSatjiG (70), S-sp laTt cTpaTtiov, y\ TtJJv 6uviiJ.sti)v,

lum", vcl dominaiuium '". ll;cc sine tilla diibi- f, tiTjv xuptsu6vT(i)v. TauTa [Jtb/ aacfto; Tr,; s^ouata?.

latione poleiitiaiii Dei ostcniluiit. Deus riirsiis, vcl '0 o"s ©Etic. i] '^'> itojsiv, f, ox5txf,asojv, i) Eipf;vr,j,

salvos f.iciendi ", vel ullionum*^, vcl pacis'*^ vel f, S.xatojuvr,;, 9\ "ASpaaji., xa\ 'laaax, xa\ 'lax(j)6,

jusliila:'S vel Abrah.Te, Isaac, el Jacob "", nniver- xa\ (77) T.sx^ixhz 'laparjX tou TTvsu[jtaTtxoij, xa\ dptijv

sique spirilualis Israelis, ac Deum videntis. H;cc To; 0p6v • TaiJTa St tti; otxovoijtta;. 'ETTStSr) Yotp
utique oecoiiomi;e sunt iiomina. Quoniam eiiim Tpta\ TOUTOt; SiotxoufjtsOa, Sssi ts .Ttjjttijpta; , xc.l

iribus liis rebus giibcriiaiiiur, iieiiipe ct siipplicii atoTr,p'a; sX-i5t, 7:p!); S^ xa\ S6|r,;, xa\ d-xf,a£t
inelu, et salulis glori;ciiue spc. et cullu virlutum. Ttjjv dpsTtJJv, i.Z, (jjv TauTa to [j.sv twv sxotxf,as(ov
quibus lixc coinparaiilur ; iillioiuim quidem iiomi- ^ 5vo;jia otxovoij.st t^v 9660V t^ 6i tcov o(oTr,pttov,

iie, iuctns procuratiir ; s:iliitis auiem, spes ; virlii- Tf,v iX-iSa • t6 6s tiov dpsTtov, Tr)v aaxrjatv 'tv' d)?

liiiii dciiiqiic, probitatis sliidium : iil qui aliquid / Qth'i sv ^auT(p ^ipcov, 6 toutojv Tt xaTopOtov,

horum assequitur, periiide ac Dcum iii seijiso ge- (j.5/.Xov s::siyr,Tat rtpo; t{) TsXttov, xa\ tt,' p.P at

leiis, ad perlticlionem et lamiliaritatcm eam alque Tdiv oixsttoatv. TauTa [jtsv ouv saTt (78) -/.otva Osott)-

co"iialioiieiii, qua nos virtus ipsi coiiciliat, majori to; Ti 6v6;iaTa. "IStov 5; to'j [xsv dvapyou, DaTf^p ;

celeritale fc^liiiet. Alqiie liac vocabula Deitati tou os dvdp/to; yevvt^Osvtoc, Vt6; • tou 6s dvEvvf,Ta;;

coinmunia sunt. Proprium auleiii cjus, qui priii- Tp-isXOovTo; (79), i) 7:po't6vTo;, to Hvsu^ia -h aviov.

tipii expers est, noinen, Pater : cjus autem, qui 'A).).' e7:\ Td; tou Tiou xXf js;; sXOtoiisv, 67:sp dip-

<ilra ullum principium gcnilus est, Filius : ill.us ;j.f Ori Xsi'stv 6 ).6yo;.

dcniqiie, qiii ciira geiicratioiiem processit, aiit progrcdiiiir, Sj);iilus saiielii.-;. Vciiiiii ad Mlii iioiniiia,

de i|uibiis noliis ditere [iropositum eral, accedamus.


XX.Piiiiuim ergo Filiiis "" mihi diei vileliir, quia l) K'. Aoxst ydp [jloi Xfys-Oai, Ytt; [jtsv, OTt t^utSv
essentia idem est cuin Patic : ncque id solum, seJ s7Tt zia naTp\ xaT' ouatav xa\ o'jx ixsivo (jtovov,

quia cliam ex illo esl. 554 ^'"'S""""*" aiitciii, dXXi xdx^siOsv. Mo'/oysvT]; 5s, ou/ oTt ;x6vo; sx [Ji6-

" Exod. III. 11. Deiil. IV, 2'.. '° Isa. xi.ii,8. " Atiiosix.t;; Psd. lxvii, 5. '= Exon. \v, o. " Pi;al.

xxiii, 10. " 1 Tim. I, LXVII, 13.


17. P.Mll. ibid. "I Tim. vi, 15, 77. '»110111. ix, il). Psal.
.\xiii, 10. "> D.ul. X, 17 *' Psal. Lxvn, 21. ;ii, 1. *^ Ko:ii. XV, 00. P: IV, -2.

'" Lxod. la, C. Mallb. xvii, 5. »' J0.111. I, 18.

Colb. Iii cii., Kupto; i^aoaiO, f, 07:sp, eir.


(71) Tovtdjicv. Ki'g., Cyp., tojt6 [xot.
(7-2)7/. Sir codd. liied.,f;. (77) 71«) "Icuio!, xal 'la?cio5, nai, elc. Comb., f,

('~j) Td Si ov. Coiiib., T^j Zi &'J. l-aax, f| 'laxiJjS. fj, ele.

(74) OlKorcjiitiq, etc. • Providciili;c , > iJ e»! (78) 'Kari. Sic Par. et Bas.Tn ed., sTt.
:>diiiiiMSliatioiiis iciiim iiiiiiiaii;iriiiii, < (pi:e duplex \Vi) llpvE.Worror,, ctc. % Processd, ;iiit jirogro-
est, » in [uil Uill., < alia aiilc, alia [lo^t liicarii:ilio- diiiir. I lloc sic iiilclligcndiim esl, inquit Elias

r.eni. I « (juoil iioii scniel luocesseiit , ac j;iiii spalio (|uo-

(7i)) Tcv. Deest iu qualiior Regg. ct Or. I. ilam dislct ab illn, cx quo iiroccssil; scd qiiod ei
(70) Ki;pw(:,i\ XaHaihU, cte. Sic plurcs K-gg. cl seiiipcr adsit.»
129 0I!.\T1() XX\. — TIIEOLOGICA IV. 150

V9U yS'. [a^Jvov, i.'>X 'j'.: xii [jLovi-poTTd)^, ou/ <'j.; -.'x \ iion (|iiia sdliis c\ solo, et snlum; scd cliim qiiii

CTwjjia-a' Aoyo^ Oi, ort ouTtoj sysi 7:p'j; rtv OaTipa, iiiiico iiio lo, nc iion ut corpora. Veilinni "" porro,
o')i -pA; voCv Aovo; (80) oJ (iivov 5ia -^ a7:a0^j (inia iia se habct atl Pjiireni, nl senno ad inenlcin,
xr,; YsvvrjTsto;, aXXi -xai -b (juvaak;, xa\ t6 s^ay- non nioilo propler gencralioiiem passioiiis niiinis

YcX-'.xov (8()' laxa 6" av z".t.d: ti?, oti xa'i wj opoj cxperlein ,
vcriini cliam propicr coiijuiictionein

7:pij t6 dpis^ijiivov, CTtciSr) xa\ toOto ')i'(fza.i yj-(n:. ipsiiis cnin Palrc, viiitqno cnunlialriccm. Forlasse
'O yiip rsforixuiq, !?t;ji, rf^r Yit\r (toOto yap s3ti eli.iin qnis di.xcril, codoin inodo sc ad Palreiii lia-

'h iupaxi));), rt:rvi]XF. rur lUntpa- xal auvTOiw; bcre, qiio dclliiilio ad dcriiiiliiin, (|tiiiiiiaiii dcfinilio

di-ioz'.^:^ xa\ ^aoia Tr,^ toO riaTptj^ 'fjj:(i.>j, 6 1'io.;' qnoqiie \'j-(Oi dicilur. Qm enim Filiuin cotjnovil,

yivvrijia yap a7:av toO Ysyivvr/.iiToj, 3'.to7:iov XdYo;. ait Cliristus (lioc enini ideiii significal, ac, vidil),

Ki Sk xa\ 6ta to evj^rdpxstv TOt; o-jai 'Kiyo: ti;, oO^ Palrcm quoque cognovit "' : ac lirevis, et compcii-
djjtapT-fiTETat Tou Xoyou' Tt Y*p estiv, S (jir) A<yw diosa racilisi|no paieriue natiine dcclaratio esl Eiliiis.

(ruviiTr,xEv ; So^ta So, t'05 £T:tcTT;iJtr) Osttov te xal Oiiiiie eiiiin (|iioil geiiiliini c.st, gciiilorcm siiiiin

avOpto::ivt)jv TtpaYP^aTtjov •
Tttoc: Y3cp oiov ts t?.v t:;- laclta qiiadam voce dclinit. Qiiod .si qiiis cliaii»,

TrotTjXOTa, Tou; XtSyou? aYvoctv, <Lv 7:27:otT|X: ; A'j- qiiia rcbiis oninibiis insit, Aoy^^v vocari coiilend.il,
vajit^ t\, tl); {juvTT,priTtx6j t<ov Y^vo[Jiiv(ov, xa't Tf,v [! a ratioiic iiQii aberrabil. Qiiid eiiiiii est, qiiod iion

T0'j TJvi/iiOai TauTa /opr^Ytov 5iJva[Xtv. 'AXr;0;ta Verbo rondilnin sil? Saiiieiilia'» vcio, ut rcriini divi-

£i, toj £V, ou 7:oXXi Tf, •^'jii: '


ih [xhi yip aXr^Oi.:, narnniet biiiiiaiiaruin srionli:i. Qiii cniin licri pnlcsi,

ev •
T^ Oi ({/;'jooj, 7:oXu3x'^^>' '^'^^ '''i xaOapi tou ut condilor rcriim a se condilainin ralioncs igiio-
riaTpJ); (itppaYt;, xatxapa'/;Tr;p a'iE'Joi3TaTo.;. Eixiov rct? Polcniia", nt rcriini creatariiin coiiscrvalor,

6c (82), tb; 6[jtoo'JTtov, xa\ oTt to'jto ixitOiv, aXX' viniqiic iis siippcdiluns ut coiitineaiitur. Vcrilas»*,
ojx ix TO'JTOu IlaTfip' auTT, Yap ^'^f^vo; ^iJitj, [it- ul iialni a unuin, iioii iiiiiUa. Ycriini qiiipjic iiniiin csl

(jtT,;jta (85) clvat to-j ap-/£T'J7:ou, xa\ o'J X,iY£Tat nieiidaciiini ninlliplcx : aiqiieeliain iilpiiiiiinpairissi-
7:Xf,v oTt xa't 7:Xiov (84) £VTa'jOa •
exst (jikv yip (85), gilluni, miiiimeqiie mcndax tliaraclcr. Iiiiago", iit

axivr|TO? xtvou[iivou •
EVTaCOa Sk, JtbvTO.; xa"t ft))3a, ejiisdeincuinPalresiibstanli;e»',etqniacxiil()est, iioii

xa't 7:Xiov (80) r/ou ja T^ d7:apaXXaxTov, f, to'J 'Aoiix. aiiieni ex liocPaier. Hsc siquidem imaginis iiatuia
6 Sf,0 (87), xa^l Tou ^^'''"bvTos 7:avT'j; ih Ysvvtb[jtc- est, ut sit iniitatio cxemplaris, ciijiis iniatjo dicitiir;

vov T0ta'j-ri yip ''; ^'"'' i-Xtbv 9'JJtj, [xf] t(o [i£V qiianqnani liic iinagn cxemplar siiiiin cx]ircssiiij

Eotxivai, T^ Sk arsotxivat, aXX' oXov oXou tu7:ov refert. Illic eiiim rci vivseac molu prrcdiuc niorlin
slvat, y.a\ xa.'j-h-i [xaXXov, f, (7.'fOjL;.oitop,a. 'ttbj Sk, tb? el motus expers iinago est : hic auicm vivi exeni-

Xa[i7:p(iTTi; tj/uxtov xa't X(j-|'to xa\ jJt(o xaOatpo[X£Vtov. C plaris viva quoque est cUigies, nnilioqiic, iniiiiis a

Ki yip 3X0T0; f| aY''ota xa\ f) ap.apTia, (ptb.; av £tr] Palre dilTercns, qiiaiii Selli ab Adanio'' ', liliiisqiie

f, Yvtojt;, xa't 6 fiio; (88) 6 ivOso;. Ztor] Ss, oTt ^tb.;, oinnis a parciuc suo. Iliijiismodi iianiqiie siinpli-

rtt TTasr); Xoyixt'; tfussti); atJaTaat; xa't ouGitoat; (89)" cinin reriim iiatuia est, ut iioii partim iiiler se
'£»' aiTtf) fitp Z^psr, xai Kirov^ieOa, xal ippir, siiniles sint, partiin dissimiles, sed lol:e totas re-

xaTi Tf,v 6t7:"Af,v (90) tou l[jt(fuaf,[jiaTo; 6'jvajjtiv, xa\ pr:escnient, exdemque poiius siiii, qiiain siniiles.
"'
rvm-r cxstOsv (91) ijxcfu^ito^isvot TzdvTs;, xa\ nv£'j;j.a Lnx eiiain diciliir, ut aniiiioriim spleiidor, (iiii

'i.-;:vi o-ot •/topT,7f/.o\, xa\ toto'jtov, xaO' oiov av -.h et vila ct sermone piirgantiir. Nain si igiioraiilia cl

.,To';ia T?,; Stavota? ci.'/o:i,w^z-) . Af/.atoi^jvT) oi , OTt peccaium tenebrae suni, lux profecto erit scieniia,

TO'j Tzphi d^iav StatpiTT,?, xat StatTtbv otxaitoj toT; el viia divina. Vita"', (|nia liix, inliiisque raiioni!
U7:o 'XJfiiov, xa\ ToT; h-h "/dptv, '}u-/ri xa\ Ttb[iaTt, pra;(lilx naiura; coagmeniaiio, ct procreaiio : /«
ii)i-z T^ [Jt'£v ap-/£tv, TO Ss ap-/£sOai, xa\ Tr)v f,Y£[io- i;)so criiiii vivimus, et movemur, et suinus^'', sccnn-
viav £/'''•' -^ xp:tT-:ov xaTa to'j /Eipovog, ib; [tf) t?j diiiii diipliceni illain inspirationis "* faciiltatcni.

ycTpov iT^avisTasOat Ttb psX.Tiovi • 'Ayiacfcd^ ol, 01; Naiii ct illinc oniiies viialem spiritnni 555 'iccipi-
^*"
Joaii. 1, 1. »»
Joaii.xiv, 7, 9. »»lCor. I, 30. " Epbcs. v, 19. Joan. xiv, G.
"' "' Coldss.
1, IS.
'Mlebi. I,?. "'••Gen. IV, 25. »» Joaii. vm, 12. '•"
Joan. XIV, G. " Acl. xvii, 28, " Gcn. 11, 7.
(80) rcvr .lcyoc:. c Ul soniio ad incn-
'0<: .ipi-Q D ct Sctb naliire biimanse participes fneriiit, ulerqiio
leiii ;Vcrbiiin esl Palris iiiKiso ii;ilnralis, ([njo
I (iiiia tanieii sibi propriam, el ab aliodisliiiclam oscii-
lOlnni ralreiii, sicnl seriiio lolani cogilalionein, re- tiain ct siibstaniiaiii hiibobant ; ila iit noii nniis lio-
[incseiilat. mo, sed diio hoiniiies essent coiitra iii diviiiis, Pa-
:

(81) 'Eliayys.lrtxdr. Iil est, jiixta Eliani, 1 pro- lcr ei. Filiiis uiiiiis ejiisdeini|iie niinicro snlisiaiili:c
pter inlcriireialioiiein et eiuiiitiationein iialernx vo- sniil, ila iit non dno Dii, sotl vcre ac pioprie uiiiis
iiiiilalis. I Deiis sini.
(82) B(.ictbi' ^^. t Iniago. 1 Vere Cliristiis cst Ta- (88) Kalcfiioi;. Sic plures Regg. el Colb. Dccsl
Iris < iningo, 1 iioii iniitatrix, seil iialiiralis. 6 iii ed.
(80) .!/('// !)/(«, ete. Billius : t Ul exeniplar siinm (89) OvciiocTK:. < Esseiniatio, » vel c substan-
iniitantlo relerat. > liatio. I

(84) //.i£OJ-. Diio Regg. elOr. 1, 7:X£tov. (90) Jl/.T.i/]»'. j Diipliccni, » eic. Dciis priiiio lio-
(85) 'Exsi j.iir ydp, eic. Isie lociis in (".oisl. l , sic miiii spiraculiiin
viUc iiispiravil. Deiiule Cliiisti.s
legiliir: "Ex:t [Jthv Yip dxtvf^Tto; voou;j.iv&u, jvTauOa post rcsnrreciioneni disoipulos ani.ivii, eisqiie Spi-
oi, elc. rituin sancinni largitiis est.
(8G) n.licr. Tres Ilegg. et Or. 1, t^XsTov. (91) 'ExelOEr. Decsl in pliiribus codd.
(S7) "U zcv 'ASiqi 6 ^i\lj. Qiiaiiivis eniiii Adain
IM S. (iRF.CGRll TliEOLOGI 152
mus, ct Spirilum sancliim, qiiotqiiot ipsius caps- A xaOapiTrig, l'va Xf^pii"3" '^^ xaOap?jv xaOap^jTrjXi.
ccs sumus, ct qualeniis os nieniis apcrucnnms.
Jnslilia'», qnia pro nicrilo prxniia cl poenas dislri- ijjiapTia^ xaT^xofi^vou;, y.jX XJTpov iauT^iv av-ioi-
linil, rTqnumqne jniliccni se praihet liis, ijni sub Icge 6ou? Tjjji,(1jv TTJ? oixoupisvri? xaOapTtov. 'Ava-jTaTi;
snnl, el liis, qni sub gralla; corporique iiein el o^, to; evTsiJOiv r,[jia; draviiTiTjv (92), xa"i r.ph;
aniina;, iit illuil pareat, liocc praesit atque iniperei, Tr;v ^tor|V c~avayfov ViVsxpiojJisvou; ij-i tt;j 4[jLap-

lir.Tcslaniiorque pars principatiini ailversns inferio- Tta,- (95).

rem teiical, nec iil quoil dclerins esl, adversns id, quod mcliiis esl, iv'surg;U, Sanclificalio ', quia pu-
rilas, ul puruni ilbid nunicn per pnrilateni capiaUir. Kedeinplio', quia nos a peccalo delenlos in liberl.a-

lein asserit, scseqiic pro iiobis, ut orbis tcrraruui cxpielnr, liberatioiiis preliuin dai. Resurrectio', ut
iios hinc abdiictos suscilans, et a peccaio niortc affecios ad vitam rediicens.
XXI. Alqiie li:cc adliiic comniiinia siinl, lam ei KX'. TauTa [ib/ rZ'/ et: xoivi tou Tc xj-lp T;[j:a;,

qui siipra iios esl, qiiani qiii proplcr iios. Niinc ad xa\ to'j 6t" ri|jia; (9i) * cx 6i iotijo; fijjisTipa, xa\ TrjS

03 veniamus, qii.« propric nostra snnt, liumanita- 4vt;'j0;v TrpojXri-yEto; (95) "AvOpioTioj jji^v , o'Jx i^va

tisquc assumpta;. llomo '*


itaque dicilur, non solum g ^'''^'^fifl H^^vov 5ia atiofjtaTo? atbfiaTtv, SXXto; oux av
nt pcr corpus a corporibus capiatur, qui alioqiii ytopT]Oe't; 6ta zh ttj; tfjseto; a"Ar,7:Tov (96) •
iXX' t'va

ob incoinprclicnsibilem naturam snam capi non xa"t 4-j'taciT; 5t" iTj-r/j t^v avOptoTOv, loj-ip ^'Jy-r^ (97)
polerai; sed ciiam ut per se lioininem sanciitale Ycvoijiivoj Tto 7TavT'i tfjpajjtaTt, xa\ -p^jg 4a'jTiv ivio-
afliciat, fernientique instar universae massae sit, cra; ib xaTaxpiOkv , 6).ov /.'JTr; to'j xaTaxpijAaTO^,
sibique .uniens quod condemnatum fueral, totniii -avTa \i~ip TidvTtov Y£v6|jtEvo?, osa fifxstc, :tXt,v Tf|?

illiid a condemnaiione liberet, oninia pro nobis, ii[jiapTta?, m^opia, '^'jyT^, vouc, 6t" Ssov (98) 6 OavaTo;-
qiise ncs siinins, cxceplo pcccalo, faclus, corpns, -h xotvbv Ex TO'JTtuv, avOptoTTOj, 0£o; 6p;o;jt:vo;, Oii
aniiiia, nicns (pcr qus vidclicet niors pervaseral) ; t6 voo'Jij.£vov (99). Vio^ oz dvOfto-o'j, xa'i 6:i tov
et, quoil e.x his eoinmunc esi, Iiomo, visibilis Deus, 'Aodijt, xa\ 6td tt;v IlapOivov, i^ iLv ei-ivcTO •
t'/j

propier id quod aninio atque iniellectn conipreben- [j.kv, tb; T^po-dTopo^, Tr,c 03, tb.; [jir,Tpo; vi[ji(.) (1),
debaliir. Filius boininis ", propier Adauiiiin, ac xa"t o'J ,io;j.io ^'"'vfiTeto;" Xp:~h; ol, 6;i Tr;v Oeo-
Virgincin, ex quibiis exstiili, illo nimiriini ul ge- TT;Ta •
y^9 '5'iJ'^'l dv0pto7:(iTr,TO^ 0'Jx
XP-^''' ~^i'^ ,

neris auctore, liae aulein ut maire, juxia mairis Ev£p-;eijt xaTd Toii; SXXou? /^pia-ob^ (2) i-|';dJo'jia,
legem, ct non juxia legeni generationis. Chrlslus", TTapouiia oi 5Xo'j Totj xpi^JVTo; •
^^ Ep1'0V, dvOptoitov
|irop'er dlvinltalem : ea enim hnmanitalis unctlo C axo'j3at (3) -h xpio"'', "xa^ 7roif,(iai 0e5v t6 xp^'^y-^'''0''
cst, noii opcratione, ut in aliis chrisiis, sed loiins '06b; &, tb; 6t' la'JTOJ ci^piijv '?l[Jtaj' Oupa ol, tb;
iingenlls pr:cscnlia sanclificans : cnjus lilc elTcclus ciTaYtovE^Jc • notij:7;v 6k, tb; ei? t67tov .yj^-ii^q xaTa-
csl, ut Id.qnoil uiigil, Iioinn vocelnr, ct, qnod un- (jxr,vtbv, xa\ exTpecftov etA iJ6aTo; dva^rea^jcjetoj, xal
i;iliir, Dens fial : Via', iit per se nos dnccns EvTeuOev o^ri^ctbv, xa\ iTpoTToXe^j.iJbv xaTi Tcbv Or,piij)V
Osliiini ", nt inlrodiiclor : Paslor', nt nos in Inco To 7:Xavtb;j:£vov ETrtaTpecftov, to ar.oXwi.h; szavdYtov,
pa<cu.TC collocans, el aqiia refectionis eductns'", T'j 5uvTeTpt[j.;j:evov xaTaoes,u.(ov, to i-xupiv 'yuXds-
atqne hlnc iiobls itlncrls diiecm seiiricbens, necnon (Jtov, xa\ Tipo; Tr;v eXitOev [Jtdv6pav cuvdi'tov XoYCt;
adversns liclluas pro nolds diniicans : tiim ellain, TTOtjj.avTtXTi? £TtciTr[iT;? • DpdBaTOV 6e, tb; citjid-^-tov
ut errantcs revocans, et 556 pei"dilos rediicens, 'A;j.v?j; 6'e, to; TiXetov 'Apxi£pe'j; (-i/ ol, tb; Tipoci-
et confractos obllgans, et infirinos roboraiis, et fir- aYtoye.jg- JleXxtcre^kx 6e, C); d,af,TO)p Tb (j-lp f,[<.ac,

inos ac validos cnstodiens, aiqiie ad fiiliira; vllic xa"t dT^dTtop t6 xaO" f,;j.a;" xa\ tjj; dYeveaJ.o-j-riTo; (5)
canlam, per pastoralls scienlke rallones, colllgens :
ih dv(j)- Ti}r ydp '^svsav autov, cfT;(j"i, zi\ dir)yi'i-
Ovls " porro, ut vliUiina : .•^giuis ", ut pcrfectus :
cgzai ; xa"t (o; ^acjtXeu.; SaXT;;ji, Etfi'iri-) oe ToiJTO, xa\

I Cor. I, 30. iblil 'iblil. Joan. XI, 2,5. 'Joan. ix, II. " Milili. xxiv, 27. 4i. « Malili. i,

16. ''Joan.xiv,G. * Joan. x, 9. »Joan.x,II. '» Psal. .vxii, 2. " Isa. lih, 7. ''-
J„aii. i, 29

(92) '.V.-Ktrftrra)!'. Tres Regg., dTiavtiTd;. Oxon., D < rcglbus


ei pontificlbus, » qnl nnclioiils cnnsorlcs,
ETTavtJTd.;. ( uncll » diciinliir, jiixla llliid ps. xi.iv, ( llnxlt te
(93) 'Ajuifz/ar. Coisl. I. •{fjszwi. Dens oleo I;clili:i' pra' coiisorlibiis liils. > Veiiiin
(9i) li' i\{iur. Reg., Cyi)r.,xaO' f,[jia?, t quamqui isti iion nlsi per gr.itiam sanerillcanlur, ciiin iiii-
nolils slmilis. > clionoin sacrain acclpluiil i iii Cliristo aiitcni, > iil ;

(95) npD(T.Xii]^'fO}(,'. Reg. bm, 7:poXf,'.J-£ioj. ait Rllliiis, ( ip>ls$liiia divlnlialls prscsentla luciitn
(91)) "A.hj.-rrci-. IJIII. i linpcrccplibilini. > nnctioias tencbat. >
(97) Xrji)}. Dlvlnllas iiiielllgltiir. i|na' iii Cliiisto, (5) ".S.rQpM-cr dxovcai. Ob unioneni dlvlna! ac
( iiislar friiiiiciili, > liuinaiillall jiiiicl.i csl. hiiniana.' naliirte in iina persuna, t'\ i Iioino > voc.i-
(98) A(" Zccr. Coisl. 2, qnaliior Colb. cl Or. 1, tur ( Deiis, > el » Dciis > appellatiir ( lioino. »

6t' o-ojv. (4) 'ApxiEfF.vr, clc. T;ilis est ponllfex nostcr


(99i AiiizdrociijiBrcr. « Propter id, > ctc. Ratioiie Clirlstiis, (|ui iios Palri conelliat, « pcr qiiem , > iit
dlvlnllails. . alt Aposlolus, Roin. v, 2 , i lialieiims accessuin per
(1) 'iit; ji1\Tj:i)r rijHjt , xal , CtC. Rlll. Icglt, oi^ fidiMn lii gratlain istaiii, iii qiia slainii.i, > clc.
xai, elc. ( Ut inatrc, et juxta
(jir,Tp>)C, vo;j.(o legein, (5) 'Axeyea.l6yi\zo(; , eic. ( Ciijus diviiia genera-
et supra legeiii gciierationis. > tlo csl Incflabilis. >
(2) "A.l.lovr yjncicvf:. ( Aliis cliristis, > id csi,
155 oRATio xxx!. — Tii!:oi.or.K;\ V. 154

oji .Sa(Ti.lKV(; StKCUOci'r)]r, xa\ ib; d-oosxaxiTjv r.y.- \ Poplifcx ", iil oljlalor : Melchiscdc.cli '•, til iii.iliis

aptiT^uov- CN|ieis, (Hioil ;ul luiliinini ill:iiii noslra cxcflsioieni


zo:6LO/ii xa-i -M't -ovTipoJv S'jvi[/.:(.)v

alliiicl, |)alie aiilein caiciis, (iiianliiiii ail iiosliani


z%i. "K/ii; -i? xou VioiJ rposrjopiac- pioi^i ot' aj-
:

T(Sv oiai TS u]<r|).a\, OeTxwj(U), xa>. ouai 30J|j:a-ixa\, liiin eliain (|uia siiljliniiliis absi|iie geiii'alo^ia esl.

5'juL7:aO(T).;- [iaXiiov o^ oXov Oiix(J;, Vva yiviQ Oci? {{.enerntwnem enun i//iii5, inqiiil, (/((is c)i(!ii«(jit "?)
xa:ojO:v av3/.0(ov, Sii x6v xa-sXOov-a oi' fijJiaj avoj- Ac praclerca, ul Uex Salcm '", lioc cst, pticis, (l Ik.r

Oev. "EtcI -aJi, xa\ Tzph 7:av-(ov 4x£ivo Tfjpsi xa'; ,



jutililitv, ac (leniqiic ul a patriarcliis ailvcrsus pe-
oux Sv i^a^Acir],- sv -oi; Cn^TiXoTipo'.? i) Ta-sivoxspoi; slilcras poleslalcs slrciiiic reiii t;erciililnis, deciinas

ovfStiaiiv. 'Iriaous Xpiatis, y.Os? xa\ arnxspov <i(0[j.a- acelpieiis. Ilalies Filii a|ipcll.ilioiies. l'er eas ince-
xixdij, 6 oux6; Kvsujjiaxtxio?, xa'! sii; xou; aidiva; de; pcr cas, iiKiuam, oinncs, (|ii:i: siiljliines siiiit,

x(Iiv aidjvojv. 'A|j.f)v. ilivine, per corporeas autcin, liiiinaiie : iino vero
prorsiis divinc, iit ex iiiiis liisee asccndeiis, llas nciis propler ciini, (lui propler iios de supcrnis de-
scenoii. I'r;cter oiiinia. cl aiite oiiiiii;), illinl serva : iiec ;uit iii snljliinioriljus, aut alijccliorilJiis iioniiiii-

lius crraliis. Jesiis Clirisliis, licri cl liodic corporaliter, idciiir[iic spirilinilitcr, et iii sadila s;rculu-
ruin. Anieii.
" Hcbr. VI, i>n. " llcljr. vii, I. '» Isa. i.iii, 8. " llclir. vii, 2.

(G) Beixcin. < Diviiic, » id esl, ( ralioac Dcoconscnlaiiea. »

AOrOIAA'. ORATIOXXXI"
QEOAOriKO^ nEMnTOI. riW.OLOGIC.i QLl.^T.i.

nepl zoii (iyioii nrevjiaTO^. Dc Spiriiii samiu.

W '0 [jikv ot; -sp'i xou Yiou Xiyo;, xoiouxo; (7)



I. Ac dc Filio (piidcni lalis esl iinsira or;ilio :

y.i''. oux(o 6ia-iycUY£ xou? XiOa^ovxa;, oieXOijjv 0'.i alqiic ad luinc nioduin lapidanliniii iiii|iciiiiii ell^ii-

[icjou (8) auxiov. '0 Wyo? yip ou XiOaCixai, X:0o- gil, pcr niediuni ip oruiii lr:iiisions. Oialio (iiiippe

6oXsi bl, oxav sOdXTj, xa\ <j,f£vSova Oi^pia, Xi^youc xa- non lapidalur : veruiii lapides ipsa, ciini lubei, j:icil,

Y.G); x(Tj 5psi TxpoaSaivovxa? (9). Ti 8' av dr.on;, ac belluas, hoc est, serinoncs, inale ail nioiilciu

<fa3\, Ksp\ xoij dyiou nvsufjiaxo? ; 7:(50£v f,,u.iv ezsta- ascendenles ", funda insectaiur. Sed do Spiriiu

a-fii;, ?v/ov OsVj xa\ aypacfov ; Touxo f,OTi xa\ oi sanclo, inipiiunt, qnid dix(;Vis? Uiidc iioljis pcio-

7:spl x'jv "1'i'jv [jsxpia^ovxs;. "OT:£p y^p l~\ xtov ootTiv grinuni Deiiin, nulloque Scriptur;c loco proililimi

euostv saxe xal zwv 7:oxa|J.(Jov, axijovxai x£ oct:' aX- inlroducis ? Aujue lioc illi qnoqiie olijiciuiit, qiii ile

XfjXojv, xat £i; aXXr^Xa auvo^wvxa: • xoijxo xavxa^JOa Fjlio nioderatius seiiliunt. Naw-qHod i« vtis el fln-

au;ji6a!vs:, 6;a xbv 7:XoiJxov xfj? ati£6sta;, xai -.o-j; viis repenre esl, ul a se invicein seceiitur, ac riir-

xi aXXa oisjxdixa; sv aXXo;; au;j:'YspsaOai, to3xs [j.T,6e sus inter se coeant ; ideni liic qiioque (t:inl;i cst

•j-ivtbixsiv xaOap(Tj; 6uva30at -h (iu[j.9ipov, ri z>i [j.a- C inipictatis iiberlas et fopia !


)
usii venil, ut, q'ii iii

f6[xz'im. aliis rebus inter se dissident, iii quibusdani rur.siis

consenlianl, ila ut ne planc qnideni intcllii^i ac perspici possit, vel qiia in rc conscntianl, vcl iii

(iiia conteiidaiil.

V>. "E/st [Jikv ouv XI xal 6u3xsps; 6 7:sp\xo'j Dve^j- 557 "• f-' qnidein iii liac dc Sjiiritii saiicto dis-

[j.axo; Xi-,'o;, o'J [jii5'>ov oxt ^v xot; 7:sp\ xou Viou ).6- putalione, nonniliil inest didicult^ais et iiiolcsli;i',

vot; a7:oxa;j.ivxs; oi avOptoTxot, 0sp[J.'5xepov xw nvs'j- noii bocsoliiiii noinino, qiioil lininincs in serinonibiis

;j,ax; TxpoiT^aXatouit (-^pT; yap xt 7:avx(o; auxou? de Filio fracii ac dcbilitali, adioribiis aniniis ail-

itJsSstv, f^ o'J5c Picoxi; eaxtv a'jxotj i ?''');) , aXX' vcrsiis Spirituni liiciantiir (oinniiio ciiiin cos ali-

6x1 xa\ f,[J.st; xcTj 7:Xf;0si xibv ^r,xr,[jaxcov a7:oxvat- qua in rc iinpios se pradjcre necesse est, ani ne
cOsvxsj (10), xau:6v (II) 7:ajXo;ji£V xot? xa-/.oi'xot;' vitalis qnideni, ut dici solct, ipsi vita csl), veniiii

o't STcstSiv Txpi; xt xtTiv ppco.aotxojv (iT,6ta0cojt, t.^Ji; eliani quia nos qnoqne, qiKCslioiuini niiiltiliiiline

Tti-jxa X^-j^ov 6;jtotoj;, il)s-zij £xst-;oi ^zph; xpOYf|V, faligati ct enccti, siniiles sunius ii-s, qiii cilioiiiin

Ojj/spaivojjtsv. "0;jt0J5 6t6oxtoxo Ilvsu;xa, xat 6 Xoyo; fastidio l:\boraiit. Qiicnnidinoiluniciiini illi, po>lqii:iiii

6pa[j.srxai, -xaV 6 ©s^; 6o5aj6f|3sxa:. Ti [j.iV ouv alicnjiis cilji faslidiiini fontraxcriint, omncs .•[uoqno

ent,asXto; l^sxi^stv xat 6tatpsta0at , maayC); i^ xb D cibos aversanlur, eodeni quoqiic niodo nos cx iinius

" Exnd. XIX, li.

a Alias xxxvii; qu;e antem 31 crat, iiuiic 57. — (0) npocreairorTCfi;. Vulgala vcrsio, < acceden-
Haliils aiino 58». • tes. >

(7) TotcvTPi:. Or. 1, 'coio^jxoc. (10) 'A.toxrcticrOirTei:. I5ud;ciis, t eiiecti, \cxaii,

(S) Aiit jtsccv. Alludit ad li;cc Lucx, iv, 30, « l'cr gravati. i
mediiun illoruin ibat. i (11) TavTcr. Duo Ucgg., x'a'Jxo.
135 S. GREGORll TIIEOLOGl 130

..lisputalionis Irniio .1(1 nniiios ilispiilatioiics scque A nreii/ra (12), ii ti "Arwr (l3), Tapa Tii Oeta rpavii

iiaiistMiiuis. I)i't i.inicii Spiriiiis ; el oraiio currel, vosiTH xal XsYJTat, jjisTa tojv (14) Tipoa^^ipwv tt]

l)i'i(|ue gloiia celi'liial)iHir. Enimvcro qiiot niotlis, Oetopij [jLap-upiwv, xal oii ixapi xauTa iSioTpiTto;
vi'l Spiriliis, Vfl Snnclus, ajiiiil Scriplnrain sacrain T^ 'cc a;j.90iv (Juvti|ji|x£vov, Xsyt») Sc t?» nv£u;j.a t^

iiiicllig.aiir ct ilicatur, accurale excuiere atiiue aftov, kzipoiq (\'i) TrapriTojxEV, oc xa\ eauToi.;, xa\
«lisliiigiiere, cominodunique cuiqiic speculniioni f||j.tv TauTa TrstfiXojo^TixaJiv, i.ns\ xa"t ri;jisT; TauTa
lesiinioiiinni ailliilicre ,
qiiodqiie etiani peculiari lx5tvoi; (I&). AuTo't 5i •Jtpbi Ti JJfjs tou X^Syou Tp£-

(|no(l.ininuHlo iil, (inod ex nlroqiic conncxum est. (}/(5|jiE0a.

iiiiniriini Spiritns sancliis, accipiatur, (licere snperscoebinuis, aliisque, qui iisoc ct siliiipsis, el nobis,

(pieiiiailniotliiin iios (iiioqiic isia ipsis, penraciarunt, lioc muneris reliiiqiuniiis. Nos aiileni ail ca,

qiuc (ieinceps seqnunlur, orationem coiiverlciniis.


111. j\lqiie illi quiilcin, qui pcriinlc ac si nos V. 01 [jilv ouv, tbc ?evov Ttvi ©siv xa\ Trapr;-
porcgrinum (|ucinilain et ascriplilinin Deiiin iiive- ypaT^-ov EiaaYt/VTuv :fiijtojv tJi nvsuija to aviov, ou<j-

liainus, aniino discrucianliir, acrilerqiic pro litlera Y.zpa.hovzzq, xa\ iT9(jopa TTpo-oXs^xouvTi? tou «•pafj.-

(onlenduiil; sciant sc illic timere, iibi noii est ti- _ y-ct-oq, rtJTtoiav iy.zi (fo6ou;j.£vot tfo6ov, ou [!.r] 'i^~.:

nior ", sludiumque erga lillerain siinm iiibil aliiid, '.|;rj6o?, xa\ aa'f<o; ytvoj jxiTwcav , oTt Svoujxa Tr,?

quani impieUUis oblennini essc aperle cognoscanl, dT£6etai; iazvj auTot; ?) tftXta tou ypd|j.;jaTo;, tw;

iit paiilo [lost ostendclur, cum olijcctiones eoriim Sziyfir^nzxai. [jttxpfjv iJciTspov, siritodv Td? EvoTdist;

pro virili nosira rcfiitaverimiis. Nos vcro tairta dei- auTtov ei? Suvapttv ot.iUyS,wfj.z'j. 'H[j.£i; ok TotJouTOv

lalis Spiritus sancli, qiicni coliiiiiis, lidiicia nilimiir, Oap.iou^j^v xri flzi-T^xi tou nv£u[j.aTo?, 3 :Tp£c6£uc-

ul liiiiC etiam a deilate orationis iiiilium ductnri [xsv (17), toJiE xal Tri? OeoXoyfa? ^vteuOev dp|o-
simns. casdem Trinitaii voccs accommoilaiiles, [xzOa (IS), Tic auTJt; Tr^ TptdSt ^ojvd; kaapi).6!^ov-zc,

eisi id andaciiis fortasse nonnnllis videri qiioat xav Ttit Soxij ToX;jT)po-£pov. 'llr zb j^cof zt) aXi\-

Eral liix vera, quK itliiminat omiicin hominem ve- Oirbv, 8 cpojzlOii :tcivTa &rOpo)Xor ipy6j.iercv s'i(:

iiunlem in mundiim, Pater. Eral lux vera, qucc illn- zdr xdcTpor, 6 naTT]p. ''Hr zd sscof zd d.li}On'dr,
miniit oinnem lioiiiinemvenientem /k miuif/Hm, Filius. 6 cpiorl^ec jrdrza drOpoiTtor ipxd^ieror elc xbr xd-
Eial lu.x vera, (jiiw illuiuinat omncm lioinin^in re- c^tcr, 6 YW;. 7/r zb cpCoi; zb dlriOn'cr, 8 pbJzlCei
nieniem in mumlum ", alius Paratleuis. 558 •^"'al, adrra drOpio.roi' epyinercr ei<: zbr xicrjicr, 6 otX-
et era:, el erat : sed unum erat.Liix, ei lu\,eiliix: Xo? napdxXi^TO?. "Hv, xa"t f,v, xal tiv •
dXX' ev \v.

sed liix iiiia, Deiis uiiiis. Alqiie lioc illiid est, quod C "fio?, xa't tpiTji;, xa't tpio; • dXX'sv tftor, eT? 0£6g. ToiJT')
David qiioqiie ipse anlc aniuio iiifonnavit, cuiii di- eaTiv S xal Aa6\5 rp(5T£pov EtpavTdsOT), Xeytov 'isV

ceret In luiniue luo ridebimus luinen ". Niinc


: rco ytor/ crot; oi^^c/fs/^a fJtof. Ka\ vuv fj;j£t; xa\ t£
autem nos, ct perspexiniiis, et pra;ilicainus, ex Ince O£d;j£0a, xa\ XTipuatrop.Ej, ix ^toT?)? tou HaTpbc,
Palre, lucem Filiuin, in luce Spiritu sanclo pcrci- 9ijj; xaTaXa[j.6dvovTES Tbv Ttiv, ev tptoT\ tiJ) IIvsu-

pientcs, qiiae cst conipcndiaria ac siinplex diviiuc [jaTt, iJUVTO,aov xa\ d-£ptTTOv t^c TptdSo? OeoXo-
Trinilalis confessio. Qui rcjicil, rejiciat ;
qiii inique yiav (19). '0 dOETtov dOETEtTio, 6 dvo[Jttov dvo[j£tTto'

agit, iiiiqiic agat *'


; nos, quod inlellcxiniiis, \mv- :?][j£tt: 'b VEV0T;xa;jEV, xVipujao^jEV (iO), 'E-' upn;

dicanius. Iii niontem excclsuni ascciideiiius -', et u']/r,X?jv dva6Tia'j;jE0a, xa\ porjooptEV, eE p;r) xdTtoOEV

clamabiiiius, si quidcm cx infcriori loco miiius aii- dxouoi[JEOa. 'VtJ/tojo^jEV Tb llviu;ja, ou fo6rfir^(s6-

ial. xi:i, "Joan. I, 0. " Ps.d. xxxv.lO. ='lsa. \xi,2. ''^ La. xi, 9.

(12) Tb Ilrerjin. Iliine loriim sic cxponit Elias : {lo) Tb "Ayicr. < Spirilnsa Pjilre procedcns, > iii-

< Spiriliis vocaiiir et ipse PaU^r, iil ciiiii (licitiir, qiiil (•;iias, < pr(i|nie dicilnr s:iiiclus, iilpole ipii
Joan. IV, H : < Spiiitus eslDeus, ct riis, qui adoraiit
D
s:iiicli(icel, ac saiicliuilis.foiis sil. Per abiisuui vcro,
eiim, iii Spiriiii el vcritale opdrlcl ailorare, i Spiri- et aiij^elis, et saiiclis trihiiiUir, ilciiiipK; oiniiibiis,
liis elirtiii FHius. iitTlireii. iv, 21) : S|iiriuis oris iio- ipix' per SpiriUn saiicti panicipauonem s:inclilican-
Siri ClirisUis Doiiiinns.» At niavinic pmiirie Spiritns lur. 1(1 (|iiO(|ne saiicUiiii dicilnr, (|iiod segrcnauini
vocaliir, sancUis ille Spiriliis, de i|iioJo;iii. xv, est, iit iii isio Itico Exodi XIX, (i : i Vos ( ritis niilii
2IJ : <vcnerit 1'arailclns,
(.11111 tpiciii ct;o iiiiUaiu vii- gciis s iiicla, elc. )

bis a Palre, Spinliis vei itatis, i|iii a 1'alrc proiedit.i (\l} Meru zdtr, elc. < Adliibilis convi iiieiilibiis
Siiiiiiuir cliaii) lioc vocabnliiiii pio doiio ,
jiiMa bnic. (Iis|)iil:iliiiiii lesliiiioiiiis. >

illiid l';iuli , Roiii. viii, l.'j : « Ai ccpislis Spiriliim 115) 'kzifjoir. ({asiliuiii et Grcgoriiini iiilcllii; t

ailoplinni.s. > j\ii^cli cliani spiriiiis (liciintiir, nl ps. Elias.


(;iii,4 c Qiii facis aii(;cl(is luos siiiriUis.
: » jXniiiins (lljl Tiirza e^Eircir,. ilanc lectioneni tiiclurliil-
qiioqne spiriliis voc:itiir, iil psal. \x\, 0: i lii iiia- liiis. Saviliiis aiiieiii legeiidniii coiileiulit, TauTd,
iiiis luas coiiiiiiondo 'piriliiin iiieiiiii. » EMiipaliir < eailcni, > et siibinlelligil, (ptXoTO'^0'J;jEv.
iieiii pro venlo, iit p-al. c\i.vii, 7 « Flabilspiii- : (17) "0 .rpeo-Ceuciier. Ueg. a el Or. I, (o nps.-
tiis luus, et lliient aqiite. i Spinuis ilein dieiuir id C6£IJ0[J£V.
([iiod liuera: oppoiiilnr, ut iii lioc Apiist. loco, II (18) 'Ap^ijjiteOa. Conili., dpxi^jtEOa.
Cur. 111 , 6 : 1 Litlera eiiini occidil, spiiiuis antem (19) 0eo.loyiar.^ < Tlicolii^i.i. > Goisl. I, litjoXo-
vivifical. » Diaboliis qiioqne spiritiis viicatnr, ut ytav, < conlessio. > Sic lc.i^it Uilliiis.
Mattli. xii, -V, : « Giiiii aiitein iniinuiidiis spiritus ex- (20) liiiijvcconer. Plures codices pr.Tiiiiliuni,
ierit ab lioininc, eic. > zai.
157 OUATIO XXXI. ^ TIIKOI.OGICA V. 17,3

{icOa. ti 6i y.a\ ^nGTfirizi[i.i(i:i, f,au/a^ov:j;, oJ xr, A ili uimr. S;iiiitiiiii eiriTcmiis, iioii iiicliie niis. Qiiod
puffdOVTcS. si ciiaiii iiicliifimis, id iiii crii, iil (|iiicscorc, iioii

pi:cilit:ire, iiicuiaiims.

A'. Ei f,v 5-£ oijx rjv 4 Ua.^zr^p, 5;v ozz ow ^v A IV, Si fnii lciniins riiiii iioii csscl Paicr, fiiil

Y16;. Ei tiv o-t oix f,v 6 Vib;, f,v ote ouoo -b IlvsCi^a qiHiiliic ciiin noii esset Filiiis. Si fiiit leiiipiis

tb ayiov (21). Ei zh sv ^v oiTz ip)(Tfi,\x:i.\ xa xpia tiiiii iioii cssct Filiiis , fnit qiioqiic ciiiii ne
f,v {ii). Ei xh bi xaTti) paA).;c^, to).iji(T), xa\ Xiyto, SiiiiiUis qniilcni csset. Si iiniiiii a prineipio crat,

y.Tfi^ TJe 0'Jo 0f,5 ovoj (-23). Tij yip aTsXoijj OsiTrjTo; ntiqnc cl tria. Si uniini (lcjicis, ainlax lioc dicani,
8vr,!Tcj ; IMaXXov Si xlq OsiJTri?, ei [i^ ztW.a (24) ;
nc (liio qiiidcm supcriore loco colloccs. QiiJc cnini

TsXsia o^ T.Ci;,
fi
lzir.il xi Tzph; TE/.Eitonv ; AeJtiei iiiipcrfcct;»' tlcitaiis utiliias? liiiO quse dcitas, si im-
Si TOi);, (iT) SX''^'^!! "^ ayiov. "Eyoi 6' av T:iji;, [jlt] perleela? Perfecla anlcin qnomoild cril, in qna ail

•touTo i'xo'J3a; E! yip (-15) SXXr) ti; rrapi toIjto }] perfoclionciii aliqiiiil ilesiilcieliir ? Ilesiileraliir cniiii,

dy.iTT]^, xal T^iii a'jTq voEtTai, XeyiTai Tt? r) ^if-sp si sanciilatecarcat.llaiicporro(piiiiiio;lolial)cre(iiicat

^ auTT], rrtjj; oux a^:' apxr)? ; tos-:p (26) iS[Ji£tvov Sv nl Spiriiiiiii liabcat?Si ciiini alia qiixilain prxlcr
Ttp 05(T), Etvai -st; (xteXci, xa\ Si/ra tou nvsujjtaTO.;. illnni saiiclitas cst, qiisc taiidcm illa intelHgciula
Et [xr) a-' apx?,.; f,v, [jict' j[j.ou T^TaxTai, xal £! ;jit- sil dicat qnispiam : aul, si qnidcin eadeni lia;c cst,

xpbv rtpji Eijtou- xpi^vto vip ir.h 0£O'j (27) Ti;jivo[j.£Oa. quiil afferri polcsl, quamoliieni noii jain iiidc a

Et TETaXTat [iET' epioij. ttio^ e[ik TiOtet Oeiv ; i] tko; priiicipiu fucrii? Qiiasi vero prtstilcrit Deo, aliqiia do
(TuvartT;: 6E0Tr,T:; impcrfcctuin cxstitissc, ac Spirilus expertcn-.. Si a

principio noii er:il, nic;c classis fltquc ordinis csl, eliaiiisi iiic noniiiliil aiiteccdat. Teiiiporis eiiini iiiter-
stitio a Uco diriiiiimnr. Torro si tjiisdem :iiccuni classis est, qiio paclo iiie denm tllicit? aut qiio
paclo ciMii deitatc conjiiiigil?

E'. IMaXXov os cptXoaoyr,(jto sot rtspl auTou [Atxpiv V. Scd operx pictiiim fadiirum nic puto, si

fivtoOev KzpXTpii.ooi; yJtp xal TrptSTcpov StsiXfitpa- deeo altius aliquanto dispiiialionem repelaiii. Nani
[iiv. Tb nv;'j[jia :>> aytov Saooouxatot [Jisv ouoi de Trinilale prins jam a noI)is esl pertraciatum. Spi-
etvat T^a -napa-av cV(j[jt;ciav •
ouOc yap ayysXou?, rilniii saiiclum Saddiicici pciiiliis non esse cciisue-
oiSi (ivasTaaiv •
o'Jx oTo" oOsv ti; tosauTag TT£p\ ruiit; quemadmodum iicc angelos, ncc rcsurreclio-
o'JTo5 [iapTupia; £v TT] IlaXata Sta-TU3avT£j. 'EX- neni : (luibus liaiid scio quid acciderit, ut tot ac
X^fjvtuv oi oi OsoXoytxtuTspot, xa't [j.aXXov fi.iJ.rv Tzpo^- laiitu de co iii Insiriimenio Veicri tcstimoiiia pro
EyytjavTic , £'.j;avTaiOr)Tav [jtlv, t'j; £[.to't Soxst • iTEpl niliilo liabcrciit. Qiii aiitem apud eiliiiicos tlicologia;
6» T^,v xXT,Ttv S'.r,vixO'i^^"''> ''°"'^ '^o'-' iravTbj, xa'. ^ laude magis exceilueniiil, 559 propiiis ;ne ad iios

liv OupaOsv vojv, xa\ tjt ToiauTa T:poaayop:ut;avT£;. accesscnint, per iniagineni qnamdain ipsuin, nieo
Ttijv Ss xaO' ^iii; aocjitov (28), oi [jikv lvEpy£tav qnidem jiidicio, conccperuiil, taiiieisi iii noiiiinc
TOUTO UTriXaSov, oi Se XTc'c;jia, oi 51 Qzl^/, oi ok 0'jx disscnseriiit , l]uivcrsit;itis ncinpe nieiitcm, et cx-
f.yvojiav drt^jTEpov TO^JTtov, aiSot Tr,; rpa^fi; (29), Irinsccnm iiienlem, aliisqiic iilgeiins nominibnseiiiii

Siq tpaiTtv, tbj 0'j5kv ETEpov (50) aacfijj; orjXtjjadcir,;. aiipellaiucs. Nostrates vcro sapienles, p;irtiin vim
Ka't Sijt To-jTO, ouTo difiouatv, oute liTHJidCoust, [jti- quamdam ct facultatein ipsum cxistimarniil, partiin
ato; Ttto; rtEpl a'jToij oiaxEt;jiEvot, [jtaXXov Si xa\ Xtav crcaliiram ,
parlim Deum parlini , utro po-
iOXioj^. Ka\ Twv 0Ei/v u-EiXr^-.fOTojv, ol [Jtkv &-/pi tius nomiiie vocandus essct , miniine ccrinm
Stavoca; Etatv s^JisSEt;, oi ol ToXp.tI)3iv s^jieSeiv x?.\ ct explorauim babuerunt, ea , ut aiiint , raiiono
ToT^ •/EtXEatv. "AXXtov o'e fjxouaa [j.ETpo'JvTtijv 6E0Tr,Ta ducti qnod Scriptura nentriim borum pl iiie
,

(jocjJtOkiptov (31), o! Tpta (jtkv etvat xaO' fj^J.a; 6[j.oXo- apcrteque ilcmonstrasset. Ac proinde nec ipsnm
•yotlat T3e voou;isva, Toaoij-ov Se dXXriXtov St£aTr,aav, venerantur, nee conlcmiiunl, sed iiiedio qiiiid;iiii

tjbj Ti (jtlv, xal o'Ja:a xa't 6uvd[jtEt rtotEtv doptaTOv iuodo, vcl polius niiscrc perdilcqiic erga enm alli-

Ti 51, ouvd;jici p.cV, 0'Jx 0'jafa 6i •


-zh 6£ d^j^oTipot.; ciiiiitiir. Ex bis porro ([ni Dcuiii iiisiiiii creiliiiil,alii

TtsptypaTtTov •
SXXov Tpi-ov [jtt;jio'J[xEvot, TOJ; or,- aninio tenus pii alqiie ortlioiloxi suiil; alii labiis

(jttou ^•/iv, xa\ auvspyov, xa't XstToupyiv 6vo[jtd^ovTa;, quoqne ipsis pietatem proliieri non yerentiir. Alios

xaV Tf|V tv Tot; Svrj;iac;t Tdjtv xa\ X^P'^> ''•'"•''' ~p7.- etiam qnosdam sapienliores amlivi, (|iii divinilalcui

y;x4Ta)v (52) dxoXouOtav Eivai vo;j.tJovTa; (_55). nielinntiir, ac tiia (luidem, perinde ac nos, iiiielligi

Td dfior. beesl in duobns Reg!;. et Or. I. piculcs. i Bill. < nostriic Gregoriiis liic
,'Clatis. )
(21)
dnobus Kegg. (luinqne Culb. eiliiiicis oppiiiil s;ipieiiles, Cbrisliaiiam rc-
qiii, clsi
(22) 'Hi\ Dcest iii

Couib. el II. is. ligioiieiii pi<irile;iiiliir, crroribii.s t;inicnciica Trinila-

(25) "\ro>. Par. ed.adilil, XsyEtv.quod auctoritaie lem inibminliir; iioii ;iii!em prisc.e ;Klali> s;ipii'nles.
melioris nola; coilicnm crasiiniis. (20) AlSol zi](; I'pa^7j(:. i Ob S. S. rcvcrciiiiaiii •
(2i) r/f OeortK, el /o') -e.leia; Coisl. 1 babd, (51) OvStr ETEpcr. Ucg. b et iiuinqne Colb. 0'jo'
ct; 6E(5Tr,T0? •r.cjttTEXsia; i Qiice dcilalis iiiiprrrcciio?» ETspov.
(2.=)) El )•«/). IMures iiniiiqnc Colb. ct
Ucgg. (51) Sop(OTif(or\ Iii iionniillis, -ocaioTEpov, i sa-

Coiiib. ydp. I Aiil eniiii csl alia qiixdaiii s;inclilas.» picnliiis. I


fi

(20) "iicr.-rep. Sic toild. Memlosc in cil., oi-sp. (5-2) TOir apa-y-fuinjr. < Pcr rcs » sigiiilical Grc-
(27') 'A.-rti 0ecv. Diio (^.olb. d::^ to'J 0eo'J. goriiis naliirarnm discrimcn. >
<

'28] rd))- Si x(i9' i\lM(: co^Mv. « Nostralcs sa- (55; iSojtli^orzur. Cuinb. vo;x'^ovt£;.

PAxnoL. (\\\. XXX^ I.


l-)9 S. GREGOnil TIIEOLOGI T.O
confileiitiir, sed cn ila iiiler se disjiingimi, iii niuuii coriini et esseiitiri et poteslaie, iiifinitiini slaUiaiil,

aliciuiii poiestaie, non ilcin esseiilia, iioslrcmiiin iiiroqiic cireiiinscripluin. Sit alio qiioJain inodo cos
iniilaiiliir, (|iii opificeni, ct cooperariiiin, et iniiiislriiin noiniii.iiit, aiqiie orilinam el graliain, qii;e

iioni-inilius iiiest, i-crum fiiioque scricin essc arliitranUir.


VI. Nos vero, ncc ciiin iis, (lui iio Spiriluni qui- A C7'. 'EI|jitv 6k nphi jjilv •zoh^ o\i5l sTvai (>T.z'.\i\f6-

dem cssc censenl, ik c cuin nugaloribiis ellinicis ta;, oOSii; (51) '/-iyog, fi 'obq ),T|pouvTa; ev "E).Xt]-

veilia illa comiiiutaliimiis. Mjsit eiiim ul pcccalo- tJiv. MTiok Y^Jtp a|xap-:io),(Tjv £)va£(;) iTiavOjirj.aEv si^

ruin oleo sermoncm iioslriini imiiinsncnuis ''. Cuin xbv ).(>yov. Ufjhq 0£ zobq SXXou^ o'JT(j o:a),t^i'ii.z-

ca;ieris autciii ad luinc inoilnm ilispiilaliiiiuis : Spi- Oa (ooj • 'fj Ilvcijfjia zh aYiov, 15 t^Tjv xaO' dauTo (06)
riius sanclus, vel cx eorum iiumero, qiKC per se UyciTTixfjTojv, 7:avT(o; 0-oOcTiov, r) t(Lv iv iT£p(;j

siilisisluiil, omniiio slaliiendus csl, vel inler ea 0£(ijpO'j|jLEv(o-i •


(Lv xh pikv, 0'jciav xaXouiiv O! n£p\

collocaiuhis, qiirc iii alio consiileranlur ;


qiionim xaOTa 6.'ivo\ , t6 SI , a'j[j:6£6r,xos. Et tikv 0'jv

alicniin subsiaiiliam, alteriim accidens vocaiil,qui (i'jjji6£6riX:v , kvipys.ia tcjto av eVt) 0£O'j. Ti yip
liariim reriiin scieniiam calleiit. Ac si quidcm ac- 'dT£pov, T^ Tivo?; to'jto yap t.m^ ij:a),'/ov, xa\ tfsu-
cideiis, vis ulique ei faculias quoedam Dei fueril. ysi a'JvO;Ttv. Ka\ et kvipyna kvEpyr^O-fidSTai
,

Qnid eiiim aliiid, anl ciijiis? Iloc profcclo magis OTjXovoTi (57), 0'Jx ivspi^f^trst, y.al 6(jlo'j TtTi bnp-
conscntaiiciim, compositionisqne expers. Si vis el •j'r|OTivat, iraussTai. TotouTov yap ri kvipyzia. Iloj.;

faciillas, agetur liaud duliie, iion agct : simulcpie, 0'jv ivspYst, xa\ Tdos Xiyzi, xa\ dcpoptCet, xa\ X'J-

ut acius fuerii, dcsinct. Ejusmodi quippe est ac- «siTai, Y.a\ 7iapo5'jvsTai, xa't oca xivcjjxsvou (sa^Coi;

tus natura. Qui fii ergo, ut agat ipse , alque " EjTtv, o'J xtvfiTCu; ; Et 6e ouaia xt^, ou twv '::£p't tt^v

liKC cl illa dical, ci segreget '*, et contiisletur '», ouiiav, fjTot XTti[jta u-o).Ti90fiG£Tat (58), f^ 0;o;^
el ad irain inciteiur, el qmiccuiique rci motu agi- pL^TOV yap Tt TO'JT(OV, fjTOt p.rfitxipO'J JJtST^/OV, -1^ £§
laia; perspiciie suiit, iion auiem nioiioiiis ipsius? dfjttpotv cuvGsTov, oOo' otv ol tou? zpaytX6i.tfO'j<; T).dT-

Sin auiem subsiantia esl, iion accidens, vel creatura T0VT£? £.vvof]aat£V. 'AW £1 pikv xT£(j[jta, iriij; si? a'JTb

censebitnr, vel Deus. Mediuin enim aliquid inter TTtiTcuoiJisv, i^ £V auTtp T£X£to'J(jt£Oa; ou ydp TauTi5v

lia'c, aul (piod ncutrins parliceps sil, autcxulroque EJTt rt3T£U£tV Et',; Tt, Xa^l T:£p't auTOU 7it3T£'J£lV. T6
compositnin 560 atijiie coiifl;itiiin, ne ii qiiidein, p.kv 1'dp £3Tt Oeott^to;, t^ 0£ 7za\i-h; rzpi.yy.a-o;.

qui Iragelaplios coiifinxernni, intelligere qneaiii. Si Et 5k @i.hg, 4XX' ou xTtsijta, ou5k 7Totr,;jta, oij5k aOv-
crealura, quomodo iii euni crcdinuis, aui in eo per- OOUXOV, 0'J5' oXcO; t\ TcTjV TaTtctviuV OVOfldTtOV.

ficiniiir? Ncque eniin idcm es!, credere in aliqiiid, et credcrc de aliquo. Illud enim divinitaii convenil,

lioc cuililict rei. Si aulein Dcus, certe iicc creatura esi, mc f.ictura, ncc conscrvus, iicc deniquc tillmn
aliiid Iiumile atquc abjectiiin nomeii.
Vll. Jam lingna lua ad dispulandum prosilial, C Z'. 'EvTxuOa Gh; 6 Xoxo;, at atpEv5i5-;ai TisjXTriarOtii-

fundic jacicntur, argiimcnta ncclanlur. Aiit ingeni- aav, oi auXXoYtj[j.o't ^sxi lOtojav. "H dyivvrjTov irdv-

tus omniiio csl, inqnis, aiit genitus. Si ingcnitns, T(pj;, T^ Y£VVT1T(5V. Ka\ £t [JL£V dY^VVriTOV, 0'J0 Tjt

ergo duo eruni principii expertcs. Si auloin geiii- (Svap/a. Ei 6k ysvvtit^v, urcootatpxt (59) TidXtv i^ £x
lus, rursus snbdividis: aut ex PaUe genitus esl, TOU Ua-zphg TOUTO, f, £X TO'J YtO'J. Kat £t p.lv £X TO'J

aul ex Filio. Si ex Patrc, dno igilur sunt Filii ac IlaTpi?, YloX 6'Jo za'1. dosXtpot. X'j oi [j.ot TcXdTT£ xa\

Iratres. Gemellos etiain lingc, si lnbei, aut alteruin 6t5'J[j.ou;, £i po'jX£i, T^ xh'i U.EM Tip£a6'JT£pov, t6v 5e

nalu nuijorcm, altcriini minorem ; ciiin ila corporeis v£(ijT£pov E-stOT) Xtav st ',ptXoi(o[jtaTo;. Ei 6i sx to'j

rebus imnicrsus es. Si auieiii ex Eilio, jain nobis, Vio'j, TiitfTivs, fr^ai, v.aX \iUovh; f|[jLtv Qt6;- ou Tt av
inquies, mpos Deus exstilit. Quo quid absiirdius Y'£VotTO irapaSo^iTspov ; TauTa [j.sv ojv ot aotpol to'j

flngi possit? Haec lioniines ad malefaciendiim sa- xaxoTOt^aat, t4 5k dYaOd yP^?''^ 0'j OeXovxs;. 'EYti)
pienles '° el ingciiiosi, boiia aiilcm scribere recu- 6k si [j:kv k(.'jpojv dvaYxafav T-ijV 6tatp£5tv, £6£?a;xr,v

eaiitcs. £go veio. si divisioncin baiic neccs.>ariaiii dv Ti TipdYfJtaTa, &'j i^oGrfiii; zx 6vo[j.aTa. 0'j
Y^p,
viderem, res ipsas profccto excepissem, iioinina £7-i£t5T] xaTd Ttva a/saiv u'iT,XoT£pav 1'tf); 5 Vti; (-4(1),

Non cnim, quia secundiiin cxcelsio-


nibil veritiis. o'J ^uvTjOsvTiov f|[j.il)v dXXoj;, t) 0'jtoj,- svSsCJaiOai tJi £x

rem qiianidam relationein Filius est Filius (quod D tou 0£ou xa\ 6iJ.oo'Jatov, 1'j6ti xa't Trdjaj oir|Tiov dva-;-
vidclicel alilcr, qnam lioc iiiodo, iiiilicare iicqiica- xaTov stvat xd; xdTto x"Afiast?, xa\ t^j fifjtsTspa^
n:us id quod ex Dco csl, essciiliaqiie idcm cum auYYsvsiai (41), [j.sTa^spstv e7e\ t6 Ost.jv. "II Td/a
ipso), idcirco lerrena quoquc omnia cognatioiiisqiie &v ou YS xa\ appzva tov Gsov fj[jttv uTuoXdCot?, xaTi
iioslra; noniina ad Deiim nccessario transfcrenda t6v X^yov ToiJTOv, OTt &ih; ovo^jidJsTat, y.a\ DaTfip;
csse putandum esl. Alioqni, qiiid iinpcdil, quonii- xa^L OfiXu Tt (i-2) TTjv Os^TT^Ta, oaov £7T'ftat; (45) xXiii-

" P»al. cxL, 5. '' Acl. XIII, 2. ' Eplies. iv, 50, " Jercm. iv, 22.
(3i) OvScin. Diio Kegg. o-Jok £tc. (40) '0 >7oV. Monlac. addit, XsYSTat.
(5o) A"<.Up,c'{tsOct. Coiiib. otaX;=(o|X£Oa. (41) i\')-)-6rt/«r. < Ciigiiaiioiiis iiostrx noinina, »

(30; A'«(/ iaurd. Comb. xaO' kauTd. Ut sniilvocibula « fralris et iicpolis. t

(37) Ar].lcrcTt. Coiiib. [J.aXXov, « potiiis > (42^ Ti. Decst in llcg. a.
(58) ync,li\pOi]cF~ui. Or. I, u7:oX£i'fOf,7:Tat. (45) Taic. Coisl. 1 addil, aat;.
(5'J) y.icSntifet. Itcg. Cypr. 'J-o6ta'pf,5£t.
141 OR.VTIO XXXI. — TIIi:OLOCir.A V. 1.12

(i£Jt; y.%\ -h IIv;j;j.a 0'JoJt;pov, oTt [j.t) Y£vvr,Tix(iv ; A i>iis cadem ralioiic niasciiliiii), Dcuin nosliiiiii exi-
tlSi aoi xa\ xou-o Tzaix^di], xf) Saotou OsXifitist tov sliincs, quoiiiain Deus el Palcr iinininaUir? Ac l'c-

Wsbv (TUYY£vj5fi£vov, xa-3t Tou? TiaXatou? Af,pou<; xal miiieiini qirulJam, Dcilalcin, (|uaiiln,in qiiiilcm cx
[AuOou?, YcVvfjiratjOat zhv Ylhv, ££aT]xOri ttj fjijtiv xa\ vocis gcnerc n'sliiiiaii polcsl? Kl il('nii|ii(:S|iiriUini,

Mapxf(ovo;, xal Ba).svi!vou (W) f^hh^ aljpzvoOr^l^jg. iifiiilruin, quoniam iiiliil f;igiiil ? Qiioil vi jiuin vc-
Tou Touj xatvoj^ aioivaj oivaTuitdjjavtoj. lcrcs faliiilas cl iiiigas lioc qiioqiic iiKjdo liiseris, iit

dicas, Deum cuin voluniale sna coiigrcssiim Firmm gcniiissc, Marcionis qiiidcm ac Valiniini, qui novos
xonas comincnlus cst, licrmaplirodiluin qncindani Dcum iinliixcris.

H'. 'Eit£\ Si aou xijv 7:p(o-:7)v 6taip£iiv ou Siyo- VIII. Qiioniaiii porro divisionciii liiaiii primain,
H^Oa, T^jV y.rfii\i (Jyjvvtitou xa\ y£vvT|-ou jiEciov utjo- qiia inliM- iiigcniliim cl gcnilum niliil mcdiiiin csse
XaixSivoujav, auTtxa oi/f,7ovTat jot [^£Ta t^; a£|j.vfp arliilraris, lKiuilqiia(|iiaiii adiiiilliiiiiis, prolinus libl
6tatpsi£t))j oi <io£),9'A xaV o! uliovo\, tuan^p Tivi? ciini proeclara iiia divisiono lialrcs illi ct nepolcs
6£ajjio'j 7roXu7cX(jxou Tfi? rptoTTi? ipxv StaXuO^f- peiiliuiit, iil qiii, primo illo dispulalionis Iu:t! ca-
(Tt;? (4.-)), auvotaXuOEVTE^, xa\ Tf,; OsoXoyta; u-oxto- pilc, qiiasi niiilliplicis ciijusdam iicxiis iiiilio priiiio

prjaavTE;. FIou yip Of,S£t; Tii Jx7:op£UT?)v, £t7:£ (jiot, soUilii,siiiiiil i|ii(>(liic soliili ac dilapsi 561 *'"'> •'>l(l»c

(jidjov (iva(favkv Ti)? (jfi.; (40) otatp£<j£ojc, xa\ 7tapJi B a diviiiilalis doclrina sese sulHliixerinl. Ubi ciiiiii,

xp£ta<jovo? ^ y.a-oi al 0£oX(5you, tou SojTfipo^ fi,utoJv, qiiKSO, poncs id, quod procedil, qiiod qiiidem ir.ler
EtaaY(5|ji£vov (47); Ei [jtii Tr;v tfwvTjv £X£!vrjV Twv atliv diias divisionis Iu.t, parles inlerjectiim csse coii-
i;£lX£? EuayY^Xtwv, oti Tf,v TptTr,v oou AtaOf,xr,v, slal, alque a tlicologo, niiillo le prasianliori, iii-

rd nrsrjdird dyim-, o .tapfiTcv ncnpdrixjtcpevc- iiiiiiim a Salvalorc iioslro, iiUrodiicilur? I\isi forli^,

zaf xaO' ojov i^lv £x£tO£v £X7:op£'J£Tat , ou xt!- proplcr tci lium ttiuiii TcslamciiUiin, vocem illam
(jfjta- xaO' o-ov Si ou Y£vvr,Tov, oux Vt'^^; •
xaO' otjov cx Evangcliis sustuleris , Spirilus sanclus, qui a
6£aY£vvf,T0u xa\ Y'Vvr,Tou [jti-ov, ©cti^.KaV ouTOj(i8) rtTO-i; j)n)cp(/i( " ;
qiii, qiiatcniis ab illo proccdit,
oou TicTtTjv cju'AXoYt?[Jtt7jv apxu; 5ia-^uYt))v (W), Bzh; creatura non cst : qiialenus rursus geniliis iioii cst,

ova7:£'.fr,v£, ToJv tJtTjv otatpitjctDV i(JxupoT£po? (r>0). Filius non est: qiialcmis aiilem inlcr ingciiitum ct
Ti; o'jv f) ky.T.6pvj:!:q ; Ei77£ su Tf,v <iY£vvr,tj!av to'j gciiilum incdius est, Deus cst. Atque ila viialis syllo-

IlaTpbi, xayib Tf,v -(t/vr^G^v tou Yto'j tpustoXoYfiato, gisniorum luorum laqucis, Dcus manifesie appa-
xal tIjv £X77i5p£u-tv T0'j nv£'J[jtaToj, xa\ 7rapaTiXTiXT!- ruit, divisioiiibiis tiiis finiiior et valcnlinr. Qiix crgo
ao[jt£v (51) ia[jtsio £:;0£O'j [j:u3Tf,pta 7:apaxu::T0VT£<; • cst luTc proccssio? iiKpiics. Dic tii quoe Patris inge-
xa"t TauTa t!v£;; Oi [irfik Ta £V 7:oa'tv Eioivat ouva- nitura sit, et cgo Filii gencratioiiem, cl Spiriliis
[jtEvet, jjtr,oi t|/a;jt[jtov OaXaaawv, xa\ oTaYtiva; uEToiJ, C proccssioncm cxplic.nre aggrcdiar, qiio fiet ut aiiibo

xa\ fi[j.ipa; alCrjo; i5apiO[Ji£taOat, y.r] oTt Y^ 0'tiij deliremus, iii Dei mysteria oculos injicienles : idquo
pdOEtitv £[ji6aT3'J£tv, xa\ Xtjyov u7:i-/£tv Tr,^ o'JTi.o? qni tandein ? INcmjie qni ne ea quidcin, qiise anie
(i(5|ifjTou xai U7:£p Xtjyov tfJjEto;. pcdes sunl, scire, nec arcnam inaris, aiit pliiviaj

guiias, et dics s;cculi eniimerare possuiniis, nediini in Dei profiinda penetrare, naturseque adcoarcanx',
atqiie oinneni orationis faciiltatcm usqiie adeo snperantis raiioncs reddcrc.
&'. T! ouv EaTr, tpTia'tv, o XsfrEt t(o nv£'J[AaTt, IX. Qiiid crgo esl, inquiunl, qiiod Spiritui deest, ad
itp6; zh Et'jai Yttjv (52); Ei yip [J-t] XEt7:(5v ti tjv, boc iit sitFiliiis? Nisi cnim aliquid decssel, Filiiis
Yi?); 3v fjV. 0'j XEijtEtv yafJtEv" ouSk •(y.p ^XXei- esset. DeeSbC nibil dicimiis. Noii ciiim Dco quidqiiaiu
'Kf,^ (53) 0£(5;- xh Sk T?,; £x'.fiiva£co; (54), tv' outoj? deest. Verum manifestationis, ul ita dicam , niii-
£111(1), i) xrfi T.ph^ ai.Xr\Xa ayifjsw^ Sta'.fopov, Statfopov Iu3eque eorum relaiioiiis dillerentia, divcrsa qiioi|iio
aCiTuiv xa\ ttjv zX5;atv 7:£7:ot'r,x£V. OiISe y^P tto Yioj ipsis noiniiia procrcavil. Neqiie ciiim Filio aliqiiid
XsiTTEt Tt (5.5) 7:p'j; -h £lvat Ilaxipa (oiJOo ^ip eXXei- dcesl, ad boc ul sit Pater (ncc eiiiin defectns est
({t? f] uioTr,?), aX"A' ou 7:apa touto IlaTTip. 'II outo) filialio), iicc propierca laincn Palcr csl. Alioqui ea-
Y£'xa\ Tu) naTp\ X£!7:£t Tt 7:p!)s xh Etvat Yiiv (50) •
dein ratioiie Pairi aliquid deerit.ad boc ul sit Filiiis.
cli -(ap Yibf OaTrip. 'A"a'a' oux cXAEitj-Eo); Ta'jTa D Mec enim Patcr Filius est. Sed Iixc defeclum pro-
TtoOEV, 8'j5i TT^? xaTii Tf,v o'ja!av iitf iasto; • a'jT6 51 ciil dubio undcquaqiic non argiiiinl, ncce--senti:e s.:b-
xi), M!} r^yerr\cOai (57), xal ri yeysrrtaOui, xa\ missioiicm : qiiiii potius ex liis vcrbis : Qnoil geiii-
t6 ix.topevecOai, tov [jtkv IlaTEpa, Tiv Si Yi?jV, t6 lus non sit, el quod geiiilus, et quoil frocedal, boc

" Joaii .\v, 20.

(44) Ba.lerrlrov. Coisl. i, 0'jaX£VTlvou. 7:apa7:XT]XTt-o)[XEV,


(45) Aia.lvOeicri^. Pbircs codd. XuOEtar,;. (52) r/oV. ('.(risl. 1, Yi.o.
(4C) T)^c (^']c- Sic qiiatiinr Ucgg., (luatuorColb., (55) 'i?.J.Jff/.Tf/f'. Coisl. 1, EXXt::'/;;.
diio Coisl. et Or. 4. Decsl af,; in ed. (54) 'lCxpdrceoir;. i Lociilii.iiis, cniinlialiniiis. i
(47) Eicaycjisrcr. Sic oniiics codices. Mendose (55) .\sixst -/,. Sic ires liegg., (iiiiiiqiie Colb. ct
iii Par. eil., E!aaYo|X£vot. Or. 1. Iii cd. dcesl Tt.
(48) Ovzut. Kcg. biii, ouTto.;. (5(lj Asi^iet... Yior. Rcg. bin, Coisl. 1, Qr. 1, cl
(4il) Aiapvjxlir. Colb. 5 et Or. 1, StatfuYtJv. Basil., XE('Jj£t... l'i(o.
(50; 'lcxvporsfcr:. Tres Cnll)., u'iTi"AoT£poj. (57) rexerf)cOai. Rcg. a, ^'^^'^''''^aOat, Mox, i;o
(51) napa.r.h\KT lcojm- . Tres Rcgg. ct Coisl. '2, 7ropE'J£aOat. llcg. Cypr., £Z7:£7:op£ua0at.
nr, S. GREGOUII TIIEOLOGl IH
eUrtliiiii osl, ul ;iliiis P;Ucr, alius Filiiis, allus S|ii- A o^ (^'8), to'jO' oiizp ASYS-xt , nv£u[jia ai'i')v T.pos-
riius snncuis appcilelur, aliiue ila liiconlusa liiuui rjdpjusiv, i'va t^ dauyxuTov awCTjTa! Tiijv xpcuv uzo-
pcrsonaruni ilisliiiclio in uiia divinilalis naluia el ffTaaatov Jv tt) [Aia ^uasi te 5ta"i 4;!a tt,;; OeixTiToj.
(Iig'iiilalc cnnscrveliir. INeque eiuiii Filiiis esl Pater Ouxs yip 6 ri!<,; naTr,p (e'? yip natfjp), i),).' o-rep
(uiuis eniiii esl P.iler), secl cst id iiiio'l Paler : nec i IlaTirp- oute zh llvsijp.a Vtb; (50), Sti ex toO Q^w
Spiriliis esl Filiws, (piia ex Den est ( iiiiiis eniiii (ii? yap 6 Movoysvr;?) , iXV oirep 6 \"i.6;- ev Ti
Liiigenilus ) ,
scil esl iil qiioJ Filiiis : Iria Ikcc Tp!a ttj OEiTnjTi, xa"i t6 Ev Tpta TaT; l6iiTT,a;v l'va

unuui, si divinitalein 562 spccles, et iiiiuni tria, si [at;t£ t?) ev SaSiXXiov


f),
(xt;t£ tjc Tp£a ttj; itovTipSi
proprietalum raiioneiii liaheas; ul iiec uiuiiii Saliel- vuv (GO) oiaipiasio;.
lio lavcal, iiec tria peslileriB divisioiii , qM:c liac

lenipestate vigei.
X. Quid crgo? Spiriuis sancUis est Deiis? Maxiivie. I'. Ti ouv; ©ei; xh nv£u[j:a; Elavu ys. Ti oZ^,
Consiibsianiialis igilin ? Prorsus , siiiiiideni Deus. ojxoouaiov; Ei'7isp 0£i5;. Abj ouv [xo:, tjr.sV;, ix tou

Du igiliir niilii, iiuiuis, ex codeiii aliiid esse FiiiuiM, auTou, -ch [j.sv Xihj, t6 51 ou^ Tibv, etTa o[jiooujta,

aliiid ,
quod Flliiis iioii sil, el taincii ejiisdem ciiin xa\ oixo[).a.'. (Gl) 0jov, xai Geiv. A(5? [jtot xat au

illo subslaiuijp, ae Deiiin, et Deiiiii aiiniittain. Da Ui " «''ov 0:iv, xat (fOatv 0sou, xal Swaoj (02) 3ot Tr,v

quoquc luilii Deum aruuii, Deiquc naturain, ct libi «uttjv Tpiaoa [isxit Ttov auTiov 6vo[j:dtT(ov ts xa\
e.uiidem Tiiuitatem cuin iisdeiii iioiniiiibus .ic rebus -paY;jidToiv. Et ol s;j 6 Osij ts xo't (65) [jtia (puatg

dalio. Ciini vero Deas iinus, alque una supreina na- t) dvcoTdT(o, ^ciOsv T:apacrTT;aio aot ttjv 6[jtoEojatv ; "H
tiira sit, uiide laiiJcin siiiiililiidinein libi rcpraisen- CtitsI; (C-i) Ttd/.tv sx t^Sv xdTio xa't Tdiv Tispi as;

labo?Aii rursiis posliibis c.x terrenis el liuinanis Aiav p.sv aiaxpbv, xa\ oux a!axp6v jjidvov, dU.i
eain duci? Valde profcclo tiirpo est, iiec Uirpe nuidd, xal, [xd-atov ST^tetxtli;, ex TtiJv xdTOj tojv fivio xrjv

sed ciiam valdestullum et inane, ex liumilibus re- etxaaJav /,aix6dvstv, xal twv axtv:f;TOJv ix zr^q (5eu-

bus, siiper:iriiiu ((Klcsiiiiinqiie siinulacriini suiiicre, aTTJ.; tpuasojj, xa\ , o tfrjaiv 'Haata;, £xJr,TstaOai

reruuique cerlaruin atqiie conslaiilinm cx iliixa fra- TJt CdvTa (05) ev Tot? vsxpoi;. "O^w; os Tretpdao-

gilique nalura, quodque Isaias ait viveiitia in mor- [iat, arjv yaf.^j, xdvTsiJOsv oouvai xtva Tto XtSyto (08)
luisrequirere".Eltanieii.idiiitar, quaiidoita vis,liinc poT,Ostav. Td y.h) ouv d),),a 7:apf;aetv (jtot oo/.t5,

qiioque noiinuUam oratioii: noslra; openi afferrc. r.oXXci. dv ^x'^"''


^^^ '''is Tcspt C<-Jojv iaTopta? siTOtv,

Aiquealia qnideni piieleniiittendii diico, etsi nuilla Td (/.^v T;[Atv YV(opi[j.a, Ti o^ TOt^ (JXti-o:?- oaa Trspl

dc aninialiuin liistoria coinmoiiioiare qiicain, par- Td? tiIiv ^ihto^/ (s.viazii if; tpuat; l(ft),OTsxvr]aaTo.

lim iiobis nola, parliin paiicis cogiiita, qiioe circa revvaaOat ydp XeYSTat, oux ex tojv auToJv Td auTd

aiiiinanlium orliis ac gencrationes iiatura miro ar- [xivov, ouoi s| ^Tsptov ^Tspa (67), dXXd xa't e| Jts-

tilicio cdidil. Gigiii eleiiim dicuiitur, non inodo cx ptov Ti auTi, xa\ ex twv aijTtov sTspa. Et Si tio (PS)

iisdem eadeni, aUinc ex diversis divcrsa ; sed cliani r.iGzhq i X(5yoj, xa\ dXXo? eaT\ TpOrro^ YsvvT;as(i);,

eadein ex divcisis, ac divcrsa ex iisdeui. Qnod si auT(5 Tt u-.f" JauTou oaravuj^xsvov xai TtXTd[jtevov.

etiain cuiquam fidem f icil liic seruio, alius cst ge- "EaTi Sk d xal iSiaTaTat ttojj lauTtov, iS, dXXiov

nerationis inodiis, ul idem aniinal a scipso coiisu- ^toojv ei? aXXa [jisOtaTi[jievd ts xa\ (xETaTTOtoujjteva,
matur ct procreetiir. SunleSiam qu;c, vclut quadain (f)tXoTt[jita tpuaeoi^. "Hor; 51 y.A Toij auToiJ, ih (ikv

naturae maguiliccntia, a seipsis qiiodainnio,io de- ou YivvT;;jia, Tb os Ysvvr,|j.a, 7:Xr,v 6(jioouata •


8 >»a\

s;iscaiil, alque ex alils aiiiinalibiis in alia transeanl t(o TiapovTt ttojj [i.a),Xov Tipoasotxsv. "Ev 5s Tt Ttov

alqiie iinniulenlur. Quiiictiam idcm aninial, partini T)[j.sTspojv EiTti^jv, 6 xa\ Trdat Yvt'jp:|xov, ^9' ^Tepov

iion genitum, partim genitiun, ct tamen cjusdem (xsTaSr;ao[jtat Xiyov.

subsianii:e repcrirecst : quod qiiidem ad prxsjiiitis quxsiionis siiiiilitudincni propius acccdil. Uiumh
qiiiddain cx iiostris ubi coininemoravero, qiiod etiaiii nemiiii ignolum est, alio postca iraiisibil om-
li.i.

XI. Qiiid landem Adanius crat? Dei ligmentum. D lA'. '0 'ASi^jt t{ iroTs r v ; nXda[jta ©soij. Ti Sa\

Qiiid Eva ? Figmciiti scgmeniuin.Qnid Sctli?Utrius- i; Eua; T[jir,[jia tou 7:Xda(jtaT0j. Ti 6a\ 6 ^rfi; 'A(jt-

" Isa. VIII, 10.

(.)S) T»: i5i'. Sic licg. biu., Ucg., ('ypr. et qiialiior (65) '0 ©ecV re xriL Plurcs Kegi;. cl Colli.,

Cdlli. In cd. tV/ oi. Bzoi xai, abjcctis i ct ts. Ilcg. C.vpr., & 0s>j-
(.';9) rWr. Ucg.Yioj bin, xai.
((iO) 7'iV .ToriipdcriT. Ucg. (:vlJr.,TT;? 7:ovTipa; (6-i) 'W vi)r«'C- "Cg. Cypr., Et ok jTjTSt^- 1 Qiiod
aou vuv. Alii, detiMCto vuv, babeiil ut In Ucg. si niisiis, 1 ctc.

(jypr. (65) Tit <"ijirza. Or. I, t'jv SvTa.


"(fl) Kal f^i/cjj/n, clc. < Ac Dciini cl Dcum ad- (66) T(^ Mpf}. 1 Oratioiii, » Id esl, « doctriiKV)
initt.iin. > Id est, • laiii illiiiii, (inaiii liiiiK Dcum , fidei. •

adiiiillaiii. » (67) 'E^ Mpcov ezepa. t Ex divcrsis diversa, 5

(6-2) Kdt iTojfroj, ctc. < F"t dabo tllii cainilcm Tri- iil ex asiiio et (•qna iiinli gciicraiiUir.
nitaiem, qu;c iibbciiicci iioiiiiiiibus icbuoquc rispoii- (dS) El ei r<;), clc. Sic (diires codd. Iii c.il., sj-
ji-,,!. I
Sixoj. Ilic (ircgorius ad (ibtjciiicciii alludil.
!45 OUATIO XXXI. - TIIEOLOGICA V. 143
(jjotiptov Y^vvrifia. ''Ap' ojv xauTiv (OO) tjot cpaJvsTai \ qiic soboles. Idenine porro libi csse vulcnliir, tig-

lO.aaii.a, xa\ zy.rj\i.a., y.a\ Y£vvT)|jia; llio^oO; 'OjjiooO nienluin, segnicnlui)i,elsol)oles? Qiiiiliii ? Af;e, ejiis-
510 6^ TaOta, i) tt ; Ild)? 5' oO ; 'fluoi/yrjTai o'jv (leinne lia'C cssenli:»; inler se siinl, :iii
563 ilivei-

xal xi oia-^iipto? uraitavTa (70) Tri? auTf,? elvat sa;? Kjiisileiii. Iii tonres.-o igilur esl, ul, (|ii;i; varie
ojtrta^ evoixEuOa'.. Aiytj) Si TaiJTa, oux £7:\ ttjv Gsd- exsibliiiil, eiinulein l;iiiieii esseiili;iiii liiibe;iiil. Nec
TT)Ta cfiptov tt;v 7:Xa7'.v, ») tt)v to,u.t)v, ?) ti tiIiv ocra vcro liivc eo a ne (liciiniur, f|iiO(l ficiioiieni, aui
cto(jiaTo; ([jiTJ [jto( Ttj *7:t9'jijOto iraXtv tiov XoYoj;.i- seclioiicni, niil aliquiil aliud ex liis, qiia: cor|ioris

;(cov) , iu\ 6i ToiiTtov OstopiJov, tlij iTcl <iy.T)vf|?, tJc naliira fcrl, in tliviiiilalcin conferain (nec oiiini

voo.;iJiEva. OJOi yip o^iv t3 Ttov etxa'o[jtiviov oOS:v niilii rursiis |iiign:ix qiiis|iiain argiilalor iiisiirmse iiii-

jirjhi Tcasav i^tzvciaOat xaOapto? tt)v aXfjOstav. Kal iniiic:il), scd iil iii liis rcliiise:i, velul iii sceiia, siio-
Tt TaiJTa, (paafv; Oj yap tou Jv6?, xh |isv YivvT^jJta, ciein, qua; non nisi iiiiellcclu percipiuniur. Neqiie
Tii 6i aXXo Tt. Tt o'jv; 'H Eja xa\ 6 SJ]0, ou-/\ tou eiiim (ieri polesl, ul iiiiiigo iilla cl siinililiKlo, rei

aCiTou Tou "ASafJi; Tivo? y^p aXXou ; 'II xa\ ii[icfii- veriUilein |)l:iiic perfecleqiie asscqiialiir. Seil iliciiMi,

Tcpot •['£vvT;[;.aTa; Ouoaiiio?. 'AXXa xt ; To [Ji^v T[jtT;[jta, qiiorsiiin lia;c? Nec ciiiin uiiiiis ejiisileiiujiii', allcr
t6 fik yivvr,[>ta- xai p.T)v a^jt^oTspot TauTov dXXTjXot? Filius, aller aliud Qiiiili|iiaiii. Qiiid igiliir? I'!\:i i;;

fivOptoTcot vap- ouSeI; dvTspci. na'J3Ti (71) ouv aTro- B Seili, iior.ne cx eodein Adaino sunl? Ex qiio eniiii
[jtaxo;jtevo; (1'i) Tpbc t4 nveu(At tb; i) •(iwvT^iJ.a alio? Uiruin autem anibo ex eo geniiisiint ,
? .Miniine.
itd'no);, T^ [if, i[jtoou3tov, [Lrfil Oefiv, xa't ty. Ttjjv dv- Quid ergo? Alteia segiiieiitiini esl , aller (ilius :

OptoTitvtjOV t6 SuvaTiv Xa6("ov ttj.; if][jteTipa? utoXt)- atqiiianibo iiiler se ideni suiil : boniines eiiiiii :

<{/£C);; 'Eyil) [jtkv oT[jtat uot (73) xaXio; ^X'''''>


^' neino esl (|iii iiilicicliir. Desincsne igiuir ad\ersus
[XT] Xiav cYva)xa^ tfiXovstxetv, xa\ -p&.; Ta OT,Xa [Jtd- Spirituin diniicare, qiiasi viilelicct ain genilus oni-
Xe^Oat. niiio sil, aiii consubslaiitialis iion sii , ncc D''iis,

praserliin ciiin ex buicana qiioque siiiiilitiiiliiie senieniiani iiostrain liaiiilquaqiiain iiii]iiiss:bileiii esse
intellcxeris ? Eiiiiiilein libi jain lielle esse cxisliino , nisi pervicaciter adiiioduiii coiileiidere, inanilcslis-
qiie rcbus obUictari decrcveris.
IB'. 'AXXa Tt? Ttpojex^JvTiCje tiTi nv£'Jp.aTt, cfriTiv; XII. Sed quis, inqiiies, Spiritiini ail(ir:ivir.' Quis,
Ttj i^ Ttov ixaXaidiv, J\ Tiov vitov ; t!^ oi. -iTpoaTiu- vel veleniiii, vel receiiiiuiu? Qiiis cuiii iira\it? Qiid

^aTO ; T.o\) Sa\ (7-i) ->j y.PV-^' Trpouxuvetv i) iTpoa- Stri|iiurie loto eiiin adoiaiuluin aiit oraiiiliiin c^se
suxsdOat fiypa-mi ; xal Tt&Oev to'jto Xaficliv
p prodituin est ? Unde lioc bansisli? Nos linjiis rei

£X-tS ; Tfjv [liV TsXeo^Tipav atTtav dT:oo(o(TO[j;sv lileiiiorein causani posiea reddeiniis, cuiii ilc iiuii

ijsTepov, f]vtxa dv Kc.pi Toii dypd^ou StaXei-to^JieOa



scri|itis doginaiibus disserenius. Niinc vero hoc di-
vuv 5i TOIO'JTOV EtTietv efapxicet" Ti llv£'j[;.a eiTtv cere siiiriciel. S|iiritus psI, iii qiio adiiraiiiiis, el per
Ev ui 7:poixuvo'j[jt£v, xa\ ot' ou -po3Eu/d[ji£0a. rivevjta qiieiii oraiiuis. Siiiiilus enim, inqiiil, c.si Deus, : al.jnc

yap, cpT]a\v, 6 6e6g, xal zoiQ :Xpo(iKvroZ'vzaq aii- eos, qui ipsum adoranl, in Spiriiu et verilale o\ior-

xdr, kr nrei'fiari xal dJlrtOel^ 6eT apocrxvte7v lei atlorarc ". Ac rursiis ,
Quid enim oremus, tiuem-
xa\ 7:dXtv Td yap zi !ipcaev^6j.te0a, xaS' S tel,
• admoilum oporlei, nescimus. Scd Spirilus ijise in-
ovx ciSajter, a.l.V avzd zb rirevfia v:isperzvf- tertiellat iira uobis ijemitibus inennrriibilibus ". El alio

/jlrei. (73) y.iep t\}ti)r czera-^-jiol^ d.la.h\zvi<; •


loco : Orabo Spirilu, orabo cl meiile ", id csl, iii

y.a\, npccsv^opat zio Ilrevfiazi, npoaev^cftai Si niciite ei Spiritii. Ergo Spiriiii adorare, vcl or:irc,
Tial np rot' Toi;T' Scitlv, sv vo^t xa\ Dveu^jiaTt. T6 inilii nibil aliiid esse videlur ,
qiiaiii ipsiiin sibiipsi

o';v TTpocjxuvetv Tto nveu[jtaTt, f^ :Tpoa£'JxeaOat, ouSev oraiioiiem vcl adoraiionein oflerre. Eaniqiie seiilcn-
dXXo elva'. [Jiot cpatvsTat, i) aJTo ^auTto tt)V eu-/t]v tiaiii qiiis esi qiii iioii toiiiiiroliauiriis sil, t!e iiia-

Ttpoidyetv xa\ tt)v Tipo^x^JVTjjiv. "0 t!? oux dv giiis ae diviiiis viris loqiior, (niique probe lioniiii,

i7ratv£T£t£ Ttov ivOio)v, xa\ tiSv e'j etSciTtov, oTt xa\ D uiiius adorationem iriuiii adoratioiiem esse, propler
f) TO'j evb^ irpOCTXuvrjat; , Ttov Tpttov ecjti 7;poax'j- ajqualein iriuiii personaruin digniialem ao divinila-
vT.cric, Std xii bj Tot? Tpt3\v 6[x(5Tt[jLov TT]; d^ia?, xa\ lem ? Sed ne illiid quidciii cxtiiiieseain, quoil omi>i:i

TT,; OeoTTiToc; Ka\ [jit]v ouSk £X£tvo cj!o6r]0T]ao(j.at(7l)), perKiliiim facta esse (iiciiiitiir ", laiKiiiaiii iii reiuiii

t6 TidvTa 6ti to'j l'to'j j'£-pviva'. Xi^cEcjOat, t'o.; £'/!<; univeisitatem Spiritus quoqiie saiiclus aggri'g:iiiiliis

Tiov •::dvTO)v fJvTo; xa\ to'j d-i^tou nv£U[jiaToj. IldvTa sit. Oinnia enim, qiisccunqne facla sunl, ilicii £64
"i-ip Saa ]f£"i'ov£v, £t'pr|Tat, o'Jx dTtXiii; StTiavTa" o'JSk cvaiigclisla ", noii oinnia siiiipliciter. Nani iie hm
Ifip 6 IlaT^fiP, o'J6' oja pi')) i'ifov£v. A£i|ov (77) ouv. (|uidem Pater, nec oiiinia ca, qu;e fatta iioii sinit.

Jiiaii. IV, 24. ^" Uoiii. VIII, 20. " I Cor. MV, 15. ^'Ja.iii. i, 5. ibid.

(69) Tauzdr. Regg. a, bm et Par., Ta'JTa. (74) riov Sai. Iii noiiiiullis, ito'! 8i.
(7U) Itaytptor v.icaztirza. < Qu:e diveisiniode (75) 'T^iefsrzvyyarsi . Sic texlus s;iccr. Iii ed.,
naia, priulucia ex^lileruiit, > eic.
i vcl, i «r:o£VTU'f/dv£t [iiieiidoscj.
(71) llauai]. Or. 1, t.-x'jzx:. (7G) <l'o£)}Oi\Lrcjiai. Sic duo Regg., Or. I, Bas.,
(72) '\:[oiiu-/djisroq. S;iv., d'>T;[jtaxop.£'/o;. Coinli., elc. Iii eil., cf,oGf,30[).at.
(75) Ulnfd aoi. QiiiiKiuc I4''gg., oT;).at 3£, i lc (77) Je7^cr. Qualuor Uegg., qiiatiiiii Cull , Or.
litiie, > vcl I recte aUettuni puin. > elc.Sel^aj, < Cuiii dciimiisiravci-is. >
n7 S. r.REGOUIl TIIEOLOGI 148

Proba crgo Spiritmn facliim ac procreaiinn essc, ae A S*t ysvovs, xai ziti tw Viw 64?, xoC: toT; XTtsfxaai
iiiin Filio euin (la, el iii creaiurarum luiiiicro coiloca. auvapiOiirjGov. "Eu; 6" av [jit] touto Scixvusi; (78),
Quaneliii auiein iil probare aique osieiidere uequi- oOSkv zih TtjpiXr^Tmxto ^OTjOf, Epb; a3i6siav. Ei [klv
veris, nibil libi ad iinpietateiii adjunieiiii coiiiple- yap yiyo^s, 6ii XpidToO TiavTw? •
o'J5k auzhi dp-
xio illa allatura est. Si ciiim factus csl ,
pcr Chri- vf,a(ij[jiai (79). Ei S^ ou yi-^o-is., r.ij);
9i
twv ravTwv
siuiii uliiiue : ne ipse (iiiidein inlicias ivero. Si au- Ev, T, ota Xpi-jToO ; IlaOjai ouv xai t^v IlaT^pa xa-
lein facuis non est, quoiuoJo, aul reruni universa- xio; Ti[ji.(jjv xaTJt ToO MovoysvoOj (xaxT) fii itiiTj

nim numero inclmietur, aut per Clirislmn faciiis XTSdfjia oiSdvTa t^ TtjjiiioTSpov aTtoaTSpETv YiJiv), xal
eiit? I^rdimle desinc, cl Palrein, iii Filii coiilunie- t4v Vibv xaxi toO IIv^OjjLaTo?. OO yap ojjioooOXou

liaiii inalc lioiiorare ( nialiis cnini hoiior esl, Pa- or^v.io-jp-j-b;, d).).' 6;iOT![Ji(p avvSoSaJdiJicVO^. Mr,5iV
irein Filio privare, utcuiique emii prx.-taiiliorein [xi-x aeauToO Of,j Tr]? TpidSo;, pr) Tr,; Tpidoo; ix«
creaturam esse concesseris ), ci Filimn iii Spiiiius -ijT;j. Mr,o£v\ TZipiY.6<^T^i tjjv [jtiav (80) 6[AoiiiK: 0£-
sancti igiiominiani. Noii cniin coiiservi opifcx esl, f^ij[jL'.ov. '11; 6ti dv Twv xpiwv xaOiXric, t6 T:av ?3tj
scd cuin co, qui pari digiiilate esl, ylorilicatur. Ni- xaOT]pr,x(;js, [J.aXXov 6k toO xavTo; sx-etctioxojc. BeX-
bilTrinitali ex tci|iso Iribiie, nea Trinilale excidas. t:ov piixpav t?,; l^/diszui: caavTaiiav Xa6iTv, r) 7:av-

Niillo ir.oJo uiiaiii illam nalurain ac pcrieiiiie veiic- t;Xti ToXtjir,ja'. 6j3ji6£'.av.

raiiilain truiica. Alioqui si quid ex iribiis evcrleris, lotuin evcriei is, iiiio a tcito cxcidcris. Prxstat exi;
guuin qiiodJam miiouis illius siimilacrum capcrc, qiiani inolll^ata quadam audacia iii oiiiiicm iinpieta-

lein proruiniiere.

Xlll. Veniljam ad pryccipuuin dispuuitioiiiscapiit IT'. "Hx£i 6£ fi[iTv 6 XoYO? iTi' a^jt^ t6 xcYdXatov»
oraiio; ac quajslioiiem quidein, qii;e jampridcm op- xa't j-ivo) [JL£v, oTi TTdXa'. T£0vr,x6? f-r,Tr,[ji.a, xa\ ttj

pressa est et exsiiiicta, atqiie fidei cessii, lioc tein- rTioTe'. irapax(opf,(rav, vOv dvaxaiviJeTat •
UTTivai 6fe

jiore reuovari duleo ei iiigemisco : adversus raliu- o;j.(o; dvai-xaiov 7:p6? toO? XoYoXi!i-/a; , xa\ (Jti)

las lameii siare iiecesse csi, ac proviJere, iie vclut ipf, [Jtr,v dXojvat, Ao-fov 'iyw-cm;, xal auvr^yopoOvTa^

deserla causa vincamur, qui Verbuin liabeiniis, Spi- nv£0[AaTt. Ei ©£0;, c5aa't (81), xa\ ©£6;, xa'i 0£i;,
jilusqiie patrociniuin suscipiinns. Si Deus, inquiunt, rtoj? oxiyl Tpzlg OsOt ; r^ -(!)<; ou raXoapx'a t6 So|a-

cl Dcus, et Dcus, quid causLC esse poiest, qiiin ires f6;ji£vov ; TaO-a TivEj ; Oi T£X£ioT£pot (82) ttjv dai-
siiit dii, aut quiii pliuiiim deormn priiicipatum co- 6£tav, T^ xa\ oi t^; 6£'JTipa; (83) (Jt£pt5oj, Xi-jfto Sk

lanius? Qiiiiiam h;cc?Ili iieuipe, qui perfectiorcs iii TO'j; T.spl Tbv Viiv ';:(o; £ijYV(o[jiovaj. '0 [i.l-J -{OLp

iinpietaie suut, aut ctiam qui seeiinJas parles te- ^ xotvoj [lot ripbi; d[i(fOTipo'j; Xdyo;, 6 6£ TTpi; to'j-

iieiit, lioc cst, qui Je Filio rcclius seniiunl. Sermo TO'j; toto;. [ilv o'jv Trpb; toOtou;, TotoOxo;. T£

eiiim iiiilii, |iartiui adversus aiubos commuiiis cst, foLxs. ToT; TptOstTat; (8i) fjiJ.Tv, ol t6v Vi6v ai6ov-

Iiartim advcrsus lius proprius cl [icculiaris. Ac cuni t:;, £[ y.a"t toO IIv£'J[jtaTo; d9£aTf,xaT£ ; 'V[icT; 5^

his quidem ad bunc niodum ageinus. Quid tridei- o'j otOctTat (83) ; Ei [tkv yip dpvstaOi xal toO Mo-
tis nobis dicitis, qui Filiuin colitis, ctsi a Spiritu voYs^-ioO; Tr,v TrpojxuvTjatv, aatjiTj; T£Ta-/9£ (iSTa toiv

ilcscivistis? Vos autem non bideil;c? Nain si Unige- IvavTttov xal Tt ({)tXav0pojT:£u6[jt£0a '::p6; ojta;,

iiili quoqiie ciiltiim ct adorationcm abjuralis, Iiaud lo; nu -iTdvTT) vev£xp(<)[jt£vou; ; Ei 61 ai6£aO£, xa\
iluhie ab adversarioruin partibus stalis : ac |iroinde [jtiypt TouTou 6:d'/.£ia0£ aojTr,p((o; (86), u[jLa; ipoj-

«[uid est, quaiiiobrein lciiins buinaiiiusqiie viibi.scum TTiaoutiv Tc; 6 16yo; Tr,; otOEtas u;j.Tv, Sv toOio
itgaiiins, lanquam iion oinnino inortiiis el exslin- £YxaXf,30£; Ei laTt X6-,'o; auv£j£(o;, dzoxpiOrjTE,

ctis? Si aiitcm colilis, alque 565 hailciuis saltcin 5oT£ xa't f,[j,Tv oSiv dTTOXptaeto;. 0:; -{kp av u[i.£T;

salubritcr alTccti Cbtis, cx vobis qu.crcimis , qua ra- Tf,v otOetav dTOXpouar,aO£ X6-,'ot; , ouTot xal f,[Jttv

tioiie a biJcilalis crimine vosinel vindicare qiicalis, xaTa TTi; TptO^ta; dpxiaouatv •
xa>. outoj vtxaijjiEV,

si quis cam vobis objicial? Si esl vobis scriuopiu- u;j.Tv toT; xa-riYopot;, auvrjyopotg xpto[ji£VOf ou Tt

(lentia:, respondete, nobisqueetiam respondcndi aii- Y£vvatiT£pov;


sain pricbcle. Illa; eiiim ratioiies, qnibus bidcilatis criinen prtipulsabitis, eaiJein quoipie iiubis ad tridci-
lalis criinen propelleiidiiiii sufliLieiit. Alqiio ita causam obtiiiebiinus, vos, qiii accusalores cstis, palro

iios liabiluri. Qiio quiJ forlius et gcncrosius?


lA'. '0 6i y.o:v>j; T.ph; d[i'^OTipou; ti; ayw^/
SIV. Al vero quodnam nobis csl ciim utrisqiie f,;j.Tv


'II(iTv e!? 0£6;, oTt [tta OeiTr];
ceriamcii, et quucuam oratio? Nnbis Deus uiius est, tj xa't X6-ifo;(87);

(78) i£(«ri;e/c- Tres Kegg. el Or. I, 6£f/vJTi;. cr;iiit.

(79) 'Api-('jcra)/(«(. Ucg. biu ei »lii (luo, dpvf,- (83) Oi f7]t; Sevrifar., clc < Seciindas partes le-
nebaut » Seiiiiariaiii et Macedouiaiii, qui lantuin iii
ao[j.ai.
(80) iW/or. Sic (|ualiior Ucgg., tolidcin Colb., Or. S|)iritiiin sancliim blaspbemi eriuil.

i, Pa:-., ctc. lii ed., Oeta'/, c divinain. i (81) TpiOnTTair. « Tiideilis, > id cst, « tiiiini deo-
(81) <Pao-l. Duo Rcgg., quiiiqiie Colb., elc, ruin ciilloriliiis. >
(f.r|a£.
(Sli)SiOtiTai. i Diior Jeonim ciillores. i
(8^) 01 zs.leuiTeroi, elc « Perfcctiorcs in iinpie- (80) ItiiicsicOe crwznpiojr. Dill. ' inculuiiii salnle :

nle. > Ucsiiinat liic Grcgorius Arianosel Liinoiuia- cslis. I

uos, qui iii Filium ct in Spirituin saiicniin iinpii (87) At'rcf. Coisl. 1 adUil, er:!.
149 ORATIO XX\I. — TIIEOLOGIC.V Y. I,-.(I

v.y.\ T.ph^ Sv xa £| au-oO xj)v ava^ofiv lx-'> ''•^^ A qnoniaiii iiiia dfilas ;
al(|iic .id iiniini, cn qiix' cx co

xpla 7:icixE0r,-at. Ou vip, xb jjiiv [aSUov (88), ->> Cih. siinl, rcferuiiliir, eliaiiisi (res p(;rsoiias crcihimiis.

^xTov 0£(5;' ouSk x6 (i^v TtpfJxcpciv, xb Si uaxspov Ncqiio cnini lioc niagis, illm! niinus esl Dcus , iiec lioc

f/'J5J PouXtjast xifjivjxai, ou5; ouvi;ASt (jtsptfexai, ouoi priiis, illuil pnslcriiis. Ni^c voliinlali! siiiKliiiitur, ncc
xt tiTjv oja Toi^ (jispiixoi,; (89) u-ifx;i, xavxauOa potcnlia (lividiintnr, iicc dcniipic qiiidi|iiani coriiin,
Xa6etv Saxiv «XXi ikjjtsptiixo; (90) sv jjts[jispt(j[xivot;, qu3C dividiiis rcbiis r(iiilinf;iint, liic qiioqiic rcjicri-

ei 5sl (juvx(5|jtio? si-stv, ^ Osiixr,; • /.a.\ oTov sv ?;At'oi; lur. Scd individiia in dividiiis, nluno vcrljo dicaiii,cst

TptcjXv Jxo[j.ivot? <iXXf,Xti)v, [Jtta xou cfux6? su-v^xpa;;!?. diviiiilas, acveliit in Iribus solibus inter se cobaTCn-
"Oxav [xkv ouv T.phq xrjv Gs(jxr,xa ^Xs'ito[uv, xa\ xt;v liiins iiiia liicis coininislio el tcnipcralio. Ciiiii (^r^o

7xpwxr,v atxiav, xa"t xrjv [iovap/tav, sv f;tjttv x6 tpav- ad diviiiilatciii, priinamqiic illaiii caiisain, iiiiiiisqiie

TaJ6[jtsvov •
oxav 8* Tzphi; xi sv o:,; i] OscJxTi;, xa\ xi principaluin et inipcriuni rcs|icxeriiiin9, nniiiii cst

ix xrj; nptoxT,^ aixta? a-/p(5vu? sxstOsv 8vxa xa\ i[i.o- quodnienlisnoslra; oculisobvcrsalur. Cuiii rursiisad
S6it:iq, xpia xi r:pojxuvouijts-;a. ca, iii qiiibiis esl diviniias, et quse ex piiina illa

caiisa , cilra iillain lcniporis intcrcapediiicm , ac


pari gUiria sniil, tria siiiit qii,-» adorantur.
lE'. Tt oat; oux^ 'tal TOp' "EXXr,at, (fatsv Sv, ;jtta " XV. Qiiid nulcni, (lixerinl foriasse, iioinie apud

6s(5xT|;, ib^ ol xi xsXstoxspa ixap' sxstvot; «jtXotJO'^ o'jv- elbiiicos qiioqiie deitas iina csi, ul doceiit qui ple-

xs;, xa\ -ap' fi[J.Tv dtvOptoTOXTi; [iia, xJi ysvo? ajiav ;


nius apud illos perfectiiisque pliilosopbanlur, atqiie
'AXX' 6[ji(.o; Oso\ noXX(j\, xat oux sT;, tb; Stj xat a'/- apiid nos geiiiis U'rivcrsiiin, buiiianilas niia'? Et
OpioTOt; 'AXX" Exst p.kv f) xotvoxrjc xb Iv iyzt. \x6'i(fj lanicn plnics siint dii, et iioii unus, siciit cliam
Imvoia OstopTixcSv (9I)' x3t Oc xaO' 'ixajxov TiXstdxov mulii bomines? At illic coinmuiiitas unitalem ba-
AXXfiXtov, xa\ xio ypovv), xa\ xotc iidOE-t, xa\ tt) 6u- bet, quBC cogitatione sola considcrari possit : sin-
va[jtst [Jts[jtspt7|jt£va. 'Huistc xs Yap ou tj-JvOsxot [jt(3- gularia aiilcin, ct leinpore, el alTcctionilnis, at(|iie

vov, aXXJt xa\ iivttOsxot, xat aXXf^Xotj, xa\ f,utv adeo poleiitia el faciiltiilc phiriinniu iiilcr sc divisa
a'JxoT?, 0'J5k stx\ [ttj; f|[jiipa; ot auxo\ xaOapto,; suiit. INani iios, iioii solniii conqiosili siinuis, scd

[jtivovxs;, [JLT] oTt x'jv aTavxa ptov (iXXi xa\ eliam, liiin inlur nos miitno, iniii iioLis etiaiii ipsis

otd[iaTt xai •^•j/T.l; a£\ (iiovxc; xs xat [Jisxaui- Ojqiosili; iit qiii ne 56S "nins qiiidcni diei spatin,
nxovxs;. Oux oToa os, ei [if, xa\ a'/fsXot (92), xa\ iieduiii loto vil;c cniricnlo, plaiie iidcin nianeaniiis,

raja 'fjui; f] avto, xa\ (93) [jtsxi xt^v Tptaoa, xSv veriini, et corjioribiis, et aniniis, pcrpetuo diltlua-
liiuXoT TtvE? (I)3t, xa\ nph^ x6 xa"A'jv naYttoxepot, x-rj miis el ininiuleinur. .\liinc liaud seio, iiuiii ideni
iiph^ t6 Sxpov xaX?jv SYYUTr,Tt. (|uoque in angclis locum babeal, ac in onini illa

ccelesli naliira, ct Tiinilali proxima ; lanietsi alioqiii simplici quadam iialura pra;diti sinl, at(|nc o!)
vicinitalcm eain, (piaip ad snnimiim bonnin liabcnl, iii bniiiiin nrir.ius dcfixi.

IC7'. Ot xs 7:ap' E"/.Xf,'.'to'/ (jsBoijievot Osoi ts xal XVI. Jaiii deos illos, quus etbnici cnliinl, ac da;-
6ai[A0vs?, tu; auTrj\ Xsyou-iv, O'josv fj^jtiov osovxat iiioncs, ul ipsimet vocant, niliil a iiobis accusari
xaTT)Y(3piov, iXXi toT; atfiliv a'jT(ov iXicjxovTat OsoX(5- necesse esi, cum a suismet tlieologis convincaiitiir,
yot; (91), tb; [^kv s^iTTaOsT.;, tb; 5£ aTajtioostj, 07tov qiiam fisdis affcclibiis oljiioxii , (|iiain (nrbnlfiiti

(88) Ov ycip, rv }ii%' Lco serm.


}ni.l2or, elc. S. modo res sc liabet. Nam
in ea, quod est comiiiune,
8, in ^aliv. Cliristi ait: Gradus in vero divinilaie
< re coiisideratiir, proiuer co;cleriiiialcm et idenlila-
esse non possunt. Quidiiuid Deo iiiinus est, Dcus lcin cssciiliie, pro|iier cti;iiii eHiiacitalis, voliiiit;ilis
IIOII csl. » et seiUenti.e conspir;ilioiiciii, cl polenli.c identitaleiii.
(89) M.^ftcrtcTr. i Dividiiis. t Sic tres Piegg., Qiiod vero in eaileni discriinen liabct, id cogit;ilioiic
quinque Colb., Or. I, l'ar., Coiiib. Iii ed., [Jtspt- iiitclligitur. iNam Dciiin iiiiiiiii agnoseimus, ^ilqiii' iii

otat?, I parlitoribiis. » solis pniprietalilius pateriiit;itis, liliationis, ct |)ro-


(90) '\id-p'.czcq. Vide Damascen. De onltodnxa ccssionis discriiiicii intelligimiis. Nec eiiini ilislaii-
fiie, cap. lispt tt,? ayta? Tptioo;. c Dc sancla Tri- liaiii localem iii dcit;ilo statiierc possiinuis. Peisoiuc
ijiiaic. » ciiiiii siiiU in se invicein; iion qmid coiiriiiHlantiir,
(91) 'E.riro/a Oe(Ofi}T(!i\ i Aliud est, > inqnit liil- sed iiiiod c()l):t'rcaiil, jiixla illiid Jo;iii. x, 58, Egn
lius ex Elia, < re qiiid|iiam considerari, allnd la- iii1'alie, ei Paler iii tne esl. iNoii iloiii statnerc pos-
tioneet coi;italioiie. Ali|ne in oiiinibus qniileni re- siiiniu in Triiiitate, vel voliiiil;iiis, vel seiiteMliiu,
liiis crealis, |iersonariiiii divisio le coii.siilcralur. vcl ellic;icit.itis aiU polriiti;e (livcrsilatem, vel cii-
Nani re Pelnis a 1'aiilo separalns consiileraiiir. iusquain aliiis rei, (pi;cciiii |iie rcalcin ac tolalcin iii
(iiimiminitas anleiii, el coiijiiiictin, ct unilas coiisi- iiobis divisionem gigiiiiiit. Iiaqiie iirc Ircs deos dici-
derantnr latione dnnlaval cl cogilalionc. iNaiii ineiite iiiiis, sed uiiiiin, sacro^ianeiaiii Triiiit:iteiii. i
iiileHigimus l'elruiiiet Paiilum cjnsdem esse iiatura\ ('\-2) Kal (iyyE.loi. cAiigcli, > inipill lliHins, i ra-
IJter(|iie cnini aniinal cst ralionale, niortale, clc. tioiicarliiirii, iniliira siia iiinlari pussiiiil. Veriini
1'ersoiix antciii iii se inviccm iion siint, sed i|iia:!ilicl per giatiaiiiii) siiiit asseciUi, ut jani ne inutari qui-
earuiii pcciiliaris csl, boc cst, scparatiin exsisiit, et dciii possinl. »

liabet plniiina, qii;c cam ab alia disliiigi:ai;l. Maiii (9.j) iv«/. Dccst in tribus Regg. et (iniiuiue
et locu disl.iiil, et (lilVeriinl lciiiporc, voliiiil;ilc, po- Colb.
leslate, te'.ii|)eraiiiciili), etc. i^o lil iit dno vel ires (94) &eo.toyou;. t Grrecoruni llieoiogi » inqiiil ,

lioiniiies dicaiiinr el iiuilli lit cliaiii iii Cr;e-


(sienl Elias, I siiiit llennes, Or|)liciis, lloiiieriis, l'lato cl
coriiiu diis), qiiod divisi siiil, lcinpore, loco, judicii Arislotcles. i\I:i\iiiii laineii iiiter eos iiuiiierantiir
senlenlia, pulcsiute, elc. Aiin Triniiale conlrario Piato cl Aristoteles. »
131 S. GREGOUIl TIIEOLOGl 152
^iiil, iliriil iiuilis si^arcilnt, qudt miiliilioiies stiuc.Mil, A 5i xaxwv yiiiov-sc:, y.al [j.ctagoAoJv xa\ oj r.rjj^

,uqiii! 11011 imiliio soliiin iiiler se, seJ etiaiii piiniis a),),f,>ou? [xiivov, dX>,a xa\ rp^^,; Ti; rpio-ca; ahia?
illis c.msis .iilversciiliir, qiios Oi'eaiii)s, e( TelliiO:is, dvTiOiTojj z-j^ovxz^- ouj Sr; (95) xa\ 'flxiavoj?, x;i
el Piiaiiclas, et nesclo qiio ;ilio naniiiie a|)pell.iiil TT,6'Ja?, xal 'tdvTjtaj (9G), xai oOx o:oa ousiiva;
ac poslremo Deiiiii quenidani ob priiicipaliis .inio- 6vo;jia,Jouit xa\ TEXsuTatov xtva Osiv (97) (jncixc-
reni liLicrls siils iiifcstiim, attiiie alios omnes proe xvov 6td ytXapyiav, ndvTa? xaxa-ivovTa tou,; dAXnn;
iiiexplebili cn|iiMilale lievoraiilein, nl el lioniinnm i^ dTXTjiTta;, i'va Y''.'T;Ta'. TrdvTtov dvopwv ts w:iijv
oniiriiiii Taier !,il, cl deornin, quos inisere come- ts T:aTf,p, r.STuxw? eciOio^xsvwv xal EjJLOuiJievtov. El
•lerit, el evoiiiucril. Quod si hsc ipsi, ul sermo- ol Tau-a [jiuOot, xat UTzovoiat xiv:;, w; auToi (saci,
iiis Inrpituilincm fugianl, fabulosa, atque allcgo- ib ot3xp?>v toO Xdyou 6ta5'.5pdcixovTSC, t£ tfTjsousi
rico sensn interpreianda esse conienderint, qiiid r.phq zfj/TprxO^ de .iih-za didacrzai, y.a.\~h !i.)lo^t

landein ad ilUid diccnl, (ri/"(!ri«»i omHia r/ii'/sa esse ^*, dXXw tivI tiov Bvtwv eztJTaTstv, 6trjpT;,u.ivou? xa\
aliuiiique alii cuijii.un nrbis parti pr.^ecsse, atiiue Tat; uXai;(98), xa\ tgi; d;i(.o(j.a5i ; To Se f|(jiiTEpov,
ci maieriis et dignilatibus distinctos esse? At iio- oO toioutov Oi»5e «iirij /(spjfrii) 7a.>jcb6' (99). (fTjaVj

sirae doctrinoe noii cadem est ratio; nec pars lixc 6 ky.hi QzoU~{o<;- dXXd t6 sv 'exatiTov auTiov ^xet
Jacob, ul inquil meus theologus^'. Sed lioruni " -p?i; t6 ou-j-x£i[j.svov, oux ^ttov i] Tupb; iauT^, Ttl'

qiiodlibcl unilalein liibet, non miiius ejus, cuni qno TauTto tJij outiia; xa\ ttj; 5uvd[jtjtoc. Kat outo,; 4
coiijiingitiir ,
qiiam suiipsius respeclii ,
propler Tr,g §vtojc(,j; XtJyo?, otov r,p'oT;(l) iQiJist; xa-stXTi-
essciiliie ct potentitc identitatein. Aique liaec unio- 9a[ji.sv. Et [jlIv ouv iayyph^ outo; 6 Xdyo;, tio ©eiji
iiis linjus ratio esl, quintuni quiJein ipsi percipi- Xdpi; Tf|? Qsojpia; •
ei oi [i(^, friTto^jisv t!/v ttixupi-
nius. Ac si qiiidem lirma csl li*c ratio, Deo ob hu- T£pov.
jusmodi spccula;ionein gratias ago ; siii miiins, lir-
iiiioieiii aliain coiiqiiircmus.
XVII Tiia porro argumenta, quibus noslram IZ'. To'jj 02 aou; Xoyou;, oux oT6a TttSTEpov TraJ-
illam uiiioiicm everlere conaris, statuere nequeo, JovTo; eTvat (fTiTC(xsv(2), i^ aTiOuodJoVTo;, oT; d'/at-
ludentisiie potius, an serio agentis esse dicamus. p;t; f,[JLtov tt;v svoj3tv. Ttj yiip ot) xat 6 Xtj-j-o;; Ti
Quodnain eiiim esl lioc argumentum ? Ea, quae 6[xoo'Jata suvapiG;jtctTat (3), (ffiq (3uvapiO(nr|(jtv Xe-
cjiisdcm esseiitiae sunt, connumerantur , inquis (•tov TTjv ets dptO[j.bv eva auvatpeatv) •
o'J auvapt6t.isJ-
(connuuierationem videlicet appelljiis in numeriwn Tat 5^ Td [j.r] 6[j.oouata. "flaTs u(jtets [ibj o'J tfsulsaOe

567 iiiiiiii» coiiiractioiieiii), qua; auteni disparem to XiYsiv Tpst^ Oso'J5 xaTd t6v Xoyov Toij-ov Ti[j.tv

.siib.slaiit!am liabeiit, minime coiinumeiaiitur. Uiide 6^ ouok el; xfv6uvo; •


o'j yotp ojjioouaia Xsyo[jl£v. Si)

vos qiiiilem c.\ eo elabi non poleslis, quiii juxta (ji"sv ojv ci.r.ri)j.y.lai: asauTbv :rpaY(iLd-iov [xta tftovTi,

lianc rationem, Ires deos asseralis. Nobis autem xal tt;v •/.axi]v vixT,v vsvixr,-/as' 6(j.otov Tt jioiT;aa;

iiiiUuiii lale periculum imminet. Non eiiiin ea con- Tot; 5t4 OavdTOu cf66ov dzaifxo^jtsvot?. "Iva yip fiTl

siibstanli.ilia e sc proritemur. Kesjiondei) : Uiiica "''•^[j.ti? Tfj (jtovapx'? auvtaTi[xsvoi;, -ripvriaoj 0s6Tr,Ta,

voce leiiisum negotio ac raoleslia liberasli, iiia- xa\ -poosotoxa? Totj s/Opot; to fr,TO'J[j.svov. 'Ey6j ol

lainque vicloriam adeplus es : idemque libi acci- xav ti ^sr) xa[j.stv, o-j 7tpof,ao[Jtat t6 rcpoaxuvo'J'jsvov.
ilit, quod iis, qui inortis nictu, sibiijisis laqiico vi- 'EvTauOa 6^, o'joh ipto Tt; 6 tiovo;.

lam adiiiiunl. Eteiiim, ne in defendendo iinius principatii desudes, deitatem negasli, lioslibusqiie

itl, (|iiod qiix'rt'baiit, prodidisti. Ego vero, cliam si quid laboris subeimiiiini sil, iiuii laiiieii iirodam id
ipiod adoratur. Quanquain iie hic quidcm video, quis labor suscipiendus sit.

XVIII. Connnmerantur, inquis, ea, quK camdem IH'. 2'jvapt0(jtstTat,(ffir,Td6[Aoouata 'Tdok oux^^l)

substaiiliaiii halieiil : qu;e aiitem subslanlia iiiter ouTto? £x''"''^°'. ('•^"^'^^"'•V'' ^X'- '^^^ S^i^watv.
IIoOsv oot

se difleruiit, singiilarem iiidicationein habeiit. Uii- to'jto, xa\ Tiapa Ttviov 6oY(iaTtaT6Jv xa\(5) (luOoXd-
de lioc, ct a quibns docloribns aut fabuiatoribiis ytov ; "H ciT^ozX^, OTt r.S.^ dpt0[j.6^, Tf|C iToaoTTiTO?

acccpisti ? Illudnc le lugit, nnineiuiii oiiiiieni lianc Ttov uTcoxstpisvijov EaT"t 6T;X(jTtx6;, o'J Tfj; tfjasto? t(ov

vim liabere, ul siibjeclorum (|iiaiilitateiii, noii itcm TrpaY^jidTiov ; 'E-ii> Sh ouTtoj dpxatto; exto, [jaXXov

ii'riiiii natiiram, ex(ilicet? Ego vero ita siinplcx, 6i d^j.aOoj;, toiTs Tpia p.sv 6vo[jidCto Ta Toaau-a t(j)

^* //oHiiT. lliud. XIV, i'f rs. 189. ^' .ler. \, K).

(9.")) OOrSi]. Sic Ueg. bm, Bas., aliiqiie plures. siint Jercmix' x, K!, qiiem Giegoriiis siiiii II appcllal
In cd. di-rsl ^-T). ihcolognm, ciiniqiic (Iriccoriiiii llicolo^i s lipllOllil.

• jiixla Eliain, dcsigii;it < doctriiiam


(9(j) 'iixeayvir... TT\dvar... *«r>)r«(7. l'cr<Occa- < l'ars Jacidi,
iios, Tetliydas ei riianotas, i iiilelligil Gregoiiiis eoriini rccte et orthoilnxc scnliunt. i
i|iii

ili:o>, qiii, juxla poetas. « mari, lcrrx vitaliiiiie fa- (1) 'f'p' clr. IJas., sv ots-
,;ullali I pitcsidere (iiigiiiitnr. (2) 'Infaojier. Coisl. 1, tfr;aat;j.sv.
(97) Tn-a i>tcy, elc. Ilic desigiialnr Saliirnus. Di- (.")) i^vrafiOjiyhai. lloc argiiiireiilinn c:cicraque
.•ilur I filios (levoraiis, > (|U')d saxum fasciis invo- oiiiiila, saiiciiis llasdlus, iii libro l>e Spir iiu iaiiclo.
utuMi pro Jove dcvorasse lingiiiir. plciiissiiiie relellil.
(!!'•) 'T.laK:. « Materiis, » id csl, « cleinenlis. i (.4) Ov-/_. Duo ISegg., (J.r;.

(99) MefU; r^J 'lax<jj6. i i'ais lia;c Jacob.i Verba '!)) Kai. Ueg. a, fj.
153 ORATIO XXM. - THEOLOCICA V. 151

dpiOiJiw, y.h/ r>.£jir,xj Tr;v {fJT.v •


£v Sk, xo\ Iv, xa\ A ve! iiii|)Crilus |iolii:s suni, iit lii i (|iii(KMii ea iioiiii-

£v, aXXtoj x3e; tosauxa? fiivaSai, xav tTJ ouaJa tjv- iiein, qiKT lolideni niiineio siuil. eliaiiisi siiljstanlia

d-ttovtai, oj "izph^ ti :vpay[Aata [jiaW.ov a.;op(I)v, i^ ililTcii.nl : iinnin auleii), el (iiuiiii, ei luiuin, lolideiii

tb Trojbv tajv ^tpaflJiatiov, xaO' (Lv f^ 4p!0piT]ai; ((i). iinilalcs, e ianisi suhslaiilia coiijuiigaiuur, non nia-
'Ersl 6i Xfav TuEfjidxTi tou ypa;jL;j.ato.;, xaitoiY^ gis videlicet rcs ipsas iiiluciis, ([iiaiii rciiiin i|iiaii-

itoXs;j(ov t(p Ypa;ji.,u.ati (7). ix:i'Ofv |JOi Xa6s ta? lilatcni, jiixla (]iiaiii ciiiiineiiilii) ipsa sil. Qiioiiiain
d~o5s:|si; •
Tfla £V tat; Ilapoi^iiai? ^orir, d ev- aiilcni iiiunlicus litlcrain reliiics, elsi alio(|iii liiic-

i5doi<; Jtopevsrat •
.tiur, xal Tpdyc^, xal a.lsx- r;u licllniii inrcrciis, illinc iiiilii probaliones liasce
zpvtjiv xa\, fiacriM'uQ dn}ir\xcpm' iv £Orsi(&}, to accipc. Tiia iii Proverliiis siin/, (iikv recle iiiceitiint,
titaptov i^va ii.T) Xivw ta; aXXa; ixsr tstpaoa; 'co, /lircKs, c( r/«//i(,s; et ((iiarlo loco, rc.i; n;?i(ii po-
dpiOfioufjiiva;, tTJ 6c cfujsi oir]|3T,;j^£va;. Kal o'Jo t(p piilnies suus concioiieiii liubeiis "; ii\ rcliiiiias illas

Mdiasc xspQ'j6\[ji. (9) supijxoj |jiova6ixco? dpi0;ioij[is- naiiira disliiiclas (pialcriiitates, quae illic rcceii-
va. nwj 0'jv, f, Jxiiva tpia, xati tf.v !rr;v tsxvoXo- scnliii-, silciitio praleream. Duos cliain clicrubini
ytav. to30'jtov dX).f,X(ov i-spj/r'|Yji.£va taJ; ^Oss^jtv; apud Mcyscni invcnio, qni scparaliin mimerantur ".
f^ taijta [xovaoixi, to-outov iXXT;Xoi; 6,1x0901^ xa\ Qiionunlo crgo, vcl illa Iria siiiil, siciil ars Uia pnc-
a'jyx£t;ji.sva; Ei '(ip Xiyo^.^at fisiiv xa't Ma^aojviiv, o'Jo u sciibii, ciiii) iialtira ali|iic subsiaiilia adco iiilcr se
x'jp'0u5 slj ev dptO[jtou[jtivo'jc, t030ijt(;) [taxpiv iivta; discrc|ieiit : aiil liiec siiigiilaria, (pix nalura inlcr
dXXf;X(jov, td^a av xa\ [jiaXX.ov •(sXaa&strjV tr,; a'jv- se adco aL'i]iialia siiiil, etcopnlala? iNani si doininos
optO[jir]TS(oj. illos duos Deuin cl niaiiiiiioiiain^" coniiiieiiinrarc
velini.qui niimero iiiio cfrcruiidir, ciini usqiica 'co inter sc disjiiiicli siiil, inagis qiiuiiiic foiiabsc iiie

ob baiic conniiiiicralioiiciii lidciiiiiiiii pr(i|iiii:ii'ciii.

10'. 'AXX' *ijto\, tfT,j\v , E.y.:tva auvapiO[j:o'j[).£va XIX.At, iiiquis, eaconiiiimerari dicuiitur, cjiisdem-
Xi-z^stat, xa\ tr;? a'JXT,; o'Jcta;, oT.; cuvsxtfiovsitai que essciUix esse, qiiibus noiniiia ipsa lespoiidcnl,

xataXX-r,Xai;, xa\ ti 6vo(jtata •


oTov, dvOpoiTTot tpstj, ciiiii cHcruntiir :
563 '" boinines ires, ct dii Ircs,

xa\ Oso\ tpst;, o-Jy\ tptatios, xa\taos (10). Tt; yip'?) uoii aulein liia lucc, :uit illa. Qinc ciiiin csl li:cc re-
dvtioojt; (II); tcjto vo[j.o0sto'3vto; sitt tot; 6vo;ja- lata res|)oiisio? Niiiiiriim lioc jaio boiiiiiiis cst lcgciii

atv, o'jx dXr,0s'JovTo;. 'K-::£\ xa;j:ol Ilitpo;, xa\ Il7.'j- noiniiiibus pncscribcniis, 110:) vcriiin diccre iiisli-

Xo;, -xa^ 'l(oavvT,;, o'j tp.-i;, o'JA 6[j:oo'Jaioi. soj; av tliciitis. Aliiiijdi iiiilii qiioqiie pari cadciii ralionc l'c-

[jtf, tpst; nitpot, xa\ tpsT; Ila^jXot, xa\ 'lioivvat to- Irus, el Paulus, cl Joaiiiics noii Ircs crum, iiec coii-

co-Jtoi XsYovtat (12). "0 yap cu t£tf,pT,xa; £t:\ ttov C substantiaies, qiiaiidin non Ircs Pclri, aut Ircs

Ysvtxibtipwv 6vo,utato)v, tO'jto xa\ r,(Jist; d-iiattf,co- I'auli, aiil toliilc:ii Jo.uincs non diccnlur. Quod
(i£v ir^ t(ovElStx(otip(ov(15) xati trjv a};v dvd^Xa- ciiini lu iii gciicralibiis iioiiiinibiis rctiiiuistii lioc

ctvii d5txf|ast?, [J.T) 6t5o'j^ oTTsp sO.r.tpa;. Tt oa\ 6 nos qiioriiie jnMa coiiiiiieiitiiiii liinii) iii spccialibiis

'hoivvri;; Tpst; sivat tou; ;xaptupO'>jta; Xiytov sv posliilanius. Iiijiislc (-111111 fecciis, iiisi, qiiod aece-

tat;KaOoXtxat;, tb IIv£'J(Jta, tb uo(op, tb aT[jLa (1/t), pisli, de.lcris. Qiiid Joaiiiics? Ciiiii in Calliolicis

apd aoi Xr,pstv tjaivEtat ; llpiotov [isv, ott ti [jlt; epistolis siiis Ircs essc ait ^'', (|iii tcsliiiioiiiiun daiil,

6[jioo'J-ta auvaptO^ATiaat tstiXtirixsv, 3 tot; 6[jtooua'o;; Si>iritiiiii, aqiiaiii, ct s.iiigiiiiiciii, vidcliiriic libi de-
cu 6:ow;. (Ti;-i'ipdv £17:01 ta'jta [j.ta; o'J3ta; ;) Asu- linirc? Primuiii, quia res subsiaiitia divcrsas coii-

tspov 6s, ott [i.r\ xataXXf,X(o; e/(ov di:f,vtr)a£v •


dXXi niiiiicrare ausus esl, quod tu consiibslantialibus

xh tpet; dj56svtxto; TtpoO£\;, ti tpia o-Oostspto; £::• tantnin tiibiiis. Qois eiiiin h:cc nniiis e;nsdciiiqiie

^vsY-/.£, :tapi tou; ao-j;, •xa\ tf,; af,;(I3)Ypa[j:[ia-t- subslaiili:c cssc di.xcril? Allcriiin, qiiia mo.lo iiiiiii-

xrj; opou; xa\ v6[jtou;. Kaitot ti 6;acspst, TJ tpst; me congruciiti voccs scqoeiilcs subjiiii.vcrit ; scd
TpoOivta, £v, xa\ sv, xa\ ev e-svsYxsTv, f, sva, xa\ cuiii tres masciiliiio gciicrc iiroposiiisset, lri:i iicii-

£va, xa\ sva Xiyovta, [jit) tpst;, dXXi tpia T.poaa-io- tro gencrc subjuii.vit, coiilra (jiiaii) tiiic, alqiic ip-

p£'J£tv; o-sp a'jt6; dita^tot; £-\ tf); Osotrito;. Tt " sius cliani gi'aniinatic;e legcs fcranl. Vcruin qtiid

Sai cot 6 xapxivo;, to ts ^toov, to ts o,oYavov, 6 ts iiilerest, aut ciini ires inasciilino genere (ircposue-
d3tf,p; t! 6a\ 6 X'j()jv, t£ x-,°3aTo;, xa\ 6 svuo,oo?, lis, unuin, ct iiniiiii, et iiiiiim subjicere : aut cum
xa\ 6 o;'jpavto;; o'J tpsT; Xi^s^Oai aoi 6oxoiii;xap- nniiin, el iiiiiim, et uiiuin dixcris, iion Irc^, seil

:'.tvoi xa\ X'Jvs; ; Ilivtto; y-- 'Apa o-jv i:api touto tria ;i|)pcllarc? Id qtiod tii iii dcit.ile adniillcie gra-
xa\ 6;jioo'J3tot; Ti; tff,cst ttov vo'jv s/ivto/j; '0,oa;, varis. Jaui, qnid tilii canccr, qni cl aiiiinal cst, et

''
Prov. XXX, 29, 30. " Exod. xsvvii, 7 siiq. " Mauh. vi, 24.. " I Joaii. v, 8.

(G) '// cipiOjn\ctr. Coisl. 1, Par. et C.iinib., f, « rcddilio; 1 iii nolls : « congriie: tia. »

dT:apiO(j.Ti3i;. ' (12) MyorTtii. Ono Kf^'g. cl Oi. l,XiY0JVta:.


(7) rrujijKiTi. Coisl. 1 , TpaY;j:att. (15) Eidi^ojTipoji.-. Kcg. a cl Coiiib. , iotxtote-
(8) Aiijiiiyipuir ir i-Orei. Sic )ilciii|iic codd. d p")V.
B.is. Menilosc in Par. ed., 6t,;j.ioupy(ov sOvst. (14) Td ijf^ojp. r6 uipa. In iioiiiiiilli'. , y.A -.h

(9) XriovClp. Ucg. biii, /£po'.'fJst;a. ijoojp, xa\ to aTp.a.


(lll| Tfia TuSg, 'xai rctSg. Sic (|iiaiiior Kcgg., (!.'>) Tqr rijr. Sic Coisl. I. i Coiilr:i liiis.cl
qiiiiKpic Colb., Or. 1, ctc. Decsl xa\ tios in cd. liia; ipsiiis 5;raiiiiii:ilicx (lcliiiiliunes el lcgci. > Dccst
(11) 'Arzidccir. Uillius iii ini;rprctatioiie : c?,; iii ed.
155 S. GREGOail fllEOLOGI 156
oiganiitn, el sidus? Qiiiil cniiis, qui lerrestiis esl, A St^oj; o-oi Sta-lTTTuxsv & Ttspi -f;; ajvapiOixTjaiwj
ei marinus, ei cocicslis? Nonne ires cancri, aiil >>oi'o;, tosojtoi? sXniXsyjjiivoi;; Et yip [xrjTE li diiooO-
c;incs libi dici viilenlur? Ila piofecio. An ergo uta ~dv-toj auvaptOjjiirTai, xa\ a'jvaptO[jist-ai ti
proiiiile qiioqiie consulislanlialcs SHiil? Qiiis saniis fir^ 6(j.oc'J3ia, Tj tj tojv ivo;j:aTtov(IG) (iuvsxtfii>VT,ats
lioo dixerit? Videjiic qiiDiiiodo lilii lioc toiiiiuiiiera- *-" djxvfotv, Tt GOt rfiov wv iSoYuiaTtaai; ;

lionis artjuinenliiiii, lol laiilisqiie ralioiiibus confutaliiiu, corruerii? Naiii cuiii nec con^ulislanlialia
scmper coiiiuinieicnlur, et qiiac ilisparis csseiUi;c siiiil, iuifriiiiin coniiuinereiiliir, et taiiien iii ulrisqiu; iio-
iiiiiia siiuiil cUerri perspiciainus, cx tiiis ilugiiialibus qiiid libi accessil?
XX. Qiiin illud cliaiii exiiendo, nec forlasse le- K'. Zxot.Ci 5k xaxstvo, xat ifiwj oux 'ildi Xdyou.
niere alque absurde. Uiiuiii et unuiii, iioiiue coiii- th £v, xa't %h £v, oix =t; 5'Jo auvTiOsTat; toi ouo 5^,
pusiia duo couslituuiil ? Duo rursiis, iionue in oiiX Liq ev, xal iv, ivaXusTat ; Atiaov oti (17). El ouv
iiniiiii ct iinuiii re-olvuiitiir ? Ita saiie. Si crgo coii- 6[j:oou!Tia jjtkv Ta cuvTtOEiJLeva xaTi t6v chv Xiyov,
siibslaiiiialia qiiidein suiil, qii;c conipomiiilur, ut ^Tipoujta (18) Oi Ti Tc[Jtvo[jt£va, xi au[«.6atv£t; Ti
ipse argularis, divers.e autein subsiaiiti;e suut, qiea; auTi 6[jLoouata ts sTvat xa\ STspoouaia. TsXu aou xa\
secantur, quid ex eo cousequelur? Niinirum res j; Tic 7:poapiO[Af,asi;, xal Ti; 07:apiO[jiiiasic, al? (19)
easdeiii,ctejiisdeni, etilivers3eesseiiti«esse.Necvere au [Jtsya cfpovst;, wj-sp £v ir^ Ta?st tojv ovofiaTaiv,
facere possiiiii, 569 '1"'" '"•''s pr;eiiunieraliones ac Xitjjivtov Ttov 7:pay[jidcTti)V. EJ i'ap touto, Tt xtoXust
subiiuineralioiics riiieaiii, quibus lii periiule glori;iris, xaTi Tbv auTOv Xiyov, 1-Z'.'jT\ Ti auTi xa\ Ttpoapt-
ac si res ipsae iii Nocabiiloruin ordine sila; siiil. Nam 0;j.£;Ta;, xa\ u7:apiO[jt£iTat Trapi tt] 0£ta (20) Epa'-?),
si ita est, quid iuipeJii,quouiinuseadeui ralione,quo- oti Trjv iaoTtjiiav tti; tpuasws, auTa iauTto-v elvat
niain eadein, proptcr irqualeiii iiaturx prxstaiiliain, iii Tt,atto:spa ts xa\ aTt[!.(5TSpa; '0 os auTOi [jiot, xat
sacra Scriiitiira nunc piinri, niiiic posleriori lot* 7t£p't TT,; Qsdg (ftiJVTiJ xa't KvpiOQ, X.iyo^ •
STt (k •zCo^i

iuiiiier;inlur, sinl qiioiiue ijisa seipsis, tuiii excelleu- 7:poO£a£(ov, tti; i-f ov, xa't Si ov, xa\ e.r cp, a:; au
liora, luiii aijjectior.i? Qiioil ideiii diceiidiiiu etiai* xaTaTS/voXoYet; ^\xbi zh Ostov, ttjv [it^v Tto IlaTpl
liabeo de bis vocibus, Deus el Dominus; atqiie iusu|ier Stoou?, TJ^v tk T(p Yitp, TTjv ok Ttp ayito Ilvsu^xaTt. Tt
ile Iiis pr.Tpositioiiibiis, e.r quo, per quem, et in yip av £-oiTiaa;, Ttaytto? Jy.daTou toutojv JxaaTW
quo'''', qiiibus tii diviiuiin illud nouieii ad arlis vsv£[XTi;jisvou •
6i:6TS r.avTtov 7:aat auvT£Ta'Cp.£V(ov,
pra>scripluiii exigis, priniaiii stilicel Palri, alicrain tbj o^Xov TOt; tXoTtOvot?, ToaauTT,v au oti TOUTtov
;f

Filio, terliani Spirilui sanclo assigiiaiis. Quid eiiini siaaYStj xa't tt,? i^iai;, xa't ttj? tfUasoj; ivtadTTjTOt;
fetisses, si qua;libel ex bis praeposilioiiibus uniciii- q 'K-v/ot^ xat TauTa toT; [j.t] Xiav iYV(;j;j.03tv. 'E7:sto})
que persona) consianler iribueretur ; cuni, tauielsi 5£ CSI) as T(ov /aXsTtdiv iaTtv, a-3.\ £-t7:T]0T)3avTa
cuines cum oiiinilius proiuiscue coiistnianlur, ul Ttp IIvsu;jLaTt, TTJ; csopa; a^sOTivat, «XXi [j.r), xaOaTcsp
siiidiosis ei accuraiis lecioribus perspiciiiiin est, Ttov audiv Touj OpaauTspouc, £t? tsXo; cftXovstxstv,
tanlain ipse per eas, et digniiatis, e' iiaiiirae di- xa't T^^jh^ t5 litpoj-toOiCsaOat, [A^xpt? av i:aaav E't'atij

versilalem inducas? SuHiciiint lia;c qiiiJcui bniniiii- TT,v 7:Xt,1'T]V u7:oXot6T)c ^sps, ax£(}to[j.sOa tI; ^Tt aot
t'js non niniis iniqiiis ac nra"posieris. Sed qiiia Xsi^TSTat Xoyo;.
tibi dillltile est, cuni semel iii Sjiiiituni sanctiim insilicris, iiiipeliiiii coiiipiinicre, acnon polius, ferocio-
ruin aproriiui iiislar, ad cxlreuiuni usque perliuaciter conteudere, teque in gladiuni ipsuiii inipclle-
re, quoad louuu vuliius pcciore exceperis : age, quce libi raiio siipeisil, videamus.
XXI. Idciitideui s;ciiiusiiue iuibis iutulcas, Spiri- KA'. niXiv xa\ TioXXi/ct? ivaxuxXst; (22) •fi[jii j t6
liis saucli iliviiiilateui iiiillo Scriptin;e loto prodi- a.Ypa-yOv. "OTt [j.sv ouv o'J civov touto, ouok Tcapsia-
lani luibcri. Euiiiivero qiiod iiec iioviis ac pcrcgri- axTov, aXXi xa\ toT; 7:aXat xat TOts vuv yvtoptji-
iius, nec iiilroductiliiis ipse sil, vcruin ct a priscis, [jisvov xa\ 7:opafup.vo'j[isvov, 5sO£tXTat [jtsv fjST) 7:oX-

et liiijus SDtatis Iiomiiiibus agniliis, ac palcfaclus, Xot; tojv 7:£p\TouTou StstXiitfOTtjjv, oaot [jtT) (JcxOuhoj?,

qiiaiiqiiani a coiii|duribus jaiii ostciisuin esl, qui ile [j.T,6£ 7:ap£pyto; Taf; O^iat; rpatfat; £Vtux6vt£s (25),
liac re disscrucriint , atqiic iu divinis Scripluris, iii.Xi oiaax6vT£; t'j ypa'JL;j.a, xa\£'taoj 7:apaxu'yavTs;,

iiee igiiave nec perriinciorie vers.Tii sunl, sed littc- Toi7:60£Tov xaXXo; tostv -r^^ttoOTiaav, xa\ T<p ^ojTta^jttp

raiii pcnctranlcs, alqiie inlro pros|)icieiites, recon- TT,; yvtoasoj; xaTT,uyaaOT,aav 5T,Xtoaoj[Ji3v (24) 51
ditain pulcbriludincm diviiio bcncficio vidcrunt, xat •r,[jt£t.; e| £7:iopo[j.f,;, oiov svos/sTat, Toij [jtt) oo-
S(ieuli;eque liice collnslrati suiit : laiueii iius ipio- xuv Eivat 7:sptTToi Ttvs;, [jit,5£ 9tXoTi[ji6Tspot ToO

qiie ciirsim, quaiilum ics paliiur, osieiulcuiiis ; iie oiovTo;, £7:oixooo[jto'jvTs; (2.")) £7:\ Os[ji£Xtov dXX6-
'» Rom. XI, 36.

(16) "11 TE zC)r ('rojiiizoir, eic. i Et in ulrisqiie (2i) 'AraKvxJiEiQ. Ilcg. b, dvax-JxXot? [ f. pro
viitabiila siiiiililcr ciiunlianlur. > dvaxu-/.Xot.;|.
(17) J/j.ff »• ("r/. Sic plures Hegg. cl Colb. Iii ed. (23) 'Erzvy6rte(;. Colb 3 et Comb., £-/Tuy/a-
cniijiiiiciiiii, OT,Xov6Tt. vovte;.
(18) 'ETtfovcia. Reg. bm el Ilcrvag., sTspoo'J- (24) A7).ttI)c-tij/(£»'. Reg. b cl Coiiib. , OT.Xojao-
Gta. p.sv.

(10) A7(7. Gniub., Ev aic. (25) 'EaciHcdoiwvrzet:. Ucg. b, Colb. 5, oi-/.o5i>-

(20) 0e/f/. Dccsl iii quiliiisilain. [JtOUVTS?.


(21) 'Lxeidii CL Duo Ilcgg. et Coiiib., £7ts\ Ss.
l.")7 ORATIO XXXI. - TIIEOLOGICA V. irig

Tpiov. Ei Skxh iJ.T]X(av uauw? YEypdyOai Oeiv, (jit]61 A .llioiiui siipcivaoaiieain qiiaiiulam opcrain suiiicre,
•TtoX/dtxi; 4vo(ia(iT\, tosTOp t&v IlaTipa Trpixspov, y.a\ ac plus aiiuo ambilioiii iiiiliilgcre videainur, siipcr
Tbv Yi?jv iiax^pov, aixidv 301 YtvETat pXacT9T;ixfa?,xal fuMj;iiiii"iiliini alioiiiiin xdilicanles. yiiod si, ipiia
tf,^ TrcptTTT,^ TaJTT;; y^.oxss^ilyiixi xal aaj6£[a?- hom luliiioiliini (liluci.lc iii Scriplura, ncc siqie
fljxet; aoi Xuaofisv TauTTjv Trjv pXaSiqv, [iixpi rap^ iioniinaliin Dcus appellelur, qucmadinoduin 1'alci
TpayiAaTtDV xa\6vo|jtaTtov, xa\ naXtara T:api ttj t?,; priiis, cl poslca Filiiis, blasplieini;p, ac siipcrvaca
rpat^Tis JuvTiOEta (ptXoaoqiTiaavTSs- noa; liiijus locpiacilalis el inipieUilis ansaiii pradiet
iiiis libi lioc incomnioiliiMi drpcjlemiis, piisleaipiam de rcbus el iiominibiis, ac pnlissimuin dc Scriplurse
inurc ati|ue iisii iioiniiliil dixeiiiiiiis.

KB'. Ttov itpai-[J.iiTtj)v, Ti [isv ojx eaxt, XiYSTai 570 XXII. Reruni crgo aliir; non siiiil, sed
6r Ta 5£ 8vTa, ouXsYcTai- Taoc oiJTS EJTtv, oiJTs X^- dicuiilur; ali.x cuni siiil, miniiiie ilicuiiliir; alix
YSTai- Ti Si ayifui, xa't £aTt, xa\ XsfSTat. Tou-tov iicc siiiit, nec dieunltir ; aliic deiiiipie et suiil el
dTtaiTst; [xz Tis ci.TjjSdcv.g ; Tiapaa/ctv iiTot;j.o?. dicunlur. IloriiiM proliationes a iwc cxposcis? Iiiipi-

'Vrvoi tt) Tpa-fTJ Qzhi, xa\ ypTjyop.^.t, xa\ dpyi^JTat, •^rx cNliibel;o. Doriiiit ' iii Scriplura Deiis, cl viyi-
xa\ paSt^st, xa\ Opdvov s/-' ^^ x^P'^'^^'-^-' y-^t'''^'-,
jj lat ", ct irascilur ", et prorieisciliir '', cl pro
Trits YS--OVEV JiA-aOif;?; -OTs 6c atofia ()£ivdxr,xoa;; iliiono clicriiliiiios " baliel. Oiiid aiulio? Fuilne
TouTO o^Jxav dvsTtXdaOT]. "flvoi.tdoaijcv ydp, tJJs fi[Atv uinpiam illc aflectioiiibus obnoxiii.s? QikhuIo Dcuiii
etf ixt6v, £x twv r,ii.£Tspojv Ti tou 0so'j. T6 (j.cv fi,oi- essc corpus audisli ? Frt^o lioc, cuin noii sil, enictiiin
[isiv auT!»v d^' f,[j.tov, xa\ oiov ay.ti.dM, 6t' d^ Tj-h^ esl. Ex iioslris cnini rebus ca, qii;c Dei siinl, ul
oI6£v atTiac;, «jtvo^jv. T6 yip f,ij.sTjpov (2()) J7:vo'jv poliiimus, noininavimus. Ciim seorsim quideni a
TotouTov,dv£vspyTiTdv Ts xa\ d-iTpaxTOv. Tii 6£ dOpoto.; iiobis ipiiescil, ac veliit iioslri ciiram, ob eas, qiias
£'j TTOtstv £X p.£-:a6oXrj?, ypT]yop£tv. "V^nvou ydp Xu- ipse perspectas habet, laiisas, abjicil, dorinire
st;, Eypfjyopat?, cuaTTEp dTOaTpocff,?, sntaxsij-t;. T6 dicitiir. Nain nos qiioqiic, dinn dorniinuis, oniiii

6i xoXd^£tv, dpytj£aOai r.£7:oif;xapisv oiJTti) ydp fiij.tv agcndi facultalc carcicus. Meiu, ciim rcpciiliiia

e? Apyfi? ?) xdXaai?. T6 os vuv p.^; (27) ttjoe, viJv 6£ niutatione bciieliciis iios afficil, viHilarc dicitur.

rf,6£ £v£py£Tv, fia6t^£tv. 'H ydp d-::' dXXou TTpi? d/.Xo So;nMi eiiini depiilsio est vigilia , qiiemadiiioiluiii
[jt£Td6'aa!;, ^a6ia;jLd;. Ti 6i dva-a'J£iOat (28) Taic aversalioiiis visitalio. Jain ciiiii iii aliqiieiii aiiimad-
Ayiat? Suvdjisai, xa\ oTov £;jtffiXo/ajp£iv, xaOifCssOat vertit, irasci eum (iiixiimis. Sic euim nos iia ad
xa\ Opovij£aOat, xa\ Toijfo fjfi^TEpov. Ou6£v\ yip oij- piinienduin incilaiiiur. Quod autein nunc bic, nunc
Ttij;, tlijTot; dyiotj Tb Oeiov evava7tau£Tai{ii)). T6 61 f illic opcratur, incciiere dicitur. Ab alio eiiiin ad
d5ux!vT,Tov, 7:-f,3tv TTjV 6c E-taxoTTTjv, TtpdatoTTov t6 aliud lr;iMsitiis, profcelio est. Qiiod vero iii sanctis
otSdvai 0£ xa\ TpoaisaOai (311), x-'i''*"
^^''- *^'"''1 '^'i 'His et coelestibiis nieMlibiis coiiquiescal, ac velut
oXtijj Ttov Toij 0£otj 6uvd;jtstov tj £vspy£ttov, d),'Ao ti bbenler iiiimoretur, sedere atqiie iii tliiono esse
Ttliv aoj,uiaT[xtTjv f)(itv dvEjioypdt?T]a£v. niiiicupavimiis ;
qiiod ipsum qiioque noslriiin est.

Deus eiiiin nulla in rc periiide ut iii saiiclis, acquiescit. Jam levitalem ejus iiiotusqne celcrita-
lem , volaluiii appellal Scripliira ; visitatioiiciii , vultiim, largitioneni cliain el acceptioiiem, iii:iiiuiii >'

atque, ut in sumiiia dicaiii, alia qiia-ilaiii Dei vis el facultas , aliud qiiidpiani rcrum eorporcaruiii
liobis depinxil.

KP. ndXtv au 7:d0sv zh dy£vvT,Tov Xa6ojv sxst;, t^ XXIII. Rursuin uiidenam lu arces illas luas, inge-
T^ (31) dvap-/ov, Td; ai.; dxp07:dXstg, ii xa\ f,;j.;ts, tJj iiitum aut aiiaicliiiiii ( lioc est priiicipii exiiers ),

dOdvaTov ; Astjov Ta^jTa d'Jo;j.a3T\, f) dOsTf,-o;j.sv, acccpisli, aul nos etiaiii iinmorlalis voccin ? II;cc

47:£t6f;o'J ylypaTiTat (32), T] 5taypd'|o(i.£V.Ka\ TsOvT,- iiOMiiiiatim et expresse ostende, ca vel rejicienms,
xacsxTtov atov J7:o0sastjjv, xaOatpeOsvTwv coi Ttov qiiia in Scriplura noii exstaiit , vel expiingeinus.
&vo;j.dTtov, xa\ to^j Tsf/ou? tt,; xaTacpuyfi; £9' vi^J^») Alque ila luisinel ipse priiicipiis oppressus iiiter-

e7:s7:otOst;. "H df,/.ov, oti ex Ttov Ta^JTa auvaydvTojv, q ibis, cversis iiimirum libi voeabulis illis, perfiigiique

*' Psal. Lxxvii, G3. " Daii. ix, 1!. " Isa. v. 23. " Gen. xi, 5. ''"
Isa. xxxvii, 10.

(26) Td iifd-sfov, ete. 1 T;ilis cst


yiip eiiiiii (31) "// z6. Sie plcriiiue codd. et Das. Deest 1^

somnus iiosier, iiicrs ac operatioiiis expers. » iii ed.


(27) Td ds rvr /tsr, c.c. . Qnod a.ileiii iiumc ,.jj
(5.,^ ^;osT,',ao},Er, e:ZE,dh oi, rirpii^trm. Sic
Iiic, nuMC illic operalur . elc ^ou beiie liilli.is, i,/ed. Par. lUO!) lei^endiim Miiamus,
el sic l.cct
, uiinc boc iiioilo, n.Mic alio.* .^cc ciiiiii de . modo. ^,^,^,v .„.,
|,„.^^ ^,,|.,j ^,,. ,

'.^ ,,.
^,,,,,; ,„,.,„i
:igitur; sed de . incessu. . « Iiiccssus , vero . est .^^,. ,j.„„„„
[j,.,,,^,,,, |,,,^ ,„e,iil,ri,ni cx Flia relc; i
ab 11110 ;.d al.ud^ lr;iiisiliis. . _
UiHi,, ^l .iddil : * Qii;c lcclio niilii luiii adiiioduii,
28 ..rt,.Tt/i.;«-(y„<Vg. bniel0.^.1,ava7:a.u£Tat.
.„ij.,„„.. j.,,.,,,,,, ,;;,||o „, ,do quadral coi,Mlaiiv;i .
2y Vr«.T«f.rf«. Or. 1, £7:ava7:au£Tat. ^„„, ^.^
^ j,^; pi.cccduni, ct
TTsptTToXoTi.v
(uO) //pot7/w(y<«. CoMili. et bav., 7:,oot£aO«t ,
,.,„,j.„„ ,e,lole.' ( b;c d.ue disjui.ctiv;e.. llillii cmi-
. crogare, IribMcrc, largiii, . ct qiiasi . pnijicere; .
j,,,,^.^,,,,,. ^.„^1 l;,.. |„„ „|,ii,„;i. „oi;e, in qiio .lc-
vox riic adjm.cla voc. oioo-.at, c|..sque v...i augiM.s, ,?^.^ . dOsTrao.asv, e7:stoii ou
'^,,,,^ ,,^^,^ ^.^,,,,^^ _.
yd-
quod Grcgor.o lam.liarc est. Sic « ii.a.:..s 1 Uei ., „. '
. > ' . '

'P '"
id est, « niuniliceiitia , largilionem . rccte repra;-
seiuai. (55) 'E/ (0. Ucg. om, £9' 0.
IjD S. GRF.nOIUI TIIEOLOGl 160
lU.Biiibiis, iii quibus coiifideljas. Noiiiie |icrspicuum A '^Sv M Taj-a )iY1't*'; Tiviov xoOtcov; '£)-a) elfti
esi, JKec ile iis suiiipia esse , ex (luibiis colliuuiiiiir, .rpwTcx, xal i-i-i} jisTci TciVTa- xal, np6 ijiov cvx
Uiiiielsi miuinie ilicaiilur? Quibiis laiulcin? Ego sum hrTir uXXcq Qsdc:, xul jist' ifii cvx ecTTai. "O.ov
primus, et eyo posl Itwc *'^. El, Aiue me iwn e^t yip zh gCTtr; eijtov oGts ^ipyjj.jvov, oIjts 7:a'jiiy;j.£vov.

aiiis Dens, el jwst me iioii eiit *'. Toliini ciiiiii illiul TaC-a /.aCojv, ih jjilv. [Jir, stvat ti 7:06 aiiToij, y^rfik
est, ineiiinest; iiec principiiiin habeiis, nec 571 -pidSy-cipav ahiav ex'''^i livapxov TcpotiiqYdpsudas,
riiiein liabiuiruni. Ilis a Scriplura accepiis, iilu.l y.ai aysvvriTov -zh Sk, [jir) tr-riasa6ai, xoij Eivai, dOa-
qiiiilem, qiioJ aiile eum iiibil sil, nec aiiliquiorein vaTov xal avio/.EOpov. Al fjt^v 6t] ^zpiozai tjjfui-iai,
iillaiii ip>c c:iiisaiii lialieal, anarcbiim el iiigi'iilliiiio vj:Tjza.i, xa\ o'j-(oj E/ouaa;. Tivaosoij-js sctiv, oijTS

apprlla^li : qiioil aiilcin iiiini|iiam cssc (lcsllurus ).iys-a'. ;


novT]p>jv zh Ostov, -i) aifaipa TSTpaytovo;, t6
sii, iiiiiiioriale, aique iiileritus expeis. Ac iliio T;apsX66v svsgTrjXsv, oi auvOsTOv 6 avOptoTtoj (34).

prima rerum geiiera aii liuiic modum se liabenl. Tiva yip sl; ToaoiJTOv iijL7:).T,^ia; ttots 4:f rx(j;jisvov

Qiia'nani aiiiein, ncc siiiii, nec dicuiUiir? Improbus Myvio^, oiaxs ti toioutov, r) svvor.aat ToXp.r^aai, r, dTTO-
Deus, quadiala spluera, praileriUim lciiipus pra;seiis (fr,v=<"'53'i; AsiTTSTai SstJai Tiva xal sjti, xal ).iys-
esi, boiiio coiiiposiuis iion esi. Eiquem eiiiin iiii- Tai- 0s6^,dvOpto-^;, dyysXo;, xpijt;, [j.aTa;oTr,; (53),

qiiam eo stuporis progressum cognovisli, ul arMiuid R ot toioutoi auX).oyta[jLo\, xal zf^; -ii-zu- dvaTpomi,
lale, vel cogilare vel [ironuntiare ausus sit? Ueli- xa\ tou [xuaTr,piou xsvojat?.
quuin esl ut ostcndam qu;E sint ca qii;B ct sunl el diiiiiilur. Di us, bomo, angeliis, jiidiciiini , vaiil-

las, qiia biijiisniodi arguiiicnia conliciiiulur, lideiiiuc subversio, et myslerii evacuatio.

XXIV. Ciim ergo in iioiiiinibiis et rcbiis tanUim Ki'. ToaauTr); oOv ouari; otacfopa.; sv toTj i5v(5[xaat

discrimen reperiatiir, quid caiisa; est, cur riUciai xa''. Tot.; 7ipdy[j.a3t, tkoj outoj au Xi:xv SouXsust? xS>
laiitiqiere servias, Juilaic;rqiie sapi('iili;c tiipsiim ypd;j.;j.aTt, xai yivr] ;ji-t4 tt;c Touoatxr;; aocf ia?, xa\
adjiingas, riliclisque rebus syllabas consectcris? auXXaSai; dzoXouOst.;, d-y.-.^t; Td T:pdy;jiaTa ; Et ok aoij

Quod si le bis quiiique, aiit bis seplem dicenle, Td 6't; TTEVTs XsyovTo;, f^ Td 6\i ^Trrd, Td 6sxa auvr)-
decem aut qualuordetim ex verbis tiiis colligerem ;
yov, r; Tsaaaps; xat 6sxa kx TOJv Xsyo;j.^jtov ^ ix
aui cx eo, qiiod animal ratione prsdituin et mor- Toij, Jtoov (30) Xoytxbv, 0vr,T6v, Ttv avOpui-ov, apa
lale diceres, boinincin csse concluderem , an libi dv cot Xr,pstv svo[JitaOr,v ; xa'i -to?, Td ad X^ytov; Ou
niigari vidorer? El quo paclo id fieri posset, cum ydp Toij XsyovTO.; pidXXov ol Xijyot, r) toO Xiystv auv-
lua dicain? rSeqiic ciiim verba magis sunt cjus qui avayxiJovTo;. "liaiisp ouv ivTaiJOa oux dv Td Xsyd-
loqiiiiur, qu:ini illiiis qiii luqiieiidi necessitalein [jLsva (JiaXXov laxoirouv, i^ xd voou,tisva' ouTto; ouo^
afferl. Qiieiiiadiiioduin igiUir liic, non ea inagis Et Tt (57) dXXo Ttov [j.r) Xeyofjtsvtov, i] [jit) aa'.ftu5 ix ttii;

([iiaa diciiiiliir, qii.im qua; inlelligiinliir, respicerem rpa-fT); voou[j.svov (58) sijptaxov, stpuyov dv tt-v sx-
;

eddein inodo nec, si qiiid aliuil eoruni , qiia? vel tptovr,atv (59), 9o6ou(jtsvo? a't Tiv auxo^dvTr^v toiv
nullo iiiodo, vel ccrle iioii satis aperte dicuiitnr, ex 6vc[jidT(jjv. 0'JTto [jsv ouv a-T)a6[jts0a irpb? tou; t^
Scriptura taineii iiilelligi colligique reperirem, <;[j.iaEia; £uyvto[xova?. Sot ydp ou5e ToiJTO llsaTi \i-

a leo te vocabiiloriim sycopliantam perlimcscerein ysiv. '0 ydp Td; toO Vioij ii:poar]yopia;, oijTtii? ivap-
,

ul ab enunlialioiic ipsa rcfiigerein. Alqiic ad biinc ysT.; ouaa; xa\ ToaauTa;, dpvou;j:£vo;, ou5' dv totuTa;
r.iodum advcrsiis cos slabiiniis, qui dimidi;t ex f,5sa0r,; 6t,).ovoti, xal st TzrM.Co aa-ySJTspa; xa\
parle recte scntiniit. Tibi enini, qiii Filio quoqiie TcXsioui; kyivioaxs;. "H5r) Ss x<x.\ tt)V atTiav orjXtoaoj

bellum inJicis, nc lioc quideiii dicere liceat. Nam TTJ; Kdar,j EmxputJ/sto;, xai-sp aotfot; ouatv u[j.tv,

qui lot lanique perspiciias ipsius ap|ielIationcs ppa/_uTt TivXdyov dvayaytov.


abiiegas , iie Iiis (piidcm pniciildubio inovereris, etiam si niiilio pbircs a|ieniorcsqiie cognoseeres.

Sed jaiii altius aliquaiiio seriiionem repciens, vobis, taiiieisi sapiciilibus et erudilis, oiniiis a;iiigmatici
sermonis causam cxplicabo.
XXV. Dua; ex oniiii 3;vo illustres vilaruin niiila- D KE'. Auo ysyovaat [j.sTaOiast; pttov i7ri-.favctj ^x
lioiies cxslilerunl, iin.-c eliam duo Teslaiiicnta, T0'ij Tiavtb; aiojvo;, a't xa'i 5'jo AiaOTJxat xa).0'jvTat,

alque, ob rei celcbiilalem , (t'rra' inudis a|ipcllaii- •/.a't asta[jto'i yr,;, 6td Tb to'j -TtpdyiJ.aTo; (40) -sptSir,-

lur : allera a simiilacrorum 572 cultii ad Icgciii, Tov :f) ,ixsv a.T.h Ttov stotoXtov e-tt^ t6v vo;j.ov, f) 6s drti

alicra a lcgc ad Evangeliiim. Ac tcrtiuiii ciiain TO'j 'j(5;.i.ou TTpb; t^j EuayysXtov. Kt»'t TpiTov asta^jtiv (41)
*» Isa. xi.i, 4. »' Isa. XLiii, 10.

-(54) "AvOpoj.-co^. Deest in Or. 1. defiigercm idipiiiii cHcrre, le vocabiiloruni syco-


(>}) .MuTaiOTiir. r>eg. Cypr. , dvTazoSoat.;, t re- pliaiilain perliiiicsccns. 1 Id cst, non ali.^liiieiein

Irilmlio. 1 Vult Gre;.;uriiis « v.iniUiUMii i vere esse Spiriuiiii s;iii(:liiiii Oeiiiii aperlc pr;e.lic;iri'. eU;iiiisi
1 1 ilici, eas nuiociiiaiiniies, iiniliiis liaMelici Sjii- alioqiii noii ila lasse diliiciile
liii iii Scriptiiiis Spi-
riliis '-aiicli (li\iiiilaU'iii iiiipiigii:ib;iiil. riliis sanctiis dicauir Dciis, iil l';ilcr et Eiliiis;
(56) Zo)cy. bic (uisl. 1 ei 2, 1'ar., clc. Iu cd., ilii:iiiduquideiii id pluribiis Scriptur;c lucis cilligi
fo/V. possil.
(.57) OvSi et tl. Or. I, 0»' s": [xr, t:. f'(l) nfd;{UiTC(;. Sic ircs Uegg., qiniuior CoiO.,
(58) NccvjiEvcr. Sic qu:iUior Colb. Sic etiam diio Coisl., clc. Iii cd, ypd;ji;jtaTo;.
Bill. et Leuvenk. Iii ed., voou;j.sv(ov (.41) TfiUcr CEiPjivr. l'iiuiiis leri:c nioUis fiiil

(39) "E^vyov uv -?;>• ixy^bnicriv , clc. 1 Non in iiioiiie Si..a, tiiiii lex .Moy>i dala esi [h.xoil. xix,
IGl On\TIO XXXI. - TIIEOI.OGICA V. 102

EJayYcXi^i.usOa, xii'j iviiijOsv £-1 xi ky.ztaz jjisTi- A lcrru! inoliiin Scri|)liira iiobis anniinliat, ^' iiciii|>o

cTaiiv, Ti iJLr,x£-! xivoujjisva, [jiTiSk (42) aaXsyinsva. inigrationoin ab liac vila ail allorain illini iiidIus

TauTbv Sk at 5uoAia0f,xai T:£-ivOaj;v. Ti toDto;Oux oiiinis cl jaclalionis cxpfirliMii, Mcin poiro duo-
dGpoio; [ASX£xivr,0r|3av, o'Jok 6;jlo3 Tf, Tcpw':?] xtvf,- biis Tcslaiiiciiiis acciilil. Qiiid illiul ? INon snbilo,

aii zf^i exx^^p^i^-'''^' TJvo; evsxa (43) ;


(siosvai yap ncc ad priniain aggrcssionis iiiipiilsionoin coininii-

dvayxaiov.) "Iva [jit] ^iaaOwjjisv, d).>.a TrstaOwjjti-v. Tb lala siiiil. Qiinniobreni? (Iil cniin scire 0|icr;i! pre-
jjLiv Ya,o dxoOatov, oJOi [iiivijAov (o:TT:ip a pia xa-- liiMii csl.) Ul nc vi pcrlralicrcniur, scd pcrsiia-
EXsrai Tuiv' ^EUijidTwv, i) zCiv cfuTtiiv. T6 Si JxoO'iov, siono adiliiccremiir. Qiiod cniin vnliinlariiiin noii

}jiovt;i(oT£pi5v TS xa't dj9a).£iT£pov. Ka\ to (ji£v toO csl, iie diutiiriiiini qiiidcm csl ;
qiiciiiadiiiOiUnn ncc
ptaja;;.£vo'j, t^ oi f, [jt£T£,oov" xal t?» [;.kv £7:t:tXcta? (liiciiia , .iiit slirpcs , qii.i |icr viin rcliiionlnr.

6£0'j, T?) 5k Tvipavvtxf,? i|o'j(Tta;. Ouxouv (osto o£tv Qiiod anlcin volniitaiiiim c^t, liiiii diiiiiiruiiis esl,

SxovTaj vj ratctv, d).X' ixovTa^ £U£pY£T£iv. AtaTOuto tiiiii certins. Alqiie allcrtim cjns csl, (|ui viin iiiln-

::at5aY(0Yix(iJ; T£ xa\ iaTptxiT);, to [ji£v utfatp:! t(ov lii ; allcniin noslruin. AUoriim divina" bcnigiii-

T:aTpt'(ov, 'h 5i a^jy/MpiX, [jttxp-iv Tt tojv 7:pb; f,oovfjV latis ; allerniii lyraiiiiicic potcslalis. Qiiocirca Dciis

£voi5ou^' (!oj-£p ol taTpol Tot; dji^^SiojTouitv, tva f| niininie faciciiduin silii dii.vit, iit iiivilos bciiclicils

(pap[jiax£ta iiapaSsyOii 5:i Tr,; TExvr,? 9ap,uLaTT0[jt£vT] B afficcrct, scd nt dc voleiililiiis boiic nicrerclnr. Ac
Tot; xpr^aTOT^pot;. Ou yip (idaTri t(ov ev eOst xa\ proinde paedagogi ciijiisdani ct inedici inore patrins
TO) (14) [jtaxpw -/povio T£Tt[jtr,[ji£V(ov [jt£TdO£ai?. A£Y(o ilius, parliin sublraliit, partim concessit , noniii-
SsTt; TI -pojTi) Ta £i5(o).a 7:£ptx(5'|atTa, Td; Outita^ liil videlicct eorum voliipiali iniliilgiMis, qiieinad-
(juv£/(i)pr,3£V t) 0£UTipa TJt; Oujta.; TrEptEAouja, Tf,v niodum niedici ygrolnntibus, iit iiiodicaniciituiii,

itjptTOiifiv oux £X{bXua£v stta (b; d7:a§ so^lavTo Tf,v siiavioribus rebus arlG lcinperatiiin ct cduleatuin,
u!?atps<Tiv, v.a^ t5 cjy/jtiipTfilv (juvsx(bpr,Gav ot [jiiv adniitlant. Nequc cnim facilc est ab ii^, qiia: loiigo

Ta; Ouaia;, ol 6k Tf.v 7:£ptT0[jfriv xal yEYovaitv, dvT\ iisii et diiilurno tenipore iii Iionore ac pielio fuc-
(jisv s0v(ov, Tou5aiof dvT't 6k toutojv, Xpt3Ttavo\, ruiit, ad alia Iransilirc. Krgo priiiia lox suldalis
Tai; xaTa [Jispo; |ji£TaOcj£ji. xXa7:svT£; EizXih Euav- iilolis sacrificia pcrinisil; scciinda siibiiiolis sacrili-

YJXtov. IhtOsTio gI ToiJTO IlauXor, ex tou 7:£ptTi- ciis circumcisioncm iiiiniine proliibiiit : ac poslea,
(jivstv (45) xa"i dYvtJsdOat 7:po£X0(bv £7:'i, '.h Xeysiv ut scincl subtralii sibi aliquid aquo aiiiino liile-

^Eyo) Si, dds.lyol, el :teptzojti\r xripvcrcoj. ri Sti riiiil bomines, rebiis etiam sibi concessis, lioc esl,
Smxopui; 'Kxstvo Tf,; oixovo,7.t'a;, touto Tr,.; ts- i|li sacrificiis, lii circuincisione , absiiiiuoriinl,
XstOTr,To; ai.qiic, iit ex cllinicis JiiiUci, ila cx Jiiihcis Cliri-
sliani 1'ac'ti siini, per niiilationos qiia>i fiirtim ad Evangcliuni perdiicli. Ilnjus rci tibi lldcni f.nial
P.iiilus, qiiiex eo qiiod circuiiioidobat ", ac purilicabalur " co tandeni progrc>sus osl, iit iliceret :

Ego aulem, frnire.i, si circuiiicisionein prwdico, quid adkuc peisecutionem yatior »' ? Illud dispensalioiiis
erat ; Iioc porfeclionis.
KC7'. TouTo T?j Tf,; OsoXoyia; Etxd^Etv b/io, 7:Xf,v C XXVI. lliiic exemjjlo diviiiilalis doctrina com-
osovEX T(bv ^vavTi(ov. 'Ex£t [icv Ya,c £x Ttjjv •itpatps- parari potesl, nisi qiiod coiitraiio niodo res proce-
astov fi [AETdOsTt?- kvTauOa5k 5ta Ttbv 7TpocrOr,x(bv fj dit. Illic eiiim cx subtraclioiic niiilalio fioLat : bic
TsX£!(03t;. "E/Ei Y^P oiJTu;- e/.f^puo-crs cpav£p(b; f, aiiloni cx acccssione atqiie iiicreinenlo ad pcrfe-
naXaii T?<v DaTlpa, Tiv Yih-j d,au5piT£pov. "Evavs- ctii)ncin vciitum csl. Sic enini sc res Iiabet : Vetiis
pojjsv f) Katvf, Tbv ^'ibv.uT^iost^s Ttju nv£u,tAaTo;Tfiv Tcslameiituni Patrem aperle pricdioabat, Filiiim
6soTrjTa. 'E[ji7:oXtTSU£Tat vuv ti nv£U[j.a, aatjjiJTspav obscuriiis. Novum aiilein iioliis Filiiiin pcrspicue
f,;jtTv Ttapi/ov Tf,v iauTou of,Xtoj:v. Ou Y^p f,v datf a- osleiidil, et Spiritiis divinilalcm suliobsciire quo-
XI;, [j.f,7:(0 Tr,; tou IlaTpi; 0£OTr,To; o;jto)>OYT;0£i3r;;, danimodo inilicavil. Nunc vero Sjiiritiis i|isc iiobis-

tbv l'ibv 6x5f,).(o; xr,puTTSTOaf [Jir,5k tti^ Toij Yiou ciini vcrsaliir, 573 sesoqiic nobis apcrtius decla-
T^a^oa^sxOsijr,;, to nvsu[«.a zh dYiov, 'iv' £i'T:(o ti xa\ ral. Noqiie enini liiluin erat, Patris divinilatc iion-

•coXtxTjpiTspov, s7ittpopTtjEaOaf (Jtf) xaOdT^Ep Tpo-.ff,, duin confessa, Filium aperte pr.Tilicari : nec, Filii
cf) u7:ip ouva;jtiv, ,Sapr,OivT£; (16), xal fiXtaxoj 9U)T't diviiiilale noniliiin adinissa, Spiritiim sancliim ,

oaOpoTspav sTi TTpoiCaXiyVT:; i.i7)Tf,v o'itv, xa'i £1? Ti vclnt gravioreni qnaindam, si ilu loqiii fas esl,
xaTi 5uva;j.iv xiv5uv£ui(0Ttv Tatj Sl xaTJt [Jii,oo; sarcinani nobis ingeri : ne alioqni, vclut cibis iillra

irpoiOfixat;, xal, (o; eT^te Aa6\5, dva*)aj£it, xa"i sx D vires gravali, ac solis radiis liebetcs ociilos adji-
S6^Tfi eig oojav 7:poo5ot; xa\ 7:poxo7:ar;, to Tf,; Tpia- cioiites, iis quoqiie, quibus prsediti erainus, viribus

" Hebr. xii,2G. " Act. xvi, Act. XXI, 2G. " Gal. V, II.

18 el soqq.) soriiinliis, ciini, flirislo niorioiito, lov


; svsxsv
gratia! cossil {Malth. xxvii, 51); lertius iloiiiqiic oi (44) ro). Deest in tribiis Rgg. et Or. 1.
postremiis in line iiiiindi liitiirus csi, de qiio Apo- (i.b) nefi-fjjveir. Coinli., 7:£p:T£,asiv.
sloliis (//c/)r. xii, '2f<). (4G) Dnpi^OirTe^. licescli., ,SapuvO£VT£?.
(42) Mi)^s. Duo Kogg., |.tf,T£. (47) IJpccrea.lcr-TSQ. Or. 1 , Tc,oo6aX(5vT£;. In qiii
(45) 'Erexa. Trcs Kegg., quatuor Colb. ct Or. I, busdaiii, TTpoiSdXXovTs;.
ir.r. S. CRFr.Onil TllEOL^lGl m
perklilan miir : nniii Uicilis poliiis arrossioiiilius, \rj'ji rfC}; ky.\i\i.'lir^{iS)zcitiXa[i.npo-i(iO'.i. Aii Tautr,-/,

ei, nl Daviil ioiniiuii', asccnsionibiis "', aiqiie e oifiai, TT]v ai-!av, xai xoT? (jLaOirjTai;; xaTot (i^pci;

clarilale iii clarilaleni pri)f;ressioiiil)iis cl incre- eztSrjiiEi, TT) TU)v SsxojjL^viijv 5'jva,a£i rapaiJiETpoO-

iiiciilis, Trinilalis hiiiieii splciuliilioiihiis illiicerol. piivov, kwapyri to'j E'JaYT-/.io'J, y.=-'di t!) kMoc, [>.£-

01) lianc causani, iil opinor, ad discipiilos (|iioqiie zx Tr]V avo6ov, -zk^ 6'j'ji.[>.zii S7:t-£).0'jv, lx9ucii'j[ji.£-

sigillalini se conferl, ad oxcipieiiliiim viiklicel vov, £v Y/wjciat; rcupiva'.; 'yaLvi^uLSvov. Ka\ u7:o Tt]-

cai)luin moduluniqiie scsc iiupcrlicns ", .liiniruiii co'j (49) v.aT' OAiyov Ix^aivJTat (.'JO), Co^ ETmTf,-

iii Evangolii priiicipio virliiles pcrficicns, pr.sl (Tit5 (.'jl) y-aX a'JTv; evTUYxaviov kr.it^EliazBpov

Ciirisli passioncin iiisnlll.iliis '*. posl ascensnm in 'Eijiiizi\cM, ^Tjcit, ztr fla-ifa, xal S.l.lcr Ilard-

igneis iingiiis apparcns ". Quiiieliam ab ipso Jcsu x.hizof :ii}iyEi vj^ui; zd llyEviia rjjr a.lr\Osittq'

pa>,ialini deciaralur, iil ipse qiioqiic compcrics, si l'va jJiT] dvTiOio; slvai oojri Tt;, xa\ 6; 07:6 aXXv].; ti-

aniinuni diligenliiis adverleris. Ruqabo enim i'a- ,


vb? i^o'jn'.aq T.oi.zi;j')a.i tou? Xdyou;. ElTa, Jt&jfilrsi

irem, inqiiil , el atitim raraclelum miilct vubis [jikv, tv oi TM crc'iiazl J.WV. th spojz >'icoj 7Tap;\?, t6

Spirilum veritalis '". Qiiae qiiidem vcrija co dixil, .T^/(i;"£( T£Tf|pT;x£V EiTa, siiff^hj, xh oiY.i\o'j d5iw[Jia'

iie adversaviuf qnispiam Dei esse, aul qnasi de slTa, ?'(^£i, r\ Tou nv£'jpiaTo; ^§ou(jsa.

alia (inadam poteslale sennoiiem racere vidcrcliir. Posiea, mittct quidem, c*leruni in nomine meo ".
Hic, omissa vocc, rogabo, vocem, miltet, reliniiil. Mnx, : iii propriani auctonialcm osteii-

dal. Tiiin dciiii|iic, vcnicl '" : quo vcrho Sniiaiis polcsias indicaliir.

XXVll. Vides illuiniiialiones paulatim iiobis :dliil- KZ'. 'OpS.i 9(j)Ti5(xou.; xSTi [J.£po; i^IJ^'"' eXXdjj:-

gentes, lheoiogia;que ordinem, qiicin nobis quoqne TTovTa^, xai Taj'.v OeoXo-pa^, T,v xa'. r,p.a? Tr,psiv

teiiere pra;slilcril, ul iicc rcpente atipic conrerliiii &lJ.;ivov, [JifjTS dOpfj(oj ExcpaivovTa.;, |Jif,T£ ei? teX.o?

oniiiia in liiceiii ellcraiiius, ncc iii fiiiciu usipie oc- xp'J7:T0VTa?. Tb [XEV yip a-zyyo'/, to ok aOcOV (52)*
culteiiius. lllud enini iiicoiisiillum alquc ab arle xat T(l [jLiV TO'JC dXXoTpiou; 7TXf,£at ouvdjjievov, t6 8i
alieinim fnerit, iioc impiiini : illud alienos oflcndere dXXoTpnTjjai Tou.; f,[ji£Tipou;. "0 ol l'(jtjjs p.Jv liXOcV

ac vuinerare qiieal, boe noslros a iiobis abaiienare. ^^jOTi Ti7'tv (53) e7T'i vo'jv xa\ twv dXXtov, eytj ok xtjs

Enimvcro id, quod quibiisdam qnoquc aliis forlasse e[ia'jTO'j (.54) otavoia; 'J7:oXa|j.Sdv(jj xap^rbv, 7:poa0f,-

in mentcin veiiii, ego lanicii aniuii iiiei fetum csse Goj Tot? stpT;[j.e'Joi;. 'Uv Ttva Tto DtoTr^pt, xa\ £t 7:oX-

exisiimo, superioribiis adjuiigaiii. Uabebat qiia-dam Xtov ev£7:i[ji7:XavTo [iaOri[xdTtijv, d [jlt] S'JvaaOa: TtiTS

Salvalor, qusc a discipulis, licet alioiiui miilliplici C pit(iTaxOf,vai toT; [iaOriTats ^Xe-^sto, Si' d; et^nov

dcctriiia iniplerentur, tuiic lamen poriari posse titjj? at-ta;, xa't Sti toOto 'napexaXu^rtTSTO. Ka\ Tcd-

negabat, ob eas fortassc, quas attiili, caiisas, alqiie Xtv, 7:dvTa otSa/OfiaetrOat fl[Jta; U7:b tou nv£'J[xaTO?
idcirco ea ipsis occiiltabal. Ac rursiis diccbat forc, evoT);j.f,javT(;;. TouTtov (.'ij) £v £ivai vo[jit^(o, x.oX au-
ut ab advenienleSpirilu oiniiia edocerenlur". Ergo TTjv Toij nv£'J[iaT0? T7]v OsoTr^Ta Tpavou[jt£viriv et?

uniiin ex coriim numero esse censeo, ipsain Spirilns uTT£pov (SG), tb; TTivtxauTa (bpi[jiou xa\ ytsipr^vr^^

saiicii 574 1*'^'''^^'"'"' '" posteruni aperiius dccla- fjOTl TUfX^^OlJ^I? Jrj; '(•IKKjZOJZ, p.£Td TT;V TO-j ^(OTfj-

raiulaiii, tum jam post Salvaloris in


vidclicet, cuin po; drtoxaTdiTaatv, cjXcTt d7:taTou[).£vou {hl) T(p

integruin rcslitutionem matura ct pcrceplibilis , OauiJ.aTt. Ti Ydp dv toutou [j.£T.^ov, t; Exetvoj uTt-

esset ipsius cognilio, utpole cui ob tam insigiie nii- £j'/£TO, i; Tb nvE'j[jta eStSa^ev; et'7:£p Tt [jtdYa oreaOai

raciilum fides non jain abrogaretnr. Qiiid cnim iioc ypT], xa\ 0£O'J [ji£YaXo7:p£~£ia; d^tov, Tb i~iT/yo''j-
iiiajii.s, vei illepolliccri, vcl Spiriliis docere potuis- [J.EVOV, t; Tb 5iSaax6[j.evov.

set? Si nioJo inagnum aliquid cxisiiiiuiiidum cst , Dciqiie inagiiiriceiilia digiiiim, qiiod promiitcbaiiir.

vel aiipd (locebalur.


XXVIIl. Ac de liis ita sciiti- , uiinamque senliam, et KH'. "Exto [i^v oiJTto 7r£p\ tcjtojv, xa\ 'ixox]j.i., Y.a\

(piisipiis iiiilii aniiciisest, Cdlaiiiusqiie Dciiin ralreni, '6cz'.<; ?;[jto\ (ftXo;, CESetv Qebv Tbv IlaT^pa, ©ebv Tbv

Deiim Filium, Deiim Spiritiim sancliim, Ires pro- Yibv, 0£bv TO nv£U[j:a Tb ti-^tov, Tpet; iSiOTrjTa;,
^
prielales, uiiam diviniialem, nec gloria, nec iio- Oe^-JTrjTa [xiav, o6\i\, xai zv^i.r^, xa\o-J;jia, xa\ jjatjt-

noie, nec essemia. nec reguo divisani,iil quispiam, XEia [AY] [i.£ptJoij.£vr,v, (o; ti; Ttjjv pttxpio 7:,oiiT0Ev(.'>8)

diviiio nnmine alTiatus, non ila pridem pliiloso|)iia- Oso-^optjjv £(yi"A036;fr,a£V t) [jtr] 'iSoi Juatfdpov dvaTA-
'Psal. Lxxxiii, G. " Luc. ix, 1. »'' Joan. xx,2i! »Acl.ii,5. »' Joan. XIV, 16, 17. " ibid. 26.
»» Joaii. XVI, 7. " ibid. 8. " ibiil. 1-2; xiv. -M.
(i8) 'Ex.laioj-Q. Ilcg. C.ypr., aa-yio; £--tXd;j.7:£tv. (Hi) Tric ijinvToi''. \n noiiiiiillis, ttj; E^jtrj;.

toinb., £xXd!j:7:£tv, vci, exXdixt^at. « S|ilcnilidioribus (.')5) Touzojr. Ilcg. Iiin, Toutov.
lucis su;e raOus coiiiscarcl. (5()) Eii; vcrzFpcr. Heg. (ypriaii. , eI; toT.; iJiTE-

(49) 'r.i(5 'lijfTov. Hcg. Cvpr. , u7:b XptaToiJ. pov.


Coisl. 2. ct scx Colb., U7:b rio'j. (57) nXicrzovjiirov. Kcg. a, d7:tcTop:£vr,v [f. pro
(50) 'Ex.:alrezai.. Sav., eiAtfaiveTai. d7:iaT0up:£vr,v].
(;")l ) EaiCTiiCEK:. Cou.b., £r:iaTf,CTi. (58) "i>c '"'C T&rjiixpo) sficcOsr. Tres Colb., oij
(.")-2) iih- x<ip &rs-/ycv, zb tk tiOecr. Hicc d«-
'/(' Tt; T(J')V |j.txpbv E;j.7:(:oaO£v. JuMa Eliaiii, (Jregoiiiis
siinl in Coisl. 1. Tliaiimatiirgiis liicdcsigiialiir, qiii in sua /l;ioc«/y;'.w
(.Si) '0 ^i(rajf.y(/r7"/.?'?sj-»1^))r/(r/»-. TresRcgg., liis vcrbis ulilur.
el Ur^ 1, "0 5" i'5oJ; [xkv V^i^ Tta\v r,XOev.
10-j ORATIO XXXI. — TIIKOLOGICA V. 100

w; So?av exeTOev A liis csl. >"i-c liaifi:nim cxdiidilciii vidc.il, ul


XovTot, -yni'.v •?! rp^rT), jJir.Ss xii? ,

'iyu, cruij.9cp£tai cuni Soripim-a lotniai' ", iicc nnlt^slis splciKio-


Xa[ji-p<5-:T|To;, oj-t; oux oij-io; i^

zCyj ris glori.iin, fiiiisqiiis aliltM' scnlil, :iiil tciiipori ob-


TOij xatpot?, aXXot; 5XXo; Ytvijjtivor y.a''. -r.zpi

aaOpto? Po'jXeu(5;a;vo?. Et [Jt-v yap ou ("J!!) sciiiiiuir, iiliamaliaiiuiiit! suiriiiilc rorinani assiinicns,
[jt£Y[jT(ov
pnliilunuiue ilc maximis ri'l)us coiisiliuin capiens.
Toojy.uvr^Tiv, t.io; i^l Osot 5ti xou pa-TtijjtKTo;
Si enini Sjiirilus adoraiuliis iion esl, (luoiiioilo iiic
e'. 6i T:poixuvTi-?iv, TOo? o'J i:--ov; st 6i asiTTfjv,
ilciiui pcr lijptisnuiiii" cllciil? Si aiilciii Juloraii-
TTio; o'J 0co^ ; "Ev fjpTr,Tai Toij k-j'Ji, f) xpuatj Tt^ (GO)
iivTw; cf.pi. -/.xX ff(OTT]pto?. Ka\ -api [jtlv to'j IIvju- iliis, aniion coleniliis ct vcnerainliis? Si pono ve-

[jtaTo? fiiJttv, :?] avayivvriJi;' napi 5k tti; avayiv- ncranilus, annon Dens? Uiinni uni colucici, ac verc

ava-)ai£io;, aiirca qnxilam ct salnlaris esl Iiaic caiena. Ei qui-


VT]a£(o;, ?! avazXajt;' T:api 6k ttis fj

(Icni a Spirilii rcgoncr.iliunnin lialicnins, a ic;!«iic-


E-tyvtojt; Tr,c a^ta.; to'j ava-XajavTo;.
lalioiie iiislauralioiieui, al) iiistaiiialioiic c();;iiilio-

iicin (ligiiilalis illius, a qiio iiistaurali suinus.

K0'. TauTa ijtkv o'jv £t-ot ti; av zh aypayov uTto- XXIX. llcc quitloin siiul, qu;c ab co allorri

Giucvoc (61)' 1^,5^1 Sk i^i^si aot xoA 6 t(ov [iapTuptwv queaiit, ([ui s|iirilus (liviniialoin nullo Scriplune

Ja[i%;, £; uv, OTt xa't Xtav h(yp3.'^0i, T) tou nv£'jixa- ^ loco nili conccsseril. .)ain \ero libi auclorilaiiun

To; 0£(iTTi; Ert^jt/OTia^Tat xoX^ [jti] Xtav axai.otc, [J.r,6t exaincn pioililiii, cx qiiiljus Scriplur;c lesiiiiWMi*

(iXXoTptot; Toij nv£u[ioxo?. SxozEt 6c o'JT(o;- rEvvi- atlmoiluiii coiilirmalam csse Spiritus (livinilaloiu

Tat {G'i) XpttJT!);, TrpoTpixEf PaTtTiiS^ETat, piapTup^t' ostciulelur, iis quiilein cerlc, qiii noii niinis .yo-

nEtpiJETat, avay-t (('•5)' 6uva[i£t; J-tTsXEi, ciu|j.Tap- liili ol oblusi fucrini, atque a Spirilu aversi. Sic

oijtapTEt' avipx-^^at, 6ia5ix£Tai. Tt [ip oO 6'JvaTat aiilcm cxpciuli; : Nascitur Cbrislns" : pr;ccur(it

T(ov [jt£YaX(ov, xa't tov &i6^ t! 6al 0'j TxpuGa-rrjpfJz- Spirilii.^''. n;iplizatur illo
'^''
: bic lesliinoniuni af-
;

Tat (Lv 0e&;, tcXtjv ayEvvT]ata<; xa\ ysvvTitiEcijc ; "EoEt forl''*. Tcntaliir illc'^' : Iiic abducit'^». iMiracnla eilit

vip Ti; i5toTr,Ta; p.£tvat OaTpl xa\ Tt(o, tva [xt] ille":hic coniilatur"'. Asccnilil iile": Iiic siicee-

ffuyx^^''; irapi ttj 0Ei5Tr,Tt, ty] xa\ TaXXa EicTa^tv ilil'*. Quitl eniin ailco magniiiii cl (liviiiuin csl,,
fl

aycJTTi xat £'Jxo7[itav (6i). '£-'(0 [jtkv tfptTTto Tiv qiioil non ipsc possit ? Quod lain iliv'iiiini iionicn

ttXo'jtov ^vvo(i)V Ttov xXf,3£(ov, xa\ xaO' 6t(ov 6vo,u.a- esl, quo non, exccpto Ingcniii ct Geiiili noniine,

T(OV ivattrXUVTOUItV oi TtO IIv£'J[JtaTl aVTtT:tTCT0VT£;. appolletur? Patris eiiiin ct Filii proprietales inco-

nv£'j[jta f>Eoij XiYETai, nv£u[jta XptffTou, voiJs Xpt- luiiies alque inlcgras ipsis m.-^nere coiivoiiiebat, ne
aTO'iJ, nv£'j[jia Kupiou, auT^ K'Jpto;, nv£ij[xa utoOs- alioqni apiiil tlivinilalcui, ([ikc 575 alia quoque iu

a!a;,oXr|0£!ac, eXeuOepio;- nv£iJ[Jtaaotpt'a;, t;uv£c;Eto?, ortliuein ct coiiciiiiiit;ilem aililiixil, coiifiisio exsi-

SouXt];, iix'Jo;, YvdiTECo;, EuaE^Eta;, (fo6ou 0eo'j- xal ilercl. Eipii.loni ipse ail laiilam noiniiiiim co|iia;»i,

Yip Tioir^TixJjv TO'JTtov i-avTojv, TiavTa ttj o'j<jia advcrsus qii.un froiitem perfricant, qiii Spirilui ail-

TXr,poiJv, TTavTa auvixov, TrXTiptoTtxiv x6T[iou xaTi veisaulur, lotiis coiiorrcsco. Spiritns Dei" dicitnr,

Tr,v 0'jaiav (05), axt'J,OTiTov x6a[jt(o xoTa Tr]V 5'Jva[jtiv, Spiriius Cliristi,mens Cliristi'\ Spiritus Doinini'»,
iYoOov, EuOki;, •fjYs^Jtovtxbv, tfuaEtou OdsEt oYtoJiijtE- ac Dominiis i|ise"'', Spirilus adoplioiiis", vcri-

VOV, [i£TpO'iJV, 0'j [lETpOU[JtEVOV, [jt£TEXl5,a£V0V, 0'J [JlET- lalis", libcrtalis" ; Spirilus sapieiitix, prudeiili;p,

iyov, T:Xrjpo'jv, o'J TTXT]po'j[jt£Vov, auvdxov, o'J auvEx^- consilii, fortilntlinis, scicutiae , pielalis , tiiuoris

[jtEvov, xXT]povo[jto'J[ji£Vov, 5o^a J6[jiEvov, auvap'.0;jto'j- Dei"", ulpotc horum omiiium cfliciens, oinnia cs-

(jiEVov, £7:aT:£iXo'J[Jt£vov, 6axTuXo; 0£o'iJ,T:'jp (b;0E6;, senlia sua implons, ouinia coutinens, muiidum
£.i; E[jt'.fa-tv, oI,aat. Toij 6,aoouatou- nv£'iJ[jLa to TOfri- quantum ad essenli;im iniplens, inlerim ipse m.ijor
aav, T^avaxTtfov 6ti §«-::: iaptaToc, 6t' ivaaTaaEOj. quam ul mnndiis vim illiiis et poteuiiam capore

nvE'J,aa t6 •|-tv(Ji)3xov ixTtavTa, to 5t6aaxov, to 7:v£( D possit": boiius*^ reclus, principalis", natiira iioii
" Job XI, 17. »' Maith. xwiii, 19. " Luc. ii, 7. «'Luc. i,3.o.
i^»
Liic. ni, 21 <""
ibid. 25-

Luc. IV, 1. «»ibid. IS. '^'.Mallb. xi;, '-22. '» ibid. 28. " Act. i, 0. '- Aol. ii, 4 I Cor, II,

M. '•
Itioii. viii, 9 sqq.; II Cor. lil, IS. Sap. 1, 7. "' Tlireii. iv,20. ^"
Koin. viii, la. ^ J»ai
XIV, 17; XV, 20; xvi, lo. ''
II Cor. iii, 17. sa. XI, 2 sqq. '
s;ip. 1, 7-10. »" Psal. cxLii, 10. " Psal.
L, 10, 12.

(.'i9) Ov. Or. 1, o'>~£. 'Aia^tX^xtov ::£,o't to'j nv£'J[^.aTo; oijTto ^Tiaiv IlaVTa
(60) Xpticrr} Ucg. bm, xp'J'tTt;.
rii;. [Jikv -ttXtipo^jv tt] 6uva[jt£!, [jt6voi; 5c ov [i.eO£xt'j; Toii;
(61) 'Y.iodiiisi-oi^. Uog. a, u-oTtOsijtEvo;. ii?tot;. Ka\ 6 aYtoc 'AOaviTto; Ta6E o^JTat; Xiqim
(62) rK»-)-(:ir«(. < Gcneraliir, conoipitnr. i Nani le- EaTt T0'J TTavTi; xst" o'Jatav, £v -a-
X£-.-Ef 'ExT?;; [tEv
gitiir, Luc. 1, 55. i Spiritus s.uiclus su|ierveiiiot in at 6s ESTt Tai; lauToiJ 6uva,ij.£af i Viilo iie iiiiiiiiit;i-
10, ) etc. lis viKibus sori|)liim sit, qiianliiin ad iiolejiti;iiii ot

(05) '.U-dyei. Par., ovta^Et, : sanctificat. i e^sciiiiiiiii. liioniiii liasiliusoap. 9 ad Aiiipbiliioliiiiiii.


(Oi) EvncCjifai-. Sio trcs Kogg., Coivl. I, Orat. do S|iiritii siiiiclo sic ;iil Oiiinia virliilo iniplons ;ic
:

1,010. Iii ed., ixo-ijttav. Sio logii lliliiiis, enei lit : pnlonlia, sed ab iis soliim, (|iii di;;iii suiit, jK^roiiu
< QiKC alia quni|iie, ali|iic ;ulei) ciiiifusioiiom i|)sam, polisl. Sancius eliain Ailiaii.isiiis iisdoin verbis lo-
in ordiiioiiiadduoit. conrusii) exsislerct. > qiiiliir : Exlrji liauc roniin iiiiivorsilatem csl, si
(1).")) xcrrjicv KUra r'i\i' cvciav.
lHi)fA'j-i)cvr csseiiiiaii) s|ieclcs; inomnibus aulem esl, siia ipsius
Solioi. "Opa [JiT] EvaXXa^Ei t6 (,t-.'vi xaTa 6'jva[itv
: potcslalc. t

xal o'Jatav. K.a't yip 6 BaatXsto; cv xto 0' tiov TTpb;


1G7 S. r.REGOnil TilEOLOGI 103

graiia sanciificans" noii saiielificaliis , infiiKiis, A S^^ou 6^5-£' >«3l\ oiov, &5r,Youv, ),a>.ouv, imstiXXov,
iinn iliineii-iis, impcrliciis, non parliccps, iniplcns, icpop:sov, napo5uv6;ji£vov, TstpaJo^UiVOV, aTcoxa/.u-ti-
non iinplclns, conlinens, non conientiis, li:crcilllalc x'jv, (fwxtSTixiv, ftjjTtjciv (iaXXov ol, auxovwi; Jtal

accepliis'", Rlorificaiiis, Palri ci Filio connnmera- «(or;, vaoTiotoOv, 9£0-otouv, TcXstouv ioGzz y.xX T;po-

Uis'", minacilcr ileimiiliauis, Dei iligiliis'", ignis ** ).a,a6aV3tvT() ^a~i3[j.a, JTrt;r,ToTcjOat (G6) |;.£Ta xh

laiuiuam Peiis, ad oslciiilLMiJiim, iit opiiior, qnod pa-Ttjfjta- evspyouv o-af^zb;, [i.tpi.^6}xz\ov hj yAWo-
cjnsilem csscnliac sil : Spiritiis qui contliilil, qni per ca:.; nupivaic, otatpouv yap'.(!}j.aL-ca., toiouv 47:octo-
bapiisinuni ci rcsnrreclioncin denuo crcat *' Spi- Xou.;, T.o<.[xhja(;, xa\ otoa-
: TTpo-.f-fjTa?, i\i3i\"{£.'k\s-:3.i;,

ritns oniiiia cognoscens"', doeens, ubi vnlt ei qiiaii- GzaXouj, vospbv, TMl\>[xzpl;, aa-fk?, Tpav^jv, dp.(5),uv-

liiin vnlt spiraiis ", (liicauim pisebcns '-, loipiens "^ Tov, (iy.(I)).uTov (o:::p (G7) tjovSuvaTat, zh (G8) cocfOj-
niitlciis '', scgrcgans " : Spiritiis qui ad iram iiici- TaTOv za't i:o),UTpo-ov Tat; £v:pYiiat;, xa\ !ja'.fr,vt-

lalur, qui leniatnr '", qui rcvelai, qui lucein ac vi- 'aTtxbv T:avTt))V, xa^TpavwTtxbv, xa\auTc5ouTtov{G9).
tamafTert; inio qui ipsamet Uix et viia cst:qui xat (JtvaXXoiwTov). TiavTOOuva;jtov, T:avTE7:t'(Jxo7:ov, 6ti

leinpla cllicit, deificat, perficit ila ut, cl liaplismum •iiavTiijv xwpcuv T:v2u,aaTiov, vocptJJv, xaOapwv, ),s-

anlevcrlal, ct post baplisnuim reqniralur : qni oin- TTTOTaTtjjv (aYi';),!x;T)v, oTixat, ouva(j.:tov), io3Ti£p xa\
iiia cllicil, qiixciiiH|iie Deus ipsc, qni in igncis liu- " TTpo'f r,Ttx(ov xa\ d-ojTo),tx(I)v, xaTd TauTfjv(70), xa\
giiis diviililiir ", qiii doiia dislribiiil, qui apostolos, oux iv Tot? auTot; -6ttoi.(; (aXXcov 6c dX),a/ou vJVc[j.rj-

pnqilietiis, cvaiigelistas, paslores et doclorcs facit : [Jtivtov), 0) orjXouTat zb dTrsptYpazTov.


Spiriliis iiilclligens, miiltiplcx, aperliis, clariis, inconlaininauis, inininicqiic iiiipcdilus '" (qnodidcm
valct ac si dicercm, sapieiilissinuis, agcinliqiic faciilt.ite vaiius ac nuiitiplcx, omiiia (xpliiaiis ac de-
clarans, arbilrii liberlale [irxditiis, cl iiiiniutabili^), onuiipctens, oniiiia lns-tians, pcr oiiinfs spiiitus pe-

netrans ", inlclligcnles ,


pnros , lenuissiiiios (boc cst, pcr angclicas, nt- (ipinor, virliilcs), qiiemadmo-
diiin ct pcr propbilicos et apostolicos, eodcin leniporis momenlo, nee tamen in iisilcm locis {
alii

eniin eornm alilii fiisi ac sparsi eranl), qnoil quiiloin pcrspitue oslendii, ciiin nullius loci circuni-

scripli'jne cocrceri.

576 ^^^- Q"' '''''C (licunt, ac aoccnl, aiqiic A'. 0! TauTa Xeyovte; xaV StoaijXOVTE?, xa"i Tpoi
insiipcr raracleluin alium ', velul alinm Dcuin, iio- y- (^') SXXov napdxXriTov , oTov dXXov (hh'i, ovo(j.d-

niinanl, qni bl.ispbeiniam solam Edversiis cuin pro- Civte?, oi tt^v si? auTov (72) pXaa-.fr, pttav (Jtovriv tlo6-

laiain incx|)iabilem ^ esse sciunt, qui denique Ana- C -r; djuYXtop''l'°''' ^^ "^^^^^ 'Avaviav xa\ ttiv SaTTCfctpav

niae et Sapbir.T, poslquam Spiritni saiiclo menlili outo) cpo6£ptti? aTT)XtT£uaavTE;, It.ziSt] ^ij^EuaavTO xb
essent perimle ac Deo , non Iioniiiii , mciuiti nv£U[j.a tJi StYtov, tb; &zhv tijuaajjievou?, oux avOpti;-

cssciit', tam borribilem infamia: notam inusserunl t:ov ouTOt Tt aot ooxouat, T:iiTspov 0e?jV tJ) nv£u;j:a
quid laiiilcm libi vidciiliir, Spirilumne Deum pra;-
xripuaastv (75), i) dXXo Tt; 'i)? Xiav ovtoj? Ttaxu? Tt;
dicare, an alind qnid? Quam crassics iiigcnii, alqiic
eT, xa\ T:(3p[i(o Tou IIvsu[j.aTO?, etTouTo dTTOpsi;, xa\
a Spiiiiu procnl rcicoii, si de bac re diibiias, ac
OiT) Tou Stod^ovTO? (7.i). At [xlv ouv xXf,3£[;, Toaaij-
doclore opiis Iiabes! Ac tot iinminibiis, lamvivis,
Tat, xa\ ouTWj Tt Y^p Sii aot Ti; z-aX
'i[i:ii'jym.
et cjpresbis, in Scripinra Spiriius appcllaiiir. Qiiid
t^Tjv (7.'i) pr|[j.aTtijV[j,apTu.ota? T:apaT:GEaOai ;"Oaa 5i
pnini testimonia ip^a libi ad verbniii produrere at-
bic quoqiic bumilius di- xdvTauOa XiY^Tat TaT:£iv(yTepov 'zh SiSoaOat, -h dT:o-
linet? Qu;ccunqiie .'inicm
aTiXXiaOat, zh (Jispt^EaOat, ih xdpta[j.a, xh 6t'jpr,p.a,
cnninr, velul quod detur \ niitiatur », distribuatur %
insnflbilio pollicita- zh e[;i-fu3ri[Jia, f[ £T:aYY'Xt'a, :?) UTrspivTEU^tj, etTs
cbarisma etiain ', duiiiim ^ , ',

inleicessio ", ac quid aliiid bujiismodi, ne Tt dXXo TotouTov, tva [jt^ xaO' ^xaaTov {7G) lixo), btzX
lio ">, si

commemorem, ail piimain causain referri T'(;v T:ptoTT)v aiTtav dvEVEXTzov, tva t6 i^ ou SEtxOfi,
singiila

dcbciit, nt, ex qno sit," osiendaliir, ac iion tria xa\ [J.Y] Tp£t; dpxa\ [j:£;jt£pta[jLivat T:oXuOito; T:apao5-

nrincipia divisa, pioindeqiie plurcs dii aJmittanlur. D xOtoaiv (77). "laovYdp zk dai6£tav. xa\ la6E).Xt(jj;

"'lln'!! viii M sqi|. «' Epbes. 1,


»' .liiaii. iii,
13, 14. «SMallli. wviii, 10.
"' l'bal. Aci. x, 19.
»'
"Luc. xi,20.
''*
"» Act. ii, 3.

Act. xiii, 4.
"-hun.
»» iliiil.
111 'i
""
1 Ctir 11 10-12. 8 c\lii, lO.
9 ' '»«
Ad XVI G 7 " Act. 11, 5. " Sap. vii, 22. " 1 Cor. ii. 10. ' Joaii. \iv, 10. « Mailli.
-' "

- ..
. llcbr. .. 'I Coi. xii,50. 'Act. II, 38.
XII,31. 'Acl. v, ,) sqq. * Lnc. XT, 13. ' Joaii. XV!, 7. °
.
ii ,

Gal III, 11. ' Uiiin. viii, 2G.


•Ji..m. XX, 12. •»

et Colb. iiliircs, 1 aliiipie pbues. £i;


^66) 'E:tiCn^syeOai. Sic Regg. _{72)
£T:t:r,T£tTat
Coisl. 1. Or. I, clr. In ed.,
a et Coisl. 1, xr,puT-
"O.-TPp. Sic pliires Kcgg., dno tuisl., 1
ar..
(G7I
Coinb., cic. lii ed., ('oT::p.
<(i8) Td. Diio Ki-gg., '<:>. , .

m)AvTf:^.ov(ricr. < Libcr, » vcl etiam, < cnjns


vobuilali nibil rcsistil. >

Tavror. Or. 1, touto. In noniiullis, Tau-


(70)
16.
(71) TTpcc r«-
iTt lU
1(19 OI^ATIO XXXI. - TliLOLOClCA V. 170

cuva}ai, v.3>. 'Apsiavwj Siaixriua!, x!> [jl^v tiT) Trpoj- A l'aris ciiiin inijiiclalis c>l, vcl Sabdlii iiiorc pcrMi-
(ij:T(|), TO 6i (78) Tsi; (fjjiSiv. iias c(>iiiit^clcrc,vcl.\iii iiislar li.Tliiras Jisliii;;iicic ae
soparaie.
AA'. 'fl; sYwyc raUi S'.aTx:'}a[iivo; -p^; ^iiau- XXXI. Eniinvcro ctim mciUij cmiosiialc iniiliiim

Tbv (79) Tfi (fiXoTTpaYlJi-ojuvTi Tou voO, xal ravTa/<- iliU(|Uc iiiccum coiisidcrassciii, alt|uu oialiiniem un-
03V t6v Xoyov EiiOOva;, xal st;twv ccxiva Tivi toj (lccunqiic C!i|>loiassciii, ici iaiil;c imagiiicai (]uaiii-
T030'JT0'j 7:paY,u.aTOC, ojx E3)(0v wtivi xpr] Tttiv xi- ilaiii c.xquirciis, ciii Uiiiilcm rcniin inrciariiin tliviiia

Tto (80) TTjv 0;:av c^ujlv TapaCa),£iv. Kiv yip |jiixpa illa iialnra coiiiiiaiaiula sil, rcpcrirc noii [Hiini.

Tij 6;jio!o)3t; EupcOii, tfz\iyii \).z -h ~Xiov, (itoEV xi- Qnamvis ciiiin cxit^iiaiii aliiiiiain siinilitiiiliiicni in-
Tto(Sl) ^£Ti ToO u7:o5c!Y|jiaTo?. 'OyOaAiJi.(Jv Tiva, xal vcncrim, iiiajor lainen nie (lais fiigil, liiiiiiii|uc ine
7rr^y7]v, xa\ TioTafJiiv £VEV(3T,Ta, xa"i yip xal <5i),Xo'. (82), ciim nieo cxcmplo relin.viil. Ociiliim quciiKlam, ct
[iT] T(jj jiiv 6 IlaTT^p, T^T) oi; (i ^'i?i?, tio ol (83) t^j roiilciii, cL fliivinm niilii pniposiii, ipicniadinodiiin
nv;'j!jia Ti j.Ytov avaXoy(j); s/r] (8't). TauTa yip outz alii quoiiue, ut vidcrcm, inim Palir ciiii: ociilo, Fi-

j^p^iw;) 5ii<iTr,x;v, outs iXXT)Xti)V o-Jp;5r,XTai tt] (Juv- liiis cum roiilc, Spiritus cum fluvio iiroporlioiiequa-

EXs!?' xav Soxil (8.i) ttoj^ Tpti'iv loi^iTTiit Td(ji.vsaOa'.. dain conveiiiret. ll;ec enim, iiec lenipore ilisiiii-

'.VaX' £5st3a, 7:p(LT0v (ji^v (5ucnv ttvi Os^jttjto; Ttapa- " guuiitur, nec ob coiitinuitatcm a se invicem abruin-
oi^^isOa'. aTiitv oOx r/ouiav SiUTSpov 6k [j.t] t6 bi puiiliir : ac triliiis iiisii|icr propiiccililms (|iiodam-
Tco iptO(i(p 6ti TT,; eixaita; TauTT,; EitjiyriTat. "O9- iiiodo scindi videntur. S(,'d siiljiit iiic tinior, priiiiiim
OaX(jib; (86) yip, xal titiyt], xa^t 7:oTa[Jio; 'tv JciTtv iic fluxio (|i'.;cdam diviiiilatis slabililalis cxpcrs ad-
ip;0(Ji(o, ota^fipoj; ux^if^''^'?'^'''''- iiiitlatur. Deiiidc ne per liaiic simililiidiiuin iinum
iiuiiiero iiitrodiicaiiir. Oculus cnim, ct foiis, cl llii.

viiis iinuiii siint iiuniero, varie cfluriiiata.


AD'. niXtv^SIJT^p.tov^^S) £VjOu;jif,OT,v,xa't ixttva, XXXII. Solcni rursus, et radinni, et luccm 577
xal cfco;. 'AXXi xivTauOa 6405, jiptoTov (jtkv, (j.t] 3uv- cogitavi. Vcrum liic quoque mcluendum est; pri-
Osjt; Tt? e-tvoT[Tai ttj? iJjuvOctou tfujEoj;, toj-Ep mum, iie incomposila: natur.T} composiiio qiia;Jain
fjXtOU Xal Ttjjv £V •flXtt;J' OEUTSpOV 6i, (JIT] T&vIlaTipa cxcngitctur, queinadmodum solis, ct eoriiin, qu.t;
(XiV ou3ttono(j.£v, TaXXa o^ p.T] •jT:03Tf,30j(t£v, a),Xi snli insuiit; deiiide, iie P.itii quidciii esseiiliam lr>
0'jviiJ.£t; 0£ou 7rotf)jto,U£V £vu::ap-/oiJc;a;, ou)( 'j^- biiaiiius, leliquos aiitein siibiisterc negcmus, sed
EJTtoffa;. 0'JT£ ya.p axzlq, oOt£ 9(0?, aXXo? riXto^, faculiates quasdam Dei consiituamus, quai ipsi qui-
oXX' f,Xtaxa£ TtvE^iTTiij^jiotat, xal 7ioi(JtT|T£? ouTttoost?. dciii iiisiiit, non aiitem per se siib;.istant. Neq-JC
Ka"t a[j.a xh £lvai, xa\ t6 (it] Elvat, toj QzCj (89) ,r,-C
6(jj radiiis, aiil liix, alii soles siint,
ciiiin scd solis velut
(jt£v EV TO'jTOt;, ojov £x TO'j u::o5£ty(ji(XTo;, xa't livi qiiidam, ei substaiilialcs qiinlilatcs. Acpr;Blcr-
T(Jov £tpT,[jt£vtov (90) aTo::(i)T£pov. "Hxouia 5£ tivo; ca , ne siiiiul, et csse, el noii esse, Deo in liis dc-
xa\ ToiouTov CiTOYpicp^^^^Toj Xoyov Map(JLapuYf|V Ttva .iiiis (quanlum ex lioc exeniplo colligi polesl), id
f,Xtaxr,v zoi/M '::po3aTTpa-Tou3av, xa't TEptTpi^AOu- qnod supcrioribusctiam absurdiiisfuerit. Quin ctiain
3av £5 uSiTcov xtvf,3£toj, f,v f, ixT\.; uTOXa€o'jaa oti aliqiicm aiidivi liiijusniodi similitudiiiem adiiinbraii-
Tou b/ (jtijo) dLipni, s.'.zix GyzOslGa. (91) Tto ivTtTU- tciii. Fingebai splendoreni quenulain solarcra pa-
T:t;j (92), reaXpL?); ivivsTO xa\ (93) iiapioo^o;. "At- rieii airulgenlcni, aquarum niotu tremi-
atque ex
T£t (94) yip rroXXat; xa\ TOXvat; Tai; xtvf;3£3LV, scentem, quem, cuni radius per iiitermedium aeiem
ou/ ev ou3a (jLaXXov, i^ uoXXi, ouok 7:oXXi (taXXov, susceperit, postea solido acreniieiitecorpore repres-

7] £V, Tto Ti/£t TT,; 3UVii5oU xal TTjC StaSTaaEto;, Tji^LV sus, miraliilis qu:edam subsnltalio exsistit. Mullis
8iJ/£t xpaTT,Of,vat, 6ta5t6pi3xou3a. eiiiiii crebrisque agitaiioiiibiis subsilit, ita ut non
inagis iinuiii sil. r|iiatn niulla, iiec nirsus magis niulta, quaiii uiiuin; ac lanta celeritale coit vicis-
sim, ei (lissocialur, ul priiis quam oculis lenealnr, fuga se proripiat.

AP. 'A).X' o'J5£ TOUTO (9.'j) Oi30at SuvaT?(V £,ao\, D XXXIII. Sfd nebocqtiiilcni ipse constiliieic pos-
6t' £v ,ul"£v, oTt TT]v (JicV Ti XLvf,3av (9G) xa'i :;ivu of,- sum: primum qiioniam, quid s|ilendori illi motum

(78) Td ftf... zd Si. Trcs Colb., t(o (tkv... t^Tj (87) lluMi'. Tres Regg. et Coini). t] ::iXtv.
6i. (88) "HJior. Sic coild.Priivc iu cd., f^Xto;.
(79) Tlp6qijiavz6r. Decst iii Reg. a. (89) Tii> &EM. Duo Coisl. addiiul, (jt^jvt;), et Reg.
18O) -XpJi rtor ;<ijri<j. Sic ires Kegg. et tres Colb. a, (Jlivt;) Tto IlaTpf.
!ii cd. dcest t(ov. (90) Eifrjiiirwr. Duo Coisl., T:po:ipT,[jLivtov
(81) <l>euxei fis n.U.or, dpii" xdzio. Plerique
rfi (91) XyeUElc-a. Eli.is, /£0£i3a, « dilinsa. >
codd., cf£'JY£L xh rSkv.m ai:fi'j [it xiTto. (92) 'Arr(r(;.T(,). Coisl. 1, ivTtTOL/i;), j parieic. 1
(82) Kal ii.l.loi. Deest xat iii Or. I. (93) 'Eysrezo xai. Comb., £Yiv£T(j Tti;. Sic etiaiu
(83) ToiSi. Duo R.gi,'.cl C.iisl. 1, ttj 5i legilliill.
(84) "£x;(. Hegg. a, b, e/el. (9-1) "Azrei. Sic duo Coisl., Par., Comb.; eic. In
(So) Kdr Sc)cEi. Reg. a, xav ooy.fi. Trcs Colb., ed.,arT£t.
Bas., Bill. ct Leiiveiik., 7.a"t ooy.ti. (93) Tovzo. Tres Colb., to'Jt(;j,
(80) 'O^0a.l{it'(;. < lloc loi-o, 1 iiKiiiit ex
P.ill. (96) Td niriicar. « Qiii Imiic spleudorera nioveat
F.lia, « sigiiilicii priiKi|)iiiiii fijutis, e (|iki, Kiiiquam (ncinpe venlus), nolum est. t

ab oculoliix, promaiiale terra proriiimiciib. »

Patroi.. Gr, XXXVl.


171 S. CnFXURlI THEOLOGI 172
aOerat, aiiinodum pcrspiciiiim cst : at Dco niliil aii- a /.OV •
6soO CZ oiofV TrpcSSutJpOV, iv" I) TI T^ ToiJTOV

iii|!iius csl, quoci ipsi motum dederit. Ipse (luippe xzxiviqxo; •


auTbj [jikv yip ndvxojv ai-:(a , oiTiav 6k
Diiinium caiisa esl, iiec aiitiquiorcm causam liabct. 7:p:36'jTlpav cJx £X^i. AsuTspov 51, oti xivTaiJOa
nciiuic qund iiic earumdcm rcniiii suspicio occur- Twv aJTwv iJ--ovoia, ctuvOejsco; , •/'j~E(o^, OTTdT0'j
lil, iiiuiiriini composiliiinis, dilTiisionis, iucerlivque xa\ oj Ta-;!a^ '.fussto;, uiv oiiovt evvoTiTeov T:ip\

cl iiislaliilis natura', quaruni nihil dc divinitate co- 0£ot*;to;. Ka\ 6).to; oOSIv ks-v/ 5 [loi ttjv Siavotav
giiaiidiim cst. Iii siinima iiiliil est iii quo nicns nica l'j-riiiv tT:\ Twv u-oo£iYijiaTiov Oswpoij^ni t^ tfavTa-
};radum liijerc qiieat, duiii, quod imaginor, iii cxcni- Co;J.£vov •
itXtiv si' Ttj hj Tt ).a6wv ttj.; ^ly.iwo^, u-'
idis coiisidcro ; ni forie quispiam ea aiiimi Kquitaie s.\jy\iMiJ.OTJ'/T^;, Ta ).oi-3t p;'.}/£i£v. Ti\oq ovv 'iooll [AOt

sil, utcum uiiuiii aliquid c.\ proposila imagiiie ac- xpiTt^Tov civat, TJt; [Jikv Et-zciva? x:tipzv/ iasat, xa\

ceperit, rcliqua projiciat. Poslremo itaque lioc milii (j/tti;, ('j; liTraTTjXa?, xa'i tt;; a).r,Os(a? TTXcIaTov aito-

consultissimHuivisuiii cst, ut, iuissis faciis imagini- fi:o'Jia.;, auTbv Si ttj; e'j(i:6:aTipac ivvofo; ^/'^P'-'"

Jjus illis, alqne umbris, ut fallaciLius, piiirimunique vov, It: oXiYtjiv pr,|jiaTt'jv l3Ta[Ji£vov, i5Sir)Y(o tw Ilviij-

a VL'ril;ue reiiiolis, piaiii ipsc cogitalioncni, lidemque [10.-1 -/p^oijisvov, -iiv IvTcuOsv aXXaiJf.J/tv eSiJoMv, Tau-
nioid^icius relincani, alqucin paucis verbisinsisiens, Tr,v £i; tiXog 5ia'f uXaiTovTO , to; •^vT]<jiav xotvoj-

uuccque Spiriiu sancto uiens, quemque liic splen- B vov (97) xa"i iiuv(5[it).ov, t?/v oiijova toutov Sto™-
(lorcui acccpi, liiinc ad e.xtrcinum usque, lauquam p:'J:ciOat StaTeixvovTa (9S), xa\ tou; fiX),ou? ::c(Oetv

fuluiii socium ei congerionem cusloiliens, aeviim lioc Et; 6'JvaiJttv, TrpoTxuvsiv IlaTcpa, xa"t Vlov , y.a\

trajiciam, aliosquc pio viribus adducam, ut Patrem, nv:u,ua oyiov, ttjv (Jiiav Oc(5Tr,Td te xat S'Jva[j.tv (99)*

ct Filium, et Spiriuim sanclum adoreiil, nnani divi- oTt a'jTtp xaia S(5ca, Tt[j.r;, xpdTO.;, et.; tou; altova.;
nitalem ac polentiam ;
quoniam ipsi oniuis gloria, Ttijv aiiovtov. "Aar.v.

!;oiior, iuipcrium in SMcula sseciilorum. Aineii.

(07) Kcirurcr. Sic codd. Mendose in ed., xoivto- (99) Kal Cvrcipir. Picg. a, xa't PanXstav, xo\
viov. oJva[j.iv, < cl regniiiii, cl |ioiciiliaiii. i

(98) Aiaziiirorza. Deest in iribus Colb.

578JVI0NITUM IN ORATIONEM XXXII.

I. Tlieologiois orationibiis cgresiaui, « Da nioiifralione in Ji.spulalioiiiljus servanda, »


.suljjungimus oralionom. HiBC siquidcm ad tiicojogicas, el arsumento, el lemiiore |iroxime
accodil. Dudura enim, ul jara s,-E(ie in pra?cedtnlibus nionilis vidimus, lia?reiicorum furor
varios ne ingimles Constanlinopoii tumultus excilaral. Sacra et pretiosa Cbristi tiinica
vindcipj;iquo sacrilefiis irapiorum maiiibus dilacerabatur atque adt!0 trisli? et calumitosa ;

(,'ial !i;s temiHirilius Ecclesiffi lacies, ut confusa omnia et peiturbata vidercntiir. Cum igi-

tur Grcgcrius in liieologicis orationibus dilucide ac inviclissime Trii itntis doclrinam


)iropugnasset, af. sa;pe sa^pius totis viribus iiiiguarum piurilum penitus compescero ten-
las^t I, nunc dcmniii ile moderatione, qufBiu dispulalionibus servanda est, liaclare aggre-
ditur. Ac priniO quidem Inmultuum et dissensionum origiiiem ducit ab .iniiiiornra pelu-
lanlia, et a lemerilale, qiiam « insciliffi liliani » nominat (n. 3). Ex bis cnim fonlibiis
dii.iaiiat quidquid lum in doclrina, lum in dis|iutalionibus vitiosum est. ldc;rco ex reriiin
crpatarniii ordine, pastores siraul et gregcm ad jusiiiiai ordinisqun legcs ainanter invilal ;
.liliie ex elcgaiiti curfioris cum mcinbris simililiidiiie, ostendit diversos esse in Ecclesia
oniinis gr.idiis, et diversa meinbroium nflicia. «Alii, in(iuil(n. 11), dominantur et pra3-
sunt, i.lii purent ac reguntur; et qiieiiiadiiioduiii iiilcr cos ipii subsunt perniagiium repo-
riuir discriiuen, ila eliam inler pr.ifcclos non jiarva difrcrentin est. » Quod quidem probut
ex Aposiolii, qui ait " « : Quosdam [losuil Deus in Ecclesiu ,
primum aiiostolos, secundo
jMopbetas, lertio doctoros, » etc.
il. Dcinde sileiitii donura eo raagis cxlollit, quod nos ab ampiiori et graviori poricuio
relrr.iial. Arduum quiiijie esl ao pordilTicile, tion solura res divinas raente conseiiui, et
"verbis explicare, veruui eliam purg.-ilas aures iiancisci. Noii inde lameii ad omno dispii-
l;iiioni« genus aditiim occludendum [)ut;it sed jiibei a ;
perlinaci conlenliono abslinere, ac
jineter iegeui et onlincm docero omnino vct;it. Quemadmodura enim niraia in divinis
rebus lardilas, ila iiiuiia eliaru fesiinatio eodein periciilo labornl. Bona quidein s|iiritua-
li,i,quns tuin in veli-ri, lum in nova lcgo recondunlur, sunl oinnibus bominibiis coramii-
iiia. Ex his unusquis.pie (iro modulo baiirire debel ; sed inaxime cavendum , ne qiiis
nniini clationo novilatem airectans, cl nd ('(elum nscendere cupiens, prajciqis in iib^ssum
roriuat. «.Meiior esl » enira « paniier aiubiiluns in siirqiliciiale sua,» qu;\iii faliius labiisipiu
perversus, iiui contenlionilms cl arguiiieiilis iiU'|)le alquo imjicrilo conlidil ". Naui si quis
lingunm Ireno coercere non [lolesi, i|isi ccrlo furero ac insanire contiiigel. Hinc omiiest
et praclalos el subditos, ad humilitalis virlutem cohortatur, uosque slimulut, ul, in omni-

»' ICor. XII, 28. " Piov. xix, 1.


y> ORATIO XXMI. — DK MODEflATlONE IN D!SPL'TANDO. 171

l)us dc (Idctrinn liisputntioiiiliiis, Clirisli voii pastnris inansiiulii(Jinem ac lioiiigniiareic


iinitcniiir ; (t siciit «in doiiio Patiis nijuisiones niiiil;o siiiit'•,» ila iinusquisiiue 579 pi r

viaiii silii propiiain nc, pcciiliarcni j^radialur. Alia pliira orudite iierlractat, (juio iiliiiaiu
oinniiini nniuiis et cordihirs csseul inscripla, ac pifccinue ooruni, fjui « pliilosopliiio arli-
licia ot appnraliis, volul il^lgypliacas pla^^as, » nt ail Theologiis (n. 2j), « in Ecolosiain
iiirorunl. » Tiinc nanifjin! contontionos, siliisinata el liiErosos jirocul facesserenl, ac piira
voritas puris iiiontilius ali oninihus Iractarotur.
III. Inconcussuiii videri dohcl, luinc oralionom Conslanlinopoli, in frcquculi honiinuiii
r(i>t(i hahitam fiiissc. Hacin ro coiiscnliunt orudili. Veriiiii iioii ita persjiicuum i!St, utrum

a'iiio 380 aiit scquenti; utriinino ctiaiu iii Anaslasia, iii ijua |)riinuiii concionos hahiiii
(ireh'orius, niil in ninjori Coiislantinojiolit;iii;i> nrhis occlosia, jinst roddilns Calliolicis
ecidesias, ut coiijocl;iiil nonniilli, proniinli;it;i fiiorit. Haiic ulliinain senlontiam, ut verisi-
niiliorom, socuti sunt Horiuiinl (1) ot Tilloiiionlius (2). Idcirco oratioiieui istaiii adaniiiim
^81 rolercndaiii aihilranlur. Elias vero aliler sensisse videlur. N;im do liac oralione
jociuons, ail « Hacrollci ecclesias oiiinos Conslantino|ioli occupatas lenohant, uhi (jroyo-
:

riiiin liaiic orationoiu pronuiiti;isso tiadiint. » Hiiio si roiu cequa lancc perjiendore volu-
nujs, EliiO opinioni ultro accedenduin f;itohimur. Id onim suadeiit luec islius oratioiiis
voiha (ii. 1) : « Kxiguus et paujior suiii jia-^tor, [lastorihusiiiio aliis, ul jinrco dic;im, noii-
(luiii gratus et accejitus; qiiod, reclono jiidicio, an aniuii nialevolenlia liat, iioscio. » Quie
jirofocto non dixisset Gregorius, si, oxjiulsis luoreticis, ccclesia) jaiii a Theodosio Miit^no
Iradita) Catliolicis fuissent. Magnum arguiuentiim est hac in re Theologi siiontiuni. PriE-
teroa idem prorsus in ista oralionc ac in llioologica priraa scopus declaratur. Gregorius ,

eniiu utrohiquoostentlit, nec cujusvis liominis, nec cujiisvis teni|ioris osso de Doo (lisjm-
tare; sed qua modoralione id laciendiim sit, in liac praocipue, lum suo ipsius, tumaliorum
exomplo ac ratione domonstral. Undo nohis vorisimilius viiielur iianc oralionom, unatn
osse ex iis, tpias in pia^cedenli moiiito « iiitcr tlieologicas, diclas ot iiilorjoctas » (;i) ino-
niiimus; ac proindo Conslaiitinojiuli, in Annstasia, circa modium aiiiium ^80 lialjiuim
fuisse jiutainuj.
'* Joan. xiv, ^2.

(I) T. IX, nrl. 00, p. iOi. (3) Monil. ad thcol. o>:, ii. 3.
(^2) T. II, I. IX, c. 12, p. 209.

AOrOI AB'. ORATIO XXXIP


IlEfl r/Jr; (4) er tiaMc.£Cir evrn^lar, jful cti cv A De moderalioiie iii di.tputatioiiitiis srrvaiula, cl qnort
XarziX^ drOpdi.rfV, cvze :iarzL(; Kuifuv zd stepl noii sit ciiiusris liomiiiis, uec cujuiVis tcmuoiis ae
Qeov dta.liyecOni. Deo disjiutarc.

A'. 'E-siSr, ciuviXr/AoOaTi TTpoO'J;jitoj, xai ra/.uiv- l. Qiioiii.iin proniplo aninio convenisils, ,tc ilies liic

6f/ii)-o? f| TTavfjufi; (3j, y.al 6'.a touto iJ.il:z~ci. xa;- feslns niaxiiua lionii:ium freqiienlia celebralur, ol)

po; EpYaiia; (0), oir,z i'. Stojjisv rjij.Iv £;j.rop;u[j.a, zl idque polissiinuin nesoliandi occasio sc otTerl, age,

/aV 1J.T1 -.T^q TipoOujjifa; a|'.ov ziiq xotvri;, a),).a ys inerces quasdani vobis oireraniiis, si niinus conimuiii

tr,; 5'JvdiJt£ti); Tijs •fnjiExspa; (jli] ^vScSd-cpov. 'II [jtcv linic vesirae animorum alacriiaii 580 pare.^, viri-

•j-ap i-aitit -a [Jisijto , i\ Sl EijtfEpst li y.i-piy.- biis cerie nosiris baudqiiaqnaiii inrerioics. Illa ciiiiu

y.at xo£iJ30v zh xaTa S'jva,u.'.v Eis:viY><£'^ ,


^i
'^^ "^v niajora postiilal, liae auteni niediociia soliiiii pvx-
ulzlr.zi^j ("). OO yip 6 [it) ouvr,0£i; la -coiaOxa u7;£'j- slaiit atque atlerunt. 1'orro s;(tiiis cst, iil, quodper
O'jvo;, o),/,' 6 y.T] fiO\i).Tfie\i UTiaitto;, y.av Tot; Oeiot; f,icult;ites licet, afferre, quam ollieio proisus deesse.
o,u.otti);, xav ToTs (ivOptoTtivotc 7rpdy;j.a!i'.v. Ei,u'i ptcv Non cniin qiii hujiisinodi res noii potnil, in judicium
::oi;jit;v d/.iyo; xal itivr]; , xa^L ouiiti) tot; aAXotc vocaniUis esi ; sed, qui noluii, in culpa li,T;ret, sive

lipijxtov T.r,iii.i^vr ou-oj yap eiTT£tv [xi-ptov , ei^s de divinis, sive de liuiiiaiiis loquaniiir. Alqiie ipso

Tr,v ^'OSoziav (8) xa''. -iiv opOV/ "Aofov, eit; oia [/.:- B qiiidem exiguus el paiiper siini [laslor, pasloribus-
zpo'|uxiav xa't eptv, 0'jx oloa touto • '0 Oec^; olde, qiic aliis, ui parce dicaiu, noiidum graius atque ac-

a Alias XXVI Qii.e aiiiem o2 crnl, nuiic 42. — iiiocia contraberc, de (|uibiis aliqiiod i|)sis lucriiin
Il:iliita aiiiio 380. aiceilil. >

(4) riFf} r)]c. clc- Or. 2 aliique nnnniilli coilires (7) 'E.l.le/.Teir. lii nonnullis, Omt.z:-/, i iiuain
liabenl laiiliiiii Ilspl -r,; £'OTa;'a; ev xaT; 0'.a),£5£
;
prorsus ilelictTe. i

a:'i 1 I)e nioilcralioiie in dispiilationibiis. > lii qul-



(8) Ei'zE Ti}r evdoKiar, elc Or. 1, z':-z 6t' £'j-
liiis(l;ini : Il:p"t fU6-.T-.o;, « De (livinitale. » Soxiav. Aplior Conilielisio vidctiir vox £-Joo^'av,
t ob relebrilatem. > Egu vero crediilerim, Gregoriiiiii
(,=)) 'H .Trtr?'/}i'f(c. < Dies festus. > lla^c oralio
pronunliaia est lii lesto (piopi;iiii iiiarlyi iiiu. tied, alludere ad h;ec verba Aposioli, lUiilip)). i, 15 'ft- :

(iniiMin fiierint isti martvres, ignoratiir. tos eiiim V£,; ,u£7 xal o:'x 9O0VOV xa''. Jptv • Ttvi; oZ xa'i 6t' £u-

iiiillibi in loio istius oratimiis decursu noiniiiat Tlieo- Soxiav I Quiibiin qiiideni et [iropler invidi.iin el
Jogiis, conlentioneiii quid.iiii auteiii [iropier l)oii:iiii voliiii-
;

(0) liaipoi: l^pxaaiac:. i Negotiandi lenipiis. Mos l;ileiii, > elc. Liide lccc verba, £i'T£ -.r\'> euooxiav
esl, » liniiiit Klias, « apud lioniines, in celelirit;ili- xa'i opfj^jv 'Kv;o't, sic reddenda ceiiseiniis t sivc pro- ;

bus ac niercallbiis piibllcls, qnaidam iiiter sc incrci- jiter Lonain voiunUite:ii rectaiiiqiie doclriiiaiii. «
173 S. CRF.GORIl TllEOLOGl 176
repliis ;
qiiiyl recloiie jiidicio ac raiione, aii aiiiiui .\ <fr,sV> i5 O^ioj 'Aitii-o/oj, X3c'i Sr,).w5:i oatfto; f) tt];

iiialcvolciilla cl coiilcnlionis stiidio fial, iicscio : Deiis d-oxaA'Jy;(o; T;;jiEfa, xa\ -h TsX;u-atov 7:up, m -dvia
tcii ", iiiqiiil Aposloliis, idqiic revclationis dics pcr- xpivitat fi xxOafpsTai xa •f]ij:£T£pa. IlitpiiTopLai S'

.s|iicuc declarabil, ignisqne ille postreinus '*, quo iio- 6p.(i)j ei; 6uva[j.iv [xf, xaxaxpiJTCTciv t6
x^?"f-^i
slra omiiia evpcndenlur, ntit purgabiinliir. Enitar [ir,5' ut;?) t6v [;.i5iov xtOivat x^/v Xu/vov, [i,T,6i xaxa-
laiiicn, quanliiin polero, (lalioque opcraiii, ne gra- X(i)vvj;tv Ti Td).avxov (d TtoXXdxi; f|X0U5a uap' U[jL(iJv

iinm divinitiis acccplani prcinain aUiue occulleni, xr;v dpYtav 6v£t5t,^ii'Vi(jJV , xa"t ^ucrxspatvovxojv tr^v
ac lucernam sub modio ponain ", laleniuinquc in <Jt(ij:::fjV
[9] ) , dXXa Xoyoi; dXr,Octaj ixTtatOEUstv
lerra defodiani " (hsc enim a vobis saepe audivi. xa\ auvap[i6j£tv toj nv£u[jtatt.
ciiin milii ccssalioiiein aiqiie desidiam prnbro vcrlerclis, ac silciilium nostruiii gravilcr et iniiiuo ani-
nio fcrrclisl, veriiin ut vcrilalisdoctriiia vns eruiliam ac per Spirilum concoriles icddain.

II. Unde igitur vos iiistruere incipiain , fratres B'. noOsvouvdpJ^s^Ji^^tt xaTapxi^ctv u[iaj (10;, dSiX-
mei?Aulqiia oralioiie atlilcias, quoruin est prae- tpoi ; Kal Ttjt a6yois Ttjj.fjKo touj dOXrjirdj (11), uiv

sens lucc celebritas, oniabo? Quid primum dicam, b; f)


^:
Trapouiia TTavrji-upii; ; Ti rpiJJTOv ct'-(jj (12), T) ti

aiit qiiid niaxiiniiin? Quid aniiiiabus vcslris inaxinie y.i^i^jzm; Tt [tdXtiTa lui-jtcfipov Talc uijtSTEpat.; (15)
prnfuluriim? Aiit ipiid liuic tcnipori cominodissi- 6uxat; ; "H zi tCi TiapovTt xaiptij xpri3t[X(oTaTov

iiiiim? Id vcro iiac dciniim ralione perspicieiiius. rvotr,[iJv S' iv ouTio •


Ti tou fjijteT^pou (li) X^you

Quidnam in nosira doctrina pix-slaiitissimum csl? To xdXXtJiTov ; 'H EtpTivifi ttpojOtjico 5', oTt xal tb
Pai. Addam eliam utilissimum. Contra, quid tur- XudtTiXiiTaTov. T£ 5a't x6 aX^^x^^iQV xa\ Ti pXaBx-
lii^simiim ac pcrniciosissiininn ? Discordia. Quoniam ptuTaTOv ; 'II otxovota (15). 'Etie^ 51 ToiJTo -fiptoTiiaa,

autem lianc quaislioneni proposui, eique rcspondi, xa"t d7:ixptvd;jtr,v, ajOoiipriJopLat xa\ Ti SiiJTEpov

qiiod sccundum esl, insuper sciscilabnr. Quidiiam Ti zh (jtdXi3-a Xujav exiivriv; Ka'i Tt t^ TaiJTriv eio-
prsccipue illain siisiiilii, et lianc invcxit? Lt, qiiem- ayayiv ; "Iv', to37:£p 4v xot; voTr)[iiast, Td a'iTia Ttepi-

ailniodiim in corporuin morbis, causis priiis circuin- x6'ijavT;?, xa\ Tag nijydj tcov n:aO(ov J(jt9pd|avTc?,
cisis, ac turbulciiiarum animi permoiioniim foiiiibus f, d-o5r,pdvavT;?, ouToj xa\ Td EXctOev p£U[jtaTa xa\

Dhslriictis aut cxsiccalis, ita demiim prolliientcs d-OTsXi(i[iaTa auv;xx6'.}'(0,a:v. 0'j6i ydp olov ts

liiiic riviilos cffettusque simul ampuleinus. Ncqiie yvtuvaiTt (10) 7t£p\ rfi? teXeuttj; xaXdi;, [jif) nzpi T^,-

ciiim licri potest, ul, principiis non recie considera- _ d,o-/fii; SpOdi; (ix£'.|/a[jt3vour. ISo^JXsaOs o'jv ijpiets Tijv

lis, quidquam de fine pr.Tclarc cognoscainus. Vuliis atTlav (17) eiTiitv xa't vviopiaai; "H tpxiX tw Gepa-
igiiur vos ipsi ntriusqne rei causam proferre ac de- TziuT^ 7iapay(op£tT£, xa't 5r,X(JJTai TauTT,v , xa't otop-

clarare? An inilii poliiis, inedici muiiere fuiigenli, Ot.jiaiOat ; Ka^l yip £t7:£tv pouXo;j.cV(ov ETOtijio? , xal

cam indicandain el corrigcndam relinquitis? Ego dxo'JEtv XEyovTtov 4Tot[jt6T£po5. HapaxiopEtTE [Jtkv, eO

ciiim, ct 581 dicere paratus sum, si ita voliiiit.-.s olo' oTf xa't Y^P 0"^ tpauXou; laTpo'j? f)[Ji.5? twv
vestra feral, ct dicenlcs audire paratior. Scd niliil Toto'JT(jjv taio; u7ioXa[i.6dvETE , ouo' (17*) dfJtaOEi? Oe-

dubilo, quin dicendi niuniis milii conccdalis; quein pa-eia.; t{/uxtov • eite 0'jv <fa'JXii)j, EtTS opOto; to'jto

non omiiino iniperiium el conleinnenJuni morborum u7:oXa[i6dvovT£?. Mr) Oau,udarjT£ 6k, el Ttapd^o^ov

liuiusmodi medicum, aul in ciirandis animis igiiarum JptJj X6yov xa\ yap i^xi 7:apd5o|o? (jl^v, dXrjOf,?

foriasse cxisiimaiis sive id recle, sive secus arbi-


: Sc, tb; eYOjyc tf^ii^'' "^^ u[jtet; au[ji<ff|a£T£, av (18)

Iremini. PSec vcro inirum vobis videatur, si novam, Sti TiXoui; jjtaOetv dva[ji£tVT)T£, dXXd [j.f], 3 ^y''*^"^»

ct ab aiiiiiioruin vesirorum sensibus alienain ora- 77dOT,T£, xa't 7ipO£5avaaTf,T£ to'j Xoyou 5ti 0£p,u,6TTiTa.

lionem allulcro. Quanqiiam cnim ab exspectatione ct opiniOiie vestra, non tanien a veritale discrepabil,
si ad exlremiiin usque audirc sustinueritis, ac
ui quidem ipse anirmo, ac vos asseiitieniini, iion ipsum,
ipiod olijicio, vobis usu vciiiai, niininim ut prx animoriim fervore, antcquam ad calccm oratio perve-
iieril, exsuigalis.

III. Ingenia inagna et fervcnlia tuiniiltus islos, iii D T'. *uaEt? 0£p[jta\ xa\ [lEYdXat, tt)!; Tapaxf,; Tau"

qiiibns versamur, excilarunt, noii quidcm sim- illa tt)? ai'Ttov (19)- oOtiye dTuXtu; SidTtupot xa\ [j.EYdXai

pliciler magna cl ferventia (nec enim ii sumus, qui (


[Jtfi7i(i) •(i.p xaTaYtvtoaxo(iev %Tr\q 6£p(jt6TTiTo? , ^;
aiiimoriiin acriinoniam iii vitio ponamns , sinc qiia Si/a pt^Ya Tt xaTopOioOrivat Trpi; euaiSEtav r^ dpeTriv

neino niagnuin aliqiiud pielalis aut ciijiisqiiain alius dXXriv dpfrjxavov ), dXXd YEVvailat auv dXoYi? , x«'t

" llCiir. xii, 2. " 1 Cor. iii, 15. " .Mallb. v, 15. " .Maltli. xxv, 18.

(•9) Tltr ciu.ii'iy. Coi^l. 1, cl ('.oiiib., zr\ atoi- (15) Aiy^droiu. IMI., « Viilunialuni (lisjiiiictio. >

'
(l(i) Dest T/'. iii duiilius Itigg. et Or. 1.

"llO) 'Yfiu<:-. Sic duo Ucgg. ct Or. 1. Iii cd., (17) Aiziay. t Ulriiisipie ici causain, i iil csl,

f [xa;. 1 [lacis abl.ifjB, cl disconli.e indiicl;!;. > iN:iin Grcgii-

(,11) 'AO.lTiTU<;. I Marlyres, > qiioriiin dies fcsuis


riiis liic uiruini|ue (juaMil. Itillius : < coiiteiiliuiii.s

cclrlirabiitur iiiagno popiiloruin coiicursii. liiijiisrc ciiiisani. i

(17") dvS'. Ur. 1, 0'J5i. In quibusdaiii, 0'jt£.


(12) /iL-roj. Or. 1, Eirttov.
(15) 'i'nEz{(jnir.Or. \, f|;jt£Tipai?. (I.S) "Ar. Reg. b, edv
(14) Ti zov iijii-.Tifcv, cic. f Qiiid in Clirisliana (l'J) A'/zwi'-. Duo lti.'gg. ct Or. 1, t^ arTiov, « liii-

Iiroresbiune puklierriuium? Cax. i jiis (lerturbaiiouis causa. i


177 OUATIO XXXII. — ni: MODKR.VTIOiS!-: IN DlsrUTANDO. 178

ifjiaOia, xoc\, x(T) TaOrr,.; JxyJvio xazio, Or-a-jf Oc>a- A virliHis iiuiiiiis cxscf|ni polesi) ; scd qnsc ciiiii {jc-

oo; Yip'(iO) ijJiaOia? Exyovov. Ai [jiiv ifip iaOivci!^, iicrtisiuue iiiipiMulenli.mi, cl iiiscili;iiii, cl , «iiii iiia-

•/<a\ K(jhi ifyexfjv xa\ Tupi; xaxiav 4[iotto; vtoOsts (121) lus ipsius ictus esi, tcnicritaicin coiijiinclani lia-

xat SuaxivTjxoi , xa\ ouS' i-zipoiiz [J^-T"' vcuouaat, oTa be.int ; siiiiiiilcm inscili.-c fcius, cst icinciitas. Iiilir-

xjt xwv vafxijjvxiov xivrjfjiaxa. Ai YEvvaTai oj, Xoyou liil cniin cl iiiiliciilles :iniiiii, tain atl viitiitein, i|uniii

|j:lv auxi.; ratoaYWYoiJvxoj xa\ oisuOuvovxo; ,


[Ai"a atl viliiini sc^Mics ct lardi siiiit, nc(|tie in allcriitraiu

xc xp^iF^ np<)? dpexTjv iixtXEtTtoOcr,? o^ ETXiaxTjfjir^? parlciii niagnopcre iiiclinantnr : non scciis sciliccl

xa\ XdYou, X& i'aov eig xaxiav Eupioxovxai. 'liTsX xa't aique liominum torpore laliorantiuni inccssus. At
irtTtov Ou(ji,o£tSTi (i.^.v clvai xpT) xa\ Ycvvaiov, x^jv Isi- forlcs ct gcnerosi, qucniadnioilnni si raiionc gtibcr-
|ji$v3V vtxr,9(jpov, £i'x£ TtoXsp.icxTjptov {i"!), £i'xe i[jtiX- iientur ct cocrcc:iiilnr, niagiiuni ad virtiilcin pon-
Xr,xr;ptov Efr] S' av 6 aux6.; ouScV ('1~>) dyaOou , [tT) tliis alTerunt; ila , si a scientia et rali(iiic dcseraii-

XaXivtp TxaiosuOi^^, y.ixX YU[i.vaa!a tfiXoTiovtijXipa [jia- tiir, iion niiiius nionicnli ad vilinin liabiliiri siiiit.

Otl)v :fj[ii6pi5xTixa. Sic iiiniiriiin cquiim acris cssc ac geiierosx naiune


iieccs,se csl , tiui (|ui(lcm , sivo iii licllis alqiie acie. sivc in ludicro cursu ct ccrtaniine viclor sit disccs"

suriis : al itlciii taincii luilliini lUKiiiani cyrcgiuin sui usum pr.xbiicrit, nisi frcno cnidiliis, cl ;iccii-

raliori c.xerciiaiioiie domitus et ciciiraiiis fuerit.

A'. KalxoOxS lcxiv, t'u; ItX xS tiXsTcjxov, 3 St£ciitaffs B IV. Alque lioc , ut pluriniuni cst, quod inenibra
[jtiXT) , SiEsxTisEV doeX^ou;, 7i(5X£t? Jxdpo^s, 6fi[Jious laccravit et distraxii, fralrcs divulsit , urbcs per-
i5£jjir,v£V. (^OTtXtTSV eOvt), paTtXsT; £7:aV!fixr,a£V, i£p£t? turbavit, popnlos in furorem pra!cipiics cgil, gcnles
Xa(T) xa't dXXiiXot;, XaJiv eauxto xa\ ispsijat, yovst; annavil , rcges iii niutuiim cxitiuni concilavit, sa-
XiXvot?, xixva yo^z^iiyt.^ , fivSpa? luvcii^X, Y>JvaTxa; rcrdoles cuni plcbe, et sccum ctiani ipsos, plebeni
dvSpdit. ndvxa xd xti? eiJvoias ov(5[ji(7.xa, oouXou? xoi^ rursiis iion minus ipsani secnni, qiiair. cum sacer-
Ssj-ixa; dXXTjXou; (24), dXXT;XQu; StSacjxdXou; xa\ dotibus conimisit, parentcs cuiii liberis , libeios
[jtaOriXd^, T:p£36 uxaj xa't viou^ , xal xbv XT)? aioous cum parenlibus , viros Lum uxoribns, iixorcs cuni
dxt[jtdiav v(j[jtov , xou [jtiviaxou Ttpb? dpsxriv [ioT]Ori- viris. lloc oiiiiiia beiicvdlentia; noiiiin:i permiscuil,
[jiaxo;, xiv xris auOaS^ia? eiariVoYxsv • •/.a1 y^YO'*- alque confudii, 582 scrvos eldoiniuos, discipulos
[jt£v ou ^uXt), y.jX (jiuXTi xaO' iauxT^v, 3 TtdXai o 'lapaTjX el praicepiores , scnes ct juvones : convulsaque ci
t'i)V£tSis£xo- ouS^ 'lapaTiX xal 'louSa?, xd Suo xal ivbs proculcata pudoris legc, quo nulliiiii iiKijiis adjn-
KOvou; xal jjitxpou xoJTou T[j.-/][.taxa, xax' oi'xous Si iDeiitum ad virintcm cxcogitari polcsi, coiiluniaci;«
xal GuJuYtaj xii dvaYxaiaj , xal o;ov Ttpi^ ^auxJ/V arroganlia;que lcgem induxit : f.ictiiiiie siimus, noii
exaaxof, i(ji£piaOTi}i£v, if] oixou[jiivTi Ttdsa, xal yi^^oi jam Iribus ac iribus scparaiim ,
quod olim. Israeli
a-av dvOptoTttuv, oaov 6 OeTo? Xoyo^ ^TtiopaiiEv xa't C objectabatur; nec Israel et Juda, diio, iiiquam, illa

Y£VOV£V dvapxia, t) TtoXuapxia, xa't St£a'/.op-ia0r, xd uniiis cjiisque peraiigusla; gcnlis scgmeiiia ; vcruiii
oaxa TiijttTjv Ttapi xov aoTjv xa't J/pfiv (tiS) , ^-stoT] per tlonios ei familias, et nccessaria sodaliiia, vil-
xtlv £xx6j e/OptjJv Jxpaxf|aa(j.£v (2(i), ut:' dXXriXojv ulqiie In se quisque, divisi suniiis, universiis orbis
fl(jtd? xaxaXuOf|Vat, xal, xaOd~£p xoij^ [jtatvoiJ.ivou?, icrrarum , universum liominum genus ,
quod Dei
xtjjv ioiojv aapxtov d7txo[j.Evou; ,
[j,r,5k aiaOdvsaOat verbum fideique doclrina peragravit; miilionimque
dXXd xa't (-27) /aipsiv xto xaxto TtXiov, f, ^ipTjvcuovxe; imperiuin iii effrencm quamdam alquc iniperii ex-
'i-zpo:, xal xipSoj Ttot£tjOat xrjV au[j-.fopdv, xa'*. peileiii liccniiain recidii , aiqiie ossa noslra seciis

ilYeTjOai Xaxp£iav etJtfipEtv xtTj 0£t;) (iS) xfjv xaxd- iiifernum dissipata sunt'*; qiiasi vcro necessiim es-
Xuatv, Y.a\ otatpcOTivat, xa\ i[ji7tpTiaOfivat , ou xf]v set, nos, exleris liostibus domiiis, mutuo alios ab
£7taivexf]v Siaipiatv, 'dXXd xf^v dEXxfiv, ouS^ xSv xa- aliis opprimi , et fureiiiiuin riiii iii proprias carnes
Odpatov ^ij.7tpr,aix?iv, dXXi xbv oXiOpiov. Ou y^P f> '^'^- s.nnvire , ac ne id quidciii seiilire, vcriim ni;ijorcm

\j.hi StatpeT XiYo? , f] Xpiaxou [j,dxotipa xou? , Ttta- cx lioc malo, quam alii cx pacc et coiicordia , volu-
x£uovxa? dTti xtTjv dTtiaxojv, oiiol 7tup pdXXexat , xal ptalem ca|)ere, calamitaiemque lucro iluccre, alque

dvd7txExat, fi SaTtavtTjaa xt]v ijXtiv xa't eaOiouaa cxisiiinare per eversionem nostram obseqiiium Deo
Ttiaxt;, xa\ f] Cioi? (29) "^^0 nveu[Jiaxo;^ dXX' evav pneslaii'", ac dividi el inccndi, noii rccla et laiida-
xito.; T^ Ttpoxepov, Sa7tavti)[ji£0a xal x£[Jtv3iJ.£0a. bili divisionc, scd tiirpi ct vitiiperanda , nec iiicen-
dio illo, quo aniina; labes espiaiitiir, sed funesto et cxiliali. INon cniiii ;uutus ille scrnio", lioc csl

Christi gladius, pios ab impiis dividit, nec ignis jacitur ei accenditur", lioc cst, fides, et Spiriliis

fervor, id qiiod icrrenum est absumens ac devorans : seil contrario plane, ac prins , raodo, scindimiir et
consumimur.
Psal. CXL, /. Joan. XVI, 2. ebr. IV, 12. Luc. XII, •4!».

(20) fipdcrcr ycip. Or. 1, OpaTo; oi. (25) 'Expqr.Or. l.xpf.v.


(21) 'Uj.iolw(; rojOei<;. Iii iiuibusdam, 6[J.o!ti); eia\ (20) ^Eitpjazt'\ea^ey. Or. 1, x£xpaxfxa[ji£v.
vtoOet;. (27) W.Ua
Mti. Sic Or. I. Dcesl dJ.Xd iii ed.
(22) nc.l£iii(jTi)pwv. Or. I, 7toX£[j.r,xf,p!Ov. (28) Elc^ipeir rtl) 0£(j). Sic Or. I, lii ed., Ttpoa-
(-25) UiiSiy. Ucg. b, Or. 1 et (.'.uiiib., iJ.T]5iv. Iii (fipetv Oeto.
aliis, [i.r\tji'/j;. (29) hat i'\ i'/:G((:. Or. I, et P.ill. ad niarg. Edil.
(2i) 'A.lli'i.lcrr. Duo Rcgg. ct Or. 1, d>,Xf|Xoi;. B.is., xa\ Ciat;.
Mox itcruin, dXXf/Ao:;, pro d"AXf,Xou;.
i''^ S. GnEGORlI THEOLOCI 1:50

V. lioc ijiiiiinim esl qiioJ Kcclesiam


, ,
qiioc una A E'. Tou-i ia-i.\i r.rjXli, eTvat i>.ipi\ t}]V pitav 'Ex-
tst, in iniiltas partes cliseiilil , alqiic liisjiinxil, non xXTiuiav 7r£7ioiT;xs, xat SteuTTjcjiv, oux ci; eva Ilaij-
i:i nniiin Paiiliini ant Coiilnim, ant Apollo", aiit ).ov,
, f^ KT)(fav, t) 'Ar.rjX).i>, TJ tov osiva cpuTiUTriv,
:ilii|iicni plantaliirem , vel rigalorcm , seil in ninltns fl tJjv OEiva 7:oxti-:r;v (30) toXXou? ok dveoet^s flau-
Paulos, ei Ceplias, et Apollones, a iiiiibus jam ipsi, Xou?, xaX 'Ato),X(1); «•;' ut^
, xa\ Krjtpac, avTt Xpt-
iioii ab eximio illo ct novo Clirisli noiniiic appella- (jToij xaVjujjLsOa , ih (JtEY°' >'"'"' xatvov (51) ovofia,
iiiur, et eoriiin esse (licimur. Aique utinani xa\
inilii (Lv elvat lEfiixzOx- xaX eiOt T03oiJTOv eT/ov el-
lioe solum diccre liceret. Yeriini , et nnilios Cliri- T.zvj •
a/j.x xa\ toaXou? ( o cfpiT-t.j /iytjjv .XptiTou?
)

sios (liorresco referens) , pro iino protluxil, geni- dvO' kvhi, tSiv Yevvdjjjtcvov, zhv XTtJ(3jj.£vov, xa't Tov
iiini , trcaliini , a Maria iiicipientein , co, unde in &-Kh Mapta? dpx<5iJ.Evov , xa\ t^jv dvaXuovTa oOsv tiq
orluin prodiil, rclabeiilem, lioinincm incnlis exper- T?) etvat TTpoTiXOs, xa\ t?jv ovouv avOptjjruov, xa\ T&V
leni, rcvcra cxsislcnlein, ct specic lenus adiinibra- BvTa, xal t?jv cpatvopiEvov. V.; ot xat 7:oXXi Ilveu-
iHin. Consiniili niodo nuiltos quoqiie Spirims, in- p.aTa, Ti axTt-Tov (52), xa\ xh XTt;;(jta, xa\ ih ojjicJ-

creatum, et crcatuin, ct bniiorc parein, et vini alqiie Tt[j.ov, xal xh EvipyT][j.a, y.a\ Tb cJ.iX?jv ijvoijia. Aeov
faciiltatem, ci simplex ac nudiim Spiritns nomeii. 2va Oiiv IlaTipa y.viozy.tvj, dvap/ov, xa\ dYivvTjTOv,
"
At uiuim Penin Palren. 583 agnosccre oporicbat xal Vtov Eva ytyt'jvT^[xi'irj'j i/. tou IlaTpb;, Y.ai

liriiicipii cxperleni el ingciiitiim, et ununi Filiuiii cx IIv-u;j.a ev £x 0eou Tr;v uT^ap^tv e/ov, 7:apa/;tiipouv
1'aire genitum , et iiiuun Spirituni cx Deo siibsian- IlaTpt [jikv dyevvT^cjIa? , Yiw ok yevvfjCjecij; •
TJt Ss
liain habeiileni , cnnccdcnleiii Patri ingeniti pro- dXXa cju^jtcfuk?, xa\ auvOpovov, xa't 6;jt(ioo^ov, xal
prietaiem, Filio vero generalioneiii ; de cxiero au- 6iJte)Tt[;:ov • TauTa etoivat , TauTa o^jtoXoyerv , |J.ixpt

lctu ejusdem omnino nalura>, dignitalis, lionoris, TOUTwv laTajOat, tt]V 6s 7;oXXt;v cfXuapcav, xa'i Td;
flori*. IIkc , inquani , agiioscere oportcbat, ba:c §£6t;Xou; xevotftuvtas Ttijv Xiytuv, Tot.; ixoXr;v dyou-
coiifiteri, bic gradum figere, prolixas auleni niigas atv d7toiri(jt7i£aOat (35). Tt ih TauTa TiavTa xEXtvTj-
ac profanas verboruin novitates ad otiosos lioinines x'j;; 0tp[ii-t\q xwp'b X(5you xat ^7Tt5TT](jtT,5 asytTOi;,

amaiidare. Qnid liaec oinnia excitavit.? Aniinorum y.a\ 7;t3T£(i); 7:XoiJ.; dxu6£pvT]To;.
fervor, qui siiie raiione ac scieniia coliiberi nequil,
Cdeiqiie navigium gnberiiatorc carens.
VI. Qaod cum pcrspcctiim babeannis, fratres, de- C7'. TouTO oijv eto-jTE;, doeXcfot, |j:r;Te vtjjOet; tIi;jt£V

nitis operani, iit nec ad boiiiim pigii sinius, sed Spi- T.oh; t6 xaXbv, dXXa tw IIvEujjiaTt sitJ(Jt£v ,
[jit]7tots

ritu ferveanuis, ne alioqui paulaiiin in niortem ob- ^,


u;tv(l)3(jj(jtEV '/.aT' 6Xtyov ei; OdvaTov, r; , xaGeuoouotv
dormianius, ant, doriiiieiitibus nobis, prava zizania if;ixiv, eTrtauefpT] Td 7:ovr]pa aT:ip(j.aTa<5 ix^P°' ' ^'^'

lioslis siiperscrat -• ;
pigritia cnim soniuo coujiincta Osta ydp iJTrvtp (34) au^uyo;' (at;t£ oid7:upot auv

est ; nec rursus cum lemeriiaie el cceco


nostri amo- dXoyijt xa\ tftXauTta, 'tva [iT] £x(f£pio(j:£Oa, |jt7;oE tt];

re acres ac fervidi, ne alioqui in irausversuin abri- oSou Tii? paatXtx?,; eJoj 7:t7:T(i)[X£V 'ev yi xt TiTatov-

piainur, viaque regia excidamus atquc in boriini ; T£; 7:dvT());, i^ xivTpojv SEi5(j:£vot 6ti t};v v(»>6£Eav,

alterum necessario iiicidamus, iit vel calcaribiis pro- r^ XpT|[XVtC(J(Jt£VOt Otd TTjV 0£p(J.OTT|Ta. '.\[Jt90Tip(0V 8i

pter tarditaieiii opus babeaiiius vcl propicr aniiiio- OTov xpr;ai[J.''Jv eaTt XaGcjVTEi;, tt;; (j^cV t?j 7:paov, tt,;

rum fervorem in prseceps ruamus. Quiii polius, ciim £i T?)v st;X.ov •


d[jtcfOT£pu)v oaov b.sz\ pXa^Epbv 6ta;f0-

ex utrnque, id, quod ulile ac fructuosum est, colle- y(.)[j:£V, TTJi; [xlv T?/v fjxvov, tt)? 6^ t6 Opdaoj' i'va

gerimus, lioc cst, ex illa niaiisiieludiiicm, cx lioc aii- [jtr;Te Tto £XXet7:ovTt 5)[jt£v dxap7tot, [jtf;T£ Tto Tispt--

lem 7.elum;quod in ulroque noxinin ac pcriiicio- TiuovTt xiv5uv£u(ij(j.£v. '0[iotoj; yJp a/_pT,aTa, xa\

sum est, fugiamus, illius neinpe pigritiam, bujus V(jjOpdTT|; d7:paxTo;, v.a\ OeppioTTji; dr.atOEUTo;' ^
vero lemeritatem ; ul nec ob defectum stcriles el in- [/.'z'j oux Jyy£?ouaa Tto xaX^^j , i\ Ih uTTEpJitTtTOuaa,

Irugiferi siiiuis , iiec oli excessum periclitcmur. xa"i Tou Se^iou 7:otou;j.ivT; ti Se^ttJTEpov. "OTiEp xal

^qne enim inutilcs sunl, iners ac snpina scgiiilics, 6 OeTo; ioXo(Ji(ljv xaXto; (5.j) £T:taTd[iEvo;, M») ixx.ii-
^ •
01 imperiius feivor : illa ad boiuiin niiiiime acce- ri;\q, cfT,a\v, elr; zii Se^ia , fn\d' e'iQ za upicrzepd
dons, liic autein ulicrius cadcns, ac dcxtro dexie- [j.rfil StiTiov ivavT((ov et; xax?jv l'aov e[ji7tiaif;? (oli),

riii.s aliquid enicicns. Atque id probe cogiiiliiiii ct Tr]v d(jtapTtav. KaJTOtye xh ^uaEt StB,ih'j ^rtatvtijv

cxploratum liabens divinus S.ilomoii : Ne decliiies, 'Odovq ycip , (fT]a\ , zur; 'm SeFjwv olSer 6 Qe6q •

" lCor. III, i. " Mallli. XIII, 2.5.

nrjTi(Tzi]r. P.cg. bin, Or. 1, aliique nonnul-


(")0)
"AXTirrzor, na) zb uzlcrjia, xn). rt) vjwri-
(32)
~.h-i oxTva, < aiit aliiiiii qiieiiiclaiii.
adiliiiil, « iwr, zd irefpyia. Sic Ueg. bin ot Or. 1. Iiieil.,
Jial
li r",

(51) Kun-c'r. Sic pliircs o|uiiii:e iinl.e codil. ol dxTtaTov, -mi ih o[jt(jxt(jtov, xai t?j xTta(xa, xa't t6
ivi(jyr](jta.
ed. Rogius lamcii bin ct Or. I lia!i(!iil, xoiv^iv.
(5"i) 'AxonijiXEcrBai. Bas. et Conib., ditoxtOe-
« fouinuiiio; » sod ad iiiarg. scribiliir xaiviv, « no-
viiiii. t llanc iiUiiiiani looiionciii prxfcrl Cuiuhcli- aOat.
")'.Tr(|). Coisl. I et Comb., iJTtvou.
sius, iilpolo al> l-aia i.xii, "2, oxprossam. F.a ntioiie (5i)
al) Llia pri)l):ila fiioral, ul ;i ^M'> :i'liiol.iliir. Ipso (5">) Kn.lwi:. Doosl iii Or. 1.
conuiiu. 'i,'((.-r/(Ti)r, [Juo Rogg., Tieati;.
laiuen Hillius, xoiviv, pijetulil, el vcrlil ; i (.3(j^

lii Clirisli numine. i


181 OUATIO XXX II. — nr MODEnATIONE IN DISPUTANDO. 189.

diecrj (ijijurm di nlviy al IF, aftcnFfdn-. UC>; o5v A inqnit", «rf lUxleynm, iirque cid 5i;iis(i«iii : iicc |)t!r

£::aiv;i zb 6s|i>iv, xa\ aTZ&fsi T.iXiv xou Ss|i&0 (37) <oii(r.iiiii in iripKilc Tiialimi, linc csl, iii pcccaliiiii,
;

Ts'JTO'j 6T,),aoTi -o\i 'f(3.i\oy.iwj ScEioO, xal oOx 2vtoj. ii:Ciil;is. QuaiKniaiii alioqiii, quoi! iialuia ilcxlruin

np6; 3 pXdTttov tzipioOi, Mli ylvov Sixai.C(; .^c.lv, rsl, liis vcrbis laudat : Vias eiiim, qxuv a dcxlra

9t;.t\, y(r)<5^ cropll^JV .-tspiacrci. T6 Yip o0t6 xa\ TizpV kiiiit, tiotii Deus : peiverscc auiem simt, quic a sitii-

fiixaiosOvTiv, xal TCp\ ao-^ftav TiOo.;, Ocp|i(5TT;s 7::p\ slriisuiil'". Qiii litijjilur, ut qui clcxlruui lauilal.iilciii

npajiv xal Xiyov, ^co toO xa).oO xat xr^q dpiTfj; niisiiiii a (lcxiro iius aliiliicat? Iiitclliijit prolccl'»

6i' u::Ep6o),f,v (38) TtiTTTOuaa. 'l_I xa\ t6 £vS£ov xai qiiocl clcxtri spccieii» lialict, cuin icvcra lale iioii sil.

th 07iep6a),),ov 6[iotto? Xu[Aa[v£Ta'., Cjir.tp y.a\ iCt Quod cliaiii spectaiis aliu loco iiiquit : jVc maqnope-
xavivi TipdiOsatj i^ O^atpstTt; (30). rc jusliis sis, nec supra vioilum snpiens '\ Par
eicuiu) jusli[i:e atquc sapiciitiic (lclriineiiluui afTcrt acris, laiii iii 584 actioiic, (iiiaiii iii scriiiouc, ani-

iiii iinpelus, a bouo iieiiipc ct a virliitc proplcr c xccssuui cxciclciis. Ilanc cniiii dclcctus et cxcessug
pcracque labefaclanl, iioii secus ac regulam adliiii) aliqua iiHl subtraclio.
Z'. Mtj3£\; ouv 5aT(jj itXIov t^ xaXcu; Eyet ary^h;, ij VII. Nciiio igilur sapicntior sil, qnam convcnial.

HT)6^ TOO V(5[J10U VOlXtjJLCOTEpOJ, [JiTJok Aa^Jtrp^iTIp';.; iicc lcge cxactior, iicc liuc Pjilcndidior, iiec nornia
ToO <;(LjTb; (-10), y.rfil ToO xavcivo.; eOOOTopo.;, \).t/A reclior, ncc prrcccpto siibliinior. Iil vcro qiia laiidciii

'.r\^ evTOATi^ 0'|TjXiTjpoj. "EiTat ak toOto Tzibi ; "Eav ralione conscqueniur ? Ncnipe si ordineiii iioverinius,

tiSdijiEV X(5cr[i0v (41), xa\ £ratvco[Jt£v tfOiicuj Vjjj-Ov, et naturae leges coniprobemus, et rationem ducem
xa\ iTtdJfjtsOa XcSyio, xa\ [it] (iTtijidsoj[j.£v eOTa^tav. scqnannir, cl discipliiiain non aspcriieiniir. Hcspici-
'E^iCXiiiaTJ ct^ t'jv oOpaviv a'.to, xa\ ct^ TViV yr^v tc iii cadiini siirsuin, ct iii lerraiii dcorsiim '", alqiu'.

xotTOJ, xa\ EvvoTjjaTE, TToj; suvijTT) t6 TTav, xa\ oO;v, aniinadvcrliic, ([uo paclo lola Ikcc rcruni niolos

xa\ t£ -pb tt;? Siaxoa^JtTjaEuj; ^v, xa\ Tt vOv ovojjta ciBnstructa el coagincntala fuerii, uiidc origincni lia-
•cij) tovtI. Tdczt TJt rcdvTa 5(£Xoj[jit;0t], xa\, o o:a- liueril, qiiid anie earum concinnitalem erat, el quo
xo3[jtTija; AcJYo; •
xa^^Totys tb? ev Ta r.xjza v.tX jam noiiiino nniversum appellctur. Ordinc oninia
dOpitrj^ 0~oiTr,vat SuvaTf,v f,v (5 yip (4-2) toT; oOx cctiicinnala et distiiicia suiit, et quidem coiiciiinalo-

o'jst th etvat SoOc, xa\ TOtj Y£vo[jt£vot? Ta? toea; x:;\ re Vcrbo : non quod, ut niia rcs, ila oiniics siiuiil

TJt <s-fT^[i.a-t, oOo" 6[jto0 TO ttSv dvaSctiai xa\ oiaxj-- produci non possenl (iiain qui ea quK non eraiil, iii

[jiTiaai d^Ocvf; 5jv) • dXXd 6t4 touto TrpioTov Tt xa\ oriuin produxit, productisque forniam el speciem
SsuTepov dpiO[Ji£tTat , xa\ TptTov, xa\ Td £?t,;, Vva C iledil, idoin [irofecto ncqnaquam infirniilatc prolii-

Tdct; £000; suvetar/Or, toTj XTtjptart. bcbalur, (pioiiiiiius oinnia siiiuil iii lufcm cdcrel et
exornarei) ; veruin ob liaiie caiisain, aliiid priiiuin), aliud secundnin, aliud tertiuin luiineraiur, ac sic

deinceps, ut siinul ciim rebus crcatis ordo siaiiin ingredialiir.


H'. Td5t; 0'3v Td Tdv <Tuv£3Tf,aaT0. Td|t; i7U'j- VIII. Ordo ilaque oinnia consliuiii, ct colligavit;

^X^t (-43) xa\ t4 irojpdvta xa\ Td E7itY£ta •


Td^-? £v orilo ca'Iestia ct icrrcsiria coiitiuct ; orJo iii iis,

voTiToi;- Td|t; 4v aijOriTot;- Td^t; £v dyYiXot; • Td- qu;c ralione et animo iiitclligiiiilur, locuni liabel

|ts iv otiTpot?, xa\ (i-i) xtvf,i£t , xa\ ptEydOst, xa\ ordo in iis, qua3 sensibus percipiuntur; ordo iu aii-

cy_£T£t Tfi 7:pi;SXXT|Xa, xa\ Xa[jtT:p<>Tr,Tt. "A.?.??; Wi^« gelis ; ordo iii aslrorum inotu, magniludinc, inuliia

^JLiov, xal ("U.?)) So^a re.J/Jrjjf, xul a.l.Xt\ Sv^a rclatioue, cl splendore : Alia eniin soiis dutitns esi,
dcT^piov dcrzi)p yap dcrz^pot; Siapipsi, tr Svc,iy (dia luniv, alia slclliirum. Stellaetiim a slella clarita-

Ta^t.; Jv topat; xa\ xatpo";, iv xij[jito (ia) TTpotoOit te ilijjert " ; ordo in anni partibus el teiiipnribns,

T£ xat 07:aT:to0at, xa\ otd ttj? [jt£5iTT,To; t^ aOaTT]- apieei disiinctc, lum progrcdieniibus, el rccedcnii-

piv TiOadaeOouct •
Td^t; ev f,[i£pa; xa\ vu-x-b; p.i~ biis, ac pcr niediocritalem asperiialcni mitiganiibus;
Tpot^, xa\ StaTTfjixajt (1(5). Td^i? bi aTOty£;otg, k% ordo in diei ci noctis incnsuris ct iniervallis ;
ordo-

uv Td icjVjtaTa •
Td^tc TreptfiYaY^v oOpaviv, f|7rXto7£v in clementis, ex quibus corpora conslant. Ordo ciB-
dipa, i'f|V O7T£0r,xev, ^ xa\ OTTepeOTjXe, ^Oatv •j-(pii'i liiin iii orliem duxil, aerem exporicxil, lerram sup-
!/££ xat cuvfi-j^aYEv, dvi[Jtou; dtpf,xe , xa\ oOx etc- posuit, aut eliam superposuit, bumidam naluram fu-

atcTJxev (47), uotup EoTjaev £v v£-f £Xat?, xa\ oO xaT- p dii, alque locum coniraxit, venlos emisit,
in iinuni

iayev, dXX' eiretpev (48) £7:\ 7Tpoato7TOv Kdar,; tt,? sed non ad liomiiiiim pernicicin immisit, aquas in
" Piov. IV, 27. '« ibid. " Eccle. vii, 17. '» Isa. li, 6. " I Cor. xv, 41.

(37) W.-iiiysi :rd.liv Toi) Ss^toi^' ; Sic Keg. b, ct (14) Kai. Dcest in Or. 1.
Or. 1. In cd., dr:dY£t toO Se^toO 7:dXtv. (43) 'Erx('cpii>. In noiiiuillis, eOxoTjjitoj;.
(58) jii' v.^sfCo.ltiy. Regg. b cl bm St' OTiepSo- (40) K(d StacTz/titaci. Sic duo liogg., Or. I,
Xf,.;. Mux, fi
xat. Biis., t^ xat. Coiiib. Iii cdit. dcesi xat.
(39) 'Yyaifscic;. Ucg. b., d'.fatpe^at?. (47) s.ta-^7{xsy. Il;ec ilcsiinl iii Or. 1. Sic
Ka) cvK
(40) Mr\ts .laj.t:rp6zspc(; zov yojzoi;. Ilflcc riesiint liiiiic cxponit Elias
locuin i Laxavil vcnlos, iit :

in (IimIiiis Kcj;g. spireiit iitiliter, scd noii ila laxavit, ul eis facia sit
(41) 'E(iy slSwitsr xccficr. Bill. : c Si modcsli cl copi.i snpra inodiini llaiiili. >
coiiiposili essc ciireiiuis. i (18) "Ec.lsipsr. Scliol. 11^,^4; xa\ 7:oTa(iOuc, :

ydf. Sic Or. 1. In cd., o Ydp.


'O 1'toj; xa\ Ttov OaXaaailjv Ti 7::XdYrj « Sparsit loiilcs •
(l^i)

(43) TdE.iq cvrsyst, eic. Ucg. b ci Or. 1, Tdjti et tluvios, forlassis et inariiim aiiinora. i

ouv eyet xa\ Ti oOpavtJC.


*^' h. C.UIil.oitii THEOLOGl 181
nubibus asiriinit, sed non leliiiuii, vcruni in loiius
A rn?, EJTdxTio? xai oiJioTiiito; xai TaG-a oux It:' liXt-

l(;rr;B faciem .ipie ei asqualjiliier


sparsit iilque non : yov, ouSk ei? 5va xaif.iv i) yp^vov , dXX' du'
dpxiic
ad exiguuni tenipus, ve!
585 ununi aliqucni lcinpo- Ei? xiXoq, Tr;v auTr;v dolv EuOuv&fxeva xa\ iripnio-
ris aniculuni, veruni ab ipsis nuindi prinionliis in pt\ifi\x.t\ia, TTETir.YiTa iz y.oX xivoujxiva , zh ]^l^ lih
finewi usque, eanicleni viain lecio cursu
lencnlia, et Aiyo), ih Ik (40) T?) (SsOasi •
"Ecn^crsr avzii eIq zdr
circumeunlia, lixaque siiuul ct inolu agilata illud ; aiiora, xal eIq rdr alwra tov aluircQ •
xpdc-zayfia
vi Verbi et facultaie, boc rei fluxae et caducaj
natu- tOszo, xal ov xapsMvcrsTai. Touto :f\<; T^r^^ewi
ra : Slaluit ea in auenutni, et in swculnm socculi Y.a\ ti Tt yiyo^iz^j, i^ YEvvrjaeTai (50), touto tou (Seu-
praceitlmn posuil, cl tion praneribil ^». Illiid (ixionis (j.aTci; (51). Ka\ Td|£to; [i.kv eraxpaToucr]!;, xdij[Aoi;,
el soliditalis at si quid ortuni babuit, aut babiui-
:
t6 Ilav, xal T^ xdXXoi; dx(vr]Tov. 'ATa?[a S^ xal
ruinesl, lioc lluxioMis. Ai(|ue vigente quideni ordi- dxoajxfa, kv y.kv iipi tou; sxr,7tTou?, tv ok
y^ Tou?
ne, stal niuiidus. id est, iiniversuni lioc ; ac ejus aei3[iou;, Jv S^ OaXdjsr, Td; e-ixXuaet?
(52) , ev S^
piilchritudo, certa et siabilis est. Coiiira auieni, rJAe.ai xa't oixot; TroXifxoui;, Jv Sk TOti; awpiaui, Td?
pcrliirbalio ct coafiisio, iii acre procellas, iii leira dp,itoaTta;, cv S^ Tat; t^uxat^ t»; dfjtapTta;, exatvo-
iiiotus, iii inari exundationes, in urbibus doniibus- T!i(j.r,aev (53). ToiJTa 7:dvTa ou Td^eto;, ouSHipf,vr);,
qiie bella et dissidia, in corporibus inorbos, in ani- U dXXd Tapaxris xa\ dTa|ta; ovi(;.aTa. Kal Trjv OpuX-
liiis peccala, procreavil. Ihtc enini oinnia, iion pacis Xou(xivr,v cl (54) tfOopdv xa't (55) 7:poaoox<o(xivr,v,
nec ordiiiis, sed confubionis el pertiirbalioiiis noini- dXXo
(J.T1 Tt, doeXtfol, r) TtXeovaa^tiv dTa^ia? clvat vo-
na siinl. Qiiin celebrem qiioque illain, aique oiiiniuin jj.iJ(o[i£v. SuvSet (j.kv ydp Td^t;, Xuei o^ dTa^fa, oTav
sernione trilain, cl iii exspectatione positain labem Xuaai t6 t:3.'j r) (HETauotriaat TrapaaTri tco auvSf;-
el corruptioiiein, liaiid qiiidqiiain, fralrcs, aliud esse aavTt.
existimemus, qnam profusam qiiaindaiii et rcdundanlem omniuin rerum coiifusioiiem ; ul enim ordo
«•unslringil, ila pertiirbalio solvit ac dissip.it ; cum vidclicel, lolam hanc rcnim macliinam dissohere,
aiit in pntslanliorem slaliiin cominutare, ei visuni fuerit , a quo conjuncla, et lanqiiam viiuulis qiii-
Lnsdara constricta esl.

IX. Ordo cunciis anim.intibiis ortuin , et alimen- 0'. Td^i; xa"t Tot; ^ijiv.q araat ycveatv, xa't Tpo-
tiiin, ac sedes uniciiiqiie apias et (ongineiites in- (ffjV) ''•oi^ '^^? xaTaXXf,Xou; cxdaTto (55") X'''P'^^ ^vo-
dixii, et quasi laia lege proescripsit. Ac nec delpbi- [xoOiTrjae. Kal oOte oeXtftvd Tt; eIoev auXaxa t^-
iiuiii quisqiiam aiva sulcantein vidit, nec bovem [jtvovTa, oG-£ pouv ot' uSaTo; (^XtaOaiv&vxa • djairep
per aquas liibricum iier carpentem ;
qiiemadmo- _ ou5' i^jXiov ev vuzti [jt£tou(j.evov, r) TiXripou^ievov, oiJTS
duin nec soleni iioctn decrescentem vel augescen- seXfjvriv ev flJA^pa Tiupaeuouaav bpi\za v^'y\2hzal(;
tem, nec rursus liinam mortalibus inlerdiu pi;clu- e.ldyOK;, jikzpa xazapvpi zoTg .la)'(jo'c('>6). 'E:roi-
centeni. Monlcs excctsi cervis : petra refngium lie- i\as crsJ,i'\r7\r siq xaipovc Ci^liOQ eyrtozi\rSvcrtr
tinaciis. Fecit lunam in tempora, sol cognovit oc- civzov- vu|, xat dvOpcoTroi; uttvio auaTAXcTat, xa\ xd
casum suum ". Siiiiiil atqiie nox lerrain caligine Or,pia Tiaf pr]atdseTat, xa\ Cr,T£t Tpotjsrjv 'dxaaTov t^v
obduxit , slatiiii lioino somiio contraliilur, fer:c 6iofj(i£Vr,v Tiapd tou xTiaavTo;- f][jicpa, xa\ Td Or;pia
auteiii libere vagaiitiir, ac pabuluni a Creatore con- auvdY£Ta[ , xaV SvOptoTTo; lr'i tt]V Ipyaaiav ^T:eiYe-
cessum qii.xTunt; siiniil atque dies illuxit, siatini Tat^ Y.o.\ dXXf,Xot; U7:o/_(opoij[j.ev ^v Td^et (5G'),
l)esti;e congregantur, atiiiie boino ad opus properat. v(j[j.to xa't XtJYto tpuaeto;, IlpoaOfjato t6 (j,iY'st(5v

Ita ordine, et juxta naiiirae legeni atque rationem, T£ (57) xa\ oixetoTaTOV. Tdjt; ix XoYtxou te xal
iiobis invicem cedimus. Addain, quod inaxiiiiiini dXo','ou xpd;xaTo;, tJv dvOpto-ov (57*), ftoov Xoytxiv,
est, maxiineque priipiium. Ordo ex mistura, par- auveaTTiaaTo • xa\ auv^6r]ae (juaTixto; te (58) xa\
(ini ratione pncdiia ,
partini rationis exjierie , d[5(5f]Tto; T?»v xo3v Tto vol, xa\ Tiv voijv TtTj Tiveu(jtaTt.

Iiomineni , ratione utens animal , constru\it ; Kal 'tva Oau^JiaToup-cfiaT] xi [j.et^ov kv Tto JauToiJ T:Xd-
alque arcano modo , et qui nullis verbis exjilicari j) z^axi, zh aiizb xat SieaojaaTo, xa't SteXuae. T6 (j.iv

queal, lerram ciim meiite , nientem cuni splritii •j-dp iTTetafjYayE (58'), t?j S^ uT:£§f;YaY£v (59), CicTzcp
viiixit. Quin, iit mirabilius 586 ^'iQiiid in (ignieiuo t-j ^£U[j.aTt, xa't T(p Ovr;Tip Tr]v dOavaaiav eT:pa')'[J.a-

suo alque opere pairarel, idem ipsum et conserva- TeuaaTo Sid Xuaeto; (59*). Autt] xa\ Ttov dXovtov f,[J.d;
'» Psal. cxLviii, 6. " Psal. ciii, 18, 19.

(49) Td pir z(i> AfJr';'. ^^ ^i- Sic Kcg. b, Coisl. (50*) 'Er7i'i!ie.i.CumU. ivjicii ev, ct verlit : (Ordi-
2, et Or. 1. In ed., tio [j.^v t(o AtJyoj, Tto oi, elc. iii, natiira; legi el ratiniii ceilimns. >

Sciiol. : T(p M-;ij) Tr,; ouaia; • i Hatione esseiilia', (57) Miyicrzdr zs. iJei^st Te in Or. 1.
fixa ;rali(iiie fluiiioiiis, seii ortus et interitus,niota.i (57*) 'Ex .loyixou ze. ya\ i'i.\vyov Hpiijunor, zbr
(50) "iVysvrqcjSzai. Or. 1, Y.a\ Yevf,a£Tat. drOfiojior. Ila;cilesiiiil iii diiolnis liegg. ct Or. 1.
(51) 'Peipazoi;. Coisl. 1, fJfjiJiaTo;. , (58) Mvcrztxib^ ze. Deest te in diioljus Kcgg., el
(52) ''E:iix.lvcreiQ. liill. c iiaufiagia. » : Or. 1.
(55) 'EKairozdin\vs. « Quasi res novas inoliendo (58*) 'E:teicri'iyaxs. S( liol. :
Tfi Yevvf,a£t

« Geiie-
iiitrndiixit. > raiioiie, ortii. »

(54) M.
Dccst in duolnis Uegg., cl Or. 1. (.')9) 'yjisfy^yayer. Scbol.:Tri (jtcTaaTdaei •
i.Mi-
(o5) Kai. Diiii Uegg., f). gialliine, > seii, i inorle. >

(55*) fxtit.Tio.lii .|niliiisilan), exdaTot;. (59") Sifi .Ivreiijc;. Scbol. : 'S};6oou ouar,; Tr,; Xu-
(56) Aaybjclf,. i Lejioiilnis. » aeto; eT:'i ttjv dvda-aaiv, xa't tt;v exetOcv dOavaaiav
4 8-j ORATIO XXXII. — DE MODERATIONP] IN DISPUTANOU. ISG
JifoTiqdc, xa\ 7:i),£i^ (oxije , xai vdjAou^ EO^to , xal ^^ vil, cl dissolvil. Alleniiii ciiiin siipi,'iin(luxit, ali^;-

dpixTjv tiii;ir,i:, y.al xaxiav JxrJXajs , xai 'ix''3-i riiin siibiiiixil, iioii scciis aii|ii(; iii a(|ii:iriiiii lliixu,

eOpsxo, xal a'j^u-/-iav (GO) fjppi^ijaTo, xai -ko ripl xi corpoiiiiiic iiiorlali iiiuiioilalilalciii pcr dissoliilio-

YEvvcojAiva (flXtpip t6v piov fjjjiipcoi;, xa\ jxEil^ov ti iieiii cniiipiiravil. Oulo nos a niiiUs aiiiinaiuibiis

Tou xAtw toSOou xal tou (GO') sapxixou , t^v -:pl disliiixil, civitales coiididit, lcgcs iiisliluit, virlii-
0jiv SVlSpUJaTO. lcin lioiiiirilitis , vitiiiin p(viia aflccit, artcs cxco^i-

Ijvit , inalriiiioiiia copiilavil, ac ,


pcr acrein erga snsccpios lilicros ainorciii, fitraiii et agrcslcin vilaiii

ad Iiuiiiaiiitaleiii c\(oliiil, cl , (luod lcrrciio lioc et cariiali aiiiore niajiis csl , diviiuiiii aiiiorcni auiiiiis

nostris infixit.
r. Ka\ t£ 5:1 xaO' iixaiTov JiyEiv ; Ta^t^, twv X. Qiiid aiitcm siiigiila coniiiieiiiorare allincl?

6vTtov IjtI |JiT;Tr,p, xjX ai^^aXjia •


xal t^j tou \i-(o\>, Ordo , oinniiim rcriiin pater ct pra'sidium est

piiivT) xaXii),; av e'.'-oi, Toij iravTa 6r,iJii&upYr;(JavTo;, islu(li[uc Vcrbi , icruiii oniiiiuiii coiiditoris ct ar-

et fs (61) XiSoi '.fcovfiv "Ots t& Tiav ouatouTO tio cliiiccii, soliis rccie dicere queat, si qiiidem vocein
t)£(]) xal ucptataTO, i^ij) f\y-i\^ itap' auTio lipjjKJ^ouaa- acccperil Dco creareiur ac produ-
: Ciini niuiidiis a
fjvixa fiTotnaCs t6v Jau-oj Opdvov eti' (ivi|ji.(ov, xa\ „ cereinr, cunicoeram cnnclacoinponens^'; cuin ador
lcrxupi ^-oi:t tx Svw it^r\- fivixa *0:[Ji:X!ou TrjV narellliroiinm siiiiin siipra vciilos, acsiiperiias iiiibcs

yi^v, xa\ u>; ij-yaX:!? E-iO:t Ttfiyi; TJt; uti' oupa- roboraiet ; cuiii fiiiidaineiila lerra; jaccrcl, et vclut

v4v (61*), xal x(o IlvEUjjiaTt tou uxcSfjiaTO? auTOu 7:5- nriiios ct tulos fonles, qui sub cojlo sunt, staiue-
ffav 6uva|jt[v J)(apiiaTO. 'AXX' (ou yapvj TauTa rct ", ac Spiritn oris sui virtutein oinneni illis

reivTa StTiXOov, xa\ Ttpb; 3 TiaXat 6 Xiyo; •riTtEiYSTO ), l.irgirctiir ''. Vcruin (ul ad rein ipsani, ciijiiscaiiss
Tasi; xav Tat; 'ExxXriaiat?, zh [xlv :lvat Tt •::oi;j.vtov, Ikcc oiiiiiia disserui, et ail quain janipridcin oralio
zh ol 7:ot[ji:va; Stiopti: • xat t^ [iv/ &pys,vj, ih 6: iiostia fcslinal, vciiiainus )
, ordo in Ecclesiis qiio-
iip/:aOaf xa\ zh jjikv oTov eivat x:!faXT;v, t6 ok rA- qiie consliluit , ut alii oves siiil, alii pastorcs, alii

S%i, zh 6o x:tpa?, "zh 5k 5t|)0aX[j.?(v, xh 5k aXXo Tt t(ov pr;csiiit, alii siibsiiit ac parcaiit; aliiis vcliil caput
(jisXtJjv Tou (i(b[j.aTO? , Tzph; ttjv Toij TTavxi? euap[j.o- sil, aliiis pes, aliiis iiianiis, alius ociili , alius :iliiid

OTiav xal Tb au[jcf:pov, ij 7:po:/0[jtfv(ov, )) ^ipo:'//^- qiinddain rorporis ineiiibriiin , ad loliiis I''cclcsiai

Ttov •
xa"t, (is-zo EV Tot; (i(o;j.atxtv, out: (i7T:p^r,XTat concinnitalCin el nlililnlein , vcl iiifciiiis vcl pr;e-

li'/.\r}MV tk (j:Xiq, liXX' ev a(j[j.a th 7iav Ejxtv Ix Sta- staiilius. Et qiiemailiiiodiiin in corporibiis , neo
oiptov auYx: [jEvov t
• oGt: TauT& (G'2) 7TavT(ov evip- Bieiiibr:! iiilcr se diviilsa siiiil, veriiin ciiiicla uinim
Yr,[ja, :i xa'i TauTi t6 xpfl^^'''
(62") «^^'l^tov £t; ava- C corpus siiiit cx divcrsis nieiiibris coiiflatiiin ; ncc
Yxr,v euvoia; T£ xa't suvvEuaeto? (05) * xa\ out: rursiim idein niniiiuni iniinus esl , laiiiclsi aliO'iiii

itfOaXjjib? paSIJst, dXX' 6oY)Yet •


oOx: txouj 7tpo6X£7r:t, ad benevoleiili;B coiicordiiciiue nccessitaleiii, lioiio-
iXXi jjieTa6a!vEt(C3'), xal [JETaTiOrjatv oute Y^waaa risqiie parem in disparibus ratioiiein alia aliorum ,

Six^Tai tptova; , (ixor,!;


y^P
' ^'^'^ lixoT] cf OEYYExat opera ex x(\im indigeaiil ; nei|iie enim ociiliis am
YXtojar,; Y^P' ^-^- p'-i [jiv, co[j(Iiv (6-4) ataOr,Tf;ptov biilat , scJ viain coininonstrat : iiec pcs prospicit ,

J.Apvx^ Si clza xsveTai., cpr,alv 6 'Ito? • yElp 5k xou sed progrcilitur ac loca permiitai : iiec lingna voces

6t5(5vat xa\ to'j Xaij6av:tv 8p-cavov vo'j? 5i xot; 7x5- accipil, iil cniin aurium cst : iiec rnrsiis ainis lo-

<jtv •f)Y:iJt(liv, 7:ap' ou xb at-50av:a0at, xa't ei; ov ?) qnitur, quod lingnoe onicium est : et iiasiis qiiidcm
ctaOT)at;. OuTco xa\ 7:ap' f)[jTv, T(p xotvto XptaTO'j est odoralus organiiMi; (julliir iiuiein, iil ail Job ",
aiouaTi. cibos ileijustiit : maiiiis poiro daiidi ;ili|iic accipicndi

insiriiineniuiri esi : inens deiiiqiie oiniiibus proeest alque inipcrat, 537 uimiiuin aiiu» vis sciitici)di

prollciscitiir, et ad quain sensiis omncs refcruiitur. Ad eumdem qiioqiie inodiiin apiid inis, lioc csi, iii

coiniiiuni Clirlsli corpore, rcs se liabet.

lA'. 01 Y^P 7:avTE; ':v a(o[j(i ej[ji:v iv .XptaTto • ot D XI. Omncs ciiiin corpus iiiiiiiii iii Cbiisto siimus.

6i xaO' 'eva Xptaxo'j, xa\ (i),XfiX(jjv jjeXt). T6 i>.k-/ -(^p siiigiili autein Cliristi, aiqiie alii :ilii)riim nieiiibra "'.

fipxei xa't TipoxaOcsExat, xb 6k ayzzcni xal e'JO-JVETat, Alii enim doiniiianlur et prcesiiiit : alii pareiit ac

xa't oiJTE xauTiv (i[j.'f(5x:pa evepYEt, etTCp [xf] TauTiv rcgiintnr. Et quainvis non eadein sit ulroruiiique

apxetv xa't apxEaOaf xal Y'^''^^' d;jtepoxEpa ev eI; actio, siquidem imperare, el imperio regi, non cst
'eva Xptaxov, ut:?; xo'j a'jTou auvap[joXoYO'J[j:va, y.o.\ ideiii ; fiuiil lameii iilraqiie iiiiiiin in niiuin Cliii-

(juvxtOciJeva nve'J;jaTo;. Kotv -ot; ipyoixvm; TxiXiv, sluin, ab eodem Spirilu coiislriicla at(|iie compacta.
oaov Tb [jtiijov xa't T^atOEusEt, -xal (iaxf;aet , y.y.\ f,Xt- Ac rnrsus ,
quemadinodiiin inlercos, (|iii siibsiint,

" Prov. \'iii,30. '^ ibid. 27 sqq. '''


I's. xxxii.G. ^'
Job xxxiv, 5. '^ Koin. xii, 5.

< Quod dissolulio via sil ad resnrrcctionem, ct ad (G2') Td /.pui^eir. Sic Rcg. bin, Coisl. 1 ct 2, etc.
ipsani, qii;« ex illa esl, iminorlalit;iteiii. » Dcest 16 iii cd.
(G(») Zvtiii)'(av. Duo Uegg., auJuYiaj. (G3) i:urrsv(Tecii(:. Coisl. 1 ad.lit, xa\ iaoTtjjia?
(60') Tov. Deest in diiobus Ucg;,'. bi ToTc livijoti, I ei parciii lioiioiis in disparibiis ra-
(61) Et ye. Sic plcriquc coild. Dcest y: i" ed. lioiieni. » Id cst, < ad ;eiiiialitatem servandain iii iis

{&\')nr}-;'(ir Ti'iQ v.%' cvfardr. liillius : « Siipcr- rcbiis (pci; disparcs siiiil. »

coelestes foiilcs ; » quod certe a Craeco, cl a Gi egorii {ii't') Mi-T'ii"airfji. Uill. : • ingrcdilur.
ii.eoie alieiiiim esi. (0*.) 'Vvuilir. Ilcg. b, Ct Coiilb., oa;j(ov.
(62) Tavtd. Rcg. h, Tauxov.
'87 S. CREGORll TIIEOLOGI 1S8
pernia^iiiiiii (liycriiiicn rcperiliir, iil qui ol ilo A >'•!? Sua-r//.OTi xav xoXi Syoyffi ih Siii9opov ojov
cirin;i , ei iisii aique cxcrcilaiioiie , ci siaie iiiici- xal T.'jvj y.a.-coL rpocfrjTtT-v Trpo^fiTai? uuo-daccTa'. ,

sc (lilTLTanl : eoilem nioiJo inier prsefeclos qnoi|ue naOXoii Xeyovxo^, [jit] aiji(p(6a/,).£. Ka\ otx l^i'^
non parva diirercnlia csl; ac spiriius proplietaruni eOeto, !pr,i\v (01'), d (jedrirzrl 'Exi(Aricl(f, npd-
jiropliclis sulijici ", ciiin Paulus ipsc alliniiel, non Tor dzocToXovQ , SevTefor apo^pi^Taq , TpiTor
esl cur de ea ic duliiles. Et quosdam quhicm , in- :ictjiiraQ (05) xid tiSairKU.Xov^^ •
izcGi-o^j oii Tf,v
qiiil, jjosuit Deus iu ICccUsia ,
primum apatolos (iXfjOccav, 0£UT£pov oii ifiV axiav, Tpr.o; oci ih
secundo proi,hetas , lerlio pastores el doctores "* : [iixpov TTi; tbtpEXsia?, xa\ Trj; EXXafitl^to;. Kal t6
priinuin propler verilalcin , alleruin propler uni- (ikv Tcvcij^a EV, Ta y^aptajjLaTa !k oix laa, Sti (Jtnjol

bvani, posiremiiin propler uiilitalis ci illiiuiinaiioiiis IX SoyeXa. ToO 7:vcujJiaT0?. 'ft /lir (CC) j-op Sik tou
diviiix nicnsurain. Ci spiritus quidem nnus est, iioii llrevfMTOQ SiSoTai .Idyo^ co^iuq xal Oeupiaq (C7),

anleni pares graii.c : qiiaiidoqiiidein nec paria s|ii- ii.l.liii Si .IdycQ x'^''^'^^^': ') a:ioKa.h'i\^-e(jjQ, «.t.?<f)(68)

rilus conreplacula. Alii euim per Spirilum dalur sfiCTiQ fitSxlx xa\ iivcvooiaaToj SXXeu Sl irepyi]-
sermo sapieutia; et speculatiouis , alii sermo scientia; jiaTu o'jvd[i£ti)v xat OaujjidTtjjv {n]/r,XoTiptov , dii.ttp

el revctatiouis, atii fides cerla miiiimeque dubia, alii Sk yapicfiaTa lajtdTur, drTuXt\^^eiQ , etxo-jv iz^o-
virtulum sublimiiiiii(|iie iniraculorum operatioiies, B axajia: , xv6epri'iceii:, eVtouv TravSai-to-i-ia'. aapxic,
«^11 3rn(i(C ciira/ioHiim, o;)i(H/«(ic))ifs , Iioc est, de- yirti '^-.luccuir, ipfii\rEua -j-.UiccHir, Ta [J.sifto

fensioiics el patrocinia ;
gubernationes , lioc est, xapta[jiaTa, xai Td 6£UT£pa, xaTd tt;v dvaXoviav tti?

carnis casliga lioiies , t/enera /(«(jiiKinim, iiiterpreta- r.'.z-uoq


tioues linguarum ^\ aliis denique praislanliores , aliis inferiorcs graiiiv, pro fidci iiimiium raiioiie et
proportioiie.
XII. Ilunc ordinem revereaniur, o fralres, Iiunc \V>. Ta'JTr,v aio(!j;ji;Oa Tr,v TdJiv, b.oti.<fo\, TaJTr|V
tueamur ct conservemus. Alius auris sit, alius Hh- 9uXdTT0)[jL£v. '0 (Ji^v £cTto Ti? dxov), 6 Sk f^o^^^Ta, 6
gua, alius manns, allns aliud quiddam. Allus dc- ai^o Ti TouTtov (69). '0 p.hi SiSaaxETto,
t'z
X'^P- ° ^-
ceat, alius dscal; alius propnis nianihus Iioniini Zl jjiavOaviTo) •
d oi epyajEaOto t6 i.yix<i'ov xacs
operetur, nl liaboat (piod cgenlibus imperlialiir '" : i-jia'.: -/cpjtv ei; [jicTdSoaiv toj 6£0[jl£vo'j xa"i /pfi-
alius pracsil ac pleliem iiioderelur : alius justilia; (^'ovTo.;. '0 [XiV dp/_£Tto xa\ 7:p&S£6Xf;aGw 6 6e 6i-
laudcm pcr niinisterium consequatur. Qui docct, iii -/.aiO'JjGto oijt TYJ? u7:o'jpYia; • xal 6 Siodaxtov
iiiodestia doceJl. Propheta: cnim duo aul tres lo- C £--xoa;jLto;. npocprJTai -^ip 6'jo i^ xpEcj XaXcixtoaav
quaniur, idi[iie vicissiin , atque unus iiiterprctetur. xa'i dvi |X£po;, xa"t eT; oiEp^iT^v^uixoj. "AXXou Sh xpa-
Quod si alii revelatum fueril, primus loco ipsi cc- vtoOivTO^, 6 TiptoTo; UTio/topchoj. Ka\ 6 [lavGdvuJV,
dat *'. Et qui discit, in obedientia : et qiii tribiiit, £v euTTEiOEia xal (5 x^JflTi^Vi b/ 'O.apizT^xi • xal 6
in liilaritate : el qui ministral, in alacrilate '-. Ne u-oup-ftov, EV 7:poOu[iiix. M)j TidvTEs (ij[Jt£v vXtJJaaa,
lingiuc iniincrc, ijuod oniniiim prom|ilissimuin et t!) £T0t[10TaT0V • [JIT] 7:dvTEC dTTOaToXot, [JtT] 7TdvTEC
paratissinium est , onines fnngaiiuir ; 583 '>cc 7:p'j'jf,Tat, p.T\ TidvTEc: ot£p[Jir|Vc'Jto[jt£v. !\IcYa t!» Tispl

oinnes apostoli siiiiiis, nec onines propliei;e , nec 0£oij XaXEiv ; 'AXXa [t£i?ov xb ^auTbv xaOatpetv
omnes iiilerprelcs ". Ampluin cl prieclaruni esl de G£to' iTTEioii ei; xax^TE/vov (70) tj/u/rjv aotpia oux
Deo verba facere? .\t pneclariiis est seipsum Deo eiaeXeiJaETat. Ka.\ aTreipeiv lxEX£tja0T,[iev ei^; 6txato-
piirgare; quoniam in nialevolam aniinam noii iii- a'JVT\v, xa\ xpuyav xapTrfiv C<^fis, t'va (71) xa\ cptoxt-

Iroibit sa|>ienlia '". Alque ad iustitiain seminare, el aOtoy.£v Tto tptoT"t tti;' YvtiiaEtoj. Ka't Ila^jXo;, Oti toxi
vita; friictiim nictero jiibeinur ", iiL scicntia; Iiimine dyaTuav -iiiJta? xbv Kuptov, U7t6 Kupiou YtvdiaxEaOa!.
perfunilaiiiur. Ac Paulus ipse nos per Dunilni amu- po'JX£Tat, Sid S^ Tou Yff-vtoaxEaOat, t6 StodaxeaOat,
rem *' a Domiiio cognosci vult,per cognitioneni xa\ xauTTjv (JSiv feXTiova olSev ei; -CjGj^yi^, zi\q cpu-

autem doccri : atque lianc adcogiiitioiiem viam, mc- aiO'Jar,; oifjaeto;.

liorein csse cciisel, quain oiiiiiioiiein cam, qii;c iiillal.

XIII. Magiiuin et praeclaruin est docere? At dis- Q ir. Mi-13. t6 otSdaxitv ; 'AXXi t6 [jtavOdvEcv dxiv-
cere periculo vacal. Quid pasioris muniis libi ar- ouvov. Tt aeauT^v 7iot£t; 7:oi[tdva , -^ptifiaTov tov ;
Ti
rogas, cuin ovis sis ? Qiiid capiit efficeris, cum pcs l-tvf] .c£!paXT[, TTOu; Tuy/dvtov ; T£ OTpaTTjYEiv iTii/ei-

sis? Qiiid cxercituin diicere aggrcderis, in militiiin p£:;, T£Tai-[i£vo? Ev aTpaTttoTat; ; Tt Ta (jtEydXa xa"t

onliiiem ascriptus? Qnid iiiagiui qiiiilem ill.i , scd 0'jx dacpaXri x^pOTj Tr,; OaXdaar,; £7:t6ttbx£t; (7*2),

iiiceila cl iiericiilosa mai'is lucra coiisectaris, ciiin Evov dxtv5'jvto; -^uop-^u-j yf,v, £i xat (73) x£poat'/oti

" I C(ir. MV, 3-2. '" I (ior. xn, 28. " ibid. S. " Eplics. IV, 28. I Cor. XIV, 29 ct sqq.
'Uoiii. .\il, 8. «M Ciir. Mi, -211. "' Sap. l, 4. "0,0 X, 12. *• I Cor. viii

(Gi') <l>i}cir. Oecsl iii iliiobiis Hcgg. Ii',i;itiir taiitiiin, dXXo Tt.
(()."> i llcijifrar. Dicst in Or. 1. (70) Eiq na/coTeyror. Sic quatuor Rcgg., et Or.
(CC) 'ii y«X>'. sacer lextiis,
Sic Coi.sl. I, Or. I, I. Iii xaxoT£/vov.
edil., to;
Coiiib., cti'. Prave iii cd.^d. (71) "Ira. Reg. b, ei Or. I aildiinl, xat.
(C7, lutl Oeiofiiar. Ilcg. b. t^ OEiopia;. (72) 'l':.-tiSia»teir. Ucg. bm, cl Or. I, otiixEls.
(68) "A.lh;). Kcg. biii addil, 6i. (7')) Ei KiJ. Or. 1 ad marg., xa\ £i /ai.
(60i '0 Se ci.Llc ti zcvtojr. bic Reg. b. In cj.
m OllATIO XXXIl. — DE MODEIWTIONE IN DISPUTANDO. lltO

0.0.3 zm 3. ; Ka'i s! [j.h/ ivTjp eI xaii Xpij-.4v, xal A lerrnin siiic pcriciilo colore liocal, cli;iinsi niiiiore
ytyj^^jiz-ii Goi xi at30r,Tf oia, •/.a\ ).a;A7:pov aoi zh tiim qii.x"siu? .Si vir sccuiuliim Clni.siiim es, ct
(fu)? t:?,^ yvojtswc, Ai).£i 0£oij co^tav T7)v ),a).0'j|ji£- sensiis exerciiains liahcs ", ac siilciidido scieiitiiC
vr,v iv Toej TsXeioi?, xat Tr;v a-oxcxp'j[xii.ivr,v £v liiniiiic |)r:cililiis cs , Dei sa|iienliaiu loqiicrc, (]iia!

[jt\jstripl(j) •
xa\ TauTTiv, oTav xatpV/ Xaer^;, xal ?:•.- .npiid pcrfcclos " prasdicatur, cl ([11:0 in iiiysli;rii>

(ITcuOt);. Tt Yitp ixti^ ::ap3t (j:auTO>j, 8 [it] SiooTat, abscoiidila cst; idipic ila dciiiiiiii, si coiniiindiim
[xr,2i Euri^aj ; Ei 51 i-i vf^Tzto-: sl (7i), xa\ /aptep- lemiiiis nacliis fueris, caiii(|iic (idci lii;e toiiiiiiissam
7:r),- Tr,v oiavotav, xal Toi^j uyrXoTipoi.; 7:poi6atv;tv Iiabueris. Qniil eiiim a lci|iso liabcs, rjiiod libi da-
ou-/ Ixavic, Y-"'^^ KoptvOto;, yaXaxTt Tpa^rjOt {".')).
lum iioii fiicril, el quod iioii acccpcris"? Sin aiiicin
Ti xpf,i;£i; iTspeioTipa? Tpo'.fTi.;, r,v oux avaXljxEt oelaie adliiic leiicra es, aliiuc liiiniili cl aljjecio
TJi [iiXr], xa\ 7:ot5t Tpo-yf,v St' dsOi/ctav ; itOi-^i-ou animo, viriliusf|iic iiifirniinrihu'!, qiiani iil ad siibli-

[jikv, si.' t: xpzTTTOV stio-f,.;


^X-'» (
'<^"'
T^P "'j Ti^iv niiora prngrmli possis, Cnriiiiliius cslo, salis lilii

ciTstXajOat )(GtX:Jtv cT:atvou[j.cVov , eyv(o;)' aYotTra sit lacte nnliiri '". Quid solidiorcm cibum espctis ,

6i fjTuxiav, £vOa xpstTTOv Xi-,-ou t^ atoj-av xa"i tJi qiicni membra pr;B iiiibecilliiale conficere, alqiie in
[jikv £t-xtv, Ta 5b axoiJTaf xal Ta [ji^v E-aiviiat, alimciiiuiii vcrieie nnqueaiii? Lo(|iicre sane, si qiiid
Ta 0£ ^T^ -txpuj; a-o-i;|jtYa iOj D.silciitio nicliiis ct cxcclleiilius li;ibes ( ue(|iic eiiiiii

10 fu.t;il laiidi duci , si qiiis oriliiicm kiliiis a.lliibeal " ), at iilii silcre iir.cslal ,
qiiaiii Iniiui , silcu-
liiiiii coiiiplcclere. Alqiie alia diccrc amcs, alia audirc; alia laudibus evcbcrc, alia, non tanicn accrb'^,
ablcijare ac rcjiccrc.

lA'. Oux tJTS zlv «i-cdiva t^v f^jjLSTspov, ixosX-yOt, XIY. Ncsciiis, fralrcs, qiia ditficullalc preniamiir,
t(Tjv ffo6apt"j; IvTaiJOa 7:poxaOs^O[Jt£V(]jv, xa\ TauTa nos, iiiqiiaiu, qiiiliiccuni poiiipa cl faslu [ir;rsiile-

vo[jioO£TouvT(iJv u;jitv Tot; TToXXot;. Tdt/a 5i ouoi f,ij.(~jv miis alipic li;cc vobis ,
qiii e |ilcbe eslis, quasi lala
auTtov ot -Xstou; i-f/vtoTxo^i^v (0 xai oaxpustv lcge proiniilgamus. Ac forlasse nec noslrum pleri-
4;iov ), OTZwq 7:apa 0S(o TaXavT£U£Tat xal v(>r,[j.a que {
qiioJ eii;im dcplorandum esl) iiitelligiiui ,

TTav, xal Xiyof, xa't irpa^t;" xa't ou 7:apa 0£(o rjtovov, (jtioniodo aiiiid Dcum, et cogiiaiio omiiis, el seriiio,

liXXa xa't tiTjv (XvOp(o7:(ov toT; 7:).£t3T0tC' 0; fjpaost; et aclio vcliit ad laiicem cxpeiidHliir : ncc apiul
[jisv Etit TtJjv toitov xptTal, Ta/sT; 51 ToJv (7C) liXXo- Dciiin (Iiinlaxal, vcrum et apiid omiics lorme bo-
Tpiiov e££TS.JTa'i, xa\ (Saov 5v aXXot? Ta [jtfyi^Ta , r, Ta miiies;qui, cum reriim snaruin lardi sint 589
i),<iX'5Ta f)[jttv 3UY/(jopf^saisv (77) •
xav ojjtv d;j.a- jiidices, aiienariim aulem expediii sunt explora-
GcdTEpo'. , OaTTov av f[[Kov dcisfistav xaTayvoTsv, v) lores, ciiiusquealiis gravissima errala, qnam iiob!-,

(jtsTpiav JauTtJJv a-,'votav. Oux Vtts, T:r,Xtxov sx 0£ou lcvissima. coiicesseriiit; ac , si iiiiperiiiores siiii,

Stopov f) ctoj-r„ xa\ ih [j;r) otvaYxr^v (78 1 s/stv Xo-;ou nobis iiiipielalis criincii potius iiiipci,eiiiil, quaiii

iravT?»?, (OJTE xaT' k^ouGicfj, tJjv [i.lv aipsTjOat, tJjv nl mediocrem siiam iiiscitiam acciiscnt. Wesciiis,

Sl (79) d-oStSpaJxsiv, xa't Ta;jtisustv EauTio xa\ ).(5- C aiiauluin Dei doiiuin sit sileiiliiim , ac loquendi nc-
fov xal at(i)7:f,v. "tujEt [jtkv ydp (SO) d::a; '/.oyoq cessiiate niiiiiiiie coiisiriciiiin csse, ila iil pro arbi-
axQpbq y.7.\ suxivr,-o?, xa\ Sti Tiv dvTt;j.axii;j.svov iralii aP.eriiiii cligcrc , alierum fiigcrc lice;it , sibi-

X6'{ov ^XsuOEpiav oux ^/tov •


6 os 7:spt 0so'j, tojoutio quc, el scriiioiiis, ct sileiilii, veliil dispens.unrem
[jidX),ov, OKp [JtsT^ov t6 UT:oxsi[ji£vov, xal 6 C^i^.o; csse. Nam cum oiiinis oralio sua|ile iialura iiiibellis

TuXsftjov, xat 6 xivoujoj /aXsTzcoTS po.;. Kal t! tfo6T)- sit, facilcque perccllalur, ac proplcr rcpiigiiaiilcin
6£vTS^, Ti' Oappf,7o;j.sv ; vouv, r^ '/.6yo'/, r) d-xof)v, iv scriiiniieiii libcrlale caieal; liiiii vero ea ,
qiuu de

Tpts't TOUTOt? Tou xtvSuvou (laXsuoVTO; ; Ka\ ydp Deo siisci|>iUir, lanio plus li;ibcl difliiiiUalis, quaiilo

voT,ciat (81) )(aX£7:()v, xal lp(j.r)vsujot d[j.f]xavov, xat subjectuin majiis cst, ct zcliis amplior, el pericii-

dxoT); xexa6ap[jisvr); J7:tTUX£tv (82) EpYojoisTspov Iiim graviiis. Quid aulem iiieluemiis,? Aiil qiiid erit

ex (pio (idiiciam concipieiiuis ? Mensiie , aii scrino, an au(lilus,scum iii tribus liis rebus peiiciiliiiii vcr-

selur? Naiii el res diviiias nicnie roiiscqui arduuni, ct vcrbis cxplicarc |icrdif(icile , ct piirgaias aurcs

iiaiicisci iii.ijoris laboris et difficiillalis cst.

lE'. 'Ko; [jsv 6 0so;, xa\ (^Ci; -.h dxpoTaTov, ou D XV. Dciis (|Miilciii liix cs!, alqiic .Tilco liix om-
ppa/sTd Tt? a.-op6oT] , xa\ d7:auyai;jta xiTio (85) iiiuin suliliiiiissiiii.i, ciijiis perexigiius (|iiidain rivus,

" llcbr. V, 14. I Cnr. II, G. " I Cor. iv. 7. '" 1 Cor. III, 2. »' Prov. x, 19

(71) Ei Se £zi r?(.T(cc ej. Sic codd. Pravc iii cJ., scilel in magistri calbcdra, ciii iiiciiinbil de rcbus
eI Ss ecTi rijjcwi;:, el, elc. diviiiis seriiiniicm b;ilicrc, el lidciii cxplicJiii'.
(7.^) rd.laK.ri zpdpijOi. iLac cibum ailbilic. (7!l) Tvr iier... zlrSi. Sic ires Kegg., Or. 1 n
^i rdif, etc. liill. « iii aliciiis lamcn
(70) TayeTi; : Cniub. Iii ed., zh [jtov.., zh 5i.
censonam virgulam (_clcrrime arripiunl. » (80) rdp. DcKsl 111 Rcg. b ciOr. 1.

(77) Iuyxi.of)'ii-aie)\ Sic Ircs Ucgg., Or. 1 ct (8I)/ial yup rc~((jai, etc. Dbiln 111 Titna'0, ct Ci-
Coiiib. In ed., au-f/upf^jstsv. ccrn De U)iii'eisiiaie, (!;iMi(lem s,-iilciinaiii luibeiil.

(78) Kcd Ti) filf uydYKijv, elc. < Nec cujusvis scr- (82) 'E:iiTv/e'n-. 1'liiies Ucgg. et Or. 1, tu-
niniiis iicccssitate cniistriiigi, ita til liberam Iiabeat /eTv.
faiulialeiii,qiieiii malueiil, eligeiidi aiil caveiuli, (85) \\.xavyacj.(a xdrot. Sic Ucg. biii, CnisJ. 1
sibique et seriuonis, cl silenlii, veluldispensaiorem Cl 2, Or. I, ctc. Dci- I zi.oj iii cd.
tsse. ) De illo naiuque loquilur Gict'niiiis, qm uoii
191 S. GREGOUII TllEOLOGl 102
ac laJiiis ad inffiior.i pcrlingciis, csl Idiiicn iil A vOavov, 90J? otTrav, xav u::if-Xa[xzf.ov cpatvr.-rai- 4U'
oniiie qtioJ cerninuis, qnnnlnnnis splciuliJuin vi- tpi^ , yv^ffov TraxEt (Si) Ttv ififjiitEpov, xaX ^Oeto
(lealur; scd, iit ^iJcs, caligineni nuslrani calcal, Gy.6-og d-oxou^Tjv ai/xoO iJLif jov aOtoiJ (8,')) it xa\
,

ac teticbras lalibnhiin siiniii |iosnil "', easque iiilcr if;|ji.u>v 6s\i , (uTTTip y.al MioOariJ T.&lai li xd),u[jL[jia

se ac nos, queniaJinoJum oiini Moyses vclamen iauToO TE xa\ ttj; utoptiaEto? 'Iirpar]),, iva pir] jSaSEco;
iiiier se el obJuraios Israclilas, inlerjecit ", ne iori axoTsivT) cpOat; zh i.T.iOizo^j xdW.o.; , xa^t OA-(iu'j
seposiiam ac reconJii.iin pnlclirituJiiiciii, qua pan- actov, [xrfil paSico; tT.ix'j-/h'/ (8G), (Jotofo); xa\ d7:o-
ci digiii siinl, caligiiiosa natura facile viJcai, f:ui- (JaXri oiot xfjV eOxoJ.tav Trii; xTTiaEOj? •
fCiq (87) Sh
leque hujiisinoJi aspcclus conipos elTecla, facile 6ljti).r)aT) (fioT\, dst nphq t'j ii'jj0? eXxovTt 6i4 ttj; ecfe-
qnoque propter aJipiscendi facilitatem ainlttai ; asto?, xa\ voui; irXTiatdaT) tio xaOaptoTdTw xsxaOap-
veruni hinien cuni luinine, semper in siiblinie per ijisvo;, xa\ tJi [Akv fipTi tfavi) , t^ 6k i!'3TEpov, aOXov
appelitionein trahenle, verselur, ac niens, vitioriim dpsTTi; xa\ TTJi; JvteGOsv Tphq aOT?) (88) veOasto;, eT-
niacnlis rcpiirgata, purissiiiue meiiti jnngatiir, par- Touv e^oijiottbastjji;. B.U:rc^(sr yap iipTi, (pr^al, 5t'
liiiiquc nuiic nobis aiiqiiiJ appareat, paitiin aulem eccjizpov nal ir alrlx^Mzi , zdzs Sk npoaojiior
posiea, hoc scilicet virtutis, propensiorisque iii jtpdt; xpdffcoxor • ftpzi yirdxrxb} ix fiipovQ, zdze
Deuiii aniiiii, seii cxprcssie illius siniililuJinis pr;e- ^ Sk ixi-^-vthcrviuu xaOwq xa\ i,tex%-o}(Tdi\r. Ka\ t6
niiuin lerens. Viilemus enim minc, inqiiil, pcr specu Ta~£tv'jV f,[jttov oaov ! xa\ fj ^rraYYE"''''^! rr,XExTi! yvtjj-
lum cl in wniyniate : lunciiiitcm 590 f'"''* ucl fa- vat 0£%v ToaoOTov, oio^J ifj(l)S[i.t(ia. TauTa riaOXo; 6
cicm. ISnnccocjnosco c.t ptirte : lunc autcm cogn-scam [jtiYa; jcfipu^ ttii; dXrjO£ta;, 6 TtJjv JOvtJJv k'J rrtaTEi
sicut ei cognitus sum '''.
Quanta esl vilitas iioslra oiodaxaXo;, 6 t6v ttoXuv xuxXov toO EuaYYEXtou nXri-
et abjectio ! Quanla niisus pollicitatiii ! Deuin per- ptoaa?, 6 [JiT] dXXo) Ttv\ ftTiv, r] XpiaTto, 6 [Jt£XP' oO-
indecogiiosccre, utcognit;suinus.lhc('PauIus inagnus pavoO TptTou (fOdaa;, 6 toO T:apa6.-taou OsaTf,? , c
ille verilatis praeco, genliiuii in fiJe niagister ", TcoOtov 6td Tf,v T£XEt6Tr,Ta Tf,v dvdXuaiv.

qiii amplissimum orbein livangelio implevit '*; qni nnlli alii, quam Chiisio, vixii "•', qui usque aJ tci-
liuni coeluin penetravit ", qui paraJisi speclator fnit ", qui deniqne peifectionis causa Jissolutioi is

Jesiderio flagrabat ".


XVI. Ac Jloyses quiJem Dei posteriora per pe- ICJ''. Ka\ MojOaf,!; [xsv (89) [JiiXt? elos OsoO t4
tram vix conspe.\il '°
(
qnaicunque lanJem poste- iTitaOia 5td Tfj? TrsTpa.; (aTtva TauTd saTi, xat iiTtj

riora illa er.inl, el quiccunque petra), idque cum p ^ niTpa), xai TaOTa noXXd 6£r,0£l;, xa\ Tuxtlov
niultum precalus essel, ac promissi compos factiis : dr.oaxiizw; • rXfjV oti [at] , oaov ^:T(50r)a£v, eISev,

iiisi qiiod iion tanuiin, quanium cxopiabat, vidit, dXXd zXeov (90) toO ^avTaaOsvTo; tiv 6 StetfufEV
plus(|ue ilhid fuii, qiiod eum fugit, quam quod i|isiiis Mtouar);, 6 toO "Iiapatli 0Ei;, di ToaouTov S.-{WJ Xaiv,

ociilis sese ohjecil; Moyses, inquam, qui Pliaraoiiis 6 Tr)XixauTr)v ari[iiE!tov imSEi^iy.fjog 6uva[jttv. £u 6£,

Deuserai, qiii muUiiuJinem du-


laiilam honiinum TEva; £0p£t}/a; eJ oupavoO ; ITotov uSiop Jx rriTpaj
ctabat, qui lantam iiiiraculonim vim Jemonstrarat. oiotoxa? (91) ; Ilotav Ep|ir,2a; OdXaaaav (5d56(;) ; TEva
Tu vero, qnosnam usi|uaiii cneliliis ahiisti? Qiiam Xa6v ^tTiyaYE; (1>; 6td ?T)pdi; ttii; uypa; ; TEva; ex-
aquam e petra cxluJisti "? QuoJ niarc virga Ji- Opou; xaTETTiivTtaac ; TEva; aTuXto TTUpb; xat vEcpi-
rupisti^'? Quem populum per aquas, taiiquaiu Xt); tb6f,Yr]aa; ; TEva xaT£7:oX£(jtr,aa? 'A[jiaXf,x Euxfii

per ariJam, Quos hostes fluciibus


transmisisti ? xa\ y^zirjCi^j exTdasi, xa\ tco aTaupto Tt,ooTUTTOu(ji^vtf)

obruisii? Qiios per ignis et iiubis columnam Je- TOp^toOev [j.uaTix(o;, i'v' aot au[j.tpopd t6 [xt] te-
fj

Juxisti "'? Quos Ainalecitas pcr oratiunem, et ma- XeEoj; xaTaXa6£tv (92) Oetv, xa\ otd toOto rrdvTa
niium extensioneiTi '*, ac cruceni tanio aiiie mystice 6ovf,Tat , xa\ dvto xa\ xdTOj ifipr^iai (93) ; 'EnEt 6^

aJiinibralain, fudisti el profligasti, ut niisere te- Mtouadto; J[jivf,aOr,v , oOx I[jta6£; ^VTSuOev xapta[jia-
ciiin et calainilose agi putcs, quoJ pleiie ac pcrfe- D '^'5; dxoXouOEav xa\ 'joy.o-j Td§£tj)?; Ei [x^v eI Mtousfi;,

cte Dcum iion coiniirclicndas, alque idcirco oinnia xat Tf,; vEcfiXr,; £l'ao) XMpr^wj, xa\ XdXEt 0e(T),

libi niovcri, ac siirsum deorsuinqiie jactari videan- xa\ tftovT); dxou:, xa\ ^E^at vci|j.ov, xa\ vofioOi-

»^ Psal. xvii. 12. "Evod. XXXIV, 33. "M Cor.xiii, 12. »» II Tim. i, 11. "« Roin. xv, 19. "' Galal.
11,20. "'
Cor. XII. II 2. "ibid. 4. »' l'bilip. 1, 25. " E\od. xxxiii, 22 sqq. " Exod. xvii G. ,

Exod. XIV, IG sqq. " Exod. xiii, 21. " Exod. xvii, 10 scq.

(81) 'Opfji;, yrvpcr .Tarer. Sic Rpg. hin et Coiiil. pura ct sancia vero luniini appropinquet. Caligino
2. In Or. 1, opa, < aspice. > In aliis, opa; < vi- ;
sain autein appellat natiiram, propcnsionein ad pcc
desiie? » In ed..6p5t;, yviyCjv ::aTEtv. Scliol. Ivi- : caliiin. Caligiiiosain eiiim condilam fuissc a Dco

(fov, Tou-riaTt, Tf,v f,[j.£T£pav daOEVEiav < Caliginein, hominis natiii aiii, diccie las iion jsl quippe qui ;

iJ i'i-\., iiilirinitalcin nosirain. 1 boniisciini valdc boiia i rcavit. >


sit, oiniiia

(8.")) \vzou. Duo Uegg., EauToO. (88) AvTo. Kcg. bin el Sav., auTi^v.
(8G) 'E.iizv/,6r. llcg. hu, Coisl. 1 ct Uas , £-t- (S9) Mir. Dccsl iii Jiiobiis Kcgg. ct Or. 1.
Tu/oOaa. (9(1) Il.Uor. Or. 1, t^XeTov.
(87) 0COC. Schol. : xa\
TouT^iaTt, voO; xaOap^j; (91) SiS(^xf((:. Diio Uc;;g. ct Or. 1, Kioxa;.
dvto? T(") dXr|0iV(o(f(,)T\7:Xr|atdaT). lxoT£tvf,v oe ^uatv (92) Kaza.taCslr. Duo Hegg. ct Or. 1, xaTaXa[Ji-
Xiyst Ti-v d[j.apTT|Ttxf,v xa-daTaatv. i^xoTEivr.v ydp 6dvEiv.
dv'Jp(j')7:ou cfuatv zh'i WEi^-v 7:oif,aat li\i.T,'/a.'io'j- dyaO?),- (Vb) ^orr\zai... cpipi\zai.\^c%. biii, cl Coiiib., oo-
yip iuv, xaXi XEav r.j.T.a lT.o'.r\ii'i- 1 Id csl, iiicns vEtTat... tpipETai.
m OUATIO XXXH. — OE MODEUATIOM: IM ItlSriTANDO. 191

"jiiaov. Kl 6i Aapojv , <i'jvavd6Tj0i (i.^v , dXXi tr,; A lui? Al qiioni;uii Miiysis inpiiliononi foti, noiiiK!

vecfiXr,^ 15(0 otrjOi irXri-iov. El 8i 'lOdi^ap Tt;, ij Iiiiic gniri;u (liviiKC scricin, ordiiiisiiuc lcg(>m diili-

'EXsdCap, xa\ Tpfto^ d-6 Mojujia);, t) tt;; Yspouaia; cibli? Si .Moyses''^, iiubcin qiiof|iic ips.im ingieiJert!,

Ti? xa\ Twv 'E6oo;iT;xovTa, Et'. 'K''jji,'itoOcV ciTr,Ot, xav cl Oeiini iilUiqiicrc, ct voccm ;iU(ii, cl lci;cm acci-

srdsjt (01) T?) TpfTov l/(ov. Kt 5k toO XaoO y.y.\ |)C, ac le^cs sUiliic '". Si aiilcni Aaroii, siiiinl i|iii-
Tji

tSiv TioXXtijv eT? , o'J TcpoofcTaE as xb 8po^ ,


ou xav (leiii ascenile : verum exlra iinbem in pro|)ini|iio

6r,piov OiyTi, Xt0o6oXifi0f,a£Tat. KdTco jjtstvov, y.a't ronsisle ". Si vcro Illiamar qni-piani, aul lilea-

{i(5vt;; axoui Tr,; (pojvr);, xa\ Tau-r;;, i-(-v!3a; asau- zar ", alque a Moyse lcrlius, orilinisqne senalorii
tiv xa\ xaOdpa; ^Oii), (o^ 6taTiTa£at. el cx Sepluaginln ninis, longiiis ailliiic gratlnm (ige,

qnainvis orJine lcrlius. Qiioil si plcbeiiis quispiam, inlimi'|iic ortliiiis, mnns miiiiiiie lc ailinillili

quippe qiiein eliam si bestia telij;erii, bipitlibiis oi piiincnir. Iiifra rcmane, voceinqnc sulam auili, itl-

qiie eliam poslqiiam lcipsiim, iit jiissus cs, expiaveiis ac piMpnigiveris.

IZ'. Ka\ iva tjj r.a.iOfJ^M Sti •rtXctiviov, Tt,- tiTjv XVII. Alqiic iil iiberiiis tc inslruam, qiiis saciT-

Upiojv eT3'A£tou Ti^ X^'P°'»; Miouiri?. T!? twv ts- (lolum nianiis coi:secr:ibal? .Moyses. Quis corum,
;,£tou[jtfvtov 6 TiptoTo;; 'Aapiov. KaV £Tt 7rp6 TouTtov, qui consecrabantur, priinns eral? Aaion. Qiiis aii-
p
Tt; Ti Tzph; Qthv f,v; Ka\ t!? dvT^L tpojvr,!; Tto Xato ; tem, quoil anle a nobis tlictum oportuit, e:i, (lusc aj
Et; Sl -'x "A^ta Ttov dyiojv £iTf|£t t!?, 7;Xt;v Jv(5c; Dcuin 591 speclabanl, cur;ilial? Quis riirsus po-
'A;V 6i ouTo; ; Ouoaaio;- dXX' a-a? "^ou £vtauTO'j, piilo vocls inslar crat? Jam, lii Saiiela sancloriini

xa\ TJv 5t£. "Etfepov 51 ttjv cjxr,vi)v Ttvej, ::Xt]v Ttov ciii, prselcrqiiam iini, atliliis palcbat"? Senipcnic
AsutToJv; Ka't ouTOt, xaOt'o; 6t£TiTaxT0, ol [jtkv Ti aiilcin illi palcball' Meqiiaiinam ; sctl scinel pcr
TijjittoTcpa Ta'JTTi;, o! Oc Ti 5suT£pa , xaOto; i?] Tt^ov aiimun, el slatuto tempore. Qiiinam pono arfaiii

<p£p(ivTtov d^ia ; 'ETr£'tok xa\(juXdi3£30atTa'JTr,v EOit, geslabanl, nisi Levit;e ? Et ex iis, iit tonslituliini

iyuXa3Cov tIvSv, xa't Tcto, ; 0! [jtlv ToSi zb xX!to; (9G), eral, alii qniilem piaisiantiorcs ejus parics, alii

tii Si zioz •
xa\ ouS^ (97) diJptSTov , o'Joi aTaxTov, oiifik aiilein infcriores mlnoiisiiiio prelii, proiit ciijiisqiie

Ttliv iXaxisTOJV. 'Hjjtet; Sk dv [jiixpou 6o|apt'ou tuxo)- Jignllas fercbat? El quoniam cam quoque cnsloiliri

y.f\i, fi ouo^ TouTou 'TtoXXdx;;, dXX' to? ixuytv, ?, oporlcbat, qiiinam eam, ct qno parlo cuslotlie-

£'Jo (98), i^ Tpia ^f,u.aTa ttj? Tpa-fr,? £X|ji£X£Tfj3oj- baiil? Alii videlircl aliiul laliis, alii ariiiil : nec
(jt£v, xa'i Ta'JTa 7:£ptx£xo;jtjji£vo); xa\ dvof,TOj^ (touto qnitlqiiam iioii tlislincuim el orilinatum cral, ne
Exiivo, <) a'JOT;[x£ptvT] socpia, xa't 6 tw XaXdvTj (99) miniinariim qniilem reriim. At nos si exigiiaiii

TVJpyo;, 8; xa/.to? Ti; fXto^sas i[xipiic^)' xa\ dcrro- C quamdam gloriolam asseculi fuerimus, ac ne banc
voT;GT)vai 6£r xaTi Moju3£to;, xa\ yevesOat AaOiv quidem persaepe, veruin lcmere diio aut tria Scri-
xa't 'ASetptov TOu.; u6pt3Ti; xa\ dOiouj. ''fiv 9'jyoj- ptur» verba, eaqiie iniperile el concise pcrdidice-
{i£v Tf,v a^JOdSeiav, xa't |jtr,0£ TT^v dr:(jvotav [j.t;jir,3tjj- rimus (llla vidclicel sapieiitia est iiiio die p:irla,
|*£0a, [ir,5k t6 t£Xo; 6£?i'j;i£0a. et Clialanae lurris, qua liiigurc pr.-eclare divis;F
sunl), jaiii et contumacitcr atqiic iiisane adversns Moysein insurgenduin esi, ct Datbani ci Abiroiiis
conlnmelia et impietas iinitanda. Quoium arrogantiam et amentiam, quaiso, fugianuis, ne iisdein poe-
iiis opprimimur.
Iir. Bo'JX£t 6i xa\ dXXr,v aot T:a,oa3Tf,3to Td^tv, XVIII. Yis aliud quoqiie ordiiiis el discipllna;
xa't Ta'jTr,v i::atv£TT)v , xal Ta^JTTjv d|iav ttj? eJ? t6 excmplum in medium proferam, idgiie praeclanim
Kaph-i [jtvfijxr;;, xa\ vouOeiia;; 'Opa? Ttov XptiTou et laudabile, ac pracsenli commcinoralione alqiie
IJtaOr,Ttov , 'rcdvTOJv (ivTOJV u'|r,Xtov , xal ttj? ixXoyf,? admoiiiiioiie iiiipriinis tlignum ? Vidcs qiiemadnio-
djiijjv, i [i£v IIcTpa xaXiiTat, xal to'jj 0£(jc£X!ou; tti; diiin cx Cbrisli discipiills, magiiis uliqiie omnibiis
'ExxXr,3ia; T:i3T£U£Tat , 4 6^ dyaT^jtTat i^Xiov , xa't et excclsis, alque cleclione dignis, bic Pctra voce-
krX th STTJOo; TO'j (1) '1t)3ou dvaTTau£Tat , xal tfi- liir'',atqiie Ecclesise fundamentaiii fidem suamacci-
pou3tv ol XotTOt TT]v TcpoTi(jtTi3tv. 'AvaS^vat 61 £i; t6 piai, ille impeiisius amctur, ei supra pectus Jcsu
6poj 6£f|3av, 't-ja TJi [iopcpT) Xd,a-^Ti , xa'i Tf,v 0£6Tr,Ta D rcquiescat '", ac reliqiii discipiili cos sibi pr;cferi i

•::apa3£i=T), xa\ Yu^JtvtoTT) t6v Jv tt) 3apx\ xpu7r:<5- a>qiio aiiiino fenint. Jam, ciim iii iiionlcm ascen-
[AEVOv, Tiv£j 3uvava6aivou3tv (
0'j vip 7:dvT£i; ^7:6?:- deiidum lulssel, iit Clirislus corporea forma splen-
tat TO'j 0au[jtaTo;); Hi^zpo;, xa't 'Idxo)6o? , xa\ tlerel ", cl divinitatein sn;im palefacerel, ciimqne,
'lojdvvT)?, ol 7:p6 Ttov dXXtov xa\ 6vt£; xal dpt0[jto'j- qiii carne tegebatiir, iiudaret aiqiie aperirel, t|iii-

j/.£vot. nap£tvat 6i dytovttov-t, xa\ dva/ojpo'JVTt (ii- nani siintil asccndunt (nec enini omncs ad liiijus

'» Exod. xix, 3 siiq. " E\od. xxiv, 1 sqq. *" Exod, xwui, 1 sqq. *' Levil. xvi, 2; llebr. ix, 7.
•» Mallb. XVI, 18. '" " Mallb.
Joaii. xiii, 2.j. xvii, 1 sqq

fli) Kar zij arcujBi, elc. Bill. ; 1 sedeqne tertia (97) Ovi?^ Ileg. bni, el Bas., ou6£v.
.

.^quiesce. . (|J8) •// ^,',o.


Sic eodd. deesl f, 111 ed.
(95) KMdpaq. Duo Regg. et Or. 1, xaO- (09) \aMh-,,\. Duo llegg. et Or. 1, XaXav-
'If'^'' vr,. < Cli;il:iii.c uirris. 1 id esl, < liirris Da:iel. »

•(96) Tb jcAircQ. Scbol. : T^j j/ip-j:. < Alii liaiie,


'

(|) 7-01";. Oeesi iii irilms Kegg. el Or. 1.


abi illam parleni. >
''.1)5 S. GKEGORII THEOLOCl 196

rJir;iciili spcciaculiim ailinilluiUiii)? Pclriis, Joaii- A xp?/v r.ph toO -iOouc, m\ £uxoiJ.EVV , •civsj; Oi au-iA

iies i'l Jacobiis, iiiii anle alios, el eranl, et nii- TldXlV. AuTT) |i£V Tl TOU XptJTOU 7:f.0TilAT,3ls- TI

iiicraliaiUiir. Rursiis cuni in suprenio agoiie versanli, XoiTiT) 6k EuxoTijLta y.3.\ ^ij'-?, OJT] ; Tb p.kv Uixpoi
cl paiilo aiile passiuiicm seceilenli '", ac preeibus eptijTa, zh 51 'l'i/,i--o?, zh ok 'lo'Joa;, -b ci 6ti>y.5.<;,

opeiaiii daiui qiiosilani adesse oporlerel, quiiiaiii ih Zk aX),o? Tij, xal oiiol ih aj-!b Tiavxc?, ouS^ la
ail eain reni ascili siint? lideni illi. Alqiie li;cc TTavTa eTj, alV £xaaTo; b/ jXEpEi, xa^t xaO' ev. Ou-
Clirisli pnelalio el cleclio fuil Caiicroqiii vero ::sp (2) ExaSTO; 'ixpri^ivi, ernots av ; 'A),X' Exsivo yz,

qiiaiila concinnilas, i;l disciplina? Aliud Petiiis iii- t£ <joi '.faiveTai ; BouXETaE ti ^iXtTiiiof el-£tv, xaV
leriosal ", aliiid Pliilippiis ", aliud Jiidas ", aliiid ou Oa|6,iEt [lovoi , a).Xi xa\ 'AvopEav T:poaXa[A6dv£t.
Tlioiiijs '°, aliiid aliiis (|iiis|iiaiii, ncque aiil ideni Xpfi^Ei TTuOijOatTt IlETpo;, xal 'lojdvvrjV TrpoSdXXs-
(iiniies, aul oiiinia unus, sed vicissiin qiiisqiie, ac Tat 6i4 v?.u,aaTo^. Iloij t^ auJTr,pbv tvTauOa ; [loij

iijjillaliin. Dicesiie liic forlasse, lioc siuyulos qiufi- ok -h tftXapxov; Iltl); dv [jtaAXov ^Sst^av 8vte? [j.aOTi-

sivisse, qiiod cuiqiie opus eiai? 592 Isiud autem, ta\ XptjToiJ, TO\i 'Kpdou xa"t TarEtvoiJ tJjv xapStav,

qiiale libi videliu? Pbilippiis quiddain dicere ge- xa't oouXou 5t' fi;jia; tou; auTou SouXou;, xa\ najav
slil, iicc solus auilet, veruin .\iulicain qiioque ad- T(j IlaTp\ tt;v o^;av bj Traitv dva7:l[ji-ovToj, iv' T;[jtiv

Iiibet ". Pelrus aliquid perciiiiclaii ciipil, et Juanni '^ ow tu-ov EuTa^ta; xat [^.STptiTTiTo; ; "Hv tosoutov
rem capilis niilii propoiiil '". Lbi liic morosilas? Tt;j.av d-E/o[jiEv, &a'zz iictr.tjiri^) dv, £t [xt; xa\Opa-
Ubi doniinandi libido? Ecquod illustrius argumen- cJT:poi -dvTwv E-.Vjjtsv, ot ys 'tsp''- [asy^"''^''' ''*'' '^'•''*

liiiii odeie poliiisseiU, se Clirisli discipiilns esse, [izyi-xo'.^ Ta^JTTjv EZLOEtxvJjjiEOa.

iuilis, iiiquain, illiiis el liiimilis corde '', et servi propier nos, ipsius servus, alqiie oiiincm in onini-

Lus rebus gloriam ad Pairem iransmitlenlis, ul nobis moderationis exempluin cl disciplinse praebe-

rei? Quain laineii laiiluin abesi, iit colaiiius et amplcciamur, ut bciie iiobiscum acium iri putemus,
si noii oiiines boiiiiiies audacia et arrogaiitia suiicremus, utpotequi banc de iiKiximis el iii maxiinis
1'ebiis osieiiteiiuis.

XIX. Aii le fugit, bumilitatem, non tam in par- 10'. 0'jx oT-jOa, oTt To Ta-£tviv , cJx iv toT; (it-

vis rebus levisque moiiieiiti (lieri eiiiin possil, ut xpoi; xptvETat TOTouTov (
f^votTO ydp av xa"t 6t' Sv-

cain oslenlalio, ficlaijue et adiimbrala virluiis spe- oEt^iv xa''. tl/Euof, p.'jp'f(i)a'tv dpsTTii; ), ojov Jv xot;
cies paiial) ,
qiiam iii iiiaJDribus et gravioribus jj.Ei^03t ooxt[j.d^ETat ; Ka't Ta-Etvo-^ptov e[.to\ , ou/
cxplorari? Ego cei te biiiiiililalis ac iiiodesticE lau- „ oTTi; TT£p't ^auTO'j [xtxpi StaXEvETat, xa\ to'jto Trpl;

dem liiiic deinum tribueiini, iiuii qiii de seipso |iaii- dXt-,'ou;, xa't dXiydxt;, o'J5' otJTt; TaTTEtvdis TrpoiaYo-
ca (iilqiie apiid paiicos, et raro commemoral), nec pE'J£t Tiv dTt[JtdT£pOV, dXX' OITt; [JtETpIaj; TOp\ 0£oO
([111 iiiferiiirem biiiiiiliter affatur, sed qui parcc ac ^OcyvETaf xa\ Td [Jlev eiTOtv oToj, Ta 51 xaTi/Etv,

iiioderale de L)eo loquilur; ac qiiajdain pioloqui, Twv Oo 6;jioXoYEtv (3) ttjv dyvoiav, xat -apa/wpEt (i)

qiiaidam prciiiere et relinerc, qiionimdam eliaiii iu- TO'j Xdyou Toj TCtaTEuOEVTt, xal sTvat xtva 7iVEU[xaTt-
sciliam faleri iiovit, alque ei sermone cedit, cui xioTEpov Si/ETat, xa't 5ta6E6T,xdTa (j.a),Xov ev OEOjpta.
loquciidi iiiiiiius coiiiinissuiii esl, ac iioiiniillos ube- Ataypbv ydp (5) ^aO^To; [jtkv xa't 5taiTT);, [jtT] t{]V

lioii Spiriliis gralia priuilitos, ct coiucm|daiione u'ir,XoTEpav atpEtaOat, dXXi tt;v £'jT£X£t7TEpav , xa'i

aliius provecios esse aHjiio aniuio paiiiur. Turpc T'JXot; yovdTojv, xa\ 5axp'Jiuv TrriYai; , Sti ak vti-

enini est profecto, in vesie ac victiis raiione, iion GTEtat;, xa\ dYpuTuvtat;, xa't xo[jt£uvtat; , xdrti) xa't

subliniiorcm, sed viliorein eligere, ac genuum callo, Tiaatv uTioj-!aG|xoi; (6) ih Ta-£tv{iv £-;Tt5£txvua0at (7),

lacrymarum foiuibiis, jejiiniis, vigiliis, cbameuiiiis, xa"i TT[V TTj; iSta; daO£V£fa; 3uvat'aOr,aiv a'JTOxpa-
lalioie, alqiie oiiiiii corpoijs niaceraiione liiuiiilit.i- Topa Oc Eivat xa't Tupavvov £V TOt; T:Ep\ 0eo'j XdYOt;,

lein pro! se ferre, ac propriam iiiibceillitalem agiio- xa\ [ir,5Ev\ t5 7:apdT:av u-,ftEaOat, xa\ tt;v d9p'l/V ai'-

scere; in divinis aulein disputalionibus priiiciiia- p peiv urcip rrdvTa vo[jto5t5daxa),ov •


EvOa t?> Ta~Etv>jv
liim et lyraiinidem sibi viiiilicare, ncc ciiiqiiain oiu- (XETa tti; £'J5o|!a; ^x^' ''•^^
'^h"'
icJ^aXEtav.
iiiiio cedere, vciuiii siqira oinncs legis dociorcs siiperciliiim elTerre ; cum ibi huinilitas, nou solum
tloriaiii, sed cliaiii srciii italciii balical.

XX. Qiiid igiliir (iiileipcllabit qiiispiam e\ iis, K'. Tt ouv; atftJT:Tia(j[X£Oa TEpt 0£ou, xa\ to'jto
qiii fervcntiuris animi suni), an de Deo laccbiniiis, x£XE'Jit; (uTTExpoui 1 8] Tt; Tuv 0Ep[jtOT£pajv .) ; Ka\
idqiio iiobis indicis? Et de qiia laiiilein re poliiis, ::£p\ Tivo; [jta"AXov, Ka\ ttou
?, xo'JTOu tf Os-^-ld^jtEOa ;

(jiiain de ipso loqueiiiur? Aut qiio loco illud |ioiie- OT;aoijiEV TO Aia itarzd^ i) airecnQ avTcv if r<p
,

'"
liiiis : Seini>er laus ejus iii orc iiico ; el, lieiwili- czv^iazl jicu xa\, EvJloyHcroj rdr Kvptcr iv xarrl

Millli. XXVI, 57. 1' Joaii. xiii , G. Joan. XIV, 8. ''''


il.id. 22, Jiian. XII, 'I'-!.

'" Ji.an. xiii, ii. " .Matlli. xi, -29. " 1'sal. xxMii, 2

(2) Ovne.p. Edili lialient, xa\ ouTTjp, (|ii(id (5) Alcrypibr yup. Sic Reg. Iira. Dccsl ydp in ed.
xat ileleviii.iis auctoritalc iiieliui'isiiiil:i' iiiiliciitii. (()) 'Yxioxiacpoir. Coiiib., uzt.jrtEajjtot;.
(5) 'Op.oA.c-;-Eir. Duo Ucgg. el Or. 1, d.utoXd-;-/)- 'E:iiSe'iKrvcOui. Or. I, uT:oo£;xvu3i)at.
(7)
oat. 'Yjcexpcve. Duo Regg., Coisl. 1 e'i Or.
(8) I,ii':i-

(i) Ilapayoipei. Coisl. 1, r.apT/_ti)pzli. ^xpoudi. Gloss.. dvT£::£aE.


m ORMiO XXXII. — OE MOOEUVTIONE IN DISPLtANDO. m
:i/'pci)' X7.\, 'A.li'tOeic(f ftc.lET^VEt 6 .lufvy!\ \ cam noiiiintini in omiii lciiiporc " ; cl, Ycrilalem
jwv (9) •
xaX, ISob, zh x.el.Ut jwu oii jiii xo>.Xvcr(0' medilabitnr ijullur mcuin "' ; cl, lu-ce labia mea
xa\ xoiauTa IpiX [j.:y.i'l.^-:T,\j.i'ja, y.3.\ wpi3iJ.iva [ir,- iion proliibcbo "' ; ci ;i|:;i (]ii;i; in c.iniileiii Stjiileii-

[jistTa ; npb? 6v 6d irpaco; xa\ jjit) xoiX£~(V)^ aTravTTJ- li:mi nicdilnUi ac ilcfiiiil;i 593 lesliiiioiii;! produccl?
aai To"; Xoyoij, evT£u05v 6'.8acrxovTa; (10) tvTaJfav. ('iii lciiilcr et sinc accrliilalc, iil liiiic (jiioqiie niiinti

0'j oitoTtav 6iax£).£'J0(ji.ai, u ootfwTaTs, dcXXi (jir, tp'.- iiiodcnuioncm (Ioccainii.s, occiirrciuluin cst. Nun lc
Xovsixtoj itJTaaOat •
o'J xp'J-Tctv Tt^v d).f|0:tav, (i).).i laccrc jiilico, vir sa|iiciilissiiiic , seil a |ierliiiaci

(jtr; 6'.5aJX5tv Trapi t'jv vtiriov (1 1). 'E-^m TTptoTOj tiov coiilciilione aljslinerc : non vcrilalcni occiillarc,
£-atvouvTiov £t[i\ ao^tav, xiv toT; Oitot^ ^.tJyoi^ titTxo- scd pr.tier lcgcni iioii doeerc. Nain ct ipse vcl pii-
).o'j;jLiv(ov , r^ dcr/oXEtjOaf ye BouXojjtivtjjv • xal [jiti iiius inlcr cos iKinicn prolilcor, (pii s.npicnliain ct

7:oT£ 7:p6 TaiJTT,? Tt Ootrjv ir^; aci)to).t'a?, |Jir,6^ Ta).a£- ddctriiiaiii laiidiliiis cfrcriiiil, alipic in divinis scr-
TTtopo^ u::' a'JTT;j (ixo'Jjat;a.t Tfj^ ilotfta;, w^ cjo^ytav iiionilins .sacrisipie slmliis lcinpiis aiipie opcrain
xal rat^itav J^ouO^viuv. «ts^Ji-d) S' ojjito; t?) &iji£Tpov, poniint, aiit ccrie poiicre ciipiiiiil : ac Dcus f:ixii,

•/.a't Y.oli^o} {1'i) Trjv (i7:).r,iT!av •


xa\ ipyh; £.lvat iie quid iiii(|iiaiii iniic occnpalioni pra;vericiidiini
[jtaXXov Tou 5^ovTo; , ij iTcptepYO? Sr/op.at , av y.'i] ducain, nc alioiiui ab ipsa Sapieiilia iniscr .nppel-
(ipt9tiT£pa 6ta-.p£'jy£tv J^fj , xa\ to'j jji£Tptou (15) B jer, ut sapicnliani et cnidilioiicm speriicns *', ac
T'JY-/av£tv xa"i 0£t).(5T£po? fjta),).ov tou oiovTO.;, ij pro niliilo durcns. Iiilcriin laincii cxccssiiin vilo,
6pa3'jT£po5. 2u 6o TotEt; TTapa-Xf^nov , to3-£p av £t cl inexplcliileiii ciipidilateni cocrcco ; inaliiiitpie,

x(')X'JovTa [Ji£ xpot;?,; (iij.£Tp!av, xa't xaOtiXou Tpotpr^v si niilii iilriiniqiie fiigcre, ac incditicrilatein asscqiii
X(oXu£tv xaTr,Tt(o • •!) xa\ Tu^XtJTtiTa JT:aiv£tv, c(o- non liceal, iiiinis igiiavus cssc, quam niniis curio-
^p^jvto; 4pav EiTTi-i-o^JiJiivov. siis; ac niinis liiuidus, qiiain niiiiis aiidax cl lc-

iiicrarius. Al tu idem o.iiiiino niilii f.iccie vidcris, ac si inc, iiiiniodico cilio tibi inlcrdiccntcni, co
iiomine accusarcs, qiiasi ab oinni univcrsiim aliineiito lilii abstincndiim esse prsscribcrcin ; aui
ad caste pudiceque ccrnendiim liortanlcni, perinde criminareris, quasi c:ccitalem laudibus clTerreiii.

KA'. El (14) Kcrzt crot Jdyc^ crvriceu)Q,d:zo>cpi- XXI. Si est libi sermo prudenliw, inqiiit ille, re-
0'(Ti, (fT^z\, xal cvdei^ d xojAvC(>jr' sl diji!}, Se- siiiiiide : nec (ji(is(juain proliibebil : sin miiius, hwreul

crjiix xEiaOoj crc7r y^Ei.lscri. Ili-Ja^;) [jtaXXov 4p;j.ti^£t vinculuinlabiis («is *'. Quaiito coinnioiliiis lioc in eos,
TouTO Tot? £ij t6 Stoiiixetv JTOi;j.ots ; E! ;jikv ecti sot qiii ad docciiduin [ironipli ac parali sunl, .idliiiicii

xatpij, 6i6a5ov • Et 61 ptr], ttjv i-Xioajav '7i£5T;sa?, qii(!at ? Si tibi tenipiis esl.doce ; siii minus, rcviiicia

Xuaov TT)v (ixoriv. MeX£Ta (jtiv £v Tot? Oetot.;, (iX).' liiigiia, aures solve. Mcdiiare lu quidein, aiqiie ani-
f;

ercjio TCov opoiv ;j.£V(ov. ^OEyyou ;jt£v Ta to'j nv£'j;jia- 1110 vcrsare in rebus divinis, c;cieruni iiiira fines
Tor, xa'i, ei ouvaTiv, ;jtT;5' (1')) otXXo Tt •
xa't tfO£-,";-ou le conliiieiis. Loquere tii qiiidcni ca (|u;l' siint

tiaXXov f^ ava-v£t (xa),6v yip touto xal evOeov, tt] Spiriius, ac, si fieri polest, iie aliud quidem quid-
[/.vf,,aTi Ttov Oetojv, ie't (IG) X£VTptj£3Gat T.pb;; 0£ov), quam loquere; iino eiiam crebiius loquere, qnani
d-XX' (i 7;poj£Ta;(0r,.; oiavoo'j;j.£vo?. Mt) rc^ptepyaCou rcspircs (pulcliruni enim ac divinuin cst per dlvi-
IlaTp?».; tfjjtv (17), Yiou (18) ptovoyevo'j; o'jaioiitv, ii:irum reriiin coniinciiior:ilioiiciii aJ Dci aiiioieni
nveu;j.aTO£; otj^av xa't 0'jva;j.tv, ttiv [Jttav ev ToTi; Tpta\ perpciuo exstiiniilari) ; scd ila, ul ea, qux' libi iiii-

6£i5TT]Ta xa\ Xa^aTrptJTTjTa, ttjv (i;jt£ptiTov xal cp'j;7tv, pcrala siint, cogiies. Ne Patiis naluram aiixie iii-

xa'i (5;j.o).oYt'av, xal oti^av, xa't tiov TETTtffT^uxc^Tiov (ijuiras, Uiiigeiiili ortuin, Spiriliis saiicli gloriain el
JX7ii6a. "E/ou Tojv tjuvTp^icfojv [yr,[i.aTO)V 6 Xo-,'o; polenliam ; iinani, iiiquain, ct eaiiidcni iii liiliiis

liTO) T(J)V ao-.fo)Tipo)V. 'Apx£t sot T^v OepieXtov £-/£tv



persoiiis dcilalcni ct clarilalein, iiidivitliiaiii ilhnii

£7T0tXC00;J.£iTt0 OE 6 TE/VtTr,;. 'ApXet TtO fipTOI T7]V iiaiiiraiii, ac coiifcssinneui, ct gloriaiii, ct credea-
xapotav aTr,pir£jOat •
Ti o'.J/a o^ TOt; 7t).ouaiotj cuy- tium spem. Verba ea, quilius siinulcum lacie im-
X(iipr,30v. 0'joe't; xpivet c£, ;j.t] Tp£-fovTa ttoXut^Xoi;, mordicus retine; scrinonis aiilcm et dis-
liiiius es,

Tijjv vouv i/t5'jT0)V tiXX' liv ;j.i] TrapaOf,; apTov, ;xti- D pulatioiiis curaiii crudilioribiis maiida. Salis su-
II TTOTiir,; ijocop, etTOuv ;jtaOTiTr;v Xpt3T0'j (10), £t'T£ pfniiie tibi cst fLiiiilaiiiciiliim liabere : siiperstriiat
(iXXov Tivi pii/pt TO'JTo)v 6uva;).evo;. Mi) 'icOt Tuyvc; arcliilccliis. 594 Siillicit lihi cor pane fulcire :

ir AoxcK^, •?! cotfia StaxeXeO^Tai aot •


;jti GU'j.7Tap- obsoiiia copiosis et luciiplelilnis relinque. Neiiio
ex-eivou, Trevr,; ojv, TiXouatti), ijtr,5£ C')"'' "''^''^ lo-ytov saniis ac prudcns le acciisabit , si spleiidide ac

" Psal. xxxiii, 2. «« Piov.vni, 7. " Ps;il. xxxix, 10. «> Sap. iii, 11. «» Ecili. v, li

(0) W.lqOEt^ir jiE.leTiicTEi 6 .Uifvyliiiov. II;cc de- (I-')) jl/i(^'. Rcg. Iin, ,u.r,oev.

siiiit iliioliiis Ui'^_;^. cl Or. 1.


iii (lU) &ei(or, (ieI. Sic diio R' gg., Or. 1, ct Coiiib.
(](i} 'ErTeiiOer Si'St'icrxot'Tai;. Coisl. 1,£VTa'jOa. Decsi azi iii cd.
'ii iiiiibnsdain, otoaT-/.ovT£;. (17) IhcTfic; (fvcfir. .Scliol.: 'looj C'jjtv £xiXeas
1 ! )
Hccpa Tdr r(jj.icr. Or. 1 , u7:':p t6v vj^jiov. Tr^v TO'j llaTpJ)? [xtav uTttioTaitv « 1'Jccc ii:iliii'aiii ap-
(I'2) KoJcit^io. Sic R(-^'. biii,i;(iisl. 1, Or. I, lias., pcll.ivit uiiaiii 1'alris subsisicnllaiii , scu, pcrso-
Coiiib., clc. Iil ed., c/oXi^o), « olior. > iiani. I

(13) Tou jiETfiov. "Sic trcs Hcgg. cl Or. 1. Decst (18) Xiov. Decst in Iribus Ri'g^. e: Or. 1.
ToC iii cd. (19) E'ircvr iu(ili\Ti\r XfiCTcb. Diio Regg., tW
(14) Ei. Or. 1 addil, ;jt£v. (j'si XptcjTO'j ;iaOr;Tf,v.
**

m S. GREGORII TilF.OI.OGl m
inagnificc cain;ini non insirnxcns : veruin si, vcl A ^^'^'t so-^totspo;. lo^ca, xa\ tb •(•tvuixjiv iautiv,
Clirisli lii^cipulo, vcl cnipiain alii panein non ;tp- dXAi [xi] u-spaipsaOai, [^^,6^ TauxJiv xat^ cfwvaij ita-

posiieris, aiil aqiui; poiMiliiin 'iion porrexeris, cuin sxecv, a'i TravTsXws ixXECTzouacv, iav uTrcpcftovuvtac
id lil)i per facuUaies liias liceat, luni deinuni jurc 6c' «(jieipcav. Kpetxxov Zvxa (lo^bv, ucfCEiOai 6t' im-
ac meriio coiulemnabcris. Noli celer esse iii verbis, efxsiav, i) ijiaOio; Sca Opciioi uirepEXTEtvs—
^x"''''^^

ailr.ionel Sapicns •"


; nec inopia laliorans, lc cum cOac. T6 Td/oc ^itio uot y-ixp^ t?,? djjioXoYca?, ei

locuplcie coiiipara, ncc sapieiilibiis sapientior esse T.o-i (20) TauTTiv a7:a'.-Tfizi-r\; •
t6 Sk U7:kp TauxtjV

alTecla. Sapieiili:u ([noipie genus csl, seipsnin nosse, elvat SccXrjTspo?. 'Exet (XcV yip fj PpaSuxT)?, evxauOa
ac non iminoilice eflerr;, eoJemque modo, (\na ok iq •za.yj-Tii e/st Tiv xivSuvov.

voces, uflici, qiiae, si vclienieniius conlentlanUir ,


propicr cxcessum omnino ileficinnt. Pntstal, cum
(locliis sis, ub iiiansiieludinein el aniini xipiilalein c»nsiille ceileic, quani, ciiin erudilione carea^, per
iiisolenliam ac lcincrilalem allins efl^crri. Celeritas liia iisqiie ad lidei coiifcssinncni progreilialnr, si

quando a le poscilur, ullra eam aiilein liinidiorcin le esse veliin. Naui iit illic larditas, ila liic

feslinalio periculosa cst.

X.\ll. Quid aiitem est, quamobrem gravc et acei- D KB'. Ti (joi Sstv&v, eiv [xrj racn X-^jyoc? svouvaaTcu-

bnni piiles, si noii iii omni uispiitaiione doinine- aY);, xa"i Tr]v •npoeSptav ^XTIS ^'tl 7:avT6? T.prjQ,T^y.a-

ris, aUiue in oniiii proLleinate aiil qiK-cslione pri- To;, i^ jTiT-ri[jtaTO?, dXX"£Tcpoi aou tjaviijatv, i) cocfto-

iiiariain scdem obtineas, verum alii le, vel dociio- Tepoc, 9\ OpaouTepot; Tto 0£(o x>ip'?, Stc xal xi l^ai-

res, vel audaciores iiiveiiianlnr? Deo gralia; lia- p£Ta Scotocjt, xa't 6ni xtov xotvtjjv, atb^etv iTtiaTaxoi.

lieanlur, qnod, ul eximia largiinr, ila per cominu- Ka\ ToiJTO ou nspl X(5youj [Jtovov (21) x6 Oaujyta, dtXXi

iiia boininum consiilere norit. Atqnc boc


saluti xa\ TTcp^ Tr,v 6r,[jtcoupYcav auTTjv, ei ttot? xaTEV(5r,aai;.

niiracnlum non In doctriiia lanlum ac dispnlatio- OuT£ ev Tots XTij[/.ait Ta TrpojTeti (22) Ttvtov laTtv,

iiibus, sed in ipsa quoque muiidi effectione lociim (iXXi JxivTtov, xa't xotvr] x^P'? '^'^^ ^''^^ TiXiiiJtaTog

habere comperies, si animum adverteris. Neqne ouxe iv zf\ TutJTet Ta ctojovxa xtov ^uvaTtoxeptov, dXXi
eiiim in rcbiis creaiis excellenlissima qna;que non- Ttjjv pouXo[jiiviov. Tt xdXXtov iE,oos, 'ixup^.i?, uoaxo?,
imllornm diintaxal, sed oniniiiin snnt, aupie ad Y?,?, UETtov, xapraov fi^uepiov Te xa\ iypitov, aT^Yr,!;,

iiiium idcmqiie crealurarum genus communis Dci evOujiaTo; ; TouTtov i\ [iSTOuata xotvi], tiov [ikv xat

gratia dimanat : neqiie in fidei raiioiie, ea, qux TCavTiixaat, TtTjv cc [xeTpito; •
xa\ 0'J6eI? oiJTto Tupav-
saiulcm an^crnnl, polenliorum sunt, sed volenliuni. vo?, toiTE [idvo; iTzoXaiJaat tt); xoivri? xo^P™?- 'Ava-
Quid piilcbriiis aere, igiie, aiiua, lerra, plnviis, T^XXet Tiiv riXtov 6[jtoTi[j.o);, PpEXSt TiXouacoii; xa\ tI-
friiclibns, salivis jnxla et agreslibus, tecto, indu- vr,at xotVT) vuxt^j? xa\ f,(x^pa; JvaXXayr), xotviiv S^-
iiiciitis? Alijiii bicc suiil ejnsmodi, ul onines iis pov uytEta, xoivfi; opoj (23) Ctor,?, xotvov [j.ixpov xa\,

comin-.Miiicr iiianuir; parlim quideni oninino com- Xipi? cib[jtaxo;, xotv&v ataOrjaetov 6uva[jtt? •
xixa 6^

imiiiilcr, iiarlim ad quamdam nicdiocrilalem : nec xai TxXetov (24) 6 Tivr,; ^x^'» "^^ '''^'' touxotj ixXeEov
quisqiiain adeo lyrannus est, ut coinmuni beneficio e-JXapi3XEiv, xa"t dixoXauetv T,otov xtov xotvtliv, f\ Ttov

solus fiiiatur. Dciis enim soleiii suiim aqiic omni- ex 7:Epcouaia;ot 6uvaTtjX£pot. Ta^jxa [jckv ouv xoivi,

bus oriri facil »' ; diviiibus ac pauperibus pluit; xal 6[Jiixc[jta, xa't ©eoij 6cxaioauvr,? y^iiopi's\>.a.zci. • 6

commiinis diei noctisque aliernalio el vicissiludo, Xpuai; 6£, xal oE Stacpavets XiOot xa\ iYaraojAEVOt,
cominuiic doiiiim sanilas, cominunis vitae lerminns, xa\Tr,; eaOriTOC oarj [jiaXaxr] xa'i rreptEpYOS, xal ^
coiiimunis mcnsura et gralia corporis, comniunis tfXEi-[jiaivouja (25) xa\ lx[jatvouaa TpirtEja, xa't ri
sensuum vis el facnltas; ac fortasse lioc noniine. TTsptTTi Tr,; xTf,aEO)j, 6 nivo? (26) xtov xexxt;[x^vwv.
meliori quoquc coiiditione p.iuper csl, quod pro D iXfyojv £ax\v ^xi-aXXo^TiiajJtaxa.
Iiis beiicficiis 595 anipliores Deo giaiias agat, jiicundinsque communibus, qnam poleniiores sn|ier-

fliiis iiiinimcinie ad vilam necessariis, fiiialiir. Aique liscc qiiidcm coiiinuiiii), oinnibusque cxposila
siinl, Dci(|\ie jusliliam perspicno argiiiiienlo lcslaniiir. At aurum, el pelhuidi ac deamali lapidcs,
el iiiuUes ac nimis exqiiisiia! vestcs, el mcnsa dcliciis liirgens- ac libidi.iein sccendens, el reduii-
daiites opcs, qua! dominos laborc conficiunt, pancoriiin liominum ornamenta siini.

XXIll. lloc antem etiam circa fidem ipse anim- KT. Toijxo xal T.epX xr]v rtcaxtv k-(d) Oetopto. Kot-
adverlo. Coiiimiinia suiit, lcx, proplietae, Tesla- vi, v!5[xo^, 7tpocfTiTat, AtaOf,xat, XiJ-/ca AtaOr,xtov, x^;-

iiienla, Teslamentoriini oracula, gralia , pucrilis pc? (27), TtatoavtoYia, TeXEitoae;, TxiOr) XpcaToiJ, xacvi)
iiistilutio, perfeclio, Cbrisii passioues, nova crea- XTcacj, iTtdjToXot, Eua-n'£Xia, 6tavo[jtTj nvEU[i.aTo?,

««Eccli. V, 1. "' Matlb.v, 45.

(20) ELtcze. Reg. bm, ozoxe. (25) Kaliiyi.Xsrnalrcvcra. SIc duo Rogg., Cuisl.

(21) \6ycvc ndror. Duo Rcgg., Vj-(m xb OaiJ[jta \, cl Coiiib. liesunl in cd., xa't f,.
y/jiO'/. (21!) llci-cq. Coisl. 2, Coinb., etc, xdrro?.
Dc.)
(22) Td .TjD6jre7a. Or. 1. xi TxptoTa. (27) XupiQ. I Gralia, » iiiqnil Elias, i ipi* a
(25) Koird<; Spot;. Reg. Ii, -/.otvov i;po;. i lloc di- prolicisciuir , qiiaiii dividit iii puerilcm iiistitutio-
ril, > inquii Llijs, c respcciu iieccssluiis morieii nem a lcge profcclam, el in perlcclionein, qiix li

di. I per Evaiigclium.»


(21) n.Xehy. Ucg. b, 7:X£ov.
201 ORATIO XXXll. — DE M0DKI5ATI0NE IN DISrUTANDO. 209
T.istK;, HtzX:;, ay^iTr\ zii @t6y zz x3.\ t^ Qzo'j, xa\ A 'io, nposloli, Ev.nngelia, Spiiitiis ilislribiilio, fitlcs,

ou TTpi? jji^xpov, t'j^ T) Toj (xAvva -o~^ SojpEa rto ix-/3.- spes, f liarilas, eaqiit liiiii crga D'miiii, luiii e.t Deo,
ptSTw 'Icjpaf;X /ta\ aYvtojiov. •
aX/i xaO' oaov exa- iiec ea miI iiieiisiirani dala, quciiiailnintlnni oliin
aroj PouXsTai, avaCaji;, 6XXa[;i'i'.?, tiXiYr; [jtiV •?] £V- nianiia illiiil iiigralo ct iinprolio Israeli (lonaluiii "',
TouOiv, TpavoTipa ok T] eXjiifoi^ivr, (2.S) •
to jjie-j-iitov, scil ail iiiiiiisiiijiiMiuii voliinlalcni, asfcnsus itein,
^ IlaTpo?, xal Viou, xaX i.yloxi IIvsujxaTo; ETtiYvto- llliiniiiialio, siibobsfura qiiiilcin liicc, (|iia- in liac
fftj, xa\ lOjjioXoYta Tf,i; TptuTTjj TjjjtiJJv eXtiiooj. Tojtuv vila coiuiiigil, clarior aulcin illa, qiiani spc con-
Tt [jistfov ; Tt 6a\ xotvoTipov ; Ta Sh Ci-kp TauTa, xiiv ccpiani liabcinus; tlenique, qiio,l iiiaxiinuin esl,
Ttji d-Tiavtio tJi T:;jit(oT£pov £;^t), dXXi Ttjj ys avai-xait;) Paliis, cl Fllii, el Spiiiiiis saiitli agniiio, ac pri-
xh SiUTsoov (Lv •|'ip av£'j xb (29) stvai .\pt-Tiaviv luaria; noslr;ie spei fonrcssio. Qiiiil bis in.ajus ac
ou)( ofov xs, TaOxa TtJJv oXivotj s^txrwv xpT^(jt.y.u)- snblliiiiiis? Quid riirsiis coininnnius? Al (|UiC nllra
Tspa. liicc snnl, laiiiclsi ob rarllalcni pra'5laiilii)ia siiit.
lanicn, si ncccssilalein spcclcinus poslcriorcs parlos lcncnl. Nain ca, sinc qulbiis iiulliis polesl csse
Cbrislianiis, ils nliliora siinl, (|ii;e a paiicis (lunlaxat allingi aiqiie pcrclpi possiinl.

K\'. "0 .aiv Tt; TrXouTSt Osojpta, X3.\ ur.ip lohq n XXIV. Kniinvcro aliiis contcinplalioiiis opibiis
noXXou? aipsTat, xa\ Trvsu[Ji.aTixi luyxpivst T:vsu[jta- allliilt, ac supra vulgiis assiirgii, el splriiualla cuni
Tixotj, xa\ iTroYpa-yETat TptaGoj; (30), e.T:\ xh nXi- spiiilualibu:; coniparal, alqiie in conlis laliiuilliie
tojtt;; xapota? (31), Tbv TidvTa? oixo5o[ji,ouvTa Xii- iripliciier (lcscribll «', niniiruiii, ct eaiii tloclrinac,

Yov, xa"t tJiv TioXXoijc, xat Tiv Ttvij ivxl T:Xs!6v(rjv i; quae omm^s instrnal, cl eani qnnc niulios, ci cam
TrivTOjv, xaV oux ivi/STat rsvT)^ wv, xa\ (32) sp.^a- qua> non onincs, iiec niullos, scd paucos tlunlaxai;
T£'jst Toi; piOsatv. 'AvtTto, xa\ fiSrjysiaOto, y.a\ 'j-fj iicc pauper esse snsiinei, verum iii altlssiiua et abs^
ToiJ vo'j 'yspijOoj, xa\, si po'JXsTai, [liypi^ o'jpavou Irnsissiina qii;cqiie penclr.it. Asccnii;il vcro ille, ac
TpiTOU, xaxi Tov IlaiJXov • [/.tivov suv XiJYto xa\ STtt- vi;c tbiccin se prncbcal, al(|ne a mcnlc feralur, vil
c;t^[AT), xa\ [jit] xaTartfTiTSTto Sti tt^v sTiapctv, [i-Tfiz ail lerlium iisque coe'iiiii, si ita libeal, qucniatlmo-
•mspop^usiTto Sti T^ 'jio; xf,; ~Tf|j:tii;. Tt; cpOfJvo; iluin raiili) conligii'» : cuteruiii cuin ralione ci
inatvsTTJi; livaSasstj); ; Ka\ Tt :f:iii;jta toiouto, oiov scieiilia, ne prnjHcr :iniini elalioncm cailal, pen-
s-ap3£t Tispt:tapr|Vat (35), xa\ [ir] -^voiv-jt ttj; ivOptjj- nisque proptiT vol;iUis sub!inilt:ilem liqiicraclis,
T::'/r,; ivavs'J3soj; (31) -rv Ta-st';tjj-:v, xa\ oiov i-.i niiscre corrnat. Qiiiil ciiiin oli lan-labilcni asceiisiiin
X.si-STat TOu dXT-Ofjou 'Ji].ou; 6 t.-j.-jxio'/ dvtoTa- ciiiqiiam invlilia coiinciur? Qnae riirsus faidior
pro-
To;; C lapslo, quain ejus li(iniiiiis, ([ui aninii elalione
Iraiis-
liKUS €Sl, ncc buiiiaiuc mcnlis, qiire ail cojk-stia erigilnr, biiiiiilitalcm iiilelligil, quanluiiiijiie atiliuc
a vero fasligio absil, qui mortalcs omiics siibliniil:ile aiileceilH ?

KE'. '0 os 6X;yo; £it\ t);v Stivotav, xa\ T.ivT^;


596 XXV. Aliiis fonlra Pxi;;uo if,genio esi, ,H
trjv YXoJTTav, xai o'Jx otos Xo-j^ojv czpo-^xg, [5f,3st; lingua ^aupcr, iiec verborum 11 xus ct captioiics
T£ (jo^ijjv xa\ atvtY[jta-a, xa\ Ti; II'Jpptovo; sv^Ti- iiovil, nec s"|iieiiUim tlicla ctnec r.vr-
;eiiiginal:i,

aug, i) e!js|st;, t) i';TiOs3si;, xa\ Ttov Xpu3t--ou rliosiis iiisi:inli:is, aut assensus rclciilloiics, aul r.|>ji(i*
<;'jXXoYi3;jitJjv Ti; S:aX'J7st?, v^ TtJJv AptjTOTsXou; ts- silioiies, iiec syllogisiiioriiiii Clnysip|ii soiiiiidncs,
Xvtov TT)v xa-/COTs/viav, i^ tt;; IlXdTojvo; E'JYXtoT- aiil iiravnin arliuin Arisiotclis ;iriilii iiiin, am M;;»
Tia; (33)TivoT,TS'JjjtaTa, 01 xaxto; si; tt;v 'ExxXr,(j;av toiiis faciniili^e prsesiigias; qui veliit /E;;ypliacii;
fjjAWV £tss:{iT)3av (SG), tTja-sp AtYu-Tiaxa£ Ttvs; [j:i- qu.-cilaiii plag;c in Ecclcsiam noslram irrcpseruiil.
(TTiYSS. 'EX'' '^'"^- o^TO? oOsv sojOf,. Ka\ Sii Tivtov At bic qiioiiue babet, iiiiile s:iliilcin cuiiseqiialnr.
pT,[jtiTOjv; 0'J6iV Tr,; yap^.roi (57) w.ousttoTS pov. Ou- Qiiibiis l'iiilcin verbis? niirlliras tbMii:i> gr.iii:c

oiv ost 301, 9T)3\v, ei^ tir cij.aydr drsM)£7r, «)•' opcs ! INibil, inquit, libi iiccesM; i sl iit ccclniil

ixsTOsr e.lxvc>^(: Xpiazor • oi'6i sli; rjjr &6va(Tc%' nscemleie, ul Climttim ilUnc lrali,is : iiec in abijs^
xaze.lOsTr, 'tv' svtsoBev aiiTdv sx vsxptov ava3-a- snm tlesc<:nclere^', ul iiinc eiini a ninrluis cxlrabas,
CT); (38), T) TT)V 7:ptoTT,v T:oXu7TpaY[J.ovtov ^uitv, i) nimiriim, vcl primam ipsius naturam ciiriosius in»
TT)v TsXsu-a:av oixovo,aiav. 'Eyyvr cov, 9r,3\, td D vesligans, vcl poslreniaiii carnis assnmplic (lisiien-

f (]/((< itrrtr -f) Sii-jota TouTov ix'' tov Or,3aup?./v, .s.iliijnciii. i^w/je (e, inquit", M(i«m csf ; inrii, ci
xa\ f) YXMffsa- f) [asv 7:i3TS'Jou3a, f) os 6;xoXoYO'j3a. lingua ibesauruiii bunc babeiil; ill:i videlicct crc-
«» Exod. XXI, IG. «' Piov. XXII, 20. "" II Cnr. xii, 2. " Koni. x, G, 7. '' iljij. 8.

(28) 'UH.ri^oiisn}. Reg. bm, ei Or. 1, t,v z/~t.:- (3i) 'Ami'gi)rs(or. ((uibnsdain, dvaSdisto;.Iii
Coijtsv.
(53) Evy.lioTTinr. Rcg. Cypr.,s':TSxvi'a;, t sapicu'
(29) Tc. Decsl in Rcg. bni. ti;c el erinlllioiiis. i

(50) \\:io-i'fiipsrat TpiccCoQ. < Trifariam ilcsrri- (30) Eicipi\cur. Orat. 1 , aliiqiie, E!3s';0dpT)-
l)il. I Elias inlcHigil tle Iriplici Sciiiiliir:e sciisii aav. Qiiod inlcrprelaiur Scboliaslcs : < cerla pcr-
« liistorico > scilicet, t iitor:ili, ct amigogico, » itlest, nicie iircpsere. »
I inyslico. >
Ov£sr /upizcc:
(37) Ti\(: , clc. « Nibil gratia di»
(51) Tb ji.lciTcr r7}(: xcipdlaQ. Duo Rcgg., et Or. tius. I

i, 7:XaTo;.xap6ia; (38) 'kraCM0r\q. Or. I, et Combciis. ivaaTyj


j
(32j Kai. Ileg^ bii, cl Or. I, iXXi.
(35) llEpi.rcipqrai. Iu noiiniillis, 7:sptTtapsTvai.
Patrol. Gr. XXXVI.
203 S. CRECORU TIIEOLOGl m
(liMiilo, lucc ((iiinioiulo. Quid liis iliviliis coiiipcii- A Ti tou-ou !i'jv:o[J.wt:f/ov iou -"/.outcu : xi TauTifiS (09)

diosiiis? Qiiiil lioc bcnclicio la(ilius oi exproiiipiius? Tr,.; SoipEaj Euy.oAUTspov ; 'OjxoXdYTjaov 'Itisouv Xpi-
Confilerc Jesuin ClnisUmi, cum(iiie a inorle ftil vi- GTbv (M), Y.aX TtaTEUIOV, OTt ^x vsxpiov iY^iTsp*
lain rcdiissc credc, ct saliilcni conseiiueris. Eienini Tai, xa\ (jioOf, jT). Aixaioauvrj (aev yjep, xal t6 -kjteu-

juslilia quidcin est, Tcl solum crederc ; al peirccia cat [jidvov •


(jwTTjpta Sk TiavTs).}]? (41), to xa\ ofjio-

s-.iliis iii co >ii;i est, ut cliaiii eonrue^iniiir, ac togni- ).o-;riTat, xai TrpocOetvai xfi ETciYvwait ti^v Ko.pfir^-

lioiii dicendi libcnalciu adjuiigaiiius. Tu nmjus ali- ciav. Xu |J.cr^dv Tt «OTTjpia; sil'St; (.42), ttjv kxeX-

quid sahiie qua;ris, iicnipe slieiius viia; gloriaiu et 0;v Sdjav te xaX Xa[Ji7tpdTr;Ta •
£[jio\ xai tSi sioOr|Vac

spleiulorcm; milii vero salutein conscqui iiKixij um [j.iY'"<JV, xat Ta; cx^iOsv tfuY£'V paiavou^. -u pa-
esl, ei luluras poenas viiare. Tu viaiii ininiine iii- oisStj Tijv dTpi6r, xa\ a^oditTov •
kyi) ttiv zz-piy.-

lain et inacccssani iiisredcris ; cgo trilam aKiue [jiivr,v, xa\ t[ tioXXou^ 'iztit^v/.

c:ilcalam, cl qu.i inulli ad s;ilulem pcrvencruiil.


XXVI. Nihil fide iiostra, fraires, iniquius fiugi KC7'' Ouokv av riv tti? TciuTsco? ^|J.tJJv, docXcfol,

possel, si in erudilos lanUim dicendiquc facullate (i('>.xto-spov, Y^ ^k '^''j'^^ arocpou? s-TitrTE (Jidvov (13),
ei'

ac logicis dcnionsuationibus pr;osiainiores cadcrci; xa"t Tou? nsptTTOuc £V XdYi;', xai Tat.; XoYtxat; a.T.o-

populaiis autem niuliiiudo, ut aiuo ci argeiiio, '


6;!;£5t • touc tioXXou^ o^ 'ioii, xaOi-cp )(puioij,

aliisque ouinibus rcbus, qiiae hic in prclio habcn- xa't apYupou, xa"i twv SXXojv, d-oia Ti[j.ta xdToj, xaV

lur, atque a plerisquu avidissime cxpeiuntur, sic T:£pt3TC0u6asTa tos; TcoXXot;, outco ot] (.ii) xa\ Tau-

hae qiioque frusuarclur ac Deus id, ; quod alluin et Tr,; dTOTUYxivsiv • xal xh y.bj in|/TiXdv ts xal sJj

excelsuin esl, alque ad paucos pertingit, gralum dXiYOu; (jOdvov, tpiXov 5)v @z.o) xa\ oixstov • zb 6i iy-

acccpluinque haberel; coiilra, quod propiiiqiiiiis •(j-ipto, xal Totc TToXXot^ stptxTiv, dTcdriTuaTOV xal

csl, nec viilgi captum superai, aspcrnarclur ei re- d-d6XT)Tov. OuSk fUp Ttjjv dvOptoTriov oi (jiETpttoTspot

jiceret. ^ain ne in nioderatiores quidein houiiiies TouTO TtdOotcV dv, totiTe y.i\ t»? xaTa ouvajiiv dTuat-

hoc cadit, ut non quales ipsis haberi honores pos- Tciv Tt[j4;, dXXd x^''p-''' ndvov Tae; T.posxoiJ(jat.r,

snnt, exigant, sed exccllculibus lanuini exiniiisque [jT|TtY£ oT) @z6q •


ou TioXXtiv dvTtov £9' ois Oau[jdf£Tat,

delecleiilur, nedum in nciiin qiii, cum multis uo- ; ouokv ouTwj, 10; t6 TcaVTac suspYeTctv, tdttoTaTov. Mfi

luiiiibus admirabilis 597 "olji* ^^ suspicicndus dTi;j.a;i t?> ctojOi?, [at; Ot;p3U£ -h xaivtv (4.')), 'iv' ei>

occurral, nihil lainen lam proprium habcl, quam 6oxt[j.T;(jT); (i6) £v toZ? jrXEtoii. lipsiacuir (i") /(«

omnes beneficiis afficerc. Usitaia ne speriias, novi- xpa fisptQ nsza dccfuMiat;, ?)/«e7(i.J»i ^ietct eraOpo-
laiem ne capies, nl nominis splemlorem tibi apiul rTJTCf, TTaiOEUETtjO 3cT^ CiU[A6ouXTi XoXofJLtOV Xttl, •

viilgus coiicilies. Erudiai tc consilio balomon :Me- '


Kfsicrctor ^ijlcpc^ ^topettd/terc^ er ci:t,lczriTi (48)

/ior es(, iiiqiiil, e.xig:ut jnrs cuin securilaie, quum ttvzcv ([j.ia xal aiJTT) TOJv jTapot[jii(ov cro-yOJ.; E/ouaa),

viugna cum infirmitule et incertitudine^^. El, Sle- 6 TTEvr,; £v XdYto xa\ y^"-^'''» ^•*^ '''°'? 'i~Xot; jiTi[ia

lior est puuper nmbuluiis in simpiicilate sua^'' (iiam UtV £T:£pEl5d[JlEV0;, XSl It\ TOUTtlJV OKiTTEp E7t\ Xe-

insiguis quoque ei erudiia est ha;e parceini.i), et qui "TTis cJX'®'°'? 5ia(i(joJd[j(.£vo;, CiTicp (JTp£6Xdx£tXov

senuonis ac scieiifKC inopia laboral, siinplicibusque 5;:pova, t6v dTcoSEi^Ei XdYou Oa^ijdouvTa (juv d|JiaOia,

verbis innililur, alque iii iUis, laiiqiiam iii parva xa\ xEVoiJVTa (49) t6v (jTaupbv tou Xptfftou, T:paY[Jd
ei lenui raie, salutem assequilui, qiiam faiiius la- Ti XoYou xpEtTTOv, 5ia zTfi cv XdYotj 5uva[j.£(oj, SvOa

Liisque pcrversus, qiii disputalioiiibus el aigumeu- T^j dsOEVcS TTJc dTTiOEi^Etoj, Tf,j; dXr|0£:a; JaT'tv ^XaT-

lis incple alque iinperiic confidit, ac C.irisii cru- T(OJt;.

cem, rcm oinni scniionc subliiniorem, pcr liiL^sereiuli facullalcm evacual, ulii iiobalionis ct argu
iiicnloruu) inrinuitas vcrilalcm imininuit et labdacial.
XXVn. Quid in coelum provolas, cum pedes sis? D ^T^'- f' -p''? oJp^^viv dviTTTaaat, TTEfi? ("ov ; Tt
Ouid lurriin exstruis, cum iis reinis careas, qu;c ad jcupY&v oixooo;j.ET;, Ti T:pb; dTiapTti.aov oux ex"''' ;

eam pcrlicicndaiu requirunUir " ? Qiiid ipse quo- Ti xa't Tj (nETpEtg tt) ye-.^X Ti 'uowp, xa'! Tcv oupaviv

qiie niaiiii aquain nieliris, cl cucluiu palino''', ler- cjTttOa.uif, , xa\ -y.Gctv tt)v yt,v 6pax'i, STotxEta [jle-

rainquc oinnem pugiUo, elcmenia magiia, et ejus- YaXa, y.3.\ [j:dv(;j (/.ETpT)Ta Tto TTotrjijavTt ; rviIiOt cau-
luodi, ut ea Creator solus diniciiri possil? I'riinum tJjv TTptoTOv Ta £v x^P'^ xaTavdT)(JOV
• Ti; £i, y.a\

leipsum cognosce : quoe in manibus sunt, intcllectu -Co; E-XdsOT,^, xa't t:i.o; auvEiTT,?, 'iv' EtxtLv ffi (SO)

»»Prov. xvi, 8. "' Prov. xix, 1. " Luc. xiv, 28. " Isa. XI., \'i.

(5?) Tai''r((f Deesl iii diioluis K-gg., et Or. I.


. (47) Kpelccixjr. Sic duo Kcgg. In ed. , xpEicj-

(40) 'jT]Covr Xpiczfjr. ilccc dcsiiiil iii duobus (JOV.

Regg., ci Or. 1. (48) A.T.iC''z'7}r(. Iii quibuEdaiii, Ta7:ctvdTr,Ti, • liii-

(41) llarzs.li'\(:. Or. 1, T:avTE/Dj?._ miliialc. > i


(42) i:v nei^tJr zi ctjjznjjiai: O^zsTt;. Sic plerique (49) KsrciTza. Schol.: Kivio-;g tou CTaupoiJ, xh
coild. In ed., au tS (Jtst^ov (lojTTipia? ?r,T£t? ; ouvaTJjV Toij XdYOu- 1 Crucis evaciiatio, verbi polen-
(43;A/(jror. Coisl. t, [j.dvoui;. lia. » Alludil Cicgoriiis ad lia?c Aposl. verba Cor. I

(44) 47). Deest iii Or. 1. 1,17, « Non iii Sapicnlia verbi, iil non evacucliiv
(43) jr<i xatrdr. Coisl. 1, "ih xEvdv. criix Clirisli. >

(4(i) B(>(yox'/<ricr;jf;. Orat. \, et Conibcr., euoox:- (ciOl "Hf. Sic ctul. Iii cd., f.,
Mox, xtvr^cidv Or. 1,
vtxf.ciav.
Iff.v
m ORAHO XWII. — DE MODEUATIONC IN DISPUTANDO. 206

Oeou, XII Tw yiipovt ouvSsOTic, xal Tt x6 xtvriadv A asscqiiere : niiis sis, ei (|iioniO(Io elTicliis, iiu iit

(j£, Tt^ ^T.zrA 3k do-^ia xal Tt tt;^ (f.u3cto; Tb (jLUJTrj- siimil et iiiingo Dei sis, et 'lcleriori :islrin;;:iris;

piov TToij (JLSTpi) x(Jm.j, xal voO; oOx Apis^Tai (51), quid illiiil sil, qnotl lilii iiioliiin .-illiilil, qii;c in te

aW £V tauTtjJ [Asvtov Travta irtipx^Taf ttoj? 8'|i; sapienli.i eliiceal, (uiod iialnnu arcaniiin : quonioiin

6a:yi, xa\ ^TCmXjta-ov ^Oavouua, xai 7:(5Tepov iia- loco circiunscriberis, ac iiiens luillo liiiiilc iiu liuli-

paoox»! t!? e<TTt to'j 6<pO£vTo;, y) Trp!).; JxEtvo oia- liir, Si'(l iii eoileni loco iiiancns, niiinia liislr;it ae

Ca'jtj' 'TCtT),; T^ a'JTf) xa\ xtvet (52), xai xiviiTat, o'.i perv;iy:Uiir. Qiioniodo, ciim lanliliiis sil (leiiliis,

pouX:?13£o); xu6cpv('jjX£vov • Tt; 6a\ TraiJXa xtvifisEti); •


lam longc perlingil ; utriiin iiiioil rem visam ailniil-

tf; f) To!)V aiaO-Qjstov [jtspt7{iJ)j, xal rto^ 5ta TOUTtuv lal, aii poiiiis qiioil ail eaiii iranseai : quoinoilo

6 vou? oixtXsi (53) Tot; e^tu, xat Ta S^ojOsv Trapaoi- idem cl movel et niovetiir, ac per voliinlaieni }<ii-

/ETaf TTti); dvaXa;j.6avct Ti u6t\ •


xa\ Tt^ f) Tr;pT,-ti heriKiliir : qiia; niotiis qnirs, (jn:e sciisiiiini parlilio,

TO'j dvaXTj-YOivTO^, i^ [jivr;[jtit] • xa\ Tt'; i^ xou dt-sX- (pioniodo nieiis eornin ojiera ciiin i xleinis vcr.saliir,

G(5vTo; (ivdXrjtJ/t^, i) dvd[JiVT,3ts •
~C>; X6-,'oj vou yiv- aique exleriia exci|iil : ([iioniodo fiirnias recipil

vri[ia, xa\ yvJvS. Xtjyov ev aXX(;j vot, xa\ -xibi Xtiyi.) (|ii;e assiinipl;c rei eonservalio, vel iiieinoria : qna;
v(JT,[jia 6ta3iSoTai (54) • Tito^ Tpi-jsTat (55) 6td tj/uxr;.; claps:e reciiperalio, vel rciniiiisceiili:i : qiioniodo
ato^jta, xa\ -(o; 4"JX'l ^-^ (7(L);j.aTo; xofjtovii rdOo'..; •
scrino meiilis folus esl, alqiie iii alia nieiile seriiio-

TM^ nrj^j^juat <fo6o;, xa'i Xujt OdpTo; (5C), xal lu- iicm procreal, cl qiioiiioilo cogilatio sernioiic ilislri-

aTiXXet XuTtT), xa\ 6tax£t f;6ovT], xa\ TT)X£t (fOovo;, buiturquomodo corpiis per animaiii alitiir, ct
:

. xo\ [iSTSwpiJei TU90?, xa\ xou^ijei eXui?- TTtij; ex- qnomodo aninia pcr corpus alTccluiim particeps fit
[jtatvei Ou[jib;, xa\ atO(jjr IpuOpaivet 6t' at^jiaTo;, 6 qnoiiiodo eain linior coiislringil, pnBfidenlia solvil,
[ikv JiaavTo;, t; 6i dvay_(ijpf,3avTo; •
xal rao; ol -/a- ina^ror coutraliit, litlilia liiffiiiKlit, livor lalic afTicit,
paxTf;pe; Tijjv uaOdiv iv toT; a('j[jia<jt •
Tt? f; tou 598 siipcrbia eflcrl, spes crigil : q iiodo iraciin-
XoYta[jtO'j irpoeSpia, xal rao? T:aat TO'JTot; eTctaTaTSt dia eain in fiirorem agit, el pmliir niliure sufTundii;
xa\ ^[[Jiepot Td Ttjjv .TTaOtJjv xivf;[jtaTa' Tttj; a't'[j:aTt ii:cc (iuidein, eliiillicnie saiigiiiiie, liic vero, rece-
•ztpaTetTat xa\ Tcvor; t6 dat'jp.aTOV •/ca\ tico^ f; TO'j- dfiile : quoiiiodo iiertiiili;ilionuni sigiia corporibus
tuv ExXefii; ,
<}u)if;; eaTtv dva'/(opT,at;. Ta^jTa, ?, iiiipriimiutur; quomodo ralio prajsidel, quomodo
TOUTtov Tt xaTav(JT|aov, tl) dvOptom •
o'j-oj ydp Xi-;to Ikcc oiiinia regit et moderatiir, afrecluiiiiiquc mo-
9'jatv, f^ xivT,atv ojpavoj, xi\ Td;:v dJTeptov, Y.a\ iiis lenit ac sedat ; quomodo a saiiguiiie el spir«-
jjLtJtv OTOixeitov, xa\ ^(odjv ota^opic, xa\ 5uvd;j.e(ov lione, id, ([uod corpore vacai, tenelur; quomodo
0'jpavitov 'JTiofiaJct; (57) xa\ UTrepOiaet;, xa\ Trdvia liorum defeclio, aiiiiii;e discessio est. 1I;l'c, aul lio-

et? oaa 6 6r][j.toup-,-txf,? (.5.S) Xoyo.; xaTa[jtepi^eTat runi aliquid, o liomo , cognitione compreliende
x.a\ X^iyouj Trpovoia; xa\ 5totxf,a£Oj? • xai totz (nondiiin eiiim cccli natiiram aut niotum, iiec sidC'-

o'JTtojXiYtjj,0dj6(5T;aov dXX', "Eti (fo6f,0r;Tt TrpocCf^vat runi ordinem, iiec eleiiicnloriim periiiisiionein, nec
tol? u(j/TjXoTipot;, xa\ TOt? [jidXXov uT:^p ttiv afi-J 6'j- («iiimaiilitim (lisciiinina, iiec coelestium virtuluni
vo[j:tv. inferiorcs gradus et siiblimiores, atqiic omiiia, iii

«Itia; arlifcx ralio distnbiiinir, ncc deniqiie pnividentix giilieruatioiiisque ralioncs coiiimemoro) : ac
tiiin nonduni dicaui, Aude; veniiii, Adliuc tiiuc ad ca, quae subliiniora sunt, viresque tuas niagis supe-
rant, accedeie.

KH'. MdXtaTO [j.ev •;-dp (39), YuiJtvaaia t^; r.zrA XXVUI. Ac inaxime quideui, ila comparalum esl,

"•4 [JLet.^(o tf tXoveixia;, dTia; X^jyo.; 6'Ja;pti xa\ (fiXtJ- «ut omnis sermo conleiiliosus et cum ambilionc coii-

Ti[j.o; (Ct)) • xa\ oeT, -xaOdTTep to'j; TiaT6a; TiXdTTo- junclus, exercitalio qii.-edam sit, qiia ad coiitendcn-
(jtev ev ToT; T:p(oTot^ l^Ocatv, t'va Tfjv ijaTepov [Jto;(Or; duiii de rebus gra\ioris momenli proveliamur. Pn;-
ptav (f 'J-cto'aiv
• oijTto or; xa\ (Gl) Tto Xovw, [j.r]6^ Ttep\ inde iiobis cur:fi essedebel, ut quem;i(liiiodum pui'-
Td [xtxpd ^aiveaOat Opaa'jv xa\ dTraioeuTOv, tva [jtri ros iii primis moribus ct prima instiliilione fiiigi-

Tiep^ Td [j.eij(jj Ti; (jteXiTTi xaTa/pT,5(o(j.£Ga. "Paov iiius, ut inseqiientis ;eialis iinprobitaiem fiigiaiit ;

Ydp dr:' dpxr;? [!.}) ev6ouvat xay.iqt, xa\ TTpoatouaav ita nos quoquc ne in levibus quidein parvique nio-
Eto-fUveTv, 1) TcpoSaivouaav dvax'j|at xa\ (favf;vat rj menti dispiilalioiiibiis, audaci;e atquc inepliae sigiii-

Ta'JTT|i; dv(i)Tefov •
touTtep xa\ TieTpav (G2) di:' dp- ficatioiicni pra^beaiiius, ne ea laiuleni diiiturna con-

X<\i epetaat •/.ai xaTaa/eTv, i^ cfepo;jL£VT,v dvtoaa- siietudiiic in miijoiibus abiilainur. Minoris eniin la-

oOat (03). Et 6e dTiXT)aT'iTepo; ei, xa\ xoTi/etv tt/j boris cst piimuin iiiqirobilali non cedere, ac eam

(31) Ovx oplKezai. Sic plcri(|uc codd. Iii ed., o'J uzoSdaet?.
XajpiCeTot. (58) A7}i.uoi<pxiii(jQ. Reg. b, 6T,;.ttoup-i-6^.
(3i) litil xirel. Deesl xat in Reg. biu. (50) rdp. Decst in iribus Rcgg., el Or. 1.
(33) '0 rcvr cj.ii..1f.(. Sic duo Uet;g., Coisl. I el 2, (CO) <PiJ.6ziiio(:. Or. 1 ad inarg., (f tXivetxo?, con •
«

Or. 1, el Coiiib. In ed. deesl, 6 vo'j;. leiiiiosiis. )

(54) Ai.aSiScTUi. Diio liegg., 6iooTat. ((jl) lica. Reg. b, Gabr., et Coinb., xav, « quaiii-
(33) TpEyEzm. Iniionnullis, aTpi:feTai « verli- , vis. »

ttir, nioveliir. > (02) //erpar. Sic plures Regg. Coisl. l,el Or.. 1.
j3l))&dfcro^. Reg. bm, elCombef., Opaao;. In e.l., TiiTpat?.
(57) 'i^aofcfcriif. Sic plerique codil. Iii eJ. , x-/\ (03) 'Ar(haacrf)ai . Cuisl. 1, d7:(o3aaOat.
207 S. CREGORII TIIEOLOGI 208
acccJcnlein rnsierc, qiiam progressain exsriiiderc, A votov <45uvojtcTj, TaGia [AtAcTa , bj toutoi? iuOi*
seque oa siipcriorciu pr;el)cre : iioii scciis videlicet xsvoujOu aoi (Gi) t?> ^i/iTijxov ^v toI; dxtvSu-
ac faciliiis csl peirain inilio firmare cl rcliiicre, voi;.

(piaiii riieiilcin siirsum relriiliere. Sin aiiiem lam inimodico ct iiieNiilcliili dispiilanili sliiilii» flagras,
iiee inorlmiii sislere ac reprimere pole>, liaic mediiare, in liis esilo : anibiiionem isiam in iis rcbus,
in ({iiiliiis pciicnli iiiliil snbesl, clTnnde.
XXIX. Quod si lioc ropndias, iiec lingnain freiio K0'. OJ otji^-^ ToCiro, 0'Jo; f) yXwJ-a co'j /_a/.ivj.v

coerccre, animiipie iinpeinin frangere ac conipri- E/ei, oi!/5k xpzlzztiiv il xf,? tfopaj, SeE os aOTvoii-
iiiere poies, sed tibi fnrere ali|ne insanire ccrtnm afiat KdvTio?, xa\ zcui npcuTat? ouvapLCJt p.}] utf-

csl, ac priinis potesiatibus minime cedere (nisi ta- (zoOai, e\r^ip ^.ri xaxsivaij (C5) y.izpov kazX tt]?

liien iis qnoijiie cogiiiiionis iiiodus cst), alliusf]ne Yvwiiw;, Y.a.\ 7:/.iov (GG) eivai (jt^yav, i) iiso^ au;jt-

599 oniiiiiio assiirgere, iiuam ex ulililatc liia sil : tfipov (G7)' a'\) 6k jjii) xaTaxpivri; xov doeXcptv, y.Tiok

al illiul salleiii libi iinpcra, ut Cralrem non coii- tt]V oetAiav diiGstav /voptdaTi;, pirjSe dni/.Ojjj :rpo-

demnes, ncc liinidiiaii iinpielaiis nomen impoiias, rteToJ.: xaTayvou? , rj dTtOYVOus (68), 6 ttjv e-tet-
nec temere ae praicipiii jiiilicio euin condemnes, x;iav umj)(vo'J;jicvo;. 'AXX' tvTauOd p.oi cpdvifjOt

ani s;ilnleiii ejus pro dc-perala linbeiis discedas, ijui ^ Ta-itvi;, eo); £|e5Ttv • evTaiJOa tov dosXtfiv TrpoTi-
niiiiiii facililatni ac niorniii snavil;ileiii prolileris. jjivjaov, [XT] jjtsTd Trj5 ceauToO pXiSriJ, iyOo. t6 xaTa-
Qiiin polins, liic liuinileni lo pnebe, duin licet : liic xptvat xal dxtfidaat, exSaXetv eaTt XptSToG xa\
iiuUo cum iiio detrimenio fr;ii;e;n libi anlepone, iibi X?;; [>.'J\iri; i'i.-'.Zoi, y.7.\ xiv XavOdvovTa otxov, xal
coiuleinnare el conlcmnere, nibil aliiid esl, ipiam a GiTov tioj; aou xt[JitojTepov, truvexxi^^at xot; C'4<i-
Clirisio, ac sola spe ejicere, aique cxlnrbaro, oc- vtoi;. 'AXXi t6 (jtiv, exitvov 5t(5pO(ujat , xal xouto
cuUuniipie Irilicnni, cl ipiidcni li iiicuni forl;isse le TTpdu^ xat (ftXavOptu~oj;, [Jii) oj? e^0p6;, [i.Tfiz 6};

pr;vsianiius, una ciim zizaniis exsciiiciere". llanc dTi:(iTO[jio; iaxp6;, pirjSi tbj (09) ev xouxo [aSvov ei-

ralioncni leiic, iil illiiin qnidem coriigas, idque le- Strj; xrjv xaujtv xa"t xijv xojirjv x6 6^, ueauxou xa-
niier ci liiimane, non ui lioslis, ucc ui dnrns el ri- xdYvojOi, xal xtj; daOeveta; xrj; aTJ?. Tt yip et Xtj-

gidus iiiodieiis, iiec nl scdioiiilius laniiim el caule- p.(I)V, t) dXXo (70) xt !zi.a-/tx>''j x3t; fr^et?, dfiuoplv
riis advcrsiis inoibuni giass;iri scie;;s; lcipsiun au- pXiTTet; xov r.Xtov; TJ 6at ei axpe^ieaOat aoi x6
tem, ac inam iiiririnitaicin agiioscas. Qiiid ciiiiii si TTdv ooxet , vauxttJJvxt xu^iv, i) [teOuovxt, xat xtjv (jtjv

Iippieiilibii.s flciilis, aut alio quopiani morbo labo- dyvotav ^xepojv u7To"Aa[xSdvet? ; IloXXi 6et aTpa-
raiilibus, oliscurum soleni aspicias? Quid si oiniiia tprivat xal TraOetv, 7Tp\v dXXou xaxayvdivat Suace-
veiii ac siirsnin lieorsiimqne fcrri piilcs, ipsc naii- C Getav.
sea coire|)iiis, aul viiio oitruius, igiioraiiliaiiique tiiuiii aliis atlriluias ? Multum diuquc anle vcr;aii-

dus alquc coiilorqueudns est animiis, iiiulla fereada, qii;;iii ul aliiiu! iuipietalis daiiincniiH.
XXX. JJoii idein esl slirpem, aul brevem qiiciii- A'. Oux eaxtv iaov tfuxov exx£}J.etv, ij dvOo; xt
da.ii et cailuciim flurem evellerc, alque bominein xiijv Tpoaxatpfov, xa't dvOpojTtov. Eixtov et Oeou, xat
exseiiidcre. Liiago Dci os, cl iiiiagiiieiii qiioiiiie Dei eixovi 0eou oiaXeYTi, xal xptvr) auxrj? (71) 6 xpt-
alloqiioris, mque qui jiidieas, ipsc jiidicaheris ''; viov xal xpivetj dXXoxp:ov oix£Tr,v, xx't ov 6 dX/.o?

ei quidcin alicuuin sorvuiii judicas '', el quera oixovo[Jt£t: OuTOj 6oxt[iaJe xov doeX-^dv cou, (jj; xa't

alius moJeralur. Sic frairem lunin explora, quasi aux6? ev xotj auxot^ [jtexpot? xptv^Sjjtevo;. Atd touxo
ipse ad caiiidcp.i meiisurani c.xpcndendus. Qiiocirca, [tT) xayeoj; xe|j.Ti5, [nT/je dXXoTpttoar,; xh (JteXo;, &ot^-
iie cilo ac loniore nieiiibriim scces ac projici;is, ciim Xov, ei [J.T] Otd TOUTOu T:poaXu[.'.avTi xt (72) t(o uytat-
inccrlum sil, aii bac raiioiie parlcs quoqiie sau;e vovxt dXXi vouO£Tr,aov, eTrixijJiriaov, TrapaxdXeaov.
pernicicin aliqnain coniractiira siiil. Verum ;irgiic, "E/et; iaTpeta? xaviva (7J). XptaTou (jtaOr,xT]s el,
iiicrepa, obsecra '. Ilabes nicdicina; regnlaiii. (Jliri- xou Tipdou xa\ tptXavOptoTiou , xa"t xij daOev;iaj
sli disciiiulns cs, niilis ac benigni ^, el qiii iioslras ti[xojv pasxaaavxoc. Kdv x6 irpiJJxov dvTtfJri, ptaxpo-
inrirmilaies portavil^. Si priiniim oblueleliir, leiii- Ou;j.r| jov xdv xb 6eux£pov, [xri dTreXTitarp , ext xit-
ler exs|)ccta : si secuiulo, ne spcm alijieias; iion- p4; OjpaTieta;" xdv xb xptxov, yevou t^:XdvOpoj-o;
diiin eiiiiii curalionis teuipus efiliixil : si lcrlio, bc- YeojpyiSj" ^xt xou Aearaxou 6eifi0r,xt, iv.y.Oliai
1) [i.ri

»' iMallli. xui, 27. »' .M;iuli. VII, I, '"


I'.oni. XIV, .4. 1 llll. IV, ^Malili. XI, 29. '
\>:\.
Llli. i; l relr. II, 21.

i (04) Ici. neg. b, el Or. 1, aou. au;j.9Cp£i.


(G.H) F,'/.-zr-:pjil) xnxsirair, clc. Iicesl (rq in Cnisl. (08) "II d.ioyyoiJQ. Tres Kegg., el Oial. I, xa\
1, alilsqiio iioiiniillis. Iil filelur Dilliiis sed viilg;i- ; d-oyvou?.
lain leciionem pnclerl. Elias vero coiisot Grogo- (00) Mridi 6>Q. Sic Rcgius bin. In cil., p.r] tec.
rinin liic afliriiianler proniinciaro, ol etTrep idom (7tt) 'a «iX?(j. Sic ires ll(?gg., et Or. i. In cd.,
sonare, ac i.7::.:0T^T,zrj , « qiriiuloquidem. > Ilinc, si ei dXXo.
expiiiigaliir parlitiil.i iieg;iuva, [jif| , locii» isic sic {1 {) Kai xplrT) avTo^. Sic plnics cuJd. In cd.,
verii potesl siqnidcni ill;e (polcsUilcs)
: « coriatii zpivi] xa't auTii;.
cognilionis niciisiirani babeiil. > (7'2) ripoo:lvjiaril zi. Dno Uegg., Oral. 1 clc,
,
[W,)njiny. Diio U''gg., -X:tov. 7:po-Xu(jLavetTat.
(07) 2:v{ii:ifCf. Duo.Kegg., Coisl. 1 et 2, aliiqiie, (73) Kardm. Reg. bm, xaviva.;.
209 OUATIO xxxn. DE MODERATIONE IN IJISPLTANDO. 210

5xap-ov '"'"" limii:\Milalc; |iiailiniiii ngiicolairi


|jiT,6£ (X'.af|5at Tf,v a'jx?,v y.al dvovr,Tov, A i'i'c"'"" '''

niiii Hoiiiiiu) ailliiic asi', iio iiiiiiilciii cl


oVa' Emj-pi-^ai, xat OspaTisOjjai, xa\ (7.i) TOpiKa- iiiiilare,

Xstv xoTtpia, TTjv St' 65aYop3'Jisa>^, xal tt,; d; ti iiirriicUiosaiii liciiiii cssciiulal * aKiiie olio lialie:'!,

Vavepbv aiaxuvTi?, xal dTi;jiOTipa? ayuy^f,(;, kmvip- veniin eineiulct el curel, ac slenns injiciat, lioc
eain correclioncin, qiire pcr coiifc.ssii)nein ac
Otojiv (7,'>). Ti? o-Ssv, Et [jtsTaCaXsi, xil xapTO^o- csl,

publicani ignoiniiiiani cdiiiciiipiioieiiKiue vicius


pr;«i, xa't Opsist Tiv 'ITiIojv a;:^ Br|Oav:a; i-avsp- ,

/oucvov ralionein rllicilur. Qois .scil, an nuilaliilnr, ac fvii-

CUI4II ferel, 60G Jcsiiimine a liclbaiiia rcaciiiilciii

pascel?
AA'. "Evsyxi Tt Tr,? toj aScXcpoiJ ouuw^ia?, i) ou- XXXI. Tu, qiii spiiiluali illo uii;;i!ciilo arle nii-

(jt,;, t^ ooxou3r,;, 6 TtTj TtVcupiaTtxw p.upto cuyx:- guciilaria eonrcclo (lclibiitus es , liaicriii feloris

/ptTjjLcvo;, Ttp auvT£Oc'.[jiivt;j TiyvT] |jiup£({/txTi , 'tva nonniliil |)cr!er, sive vcrns sit fctor ille, sive ita

[j.cTa5(Tig TO'jTii) Trj? arj? suojSta;. Oux IjTtv kyiSvt]^ libi vidcalur: nt ipse vicissiin boni ini odori.s illi

ib^ (7li) ri xaxia, t'v' 6iJtou Tto 7t).T]y^vai TTsptGXrjOf,? aliiiiiid iniperliaris. Vipcr:e viiiis iinn csl iuiproni-
douva'.;, ri y.i\ StatfOaprj?, xx\ ota to'jto soi auy- tas, ut siniiil aKpie idiis fiieiis, doloribns ciucie-
f,

YvtujJLT) (fS'JvovTt (77) t6 Or^piov, i) a-oxTstvovTt. ^' lis, anl cliain iiilercas, ob eaiiif|i!e caiisaiii liiii,

'A).X' st [jtlv sl ojvaTb;, xaxstvov Ospjt-suaov si S^ liesliam riigicnli, vel iiilerimciili, vciiia parata sil.

jjtTj, Tii yz ^'^ [Jiif.Ssv aiJTi; (78) Veniiii, si qiiidcin a U: licii polest, ciiin (iiio(i"e
6ie:-f!>.'/.U ^X^'?' '^"I-'

TT,; y.oyfii\(tiai; (jtsTaAaSstv. 'OaiJiTi Tt; saTtv ar.or,; nioiijo lilicia; sin niiiiiis, iiise ccrie ila ilciniiiii in

Ti sxstvou TtaOo^, fjv d7:s),a-si. Tuybv t^ aiv s'JtTios? liilo vcrsaberis, si iiii|)roliilalis illius iiartiteps iie-

CcTTspvixTiaav. Tayu av eos^to Tt to'.0'jtov uTisp tou (inainiam factiis fiicris. liisuavis «iiiiilaiii oilor esl

6[j.ooouXou x3.\ auYYsvoiJ;;, oTov IlauXos 6 C^,XtoTT]? , illiiis nioilins, qucin lorlasse rrai,'iaiilia iiia viiicct

xa\ otavoTjOTivai , xa\ siirsTv E.T(iX[j.Tiasv, JauToO, si alque (lcpcllcl. Lilicnlcr scilicet ac pioiniitc liujiis-

o:6v Ts, Tbv 'IapaT;X i3tvTstaa/0f,vat XctaTio, 6ti t6 inodi qniddam conservi et cogiiali tiii cansa susci-
au[j.-a0i;" o? Y- '^^- ^? 'j^rovotac ToXXaxt; [Jtovr,;, peres, qiialo Paiibis ille zelo el ieiiuilalione flLigrans,
i.-o-i[riz:i; t6v iJtosXtftjv. "Ov i'ato5 exipSava? otv ttj pric couiiniser;ili()ne, iion iiiodo cdgilare, sed cliaiii

XpTiaT<>XT]Tt, TOUTOV d-o).X'JSl5 (79) TT) OpaauTTiTi, t6 diccre ausiis esl; niiniruin ut, si lieri posset, Isracl,

o>jv [jtsXoj, u-sp ou XptjTb; dTiiOavsv. Ei Totvuv xal in ipsiuslocuin snbiogatus, ad Cbristnin inlrodiice-
ia/up^; et, OTiaVj 6 IlauXo; Tjspl §pto[jLdTOjv StaXs- reliir "; ciim sola plernnique suspicioiie diictus,

Yi^lJLSvo;, xa'i Oa^^^ist; TtTj '/.oyoi xal Tto Ysvvait.) tt,? „ fralrem pia'scindas. Qiicni forlasse Iiicvari bcnigni-

TttaTsto;, dXXi xal t^v dS:X'jiv oixo5(V[j.r]aov. Mr] Tto [aie poliiisscs, eiiin auilaci:i tiia peiiinis iiifm-
oppeliil *.
ppto[j.aT: aou xa-rdXus tov \j-h XptaTO'j t(Tj xo'V(o briini luum, |iro (jiio ('.iiiisliis ni(irlciii

i:aOst T:sTt[jtT;[j.i'jov. Ka\ Y-^P ^- ^^ iTpdY^J.a sTspov, Pioiiide, si lirmiis ac robiislus cs.ait Paulus de cibis
dXX' '^f|? -apatvsasioj XtiYo? 6[j.ot'(jjj disscrcns ', aiqiie ub doclrinani lideiiiiie (irmila-
Y- XP''!'^'"

[jLog. leiii conliilis : rralrcm (iii(ii|iie iii a'dilices, ciiia.

rSoli cibo tiio ciiin, queni Cliristns comiiiuni passioiie honesiavii, evertsre. Etsi cniin res di\ers:i

csl, fonsilii lanien admonilioiiisquc lalio peraeqno nlilis est.

jVI!'. Xrjf^-/ (SO) 5s xa''. v(J[j:ov xstaOat Tiap' :fj;j:tv, X.KXII. Ac profcclo legcm qiirqiie aimd iioS

xaOi-sp Totj TrdXat ao'^ot; 'Efipattov, saTtv d; Ttov coiisiitiilain csse opoilcliat, qii;c jnberel, ut, quen:-
l:pt.jv piSXojv [AT) dvstaOat TOt.; viot;, ib; o'j Xuai-s- admoiluiii oliiii apud sa|iieiiies llclir;c()s, a qiiibus-
XcJaa? Tai; daTr,ptxTotj sTt xa"t dTraXtjjTipatL; du- d;iiii Scri(!tiir;c s;icr;e libris juveiies ;nccbaiitiir, ul-

jat;- oiJTOj xa\ [J-rfik 7:avT't (81), [J.t,os iravTOTS, dXX' pole lcneiioiibiis adliiic iniiiiii.ciiiie liiinis aniinis

laTiv oTe, xa\ o:;, Tbv Trsp'i iiiaTsoj; auYxojpstaOa' liaiidqiiaqiiain profutiiris ; eodeiii quoqiic niodo,

X(5yov, Tot? [iT] TiavTsXtiJs oXtYtopot; (8i) '>.i"w, /a; noii ((iriljiislibcl, nec seiiipcr, sed ccrlo tcinporc, ac
vioOpot; Tr,v Stdvoiav, i] xot; ,aT] Xiav dTrXrjaTot;, y.a.\ D certis lioniiuibiis, de lide dispiitaudi potcslas lieret,

tptXoTi[jiot; (85), xa'i Osp[j.oTipot; to-j oiovTo; ei; iis niinirum, (|iii ncc ingeuio suiit omiiino segiii el

euaiSstav xa't tou; [ikv TaTTstv svTa-jOa, o'j ,utf,TS igiiavo ; iiec riiisiiin iis, ((111 incxplebili qiiadam

*Luc. iiii,y. "Uoii:.ix,3. ^" I Cor. viii, 42. ^"


lioin. xiv, 15.

(74) 'Eaca-pitjrai, xal OFpa^T^vcat, xal, clc. Sie (78) A(''rc'c- Sic tieslicgg., Coisl. l,Con)b., clc.
Keg. bni, el Or. 1. lii ed, £-taTpi'iai, xa't, TsptSa- !ii i'il., auTiiv.
Xstv x^iTTpta, Ospa-suaat Tf,v, cic. (79) 'A:!toJ.Wsir. LinisUig., ct diio Ciilb.,dro"/.-
(75) 'E.im'SfOo](rir.i>'n: l>eg. biii, Coisl. 1 cl2,etc. X'j;.
In ed., e-av6pOojaov. (SO) -Vflc. Ucgg., ci Colb
Si(' Coisl. 2,
pliircs ,

(7G) 'EyJ.Snii: lvr,clc. « Viiici;e virus luin csl ei Or. 1. adinaig. Uas. edil. scripsil,
liilliiis aiiieni
iu)pi()bil;is. V liiiii; Klias 1 Fralcr liius iioii cst bcl-
: Xpf,vai, qiiod secnliis cst .Morclliis. Par. ed.
lii.i vciienos;i, 111 prai nielu, iie i|ui(l iiiali libi ab eo "(81) Ot.'r(j M.ii^i)iSi .zarzl. Sic Ircs Ucgg., Coisl.
aceidat vel rngiendus sit, vel occidfiuliis , qiiod
, I, Or. t. elc. I'r;ive in cd., 0'j Tto [/.r\ navTt.
certe lierel, si eiiin a piei;ite, aiit ab Ecclcsi;!, laii- (82) '0.hiil>foir. Gloss. , daOsvsoTspot?, « iinbe •

qiiain alieiiiiui exclinieies. 1 cillioribiis. I

(77' '/j.-it'']',?;-^^. Pluies codd., (psuYovTt xa't d-o- (83) 'Pi.lcTi\ttvir. Gloss., f,To: 'YtXoSolotj,
XTSivaVTt.
211 S. GKEGORIl TUEOLOGI 2IS
aviililale laboranl, glori;pqne sliidio iliiciinliir, al- A JauTou; pX4(j/(jja! (84), (jiiqts 5XXou? •coTxijjiEvot xat
(|iic in pictate 601 ''-''^^"'iorrs smu qiiam par TT]\i £v XiSyoi? eXeuOEpEav £x^'^ ''<*"? [JiETpiou; iv
ai', .'ilqne lii qiiidoiii illic coltocaronliir, ubi iicc X^vi,), xa\ iij- a.XTfiC)i y.oT|jiiou5 xa\ ato^pova;* irjh^
.^ibi ips's, iicc .iliis noxii essciU ; iis aiileii), qni iii Tioklohi 51 dtTrayEiv (8"i) tti; oooij TauTr,;, xa\ ttj?
dispiilalionibus modesli, ac vere coniposili el loiii- vuv xaTE/ouj)]5 9i)>o>.a/.ia>; xa\ ap^iwsTfa;, xa\ (SG)
peranies essent, libera disputandi raculias darelnr et:' iSaXo Ti TpE7:£tv apcTTi? £100? axivSuv(5T£pov,
proniiscua vcio nuilliliido ab liac via, el loquacila- £v6a xai t^ 'jV.yoipm f.XTOv p.afispiv, xa\ t6 arf.Ti-
tis inorbo liac lcmpcslalc vigeiile, abducla ct axov Eucj£6:[iTspov.
aversa, et aliud virtiiiis gcniis iniiuis periculosum Iradiirerclnr, ubi ct scgnities iniiiorcin labeni ac
detrimentum allerrel, el insatiirabilis avidiias pielalis laudem mereretur.
XXXIIl. Eteniin si, ut hhws Dominus, nmt pdes, AF'. Et [JiiV yap, (jjcr.ep tlq livpicx, ida :tia7i(;,
iinum baplhmuui, utius Dens, Pater oiiinuim, et per f:i~ Jjd.rzicjia, t(\ Oe.di;, c lluTiip xui-zm\ xal Siit
omiiia, et in oninibus ', ila iina qiucdam essel per .zdrTbjr, xal ir Jiaair, oiJTo) xal [j.£a ti; tJv aoj-

disputalionem el coiitemplaiionem ad salnlein via, TT^pia; 056;, ili 6;i XtSyou xa\ OEwpia;, xa"t TauTT,;
nt qiii ab ea exeiderent, iidciii a toto quoque alier- U EX~Etii^VTa;, ?5ei Toij TtavTb; i^JtapTEiv, xa\ Ofno^i-

rareiit, aique a Deo, ac spe saUilis .Tetcrnai pra;ci- ^fyOTjvat (87) 0EoiJ, xal T?,? IxeIOev eXr.too; • ouoev
pilcs ejiicrenlnr, niliil saiio periculosins cssel , av fi-J, oiJTE Tou <jU(j.6ouXEiJ£tv Ti TOiauta, oOte tou
qiiain vcl liiijiismodi consiiiuin dare, vcl liiiic \r.\- rEtOEaOat acfaXEpdjTspov. Et Sk, lioaiiEp ^VTot; dvOpw-
rere. At si, ut iii rebus buinanis, multa el diversa Ttivot^jiroXXalStacpopa^piiovxa^fnpoatpEaEtjjVjixEtCfivtov

sunl vilaniin genera ei instituia, alia niajora , alia TE Xa't TJTTtJVWV, XajXTIpOTEpCOV V.T.X dcfaVEaTEptOV (88),
ininora, alia illuslrlora, alia obscuriora, sic iii di- o!JT(o xdvTot? GEiotc, ouxEVTtTb ato^dv eaTtv.ouS^ [xfa

vinis qiioqiie, non una salnlis ralio esl, nec uiia TT,.; apETTJgooo;, ctXXi -XEiovs;, xai tou (h!)) uoXXa^;

quaidani virlulis via, sod plnvcs ; alquc linjus per- Eivat [xova; itapi t(Tj ©eio, toutou oe (90) tou. OpuX-

vulgati dicti oniniuinquc linguiscelebrati, nimirum, Xou(jiivou, xdv Tat; Ttdvxtjjv X£t[j.£Vou YAOJaaat;, oux
multas apiid Dcnm niansiones esse ', iiulla alia dXXo Tt i^ ToiJTO ai'Ttov; t6 TioXXi; slvat Ta.; EXEtac
causa esl, quain quod mulloe sint via; eo ferentes, cpEpouaa? oSoti; , t4; [Jtkv iTitxtvouvoTcpas te xal
(liiarum aliLU pericnlosinies et splendidiores siiil, Xa[jL~poTcpa;, Td? Kk TariEtvoTEpa; te xa"t dacpaXE-

alia; abjeeiiores et tutiorcs ; cur, tutioriljiis relieiis, aTEpa; Ti Td; dacfaXEaTEpa; dcpivTE?, iT:\ [iiav

ad unam lianc nos convertiinus, adeo lubricam et TauTT|V Tp£-ijj.EGa , Trjv ouTto; E-tacfaXfi x:t't oXi-

periculosam, ac nescio quo fcreniem ? An idem C aOT,pav, xa\ oux oIS' (>7toi (91) cpfpouaav ; "II TpotfT]

quidem eilius iioii oninibus coiigriiel, sed alius alii, [iEv oux f) auTT[ Tiaat xaTdXXr|Xos , SXXco oi lD.li\

pro diversa a;laluin ct consliliilioiium ralione ; ea- xaTd Tr]V oiacpopdv xa\ (9'2) TiJJv fiXtxtoJv xa\ Tiov
deni autein viia, aul dispiilalio cnnctis coiiduict? £;e(jov •
pto; OE 6 aiizhi itaat au[j.cf ^pojv, r^ Idyoi;

Hoc ipse qiiidciii iioii dixerim, iiec dicentibiis as- OOx EYojyE ToijTO EtTOip.' av (93), ou5k rcpoaOoi[ATiv.
sentiar. Qiiarc si milii obtemperanduni duxeriiis, Tot; Xiyouatv. Et Tt ouv e[j.o\ TiEiGEaOE, vEot xaV
jiivenes et sencs, pra-lecti ct siibdiii, moiiaclii et l-ipovTE?, 'i5tp-/ovT£; Xawv (9i) xa\ dpxd[Jt£voi, (jo-

ipii in sodalilio vivitis , supervacaiieas ct inntiles vaaTa\ za\ [j.tYdoEC, Td; [ibv itEptTTd; xa\ dxpTJ-
osteiilalioiies valere jnbebilis; atqiie il polinscii- sTOu; cf tXoTi[j.ia; yoiipii-j idaaTS auTo\ Se 5td piou,
rabitis, iit per moriini probitatem , cl lionostain xa\ TtoXtTEia;, xa\ Xdywv tcjjv dxtvSuvoTEpojv Tcp
\ita; rationein, ac sermoiies perie.ulo vacuos ad 0E(o TtXT,atdJovT£; (95), TEu^EaOE tti; ^xeiOev (JtXT)-

Dcum appiopiiiqnanles, ad alieriiis sxculi verita- 0£ia; xa\ OEtiipia;, f.v XptaT(o lT,a'jU T(oKupi(o f)[J.('ov,

lem el tonicinplalioncm perveniatis, iii Cliristo (|j f) od^a (9li) Et; attova; Ttov at(j>vtov. 'A[j.fjv.

Jesu Domiiio iioslro, cui gloiia iii Siceula sa;eulo-

luin. Ameii.

« Ephes. IV, 5, C. » Joaii. xiv, 2.

(84) B.ldit-ojffi. Plur.cs codd., p.of^ouoi. _ (90) Tcvzov 6i, etc. Sic Reg. bu, ei Or. I. Sic
(8.'i)'A.tdyFn-. In noimiillis, d-a^i-aYovTa;.
" Cliain Biliiiis ad niarg. Uas. cdit. seripsil. Coisl. 1,
(80) Kal. Deesl iii pliiribiis Uegg., et Or. 1. ToiJto ok Ti 6puXXou[jtevov... x£i[j.Evov. In ed., ToiJTo

(87) 'Anccpi^OPiyai. Ucg. bm, cl Or. 1, dTtoi^yfit- 01) Tou, elc.


ttfjvat. (91) "0.1(1. Reg. bm, Brrr;.
UcJgg., ct Or. 1
(88) .\aji:xpoTf:poir xal dvareffTipior. Pliires (92) hai. Deest iii iribiis
Ucgg., el Or. I, Xa[j:-poTip(jjv te xa\ acfaXEptoTEpojv. (93) Ei.iciji iir. Uegius bni , au(ji6ouX£uaai(Ji£v,
Dillius ad qiix liabet, acfaXEiTEpcov,
iiiarg. IJas. ed., 1 snascriin. «

scriiisil : 1 Pntamns
legciuluin, dcfavEaTEpiJjv , nl
opponatnr Xa;j.-poTEpot;, qiiemadinudiiin Td fjTTto
'cot? [Jtsijoat , qnod eliain salis ostendnnt ipice se-
quiinlur. i

(89j Kal Tci\ Coinb., y.^C: -.6. ria in sa;cula. Amcii. >
yir; ORATIO XXXIII. — CONTUA AUIANOS KT DE SKIPSO. -l\i

602 MONITUM IN ORATIONEM XXXIIi.


I. Arianorum jiclniiUnm, injurins et cavillationes in liac oralione, oratorie quidem, sdl
forliter rotundlt (irct^orius. Quasi e-s ai)ru!)to sic osordiUir : « Ubi tandem sunt , qui pau-
pcrtatcm nobis cxiiroljrant, (jui opos suas insDlcntcr jactant , qui iMiclcslam niullilmlini!
dcliniunt, ct pnsillum !^rc'.;cm aspcrnantur, qui divinilatcm mctinnlur, et pnpulnm vclut
nii lanccm appcnilnnt?» llinc ahlcgilam paccm, et cxitiosas doincsticarum in lido disscn-
sionura calamitatts dcpiorat aUpic Arianorum pcrscculioncs , facinora, taHlcs et sacrilc-
;

gia, longn parliuni enumcralione, pcrcurrcus, ostcndit (juaiu lon^is^ime ijisi a suis ct
Catholicornm nioribns ac lcnilale dislent. Dcinde pncrilibus ac incplis respondct cavilla-
tionibus, quibiis olitrctlalnrcs cuin in contcniplum adducero i^unabanlur. Objicicbant
enim, quod «•cx i^^nobili oppi'lo oriundus essct (n. G), » (piod o ucc lepidiis, ncc nil)a-
nus, qiiod pcrct^rinus ct exlcrnus ( n. 8), » aliarpie pcrmulla (n. 11), qna; profecto iii
advcr.sariornm poiius, quam (jio;;orii conlumcliaiu rccidebant. 'rum piolijnam illoruiu
uiulliludincin cum ^rc^is sui cxiguilale (Onrcreus, hunc exiollil, illos dcpriiuil. « ili,
inqiiit (n. lo), a}des babcnl, nos bospitem lii lciiqila, nos Duum
;
bi |>opulus, nos angc- ;

lus; hi anrum el argonlum, iios repnrgalam doclriuam;» qua3 oinnia mcrilo vaiiis ac
insulsis liaM-cliLorum opibiis preliosiora el pra>si.;iiiiiora cranl. Niliil crgo niiruin, si clia-
rissimum gregem, licet exiguum, anipliori praiieral; ulpoie qui liunc lacilius conspicorc,
alque a liiporum voracilatc tucri ac scrvare possel. Vcrum interim proplielico velnt
;fllatus spiritu, non duliitat qnin aliquando eum jaliorem visurus sit. « Mullos enim, »
addit (n. 13), « ex liis, qui nunc in lupoium iiumcro sunl, intcr oves, ac lurlasse eliaiu
inter paslores reccnscndos babeo. » (.Juod valiuinium evcntus poslea conrirmavit. Deiuum
e\ baptisrai forma, Arianoruni el Eunoini;inorum errores, qui Filiuni et Spiritum saiicluin
crcalos esse asscrcbant, coargucns, elcgaiui ac eximire oralioni iincm imponit.
II. Ex !iis qu.c jniii dixinius, iiemo cst ipii non f.ilcalur lianc oralioneni (lonslantinopoli
habilam fuisse aiino 380. l'bira etiam adliuc es hac oratioue ad id conlirniandum culligi
possunt. Nondiiui cniin Gollios, a Dco «iu solulie 'rrinilalis poenam » coUoclos el coadu-
natos (n. 2) debellaral Tlicodusius. NoikIuiu ccclesiffl crant Catiiolicis rcsiilula), cum
agiioscal ipse Grcgorius (n. 13), « cxiguum adliuc csse gregom ct caulam anguslam. »
Quajquidem saiis indicaut annum 380, vel, ul ciiiu Tillemontio loquar [97], illud temporis
spaiiuiu qiioii « inlcr vicesimiim Aprilis anni 379 et vicesimum scxliiin Novcmlins anni 380
intercedit. » Niilla enini cst hac de re intcr eruditos conlroversia. Al idcm quoque deside-
rarctur animorum consensiis, ad dignoscendum quis fuerit ille sviiex de quo sic loquitur
Gregorius (n. o) « Heslcinnm nieaiB victimara posco, senem illum, quem exsilio redeun-
:

tem, 603 mcdio die, media in urbe, saxis excepistis. » Licet eniin de islo facto apud
scriptorcs menlio fial, allamcii incQrlum adhuc quiilera cst, ad quem sencm id ccrto refcrri
possit. Censet Elias Euscbiura Samosatenscm liic a Gregorio designaii. Hkc revera Tlico-
dorelus ac Niccpliorus [98] narrant de isto Euscbio, cui « Dolicham ingredienti, mulier
qua?dara Ariaiia labi; maculaia, lcgulam c superiuri aHliuin parle iiumisit ejusijue capiit ,

oblrivil.» Addunl cliam, qiiod ub ipso (]uoque (Jregorio observalur, Eusebium morieii-
teiii, eos qui aderaid jurejurando obslrinsisse. iie a muliere pa;:ias bujiis facli ullas exi-
gerent. » Quamvis aulem ba;c nou ignorarct Tillemoulius conjecit tainen vir erudi- ,

tus [90],« scnein illuin fuisse Euslalhium presbyterura, » a Valcnte imperature iu opi)i-
dura Tiiiaciffi Biziiam relegalura, ijuod aiiiio 370 Evagrium Conslaulinopolilaiia) Ecclcsia)
cpiscopum pifclici curasset. Al Socrates el Su/.omenus [I], qui Eusialliii cssilium referunt,
iiiliil lameu de ipsius in uibera Constaiitinopolim redilu ac inexsfiectala niorte comme-
luoranl. Itaronius cliaiii [2], (|ui liunc oraliouis locum sic exscri|)iil '«llominera meum :

posco, quem licstorno die Irucidastis, sciicm illum , quem ab cxsilio rcdeuntem, et huc
a|)pellentcm, » elc, vidclur quidcm his ullimis verbis Constantinopolim designare
voluisse; scd nihil de islo seno indicavil. Ciim igilur hislorica moniiineuta Gregorii nar-
ralioni opiime consonenl, nos quoque cum Elia hunc locuin \le Eusebio Samosiitonsi
iiitelligeuduiu arbitraiuur.

(9") T. IX, png. 7-28. (I) Snrr. Ilhl. I. iv. c. l,"i, p. 22(1; Sozom. Ilist'

(98) Tlieoiiotci. //i5(. lib. v, c. 5; Niccplior. Ilisl. 1. \i, f. 13, p. (i5"i.


lib. .\u, c. 5 (-2) Aiiim 580, § vi, p. 411.
^99) T. IX, nol. XXIX. p. 7U.

x\oros Ar' ORATIO XXXIII


/7pcc 'Afsiavcvf:, mA £«V kuvTof. ^ Adveimi Arianos, el de seipso.

A'. n-jj TuoTJ £t5'.v, oE xTjv TOviav Yi;j.Tv iv;i5i- I. Ijlii landeni siiiil qni p.iiiiieitalciii iiolii;; ftx-

opcsque insiilciilor j;icl;uil? Ijn;


Cov-E?, xa\ xiv jtXoOwj xojjizijQVTzc; Oi n/.T/Ji'. Tr.v proliranl , siias

a Alias XXV qu;v; ;\uieni 33 eral, niuu- 27. — Uabiia t:onstaiuinopoli ciiea niciliiun aniiuin 580.
lil S. tUECOlUl TIIEULOGI 210
Ecilesiain imilliludine (loliiiiiinl, :ic p;>rvnni gre- A "ExxXriSiav (5) &(i;Jcrv:sc, xa; t6 ^pa/O Sia-xOovtcS
j!t'in aspnriiiiiUiir? Qui el (livinilalem meliiiiilur, et 7roi|ivwv; ol xav OjiTr,-a jjicTfoOvTi; (4), xal Xaiv
|in|iMliiMi velul ad laiicem appendunl? Qui arenam OTaOjj.iJovTE;; oi TfjV (!.a|i;jiov ti[j«ovte;, y.A tou?
iii pielio liabcnt, et miindi lumina conlunicliis arti- 9UJTr,pa; u6pt^ovT£?; o; tou; xax^"'<*S Or,iiaupf-
<iiiiil?Qni diMiii|ut; lapiJes agKeruiil, ci gemmas Covt:;, xa"i to;/; (jtapYapiTa; vi:t;popdivTs; (a) ; 00
idnlemmml? Nuii cnim nnninl, (iiiod (|ii:iiilo areiia yx;j Vcaiiv, oti oj totojtov da[x;jio; aaTfptov ii'.fOo-

stellis copiosior esl, cl lapides pellucidis lapidibus, vioTspa, xa"t XiO(ov oiauyoJv y.axXr,x;;, Saov TaO-a
tanlo vicissim h;cc illis puiiora et prxstaiilioia exstviov xaOaptoTspd te xal Tt;jn(i>T£pa. IldXtv 01^«-

sunt. Uursus indignaris? Uuisus arina iiidiiis? vaxTsi; ; TraXtv firXtJirj ; iTdXiv u6p:^3t; (6); ?]

ttnrsns tonluineliam iiifers? iSum ncva (idcs? Pa- xatvr] (7) •::tiTt?; MixpV.i k-iayzg tt;v a-stXi]v, tva

ruinper, (jmeso, miiias islas comprime, n loqiiar. (fOi-;-;(;;;jiat. OO/ 06pi3o;j.sv, <iX)." iXiy^o\ie'/ (8)' oJx
Noii injnriam inferciiiiis , sed coargueinus : iion <x-;tXrja-oiJisv, a)X' ovsto!3o;i£v (!))

oj t:Xt;£o{J.sv,

uiiiias intendcnius, scd e.Yprobrabimus : noii ferie- ilV taTpsujo|^ev. "Y6pi; aot xa'i toOto ooxit ; Tf,.;

niiis, sed medicinani afreremiis. 604 Istudiie qiio- 0-Epr,oavta; ! KdvTaOOa ooOXov 7;o;st; tJjv (10) 6[jio-

(lue lilji conliiiiielia vidctur? iiisigiiem supeiliiam! t;xov ; Et 51 \i.ti , 6s|at ptou ttjv -apprjSiav. Ka"t
Eliamne Iiic ciim, qiii libi dignilale par csl, in ser- J.SsXtf!); dosXtfiv s.XiYyst ttXsovsxtoOjjisvo;.
vllem ordinem cogis? Veriim, si non iia se rcs liabei, fac nosiram (lictrndi libcrtalem a;qiio aiiinH»

feras. Nam ct fralcr cuni fratre cxpostulal, r'iotics ab eo seqtia porlione fraudalur.

II. Visne le vcrbis illis alloqiinr, qiiibus Deiis 15'. BoOXsi lot Td Tou 0SOU Ttpb? t6v "Icjpav;X

rebcllem ct obdurum Israclem aUiiUir'"? /'o/iii/e ^Oiy^opiat (II), Tpaxr,XtoivTa xa\ (jxXr,puvo;jtsvov
tiieus, quid (eci tibi , ain quid le lajsi, fl«( quiil libi Aadi; iwu, zi ixoh\cd coi, r) Tt f,6fxrjsi ss, ;"( «./

mule.\lus [ui? Imo vero ad lc , qui eoiituineliis in napr\rihyXr\cd (12) coi ; RldXi.ov 5i, np6; ai piot

iiie nieris, oratioiiem ipse babciio. Male omuino Tbv u6pi3TfjV 6 X<3yo5. KaxtJjj pikv tous d).Xf,Xti)v sirt-

alii alioruin lenipora obscrvamus , ae soliila por Tr,poO[jtsv xatpou;, xa"t zh au;jn!/u7ov (15) Tto jTspo-

seiitoiili;e diversiialein aniiiiorum concordia, ma- c6%io XuTavTSf, [jLtxpoO xa\ twv vuv T:oXs;.touvT(ov
jori peiie audacia ct crudelilale iios ipsos niuliio fi;jttv pap6dptov (l4), oil; f, Tptic Xuojisvr, GuvsjTrj-

liisectaniur, quam, qiii iiuiic bello nos lacessunt, csv. FsYiivajjtsv d"AXf,Xot; d-avOpio-i5Tspot xa\ Opa-

barbari, quos Triniias soluia conjunxit. Quin boc ouTspot, TtXrjv osov ou ^svot pdXXo|Jtsv ^-'•'ou?, ouoi

(pioque noniine scclcraiiores suiiius, quod iion ex- dXXoYXtoajou? dXXtSYXtosiot (3 xa\ ppaxsta Tapa-
terus cxlcri, nec ignolos ignoli ("pue les iioiiniliil [jiuCia Tr,; iu;jic;opa;), d),Xr;Xou? 5^, xa\ ocov oi ttj;

eliain calamilatein levai), veruni iio^psos muuio, auTr,; oixia;, cfipopicv ts xa\ dYo;.tsv si pouXst 6i,

et quasi domestici domesticos, populamur, et iii- Ti Tou auToO a(o|jiaTO? \i.i).r\ 6a7tava)[jt£V xa"t 6a7:a-

cessinius; aui, si mavis, cjiisdem corporis mem- vto;xsOa' Y.3.\ oux^ to0t6 itou ostviv (15). xatTTSp &v
bra, coiisiimimiis invicem aique consiuiiimur. Ne- Tr,XixouTov, dXX' OTt xa\ 7:,oo;70rixr,v vo;AtJo[i.sv tfjV

que id grave et indigiiiim est, quaiiquam alioqiii u-.faips7tv. "E-s^ 6s ouToi; t/o\i.i-i, xa"i p.sTd twv
pergrave ; sed quod aniinis iia coinparali siiinus, xatptijv 7;!3Tsuo|JLSv, dvTtOdiijtEV Tou; xatpou? dXXf,-
iit imminuiionem nosir.ini, accessionem, aique iii- Xot; • au Tiv aiv ^aatXea, xdYiJJ tou; ejwj? • au t^v
crenienlum esse exislimeiinis. Quoniam aulcm ad 'A/ad6 (IG), ^Y"^ '^^"' Ttoiiav (17). Atf,Yr,aat (jtot

huiic modum affi^cli sunuis, aliine ad leraporuiii Tf,v ai;v s:;ts!xstav, Y.b.'(ii Tf,v ejJtrjv OpaauTrjTa.

ralioneiii fidein iiosliam accoinniodaaiiis, age, tciii- MaXXov 6s, Trv p.sv af.v, 7ToXXa\ xa\ pt6Xot xa"t

"> Jlicb. VI, 6.

(3) 'Exx.h}a((ir,elc. Ecclcsixdefinilionemcxmnl- D .'9) 'OrsiSlcoiiEr. Reg. bin, dvstoificoixsv.


titudiiic deilnclam iriidel. Grcgorius ; iion cinod (10) rdr. SicUegg. a,lini.lii ed.,TO.
vern Clirisii Eccle^ia, loconim et leiiipornm uiiiver- (11) <I'Oi-j'^C!iui Coiiib., (fOsY?'o;j.at. .

silale, ac mcmliioruin nuihiludiiie, pr;e aliis socie- (li) nap>\ril)/^.li\ca. In quibusdani, T.a.pryj/}.r-
latibus, qnic Ecclesi;c lilulo glorianUir, t^alliidica aa.
noii sit; sed quia j\riani vciam se CoiisUiiiIinnpolis (13) W
cvfiijrvxor. Sic ires Ucgg. , cl ([uatuor
Ecclesiam cssft jaclabanl. Uisii id ni;igis , qnam Coll). cd., t6v au;ji'4.u/ov.
Iii

confulalione digiinni cral, cuin Ucgi;c civiuius Or- (14) lltii Cupior. Gollitis, nl arbilrainiir, inlelligil,
tliodoxi, oniiii penc lcrranim orl.i, cjusdein cum- qiii aniio 5"7 Tliraciam popiilali siiiit; idque in
muiiiuiiis et (idci S0cicl:ilc, jiiiigeicnliir. puiiiam soliilu; [lacis, ac crroinm circa sanctissi-
()t6Ti}za iiizforfzer. Ariani Trinilatis per-
(<4) iiniiii TriniUileni.
soiias in di-parcs gradiis dividclianl. Jiixla illos, (lo) Kdl cv/Jzovzo nov Se(rcr. Sic pliircscodd.
SpiriUis sancuis eral « inagiius, > Eilius c nuijor,» ct Iii Or. I, I'ar.,";l Coisl. 1, xaloO/l toOtcj -oij.Conib.,
l'aier < inaximiis. : ou ToOTii -(o; ostvov, si xa"i osivov. I'iave iii cd., xa\
(5) )
.Tt/f/dirrEt. Or. 1 , TTsptcptovTs;. Ucg. liu, 0'J/\ TOU t(5tou OSIVOV.
TsptopirovTSt. In quiliusdam, OrspopifovTS?. (16) 'A/adS. Scliol. : OjsXivTa XsYst •
< Valeiiiem
(C) nu.lLv vCplCiM:. Ucg. Iiu, Or. 1 ctc, ndXtv , dicil. >

C6pt?. (17) ''loiciar. Scbol. : Ssooiiiov t?jv MsYav oljjiat

(7) I<a(v>'i. Ucg. a, ei Cuisl. ;!, y.z^jr^, < vaiia. > XsYstv < Tbcodusiuni Jlagnuni, ul aibiuor, iiitelli-

(8) 'L.Uylicfier. Ucg. b:n,EX:Y=t.j[jL;v. sn. >


217 OKATIO XXXIll. — COMUA AIliANOS ET DL SEli'SO. 5:18

yj.aisuai cfipousiv, ai; xai 6 jjlsXXiov OTcoXTjicTat A pora ciiiu leiiipiiriliiis toiiiuiillaiiMis. Uogcui luuiii

ypivo;, J|jiol 6ox£iv, :?! dOavaTOj cttiXti Tiov 7cp45:ojv profer : cgo |U'<iii.'i;im iiicos. Tii Acliiib : cgo Jo-
lyii 51 Triv ejiauxou SiT;Yr;c;o[jia:. biaiii. Tuaiii inila liuiiiauilaleiu el iiiiiDsuctudiiieni

coiDuicuKiia : cgo ilciii iiicaiii aiKlaciaiii cl iuiporliiiiitalciii cxpoiiaiii. Qiiin poliiis ,


tuaiii qiiiilem

iuliuiiiaiiilalcui, cl niMlli libi-i, ct lin.^iix circiiinroriinl, (|uas ctiaiii imslcritas oumis (•xccpHira (!sl,

;clci'iiani, iiisi iiie «|iiiiio lallil, rclius a lc gcslis igiiiiiiiiiiix iioiiim iinisluia : iiicaiu veiM iiise oia-

lloiie coiiiplcclar.

P. Ttva 6f,|jLOV eiirji-aYtjv coi OpasEi c;£pi[j.£vov 111. Quciii pi)|uiliiiii audacia claliiiii iii lu iiiiMiisi?

Tiva; tTzV.-.a^ Tiap^Ta^a ; Tiva CTpaTvj?(V U'J[J.(o (}iios iiiilitcs iii.>^ti uxi? Qiiciii liclli (liicciii ira iii-

£7r:Taacj(jVTtijv (ID) OpacuT£ptjv, llaiiiiiiatuiu, iistpic, (|iii iiiipciaLaiil, alrodorciii,


fEovTa (18,1, 7a'i Ttuv

xaV ToiJTOv oiiS^ Xpt3Ttav{iv, cxXX' oix.siav OpTjsxciav ac iie Cliri.stiaiiuni (|uiilein ipsuui, veruin suaiii ad-

TiposayovTa Tot; ^auTou 6ai|jtocit, t^v xaO' ifi[j:t6v veisum nos iiiipictalciu , lanqiiain cougriicutciii

dc7i6£tav; Ttva; Eii/o^JtiSvoui; Ei:oXt(5pxr|aa, xa^ Tag qiicindam cultiiiu d.cmoiilbiis suis oirerciitem? Ouos-

ysTpa; TZCjb: Tiv fc>c?jv atpovTa? ; Tiva; tJ/aXijKoSiaj liaiii prccibus opcraui. daiilcs, iiiaiiusiiue ad Dciiiii

<jaXT:tY?tv £jTr,3a; Ttvuv [jtujTtxbv a;[j:a ^ovixoE? altollciilcs, olisidioiu! ciiixi ? Quas psaliiioriim caii-

ai'[Jiacrtv ^[xt^a ; Ttvtov otjjitjJYi? Opf,voi? ETOUcia liones, tiibarum 605 cl;iiigor(3 coniprcssi ? (Juo-
7:v£j[jiaTtxa; oX-Opiot; (10"), xa\ Saxpuot TpaYtoSia?, ruiii niysticiiiii .saiigiiiiicin cum caediuin saiiguiiie

oiixpua xaTavJ^.to.;; noiov (20) TcpoJEu/T,? olxov pcriniscui ? Qiios Sjiiriluales fletus, eiiioriciiliiim

7;£7roir,xa TioXuavoptov ; lloila XEtToupycxa cxeutj, y.a\ lletibus, et (|iias |ia'iiiiciili;c lacrymas, lr;iga;ili;c la-

Tot^ r.oXXot^ a-^aujTa, X'P^''''' dvo[j.(jJV i^EOojxa, fj cryiiiis coliiliiii ? Qiiaiii oraiiouis di)iiiiiiii in scpul-
Na6ou?ap54v T(Jj dpxtf.aveipoj, t) BaXTasap tiT) xa- criiiii convcili ? Qikc vasa iiiiiiistcrio sacro fc'csti-

x(jj; ^v TOtj dyiot; TpucfTjcravTt, xa\ [j.£VT0t xa't 6!xa? nata, iiec vulgi iiiaiiibus atlicctaiida , iiiiijuo-

££s7:pa)(0ivTt ttjj dTTovoia? djiac; ©u^tajTTipia ruui iiiaiiibus tledidi, iiciupc, vcl iNabii/.arda; coijiio-
f,Ya7a-,[ji£va , i!ig cpr,stv f) Ocia (21) Tpa^ff;, vuv\ o^ riiin pr;cfccto ", vel B.iltazaio '% qiii iiialc in saii-

xaOu6pt:j[Xova • ujjitTjv ol tioTov (22) 6t' f,[j:a? xaTtup- clis poculis perbaccbaliis cst, aKjiie nilco dignas

Xfi'sa.~o [jtstpaxiov djcXYk?, aia-/pa XuYt^6[jisvov (25), ameiitia siia pccnas exsolvil? Altaria cliara, ut ait

xa\ xa[ji77T6[jt£vov ;
(;.aXXov 51, 5;a Tivoj iyci Totou- Scripliira", iiiiiic aiitcm coiitiiiucliaj liabita; (juis-
Tou (24) xh [Jtiya [JtuJTf;ptov xa\ OeTov l^copyrjid- iiaiii iuipiidiciis adolcsceus, liupitcr iiicmlira lor-
[jirjV (2.j) ; KaOEopa Tt;jiia , xa't T:;jtiojv dvoptov (iiiciis ac iiiHccteiis, iioslra causa vobis iiisiiltavit?

i6pu[j.a xal dva77au[jta, xa't 7:oXXou; euc;£6£T; d;j.£i- C vcl potius, pcr (iiicm uiiqiiaiii biijiisiuodi iiebiilo-

({/acja tspEa;, fivtijOEv Ta OiTa jjtuci-aYtiJYi^^javTa; •


nein ego magmiin ct divinuiii luyslcriiim liidibrio
£7:V 51 <J£ Ti; dv£6i] 5r,;jiT;Yopo; "EXXriv, xal •[XCoiaoi. babuiVO catliedr;i pr;cclara, et pi;ccl;iroruiii viro-
TOvr,pa , Ta XptJTtavtov (TTr,XtT£uoucja ; llapOcvoJv riiui sedcs ac requies, quxqiic multos pios saccr-
aiooj? xa\ C£[jtv(iTr,?, 6'}£i? dv5p(jjv \xrfil cojcppovtov dotes, qui jam oliiii res diviiias dociieruiil, coni-
cfEpou-a, ik ol Ti; fjijitov fj^xuvE xa\ xaOu6pt(7£ p.i- inulasti; qiiisiiam ctliiiicus coiicionator te consccn-
Xpt ToJv dO^iTcov, xal da£6tov ScIjscji 7:potiOTix£ 0:av dit, ct ini|)ioba liiigua, Cbiisti.iiioruin religioiicin
6X££tvf,v, xal Tou SG5o;jitTtxou (2G) ~\)rj'ji d^iav iiivcctiva oratioiic prosciiidciis? virginuiii pudor
'£(!)
Y-^P OavaTOu^ 'i.iyz:^ t?,.; aia/uvr,? dvcXTOT^- et castitas, ne pudicoium qiiidcm vjioi iim coiis|ic-

pou;. cliim fcicns, qiiisiiaiu a iioslris, iisqiie eti;im ail

eas coriioris partes, quas inspicere ucfas eral, probro et conliiiiielia vos altccit, alipie inipiorum ocu-
lis miseraiulum speclaciiliiiu projiosuit, flaniinaqne Sodoiuilica vindicandum ? Mitto eniiii ca;des liii-

jusinodi jirobro lolerabiliorcs.


A'. Tiva^ £7:acpf,xati.£v Of;pa; dyiojv atojjiajtv, ('o; D IV. Quas fcr.ns iii sanctoriiin corpora imiiiisiiiiiiv,
Ttv£; Tf,v dv0piO7TEiav cfuiiv (27) 6r,[j.oat£ujavT£(;, £v ul noniiulli, qiil liiiiiiaiiaiii iiatiiram publicariiiit cl
eYxaXfaavTE? [Jtovov, t6 [j.t] tt- d3£6£:a cjuvOisOa:, prosliliioniiil, Iioc nuiim crimiiii verleiiles, quod
" IV Ucg. XXV, 11. " Dan. v, 3. "Osc. viii, 11.

(18) Zecrza. Ucg. Iiin, ^£c;avTa. (23) Alaypii J.vyit!(!iiercr, Sic plnics codd. lu
(ly) 'E:iiT(icccrzo)r. Scliol. liaatXEtov eteoooo- : P;ir. cd., aia/pd XoYts^^JJi^vov, ijiiiKJ IJilliiis vcrlil :

^ojv < liiipciatoribus Iburciicis ci udeliureiii. » llic « liiijiilcr caiiiilhiiis. » Nihil t;iiiicn dc tiir|ii caiilu
(lt!sigiialiir Palladius yEgypti rector, qiii , jiixla exstai iii Pctri j^lcxaniliini Cjiistola, apiid Tlicodo-
Theodorctum, //is(. lib. iv, c. 22, pi)>t Ailiaiiasii reiiiiii lib. iv, c. 22, qiianivis tinpcin ei obsccnam
obituni, AlcxiiiHliix, ac in lota /Egyplo, C;itliolicos juve;iis illiiis pitedicationciii iiiciiiurct.
gravissinie alllixil. Ath zlro(; eyij} zotovzov. Jes., 6t3: Tivo?
(19") Tirdir cijMoixaq Ofi\roi(; 'ijtavca, cirevjia- TOtOUTIOV.
nxcK; c.leOpioir. Sic Hcgj;. bm, lin, cl trcs Coll). (25) 'El^(of/^i}cdjirir. Sic [ilurcs Ilegg. ct Colb.,
Incd., Ttvojv otjjioj-j-ai; EJtauaa 7iv£u[jiaTtxJt; Opf,voi; Or. Par., ll(iiiib.,etc. In cd., £|opx71c;d[J.£vo;.
1,
oXcOpio;;. (2(1) ^vdcjiiTiycv. Iliio llc^^'., i;o6o;j:tT(I)V.

(20) nolor. Trcs Culb. ct Conib., u.aiov 51 (27) 'ArOpio.teiar pi'Cir. Siclics llcgg., Coisl. 2
noTov. cl.Par. Sicctiaiii lcgil Liillius. Iii cd. ct uiio cod., a7:iv-
(2!) 0e/«. Deest inOr. 1. 0p(O7:ov, < crudclcin iialuram. » Or. I, dTcavOpto-
(22) Iloior. Sic Ucgg. a, d, C^ii,:;!. !, (tc. In ed., TCciav. Ilicc sciisii siiiipliciori, cl al)S(pic mctopliora,
TCOttTiV dc ilaiiinalis ad bcslias inlclligi pussunl.
2»0 S. GUKGORtl TIIEOLOGl* 220
iinpiis (logmalibiis assenliri, nifiiic ipsornm com- A xoivojvia xt>ivOr,vat, i^v w; Ihv S-^soj? (jjeu-
{'rfil xfi
iiniiiioiie conlaiiiinari rcciis;isseiil. qinin v<'liil scr- yoy.sv, oi nojjia p/.a-T&ujav, xi ok ^dOr) [jisXaivou-
penlis virus fiigiiniis, non iilain (luidem corpiis aav Tfj; xai ti Oadai v^jtpoj? ly-
xri? t^uxn? (28) ;

hedeiiteni, vertnn inrmios aninia; sinns iMlicieiilcm ? x).r,;jia y£yov:v, o'Jc y.3.\ Of,pi; f,oi70r,jav xa\ t^ ^y-
;

Qiiibiis crimini dauiin csl, qnod morlnos ,


qiii fcris x"/.r,jj.a ™iov; "A/Xcj Oiax.oou xa\ Or,pwv (29) aXXojv
cliam ipsis vcneralioni fncrniil, sepnlliira donas- a^iov. Tivojv ir.iiyx.6T.tji'j yr^paial aapxs? Tot? Svu^t
seiil? El qnidcin qiiale lioc criiiien jiidicaUim esl ? xa-:£|avOr,jav, Tzap-iv-cov tuv (jiuTjOivTOiV (50) xt.X
Alio scilicel lliealro, alqne aliis feris dignnm. Quo- por^OsivoJx ex^^vtiov, 7rXr,v toij oaxpjstv •
(jiExa Xpt-
nmi cpiscopornm, inspcclanlibus discipiilis, mc cttoj x,o£|jtaTOajat, t(o TraOstv vix^;jac:at, xa\ TtoTt-
prselei- lacrymas quidqnain npis ipsis afTcrre va- ij.u-) 3liij.!x-i tov Xaiv .iavTtjaiat, xat tsXo? tizaxOsT-
lenlibus, senilcs canies fcrreis nngnlis laierake aat t?)v eirl OavaTov (31), XpiiTip xal juiTaupojOricKj-
suni :
60S 'l'i;« ci"ii Clirisio suspens;e liicruul, pisvat (32), xal o'jvTatfT,ci(ijJi£vat, xa\ s'jvoo5a30T]a(5-
ei per cruciatum victoriani relulerunl, el populnni ixcvat, XptJTijj t(o tov x(5a[Aov vixtjtovti oti TotcOxtjjv
preiioso sanguine asperserunt, ac pnslrenio ad cr-yaricov xs xa't OujjtdtTtov; Tiva? -osaSuTEpoj? Ivav-
iieceni abdiiclce siinl, cuui Clirislo et crn.^ingend:r, Tiat ^ji^t;, uStop xa\ Ttup, s;[jt=pi3avTQ, -u,/:cibv a,oav-
et sepelicndic, et gloriam adcplur.c ; ciini Cbrislo, ^ -.x; (55) ^evov stiI OaXaairis {34), xa't Tji vq\ aup:-
inquam, qui per hnjnsmodi viclimas et bostias ile 'ilsyfisw-ai; ecp' ?,; dvf,xOTicjav ; Tivs; (iva T3t -Xstto
inundo iriumphavii? Qnosnam presliyieros ignis et auYxaXtJcJ-oj tiSv ^;jt£Tipwv (5S) xaxojv) xa\ u-' au-
aqiia, elemenla conlraria, intcr se diviseruiu, novo Ttov toiv a,oxovTtov (50) (i7iavO,ooj-iav £V£xXf,Or,aav,
el inandilo more navigaiilibns pra Inccnlcs, tiniul- T(ov Tot TotauTa xaptjopievtov; Kal yy.p zi Tatj sTitOu-
qiie cum ea navi, iii iiiia e porlu siilveraiil, conlla- p.iat; uzrjpiTouv, (iXX' ouv l[jttsouv t^? Trpoatpiaito;
grantes? Quinam (ut majorcm nosiroruin inalo- t6 (ij[jt(iv. T6 (jtkv yap tjv xoij xatpovJ, -zh 51 tou Xoyt-
lum pariera silentio contegam), ab ipsisieliam \\tx- a[j.ou •
xa\ Tb [ikv xrig tou paatXeoj? 7rapavo;jt!a?, t6
fectis, qui ejusmodi ollicia illis pracslabant, crudc- 8't TTj.; Ttjjv v(5[jcojv (37), o:; ^txa^ctv £XPV'> auvataOfi-
litatis accusati sunt? Nain elsi cnpiditatibuseoriim cr;oj,-.

obscqneliantur, at siivum lamen ct crudelc aiiimi piopositum oderant. llliid enim lenipoiis crat, linc
ratioiiis et consilii; illud iiiiperatorii sceieris, Iioc animi agnosceiiiis, quid leges, ex quarum pr;cscripl(j
jus dicendum erai, poslularent.
V. Aiqiie, ut aiiiiquiora coninienioremns (cjus- c E'. "H 'tva Ta TtaXatcjTspa Xi-,-ojtJt£v {xa\ TaiJTa i-ip
dem eniin luec quoiinc sodalitii suiil), quibusnam , ttjj auTTi? cppaTpia?), xiva; 7:£pt£Xibv x^'f='';' 'i
T'-
vel mortuorum, vel viventium, nianibus prsecisis Ovr,x(iTojv, f, Jojvtojv iytojv, xaT£i]/£uaa;j:Tiv, ?va Ti;v
falsum crimeii sanclis viris intuli, nt fiJem per 7:ic;Ttv 7:oX£[jtf,ioj ota ttj? £7Tr,p£ta? ; Ttvojv £|opia?
fraiidem et calumniain oppiignarem? Qiiorum exsi- to; £ij£pY£aia? f,ptO[j:Tiaa, •xal ouok ^tXoadcfojv Uptov
lia tanqtiam bcneficia nnnieravi, ac iic sacroriim f,oic;Or,v t£pi auciTf;[jtaTa, oO£v tou? txiTa; (58) Kr^-
quiilcm pliilosopborum sacros ccetus vcrilus sum, Touv. TouvavTiov [Ji£V ouv, xax£ivou? £7:oir|aa [lapTU-

in quibiis siippliccs exquircbam ; inio contra, illos paj, u7:kp Tou xaXoiJ xtvouv£uovTa;. Ttatv J^TctaTJYa-
qiioque mariyres clfcci, virlutis causa periculum Yov TTcSpva? iaapxot? [jttx,oo:J xaV ovai[jt03t, ttjv TC£pl
subcunles? Quibusnam ego, cui Sfirmonis pctulan- Ttov Xcjyojv (59) iiadXY£tav SYJ^^tXou^a^vo? ; Tivac (iO)
lia objicitur, scorta iinmisi, ct qiiidem ejiisiiiodi Ttov £ua£6oJv TTJ? TTaTpioo; u7:£popiaa?, avopiov av(j-

(2S) Tvxi/C- f>ecsl in duoV.us Ucgg. cl Or. 1. (33) 'n^iezipcjr. Coinb. legii, up:£T£p(ov. i Malo-
(29) 0i(f(Tj)-. Or. 1, Opfvtov. t Alio planctu di- riim vestiornm, »id csl, c inaloruin (juibns nos vc-
giiuin. > Sod :ul nnrg., OripiTjv. xaslis, qi>:c noliis iiilnlislis. »

(30) Tcor jir))OirTi,jr. fecliul. : Tiov ii[j.o7:iaT(ov y.A (5(>) 'T.t' (((Ttoi- itT))- (r/;;c'iT(or. Prairccii, ipiam-
o;j.ooo;ojv « Kjiisdcm fidci cl doclriiicc. t viscl ipsi criidrles, cl Valcnlis jiissa cxsciiucnics,
(51) Tvr inl tldrazor. Trcs l'>cgg., Coisl. 1 el Or. D 'lonnunqiiani tamen ipsiiis criidclitalcin dctcsla-
1, Tf,v £7:V OavaTo). bauliir.
(52) XpiCTM xa\ crvcTavpb)0ric6{ie.rai. Sic (37) Twr rciiur. Or. 1, Ttliv avijjiojv, c inipio-
Sav. fit Conib. Dccsl iii cd., xa\ auaTaupo>Orja(!- riiiii. »

(jtEvai. (58) 'litizaq. c Supplires, > id csl, c (jui obviaiii

(55) "AparTcic. Trcs Kigg. ct Comb., apav- snpidicatuii vonirciu. Talcs eiiiin Aiiani inoiiacbos
\

Zii- cvisiiniabanl. Agiliir liic dc vaslaiioiic iiionasicrio-

(31) 'E.tl On.kic-ci^r. Diio Ucgg., uTtjp OaXac>ar,;. riiiii, qiiam Socnites lib. iv, c. 22, enarraia Lncii

In Scliol. C(db. Icgiinr '^aaV 6'£ t^ £tvat tou? : Aiiaiii pcrscciitionc, iia rclert « Lodcni lcmpore :

xaivTac, tiv fjYoiJVTO ()'jp6avo;, Oo-jooipo;, xa't M:- inoiiaslcria vcxala ali illis, alqiie cxagilala cl crii-
v£or,[ios' « Aiuiit 80 «•.>se, qni ijjnc absiiiiipli siinl, (lclilcr 0|)piigiiala siiiit. » flaacrnm plurcs Ucgg.
quoriim dnccs cranl L'i baiius, Tlicodorus ct Jleiie- cl Colb., ;icdco C.oisl. babciil, ixiTa^. Sic cli.iin
«icnius. Verniii inccrliiiii cst (!e qiiiliiis pr<'Sbylciis
) bgit Bill. Gabr. vcro, oixiTa;, « domesticos. » lu
liic sernio sil. Nai rat I iiiicn Soi ralcs iii llisl. (li;). C(i. oixjiou-, < faniiliares. »
lib. IV, yicniS 80 jiissii Valcntis a Mo-
c. 16, picsl (39) //fpi rd»- .?o')-oj>-. Ucg. a, Or. I, Par., 7:£pV
deslo pradcclo in inari coiicrcniaios inissc.Ad banc TOV XiY'JV.
scntcntiain aciedit lilias. liillius aiilcm inniiil, (40) Tirar. Sic ircs Ptcgg. cl Or. 1. In e.l-i
Grcgoriuin liic alliidere ad presbyicrum ilbim, cujus Ti-o;.
mariyriuiu iu or. xxv, n. 10, fuse dcsci ibiuu'.
221 ORATIO XX-XIII. — CONTR.V .MUANOS ET I)E SEIPSO. 222
jjicov x^P^^- i^ap^SdJxa, 'iv' wi Or\pz(; Eipy;8iVT£<; cv A viris, qni c.lriio pciic ac s.in^iiinc circlj.inl? Qncis-
atftyyiai^i oi^xot;, xxi (iUr,),tov OLaJcuxOivti; (toOto iiain pios viros, palrix (iiiibiis piilsos, lioiiiiiiibiis

Yap Sr) xh tt]? i;paf<;)6£a? papCxatov), Xt(iti) xa\ ot'|ii initiiiis doilidi, iil tcncbrieosis iloiiiibns foiariiin iii

xaxozaOf,itoTt, tpotpTjv [i£Tpo!J[jtivot, xa\ TauTTiV ota nioiliiin iiirltisi, al(|iic alii ab anis (lihjuiicli (i|uoil

aTSvtov Ttliv Tioptuv, xa\ oCiok tou,; 3uva/.-;-ouvTa^ ^('^'' in lola irajjicdia gravi.ssiiiiiini cral), faiiit! ac sili

£ti)jji£V0[ (41); Ka\ TaiJTa, xtvs, (i-) ; ^ih oOx f,v lalidrarcnt, ccrlani cibi nicnsurain, caniipic per
ci^io; 6 xijfjio;. OiJTto TttjLaTS it[iTtv uix^k; oiJTto ^t- angiisias riiiias accipieiili^s, ik; fai la (iiiidfiii ipsis
vi^ETi; "AYvostTe ti Tr/.jito TOVTtov •
xal Xfav stxo- polcst.ile cos videiuli, (|iii in iisilciii doloribiis vcr-
Tio;, Sik Tb TiATiOoj Ttov opafjtdTtov, xal tti.; £v Tto salinnliir? Akhic Ii;cc, (]iiiiiaiii viri? Quibiis diiiniis
iroiEtv Tpu^fi?" aXXa zb -i.^ym pivr|[j.ovixtuTopov. Tt iioii cral tniiiHliis '*. Sic (idciii lidiiori babclis ? Sit;

jjioi Ta TOj6;5(.) Xi^ti-j ; 'AXXd tivsj xal tou xaipou yc- liospitio cxcipilis? Majorciii 607 lii>i'uiii parlcni
•(iSvairi piatiiTspoi (-43), xaOdiiip ot xaTJt (fpaYjitov igiioralis; ct iiierito saiie proplt^r rcruin geslarum
ii)Oou|jt£vot cju£j. ZT|Tai [Jiou tb x^-'» "[''•'"j^ ifdytov, niullitndineiii , iiiirauKiiie iii facienilo volnplatem.
T^v yipovTa (-ii), xa't 'A6pa[iiatov naTEpa, ov ex Tr,j Al is, ([ui paliliir, lciiafiori incnioiia esse solel.

uTTspoptai; dxOivTa, XiOot; cSi^tioTaaOs ,


[jisa&ujr,; Qiiid aiil(.Mii loii^iiH|iia collit;o? Al noiiiiiilli violen-
^[jtipa^, ev [jtijT) ™Xjt. 'II[jt£tj 6i xa\ tou; tfov£tc, B liorcs ctiaiii sesc prabucriinl , (iiiani leinporis ra-
et (jtT) yopttxJjv siTTEtv, JCT)TT]Tdjj.sOa (45) xivSuvsuov- lio fcrrc vidcrcliir, iion sctiis atiiiic apii, (iiii pcr
Ta^. IIo7a TOUTior 'LlewQ ecoj-ial coi; tpT^crt tou ttji; scpta (|ii;cdaiii magno impeiu fcriinlur. llcsternani
Tga.tfTfioQirji. Tt ToJTtov sTratvsTto ;
[xaXXov Oc, ex nicaiii vicrniiaiii posto. seiiein illum, cl Abrabami-
Tiottov ufiaj dvaSr; 30 [.tai tiiiii |iatreiii, (nicin ex exsilio rcdciintciii nicdio die,

niedia in urbe s.ixis exccpistis. Al nos (nisi lioc dictu gravc at(|iic iiividiosiim sil), iiitoreiiipioics

eliam Ipsos dcprecalionc iioslra periculo niortis libcraviinus. Huper quo Iwrum tibi jiropilius

ero? qiiodam Scriplur;c loco ail Ucus ". Qiiid lioruiii laudabo? vcl polius , ob quse coroiia vos
ciiigam ?
Q'. 'E-s\ 6b TotauTa Ti oi, xa't oiJTto; ix''-'''''^^^ C ^'^ Qi'0"i''i" antcin li;cc aliiue liiijiisniodi faci-

Xdys [Jioi xal Td; J[jtdc dStxia;, tV i] 7tau(io)jjiat xax6; nora lua suiit, age ,
jain iiii(|uilales qiioiiue iiieas

tbv, r] ot(ixuvo)[iat. 'ili sywj'£ [jidXtdTa [jiiv euxo[.tat niibi narra , ut vel inalus esse desinaiii, vcl erii-

(jiTiS^v dpiapTstv •
ei 6' o3v, xa'i dotxtJJv ^Travdi-eaOat •
bescain. Eienim inaxiine id qiiidein oplariin, oiiini
Seu-ipa [J.sp'1; auTT] Ttov su cppovouvTtov. Ka\ yap si ciilpa vacare : siii aiilcin lioc iiiiiiiiiie roiicoilitiir, at

[AT) xaTr]Yopo; ijjiauTou xaTd t6v oixaiov £v TrptoToXo- illiid sallciii, iil si qiiid iiui|iii adiiiittaiii , ad mc-
jfta yfvofjtat, xatpto ys Ott' 4XXou Ospa-su(j[jievoj. JWt- liorem viain revocer ;
qiia) secunda priideiiiiiiii lio-

xpd coi, 9Ti<i\v, ?) !t(lJ,iQ, xcd ovSe noMQ, dJAu minum classis est. Nain etsi jusii illius niore, in

XCiiplor ^npir, xal &%api, na\ dXlyoii; oUoviie- nici accusalioiie prinias parles noii occiipo '", at
ror. ToiJTO iie-ovOa [jlSXXov, tl) fSiXTtiTs, i^ Tismtri- ccrle peccalis ineis ab alio iiiediciiiaiii adliibcri gaii-

xa, ei^-sp ^3Tt ostvtiv xa\ st [jtkv (40) dxtov, dvsxo- deo. l'urvn libi civiUia esl , iiu|iiis , ac iie civilns

[jiat SudTuxwv (47) (XsyisOoj •j'dp oiJTO)?) •


ei 6e ixwv, quidem , sed aridus locus , el inaiiioenus alijue infre-

(ftXoio^tT). Il(5T£pov TouTcov (48) ^YxXTj^jta ; Ei [jit| xal qucns. At(|ue boc, si iii nialis liabenJuin esl , vir

Tiv osXtftva xaxisoiTi Ti; (49), oTt jxr) xspsato; •


xal pr.Tclare, palior polius quain facio : ct si iiui-

Tiv pO'jv, oTt [irj TTsXdYto; • Y.txi Tr)V [jtupatvav, oTt dciii iiivito aiiiino, niiscr siiiii, liccal eiiiin ita

d(Jit?t6t05 (50). 'Ujiir Si, (fTj3't, TBixr) xal Oeazfa, loqiii ; si vcro ;ci|uo ac libciili , pliilosopbi biiidem
xul ixitixit (51), xal fiaclleta, xal xdJ,Xr\ CToSir oblineo. Ulriiin Iionim criininis r:Uioiiein liabel ?

xal ftEYeOri, xal Tb &jciczcr tovzo 'epyor, 6 u:xo~ iSisi vero i|uis liuc noinine delpbiiiuiii acciisandiiiii
yOiywc; (52) xa\ dipiOQ AOTaiidQ, xa\ 6 .lanapiiq pulcl ,
quod tcrrostre aiiiinal non sit : ct bovcin ,

CZVJ.OQ (53) oi>Toc\ xa\ uji66J£JItoi;, xcd axcpa qiiod non in aiiuis dcgal : ct iiiura.'ii;iiii ,
qiiod iu

'•
llebr. XI, 38. ". Jcrem.v, 7. '« Prcv. xvin, 17.

(41) 'Opijir idojierci. Sicpliires I5rgg., diioCoisl., D cd., ostviv 6 xa\.= i [jiiv, etc.
Or. Jos.,ctc. IJeesl ooav iii ed.
I, (47) Avczvy^ibr. Coiiib.. oujtuxio.
(42) Tiy£<:; c Qiiin:uii viri? » Id Elias prnccipue (48) Tcvzior. Sic duo 15cgg., Or. 1, Jcs., clo. In
de episcopo Coiisl;iiitiii(ipolilaiK) iiitolligil.
I';iulo Cd., TOUTOV.
(43)Biaitzepci. Aitjiiit Crcgoriiis Ariaiioriiin (49) KaKii/jizo ziQ. Sic Keg. bm, el Coisl. 1. In
s.ieviiiam, qui, nc qiiiiloin siib principe eatlioliro cd., xaxi^ot Tt?.
(Tbcodosio), a criidclitate, el ab efliindendo Catlio- (50) "Ozi. an^plCwQ.Qr. l,6Tt[ir) d[jttft'6toc.

licoriim sangiiiiic teniperare polciant. (31 ) 'Ijcxixu. Or. 1, tTiirtx^i.


(44) Tir yifcvza. Piilai Elias liunc senem esse (52) 'TjtoyOvrwc;, ctc. i Loiliiilur, iiiqnit Elias,
Eiiscbiiim Saniosaleiiscm, (pii al> Ariaiia niuliere, dc (liivio, Valens per a'iliiioia cyliiulrlca
qiiein
tegula iii cjiis capui e lecto conjecta, iiilorlecliis niiraliili modo iii iirbem inlrodiixit (iui (luviiis ;

est. Is moriciis jiirpjiiraiido aniicos obslrinxit, ut Conslantiiiopolim mediani intersecabat, el canaleiii


feiniiiam, qii:e taiiliiMi faciiius pcrpctraiat, a lujcna loliiiii ropleli;il. »

libcrarent. Viile liujiis oralionis moiiiluni, n. 2. (53i ^zvJoQ. Ilocc cst coliiiiina, in qua Conslantini
(45)"EOiznccijieOa. l)uo Regg., i^,Tivt\(jQiy.s.- Magni statua equpstris tollocala crat; qiiain dvO-
6a, « cxpoposcimiis. » tjXtov, id cst, « soli opposjlaiii, » appellani.
(40) Ascrc^p" xcd ei jiir, cic. Sic plurcs codd. In
223 S. GREGOUll TlIEOLOGl 224
lUioiiiie elenienlo vitam cIiic.K. Al nobis, iiiquis, el X !t.lql)ovira, xal dripo^ xvpeclrcov, xal drdpibv ev"
tiurnia stuit , cl tliciilra , el circi , cl palulia , ct yEVuir crvr'idpior i.tairovjtercr.
pulclirce ttlque iMjeiiles porticiis , alqiie liuc iiicredihile opus , wblcrraiteiis iiiiiiirtiin, el acreus Putiii.i,

cl illuslris liac ac viseitila coluiniui , el foruiii [rcqucns, ct viilijtts exutidatis, et nubiliutn viroruni prx-
claruin coneiiiuin.

603 ^"- ^"'' :iiilein iioii comiiiei)!Oias lOiiiiuo- Z'. Ilto; ok ou Xiyst; xa'i Osc;£(jj; jjx.aifiav, y.o.': •(T]-/

(li-i>iin\uii inlii.s siiuiii, el leiraiii ac uiare velul. y.v.\ OiXaTTav, tj--:p ciL'v.}lo>[i.bj3.-, zo^zioT.g av t\l\

ceriaiiiu silii inlieiii viiuiicaiilia , suisiiiie lionis iiii- |ji,a/,/,ov r, tcciA:;, xal TTafi' EauTtTjv dyaOoT; xrjV

peralriceiii iirljeiii oriiaiuia ? Ergo liicc injuria n6- paTiXtoa cj^;o'j;jL£va; ; ToOto ojv aoixoufjicV, oit jjis-

stra est, (|iioil vos quiilcii! iiKigni el ailiiiotlum YaAot [j.kv Ojjtst; xat \)T.ipXa[XTzpoi., jjitxpo't 6k if)[Ji£Ts

spleiidiili esiis, iios autcni parvi aiqiie a parvis ve- xa\ ky. [j.ixptov tixovte; ; Uo).>.o\ xa"t a/).ot touto dot-
iiienles ? Miiiiruni, si iia esl , muki quoqtie alii xoOatv iJ[J.a;, [j.diX).ov ?s TrdvTo; ujv u7:cpa;|0£TS •
xa\
eaiiitlcin voLiis iiijuriaiii iiiferunl, alqiie atleo oin- 6:t TcOvdvat fjfJta;, oTt [xt] tioXiv TiYstpa^jtev, y.rfii

ncs ii , quibus siiperiorcs cstis. Nuiii proplcrca TcExfl TTEpiESoXXijjiEOa (."Ji), [J.rj5^ tTrztxot; [j.sYaXau-
inorle luulctantli suinus, quod aToSioi; is xa\ xuvriYestot';, Tot;
iicc civitaleiii exslrii- x°^P-^"''' M^' xo't

xiiniis, uec niiiris cincii sunius , nec circis , nec T.ip\ TauTa [j.avtats, (ATjSi Xouxptjjv yi.p^^st. xa't Xa[j.-

slailiis et venalioniljus , aique insanis circa rcs T:p6zr[n'., xa't [tapjjtdptov TioXuTEXetat;, xa\ '{pa.tfMg
hujusmoili sluiliis , ncc baliieoriiin vcnustale et xa't xsvTiQcictit (55j -/pucauYEtrt ts xo'i raXustSiat (Jit-

fplcntlorc, iiec inariuornni cxctllenlia , ncc picliiris xpoO [j:';jiou[j.iVat; tt;v tpuatv; ©dXadjav (.'>(i) o^ oIjTrto
el punctis auro rulgenliljiis , varioqiie opcre confe- T.zp'.zp(jTiZ,:i.[xz'i T;[J.tv auToic, ou&s Ta; tjpa; sxEpacid-
ciis, naturx solertiam propemoiium imitantibiis, [jtiOa (3 du 5r,Xa6r] irszotrixo;, 6 vio; or,[jitoupYi;), tV
glorianiur ? Nec vcro nobis adbuc niare in orliciii tjj; fiStuTd Ts duou xa\ dacaXE(j-aTa pioTsuot[j.ev.
eftiegiinns, nec anni parles leinperaviinus (quod ITpojOs;, £! pouXct, xa\ dXXa; xoTTjYoptac, 6 XsyiJiJ'''

lii videlicel novus rcrum labricalor cfTecisli ) , ul 'E{ior iczi 70 i'ifyvpicr, xul f-^ior iczi (57) zb ypv-
vilam juciiiKlissiinc siniul d tiilissiinc iradiii-aniiis. (xlcr, t4; tou 0sou (.^8) 'Ttuvd;. 'H[ji£t; oute 7tXouT(o
Adde , si placft, el ali.i rriinina, qiii dicis : }.!euin [jisya tfpovou[j.sv, ^j fsovTt [Jiri TcpoiTtOssOot, tti;+|[j.£-
est aigentuin , el meutn esl aitrum ", Dei voces T^pa; £CtT'i vo[J.oO£Jt'a;, ouok Ttposdoou; dptOtiiou[jt£V
iisurpans. Mos nec divitias jaclaniiis , qiiibiis af- £Tr,Ti'a; te xal ?][j.-pr,fftai;, outs Tpa-i^r,; oyMo (ft-
lluaiitibus cor ne appoiiainiis, lev iioitra velal 9ap[j.ax£:at; t?,; dvat!iOT,Tou ya-
'*, p XoTt[j.ou[JL£9a, xa't
licc annuos '

diiiriiosque proveiilus niimeramiis , nec ffTptj;. Ou6k YJ:p (S9) E7:atvou[j.iv Tt Ttov [jiSTa Tbv
lurgida niensa slupidiqiie ventiis lenociiiiis gloria- Xat.iJ.iv 6[ji0T!;j.(jjv, [xaXXov ok, dTi[j.toj 6[jo:to; xal diTO-
mur. Nee euim iiiiidiiiiain coriim lnudainiis, (|ii;k 6XTjTtijv • dXXct Ct7j[j.EV ouTto; d-rrXd; xa't aysoito;, xa'i
seiiiel in fanccs transinissa paii poslca lioaore siuil, [jtxpov (GO) Tt ctiiv Or,p!iov, oi; 6 pioc asxsuo; xa"! dv-
vel , ut recliiis lo-|uar, pari igiiominia et ipsa reji- c7tlTf]0£UT0;, OtatpiipOVTEC.
eieiida. Verum siiiiplici ;ilqiie illaboralo viclus genere uliniur, nec a besliis, auarnm viia supellecti-
lis alque oiniiis apparaliis c.vpers csl,iiiiilliim dissideinus.

\lll. An mibi qiioque detrilam veslem objiiis, ir. ~n xa't Tr,; eaOriTi; ;j.ou zh TpiJxivov aiTid-r],
vuUnsque siium baud saiis elegaiuem ? Nam liis xat Tou TpoatoTTOu Tr,v Os3tv (ol) oux £utfu(7); s/ou-
<|iioqiie rebiis nonnnllos eorum , qui valde abjecli aov ; £-eI xaV TOUTOt; opto Tcva; TtiJv Xiav TaTtstvoJv
aiiiini sunl , elferri perspicio. Quid ? Canulne ipsiiiii a!po[j,£voui; (02). Ttjv y.stfaXrjv Sc dtpTJdst; (C5), xol
inlactum reliiiques, nec iisdeni cavillis, quibiis oux £7riaxto'|£n;, ot xo"t t6v "EXijjatov ol icatSs; ; t6
EIisa'um oliin pueri ilii , incesses ? Nain qua; driude D yip c!(o7ur,cjo[j.at. 'A^ratSEucriav 6£ oux syxoXi-
j=?i^
seqiiiinlur, taccbo. (jiiid? Uuslicilaieuinc meam ei (jEt;, fi oT! Tpax'J t''^! ((>i) Soxto xo': aypof/.ov cpO^yyE-
insulsilatcm noii accusabis quod(|ue asperum qnid- cOat T6 So (05) eivo!, Tioij GT^fjast^^ljO),
, ; y.ri (iTtjj[j.iJXov

dani el agrcsie loqiii videor? Jam vcro qiionaiu id [j.T]5c ysXotadTrjv tivo, v.yX Tot; auvoust (07) xfxopt-
" Agge. II, 9. •« Psal. lxi, 41.

(,'!i) nEpie6a±ldfe0a. Pliires Kcgg., -spiiSaXi- (00) /lal itixpdr. Decsl •/.ai iiiOr. 1.
JJLsOo. (bl) 'jfjjr Uicir. Coisl. 1 et (•'ar., tt]v if^iv,
(5."j) Kfcrrjjcreo-t. Sicvocat,
Eliam, piincia jiixla < liabitum. t Sic etiaiii Or. I, sed ud inaig., ttjv
(le la|iillis facla, i-l in lixliiris ;iiireis expressa. Vel Os-iv.
cliain aiireos argcnlcosvc bipillos, qiii ad reriiiii (02) Alpoidrcvr. Colb. l,oipou;j.ivou;, « alliri. >
nauuMliiiin imil;ilioiiciii, in parielibiis dcpicli cranl. (05) 'Ayr'icret(,-. Sic plerique coiJd. Iii ed., do-
(5'J) &d.lui7o-ur. I L>e co iiiaii loqiiiiiir, iiKpiit Tjaai;.
Eli;iS, quud a cornu magiiaj urbis uliiuqiie vuluti Tpcr/v cci. Sic Or. 1, etc. ed., Tpoyu;
(01) Iii
cingiitir. I
aot.
(.')") 'F.cTTi. Dccsl in pliiribiis Rcgg. ct Or. I. (05) XzMjtv.lcv. Sic Kcg. bni, Coisl. 2 cl .lcs. Iii

j58) Tuc: zcv 6Ec{t. Sic iibir. s i;igg. Ucesl ed., aTio[Jiu/tijv.
"C&u in ed. .Trjitre/f;. Tres Ilegg., Coisl. ei Or. I,
(00) I

(5U) OuSi yiip. Sicdiio ISigg. ct Or. 1. Iii cil., Of,ae!;.


oJOcV ydp. Eaimleni scnlciiri;im cxlnlil llieroiiyinus (07) ilinxvui. Jcs. ct Couib., jrapotji!. Bi!!.
In Episi. ad P.iuliniiiu, cl in Cominenl. in Eccles. I |ir;cscniibu. . »

c. 0.
225 ORATIO \X\III — CONTRA AriI\N:)S ET DE SKIPSO. 226

aiii-m, y.r\fA ayopiiii-J TimAAi, [ixfil XaAsiv t3 zal A 'ncn pnncs, qiind no.c lcpidiis siim , 609 '>*c facc-

7:ip(Xa).:;v 'o;c Efj-/;, m\ w; Stuxsv, wjte TOir.iai liis (iiiis|ii:iiii, ac fiiniiiiaiibiis grauis cl jiiciiniliis ,

90oTtxo"j^ xaV Touj Aiyou?, jJit]5i Tr;v viav 'hpoucia- iicc imiltniii in fnrn vcrsnr, iicc lcniere cl ciiiii qiii-

Xtjiji, Tbv Z£Ji'.T:~ov (08), siiiJXJ-TSsOa'., [jir,Oi oixiav liiislilicl garrin, adco iil sciiikiiics (|iioiiiie ipsos
c; o'ix;aj aii;!6;iv OdJTTSJovTa ts xai yaiTptCo.usvov giavcs cl iiinlcsios reddam , ncc iiovaiii illaiii .lcrii-

oXa' oi/ot Ti TOAAa |j.ivstv xaTi]^?! te xa\ uxuOpto-i- saleiii, lioce-t, Zciixippiiiii , iiiviso, nec e domo
fovTa, xa't xaO' ifiiu/tav ifJiauTio auYYJvi,u.£vov ((!!)), iii domiiin siiliiiule cniiiiiico, lioniiniliiis blaiuiicns ,

T(T) -(vr^alto Taiv 7:faTTO,a£V(ov s^JTaiTY;, xal Tou osOri- vciiiri |iic dcdiliis ; vcnim donii , iit |iliiriiiiiim , ina-
vat Tuy/jv dEio) 5i3t ~h 5uJ/pr,JT0v; !!(")? TauTa cu"|'- iico , trislis ac tclriciis , ineciiiiKinc ipsc taciliia ,

/wpEt; ^ijttv, xa\ oux i"xa).:t; ; 'flj t;5'jj (70) st xa'i ciini vcro scilicct aKiiic ^'crinaiio aclidniiin iiicaiiiiii

^tXivOpojTTo; ceiisorc, coiisuctiidincni \i.'ilico , viiiciilisqiie for-


lasse digniis siiin ,
nl iiiiililis alqiie iiicoiiimodiis ? Qiii lil iil nobis ista (oiuloiics , iicc iii criiiiiiiiini

ordiiicm rcliMas ? Qiuuii l.icilis cs , ct lcnis .'ilqiie biiiiiaiiiis !

0'. 'Ey(jj Sk outoj? dp/at(i)j £/(o xa\ (f0.oi6tfiiii, ]i JX. Al cgo iia priscoriim liomiiium iiiorc, cl

0)(JT5 ^va (Jikv oupaviv, xal xotviv Sfrrait t6v outV/, pliilosopbice allcctiis siim , iil uiiiim idcmqui' cce-
CiT:oXa[jt6dv(i), xo;vr;v oi rjXtou xal asXrivrii; ricploSov, lum omnibus commune esse exislimein, conimiineni
xotvTjv 5k iijTifwvTdJiv xat Oiatv, xotvrjv 51 ifjjjiEpa; ilcm solis ct liinae conversioiiem , coiniiiuncni side-

yy.\ vuxt'j; tcojjtotptav xal su/pr^aTiav ^Tt os (uptov riiin siiiiii) cl ordincm, coiiiiniincm diei el iioclis

dXXaYi.j, xa't u£to'jj, xa\ xapTOu?, xa\ dipo; CoJ''- :r(iii3liililal('iii ct iitililaiciii ; ac iiisiipcr coiiiiiiiiiies

xr;v (71) o^jvajjttv •


cXxiiOai 81 7roTa[jiO'j;, 7ia3tv anni p:irlinii) vicissitiidiiics, ct pliivias, ct friicliis,

6;jL0t(o; t6v xoiviv TiXoiJ-ov xa't ctt^Oovov jjttav ok Y.aX viiiiinic acris vitnlcm; (liivia cliam , coiiimuncs
Tr;v a'jTr;v sTvat yfi^, y.T^-ipa xa't Td'.iov, i^ f,s iXri- scilicct cl pcrcnnci divili:is, a!que oiiinibiis (liicre ;

tfOr;;j.Ev, xa\ £t; r^^v dTLOSTpa^r^jdfAcOa, |xr,0£v ttXeov iiiiam praclcrca eamdemqiic terram , cl p:irciilis, et

dXXfjXiov £/ovT£;" xa't STt 7:pb TO'JTtov, xotvov Xi5- sppiilcri rationem balicre, ex qiia siiii:pli siinius.

yov (7:2), vtjptov, T:po'jf;Ta?, auTa Ta XptaTou irdOr,, cl ad qiiam revertcsiiiir, nulla jaiii re alii alios siipc-

6t' oiv dv£7:Xd!jOr|;jt£v, ou/ 4 y.kv, 6 5' ou (75), TrdvTs.; laiitcs : cl, iil ailbiic niajoia piofcraiii, coiiiiiiiincm

5k oi Toij «'JTou 'A5d;ji pi£Ta3/ovT£;, xa't vr.b T0'j r:itioiieiii, lcgeii', propliclas, ipsos Clirisli eriici:iliis,

6'f:to; 7:apaXoYt30£VT£j, xa\ Tvi dpiapTia (74) Cava- pcr qiios, oniiics cilra iilhim cxccptioiicni iiislaurali
T(oOsvTcC, xa\ 5ta Toij erroupavtou (7o) 'Aodpt dvaaoi- C .'iimus, qiii eidcm Adaiiio participaviiiiiis, aliiiie a

OivT£;, xa\ TTpb; Tb §'JXov T^; C'"^; ETiava/OsvTs;, serpciile in Iraudem indiicli , cl per pcccaliim
5ta TO'j §uXou (76) t^? a.ziy.'.ai, oOev d7ro7r£TtT(iJxa- morte .iirecti, ac per cadcstcm Adaiiiiiiii sahiti

ti£V. festiluti, alqiie .id vit.-e ligniim, iindc cxcidcran;i!3,


per igiioiiiiniik ligniiiii rcvocati siimus
r. 'llTrdTa 6i y.E xa\ f) tou Xa^our;X 'Appta- X. Mc vcro Saiiiiiclis (iiioqiic r%.iiii:il!ia fallcbal ,

Oa'i[t (77), f) [j.txpd TO'j [jts-i-dXou 7:aTp\;, o'Jx KTtfjtd- parva, iiiqiiam, iiiagiii illiiis viri patria ", qiuu pro-
(jaja Tbv 7rpo9f|Triv, 0'J0£ 7:ap' eauT^; p.aXXov, ?j plicla; ilcdccori iiiiniiiie liiil, ncc a scipsa poliiis,
Trap' ix£tvou Y£^5|jtcvr; Tt;jit(oT£pa •
£? f,; sxeivo; o'J- qiiaiii ab co boiiorcni coiiseciila cst; iiec ci iiiipc-

££V £xojX'JOrj, -xat 0£(o 6oOT;vai 7:pb Y£V£j£to;, xa\ 'liiiiciilo fiiil, qiiomiiiiis Dco ,
priiis etiam qiiaiii iii

/pr,;j.aTi3ai pXi^rtov Td £;j.7:poaO£V •


ou ;jti'jov os, dX- Iiicciii pioJircl, doiiarcliir, ct or;iciil.i cderct, et

Xd xa\ /pt£tv gatitXsa; xa\ tEpia?, xa\ xpi-jstv to'j; fuUira iirotpicciet; ac priclerea rcgcs el sacerdotcs
ix Tiov Xa;j(.7:ptljv 7:(5X£a)v. Ilsp\ OE TOtJ SaouX fjxouov, iingcrct, aiqiie ex claris civilatibus ortos rcgeret

OTt Ti; 5vou? TO'J TraTpb; C';'^'^''''^ PajtXEiav eijpa- ac gnbcriiarcl. g|.QTum aiitciii ibud deSaiileaiulie-
To(78). Ka\ AaC't5 auTo; £X t("jv 7:otiJtvt(ov tojv T:po- liam, quoil patris asiiias qiuBreiis, rcgiuim invciiis-

6dTojv dvaXatt6dv£Tat, •/.a\ 7:otpiatv£[ tov 'lapa-rjX. Ti " set '». Alque ipse qiioiine David ex oviiiin grcgibiis

6a\ 'A;ji(o;; o'jx atTtoXo; (7'0) tov, xa\ xvt^iov auxdnt- ad pasceiidiim Israclem assumiliir ". Quid Amos ?

va, 7:po'.ff,T£tav 7:t3T£'J£Tat ; Ka\ t.Hi.; Tbv 'lojirtf r^iuiinc caprarius cral ^", ac moros carpcbat , ciiiii

" I Rcg. I, 1 sqq. " 1 lieg. ix, 3 soiiq. " I lii>g. xvi, 11 seqq. " Anios i, 1.

(68) T<'v ZsvlicT.rcr. Alii, jnxt.i Eliam, iiilcili- (72) Kon-Lr Mycr. « Conimiincm scrmoncm. »

giui'. doiiiiim siiiiimo siiiiiplii cxsiniclaiii aiqiie or- '0 d' cv. ()iia;iior licgg., l; 0£ 0'j' < iNoii bic
(7."j)

ii;ilaiii, iii qiia eqiios aiiiig:c .iiiiigcbanl, ad i|iiaiii (liiricin. illi' vcro liiiiiinie ; scd oiiiiics, i clc.
ccrlainiiinm cqiie.5triiim slinliosi crcbro coiinueliaiil. (71) Tr\ diidfzia. Cnisl. 1, Tf, a'JTf| d;jLapT;a.
Alii loi iiiii, < iii ipio diiginala siia b:crelici dissciiii- (7j) 'K.iovpuricv. Sic qualnor liigg. clt^oi-I. 1.
li:iliaiil,i iit csl in Scliijl. : 'Ev a'JT(';j yap ttoXXo; Iii ed., u7:oupavtou, i qui sub coelo est, i seii, < lcr-

auv;ovT£; £oo-.';j.dT;^ov. Uiidc per ironiam (Jrcgoriiis resiiem. »

vocal liiiiic locniii, < novam Jenisaleiii. » Alii dciii- (70) Sia Tov ^iL>J.ov. Scliol. : to'j CTaupo'j • < per
qiifi cclcberrimiiiii Zciixippi Iialnpiiiii. ligiiiiiii crucis. »

(()9) l^vyyni-dfisfcr l'lurcs Ucgg., ryr;'.-j6[j.s- (77) 'AfjiaOutfi. Sic quiiiiiue Uegg., qu:ituor
vov. Colb., Coisl. -2 cl Or. 1. Iii cd., 'ApptaO£;jt.
(70) 'iJc i|^''C- Sic tics Rcgg., Coi^l. 2, Or. 1, (7N) Evr.azo. Sic trcs Ucgg. ct Coisl. 1. ln ed. eij-
eic. Dcest tog iii ed. pSTO.
^71) Zii)zuci\r. \n lioiinullis, CoJTf/o'j. (7y) A'ix6.loQ. Rcg. biu., a;'::ojXo;.
2i>7 S. GUEGORU THEOLOGI 228
lnoplict.T) miiiiiis i|)bi commissum et deligaltim csl'.' A Ttapiopajjiov, 3; xal oouXo? i^ive.to, xa"i cixoSott)?
yuomoilo Jo^oiiliiiiii praUcrii, qiii el serviis fiiil AiYOTvTOu, xa"i Tia-zr^p TioXXdjv ixuptdScov, at iC>
cl rriimeiili iii /E^yplo dislribiilor '*, cl iiiiuiiiiera- 'ASpaitji npor,YY^),Or,cav (80) ; 'Aepaajji. Sl, IV sl'-

luliuiii illarum copiarum, qiix Abrahx proiiiiss.i! TZM xh [JisT^ov, ou [jisTavaiTr]? ; MioiJci^; 6^, oux
Iiierant, paier? Jam Ahraliani, ut iiiajora colligam, ey.OETo^ r,p6-tr,rj-i, el-x vo[xoG£Tr,?, xal TTpa-crjo;
aii iioii pcrcgriniis " ? Moyses aulciii, iioiine priiis Twv Tzphi TTjv yf,v Tfi? STraYysXia; iit£tYO[Ji£vwv, oj
exposiliis '", (leiiule legislaior ", aiiiiie eoriiin, qni Tit p.s.\i'/.a Y.xl Oau[jiaaTJt 6ii(]YTi(jtaTa; "HTzaTa [te xa\
ail pioiiiissam lcnam coiilenclcb.ini, iniperalor, ilo i Kdp|j.TjXo; 'HXtou, t!> tou uupb; ap[jia 6E5d[ji.Evos

qiio lol lamqiie ailmiiaiiila pr;cdicantur? Liiimvcro xat T) jj.TjXa)TY) 'EXiTtiatou, TtXetio ouvir)Ostsa, i) Ti
nie qiioque Eli;c, (jiii igneo ciirru abrepiiis cst '*, aripwv vy),aaTa, xa'i 6 ptaaOdj etj eaOTJTa xp^^o^.
(".armcliis fallebal : ct Elisxi melole ", qiue pliis 'HirdTa [jts xa\ f) £pr,[jt05 'Iwdvvou, t6v [jleykitov ev
viiiiiiii liabiiii, (jiiaMi fila scrica, et auinm veslibus Y£vvT)Tot.; yuvatxiJJv 'i-/o\jf;a, [jtsTd tt)? Tpo-^f)? ^xet-
pervim assiiiiini. Qain mibi quoqiie clcscrtuin illuil, vr,;, xa\ TT)? CwvT)?, xa\ Tou £sOT)[jtaTo;. 'Ez6ly.r,(!a.
in quo Joannes , vir intcr natos mulierum niaxi- Tt xal u-^p Tauxa, ©iiv supov t?,.; ^[jtri; i-^poiY.iai;
niiis ^', cum cibn iHo, et veste, ct zona tleg"bat, (TuvTiYopov. McTd BtiOX£"£[ji TaxOf|(jo[j.ai, [x£Td tt)?
imposliiraiii laciebat. Nec vero ulteriiis progicdi tfdTvi); dTtiJiaaOf)TO[jtat, St" t)v <ju 0£^v dTt[jtd^(i>v, Tt

(lubitabo, Deuiii luslicitatis mea; paironiim nacliis. Oau[jia-Tiv, £t ex tt]? auTT)? aixfai; Treptcfpovetj
Ciiiii Bctbleeni collocabor, cuin prsesi^pi vilipcn- xa\ Tiv xf|puxa ; npotjoiato aot (81) xa"t tou? dXtetj, •

dar, pioplcr ([uod, cum Deiim conlcninas, qiiid xa't Tou? £uaYYsXiCo|Ji£Vou.; tttojxou; (82), TcoXXuiv
iiiiruni, si ob eanulem causani praiconem qiioqiic uXouatoJV 7cpoTt(jLr,0^VTa^. Haucrr) (85) roT£ Tat; izo-
despicias? ['roducani eliani libi piscatores, et |iau- Xsuiv J-aipo[J.£VO? ; aiosaOfjar) 7:otJ tt)v dTii-TuaTtiv
peres, qiiibiis Evaiigfliiim anniiiitiatiir, ac miiltis aot xa"t dTt[j.ov epr^ijttav; OuTitnj (84) Xeyoj -^
xp'-''^^"'
diviiibus pi;elaios. iNuiKnianine de civitatibus glo- ({/dij.[iot; TtXT^[j.evov, xal XiOou; 5ta'favet;, TieTptov
riari debincs? Niiiiqiiainiie tibi dcspicabilem ct infa- TtpoSXfjiJiaTa xa\ otopfjijtaTa' o;? ei dvTtOetriV (S.^j) xa't

niein soliludiiiein vencr.itioni habebis? Nondiiin oja Ev TitjXeatv oTiijLa, Ta/a dv oux £1? xaXov tt?
dico aiirniii iii aiciiis nasci, et pelluciJos liipi !es a ::apir,a;a; d^TToXauaaiiJit

pctris produci ac donari; qiiibus si quitlquid iii uibibns vile e^t, opponcre velim, veicor ne (liceiili

libcrlalc iiaud satis comniode utar.


XI. Al eliam pcregrinniii et exleriim prKCOncm C LV'. 'A),Xd xa\ ^svo; f)[jt:v (80) i xf)pu| xa't u-eji-

liabenius, dicct forlas;e qnis[)iain cx bis, ([ui iiiiiiis cSpto.;, Td/a Sv etTrot Tt; xtov a-yoopa TrxptYpa-xtov te

circiiniscripli, cl carni dediti siint. Quid? Noniic xa\ cf tXoadpxtov. 01 drfaToXot Sk, ou ^evot Ttov TcoXXtov

apobtoli percgrini fuerunl apiid natioiies mullas ct eOyiJJv T£ xa^l TcdXetov, ei; a: (87) £[i£ptaOr|aav, iva
•jrbes in quas divisi siint, nt Evaiigelinm quaqiia- r.x'/~ayo'j opd[j.r) t^ EuaYYJXtov, '('/a [jtT)Siv iiXa[jt7Te;

versuiii currcict, iicc (luidiinain trin; luiiiinis expers ^ Tou TptTCou tfojTi;, xa"t TT); dXT|0£ta; dtptoTtaTtiv,
tsset, ac verilalis luce iiiininie perlusnm, adeo ut toaTe xal Tot^ £v gy.6-:m (88) xal axtd OavdTou xaO-

iis eiiain, qui in tenebris ac mortis uinbra sedc- i)[j.£vot; XuOf,vat tt^v vuxTa tt); dyvtoata?; "/*•'
i'ii^ie7<^

liaiit, 611 ignoraiitiac caligo discutcretur? Audisli ;(er, tpr)a'iv, eif zti EOri}, avzol di e«f rjjr :ieptrc-
quid l'anliis dicat : Ut nos qiddein, inquil, aii gen- iiiir, 1)xouaas HauXou XeyovTo;. "EaTOj D^Tpou ^
les, illi iiulem ad ciicumcisioiiem ". Sit saiie Petri 'louSata^ Tt nauXi.) w.'/0'j nph; Td ^Ovt), Aouxa
Jnd;ea. Qni I l'aulo cuin genlibiis conimuiie, Lucae !Tpo; 'A/a(av, 'AvSpda Tipbi; tt)v "Hit^tpov, 'Itodvv^

cuin Ai baia , Aiulre» cuiii Epiro , Joaniii ciiin T.phq "Etpeaov, 0tiJ[Jia Tzphi; 'lvStxf)V, Mdpxio npih^ 'Its-

Eplieso, Tliom;« ciiin liidia, Marco ciini Ualia? Qiiid Xtav ; Tt oa\ (89) toi.; &XXot? Tiaatv, tva [jit) Td xaO' fJtJ)

caitcris oiiinibiis, nc sigillalim loquar, cum iis, ad 'exatiTOM XeYto, •Kphg tou; oT? JraSijijLrjaav ; "fitTTe, f^

quos profocli siiiit? Qnare, aiit illos etiam objiirga, •) xdx£tvot; £7rtT!;jtr,aov, t^ xdijiol au-;)(topr,7nv, r) Set^ov,

aiil inibi qiioquc ignosce, aiit ostende , cuin vcr;iiii OTi Tbv dXT,6f, (91) /.ij-.-ov 7:p£a6£U(j)v, EirripeafT) Ti)v

(loctrinain potissimmn astruas , ex insulsis niigis (pXuapiav. 'ETiei S^ (j.txpOTrpe7:tii; oteXexOrjv aot 7i£p't

tibi ciiluniniain striii. Qiioniam autcm de liis rebus TO'JTO)v, tf£p:, tptXoaotffjato xa"t [xzyaXoixpziiimpw.
buiniliter tccuni bactciius el abjeclc disscrui, agc, subliniius jain ac inagiiiliceiilius disputabo.

" Gcn. xxxvii,56. «• Gcn. xi.i. .'iC. " Gen XII. 1 sciq. Exod. II, 5. '" Exod. III, 10 scqi].
»» IV Ueg. II, II. " ibid. i-l. " Maiib. xi, II. »' Galat. ii.D.

(80) nfci}y)'LWr}Cccy. Sic trcs Uegg., dno Colb. Jes. In cd. oiJTto.
et Ot. 1. Iii ed., 7:apT)YY'X(>raav. (8.')) 'ArTilJeiny. Reg. bin, dvTtTtOetr^v.

(81) IIjiocciirM cci. .Sic (luo Ri'gg.,qiiatuorColli. (80) 'Ufur. In (luiliusdani, u[j.tv.
el Or. I. Deest lot in ed. uc;. Sic plures Regg. ei Colb., Coisl. 2,
(87) /uc
(S2:> I',i'(iyysJiVfiircv<; .Ttb/yovQ. Dill. : ipa:- Or. 1, Jes. Deesl ei; iii ed.
pens Evaiigelainics. » Noii recie ; passiva ciiiiii (88) 'Er crii(JTO>. Conib., £v axoT£t.
sigiiilieaiionc, non acliva, vox illa iii Scripturis ac- (89) Ti, Sal. Iii noiiiiullis dcest, oai. Alri liabcnt
cipilur. Oc.
(85) IlavcTTi. Tres Regg. ei Jrs. addunl, \j.'a. (90) ThxaO'. Dcest Td iu irilins Rfgg. ct Of. 2.

(«4) Oi'.Ti.j. bic iresUegL.'., dno Coibl., Or. 1 ct (91) 'A.Ujfl/l. R.^g. biii, dXr.Otvtiv.
£29 OUATIO XXXIIl. — CONTUA ARIANOS ET DE SEIPSO. 230

IB'. njn 1^(3! toT; Cnl/r/or; itatpli, lo oy-rrj^-, fi A XII. Magiiis omuilms ci excclbis viiis, o linino,

Svio 'Icf,ou3a),T;[Ji, ei,; f,v aitoTtO^nsOa -ci raX!'-£-j|jia. palria una csl, supeiua Jfrusaleni, iii qiiam convci-
11551 Y^vo; Im, eE (Jtkv li v.a-w pouXsi (jxo-£iv, 6 salioiieui noslraui iTcoiulinius ". Oiiiniljiis goiiiis

)'0'j; •
ei 3^ Ti uif/r.Xo-spa, -zh k[i.-^\t<jr,[i.a, ou y.s.zzO,-ii- uuiiiii, si iiiferiora li:ec spcclarc vclis, pulvis ";
9a[ji£v, xal 3 -r,piiv £X£"A£'J30ti[jijv, xa\ (jieO' ou -a- si siipcriora, spiraciilum illiKl '', ciijus paiticipe»

paj-Tivat (Jis 5£t Xiyov u(j)i|ovTa tr,? SvwOsv sOys- lacli stiuuis, ([uoilquc conscrvarc jubcmur, et cuui

v£;as xa"i xr,? sixovo?. 115? [i.b/ ojv £Jf£vi;.;, 6 toCIto qiio luilii ail iriljuual sisti neccsse cst , ul ilivini-

uXji^ar 65 dp£-ric, xal -f,? r.fih.; xh ap/iiuJtov V£i;- lus inilitse nobiliialis iiuaginisque ratioiiciii rcil-
<f

C£W,-' SujY£VT]; 6k a-a^, o tt) xaxia (jjy/ia^, xcA (laiii. Quisqtiis igilur pcr rc<.laiu vivcndi raiioucm

IJiop:pi]v 5T£pav iTitSaXiljv iauTip (Oi), xrjv toC 3'f


£io;. aniiui(|uc acl cxemplar sutiui iiicliiialioiiin), sidracii-

Ai Sl xaTto 7:aTp!6£s auTat, xa\ ik TauTa, tt); luiu illud coiiservavcril, liiiic doiiiiiiu noliililas
Y^"^1
Tcpoaxaipou CioTJj xal axriVT)? fijjitov (05) yiYovs Jtai- coiislabil. Coutra, qiii illud pcr viliiiiu laidavcrit.

yvta. DaTpI? T£ ykp, t-v •jtpoxaTiXaSsv 'ixaaTO?, 9\ foriuamque allcram, lioc csl, scrpeiuis loriiiam ,

T'jpavvf,!ia? (Di), t] 5usToyf|C;a?, f,? T:avT£? o[Jiotio; sibi ipsi iiuliixeiil, ille vero igiiobilis ct obscuiiis
^ivot xa^iTtapotxot, xav e-Ttl TToXu Tit dv(!;jiaTa Ttai^io- liabciiilus erit. Terrena! auloiii lue |ialii;c, ',iIi|iik

lji£v (9j). Kal yivo? suYsvk; (j.kv, i^ t>j iiaXai tiXou- B licc generum discrimina , brcvis biijiis et caduc;c

otov, i^ xh vuv tpuato[jL£vov •


5uiiY£vl(; Zi, xh TtEvfjTtiJv viUB iioslnn ac sccnac liidi suut. QMani ciiimqiiisquc

TO-ipiov, t5 5ta (iu[jt'^opitv, f, 5t' eTttcixstav. 'EiiA lerrani, sive per lyraniiidein, sive per calamilalcni

TzCi; avtoO£v £u-|'£v£?, ou -h {xl-j apxstat vuv, zh os ante occupaverit, ea palria dicitiir, ciijiis omues
xaTaXu£Tai • xal Tot? [jiiv ou 5i'ooTai, Tot? 51 YP'i'-f-- Ki|uc bos|)iles et adveua! suiiius, qiiaiiluiiilibct

cat; Oij-io; eY''o ™P- "°"'^'^v ^X'^- '^''"' ^'^ '^°''^~''' '^ vocum appellatione liidamiis. Jani, gcnus illiid

(jilv litpiTini Tot; TOtcfotc (i£YaXo-;pov£tv (!)C), t) Tot,; iiobile ccuselur, quo.l vcl olim opibus ei copiis
[jnJOot;. 'Eyio Sk 7:£tptJj[jtat, tlj; oliiv ts, iivaxaOaip£iv e.\cclluit , vel qiiod niinc siiiieibe inlumescil :

e[jiau-6v t?,; (!)") ot-aTT;;, tv' i; 9uXa;'o tt;v £UYi- obicuriiiu coiUra et ignobile, qiiod a (lareiililnis,

V£tav, t) dvaxaXiciio[jiai. vd pro|)ler calainilaleiii, vcl proptiM' aiiiini XMjuita-

lciii cgcnlibus ducilur. Qiionam eiiiii) paclo tlivinilus iiidila esse potcst li.ei: noliilitas, qiia; jiartim

iiiiuc iucipil, partiin exstiiiguilur ; atqiie aliis qiiidcm negalur, aliis aulem |)iiiiri|)iini rcscriplis cou-
ccditiir'/ IKcc de liis rebus iiica sciiltfnlia est. Ac projiterea , lo qiiidcni ol) scpiilcra vel fabulas

inagnifice de le existimare sino. Ego autcni iiiciiisiiin, qiiantiiiii possiiiii, a fr:iiide alque iniposlura

re|)iirgan; stiideo , ut iiobililalem vcl coiiserveni, vcl recupercui.

ir. 0'j:to ;.t£v ouv xa^t oti TauTa, enia-r/j uiJ.tv o C 612 Xlil. Sic igitur, alque ob bas causas parvus
(jiixp!); eY" xa\ xax37:a-pt;, xal touto, ou/ r/.wv, ego ille, ct mala i^atria orliis, ad vos acccssi, idqini
ouS' c'JT£7raYY^''™^> "'^aTa tou; -oXXou,; TtJJv vijv e7:t- iiou spoiite, iiecniciiietdircreiis.iit iiiulli coriiiiisolciil,

7tT;5tovTtov Tati; TtpoiTaiiat;, dXXJ: xXt;0£'i?, xa't pta- qui nuiic ad Ecclesiic iiii|)ciia prosiliiinl, sed acci-

aOsl;, xa't xaTaxoXouOfjaa; tpoSco xa\ nv£U[JiaTt. 'H liis ct coactus, ac tiu.ori et Spiritui obscciiiidans.

(jtaxp^T^pa 7toXe[i.r,0£trv evTa^jOa otaxevr;;, xa'i ijtr,- Qiiod si falsa loqiior, iion recuso, qnoniiuus bic

o^va tt;'; 7tXdvr,; eX^uO^ptoiatjjtt, dXX' oidT£)(viav Tr,; (liiilius incassiim (ipiiiigiier, ncc queinqiiam errore
ejiT;; xaT£u/_4,ut£vo'. tj-u/f,? eTttfJ/oiev, eitteuif,? oXo- libcrem, sed voli sui coiiipolcs lianl, qui aiiima!

iuc;c stsriliialem iiiiprccaiuiir '". I'osl(|iiaiu aiileiii


Yo;. 'E7te"t 5i f,XOov, xa't 'tito; ou [jteTi tfa^JXT;; tt,; if-
ouuta; ('tva [Xtxp3v Tt xau/f,5to[xat Ttov tt)? d'.ppo3u- liuc veiii, ac fortasse cum, |iolcslaie iniiiiine coii-

vr,;), Tiva Ttov d7tXf;T:tjov £[j.i[ir,(jd[jiT)v ; Tt tou xatpou teninenda ( libct eiiiin ob ea ,
qiisc insipientia!

7tapeJf,Xtpjia, xatTOtYe TOia'jTa e/tov Td u7to5eiY[J^aTa, suiit ", nounibil gloriari ), qucmiiam coruni, qiii

wv xa\ 5i/a, [jlt; xaxVj (98) etvat Ttov /aXeTttov xal inexplebili cupidilale flagr.iiit, iniitaudum inihi

onavitov ; Ttvtov 'ExxXT)«ttov u[j.tv f|,ac{)tj6r|Tf,c:a[j.ev ;


duxi? Quiilnam ex liac icmporis liceiilia perperam
Ilottov /pf;[j.dTajv, xaiToiYe toT; d[JiY3-£pa 7cXou-0'j<itv seiiiulatus siini, idque cuni talia exeiiipla ob ociilos
u7t£pTT)v /p£iav, ot 6k £v3££t; d[jtyOT£pa ; Hotov jJa- D posita liabcrein ,
quibus ctiam remotis , inalum
ctXf/?jv SoYJJta (09) 5ta— usOkv e;r,XoTu7:f,Taiji£v ; Ti- lamen non esse, difficile ac hiriiin est? Da nuibiis

va; dp/(5vTtov eO£pa-£'Jca,u.-v -/.aO' u[j.tov ;Ttvtov Opa- Ecclesiis vobiscum conteiidiuui.^-j? Dc qiiibus pocu-

ouTrjTa xaT£[jfijVJja[j.ev; Ti ol ei? (I) £[jt£, Ttva ; niis, idqne, cuui vos iu iitraque ic, ullra quain

''
1'liilipp. III, ao. " Gcn. III, 19. '' Geii. ii, 7. " Psal. xxxiv, 12. ^'' II Cor. xi, 17.

(9-2) 'E(ci>zCi. Deest in I«eg. bni. (9.5) /7f<('<^o)/(6r. Rig. bm, ttaisto.aev.

l!)5) Zto/^ic KCil Cici}rt~i(: iiiiijif. Sic qiiatiior Uegg. (9G) MsxaXoipporsir. Pliircs Kcgg. ct Or. 1 , [jtSYa-

et Coml). Iii ed., Ctof,; f,[j.tov xa't 3/.r,vf,,-. '^poveTv.


(9i) 'H roparn\cu(:, elc. « Qiiidam, inquit (97) r)(r. Sic plerique codil In ed., to?;.
Elias, spniuo sua pr;uv(!rtiiiil alios ailliiliita vi, ct (98) M)\ xatecr. Sic jiliires I! gg.,Coisl. I, Or. 2,
per lyraniiiilcm oppressis, (jui prins lociiiu oliliiie- Jes., etc. In eil., [Jtf; xaxtov.
b;iiil. Quiilaiii rur^iis, pcrscijiieiilibiis aliis, cjci;!! e (99) 16-i~na. Iii noiiiiiiHis, y?^!J'1-'*. • scri))lii-
(latriii (|ii;iiii obliiicbaiil, eli.iiii iiivili, :iliaiii ((lucrcre ra. »

coacli suiil. » {\.)Ta Si ei(:,ac. Blliiis : t Oiiid aiileincgo?»


231 S. GREGOBII THEOLOGI 232
necesse cssel afTliicreiis, nos autem iilriiisque ino- A Krpie, }ii\ ffri'\(Txtq avroT^ zr\r dj.iapziar Taitr\r,
pia preiiieremiir? Qiioilnaiu iiiiperatoris edieUini xa"i toxs sT-ov (:[ivtjciOt]v
y^P ^'^ xaipiji toiv S-rstpa-

coiilcinpUim ct pro nriiilo liabitnni acribus animis vo'j (5Ti|j.aTuiv), xat vijv -poaouxojjai. AoiScpcvfieroi
pcrseciiti sninns? Qiios pncfeclos iii pernicioin gv.loyovpsr- Sibixcjisroi drexo^eOa' J3J.aa'pr\fiOti-

veslrani coluinuis? Qiionini auilaciain (lenuiiliavi- figroi :[apttxaJ.ci'j.iEr

iiius? Al congcsla in iiii; iiiala, qiiol el (piiilia fiicro? Tiim aulcin (liccham : Domiiic-, ite sl.ituas ittis lioc

peccntum "; ( iiam opporUine Stepliaiii vorlia iii niciilein vencriiiit) ; et nnnc idein piccor. Matedi-
obsecramus ^'.
ciinur, ct benediciinus : persecutioneni pmimur, et suslineinus : lilusjilicmninur, et

XIV. QuoJ si proplcroa iiijuriain facio, qiiia lA'. Et 5;, o~'. T'jpavvo'J[;.svo; (2) tfipio, touto doi-

lyrannidc prcssus, a;quo aniino id fero, Ikiiic injn- y.Cj, /apijasOi (Jioi ttiv aoixiav -uaJtriV, xa\ J-' aUujv

riani niilii vcliin condonelis; naiii eliain ab aliis Tjvsyxa -:jpavvoJ[i.£vo;' xa\ xap'.; (3), o-i Tf,v i-i-

lyrannice vexaUis, paliciili aiiiino id liili. Ac sme Eixxiav £vsxATiOr,v, u? avoiav. AoyiJo[j.at fip outoj,

graii:iin voliis lialjco, quod mansneiudincn) et faci- )iaj uVi^.o-dpot; ?j xaO' uij.a; (l) Xoyiijy.oi^ xp(0[j.E-

lilalem inilii laiiqiiain anicntiam objecislis. Sic vo; •


IIociov (5) [Jcpo; -cau-ua tidv ^[j.T:TUT[i.a-(j)v Xpt-
enim, e.xcelslns niiilto quain pro veslro iiiore, me- B (jxou xa'i (SaTcts^jaTtov, uTtkp oO xa\ 5t' fiv ol zivouvot

cum rcpiito : Qdoia landein pars lisec sunt sputo- 'Evo? ou Ti[jtoijat Tcavta tou axavOtvou OTStpavou, 8?
ruiii et alaiiariiin Cliristi, pro quo cl ob qiicm, tV/ vixt^t^v •f)[j.(ov a7:£3T£cfavto5£ (C), ot' oO xa\ |j.av-

liericnl.i sulieuiitiir? Oiniiia enimvero, uniia spinea Oavto (7) tt) tou ^tou TpaxuTTjTt sTstfavou^Jxvo;" ivoc
coroiia, (iii;e viciori iioslro coronam delraxil, el tou xaAa[j.ou, St ou t!) saOpbv xpATo; suauaaTo • [Jta?

per qtiain ine qiioqiic viinc asperilate veliil coroiia ix]!; yo'i^^fi, tjh^ o^ou;, St' ojv ttjv mxpiv Yiujtv (8)

qiiailain redimiri Eciilio, minoiis duco : unica ariin- EOipaTiauOritAiv •


[Jta; Tii?iv tcTj TrdOst [iaxpoOu[j.ta?.

dine, pcr quam iuliriiiuui el inibccille iiii|icrinin "Av cft).Ti[jaTi T.pooofiri {'J), k\iy)(ti (j.iv, ou iiXTiTTSt

siil)laluni cst : niiieo felie, alque iiiiico accio, per Si. "Av acfvco cuXXti^Otj, dvstot^st jj'£v, 'i-E-ai 5i'

613 'l"a: :iniaiuli;.!!a iioslra degiislalio saiuita esl : xiv [joxaEpa (10) iUdXxou t£[jvti; (ii) Tb (otEov Sta
uiiii,:i iii pcrrcrciulo criicialii animi scqiiilatp. ac tfiXov, d-j-avaxTTicist, xa\ d-oxaTa(j7TiaEt • xav £v otv-
l::r.italc. Si osciili) prodaliir ^', coargiiil qiiideiii, Sovi (12) Tt; tpsui-ri, Jt^pisft^^s'' xav uijp aiTriaT]; So-
scd iioii porcinil : si Eiiliito coiiiprclicndatnr, ita oo;j.tTtxijv £7:'t toIi; dyovTa;, oux liitxXuait •
xav Xri-

cxproliral, ut taiiicn seqnatnr : si zelo innamiiinliis ottiv XdCT] Sti xaxiav xp£[jd[A£vov, sic Tbv napdSot-
Malclii aurein gladio prxcidcris '", iiuiigiie fercl, aov £iady£t Std xPTt'"'^"'')''^^. DdvTa SsTto Ti tou tjtX-

eamque loco siio resiiliict : si qiiis sindoiie amicliis avOptoTiou cpiXdvQptoTia, t'o; S^ xa\ tiIiv XptaTou 7:a-

profugiat ", cuiii conlogct : si iguem Sodomiti- 0r,[j.dTtov (13), olq tC TtiJv [jEtCtivtov av SoiTi[j£V, £t

ciim ailvcrsiis eos, a qnibiis abigitur, poiiosccris ", Gsou xa'*. OavaT(oO£VTo; uTckp fiiJtov, a'JTo't Tois

haudqna(iiiaiii prof'iiiiIei : si I.ilroncm oli scclus in &;jofo!; [jTiSs Td o;j.txpi (14) auyxtijp^riaatiAiV;

cruccm sulilaluin passus fiioiit, euin pro sua benignilale iii paradisuio inlrcdiicet ". Donigui deiiique
licuigna siiil oinuia, itiilemqne Clirisli passioiies, qiiibus quiduam taiidein albui majns ac |ir;csianiins

(birciiiiis, si, cum Deiis iiiortcm ipsam nflslr:e saUiiis caiisa pi'rtiilerit , nos contra , iie levcs
quidcin olTcr.sas et iiijiirias a;(|iialibus nostris remillaniiis?
XV. Quiii Icvc qiioi|nc mecum togilabaii!, iiUpii; lE'. IIpo? Sk xal TauTa iloyi^/jiJ.r^'/ ts xa't Xo-j-i.^o-

eri:iniiiiiiic cogito ( quam rccte, ipsi videl(>), dc qiii- [jctt, xat axo7:£tT£, e! y.ri xa\ Xtav SpOtoj, 3t xal 7:oX

liiis efiiiin ipsis :!piul vos sicpe disserui. I!i (loinos Xdxt; u[jTv £tptXoa<i'YTiaa. "Exouatv ouxot to'jc oiV.ou?,
lialieiil, iios liospilein : lii lenipla, iios Douin : iilqiie t);j£!j t?jv kvotxov •
ouTOt tou? vaou^, fnjit; tiv 0£6v
pia;lfcrc:i, qiin viva Dei lempla Cwvte?, tspaa
1 vivciilis siinuis, D xat t6 va&'t YsvsaOat 0£oij Ciovtoi; xa't
viciimie viv;c, bolociiusla ralione prsedila , sacrifi- 6XoxauT(0[iiaTa Xoytxd 0'j[jaTa TsXeta
fy'^<j-/_a , , ,

cia pcrfecta, dii deniqiie, Trinitatls aiior;il:c beuc- 0£o't (lo) Sti Tp!aoo; 7ipoaxuvou[jivri?. Outoi Sti[jou?,
" Act.vii, ,fi9. '»lCor. iv,I2. '» Maltli. xxvi.iO. " Joan. xmii, 10. »' Marc. xiv, t)l, G2. " Liio.
IX, 54. " Liic. xxiii,'i5.

{'2.) FA S.k, iJTi Tvpar^-ovjtercQ, ctc. Arbilralnr aiislerioris pal;cstra, adipisci mc coronain inttlli-
Elias Iia;c Grcgorii vcrba dirigi :ul CDtbolioos, qni gain. »

lorsaii Tlicoliigo objiciobiinl, (jiiod.«tiin laciiltalcm (S) rei-ctr. Sic diio Rogg., Coisl. 1, aliique plu-
ulcisccndi se iMlierol, iiiiporanlc Tlieoilosio, c.i iioii res. In cd., (i£'jatv, i lluvioncin.»

uterctiir. (9) /7p(-fo(;;]. Sic (puituor liogg., Or. I, H.is. IiicJ.,


{hj luil yupir, etc. cGraliasqiie Deo, qiioil lc- •::poa5o6ii.
nilas el moileralio iiiibi, taiiqiiaui ai;iciili:i, criiiiini '(10) Miiyuipc;.. Dccst iii Or. I.
data cst. I \\\) Tiitvi,\r. Kcg. bni, T^rjr,;.
(4) KdO' vjinr,. Or. 1, xaO' T;[ja;. (|-2) "fir c-trdvn, elc. < Sindonc aniiclus. > Sic
(.'i) Udcrcr. Ties Kogg. el Coinb., TtSaTov. ^ iiiterpietantur Ellas cl liiHius. ISoliinilnin laincii
(!•) 'A::teazeyiXrtoce. Coinb., saT^ydvo^ae. i vi- csi, (jiiod in sacro tcxtii M:irc. xiv, :>2, dioiliir, ado-
ctorcm ineum coroiiavil. > Elias Uinien lcgit, «7:- lescoiitcm, « rolicta siiidiiiic, niiilniii proUigisse. >
£aT£-ydvo)c;£, ac iiileriifelatiir : « Oninia . Uimetsi . . (!.;;) lliiOiijtdzMr. Kog. a, Coisl, 2, Or. 1, ct Elias,
niiilta siiii, iioii aibitror iini a'(|uipar:iiid:i csse co- [jaOf,Ttov, « (lisiipiili)riiin. >

roicc s|iiii(;:c, i|iia tduistiis diaboliim iiostri geiicris (14) XjuKpti. Keg. bin, ct Or. I, [Jixpd.
viciorein siia coroiia sjioiiavit. s (igj Qeol, Uog. a, t)£ou.
(>\ At' ov xul ^t(trOcir<..j, clc. < Pcr quam, viliB
235 ORATIO XXXIll. — CONTUA ARIA.NOS E'T DE SEIPSO. 231

^ijiel^ a.y(0.o\)i- ouxoi Ojjauoj, niuxtv fiy.^lq- outoct^ A ft^i^- "' liopuios li;ibtiil, iios ainjulos ;
lii leineri-

ditciXEtv, fiiJLsii t!) TtpoaiuxsjOai (lO)' outoi -h paXXsiv, talciii cl aiKlaciaiii, iios lidciii ; lii iiiinas, nos oru-
Jjftsi? 1% (p^psiv •
ouTot )(p\is6v xa\ apYupov, ri\>.Ui lioiics ; lii qiioil porciiliiiiit , nos qiiuil loriimis ; hi

Xovov xexaOapfiiv.v. "ET:o'>,Ta; isauTiT) otcboo^pa xa^ aiirnm cl ;M;^ciilnm, iios rcpurgaUim (liiclriiriiii.

Tptiopo^a YvioOi Ti (5f,|j.aTa tti; rpatff);), oixov Fccisli lihi (lupliies cl Iripliccs coiiti};n;nioiics
(

(SntiSTiv, 6t£(jTaX[j.£vov OupJstv iXX' oO-w TaJTa ( agiiosce Si'riptiir;c vcrba), iloiiiiini perllalilciii,
;

Tr,; ijjiTiJ rtJTSw; u'yir|X(iT£pa, xa"t twv oupavtov (17) fcncstris distiiictam "? At li;cc iiomUiiii fKlc mca
T.pfj; ouj9ipo;jat. Mixpiv jjtot t6 itotjjtvtov ; 'AXX"oux Mililimiora siinl, iicc Cflelis, ad (iiios tciido. At iiiilii

tjA xpr||jtviT)v (IS) 9ipcJ;x'Evov. iiTsvri [JOi f] [xavopa,i:XT]V j^rcx cxigiiiis? Scd iii pi;i(ipili;i non ferliir. Al
Xuxotj avswCaToj, •::'at]v ou TCapaS£xo;jtivrj XT]!jTf]v,ouSb angiisla mihi canla ? Srd (|ii;e liipis iioii patcal, scil

uTt£pSatvo;ji£vT|xXi--ai; xa\ |£vot;. "0'|o[iat TauTr|V, {|iia; l.ilroiiciii noii adinillal, iicc a riiribu-., ct cxtc-

Ej o'Sa , xa\ TtXaTUT^pav. IloXXous twv vOv Xuxtov, ris lr:iiisCeiidatur. Eaiii, piilclire scio, eam latioicm

ev upo6aTot^ aptO[jifija( [jtj SsT, Tu/bv xa\ Ttot^jidatv. viilcbo : niulios enim ex liis, (ini nnnc in luporiiiii

TouTo £uaYT£Xt.^£Tai [joi 6 7tot;jf)v 6 xaX6;, 5i' Sv niinicio siiiit, iiiler ovcs, ac lorlasse eliaiii iir.er
_

eY't> TtOr,;jtt Tf;v '}uxf;v uitip tiov TtpoSaTt.iv. Ou tfo- paslorcs, rcccnsendos babco. Moc niilii f;iiisle miii-

6ou[jtai T^ jjitxpbv 7to;|jiviov, £'Ji'Jvo-Tov Y^p OTt y'- '' 'ial Paslor illc boiiiis, ob (inein e^o aniniain nicaiii

viojxto Tot efii , xa't Yi^^to^xoijat uTtf» TtTjv e^jojv. pro ovihiis poiio ". Exigiiiisgrcx tiiiiorciii inibi iioii
Tota'JTa Ta 0£^v YtvtitJxovTa, xa't 0£(Ti YtvioTxi|j.£va. injicit, ulpiHc lacilo conspiciius; (luoiiiam oves
*.
Ta ^poSata zh iiih zr^q ptori}^ fwv dxcvFi, f,; ineas cognosco, el a incis vieissim cogiiosior
i^xouja Ttapa Tiov O£'tov XoYiojv, i^v £5ioaxOTiv .Ttapa Tales suiil, (iii;i^ Oenm (Ogiioscunl , ct a Dco
tdiv 4y£iov IlaTiptov, r^v edtSa?^ (19) xaTJt TtdvTa cognosciniliir. Oiics iiiew vocem nieam audiuiil "
xatpbv 6[io'.w^, 0'j Gu;j.jJop9O'J;j.£vo?("20) Tot; xatpot.;, qiiaiii a divinisoraculis aiulivi, 614 'lua"' ^ saiiclii
xa"t oioasxwv ou 7taujO;j.at (-21), [jsO' f,j £Y£vvfiOT,v, P;itribiis didici, (piani pcr oiiine:ii vila; ciirsiiiii
'
xa\ ^ auvaTtipx'^!'-*-- eodem nioilo dociii ( iie(in;iqiiain pro tcmporc aliaii;

aliiue aliain siihinde forniain assuinens), iiec uiK|iiam docere desinam, ciim qna iialus sum, et ciiii'

qua iilncdisccdam.
IC7'. TauTa xaXiJj xaT' ovojja (o'jx ivojvu;jia Y^P» C XVI. Eas iioniinalim voco ( nec cnim noinine
hiZTZEp ouOi djTipc.; dptOfJO'J[j:£vot xa"t 6vo(ja^(j[J£- carcnl, iiiieniadiiioiliim nec sidcra, qiiae iiiiiiicro

vot), xa\ dxoXo'jOou7t [jot, 4xTp£-.fw ^dp e-\ uoaTog comprehciidiintur, ac suo qii;ic(iiic noinine appel-
dva-a'JS£oj; dxoXouOoudt (22) ok xa'1 TtavT"". Toto'JT(i) lantur **), et nie seqiiuntur, ulpolc a quo siipej:

itot[j.£vi, o'J Tf;v 9tovT]v opatc, or.u); tpiio^ i^xoucav •


aqiiain refectioiiis educantiir " : qiicmvis ciiaiii

dXXoTpfii) Oo ou (j-f) dxoXouOfjjwTtv, dXXd (fsu^ovTat aliiim siiiiilem pastorcin sci|iiiintur, cujiis voccm
d-" auTO'J, oTt 3taYVtL)iT:xf]V e^iv M)(ouatv 'ci^ti cftovf,; qiianla cuiii vohiplale audiveriiit, \iilctis : alicniiin
oixcta? xal dXXoTp(a; (25). «ts^J^ovTat 0'JaX£VTtvou autcm niinime scqueiitur, vcruin ah eo difliigicni,

Tf)v Tou Jvi; £i; o'Jo xaTaTo;j.fiv, 0'jx dXXov (21) Tou quandoiiuidem ad euin jam babilnm pervciieriinl, iit

«('aOou Tov ATi^atoupY')^ :ttc;T£UOVT£;, xa"t tov Bu- familiarein voeein ah aliena inleinoscant. Valeiilini
Gtv, xa\ Tfjv StYf^v, xa"t to'j; [juOtxou; AtiTjva^, Td unius in diio scctioncm fiigieiil, rcruni opiliccm a
PuOo'j xa\ TiYT',; ovto; d;:a. 'l>£'J^ovTai Mapxiojvo; boiio divcrsuiii miniine esse credcnies ; Cythiim
Tbv£>i CTOf/£ttov (2^)) xa"i dptOiJtov Osov MovTavo'j insupcr el Sigen, el fabiilosos ./Eones lugient, res
ti izovr^pb'/ Ttv^^j^ja xa"t •(.iw.y.zlo'/ Mtf.vou Tf;v sane profuiido gurgite ac silcnlio dignas. Jlarcionis
OXtiv iJ£Ti Tou c^/iStous • NaudTou -tf.v dXaJo- qiioque conllatum ex elemenlis ct numeris Deum
v£tav, xa"t Tf)v £v (ji\^y.'!: •/.x^a.pfj-.v-.x • SaS^J.Xiou p fiigieiil; Monlani pravum el nuiliibrcm spirituni
Tf)v dvdXu3tv xa\ Tf;v a'JY-xuatv ,
xa"t Tf-,v , tv' Manis una eiiiii lencbris niatei iain ; Novali arro-
oiJTio? £t:toj, xaTdTtoatv, Td Tpta £t? £v auvatpouv- ganliam, el sil.im in verbis piirilatem ; Saliellii
To; (2iJ),dXX' o'jx £v Tpta'iv ij'.p£aT(jat -zh £v ipiCovTO?* resolutioiieni et confiisionein , aiquc, iit ita loiiiiar,

'Ap£tou xal T(ov oTt' 'Apeio) TT]v Tcov (f'ja£a)v dXXo- absorplionein, trcs pcrsoiias in uiiani conlrahciilis,

*» Jerem. XXII, 11. "Joan. x, II. " ihid. li. " ihiu. 27. '•»
ibid. 3. " Psal. xxii, 2.

(IG) Tlpcceu-/eaOai. Buo I>''gg., £U)(£aOat. (24) Ovx /il.lor. Sic (liio Regi;., Coiiih., elc. ni
'
(17) Oi'pafwr. Ueg. h, o'Jpav(tov, < ccelesli- cd., 0'jx d"AXou. Seclio iiniiis iii diio, (jiiam bic Va
biis. » leiiliiio tribiiil (^rcgoriiis, dogma fiiil M;ircioiiis. I)c
(18) ''E.il xfiTiitrair. Tres Kegg., aliiqiic, iTtixpr,- Valeiiliiii .(Eonibus, lcgeiida disserlatio novissiin;?
[J.VOV. S. Ireiia;i operuin edilioni pr;6via. C;cteruin Valeii-
(19) 'ESiSatia. Sic codd. Mcndose iii ed., ioi- lini ct ariorum doginata Epipb. et Aug. acciirato
^aaa. exp.miinl.
Ii.'jijwppoviiero(;.
(i!0) Reg. h, aupi,ij.optft:Jo,a£- (25) Tvr ix crrcr/sl(or, etc. « Coiiflatiiin cx elc-
voj, el ad niarg. ut in cd. nicnlis cl iiuineris Deum. « Errorciii buiic, iioii
(21) Ilaurofcai. Or. I, Ta',Jo[jLat. Marcioni, scd Marco inbiiuni Irenaius ct Epipha-
(22) '.\xo.lcvOci'cn. Or. I, dxoXouQf;aouat. iiius.
(25) 'AXlCTp/a^. Iii edilis sequilur a/.Xov, qiiod (2(i) E!(; Sr crvrcupcvr-OQ. Sic Ires Rcgg., Or. 1
erasiiniis aiiclorilate pluriiiiorum eodicum. et lioiiib. In ed., 3uvatpo'JVTo;£if iv.

Patrol. Gu. XXXVl. 8


iao S. GREGOUll TIIEOI.OGI 2o6
RC noii niiaiii iii tiilms pcrsoiiis esseiiliain cnnsli A ~oiio-:v/, xat t'/; xaiviv 'Io'joa'i"(Jiiv, [iivw tui Ayev-
liienlis; Aiii, el eoriiin, qni Aiio sulisiinl, iiaiurn- vt;ti;J ttjv fjziirja. TrspiYpacfovro? ' «ttoTStvoO (27)
niin divorsilalein, ac nov.ini Jiulaisiniiin, solo viile- t6v y.ixio XpiTxbv, xa\ a-^h Mspta; ipyojjiEvov. AO
liret Ingciiilo ilivinilatcin circiiinscribciitis ; Pliotiiii To\ 8i npoTxuvoiJat x6v IlaTipa, xa\ t^v T!iv, xa\
lerrenmn Cliristum, atqiie a Maria orliis iniliuin Ti aytov nv£ij[jta, (ji(av OsiTriXa' Oe&v tJjv IlaTipa,
tralientem. Ipsi vero Patrein, ct Filiiun, ct Spiri- f>;f(V T?iv 1'ibv, 0£iv, ci [ji}) TpayuvT], t6 Ilv^ijjjia zh
Iiini snncliiin adoralmni, ilcitatcm uiiain ; Deiiiii l':\- aytov, [jLtav 9'jjtv Jv Tptalv l5tdTr,5t, vospai^, te-
ireni, Dciim Filiuiii, Deuin ( nisi lioc tibi slonia- AStatg, xaO' ioi'jzxi; utpsaxaisat;, dptO[j.tT) StatpSTatj,
cliiiin iiiovcl ), Spiriliim sanelnm, unam naturam xa"i oCi StatpsTatj OsoTTjTt ('28).

In tribiis proprictatibiis, intelligentibus, pcrfeclis, por sc ac scpaialim siibsistcnlibns, nnnicro qiiidem


disiiiictis, diviniiate auteni non ilem.
XVII. Ilas voces niilii concedat qiiisqnis milii IZ'. TcJTtov KapaxiopsiTo) [Jtot twv cpwvoJv 7:3; 4

hodie minilalnr : alias auiein, qiii volciil, sibi vin au^tXwv ijr][i.£pov twv S^ aXXuv [jtcTaTOtEtaOtoaay

dicent. Paler Filio privari iion sustincl, nec Filiiis oi pouXojjigvot. OJx dv^x^''^*' (^9) naTr;p l'i6v Ctj-

Spirilu 615 saiicto. Id autem conlingat necesse |j


[jttoJ[jt£vos, guSe Tib? (50) t!* nv£ij[jta Tb aytov •
CiQ-

est, si tempori subjiciantur, et si creati sunl. Ne- [jttoiJTat Sl,st tiot^, xa't eE XT£3[JiaTa (31)00 y^P^s^j?
que eniin Dens est, qiiod creaiiir. Ne ipsc quidem T^ XTtJo[ji£vov. Outfipij) Jr|[jttotJiJtcvoc, 0'jok eyojTTjvTe-

perfectioiiis ilelrimcnlo aflici siisliiieo : Uiius Oomi- Xz'm<s<.v.E1<; KvfLO(:, }da nicziq, ey fid.-lTicj^ia. Et
nus.uiia fides, imiim baptisma '''.
IIoc si niilii irriliiin TOjTo dx'jptjjOetTi [jtot, TTapi Tivo? 'd|a) Tb5£uT£pov;Tt
reddatiir, a quo landem alterum lialiiluius suiii'' cpaTE, oi xaTa6a7TTtCovT£? (32), i^ dvaeaiiTiCo-nee
Qiiid ad Ikuc dicitis, qui subiiieii^ilis, vel reniergi- "EsTtv £ivat Tiv£U[jtaTtxiv Stxa nv£'J[jtaT0s'; MeTe/E'
tis? An quisqnam sine Spiritii spiritualis esse 5k nvi'J[jtaTo? 6 [LT] Tt[jt(I)v ih nveu[j.a ; Tt[j.a 6k 6 ei.;

polcsl?An Spiritiis particeps esl, qui Spiritum non XTlatjta xa\ 6[j.!jOO'j).ov paTTTtCdjJtevo? ; Oux ^HTtv, o'J/

honoral? An lionorat, qiii in crcatum et conserviiin ouTco, T.oiXlikptXq (53). Ou4/£U(io|jta!a£, IldTep Svapx£"
Iiapiizatur ? Miniine profecto; nec id, miilla verba ou 4/£'J(io[jiat 0£, [j.ovoY£vk; A(5ye " o'u ij-^uao^jta! ae, ih

proliiiulens, peisiiadere poleris. Fidcm tibi datam nv£U[jia Tb ayiov. OtSa Ttvt ojjjioXtiYi^aa (34), xa'! T!vt

11011 fallain,Palcr, piincipii cxppis : ruleni noii fallani, d7t£Ta?a[JtT]V, xa\ Tivt auv£Ta|d[J.T;v. Ou 5i/fjy.3.t. Ta?
Verbum uiiigenilnm ; (idein non fallain, Spiritiissan- maTou (fiovdc otoaxOfivat, xal (j.aO£tv dirisTou? (35)'
cte. Scio qnid professiis fuerim, cui reniintiarim, et d[j.oXoYfi5at dXif]0£tav, xa\ Yev^aOat [j.£t4 tou tj/£u-

cui meadjunxcrim. Non palior, cuin (idelis liominis c 5ouj (36)- t'o; T£Xetou[j.£vog (57) xaT^XOeTv, xal dveX-
vocibiis imbutiis siin, iil infidelis siin, disceie; cuin Oeiv dT^XijTepo?' w; Cri(j(5[j.£vo? pa^nTtaOrjvat, y.a\

veritalem coiifessussini,meiidacio jiingi ; cum perfe- £vv£XpioOrivat Tto iJSaTt (38), xaOa7:£p Ta TaT; coStatv
ciioiiis adipiscend.TC causa descenderim, imperfeciior eva^moOavdvxa xuTj^jaTa, xa\ auv5po[jtov XaSivTa ttj

ascendere;cum,ul victurns, baptizatus sini, in aquis Y£vvf]aEiT5v OdvaTov. Tt [xeTiotet? (jiaxdptov iv TauTto
emori, queniadmodnni fetus qiii inler ipsos partus xa\ aOXtov, VEOtptoTtaTov xa\ dycoTta-ov, OeTov xa't

dolores exstinguuntur, eodcinqiie monieiito, quo aO£ov, 'tva vauayriato xal ttjv EX^rrloa -r\i dva-Xd-
Hali snnt, mono opprimniitiir. Qnld me sinuil a£co;; Bpaxu? 6 Xdyo; |xvT]a9T]Tt tt].; &iJ.oXoYta?.

beatuin el miserum, recenli luce perfusuin et lucis Et? Tt J6a7TTtaOr|?; Et; DaT^pa ; KaXoj; • •;tXt]v, 'Iou-
expertem, divinum et Deo orbatum facis, ut rege- 5a'tx6v ^Tt (39). Ei; Yidv ; KaXios^ oux £ti [j,^v 'Iou-

nerationis qiioque spem qiiasi nanfiagio aniiltam ? Satxbv, oGtico 5c TEXetov. Ei? xh dytov nveu(jta
Hreviter dicain : Confessionein tiiain meninria tene. 'TitepEui-E- ToijTO (40) T^XEtov. 'Ap' 0'Jv d-TtXtJJ? eI?

In cujus nomiiie baptizatns es? Patris? Recte : TauTa, T] xat Tt xotvbv TO'JTtov ovo[jta ; Na\ xotvdv.
verum id adbuc Judaieum. Filii? Praiclare ; hoc T£ ToiJTO ; Ar,Xa5T] tS to'j 0£O'j. Etj ToiJTO t6 xotv^v

" Eplies. IV, 5.

(27) ^biTsivov. Reg. a, ^toTfjou. Pliotinns Sirniii D EaTtv, cjx ouTto, xSv roXXd Statpr,? •
« Non est, non
episcopus, aliArianis siiiiul el Calholicis ob liaire- ila, qiiainvis iinilla dividas. i
.sim siiani dainnatiis. (3.4) Olta ziri Cmc.X6-.^i\ca, elc. « Scio ciii pro-
(28) Oi'j SiaiffzaTi; Oeczr\zi. Sic Ires Regg., Or. fcssiis siiiii, ciii spo|ioiidi, ciii paclus sum. > Coisl.
1, Jes., Coiiib., etc. Deest otatpETat; in ed. 2 et Or. I, o!oa ti, ctc.
(29) OvK AvkyjF.zai. Sic' pliires Rcgg. et Colb., (5.5) 'A:ilcT€vr. TiesRegg., Coisl. 2, Par., Jes.,
Coisl. 1, ()r. 1, P.nr., etc. Iii cd., 0'j 6ex£Tat. elc, otTrtaTo;.
(30) Oi'Sk rici,: Rcg. biii, o'>7 6 Tid?.' (36) Toij iJreiiSovg. Sic Ires Regg. Deest tou ln
(31) El xzlcjiaTa. Sic Wcyi. lnii. In ed., e! xT!T(jta. cd.
(52) KazaCa:izlZcrze^. (jombclisiiis, nt viiii vn- (37) Te.ieicvfiercc. Sic Regg.bm, Or. 2 et Coinb,
cis reddal, sic verlit « In inalain rcm tingiiis :
: In ed., TcXEtd[jevo;.
cerio cxilio baptizatis, » ctc. Ilis vcrliis iiisectalur (38) hal f:yre,(f(iJOri%'ai rtp vSari. Sic qiialiior
ICuiioiiiium, qiii, tcste Epiplianio, baplizaios ileruin Rcgg., Coisl. I et 2, Par., clc. Deest xa't evvexpio-
baptizabai, iii noinine Dei incrcati, ct iii nomiiic Ofivat, in ed.
Filii crcaii, el in noraine Spiritus a creato Filio (39) 'IcvSaix^r tri. Sic uuatnor Regg.,Or.l, Par,
crcati. el Oiiiib. Occ^t ^Tt iii ed.
(33) OiiK eczir, ovx (rvzco, jio.Ua ifeir. Comli. •
(iO) TcvTO. Se'|iiiliir in ed. Td, quod aucturilale
< Noii csl, iion iUi, ideiilidem diccs. • Nicel.is 0'Jx : qiialiior Ri'p'g. cojitum dcleviinus
27,7 OUATIO XXXIY. - IN .ECYPTIOIIUM ADVEiNTUM. 258

6voui.a TTiTTs^js, xa"; xoxsuoSoO, xat ^x^O.f-iz, xai [xe- A j'iiii Tiiiiiiiiie Jiiilaiouin, sfiil ikiiuIuiii lonieii plciiiim

Spirilus s.uicli? Opiiiiift iniincria


ta6ri3Ti(4l) IvTiiO^v £1; XTsvcx£l02'j ixaxapf^xrpa.'!! :ic pci recUiiii. :

w; xoutiov aOxwv ^xxu- absoluUis liic haplisimis. Vcriini, liciifs


Y£ (42) SoxcT,
6£ tiTiv, i[jio£ f; oiiiiiiluis lisl

TODxipaxaxaXr/ji?- ili l^v ^OadatjjLev xal f;ii.^U, iv ui, an siinpliciKM- in lia;c Uia, aii qiKKlil.nn cliani

oJTw Xptixw xw 0£tT) (45) i;|iiov, (J)


-f) 56^0 xal x6 noiiion esl, Muod Uibns liis roiiimnnilcr iniailrcl?

xpixo;, T-j'1 xio (ii) ovdpyio lIoxp\, xa\ ^''''^"''"o M:i\iinc. yuodnam lioc ? NiiirMuni Dci noincii. In

llv:Jiiaxt, vOv xa'i 4:1, xa\ ei; xoj? aUovo? xdiv ai(o- lioc igiliir conininiH! iioinen crcilc, ct prospcro

viov. 'AfJtTjv. iiiccilc, ct rcRna ", aUiuc liinc ail allcriiis vila;

bcatilinlinein Iransibis. Ea porro, iit inilii qniilcin viilcliir, iii exprcssiore lionini cognilioiie ac foin-

preliciisionc sila csl : ail qnain nlinaiii ipsi qnoipie perveniannis, in ipso Cbrislo Deo iioslro, ciii gloria

ct iinporiniii cuiii Palre principii experte , ct vivilico Spiriiii, iiiinc ci scnipcr, cl in s;rcul;i s;i'culi)-

iniii. Anicn.
"' Psal. xi.iv, H.

ai) Mmie/fr^. Rcs. 1)111, iji£X£6ti?. (U) Kfdrcc, (fvr r<o, ctc. lu RcKg. a. u ct Or. 1,
(H) re. Deesi iii duobus Uci;}'. sic Uesinil liiec oratio : xpaxo? £i,- xou? altovaj.
(43) 6s(f). Ueg. biii el Ur. I.Kjpiio, i Doiniiio. > 'A|i.Tiv.

616M0MTIJM IN ORATIONEM XXXIV.

I. Ex .1^t;yplo numcrosa cliissis, (lciiiluni, uli nios er;it, iniperolori frumrnlnin mJvelien';,
Conslnnliii()|iolini suramo cum iippar.ilu apinilsii fuerat. Cura aiitrin ii;iiiia', s(.'u classis
jjubernatore?, Caesari, qiice Ca^saris eraiit , persolvissenl, S[)relis ac posliiabilis Ariano-
rura ecclcsiis, ul, qua; Din snnl, Deo retldcient ", Gregoriuiu ladeunl. Ipse ciiarilatis
nmans, ac vi^eris injuriae immemor, cos beiiigiie excepil, ac subinde in eorum laudcDi
JKinc publicam oralionem iiabiiil. lllis primum jiriiliilalnr orslor, quod, dovitatis liEcrelico-
riiin scopulis, nd Callioiicorum Ecclesi^im , veliit ad tulissimura jiorlum feiiciler appule-
rint. yE^'ypii, Nilo exuiidanle, fertilitalem et ubcrrimos frucliis prfcdicat, ;it(juo iliius
idcolas laudiliiis eCfert, quod, ob nalivnm benignilalem, non solum corporeis cibis alias
civilales nnliiaiit, sed spirilualibus eliaiu alimeiilis universum propi^ l('rr;iruui orbem
repleant. Hliic magni Atlianasii laiidcs cclebi-;it, 'pii, ut alter Joseph, yEgyjilo et oninibus
pene terr.irum rcgionibus spirituilem cibuin subrainistiarat. Deinde Pelrum, ipsius in
efiiscnpali scde succcssorcm laiidibus exoriKil; et ad ^Egyptios orationem conver-
,

tens (n. 4} « Vos eslis,» inquil, « alumni et soboles illorum praestantium vcritatis docto-
:

ruin, (pios nec lempus, nec princcps, nec inviilia, nec raetus, nec minie, iicc exsili.i
uiullii, nec denique aliud quidijuam tcirenuiu adducere potuit, ut aliquid de Trinilalo
prodcrcnt. » Tum veteres ac foedissimas yEgypliorum impieiates recensens, eas a Cliristo
ilebellalas ac fugatas pronuniiat (n. G). «Quocirca,» aildit, « le complector et salulo,
pupuioruin o[)tiinu Chrisiique amanlissimc, pojiule ineus ; raeuni enim appello, qui eadem
ac ego sentil, (juique eamdera lideni prolitetur. Po|)ulo meus, » etc. Ac sae|ie siepius repc-
lita hac corapellatione, |>rosequilur (n. 7) « Ut aulem vos liamJ frustra ad nos accur- :

risse, neiiue ut ad externos et alienos, sed nd vestros [lorlus apjiulisso, |ir<Bclarumqiiu


itineris vcstri ducera Spiritum sanctum exstitisso cognoscatis , [lauca do Deo ad vos
disscremus. » Ouod quideni, ut in prascedentibus or;ilii)nibus, sumiiia ingeiiii vi, subli-
niilatc el eloi|iipniia exsi^iiiilur.
Vciisimiliiis sane nobis videtnr cum Tillemontio (45;, n;ioc orationem liabilam
II.
fuisse post excilatos a Maximo tumultus, ennique ad annum 380, menso Seiitenibri vcl
Oclobri, rcferendam pulamus. Nec intelligcre possumus, quibiis argnmenlis ducti, Elias,
Biironiiis, Billius et BollandisliB istam oralionem coram e|iiscopis, qui ex yEgy[ilo Con-
stiintinopnlim Maximum consecraturi venernni, [ironuntiatam contenderinl. llt CiDleros
omittunius, Baroniiim fusiiis hac de re loqueniem audianius (4G) « Pctrus ,» inquit, :

«favens Maxiino adversus Gregoriura, nisus est, ul idera Maxiraus ordinaretur ejus sedis
antisles ad quod |ierticiendum septem legavit episcopos , alia lamen occasione pimtensa,
:

iieuipe ut Irumenlum debitum iinperatori, navigiis impositum |iortarent Conslan- 617 ,

linopolini. E^^ant liajc ejiiscoporuiu nomina, Animon, Apainon, Uar[iocras, Sii|i()as, Rho-
don, jVnubis et Hermanubis. Hi vero, quod .Catholici essent, (jeclinantcs iii urtju commu-
nionem Deiiioiihili Ariaiiornra e|iisco|ii, Gregorio adliffiserunt, a quo et beiiigne suscepti
siinl, et ab eo laudati publica concione , cujus est exordiuin « Eos qui ali yEgyplo veiie- :

runl, « elc. Sic rem narrat Baronius. Veruin, illius pai e dixeriiii, si nd hanc orationem

" Mallh. XXII, 21.

4.5) Toiii. IX, uol. 35 el 50, pai^. 713. (iG) An. 579, n. 25, p. 480.
233 S. (.RliGOUII THEOLOGI 240

serius attoniiissel vir doctus, si singula, ut il,i ilicam, perpetiLiissol veibn, si qn.io .demiiin
(jregorius Carmine de vila sua scripsit, studio^ius animadvertisset, nunquam profeclo
taiem senleniiam protulissef. Quffi quidem ul rcfcllatur, satis erit ca referro rjua; iii hanc
rem adnolavit doctissimus Pagins (fi71. «Baroiiius,» inquit erudlius iile arlis cri;i.ra
magister, « Barouius ait Pelruui Alexandrinum se|item episcopos M'j,y\)l\, ad perficiendam
Masimi nrdinalioiicm, misisse : (dlaliiuo liaiic oralionom Gregorii iu jEgvfiliorum adven-
tum. Veruui, qui in ca nominantiir, non episcopi eranl, sed nautfc, seu potius guljorna-
tores classis Alexandrin.T, qiii frumentum es .'Egyplo Coustantinopolim advoxerant. Qiio
inaxime argiiinento convinoiUir eos opiscopos non fuisse iioqiie onini episcojiali digni-
;

tali convenil frumeiili advectio. Deinde in loia illa oratione eos nunquam eiu'scopos,
sempor voro laicos Nazianzenus appellal, cum dicit toiios, «Populus meus, populus Dei, »
etc. Demum liaec verba (irogorii { n. 7 ) » Posleaquam C.Dsari , quie sunl C»saris, nt
:

« par eral, conlulislis, Doo eliain, qu;e Dei suiil, Iribiiislis, illi nempe voctigal, liuic liino-
« rem ; et poslquam cibis veslris populum aluislis, ipsi quoque, nt a nohis alamini buc
« accedilis : » li.X"", impiam, vcrba aperte laicos designant et iiaulas, qui Irumentum, soii
cammem urbi Conslaiilinopolitnnm ndvoxerant. Qu.tc observalio , » addit criticus, « est
Valesii in nolis ad lib. v Tlieodoroli, c. 8. »
III. lisdem argumenlis Baronii sententiam impiignant Hermant et TiHeinontius (4-8);
nec ipsis iiossibilo vidotur, eam ad Grogorii orationoin aoooiuiiiodare. A<; incrilo quidem,
et Baronio et Bnllandislis oljjiciunt, quod noonisi unain jEgyptinrum turmam agnovorint,
cum Giegorius ipse geminam agnoscat nc disiinguat. Primum olenim, ut in Carmine dc
vita siia legitur (vers. 83V et seqq.), niissi sunt «Aminon, Apamon,» elc, quos 'J'hoologiis
« miseros nautas» appellat, et « catascopos, o id est, « exploratores, » qui vonoraiil, ul res
Constanlinopolitanac Eccb,'sife observaienl. Deinde, « non multo post vonerunt, qui priiis
eos miseranl, » id esl, episcopi a Pelro Alexandrino delogali ut Rlaximuin episco|)uiu ,

consecraront. Illi a Grogorio «pastorum» nomino desigiuuitur et quamvis cerle, ul faoini)- ;

ris auctores et dures, prioribus miillo noceniiorcs essent, ipsis laracii, ob debilam sano
episcopuli dignilnti reveroiUiam, parcere se prolitetur Theologus. Cuin igitur tempora oL>
ipso Gregorio tam [iraicise secernanUir, nemini diibium esso polest, quin necessario du-
[dex dislingucnda sit jEgyptiorum turma, qua3 diversis tein;ioribus, non ad frnmonlum
advoliendum (nuilam enim de frumonti odvoctione mentionem facii Gregnrius), sed ad
]\laximi ordinaiinnom perficiendam, Conslantinopolim appulsa est. Noc movere nos debel,
quod a Bollundislis iii niodium profertnr, scilicet, 618 Herraant agnosoere ('i9), « nullum
dislinotioiiis vestigium in verbis Gregorii reperiri. » Id onim, ut obsi^rvat Tillemonlius,
ac cuiquo legenti per se patcl, libraiiorum error ost. qui proeul dubio Grogoriuin » <<

scripseriint, ubi Hermant «Baronium» scripsorat. Hinc morilo conjici pntest, iiriinani
yEgyjJtiorum lurmnm Conslanliiiopolim advenisso, oxounte anno 379 vol inoiinle 380, et
alloram inonse Fi bruario ejusdem aiini 380, iia ut Maximiis consoorari poluoiil mensa
Martio vcl Apriii aniii 380. Constat enim, ut viiiimus in Monito iii oratioiiem vicesimam
sexlam, Maxiinum circa inodium annum 380 o Conslanlinopoli ojcclum fuisso. Ex quibns
nlliil velat, (luominus meiisem Auguslum vel Seplembronj anni 380 assigiiomus, m qiii>
Aloxaiidrina olassis frnmenlum ndvcbens, Constanlinopolim nppulsa fueril, ac proindo in
quo pronunliala fuorit ba-c oratio. Huic opinioni favet frumonti adveheudi teinpus, quod
prolocto mossem ol fet.Ialom aiitocodcro iion dobuit.
IV. Nolds otiamnum siiperest ul nliam Bollaiidislarum difricnltalom solvamus. Sic enini
de liac oraliono pronunliant (50) « l'"sl ea oiatio xxiv, oui Jilulus : Jn Mgypliorum adven-
:

tum : qunm cur alicjui velint posl .Maxinii oriinaiionem ditlain , nulla apparet rnlio cum :

absurdissimum sil vol cogitare , quod inm |irolixa laiidalio Peiri poluerll ox Nazianzeiii
oro prolicisci, posl lam insignom injurinm ab eo illalam sibi et Ecclosiae. » Sici:ino debila
Grogorii cbarilali laiis persoivitur? Sicoiiie Pelri poenilenlioe quffi, falentibus adversariis,
,

[irobabilis videlnr, morces pendilur? (,)uaiu longissime a iiobis dislant, qui lalia loquuii-
turl Licet enim dubiuiu esset, iilrum Petrus Alexandrinus , publiia reconcilialioiie, cum
Gregorio in graliam rodierit, atlamen lautum abosi, ul «prfdixn Petri laudntio, » qum
adversarios priBcipuo movet, innuat tempus, (]uoiJ .Maximi ordiiialioncm pr.Tcosserit, iit
oontra inde concludamus, ea tcnipus subsequens dosigiiari. Coiislat oiiim Maximum
ConstantinopoliIan.o sodis spe dejoctuin, ipsumPetrura ex throno Alexandrino oxlurl)aro
ac dojicoro praesumpsisse. Non igitur « alJsurdum, » ut voliint Bollnnilisl;e, imo potius
vorisimilo osl, ac ulriusque antistitis roligione dignum, expulso a pr.-clcclo i^x Alox;indria
Maxiiiio, Pelrum eirorom agnovisso, et cuin Grogorio in griiliam rodiisse. Id inoiito ox
religiosa eoiuiii, qui frumonliim ;idvoxerant, ageiidi ratione coiijicitiir. Pi;elcroa, quamvis
incorla ros essel, non iiide sequcrelur, Pelruiu iio:i ;)ot!ii,sse a (iregorio biiidaii. l'clrus
enim, etsi in Maximi gratinm adversus Gregorium poccnvoiit, luagni tamen Atlianasii
doctrin.T sompor adhaesorat, sompcr Ariauoriiin parlos o.ipugiiaral, seinpor inlogrum ac
iuoolumc lidei (drca Trinilalem doposiluin sorvaral , aUjiie ideo juro Inudari poUiit nc
debuii. Et posito, ipiod ipsius cum (ircgorio reconciliatiu igiiota vol nulla fuerit, [iraidi-

(47) Cril. in liar ii. 2i cl Sf(]ii., p.ig. 470, iio^a (.i9) Gvcq. vita., t. li, p- t<S8.
Bar. ed. (.'jO) lircg. Vn., iiol. e, p. 406.
(48) T. IX, p. 713.
2il ORATIO XXXIV. - IN yF.GYPTlORUM ADVENTUM 242

cniuliis ost ipse ornliime nd pacem ot nniiciliam nililuni aperit.


Gregorius, qiii priniiis iiac
« Popuio moii5:, » s, rliiimsi iioniinilnis invidin i,il)orantihn.s
inipiil (n. ()):« mous oiiini i

alilor \iileaiiir; al^pic iit magis torianlnr, ipii ilaallecti sunt, en dexlras snciclalis priober)
coram lot tosliliu-;, visiliililnis jnxla et invisibiiilnis, veteromr|uecaliimniam nova 619 Ijeni-
giiilalo propollo. » Oiiis non vidc;'l, priosortim iillimis verLiis, porrectam roconcilialjonom,
« ol) vctoroin injiiri.im nova Ijenigiiitato propnlsalam, » liic oxprimi. Notpio onim nccesse
oral, ut meiilom suam aportiiis doilariret Tlicologus. Obstubant siipiidi'm, lum iiigeiis
Grogorii cliarilas, lum dobila Polro Alcxandriiio roverontia, lum doiiii|uo solciiinilalis nc
licliliio dics, (|nem luclno^a piiwlcrili niomoria lurlmro rnillo inodo conscnlanoiiin ornl.
Pliira otiaii), ad id cmdirmanduni, oolligonda snperessenl, lam rntiono circumslanliarum,
i|Uaiu ex (irogorii carminibns, ac criiditorum scriptis ; sod iio Inii^ius, (|uam par esl,
prolraliutur bcec aduionitio. bio finom impoiiimus. Qui ))lara desideraverit , lora citata
adoat.

Aoroi AA'. ORATIO XXXIV\


EIq ToijQ Alxvsttov {al) e:icSriji)\cTarra(:.
^ 7/1 /Egijjiiiormn advenium.

A'. Tou? dm'' AiYu::TO'j TposyOfi-^ofjLoo. , oixaiov I. Eos qui ex jiLgypio vonerHiit, ut par est salii-

yap* iTtsior] xa\ Tipo0'j[jiio? (juv;),r|).'J0a3i, zm (tj-1) lalio, alqne alloiinar ; (|uamloqui(leni, siiperala pe»"

Cr;),(o T%v 9O0VOV vixrjjavTE? , Aiyjr.-ou Tauir,?, t^v zilum invidia, promple ct alacriicrconveiicrnnt, ex
it).ouxt^£i [ikv TTOTajjii; ex yt;? ijwv, xa\ TtsXaYi^ojv liac, inquam, jEgypto, quaiu ct lliivius (lltat, e tcrra

wpca (53) i'va xa'*. auxic [Ji.ixpc5v zi (jLifjt^stofiai tou^ pluens, ac teinpcstive niarls instar cxundans (ul eos
TczpX tauTa xo;j.'yOU5 •
z),ou-:!Cei Zl Xpt^tbj 6 ipiis, quoque nonnihil iiiiilcr, qiii in hiijusmodi rehus
^tpitopov ;jikv ei? Ai'YU7tTov (f'jycioi'jiy.vjoi;, vuvl 6k scili ct lepidi sunl); quamqne itcm ditat Cliristus
diTt' AiYUTtTou xopr,You;jLcvoj (5-4) • tiSte (jlcV, ^x zr\<; meus, qni antea quidem in /EgypUini fugahatur "',

Tlpdjoou Ttaiootfovta?, vuv 51, ky, tt;? ttov itaTipaiv iiunc antem ab .^gypio alitiir; luni neinpc ob Ile-
tf tXoTEXvfa?" Xpiazh;, ?) xatvr) tpotsT) tuv xaXuq 7t;i- rodein pueris neceui aflerentem, nunc vero oh pa-

vtoVTOJV, f) [id^iM (Ho) aiTooojia TtdJT]? ttj? ijxopou- rciituni erga fllios charitalem : Chrislns, inquani,
(jtiVr,? Tt xa\ TttOTEuonEvr,^ '
6 apToj, 6 iy. to'j o'-pa- novus eornm, qiii rt^clc csurinnt, cibus, aiinona illa,

vo'j xaTaCaivtov, y.a.\ Cw']"'' Stoo'j; Tt'o xdup.io, Tr)v illa m.'ijor oinni ca, quse hisioriic monimcnlis pro-
iiv6X£Op(5vT£ xat azaTa),UTOv, TtJpt o'j xal vuv dxotj£tv jj
i.ita csl, ac crcdilnr : paiiis, inqnain, ille de cirlo
Soxio fjtot XiyovTo; Tou IlaTpo; • '£^ c\.1)-vxtov exd- descenclens, vitamque''* finis omnis alque interitus

JlecTu tdr Yi6r {tcv. cxpert^in mundo alTerens ; de quo nunc mihi quo-
qiic Patrein audire vidcor dicenteni : E.t /Egijplo
B'. 'A9' u;ji'jjvYdp £^T;-/'i';Tat 6 Xoyo; £i; itdvTa; dv- rocavl Filiiim meum^'.
OptoTtou?, uyto)? :tt~£uo;jiEvd; te xa\ xr|pu(j(j6pi£Vo; •
U. A vnbis eiiiin sermo ad onincs homines diina-
za"i 0;jL£t? dpt jTOi xapCT6(!Tai (06) TtdvTiov, [idXtSTa iiavit, tum sincere creditus, tnni pnedicatus ac vos :

Tcov vuv dpOio; rtSTEudvTiov, oia spto •^'.'/ujcy.zr/, tV; oniniun), et prseserlim cornni, qni nnne roda lide
Tvjs TOta^JTr,? Tpotsiis, 0'jx spajtr/; [jtdvov, dXXd -/a^t praidili suut, optimi largitores cst s, quantnm qui-
XoprjYOv, •/.aloux £v3Ti;jtov [Jtdvov, dXX' l^o-q xa\ u:t£p- dem ipse cognosco, qni hnjusniodi cibi, non niodo
(5piov. TfjiEt? ydp TpEtpsTE p^EV (j());jiaTtxto; Sf|,aou; suni amaior, sed eiiam subininisirator ; nec iii pa-
y.a"i TtOAEt; , ita' oaov E^txvstTat 'Jjm^ov t6 tptXdvOpto- Irio duniaxat solo, sed eiiaiii iii exieriio. Vos eiiini

TOE^JETE 0£ -v£U[jiaTiX(Jj;, 0'j tIv OEtva 55) ;j.ov rorpnrcis620 quidcm cibis populos ct urbcs alitis,
oClSc TT)v6£, fi TT)v6e TT)V itdXtV ;j.f/tpOt; (SptOt.; TtEpt- quaciinqut; se benignilas vestra ponigit ; S[)iriuia-

Ypa<fio;ji£vr,v (.37), xav tfpovioiiv uTtEpXa^a^pov, dXXd libus autem, non cerlani quamdam plcbeni, aut ccr-
[jttxpou Ttacrav tt)v o!xou[tivr,v. Ka't 0£pa7t£U£T£, ou C lam civitalem , angustis (inibus tircuniscriplas,
Xt[iiiv dpTou, o'J6k oit^av u6aToc, d xa't Xt;jt(oTT£tv ou quamlibel alie et splendide de se sentiani, verum
(jtEYa, xa't ,utT] Xt[i(oTT£tv ;5d6[ov •
dXXd Xt[j.^v tou iiniversum prope (erraruni orbem alilis. Aloue adeo
"'
Malih. n. 15. "''
Joan. vi, 35. " Ose. xi, i.

a Alias XXIV; 3i eral, nniK 28. lla-


qiise .aiilcin — xatpov, xa'i Ttpo; ojpav • < Tenipcstive ct slatutis
bila Oiii^iianliiiiiiJoli ilna inensem .Vio,'iisii an. 580. tciiiporibiis. I lii ed., iipta, < lincs iinplons. 1

{'H) Eic; TCjix Alyv:ttci!, rl(;. C.oll). 1 : Eij ^rap- (34) Xofi\xcv,(iero(:. Ilic indicarc viiletiir Grego-
0'jTtav TtTjv AiYU^rtti^ov ctdXou xaTa^TtXEujdvTojv 3t- riu,«, rinnieiiia illa ab ./Egyplo all.il.i, ccdert prcesei-

TaYtoYOU t lii•ailvenln ilinvjilicirnin, i|ni clas^i! liiii iii iisiis Ecilcsiarnm


cl paniierui).
friinienia velienli? navi'.:averaiii. > lii (|nil)iisiiain : Ki? (."iii) Sic codd. In ed., i) [/.Et^tov.
'li jcei<7or.
Tov xaTdTtXouv tijjv AiYu~Tt(ov •
< lii .I'.;.;y|)lioinni (EO) "Aficrtci xafJtoSdzcci. < Opliini friiclnum
.tjipnlsti. I Alii aiMiiiil, £:tt7-/.dTt(ov, rpiscoiiornn; ; » < laigitnres. > Sic a|)pcllat jEgyptius, qnod iii ^Egy-
seil perpcrani. Niliil cniin iii lnia oraliom; rcperias, pio niaxiine (i;xoouatou, id csl, < consubsianlialila-
iinde eos epistnpos tiiisse culligi [)ossit. Viiic Mu- lis » fidcs vigeiet ac fruclificarct.
niiiim, II. 2. (57) nepiypayVfcinir. Dno Itogg. et Coisl. l,7t£~
(,*i2) 7"(o. Cnisl. i, VI T.O. ptYpa9o:i£vac.
(.53) "lipicc. Sic Ui-^g. 1)111, liii, clc. Sciiol. : Kati
2»5 S. GiiEGOIUI THEOLOGI
344
non panis famcm, atil aqiia; silim ciiialis, qiiibns
A ixoOuat Xdyou (58) Kupiou, Sv xa\ Ttaaxeiv S1e!hv(5-
nec premi admodum grave est, el iisdcm mcderi laTOv, xal OEpaTTEUciv vuv ipYiuSfsTaTOV JtueiS^ •

faciie; sedfamem audicndi verbuni Domini


"% quam ^7iXT|0'JvOti
^i
"ivojjiia, xai oXfyou? Euptoxw toIi? fvT)-
ct pati niiserrimum , et curare lioc tcnipore perar- ifou; TasJTr,? 6spa7:£UTa.;.
• Iniini ct perdiQlcile qMoniain abiinJavil iiiiquitas '•,
;
ac paucos reperio, qiii vere ac bona lide buic fanii
niedeantur.
III. cnimvero eiai Josepli, dispensator ve-
T.ilis
Y'. ToiouTo;: 'Ito37]9 b ujjiiTEpo; <si.zo\i.izpri<; (50),
sler, ac proinde et noster, qui ei pio cxiini.i su.t TauT^v Ss £c-;tv xa\ f;|xiT£po?, o^ xai 7:po6X£7rE[v
s.ipientia lainem pro>piceic iior:il, et coiisilin ac ffiz\ Xijjiov uTib ao-^ia? u7i£p6aXXoujTic (CO), xal Os-
prudcnlia curare, pcrpulchris niniirnm ct obesis [jy.T.zdzvi Xrj-^o:^ otxovO[A£a?, xat? xaXai; twv §0(Iiv
bobus, deformes ac inacie coiifeclas sanans. litqui- Y.A Ta^ aiaxpi? xal
7:tocit, liTpdtfou? i(iix£vo?. Kal
dem ulrnmvis Josepli inlclligerc vohioris, sive iilum |(0Jri9 67:(>T£pov ^ouXsi Xa|ji6av£tv, e1't£ tJiv Tr\q dOa-
iminortalitatis amatorem ei clTeciorcm, cl iioiiicn va-ta? EpaTTTjv (Gl), xa\ OTi,atoupYiv, xai i^rtovu-
fcrcnteni; sive illius, et in lliroiio el in doclriiia, EiTE t(/v ^XEtvou xal 6p(Jv(p, xa\
I-iov (0"2) Xi5y(;), xaV
ctin caiiitie siiccessorem, nuvuni, inquani, nostrum B 7:oXta Stdooyov, Tiiv VoOV DiTpov liilJirv, 0'jy_ ^ttovttiv
Peirum, non niiniis virlnte qiiani nomine a quibus <jp£TT;v, Tijv xXTJaiv £)V xb [i^aov i%tY.rjT.X[ xa"i
:
^ C(?'
id quod mediiim fiiit, cxcisum el conlritiim cst, la- cuvETpi6Ti, xixv ^Tt a7:atpiQ (G5) [xtxpa t£ xal daOEvf;,
inelsi panluluin adhuc et langiiide, vchit scrpenlis xaOaTisp zh cjpatov £iaxo7T£VTo; tou 89EO)? uiv 6
intcrcisi canda, palpitel : qiiorum alier iii bnna sc- \x.hi hi yripa xaX(I) xaTaX'Jaa? Tiv piov ^7:1 TtoXXoc;
iiectiiie post inuhas dimioaiiones ei palaeslras viia ToT^ (iyo.ivtajjiaai xa\ <jiOXifi[jiaatv, avtuOEv ^ttottteuei,
dcfunctus, nuiic res nosiras, ui persuasum liabeo, £3 oiSa, vuv Ta •fijjiiTEpa, xa\ x^'?" ip^yet Tot^ Wlp
coelilus in?picil, ac virlulis cansa laborantibiis ma- Tou xaXoiJ xijjtvouui, xa'i TiSatL) [jiaXXov oato tcov
,

riiiii porrigil, eoqiie magis, quod corporis vincnlis 0£a[ji(riv EOTtv JXeuOepo?" 6 ok IrX tt^v auTTjV xaTaXu-
liberatiis esl ; alicr vcro ad eunulem vit;c lineni aiit (Ttv (G-i), T^ (kviXuaiv, kTA TOt? auTot; aOXot? (63)
resoliitioncm, posl eadein cerlamina properal, el ^TtilyETat, xa'i 7:XT)atdf£t [ilv 'rflr\ xol; avco, Toao'j-
coelitibns qiiidem jain propinquus esl ; c;cterum Tov Sl [jLETd TTiJ aapx(5c laTtv Iti, oaov por;Of,aai tw
liacleniis adliiie iii carne vcrsalur, iil lidei doclrinx '//i'{o> Td TEXEUTata, xa\ Tf,-- 65ou yEviaOai [A£Ti oa-
postrcmain opeiii ferat, ac cuiii anipliori et copio- CtX£aT-p(.OV TCUV ^(foottov.
siori viaiico iter cancssat.

IV. Yos estis ahimni ei- souoles illonini pr;rstan- A'. TouTcov tj[ji£t^ Op^[ji[jiaTa xai 7:po6XTi[ji.aTa twv
tium veritatis doclorum, et propiignaioriim, ei vi- [iEydXcov, xa\ Soy[jiaTtaTcov, xa\ dycjoviaTcov tti? dXTj-
clorum ;
qiios noii tcnipus, non princeps, iioii ser- OEta^, xa\ vtXTjTcov • ou? 0'j xatpb;;, o'j ouvdaTT,?, ou
mo, non invidia, nnn nicliis, non acciisatnr, noii ca- X6yo;, 0'j tpOivoc, o'j 96C0?, ou xaTrjopoc, ou auxo-
lumniator, non bclliiiii aperle inferens, iioii clande- ^dvTtj^, ou tpavEpcij? 7toX£[jia)V, ou XaOpatoj; iT.iGoM-
Slinas insidias struens, noii iii speciem noster, noii XSUCOV, OUX ^[JlETEpO; TOJ SoXEtV, 0'JX dXXoTpto?, oO
alienus, noii auriicn, occulius ille lyranniis, per quem XpuaAj, 6 dcpavTi; T'Jpavvo;, y vuv Tii TtoXXi [jiETa,i-

niinc 621 niiilla siirsiini deorsiiniqiip, vebit in la- |i!7:T£Tat xa\ 7:£TT£'J£Tai, o'j OEpa^rtEiatiO^jx d7:EiXa\,
lorum Iiiilo, jactaiilur, non blandiii.-p, non mina;, 0'jx J^^^ptat [jiaxpat te xa\ dpt0[jto'jpi£vai (oTUJtEijast
iion exsilia , et miilta cl dintiirna (soli eiiim bonormi yip 0'jx iyivovTO [jiovov dXajTo\, Sta ihi [Jtiyav TtXoij-
proscriptioni in eos propter magca; illas diviii:is, TOV, TTJV dxTT](jioauvTiv), oux SXXo o'jokv TtJV dTtivTWV,
hoc est, inopiam, nibil I cuit), non aliud qnidpiam Y] Twv TtapdvTcov, f\ Ttjjv 7tpos5oxco[jt£vcov i7t^p£V, ouSb
absentiiini aiit pr.Tsentiiim, aut in exspeclatione po- dvETtEtas xetpou? yEv^cOat, xa\ TtpoSouvai ti ttj^;

sitorum, exlulit, aiit addiiccre poluil, iil delerinrcs TptdSo;, xa\ ilriiJttcoOfjVat OedTriTa (GG). TouvavTiov
fierenl, ac de Trinilale aliqiiid proilerent, et divini- 11 [jikv ouv i^^coaOT]aav Totc xtvSuvot?, xa\ (ftXoTi[i(5T£-

tatis jacturani faccrent. Imo contra, ex ipsis pcricii- pot yeydvaaiv Etj £ua^6£tav. TotouTo ydp ih iraOetv
lis robur collegerunt, atque ad pielatem ferveniiorcs uzkp XptaTOu, T(T) iXTp(o TtpoaTi^Tiat, xa\ oTov dji-
(f

exsliterunl. Talia enim pro Cbristo pati, amoii cii- (ia6('ov yJvETat TiJJv i£,v^i dOXcov Tot; [xeyaXo^poat.

" Amos VIII, H. Matth. XXIV, 14.

(58) Ac^fow. Reg. a, Xiyov. (6i) '0 Si tji) Ti\r (tvzi\r xazd.lvcir, clc. 1 Al-
(59) i:nffiirfji]r. Coisl. 1, atTo56TT,c. lcr vero ad eumdeni, > ctc. Sic rcdilidcrat I?illius iii
(00) Xopiac: vnE{jCa.l.iovar\<:. Sic Ucg. Iui. In prinia cdilione; rcctius (luidein, qnain iii seciiiid;i,
«;d., ao-yia; UTt£p6aXo'jaT,;. ubi sic vcriil Alicr ;iil iilein linspitinm, vcl aii
: <

(61) 'EfjacTtir. l)iio Hcgg , xa\ £paJTf,v. supcra migrationcni post cadi-m «erlauiina piopc-
(Gi) Kai i.-rdirvfior. 1 Et noiiicn c.\ ca rcrenlcii'. > lal. >
S'C diin Kc?g. In cd. dccst, xai. Iiilclligil Albana- (6.5) Eai ToT<; aiTolf: &OIotq. Sic Uegg. bin, Iin
sium, cnjiis noinen ducilur cx Grajco, dOavaaia, el duoCnisl. In ed., ittX zC>i a'JTc7jv SOXoi;.
« iminorlalilas. 1
(GG) Zi\fiu.>l)i\rai (lEozr\Ta. liill. « «iiviuilate
(03) .l'.Ta7;(. Ilcg. biii, -xatpr,, 1 Iripudiet, sa- muliarentur. »

lial. >
J13 OUATIO XXXIV. - IN yF.r.VPTIOIU;M ADVENTIM. ^
Miine aiiinii niuRnilndine prxililis
ToioOxd oou, \r;-j-'.^, -k vOv oir, ua-ra xs xa\ A '""Im» a«''^^rl,

viris ail seiincnlia cerlamina velnt arilia exsislil.


6au{jiaTa,
Ilxc sunl, /Egypie, q»x ile le moiio narranlur mi-

raciila.
Menilesios liircns laiulilms efferc-
E'. S'j U |ioi xoj? xpayouj t-fjvsi; xo-j^ M:vor,- V. Al tu aiilea
aixsuxiv xiva l)as, cl Meuiiiliilicnm Apini,
vilnlnm (picmd.im pra<-
(Tiou?, xa\x6vM£ii9;xr|V "A:xiv, (Jiicrxov
!.-
xal TroXuaapxov, xa\ xi? 'laiSo? xeXexic, xa\ xou; pingnem cl obcsum, et Isiilis saira, cl Osiridis
'OjipiSo? t!irapa"iJiol)?, xal xJiv as.avov aou Sapaziv, ceralioiics, et vcncranduiii luum Scrapidem,liguiin>,
5uXov ixpojxuvouij.^vov p-sxi [jiuOou, xa\ "^^ fabuia, cl lcmporc, adoranlium anienlia, adora-
cl
xp'''''»'-',

ZT\i; Twv Ttpoixuvouvxiov dvoia^, ib? iiXT^v aYVdiix^iv lum, velut iiicognitam (piaiinlain ot cuilcstcm malo-
ad-
xtva xa\ oupivtov, 7xXr,v uXr,v, xav por,Of,xa'. xio ^ext- riam, c.-cterum matcriam, iinamlibct a incndacio
ciiam foediora el obscciiiora
Ssf xa\ xi lii xouxuv ai(ixP'5'"^^P<*> xvtoSiXtuv xiviuv jnvetur ; ac, quae liis
Travxtjjv Ci-sp- quorumdam animalinm ei leptilinni li-
xa\ IpiXcXtuv toXuciS^ 7:XaJ[j,axa, tliv snnt, varia
TJpEXptaxb?, xat ot Xptcjxou xT;pu/c?- aXXot xs i.l- gmcnta, qn;B omnia Cbrislus snpcravil, ct Clirisli
Xti)? xaxi xou? lauxtuv sxatjxot xpovou?£xXa[j.'|avx£i;- piKConcs tnm alii omnes, .pii sna quisque tcinpe-
;

xa\ Ilaxdps; i^' state fulscrunt ; tum lii cliam Palrcs, qiios iiiodo
xat 8t] ol vijv (jtvTi^jtovsuO.^vxs? • (I)v

Txivxtov commemoravi a quibus, o admiraiida rcgio, ho-


au YivtoaxTi [jtaXXov, £> Oau(jtaa[a, aii^itepov, t) ;

xa\ TiaXatdiv xa\ vltov otr|Yr,[i.ixtov. B dierno die inagis agnosceris, quam omnes ab oni-
djjtou 'Tcivxsc,

nibns simul, lam priscis, qnam recentibus liistoriis


agnoscantur.
(7'. Aii xa'jti a£ 7:cpf;r:',iaao[jtai xat ijTii^o^iat , \T. Quocirca le complecior ct saluio,
populorum
Cbrisiique amantissime, ac pietaic ferveii-
Xati)v fiptaxe, xat <piXoxpiax6xaxE, xalOEpjJtoxaxe xijv oplime
Eua£6£tav, xa\ xtov iY(!vxtov S^ts 0'j sx.to xt xo'J- tissimc, tuisquc ducibus digne nequc eniin majns
y^P ;

xou [jtEt^ov EiTietv, 0'JOc (;> [j.aXXov av u[jiac 5sviaai[J.t



quidquam, quod dicam, occurril, nec quo magis vos
xa\ 5£5to'j[j.av, iXiYa \>.hi Y^-toaaT), xi TroXXi Oc oia- excipiaui. Et vcro exLipio, parum quidem lingua,

mnltum auicm animi aDcciibus. Populc iiii, meuii»


vola? xtvf,[jtaat. Aa6? e[x(5; • e[jt(,v Yip 6vo[JiaCto, xtv

6[xS9pova (67) xa\ 6[jt(iooEov, xa\ -apixtov a'jxtov Ila- cnim appello, eiim ,
qui eadcm ao cgo sentit, cl

xiptov, xa\ XTJc a'jxfij Tptioo^ •npoaxuvTjxfiv. Aao.; eamdem fidem profiiclur, el ab iisdeui Patribiis el
i[jt(i;- E(jt6?Y^P! '>'-^'''
Rr, ^^''•11 "^ot^ paaxatvouat- xat, docloribus crudiins esl , atipie eamdcm Trinitaleiu

tva TxXr^Ytoat [jaXXov ot xouxo TriaxovxE;, ioo'j Sioti);j.t adoral. Popnle nii, iiicns cnim es, eliainsi bominibus

OE^ti; xotvtijvia; i~\ xoaouxtov p.apx'Jptov, dpaxiiiv xe invidia laboranlibus alitcr videatur. AKpic, ut ma-
adhuc ferianlur, qui ita affecti sunl, eii dextras
xa\ iopixtov •
xa\ a';:toOou;j.at (68) TxaXativ Sta6oXf;v gis

viax,or,3xixr,xi.Aa?)? e.a^i;- i;jii^Y^P.et y-aWV; (69) pra;beo coram tot lestibus , visibilibus
societalis

(jiiYiJxov 6 [ji:xpixaxo;a'y£Xcp!;oiJiac. Toiauxr, yif, f, C juxta ct invisibilibns vcleremque caluniniam nova;

Tou nv£'J[jtaxo? x^tP'?


' o[jtoxi[jtou; Tiotei xo'j? o[io- benignilate propcllo. Popiilc mi, inens cniiii es, ctsi
(ppovaj. Aaig e^jkS; •
E[jto; Yip, eI xa\ TTOpjitoOev oxt niaxiiiium minimns vindico. Talis eniin Spi-
622
Oetxto; ouvaTTd;jt£Oa, •£%<. xpSTCOv SXXov, ov ai -a- litus gralia esl : pares bonore eos facil, qui idem
1^

XuxT,x£i;. Ti ,aEv yip acjjitaxa tir.iij auvi-xexat, 'yu- sentiunt. Popule mi, meus enim cs, ctsi procul a ine

Xa\Oi nv£'j[j.axt auvap;j.'lJovxat. Aafj; i^Jt^j^ (70) , o disjnncius, quoniam divinitns coimccliuiur, alioipie

rtpiSxEpov [jtiv 9tXoao'f(ov xh TiaxEiv u-kp Xptaxou , modo, qnam qiis crassitic pra;dita sunt. Corpora

vuv S^ xi [Jif] TioiEtv, eiv e;j.o\ TZEiOrjaOe, iXX' aOxap- ctenim loco conjunguntur, aniina; aiitem Spirilii con-

xe; xipSo? xiOeaOat xf,v xou Tiotetv i|ouoiav , xa\ ;;lutinaiilur. Popule mi, qni prius quidem pro Cliri-

f^YEiaOat XpiTxto Xaxpsiav Eta'.f£p£tv, toa^TiEp xix£xf,v sto pati sliidio babebas, nunc auteui, si consilio mco
xapxcpiav, ouxtog Iv xto Tcap(jvxt xf,v £-icix£tav. parras, operam dabis, nc quid iiiali inferas, sed Ise-

Aai;, eip' 6v Txapaxexaxxat 6 K'Jptos xo'j e'J 7:otf,aat, dcndi potestaiein satis niagnum lucriim ducas, ac tc
oJaTtep xoij xaxoTxoif,aat xouj ivavxiou;. AaS;, Sv e^- obsequium Cbrisio offerre existimes "", ut tmn [la-

eXl^axo Jaux(oKupto; ex ixivxtov (i)v TtpoaexaXeaaxo. lienliam, ita nunc mansueiudinem animique facili-

Aab^, 6 4Tr\ x(Jl)V ytipCy/ Kupiou eJtoYpacfr,;j.£V'j;, o., uiicm. Popnle, ad qnem beiicficiis ornaiidum acciii-

£'j Yap Ei OiXr,[j.a o;j.iv, XcYEt K'Jpto; •


xa\, Ai 7:'JXai clusest Dcns »', (luemadnioilum ad inale mnltandos
oou Y^'JfiiJta' xa\ ooa xot; aojJo[jt6jotj ijoxcpov (71). '* advcrsarios '". Popiile, qncni Deiis sibi clegit " cx
Aa%;, y.a\ y.i\ [jle Oau,u.iaT,XE xf,; iTiXr^axia?, eI (H) omnibus qiios accivii. Popiile in inanibus Domini

" Joan. xvi, 2. »' Malacli. i, i. " Zacli. viii, 1o <'


Psal. xxMi, \±

(07) TiV c{t(icppora, elc. Bill. i qiii codcni, q.io (70) .\_aiq tjtct;. Oeest £;j(j; iii pluribus codd. et
(>g<i. niodo atlicitur, ct eadein seiilit, et ab iisJciii ill Eli:i.
p.iiiibus, » elc. (71) "OcraToiQ (Tu^ofisroit: vcrrEpor. i Quaecun-
(68) Ka) d.^ioOcvfim, etc. Scliol. "lato; o'.af>£- qiie postea, > elc. Sic intcrprclaiur Elias, el recie
GXr,;j.ivot f,aav a'Jxto 7:pox£pov oi AiyJTtxtijt •
i l'"or- (luidcm, iit liqnet ex tolo capilc i.x Isaia; unde ista
saii apuil ipsiim
calniiiniam prins passi rucraiil iiniluatii^ cst Gregorius. Billius vcro jungit 'jaxEpov
jligyptii. » Allinlit bic, iii falliniur, ad .Maviiiii ordi- cniii aio^o[j.£vot;, ct vcrlil : ( Qniocnnipio ad eos,.
naiiniiein. Vidc MoiuKnii, ii. i. i|iii s.iliiicin postea coiisi'ciUuri craiil, rulcruiUur. »

(')'J'i t'( ical ri'r. Coinb., xiv x^jv. (7-2) Ei. Comb., £i y.xi.
2-17 S. r.REGORII THEOLOGI 248
SCriple, cni, Tu eiiiin es volniilas iiieu ", dioit Do- A mlX&y.ig \i[i.S.: avajtp^^o)' xaTaTputfw Yap intuv xj}
miiuis ; et, Por(;c Iii.t sciilpuiia ", cl qiisccunfjue ouvsx^f? 'ii? t^i^w;, iuoTtsp oi Osa[j.!iTtovTtvtI)v, i)

pbslen ad eos, qu! saluleiii (oiiseciiUii'i siiiil, rero- dx&ucnjidTojv &'!zki]:moi iixcfopoujxEvcit.
riiiiliir. Popiile, ac iie iue, qiinsn, l:in(|HaMi iininodiciin), adiiiiremiiii, sl vos idenlideni conipello; in-
rredil)ileni enini ex voliis nssiilna liiijiisinddi appillatione Ineliliam capio, non secus vidclicct, atque
qiii speclaeiilis qnihusilaiu vcl aiidiiioniljns insalial/ili (luadain avidilale fruiiiitiir.
VII. Al, Dei pdpiile, cl nosler, piileliia (iui.lc m Z'. 'A>1\ o) 0£Ou Xabf, xal fjiJi^TEpo?, xa/.r) pikv
eral reeens qnniiiie illa vesira cclelirilas, (piaiii iii upiwv xa^t f; izpt^ir^^ (75) 7:avr|Yuf i.;, f^v sttI tt,; Oa-
iiiari slatuislis, et, si (|ua alia, oeiilis grala et jii- Xdaar,.; oaxricjajOs, xai EiTcp aij.r^ ''.jo^OaXpiOjv yi-
cunda, euin iiiaie arborilins slralnm, et niannfaela pi;, f]vfxa EiBov 63v8poujji£VT|V Tf,v OdAaacav, xal
nuLe obtectuin vidl, el navinni, velut ad ponipaiii XHtpo-oiTjTfi) vEyit xaHaXu[A|jtivT|V, xa"i xdXXo? VTiiov,

insiructariiin, eleganliani ac celeriiaiein, niodicuin- y.x''. Tdx»?, iiXSTzzp eIj uo[jntT)v EaTaX[jtivtjjv, xa\ ttveij-

que ad puppiin ventum, nantem iii niari civitatein, [ia [jt^Tpiov xaxd -pu[jtvav tJTd(JiEvov, ijjTiEp oopu-
lanquam dedila opera slipaiiteni, alque ad iirlicin 9Qpouv E^E-tTTjOE?, xat TiapaTziji-ov ttj TtiXv. r./Avi

iransniitlenlein ;
pnlclirior tanien et magiiificenlior -EAdYtov (74) •
xa/.Xitov £k :f; vuv 6(My.ivTi xa't [i£Y'"
lia;c, quain nnnc ceriiimns. Nec eniin vos ipsos miil- Xo-pE7:s(iT^pa. Ou yip Tot; TioXXot.; tfipovTS? Ci[Aa;
titiidini adniiscnistis, nec liominiim nuniero pieta- auTOu^ dvE^jti^aTE, ouce 7:XT;6Et ttjv EusESEtav J(jie-

lcin definivistis, iiee iiicondilnni poiiiis vnlgiis esse TpTjtjaTE, ouok o?|[Jio; ysvEaOat [j.aXXov iylihlr^q tjv-

siistinuistis, qiinm popuhis, Dci vcrbo pcrpuigakis; EJx^t^O^i 'i ''^^S 0^°'-' Xfjyio xExaOap[ji£VO? • dXX' oaov
veruni, posleaquam Cicsaii qiiae sunl C;csaris '*,
Eixb;, Kataapt t4 tou Kataapo? eiaevEYXovTEC, Tiji

qiiantum ollieii ralio poslnlabal, contulintis, Deo 0E(o Td Tou 0EOU npoasvEtjjiaTE •
Ttp (jLcV t6 xiXoi ,

cliam, quse Dei snnt tribuislis ; illi nenipe veciigal, T(~J 6i Tiv (i)660V XO\ Ttv OTi(JI.OV TOt? U[JtETEpOt? 6p4-
liuic tiinorem " ; el pnslqnani cibis veslris pnpiiliim 'yavTE?, T|XETE xat ouTo't Trap' f;[Jttov TpacfT^aipiEvot.

aluislis, ipsi qiioque, ut a iiobis alamini, Iiiic acce- SiTo5oTOupiEV ydp xal ?i;Ji£t;, xal atToSoaiav t3o.i? Tr;;

diiis. Nam et nos eiiam friimeniiim largiinur, ac u[jETipa? ou cfauXoTipav. ieSre, §5d)'ere rdr i{ttr
fnimenluni qiiidcm veslro neqiiaqnaui forlasse dc- iipTor, xal nisre olror, 8r xsxipuxa vj.t'ir • xaXto
lerius. Venite, comedile panem metim, el bibile vi- [j.ETi TTJ? aocpta;u(ja5 st; Tr;vi[JT]V Tpd-E^av. 'Eiraivto
ntim, fiuod iniscui vobis '" ad nicnsain EuyvwjJoauvY;;, xa't TTpoaxpExto
: ineaiii vos Y ip tt;; Tf, 7ipo0u;jiia,

ciiin Sapienlia iiivito. Candorcm 623 cniin veslriini Q oTt dj? sm Xt[jEva totov f;[ja; xaTTivTf;aaTE, t(o o^ioii

iando, atqiie aiiiini pronipliludine vobis oecurro, 7:poa6pa[j(/vT£;, xa\ -zh au-^ysvkc tt;; jrtaTEtoi; £Tt(j:^-
qnoniani ad nos, taiiquam ad veslniin porlnm appu- aaTE, xa\ Ttuv dTii^Tojv £vo[jiaaTE, tou? [jkv ufiptaTa?
lislis, ad similcin videlicet accurreiiies, fiileii|ue co- Tijjv 5voj (75) au[jt'.fpovEiv dXXfjXotg v.A 3uvap(ji.ijs-
gnationein lionore proseculi eslis, absnrdiinKpie aOa;, xa't t?) xa9' 'ExaaTov aaOo^jv otEaOat (7G) otop-
esse censiiislis, ciim ii qiii res siiperas conlniiieliis OouaOai Tto xotvio t?,; auaTdaEtoc, xaOdTiEp Tiov axoi-
inscctantur, inter se consentiaiil alque concordeni, viojv Td Ti; TiXoxi; 6uva(iiouij.£va, au-o'i ol [jf; auv-
ac privalam ciijiisqne imbeeilliialem conimiini coii- tdvai (77), (jr,6k auv5Eta0at toi; 6;joYv(o;joatv , oT?

seiisu el cons|iir:ilii)ne , noii seciis ac fiiiiiciili illi, YE (78) £1x6; ptaXXov aiJTo't Y^p ijuvdYoy.EV xa't Osd-

qni inuliio iic.vii loboranliir, siifliilriri piilenl, vos TT;Ta. Ka't tva y£ EiofjTE, (Jt; (iidTT,v TipoaopapiovTE;

auteni iion uiia conveuire, nec ciim iis colligari, (|ui f;(jtv, [jr^OE tij; ^Evot; xa't dXXoTpiot;, dXX' £v u[jETi-

ejusdein senienlice sunl, qiiibus lamcii niulio xqniiis po'.; xaTaxOivTEC, xa\ xa/to; ooTiYTjOivTEC ut:6 tou
est, cum ipsi dciiaicm quof|iie coiijung;iiiiiis. Alijne lIv:u[jaTO^, ppaxia 7:Ep\ 0EOu ^tXoaoyfjaoiJEV u[Jtv.

iit vos baiid friistra ad iios accurrisse, iieqne ut ad Kat YvioptaaTE Td u[jfTEpa, toaTTSpoi toi; £7:taf|().otj
cxlerii04 cl aliciios, sed ad vesiros |iorliis appulisse. Ttov 07:).tov TO ocxEiov otaYtvtoaxovTE;.
prx'claruiiii|ue iiineris vestri duceni Spiriliim sanctuni exstitisse cogiioscalis, p luca de Dco ad vos
(lisseremiis. Ac laciic, iit veslra agnoscaiis, quemadinoduni qui suos ex arnioruni signis agnoscunl.
VTII Dii;is siiiiHiias iii iis, qu;e siinl, dilTcrenlias |) H'. Auo Stacfopd; ev toT; ouat Ytvo')axtij Td; dvoj-
reperio, doiniiialionem nenipc t!l serviliiiciii : iioii TdTOj, 5Ea7:oT£tav te xal SouXEiav •
oux d; Ttap' f;[Jtv,

linas ajiud nos, vel lyraiinis scidii, vcl pau|)crias t5 Tupavvt; ^te(iev, i; TiEvia StEaTrjaEV, dXX' d; tfuatj
(lisjunxit ; sed quas nainra disliiixit, si cni lanien 6ttopta£v, Et Tt}) tf iXov ouTto xaXstv. T6 yap 7:ptoTov,

bac voce uii libeat. Nam (jiiod priniuin est, supra y.oLl U7:kp ttjv (jjuatv. Toutojv 6e, f; (jfev 7ioir;Tfxf; xi

nalurain qiioquc csl. Ilaruin aiitcin allera clicciiix iaTt, xa't dpxtxf;, xa't dxtVT;To; •
f; 6k 7:e7:otrj[j£vr;.

csl, ct princcps, ac niolus c.vpers : allcra elfccla, ct y.i': u-0 X-^P*! '''•*' C.STa7:i7:Touaa. Ka\ Eti auvTO(J(o-

" Isa. i.xii, /*. " Isa. Liv, 12; lx, 18. Mattb. xxii, 21. " Uoiii. xiii, 7. '•' Prov. ix, 5

(75) Kdi i) .T/tor)r. Conib. delraclo f,, verlit : convenirc. > Tnla iit sic li;cc
lexliis scrics pnstiilat,
« vestra iindins lcrliiis celcbrilas, ac coiiveiidis. i vcrba rcddanliir, rcpclcndo auvtivat. a verbo auv-
(74) ndJ,ir :tF..ldyi.or.hM. < niariiiani urliem. » £t;jt, « convcnio. » Dilliiis a Grcgorii mcnlc abcr-
(7i) "l'CpictiiQ ziLr Aroi. Scliol. Kaxooo^ouv- ral, duin a vcrbo <;uv:f|;ji, < iiiUlligo, » rcpelil, ao
ta; • I Ha',reticos. verlil < vos conira iidu
: intclligcre. >
(70) Oho-Oai. Sic Or. 2. In ed. otEaOe. (78) 0?r yp. Conib., oV Y^- 'n qiiibusdam, xal
(77) Avzvl di ^t/'; curieyai. « Vos aiitem non una oT? Y--
2« OUATIO XX XIV. — i.X .EUYPTIOiaM ADVF.XTUM. rio

sspov «t::;tv, i\ [jikv (jr.kp j;p'Jvo,v, i) ci (j-l )(p<vov. A iiiipeilo siibjccia cl cadiica. Alqiie, iil conipendio-
KaXaiai ok <) (asv, 0;6?, xal iv Tpici'i to:; [aeyjcftoi; .Jiiis ailliuc lo()iiar, allera siipra lcinpiis esl', allcra
iJtaTai, ai-do, y.oX SriiAtojpyio, xai TsXcto-otto •
t(") lccipori siibesl. Vocaliir aiiiein illa (|iii(loin, Dcii';,

IlaTp\ \iyto, y.7.\ T(;j Yt(T), k'x\ tio i.ylii) rivsOjjtaTi. "A cl iii iriliiis niaxiinis coiisislil, iii caiisa, iii opilicc.

|xriT£ oiJTO)? dXXfjXtuv a7tf]pTr,Tat(7!)), &; (fJjei xi- iii pcrfeclore; lioc csl, iii l'atrc, Filio el Spirilii

(jtveoOaf [jif;Tc outu; iuTivtoTat (SO), o>; d; ov itp^Ss- s-anclo. Oiii (|iii(leiii ncc ila iiiler sc dislracli siini,

loitov itiptvpd^sjOat • t!) [jiiv yip tt)? 'Apstavf,i; iu iialiira sciinlantiir : nec nirsiis lla In arcliim re-
[jtavtaj, -.>) ot -r^; SaKsXXtavtxfi? (SH dOjta? sjTtv ihii'la natiiia, iil iii niiain circiiinscrilialiir pcrsoiiani

dXX' ^dTt, T(Ji)V [ikv TtdvTT) otatp£T(I)V Jvty.ojtipa, TtJJv (illiid ciiiiii e.sl luroris Ariaiii, lioc S.ibclliaiiai iin-

Sk T£X£to);(82} p.ova6tx(JJv dtpOovo)TEpa. 'II oh [jteO' piidalis); sed iit inagis siiigularls csl, (iiiam ea, quic

ill>.Ct)v zi £iTi, xa't xaXitTat xTtit;, xiv dXXa S.V/m'j i;i divisioiiem oniiiiiio radunl, ila copiosior, (itiain

^^tipatpT), xati Ti)v dvaXoyJav Tf,? Ttpb? Qzlv (83) ca ipuc prorsiis singularia suiii. Ila;c vero alicra
kyyiJtT,-o;. iKibisciiin csl, ac crciituiii nouiiiialur; lainelsi inlcr
ros crciilas ali.c aliis iliguitatc pr:cstciil, uroul vi-
(lclicct qiuriiiic Deiini propin(|iiius ailingit.

©'. TouTcov 6; ouTw; iyovzbi^, otoj [xsv r, xipob !; 624 l^- Q"a; cuiii ila se liabcant, si quis cor ad
irpb?KiJptov, Ttw [icO' Vijjtdiv, xa\ rpoaxuvtujiEv Tf,v Duiiiiiiuiii liabel, nobiscuiii juiigalur ", al(|iic unaiii

jjiJav iv Tot; Tptjt 0;oTr,Ta, [jtr|Oiv Ta~;tvi5TTiTo; 5vo- i" tribiis personis Ucilatcm adoremus, iiullum liii-

(jta TT) liTTpojiTw 0';|ti itpoffdyovTs;, a/li. -za; (j^^ioazt.; niililiiiis iionicii icacccssibili gloiiie Iribuentes, scd

Tou ivb; 0£ou b/ Tot? Tptj\ StaTtavTb; iv tu \ap\jyyi unius Dei iii tribiis pcrsoiils exaltationes semper iii

(fipo-j^cii.^^Hqykp o()5k iJ.iyi9o!;<fJ-jeo); x\ipi(i);ii:-v/ gutture ferciiles "'. Cujiis eniin iie inagniludineiii
elreiv, oti t'j Srrstpov xa't d(5ptaTov, tooj TaUTT) Ta- quidcm naiursc, proptcr iiifinilam et nullis leniiii.is

itstvoTr,Ta £7tstji;o(jisv; "OjTt; 5h dXXoTptu); i^st iiiclusain ipsiiis vim, proiirie dicere possuiniis, qiio
0SOU, xa\ oti TOUTO Ti(Avst -f,v (/.tav xa'i u-kp 7:dvTa landein iiiodo iiisi liuiniliUiicni induccnuis / Qiiis-
ci 6vTa (84) ouitav ei; dvici(iTT,Ta (pOastov, Oau^iaativ, quis auteiii a Deo alienus ei aversus esi, ob eaniqiK!
ei [jt^ TT) ^o(i({)ata T[JtTiOf,asTat, xal t& (iipo? auTou causam, niiani illain rebiisque omiiibus siipcriorcin
(JlETd TO)V dTttlTOV TsOfllSTat, TOVTlpbv OpSTtO(JlivO'J essenliam iu disparcs natiiras dividil, ininim saiie
7tovp,pa; 56S,i\i xapr^bv, xa't vOv xa\ uatspov. fiicril, si iioii ijisc i;lailio divi.hiliir, luiisquc ipsius
(iiu) iiilideliliiis ponaliir ", pravuiii pravie senteiiliie
fructum, el nuiic, el postea percipienlis.
r. nsp't [^sv yip Tou IlaTpo?, ti' xpT) xa't XEystv, ou C X. Ac de Patre (luidein, qiiid dicere iieccsse csi.
xa'i t6 Ttapi TtdvTtov au7xsxtopT)x6.; (fstSsaOai (85) cni uno coiisensii oinncs, naturalibiis aiiiini nolioiii-
tatc tfustxat; ivvoiat; 7tpoxaTStXTip.[Aiv(ov (80); Et bus cdocli alqiic iiiiiiiiti, parciiut? QiiiMiqiiaiii eliaiii

xa\ TTJ; dTt(Jtta; Ti TtptoTa fiViyxato, TtptJito; Tp.r,Os'tj primas igiiomiDi;c lulit, iilpole qui priuius in Coniim
el; 'AYaGbv xal ATKJttoupyiv (87) Ttapi Tf)j dp/aia^xat- et Opificem a priscis novaloribus dissectus est. De
V0T0(Jiia;. nsp\ ok Tou riou, xa^l tou dyiouIIvEu^jtaTO?, Filio auicm et Spirilii saiicto, vidcte qiiaui siiii|ili-

cxoTtsiTs ii); dTt/,105 xa\ auvT!j[jt(D; StaXs^(i)(j.sOa . Et citer el breviler disseraiuiis. Si qiiis lioruin alti'r-
(liv Tt? 'iyo: tout(j)V Tt Xivsiv (88) TpsTtTOv f; dXXoto)- utrum, vcl conversioni aiii niiilaiioni subesse, vel iii

tV;, fi Xp6'iM, y\ T(5toi), t) 6uva;jist, f^ Evspysia (jts- ieiii|)oris, aui luci, :iui potcniiiT-, aut operationis
tpotJ(itsvov, f) oCi (fuatxii)? dyaOiv, t] oux a'JToxivr,Tov, nicnsuram cadcre, vel iion naliira bonum, vel non
f\ oOx auTs^oOatov, ^ '/.stToupybv, t^ Oijivtooiv, t) tpoCoO- pcr sc movcri, vcl arbitrii lilicrlate carcre, vel iiii-

(jtevov, ij ^XsuOspoOp.svov , i^ oO (iuvapiO[jioO[jtivov iiislniin, vcl diviiia; kiudis caiilorein, vcl iiicliicnlcm
SstxvOTO) toOto, xa\ f)(Jtst; aTip^o^ytsv , auvooOXojv vel libertaie doiialum, vel noii sinuil cum Patre iiu-
asiiwCzT-: oo?a;o(j.£vot, si xa'i Osov CT)[itoOij.:Oa. Ei D ineralum, dicere polesl ; lioc oslendat, et acquiesce

Psal. cxiix, G. "' Luc. xii, IG.

(70) "A.-n}fTr}Tcii. Cnisl. 1, 6tf,pT;Tat C); st;


st Tpta (81) Xa6s.UiariK7\c:. DuoRegg. el Comb., SaSeX-
^x-.;uXa xa'i dXX^itpta TsuvsaOaf
^x-fuXa TS(xvsaOaf « Noii
iSoii ila iiilcr
ii se "«' Xtavf,^.
iliriniiiniur, iil in lics divcrsas ali|iie alienas divi- (S"2) Ts.Mdc:. Coisl. 1 et Coiiib., Ttavts/.to?.
(l.iiiiiir uiitiiras. j I:i iioiiuiillis, d:tf,pr,Ta:. (85) /Tptc (^sdr. Iii noniiullis, 7t,oo? t5iv 0s(5v.
(80) .l/;(r£ cvTUQ ixrTirbjTcit, clc Mciiipe, osa^to- (8i) Ta vrTct. ILcc dcsiiiil in Kcg. a.
liia, 1 (louiiniitio, i id est, i iialura diviiia, > seu, (85) ^'slSscrOut. Ucg. ;i, Coisl. 1 et Coinb., (fei-
« essciilia. » Sic etiiini ad iiatiiiaui (iiviuaiii, rele- ostat.
sunt scqiientia vcrba, Ivtxtotipa, ct d-.fOovo)-
reiiila
(80) npci!aTSiJr)^}iirb)r. Iu nnnniillis, f,TTT)[jii
TSpa. ISon beiic Dilliiis nti pcrsonas rcferl, ijii.c de vojv, < victi. 1
iKilura, seii essciiti:i diviiKi intclligcuda iiKiiiilcsliiin (87) Eii; 'AyuOcr X/^jiicvf-or. > lii Boiuiin
xc/i
est; aiipie etiiiiu, iil ila iiitclligautiir, saiia postii- cl Opiliceiii. » Diio velcres lucrelici, iua-
priiiiipiii
lal iheologia. Sic eiiiui locuin verlit : « Nec il:i in xiiiic iMiircionilic, conslitiicbiint, altcrum « boiiuni, >
.ircliiui redacti, iil iii iin;ini pcr-ionain ini:liid:iiitiir, alleriim < iiijiluiii. > l'cr « iiiiiliiin, > rcruin eUet^to-
el circiimscribaiiliir . . . scd iit niiigis singiilaies rciii, 6r,[jttoupY(iv, inlclligcliaiil.
Miiil, quani ca, qu:e in divisiuucm oiniiino cadiini, (88) .\sxsir. Sic plures codd. el quideiu meliori?
iia ri.:sus copiosiorcs suiil, quani ca, qiuc inoisus not.c. Iii ediii.?, Xivot.
bingularia siint. >
«51 S. CUECOUIl TIIEOLOGI
nius, nosqiie conseivoniin gloria cl dignilale lioiin- A 5^ Ttdvta oaa exji A Ilaxf.p, toO Tiou Eaxt, 7i)>f|V XTij
rari fereiinis, Dci iicet j.icliirani laciaiiiiis. .\l si, aiT;a?(89)- Kavra 6k Ssa toO YioO, xat toO IIveO-
quidquid Paler liMbei, idem, pi\eier caiisain, Filii (i.a^:o?, TiJvr^v tii? uIot-qtoc, xa'i xtov oaa fftofiaTtxtJJ?
esl; quidquid ileni Filius liaLet, ideni quoque Spi- r£pl auToO X^YSxat 6ti t6v ef^iv avOptoT:ov(90), xal
rilus sancli csi, priticr (iliailonoin, eaqiie oinoia, TT]v e|JiT)v aojTTipiav, tva ~h k[i.h\i XaSwv, x6 Jauxou
(pi^c corporea raiiDne ilo co pncdicaiilnr, pniplor nie XapETr,Tat oi3t t?,,; xaivr,; (ivaxpdasi!)? •
icausaaSe
Iioinincni, incainqiie salnlein, ul, qnoii inciini ural, itapaXTipouvTci; 6<]il foOv, S) aOtpt(JTa't XEVtJjv (Jtj-
(91)
.'iccipieiis quoil siiuiii csl, iiiilii per novaiii lianc ciiiii- [idxtijv, auTou TTirTiivTtjjv . Ka\ '6ja xf d7ioOvf|5xST£,
niistionem largialnr; taiKlcin aliquaiido iiugari de- oixo? 'lapaT]X, 'tv' ey. t^? rpatpfis ujjtd; 65uptu[jLat
siiiile, inaniuin vcrliDruin ac slalini cadenliiini ai lilices. Et quare, ut ex Scriplura vos depiorein,
nioriemini, doiiiiis Krael •" ?

XI. Ipse eqnidcin, ei Vcrlii ap|)pll.ilioncs lol scili- lA'. 'fij E-j^fOYE ai6o0;j.at jjikv xa; xoO AiJyou Tipoci-

cei lamque inagnas cl siibliiiics, $25 et quae dae- T]yop!a; , xoaauTa? xs oijaa^ , xal ouTtj); utJ/TiXds

nionilius eiiaiii pudorem incusserunl, revereor. Rc- ,, xa\ jjt£YdXac, Stj xa't 6a([Jiov£f EVETpd-rrTjsav •
aiooO-
vereor eliani Spirilus sancli icqnalitalem ; ac coii- [13.: 51 xfjV 6|jiOTt|Jitav toO IIvEujjtaxos" cfo6ou[jiat 5^
sliliUam in cos, qul blaspliemis verbis eiim iiiipe- TT]v t'opfj(iivr|V d-r£tXf|V xot;; ei? a.\jxh pXa(T(f)T;[jtouTt.
tiint ", comminalionem perlimesco. Ulasplicmia l!Xa(j9Ti[j.!a 6:, oux i\ OEoXoyia, x6 6k dXXoxptoOv zr^q
porro esi, iioii tlieologia, ei divinitatem auferre. In Ozi-T^xoi. Ka\ Tr,pT)Tdov EVTaOOa, oxt t6 [x^v pXaitfrp
quo illud observandum, quod is, qui blaspliemis vo- [jtou[jtsvov, 6 Kupto;^v x6 5h sx6txou[j.svov, t6 IIvsO-
cilius iiicessebatiir, Dominns eral; is aulem, qiii pia t6 dytov, 6f,Xov di? Kupto?. 0'J t;/cpio(92) d^.fto-
vindicabalur, Spiritiis sancliis, procul dubio iit Do- TtSTo; sivat [jiSTd zh (fioTta[jLa, Tiapaxapdiatov xs
miiius. r^on sustineo, posl illiiminaiionem lucis e.t- xtov xptiov. ei; St psSditxtafjtat, xal 6vxw? (95) ivxa-
pers esse, quidpiain trium in qme baplizatus siiin, ^TJvat xio u6aTt, o'jx sig dvaY^vvTjatv, dX)/ ei^vixpto-
adulterans, ac vere in aquis sepeliri, non ad rege- aiV TSXEtO'j[JL£VO?
neratioiiein, sed ad niortem iiiiiialus.

XII. Audacius aliquid proloquar, o Trinitas ; ac IB'. ToX[JnJJ Tt tpO^Y^aaOat, lo Tptd? •


y.a\ au^yyvtij-

lemeritati vciiia detiir ; nani de aniinae saliiie peri- [jtri TT) dTtovoiof itsp"! tj/uxtif Y^P ^ xiv6uvo;. EixiLv
culuin esi. Dei quoqiie ipse sum imago, snpernae sci- Ei[jtt xa\ auTi; ©soO, xf|? Svto 66515?, si xa^ xdTW
licel glori*, licet Iiumi positus. Non adducor ut C TiOst[jtat. Ou nsiOofiat t(o 6[j.0T![j.to atoJsoOat. Ei ^t)

credaii), niilii ab aquali saluleni alTerri. Si Spirilns Q^hq t6 IIvEO[jia t6 tXYtov, OEtoTf,Tto TiptoTOv (94-), xa>
sanctiis Dcus noii cst, Deus priiis elliciatnr, alqiie outoj Osouxto [is t6v 6[jt6Tt[xov. PVuv al -ziq t) drdxTi
ita deniuni nic, leqiialein suuni, Dcum efliciat. Al x^; l6.(i\.zoq, [laXXov 6k, xtov 6i66vTiov x^ijv )(,&p\.y, tb?

nunc, qnoebccc gralia-imposlura csl.velcoriim poliiis, sis (!)s6v TTtaTsOiat, xa't dvsXOstv dOsov; S"a)o xa6-
qui gratiain tribuiint, velut in Deiim credere, et Deo o[j.oXoY^aat, xa\dXXo 6t6daxEa0ai ; ot'at TiiJv X^ytov a'
tirbalnin recodere ? Aliud professum esiC, et aliud xXo7ra't (95) xa\ d^^dTat, 6t' dXXr,; JptoTf^aEOJC xa'*

doceri? Quales furliv;c verlioruin fraudes, per aliam 6[j.oXoY!aj, si; dXXo tfspouaat (90) ; Oi'[jiot Tf,? Xa[jt-

interrogationem el confessioiiein, alio ferciites? Me 7:p6Tr|TO;, si [ASTd t6v Xouxp6v |jL£[ji6Xdvto[iat, si

niiserum splciidoris biijus iiomine, si post lavacrum Xa[jL7rpoTspou; opto xoij; oIjtto) xsxaOapfjisvoui;, ei xj)

niger cllectus sum, si eos qui nonduin purgali suiit,' ToO paTtTtaTou xaxo^o^iqt xu6E'J0[Jiat (97), ei fTjxu)

splendidiores ceriio, si per pravam initiatoris mei nvsO[;.a xpstTTOv, xa't oux supiaxtol A6; [jtot Xou-
doctriiiam, lanquam lalis quibusdain deludor, si Tp6v 6s'JTSpov, xa't Tsp^t toO -iiptoTou xaxtT)? ^'jv6r,aov.

prsesiaivliorem Spiritum qusero, nec invenio. Da milii T! [jtot ^Oovsts Tf,(,- TEXsiac dvaYsvvTiasoj? ; t! (jts

alterum lavacriim, ac luni de priore inalc cogita. rotstc, vaov oVTa tou nvs'J[j.aTo; 0')? 0soO, xaTotxr,-
Qiiid mibi perfeclam regeiieratioiiem invides? Qiiid D TT]ptov XTta[jiaTO.; ; t! x6 [jiev Tt(j.a; Ttov i(j.tov (98),
ine, cnin Spiiiius, tanquain Dei, tenipluni sim ", rei 7I 01 dTt[idjEt; xaxto; 0E6Tr,Ti 6tatxtov, 'iv' i[xo\ te-
crcala; doiiiiciliuiii facis? Quid ea, qua; iiiea sunl, [xrfi (99) t6 yapn^xa, [j.d).),ov 6k, auT6v 'e.[i.l xto x^-
parlini bniiure, parliiii igiioniinia alliiis, niabiin te p!a;j:axt (1); "H t6 7:dv Tiixr,aov, i> xatvt(2) OsoXoye,

'» Ezecli. xviii, 51. " Mattli. xii, 51. " I Cnr. vi, 19.

(89) n.Vqr -?i(; uizUir. (^iisl. 1, aliiipic iion paii- (97) F.i Tfj rt r fia.tTKTtci' nuicc^Ci^.iii. xi'Ci-:vo-
ci, r^i.r;-! •:?,; ci';z'j-nfl'\.o.q, i praMer iiigeiieraliuiicm > (lai . IIsc iii melinris iioUc codii ilms proxiiiie legiin-
tjiind sriliiel, < soliis » si> sit. > tui posl [i;[jtsXdvto[j.at.

(90) 4(a zir ijiLr iirOiibjaor. i Proptcr ineiiin (9^) i'l Tv fiir Tijiat; Tii>r ijioiv. Sic Kegg. a, bni
lioinincm. > propler iialuram linniaiiain
Id rsl, I (Jiiid ea, (|iia; iiica suiil, > < ((ii.is rolo Tii-
id est.
quain assuiiipsil, cl quain milii coiiimuiiical , faclns nilalis perMinas, > iil recic Elias, ac i(ise lexius
lllllllO. |i(isliilal, I (lariim liuiiore, > ele. Ilill. i Uuid iiie,

(91) Kerihr. Diio Uegg., /.iivcjv, c iiovoruiii. > |i'.trlim, > ele. Iii ed., t! t6 (jiIv Tt(jia, etc
(92) </'^/o). Conib. addit, oi. (99) r/yfj/t.'. Sic Kegg., bm, liu. 'in ed., OiXr,?,
(95) Ka) i'rT(,jc,. Heg., (,ypr., xa't ouio)?. « velis. I

(9i) II(CoTir. Coiiib., T.^Jj-.zrjV). (1) Ti/y x"/ ''"/'«''• ^"' pliirCi codd. Iii ed., x^
(9o) k.lr..iai. Itillins legil, •::"/,oxaI, Ct vcrtil : Xap!j[jiaTt.
fjyuales verlioruni iirxns et caplioncs. > {i) ''U xairi. ^'Iiircs Ilfgg , a iiqncoplinuT iiolae,

('jGj >l>ifOicai. Ueg. d, Cf^piaOa.. ei Elias, il)xsve, 1 vaiie. »


253 OKATIO XXXIV. - \N yECYPTIORUM ADVENTU.M 284
i) th tc3v iTfjjiadov, Iva, xav ajsSf,;, liXXi SEauToj A (liviiiilati .•irliiliimi prifbcns , iil inilii l)a|ilisiiiiMii,

Y£ iY/j\o'jl)ni f,;, [ii^ x^oiviov avijdi? 9'J!iiv 4ii.iiTt- vel iiie i|isiiiii |iiiliiis pcr l)a|ilisiiiuiii, scccs' Aiit
[Jkov {~). loliiiii lioiiorc prosequcrc, o iiovc llicolci-c, aiil lo-

liiiii spcriic, iil, ctiaiiisi inipiiis sis, liiii lanieii i|isc coiistcs, iialurain liuiiorc |)arcin liaiiili|iiaipiaiii dis-

pari moiln evpenilcns.


IP. KctfaXaiov ol toO Xiyou •
Metjc tujv yi(jrj\i- XIII. Sil aiilcin lioc oralionis eapnl ;
626 (livinain

fi\,u. (4) S6raTov, juvayivTUv zi.i x^ii^ lr;i6xr^xa.i zl% gloriain ciiiii scrapliinis praiiiica, (pii lics s.iik lilalis
''
(xtav xuptoTT,-:a, xa\ -uoio^jtov ::apa8:ixvuvTiov t?,? in unani (loiiiiiialionein conlraliiiiil, piiiiiaiiKine

TTpdjTT)? ouaiaj, oaov u-avot-j-ouai Tot^ (fiXoiTivot; ai cssenliain liacieniis inilicaiil, (iiialciius cani s:iiili(i-

TtT^puYE?. MsTi Aa6\8 ifdJTliOTjTt, r.ph^ zh ifCyq Xe- sis lioiniriibus corum al* pauliilnin a|ieriiiiit. Illuini-

YovTo;- '£>• np pwr/ (Toi; d\j-6jie.(la pox^, oTov Coi-ip iiarc cuin Daviilo, (pii sic luincn allni|iiiiur: lii lu-

£V Ttp nvi'J[jiaTt Tiv VWv ou Ti' Sv yivotTO TT]),au- miiie luo viilebiinus limcn ", lioc esl iii Siiirilii Fi-
j-iaTspov; MjTi 'Itoavvou ppovTT]aov, tou utoij t^; liiiiii : qiio (juiil ful;;i(liiis csse possit? Cuiii Jnaniio

PpOVTTJ^, [JlT,0b; 7I£p\ 0£oij TaTt£tviv T-|/(ilV, [jir,6' o-izh illo, lonilrui lilio '", iiilona, iiiliil de Deo aljjecliiiii

YT)j, dXX' u'yTi),?jv xa"t [iSTiwpov {t'jv ev ap/Ti ti nc lcrrciium insonans, sed excclsum ct suljliiiie

KvTa, xa\ irp^j^ t^jv (-liiv ovTa, xa\ Qsiv Myov, 0i?/v
'
(iicuipe Verliiim illiiil, ([iiod iii principio eral , ct
'",
l-tvtoaxiov, xa't f>;f.v ii"/,r,0iv'jv i^ aXr/Jivou IlaTpuj, apiid Deuui eral, ct Deus crat Deuiii agiioscciis,

dXX' ou auvSouXov ayaOJiv, utou iTpoTr,Yopt'a [Jtivri (.">) cl Deiini verum cx Palrc vcro, non autcui cdiiserviiiM

T£Tt[jtr,[jtivov •
xa't zhy SX,Xov IlapaxXTiTOv, OTjXaOTj Ijoniiin, solo Filii noinine ornatuiii : aiipie aliiim Ta-
(iXXov Tou XiYovTO? • 0£ou 6^ (6) 6 A(iYo?) •
xat OTav raclctiim, alinm, inqiiam, ab eo qui loquclialur ; Dci
(XiV, '£)-(JJ xa) d naziip 'iv icrjwr, (ivaYi.v(oaxT]? (7), porro Veibiim loqucbatiir) ; cauique r.iliiiiicin iiiiens

t6 auvacf ^c tt,? oua(a; ^vo~Tpt^rj[ji£Vo; •


oTav 8i iil ciiiii illa legis : Ego el Pnler unmn suinus ", cs-

/J/;c>c at!Ti%' e.lsvadjiEOa, xal f(ori}r jcap' avrio sentia; coiijunclionein libi ob ocuUis iiropiuias : cuiii

nctricrdjiEOa, zh 8tTipr,[jt£Vov T(7jv uzoaTdaEOjv XoYt- auleui ilbi : Ail cuni vciiiemus, et munsionem apud
?(5[jt£Vo;^ oTav 5c, t'j IlaTp^jj, xa^l Vtou , xat dYtou euin faeiemus'", iicrsoiuiriim disiinclionein cogiles:

nv£U[jtaTO^ 5vo[JLa, Ti,; Tp£t; i6t(5Tr|Ta;. cnni vero Palris, el Filii, et Sjiirilus sancli no-

nieii", trcs |iro|iiielalcs siiccus.


lA'. MzTi Aouxa £[J.~v£uaOT]Tt, Tat; ripi^sai Ttov XIV. Cuni Liica diviniuis affl.ire , aposloloriim
d7ToaT()"Atov TTpoao[jitXtiiv. Tt [jt£Ta "Avavtou TaTTT] •aol\ Acla legcns. Quid le Aiiaiiia;S:ipbira:que''° adjungis,
ia7t(f£t'pa? Tojv xatv(jjv(8) voa^taTtov (£t Y£ xatv'jv(9) r uovis illis peciinia! furibus? (nova elcnini liaud dii-
(tjtujj fj Tcov iotojv xXo-T)), xa't TaijTa voa'.pt^(j[Ji£VO?, bie esl propriaium rerum siibrcpiio), iilquc noii pe-

ojx dpYupiov, o'J5' liXXo Tt Ttijv £'jT£Xtov xa'i [jiixpojv, cuniaiu, aiit aliiid qiiitlpiam le\e el exigui preiii sii-

oTov Y^^oJaaav ypuaiiv, i^ (J/tXT;v(IO), i) 8(8pa/ij.ov, co^ su4-rans, iil liiigiiam aureani, paludanienliim, aul
TTOTE aTpaTitoTT,; d-"/,T,3T05, d"/,X' a'JTT;v -/.XiTTTtuv 0£(5- didrachma, iit qiiondam avarus iiiiles "', sed i|isani

TTjTa, xa'i t{/£u6'5[j.£vo:, cjx avOptoTtov, dXXi 0£6v, diviiiilalcm subripien.s, ac Dco nnn liomini meiilieiis,
£Tt£p lf,xouaa; ; T( ; Mr,8k ttjv E^oua^av otSfj tou ut Scripliir:e verbis iilar "^ Qiiid? Ne ijisain qiiiileiii
IIv£u[J.aTo,;, £(p" .j'j; OiXEt, xa't •^,v(xa, xa'i oaov Ttviov- revererisSpiriluspolesl;itcm, qiii, iii qiios, el i|u:iiiil(i,

To?; 'E7tioTi[/:£r tot; TtEp'! Kopvf,Xtov •:tp^ Tou pa7tT(- cl qiiantuni viilt spirat*^?.\d Coriicliiiiii ante b;i'

oiJLaTO?, IxhXrjic, [c£t4 -zh ^d7tTta[jta5ta Ttov dTtocTiXtov. piismum accedil ; ad alios, aposlolorum opera.
"flaT£ d[JL-.pOTiptoO£V, gxT£tl)V £7tt',fOtTa(ll) SEattOTl- post baplisinuni *''. Ila utriii(|ne, iiempecl exco quoJ
xtiig, dXX' ou SouXixtoj, xa\ iZ, uiv £7ttjT]T£tTat Ttprj? lierili, nou auiem scrvili niodo accedit, el ex co (|uoil

Tr,v TcXEttoatv, Tr,v 0£6Tr,Ta [jtapTup£taOat to'j nv£'j- ad baptisiiiiiiu omnibus numeris absolveiidiim rcqiii-

p.aTOC riiiir, Spiriliis sancti divinilas leslala relin(|iiiliir.

lE'. IM£Ti na'JXou 0£oXi-,''r,aov, to'j Ttpl^ zcjho^i oj- XV. Cuiii Paiilo dc rebiis (livinis dissere, eum dlo,

paviv dvaxOivTOi;^ Ttotk \).hi auvapiO[j:o'jvTo? Ti? D inquam,quiadlerliumcoeluiii eveclus est " ;
quinon-
tpEt? uTtoaTia£ti;, v.A touto ivT)XXaY(J.ivti);, o'J T£Tr,- nnnqiiamlrcf 627 persoiiasconiiumcrat,idqiicv;irie,
pr,!j.£Vto^ Tat? Ta^Eat, 7tpoaptO[j:0'jvTo;, ivaptO[xo'JV- ncc iiouiiniim onliiie servato, sed camdeni pcrboiiaui

" Isa. VI, 3. " Psal. xxxv, 10. " Marc. iii. 17. ''«
Joan. i, 1. " Joan. \, ."0. " .loan. xiv, aS
" Mailh. xxviii, 19. "> Acl, V, 1 el seqq. " Jos. vii, 21. «2 AcI. v, 4. »' Joaii. iii, 8.
«'*
Aci. x, 44;
XIX, 2. " II Cor. XII, 2.
(10) TiJiir. In (inibusdam, t^iXXtov, vcl
<l>ijcTtr dfi(jTi(ici\ Sic Rcg. n, bii, Coisl. 1, (iiXtov,
(3)
C.omb., elc. Iii quibnsdam, laoTCJtov. Iiicd.,datij- IaVmillam, i qua voce usi suiil LXX Iuler|ireles,
[jiaTov, « corporis expertem. > Job XL, 21. Veruni Ideo conslare debel, (J-tXy, vc-
(4) Xapoveift. In quibiisdam, et iii Isaia m, 2, ram esse leclioncni, qnnd Gregorius nolal lurliiiii
CEpa'f([ji,. Acban, qiii ruialns csl 'J-tXT)v TtoixtXr^v, « vesteni v:t-

(5) A/cVt). Addiinledili, Tt, quod in pluribus Regg. riaiii, t a|uid Scpluagiula,*Josue vii, 21.
ut lcgitiir
non legiliir • ideoque illud deleviiniis. Qnod aiilcm Tlicodoretus aToXf,v, « vesiem, » iuler-
(6) 0£or» te. Sic Ires liegg. Deesi 6i, in ed. prelaliir, Cyrilliis esse vult, aTpaTicoTixr,v ato"Afjv,
'Arayirotc^ifr. Kcg. bin, dvaY'.v(oax£t?. < paliidameiiliiui. » Viilgata, « p;illiuiii cocciueum. >
(7)
7T,ooa£7t'.9oiTa, superve-
(8) Karroir. lii i|uibiisilani, x£'/(Tjv.
i;'Hiili., i
(11) 'Eni-^oirCt.
(9l Kaircr. Iii uoniiullis, x£'j6v. liil. >
2:,. S. CHIiGOKl! TlIEOLOGi 'i">G

(iiitic prar.iiineiniis, iiiiiic c 'iiiHiiiii'r;\iis, miiic siib- A TO,-, uTraf/iOiK/jv-o^ zh aWj. "Iva -f; Ar,>.cujr, (12)
immer.ins. Qudisiini lioc ? Neiiipe iil ii;iliii\i; iiM|ii;ili- TY^v t(joTCiJ.fav tf,? (fuTEco;. IIoxl Se zww tpidiv (jie-
t;Ueni osieiiil;il : iionii iii;iiii cli;iiii liiiiiii, iiilenliiiii tox; ol xiviov (13), t] xivbg, w? iii:op,£vou
;j.vr,;/ivou-
iliionim, aul uiiins meiiiionoin facil, laiiqiiani vi.le- rravTco; toO XsETtovxo; xa\ toxe |jl£v ttjv JvEpYEiov

licet rcliqua; persoiia: simiil soqiianliir : iiiqiie eliam Toj &zo\J Tco nvEuiAaxi 5tS(jvxo?, (l)s ouSkv Sia(fipov-
.nliiHiolies, Dei operaiioneiii Spiiitni iribiiil *",
TOxk
iii xo,-- Ss, dtvxl xou nv£u,aaxo;, xtv XpiiTiv km-
iiiilla iii ro iliverso; aliqiiolies aiileni riirsiiiii pro (fipovxos' y-at Sts y.bj Siaipsi xa? UTiojxtiasi?, bIi;
Spiiilii Clirisliini iiirert"": cl quiileni, cnni pcrso- &edi;, /.iYovTO?, i^ ov rk narTa{\^), H.aHi^i.Biq
ii;is ilisliiigiiil, liis verbis ulilur: Uiius Deus, ex quo ciuTdr- xal Kvpiot;
£(C sTc; 'Ii}crouQ XpicTtd^, Si''
oinmii, cl nos in ipsiim unus Dominus Jesus
; el Cliii- cu rii navza, Ka\ imeiq SC ahxou. "Ox: o\ auviiY^t
slus, per qitem oinnia, ei nos per ipsum "». Ciiiii an- Tf,v fitav OcOxiqTa' oxi \% auxou, xa"t St' auxoij, xal
lem iiiiaiii Deilalcm colligil, ila Idniiitur Quiri ex £i? auTov ravTa,
:
xJt Sr,XaST] Stdt Tou iy'^" Ilveu^jia-
iVso, et per ipsuiii, el :n iisuin oinnia *% niniinini To?, (I)? TxoXXaxou SsixvuTai tti? rpatpi]?. Auxco \
per Spiriium saiiclum, iii imiliis Scriplurae locis de- SS£a z\z Tou? aioJvai; tcov attuvtov (15). 'A[;.f|V.
iiionsiraiiir. Ipsi gloria in sa?cula saEciilorum. .Ameii. 15

«' Cor. \ii, II,


I Roiii. VIII, 9 seijq. I Cor . Mii, C. "' Roin. XI, 3C,

H'!) "Ira tI ; in-icocrxi. Conib., "Uoi ST^ihnr^. Dcesl Ta, in ed.


13) /7ore (^e rfrcor. Sic Ucg., C.ypr. ei Coiiib. (15) AcTM )( Bi^a eiq rouc; alCovaq rijyr alili-
Iii cil r.rj-l 0-
, -:c")V. rcoj-.Siu Ueg. bm, aliique. Iii ed., AutiT) ^t o(5|a, si;
(li) Tii .Tacrn. Sic Ueg. ei Colb. pliires, elc. atdivac.

MONITUM IN ORATIONEM XXXV.

Profecdis e .\Iaceclonia Theoilosius M.ngnus, Conslantinopolim venit seplimo Kalen-


I.
d.i^ DGcembris
aiini 380. Hiiiiin post, ejectis li<orelicis singnlns quasiine regisB urbis ,

ecclesias Calholicis resliluil. Tanlo heneficio pcrinnti Constantinojiolilaiii cives, ac reli-


giosa exsullantes IfPtitia, imperatoris pietatem et gloriam aiJ roolos usque eveluint. Grego-
rius ipse, iit par erat, publici gaudii se quoque parlicipcm prccbeiis grati orga Deum ,

animi, hac brevi oralione, specimina dedit. Celebrabatiir hac die qiiajdam luartyruiTi
iestivitas, Hinc Gregorius l)oo grati.is agil, et aiiditoribus gralulalur, quod, non ad arma
niovenila, sed ad feslum agilandum, prompti el alacrcs convcnerint. Inoiiinalum istud
rairaculum marlyrum patrociniis ascribil.(( marlyres,» inquil (or. xxxv, n. 1),« vestruia
lioc cerlamen est. Vos ingeiis bellum conlecistis', sat scio. Hasc sudores vestri pivTStiie-
runt, » etc. Deinde haeroticos exliibcl, velut nncturnas aves , quee, lucis serciiitatem
fugicnlcs, sese iii tenebrarum latibula recipiunt. Tum ad calamitales quas aiino pnTcedenli
ab ipsis iiaerelicis perpessi fuerant, Iransit oralor. I.uctuosum illud lempus nativis (luidem,
sed atris ac tenebricosis, ut ita dicam, elnquenliae coloribus cxprimit. At statim oculos a
tam injucunda pictura retrahit, ne lanl.e festivitatis dies liac Uebiii el coliginosa imagine
contnmiiietur alque rursus ad exsullantis animi motus auditores revocal.
;

II. Putavil Leiivenklaius hanc orationem habilam fuisse suli initium imperii Theodosii,
eoipie lempore quo Theologus non ita prideiu ConsJanlinopolim adveneral. Verum errat
vir doctus. Orationis inilium et linis, imo tola ipsa oratio ei adversatur. Dictam credimus
cuiii Tillemonlio (IG), septiiuo, vel (laulo post, Kalendas Decenibris anni380, i|uo tiiuporo
rcstitulie sunt Catlioiicis ecclesi.T. Ea est eliam oratio, (jUfe prima in majori nc sacralis-
sima S. Sopliiic ecclcsia pronunliata cst. Hanc primus vertit et Latine ianlum edidit Leu-
venklaiiis anno lo"l. lihcerplam admonet ex vetuslissimo liliro, (jui Choniat;e Acumiuali
historici manu exai'atus erai. Hac or;ilione, non ex Leiivenklaii, scd ex Billii iiiterprela-
tione, aiicla est editio Latina Ciregorii, qiiio anno 158.'J, Chalardi et Cenebrardi curis,
jirodiit. Mont.-icutius vero piimus esl qui tianscriptam e bibliolhcca illustrissimi comilis
|ialatini cloctoris, etcuin altero ibidem exeinplari a Georgio Linglcshomio collalam, Grasco
laiilum viilgavit anno IGIO. I'utat Rlontacutius iianc, noii lam oralionem, (luain oiationis
fragriicntuni ossc. Ou;o seiitenlia forsan non oniiiino contemncnda videri potcst. Absit
taiueii, ut eam ciim iionnullis habeamus, voliit quoddam fragmentum ox ali(|ua S. Chry-
sostomi oratione decerptum. N;im, iit ait Lcuvenklaiiis (17), essc geriiiaiium huuc ((

Ttieologi noslri felum proiiunli;iro dubitaverit nemo , »i dictionis inodo charactercm


inlucatur. » Sic etiain censel doctissimus TiDeniontius. Et cerlo, iil obscrvant cruditi,
qu(e in iiac 'oralione tractanlur, 629 nullalenus Ctirysostomi, sed Giegorii tciupoi ibus
cximio consonanl. Etciiim Thcolooiis e;i(icm Inc (lcscribit qii;o Curminc dc vila siui ot
alibi [lossiin lcguniur.

(10) Toiii. IX, pag. 7-28. {\~) Moidl.in /unii uiiilidiieni.


"257 OIIATIO XXXV. — DE MAUTYUIIillS tr.s

Aoroi AE OllATIO XXXV".


EIq tovq jicifTvfCK;:, «al xarii 'Afsiarotr. A Ih' luarltirihus. ct iiilcer.sus Arinmis

A. T£ xojoutov ea-iv eiTtciv, Ssov xotj 6!f0aXiJLO[b I. Qiiiil l;iiiliiiii (licl potest, (|nanliiiii ociilis iisin -

redpEatt pX'^5i£tv ; Tt^ 61 Xoyoj (18) xwv 9atvoiJi.£vwv pare liccl? Quienain autcin oralio, (iiiii liis buiii'<

AyoOiov taoi-aato?; '15o"j •rcp^xsttat tot; 6'-f0a>,iAot; (]iia; conspicimns, coniparari potesi'? Lii oeulis iio-

fjijLtovib aTitaTOiJiJtevov Oiajjia, 3 xal (19) i3:tv [jt^v siris increillliile proponilur spcciaculuni, (|iio(I sa-po
noX/.dy.t? r,0?d;AiOa, xp£t~ov Sk t;v ij xai' euxrjv t?j (|iii(leni videre o|ilaviniiis , e\peliliini aiilein , vola
TioOoujjievov. lldXtv iV-aOOa jiapTuptov ttiJiaV, 7:o/,'jv iliioqiie exccilit. lllc riirsiis ilererliir niarlyribiis lio-

Vjoij tJv Tpb toOtou ypivov diJtsXiqOstaaf itdXtv Ispuiiv iKir, (jiii loiigo jani leinporis spalio neglectus crat;

t);oiJ cuvSpoijtar TtdXtv xopodTasfat xa't TravniYupitg riirsiis Dei s;iccr(loiiim conciirsiis ; nirsus tripu(li;i

Tc/iuiJtaTtxat. '0 auXXoYo; raXudvOpco-o; iopTdJciv, ct spiritiialcs celeliritales. Fre^juciis liic conveiiliis,

ou-/ iTtXoio.axitv TTpoOuijiouiJ.ivoi;. "ii tou OauiJ.aTO,;' iioii ad aniia niovenda, scd ad diein fesliiin agit;iii-

epiiTTTat Tiov )(StpiI)V Ti o-Xa, XsXuTat f] TapdTa^t;, (luni proiiipliis ac paratns esl. iiigeiis iiiiraciilu;ii !

iijicXstTai 6 TciXsiJLOi;. Oux eti al cptova\ Ttov dXaXa- Aniia e manibiis projecla siiiii , soliita est acies

CivTijjv dxouovTaf dvTt os toutiov 5opTa\, xa^cu^po- belli cura abjicitiir. INon jam ainplius ululanliu;ii

auvat, xa\ £tpr^vixa"t Ouitr|0:at Tr;v toXiv Traaav tte- C voces audiiiiiliir ; contra vero , fcjta, ei gaudia , cl

ptxopsuouaf Tr,v TidXat {iiV ouaav Ttjjv iJ.apTupiov paciiicoe aniiuoiiiiii jiiciiiidiliites toiain civilalcu! ,

iirjT^pa, otXuv 51 tSv iv Tto ixlaio xp6vov, aiJ.otpov veliit institiito clioro, aiiibiiint : liaiic , iiKiuaiii,

YEV0iJt;vr|V T?,; l7t't T&tj TiXvot; TtjjiTi?. 'AXXa vuv (|u;e oliin niartyrum pareiis erat, veniin diutnrnc
dT:ix£i -dvTa xal Ttsptjacuit, xaOto? tftiatv d 'jV-6- iiilerea tempore, eo lionore, qnem cx filils eapiebal,

aToXoc. xa\ outoj 6 orbata. At iiiinc, ut Aposlidi verbis utar, oniiii;(


EJY£, (i) iJ.dpTup£;- CiJteTepo;

aOXo^- Uixet; vevtxr^xaTS tSv tcoXuv TT^XeiJtov, £u olSa. l.;ibet cl aliiindat '». Liige, o niarlyies; veslriiiii

Movaxal Tauxa xi xaT- boc qiioqiie cerlanien e»t : vos ingeiis belluni coii-
(20) tiov uiXETiptov tSptoTiov
opOioiJLaxa. 'YiJtit; •fiyetpa-e zt\ etprivr) t6 TpoTcatov. feclstis, sat scio. Ibcc qiioqne sudorcs veslri pr;c-

'Vi«,ei; Touj t£p£ac Tou Qeou £-j' iauTou? EtfetXxuaa- siiieruni. Vos paci tropaciim istud erexislis. Vos
aOe. 'l'ijt£tj Tou; /opEUTa? tou dytou IIvEUiJiaTo; tiJj
Del s;icer(lolcs, ad vos ipsos altraxistis. Vos Spi
rlliis saiictl iripiidlaiores l-;uic coiiveiitui pr;ifi'ci
auXXoYto TOUTti) TTposat^aaaOe. "fi 7:6ar)v 7te7t6v6aat ,

Tf;v Jr,iitav, oT? 6 y^pivo^ Trjr ^ti'^? I^'XP' '''''•^ '^'''' "^'^ stis. (iiianlo allecti siiiil daiiiiio, (|uiiiiis vila; leni-

pus ad lioc Ubi|iie spectaculuin iioii |ierlracluiii est,


dtfipxeae OediJ.aTO? , tva twv axuOpojTciJov et? Kiprj^
iit niolesliis ;eniiiiiiisiiiie saturall jiacis bonls fiue-
£"a86vt£^, Ttov dvaOiLv Tr^? £tpf|Vr,? d7t£Xau3£t£V (21)! ,

C leniiir !

B'. Ot/_£Tat ij.£v , xa'i f|tfdvtaTat f] Tf,? atpia£(o; II. Abiil, et delela esl lixresis iiiiposuira, insl;ir

dTtdTr), 0'6v Tt; 6iJ.t/Xrp U7t6 tou dYtou, IIvEUiJiaToc nebiila! ciijiisdaiii, a Spiritu saiicto dlssiiiata. Piira

axeSaaOetaa" xaOapa 51 6tiXaiJL']/£v f] Trji; upfy/ti^ auiein effulsit p.icls screiiitas, ac per eam eiiiicaiit

aiOpta, xa't otayatvovTat xst' auTrjv ol tou daTeto; nrbis slclla;, iii S|ileiidida veritalis luce radiaiites;

ev XaiJ.7tpto Tr,,; dXr,Oeta; tftoTl iJtapiiapuaaovTeg daTi- noii Q30 ""t''i ''C lcnebris atlribula;, sed oiiiiiea

pe?, o-j/l vuXT"t d7toxexXr|pti);jL£vot xa'i axoTio, dXX' iiilerilin liiceiites, veio jnslilkc luiniiie refiilgeiilcs.

f)[ji£po',fStveT; ot 7tdvTej, TtJ) dXrjOtvto (fioT\ Tfj; Sixato- Et quoiiiam, ut ait Apnstoliis, nox pr.-ecessit »', vel

cuvr,? dvaXd[j.',|/avTe?. Ka\ eTretSrj, xaOd <fr,aiv 6 poiiiis oiniiino cvanuit, alqiie diei tuce oinnia bila-
'A7:6aTo),o^, f) vu| 7tpoexoie ,
[j.a),Xov 51, to 7tapd- rt;sciiiil , liigiiiiil qiiidein ferse ,
qu.-e palnila noclu
7:av fi-fdviaTat, Tto 51 cfojT\ (22) Tr,,; fjiJtepa^ artav qiuBiiiiit, ac lii saitiis el si)eliiiic;is se reci|)iuiil , ila

xaTa-fatopuveTat (23), tfeuYei iJiiv Td vuxTov6[jta (2-}) cli.iiii fiigiuiit nyoticoraces hoeretic* siridoreni

Ttov Or,ptcov, xa\ cuVoXauvovTat Ttpi? Tous SpuiJtoij; edeiiics; et ad vcritatis lucem cscciiticntes, aiqiie
xa\ Ti; a^tfjXui-ya;- tfeu"Ouat Sk vuxTepioe,; aipeTixa\ capiiibiis inter se bairenles, in pelrarum scissuriis
Tp'jjouao.t, xa\ Ttpi; t?> ty); dXriOeta? ^to? d[j.C),uco- se conjiciuiil. Pcr liiijiis diel lucciii cessaninl co-
"aTou-ai (25), xa\ £i^ xi; TptovAa; tcov 7:£Tpcov xa- nicss-atoiiiin ac teinulciitoniiii sodalilia. Fures, pa-
»" Philipp. IV, IS. •1 i>„|i,. x!H, 12.
« Alias XLVIU; iiiia? aiuem 7>o er;il. iiiiiie 29. — (22) 7(iJ 5eo-(o-(, etc. nill. < Diei aiilciii bicecuii-
llaliila nxciuilc incnse ISnveiiiliii ;in. 5S0. cla evilaiil. > lliiic Moiilaciiiiiis at « Oiiid Hdliiis :

(18) Tir d.E X6xo<:. Sie Ipgenduiii |iiiIanii!S fiiiii legeiit dlviiiaii! iion possiiiii. » Nosaulein coiiji'i-
Mnnl;iciiliri , (|ii:iiiivjs codice* iiiiidain ct eillii li;i- iiiiis liliiarioriiiii errorcin ebSC, qui i evilaiil, > pio
Leanl, Tt; oiiXoyo;. < euiicaiil, I sciipscniii!.
(i;i| Kcii. liecsl in lieg. bm. (23) "A.-rar xaza-^aidpvrszai. R:'g. bin , xaO'
^2t)j M6ra xcd zavrct. Leuveiiklaiub Ugit ij.6vov. d7:avTa (faiopuv£Ta:. Moiilai ut. ad i!i;irg. Yp. T:dv-
Rl<inl;ic. iiieliiis piitat p.6vcijv. Ta.
(21) Ueg. Inn, dTtiXauiav. Comb.,
'A.Tfr.i<;i-''C-£(sc. J(24) KvxTcrcJfa. Reg. lnii,vuxTtvoiia.
arteXauaeiav. Moiilac. in le.'ilii,d7:eXauaav, ail marg., (23) 'A(i6.lvco3tzcvaai. Moiitac. ';t (.'.omb., J(»,"

li. d7:eXauae;£v, el Iti notis ia. d7:£),aua£t£v iv. CXuc^jTTOuaa;.


2o9 S. GKEGORIl TIIEOLOGI 2C0
rieliim effDissnrcs, pr.TCiloiies, el i. jiiid nliiid iioriis \ taoJovTai, ez\ xecpaXTjv aX),Ti>,(i E/ifiEvai. niTrauTai

opiis esl , e\orlo p:\cis luinine , lalelir.TS peliil. S^i XT,; if;[iipa? Ta'j-r,i; -zx Twv y.co(xa(i-iov xa^ ttov
Qii.Tniliii pnrro iiox ill:» er.il, erroris caligine ciiiicla [j.£0'j(5vT(ijv a'jvTay[jiaTa. Acij~o5'JTai, xal TOixoJfJ'/'^'»

obscurans, qiialia landeui fuere qiia; gereliaiiuir? y.a\ xXiiiTai, xa\ £i'Ti5XXo Tr,s vuxTij Ijsyov £3t'i,tou

H;rc siqnidein olilivione alloqiie digna silcnlio , iil cfojT^; TT),; eipifjvi]? ETtavaTsiXavToj, xixp'JTtTat. "Eto,;

ne Irisiiiiin reriiin nieiiioria pia:sens gaiKrniin con • olfjV f| vj^ Jx^ivT] TtT) Tr,; ATiaTr,? •(-vocftj) Ta iiivTa
laniiiieliir. QiKniaiii eiiim moilo ,
qiue linn palrala xaTacjxoTiJouTa, oTa -rjv Ta ~paTT'5[.iEva ; Af,Or,^ &|'.a

siint inala qiiisjiiani dixeril? ac quniiain rnrsiis xat ,3a0:{a; a'."cf,;, (o; av [xt) [Jivf,[j.Ti tcov ir,oeaT£-
,

inodo ea lacueril? qiiis ad liiinc modum cx Iriigoidia ptov, tj ::a;S0'j3a /o'?'» xaTa[ji.oX'J';oiTo. Ilto; yotp Sv
oominolus esl? qiia; raliula lanlas calamitaies eniii- T'.? ei-oi TJc xaT' a'JTf,s xaxi; too; ok av ti; xal

xii? qnis iragoediis rem lam Iiicliiosain pio scena cjc(07:f,j£tc ; ti itdOo? ex TjiaytoOca; tocoutov ; Tt?

Serinonis racnllaleiii calaniilas siipc- [j.'jOo; gu[i(fio,oit; dva^^rXacjcfUJv; tJc 7rocr,Tr]; Spa[icl-
coiiclamaril ?

nuiia, qiiani nt qiiis veibis c:i T(ov TOcouTov £7r\ axr,'jfi; TtiOo; JSijr^jEv; 'VTtkp Xci-
rat : niajnra stint

cnarrare possit •(-ov T) (iup.cfopa' uTt^p Tr]v S'Jva(;L'.v Ttov oir,You[ji.ev(ov

Ti TtdOTJ.

IM. Clioriis ille, diaboll sedcs el propiignaculiim " r. 'Op[ir,Tf,p[ov T|V Tou Sia6(5Xou 6 X^P'^' i-^)-
eral. llic silii exerciluin constilnerMl, ac derensores 'EvTa'jOa Tb aTpaTOTteSov £auT(o xaT£aTf,TaTO, xa\
el salelliles in eo collocaral. Ilic nKMidacii caslra, TOJ; iocou; u7ty.aT:[aTd; i'i tj-C) xaOtop'JcjaTO. 'Ev-

erroris propngnatorei , da;:noniim expedilio , iiii- Ta'jOa 6 aTpaT^j; to'j tJ/£uSous, ol Tr,;; dTtdTT,? Ttp^-

niundorum spiriiuiiiii legioues ; ac, si quid eiiam (jiaxoi, fj T(ov 6at[ji.Sv(ov ex3TpaT£ia, ai Xe-j-^^ov^; tojv

cxleriiornm noiniiuim iisurpare licet, liinc praviis dxaOd,OT(ov TtV£U[jcdTOJV £t Se xp-r] xa't Tt^ov S^(oOev

Furiaruin exeiciuis adversus Ecclcsiam dcbaccliauis ovo[xdT(ov £i7ietv, '^/TeuOev 6 Ttovrjpb^ t(ov 5at[ji(iv(ov

cst. Sic enlin addiicor, ul eas remiiuis .Tpp(llein, eptvvuojv (jTpaTo; xaTd ttj? 'ExxXrjcjia? ex(i)(jiacj£v.

qiia; siipra naluram ad nialum viriles sese pr:i'biic- OuTO) (-21) yap dvo(jidC£tv Td^ yuvatxac: rpod'CO[jtat,

ninl. Una erat in diebiis Elise Jezabel adversns pro- a'i uTtep t}]v cpuatv el? xh xaxbv iivSpiCovxo. Mta ijv

plielas Domini c;cilem anlielaiis " ; canK|iie iiispi- ev Tat; fiixipo.i; 'HXioij i?) 'leJdCeX, xaTd tcTjv •Jtpo-

rata diviniius Scriplura proscindit, ut, nK':i qiii.lein cfTjTt^Ov Tou Kupiou cfovojaa (.8), xa'i aTTjXtTe^Jet auTrjv

senlcnlia, omiie deinceps s:i!culuin ,


pclulantis ac f) Oeo7tv£uaTO? iaTopia, (o; dv ot[jLat, ttj (JiVT;[jiif] to'j

impudica; iniilieris recordalione, eriidi:itur. Veriim. dxoXdaTou yuvaiou,7td, 6 [j,eTd Ta'jTa ptoj 7tat5e'J0!T0.

qiiot Jezabeli liiiic siniiles, velut ciciiia , ex a^ro ~, ToaauTat Toivuv xaTd Tr]v 'lefd^eX §xelvr,v, cocjTtep

repenle piillnl:iriiiit , majori 631 iinoqne s:icvilia Tt xtovetov, Jx Tf]!; /('Jpas dOp(5(oj eSXdaTrjaav, vtxoj-

eani, quam comineinoravi , siiperaiitcs. Qii«d si aat Tr]v [jivT],u.oV£uO£taavTii Tf^s Tttxpia? uTtepfioXri. El

fidein sermoni ineo non liabeas , liistoriaui iiispice. 6e djttcjTet,; T(o Xo-i-o), Tf,v taTopIav ertiaxetj/at. Exetvr)

Illa qiiidcm Nabolh vineam iiKjerenli Acliab Ira- TT]v d[J.7teXov TO'j Na6ouOa\ T(J) exXuTto 'A/_ad6 e/api^e-

didil, ul cx vinea liortiim faceret , luxus ornamei»- TO, 'tva 7toif,ari xfi-reov ttjv 5[jf7teXov, Tpu(pf]S JyxaX-
lum , niiiliebrcs delicias; isCc aiilem ,
per seipsas X(o7tta[jta, yuvatxeiav /XtSfiv auTat Tf,v ^(Laav to'j

Iioc nialiiin perpelraiitcs , vivam Dci vincain , id 0£O'j (2'J) d[j.7t£Xov, Tr]v 'ExxXriaiav Xeyo), et^ rtav-

esi, Ecclesiam penitus vi delere ac evcrtere tcii- TeXf) d9avta[j?jv [j.eTeveyxirv eSidaavTo , auTat 6;'
,

larunt. Qiiodnain ejus quod refero cxemplum rcpe- ^auTOJv zh xa-/.'jv evepyouaat. Iloiov eiipco tou Xciyou
riam? ecquam hiijus pravitaiis ac nequitiae iuia- 7tapd5£ty[jia ; Tiva Tf,; xaxia? TauTT]? iTttvorjau ei-

giiiem excogitabo ? Vidi in dealbato parielc pictu- xciva ; ElSov l7t"t xovtd(jaTo; (30) Toi/ou TotauTrjv

ram ( ignoscite animo maloriim rccordatioiie cxiil- ypa:ff]V (51)' xai [jiou [laaTdaatE Tf,v xapSiav Ti)

cerato iiiio potius vos ipsi dolorem


;
nosiriim do- Ttjjv xaxtjjv [XvfKJT] 7t£ptotSaivouaav [xaXXov o^, zC)

lete ; nostra quippe , non aliena mala narraiiius ). Tttyvco xal ij[j.et^ auvaXyf,aaTe- fi[jidT£,oa ydp, xa'i oux
Quaenam igilur iUa crat piclura, qiiam rebus nostris q dXXiTpia otr]";-ou[j.eOa TtdOr,- Ti? Toivuv ?) ypatpT], fiv

cnniparo? procax ac pr.-cpudiosa qiia;dam eral mu- Ttpoaetxd^o) Tot^ 7:pdy[jaat ; /opeia Tt; Jjv yuvaixcov
lierum cborca , alia iii ali:im iriiiudii specicm ac da/r,[j,ovo'jaa, dXXT)^ xaT' dXXo Tt a/fipta op/r,aTLXov

gesticulaiionem sese distorqiientcs ( lales fcmiiuis ^auTTjv 5taaTp£6Xouar);. MatvdSac: ot [juOoi td;
M.-enadas bibiikc vocant). Ad aurx llatum coiiuc in- TOia'JTa; yuvailxai; xaXoiJatv. Kci[j,at xalq aCpat?
volitabaiit : aspcclus furoris aditus eral : acceiisa; dvaao6ou[j,£vat, ^Xi[i[xix [javiai; •TtdpoSov, Ttupaol Sti

faces manibiis gestabaiitur, ex qiiibus flamiiia;, cor- /etptov cf£p(l,a£'jot, xa\ cfXSye; ix TouTtov tt) 7t£pt-

poruin volutatione, rotabantur : aura iii siiiu peplo- aTpocfi) T(ov a(0[j.dTcov tv£iXtaaS[ji£vaf ajpa ev xSX-

ruin concinnam gravitalem ac modesiiam dcturpa- 7tot; Tf,v e^ja/Ti^xoauvTjV^.^Sa^ToJVTte^tXa^vXu^jatvo^jtivr,'

•MllUeg. XXI, \.

(26) yopdr. Leuvenkl. legil, -11 x'i'P«i • 'ocus ille. (50) Koridjiatoc. Comb., xovtda[iaToc.
(27) OiJTM. Reg. biii, outoj;. (31) rpiip)\r. IJeg. bm, iTttypacfT]v , « iiiscriplio-

(28) >I>orw(xa. Moiilaciitius putal legendiim, (fi- ncni. > Sic le^ll I!illius.
vov coSivouaa, « ccedespailuricns. > Bud.cus scripsit, {7>"1) Tlireuir/jifwavrrjy. Sic lcgit Lcuvenklaiii.s.
(povav ideiii v:ilirc, ac « f'a;dis aviduiii csse. t Qii.-e lectio a Montaculio probalur. In edil., xfi i'j
(29) TovQeov. Sic Key. bm. In ed. deesl tou. a/T][joa'JvTi.
261 OP.ATIO XXXV. — DE MARTYUKtllS. 2i!2

A bat : suiiiinis |ii'>liliiis iiisilieliani ac saltitabaiit :

[/.(ov (33) 0'jo:v'j; tojv i-tvoixivojv JcpaTiTOjjiivri. liniiosliis piiilor iiihil eiiniiii , (|u;e lieliaia, coiiliii-

t!.'lial.

li'. Aii [jiijou 0£ TT,? toiaOTT]? X''P-'°'f> ivOf',<: IV. l'er iiiediiiiii auleiii liujiisiiiodi dioteje , lale

erScoXov TotO'jTov [AiJ^jOrjXJ x'.; , xal -t]v i^Oiiv a;jiy;- viri siiiiul.icriiiii advcrii : seiiiivlr (|iiidaiii eral, scxii

60X0?. xa\ Or,X'jop(aj t6 eIoo;, ev [jisOof/iw tti? 9'j- duliius Cl vuUii ellciiiiiialiis , iii iiatur;e coiilliiio

aioj^ Xi![j.£vo^, XjX'J[ji.£vo; tio <j/f,[jLaT[, olov Tivt xw- |i(isiliis, geslii IractiiS ac dissolnliis, vcliit coiiics-

[jiaTt xa\ .u-sOt) TTapiyO^ooi. Outo.; ett! tivo; 4Ttf,vr,.; salioiie i|iiadaiii et lcniuleiitia , nieiite c;i|itiis. Ilie

J^unTtaJwv, oii TO'j )(Opo'j Ttiiv Maivdoojv utro Ot)- iii ciiiru (|iiod;iin resiipinus |ier M;eiiailiiin clioiiiiii

pijjv (31) Exo[ii^oTO. lIoXu; 5i TTJ^ot a'JT6v EX XpaTT,- a leris gcslali;ilur. Ingeiis auleiii eiria i|isuin nieii
poj 6 SxpaTO?, xa! Tive; XiXot, Tr,v 9'J3iv aXXoxoTO'., c(i|ii;i eral , ac loqnaces (luidain iialiii:i iiioiistrosi

nzpX tb EioioXov fiJav, -i TrpiiitoTra XdtTiot, e-'i 3X£- siiniiNicruiii circtiin^t;iliaiil , laiie |rilo.si, iii liirciiiis

Xtov TpaYzitjjv •TTjptjxtpTwvTj^ ~h EtodjXov. TotauTJt ciiiriliiis circii siiiiiil:icriiin lii|iiiiii:iiites. Talia siiiit

TT); vuxTb; ^xEtvTis Ti 0:^1^1) [JiaTa. TuvatxE; eTt' dTt- exposila liiijus iioctis speclaciila. Eeinin.t! iii sexcs
(ji!a YvtoptaOeijat tou -(iwjc, xotvf, xaTTjyop^a tt;.; siii deilecus ei probruiii specla:;c, coiiinuini naliir.e
9'J3Ea); XT]v vevo^jtta^jilvriv b/ yuvai^lv e'Jxo!i[(.!av ^ accusaiioiie, consuetani inulieribus iiiodestiaui abji-
£;op/rjadix£vai, TO[jf^T",v tjyov ota [Jtldr,.; tt|; tzo/.zlo^, cieiitcs ,
pcr iiiedi;iiii nrlieiii p(iiiip;iiii agebaiil ,

O^aTpiJou-at St' JauTtJjv d7xr,[jiovo'J3av ttjv 9'JTtv, oslentanles iialuraiii turpiier per ipsas ac indecoie
XlOot? Ti; xetpa; dvT\ Oupeojv^-Xijaaat, ^tivtov (3.^) li;iliil:iin ; iii;iuus, sculoruin loco , saxis armatic ,

pXiTTOujat, dvotSstxii TiJJv i|jt[jiaTtov PoXji, evTi.;(3G) c:cdein occtiltaui, iinpiideiiti 632 oculomni con-
Tiov Oe!iov iT5pt6i5Xtov Yevi[jtsvat, JTt\ tti; iepa; xaOi- jeclii, minilantes, iiilra diviiia sepia iiigress;B, snuiii
opa; dviOrixav eauTtov Tiv Kop'.J6avTa. EtTa [JtiOT], io sacra sede Coryb iiilem colloe;irniil. Deiiido cra-
5ta'i dxpaTo;, xa't ot ex Ttov dixTTr^pttjjv Udve.-, xal piila, et iiieruiii, cl ex soliiaiiis locis Panes, el nox,
vu5, xx\ StaytoYT] aujjiijitYTjc, xa\ TidvTa osaL xtoX'J£i et proniisciia coiisuetudo, et ea oinnia, ([ua; Aposlo-
6 'A:to3to).oj Xiyeiv, et-cov, OTt Ta xpvpT\
av- v:i liis vel eluiiui proliiliet , diccns Qikc autem in or-
:

zitr ysrdiiera, alcry^pdr ecti xal Myeir. T!; ydp cullo ab eis fiunl, turpe est dicere "^ Quiseiiiin accii-
ov piETd dxptSeia; Ste^iXOot tio Xi'(M zh Ti'jp, to'j? rale verbis perenrrere qiicat it^iieiii, lapides, c:edos,
X!Oouj, Td? T-faYdj, xd -pa'j[jta-:a ; "0-tjj; Iv. ^dOpojv Tulni'r:i? Qiio paclo cerlaliin saciaruni .-eiliuui ciil-

dvaTpi'.j/at toui; tiov leptov oi'x(ov OepaTreuTd; etpiXo- lores fundiius evertcre teniariint? Quoinodo iii

vEtxTiJav; '11; 5td [JtiiT]; ztfi TrdXeoj? ^tjXojttiv Ttva _ iiiedia urbe viriim qiien)il:iin, verilalis zelo Uagran-
tii; dXrjOeta? (ioTrdXot? StexetpijavTo , xa\ Tbv (57) leiii , fustibiis cecideriiiit , (|uein scilicet ca;dcn!
dXr,OTJ '^(jvov 6 uT:ovor,OE\; cftjvo^ cXtoXucrev ; 'AXXd ydp ilebliteruiu, iitiod inorliiuin erederenl? Yerum li:iiid

0'Jx o'toa, TTto; (38) t?,; rpE7:o'J(jr,.; Tjoovf,; dTTEp^^-yJTj scio ,


quomodo ali ea , qu;e decebat, volupl;ile
6 X(5yo;, J[jf.ftXox(opf,ja; Tot; ^'/vo'? StT,Yf,[jtaaiv. tlefluxit oratio, in terreiiis immurala narratioiiiluis.
0'Jxouv tTTavtTeov oOev i^i^t\\i.tv, lj>m^ y''"'^^' ^^^ Itaqiie eo, uiide digressi sumus , redeiindum est
jtOTt[tt() Ttp X(5yio tt]v dX[iupdv EX£!vr,v (39) dxoT;v ut suavi gralaiiue oralioiiis poliono, salsam et aiiia-
d7ToxX'Jcra30at. '£r ^V/p i)jiipfi (-40), tpT;Tlv, ev~ppo- ram eorum, qu;c iiarral:i suiit, poliiinein eliiamus.
cuvriQ dpvi\czUt (41) Kciiciir- TrdXtv to!vuv ^7:'t t4v Inclieenim livliliw, iiiquil, malurum oblivio est *''.

auT!)v £-ave,oxo[jtat (42) Xoyov, oti f; vj^ exeivT) xal Quocirca ad eumdem sernioneni revertor, quod sci-
6 YV(5'.po? f,(fdvtaTat, ai oi Tf|S eipfjvr,? dxTtve; Std licet nox illa et caligo depulsa cst pacisijne radii,
,

xaOapa; tt,; aiOpia; Tto ttj; dXr,0££a; ^ojtI TTEpt- |ier puraiii sereiiitalem, vcril;ilis luce uiidiqiie col-
XdjJi-ouTtv. Atd TO'jTO £x6i6XT)Tat (x^v tiov Oeioiv luccni. Qiiapropter e diviiiis sepiis ejectum est
j:Ept6!iX(jov 7:av o Tt Su-(JJoe? xal pe6T,Xov dvTst-- qiiidqiiid iiiale olens et profaiium erat ; contra vero
fjXTat 51 7:dsT)? eu^poiuvrjj TtJiiv eCiasSouvTOJv oiotxot, omni piorum virorum betitia a:des resonant, nec
xa\ XeiTtEt 7Tp6j EU9poT'Jvr,v o'j5iv oi 5atTU[jtovec, oi
D quidipiam ad jiicuiiditalein desideratur. Pr;estosunt
JoTidTopE^', f; Tot; dYaOot; e5(o5!;jioi; 7:Xf,0ou3a Tpd- coiivivatores, convivae, et exquisitis relerla dapilius
iiiensa.

" E|.lies. V, 12. »* Eccli. xi, 27.

(35) AlSoiQ ev(ryy\fi(i)r, eic. Lcuveiik. t >.iisr]iiaiii (3S) OJSfi w-rdif. Reg. Iim, of5' ottoic.
lio:ii'Sla verecuiulia. i
(M) 'A.lfivpctr exeiri}y. hic Heg. biii. Decsi
(54) 'Vxd di\pu)r. SiC Rcg. Ijiii. Iii edUi , ir.l Ou- ky.zi'iT.^ iii ed.
pojv. (40) Er rap nnip9- Sic LXX, et Reg. bm. ] i

(3,^) <Pdrtor. .MonLic. atl iiiarg., yp. 'fiivov. ed., EV Ydp T\\>.ipo.:(;.
(3(!) 'Errcr. < Inlrji. > Jsic Lcineiik. el iMdiilac. (41) 'Aicvi\c7zia. Sic LXX, Reg. bni, et Mon t h .

Dillius lcgli tx-6i, I extra. t ad marg. In ed.. d[iVT,3T!av.


(57) AaJ rc/K. Kej;. bui, ou xa't t-jv, t ( iijiis, » <nc. ;4-i) 'E.iciripyojictt. Ueg. Imi, eTTovepx^fJteOa.
203 S. GUEGORll TllEOLOGl 264

S33MONITUM IN ORATIONEM XXXVI.

I. Quo die Tlieodnsius Magnus Calholicis ecclesins , (jiiro (nm diiiliinio lompore ab
Ariaiiis occupalaj fiieianl, rcsliluit, eo ijiso die, ut ex Hrogorii carminil)iis pers|iicuuni
esl (43), uiianimi conseusu ab imperr.toio poposcerunt Coiistaniinopolilani, ut episcopale
solium conscenderut Tlieolo^us. Tunc vero expiignari non polnit ipsius niodeslia, ut
assensiim prajberet. Victa tamen (>ostmoduin, imo poiius coacta et oppressa est. Qui
autem in eum odio nagrnliaiit, ad id imiirohitalis et ameuti.-B venerunl, ut, vagis sermo-
nibiis, alcpie injusla ambitiouis accusalione, un(Jequa(|ue i|isius famae dedecnris notaiii
inurere tenlarenl. Eum namque, velut inaiiis glorl;o cupidum, ac siinulala virtute, epi-
scopalis seiiis bonores ambientem, exliibebant. Gregorius vero, tametsi miniinoaut paruiu
his sermonibus moveretur, non dubilavit lamen liac oratione injiistis adversariorum
calumniis respondere. Prinium ciiisas impiirit illiiis studii qiiod slbi a Catli<ilicis laiu ,

ardenler prasstabatur; et iioslbabilis liis omnibus, e\ i|uibus ipsius gloria pra'slantior


videri possel, eas ad ba>c tria capila revocat vel quod a Conslaulinopolitanis accitus, ipse :

velut proprium illorum opus ac [iiiculiaie Ijonuin Iniberelur ve! qiiod simplici et pbiio- :

sopiiica vivendi ralioiie uten<, sibi inde eor'"" K..r,,,.,^i,..,f;...^^ „^.,.,;i;..n.,i „„i .i,..,.,..v. .

QU(1Ill* A^\J\^\jL IIIOWj/T^l I LLI [ I •^(-'I^ I U IIJ V^t» I U 111 »J H* J II V I l\_| Ut.1 lU »IIW [MVlJVy Ll\J\j\ji\J ^' KJ J ^^ UH
\^ ^ V.I,

auJitores oralionem converiens « Vos, iiKpiit (ii. 10), glori.i mea estole,: defensioque
niea apud eo«, qui me judicant. Obtrectalorum meorum maledicta superabo, modo Palris,
et Filii, et Siiiritus sancti conressionem liniiam ac iiilegram retineatis. -
Baronius exislimare vidctur, » In^iuiuiit Bol' ' '
"''

lllUU IdiXlCll ll.lliu iciji au lln.-ll.J.^iJi i^.»yiuiilliJiiJoiii i.iaitiiiiii i... iiiiLiijii.iuiii \j.'ii^/.uvjiiiii.i,7»

Coiislal siquidt-m, ipso die quo Catliolicis restitula3 sunl ecclesi;e, plebeiu magiiis claiuo-
rilius ub im|ieratoro ex[iostulasse, ut Gregorius episcopale sidium coiiscenderet. Hunc
niullitudinis impelum asgre fereiis Tiieologiis, vix pro inomento, collegaj luinisterio ac
voce uteiis, brevi oralione sedavit. Unde verisimilliinum esl, Gregorium iion multo posl,
olfervescenlibus adliuc aniinis, alque ardentius itiTalis apud imperalorem petitionibus,
tliionum coiiscendere coactus tuisse. Id colligilur sane ex liis istius or.uioiiis vorbis
(n. 2) n Hocpers|ncuum faclum esl, ex novo co faciiiore, quod circa uie liaud ita |iridem
:

ediaistis, vos, qui piebs estis, zelo et iracuridia lerventes, clamantem me el lamen-
cum
laiitLiu sede collocastis.» Non enim rationi consenlaneuin est, pacala m;iliitudine,
III liac
plebeni post Iils subindo aut ipiatuor menses ad id violenti.-B prorupisso. Naiu si illala
Gregorio vis ad iiiensem Februaiium aut Aprilem remilt.itur, ciil|iandi sunt Conslantino-
polilani civfs, culpandus et ipse Gregorius, quod episcoporiiin, qiii coiivocabantiir,
Hdvontum non exspeclarint. His ila perjiensis, nobis cuiii Hermant et Tilleiiiontio verisi-
milius videtur, violentiain Gregorio a plebe illataiu contiglsse paucis post ecclesiarum
leslilulionem diebus, liancquc orationom fuiss_e non multo post pronuiiliataiu. Uocto
igiiur inedio circiler niense Decembri anui 380 collocari polest.

(45) Curm. de vitn iua, vers. 1581 cl] bei|ii. (4."i) Ibiil. iiol. c, |t. -412.

(44; i) Maii iiot. d, p. 411.


•2SS ORATIO XXWI. ni: SDiPSo, ETC. 201.

AOroI A7'. UUATIO XXXVi".


Eli; iaftdy xal .ifrr Toi'c JeyoTCii: f^jCiOvfifh-
,
'» t)e seipao, el iid eos qiti ipsum riillieclnuii Constan-
arr.V r,^ ^alUSpiii: /i6;rrr«rr/roi..T6U.<oc, ^iu Hnopoluaunm ofleclare ilicebaul, el de poiml, iila-
f:tr tny roii .laou io) .-rpoOvidar iir i.tecsi- ( , .
,

^ayzo eif uuzvr. erilale, qiiain erga cum oslciideral.

A'. "Eyo-i Oa'j(xi^w, xi ttot^ Juxiv S irpb; to'j? I Kfiniroi', (iniiliiani l:iiulom Uliid sil, (pioil vobis

Ijjtoiij TCTxivOato ).(iyo'j? , xa\ riiOEV tosoOtov fjT- ciica scriiionos iiieos actidil, ot i|nani ol) cansam
vrjTOc T?)^ ViU£Tipac ^tovri; , t?,; u7iEpop[ou xai |jit- pcrcgrina liac noslra vocc, ct cxigna rnrtas^C, i[W.h-
KpS.q fjoj;, xat o'J6kv ^xo'J<'ilS ^p4(J[Jiiov, (Lctts xauTiv i|ne nilijl ainore digiiuni liabeal, iia canli silis, ul
[ioi 5oxEi!T£ upb^ -fijxaj TteTcovOcvat , 8 izphq ttjv (xa- eoilem niodo inilii erga me aQecti cssc viileainini,

Tfv^Ttv (47) >tOov Ti at6f,pta. 'E(io'j ts ^ip xpe- quo fernim crga ina-^nolcni. Nam ct ex me |>cii(lctis,

(j,ajOs (48), ya\ a),Xf,Xwv eTs to-j evii? iy^JiAEvot, xa''. cl alii cx alii.'*, innluo iiexu iiiler vos coliivreiiles, et
6:ou TTivTEj, ej ou tJi TiivTa (19), xa\ ets ov Ti oniiies ex Deo, cx i|uoomiiia, et iii (luein ouiiiia °".
navTa. "(1 TTJ? Oaujxaata? i/.-Jjstjjj , fiv rcX^ixsi t6 admirabileni caienain, quainSpirilus sanclus iiectit,

nv£'j[Aa->. SYtov 6e jjjtoi^ aX^JTOt; a'jvTipTtT[jtevriv (50' rirmissirais vinculis coiiipaclain ct coa|il;ilaiM ! CiijdS
Ti 6i aiTtov, oiJTS Tt oI6a t-[i) Ttjv SXXtov jCytoTepov, rei nullain eqnidemgJS eaus.im siispicaii qiieo; iie-

caa snauTto auveTTtiTa^jtai •


ei [jlt) Tt; tojto auTij (jne eniiii alios sapicnlia ullo niodosnpero, quaiitum
£[jtT;v aocptav 'j-oXaii5avet (31) zb Et5ivat, OTt [jtT) ao- quidein inibi conseiiis siiin ; iiisi (|uis boc ipsuiu mihi
9?)? eiT^v, (jtT;6£ tt)? (iXrjOivT;? xal TtptiTr,? ootpia? sapientix ducal, qiiO(l,mesapicntem iionesse, iiccad
iYY"?' 3 ;TO/,X(y) (52) S^ouit ::ep\ SauTwv CiroXa^jt- vcram et primariani sa|iieiitiaiii aeecdere , iiitcUi-
6ivitv ot vuv (jocpoi • eTxetoT) fSotnTov iauT^jv d~aTav, gaiii : qiiod perniuluni abest , ul biijiis leiiiporis sa-
xa\ oieaOat eivai Tt, 0'J5cV 5vTa, 0-6 Tf,^ xevf,; Mlrfi picntes de sc existiiiicut ;
qiiniiil()(|iiiilem iiiliil faci-
cfujtjjijtevov. OOts TrptoTo? ujjttv t6v Tr,^ 6p0o5o5iai lius est, qiiani ut seipsum quis lallat, ac se ali(iuid
X-yyov exTjpu^a , oO [jtiXtjTa TreptexsjO' , fxvest 5^ csse pulel, eiini niliil sit *", iiiani vidclicet opinioiie

(iXXoTpiot^ c7:rjXoXo'J0T;(ia , xa't TOUTOt? (.55) u[ji£Te- innalus. Nec vero reclae lidei doclrinam, (niani ar-
poi^^ eipf,<ieTai yip TiXTjOe; • et'7r;p uijiet^ 'AXe£av- clisbimo coiiiplcxu lenetis, vobis priinos (irxdieavi,
6pou (5-i) \i.a<ir\-3.\ tou :iivu , tou (jL£Y(iXou rr-fi Tpt- sed aiieua vesligia secutus sum, et quidem vestra
ioo; aYtovtSToO Te xa\ xf^puxo?, xaV Uyi-i) xa't epYOj (vcraeiiiin loqnar) : vos siqui'lein exiniii illius

Tr,v oieCetav. I^optuavco?. Mejjtvr^sOe yip ttj; 'Aro- Alexandri discipuli estis, qui niagnus fuit Trinitaiis

ffToXtxfii; JxeivT,; euxf,? (5.5), fi Tiv a(,yT,yhv tt;; aie- propiignator et praeco, ([uique seiiuone, ct rebiis

6iiaj xaTiXuJsv £v TOT:ot,; il-ot; TtTjv Tr,? YXtJjiaT,; q ipsis, impielatem extiirliavilac dc mcdio sustulit.Nc-
(i(jiap£u[jtiTojv (5S), i'v' !j6pti u6ptv a[jt'JvT;Tat , xat que eniin memoria vobis excidil apostolica illa pre-
trTr|XtTeuOfi OaviTto 5txatt;) OivaTO,; (|uxtov aotxoj. calio, quae iinpietatis ducem iii lncis inipiirissiina

liiigiia digiiis oppressii, ut iiimiruni coniuinelia contumeliain iileisceretur, atque animarum injusla niors
justa mortc ad iciernani iufamiam plecieretnr.
B'. Ou JivTjV ouv ::rjYf,v utj.iv l|i,if,;a[jiev, Cjz-.tp II, Ergo iioii noviim lonlem vobis ropimus, (|iiem

fv Mtuuaf,; ivlSetlev £V (ivu6p;j Tot; iTi' Aiv^JTTTou adinodum quciii Moyses ab yEgypto |irorui,'ienti-

6tii)xo[jt£vot;, x£xpu[jt[jiEVTiv ok. xa't auYX£xto!j[AEVT)v biis in areiili loco deinonslravit " : verum abdituni
iiv£5TO[jtto7a[ji£v, xaTa tou? irat5a; Taa(ix tou [iz-(a- el obsiructnm aperuimus, ut oiiin servi Isaac ,
noii

Xou, [J.T; oputraovTa; (57) [J.^ivov tspiaTa L,i'yjxoi uoa- piitcos tantum aqna; vivs lodientes, vcrnin cliaiii

To;, iXXi xa\ tf paaao(jieva u-r.h-M'/ '^uXtcrTtai(ov iva- qnos Pliilistliiiin obstruxeranl "*, repnrgaiiies. Scd
xaOaipovTa;. 'AXX' oOoe tiov xo[j.'{/(Tjv Tt; xa't foir.jv iicquc faietus quispiani ac jiii uiidus sum, atqiie ila

" I C(ir. Mii, G. Gal,


•"
Exod. XVII, C. '" Gcn. xxvi, 18.

a Alias XX VII Qiia; autem 36 erat, nuiic 50. lla- — (5-2) noXl^. Coisl. 1, ™/,Xoi. Conib., mXXou.
liita Constantlnopoli, medio circiler Decembri aiinl (55) Kal rovrviq. Comb., xa\ toOto TOt,;.
580. (54) \\.\e£,drSpov. Alexander ille cst Constanli-
Kal r))r rov, elc. Sic plnies codd. Il:rc iioiiolitan:e Ecclesiie episcopiis, vir sanclilate in-
(16) eli:

et sequentia desuut in editis, quaiiivis laiiicn a Itil- slgiiis;qui cuiii accepisset, Eusebianos abVimpera-
lio reddita. tore Conslaiilino exlorsisse. ut Arius iii Ecclesiain
(47) Mapri\riy, elc. lieg. a, |jta-;'vf,Tr,v Ti ai- rccipcrctur, ad arina saiictoruin coiifugiens, lnsis
6Tipa. lacryinis Deiiin |irecaius esl, ne tale sc.iiidaluiii pa-
(48) hpiiiaaOe. Sic plures lUgg. et Or. 2. In ed. tereinr ; eoque oraiile, borrciida iiiorte sublalus cst
xp£u.aTO^v. Ariiis.
(4'.J) Ta xdrra. Sic Regg., eic, Dccsl iii cd.
diio (55) EvyJir,. In quibiisd,iiii, (?(ovf,^, • vocis. >
("lO) ^vr'iipric}iefT]y. Tres Uegg. cl Or. 1, auv- (50) "AiiafeviidrMV. Diiu Ui'^g., i;iapuY;ii,r(ov.
r;pTT)(jLevT;v. (57) 'Opvaccrraq... uva«a;}aiporrar. Ke;;. bu>
(51) "fjto.laj^6drei. Or. I, OitoXaji^ivJt et Coisl. \, 6p'JaaovTo;... ivaxaOaipovTo;.

Patbol. fjB. X.XXVi.


207 S. (iUtCORIl TllEOLOOI 268
coinpnratus, iil lioiiimnni licnovolcnlLun lilanilitiis A ^Vw. xa'i oTo.; xwaxEia y.').iTi-ziv Tf,v eOvoiav oi^&us

el assenialione subripcre (incani : (inales niullos eo- or>Si 7ioXXo"j? T(Tjv vuv iEpaTsueiv Otoi/vou [J.svojv , oZ

rmn vidco, qui Iioc teiiipore sacerdoiii nmnus pro- xr]V (58) (JraXrjv >ca\ ats/vov f]|j.(r>v £U3E6'£iav, £VTS)(vov
filentiir, (luifitleinoslra- pielalcin, qiioD prius siiiiplex ni-oirjxaai , xaV "noAiTixTJj ti xaivbv eIoo; iiTzh •zr\<;

;\li|neartiscxperseral,ailificiosanire(l(Jiileiuiil,aciio- (XyofS.; £i; Ta ayia jjistsvtjvsyijievt); ("iO), xa\ iiih


vuni qnoddani politices gcnus, a foro ad saiicia Iransla- T(i)V Gsitptov ETtV tT)v Tot^ -oXXoTi (iOiaTov (j.udTayio-
la;, elallieatris ad sacrariuin, viilgi orulis mininie in- vjav •
(b; clvai 6uo axTivi;, sS Ssi ToXfiTjiavTa (60)
spetlandnni : ita ut, si audactcr lioc dicere oporteal, TouTO siTTsrv, ToaouTov (iXXTXojv oia^cpousa?, oiov
dux jani scense siiit, intcrqiias lioc diintaxal inlersil, Tijv [ikv nasiv avsliOai , tt;v ok Tiai • xa'i tt)v [aIv

qiioil illaoinniltnspateal, luiic (luil)usdani ; illa lidea- l-EXaiOai, TT]V ok T'.ji.a70ai- xa"i Tf,v ;j.kv OsaTpixfjv,
lur, lioec in lionoie sil ; illa tlioalrica, luec spiiitualis TfjV 6c 7Tv:ui).aT'.y.f,v dvo[iaj£(iOai. T[j.sr^ [AdpTups?,
noniineiur. Vos lestes, el.Deus, iit Apostoli verbis xa'i i ©sb?, :fri<j'iv 6 OsTo; 'ATifiaToXo;, 105 ou TauTT]?

uiar '', nos ab liacpaiie mininie siare, veruni tales fi[;.£t5 TTJ? [jiEptoo.;, dXX' oToi axai(iTT]To? dv OaTTov (61)
esse, ulniorosilalis potius et rnsticitatis, i|uain adnla- xa'i dvpotxia^, ^ OioTTSta; xat dvsXsuOspia? Sy''''^!^'*

tioiiis ac servilis aninii nota in nos eadat; qai|i|ie (lui oi^aiOaf 01 ys. xa.\ T.phi; tou; Xiav dvTsyojJsvou;
eos eliaii), qui iiostri 636 apprinie sliidiosi siiiil, D fj(jtcov siTtv ots xa"!. oiiou ^atv^iijLsOa Tpaxuvofjtsvoi,
asperius iiiterduni accipiainus, si quid nobis iion ut dv Tt p.r] xaTd Xdyov f][jttv TTOtsiv vo[j.tCojvTat. Ka\
rationi consenianeuin est, fatere videaninr. Alqiie TouTo sosiEsv i\ •jTptoT]v fs^ojjLsvT] TtspV ?] [ta; xaivoTo-
boc ex novo eo facinore perspicniiin factuni esl, [j.ta fiviza C^TjXto xt\ OufJtto JiaavTS? ujjtst? 6 Xai?,
quod circa ine haud ita prideni edidislis, cuni vos, potovTd; Ts xa'i (ioupotxsvou? s^ytV tov Op(5vov tO'Jtov
qni [ilebs eslis, zelo el iracnndia ferventes, claiiian- sOr^xaTS, tov o'Jx olo' £t'TS Tupavvtxiv y^pr] \iyi.'.'j,

'.eiii nieellaineiitantem inhacsedecollocastis, qnain sI'ts dp-/tspaTtxi5v (G'^) • sOr^xaTS 3' oijv, 6id tov ir(5-

lyraiinicam, aii episcopalein dicere delieani, incer- Oov 7rapavo|J.f;ciavi:s?. "EvCa tojoutov tkjI TtJiiv Osp-
tuiii liabeo ; sed collocastis tainen, propter viiii aiiicv [JJOTSptOV £3u3-/Spdva[JlSV , toOTS d7TS7rT;5T]3_aV (65)
ris erga ine veslri, legeni violaiiles. Qiio (piideni T][X(Tjv, TO (piXTpov £tf i/Opav Tpii^avTE; (61). 0'j yip
lempore nonnnUis eoruiii, qiii lorvidiores eraiii. us- k'i (bv )(aptO'J[JL£0a axo-0'j[j.£v (j.aXXov, t^ (.q (Lv tij-fs-

que adeo succensiiinius, ut ainore iii odiiini iiiuiaio, Xt;co[jisv (60).

a nobis confestim reces.erinl. Non eiiini lain lioininuni graliani qiiain iilili'aie;n speclanins.

III. Qii.^e igitur lanli erga lios serinonesiiue 110- Y'. Ti; ouv ?] atTia Toij toc>o'Jtou 7:£p\ f];.t5; lt(5-

slros desiderii el stndii caiisa sil, viilti^ne i|isi ex- Oou, xa\ to'j; Xoyou; tous f][j.£T£pou;, a'JTo't fioJXEcrOs

proincre, alqne in inediuni proferre , aniiniqne ve- ^ 6r,Xto(jai Ta'JTr|V xa\ 7iapaciTf|!iat , xa't xh u[j.£T£pov
stri affectiim indicare, aii potius per nos hoc decla udOo? auTo'1 ^vtopicrai, r] ot' :f][X(ov touto 6r][ji0(jt£'j(iat,

rare, queniadinodnin ei ad res ali:is exponeudas 110- t'o^ (06) xa\ Ttov dXXt')v fj[J.rv ypfijOs 7ipoOu[j.ti); s^-
bis iioii illibenter uti solctis? Milii vcio noii esl du- TjYrjTai; ; 'II[jL£T£pov &16' (^'i) OTt TTOtstcOs T?>v Xiyov,
biuni, qiiiii lianc iiiilii diccndi provinciani iiiipona- 6c70v £X tt;? f]3u/_!(T? T£X[j.aipo[j.at. 0'Jxo'j" dxo'JiaTS,
tis, qiianluin qnidein ex vestro silenlio jiidir;ue li- xa't axoTTSiTS, [j.r; cfa'JXo; £ycj Ttov toio^jtojv ^txaa^rrj.;.

cei. Audite igitur, aiqiie expendiie, luiin malns hii- 'E;jio't ooxstTS [xdXtcjTa [i.lv, t'oc auTol xaXiiavT^j
jii-inodi reriiin siiii conjeclor. Priinnin, qiiia iios f,[jiaj, oix£ia por|0£tv xpicj£i, xa'i 6ia to'jto 7;sp;£-£tv
ipsi. aecivi.stis , idcirco jndicio veslro opein sub.^i- t6 u;j.ET£pov 6f,pa[j;a. *'J!Tt^ 6£ auTT; ~ph; t6 oixiiov
diuniqiie ferre, ac velnt pncdam veslrain fovcre vi- oiTcav £u[j.£vtoi; systv, st'TS XTf|;j.a, £i'T£ Y£vvr|[jta, sTts

deiniiii. Ebt ciiim iia nalura coinparatiini, iit suis Xoyov, xa't 61 suvoict? £'/.ou(jiou ystpo^jiOat toT.; iau-

qiiis(|ne, taiii praediis, quam libeiis ac scrinonibus TtJJv 7tpoSXf][Jia(Jtv, A£UTspov os, 0'J6cV ouTto; a[-
laveal , spoiilaneaque benevolenlia in snos fetus 5sTj0ai (68), w; t6 [j.t] [Ta|ji6v f,;j.tov. [xf^Ts ^iaiov,
propenilfat. Ueinde, nnlla re periiide nioveri, qiiam [jif,T£ OsaTpixov TS xa'i 7:avr,-,-uptx6v, dXX' UTOyiopr)-
tjuod nos, nec pi:ecipites et iniporliinos, nec violen- Ttx6v Ts xa'i [jsTptov, xa'i oTov dxoivov Iv Tto xofjtji,
los, iiec ad tliealroruin ei festiviiatiiin osleiiiaiio I' y-i-, jj^^,;^-p^_o^^ xa\, auvTO[jttoT£pov Eirrctv sTt (69),
iiem compositos, sed niodcslos el siihmissos, ati|iic tf i/.6iocfov • ou6k acic^ Tsxvtxto;, xal icoXiTixtos f]ijitv

iii honiiiium frequeniia ei socieiate, velut ab lioini- dv£upr,(j.^'Jov, dXX' cjtrrXto? xa\. T.V£u[jiaTtX(o? TSTt;j.ri-
iiiini coniinercio rcnioios ac singiilares, cl, iil bre- \i.hivi. 0'j yip, i'va triTr^Oioijisv, d7:ox,oU7TTi5[j:£0a, 0'J6'

vius adliuc loqnar, plul(iso[ilius essc perspicitis. t'va ^rXsiovo; d?iot 665(jJ[Ji£V Ti[j.r)i; , iJiZT.tp oi -ig
" I Thess. 11, 10.

(58) 0?r)/»'. llsedcsniil iii Oi. I. I a vobis rtiscessiiniis • qnod qiiidem a Gregorii
;

(50) MF.rEri\rEyjth-iK. Sic scx Regg., trcs Colb., nienti! ct verliis prorsns alicnuni esl.
Or. 1, elc. Iii fid., (j.£T£VT,v£-;';j.svr,v. (61) Tf.ii^arTEi:. Uiin lleiJg., aTpi^J/avTSj.
(60) Tc.ljiiicarza. bic jilcriqiie codd. Iii ed., (65) ^ii;;r..li'iircjisi\ l\?g. biii, ti)C{isXfjato[ji£V.
ToX;j.f^javToc. (66) '/ic. lii nonniillis. toartsp.
(61) ft(irr(,'r. (jOIIiIi., ;jidX).ov. (67) 'IIjiizFfior cJS'. Coiiib., f][ji^T£pov su oT6a.
(6-2) 'XfxiF.j.azi/i.cr. liillins, < arcliiepiscnp^ilem. 1 (68) AlSetcrOai. Tresllegg. cl quatuor Colb., ai-
Nnn •recle. Vox eiiiin « arcliiepibCo|)alis i ikiikIuiii 6si:70£.
ea .«'.late erat iiiusu. (69) Elxeir Szt. TresR(>gg., Or. 1 ci Conib., si-
(65) "Uaxe d.iexi\6v(irar. Leuvciiklaius vertit itsiv Tt.
m ORATIO XXXVI. — DI': SKIPSO, ETC. 270

iOpa? ii.<.y.p>j'/ rpoyaivovTsj , eTO' uitocjT^XXovt.-; •


A Philosopliiam aulem dico, non <;illi(le, cl poliiico

4XV l'va (70) th ^suystv xi; TiposSpfae, to'^ t^^l


aililicioexcogilalam aKiiie accer.siiaiii, sed siinplici-
(ASxaTOietoOat Ttov ,toio'jtiov TijjitTiv, TtTj i^'3\)-/t^t.b) S;i,;to ler ac spiiiliialilcr ciiitam ci oliservalaiii. Non
H£V. TptTov, 6pU)VTE; :^|JLa? oTa rajxoijisv (nz6 ts tiov ciiiiii, iil (iiuciainiir, laloliras peliiims, nec, iil pr:R-

l^tiiOsv iro),s_ao'JvTiov, xal TtTjv SvooOsv STCt6ou).suov- sl:iiiliori lionore dii^iii aiip;ircaiiiii.s, (|iieiiiailnu)Jiim

TIDV ETTStSr), xaTi Tiv Aavtr;X, iFji.lOep- aroiiia S-:k qiii cxiiiiias qiiasd.iiii rorinas paiiliiliini osleiisas sl:i-

apscrSvtipwv ix liaCvMn-CQ , c'l iSdxovr xpi- tim cx ociilis subdiicuiit ; sed iii pcr (piiciam ci e
VF.irzdr 'Icrpar\.l- axsTXiaJsiv [jikv xa't o'jrsyzp%lvii.v, iiiedio riMliictam vit:e ralioiicm, illiid planiim facia-
y.A oux iyziv o-to; eTOjjtuvrjTs (7 ) TupavvoujJievto, [xii- 1 iniis, 637 "os a pnerecliiris s:icris aliiiorrere, iiec

vov 5i otvTt ravTtov sta-f spstv t^v eXsov. '0 ouv oTxTO? liiijiisinodi lionores aniliire aliiiie auciip;iri. Terlio,

Ti) aiooi duyxpaOs^; cftXTpov sysvsTo. Ka\ touto tt,? cum, qiiibiis malis, tiim ab exlernis aperto iios bcllo
itepl £[jti Tijjir,.; xh [jtuiiTfipiov. lacessiMitibiis, lum ab inlcriiis el doiiiesticis insidias

nioliemibiis, alliciaimir, explor.itiim lialicatis ((|ii:in(lo(iiiidcm, jiixta Oaiiiclcm, eijressa est iinfjuHiis a
seiiioribiis Btiliijloiticis, iiui hraeleiii reijere e.iisliiimliimliir')\ idcirco coiKiiicri qiiideiii alqiie aniinis anni
videmiiii, iiee, qiioiiam modo opem iniqua vi opprcsso lcratis, Iiaberc ; ac proiiide, qnod iimim licel,

viceiii uoslram loriu;;amqiie iiiiscrari. Miseratio porro pudori coiijuiict.a amoreiii procreavit. Atqiie
lias deiiium Iionoris milii liabiii arcanascausases.se ceiiseo.
A'. 'Ett:s\ 51 ol XiJYoi t6 -:toXe,u.ouiJievov, xa\ i] r.z- B IV. Quoiiiain aiitcm non aliam ob reni bello pe-
pi-r?! xa\ ETttcfOovo; auTY] yXtoTTa, f,v ev Tot.; ^^cjOev liiiiur, qiiaiii pioplcr eloiiiienri;iiii, el siipcrvac.v

TTaiosuOstjav XtSyot?, Tot; Ostoi.; sfsui'sv{ia[j.cV(7:2), neam banc ei invidiosaiii liiigiiam, (iii;iiii, in prola-
xa\T}]v raxpiv xa\ «-otov MspjSav toj ttj^ ^ioTfi Z,Q.m iiis doctriiiis crudilam, diviiiis postea niibiiilavi-
xaTEYXuxava;jtsv, rsntSvOaTl ti itdOoi ixavtJj; sXsu- mus, salsamque illam et am.irulentam .Maram ',

Ospcov •
TouTo cTTipYETs, St' 3 uoXe[jtoujjE6a. Tt yip per vi!x lignum diilccm reildidimns, affeclnm saiit!

ou Tr]v xoj^fjV (7.1) fjiiTtaaajjisOa Tratosuaiv ; ti S^ ou animis iii^eiiuis et lilicraliiiiis digiiiim iiuliiistis :

ty;v 5^,pav ts xa't xdTto ^atvousav ; Tt 8a\ TauTri lioc aiiiatis, lob quod oppugnamiir. Cur enim mu-
XaipovTaj Tou? itoXXou; ipiovTSs , etptXoao^ouiJ.ev lam eruditionem aiiiple.<ci iion suiiuis? ciir non
^Eva xal Sx'juXa, xa\ itp^s Ta? livTiO^Tou? cXtuiaa? aridam et Inimi repianteni? ciir, ciiniea pleiosqi:c
laTdjjisOo; oiovOpaiuTTiTt (fsu-i-etv Tou?XoYij[jtou;, xa'i delectari coiispiccreiiiiis, iii pcrcgriiia qiiiiedam el
TttaTtv dvo(j.d^etvTr;vdXoY!av, fjVf.Yd^Ttr.aa dv xa'iau- aliena sludia iiiciibuiiiuis, alqiie advcrsariis liiiguis
tb?, £'j TsTS, dXie'j? t^ov •
ErsiSf) touto itpijxetpov toT^ obstiiimiis? ciini coiilra oportiieiit ratioeinaiiones
icoXXotj Etj dTtoXoYiav Tr,? d;jiaOta;^ ei XtJYOV eTyov aiidacler deriigcre, ac inula; inseitia; fidei nomeii
TOJV OTllJtEttjJV Tf|V OUVa[llV. 'Q; d7t(iXotTO E^ dvOpto- imponere, qiiam ipse qiioqiie, milii credile, com-
Tttuv 6 ^Oivo?, fj oaTtdvri Ttov E/fSvTtjiv, t Ttov rta- C plcxiis csscni, ul piscator (quandoqiiidem linc miil-
0)(OVTtov i!<;, xh [x^ivov tojv TtaOtov dSixtoTaviJV Te a;jia tis ad iiisciii;c excusationem iii pioniplii est) ; si

xa\ 5txat(5TaTOv • t^ [j.'ev, oTt rtaat SioxXst Tot; xaXot;* sermonis ac doclriiiae loco, signoruin et niiraculo-
t!) Sk (74), oTi TT.xst Tou? E);ovTa;. 0'J Y^p '^O'? ruin vim liabiiissem. Llinam ex liomimini viia

TtptoTto; (75) *itaivlt:aatv fi[Jia; xaTapduoiJiaf ou interirct livor, liycc invidoriim labes, lioc veiienum
Ydp f.osi-av Ttjjv ertaivtov t6 tsXo; • tli; Td/a av Tt eorum, iiui eo laboraiil, sohis ex oninibus affccti-

xa\ Xoioopia; -pojeOr//.av, 'tva t6v tfOiSvov STtijxw- bus iiiiqiiissimiis siiiuil et aiquissimiis : illud, quia
(itv. boiiis omnibus iiifestus csi; lioe, quia eos, qui boc
vitio laborant, coiificil. Non enim iis, qui nos laiidilius prinii extulcrunt, inali qnidquam imprecabor.
Neqiic eiiiiii, quis laudnm liiiis fuiiiriis esset, perspectum babebant. Naiii alioipii nonniliil quoquc
nialediceniiifi adjiiiixissent , iil iiividiam reprimerent.

E'. OuTo;, xa\ xbv 'Etojcfopov EaxtjTtse, xaTarts- V. llx>c , et Liiciferiini obscuravit, ob meiitis
oovTa Si' iTtapjtv •
ou Y-ip fjVeYxs, Oeto; tov, \j.t^ y.i\ elalioneni prolapsuiii ; indigniim cnim alqne iiilo-

Oei? voiJ.tj9f,vaf xai.Tbv 'AoA[jt e|£6aXs toj r.j.oi- leraiiilum diicebal, se, cuni diviiiiis esset, noii

Seiciou, Si' fiSovf,; xXs'ya; xa\ Y'J^ottxo;. 'ErteijOri deiiin qiioqiie existimari; Adaninm quoque, per
Ydp, ijoj Osbi; sivai paffxaivsTat, tou ttj; •(^biKMi voliiplaltiii clmnlierem circumvenUini, e paradisn

^uXou Tsco; eipYiSjjtEvo;. Outo; xa\ t?jv Ka'iv dosX- e.vpulil. 633 Addnctns est cniin, ut dcitatem sibi
• Dan. xiii, 5. « Exod. xv, 25.
(70) W.l.r irn. Sic codd. Dcest dXXd in cd. eliani liirpissiiiiam siiani ignavi;im bonestissimo fi-
(71) '£.Tf«//(''r))rE. Coisl. 1, jT:aiiuvr,Tai. dei pietalisi]iie iioiiiiiK^ olivclaliant... ^tiiod si ciii

(75) 'EE.EVXEri(Ta}isr. Tres Colb. et Coinb. e^TjU- miriiiii viilc;iliir, (iiind, d/.oviav, min lemeritalem,
YEviTJ[J.SV. sed imeiliam vcrtcriin niiiari profcclo dc-i ,

(7.5) 'T/ yap oii rijr ofujpi]v, elc. « Obsrnrissi- net. si scial Gregoriinn aliis quiiiiiie no illis locis

nia, inqiiil Hilliiis. est lixc pcriodiis. Iliiins la- eadcni signilicatioiie liai c voccni ixtnlisse. »

men sensiim, nisi nos opinio fallit, expiessimus. Ob- (74) /'() fs, etc. Uilllus : « lluc, quia dominos
itcr liic eos ni'lal Grcgoriiis, qiii, vel iiiscitl.e sii;e siios exesl el conficil. »
Ctinscientia, vel iiividi;i! mclii, :ili oiniii dispulalio- (7.5) /Tfxorojr. Uniis Ueg., rtptJTOts. Hsec de nno e
niini conteiitioiie refiigiebaiil, ac liipos iiiipiine in prcsliyicr's, qiii ab ipso defeceraiil, possunt intcl-
"
Duniini ^rcgcni impcluiii facere paticbaiilur, aliine li;;i.
271 S. CREGOIIII TIIEOLOGI 27?

invirferi ciederd, (liiiti a scienliae ligno liacieiiiis A cfoxxdvov eTi&tTiaEv ("(>), cux Jv£i''<'5\'"ot Ou3(av 63111)-

arcerctur. H*c, el Cain ad iiiferfciiilain fraiii iie- T^pav. Uuxo? xal uSaxi xo7[xov IxaXudsv axoT[ji.ouv
cein inipulil, quod puriiis sanolius(Hie ejiis sacrifi- xa, xaV Xooo|jiixa; 7:up\ xaTexXuasv (77). OuTO? xa\

ciuin ijeqiio aiiiino IVrre iion potiiisset. H;ec, ei AaOav xaV "AG-tpiov xa-i/tojs xaxi Mtusito; [ji.avEV-

nuinilum imiiiuiule aupie incomposiie se gerenlcin Taij, xal iMapia;ji. eXixpojcsi xaTJt tou ioiAtpou [ji6vov

aquis lcxit, el Soiloiniuis ignc obniil. H*c, el YOYYusajav. Ouxo? v.aX 7:poiTjTOjv atijiaat Tf,v f?jv

Dallian, ei Abiion, ailversiis Moysen furore elaios, J[ji,tav£, xa\ i;o/o[jtiIivTa vuvat^l xax^iEias xiv aoytij-

in terrani ilcfodil, et Mariam, qu* adversus fra- Taxov. OuTo; xa\ 'louoav 7cpo5dTr;V dvioctcsv, dpvu-
treni laiilviininodo nuiriiiuraverat , lepra infecil. pto) [itxptii xAaTTSVTa, tov otYXOVT); a^tov •
xat 'Hpoj-

JIbc, el pioiiliclanim criiore leiraiii cuiilaii;iiiavil, OTjv Txaioocjjcjvov, xa\ XotcjTOXTivov ni/.axov iST]|jiioup.

et saplciiiis^iiiiuin illiim Salomonem per mulieres YT^Tiv. OuTo; xa\ t6v "ljpaT;X eAtx[jtTjas xa\ oUdTzii-

perculit. Haec, cl ilUim laqueo diguiiin Judam, exi- pEv, ^5 ^? otiTxa) xa\ vOv (itvav5;uouatv «[AapTta?.

giia pecuiiia illictum, jirodiiorem exliiliuit, et Hi'- OuToj xa\ t6v aTcoaTaTTiV f]ijttv ^TxaviaTTjas xupav-

rodem piicionim iiileifeclorein, et rilaium Chrisli- vov, ou xa\ vuv £Tt 7xapa">,UT:ouatv ol ftvOpaXc;, el

ciilam cirecit. lla;c, et Israelem vcnsilavit, ac di- xa\ Tr;v (pXiya StaTxecpeiJyaiJtEV. OuTOg xa\ xh xa"Af)v

spersil, ne nunc quidem adliuc e pcccato suo cmer- B ato;i.a xf,; 'Exx^ATjsia; r.a-dTejjt£v, elq Statfopou; xa\

geniein. HiCC, et aposiatam tyranniiin iii nos exci- (XVTtTtaXouj aTcouSi? [jtcpiaa^. Outo? xa\ ;fi[jtrv xiv

lavil, cujiis carbones adliuc inolcsliam iiiferuiil, 'l£po6oi(Ji (78) £7xav^aTr,a£ t6v SouXov Tfj? a;jiapTia;,

Jicei flammam ipsam effuijeiimus. Il;cc, et pra'ela- xa\ Tji i-XtuaaTi Seajjtiv lixtTiOriatv • ou -[otp tfipsiTr]v

ruin Ecclesiue corpiis discldil, in divcrsa et con- TpiiSa Xa;x7rpuvo;jL£vTiv, xa\ 0X1] 0£dTr,Tt Xa[A7xou-

iraiia sludia disseclum. H.cc, et Jeroboam illuin aav, xa\ Tt[Jtiou? Txotouaav u(jitv (79) tou.; Yvr|at'ouj
peccaii serviim in ros concitavit, el lingnae vincu- JauTri? xT;puxa?. "Apa ^Xuapstv ujjiiv 6oxou|ji£v, oii-

luin impoiiit. Disrumpitur enim splcndesceiitem Toj; EixiCovTEc; ij xa\ Xiav SpOtJj; tou 7c(>0ou Ti; a!-
Triniiaiein cerncns, ac lo^a divinilale colliicenle n, xijt; 6 ifp*'-f£u; Xdyo.; ive^toi-pi-fTiaev ; nep\ [iIm St]

eoscjue, a quibiis siiiccre pr.itlicaliir vobis cliaros Touxojv ouTOj i^ivtoaxii).

reddeiitem. Liium t..iidcin vobis nugari atqiie incpiire videmur, iia conjcclantes ? An vero piT-

quam egregie veslri erga nie amoris causas oraiioiiis penicillo expressimus? Ac dc Iiis quidem lebus
iia jiidico.

\T. Quoniam aiuem noninillos conliiinelias quo- C ^- '•^~£\ 5i xa\ Tat; iJ6p5aiv dpt^Ttva; Suoxepat-

qiie iiobis inusias n.olesio aiiiiiio ferre, atipie igno vovTa;,xa\au[Jt(fopiv eauxiov roiou[jt£vou;, xT]vaTt[jtiav

sniniani nostram, calainiialem siiain diiccre conspl- TT]vf][Jt£X£pav (80), tf^pe, xa\ 7X£ptTauTr,; flpaxla tfi-

cio, age, de eo quoque paucis disseraniiis. Eieniin Xuaotprjaio^jtev. 'Ey^jj yip, e! [ji^v ivOpioTxtvdv Tt xa\

si liiiinaiium arniiiid ahjectuinqiie cogitans, atqne [Jitxp^/v tvvocov, t) tt]; xaOsSpa; TiuTr,;; [jL£Ta7xotou-

haiic calliedram alTcrt:ins, aul luic primum cuiii [j.£vo;, i^ (8J) Ti]v ipxTjv £7L^aTT]v u[jiTv, [jieTi ttij

senectute bac caiia, et his iiieiiibiis, tum vitje diii- TToXia; TauTr,;, xa\ TiJJv ej6,dtxv(o[jtiv(ov touxojv xa\.

luriiilale, tiim morbo riigaiis alqne coiUractis vc- Xpdvti) xa\ vdao,) [ieXcov, t] vuv TauTa; tpipco Ti; iTt-

iiissem, ant iiiiiic lias ignominias ferreni, profecto (Jiia;, aiaxuvo£(jiT]V (Jtlv av Tiv 0'jpav'jv xa\ ttjv yriv,

cffibim et t(Tram (qiue veleribus atlestari ' inoris ot xa\ ToT; TtaXatot; ^Oo; p.apTiJpeaOaf olaxuvoi(jtT]v

eriibesccrein eliam baiic ca- 5' av TT]v xaOiopav TauTr|V, xai t6 iepiv ToiJTO auv-
eral) eriibcscerem :

lluniram, et s;icriim hoc coiicilium, et saiiclam banc iSptov, xa\ Tov aYtov toutov xa\ veoTrayT] Xa?jv, Jcp

receiisque coagmeiitaiain plLbeiii, adversus qiiam flv ToaauTT; Ttjjv 7iovr,p(ov Suvijjtecov t) 7tapaTa|t;, tvx

tot sceleratoruin hoininum copi;i; aiiem iiisiruxe- 7Tp\v auaTr,vat XuOji, xa\ 7ip\v Y£vvr|Of,vai vexpioOT],

runi 639 "^' priusqnam conjiincia sit, dis-iolva- xaxi Xptaxtiv fjST) [iop-f otJ(j.£voc. Ataxuvoi[jtT]V 6' av
Uir, cl i)riiii(|iiam in lucem proilcal, exsliiigiialiir, n
" tou; i;j;ou; xap.iTou; xa\ 7:dvou;, xa\ x^ £aOT][Jta

jain secuiidum Gbrislnm Idiiii; ri incipicns. Ad li;x;c touto to Tpuxivov, xa\ tt]V £pr|[jtiav xa\ tt]V iiaxto-
Jaboruin iiieoruiii et xMumnaruiii nie piiderct , el pr,aiv ^ auv£jT]aa(jtev, xa\ Tiv aaxeuov piov, xo\ Ti]v

asperae hujus vestis, el secessus ac solitudinis, eJTeXfi TpaTxefav, [jitxpbv (82) Ttiov tcttjviov iTxooeou-

qiiain faiiiiliarem seinpcr babiiiimis, et vila; facilis aav. "AXriOeuiTtoaav Sk xai Ttv£; 7X£p\ f;(/.tov, OTt yu-

' fieiil. xxxii, I.

(70) 'ErrolrtL-er. Rcgg. bm, diio Goli). et Coiiib., vcl ncmopliilnm, vel liliidnxiiim, ;(iii tiini Coiislanii-
7T;T:oiT^X£V. ncipiili .^riiiiiiiiuiii ci;it aiuislcs, ;i q'io Valens iiiipe-

KariK.lvaar. Cnnibcf., xax:xau-£v. r;ili>r liani /.alns i;l li.eiesi iiiibiilns fiiit.
(77)
Tjilr. Keg. hni lexlu, el Or. I, ad niarg.,
(78) Tf-r 'Jf:po6caj(. II;i'c ili; Miixiiiio dicla censet
(7'J) iii

Klias, q iHiii btjiiuiiiu Hillliis. Aliler taiiicn nobis vi- u;j.a;.

delur.Niill;iti'iiiisc'ni!iiMaxiii:() c(invfniiinl,<pi:i'narr il (80) Ttp- i)/iSTfpar. II;ec desuiil in Or. J.


Gregniins, de i-to J.Tolioam, ijui b'prc' iion |i')l('i:il, (81) "H. (."DiiibelisiiH ilclciidiim piilat.
lit Trinilas :s,,lc'iMlcscer('l, M.iximiis iiiiidciii advcr- (8"2>_ M(y/i(,'j-, ctc. Sic luqiiiliir Gicgoriiis, qiiol,

SU8 Girgorium iiisiirrexii sed iiiiiii|iiaiii ei oli,c'c lum


;
iil avcs semiiia (olliguiil, (piibiis piiscaiuiir, ipse
esla Gicgdiio cniii circa liilcm erraic. Grcdimns igi- qiioiiiic scciiinibiis , lcgiimiiiibus cl (juibusvis cibis

lur per isluin Jcroboaiii icctius iiUelligeiidum cbse vescerciui.


275 OUATIO XWVI. — DE SEITSO, KTC. 271

vaixi; ilXo-piai (S".) £r£Ou|jir;aa[Jisv, r/i y-rfil JSiav A el expudila;, ei sim|ilicis nc lingalis mcnsx', :iviiiMi

i/ii-j OcAT^jivtci. 'Ex^Tuiuav (S.4) 8^ fi[ji(tiv xa\ Pa- vila liaiid iiiulio inferioris. Iii giali;iiii porro .iiin

eaiovTTat z)iov, oO^ oucl £•; ^u/.oxirou^ (85) xal veiiiate reileaiil, qni nos alici.am nxorcni expcli-

iJ-:,oo9f5pou? oIS" oTi zh nvjujjia xb aycov KxrjaZi/z- visse aiunl, cniii ne propriaiii qiiidciii lialicre vo-

xal, Sv rpojiwcr! tot,- tcpoi; (jtsTi xotouTwv Incrinms. Siiit ctiam meliorcs, qu.im iios comli-
fiixP'?
ToO pfou xal Tou Xiyou 3-:tY;jLdT0)v. lit cii -o) Xiyi;) lionc Gabaoiiilx, qiios taiiicn iic ail iil (innlcm

<iuvT)YopT;<JOVT£S fjXOfjiJV, xal tt) '''^ ^vdv- iiinnns Spiiiius saiictns ailiiiissnrns esl, nt liijna cl
x^P? "^11

6;/(i) Ti(.)^ 'ExxXT,3t^ Ta SuvaTi (.SO) auvstioiJovTs;, ai|iiaiii portcnt, qiiaiidiu cnm liiijnsmodi et scr-

oTov Tiv£? sTrETpoTiot xal XT,6i|X(5v£j, S),X(f) vujjicfsaY'')-


moiiis el vitip maculis ad sacra acccsscriiit. Siii

yr;aovTE;, 8; iiv iS^to? Toij xaX),ou; vavfi, xal tu).s£o- aiilciii ea iioliis liiic veniciidi caii.ia liiit, iit (idci

va (87) Ti £? ip»"Ti? ^8va TrpoTeviY^Tl PaaiXtSi, patrocinium snbcipcicmns, Ecclcsiicqne viro inie-
"^il

TtryTipov, Jnaiv£To"i TT]? •7ipoOu|jita?, i^ ij-exTol tt;? lim orhata;, liaiid secus ac tulores quiilaiii cl ciiia-

uTTovota; ; oTi Tot? aX).OTpiotj xptv(5jji£0a TraOsstv. torcs, nperam pro virili noslra navarcirius, alteri,
'fl; St) su ?^).TtSTj, xa\ £t VT|t •/zi.\i.a.^riii.iyi\ qui pra'Stanti iiisius fornia diginis vidcrctur, ac
Y'> 'J'

Xeipa SpiYO|Jt£v (88) t) TzoXtopxou[<.ivri ir^JXEt, uTii pliira virlntnm taiii|M;im spoiisalia rcgiiiic olnnlisscl.
ri

T.upi? otxia 5a7Tai/(o[ji^vri. i] axacfsji {ioT,Oo'uvT£?, rj


^ cain collocatiiri, ulruiii laiHJcm iii)l)is liujiisiiindi

(fiXaY^tv, i) aSsdTTipIot? ipY^vo'?. ''^ivTO); otv i] xa- animi alacritas laudem, aii liominiim suspicio re-
laTtovTtTTi? f,[Aaj (ovi^jtaja;, t^ tt,? uiX£(i)c, i^ tt;.; prclicnsioiiem affcrie delict (ciuaiidoquiilcm cx
•lx(a; spaiTi; (89), aXX' ou TrpoiTaTa; xa\ xt,o£- alienis affcctibus indicaimir)? Eodciii igiliir modo,
(JLiiva;. vir opliine, si navi lcmpestalc jaclatic ac prricli-

laiiti,aiit url)iol)sidioriecincl.T, anlaidibns nammjcardoreconllagr.Mitibiismaiium porrciiisscmus, partiiii vide-

licel scapliis, pariini exercitii,parliiniiistrniiiciilisad exstingiiendain llanimam accommodisopem ferentes.prn-


cul diibio nos, aiil pr^jeiUmes, aut urbis vel ilonins amatuics voca>scs, non antcni palronos et piociiralores.
Z'. 'AXX' oux ouT(,., <iJT,3l, Sox£t (001 Toi; T:oX"Aoic. Vll. At plerisqne seciis vidctnr, iiuinics. Quid
Ti Sc [jiot Sta-fipsi, (j) Tou slvai TcXeiov (91) 6 Xoyo? vero mea interesi, qiii rei veritaiem nia^is curo,
,

(JtaXXov Sk 7:5; ; TouTO ^ xcrT^xpivev, i^ eoi- iiiio soluin curo? Hoc eniin vel iiie condcmnave-
Y^^P.
xai(/i)a£v •
i^ &OXiov iTcroiTixev, [Jiaxapiov. T8 Si oo- rii, vel absolveril : hoc vel miseruin vcl be;itiim
?,

X£tV, 0'JOiV Tp^j; i\[X3.i, iixyK^p ouoi ovap aXXrJTptOV. reddidcrit. At, qnid aliis videalur, iilliil ad iios,

Oux ouTO), tpTia"t, 6ox£t; TOt; t:o),Xoi?, ovOpo)-^. 'II „ qiieiiiadmodiim nec alieniim somiiium. Non ila

6c Sox£t Totj iXtYY'i^^'v saTdvat; Tot; 6k (jicOuouat atiis vidctur, ais. Quid vero? Aii iis, qiii vcrligine
Y^
vT>c{ieivoi vfjcfovTs;, oXX' oux tTz\ x£cpaXrjv paSis£'v, corrcpti suni, lcrra lixa et slabilis esse videtnr? aii

ij 7r£pi.TpiTi£30ai ; x6 yili Sk, ou Titxpiiv ka-tv, ot£ ebriis sobrii integra meiite esse, ac noii polius in
xaV oU vo[Jii^£Tat, voaojc;i t£ xal xaxiic (92) Stax£i- c.iput iiicedere , ac sursiim deorsum(|iie mo-
(Jiivois ; 'AXX' 0'j Trapi touto xi T:paY[Ji.aTa outcj; veri ? 640 annon quibnsdain intcrdnai lion.inibiis

£X'i, wj 8oxsi ToV; Traaxouatv. A^i^ov o'jv uYtaivov- niel amaruin esl, nempe niorbo laborantibus, ma-
Ta; Tou; outoj; uTtetXr^cfiTa;, xa^t ti5t£ f|[jttv T:apai- lcqiie affectis? Al non proplerea res sic se liabeiit.
vesov (9j) [jt^TaTtOeaOat •
i] xaTaYtvtoaxc, [jtr] T:£tOo- Bi, qiii ita affccti suiit, arbitraiilur. Quocirca os;ende

(jicV(ov, iXX' i-A TT]; auTf,; !aTa[jtsv(ov xpijooj;. Gux priiis cos, qui de nobis it;i scnliiiiil, saiios esse; ac

oiJTO) Soxd) Tot; T:o),),ot;, 0£y ok oiJTto • xni\ ou Soxtl), tum nos admone, ul inelioicm incnlcni indiiaiims :

7:£cj)av£p(o[jtat 51 tuj etStiTt Ti TiivTa (94) T:p\v y-Vc- aul condciiiiia, si coiisilio tuo iioii pareaiiuis, scd

azio^ auT(Z)v, t(T) r.XaaaovTt (95) xaTajJiovac Ti; xap- in cadciii sciilciitia pcrsieiiuis. Noii ita miillis vi-

Sia; fjiJio)'), tio auvt£VTt £;; T:avTa Ti 'pYa ^fi^jiojv, Ti deor, at Dco ila ; iiiio noii videor, scd peis|>i(.uiis
xtvf|[iaTa, xa\ Ti 6;avof,[jtaTa, y.ifi' (ov Ti T^paTTcj- atque manifcsliis sum ei, qui oiiinia, iiiiiis(iii:iiii

(jieva, 8v XavOavet t(Jl)v 8vt(ov ouokv, ouok XaOctv S-J- orianlur, no^it'; qiii corda noslra sigillatim liiigii";

vaTat, 'ii izipwi 6pS Ti :fi[j.eT£pa, i^ ("o; dp(o3tv av- qui iii omiiia opiia nostra, omiies niotus el cogita-
6pwr.o:. "ArOpbisioc [Jtcv
y^P £'c ^focrojsioy, c Si liones, quibusciim res a nobis gcruntur, iiilelligit;

* D;iii. xiii, 42. ' Psal. xxxii, l.j

(8r>) rvyfiixdf,- u.lAcTplar. Crcgoiiiis per mii- (89) < Amaiores, cnpidos. > Leiiven-
'EpacTdf;.
tieiein nlieiuim iiitclligit < Ciiiisiaiiliiio[iolilaii.iin klaius eversores. > Forle lcgit, eoacfi-
vcriit, a

Ecclesiam ; cl per /)ropc/«PH, Sasiiii;i. i aTac, ul scripsil Dillius ad iiiarg. cd. Kjs., quamvis
'Eyizojcray, etc.
(S-l) < Polior sil Gabaonilariim iii inlerpretalioiic noii sit sccntiis.
conditio, ijiiaiii no^lr.i. i ILcreiicos signilic;il, qui (90; loicEi. Ri'g. bm aliiqiie pliircs, 6ox£t;. < Al
licct opibiis et gralia lli)rereiii, ne quidciii di- eiiim, dical alujiiis, plerisqu ; ium vidcris. >
giii eraiii.qiii vel miiiimiiiii sarerdoiii imiiiusDlnrcnt. (91) n.fewr. Lcgciiduiii viili'Uir, T:Xci(.)V. Sic scri-
(85) EvAoKoaovi;. Sic LXX ei pcniuilli Kcgg. piiiiii repcrimus iii uiio e liegiis codicibiis.
codil., < lignurum caisorcs. > Leiivcnklaius pro « li- (92) KaKiiif;. Savil. et Co;iil)., 7:txp(o;.
gnatiiribns • et < lixis > accipit. Iii ed., ^uXo^pipou;. ('J3)napairEcrof. Tres codd., Tcapatv;;.
(80) Ta Svyazd. Or. 1, xaTi S'jva;j.tv. Tit Jidyza. Sic tres codd. Ucest Ti in ed.
(94)
(87) ll.Ulora. Diio Kegg. Ol qniiii|U^C.)lb. adiluntTa. ILldacrorTi. Djs., T:XaaavTi. Sic in psal.
(9.5)

(88) 'Ofe-fOiiEy. Duo licgg., (JjpilaijL^v. Or, I, xxxii, 1.") '0 TJ.xza^ xaTa;xiva; Ti; xapSta; *ii-
:

TuJv. 1 Qiii liiixit sigillaliiii corda eoruiii. »


2Tr S. GUrGOR!! TIIF.OLOGI 27«
queiii niliil cnriini, qii.TC siinl, l;Uel, aiil huere po- A Qi^vc (9G)d^ Mijdiar. "Hxoucas t^; rpc>.(fr\i X^voii

lesl ;
qiii alilcr rcs noslras intueliir, alque morlales 3T1^, xa\ TtilTEUS. Ou tfpOV-iaT^OV (XSXXOV, f| UiivTti)V

solenl. Ilomo enim ridel in (aciem : Deun aulem in- o^ucj Tijjv SXXtov, Tot; Y^ ^o^'" ?X°'-'^''*'-
"'^ ^'^°
H'^''

(uetur cor '. Aiidisli Scripliiram li;cc diccntem : ac avOpdjTTGic Kcpl Tou auTou TtpdYjj^aTo? (j'j;ji6ouXot;

lidein ailliilie. Ciijiis jiuiicinm conlrilis lioiniiiilnis /p(o[ji£vo;, ouvcTdJTEpip TS jtat djJLaOEdTEpoj, oux dv
pluris facienduin, magisque ciir indiiin est ,
qiiani £u (fpovctv e6o|a;, ci ih\) ouvsTiuTcpov ::aps"t?, to)

omiiium alionim in nnum coactonim. Aii tu, iliios d[J.a0ec7T£pt|j xaTTiXoXouOiQao? ; ouo^ ydp 6 'Po6od(x
quidem lioinines, qiioriim aller aculior et sagarior, STTTJVeOt), OTl TTJV pOuXlJV TIJJV •JtpSsSuTcptOV OTlfJld-

alter imperiliorel liebclior esset, de eodeni ncgotio lac, TTjv Ttjjv vsojTipcov EaTTjTs. ©sou 6i xal dvOpuj-
in consiliuni adbibens, baud recla inenie piMdiius Ttojv s|sTaJo[jisvtov, 7:poT[jjLf,7si; Ta twv dvO pioirtov ;

esse videroris, si, relicto prudenlis consilin, judi Ou (ju ys, av sij.o\ tceiOt], xat ^povfi? a[J.sivov.

ciuni impeiiii seqnercris? Neqne enim Rolioam ex eo lautlcni est conseciilus, quod, pro niliilo liabila

senum senienlia, juveniim consiliis paruil ''. Ciim aulem Deus ei liomines inler se expenilanlur, ju-

dicia liominiim poiiora (liices, (|uain Dri? iNequaquam cene id facics, si me audias, reciei|iie seiiiias.
VIII. Al, inqiiis, luarum cniuuineliarum nos pii- B H'. '.4XX' aiuxuvopLsOd cou , tfT^ai, zdit; u6psaiv.

(iel. Me vcro veslri, quos ob cam rein pndescal. '£7(0 6s ujjttv, otc ata/uvsgOs. Ei [ji.kv ydp opOiJi;

Nam si Uxc juste patiniur, nobis poiiiis ipsis, TauTa T:d(3xo[j.sv, ataxuvTsov ^[jiTv [j.dXXov, T^u[j.tv e(f'

qiiain voliis noslra causa, ernbesceiulum est ; noii f;;j:Tv •


ou/ oTi (97) OTtijiaJiiiJisOa [jiaXXov,i^ OTt Ittjisv

qnia coiiteinniinnr. sedqiii;i conlemptu el ignoiiiiiiia dTtjJifag d^tot • si os d6txoj?, tojv ufiptJiivTtjJV ih syxXri-

dignos iios pra;be;nus : si auteni iiiique, crimeii (jta, xat CiTtsp ixstvtjjv (JiaXXov, 1) uTtcp fj^jLiJiJv aya-
eornm est, qui contiimeliam inferiinl ; ac proinde vaxTTjTsov ixsivot ydp ot xaxtjo; TtdaxovTs;. Ei 6i (j.s

illoriiin potins ,
qiiaiii iioslri causa indigiiari el 8vTa xaxiv, ^ptiTOV u7t£Xd[j.6ovc? , Tt (j.s itotstv

slomacliari debelis, quoniain ii siint, quibuscum s/pfjV ; Etvat (jtaXXov xax6v, i'va ttXsov dp£(jx(ij (Tot

inale agiliir. Qiiod si me, cinn inalus cssein, opli- Oux av TouTO sjjiauTtp auvs6ouXsu-7a. 0'JT(o; ouoc, s!
raiim virum existiniares ,
quid niibi facicndiim xoTopGouvTd (J.S TtTaistv 67toXa[j.6avst?(98), Toij xot-
esset? Improbiorne ut essem , qiio niagis tibi opOoijv 6ta Oc jjtsTaOfjdOjUiai (99). Zto ydp, ou aol
placerein? Haudquaqiiam saiie id inibi consilii de- [jiaXXov fj sjxauTtyj •
xa\ au[j.6ouXov £X('>
Ttspl Ttdv-
dissem. Eodein iiiodo iiec si me, recte el ciini vir- Ttov t6v Xiiyov, xa\ to tou 0sou 6txat(oij.aTa , u(p'

tule iiicedentem, offendcre ac labi putes, a 641 ujv dXtaxojjiat [jlcV 7to"AXaxi?, ou6ev6.; xaTTjopouvTo;-
recla vivendi ratione propter le desistam. Nec C d-fispiat c\, TtoXXtov xaTaxptv6vTt.jv. Ka\ touto [16-
enim libi inagi.s, qiiam milii ipsi vivo : atque in vov oux EiTt 5ta(puystv, Ti svoov xa\ sv f;[j.tv auTot?
omnibiis rebus consiliarii loco, raiiouem _Deiqiie otxaaTfjpiov, Ttp?)^ ,SXi7tovTac [Ji(>vov, Tf,v EuOsrov i56?/v
justificationes liabeo, a qiiibus plerumque, eiiam iTsov. Ih ooxstv OE, av [J.SV ''j7tdpyTi(I), Sz^iy.E^a, t'v'

nullo accusaute, convincor; et rnrsiini, condem- £t'Ttto Tt xa't dvOpt'o7:tvov •


av ?jk dvTt7tt7:TT], xaipEtv
nantibus muliis, absolvor. Atque boc unum iribu £d(io[j.sv ^2), xat o'joiv tou slvot 5ta -ch 6oxstv dtsoi-
nal iieiiio effugere potesi, iiuernum neinpe atque pf,cro;jisv.

in nobis situm, idqiie solum ob ocnlos propositiim babenles, reclum vitse iter lenere debemus. Quod
aulem ad hoininum de nobis existimalionem aiiinet, iia aninio comparati .sumus, ut, siquidem ea
contiiigal, non iilibenler accepluri simiis, ul buinani etiam aliqiiid dicam; sin aiilem iii cont a-
rium cadat, valere iubcbimus, nec quidqiiam de rei veriiate propter liominum oiiinioiiem deiraliemus.
IS Sic eiiiin coniparatnin est qui bonestum ali- D &' Ka\ ydp outoj^ sxst 6 [xsv tivo? Ivsxsv
: •
tJ»

cujus cansa stndiose seclalur, is profecto neuli- xaX?,v ^7ttTr,6cuojv, ou ps6ato? si? dpsTfjv. 'O[jtou ts
quam firiiias in virtute radices egit. Simul eniiii ydp TtapfiXOsv sxstvo, y.aX to'j xoXou tJTfitJETOi

atque res ea qnoque siudium de-


cnUixcril, recii ('oazsp 6 XEp6ous evsxsv 7:Xe('JV , to'j TtXstv, 5v (Jti)

ponet; qiieniadinodnm qui qiiseslus causa navigat, 7tapij zh xsp6atVEtv. '0 6c 0'Jt6 6t' 4auT6 Ti[j.tov TS
iiisi lucriim prne^to sil, navigare desislet. Al qiii y.a\ 7:spt£7tojv, STtst^rj tou laTjiTo; Jpa, JaTtJoaav £/£1
boiium ipsniii propter se colit et amplectitur, quo- xa't tt;v Ttsp^ a\jih 7tpoOup.tav •
(.'jots 0st6v Tt 7:daxojv,
niain rem fix;ini et slabilem aiiiat, cerlam qiioquc xa\ To Tou ©Eou 6uvaa0at Xiystv • 'fijtJJ Si , 6 ai)
el constanlem erga illud aniini alacritatem liabet; ri'(: f.'i}ti. xal ovx. -ii.hlclotpai. Ouxouv [j.STa7:otTiOiq-
adeo ut divinum aliqiiid senlicns, bis quoqiic Dei aETai,ou6^ [j.sTaTsOf;asTot ou6£ au[jt[j.£Ta7tsa£tTat (5)
verbis iiti pnssit : lujo iilem suiii, el non miiior ", ToTc: xotpoT? xal toT; 7tpay[Jiaatv, dXXoTS dXXnj ytv6
QiMinnbreni inc al) aiiimo suo inigrabit, nec iininu- [Jisvoj, xa\ 7:oXXdi [JisTaXa[j.6av(ov XP^*? > tjjaTtsp tA;
labiiur aiqiie a se descisccl, nec tuiii lemporibus TtTjv TtsTptJJv ol 7toXu7:o6£;, ols dv 6[j:tXfiatoat • (jtEVSi

•IReg. xvi,7. ' III Reg. xii, 8 scqq. « Malacli. 111, (i.

(96) 'O Si esiq. Duo Regg. cl Or. 1, 0so; (99) MEruOi\(rcjuu. Sic Ires Regg., Or. 1 et
85. Coiiib. Iii ed., (xsTajOf,ao[Jiat.
(07) Oi'jx gn. Comb., o^lo' oTt. i Non lam quia (i) 'r.-zdpyji. Comb.. u7tap=Ti.
rOMt.iniiiiiiiii qiiain, ctc.
, >
(2) 'Kctcro/Jfcr. Reg. bin, £dato[jtEV.
(98.) '
r.-tcMi(iCdye((:. Reg. bin, unoXa[j.6dviii;. (a) i^vfijiera.itcrehai. Reg. bm, aujJti^saeiTac.
277 OUATIO XXXVI. - l)l': SEIPSO, ETC. 2"C
il 6 atixb; acl, Ttiyto; ev ou T:tTzr^yisi, v.aX Jv sTpe- A ac rcbus colUibctiir, .iII.ts .ilios niores iiulueiis, ac
(fO(Aivoi; 5(itpo(pos • Tiixpa xt;, oi[ji.at, np^^ ijxfJoXi; iiovos siibinile colores assiiiiiens, iioii seciis ac po-
ov»[Jttov t£ xo\ x'J|AiTtuv, otix£ Tiva3!ro[jt;f vr,, xa\ oa- lypi, pelrariini, ad qnas accesserint, colores rcfe-
icavtoja itEp\ 4a'jTT]v li 7:pojiiC-xovca. TaCxa [i^v runt : veriiin itlcni scmper sni(|iie siinilis pcrinaiic-
e!j TOjouTov • ouok Yip |jtot '^'/^'jXt^ xaT.; yXtojdai^ jia- hit, fixiis iii rcliiis iiiiiiinic lixis, iiiinioliis in iii-

XiiOai, xal TauTa (-1) tutoj irXctto toO ocovto.;. ccrtis ct lliutiiantibiis, luni alilcr, (ipinor, ac rn-

pes, (|ii:l! ventoruin lliicliiiiiiiqiic inipclu ikiii iiintlo non concutilur, sc<l cliain incnrsantcs undas circa
so fraiigil alqiic absnniil. Veriiin de liis liacleiiiis : nec cniin inilii vacal ciini lin^iiis piignare; alque
ctiiini loriassc |iliira (lixiiiiiis, qiiain coiivciiircl.

I'. "HoT] Si [jiot npo; u;j.ai 6 Xoi-o^, 'l t(Aov T.rA- X. Jain ail vos, o ini grcx, sn coiivcrlit oralin.
[jtvtov. 'YiisTt; xifscOi {'i) foi., ^Tjalv 6 IlauXo?, Yos eslole, (|iieiiia(lmo(luiii ail 1'aiilus, gloiia mea,
6d^a, xai x"/'"' ^"^ xavyJ\CE(ii(: crziyarc^- el g/iudium, el (jloria: corona " : vos eslotc dcfen-
ii^tiq ci.mXrjYicL TOt; £(jtc livaxptvoujiv tV, tojTisp B sio iiica apiiil eos qni ine judicant : iil, qiieiiiad_
•cot? TsxTovtxots (0) i) Ypaiftxot? aTtatTou[iivoi? X6- niodiiiii iis, qni rabricaniii aiil pin;^ondi arlcni pro-

, Yov, £5ap-/£i OJtlaiit ih TEXXovr/Jkv i] ypatfiV aTTT;X- filenliir, cuiii arlis ratioiiciii cxposcniilur, fabrile
XaxOat irpaYijtaTtov [Ip-^riM yip X(i-,'ou, tf ti<i\v , tjxu- ant picloriiiin opus Obtciiderc siillicit, ul ncgotio
p(5T£pov), oiixtoi; (7) xa\ a^Jxf); u[ia; iTTtSsI^a;, Ottep- onini ac inolestia libcrenliir (opuseniin, iiiquii illc"'.
Ti; Xotooptac. 'YTiEpi^to 5c Titu; IIptoTov sernionc fortius csl)
i|to (8) ; , sic ipse quoqiie, vobis
64S
;jtkv, Jav tt;v eE; IlaTipa, xa"i Yibv, xa't otYtov IIvEupta iii iiiciliniii luoductis, oblreclatoruin nicoiiini ina-
6;jioXo-i'iav li^/.XivTi xat (0) ps^atav tfuXaTTrjE, \).rriV) k-dicla siijiereni. ynoiiiodo aiilein ea snperabu?
TcpojTtOivTE;, [Jtr,6£ (i^atpoC-VTE.;, [jtT;ok ij[AixpuvovTE; rriimiin, si Palris, el Filii, cl S|)iritus sancli con-
TTJ; (jtta^ 0EdTT]TO; (
-h yap EXaTxtoOkv, tou TiavT(>s fcssionein firniani el coiislantein retiiiealis, niliil

fejTiv E/.axTtoJt; )• Tou; 5e aXXo Ti cppovo'jVTa; , ^ iiiii Dcilati addcnles, nec dctralicnlcs, iicc ininii-
XsYovTa.;, t\ tfJjEiov [jiiTpot; t6 ev 6taX'Jovxa;, f, ota- nticnlcs (naiii si qiiid ininiinuliiin fucrit, totuiii

XEf/t^ovxa;, to; X^JjjiTjV tt,? 'EzxXr,Jta;, xa\ tt,; aXT)- qiiiiiliic sinuil imniiniietnr) ; eos aiilcni, qiii aliud
Osta; :5v, oTioT:E;ji7:otjOE, [jit; [jttJO'jvTE;, <iXX' eXEoiJv- (|iiiilil.ini seiiliiinl, ant prolitenlur, anl per diversos
te; tou TTTtb(JiaTO?. AEiJTcpov £, Et xr,v TToXiTEiav iialiirarnni gradiis diversasque mensuras unitalcin
(ixiiXouOov T(o opOtp XiJyto TcapiyotxE, tV f,TE Ticpt- ^ evertiinl juit diriniiint, lanqiiam Ecclcsi:B laliein cl

6:^101 TT]v dpETr;;, (iXXi (ir, Tto Jxipt;) XeI-ovxe;. pcrnicicm, ac vcritaiis viriis alilogelis, noii cos in-
visos liabeiiics, sud eoriiiii poiius casum miseraiilcs. Dciiide, si vilam recie doctrinae consenlaneam pr;c-
slclis, nl a'i|iia utriusque viriulis laiide flurealis, ae iioii allera parle dclicialis.

lA'. Ot ,3aj./:t;, atSEtjOs XT]v 4Xoup-;Ct'oa vo^jtoflE- XI. Imperalores , pnrpiiram vcrcaniini ; nam
xf,JEt yip xal vo[jtoOETat; 6 Xiyo;. rivdjjXEXE ojov scrmo noslcr legisl.iloiibns q iiie legcs slaliict.

zh TttjXEuOEV u,atv, xa'l xt t?> (JtEya 7Ccp't u;j.a<; [j.ujxf,- Cogimscite quaiUum id sit, qiiod veslrae lidei coin-

piov. Kij[jtoc oXo; uTxb X''P* '^'1'^ u[jiETEpav, otaof,- niissum est, qiiaiitumqiie circa vos inysleriuiii. Or-
|j.axi (jttxpii) xa\ PpaxEt fSaxtio xpaTO'J[A£vo?. T3t [ikv liis nniversus sub in:inu vcslra est, diademate pai vo,
&vtji), [Jidvou 0£oij •
xi xoTto 6k, xa'i u[jttov. ©eoI -{i- alquc exiguo paniio coercitiis. Siipera qnidcni, so-
veiOe (10) Tot; u-f' u(jtar, iv" EtTxoj xt xat ToX;jr,pdT£- liiis Dci suiil; infcra autciii, vestra ctiaiii snnl.
pov. hufSia fiac-i.U(0(: ey y_eip\ Qeov, xa't Et'pr,Tat, Snbdilis veslris dcos vos pi':i;bete, ut audacins ;di-

xa.l TrtJXEUExat. 'EvTa'j0a EJTto -h xpoTo; u;jttv, (iXXa qiiid Cor regis
dicain. iii inuiui Uci esl, iit ex
(jtT] xtp xpuJtp xa't xat; yaXaYqtv 01 TT£p\ xi §ajt- Scriptura audinms ", ac crcdimns. Ilic inipcrium

3kEia xa"i xol)? 0p(5'jou;, [JtT] j^dopa xat; E|oujtai; veslniin sil, non aiilciii in aiiro et iii cxercitibns

ETiatpEjOc , [i.rfih dOivaTa ^tavoEtjOE tte,oI x(ov oux Aiilici, proccres ac snijliiiiibiis ibionis el dignila-

(iOavaxtov. IltJTO^ (ji£V£te toT;; pajtXE-j-t, 0£tp oe 7:pd- tilius insignes, ne ob polcnriam iiiagiiopere ;iiiiiiios

TEpov, ot" ov xa'i TOtJxot; ois ETTtjxEuOrjXE , xa't oi; clferatis, nec de morlalibus rebiis lanquam ini-

TTapaoioojOs. Oi x5 /ivos xo[JLT:aJovx£; , xbv TpoTTOv niortalibus cogilelis. Fidciii imperaloribus scrvale,

i^EUYEvijaTE •
i^ ^Oiy^oiJ.ai Tt Ttov iiT,6(ov [jtkv, £ui'£- sed piius Deo, proplcr qnciii liis cliam quibiis coiii-

vtov 6i. ToTE yip aiTflii (II) eu-cevejtotov f,v av inissi ct iradili cstis. Qni gcncris splendorcm ja-
xizh u(jtiT£pov, £i [j.r, xa't 5£),xot xo'j; 6uJY£vEt; u[j."tv clalis, (lale operani iit niores quoqne nobililciis :

ivE^^-potfov (1-.?1- anl aliquid dicain, iiijucunduin quidem ct mole-


Bliini, ai iiobilc laiiicii cl gcncrosuni. Naiii (iiin vere nobilissimus essct onio vester, si ignobiles labellis

vcstris iioii ascribcreiiliir.

»1 Thess. II, 19, 20. "' Tii. iii,li. " l'iov. xxi. 1.

(4) Tavra. Rcg. bni, xa-JTo;;. uircpj/io. Bas., U7:£p£/w.


rersaOs. Keg. bin, yEvijOat. (U) 'Ax.lirii Kai. Iniioniinllis, ii-/.XtVT, te y.ni.
(5)
rprf TSKzcrixclr;. Kcgg.
(6) a, b, ties Colli., (10) rsrecOe. Or. 1, yivejOe.
Coisl. 1, elc, Toi; TEXTOvtxr,; t] •(pa^yf/.r;;. (11) "AXnOiq. Foile,aXT,0(ij;. Edit.
(h2) T.rsxpa^ar. Sic !!cg, bii, Coisl. I cl Conib.
(7) OL'TLOr. Or. 1, OUTtO.
'l'.-re/ £^(.j. Bcg. bni, quatuor Colb. ct Or. 1 Sic eliaiii lcgit Billius. Iii ed., Eypatfov.
(8)
279 S. GKECOnil THEOI.OCI 2S0
XII. Sapicntes, el pliilosoplii, el barba ac pr,llio A IB'. Ui aoifrA, xal (f/iA&aocfot, xat (j5ij,voi iry umr)-
veiicrandi, vosque sophisl» et graniinaiisise, pii- vr|V xal xb Tp'.6wvt(;v, oi scjtTxa^t, xal Yp5i[i;jioTt(iTa't,
Miiiqiie plaiisus caplatores, baud scio quonain pa- xa"i Ttuv 5Ti[jiocit(i)V OT,pS'jTat xpiTtuv oux olSa
, TtoJs
Clo sapienlcs apprijari possilis, priniario scrmone Sv aotpot xXtiQ££t)T£ (13), Tbv TcpiiJTOv "Aiyov (M) oux
ac (loctrina carcntcs. Qiii opibiis slinlciis, audite JxovTSi;. Ot iTcp\ Tiv TiAouTov, dxouaaTe tou XiYovTo?*
rroplictain dicciitem : Divitim si afjluani, noliie cor tlMvTcq ihv ^6r\, jiif npoatWecOe xapSig,- fiTS
opponere " : scitote vos re incerta ei fragili niti et Oa^iouvTE? ii6s6ai'o) TipaTfpiaTi. 'ATrotp(!pTtao{ Tt Ti^^
conndcre. ISaveni panluluni e.\onera, ut ievius iia- vt/j5, iva irXiri; xou^ijTspo;. 'E/Ppou Tt tu)(?jv utpat-
viges. Ilosli lortasse aliiiiiid eripneris, ad f|ueni fa- pf^jiti;, Et? 3v Ta ai 7reptaTf|a:ETai. Oi iTEpl tt]v Tpu-
ciillaies tuaj devolveniur. Qui dcliciis indnlgelis, tf^V (IS), U^IXetI Tt TTi; YalTp?;? (16), 56ZZ Tt})
aliquid 643 genio el ventri sublraliite, ac spi- T:v£u[xaTt. 'Eyyui; 6 ^evT]? Ti] vijato Pof]6T]aov et?
rilui date. In propinquo est pauper : morbo succur- ToiJTOV (i;rlp£u?atTt TtOv TceptTTtuv. Tt xo\ lu xdijjtveti;
re : aliquid eorum, qua; tibi redundant, in buiic iTciTiTtov, xat ouTo; TteiviJjv xal au x.patTraXtov, xa\
;

eructa el cvoine. Cur uterqiie vestriim prcmitur, ouTo; uoepttiiv xa\ au X(ipc[) xipov flopuvtov,
; (17)
tu cruditate, ille faine? tu crapula, ille aqna imer. xa't ouToj TieptTpeTioiJievos viicjtj) ; Mt] naptoT]? t?jv aiv
cuie? Tu saturitaiem saturitate gravans, ille raor- » AdCopov evTaOOa, ae Tiv JxetOev nXou.
iJtf) itotfiaTi
bo vacillans? Ne Lazaruiii luum liic asperneiis '^
atov. 'VjJtets f) [JieY'^'''; '^'iXt; (18K ol TtptTjTOi (jteTd
ut ne le ip<e in fiiuiro jcvo diviii illi similem red-
Ti]v T:p(uTT|v euOdoj;, t) [jiT,5e (19) touto Ttapoxto-
dal. Vos m.ign;c urbis cives, qni primi statiin post pouvTES, tpdvriTe (Jtot TtpioTOt, jjit) tt^v xaxtav , dXXii
priniam esiis, aiit ne idquidem ei conceditis, osten- TT)v dpeTTjV • p.T) TfjV ^xXuatv, d).Xa ttjv euvojxtov.
dile vos inilii prinios esse, iion improbiiate.
sed '0; JaTtv alaxpiv, tojv (Jikv iH/Xetov xpoTetv, Ttov 8i
virlule; iion moriim dissoliiiione ac niollitie, sed
f)Oovtov f)TTaaOat •
t^ Ti [Jtlv aXXo atocfpovetv, Tepl Sk
optiniis legibns. Turpe enim fuerit, si b.TC urbs
TO'j; [TtTtixou;, xa\ to O^OTpo, xa"i Td aTdota, xa't Ti
ita urbibiis aliis prxstel, ut tanien vnluptalibus ce- xuvT)Ycaio ToaouTOv [j.e;.iT)v^vat, (ioaTe TauTO TzotetaOat
dat; aut ea;lera quidem gravis el 'iioderata sil, ptov , xal TTtjXtv elvat TiatJiivTojv tt]V iTp(oTT)v iv to-
verumcirca ludos circenses, et spectacula, et cur- Xeatv, i\v xa\ toTj SXXat; tutiov elvot xaXou 'KOivzhg
sus ac venaliones adeo insaniat, ut baec pro vita et TipeTttooeaTepov. TaiJTa 6taTiT'uOtTe 0eou
{"20) , TttiXts
serio quodam insliiulo babeai, atque urbs, inter 6i'T]Te . STtl TIJJV X-^tptOV TOU KupSou iJoJYpS(fT)0£tT]Te,
nrbes principaium tenens, ludeniium urbs sit, qiiam xa\ 7iapaaTf|aata0£ (21) auv f)(Jttv Tto [jLeYdXo) to-
aliisqunqne viriutura omnium exempla pra;bere XtaTT] Xa[jLTipo"t Xa[jtTcpto? uaTepov. Touto \i\i.S.i euoY-
mullo sqiiiiis erat, et congrueniius. Utinara baee '

Y£Xt'fo[xai ev a'JTtp XptaTqJ tt]) Kuptto f,[jtoJV(j) f)

abjiciatis, ntinam Dei civitas sitis, atque in mani- SiiEa, Tt[jiT], xpdTOi; et; tou; atojvo;;. 'jV[jif,v.

bus Doinini depingamini, ac tandem nobiscum magno iiibium Condilori splendidi splendide asletis!
Hunc vobis Istuni nuntium affero, in ipso Clirislo Domiiio noslro : cui gloria, bonor ei iniperium in
saecula. Aincii.

" Psal. Lxi, 1 1 .


" Luc. XVI, 20 seqq.

(13) KXi\deh]Te. Sic codd. Mendose in Par. ed., olXeto, 0'JSc Ti] 'Pto^JfT) T(ov Tpojcettov 7top£)(oJpet*
xXt]0£ITj T£. [jtdXXov o^ xa\ TouTtov Ciq Ttpoa)]XijVT(jov dvTSTtot-
(li) Tdv .-rpatTov .Idfcv. < Primarium sermo- etTo •
« Miigiia priinaqne Conslaniinopolis, posl pri-
iiem, 1 id est, i ver»! fidei'doctrinam. i maiii slatiiii, iii est, Komam, qute, proplerea quod
(15) Tfvyi\v. Sic duo Regg., quinqiie Colb., iii camimperii sedes Iranslata eral, ne lioma; qiii-
Coisl. I, CdiiiIi., etc. In cil., Tpocff^v, < alinientis. > deiii priiiiasconeedebat; iiiio eas sibi quasi sui ju
(Kj) rciCTfdi;. Duo Uegg. ei Coisl. 1, zix(jy.(ji, D ris vindicabal. »
< carnis. > (19) "U iciiSe. Coisl. 1, ot (jlt;0^.
(17) licfQ) xc'fov. Sic tres Uegg.,Coisl. 1 el Or. 1. (20) TavTU SutntvciTe. Coisl. I, TauTO OtOTu-
Deesi xi5pov iu ed. TtotTe. Coiiil). ct Leiiv., "Av Ta'jTa StoTtTuotTE. Iii

(18) Mtjd:i^
.T(l.?(f Scbol. : MeYdXri xa\ TtpioTi) aliis, "j\v Ta'jTa otoTtpdTTotTe.
f) KojvaTovTtvouTioXt?, [jteTd tt)v ':tptoTT;v £uOu-, l^ioi. (21) nafucti\ciucOe. DuoCoIb., TtopaaTfjaeaOe.
TT]v 'Poj(iTiv, f) otd t6 £15 ouT^v (JteToOetvat Ta po- In nonnullls, rcapaaTf)aeaGat.

64*M0NITUM IN OP.ATIONEM XXXVH.

1. est uiiica Giegorii in evangelicuin lexlum oralio seu horaiiia. Conjectarnnt


H.-Ec
eruiJili,nullalenus verisimilo esse, Tlieologum ex multis ad populum familiariter Mm
etiocendiim conuioiiiljus lianc unain liKijris mandassc I.iio Tillemontius cxistim<it,
,

niillum esso duljium, quin [ilures iiujus gcncris oraliones a Grcgorjo prolako fuerinl. Ista
eliam, de aua a^imus. insi vidclur csse vclul i]uffiduui beiios seu contiiiualio cnjnsdam
'iSI OK\TI() XXWII. - IN MATill. \l\, 1-12. 2r<«

amplioris in M:illli;i>i Kvnii^fiiiim expositionis. Doieinlum prorsus, qiio;l t.i-ii prcii..s;i

piet;ilis nc (loctriiifD Tlieolo^i iiostri iiionuiiiciit^i fixindt.Tinl vel potius, qiiam mnviine ;

cxoptaiidum, ul amissi, out pulvcre clplilosconli-s t.iin oxrolU-nlis iivjenii foliis, in! Ivclft-
siae ^lnriam et .•cdilicnlioiiem rociiperoiilur, iii; in hicm prodeniit. ln hnr ij^itur or.itinne
Cirosorins inlerprotaii (iii.TrpiQ in cvant,'elifo tnxtu juxta .Miillh;iMim, n vorsii
8i.'grfi(li!ur
[irimo aipilis docmii noni, usiiuo ad diiodecimum inrhisivo coiitincnliir. Priinmii l';v;iiij;clii
verlui rolcrl, imoxiiik; siiiy;nla perlrarl;iiis, ca iiiiriim in modum ac (>rudiie amplilic;il. Diii-
tinsaulem immoratur iii his Pharisn^oriim vcrl)is:«Si licet homiiii (piaciiinpie ex c;iiisa
dimiltere uxoroiii siiniii ''. » Osteiidit (piam iniipia sit Ca^sarum lcx, ipiic miilien m adiil-
terii piaculo constrin.^il, dum vir, ipii lidcm uxori datani pcr adultcrium violaveril, niiUi
snpplicio ohnoxiiis est. in(]uit[n. G |, liaudquai|iiam proho, lianc conMic-
« Hanc logcm,
ludinom minimo saiixcrunt, ac proptcrca advorsus mu-
laiido. Viri crant, (jui haiic legeiii
lieies lat;i osl. » Kt ad viriim paiilo posl oralionem convertons, addit [ o. T] : « Qii;i i^^^itur
fronle pudiciliam oxigis, quam ipse vicissim non pra\>clas ? Qiiomodo corpori, pari honore
1 TiTdilo, imparem lciiiiii slaluisV » Hinc divinam let;em huuianis lcp;ihiis prn-slanliorem
exiiihot, et virum ac mulierom ;id .Ti)ualoin coiiditinnom revocat. A!ia lioiie niiilt;i (Mlocet,
ex (]uil)us conjut;ati pliirimum lluctum porcipcro possuiit. Tuui ad istud a Clirisio diclum :
« Non omncs capiiint verhum islud, sod quihiis datum esl ", » trausit; quo fiuidein 1'use
flc dilucide iiertraclalo, Trinitalis doctrinaiu hrevitor ex])oiiit, et oiiinihus salularia mo-
nita tradit.
11. Visum est Tillenionlio (22), ncc immcrilo fjiiidem, hanc orationcni Conslanlinopoli,
post reddilas Catliolicis ecclosias, coram priofeclis et in,i;onli honiinum Irequcniia hahilam
fiiisse. Ad id prohandiim, cital liivc Gregorii verha, qui de Cliristi divinitale loculiis, sic
addit [ n. i] : « Uuisiis liiit,'uas incito ac provoco rursus adversus Clirisluiii (piidam in-.a-
:

niunl, vel adversum mo polius, qiii dit;niis hahilus suin, ut Vcrhi pr.-cco ri(M-(Mii. Ut .foan-
ncs clllcior, vox clauianlis iii deserlo, deserto (]uideiu prius loco, nuiic aulcni vnldo hahi-
labili et frcquenli. » Verum, nisi nostra nos fallit O[iiiiio, adjicere poluissot vir (ioctiis,
'Jhoodosium £45 liuic orationi interfuisse. Id enim coili^i potest ex liis Tlioolo^i vcr-
Lis [n. 23] « Hiijc |)riescriho lis (piihiis imperium credituiu esl
: » qu;e lam imperalorem ;

quaiii priolectos designare vidonlur. Sed ad rem nostrara pluiimum v;dont sequentia
verha : «Non tanlas viros sermo iiious liahilurus est |iro sancla Trinitale hellum gerens,
quanlas edic'niii luiim, si [icrversis dogmatihus imhulos coiu| rcsseris , si persoculione
» pprossis auxiliuin tiilcri.s, si, » etc, quihus, ul[)Ole singulari nuiiiero i^rnlatis, pricsentem
imporalorcni sij.iiiincari conjicimus. Cum enira, oh quaHlam nionila iiujM latorihiis et prae-
lectis suh tincm tricfisima) sexia; oralianis data, Tillemontio viJcatiir (23) orationera
illam, coram [ircefociis, irao et ipso imperatore pr.Tcsente, hahilam esse, quamvis ad ple-
bem Conslaniinopolitanam plerumque dirigatur, quanto magis id de liac oraiione ex verhis
ciialis conjiciendum est. Pr.cterea, consiat ex dlctis, ante hahitaiii esse or;ilioncm, quaai
edictum de rostiluendis erclesiis, luerit ah imiieratore proposilum. Demo|ihilus si()uidem,
Arianorura anlistes, cura Nicensm fidera rataiii hahere noluisset, ecclesiis excedore coaclus
est, sexto Kalendiis Dccemhris 380, nt ait Socrales (24j. Edicluin vcro nonnisi decimo
Jaiuiarii 381 sancitura tradit Theodosianus Codcx (25). Verisimile igitur videri pfdesl,
Gregoriuin liac oraliono ansam preehuisse, ul tale edicluin adversus liaerclicos prfimulga-
relur. Cnde prohahilius arhilramur, lianc oralioncm Conslanliuoiioli, [ir.TGsenlc impera-
tore, ac lahente anno 380 pronuntialam fuisse.

"Mattli. Mx, 3. » ibiil. 11.

(22) T. I\, :.n. (i7, p. 41)3 el idi. (2i) llisl. lib. v, cnii. 7.
(25) T. IX, arl. (J5, p. Hil. (2:>) T. VI, l.;x vi, p. 117.

AOrOl AZ. OIlATiO XXXVIi".


Elc to fr\Tir zoi EvayyBJlov « "Ore eTi.lecer 6 A I» tiicium EvanijtlH : < Ciim coiisiimmassei Jesushos
'Ii}crou(; Toh^: Myov^ tcvtovq, s jcal zu i^^q. scrmoueii"', • elc.

A'. '0 wj? aXiEi? TtpoeXfiiJiEvo? 'Ir,aoii?, xal ou- I. Jesiis, qiii priiis piscalores eleger.Tl, ipse qiio-

Tij aaYYjvEusi, xa"t kJtou^ ix Tortov (ijxciSit. Tfvoj (]ue pisc;ilur, ac loca siibiiide coiiiiiunat : iil(|iic iioii

£VSK£v ; Ou (jKjvov l'va xspSavT) Kldo^cLq tiov 91X0- ca taiiliiin causa , ul inajoicni pioruni lioniimiin

Oiiov Sti tt\; k.7:i.tfo:-zi^aui)i (26), ilV iy.oi-{t coxu, inultiiudincin, suani ipsis prasenliain exhiCenilo,
'cva (27) xat x(5nou; dif.oLsr^ TiXEiova^. rtvsTat xot; lucrulur :se(I ciiani, qiieinadiiioduiii niihi vijetiir, ut

' Malth. x:x, 1 sqi^.

" Aliiis XXXI. Qu;e auteni 57 eral, iiiiiic 51. (27) "E^^wq-E fojcs", '/ro. Sic iiiins Regiiis coilcs.
Ilaliiia Coiislanliiiopoli labeiilc .inni» 5S0. Oii;c lecno nobis plcnior ct plaiiior videtur. lii ed.
(2)J'fV r/(c f:.TiyCiT)')(rF.wr. Duo Colb., tI) l-t- lcL.iliir tanluin, Jaol oo/.iT.
^otxiiiJt-
Sv; S. GRIX.onil TIIEOLOGI 284
pliira loca snnclificcl. Fil Jiulcis lanqiiain Ju- A 'loMiioi^ 105 'louSaro;, iva 'lojSaioj; xepoavii*
il^piis, ul Jiiilaens liicrifaciat : Iiis, (iiii siilj logesiinl, zol- \jT.b vo[ji.ov, (bj ijTch V(i[xov (28), Vva tou; uiti»

laii'|iiaiii lcgi sulijeclns , ul cos , qni snli lege sunl, vijjiov iJayopadT) T0E5 daOsvidiv, ('i? aaOevr,.;, ha
reJiiiiat : infinnis, tanquam infirnius, ut infinnis sa- FiVE-ai -ivTa r.izvj, tva Tojj
"jou? (iiBsvsr; aiodT^.
Iiilcni afTiTal. Oinnia oninilnis enicitnr, ut oinnes Trav-a; x;p5avr]. T! o- 'idyoi, zolg aacri .-zdrTa ; "0
lucrifacial ". Qiiiil dico, bmnibiis omiiifi? lino vero, jAr,S^ riaj/.o.; (-29) ntpi Jautou (311) TiVetxcTO tl~
tjuoil Pauliis de seipso dicereiion snsliiiiiit, linc Sal- •nitv, louTO EupiTxo) (51) tJiv S(oTr,pa 'Tzauyo^jTa.
valori coiiligisse reperio. Nnii eniin JuJxuis tantuin Ou yap TouoaTo; yiveTai jjtiSvov, ouS' osa twv ix6-
eflicitiir, nec qiiidqnid absnrdorum ei iiiipiolionim T.wj xa"i (AoyOr,p(I)v 6vo[jLaT(j)v si; lauT?)v avaoEysTai,
noininniu esl , In se reccpit : sed , qnod Iiis 646 d),/.a xa't 3 toutiov TiavTwv dTO-toT£pov, xa'i auTO-
Oinnibiis absnrdius sst, ipsnminet cliain peccaluni a;j.apT:a xat auTOxaTdpa •
oux eaTt ii.bj (32), dxousi
el ipsainet nialediclio; non quod peccatnni sit, sed oi. IIio; ydp d^jiapTia, 6 xa'i fip.as 'Tit d,u.apTias
quod ila noniinelur. Qiio eiiim niodo peccalum esse EAEuO^pdiv; -iT).; Oc xaTdpa, 6 i^ayopd^iov (53) 't\\).di(;

qucat, qui iios etiani a peccati servilute iii liberta- ix Tr,.; xaTdpa; tou v4;jiou ; 'A).X' Iva xat [Jti/pt

lem asserit "^ Qiioniodo nialediclio ,


qni a lepis TOUTiov t6 TaTTSivbv E~iOi£5r,Tat , TU-div <];jta.; ei?
nialcdicto nos rediniit"? ^iiniiuin iil, taiito linnii- D TaT:Etv(jjatv ttiv uiou; Trpi^svov. "OiTEp ouv eIttov,
lilatis edito argiinienlo, iios ad aniini sulimissio d/.tEu^ YivsTat , Trdst au-(-xaTa6a£v£t , aayrivEuEi
neni ,
qiia? snblimilalein paril, instituat. Fit igiliir, T.i-jx-x (jziyzi, 'tV (31) sx pdOou? tov iyOuv dvsviyxi],
qnemadinodiiiii dixi, piscaior, ad oiniies se deinitlit, t'jv vi!]y6|j:cVov ^v Tot? dtrcdiots xa\ dXfiupot? tou
everiicnlo uliuir, omiiia |ierl'erl, iit piscein e pro- piou xu;j.a!itv dvOoioTTov.
fuiido e.Mialial, aiqiie in altniu elferal, liomiiiem scilicet in iiislabilibus et salsis Iinjus viue flucubus
iiataiitem.

II. Quocirca nunc quoqne, poslquam consunnnavit B'. Ati TouTo (33) xa\ vuv, Eze kze.lecrs (3G) tovq
lios sermones, migravit a Gnlitwa, el venil ad piies .loyovc: zcvzovQ, }ietrjper (57) d:td zijc; raliMitaQ,
Juda'a trans Jordanem. In Galikeani se conlcrl, iit jici) 7j.Wer elr za Spia Trf(;'Io\<Sala(; .Tiparzov 'lop-
pnpulus,qni sedcbjl iii teiiebris, luicm niaguam Siirvv. FaXt/.aia; E7rt5r,|j.Et xa/.to.;, 'ivaoXao?, 6 xaO-

\ideat'°. In JudKain niigial, (luoillud nobis persua- ifi;x£Vo; Ev cjxoTEt, 'tor] cf(o? y.iyci. (58). Ei,; ttjv 'lou-

deat, iit a littera exsurgainns, ac spiritum sequa- C oaiav [j.£0t5TaTat, iva jTEiTr) tou Ypd[j.[j.aTo; E^ava-
miir. Nnnc in inoiite docet ", nune iii planis locis CTdvTa; , dxo).ou6r,aat t(o 7:v£U[JLaTt. Nuv [j.£V ett'

disserit ", iiuiic in naviciilam Iransil '^, iiiinc tem- Rpou; otodcxEt, vuv 5c iv TTEoiot; 6ta).iy£Tat, vijv ok

pestatem increpat ''. Qiiiii liac quoquo fortasse £t? irXotov (jt£Ta6aivEt, vuv ok £-tTt;j.a ^dXat;. Tdya
ralione somiium capit '°, ul sonimim benedicat : xat iJTTvov OE/ETat, 'tva xa't iJTivov eu'/.oyt;c;t] •
Tdy*
forlasse eliaiii faligatur '*, ut fatigationeni saucti- xa^t xoTTta, 'tva xa\ tV/ to-ov d^/tdJT] • •zi.yx y.3.\ 5a-

licel : fortasse etiam lacrymas fuiidil, ui lacry- /.pu£t, 'tva Ti odxpuov E-atvETiv d-£p-|'djr,Tai. Me-
nias laudabiles reddat. Ex locis iii loca transit, qui Ta6aiv£t T^TOv iv. T(jttou (39) 6 [j:r,0£vl to-(o yojpou-

nullo loci spalio coiitiiieinr, ille, iiiqnani, temporis, [J.EVO; , d/povo^ , dcto;jLaTo;, 6 d:T£pt).r,-TO?. 'O
e: corporis, et circumscriptionis expers. Idem , et aiT?(C, xa\ Tjv, xa't -(bjzian' xa\ u-kp /pcivov fjV, xa\

erat et fit : ei supra tenipus erat , el sub tempus ut:^ ypdvo^j lp/£Tat •
xa\ dcipaTO? ?iv, xa\ 6pdTat.
venit; et invisibilis erat , et videtur. In principio 'Er afxrj ip', xa\ .tpdi; zbr Qebr ijc, xal Qsdq
eral, et apud Deum eral, et Deuseral ".Tertio repe- ?]r. Tpi-ov t6, j]r, Tto dptO(ji(o p£6atou[jt£vov. "0 ^v

rilur Iioc vcrbum, cral , iit nuinero ipso coiifirnic- exivdjjE (40), xa\ \>.t\ f,v TrpocE^.aSEv •
ou Suo ye-
lur. Id quod erat , cxiiiaiiivit : id ,
quoil non erat vo;ji£vo^ {i\), liu.' VI Ex T(I)V 5uo •(•EvtiOat dva(S/(i-

" I Cor. IX, 20-2-2. '« Uom. vi, 18, 22. " Galat. III, 13. " Isa. ix, 2. =' Mattb. v, 1.
" Luc. VI, 17. =^ .\laic. IV, 38 " ibid. " Joan. iv. G. '° Joaii. M, 35. " Joaii. i, I.

(28) 'Or r.-rd rcpov. Sic duo Rcgg. ct Coisl. 3. D {'^'^t] \ia zovzc. Duo Coisl., qualiior Colb., Or. 1,
ilxc ilesiiiit in ed. etc, 6i4 TouTov.
(2'J) "0 /iridi IIavJ.OQ. (^oisl. 1, o-£p xa\ Ilaij- (5U) 'Oze izi.lece. Sic plures Regg. etCoIb.,Or.
Xo?. 1, dc. Deesl ote in cd.
(30) 'Eavzov. Sic Reg. bin, Or. 1 ct Coinb. Iii (37) Mezrjper. Rcg. bni, [j.£Tf,).0£v.
ed., auTOu. (58) *(I)c jiiy"- Diio Coisl. et diio Cnlli. addiint,
(51) Tcvzo evpiaxh). Coisl. I, toutou ydp -'/.iov Trj? eTTtYvojsEio;, < magiiain luccm iiolili;c Dci ac
Eupicxio, I plenius adliiic reperio. > fidei. »

(32) OuJi 'iazi ftir, elc. liilj. : < lamctsi falso, (59) Ex zd.tcv. Sic Coisl. 5 ct Or. I. In ed., ex
nniiiiiialiir. > {'robare iinn po.isuiiiiis Iiaiic vivi docli iflT.WI.
inlerpretatioiieiii. Clirisliis qiiidcin iicc pcccalnni (40) "0 i,r ijtirojre. t Qiind cral exinaiiivii. >

fccil, nec f.icere pnliiil; sed llcns illiiin pro iioliis llnjiisiiinili liicnliiiniiiii ('Npliraliiiiicin vidciii liliflln
pcccatnm fecil. .Melapiioricc igiliir peccatum Init l.epnrii, Concil. Iniii. II, pag. lliSl et iii celeber-
Clirisiiis, seu Iiostia pro peccato ;
quod excluderc riiiia S. Lcniiis ad 1'laviaiiuiii episl., cap. >.
vidcliir BiHiiis. (41) Ov Pvo yerf'j.iervr, clc. i Noii diio factus, »
(,55) '0 i^a-j-opd^bir, Sic Reg. bm. Decst 6 in qiiasi scoisiiii ct ibin filii. Vcic cleiiim Cliiislns,
ed. (11111 iii ipso (lii;c siiil iiatiira', coiii|)osiliis esl; sed
(34) Icf^-rfrevei, .tdrTa Czi)~ei, 'ir, ctc. Coisl. 1, iiiiiis laiiliiiii "'X ntiiiisqiie iialura; cciiipositione clU-
(7a^ct\v£ J£t 7;dvTa;, 'tva. ciiur Chnsiiis.
58S ORATIO XXXYII.— IN M.VTTd. XIX, 1-12. 2«fi

{tEv&v 0'i; yip i.ii.<f6xzpa, z6 te TrpoaXaeiv, xal A assiiinpsit : iion dno facUis scil nnuin cx iliiplici
,

th TcpojXTjtpOcV •
6uo tfCas.ii; ei; Sv auvSpaijtoOjat naiura ricrl sustinens. Amboenim Dcus, niiniruiii,
ou)( uio\ 6uo •
(it) xaTati^EuSsjOto fj ou-j-xpaaij qiiod assnm|>sil qnod assunipliiin
(-12). , ct cst : 'Jn:K na-
Ou-o? 6 TT,).ixouTOi;, 6 TOaouTO; •
dXXi tI TisTiovOa luru; iii niiiiin toiiciuTeiilcs, iioii diio lilii iic liilsi

IlaXiv Jj^iTOTrTtoxa si? dvOpojTTiva (lr;[jiaTa. Mw? vap iiol:i prcinaliir iiniliu. Ilic qui tanliis csl, t:iiiii|iie

t4 a-Xouv tojgjtov; tooj ok Tii araTov Tr^Xr/ouTcv; iu:ij;iuis : scd qiiid :i^o'( lliiisus iil liiiiiiana vcilia
'AXXA 6i5t£ a\)y'{^(i>y.r\v tw Xoyy ifi-avi;) ^ipayu prolapsus sum. Qiio eniiii modo, qnod siinplex csi,
TZ£p\ ToJv ^£-(-!aTtrJV (fOsyyojjiat. Kai touto oVait 6 laiilnm cssc potcsl ? Qiio itcm inoilo, qiind qiianti-
TZoXbi, 6 tiaxpiOujxoi;, i^ dv£.'o£oj cfuat^ xaV datopia- lalciii iK^scil, laiit:c iiMi-iiitiidiiiii ? Scd dictis iio-

Toc, Tou; tb? jiEpi atoiiaTO.; xal ttj; dXT;0:ia; Xtjyou.; stris, (iii:cso , igiioscitc : orgaiio cxigiio dc rchus
daO£vsaT:pou; aipxa eoi^aTO, xat Tiv
(4"i). Et i-dp ni:ixiiiiis 647 loqiior. Alqiic lioc lcrct niiiltiis ille

•cotouTov (pipeTat (41) Xoyov. oi l()iig;iiiiiiiis, nalura illa roriiix el corporis cviiers,
quod, veliit de corpore loqiicns, iiifiniiioribns vcrliis ul:ir, qn.iiii vcritas ipsa postulct. INain ciiin cariicin
susccpcrit, uliqucet liiijnsinodi stM'nioiiciii pcrlcrcl.
P. Kal ifito.loiJOtic-araunJio-^doij^o.l.um')),^^} |{ III. Et seculw siinl eum liirbcv mutta: , cl cutiwil

iOapcL-zevcrer aorcixixeT, 'iyOoi. TrXefojvf, epr^jjiia. K! cos iltic , iilii vastior solilndo crat. Si iii speciila

lr:\ zr\; iS!a; Sjjietvi TOpttijTi:^;, ei jjit] auyxaTi6r] sua mansissct, si ad liominuiii infirniitatcin ininiine
TT] daOeveia, c£ oTcep tjv Ejjtstvetv, dirpiatTov iauTiv se deniisissel, si, qiiod cral, niaiisissel, iiiacccssibi-
(puXdTTtjiv xal d-eptXTi7:Tov, dXti-ot av -iixoXouOTiaav lem seipsiim cl iiicoiiipreliciisil)ilem cnstodiens,
-:u)(i5v oux oloa ol, ei xa^t iXsYo;, Td/a jjkJvo; Mtou- pauci lortassc sccnti ruissciit : atqiie liand scio aii

.^;, xa\ ouTO? ToaouTov, tijaTE jjiiiXt; toetv Weou Td paiici, fortasse Moyses soliis ; i(li|iie cliam liacleniis,

6m'aO:a. Ttjv [jicV •j-ip vi<fi\t\w St^a-/sv, i^ii) tou aio- ut Dei postcrioia segre viderel "•". Etcnim luibem
(jtaTixou pdpou; Yeviijjievo? , i] auaTaXs^i? a~h Ttov quidem ille peiictravit ^°, extra corporis pondus
aiaOiqaetov • 0eou 5i XeiCTiTTiTa, i^ ditojjtaTiTTiTa, TJ
posiins, ant a sensibus colleclns ac lediictus ; Dei
oux oloa OTCto; (-i6j 5v Tt; (5vojj.daei.e, tm; dv eOed- vero teiiiiitatein , aiil a corpore vacuit;itcin , aiit

aaTo awjjtd ts tbv, xal aiiOTjTot^ otfOaXjioT^ Tipoa- quocuiKnie laiidcm alio nomiiie res ea appelbinda
6dX>tov ; 'AXX' ETtetSr] xevouTat 6i' :?ijji5; , ^TtEt6r] sii, (|iio tandem niodo perspicere potnissei, qui et

xaTipx^""" (xivtoaiv 5^ X^i-to ttjv tt)? 6o?r,? oTov cor|iiis eral, ct corporeis ociilis cernebal? Veruni,
Oaeatv TS xa't iXdTTtoatv), 5id touto yiDpTizhi y!- quoiiiam nostra caiisa cxiiianitiir, qiioiiiam dcsceii-
vsTat. C dit ( cxinsinilionein aiilciii voco ,
quasi gloria; sub-
niissioncin et iinuiiiuuionein ), idcirco pcrceptibilis et coinprcliensibilis eiricitur.

A', A^TS 6(f (-17) [jtot au-pcfV(o[jtT,v [xeTa^u , xa\ IV. Ac niilii vclim igno.=catis, allcctiim qncmdam
itdOos Tt dvOptoTitvov TidXtv TrdayovTt. 0u[j.ou tiXt]- luimanum rursus seiilicnti. Ira et incerore iinplcor

pouij.ai y.3.\ Xu~Ti? inl Tto £[j.(o XptaTto, aujjLTcda/otTe propler iiieuin Clirisliim, (uliiiain ipsi qiioiiiie siiniil

6k (-48) xa"t ujist;, o-av t6tjj Std touto dTijJta^ijjLsvfjv dolealis !) cnm euiii b:ic de caiisa coiilcnini ac prci

(Jiou xbv XptaTiv, 6t' 3 jjtdXtaTa TtjJiaaOat 5ixato? iiv. niliilo babcri conspicio, propter qnam eum inaxime
Atd TOUTO ydp dTt[j.o;, eiTii jjiot, oti 5td ai Ta~et- bonorari par erat. An idcirco, dic inilii, buiiiilis et

vo; ;
Ati TouTo xTtajj.a, OTt Tou xTiajjiaTo; xf,5£Tat abjeclus esl, qnia proplcr te biimilis? An ideo

Atd TouTo UTi6 xpovov, OTi Toiii; u~i ypOvov eiriaxi- crealura ,
quia de creatiira sidlicitiis esl? An ideo

TTTETai ; nXT]V TtdvTa 9cpsi, •^rdvTa oe/STat. Ka'i t! lenipori siibesl, qiiia eos, qiii teinpori subsniit, ia-

6au[jiaaT0V ; 'Pairta^j.aTa T,ve-f/.ev , E[jf:iTua[jidTtjov visit? Verumtamen oinuia fcrt , omnia excipit. El

t,via/eTO, X'^''^.? e-j-euaaTO otd ttjv ejjifjV Yeuaiv. 'I'e- quid iniriini? Alapas lulit =',sputis aspeigi suslt-

pst xa't vuv XtOa^ijAevo;, ou jjfi-jov \i~h Ttov ejjtTiT]- niiil, proplcr gnsliim iiicum fcl giisiavit ^^ Nniic

peaC^ivTtov, dXXd xa\ Otp' Tijjitov auTtov Ttov euasfiEtv eliaiii se l;i|iidil)us incessi patitiir ", noii modo ab
SoxouvTtov. T5 ydp Jtspl datojjtdTou ^taXs-i-iirjtsvov, ol)lrecl:inlil)us et vcxanlibiis, scd a nobis eliam

aojjtaTtxot; xs-/pf,aOat 6v6jj.aat, Tu/i)v E7rT,psaJ(jVTtov D ipsis, qui lidei pietalein proliti'innr. Elcniin de in-

iaT\ xa'1 Xt6a^(5vTtov (-1!))- dXXi aui-YvtbjjiTi, udXtv corporco dis|)iilaiiteni , corporcis iiomiiiibiis uli ,

Xif^j), TT] daOsvsia. AtOd^ojJtev yip ouy ^/.5vts? , vexaiilis fortasse fiicril, ct lapidantis ; sed iiifiriiii-

dXXd 'h (p0si"yEa6at aXXto; oux s/ovtsc, (o 6c c/op.Ev tali noslra;, iterum dicam, venia conccilaliir. Lajii-

)(pti)[jtEVot. Ad-co; dxousi;, xa\ UTiip Xoyov eI •


\i7zip damns enim baud lubcnler : scd qiiia aliler loqni

"•" Exod. xxxiii, 25. ^» Exod. XX, 21. -Marc. XIV, Gri. ^' Joan. xix, 20. " Joan. x, 31.

(42) Mij xazafjrevSeo^Oo} f) aiyxpacnQ. « Ne falsi (4()) Oim olSa oxuq. Sic ircs Colli. In ed., oux
iiola prenialnr Sic loqui inalucre ibeologi,
iinilio. » oI5a 'kCjc.
piisl iialiiiii Eiiiycliclis erroreni, qiiam auyxpdastoi;, (47) i(?. Deest in Or. 1.
id e-ii, 1 couiniislioiiis, ) voce uti, licel faiiiiliaris (4.S) Se. Decsi in Rcg. b.
sil Grcgorio. (4(1 1 'E.7>ipeiil^urrc,jr eCTi. xa) .XiOnt^uvToiv. Sic
(45) 'ArOerecrTefovc;. Dccsl iii Reg. b. diio Coll). ctComl). Iii cd., e-Tjpsa^-jVTtov, i\)ih\t i.1,-

(4i) ipepercn. <'.oiiili., cfepeTto. ea?(5vTtov.


(45) nQj,Aoi. ^onnulli addunt, (fT,at.
2^7 S. f.RLCOUII THEOLOGI m
11(111 possuniiis ,
qiiiliiis possiiiiius veiLiis ulnnur. a rw» e^, >ta\ cfio; dvc/jii^r, •
-Op axoiei;, ojx aiaBij-
ViTliuin diceris , 01 verlio oiiini Miperior es ; Iinein t5i; iijv, cu.'/.' Sii TTiv y.oiJ9T|V xai [ioyOr,pav ava-
siiperas, el ht\ iioininnrls ; ignis vucaris, 643 '"'' xa6atp£i5 u).r,v •
[idxaipa, Sxt tejjivsi; ib /^'pov 4Ttb
qiiiid in sensum caclas, setl quia leveni el improhain Toj xpstxTovo;' Jtxuov, 6x1 avaxaOaipsi? tfjV a),ti),

nialeriam expiirgas : glailius, quia recluni a malo xal OOTv xoutjidv t3 y.ai (iviijttatov amr.s.^Tz6y.E.voi,

scintlis : veiililabriiiii ,
qiiia areain repurgas , ac ,
ojov ^apu xai w.ppE; (50) £ix\ xJt; i7ro0f,xa; xi?
quiilqnid li-ve el veiilosniii esi, rejicieiis, id oiniu', dvoj^ril) evaTOT!0e(iai(52)^ d^ivT], oxt (55) xtjv Sxap-
quod grave el pleiuiin esl, in.snperiia liorrea re- nov exxi^TiTEi? auxrjv £t:i TznVj ijtaxpoOuij.r;(jac , Sxi
condis ; seciiris ,
qnia diuiiirna paiienlia ei lenilaie ixi ^tCa? exTd[jtVEt? xr;s 7:ovr,pta;- Gupa, 6ni tijv

iisiis, inringiferam ricuni landem exscindis ,


qiiia Et3aYUYf,v ciSi); , oxi EuOuTOpoujjisv •
7xp(56aTov,
iiiiproljitalis radices anipiitas ; osliiiin , propier iii- oxi Oufjia (ipxtEpeu;, oxi TtpoirtfEpst; xb aijjta^
lioductinneni ; via, qnia reclo ilinere gradinuir; Ttbi;, oTt naxp(j;. na).tv xivtTj ~i.q (•XuKKTas TtdXiv
ovis,quia victiina; ponlifex ,
qnia corpiis otfers ,
xaxi Xptsxou xtvs.; |j:atvovxai, [ia/.),ov 5k, xax'
Flliiis, qiiia Patris. Rursus linguas iiicilo ac pro- i[i.o\J, oj f,|nOOr,v Tou AtJyou yevdcjOai xfipu^. 'ili

voco ; rursus adversiis Clirislum qiiidam insaniunt. 'IiodvvTi; xhoixci.i. • <Pojr!} fioGirzoq ir z\} ifiijiqi.
vel adversiiiii ine potius, qiii, ut Yerbi liereni prMfO, B epf,[jt(;) r.ozi xal dvuop(;j, vuv 5i xa\ Xtav otxou-
dignus lialjitns sum. Ut Joannes eflicior : Vox cla- [J^^vt).

miititis in (/eseiKj '', deserto qniilein priiis loco, el siccitate lalioranii, iiiinc antcm valde lia.bitabili el

freqiienii.

V. Caeteniin , ul ad rein redeam, sermonemque E'. nXr]V o-sp eXsyov, tva nphi xSv i(j.&v dva-
nieum repeiani, ideo sequeb.intur enin lurbip miilla', opd[j.tij X(i-,'ov, oti TouTo f^xoXouOouv (54) auxio 5xXot
qiiia ad inriiiiiilatis nostr^ captiini se deniiuit. toXXoI, oTt xaTi; daOEVstat; auYxaTaSatvst Tatj '^[xs-

Qnid postea? El ucceiscriiiil, iiiqiiit, ad eiim Plitiri- Tspaii;. ElTa xi; Kal ^Tfocrij.lOor avzih, ^r^slv, o/

siii, tcnlaiitcs ciiin, el diceiilcs : Si licel liumliii qiia- <l'apicruoi, sisifuKorzsq avzir xal Myci~zE^- El
ciiiiqiie e.v causa dimilleie u.Toicm suaiii ? Ilursns i-lifrrztv drOpiiijtiii xaza :idcar aizlar iijtoJ.vcai
PharisfBi tenlaiil ; riirsus, qui lcgeni legunt, legiMii ziir yvraTica avzov ; IldXtv 'fapfjaTot TtetpdL^ouat •

111)11 iiilolliguiit; rursiis, qni se lcgis inierpicles TtdXtv ot T?(V V(5jJ.ov dva-,'tv(;)T-/.ovTS?, xtv V(i(j.ov oCi

priifiliMitiir, niagislris aliis opus li^beni. Paium Yiv(jS'/.ou3t • TtdXtv oi ^lr^-criTat (55) tou vifiou Tuy-
erai S^dducoeos de resurrectione tentasse , legis- )(dvovTE;, dXXdjv otoa(i-/(aX(i)v SeovTat. Oux fjpxesav
peritiis de perfeiHione interrogas^e , IJeroilianos SaoOouxatijt (50) Ttstpd^^^ovxs.; Ttspl dvaaTdasijj;, •/.a\

de censn , alios de pnleslaie. Adhiic de nialriiiioiiio vo[j.txot •:tuv0avS[j.EVOi ~Ep\ TsXstiJTr^xo,; , xat 'Hpijj-
qiii^piain ciiiii,qiii lenlari non polest ,
qui uialri- oiavo'!, Ttspt xfjviou, xa'i 7tsp\ t^ouaia; 'dxEpot. 'AXXi
ni(iiHiini creavit, qiii ex priiiia causa universuui iioc xa\ 7tsp\ ydiAOU xts TtdXtv epioxa (57) t^v dTtetpa-
lioiniiiiiin geiius condidit, pe.rcunciatnr. Ipse antein C axov, xSv XTt3xr,v xfi? auJuYta?, t!jv ly. zt\z TtptoTTi^

re^poiidens, dixil eis : Non lecfislis, quia is qui fecil aiTta; (58) th TtSv T(i)v dvOpioTttov ylvoj touto
bominein iib initio, mascnhiin et (eniinam [ecil eos? (ju(iTr,(idixsvov. '0 ok d7toxptOs\; EiTtsv auxot;* Oix
Cliiisliis iinasilaui qiUTestioiies solvere atqiie cxiili- drii~vi.jze, dzi 6 7toii\<Ta<; i^ ^f/jKi '"W'^'' "^^
care solet, quasdain vehit obstructo interrogaiiliuin 6ri.lv ijiolricTsr avxeuQ; OIoe xtvdi; [ji^v T(ijv epii)-

ore compriiiiere. Ciiin ex eo qnaeritnr : In qua /jo- Tfjjsdjv StaXueiv, tivA; os iTtiaxo[jttrstv. "Oxe epu-
leslule lia-c /'(icis '"? I'ro|iler iiiseiilein eoriiin qni TJttai, 'Er n,oUi s^ova,'g. zuvzu .ioisiq; Std t6
iiilerrogaverant , iiiepiiiuii , vicissim ipse qiioqne ayav dTtatosuTOv tiuv JpojtrjadvTciJV, xa\ auTii; dvT-

iiit' rrogat : llnptismus Joaiiiiis de coelo eral , an ex epcoTa^ Td Punziafia zd 'ludrrcv (59), i^ ov-
/jomi/iit«s ''? g49 '^''1'"^ utriiiqiie iiiterrogatores parov rjc, ij i^ drOfiihxdjr ; Ka\ d[jt',fOTEp(<jnsv

snus preiiiil ac con.stiingit. Uiide eliani iiobis iioii- au(.i-o5tCst TO'j; JpojtiovTaj. "flaTs Suvd[jtEOa xa\
luiiiqnam ad Clirisii iiiiiiatioiiem eos, qui curiosa fl[j.st? [it[xou[isvot XptaTbv, ^aTtv ote Toii; (CO) Tts-

Maiili. III, 5. " Luc. XX, 2. ibid.

(50) "Ocror ^apv xal aM\psq. Sic noniiulli codd. D (5S) Ti'r_ix zni; .Vfihzijc alziai:. Coinb. legii
Decsi TtXfips; iii ed. iy. -,'f,; 7tp(~)X0v t^j Ttdv, clc., « i|iii liiiio prininni
(5t\ TfiQ aro). Ihrc desunl In pliiribns. iinivcrsnni boiniiiuiii geiins ciindidit. » Oiioe lectio
(3ii) 'EruJiozlOscai. Coisl. 5, dr:oTtOi[j.svo?. plaiiioreiii si-nsiiiii effiti!. Nain ex liis vcrliis, < liiiio

(5.^) 'A^h"r\, ozi. Sic Or. 1. Ddsl OTt iii ed. Adaiiins
piiiiiiim, I iiilclligiliir, ijiii liiiio ioriiialiis

(54) 'Hxo.iovOcvr. Reg. bm adilit, [isv. esl, et sic hiiiiiani geiicris


Idliiis radix evasil.
(5.')j 01 il;Tiyiiza/. Deest in dnolnis Itegg. et Or. 1. Verba qna' edili libri exhibeiil, iiilelligi pns-
laiin-ii

(5()) Orx fifxscar luSSovxaioi. Il:ce desiint iii suiil,<|iieiii;uliiioiliiniista Paiili, Acl. xvii, 52(1 'ETtatr)- :

dunbiis Itegg. iii diiobiis aliis bic locus sic iegitur : ai xe e^ evS; at'[i.axo; Tav sOvo; dvOp(i)-oiv, eic. :

AiovTat, xa\ o! TtEtpdrovxE?, etc. I Feciiqne ex uiiu (sangnine) omne genus lioiiii-

(57) 'Efojz(i. Coiiib. Icgil, Jpo)X(7jat, i iiilerro- iium, » elc.


paiit; » eaiiniue lectioiiein pra;(ert, qiia;Chrisli re- (59) Td 'Icodrrov. Decst xi5 iii Or. 1.

siioii.sione (•(iii(irn)atur. Non uiii siqiiideiii, scd plii- (()0) "Eazir ijzs Qiiain le-
zovr. Sic duo Colb.
iiliiis respoiidcl, cuiii dicit : i ISnii legislis, qiiia is Clioiicm seqiiiliir Coiiibelisiiis, el ipse seiiiliis vidc
qiii fecit lioiiiiiieui ab iiiilio, iiiasculuiii et lciiiiiiaiii turUillius. Aiii, OTE [Jtev t^s.oV tou?, nullo sciisu.
lecil eos?
2S3 ORATIO X\XVII. IN MATTll. X:\. 1 12. 2no
piipyui fi[iXv 5i(x\syo[i.iwji entatOfitL^siv, xa\ a-o- \ dispulaiiom' iios l:i(t>^siiiil , r.oin[iriiiiei'c, qiixslio-
Kwxipoii dvTE.oioT^^fjiaai (Gl) ).ijs:v Tijv itoTrtav liiiiiuiiic :ilisiirilil.il('iii ulibiinlioiiliiis iiilci io;^ali(i-

Twv ipi')Tf,T:u)v. "Ejjjibv Y^P ^"-^ ^['•^'•i aotpo\ Ti iiilius solvcic licct. ^aiii ijisi (|iioi|ii(; iiiiL'i''!iiiii i>)

(AOiTaia scjTiv Bte, i'va Ti tt).; liiijpoTJvi^; y.a\)yji- icliiis vaiiis scili alquc iiigciiiosi siiiiuis : iil in lng,
0(u;jiai. "Ot£ 6i ip(OTT|Tiv opa >.oYiajxo'j 03oia£vt,v, (juae sunl insi|)iciili.e ,
glorier. Al tiiin (|ii;csiioii(;in
Ti5t£ o'jx ana^iol -ob^ ipijjTiIivTa; auvcTiov ijiTioxpi- raliociiialione ac judicio inilifjculoni viilct, linn cos,
a£(.ov. a (|iiiliiis iiilcriogalur, piuJciili rcsjioiiso iiciiiia(|ii.iin

inlif^iios cciiscl.

CJ"'. T^ ^ptoTTipia, (1 {p''jTT)ja;, toOto uo)YpoT'Jvr,v M. ()u;cslio liiEC, iiiqiiil, quani propnsuisli, ad
Tijjiav pioi Soxct, xa\ a~5xp;Tiv aTTatT^rv cfi/.avOpto- piulicilix ciilluincl lioiiorcin spcclaic iiiilii videiur,
rcov (T(0(ppoj'Jvriv, 7t£p\ fjV Apdi touj tcoa/ojj xaxio.; responsioiicinqiie liuiiiaiiain ct coiiiiiioilaiii poslii-
6.ax:t[jtcVou;, xa\ t6v vojjtov aO-aov avtiov, xa\ av(o- lare. Circa lianc cniiii plcrosiiuc iiialc anci'los ciriio,

^a);ov. Tt oi-.o-E fip, -h [jtiv Ot;).u ExoAaiav, t'j 6i ac lcgeiii coruni iiiiipi;iiii, ni^c sibi coiisl;iiileiii. Quiil

aj6_i£v JTicTp^tl/av^Oi); Ka\ yuvr] jjtkv xax(oi p-juA£u- ciiiin caiis:i: riiil, ciir iiiiilicrcni cocrccrenl, niarilo
aa;jLivT) ~cp\ xotTTiv (()")| avOp>y^. iJtot/aTat. xa\ Trtxpit coiitra iniliilgcreiil, euinque liberiiin rcliiiquerenl?
evTEuOcVTitTtov v!i[i(ov lr.L-:'.[i.:a (j.vTjp o^ xaTaTioo- B El iiiulicr quidcin, qii;B jniproltuni consiliuin advcr-
vsutov yuvatxi;, avi'JOuvo?; Ou oixo[i.%i. Ta'uTT,v tt]v siis viii siii ciibilc siisccpciii, adiilicrii piaciilo con-
vojjtoOciiav, o'Jx ^::atvto tt]V auvf,0£tav. "Av5p£s riaav slriii^aiiir, acerbissiii)isi]iic lcgiiin pa'iiis cxciucie-
ot vo[jioO£ToiJvT£^, Sti to'3to xaTJt Yuvatxiov f) vo[io- liir; vir aulcm, qui (ideiii uxori dattiin pcr adulte-
Osata *-;\ xa\ TOt; raTpaaiv ut:' iSoujtav OEOoJxait riuin violaveri!, nulli siipplicio obiioxius sii':' llaiic
Ta TiXva, -h Si 4a9£vi(JT£pov (64) , dOepan^uTov lcgeiii liaud(]ii;',quani [irobo, liaiic c iiisucluilineni
ei'aaav. (^zhi 5i cj/ outioc aXXjt, Tina zdr .zciTij a niiiiinie laiido. Viri ei;iiil, qui liaiic lcgein saiixe-
cirv K«\ z}\r fttiTifa cov, r|Tt; *aT\v ^vtoat) TrptoTiq, runl, ;ic |iinnicica advcrsiis niiilicreslala cst quaii-
;

Ira ev aoi Yin}zai, £v iTCayYiXtat; (6o) x£ttjLivTi. dcqiiidciii ci lilios paieriKc potestaii siiljjcccrunt,
Ka\, '0 KaKO.loxHiy aarkpa i'( iirjrifa, Oarcizo) iuliriiiiorciii sevum iiicultum atqiie iiicuraliiin reli-
Te.levrdtco. 'O^xoitoj xa\ to dtyaOiiv zziixT^cz (Gli), (jiuriiiit. Ac Itciis noii sic;veriiiii : llonora jnarem
xa'i TO xaxbv lx(j),aa£v. Ka\, Eii.loyla :iazpd^ crzri- luiim el mittrem luiitu,nlbene libi sil ", qiioi] cst pri-
p'Cf:i cIkcix ziKri.or • xazdfa Si fDizpii^ ixft^vT iniiiii in;iiia:iiiiiii, jn pollicilaiiouilius siluiu ". El :

Of:jti.hci. 'OpaTE t6 taov tt,; vo[jtoO£a!a;. ¥.<; TuOfr)- Qiii tiialedixcril palti vet mittri, morle tnuiiiiliir ".
TTjc dtvSp^; xa\ yuvaix^;, £T; yo'j; d[jf.f(j:£poi (67), _ ei
Mi\\ie, _ virluti lionorein ac pncniia, et
_ si clcri
sixdjv [i!a, v^JiAo; £;.;, Oi.aTo,- £•;, avaaTaotj [ita. ^ poenain ton liiuil. Ilem alio loco : «(;»i.;(/ic(io imlris
•O[j.o!io; £c (ivopfj; xa\ Yuvatxi,- Yeyivaii^v • £v xpso; firitiiil Jotnus fihonim ; miileiliclio inilfm mniris erii-
TOpi Ttov T£xvtj.v TOt; Y0V£'jaiv(G8) i-.f£tX£Tat. (tical \uinlitinetvit''\ Ligis a^(|ii:il>ilil.iiciii vidciis.
llniis viii cl iiiiilicris Crealor, (lulvis onus ulcii|iie, iinago iina, lcx uiia, inois iina, rcsiirrcclio iina.
.^•;q'ic cx viro cl iiuiliire procrcati suiiuis : uiiuiii ideniqiie pareiiiiljiis dcbiliiin lilii peisolvcndiiiu lia»
lciii.

'/,'. ITio; ouv a'j atot;poa'Jvr,v \i.b/ a~ai-si;, oux 650 ^"- Q"a igiiur froiile piidicili;iiii cxigis,
av-:?ta'jip£t? 6i ; t.o):, 3 [jtT) Sioto? , alTst; ; 7:(o; qiiaiii ipse vicissim iioii [ir^cslas ? Qiioiiiodo, qiiod
d[ji4Ti[JL0v ato[jia tov, livfato? (69) vo[JtoOsTEti; ; E£ Sl Ta non das, peiis? Quomodo corpori pari hoiiore prae-

XElpto axoTiEi?' ?j[jtapT£V ?] y^v^, ToijTo xa\ 6 'Aoa[jt dilo, impareiii legcin staluis?Si deieriora cxpcn-
(i[jf,?OT£pou^ 6 fj:;!; f,7:iTr|aev. Ou -zb p.^v otaOeviaTE- dis : peccavil iiiiilicr ; codcn) (luoqiie inndo AJam
f/ov E'jpiOr,, t'j 6k i:j-/'jp6-:zpo^i. 'A),).Jt TJt PcXtEoj ),o- jjtJccncH ; III riiiiii|iie serpciis dccc|iit iilqiie iii frau-
TiiT); dtji-TJOTEpouj ati),^£iXptaTb; toT; xiiOEatv. 'Vtz^p tlcin inijiiilii *'. iNnii altcra iii!!riiiior invciila cst,

dvopo; aip5 JyiveTO ; to'jto xa\ uitep yuvafxo;. allcr fortior. Al iiiclioru considcras ? Liiiiii)i.|iie

Ttt-p dvSpi); dfJTEOave ; xa\ f) i-uvt) Tip OavdTto ac')- (^liristus passioiie siia stilute doiiavit. Pro viio c;ii()

feTai. 'Ex a7:ip[j.aTo; AaS^t^ 6vo[jidJeTai • Tt[JiaaGat f) lactns esl? fro niiilicre ileiii. Proviio mortcin sub-
Ciitoj o;'Et Tiv dvSpa ; d),).i xa\ ix HapOivou tev- iil? Ipsius ilciu iiioric iciilicri saliis parta esi. At
vaTat, TOUTo xa\ u-kp -,-uvatX(Tjv. "Ecorzcii [j.£v ouv cx sciiiine Oavid nnininaliu- ", aliiuc liiiic lorsaii

' Exod. XX, 12. ^" E|dics. VI, 2. "Exod. xxi, 17 '" Eccli. III, il. " Gcn. Iii, G S(]q. " Rniii. i, .".

(61) 'A»T£p(dr?'/^acr(. [lcg. b el Or. 1, epojTf;- (61) Tb Si dcO£riazFpcn\ Muniiulli, -h 5' daOe-
[Jtaat. vi;.
(62) 'EKd.UicTar ...ijlizfEt^'ur. ^'\c Cms\. 1. lU (65) '£r i.rei-;~fE.Uai^. Iii quibusdam, ev k-i-y^-g-
ed., Ex^JXaae ... tT:iTpEi]/£. llic obscrvaiidiim, Crc- ),ta.

f;ori loqiii de civili U()iiiaiioni:i lcge. Liide llie- (66) 'Ezifn\ri?. Diio Colb. ct Coisl. I, E-r'|V£is,
ronyiiiiis cpist. 50, ait : « j\li;c suiit lcgcs C;csariiiii, < laiidcs coii.^hliiit. «

ali:c Cliiisli. Aliiid P:niiiiianus, ;iliiid Clirisliis iin- (67) 'A^tpvzepoi. Coisl. 1, a^jttpoTepot;.
Slcr pr;ccipil. .\piid illos \iris inipiidiciiiic l'rcii;i la- (6.S) rorEvct. Or. I, •j'Etvo'JLivot; [I. Y-tvaiJicVot,;|,

X;iiiiiir; apiid iins (]iiod iinn liccl iciiiiiiis, a'qiic iinii lii quiliiisd.iiii, •,-tvo[.t£vot; et Y£vvf,aaa;. lu aliis ..t!

licct viris, ct eadcm Scrvilus pari cnndilioiic ceii- iiKirg., •,'Evvr|ja[j.E"/oi;.


seiiir. t (Wl) 'Ac,t-(j(.'. Sic duo l>C'j;g. cl Or. 1. Li cJ.,
(G5) liolznr. Coisl. 1 el Or. 1. xotTf,;. dv;;(ii.
?.91 S. GREGOUll TIIEOLOGl 20i
viios lionore praferri colligis? Aiidio, sed ex Yir-
A o/Wo.tprjdv, e/c cr«/«ty«'a*"/a\^ [jiia (70-71) aip5
giiie qiioiiiie ii;isciuir", (nioil et pro nnilierilius v;i- EXETDJ th i[i.6-'.ixm. naO),o; 51 xa\ t(Ti O-oocivij.aTi
lel. £ri(»( ij^iliir, iiii|iiil, diio iii eanic iiiia'''' proin- TT]v ato^jpocjOvriV vo;j:oOcT£r.
:
IltTjj, xa\ xiva Tp^iTtov
de caio, qme iiiia esi, a'(|u;ileni lioiinrem luibeal. Td nvcTzi\pwv zcvzo }dxa kffzlr •
i^d) di .Uyu) Elq
Jani vero Pauliis exeiiiplo qiioqiie caslilaiein veliil Xptcrzdr xal el^ r/|r(72) ^ExK.lr}(rlar. KaXiv ttj
lege prescriliil. Quo landcni inodo, et ()ua ralione? Vuvatx^ XpisTbv aiSEiaBai 6ii Toij ivSp^i; •
xaXiiV xal
Socramciitum lioc magnum esl : eyo auieiii dico in Tto ivopl TT]V 'ExxXriaiav ^y] dxifxijsiv oti ttjj yu-
Clirislo el iii Rcclesiu ". Pulcliriiiii esl iiuilieri Cliri- vaixdj. 'II fvri}, (fTjatv, '/ra ^o67]zai. zdr drSfa'
sliim per viriiin levereri puU liriini qiioque viro
: xa-t XpicTTV./ yap. 'AXXa xa\ 6 dvT^p, i'va uspiETiT) ttjv
Ecclesiaiii per uxorein non aspcrnari. Mulier, iii- yjvaixa • xa'i i-ap XpiaTi; ttjv 'ExxXTjaiav. MaXXov
qiiil, ul vlriim limcat '•',
(|uippe cl Christum. At vir 5' £Ti (75) xa'i 7cpo3!piXo-ovf|<j(0[jiev t(o ptYzCo.
eliani, ul nxurem foveat alqiic conipleclaliir";iiam et Clirisius Ecelesiam. Quiii etiaiu h;tc verba sludio-
sins et acciiralius expeinlaniiis.
VIII. .)lu!ije lac, ail buiyrum''" xaM,nal &cTzaifiouzvpov
illc, el eril : se- B H'. 'Aiislys iZ,l-a.^t>
dulo exquire, ci forlasse iii iis succulciiiius aliquid Xa\ TU)(?)V av SUpOts t' ^V aUTtO TpO!pi[A(ji)TEpOV. AoXEt
invenics. Hoc
sermone seciindas nupiias milii
eiiim [lot (74) 7iapatT£t39at ttjv Ofj^ajj-iav JvTau9a 4
Y^p
dissuadere videlur. Si eiiiiii duo Clirisli siinl duo , Xiyo;. Ei [jikv fap 5uo XpiaTol, ouo xa\ SvSpc;, Suo
(liioque viri siiii, ei diiie uxores si auiem unus :
xa\ i-uvatXis 51 sl; XptOTi)?, XT\q
" ^i [Jiia xscf aXT)
ClirislTis, uniiiii Ecclcsiie capnt,uiia eliam caro sit,
'ExxXTjtjia^, xa\ [J.ia adp? •
i\ oeuTepa 5\ drroitTulaSw.
sccunda aulein rc-piiaUir. Quod si sccuiidaiii pro-
T?j ScUTcpov 5k dv XDjXuaT], tou TptTOu xi? \i-(rii; T?t
hibeal, de lertia (piid diccndum est ? Priiiinm lex
KpCno^ vo;J.Oi, zb SsuTEpov auYxtopTjat;, t!) Tpixov
esl, seciinduiii veiiia cl iiululgentia, lerliuin iniqui-
uapavofjtta. '0 Ss Cmsp touto, )(0tpti)6T)? C^S), oio;
las. Qui autciii liuiic iiuineium exccdii, porciiius
plaue csi, iiipoie
oMk Tco"AXd ^xtov TT]? xaxia; Td -:tapaSEii';j.aTa.
iie nuilta qiiidcm viiii exenipla
Euiiuvero lex y.i-j v(5;jiog xaTd Ttaaav aixiav ih dTcoaTdatov 6io(joai
liabens. onines ob causas libellum
dai repudii. Ai Cliristus non ob oinnes, sed ab ini-
XptaTbg 5h ou xaTd iwaaav alTtav dXXd auy/tjjp£t
pudica laiiiiiMi eiaduliera nxore viro separari per- [jikv [j,6vov x(i>pi?saOa( ttj? TtiSpvT];, Td 5h dXXa rcdvTa
iiiiltil : reliquis auleni oinnibus in rcbus aiiinii tftXoaotpstv xsXeuet. Kal t^jv Tt6pvT)v, oTt voOeuet vh

aquilate ac palienlia uli jiibel. Ergo iiupudicain C f^"''°?'


'^^ ^' aXXa T:dvTa (76) xapTi:pto;j.ev xa't tptXjao-

quidem, qnia genus corruinpit ct adulierai, expel- <(i(o;j.eV ;j.dXXov Se xapTepetTe xat cf tXoaotfet-e, oaot Tiv

lamus : caeiera aiiiem omiiia patienler et moder;tte Toij Yd(J.oufuY6v ISe^aaOe. 'Edv k-typatfd; fSTjST) uito-

ac sa|iieuter 651 lcrainus; aul, iit recliiis loqiiar, Ypacf di; (77), d7iox6aptT)aov xdv i'X(T)aaav itpoiceTT),

sapieiilcr et niodcrate lerle, quicuiuiue malrinionii atjitf p(5vtaov •


dv yiXojTa ropvtx^v, xaTrjCfT) T:oir,aov
"

jugiim subiistis. Si illilos fuco ei cerusa colores el edv oaT:dvT)v, f^ TtoTiv d[JieTpov (78), auaxetXov eiv
pigmeiila perspexeris, eain lioc oriiatu spolia : si TipooSou; dxaipou?, TtiOT^aov • Sdv 6cf9aX[j.6v (jieTco)-

procacem et peiulauiein ruigiiam, coerce : si iiiere- pov, x6Xaaov. IVIt) Ti[j.ifi; 51 T:po-e.~Ci;, [jit) (79) xto-
Irieiuiii lisuin, vereciindiain el giavitatem compone : piaT];. "A3t)Xov, Tt xtvSuveu£t(80),T6 Ti[jivov, T) to te;j.-

!:i siiiiipuim aul pulum iiiiiiiodicuin, contralie : si v(j;j.£vov. 'II Jtriyi}, cpT)a\, zov vSiizc^ scrzoj crvi, Idla,
iiilcmpestivos progiessus, donii coliibe : si ocnluiii xti) jtridslQ &lMzpi0Q HEzacrxizoi aof xa\, IIw.Icq
elaiuin et vagiiin, reprime. At eain iie teniere a te ffiiir yaplzwv, xal Llu^o^ aiic; (pi.XlaQ dfiiJslzo)

livellas el abstrahas. Iiiccrlum esl, iitra pars iii coi. Su Toivuv [J.T] yivou TtoTa;j:6; dXX6Tpto;, pir,St

discriniine versetiir, eane, qiuu secat, aa ea qua; dXXai; dpiaxetv aTtouSase [J.d).Xov, t) tt) af, -^-uvatxi.

sctaliir. Foiis luiuw, ait ille, sil tivi proprius : nec Ei o\ dXXa/ou (fcpT), xat Ttij aio [jieXet (81) vo[jio9eT£t{

ullus extrancus lecuiu sit pariiceps''^. Et ; Pullus ^ tt)v dacX-,'itav 0'JT(0 ;jt£V 6 S(OTT]p.

" Matlh. 1, ?:.. ''•


Geii. II, 21. " Ephes. V, 32. '« ibid. 35. " ibid. 53. » Prov. XXX, 33. ''Prov.
V, 17.

(70-71) 'II jila. Conib. legit, et [j.ia, « si una (7.''i) Xcipu)Si\r. Noiiiiiilli addiint, pioi;^ i vila por-
caro. ciiiiiilein ^orlialiir hoii(>ieiii. > CilM. >

(7-2J Kal Ftr


zqr. Sie sacer lcxtus, Rcg. nm, (70) "\.Ua :iiirzu. Sic Coib. 1. Oeest TtavTa in
Ciiinb., eic. Dees! ei; iu cd. ed., quaiiivis a billio expiessiim.
(75) Md.l.icr
6' 'iri. Rcg. b, Or. 1, [j.d,',Xov oi ti. (77) 'Eur s.tiypupcu; 'iorir, i) vJtcypuviir. Sic
(74) AckeT jioi i'((/i, ctc. Sic Coisl. 1, Gabr., etc. lcKeiidnm docet Coiiilielisins. llliid prolial ex Cliiy-
Deest •,'do iii ed. C;eterniii ex lioc coiilexlu iiiillale- sost. lib. de Sncert/o/io, apiid quein sic lcgiuir 'Ocf OaX- :

iiiis eiiiicliiihuiduiii, secuuibis iuipiiiis a Grcgorio ;j.(ov uT:o-)'pacfa\, xa"t Ttap:t(ov Ercf/pacfal « Furi

prorsiis ilaiiinari. Qu;iiiivis eniiii Ecdesia Gr;eca siiblus ociilis adhibiti, el gciii i iiiipusili. > lii cil.,

seseseveiiiirciu hac iii re, qiiain L;iUii;i, pi;eliiieril, 'Eiv dTto-j-pacf i; toi];, clc.
.sec las laiiieii niiplias iioii oiiiiiiuo pioliibiiil. QiKiJ (7cS) "Ajiszpor. 'Jlcg. b et Or. 1, d[j.£TpTiTov.
quiilcni niaiiilc.sliiiii est cx bis Clii ysusloiiii vcrbis, (79) Mi\. Or. 1, |J.T)6£.
lloinil. XIV iii |iriiiiaiii ail Tiniolli. Epist. : < Cur iii- (SO) KirSvrsvsi. Iii nonnullis, xtvouv^uaet.
cilat cl ailiiiiMiel (Eiclesia), iie ;id hcciiii.las iiii|ilias (81) Kul ni) cCj) iis.lsi ctc. Coisl. 1, r.ihi 0'Jx1 ifp
,

Irauseaiil? Nuiii reiii baiic daiiiiiavit? Meipiaipiam. a(T) [j.£X£t, ( (luomodo iioii uxori tuic, » elc.
Hoc ciiim li;ciciicoruiii esl. i
2M OKATIO XXWII. — -IN MATTII. \l\, I l>. 9W
(jidiiiinim tiinniiii, cl ccrviis ninicitiic liur, coiisueiuiliiteiii viiiv lcciiiu liiibciU "°. <,)iiocire.i libi cavciKliiin

e>l, iic (Iiiviiis iiiifiHis fllici.iiis; ali|iie iiliis (niliiis, i|ii;iin iixori Uiu", [ihicure sliulc.is. Qiiod si alio fur-

tur ciipidilas liui, parli (|iioi|iiu liix libidiiiuin |ii;cbcriliis. Ali|iic ad liiiiic iiiiiilcin iiioduin Salvalor lo-
culus cst.
0'. Ti Sk oi *ap;-atot; Tpaybq Touton: 6 .U-i-ct: A IX. Oui I aiucin l'li:nis:ci? Oiirm illis hic sernfi
(palvi-ai (82). Kai •(•ip xa\ iXXa iiuv xaXco; ey/v- vidcUir". Mcc iiiiiiiiii, ciiin ci aliis lioneslis cl pr.TC-

to)v aTzapijxsi, xa'i xot; x<5ts 'PapiuaCoti;, xa\ xot.; claris rclnis ollcndaiiUir, u iii illiiis lemporis Tlia-
vtJv tapiaatoi^. 'I'apt(jatov -j-^p. o^J '^^ -(i^ioi [AfJvov, risivi, liiiii cliain nosiralcs. riiaris;ciiiii ciiiiii, non
iXXi xat 6 xpoTto^ sp-ca^eiat Oii-w xal 'Aj(juptov scliiin );ciius, sed cUaiii inoruiii vil;cqiie rauo clli-

oloa, xa\ AiYUTTTtov, ibv lii iTpoatp£i£t (jtexa toutwv cil. Sic Assyriiiin (nioi|iic el yE^yprniiii, euiii ccii-

•caTt^iiJtsvov. Ttojv ol 'Papuatot ; JSi oOr&j, tfas\v (83), sco, qui aniiiii insliliilo el voliinlale ipsis adjuiigi-

iCTlyi) alTin jiETii r//c yi^mnfi^f;, cv cvjtyEji-i yrt- liir. Qiiid ii,'iUir Pliaris;ci? Si ila est, iiiqniunl,

fiiiirai. INOv Sk toOto xa-ajj.avOav£t;, (u '^aptiau, t^j, cnusii liuiiiiiiis cuin uxore,noit expedil nubcre. Nuiic

Oi) cvtiyifet. yaiuicrai ; 7:p(5Tepov 6e oOx f^rd^zam, dciiiiiiii, o IMiarisiee , iiliid agiioscis : iVo» cxjicdtt

fjvExa -ci; x''!?-'"? itopa;, xal Ti; Apifavta^, xal nubcre? S\\ prius id nescielias, cuiii vidnilales al-

Tojj do'jpou; OavotTOus, xa'! Ti 5taoo);a tiov xpiiTtov que orliilalcs videres, el pra;iiialiiras niorlcs, ei lu-

TtivOifi. xa'i Tou^ t-\ Tot; OaXa;jtot; (8i) TOffou.;, xa\ cUis plaubil)iis siicccdeiiies, cl Uinera llKilaiiios ex-
Ta; aTEXvta;;, xa\ tci; xaxoTzxvia;, xa't tou? iT£X:T^ cipicniia, el slcrililales, el iiirdices liljcroriiiii pro-
TiSxou; xa"i a^aifjTopa?, xa\ Ttaiav tt)v 7:£p\ xauTa creaiiones, et iinpeifeclos parius ac inairis cxper-
X(ofi(;)St'av Ti TpaYiooiav; 'ApL<p(5T£pa yip eiTTstv ot- lcs, al(|iie (iiniieiii liiijiisniodi reruiii coinwdiaiii sive

x£i(i-aTov. ^vjipepsi ya}ii\crai, ; xaytb fisxojjiat • Ti- Iragixsdiain? Ulruniquc euiiii apposilissiiiie ilici pii-

fitoi: (8.j) yap d ydjioi;, xal i) xciTi} (80) diiiarTCQ •


tcst : Expcdil iinberc! \i!k i|isc qiioipic prolm ; lluno-
(lujjitpipet Oi Toij [/.STpioti;, ou TOtg aTtXriTTOK;, xa\ rubile eiiiiii connnbiuiii, el loriis iiinnuculiiUis" ; Scd
jrXeov i^ o;t Tf,v adpxa Tt[Aav pouXOjUtiVOig. "OTav iiioderalis e.vpedil, nou peliilaiiuliiis el liLiidine per-
TOUTO [jt(5vov 6 Y^i^^S fl' ^ T'''!'"''^?
(8'^)> ""'^ auJuYia, (lilis, quiqiie plus xijiio carnein colere in aiiiiiniin

xai Ttaiotov 6taoo'/fi? *uiOu[jtia, xaX?)? 6 fdjjio.; • rzXEio- iniliiciiiil. Ciim inatriiiioiiiiiin iiiliil aliiid csl qiiaiti

va; Y^P etjdyst tou; £uap£TTOuvTa; 0z(o. "OTav ol inalriiiioiiiuin, et coiijiinclio, el prolis ac siiccessio-

uXtjv e^ciTtTT], xa\ Tat; AxdvOai; TtcptfJdXXri, xa'! iiis ciipidilas, tiiiii biiiiiiiii esl iiialriiiioiiiuin. riiires

olov xaxia; io6? eupiixTjTai, tots xdydi 90i-,-YO[j.af ciiiiii inlroducil, qui l).'o pl.iccaiii. At ciiin c.iriiis

Ofi crviiisipei yajiiicai. niolein inllammal, 652 >-'l spinis circuiiidjil, vilii-

qiie qiiasi via inveiiiuir, luiii ipse eliain dico : iVo/i

expcdil uubere.
r. KaXbv 6 -{i.'ti.'Ji
" dXX' oux e/to Xiyetv, oTt xa't X. Boiiuiii est nuiliiinoiiiiini : sed, qiiod virtjini-
u'|r,XoT£pov TtapOEvia;. Ouok yap dv (88) fjv Tt [jtiya lale proejlaiilius sil, dicere inin posbuin. Ncque
•»1 TtapOevia, [jti) xaXou xaXXtiov Tuy/dvouja. Mr) eiiim magniiin aliqiiid essel virgiiiilas, nisi re ali-
6t](89) xaX£7tatve-e, 03ai ijto Juy(Jv, rieiOapyelr Sai qiia bniia nielior el pnBclarior esset. Niilile lioc ino-
6f(7) iidA.lcr i) drOfOi.rrti;. nXf,v dXXriXat? auvo£- Icsle feirc, qus niatriii onii jiigo siilijccl;e eslis.
(j[jteu<)£, xa't TcapOivot, xa't Yuvatxi;, xaV ev eiTe ev Obedirc oportet beo miiijis cjuiiin liuinniibiis ". C;tt-
Kupito, xa\ d"AXf,X(i)v xaXXt;i7ttcj[i.a. Oux dv f,v dYa- leruiii facite, ut inler vos (jiiasi vinciilo coiisiriiig;i-
pio;, et [JLT] Yi;^°J- U^iOev ^ap ei; toutov 7tapTjXfle Tbv niiiii, et virgines et uxores, aique uniini silis in
piov TtapOivoj; Oux dv t;v Ya[JO.; (jejJivb^, £i jjtT] Ttap- Douiiiio, niiiluuiiiqiie ali* aliariini orii;iiiieiiUini.
Gevov xapTtocjoptov xa't T(o 0£to xa^l Tto ^ito. Ti[jfr,Gov Non essct c;clclis, iiisi iiialiiiniiiiinm essel. Uiide
xal au Tf,v ,ar,Tipa ttjv (jf,v, e^ fj; yi^^ova.;. Ti[jiT,70v eniiii iii baiic vilani virgo prodiisscl? Non essel lio-
xa'i au Tf,v £x [jiTiTpbs, xa"t (jtrjTipa (90). Mij- iiorificiiin el venerandiiin iiialriinoiiiuin, nisi virgi-
tr,p (Jtiv oux esTt, XptuTOu 6£ vu[jtyT) iaTi. T?» iieiii profcrrel, tum Deo, tiiin vila;. Hoiioia lii ipio-
jjtev tpatvo[jt£vov xdXXo; ou xpu7tT£Tat (9i)' t6 5e qiie iiialrem tuam, ex qiia nalus es. Uoiiora eliain
d^av^c 0e(o SXiTtjTat. lldca i) Scfji ti\r OvyuTpiii; Tci) eain, (jiia; ex iiialre est, et niaier. Noii iiiiidcm iiia.
Baci.libi^ eccotler, er xpocciotoic; yjircoic: ^epiCe- ter csl, scd Cbrisii spoiisa. Piilcliriliido ipiideiii c;i,

6'.i)//<^r?), v-!;s.TO(jj(.Jy(i^-)j, £1't' ouv -pdjecriv, etT£ xal i|ii;v iii oculos cadil, iioii occiiUaUir i|ii;e aulciii
'" Prov. V, 19. " Joan. vi, 61. " llcbr. xiii, 4. " Act. v, 29.
(8-2) ToijTOi^... <paiyezai. lii (luibiisilani, auToij... (SSt "Ar. Oeesi in Rcg. bni.
xaTa^aiveTat. (S!)) Mi) Sil Dcesl or, iii Ucg. bm.
(85) <l<acir. Tres Re<;., ^r.iiv. Meiiiori;i hipsiis ('.m) Kal piitefa. Coiiibclisiiis lcgil, xjv |ji?) ijit;-

est lin Gregoiiiis. Niin cniiii l'ii.iiisa;oiuiii siiiil lucc Tipa, laiiiclsi iiiaicr iioii sil. » Sic icgciiiluiii ccii-ft
<

verli;i, seil (Jlinsii discipuliiriiin. virdocins, oli b;cc vorlia proxiiiie scquciitia .Mf,TT;p :

(8i) Tciq Oa.ldjioir. Rcg. bin, Tou? OaXd^Jtou;. oux £3Tt, « iiiiii qiiidciii iii;iler esl; » (|uod scili-
(J.£v

(85) TijJici:. Iii iioiiiiullis, T![jttov. cet Viigo .\l;iri.i,de i|u;i iioii liic serino est, sola ab
(XG) Kai )) xoiti}. Sicduo Kegg.,Coisl.2 elComb. bac rcgiihi cxicpla sil.
lli cd., xa't oi xotTTl. (91) Krr.-iTf.Tai, Coiiibefisiiis legil, Opu7tT£Tai :

(87) '0 tdi-tci: fi, 7) ydjiOQ. SicCoisl. 1. Deesi fj


IConspiciius oc.ilis decor, nibil fraduiii, iiiliil inollc
iii ed. ei elTciiiinaiuiii prxferl. >
j!ig S. cnEGORlI TIIEOI.OGl 200

ociiloinrn acieni fngil, a Dco perspicimr. Om«is A fl^wp^l^a^i^^-Ksi^VJ™?'-^^^'''-'"'"'^'^^)^?'^'^^- xa\


Regii ab /imtriis aureis circiim- fj -^iapOJvo; oXii XpuioO. 'H ;;.;; [ir, 7:avT£Aiu; avSc-
yluna litiiv iiilits, iw

tiaiu '\ sive aciioniliiis, sive eiiam f,(inlenip!alioiii- (i[jLc{(j9a) Tw xo jpnfi (93) •
^i
"Sk (jit,5' oXio; •^t.'iis^u> toO

Qiue siilijiigo osl, iiliqua cx p;iric Clnisli sil: x6i[i.o'j. "0 vip lcj-t -ZT^ 'j-i fuybv tb tjiipoj.ToOTO
biis.

qii;e virgiiiilalein aniplexa esl, liita Clirisli sit. llla ravti/.s.; tri TTSpOivw. ' k.-;-^lXm'i i:Tavifipri3j'. (94}

ninndo non pioisus alligeliir : liac iiiilio nioiio aiii- -o/.:T;;av ; [jiETi liov ijjyiov iTayOr,; ;
j/r] xaTsvc-

nium inumlo aildicat. QuoJ eniiu coiijugaiae esl pars, xOri; ei; aapxa, [jir; xaT£v-y_Oi-; (9o) si; iJ).T,v (96),

i(i virgin: toium esl. Angelorniii viiani elcgi^li ? In (j.Ji TTJ ijXti Y^I-i^^Qfi? , ''^"' aA).(o; a-,-a;j.o; (Jiivr)?.

eorum ordiiuMn te aggregasli, qui jiignin iiesciuiil? 'OcfOaXfjifjj TTopvsOtov sj (fj/,a3J£i tt;v TTapOsviav,

Ke in cariieiii prolaharis, ne iii nialeriaiii dejiciaris, YAtoTTa :T0pv£'J0'j33 xCi TLvn^pC) jji'YV'jTai. Iloo;;

ne cuin maleria niatriiiioiiio jnngaris, oliainsi alio- aTaxTa paivovTs; lYxa).0'jVTH viiov, ?, xtv5'jvov (!•").

qui in cslilialu persles. Oculus lascivus el iiiipudi- lla^oOzvsuiTOJ xal Stavoia |5c[A5eiQ(o,

(98) ?) \it\

cus vifiiiilateiii mininie serval : liiigua inipudioa [jit, (9 ') -/.avdiOfo, [jtr] t'J-o'j; ^/ a'JTr) (1) tpsp^Tio

dialiolo 1'iiscelur : peiles v.icillaiiles, anl morbuin, 7TovT,ptov TTpaytjtiTtov xa'v 4 t'J-o: [iipo; -rtopvstaj

aut inunineiilis inorbi pcricnluni produnt. Virgini- ciTt- [xt, £io(o),o-ot£iT(o tt) (J/u/ii tji [ji.i(io'J;j;£va.

tatein aninins quoque Ipse colal ne vageliir, ne olierrol, : ne merelriciarum rerum forinas iii seipso

rai (iiain libidinis quoqne piirs, impressa in aninio fonna


l'i
esi), ne odio iiisi-clanda reriiin siiniilacra

III .iiiiina pniiigal.

653 ^'- ^^ '"^ i}i\wl eis : Kon omnes capiunl u lA'. '0 S^ £tz;v a^JTor.;' Ob szurzEQ xiiipovai rtr

\!(r\)uin islitd, sed quibus dutum esl. Vidctis rei hu- .loyor, d.LV clt^ dedczai. 'OpaTS tou Trpii-^aaTo; t!)

jussubliinitalem? Propemodum etiani lalis reperi- 0'{<T,/,dv ; Mtxpoj xa\ ay_('jpr,TOV sOptax^Tat. Iltog "(ap

tiir, ul ne concipi qiiidcm el coinprehendi queat. 0'j xpstTTOv capy.h^, to £X sapxfi? Y^vd^jtsvov ii.^ •(zv-

Aiiiion enini pia-staiilius est, quam pro caniis fra- vav £i? (japxa ; Iltoc yip o'Jx dYYcXixJjv xh aapxl (tjv-

giliiale, id, qiiod ex caine crealum sil, in cariiem 6£0£;ji£'/T,v [ir, xaTi aapxa Jf,v, dt/./,' ei.^ai tt,.; cf'Ji£(o;

Bongignere? Annon plaiie augelicuiu, eaui, quiC ij'.J.T,/.OT£pav ; 'H (jip? TtTi X(iT[i(p TTporESrirv, liXX' 6

carnis vinciilis alligala non secundum carnem sil, y.oyia^hi Trpb^ ©ciiv divqya-fe^j • rj adpS kSipr\sev,

vivere, sed iiatura ipsa excelsiorein esse ? Caro <i/,X' (2) iXoYttrtJti? ettt^pojJcV i) aipl H5t,(J£v, aXX' 6

inuiido devinxit, sed raiio ad Deum suhvexit. Caro TToOos ^X^jJsv. "OXr, T£Ta(JO Tzohi @zh'j, Zi jrapOivi, tI)

d.pressil, sed ralio exliilil, eiqiie vclul peniias ad- 'yu/rj Touxo Yap auTO xa't avSpijt vo;xoO£Tio xa\ Y^"

ilidit. Caro vinculis aslrinxil, sed amor solvil. Tola va'.5i" xal ou [xrj (j) Tt cot tfavrj twv oX),()JV xa-

aiiinia, o virgo, ad Deum intensa esto (hnc autein Xov (i), o(ja Tot; jioXXot^* 0'j fivo^, o'j jtXouTo;, ou

ipsnm ei viris et mulieiibns prascribo) , nec qiiid- Gp6voc, 0'j SuvaaTeia, ou t6 £v £tj;(pota xat ci'jv6£uei

«iiiaiii libi e.v omii biis aliis rebiis pulchrum videa- [x£X(ov 9avTastJ[JiEvov xiiXXo?, xp^/vou xa'; vi5(jou rrat-

liir, qua; vulgo \ideri solenl : noii geiieris splendor, C yvtov. Et olr^-j ixivioTa; trpo^ C-)£iv to'j tpiXTpou Tf,v

suusellia, noii priiicip >tus el S-Jvaijiiv, £i [j.r) S'Jo aot £i'r) Ti 7:o0o'j[i£va, xa\ t?) ,i£ov,
non opes, iioii alta

poteiiiia, iion pulchriiudo ea, qu;e iii coloris ele- xa\ t6 itSoaTov Spa ToaoiJTOv JxpojOr,? t(o JxX£XT(p

e.inlia el apta inenibroruin compositioiie aniino fin- piXei, xaY Toij vutjiyiou zh xaXXo? xaT£[iaOe?, iotjxs

gilnr, teiiiporis ulique el morbi ludibriuin. Si vim xal 6'J'/aa9ot Xeyetv 4x tou vu[i9tzou Spa[iaT(5? te

tolam amoris iii Denm cffndisli, si tii noii dtiplicis xa't aj;jiaT0?, oTt FAvKacptq eJ. xut c.Icq (.5) e.Tt-

rei aiHoie flagras, fluxs; nimirum, ei immoia', visi- Ovfda.

bihs, el ocnlorum ohtulum fugientis, profeclo usqne adeo elecia ma sagilta sanciala es, spoiisii|ne

ul illud quoqiic spoiisalis diamalis el canlici diccre queas DulceJo es,


|.nlilinliidiii.ni c ii^iiovisli
:
,

el tolus desitleriibilis
".
aqiianim proflnvia plumbeis IB'. 'OpaTe Ti £[i7r.p'.Xa;iP;avo;x£va toT,- [j.oXi65£-
Xll. Vid.tlisne ,

propterei qnod nimiiim voi.; S-/£Tot; (5:'J[xaTa, oTt t.Tj Xiav (jTEvoxiopciiOat,
canalibus iiiclnsa, qua;,
IViiiiilnr, adco ple- xa\ -pli 'dv cfip^iOat. tojoutov £-/.5ai-/£t ttv iiSatOj
comprimmilnr, auiue a.l iiiiniii

»• r,.il. xi.iv, li. '


Caiit. V, IG.

D vi"i- I Mollis el fracins iiicessu.s mnrhiim. ant peri-


(9-2i Ti. Oeesl iii Or. I.
et Coiiib. ciili opiiiioii''iii iiieiiti iiijicil. » lii ed., Wi'>iq aTaxTa
(95) Tco xc^c-jii;). Sic Ki;g. Iiiii, Or. I

flaivjvTi; £Yxa).0'JVTS(t vjjov , r", x;vo'j'/Ta; 'jizto.


l)l'..'5l T(0 ill Cl.
Coinb. Qiiod Ifilliussic reddil i 1'edcs teiiicre gradientes
(9i) 'k.i(irrfiyr\o-cu. Sic lU-g. bm, Bas. el
:

morhiiiii accnsanl, aiit iiiorbo iiioveiilnr. >


Iii ed., T^pr.-Jat.
(9S) llapflFrevirto, elc. Cnisl. 1, Cdh. 1 et
(9.")) KiiTereyOijr. Duo Coisl., xaTazitJiQ;.
car- in C'>iiil). Tto /(;) S;a"oia fjz\i.-
napO:v£uiT(o, xa't [ij)
(9(i) Eic; i'j7)V. i In maleriaiii, i iil esi, «

quidquid viiginein a Christo re- Ci-jO(o- i'M.'iile sii vir^o, ni'C cogiiai one va^eiur.i
nales all'.;clns, et
(!lil) .lit/. Iii iioiiiiiillis. ixTfii. Iii i|iiihiisdani, xa£.
iraliil. >
.
iym.lovrzcii v6- (I) /Vi/r/]. Duo IScgg.. eauTfi.
(97) nddec: &zaxTa p.iirorzet;
(-1) 'A.i.r. I>''e>i III .liiobii.s Uegg. ci Or. 1.
Ci.r, 'n xlrSvror. t l'eilrs iiilioiiesle aiiibiiianles,
iii.iibiini, aiit lieiirnliiiii iii.liciiil. • Sic Coi^l. 1, (5) Kul cv ji:}. Iii iioiiiiiilli'i, xa't [j.t,.

noiinnlli', Il-ioe? (4) Ka.lor. II. ;g. bin, xaXtov.


alli.pie melioris iiol:e codices. Iii :

vjiov, xivSuvov Tto (o) "O.lcQ. Duo llegg., oXov.


SxaxTa Saivovre? ey''-^"^^'^^'^*' t,
2S7 On.VTlO WXVII. — IN M.VTTII. XIX, I-I2. 298

TToUoz'.? cpOsiv, Cn-z xoi\ k^A; zh avoj ywp-J.^j i.i\ -h \ riiiiii|ne a^iuo natiiiam cxc.ednnt, nl, (jiiod rplp>

y.3.-:6-vj toOoO[A£VOV ((i). 0'jtok civ a-cftYSri; xf.v ro- inipcllitiir, snrsnn» scnip(!r lendal ? Consiinili iiuxio

Gov, y.a\ ii/.T, OciT) juva^Ofj; (7), avio yMp'.<!Tfi (8), oO si anioieiii sli inxcris, l(ita(|iic l>co coiijiiiu la riieris,

[XT\ xixto Ttsiri;, oj [Ar| SsaxuOii;, oXt) XpidtoO [^:- snrsnm leniles, iiniKpiam iinini prolal)eris, ncc
viij, [i^xpi; av xa\ Xpisitv iSr,? ^-V; oliv vjix^Eov. (lilllues, lota r.lirisli inancliis, qnonsqiic Cliristiim
'ATZp-Iii-ov iavTr;/ ;fOXa-TE, xa\ )>6y(;), y.a'L £pr<.". "'^^^- (|ii()(ine s-ponsiiiii liiiim videas. Inaetcssiliilem le-

Pup, xa\ SiavOTjfjiaT!, xat xtvr;(j.axt. Ilavray/jOjv 6 ipsaiii ciistoili, et veilio, ct opcre, et vita, et cogi-

IIovTip?»? TiptEpyaJsTaE as, r.avzci xatacxo::;!, toO tatiiiiic, et iiKilii nli]nc iiiipulsionc. L'iiilei|iia(pie

pd).rj, nou 'Tptbiii, [/iT] Ti 7:apaYU(Ji-voO(jLEvov EOpr) xal piavns illc tc pcrsernlaiur, aliinc explnrat , iilii

Trfi^ r:).T|Vr;v iTO-.ijiov. "OKoxaOaptoT^pav (ipi, TOToO- lcrijil, iibi viiliicrel, iinm iiiuhiiii qiiid ct apei liiiii

T(o ptaXXov aniXtojat cfUovEtxit" y.o.\


y^P EcOTiTO^ phiija^ipic oliviiiiii rcjicriat. Qiio pniiorciii ccrnil, co
).ajjLT:paj ol crriXoi Tipt^aviiTEpot. I\Ir; li^Oa).;/.'.? eiiixius le coiiiniacularc aliiiie iiuiiiinare toiileiulit :

6-fOaX[jibv iXxsTw, [jlt) yilii)^ yilw-.ix, [xr; uuvrjOsta splciididx cliaiii vestis inanifcsliores sunl sordes.
vOxTa ^9), (JiT] vj? ai:toXjtav. T?» yip xaTJt [^ipo; uy- l\e oculus ocuhiiii Ir.ihal, iic risus risum, nc fanii-
EXxo[jtEvov xat xXe-to^isvov, (ivs-a(GOr,Tov |j.sv tt;v li:iritas iioclciii, iic luix iiiteritiim et e.xitiiim. Naiii

T.;ybi xb -apV/ 'iyzi ^Xi6r,v, Etj TO XECfdXatov 6s Tr,^ " qnod paiilatini altraliiliir, ac tanquaiii siihripilur,

>:axta; azavTjt. tanietsi cain rationcni 634" haljcat, iit daninnm iii

prxsciiti niihiuic senliaiur, taiiicn iii viiii suiiimam


occurrii.
ir'. Ov rtuiTsr, 9r,al, y_(opovcn t6v Idyor rcv- XIII. A'()» onnies, 'mi]{ul, capiuiit vcrhnm filiul, s d
Tor, A.l.V cTr £i6oz(U: Th, SsSotcti, oTav ixxoOciri^, quibus daliim ci.'.. Cuiii audis hor, dalum est, iiec

piTiSiv aifSTixlv TTaOr)?, [.jlt) toi; ^Osit^ etcrayaYric, lioeretico ullo afl^eetu leiicaris, nec niultiplices natu-
p.r; Toj.; -/otxo-jj (10), xat toOi; TivsupiaTtxou; (H), ras iiilroducas, iiec terrenos, et spiritiialcs, et mcdios.
xa"t TO'j^ [Jiijou;. Etj^t yitp ouTto Ttv^? oiaxitijtsvoi xa- Sunt eiiim (]iiidam ita niale afTccti , iit alios oniniuo
xto;, toiTS oVsiOat, Toj; [jtkv ^ravTTj iXToXXufjiivr,? (1'2) perdiuc esse iialiiia' piileiil, alios saliitcm accepliira',
sl/at oOisio;, tojj Si ati)Jo;jiivr,;, TOJ? S^ oOtio; alios denii|Uf!, ut eos vid ad virtulcm vcl ad vitiuin

£/itv, o-to? av fi TpoaipEcrt; aYT) TTpi; t6 yzXpvi, ^ voluntasduxerii, ita se Iiahcre. Atvero, aptitudiiiem
psXTtov. ET:tTr,5si(5Tr,Ta jjtkv yap aXXov ikVi.o-j [j.aX- qnidem alios aliis , vel majorem, vel miiiorein Iia-

Xov, T) iXaTTOv oxstv, xaY('o oi/o^Jtat •


ojx apxjtv l'z here, ipsc qiioiine coiiciido : ca'l(^runi ad adipiscen-
[xovTjV (!3) Ti)v eztTTjOstoTriTa 7:p{); TsX£to)crtv •
Xo- f< dani perleclioiiciii , apliludiiiem solam niiiiinie

,'tT,a6v Sc sTva: Tbv taOTTiV ExxaXoOptsvov, tva tj ifO- sulficere ronteiulo; ratioiievii euim e.sse, qua; eam
5IJ si; IpYov TTpoiXOT), xaOaT:sp XtOo; '^rupiTr,^ utor,- excilct, iitnaliira in opus prodi at , qiicmadniodum
p(o x.oo'jiOs'tj, xaV otjTto T.\ip ybir^zx'. (14*. "OTav silcx lerro pnlsains, al((iie ita igiiis ('xciititiir. Ciiin

(JtxoOjrp, 07f SsSctai, TpoiOs?, oiooTai pisv Totg xa- audicris, quibns datum esl , addc : Voealis datiiiii

Xo'j[jiivotc: (!.')) xa\ Tot; oOtu) vsOouat. Kal, yip OTav esl, ali^iie iis, qui ea aniiui propeiisione sunt. Et-
(j.xoOjT',;, oi) Tov OiAovTO^, ovSi zov Tpiycvicr, eiiim cuiii illud audis : Non est voleiitis, ueque cui-
d.Llct Tov iJsovvTOQ 0sov, a'j[ji6ou).sOto crot Ta^jTlv rciilis, sed niiserentis Dei°^ ; idem tihi existiniandnin
UTTCiXaSstv. 'E-stor; yap sijt Ttvsg ot to-oOtov [JcsYa- censeo. Quoniaiii ciiiiii noiiiiulli suiit, qiii ob recie
Xcc;)povo'jvTSi E::'t TOt; (!(i) xaTOpOto[xaatv, cotts ih facta ita aniiiiis"ctreruiilur, ut id totuiii sihi ipsis

i:av iauTotjotoovai, xa\ y.Tfi'i'i T<p 7zoir)ia-i~:, xa't ao- ascrihaiit , nec quidquain Creaioii, et sapieniiii;

cf iTavTi, xa"t X°P1Y'I-' '''''^ xaXtiiv, Stoaaxst toOtou? 6 eoruin auctori, ac boiiorum omiiiuin suppeditatoii
'i.6-{0i, OTt xa't Ti'3oOXs50at xaXto^, ostTat ttj? Trapa acceplum feranl, liis verhis eos docct Pauhis, (piod
()sou ^or,Osta; • [j.a'/.).ov os, a'JT4 (17) t?j TcpoatpstjOat ipsum eliam rccle vclle, diviiio aiixilio iiuligcai ;

:3t SiovTa, Os?ov Tt xa't sx OsouStjpov tftXavOpto-taj- imo, iit rectius loquar, voliinias quoque ipsa el
Ssi Yap. xa't xh £tp" -ij^itTv slvat, xa'i ~.h ex 0sou atojs- D electio eorum, qua; recia ct cuiii ollicio coiijiiiicta
aOat (18). Aia -o\)~.6 (fr,atv 01) tov Oi.lvvzcr- tout' suiit, diviiiiim quuddaiii hcneficiuin est, alqne a Dc

•Mloni. IX, IC.

'G) Td xaTdxir Cndoijierov. Reg. hin, Coisl. 1 et seiniis, ((iianivis Iiic dcficiai codicuni auctoritas.
Coiiih., Tto xaT(5-'.v (oOoO[;.sva. Edili liahciit : xa'i yivriTat, « alqnc ita
ou:(o c;'6r,po.;

(7) Xvyii^i}r\r. Savil., auvacjOstaa. ferriiiii fiat, t iil vcrlit nill. (Jiia: leclio iicc raliaiii,
(•'') X(opi(r(i(.-. Diio Uci;!,'., Or. ! et Coiiih., yo>pq- iiec cxpericiilice conseiitane.i c>t. (jids eiiim dixcrii,
ost;.' I,i|)iilcni. vi'l silicein ferro piiUaliiiii, lcniiiii lieri '/

(II) NvKTn. Or. 1,vj-/.Tac. (Ifj) Isa.lcvjiircir. « Voealis. j Ouo itcgg., duo
(10) Tcl-r yo'i',tcix, 61C. Illc Valeiilii)i:iiiOs iiilelli- Coisl., Or. I li;il)ciil, pouXo;jti'Jot;, < vo-
lri'S C.olli. el

fjit, ilc qiiihus viile lreiia;nm, lih. i (1((i't'rsHs liwre- leiitihiis. »Sic eliam leglt Billiiis.
ses, cap. I . (16) Msyci.lo-JpovcurTSr i-il TO^ir^. Tres Colh.,
(11) Kal TovQ :zvev{iaTty.cvr. Sic Or. 1. Deesi (jtsyacfpovo^jvTs; TOtc.
ToO; in ed. (\1\.\vt6. Rcg. iim, xa't a'jTo.'
([-2) Uch-Try d.-to.l.lvjtivrjc. Colh. 1, 7:avT(o; ar.r,- (18) 4s( ytip, Kal ti) ip' i){uv slrcit, xa) t6
XeXu;jtiv);;. iK Qscv ctj("ycOcti. Il.vc a Dillio aul typogr:iplio
(ir,) l\Ior-i)V. Diio Ilcgg. clOr. I, ija").Xo'-i. oiiiissa.
(I '() /irt) cvToj Xrp yiniTfn Sic legcnililiii CCll-

Patrol, Gii. XXX.\'I. 10


219 S. GIlEGOmi TIIEOLOGI oOO

lieiiigniialc minaiis. QuoJ cniin salvainnr, id el a A e^-tv, oj [jl^vov toj OiXovTo;, ojS^ toG TpixovTo; (jid-

nobis, 01 a Dco esse oporlel. Idcirco ail JVon vo- : vov, aXX3t xal -o'j sX-oOvto; Geovj, Ei-a, iTisiof, y.aX

leitlh, iil csl, iion solniii volentis, iicc ntrrmlis Tb po'JX£cOat 7tapi0£oO, t?) tiSv sixdTw; dviOT,xj tw
soliiin, icd eliam niiserenlis Dei. Iia, qiioniain velle QcO). "Ojov av opi|j:T]j, o^im av aYOJvdifj, xpfi?''i; (19)

qnoinie iiisniii a Dio cst, opliino jiirc loUini Dco Toiioio6v-o; Tiv (JT£oavov. 'Eurjiii KvftCQ clxoScfii']-

assignavli. QiKinluinlibet curras, qiiaiitiimlihci cer- CT)] diKOi^, slg jtaTTir sxosilaaar cl clxoSofwvvTeQ
lcs, opns liabes co, qni ilct coioiiain. ISisi Domimis auTor. 'Ecn' (/?) Kvpicq (fvAci^rf scd.lir, eIc; ftcirriv

n'dificaeerii (lomiim, in vamim laboraveruiU, qui wdi- •iiypv^zr^crar ci pvMiccrorts^ ciuti\r. Oloa, cT,i'tv,

fieauf eam. ISisi Dominus euslodisrit eivilalem, OTt oi; Tc7r xovyOit; 6 Spdfwc;, ovSk toIc; Svrctro7c;
"'
fruslrn viijHaiil, qui cuslodiuiil eiim . Scio, iiiqnil, c ao.leiioq, ovSk (20) roir ficiy^oftircor i) rlxi), w-n
(luoil iicc vcliicium cursus esl, iiec [orliuin bcllum, ziji'1 eiTtXotJvTwv oi Xt|j.iv£5' dXXi (21) 0;o'j, xa\ vf-
ticc i>iuj>iuiiiium vicioria ', iiec prospere naviga.i- XT,v otTOpYaja-Oat, xa\ ei; Xi;j.Evag d-07i5iat zh
tiiiiii porlus : scil Dei esl, 655 vicloiiam alTerrc, TxdtfOC.
el iiicoliiincni scapliam iii poitiiin perdiiccre.

XIV. Jain illuil quoque, quod alio loco dieiliir, Ti'. Ka't toOto dXXa/oO '>,z'('j\xzwi, xat vooOjj.svov,
atqiic iiUelligiliir, niiliique in nienlein vciiil, siipe- u xat tatD; dvnYxaiov TipoaOEtvat za't t6 ettjXO^jv toi^
lioribus adjiingere lorlasse iiecessarium fiicrit, iit EipT,[x£vot?, tva Tov E(j.ov 7IA0JT0V xafjjjiTv xapi3to;xat.

meas opes vobis eiiaiii largiar. Posiiilavil inaler "ly-r^m^ -J] tJtriTT,p Ttjjv utojv ZE6;oaio'j ciX^Tixov Tt

lilioriiiii Zebed.ei, inalerno quodain alTectu iujpiilsa, liaOoOia (22), xal th [jiETpov d-pjooOaa Ttuv aiTO'j(jLi-

alquc coruni, qu» pelebal, modiiin igiioraiis, digna vo)v, TiXrjv cjyYvojiTr] St' u^i^EpSoXrjV 9tXTpo'j, xa"t

lainen, cui, propler iniinodicani viin anioris ac bc- d-^EtXo;j:£vr,v sOvotav Tixvotj. OOoev ydp piTiTpo; £'j-

iicvolenliain (iliis debiiaiii , igiiosccretur ". Ncque OTuXa Y/voTE pov •


xa\ toOto XcYoj, iva Tt,aa?8ai vo,tjio-

eiiiiii qiiidqiiam esl iiialeriio alleciii mollius : id(pie Oett,!Iiu (25j tAc jj.T,Tipac. "FlTriiEV oOv Tiv 'It,3oOv f)

60 coiiiineinoro, ut nuitiuni lioiiori quasi laia lcge (jtfjTT,p EXEtvtov, Eva ex Ss^toJv xaOijat, xa't eva.e^

consulain. Postulavit ergo a Jesu inaler illoruin, ut dptaTEpojv. 'AXXi Tt r/Sto-fjp; 'EpojTa xh T.pCo-zo^j,

alieruin ad dexlerain, alteruiu ad sinislram collo- Ei tE) 7LOTf]ptov SOvavTat Trtttv, 3 aiJTo; •Jctvetv fi\i-zX-

caret. Quid ad liac Silvator? Prinnim qii.Trit, an Xev. 'Gi Oc xa't toOto W[j.oXoYfiOr;, y.a\ & StuTrjp eoeca-

caliceni bibere queaiit, quem ipse bibituriis cral. to (f,o£t "{'xp [2-i-j xdx£tvo'JC tcTj aOTw T£X£to'j[j.ivou;,

Ut aulem id quoque professi sunt aique aftirnia- (jiaXXov Se, T£X£(ijOf,(i£(jOat [2">] (XEXXovTa?), t£ tfrjijt

runt, ac Salvalor ipse assensus esi (fulurum ciiim Td ftkr xoTi\picr rJ.ci-zai,Td Sk xctOiccuiKSe^tSir
iioral, ul illi qiioiiiie cuindein caliccin haurireiit, ac C ftov (2G) xal kE. dptctefjutr, ovx 'ectir ifibr, cft^iA,

quid siibjiinxit? Calicem tovto Sovrat, ix.U' cTc; SiScrat. Ouoev oOv 6 fjVE-
maiiyrio perfungerenlur) ;

ad dexiram [X(i)v voO? oOokv 6 t.ow; oOSkv o X(5yoj oOOiV f; t-


cjuidem bibenl : collccare aulem eos el ; ; ; (f

sed quibus duluin XoJO'.;ta oOokv Tb vT,3T£uaat oOSkv Tb dYpu7:vT,Tat


sinislram,non estmeum lioc dcirc, ; ;

gubernatrix? nibil zh )(a(jt£uvficTat ; to 7:T,Yi; irTd^ai, oaxpOcov ToOtoiv


cst '". Niliil igitur iiieiis dux cl ;

ralio? pliilosopliia ? iiibiljeju- lOoEv, dX.Xd xa-d Ttva d-oxXf)f(i):jiv, xal 'l£p£(jtia;
labor? niliil iiiliil

huinun' r,'ta^£Tat, xa't a/./.ot ex (j.f,Tpaj dXXoTptoOviat


iiasse? niliil iiocies insomnes duxisse ? iiibil
quadam
prosliaioliabuisse? fonieslacrymarumprofuaisse? iNibil quidquam lioruin profuerit, scd forte

vulva rejiciunlur?
ac lege fatali, ct Jeremias sancliricaiur «', eialii ab ipsa
lE'. <I'o6oO(j.at xa't dTorio.; Tt.; eiiiXOri XoYtJ^Jtic,
XV.Vercor.neabsurJacliam ac prspostera cogi- (JLT]

T^; (-") d"AXay_oO 7ioXiTeucja(jiivr)c, elTa Tto


latio ciiiiinam obrepal, tanquam aniinaalibi usquam
to; *r''-'"X'i?

aslricla fuerit; G(b(jtaTt TOUTi;) evoeOEiaT)^ •


xa\ ex tt,; exstOev (28)
versata sit, ac deiiide corpori huic
aique, proiii illic se gesseril, alii proplietiam acci- jToXtTeia;, Ttliv (jt'ev Xa6(jvTiov Tf;v ^rpotfriTEtav, twv 64

piant, :dii, qiii improbe vixcruiit, condeinnenliir. xaTaxptvo(Jiiv(ov, oaot xaxw; p£6t(bxa3iv. 'AXX' st:-:-

existimare niinis slulluin et ab- OT] toOto uTioXaSetv Xtav dT07:ov, y.aX oOx £xxXT,(jtaiTt-
Sed quoniam linc

surJuiii csl, at<|iie ab ccclesiastica fiJc ct duclrina D x?jv (dXXot (xkv Ydp -£p't twv TotouTOJV [29] 5oY:.idTwv

eniin de hiijusmoJi dogmalibus, si ve- TatJiTwtJav, f,[.ttv Se Td ToiauTa Trai^Eiv oOx dsya-
alicHum (alii

nobis aulcm hujusmodl liidis animos X';;), xdz£t tw, Kcd oJc; (JkSoTCct, T.pisOz^ zh, to?^
linl, liidant ;

miiiiine luiumcst); illic quoque his ver- o'j3iv d|tot;- o'!


t6 etvai TotouTo:, oO (xivov T.upx
oblectare

Psal. cxxvi, 1. "' Ecclc. IX, 11. «" .Matlli. XX, 20. «"ibid. 23. " Jercm. i, r>

(19) XpfiOjc;. Or. I , Xp^flCe'-?- (25) Te.lscoOficecdai. Or. •!, T£X£t(o0f,(i£a9a[.


(20) OuSi. Iteg. bni, oute. (20) il/C'(i. Dcesl in noiiiuiliis.
(21) 'A.U«. Or. l,xai. (27) 'iif ^'K !^i'X']'r, ctc. Pytbagoiic iim dogina dc
(22) Tt .-TuOovca (^omb., ti T.iOo; 7:aOouaa.
aniniabus liic carpil Grcgoriiis.
(25) "Ira TiftucOcii rcfioOeriict^. Coisl. I, Colb. (28) 'ExelOer. Tres'Colbcrt. ct Or. 1, exei-
1, Coiiib., iva TiiJidjOat StSd^oj, v.a't vo;j.oO£Tf]Toj, C£.
< ul matics colere doceam, el quasi lcge statuam. t (29) Tctovtoir. Dccsl ni R'g. b, Or. 1 et Coin-
"lISn yttp, elc. « Novcral ciiiin illos consiiin-
(2i) bcf.
niari, inio vero lorc ut coiisimiiiiaicniur. »
501 ORATIO VXXYII. — IN MATTII. Xl\, 1-12. 502

xou H^-.ph; ji/.f,yas'.v, a>.5.J[ xa\ IxjioXq os&wxa- A liis, Kl iiuilius dalitm esl, lioc ndjiingfi, (|ui iligiii

(Jtv (50). .siiiil ; (niiiino, iil l.Tles siiii, iniii iiioiin a P.ii.rc acce-

pcniiii, scil silii ipsis cli:iiii ikulciiint.

1(7'- £'c' Y^P Eurov-/.oi, vltirEq ix «oi.liat; ynj- XVI. Siinl ciim cuimclii, qui cx utero mnlris ca-

rptV svycvxicOr^car, xa\ ti ilf,;. SaciSpa efiouXo- slrati sunt, cic. Vclicniciilcr cupcrcm 656 virile

(jitjv avSpty.ov ti iTcpl tiov euvo!J/(ov(ol) ex^'^ eizstv. ali(iui(l (lc cunucliis proloqui posse. No adiuodiini

Mr) liiya (r)"2) ^povsir;, oi ex cfjjetj,- euvoOxot. T6 inagnificc dc voliis sniili:ilis, qiii a nalnra cuiiuchi
yip T?,; 3(i>'ffi0!j'jvri?, i'-(o; axoOjtov. Ou y^p ?i>'0:v cslis. Forlassc ciiiin piidicilia liiec iniiiinic volun-
eij pdtjavov, oJSc t6 atoypoveiv eSoxtiJiaijOT) 5ia tfis laria csl. Woii cnim explorala csi, ncc casiiinonia
^retpai;. T!) jxkv yip ix tfOaeto^ di-aGbv, dooxt[xov •
t6 pciiciilo facio compioliala Roniiin cnim quod a
o' ex npoatpiseto;, iTiatveTOv. Tt^ x^P'? '^'''^ r.'jp\ naiiira proliciscilur, laudcin non merciur : qiiod

xatstv; -h yap xatstv ex «fOseto^ exst. Tt^ uSaTt (53) auicin a lilicra voliinlaie aniiiiiiiiic iiisiiiiiio lliiii,id

ToO xaTo) cfspesOat toOto yip t/^ei zzapoL toO ot]-


; laiidc dignnin cxislinianduiii csl. Qu;e igr.i gialiii

(xtoupi-TjoavTO,-. Ttj x'-'5'« 'n? ^'"XP'^"')"^? X«P'?; ^ csl, qiiod nrii? Urcre cnim a nalura Iiabel. Quaj
Tto :fi),i(i) ToO (fatveiv ; «Iiatvst yAp x3v [jti] poOXr|Tai aqiia^, (|iio(l dcorsum IVrliir? Iloc ciiim a siiinino

Xapf^ou (jtot zh pouXeaOat Ta §eXTtova. XapiClfl Si, rcriini oniniiini 0|ii(icc lialicl. Qiirc nivi graiia lia-
eiv sipl yevo[iev&;, TivsujjiaTtx^^ ysvt] •
ejiv TJi [j.o),!- benda csl, (iiiod frigida sit? aiil suli, quod luccal?
6St (5i) T^j aapxi^ ^>,xS;jiev(j;, TiTspojOri? u-i toO Xo- Luccliil cnim cliaiii inviliis. Iloc iiiilii laigirc, nl,

you- ijtv oupavto; eupeOrj?, Ta-etvbc ysyovto,; •


siv qnx rccia siinl, vclis. Largicris auieni, si caro
aap-/.\ auv5e0s't,;, \)7:kp aapxa tfavi]? (55). facliis, spiriliialis clTiciaris; si a plniiiljca caniis
iiinle tracliis alquc dcpressiis, a rationc iu aUiiiii sublcvcris ; si liiiniilis crcatiis, cfclcstis iiivciiiaris ; si

cariii qiiasi vinciilis quibusdam astiicliis, siipcrior carne apiiarcas.


IZ'. 'E::siSf, ouv zh atofjiaTtxa tjipovetv (50) oux XVII. Qiioiiiam igitur corporca saperc, carnali-
InatveTov, dXXo Tt aiTii tou? euvouxouc. Mr] Twopveu- biisque alletlibiis diici, liaudqiiaquam laudabile cst,
oTjTe T.zp\ (JEi-T-.ai. XptaTio au^euxOivTs;, XptJTiv aliud iiniddam al) cnnniliis pnsliilo. Ne circa divi-
|ir] dTt;a.dar,TS. 'Y~h -o\j Ilvsu^aaTO,; TeXsiou[jtsvoi, jj.r] nilalcin storieniiiii. Qiii (.liristo coiijuncii cstis,
6p.oTt[jiov JauTotj t6 nveO[ia Troi^ariTe. E'i ezc drOfOi- Cliristiim ne contcinnalis. Qni a Spiritii pcrfectio-
noLQ fipscTiwr, ii naOX(5; ^r^at, Xpiarov doijjo^ oiix nem accipitis, ne parcm vobis Spiritiini faciatis. Si
ar fifir^r. Ei XTfap.aTt eXdTpeuov, oux dv XptaTiavi; ndhuc Iwminibus phicercm, iiiqiiit Paulus ''% Clirisli
(I)vo|^a;S[ir)v. Ei? Tt (37) yap 6 XpiaTtavij Tip.tov; ^ servusiwn csscm. Si cix-alnrain colcrcin, Clirisliaiius
OJx Sti 0s6j 6 XptaTo^ ; E: [iti touto wi dvOpto-o^ nliqiie noii appellarer. Ciir cniin (^lirisliani noincii
^dOto(58), 9iX!a-p6; auTov auyxsxpa;xivo?. KafTot veneraliile esl? Annon qnia
X7.'t
Deus? Nisi Clirislus
Ui-po'j Titjito, dXX" oux dxoutrj IlsTptavS;' xa"t IlaOXov, forlasse hoc linniano niore facio, amicitia nimirnm
IlauXtavi; 6s oux i^-/.ouaa. Ou Sexot''°'t 7:apd dvOpto-tjjv cum co coiiglnlinains. At ei Pelrum lionore prose-
ovo(jtA;saOat, TOpd(")eou yeyov(o;. Outw; st [j.b/,oTt0s6v quor, ncc tanicn Pclrianns vocor : ct Panlum, nec
\i~ii\T/fy.i, StdToOTOxaXri XptaTiavo,;, xa"t xa>,ot'o, xal laincii Paulianus iiominains snni. INon fero ine ab
[ilvoi?EVTto ov<5[«tTt, Ti])(59) 7:pdy[xaTt. Et Se, oTt hominibiis nomen ducerc,
ri qiii a Deo sum creatns.
aTipyetsXptaT6v,ScdTo0Toe|auTo0xaXf„ouoevr:Xsov Proinde si, qnia Dcum i[)snin exislimas, ideo Cliri-
veixst; auTtp (40) t(ov oXX(ov xXf,asa)v, Ttvo? stianus vocaris voceris saiic,
a't ci.r.6 :
etmaneas iii noniine,
j7r!Tr,Ssu[xaToj i^ 7:pdy[.taTo; TtOsvTai. alqiic adco in re. Sin anteni iioii aliam ob causain a
Cliriito noinen ducis, qnain quod cnni aniore coniplccleris, amplius
niliil ipsi tribuis, quam aliis no-
minibus, qu:c a stndio quoibiin et institiilo, aiil re aljqua constilunnlur.
Iir. •OpdTe Tou; 7:ep"t Td,- t7:™5po[j.ta? earyjuoa- D XVIIl. Videtis bos, qui in ciirsibus cqiicstrilius
xiTa? Touxouj. 0'i d7:b Ttuv •/pio.adTiov (41) (ivoad- sliidiuin alque operam posncrnnt.
657 '"i acolo-

G:d 10.

(30) 'EavtoT^ SsSihxacnv, i Sibi ipsis ledcrnnt, > l.itis esi. IIos ad aliam pnrticitiam lioriniiir Grcgo-
neiii|ic, pr;iti:K cxcitniili ac nioveiiti libere conscii- riiis, ;id (idei sciliccl intcgritalcni, qiui hnidem liie-
liendo. I?cg. Iini li;ilicl, ^auTou? SsScoxaatv, « se reanliir. Lcclio viilgaia cl liillii iiilcrprclaliii, nce
ipsos dcdcriiiil. > coiniiiodiiiii idriciiiiil seiisiini, iiec ciim Gregorii pio-
(51)77^/1 rCn' sinTvyi.n-. t De cuniicliis. » Grc- posito convcniiinl. CieJideriin scripsisse, atOjjtaTi
goriiis passiin ciinnclios inscciatiir, iitpote qiil iii;i- atoypovsiv.
j.iiiKi cx parte, Ariana, vcl M;iccdoniaii:i pcste coii- (37) Eirzi. Coisl. l,SidTi.
t:iMiiii;iii'iilnr. (.38) 'ilrnrOpio.toq .idOio. Coisl. Or. l,G;ilir.,
1,
(5-2) Miyn. Rcg. bni. el Or. I addiinl, Tt. ti); dvOp(u7:ov aya.r.Cyv. Conibclisins cx nlra-
ceiisel
(33) "ySiiri. Colji. 1 aildil, /dpi^. que lectioiic, sic sarciendam csse lilleram to? &v- :

(3i) McliCSi. Forte, [jioXi66iTi6t. Edit. Opto7:o; 7:dO(j), dvOp(o7:ov dya7:tov. i lliiniaiio inore
(.3.'i) <!>urit<;. Heg. bm, ^avsic. airicior lioniinem diligens, » id esl, i lioino snni,
(36) 7"r cioiiazixu i:prrt:h-. Coisl. 1, t6 a(0'.fpo- homincin amo. >
Vetv. Qiiaiii l.ciiuiicni opliiiiam cciiset Coiidiclisiiis. (3'J) // TOK Como., xa"i tio.
< Q;i;iiido.liiidciii igiliir laiidcm iioii inerctiir pudici- (40) A'^7(6,'C «iTto. Coisl.'l, ''^|J-e;; sauTiS, « tlBi
lla, (|;i:c sil a iiatiirn, iion a libcra Vdjiiiilale. > Pil- Iriliiiis. V

dicitia cniin iii euiiucliis, non virtniis, scd ncccssi- (ll)0( ti.T.j tJif /joijidcur. Iii circo qnaiirigarii
so:; S. CKEGOmi THEOLOGI oOi
rilMis nnnKiniilnr, alqiie :ili iis prirlilins, cnni (|ui- A C^^vtat, xai ti-ov |j.:ryiowv, aT; ff^jvsjTTjxajiv. 'Vjjiai
liiis sieUM-iiiil. Yos i^nniiiia ipsa leiiclis, clianioinon o^ ['crTS Ta 6vopi.aTa, xav s-(ii [xt; Xjyw. Et oiJTui
(lixero. Si aj cuindcin inoilum Chrislianiis vocaris, iixo'j£t; .Xpij-iavo?, [jttxpa Xiav f; r.po^jr^-^orAj., xav
parviini adinoilnni nc leve lioc cognonieninni est, sii' aOxii xaXXtonifr]- :E Sk, oTt xa\ ©eiv unciXr^a^,
co liccl gloricris, libi(|iic placeas. Sin auleni, ([uia Sst?ovToT;£p-;-ot;ib?u7:EiXri9o;. Et x-ij|ia 4 Vlo; (4i),
lleiiin credis, rebus ipsis qnod credas, oslcnde. Si Sti xatvjv XaTp-J-t; tt) xTi-:t TrapiTov XTiTTr,v(43).
Filius crealura esl, iinnc qno([ne' crcaiiirain colis Ei xTij;jia xh IIv$j;j.a t'j axtov, [jLaTr,v iSa-TijOr,^,
praMer Crcalorein. Si Spirilns sancliis crealnra esl, Jcal toI^ [jtsv 5'jjt (II) [jtipsatv uYtaivst;, [jtaAXov 6s
incassum bapiizaliis es, ac duabus quidein parlibiis oiios ixsivot; •
tw S^ ^vi, iravTEXioj xtvSuveust?. 'T-rri-
sanus cs, imo iie iilis qiiidem : uiia aulein oiniiino 6ou (jtapYapiTr,v sva elvat Tf,v Tptioa, TavTaxfiOEv
periclilaris. Fiiige TriniUleiii csse margaril.-iin 8[Jiotov, xat tjov aTi).6ovTa. "0 Tt av -iOT; (l,")) Toij

(jiiaiiidain, nniiiqiie sibi siiiiilciii, alqiie .Tqiie liiigeii- ptapyapiTOu, t; Traaa tou XiOou y.ipt? r^^ivtJTat. 03--
lem. Qiiajcuiique inargarila; pars fucril olilcsa, loia tio; OTav «TttjiiCTic Vtov, iva Ttjjnrjar,? IlaTlpa, ou S^-

lapidis gralia exslincla fucrit. Eodem niodo cnni


X'"^- °'^'-' 'V'' '^•l-^'';^'- 'E-' aTtjjtia tou Viou 6 riaTr.p
Filium coiueniiiis, nl Pairem lionorc allicias, luum ou So^ifsTat. E: <so-^h; vlhq su-opaivst TraTfpa, ttotw
lionorem iioii recipii. Ad conleiniuum Filii, Paler ^ [jiSXXov fi Toij Tioij Tt[jir], Tt^jtT) tou IXiTpo; (.iC) -(s.-

liaudquaqnam gloiificatur. Si filius sajiiens iKlilicat vrjTat; Et Es xat ToiJTo Ssjr, ('il)'Td zhcror, fiii

patrem ", quaino inagis Filii boiiur, PatrJs quoqiie So^d^ov i.i^ aTijdqi Jla-piq- outio; ouos IlaTr.p e?:'

lionor fuerit? Quod si hoc ctiam probas: fi7i, ne 4-t[jtiji Toij Vioij SolaJsTat. Et dTt;jioCstc to nvsij[jta

ijlorieris de igiioiniiiin finlris


'''*
: codem nindo nec to aytov, ou 5s/STai aou tt;v ti;j.i]v 6 Yio;. Et y^P
Paler ob igiioiiiiiii:>m Filii glorificatur. Si Spiiilum xa\ [j.ti ("o; Vto; ix tou IlaTp?ic, aW oijv ^x toO ou-
haiictum aspernaris, bonoiem luuin Filius repndial. Toij IlaTpo;. "H :>> T.S.y Titjir,t;ov, fj to oXov a-i[i.x-o-j,

Tainelsi enim iion eoJom, quoFilins, niodo cx Palre tva ixoXouOo; voijj (iS) csauTto TUYxavT)?. UO Si-

est, lameii ex eodem Paire cst. Aut toium lioiiore yoii.ai aou t6 if ij^jttasia? (49) euasSs;. "OXov su-

affice, aiit loliini conlciiinc, ul sallem liliiipsi coiisles. osCri [xkv etvai cs (ilouXo[;.ai, iXXi xaOili; pouXojjtot.

IMmidialani isUnii iiii;Ialeni iiii|irulio. Tuluin qnideni SuYyvtjoOt tio TriOst. 'AXyco xa't uT:kp ^('ov [j.tJO'JvTtov.

le pium esse volo, scd qncm.idniodnm volo. Iguosce MsXo; f,? s;j.iv, xal et vuv a-OTe;jtVTi' y.t).o; y.cCi ys-
affeclni.Eornm quoqnevicem doleo, qni iiie oderniil. Tuyov 5t3t ToiJTO xat
vf,aTi 9tXivOpto,Ta tpOsYYOIJa'.

Slenibium meiMU eras, elsi nuiic aiiscinderis: niem- TauTj oti tou? siJvouyou?, ivo Tspt 6s(5Tr,Ta ato^po-

lirum quoqiie 'briassc fies: al(|iie ob baiic oaiisam vtl'atv.

buinane ac beiiigne loquor. Ilajc cuiiucliorum c:iusa nobis dicia sini, iil circa diviniialem imdice cl casie

se gerant.
XIX. Non cnira peccalum illud soium, quod in C IQ'- Ou x^P ^ (SO) '^-p'' aio^jia [ji^Jvov o;j.apTia,

corpore adniillitur, foriiicatio etadullcrium dicilur, Tiopvsia xat (Jiotysia XsYSTat, liXXi xal oTtouv rj[Jiap-

sed et qnodvis aliud (lagilium, ac iiraserlini scekis ts?, xaV [jtiXtaTo f, T:sp\ zh Ostov T:apavo[Jita. IIoOsv

id, qiiod in diviiiuni iiuuien perjieiraiur. Unde id TTapaay/o^jtsv (31); touto Tuyov atT:atTst; (32)-
ostendanius, forlasse qu;Bris? FormVnii si()((, iiKiuit, 'E:i6prevcrar, tpr,o'iv, tr rcli: i.-tizridevfuicrir ai-
in nUinvenlionibus suis ". Videsne et inipudens zCyr. 'Opa; xa\ T:pa|iv T:opvsia; ovatayuvTOv (53)
fornicaliiiiiis laciiius? Et alio ioco : Aditlterium Kat, 'Eiiciym-zc, <fr,a\v, l.r rto ^v.Xm. 'Opa; xa\
commuicbanl in /i;//iO ". 'Videsne el ailullerinum OpTiaxsiav Ttvi [JtotyaXiSa; Mtj Toivuv [j.otxsuaT]; xaTi

(jucmdam g58 cnlH""? Q^^circa ue animo adul- t^uyTiv, aoj-fpovdiv toj ato[jiaTt •
^^ Sei|st; (ui) ih

lcrium coiiiuiitias, corpore castilaiem coleiis. Alio- dxouattu? ttj aapx\ ato-.j)pov£i!v s? tLv ou atocppovetj,

qiii perspiciiniii ficies, le, ([uoad caiiiem altinet, sv 0T5 itopveustv Suvoto; sT. TI T:eT:otf,xaTs tt;v iae-
iiivile pudicum esse, quouiam in iis rcbus in qiii- 6stav u;j.sTspav; Ti TtivTs? S7:\ zh ystpov i}iftz^t,

bus scoitari tibi licel, pudicitiam iiou j)r;cslas. Quid i>i toutov elvat XotTtov , ^ euvouyov, f, liasCT) xaXst-

" Prov. X, 1. '• Eccli. 111, t2. " Psal. cv, 519. " Jercm. 111, (i.

«aannos variis coloiibus distiiictos scstabaiu, alii al- 1 TO'jTo, os|at xi- « Qiiod si lioc ctiara, illud proba-
bo, alii ca;rulco, elc. Plebs vcro (pi,i; circunistabal, to. >

scissa iu coiiliaiia sliidia, alia aliis coluribus fave- (48) Acoic. "'BC vox siipei vacaiica videlur.
bat, siio iiu;c(|iie cului i. (4'J) Ti if, i'i}ucrelai;. Sic dno llcgg. (|iiuriim au-
(42) 'O yicr. Sic lcgcndnm nianifcslum est ex cloritale delcvimiis p.f|, quod sic iii cditis lcgilur :

seqiienlibus, iiou vcro, oOsi-:, ul iiiciiiluse iii cdilis th ixT) kB, fi[A!asia;.
lcgitur. (50) Oli i-iip n. Sic Reg. b, trcs Colb. ei Or. 1.

(43) Kzlc-Tip: Diio Colb., XTtcovTa. Deesl •fi in cd.

(44) Avai, lleg. biii, duo Colb. et Ur. 1 6'Jo. (ul) llapury^iLijisr. Iii nonuuliis, T:apaa/to;xat.
(4.')) "0 zt ur ^dOi\. Sic Coiiib, In ed., "(JTt ovTt (.'i2) W^taizeir. Iii (iiiibiisdaui, aT:atTT;ist;.

miOr,. (33) llcfjreiai; dvaicy^vyzcr. Nouiiulli lialienl,

(lo) U zcv Yicv Tiiiii, zcv nazfci^, ctc.


zijiii 7:(jpvr,v dfjj.lT/yjzow, c Vliles actioucin impudeiis csse
Sic Coisl. 1 el Or. 1, seil secunda niauu. Prave iii scortiim? I

cd., ij xou Viou T;(J.r,, [Jir, Toij IlaTpo;. (.«) .Mi) EEif,eir. Ueg. b, duo Colb. ct Or. l, [J.T]

(47) El Ei xal zcizc Siiiu. Cuuib., Ei os xa\ osi^r,? [opiiiiiej, • ne pcrspicuum lacias. i
503 Or.ATIO XXXVII. - IN MMTII. XIX, l-\± 5"6-

(jOa;; Vb/Es^z [isri ti"-v dvopw';, iji lojv avof/ixiv a iiii|iu'lal('in veslram (,'IIecislis?Qiiiil (iiiiiies III VI-

^uycTS xif •('j^oiiYM-ihioai, Ttpo-- liiiiii pr:cci|)iles feriiiiiiii, ul dciiKcps idcin sil, aiit
Ti tppovfjoraxe, [1.7]

xzOrjrw TcT) aii/ptT) xoO iv(5,u.aTo; xi aia^/pbv xoO xit;- eiMiiicliiiiu, aiUiuipiuin vocari? Taiiilciii aliiiuainJo.

puvjjiaxo? (.'),)). HouAiiOs jjiixp^jv eti xio aoy<;> irpos- viris vos adjuiigile, virileni aliqiK^iii aHecluin Iia-

xapxTipT;a(o;ioV (oU) ; "II xopov I/ci xi iipr,[j.£va; IiCle, gyiKCCca lugilc, ne atl nouiiiiis nnpiliicliiiciii;

HXr|V xt;j.r|Of,H))Tav xal ol eOvou/oi xot.; ^iiis" ^Ttow- pra'ilicali()iiis ItirpiUulo acccdal. Viillis iii li:ic oia-

•ji-hi; yap i Wyo?. lioiic iii)Uiii'iil adliuc iiiiicorciiiiii ? Au poliussuUi-


( iiiiil, qwx (lixiiniis? Vernin per luvc, qusR seiniunliir, ciiiniclii (iuo.|iic lioiKireulur. Laiiilaliilis ciiiiu

I: c suriiio csl.

K'. Ek-l ;-(Vp svrobxoi, tf>r,(j\v, cizirEQ exxculia^ XX. Siiiii •iimiclii, m\\n\, qiii ex iileio iiialris ila

jii\TfdQ ix£yyi\nr\crar cvtu^'- kuI sicly eijrovxoi, »i'ii s'""-' «' *'"" i'""'"/"'. 'I"'
ciKiriili sniil tili lio-

vUirsi; svrovx(crOr}crar ^iap&Tciir drOp(b:nov xal miiiihns : rt suiU eitnuclii, (jhj caslraverunt seipwti

elalr svrovyci (57), olzirsi; svrcvyjcar iavzcvi: propter regniim cwlorum. Qtii poleit cupere, capiai..

d'ii r?>- fiaculslar zojr oi^parwr. '0 Svrdfteroc^ Vjilolur niilii Scriptiira, a corporllius aLuliicens. per
jj

yiopsir, yupeizoj. Aoxst (jloi xtvv aojjidxtov dTtosxaj corporiiiii li^uraiii siililiuiiora signilicare. Lleiiiin,

it ).(5yoj, xutzoOv Std xcov owjjidttov (58) xd i!nj/r,),t)- ii) corporris (|iiidciii ciiiiiicliis coiisi.sicre, aUiucora-
xipa. T& ydp twv liiiiiein ligcre, parviiin Ibrlassc, valdcipie iiiliriuum
[jtiV [i-XP' cojfnaxixiov euvoOxt^i''
CTr.crat xiv Wyov, xuy^v ;jttxpiiv xs xat Xiav daOsvk? cl Scriplur;n niajcsiaie iiulignuin Picril. Dccel au-

);a\ dvd^iov ETZtvoTjaat xt xoG lcm mis qiiidpiaiii Scrijilura digiuiiii excogilare. Alii
>.(jyo\j •
o:t cii fi[j.a^

iIv£u;j.a-05 d§tov. Aoxouat xoivuv ot [jtkv £x tfuastoc quidcii vidciiiiir iialiiKc iiidole ad viiiulcin tciidere.
Naliuaiii |ioiroruiii dico, lilicraiii vdliiiilalciii liaud-
vsjstv Trpo^ x?i dyaOiv. ^ijasio; Z\ oxav £i'7Tti), oix
dxt;jtd;(j xf,v Trpoatpsatv, dXV d^xytlxspa Tf,v (luuiuam s]icruo, sed i.lriiuKpie staluo, uimirum ei.
xtOr,iJ.t,

Xi jxpo; x?j xaXiv £-ixr,03toxr|Xa, xal xf,v ei? epyov naliiiii^ ad liouiiiu racilil.ilciii alipic apliliidiiicm,cl

dYOuaav xt Ex tfUiitj); o7:txf,o;tov. "Lxipotol eiat xi- aniiui voluiitatciii, ualuraleiii illaiii aptitiidiiieni ad

vs;, oO; 6 X<>7oj xaOatpit, xtov 7:aO(ov £xx£[j.v())v. liomiiii diiceiileiii. Oiiidain aiiicin alii siiul, quos
TotJxouj f,You(iai elvat xoij? U7:b xtov dvOptoTrojv su- (loctriiia expurgal, vitidsosqiic aiiiiiii alloctiis ab-

vou)(i^O[jt£vouj, oxav 6 StSaaxaXtxti; Xoyoj StsXtjJv ih sciiidit. IIos esse exisiinm, qiii ab lioniinibus ca-
xpstxxov dr.i xou '/v.rjwo^;, xa\ xb \xhi d7xo':r£;j.'|-d[XJ- slraiitur, cum videliccl inagislri iincccpia cl ser-

atqiie alte-
vo?, xi S£ vojjtoOexf.aas (lo; ih, "lixx.liror d.to xa- C iu""cs, virluleui a vitio distiugiicntcs,

xov, Kul Tioi^ricor d^j-aOi^r), xt]V 7xv£u;jLaxtxf,v co)- riiiii rcjiciciiles, allcrum pricscribeiitcs (jiixta illud,

9poauvT]V 3r,[xtoupYf,aT]. 'E^iatvto xaV xouxov x?)V £u- DecUna a mulo. el [ac bointin "), siiiritualem pu-

vouj(ta[xbv , xa\ Xtav eTiaivtiJ tou; x£ SiSaaxd/.ouc dicitiaiii cllctcriiit. Qiiod ctiam exscelioiiis gemis

6[iOt'to; xal xou; Stoaaxo;x£vou?, oxt o: 'j.£v xaXw- probo, atqiie el dociorcs, cl disciiuilos imprimis
e4£X£;jtov, oi Sk xdXXtov e|£x;xf,0T,7av, laiuN,', (|uouiani el iUi pulcbre exscciieriiui, ci bi

piilclirius exsecli siint.

K.V. Kcd stclr, dizirsQ iuvzovc svrcvyjcrar Sici XXI. Et sunl, qiti seipsos caslraverunl proplcr re-

Ti\r ,8acri.Xsiur rco>- ovpariar. "AXXoi StSaaxdXiov ijuuin cocloriiiii. Alii, ciim nullos luagislros iiadi

(jtiV ojx £7:£Xu/ov, Jauxtliv Sk yg';6'ia.Giv £7iatv£xot St- cssciit, probi sibi ipsis luagistri cxstiteruiit. INou

odaxaXot. OJx iSiSa^i a£ [J-f,xr|P xboEov, 0'Jx ioiSa^c docuit le niatcr ([uid olbcii osel , iioii docuit te

at naxTjp, ou 7T,o£a6'Jx£poj, oux i7tta/.07:o?, oOx dXXo.; paicr, 65S """ presbyicr, iioii ciiiscopus, iiou

Ttj xtjovxj) StSdaxetv ixe^xtax^uixfvuv. 'AXXdx&v iv aol aliiis (|uispiain ex iis, quibus docciidi cura coni-
XSi'ov xtvfjaaj (59), dXXd xbv a7:tv0f„oa xo'j xaXo'j S'.i iiii^sa csl. Al lu, rationem libi insitain movciis, ac

xf,^ 7:poatp£a:oj;dvd'ia;, aaux(jV£uvou/_ic!aj,XT;v,iiJav virlutis iguiciihiin per arbilrii Iibeiialeiu cxsiisci-

^.^exeiis;, xd ^jo-j-ava xf,; xay.ia? £;iJjptTa;, xoaa'Jxr,v D laiis, leipsuin cxsecuisti, radiccm excidisli, vilii

'.^tvexTTjatjoxfig d,o£xf,;, (ioax£ xa\ oj(£S?/v d6'JvaxSv aot iiislrunienla dcpiilisli, laiitum tibi virtulis liabiliim

fiVEaOatxfiVTX^p^xdyetptooopdv. Atdxcjxo E-::atvtJjxa't coiiiparasli, ul jam ad viliiiin lciii propciiiodiiiii

coiJxov xiv £uvou/ta;j.6v, xa't xu/ov [xaXXov xtov dXXojv. iicipicas. Quaiuobrein liaiic qiioiiiie cxscctioiicm
'0 dvrdjtsrcQ yiopeir , yuipsiTto. "Hv pO'JX£t oi|ai laudaudani censeo, iiiagi.sqiic ctiaiii lortassc, (|uaiii

pispiSa, fi eT:axoXo'J0r,aov xto StSaaxdXcj , f, yevo^j diKis .snperiorcs. Qui polcsl capere, capiat. Qiiam
aauxou otSdaxaXo;. "Ev ata/pbv |j.c'vov, [j.t] x[j.TiOf,vat libuerit parteni accipe, aiil niagislrum seqiicrc, aut

xlt TxdOr,. nepl 5£ xo'j X[j,r/Jf,vat xd T^dOrj ,


[xr,Skv Sto- tibi ipsi inagi=ler esto. lloe iinuni lurpeest, alleclus
tc^pou. Ka't SStodaxcov, TxXda^j.a 0£O'j, xa'i au •{iyovai exsccios iiou babere. De bis autein cxscindendis iie

" l'=al. xxxvi, 27.

(5S) A'tcryj)dr zov Ki\pvxjtazc(:. nis vcrliis Gro. (57) Elclr Evrcv-yct.. Sic ircs Colb. Deesl in ed.,
gorius ucl ciiiiuclios, ne nomiiiis lurpitudiiii Iix- euvou/ot.
rcsis qiiiM|ue tiirpitiidiiicm ailjnngaiit. (58} Joir C(,)jidzur. Colb. 1 et Bas., xwv aoj.utaTi-
(o6i llpccitctpzepi)crii>j.ier. Sic Hcg. b cl Or. 1. xtJov.

lu cd., ;:poa-/.ap::f.i;o;j,£V. (;)9; Ktriicaq. Trcs Culb., i/.ivraa;


307 S. GREGOUll TliLOLOGl S38
iinid lilis crees. Ei qui docel, figniciuuin Oei esi, A exstOEv •
x5v ts 4 StSdixaXos ipTrdijr) -f,v /apiv, xS\
ol lu eumdem orlurn lialiuisli : sive pricceplor gra- tj yi'ir-.3.'. cj?jv t!) y.ilh'/, xaXbv 6;jlo!ioj ej-:;.

liam Iianc rapiat, sive lioc bonum luuin fiai, bomiin perinile est.

XXII. Hoc lantuin nobis cnrae sit, ut nosipsos ab KB'. Mivov JxTi[j.vti)[Ji£v ea'jToj? twv TaOoJv,
aniini ;it;riurbalioi)il)iis absciiulanins , iie qua radix [XTi Tij ^L^a Tziy.pia; avo) 9 jouaa Evox/.i] (CO). Movov
nniaruleiiruB sursiim geriniiiaiis '" luibas iiioveat. a)m),ouO(Jj[Aiv Tij slx(jvt, jj.ovov atow^JisOa zh apyivj-
Hoc lantum curcmus, ul iinagiiiis divinx vesiigiis 'nov. "ExTE^jive Ti aw[jiaTtxi TtaOrj , £xt£[xv£ xai xi
insistainus, ni excinplar nosiruiii revercamiir. Cor- ({«uXixd. "Osw yap "J^uxt] Tt[xi(iT£pov aujjiaTo?, to-
poreos affectus anipiita, aiiipnla ctiain spiriluales. tJouTt;) Tt(Jitco-spov xaOapat '{'Uxtiv , i) (Jto[xa. Ei oe ()

yiKinlo ciiiin aniina corpiis anlccellii, lanlo prse- tou awiJiaTo; xdOopat; tiov iTiatvgTwv , oxiTzst [jloi

tlaiitiiis esl aniinaui piirsarc, qnaiu corpus. Quod T.oaov f) t?,? ^"JX'!? [Jtsi?tov te xa\ utJ/TiXoT^pa.

si corporis purgalio laudabilis esl, cogila, qiiaeso, "Ext£[av£ tt;v "ApsiavrjV (Cl) daiSstav, £xts[jivs ttiv
qnanlo major aliiue sublimior sil aninu-e puigatio. SaSsXXtou xaxoooStav. Mtjts ouvd'|Ti? irXsov i^ xaXilij

Exscinde Aiiaiiam ini|)icialein, exscinde pravam ^X'' i [^tits StsXTjc xaxoj;, [j.tits st? ev Trpiotorov au-

Sabellii scnlenliam. Nee plus, quaiii a>ijuiini cst, vsXt)? TJt Tpia, [jltjts spyaaTi Tpst; dXXoTptiTTjTa^
coiijuiiga^, nec scelerate dividas : nec in uiiam per- (^Jastov. Kat xh sv szaivsTiv, xaXw; voou(jtsvov , xat
sonaiii Iria coiitralias, iiec Ires nalurarum diversi- tj. Tpta xaXoJ; 5iatpou[j.sva , oTav TrpoatoTitov. «XXi
tales elTicias. El unum laudabile esl, cuin recle B [jt; Os^Jttjto;, fj otatps-i; f,.

iiileiligiiur : ei tria, cuin rcctedisliiisiuiiitur ;ncmpc, cum pcrsonariim distiuciio facta fuerit, iion divi-
nilalis.

XXlll. Hific el laicis praescribo, lu-ec cl prcsbyte- KP. TauTa xat XatxoTs vo[j.oO£T(Ii (62), TaijTa xal
ris niando, lixc el iis, quibus impcrium crcditum 7:psa6uT^poi; evTsXXojiat, TaiJTa xat Tot{ apxsiv ns-
est. Omnes recla^ docirina; opeiii ferle, qui, Dci lie- 7r:aTsup.svotc. Bor|OTiaaTS t(T> X(5y(;) TrdvTsg oaot; (tio)

iieficio, opem ferre poleslis. Magiium csi caidein t6 ouvaaOai §oT,Ostv iy. 0sou. Miya (^ovov s-taxstv.
coiiipriinere, adullerium coercere, fiirUiinc.istigare ; xai [loixstav xoXdaat, xa"t xXo-i;v ato^povtaat (64)"
iiiulio niajus pieiatein sancire, ac saiiain doctrinam iroXXto [j.aXXov euasSsiav vo[JioO£Tf,aai, xa\ uya] 16-
largiri. Non taiilas vires sernio meus liabiturusesl, yov yapiaacjfia:. Ou ToaoiJTOv 6 ty.h<; XiSyo; Suvrjas-
jiro saiicia Triniiale bellum gereiis, qiiantas edi- Tav zoXs[jLiov u~sp TTJ^dyia; Tpidoo.;, Saov to T.pdi-
ctiim tuuiii, si pcrversis dogiiialibus iinbulos com- TaY[Jia, Jiv ETitaTOij.;.,-!); tou? xaxtjj; 'i-/rivzci.q , siv
presseris, si persccuiioiie oppressis auxilium lule- §01)05;; TOt; otojxo[j.£vot;. km Tou; (}.ovsuTa5 ^ttsxt);,

ris, si inlerfectorcs 660 rcpresseris, si inlerfici ejr; xojXut;; (G5) ~h tpovsusaOat. Aeyo) 51, ou t6v ao)-
lirobibueris. Dc corporea aiilom coede non lantuin [jiaTtxiv [ji(5vov (CG), dXXi y.a\ xh'i (]/uxix(iv. nSaa yip
ioquor, sed eliam de spirituali. Oiniie eniin peeca- d[jLctpT(a, Oiva-o; eatt (J-uxti;. Msxpi toutojv 6 Xo-

lum, aiiiiiia; iiiors esl. Atque liic iiiicin liabeat ora- yo; aTf,TO).

lio. C
XXIV. Reliquiini csi, iit pro iis, qui buc conve- KA'. .\otr:iv (G7) ok saTto u-kp Ttov auvsXr|XuO(3Ttov

neruiii, voium facianuis. Viri siniul et uxorcs, priii- t'j/y\. ".\v6ps; d;jioO xa\ yuvatxe; , dpxo(J.£vo£ ts xat

cipeset subdiii, sencs ct adolescciiies ac virgiiies, fipXOVTs;, 7:psa6uTai xal vsavtaxot [J.£Ti T:apOsvo)V,

oiniics cujusvis Ktatis, dispcndiuin quidcin ac de- Tcav yivo; f,Xtx!a;, Tiaaav (tsv cfdpsTS ?T)[j.tav , Tf)V

irimentuni onine, tum iii pecuniis el facultalibus, si; xP''u^^"^' "'i'' ^''i a''j;J^aTa- ev ot (Jtf) lii,T^<s^z

tiim in corjioribus ;cqiio aiiirao ferle : lioc autein (idvov, Tf)v Os^^TTiTa CTjpiiou|j:evot. Ilpoaxuvio IlaTdpa,

iiiiuin iiuiiqiiaii: pari:uniiii, ul divinitatis jacluram •jrpoaxuvto Tov Yiiv, rpoaxuvto t^ Ilvsu^jta ih dyiov

facialis. Adoro Patreiii, adoro Filium, adoro Spiri- (jiaXXov 6i T:posxuvou[j.sv, eyt^o xai rpo TjdvTcov, 6

luiii sancium ; vcl, ul rcclius dicain, adoramus, ego, TauTa Xiytov, l-^Co xa\ [JtsTi iTdvTa? xa\ auv iTaatv,

i|iii Ikcc loquor, el anlc oinnes, et posl onines , et ev auTiJ) Tio Kupio) Tto XptaTO) (G8) f)(io)V, oi f) 6o|a

cum oiniiibus, iii ipso Domiiio Chrislo nostro cui xal zh xpdTo; si; tou; attova;. 'Apifiv.

gloria cl iinperiuin iii s:ccula. Anicn.

«' llebr. xii, 15.

(GO) 'EroY,.l{\. Sic duo Regg., Ires Colb., Or. 1 et ... xtoXuot;.
Coiiib. lii cd., evoxXsi. (CG) XiojictTixiV jidrcr. Sic r.eg. bm cl Coinb.
(Cl) \\[etarii\r. Ueg. bin, dptavstv. Sic cliaiii lcgit Billius. G:ilirieliiis veio legil, Xsyo)
(C-2)ISciLoOeTU). ile;;. b cl Or. 1, vouOeTtJJ. 6s (f(5vov, ou tV; ao)[JtaTtx'jv [jt'Jvov. Deest (Jtdvov iii
(Gj) "Ucoiq. lii quiliusilam, olq. cd.
(G4) X(j)vpcricai. Ucg. bni, a(o-^povi;aat. (C7) Aoi.tt^r. In quibiisdaiii, '.h Xo;-(3v._
^Go) 'E.iizri^ ... xco.lCm-, Iii nulimillis, 'tT.iyv.i (G8) ?'(i XfKrTii). Ucg. bui addil, xa"iT(o 0cy.
3110 ORATIO XXXVIII. - IN Tlir.OPIIAMA. 5);)

661 MONITUM IN ORATIONKM XXXVUL

I. Clirisli nalivi(;itoin ceieiiriil in line ornlionc dreijoriiis. Ac nrinio quiilera, exsuli;it


ipso ol) inin singiil;u'0 lieiielicium a J)oo lioininilnis concossura ;it(|uo nd eosclem l;i'liliio ;

inotus cojlnin ol torrnin invilnns, oxclnmnt (n. 1 ol 2) «Lfoloi'tur C(rli, et oxsnllet lerru...
:

(luoniam vetorn Irniisiorunt , ot nov;i fncln snnt oinnin. » N;im (]ni iii sinn Pntris s\no
rantro ernl, is in sinn M;itris sine pnlre ellicitur. Nec (|uemqunm niovero deljot, rinod ex
Innio tnnniuo inefrnliili mysterio, olTondnnlnr .1ud;wi, ('ii;eci derideniil, ol lingu;u-um pru-
rii.;ino ;illicinntur lia;relici. Arcet ali linc solcmnitalo (]nid(iuid iirolnna) gcntilitntis niores
redolel. Idcirco velal, ne ledium vostihula coronis cinj^nntur, no oj^iienlur cliori, nc lant;u
festivitatis dios in coniessnlionibus et eljrietule tr;iiisiy;itur. I'Mr;r,n el spiritiKiIem laili-
tiam, ut decet sanctos, ab oinnibus cxigit; ;il(]no insniios risus et ne(;inda gaudin, ellini-
cis, qui doos sibi ipsis similos, nc jirnvis nlloclibus oLinoxios veneranlur, roliiiqnend;!
siindel. Ipse vero in linc solomnitale, convivntdris mnnero peiTungi dohjctatur. KpuLis, id
est, sormonern do Cliristi lncniii;ilioiie, in (lun vor.x' reconduntiir Cbrislinnoruni dolici;o,
niinislraro goslit. Hinc snbliini vohitn nsqiie ad Doi essentium ipsiiisrjuo imiiiensil;ilom,
« qua) (iinnem, luiii lein|ioris, lura nntur.x- cogilnlioncm sn[i;'rnt, nc nienle solu, cl (|uidciii
pcrexiguo, non ox iis (|na3 iii ipso, sed qna! circa ipsum sunl, adumlirnri |iolost,)) ovclii-
liir (n. 7). Tnra de ipsius mlernitnlc, « (pi;o iiec loiii|ius ost, iioc iii tomporis inensurum
cndit, » brovilcr c!o(|uitur ( n. 8) ; und.' ad I)(_'i beiiignitatom trunsit (n. 9), <(cui noi|iiu-
quarn salis fuit, sua ipsius solum contcnifilnliono moveri;»sed, ut |ilurn essonl, (|uifi
lienelicio anicerentur, croata omnia excogil;ivii; qn;o cofjilnlio opns fuit. Hiiic nngplica-
rum virtutum ac uiumli bujiis visibilis origiiicm ducil. Hinc hominoui ad Doi imngineiii
formaliim, nrbilrii libcrlnto (lonntum, in |inrniliso collocnlum exbibot; nl(iue, ul iiide ad
Chri^ti iiativilntciii progrodinlur, ouiiidcm homiiicm dinboli Iruudo de^x^ptniu, et a pnradisi
deliciis non multo [lost, ob inobcdicnlinm ('Xiiulsiim, llcbili oraliono reprmscnlnt. Uic
autem praeserlim oslendit, qnniiln? siiit divitite snpieiilia; ot sciontia; Doi; ac, (|uo pncto
(iccna ipsa in niisericordinm ccsserit, clcganlor commonstrnt. Porcurrcns deni^ino pra;ci-
pun, qiuxChristi nnliviins hominibus contnlil, bonolicin, omiies horlntur ul lanl;c beiiigni-
tatis momores, cum Chrislo vivant uc morianlur, ut siiiiul cuni ipso resuigere possint.
II. Inscrijila est h;oc orulio Iii Thcoplniriiu,
: <( seu Nntulitiu Salvnloris. » Unde natn
liffic npud eruditos controvcrsin, uiruni isla oralio dictu sil 25 Dcconibris 380, nii G Janua-
rii 38J. Qiii nodus ul lucilius solvntur, duo pitTcipuo nolnnda sunt primuni, quid prto- :

eise signiticet vox (cTlieopliniiia, »et (juo sensu fuerit a Gra3cis P;\tribus usui'[iat;i ; deinde,
ulium ab oiunibus Christiunis ba3c solemiiitns uno eodemi|ue die celebrala sit. Quod aii
primuni speclat, cx inlerpretibus manifistum vidctur, vocciu 662 « Theopbunia » niliil
aliud significnssc, nisi « Diviniuiis apparitionem, » qiioquo landcra uiodo Deus aliquis
prajsoniuns sufo signuin dedisse credorelur. Plura liujus rei teslimonia ox geiitili.um scrijitis
referunt Casaubonus ot Suicorus (C9)qui coiilendiint etium e pnganorum rilibus in occlesiu-
slicnm observnlionem, ut ;ilia mulla, ita quoque Theophaniorum nppellnlioneiu derivatam
esse. Ecclcsiustici autom scriptoroi, voce « Tlioophnnia » scu «Epiphnniu» ( qua3 voces ,

apud eos idcin soiiaut), inlelligunl prn?sertim «(^liiisti in curno npparilionem,» seu, « na-
liviialem. E|)i|)hnnin,» inquit Siiid;is (70), «ost Snlv;iliiris Jesu Christi Incnrnatio. » £t Epi-
phauius (71) « Dios Epi[ibnniornm ost dics quu nutus cst Christus sccundum carnom. »
:

EaiJeui iii ;iliis reperins. Hioc siquidcm coramunis luit Grascorura Pntrum sontcnlia de
Tlieo|diuniorum et E|ii[iliaiiiorura ap|icllatioiie. Grogorius (]U0(]ue nostor in huc oratioiie
Christi iiativiinlom, « Theo|iliania, » seu « Nntnlilia » nppclint (n. 3 ). « Ctroque enim
,

niodo, in([uit, «uppcllutur luTC cclebrilus, duobus scilicot nominibus uni eideuiquc rei
>^

imposilis. Dous namijuo pcr iinlivit;itom hominihus nppnruit.» Hioronymus vero intelligit
ba|)tisiiia, iii (]uo a|icrti sunl Christo cujli. Ail oniiii (72) : « E[)i|)linniorum dies huc usque
venernbiiis est, nou, ut quidaiii [lutunt, nntulis iu cnrni! tiinc oiiira abscondilus est, ot
;

non u[iii;iruit; quod buic lom[iori congruit, qiinndo diclura ost : Jlic cst Filius iitcus
ditccliis, in (juo complacui. » Nogal igilur Hieronymus E[iipliunia dici posso nutivi-
milii
tatis dieui, qiiia lum
Clirislus Intueril ; ac [Tijinde « Gregorio (iifficeplori suo, » ut cuiu^
Casnuboiio lo(]uar (73), « ex pr0['Osilo contrudicit. » Voruiii, ut rofollntur Hieronymi son-
teiiti;i, snlis est piobnsse ox scriiiloribus jum citulis, Tlieo|i!iniiiorura ol E[)iphnnioruui
voces, |iro Cliristi «m
cnriie u[ii)aritioue, » sou, « nativitnte, p^issim n Gra3cis Patribus ,-)

nsurpnlns fuisse. Idom dicenduin do Cbrysostouio, qui, liorailiu Ve bnptismo Christi, sic
loquitur (7i) : ((Qui lit, ut non ea dies, qua iiatus esl, sed cu, (luu buptizatus est, E[)ipha-

(G9) C,isniili. Exercii. in Aniial. Dui., n. l(jC; (7i) Lili. i Comin. in IlzccIhcI.
Suirer. \()ce "E.-t^cirsia. (73) Ejicrcil. in Anniil. Ilir., p. 169
(70) \o(C 'E.ii,:sctreui. (7i) T. II novx- eil., n. 500, ii- 2.
(71) ll.cr. jiii.
511 S. GREGORll TllEOLOGI 512
ni^i, scu .4;)par(7(o nppclletur?... Qiiia riiminiin nnn onmilni.s manlfcsliis esl rodciilus,
fiiinparUi cst edilu*;, scdoum cst hnpiiziiliis. Nmn nd iiunc usf|uodieiii viiliio crat i^noliis.»
Al nolnndnni, lianc lioniiliain a Savilio (75) nliisquo inler spiiria Chr\si!slomi opera rojici,
ill. Facili nutom negolio solvi potcst li.)?c altcrn qiirpslio, utriiin scilicel naliviistis
Ctiristi solcinnilas iino (^odeimjuo die ah oiiiiiihiis Chri^tiaiiis celcbrnla sil. Diversus eiiiiu
fiiit, ut concors iuiiversoriiui scnleiitin esl, Gi;ccoruin ct Lnlinoruin hiijiisfesli cclchrandi
riius. Apud Latiiios quideiii cadem quro nuno csf, primitivis cliam lcmiiorihus fiiit diei el
temporis ralio; ai(|iie dislinclis seuiper nominibus, feslo ao lemporo, Nntalis ct E()ipha-
nia celcbrala sunt; illa 23 Deccrahris; isLa 6 Januarii. Prictcrea Latini, pcr vooeni, «Epi-
phanin, » numcro pleriimqiie singiilari, quanivis n Gr;pcis plurali numero e\pressam,
desi^nahant, et stellam qu.io in Oiienlo apparens, maij;os ad Chrisli pra>sepe perduxil, el
ejusdoiu bnptismn, in ijuo cffili apcrli siini, aoClirislus rodcsli voce manifcslatiis, homi-
iiihus innoUiil. Aliter autcm se res iiahuil a|Hid Graccos. Nam, ut ah .^j;ypliis iiicipiamus,
cos uno codcmquc dic, G scih'cct Jaiiuarii, nalalis nc baptismi f'Sta cclehrasse, luculenlor
docol Cassianus liis veihis ('T,] :<. liiirn yEyjpti rcgioncm, mos isto aiUiqua Iradilione scr-
valiir, ut, |)crncto 663
Lpiplianiorum dic, quciu provincim illius Sriccrdotes, vcl Domini
baj.tismatis, vid sccundum carncin nativilatis esso (lciiiiiunt; el idciico ulriusque sacra-
mciili solcninitnlem, i:on bifarii', ut in occiduis provinciis, sed siib iina dici hujiis fcsti-
vilale concclebrant, » clo. Ikccauleni scribcbat Cnssianiis anno circiler 420 aul 423. Vi-
giiit ctiam idein
ajiud rcliquos Orienlalcs, iion (]uideni ad Cassiani tcmpora, se 1
rilus
iniituni ad niedium
circilcr s<X'ciiluin qunrluin, iii qun, ut ex Chr^sostomo disciinus (77),
ex occiduis reginnibus » in Oiicnlem invccla esl couMicIudo ilia cclcbrandi natalein
Domini die 23 Decciiihris. At nu qiiis forle existimct, Chrysostomiiiii do Antiocheiia lan-
tuiiimodo [irovincia loculiiiu tuisso, qiiod Antiochi.-E homiliain, in qiia ha^c legunlnr,
hahutril. Gregorii cliain Nysseni nostriqiie Grcgoiii tesiiinonia rcforainus. Grcgorius
(luidcin Nysseiiiis, in Cnppadociae proviiicia e(iisropus, de iinlali Doniiiii agens (78), sic
loquitiir « Nunc ()cr lotum orheni hahitatum (modo laracn ,
: ut ex Cassiaiio vidiuius,
jEgy[iti rcgioncm excipias), diem fcstum cclcbianlium concors sonus aiiditur. » Quibus
])rofcclo, non antea Nysscnus, oralione De
pari coiicordia celehrnlum, siunilicaliir. Idein
baplismo : « Natus igitur est Christus,
anlc paucos dics.... Baptizatur inqiiit (79), «volul
»
liodie, » etc. H.'co auteiii 0|itime a Grcgnrio noslro rcferuntur,consonant cuui his ipuc
tnm iii iiac orationc, lum in ea qiia; yn sancla /((».uia inscrihitur. In hac enim oialione,
do Christi nasccnlis liivinitate locutus, addit |^n. IG) :.tt;i quidciii paulo (lost Jesuin purga-
tionis mcffi cnusa in Jordano [lurgari vidcbis vel [lolius, aqiias ()urgniiono sua [)urilicare.» ;

In allera aulem (or. xxxix, n. li) nit:«Clirisli quidcin iiaiivilas congrua solemiiilate
jirius, tum a me festi diice, tuin a vohis... cclebrala esl. Cuni slclln ciicurrimiis, cum nia-
gis adoravimus.... Nunc vcro alia Ciirisli actio, aliudiiuc mystcriuin sequiliir... Chrislus
illiiminalur, Cliristiis l)a|)lizatur, » ctc. Ex ijuibus iion iinmorito sano colligimus, jain
Greguiii teiiiporihus, Christi naiivit.itera ab cjusdeiii bnjitismo apiid (ileros(]uo Oricntales
djstinclam essc, atque ah universa fcre Ecclesia 23 Dccembris celebraUim, cum isto taineri
discrimine, quod magorum adoratio, qii.'o a(iud Lalinos, una cum baplismnle 6 .laniiarii
«elcbrntur, natali Duniini a()Uij Graccos aiinexa sit. Qiii mos, ut observat Tillcinon-
lius (80), « etiamnum adhucin liis rcgionihus pcrseverat. » Nobis igitur ex diclis coiicliidcn-
dum videtur, oraliuucm istam Constaiitii)0])Oli,23 Decembris anni 380 pronuiitiataui fuisse.
Of>) T. V, p. 523. , 8) T. 111, p. 552.
("ei Coii. .\, C.2. (79) llji.l. p. 3(18.
("7) Uo.i;. de Chriili Xalivilnte, l. II eJ. Bciicil., (SO) T. IX, ari. lxvi, p. /iG2.
p. 35i.

ORATIO xxxviir AorosAii


lii Tlieophunia, sive iSiitnliiia Snlviiloris. A Eir za Gsoydria ( !1), ehovr rsriO.lta zov ^oi-
zr~ipo<;.

I. Clirisliis gigniliir, gloiilicaU' ; ClirisUis e cofi- A'. XrjiGzh; Yjvvatai, So^iia-ie • XpiG^zh; k^ o\i-

lis, ohviam |)roililc ; ClirisUis in lcn.'), siibveliiiiiini. pavdiv, dnavtfi-jaTs •


Xpes-ci? erf y^s> u^^^uSriTs,

Cantute Doiniiio, omnis terrn '»•">. Aiijiu!, "l^cazE zip Kvplxfi, .taca •
xal,
iii liitc diio r) yff iv' <i|ji.C3(iT£pa

iii iiiiiiin coiilrahaiii : Lalenlur ccali, el 664 «^.isk/- (juvEAijjv EiTO.), EvcpairiaOupar cl cvparol, xal
tei lerra ", propier toeleslein, ac posica leireslrein. a-^^a.l^iucrOit) ri )•'!, Sii t^v E-rroupav.ov, slTa ir.i-
«'•"'
Psal. -»cv, 1. " iliiil. II.

a Aliag ei niiiic XXXVIII. — Ilaljiia 25 Decein


bris aiiiil o80.

(81) E\r zli&eo^idria. Sic |iliiresrnilires. Ilogg. c aapy.a';-Evvr|(j'.VTO'j Kop(ou,xa'i0:ouxa'ir(.j-Yipo?-fi;j;(L)V


Cl |'li : Kt? xi^v l).-{'.xi ''i'j Xp:3-:o'j ;-i'/vr|3'.v « lii 'lr,iou Xp'.7T0-j -
< lii iialiviciicin Doiiiiiii, el De;, tt
sanciain Clirisli naliviuiem. » Or. 1, Kij-:)jv /•.ata S.ilv.iioii; iiublii Jcbii Cliribii, sccniidiiiii canicin. »
515 ORATIO XXXVIII. — IN TIIKOHIANIA. 514

YSiov. Xp:--.>>; iv aaf/.V, TpOjj.!;) xa\ yapa aya>.- A CliiisUis iii ('aiiic, lieiiioro cl g;uulio cxsiiluuc;

^iaiOi •
Tpi5|ji(;), Sii TrjV iixapTiav •
;-;apa, Sii :>;/ iriMiiorc, proplcr p(^t( aluiii ;
g;iU(lio, |ir(ipU:r speiii.

tX~(oa.. XpttiTOi £X llapOivo-j •


yjvaixs^ 7:a,'/0c- ClirisliiS ex Virgiiu'; iiiiiliercs, vir;;liiil.iU:iii Cdlile,

ViucTP, iva XpLJTOui^ivT^aOs [Ar|Tipsi;. Tfj o'J Tipoj- ut Clirisli iiKilrcs siiis. Q;iis eiiiii, (|ui a priiicipio

X'jvii T^v a~' apyr,; ; t!; oO ooJaC^t tJiv T£),£u- esl, non iidorai? Qiiis cuiii, (iiii jiosueimis csl, iion

Tatov ;
'aiidiil ac celcbral?
B'. IlaXtv ih gxoToj (82) AUcTat, TiaXiv zh tfCjq II. lUirsus leiicl)i;c solvuiiUu', riirsus lux crcaUir,
UytiTaTai, TraXiv Myj-xo; ay.ixM xo).a^£Tat, itaXtv rursus iEgypUis U:iieliris ve\aUir ', rursiis Isracl

T<rpaT]X aTuX(;j (puTiseTOt. '0 Xai?, 6 xaQT;|ji£vo; iv per coluiiiiiani illiiiiiinauir ". ropuliis, qiii in igno-
lciicliris scdel '', iiiaguani cop;iiilioiiis et
tsy.izii. T^;dYvo[a;, toiTto (83) tpio? (jicya tt)? ^Tit- raiili.'c

Yv(i)a:iu;. rfi lify/iki ciap^.lOey •


ISob "i-ixors zu sciciili;e lucein iiispicial. Veieru iratisieruin : ecci

fucla suiit omiiia iiova '°. Lillera ccdil, spiriuis su-


ndrza Kuiru. T6 Ypi[j.|Aa uroxojpst, zh :TViU[jta

uXsovcXTir, ai axtat napaTpixouTtv,fidXf,G£ta s-£ti- peral, iiiiil)r;e prailcreiiiil, verit;is iiigiciliuir. .Mel-

ipXSTai. '0 MsXxtojSkx (81) ouvdi-sTat •


i djjifjTOjp, cliisedecli colliyiuir : (pii sine iiialrc cral, .-.iiie pa-
df:dT(up vivETat •
djxi^Tdjp t^ r.pixipvi, dTidTfop t?> ire enkiiur; piius (luideiu siiic inatre, posi aiiiem

6£'JT£pov. N(5[jtot 9u3£(.j; xaTaX'JovTat. nXr,p(oOf,vat C siiio palre. N;iliir,c l(';;i's cveiliiniur. Siipcriiiiin

StX T>.v avoj xijfiov. XptJTbj (85) x£X£usf [jti] dvtt- niuiidiiin iiiipleri oportel. Cliristus jiiliel : iie olisi-

ri(vto[jt£V. ndrzci zii SOn}, xpczi\craze yeipuq, ozi Siauius. Onir.es geiiles, jilamtiie miinibus '», (|iioniam

naiSior iyemiOri i\jur, vldc; xa^ (8G) iddOrj i^jur, parvulus ualus est nobis, et lilins (lalns cst nobis,

cv i) dpyJi i.-z} zcv Sipov avzov


yip aTauptTj (t(Tj cujus priiiciiintus supcr linmeiuin ejus (ciiin cruce
auv£-a(p£Tat), xal «a.Xelzai zo Hrcfia uvzov, fie- eteniii! cxlollitur), ac vocntiir nomen ejns, magni
"iCLlrfr fiovJ,i}i;, Tf|? Toij IlaTpb^, "Axfe.lcc. Ttodv- consilii, lioc csl, palerui, jiurjelus ". Clamet Joan-
vr,; ^odTw •
'ETOifidcTazezi]r oSdr Kvplov. KiYio (87) nes : Parateviam Domiiii". Ego quoque diei liiijiis

?of,(io!iat Tr,:; fi(ji£,oa? ttjv S'jva[itv • '0 djapxo? aap- vim ac potcnliam claiii.ibo; caruis expers iiicariia-

j;ouTat, 6 \i'(o; Tra/uvzTai, 6 d^ipaTO,; (ipaTat, 6 dva- liir ; Verbiun crassescit; invisiliilis cerniliir; iii-

tf\^: dT,XaYaTat, o d/povoj (88) &rjyz-za.\, o l'lo.; to'j taclilis laiigitiir; leuipore vacaiis iiiitiuiii siiinil;

6£oij Yt6; dvOpto-tou yivsTat, 'Ji]crovc Xptcrzb^, xOic Dei Filius, lioiiiinis Filiiis ciriciliir, Jesus Chiislus
xal ci'ifiepor, 6 avzhq xcd sl^ zovc aliorat;. Tou- heri, el hotlie, ipse et in sa^cula ". Jiida'i (iirend;in-
Satot axavSaXt^£aO(oiav, "EXXrjVSC StaYeXdTuaav lur, Gra!ci derideant, liKretiei lingiue priuigiiie af-
atp£Ttxo\ yMTJCilyzizijj^jav . ti-z -r.'.^. ouatv (89), - ficiaiiliir. Tum credeiit, cuiir in rocUiiii asceiidcn-
oTav iotojiv (1)0) £'.; o'Jpavbv dv£pyii[j:£vov •
el oe [jir, lciu vidoriut : qiiod si ne tuiii qiii(leiii, al certe
ti5t£, dXX' OTav £? 0'Jpav(ov £px'i[j.£vov, xat to^ xptTf,v ciim e coelo descendeiitcui, atque ut judiceiu seilen-
xaB£j(5[j.£vov. tcm aspexeriiit.
P. Ta'jTa [J.EV iJaTcpov. Ti Zl vuv 0£otfdvia, f; III. Vcruui li;cc posteriiis. Nuiic aiiieiii Tlicopna-
ctavf,Yupt;, £iTouv rEviOXia • Xi-j-STat yip d[jL9(iT£pa, nia, sive Natalitia, praisciis celibiitas : utroipie
Suo x£t[j.iv(ov T:poiT,-,'opi(ov br. 'npdftJaTt. 'E'.fdvi] enim niodo appcllntur, diiobiis scilicct noiuiniljus
Yip 0£S; dvOptoTTOt? Sti j^svvfiasto; -.h [jiv ilv, xal uni cideuiqiie rei iinpositis. Deus ciiini per nativi-
di't ojv Ix T0'j ai\ &VTO? (!)1), vTzlp atTtav xa't X^iyov talem liominibus apparuit, aUeinni i|iiiilein jam
(o'J5^ Y^P V' 't°'J Ao^jou Xoyo? dvtoTspo;) ih 51, ot' exsislens, cl qiiideni scnipiterne ££3 ex seinpitcr-
f;[j.d; \-zvi'^z\tj; uaT£pov, 'tv* 6 Ti £lvat Sou?, xa't t^ no, siipra causam onineni ac r;itioiieiii (iie(|iie ciiiin

e'j £tvai )(ap(ar,Taf [jtaXXov o't, ^£'JaavTa; f,|j.d; dT;6 caiisa ulla Verbo siiperior crai); alieriiui, nostrae
Tou E'j etvat Sti xax(av, 'zrjh; aiizh (02) -dXtv i-a- saluiis caiisa, pusiea facliis, iii, i|iii vii.-uii dederat,
vaydyT) Sti aapxtoaEto?. "Ovoijta Oc, t(T) i^int^vct.t. '93' ideiii beatam quoqiie vilaiii laigiretur; vel potitis,

(j.cv, 0£o-jdvta T(o oi ^z^i\S.rsf)o.i, PEviOXta. ut iios per vitiuin a beala vita probqisos, ad caiii-
deiii nirsus IncariKUioiieii) siuiui revocarcl. Tlieopliauia igiliir ob cam causaiu liuc fe-tiiin apiiella-

lur, quod appariieril; N;ilivitas vero, qiiod iiatus si(.

'« Exod. X, 21. '^Exod. xu 21. sa. ii;, " II Cor. v, 17. '« Psa . xlm, 1. IX, G.
"Mattb. III, 3. "Ilebr. xiii, 8.

(82) Th cxdzci;. Per < tencbras > intelligit Grego- D his naliis cst nnlii-; filiiis, cl datiis est iiuliis. >

rius < errorem i et < peccaliiiii ; i jicr i liiceiii » iiu- (87) /uq-oV (,)uiiiiiiie Hcgg., i.';>'<).

leni, I vcraiii fidei doctrinaiii el virtiiteiii. • (88)"Ax/""5>'0(;."Ava,oxo,-|cgitNicc|ili(irtisin.l)i(irrft.'


(83) 'ISizbj, elc. Iii Is.iia IX, 2, jiiMa LXX, legi- ailv. Consi. Copronijm. ap. .\l.ii, Uibliolli. nova V, ii,

tiir "IO£T?) tfCig [j.£Ya • < Vidit luceiii iiiagnaiii. «


: Cd. I.Dir.
(84) Me.XyjceSex. Melcliisedecli
siiie p:iUe ct i-iiie (89) nicTzevo-ovcir. Sic sex Rcgg.,C();,'.l.2 ct Or.
nialre fuit Uiiod qtiidciu iii Cliristi
Cliristi lypiis. 2. Iii ed., T:iaT£'Joujtv, « ciediiiit. >

li:ilivitate completiim csl. Iliiic Aiig. tr;ict. 8 in (90) "IScocir. Itiio Coll). adiliiiii, a'JT(jv.
Junn. ait : < Cbristiis singulariter ii;iliis ile paire (91) 'Ex zcv UEi vrzct;. Il:cc (lcaiiiil .11 iioiiniil-
sine iiiatre, ile inatre sine palre; sinc iiialre Deus, lis.
siiie palre lioino, « etc. (92) Avzv. Ileg. pli, scd recciiliori m;iiu:, iiu-
(85) Xpiazcc;. Keg. c, K'Jpto;, < Doiiiinus. > -.i'j.

(8C) Vlic: «cd, elc. SicLXXcl melioris iiot;i! codd. (93) Tio ifarl\rcu. Clirys., to 9avf,vat. Mox ideia,
" •''
Iii cd., Tihi, xat. Quod sic vcilil Billiub : < Tar^u- TO oz -j^svvdiOa;.
315 S. GREGORll THEOLOGI 5ti:

IV. llcc fosdim noslinm csl, lioc lioiiicrno liie A ^'- Tout(5 ettiv f^jj.Jv f, iravfiYJpij, t'j'jto iopTi-
celobraiiius, Del nimiruin ad honiiiics atlvcnlum, ut Jo[JiiV !jf]fji£pov, kn:or^[i.ia-J ©soO npbq a.'i6pil>Tzov:,

ad Deuin accedamu.«, aul (id cnini apiius dicilur), Vva izphi; 0eov £vSr,[iTi5io[iEv (9i), i^ J-avc/.9w[j.£V

reverlamiir, ul, dcposilo veteri liomine , novuni (ouTtjj YJtp EtwTv oiy.tiizspo-j), l'va t&v icaXaiV; 5v-
induaimis; et qvieinadiiiodum in veleri Adanio nior- fipiozov dT:oO£[AEvoi, Tov veov ev6'jn'j[jLs0a* xaV (•jSTtep

tui siiuiiis, ita in Clirisio vivamus, duin nlmirum ev xC) 'A8i|ji d~eOdvo[jt4V,, o'jtojs ev xCo XpiJTw ^f;-

cuin Clirlsio el nascimur, ci cruci airigimur, et se- aiojjisv, Xp!.aT(p xa\ auycevvtiJfiEvot (95), xa\ cruaTau-
pelimur, ct resurgiiiuis. Pulclira enim in conira- p&0|j.£vot, Jta\ auvOaTiTijjievoi (96), v.aX auvavtiTd-
liiim mulatio inilii sulicunda csl, ut, qiiemadmo- [Jtevot. Aet ydp [Jie TaOeiv ttjv xaV.Tjv dvTtaTpo'ff]V

dum cx secundis rcLius molesia; vcneruui, sic eilam xa\ toiTiep ex Tiov /^'/''"'^^-pwv, f,).0£ Td Au7:r,pi,

ex molestis Ixla; el jucund;c redeant. Cbi enim ouTto; ex Ttiiv XuTTT^piJJv, e7:ave).0£tv Td /pTjaTi-epa.
abundavit peccalum, siipernbundavit et gvalia '"; el, Uv yap e:t.lE(jracrev i] d^uiprla, i.^eps^z^plcrcrev—
si gusius condemnavii, quanto magis Cliristi passio crer i\ yapn; •
xsl ei \ yeuats xaT^xptve , Triato
juslidcavil ? Qiiocirca non ut in piildicls feslis fieri (jta/Xov ih Xpta;?/v TraOitv eotxaitoaev Tofcapouv ;

solel, sed divine ; non mniidane, sed supra nmn- iopTd^ojpLiV, [iLT] T,a.'n^i'jp'.v.Zi^, d).Xd OetxtTj; •
[jti^

dane; nmi qiicp noslra sunt, scd cjiis qui nosler B xoajitxtu?, dXX' u7:£pxoa[;.ito; [jit) Td fjfAlTepa, ^iXXd
est, vel, ut reclius loiinar, cjus qui Dominus est Td Tou f)[jt£T£pou, [i.aXXov Se Td Tou iiea-(jTou • (Jti]

non quoe infirmitatis sunl, sed qua: curalionis; non Td Tr,? daOevetar, dXXd td tti? EaTpEiai;^ [jtT] Td ivfi
quae creationis, scd quaf regencrationis, cclcbrenius. TtXdaotor, d).Xd xd tt,.; dva-Xdaeio;.
Y. Id aulem qua raiione consequemur? iNcmpe, E'. "EaTat tik touto tico; ; Mt) iTp'iOupa aT£cpavtb-
si nec domus vcstibula coronis cingamus, ncc cho- ato[J.£V, [jiT) /opou; auaTT]ato[jteOa, [jtT] xoa[jiT]ao)[Jt£V

ros agiiemus, nec vicos ornemus, ncc oculum pa- dyutdj, [jiT] dcfOaX^iiv JaTtdatoijLev, [Jti] dxoT]v xaTau-
scamus, nec aurem caiiUi nuilceamus, nec olfactui» X-fjajjiiev, [jtT] 6a9pT]atv exOrjXuvto^jiev, \s.t\ ytijaiv xa-
nuiliebriler dcliniamus, nec gtislui lenocincniiir, iiec Ta7:opve'Ja(oij.ev. [jit] d'.ff) )^aptaoj[j.£Oa, Tat; r.poyzl-
lacliii gralificemiir, promplis, inquam, illisad viiium poi; ei; xaxiav liSorf, xat eiaioot; tt); d;j.apTia;, [jif)

viis, ei peccaii januis, nec (lelicatis ei circumlluen- JaOTiTi |iaXaxtsO(Ji)[jiev, dTcaXfi Te xa\ 7:eptf(5£OiJa)[),

tibus veslious cniolliamur, quarum quod pulclierri- xa\ ^; t6 xdXXtaTov d"/pT]aTia, [J.r) XiOtov Stauyeiatj,

muni esi, nuUi usiii est, nec gcnimanim spleiulori- (jf) xpuaou 7:eptXd;j'ieat, (jtf) -/pto^jdTOJV aotfita^jaat

biis, iicc auri fuigoribiis, ncc ciilorum arliliciis iia- tJeuSoijtcVtov To t^uaf/.fjv xdXXoj, xa'ixaTdTT); elxovo?
tivain pulcliriliidiiiein cmenlientibus, aliiiie aiiversiis e;e',>pr|[jiviov •
(jf] xtopioic; xa"t (jteOat;, oT? x-^iTa;

diviiiam imaginem excogilatis; iicc coiiiessalioiii- '


y.j.\ d-eXyeia; oiSa auVcfeuy^jLevos • ^Treioi) xaxtov
biis et ebrlelalibus *', quibus cubilia cl impiiditi- 6ioaay.dXtov xaxd Td [j.aOfi[)iaTa, [xi.)J.O'J 51 r.cvr^pwv

lias adjuncla essc scio ;


quandoquidem m:iloruin a7:ep;j.dTtiJV 7:ovr,pd Td 'cetopyta. Wf) aTtSioa? j'.J.r|Xd;

inagistroriiin niala! doclrinsc sunl, vcl piilius, ma- 7:r,5to[j£0a axr,vOT:oiouvTe; tt) yaaTpl Td Tr,; Opu-
lorura seminum niala: scgetes. Ne alios c IVonilibus ({•£uj;_. Mf) Tt[j.f;ato[j.£v otvtijv tou^ dvOoa^iiac, dtj/o-

toros ligamus, vcntri umbracula G66 delicata fabri- 7iottov (JLaYyaveia?, ^j.uptov 7ToXuT£X£ta;. Mf) yf) xal
canlcs. Nec fragranlia viiia,ncc coquorum leiiotinia, OdXaaaa Tf,v Tt;.jLtav f][/.Tv xd7:pov otopocopeiTtoaav
iiec ex'iiiisiiissima ungueiiia iii preiio babcainus. OJTOJ yxp iyiii Ti;j.av oToa TputffjV, Mf) dXXo; dXXov
Nec terra et mare preiiosum nobis sicrcus dono of- dx,oaaia vtxav a7:ouSdJojp.£v. 'Axpaaia yap £(jLo't,

feranl (lioc enini honore dclicias afTicere soleo) ixav ih TtepiTTiv xa't \mlp Tf)v "/peiav •
xa'i Tauxa
nec aliiis alium iniemperanlia snperarc contenda- TreivtbvTtjjv dXXtov xa\ 6£0[/.£vtov, TtiJv ex tou auTou
iniis. llilii enim inlemperaiuia esl, qiiidiiiiid siiper- 7:r,Xou Te xa"i xpd;jaTo;.
fluiiin esl, iHusiiiie necessaries extedil; Idqiic esuriciilibiis aliis , alque iiioiiia lalioraiuibiis, iis, in-

quani, qni cx eodcm liiio et leinperamcnlo consiant.


VI. Veriim Ii.tc gcnlilibus, ac geiilililiis poinpis, D f7'- AXXd TaiJTa (tev "EXXrjat 7:aptb;jtev, xa*! 'EX-
feslisiiue reliniiuamiis : qui cliam iis, qiios sacrifi- ).T)vixot; •/.6,ij.7:oi;, xa"t 7:avr,Yup£aiv •
ot xa\ Oeou;
cionim nidor ubleclal, deoriiin iiomcii iiibiiiinl, ovo,adrouat (97) xviaaat? yaipovTa?, xa'i dxoXo'JOto;
apteqiie proinde numen
divinum venlre colunt t'j Oetov Ti) Ys^^^p^ 0£pa7:£uouat, 7:ovr,po\ 7:ovr,p(ov
niiili iitiquc nialorum dxmonum, el ficlorcs, ct s:i- Sai^jL^Ivtov, xa'i 7:XdaTat, xal pLua-aYOJYo'*-, xal (lu-

(crddlcs, ct ciillores. .\t nns, a qiiibus Vcrbum ad- aTai (98) TUY/dvovT£^. 'H^jei.; Se, oF; AiY'3'; '^h T.poit-

uralur, si (|iild dcliciis damliiin est, iii seriiione dcli- xuvo'j(j.evov , xdv ti 5etj (99) Tpu-^av, ev XfJYt;J (I)

Roni. v, 20. «' Rom. xiii, 13.

(Qi) 'ErSr}fn'icTojjiF.r. i Prascnlcs simiis, acccda- (97) 'Orcjidt^ovci. Or. -1, vojjirouci, i Deos aibi-
iiius. • Sic pluritiue codd. Incd., e"/or,(j.f;aoj[iL£v, < ex- Iranliir nidore sacrilicioriiin deieclari. »
ccibimiis. > (9S) .Ut'(Tr«)X0)'C:J nfiljwcTUi. i l'>roris ae d.ciiui-
(0'i) i:v)"jei-v6)jterot. < Nascimnr. i Sic Comti. niiiii doi.loics cl discipiili. >

Ric eliam legil Billius. Iii cil., au-i-Yevi^xevoi, i coii- (99) Mr[. Qualuor Hcgg., octo Culb., Clirys.,
versaiiiiir. > 6iot.
(96) SvrOa.-ZTojierci. Chrys. cl Par. addunl, 7:po. (I) 'Er .1d)-M. Coisl. I, £V X!i",'ot5,

C'j[j.tuj, < alacriicr. i


317 OHATIO XXXVlll. - IN TIIi:OI'II\N!\. 3^8
Tput(iT;(rw[jiEV, K3.\ Ozki v(5(i(.), xal SiTiyTHJiaai ('2), A ciciniir, altiiio iii lcgt! divina, ci narralioniliiis, ciiin

Toc? T£ 5),Xot?, y.a'i J? (uv (5) f) Tuapouaa uavf,Yupic aliis, luin iis pr.TDScrliin, ([iKr jir.Tscnli festo coii-

IV oixeiov f) (4) xh Tpu^av, xa\ |jLi] TitS.ifi^j) to-j senlanetc smil ; ul ap(;c, niiiiiiu('(]iic aii co, a qiio

(TUYxaX^sav-o?. "11 ^ouXecjOs (xa\ ykp k^io afjijcpov eonvocali siinuis, alien.T; siiit dpiici.Te nostra'. An
JjttaTdjp u;j(Tv)
£Y(jj t6v TOp\ toutcov TrapaO(j) /liyov vcro |i!accl, iil, (|iiaiidoqiiiili'iii liodicriio die convi-
Tol^ xaXofs u[j.iv 6aiTU[ji.'5ctv, lo; oWv t£ oa'|iX(I)j' ts valoris apud vos imiiiere |icrliiiignr, voliis, |ir;ccla-

y.ai (piXoT![i(i);, i'v' ciSfiTc, raoi; Suvaxai xpicpeiv 4 ris convivis, scrni(iiiciii de liis rebns.qnani fieri po-
5^vo^ Tou? iyyo)plo\>i, xaV tou^ daTixou? (5) 6 SYpoi- teiit,laiiLissiiiiiiiiiel((i|ii()slssiniuiii npponani.nt nosca.
xo^, xa^i TOu^ TpUyiovTa? 6 [jit] Tputf(jjv, xal tojj lis, (iiiani Lelle, et iiidiL'('iias pero;tiiiiiis , et urhaiios

Trspiouaia Xa^jiTtpouj, 4 ttsvtis ts y.xi aviaxto;; "Ap- rusticiis, ct (leliciis ojicraiii ilaiilcs liniiio a deliciis

§0[jia'. 6i ^vteuOjv •
xai (jtoi xaOfipaaOo, xa\ vouv, aliciius,elopibus claros paiqierac doiiio careiis, alcrc

xa\ (ixoTjv, xal Siavoiav, oaot TputfaTS Ti Totauta qucat? Ilinc auteinexordiar : ac vos, qux-so, ct iiieii-

iTcsiOT] Ttcpl 0SOU, xal Oeio? 6 X(5yo? •


tv' {iTtiXOTjTe lein, ei aiircs, et aiiimiim piirgaliini afTcrte, qiiiciin(|ue

Tpu9f,aa';T;j (G) ijvTojg Ti [jit] x5vou[jijva. "Eatat ok lnijiisinodidclieiis sliiilclis(i(iiaiidoqiiiili'iii (jiiaMlc Deo
6 auTig TtXTjpiataTii? t£ a[jta xal auvto[ji(J)tato; • (i)? lialieUir, divjiia ((iioiiiic ijisa esl oratio) ; iit dcliciis

ljif|Tc tijj Evosst Xu-stv, [Jifjte aTjorj; (7) etvat ota tiv " liaudquaqiiain evaiiesceiililms revera allccli disce-
XfipOV. dalis. Erit anlcin cadeiii siiiuil ct |iU'nissiiiia, ct

maxiine coiiipciidiosa ; iit ncc ob delccliin) niiile-

Sliam, ncc ob satiirilatcin la:diiiin alTtrat.

Z'. ©si? TJv (ilv iiE\, xal Eatt, xa\ SaTat •


[jiaXXov VII. Deiis, ct cral seinpcr, et est, ct erit : vel,

6i eaztr (ist. T6 Y^p 7]r, xa't iczai, tou xaO' fi[xa? Hl reclius loquar, seinper est. iSam eral, ct eril,

Xp(3vou T[jif;(jiaTa, xal tfi? fieuaTTi? (fuasii)?* d 61 tiir nostri leinporis, fliixaeqiie naliir.ic sc;;niciila siiiil.

iii't, xa\ Touto auttg sautiv (ivo^.i.i^i'., t("jIMi'juait xp^r Ille autcin sciiipi-r al, alquc liuc luodo sci|)siini 110-

|jtati.^(ijv (8) £7xi tou (jpoug, "OXov Yap £V eautto auX- iniiial, ciiin iii nioiilc Moysi oraciili^iii cdil'". Uni-
Xa6(jjv, £x£t tb etvat, [JtfjT^ dp|ii[jt£vov, [jtf]T£ uauao- vcrsuiii eniin id, qnod csl, iii se coinplccliliir, nec

[X£Vov (9) , oTiiv Tt TtiXaYo.; ouaia? azstpov xal iiipt- principiuin liabens, nec 6S7 ''"'^"' liabilurniu, vcl-

atov, itaaav 0Tt£p£X7:tT.TOv Evvotav, xa\ )(p(5vou xa\ ut pelagus quoddaiii esseuiia; inimensuni ct iuiii-

(fja£(ijg
• v^o [jii5v(p axtaYpatfO'J(Ji£Vo;, xa\ touto (10) laiiialum, oiiinciu, lum temporis, tum iialuiiC co-

Xiav ii[xuop(lg xa\ (Jt^Tpttoj, oiix ex Tdv (11) xaT' g.ilalioiieiii siipeians ; lueule sola adiiiubralus is, et

a'JT?(v, (iXX' ex ttov 7tEp't autbv, aXkr,i; ic, aXXou (fav- qiitdcin pcrexigue ac perobscure, non ex liis qiiae in

Taataj auXX£YO[Jiivr,;, ei? ev Tt ttij (xXr,0£ta; rv6aX[jta, i|iso suiil, setl qusc circa ipsuin : alia ex alio collccia
Ttplv xpaTr,Of,vat, cj£'jyov, xa\ itp^tv vor,Of,vat, StaSt- specie ad uiiuin quoddam vcritatis simulacrum
Spaaxov Toaa^jTa 7:£ptXji;ji-ov f^^jtcov To f]Y£[J.ovtxlv, priusqiiam teucatur, cfTugiens, cl priiisqiiam iiilcl-

xal Ta'Jta X£xa0ap[jtfvov, oaa xa\ (i'itv liatpaTrf,? lectu percipiatur, se ipsum fiiga prori|iiens : lautiii»

Tiyo; oux iata[ji£vr,ct 'E[jtol SoxeiIv, tva Tto XTiTittp priucipem nostri partein, eamque a vitioruin labe

[aIv SXxTi Ttpbc eauTi (12) (zh ^a.p TeXEtoi; aXTiTiTov, piirgatam, colluslrans, qiiantuin oculorum aciein
stvEXTttaTOV, xa"t avE7itx£!pr,Tov), TuJ 6k aXf|-ttp Oau- folgnris cclcrilas iniiiinie consislentis. IIoc autein,

(jia^Titat, Oau;jiaC(5;i.£vov o^ 7:oOf,Tat ttXeov, 7:oOo'Jpi£- luca qnideiii seiilenlia, idcirco fil, iil i|iiateiiiis com-
vov ok xaOaip^f], xaOatpov S^ OEOEtOEtr aT.zp-ri.^r\- lirelieiidj (lolcst, nos ad se Iraliat (quod eiiiiii (ler-

Tat (13), T0to'jT0t5 oi •^&'^o^ivoi<;, (05 otxEtot;, ?j5t) cipi omniiio ne(|iiii, id nec sperat quisqiiam, nec
7:poao[JttXii, ToX[ja tt vsavtxbv 6 X(5yo?, ©eo; OEOt;; asseqiii conatui); qiiateiius autein capi non potesl,
5vo'J(jt£vS5 T£ xa't Yvojpt^(j[ji£vo?, xa't ToaouTOV 'tatjjs, adniiralioiiein sui excitct, atqiie ex ipsa admiratioiK!

OjOV fjOT) •^Wlh^Y.ti Tou; ^'•''OjaXO^JlE-JOU?. "ATtEtpOV 0'JV velieinciiliiis cxpclalur, expclitus jiurgel, purgaus
t6 Oeiov xal 6uaO£(opr,Tov xa't to'jto 7:avtT) xaTa- aulem divinos cllii ial, lalesqiie cuin rcddili sunl,

Xtj^tt&v auTO'j [jtovov, f) otT^Etpia • xav Tt; oi'r,Tat tw D cuin iis jam, velui ciini familiaribus, consucludinein
a-XT].; (li) Etvat i^-Jstijiq, ^ oXov SXTjTtTOv e^/at, i^ habeat (nietiio ne hoc audacius a ine dictuin vidori
TsXioj; XrjTttiSv. Ti Yi[ 0? (iTtXf,? iatt (fJaEU)?, iT.\- pnssil), Dcus diis unitiis ct cogniliis, ac tanUiin for-
?r,Tf,aoj[jt£v. 0'j
Y^p ^'l
touto (;;uat.; autt;) f, a7:Xi5- lasse, quantum jam cos, qui ipsi iioti siiui, cogiio-

*' E.\oJ. III, 14.

(-2) Kal dn}xi]}ici<rt. SicRcgg.biD, pli, Clirys., eic. (8) Xpjiiaril,iLir. Sie Comb. ex duobus codd. et
Iii eil., xa\ 6tr,Yf,(Jiatt. Bas. Iii cd., axr,,u.aTt'^tov, 1 cllingciis. »

(5) 'Ef, wr, cic. « Ex. quibiis pracsens solemnilas 9; 'Ap?/i}iEror ... :zavccjiEror. Or. 1, (ip|a(jte-
cnn^tal ; 1 in qiia scilicel agiliir de lioniiiie crealo, vo? ... 7:aua(i[jt£vo?.
hipso cl iuslaurando per inysieriuiii Incarnaiio- (10) Tovzo. Sic Rcg. pb, ctc. Iii cil., to'JT(p

iiis. (11) Ovn l-x zCor, elc. < iNoii cx iis qii(c iii ipso
oIksIov fj. Sic Regg. h,
(i) 'Jr' c, n, niii, pli, sunl, sed ex iis qux suiit circ.l i|)siiiii, 1 ncnipc, « cx
Clirys., Coisl. 1, Or. 1, elc. Iii ed., iv' oixEiav t]. creaiuris. »
(3) 'Acrztxcv(:.S>\c ires Regg. cl loiidein Coll). ac (12) 'Eavzo. Reg. pli, eauTtiv.
Or. 1. Iii ed., (iaTuxoug. (13) 'A.iepxAO\Tai. Treslicgg. £pYai,r,Ta(.
(0) Tpv^iicarzEc;. Condi., TpU(ff|aovt£?. (14) Tto (i.T.I/]c. Sic licjRcgg. ct(',eccni Colb. la
(7) 'Aridiir. Or. I, oiiQSeij. ed., T^j A-Xt),-.
519 S. GREGORII TIIEOLOGI •
520
scit. Iinniensiis igiliir el infiiiiuis esl Dmis, ei aJ A ~i]i '
^^~tp HTiSk to"; auvOlioc?, y.iw/ xh s!v:(i ouv-
CoiileirpUmiliini diflicilis : alqiie Iioc siiliiin omiiiiio Gitot-.
de ipso C()iii[ireheiMli polesl, iiem|ic iiiiod iinmeiisns, ct iiiliiiiliis sit : etsi (]iiispiani cxislimff., eum, (iiiia

siin|ilicis ii.iuir.c sil, ralioiiem liaiic liabere, iil, vel |)rorsns incoinprelieiisil)ilis sil, vel prorsus ac perleete
coinprelieiuli qneat. Quiil cniiii illesil, qni naluram siinplicem liabel, cxquiramus. Nciiue eiiim simplicilas
illi natura est : quaiidoquideni ncc conipositis sola compoSilio.
Ylll. Jam vero, cnin immeiisilasbifariani conside- II'. M-/ri (Jk tou <iT:stpo'j O£topo'j[j.£vo'j, y.a-zi iz
retiir, iicinpe et priiK-ipii, ct fliiii ralione (iiam (ipyrjv v.a.\ -fM^ (i?j yip WXp zaXi-.y., v.a.X (jti) iv tsu-

qiiod supra li:cccst, ac non in liis, iiniiieii«iini est) Toi;, 5.-ctpov), Sxav pikv eI; t^v &vo) pu6?>v (15) 6

cum iii snperiiis profuiidiiin iiieiis aspexil, non lia- vou; (X~o6),£iri, oux Eyiov otioi (JT?, xa\ (*::£ p£(ar,Tat

bens ubi consislat, fonnisque illis, qnas dtf Deo con- Taij T.zc)\ 0£yO 9avTai:oi?, t^ ivTauOa aTistpov xa\
cipit iniiilalur, iinmiMisuin hoc et iiiexirieabilc, (ivix^aTOv, Svap/ov TpojT;Tf(>piu3£V OTav 6: e!^ TJt

anarchnm, lioc csl, principio carens, appellavit : xiT(o(l()) xa't TJt k^T^q, (iOiivaTov xat otvtoX=Opov*
cum auteni ad inferiora el posteriora, iininortale OTav ok auviXT) TO Tiav, attovtov. Auov Y^^tp. oijTS ypii-

atque interilus expers; cum vero mriimque con- vo.;, ouTs /jjiwj Tt jAipo;" ou5i yip |jicTpr,T(iv dtXX'

Iraxit et collegil, .'eternuin. ^ternitas eniin, iiec B 37t£pf;[j.lv(17)6ypivo;, :flAto,u((>opaneTpou[x£vo?, to!jto

lenipus, nec tenipnris pars iilla est (nec cniin in Tot; atoioij, attov, to ju,a7:ap£XT£tvotj.£vov tot- gujiv,

nieiisniain cadit) ; sed quod iiobis tenipiis est, so- o;ov Tt ypovtxbv xivr,|jLa, xa\ 6taT-r,p.a. TauTa [Jtot

lis niotu definitum, hoc aiternis rcvum c^t, niiiii- rEp't 0£oO TistftXoio-frjiOo) (18) Tavuv. Ouak yap ijit^p

nim ille qiiasi teinporalis quidain motns, et intci- TaOTa xatpi;, oTi [x't] OcO/.oYta zb Tipox^i^jtEvov fj^Atv,

valluin, (|uod simul ciim aiternis extcnditur. Aupie (Xaa' oixovofAta. 0£oO ok oTav tiizv), '>.iyiii IlaTpbc,

lia;c nobis 668 i" prx-seniia de Deo dicia sini. xa't VtoO, xa't dvtou nv£u[jiaTo; oOt£ uTikp TauTa
Neqiie eniiii pliira dissererc hujus est lemporis, Tf,.; OsoTT^To; x£oijL£vri.;, tva [at; otjijlov Osoiv eiaaYii-

quandoqnidem iiobis hoc loco iioii de diviniiate, Ytij[X£v •


oijTE ^vTi; TOUTtDV 6pt Jo[iivr,j, t'va y.i\ TrsvEav

sed de oeconoinia instiinla cstoraiio. Deum porro 0£OTr,To; xaTaxptOto(j.£v, f; 6ta tt;v [jiovapxiav 'lou-

cum dico, Paticni, et Filiuni, et Spiritum sanctuni 5at^ovT£;, 1^ ota tt]v (itfOovtav 'EXArjviCovTc;, T6 y^P
dico; nec nltia ba-c difl^usa divinilate, ne deornm xax?yv £v (iix^oTspot? ojiotov, xav £v Tot; ivavTlotj
lurbam indiicamns; nec rursus infra liccc liiiita ct £up!-xr,Tat (19). Outw [xkv ouv Ti "A'f:a Ttov diY''''''»

restiicla, ne deilalis inopia premi jiidiceniur, vel St xa't Toij t;£patf't[jt nu-.-xaXu-TETat, xa'i oo^iif^Tat

jiropler nnins principauim iii Judaisiiinm ,


vel Tpt(i'tv (iYtajiJtot;, £i; [iiav (juvtoujt xuptoTr^Ta xa\

propler deornin ninilitiulinein iii geiililibnuim inci- O-oTTiTa •


3 xa\ a),),(o Ttvl (20) Ttov r.pb f,[j.iov netfi-

(leiites. Nam ulrobiiine inalnm ffqiiale esl, tametsi AoTo^rjTai xa/.),i-Ta te xa't udr,),0TaTa.

iu contrariis rcperiatiir. Sic nimirum Sancla sanclorum, (|ulc eli:im a S' rapbii.is obtegiinlnr, ac tri-

l)us saiictiflcatioiiibns celcbrantur ", iii uiiam doininationcm ac deiiatein (oeiintibus : uueiiiadnio-

dum ei alius iiuidam aiite iios puleherriine ct subliinissinie pbilosophains cst.


0'.
IX. Quoniain aulem bonilati iiequaqnam satis erat Ti-z^ Sz oux r,px£t ttj aYaOoTr,Tt toOto, -zh

sua ipsius solnm coiiteinpialione moveri, sed boiinm xtViijOat [j.(!vov Ti; £auTf,? Octopia, a),X' £6£t ;(£OT]vat

propagari oporlebat, ul plura esseiil, zh (iYaOiv y.x\ oojOiat, to; -X^iova £tvat Ta £U£pY£-
diffiindi ac
quaibeneficio airicerentiir (id eiiim sunima! boiiita- ToviA£va (toOto Yap Tr),; axpa; t;v ayatiozT^zo;), Trptjj-

crat), priimiin aiigelicas el ccelesles vlrliites co-


Tov [J.EV evvoit (21) Tic o.\"fi>.:y.xi ouva{i£t; y.3.\
lis

gitavit : auiue illa cogitatio opiis cral, quod Verbo oupaviou;- xa't to Jvvdr,!Jia EpYOv t]'/, Aoyii) cju(jtrXT,-

toiiliciebaiur, ac Spiriui explebatur. Aiqne ita se- pOUpL£VOV (22) , xa't nV£U[AaTt T£X£tOlj[i£VOV. Ko"i

c.iindi splendorcs procreaii stint, priiiii splendoris ouT(i)C uri!iTr,(7av Xa[iT:p(iTT)Tc; 5£UT£pat, X£tToupYo\

iiiteHigeiites spiritus, sive ignem T^; TlptjJTr,; Xa[JLTTp(>TTlTO;' £i'T£ VOcpi 7:V£U[JLaTa,
adniinisiri; sive
velut inateiia-' cx[)erteiii et iin or|ioreniii, sive aliain D sltc rup o:ov aLJXov xal (ij(o(j.aTOv, £tT£ Ttva 'fujtv

qiiaii:daiii naluram, ouain pro.xime ad lias accc- aXX rjV, oTt EYY""'^"'" ''''^"' £tpT];jL£VOJV, TauTa; uro-

" Isa. VI, 2 sciiq.

(!.';) El(: tfir HvufivOdr. GIoss., £!; ^Ti rap^X- quamvis lornm non alferal. Biidsens vero in com-
OivTa, < ail pra'teril3. i nieiilariis, de (luoibim lliniiysio sic inlerpielalur :

(Ili) Eli: za Kdti,). Keg. ph, £i; Tiv xaTti), ncmpe, < L)e lioe iii;igiio amtore Hioiiysii), » iiii|iiil, < (uii-

puOijv. (;ioss., et; Ti [jiiXXovTa, i ad fiitura. > cnnijiM! ille riieril, iiiilii loentiis csse viilelur Mi-
gniis ^/ t(o Ei; Ti rEviOXia X(/y<;*, his
Gregoriiis,
(17J "0.7ep i)jt7r. Iteg. c, o T:ap' f|[J.tv.
>

(18) IIs^i.lccc^i'icOo>. Ueg. biii, 7:£',ftXoao',f£i- vcrbis 0£oO OTav £t7:(0, XIyi^ naTpdc, elc.
:

oOoj. Mox, oixovo[jLia, i oecoiioiiiia, > id est, < lii- (21) Ufoizor jtkr irrci-7, ctc. Scliol. : "OTt rp6
carnalio, » seii, < Nativitas. » 7:avT0? Tou iipo)[j.cVou toutou toO xi5i|jtou, Tauia; ut:o-
(19) Fv{.icrxr\Tui. Coiiili., £'jptGX£Tat. aTf,vat (f.r,3; < Ait ctelestes viriules, aiite liunc

(20) "0 xal (i.l.lq) Tirl, clc. Scliol. : OL[j.ai au- iniimlnin oenlis siibjeclnm, fiiisse comlilas. 5 Ihce
liv 'AOavJTtov X£Y£tv £v T(o 5' 7:p'j; Tij aipiict?, cst coinniuiiis onininni Griccornin opiiiic
etTouv xaTi "Apctavtov i Grcdo Aibanasiuni ab eo (22) At'-,'(.o avji.i.hipcvjitrc.r. t \cibo coiii|)leUini,
Sigiiilicari, iii qiiarlo ailvirsiis lla'reses, seii, ad- ct Spiriiii perreclum » ([uod Nicetas, i sain lilica- ;

fersus Ariaiios libro. > Ncc aliicr bciitii Mcolas, tuiii, ) c.xpoiiil.
521 ORATiO XXXYIll. IN TllEOrilAMA. 552
\r--io'). BoJXojjiat [J.kv sinsiv, o-i ay.^.vr-.vj; t:(Jj; \ dciiloni, c;is oxislimarc f.porlcl. Ocslil (Hiiilciii .iiii-

zh y.axV;, xai [A^ivTjv c/oCja? -r;j -.vj '/.a/,o'j xivr^iiv, iiius (lircrc .iil niiiliiiii iTiiinoljilcs, .ilfiuc iid boiiiiiii

&Ti TTCpt Qibv oijja?, xa\ Ta itptoTa ix PcoiJ ),a|ji7;o. duniiixal .igiiiuioiiciii li:iliciiies, iiipoic Dium cir-

fji^va,;

Ta Y^p £vtaiJO«, 8su-^pas iX),d,atj/3to? IlciOc'. ciimstaiilcs , ac iniinario Dsi fiilgorc colliiceiilcs

oi (Jis, ji.7; ast;vT;TO'jr, dXXi S'J3X'.vr,T0'jr, xa'i u-o- (li:rc ciiiiii infcriora scciiiidari:c illiiiniiialionis siiiil);

Xau,6avciv Ta-JTa?, xa\ Xiyciv, 6 0'.i tt;v ),a;ji-f iTriTa vcniiil m non oniniiio iiiiiiioljilcs, scd icgrc iiiobilcs

'Etoj^dpoj, sx^To; oii ttjv E-;Tap3iv xa\ YSv^;ji5vor, cxisliiiicm ac dicain, iiiilii pcrsiiadcl illc ob splcii-

xal XEyiSfiEvo;, ai' -z utt' a'JTiv <i7T03TaTixa\ 0'jva,a£t;, dorciii Liicifcr, (|tii pniplcr siiperljiain caligo, ct

Sr,[i;o'jpYo't xf,; xaxia;, tt^ to'j xaXo'J 9'JTfi) xa\ fjtjiiv eirccliis est, el noinin:il(ir, ac stibjcclx ipsi reliellcs

Tcpi^^voi. polcslalcs, fpi:K |icr boiii fiigain viiiiiin cfr;;(Ci(iii',

illiKbliic iioliis Cfliilraxcriinl.

I'. OijToj [jiiv o3v 6 voTjTi? auxio, xa\ oia xaiJTa X. Sic igiiiir, aunic oli lias caiisas, iiitclleciilis

OiriTTTi x(ii[xoj, (1); l[xk yo-jv t.zo\ to'Jtiov tf iXojo- niundns ab eo crcaliis esl, qiianluin (luldciii ipse dc

(fir,ioi, [J.ixpiv Xi5y(.) t4 (jisYiaXa (iTaOij,tij[j,EVov. y.T.=X liis rclnis jiliilosnpli.iri (pieo, exigua oratione res ina-
6i xa TptoTa xaXiiJj ei/^v a-JTw, SeCteoov evvosT v.6- giias 669 cxpcnilcn«. Posicaqiiaiii aiilcin [iriin^is

CT[iOV uXixVj xa\ 6p(ij;j.iV0v • xa\ ouT'i; ESTt t^ e^ " crcalioiiis parli-s pncclaic coiislitutas viilil, allcniin
O'jpavoij xat ytij, xa'i xtjjv iv [jiijt;) a'J<jTri[j.a ts xa\ iniiudiiin inalcria coiislantcin et as|ieclabilcin cogi^a-

o'JYxpi[xa, iiTaivsTiv ^hi xrfi xaO' 'sxadTov ^\j'.fJ\i;, vil ; lianc niinirum ex coelo et lerra, d bis rcbiis, '|ii:r

d|iSTia'.v£T(oT£pov 6» xrfi £? a.Ta\Ttin Euap[.'.oiiTia; coruin complcxu coiilinentur, cnagiiienlatioiicin cl


xa\ ij'j[j'f(uvia;, a),Xo'j Trpii; aXXo ti xaXto; 'iymzo;, cnncrctioncin, laiidandani illani quidcin, ob singiila-
xa\ TiavTtov TTp'b; aTravTa, ei^ ivb; x6::[lo'j CT'j;j,t:X:q- rum parliiini clcjaiitiani, vcniin huubibiliorciii oli

pioiiv • i'va Ssi;T), [jlt; [jiJvov oixsiav iauTtJ) tfusiv, eam, qiise ex iiniversis exsistil, conciniiilateni alqiitj

(iXXa xal ::avTT] |ivr|V u-oaT'r|TaTOai SuvaT^; cjv. concordiani, alia re vidclicet cnm alia quadum
Oixitov [jtkv yap GitSTTjTo;, ol vospal tptjaEt;, xa\ vto pulclire quadraiUc, alqiie omnibiis cuin universis,
(j,,ivt;) Xr^TTToi •
^ivov 6'; jravTa^rraatv (23), oiat uTri ad uiiiiis iiiiiiuli onialuiii omnilnis nuniciis absol-
tt;v aiiOr,aiv, xa\ TO'JTtov outiov cti Topfjwxipij), venduiii : iit iilud ostcndcrct, se iioii niodo sibiipsi
0'at TTavTcXij; S-J/uxoi xa\ dxtvT,Tof 'AXXa xi TO'jTtov cogiialam et propinquain naturam, sed ctiam om-
f>;j.tv, Td/a dv £^7:01 Tt; twv Xlav tptXstipTtov xa\ nino alieiiam [lossc procreare. Divinitalis enim pro-
6sp[j,0Tlptov ; KivTst t6v TTiiXov (24) T:sp\ tt)v v'j3 pin(|ii,c siiiil nalurie inciitc pr.cdit.ne, et qiia; menie
cav. Ti TT,; JopTTJ; •f;atv ^tXom-jEt, xa\ oTi; T.poy.a- „ sola |icici|ii possiint : aliciue :iulein prorsus, qu.c-
BsJti.aeOa tjrjijtipov. Touto 8r, xa^TToi-fjuoj, xa\ d [xt- ciiiiqiii; siili sciisiis cadiml, liisquc ipsis loiigiiis ad-
xpbv dvtoOev r,p|a;jtT,v, cjTto TO'j 7:oO(ju xa\ Toj Xo^j-ou buc remoUip, qux aniiiia prorsus et motu careiil.

3taaa;j.ivtov (25) Scd quorsuin hacc ad nos, dixerit foriasse quispiaiii


e.v bis, qui fcslis impensiiis deleciaiiUir, ac ferviiliori aninio suni? Lquuui ad nieiam stimnla. Di;
iis, qiiae ad fesium aiiiiieiii, ci ob qu:c bodie assidemus ,
pliilosopliare. lloc cquidem faciam, eisi

paulo aliiiis exorsus sum, ciim dcsiilcriuin et oraiionis series ad id coga it.

lA'. Nouj [j.kv 0'jv ViOT) xa\ ai'jOT|(Jti; (2C), outo); XI. Lniinvero niens jain ct sensiis, sic iiiler ,se

4t:' dXXrjXiov otaxpiOivTa, Ttov ioitov optov svtI^ discrela, fiiiibns suis se conliiicbaiit , opilicisqtj';

eiaTTixstjav, xa\ xh tO'j or; [Jtou p-^-oiii A6yo'j [j.£YaX;i!ov Verbi majcslaleni in scipsis fcrcbanl, laciti l:iuda-

£v Ja'jTot; ?9spov, aiYtoVTs; STratvsTat tt;,; [xsyo- lorcs insigiiis oiiificii, ct cclebres pra;eones. Non-
XoupYta;, xa\ StaTrp^Jatot •xif;puxs;. OiinTto ok rjv xpa;ja diim aiilein utriiisqiie tcmpcr:itio ulla er:il, aut
l| d,a!30Tiptov, O'jos Tt? [J,tCt; TtOV SVa'JTitiJV, co- coiitr:irioruni mistiira, qii;e sublimioris sapioiiti:c
9ta; [Jtst^ovo; '(•itlipi^jii.n, y.jX tt)^ t.zoX Ta? (f/jast; ac circa iialurartim creatioiiem varielalis cl cxccl-
TzoXuTsXsta;- o'j'jo 6 "iTJi; 7:Xo'iJTo; Tfp dYaOoTT,To; lcntiic spcciiiien exliiberet ; nec oiiiiies lioiiitaiis di-
Yvtopt[j.o;. To'iJTO or; ^o'jXr,0£\; 6 xtyyhr^i; STTtost- vili;i; iiola; alqiie spectal:i; erant. Ciiin igiuir aiti-
^oaOat AiJYo;, xa\ JtJiiov sv ej d^atjoTspojv, dopdTou fici Verbo islud ostendere placnisset, aiiimil iiiium
xEXiyiji xa\ opaTTJ; tpOasoj;, Sr;j.toupYst t6'j SvOpto- ex iilroque, Iioc esl, e.x invisibili ac visibili ii:itiira

r.ov xa\ rapi ;ikv tt,; iJ^Ar,; Xa6t"jv Tf< ati;j.a 1]0r\ lioiiiiiicm f.iliricaliir ; alqiie a inateria, qii.c prius
T:poiJ-oaTdar,;, 7:ap' iauToiJ 6s 'nvoT;v (27) evOs\; (3
D j;,,„ creala eral, corpus accipiens, a sc aiilem spira-
ct) vospav t{.uxT,v xa\ sixiiva 0so'j olosv 6 XriYo;), culum insercns (quod qiildem intcllccLiialcm ani-

(25) Seror Si Ttayrdzae.r, clc. Hicc sic expo- (2S) OiSrto rot) jiddov xal rov .^iacrajii- M^ov
nil Nicclas : 1 Naluric qiia; in sciisiis ((nlnni, :iliciinp rur. Desiderio, cl oralionis serie cogemibus. »
.-

suiit a Deo co (|iioil iiiiil:im ciiiii co


ralioiic naliir;c, H;cc a liillio oniissa.
simililiidinis ratioiiem babeanl. Veruin, quaiiliim (2()) Ncix ... ^"1 (i'lcOr\cic:. Gicgoriiis, jiixla iNi-
ad crcalioiiis et Pr'vvideiitiue ralioiicm, nulla nalura celaiu, |icr < niciilem t inlelligil «aiigclos;i per
esi aDco aliena. i « sensum » vero, « inuiiduni, » qui seiisu pcrcipi-
(21) KhzEi zir Xbj.lcr, elc. Rufiniis proverbium lur.
islud sic verlit ; c yiiid b.-EC ad c:iiis:im ? Quid cur- (27) nrcijr. « Spiracnliim > Sic tres Rcirg., ((iia-
rus agis cxlra mclam ? llla iioliis, qiijc ad solciuiii liior Colli., Coisl. 1, CI'P's Sic ctiaiii i<gii billius.
'.ateiii periincni, dissere. > lii cd.. •^to^TjV, ( viiam. >
S. GREGOUII TIIEOLOGI 32«
iiKini, D('ii]iic iiiingiiicm Sciiptura vorai), vcliil al- A 'y-^^ '''>^ yM\)Si-t 5;JT;pov, ev '^v/.pi<i iJi^T'''^. S''^'' ~\i
leruiii (nioiiulaiii inuiuluiii, iii parvo niagiium, in -fyi i'5TT,3iv, aYyeXtiv &).>.ov, 7ifoaxuvr,Tr,v (jiixTbv,
lerracollocal, angeium alium, mistum adoralorem, etio-tyiv t?j? dpaTTJs XTicjsd);, [iuaTtjv Tr,; vooj[i£vr,s,
visibilis natuia; spectalorem, iiilelleclilis niysteii, panXia twv IrX •{rfi, pa-t),suo[jt£vov avtuOsv, ItI-
eorum qiiideni, qiue in tcrra suiit, rcgeiii, .suporis y;tov xa\ oOpavtov, T,oi3xatpov xal dOavaTov, opa-
auteni subdituin, terrcnum ct coelostem, eaduciini t'jv xa't vooJjjtivov, [ic70v [JicYiOou; xa\ Ta-:tvoTr,Tos •

cl iminortalem, visibileni el intelligibiloni, mcdiuni t>jv aJT^iv, :rj:j;jta xa\ capxa* -vsujjta ota Tt;v xaptv,

670 '""^'inagnitndinein el liuniilitatem ; eumdem, trdpxa oti tt;v ETrap-tv ->j [Jtkv, iva [iivT) xa\ 80-
spirilum ct carnein ; spirituin, proptcr grali;im ; ^ajTj t^v £JspY£Tr|V to Sk, tva TidJXT;, xal r.b.-

cariiom, ob superbiam : illud, ut nianeal, ac beue- c/wv (28) iJ-o(jtt;ivT;jxTiTat xa\ 7TatosGr,Tat tw [jtsyiOst

lactoris gloriam pr;edicet; lioc, ul vexetur, ac pcr 9t).oTi|AO'J[jisvo; (29)" ?wov IvTaOOa oixovo[j.ou(jtcVov,

ve.\alion('S adinoneatur, et ob niagmtudiueai glo- xa\ d),).a-/0'j [(.iOtiiTd[Jt£vov, xa\ iripa; to'j (jtuaTTipCo'j

rians eruiliatur alqiie casligetur; animal hic giiber- tfj Trp')^ ©ciiv vEuasi Oso^jptevov. Et? touto yip i.\i.'X

naluin, alque aiio demigraiis, et, qiiod iiiysleiii tfipst to (jiiTpiov svTauOa tfiyyo^ tt-; dXr^Osia;,
extremum esl, per aniiiii ad Dcum propeiisioiiem ),a;ji7ipoTT)Ta 0so'j xat iostv xa\ "aOstv, djiav to'j xa\
diviiiilateni couse^iucns. Eo eiiini niilii verilatis ille B <Juv5f,TavTo;, xa\ ),'Jgovto; (50), xa\ auOt? cuvo-fjjov-

splendor, queni bic exiguc haiiriinus, teiidil, ul to^ u'|T;),'JT.-pov.

Dei ciaritaiem et videam, ct sentiam, dignam eo, qui, el consirinxit, et dissolvei, ac rursuin siibli-

niiuscollii-abit.

Xli. Ilucc arhilrii liberlale donalum (ut bonum IB'. To^^i-ov^ol) sOsTo [i.kv iv ti^) Trapa^stjw, oaTi?

non iniiius illiiis essel, qiii elegisset, quam ejiis, qui TcoTc TJv 6 TOpdostao; o^to;, tui a^jTsJouatio Tt():f;aa?,

somiiia prioluiissol), in |)aradiso, quicunquo tanJein '(•}'


Tou i).o[jt£vou To dyaO&v o'Jx ^ttov i^ tou reaps-
f;

erat pjir.idisus ille, collocavit, plaiitarum iuiiuort,i- c/^ivTo; Ta G7:Ep[jtaTa, tjjuTiJjv dOavdTcov yuop-^h-J,

liuin cultorom, lioc est, fortasse diviii-arum cogita- Osttov JvJOttiJv totjjc, Twv T£ d-XouaTEptj)v xa\ TtOV

lioiium, tam simpliciorum, quam p rfoclionim, nu- TE).:(oTipcov, Yu[Jt'j{iv Trj d-).4TT;Ti xa\ fioT^ tt; dTi^vw,
dum, quantuin ad simplicitatem et vitam artc cl xa\ o:ya TiavTb? E7:txaX'j(X(iaTos xa\ 7rpo6),f,[AaTO?.
fucrt careiilem, atqiie omiiis iiilogiimonti ct muni- To-.o'jtov ydp ^TTpE-EV Etvat Tbv dTi' dpx?;;. Ka\ 5f-

iiienti expertem. Talom oiiim euni esse conveiiie- Sioat v6[j.ov, iJXT;v Tcp o'JTE|ouatt[). '0 5£ vo[i.o? t;v

lial, qiii priniuni essel croalns. Ac legem, qaasi evtoXt;, wv ts [iSTaXr|nTEov a'JTco ^uTtov, xa\ ou ;j.t]

inateriam, liliea-o arbilrio tradil. Lex autem illa [ir.e- -itpoaa-Tiov. T6 5^ f,v ih ^uXov tt;? Yvo')aEti)?, oOt-.

ceptuin eral, quo prajscribeliatur, tum quibus ar- c;;uTsuOiv dT:' dp'/f;j xaxto?, oCts d^iraYopEuGcv ifGovE-

boribus ei utonduin essel, tuin a qua mauus absti- pto.; (iit; ;:s;ji7:iT0)-av ^xst Ti; yXtoaaa^ ot Oso^id/ot,

iienda;. Ea porro eral scieiili;c arbor, non illa (iiii- (jir,oi: ->j-j o-ytv (it^istaOtoaav) • dXXi xaXdv (jiev 6'Jxai-

tlein, aut male a priiicipio consita, aut per invidiaui C ptj); [tSTaXa[i6avi5;jtEvov (Os(.)pta yip 5;v zh yuTbv,
interdicla (ne illuc linguas suasDei hostes injieiaut, w^ f; £(jtT; Gsojpia, ffi y.6wc J^TTtSatvstv datfaXsg toI;

liec terpenteiniinitentur), scd bona quidoni, tenipo- tt;v 'ijtv teXeiotepoi;), ou xaXbv 6e toV; drjXouaTspoi;
slive[iorccpla (coutemplationis ei!im,utipsecoiitem- sTt, xa\ tt;v E-^satv Xf/voTipot;, toansp o'J0£ Tpo',pT;

plaiido assequor, li;cc arbor eral, ad qiianl iis solis TsXsia XuatTEXf,; TOt; d-aXot; ETt xa\ 5£0[iSvot; ^•a-
lutuscsl ascensus,quianinii habitu pcrfectiori suut); Xa-/.To;. 'E-e\ ok tfdo^M ^taEoXou, xa\ Yuvatxi; E7:r,-

bandquaquani autom bona siinplicioribus aJhucani- psia, f,v Ts iTiaGsv (b; dTraXtoTipa, xa\ fjv TtpoafJYa-

luis, aKjue oppolitii avidiori pra^iditis ;


qiiemadmodum ysv (0; TitOavtoTipa (-.jeu-tt;^ Jfif,; daGsvsia; ! k\i.r\

iiec ijerfeclusacsolidiis cibusiis couducit, qui lenera ^i.p -ii


to^j Kpor.oi-opo;), zr\; [j;'sv evtoXt;; e7:sXdOETo

.idhuc suntstale lictoiiueopushabeiil. Posliiuain au- Tf,; ooOEi(jT;c, xat f|TTf,OT; tt,; 7:txpa; Y^'>J^^"i '
^y-^^

lem dialioli invidia, el mulieris injuria, quam ei nl Ss (52) tou tt;? ?(of;? S,'JXo\>, xa\ to'j TtapaSstaou, xa\

niolliorpassa csl, etulad persnadcndum accouinio- toj 0eou, 6ti tt;v xaxiav s^iptaTo; y-'^^'^^''-! >ia\ tou;
datior, adiuovit (o iidiriiiitalem moain! ineani eiiim 6Ep[jtaTivou; dptotivvuTxt -/tTtova;, t'aa); Ti;v TaxuTi-
(luco (iriiui paroiitis iiilirmilalem) ; accepli maiidali pav adpxa, xa\ Ovr,TT;v, xa\ dvTtTU7:ov • xa"t- to'jto

incmoriamalijecil,el ab aecrba esca violusest : tiini -pihzo^i -(iviliT/.ai Tr;v t5tav a'.T/yYi]-j, xa\ d7:o 0so'j
verosimul et a ligno vilae, et a paradiso, et ab ipso ^ xpOTrcETot. KEpSatvsi [liv ti (55) xdvTaOOo- tov Gd-
Deo pro|ilcr p :ccaliim expelliliir, ct pelliceas tuni- votov, xa\ th 6taxoTCfiva: Tf,v d[jtapTtav, wa [if)

cas iiidiiil, lioo o>l, forlasse crassiorein carneiii, cl dOdvoTOV f;


-zh xaziv • xa\ yfvETat tptXavOpi -ia f;

iiMirlaleni ac rcnileiitein; sicque primuiii siiain ('(e- Tt(itj)p!a. OuTto y^P ^T''' (31) 7:stOo;xat •/.oXa''Etv

dilateni agnoscit, Deoque se abscondil. lllic 671 Q^'^''

(28) TJufTybir. Seiilcm Cnlb., r.i.z/r.-i. Par., Comb. Mendosc in cd., touto.

(29) <l>i.lczijwvjif:>'c^; Ucg. bm, Coisl. 1, Or. 1, (52) 'Ojtcv CL Sie quiiKiuo Uogg. In ed., op-oZ
Par.. (ptXoTt(ioui).svov.
(30) Ai.^trcjTc^i;'. Sic plures Rcgg.et Co'b. Par. (55) Mir Ti. Sie scplem Uegg.,lres Colb Coisl-
Conili., clc. Iii cd., XusavTo;. 1, ric. Iii cd., [Jtiv Toi
(51) rcyrcr. Sic ircs Ilegg.. novem Cblb., Or. I, (5i) 'Eyd). Deest in quiiuiue Ileg.
325 OR.VTIO XXXVm. — IN ill!i:01Ml\NIA. 526

lameii alicjuid tlurraliir; cl i|isiiiii alii|uiil, ip-a niors csl, ac jieecati pra'(,isio, iic inaniui iniuioilale

esscl. Il.l p.LMia ipsn iii iiiisericoniiaiii (cssil. Sic ciiiii) Deiim supjiliiia iiilorre pcrsiiasiiin liabeo.

ir. Urjllrji- ol T.atoi'jO;\; Tipiwpov, av-i toXXwv A Mll. .Mullis aiileni priiis iiioilis, ob niiilla pec-
Tiov i3t;Aap-T][iaia)v, 5iv Vj -^; xaxia? (li^a iSXaJxtjac cata, qiiB cx vilii radiee pullulariint, scciinduiii dir
xaTJt StaifiJpou; «iTta? xa\ /povouj , Xc>|'(o (5.")) versas caiisas el leir.iiora casligaliis, seriiione, lege,

v(5;jt(p, TipotfTitat?, suspYJaiat;, <jt7i£tXai;, TXijyat; proplielis, beiieficiis, coiniiiinalioiiibiis, plagis, aijuis,

iJoautv, iiJt7:pr,3;ji0i^, roXi^jtotj, vtxat?, f^"ixii, gi]- incendiis, beliis, vieloriis, cladibus, signis e cuclo,

jjiiiotj iq 0'jpavo'j, 5if],Uctot4 e| dipog, £x yTj.;, ix sigiiis cx aere, e.x lerra, ex inari, boiniinini, iir-

OaXaxxrjj, dvoptijv, toXsiov, eOvojv av£X::ts-ot^ jjt:- bium, gcniium insperaiis iniilaiiouibus ; iiiix oiii-

TaCoXai,; (^»0), (i-/ (Lv £x-pt6r,vai ttjv xaxiav ib iiia co lendebanl, ul iiialilia coiilcrerctur. Valiiliori

CTOUoaJo;jt£vov T|V. TsXo; !j;(upOT£pou SitTat tfaptid- laineu incdicamento pioptcr graviorcs morbos opiis

xou sit\ ostvoTipot; Tot^ dpj5to3Tr;jAajtv, dXXT]Xo'fo- liabeie c(i;pit, niiiiiruiii oli iiiutu.is faedes, adulleria,

viat? (37), ;xoix£tai;, J-tO|3xtat? (58), dvop'JiJ.avtat;, jieijuriji, furiosos inasculoriini aiiiores, cl, (piod

zi) TidvTtov 'iGya-o^t :(uv xaxtov xa\ T:p(jj-ov, EtSto- oniniuiii nialoruni extrcnuiiii ac priiiiuiii esl, idolu-

XoXaTpeiat;, xa^L Tf| ixsxaOiist tt)? Trpoaxuvriasoj; rum cultuiii, alqnc adoralioiiis a Crealorc ad crea-
dnJi Tou 7:£7TOtr,xoTOj £771 Ti x-ii7,aaTa. Tau-a c7:;tor) turas Iranslaliiincm. Qu:c quoniain majiis aiixiliuni
(jteiCovo; ^SstTO Toij jJor,Ofj;jta-o;, iJ.£iJovo; xat Tuy- reijuireliaiit, iiiajus etiam acceiierunl. Islud auteiii

Xdvst. T6 51 fjV auT^jj 6 tou ©soij AtJyo^ (.511) , 6 U cral i|)se l)ei Filiiis, ille saciilis aiitKpiior, illo in-

TTpoatwvtoc, 6 di5paTo;, 6d7isp£XifiTrTo;, 6 dato^u.aTo;,'?) visibilis, illo inroiniirebciisibilis, ille iiicorporeus,

ix if,; dpxf,; dpxi';, t^ ex ToCJ cptoTOj (paJ;, fj thiyti illiid cx prineipio principiuin, illiid cx liiminu lu-
T^; Cwf;; )^a't TTi; dOava^ia?, t6 exiJtaYsrov xoij dp- nieii, ille foiis viiie et iiniiiortalilaiis, illa aiche-
XSTUTtou xdXXoui (iO), ?) jJti) xtvouixivr) a(fpa.y\;, ^i
lypi ex|)ressin, illud iiiimoluni sigillum, illa per

dTtapdXXaxTo; stxdiv, 6 toC riaTp^j; opoc xa't '/.'jyoc oiiinia siinilis iinago, illc Tatris leriniiiiis elratio,
i~\ Ti)V iotav stx(jva ywpu, xa'i adpxa tfopst oti ille, iii(|uaiii, ad iniagiiicin suam se coiilerl, et

tt;v adpxa, xa\ '{''-'Xii


'''J^p? £id Tr)v E[at;v 'J^uxrjv carneni ob cariiein gerit, cl cuiii inlcllei tuali aiiiina

(jtiYVUTat , 1(0 6;jtoi(o t6 o;j.otov dvaxaOatptov. Ka't propier aiiiiuani ineaiii jiingilur, ul siiiiile per si-
TtovTa yiy^z-3.1 (-il) , TiXfjV Tfi; d;jtapTiaj, dvOpto- inile repiirgot. Alqiie humana omiiia excepio pec-
7:0? • xur^Os'!; ptiv sx Tf,; IlapOivou, xa\ ij-uxriv xa't calo siiscipii'"; conceptus quidem ex Virgiiie,
cripxa TTpoxaOapQsijr); Tto IIvsu;jtaTt (sSit ydp xal aninio el corpore a Spiriiu pra;piirgaia (uain el ge-
YiVvr|aiVTtftr,0f|Vat,xa'i7Tap0£viav[4l2]7TpoTt;jiTj0f,vat)* neratioiiein lionoie afliei, cl viigiiiilalem pr;clerri

irposXOtjJv o'z Wsij ;jtsTd Tf^j 77pO!iXf|(I/stoc, sv ^x SJo oporlebai); progressiis aulom Deiis ciiiii huiiiani-
Toiv svavTiiov, aapx6j xa't IIvsu[jiaTo; (45) •
ojv, t6 lale, uniiiii cx duobiis iiiter se conlrariis, carne ni-
f,

{jiiV sOitoaE, To oi eOstoOr). "ii t^j xatvr)? (/.i^sto; 1 mirum cl Spiriiu; quoruin alterinu deifieavii, alte-
G) Tf)? 7tapa3(J5ou xpijsto; I tljv yivsTat, xa'i ruin deificatum esl. iiovam niislionem ! adini-
ftxTtaTo; x-iCeTai, xal 6 dx'opT,Tog ywpz'iz3.t. , o:'x randain teiiiperationcm ! Qui est, fit : qui croatus
p.iar)C tj/uxf,; vospa; ijtsaiTsuoujr,^ Oso:r,Tt, xal noii esl, creatur : qui nullo loeo eoiirmeri potesl,
aapx6? 7:axuTr)Tt. Ka't (i ttXoutiCojv, TtTtoxsiJsf TiTto- per inlerveiitum aniina; intellectualis, intcr diviiii-
Xsust ybip TT)V J;jtr)v adpxa, tV ey("o 7:XouTf,a(o Tf,v lalem ct carnis crassiliem, conliiietur. Qui loeu-
auToiJ BeoTTiTa. Ka\ 6 7:Xf|pTj5, xsvoiJTat •
xsvoiJ:at pleles alios ditai, pauperialc aHicitiir : carnis eiiiui

yap Tr)? JauToiJ o6c,i\; e7:'i ;jtixp?)v (ii), 'tv' £^(0 Tf,; mcit pauperlaleiii siiliil, ut ego ilivinitatis iiisius

exstvou [jteTaXiGto 7:XT|p(oasto;. Tij 6 7:Xoutoj Tr,? opes con-eqiiar. Qui |)kiiiis esl, exiiianiliir : siia

dYaO(5Tr)To; ; T£ t6 nsp^ £;jis touto (4S) [jiuaTfjpiov ; enim gloria nonnihil exinaniiur, ut ego pleiiitiub-
MeTiXa6ov xr)^ etzovo?, xa't oux eipuXaJa •
(jtsTaXa;jt- nis ipsius particeps eCficiar. Qua;nain hoe boniiatis
6dvet xri? £[jtT); aapx6;, t'va xa\ tt)v etx(jva acoar), diviiix? Qiiodnaui me circuinslai mystcrium ? Divi-
xal tf/j adpxa dOavaTtar) (4G). AsuTspav xoivtovsii nam iinagiiiem aceepi, 672 "ec ciislodivi : illo

xotvdjviav, 7:oXij TJ)g 7:poTipa; T^apaSoJoTspav •


oato carnis inca; parliceps fil, iit, et iiiiagini saluteiu, iH

TOTE [Jl£V TOU xpstTTOvo? [teTiSojxs, VUV Sc [JtETaXapi- Tj carni inimorlaliiatcm allerat. Secundiim consorliuiii
6dv£i Toij x-^P^^voc. ToiJ-o Toij 7:poTspou OsoeioiaTe- iiobiscum inil, et quidein priori loiige adniirabilius ;

pOV • ToiJTO TOtJ vouv Ix'^^''''^ U(ir)X(5TSpOV. luin eiiiin id, quod prxsiantius erai, iiobis ini|)er-
liil: al minc ipse cjiis, (luoil tlcierius csi, particeps efficilur. IIoc priori illo diviniiis; boc apud corda-
los el piiulentcs viros inullo siibiiiiiius.
"' Ileljf. IV, 13.

(oii) A(j)-(.o. «Seniione, alloqiiio, cl insila nobis (41) riyrgrra. Tres Rcgg. Y'vsTat.
fslioiie. I Sic e.tponit ISicel.is. {i'i) Ilaplleriay. Or. 1, 7:apOsvsiav.
(oti) MEzaco.la(c. I'ar., £7:t6oXat;.
( 15) Hapxi^i xal IlrEvjiazc^. t Iliinianitale et
io7) 'AJ.Mi.toporiMQ. Sic codil. iu cil., d"AXr,"Ao- Deitaie.
«i.ti.jiat?.
(44) 'n.ti luxfcr. Billiiis « ad breve : leii.piis. >
(58) 'E.iiofxloir.S'{c coilti. .Menilosc iii ed., STTip- (4,">) Tovzc. iNoii agnoscii Coinbclisiiis
xiat?. (40) 'AOaruzic^w. Kcg. c ct Cuisl. 1, i/.^ava-
(59) TovQe.cv Acjjtc- < 0^-1 Verbnni. 1 TrjTT).
^iOi Kd.l.lcvt;. Deesi iii pUiiiljus coilicibus.
5'>7 S. GIU;r.OR!l TilEOLOGl 328
XIV. QiiiJ ad liic nobis sycopliama! ilictuil, A I-i'- Ilpbj TaO-a :• ^assv -fipttv ol ffuxo^dv-ai, ot
acerbi, iiiqiiaiii, isli iliviiiilalis expensores, rcruin Trtxpo^ ttis GidiriTOi; >.OYtff-ai , ol y.a-CTjYopot tCiv
buKlanilariiin reprelieiisores, circa liicem lencbrosi, i-atvo'j[jt£V(jov, ot sy.OTcivo^ zzspl xb (fCog, oi 7:Ep\ tt;v

circa sapieiiliaiii inipcnti, pro qiiilms Llirisuis f;ra- [T09tav a::at5;'jT0', u-';p uv XptJTo; oo)p:iv d-£-
lis niorliiiis esl, ingrala; crealiir.T, tiiabuli figinciila? Oav:, Ti d/iptcrTa ZTtj^aTa, tji toO novr,pO'j Tt/.a-

Siccine Deo beneficiuin ul crimen objicis ? Aii pro- cjjtaTa; ToOto k\'y.oilt'.; QzC), ty;v EuspyEjiav; Atd
plerea parvns esi, fiuia propier le liuinilis, qiiia TOJTO jAtxpi;, iJTt 3ti as TaTCtvd;; "Oti e.Tz\ Ti tO.-x-

bonusille Pastor, qiii aiiimam suain pro ovibiis po- vtifjtivov fjXOsv 6 •not|ii]v 6 xaX6;, 6 Ti.6e\? tt)v '^•jyr^'*

iiil"', ail crranlein ovcm venil, ail nioiiles et colles, (j-zp TtTjv TtpoSaTwv, Ertt Ta iSpr, xa"t Toj; pO'jvo-j;, e-y'

in qiiibiis sacrilicabas, el vagaiitein iiiveiiit, el in- t))v j0'j(7:aj:;, xat -XavtoijtiVov supE xal Eupwv, i-\
ventain iisJein bumeris'*, quibiis et orucis lignuiii, Twv wiJtojv dvEXa6Ev, ^tp' tLv xa\ to 5'JXov •
xat Xafiiov,
sustiilit, sulilataiiiqiie ad siipernain vilam reJiixil, e-avTjYayEv e7:\ tt^v dvto ^tof,v xa\ i.\)3.';%';i>-J, Tot?
reductam(]iie eoileni, qi;o eas qiia; nunquam a grege [j.ivo'j-1 ajvr,ptOijtr,T;v; "OTt X'J/';ov f/i-E tt;v ia'JTO'j

aburraruiil, loco iiuiiieroque babinl? Qii^a liicor- ci.pY.i, xal TT]V oixiav eaipto-E , Trj; iijLapTiaj tov
iiam, lioc esl, cariicm suam, accciulil, cl doiniim X'j7[j.ov d-oxaOaipojv, xa't tijv SpayjiTjv ^JfjTr,a
evcrrii, miiiijum scilicet a peccalo repurgans, ct B .j^,^ ^ajtXtxTjv eixova ou-cxcXO)<J|jt£VT)v toT? TriOEit,
(Iraeiiiiiam, lioc Cbl, regiam imagiiiem viliosis alT. xa\ auyxaXEt Tij (fiXa? a'JTto SuviijtEt? (47) et:: tJ)
clibus obrulam, comiuisivli, atiiiie angelos amicos Trjj opa/p.fjj S'jpE(jEt, xa\ xotvojvouj TrotEiTai Tr,^
siios, ea inveiila, coiivocat, la;!iiia;qiie participes e'Japo3uvr,s dj xa\ t?,; oixovofiia? jjL-jsTtoas
, (48)
facil, quosctiam cecononiiie sua; conscios liabu^jral? KSTioiTjTo ; "OTt Ttp 7:po6po[jt(ij X'j)(vtp t!) tf(7)5 dxo-
Qiiia praeviam lucernam splenJiJissima illa liix sc- XouOst TO UT^spXaarpov, xal Trj tpijovii 6 Aiyo;, xa'i
qiiilor, et vocein Vcrbuin, et proiiubiim spoiisiis, TtT) vu^jffaYtovtT) 4 vu[jt(fio.; , xaTadXsuiJovTt Kupiio
D.uiiino peciiliarein pcpiiliun compaiaiitem, ac per Xa>»v T:sptO'Jitov, y.a\ iipoxaOaipovTt £:tt t6 nvs'j!j.a
aquam aJ Suiiiliim piaipiirgaiiiem ? ila.-ccine Reo 6ti Toj 'joaTO?; Ta'jTX e^j-xaXst? tw 0ecj (49); Ati
objicis? .\ique iJcirco cum iiiferiorem esse ceiises, Ta'3Ta u7:oXa[jL6avEtj ysipova , oti XsvTltp Sta^tov-
(juia linleo pra-ciiigitur, ac Jiscipulorum pe.les vuTat , xa't yi-TSt to'j? t.oSo.^ tiov [jta6r,Ttov, xa'i

abluil"', ontiiiiumi|ue aj siiblimitateiii ilcr liiimili- 5sixvu(jtv dpi3Tr,v ooVy o^ytjjEto^, Tr,v TaT:Eiv())stv ;

latcin ostcnJil? Quia propier bami incliiiatam aiii- "Oti Sti {bO) Ti]v (iuYX'J~Tou!Tav ''^'
x^i-''^^ ^"/.'i"''
niam se Jejicii, isl ob pecc.uum Jeorsiim vergen- TEf^ouTai (51), t'va xa"t ouvavu^ytoir] t^ xa-(o vsuov
tem secuin erigai? llluJ auiem qiiin tu iiem leprc- 'j-'j TT]; d;j.apTia;; 'Exstvo ol K&q 0'j xaTr^YopsT;,
liciiJis, quoj ciiiii piiblicanis, et apiiJ piiblicanos OTi xa\ [xsTi TsXtovtov saOist, xa\ irapi TsXtovai;,
eJil, et publicaiios in Jisci|iiilos coiiveilil *'', iit
xa"t [xaOr,TS'jst TsXtova;, 'tva xa\ oi\i-6; zi, xEpaivTi;
ipse qiioqiie aliqii^d hicreliir? Qiiiil tandciii? Pecca- Ti to'jto; Tt]v Tijjv d[JtapTtoXtov atoTr,p!av •
ei [jlt]

loruni sahiicin ; iiisi qiiis forte eo iiomine ineJi- y.-xL -zh'/ iaTpbv aiTt(pT(5 tij , o-i guyx'J::t£1 £-1 Ta
cum accuset, quoj aJ ir.orbos se incliiiet, feiorem- •niOr], xa"t oujtoSia.; dviysTat, 'tva Sto Tr,v uyistav (52)
quc suitincal, ut saiiilalem a grotis donet : alqiie Tot; xd[):vou3i • xal tov £-txXtvo;j.EVov ,360pt;) Eti
eum etiaiii, qiii biimanitatiset commiseralioiiis @73 tf tXavOpoj-iav, 'tva ih 1;j.~s-tojxoc x:f,vo;, xaTi t6v
aUectu pcnnotiis in foveam seipsum Jemiuil, ut voptov, dvaitoariTat.

prulapsuin jumei.tum" 'uxla legis pra;scriptuin,

servei.
XV. Missus quiJeni esl, verum ut iiomo (Jiiplici lE'. 'A::E3TdXT] [jisv, dX"/.' to^ dvOpo)~oj* ot7rXo'j?

eniin nalura erat) ; siqiiiJem, juxta corporis legem, Yiprjv STJsl xa't cX0T:ia3s, xa\ E-£ivr,(Js, xa\ iSi-
el faligatus est, et fame ac sili laboravit, ct aiigore t}/r|aE, xa\ -^iYtoviaas , xa\ ioixpujs v6[jt!.) (j(o[jta-

aCectus esl, et lacrymas fuJit. Qiiod si etijnn ut to; (.53)* si Ss xa\ tb^ idzh;, Ti to'jto; Tt]v EuSoxiav
Deus, qiiid pio|ilerea? lieiiciil.iciluui Palris missio- p to'j naT,o^;, droTToXr.v sTvat v6;jtt3ov, ka' 6v iva-
nem esse cxislima, ciii sua qimqiie ascrihil, tiim ul (fspst Ti Ja'JTou, xat tij.; dpxr]v Ttp.tT,v a/pov(jv,
principium tcmporis expcrs boiiore afTiciat, Iiiin ne xa\ toI3 [jit] SoxsTv stvat ivTiOso;. 'Et^eI xa\ zapa-
Dci adversarius cssc viJeatur. QiianiloquiJem nt Ss66i0a: XsYe-at, dXXi xal ^auTiv T:apa5E6ojxf-,(at
liaJitus fuisse Jicitur; ita se ipsuni qiioque IraJi- Y'YP='~'^*'
' ''"''
iYlY^p"»' ^rapi tou flaTp?.;, xa\
disse scribiliir : aiqiic ut a Patre ad vitaiii rcviua- dv:tXf,'yOat, dXXi xa't lauT^v dvEi:ax:vat, xat dvs-
tus, ct aJ supcra susceptiis fiiisse; ila scipsiim Xr,XuOsvat -^^iXtv •
^xsTva tt,; £'J6oxia;, Ta'jTa ttj;
quoque a morluis cxcilassc, riirsusqiie in cu'lum i^ouoia;. 2j 51 Ti p.sv tXaTTO'jvTa XsYst; , ci.

" Joan. X, II. ^" Luc. XV, 4 sqij. " Joan. xm, 4. "' Liic.v, 27 sqq. *'Dcul. xmi, 4.

(47) 'PHa^ avri^) Svrdfteii:- « Ainicas suas virtu- Coiiib. lii cii., tI 6ti.

Ifs. > '


(31) TajieirtuTM. Sic coJJ. Iii l'ar. tJ., xawt-
(48l 'A^' xu\ zFir, etc. G:ibr. : < qiias nec iiisum vo'jvTat.
Iii' ain.ilioiiis myslcriuiii laliicial. > (52) 'Txisiar. Conib., uyeiav.
(49) 7'(;) teo. Decsi Tto iii pliiiiliiis. (55) ISdp(j) coiyfwrot. Colb. b, v4;j:(o tfUJSOJS,
(50) "Uti Sui. Sic tics Kcgg, tics Colb., Par., i lcge iiaturx. i
329 (lUATIO XXXVlll. — LN TIIKOPII.V.MA. r,:'j

''''' '"'^''''''''
Cij/oCvTa o^ Kaps.-pt/v.;- xai ci-t jjLiv E-aO: , "/.o- A iisM""'''^»'' l'™'''*!''"""- '"•' '"'"'l''-"''''

ininueii(li viiii li;iliciii,


yl^r\- oTi Sl dxuiv, oO itpoitiOr,; (54). Ola jtar/ii lis. Al lii en qnitliMii, '|":i;

quae .intem cffercnili, firLClcris :itiiiie i.-l


xa't vOv 4 \6yoi ! "I"7t5i |j.iV twv, ('oj Qsi;, TijjLaTn profers; :

na"! (j'jvaX£{9£Tat •
intb Si twv, tuj oip5, liTifid- qiiiilcni c\iieii(lis, qnod p;issus sil; qiiucl ;iuieiii

Ttitv OjsytjOTJ ^asov Pioli qmilia eli.-iiiiiiinii p;Ui-


sJTat xal xti)f-tj£Tat. ; Ma)./.'// siionli', niiii :iiljiiii[;is.

oi Tisiv «yf, ; Tot^ auvatpoOit jtaxw-, rj toi? t^- Inr Vorliiiiii! M> aliis iil IVmis lioiiiir.iliir aliiiic

(ivoyst; Kal yiip x4xEtvou? Statpsiv £o£t, xal to'J- coiilraliiliir; ab aiiis ul caro coiilemniliir, ac srp;i-

tou^ ffuvd:tTSiv tou? (Jt^v tiTj dpiOjjtq), tou? Si tt) ratnr. Ltiis lainlem graviiH irascelnr? Vcl poliiis,

OEiTTiTt. npoTx^-TEt^ T?, dapxi ; To'JTO xal 'lo^jSaioi. nlris pliis coniioiiabit, iisiie qni male conlrahnnl.an
"11 xa"i 2a[jtapEtTr,v dTioxaXstj; xa\ tJp ijTJ; attu- qiii .scimliint? Nam ct illos diviilerft, ct lios tonjiin-

TTfiaoaat. 'ATttjTsi; Ti] OiiiTriTt; TouTo ouSc oc Sat- gcrc oporldial : illos, iiiqiiiim, iinnicrn, Inis iliviiii-

(jtovs^. 'Q oat[jtivtijv (33) d^jTtoTOTipc , xa't 'louoattov latc. Oireiiilis ail caritem? Ei Jiil«:i ctiani. Num Sa-

marilanum qiioquc vocas"» (iiain quoil scquiliir,


dyVtOIJtOvilTEpi ! 'ExStVOt TTJV TO'J VtO'J TpocTiYoptav,
6;jtoTt(jt'!ac (ftovT^v Evo|jttaav outoi tJiv £Xa'JvovTa lacclio)? Dciuili liiliMi :iliro;;a5? lloc neil«moncs
(l.rmoiiilins iiiKrciInlior,
0;iv f|0S3av. 'EtzsiOovto ydp £-5 '^^ £-a(r,(OV. S'j Sl, q.iiilcm i|isi rcccruiil.
qiiidciii Filii noiiicii,
0'J6k (36) TT^v iTOTr,Ta oi/rif o'JS£ 6iJioXoi-£i^ TTjv Osi^j- '^ cl Jiitl.cis iiisipiciilior ! l-ti

Kqnalitnlis vocein csse ccnsebant aiiteni ciim,


Tnxa. KpstTTOV fiv (jot 7t£ptT£T[jtTij0ai xaX 6at[jtovav, : illi

fv' ErTtto Tt xaV ysXotti);, ij iv dxpo6u3TEa xat uyista a qiio fiii,';iliantur, Dcuiii iioraiil. lllis cnim ea, qiia;

6tax£i30at 7:ovTipto; xa\ dOiw^. paticliautiir, liilem faciobaiit. Al In, ncc .Tqiialita-

loni ailmiltis, ncc (livinitatem coiifilcris. Prointlc salius lilii fiierat circuiiicisiim essc, atqiie a tl cnioiic

valetudiiie, tam piave el iii pie


olisidcri, ul ridicule aliquid dicam, qiiam in pr.tpusio et incoluiiii

<iflici.

l'^'. Mtxp^jv (57) (jilv o'jv u3T£pov xa't xa- XVI. Ac quiilem paulo po^l, ct Jesuin, piirga-
fJ'Y£t

Oatpiijjtsvov "Iriio^jv ev (38) ti;) 'lopoivr) tt]v £[).f,v tionis mexcaiisa, iii Jordane" purgari videbis, vel

xdOapstv (jidXXov 6^ d-yviJovTa ir\ xaOdpast Ta potiiis, aiiuas purgatioiie sna purifirare (iieqiie cniiii

OSaTa (o!j yxp 6t] aiJTii? eosiTO (59) xaOdpasio;, 6 ipse purgalioiie opus babebal, qni peccata muii:li

atpuv Tf,v 4[AapTtav to'J xi5i(jtou), xat sxtToiJiEvouj tollil) ; el^ccelos sciiidi, ci cogiiati Siiiiitus lesti-

co-ji; 0'Jpavo"j:, xa\ utu6 Toij auYycVO^j? nv£'J;jiaTo; nionio celebrari, el lentaii, ct victoriam referrc,

(jiapTupO'J(j:£vov, xa't 7t:tpaC(3,ut£vov, xa't vtxtovTa (00), et angeloriiiii niiiiislcrio iili, ct moibos oinnes ac
xa\ u-Ji dYYiXtov uTtr;p£TO'J,a£vov, xa't 0£pa-£'uovTa C laiiguores 674 <'"'"''"'• "^' 'UDrluos ad vil.im luccui-
itaiav vijtiov xa\ 7t3:7av (taXaxfav, xa\ CoJOitotoijvTa qiie revocare (quemadmodum iitiiiam le qiioque,

v:xpou; (tl); S^fcXtiv ye xal ak Tij xaxoSo^ta v£V£xpti)- liJci pravitate niortniiiii), ct d:cmoiies, partim per
(jtivov), xa\ 5jit[jiova; dTtsXa^Jvovta, Ta (jt^v ot' £auTO'j, seipsum, partiiii cliam per aiioslolu^, in fugaiii

Td 6i 5td Tiliv [j.aOr|T(T)v, xa'i dpTot; 5Xtyoi; Toi(jjovTa agcre, ct paiicis paiiiliiis iiiulta lioiniiiuiii inillia iiii-

jjiuptdoa;, xa't 'n£?£uovTa TtiXayo;, xa\ T:po6iO($[i£vov, trire, et pedibns per mare iter facere, et prudi, et

xa\ (iTaupou[j.£vov, xa\ suaTaupoiJvTa Tf,v i(Jif,v d[jLap- iii crncem lolli, :ic peccaium meuin cruci sccum
Tiav tb; d[j.v?jv :tpo!jaY(^[jt£vov, xa\ to? hpia. Ttpoa- afTigcrc : ut agiiiim offerri, ct ut sacerdoteui offerre,
d^v^o-.ta, iL; dvOpioTtov Oa7:Ti(j.£vov, xal tjj; 0£'jv ulhoniiiicm scpiilliira affici, ct ul Deum resurgcre,

eY£tpi5(X£vov, etTa xaV dv£p);o(i£vov, xal f^^ovTa y.zzu ac poslea in cadinn ascfiiderc, taiidein(|iic cuin glo-

•CTfi iauTO'j 64?T[;. n6iat p.ot TtavTiyiJpEt; xaO" Exa- ria sua vcnturiim esse. Papa.-, qnot mibi fcstos dies,
OTOV Ttjj» TOU Xpt3T0'J (JtU3TTlp[o)V 1 ^iij drcd^JTtDV X£- lia^c singula Cliristi mysteria suppedilant ! Quoriim
(jJiiXaiov ev, •f) Jjtri T£X£t(»)it; xal dvdTtXajt;, xal oiunium unum boc caput est, aique umis !iic sco-

nph: Tiv r.piiJTOv 'A5d[A e7tdvo6o;. piis, nimiiniii iiiea perfectio et iiislaiir:ilio, aKiuc
ad primuin illiiin .Vdaiiiuui redilus.

IZ'. Nuv\ 5£ (iot Si^ai Tf,v x'Jr,atv (61), xa\ Ttpos- D XVil. INuiic aiitem coiiceptum accipe, ac pra;-

xi,oTTioov • ei xa\ (62) (it] to; 'ItjodvvTii; dTtb yacTp?);, sulta : si miiuis ut Joaiines ab utero, ai certc iii

(iXX' tj; Aa6\5 eTtl ttj xaTa7ta'Ji£t Tr,; xtSojTou. Ka\ David ob rcipiiem Arcae". Descriptionem reverere,
TT]v drroypa-f f,v a:5i39rjTi, 5t" -i^iv ei; oijpavou; £Ypd- proplcr quam in coelis ipsc describeris : ci nalivita-

<fr,j (03) •
xa't Tf,v j^ivvriJtv a£,3dT0r,Tt, 5t' f^v lX'j- tem celebra, ob quam iiativilalis viiiciilis soliilus

Ot).; ToJv 6£3,a(Ji)v Tr,^ Y£vvf|j£to; (64) •


xa\ Tf,v Br,0- cs, el par\am illani Cctbleeni Iioiior:i, qii;r tc in

»" Joan. VIII, 48. »' Mattb. iii, 13. " I! Keg. vi, M
(5i) Tlpc(TziOr\q. Reg. il, TtpoiTiOEti;. (lunl, ~h'i T::ipd^ovTa, < ct dc lciil:itiire victoriiim
(53) 'fl daijwrojy. Sic tres Kegg. ei tres Colb. In refci re. i

ed , (i) xa\ 6at;jt5vtov. (01) T)}r i/vric-tr. t Conccpliim, fetuin > iii nicro.
(50) Oi-Se. Regg. bni. ph et [durcs Colli.. o'jt£. Non ciiini parlii effuso, sive Christo nalo, exsuliavii

(57) MiHpor. « Paiilo post. > Id est, duodeciino a Joaniics, sed priusqiiain nascerelur. Rillius « pji-
Chrisii ii.itivitaie dle, iii quo ejus baptismi meino- tum. I

ria celebraiiir. (6-2)El xai. Tres Rcgg. el Or. I, £i toi.


(58) '£>-. Deesl inphiribus Regg. ei Or. 1. .(65) 'Erpdi^iK. Qiialiior Rcgg. el Or. I, ypi-fW-
i59) 'Eesho. Par.,S£tTat. (64) rerrifaeoji;. Regg. c, d[jiapTia;, pcccali. i i

(60) Kr<) rncwvTa. Coisl. -1, Or. 1, Comb. ad-


Pi.noL. Gr. XXX VI, 11
i-,1 S CUKGOKll TnROI.OGI 332
pnr.ili^iiiil ruiluxU : ct pr.RSOpo ;uloi;i. pnipier A /.Ei^A Ti|ji.T;30'/ Tr.v [if/pi'/, i', ai 7rp>.; tV/ 7:afaoci30v
qiioil, cmn ralioiiis cxpers esscs, :i Vcrbo iiiHriuis o-avT;-v'aY£ •
y.aV Tr;v tfaTVTiV 7:f/'>-x'J'/r,'7<jV, Si" f,v

es. CogTinsci\ iil hos, possessoreiii liiiiin, Naias le aXoyo^ ufj, ixpxsr^:; \>T.h toij Soyo^j. FvioOi, iJjj

ftiliiionei, 61, iit asiiiiis, praiscpe iloiiiini sui'^; sive Po'j^, T?/v -/.Trjjijjisvov, 'fiiita; SiaxsXsiJETai ooi,
iniiiiiliis (luispiaiii sis ac legi snbjeciiis, lectainqne xal, ('u^ ovoj, Tr,v tfoiTVTjv T0'j y.'jp'.o\i a'jTou •
eite
iloclrinani niiniiians, alque adsauriliciuin iiioncus : Ttov xaOapiov ti? el, xa\ Ci-b xhv vojjiov, jca\ \>.t;p'j-

sive cliaiii ailliiic iiiiiiiuiulus, ac cibo ol sacriliciis x;t;ji.ov dvavovTwv toG Xo-)-0'j, y.iX T.oh^ 0'J3;av i.T:'.-

imililis, cllinic:t'qiie parlis. Cum slella ciirrc, ciiiu -rfiziwj • si'TE Twv dy.aOapTwv Tsoi; , y.a\ a6p(oT(ov,
Magis tloiia oHer, aiirum, lliiis ei niyrrliani, iil jcaV aOuT(i,'v, xa\ rf,; sOvixfi; jjisptSo;. MsTa xoij

regi, iil Deo, cl ul lua causa iiioriuo. Cuin paslori- atiTipo; opd[j(.s , xa\ [j.sTa MdYtDV 6(i)po'.f6pti3ov,

liiis Ueiiiii landilios celehia ; cuin angelis liyiniiiiiii /p^jTbv, xa\ AJGavov, xa"; a[ji'jpvav, C>; paatXsi, xaV
ilicito; cuin ai tli.mLjelis clioros iliicilo. Sit coe- (j: 0s(o, xaV t'j; oia ak vsxpi'!'). MeTa m'.;j.sv(i)v oo^c-
leslium cl lerreiiaruni viriiiiuin coiniiiuiiis cele- <70v, [xsTd dyysXwv ij^jivriaov, y.s.-7i dip/%yyi'Ko)v •//,

britas. Naiii eas quoqiie IioJierno die siinul fesluiii ps'j30v(6oJ."EaTcj xo'.'/T] ravTjYupifoupavIiov xaVI-i-
celcbrare, ac hBiiiia geslirc conriilo : siqiiiJeni lio- ysiuv 5'Jvdiji.eojv. nsiOojjiat yip xdxsiva; a'jvaYdX-
iiiinum Dei(|ne aniore pr;edit;e sunl, quemadinoiliiin " XssOat xaV cjiJi-avTiYupiveiv af^^xspov si':tsp siaV

ili,i; , quas David iiiducil posl passioiiem , ciim 9tXdvOptjo-ot xiV tfO.rJjEoi, C>--tp dc Aa6V5 elad";'^
Clirislo siiiuil ascendeiiles, ac siiiiul occurrenics, [jt£Ta t6 TTdOo; 7uvavto'Jaac .XptaTt^T), xaV 7:poau:tav-
seqiic iuvicem ad portas attolk'iid.is '•''
iulior Tcvaaj (06), xaV otax£Xsuo;j.iva^ dXXfO.at; Tf,v Tciiv

laiilcs. ruXwv SiTapiiv.


WIII. Uiiiim lioc dunlaxat e\ iis omniliiis, qu;c IH'. "Ev [jii3r,t:ov Ttov 7:spV Tf,v .\piaTou yivvav,
circa Cliiisti nativitalein 673 coiiligeninl, oilio Tf,v 'Hptjoou T:a:ooxToviav •
[la/.Xov oz xaV Ta'JTT;v
liabe, ac detesl;"'^, nimirum pueroruin caedein al> atoiaOrjTt, Tf,v f,XtxtioTtv XptaTO'j Oujiav, to'j xai—
lleroile perpeirat;im. Imo vero liaiic quoque vone- vou (67) a-fayiou 7TpoOuO[jiivT]v. "Av si; Ai'YU~ov
rare, li.mc, inqnini, coa;l;ineaiii Chrisio vicliiii;iiii, tssu^-T], :TpoO'J[ito; au;A'iu-j-aO£'J0r|Tt. KaX?(V t(o XptaTtT)

iiuae pro iiuva viclima inact;ila est. Si iii ii!t;yplii;ii au[jfjs'JYSiv (6S) oto)XO[jtiv(;). "Av ev AiyJTTT^;) ^pao^JVTj,
jirofugiai, alacri animo le ipsi rug;p. coniitem ad- zaXsaov a'JT?)V s^ AiY'J-Tou, xaXiT)? sxsf 7:poa-/tu'/','5-

juiige. Pncclaruni esl cum Christo persecuiioneii! [jLsvov (69). Ati 7:aa(jjv oosuaov d;jie,U7:Tt(); tiTiv f,Xt-

p;itieiiie fugere. Si diiilurniorein in .iEgypio morani xitov XptaTou xaV ouva[Jistov, tb; XptoTOu [jiaOr,TT;;.

ficial.ex ^E^yplo eiim voca, qui rile illic adoaliir ^ 'AYVtaOr,Tt, 7:sptT[XT'jOr,T;, 7:sptsXoiJ -zh a-h Ysviasd);
el colilur. l'er umiies Chrisii aMaies ac viriutes, nt xaXu[jt[Jia. MsTa to'jto oioa^ov ev t(T) lEpo), xoh^ Geoxa-

Clirisli discipiikis, sine reprcliensione incedc. Puri- TTfjXou? d::iXaaov ' XtOdaOrjTt, av to'jto Sirj (70) TraOsiv

ficare, ciicuincidere, vckim a naiivitate coiiiiacium Xf]iT] Tou? pdXXovTac, e'j otoa, tfsi/^Ti '''^^ ^-^ [Jtsaou

alisciiide. Posiea in lemplo doce, sacrilegos iiiiiidi- a'jTtov, tb; 0s4?. '0 AiJyo; -(ap 0'j XtOaCsxat. "Av
natoies cjice : lapidihus, si ita neccsse sil, iii- Hp(uOT[ (71) TTpoTayOf,:, [jir]5's dTTOxptOT]; Ta 7:Xsiio.

cessi le palere. Lapidatoies, milii crcih', failes, ac .\:6£jOT;asTa! aou xaV tt]v att07:f,v 7:Xiov (7:) f, dXX(j)v

per niudiuin ipsorum, ul Deus, fugies. Vcihiim To'jj [jaxpou; Xiiyou?. "Av tfpaYsXXtoOf,c (75) , xaV
eniin lapidibns non ferilur. Si ad Herodeiii addu- zk Xst7:()[ji£va ?f,Tr.aov. rsijaat X'^''^ ^'•^
'^V'' T'"-
clus fucris, plenimque iie verbuin quideni uiuiii atv •
(jco? 7ioTtaOr,T; ,
ff|Tr,aov 6[JtZTua[jta-a, fiicat

rcspondeas. Silcntiuin tuuiii magis vciierabitur, ,oa7:ia;j.aTa. xoXatf ia,aaTa • dxdvOai? aTe'j;a'/toOr,Tt,

quani prolixns aliorum seruiones. Si D^igello c:csus -h) rpT/il -o'j •/.y.-.'x Qzh'1 fitou •
7:£p;6aXo'j (7i) t!>

fueris, qii;e supersunl, exposce. Fel giisla propter xoxxtvov, 6i|at xdXa[iov, 7rpoax'jvrjOTiTt 7:apa tw'i

gustum ; acelo potare, spiiia require, ahipas ct co- -:a;^6vTtov Tfjv aXf,0£tav' TiXo-: auaTaup(b6r,Ti, auv-

•5 Ua. I, 5. »'PsaI. xMii, 7, 9.

(6o) MsTCi dfyi.lior vjirriccr jisrk Af/ayYe- •


\) ccm lianc 7:poOu6[t£vo; sensu jaui exposito .accipil.
Xi-)y ycfEvcor. Sic tres Ucgg., deccin Colh., Or. 1, Aitenim : Hpt/Tspov [jtsv xaV ^rpoOu^^Jtsvo; to'j Xao'J,
Coiiib! Sic e.iam legiinl ISicetascl Kuriinus. In ed., xaV 7:poasux(i[j;£vo; < 1'rius (lunlcin [no populo sa-

ficTi dYY-^''"'' /''?''"''"' ' I^-''^ ap/XY'|S'.to'; u;j:-;rj- crilici;i el prece.-» adhihens. »
00'/. ('8) -vii^EvyEir. Heg. ph, au;jL'.fuYstv.
'
(Gii) //pocfrfOJTcorftr. Sie (pniluor Regg. el iiovcm ((i!)) Kd.isaor avnH' sF, .Mfv.irov, xa.lMc ixel

Colh. Iii ed., 7:f.oja7:a-/Twia;. :tfio(7iivrcvjisrcr. « Voca ciim cxyEgyplo, nlc illic
(G7) Tcv xuirov, clc. < l'io nova vii tiin;i. » Iloc ailoraluin » Sic oplimc Gibr. iN;ini Grcgoniis hic
prolcLto iioiiiiiie iiiraiiles niarlyres cclehranliir, yEgyplioriini fidem comnicndal. liilliiis \cio sic
ipiod pro Cliiislo vicliina cxsi siiiil. Iliiic oplimc \crlit < Ex: /Egypto eiiin voca. Qiiod (luidciii (irt,
JSicelas : "Ot'. ii';7;piOTjTa'/, y.y.: T.rj>, x'j-.%'j, viX ii-lp si ciiiii inilclirc alipie hoiiorilice illic aduiaris. >

a'JTO'J' < Quod ;iiilc ipsum ct pro ipso ^uhlali siint. > (70) At'//. Ties Uegg. ct Or. 1 ,
6iot.
SiiignLii-i n.iniipie iiiiiocciitiiini l.iiis ea ol, qiiod (71) 'UfiiSi). Coisl. I, n;XaT(;., < l'ila:o. >

odio Chiisli ab jlcrodi; occi^i ..^iiil, qiii, ipsis qiii- (7-2)ll.licr. D.cst in Or. I.
(lem niortciii iulcrendo, ipsuui Chri.Nliiin c vivis tul {~Z)tpfu)'S.U'Mijr. SiC Or. I. 1" ed., (fXa',-sXXto-
Icic vulcbat. IniKiccnics igitiir Iiic ;i (iiegnrio pr;i'- Of,,-.

cipue coii>iilci;iiiliir, qu.isi occisi t pro (^liiislo, < (74) neiiealov. Sic duo Ucgg. cl undccim Culb.
iioii <Chrisluin, > iit
;i:.le veilit Uiliius. Sic ipsc Iii cd., :T£p;Xaeo'J.
Gregorius, Or. \\\ n. 5, dc Eleazaio Iiiqucns, vu
555 OKATIO \\X1\. - IN SANCTA l.l .\11N\. 35»

iva xa'i suvava- A l.iplHis arcipi', l.ic s|iicis, linc csl, [li.u vit;i; ;\s|ieri
veKotoO>iTi, !ruvTd?r,Oi T:foO'Jiji(.j.:,

xal cJu;j.fJaJtXcuciT;;, Osov l:»lc, loniiieris. CdCiinniii iiiiln:is, ;irniiiliiiein :icci-


fftfi;, xal (TVJvSoCaciOf,^,
ipto[A£vo;, tIv ev Tpiioi |ii:is, :ib lis, (pii vciilalcin Imliliiii) li.ilicnl, a.loreris.
ipCn Siov Jsxl (75), xa\

7rpo(ixuvo0jisv(5v T£ xai 6o5aC(>[JLSvov, ov xa\ vuv Dciiifiue piomplo aiiiino sini.il cnicilig.iris, siniiil

•cpavoOjOa; ^[itv (7(i) Eu/o(ji£Oa, 030v i-^w.-h-j Toi,- moriare, siiiinl sepeliaris, ul oiiiiiil (inoiiue

sapxi;, iv .Xp(3-(o Tt,!Jou '.C> KuptVj resnrsjas, el gloria (loncris ac regnes, Dciuii, (piaii
a;j[ji.io(; TTi;

£i; tou^ atiova; (77). 'A[j(r,v. Ins esl , conspiciei(S , vicissiiiKpie coiispcclns al)
<;|j.(tiv, v Vl fi(5|a

el glorilicalnr, (|ncni nnnc (|iioi|ue nohis, (|uaiiiuiii (arnis vincnlo con-


eo (luiin Trinilale adoralnr,
slriclislicel, declarari optamus, iii Cliiislo Jesn Doniino hoslri), ciii yloria iii s.ixul... Aincii.

(It:,) "Ocror iarl. Coisl. 1, tres Cnlli. el Cninli., Cil) MMt-ar. ilci;. c el Coiiili. aililniil, t(ov aioj-

Jjov £(JtIv EcptxTov, < i|iiiinuiiii pdssiliilc csl. » V(uv, < s;ccnlornni. »

(7t>) 'Uiilr. Sic plnrcs cimI I. In cil., u|;,tv.

6'6mONIT11M IN ORATIONKS XXXIX KT XL.

I Noviiin mvsteriuni, sacrum scilicel Christi i),t|)lisma, in ist;) ac seqnenli orationo


celcbral rirct^oriiis. Qtiamvis autein prior (ciii sanc'a Liimina » insrribalur, iion in(]e
lainen coticluiieniiiiin |iul.-inuis, til (|ui(Jam eruijiti (78) cenMierunt, lianc orationem ad
((Luminun-, » seu « rurilicalionis » feslnin, 2 Februani in Ecclesia reicbralum, referen-
(lam esse. Ne verbiiin i|uiiiein in isla oralione reperire eM, quod Mari.X! |iurilicalionein
tiesigncl. Totiis incuiiiliit orator in praedicanilo Cliristi baptismate, a (pio Luminnm fcsti-
vilas orlum iial)nil. Ac ne sit ullus liac de re crroris metiis, Theologum sic lo.]iienlcm
audiamus ( n. 1) S;inctus Lumiiium dics ad (piein pervenimns, (^ueiiKiue hodie divino
: ((

beneticio cclebravimus. a Christi mci lia|itismale originem diicil. » Prcelcrea, ul recto


observal rillemontius (79), iiaptismus npud Craecos « illuminalio» diccliatur, quod iiimi-
rura cateciiumeiii jier viiiorum caligine, ad juslitiae el veritatis
baiilismnm a peccali et
lucem (onvoiarent. Ciiristus oraliono a Gregorio pr;edicatur, ut lux.
i;^:lur in liac jiriori
vera illmiiinans mundum, ac iii tenebris etiam luceiis. Unde primiim catecliumcnos hor-
tatiir, nl, abjectis lenebris, ad puram el perfcctam regenerotionis lucein per baplismura
acccdaiit. neinde niysteriiim istud, tam ciim netandis eliinicorum mjsteriis, qu.nn cura
legalibiis Judffiorum inslitulis, ac impiis h;ereticorum dogmatibus coiiferens, illorum
oraiiiuiii doclriiiam tiostra ionge inferiorcm deinonstrat. Noininatim demiim Novatianos
ex;igitat, ([ui solam agnoscentes jiurgationem, qucC baplismo comparalur, nequaijuam
ampiius semcl post ba[itismnm lapsosad |Kenite;itiam admitlercnt.
II. Qiiod autem ad alteram oratioiiem, « in saiictum baptisma » inscri[itatii, altinet,
nulluiu fcrme potest esse dubium, quiivparatus accesserit Gregorius, ul uiio die, unaquo
conjunctiiii oratioiic, tolam hanc, tum de Christi, lum de Chrislianornm bajjtismalo
dis|iutalioiici)i absolveret. Exordilur enim (ii. I) « Quoniam hori splendiilum Luini- :

nuin diera cclcbravimus... hodie de baplistuo breviter disseremus etenim liesterna luce a ;

nobis oratio paucis expressa fuit, lum quia tem|.oris angustia premcl);uiiur, tum quia
serino saluritatera ac fastidium fugiebat. » Hinc merito quidein liaec oralio, velut altcra
priEcedenlis oralionis pars liabcri debet. In priori iiamque Christus baplismum suscijiiens,
considcratur ut vera lux illuuiinans hominem venientem in liunc muiidum in ista vero ;

consi'deratiir homo, qualenus est a Christo per bafitismura illuininatus. Iii pcrlraclando
auleni laiii iiielfabili ui^sterio, lanta eral rerum copia, ul ne^iuaquam miriiin vide;itur, si
(iregorius, quamvis oiationis initio se « breviter diclurum » promisrrit, fuso laii;en de
ba|itismatis excelientia loiiuatur. Baptismi donum niiritice ara|)lilicaiis , 677 i(isum
cre;ilionis doiio praeslaiitius docl;irat. Idcirco, modo blaiide, mo.lo forlitcr (Mtecliuinenos
urget, iil promplo et ;ilacii aiiimo ad b;iplisraatis lavacrura accedaiit ; el [irolixiori sermone
oslendens quaiitum sit in mora jiericulum varia cunclanlium ac procrastiiiaiiliuiu argu- ,

luenta invicte relellit. Ex liis autem (piffl tura iii pmecedenti Monilo, tum in isto argu-
mento dixiinus, iion malo iiobis concludendum videlur, orationein iii sancta Luraina » ((

Const;'.iitiiiO[ioli habilaiii fuisse G Januarii 381, alteraiu vero «De Baptismate,» die sequenli,
id esl 1 Januarii eiusdcin aniii.

(78) Pamelius in annut. in Cvp. ;


Gcias. iu suo (7;)) T. IX, art. i.w, p. i05.
Marlyiolog.
55" S CHECOKM TllhOLUGI y>ti

ORATIO XXXIW Aoros iZ'.

Iii sniicla Liimiiia. A E'u: Tu (ixia <I>wrct (80).

I. I\msimi Jesiis iiiciis, ct nirsiiiii iiiyslcriiiiii ;


A'. ndcXiv 'Iticjou? A i-li-^t^, y-^'- naAiv [iuaTriptov

myslcriiim iioii fallax, iicc iiKlcconiiii, iicc pciili- [j.usTr]f/i&v 0'Jx am--i]/.lv, oOo' axotrjjiov, o'J5i -tf^q 'E/,

4iiii erroris ac leiiuileiui;B (sic eniiii veiieramla il- J.TivtXTj? TrXdvT)?, xal [/.i^-qi (oijxoj yip ^Yw xaXo) Ti
loniiii niystcria voco, atgiie ciiain, iil arbiiror, {.xeivtuv (jsjjtvi, ol|ji.ai 6^, xai xiJJv eutfpovoOvTwv 'iy.ix

omnes iiici.ic prxdili); sed niysteriiiin excelsiiin el tszo.;), dXXa (JiuaxTipiov 0({/TiX(iv t£ xa'i Gitov, xa\ 1?!^

divinuin, ac snpcriiiini siilenilorciii coiicili:ins. Eicniin fivu) Xa,a~p^TT]To; Tcpo^evov. 'II yap dyta Tojv 'P(oto)-<

sandusLiuninuni dies, ail (Hieni pcrveniiniis.quein- fjtjtipa, et^ fiv (X^tYfiEGa, xa\ tjv iopTd^Etv r^l'.o>^i(l

«]iie lioilie ilivino lieneficio celebravinins, origincni <jrj[ji.spov, apxTiv [x^v zh xoD ^(loO XptaToO pdTTTicj[Jt7

quidein a Cliristi inci bapiismate ducit ; Cliristi, XaijtCdVii, ToO dXrjGivoO tptoTb;, ToO tptDTtJovTo; Tcdv-

impiain, qui esi lux vera, illuniinans oiiinein honii- Ta dvGpiozov i.p-/fj[xzvo^i e!? t&v xi^t^jlov ivspY£i SJ
neni vciiiemcin in niiinduiii" : incain autcin quofiue tt;v £(Ji.i;v xdGap3iv, xa\ porjGei iCo (f(uT"t, 3 Trap' au-

purgatioiicm opcralur, ac lumini ei adjuiiienlum ToO XaG/ivTEj dvioOcv dTi' dpx^i?! ^^ '^'ii djJiapTfa;

alTert, qiiod ab eo sublimiliis ab initio acceptum, l^ot|!(jjaa[ji£v T£ xa\ auvsx-afJiev.

peccali caliginc olidiiximus atque conrudimiis. „


II. Qiiocirra iliviiiam voccm andite, inilii quidcni B'. TotyapoOv dxoujaTS Gsla? tpojvT;?, Jptot [jikv

liujiismodi reruni ct discipulo et magisiro, alque xa\ X(av stfJoSpd):; lvr;xoOar;?, Tto (JiOtiTi; xa\ [jiuaTa-

iitiiiaiii cliain vobis vcheinenler iiisonaiitcm : Ego Y(ijy(;j T(I)V toioOtojv, etr; 5k xa\ ujitv •
'£'j'(t) e/f(j rt)

tum hix miiiidi *". Ac proinde : Accedite ad eum, cjcof rotJ xcajwv. Ka\ 5i4 toOto, npccriJ.Osze Jfp('c

et illiimiiinmini, el facies veslrw. vcro lumine consi- aiizvr, xal pi,nlcrOr\Te, xa\ zh :ip6cro)n.a viiior cv
giiatx, miitime coiifuiideiiiiir ". Teiiipiis rcgciicra- jii} xaTaicy^vrOr(, Tto dXr,Giv(Tj (ftoT^ (jr,[jtetou[jteva.

lioiiis; nascamur denuo. Tenipus iiislauralioiiis ;


Katp'j,; dvayevv^aeto; Ysvvr|Gtop.£v dvojGsv (8l).Kat-

primuin Adauiiini recipiamus. Ne iii eo siatii, quo phi dvaTiXd(j£(ij; •


t6v TtptJJTOv 'ASd[/. (82) dvaXdCtjj-

sumus, inaneanius; vcruni ad prislinuin rcdeamiis. [JtSV. Mr] [Jl£t'vtO[JlSV OTTSp Ja^Jtlv, dXX' OTCSp ^[J,£V Y£-

Lux in tenebris ", lioc est iii bac vila et 67S vt'j|jL£Ga. 7(3 pCx^ er tij crxoTta cpuirei (83), t(Tj pft.j

tariie, lucei; ac icnebr:e quiden caui perseqnuu- TOUTtij, xa\ Ttp aapxtoj •
xal Oti& tt;? axoTtas Sitoxs-
liir, sed noii coiiiprebeudiiiit, adversaria, inquam, Tat [xkv, ou xaTaXap.6dvsTai Ss, t?,; dvTtX£t[jisvTS

potesias,quK, duin pro sua impudentia in visibi- \t(iii Suvd[Jtstoc, TtTj (fatvop.dvtp [jiev 'Aod[ji 7:po(J7irj-

lcm Adaiiium impetiim facil, iii Deuui incurril, ac 5tojr,; i^ dvaiSsIa;, TtTj 0s(Tj 5k iTspnttTTToOar;? xa\
superatur ; ut nos , abjectis leiiebris, ad luceui c fjTTOJiJtsvr,;- tv' f,[j.st; t!) ax^iTo; dTioGcfjisvot, t(Tj tpto-

accedamus , ac dciiule lux quoque perfccta cllicia- t\ TrXriatd^oj^xsv (8i), etTa xa't (fd); "fsvtoiJisGa TsXstov,

niur, a perfecta luce piodeunics. Videiisne liiijiis TeXetou (fojTl; y^^'''^!^^'^^- 'OpaTS tt;; f,[i.ipa.; t;,v

(liei gratiam? Videtisne liiijus niyslerii viin el fa- Xdptv ; 6paTe tou [jtuaTr,pIou lijv 60va[jLiv ; oux i.T.h

cnlialein? An non a terra in alium sublali esiis? Yt;.; ?)pGTjT£; oux Svu TsOstaGe ijaicfij>q OtjjajGsvTSs uTti

An non iii ccelo perspicue positi, nostra videlicet TT)? V;[jieT£pag (pojvr;; xa"t dvaytoYT;; (85) ; Ka'i tzi

voce ac coiilemiilatioiie in sublime elaii? Ac niullo [j.aXXov TsGfjasaGe, ejistSdv sOoStbaT) (8G) %hy XtSyov 6
eiiam niagis collocali ac slabilili erilis, cum Ver- Aoyo;.
biiin sermoni iioslro prosperum cursum dederii.
IM. Ecqiia iJilis est lcgalis atque uinbralilis piir- P. Mf; Tt; TotaOTT; xdOapaij vo[xtX7] xa't axttoSrjr,

gatio, qiia; per temporaiias aspersiones utilitatem Tcpoaxaipoi; (5avT!a[jLaatv (otf sXoOaa, xa\ aTTooiTj 5a(jtd-

afferl, ac pollui.os pcr vitulac cinereni lusirat? Ec- Xsoj; ^avTt,!,'ouaa tou; x:xoivto[Jiivouj ;
(j.rj Tt toloOto

quia ejusmodi gcntilcs celebranl ? Quoriiin ego (jtuaTa-^toYOuatv "EXXr;v£;; lov Xrjpo; E(j.ot Tiaaa TeXe-

tseremonias omnes et mysieria, meras iiugas esse Ti) xa\ (jiuaTfjptov, Sai(jtovtov eupr;[jta axoTetv^v (87),

" Joan. 1,9. " Joaii. viii, 12. " Psal. xxxiii.G. »« Juan. i, ti.

n Alitis cl iiiMic XX.XIX. — Ilabi iCoiisUintinopoli niiniriim iii jiislitia coiidiliis fnerit. « A laiiiiiiii, >

G Januarii Jiiiii. rJSil. D aiilc pei cjiliini.

(8(1) Eir Tfi (iyifc 'hutra. Sic melioris nol:c codices. (87)) <I>a'ryi. (^uisl. t, tfatviQ.

Hcg. pb : Et; t4 d-^-ta 'E-iii-.;dvta. Iii norniillis, ^to- |8.i) n.h]cridi^ojjitr. Dud Ucgg. ct Coisl. 1, 7iXr,-

(fdvta. Or. 1 : A(>-;o; £t? 'h ayiov l!i7iTta[jta, x«\ aidatop.ev.


xaTa oovtidTiov 'EXXr.vixtov • i Oratio iii saiiclimi l!:i- (8,')) 'Arr^)'Oj)-(jC- ' Mcililarniiic, contciiipLitioiic. >

d(igmat:i. cd. poiiiliir. I5ill. cd. i sc-


piisMia, ctailvcrsiis Gr;i'coriim » lii : Pi'(i Gsojpta.; ciiiiii iii piiiii:i :

Ei;Td a-|-ta <I'(T,Ta TtTjv "E-ttfavtwv. bliiiii Oraiiiiiic. > jii .'illcr^i vcro, i siibvcclione. >
{S\\ l'i:yri)OcipF.r &ro)OEr. i Njiscamiir dciiin). > Agiliir airciu liic de siiblimiori Mystcni cxposi-
S;c Joaii. 111, ~> : 'Eiv [Jtfi -zi; •{^'^•''rfif, ivtoOsv- i Nisi tillllC.

i|iiis rciiaius lucrit ilcnuo. > Sic cti:iiii venil Mcc (8(1) Ei'< £i.ocri,\. Kcg. |ib, sOpSibasi.
las; cl I!iiil:ciis rcprcliendll eos, (iiii aliter inlerpre- (87) Evpiijia cxoTeirdr. Diio Kcgg., eup£(jta (Jxo-
laiiiiir. liillius : i dcsiiper gigiiamiir. > T£tV(TjV.

(82^ IIp.OiTcr 'ABdit. i l'riimiiii Adaniiiiii, i qni


357 ORATIO XXXIX. — LN SANCTA LUMINA. 3^"
ac pcr-
xo\ Siavola^ (iva-).aT|.ia xaxoSa!;jiovo;, xp''^''";' ^'i^r A rcnsco, lciichrosmii d;fmoinim in\'cliliini,

eo0,u.cvov, xa\ (jiOOi;) x/.E-i^i.asvov (88). "A ykp (o; ilil.-c niciilis (iLjiiicnUiii), lciniioris 0|ic ;\c |ir;csiili(i

TcpoffxuvoCJTiv, ib; [ji'jOixa cuYxaXOTnouacv liilliiiii, cl litLnlis fiirlini obleclnni. N;ini, qiix iil
dXT|05i

8iov, ci (ikv aXr,0^, (jitj |ji'JOo'j; dvo;jaC£<iOai, dXX" oTt vora ;i(lor;iiii, e:i(lcni nl fabiilosa olivolvuni ei oc-

OEixvjjOaf ci Si <J.J'jotj, iJLT].Oa'j|iav;<iOa;, cnluinl. Oiiorlcrct potiiis, si (iniilcin vcra snnC,


jAT] a!j-/pa
non ca faliiilas iiiiiicnparc, sid
IJir,6' oOxto; i-:a;i(o; JvavtiojTaxa; l/-''^ 6cj|a; jrspV (|ii;(; |ir;L'(lifaiil.

TO'j a'JTOU irpayjjiaxo; • ijjar.z^j £v a.ynpi [Asipaxiojv oslcndcrc, ([uod ab oiinii lurpilmlinis obsccnil;nis-

irai^ovxa;, i] avSpuiv xaxo5a'.ia.iv(jjv (i)? i\i](iw;, dXX' qiie nota vindicenlnr : si aulcni falsa, non ca su-
oux dvopaii S(aXsi-o;ji.ivo'j? vo'jv ""'^ A<5yo'j spiccrc, iiec ila iiiipuilcnlcr dc una cadcniniie re
^x""^^''
itpoix^jvriTat.; •
x3v xr,v §vx:-/vov xa'JXT|V, xa\ A^jtji- niaxinic opposilas sciilcnlias lciicrc ;
pcriiiilc ac ii,

piv 7it0avixr,xa Siauxuojaiv. (|ni iii ('(iiuii pucronini luiluiil, aiil ;iiiiciiliiiiii proi-

siis viroriiiii, iion aiilcin ciini saiiiciilibus viris, ac Vcrbi adoraloribus dispulanl; lauicl.si anili^iosiiiii

i.->Uid et spiircum vcrboriini lcnociniuni aspenientui.


A'. 0'j Ai?j; xauxa yova"i(89) xa\--cXo7ia\, xo'j Kpr,- IV. Non b.Tc Jovis partus ct furla, illins, in-

Toiv x'jpavvo'j, xav "1'2XXt,vc; dr.apicrxaivxai ('.10) •


o'J- H fpi;im, Creleiisinm lyranni (molcsle liccl lioc gciili-

£1 Kouprjxiov ^xoi, xa'i xpiixoi, xa\ 6pxT,tj£i; (01) Iv- nec Cnrelum soni ac plausus, ariiiala;-
lcs feraiil),

orXot, 0cO'j xXaiovxoj -t^xtjv auYxaX^^-nxouiat, tva Txa- quc salialiones, Dei vagiciili-, clamorcm obruciKcs,
xipa XaOr] [jiiaoxsxvov S^ivbv y^P V '•'S ^^atStov nl crudeleni patrein enugcrcl. Cravc enim profe-

xXauOutupt^ciOat, x?<v ib; XtOov xaxa-oOivxa- o'Joi elo alquc iiidigiiiim eral, ciiiii, ijui ul bipis dcvora-
*puY(Jjv (!)i) exxo;.(a\, xa\ a'JXo\, xa'i Ko,o'J6av- Ins fueral, nt iiiraiilem ejiilarc. Ncc Pliryguin ex-
t;? (9,5), xa\ oja r.tc,\ xr,v 'Piav avOpaiTOi (jiaivov- sec;iones, et tibise, atque Corybantes, et quaseun-
Tat, XEXoiJvxi.; it\ (J.r,x,o"t xuiv 0;<jjv, xal x:Xo'J;j.£voi, quc 679 circa Rlieain bomincs furorc capli pcr-

oja Ti] (ATixp\ xdiv xoto'jxwv ei/.i; •


ouSk x^^pTj xt.; agunl, cjiismodi sacraDeorum nialri obeuiites, alqui;

<l(jitv ipTiaJexat, xa\ Arifjt-r^xTip (9-i) ixXavaxat, xa\ ipsi vicissim ila iiiiliali, nl par cjtin l;irniin Deoruin
KsXeou; xtva? ETXjfjayit, xa''. Tpt7i:xoXi(jtou;, xa'i parciilis niysteriis. Ncc puella qiKCilam aiuid iioi

fipaxovxa;, xa't xi (jtkv Tcot^T, xii ok Txaaxit. AiciX'Jvo- rapitur, nec Ceres vagatur, ac Coleos quosdaiii,
jjtat YJip ^ipiipa oouvat xf,v (9j) vuxxJ); xcX£xf,v, xa\ ci Tiiptolemos, et dracones indiicit, miiluque alia

TcotJtv xf,v <itx/r,(iojuvT)v (iUTXT;piov. OISev 'EXsua^^ cl facil, ct paiilur. Piidct ciiiin nie iiocliiriiuin sa-

Tauxa, xal ol x(bv attuTiojtiivoiv, xa't atio-r,^ ovxio; cruiii iii lucem profcrre, ac lurpiuicliiiem niyste-

d^iojv ^TtoTxxat. (J'Jo^ Atiivuio; xa'jxa, xa't (tr,p6; (9C), riiini facere. Novit li;ec Elcn^is, alqiic, illi i;iciIo-

tbStvtjov cixsXcj x'jr,(jta, iiin-tp a/M xt xEcpaXf) (97) riim, ac prorecto silenlio dignoriim sacrorum spe-
Txpdxjpov xa\ 0£?<; dvo^o^iyuvo;, xa\ '/fj?^^
[JtsOuov- claiores. Nec Bacchus Iktc iiosira iiiyslcria sunt,

xcov, xa\ eixpaxi; ixXuxo;, xa\ 0r,€a;cov dvoca xo'j- iiec fenuir, incboaluin fclum parliiriciis, qiicmad-
xov xt(ji(0Ta, xa\ J^eptiXr,; x^pauvb; Tipoaxuvo'J;j.evo;. niodiim capiit aiiuiii qiicmd;im fctiim prius partu-
0'J5k 'Acf pooixr,.; TTopvtxi (iuaxf,pia, xf,; aiax,'''^?. •bi rieral : ncc semivir Deus, ct ebrionim cliorus ,

auxo\ XiYoucTi, xa\ ysvvoj.aivr,? (98) xa\ xt(ii(o(iivT,j. cxercitusque mollis cl dissoluius, ct ThcJjanoruiu
0'J0o ^aXXoi xtv£c xa\ '10'J'.paXXot, aic;xpo\ xa\ xoi; amentia, hunc colciis, ae Semel.e tonitrunm adora-
oxf,,utait xa\ xoi; zpaY;j.aciiv 0'J5i Ta'jpoJv (99) 5'VO- tum. Ncc nierelrieia Vciicris niyslcria, turpiter,

xxovtai, xa\ ;\a-/.(ovtxtov (I) i^f^^ojv iTxt6tb,atov a:(j.a. iil ipsi iiarrani, et proereaicc, ct ciilt;e : nec Plialli

88) Mvd(fi xJ.sJtT(^fiErcr. « Fabiibiriiiii iiivoliicro IQi) \i}iu'izrip. Sic Rct;g. bm, pli. Coinh. lii ed.,
Rinsiin aiicloritaleiii el (iilcin acqiiisivil aiind im- it;j:f,xr,p.Slc vocalur «Ccrcs, (pice pucllani, scc
priiilciilcs. t Pioscr|iinam > filiani, a Plulonc ra|.taiii, pcr totiim
(89) A((V rctvra yorai, etc. Saliirniis, Jovis pa- orbem vagando conc|iiisivii. Elciisiiia eliaiii cogiio-
lcr, ctiiii ab oiacuio diclicisscl, iit Grceci laluilan- ininaliirab Elcnsis opiiidi noniiiie, in quo Ccres a
tiir, fore iil ;ib iino filioruiii suonini rcgiio |)cllei'e- Uege Celco Triplolcini palrc lilicralissiinc hospitio
lnr, mares nniiics, i|iii ipsi nasceliaiitiir, dcvoraliat. excepta est. Qiiamolirein ci oniiiein agriciillur;e ra-
Ciiin igiliir Hbca Joveni pcperissel, cjus pnlclirilu- lioncm cnmmonsir.ivii.
illiie periiiola, Crclain niisil, ei-
fiirlim »iilil.iUiiii iii (9o) Tiir. Rcg. pb.xf,;.
ipie Ciirclcs qiioscbini acljiiiixit, qiii gravein soiiiim (9(J) .l/i/pcV;. Sic ires 15cgg. et Ircs Colb. In ed.,
atcpie arnioriiin crcpiluni excilarcnl, iit lali slrepiUi, [jtr.p^^yv. Alludit ad fabulam Baccbi, (|ui ex Juvis fe-
iiifanlis (lci v;igiuiiii et vasluin sonuni legcre pos- iiiure naliis lingiliir.
sciit, ne forle Saliirnns e cq'Io vagilum aiiiliens, (97) "X.Llo zt K(.;a.h'{. .Minervam inlclligil, e Jo-
ipsiiin qiiocpie ilcvorarcl. Lapidem aiitein fasciis iii- vis capile inilam, jiixla poelas.
voiutuni, nali loco, Saliirno ilevoranilniii reliquit. (98) rerroj{th~>](:. Trcs Colb. el Sav., Y£vto;.ti-
(90) WczafgCicurrat. Hcg. biii, dT^apiaxovxai. VT,;.
(91) 'Ofx,>'icret(;. Sic Ires Hegg., duodeciiii Colb., (99) OvSi Tavfior,eU\ Apud Taiiros in Scyllii;!,
elc. Iii cd., o:xf,c;£t;. cr;it dcliiliruiii l)iaii;e consccialiini, iii qiici oiniics
(9-2) Oi'(?i '/'prvdir, elc. ln Pbrygia, I!Iic;m ,!elu- Crceci, qui peregi iiiaiido ad ea loca diveriehanl,
linim eral, iii ipio Pliryges fcstuin eelcbi;inlcs gciii- ininiol;ili;iiiIur.
l;ili iiieiiiliFO excidcbaiiliir. (\) Kal Aaxt^irixiiir, etc. Apiid Lacseileiimniiis in
(95) /i(/Ji'f«crtf. iCorybanles. > Cybclcs, scu boiiorein Dian;e fesluin celebralialnr, iii quo ailole-
l'>lie;c Saeerdolcs, (lui lympanis el iiillalionilnis scciilcs vcrberibiis corpus proscindciilcs, araiii san-
Dc;h (esta as(iiabant. Ruine Qrofundebant.
3"9 S. GnF.GORll TIIEOLOGI d40
qtiidein cl Ilyphalli, fnrmis el adiliiis olisfeni. A ^aivojjiivwv (2) -aT; [xi3 xa\ zvjzo (JLovov xaxim
Nec alrox Tauroriim in liospiles ferilas, iiec aroe (iv5p;Jo;;L£va)v, oT? T-.uaTai e^a, xa\ TauTa 7:ap9ivo;.
alliisus Sparlanoriiin adolescenliim cruor, flagris Oi vap aJTo\, xal ixaXaxiav sTi^rjjav, xa\ OpaioTriTa
sese laceraiirnini, aiiiue liac una in re niale viriles Jj£6aiOr,!jav.
aninios gereniium, a qiiilius dea colilur, eaque virgn. Nani ii.li'iii, ei iiiolliiieMi lionori haljucriint
et aiidaciam venerali snni.
V. J.iin Pclopis diljiniaiioiiem , c»uiienies deos E'. riov c'z Ofjij'.? Tf^v niXoro; (5) xp:o'Jf|':'av,
satianlem, ac saevam el iiiliiimanam hospitalilalem, TT£tvtiJVTa; 0:ou? ejTituiav, xai cfiXo^Evtav Tiixpav y.aX

qnn inndcm loco pones? Qiio ilem loco Iiorrenda et a-ivOpiozov ; t.o~j 5h 'ExaTr,; (i) Ta tfofi^pi xa^
caliginosa llecata; spcctra, Trnplioniiqiie siililerra- 3X0T£'.va yijjjiaTa, xa\ Tpo-^wviou (ii) xaTa yr,.; T:a;-

nea liidicr.i el vnlifinia, aiil tlodona;:c qnerciis deli- Yvia xal [jiavTciJ[ji.aTa, i) AwScovaia; Spuh^ (li) ^.ripri-

rameiita, aiil Ilel]iliir:T; iripiidis [irKsligias, aul f.i- [jiaTa, ?, TpiTTOoo? isXcf.xoO (7) jo9;3,(xaTa, i) KasTa-
tidicos C:isi;ilii foniis l:iiiccs? Quae omiiia lioe ),''ai; (8) [jiavTtxJiv r.rjiia ; Touto [ji.(5vov oO jjiavTSyaa
iiiuiin valiciii:iii iiiiniine poinorunl, niniirnni silen- [ji£va, T7]v ia'JT(ov aiw-r^v. OjOJ Mayiov (9) Outixy].
linm Miiin. Nec Magoriim 6S0 '"* sacrilicainli , n xai Tpii-j-vcoji? £VT0[JL0?' xai Xa/.oaitov (10) aiTpovo
alque ex vidiinarnni incisione fnlurornm prxson- [jn'a xa\ vsvsOXiaXoYia, tt] tiov o'Jpav!iov x'.vif;j£t au[JL

sio : iiec ClialJa;oruin aslrologia ei nalivilatuin ob- cfipojja (11) Ti fi[i.iTipa, tcov [jir,5£ JauTO'j? 3 Tt ro-

si-rvaiio, res noslras cudeni cum sideribus niolii T£ £Ecr\v, i] saovTai, yvwvat 6jva[ji£vcov oOSk fipaxwv
volveiis, cuin lanien ipsi, nec qnid siiil, aiil fiitiiri Spyta (l'^) TauTa, Trap' tLv xai zh Opr.trxsusiv, tjb; >.6-

siiit, cogiiiliini lialiere (ineanl. Nec Tliraciim orgia yo; o'Jok 'Opcfsoj; TsXsTal xa'i [lUdTirjpca, ov to30Utov

liiCC siinl, a qnilins el religionem natam esseaiiinl: "EX.Xtjvs? i,tA aocfSa £0au[/.a3av, toiTS xa\ X'jpav au-
ncc Orpliei sacra el niy~leria, qiiem Grnnci s.ipien- Tco iToiouai, TiivTa toI; xpo'J[jiasiv sXxouaav •
ouSl
li.c noinine adeo siispexerunl , nl cliain lyrani, Midpou (13) xciXaa;; svSixo:, xaTi tiov [jtusiaOat Ti
q "oe fiiliiini pnlsilins oninia pertraherel, ipsi cllin- TO'.a'jTa ivsyojjtsvtov •
0'J6c '03;pi6o; a'7Tapa-'[jto1, aXXij

xeriiil. Nec Millirs jnsliiiii ailversus eos siippli- au[jLCfopi Ti[jtoj[JtsvT] T:ap' Ai^-u-JTTCot?- o'J5i "latOQ;(14;

ciuin, (|ni liujnsmodi sacris iniliari siisiinent. Nec iTuxi?][JtaTa, xa'i zpi.yoi MsvoriJttov (15) ai5sat[jtt'oT£-

Osiridis laceraliones , alia calamitas, qna; a[ind pot, xal "A-i6o? ciiTvt], [jfJayou xaTaTpucftTiVTo; tt;;

jCgyplins colilur. Nec Isidis inforlnnia , aiqiie Ms[jtcpiT!j'jv s'JT)Os;a;' ou6' Saa t^jv NsD.ov Tat; ti-
liirci Mendesiis ipsis vencrabiliorcs ; nec Apidis [Jiat; xaOuSptJouat, •:
xap7:o6(5TT]v, to? ivu[jt"JOua;v
prxscpc. hoc est, viliili , Meiiipliilarum vecordii ad q aJTol, xa't s'jaTaxuv (10), xa\ [JtsTpcjvTa tt]v s'j5at[jio-

liixuni abulenti». Nec onines ii honores, qiiibus Ni- v:av TOt; TiTjysatv.
liiin dcdecorant, illuni, inqiiain, fruguni parenteni, ut ipsi priedicaiil, S|ii( isipie cniiiosuin et Incuple-
lem, ;itqiie iibertatcin ("iibilis inelientein.

VI. Miito enim rcplilium et vilium aninKiIcnlO' CJ"'. 'E(o Yip Xsysiv Jo-sTtTiv xa't xvioSiXtov Tt(Jii;

rnni honores , ac profnsam obscenilatein ; qiio- xat T^ Tfjj iaxr,[jtoauvTi; cfiXciTt^jtov tlJv xaO' 'ixaaTov
rii;n privatim qiiidem sua cuique sacra et fesla iota Tt? TsXsTi] v.ix\ TTavfj-cupi; (17), xa\ xoivbv t6 Tr,5

(2) Zaircjiivbiv. Nict-tas, quem sequitiir Billiu':, (10) -Vrt.ifrtKor. Clialihci celcbres, iilpnlc (|.iii ex
le, il, T.a.p" iXXfp.tov, < iiivicein ; • qiiamvis desil iii aslrnrnni ciinlciiipl:itioiie plnriiiia obseivabanl Cl
codicilins. conjecl.ili^iiil.
(5) nLlnctoq, clc. T;intaliis deos qiiondani lin- (il) i^rfipipcvca. f5cg. c, Nicel. ct Coinb., auijt-
spilio excepis<e diciinr, (iliuniqiie Pelopem inacla- TTsptcfspouaa.
liini, ac fcrvenli a(|na coclnin. iis apposiiisse. i^-i) (-Ifnxibr Ppyta. Tliraces priiiii fiicriiiil, qiii
(i) riov fik 'EKdzi]r. Nonnnlli |ier Ilecatcn, Lu- Di-os colere didicciint. Uiiile OpTjaxsca, i rcligin, i
naiii inlcllignnt. .Mii deaiii iinclii nbanibnlanicin, ;i Tlir;icibiis niinicn diixil. Ipsis eliain Tliracibiu
leninim ciirni vectani, ac scrpenlibus et draconibus < Orgia 1, iJ est, niysieria et sacra feta ir.iilnlit

indiqiie cinctam. Orplieiis.


(5l TfC^ojriov, clc. Trnphoniiis glori;e cn|iiiliis, i» (15) MiOpov'i Milhrre, » iil esl, i Snlis.i qni pr;i'-

I deiis apiid lioniiiics b;ilieri cupiciis, in snlilcrra- cijiiie ;i|iiiil Cb:ilil;i'us cnlelialiir. Qni cjiis sacris
iic:<m qiiamdani s|ieciiiii se alididil, ibiiinc viiam inilianili eranl, pcr dnodecim siipjilii ioriiin genera
liiiivil. llxniun ijiiid.ini iii ea spet ii sibi dniniciliiiiii diiccli;iiilnr, per fainein scilicel, igneui, frigus,
consliliiciis, feqiie Trnpliniiinm esse nienlicns, ora- ali;n|ii(; liiijiisiiiodi.

cnlis lioininesfaliebal. 'Ocifi^cr ... "IciSrq. Isis yEijypliornni dea,


(l-i)

(()) ^biSuruiar (ipvi(: . l>oiloiia,Cliaoni:e iii Epiro priiis lo apiid pnciis vncabaliir. Fiiixil Fjliiila Isi-
civitas, jiiitla qiiamciat Dodoiiia silva, Jnvi s;icra, ileiii a Jove il(';iiiialaiii, iii jiivciic^iiii iiiii|ifl:uii

et lota i|iicrciibiis consila, qii;e vocales fiiisse di- liiisse. Jiinoaulem fraiidc cogiiiM, oeslrn pellici iiii-
ciintiir el oracida reddidisse. inisso, sumiiiis cani diilorlbus cxagilavil. randeiii
(7) Tpi.lodcr lt:.l^ixcv. Delphis iii Ikrolia, jnx- prisliii;»; forin.-e rcsliliila, iii yl']gyptiiiii fiigil, iibi

l:i l';iriiassiiiii iiinnleiii, ei:it or:icnliiiii tnio u;rra- Osiriili iiiipsil. Qnibns iiiorliiis, Isiiii et Osiridini iii-

riiiii orbe cclcberriiiiniii, qnod, iialo Cliristo, proi- icr ilcos :iiiniiiiii'r;iriiiil .'E;.'y|)lii.

!.iis obiniilnil. (Ifi) Tfdyci M^:r^iicl(.,jr, clc. Mftiidcsinm urlis

(8) Kucru.liur. Foiis ad Paniassi radiccni, Apnl- csl yEgypli, in qna liinns prn dcn li:ilicb;iliir.
lilii el .Mii^is saier. (10; kvcrzaxvr. Sic plciique codd. Iii cd., aaTa-
(9) Md-i-ijr. Magi, gencrc Mcili sunl. Ili aiilcin /uv.
niiiiiialia iiiadabaiil, alqiic ex jecuiis libiis, ipsiiis- {\1) ffariiyvfir. Sic qiiatiior UefTg., deccm Colb.,
qiie saiiguiiiis cru|>iioiic, futurorum coiijcciiirani diii) Coisl.. Or. !, clc. Iii e.l., uuaifotov
f-icie'iniil.
3H OKATIO XXXIX. — LN SANCTA LIMINA. o42

xaxo5at(jiovia« scf" a-anv w; EiTTip aiEfixrv oj-ojj A crniit, coinmiiniler lanieii oiiiiiia ail liorrdiulani

Sosi Tiavxio;, X3,\ Tf]^ Tou 0so'j Wlr,? «"OtiejcCv, ^U |iercliiaiiuiut! iiiipielaleiii lciKlebaiil ; ailco ul, si

eictoXa xatsvJxOivTaj, xa\ '•^^''^s spva, xa\ /sif.wv quitleiii OMiiiiiio eiis iiiipietali! C(jhsliiiigi, atiine ail

TrXdijxaTa, [at^ av a).Ao ti xax' au-ctov eU^aaOat tou^ sininl.icra et ailis opera iiiaMunnu|iie ligiiieiila pro-

voijv i'/(0'i-!x:, f^ TOtaiJTa ajSasOTjVat, xa\ oij-to Tt- lipsos, a Dei j^loria ilejici oporleliat, iiiliil aliiitl ip-

p.rjiat, i'va xijv dvTi_aii?Oiav, i^jV £Sit t?,^ TTXdvTi?, lo^ siscordali lioiiiiiies iniprecari possciit, i|naMi nl la-

(;r,n IlaiiXo;, dKoXaiJt6dv(oatv, ev o;; acCovrat oj lia vcnerareiitnr, laliliusqiie lioiiorihus alliccrcnl, nt
fiaXXov TtiJttovT;^, ij 6t' sxeiviov (I8l dTt;jia.^oi/ivot. crroiis iiierceileiii, ipiaiii ilec<'l)ai, ul ail PanhiS'"',

lIojXuxTO^ Tr,.; TrXdvqj, po^Xux:iT£pot ttjj £'JTEX3ia.; per linjiisniodi veiieralionciii reciprrciil ; udm iiur^is

Tiov Tipoaxuvoufjtivojv xal a£6o[jt£viov, tva xa't a'j- ea nuiuina pe.r scipsos linnorantcs, (|uaiii ipsi pir

TWV TtilV Tt(AtOJJt£VluV ijjstv dvat30T|T(JT£pOt, TOJOUTOV oa (lcdecus alipie iiilainiaiii siiiiipsis iniireiilc.s.

u-ipSiXXovTs; dvotx, ozrfj £'jTcX£ta Ti rrpoixuvo-j- Exsecrabiles quidein illi ol) erroreiu, cxsecrabiliorcs

(Jt:va. autcin ob eoriiiii, qiia' vciicranlur alipie adoranl.

vililaleiu; iia iit iis ctiaiii, i|ikc coliiiil, sliipiilinrcs se pr;cbc.uil, lanliiinnue ca denientia el slolidilate

supercnl, (inanlnni ab iis, i|Ma' adnrant, vililale snpcraiitiir.

Z'. Ta'jTa [Jtjv 0'jv Tiai^iTtotJav 'EXXf,vtov T.aioic, B VII. At(|ue li:cc (piidein ludanl gciuiles, ac dae-
xa'i oatixov;;, Jiap" tov ixsivot^ f) dvoia, Tr)v to'j W^o^j inones, a qiiibus illi iii lianc ainciitiaiii iinpellniitiir,

Ti[jtT;v £tj JauTO'jj jjtiO^XxovTwv, xa\ dXXou; d"AXto.; diini niiiiirnni Dei 631 lioiiorcni ad seipsns delor-
xaTaT£[ivdvTtiiv zi^ aii/pi; W^a? xai ^avTajta;, 09' iineiit, alqiie iii tnrpes sententias, et rerMiii spccies,

ou To'j l^j/.oj TTi.; ^uTj^ Jx6aXi5vT£; ^ijJ.dc, t(o ^'JXtr) alios alio niodo discindunt, ex ([uo iios pcr sciciilia!

TTji yjtojito? 0'j xaTJL xatp^v, ouo' £ztTr|Oitto^ [iz-a.- bgniini ii.inns tempesiive et cominode perccpluin,
Wri-^diiiT^i (li)), ('0; aiO£V£jTipous V;or| xaT£Opa,u.ov, vilic ligMO cklnibalDS, velut jain iMfiriniores, cxa-

•hv riY£[jtova vo'jv juvap-dja'>T£.;, xa\ toT.; ndOxjt itilaruiu, gnbrriialrice nientc abrepia ,
jainia(|ue

Oupav dvoiiavTcj. Ou yxp l^spov, c^iJJt? ovt£; 9O0- vilidsis aiiiini allfciionibns palcl.icsa. Nec cniin
vjpd xa\ [jttadvOpto-oj, [jta"A"/.ov oc oti Tf,v iauTtov ferre poteranl, cuiii invidia atque odio adversus ho-
xaxtav Y£wiJt£voi, Toii.; xdTto Ttov avo> Tu/itv, a'JTo\ inincni snaple nalnra (lagrarenl, vel , ut reclius lo-
7TJ3livT£; £r\ -jf^; avtoOcV, OUOc TOja^JTTjV [Ji£TdclTaTtV qnar, pioplcr virniiu snuiu iii huiic liabiluin dege-
Y:v£iOat ttj; oo|t,;, xa\ Tt^ov ;t,o(oto)V tfjiztov. To-jto nerasseiil, lerrenos lioinincs snperiiis bonis fiui ,

i-jTtv 6 ottoY[j,ii; Toij 7cXda,uaT0; •


cta to'jto i] £tx(ijv ciini i|)si e coelo iii lerraiii corruissenl, ncc ian-
TO'j 0£ou xaOu6pt'iOr, •
xa\ xaOtjji; oux £Soxt[jtdTa[jttv laiii gUiriie, piislin;c(|Me ipsoriiiu iiatura; inutalio-

9'jXd?ai TTjv £VToXr,v, j:ap£0(iOT,[jt£v ty) au-rovo^jtijt tt,; ^ ncin fieri. Idciico persecniio adversus Dei figiuen-
TiXdvr,? (20)- xa\ xaOto; *TXavf,9T,ii.£V, r,TtijtdjOr,[i£v liiui excilata e^t; idcirco Dci iniago probio el d.>
iv oTi; £(j£6di0T,ijt£V. 0'j Yap to'jto ^/jjo^ ottvV/, t^ decore alTecla. Et qiieinadiuodnm inaudalo parere
-£7i:oiT,ijtivou; £7:" dYaOoi; £pYOt; (21), eS; oii^av xa\ rccusavnnns, ita liccntia; erroris Iraditi suiuus; et

inaivov TO'j r:iT:o'.T^y.6-o;, xa\ 0£oij |ii[jtr,itv, oio^J qneiuadnioduui abcrraviinus, ita vicissiin in iis,

i-^ixxb), 6,0[j.;:,Tf,ptov ^^'''^Oat 7:avToitov TiaOdi.v, po- qnibus culluin et vciieratiuiieni ;idhibniinns, (irobro
axo;j.ivtov xaxtj"); xa\ 6a-av(ovTtov t?)V £VTi; d'jO,0(o- et ignoiuiiiia pciinsi suiuns. Nec cniin lioe soliini
TTOV •
d>.Xa t6 (22) xa\ OeoIi; aTfiaaoOat (25) auv- gravc et indigniiin esl, (|nt;d, cnin ad boua opcr.i,

TjY^pou.; Tot; TidO^aiv, 'tva ^i] [itrjvov dv£'JOuvov iu opifitis landein et gloriain, Deii|ue, qiiantuin fas
th d[iapTdv£tv, dXXi xa\ Octov voixi^TjTat, £t; esi, iinitatioiiein, crcati esseinus, omnis generis
Toia'JTr,v xaTa'.f£'jYov dTzoXoYtav , Ti 7:po7xuvo'J- vitiornin, (jii.e inlcstinuni liiiiiiinein iniseic dcpa-
jjtiva. scMiil aiqne consnniMiil, sedes cl proiiugnaculuiii
lacli snniiis ; scd cliain qiiod Deos vitioiimi (latronds cnin.xiinus, ut peccaium, non inodo criininc
careat, sed etiain divimini censeatur, a.l ea vidclicet, ijua; pio diis adoraiilnr, dcleiisioiiis caMsa
cOMfiigiens.

H\ II;j.iv ol IJjiT-.zp c/aptjOr, to <fjyo\i<s'. ttjv 6£;- D ^'l'- '^' vero, (|ueiii;idiiii)diiiii iiobis diviiio beiie-
St6at[i0va 7:Xavr,v, [jt£Ti T'?,; dXr^Osia; Y^viaOat , xa\ ficio concessniu cst, ul, snperslilioso crroie fuga
S^i^jXcu^tv 0£(T) fdivTt xa\ dXT,Otv(o, y.a\ Tr)v XTtatv rdicto, a verit:ile sleiiiiis, ac Deo vivo el vero ser-
07:£pava6f|Vat, TrdvTa 7T£pdaaatv, oaa 'J71?) ^pdvov xa\ viaiMus, ct siipra creaturain assurgaiiius, oinuia,
7:pt0Tr,v y.tvT,aiv •
o'JTto xat £'t6oj[j:£v (2i), xa\ (f
tXo- qua; lenipnri primajquc molioni siibjaccnl, traji-

30'ff,a(u(X£v Ta 7T£p\ 0£O'j xa\Ti 0£ia. 'IitXoao9f,a(o- cieiiles ; iia eiiain faciendiiui est, ut ea, ([luc de
[j£v oi, dp-/6,a£voi (^.Ti, 60£v ap/saOat d;j.£tvov •
diJtjt- Dro, ac divina siiiit, cogiioscaiuiis, de iisijne disse-
"" llOMi. 25
I, sqq.
(18) Tifion-Tfr, t) ^t' i)c£t'yojy. iiMqii^l(ci:<
QniMqii<^|Kcf; bcrtali. I

Ircs Colli., dno (iiii-.l., Tt;jitovT£; 7;6iaiaTa, ii (21) 'E.t' dyaOcli: Hiyoii:, clc. IJill. : « propler
6;" iauTtov. ijic lc!;ii Bdiiiis. boii:i opci :i, hoc est, :id ojiilicis fiiiilcin, » eic.
Meza.1iipOe/(jr]r. Sic qnin(|iie Ucgg., octo
(l!)) (22) 'A.lla zc. Coiiili., dXXi xa\ t6.
(;id.>.. Oi. 1 cl Bas. ed. Uniis C.nlb. Ir.ibcl, p.£Ta- (25) Zzi'\crucrdai. % (.'.onstiuiinins. >
Xr.-yOiv-t. Sic lcgit l?ill. l'rave in P.ir. cd., ijtTaJT,- {VJ) FJf^iOjiEV. Sic Ucs;g. lnii, i'li, Ircs (".iilb., etc.
(fOivTo;. I 1 '(!., t60)[J.£V.
(°i(>) Avzcrcjiii^i zt'ir .t.ldi-iir. Itill. ; i crroiis li- (2.')) 'Acycngvci. Deest iii duobus Ucgg. et Or. 1,
31" s. cnLGor.u Tiii:oLOGi 3!l
rnnnis. Disseremiis niilein, liinr. iince s;iliiis esl, A vov SJ, oOiv So).o;j:ojv f|[j.rv Jvo|jioOi-:T,j£v' \Kfy_}] <to-
iiiiliiini (iurenles. Iline poiTo s.iliiis esl, iindo Sa- aiur, 'yT^i\, xzricat (Hi) ccp'ar- zi touto Xsydjv 4p/r;v
lonioii iioliis iegeiii sl.iliiil. 1'rini-ipiiiin snpieiiiia;, ao^ia^ ; T6v (f^Sov. Ou yJtp anh Oswp ia; dpEajjLdvouc,
wiiiil, posside sapiendnm '. Qiiiiliinin linc vociit si; (foSov ypr- y.izaXf^fEi^ (Oetapia yap dyaXivdj-oc
princi|iiiini snpieiili»? Timorem '. Neqno eiiini ~T/(t av xa\ za-i xpr,|Jiv(ov (033tiv) •
d>.),i (f(>6(o ijTOt-

e:i noliis raiio ineninla esl, nt a conlemplaiiono /;io'j[Jiivo'j?, xa\ xaOa'.po;jiivo'jj, xa';, iv' outuj? si'-(o,

anspirantes, iii liniorein (lesinaiiiiis (elTrenaia eniin Xz^^TT^jvofjievo^j;, uq u(J/oj alpsaOai. Ou yip (idfio? ,

coiilemplalin in pr.Tcipitia qiiocnie fortasse nos im- ivToX(ov TT;pY]5is" ou 51 ivToXiiiv Tf;pT|at<:, aapxi?
piilerit); verniii m limoris riKlimenlis imliuli. el xaOapiic, TO'j J-:ri-poaOouvTO? ttj (iuxii vd'f0U?, xa"!
piiigaii, ahjne, nt lioc veibo iilar, alleniiali, iii 0'jx i(ovTOC xaOap(~? iSstv tt;v Ociav dxTtva'ou S^
alinni elTeramnr. Llii eniin limor esl, illic qiioqiie xdOapat^, £),Xa;jL'|ij • D.Xa^jfit!; ok, 7;!j0o'j TiX^fjpoj-i;,

6S2 inaiiilatoriim oliservatio : ubi aiilem maiida- Tot.; Twv [xsYtaTiov (27), i; to'j [izyl-j-ryj, -i) \nzlp t6

loriim oliservatio, illic eliam rarnis, qiiie, niibis [Jiiva *(ftspti';ot?.

ciijiisdam iiislar, animie luinen obscural, nec divini radii splendoicm piire inliieii sinil, piirgalio est.

Porro iibi piirgaiio, illic illiiininatio ; illiiininnlio aiilem, desideiii Minniia esl, iis iiliqne qni nia\i-
inarnm reriini, vcl potiiis maxiinsp rei, alqne adeo niagnitiidinem onincm siiperantis, ciipidiliite Ha-
grant.
IX. Qnocirca se qiieniqne priiis piirgare oportet, B 0'. Aci to'jto xaOapTiov JauTiv (28) rptoTov, elxa
?lqne ila deiniim eiim pnro consnelndineni liibi^re ; tio xaOapio jTpoTOijtiXTiTiov • £t'T:sp ;j.7j [j.£XXot;jt£v xh
iie aliopii iiobis ideiii qiiod Israeli, aecidal, •,'iil- TO'j 'iTpa-rjX •TTjta^TOat, ;jtT; 'fipovTo; tt;v oo|av toi»
Ins Mosaici gloriain non rerenli, ac proplerea vela- ::pojtor.o'j Mtoaioj^, xa\ oti to'jto S£0[Jtivou xaXu(jL-

iniiie opiis liabeiili ' : anl eodeiii, qiio Manuc, modo [jtaTOC •
r; z>i tou Mavtos, xal 7T£tasaOat, xa>. Xi^stv •

.ifficiainiir, ac dicaiiiiis : PeiiiiMHS, m»//('r, Deutii vi- 'A.tc.loi.hiiisf, iLyvrai, ©giV iiopdxaj.isi\ zv tpav-
dimiis '.ciiiii vidclicet [)ei species ip-^i objecla essel; Ta jij 0£0'j •j'svo[j.ivou • i^, i>i IIsTpoj, to'j :iXoiou t6v
aul, Petri insiar, Jesiim a i aviciila " siibniovca- 'lT|ao'jv d-07:i;jL'iaaOat, tb; oux SEtot TOtaijTr,j kr.t,-

nius, iifpole tali pr.^csenlia indigiii (Petrnin auleni ST;;jtia?. IlsTpov 6s oTav EtTTio, Ttva Xsyio; TSv xaTa
cimi rilco, qiiein virum (lico? Eiiin ,
qni siiper xu;jtdT(ov T:£^c'JaavTa. "H, (jo; IlauXo;, ty;v 5'itv 7:Xt,-

fluctus ambnbivii). Aiit ocnlorum sensii orbeiniir, •j-T^asaOat, Tptv xaOapOfjVat tcov otto-j-^jttov, t(o Sttoxo-

(|iieinadiiiodiiiii Paiilo accidit, i'iiiii, piinsqiiain a (jiivto 7:poaoptiXTiaaj, [jtdXXov Si ppa/siqt to'J [JiSYd-

persecnlioiiibns expiatiis esset, (olloqninm ('iiin eo, Xou (29) ((JUTi? Xa[iTrfiSovt • ij, tb? 6 5xaT(jVTap/oc
qiieiii perseqnebaliir, niisciiissei, vel poiius, exigiio T7;v [j.kv OspaTistav *7:tCT|T:Qastv, tyj otxia (50) nk tSv
inagni illius lumiiiis splendore persiriclus fuisset ' : Ospa7TSUTT;v o'jx siaSs'aaOat Std SstXiav £7:aivou|ji6-

aul deniqiie, iit centnrio ille, inediiinain ila reqiii- C v7;v. Asi-iTtjj Tt? xa't fi[itbv,'£to; o!j7:o)xaOaipsTat (51),
ramiis, ut lameii laud.ibili liinorc perlerrili, iiiedi dXX' £aTtv ixaTtivTapxo; iTt, 7:).£tovtov iv xaxia xpa-
ciiiii iu sedes nustras iioii admittainus. Proimledi- Ttbv, xa'i aTpaTS'j£Tai Kaiiapt, T(b xoa^utoxpdTopt
cal qiioque ex nobis quispiam, qiiandiu noiiilnm Ttbv xdTti) aupo[jt£vtov • Ovxei^iiixar^^, Ira jicv v:id
piirgalnr, scd adlinc rentiirio est, in iiinltos vitii Tqr czeyrir elcri.lOric. "OTav 5h 'Ir,ao'jv OsdaT;Tat,
principatiim teiiens, ac Ccsari, lioc esl, niiindi xaiTot ;j.ixpb;tbv tt;v uvsjptaTixT/J -riXixiav, to; 4 (32)
priiicipi, eoriiiiiqne, qiii litimi volntantur, domino Zax/aTo; sxsivo;, xat 'jT^^p Tr;v auxo;jt(opaiav dpOfj,

inililal : .\rtH sutti digiius, tit iiitres iub tectum vsxpioaa; Ta ;jiiXr; Td J7:\ zr\(; fT;;, xo"t U7tspava64s
vieiiiii '. riiiii aiitein Jesiim conspexerit, qiiainvis T?j a(b,txa Tfjg Ta7:£tv(oas(o?, T(5ts xa"i sloSs/iaOto rbv

spirituali slaliira parviis, nt Zacluens illc, ac siiper Aoyov, xa't dxouETto^ St')pspcr cotrjpla no c'lx(j)zcv-

sycnmonim e\eciiis Tierit ", niorliricalis viilcliccl T(p, xa'i Xa;jt6aviTto T^r^v atoTT.piav, xa\ xap^^o^opsiTto
menibris, qiia!Siiper teriam siiiil", al(|iie hiimilitatis Ti T£X£tbTspa, a-/.op7:i^tdv xa\ Sta/stov xaXtb;, d xa-
corpore siiperato, luiii vero Verbiiin excipial, et x(b; iTsXtjivrjasv.

audial : //o(/;e «o/k.s /iHic (/oiiiMi '° , saliileiii(|iie acciiiiat , ac perrectiores frnctiis feral, pr:c( larc spar-
gens et eDiindens, qiia^ ex tclouii liicris inale collegerat.

X. Idem ciiini Verbiim, el proplcr naliiram I'. '0 ydp auTo; A^S-j-o,;, xa\ tfoGspo^ toT;o'Jx djtot?
f>

suain indignis formidolosnm csl, et proplcr beni- Sii ttjv (fjaiv, xal /topr.Ti; Std 9tXavOp(o7:tav TOi;
giiilalem capi potest, iis qiiidein certe, (pii iii liiinc oiJTu; T;'JTpe7:ta[ji^voti; (55) ' oiot (54) t^ dxdOapTov
inodum fiieiint prieparali ;
qiii , impiiro spiriln dc- xa't uXtxiv 7:v£u;jta Ttbvt}u/tbv d7:sXdaavTs;, xa\ Ti?

Diilso, aniinas agnilione iniinilarini et exornarint, JauTibv 'lu/ic: tt; i^^iYvtOasi aaptbaavT^? xa't xoa(if|-

'
Prov. IV, 7. ' F.ccli. I, Ifi. ^ Kxo I. xxxiv, 50 sqq. * Jud. xiii, 22. " l.iic. v, 8. ' Acl. iv,

4 sqq. ' .Mailli. viii, 8. " Liic. xix, 2 s(p|. ' Coloss. iii, ^. '" Liic. xix, 9.

(2(i) KTi\rai. Bill. : < collige. » (30) Olxln. Sic pliins liegg. Iii ed., oix£!a.
(27) Tcit; riur jisyiczoir. Scliol. : Td? TpsT; u7:o- (31) hallaipsTiii. xsxdOaprat. Iii iionniillis,
c-iiti; Sii t'j xaT' o'Jiiav £v, xa't TauT?iv, xat (lo- (52) 'iir 0. Sic .seplcm Kegg. Dccst o iiied.
vaSf/.ov TT,; 0£<TT,To;^ iTies persoiias ob esseiilia; (55) IlvTps.ticrjiercir. Kegg. bm, |ili cl Colb. 5,
uiiitateni, eamdein([iie ac singnlaieni deiialein. i £'JTp£7:ta(i.ivotc.
1^8) 'Eavzi^r. Hecst iii Uig. idi, Or. 1 ct aliis. (34) "Oro». JMurcs (".olli., (j.:, o'..

(29) Ms-^-d.lcv. Dcesi in dnoliu^ Hcgi'.


ORATIO XXXIX. IN SA.NCTA LLMIiNA. '046

ffavti?, ii-T^Sk ipTV'' M^- fi^(^5"t-ov eiaiiav, ojtts A iicc eas desiiles ei oii()s;is 683 i'flii|»ciint, ita ui

y-zzk TiXsfovo; xf,; TtapaiiCiurn;, auOt^ xataXiq^Or.vat ciiiii iiMJori :i|i|i.iiatii a h('|itciii vilii s|iiiililnis, linc

0-?) -cwv E-Ti -?,; xaxia^ TivsufjLa-ojv, oia xal xfi; csl, tutidciii, (|iiul viiliilis iiuiiiorali suiil, rursiis

ap:Tf,? a7:r,piO[jLT,Tai (t^ Yip Sujiiax'''-'"-p^'''> 'i^^P'- OC('N|i(iiii' (i|ii(id ciiiiii (linicilliis c.\|iii(;iialiii', slii

ar.ouoajTi^TEpov)- dAXi Tipb; tw (3')) (ftjyivi ttjv (lliisiiJS ali[iiu ardciiliiis a|i|iuliliii') ; Ycruiii ad vilii

xaxtav, xa\ Tf|V ap£Tf,v ipYaJovTai, oXov t'jv {'Ai) fugaiii viitutis cultiiiii adjuii[;uiit, lotuin Clirisluiii
Xp'.JT6v, f) OTi [jiaX'.3Ta, 'auTOi^ EiaoixfiavTs;, ojjt; vel ccilc (|iiaui iiiaiiiiic, iii aiiiiiii (loiiiiciliuin adiiiit-

[jir,6£vi xEv^o tfiv TtovTjpiiv Suvaijnv 6[jiiXf,aactav, 4a'j- lciilus, nu [iiava potestas, vacuuiii alii|uid (ilTcii-

Tf,; 7:aXiv TrXr^paicra'., xal Y^vijOat


£3xaTa x-'- t3c (leiis, (loiiiiiiu riirsus iiii|il('al, ac iiovisbiiiia piiori-

pova Tiiiv TcpwTwv, 6ii t6 tt;; (37) xaTaopo[Af,; 390- bus dului iura liaiil " , luiu proiilur aciiorcin ac vc-
6poT£pov, xa\ xh Tf[^ 9poupa; ajcpaXisTjpov xal 6ua- lieineiiiioreiii iiicursioiiein , iinii |ir()[iicr iiiajurem
aXojTOTEpiv. "OTav 5k naiif) ^uXaxi^ Tr|pf|3avTS; aicis firiiiilateiii, cjus(|iic cxjiuguaiKla' dillicullaiein.
TTjv 'auTiiiv t}u/f|V, xa'i avafiaasi; £V Tr, xapofa 6'.a- l'usleai|uaiii autciii, auiiua iioslra oiiiiii custodia
Oi[ji:vo[, xa\ vio')3avTe; Jau-ot^ vsw^jiaTa, xa\ miif- servata ", aliiue ascciisiouibus in corde dlsposi-
pavTs^ ef; 5ixai03'jvr,v, tu; SoXo(jiiJJVTi, xal Aa6\5 lis " , novaliliusqiie iii iiubisi|isis iuiiovatis ", ac
xa\ 'lcpejifa 5oxei, tfwctsoj^JieviauTor; (pdij^yvtojsoj;' B dciiiijue sciiiiiie ad justltiaiii siiarso, (iiicuiadiuo-

Tr,v'.xa'JTa XaX!li[iev 0eou aocffav ^v [jiu3Tr|pf(;) Tr^v duin, cl Saloiiioii, ct David, cl JcruiiiiJis adiiiiiiiciil,

(X-oxexpu[ji[j.ivr,v, xa\ toi; aXXo;^ £xXd[j.7:io[jtev. Ticii.; sciciiti;c lunicii iiobis cxcilavci liinis ; tiiiii (lciiiuiii

£i xaOaipii)[JieOa (58) xaV iipoTeXai^jieOa t(T) \6yi<>, ':v' iii iiivsterio abscoiiditaiii Dci saiiieiitiaiii loijiia-

i:i [jtdXijTa a'JTO'j^ fi[J.a; euepi-i"'"!^^^, Geo£c5£t; ip- niur * , allisfiue pr;iiliiceaiiiiis. Iiiteriin vero purge-
YaC^i^jievoi, xa\ f,xovTa tov .Vi-j-ov u-oO£/(j[jl£vol • 0'j iiiur, ac Veibo aiile inltieiiiur, iit (piain prxclarls-

(j.'Jvov 6c, dXXi xa\ xfaTO'jvT£;, xa\ toc; dXXoc; -po- sinie dc iiiibis ipsls iiicreaiiiiir, Dco siinllcs iiosip-

(fafvovTe;. sos rcdilciitcs, ac Vurbuiii vciiieus siisciplculus :

iicc soliini siiscipieiitcs, voiuiii ctlaiu rclinciilcs,

aliis(iuc pi:ciiiuii3traiilcs.
lA'. 'Etzi\ 51 (ivexcxOi]pa[jL£V (39) Tto X6y(;j t'j Oia- XI. (Juoiiiain aiilein scruionc iliejilruui rcpurga-
Tpov, tpipe xc .7T£p't Tr,.; iopTf,? f,5r, 9iXo30yf;aoj[ji£V, viiiius, ;igc, jaiii dc rcslo iioniiilill disscraiiius, ct

xa\ 3uv£opTd3to[j.£v Tac; <f0.z6p-o'.; xa\ (f cXoOioi^ '|u- ciiiii plis aninils rcstiipie celcbraiiili sliidiosis ,

/ai.;. 'E-£\ 6i xi^dXacov JopTTJs [J.vf,[JiTi 0£O'j , 0£ou (licin hunc sacruni celubreiiiiis. Et quonlaiii Dci
[jivr|tjiove03aj[jc£v. Ka\ ifip •;6v execO^v twv iopTa.^'5v niemoria prajcipuiiin fosti capiit esl, Deuiii niuino-
Tiov ri/ov , EvOa e'Jtppacvo[jLivti)v TtdvTOJv fj xaToc- ^ rla colaiuus. INani nec soiiuin eoruiii, qui in alleru

xfa (.10), 0'jx dXXo tc t^ toijto elvac vo[j.f^oj, 0£ov sicctilo, in iiiio l.ctaiiliiiui oiiiiiiiiin halillatio u^t ",
u;jivo'J[i.£v(iv T£ xa\ 6o;aJ6;jcevov toc; Tf,; execj; :to- festuin celcbraiil, qiiidi|uaiii aliud esse exisliino,
XcTefa; f,^cw[jiivo:;. Ec 5i TC Ttliv fjor] iipo£cpiQ[JLivoJv 6 quani laudes eas, qiiibus Deus ab illis, qiii in reiii-

vjv 'i;£c X6yo;, Oau[jcaj£T(jj [jLr,6£f;. 0'J ifdp Td auTa publicani illain adiiilssi siiiit, cclcbratur. Qiiud si

xa\ (-il) <}<}t{iOiioit. [j:6';ov, dXXd xa\ 7T£p\ TtJJv o'JT(JJv, qiiid eoruin, (|u« jain a nobis dlcta siiiil, liaic ora-
tf pfTTojv xa\ yXtTjj^av, xa\ voijv (-12), xa\ 5cdvoiav , llo babilura est, id neuiini iniruiii videatur. iNci|ue
OTav r:£,o\ 0£O'j tfOii";'io,uac xa\ ujjccv TauTd to'jto eiiiiii eadeiii suliiui proloquar, scd du lisdciii quo-
auv£u/6[i.£vo; zb iraiveTbv TidOo; xa\ [j.axdpiov. W£0'j que Jebus, et quideiii liiigua, el incnte, el cogila-

5k OTav ecTTto, iv\ 91jot\ jr£pea3Tpd-.fOr,Te xac Tpi3f llone liorrcscens, qiioiics de Dco seriiioueui li;ibuo;
Tpi3\[jckv, xa-aTi? c6c6Tr,Ta?, ei-ouv (43) u-03Td3ec;, (pieiii uliain praiclaruui ac bcatuiii affucluni vobis
£'1 Tcvc cf cXov xaXecv, ei'T£ r.p630j7:a (o'J6cV ydp r.i(j\ Ttov iiiesse opt;irliii. Duuiii porru cuiii dlco, iino codein-
6vc;jidT(ov JuYO[j.a/f,ao[ji£v, 'ioj; dv TTp!<; Tf,v a'JTf,v qiie trqillcl liiiniiic persli iiig;iiiiiiii : trl|illci quidein,
£vvocav al auXXa6a\ (fipo)3iv)' iv\ 51, xaTd t'jv Tf,; quaiiluin 684 •"' proprietalcs, sive liypostasus, si
o'J3fa; Xiyov, eiTOuv 6£dTr,To;. iiiaipei^Tac j-dp dSiai- r, cul lioc verbuiii niagis arrldct, sive pcrsoiias (iiccpie
piTio^, i'v' ouTOj; ecf-to, xa\ suvdTiTeTat 5cr,pr,[j.ivto;. eniiii de vocabulls dissidcbliiiiis, (|iiaiidiu syllaba;
"£v ydp ev Tpc3\v (-44) f, 0£iTr,s, xa\ Ti Tpfa 'iv • Ti ad eamdeni seulentlaiii fcrcni); iiuu aiitcni, (lu.ui-
bi oT; f, 0£6Tr,;, f,, t6 »•£ dxpc6i3T£pov ecTrecv, d fj tum ad subslantlx, lioc esl, Dlvliiilatis ratioiicin.

OeoTr,;. Ti; 5^ u-^repeoXi; xa\ £XXef'|et; iXXeft^-oj- Dlstiiigultur eiiiiii iiidiolinctiiii, ut sic luiinar, el

" .Matth. XII, 43. •= l'iov. IV, 23. " I'»al. lvxxiii, G. '•Jureiii. iv, 3. "1 Cor. 11 , 7. '" i'sab
LX\XV1,7.
(00) ///)(.V Tij). Or. 1, Jcs., Par., ttp^j^T'^. (42) Kal foi'f. Il;cc dcsiint lii ipiliiipie Hcgg. All'
Tor. Di^cst In trilius Kcgg. cl Or. 1.
(3ti) aulciii, ct (iiiidcni optiiiuu iioliC, liabciil, xa\ d'/:of)v,
(37) Kal Td zifQ. Slu se\ Ucc^g., trcs (^olli. et < ct aurc. I

Or. I. Dre^l t6 Iii ed. (i3) Eizovr. Slu trcs Rcgg., sux Colb. elOr. 1.
(38) haOwfwnsOa, clc. liiidaius : 1 Expicnius In ud., f| yo-jv.
iKis, puriisi|ue ul Idoncos rcildaiiius. > (44) "Eryiipir zpicrir. Observal liic scboli^isic-
(39) 'ArexaO/ifdjinr, utc. Mceias cxponll i .\ii- : accuraiain lu(|iiciidl r;itluiicui Grcgoril, qul iiiiiKjiniiii

diiiiriiiii ;iiiliiias ^ernionu pr;f ,"/aravliiiiis • Dcuiii, Tpfa, vcl, t6 ev Tpfa dixcrlt ; scd ~Jj ev ev
(40) ndvzon' Kazcihla. Sic scx Ilcgg. ct Or. I.
)') t^jcji, xa\ Ti Tpfa 'iv, id cat, Ti Tpfa Tf,v Oeo.-r.ta
lirt-Sl f) lll Cd. ecvac, iioii u coiivcrso, ev Ti Tofa.
'il) liai. Dcust in KcsK- bin, pli.
5.7 S. GUtGORII TIIKOI.OGI TiS
dislinclim coiinecliliir. Ummi cnini iii uihns, divi- A [Jtsv (-13; •
ojtj -r-t evwiiv (16) a^yc/yavj Jpyajdii:-
iiiliiscsl, el li-ia iiiiiim e.n, iiKiiiniii, in qiiilHis, di- vc., oGts tt)v Siaipsscv, dXAOTptwcriv.
;
Wtiejtoj -j-ip
TiiiiMs csi, vcl, iil iiiagis propiic dicain, quDc, di- ri^wv i? raou, i^aSjXXtou auvaipeic?,
-/.a'! t) xal *[

viiiilas esl. Excessiis aiileiii ac dcfccliis inissos fa- 'Ap^iouoiafpsjic, xi JxSiaiJiiTpou xaxi, xa\o;j.oT'.[ia
ciaiiiiis, iicc pcr iiiudiieiii cimrusioiiein. nec riirsns ttjv adiCciav tJ yip Oil &thv, i] TjvaXsc^jiv xazwr,
per (livisioiieiii scjiiiiclioiieiii ellirieiiles. .Ciiiio eniiii i] xaTaTi,uv£iv d; aviioTrTa;
iiilervallo a iioliis alisiiil, el S^ibellii conlraclio, el Arii divisio, iiiala e\ diaiiiciro opposila, el in pic-
lale paria. Qiiid eniin neccsse cst Denin vel male coiitralicre, vel in iiisqiialilaieni seiiulere?
XII. Nobis quippe umis Deus l',iter, ex quo om- IB'. 'Hn'irdk, eh; esir o narifp,£^ c!j ranch-za,
tiiii. el unus Domiiius Jcsus Cliris:us, per quim oiii- xai eJq Kcpior 'li\covq Xfiuz^q, Si cv za ndrzd,
tiia " ,
cl uiiiis Spirilus sanclns, iii tino oniiii.i. In xa\ £v IlvcOtjia aY-Ov, £v iT) Ti KavTa- tou iS, ov,
qiiibus !iiJ! parlicnla?, ex quo, per queiii, el in quo, X3'i St' ov, y.A er cp, jir) cfu«i.;TE[jiv(5vTtov (ouSk •[•ip
iKiii naluras secaul (alioqni eiiiiii proposilioiies av jjiiT£7ii-Tov aX iTpoOEaEtc, r^ aS Ta^st; twv 6vo[j.a-
isl;B iioniiiiuinqne onliiies iiuiKiiiani i nt.irenliir); TO)v), aXXi )(apaxTTiptJ6vT(ov [j.taj xal aauyxuTOu tfO-
voruiii iiiiius el iiicoiifiis;i: iialiir;c proprietales ex- B asu; iSiiTTiTa?. Ka't toOto 5r,Xov, IZ, iliv eI; ev suv-
priiiiiint. Mqiie ex eo peispicne coiistai, qiiod rnr- ayovTat TTaX;v, s't toj [jit) Trapipyoj» sxitvo ocvaYivoj-
siis iii iiiiuin coiilialinnUir, si inodo qiiis illnd apnd axETat (-iT^TTapi Tip auToJ a7TocjT(5Xo), to, 'E^ avzov,
eniiidein aposloliiin iinn negleciiui ali|ne oscilaiiter xai Si' avzov, 'xa\ eic; avzir xa ctcirza • avzqi i)

legal : E.t ipso, el per ipsum, et in ipso suiil oiiiuia : Sc^a siQ zov^ ai(hra<:. 'Ainlr. IlaTr^p 6 7:aTT;p,
ijisi gloria iii sxcula, Aiiieii '*. Paler palcr est, et xal avap-/oj' ou Yotp ex tivo:. Vi?j; 6 ut'j;, xa't oux
priiicijiii expers : iicqne eiiiin ex iillo esl. Filius avapyo; •
£x ToO IlaTpi.; yip. Li o^ ttjv a-h ypimu
liiius esl, ac noii principii expers ex Palre siqni- Xaij:6avot?dpxT)V' '''"^- avap/o.; ?:otr,Tt];
: •
y^P X9^'"^'^>
deiii. Qnod si teinporis principium accipis, priiici- o'j/ in:h xp^ivov (48). nv£u;jia aytov ai.rfiiji(; TiiivEOfjia,
pio eiiain carci ; niiiiie eiiiiii temporiiin effeclor rpo'i?iV p.kv £x Tou IlaTpi;, ou/ u'ixoj; Se, o-jok yip
tiMiipori siibesl. Spiriliis sanflns vere spiritns est, ;-£vvr,T(i).;, iX).' £x-opEUTt'j; • £'. Sei Tt xa\ xaivoTO-
piocedeiiS qiiidein ex [*alre, non lanien liliaiionis [j.r,-at 7:£p'i Ti 6v6;jiaTa cra-yr^vEta; 'evexev. OGte toO
inodo, iit iicc generalioiiis, veruin prncessioiiis ; li- naTpog ExsTavTo; tt^; aY£vvr,3ta;, otoTt YEyivvTiXcV

ceat eiiim perspicuitatis causa iiova nomiiia fingcre. OUTE TOU riou TT]? ^£Vvf,5£0);, OTt EX ToO aYEVVf,TOU.
Neque ciiiin Paler co ingenilus esse destilil, qiiia nto5 Yip ;' OUTE ToO nvEu;jiaTO?, t] Etg IlaTEpa [jtETa-
' p ' '

griiiiil; iicc Filins geiiilns csse dcsinil, qiiia ex iii- T:iT:T0VT3;, i] £'t; VtVj, OTt £x-£z6pEUTat,
gciiilo es'. Qiioiiam eiiiiii moilo desinerel'? N''C Siii- 0£i?, xav [J.T] Soxfi Toi; iOiot; f, "ip iot^TT;; ixivr,-

ritiis iilciico, V(d in Palreni, vcl i:i Filinm iiiigral, ~o;. "II t:(Tj; iv ioLOTr,; [jiivot, xtvou;j.ivT) -xal \xixix-

qiiia processil, ac Deiisesl, etiam si iiiipiis liomiiii- 7:i7:T0U3a ; Ot 6e tt)v aY£vvr,iiav, xa\ T^v Yi"'vr,3iv
Liis aliter viilcatiir : proprielas eiiim inoveri non tfj^zi; 0£o,v 6[jio)V'J[j.O)v TtOi[jt£vot, Taxa av xa\ T^iv

polesl. Nam aliiiqiii qiioiiain p.iclo projirielas ma- 'A5i;.i, xa't t!<v -f,6 (oTi 6 [izw (49) ojx ir.h napy.6;

iieiet, si movercUir cl inntarelnr? Qni antein inge- 7:Xau;jta '(i.p- 6 o^ i.-h ToO 'A6a;jt xa't Tr,; EiJa;) aX-
niuiniiH, ct generalioiiein, deoriiin lionioiiymorum Xf,Xo)v xaTi tt;v ^ujtv a"AXoTptiosou(itv. ET? ouv ©£&?
iKilnras cssc st;iluunt, iidcm, 635 cedo, Adamiim £v Tptjl, xa't Ti Tpia ev, Pi^j-ip Ecfa.uEv.
(|iioque cl Silli (qiioiiiain ille, iion ex carne, iilpnle a Dco eiricliis, liic aiitein al) Adamo et Fva pro-
creatns csi), divcrsa iialnra pr;cilil03 esse coiileinlenl. Fnus igitnr Diiis iii irilins, cl liia uiiniii

siiiit, ul dixiniiis.

XIII. Qii.t; ciim ita se lialicanl, imo cnin lioc ila D H''- "E7::'t oi outo) Ta'jTa, f, tcuto, icEt 5e jJ.fi TOti;

se lialicat, alqiie adorationein iieqiiaqiiain snperiiis a-JO) [j.6vov Tf|V ,7:pojxJvr,7tv TTEptYpiyEjOat, iX.X' £t-

laiilnm Spirililiiis delinil;im et ciicuiiiscri|)lam esse vai Ttva; y.a't xaTOj 7:poTxuvrTi;, t'va 7:Xr,p(»)0ii Ti
coiiveniiel, sed et iiileros qiiosdam adoratores essc 7:5tvTa 565t); 0eou, e7T£'t -Mi OeoO xa\ 6ti toOto
decerel, ut OMHia Dei gloria (qiiaiidoquidem Dei XTiXETat SvOpojTTo;, ys.ip\ 0eou ti(jit;0£\; xal £ix6vt.

oiiinia suiil) iiiiplerenUir; eam oh causam lioino TouTOv Sk (f06vo) Sta66Xou, xa't 7:txpa ytdsit. Tf|;

crcatiir, ilivina iiiaiiu cl iniagiiie ornatus. Iliinc iit[j.apTia;, t-)£oO toO iT£7:otTi-/.6To; EXEEtvto; (SO) /'"'

iiiitem invidia diaboli, atqiie accrlio peecati guslii, ptv6;jt£vov TaptOEiv, ou 0eoO. Ti Y-vETat ; xa\ Ti -h

a Dco condiiore niisere separauiin despicere, a lj.i-{ix r.zp': i)'j.d.; [j.ucTf,ptov; KatvoTO[JtouvTat cfuciEt;,

Dco alieniim erat. Quid igitiir fii? Qnamqne ina- xa't 0e%; avOpioTTo; -{ivi-zaii xa\ 6 ET:t6E6T,X(jj; E::'t

giium circa nos inysterium desigiiatiir? Iiinuvaiiuir t"iv oupav6v Tou oupa-joO xaTi otvaToXi; ti)? iSta;

"'
I Cor. viii, G. '» Uom. xi , no.

(l.">) 'E.tlel^-ojisr. Sic Heg. bin, IrcsColli., elc. vo)c;xrTai.


In ed., £"AXEi-|o;j.Ev. (18) Xccrvr. Ueg.
pli, /povoiv.

(iti)Ofr.r ziir erucrir, elc. i Ncc (icoil iiiiins coii- (111) Sic (|ualiii)r Ucgg., novemColli.,
"bztd jih:
fiiiiilcnlcs, > iiimiruin, « persoiias ; ncc, di^tiiigiicudo Cicsl. 1, Or. I, Ctc. Dcesl- OTt iii eii.
iiilcr se persunas, alieiias indiicamiis iialiiras. > (.'.0) 'F.U:stro>r. Sic quatnor li(>gg., novcni Colb.,

(i7) 'Arcr^irdtcxszai. Kcg. (Ii, cL Or. I, iva-t- duo Coisl. ct Or. 1. Iii ed., DsEtvov.
ORATIO XXXIX. - IN SANCTA LLMINA. 550

S^iY)^ TS xa\ laiy.-p6-r,zoi, k-\ Sjjiitov SoJdCstai \ ri:ilurir, :ic Dciis liiiiiio ((liciuir: cl iiiii sii|)t!r ene
it;,; hi^i.e.-ipoLi; £ux£Xs(aj xaX xaTZS '.^j6xt,-:0(; , xa\ 6 liiiii C(x;li ad gloriii; siia; et splcmloris oiienlein
Xlhq ToO tteou 5i-/iTai xa\ 'Jth^ avOpw-ciu ysviiOat asceiidil ", iii vilii:\lis el limiiiliUilis iio.slr;i' ocrasii
Tc xa\ xXr^OT^vai oO/ S f^v jjiETaSaXwv (aTpiTztov (:")l) celelir:iliir, Oeiiiiic Filiiis, lioiiiiiiis (|iioiiiU! (iliiis et

Y3ep), aXX' 9 oix f,v rpojXaGwv (t; iXavOpoj-oj yap), esse ei vocari susiiiiei; iioii, (|iioii crat, iiiiiinii:iii3

iva j^ioprfifi 6 ii/ti)pr,Toj, 6iA [AiaTi^ aapxi;, 6[j.iXri- (iieque cnim luiitatio iii ciiiii cailii), scJ pro suo
ai^ f,|j.;v, ilj^ (:")2) 7:apaiiiTaLTjji.aTo; •
EZitOr] xaOa- crga lioiniiies amore, id, qiiod iioii crat, assiimeiis,

piv a'JTO'j T7;v OitjTTiTa ^ips.vi, 0'j ttj; iv -(f^iQzi tit (|iii naliira siia coiii|)icliemli iioii polesl, roiii-

xa: tfOopa 'y'jj£w;. Ati to'jto TJt aijitxTa [XiyvuTai •


preliciiclatur . iiiieniicilia canie, tam|ii:iii) vclo
&'j YJVS3SI ijitjvov 0s6?, ouoi aap-z.t vou;, o'jS^ XP^''";'
(iuoilam iiilcijcclo, iioliiscum vcrsans : (|ii:iii(lo(|iii-

T^ Sypovov, o'J6£ [ji.£Tp(p t6 <i-£pEYpa7TT0v •


aXXi xai deiii procicala iialiiia et iiileritui obnoxia, iiiilje-

TiapOivi^ ^ivvT|ai?, xal tiTiijifa tio xa\ ti[at,? ot-dar,? cillior esl, (|ii:iiii iii |iiir:iiii ipsids divliiitat.em ferre

uir^XoTsp!;), xat TaO;! xh a-rraOc;, xaV t(o tfOapTt") t^j qiical. Mcirco ea, (|ii:e a iiii.\t'oiie alien:i er;.nt,

dOavaTov. "EirjtOT] yjtp (jjeto afjTTriTo; slva'. tt;; xa- iiiisceiilur ; ac noii iiiodo Deiis nativilali, el iiieiis

x;a; 6 aotjiaTf,?, 0£(5ttito; iXT:i'6t OEXsaaa; cariii, et lemporis expers lempori, cl id ([uod eir-
\\>.3.^,

aapx>i; Tpo6Xri[xaTi SjXsiiCsTai •


;'v', tj; TtTj 'ASia D cumseribi iioii polesl, niensur;c jiingitur; scd viryi-
^p036aX(l)V, T(;) 0£(p rt£p'.-£jr) , xa\ ouTaj; 6 vio^ iiitati quoqiie procreaiio; el ci, quod omiii lioiiore

'Aojitx Tov ::aXa;?)v avai(ijar,Ta;, xa"t XuOf, zh xaTa- lir:vsl:iiiliiis cst, igiKiiiiiiiia ; el alTci libiis, id, qiiod

xp-,;aa Tr,j aapx&^, aapx't to'j OavaTOu OavaTtoOiv- alfectibiis vacal; cl corriiplibili, id, iiuod immorlale
TO^. est. Qiioiiiaiii eiiiiii iile vilii pareiis et eHeclor,
ideo se inviclo qiiodiiu robore ipr.TMliium cssc cxistiiiiabat, qiiia iios, spe diviuilatis objecta laii-

qiiam illecebra qii;iil;im , iii fraiidiMii iiidiixeiat ; ideo ipso (|iioqiu; cariiis pnclextu iiiescator, u',

(iuiii quasi iii .\ilaiiiiiin iiiipcluiii r.icil, in Uoiiui iiicurral, atque ila novus Adaiiiiis prisliiue salull

ct iiicolumitali velcrcm asserat , seiilenliaqiic adversiis cariieiii proniiiiliila rcsiindalur, iiiorie

nimirum a (ariieoppressa et iiiterciii|ita.

lA'. Tf, y.bj ovv (.55) Y£vvTii£t Ta sixoTa r.pozop- XIV. Jam (.".bristi quKiem Nalivitas ggG c^'-'"

Taaa[i£v * griia solemnilate piins, luiii a iiie fesli diice el


(34), ey'"' '^-
'^i ^opTf;; S^apxo^, •/.x'.

'j;x£t;, xa\ 7:av oaov E-f/.(ja[jn(3v t£ xa't u-^px^i- C auspice, tiiiii a vobis, alque adeo ;ib omiiibiis, laiii

a[Jitov. M£Ta daTipo; £Opd[jto[j.£V, xa'i [i£Td Mdvtjjv qui in miiiido versaiitiir, (iiiinii qi;i iiiundo siibli-

rpoa£xuvf,aa[jt£v, [jt£Ti rot^xivojv (55) TTEptiXXd;).- iuiorcs suiit, celcbrala esl. Cum stella tiiiiir-

tfOT,pi£v, xa't [t£Td dvyiXiov £Oo|daa[i.£v, [i.£Ti S'j- riiiiiis, ciiiii iM.isis adoraviiiiiis '", cum pasloribus
(j.£(jjv £VT,YxaXtTd[Ji£Oa, xa\ [ji£Ti "Avvrij dvOoj[jioXo- luce circiimfusi siimiis, cuiii angelis diviii.iiii glo-
•;-r,7d[Ji£0a (36), Tf|j yspata; xa\ atbcppovo;' xa't /* I i.im pra-dicavimus, cum Siiiieone iii uliia accepi-

p:; T(Tj £1? Ti lota iXOivTt iXXoTp;(jjj, oTt t^jv Eivov iius, ciim Aiiiia, illa, iiiqiiain , velula et casla

e6v^at:£v. X'j'/'t 0£ zpS.%'.t; a/.Xq XptaTO'j, xa'i a"AXo feiiiina, confessi sumiis" ; ci quoque, qui ut alienus

[j.uaTr;piov 0-J 0'Jva[Aat xaTr/£tv xry f;oovr;v , ev- iuproiiiia veiiil ", gr.ilia li:ilic;itiir, ((Uoil cxleruiii

Oio; (57) 7t'vO[jtat, (jnxpo'j xa't, (o? 'Itodvvr,;, E^jay- boiiiincm ct peregiiiiiiiii gloria aflecit. Niinc veru
if£XtJo[jiat, £! xa\ (it] T^pi^opo^jios , dXX' a.T.h tt,? £pr,- alia Cbristi actio , aliudque myslerium sequitur.
(jtta^. XptaTb? tp(j)Ti^£Tat , auvavaaTpd'4w[Jtsv (38) •
Aiiimi voluplalem teiicre iiequco , divino furore
XptJTij pazTtJsTat, au-^-xaTiXOto^JiEV, i^va xa"t auvavi).- ciirripior; propeinodiiiii etiaiii , Joaiinis inslar,
Oto'i£v. Ba-Ti^£Tat "lT,ao'js •
touto [j.^^vov ; i] xa't fausluiii iiiinciuiii prufero, iion picecursor quidem,
Ti d"AXa (.39) TTip£tv s-jrtpLsXto; dvai-xatov ; Ti? tov ;
iit illc , cailcriim a solitudine venieiis. Cbristiis
j^
xa't irapd t;vo; ; xa"t xaTd -rTT^vixa ;
'0 xaOapi;, xa\ illiiminaliir, simiil illiistrciiiiir ; Cliristiis baptiza-
:rypi 'Itoivvou, xa\ Ttov arip.£itov dp-/'j[X£vo? ; "Iva tur", siiiiul dcscendamus, ut siiiiiil ctiam ascen-
t; ;jidOtopi£v, xa\ Ti 7:a'.6£uOto(i£V ; npoxaOa!p£aOat, daiiius. Jesus baplizalur. Niiiii id soliiiii speclan-
xa't TaT:£;vo'^pov£;v, xa\ XT]p'Jaa£;v ev TeX^KjTTjTt, xa\ (lunicsl? Noiiiie ct alia eliam sediilo observari!

Tr,j 7:v£u;jiaT:x^j , xa'; tt;? C(jj[jtaTtxf|.; f/Atxia.;. jiival? Niiiiiruin quis, el a qiio, et qiiaiido? 1'iirii;

'Kx£;vo T.phi Tou.; xh ^d7:T;a[jia ax£5td^0VTa.;, xst [jiri vidclicct , et a Jo:iiiiie, et liiin, ciim signoruiii

TTpOi^JTpzT^i^o^Jiivou?, [ir,Oi xh da-^aXk; Tf AuTptosEi cdeiidoiiim iiiiliuni ficcrct? Qiiid ut inde discamus
'» Ps. LXVll, 51. ;M:iltli. II, 1 sipi. -' Luc. h, 9 siiq. Joaii. 1, 11. " Marc. i, 8 sqq.

(.-:i) "Arpe.-rror Tves Urgg., Coisl. I ct Or. 1, J.£ VtOV


dTp£-TOC. (30) '\rO(Ofw.lG-'}iCfi}tf:Oa, elc. < Ciiiii Aiiiia vi-
(52) 'iJf. Uei'. pli, sex Colli. et Or. I ailduiil, cis^iiii cl veluli siicciiicndo Siiiieoiii conlessi su-
;x. iiiiis. i Vcl eiiiiiii, iit cvpoiiit Nicelas, « pro acce-

(55) 7")] /;4*' ci')', cic. Rillius iii |iriiii.i edilione, plis liciieficiis grali:is cgiiiiiis. »

sic magis ad litieraiii icddiilcrat : i .-^t Clirisli ipii- (•^7) "ErOEcr. QuiiKiiie Ucgg. et trcs Colb., £v-
(leiii N.itivilalciii coiigiueiili Sdleiiiiiilale proscidli Oou;.
siiinus, luiii ego lcsii dux el aiispex, iiiin viis, i
(58) XvraraCTfu,/iOiif.r. Pliues o|iliii::i' iuiUe
eic. (11. bl. elB.is., auva-Tpi'Y(o;jt£v.
(.^4) npoeopzdffcij^iEv. Or. 1, ::po£wpTdaa;j.£v. (59) "7/ Kal TU (i.lMi. Sic sex Kcgg. Hccsl -.x iit

(35^ Msrh ^ciitlrur. VW- cod:!., xa"; u.£Ti rro;- cd.


551 S. CREGOUll TIIEOLOGl 352
et (io eiinu!? Neiiipo piirg;ilio:iciii, aiiiiniqiie siiiu- 5ik tf,^ e!^ xa/Av Ka't yip
A xo^pf.^oii.iwji;, t^j 'd^stu;.

iiiissioiieni priiis :idliil)Cii 'ani es^c, iioc cniKloii.indi £1 a^sjiv 'X'' '^'^"'' ~3'-p'A9'ivT(i)V :() •/aptijia ()(ap'.7[jia
proviiiciain, anie -uscipi ile')ere, (|ii,iin .iil spiritualis yip), &)H. TOTi jjialXov eOAafiEiaj a|tov, \i.ri nph: zhv
et corpore:e analis perfeclioiKMn vi^nlum fueril. Iloc aJTbv liXcTOv £-avf).6(j,u£V. Touto Trp^sTOujiTraipo-
ad eos diciiiiii velini, qiii snliiio et leniere ad bap- jjL£VO'jc; xaTa t("jv oiy.ijvoijtdjv Tov [jt'jjTT]ptou, av a^ia
lisiiiuin accediinl, iiec ad euin pracpaiantur, iiec Ttv\ T:poiy_(o!Ttv. T6 TpiTOV Tip^; Tojj Oa^AojvTa; v^ii-

per aniiiii lonsliiulioiieiii, ad virlutis lialiitum per- Tr,Tt, y.a"t •:ravTa xaip!)V oio|JicVO'j; sTvat Sioatixa/.ta;,
veclani, i>l agiiiit, ut rciieniplio ipsis ccrta atqiie TTposSpta.;. 'iTjaoij; xaOatpETaf xaV au xaTatfpo-
^l

iiicoluinis niane.1t. Qaaiiqiiain eiiiiii lioc gralla v:t; T?,; xaOapj£(ij; ; 'Xr.h'lojivvo^j xa't au xaT- •

affert, ul prneleril^e noxu: reniitlanliir (gralia eiiiin £;av!(jTa!jat tou (io'j xf,pu/o;; Tpta-/.ovTaiTr,; cuv •

csl),liiiic iii:igis (aveiuliiin, iie ad cuiiuleiii voniituni xal au TTp^ Y£V£taoo; Stod;az£t; tou; •(irjoy-a^, f^
TTJ;
redeaiiius. Iloc qiioi|ue in eos valcat, qni adversus t'j otoa-xitv (00) TctJTi^JEi;, o'jTe uapi ttj; f/txta;,
iny.sterii dispeiisatores iiisolentius elfruntur, si oiJTS T:apa Toij TpoTrou tu^ov ^yojv ih aioiatjxov ;

digiiitate quadani proestent. Tertium ad eos spee- Kha 6 AavtTjX evTa^jOa, xal 6 oitva, viot xptTa"t,
lat, qiii jiiveiiili ;ctaie coiilidunt, aique quodvis xa\ Ta jrapaOEtYiJtaTa t^rX y"'''i):i<JT);. Ila; yzp
leiiipus ad doceiiduin, aiit aiitislilis iiiuiiiis obBiiii- " dotxtjjv £t; dTOAo-c!av 'dTot[jio;. 'AXX' oCi v^pto;
dinn, idunciim esse arbitraiUur. Jesus piiigatiir; el 'ExxXr,ita;, Tb STidvtov •
eiTiEp y.Tfik ptia ^eXiSiIjv

lii purgalioiieni coiitemiiis? A Jiianne ; ct tu adver- lap TiotEi, pLT,5k yP^^IJi-IJI''!


f'« '^^'' •(etxiiJ.izrjT^^ , ij

sus pra;coiiem liiuin iiisurgi^ ? Tricesimiiin aniiuin 7:Xo'j; eT; t^jv OaXdT-tov.
agens ; et tu aiite laiiuginein seiies doccs , aut docere te posse crcdis, nec ab setale, nec a raoribiis
fortasse, auctoiilatem li:ibeiis? Ac deinde liic Daiiicl prorerliir, luni iste , liiiu ilie , iii juvciiili

;ctaie jiuJices, el Iiax excinpia iii ore versaniiir. (Jiii?qiiis eiiim iiiiqiie agii, ad sui defensionein
proniptus cl paratus est. 687 Sed non liabetiir ul Eccicsi:e lex, qiiod rarc accidit : iiu;indoqiudem nec
liiriindo una ver ellicil, nec gcoineirani una linea, nec deniquc iiaiitain iiiia navigaiio.
XV. C;cleruiii baplizat Joaniies, Jesus accedil; lE'. IlXr;/ 'lcodvvTi; ^a-TiC£t, Trpijistctv '1t;jO'j;

fors:iii quidein utipsuni qiioqiie, a quo baptizatur, dYtaitjJv Tuy/jv [jtkv xa't tJiv paTTTtiiT^fjV • t6 Se zp'i5i^-
saiictilate alllcial; procuiilubio autem , ul loUnn Xov, •ndvTa t6v TaXatbv 'Aod[j., 'iv' t.vOd'yTi t(Tj uoaTf
veterem Adamuni in aquis sepeliai: aiiie lios vero, T;>5 6k TouTtov xttl 5ii TouTou; (61), Tbv 'IopSdvr,v •

ei propter lios, Jordanem sanciilicaiis ; iii, qiiemad- oJaTiEg ?iv uvEiJ[jLa xa'i adp^, outio IIv£tJ[jiaTt teXeiojv
inodiiin Sjiiriuis el caro eral, sic etiam per Spiriiuni q xa\ iJoaTi. Oj Si/ETat 6 Ba^TTtaTr,? • 6 'Ir,(ToiJ;dytij-

el aqiiain iiiiliarct. B.iptista iion adiiiiuil : Jesus vtjETat •


'Eyii> yjEinr e/aj v:id crov fianzicO)\rui,
cerlat. Tiiin:£go a le baptizari debeo '"', inquil b XJyyo^ Tto 'HX!(;j tpr,i\v, f) tpcovT) Tijj Adycp, o ifl-

luceriia Soli, vux Yerbo, aniicus Sponso, in.ajor ),o; T(o Nuijicf !(;j, 6 £v Y£Vvr,T0t; yuvatxtov uTikp dTcav-
iiiter onines natos niulienini ", omnis creaiura; Ta.;, T(Tj npojTOTiix^i) TrdaT]; y.zisewq, 6 7ipoaxtpTf,aa;
rriiiiogciiilo "', is, qui a materno veiilre praesulla- citA •{y.Tzp^j;, T(T) Ev yadTpl 7rpo3Xu-/T,0^vTt, i TTpo-
r.il, ei qiii in veiitre adoratus fiierat ,
pr;Bcursor el 6pa;J.('jv (Gi) xa't 7:po5pa;jto'J[j.£vo;, TtTj cfavevTt xa\
pra;ciiisuriis, ei qui apparueral alque apparebit. cpavT,ao(iiv(;J. 'Eyui ypslar ey^bi vitd cov fianxi.-
Kgu a le baplizari debeo adde, el pro le. Explora- : cO)'irtii- TtpdaOEi; xa\T6,uTtkpaou."H6£ti;dpT(T)(jtapTu-
lum ciiim liabebat fore, ut martyrio baptizarelur ; ptiij flaT:TtaOT,a(>(jtEvos^ f\, w; Il^Tpo;, (iT) tou^ r.6-

aul, ut Pctrus, iioii pedibiis diintaxal piirgaretiir. Sa; [j.Svov xaOapOT]a(5[j.£vo;. Kal ch fyyj} -Tpt^C /<^
."

/'.( lu venis ad me" ? lloc quoque proplieticum. Ka\ TO'JTO xpocfr,Ttx5v. "yoEi "cip tb? p.ETa 'Hpto-
Futuruin enim norai, ut queinadiiiodiim poslHero- 5r,v, HtXdTov [jtavT]a(5(ji£vov, outoj; auTto TtpoaTteX-
deiii Pilatns fiireret, iia eum qiioque prius vita OdvTt XptaTbv iid(t:vov. Ti 5h 'iTiaoiJ? ; "A^Ef dptr
functiini Clirislus sequereliir. Qiiid aiitcni Jesus? TO'jTO -j^dp f) oixovo[jt!a. "I,ISEt 7'dp (jiet' CiXifOV, au-
Siiie nunc ". Hoc ciiiiii certo consiiio ct dispeiisa- D t'j; ^aT^Tiaojv tSiv Ba7:TtaTf,v. Ti 6e t?) tttuov ; 'H
lioiie lit. Scicbal naiiique paulo post futuriiin, iit xdOapat;. Ti Se t^j Ti'jp ; 'H to'j xo'J!fou SaTtdvT), xa"t

ipse B.ipiislaiii bapiiraret. Jaiii, qiiid vciuilabrnui f) C^at; TO': nvE'J[AaT0^. Ti 5i f) d^ivT) ; Tf,; dOepa-
signilitat"? Purgalioncin. Qiiid igiiis'»? Levilaiis t:c'Jtou 'yu/.^; f) £xto[j.}], xa't [jiETd Ti)v xdTtpov. T!

coiiMiniplioiiem, et Spiritus fervorciii. Qiiid secu- Sk ?) [id/atpa ; 'H TO[Jif, to'5 Ad-.^-ou, )) 5tat,ooiJaa ih

ris ^'? Insaiiabilis aiiiini , etiaiii post adliibiliiin /itpov dTtS Tou xpEiTTOVo.;, xa'. 5t/0T0,u.0'jaa t?jV -ki-

fiiiiuin, exi i>ioiiciii. Q;ii.l gl.niius" ? Vrrbi diviiii G->j'i xa't -M diTiaTov, xal ET^EYEipouaa t'jV uiov, v.a\
sectioiiciii, 1)111111111 a iiiali> ilividcntciii, ;ili|iu; (idcieni Tf,v Ou-/aT£pa, xa't Tf,v vj [ji-.f r,v , tiTj r.ix-{A, xa'i Tji

".Mallh. III, M. '' .M.uib. XI, II. >' Coioss. i,l.j, M;illii. 111, li. " iliiil. 13. " iljid. 12.
" ibiii. 10. >' ibiii. =' .Matlii. X, Jl.

(IJO) '// zu SiSdcHSir. Sic Ircs Bcgg., Ciiiys., Srliol. : Hpoopa[jt('jv £v T(Tj xda(A(;i, 7rpoSpa[j:0'J;.i£vo;
Par.. elc. In ed., ?, T(Tj StSdaxEtv. l-i TiTj ioT) T(;i
'f
avcVTt .XptaTio £v T(Tj xdapioj, xa\ cfa-
((>!) liazcvzirr. .Nicet.is, Sti to'Jtu)v. i Per v^/Tt £v TtT) aOT)- « l'r;ecnr.-,or iii iiiuiuh), ()i:cciirsu-
lios > saiiclilicans Jordaiiem; viiii scilicet a(|uis im- iiis inlcriio (^iirisui, qiii mi.uii iiiundo |)i:i'seiiliam
iii

pcriieiijo. cxliiljuit, c:iiii(|ii(; cliaiii iiifcino cral e.viiibilurus. i


(1)2) 'U xpodpaiuliv. Sic scx Ucgg. Dcosl 4 iii ed. Sic cliani coiiciiilt blli.is.
5S3 OILMIO \XX1X. — IN SANCTA LUMINA. 3S4
(jLT,Tp\, xa\ tfi TSvOcpS, ti via xa\ Ttp^ii^aTa. A ;ib infiileli siHaMtciii, :ic filiiini, el filiam, cl minmi,
ToTs TiaXaioF^ xal axuoSiat. Tt 51 6 atjjacpuTy^p adviTSiis pairciii, el iiialiniii, cl siKriiin exiilaii-
Tou uT:oSf|ijiaTo; , Sv oa XuEt; i paTCT^ror; 'It)- lem ", iiovai|\ie et recenlia, ailversiis prisca et
coiJv, 6 Tf|; £pT;[ji!a; xa\ STpo^o:, 4 v^o? 'ID.fa;, 4 iiinbralica. Qiiid aiiloiii calceaiiienli corrisia '*,

-po-^f|TOu 7::pt(j5(5Tepo;, oaip (C5) xal t'jv Kpo^r,- qiiani nnii soMs, (|iii Ji<siiiii liMpilzas, tii, iiiiiiiain,

T£u6;^jvov ilSt;, i na).aia^ xal Neag jjtcafTT,.; ; Tt siililiKliiiis aliiiiiiie, ',ic iiiilliiis cilii liiiinn, lii iiove
TouTo; Tuj(>iv TTiJ J7r:or,[jita; Xoyo^, xai tt;? jap- Klia, pliis ipi:iiii priipliela ^% iilpnlc ipii ciiill uiiaiii,

x>ic (Gi), ou [J-Tfil ib ay.pixci-ov cuoiaXuTOv, [jif, oti qiii priKirncbaliir, vidisii, iii inier Vftiis et Noviim
Tot; (G5) Tapxixot; cTt, xal viHTrioi? sv XptiTi"), 4/.X' TeslainenUiin inlerjecle? Adventus forsan cl carnis
ou5^ Toij xaTi 'IioivvTiv Tto nv£U|xaTt. ralioiieni , cnjiis iie exlreiiia qiiiilein facile snlvl
:ili|ii(> e\|>lic:iii |inssiiiit, iioii ilic^iiii ali iis, ijiii iilliiic cr:issi et cariialis iniil , :ili|iie iii Cliristo
paiviili, sed iie ali iis qiiiileiii, qiii Spirilii Jnaiiiicin reffriini.

1(7'. 'AXXixa'tav£i3tv 'ItinoiJ? Ix tou uSaTo?. Suv- 688 XVI. At eliam Jesiis ex aqiiis asccndil;
«vatpipEt yip lauTw Tbv xdTjjtov, xal 6pa G-/!.^o[ii- niiimliini eiiim secnni in altiiin cCfiiri, ac coolos,
vouj :ouj oupavouj, ou^ 6 'X5i[x sxXEtiiv ^auTto ts B qnns Ailainns, et silii, el posieris , qiipinadinoiliiin
xa\ Toi; fjtsT' auT^jv, (unisp xa't tt] tiXoyJvTi f5oiji-.fia'a el n;iinni('n gl:iilio pniiiilisiiin , clniiseiat ", findi
-h-j -apioctjov. Kat -h rivzOpta (jtapTupii! Tf,v Oci- alijMe apei ii i coriiil. .\c Sjiiiiins (leiiaicm lcslaliir,
TrjTa •
TiJ) yip 6iJto!(ii TiposTpsxst • xa't fj i^ oupavtSv niniiriini ad parem acciirrens ; el vox coclitiis iiiii-

<f
uvf] •
£X£tOEv -/ip 4 jjtapTupou(ji£vo; •
xa\ il>; T:jpi- liliir "; illinc eniin is cral, fnileslimonium dici Iia-
i:£pi, TtjiS yip t4 aC>y.a, iizti xa\ touto ttj G£(')j£t lur; el iil ci)liinil)a ", corpus enim lionore aflicit,

^Ai, KoijtaTixw; 4pti),u.^vr,. Ka't aijta T:(j,!.|iti)0£v £t'- qnaiidoi]iiiilcin linc cliaiii per di'ific:iliiiiiein Dciis
OtiTat 7:£pt3T£pi xaTaxXuTj;.oO Xuitv £ua-;Y£Xt^E- esi , cnipnreo modo conspecln. Ac siniul ninltis
cOat. Va Si 4-;xot; xa'i aTaOjjiot; xptvet? OsdTTiTa, xa'> reiro steculis coliimba dilnvii finem nunliare con-
6ti TOUTO jitxp4v uot TbnvcU[ji.a, oti iv eiSet T:eptTT£- suevii". Qiiod si mole ac poiidcre deitaiem xsli-
pa;, ui jjttxpdXove TTSpl Ti ^iyi^s-.ct, cipa noi xa\ ga- inas, ac propierea S|iiritiiin parvuin esse ceiiscs,
ctX£i'av oupavtov aTt[jiaJeiv , OTt xiixxt;) <jtvd::£tu; qiiia in cnliiiiiki! foriiia cernilur, o lionio iii iiiaxi-

ft-£ixa^£Tat •
xa\ tt;; 'Ir,ioO [i.£YaXetijTr,To; uze,*- mis reliiis niiniilo ac jcjime, jani libi rcgniim qiio-
atp£tv t6v avTtxet[jtcvov, oTt 4 [jtlv Bpoi; y-iya xaXet- qiic cosloium conienineiuluin et pro niliilo piiian-
"
Ta'., xa\ X£utaOiv, xa\ PaitXeu; TtJjv £v Tot; iJSaatv diim csl ,
qnia sinapis grano conipar:iUir '", ac
ck o([jtv%^, xa\ jUap-j-aplTT,?, xa\ axayujw, xa\ Ti C miijeslaii Jesii pra'fercni!us advcrsariiis ", qiioni.im
TOtauTa T:poTaYop£u£Tat. Iiic qiiidciii niniis ni.ngnns vncaliir ''', cl levialliaii,

cl rox curiiiu qna! in aqiiis deguiil*' : ille aiileni agnus", el iiuTgarila ", el giilla, :iique id gciiu.s
iioniiiiibiis appellaliir.

12'. "E7:£\ 6e ^a7:Tt'j[xaTo; fj 7:avf,Yupti;, xa\ 0£t XVII. Qiioiiiam auieni bapiisini Iioc festum est,

[Xtxp4v Tt Tipatixaxo-r^aOf^tTat to) (00) 6t' f)[Jiac [Jtop- pro eo qiii noslia caiisa furiiialus, ei baplizauis ,

(ftuOcVTt, xa\ ^a— TtiOevTt, xa\ GTauptuOivTt, cf£p£, alque in criueni sublalus csl, iionniliil u^nimnae
t\ -Ep\ Stacfopa; ^a-TtajjiaTtjjv (^ tXo30(ff,!j(ij,t).£v, t'v' suffcrre coiivenil, age , de variis ba|ilisniornin
dr.£XOto[Jtev ev-euOev X£xa0ap[xevot. 'E6a-Tt-£ Mijjij- qeneribus aliqiiid disseramus, ut biiic purgati dis-
afjj, iXX' i'i uSaTt •
xat iiph toutou, ev ve^cXr] xa\ cedamns. DaptizavilMnyses, veriim iii aqua, priiis-

b/ OaXijjT) (07). Tu7:(X(o? 6k toOto f,v, o); xat IlauXio qiie cliam iii milie el iii mari *^ Ca:leruin boc per
SoxeT" f, OaXa-da, toO iJoaTo; •
f, v£(f£Xr,, toO IIveu- figiirani agcbaUir, queiiiailiiioiliiin cl 1'aiilo pl.icei.

[iaTO; •
-h [j.avva, toO tt,? Ctof,? apTou •
zh -6[i.a, Mare eniin aquaiii, niilies Spiriuim, iii:iniia paiiein

Tou OeIou T.6[i.axo^. 'E6dT:Tt5£ xa\ 'Itodvvr,;, oux illum vilac, polio divinain polionem ailiiiiibral):il.

eTt [jtkv 'louSatxto;- ou -fip ev iJSaTt [jkSvov, dXXi X3t\ ISaplizavit ctiam Jo:iiines, iioii jam ille (|uideiii

ei? [jtETdvotav •
ou-to 6c oXov Ttveu^JtaTixto? •
ou •j'ip Judaico niore, noii enim iii aijua soluin, sed eiiain

7:po3TtOT,7i -rfj^ t-/ nv£U[jiaTt. Ba7:T£j£i za\ "It.cjoO;, ad poeiiilenliaiii ; noinhim l:iiiieii piorsiis spiriliia-
ai.X' £v IIvEutiaTt. Touto f) TEXEtiiTT,;. Ka\ 7:to; ou liler, iiec eniin addii, in Spirilu. li:i|iiizal qiionue
0£6c, iva Tt 7:apa0ajij5f,j(o (68) [jttxpiv, eI ou xai gj D Jesus, seil in S|iirilii. Qiiamlo(|uidein uerrei.tum

" M.aili. X, 5.").


='•
Mallli. III, II. "Mallb. XI.9. ''0611.111,24. " Mallli. iii, 17 =« Liic. iii, 2'2.

" Gen. VIII. 10. " Miilli. xiii, 51. " Z icli. iv, 7. '» l)an. ii , 15. *' Job iii, 8. »' Joan.
i,
''°
29. ""M.illh. -viii, io. E\nj. Mii, 25. I Cor. x, 1 sqq.

(05) "Oco). Coisl. 2, o-ov. « Qiioiiiam igilnr ba|iiisiiii resliiui esl,n|.er:e preliiiin
(t).4) i^iipxoi;. r>i'g. c, iap-/.(Oj£(o;. fiieiil, iil iii cjiis (:unli'iii|ihiliniic, ipii iio Ira caiisa
(().')) Ml\ Bzi T0'l(:. Ili-g. C, [l.r\ OTt 1-£ f,[JLtV liiiiiKinain naUir.iiii assiiiiip.sil, ei h.iplizauis ac crii-
cot;, f nou quiileiii a nobis, i|iii adiiiic ("iiiialcs :>ii- (iliMise^l, iiuii iiiliil hiljur.s alqiie iiruninarum pa-
iiiiis, > eic. li.iiiiiir, ) elc.
(00) npvcxaxc.-zaOrjccu tC>, elc. Biubciis iii Cnin- (07) 'ii»" Oa.Uicc-ii. DcCsl ev iii qninqiie Kepg.
iiieiil. p. 73, sic jiilcr|)ret:iliir : « lOsl iii c()iiU'iii|ila- (liS) fliir aOiif/ i\avi. 1'liiri's Ucgg,. [iliires Cnli).,
liniie cl coiiiineiiioraliniie liuiiiaiiil:ilis a Clirisio diio Cnisl., Omiii., eic, ^^apaOEi.^pfi^io. Sic cliaiii
S.ilvatnre sunipUe, allici dnlnre, cl iiKuerari, el pe- legit Bdlius ac vertit < ui obiler illiid couside- :

iie iiilabcscere. > Ciule sic vcrli poicsl bic locus : rein. >
533 S. GREGOUll TIIEOLOGl
niiiiiori.^i]iio onuruius alisoliitU'ii) biipiismiiin icdilil. A yivr, (')zi;\ OlSa xa\ liTapTov paTUTiS|jia, TiSii jiap-
Qiiiil aiUem, iil piiiilo fiiieiiliiis oljilcr uliipiitl tlicain, T'jf.iou Y.oC: aV,aaTO^, 6 xai aC/T^^ XjiisTo^ iGa-Tf-
nflerri potosl, quiii ille Deus non sil, per qiiein lu aaTO, xa\ tio),'J
i'^
"'J^"' aXXojv alo;ai[jL(jJTcpov, oiw
Ilriis enicuris ? (juurUini cliain b.iplisini gcniis novi, oiuT^poig j5u-0'.; oO [ioXuvsTai. Oloa xal itijjiitTov

iieinpe qiioii uiariyrio el sanguiiie coiiiparalur, quo ^Ti, t6 T(ji)v (1)9) 6axp'Ja)V iXX' STCtTiovwTEpov, tb? 6
ip>e qu iipie Cliiisiiis bapiiziUiis esi, el quidein eo Xo'Ja)v xaO' £xaaTr,v vJXTa tt;v xXIvt,v a'jTou xa'i tt;v

ceioris :iu;;ustiiis, quoil luillis pnsiea sorilibns coii- aTpoj^vrjv ToT; oaxpuiiVj 5_> ttjc xaxia? Ttpoaw^s-
lainiiiaiur. (jiiiiitun) loruin lacryinaruin baplisinus aav (70) xa\ ol [jniXojTTE; •
o? tovOcjv xa\ axuOpw-
lencl: V'iuni inarlyrio asperior el biboriosior csl, Tdjojv T.opz'Jet7.i., xa\6j(71) [jiifjisTTai tt^v ^TiisTpo-
ulpiilc 6S9 'I'" P<^''
siiigiilas iiocles lerluii sniiiii tfTjv Mavaaafp xa\ tt^v twv (7'2) NiveutTOJv TiX^I"
i\c slr.itiiiii laiiymis laval ", cui ipsa? qiioi|iie vilii [j.d';T|V (75) Ta:t;ivtoaiv •
o^ tfOcycsTai Ta; tou teXoj-
cicalrices *' qni
fotciit ;
liif;eiis el conliislatiis in- VGU (fojva; iv tio Up(o, xa\ 0ixat0'jTa( TTapi t6v [jlj-

greililiir *', ot ipii Manassis rcsipiscentiain '" , ac YaXauxtJV «tapiaaiov •


o? auYxuTtTci xaTi ttjv Xava-
Miiivilariim biiiiiilitaleui "', ciii inisericortlia im- vaiav, y.a.\ fT,T£t (ptXavOptjjTtiav , xal Jiuvi/j
4'''X°'?)
poiliia e»t, iinilalur ; qui Publicani verbis iii tciii- Tpo9r;v ayav Xi[i.(ii)TT0VTO^

plo iililiir''-, ac siipra insolciileui el siiperljiiin riiarisLeiiui jiistincalur ;


qiii tloniiiuo, Cli:iiiaiia';e

iosiai ", iloprimiiur, el iiiiseiicortliani iiiiplurat, ac inicas, liuc canis vcbeineiili fame corropli pabulum ,

e.vposcil.

XVIIl. Ipse (ii;i'iein (nam bominem nie essefalcor, g III'. 'Ejoi [j.^v 0'jv (avOpoj-oc slvai yxp (7i) d[JLO-

a:iiinal niiuabilc, flu.\;vi|iie et fiagilis iialiir.i'), liunc Xoyoj, ^diov toS7tt6v xa'i jieuaTT,; 'fjasoj;), xa't 5i/p-
qioque l):i|ilismuiii libeiiler aiiijiloclor , ejiisqiie [jiat to'jto TipoO^J^JitjJC, xa\ Ttpoaxuvto tov oiSw/.iiix,

i':ilorcm ailoro, aliis(|ue liibu», ae uiiscriciirijiain xa\ toT; S/.Xoi? [j:£TaotSoj[j.t, y.aX upoEtayipto to'j

crogo, iit niisoriconiiam coiiseiiuar. .Nam ii c qim- £Xdo'j t!<v EXiOv. Ol5a yap xa"t auTbj aaOsvstav h:j--

<l'ie io/innitate ciriunulaliim esse scio, illiuJque ptxsi^JLSv-i;, xa\ tlj? av [jL£Tpr;aoj, [j.ETpT,Or|a'j;ji£vo.;.

Iiirc, iil qiia mcnsura inensiis fuero"'', eailcin qiio- S'j 5k Tt /.^XEt.; , Tt vofjtoOsTsii;, oj viz 'liaptTai;, xal

(j le niilii vicissiiii Dcus rcineliatur. Tii vero qiiid xaOaps TTjV TtpoarjYOpiav, 0'j ti]v Trpoaipsatv, xa\ (fu-
iiis? Qiiam lei;em slaluis.o iiove Pliaris;i'e, aciiomi- aiT)V •fjfjitv Ta NauaTOu [jisTi tt;? ouTrij (itaOEvetac; ;

i;o, iioii aiilcm aniini pioposito, pure, ac Niivali j 5^X71 (J-STiivoiav ; ou Sioojc 53up[jLoT{ )fi^po.'j ; o'J

(logiiiata ciim cailem inrirmilale iiobis cHlaiis ? Poeui- 6axp'j£t; (75) 5dxpuov ; Mt] a'j -(z toio'Jtou xptTO'j

leiiliam iioii ailinillis? Luctibus locuin ncgas ? Tuxoii;. Oux atOT) t6 "Irjaoij tpiXdvOpojnov, to'j Ti.;

Laciymas lacrymis iioii proscqiieris ? Ulinam lalem daOsvEia; •f][Jtt'ov Xa6(ivTo? (76), xa\ Ta? voaou; pa-
tibijudicem expcriri non coiilingal. Jesii bcnijfiii- sTdaavTO?, tou p.^ Stxatot; iXOtjVToj, dX"A' (3t[jLapT0)-

tale non moveris, qiii infirniilalcs noslr.is suscepil, XoT; ei? [jteTdvor.av, tcv eMov OUorToq ndJlor fi

cl nioibos noslros porlavil'"', qui noii vcnit vocare C Ovaiar, tou £6oo[j.T]xovTdxt; Jn-d auyxtopouvTo; t3(

juslos, seil pcccatoics ad pocnilciuiair, '", qui m\ e- d;jiapTf][jLaTa ; 'Qc [J^axdptov aou t^j u'.J/t,X6v, e! xaOa-
ticordiammavuU, quam sacrificium " ,
qiii scptua- poTT|? 5iv, dXXd [AT] TU'^o; , vo^jioOsTt^ov uixkp SvOptjj-

gies scpiies [leccaia condonat'"? Quam be;iia essci Tiov, xa\ X'Jtov TTJ dTTOYvtia^t ttjv e^navtSpOojatv. 'Ojjioi-

subliinilas lua,si purilas ea essel,iioii aiilem fastiis, to; •(ap iaTt xaxbv, xal fivsat? daoj'fp(5viaTo?, xal
iegcs siipra lioininis c:ipliiin iiisliiucns, ac nioriiin xaTd^vojat; dauYxt'jpT]T0j •
?] |j.iv oXt^v £(pt£taa Tr;v

eorrcclioiicm pcr dcspcrationem lollcns. In eodem fjviav, f) 5k Ttp c^oopip xaTdy/ouaa. A^t^ov [Jiot t)]V

cniin viiio suni, iiidulgeiiiia noii corrigens, el seve- xaOap^TTjTa, xa"! 6£-/0[j.at aou Tr]v Opaa'JTT[Ta. l\Ov

rilas non condonans: illa oiniies babenas la\ai, 5£ Siooixa, pLT] pputov iXx£atv, etadYT]; t6 dvtdTpeu-
lisec ob velieineiitiain slraiigulai. Puritaiis siicci- Tov (77). 0'J8c Tii/v Aa6lo oiyri [xeTavoouvTa, iT) xa't zh
nicn edc, et lum audaciam Iiiain probabo. At niinc 7:po!fT,Ttx>)V -/dpiaiJta t) (j.£Tdvota auv£Tf,pr,a£v; Ouoi
vercor, iie ipse ulcciibus scatcns, niedeiidi iiii|)0ssi- IliTpov t6v [liya^ r.a.06vT:a Tt dvOptoTttvov 7t£p't t6
;
bililatem iiiducas. Quid? Ne poeuilenlem (|iiiilem aojT^ptov TtdOo; 'lT]aou? 51 eoi^ato, xa'i toj Tptaa(p

navidem admitlis, cui propbeticam quoque graliani tt;; kp(jjTfia£(jj; xa^l xr\q 6[xoXoy'.ai;, ih Tptaoiiv tt|5

poeniienlia conservavit "' ? Nec magiiuin ilbim Pe- dpvr]a£0)c eOepditeuaev. "H o'Jok TeXeiojflevTa Sexr]

iriiiu, '|iii circa Salvaioris passionem buiii;iiii :ili- " ot' aV;xaTo; ; "EaTt yip xa"t touto tt,? (78) aTJ? OTto-

'M^sal. VI, 7. '' Ps. xwvii, 'J. " ibid. 7. "> II. Paial. xxxiii, 15. "' Jon. iii, 5. "' Liic.

xviii,15. »' Maltli. XV, i-i .'.qi|. "'Maitli.vii.a. " Isa. Liii, 4. '"Luc. V, 32. »' Ose. vi, (i.

"•'
»»M..illi. xviii, 2-2. II Ilcg. XII, 15.

((j'J) "£-(, zv Tcor. Sic quiiiqiic Hogg., Tro^ Colli. (:.)) Otj ?>aypvF.ir, clc. Nicel. < Non l:icryiii;i,^ :

Ct Or. I. Doesl z6 in cil. bicryinis iKrniloiiliuui niiscei, viccm coriiin lio-

(70) rif-r.cii>i^ecar. Quinquc Kogg., diio Coisl., leiis? .

elc. Ttpo-iJlouat. (7()) A((C6')Tcc'. Keg. c, dvaXafjovto^.


'.Aj^trirpEiTi^)-. Bill. « Mcilijiidi iinbci^illila-
(71) luil i'r. Sio Rcgg. bni, pli, Or. 1, Niccl. cl
:
(77)
Conil). Deesl xai in cd. leiii. » Verlcral laiiicii in priina cdilioiic : < Ne iii,-

(72) Twr. Deesliu qiiinqnc Uegg. cl Or. I. incdicabilis pcccali ilnclriiiam iiidiicas. »
Or. I,
(75) 'H.ffrtjih-r}}'. Or. 1, f,X£T,;j,ivtov. (78) Ka\ TovTO rfir. Sic (prniquc Kcgg.,
(71) /'«/'. Dccsl iii qiialiior Kcgg. clc. Dcest T0'JT0 iii cd.
:.:;? OUATIO \XXIX. - IN SANCTA MIMINA.
vo(ac. Ojok bj KopfvOo) 7:3pavo;jiif]io(v:s A (piid pcrpossiis csl '" ? Jesiis
t?jv (79) ; Al. oiini siiscepil , ac
ITaGXo; 5\ y.x\ dYaTiTjv *y.'jptj)jjv, eTTJtor) tt;v Mr>- |i(^r liiplicciii iiilcrrogiUioiieiii cl ciiiifcs->ii>iiciii '',

0(1)71'/ e\5i xal t{) aVxtov "Irct jd] tij .tspicc-oiipa lii|ili(ciii :i|iiiir:Uioiiciii s:iii:ivil. Qiiiil? Nc ni;irlyii()

J,u.ii) (80) «cna.xoOfi 6 zowvzoq (81), papr|Oc'i; Ti^ (|iiiilciii pciriiiicliiin ailinillis? (N:iiu id quo(|iic lii:i:

lijjiSTpia tTJ; £T:i-Xf,|sio;. OijSk Ta? vea; YajJtlCst; arroganiiiC csl). Ncc cuni, qiii scelc:e sese iii Corin-
X-TJpac, StJtTi VTfi fiXtxfa; euaXwTov ; ITauXo; ol ToiJTo l!i() (lcvimii "? Ai P:iiiliis rliiirilalc.n eliain crga
tTiX^ar^TSV, ou aij or^XaSr] StoijxaXoc, (i»; irX -i~i.rt- ciiiii linii:ivil, 690 -iHnil ahpii' ciiiii aJ iiicliorcni
Tov oupavlv ^OaTa;, xa\ &XXov 7:apa5;iiov , y.oX \ii;c IViigcin rcdiisse pcrspcxil; i^lainqiic c^ius:!!!!

(i7TOji<iT;TOTiptov (ixoOja; (5T;iji.aTii)v (82), xa\ [j;s'"ova allcrl: Kc ahiimlnnliori liiHliliit nlisorbealur ,
qui
xuxXov T(Ti EuaYY£X{(p TreptXaCtijv. fjiiitnoili esl '•', iicinoilica olijiirg;iliono gravatns ct
opprcssiis. An ne jinciiiliiis (piiilcin vidiiis, pmplcr a:lalis lnliriciiin , ineiiiidi nialriiiioiiii polcslalcin
(acis ? Al 1'aiiliis lioc f:iccre iiiiniiiio diiliilavil, ciijiis le sciliccl mafjislriini prolilcris, pcrindc alipic ad
(|iiarliiiii cflBliiii), aliiiiiKpio pandisiiin pcrvciiciis, :ic vciba ni;igis :ircaiia aiidivcri^, iiMJoiciniiue cir-
ciiliiin r.vangclio coiiiprclnMidcris.
IW. 'AXX' ou p.3Ta TfjpiiTTtJiJia Tauta (8"). B XIX. Vciiiiu, iiiipii-;, li;cc niiiiiiiic posl liapli-

Tt? fj d-oo£i;ic ; r, o;T|ov, f, j.'.t; xaTaxptvx. Ei 5i siiiuiii. t}iio argiiinciilo id coiiririiias ? Aiil rciii ila

dijfftCoXov, vixiTio Ti '^tXavOpioTiov. 'AXXi NauaTOc, so li.ilicie piolia : aiil, si id iicqiiis, iie (oiidciniics.

9Tja'tv, o'ux loi^aTo -ou? ev t^o 8iwY[Jito TTapaTrsTov- Qiiod si rcs (liiliia csl.viiical liuiiiaiiiias cl f:icilila-:.

Ta?. Tt ToiJTO (84); Ei ,akv ou [ji£TaYv6vTac, Stxaitor Al N(iv;iliis, iiiqiiis, porsecullonis lcinporc l.ipsos
oCiSi £Y"^ 6ixO|Jiat Toiic, i; p.T] xap.7:To;jiivou;, i; p.ri
iioii icccjiii. Quiil lioc ? Si qiiideiii llli pceiiilcniia

ftjtio;, [jtr/j2 avTtir,xo'jvTa; to) xaxto t7]v St^jpOtojtv iiiiiiiiiio diicclianliir, opiiiiio jiirc eos rciiiilil (nr.-ii

xa't OTav Si^toiJiat, tt;v 7:pOTr;xou(jav a^JTOt; d7:oviij.(o iie ipsc quiileni oos rccipio, qni vcl niilli) iiiodo,

Xcopav. EiSk to-j; ^xTaxivTa; toT; 5axpu3iv,ou [JitiJfr;- vcl iioii salis dcpriiiiiiiilur , iicc p;ilr;ilo <;iiiiiii;i

co;jiai. Ka.\ ti; [jtot vS[jio; f; NaudTOu [Jiijav0pto7:!a, o; p;ircin vila; ciiieiiilalioiiciii aireriiiit ; ciiiinpie rcci-

^"A.£ovj5iav [jikv cjx ixoXajs , tt;v SiuTipav siooj- jiio, ciiuvciiieiilcin ipsis lociiiii assigiio) ; sin aulcin

XoXaTpziav •
7:opv;iav 6k oij-to 7:ixpto; xc'.T:5ixaj:v, l.icryinis confcclos, liiuiilipiaqiiaiii isliid iinitalior.

tii; daapxo; xal d Jto;jtaTo; ; T! tjjaTS ; n;iOo;i£v u,u.a; Qiiid aiilcin Nov:iii criidclihileii pro lc^^o li:ibeani,

TOt; XoYOi; Touxot; ; Asupo, 3tt;t£ (jteO' f;;jtojv Ttuv (|iii avariliain quidciii , alliMiiin scilicel i lolol.ilri;e

dvOptb7:tov. MsYaX'Jv(o;jiiv 5.;jta tJiv Kuptov. IMf; ti; geiius '*, niilla poeiia viiuliciivii ; sliipniin aiitoiii iia

u[j.tov tir.iU ToX[jtf,jT], p.rj5i siXfav £auTto T£Odppr,x£- C sseve acerbeiiue condciniiavit, qiiasi ipse c;irnis cl
T-fi)jiov a.Tzcv,xctOafid(; ycipEija, xa't xi; ouTto; totn:£p corporis exjHM's esscl?t)iiid dicilis? An vos lii;

^Y'^ ;
(Ji£TdooT£ xa\ f|;jtTv xf,; Xa;jt7:poTr,To;. 'A"aX' ou vcibis |ieriiioveiiiiis ? Agcdiiin, a nobis, lioc csl, ;il)

T^iiOojJtEV ; xa\ U7:kp uijitjjv (83) 6axpUjO[X£v. Outoi lioniiiiuin partibuij, slatc. Doiiiiiiuin uiia iiiaguince-

\>.hi 0'jv, £i [jikv pouXotvTO (86), Tf,v f,;ji£Tipav oS^jV nuis. Ne quis vcslriiiii, qii;iii'libel virliile siia freliis,

xa't .XptjToO, £i fk [jif], Tf,v iauTtov TTopsuiiOtojav. co audacia; pi'oriiiiip:iI , iit dical: j\o/i i/iii/rtiigeii',

Tux^v £X£T Tip 7:up\ pa7:TtiOf,(jOVTat, Tto T^XsuTaiio piirus enim sum ", el quis niilii par? Facite ut iics

pa^TTijpiaTt, Ttp ^TTtTTOvioTiptp T£ (87) xa"t [laxpo- (pioqiie iu spleiiiloris veslri parlein vciiiainiis. At
Tipti), 6 EuOiEi (b; /opTov Tf,v uXr,v (8S), xa't 6a7:ava iion llecliinus? Lacrymas pro vobis f.indciiiiis.

itdjr,; xazia; xou^i^Tr^xa. Aiqiio lii quideui no»tr;i , si vclinl , a;ipie a !co
Clirisli, via, siii iiiiiuis, sna iiisistaiit. Iii :iUcro x\o igiii fonasse ba|ili/.:ibiiiiiur ;
qiii poslreiiiiis csl
b.iptisimis, iice soliiiii acerbior scd et (liiituinior, (pii cr.issani niatcriam iiistar lciii dipascitiir, ;it

oiiinls vilii levitalein absiiuiit.

Iv'. 'iI,ui£T; 6£ Tt[jtf]jio[ji£v -h XptTTO'j pd7:Tt3;ia D XX. Nos autem liodie Cliristi b;i|itisiiiuiii lioiiore

of,;jt£pov, xa\ xaXiJo; eopTd5tjj,ut£v, ;jif]


Y'''^*f'^ '^P'-'" coinplcclainur, ac lcstiiiu lioncste cclebrenius, iioii

(^tovT£;, dXXi 7:v£u;j.aTtxto; £'J9patvo;j.£vot. Tpuof]- vciiliis didiciis opeiaiii daiilos, sed spii itiialil.r

oto[jt£v (8U) o't TTto; ; XovcacrOe, xaOccfol "cireaOe. iiosipsos olileclaiiles. Qiioiiaiii auieni inodo di liciis

Ei [Jtlv <fotvtxixo't Tf,v d;xapTiav sittI, xal ^ttov at- imliilgebiiiiiis ? Laviimini, munili eslole'^'. Si QQ\
[jtaTtoSit;, XeuxdvOTjTc t'o; /\Ci-f v. Sk xoxxivoi xal pcccalo rubri eslis, iniiniMiiie saiiguiiiei , i|ii;ibi iu\
ftvSps; ai[JtdTtov TiXEtoi, xiv ei; epiou X£uxo:r,:a dcalbeinini " ; si aiiiein cocciiici ac pcifecli viii
<fOdjaT£. ndvTto; 6k xaOdpOT,T£ xat xaOaip£sO£. 'il; sanguiiiuin, cliain iisiine :id laii;o caiidoicni porvo-

'» .Maltb. xxvi, 70. " Jo.in. .\xi, 15. I Cor. v, 1 et sqq. "il Cor. II. 7. «' Ejibcs. v, .'i.

" Isa. Lxv,5. " Isa. i, \ii. " ibid., 18.

(79) ncipa)-oiit'icrarra. Or. I, 7:£7:opv£uxoTa. (8.j) T/ttor. Pliircs Colb., f;;j.tov. Mox, 5axpJ:jo-
(80) At.'.-r?). i'biics Iligg. et Colb. adduiil, Jiapr, jjicv. Diio Ucgg., oaxpuj(o(ji£v.
6£i;. (8(1) liov.loirrv. Keg. Iiiii, po'JXovTat.
(81) '0 zoiovTCQ. D(;e^l iii Uegg. bin, pli. (87) 'E.-ti:rort.oTipo) re. Sic (piuliior Kegg. el diio
(82) \\.xovc-ac: />r)fiuT(iir. Sic Ke.!.'. pli. DoojI (jC) Cnll). Decsl T£ iii c I.
jjidTtov iii cd. (88) Xopzcy Tl)r i':h)r. Niccl. c lerrenos el car-
(Sj) Tavza. K(!g. c el Or. 1 addiiiil, 9T]Ti ti;. iiales allecluij > iiiielligli.

[fih] Ti Toi^^zo. Ilcg. c ot Cuiiib., Kai ti to-jto. (89) 7J!3i)c;7i(rio/(,';r. Tics Kcgg , Tpucffjiofi^v.
359 S. GREGOUU TIIF.OLOGI 560

iiilo. Oniiiino niilem purgnli sitis, nc |iiirgciniiii. .\ oOScvt tojgOtov xaipt; 03'i;, Stov avOpto-o'J SiopBw-
Niiria cnim rc Dcus perinJe (leleclatiir, nl Iioiniiiis, c:: '/.aX cjioTr.pta, \jT.lp ou XiSyo? a-aj xal a-av [jL'ja-

pro qnoomnis sermo el omnia mysleria, resispiscen- -:f,p'ov •


Vva [•^vT|t:Oc ihi ^ioixT-ps? sv xiifito, Ctn-

tla et s.ihitc; iil erricinniini, siciil luminnria iii TixY^ Toi;^ aXXo'.? (ivOpib-oii; o'Jva[JLt;, iva (ftoTa zi-

niunilo '*, vis qii.Tilam vilalis reliiiiiis lioiiiiiiibus, Xsta -.M \i.V{d.)M ^toTt T:apa3-:avic?, xa\ ttjv iy.ilat
qno perfecla liiiniiia magiio illi lumiiii astantes, ]ji'jr,Of,T£ 9toTaYco-;iav, £AXaiJf::'5;j.£vot tii TptaSt xa-
cjns ipsiiis, qiuv iii fa'lo cst, liicis splenilorilius OapwTEpov xa^ •^pavJTipov, f,; vuv (j.eTp'a); O-oSi-
imbnnmini, ptiriiis cl clarins a Trinitate illiiminali, SsxOs (90) Tf^v [jtav a'jyr;v ex [jtia? iri? 0£(5-t,to;,

(iijiis niiiic rairnim uiium rx uiia (leitalo mananlcm ev Xpt7-(o "Itjsou :tp Ivjpito fjiJitiJv, ^i Tfj So^a, xa\ x6

iiiinus pleuc acccpislis, iii (lliiislo Jesu Domino uoslro, xpdto; (1)1) ;i? Toli? aitova; Ttliv aiiovtov. "A[j-f;v.

fui gloria ei imperinm iii saicula sxculurum. Auicii.

" Pliilip. II, 15.


'90) 'r.icSieexOs. Bas., uzoSeSeYlJieOa, < accepi- (91) A>() rt^ ;</-«-(^c. Sic Goisl. 2 et Or. 1. Sic
luns. t etiain legii Billius. IIicc (lesuni in ed.

ORATIO XL" Aoros M'.


7/1 siinctum baplisma. B Eir rb dyicr jjd.nzicrfia.

1. Qiioniain lieri spleniliduiii Lnminum diem cclc- A'. XOk; TTi Xa[jtTpa tojv "IitbTtov ^.[Jiipa T:avT,yu-

Iiravimus (salulem eienini noslram laMilia proscqiii piuavTCC ( 'tot^


T^p lizpiTZi ycipii.^TJVci. OiaOat tt,j

coiiveniebat, ac ninllo qiiiilem magis, qnain caruis ctoTr,p£a; tt,; ii^t-ipai, xa\ ttoXXio [laXXov (92) i\

aniici, qui dics eos qnotaniiis celeliraiii, qtiibiis vcl Ya[j.f,Xia, xa\ Y£''-05,ta, xa\ dvo[xa3Tf;pta, TOt^ 3ap-
nati, vel matrimonio jnncii sniii, vel nomeii acce- xhq cffXotc, xoup(5juvd (95) t£ xat xaTotxeata (94),
periint, vel certe inicr juvenes censeri eoepcruiit, xa't lTf,ata (95) , otra te fiX.Xa Tavr,Yup!Jou(7tv fiv-

vcl locum aliipiem primum incolueriiiil, vel ipia- 6oto-ot), af,(j£,oov '::£p"t tou paTrrtd^JtaTo; ppaxii
fiinqiie tandeni alia de causa, qn.^c ab lioiiiiniliiis otaXEWjaeOa (9G), xa\ -zt]^ £vt£'jO£v f,[jiiv U7:ap-/0'j-

celeliratur) ; lioilie de baplisiiio, ac benefieio liiiic (jT,;; £'J£pY£5ta5- ei za\ /_0£^ 'hi^-^i ^ ^'^To; Tapdopa-
ad iios iuanaiiie, lireviler dis.5eremus : taiiiclsi [j£, Tf,j ibpai; xaT£T::f|'o'Jarj?, xa\ 5.[j.a T0'j X(5-;ou

bcslerna liice iios oralio efTiiHerit, luin qiiia leiii- Tov xiipov ^EuyovTo;. Kopor 6k (97) X^y^ou -oXi^jttoj

poris auguslia prenieliainiir , liiin (|uia senno saln- dxoatr, tjj^ u-£p6dXXou3a Tpo-.ff, cjiopiaJi (98). IIpoT-
rilatcin ac fasliiliuin fugiebat. Sermonis qiiijipe ^/£iv o't SJiov TOt; /,£YO[Jt£vot.;, xa\ [j.t] -jtpipYwg ,

saturitas non iiiinus auribiis iuiniiea est, qiiaiii dXXi T^poO^J^Jito; tJiv 7;£p\ TT,Xtxo'JTtov SiiaaOat V.6-

i.iinr.odiciis cibiis corpori. Opera; prelium anteni '{VI £7:£tOT5 xa\ to'jt(5 JsTt (ptoTta[j.'ji, Tb Yvtovat tou
liii rit vos ail ea, qii.-e dictiiri siimiis, aniiniiin atten- [j.uaTr,piou Tf,v 6'Jva,uttv.

tiim alTerrc, atipie orationem ile tanlis rebus instituta III, iion peifiinclor.e et oscitanler, scd promple
el alacriter excipere : quandoqniden: lioc (|uoqne s|ileiidor ost, viiii liiijusce luysterii perspcciam
liaberc.

QQ2 " Tiiplex iiati\ilatis geiiiis aguoscit B'. TptTaf,v '{hnr^ijvi f,[j.tv oISev 6 .Voyo;' Tf,v iy.

Seiiplnia : priiiium ex eorporibus, altenim ex liap- a(0!j.dTtov, TJ^v £x f!a7:T!3[jtaT0:, xat (99) Tr^v £| dva-
lismo, terlinni ex resiirieitioue, lloruin priiiiiim, aTd(j£ti);. To'JTt.JV 0£ (I), f) p.hi vuxT£ptvf) zi ^aTt,

iioctiirnum et serviiin e»l, ac cnm liliidine con • xa\ SouXt], xa\ J,a::aOf)^ •
f) 5i f)p.£ptvr), xa\ eXsu-

jiiiictum : alicriim, diiirniiin ct libernm,ac depel- Olpa, xa\ X'jTtxT) i:aOtbv, 'Jtav Tb d-5i Y£via£tj)? xd-
leiularuni viliosarum affeclioiium viin liabeiis Xu,ui;ja ';:£ptT£jjivouaa, xa\ -pfii; tt)v &vio tiiur^-i lj;av-

Alias, rl iiiiiic ..L. — llabita Coiistantiiin|ioli D piiiiiiis lion cst babeiidiis, qiii, iil i|ise silii viileliir,

7 Janiiarii ~>6\. liiiiiiiliunc coiuaiii tondendi el dedicaiidi aiiiiiiad-


(bi) IhJ.ho jia.Ucv. Qiialuor Hegg., Coisl. 2. vciieril.
I'.ir., Oxoii., eic , toXj -rXctov. Itcg. d , 7:oX'j rSi.ivi. (1)4) Kincixseia. Sclidl. : Ti to'j o"xou cy'*'''-

(95) KcTftcviti. "Ot3 tou.; iwr.a: iK-


Si liol. : vta' i llaliitalionis eiii leiiia, niivci' (loiiiiis liabil.ilio. >

<fi(M7'. Ti vf.TTia, EcpTT^v £-iT£Xouv « Cuiii iuraiiles •


(95) 'Eri]cia. « Qiiie aiiniia (cleliiitale recur-
(leiiles elliTiiiil, lesiiiiii a'^ebant. » INiiclas sie ex- ninl. » ISoiiniilli etiaiii inlei |irrlaiiliir de pr.cludio,
poiiit ; < Qiiaiiiln, deeiirsa et exatla adolcsccnlia, seu liniciniu fiinsiilains, militaris praileeliira;, cic.
III jineiiiini oriliiieiii aseiipli buiil ; > ant, i i|iianilo iSieetas id inlelllgit de die, quo qnis maximuin peri-
|iriiiiiiiii coina in Mipeilliiiini excresccns atloii-
ipsis culiim elliigil.

.sa esl. > Suidas iiiler|irelatiir zo^jp^jjuvov, « ?aerili- (90) Aia.lEtivjieOa. Duo Regg., 6ta/,£5tb[i£0a. Alii
cium olim pro foina: priiiiiliis (illeni suliluni, > t?j duo, titXoaotff^ao^jEV.
Cizep xoupa? OuS;j.evov. Grcgnrius fors:iii liai voie, (97) Kdfci,- ft'. Kcg. pli, x^ipo^ Y^P-
lam « barlie > qiiam « coma; > priniiiias signili- (98) l^dyjiaci. In iioniiullis, aiojjtaTt.
ral. liarlialoriarnni aiirKpiitstnin riliiiii, Tin-jiovoxou- (99) Ka/. Deesi in plnribns.
fiiov, eiuilile explical Adrianns Valcsius in siiis ad (1) AL
Deest in tribus Hegg. cl Or, 1.
iciciigarii |i;!negyriciiin iiolis, pag. 194; sed lanien
5GI ORATIO XL. — IN SANCTUM RVPTISMA. 5G2

aY0'j5a (2)

t] 5^ cpoSjpwTipa xal suvToj^oTipa, A oinno, qnoil ;> naiivii.iio roiilracliim ost, vclaiiion

T.xv xi TTAajfia (3) ayvaYouja ev PpaxsT xw zli.niT^ iinipnlans, ct ail siipiMiiani vilaiii iios revocans
r.xpa7Zt\iiiJ.zwi, xa\ Xoyov u^iiov Tr,^ JvTaOOaSo-j- posircinnni, rorniiilaliilins ac ijrcviiis, oiiiiic lioiiii-

>.:(a;, xal roXixiia^, z'i~t zt^ axiyA [j.ovov izrxo- nniii gcnns lcniporis iiioincnto iii iinniii coyens,
)iouOr,3£v, ei'T: rw nv5iJ|JiaTi auvavTJXOE (i), xal Triv ut Crcaiori sislanlnr, siKcqiie serviliitis, et vita!

Xaptv f.oijOTi -T,; dvaTiXaisoj,-. TaJTa; 5t) ta; yiv- ada; ralioneiii rcddant, sivc carnem solnm sccnlac
vf,jj;.;i7Taia; T:ap' JaJTOu t[[jir;ia; 6 e-x?)^ Xpi(j-:6s rucrinl, sivc scse iina ciiiii Spiritn in altnni cvcxc-
<;a!vsTa;' ttiv (jlIv, tiTj £[ji.9'j3f,yiaTi (">) tw "pwTio riiil, alqiic iiislaiiralioiiis gratiaiii colinriiit. Ilas

xal JioTixio •
Tr,v 51, ttJ (japxwaji, xal TiTj paTTTf- porro ciiiictas nativiiatcs lioinirc a (Mirislo iiico

aiJ.aTi, S-cp a'JT6; £6aTTT£aaTo •


Tr,v Zl, tt] avacTi- alTcclas fiiissc conslal ;
piiinaiii (piiilcni, per pri-
a^e, f,; a'JT^; d-f,p5aT0 • (li; ^i-ivLTO TTpojT-jToxo; £v inaiii illain cl vilalcin iiisn('llalioiiciii »' ; seriiiulain

TloXXor; aoitXyOtC, OJTW Xa\ T^OtOTiTOXO; ix VSXpWV vcro ,


pcr iiicariialioncin '" ct liaplisiniiiii ", (iiio

l-evciOai xaTaEiiija^. ipsc liaplizatiis csl ; tcrtiam ilcni(pip, por rcsiiirc-

ciionein'", qii.iiii ijisc aiispii-;iiiis csl ; niiiiinini siciil primoKcniUis in niullis fralribiis " e.xslilil, iui pri-

inoi^cnitiis qiioqnc ex inorliiis '' (lcii noii dcilignatus.


V'.llz(A [xh/ Sf, Tcov 6'jo yjvvf,ac(ijv, Tr,? irpi.oTri; Ti B lil. Ac de iliialiis qiiiiloni nalivilaiiiiiis, linc osl.
9r,[j.i, xat TTJ; (0) -^Xs^JTaia;, ^tXoaoviiv, oij to'j TrapiJv- dc priiiia ct iillinia, iion cst iiiiiic ilis[iiilaiiili l< cus :

Toj xaipo'j^ T.zfiX Si-ri; [jiEari?, xai ttj; vOv f][j.tvava-c- vcriiin (lc nicilia, el lioc lcnipore iiobis necessaria, a

y.ata;,^; liTcovjfjiocfj tuiv cpcoTOJV f)[A£pa, (piXoao^fiato- qiia liiininnm dicsnoincn acccpil, traclabimns.ljapli-
(j.£V(7)' Ti 9(oTtS[j(a, Xa^i^BrpfjTTj; is-\ tj/uxojv, ptou sniiis igitiir, s|ilciulor csi aiiiniariiin, vit:e in meliiis
[jtETaOcat;, a7:so('jTr,;aa (8) t^c si.; tliVj auvEiSfiacOJ^^ niiilaiio , coiisciciili.T! ad Dcnin iiitcrro^alio ".

T^ <j;(iTta(jta, ^ofjOita Tr,; aaO;v;;a; Tr,; f),tJiJT£pa; Gaptisiiius , inliriiiitalis nostne adjiimcnliiiii. Da-
zh 9ioTta[jta, aapxi^j; otTOOsat^, nvEu^jtaTo; axoXouOT)- ptisiiiiis , cariiis esl abjcciio, Spiriins asscctaiio,
at;, j\o"fO'j xotvojvta, TTXaa^jtaTO? eTravipOojat?, •xa- Vcrbi participalio, ligmciili correrlio, peccati dilii-

TaxXua[jt))? d,!jtapT!a;, (fcijTf/; [jtiTouata, axiTOuc; xa- viiun, liicis commiinicalio, lcnebrarum oppressio.
TaXuat; •
to cftoTtaijta, 5x''"iS^'^ '^p^J Oi^jv, auvsxorp Uaptistiins, vchiciilum ad Dciiin, pcrcgrinaiio ruiii

|jtt'a XptaTO'j (9), lp£ca[Jta TriaTcoj;, vo'j T3X£t'(oati;, Clirislo,ndci adiniiiiciiliim, iiiciilis pcrfcctio, coclc-
xXe\; oupavcjjv paatXsta;, C'"'!!? «[^•-'4''?> SouXsia; slis rcgni clavis, vita; cominutalio, scrvitiitis dc|iul-
(ivatpeat?, 6£a[jt(Tjv SxXuat;, auvOiaito? [jtsTa^noEr,- sio, viiiciilorum sohilio, composiiionis iii nieliorem
at? (10) • Tb cf(iTta|Jta (tt 6it KXctto xaTaptO^jtEiv), siatum conversio. Quid plura coiiiiiicinorare atlinet?
TiTiv TO'j (5E0U 5(!),o(ov (II) zb xdXXtaTov xa\ |jt£-,'aXo- C IJnptismiis, oinnium Dei bcncliciorniii inccclarissi-
•::ps::iaTaTov. "ilnzzp yip (12) "A-j-ta d-j't(ov xaXst- iniim esl et pncslanlissinniin. Elciiim, iit qurcdan)
Tat Ttva, xat "AajjLaTa (15^ da^jidTtov ( s[j.7:£pt£'XTi- Sancta sancionim vocanlur, el Caniica cnnlicorum
xdjTspa- i^dp iaTt xal xupt^oTspa) •
oiJTto xat auT?» (quod scilicet latius paicani ac plura coniplcclantur,
7:a'jT6j aXXou Ttijv itap' fjfitv cpojTia(Ji(iJv 6v iyttjj- pr;ciipu,imqiio dignilalcin liabeaiil); (•oilcin iiioilo

tspov. baptisiiius (iH0((iie illiiniinalio dicitiir, qiiod oiiiiics


alias illiiiiiiiialioncs sanclitale sii|)crci.

A'. KaXstTai «s, ioaTTsp Xpta-i; 6 to'Jtou 5oTT)p. 693 '^- Qiieniadmodum anlciii Ciiristiis, liiijiis

toXXoTj xal Siacfcjpoi; 6"/6[iaatv, oiJTOj 6k xa\ ih ScJj- doiii dalor, iiiullis ac diversis iioiiiiiiilins appella-
'
pT][jta •
£i^T£ 6ia Tb TTiptxa.ok; tou 7:pdy[jtaT0? to'jto liir, ila ipsum quoque doniiiu varia iioinina sorli-
TtaOovTCJv fj[ji(Tjv ^cftXoiJit ydp oi ayCjSpa TTcp! Tt cpio- tiir : sive iil nobis ob miram qiiaiiidnni rci hcliliaiii

tixtl); 5tax£t[j.£vot, fiSioj? auvcivat xal toI; ov(j[J.aatv), accidat (fit ciiim fcrc, ut qui rciii aliqiiam inipcn-
etTS Toij TOXustSoui tt)? £'j£py£ata; TroXXdi; xa\ Td; siss,iine amant, nomiiia qiioqiie ipsa libenter nsur-
xXf)S£t;f)[jttv 5T)[jttoup-cf,aavTo; (li). Atopov xaXou[jt£V, pcnl); sivc quod muliiplex liujiis bciiclicii iitililas,

Xi.pta[jta , pdnTta[ia, ypia^^.x, cftoTia[jta , dcfOapaca; iniilias (]U0(|uc appcilaiioiies nobis pepercrit. l)o-
Iv5u[jta, X^iuTpJjv TTaXtyysvEita;, o-fpaytoa, 7:av 6 Tt D nmn viicamiis, graiiain, b.iplisnium, unctioiicm,
tt[jttov • ScTipov [iiv, ('o; xa't ij.t,o;v 7:pO£ta£v£y/.oij3t illiimiiialioiieiii, incorruptioiiis induinenluni, rcge-

" r.cii. II, 7. '" Lur. II, 7. " Liic. i;i. 21. '- iMarc. xvi, G. '= Uom. viii, 20. " Coloss. i, 18.
" I Petr. III, 21.

(2) ExardyriiTn. Wcj, c, r.-jp-i.r.i\i.-ri-}-ix. (7) <I'i.lrirnp'i'i(Tojfter. Or. 1, '9iXo709f]ao[j.£v


[7,] //())• Tu :r.l(irpn Oiiincs
t liiiiiiincs, iinivcr- (S) 'E.^EpdiTiyia. Ueg. c. £7:£p(oTr,:Tt;.
siiiii lioniiiiniii gciiiis. > iSan recie liiil., t ics oiiiins (9)-vVEM<^iiiiia XfKTTOv. < Mors ciiiii Clirisli). >
crcalas. > Iloiiio vocatur, Dci
siiigiilarilcr 7:Xd-[j.a Sic Grcgoriiis,
alibi [j.£Td Tf,v evTsCiOEv £x5r,-
niaiiii fiirnialiis, solusqiie Crcalori anteaclie vit» r;i- [xtav, « post inorlem. >
tioiiem iii extremo die redditunis. (10) .Tcc/JtVstof uETa.rritjcir. < Tolins lioniiiiis
(4) SuTayri.lOE. Coisl. 1, Bas., Coiiib., auva-- inslaiiralio, in incliurcm ><latiiii> iiiiilatio. >

T)XO£. (11) Aihfiov. Pltires codil., 5(op:(ov.


(.S) Tii> iftpverifiaTi. Gen. ii. 7: « liis|)iravit iii {'.-1) "iip.-rf:p y('tp. Sic Hcg. biii. Sic ctiani lc.^il

facicin cjiis spiraculuiii vila;, el f.icliis csl lioiiio in Dilliiis. Dcesl ydp in cd.
aiiimaiii vivciiicin. > (1~>) "A(rfu(Ta. Tres Ucgg., d3[j.a.
(6) Tf)r. Dcesl in duobiis codd. (li) J/(/((tir/i]-)/(7f(rrcr,|{:isillcn., or,[jitoupyoiJ'noS.

l*Aii\OL. G-u. XXX> 1. 12


563 S. GREGORII TIIEOLOGI 3G4

ncr.iiionis l^ivacnim, sigilliim, ac ileniipie oxrel- A 5'.o-J;ji£vov •


/^if.iT^a 6k, loq xal AcpsiXoucjt (IK) • pi-
leiilissiino quovis noiiiiiic aiipellaimis. Domim ilici- ZTtajJLa S^, d; auvOa-Tojjidvt;? (16) xw uoaxt tris

liir, qiiia iis, qiii iiiliil priiis coiiliilernni, iliUnr; &\xap-ia: •


XP''P-" ^^» '"^? ^^P^^ ''^^ paat),i-,<?<v (tou-

gralia, qnia clinin ilebcnlil)iis ; bapusnuis ,


qiiia Ta [17] yip ?iv Tot xpto,a:va) • tptoitajJia o^, o); Xajjt-

aqiia scpelilm-; iinctio, qnia sacer et ;:poTr,-:a •
sv6u;jia ol, lo; atix""'^? xaAu[jt[Jia (18)
pcccaliim iii

eniin cranl, qu;c iingcbantm) illu- ),ouTp'jv 6':, ib; ;y.7:),uatv •


c^fpa-j-toa 51, (o? auvTrjpT]-
regius (lixc ;

ininalio, qiiia splendor el clarilas ; iiuluinentmn, atv, X3.\ ~r,s S:a-OT;ta? ar,;i£c'ojatv. To'JTW auYx="'-

nostra; velamen esl lavaerum, poudv oupavot^ TouTO oo^ajouatv S.yys.loi, St4 t6
quia ignominia; ;

qninablnit; sigillum, qnia conservatio esl, ac do- au-j-ycVc^ ZT^i Xafji-Kp^iTr^TOi; •


touto elxtov XTJj l-ztctOsv

ininationis obsignatio. lluic gr:iHil:intur cccli ; liunc [j.axapt(jTr,T05 touto :f]|j.iT; J|u(jiv:tv pou).o;ji£Oa [J.£v,

angeli propler spleiuloris cognnlioncm celebrant : ou ouvaijtiOa oi oaov ar.ov.

hic beaiiimiinis illins imaginein geril ; liunc laudibiis quidcm ci byimiis telebrare voiumns, vcrum
pro rci digniiatc non possumns.
V. Ac quidcm Deiis suinnium et inaccessibile B E'. @A; [x£v ijTt tfw? t?) otxpoTaTov, y.aX inp6'!i.-

ac inclbihilc Uinien est, qnod nec meiile percipi, Tov, xai &p^r,Tov (19), oOts v(Tj xaTaXr|7txJ)V, o!JT£

iiec verbis explic:ni polcst, n:ilinam omneiii ra- Xijyoj flTjT^jv, -aar,? (ftuTtaTtxbv XoYtxf,? ^uasw?,
lione pr;cdilam illiiminaiis. IIoc in iiitelligibilibus, TouTO £V vorjTOt,, OTtcp Iv ataOY)Tot,; Ti)'''-''^
' ^''"'''' ^^
quod sol in sensibilibus ; eo se inagis contcmplan- xaOatp(o[jtsOa, tfiavTaf(5[ji£vov •
xa\ ogo'i av tyavTa-
dum iiobis praibens, qno atcuratius aiiinios luirga- aO(o;jiEV , (JiYaT:(o(j:£vov •
xa\ oaov Sv iyaTiraoJijLev,
verimus ; eo nirsus m:igis amaiukim, (|no inagis auOt^ voou(j,svov auTO iauxou GEtoprjTf/.iJv tz xal xa-
conlemplali fueriimis ; eo denique niagis cogno- TaXr;-Ttxbv, oXti'a Toil; i^oj x='j;j.cVov. <Ko; S* Xei-oj,

scendiim, quo inagis aiii:iverinius, scse i|ise -^pccii- •zh b/ IlaTp'!, xal. Vi(p, xat aytto nvcU(jiaTt O:iopo'j-

lanset comprebci.dcns, acpercvigue ad e.vterna dif- [j.£vov (jv k).o\ix6: eaTiv (20) f) au[jicfuta, xal xb iv

riindciis. Lumen pono lioc dico, qiiod in Paire, et ^iaX;jia Tf;; Xa^jtTrpiiTriTO,;. Asuxspov S^ 9(0; fiyysXo?,
Filio, el Spirilu saneto tonsider:iliir : qiiDriim opB- Tou TTptoTou tfioxb; (it-oppoT] Tt?, t) (jteTOua(a, tt] Kpl;
identilas esl, alque uiia c:ideiiiqiie
'
ieiitia, nalura; auT^j vEuast xa't uT.OMpfla. tVj tfioTta^jibv ^x'''^'^^

splendoris prosiiliatio. Scdiiidiim lumcn cst augc- oux oioa, EtTE Tji Tdcst Ti]? aTdasoj; (Ji£pt^o(t£vr|

liis, primi illius luiiiiuis velut rivulus quidam aut T?jV tptiJTta^Jliv, StTS TOtC (JtSTpOt; TOU tfOJTia[JtOU TTJV

partitipatio, pcr pnqieiisioiiem ad illud ac miiiiste- C Td^tv Xa(j.6dvouTa. TpiTov otoj SvOpoj-o;, 3 xa\
riuiii, ilhiminalionem liabens : dc qno sltiliierc ne- £^(0 SrjX^iv eati. «ttoc yoip t^v dvOptoTtov Svo(jLd?ouai,

queo, ulrmn pro classis mi:c ordliiijqne ratione Stjt TTjv Tou ev ?l[Jitv Xtjyou ouvap.iv • xa\ r];j:(ov auTdiv

splendor ci imperli:itiir. aii polius pro diviii* illu- TdXtv oi 0;o:toiaT:pot, xai (idXXov 0£(p T:Xr)atd^ovT£5.

niinalionis iiiodo Iniiic vcl illain sedem actipial. Oloa xa't dXXo tfCi;, (ij t?j dpx^yovov TiXdOT] cxiSto;,

Tertiiim lumcn iioinu c^t, quod cxternis ctiiiin pcr- fj Stexo-T), TtptoTov u-oaTdv t^j opaTr,; •/.T^aeoj;, Tf,v

spicuum ct iiiaiiitVstiiin esl. 'I'(o; cnim, id esl, lu- T£ xuxXtxf,v Twv daTip(ov 7:£pi'oSov, xal Trv dvojO^v
men, liomincm 694 vocanl, |inipler ratiiiiiis nobis tfpuxTOjptav, y.6a[i.ov rj\o'i auYdJouaav.
insitae vim ct iatultatem. Quo cliam rursiis noniine ii inler iios a|ipellaiilur, qiii Dco similiores
sunt, propiusquc ad Deum accedunt. Aliud qiioqiic luinen agnosco, neiupe ilhid, quo primigenae lene-

lira; dcpulsa;, aut ccrlc iiitercisa; suiit, quod anlc res eas oiiincs crealas, qiise aspeclu scntiuntur,

producium csl ; circuhiremque iiem illam siderum conversioiicin , et supcrmim siileiulorem, uiiiver-

suni orbeui illustraiitcm.


VI. Jam lumcn eti:im crat primigenum illud man- D ^^'.'^('o; (ji£v rjv xai f( Tto TipojToi-tJvtp SoO^iaa Ttpoj-

datum, quod priinigciio liomini datum esl (iiHau- t^Jyovoc svtoXt] (iitstSr), AtJx»"Of irT0J.f1 rdj.wv xal

doqtiidem letjis mamtalum lucenia et lumen esl '" jJtTif •


xa\ StSrt [21], <l>iii(; rh ^^tpcazciyjtazd crov
el rursiis, Liimen pra-ceplu lua iii tenn''"}; taiiict»i i:rl c^iQ yqq), ei xa\ t6 ^Oovep^jv axiTO^ eTtetaeXO^v
jnvida illa taligo irrcpciis vilium procrearit. Lu- Tf|V xaxiav =ori(jLtoup-'Tja£v tftjjj ol. TUTttx^v xal aij[i-

iiien etiam lypicum, atque ad moduluia eoruin, qiii (jiETpov Tot; U7too£xo[jivr)ic, 6 '(paTzxoi vi5(jL05, axia-
exei,jicbani, admcnsum, Lex scripta erat, verita- ypcffojv (22) TTjv dXf]Oeiav, xa\ t^ Toij [jie-v-dXou

tem aduinbran.-^.ac inagni illius luniinis mysleriiim : ifw-h; [j,uaTf,ptov •


etTtep xa\ xh Mtoijaiio; TcpiJaioTtOv

(jui|)[ie et Moy-i-, viilius, co pcrhisiis, gloria alTici- TouT(p SoSdCeTat. Ka't 'tva 7t"Aetova t^tJJTa 5(JJ(jl£v t(J)

'* Psal. cxviii, 10."i Piov, VI, 23.

(13) 'OvelJlovcTi. Pleriqiic codd., 8c;Xouat. (18) I{(i.tvfi}tct. Tres Regg., auvxdXu(j.;j.a. Iii

(IG) ZvvdaMcnir^r. Plurcs Uegg. et Colb., Or. alii';, au-,'xaXuiJ.[i.a.

1, ele., evOaT:TO(J.£VT,?. (II)) Kal iifj.-riTLV. Deest in qiiin(|iic Rcgg., inio


(17) Tavra. Sic (iniiiqiic Rcgg., dccemColb., Or. Colli., Or. 1Coinbef., nec vertit IJilliiis.
ct

1, I5as., Coiiib. < II:i'C ei:iiil, t elc, iicnipc sacerdo- (20) 'ECTiv. Decstiii iribiis Regg. et Or. 1.
tes et regcs. « S^iterdoles cnim el rcgcs, > inqiiil (21) Mitt. Reg. |ili. ot' ott.
Nicetas, 1 jii.vta .Moysis legeiii iiiigcli:iiiliir. ) Iii ed., (22) XKtaypacpior. Rcg. bm, cl Or. 1, axwj-pa-
TotauTa. yimd vcriit Rill- < lliijusmodi ciiim ea (fOJV.
crant, 1 elc.
5GS OllATlO .XL. — IN S.VNCTUM lUPTlSM.V. 3G6
Xdyy, tfw? [jikv r,v ix mph^ •zCi MioOioi (•23) tfavTa- A lur. Aiqiie, nl pluia liiiniiia nr:ilioiii (lciniis, Iiimicii

Z6y.iwj, ^ivixa trjv paxov .sxai: ,niv, oj xa-ixa'.£ Si, igiie cuii(l;iluiii iii cr;il, (|ti(i(l .Mdjsis ociilos i;i iiidiilu

l'va xa\ xt)v ^Osiv napaSit^iri, Y.ci.\ Yvtofisri Tr;v Sj- perslriiixil, luui viilelicct cuiii ignis fl;igr;iiiler:i

vajJiiv 91'); 6c, t6 £v (i-iJXio ifjpi^ (ioTiYTiaav t^jv rubiini penircie alqtie absunierc iion polei;il '",

'Iipar^X, xa\ if)|x£j3(Iijav tt]v cpr^|j.ov •


9(0;, z>j 'llXiav ul, cl iialiirani suani iiidicarcl, et (liviiiain p(il( 11-

ipTTaiav ev iC) toj Ttupb^ apjjLaT!, xa\ [xr^ ay^jiyXi^av liam (leclar;iret. I.tiineii pra;lerea id eral, qiiod iii

cbv (Xp7:a^(J[jiiVov •
tfwj, Ti ToJ^ 7:ot|j:iva; nEpixGTpa- ijjnis cohiiiina Israoli ])r;eibal ", acdeseiti asperj-
iJ.av,Viv{xa ih liixpovov (fwjTiT) xpovixto ijjtlYvuTO "ii)- lalein niilijjabat ; luincn ileni, quod Eliani iii igiieo

(ftosi T& TO'j iTpn5pa|ji.(5vTo; (25) dsTipo? i7t\ BriOX^kix eurru rapiiil"", ncc rapliim exiissil ; lunien insupcr,
xaXXo; (2(1), i'va xa\ Mavoui ASriYrjiY]. xa\ Sopuco- qnod luin |iaslores tirciinifulsil ", cuin luiiieii

pr;ar] (27) T?ju;:ip 'fjfJia^ cftJJ;, fJiiO" T;;jLtuv yivijjjiEvov leniporis expcis leiiiporali niiscclcilnr ; luinen ([uo-
9tijj, rj !:apOLfJi:-/j)iiaa. ilii-xr^^iTzl toOopoujToi; jjiaOr,-- (|iie pulcliriiiii illiiil sidus iu Itcllilcjieiii pra;ciirreiis,

Tatj, [Jiixpou OTc^ifioTipa 5k (28) oistiii; •


tfCi^, ^, Ilau- iii ci iii;igis vi;p du.\ esset", ei luincn illud noliis

Xov rapiaa-pai^asa tf avTasta , xa^l 7:XT;yr; (2!)) Ttiiv subliiuiiis, ;id iios dcmissiini. iiobisque conjuiicliiiii

B'}£t>)v, Tbv (jy.izov xr^^ i!^'j-/rfi OspaTisuaac;» (50) vclul sliparel. Pr;elcrea lunicii crai DiviiiiUis ill.i.

(ftoj, xa\ f; cx:i!0£V Xcii>.7tpi-rii, Tot; ivTauOa XExa- JJ discipiilis in iiioiile veliit por lr;inscnn:iiii oslens;i,

Oapjjtivot^, fjVtxa exXajjitJ/ouitv 0! oixatot tij; (i T,Xtoj, el quidcin il:i firnia, iil vi\ e;ini oculoruiii acies

(Lv ftiTaTat d Qzbi ev (Jtiatp, Ostjjv iJvTiov xal paii- fcrre posscl ". Liiiueii ilcin visio illa, qiuc Paulum
Xitov, StaaTiXXtov xa\ Staiptliv Ta; (i^ta; T?,; exEtOiv fnlgoro circuiiiriidil '*, ac per oculoium plauani
(jtaxaptoTr,TO.; 910; (31) Trapi TauTa iotoTpiTTtijj, lenebris aiiiin;c inediciuain atlulil; liiinen cliaiii

6 Tou pa7:Tia[xaT0? 9toTtj[j.ij;, 7:£p\ ou vuv iijjitv 4 '/.6- illius viue cl;iril:is, bis uliqiic, qiii aniiiios siios :i

yrj-, (iiya xa\ Oau[JtaaT'jv zh Tr,? ato-rjpta.; fiixtov pcccali sordibiis iii b:ic vila perpiirgarint : qiio

nEpiiXtjov (32) iJtuTTf,ptov. teiupore iiiiiiiruin jusli fiilgcbunt siciit sol ", quo
riiin iiiique deorum ac rcgum, in medio slnt Deus, bealitudinis illiusalqiic digniiaiis gradiis distinguens ct

dividcus. Lumeii poslienio, pr:eler lixc oiniiia, propioii et peciili:iri modo, csl liaplismi spleiidor,

de (iiio nuiic oralio niibis instilula esl, qiio inagnum 695 nlquc adinir;iiiduiii salulis iiostr;c niysteriuiil

continciur.
Z'. 'E^rstoTi -(oLp T^ [jiiv iJtTi5':v 4;j.apTEtv iiTt 0eou, VII. Qiioniaiii eiiiiii onini peccaii labe carere, Dei

xa\ Tr,.; TTptoTr,? xa\ (iTuvOiTou ^OiEto;- it7:X(iTr,? 'esl, priiii;cqiie ct incoinposiuc natura; (siinplicitas

yip etpr,vata xa\ ajTaitaJTo;- (Ixppui 5i £t7::tv, C ciiiin pacala esl, alipie ab oiiiiii dissidio reinola) ;

6ti xai Tf|; aY-i-eXixf,;, ?, OTt e-f/uTctTO) toijtou, oti audacler cliam addain, cl aiigclic;e, qiiia profccio,

Tf,v Ttp!!^ Qiiv iYYuTr,Ta. T6 6c ixtjiapTaveiv, (ivOpto- ob propinquilalein quain ad Deuiii liabel, ad itl

TTtvov, xa\ TTj? xdTOj auvOiastjj.; • ciuvOeti; yap otpxri proximc accedit. Peccare aulcm, liuinana; ac ter-

5:a3Taj£0j; •
oux toeTO 5£tv a6of,0T,TOv t5 eauTou 7:Xa- rense coinposilionis (composilio siqiiidem dissidii

a,ua xaTaXtTTctv 6 AsiT^cjTr,;, ou5c T:Ept'!!5Etv xiv5uve'jOV origo osl) ; idcirco Domiiius iiiiniine sibi 1'aciend.uin
Tf,v art" auTOu StdiTaJtv (53). 'A*.X' toj7:cp oux (iv- pulavil, iit ligmenluin siiiim auxilio dcsliluluin rc-
Taj U7:i3Tr,acV, outoj; u-osTavTa^ dvi7:Xaa£, w.ditv liiiquerei, ct pericliiaiis ab eo scparari, despiccrel.
OEtoTipav TS xa\ Tfj^ TTptbTT;? u'|r,XoTipav •
i^ to;? Quin potiiis, queinadmodum nos priniuni creavir,

(ikv dpyo[Jiivot; EaT\ aypaY^c, Tot; 5e (5i) teXeiote- ila ciealos insl;\uravit ac relinxii, et qui lem fi-

potj, Tf,v f|Xixtav, xa\ xdpta[j.a, xa\ tt;; 7:E30uar,? (55) giiienlo diviiiiori, priiiiuin(|iie figinculnni superaiili

Etxivo;, 5i4 TTjv xaxiav, e7:av5pOtost?- 'iva p.T\ tt) (quod, ul vila; cursum ineunlibus signaciilum csi,

dTCo-yvtoaet ytipo\Ji •('.^i^i^joi, •/.(3.\ ail T.pb'i; xo -/iXpo^v ila iis, qui adultiori a;t:ile suiil, gralia cUam esl,

xaTa9Epo[jt£vo!, TEXitjo; (5G) i|a) tou xaXou xa\ Tf,; yc collai)s;c imaginis erectlo) ; ne alioqui ob despe-
dpETf,; 5t' dT^-ipioaiv 7:!7:Tto;jiEv •
[i.rfiz Et; v.cLv.i'!')
ralionem pejores eDicereniur, cl in graviora (luo-

"Exod. 111, 2. " Exod. XIII. 21. f"


IV neg. 11, II. " Liic. II, 9. 8' Matlh. 11, 9. ''Mallh. XMi,
*'* 7.
I sqq. Act. ix, 3. *'' S:ip. 111,

(23) Mijjvcte'.
(231 Qiniluor Ilo,;g. el Cnmli., M(o-fi. D liiinon a Grcgorio oniissiim, iiiniiriini, « liiii;iias

'Enh^i-VTO. Keg. b ad inarg., yp. (jtiyvu- igneas dispctilas aposiolis die Poniecnsles. > (^(0.;,
(24)
Tat. iiiquit, zh Tot; d7:oaToXoi; iJtipt^5[iEvov 7T')pi-,'X(ga-
(25) TJpcdfciiidrzcr. Sie Uegg. bin, pli, etc. In aov.
ed., 7:po5pa[jLtovTo;. (32) fJepiiy^bir. Qualuor Uegg., duo Coisl. et

(2(j) Kfi.i.iPc- ^ie oinnes codd. ei Mcet. .Meiidosc


Coinb., j:Epiixov.
xa\ aXXto;. (33) Aido-iac-ir. Bas. ed., otd7:Xaatv, t formalio,
in I':ir. ed.,
In nonnullis, 5topu9opf,aT] [f. figiiieiitiiin. »
(27) \opvvc>pricrri.
prn 5tjjpo9opf|ar]]. (5i) TcJr SL Sic quinqiie Ucgg. et septem Colb.
(2!S) ZTe^pczfipa de. PiCgg. bm, ph et Coiub. Deest 5i iii ed.
a:E^4'jTipa xai. |55) neffcvo-rii:. Plures Uegg., seplem Colb.,
(2!)) H.(yirii- Sic ires Hegg. Sic eliain
' Pbiga. » Coisl. 2, Or. I ei Comb., T^aOo^Jar,?, « Vilii labe la-
legil IJdl. Iii plaga. »
ed., 7:'/,T,Yf], t boranlis, l:r;s;cque iinagiiiis iiislaiiiaiio. »
(5(J) reJtuc. eic. Or. 1, TsXeov. < Ab honesti et
(50) QF.p(i:isvcacra. Ueeg. pli, Oepa^^etJouaa.
(51) </'toc. Gabrielius bis luiuiniljus
•"''''' ''''"' vlitulis U:i"MI«. »
507 S. GREGORU TIIROLOGl 568

li.lie n.igilia riicnlcs, poiiiliis laniloni n !,n\»ino\^Moiiii.-t:!i'i-:c,oor,U'!Z-ct.i{o~),ya'zj-f(j'}'tSi^.tv-

liono, alquc a virliilo, proplcr ilcs;icrationeni lalic- dXV Cm-ip ol [iaxpjtv ioiv T^ii.vovTS?, xciTa/.'J;taT;i

rennir, sicinic in profuiuliiin maloriiin, iil Scriptiine tou; rfvou; oiavaiiaiJaavTSCi o-jtw t?i kB,T^q tt,; 65o3

vcrliis iil;\r, giirgilcm '''


prolapsi, oonlciniicrcinns : vsapol y.a\ TpoOuiiot 5'.avJst')|ji.cV. AiJTr; jjlev f) toO

veruni poliiis, iil qni longnin llcr cinorniiitiir, iii ^:i.7:ziiixci.-o; y.i-P-i xat Suvaat?, oCi x^jJjaou xaTa-

(iiveryoriis iiucrquiescnnl, fcssiiqiic lalioie nicinlira xXu(iij.ov oi? TtaXat, ttj? ol tou xaO' sxaiTov 4j;.a[y

recrcaiil, ila iios, qiioi.l snperosl via>, vogoli cl im- Tta; xdOapaiv ^x^usa , xa\ •;:avT£>,Ti [luitv Ttov

pigri coiiliciamus. Alqiic lixc linptisnii gratia et d-o xaxix? eirGtaEAGdvTtjjv ouy/ioaiidTtov r] [xoXu-

facullas osl, non orliciii lorr.iriiin, ul oliiii, aqnis cjAaTtov.

obriieiis. scil uniiisciijusqiic lioiiiiiiis poccaliiin piirg;ins, casqiic olisiructioncs vel inacnlas, qu;c vilio

contraliuiiliir, prorsus abslergeus.


Vlll. Qiiaiuloquiilcm aiilem 'luabus partibus, H'. At-Ttov 6k SvTtov T;;jttov, ex tj/ux^i; liyu xal
hocesl, animo elcorpore, constamus, quariim al- oto[xaTo;, xa\ tt;; [ikv ipaT?;;, Tii; 5k dopdTou (pij

lerainaspeetumcailil, altcra ocnloriim sonsuiii fiigit: a£to; • StTTr; xal -f; xdOapatr (oS), 5t' ijoaTig ti

tluabus qiioqiie vcbus conslat baplisnius, aqii:i seili-


j; 9t;[jtt xa"t nv:u[;.aTo;, tou |ji£v OstopTjTto^; zz xa\ ato-
cct et Spirilu, illa visibili et corporeo nioilo aooepia, (jtaTtxto; Xa[j.0avo;jt£vou, tou cl dato^tdTw; xa't dOsto-

hoc voroiiicorporco elinvisibili oonciirroiite : illa ty- pT;Tto; auvTp^yovTO?' xa\ to'j [kl'/ TUTrtxou, tou ti.

pica,lioc vcro, et iiuiinos aninii lines purganie. Qni dAT/Jtvou, xal Td flaOT; xaOaipovTo; •
o tt;; TTptoTT,;

priina; n;Uivitati opeiii ot adjiimcutnm lcrciis, e.v Ysvea^to; ETitxoupta Tuyydvov, xatvou? dvTt TzaXattov,
veieribiis iiovos, ex liiinianis ilivinos tfiitil, absqiie xa''. 0;o;to;T; dvT\ Ttiiv vjv KvTtov Epyd^cTat, )(tjj-

igne iios rursus conflit, et absque confractione p\; (59) TTUp^j? dvaxwviiJov, xa\ dvaxTtfov c£/a auv-

riirsus cfQngil. INain iit coinpentlio dicam, iiiliil aliiitl Tpt'i£io;. Et yap oa auvTO[ito? Et-ctv, (i'jvOT;xa; Tpi;
esse vim el facnltatem bapiismi exisiiuiare dcbe- ©sbv SsuTlpou pJou xa\ TToXtTitas xoOaptoTepa;. Cino-

inus ijuam seciind;B vilai ac purioris QBS ^''- Xii;t:t£Ov tIjv tou pa7:Tta[jtaTo; 6'jva[jitv. "0 6r; xa\

veiuli lationis paotiim cuin Deo inituni. Ao pioinile [jtdXtaTa tfo6T|TiOV, xa\ 7rda'rj ouXaxi; (40) TiqpT,T£ov

vel maxiino in nietii omiies csso, atque onini cuslo- TTjV iauTou tJ/u^/Tjv ^xaaTov, ptTi tJ/£'jaTat tt;; 6[jioXo-

riia r.oslras aninias sorvarc dobeMins, iic momlacio vta; TauTT,; 9aivto[jicOa. Et ydp Td; 7rp6; dvOptoTOU^
fijcm paciumque violasse comperianuu-. ISaiii cum &[j.oXo'j'taj £[j.::i5ot 0eb; (jt£ao; TapaXr^^OE^;, iroao;
atl nuitua boniiiuim pacta firinanila Dciis niediiis 6 xtvO'jvo;, tjjv TTpfj; auTiv eOE[t£Oa t^v 0eov auvOT,-
adliiberi soleat, qnanuim, (iua;so, pcriouliiin est, ne C xtov, toutiov TrapaCdTa; E'jpiaz£aOaf.xa\ jj.t; [jt6vov

focdera cum Deo ipso contraoia pcrfrogisse rcpe- TtXiv aXXtjov &p.apTT;[j.dTtov, dXXd xa\ a'JTou Toij (}£'j-

ri:imur; ac, prscter alia peccala, ipsius quoque 6ou; urooixou; ctvat tt; dXT;OEla; Ka\ TauTa cjx
mciitlacii apudj verihilis Iribunal rei peragainur ? ouaT;; osuTipa; iivaY£vvi;a£to;, ouoi dvaTrXdasoj;,
Iil(|ii<; cniii uuUa jaiii poslliac allera regonoralio sit, ou6k ei; ih dp/atov dTroxaTaaTdaEo);, xav oTt [j:d-

iicc instauratio, nec iii veleroni sl;Uuiii reslilulio, XtiTa iT:i^T|Tio[j.£v Ta'jTT,v ev TtoXXot; aT£vaY[j.ot; t£
qnamlibel maxinie cam inullis cum gciiiitibus ct xa\ 6dxpuatv, sj wv auvo'jXtoat; [j.^v epxETat [liYt;
lacryniis requiramus : qiiibus licel cicatrix xgre xaTd yE t^v iy.h'j opov xa\ vojjiov (epxETat ydp xa\
tandein obducatur, ut quidem Ipse statuo (obiluci- 'jTtaT£uo|.t£v •
ei 61 xa\ Td; ouXi; e?aX£ttfto[i£v [.'il],

lur eiiim, idiiue persuasum liabcmiis, ac pr^clare dva-ioT/j dv, ^T:;t5r; xa\ o'Jt>); /pf,;to (ftXavOptoTzta;)-

iHooum agi pularoiii, si ipsa^ quoque vulncrum iiolx ^i^,, ^,,^ ofj-ipaq 5;T,0f,vat xaOdpaEtu;, dXXd aTT;vai
dolcrentur, quandoi|nitloin ct ipse inisericordia opus ^f.^rj..
^5;; Trptorr;; i5[j.£tvov, f,v xotvr,v oi5a Tiaat xa\
liabeo); prajslal tanieii secunda purgalioue tiiinime i[j.r)j(Oov xa\ 6;j.6Ttp.ov, oo^JXot;, 6£aT:6Tat;, 7:£vT,at,
iiidigere, verum in prima consistere, quse omni- T^Xouaio;?, TaTietvoi;, 0(i/TiXot;, EiJYEVEaT^pots, dye-
Lus coinmunis est , cl labore vacna , cun- v;aT£pot;, o^EiXouaiv (.12), o'Jx itfeiXouatv, tb; dipo?
ctisquc ex a;quo patct, lain scrvis quain lioris, D r.'/:'jG:'j, xa\ (ftoTi; xujtv, xa\ ibptov dXXaYi;, xa\
lam pgentibus' quam uipiosis, lam abjcolis xTiaeto; Oiav, to'j [jtEydXou xa\ xotvoij i:aatv f,[jttv

quam sublimibus, tain goncre olaris quain ignobi- ^jTpu^f^^jtoTo;, xa\ iao|jtotpiav TTiaTEto; (45).

libiis el obscuris, tam ;urc aliono obstriclis qiiam iis qiii niliil xris alieni confiarunl, noii sociis alqiie
aoris baustiis, cl lucis prolusio , cl tcmpoium vicissiludiiies, el reriiin crcalarum, id csl, inagni
illius omnibiisqiio coinnumis oblectameiiti, spcclaculum, ac deuiqiie a;qiia fidei portio.

"' 1'rov. xviii, ").

(57) "0 £il .liyETUi. fAlliidit ad Ii;oc Provcrbio- (iO) ndci) pv.laxij. lii Trov. iv, 25, « Oniiii cu-
niiii xviii, 5, veilia « Inipiiis, : tuni iii profundiim stO(li;i serva oor liiiim. >

nialnrum voiioril, coiUciiiiiil. > (.41) 'Ei^a.lii/ipojjisr. Keg. ph, Coisl. 1 etCoinb.,
(58) iiTzii xai j) i(u()apai(,-. « Diiplix ipioque e5a/;!(fO|.i£V.
purg;Uio osl, quai scilicet pcr aqiiam, et qu;i; per (42) Vpgl.love/r. Pleriqiifl codd., StfXoujiv.
Spirllum. > tiide Aiig. < Cnrpus taiigit, ct aniiiKim : (45) Hio-ZKiix;. < Eidei. > Fortc, iit ciim dociissi-
abliiil. > mu ceiisorc cuujiciainus, 9'Ja;tij;, < iialursc. »
(59) Xupu;. Como., oixa.
36!) Oll.VilO XL. — IN S.VNCTUM BAriISM.\. 370
0'. Aecviv Ydp dvT\ :aTpsta; dirovtoTipa;, Tf,v A IX. Grave ciiiiii csl facilioris meiliciiia; loco,
iTOTOvtiJtipav epydiaiOai, y.A d-op({{iavTaj vAP'-'' ililticiliorein cl iiKilcsliorem adliilicre, ac projccta
oixTOU j(pito3Ti!V xo).aj'.v, y.tx: livxijjiSTp^iv a;jiapiia niiscricorJix' (jralia, siippliciis scipsum olmoxiuni
6[(ipO(OTtv. lldjov Yap et3o(io|.i£v Saxpuov, 'iv' dvrt- rcildcrc, atijiii! cx dclicti ralione cmcndatioiiem
atoOji Tji CTjji ToO {SaTtxdjjiaTo; ; ti? 6k i IyY"'1'^']?i a^qiiarc. Quaiitam eiiim lacryiiiaruir. viiii impcnde-
OTi [jiEVct Tt]v OspaiTiiav Tb t£Xo?, dXX' oOx dtfciXovTaj niiis, iil ca ciim baplismi foiite exffquari possit ?

fj^jLd; (il) STt t() xptTT;piov u7io5i£:Tat, y.oX Tf;c Ixjijs Quisaiilcm spoiisor cril, fore, iit vita; fiiiis cura-
6iO[JtcVO'jj 7:'jptJiE[o; ; i;'j (jtiV o;r;Tir) (-15) Toij Ajsrf- lionem cxspcctel, ac iioii poiiiis adliiic a;rc alicno
T0'J Tux'-'''') * xaXij xa'i cptXdvOptum; ystopYb;, ^ti prcssos, alquc ignis illiiis ardore oims liabcntes ,

(fstiaiOa'. T?!? <iux?i?, xa\ (jtfjiTto wJxriV £XTe[JtEiv tribiiiialillud siiscipiat? Tu qiiidcni fortasse, bonc
feYxaXoujjtivTjv to axapuov, dXXd auYy(opr|Or,vat uspt- cl liuinane agiicola, Domimiiii supplex rogabis, iil

6aX:tv xiTtpia, oixpua, atsvaYiJ-ou;, dvaxXr^ast? (ii'«), liciiliic^e adliiic parcal "', iicccam slcrilitatis accii-
Xajjtsuvfaj, dYpuTTvia?, Tf||iv 4'"X'i* ^-^^ atoiiaToc, salam adliiic suiciilai, vcrum libi pcriiiiltat, iit
Tf,v 5t' i|aYOpsu3sioc, xa\ dTtfjtotipas OYWYii? s^Jiav- slercora iindique in cam injicias, lioc est, lacry-

6p0toatv •
dor^Xov 51, st tpstasTat TaiJTT,? f> AsanoTr,?, nias, gemitus, prcccs, cliameunias, vigilias, aniina;

tl)j xaTapYO'JaT,; Tiv t^Jitov , dXXou (-47) Ssoiasvou " ct corjioris inaceraiionem, ac deniquc corrcclio-
9tXavO,otur:ia? , xa\ •;:'ny.i-jvj yzifiVJOi; ix tt,; st^ ncm cam, f|ii:i- cx pcccati coiifcssioiic, coiUCiii-

co^jTov [jtaxpoOujjiiaj. luvTa'fto[jtsv 0'jv XpiaTio oti ptioriqiic697 \ii;cgeiicrecxsislii ; at iiiccrlum est,

TO'j jiaTrTij^jtaToc, l'va xa\ ijuvavasTa)[Jtsv • auYxaT- an Dominiis illi parccl, iitpoie qux etiam locum
iXOto[iSV, tva xa\ auvu'|toOtO[jtsv • auvavsXOto|JtEV, iva oliose occiipei , ciim iiilcrim aliiis niiscricordia

xal duvSo^aaOtTj^jtsv. egeal, aliiuc ob loiiganiinitalcin, i|iirc ipsi exliibc-

lur, ilcierioi liai. rroiinle, cnm Clinsio per baptisniiim sepeliamiir, iit ct tiim co resiirgaiiius " ;
cuia

co ilesceiitlamiis, ui siiiuil eiiam c.vlollaiinir , cum eo asceiulamus , iil siiiiul inio(|ue yloria affieia-

niur.
!'. 'Edv aot TTpoiCdXf) [j.sTi zh pd-Tt3[jta 4 Toij X. Si te luminis persecuior d teiitalor posl ba-

tfw.h; otojxTr,? xat ::stpa3Tf,? (TrpoiCaXst oi xat ptisnniiu adorlus fuerit (ct cerie adorieliir; iiani el

TrposiSaXs Vcrbum, cl Dciim meiim, pn pler carnis vclaincn


Ydp, xa't (18) Tio Ai^Y';'. ''•"''
©'V V-^^
xpu^TtTto cpojTt 5ta -zl cfatv6[^E- 0|ipiigiiare aggrcssus csl, lumcii, iiii|iiaiii, illud abs-
oti zh xdXu[ji[jta, tiJj


vov),
;*
i/j.i;
-/.-•' iT)
-i'
vtx-fjast?-
I ' — \i.rj
r--i cfofiTiOf,?
I - .1 -
I
tbv dYwva. «

coiidiiiiiii, proiiier
• -
litimaiiiialcm qiuc in aspecium

npo6aXoij Ti ijotop, TTpr)6aXou Ti nvs'j[jta, iv lo ;:dvTa "-• cadii) ;


babes quo cum siipcres ne ceitameii relor- ;

zh pD.r\ Tou novr,,(;o'j (id) '.'x TTs^TTuptotjiva aSsiOf,- niidcs. Aqiiam adversus eum oppone, oppone Spiri-
asTat. nvsu[jia [Jikv SaTtv, dXXi 6taX'Jov opr) • iJ5tup tuni, iii qiio igiiila omnia pravi illius tela exstiii-

[xlv eiTtv, dXXi irop^j a6saTif)ptov. 'Eiv irpoa- gucntur "'. Spiritus quidcni cst, verum qui mouies
edXri (50) Tt)V xP'''av (xa't \'xp xdzeivto TST^X^irjXs), dissolvai. Aqua quidem esl, sed quae ignis exstin-
xa\ Tou? XiOou; apTou; ye^i^stiai xh itst- guemli \im liabcat. Si inopiam tibi proposuerit (iiara
Cr,Tfi ,_


dYVof,a-(i; outo'j Ti ^ot^- lioc qiioqiic Cliiislo proponcrc iioii dubitavil), ac
vsiv (iil) i^^ttOi^Jisvo; [j.f]

[iaTa. Ai5a5ov d \i.r\ [jts[j.dOTix£- tbv X5yov dvTiOsc famcin ob ociilos poneiis, posiul.iiil, ul lapides pa-

t'jV Jl0TtX?(V, '6q S3TtV S^ oOpaVOU TtSIJlTtO^J.SVO? dpTO?, ncs 118111'°; nc illiiis cogiiatioiics ignorcs. Doce qu;i;
xa\ Tiij x6a[ji(0 t6 ?f,v xapiC<5[-t-vo;. 'Eiv (.52) 6ti iion diilicit ; o]ipone vitalem illiini sermoncm, qui
xsvoSo^iac STTi^o^jXc^JTi (.>.>) aot (xa\ y-^P sxsivto [5i], paiiis cst cudiius inissus, ac icuiido vilam largitur ".

dviYtov e7:'t -zh TO'j tspo'j T:Tsp'JYtov, xal, fid.ls Si tibi pcr iu:iiieiii gloiiam iiisidias moli;ilur (quem-

csavrdv xdrb), XiYOJV, el? STtiost^tv Tf,c WottjTo;), admodiim d illi, cuin iii lempli piiiiiaculum ciim

lif) xaTEV£-/OTi; 6ti Tfi; s^Ttdpiso);. "Av touto (53 sustiilit ae ilixiL : Piojice U dconum "', iit divinila

Xd6T] , o'j [ii/pt TOUTO'j aTrjasTa A-XTjaTi; iaTtv, q lis speciincn edas), ne per aninii elalionem dejicia

si; TrdvTa kTzip/z-.x:. J^aivst [Jibj Tio XpfiaTio (."jt)), ris. IS.im si lioc eviccrii, nciiuaquam bic consisiet.
teXsuTa 5i ::o'/r„oov. Outo; auTO'j tc,; [^d/T',; 6 Iiicx|ilebiiis est, ;id oiiinia grassaliir. Bcnignitalis
et.;

Tp6r:o;. 'A/.Xi xa't Fpaiftijv efjiTtstpoj 6 XriaTf,;. 'Exsi- quidem sptcie lenocinalur, veruiii iii niabini dcsiuii.

Ocv xh, rixsanzai, Ttspl Toij dpTOu • evTSuOsv t5, ll.cc esl illiiis pugnaiidi raiio. Aiqiic eiiain Scriptii-

ri-j-fa.^zai T.zoi Ttov rsyfaazM yaf, rarum perilus cst liic latro. lliiic illud , Scriflum
,
dYY'^-""'-

'
Luc. xiii, 8. *" Rom. vi, 4. " Ei)Iics. VI, IG. " Mailli. IV, 3. " Joan. vi, 55. ^'^ Maltli. iv, C.

Td .-teirE7r. Sic Keg. pli ei Coisl. 1. In ed.,


(H) 'Hfiac:. Dccsl iii pliniluis l\cgg. cl Colli. (51)
(-45) At)/r)(. I!eg. c, 5sT,0f,'r;. Tt^o T:sivf,v.
(52) '£(<). Or. addil, 5i.
(IC) 'Aj'nj;./)l(r£(r. Coisl. I, dva-/Xiastc. 1

(.47) "A.i.iov. Iii qiiiliiisdiim, iXX' o'j. 'E.-iiCcv.ltvQ. lu noiiniillis, eTti6ouX£'JaTi.


(55)
cuild. Kcg. c,
(48) Kai. Oeisl iii irilms U''gg. (54) hal ycif iiisirM. Sic plures
zcv ncnipcv. Sic qiialiior Iic-gg., no- xixsivio. Noiinulli, •/.dxsi-jov. lii ed. xa'i Y^^tf
(49) IjE.h}
,

vein Colb., duo Coisl., etc. Prave in cd., [JtiXi^ toij £X£tVO.
7tOVT|PO'J. (55) Touzo. r.cg. pb, TO'JTOu.
(oU) TlfccCd.lii. Ucgg. bni, pli ct (^umb , -po- (.5P) XfqczC^. lics Colb XptaTip. ,

6dXT].
371 S. GUEGOKII THEOLOGl
esi, de pane liinc Sciipium
: isliid , esi , dc aiigelis. A 9T,3\v, cri Tc7r: cv,"i-LXci(: avrov evrsJ.sirai .-ffl
Sciipiim est enim , inquit, qnia nngelis suis mandn- ccv, xal inl y^Eipwv dpovcl ce. ~il aci^iaxi iv^g
rit de le, et iii viaiiibus porlabuiil le ''. xaxia? (57)
viiii soplii- • rao; to kE,f^i unsxpaTTjcjas ; nivu rip
sto QiioTiiodo iil, (]iiod sci|iiilur, sup|iicssisli ? {IIdc
!
voiii TovJTO (58), xav o'JTi? iJ7:on(jjTtrjsr]i; (59) ort
ciiiiii probc iiitellig», eliniiisi ipsc rcticueris); iii- £-\ TT)V dirtiSa as xa'i tSiv paatXtaxov e7ii,6riao|j:at,
miriini, qiiod supcr aspidcm le et basiliscuni ascen- xil xaTaT:aTij(T(i) (GO) kr.&vin otfzoiv m\ oxopTtLuv,
ilini, et calrabo super serpentes et scorpiones, Tri- TT] TptaSi T£T£ixt3[;iivo;. 'Eiv iS, aTzlr^Tzia.c xazoiT.ai.-
iiilaie videliccl septus ct coninniMilus. Si per avari- Xatr, as, TaTaj \jr.'j5v.y.'yJon t3i; ^iiu.-iaq , i'u;
liani lc oppiignet, iino tcjiiporis nioiiienlo atque a'JT(p 6ta'^:po'Jaa;, £v [ita xatpoO ts foui) xal
oliiiiiu, rcgna oiiuiia, velut ad se anineiiiia, osten- 8'i£wj, a.T.aL:zoi'i Tr;v 7:pojx'JVT|atv Cog ji^vtito; xa-
dens, atiiiie adorationem a le 698 exigeiis, iit Ta'.pp'5vriaov. Eiit^, t!) atppaYiSi Oa^^i-qaaj* Etxiov
paiipereni eoniemno. Dic , signaculo frctus : Ipse £;|jit xa't a'JTi; ©eoij •
tt,; avw o^i^r]; rj^JT.oi Si litotp-
<luoque Dei iiiiago suiii : iioiiJuni, ut tu, a superiia otv, (i)j-£p jj, xaTa6i6/,rj[jiat •
XptJTiv iv6iou[jiai •

gluria proplcr snperliiam dejectiis suni Cliristo in- XptaTGV jiSTar£TO[T|[jiat Tto ,3a7:Tta[jtaTt •
: a'j (le
<lutus siiiii Cliiistum milii per baptismum vindi- 'rtpoaxOvT|aov. 'A-i),£'Ja£Tat
:
, aatfoi^ ot5a (61), T0'j-
cavi : tii me ipse adora. Ilis verbis , iiiihi crede, ul ^ TOt; fjxTrijjtlvo; xal T;7x'j[ji;jt£voc, toausp onzh XpiaxoG
a Cliristopriiiio lirniiue, ila ab iis, qni ab ipso illu- Toij -ptOTOU (f(i)T?);, 0'JTOJ T(TjV (5(7:' JX£lVOU TtE-ftuTt-
iiiinati snnt, victiis ac pndefaclus rcccdel. lla'c be- ij;x£vojv. TotauTa t6 XouTpiv Tot^ f,aOT,[jt£vo;j auTou
ncllcia lavacriiui affcn iis, (|ui Ipsiiis vini aguoscunt : Xap(^£Tai •
Totau-r)v TtooTelvet xoT^ xa"AoJ; 7:£tvoJ«
lias iis, (jui laud.ibili faiiie laboiant, epnlas pro- TTjV 7tavoa!a;'av.
ponit.
XI. Baptizemnr itaqiic, ut victoriam assequamiir: I.\'. Ba7r:iaO(y[jL£V o'Jv, tva vf/.f,j(i);jLev (jt£Taax(i)-
Instraliuni aquaruni participcs siiiius, quae et bys- [j,£v 5«0apj'(ov uoaT(ov, uaa(oT:ou (iuTtTfxojT^ptijv,
.sopum cxtergendi faciiliate superant , et Icgalein a;'[JtaTa; vo,u;txou xaOapojT^pojv, aTtoSoiJ 6a[j.a"Aeto;
saiiguiiiein pnritate, et vilulai cinerem sanctitale ieptoTepojv, (iavTiCoJaT,; xou; x£xoivo)[jilvouj , xa\
,
inquinatos honiines aspergentis '*, ac brevem cor- rpiaxatpov £xo'JaT,? a(jj,aaTo; xaOapatv, 0'j TtavTeXTJ
poris pnrgalionem allcrcnlis, non autein peccalii^a TT,g o:[<.af.T;'a; dtvaipeatv. Tt j-ip £5£t xaOa;p£aOai
prorsnsde niodio tollciitis. Quid ciiiiii pnrgalione iis Toj.; aTta; X£xa0ap;j.£vou;; Ba7:TiaO(jJpt£V af,;xcpov,
opus essel, qui scincl piirgati fnissent ? B.iptizeiniir t'va ;jiT) auptov ptaaO(opi£v (62). Ka\ [jtl) (itvaSaXto-
liodie, iie cogamur. Ne heneficiinn r
cras vi aliipia [Jt£0a TT)v eOepYEaiav, (Ii; (i6txtav •
(Jtrioe (iva[jt£t'vto-

tanquam iiijuriam dilleramiis nec exspeciemiis ul ; [jtev TtXetov yeveaOat xaxol, 'tva T^Xei^ov (63) cjjyoi-
pliira peccata coiigeraiiins, qiio plura nobis conilo- pT|0(op;£v •
[j;t,0£ Y£V(i),aeOa XptaToza7tT,Xot (64) v.a\
nintiir; nec Chrisio, canponum et negotialornin XptaT£,tjt7topot (GS) •
[JtT,5'£ (fOpTtaOoJuev Tt/.eov (66)
liiu, abuiamur; iiec graviori sarcina oneremiir, i) 5uva[j;£0a tpEpeiv, 'tva [i.^ aiJTdvopi}) xi) vt,\ ^aTtTt-
«juani vires noslra; ferre qiieanl, ne siinul cnm ipsa a0t1j[/.£v, xa\. ih /dpta[ja vauaY'ii(70j[j.£v, dvO' tijv tJ>

navi deiiieie;aniiir, ac gratiam naiifragio amillainus; 7:X£tov (67) -riXT^taa^jtev, ih Ttav d7:oX^aavT£;. "Eto?
sic(;iic, (luni plnra spe alqiie aniiiio coiifipiuuis, iz: Ttov Xoyta^jitov x'Jptoi; et TtpiaSpa^ae Tt;) oojpiQ-

omiiia perdanuis. Ad doiium accurre, quandiii nieii- [jtatf eoj; o'J7:oj voaet; xa\ zh Gil)[xa xal Tr)V 6;avotav,
lis adhuc compos es : qiiandlu noiidum es ct cor- r) 6ox£t; (68) ouTOj Tot; itapouat, xav ato-.fpovr);^ eoj;
pore et auiiiio a-ger, vel certe sic aslanlibiisvideris, o'Jx £7t' dXXot; •/.ettat xh alv dyaOf/v, dX"A' auTi); £1
etiainsi mciilc sis inlcgra : qnaiidiu bniuiin lnuiii to'jtou x'Jpto;' £oj; o'J 7tapi'fopo; f) YXttiaaa, 0'Joi
iioii iii aliis siliiiii csl, vcrum iii lua ipsins poiestatc: •/.aT£'|uY||evT) , ou6k fT,[jttouTat , i'va (j;r) TtXeKv Tt

ipiandiu liiiguaiion litnbal, ncc frigore confecla est; X£-,-to, Ti TT[; [jiuaTaYtiJI-ia; pr^y.aza- 'eojr ouvaaat
iiec, iit iiibil ainplliis dicani, sacra; iniiialionis pro- VevdaOai ittaTi;, o'jx £lxaJ(5,a£vo;, dX"/,' (i[j;oXoYo;j-

iiuiiliaiiikc vim ct faciillatem aiiii>il


qnanilin fidc- ji.£vo;'0'jx eX£0'J[Ji£vo;, dUi
: [j.axaptCo[j.£vo; • ito?
J)
lis cllici potes, non boiniiuim opinione ctconjeclura, 6f,Xov aot ih otTjpov, dXX' o'Jx d,acpt6oXov • xa\ Toij

»' .Maltli. IV, G. " Ilebr.x, 4.

(.)7) 'ii cc-^icra Ti\r liuviaf^. Sic pliires rodd. ((>') n.leTor. Innonnullis, tjzWii..
Ucg. hiii, loj. tii ed., 6 Qry-^\z-3. -Tfi xi/.ia.;. Decal I()i) \j icrc>tu:rti\.ii.i. Ili siiiil (|iii « Cbrisliim, 1

-.Tfi iii iliiobus Bcgg. id cst • iKiplisiiinni > veiidunt, cnin pcr voliipiatum
l.")8) llarv yap rcC] rovzo. Codcx .Mazar. ct illcccljras proilciilcs.
Odli. inaxiiiiii», Tiavj yip ay^iow toOto. t .Maxiiijc ((!.")) Xp iCTtii.i(ji;i. Qiii liiiplismi graliam prclio
ei Ikjc igiioio. I bi ad iiiarg., elpbjv^ia, < lioiiice rciliiiiiiiii, caiii(|ue iiioibi, vel ulicujus jieiRuli ucca-
duiiini. ) bioiie ai ipiiriiiil.
(59) '/\.T0C((j.t//(7r(r. Iii iioiinullis, ar.zGiiJjTzr^- ((16) //.!t(5r. pualuor Rcgg. cl Or. 1, TtX^tov.
ca;. (67) '/'(' .T.U:(( r. Dcesl to iii pliiiilnis (oild.
(()0) Kaza.-iar/icoj. Kcgg. biii (I pb, r.zry.r.:/.- (6S) "U dcy.eii:,vlc. liill. < Anl liis, qiii adsiinl,
ila csse vidoris, • ctc. IJas. cxpoiiil : "()[jtoj; 6ox?;;
(til) Zapo)/: clSu. Sic pleriqne codd. Iii ed., zi- Tot; E-yciTtJoat 7tapa7:at£;v. < Cuiii laiucn astaiilibns
tfCi; sj o'.oa. delirarc videaris. Mnlti eniiii, > ail lili.is, < c\ fcbris
(Oi) liiacOoifiev. i Vi aliqiia cogaiunr. > id csl, a'sln iiisaiiiaiii (uiitr.ixcnini. >

tiigiiiie iiiorljo, vel pcriculo.


S73 OUATIO XL. — IN SANCTUM BAPTISMA. 574

arguinenlo lerlo ol cxpioralo; iion niisoratio


PaOou? ^) /iptj aTtTJtai, iX).' oj •xb aoJiji.a emTiicfia A scil

niovens, bcd gi;\Uila'ioiioin qiinniliu poisiu-


"ko^j^ai •
ao; o'J oixpua jtepl ai tt)? t^iSox) jjitivO iioni :

(iata xal TajTa ci.; div TU/^v iT.zxi}^^' cuiim tibi tlonu;ii cst , iion aulcm oi)scurum cl iln-
,
x<'p'^
vx ((!!)), y.al yjvr;, xa\ TaJoi:; Tr,v Jxoiq[;.fav [kzOiX' bimn ; ac gi;ilia inlinios aiiim;c siinis auiii;;!! ,
non
wi-i; (70), xat C^T^ToOvT^; e^ooia (5f,j;iaTa- Itoq ojx aulcin corpiis fiiiuM)ii aqua aliluitiir: iinaiulin noii

laTpi^ aT£)(vo? KgpX ah, topa; aot /apiJi^jjtEvo;, uv circiim lc larryiiKi', iliscossns imlicos , ac fortiisso

o'Jx Ijti xOpio;, xa^ vsOjjLaTi TaXavTsOiov tt;v cmxt^- cliain ips;c in lui ijraliani cniiiprcss.T, alqiio iixor ct
cxii-cma
ptav, xat (ftXojOtpiov 7:£p\ tt;i; voaou (jtsTJt t'jv Ojt- 699 'iliP'i iliscossum rclralicnies , ct

vaTOv, rcquiiciilos iiuaiiilin lalcrl luo iion li.vrrt


i] Tou.; jjttaOour ^apOvtov Tat; u7:o);topT](icaiv, vcrb.i :

f^ TT^v dTiOYvtoitv aivtTTiJjjtsvo^ •


'iuji oO [JtaxT] pa- inipcritus nictlicus, lioras libi largioiis, quarnin po-
TtTtiTou xa\ xprjjjtaTtiTou , tou [jtlv, oraoj e^oStdiTi lesias pciies cum i\on cst, capitisqiic niiui salnioin

(ftXovstxouvTo;, tou 51, omo^ vclut ad laiicein cxpcndons, ac dc iiiorl)o posl nior-
Tp5-9ii xX7;pov(5[JO?, d(jt-

^dTspa (71) Tou xatpou (jit) auyxwpouvTOj. lom ilispiiUins, aut roccssil)US suis mercctlciii ;iii-

gcns, aiil ilr|iloraliiin iiiorlmin csse significaiis : (piandiu inier cuiii, qiii liaiiri/.aiuli mniioru luiit;iMir,

ct qiucsluariiim iiiilla piigna est ; duin ille inorionlcm vialico instiiicro, liic Incrcs stiilii contciulit»

iiec iitrnmi|uc per lempus licet.

Tt nup:Tf,vdva[jtiv£t;Eu;py£TT-jv, dXX' ou 0cdv; XII. Quid ftbrini qn.ic le bcncliiio ankint, cs.-
IB'. B ,

T£ xatpiv, dXX' ou Xori3[jtiv ; Ti yfXov ^TTtSouXov, dXX' spcclas, noii autein Doum? Quid lempus, non anlein

ou rfOov j(oTf,ptov; TI jjit; TT;v£^ou7;av,dXXdTT;vp!av; rationom V Qniil insiiliosiim aniionm, noii aiiioni ?a-
Tt [jit; tt]v eXEuOspfav, dXXi tt;v (jTEvox(opt'av(72) ; T£ Iiilare (lc^iilciium ? Qiiid viiii poliiis , (iiiam potesta-

7:ap' dXXou 6iT) [jiaOetv tt]v e^ooov, dXX' oux tb? f|ST) icm? Qiiid rerum aiigusliam poliiis ,
quaiii lilioila-

iiapoOTTi; otavof^iri; Tt cfdp[jtaxa t~iCTiTEt; (73), Ti lcm? Quid opiis esl, iil de exilii liio al) alio cerlior

(iti6"ev 4v*(T0VTa; Tt xptTtxiv iSpwTa, foo)? 7:ap- (ias, ac noii ipsc polius dc co, laiiqu;im jam pr;c
EorTWTO? Tou E^ootou ; SauT^iV 7:pb tt;? dvdyxTl? scnti, cogilas ? Quid iiicdicaniciila (|ii.i'ris, niliil pio-

idTpEUJOv •
(jauT^v eXiTiSov, tbv Yvfj-tov Tr;; diOE- fiiiiira ? Quid criliciiiii sudorcm, cum (oi lasse lellia-

VEtai; OspaTtiUTfjv aauTw T^poidT-ayE ^7i) to atoTf;- li's adsit? Til)i i|isi, prinsiiuam iirgeat necessilas,
p:oy 6vToj; 9dp[j.axov. "Eto.; kE, oupia? ttXeT.;, oo€ri- iiiodoro ; tni ipsius iniserere, (jui verus et geriiianiis
eT;Ti -b vaudytov •
xa\ ^ttov vaua-;-f;aEic, tt^ oEtXta iiifirinil^itis cs modiius ; tibi ipsi revera saliilare
por,0(p ymhii.zvo;. navT,Yup;aOf,Tto t'j oiopov, dXXi nicdicaiuciiliim adlulic. Itum scliiiiiIo vciilo navigas,
(at; OpT,VTOf|T(o •
ET:Ep-/aiOf,TO) Ti TdXavTov, dXXi [iij naiifnigium liiiic; el tiilioi- a naiilragio eris, atiju-

au-v-xwaOf^Tto. FEviaOto Tt piiaov (75) ttj.; yi6t.p:-oi torem ac sociuin libi limorem asciscens. Lxle atqii3

xa\ Tf|j dvaXOaEtoj, 'tva [jtTj E^aXEt-fOr) Td 7:ovT,pd C jiilarilcr (lonuiin cclobrctnr, noii aiilem deHeatur ;

1-pd[j;[jtaTa (jiovov, dXXi y.a.\ (jtETEyypatiTi Td p;X- ncgotialionc -accrcscat lalentiim , iioii aulem lcrra

Ttova^ t'v:t (jiT] Tii xdpia[Jta [j.(Jvov ext,;, dXXi xa\ ttjv oliriialur. liitcr gr:itiam acniorlem, leniporis arninid
ivTiSoaiv 'tva [jti] t^ 7:up '^'^'{T^q ix.6'/o-/, dXXd xal iiilorcedat, iil iioii solum pr;iva; liHer;c tlelcantur,

tTjC 56c,r^q xX.T]povo[Jtf|aTi;, t;v t6 l-irEp-j-daaaOat Tto verum eliarn earum loco mcliores inscribanlur; iiec
Stopto (7li) xapiJsTat. "EaTt yoip zol^ [xkv [j.iypo'.}/0- solum gratiani Iiabeas, veiuiii etiam praemiiim con-
yn'.q (J-iya, t6 tfu-j-Eiv ^daavov ToT.; ok [AE-jaXoiO- sei|uaris ; iicc ignis lantum suppliciiini elTugias, ve-

Xot;, t6 xa''. Tux^tv dvTtoiiaEO);. ruiii cliam gloiia; li;crcditaloiii porcipias, (|iiain ne-
gotiatio doiio ad^unola coiicilial. N;im p;irvis qiiiJom alqiie alijoclis aniniis ainplum ac [inicclaruiii

vid-elur, iKcnaiii vil;iro : at (iiii magiio et cxcelso aniiiio piLcditi suiil, ;id nierccdem quoquc aspir;int.

IT'. TpEi; yip otoa Td^;ii tiT)V (;to^o[j.iva)v Mil. Tres cnini coruni ,
qui salutcm consequuu-
S»uXEtav, [j.ta6apvtav, ui-JTTjTa. Ei oouXos Et, TJj; tur, cbisscs esse stio , servoruni vidclicot, iiierce-
xXTjYa; 9o6f,0T,Tt •
si ().ta0ioT6; , 7:p'j; ib Xa6Etv nariorum ct lilioruin. Si servus es, plagas nietue.
pviTTE (jLtjvov. Ei OE uT^EO (77) toOtou;, xa't uio;, ti); Si merccnarius, inercedcin (lunla.\at spccla. Siii

TraTEpa atoiaOT|Ti. "Epyaaat ~.h xaXov, oti xaXiv Tt;) q anleiii siipra lios assurgis, ac lilius cs, ut paticiii
TiaTpl 7:EiOEaOat, xdv Et aot [j.r|OEv laEaOat [j.£XXot. revoicre. Bonis c|icril)iis stude, quia Lonum est
TouTO auTb (jtiaOis, T& T(o 7:aTp\ (78) •^cirji^eaOai. pairi obieinpeiare , ctiainsi cx ea re nibil qu;cstus

(G9) 'E.-Tey/jiera. Colli. f et Jes., l7:txEo;j.Eva, (71) npocrdxaxe. Qnatuor Kegg., T^piiaa-^E.
e profu5;i'. » (7;")) jiepcv. « Inter baptisiniim ot
1'ericljLO zi
(70) 'ExS>i{.i/af ftEOe.lxcTze^;. « Discossnin roiia- niortciii, » iiiqnit Nicctas, « alii|iiid toiii|ioris iiiter-
lionies, » id esl, a bapusmato a'grol;inlis aiiiniiiin coilal; ut iioii modo saorainontuin cl |ioc( aloruni
avocaiilos, iit oMroiiia cjiis verl);i oxoiiti;int. iion romissioiicni, iiiiaiii ailort ba]ilisiiiiis, liaboas; ve-
tam agro, sibi ipsi^ cnnsulonlos.
(|ii:iin riiiii eliaiii meioedem ac rcinunoialioncin aocipias,
,(71) 'Afipczeja. In ed. soquitnr jjf,, qiiod aiioto- ut qiii virliiloni exoolueris. >
liVatc coilil. (leleviinus. (71)) Tot CiocM Par., t'j otopov.
(1-2) i:zeroxioflar. Sic pliires codd. Iii etl., jte- (77) Kl Si v.iip. 6ic ((uatuor Begg. Deest oi iii

vtoxtopiav. ed.
(75) E.-iit.'iizeTt^. Rcgg. I), c, d, Or. I, o!r., Jt,- (78) TCi) nazpi. Dccst tio in tril)us Rcgg. et
tet;. Or. 1.
375 S. GREGORII TllEOLOGl J7C
ad lo rcililunim sil. IIoc ipsiini incrcfS csl ,
|ialii ^''il-j :?)p.£ic [xt] xaTa^povGuvtE,- 9aivot[i£0a (70). 'S!j

oi)se(iiii. tjii:c iilinan) ne conlcninanuis. Alisuniuiii ETTiv a-oTtov, ypTjp^aTa [j.£v Tcpoapuijstv, uyciav (80)
enini 700 fuc"'' > ciini |iccuiiias aviile pncripias 2; dvaCa/JsjOai • xa"i, (Tilj|ji.aTa (ikv TTpoxaOaipciv,
fianilaleiii in iongius dillerrc aKiiie cxlraliere; cuni tJ-u/Ti? 6k xiOapTiv Ta[ji'.s'J;cOai •
xa\ ttis [asv xaTu
corpus pncpiirges, aniinae purgalionein in aliutl 6o'jXs;a.; eXsuOipiav ^r^~d-^ (81) , tti; Svuj Sh [jtT]

teinpus rescrvare ; cnni ex liac lcriciKi scrvilnie iii e'yi£(jOat •


xal 6-co; ^l-j o!xt](T£15 (82) [jisYa).07:pE-

lilierlaleni vimlicari sUnleas, supcina; liberlalis cu- t:iI)j, t) a(Ji9t£!iri , Tiaiav TiotsTaOat c-o'j6r,v, ottoj;

pidilale iniiiinie langi ; cuiii sluiliniii tt (liligenliam ck auTi)? Ti).etaTOU a^to.; ETifi, [irfil^i (83) cfpovTifetv
omneii) adliiljcas, ut iiiagnificas a;ilcs incolas, aui xa\ aXXo'JC [jt^v eu Tcotetv Tip(jOu[iov eivat, cauTOV (S-i)

splendidas vesies geras, iiiliil cur* suscipere, ut 6i [jtT) po'j/£ti0ai. Kal ei [i^v coviov rjv sot to a^a-
ipse siiniino |irelio dignus sis ; cnni ad Ijcne de aliis Oiv, [jiT]0£v?); av tpei^eoOai ypf,[jiaTo;^ ei oz Ttptjxet-
inercniliiin proniplus ^is, de icipso bene inereri Tai T^ 9i),avOpco-ov, xaTacfpovet; tiTj eToijjtco ttj?

iiolle. El quidcm si tibi pjeiio lioc bonuin coinpa- fjT.oAyi:. Ila; aot xatpli; exTcXuieco?, eiretori iraj
rare licerct, nullis oninino pecuniis pa.^ccres : nuiic (ivaX'Ja£to?. MeTi Ila^JXou poco aot , Tr); (jteYoXr];
nulem , (]uia graiiiiia misericordia proponitiir, id- tfcov^; ^Jdcv rvr xaipd^ ev.i:f<!crdexTog, Idob rvr
circo tibi pronipta ct cvporrecla bencficenlia et li- ^ m^fu cwrripiar- o'Jx eva xatp^v, aXXi ritxvTa ToiJ

beralilas conleniplun) paril. Onme tilii leinpus ad Nvr opi^ovTo;. Ka\ TraXiv "Eysifui, 6 KciOevSojr,
ablutioneni idoneum cst, quanduquideni luillum xal drdcta i^ zHir rexpCor, xcd iai.<pavcrei cot
lenipiis, inorlis periculo vacal. Cum Paiilo, id csl, 6 Xpicrri^, X'Jcov ttjv vJxTa (83) rii; a[i.ap-lai'
cum inagiia illa voce, ad te tlamo : Ecce nitnc tem- £-ei5Ti •
'^''^ vuxTt iX-\g T:ovr,pa , xaTJt Tiv
pKS acccplabile , ecce niinc ilies salnlis ''. Qii.) loco 'IlTatav, xa\ TTp(o't (8G) Xri^OTJvat XuTtTeXd-
pariicnla , Aiuic, iion ceiiuni aliqnod leiniuii , sed tJTepov.
teinpus omne dcsignal. Et rursus : Surge , t/iii (/t))-)»is, et exsiirge a niorluis.elilluminabit teCliristus^',
peccati noctem discutieiis : quandoquideni iii nooic spes nial.i, ui leuaiiir Isaias ", ac jnaiie acciiii con-
duciliilius est.

XIV. Sere, cuni serendi teinpus fiieril, ct friiges U'. lT::ip£ (87) [jikv ote xatp!);, xa\ auYxtJ-
coiiiporia , et liorrca solve, cuin leinpus lioc iiosin- [xt^e (88), •xa't X'J£ Ta? anoU/.aq, 6t£ to'Jtou xat-
laril, cl lempestive planla , et uvam maliirani de- p pt;, xa>. (f'jT£U£ xaO' (Jopav, xal xetpdaOo) (JO!, poTpuf
tniidc, et vcris lenipcrie frelus naveni e [lorUi solve, copt[io;, xa"t 6ivayo'j (iap^i^rsai Sapt, xal itv£Xx£ triv

rursusque orienle liieine, mariqne sxvienio, fau vauv, T:aXtv (ip/o;j.cVou /^ttjttJJvo;, xa"t tt,? OaXaaarjs
eamin portuni subducas. Quiii libi qiioriue, elbclli, <i-;ptou[ji£'jTi;. Kal T^oXeixou xatp'j? EaTto aot, xa' eE-
el pacis leinpus sii, ct iiialrimonii inciinili , ei a pf|VT);, xa\ yi.[!.o-j, y.al tojv ou Yd[jiou, xa"t tptXia;,
iBairimonii opere absiiiiendi, ct aniicitise, ei dissiilii, xa"t 6taaT(ia£ojj, av Ta'JTris 6Ef,aiQ, xa"i TTavTb^ oXioj
si Quidcm ila necesse sit, aii|ue oinnis deniqne rci, T:pa-;[JLaToj, et ri Tto 2oXo[jito-jTt T:£tSTeov. Det-
si Saloiuoiii ausfultandiiiii esl''. Auscullandnni cst tjTiov (S9) ££• y.a\ yap cotfiXt[j.oj i\ Trapatveat?. "AeI
iiiileni ; ulile cniin coiisiliuin jiropoiiil. At vero sa- 6i TTjv atoTr,piav Epyajou, y.a\ r.a^ eotco aot ^atp?);
lulis lua; negolium semper age, ac qiia.'lil)el occasio TO'j pa7:Tia[xaTo; opo;. "Eav d£'t 'zh af,[j.£pov T:apa-
6il !ibi lenipus suscipiendi bapiismaiis. Si aulem Tp^XOjv, ETTtTTipri? ih slq auptov, XavOdvet? (90) TaT;
KCinpcr liodiernuin dicm praileriens, crastiuiini ob- xaTa [jttxpiv dvaSoXai; ut:?) tou Ilovripou xXE7:T(5[j.e-

servcs, paiilaliin dinorendo, iion aniiiiadverlis tc a vo;, cojTTEp (91) exeIvou Tpim;. "E[jio\ ohq t6 rrapov,
pravo illo dcludi, iil ila fert illius consucliido. Da 0£c]) t6 [jtAXov • l[j.o"t Tr,v ve6TT|Ta, Qeco t6 y^P^'; '

milii praiscns, iiiqnit , futuriini Deo; niibi jnvcniles i.y.ijl Ta; f,5ovds, ExeIv(,o Tr;v dx^orjaTiav. "Oao; 6
annos, Deo seniles ; mihi voluplales, Deo corpus p neA ak xiv6uvoc! oaa Ta i:ap" iX7:t5a (92) au[jniTto-
effcluii) , iiullisque iisibus :i|ituni. Vcrum , qnjuilo [jiaTa! "'H T:t!X£[j.o; T^apavdXtoaev, t] a£ta[jL?js auv-
in pciicnlo versaris ? QiKit qiiaiiiqnciiKiiiiiiali rciuni i/ioaiv, t] OdJ.aaia uTCESe^aTO, t] Gripiov f,p-aaev, i)

casus? Vcl bclluin 701 op[iresserit, vel lerraj viiao; dTcojXeaev, i^ (j/l^ (93) T:apaopa[jiouaa, t6 tfau-
raotiis obruerii , vcl n.are exteperit, vcl bcllua ra- XiTaTov ^Ti yap to'j dTtoOaveiv dvO,ccozov euxo/.tj-

"llCor. VI, 2. »» Eplies. v, I.i. »' Isa. xxxviu, 13. =« Eccle. iii, I sqq.

(79) <J>airciji£Oa. Rcpg. biii ei pli, 9aivto;jt£0a. t^j 7:pcot.


(8(1) 'fyeiar. ires Hegg., u"(-t£iav. (,S7) ^.reipe. Ucsg. pli Ct Par., aT:£tpat.
(81) 'EMvOepiav Ojri-?*-, l'ar , eXEuOsptd^Eiv frj- (88) Kal crvyx(''jii<7:. Sic qnii;que liegg- ct Ircs
•t-t». C.oll). Dcesl xa! in cd.
(82) OUqcsir. Tres Begg., oclo Colb. ct Or. \, (89) UEicrricr. Ueg. bm, T:tTTiov.
otxf,ar,;. JljO) .'V (/)•')(<) *(<:. .Sic Ciiisl, I, Jcs. ct Gabr. Sic
(83) MriSir. Sic qualuor Regg. cl decein Colb. Iii ctiaiii leuil Dillins. Decst in cd.
ed., ii.rfii. (91) '(Jc.-tep. Ucg.y. b, c, d, oar^ep. Ilegg. ph,
(81) Zairc^r.
2'airc')-. Sie qnatuor
quaLu,..! Uegg.
••.bs cl> duodecim 67:£p. Moi, t6 [j.£XXov. Sic todd. Frave iii cd., Tcfi

Coll). Uegg. 1)111 el iii


Iii cd., iauTov [JIEAJ.OV.
(85) 7'/'/K vuxra. llcg. pli, t6 axoTor, « tene- ^92) 'EJt.-ilSa. Reg. b, ^Xiii5a;.
bi as. > _ (9:)) ~U fll;. Budanis, i aul niiia aljcrraiis. i

(86) r<o jrfijt. Trcs Rcgg., Ucs Colb, ct Or. I,


ii77 OK.VTIO \\.. — IN SANCTLM I;.\I'11SM\. 578
-epov, xav iiiya ^povf,? Eixivi;),
Tjj i^ t:(J-:o; (91) A pneril, vcl iidrliii-; i-\sliiivcril 1 niica panis, rc.s
•nXjoviaa;, i^ a^ji[xo^ xpr,;xv;3a^, r) [t-o^ auvapTrd- vilissiiiia , Iraiisvciso per laiices ciirrciis ((pild
oa;, ») tfapijiaxov (95) Jx Tcpovoiaj eTnCouXsucrav, ciiiiii lioiiiiiiis iiilerilii faciliiis, i|iianliiiiivis ob di-
Tu/!/v oi xal av-i dtoTT^pIou yaviv StjXTjTrjpiov, ij vinani iiiin;;iiiciii i;l(irierls?), vcl iiiiiiinilica ciapiila,
SixaatT); a-avOpwTOs, f^ 6f,ijtioc (9G) iin:apa:Tr-o;, vel veiiliis iii |ira'cc|is agciis , vel f(]iiiis scssorem se-
f^ :: Tojv oja TayiSTTiv tioui ttiv jiEtasTaiiv, xai cuiii aliripiens, vcl pliariiiaciini ile liKliistria ail lii-

Por,0;ia^ iiyjupoTipav. siili.is cuiiiparatiiiii, lorlasse ctiaui pro salularl pi-


sllfeiuiii ijivenium, vul iiiluiinainis jiiilo.s, vel iiicxoraljilis (;:uiiirex, vel ileiiiqiie (luiclpiain eoruiii, (iiia;

celereni iiiorlem, jU'|ue oniiii ojic ei iuixilio v:iliiliorciii, eniciiint.

lE'. Ei ol TCpoxaTaXaCo;^ niTj^h'/ ttj (7ypaY";6;, xa; XV. Ai si per bnplisniuiu lei|isiiin pra^munieris
'.h ^iXkO'1 ajC£aX;(ja;o t^V) xaXXiiTi.) Tdiv }Jor,OrjiiaTwv ac puklicrriiiio cl lirinissiiiio aiivilio lilii iii fiituruiii

xa\ aTjpfioTaToj, cjr,[.ii;(oOjt,- xal >'°'^ c(i;J.a, caveris, aiiliiiiiiii scilicet cl coipiis iiiiilioiie cl S|ii-
<!^\)XV'
T(o xp;3lJ.aTt xa\ T(jj llvcUjJiaTi, (j; 6 (97) 'Iapaf,X rllii coiisi;^iiaiis, (iiieiiiadinoiUiin oliin Isracl nocliir-
•:taXa; t(o vuxTeptv(]!) xat tfuXaxTtx(J) priinigcnos luebalur
T(I)V TtptoTOTC)- no lllo cruorc, (pii ;
qiiid tibl

xtov a;\aaT; (98) • t; 30t cTuiJi6ri<ieTat, xa\ Tt uot r.t- accidct, cl (hkmI lilii pricsiiliiiin foiiiparatiiiii erit?
jj
ltpay;j.aT;uTat ; Ttov llapot(x;(Lv axounov "Eiir yi.p Aiiill Saloiiiioiiis l'ioverl)ia : 6i scilciis, ail, iiilie-

xdO)], 9i]t\v, djpcBo^ tai} •


'Ear o^ xitOi-vSi,\r, pidus eris ; si dormieris, siiavem suiniium carpes^'.
7]Siuj(; vxroiceit;. Ka\ iiapi tou Aa6l5 cuaYY^XtaOr,- Audl ellaiii (|iii(l (Ibi bcti iniiUiL'l David : Aoii /in/e-
Tt • Ov cpoSi\Oi\a\n is6 cp66ov rvxtepircD, d.rd bis , iiKiiiil , a limore nuclurno, ab iiicursu , el iIk-
avii.rrdijmzLx, ml Saijioricv jtecrrijiCfirov. Tou- wonio mcridiano '. lloc tibi el vivciiti, iiiaxiiiiiini aii

t(5 (jot xat .^(JjvTi jjtiYtdTov si; dj^aXEtav. IlpoSaTov seciiriialciii nioiiieiitiiiii aireicl (peciis eniiii .sigiiaia
yip ^T;fpaYt!i;jiivov ou (Saoiojj J7it6ouX£u3Tat, t6 tl non facile insidlis appclitiir, qiix aiilciii iiiiiiiinc

dafij.iavTov xXi—at^ euaXoJTOv •


xa\ «TiiXOovTt oi£tov sigiiala csl , a fiiribus lacile caiii poiesi) ; el v;n
ivtd-ftov, iiOr,To.; Xa^ut-p^Tcpov, xpuaou TtpittoTspov, perliiiiclo , comiiiodiiin ipioddain , laiii|uaiii funebie
Ta^ou (liYotXoTcpsT^irt^pov, <XY(>vtov /ociJv cuJi6ic;T£- iiiuiius, fiiluruiii e^t, veste spleiididiiis , aiiro pric-
pov (99), d-apYptattov tbp;(ov xatpt(oT£pov, (Lv toTj staiilius, luiuulo niagiiiliceiitius, iiilViictiiosis I baiiii-

vsxpo;; oi vsxpo\ xapiTovTat, v(5;j.ov 7:otr,(jd[j;ivot tjjv iiibus religiosius, nialiiroruiu fructiiiiiii piiinlliis
nuvf,Ostav. ndvTa oixiiOto aoi, TtdvTa otap-aJiaOto, teinpeslivius, iisque oinnibus reliiis , ipias .iiiortui
XpfiHata, XTf,(iaTa, Op(5vot, Xap^TtpcJTHTc.;, oaa tf,; mortiiis largiuntiir, coiisueludiuein pro legi; obser-
xdTto TCpt-.^opa; • au 11 (I) xaTaXuiov iv di^aXjia C vaiites. Oiniiia tilii pcrcaiil , oiiiiiia diripiaiitiir, pe-
Tiv piov, [ir,oiv vr,;jt;(oO;\? (2) T(ov ix tl:ou aot ooOiv- cuiii:e, pr.cdia , tbroiil , spleiidorcs , ae c;clera; qua;
Ttov eij atoTr,piav por,0r,]jidTOjv. vagaj aliiue iiicert.e biijiis vila; siiiil : tu vero seciira
€1 iraniiuilla meiile dieiii ultiiiiiiin claude, nullo ex omnlbus, qu.e Dci bciielicii) libi ad s;iliileiii coii.
cessa iuiii, auxilio deslitiitns.
IQ". 'AXXa 906?], [xf, otacfOcipr); ih xapta[ia, xa\ XVI. .At nietuis, ne graliaiii conuiiipis, ae pro-
5ti TouTo dvaSiXXri Tf,v y.dOapatv, (o; osuTipav oux iiidc puigationi iiiorain |ir(iiliieis , iii|iote iiiillain al-

Ixtiiv ; Tt oat; Ou cfo6»i, ptf, ottoxTri xaip(jj xtvouvsu- leraiii j;iiii iillra baheiis? 702 Q"''' aiilcin? iNoii

aT|:, xa\ zh [jtiYtaTov uiv £x^'?> d-^atpcOf,.; XptaTov ; vereris, iie iiersecntioiiis tciii|ii)ie iii perieiiliim ad-
'Ap' ouv Sti TouTO 9EU?T) xa\ to Y-viaOa; Xp;aTta- diicaris, ae Cliristo , posse>sione oiiiiiiiini , qiias
vS;; "A-aYc ! Oux uYiaivovTo; 6 cf(>6o; (3), itapacppo- liabes, pra^slantissiina , spolieris? [Siini Igiliir ob
vouvTo; 6 XoYtaptcij. "ii Tr,; dv^uXaGou; £uXa6£ia;, Et liaiiccaiisani a suscipicndo (^lirislianisino rcfiigles?
6£t TOtJTO EtTtctV ! C) TtOV TOU TtOVTjpOU OOCf ta[j;dT(jOV ! Absil ! Kon est saiil boniinis bic nietus : dcslpien-
"GvTtj; ax^TO^ saTi, xa\ c;;(Ii; u-oxp;'v£Tat. "Otav pir,- lis est Ikcc cogiialio. lucaiiiaiii , iit ita kiqnar,
6cv taxujT] 9avcp(jj; TtoXc^xoJv, d-^avdi; £~i6ouXcUcC. caiiiioncm ! liigcnies pravi lliiiis vcrsuiias! Veie
" rrov. 111, 21. ' Psal. xc, 5,

(9i) ndrcr. In nonniillis , ct qniileni optim.-e D (99) 'il^-oVtor yoior Bv(Te6ec--epcr. Schol. Ti
nol», T:ota[ji(J;, 1 lluvius exundans.» Sic etiaiii lcgil Tot; v£xpor; 6;oo[j.iv(ov < Libaiiiiiia qiia; iiiorlnis
Niceias. offcrcbaiiliir. » lll.i [lorro coiislalianl vitio, melie,
(95) 'H pdpfiaxor, Nicelas Id exponit de
elc. lacte ct oleo, ac iiioi tiinniiii sciinlcris a pareiilibiis
pliarniaco consulto tcmperalo, seii veiieno, vel de el propinipii.s inrundcli.iiiiiir. Diciintiir < iiifrncluosa,»
pbariiiaco ad piirgaiioncni i|uidciii cl saliilcm, me- qiiod cadinciiluis iinpciidciciilnr. Iii bis aiileiii erat
dicorum opiiilone, porrccto ; veruin ijiso eveiitu, qii:cdaiii |ilelas, idipie spcctal Cngorii coiiiparalio.
exilialc ae letliale iiivciiln. Ijillins lii iioiis ciiiii Ilcrvagio, coiiiiiiodiiis legi
(9(;) "// Si'ifiicr, ctc. Nicel. r] of,;j.oc, « vcl factio dY('jV(ov, «ceilmnina « aibiliatiir, qnia sciliccl oliiii
plebis liiexorabilis, » qua s;cpe coiitigil, ut vlrl insi- varia cei t;iiiiiiia in fnnciibiis clai issiniorniii viro-
giies perierint. niiii propoiicb:iiiliir. Scd iiiliil opiis csl Crcgiirli
(97) 'fif 6. Sic quinque Regg. el iiovein Colb. siinililiidinciii a.j Iiaic ccrlaiiiiii;i iletorquerc, lll lecie
Decsi 6 lii ed. Coiiibclisins coiilra Billiuui (jliscrvat.
(98) Xljiazi. Sicpliircs Regg. et Colh. Or. I, elc, (1) -(' Se. Ueg. pli addil, [jtot.
qiioriiin anclorilate delcvliiius, xa\ /piiiiat; , 1 ct (2) ZiyiiojOeii;. Cuisl. I, fr,[xtojOT^;.
qiue In ed. Iiiiincdiaie scipiiiiitiir.
iiiiclioiiibiis, » i5l <l'c6cg. Coiiib., X(i"o;, 1 sernio. •
Ilas eilam voces nec Nieclas iiec Billius aiJiioscuiii,
579 S. CREGORII TIIEOLOGI S80
illi; caligo esl, cl liicciii onicnlitiir. Cuiii aperio j\ KaX ihz^zai. tsiiii.6o<jl'j; ij:;ypr^G-hi (i), uj^i Tzovripd;'
iiiarle niliil |H'i'licil, iii.-iilias obscure lendit ; et cuin i'v' £v( i'S TW ipoTTio iTavTtij^ ij/ujT], y.3.\ [iTjOaiAoOsv
)ir,iviis sil, (]ii;isi luiniaiuis ac benc afleclus, consi- auTou TY]v £7:t6ou),r]v Sia9UY(i),a£v. "DxEp ojv xivTau-
liiiiii (lat, ut aliciiuro ccrte niodo su|ierior ninnino Oa sa^tL)? lEyvaCsTat. 'Ih ^ip tfo.-jtpCj^ xa-atppovslv
(lisccilal, ncc ulla rationc ipsiiis iiisiilias eirngiaimis. Tou pa-Tiajji.aTO^ TrsiOstv oux £X'»*^i C^ifJ''''' "^- Sti zr^-
Iil (|iioil liic qiioqiie pcrs|iieue inoliliir. Naiii ciini 7:>.aaTri; as-yaXsia?, i'v' 3 906^) ys (5), touto ).afJr|i;

libi in aiiiinuiii inilucere ncqiieat, nl liaptisiDuni 7TaO(i)V oijt Toij tff^jSou y.ai t^ (fOsTpai Tr;v owpsiv 01-
palaiii aperlequc contcinnas ac pro iiiliilo ducas, 6oiX(jji;, a^JTOj to'jt(o (C) t?,? Siopsa^ iy.T.itir^:. '0 filv

per rietain cautioncin le eo inulclat , iit iii eain ouv TO'.ouT(j; siTi, y.a^ outtots ra^JisTat ttjj iauTOu ot-
framleni ,
qii.ini incliiis , inipruilens per iiicUini in- i^Xfirj?, 'stjj; av p).i~fl "pb.; oupavbv STtsiyoiJiivou;
ridas ; el diiui tinics, ne doinim corriiinpas, ea ipsa Tjijia;, oOsv auTb; sxTTS^n^TOJxsv (7). lu 6s, tl) avOpoj-
de causa ab lioc prorsiis excidas. Aiiiue ille qnidoin T.t (8) Tou 0SOU, •/vtoOt tt;v s-t6ou),T;v tou dvTtxst-
lioc ingenio esl , nec iinqnani vcrsutix sux liiiciii [aIvou. npb; Yip Tbv 'iym-x (9), xa\ UTcsp TtJJv (;ts-

siatiiel, quaiuliu nos ad cceIuui properanles vidcbil, yiaTtov, T] tJ.a/Ti. Mtj Xa^Tl? au[ji6ou),ov Tbv 'i-ff)piv
linde ipso dcjccliis esl. Tu aiiteni, o lionio Dei, lac jjif, xaTa'.f povf^ariC tou dxoijaat xa't ysvejOat TriaTo;.
odversarii insidias eognitas lialicas. Eieniin advcr- B "E(o; sl xaTr,/o'J[isvo;, sv 7:po'J^Jpot; sl t?,; £'Jcis-

sns linbcntcm , cl de rcbns iiiaxiinis, ccrt:iinen 6sta;. Etaoj YsvstjOat iiz ost, tt;v au),T;v otafiTJvat, zk
iiiiiur. Ne liostein in coiisiliuin adliibeas; ne ndrlis ciYta xaTOTTTs^jsat, eU ti "Ayta t(Tjv ofj^itov Trapa-

fleri ac nominari parvipendas. (Jiianditi in calecliii- xu'|a!, [xsTi tt;; TptdSo; YsvfuOat. MsydXa eit''.v

nienoriim nnniero es, iii pieialis veslibiilo versaris. uTc^p uv 7:o),s|jiii (10) '
ptsydXT;; Sst doi xal tt,; djcfa-
Iiitrare lc opnrlet, atriuin pcrlrnnsire, saiicla con- ),sia;. IIpo6a),o'j Tbv Oupsbv tt;; TriaTctjj;. ^o^stTat
liieri, in Sancla saiicloriiin prospicere, ciiin Tri- cs [iSTa T0'J '6-'ijj'j |jta)iO[jtsvov •
xa'tota (II J
ToiJTO Y'j"-

iiilate eonjungi. Magna snnlea, ob qiiic oppiigiiaris; [jtvot as TO'j /apiT^jtaTo;, 'tva xpaTiQST; fadv oou
inagno qiinqiie praesidio opiis liabes. Qiiocirca (idei d^-J-Xou xa\ d'.fu).axTOu. IldjT); f;Xtxta; iitTTTSTat,

(lypenni ailversiis eiiin nbjice. Tinicl te cuni arinis 'T^air; ioia; piou. iiid 7:dvTtov d7:oxpouaOr;Tto.
diiiiicanleiii ; ac propierca le cliarisinate spoli.il, iit iiieriiieiu ct iiicautum laciliiis oppriinal. Oiiines iela-
liini grailus, oinnia vila; gencra et instiliila allingit. Quarc oinni stiidio propnlsclur.
XYII. Juvcnis es? Conlra pravos affeclus, iii acie {^ IZ'. Nso; sT; IttjOi xaTd Ttov TiaOtov [JtsTd tt,?

ciiii! siibsidio sla, iii Dei |dialaiige nnnicii proliterc, au[ji(j.a-/ia; (12), st? 0£oij TapdTa£tv dptO[jtf;OT;Ti,

ailversiis Gidialli strciiiie piigiia , niille , vel dccics dptaTsuaov (15) xaTd Toij PoXtdO, ).d6s t3i; •/tXtdoar,

lolidem bostcs cajie, ac libi snbjice. Iia florc setatis f, Ti; [jtuptdoa;. Outoj Tr,; f,).txia; d7:i).auaov d).).i

fruere ; nec liiani jiivcntutcin iiiarccsceresusline, Ini- [J.T; dvda/r; [j.apavOf|Va£ aou Tr;v vsoTr^Ta, Tio dTsXst
|ierfec!a 703 '"'*-' mtirtiiam cl exstiiielain. Senileiii Tr,; TiioTsto; vsxptoOsiaav. rr,patb; £i, xai Tr,; dvay-
:ciatein agis, nec a iiccessarie pr:cstitiito dic loiige zaia; s^pcu; 7:poOsa[j.ia; ; tt;v 7:o),tdv aiosaOr,Tt •
00;
abcs ? Caiios reverere ;
|iriideiitiaiii, qii:v a le rcqiii- f,v d7:atTf, (I-i) (fpivT,atv, dvO' f,; vjv £/st; daOs-
ritur, pro ca, qua iiiiiic lcneris, iiifii iiiit:itc, prKsla vsia;^ TaT; dXi-i^at; r,[jt£pai; pof,Oriaov 7:taTsuaov toj
p:iucis bis diebiis ,
quos leliquos lialies , siicciirre ; •,'f,pa Tf,v xdOapatv. Ti 9o6r; Td vsdTTjTo; iv paOet
|uirg:itioiiein scncclnli coiiiiniltc. Qiiid iii clfeia Yf|pa, xaV Tat^ sa/dTat? dva7:voat?; "H xa\ au pi£-

senerliile alqiie extreinn \it3e spiritii ,


jnveiiilis vstc, vsxpb? ).ouOf,vat, o'J |jta).).ov s),so'J[jt£vo;, r] [j.t-

:ciatis vitia periiiiiescis? Aii lii ctiain cxspcctas, ao'Jij.svo.; ; "11 T^oO^t^TtovfjSovt^ov Ta),si-.J/ava (iS), ^iou
diiin morluus, noii jain inisericordiam niagis , (piain /si'.J'avov ti'jv ; Ata-/pbv Tf,v [jlsv f;Xtx!av 7:apaxp'.daat,

lui odiiiin movens , abluaris? An voliipiatuin reli- p.f, 7:apax(jtdaat 6k tt;v dtieXYStav •
d).),' f, 7:da/stv
qiiias iii liis vila' rcli(|uiis cxpelis ? Turpe csl , cnin D toijto, f, Soxstv, 5ta;j.E).).ovTa (10) 7:pb; Tf,v xdOapa
a''aie conscniieiis ac difliixcris , libiiliiie lanicn le Nf[7:tov saTt aoi ; Mf; )a6iTto xatpbv f; xaxia* sx
iiiinime conseniiisse; sed , vel ea allici.vcl eain Ppitjjou? dY""^^'-'''» ^? 6v'j-/(i)v xaOtspojOfjTOj t(Tj

cerle opinioiiein, per baptisnii diialioncm, boinini- IIv£'J[J.aTt. S'J (17) Ssootxa; Tf,v a'jpa^,'toa oid Tb Tr,.;

(i) 'Cir yfi]CTdr. Sic Rcg. bin Coisl. 1 et Coiiib. (12) Mcza r^r cvjijiayjt(r:. < Ciiiii siibsidio, 1

(inni :iiixili:iriliils cii-


Pecsl (o; iii cd. ncii.pe. Ii:i|itisiii:itis. liiil., <

(.^1 '/"("/] ye. Dcest ys in sex Rcgg. piis. I Miiiiis :iple ipiidein ; ll:iviil iniiii. iiiiii < :iiixi-

(ll).\r!-(;) rcvzifi. Sic plures Kcgg. et Cclb. In cd., li:iiibiis copiis, » scil lln pi:i'i ipiieiiiixilio iiiniiilns,

0'JTb TO-JT(;). piigii:ivit :iilversiis Giili:Mli. E:i (crlc (Irrgorii nieiis


(7) 'Ex-tlxzbiXF.. Rcgg. a cl bin, l7:£asv. csl, ui Clirisii:iniis ba|)tiMiialis aiixilio lieiiis, advi-r-

(8) ^ii ih-0[.oj.-cs. Sic ires Rcgg. ct ires Colb. sus di:iboliiiii iii acieslcl.
Dee>:| (J ii, cil. (15) 'A/ /rrecrr)'. Sic (piiiiqiic Ki j;g., Coi.l. 1 ct

(9)Il[ivr-\-((frbr'Ey_rrza. Forlc lcgemliiin, i/Opai- Or. 1. Iii ('(!., dpiaTsus.


vovTa, « iiMMricniii > (pi:iiiivis Mceias iiiniial,. Ikcc (11) 'A.TC(ir/'j. llegg. bni, pli ct Or. 1, a7:a; -

vcrb:i, 7:pb; •(krj tov 'iyrj-ira 'ipT.ii 6 cfOijvoc, < lia-


bciilciii ciiiin inviilia pcrsi-ipiiuir, » cx Snpliocle in (I')) Tli Mlfrira. Sic (iiuitniir liegg. Dcesl
Ajacis Grcgorio ninliiata luisse.
Ii:i2(r.ria, n d iii cil.

(10) Ilc.nfirj. Ucg. lim, 7:o).s[jt:". (10) Xi(({iH.Xovza. Coiiib., £(iflpao'J-,ovTa.


(11) A«i fjtt. Sic (inaliior Hcgg., clc In cd. dccsl, (!7) Xii. Coisl. 1, (Ju Si.
xaf.
581 OllATIO XI.. — I.N S.\M:TLM r,Al'TlSM\. 3S2

A pi..l,nv. InC.ns T.lii oM N.- ncMMOMOn, n..pro-


<i,-ui£0),-«.J£V£,-- tu; l.ixpovuX'^.- ^ R-^IP (18), xa\ li.is ?
''
lipiiil nli iiir.inli:i Siincliliccliir,
' ' al) ipsis
ili-(6TZis-zoi \ 'II "Avva 5h XII T:f\v i^ (19) Yevvr,Or,- bil:is :ii

xaO'j~irx£to tw ©£(0, xa\ ycvvr,- uiigiiic.ilis Spiriliii consccielnr. Al pioiilcr naltir;e


vai tbv i:a[jiouT;>,
sigilbim meluis? Ouan. iinbecillis
UpaTiXTJ atoAfj auv- imbccillilaiein .

Givca, l£p>jv suOu; toisT, xa\ xji

We.;) imilcr cs pnvill:c(iiic liilci Aiin.i vcio Sa-


aveto£'.J^iv, ou ih avOpoj-ivov yoCr.Ociaa, tio oz aiiinii !

ninclcm pii.is cliani (iiiam piiicieaUis csscl DcO


7:i!7t£UJaia. Ouoiv 0£! 3oi ^tipiaixixdtiov xa\ £7:xcjia-
,
,

Incem cililum slaliiii ciiiisecravil,


tojv, ol; 6 TOvr,p!)^ auv£i(i£px£tai, xXiittojv ci? £au- vovit; auiue in

Ahg sacenloUili slobi eilncavil', iiibil buinaiii


"cbv 47i6 toii 0£ou tb (ii6as, 'V toi; xou'.fot£poi?. ac cuui
verila sed Dco liilcin babcns. Mbil lilii amulclis,
outw tr]v TpiaSa, tb ^iiya. xa\ xaXiv cpuXaxtf,- ,

ncc iiii'anlaincmis opiis csl i|nili.isciim praviis ille


piov. ,

i.i levior.im liomiiium aiiimos siiii.il iiicpil, vciioi:Hioiicin Dco (lcliil:mi l.iiliiii ail sc lianslcfnis. Tri-

iiilalcm ipsi tla , niagiiiim , iiiiiiuini , illinl el pulilnnm amnliUiiiii.

lir. T[ £ti; napOsviavaox^w; Trj (20) xaOdp^Ei XVlll. Q.iiil pralci-ca? Virginilalcm colis-? I!.>-

xoivw- piisnio consignare Iiiiiic lilii vilse sociuin el fami-


c-fpxyMTizr tautr,v T:o!r,ciai (21) tou piou :

viv, xa\ auvi.aiXov autr, (iuOiJi^itw aot, xai D ii:,,em ascisce. Ilic libi, cl vilam ,
cl vcrlia inoilc-
(22)
Xoyov, 7:av ixiXo;, Tiav xiviliJia, Tzaiav ai'- rclur, omiiia mcmbra oiniics aniini molus, oinnes
piov, xa"t ,

sens.is. llonore enin coniplccien', lU le ornct, ca-


oOi)aiv. T£iJir,(iov autr,v, ''va a£ xoa[jLf,ar\, iva oi.o ti)

pilique Ino graliarum coroii.-iiii iui i:il ^ ct corona


<rij x£c5a>Ti ati^avov xapitiov, at£tfdv(0 Sk tpu-.ff,^
KaX prolegal. Maliiniiinii viiiciilis aslri-
07:£paai:!jTi(23) lou. Aio^aai ydiJLi;) ; tji a^fpa-j-i- ileliciariim le

tautr,v auvoixiaov a£aut(T) tfi; aio'f po- clus cs? Baplismo (nioriiie toiisiiingeic : liiiiic
6i auv5c0r,ti "

Ou- conl.ilicriKileiii ailjiinge piiiliciii^e cnsloilciii


auvri; ^uXaxa •
7:(>ao)V (24) £uvouy(ov oi'£t, ^i^^aojv lilii ,

Ou7:to oapxl auvejeu- iiimimeiis cniiiiiliis cl janitorilius luliorem. iSim-


p(optov ouaav aatfaXEitipav ;

tf,v t£X£E(oaiv. KaOap^j; £i, tlum cariii copul.ilus cs? !Se baplisiiii perrciiionem
xOr,; (25) : iJ.r] 9o6r,0f,;
toutou Piirns ac muiuliis cs, iiiilo eliaiii
xa\ [X£ti tiv ydiiov • eijLb? 6 xivouvor, ^ifio cxliniescas.
auvapjJLOitJ);, kyio vujx-.foafiXo;. Ou ydp, £-£1 (20) f) nialrimonio ; in me boc pcficnlum rcci|iii), cgo

5:apO£via tiij.iojt£pa, £v toi; dtiiiot; & Yd;jio;. MiiAf,- b:iriiiii nupliarum cii:iglmiii:iU)r, cgo auspex. Ncc

Xpiativ, tov xaOapVj vu.utfay^oyVj, vu[x- csl vir;.;iml.is iilcirco


ooiJiat xa'i enim , nuia lii)iiiir:iliiir ,

(fiov, 5.; xa\ Oau[j.atoupy£r Yd[J.(;), xa\ ti[xa au^uyiav turpe el igiiDiniuii) mii csl iikiu iiiiuniiim. (.Iiiisimii

Ttapoujia. MVjV latoj yd.ao; xaOap^j; (27), y.-A ^, imilabor, puriiiii, iiii|ii:im, illuiii iirniiuliiim cl spon
tri

noOoi? (5uza,ooT,- dv£7:iiJi:xtOs. "Ev ait(o |j:iivov • Xd6£ sum, qui ei iiiiiai ulmn iii iiiipuis eilit , el 704
7:api tou o(opou tf,v dacfiX£iav, xal 6'j.; t(o 6('jp(;) coiijiigiiim pr:csciiiia siia boiicslal ^ lii iil laiitmii in-

tT)V dyv^iav xati xa:pJ)V, eojj £'uX^I' ::pox£ttai 7:po- cmiibe, ut puruui sit nialrimonium, alqiic ab obsce-

0£a[j.!a, xa\ da/oXia; (28) ti[jLitot£pa, xat ta'jtr,v iiarmii cupiilil:itum cnntagioiie libermn. Iliic iinuni

ty. xotvf,; diJLoXoyia.; xa'( auvatv£j£UJj. 0'j ydp yrj^^rj- posco; a doiio securilatem accipe , ac vicissim

6£to'j;ji.£V, dXXi 7:apatvo'j,a£v, xat t^Tjv a^ljv tt Xa6£tv istuil (loiio repeniic, iil cerlo lcicpurc, i|iiaiiiliu sci-

Ojtcp aO'j §ouXou.£Oa, xat tf,c xotvf;^ uiitov da^aX^ia; licct assigu.ilmu fuerit oralioiii lciiipns, oimii ne-

EvEX£v (29). 'liv x£-.faXa!(p ok £i7:£tv, cjx Eaitv 0'j gotio praRStabilius, a re uxoria abstiueas ,
idq.ie ex
pio;, 0'jx £7:ttf,0£uiJta, S> [at] tO'Jto Xuatt£X£jt£pov. coimnuni paclo cl coiisciisii. Non eiiiiu legeiii san-

Ai^at, £V i^ouata (30), tV/ yaXtvov • 6 £v 6ouX£!a, cimus, seu consiliiim tlaiiiiis ; ac quiilpiam cormii ,

tf|V taott[Jiiav 6 dOu[j.(ov, tr^v T:apa[j.uOEav • 6 t'/ £'j- qiiae tua siiiit, ad ulililalcin lii:im coiiimmicmque
OuiJtij, tf,v 7:at5ai'(oyEav, 6 7:ivTi;, tiv dauXov 7:Xou •
lilriusiiue vestruni securil.ilcm, accipere vulnmns.

tov • 6 Z'jzrirjCo-i, tf,v xaXf,v (1)V S/''? oixovoiJtiav. Mr,- Ll aulem in suiiima dicam , iiullmii vii:e gciius est,

6kv aoyiar,, ixr,6£v tEXvdii] xa:d ff,.; a£autO'j (31) iiulliim stiulium ct iiisruiilmu , ciii iioii Iioc comluci-

Kdv yip libera gaudes Iremiiu ac~


a(otr,p!a;. to'j; dXXou; 7:apaXoYtCioijt£0a, q biliiis sit. Q.n\ coiidiliuiie ,

' 1 Ucg. I, II sqij. ' Eccli. xxxii, 3. ' Joan. ii, I sqq.

(18) Miypc^vxoQ i) nHzr\p. Plures Regg., iJ.txpi5- (30) '0 ir i^ovclc}. Bill. < Qui in polcslate et
4)0X0? £t lJ:f,tr,p. iniperio es. > Qnaiilum coiijiceie possuiiiiis, nun
(1!)) /7ph- 7). Decst fj in pluribiis codd. agilur bic ilc iis qui iiupcrio piilimiliir, st'il de iis
(20) Tix. [teg. pli, xat tf,. qui idinliliuue < liliera, > g.iuilciil, soii, qui siii jii-
(21) ncii}C(U. i)uo Kogj;., 7:o!r,aov. ris suiil, (luiliiis op|iiiiiiiiilii:', qiii oiinililione < servili »

(22) Aiirj). Neiiipe, xaOdpat,-, « lavacrum vilam preiiiiiiilur, iuxia Aposl. ad Galat. iii,28, < .Non
illiiil

libi ct sernioiics coniponal. i esi seivus iioqiie Iiber; uiiinos ciiiiii vus uii.im ostis
(23) 'YszEpacr.xic)}. Savil., iJ7:£paa7:t£t, « pro- iii Cbrislo Josii. »
tegel. • (31) 2:eati-oi:'. Qualuor liogg., Iros Colh. el Or.
Ilccbjv, etc. Quot putas cunucliis, qiiol 1, af,;. < iNiliil ailvorsiis ;ii :e tii:e, i etc. Iil esl,
(21) «

jamioiibiis l.iiiorcm? > liibil calliiliuris coiisilii aihorsns mam ipsiiis salii-

(2.")) IiTei^svyOi^Q. Comb., auv£oitr,;. lem excogiui, lingoiis scilioct le prujiier li:i|iiisiiii

'E.-Tsl. Ouinqiie Kegg. et Or. I, £t. rcveroiitiaiii procrasiiiiaiiuiie iili, ci evor.i caiii
(2())
Keg bm, Clirys. et Or. 1, Xa^Jt- diUeiciidi saoranioiili c:ius:iiii liabo:is, ut libjrius
(27) l(allaf('c-
Rpij:, < sploiidiiliim iiialriiiioiiimn. t tius iiiilulgoas vuluplaliliii'. Aam qiuiiiivis alios le-

(28) 'Ac/c.lia(;. Coisl. 1, a-/rj\:x. felloriimij, couscientiae taiiicn iiosHa' riKiun faccre
(2'J) "EreiiEr. Uccslin trilius Kegg., Coisl. I elOr. 1 iioii polcrinius.
3S3 S. GRFXOUIl TlIEOLOGl 7,^.\

Cipe; qiii servilj prcinoiis, aeqiialem lionoris gra-


A ^I^S; -,': ai-.rrj:; o-j 5jvr,ao[JL£0a- ('o; to y; xaO" Sau-
ilniii; (iiii iii iiia-rore versaris, solaliiini qni kolo
; toij nai^civ, >,Eav ETTii^aXk; xa\ aviTiTov.
atipie liilari es aiiiino, dlsciplinain; qui reruin
lalioras opes liiias ncc ilirepUoni obnoxias.; iiiopia , ,

<|iii (liviliis pncelarain faciillaluni Inarum


allliiis
aclininislralionem.
, Niliil adversus aniniae Utac sa-
lulein caplioseconiministere, niliil niacliiiiare. Nam licel
aliis liicuni faciaimis, noljis qirulem ipsis nun-
qii.iiii poleriimis. Ae profecio ailversus seipsuin ludeie, admoiliim pciiculosnm el slolidmn est.
XIX. Al in ineilia lioniinum freqnenlia versaris IH'. 'AU' ev [xini') aTpitfr;, xal [xoX-Jvr) Ws Si]
,

ac pnblicaruiii rerum ciira el adniinislralione iii- [j.o3ioi^ •


xat Szivov, si' aot SanavTjOfiaEaOat to tf.iXav-
quiiiaris : alque idcirco ineliiis , ne iiiisericordia , Opw-ov; 'AtcXoO; 6 X^Jyo? •
Et (isv oTov Te, ouys xal
qiiaiii per baplisimim coiiscciilus es, dcpiMeal? Sini- Tf,v ayorAy [jETOt ttj; xaA^; auvooia?, TtTEpuYa; ds-
plici oralione leciim again. Fon [uoqiie ipsiim, tou aiauTio T.trj'.(ji\;, i) TTjptaTepa;, 'tv' oixsifcpov
si lieri polesl, cum pnkliro comilaln fiige , aqiiil.e, eiTTw (tE -iap aot xat Kataapt, r\ toT; Kataapos;).
v.I, ul niagis a|ipnsile dicain columb;in peniiis
, libi "Eio; ou xaTa-auar,; (32), ou [xr] SaTtv «[JtapTia, [ir]-

ili.si iniposilis. ( Qiiid eniin libi cuin Cxsare, aiil 6^ (ieXavojat^, Saxvojv 091? ^tp' 6oou, xioXuuv
ixrfil
C^csaris rebus?) Alqne ila fuge, ul noii anle coii- aou TJt xaTJt 0aiv oia6r,|.iaTa. "ApTxaaov ttjv aeau-
]j
qiiiescas, qiiam eop.erveneris, iibi nec pcccaluni esl, tou (33) 'luxriv ex Toij x(ii[j.ou- 9u-,-e looo[jia •
ffj-^e
iiec infnscalio, iiec serpens in via mordens, piosipie tov 4[XTtpria[jt(5v •
ooeuaov d[JieTaaTp£ZT\, Kayv^i
[xti

luos gressus impedicns. Abripe aiiimam luani ex XiOd; dXij •


eli; ih hpo; awCou, [jlti au[jt7:apaXr,90f,c.
boc iiiundo; fiige SoJomani ; incendiuin fiige; irre- Et 65: TrpoxaTeyTi (5-i), xa"t oioeaat oea[jtot? dvay-
lorlo ociilo gradere, ne iii s:ilis bipidein coiicresc:is. xaiot;, exetvo aeauTto otaXe);0r,Tt, [idXXov ok ao"t au-
l;i nionlcm salnlis causa le confcr, ne simnl corri- x>Ji StaXEy_Of,ao[jiat •
Kpeiaaov (a^v xa\ Tu/etv (35)
piaris. Quod si jam occupalus es, ac necessariis tou dyaOou, xa>. (jJuXdaaetv ttjv xdOapatv •
et 6^ d[ji-

\iiiculis asliiclus, ita lecuiii ipse dispiila, vel ego tfOTepa [.tev svoex^-at, xpetaaiv TOTe p.txp4 [j.oXuvOf,-
polius lecuni disputabo. Praeslal qiiidem, et bo n vat Tot.; aot^ or,[Aoaioi?, t^ TiavTdTtaatv Ex^rEaetv ttj.;

coiisequi, et piirgatioiiem lueri ac conscrvare : ve- y_i.p:-oi wor.zp, oI[j.at, xpeiaaov l:TtTt[iTiOf,vat t(
riim si ulrunique non dalur, illiid cerie praislal, Ttapa 7:aT,o?j; xa't5ea7:iTOu, i^ d-(oaOf,vaf xa"t [xtxpiv

705 'I' '*''"" publicaruni adininislralione 11011- auYdCeaOai, 1] TOVTsXtoc axoTisEaOat. Xojtppivojv Ss,
iiiliil interdum sordiuni conlraxissc, qiiani omiiiiio (xijTtip twv d-,'a0tjv Td [xetjtjj xa"t TeXetoTepa, ouTto
a gralia excidere : quemadniodiiiu scilicel a palre xa't (50) tiov xaxtov aipetaOat Td eXdTToj te xal
ei bero quaiiJoque objiirgari saliiis csl, qiiam domo C xou^oTepa. Atd touto [at) Xtav V<i6r,0f,j Tr-,v xdOapatv.
ejici : et exi|;iii) splcnJiire perslringi, quam pror^us Kpive-at i-dp de^t [JieTd tojv e7:tTr,5eu[j:dTtov -Jj xar-
obscur:iri. Piuilenlum porro ct corJatoruin viioruni opOou[jisvov, Ttapd tou Stxaiou xa't cp:XavOpco7:ou tojv
esl, ul iii boiiis ineliora cl exctllentiora , il:i iii f,;j.eTipcov xptTou. Kal [jttxpVj xaTopOtoaa; ra/.Xdxts
nndis miiiora et Irviora eligere. Qnocirca ne laiito- cv tco [j.ea(;), irj.eov (57) eaxe tou ev eXeuOepta [Jir]

pere purgalioiicm biriiiiJes. Ea eiiiiii ,


qiia; recte et zh Trav xaTopOtoaavToj^ ojarrep, o![jiat, TrapaSoMTspov
cuin biuJe geriiiius , a jiislo et benigno rerum 110- ev Ttfoai; ixtxpd 7:po6atvEtv, f) -ipixziv [j^TjoEv^t papou-
siraruin jiidice scin|ier aJ vit:e iioslr;e sluJia aliiue [Jtevov •
xa'totd pop6(ipou [jttxpa ^avTt^EaOai, f^ xaOa-
instiliitn, laiHiuani ad ainussimquaiiidani, exigniiiur. p^v eivat oid xaOap2; oSou tfEpo(j.£vov. T£xij.f,ptov S^
Aliine ila pleriiiiiqne acciJil, iit qni in civili vit.i cl Tou Xrjyou, xa^l 'Pad6 Ti]v Ttopvriv ev eSixattoae y.6-

in iiieJio posita, aliqiiiJ boiiesle el ex virtiile fe- vov (3S), f) cptXo|£v£a, xSXXa oux ^-atvoy(iiivr,v xal
ceril, in ineliori causa sit, qiiam qiii a (lublicis niu- Tbv T£Xcovr]v iv u'icoa£v, f] TaTreivojat?, ouoev aXXo
neriliiis lcii:itiis, ollicio sno non usqiie(|naque p.er- ptapTupriOevTa 'tva au [J.dOr];, aeauToiJ [J.fi (5a-
fuiiclus liierit : (|nciii;iJiiioJum, ut iiiea fcrt opinio, oico; (3!>) drtoYtvcoaxetv.
niirabiliiis est boiniiiem coiiqieJibus vinclnm noniiiliil progivJi, ((iiaiii iiullo onere impedilnm, ciirrere:
iiiirabilius ilcm, eiim, qiii per cceiuiin iiiccJat , lcviter aspergi qii;im cnni qiii jiiira viiiiler facial,
, ,

puruiii abomni niacula inanerc. Argumeiito cst Kaab inercuix , cui, alio((ni [lariiin landat.e, bos(iitalit is

sola juslili:e biiidem atlulit ; ct piiblicanus , qucni uiia laiiliini biimililas extulit, iiullo alio iiomiiie
coiniiieiiibiium; iil libi Jocuiiiento sit, iie de lua salule teiiicre Jespercs.
.\X. Vcriini, Jicct ([iiis()i:im , qniJ milii ex ea re D K'. 'AXXi t! (j.ot 7:Xiov, t?r,a\, TrpoxaTaa/eOevTt
acccsscrit , si [ler b:i(ilisinuni pruioceiipatns fuero, otd tou fia-Tta[j.aToj, Y.aX-zh Teprrvov Toij siiv EfJiauTcp
atque oinnes vil:e suavilales inilii ipsi ob Iinjiismodi Std tou Td/ou; d7:oxX£taavTt, evov etfetvat Tat^ f|5o-
celeritatem [)r;eclusero , ciim volupuitibus inlerim vatj, xa"t Tr,vtxauTa Tu/etv Tf]^ /dptTo;; OuSe fip
inJiilgere licea! , alqiie it;i Jciiiiim gr;iti;ini :issequi? TOtg ev Tio d[J.~eX(JJvt 7:pox:x[j.riX^atv u^rfip^e Ti

(32) luna.Tavciir. Duo Regg., xaTa7:aua£tj. Coisl. xat in eJ.


1 ct Jcs., xaTaXuar,;. (57) II.lKor. (}iia\uor llegg,, rXeiov.
(33) Xei(vz( h. lii nnnnullis, eauTou. (3S} Ev iSiKduoce
'
ji('i-cr. 1 IJiiniii siiliiiii. 1

(51) Ilpoiiuzf:y_i\. Or. I , T:poxaTe/£t?. nenqie, « bospil:ilil;is. 1 Sie ires Hcgg. ct lieJiciMi
(33j Kul zv/tir. bic sexHcgg. el tres Colb. Decsl Colli. Iii eJ., ^vEotxatuae [i^^.vov.

«a- i" ed. (39) u'i\ {ii}.Sk<)r. Sie tres lU'gg. Iu cd., (5aSiu>4
(30) 0('t(j Kul. Sic Ucg. |ili cl Comb. Deesl (J.f,.
38," OHATIO XL. — IN SANCTUM nAT-TISMA. S96
TtX^ov, ruou TOu [j.iijOou 5oO£vto? xa\ xot^ TiXsuTatoi;. \ Ni^qufieiiim, (iiii prioros iii viiical;ilinrariiiii'', inelioii

'AitfiXXa^aj fjjJia^ npa^fii.i.zM^j, ojti; kozI el, & TavJTii iilcirco comlilioiic fiicriinl , .Tqiia ncni|ic'. niciotMJo
/.^Yojv, |J.iYt? Tr,? dvaCoX^i; E|£tT:(uv xi iXTtijiiri-ov poslremis (pioi|no pcrsol(il:i. Ncnolio iiic lilicra.sll
,

xat S3 TTic y.axo'Jpy(a; (.iOloiJz *7:a'.v(T)V, eTratviT) xfi^ f|uis(piis laiiilcni cs , (pii lalia profirs, (liuii procra-
i|avop£Li£W.;. "AXXi o£upo, xa\ TrjV zapa'JoXr,v ip- slinalioiiis isliiis arcaniini ;i'gri! laiuleiii cMiilisli :

[ATiv£iJOr,Tt, iij? av [ATj §Xdn-Ti (41) xotj y^TP^lJ''!^'''"^'? et (|uaiinis consilii lui perversiiaiiiu iiii|iniljciii, co
i^ d-siptaj. IIpiiJTOv [j.kv, ou itspV tou ^^zzi-j^a-oi laiiicn nomiiie lc lamlo , qiiod oani a|ierlc confcsbns
evTauOa 6 XcSyo?, dXXd 7:sp\ twv xati ota^ipou? xat- cs. Verniii ailcsdiiiii , el paiahol^e cxposilionciii ac-
pou^ TTi-Tiu^ivKov, xa\ eic tIv xaXiv d|jii::X(ova Etj- cipe, iic cx lioo S(ri|iliii:e loco per iiiipcriliam iii

£p;<o;jir/(ov, Tf,v 'ExxXT;j;'av. 'Acp' f,; yip T;;jiipaj y.a\ fraii;lciii inciilas. Piiniiim liic ilc l);i|ilisiiio iion agi-
(opa? £ra'aTcuci£v ExaiTOc, o.r:' exetvT;? xal (42) dirat- liir, scd (lc his , (pii :iliis ali|iie aliis leniporibus
TEtTat tt;v ^pyaatav. "ETTStTa, s! xa\ t(o [jiETpo) tou (iilc:ii iiiiiplccUiiiLiir, titiiiic iii |)iilclir;ini viiic;im, lioc
[Jl(i-/Oou (-13), TlXstOV £t!J-f,V£YXaV Ot 7:pO£lff£X0(2v- csl, Kcclcsiain, iiigr(!iliiiiiliir. IV:iiii ex (|iia dic at(|iie
T£? (.ii), dXX' o'Jx\ xa\ T(o y.i-pb> tt;^ TTpoatpijj^o^ •
li()r:i ad liilciii (piisijiic acccssil , al) eadcm !pio([iie
xat tu'/>jV Tot.; TsXsuTatoi?, ex TauTT;? xa't tXeiov I loc ab co cxigilnr, iit (i|i(!ii iiiaiiiuii admoveal.
jjj^stXsTo, £t xat TzafiaSo^o; tto); 6 X(iyo;. Tou ij.bj " Dciiidc, lamctsi (|ii;iiitiiiii :iil l;ilioris iiioiliim plns
,

ydp uJTEpov EijEXOitv, To xa't iJTTEpov xXr,OT;vat r.rjh^ 706 coiitulciiiit, (|iii (iriorcs iiigrcssi siiiil, noii

Ttjv d[jt-:XoupYt'av atTiov • twv aXXojv 6k tJj otd'f o- laiiicn, qiKiiilum ad b()ii;e voliiiuatis iiiciisiiram. E;i

fov (45) 030V ^T:iJXE'.J/io[ji£Oa •


Ot [ib/ ou Trp^iTspov ctiaiii ralioiie, poslrcniis fortasse aiii|)lior nicrces
eittJTeuiav, o'J6^ £:3t;X0ov, 7:p\v t) au[jt9())vr|0r,vat dcbelialiir, clsi qiiodanimodo absurdum videri pos-
ouTOt; t'jv [jti30i5v oi 6i dcru[jt9(i)vo' ^r, Ipyxsla reooi- sit, qiind (lico. Nam qiiod posleriiis iiigressi sinl.ea
f|XOov, 6 [jietjovcj? eiti yv(opt3[jia ziGxs.wf. Ka\ ot c:iiisa fiiil, qiiia posloriorcs ad vitis excoleiiihe o|)c-
{ji£v tfOovEpa;, xa\ Y0-|'YU3Tixf|; eupiOr,!Tav ovte; tfi'j- rain vocali sinil. Iii c;cleris auleiii rebiis qii;iiitiiiii

seto; (-iG) • o! os ouoiv eY'''-'^''''^''''^'^' T0t0'JT0V. Ka\ toV.; alios aiilecelluerinl, vidcaniiis. Illi quidem non priiis
p.hj [jLtiOb; TJv ih otoi^^JiEvov, xatTrep cjst 7rovr;,oot;, credidcriiiit , ncc ingrossi siiiit, (piani ipsis e.v con-
To"; ol •fi
x^P'? {^') ' i'''^'- y.^\ dvoiav EYxXr,OivTe?, veiitu nierccs consiiiuia fuissel : lii aiilein nulla
eixiJTd).; TO'j T:Xei'ovo; ejTepr,Or,ciav. Tt S' dv xa\ (48) coiidicta merccde ad laborcm iiccesscruMt qiiod
,

ouTOt; o-ytsOeiJtv eYEveTO, xaTa;j.dO(jj;ji6V •


t6 tiov to'j qiiidcin niajoris fidci argnmeiiliiin est. Pi;i!tcre:i
(jitTOo'j 5T;Xo'jiTt. 11(0? 0'jv atTtiovTat Tf)V JpYOO^-JTriV, illi iiivid;e, et ad iniiriiinranilniii prodivis iiaturaj
lo; 5ta tJi Tr,; titiTT^To; dvtiov ; Ta'jTa TtdvTa Tf,v to'j csse inveiiii siiiil : liis niliil tale objiciliir. Tuni
ESptoTOjutpaipel (49) xapi'! Tot; T:p(oTot;, xa\ et Ttpo- C etiani, illis nicrccs eral qiiod d;ibatiir, etiamsi im-
xex[JtT;xa3tv. 'Ec tov (Tu;jt6atvet y.a\ (>()) oixatav etvat probris ct nialignis : liis gralia. Qiianifibicni sloliili-
•cfjV TO'j 1'tou 6tavo,af,v, dvTt;jieTpou[j:evr,; (.jl) tio tti^- latis etiaiii et aiiieiili;c damiiati , aiiipliori nierceile
vqj Tr,; 7:poatpijeo);. inerilo privati suiil. Qiiiil auteni et iis qni tarde
vencrant factnin sil, considerenius. Certc ;cqnalcm ipsi nierccdem acceperunl. Qiia igitur fronle ope-
rariiiii condiicloicin criminanlur, vcliit iii ivipi.ne mercedis persoliilione ab ajqiiitalc recedenieiii? II;cc
oniiiia sudoris graliam priiiiis siibtralinnt , cli;iiii?i prinres hiliore fjligali siiil. Ex eoqiie cfliciuir, iit

a;(|uali liuic iiierccdis distributioiii ;tqiiit:is siia consict, iiiiiiirnm aiiiini volunt;ite cuin laborc coni-
pensata.
K-A'. Ei 5k xa\ Tf,v tou XouTpou 5'jva|j.iv f; r.apa- XXI. Sed denius, lavacri qunque vim el faculla-
6oXt; axtoYpatpst (32), xaTd ttjv (jr;v e^iqYriTtv •
t£ leni, juxla lianc expositioiiem tiiam parabola desi-
xo)X'Jj;te (,')5) xa\ TrpoetjeXOovTa, xa\ xauio^OevTa, gii:iri ;
qiiid probibct, quominiis ipse , ct prior iu-
[Jti; paixatvEtv Tot; TeXeuTatot?, 't'v' a'JT(T) to'Jt(i) (ol) grossiis , 01 diei ;estiiiii perpcssus , postrcniis noii
TtXiov Exri; t(o (fitXavOptoTt^o, xa\ invidcas, ul bumanilate quoque
XP^'^?' «'•^•^ ['h X^~ ipsa el auinii facili-
ptv XaSetv Tf,v dvTtoo-tv : "ETtetTa EtieXOjJvTa; exet D tale ac benignitaie superior sis, aique reiniineralio-
' Maltli. XX, i sqq.

(10) r/Jc jfaxcvfYiaQ. Sie pliires Hegg. ct diio- ligissoi? iflqiinm iitique merccdem. i Non recle,
deciin Colh. Decst t?,; iii ed. ciim li;vc ad miirniuraloros dclorqiical, qii.-e ad eo-;,
(41) Ri((.Tr)(. IScg. pli, Coisl. 1, Or. I, Conib., qiii larde vciicranl, rcferciida siiiil.
pXd-Toto. ( iNe (piid dainni per iiii|)critiaiii cx lillc- ( t9) 'y^aifel. Sic Kegt;. Iiin, pli, Ires Colb.,
rj accipias. > duo Coisl. c^ (Jr. 1. Iiied., u'yatpEtv.
(i-2) Kni. Deest iii diiobus Regg. et Or. I. (5(1) 'E^ (jjr c7i'fiCa[rEi, xai. Iii iionniillis, £5 oJv
(43) McyOov.3es., xorcou. Tt 7j[ji6aivet ; xaf, elc.
(44) 01 :TfCEi<rE.lOorTeQ. Sic qiiiiiqiie Hcgg. elOr. (.')!) '\rzi^iETpovidri\Q. Coisl. 1, dvTt[jiETpou-
i. Deesl oi iii cil. [xi'tri'j.
{i'',) Aiti^ofcr. Sic sex Regg., soptem Colb., (o2) iMoypapET. Duo Rogg. el Oi. I, uxia-
Coisl. 2, eic. In ed., dStdtfopov. Ypa^et.
(K!) '/'(''crEciif. Coisl. 2 et Or. 1, •{'/iliy.rfi. (33) Ti jci.j.lvrEis. Tres Rcgg., Ircs ('olb. ot
(47) '// y.ufic,. Dcest f; iu sex Uegg., Iribiis diio Coisl., Tt xojX'JEt ce. Or. 1, t! xtoX'J3t xa£
Colb., elc. ue.
(48) H (5' ar xaL, etc. Bill, « Qiiid auleni ipsi (51) "Ir' «t'r(p TcvTo). Diio Coisl.. 'tva aui6
quoqiie accepiuri crant, si serius ipsis veiiire ccu- ToiJTO,
587 S. GRECOnil TIIEOLOGI 5S8
iieni, iion bciieficii et graiiai , sed ileliiii loco acci- A ).a|jL6aystv tou; EpvoTa?. oO fitanapxdvra; xou i^Lizi-
pias? lluc ciiam accedil, qiiod ita denuiin opcraiios Xwvji; • o tio'. TraOstv, x(vouvo;. "Slitc el jjiJv f|V 5t-
inercedcin accipere vull paraliola, si iii ^ineaiii iii- /ov, o-\ Tsult) xr,; Sojpsii?, ou-oj tfpovwv, xal utto-
grossi fiieiint, ac iioii ab ca alierravcriiit ; i|iiod qiii- xpaxiiiv Tt xaxoupvioj xf,? Jpyatjfas, auyYvwaxbv fv
ilciii tibi pcriciiliiin iniiiiini'1. yiMiiiobriMii si tibi oot upij tou; .xoiouxou.; xaxaysuyovxt XoYtauou;, xa\
c\ploialiiin csset fore, ul ila scnliens, ac de iabnre TtapaxspSatvstv xt pouXofjtevw tt)? tou AsjTrdtou <ptX-
aliiiuid inalitinse siililniliens, baiitisiiiiiin consci|ne- avOpojiiIa; •
i^va [jit] Xsi-oj, Sxt xa\ auxi ih xau.:tv
reris, igiiosciMidiini tilii essi't ad liiijiisinodi ralioiics T.lio'^, ^Xstoiv [xiaOij xoj jj.t; T^avxti xa-rXtxoJ xr
coiifuijicnli, :ic niinniliil liicri cx Diiinini bciiignitalc otavoiav. KI r,i .dv5-rj6i aot, xo'j djjtTisXoJvo? Tta'JXi-
facerc cnpiciui ; iil illiid iioii (iicani, lioc ipsuin am- Xoj^ EXTXcastv 6ti XYJ; l(ji7ropt'a;, xal eI; x6 xs^dXatov
pliiis laborare, aniplioris mercedis loco iKibeiidiiin fi^jAtot xic ijttxpi T:ap;xX£yojv •
(feps, xot; ipiois t:^!-

707 essc , bis qiiidein certc , qni aiiiiiio siiiit iion aOr|Xt Xd-j-o'.; •
aifiX^ xi; xotauxa? {.'ju) T:aps?Ti-,'f,a.-t;

oiniiiiio illiberali ct soidido. Ciiiii aiilcni pericnlnm xal dvxtOsast;, (ia'jXX&-|'i3X(o.; xi;) ottipo) -poasXOs, \x'i\

tibisit, iie , diiiii linjiismodi liicra coiiscctaris , a Tipoavap-aaOfi.; {5(i) xwv sXTiioiov, y.vX xaxit asauxoj
viiiea prorsiis cxcidas, cl diiiii parva et e.vigna obiler XdOiQ; (,')7) xi xota'jxa ao-JtsoiJ^svo?.

coliigis, sorlc ipsa mulcleris; age, verbis meis oliicnipcra ,


pravisi|ue liiscc iiilcrprclaiionilnis el
oppositinnibus niissis factis, siniplici aiiiino, ct cilra ari;iii:iLioiiein, ad doiiuin accedi', in', anleiinain >pei

lii.e coinpns (ias, ex liac vita abripiaris, atque iiiiprudciis iii perniciein tuani liiijiisniudi captioncs ct
argutias coininiiiiscaris.

XXil.Qnid aiitcin?iNoiiiie, inqnies, lienigiiiis el fa- B K.B'. Ti oa! ; Oj-/\ (ptXivOpioTcov, tfr,a\ , x?» 0£tov ;

cilisestDciis? Nainctciigiiaiitiii'[:s liuniaiiascogiioscil, Ka"t yvo>axix!/v yip svvotojv, 5oxt[j.dCst xs xrjv Etfsatv,

et animi iioslii dcsidcriiiin exploral, liaplisiiiiqne vo- xat dvx\ {ia^TixIaiJLaxoc, Ttotstxai xf|V dpp.T;v xoii

tuiii pro ba|ilisino diieil. j£iiigiiiati siiiiilc (|uiddam flaTxxtaij.axor. Atvty[jiaxt Xsyst; 6[jiotov , el Tistpojxia-

iiarras, si apud Dciini, proptcr ipsius benignitatem, [jsvo; eax\ 0so) (S8) , fii3t ih cpsXdvOpojKov , 6 d'.fit>-

is pro illniiiicato liabeliir, qiii Inniiiiis cxpcrs cst, -z:a-oq, i^ xa\ xr,; paa'.Xs!a; xojv oupavuiv svx6; 6
aut etiani iiilra rcgiiuiii cojloruin esl, qiii co Irni ex- xauxr,; xu/stv a-ouodjoiv , 6!-/a xou Tzpdxxstv xd xri?

pctit, cum iiiteriui ea miiiimc faciai, qiioe ad cccle- paatXsio?. 'Eyo) oi , lo; s/oj 7:sp\ xo'jxojv , el-etv

Ste regnuin iler aperiunl. Ego vero, qnid de his re- 6ap,4Tjaoj- ot[jiat 6= v.aX xojv ctXXiov auvGTjasaOat xoui;

bus seiiliani, libcre dicam ; ac fuliiium arbitror, ul vojv syovxa?. ToJv xu/ovxojv xf,; 6o)psd;, ot [xsv

prndeiilcs viri seiilciili;c iiica; calciilnni siiiiin addaiit. T.a^i-e'/.C>; f,aav dXXoxptot xou Osou xa\ xf,; aojxrpta?,

Eorum, qiii donuin coiiscculi siiiil, alii (luidcni piius Txav S'.6o; xax!a.; 6ts|sX06vxs;, xa\ sivat xaxo\ arou-

a Deo et saliiie siia prorsus aversi erani, (ini vide- odjovxs? (i»9) •
ol 6s fip.tp.6/0r,po! ttoj; , xa\ [liaojj

licet per oniuia llagiliorum geiiera grassabaiiiur, el s/ovxs? dpsxf,? xa\ xaxia;^ ot x6 [.tlv xaxoj -ixpa-
dc indo-lria viliiiin aniplcxaliantiir. Alii qiiodam- ^av, xo) 7ipaxxo[JLSV(i) 6s ou au"f|Vsaav, xaOd-sp ol

iiiodo siMiiiniali, ac medio iiiier vinnlcm ei vitinta C ituplxxovxs? xiTi sauxtijv dp.^iojaxf.^jLaxt. 01 6k xa\ 7tp'j

lo';0 jiositi ; ii iieiiipe, qui lainrlsi iiialnin perpclra- xfi; xsXstwaso); (GO) f,aav s-aivsxo! • ol [xsv sx

leiil, id lanicii, qiiod perpelrabanl, niiiiiine proba- tfjaso); (01) , ot 6s xaxd a7:ou6f,v TxpoxaOal^oovxsj

lianl, (|iiciiiadiiiodiiui iiec iiiorliiiin siiuiii qiii febri Jauxou; xoj [Ja7;xia[j.axi • xa\ [jsxa xf,v TsXstoxrjXa
(livcxaiiiiir. Alii cliaiii aiite luslricijin inilialioneiii 7:s!fT]vaat xpslxxou; xa\ dacpaXiaxspof x6 }j.kv, ifva

huiicbte ct ciiiii laiide vivcbant ; illi quidcm cx iioiia xu/ojat xou dyaOo'j, x6 6s, Vva tfuXd^ojatv. 'Ev xo'j-
iiidiile, isti vero qiiod ad baplisniuin seipsos sediilo xot;, ^sXxiou; [jisv xtov (C2) 7:avTd7Taat TiovTjpiov, ol

ac sliidiose pra'piirgareiit ; qiii eliaiii posl liapli- xf,s xax!a; xt u'.f ts;j:svot •
psXxtou? 6s xdiv [J.txp6v

smuiii pr.i'slaiitius adliuc cauliiisiiue viiani insti- xt (()j) u'.f iS[jisvoiv , ot aTtou^ai^jXspot xa\ 7:poaaptd'

liiuiit : illiid, ut boiiiini consei|n'rciiliir ; lioc, ul aavxs; (G'i) Jauxo'Js xo'j jia7:x!ap.axo; •
e/ouat ydp
Incanliir ati|iie conservcnt. In liis porro, iit iiiclio xt 7:Xiov l,C5) , xfjv Jpyaalav. 0'j ydp , tdaTtsp xiov

resllli jiidicandi siiiil, qiii dc iniproliilalc (|iiid|iiai .i|


d[j.apxT;,udx(ov ^dXsfiiv iyzi x6 Xouxpov, ouxoj xa\
remiscruiil, qu.ini qui oinniiio iiii|irobi ct scclerati D xiJjv xaxopOo)[j.dto)v dvalpeaiv. Toutoov 61 ajxo.v

(55) Tui: TOtavrur. Sic qniniine licgg., pleriqiie segre ad maliim prnpendcat. i Vcliis Scbol. iiiler-
Coll). cl Or. i. Dcesi xotauxa; in cd. lirclaliir : e7:txr,6:t6:r,xa, « propiia ac iialniali (|iia-
(50) npoarap.-caaOiit:. yuiiKiue Hcgg., 7tpoap-a- iilato; » siinnlipie oliserval, Grcgoriiiin iioii iinil-
aOf,,;. liiiii ciirare vcrliiiniin pi'(i|n'iclalciii, |ii;i'sciliiii >'iiin

(57) A(Wr/C- Sic Ircs Uegg., dccein Colb., Or. coniin, dc ipiibiis csl scriiio, sciimis csl iii.iiiilcstns.
1, clc. Iii e.r., [J.dOr|;,
« penliscas. i (G-2) Miy Twr. Sicquinque Ucgg., trcs Colb., Or.
(58) ©£(0. Kc!;. pli, X(o 1-lsio. 1, clc. Dcest X(ov ed.
iii

(59) 2::tov^dl^orzf:r. yniiKpn- lli'n'g , Or. 1 ct (dCj) Mixpor 7/. Sic qiiatuor Rcgg. Iii qiiiliiisdain,
Coiiib., aTtouodaavxs?. pitxpov xs. In ed., [jttxotdv xt.
(GO) 7eJe/a)(7£oj(;. llegg. biii, |ili, Or. 1 ct r.nnib., (lii) npocapwcjarzt:r. Sic Rcgg. bin, pb ct Coisl.
^sXstixr^xo;. 1. Sic eliaiii lcgil liilliiis. Iii (^d., T^poa^i-daav-
(Glj 'i:x pvceoii;. t lioiia indole, > scn, « a iialii- xe;, € qiiiisi aralro piosciiideiilcs cl excoleiitis, 1
tj. ildesl, "iiiquitMicctas, « ea iiidolc prxdili, qu3e (05^ lUior, Duu Kcgg., 7:Xstov.
380 ORATIO XL. - IN SANCTLM n.VPTISMA. 590.
gsX-iou?, ol Yx\ yaDpYOJvc:? :>> yjLpt.a[i.!x. y.3.\ \ fiKMMiiil iis, (nil iion nniniiio elTrcnale
<r.<. il:i ac pro-
(iiXtJTa i\c, xa/,).o^ iauTouj a^o^iov-:;? ((i(i). sliliilfi pcccaiiinl, illi piM^fciri ilcljeiil, r|iii virliiifim
coliieriinl, ac seipsos aiile baplisniiiin velii( sciipis iinibusdaiii piirgarunl lialienl eiiiin
{ (pii<!il;iiii prseler
cxleros, niiniriiin supcrioris vit.e slinlia e( lahores ; iion eniin, (pieniailnioiliini 708 l'iv.!cniin liaiic vim
liabet, iitpecea(a ileleal, i(a eliaiii rec(e ric(a «'vslinsiiil). Acpie liis nirsiis aiilciioneiuli siiiK, qni el
graliam exrolnnl, e( si-ipsos ail oiniiem virlulis eleijanliaiii (inain niaxiiiie expoliiiiii.

Kl''. "i\i-t xa\ Twv d-otuY/avovuaiv, oi ^hi m\ X.XilJ. l)c iis auliMii, ipii liaplisniiim non asse-
TOXv-sXto; x-r,v(o5£'.? {(i7), \ OrjpuoSst?, tj; av (dSj (iiiiiiniir, alii .|iiiilein pecu.liiin omnino, vel ferarnni
dtvoia; \ Tiovripia^ Ex^^atv • oT; [is-i Tiov fiXX(jv xa- vii:im iiiiilanliir, piou( vel anien(ia, vel animi pra-
y.oJv, ouoi ih xaptai^a, oTjiai, ticfiSpa atoiiifAOV , vilate laliiiraiil; (|ui scilinel ail c.Tlera niala lioc
dXX' 8v-w; xdpia;j.a- £t ,akv ooOsiri, (j-:spY(>[iSvov £i (pioi|iie ailjiiiiveriiiil, iit nec baplisiiinni ipsiiiii, iit

Se [iT] SoGsiiq, 7:spi!fpovo'J[isvov ((!;i). Ot ok y'^w- o|iiiiiir, iiiagnn|iere veiiereiitnr, eoi|ue sinl aniino,
azo'jit [.uv, xa\ Ti.aojat tt;v oiopsiv •
avaSaXXovTa; ni, si (piiilem ilciiir, eiim iioii gravaliin accipiant;
l\, oi [ikv 5ii ^aOujiiav, oi It ot" ci-Xra-iav (70). Oi si vero iion ilciiir, siJs(|iic ilcque fcraiil. Alii (lonuiii
6^ 0'Joi Eiatv cv 6'jvdiji£t Toij 6i|aa0ai, i^ 5ia VYjTtti- qiiiilcm agnoseiiiil, alipie lionore prose([iiiinliir : vc-
Tr,Ta Tuyiv, \ Ttva TzXioj.; axojaiov TrsptTTSTStav (71), riiir. inonis |)roilii(iin(, illi ob igiiavi:im, isli ob inll-
\% fp ouoi JiouXo[j.£voic aJTOt.; U7:ap/_£t Tu/itv tou nil:i elirril:i ilcsiileri:i. Alii ne acci|)erc quidem pos-
5(ap!i[iaT0?. "fla-sp ouv £v sxiivoi; :TA£'crTr,v Sta- siiiil, vcl propier iiifaiiliam forlassc, vel propler iiio
ipopav £upo[i£V (72), ouToj xdv toutoij. X^ioou; [ikv piiialiiiii prorsiis e( violeiitiim ali(|iiem casiiin , niio
oE zavTdTraii xaTa'.fpovr,Tai tojv d-Xr^aTOTipdjv ("5) ellidinr, iil iie cnpicnlibos ,|iiiilcm gralia potiii li-
f) (5jtOu[toT£p(ov x^ipou; os ouTot, T(7jv i.\ dYvoia; ceat. Qiiciiiailmoilum igiliir iii illis perinagiiiim dis-
xa\ Tupavvioo.; d-0TTi7TT()VTajv cr,j oojpsa;. Tupavv\.; criincii iiiveiiimiis, il.i ciiam inlcr islos. ISam qiii

YJip oux &XXo Tt, i^ dxoujto; 6ta;j;apT!a. Kat tiyou- plaiie baplisiiiiim aspernanliir, sceleraliores sun( iis,

piai, Tou? [Ji£v xai 6ixa; u-.f£^£tv, (l.jizsp xa\ Tr,; (]ni ob inliiiila ar ii ril:i ilesidcria, vel ob soconliani,
fiXXr,? 7:ovr,p!a?, ouTU) xa\ Tr,; Toij XouTpoiJ izspt^po- a baplisnio siiscipieiido reiardaiiliir. Alipie lii rur-
vf]a£(o; •
Tou; l\ u-filstv p.£v, f,TTOv (7-i) os, oTt [j.r] siis iii graviori criiniiie siiiil, qii:im illi, qni per igiio-
xayia [^aXXov t] dvoia Tf,v d-oTuxiav stpYaaavTo •
raiiliam ac lyraiinidcm a b:i|iiismo evciderunl. Tj'-
•tou? 5i, (jtf,T£ 5o|aa9f,3£30at, [jifjT£ xoXaaOr;a£aOai rannis enim iiiliil alind est, qiiain rei alicujiis con-
r.api (7S) TOJ Stxaiou xpiTou, (o; dacpaYiaTOu^ [JL£V, seqiienihc inopinaio eri|ila faenllas. ,\c fiiliiruni

dTTOvfipoug 6k, dXXd 7:aOiivTa? jjtdXXov tt]v sTJfJiiav. f, _ c\isliiiio, ii( |irimi qiiidein, ciim alioriim scelcriim,
SpdaavTa?. Ou y^,^ oari.; ou xoXdaeoj; dSto;, f,6Ti liiiii cliam baiilisini coiileiiipli pa^iias luaiil : aliiau-
xa\ l:\^T^^ • Cji^-zp ou6i oaTts ou Tipirij, f^or; xa\ xo- (cm pOMias i|iiiilem, leviorcs (aiiicn peiidaiil, iil qiii

Xdaeojj. Sxorao (7C) 51 xdx£tvo • Ei xpivst; tfovou noii (aiii animi |iravi(:i(i', i|iiaiii sliillilia, a b:ipiisnio
tiv tfo^j-.y.h^/ Ex ij.6vou tou pouXeaOat, xa\ 6!/a tou aberrariiil : poslreiiii dcniqiic, nec ca'lesli gloria,
(p'jvou ,
^efJazTiaOoj aot xa\ 6 OcXf.aa; (77) t6 ,3d- nec sii|ipliciis a jiislo jiidiie aniciaiitiir, liliiole qiii

Tma^jia, 6!/a tou !2a-TiaijiaTo;^ et 6k oiix £X£ivo, TTiJjj liccl signali noii fucriiil, iiiiproliiiale lainen carcjint,

WJTo, auvi6£tv (78) oux £/(o. Et pouXei 6£ outoj;^ alqiie lianc jacluram passi (wtius fucriiit, qiiaiii fe-
eJ dpxet ao'. T.ph^ 6uva[itv tou pan:-!aii.aTo; 6 -6- ceiiiil. Neque eniin qiiisqiiis dignus sup|dicio iioii
Go; (79), xa\ 6ta touto otxd^T] 7:£p't Tr,; odjr,;, dp- esl, jiroliiiiis bonorem qiiiiqiie iiierctur qiiemadmo- ;

xsiTO) aot xa\ -ob; 56^av, f, Tr,? 6o^r,5 £7:tOu;j.!a. Ka\ diim iie qiiisqnis boiinre imligiius es(, sladiii edani
tt? aot gXd6r,, t^j [jir] Tu/£tv (80) TauTr,;, Tr;v £-.f£a!v poinam proiiicre(iir. Qiiiii ad liiiiic (|iioqiie moiliim
iyrifzt.; rem eviicndo. Si euiii, qiii aniino landiiii et voliin-

(06) 'AM^icvTEQ. !n nonnnllis, d5To|iaavT£?. (71) IlspiJtiTetar. Gloss., au[i7:Ta)[jia, ff.oi uujji;-

(()7J KrijrcoiJfic. Gloss., dXoYot, e ratioiiis ex- 6aa;ji.a.

per(es. I
D (7:!) Evfo/ier. Heg. bm, r,upo[j£v.
(08) 'Oc <""'• Sic sex Uegg., Ires Colb., e(c. Dcesl (75) jA.T.i)(OTortpojr. Or. I, dT^XouaTipojv.
ctv iii ed. (7-i) ''llzzor. Cuisl. 1, riTTova. Oral. 1, i^iaao-
(00) Ihpivporoofiercr. In nonnullis, xaTa^po- va.
vouii£Vov. _ (7."i) Tlafd. Sic onines opdiiia; niiUc codd. Mcn-
(70) A(' (i!.-r.?)|crrfer. t Ob infini(a c( irriia desi- dose iii ed., ::cpi.
deria. i Sic Tiilliiis « spcs iiiliiii(:is > apiiclhu i ir- (70) Xkvxm. Comb,, a-/.o-(Tj;j£v.
riias spes. » liilliiis iiilcrpretadir « iib iiic\|il.'lii- : ,(77) '0 yf.i/io-ftr. Sic pliiicsltegg., qiiatuor Culb.
leoi pcccandi libidinem ; qiio ceitenoliisa Cre- I etOr. 1. Iii ed., 6 T:oOf,aa.;.
gorii nieiiic aliciuiin vidcdir. Loiiiiiliir eniiii Tlico- (78) XvriSsh': lii iiomiiillis, auv£i6£tv.
logiis ile iis, qiiibiis baplisiiii dcsiilcriiim iiicral. scd {l'S) IloOor. Coisl. 1, Jes, ct Oxoii. adilnni :
iiiexidedim aillnic e( iiicllicax qiiiipie (iiiiilandii, ; xa\ oii touto vo;jiij£t;, xa\ 6i/a pa-Tiap.aToc sT;a£-
alias ex aliis ncclenilo inoras, moi lc dciiiiim pi:coc- aOat, TTsptTTr; Xiav fj Tf,c 66;r,; drrcjXauatj^ xa\ ei 6ta
ciipali, gra(ia bapdsmi excidebaiK. ri;clcie,i cosdem touto- « arbiiraris, le, edam ;il)sque
e:iiiiiiiie ob reiii
Gregoriiis ail, < leviores poeii:is dadiros, ut qui iion b;i|ilisiiio, vilain coiiseciiluriim, fnislraiiea v:ilde esl
tam ^iniiiii pravii.ale, (piam sdillilia a baplisiiio ab- gluri.c jiiciindilas. Oiiod si iilcirco ilo gloria, i etc.
errarciit. i Aii vero
diccre liculssei ilc lis, qiii
id (SO) Tir; cot fi.lc(!^i\, zu ftli zvyietr. Qnaliior
baptismi gralia cxcidisseiK « ob incxplebilcm pcc- Regg,, undetim Colb. et Or. \, Tt aot p.f, tu-
caiidi libiilincm, > qiii conlra pu'iia quain n;axiiiu ^'£iv.
prorecto esseiK digni?
591 S. r.nEC.ORlI TIIEOl.OC.l 59-2

l.ile, nnn niitoni ifipsn, cocdom perpeliavil , raHlis ilninn.indiini piUas, sil sane is quoqne apud 709
le pio bapiizato, qiii bnplisiiinm citra liaptisini suscepionoin expeiivil : siii auiein iliud non adiniiiis,

ijnonain paeiolioc adiiutias, Iiaudsane pcispicio. Aut si niagis placct, boc modo agamus. Si ad viin La-
piisini obiincndani, ipsiiis dcsiderio leiicri satis esse cen.ses, ac propierea de gioria coulendis, libi quo-
qiie ad gloriani, glorix desiderium siiniciat. Qnid ciiiin tiia iiiterfiieril, ca carere, niodo eam liabere

coiiciipiscas ?

XXIV. Eigo, po5lca.|iiain bos scrninnes andivistis, A K-i'- Toiyapouv, EirsiSi^ -couTtov t,xouaaT£ twv tf(,>-

nrcedile nd eum, el iltiiniinnmi)ii, ei [ncies veslrx iion vojv, IlfcciAOsTS :Tpdt; uvtdr xal cpojTi'cOr}ZE, xal
coiifiindentiir % baptisinuin videlicet non assecuix. ta ^rpdcrcijna v^u>y ov (ili xaraicyyrO[\ , 6ta[jiap-

Ah|iic illiiiiiinalioncin snscipile, qiiandin per tenipus Tov-a TTJ? ydptTO^. Ka\ oicatjOs t!/v tfiimi\xh'j 'iiD^

licet, ue vos a bapiisino ilisjniiclos tenebiTe conipre- xatpjj, tva [j.T^ {jxoTia \j[i.ii xaTaotioJrp xal xaTi-

licndanl'. Yenil nnx^, qiiando iienio pirlcsl operari, ).afir) -/(ijpijasa tou cftoTfjjiaTo; •
"Epxetai rv^ , o-t

iiiinirum posl discessnm ex liac vila. Illa Davidis rj'jrji\; 6'jvaTai '£.p-(a<j'X'jQ3.i (81), [JLSTi tt^v evOsvS;

vox esi; liaec vcr.Te iliiiis lucis, q'ia; oiiiniiii Iioiniir.m a-3.'/J.a-fyj. 'ExEtvTi Aa6\S ^ yojvr, aO-r, tou dXr]-

in iiuinilnni veniciiliir. illnniinat ". Exi^rnnate Salo- CtvoO cfWTi; , Tou tfWTtJovTo; -^iavTa avOpcoTOV

inonein bis verbis inerliani ac socorJiam vestrani ip-/o;ievov et; ih-j xocjJiov. OteaOe 6k (82) xa\ t6v

acriter inscciari : Qitoiisqiie Uindem piger jnceUis? ilo),0[itovTa Tttx.oioi; u[MV 6vet5tj£tv TOt? dpyoTEpot; t\

Qiinndn coiisnrqes e somno '»? Iloc et illud cansa- vioOesiTipoi? •


"Ewf .tors^So), djcrr\pi, xazuxsicai,

ris, aique excusas cxcusallones in peceatis ". Lu- ),iV0VTa ; Ildze 6s i^ v:irov draczricy ; T6 xai zb
iiiiiinm dieni exspecto ; Pascliatis fesluin phiris fa- !Txt;7:tt). xal 7:po',?a3t^T] Tpo-jasct? ev a,aapTiai,;.

ciu ; Penteco!.tcn exspectabn. Cuin Cliri^lo Iiaptizaii },\i'jM Ta iptoTa •


TO Ilds/a y.oi Ti[JtttoT3pov tt;v II^v-

prifislal; ciiin Cbristo in resurrecliouis die ad viiam B :T,xojxf,v£xoi|o[j.ai • XpiTT;wtju[A9io-i3fJr|Vat .^eXtiov

redire; Spiriliis adventum lionorarc. Qnid postea :


XptaTi") cuvavaaTTjVat zaTjt TfjV dvaaTaat[jtov 'f<,\J.i-

tcniel repeiue vilae fiiiis in die qiiam non cxspc- QTJ- Tou IIv£U[jtaT0,; Ti,u.ricrat ttjv Jrrtcfdvetav. EiTa
clas, et in liora qnam ignoras : ac tuni ad^cniel, Tt : "li^it t6 TiXo,; c^aiesvrj; ev Tjfjtipa, ^ ou TpoaSo-
qiiasi malus viator, gral.ix inojiia ali|ne iii laiilis x5;, xa\ ev ojpot
fj
0'j ytvcoixet;" eiTa Trapa-ctvetat

bonitalis opibus fanie laborabis. Scd faciendiim tibi cot, to-zep xa-xi; oootnipo?, f) 7:ev£a tti? xdpiTo;,
esl, ul conlraria per coiilraria coIlig;is, incssem x-/t ).t;jLto5etj Jv TOUouTtjj (84.) itXouTt.j tt); d-i-aOd-

iicnipe per diligeiitiam cl iiulnstiiam, silisqne rcsliii- Tr,TO? - oiov Td evav-ia Tto evavTtto xapTOu jOai , Tcp

f lioiicm per foiitein, alqiie, iiislar cervi gravissiiiia doxvio t?jv a;j.r,Tov, xa\ ttj -r,-,-f, Tr-,v dvdiu^tv, tocrnep

siti laboraiilis, niagna celerilate ad fontes'- acciirras Tov 5t'i.r,TtxtoTaTov (S.j) e)a-fov, ar.ouorj Tat? 7tr,Yatj

conlractamqiic cnireiido fatigatinnom aqiia exsliii- 7:,ci0JTpe/0VTa, xo\ aSevvuvTa tov tou 6p6[iou xorto^
giias ; non aiitein, nt Isinacli aceidil ", aqiuii ino- Tio iJoaTt •
d))d [Jir) t6 tou Ttj[jtar)X TaOetv, dvuoptot

pia exarescas; aiit, qiioil poet^c fabiilaiilur, in me- ^rjpalveuOat r] t6 Toij p.uOou (86), ev [jtiji) rr,Yfi

dio fnntesiti crucieris. Miseniin esl, ciim nniidina! Iv^T^ (87) xoXd^eaOat. AetvVj TapeXOetv 7:avr)yupiv,

eJniixerinl, tuin deiiium negotiatioiieiniiu.crerc. Mi- y.a\ Tr,vtxauTa Tr)v 7:pa-,-;^aTetav ertt^rjTetv (S8)
.. _! ._ . <-. <....'.. _l ...'... _ _ ? - ...1
seriim csl, cum maiina praclericrit, tiiiii cibiim ap- A;tv',v t'j [Jidvva itapa6pa;jLeiv, xal Tr,vtxauTa Tposri;

petere. Miseruin csl, seriim consiliiim eapere, ac eoiiciOai. Aetviv uaTepofiouXia , xat t6 Tr,vtxajTa tt)?

lum daniiii sciisii albci, ciim niilla jain ratione ac- fr,[jiia; atiOdveaOat (80) , oTe oux ^aTt (90) Xuaij
cepiiim iiicomniodmn sarciri polest, lioc esl, posl- Cr,;j.ia;, [ieTa tt)v evTeuOev £x6r[j.iav, xat Tbv Tttxpbv

quam liinc excesserimus, acorbeque conclusa fue- au-j'xXeta[j.Vj Ttijv exaaTio p£6ito[jtevtov, xai Tf,v Ttov

riiil, quseqnisque iii bac vila gessil, atque, el scele- d;j:apTtoXtov xoXaatv , v.a\ tt)v tiov xexaOap^jiivtoy

rati lioinines, snpplieio, et qiii aniiiios 710 purga- Xa;j.T:,ocjTr,Ta. Ati ToiJTO [ir) [jiiXXeTe Ttpo; Tr)V /dptv
riiil, spleiulure alleeti fnerinl. Qiiocirca vnliis pro- dXX' eTtei-j-eaOe, [ir) Xr,a-r,? u[ja,; 7:poXd6r), [ir, [Jtotx%S

videndum csl, ne ad gratiam cniictanlor accedatis ;


T:apa6pa;j.ri, [jtr) d7:Xr,aTo; 7:XeovexTf,aT], [jtrj ^ove-li?

verum summam ccleritaiem adbibeaiis, ne latro vo- 7:,coaprdar) t^j d-caOiiv, [xt) TeXojvr,? , [jtr) zcSpvo^, |jit)

bis aiitevcrtai, nc adulicr vos pra-lercai, ne avarus Tt; Ttjj>/ ptatrTtiJv tt)? paatXeiai; xal dpTtaxTtliv. Btd-
superinri coiidilioiio sit, ne sicariiis boiiiiin illinl D Zi-ai -,'ip ixouia, xa\ TUpavvelTai 6t' d-i-aOoTTjta.

pra^ripiat, ne piiblieanus , ne scorlator, ne deiiiqne qoisqnam cx iis, qiii per viin iii reguum irriimpiinl,

illudque rapiunt '^ L'llio eniin viin palilnr, ae pro|)ler Iioiiilalein lyraiiniil.iii siilT-il.

«Psal. XXXIII, C. ' .loan. xii, 5,"). " Joan. ix, 4. Jii I, 9. '" Prov. VI, 10. "Pial. c\L,4.
Ps.l. XLI, 2. '» Gcu, XM, 15-1'J '* Matlli. xi, 1-2.

(81) 'EpxacacOai. Reg. pb ct t)i. 1, epyd- (81!) Tcv jivOov. ad Tanlali fabulam. Alliiilit

^eaOat. (87) A/i,'-;;. Uegg., 6i'yet.


Qiiinqiio
(82) OXe.o-Oe ^^.Deesl 5i in triliiis Repg. (88) 'E:iii',i\zt:rr. Diin Uegg. et Or. 1, fr,Tetv.
(83) IIczF.. In nomiullis, 'eoj; 7:6Te. lh\))McOdrecOut. Tres Kcgg. etCoinIi., £7tatT64-
(81) '/,') zcccvzo). Sic quiiique Kcgg., trcs Colb. veciOat.
ei Or. 1. Iii ed., bj TotouTt;;. (1)0) Oix &CTI. Regiiis bm, oux i-.'., i nnii ad-
(85) Aii^-r[tiii6jtuzor. Trcs Rcgg. , 5itJ/txtoxa- huc. I

WJ,
S95 ORATIO XI.. — IN SANCTtlM IJAPTISMA. 501

KE'. r.paoj; i'!iOi Tfiii^xaxovpYtav, tlj ouTO^, xayj^ . X\V. Kiiimvcid, si milii ;iiis(:iilliiiiiluiii pul;il)is.

£b Tkp6; a(.j-:r,ptav, iiJ.o\ TTCtOdjjisvo; • Vjov 1'«? s^'' ;iil sciliis (luiiloiii 01 liaiulfiii I;ii(!iis oris, oi lcr aii-

xaxiv, £-coi,a<StT5? t£ 7:p6; z>j x-^po^/, xa\ [jt£AXT,ats tciit :iil saliMciii. Pari oiiiiii iii \iliu siiiil, pruinpli-

itp6; xb piX-ctov. 'E3ev i-l xw[jiov xXfiefij ,


(jtij xaxu- luilo ail vitiuiii, ct sogiiilics ail virtiitoni. bi ad oo-

vris

eiv eit' apvr,atv, ii7:oi:Tior,(:ov • Jav eferi (91) inussalioncin vocatiis lucris, ne ruslincs ; si ail lidoi

BO'. Ttovripbv ipYaaxfiptov •


'E.lOs jieO' i^iioir, xci- alijiir.itiiincin , lac pcilcm rclro cclcrriinc rcfcras ;

j-tir/jcrc >• itlnaTOQ, xpu^^-ujiEr di e!(; ^-ijr (irtfa si lilii il.i;,Mtiosoniiii ac porililoruin liiiiiiiiiiini suilali-

fAxawr ddlxuQ •
iirfih Tot; dxoa? (tndsyr^i;. AtJo yip liiiin (lixcrit : Veni nobiscum, pnrticeps esto sanciui-

x4 |ji£Ytaxa xEpoaViTj ixitvw xe Y^wptstj (92) xr,v uis, virum jttslum iujusie in leirttm abscondiimus'';

(ijjiapTiav, xat aauxi:v J^atpf,a£t? T:ovr,pa? xotvuivta?. ne aurilius qiiideni lios scrinoiics adinitlc. lla duas

"Av 6i aoi liyr] (05) AaOlS 6 jJtiya;' Aevze, iiyii.l- iii;i\iiii;is utililalos conscqiicris ; nain ct illis pccca-
Jiac(i)jieOa zii) Afp/w' eiv oe T:,oo(friTr|? a/.Xoj- liiiii suuiii iiiilicaliis, cl tcipsiiiii a prava socielate
AsDrs, &ra6ii)jtEr el^ z6 l^po(; Kvpiov i.li'^ oe oxinics. At si lilii niagnus Daviil dicat: Xenite, exsul-
oOtij 4 SwxfjP XsvTS npdQ jis ndrzgQ •
, oi %o- tcmus Dumiuo '*; si alius pniplicla : Vcnite , (iscen-

^iCorzei; xal XEpopzicrjtErot , xdyo) dra:iavcno damus in montem />o»i!H!";si ipse saliilis nostri'.'
i'jtd(: ' f^, 'KyEipeaOs, ayci)jiEr irzEiiOEr , XajjtTtpol [j viiidex : Venite ad me, vmnes (jui luboriilis, et one-

),a;jf::j3(o? \n:lp /tova Ai;ji'.{javx3? , CiTtip •yotXa xu,o(o- rali estis cl eijo vos reficium "; aiil, Surijile, abea-

Oivxs?, Oixcp XtGov adntpetpov auYaaOivxc? •


pir] avxt- mus liinc ", nive splendidius ciriilfseiilos, cl super
"tstvio[jisv , |Jtri ppao'Jvw;a£V. r£V(ojJt£Oa Ilixpo; xal lac coagulati, el siipcr sapjiliiruni ((illiislrali ""; nc
'Icoawvr,? •
(ii; £7c\ xiv xd-.fov £X£ivot y.ciX xi^v dviaxa- iii conlrariiini niUinnir, nu ir.orain raci;iiiiiis. Poliuiii

3tv, ouT(o; £r:'t x6 XouxpliV (94) auxo\ aTi£'.^0(i);j.£v, et Joaniicin xinulenuir; ad lia|ilisMiiiin, iit illi ad
ouvxpixo''"^? ) dvxtxpi-/ovx£; , or^oj; dv xfj dyaOov sepulcrum ^' ct resiirieclioneiii, oiiuii fosiinaiione
TtpoXd6(o|jt£v dYoJVtC6;jt£voi. Kal [J.r) £i'r:Tii; , 'AtoX- properemus, sinuil cnrreiites, rertaiiin currentes,
0(l)v (95) s-dvr,x£, y.aX auptov paT:xtaOf,ao[j.at , 6u- oiiiiii coiitenlioiic in id iiiciinilicnlPS, iil lioc boiiiini

vaxfi? (bv af,[jt£pov £u 'naO^tv T:apiax(o [jtoi y.i- priures nccupinius. Ne dixeris : Alii ct roili, ei cr.is

xr,p (9(j), Kapiaxt)) (j.ot T:axf,p, d6£X'fo\, yjvr], xixva, liaptizabor, ciini liudic liciieficio allici queas. Ailsit

(f
iXot , Txdv 6 xi [Jiot xi[jttov, xal XTjVtxauxa a(oOf,ao- iiiilii inatcr, adsit niilii paior, Iratros, iiKor, lilicri,

[jiaf vuv 6c ouzoj ;j.ot xatp^s XajJiTtptjvsaOat (97). amici, alqiie oiiinos qiips cli;iros Iraliou, ot tiini s;ilii-

Aios Y^Pt [^•'1 xotvtovou; Xd6r|(; rtivQouj, ou; Eu^po- tcni accipiain : niiiic aiitoiii iioiidiini niilii splciidi-
ctjvr,? xotvtovou? f,X-taa?. 'EJtv [J.^v Ttapojatv, dya- dum fieri vacat. Vcrcmliini eiiiiii esl, iio liictus so-
TxriTiov • edv 6^ dTcioat (93), [xr] dva[jt£'vr,;. AtaxpV/ C cios acripias, quos le ia;lili;e socius lialiiliiriim s|ie-

ydp (99) £t7:£tv •


Ilou 6i [Jiot xo xap7:o:fopou[jt£- raveras. Quaniubrein, si quidcin ailsint, piiklire te~
vov £7tl x(o pa7txta[jiaxt (I) ; IIou Sk i\ i[j.cf(bxsto; (2) cum agi pnia ; sin autem absinl, ne eos exspecles.
iaOf,?, fi
Xa[Jt7:puv0fiao[j.ai ; Ilou 6^ xd 7:po; 5£|iojatv Tiirpe cst enim dicere : Tlii osl miiiuis, qiioil pro-
x(ov £pfjjv pa7:Tiax(ov, tva xdv xotjxots £u5oxt[j.f,ao) pur bapiismum ofi"crain ?711 ^^' splondida vestis,
llivu yip, (b^ opa;, £ax\ xauxa xiTjv dvayxaitov, xa\ iii qua exs|ilendescain ? Ulii ea, (iii;e ad iiiiti;ilores

7:apa (3) xo'jxo x^P'? £Xaxxo)Of,a£xat. Mr] p.txpo-


f, ineos cxcipiendos rcquiruntur, ut iii liis qiioqiie
XoYO'j (4) 7:£p't xi y.z-^i.la' [j.rj5kv dysvv^? (S) 7:dfJrij. rcbiis nominis celebritalem conseqiiar? Yaldcenini,
RUtCov xtjjv 6p(o[ji£V(ov Eaxi x6 [j.uaxf;ptov aauxiv uli vidos, lia;c nccessaria siint ; ac prnpterea gratia
xap7:o'.fipr|aov • Xptax^v Evouaat, Opi'|ov pt£ 7:oXtT£ia* imminuelur. INc in niagnis robns niiiuita cl levicuhi
oijx(o; iyCo x^'-P'^ cf tXo'.fpovo'Jpt£vo; " ouxoj xa\ 0£6;, in ralioncin iiullas : ne tiir|iialiqiiuct abjecto ;ifi'cclii

6 xd (j.iYtaxa xaptJ6[j.£vo;. 0'Jokv x(o 0£(o p-iya, 6 te duci patiaris. Istud inystcriuin subliiiiius csi le-
(jtr) xa\ Ttevrie 6i6ojatv, tva [j/q xdvxauOa TtapioOcbv- biis iis, quse in oculorum aspeclum cadiint. Tcip-
xat (6) ol 7:ivr,X£?^ ou /dp Syouatv, ot.id^ xot.; 7:Xou- siim offcr, Christiim iniliie, lioiicsla el buidabili vila
CTtot; d[jttXXr,0(ba(v. 'Ev aXXoi; [jtsv, f] otatfooi xou iiic ale : sic ego excipi laulur; sic cluim Dous, qtii

"Prov. 1,11. •Psal.xciv,!. "Micli. iv, 2. '".Matlli. xi,28. "Joaii. xiv, 31. '"Tbrcii.iv, 7. Juan.
\\, 3.

(91) 'E((V e'/:T)1. Ov. 1, iiv etmt. D Deesl ydp iii od.
(92) rriDpisi^;. lii iioniiiillis, *fj(opia£tj, cl, yvo)- (1) /jrt.Tr(p-/j«r«. ()iiinqiio Hogg., duo Coisl., olc,
ptC£ts. (f(0Tia,u.aTt, I illumiiuitiuni. »

(95) Aeyi}. Piog. nh, Xiy^t. (2) Uov tk ij ejiyOjzeicr,. Sic Kogg. biii, jdi ct
(94) Ti> lovrpor. Sie quiiiquc liogg., pliiie.s Colb. Cuiiili. Deost f; in cd. el iii ;iliis iioiiiiiillis, i|iii oli:iiii

elc. Iii ed., t6v /o'jTp(5v. pro £;jL'.f(bx£to^ habeiil £[Ji',fcbx£Oi , < vestis candiila,»
(9i)) 'A.Ts.Wcbr. Sex Regg. el Comb., iTxav^XOtbv. id esi, < Da|iiisnialis. >

(90) Mi\zi\p. \n quibusilaiii, 7:aTf,p. (3) A(/i .Topti. Sic pliires I5egg. ct Colb.,Cnisl. I ,

(97) Aujt:ipvrEcrOai. b\c codd. lii ed., Xa;i7:puv- P;ir. ei Cuiiili. MeiKliise iii ed., 7:£pt.
0f,vat. (4) Mtxpo.li^you. Sic Kogg. biii, pli, duo Coisl.
(98) 'Aya:ti]zior etir 6i dxOiat. Sic qiiiuqiie Cl Coiiib. Iii cd., pttx,ooXiY£i.

Uegg., dicciii Culb., diio Coisl., Jo<., oic. Gr.oo;i (5) Ayeri-it;. Iii (iiiibiisdain, dy£vij.
'

h;ccdcsiiiil iii Par. od. auaiiivis a liilliu Laliiio rcd- (G) JI(tpojOil)rztti. S;c qciiiqiic liogt;., pliires Colli.,
(lila. Ciiisl. 1, Jes., Coiub., etc. Piava iii cd., T:apa
i^Q)Aicrxpdrydp. Sic Ucg. bm, .iliiquc plures. Ocijvxat.

rATHOL. Gr. XXXVI. ii


5D-i 5. (iriEOOIlU TIIEOLOGI 596
iH;i\iiii.i (|ii;i-(Hic Iicncficia iioliis clargiliir. Nilii! apml _\ TTAootstv y.x\ toO irivs-On •
bnauOa 5s , o Ttpo0u|ji6-

Deiiiii iii.Tgiiiiiii esl, qiioil iioii paiiper qiioiiue lUi- 'spo^ , ^iXouTttoTspo;.

iiaie possil, iil iie liac (iiioqiio in re leiiiiiores propellanuir ; cuin sifiiiiileiii iion liabcaiil, (Hionio.lo

ciim locnplelihiis cerlcnl. Elcnini in c;vleris qiruicin rclnis iiilcr divilias el p.uiperlalein iiilerest : liic

autcm, qui proinplior alqiie ;il.icii(ir cst, idem qiioi|iie diiior evadil.

XXVI. ^filiil progressuiii liiiiin inliilieal : iiiliil K{7'. MijSkv eTOX^iw <JS tou Tzp6(jto' [jiiqSIv dvGeX-
aniini alacrilalein reprinial. QiiaiKliii vclieitieiis est xetw tiou ttjv 7rpoOu[xEav. "Eto; stpoSpftj i5 Tif^jOoj, Xa-
(lesideriiini, itl qiiod desiileras arripe. Qii;iiidiii calet 6'ju tou 7:oOou|;tcvou" ^io; Oepjjt?); i <jEor,po;, Tto t^u/ptT»

fciTiiin, fiigida (d)(liireliir, ne (]iii(l inleriin accitUit a-op-toOrjTto, [jffj Ti 7Tap£[Jt7i£<iY) [A^ciov, y.aX S'.!xx6']it\

qiiod aiiiini ciipidilatcni inlVingnl. 1'liilippiis suiii; thv raOov. 'IiEXi7;:t(5j ei[jif yevoO (7) KavoaxTi;. Etiri
eslo Candaces. Dic ipse quoqne: Ecce aqm, quUl y.ai auTog" ^]Sob rii iidwp- zl xoiMsi /le fiunti-
ms prohibel hapliujyi" ?Teniporis occasioiicm arri- cOfjrai; "Apiraaov Tbv xatpiiv tio (XYaOio iicpixi-
pe: oli lioniiin l;i>iitiain coiicipc : aiqne lia;c locuiiis, prfii [Sy xa\ eEtoov, paT;T£ciOr[Tt, xal pa^TtcjOst; cto-
baptizare; liapliz.itus, saluleni accipe; et qiiainvis Or,Ti* xSv f|j A!0£o'^t6 moy.a, t^^v (^ux^ivXcuxdvOriTi.
corpore yEiliiops sis, aiiimo dealbare. Saliiiem con- Tuxs TT); atoTrjptaj, f,; o(jSev ij^iriXtjTspov, ouo^ Tt-
sequere, qua niliil subrunius pr.icslanliusque esl, [AttjJTcpov ToT; ys. vouv exousi. Mt] EtTrr);* 'EtiE(JX07toi;

apud cos cerie, qui iiiente praidili siiiit. Ne dicas : paTTTttiaTto [jts, xa\ outoj [iiqTpoTroXETr,?, fi (9) 'lEpo-

Kaplizet me cpiscopus, atqiie is melropolitanus, aoXu[jt£Tr,^ (ou yap TtJTtojv^ "/''P'') *^'^"^ '•"'^ nvEU[jta-

aui Jerosolymiiaiius (non enim locoruin cst gratia, To;), xa\ ouTojTiov e5 yE^o-^d-zw^. Astv?/v Yotp, eE Tt]»

sed Spiritus) ; isque eliam sit claro et nobiligenere paiTTtaTTi -b EuyEVi; [Jiou xaOu6piaOf;a£Taf f^ r.pEsSi-
orius; grave eiiim fuerit, nobililati nieaj ob ejiis, Tspo; [xkv, ctXkdi xa\ outo; toiv (aYa[jttov, xat outo;
qui baptizai, obscurilalein, labeni ac dedecus iii- Ttov EyxpaTtuv xa"t dyycXtxtJiiv tt;v TroXtTsiav Sctvbv

lerri; oul, si presbyter, saltem qiii ca;lebs sit, iiui yap, eE ev xatpt;) xaO(ipi£tjo; (JuTrtoOrjmtjLat. Mr] CTjTet

tonlineiitiae laude aique angelica vivendi ralione d^toutJTEav Tou xripuaiovTOC, [JttjSc tou paTtTtJovTOC.
floreat; grave eiiim fuerit, si iii puigatioiiis teiiipo- "AXXo; 6 TotJTtjjv xpiTT);, xat twv dtpavEiTEpcov Soxi-
le infniar atque commaculer. iNe concionaioris aut [jtajTfjs" E-EtSi), dvOpio™; (Ji^v eE; TtptSdtiJTTOV, Qthi;

baptizantis aucloritatcm iiiquiras. Alius horuin jii- 0£ xapotav. So"t o\ Tia; d^ttJTHdTOs ^E?
eI;;
"^V ("^)
dex cst, ac reruniobscurarum explorator qiiaiido : xdOapstv [Jt(5vov EGTtoTt; tcov ^yxpETiov, xa't (AT) Ttov

(luidein liomo laciein, Deus autcni cor iiituetur' 7Tpoori>,co; xaTEYvti)U[j.^.itjov , y.Tfis. tt]; 'ExxXr,ata5

712 Tibi auteiii quivis ad purgationem satis ido- q dXXtS-pto;. Mr) xptvs xou; xptTd;, 6 xpflsiov tt,.; la-

neus est, modo inter probatos ceiiseaiur, ac iion TpEta;' [iTiSi tfiXoxptvEt (II) [jtot Td; d;£a; tcov st

aperte coiideinnatus sit, at(|nc ab Ecclesia alieniis. xaOatpovTtov, [jtT]Oc StaxpEvou Tirpi; tou; yEvvfiTopa;.
Qui curatione indiges, in judicesjudicium nearripe; "AX"ao; [jtiV aXXou xpEtTTCov, r) TanEtvtiTEpo;- sou 51

nec eoruni, a quibus piirgaris, dignitales excute, ra; iJ'.5/r]X(jTEpo;. Sxottei 6k ouTto;' "EaTto XP'-"J^S>

iiec inter genitores delccluin babe. Est quidein aliiis EiTto c£oi],oo;, oaxTtJXtoi 5c d[jtcf(5TEpo[, xol Trjv aijTT]v

alio prxstaiKior, vel inferior : te auteiu quivis cst JyxExapdxOdiaav Etxiiva ^aatXtxriv, ElTa xr]p6v evTu-

supcrior. Sic teciiin reputa. Siiit duo aiiiiuli, alter TOUTojaav (I2)- Tt oioEaEt f] copay^; (13) auTT] Tr,;

aiireus, altcr ferreus, alque ainbo eamdein Inipera- a'.fpaYtoo; ^xeEvt];; Oijoev. 'ETiEyvtoOt Tr]v uXrjv evTij)

lorisimaginem insculptam habeant,ac deinde ceram XT]pto, xdv T); aotftoTaTo;" elTik, t£ [xiv Tou at6f]ppu,

iiiilirimaiil. Quid tandcm boc sigiium ab illo signo tE 5e Toij xpuaou t!> exatppdyta^jta, xa\ nto; 'ev eaTf

dilleret?Mbil. Materiam in cera inleriioscc, qiiani- Tr,; ydp uXr,; t6 Sidtpopov, oi Tou xtipaxTripo;. Ou-

liliet singulari solerlia sis? Dic, uiruin e duobus Tto; ETTio aot nd; paTiTtruf,;. Kav tt] TtoXiTeEa Tipo-

sigiiis, aureo scilicet aiuiulo, aii fcrreo expressum £Xri(ii). d).X'fi yj tou §a7rT£aij:aTo;6uva(jit; tar]' xal

sil, et quoraodo unum idemque signum exsistat? T£XEt07tot(i; aot 7ta; 5(Jto£to;, 6 Tfj auTfj rrEaTEi [i£[jLop-

Discriuicii eiiini in niaieria est, noii in sigiio. Sic D tfio[i£vo;.

tibi quoqiie oiiiiics, qui baptizaiidi niunere funguiitur, idoiiei lial)e;iiilur. Quamvis ciiiin alius alium

vitx probilatc anlecellat, eadeiii tamcii baptisiiil vis est; ac quivistibi initiator sit, qiii iiiodo eadeiii

lide inforiiiatus esi.

tua dignitale alicnuni putes simul KZ'. Mt] draJtojaT]; au[jt6a7TTtaOfivat 7t^vr]Tt, itXou-
XXVll. ISe ,

ciim paiipere baiitizari, qui dives es, patricius cum ato; ojv, 6 euTtaTpEST); tio SujyEVEt, 6 SsaTtiTT]; Ttj)

i"iiobili. Iicrus cum co qni liacteiius tibi servus oouXto (xixP' '^'^^ ^'^"'' 015™^ ToaouTov Ta^tstvotfpovf]-

"Aci. viii, r.ii. '

I Ueg. XVI, 7.

(7) Ve%-cv KafSuKi\t;. < Esto C;iii(laccs, > id e.<.l, (\i) 0Uoxpirei. Regg. biii, jili ct Or. 1, cfu/.o-

Eiiiiuclius lUgiiiiC Candaci» a 1'hilippo bapti/.;i- xpEvst.


liis. (12) ''EvTvacvziocrur. Trcs Regg. ct Or. 1, ixTu-

(8) UefixdpnOi. Sic codd. Mendosc in cd. , Ttjpi- Tiouxojaav.


XdpT)tt. (13) '//(rc5/rqv'(;. Sic qiiatiKir liegg. ct Oral. 1.

(9) 'H. Sicquinqiic Hegg., qualuor Colb.,Cou.b. Deest f| iii eil.

Sic eliaiii legil liilliiis. Iii cd., xa£. (14) llfcfxtl- 'n noiiiKillis, rpoa-xrj.
(lOi EicnU-. \n iioniiullis, Trp^j; Tfjv.
5<I7 ORATIO \L. - IN S\NCTUM 1!APTISM.\. 598

Oois, osovXpitrxi?, V ''j psinTiCjl s^ljtEp&v, o; Sii 3; A cxslilil. INomlum l.niliim lc (lciiiitles, (|ij.iiiIihii

xaV 5o'J).ou ,u.opc(;r,v eSl^aTo. 'A9' ^; ^,u-ipa; [).e-.x- (liiiistiis, ciii lioilieiiio die liJiplizniis, (|iii s.ilulis

KW.fl ('"''• ~av-e^ Jijav oi 7:a).a;o'v xapay.-:f,p;,;' ;j.La lii;e c;iiis;i seivileiii i|iioqiU! roriiKim ;ieee|iit. Ex (juo

[i-opff^ (IG) saao Xpi5'»i? emxiOsitai (17). Mt]' «~- dic per iwptisimiiii iiniiiiit:iiis, veleics oiiiiics nol»
aSiiosr,? i^avopsuaaJ sou ipr^v djjiapiiav, eiSioi; ottoj? ccsscruiit : iiiia fonii:i oiiiiillnis Ciirisliis iiiipositiis

'Iipjavvij.; ifiaTCTiScV, i'va ttjv exjZOsv aia/uvr,v tt^ cst. Ne peccaliiin tiiiiiii coiifilcfi gravc iliieas, sciciis

Jv-aOOa (fUYU^ (iTiitot] [lipoi xa'i touto -t,? £•/.;[- (|iio paclo Jt.amies liapu/.iivcrit, iit pi.T liiijiis vitaj

<j£ (18) xo>.ajeto;), xa'i Ssf^Tl?) o-i ttjv i4;jiapT(av Bv- pmlnicm, riiliiri sjcciili piuloreiii igiioiiiliiiaiii(|iic lii-

10)? [ji£;ji.i3Tixa5, TiapaoeiYiJiattaa.; aijTf,v (19) xi\ gias (iiain lioc qiioqiic scmpileiiii illiiis su|iplicii

Op!a;ji.6su3a;, t'o^a£iav uSpsto.;. Mt) oiarTucT]; E?op- piirs cst) ; ac pcrspicuum (acias, ic serio aiqiie cx
xia^aoO OjpaTTjiav, ^/.rfil Tipb.; Ti fxfixo; TauTT); a-- aiiiiiio pcccatuin odisse ac detcstari, duni ilUid

ayopcUTr,;. Baaavd; eaTtxa'i auTT] Tfj.; nsp^ Ti -^i- laiii|iiaiii coiiUiiiiclia dii;iiiim Irailiicis, ac veliil lii-

piapia YVTiai^TriTo;. Ti tojoutov jiovt) Jc t.;, oiov)} rt"w dilirio expoiiis, dc eoquc triuiiiplium agis. >'c exor-
AiOiv:t(or fiaalMcraa, e« rji»* ^isfdzw rijc i'J7c cisiiii niediciuam respuas, nec ob illius prolixitateiii

d^ttraoTofw (20)', '/*"a <'^r/ t^ir coplar H^oAopiJn-- aniino coiicidas. Naiii id (|iu)qiie vclul lapis quidain
TOQ ; Kal Idov :i.ls7cr £c.lo^iS>rToc: wSe, Ttapa t&i; Lydiiis est, ail (iiicin exploratur quaiii siiiceio quis-
teXsitu; XoYt?o;;iEvot;. Rlrj xaTOxvr;a-f);, ;j.r] ooou ;jif,- (|ue pectorc ad baptismum accedal. liiiiiiaiido

xo;, p.T] fjtsTpa OaJ.aiaTj?, piT] iiup, Et xa't touto rrpi- l:inuim lalinris siisceperis, qnaiiliiiii /Elliiojnim re^
XctTai, [jti] aXXo (ATjoiv, t^ ;jtixpbv, t^ (Jtstjov Ttov xoj- (jiiiii, iiiuv iib exlrcmis terrw finibus perrexit, ul Sa-
Xu,aaTcov, tAJaTe Tuxetv Tou )(apij;iaTo;. Ei Si aoi ;jt]- ivmonis 713 sitjiientium videret? Et ecce pliisquam
6sv TtovfjaavTi, ;jtT)6k irpaY^xaTeuJap.^/q), tuxsTv S|- Siilomon liic ''', salleiii apud cos, qui reni perfecla
EOTt Tou TToOou^jiivou, nojr,; euTjOeia? Tf)v oiopsiv cousideraiil. Ne vi;e loiigiiiquil;ilein reformides, nec
(iva6j.X).ejOat ; (fi dnjrijyrrer, cpr,a'i, .^opevecOe ep' niaris spaliji, iiec igneui, si adliibcatur, ncc aliuil
vdiiip ('Haata; StaxeXeueTai aot)- xal offoi /i?) i'xe- qiiodcuiique impediineiitiim, qiio gratiam conse-
re apyvpicr, ^aSiaarzec dycfdaate, xal .TieaOs quaris. Ciini aulcni tibi, nec labore ullo, iiec npera
cTror,6.^vj apyupiou (21) Tt^jtf;^. "fl tou Tdxou? Tf,; iilla susccpla, rci expetiuii compoieiii licri llccat,
cjitXavOptoTTia; ! "li Tr,; E'JxoXia; tou auvaXXav^J.aTo; ! qiuc taiidein stultilia csl, doiiuin iii aliud tenipus
"flvtov aot to'jto (22) Tou OEXijaat [Aivov (25) zh aya- rejiccre? Sitienles, iiiquit, renile nil aqunm (sic te
Oiiv a'JTr]v Tf^v 6p;jtf)v iivT\ toO [jtsYdXou Tt;jtf];xaTo? hortatiir Isaias) ; et qui von liahciis anjemum, ite et
odxETat. Afia zh SitiaaOaf noTi.^et to'jc jiietv eOe- r. emite, ac vinum, iiiillo persoliilo prelio, bibite^".

XovTa;- e'jepY£TetTat, T^fjv e'jEpYeatav atTou;jievo;' iiigeiitem lieniguiialis celeiilaleiiil l':icilcin con-
TtptSxEtpik saTt ;jtEyaXioij)pOi;' oiotjjatv f]0'.ov, !] "/,a;x- traliciidi ralioneiii ! IIoc boiiiim sol.i voluiitale ve-
fidvoujtv 'eTepot. Movov ptf, ;.Jitxpo/.OYiavxaTaYvcoaOw- iialc tibi prnpoiiitur; ipsuin aiiiini desidcriuin Uens
(jtev Tou (24) (itxpd alTEiv, xa't toO StocivTo? dvd^ta. ingeiiiis pretii loco liabel. Siiit sitiri : bibere voleii-
fclaxdpto;, ov tttTEt iripLa XptaTo;, 105 Tf,v Sa^Jtapei^- libus polum pra;bet; cuni ab eo bciicfieium pelilnr,
Tiv (25) exEivr,v, Kcd SiSwai :zi-)yi)r vSuToc; u.l.io- ipse benelieio alTicilur iii promplu cst ipsius niu-
:

fiircv eiQ CbJ7]r aldyrior. Maxdpw^ 6 fTteipojr e.-il nificeiitia ac liberalitas :jiicundius d.it, quam alii

:^<ir vdiof, xa\ itaaav tj/uxfjv, auptov dpou;jiEvr,v xa't accipiaiil. lloc uniiiii caveamus, ne jejuni ac ininutl

dpSop.evTiv, f,v ^oO? xa\ ovo; TiaTet sfj^aepov, x^pjov aiiiiiii nolani subeamiis, parva, Deique miinificeiilla
Te 0'jjav xa't dvuopov, xa\ d/.OYta ;TteJo;jtdvr,v. Ma- paruin digna poslulanles. Beatiis ille, a qiin, ut ab
xdpto;, 6; xdv xEt;jid(5jiou; (2G) f]
axoivojv, e? o'txou illa Saiiiarilaiia,,poliim Cliristus poscit, (onteinque

Kupiou TTOTlJetat, xa\ y'"'^'^°" atTospopo? dvTl Jx°'"^"'' ttat aqum in vitiim aHernam salienlis'^. Ileaius, qiii

cpopou, xa\ •^to^pfii Tpoc(ii]V dvOp(07rivT)V, dXX' ou seminal super omnem aquam^'', et omiicni aniinam
Tpaxetdv Te (27) xa\ dvdvr,TOv. 'V^Ttcp oS iraaav eIj- crasiiiio die aralro perstringendam el irrigandani,
evexTeov JTTOUOfiv, ojjt ;jtr] Oia;jiapTEiv Tr,; xoivf,.; ^* qiiain bodie bos et asiiiiis caleaiit, ul|iole vaslani,

XdptTO?. iiHiiltaiii cl aridam, ac bruia slolidiiate bibnrantcm.


Deatus, qui licet juncoruin lorrens sil, de domo laiiien Domiiii rigalur''", atquc ex juncilero frumenti
1'crax clficitur, paslumqiie euiii, qui lioiiiiiiiliiis apliis sit, profert, iion aiitein aspcrum vl iiiuiilcm.

Ac pioinde onini cura et sludio iiobis est provideiuliim, ne commuiii liac gralia careaimis.

"Mallli. XII, i2; III Ueg. X, 1 .'in. "Isa. i.v, 1. * • .loan. iv, 7. " Isa. xxvii, 20. '» .loel 111, 13.

(15) Mezaircnj. < Iminiilaris, » id esl, < reiiasecris.i Coiiibefisio glosseina esse, aiil alia lcctio.
(UJ) j17/(/ jicfpTi. Comb. piaifeil, ;j.ia p.op-.ff| (22) TcvTc. Decsl iii (piiii(|iie Uegg. ei Or. 1.
iii iioiiiiuaiivn c:isii. (25)Moror. Keg. bm, ;j,f;vou.
(17) '£.-i(t£0£(ra(. Coisl. I^TeOetTat. (Vi,)Tcv. 1'lures R.gg. et Co!b., Jes., Coiiib.,
(18) 'ExeTae. Or. 1, exetOev. ete., Tij^).

(ID) AvTi'tr. Tres Upgg., Ta'JTr,v. / (23) HaimpeTzir. Or. I, i;a;j.apEiTr,v,


(2U) \\:ruraaTdca. 'lies Kegg. ct Comb., ava- (2U) Xemufij'ovQ. Iii iKiiiiiiillis, x^if-appo;.
(jTaaa. (27) Tficixeidr -e. Sic Ires Hegg. cl Ires Colli.
(21) 'Afj-vf/cv. DeCMl iu qiiiiiqiie U;'gg. Vldelur Decst T£ in ed.
399 S. GREGOKll TllKOI.OGI 400
XXVIll. Sint li;«c s:iii.', ili.\eiit aliiiuis, qiiaiiliiiii A K\V. "Eauo xyZxx, cfirst, t:z(A twv kTziZr[xo'J'nbyj

stl eos aliiiiel, qni tiapiismiiui rcqiiiniiii. Quid .111- ~b ^OLTz-zii^^a. Ti S' avslVoLjTispitiiiv MTivT)^i'ti)v(28),
lein de iis iliccs, qui leiiera ailliiic criaic suiii, iicc X-/l [JIT]T£ TT,C CTiiJI-iaj eTiatlOjtVOJJlSVIlJV, [ilTlTi Tf,^ X&'
uiit (lamnuiii aut graliam sciitiunt? An cos qiii>i|iic f-iTo; ; {) xa\ TaiJTa paiTTtaojjLsv (29) ; Udvu ye, efcsp

liaplizabimiis? !l:\ prorsus, si (luoj peiiouluiii ui- ::; iTzzlyoi (50) xtvo'j';o.;. Kpstjdov "fap avataOfiToj;
geat. Praistat cuiiii alisque sonsu sanclilioari, quam d-;taTOr|Vai, t] a7ts/,0;tv asypdYtsTa xa^l dT£/.iaTa.

sine iigillo et initiaiioiic aliscedere. Aique Imjus rci Kat TO'JTOu XoYo; fi,u.tv, i\ 6zTaT;[jt£po; TTeptTojjtT), t'j-

raiio iiobis est circnmci^io, ilie oclavo peragi so- 7:iXTJ Tt; 0'j(ja atppaYlj, xal dXoyEaTot? Iti TTpojayo-
lila", qu;c baptismi (igurain qiioJauiinotlo gereb.it, [jtivTi' oj; Sk xa''. fj tuiv tfXtdiv xplni-i, 5td Twv dvat
alque iii, qiii ralionis aiiliuc cxpcrlcs crnnt, ofTcre- (jOiqTOJV cf'jXdTT0'j7a Ti TTptoTiToxa. n:p\ 51 ttov 5X-

balur; siculi cliain poslium iiiictio, qii;i', relius scii- Xtov oiotiJiJit Yvw[jtT]v, TT]V TptsTtav dvafj.£tvavTa?, f^

su carcntibus adliiliiia, primogciiitis saluiem 714 [itxpbv evTo- TO'jtou, f^ uTtlp TOUTO (^fjvtxa xa\ dxou-
affcrcbat. I)e reliquis ila censea, iit triennio c.v- satTt [JiuaTtxiv, xal d7roxp£v£i9at (3l)8uvaT6v, ei xa\
spectato, aut alniiiaiilo brcviori vcl longiori le:ii- [jtr, (i'jvt£VTa TcXetjJS, dXX' o5v T'j-0'j|jt£va), ouTtj)^

(loris spaiio (uam tiim, et mystiei quidilain aiidiri', dytdr^tv xa\ ']'uxd'; >^a\ (Tio[jtaTa Tto [ieydXto (jtuarrj-

ct respondcrc jiossuiil, ac si iiiiuus plciie cl e.vacle " pito ttj? T£X£ttoj£wg. Kal yip outoj; £"/-'' '^'^^
V-'-''

iutelligunt, imbuuntur tamcii et iiilormantiir) ; ita ptou Td? £u8yva; TTjvtxaiiTa uTtsxetv (52) SpyovTat,
denium, iiuigno iierfectioiiis sacrauicnto, et animas fjvixa dv OTE X^yo; (jutjf::XT;ptjj8Ti, xa't 'zh [^.ucjTTjptov

ct corpora sanclirucnt. Eicnim les ita se liabci. [j.d6i)j3t (t(jv ykp t^ dyvoiai; d[AapTTi[jtdTtov rapi
Vit;T! quidem aclionibus refttrciidis tum de iinui TTJ; T;Xtxia; a'jTot; zb dv£uOu';ov [53])' T£T£t);!aOat
ubnoxii esse iiicipiuni, cuui ct ratio aj |ilciiiini 0£ (5i) Tto XouTpto, TravTl XtSytp XuatTsXeiTepov, Sti

accrevit, et mysiciiuui didicerunt (seialis cnim Tdc l|ai(pvT]5 au^jtm^TCTCJaa? (35) :fi[Jitv npoaSoXi; tojv
licneficio lioc habeiit, ut peccaloriim, qu:c per xiv5'jva)V, xa\ PoTjOeiaj tcr-/up&T£pa;.
ignaraiiliaiii adiuiseriiit, r;ilioiiem reddere iiiinime cogantur); ai pio|iter inopiiiatos et repenlinos pe-
1'iciiloriiiu iiiipetus, qiiitpie iiulla ope aiqiie .'.uxilio projuilsaii queanl, lavacro coiiimuniri omiiino cou-
duciliilius est.

XXIX. At dices : Clirisius trigesimo anno bapti- G K0'. 'AXXi XptcjTb;, tpr^sl, TptaxovTalTTi? paTTti-
•/atur"', idque cuin Deus csset : tu vero iiie bapti- fe-at, xat TauTa Qth; tov xa\ cu xeXeu^t; e7it(J7T£u-
siuum urgere jubes? Ciim Deiiiii di.\isli, qu;estio abs 6eiv Tb jid-Tt3[j.a ; 0thv etTitov, XeXuxa; ih tT]TO'J[i£-

le solula esl. ISaiii ille purg:itio i|isai!iet eral, iiec vov. '0 [Jicv yap aJTOxiOapat; f^v, xa't oijx eSetTo

purgalionis indigclial; vcriim tiia caiisa pufgaba- xaOdpT£to;" dXXi ao\ xaOaipeTat, 6ja7i£p xa\ (jdpxa
lur, quemadiiiodum et carnem lerebal, cuni carnis 9op£T ao't (3G), &aapxos Siv. 0\)5i Tt? xivSuvo; f]v a'J-

cxpers esset. INec vcro ei qiiidi|uain |)ericiili me- T(o -zh ^d-Tta[ja TrapateivoVTf auTic yiip Y.a\ to'j

luendum eral, baptismuiii proroganti ;


qiiippe qiii 7:aO£tv f,v iauTto Tap.iag, i!oa7T£p xaV (57) t^? •(s.^^jt^-

passioiiis quo(]iic su;e arbilcr csset, queiii;idiiiodiitn a£to;. lo't oi, 0'JOi 7T£p't [jitxpt^ov 6 xivouvo^, £t dreX-
el nalivitatis. Tibi autcm iion leve periculum iiii- 6ot? T'?, (pOopa Y^vvTjOe''.; [jtovr], xa\ p.T] tt;v d'.fOapaiav

intnet, si liinc, corruptioni soli genitus, nec iucor- d[xcf t£ad;j.svo; (?8). Sxo^ttTj 5i xdxetvo, oti Tto [jilv

ruptibilitatc iiiduius, exccsseris. Quin illud cti:iiu dvaYxato.; TJv outo? 6 xatpb; Tou paTCTia[jiaTO^" aoi 8e
aiiimadvcrto, qiioil ilii quideii! teiiipus liuc bapti- &'JX 6 a'JT'j; XtjYo.;. 'Aveotiyjiri [xkv y^P T,otaxoaTfjv

snii iiccessariuui erat; tua auieiu 11011 cadcni esi ra- YEYOvtjj; tTO;, ou 7ip(JT£pov, TO'j T£ (o9) [i!] Soxeiv

lio. Idcirco eniiii ille trigesiiiio deiiique aiino, ac £7iiO£tXTix'jj elvai Tt; (Ttliv yip d7:£tpQxiXojV t4
iioii prius, sese indicavit, tuiii ne oslentator aliquis D 7:^60?), xa\ 10; TeXeiav ^daavov dpsTTJ;, xa\ to'j ot-

csse vidcreiur (ipio affectu iiiepti lioiniiies duciin- 5dax£tv xatp&v TauTr,; exo-Jarjq t?,.; fjXtxia?. 'E7:e\

tur); luiu quia li;cc ;etas |i!ciiuiii virtiuis arguiiicii- Sk (-iO) 7:aO£tv coet zh tou xiajjtou aioTr;ptov 7rdOoc,

luin, doceiidique iiialuritatciii lialicl. J:iiii (jiiuiii.:iii TTivTa Tj'jopaiJt£tv eoet 7:p'jc ~h TrdOo; Saa tou TrdOou.;,

ti salutilerum luuudu suppliciiiiu siibeuiidiiiii eral, TT]v dvdoet^tv, zh ^i~~.i(sy.ix, tt]V dvojOev [xapTupiav,

oinnia profecto, qua; ad passioiiem simclaliaul, ad xh xf]puY[Jta, tJ]v auv5po[jtT]v tou itXtiOouc, Ti Oauna-
passionem concurrere oportcbat, iiiiiiirum ostcn- Ta, xa\ ij)ts-zrj ev atT)[).a Y£viaOai, |J.t] 5:£a7raa;i£vov,

^ioiiem, b3|ilismuiii, cobIcsIc icsliiiioniuui, imedica- [j.r,Se d7:£^(iTiYHevov Tot.; S:aaTT;[jtaatv. 'Ex \i.hi '(kp

» Gen. XVII, 12. " Luc. iii, 23.

(28) Twr izt rij.iiojr. lii Or. 1 dcest tiov. lii non- (o5) Xujixtazoiiaai;.\n nonnullis, TrpoaTtiTiTOtJ-

iiullis, vTjTritjjv ijvTtov. aa;.


{'iQyiia.rzlcrojtF.r. Iii qiiibiisdani, pa7:T!ato;jt£v. (3()) Xci. I Iii tui gratiam. > Dccsl in tribiis

(30) 'E:ieiyci. Uig. biii. £77:;^-'" Ucgs;., etc


{7>\) " AaoxplvecOai,. Quatuor Uegg., d7ioxpiva- (57) "Utxjzep xui. Sic plerique codd. Deesl xai iii

cOat. cd.
(32) 'Vaf:yetr. Coisl. \ , T.apt/fi'--i- (58) 'Ajijsttcrditsrot:. Or. 1, d[jt'.ptaad[j:£vo?.
A^-ei)Ovrcr. Scliol. 'A-:[jitipr,Tov • 1 Wullo
CSH) ' (39) Toi) re. Jcs., tio tc.
reaiii obnoxii tcncantur. > (.l{)) 'K.-iel £i. Sic qiiatuor Uegg. eiComb. In ed.,

(3ii TeTeiyJcOai Si\ Sic qualuor Rcgg., Or. 1 ct i~n5-i] 5i.


Couib. In ed.', TSTctxIaBat t£.
.'•01 OUATIO XF.. - IN SANCTIM I!A1*TISMA. m
Tni pa-ttijjL-xT&^ y.3.\ TO'j xr^pOyjjiaTo^, 6 twv uvTps- A lioncni, niiilliliKlinis cniicnrsiiiii, miriiciil.i, cl vclnt
XivTtov <!zi7ii.hi {-11) {(,UTW YJcpf, rpa^T) xaXsiTivxac- corpns uniiiii lieri, noii (li\iil.suni, iil'C UMii|ii)riini

pV/ ixEivov), sx 6^ ToO 7:Xf,0o'Jv, f, twv ar|;i.j;tov S':Tt- iiUcrvallis ilisjuncliini cl iiilcrruplnin. Elcnini c\
Sii^i;, xa\ Ta Oou|iaTa tw EuixyyMto TrpoaaYovTa. bn|)iisino oi prxilic.ilionc cxcilains csl illeconfliicn-
'Ex 6i TOUTuv, 6 (fOdvo;- ix Jl toOto'j, zh [xX-rj^- *x lis ninlliliuliiiis lerra; inotiis " ; sic cnim lcnipiis

'~i Toij [jLiaov.;, T^ TT,.; J7:'.6ou),Tic, xa\ t?,; T:f oooiia.;- illiiil Scripliir:! viiciil. Iliirsns cx popiili muUiluiliiu;
tx T0UT0'J Oi, (5 iTTa'jp6;, xal oiot; as3io(i[j.£0a. Ti cl frciinoiiLa, 715 sigiiorniii cililio, cl niiracnla,

l-tiV orj ToC Xpta-;o'j TotauTa, xa\ oijTioj s/ovTa, oaov (liia; lioniines atl Lv.iiigcliuin adilnccliaut, cxslilc-
:f][itv i^txTiJv Tix* S' av Tt^ xal SaXo; sOpsOeti] X^J- rnnt. ['A liis porro inviilia iiala cst, e\ invidiaodinm,
yo^ toOtojv iTiopjlr^TiyTspoj. cx ndio insiiliic, et prndilio. llinc postrcnio cnix,
caque oiiinia, (|iia! lobis salulcm poporcriinl. Ac Cliiisti iiuidem res ita se liabcut, (luanliim (|nidem

noliis .Tsscqiii licct : alqiic cliani forIas>e alia fiiucilaui ratio iis, qiias coinincnioiaviniiis, reconditior
iiivcniri (|ueal.

A'. So\8iTf« avdY>"l. ^'^'^ "^'P '' OTToSsfYtiaaiv B XXX. Tibi aiilcm qiiid necessccsl, iit dnniexem-
57:o[ji£v(.), xaxto; ^ouXsOsaOaf S7:£\ xa"i SXXa 7:oXXa pla, i\\v.v. tc siiblimiora snnt, scqucris, iiialiim con-
Tijjv Tr^vtxauTa taTopo'J[Jieva)V txipoy^ r^ tij^ Ti vuv siliiim capias; pnoserliiii cum ,
permulla qii0(|ue

s/ovTa ^aivsTSt, Y.a\ ou aujjiSaivovTa TOt; xatpot.;; alia cx iis, quoe liiiii ab eo gcsla cssc liisti)ri;n pro-
OTov, ivf;aT£uas (Jitxpbv Kph xr,; TTsipa?, f)jJt£t; 7:p?j dituni esi, a nosiro ritn discrepare, ac icniporc dis-
Tou naax^' 'J^ iJ^^v twv viqaTstiuv Ev, oO [jttxpiv ok (i2) sidere, constct? lixeiiipli causa ; Cliristus paiilo

0(t.i'.fOTip(ov Twv xatpwv xh otaaTT^fia. '0 [Jikv


y^P aiilc lcnlatiiiiicin jcjniiavit; iios antc Pascba. Jcju-
xaTa ToJv TTstpaajjLoJv TauTa; 7:po6aXX£Taf fjJtTv 51 iiiuii) uiiuiii iiloinqiie cst ; at utriusque leniporis non
Trjv auvvixpioatv XptaTou touto SuvaTai, xa\ xaOap- parva cst dlffcrenlia. Ille ciiiiii icjiiiiium advcisiis

at; iaTt 7:po£!ipTto;. Ka^t 6 [ji'sv vr,aT£0£t TsaaapaxovTa lcnlalionuiii inipciiis objicit ; nobis aiitein jcjuniiini
fjij.£pi? (Os!); Y'''? ^i'^)t ^t«.''? 5c TT] 6uvatj,st touto bnc pnvslat, nt ciiin Cliristo commoriainur, ac l"c-

auvs^jt^Tp^fiaa^ji^v, st xa£ Ttva; aTTStv 6 C'",'.^; 7:stOst sliiiii pr:ccedat piirgatio. Jam iUe to!os quadraginla
xa\ 07:kp 60va[jttv. IlaXtv [luaTaYiJJY^' '^^' IlaaxaTou? dics a cibo absiinnil (Dcus eniui eral) ; nos aiitcm
(j.aOT,Ta; sv O^rsptoio, xol\ [j.sTa "zh 6st7:vov (45), xa\ ad viriiim noslrainn) inodnliiin jcjiiniiim atlenipcra-
7:pi [jtta; Tou TraOstv fjijiipa;' fiiJist; £v 7:poasu-/vi; ot- viiuns, eliamsi (|iiidan) , zclo inipiilsi, nltra viriniii
xot;, xa\ 7:pbTou 6si7:vou, xal [jisTi T'r,v KvaaTaatv. C facultatcm in jejunamlo prosiliaiil. Prffiterea , ille

'.ivijTaTat Tptf;tj.£po;, f,[ist; [xsTJt 7:oXuv /povov xat Pascbatis inyslerium discipulis in coenaculo Irailit,
ouTs a;:£p;5i]xTat tiov sxsivou Ta f,[j.iT£pa, outs auv- et a cQMia , et unico aiite passioncin die; nos hi
s^suxTat /povtxco;' iiX"j.' oaov tO^to; ti; sTvat tiSv lcniplis, ei anle coeuaiii, et post Hcsurrectionem.
fi;j.£Tip(ov irapaSoOivTa (4-i), ih TTavTT) 7:apa7:Xf)atov Mle lertio die a niorie ad viiani rediit; nos post
£taT:£tp£UYSV. Ti ouv Oau[iaaT!)v, xa\ (45) t6 ^a-xi- diulurnnin lempus. Ila ipsius rcs , nec a nostris
a[j,a 7:apstXf|90at [j.'sv 6t' fi[J.a;, Ttjj XP'^"'":* ^- Stacfi- peniliis dislracUe atqiie abriipliic suiit , ncc rursin
pstv ;
"0 au [jtot 6ox£t; to; [J.iY^' '•' ''•*' Oau[.taaTov iciiiporibus inler se coliajrent; vcrniii bacleiius no-
oFov 7tpo6aXXsa0ai xaTi tt,; iauTOu (46) atoTr,- bis Iradita', ut ad earum excmplar rilus noslroi

pia?. conformeniiis, iileiiam omnibusque modis perfeclani


siinilitndincm fiigiunt. Quid igilur niiriim, eiiin, quamvis salnlis nostr^ causa baplisinimi snsceperii,
lemporis lanicii ratioiie a nobis diffcrre? Qiiod lu qiiideni iiiilii, veliit magnuiii aliquid et admirandiini,
adveisiis tuaiii iiisius saliiteu) opponcre videris.
A4'. Ei'Tto'jv i|jto\ TTsiOsaOs, Tou; (j,kv Toto0Tou;"/,o- D XXXI. Qiiare, si quid me audieiidiim putatis.

YOu;xa!pstv loiaaTS' «'jtoI 5h Tto iYaOtT) 7:poa7:T|5f|- liujusniodi ratioiics valerc jubete, alqiic ipsi ad bo-
aaTS, xal Si7:Xouv ayHi^a. aYtovtstaOs" t&v y.h/ 7:po- niiiii lioc prosilile , ac duplex cerianien iiiiie ; alte-

xaOaipstv 0[j,a; oOtou; tou pa7:Tta[j,aTo;, t5iv S^ rum, ul vos ipsos anle baplisuium eniuiidelis; alle-

auvTTipstv To ,3a7:Tta[jLa' £.7:st5f| Tf,;aOTf,; sJTt 6ua/_s- riiiti, nt accc|itHiii b:iiitisniuiii conscivetis : (|iian(lo-

psia;, xa't XTfjaaaOai ti Ttov litYO^Oiov oO/ Or^ap/ov, (inidcin cjiisdeiii csl diniciiltalis, et bonum aliqiiod,

xa\ XTTjOsv StaatoaaaOat.^IIoXXdxt; Yap 6 p.'sv a^TouSf; qao priiis carebas, adipisci, et, cnm adeptus fiicris,

7:poasXa6s, (5aOu;j.ia 5tici0stpsv o ol oxvo; d7:toXs- coiiscrvare. Fil cnini plerunique , ut, qiiod 716
aiv, dvsxaXiaaTO S7:t;jiiXsta, KaX(iv aot ,BofiOr|[jia 7:p'j.; sludio et iu(luslri:i p,irluin est, socordia labefacte-

xh TU/sTv, ojv i-tT:oO£t;, dYpu7:viai, viqaTSiat, xa[j,£u- lur; quod auleiii inerlia amissum est , laijore el di-

"Matlli. XXI, 10.

(41) '0 r&ii' (TvrTfsy/fTMr CEiCficq. i Coiiniien- TtOV Oc.


lismullilnilinis lerra,' iiinliis. » Id aiileiii Miccias .'ic (i5) MeTUToSslxror. Sic Rcg. pli cl duo Colb.
exponil < Iiitjens inorl;iliiin) niiillilinlo conniixil,
: Decsl xfj iii cd.
alqiie, iit iiiiiuit M:illlia'iis. coiiiiiiola csl, cl vcbit (41) llarfif^cOh-TCi.Var . 7:apaSstxO£vTo.
Iremore concnssa e^t univer^a civitas, concurrento Kai. Diin llcgg., sl xai.
(4."i)

viilelicet populo ac sesc coinniuveiile. » Yiil. ur. (4U) 'Eavzov. lii iioiiiiullis, s£auTO'j , et, a-.tj.-

jixxi, niiin. '2.5. TOU.


[Vl) Mi/({ ir Cf.. Sic pbircs cndd. Iii cd., [jtxpV/
m S. GREGOnil TllEOLOGl 4(14

ligenlia leciipereUir. Mngmini libi ail ea, qns cnpis, A ^!"*'] i^po(ss\>y_a.\, Saxfbov, o.xtoj twv o;o;;.£vtiJv, [^e-
asseqiienila et lelinenila , snbsiiliiiin aUnlerint vigi- xaSoji;. ToO-o aoi ysvisOio (-47), uiv TE-u/r^xa?, eu-
lia', ji'juiiia, cli:iineiini:c , oralioncs, licryiiia!, coiii- y:i.rjii'zr^(>i6'i t: a[Aa xa\ (fjXax-Tjpiov. "E/,ci? toXXcov

iiiiscralio crga pauperes, largiiio. Uis rebiis, paiiim £VTo).ii)V ijTT^iiJLVTij^a, Tr,v euEpi-siJiav p.ri Ttapaopd-
pro iis, i\»x arcepisli, gralias age, partim eliaiii ea [j.ri.;. nivrj; •:rpoar,XO£ ;
ij:vfijOr|Xc ttosov (48) tctoj-

liiereaccnsioili. Ilaljes lieneliciuin, qiiod tenuillornm /cuiov, ndsov e-nXouxr^Ta;. "Apxo'J oeoiJisvo;, r) Tiiijjia-

iiijiulaloriiiii subiiionc.it : iic eoiilemplim pr:i'(cre:is. zo-, Aa'apo; i';t.j; ti; ailo^ zoX^ tsoX; TruXtoai Tipou-

Paupcr aeccssit? Iii nienlein tibi veniat , ex iiuain e(jfA[i'fi.ivoi ; AioicOr,-;'. •:tiv iJiUiixtXTiv 'zpaTZEi^a-i, fi

gravi pauperiale ad quantas diviiias proveclns cs. KporjfiXdzi' n:>j-i apxov, ou piexeiXTicfa;' x6 ixotTipiov,

Panc carcns, aiit poln , alque cliam forlasse Laz:i- oj x£xoivi.<Jvr,xai; xoi; Xp'.a-0'j (-19) TrdOsai XcXeiou[jl£-
provolutus ^* ?
riis quispiani ad donius tu;i; Idrcs voj. E£'jo; Tpooi7:£j£v, Miy.o^, T:ap£n£or|[jco? ; "i'-6-

ilnveal le niystica incnsa , ad quam accessisii; 6£|ai Siic xoijxou xbv oijc ak ^£vix£'jsav-a, xai xauxa
panis ille, cujus p:irliceps f:ictns cs ; calix ille, Iv xot; ioiot? (oO), xat etcjotxtjOivxa aoi oii xtj; yi-
quein accepisli, cuin Clnisli pa»sioiiibus iiiitiarcris. ptxo?, xa\ TTp^j; xt;v avoj xaxotxtav ^Xxuaavxa. FevoO

i'eregii'iius ad geiiiia lua i>ruciibiiil , domo camis. Zaxxaio;, ixOe? x^XcLvr,?, xa\ a-r^[Xtpov [i.EYaXij.u);o;'

ajvciia? l'cr liui:c eiim excipe, qui propler te pere- [j Tiavxa xt] Etacjoco xou {."il) XptaxoiJ xapTro'.#(5pTiiov,

griiiatns esl, idqiie iii propriis, quique per gialiam tva [Jtiya? (J)2) avasavfi^, xav [jttxp^s
fj?
xt^v atij[jia-

ad le imniigravil, (eque ad cceleste domicilium per- xtxTjv ifjXixiav, xaXto; Xptjxtv 0£aad[j.£vo5. "Aji(5oj3xo;

iraxit. Zacli;eum imitare", illum, iiiquam, lieri pii- Tp-jxetxat xa\xpou[iax[a; ; xtjv cijv uYteiav (55) al-
blicaiiiim, liodie maguiliciim : facultates ouincs O£i0r,xt, xa't xa xpau[j.axa, oiv os Xptaxb; -f^XsuOi-

luas iiigreilienli Clirislo olVor iil, licet coipora'i ptoj£V. 'Ettr 'iSi}<; yvnrdr, ^Epl6a.le, -zh aov xi;jtiov

slalura pusillus, animo taiiien eveliaris, Clirislum evou[;.a xfj; dcfOapaiai;" Xptax?)? 51 (51) xouxo iaxtv

egregie conspicalus. jEgroius prosiat, ac sancius? 'ii.Tetfi/j cScoieic Xfiazdr i€anzicOi\iter, Xfipz&r
Moveal le faiiitas lua , ct viiliiera , quibu.? le Cliri- erdsdijfteda. 'Edvypstocp^tXixtiv Xd6Ti; TrpoaTtt^Txxovxa,

sliis liberavit. Si vitleris lutdum, open eum ^' , liiiim Tzaaav suyypatf tjv dStxov xa\ (.5.5) otxaiav otdaTtaaov.

indumcnlnm, Hlvr,aOr,xt xcJJv [xupituv xaXdvxtov, cliv aot Xptax^j;


incorruplionis Iioc est CliristiiMi ,

lionoie prosequens : Quolquot emm in Cltristum bti- E);aptaaxo. Mt) ylvTi Txpdxxtop T.iy.ph^ xoO tXdxxovo;

)iliznli sumus, Cltristitm iuiluimus '°. Si debiloreui •/p£ou;. Ka't xauxa xtat ; Totj 6[j.oSo'jXot?, 6 x6

iiaclus sis, ad pedes tiios sese abjicienlen), syiigra- TtXdov (56) Tiapd xou AeaiicSxou auY/topTi6£\?, y.r] xal

pbam omnem lain , jiislam, qiiam injnsuim , re- xfi; Exetvou cctXavOpojTiiag UTrciaxTl? o£xtiv, -i^v oux
scinde ''. Decem illa laleuinriiin millia , i|u;c tibi C £[Jti;iTiato Xafomv u7X(io£ty[Aa.

Christus reiiiisit, iiimemoriani levoca. INoli le acerbnm minoris ilebili exactoreni pradiere, et quidem
conservis, cum libi a rtoniiiio msjor snmma condonala sit, ne humaniialis quoqiie illins, qiiam libi iii

cxcnipbim proposilam bauiiquaqiiam imilaluses, poeiiK a te expelaiitiii.

XXXII. Sic le coinpara, nl lavacrnm iion niodo AB'. r^viaCto aot xo Xo'jxp>jv, [j.ti xou atb;aaxo; [jc5-

corpus, sed iinagiuem quoque abliiat : iioii modo vov (57), dXXd xa\ xri; £txovo;' ij.ti
xtTjv d;japxri[id-

peccala elual, sed niores etiani emeiidel non niodo : xtov tx^nXuaic (58) [j.(5vov, dXXd xal xou xpciTiou Stcip-

prislinas vilK sordos abslergat, vcriim foiilem qno- Otoat;- [i.Tt\ x?jv TtpoXaScJvxa (59) ptipSopov diioxXufExa)

(lue ipsum expnrget : non Iioc 717 laiKum iu [).(jvov, dXXd xal xt^v Tir^ifiiv xaOatpsxto' (iii xh xaXto;

aiiiino libi iiisculpal,ul boiia boncsle acquiras ; seil xxdaOat xuTtouxio [irjvov, dXXd xa\ zh xaXtTj; dTio-xxd-

iil eiiam bene parta amiiias, aiil, quod lcvissimum aOat, fi, xciys xoucp(jxaxov, zh xaxijj; xxtiO^v dTvOx(6E-

esl, male paria deponas. Qiiid ciiim libi prolucrii, aOat. T£ ydp 8ts£Xo; ao't [Jt^v svyytiipriOr^vai xt]v d[Jiap-

ila peccati veniam impelrasse, lU taiiien li qiiein , xiav, xto ol •r|8txTi[jiivtp [j.r] XuOrivat xiiVTrapd aou Cti-

\i;seris, damiuim iion sarci:iliir; ciiiii lu diiplici [Atav S'Jo aot xaxcov fjvxojv, xou xe xxriaaaOat [a<]

scelere conslrictus teiiearis, aliero, quia scclcratis Sixaicj;, xa^t xou xb xxriOoV (GO) Aci.-iyB^Oa.i ;To\i p.'c\i

&9£atv EXa6£;, S£ af|;j:5pov dStxetc. Sfi;x£pov l^dp


arlibus facultale' luas anxisli , altero , quia parlas x?j

" Liic. XVI, 20 sqq. " Luc. xix, 2 sqq. «Msa. LViii, 7. " Galal. iii, 27. ^''
JLiIili. xviii,2G.

(47) rericOto. Regg. bm cl pb, ytviaOco. D (.55)Ktd. Uc;;. bm, ^i. Reg. pli, i^ xai.
nCaor. Coisl. I, T.o-jtsr). iMox etiani, -(j- (5(i)n.lior. Uegg. 1), c, (I, TiX^tov.
(18)
(«)JV. (57) il/'>rc;>'. Tres Uegg., Coisl. i el Comb. ad-
dc. In diiiii, cx-Xuat;. I Noii cuiporis taiiluni abliiiio sii,
(49) ro7c Xpiatov. Sic qHinqiie Regg. ,
cd.. xou Xptaxou. Mox, ?ivoc. Sic Coisl. 2. Iii ed., sed aiiiiiix", i sive i iiiiaginis. i
sl ?£V05. (5S) 'AjiiifTiyidzojriixTt.lvait:. Tres Rcgg.,Coisl.
el Coiiilitf., d[J.apxr,;JidxoJV Xuatg, delieloriim so-
(50) 'Er rriic, 'tdiot<:. « In propriis. » Sie Yulg;i-
«
I

la. IJilliii^, € iii suis regioiiibus. » liiiio. >


^ ,

npoAa66rza. Oiiaiiior Itegg., noveiii Col-


()l) Tcv. Decsl in quiiiqiie Uegg. (59)
lierl., duo(.;oi!il. ct Oi-. I, r.poeXOovxa, « prxierilas
(52) Mii'Ur. Sic plures oplinia; uoUc codd. Incd.,
soriles. »
[i5Ya. . ., ,

rd xzi\Oh\ Sic pleriqne codd. lu qnibusdaiu


(55) 'Txleiar. Rcg. bm, Cyeiav. (()())

(54) li. Deeil iii Irbus Uegg. lameii, el iu cd., xd /.zr^U-i-o..


ORATIO XL. — IN SANCTUM BAPTISMA. m
iaxc Tcapi (3o\ al\i-:pui\i- Y.aX oux avT]piOr) r:h A opps rclines ? Ila, qiiaiiivis illa libi noxa condonala
4,aiipi:r,na, Tio )(p(ivt{) 6^ 5i£xdTCTi. T6 (ji^v irp6 toij sii, liac tanicn liodicnio tlic atllnic iinplicaris. Ilodie
PaTrjfdna-oj toXjjitiOcV, t6 6k [iivov [.leTi Tb paTtxt- cnim apntl lo aliena ics csl ; idcoquc iniiiinic snb-
tjjjia" Tctiv yip f]ijiapTT,iJi£V(j)v, ou twv djiapTavj^ifvtov lalnu) et cxslinclniii rsl iicccauiiii, scd lcirpore
t6 ),o'jTpf)V s/ei a'jyxa)pr,oiv. AsT 6k |jir] co9i30Ti";at soltiin inlercismn. Illiid (|iiidcin anlc lia|ili.>,iiinni

Tiv xaOapjjiiv, dXX' ivjrijjiavOTivaf Xa[ji.KpuvO;iva{ ss pcipelraitini cst, islud vcro posl Ijaplisinuin ii.anet.
TsXctojj, dXXa y.i\ xpwjOrivai' jji.T|S^ ETTixdXuiJjtv twv I.avacruni eniin adniissoruin peccaloruin veniam
d;jtapTttI)v, dXX' d-aXXayr;v ^x-''''
"'•^
x^P''!^*- MaHU- liabct, non coruni, (\»sa adniiiinnliir. Porro noii
piot, (Lr upi:Oi\car ctl uroj.tiaf touto tt); iravTS- rucanda csl purgalio , scd inipiiniciida ; tilii(|iic boc
Xo'js xaOdpsito^ •
««) ujr isiSKu.XvyOncrar al (i/iap- agciidiiiii, nt plene ac pcifcclc splciulcscas, noii nl
ziar TouTO Ttliv oliirto t^ pdOo? xaOripajjiivtuv. Maxd- Icvitcr al(|uc iii supcrficicni illinaris ; ut gralia non
pic^ drlip, tjj ov {li} .lo)4ci\tai Kvpioc; dpapziar- pcccala tantuni obdncat, sed ab iis oiniiino le vin-
TptTi] TtjauTT) Td?t; Tiiv d[JiapTavopLivtov (Lv T) [Jlkv dicet. Beali ,
quorum remis>.(v sunt iiiiquilales : lioc
Ttpa^tj o'Jx (01) ETtatvsTT], ih 5^ tt]? Y''""iJ''1? dvr.u- plriijR et ciiimilala! piirgalionis csl; et quorum lccla
Ouvov. svnt peccalu " : lioc iis Cdiigiiiit , (piflriini iiiliinac

aniini parles iiondtim purgat.T; snnt. Bealus vir, cui non impulavil Domiiius peccatum '"'
: tcrlia (]ti:cdain

luec esl peccaniinin classis ; (luornm scilicel , lainelsi actio mininic laiidabilis est, nicns lanicn culjia
ct crimiiie vacal.
Al''. Tt o'jv 9Tj[jit, xa'tT£s i5 ^(jibi; "/.(JYO? ; xO^? ^jaOa B XXXIII. Onid igitnr dico , et qiio mea spcclat
Xavavala tj-uxr) , Y.a\ otd tt;.; (C"2) d^jtapTtag cuyxu- oraiio? Ilcri ('.liaiiaiixa aiiiina erns'"', ct perpecca-
itTou(Ta' fffi^Aspov dvtopOtliOr]; Onb tou AiJyou. Mt] tnni in icrrain iiiclinaia " : bodie a Vcrbo crecta
cuYxu-yT]; TtdXtv, xa\ si^ ytjv xXtO^i; (63), ojiTisp cs. Nc riirsus curveris , ac , vclnt lignco collari a
y.'J'.fiovt (01) Tzapd to'j ™vr,pou §apr,Ostaa, xal oua- di.ibolo dcprcssa, in terrani prnpcndcas, alque ila
ovdxXT]TOv sxTp (05) Tr]v TaTist'J(jTT]Ta. X(il<; e^ripat- allkiatis, iil vix crigi el assnrgcrc f|iicas. Ilcri sari-

vou OdXXouja zt\ al[j.o^j4ota (e-T;Ya^sj YdpTr]v cfotvt- giiinis prolliivio talicscebas '» ; riihrnin eiiim ct
xijv (66) dfiapTfav)" (iT]|jtEpov dvsOrjXa; (07) fr^pav- crnentum pcceaiiiiii cx le rnanabai; liodie siccaio
Gstaa. "Hi}to ydp Ttov XptjToiJ xpaaTilStov , xa\ Tr]v profluvio ad piislinuni florcm rediisti. Contacia
puutv £(;TT]ia;. 'P^JXaiKJS [xot Tr]V xdOapaiv, [Jir] TriXtv quipiie vestis Clirisli fiinbiia, lliuum compressisli.
ai[jio[i[5of|(Tric, xa't o'Jx toY^Jir]; (08) XafisaOat XptaTOu, Fac piirgationein scrvcs, iie alioqtii saiigiiinis dc-
t'va xXit^T]; TTjV cjtoTT]ptav. Ou ydp noXXdxt? tptXst Uiivio rm-suslalioies, Cliristuinqne jam, surripicndLC
XpttiTi? xXE7:Td[ji£vo?, xa'i st Xtav sgtI ^tXdvOptoTto?. salutis causa, prcliendere ncqiieas. Ncque cnfm
XQ^i ettI xXtvr].; Ej6[5tt{/o Tcapst[jisvos xal, XeXu[jilvo.;, Cbrislus ssjiiiis silii aliiinid snrripi amat,tametsi
•.tal.o^Jx er/s? dvOptoTrov, 'tva, oTav TapaxOfj t6 niire bciiignns et facilis. lleri in lccto jaccbas, cor-

OStop, pdXXr] (09) cc si; Tr]v xoXu[jt6T]0pav ar][j.spov C poie fiacliis ct solntns, nec homineni praislo babe
Eups; dvOptoTtov, Tbv aiiTiv xa'i Oebv ,
[jiaXXov 6k, bas, qui, cum iiirliarelur aqua , te in pisciiiain iiiji-

fclebv xa\ dvOpto-ov (70). "HpOT]i; a.Tzh Toij xpa66d- ceret'"; bodie
71S nactus cs bomincm , eumdcm-
Tou (71), [jiaXXov o^ TJpag t&v xpd66aT0V , xa\ saTT,- qiie Deum, vcl nt rertius loqnar, ncnin ct bomi-
''fTsuaa? TTjv euspYSijtav • [jit] TdXtv sT:'t xpa66dTou iiem. Claliis es egrabaui, iino grabaliiiii
cxslulisli,
^ttfri; d[iapTf,3a; , Tf,; xa-xT]? (72) Tou ato[j:aTo; dva- acbcneficinm accepliim, velnt in coluii.na incisiiini,
Tauaetoi; T:apet[jisvou Tat; f|6ovaii; •
d/.X' oj? 'iy,-'-i (73), omnibus speclandum proposuisti. Cavc, ne admisso
fld6t?£ (jt£(jtvT][jtivo; Tf)? EVToXf]? •
'Idov v)'/7)c j-eyo- pcccato rursiis in g-rabato, id cst, in pcssima cor-
ruQ' firixizi djuipTurs, 'ira j.iii y,s~p6r tl cci fs- poris volnptatibns fracli qiiiclc jaccas. Verum, iil
,

vr\rai, xaxtTj tpavevTt [xeTa Tr]V Eurtotiav. Ac«(''ape, cs, proficiscere, prxccpli Iiiijns meiiuir : Eccc snnu:.
f^Evpo e?(o, fjxouaa? ttjc (JtEYdXr]? cptovij? Jv Td'.ftp faclus es; jam iwli peccare iie Weicrius
, nliqtiiil libi
xs£[jtsvo;(Tt ydp Tou Aiiyou (jis^j^aXotftoviSTcpov;) xa': acculut ", si post acceptum Iicneficinm iiialiis inve-
::pof,XOsj, ou T£Tpa'/;[Jtepo? vsxpbi;, dXXd TOXuf^iJtspo;, niiiris. Magiiain banc vdccin , Laznre, veni foras",
Ttti TptT|[ji^pti) auvavaatd;, xa\ Ttov svTatfftov 6es[X(ov in sepulcio jaceiis aiidisli qnid eniin Verbi vorc
(

J5cX'J0r,;. Mt] vexpojOf,^ tdXiv , xa''. i'i'/r; ;j.sTi Ttov praslantius ?) Ac prodiisti, iion qnalriduo, scd mnllis

" Psal. xwi, I. "< iliiil. 9. •'»•


Mallli. XV, " '-iic. xiii, II. "" Luc. vui, 43 sqq. " Joaii. v, 7.
" ibid. 1 i. " Joan. xi, 43

(01) Oi-/f. Sic qiiiiiqnt! I^egg. Iii ed., o''j5s. D ed., tf(rJvtXT;v.
(02) Aiii r(]c. Coisl. I.otdVd;. (07) 'Arilh\.Ui<;. Bas. ed., dviOaXXs.;.
(05) I<.UOr\r. Sic pliircs codd. Iii iionnullis , xXt- (08) 'lcxvcijr. Sic quiminc Kcgg., Ircs Colb. ct
Osf.;. Iii cd., xptOfi?, Or. I. In Cil., iT/y-ti<;.
[t^il) KvpMrt.
Scliol. : Asa;jtuTT,pf(;i xjpTto;j.aTt •
(09) Bdl.lij. (jiiMtuor Regg., 3aX'!).
« Carceraliliiis inimcllis. i Ilesvcliin.s' cl Snidas id ((0) Kai arOpojjtor. Sic'Ucg'g. bin et pli. Dccsi
iiiielligiinj, i'_c < ligiicocollari, » 6;a;j.b; ?'JXlvo;, nnde Y.-j.'. in ed.
iliciiiir, 6s'.sj0to sv y.C::wv'., « vincialur iii ligiieo (^I) KpaSvutcv. In pliiribiis scriliiliir, xpa6iTou.
cdllari. » Niin ".?;itiir rcctc Billins, < calenis fcrreis.
'

(J^l TTir xaxi'\r. In noiinnllis, xaxfaTr,;.


(Ofi) "Eyjji;. Ucg. c et Or. 1, s=stj. (73) 'fic sxsit;. « Utes, « id cst, iiiqiiit Niceias,
(0(>) 'l>cirt;ti\r. Sic ircs Hcgg. tres Colli.
ei 1:: 1 sanus ct iiicoluniis. »
w S. GREGORII TMEOLOGI m
iliebiis iiiortuiis , nim liidiiano ii!o siiiiiil ad viiam A >:3-o'.-/:oJv:(ijv jv -iyot?, [i.r\5k xa-ciatft.yyf^^ {H) ratq
rediens, alqiie fuiiebriluis viiiciilis snlnliis es. Cave, Gtirjali Tuv &ix;:(.)V aiiapTr^ixd-cov a5Y;),ov ov, el
iie rursiis eiiioriaris, iisqiie ,
qni in srpnUris lialii- ^riAiv e^avatrTTjiiQ itov idcfdjv, |iixp' '''S "^^.cUTaia?

lant'*, aggregeris, ac pcecalorniii Inornni funilnis y.a'i xoiv^i; (ivaaTdasto; , fj Ttav ih T.oi-r\[i.a iS^Et ei?
coiislringaris; cnni incerUim sil, an rnrsns c sepnl- y.f>tJtv , oj OipausjOifis^ijiSvov , liXXa xptOtjaijiSVOV,
cro ail viiam excilaberis , iisqne ail poslremani y.a^ XoYov utf £|ov , (Lv eu i] xaxun; iOTjaaOptuev.
illani el coiiiinnneni resnrreclioneni, quae, quidqniil racliim esl,a(l judiciiim adducel, non j.im iil cureliir,

sed nl jniliiolnr, ralioiicmqnc cnriini reddal ,


qn;c rccle vcl inalc coaccivarit.
XXXIV. Si lepra , lioc est deformi praviialc, AA'. Et XiTipav eSpu:; Tcto^ tt^v a|Jiop'.fOv TroviPj-

prius iiifecuis cras , ac dcinde abrasa ejeciaqne liac piav, dxclcaOr]? 5k xr,? xaXTJ; iiXij?, xa"t xrjv £tx(5va

viliosa inaierin, salvam et incoliimem iinagineni re- awav d^ieXaSs;, ficilSov s[Jio\ Tto kpst (jou xrjv xdOap-
cepisti, pnrgalioncin niibi, sacenloli tuo, oslende'", stv, tva Y'''^ ('''')> iiiisov Trj? vojitxf,; a'JTr] Ttfjtito-

iit cognoscani ,
qiianlnni ea lcgalem pnrgaiionein Tipa. Tsvou (Jtr] Ttov cvvia tiov d/aptdTtov, dXXd
iniecellat. ISovcm illis ingralis iic le adjungas, vc- tiv SixaTov [ji£[jir]aat xa\ yxp et ilaiAapslTr]; rjv

rum decinium tlLi imitandiim propone ;


qni, qiian- dXXd Tttiv dXXtov e\j-(vw[xo'iiGtEpoi. 'As^dXtiat, [i.ri

qiiam Samnrilnnus esset, alios lanien grati animi -rrdXtvxaxiiiji^ctvOTiari?, xal6i>trO£pd7:£t>TOv 'iJsts^TC)

(inicio vicit. I>a opeiam, iie inala vililigo rnrsiis Tr,v dvujJ-aXtav to-j ctjjjjtaTO?. IIptJjT^v s5T;patvi (77)
crnnipnt , alqiic ila alJiciaris, ul corporis tiii vilio co'j Tr]v Xi?pa [jLtxpoXoyfa xa\ tfstStoXta' t;fi[j.cpov

vix ulla medicina possit ."dbiberi. Nuper avaritia et EXTStvdTto [xsTdSoit^ y.a\ (ptXavOptiJufa. KaXrj Ospa-
leiiacilas iiianum luam siccalial '* ; bodie eain lar- T.zia X^'-P^i dppti)aTO'Jiir,;, uxopTttCetv, StStjvat Tot?
gitio et beiieliceniia extciidat. PrKcIara a'grs8 ma- Tivr]iitv, t^avTXetv tov 5xo[Ji£v Sa^J/tXto^, [lixpt; av
iiiis curalio esl , dispergerc , dare panperiLms , ca ,
y.a't Toij 7r'jO[j.EVO? ddo'j[jL£Oa ('tsoj; xa't outo; T.r^yi.-

qnibus circiininnimus, nlierlini exliaiiiirc , qnoad ast aot Tpo^f.v, xaOdrisp Trj lapa^Ota, y.x\ [J.dXt(jTa

fundum quoque ipsum aitigprimus (foriasse e\ eo £t Tuyot? (78) 'liXtav Tpitpouaa), xaXrjv £unoptav
qnoque alimeiitum libi manaliil velut olim Sare- , etoivat, t6 Std Xpia-bv ditopstv, t6v 6t' f)[jidj t:to>-

phllianx, ac pr;t'sertim si Eliaiii ahicris ") ; egre- X£'jaavTa. Et xtooi; TJaOa xa't dXaXo;, 6 Aoyo; iv-

gias opes cxisiiniare, inopia propler Cliristum, (]ui r,xr|adttoaof [iaXXov 5'z y.azau/^s. Tbv ivr^jriaa'j-a. ISir)

nostra caiisa paupertatem subiit, labonire. Si surdiis xXeia^fi; Td tJjTa Kphi Tiatostav Kupiou xa\ vouOsacav,
ac mutus eras •', auribus luis Vcrbiini insonei ; vel t'jc daT;\? T.phq i7tda[jiaTa. Et TutpXb? xa\ dtpioTtaxo?,

potiusenm, qui insomiit, retine. Mb 719^*' Do- tpioTtaov Tou; i5tpOaX[i.ou^ aou, pnf] tzo-s iTtvtoar]^

mlni disciplinam et admonilionem ,


qiieniadinodnm ei; SdvaTOV. 'F.i tio tftOTt Kuptou Oiaaat tftoij,

'
aspis ad incantaliones, occliisas aiircs li^slieas. Si £V Tto flvcJijiaTt TO'j t)so'j t6v Yih-j a'JYdaOriTt, t6

cseciis ", ei Inininis cxpers, illuinina ociilos liios, Tptaaiv tpto.; xa\ d[jiiptaTov. 'Edv oXov etaoi^ri tov
ne unquain iii nioricm obdormias °°. In Doniini ln- Atjvov , Trdja; Td.; XptaToiJ OspaTrsia? irA ti]v aeau-
niiiie lunien pcrspice ", in SpiriUi Dei Filium in- T0'j auvd^st; ij/uxr;v, ot? xaTd [Jiipo? exaOTo; TsOepd-

liicre, triniiiii iiiqnani, illud ct simplcx atque indi- TreuTai. Mtivov [xt) dYV0T]aT]; ih (jtiTpov Tri; yar.t.zoi

visnin Innieii. Si Cliri^tiiin lotiiiii admiscris, nniver- [jtovov [J175 xaO£'JoovT£ aot xa\ d[j.£pt[jLvo'jvTt xaxto;
sas ipsiiis cnraliones, ([uibns sigillatini nnnsquisqne sjitaustprj 6 'tySlphq Td ^twdvta • [Jtdvov e^TritfOovo; Tto

ad saiiiiaiein revocalus csi, in animain tiiain conge- T.ovr^pt^ -(syovwq Std ttjv xaOap(5Tr,Ta, [Jtr] rtdXtv aeau-

res. Illud inodo caveas , nc grati» mciisnram igno- tVj eXestvbv xaTaa-r]aiQi; Std tt;? d[jtapT[a; •
(jt(5vov

res, neve libi sninno dcdilo, ac inale secnro, ziza- [j.r] Tto ayafiw 7tspiyaps\^ (79), xal u4.toO£\s a[Ji£Tpa,
iiia bostis siipcrseininet "^. Illiid inodo provideas ,
xaTa^Tkiar]; ev Tto £7:ap0r,vat • [Jt<{vov d£'t tftXoTTOvsi

ne, puritate lua diaboli invidiam suliicns, tc ip.siim


jj
ttjv xdOapaiv, dva6da£t.; £v t?) xapota TtCi[j£-

TUisus per peccatiim miserabileni redd:is. Illud modo vo; (80)" xa'i ?,; etux£; xaTd Stopedv dtpiaeto;,

vidcas, nc prnpier loniini opns cfTiisiori kctitia gc- Ta'JTT,v £ut[j.sXsta auvTT]pr,aov 'tva t?> [t^v dtpsOrivat

sliens, atqiic iniinoilice ebiUiscorrnas, diiiii in aluiiii aot Tapd 0so'j , t6 S^ auvTr]prjOr,vat , xa't 7:apd aoj

cfferris. lllud modo cnres, ut |un giitioncni sninino YivTjTat (81).


asccnsiones corde luo disponcns "^ alqnc acccpiani Dci bo-
&ludio excolcre nuiiqiiani iuleiiniltas , iii ;

iieficio el gratia veniam, ciira ftt diligenlia liicaris; iil pccc;ilornni qniilciii liiiiiiiiii reniissio a Deo pro-
iiciscatiir, vernin rcmissionis couservalio, ex le qnoqiio sii.

" Psal ixvii, 7. " Luc. wii, I^a sqq. '« Lnc. vi. (i. " III H"g. XVII. 0. " Marc. vii, 3'2, " Lnc.
xviu, 55. »° l'sal. Mi, 4. »' l»sal. XXXV, 10. "Mallb. xiii, '25. " Psal. i.xxxiii, (I.

(7/*) Kazoc-si-frrtr:. Sic quaUior l!i'g'„'.,Or. I.cic. (80) TiOiiiaror. Rcg. Imii, £7:tTtOi(X£vo;.
lii ed., xaTaa'ytYx'^?i?- (81) K'.il xafA crcv yh"i\Tai. Dcc.si zai in Hcg.
(7.">) rrto. Coisl. I, YVtp?. pli. liilliiis iii cx p;irlP ;iscri-
priiii;i cdilidiift : t libi

(7f)) "Ei^nir. Dao Rcgg., ExTi? li:iUir. » In siMiinda 1 inm (ui;i) qiioqiu; aliipia cx
:

(77) '£?7lpa(i-6. R.-!;. pli ei liasilien. edit., £;f,- |iarte sil. » Mliil ncccsse cr:it :idilcrc, 1 aliqna cx
pave. p;irlc. » iSon cniiii Dcns iios s;ilvat sine noliis. Pii-

(78) Tvycir. Iii iionnullis, "JXf,;. ina gralia sinc nobis; altcia luiu proisus biiic nobis,
(70) Ilgpiy/ifsir. Rcg. b:ii, T.ecA/a^li. sed ctiam a iiobis.
409 OUATIO \L. - IN SANCTUM BAPTISMA. P.O
AE'. rsvriaiTat Oo ratij; 'As't xfi? Tia.iaCoXT]^ £•/.-•- .\ NXXV. 0'ii"'i"i'<> ii"l<'iii .il .nssftqiHMis? F:ic lilii

VT)? (ti,u.vT,<jo, xa\ (jsauTi^ poT^OriiEtj apiutd te xat |)aral)ola ill:i soiiipor iii aniino iia:reiit,cl libi opliiiie

TeXjoJTa-a. 'EJfiXOev «7:6 (toG ih ay.dOapxov xott ,ic praisl.iiiiissiiiic coiisulueris. Exccssii a le iinpu-

OXixbv TivsCfjta, 6tiijj(0oV liit paTTTiajjiaTt. Ou tfSpit riis i'l ciassiis spiiiliis ,
pcr li:iplisiiiiiiii cji^diis ac
lii^j S\(i>yy.6v '
oi oi'/(_i-!X.i C^i) &m'M'i etvat xaV ,dv- pninig:iliis. Disninipiliir se iii riit;am conjci liiin ;

iiTtov. nopsuETat Si' dvtjopwv Tomijv, xa\ S,r^('''>'' ihhi paliliir sc doiiio cl lcclo carcre ; aiiiltiilal pcr
Gcta^ j7:tp^of,;' exjt !ftXoxiopf,5at poOXsTaf TrXavdTjt loca iiiaiinosa, diviiioiiuc rorc uiiiiinic pcrfiisa ; illic

Jt]touv dvdTTiuitv, oux EiipisxEi •


PieaTTTKJjjisvat.; coimnorari gcslil; vagaliir, f|iioereiis ivipiioiii , iiini

ivTuyxdvit tJ/uxaT.; , (Lv Tr,v xax!av tJi XouTptv i^- invciiil "' ; :iniiiias liaplisnio coiisigii:il:is onViiilil,

^xXudEV cjo6;t-at t6 uStop^ J|jtT:vrj-£Tat tt) xaOdpict, i{ii:iiniii vilia lolionc oliiiila siiiil; ai|iiaiii pcrlioirc-

xaOdTTip 6 Acystov xr\ OaXdicjT). lldXtv uT.oi-(ji'fz<. scil ; InslriLis ninlis, lion scciis ac Lc£;io inarinis,
Tip!); Tiv (83) otxov, oOsv dvsx<opT)asv. 'Ava!(JxuvToy siillocaliir '". Uiirsus, iii iloinum , e qiia reccsscral
ii-t, (ptXovstxSv ^aTi, 7:,ooi6dXXst itdXtv, T.etpaTat revcriiliir. linpiulens esl, pervicax esi, rnrsiis iin-

jtdXtv, 'KAv (J.SV eupr) XptsTov EiaoixiaOiVTa , xa\ pctiiin facil, riirsiis lciilal. Ac si qiiiilcni Clirisliiiii

7:Xr,p(ojavTa Tr,v x'opav f,v auTb; Jxsvoicjcv •


ar:- iii ea inlialiilaiiicni invcncrit , cl lociiiii qiicin va-
expoutjOri rdXtv , dr.f,XO£v d-paxTOv, sXsstvov (8-4) '^ ciiuiii roliiiuoral, ab co iniplctuiii ; rursiis propcllitur

tyhiz-o TfiC 7:cpfi:Xavf,(j£ioj. 'Edv Sk asTapwijts^^ov cl propiilsatiir, iiifectis rclnis ilisceLlit, obcrralioiiis-
xa\ x:xoa,tJir|,a^vov Tbv iv oo\ TiJTtov sij,ori, xsv&v xal que iioiniiie iiiiser et calaniitosiis exsislil. Sin au-

S-paxT'jv, ETOtuov iTzhr^:; rcoh^; ur.oW/ry tduS: i^ lciii aniiim,' lii;c sodoin , scopis (piiilciii ninndalaiii el

ToGoE ToO irpoxaTaXafiiJvTO?, eias^nrf^Sriciiv, EtatoxtaOr) onialain , ('.'Clcrnin v;iciiain ct inorleiii , aKpic ad
,u,STi ttXeiovo? Tf,c TTapaaxEuf,? , xal i'iv$Tat (80) Ti Imnc anl illuni c^cipicndiiin, iiler taiidoin prior in-

EaxaTa x^tpova tuv iTpoT^pojv (86), oaoj t(5t£ [jlIv vaseril, a-qne conip:ir:it:iin rcpereril, in eaiii iiisi-

i.y.rXi f|V StopOioaeto.; ts xa't datpaXeta; (87) •


vjv 5c liel, 720 *'•• '^"'11 iiiiijori ;ippar:\l'i iiiiiiii^rabil,

jipo6r,Xo; f) xaxia, Trj (fuvi) Toij xaXoiJ to Tovr^pov noiitqni' iiovis>iina l:inlo pcjora priorilnis , iliianlo

^Xxouaa • xa\ oti toOto peKatoT^pa (88) t(o oixf,Topt (piiileiii liiiii cinciidalioiiis ct pr;csidii a b:iplisiiialc

f) xaTdaxeat;. spos crat : niiiic aiitcin pcrspiciia ct nianifosl;i

csl pravitas, pcr boni fiigam in:iliiiii altraliens ; ob iiliine ririiiior jani el st:ibilior liabitalori posscssio.

A(7'. ndXtv 0-O[ivf]aa) as t(ov (fO)TtaiJLoJv, xal C XXXVI. Iliirsus cnimvero, ac sa'piiis tibi Liiini-
TToXXdxt; £x TcTjv O:i(ov Xoyitov TOUTOug dvaX£'fi5[JLSvo?. iiuin incinoriaiii rofiicaiio, ex lillerarnm sacrariiiii
Aut(5;ts •('dpfj6i(ovsao,ijiai Tji toutojv [jivf][JiT), (t! ydp nioniimeiilis ea colligens. Nam el ipse iis comine-
(fWTi); f)6iJTspov, Totj (ftoTij (89) '(tMaa.^i^ioi.i:) xal morandis c.xliilarescain. (Quiil eniin liiminc diilcius
ak TOptaaTpdi^o) Tot; Xs-p[j.svot;. <l>G)r \j.vi drizEiAe cl jiiciiiidiiis, liis qni liimeii do;;nsilariiiil ?) El ocnlos
Ttp dixaioi, xa't f) toljtou a'Jju-,-o; su-.fpoauvr) •
<I>u)(: Inos liis verbis perstriMgain : Lu.r orln esl jiislo, cl
i^ diHaloiQ diic aavzdi;. 4'oiriCsiQ ok crb OavjiacTTiJK; liiiic conjnncla lcclilia'"^ ; ct Liix jiislis omni tempo-
d:l6 6piii)r aibjriojr, 7tp6; Ti<v 0s4v Xi-csTaf d-pj-s- re "'. Qniii etiam qiiidaiii Deuiii ad liiiiic modiiiii af-
XtxCiv, oI[jiat, 6uvd[jisojv, a'i auvepYoiiatv fi[Jttv nph:; fitnr : llluminns lii mirabililer a monlibiis iilcr-

Ti xpsiTTOva. Kiiptoi; Sk pbjzicriiuc; iwv, .^al cr(i)Ti'jp ^jjin.s». ab aiigolicis


||„c csl, iil opiiiioiie ;issoqiiiir,
(tov zira cpo6riOi'i<jopai ; Tou Aa6'to fi-/.ouaa; Xi- virliililnis, (\\ix iiobis ad oiilinia (iiKcipio ailjiiiiiento
yovTos • xa\ ttot^ ^bi aiTouvTo; (90) i^azoaTaXrjvat siiiit. Jani Davidein quoque bis vcrbis uleiitem aii-
t!) (fio^ a'JT(J) xal Tf,v dXf,Ostav ttotc ok suxaptaTO'Jv- dis : Dominns illnminntio mea , el Salvator mcus ,

To;, OTt y.i\ (91) to'Jtou [jLSTStXT)Cfev, b/ t(o ar,;jist(o- qucm timcbo " '?
Qiii cliani niiiic siiii liiccni 01 ve-
Of,vai T^ TO'j 0so'j (f(o;
£-' auTiv, TouTiaTtv svar,- ril:ilciii ciiiilti po^tiibit ''"
; iiiiiic ob e.im sibi iinpor-

(;.avOf)vat xal Yvti)piaOf,vai (92) Td ar,;j.£ia Tf,; Seoo- " tiuiiii grali:is agil, ciiin liinien Doi 'snpor so signauini

[jisvr,? (95) JXXdijL'.J/£ojr. "Ev [jlovov tpoj? (fs^jyto^jisv csse ait^'. boc est, iinpressa ci cogiiita esse date
cb Tou mxp0'j 7:^,06^ ^xyovov. !Mt) T:op£uO(o[isv (94) i'llnmiiialioiiis sigua, Uniiin illiiJ liiincii fiigiamus,
cu (fo)T\ ToO TTupb-; f,[JLWv, xal Tfj tpXoY"t fi
i;sxa'j- quod ex s'cvo igne nascilnr. Ne iii ignis nostri lu-
aa;i£v. OlSa •/•ap 7:jp (9.")) xaOapTr^ptov, 6 XptTTO- niiiie ambnlcinns , ot iii n;iiii;ii:i iiiiani aocendimus.

'' L' c. XI, 2i sipi. ^ Jlarc. v, 9 sqq. '' rs;il. xcvi, " Isa. L\, rj. »»" \\:\\. L\xv, !).
«» Psal.
XXVI, I. '« Psal. XLii, 5. " Psal. IV, 7.

(82) Myezat. Rog. M:i/,., xaTaosx^Tat. busdani codd., slatTo-jVTo;.


(sr>) ripdc; rdv. In noniiiillis, £i; ~/j'j. (91) "Ort luii. bic pliircs Piogg., etc. Deesl xa! in
(81) "XnpaKZor, i.leetror. Sic diio Colb. c' e>\.
Coisl. I. In od., d-paxTo;, EXsstviJ;. (9i) rrojficOrivut. Rfg. pli, -cvtoaOf^vat.
(85) Kal yirezat. Sic plnres Kcgg. et Comb. De- (93) AEdcj-tirtiQ. Sie se.x Kegg. In ed,, S'.So[xe-
est xat in cil. vt);.
(8!)) riprzepcjr. Iii nonniillis, TtptoTtov. (9.'i) .'./)'( :icp£vOC)(ier, elc. Alludil ail lsai:i; vorb:i
(87) Wa^d.leicic;. Jos., £-t(jLsXs!a;. L, II : < Andiiilalc iii liiiniiic ignis voslri, ot iii
(8.S)Ileeaicjzepja. Coisl. 1 addit, toj;. llaiiiinis (iiias Miccondislis. »

(89) •/'tor^r. Dccsl iii P:ir. (9,'i) OJfa )i'ip:ivp. Sic Uogg. I.m, pli cl Conib.
(911) Aiici'rzci. Sic tres Regg., clc. lii cd. ct <iiii- Docit •'do in cd.
^ll S. GRCGOUII THEOLOGI 412

Igiieiii eiiiim piirgaiilcin iiovi, ad qiieni niitlcndiini A TjXOs 3a).;rv im t?)? yti?! (96), Tz-jp y.x'. aJTO? av-
Glirislns in terrain venit ", qiii ei ipse myslice ignis aYcoYT), 16-(0ii; (97) xaXou^svo;. 'AvaXojTtxivtoOTo
appellatiir. Iliijiis porro ijinis ea vis osi, iit ciMssio- TTJv uXl]? xal TT]? ™VT)p3? S3T1V E^sto? , 3 xa\ 4v-
rcm malcriaTii, ac viliosani aiiinii aircclioneni ali- a-fOT.vat Ta);i3TapO'JXcTai. IIoBst y^xpxrfi eispysita;

siiinal, eiiinqiie proiiule celerrime Clirisliis accendi •zb Tayo; E7.s't xa't T.^j^jh; avOpaxa? Stocojtv f|tjttv sl?

viili. Cupii enim nos qnanipriniun) lieneficio aflici poTjOsiav. OlSa xa'i TiOp o'j xaOapTf|ptov, otXXa

iilpote qni nobis qnoqneigiiis carbones aiixilii causa xa't (98) xoXajTTjptov • stTS xa't SoSojjttTtxbv, o TiSaiv
porrigat. Est aller ignis nnn piirgans, sed scelerum a;jtapTtoXot; e7:t6psyst Ostio xa\ xaTatytot [jtfi-vJfjts-

vindex; sive Sodoniiticus ille ", qiieni snlphure et vov • s"t£ t6 fiToi[jtaCTi;isvov ToJ StaBoXio xa\ Tot;
lirocella pcrniisUiin ''', Deiis in pcccatores omnes ayyiXoiq auToO •
stTS 8 Trpb 7:poa(07:o'j Kupfou r.o-

liindit; sive ille ,


qui dialiolo cjusque angelis pa- psOsTat , y.3.\ tfXoYtst xuxXio Tolii; lyOpoJ; auToiJ •

ralus csl °°; sive cliani illc, qiii anle rarieni Doniini xa\ :h (99) toOtcov sTt (po6sp(ioTEpov •
8 t(o axotiJifjTto
procedil, et iii circniln iniinicosejus inllainmat '^ ; cy.(oXr,xt (I) aovTSTaxTat ,
ptT) a6svv'j[Asvov, (iXXa
sive deiiiqne ille omiiihiis his fdrmidahilinr ;
qiii otaiiovtjov ('2) Toi? iiovTipot?. IliivTa Yap Ta'jTa Tr|:;

ciHii iiisoniiii illo vcriiie conjnncuis esl, nec unquani d:favtaTtxf|? siTt 6'jvot[jtsio; •
si [jtf; T(0 ^iXov xa'.iTa'jOa
exsiingiiiiur, verura iii sceleraiorum hominum 721 B vosTv T0'JT0 tptXavOptoTioTspov (3) , xa\ toj xoXa^ovTOf
poenaiii pcrennis est ct sempiterniis. Ili eniui omiies E-a?ttoc.
eaiii vlm bahent, iit perdant ac deleant ; nisi tamcii boc qiioqiie loco quispiam ignem niiiiorem , el

iit Deo vindlfe dignnm est , iiilclligendnm pulel.


"
• XXXVII. yiicmadiiiodum porro duplex isnis ge- AZ'. "flaTTSp 6^ TTjp otoa 6f;:Xojv , ojTto xa't (f.to;

niis esi, ita diiplex qiioque luinen esi : alierum, TO [isv , Ti]v Toij f|YE[Jtovtxo'j Xa[jt7raoa , xaTsuO'j';ov
qiio priiiceps animi notri pars illiislratur, ac iioslii f;[A:v Tx xaTa 0e?iv 6ta6fj[jiaTa t8 6e, ii.-.ct-r[Xbi xa\
.•ecuiidiim Deuin grcssiis rcgnnliir ; alterum, fallax -sptspYOv, xa\ TO'j iaXT,Otvo'j cfWT^? dtvTtOsTov
et cuiiosiim, veroquc Inniiiii opposilum, at(|iie iiite- £xsi'Jo (4) Elvat ij™xp'.v(5[j:svov, tva •xXe-tt) Ttjj tpat-

rim tamen illius speciein pr;c se ferens, ul nos ex- vo[j.E'joj •


TouTo xa\ crxoTta iazi, xa\ [tsaT)[jt6p;a Soxst,

lerna specie fallal, et in rraudein impellal. Uoc, et To TO'j (fojTbs dx^Jtat^iTaTOV. 0'uTtij; (ixoOoj Tot; 5ta-
caligo esl, et meridies esse videtiir, id est, clarissi- TCavTi; £v [xsaT)[ji6ptvTi axoTia tfsuYouat. ToijTO xal
ma luiniiiis pars. Sic eiiiin illud Scriptura; aiulio, vj^ saTt, xat tj;ojTta[j.f>j vo[jtt,^£Tat (5) TOt; u-6 Ti);

iis qiii semperin nicridianislenebris fiigiunl". Hoe, Tputff,; ots'.f0ap[ji£voi?. Ti y^^P t?Tl<Jtv 6 AaEio;
el iiox esi, et splendor cxisiimalur, bis iilique, qui ^ibS, •t;v T:Ep\ 'e.y.h t8v SsiXatov xa\ ^Y'"^'^'^''' 9^^'
ileliciis el voluplalum illecebris corrupii suiit. Quid Tia[jtiv yiip elva! ttjv Tputff/J ij-sXa[jt6a'jov. 'AXX'
eiiim ait David 1 Nox iiic miseruin circumsiabal, el EXStVOt [J.EV TOtO'JT0l , Xa\ 0'JTtO? lyovTE? f)[J.£ij Se
jiescieham lumen esse arbiir.liar '". EaTat o^ ToiJTO,
: delicias eiiiin (;toTta(o[J.EV ^auTot; t^ihc Y'"oasoj;"
Alquc illi quidem lales sunt, animoque iia alTccii :
q EX TO'j CTrEipstv si; 6txatoauvT)v, xa\ TpuY^av xapirJiv
iios vero scientix lunieii nohisipsis excitemiis ;
qiiod Coif,; ( T.paiiii; yap, Osdopia; Tipti^Evoi; )
, 'tva Tot te

ipiidem nobis bac ralioiiecontinget, si ailjusiiliam se- otXXa xa\ touto (j.(3tOa)[Ji£v , Tt [xkv Tb dXtiOtvbv tfioj,

iiiinemus^", et vila; frucinm viiuleiniemus (aciio quip- Tt 6c t8 t}.£u5(j[ji£vov , xa\ y.ri XdOto[j£v TrspfTiEadvTE;,

lecoiitcmplallonein parii); ut cum alia, tuiii hocquo- to; xa/.tp, Ttp ysipovt. r£vo'jjj.sOa tfco;, ciiaZEp oi [Jia-

(|iie, nempe quod verum luinen, quod rursus ficuini Or,Ta\ -apd tou [j.£Yd>.ou «ttoTb; ?)xouaav , 'Yfis7r

ct emenlitum sii, iiiielligamiis, nee iii nialiini, lan- icTS Td pux; Toii xccjwv , Xeyovto?. r£vco[^£0a

quain iii hoiiuni, pcr iiiipnulentiaiii lahainur. Lu- tftoaTfjps; Ev xoa[jicij, X(Jyov Jojf,; £7:£yovT£;, touteoti

iiien cflicianiiir, ut discipuli a niagiio Luiiiine vo- ^OJTIXT) ToTg dXXoi; ouva[xts. Aa6co[j.E0a OEiiTr,-o?,

cali suiil, bis verbis ; \ os eslis lux mundi*. Efli- Xa6c'j)ji£0a Toij TipcoTou xa\ dxpafyVsaTaTou <i<wx6;.

ciamur luminaria iii mnndo, verhuni vilx sustiiien- '06suaa)[jtev itp?); tt)v Xd^j.tf-tv a'JTO'j, 7:p8 tou 7:poax6-
les, linc cst, vilalis allis boininibus vis el facultas. tj/at Touj T.6oa; f,[JiiTjv i.~'' 8pi) axoTsiva xa\ 7;oXd[j.ta.

Arripiamiis dcilalem, ariipinnuis piiiiiiim ct puris-


[)
"£oj;/i;jicpa iQz\-i,ihc sr iljispi/. svcrxVjidrojQ :iepi-
simuni Lunieii. Ad ipsiiis spleiidurciii iiiccilanius, :zavi\aioiisr,ni\ xiojwt(; xal jisOaiQ,jui xoUuk; xiil

priiisiiuain [icdcs noslii aJ leiiebio.os et bostiles ucrs.l-j-siaii;, d vuxt6; eiti xXE[jt[j.aTa.

" Luc. XII, 49. "Gcn. XIX, 2-1. " Psal. x. 7. =» Matlli. xxv, .41. '' Dsal. xcvi, 3. " Isa. v, 20.
'
Fsal. CXX.XV1II, II, seqq. '" Osc. x, 1-2. ' .Maltli. v, 14.

(96) 'E.tI rijc; Yijr. Tres Kegg. ct Or. 1, e7i\ Tf|V v!.^(ov.
YTiv. (3) <Pi.lardpij:t6Tspc>\ < Igiiein iniliorcin, i qiii

(97) 'Arayioyii^ MxciQ. < Anagogice, i id esl vidclicet iioii p(;rdat ac dcleal, iit SodDiiiilicus, et
< inyjtice. > i|iii rcjirohis dcslinatiis est; scd ipii iiialns iii lciii-

'A.Uc/ xal. Sic dno Hegg. Dcest xa! in cd.


(98) [lore iil('iscatiir, et a peceaiis eiiiiiiiilei. De qno
(99) Kul t6. Sic sex ilegg., tres Colh. cl Coinh. Aiig. I llic ure, liic seca, iiiodo iii alerunni |i;ir-

Deest ~.6 lii ed. cas. >

(1) 'AxcijiiiTifl cxdy.ltixi. Alliidit ad ha'C verha (4) 'ExsTro. Sic Par. ctllcivag. Iii i'd., Exst-
Isaia;, lxvi, ii, vel Marc. ix, 45 < Verinis coruui : vov.
iion iiioriliir. > (;>) McjtiO!Tai. Iii Reg. hm, Y."- 6'V0[<.dreT»t, « no-
(2) SiaibjrH/y. Slc duo Coisl., clt. Iii cd., otatoj- iiiiiialtir. >
413 OUATIO XI.. — IN SANC.TUM n.\PTlSMA. .',
I i

iuoiilos ofionilanl. Qiiaiuliii ilies csl, sii»( in dic honcsle <nnhu'cmui non in comessiiiionilnis ct ehrieln-
libns, non i» cuhilibu! el impudiciliis ', qiia! noclis riiil;i siinl.

Air. niv iJti),o; xaOapiTOoJjjicv (C), &ozl-^o\, -aiav A XXXVIII. Oiiiiiiliiis iiioiiilnis piiriliciMiiiir, IV:ilrc'«,

iYv!jio|Ji.:v oiaOr|-tv jjitiS^v diTcXk? fi;j.rv ^itdi, i;.r,Si onincs seiisiis |iiiii;ciiiiis ; iiiliil iii iioliis sil iiiipcr-

ti^,; TTfiUTT]? Ysvisiioj, [i.r,Siv «iowTiSTOv xaTaXifcto- l'i!iliiiii, iiiliil qiioil priiiuiin iialivilaieiii olcal, iiiliil

|jisv (7). <I'u>Ti30(IiiJi.£V t6v i^OaXiAbv , l'v' opOi pXETCO)" ilciiiquc liiinini.i expcrs reliiuniamiis. Illiiniincniiir

(iev, xa\ [ATiokv ei'Stu),ov TTOpvixJiv ev f)[ji.tv aOToT; tpi- ociilis,- iil rcrle ceriiainiis, iicc iiicrelriciiiiii iilliiiii

pwjjisv (8) £x tptXo7Tivo'j Oia^ xal TTCptipYou. Kav el (ilisceiiiini siiniilacriini, ex slinlioso el ciirioso asjie-

yip Tto TTaOjt [Ar, npo3X'jvT;3ojix;v, aXXa tt]v '^'jy}]'' elii coiinaliiiii, iii nobis circiiiiilcraniiis; alioi|iii

£[jloX0v0t,[;iev. Et Tt? ooxoj iv fjixtv, si tt xap^o;, ciiiiii, eliamsi libidinem noii ailorciinis, 722 '"'i-

ovaxa6a£,oto(jtjv • 'tva xal Ti Ttov &XX())v Apav 8i>v(o- ma lamen ipsa sordcs conlraseril. Si i|iia in iiobis

[jtsOa. "ttoTtiOtoijt^v dzoT;v, t;;(oTt(TO(I),aev yXiTjjuav t'va Irjibcs, si (|iia fcsliica, eaiii evellaniiis ; iil cl alio-

dxoujto[jijv, Tt XaXf,73t KOpio? o &zhi, xa\ dxoutJT^jv riini Irahcs cl losliicas perspicere qiicaniiis. llliiini-

fjixtv Y-^''!'^*'
''^ 7:p(otv'jv eXjo; , xa\ dxouTt30to(iiv iicniiir aiiriliiis, illnniiiicmur lingiia : parliiii nl,

d"aXXiacjtv xa\ £OopoaOvr,v , dxoatj Osfat? £vr,xou[jii- (]ni(I loqiialiir Doinimis I)eus ', auiliamns, et ainli-

vr,v 'tva [jtT] ojijiEv [xdxaipa A^eta, (xr,5^ ^upiv f|XOVT]- lain fjiciat noLis niane niiscricordiain suam ', nii|iie

(iivov, [jtr,Si \j7:b Tr,v Y).(oc;iav aTpi9to[j.EV xcSirov xa't cxsnllalio illa, el lclilia, (|ii;e sandis el diviiiis aii-

TTiivov, dXXi XaX(7j[jtEv (-lEoiJ ao^iav ev [xus-r;p{(o, ttjv B ribiis insonat, ainliloi noslro iiifiiiidaliu' : parlini
dT:oxExpu(jtijiivr,v, Ti; -u,o!va? yW^Jici.; aiSouixEvot. ne glailiiis acnliis °, aiil novacula aciila ' siinus,
'Ia6(o,aEV 6TCf prjctv, (9) 'tva 1J.T1 OTiXuv(o(iEOa, |j.r,5i dvTl ac siib lingiia laborcm el doloreni ' verseiniis, seil

djlJtTJs (10) f,5E!a? xovtopTto,u.EOa • d/,X' 079 patv(.'j- Dei sapienliani in myslerio, (jii;e abscoinlita est,
(jtEOa (H), Tou exxEvtoOivTO? 6t' fi(j.a? (lOpou •ttveu- loqiiaimir ", igiieas liiigiias revcrili. Olfactii cure-
(jiaTixto; dvTtXaiJ.6avo[j.EVOi, xa't ToaouTov e? auTou iuur, nt ne clleiiiineinur, snavisqiie odoris loco,
!TotoO[j.Evot -/.a^t (j.£Ta-otoO(j.Evot, iosTE xat auT(ov (1-2) piilvcre coiispergainur ; vcriiin nngueninni illiid,

fj[xtov SitfpaivEdOat oj[j.riv £uojS!a?. KaOapOto[j.Ev nostra caiisa elTusum, odoremnr, spiriluali niodo
dcfTjv, YEiJTtv, Xapu-j-ya, [xt] (j.a/.axto? ST:acpto;j.Evoi, illud pcrcipienles, alque ab eo ita eirormati, et com-
xa\ "AEioTr^it yaipo'j-.z;, d).Xa tVj uapxtoOivTa 6t" iniilali, iil ex nobis qiioqiie snavis odor alllclur.

fl[jta; AtiYOv tiriXa^tivTE-:, ih; d^tov, xa\ 0to[j.dv xaTit riirgciiiur laclu, gnslu, faucibus, non niolliier taii-
TotJTO (jt[xou(Aevof [XT] x"I^<>'S ''='' '''lo'? -(aptav.^i- nentes, nee rebus kevibus el polilis gaudenlcs, sed
(jiEvoi, Tot? dSeXcfoti; Ttliv TztxpoTiptov (15) •(ixp'{ci.- Verbiim, salulis noslr.TC causa incarnaliiiii, ut deccl,
Xia(jiiov, dXXd Y£U'5i^^''0' =<«' yvcocrxovTs?, oTt xpn<^'^^? altreclantes, ac Tbomaiii bac iii re iinitantcs; ncc
6 KOpto; Tf,v xpe!tt(o y^O"''' ^"'^- (xivouaav [xrfii. r.iiccis cujicdiisqiie lilillati, acrioriim lilillalioiinm
(jttxpd (U) T?/v irtxpbv xal dxdptaTov dYtoY^v dva- C fratribus, sed gnslanlcs el agnoscciitcs, quoiiiani
tjjuxovTE;, t6v 7:apa7:i[j.-:TovTa, xa\ ou xaTExovTa t6 siiavis est Domiuns ", pra;slanlioii giistu ac pernia-
6t5(5(j£vov, dXXd Tot? Y^uxu':'?^'? [^^''''coc XcS/oijToiJ- neiilc; nec deniqiie acerbas illas et ingr;iias faii-
Tov EutfpaivovTe;. ces, qiia; iil, quod daliir, traiisniilliint, iicc uiiqiiam
rctiiienl, paululum recreantes, scil divinis seriiioiiiinis, nni nicllc dnlciorcs sunt ", eas obleclan-
les.

Af)'. Ka\ Krjh; Tot; £tpTi(j.£vot; Iti (1!)) xaX?jv, tt]v XXXIX. Prxclarum iiisuper fueril, purgato ca-
XECfaXfjV xaOatpo[j.ivou?, tb; xaOatpETat xEcpaXf], Tb pile, ul jiars ea, qu,-B sensiium doinicilium el ofli-

Ttov aicj6T]!jEtov kp-[as-:-fip'.n'i , xpaTEtv cfiv XpicjTou cina est, purgari solcl, Clirisli capul, ex quo cor-
xE9aXf,v (Iti), £? ^? Trav t6 aio(j.a ouvapijtoXoYEtTat piis oiniie coiislriiiiiir " el congliitinaliir, leiieie;
•xa't c:uiji6t?dCETaf xa"t tt]v uTtEpatpouaav -r^y.C^-j d,aap- ac pcccali.nn, siipra iios sese elTerens, alqiie in pr;e-
Tiav xdTto ^a/.Xeiv, UT:Epatpo(jtivT]v TtTj xpEtTTovt. Ka- slaiitiorem noslri panem iiiipcrium sibi arrogans,
Xiv Y.a.\ (i)().ov Styia^z^Oai xal -/a^aipEaOat, 'tva 5u- coiislernare. Piaeclarum cliaiii lniineris sanctilicari
VT,OTi t{/v aTaupiv aipEtv XptaToiJ, (A'}] navTl j5aot(o; ac purgari, ul tihrisli crucem tollere qiieant, qiiaiii

' Rom. XIII, 13. Psal. lxxxiv, 9.


' » l's;il. cxlii, 8. » Ps.il. lvi, 3. '•
Psal. li, -l. ' Psal. x, 7.
M Cor. II, 7. ' Psal. xxxiii, 9. '" Psal. xviii, 1 1. " Coioss. 11, l'J.

(G) KaOapicOCoj.i£r. Iii noniuillis, •,caOap;-;(o;i:v. D (12) A^^Ttoj-. Ucgi?. pli, scplciii Coib. et Coiiib.,
I Oiiinia mcnilira piirilicciiiiis. > auTcJv. < Lt (;l ipsiuii (iiiiguciiuim) ex iiobis suavi
(7) 7i,'art/.Je('.-i:iijy(£/-. Pluies Kcgg. ct Coiiib., xaTa- odoro ;iflleiiir. >

Xt7:(oiJ.EV. (15) Toi^Q dSe.lpoTi; ~ij>r ^iiJtpczipiijr. Sic omiies


(8) <l>ip(iJiter. Condi., TtEpt^iptoiJtEv. Ila vidcliir codd. lii ed. desiint Tot^ dSEA-^ot;.
legisse IJill. (14) Mixpd. llaiie voieiii dclevil Uilliiis iii cd.
(y) "0(Typi\cir. Sic pleriqiie codd. lii ed., o;fr,- IJas.
atv. ^ (1;")) Eipr}fiirci<: Hzi. Sic pliircs P.cgg. et Colb.
_ _
'Arzl tJcr/tijr. Sic i|iialiior Regg., Coisl. I,
(10) Siciioisl. I, Or. 1, ctc. Oecst ETt iii ed.
Par., Coinb., elc. Slc cliani legit Uillius.ln ed., dv- ({C) Xpi^-tvr j(F.-^a.h\r, eic. C.ucl.. Xptaiiv,
Tt Tt(if,;, 1 lioiioris loco. > t Cliristiin:, qui, > ut opllmc exponit Nicetas, c ca-
(11) 'Oc-^fuir(i>{ieiJa. Trcs P>egg., Coisl. 1, Or. I put csl, ci |ii;r,ci|iaiiim li.ilicl iii ihystico Ecclesiifi
ei Jcs., eucppatv(o(j.£Oa, 1 hclcn.ur. > corpore, et caput iioslriim csl. 1
iin S. GKEGOnil THEOLOC.I 'ilG

noi) facile quilibel ferre polcst. Pracclariini ilcni A s.'.p6[izwj. Ka/Av xa"i Ti? '/.^~<-9^i TiXstouaOat , v.aX

m.inibiis el pedibus Iuslrnri : illnc nciiipe , iit iii Tou^ TOOa; Tit^ pi-^v, wj £V r.tvhX T(>rao onia? ^17)
siniii loio piira; .ntlollnnliir, C.lirisliqiio (lisciplinam, ai'p£Cj9at, xa"i opaiJiiOat tt;? XptCToC Tratozta.;, [jtTi

ne iriscaliir DoiiMiiiis, nppiobcndaiit ", ac per oiie- TtoTi dpytaOf, KOpto;, xa\ TtuTiJsaOat Xiyov oia tou
ra (livimiiii serinoneni ..ilM crciiiliiiii probcnl, qiiciii- TTpaxTtxou , (lij Tbv £V TT; xstpi TouSe toO ^po^f,-
ariiiiodiiin illc qiii daliis csl, in inanii ciijiisilain pro- Tou (18) OEOOfjtivov Tou; Si, pir) 6|sT? elvat irpb? To
plieiiB " . bis auteiii, ne ari fiMulcnihim 723 saii- JxxiHiv aTp.a, jiT,6^ st; xaxiav Tpl)(WTa? • iiXX'iToi-
^iiinem " pra^cipites nianl, alqiie ad viiiiim ciii^ii tjtou; t'ii t6 EuayYiXtov, xat Tzphz ih ^SpaBstov tti.;

feranliir ; veriini ail Evangelinm , siiperii;eqiie vo- avo> xat;isuj, xa\ XptoTiv UTioviTTTOvta xat xaOai-
calioiiis " pilniani proinpli acparali siiit, Clii i>Iuiii- povTa oi/saOai. Et Tt; 'tazX xa\ xotXia; xaOapsts,
que abliieiitein atipic piirgantein siiscipiaul. Quod /topiQTiXT;? (19) xa't avaSoTtxTJ; Ttov ex to'j Aoyou
si qna veiuris quoqiie illiiis, qui cibos e Veibo pro- irjry^Hi^i (20), xa),iv xal TauTT^v [jti; OsoTcotstv ix Tpu-
(edentes capil ac distribuil, perpui;;aiidi ratio est, 9f|; xa\ tt;; xaTapYou[ji£vr,? pptoosto;- dXXii xaOai-
praHlarum etiam fiierit cavcie, ne ciiiii lnxii et p3tv OTt [taXtiTa, ca't Troistv XETiTOTipav, (ioSTS xh)
dilHiicntibus cibis Oeiim cfliciainiis; qiiiii (lotiiis il- .Voyov Kupiou ev [iiur; 6ixsi:6«i , v.a'. a/.ystv xa/.oij
liiin accuratissime pnrgeinns et cxtenueiiius, iit " iir.lp loO 'lapar;). TrxatovTOi;. EOptaxio v.a.': Tr;/ xap-
Verbum Ooniiiii iiitiino sinu suscipiat, ac pio pec- oiav •/.a'1 Ti evt^; (21), Tt[J.?,; li^cou^Jtsva. IlsiOst (jls

cante Israele iu lioneslo et laudabili dolore verse- TOUTo Aa6t6 , xapoiav xaOapav ^''."'-"-'V sv sautio XTi'-
lur. Jaiii coiili quiiqiie ct iiitesliiiis bouorem babeii JzjOat , xa't nvsu[j.a suOi? sv Tot; s-|'xaTOt; sfxatvi-
conqierio. IIoc niihi Uavid persuadel, cum coriiiun- ^sTOai. Ti oiavoriTtx^jv, oI[xat, xouTto (2-2) 6r,).tov, xa't
(bim iii seipso creari, ac Spiriliim rcctuin in visce- Ta TouTou xtvf,[jtaTa, r\ 6tavoTJ[jtaTa.
ribus innijvari '% postulal. Quibiis verbis, nl o|iinor, ca aiiinix lacullas, qua cogitaiiius, atqiie bu-
jiis nioliis aiil rogilaiioups significannir.

XL. Qiiiil lumbi? Quidreiies? ?>iain ne lioc qiii- M'. Ti 6o T] 6(7^05 ; Ti 6s ol vstjpoi; Mr,6k yip
deui |ir;cierciindum csl. Atliiigat lia.'C qiioqiie piir- TOUTO jTapsXOto^i.sv. 'ATtTsdOoj xa\ toutuv fj xaOap-
galio. Siiil lumbi noslri siicciiicti, ac per conliiicn- ct;^ sGTtosav •i)[jt(ov (25) ai iitfus; TTspisCtoi^jiivat,

liam reslricti, qneniadinodum Israeli olim, ex lcgis xa't avsaTaX[j.svat (24) 6i' i-cx,oaTsia;, oja-TTsp Tto

praiscripio ", pascba comcdenli. .Neiiio eiiim pine 'lTpaf,X TTdXat, xaTi t4v V(J[aov, tou 'r.i.T/jx [jisTaXa[Ji-

X. pcrfecle cx ^Egypto excedit, nec cxicruiiualorem 6dvovTt (25). Ouos'ic yip xaOa^odi? At-f-u—ov s^spxs-
fugit, nisi li.TC donnierit Uenes aii- ac frenaviMil. xat, ou5s tfsu-j-st ih^ iXoOpsuovTa, (Jtr) TauTa iTatoa-
tem laudabilem inimiitationem sentiant, vim totam Y(j)Yf,aa;. Oi Sk t-^jv -/.aXrjv dXXoitoitv dXXoiousfltotrav,
appelilus ad Dcuin transferentes, iit dicere qiiea - oXov i>j s7:iOu[j.r,Ttxiv -TTpb? ©s&v (XSTatfipovTs;, to3Te
mus : Oomiue, anie le omre desiileniim meiwi '^ ouvaiOat Xsystv Kvfie, ivartlor crov jzdca r)

£l, fiiViH liomiiiis iioii desidcravi ". Viros eteiiiin eniOvi-Ua nov •
xa\, 'Hpipar arOpiinov oiix eiz-

desideriorum '"
spiritiialiiini nos esse conveuit eOvprfaa. Ast ydp YsvsaOatdv^pai-tOuijtitov tiov xou
N'ain ita demum dracouem illiim, cujus vires maxi- IIvsu[ia-:o;. Out(o? Stv -([[jiTv (26) xal 6 t6 t:XsT(jtov

ma ex parte in nnibilico et lumbis silx' suiit, op- Tf,; tjxuo; STit tou d^ji-yaXo"" xa't Tf|; 6s9uo; cfspuv
presseriinns, cxsliuciJi vijjelicet eversaque ca po- 6pd-/.tov xaTaXuOstT] , Tf,; irspt TauTa 6uva(JTsia; auTio
lentia, quam in bis partibiis obtinet. Nec vero tibi vsxpioOsiaT;;. Mt; OaupidjT]; ol, st xal toT; daxT) [Jtotjiv
inirandiim accidat, qiiod niiiiiis lioneslis corporis f;[A(Tjv, Tt[jLr;v Ttsptjsoxspav TiOr^pti (27), X(5Ytp VEX,otJi)v

p.irtibiis uberiorem lionorem " tribiio, cas seriiioue TauTa xa't (rio'j;pov!Jtov, xa''. xaTi Tf;; uXr;? j!JTd[XS-
niortificaiis et castigaus, atqiie advcrsiis inateriani vo;. ndvTa 6to[jisv Osto Ti [jtsXr, sm tti; ^5]?, TrdvTa
slaiis in prociiictu. Oiiiuia iiieinbr.i, qiue suiit super xaOisptoiojiJisv. Mt; Xo6'jv f,TiaTo;, [iTfik vscppou; [j.sTi
lerram, Deo deimis, oinuia consecreuius; noii aii- p -7]:; -t[JisXri?, [j.Ti6kTb (28) [xspo;Tou (ito[iaTO?, [j.r,6^xb
lein fibram soliim liepalis, iion renes cum adiiie, .
xa\ to. Ati Ti -j-ip Ti aXXa f|ij.tv dTt^jta—ia; "OXou; 6s

" Psal. II, 12. " .leiem. i., I. '• Psal. \iii, 3. " Pbilinp. iii, 41. " Psal. i, 12. " Exod. xii, 11.
"Psal. xxxvii, 10. '" Jeieiii. xvii, 10. »» Uaii. ix, 23. " I Ciir. xii, 23.

(17) 'Oclrir,. Coisl. 1, ojid);. dislribiiil, I etc.


Tcite Tcv npnpi'i-cv. Basiliiis
(tX) aililit, e"touv (2!) '/Jrrfli;'. Ciiisl. 1, &'joiil6ia.
rou MaXaxiou outio; *,'ip sp;ir,vs'JETat,

« sive .Mala- f22) TrvTO). Oiiinqiic Uegg., etc, ouTto.
<'liia;;sie eiiiui intcipietalur. > Viill i^itiir Dasiliiis (2i) 'llfiwr. In iionniillis, ujjkov.
(jregdiium allii^isse ad lia'C vciba Mal:'( lii;e, c. I, (21) 'XrecTTa.liifrai. lliiiis codcx addit : xa\ ot
1. « Oiiiis verbi Domiiii Krael iii iiianu jMalacIii;c. > Xuxvo; xati[j.svot ot' s-cxpdTStav « et lucerna: ar- •

Apgciis cli;iiii sic exordiliir, c. 1, I . « Factum est dcnles pcr contiiienliam. i


v,'Fbuin Doiuini in nianii Agg;ci proplicl;e. > (2.S) 7"to 'Icpaij.l... fifTa.lajiCurcrTt. Bas. ed.,
(10) XoipnTixrjr. Noiinlilli addniil, TS. Tou 'Ijpaf,X... [jtsTaXa;jfjivovTo;.
(20) Tov Adyov Tpo-^wr. i Cibos e Verbo proce- (20) 'Hfar. Sic (|uinqiie Kegg., iiovcm Colb. el
deiites. ) Sic vcrlcn liiin pntamus ex coiiscqiicnii- Ciiiiib. In ed., •J[j.Tv.
lius, iilii ;igitur ( de Vciho Doinini i (pi;iiiivis INi- ;
(27) Tlihyii. Duo Colb., I$as., Ucrvag. ct Paulus,
ccl;is id inlellignt < de cogitaliouibns, i t(ov vor,[jia- 1 Cor. xii, "23, :t;piTiOr|ij'..
Ttov, et Itilliiis I de meiile, i sic vei iciis : i qiiod fi Mqdi -6. Coiiib., [Jr,6i ti.
(28)
([ua veiitris (pioqiie illius, qui ineiilis cibos capil ac
il7 OllATiO XL. — IN SANCTUM HAPTISMA. /,1S

f][xaj aCitouj (ivsviyxcojjiev •


y£vto;ji£Oa o\o-^a<j-iUy.'x-:3. \ iioii |i!irU'm i|iKiinil.iiii coipnris, nnii linr, aiil illiiil-

XoYixi, Ou;jLaTa TiXsia" [AT^S^ xiiv fipayjova [fivov ,


Cur ciiiiii iili^i (diiiIciiiikiiiius? Vcriini iios lolos oC-

injoc "J^ 3Tr,0uviov [jlovov , d'.faips[jLa (29) UpaTtx^v rcraiiuis. Siinus liolociiusla inlioni; |ir.i'(lil:i, vi( liiiuu

T;ot(u|ji:Oa (."0) "^'^'o «''^' o).o'j; 6t- |icir<'ci:c iicc bracliiiiiii solinn, anl |)i'cliisciiliiin
{
[Ji'.xpiv Y^p ) ;

Sm-.:;fy^xi; Tj-oh^, oXou; av-iXaix6avtij[Ji£v •


e-£iSt) 724 saccnloli aurilniainiis ; iiiiiiis eiiiiii |i:irvnMi

zou-6 EJTt Aa6£{v xaOaptuw, zb -Ci 0£to SoOrivai, xat lioc fiicril ; veriiiii iios i|;sos lolos Dco iii luiiiius

IjpoupvTisai TT-// Tiij.(Tiv auTtov atoTTjpiav (31). (ilTcraiiiiis, nl nos lotos rc(i|ii:iniiis ; i|ii:iiiiloi|iii-

ilciii lioc csl iil:iiii; accipcro, Dci) (loii.iliiin csse, ct


(|i asi rcin sai r:iin salnlc ii nosliaiii (i|iiT:iri.

MA'. 'E-\ Trait, xa\ ~p'j TravTtov, tfuXaiai [Jloi Tf,v \I,I. rriclcr liU'C oninia,iiiio aiile liiec oiiini:), lio

xaXrjv 7iapaxaTaOT;xr,v , ^ fto (S'-^) xa\ 7ToXtT£uo[iat, iiiiin (!c|iosiliiiii cnsloili ", ciii vivo, cl pro(iiio inililo,

i^v xal auvixST|[iov Xa£oi[jLt ,


[jieO' ^; xa\ alyf.^k 1 1 (pKKl iiliiiain mcex liac viuidi^cciJciitcin coniilctur,

Tc4'/Ta ^iptjo, xa't xepTTv&v StiTav (53) StaTTTuto, Tf,v ciiin (luo et omnesvila; nioleslias pcrfero.cl juciiiuli-

£1; EfaTEpa, xal Yliv, xa't otYtov nv£iJ[jLa 6[JLoXoY!av. hitcs oinncs coiilciiiiio ac pro niliilo diico ; liJcm, iii

Ta'JTr,v 7:t"£uio tfoi ai;[j.spov TauTri xa't 3U[ifja-T;crio (|iiaiii, cl confessioiicin iii 1'alreni, (;i Filiiiiil, el Sjii-

xa"t auvavajto (3i) cj£. Ta'JTT,v o;6(o;jti T.av-h^ Tou " riliim saiiclum. Il:inc lilii lioilieriio dii; coiiiiiiiUo ;

piou xoivtovov xa't TTposTaTtv (35), tt]v [xiav OsiJTTiTa ciim liac te, el luslricis ariuis iininergam, et iii al-

T£ xa'i Suva[(.iv ev tof; xptslv £uptJxo[jL£vT,v ivixtoj, uim exlraliain. Iliiiie tibi ilo loiiiis vila; sociam, el

xa\ Ti Tpia suXXa[ji6avouaav y.spizzCn-- oDt£ dv- patronam, nnaiii dcitilcin ct poleiiliain, qu:c in iri

<o[taXov ouuiat.; T, (futi£citv, oOts au5o;j.£VT,v (3G), TJ liiis Cdiijiiiicliiii invciiiinr, el tria ilivisiin conipre-
[jt£:ou[ji£vT,v u7:£p6oXa;; xa\ •J-.fiTECt , TtivToOEv !'ar,v, liendit, iiec sulislaiiliis aiit ii;iluris iiucqualis esl,

t}-,v auTr;v jcivToOEV, il); £v oupavou xaXXo; xa't ['^'{e- ner pia'.st:intiis aiit sulimissioiiibus aiigelnr vel mi-
Oo;^ xptdiv (iTTsiptovaTTstpov au[jt;p'utav, 0£i)v 'ExaaTov niiiiiir, scd uiidcqiiaque ;c(|iialis esl, ninlequa^iue
xaO' EauTi O£ojpoj;i£vov , (.04 llaTipa xa\ Ylbv , 104 c.iileni, iion seciis ac uiia ca'li piikliriludo et ni;i-

"1'iiv xa't T?j aytov nv£u[ia (57), 9uXaajO[j;£vr,i; ixaJTtj) giiitudo : triiiiii iiiliiiiloriiiii iiiliiiilam coiijiinctio

iTJ; iSiSTT,TO». 0Eh'/ Ta Tpta auv dtXXf,Xot; voou[jt£va, nciii, Deuin iiiiiini(|iicinque, si sc|i:iratiiii considere-

ixEtvo Sti TJiv 6[ioouat6TT|Ta , touto Sti tt^v p.ovap- liir, iit I':ilrcm sic Filiuni, ut Filiiiiii sic el Spirilum
Xiav. 0'j tpOiivto %h ev vof|aai, xa\ toT; Tpta\ TiEpt- sanctuiii, serv:ita siia cuique proprictale : Dciiin

Xa[ji7ro[jtat • 0'j cpOavoj Ta xpia SieXeiv, xa't £t; ih riirsiis tria liaic, si simul cogiientiir; illiid, pr(i|itcr

Sv (xvac|;£po;j;at (38). "U-av 'iv Tt Ttov Tpttijv tfav- _ canulem essentiam : lioc, propier iiiiiiin principaluin.
taaOiJJ, TO'jTO vo[ii^to t6 Tcav, xa't Tr,v o<j/tv ttettXtjpo)- Yix uiiiini aiiiino conccpi, ciiiii stalini Iribus ciriuni-

(jtat, xal t6 TiXEtov Sie^uyev. Oux E)(to t6 y.i'f^%; fulgeo. Vix Iriadislingncrc iiicipio, cuiii ad unuiii redii-
TouTou xaTaXaCsiv, 'tva oto t6 TtXetov Ttij XEnrop.Evto. cor. Si iinuiii quoilpiani Iriumappareat, id totum niilii

"OTav t4 Tpia auviXoj Tf, Oztiipia., [liav rjrM Xa[j.- esse videliir, atipie iiiiplcntiir oculi, iuajorque eliain
TTa6a, 0'jx E/tov 6i£X£tv i^ [X£Tpf,aai t6 tfto; ivtJ6[j.£- parsociiloriniiarjcjiiliigil. lliijus magiiiliiilineiii coiii-

vov. piclieiidcre nequco, iit ei, quod reliqiium -esl, pLus


liibuaiii. Quoil si riiisiis Iria boec aniiiii consideralione coolraxcro, uniini s|)leiidorein ceriio, iitpote

qiii liimeii iinilum distingiiere aiit diiiietiri iiequeaiii.

MB'. ^oCri au Y£vvt)7iv, t'va [if; Tt TraOiQ 0£6i;, 6 XLll. Niiin lii gencrationem mcluis, ne qiiid p:i-

[Xf, T:aaytov; '£^(1) (fo6o'jp:at Tf;v xTiitv, t'va [J.fi liatur Deus, ([ui ab (iniiii perpessioiie alieiius csi?
0£6v (iTToXEato ota TT)? lJ6p£to; , xal Tr;; liSixou (59) Ego coiitra creationem nietuo, ne per contiimeliaiii
•/.aTaTo;j;f,; , f) t6v Yi6v Ti[jtvtov a.T:h xou Ila- p et iiii(|iiant 725 sectioiiem Deus inilii pereal, si

tp6;, f\ dLT:h to'j YioO ttjv oijaiav to'j nv£u;jLa- vcl Filiiini a l'atie, vel Spiritus essentiam a Filio
To;. T6 yJtp 7TapdSo|ov, OTt |j.f] xTiat; ETrdyETat distraxcro. N.iin, qiiod iiiirum cl absurdiiin cst, ikhi
[j.6vov 0£(o T.aox Totc xaxtjj; 0£OTr,Ta TaXavT£'Jou- modo creaUira Dco ab iis iiidiicitnr, (|iii dcitatein

Ctv, dXXi xa\ a'JTr; TtdXtv f] XTioti; Ei; £auTf,v Ti;jtv£- iiiale trutiiuint. vcriiin i|)sa (luoqiic crealura iii

" II Tiui. I, ii.

(29) ..\wa//£/(«. Scbol. 'AvdOr,;xa, oiipov, ?i- (34) Zvrard^.M. Sic Ires Rcgg., pliircs Ciilli.,

vtov, « niuiius, I seu 1 doiiiim, (iuod'Dco vel liospili Coisl. 2, elc. I'i:ive iii ed. I>ar., juva^jjto.
dainr. ) (33) IJfcardrn". Or. 1, 7TpoaTdTr,v.
(30) noidi}tsO(t. Bas., 7:otr,atopi£0a. (3C) OJJ-e av^oriiynr. Plurcs l'.cgg. el Colb., o'J-
(51) 'lapovpyilcrai ri/r )')/((or auzwr (TuziipUtr, "^e oe a'JEavo[i£VT)v.
• qiiasi rem sacrain salntein nosirain opcrari. » (37) W
£()'(cr /Jr£r'/(a. Qiiiiiqiic lu'gg., t'j Ilviu-

l':iiiius, Boni. XV, IC), babci i£poupyo'jvTa t6 E'j7.-fYi- t'*


'^^ oLYtov.
Xtov, 1 sanciilirans Ev:ingcliiiiii ; . id esl, « qiiasi (•3.S) E!r zd tr draxfiepcjiat. Bill. « ad uiiniii

rciii sacraiii Evangelium pertractaiis. > Billiiis :


sl:itiiii subliiiiis fcror. i ll:iiic inicrpict.iuonem re-
« eiiiiic salutem suaui vclul sacrilicium quoddam siincndaiu pulainiis, i|iii:i siippoiiit < uiiuin > iii Deo
obtiilisse. > esse « liiiio > suliliiiiiiis.
(32) 'tf Cti, clc. Billius : « cui vivo ct niunere .(39) Ktd r/]c dSiicov. Sic scx Bi^gg., eic. Dcest
nieo fniigor. » t?,; in eil.

(35) ".\aar, Deesl iii noiinullis. In aliis, 7:dv.


119 S. GUEGOUI 1 TllEOLOr.I 421)

sci(isain ilpnim sec:\tiir. Quemadmotlimi eiii[ii liiiini- A '0.1.. "fij-cp T0'J Wtx-[jhi 'j7:oJT£"/,),STa[ 6 Ifiij (40)
les cl al^jetii liomines Fiiiiim a P;ilrc sejiiiiyiiiil, Toi^ Ta-TiEivoT,; v.a.\ y.i.-ii) y.t\.\>.iMm- . cjtwc u-oitsX-
:ilqiie iiireriuri loco poniiiil ; sic Spiriium rnrsus a Xo[xJvT,s naXiv xa"i in-A toij Yiou ttji; d;ta; to'j

Filio separaiit, infcrioicmqiie faciuni : iia ui, pcr nvi'J[jiaToc * tb? av xa"i ©cbi;, xal x-Iatj u6pt^r|Tat
iiovam lianc tlieologiain, et Deo, et creaiurBC, coii- if^ xatvfi (^') TauTf^ GsoXoyia. Ouokv xT\q Tptaoo;,
lumelia iiifcrliir. ISiliil, o viri, in Triniiate serviini (i) OUTOt, 6o'j"AOV, 0'jSc (42) XTtdTOV, 0'J02 £Z£[aaXT0V,
csl, iiec creaiimi, nec ailvcmitiiiiii, iit ex ciijusdam y/.ousa (Ij) TtJjv oo^tTjv Ttvo? ).£-j'ovto;. El ^zc (44)
docti viri seriiione acccpi. Si adliuc liombiibiis ]>la- drOpihnoiQ fipsijKor, Xpiuxov SovJ.cq oiac &v
cerem, Chrisli serviis non essem, inqiiit liiviiius Ajio- ''(/")*' ) tpTjatv 6 OcLO? dTt(!(jTo),oj. E! ^Tt •/.TtajjtaTt

stolus ". Si aclhuc ciealiiiii aliqiiid ailorareni, aut TrpoTsxuvouv , i^ Eig XTtajJta i6a7iTtf(ijJtifiv, o'Jx av
iii lei creal;B iiomine baplizarer, divinilatem niiiii- £0£O'J;j.r|V, 0'JSk Trjv TTptoTr|V [j.cTcTiotO'JiJir|V YdvvriJiv.

iiie coiiseqnerer , ncc priiiiam proereatioiieiii in Tt 9Tj3()j Tipii; TO'j; Tr]v "AiTdpTriV TipoixuvouvTa;,
iiielius imniutarcni. (Jnid ad eos dicam, qui Astar- i^ T^ Xajxoj; 'p5i'kMyy.a StScovtojv , i^ tou daTpou tov
lein adoraiit, aul CIkiuios, Sidoiiioriim idolnin, aiit T'J7Tov, Tou (jitxpbv UTilp TttUTa 0£ou TOt? elowkoi.o,-

sideris formani, Dei quidem paulo ni;iji)ris, ;ipuil Tpat;, ^tXrjv XTtajjta-o? xal :Totfi[xaTO,;* a'jTi;-, i] [jtYj

idololatras illos, sed tameii facti ati|ue creati, cimi B •jupocjxuviov Ta o'Jo, eit; d cujxSiSdTiTtjijtat, i^ 'Tcpoaxu-

ipse, aut lios diios, in quorum iioiiiinc ljaptiz:iliis viov Td ii(ji(J6ouXa (45); 'O[j,'ioou),a ydp, xal et \i.i-

suiH, non adoreiii, aut conscrvos adorem? Conscrvi xp6v TijjtiioTEpa •


ETtsl xa"t iv 6[jio5ou).otj tc-i Tt; Sta-

cnim utique eruiit, utcunqiie iiobis aliquaiitulum cfopi xat TTpoTtjjtTiat;.


lioiiore pi;cslent ;
quaiuloquiilem iiiter conscrvos
(liioque discrimeii et pr;cstaiilia reperiiiir.

XLIII. Cupio I'alrem iiKijorem diecre, ex quo id TMr'. Silo) Tbv IlaTepa (Ji£tJoj (40) si^Kciv, e^ ou

ncquales liabenl, qiiod scquales siint, ci quod suiil. xa\ t6 tjot; (47) elvat, toij taot; ia-\, xa"tTi) sTvai.

Iloc eiiiiu ab omnibiis iiiilii coiicedeliir. Vcrum To'jto ydp 'Trapd Trdvxojv SoOTjacTat. Ka\ Seootxa ttjv

priiicipium vereor, iie miiiorum priiicipium illuil dp^r]v, [J,T} iXaTTOvojv i.p'/Ti'' ^t-riad) , xal xaOu6piaio
faciaii), ac pcr biijiisiiuuli pr;elalionem coiiliimt'li;i otd Tr,; T:poTt[jir;acw; •
o'j -v-dp Si^a toi e^ o'J ii tCjv

afliciam. Nequc enim Patri gloria cst, eorum, qux i^ a'JTO'j TaTTStvojatc. npo; Oc xa\ u^opojjJLat ttjv arjv

ex ipso siint, depressio. Ac praiterea inexplcbileivi d7t),TjaTtav (48), [ji) to ^iET^or Xh.SCd^^ 6t)(0T0[jtTiaTig

iii;im aviditatcm suspeciam babeo, nc, arrepia bac Tr,v t^ujtv , xaTd TidvTa t(o [j.ct^ovt y_ptij[j.£vo;. Ou ifdp
vocc, mrtjor, naturam seces , atqiie bac voce ad xaTd Tr]v ^uatv ih fislwr, ttjv aiTlav Si. Oiiokv -(«p

«unnia abularis. Non eiiini li;cc dietio, major, ad T(jjv 6ij.oouaiojv TTJ o'Jaia [jt£t,^ov ri D.aTTOV. &il(j) Tiiv

iiaturam, sed ad causam refcrciida esl. Neque Vtiv 7:p0Tt[j.Tiaat t:o'j nv£'J(j.aTo;, w; "l'i6v xa\ 0'i

ciiim qiiidquam coruiii, qu;B eaiiuleni substanliam auYxwpct (49) t6 ^ar.-iGy.0L T£X£touv [xe 6td toO
liabeiil, siibslantia nuijiis aiit iiiiims est. Ciipio nvc'J[JLaTog. 'AXXd oJootxa;, (J.r5 TptO£'tav 6v£i6ta0f,i; ;

Filiuiii, ul. Fiiiiim, S|iiiitui anleferrc ; sed mibi lioo "E'/_£ aj t'j dyaObv, ttjv iv TOtg Tpta'tv tvcuatv •
£(Jio't

uoii permittit baplismus, per Spiriiuiii sanetiini iiie TTjv (Jid/riv :rapdj:£[J.t}'OV. "Eaaov [Jts vauTtriYO'.' Eivat,

lierficiens. At eiiim vereris, iic libi Tritbei;c erimen au "'';'• ^"''^ ^' ^'auTtTiYSf iaTtv etcpo?
XP<^ '^ii

inipiiigalur? Ilabe tu lilii boc boiumi, liauc, 726 £|j.k Xd6s TTi'; olxia; dpxtTEXTOva" a'j TauTTjv otxst
i(upi:im, iii Irilius conjiiiictioncm ; cerlaiucn ad iiie [j.cTd (50) dacpa),£tai;, xa"'. £i [irfilv k[i.iy(iriaa.q. 0'jx

iransmittc. Siiie me iiavis cxstnietoreiii csse, tu t;ttov £'J7:),0T;asi;, r) oixif;a£t; Trivotxtav, i(J.ou Tou
iiave utere. Qiiod si aliiis c^t iiavis exstructor, do- Ta'jTa xaTaaxeudaavTo;, e£ xa"t (jir,6cv -ncpi xa^jTa
inus areliitcctuni ine accipc; lii aiiiino luiliita, etsi TOc;t),07i6vr,xa?. 'Opa? tt]V e'Ji'V(0[jtoau'jTiv oar] ; ^paj
iiibil laboris exantlasli. Non inimis piuspere iiavi- Tou (31) IIv£U(jiaxo? Tr]v xpiaT6Tr|Ta ; 'E(j:fi; 6 7:6Xe-

gabis, autdomum liabitabis, qiiam ego, (jui 1i;bc la- p.o;, £aT('j a6'j to £xv!xr][jta. 'Ei-to pa),Xoi[JLr,v, a'j ok

bricatus siiiii, (piaiiivis in \\> iiibil clabor:iveris. Eii [) ^ipfjVcue, T(o ::po7:oX£[jtouVTt auv£Ux6(Ji£vo; •
X''P^
^''"

quo aninii caiidore teciim ago! Eii Spirilus bciiigiii- oou (52| Std TTJs TTtaTEio;. "Extu Tp£t? XiOou.; oi?

latcm ! Meiim sit bellum : tua sil palma. Ego lclis acf£v6ovT]aoj tov dXX6cpuXov. "
E^oj Tpsil; £(ji7:v£uaet;,

)eri:ir : tu traiiquillus Ct pacatus scdc, propugna- xaTd Tou uio'j -rfi SapayOia? , kT; ?oj07:otfiaio V£-

" Galat. 1,10.

^O) '0 )'(6'c. Sic quinque Regg., etc. Occst 6 in (45) 'Oji6Sov.ta. Sic plurcs coild. Iii cd., o^ju
ed! "ta.

(41) Kuirri. Coinl. 1 Ct Jcs., XoVTJ, i iiiaiii, va- (40) Ms'X(o. Or. 1 ct alii, (Jt^i^wa. Nuniiulli avl

na. ) diint, T0'j Ytou, 1 FiliK iiiaiorcin. »


(1-2) nv?L Plurimi co Id., '/j-.i. (47) Keg. pb, t-ov.
"Icoic:.
(15) "liitovcrn, i-At:. Ueg. pli, V,x.ou3ac, i acccpisti, 'Xn.hicziav. Jieg. biii, dTXr,aT£!av.
(48)
niiiliviili. > Seliiil. Tov Ha'j;;.aTO'j,oy?/V rpr^yiptov (49) i^vyyMpEL lli^gg. biii, pb ctalii addunt, )uici

E.V 'AT0xn>,iJ'yc'. • I (iregiiriuiii Tli;uim:iliiigiim iii Or. 1, £Y/(op£t fj.ot.


Apoe.ilypsi. i Id coiiliriualiir a ItaMlio Sclioliasla, (.)0j mI:tu. Or. 1 aildit, Tr,;.
qiii ait : OLio^ yip ev "A;:oxa),'J'y£i -lauxa cprjji •
(51) 701'. Deest iii B:is. el llervag.
< Ipse eiiiiii liu;c dieit in Apoealypsi. • (5-2) Mdcv. 1J;is., Sioo'J;.

iH) El hi. Sic codd. l'ra\e lii ed., st Tt.


421 ORATIO XL. - IN SANCTUM ItAPTISMA. 422

vexpiojjiivcji. "Exio -^pv-i '>') i::ixA03ii? xaTa xcTjv A lorein imiiii piccibiis juv.uis; iiiainiin por lidciii

oXiSaxtov, alf xaOispiiato xrjv OuTiav, uoaTi TiGp porrige. Trcs lapiiles Imlico 'S qiiilius l*liili.sl.iciiiii
iyzirji.y/, ih TiipaSo^^S-axov xa\ xoj; 7:po-fr)Ta; xa- fun.la polam cl pcrciiliam. Tres advcrsiis Saropli-

i:a6aX(o xf,; nlr/yvr^i (lii), [iutjxfipfou 8uvd|x;i /pw- lliaiKc liliiim iiisnlllalioiies liabi'o", (iiiilms lioinincs

Hjyfj- niorlo siililalos ail vilam rcvocein. Tics adversiis

assiilas prolnvioncs liaboo -'\ (iuibus vicliiiiam consccrabo, atpia scilicol iyiiem cxcilans, qiioil (nrulcni

iMaxiiiie miranilnm esl ; atiiiie ignoininiosos priiplielas myslerii viribiis prosleriiain.

SIA'. Tt [jioi, ou ii.axpoxsp(ov Xiiytov ; AiSat:xa),ca; XLIV. Qiiid lonsiori oialionc opns e.si ? Doctrina!

xaipt; (So), oux avxi).ov'a;- MciiTvpcjiai f /•- olcnim boo tcnipiis esl, ikiii altoiriilionis cl dispula-
Yap 6

d).%tcr Tcv(»(i\ 6sov Ixttl zior ix.lEXTwr dyyLlon; liiiiiis Tfslilicul "orcm Hco cl ckciiiumjtlis, i\mi\

(jtiixi xauxfj; paixxijOfjaTi ZTfi iidxcto?. Ei p:^v ixuxo- ciim bac lido baplizaboris. Si alio iiiodo instriptiis cs,

J-CYifpatj/ai, ii lo; 6 $[xb? (iTxaiXEt \6-(oq, SsOpo, xa> quam iiica doctrina cxposcil, vciii ac traiiscribcrc.

[jisx£YYP^'f'i'^'- "Eytoxouxiov ojx 1x9 •jt;; xaXXiypa^oc, Ego boriim non inscitiis atque incplus snm scriplor,

Ypa-.f(ov i Y-Tf^f'-^'*'» '^^^ StSaTxtov a xat \i.z\i.i.- soribens ca quu' inibi iiisoripta siinl, et dooens (pnc
Or)xa, xat xsxripTjxa e^ lipx'!? £'s xtjvSs xtjv -oXidv. didici, ali|uc a priiiia a:tato ad liaiic iisque caiiilioiii

'E[a6(; 6 xtvSuvoi; , ijjtbv xai xb Y^P^?» "^o" '^^1? ^'i? servavi. Moiiin sit pcriciiliim, iiiouin quoquo prio-

(iuxr); oixovS[Jiou, xat xeXstouvx^S; crs Siii tou ^aml- muiiii, qiii animsB lusc siiin disponsaior, ac pcr
(i[jtaxo;. Ei 6c ouxto; c/si;, xa\ xaXoT; £';£:r,[jtavOr,; biiplisiiium tc perlicio. Sin autom ita te liabos, ac
xot; YP-'I^i^'^"' >
9'J^'a33i [jiot xi ^(f^p:i.\i.^bia, ev pulobiis litlcris nolaliis alqiic iiiusliis es, (pi.nc scri-

xatpot; xpETXxot; axpinxo; [Jiiviov 7:£p\ ijtxpinxou pla siiiit sorva, in obnoxiis inutationi loniporibus

•7ipaY[Jtaxo;. Mi[Ar,oai xJiv LlcXaxov ETt\ x?» xpstxxov, circa rom miniine inutabilciu inunulabilis niaiiciis.

xaxio; ^ga.wna., xaXdi; ^z'^pa\i.\xi^Oi (57). Eiiri Tu, qiii reclc conscriplus es, IMkitiiin, (pii mali!

xoi; [AexanJtOouji (sz • "0 yiypapa, yiypayCi. Ka\ scripsoral, in nicliorein parlcin imitarc. Dic iis, qiii

Yao dv at5xuvoi[jtTiv , £i, xoij xaxou [jiivovxo; axXt- le a sonloiitia dcduccre sluileiit : Quud sciij)si, scii-

voij;, xb xaXbv (iadxa [i£xa'/.X£'/oixo (58) • Siov £u[jt£- psi ". 1'uiicret cnim nie piofoclo, si, ciiiii nialiim

xaxivTjxou; (jikv Elvat Ttp!); x6 y.p£ixxov ar:?» xo'j


X''- stabile ac nrinum inaneal, boiium coiitra facilc iii

po-/o;, oxivrixou; 5s Txpii; x6 x£tpov (iiib xou psXxtovo;. detcrius flectereiur; ciim nos iia cnmparatos esse
E! ouxto; ^(3.T.X'.^T^, xa\ xaxa xauxrjv xt]v [jiaOr,X£t'av, viia; ratione oporteal , iit a vitio (piitlem ;id

7f(5t; r« x^''i'i ^"^*^ ci) /ji) xio.iv(r(x> , i5'j'j xi'/pr,[j.t virUitem lacili motii iinpollamnr , a virliile aii-

xi; X''P*' '^V nvEUjJtaxi. Taxuvto[X£v xr^v atoxT,piav, q tem ad vitiiim luiUo iiioilo iiicileinur. Si cuni
otvaax(Jo[Jtsv iulxb paTxxtT[jia^ a^ujst x?> nv£U[jta, T.p6- bac sententia et doctrina ad baptisiniim acccdis,
Ou[io; 6 xsXEttoxr,;, x6 Stopov £xot[jtov. £i Sk axixCet; ecce labia mea non prohibebo '', ecce manus nieas
Ext, y.-x\ [AT] xaxaSi/ri x^j xiX^tov xf,; Osoxr,xo;, JfjX^t Spiritiii cominodo. Saliitcni acceleremus, 727 ^''

cbv parxxtiXTiv, r] xaxayaTcxtaxf,v. 'E[jto\ ok o'J axoXrj ba|ilisniuin oxsurganuis ; cxsilit Spirilus, [iricsto ost

ci^Jtvstv 0£(5xTixa, xat vsxpSv as Txotstv sv xatpw xr]; initialor, in promplu est baplismus. Sin voro adbiio
otvaYsvvTiasto; • 'tva [jtfjxs xb x^pi^^^xa ^XTI-?' ^''h''-^ ''h^'
claudicas, nec Deitalis pcrfeotiouem siiscipis, qiia)rc
sXmiSa TTj; -/dptxo; , sv iXiYtjJ vauaYfjaa; xr;v acoxr]- qui te tiiisai, ^'el in malain rem tiiigat. Milii enim
piav. 'fl; 6 xt av u^fiXr); xtov xpttov xt); OeixrjXo;, xh nmi vacat Dcilalein seoare, alqiie iii regeneralioois
Tiav £aT] xaOT)pT]X(j);, xat a^auxto xf,v xeX^itoatv (59). tcnipore tibi inorlcm inlorre ; ul sic ncc giiitiiim lia-

beas, nec gratia: spem, salute nimirum brevi tempore naufragio ainissa. Si cui cniin ex liis Iribus

divinilatem detraxeris, loium evcrteris, libiqiie ipsi periectionem ademcris.


ME'. 'AXX' oGrxto xuto; ou5£\; £v xfi cf^ ij^u/ri, o'Jx£ D XLV. At iiondum ulla iii iiniino tuo, vcl inclior,

X£ipo';o; (60) yp3.\i.\i.ix-oi, oMt p£Xxiovo; •


afi[j.£pov vcl dcterior liltera iin|ircssa ost ; veriiin lioilierno

oe as Ypa'.?fivat 6£fia£t, xaV rxap' f,[Jitov(61) xu7:toOf,- dio iiiscribi to oporlet , alqiic a iiobis ad porfoolio-

vai T.pbq xsXetoxTiTa ; Etato xf]; vstpiXr,; x<^pfiato[it£V neni informari? iNubem ingredianiur ; da niibi pe-
06; [jtot xi; TrXdxa; xfi; ar^; xapSta; •
yivoy.0Ll aot cioris lui tabulas; Moyscs libi ero, etsi lioc inso-
Mtoaf,;, Et xa't xoX[jtT,pbv etitstv •
lyy pa.'Ytii SaxxuXto lentiusa me dictum vidcri qiieat; Doi digito nii-

Osoij viav SsxdXoYov Ewodcaoj auvxo[j.ov atoxT]piav. vum Decalogum inscribaui oompendiosam salulis ;

'' I Uog. xvii, 40. " III Rcg. XVII, 21. "« III r.eg. xviu, o-i. Joan. Psal. xxxix, 10.

(53) "Exc.1 TpEic, elc. Adversiis assiibis babeo < llinc sane colligendum 'vidotnr, ant lidol fdrmulam
Iros [iroluviones ; 1 boc ut expoiiit Nioetas, est, ox inlogro coiisoriplam, aiil saiio a ba|ili/.aiidis esse
« ires liaptismi demersioiios. » Billius 1 rrcs ad- : subsigniitaiii.
versiis lisiia proluviones iiabeo. » (58) Me.TiiKMroiTo. Bas., xXcvotxo.
j3-l) TcvQ :tpOyi\za(;... a'icyvri\v. « Prupbclas (.511) 'ilr 0... Ti\v TE.leioicrir. Ila;c ot iiUcrjecla
eonfusioiiis. » INobilius ct Vulgaia : < Pniplietas de.Miiil Rog. biii.
iii

Baal. > (GO) OvTex^lporc":- Sic qualiior Rcgg. el Or. \.


(53) '0 Kcapdc:. I\eg. d, 6 -apcov xatpo;, < prre- Iii ed., ou XEcpovo;.
seiis lempiis. » (61) Ka) .-lufj' Sic scx Uogg., pliircs Colb.,
i)/((Iir.

1,56)Tov. Decst in Begg. Iiui, pli, clc. Oi. 1, l'ar., eic. beobt xa; iii od.
(57) KaJHii; yeypajijdrcr. t Uecle coiiscriptiis. 1
423 S. GREGOnil TllEOLOGl j121

(.loclriiiam inscnlpani. Qnod si qnn bellna luTielicn, A VA Sl Ti OT]p£ov a;p3Tix?(V xal aX^iyuTOv, xdTw [xet-

el a r.ilioiie iiverda sil, (nfcriori ioco iiuuioal; .nnt voiTtjj (62) •


t) xtv6'jv;'JKt /iOo6o),0'J;jievov tiJ) aoyw
periculuni eril, ne verilalis (loctrina lanqnam l;ipi- tt;? a),Ti0t!as- BaTiTicrto <7£ |xaOTiTt;ijt)jv, eI? 8vo[jia Ila-

ililius obriinlnr. Bapiizabo le, tlocens in nomine , Tpt;, Y.x\ Vioij, xa\ ayiou nvsOiJi.aToj. "OvoiJi.a Ss
pjlri., cl Kilii , el Spirilns sancli. Nnnien porro xoiviv Titiv Tpttov Ev (G5), f] OiiTT;?. rvtotiT] xal TOt?
niiuiii Iribns coniiiiunc , Ocilas. Iiilflligfs, tnni i-s. a/r,|jta(jt (lil) xa\ Totj (5T;|j.a(Ttv, toj o).T)V a.-K'iT:i\i.T.r\

ipsa reriiin specic , luiii ox verbis ipsis , le oiiinoin Tr;v a0E'tav, outio; o/r; 0EOTT;Tt (j'JVTaJci'iij.svo?. IH-
Inipielalein rejicere.el cuni lola Doiuile coiijnngi. a-.t\it, Tbv oupnravTa x(5j'(ji.ov, oao; zt 6paT4;, xal
Greile, niunilnni nniversuin , lani (jui nciilis ccriii- ojo^ aopaTo;, i\ cjx BvTtov itapjt 0£o'j Y£v6[aevov,
lur, i|nain qui oonluruni oblnluiii riigit, a Ueo e.x xa\7:povofaToiJ no'.f|aavTo;6'.oixoij[jt£vov, 6i|aa0ai (05)

niliilo crealuni esse , el Croaloris providcnlia gii- TI-jV £t{ T?J XpElTTOV [J.ETa6oXT;V. nitITE'J£, [JLT] 0'j(JtaV

bertiari , fnreiiue aliiiuaiulo , nl in pr:cslaiilioroin £lva£(OG) T'.va toO xaxotj, [jnfjTE pajiXstav, t) Svap-
siauiin iuiniuielur. Crede, iiiillani iiiali essentiani Xov, t) nap' ekut?,? OitojTa(jav, t) Ttapa tou Oeou
csse, nec regiiiini , aut principii expers , aul a se YEVoiJiEVTiv, idX •?]iJi.lT£pov lrj-^r>M £lvai touto xa\ Tou

ipso subsistens, aul a Doo cre.itum , sed iiosiruiii 7Tovr,poii, ^x TT]? (5ntpoiE|ta? E7r£ta£X06v f]iJ.iv, dtXX'

opus lioc esse.el Pravi illiiis, nialuin e.v inciiria el B 0'Jx"t TOU XTlJaVTO;. IltJTEUE, T^jV Ytbv TO'J 0EOU, TOV
socordia ad iins irrcpsisse , iioii aiilem a Crealore. Trpoatioviov Aiyov, t^v yz^i-irfiiizci. i-A Tou IlaTpij
Crede , Dei Filiuni , Verbum illiid ouiiiibus sceculis liXpfivto; xa\ iijtoia.dTOj?, toutov £it' ^(JxdTtov Ttov

aiiiiquius, aique ciiia ulluni lemporis priiicipiiini, ifl[j.£p(7jv, Y£Y-"''i^?'^' C*'^) Std ak xal Ytiv dvOp(07iou,

el iiicorporeo inodoa Palre geniluin, buiic, inqiiain, iy. TTJ? IlapOEVou TrpoEXOdvTa Mapia;, d|56r,Tto; xa\
Dci Filiuiii , extreniis diebus , hominis quoijue Pi- dpu-Tripojj (o'J6iV ydp (iurapiv ou &zh^, xa"i 6'.' ou
liuiii lua causa facluni esse , arcano niodo , ac siiic GtoTr,pta [OS]), oXov dvOpto-ov, tJiv 0'JTiv xal 0e6v,

uUa spurciiie ex Virgine Maria progressuin (nihil ClTtkp oXou TOiJ TCETlOvOdTOS, tva oXtjJ UOl TTJV dtOTTiptaV

ciiim spurciim , ubi 728 '^'^"^ est, ct cujus bonc- Xap'!ar]Tai, 'o)~0'i t6 xaTdxptfjia X'jja; tt); d(JLapT:a; •

licio et opera salus paratur) ; totum lioininem, d-aOTj 0EOTr,Tt, ^aOriTov Tto (09) TLpo!iXif][i[jiaTi •
to-

eunuloin el Deuni, pro tolo lioniine heso iil, toti (JO'jtov avOptoTTOv oti tst, otsoj au Yt^Tl ^'' ^xEtvov

p.eccaii coiuleinnaiione rescissa , libi loii s:dutom (iirji- TOUTOV 'jTi^p Ttov dvo[jLt(JJv fjxOai ei^ OdvaTOv,

alTerat ; impaiibilein divinitale, palibileni assninpta! aTauptjjOevTa t£ (70) xa't xatflvTa, oaov OavdTou y£ij-

huiuaiiilalis lalione; lantum lioniinem propter le aaaOat, xa'i. dvaaTdvTa TptTJ[ji£pov, dveXriXuOivai ei^

efTeciuni, quantum lu proptcr illuni Deus cllicoris; Toug oupavou?, i'va ae auvaYdyTl xdTto x£![jiev(jv"

huiic propler iniiiuilates noslrasad morlein dii'-'luin, fj^Eiv T£(71) TtdXtv [jLSTi Tf,; £vo(>^ou a'JToij irapou-

iii cruoem sublalum , et sepullura afleclum luisse ata.;, xpivov-a ^(JJVTa? xa''. v£xpo'J,; •
oux STt (j.ev aip-

(liacieniis scilicel, ut morlein gustarei) , terlio de- -.'.a, 0'jx dato[jtaTov oe, ot? auTo; oIoe X6yois, Oeoei-

muin die ad vitaui rodiisse , aiiiue iii cailos ascen- OEaTEpou ato(iaTos, l'va xal if^fj uTti xtov ^xxsvTr)-

disse , iil le lunni jaoeiilein seciini diical; ac doni- aivTOjv, xal (JtEtvT] Oe!/? l|to TtaxuTTjTO?. Aiyo\i Ttp6;

qiie gloriosuiii el illuslroui reditiiruni, iit de vivis TOJTO'.; dvisTaaiv, xpiaiv, d'jTa7toooaiv zol^ ^txatotj

ac miirluis judioiiim ferat; non jain illiiin qiiidoin TO'j C")EO'J aTaO[jioi;. Ta^JTT^v oi etvat (fto; toT; XExa-

cnrneum, nec corpore lamen vacanteni , sod au- Oap[ji£vot; Tf,v 6tivotav, TOUTcaTt ©siv 6pti;ji£v(5v Ts

giisliiis diviniusque corpiis habenlein ;


qiialoqiie xa'i YtvtoJx4[j.Evov, xaTa tt^v dvaXoYiav tt]; xaOapiJ-

ipse soliis iiovit ul,ct ab bis qni eiim piipugorniil *», Tr,To;, 3 OT] xa\ paaiXefav cjpavtov 6vo;jtdfo|i£V
videatur, el Dons, oiniiis niolis et crassiliei expers, ax6To; ok Toi; TutfXtoTTOuat t!j fiYe(Aovtx>jv, TouTca-iv
iiianeal. Crede piaUerea resinTeelioneiii, judiciuin, dXXoTpttoJtv 0EOU xaTd tt;v dvaXoYiav tt]; evteuOev
iiiercedein ad justani Dei lanceai exigciidan). llaiio. d(i6Xuoj7t!a;. Mxy.m^i (72), ^p^djou ib dYaObv iTtl

porro iis, qiii aiiiino el iiienle piirgali rueiiiil, lii- TO'JTt;j T(T) Oe(jleX!(;) Ttov 6oY(AdTtov • £7t;i5i], niariQ
leiii esse, lioc esl, Deuiu*, sesc cuiqiie, pro purila- p Y^k)pl<: f^pyojr t"EKfa, to; IpYa 6txa 7t!aTEtoj. "Ex^'?
" Aiioo. I, 7.

(02) Kuzuj jiF.miro}. ^\e^. pn, xaTai.isivaxto. uliipie, licct codicuiii ancloritaic de»liiuta, inclior
(05) "Orviiii Ci Ttoirfjv zcor Tpiuir sr. Kog. Ma vidotur.
zar., "OvoijLa Ttov Tf.tOv, tj OiOTT;:. (00) Ovaiur drai. Sic plerique codd. In ed., eI-
(Gi) Xy_>\jiaci. Diio lodd., TifiaYijiaT'.. Porro por vat pouitiir post xaxo'j.
voceiii a/f,rxxii, Grogorius, nl opinor, .sigiiilicat ri- (1)7) rsyrri'i<-ijrii. Sic pliircs Uogg. rodd. Sio le-

tuiii oxioiiiiiiii ao |ja|>tiMni ciercnioiiias, qnas sic de- giiiit Nioeias ot liill lii cd., y^Y'"''''''^"'*^'' ' ".iluni

scnbil Nieelas rj;xvoJ;j.svoc, v.i'. ionoj-pxyot/.cvo;


: cssrt ; » (pi;e lectio iiiagis ari idel Coiiilioli.sio.

iri'. 6'J3t«.i;, xa\ Svto Ti; apvTjijii; xiv (i)S) i^ojztipla. Sic diio Coi^l., elc. Iii Tar. eil.,
X'-.'^^» "xtijv,
Sa-avav /.%*. 6;jio/.OYf|T:ic ^h-i Oiiv, tj-fJS^ipiEvo; a(.)tT,p'av.

TL^hi avaTo/.Jc;, xa''. xiToj TJt; /itpa; 'X'''"' ' Vcsti- "
(0"J) IlalhiTvr zC). Sic Ires Kegg., Or. 1, Coinli.
bus iiiid.iliis, coiporeqne ad oooasiiiii iiiver.^ns, ac I).'esi T(o iii ed.
inaiius ereclas li.ibeiis, Salaiiaiii abjurabis; rursiis- (7U) kzavpoiOirza ze. Sic pliires codl. Decst
qiie ad orioiiteiii le convertinis, inauUsqiie depressas T£ lii eil

liabeiis, Dituiii luuiii coiililoliero. i (71) "UF.sir ZB. Sic Uogg. bai, |ili, eic. In ed.,
((iii) Ifc.acOai. liillius logit, oilesOai. Ila scripsil T,;£iv 6£.
ad iiiar;,'. lias. cJ. Placet li:uc leclio Coiiibelibin, (pi.e (72) Aixazor. Sic codd. Iii l'ar. ed., 6:xTiiv.
.{25 OUATIO XL. — IN SANCTUM BArTISMA. 4»G
loO ii'ja-r,(Ao'j ra Sxtfofa , xal Tai; td)v toXXojv A lis ralioiu^ spcclaiKluiii cogiioscenduiiiqiie |ira:l)eii-

dxoal; oOx. dziiijiTi-a^TS). Ta 5i aXXa(7l) etjw [jia- lein, iil (iiiod ie(;iumi quoiiiie cocloiiiiii a|ij)cllaiiius;

OrisT], TTi; TpiaSo^ -/apijojji^vr,?, Si xal xpu'|£i; TTaf iis coiilra, qui uiiiiiii i;ccil:iie lalioraiil , leiieljias

(jjauTio u'^(j(x-{l5'. xparoOixsva. csse , lioc esl , abaliciiaiioiiiMU alinie aveisiouciii a


Deo ,
pio Iielieliuliiiis ac ca'CHlioiili;e iiioilo ,
qna (|iiisqiie iii liac vila aHecIiis fiicril. Deciiiio «c po-

sucir.u loco, super lioc ilogniauiiii riindainenin boiia opera exsirue ; (|iiandoi|ui(leiii ftdes siiie vpeiibuH
vwrlua e.st '", queniadiiiodiiiii et opera, si lides alisii. Ilabes qua; dc inyslcrio loias exporlaie, al-
(jiie ad vulgi aures cireric liccl. C.elera iiilus, Triiiiiale largicnle, addisces , (|iue iliain ipsa apud
teipsiiiii legas, veliit oa qu;e sub sigillo tciioiiliir.

MC7'. IlXr;v ixsivo sOaYYsX-^o;;.^; iot(75). 'II aia- XLVI. C^Bleriiin illud c\ nic iiilidlii;as vcdiin. Sla-

a;;, iiv aJ-;xa (r:r;sTj y.izx xb paTiTiJiJ.a TCpJi toj lio li;cc , (iii;i confeslini a baplisnio aiiie iiiagiiiiin

ii.i-(i.\ou pri;jiaTo;, :?,? ixstOsv (7(}) 66?r,? ij-\ rpo- sacrariuin siabis , fiilurac vila' iiloriam pr;i:sigiiai.
•/apaY,u.a. 'II 0-aX;jit;j6ta, jJiiO' f,? Sj/OTjori, t?,? ixc;- Psalinoriim canliis, ciiiii qiio accipieris, illius

0:v iji.iv(;)8ta.; T:poot;jttQV. At Xa^jtriox^, acTiap dv- liyiiinodi;c |ir;rliidiiiiii csl. Lanipades, (|iias ;icceiidcs,

<j:i;t;,TTj; ixctOsv 9WTaY(oy[a; [jiua-r]piov, [j.:0' t;.; p iHius luiiiiniiiii gcslalioiiis (igiiraiii ijcrunt, ciiiii

(i::avTr;(io[jiEv (77) T(p vu[jttpt(;) (patSpa^ xa"t 'iTapOivot qua spleiidida; cl virgincs aniiiia' sjdendidis , lidci

(lu/al, (paiopat; Tat; Xa|j.T:dat ttj? -niGXEwg, [iVjTi biinpadibiis, Clirislo sponso (iliviaiii prodilMiiius,
xaOEuSoujat ota ^^iaOujJitav, tva [j.t; XdOr) Mpijjv doo- ncc pcr igiiaviain ct s(icordi:ini diiriiiieiiics , iie,

xf]Tii)j6 -Tpojoox(.oij.£voi;, [jf,te aTpOyOt, xa\ dvsXatot, inscieiilibiis iiobis, is, ciijiis aihciiliis c\s|)cctaiiir,

xal xaXdiv ipytov i-tSsEtr, 'tva [i.^ tou vu;jL::tuvo; iiio|iiiialo adsil, iicc aliiiiciiln el olfo, 729 biiiiis-

ix-i<Jtu,a£v. 'Op(7j yap t6 7:dOoj, t'o? i).££tv(5v. 'O [iiv iine opcribiis c:irciiles , ric a liiijHiali llialaniu

•;;api3Tat, d-atTousr,; Tr;; xpauYTJj Trv d-dvTr,Ttv e.viludaaiur. Prospicio ciiiiii aniiiio irislciii et iiii-

at 6i d7:avTr,iovTat, oiat (|;p(ivt;jiot, [j.£Ta Xa;j:~,ooO seraiii cal;iiiiilalciii. Adcrit illc, ciiiii clanior exoi-
Tou tfojTi;, xa't SailitXiiTipa? Tr,.; TOiJTOu Tpocp^^ •
ai tiis, nt ei obviani proccdaliir, cxigct : li;c qiiidein,
oi Tapa/0i;3ovTat Cr,ToiJ3at t6 iXatov oux iv xatpto qiiolquol prudeiiles suiil aiiiin:c, cuin 6|)leiidido Iii-

T^apd ToJv i/ovT(»jv. '0 Si etaiXiUJiTat 6po;jiato;- a! inine, et uberiori t^jiis aliiiioiiia ipsi occiirrcnt ; c,c-

oi (iuv£t«XcuaovTai • ai 5i d7:o-^X£tjOf, jovTat, tov lcrse autciii in inngiia perluili;iliuiie cruiit , olciiin

Tou stJcXOsTv xatpiv Et; tJ( 7:apaixsudffasOat oa::?.- ab iis (piibws sii|i|ieiit, iiiloinpc^livc uuicrcntei,.

vf;Ta3at, xa\ ::oXXa [jSTa-xXausovTat, 6'ii [j.a9ou!iat IHc porro festinantcr iiigrediciiir : pnidciitcs aii-

tt;v Cr;[j.t'av tr,; (iaOu[j:t'ar, oTav [ir/.i-i 6 vu[j.(f(l)v C leni siiiiul iiilroibiinl ; fntii:«; veio , (|ii;c lciiipiis il-

a'JTat? staiTTiTbs t], y.a\ arSJ.kk 5so(jt£';atc, ov xaxto? Iiid , quo ingredieiiduin erit, iii laiii|ia(luin adorici-
iauTat? d7:£xX£tiov f7,S)' dXXov t,c.(j7:&v [j.t[j.r,(jd[j:Evat lii)iic coiisiiiiipseriint, ab iiigrcs n aicebiiiilur, iniil-

TOu; •jjTspo'^',/:^; Tou Yd;j.ou, ov 6 -/.aXbj 7:a:f,p ia- liiiii(|iie ct graviler iiigeiiiisceiit , dainiuiiii iiegli-

Tta T(o xaXtT) vu[jfyt(;), otd tt;v 1'uvaixa Tr,v v£ovu|j:t^ov, gcnlia sua ilosii!ia(|iie coiilractiiiii soro iiiudligcii-
r, 6ta Tov dYpov t!)v v£(o',i:-,TOV, r) TO JsuYo; Ttov fiotov, lcs ,
cuiii jaiii ijisis, qiiaiuliliet obiii.vc |ioieiililiii>

d xa'/.o); ixTf,aavTo, 6ti Ttliv [jttxptov Td [j.Etrova Cr,- atqiic obsccraiilibiis, ncqiiaijiiaiii ullni ad nii|)li.i-

u.to'J(j,E';ot. ()u6E't? ^J^'' u7:Ep07;Tf/.tIiv lein llialaiiiniii aditiis paleliil qiiciii sil.i ijisis inaie
Y^P '^'J'"' y.a>. ,

piiccliisciiiiit ^' alio qiiodani iiiodo


|iaO'j;.iojv, 0'JO£ T(I)v |iu-rapio? (70), dXX' ou v\iiJ.t}VAw; ; iilos iiiiilalic,

ijToXt!jfj.if',iO)V, xdv ivTsuOEV iauTov d^itoari (80) Tr,s <l"i nuiiliis, (pi:!S lionus illo paicr Ik^iio s|)iiiiso c.i-

ixEtOsv Xa;j.7:po(fopta;, xa"t XaOiov iauTiv T^apsvEtpi;, lebral, iiiteicsso rccusanl, vel proptcr u.voreiii rc-

xsvai; iX7::nv ica7:aTOj[j.Evo?. Eka Tt; "OTav ivoov cciis diictani , vol proplor agruiii iiiiper einptiiiii,

YE'J(o[Ji£Oa, t4t£ oISsv 6 vu[j.9'o? a 6t5d|£i,-xa't d ciuv- vel proiner par boiiiii =% (|ii;e niale acqiiisieniiii,

£7Tat Z3.X; (juvsiffsXOouaat? liu/ai?. SuvECTat OE, (o^ per exisiiaruiii leviuiiKiiie reriiii) stiiiliiiiii inajoii-

oi;xat, otodixtov ti TEXstoTspd ts xa't •xaOaptoTspa- ,. bus boiiis scse inuliaiiies. Nec eiiiiii illie cuiqiiajn

lov xa't f,[j£t^ [jtETaX.dfiotjASv, oi' T£ 5t6di-/.ovTsc Ta-jTa siipeibo cl arroganti lioiniiii lociis cs:, ncc segiii

'xa'i ot (j,avOd'/ovT£?, iv auTip Xpi!JT(o t(o Kuptio el inerii, nce sordida iiupliis(;iie in.ligiia vesle
f,[jtijv,^)f; 6i|aza'i T?j /.pdTo; (Sl)Ei; Touc attova:(82). coiileclo, eliaiiisi iii liac vita splcndorc illo dguuiii
'A[j,fjV. se ceiisuoril, fiirliiiiqnc se aliis i.isciiioiil, iiiaiii sjie

^'
Jac. II, 20. •" Malili. x\v, I sqq. " Lno. xiv, 18 sqq.

("o) 'A,Tc5|!/j|rrt. Sic coilil. Travo iii l'ar. oi!., (70) Twr pi':icif(ic. Coisl. I cl Or. 1, tdjv [iu-a-
dTt^^pprjTat. p(ov.

(74) Ta ^i (i. 1.1(1. Di-cst oi iii pliiiibii', Uogg. ct (80) 'Eavzih' (iliiojcij, clc. INicelas sic cvpoiiil
Or. jl. lii iioiiiinllis, t'dXXa 0£. < Elsi vesiein iliaiii splcndidaiii :ic iiiijiii.iloiii sibi
(7.5) i^ot. Pluies Uegg. , Orat. 1 et Coinliefis. , arrog.iveril, ac seipsiiiii citin oi'iiaU S)iloiididoque
G£. veslilis adini,->cucrit. « Siiiiplovil, icclc (iuideiii,Xa(ji-
(70^ '^jfsrOsj-. Qiiiiiqiie Regg. , ixEt-s. rtpo-.^opouci.

(77) \\.-ravTi'i(-€ii£r. Coisl 1, d7:avTf,30i;ji£v. (81) Kcu t6 xoitzcr. llx-c dosunt iii Iribus Uogg.
(78) 'A.-iEx.if:iiT'nr. « Praccliiscriint. > Sc liilliiis ci Or. 1.
_
ii) priiiia cd,, vol, si iiiavis « cxcluseruiit.; > lii se- (82) Aiinrar. Ilcg. niii addit, twv a:(I)'jo)v .• sX»
cuiida vcio, I iiicliisoriiiil. » culoi iiiii. >

l'Arii()i,. <in. XXXVl 14,


>27 S. GREGORII TIIEOLOGl -128

ainiiiiim l.\claiis. Qiiid poslc.1 2 Cum eo ingressi fiieiimus, tum novil sponsus qu.-c docebil ,
ct quo
inodo cum aiiimabus iis, i\f\x insrcdientem comital;c lucrint, versal)itur. Cum iis porro , ul <]nideiii

opinor, versabilur excellcntiora el puriora myslcria docens; quorum ulinam ipsi quof|ue participcs

fiaimis, lam qui Iiocc docemus ,


quam qui disciiis, iii ipso Cliiisio Domiiio iioslro , cui gloria et impe-
viiiin iii s:i'Ciila. Anicii.

730310NITUM IN OR\TIONEM XLI.

I. Feslum Pentecostes, et n Cliristo promissi Spiriliis sancli adveiiluin , in Iiac oximia


oiatione, qu.i' ah Augustino (8.3) et Eulogio Aioxandrino (Si) laudnlur, perlractandum
suscipit Grcgorius. Primutn (n. 1) Calliolicos hortatur, ut, in feslivitatum celehrationibus,
alienos se priTbeaiit a Judffinrum et soniilium more ; quorum alii ad n solam litteram, >»
seu. ad cxternam legis suportieiem attonduiit ; alii vero « vitiosis deoriiin suorum alTectio-
nihus, » suam quoque fustoruin agendorum rationem accommodant Variis deinde exem-
plis ostendit (n. 2), quanto in lionorc iiicrit apud veteres, ac priEcipuo apud Hcbraeos,
«seplenarius numerus, » ex quo festiim Pentecostes nominis originem duxit. Htcc qui-
dem, quamvis paucis pertractala, considcrari tamon possunt velut prima orationis pars.
In allera vero partc, novo prajiiandi gencre ulens, manus cuni MaceiJonianis conserit,
ipsisque Spirilus sancli divinilalem, priTcipaas ojus in toto terrarum orbe operationes
rccensendo, invictc demonslrat. Eos enim, non vehementiori styio, ut in iheologicis
oralionihiis vidimiis, sed blande ac niodesto compeiiat. «0 viri, inquit (n. 7 ), spiri-
lualiter ac fraterna charitatc inter nos hanc conlroversiam Iransigamus. Viin divinitalis
ac potentiam nobis dato, et nos vicissim divinitatis vocem concedemus... Trinilatcm unius
Deitalis esse faloamini (n.8), aut, si magis placct, unius naluroj.... Non enim vicloriam
amhimus, sed ut fralres, quorum disjunctione cruciamur, ad nos redeant, laborainus. »
Tum illoruni ahslinenliaiii, liospitalitatem, modcsliam, morum puritatem,aliaque id gcnus,
ila offusiori anirai aCFectu celehrat (n. 8j, ut pro eorum snluto aanathema quoquo essc »
vehcmenlor exoplet. Dcniquo, suhliniiter et erudito pertraciatis iis omnihus, quao Spiri-
lus sancli divinitatom tirmare et slabiliie possunt, auditoros cxcital, ut spirituali raodo
spirituale mysterium poragant.
II. Hanc oralioncm crodimus cum TiHeraontio (8-")) hahitam fuisse dio Pentecosles annt
381, ac proinde 10 Maii, cum Pascha hoc anno relebralum reperiamus 28 ISIartii. Eam
aulera, non Nazianzi, sed Constnnlinopoli pronuntiatam allirinat codox Golbortinus 42V2,
in quo sic legitur 'Ef-[iiOYi Iv K(ov3Tav-tvoum),si.
: Idem asserunt scholiastfc vetuslioros. Kt
ccrte, minime Nazianzi, nbi nulli erant liiorotici, sed potius Gonstantinopoli, in qua per
raullos annos invalueiat haireliconim liirur, spciaro polcrat Cregoriiis iiostor, se Spiritus
sancli dlvinilutis futurum marlyrera. Nam luse enuincratis variis jirodigiis, quaj S[)iriUis
sanctus in [latriarchis el pro[ihelis opcratus ;fucrat, staliin suhjungil (11. 14) « Hic (S|ii- :

rilus) mo quoque hodiirno die [^iairideiilem et uudacem [iricconem rcddit. Si nihil pro|>tar-
ea pornessurus sum, Deo sit gratia si aulcm |ior|icssuius, sit qiioquc Dco gratiu
; alle- :

rum, ul iis, qui nobis infesti sunl, (larcal, et a pccculo lihcrct altcrum, ut nos sancti- ;

licet, hoc nimirum ovangelici ministorii prcumiiim coiiseculos, ul cruentam morlcm


subcainus. » Quihus verbis, 731 Constanlinopolim liesignari conjicimus. Quamvis
autoni «cruenta raorto » iioii sit defunctus Grcgorius , irrita lamon non omniiio
iuere ipsius vota. In se oniin, ob liboro |)r<Bdicatam Filii ac Sidrilus sancti divini-
talem, ha;relicorum pr.Tcipuc oiiin cxcitavit; noc piissimi im[)eraloris Thcodosii palroci-
iiiiim ouni ab invidia; tolis ot iclihns dcfondere [lotiiit. Imo eo crevit ba;roticoruiii rahies,
nt Grogorius, ni ilivino fuisset miruhiliter [iroloctus clypco, i|)se, vora; doctrinfc victimn,
sicarii maiiu occuhuissol. Hinc niorilo dc .illo diceiuluin, quod si marlyrii jiulmu iion
iucrit roipsa laureatus, uiiirai lamcn allcclu, inuriyrii quoddam genus subicril, quod lur-
saii altcri non imjiar videri polost.

(iiS) Aiig. De dono pers., c. vix, n. 'i'). (ii'6) T. iX, p. 403.


{8-4) IMioi. c. ccxxvii, p. 772.

oRATio xLi. Aoroi:MA'\


Ejusdem hi 1'eiitecoslen. A Tov avzau (8G) «;<.• z'i\r llF.rTi}xocTi'ir.

I. De lioc fcslo paiica disseraiiiiis, nt spiritiiali A'. IlEfATti^ 'op-i^i? ^("^/.i^ tpiXoao^rjatojAcv (.87),

niodo lesliini diciii agilciiius. .Miiid iiaiiiqiic alii i'va 7:v:'j;j.aTixoj,- JopTijiojAJv. "AX\-i\ ^kv Y^p ciX/,t})

o Alias XLIV; qiirc aiiU'iii il cr:il, iiuiic 1. — ayiov, i ct Spiriliiiii saiicliiin. > Aller codcx
i-ii lia-

Habila Conslaiilinopoli rcstorcmcciistcs aiiiii 3SI.


ill bcl: ToCi aJ-oO 6|ji[Ata ci; t:y)v IhvTrjy.oTTrjv. Iii til.

(Slj) Tf'v uvzGv, clc. Sii: plures licg:;., [iliires Ei; xrjv aytav n:vTT/oi-T,v.
i:olU. et Par. Uiius Itcg. addil, xa' t\; -.0 IlvjviJia ~A (87j <l>ulov(jyi'tCiojiEr. Nicel., YiA030!j-viso,uiv.
m ORATIO XLI. — IN PKNTfXOSTKN. 430

navrjyupi?' t(o 8h OEpaTisuxii Mtoc, xa^ xou \6^o'j jV fostuin csl : Verlii aLUciii culiori, scrnio ; el e.K scr-
Wywv (88) 6 xio xaipo) 7:po3!pop(OTaxo?. Kal ouokv inonibiis, is, qiii tcmpori ni.ixiinc coiigriiil. Ncc
ouxw; £u9f)a!v£i xaX^v xwv ^iXoxdXiov ouSifva, i'>q iilla piilrliriluilo |)criiiilc piilrliriluiliiiis aiiiaiilciii

zb TtavriYupiJsiv 7CVcU[jLaxixwj x'>v cpiXiopxov. Sxo- olilecUil, iil Ifsloriiiii aiiiaiileiii S|iirilualis cclrlM-an-
TwjjiEV II ouxoj?' 'Eopxijst y.3.\ 'louoaTo;, aXXi iluruiii fesloruin lalio. Sio aiilem considorciniis :

xaxa x6 Ypa[ji[ji,a- tbv yip cujjiax r/.fiv Skoxojv vo- Feslos dics Jiidaius cliain agil, vcrum jiixla lillc-

tjLov, si? x^v Tivsujjiaxix&v v6[jlov oux I^Oajcv. ram ; lcgeni eniiii corporcam consocians, ail spiri-

Kopxi.^j[ xa^ "EXXr,v, iXXa xaxi xb s(o[jia (<S!);. Inaleiii legeiii noii pi^rvenil. Feslos (iuof|iie dics
xa\ xoug sautou Osou; xs xai Sa![jLOva;* iov ol genlilis agil, veruin jiixla corpus, deosque stios ct
(jiiV £ta\ itaOiov 5Tj[ji.toupyo\ xax" auxou? ixstvouc, docnioncs ;
quoMim alii viiiosarum affcciionum cffe-

oi o^ sx TcaOiov £xi[ji.f,OYiiav. Aii xouxo EjjiraOoj clorcs alque arcliilccti siinl, qucuiadniodiim ipsimct
auxuiv xal x6 iopxiCstv i.'v'
f;
xi[at] 0sou -h i[iap- asseriinl, alii cx viliosis atfeelioiiilius liiinnrciii

xivEtv, T.phi ov xaxa^suYCt x^i ~iOo;, to? !ji[i.vo- conscciili siiul. QiiaiiiolMcm nioiliis elia.ii illo, quo
XoviqijLa. 'EopxaJo[Jisv (SiO) xa'i T;tjiEt.;, iXX' (o.; ooxit fcsla celeliraiil, euui viliosis airecliiiiiiliiis coiijiin-

T^ UvzJy.xz:. Aoxtt ol, f^ Xsyovxi? xi xtov ocov- cuis csl ; ul liiie ipsuiii (|iiod [leeeanl, in Dei lioiio-

x(ov, T^ Trpixxovxas. Ka\ xouxo £3X1 xb sopxiC^ctv B reiu ceilal, ad quciii viiiuin, qiiasi res qurcdaiu
r][iu)v, tj-uxfi '" 0-riaaupt-at xiov Jsxwxtov xa't xpa- lioiicsta ct pricdiejinda, eoiilugil. Feslos dics nos
Tou[ji£viov, iXXi \i.r\ xwv u-o-/(j)pouvxo)v xa'i ).uo[jtE- qiioi|ue agilaiiius, verum iit S(iiriiiii graUiin csl.
v(ov, y.a\ [.iixpi ^atvovxtov xt]v ataOr^niv, xi t:X£;'(o Gialiim esl porro, eam a iiobis ralioiiem iiiiri, iit

6k, Xu[jiaivo[xsvojv xs xal pXaixxSvx^ov, xaxi ys x?)v eoriim, ([uae ad festum perliueiil, vel aliquid uica-
e[jilv Xoyov. 'ApX£xiv yip (91) '^'I*
ti(o[xaxt V] xaxta iiius vcl agamus. Nec feriaii noslriini qiiidquaiii

auxou. Tt. ok o£t xri tfAoy\ TiXstovo; iJXr,?, i^ xto est aliiiil, (|iiaiii auiiinc aliquiJ eoruin aggciere,
ei^pt(p Satj-tXssxipas xpo^f,?, 't^va [taX.Xov oucxiO- qinc rnina ct stahilia sunt, ac lenenlnr. noii ea an-
exTov YsvrjTai (92) , xa^l Toij Xoyici[xou ptaitj- lem quic suffiiginnt et ililahunlur, levilerque diin-
T£pov; taxai scnsnm demulceni, iiiagna vero cx parlc, nieo
ipiideui judicio, et lnheraelaiil, cl noxam iiiferiiiit. SiilTieit eniiu corpori nialitia sua ". Quid flainnia
ainpliore iiialeria opiis esl, aut Ijelhue 732 eopiosiori aliinenlo, ut ellrenalior, ac ralioiie violeiitiur
reddatur?
li'. Ati TauTa [jlsv ojv JopTajxiov -v£U[xaxtxio;. II. Qiiocirca noijis spiriuialiter fcriandiim esl.

'ApxT) Sk xou Xoyou (^T\xeov yip, xal et [itxpov q Oratioiiis porro exordiiiin crit lnijusiiiodi (liceat
T. napsx6axtxtox£po? rj^xtv 6 Xijyo;, xal t;tXo-ovr,- ciiiiii liinc auspicari, cliainsi al» iuslilulo argu-
-jiov xot^ tftXoXdyotc, t'v' t'o3~£p riSuijp.i xi xrj nieiiio liie seriiio jnoniiiliil digredi vidcatur, .'uque
Tcavrjtjpsi cuYxaTa[jit^to[jt£v)' Tr,v e66o[Jiioa Ttjjttij- iii sliidiosorum gratiam eiaborare, iii vcliit coudi-
stv 'ESpatojv -ailos?, ex tt).; M(ou3i(o; vo[JtoOe3taj, niciiUim qiioddain liiijus iliei solciunilaii adiiiiscea-
ti')3Tt£p Ol nuOayOptXO'! (93) Tf,V TSXpaXTUV iJSTSpOV, nius) : Sopleiiariiim nuiiicruni, ex lcgis .Mosaie;ti
f|V 6f, (9-1) xa\ opxov TteTOirjVTat •
xa't tt]v OYooioa pricscriplo, liebrtci in liouore lialient, qncmailnio-
xa\ Tptaxioa, ot irrb St[j.(jjvoc. xa\ Mapxtiovo;, diim poslea Pytliagorci qiialeriiariiiu), per qiieiii

o:; Sr] xa'i. t3apt0[jioui; Tivi; Attova,; £7:ovo[j.iJou3t, cliaui jiirare eonsucverant ; atque oeioiiariiiin et
xa't xt[jitJJ3tv. Oux otoa [Jtsv oTsTtit Xoyot; ivaj.o- triecnariiim _Sinioniani ac Mareionilrc, (|iiibiii

yta;, i^ xaxi Tiva tou iptOjxotJ touxou 6'Jvaij.iv, ciiaiii cl paroiii yEoniim nuincruin assigiianl et co-
Tt[jttt)3t 6' ouv. Tb [XiV -p(jor,Xov, 6ti sv i^ f,[j.i- biiil. Ft quideui , qiia proporlionis latioiie, aiit

patj 6 0£6; xtjv u/.tiv u-03XT;3a; xs xa\ [xop-yio- propler qiiain biijiis iiumcri vim ae poleutiam, ciiiu
sa;, xal 6iaxo3[jtif]3ai; 7:avxo:oi; £ios3t xi^t suy- iii |irelio liabeaiil, liaiid seio, sed laiiien liabcnl.
xp:[xa3i, xa'i xbv viJv dp(0[X£vov xouxov x63[xov Qiiaiiqiiam ea perspiciia caiisa alferri polest, quoil
TOtT;3a^, XTJ IC66[xr, xaxi-au3£v (9j) i-6 xtov spyojv, j) eiuii Deus scx dioriini spalio nialeriain pindiixissot
liji; 6r|Xot xa't i\ xou Sa66axou 7:po3r,yop:a (DC), cl inrorniassel, atque o is genoris spccicbus et
xard.tavcrty 'E6pa'tx(o? 3T;[jtat'vou3a. Ei 6i xi; xa\ coii.iiiistionibiis cxornasset , iiiiiniliiiiiqiie liiinc ,

0'.jjr,X6x£pos Trsp^ xauTa Xoyo;, aXXot tfiXo^o^sixto- qiieiii niinc cernimus, coiididissel ''*
, seplinio die
aav. '11 Ti[jiTi 6i auToi.;, oux sv f^ixipat; [jtovov, ab operibds ronquievit ", veliil ipsuin (pioqin!
otXXi xal sic IvtauTou; tfOivou^a. 'il [Xov ouv tiov Sabbati iiomeii indicat, qnieiem llebrxa lingiia si-

" .Matlli. VI, 3i. '' Geii. l, 1 sqq. ^' Gen. ii,

(S8) A(')\oj\ Savil., 't/i^-riq. (93) 01 nvOaxopiKDL. Sic Ircs Rcgg., qiiatiinr
(89) Kura
ri (TMjta. Nicelas sic cx|inii:t « S^- : Colb., Or. I, ctc. Deest oi iii cd.
Ciiiiiliiin corporeos aniini nioliis, et voliqiliiies, ne (9'0 A)). Dcest in lio;^. bm el Or. I.
seciinilum obsecnos aHeeliis CDriini, qiii ali i|isis pro (!).)) KaTE.iavcey. ncgg. biii, pli, aliique [ibirc:,
iliis coliiiitur, a nobis auleiii pro lixinoiiiliiis iia xaxaTraus:.
beiiliir. > (Ofi) 'H Tou SaSSdTov .tpccriycpln. i Ipsuni Sal'-
(90) 'EcpTdixijier. Rog. bin, iopTaJo)[xsv. baii nnincii. » lii llobraia liiigiia rc.\S sigiiilic:it
(91) rdp. Dcesl in Ueg. pli. « qiiievii, 1 cx quo derivaliir vox Sabljatum, id esl,
(9'2) rin}-ac. Coisl. 1 adtlil , t?) xaxov, « iiia- c qiiics. 1

liim. I
431 S. GREGORII THEOLOGI 432

cnilkaiis. Qiiod si circa nsc sublimior fnuTd.im A TKxspoiv, ib lae^aTov, touto ii\\r)l z>j (97) (juvsxw;

isl raiio, nlii cam expliceui. Porro Iiic Iioiior apnd 7:ap' aOtot; riiJiiojji.svov, xa6b xa\ ?) tris ?uiji.iri; Sp-

cos, 11011 in diebus lanmni esl, sed :ul annos qno- ci; t(jdptO(AO?' fj 51 •twv l-oJv, 6 JBoojAaTtxi; iviau-

<]«e porrigilur. Ac dieruin quidem honor, Sjl)l)aiuin t6; XTJ? d^daco)?. Kal oOx ev kGoo[i.is'. (jttSvov,

esi " ; lioc declaral, quod apud ipsos in perpeluo dXXi xa\ £V i6oo[jidi;v iSoofjiiiSaiv, 6;jtotw; Ev ts

lionore esi ; cui eliam fcrnieiui sublalio aique siib- T;[jispat? zat eTititv. Ai pisv ouv ttijv f](jieptijv 56-
iiioiio pari dierum numero rcspoiidei. Aniiorum au- Sojjiaos? Y'"'"''''^'^' '^'i"''
nsvtT)xo(jTT,v, x),T,TT]v (StYEav

leui hoiior, seplenarius ille remissionis aimus ". i:ap' auTot; f|ijt£pav at cl tijjv etwv, tbv 'Iii)6u-

Nec veroiii hebdomadis solum, sed eliam in hcb- Xatov (98) T.ap' ouToi; 6vo[jias<5;jtevov, 6[Jio!ti)? y^jS

domadarum hebdouiadis, in dicbus juxla at'iue an- Ts S9£3iv 'ixovza., y.a\ SouJ.tov"* QsuOepCav, xa\

iiis. Euir.ivero dierum hebdouiades Penlecosteii pa- x-ijascjv ibvTiTtov dvaxiopQtJtv. KaOtepou^jt i-dp, oO

liuni, sanclum dieiii apud illos nuncupatum : an- Y£VVTl[JldX(i)V (99) |X(5V0V, 0'J5k XpOTOTtixtOV, d).).'

iiorum aulcin sepiimaiise, Jubileuii) anuum siciil 'rfli] xa\ •fiiJispuv xa\ eTtov drapxd^ Tto 0sto touto

ipsi nominanl, :»'qiie, tum lerrse remissionem, tum t6 yivo?. OiJTto; 6 ^T^Ti Tti;Lt.oi;ievo; dptOiJ.6; ttjv

scrvorum nianiiniissionem oblinentein, cl prsedio- Tt[iTiv TTi; nsvTTjXoiTfis (JuvstafiYaYcV. '0 ydp ^TCTi
J5 e7t\
ruin euiptorcs posscssionesua excedcre cogentem ''. JauxEiv ouv-iOejisvo?, Yivva tbv itEvx^rjxovTa,

Kam lisec naiio, non inodo fruguni et primogenito- [jtta; 6SOU3T1? fnjLspag, t\v iy. tou [is).).ovTo; ait"

rum, sed dierum etiam el aniiorum primitias Dco vo; 7ipocj£t).fjtfa[).sv, oyootiv te ouiav Tf,v auTf,v

consccral. Eo culiu vpnerabilis scptcnarius luiine- xa't TTptoTTjV, [AaX).ov 6s [).£av xa"t dxatdXuTov. Ast

rus, Penlecostes ruitum uua secum invexii. Scplc- vdp ex£tj£ xaTa).T,?at tiv IvTauOa Sa6SaTtTixbv

nariiis cniin in seipsum iluclus, quiiiquai);cnarium Ttijv tj^uxiov, (i); ooOf,vat {xspioa, TOt; J— d (I),

,(,'ignit, uiio die excepto, qucin ex fuiuro sxculo as- xat Y' '^"^i 6xT(j), xaOdi; rfii\ TtVc? TtJov 7:pi f,[).(I>v

suinpsinius, octavum eunidcm ct priiiiuni ; vd, nt Tb Sci).o;jtiovTStov (2) s^stAT/yaiJt.

rectius loqiiar, unum 733 ci sempiieruum. Illic cnjin procsens animarum iiosirarum Sabbalisiiius

desinat necessc est, ut iletiir pars, illis sept''iii , ct illis ocio '', queiiiaduioduui iain nonnulli niajoiinii

iiosirorum hunc Salomonis locum exposueruiit.


lil. Quanquam auieiii de septenarii honore mulia C r. Ttj; 51 Tou (5) i7:Td Ttiifj;, TioXXd (jtbv Td
siiit iiobis Sciiptura; testimonia, pauca lamen c (xapTupta, 6Xt'Ya oh ex iioXXwv fnAtv dpx^sst. 'fl;

iiiultis proilucere satis erii. Septem itaque pretiosi frcTd (A) [J-hj 6vo;j.af6(xsva Tt[i.ta nvsu[jiaTa. Td;
Sjiiritus noiiiinaiitiir. Isaias eniiii, ut opiiior, Spiri- Ydp IvspYsta;. oI[xat, tou nvsiJj(j.aTo;, IIvsu[j.aTa

tus opcratioiiiis, Spiritus appellare solet '". Elo- (flXov Tto 'Hjata xaXstv. KsxaOap;jtiva o^ Td 'iZy.a

quia item Doinini, juxla Uavidem, septuplum piir- Tou KupJou, xaTd tov Aa6\o, 47:Ta7:Xa(Ttto;. Kat
gata sunt '". Ac justus a necessitatibus sexies libe- 6 iJ.s;v otxato;, tli.M; pL^sv (.i) i; dvaYxdiv e^at-

", sepiiino autem ne quiJem percutitur. ev i^odpiio


'0
ralur in pou[):svo;, o^ Tio iiTfil 7:"at,J(j6[J.svo;.

r,;ccaiori auiem, non septies taiilum, sed seplua- o£ d;j.apTtoXi|i;, oiJx £7:Tdxi; [jovov, dXXd xa't iG-

gies eiiain sepiies iioxa rcmittitur ". Ac rursum ex 6o[jiT,xovTdxt; £7:Td TJ'(yMpouii.B-jo:. Ka\ (j.evtoi

adversa parte (uam improliitaiis quoque poina lau- TrdXtv ex ttliv evavtitov (J^iatvetr] y^^P
'''' CJ '0

dabilis csl) de Cain qiiidem septics supplicium


, TT,; xaxia; xoXati;;), Kd^tv y.bj £XOtxou(x£Vo; tT.-a.-

suniitur '••
, lioc cst, fralcrn:e ca;dis ab co pten;e xt;, TouTi^Tt oixoc; et37:paTt6(ji£vo; tTJ; d5£X9o-
icpetunlur; de Lamech autcin septuagies septies*', xtovta;- 6 51 Ad[j.£x i6SoijLT,xovtdxt; e7:td, ott ifo-

quia, post h^geni et condeninaiionein, caiilem per- vsu;. rjv


,
(j.sTd
.
t6v v6utov xa"i to xaTdxpiiJia. Oi
pctravit. Eodem pertinct, quod de pravis vicinis ^ os TrovTipo^ -(d-oyii iji-airXa^tova ei; tov x6a-o

scriptum esl, eos scptuplum in sinuni suum recipc- auTtov (7) d7:o).a[Ji6dvovTs;* ^7:-d 51 azulo'.; 6 tij;

re ^'
;
quod eliam de septem coluiiiiiis " quibus , So-jia; oTxo; ur£psto6ti.£vo;- TOJOUTot; 6o dfO-zl-

Sapientia; ilomus nititur;quod de lolidem oculis ,


[j.ot: 6 tou Zopo6d6s), ),tOo? xo(J[j.oijij.£vo;. 'E7:Td-

<|uibus Zorobabelis lapis ornalur ^''.


Quiu cliani, y.q os Trj? f|;j.ipa; 6 i-Uhq atvou;jtsvo;. Kat ;if,v

'^'
Exod. XVI, 2G. " Levil. xxv, -l. '" ibid.8 sq,^ E<<1 Isa P.sal. XI, /. •'

" Job v, 19. " Matib. xviii,'-21, 22. " Gen. iv, 15. »» ibid. 24. '•Psal. i.x\viii,12. Piov. IX, 1.
»« Zath. III, 9.

(97) TovTo ei}Ao'i zd.Tves Regg., noiinulli Colb., sinl Spiriliis; iiiius euiin est Spiritus sancius seil ;

Or. 1, Coiiib. cl Bas., touto otj t6. Sie etiaiii le divimis uniiies aclioncs qu:c ipsi iiisuiit, Spiriiiis,
ger:il Billius. ut opiiior. a(ipell:il proplieta. i
(98) Quinqiie Uegg., 'I(o6T,Xatov.
'JaiCv.iaT<jy. {.'i) 'E!^,itHic /ify. Ueesl [jsv iii Re^', ph et Savil.
(99) rervitj^dzojy. 1'liires Uegg., YevT,;j.dTti)v. JllllKlll Gicgoiiiis
Alliidit OIUJ^IMlllB :id
.Ml h:ec
ll.»;i- OUIM,
Jolii, v,
», 19,
l..», i
t Iii
I scx Iri-

(1) jTcTc LT:td, ctc. Ila-c


lic Eccles. xi, 'i, iini- biilatiuuibus libciabit lc, ct iii sc|ilinia i luii taiigi:!

tuata siinl a Grcgorio; el a Pairibus exphiBala, pra;- te iiialiiii). >

scrlitii ah Ainlirosio, lih. v i» Liic, c. vi. (()) Fap xal. Sic quatuor Ucgg. ct iioveni Colb.
(2) Xc.Xoiuurzeioy. Savil., SoXo^iovtiov. Dee^l xai iiied.
(5) Tiit: £e zcv. Keg. bni cl Pass. , tf,; [jsv (7) t\vz(jir. DccEl in pluribus Ucg^. Alliidit :iil

ouv. ha'c psal. Lxxviii. 12 : « Ucddc viciiiis noslris septu-


(4) 'flc i:izd, eic. « Ui sepiem venerandi Spiri- pluiii iii siiiu curiim. >

lus, > elC. « Noii qiiod, > iiiquil Mccias, < scplcm
455- ORATIO XL(. - IN PENTECOSTEN. 434
Y.3.\ (Tzv.pa •ctxTOUcja Ittoc (8), Tiv TsJ.stov iipiO|j.?iv, A scplics in (iic lauilalur |)(uis ''. Alquc ;iileo sic-
•fj TT-^ dTcXou^ (9) iv Tixvots a-/TtOeToj. rilis scptcin filios"™, (|ui porrcclus csl nnmeius, p;i-

rit, illa, iii(|n;Mii, (]u:e linpciTcclu' iii filils oppusll:^


cr;>l.

A'. El ok Sst xa\ Ti? -aXaii; IdTopia? oyoTTjtv, IV. Quod si vclcros ciiaiii liisiorias coiisidiiraic

Jvvoio |i^v Tbv eSooftov iv TpOYiSvot; 'Evoj/, ttj oporlet, aniinadvcrto scpliniuin iiiier prinucvoB
(jtsvaOciEt TeTt[jn);jtivov. 'Evvow Sc tov eixoiTOv liiiminos Enocli translalionis lionorc alfcclum °'.
TrptJJTOv 'A6paa^a, if^ TraTptap/ia SsoojaiiJtivov .\niiniidverto iieiii viccsiniuin priniuni Abmliain
jjtucfTt]ptou TrpodOT^xri [J^etjovo;. TptjcoujxivY) ykp v) patriarrliatu ornalnin , mystcrii inajoris arccs-
fSSoni; (10) t6v apt0;ji6v toutov EpydCeTat. ToX- sioiic ". Spptciiarins cnini, tcr in sc (luciiis, nu-
(XT;aete 6' Sv ti; twv rdvTa vsavtxwv, xcs\ J::l iiicniin liunc cHicit. Ansit autciii foitasse (piispi.iin,

Tov viov 'A8a;jt eXOstv, Tiv 0e(3v ;jiou xa't Kupiov jiivcnili aiiiini iinpclu fcrvcu», ad iiovum qnoquc
'Iriaouv XptJT^iv, i-Kh tou zaXatou xal tou u^ti^ Adamurn vciiirc, Deum, inquain, meuin, cl Doiiii-
Trjv d^aapTtav 'ASaji, e6SopiT)xoaT6v e65op.ov dpt- iiuin JcsumClirisluni °^, (pii.juxta retrogradain Ln-
O;jtou;isvov, xaTit Tr,v tou Aouxa yeveaXoytav dva- c;c dcscripiionem, a vctori ct siib peccalo cousli-
t:o6'Cou3ov. 'EvahTj 6s xa\ TJt; 4-Td udXrtyYaj B 'nlo Adamo, scptiiagcsimus scplimus numcraUir.
'ItjJou tou IVaur;, xa\ Ttsptooou? ToiauTa?, y.aX J;;jti- Tuin scptcm illas Jfsii lilii Nava lubas mecum rc-
pac, xal tspiaj, e| tl)v tx 'IsptxouVTta 'zsiyr[ puto, lolideiiique 734 circuiliis, et dies, el saccr-
xaTasstsTat. 'ilq 51 x»l tv;v i€o6[).i\'/ avy.!:-prj- dotos a (juilius muri Joriclio (]'iatiuiilHr ''*. Consi-
9i)V (II), Sjs-sp 51 p:uaTtxr;v ttjv Tpt-ir,v £;jiyu- mili nioiJo scptciiam Eli;c |iroplicl;c coiivcrsioncm,
(JT,3tV (12) 'HXtOU TOU ITpO^fiTOU, Ttl) TT,? Sapa- riiysticaiiiquc illain tripliccin iiisiifllationem ", qua
cOta; x^lP»? ^'V '?> ?iiv 5;J.-vsuTa(rav (15), xa"t Sarcplilanae viduoe lilio vita inspirala cst, cjnsdciii-
Tou auTOu TTjV tadpt6;j.ov xaTd Toiv sxiodxijjv s-t- qiic iiumcro parcin siipcr assulas proluvioncin, liim
xXustv, fjvtxa 7LUp'i OsoTTSiUtiTTt;) TT/J Ou^tav dv- cuni igiic divinilus iiiimisso saciinciuin assumpsit,
tjXwis (14), xal Tou? TTj? atsxuvTji; T:po-.ff,Ta; xaT- alqiic iiifames propliclas, qui, ab co provocati,
ixpive, t6 tsov ou SuvTjOevra; ex tt;? ^rpoxXfi- idcm faccre nequiveranl, obiruncavit "". Quo ciiam
(jsio; (15). OuTw 6c xa"t tt;v kGooy.r^^j xaTaGX07:t;v in £;cncrc poiicnda est scpteiiaria illa niibis spccu-
Tou v£;j)ou; Ttp TiaiSaptqj iTpoijTSTaYiiE-jTiV, 'EXts- laiio piicrulo imperaia " , ct a;(|ualis Elisci eircuir,
(jaiou Te TTjv rjTiV Stdxap-^-iv (16) ztCI tV/ T:atoa Siiiiaiiiitidis firnini inllcxio, qna vilalis lialiliis siis-

tr\i SouvapiiTtSos (17), ttjv t:vot;v Cw~uptTajav(lS). cilalns csl "'. Ad camdcm quoijiic, ni lallor, do-
Tou ol ouTou, otptai, 6oy;;.aToc (iva ni] X^,'oj Tf^v
C ctiiiuiin perliiiet (ut scplom iiastilibtis el luccrnis
J-TdxauXov xaV i::tdXuy_vov tou vaou Xuyvtav) ev iusiructuin loiiipli raiidelabrHiii pr.clcrcam °'),
e:tT4 [jtsv f,;jtipai; 6 ispsij; TeXetou;.tevo;, ev k-xx qiioil, ct sacerdos sepleiu dicbiis iuiiiaiur " , ei
ol 6 Xsrpbj xaOatpopisvo?, ev ToaauTat; 6k 6 val; sopioiii ilcm leprosus piirgatnr " , ac lolidem die-
sYxatvts6;jisvo?. 'E66o,aT,xo3TtTj Sl ^Tst 6 Xaiic ex liiis tcmplnm dcdieatiir ^'-.
Eodcm dcniquc rcleren-
TT,; ot-/;jtaXti)jta^ CTravaYoaevo^, 'iv' oTTsp e5T'tv ev duni, qiiod scpluagosiiiio anno popiihis cx captici-
(jto-jdut, TouTo ev 5sxd7t Y-vr,Tat, xal dptO^j.to Te- late redncilur ", ul quain vim iii iinilalibus hic
XetoTepip (19) t'j tt,; £66o;jtd6o; Tt;jLT,Oii piusTrjptov. r.iimerus liabcl, eamdem qiioqiio iii (lccaililuis !ia-

Ti fjtot TJ 7:('pj5tij XeYstv; 'It,cou.; auT?)f, r; xaOapd hral, ac pcrfecliori iniiiicro sojilcnarii mysleriuin
TsXitijTT;;, otoe Tpe-.fetv ptsv ev epT,;ji(ot xa"i -nevTS lionorelur. Qiiid aiilcm longinqua coiligo? Josus
dpTot; 7:e'JTaxt3xtXiou?, ot6s 51 xal £-Td (20) TidXtv p-^c, qui piira pcrlcclio csl, quiiiquft panibiis in dc-
TSTpaxtJxiXtouj. Kat Td tou xopou Xstt^ava, exsi srrto qiiin(|uc iioitiiiiiim iiiillia utilrirc novil "*, ac

y.bj otI)6sxa xi-ytvoi, cvTauOa 5k a7:up;5s; e-Td- rursiis scptcni paiiibiis qualiior millia '". Atqiic sa-

»9 Psai. cxviii, 101. "" Uog. II,.').


I "Gcn. V, 2i. '^'Gen. xii, 1 sqq. ''^
Lnc. iii, 23. "'' Jos.
VI, 3 Sf|q.
"''
III lios,'. XVII, 18 sqq. "" III P>eg. xviiT, 5i sqq. "iS S(]q.
ibid. '» l.V Kog. iv,
o-i. "' Exod. XXV, 51. " Lcvit. VIII, 53; Exod.' xxix, 50. " Lovit. xiv, 38 sqq. " ill Rcg. viii,
G5. " Jereni. xxv, 11; xxix, 10. " MaUb. xiv, 19. '" ilatth. xv, 5i.
(S) Tix-ovea i.rrcl. i Peperit seplem : > ncmpc I> (15) T6 OJr ij^i^xrsvcraccn: Jcs., tt;v Cwf,v s;jl-
Sainuclcin ,
qui luatri siue fuit iiislar iiunicros;e TTviousav.
prolis. (14) \\rr\Jb>CF.. Qiialiior Rcgg. ct Jcs., dvdX(ose.
(9) T(7c ciz£.loix. t Iiiipcrrccttr, ( id csl. « Pbc- (liij nfoic.h'\rrsb)Q. Reg. bin, 7:po"-/Xf,(js(i);
neiinnc. » (l()) "lc7\r Suliiajitj.'ir. « .ffiqiialis inllexio, > scii,
(10) riip )) ieSc}t(ir. Sic P.ogg. bm, pli. Coi^. 1, ( sepicnari.-\ inoiirvatio. » Noii ait Scriplura ,

Or. 1, Par., Savii., Conib., clc. lii cd., Y^^P e65ip.r) !V Ueg. IV, 5.J, Eliseum se ?opii::s iiicurvasse siiper
£66o;jLdr. piicruiii, scd ait lanluin , < iiucnini scptics osci-
(H) 'F.CSSjir\r drac-fop>'ir. « Scptenani Eli.T, lasse. >

incnrv;ilioncni. » Pson lcgltiir sciilios sc iiicnrvassc (17) SovvajdtiSoq. Qualuor Regg., elc, Sou;>t:(-
Eliaiii sii|ioriiuenim Sar.ephtan;e vidii.T, nt eu;ii ;i vij.oo;.
iiiorlc ri vooaroi ait ciiiiii Scriplura, llt Hvg,. xvii,
:
U8J Zbir.vflcacar. Novem Colb., Coisl. 1, Or.
21, < Ei cxjiaiiilit sc, aiqiie mensiis est supi-r puc- 1, clc, '('i-upf^-a-av. nonnullls, sWT^upt-avTa.
Iii

rnin trlliiis viclliiis. >


(19) Ta.lsoizifO). Rog-^'. bni cl pb, TsXetOTspt;).
(12) "Lia.iEf £e iwc-iK)\r ri/r rpiccqr in^v- (-20) I0r'i i.-ZTci. Sic lii't;g. bni, i>li , P;iss., Sa-
C)\cnr. Il.cc dcbum in pluribus codd. vil,, clc. Deest xaJ i;i cdii.
455 S. r.lilXOIUI TIIEOLOGI 456

tiirilatis reliqnm\ illic qniilciii lininleeini copliiui, A oijSiTspov aAiytoj, otaat, i dvajuii? xou Ilvej-

iiif aulcni s iiteu) sporl* : nemrnui, npinor, leine- (jiaTo;. Kai (Ju 6' ^v v.a.x!i sautbv livaXsvilJisvo?,

rc, uec aliter, (|naiii Spiritn digiiuiii crai. Qniii per te toXXou; tY]pTi(iat? (ipiOjxouc, exovra; ti xoij t^ai

qnoque ipse Scripturas pervolveus, iiinltos nuiueros vojiivou paOuTcpov. "0 oi iC> TiapivTi xaip^^Ji xpr)

oliscrvaveris, qni profninlius aliiiniil liabcaut, (piaiu c;i;A(oTaTov, oti xaTa toutou? loojg tou; 'kijyjj^, fl

(liioil priiiia rroiile pra; se leriiiil. Qnoil auleiii \tv.si- oTi iYyuTaTa (21) toutojv, ^ y.aX GstoTipouj Tt-

senii leiupori coiiiniodissiuuiui est, ob lias fortasse, va^, Tt[A(Tj3t [jtkv 'E6patot tyjv IIcvttixoitjjv t;[ji.£

vel iiisproxiuKis, vel eliam snblimiores quasiiam, ac pav, Tt[jiw[Jt£V 6b xa"t fi[jt£t;- tuaTtsp eciTt xa'iaXXa

(liviuiorcs laliones, l*eiilecosles diem llcbnci cn- Ttva (22) Tojv 'E6pat-/.(iiv, TUTttxoi; (jt^v itap' exsi-

Iniil, ac iios ilem coliiiins ; qneiiiailnioiinni cl uoii- voi? (23) TeXou[x£va, [jtujTtxw; Zk fj^itv ofTToxaO-

niillos alios llebraicos rilus observamus, qui apud t-Td|Jteva. To3auTa nsp"i tt;; Tjxspa; npootaXExOiv-
ilius quidem typice cclcbrabaulnr, a nobis autem T£S, £7:1 t6 J^TJi; tou Xtiyou T.prjtii>y.vj.

iiiysiice peraguntur. Cuiii lisec a nobis de die di-


cla siiil, ad ta qua; seiinnntur progredijiiiur.

735 ^- Peutecosieu celebiaiuus, ac Spirilns E'. neVTT)X03TT)V SOpTa^O[Jt£V, xa't nv£U[JLaTO? kTZl-
adveiilum, et prseslilulnin pollicilalioui cxsequeiida^ '

OTi(jitav (2i), Y.ciX T;poO£iT[jit'av e-ayyeXta?, xa\ eXTt!-


dieiii, speique inipieliouem. Ac, bone Dens, qnan- 00? au[XTrXTip(jj3tv. Ka't Td [jtu5Tf]ptov oaov ! (Ij; [i.iya.

tuin cst Iioc luystcriuni ! Qnam magiinni et vciie- T£ xal c;£6dT[j.tov (25) ! Tjt [jt£v ot) (26) aoJiJtaTtxa tou

raiiduin I Corpoiea Clnisli fiiiciu liabeul, vei, ul XptaToO 7:£pa? ^X-'' [JtaXXov o^ TJt t^? a(ij[jiaTtxr|S

reclius dicam, ea, qua; ad corporenm ipsins adven- £voTi[j.ta? (27) • oxvtjj yip EtTiatv Ti Tou a(ij|jtaTOs, 'eoj?

tum spectabanl ; vereor ciiiiu dicere rcs ad corpus av [jtTiOit; TTCtOri (28) [xs. X^jyo?, oti xdXXiov dnsaxsud-
pcrtiucnies, qiioad mibi cnjnsdam oratio persuase- aOai Tou a(b[AaTo; (29). Td ol Toij nveu[jiaTo? dpx£-

ril, pr;cciarins esse corpiis deposuissc. Spirilns Tat. Ttva 6£ t^v Td tou XptaTou ; napOevo?, y£vvT)at?,
anicm aclioi.es iiiiliuui sniuunl. Qiiuenam porro ea odTvri, aTiapydvdjTt?, S.yys.Xm 6o?dJovT£;, T:oi[i.lvzq

eraut, qna? ad Clirisluni spectabani? Virgo, uaiivi- 7:poaTp£-/ovT£?, daT^po? (50) 5p(5[j.o; , (jid-ciov TTpoa-

las, praisepe, inciinabiila, aiigeli diviiiaiu gloiiam xuvT)ats xa't owpotfopta, 'Hpojoou OTi^otfovta, ^Euyojv

pra!(licaiites, paslores acciirientes, slelkt' ciirsus, "lr,aoiJ? £t? AtyuTTTOv, iTravtdiJv e? AlyuuTOu , Ttspt-

M:igornm adoralio, el mnncniiu oblatio, iiilaiilinm T£[j.v'ip.£vo?, pa7:TiJ[(5[j.£VO? ,


(jiapTupo'J[jL£vo; dvdiOsv,

ca!dcs ab Henide palrala, ipse iii /Egypliini fugieus. T:£tpaJ<jpi£VOC, XtOaf(J[X£VO? (31) 6t' fi(ia;, of? tutiov

ex jEgypto rediens, cireiiineisns, baplizaliis, su- „ £6£t6oOTivat tti? ijTikp Toij XtSyou xaxouaOefa?, 7:po

piuuuiii leslimoiiinni consecnlus, lenlauis, lapiili- o:o<i[Jt£vo?, ApoaTiXoujJtsvo?, GaT:T(3[xevo;, dvtaTd[Jtevo;,

bns propler iios iinpetitns, nlpoie quibus alll clionis dv£o/6[j:£vo? , (iiv xa\ vuv TTdayet 7:oXXd • i:api [j.cv

pro fide 3C rccta ductriiia subeunda; exeiii|ibini dari Tdv [jLtao/ptaTOJv, Td tti? dTt[j:fa; xattffpet ((j.axp(5-

oporlebat, prodilus, clavis nirixus, sepnlliis, viuu Ou[j.o; ydp) • Ttapd 6£ TtTiv tptXoxptaTtjjv, t4 Tti; £T:t-

restilutus, ascendeiis; (piorniii iiunc etiaiii pb.iriina Tt[j:ta?. Ka't dva6dXX£Tat, waTzp Jxe£vots Tf^v ipyfiv,

ignominiam ba- ouTio? fi.atv TTiv xpTiaTOTTiTa •


Tot; [j£V 'tauj? p.ETavoJas
patitur : ab iinpiis qnideni, ea, qiia!
lobuat xatpiv, 6k 6oxt[Jid?ojv Tiv TriOov, ei [xfj
bent, pro sua qnoqne lenilalc palieuler : 8160U1; fi[j.tjjv

piis aiiteni et Cbrisli aniore prseditis, ea, qii;c exxaxou[j:£V (52) ev TaijOXWeat xa't TOt? U7:£p £ua£-
a
6:ta?dY0jJtv •
(JjaTTEp (53) dvojOev O^tai; oixovo[xta;
ciiui lionore coiijuncla suul. .\ti|ne iit illis iruiii,

noliis qiioque benignilalem dilTert XoYo;, xal ToJv dv£tpi-XTiiJV auTou xpt[jtdTtov, 0;? £uO'j-
codeiii iuoilo

lioc lurlasse consilio, ul et iHis picuileiilix spaliniii vet ao-j/6J? Td fi|j.£T£pa. Td p.£v oi] XptaTou TdiauTa-

et disi.liuinni noslrum cxplorci; iinm xa\ Td kir\i 6'i'5tJ.£Oa tv^o^^Tepa, xa\ 6'.fO£t'Ti[J.£v. Td
concedal,
calainilaiibiis el ceriaiuiiiibus pieiaiis 6£ Tou IIv£tJ[j:aTOC, TTapiaToj (j.ot ih llv£U[j.a, xa'i 5;-
sciiiccl iii

qucmadnioduii 66toj X6-(o^>, oaov xa\ |io'JXo[jtat •


et Se \it] ToacJtov,
ea:;!:i Siisceplis, animis fraugeinnr :

D dXX' (S-i) oao; ye Tto xatptTi au(X[X£Tpo?. HdvTOj; oj


jani olini diviua; disiicnsationis el iniiicrvcsligabi-

2 et Sayil EYI-UTaTdJ.
'E-^rvTciTa. Coisl. Deesl ofi in ed.
(21)
xal iiXla
'Eo-zl nal rird. Mc
6XAa tird. Sic jibircs o|iiiinu; (i7) Sic (in;ilnnr llcgg., Oxoii., elc.
'iirSr\jii.ar.
(22) 'Etrrl
discessnm. t
nola; coilil. Iu ed.. eaTt Ttva d xat dXXa. Iil cil., £x5TiiJ.t'ai;, «

(25) ridp' ixF.h-cir. « Apnd illos (iniilem fignrale (2S) nfillij. Diio Ciilli., 7:£tOet. « Qiioaii niilii cu-
|iersu;i-
cciebrabaiilnr; a nobis auleiu, re lignrala iii iiiy- jns|ii:im (ir;ilio [irrsnaseril. iSnniiuani aiileiu
di-liil, I inipiil iSieclas. llic Grcgoriiis (lerslriugit
slcrio e.\liibila, pcragunlnr. > Sic lics Uegg., dc-
c, ui Colli., ras>., clc. In cd., {y.p exctvotr. Ibll. in Ori"Cnein, (pii aniiiia', corporc ileliiieri diieebal, nec
nisi eo exiiUis naliv;iin ;isM'ipii
perrrelionein.
prinia cd. « Apiid iHiis (piidein ligiira leiins cele-
:

(2'J) T( V crd>juiTO(\ Trcs


llcgg., Coisl. 1, Or. 1,
lir.ilos (rilns). a nobis anlcin niy>lii:e resliliilus el
jierfecu». > Ni(Clas: « A iioliis anlrin mysiice ci elc, TO) a(lip.aTi.
'A(rr(?poc- Savii., daTepojv.
'

vcro rcslilnnnlur et pcrficiunlnr. Qiio in geiicre (30)


Xi.0af.6ii£ro(;. Sic codd. Prave iii cd.,Xi7:a-
est illornni ciriiimcisio el iiosler li.quisniiis, illo- (51)
riiin Pasclia, agnus bciibibiiis, ct noslrum l'ascba, t6;j.£vo;. . .

'EjixaxcT^jinr. Sic plnres liegg., |.oisl.


Cbristns. (52)
Par. In nouniillis, £xxa/.(u[j,£v. In ed., exxa
(24) ErtiSrfiilar. Pliircs opiima! nola; codd., ev- 1,

Siiiriliis pra.scnliaui. > (j.o'j[J.£V, • snccumbaiiins. »


or,(it'av, 1

nonnullis, Oau[j.da'.ov. (55) "(l(rxt:ci. Ciiiiib., oa7:£p.


{iy>) XiCdcjiicr. Iii

(5i) fecsl in (ininquc Ucgg Or. 1 cl Savi).


(26) Tti idy ti\. Sie Kcg. pli. Alii, TJt [i'£v o3v. 'i^.if.' ,
«7 OKATtO XLI. - IN PENTIiCOSTIlN. 458
itap^atot oti~rj-'.y.io;, aXh' oO Sow.txco?, ouSi dvajAd- A lium ipsius jii(lici(]rirm, (|iiiluis icsnoslriis s.ipicnlcr
vov £7t(Ta-j'[;.a, tu; Ttvi.; oioviat. ITvst Y^po™'^'''^^^^, iiiodcrnliir, esl ralio. Al(|ue liujiisiiiodi (|i;iiIcim

xai st()' ou? (3.V) poj^.siai, xa\ fjvixa, xai ojov. 0'j- sunl, quae ad (ilirislmii pcrliiienl; el qiiii; poslca
T(i); fjfjistj xa\ vostv xa\ Xeyjiv :,u.ii:vs(ijji£Oa iTSfA (oU) scipicnlur, spleiididiora conspicieniiis, iiliiiamque
ToCl Hv:JijtaToc. cl ipsi coiispiciaiiiiir. Ad Spiriuis aiiloiii inyslcriu
explicaiida, S|)irilus ipse iiiilii adsil, lanlaiiupK; dicciidi laeiillaleiii IriltiMl, (piaiil.nii cupio : aul si

111)11 laiiiain, atcerte qux liuic fesli celebritaii par sit. Ac profecio adcril lieriliter, iion serviliier, iicc

jussiiin attiue liiipcrium, iit qiiilmsJaiii videlur, cxspcciaiis. Spiiat cnim ubi vull, el sii|ier ipios vnll,

ct quaiido, el iiuanliim. l\.\ diviiio nobis est alll.iui, iit sic do Spirilu sciiliainiis cl loqiiMiiiiir.

C7'. Th nv5U|jta t!) «i-'»"' o' V-^'^ ^-C x-rfajjia xax- 736 ^''- 0"' SpiriUim sancluni in rcriiin ereata-
OYOVCE^; (57), O^ptiTai, xal ooOaoi xaxol, xai xaxiov runi ordiiicni dcjiciniit, conlumcliosi siiiit ct iiiali

xaxttrioi. AouXtDv yx(j xaxtov, liOstEtv SssTOTJtav, servi, alquc adeo maloriim pcssiini. Maloriini oniiii

xaV J-avtsraiOai xi)pt6Tr,ti, xal ojjiiSouXov TOistv Ecivoriiiii esl, iiii|icriuiii rcjiccrc, ct :idvcrsiiS do-

tj.\j-:rjX- xh sXsOOjpov. Ot oi H;iv vojjitJovTs;, evOcOt iiiiiiationcni iiisurjjcre, alque id, i|uod libcriini cst,

xa\ Xa;j.-itpo\ tt^v Stavotav. Ot 6; xa\ (ivoiJidtJovTsc, ci in camdem secum servitulis classein rciJigero.

[icv sufvioixostv, u'|riXot- et Oc Ta:Tstvot;, oux oixovo- Qni autciii Deiiin ciiiii ccr.sciil, divlni profccio virl
{jtixoi •
CTiXti) jjLapYaptTrjV 7:tcjT£uovT:;, xa\ dxoi] 3a- siiiil, ac splcndido aiiiino pranlili. yiii vcro cliam
Opa§pov~ri? iixov, xat (i!pOaXjjtot;daOEV£3T£pot;T,Xtov, appcllaiit, si (luidcin apud viros probos, siiblinies

xa\ Tpo^fiV STspsav TotgsTt ydXa 7toTt?o[jiivot.; (58)' el cxcclsi suiit: siii autcm aiiud abjectos et humi
Ssov xaTa [itxpbv TTpodyetv (59) auTou? £t; t6 ^[jtTTpo- provolutos, liaud saiis prudeiiter agunl; nlpole qui
oOsv, xa\ Trpofitfidjstv Tot; uir,Xox£potj , cftoxl cftTi; Iiilo mart^arilain, el iiiibccilhc auri lonilriii soiuiin,

)(aptJo[j.ivouj, xat aXrfiziq. Ttpo^cvouvTa; dXf]0£tav cl solciii iiilirinis ociilis, cl lacle adliiic iilciilibiis

6;?) xa\ f][Jist? xiiv xsXsib^rspovTStji; (iO) dtfivTj? X(iyov soliilum cibum coiiunitlant ; ciim eos paulaiiiii ad
(ou:r(i) Y3:p xatpb;), ouTojg auTot; StaX££6[.i£0a. iilleriora proniovere, alqne ad subliiiiiora provclicre
coiivciiiai, luinini lumcn largiendo, ac veriiali vcritaiem coneiliando. Qnocirca iios qiioqiie, pcrfecliori

inierim scrmoiie niisso facio (iioiiduni ciiini leiiipiis id poslulal), ad liunc modiiin ciiin ipsis dissere-

mus.
Z'. Ei [xkv ouoi dxTijTov, tT) ouToi, o[jioXoY;tT£ xi VII. Si quiilcin, o viri, iiec increalnm, nec lein-

nvEu[jia 'b otYtov, ouos dxpovov, xou svavTtou -rvju- poris cxpcrlciii S|iiriluiii sancluiii crcdilis, spiritu

[iaTo; la^to; f) svipYsta- oiJtj ydp tio Cf,Xto Tt xa\ „ advcrsario liand dubie alllaiiiini : dabitis «niiii ve-

^rapaToX^jtTJaat [jiixpiiv. Ei Sk xoaouxov yo^jv OytaivsTE, niam, si zclo coinniotus, asperius aliqiiod verbuai

waTS tr]v TTpiSoriXov tpsuYstv aaKhiay , xa\ XT]q oou- cxinlero. Quod si bactcnus salteiii rccie scntitis, ac
Xsiac slta xtOivat xh xa\ fj^Jta; (il) icotouv sXsuOi- bclle valclis, ut manifestam iinpielaicni fugialis,

pou:;,T?j Jjf,; auTO; ixi^yaaOs, [j.sTa xou dytou flvs^j- aique cuin, qiii nos quoquc liberos clllcil, a scrvili

[xaTo;, xa\ f,[jiu)V. IlstOo^jLat ydp tiosw; toutou [jist- ordine cxiinaiis, qiiod sequiinr, niia cuin Spirilii

£-/stv 0[j:a?, xat tbj oixstot; fjoii) auvStaJxitJ/o^jiai^-ii). sanclo ac nobis, expendite. Vos quippe quadamte-
'H o(JTs [Jtoi ih \iim\i xfj? SouXsta; (-45), xa\ xfig 5:- niis ipsius parlicipes esse conlido, ac jani velul
CTTOTsia?, tV exst Od) xfjv d^iav tou Ilvsujjiaxo; •
i',
ciim nostris siinul rcm considerabo. Aut inilii ali.

xr)v SouXsiav ^suyovxE?, oOx a3r,Xov, o^Tiot xd^sxs xb qiiid, quod inter scrviuitcni et douiiiiatiunem iii-

cr|XO'J[isvov (4-i). 'AXXd xat.; ijuXXafiat? ouTxep^'vsTs, terjcctum sit, dale, ui illic Spirilus diguiiaiein col-
xa\ iipoTTTaisxs xii tftovT], xa\ XiOo; 7:po(j-/(0|X[jiaTo; locem : aul, cum serviuitis iiomen fiigialis, iioii

OiJitv TOUTO 1-ivsTat, xa\ TtiTpa sxavodXou , iT:i\ xa\ obscunim eril, quo loco aupie ordiiie id, quod cx-

.XpiTT^? Tt-iv. 'AvOpto^TTivov ih TtdOo;. Su[jL6top.sv (liiiriiur, ponelis. Ai syllabas nidlcsie fertis, atque
dXXf,Xoti; 7:vsu[jiaTtxtu?. rsvtbjjisOa tptXdosX-^ot [jtdX- ad voccm iinpiiigilis, lapisiiue oifensionis et pctra
Xov, T^
<f
iXauTot. A(5t£ .ttiv ©Jva[jitv xf,; OscJTr;To^, xa\ . scaudali lioc vobis cfiicilur '% iioc iniruin, cum
6tbjO[.t5V 0[Jitv (43) xfj; (ytovfj; xf,v au Y;((jjpr, itv •
(3[jto- Christus quoqueiionnullisscandalofueiii. lliiniamis

" Isa. vm, li ; Roin. ix, 35.

(35) 'Kji' oix- Reg. d. ad niarg., scf' o^ouc. m\ 'Ujidt;. Sic .Nicelas. Sic etiain lcgil liilliiis.

(36) IlFfi. Sic pl( riqiie inelioris iiola; cudd. Iii In cd., Oij.5.;.

Par. cd.. -apd. < Sic iios, Spirilu alllali,el cogila- {H) IfrSuKTxhJroficu. Sic Regg. bin, pli, Sa-
iiiiis el loqiiiiniir. > vil., (•ic. Coiiib., ciuvota3X£'.^i[JisOa. In eil., auvSta-
(57) K«r(t5-( jTti;. In nonnullis, xaTaf/iXXovT,-;. oxi!}tij|xat.
Ila oliiii lcgcbatiir In Kcgg. bm ct pli. 5ed iiuiic, al- (43) Tiir SovJsiar;. Dccst Tr,;, sicut Ct mox aiiU-!

cra iiiaiiii, ui iii edilis. Ssi^jtoTsiac, in pliiriijiis Resg.


(38) rdda :icziZvnivcu;. In quibusdam, -v-aXaxTt- (44) "().-z(ji TdF,£TE Tt) 0}Tcv{isyor. Sav., o^tlt.

^ojjiivot?. Dccst To iii Coisl. I. « Qiiod qu.crilur, • iieiii|)c « Sjii-

(59) Ilpcnxsir. Sic niagno coiisensu codices. In ritus, » ilc qiio qii:Eslio c^t.
ed., TTpoidYstv. (45) Awcrofier vjcir, clc. c Dabimus vobis vocis
(10) TeAeMTffor rft.jr. Sic qiiinque Regg., sex veiiiam ; nequaipiaiii, > ut ait Niccuis, i caiii u vo-
Colb ,0r. 1 cl i'.iss. Uccsl Tit.j,- iii cdit.
439 S. CREr.ORII TIIEOLOGI iiO
is qniilfirTf affocliis. Veiiiiii spirilii.ililer iiiioi- iios A >'0rT!J3" ttiv c^usiv £V SV/.a;? ^wviT; , al? aioasOs
haiic coiilrover.si.iiii Iniisig.iimis : (V.Tierna; piuiiis jJiaXXov (16) •
za\ toj asOjvsT^Cjjia? iaTpEyjojjisv (.17)-
cli.-ril:ilis .slndium, qii;nii nosui aninrem pr«; iiobis Es-iv a xal twv npft? fioov»;v T:apaxX£'|avT£?. Ats/pfiv
fcraiiius. \iiii diviniiiitis .nc potcnii.Tm nobis dale, xa\ txavtu? SXoyov, xa-i
[jisv fxp, atsxp^v, ij/uyr;v

u nos vicissini divinilaiis voccin voliis concedemiis. 6f>.4w|ji£vous (48), iJttxpoXoYeTaOa'. r.ip'. -bv ^x"'»'.
't*^
NUiira.ni aliis vocibiis, (|iiil)iis pliis 737 iriiiiiilis, xpJTiT;tv tov OT;iajpbv, wcr—p aXXoi? [iaixatvovTa?,
coiilileaniiiii; ac vos, iil inliriiios ciiralii s, iion- f, [jir; (i9) xa\ ttjv yXwijtjav aytaatjT^ osootxoTtz;'
niilla vobis grala et jnciinda suffuranles. Elonim oTix-ov ok fifjtiv 6 evxaXoupLEv TuaOEtv, xa\ (jitxpoXo-
lurpcquiilem illiid esl, Uiiipe, iiiriiiam, ac peraljsnr- yiav xaTaYtvw-xovTa,- , ajTOj? [jitxpoXoY^tdOat Ttspt
diiiii, ciim aniiiio valeatis, circa vocis soniiin jojii- zx^^piy.y.oizs..
nos et niiiiiiios vos pra>bcic, ac tliesauriini occultarc, qiiasi aliis cuiii iiividenies, aiil mctiienlcs, nc
liiigiiani qiinquft vesirani sanclilicetis ; tiirpius autein iioliis csl, eoiiein viiio leneri, qnod vnbis obji-
ciiiiiis, aiqiic, ciim vcslrain de iiiinniis rebus conlentionem damnemus, niinnie etiaiii de litteris dis-
piilaro.

Mli. TriiiiLilom, o vi.i, tiniiis Deilalis essc f.ilea- H'. Mta; ©eott.toc, uouTOt, Ti)v Tptdoa 6[jioXoyV
fi

mmi, anl, si magis placet, iiiiius nalnra}; alqiie jaT£, st ok ^oJXsaO:, [ita; ^jasto? • xa\ Tr;v GeCx
lianc vocein, Deiis, a Spirilii vnbis poslulabiiniis. 90)vi;v irapa toij nvs'J[jiaTo^ uji.Tv attTjtJojjtev. Awsii
n.iliitenim profecto secuiidiiiii, qui primiim dedit, YJcp, e5 oloa, 6 t6 irpJiTov oou?, xa\ -6 5£'JT£pov, xat
iilqiie potissimiim, si id de qiio puKiialiir, spiritiia- (jiaXt-Ta, £t SetXta Tt? £tVj T:v£u;xaTtxr;, xa\ [it] (30)
lis qii:cdaiii timiililas fueril, non aulcm diabolica cV3~ac7t; otxSoXtxr;, zh [;.ax(j;ji£vov. "ETt CTsiis-ipcj
oiiteiiiio. Aiqiio, ut apertius el cnmpendiosiiis lo- £i'-()) xa\ ouvTO[Ji(u-£pov •
Mtjte uijisT? (.51)f][jia? £u0'j-

qiiar, sic iiitcr nos agaimis, ut nec vos, subliniloris vrjT£ tt;; J'.lT]XoTlpa? tftovr;? ((pGiivo; o'JO£\? «iva-
y^P
vocis causa, nos in criincn voceiis (nec enini invidia 6a5£w?), ouT£ fi[Jt£t? Tr;v lcptxTr^v t£ti); u[(.Tv lyMXi-
ci rcprehensinne prcniidolicl biiinsiiiodi asccnsns) (7o;jL£v (.'iS), ho^ av xa\ O'.' aXXr;; ooou Kphq zh auTO
iiec nos vicissiiii eaiii voceiii, riijus inoilo c.ipaces 9£pi;ic>0£ xaTaYioYtov. Ou y^P vtxrjcjat ^TiToij;x£V,

estis, vohis objiciemiis , qiiandiu alio itinere ad dXXa irpo-Xa^Eiv (io£X'j:ou?, (Lv tiTj xtopccrjiq) (jrrapacj-

iilciii liospitiiirj feremini. Non enim vicloriain ainbi- ac5;A£0a. Ta'jTa u[tTv, rrap" oij Tt xa\ CtuTtxbv supt-
iiius, sed, ut fralres,qiioriim disjunctione cruciamiir, jxo^asv, toi? n£p\ xh^/ Yiov uYtatvoustv •
(Lv tov §tov
ad nos redeanl, laboramiis. Atquo hx.c. advos dicta Oau;aaJovT£C, o-Jx £7:itvou;i£v rrivTr, (oo) t6v Xc^yov '

sinl, apnd qiios viiale qiiidpiam ro|i;>riiiiu?, qiiippe ^' oi TJt tou IIvsujAaTo; SyovT^j, xa\ t6 Ilviupia 7tp07-
qiii sane atqiic inlegre de Filio sentialis; qnoriini, Xa5£T£, tva ;jit; dOXriTE [jtivov, ciXXot xa\ vo[jtE[t(o<;, kc,

tiim vitam mirifice probcmiis, (lociriiiam lanien iioii oj xa\ 6 c;T£Cfavo;. Outo; upcTv ooOfitr) ttj? roX'.T£ta;
oinni ex parle laiidannis; qiii cuiii ca, qiice siiiit [jitj06?, optoXoYT^jat t6 nv£iJ[jLa ztXzlio^, xa\ xr;p'jca'.

Spiriliis, babecitis, Spiiituni qiioqnc insiiperassu- auv r][iTv T£ xa\ Tip6 c?i[ji.(ov oaov S^tov. ToX[jito ti y.a\

iiiite, iit iioii soliim cerictis, sed cliain legiiime, [j.£T^ov u-£p ij[jt(ov, t6 Toij 'Arrocj-ciXou ^OsYSacjOa;.
(iiiii liinc qiioqnc coronnc dccus comparctur. Hoc ToaoiJTov u|jitov ':t£pt£xo[jiat, xa\ togoutov 'j|xtov at-
vobis iiiorum ei viicn pr.Tiuiiiini deiur. iit Spiriluiii oou;xat (.'ii) Tr^v £Uxoa;jtov Tau-r,v cjToXfjV, xa\ t6 •/pto[jta

pleiic pcrroclcijiie confilcainini, ac nobiscum, iino T?,^ e,-;y.p3i-:zi3.;, xa\ Ta Eipi TauTa cJu5TT;[jtaTa, xa\
ciiaiii anle iios, quantum ajqiiiim esi, prajdiceiis. tt;v cj£[;.vi^v crapOeviav xa\ xaOapatv, -xa^ ttjv jrdvvu-
Aiquc eiiam ni.ajns qniddam vcstra causa dicere, /ov t{/aXixt;)5tav, xa\ t6 tfiU-^zor/m, xa\ iXaS^X-yOv,
cf

illiidque Aposioli proloqiii nnn dubiiabo. Adco vos xa\ ^tX^J^ivov, (oarre xa\ <kvaO£[ta £lvat d-6XpiiT0u,
ampleclor atqiic exnsculor ; adco conciiinani haiic xa\ raOsTv Tt, tb; xaTaxptTO? , o£/o[xat •
[jiiivov £•

vcslram el conipnsilam vcstem rovereor, ct contra- OTatrjT^ [jteO" rjpitijv , xa\ xotvTJ Tr;v Tptdoa ooSdiat-
cium cx coniiiicnlia colorem, et sacros lioscoeiiis, et [i£v. n£p\ Ydp T(I)V dXXo)v , Tt ypr; xa\ (55) \t{eiv,
vcnerandam virginilatem acpurgalioncm, ct nootcs, ja^w^ t£Ovt]-/.'Jt(ov ( ou; Xptcj-ou (jtovou [56] eYsTpat,
qiias inpsalmorum canlione iii^omncs Iraiisigilis, cl tou JtooTOto-jvTo; tou; vexpou; [57] xaTa tt]v auTou

{i6) Ait; aiSeTcOe (td.h^cy. > Qnibiis pliis iribni- (.')1) 'TfieTr. Deost in pluribus Uegg. et Colb., in
lis; > iil esi, inquit Nicelas, < qnas iiiagis bniioralis Cnisl. 1,'Or. 1. ctc.
ac vcncraniini. > (52) 'Eyxn.Ucoiter. Rcg. bm, £YxaX£3(o[ji£v.
(47) lazpRvcroitr.w t Curabinnis, > morc moclico- (55) ndrrr}. Docst in Kogg. biii, pb, clo.
riini, qiii iliiloia qncedaiii iniliilt;i'iii, iit :i'£(ri iiii^ili- (51) Tocovzor v{tCt>r aiSt^uitat. Maociloiiianns Iiio
caiiiiiia ad:iiillaiit, iioiiuiilla ctiaiii grala riiitini clar- allciqiiiliir, qiii icvora, licot de Spirilu sanolo nnn

gienies. reote sciilironl, \)liiiiina lanion inndoslia', absliii^ii-


(48) Kaz& ijrvyjir f^jipafievcvr. Bill. < : riiiii nni- lia'. '•Iiaritatis aliariiiiiqiio virlnlniii oxeiiipla dabaiil.
mo oplime valealis. i Non coil''< optiiiic > aiiiiiio DpcsI iii Kogg. bm, pli.
(.)5) Kftl.
valnbaiit qiios rilloquilnr (ircgoriiis. (56) Morov. Sic Kogg. liiii, pli, aliique plurcs. Iii

(W) 'II tn'i. Sav., ei p.Ti. idox, OEOotxijTo;. Sic ed., ;ji(/vov.

Cndd. lii Par. cd., oeoof/.-iTa. (57) Tcix i-ey.pcvq. Sic qiiatuor Regg ,
quatn 1
(50) Kal /ii(. Sic pbircs Regg. el Colb., Or. 1, Colb., Or. \, Pass. Deesl to'J; inclit.
elt. lii Ct\., dXXi iiT;.
iii ORATIO XLI. — IN PENTECOSTEN. U2
6ilva|J.iV;,» o; xaxw? (38) tw Tira;) x^xipQow^zxt., -(">
A piopfnsiiiii iii p;iii|ioiTS,ol rralrcs.clliosiiilossiiKliijiii

Uyi') <s<jv5zos.y.ivoi, y.txX xoiouiov 7:p!<; a/Xf|5,ou? fu- ;il<|iic nniorcni, ul niiaUiciiiu cliaiii a Clnisto 738
Yo(iaxo-jatv, Sdov dsOaXjxol otaiTpo^oi , t6 ev §Xi- essc ", «c nomiiliil, iit (laiiinaliis, pcr|icli noii rocii-

ttovt:?, xa'! ou -f^


o6z'., t?) Oi-st oi aTasii^ovTi? •
si' scni ; nioilo noliisriini ailjiiiii^aiMini, ruiniiiiiiiiliiisi|iic

ys "/a^ oia-Tpo^tiv auToT^ syxXrTcov, «"AXa y.i] tu- aniniis Triiiilalcin ('(lclirciiiiis. Naiii (jiiiil ilc aliis

^fXiojtv ; 'E-d oi jxsTpiio? iOi,uir,v Ti Tpij u};.a.;, (licani, pcrspiciio iiiorUiis ((|iios ail vilaiii rcvocaro,
9ips, xa't -po:; t4 IIviujjiaTraXtv STtaviXOto.usv •oliiat Cliristisolins esl,(|ui siia poKtiilia iiiorliios vivilicai);

6i xal i\i.iii fiSf] (Tuvstj/osOs. (pii Inco iiialo alipic iniprolic (lishaliiinlnr, ciiiii

iloLlriii;»; vinciilo consulcli siiil, lanliini(pic inlor sc coiiicniliint, qiianlnin ilistorli ociili, nnaiii canulein-
qiie rciii cerncntcs, ac non oliuiin, sod sitii iliinlaNal intor so ilissiilcntos; si lanien illis distortio et

porvcrsilas, iion aiilcni ca^oilas olijicioiila csl? Poslipiaiii aulcin ad vos ulcunqne ilisscrui, agciluni,
.1(1 Spirilnm jaiu ipsiiin rcdfiainiis ; ac vos jaiii, ut opinor, dicentcm .sequeinini.
0'. T6 Ilvijjjia t6 St^v-tov TJv [j,iv o:'t, xa't STTt, x3t't IX. Spiritiissancius sciiipor f|niiloin crar cl cst,
f(jTat, OUTS ii'p?a[jtsvov, outs TrauiijjASvov, aXX' az\ g et oril, ncc ullo orlii goiicratiis, iioc finciii lialiitii-

IlaTpl xa't Vt(o GuvTSTaYi-tsvov {'id), xat cuvaptO[xo-J- rus, scd seinpcr cuni Palrc el Filio coiijiinctiis, alipie

[jtsvov •
ouos Y^? sTcpsKSv sXXsi-stv r.ozk, fi Vtiv Ila- coniuiiiicraliis : ncc cnim coiiveniclial ul vel Pator
Tp\, i) IlvsiJlJia Ytu). Tio ptSYtiT(i) yap av rjv a.5oS,o^ Filio, vcl Filius Spiritu sanclo unfpiam carcret.
fj Os(5tt)?, iixsTtep sx [jtETajjLsXstaj sXOou-a st; cu[a- Nain alioqui niaximuni diviiiitati dodcciis conflare-
TX^fiptijjtv TsXstoTr|To?. "IIv o^Jv a;\ nz-aXr^T.-hw, o'u iiir, iit qiise ad perfoctionein taiuiiiam ex paMiiicn-
(jtsTaXT)— tx(jv TsXsiouv, ou TsXstoujxsvov •
ttXtjpouv, lia vonissei. Drat igiliir sonipcr perccpliLiilis, non
ou TTXTipo^Jjjtsvov •
(JtYtaC^^v, ou/ (iY'a^(5[Jisvov •
Oso'jv, particcps ;
perficiens, non ab alio porroctiis ; explens,
ou Osoujjtsvov •
auTb sauTtTi TauTov a£\, xa't oTj cuv- iion cxpletus ; saiiclifioaiis, non saiiclificatiis; deifi-

TSTaxTat •
d(5paT0V, a/povov, d'/;toor]TOv, dvaXXotojTOv, cans, iioii dcificalus : ipse sempcr, ct secuni, el
&~oio-i, d-o3ov, dvstSsov, dvatf^?, auTOxtvijTov, dst- ciim iis, (|uil)iis adjiinctiis est, idcm ct .Tqiialis
xtvr.Tov, auTs5o'Jjtov, a-JTOO'Jva[jiov , ;:avTO0'Jva[jtov invisibilis, teniporis cxpers, niillo loco incliisus,
( si xal 'hphq T7)v TTptoTTiv aiTiav, totJTTSp Ta Tou Mo- ininiutabilis; qualitalc, quaiititate, foriiia cl tacVii
voYsvou? d-avTa, outoj 5r) xa't Td to'j IIvEujjtaTo; carcns, scipsum niovens, ac sempilcrnum nioluni
dva-ijjtTTcTat^ •
Z^^i], y.nl !^(iioTzoi6v (fS)^, xa\ X''?'^- liabcns, arbitrii liber, per se poiens, omnipoions
Yov tfo)T(5; •
auToaYaOiv , xa\ CT,Yr] dYaOiJTTiTo? •
C (lanielsi ad priniam caiisam, nt oiiinia ea qiioc Uni-
Hvsujjta suOi;, TjYSjJiovtxiiv, X'Jptov, d-::ot;TsXXov, dtp- geiiiti siint, ila cliaiii qua; Spiritus sancli siiiit, refi!-

opt^ov, vao-oioijv JauTto, ooTiYoiJv, evspYO'jv ijj^pouXs- rantur); viia, ol vivilicans; lux, et lucis largiior;
Tat, otaipoijv y^api<j[).ci.'zix ' nvsujj.a uloOsaiag, dXr)- bonitas ipsa, cl fons bonitalis; Spiriiiis rectus,
Osia?, oo'jta? , (juvicjsto?, Yvto(j£to?, sutJsSsict?, ^ou- priiiripalis, dominus, niiltcns, scgregans. leinpUiin

).T|C, tT/tJo;, 9tiSou,TO)v d7iT|piO;j.r^;j.fviov (GO) •


oi' ou stlii exstruons, viain prMnionslrans, tirliilralii suo
UoL-zrip yivihay.zzai. ^IG\) , xat Tto.; So^dJsTat, xa\ operans, gratiasqiie dividens; Spiritiis adojilionis,
itap" uv [jt(i'jojv ^''^'^'^'«ST^^tt, [xia j^JVTaJt?, XaTpsia Tcritatis, sapientios, intellcctus, scientiae, pioiatis,

[jita, 7rpo(jx'Jvri3t?, (5'Jva[Jtt5, TsXst^JT;)^, dYtai[Ji(j?. Ti consilii, forlitudinis "'',


liinoris, queiiiadiiiodiini iiii-

[jtot [jtaxpoXoYsTv ; IlavTa osa 6 DaTT^p , tou YtO'j, inoraiilui' ; per qiicin Pater cogiiosciliir, ct Fr-lius

T;Xr]v TTp (G2) dYSvvrisjia;. IldvTa ora 6 Y16;, tO'j glorifioalnr, ct a quibiis solis ipso cogiiosciuir, iina
nvsu[JiaTOj, 7:"Ar)v TT|j yzvvriazii):. TauTa 51 o'Jx 0'j- classis, niuis culuis, iin:i adoralin, potcnlia, ftx-
(Tta? d-^opiust, xaTd ys Tiv £[Jl'jV XrJYOV , ::op\ o'Jjtav fectio, saiicliuis. Qiiid pliiribiis verbis o|)iis est?
6s dtfopirsTat. Oninia, qii:ociiiique Pator babot, siiiit Filii, praiter-

qiiain 739 Q"OiliiiigBiiii"s non cst. Oiiinia qinrciinqnc Filius, S|iiriUissancli siuil, si goiicraliononi ci-
coperis. H;ec porro siibslanliani non scccrniinl, ut quidem ipsc seiilio, veriim ciroa siibstaiiliain becer-
niintur.
r. 'fioivst; Td; dvTtOsist? (03); syi') os tou Xoyou D X. ParUiris objoclioiics? At ego oralioiiis ciir-
t6v Sp(5[iov. Tt[j.Ticov TTjV Tijispav to'j IIvsu^jtaTo;' siiin. Dicin SjiiriUii s;icruiii boiiori liabe ; nngiiani
tT.i-yz:; [itxpiv Tr,v YXtoTTav, st SuvaTov. TlsptaX/.ojv |);iiiluliiiii, si licri pulcsl, conqiriiiic. De aliis liii-

YX.to330Jv 6 Xv^o-- TauTa; atoijQrjTt, i] (fofJTflr^Zi, gnis scrmo iiobis institnuis ost ; has vciicraro, aut

" Rom. IX, 7,.


•''
Isa. xi, 12.

(^S) 0'i xaKHx^. eic. Riif., « qui niale loco discc- qii.Tde Cbristo vaticinans Isaias cniimeravil, ncin-
diini, ciiin perlidia consonoiii. > pe, < ct rofjuicvit siipor ciiin S|iiritiis hajiicii-

ilvr-£-axid:i-()r. Ucgg. n, r, Cypr. ot Par.


(.")!)) lia", » eic.
addiiiit, xa\ iJuvr,[j:;jisvov. i Quibiiscuiii ojnsdcni ost (01) rirdxTJcezai. Tres Colb ct Pass., Yvtopi-
ordinis, iisqiie conjuiicliis ct riiiiiiiinicralns. » Cstat.
(00) Tdr uX)]piOftfijih\,)r. Nirotas :iiidit, Ttapa t(o (02) Tftc- Pccst in plerisqiie codd. luin anlcdYsv-
Hsatqt, « qiii apiid lsii:ini niiincr:ili siiiit. > Sic vr,jiaj, uiiii aiile YSvvf,3S(o;.
passiiii ln(|iiiiiiliir Palros. iMiiins rcolo liilliiis : ((i.j) Titr uvzatic-iir. Bill. ad inarg., dvTtXo-
< yiiciiiailniodiiin siiporiiisconiinoinoravii-.iiis. > Niliil Yia;, i relutalioncs. >

eiiiin superius commemoraiviin cst. Grogorius relert


413 S. GRF.CORII TIIEOLOGl Ui
liiolue, iilpole qticc cum igiic nppareanl. Iloilic A {'"i. r.'jpht; 6fy(o;A£va? {(ii). ST]|i;[>ov ooY[JiaT(aoj-
iloeeaimis ; cns :irgule n ailificiosc ilisserLiiius. [Ji^v (6.')), aCfjtivTsxvoXoYTiJwjjiEV •
ar;n£pov Jopxdati)-
Hoilie lesluin aguiius; cras iiilioiiesle el iiulecoie [J.SV, aOpiov a-y/Tiixos/riawixt^i. TaOxa jji^jatiy.ijj?, ixzX-joi

nos gcreiims. II;t'c niysline, illa llieatrice; lia^c ec- OsaTpixw^- TaiJTa Tac; JzxXr,s!atj, exslva tat? iyo
clesiis, illu loro ; li;i;c sobriis, ill;i lcinulentis ; liajc palq •
TauTa Toti; v^csouatv, Jxeiva toi; nsSuouatvJ-
sitIo ageniinni suiit, illa ailversiis Spiritum luilen- TaOia aTiOuSttCovTdJV , £X£tva Trai^ovTiov xaTot toC»
liuni. Posle:iqii;>iii ;\iiteiii aliena suLimoviinus, aije, nv£'J;jiaTo;. 'ETiit Sh dTcsaxiuaaijjisOa zb d/XiiTptov,
niistra coiiip;)iiaiiiiis. tfipt. xaTapTtatop.£V (GG) Ti ;fi|ji£Tcpov.
XI. Priiiiuni iijitur Spiritiis sanctiis iii angelicis, I.\'. TouTO EvripYEt^irpiSTEpov [jisv £V Tat; otYYsXtxar?
c.l ccclesliliiis virtiiliiins, iisqne, qu;c post Deiiin xai oupaviot? (67) Suva[jteat , xa\ oaat TrpwTat [jtsTa
priin:e sinil, eiinique circuinst:iiil, vini siiain exer- (hhv , xaV iTsp"t 0£(5v. Ou y^P SXXoOcv auTat; f; te-
celi.il. Nei|iie ciiiiii aliuiide perrectioiiem et spleii- AEtioat^ xal T) EXXaixit;, xal Ti ::p?i? xaxtav ouaxt-
(lorcm lialienl, iilque pr.clcrea, iit ail hkiIiiui ;ci;re, VTjTov, i^ dxivTjTov, T^ jTapi Tou dYiou nv£U[jiaTo;.
vel nullo prorsus inodo moveri queaiit, qnain a "EretTa £v Totij IlaTpdat, xat £v Tot? 7:po(f)f]Tot;, (Lv
Spiiilu sanc.o. Ueinile iii Palribns el prnplielis, ol |j.kv EtpavTiaOTiaav Qzh^, t) sYvojaav, ot 61 xal t&
(piiirum alii DiMini per iin;igiiiem viilcrunl, aut co- B [.teXXov TtposYvwsav TUTTOuijt^vot tw HveiJjjiaTi t!) •fjYS-

giioverniit, alii auleiii eliam rcs riiluras |ir;cscive- [iOVixiv,xal C>; Trapouai auvovTeg Tot^; eaotxevots.Tot-
riiiit, impressaiii niiiiiruni pcr Spirituin sanclum auTT) Ydp Tj Tou riv£u[jiaTOi; o'Jva[j.ti;. "ETietTa iv toT^

principein animi |iaileiii lialicnles, el cum fiituris Xptaxou [xa9T)Tat? (etjj Ydp XpiaTJi'; EtTietv, ^ TcapTJv,
laiiquam ciiiii pia^seiitiluis vcr!.antes. Ilujnsinoili ouj((jb; evepYOuv, dXX' (o; 6[jioT!jjt(i) autji;rapo[JiapTouv)*

(jiiilipe Sjiirilus vis ac poteiilia est. Tuin iii Clirisli xa'tTouTot;Tptaato;, xaO' oaov o";o£ TeTJaav )((opeiv, xa"t

iliscipulis (Clirisliiin eniin pr;cteriiiitto, cui aileral, /.aTi xatpoujTpet;- 7:p\v So^aaOTJvai .\ptaTivTtoHdOef
iiiin nt operans, seil uta-qiialein comiiaiis) ; iisque [jteTi To oo^aaOTJvai tt) 'AvaiTdaet (68) •n£Ta Tf,v £t; ou-
irilariam, prout ipsorum capius ferebat, tribiisque pavou; "AvdSaatv, 'ii dTioxaTdaToatv, 6 Tt xpi) X^Y^tv.
^i

lenipnribns : iiempe, anlequam Christiis per Pas- Ar|Xot 0£ i] •jipojTT] Ttiiv vdatov, xa\ f) Ttov 7rv£U[j.dTtov
sinnem glorificaius cssel : poslqii;iiii per Resurre- xdOapTt;, oux av£u Ilv^ujtaTo; ST^XaSr] yevo|j.£vti •

(tonem gloiiricatus fuil : ac (leiiiqiie posl ejiis aJ xal TO [JieTd tt]V oixovo[jttav ^[ji^uaTiiia, aatfCiq tiv e(J.-

ccelos Asceiisionem, sive restiiuiionem, sive quo- Tveuat; Oetotepa •


xa\ 6 vuv (.tepta^jLi; TtJov T:uptV(>JV

ciinque alio iiomine res ea sit appellamla. IIoc YX(oaatov, o xa't 7:avT[Yupt^0[jt£v (69). "AXXd Tb (Jtiv

aiitein perspicucostemlil, Uiin prima illa niorbo- TptOTOV, d[JlUOpto;- t!) 0£ OeUT£pOV, £XTU7:tOT£pOV •
ih
ruin spiriliuiiiii|ue (lepulsio, ipia; seilicctiionabsque Sh vuv, T£X£toT£pov, oux £Tt £vepY£t'a Trapbv, (li; (70)
Spiriliis nuniine fieb.il ; luin illa posl conleclum sa- 7:poTepov, ouatojS^^ii; S^, (li; dv eiTOi Ttc, nuyyivoiie-
lulisiioslr»74'0'"'S'"'""' insufHalio, qusdivinioris v(5v T£ xa\ au[jt7ioXtTeu6[ievov. "E^rpeTze ykp, Yioij

pvociillubin iiispiraliouis speciincn habebat; tnm ato[jtaTtxtiJ; T][Jirv 6[JttXf|aavTo;, xa\ auT6 (favfjvat udj-

piislremo pr;t'sens li;cc igneaiuin liiignarum divi- [jiaTtxto; •


xal Xptaxou T.ph^ iauxiv eiraveXOovTo;,
sio, quam etiain solenmi feslo celebr:imus. \ci uin Exetvo T.phi fip.a.i xaT£XO£tv •
epx6(j:£vov ij.'£v (b; Ku-
primo fiuidein, obscure; deinde, expressius ;
nunc ptov, 7r£[ji7c6(j.£vov Sk (o; oux dvTiOEOV. Ai y^P TotaO-
vcro, perfeciins, utpoie qui non j;im operaiioiie Tat (f(ova\ ou); IjtTOV Tf^v 6[J.6votav ST,Xoijatv, i^ tpu-

so!:: pr;escns sil, ul priiis, seil esseiiti;ili, nt sic lo- aet; (71) -/(ijpi^ouatv.

quar, niodo adsil, siiniili]uc verseliir. Nam ciiin Filius corporiMin nobisciiin consuetudinem babuis-
sei , Siiiriiiim qiioiiue corporco niodo cerni convcnlebat ; etcum Clirisius ad sese reversiis cssei,

eiiin ad iios descendere et qiiidem ita, ut et, lanquam Dominus, venirel , el, lanqiiam Dco iieijiia-

(piain npposilus, mitterclur. Eteiiim hiijusinodi voces noii niiniis coiicordiam declarant, qu;im iialu-

i.iin dislraliunl.

XII. Idcino, piisl Clir'sUim qiiidcm ;icccdil, ne D IB'. AtdTouTo, [jeTd XptaTiv [J.lv , 'tva Jlapdx/.vi-

1'araclcliis noliisdcsit : Alius auicin, ul tii lionoris To;f;[jtiv (xt) XetTiT] •


"A.i„!oc S^, t'va ai; ttjv 6[j,0Tt-

icqualitalem cogiles. Qiiod cniin ait, aliiis, aliuin, [x£av (72) ^jOu(jLT)Ofi?. T6 Yip, lU.lcr, laXXo; olo; (75)

((ii) 'Or L.ijiiraf:. Uims Cidli., 6p;j.to;j.eva;. « IJt- (66) KarrifTlrriojiF.r. Componanuis. > Sic niagiio <

pole ( um igiie prolapsas. j Bill. < Ut qu;e conspi- coiisciisiicnjd. Iiicd., xaTapTU3tutJt£v, « iiislriiainns.»
cianlnr. i (67) Uvparlvtr:. Kcgg. bm, pli, ()r. I, Savil., ou-
((!.')) \oyiiariaujiEr. Billiiis in prinia cd. i llodic paviat;.
fiilei dogiii;ila prdponaiiiiis. i Id cst, iit cxpoiiit INi- (6S) 7'jJ'.ArrttTrrt(r(-(. Sic pluresUcgg., novcinColli.,
celas, < lidcliliT doi tiin:i de Siiiritii saiirio, (|iiam Coisl. 1, ctc. Dccst tt; iii cd.
Scriptuni iioliis (illcrt, iilaiiuir ; cras aiilriii ;irlili- (6'J) "0 nrn .ZKniyvpii.rjiEr. Or. 1, t'o xa"t 7tav7]-
cinsi- dissi'ieiiiiis, ct ab boiicslo ct dccnro rcicdc- YupiCo[Jiev. < Ciii ctiaiii rcsluin dieiii cunsecraimis. >

luiis; id csl, arLMilc cl Mi]iliislici', et c\ dialcciic;c (76) Pass. aildit, to.


'flr.
;'rlis lcgiliiisct niclliniln dihpiilatioiiciii iiihtiliiciiiiis. > (71) '/•('•(rt(f. Sic |)UiresUcgg.. oclo Colb., Cnisl.
Addil iSicct;is 1 llax vcrli;i, • iloccamiis d fcstuin
: 2, cic. In cd., tfuatv.
at^amus, < ronsulendi aiiiiiio dicuiiliir li;cc aiitcin, > ; (72) 'Ojwriiilar. Quiiique Regg., decein Cnlb.,
aitificiose disseremiis ct ali lioneslo cl dccoio rcce ••
elc, iaoTt(jtav.
tlcnins, < siinl iroiiicc lnqiicnlis, :ili]iie liiijiisiuuili (75) "A.llr^r: oTor:. < Aliiim, qiialiscgo suin. » Sic
ics avcrs;iiilis. liulc cl luipiliidinciii ct tc:iiiilciiliaiii Coisl. I , IS;cct. et Coiiib. Dcesl oio; iii cd.
cas vocat, atquc aj Iniuiii el llieatra icjiiit. >
443 ORATIO XLI. - IN PKNTKCOSTEN. H5
iy('j, xaOijTaTi:. Touto 5k ouvosdTioTSia?, dXX' ojy. A ijiialis ego siiiii, consliliiit. IIoc pono iiimicn p;i-

a-iy.liii ovo[jia. Th fip, S.Llo^ , oOx STtl tSv dX/.o- roin iinperii giMdiiin iiidictil, iioii ignoininiain. Voji.

Tpitov, aXX' iTzX Tojv djjLoouaEojv olSa XEfOjjLsvov. 'Ev eiiiin, aliiis, nun de alionis, scd ile iis, quornni
l-Xci)3Jai; 61, Sii TTjv 7Tp4; t6v Ai^yov oixsiwfftv. Uu- cadoin siibslanlia esl, 'isiir|ialur. Jain voio in lin-

[jhTii^ Oi, C'i"'^ zoTjpov Siic Tf,v xaOapiiv (oloE yip giiis apparel, proplct (lignaliononi cain ,
qiiani

6 XoYo; ^jjLOjv xa\ TiOp xaOapTrjpiOv , lo? TtavTa/ii- 1 11111 Vcibo liabel. Cur anlfiin in llngnis igncis"'?

0:v ["IJ pouXojxivocj u~ap-/iC (.caOicv ) •


i^ oti tt]v Ijlrnin propler purgalioncni (ignis aulein piirgaii-

ojjcav. nCp Y^P <^ Q-^'? ^"-^ Ttup xaTavaX'.(jxov lis Scriplura iiicininil, (lucinailinoilum ciiivis di-
tV-'^'''^

Tr,v [jLOxOr,p;av, xav TricXcv dYavaxTf,; tco 6(jioouijc'(;) scerc pronipluin cst) ; aii vcro pio|itcr csscnliain ?

aTSVoxupoujjtovo;. M;pcJotjL:vac; oi, oci ih tojv /a- Dcus ciiiiii iioslcr ignis cst '", ct iiuidcni ignis iiii-

ptafjLdTOJV Statfopov •
xaOjfo|jL£vat; 51, ocd zh paatXc- probiiatcin absiiinens, discrucicris rursuin liccl

xov, xa\ Tr;v bj Toi; (73) dycotr dva-aujtv s-eI xa\ proplcr consiibstanlialcni iii aiigustias rcdacius.

WiOu Opovo; TJt /5poufJc';ji. 'FCv u-jptoio Oc (et pir] Tto Alque in disperliiis qiiiilcin linguis apparet '", ob
nsptapytjTspo; scvat 5ox(I) tou oiovTO^), 6c3t Tr;v dvd- yialiaruni diversiiatciii ; sedenlibus aiUciii "
6'a3iv Ttjjv 6£|o[jisvi)jv, xa't ttjv /«[Jif^Osv ^Trapitv ett!: propler rcgia; dignilalis excellciiliani , cjusque sn-

y.3.\ u6atic 0;:oc? uTTSptpd Tcva tiTiYd^STac, 6c' iiv ^ per sanclos requiem ;
qiiandoquidein Dens qnoqiie
u;xv£tTac 0£!5^ Ka't 'It;cjou? auT&j iv u-£p(o(o tou pro ibiono cbcrubinos liabcl 'Mn ctEiiaculo vero'*

(iu3Tr,ptou xocvojvjc ToT; Ti u'ir,"AtJT£pa TcXoufjtivoti;, (nisi lorte curiosiu-i qiiani par sit, isla pcrsciiui

tva £X£cvo 7tapao£cxOTi, 6t; zh [jl£v tl xaTa6T;vat 6£t videor), proptcr eoriiin qni accepUiri siinl, asccn-

t)£iv TTpi; ^[Jia;, 6 xal Ttp^Tipov ItzX Mo)u3£0)5 otoa sioiiem, alque a lerra snbveclioneiii : nani el

Yiv(i[ji£vov , zh 51 ^l>-3-i dva6f,vat , Y.a\ outoj yzvi- cojnacula qua;dam diviiiis aquis, a qnibus Oei qiio-
cOat ("()) xotva)v!av 0£ou irpi; dvOptoTiouj, tt;; d;ta; que laiides cclebrautur, lcgi aiidiviiniis ". Aliiiie

cuYxtpva[i£VT;; "Eto; 6' av lxdT£pov i-A tt;; t6;a; ipse Jesiis, cnin siibliinioribus rebiis discipulos iiii-

[j.£vii, ih [jikv TTepttoirf,; (77) , ih oi. TaTOtvtotJEO);, liaret, inysteriuin ijisis iii cocnacnlo iinpenil ",

d^atxTo; t; dYaOoTT;;, xa"t t6 9tXdvOpo)~ov dxotvtovr;- iit illud indicctnr, ct Dciim ad iios dcscendcre opor-
Tov •
xa\ zdT(jia (78) £v [i.is(i> i>.i'((i. xal d6ci6aTov, teic, (|ueniadiiiodum oliui in Moyse contigisse sci-

ou Tiv ttXoujcov tou j\aJapou [iivov, xa't Tiijv 6p£XTiIiv niiis ", et nos ad euin asccndeic, sicqiie Dciiiii

'.V6pai[i x6Xt:ojv 6t£tpYov, tt;v 6^ Y'^^i"'i''' ¥^<^'''' ^"-^- cuiii bominibusconsortiuin iiiiic,^^!'''!!"''^''^'^'^"'''

piouiav, Tr,; dY£vi]Tou (79) xa\ £-Tr,xu:a;. mista. Quandiu autein uierque iii propriis manse-
rii, Dcus scilicct in sua spccula, ct liomo iii bninilitate sua, nec bonitas iniscebitur, nec bcnigiii-
las coiiimuiiicabitur ; scd erit magnuni et iiiextricabilc chaos inlcijecluni ", noii niodo divitcni

a Lazaro, etcxpctciido illo Abraluc siim dirimeiis, verum eliam procreatam ct fluxani alqiic caducain
naturam, ab increata etstabili.
ir. TouToixr,puxOr] [j:kvu7:6T(ivTipotfTiTwv, (IjjlvC XII/. llic a propbctis quidcm praedicatus est,
-M IlrsviiaKvflov LY quemadmodiim ex liis Scripturoe locis patct
(80), eiii {S\)- y.(i\, 'A»-a-
ctavCF.Tai avzdr kaza Ilrsvpaza- xa\, KaziCi}
tvf' Spirilus Dumiiii siiperme'"': el, nequiesceiU svpet

Ilrevfia Kvpiov (82), iial ijjSi\fr\(isr avzov(; xa'i, eum Spiriius septem ^" : item, Descendil Spirilus
nv£u(jta E-c3TT;[iT]; £(jt7:Xii3av B£a£X£f,X Tbv dp/CTi- Domiiii, el deduxil eos " : ad lia;c, Spiritus scien-
xTova T^; (7xr,vf;? •
xaX , nvsu[j:a 'napo|uv6[ji£VOv •
liie a quo I5csclecl, labernaciili arcbiteclus, imple-
xa"c, nv£u[jLa E^apav 'IlXiav £v ap[iaTt, xal jT;Tr,6iV lus est »' : ac pra-tcrca, Spiritiis ad iraciuidiani

Tapi 'EXtiiaiou 6t-Xdjcov • xa"c, •::v£U[xaTt dYaOto provocatus"^ : insiipcr, Spiriliisqui Eliam iiicurru
'* adde
xa\ f,Y£(JLOVcx(Tj Aa6"c5 66t;you(j:£v6; T£ xa't aTT]ptJ6(jt£- extulil, ac dnplex ab Eliseo posliilatus esi :

vo^. 'E7:t]YY^X0t] ok, ii-nh [jtkv 'I(of,X TrpiTspov •


Kul spirilum boiium el principalein ", quo David de-
tcrzai er zaiq kayazai(: i\pkpai<;, Myorzci; 'Ek- duciliir et coiilirmatiir. 1'roiiiissns autem est; prius

xed) d.td zov Ilrsvfiazij^ jiov i.il :tCicur ccifxa Q (luidcni a Joclc bis vcrbis ulcntc : El erit in no-

«« Act. ii,5sqq. '" Deiit. iv, 2f. " Ail. ii, 5. " ibid. 'Msa. xxxvii, IG. '' Act. i, 15. 'MI Bcg,
xviu, 53; Acl. ix, 57. '* Liic. 22 sqq
xxii, 'Exod. M.iir. xvi, 20. •' Isa. l\i, 1. «» Isa.

M, 2. Isa. Lxiii, U. «> Exod. XXXV, 50 sijq. " Isa. i.xiii, 10. «' IV Ucg. ii, 9 sipi. *= Psal.
i., 14.

(7-4) narzayfiOer. Regg. bm, pb, decem Culb., (78) Xdcfia, ctc. « Vorago, bialus inagnus et ini-
ctc, T:oXXa/60£v. pcnneabilis. » Pliires codices boc ordine lcgunl: /d-
(7.")) i'Erzcl(:.Rcg. ph et sex CoUi., et^I tol.;. aixa [Ji£Ya £v (jtiirto.
(7tl) Kdl yericOat, etc. Niccl. -uYxcpvoj-
ci^'Tio (70) rerr\zi\r'... d-;-eri'\zov . Sic plcrique oplimie
(jiivou Tou Oiiou dEtio[jiaTOi;TT; ^uTtXsia^ < Divina iiia- notai Coild. In cd., dY£vvf,Tou.
--(ZTjr^zri-j...
ji'Staie se iiostra: vilitali coinniiscentc. i iNon beiie (80) 'flf ir z';i. Sic Itpgg. et Colb. plurcs. In iion-
Iiillius : < sicque inler Deum
etboiniucs coiisortiiini niillis, tij; £v Ti. Iii ed.,'ioj; iv Tto.
iniri, nlrins.|uo videlicel digiiiiaie inter sc coin- (81) 'Ea' ifie. Nonniilli codd. adilnnt, ou £c/£X£V
niisia ; t quasi aliqiia esset bumiiiis dignitas cuin £/pt3i (jiz. ( Pniptcrea uiixit iiic. » Sic cliani legerat

Deo collala. Uilliiis.


(77) /7f/,(io.i/7r. Sic Cas. ed. et Conib. Alii, -^ii- (82) nrevna Kvplov. In quibusdam, Trapi Ku-
pt07Tf,5, in.ilc. EuiT. ptou.
Ul S>. GRIiOORll THEOLOGl 448

vissimis diehus : Elfunilam de Spiiitu meo siiper om- A ( Sr^XaoT] Tr;v -tstsuovjsav [85]),
nal eal zvvc; vIcvq

item cariicm (siiliccl fule praediUiin), el super fdios i'/((ur, xal s.il zctQ Ovxazipaq vfiSir, y.a\ zk e^TJ;

lestios el super litias veslrus ^°, el qux seqiiuiilur ;


6k6 5e 'Ii)aou y.a\ ija-spov, So^a^oiJievou zz xat av-

poslea luilcm ali ipso qiioqiie Jesii, qiii, ul a Spi- TtSo^aCovTo;, (oj tbv ITaTEpa, xa\ \iTih toG IlaTpoc.
lilii gloiiliialiir *", ila vioissiii) qiioqiie iiisuni glo- Ka\ fj ETiayYsXia, ib; Sai^i/rjc , (juvSiauoviJciv (84)

rilicat ;
qnemailiiiodom ei Pairem glorirical, et a Y.ai a'j[jiT:apanevETv, stxouv vuv tot; xata xatpbv (8o)

Paire glorific.iiur "^. Ei liacc quiJem promissio, d^toi; , titz ilaTspov Totj toiv exitii a^tou[iovotj,

qiiain laiga el copiosa esl, fore ut in;eieniiim pcr- S-av oXixXrjpov aJTO ttj noXtTeta cpuXi^cojjtev, dXXa

iiianeat "" ; sive imiic cuiii liis qui per teinpus di- [i.i\ TodouTov dTuo6dXw;j.£v , xa9' osov dv djJLapTdvt»)-
giii erunt ; sive in posicruni cum liis, qui aliorius Hev.

;evi lionis iligni liabebuntur; posieaqiiam viilelicet ipsum per Iionestam et prxclarnm vii» ralionem

i:itcgrum servavcrimus, ac iiou hactenus amiscrimus, quatenus in peccaium piolapsi fucriinus


XIV. Ilic Spirilus cum Filio quiJem rcriiin lA'. ToCto t?) nveOjia suvSriiitoupYEt (aIv Yfw
cicationcm ct rcsnrreclionem fabricatur. Suadcal •/•»'
'V^ XTtitv xa\ Tr^v dvdsTastv. Kat TreiOETtd crs

tilii i>lud: Yerbo Domiiii cceli firmali .sunt, et Spi- g "^ Tv A<';-m Kvptcv cl cvpayol icrzspeoiOno-ar,
ri u oris ejus omnis cirtus eorum '" el, Spiritus di- xal zq> Ilysvjiati ~cv crzcfiazoc; avzov ffdcra t)
;

viiius, qui fecit me : F!alus omiiipolenlis, (jiti docet SvrcquQ avzwv Ilyevjid te OeTc%' zb siot^c-civ /le
'

me " ; et rursiis, Emittes Spirituni luum et crea- nrot) di aurzcxpdzcpoq f[ dtddcrxovcrd fts xai Tid-
Xtv •
'E^a:icaz£.lel<; zd Ilrsvpd crcv , xnl xztaOi\-
Intntur, el renovabis faciem terrtc '*. Esl etiain ille
cTcrzcu, xal draxairieiQ zd apdcrojfcoi- zfji; 'yrJQ.
f|)irilualis rcgeneralioiiis aiiclor. IIujiis rei tilii

AT|!jitoup-CEt 6k (86) TT]V TTVEufjiaTtxTiv dvaYifvvr]atv


lideni facial, qiioJ Cliristiis ait : lYfmiiii;!» regnum
xa\ T:Et9iTu) os -zb , Mijdira SvracOat zi\r Pacri-
viderc nut uccipere posse, nisi qui per Spiritum de-
.islar 't£e7r f) MtSsTr, c'c ztc; jtrt ftruOer iyerrnOri
super renalus fuerit '% ac per diurnan) et Uicidam
Ilrevjtazt, xal tt;v TrpoTlpav exaOapioOTi YivvTjTiv,
742 creationem, qua per sese quisque fingiiiir, a
fj vuxTo; ecTt jjLuuTTiptov, T]iJiEptvri xa't CfCOTStVri ota-
liriorigeneralionejqux iioclisarcanum esl, purillca-
irXdje:, r^v xaO' lauTbv (87) ExaoTo; StanXdTTeTat.
tiis fucrit. IlicSiiiriins, uipoie sapientissimus,aique
TouTO Ti Ilveupia ( co^ioTaTOv yxp xa\ tf tXavOpui-o-
liominnm amanlissiniiis, si pasloremnactus fiierit,
TaTOv), dv rrotjjiEva XdSr), tiiXTTjV TrotEt, rvEUjJLdTojv
|isallen) eflicil, oravos spiritus iiicanlantcin, atque
TOvrjpuiv xaTE7:aoovTa, xa\ paatXea tou 'Ispar^X dva-
Israelis regeui (lesisnal '*. Si caprariuui inoros vcl-
C OEtxvucTtv (88). 'Eiv oi-oXov ouxdjJitva xvIJovTa,
licanteni, pro|iliet:ini redJil. Davidern " et Anios '*
Tupo^rjTrjv ipydJeTot. Tiv Aa6l5 xol t4v 'Ay.wi ev-
copila. Si adolescenlem pulclir;« indolis acceperit, 'Edv [jiEtpdxtov TrpEsSuTe-
Ou,!j;T,Or,Tt. EU'.fulj Xd6Ti ,

prc.-Ipylerornin judicein constiliiit, idqiie supra pcov TTOtst xpiTTjv xaV T:ap' f;Xtxt'av. Maprupet Aa-
qiiain a-talis ra;io ferrc videlur. Tcstis esl Daiiiel",
vtfjX, vtxfjja? ev Xdxxtp Xeovto;. 'Eav dXtea? eijpr),
qiii leones in lacii snperavit. Si piscatores inveiic- (ja-j-r,veus: XptOTco, Y.67y.o-/ oXov tou XSyou TrXoxr]
t!)
rii, Clirisio irretii, iit orliem uiiiversuin sermonis (juXXa[ji6dvovTo^. niTpov XdBe [jtot , Y.a\ 'Avopsav,
reiibiis coinplectanliir. Pelrum inilii alqiic Au- y.al Tou? uiou; t?,? ,3povTric, to iTvsu[j;aTtxa ^povTiii-
drcain aecipe, tonilriiiqiie filios ", qui spiritiialia xat
(lavTa;. 'Eiv TEXtovac, eig }j:aOr|Tstav XEpSatvst,
iiitonuerunl. Si piililicanos, addiscipiihitum elucra-
(iuxtov e[jtT:opou? ori[j.ioupYEt. ^r^ul MaTOoTo;, 6 x''^;
liir, atqiie nniinariim negotiatores clTicit. Teslis
T£X(ovT)c, xat af)[jtepov EuoYYsXiTTf)?. 'Ed-j otcioxTa;
MaitbiPus ", lieri publicanus, liodie evangelista. xat IlauXou?
OEp[jtou;, T&v ff)Xov (jL£TaTtOr,at, ttoisT
Si ferocA^s pcrscciilorcs, zebiin cnminiital, ac Pau- dvT\ SauXcov, xa\ to-outov sic EU3E6stav, oiov et;
los pro Saiilis fatil, iiec ininus pios reddil, <|iiain
xoxtav xaTiXa6ev. Touto xa"i nvsu;j.d euti r.paizi]-
inipios ofreiideral '. Ilic el lenitatis est Sp:rilus;et ToTc diJLOOTdvouatv. TotYopouv
lar.ien in eos, qui peccant, iiicitalur. Proinde leucm
p T.t'.py.(lCjij.vj ii;; -pdou, xa't [j^fj opYtXou, Tf)v dffav
ipsiim et ( lemeniem, iion aulem iracundum e.vpe- 6;jioXoY0uvTs;, xa't t^ pXdT9r,;jLov (89) gsuyovtsc, xa'i
liaiiiur, digiiilalem ipsiiis coulilentes, ac bbispbc- [j.f) ^ouXr,Ocoji.sv tostv opYts<'[J.-vov ci.rs'r;y_t'>priza. Tduto
niiaiii fiigicntes, ncc eiiu) iinplacabilitcr irasceii- xd[j£ T:otsT afj;jiEpov OpiTv ToX[ir,pov xfjpuxo •
Et ;jcV

«"^
Jnel II, 28. " Jn:in. xvi, 1 1. «' Joaii. vin, .^ii Joaii. XIV, IG. ""Psal. xx\ii,6. »'Jobx\xiii,
i. " 1'sal. c.iii, oO. " Joaii. iii, 5. "
Kcg. ivi 12 siiq
I ' ibid. 11. »«Amos 1, 1. " Dan.
xiil, 4r,. •» .Malth. IV, 18-21. " .Mattb. ix,-9. '
Acl. 'viii, 5 si|q.

(8")) Iltczevorcrar. Rcgg. b:i), pli, etc, T^taTsu- aniiniiiiie voliiiilaie,> ut ait INiccias. iNam baptismi

cajov. regeneralio libera, > etc.


(X4) Jlvrdtaiojrl^eir. Sic Uegg. bni, |di, Coisl. I, (88) 'AraSeixrvcrir. Diio Colb. et Jes. addiinl :

cic. Iii eil., auvotatiovtast. "Ed'j vEov EXT:ot[j£V(,)v, dptaTsa xot' dX>.o9uX(ov sp-
(8.5) Kazci xaipdr. t Pro lempore, per tcinpns. > YdJsTot. "Exst? Tf)v xoTd tou ToXtdO vfxrv tou Ao-
Miiiusaine liill. • ad tenipus, i quasi Spiritiis gia- (Ao [jopTupouaav t(o Xoy(o' « Si e\ pastoribus juv(s
li.i ex se « ail teinpiis > sil. iicni, extraiieis pncslanlioicm cllicil. Teslis cst vi-
(SG) lr\incvf\-eT £e. Sic plures Regg. et Colb., (•lori;i qiiaiii D.ivid adversiis Golialh reporlavit. »
Cdinb., eic. Decst fie iii ed. Vcriiin Kicelas isla non agiioscit, iiec lUiiiiius
(87) '//)• xaO' iavzdr, ctc. « Suoplc proposilo (89) D.idc^niior. Pass., ^/a--fr,|j:Tv.
4i9 ORATIO XLI. - IN PEMKCOSTF.N. «0
0'jv (90) ouSkv TTSiaJiJiEVOv, T(o 0£(T) xapt; •
eI 5i T:£t- A l(;m viJcrc in aiiiiiiiiin iinhicamiis. Ilic in(> (iiioqiic

o(5jji£vov, Y.aX oijTco ' '^^ '''* 9e!<J1Tat tiov liodicnio iJic |ir;cliiJi.'Mtciu cl :iuiliicciii praiconcm
X''?'' l-'^"'-

HtaoOvTwv fipiaj

-i 6i, !^v' T;,y.a,- ay.ijTi, iJi;30?;vTO'j- reddit : si niliil pioplcrca pcipcssiiriis siim, Dci
10V (91) ).a6(iv-as tt;s tEpoupfia; TOuEuaYYS^-wu, T^j sil grutia ; si iuueiii perpcssnnis, sic (pioiiiii;

TEAJtcDO^vat 5t' at;jiaT0j. Deo giatia : allernm, iil iis, ipii noliis iiifcsli siiiii,

parcat : alieruin, ui nos sanciificei, lioc vidcliccl cvangclici niiiiislcrii prxniium conseculo.^, iit ciik iiia

niorie perfunganiiir.
'EXaAOuv [jt:v ouv Ifvat; y)MSt:!3.i!;, y.al ou za- XV. Al \cro linsii.s cxleriiis, non aiilctii vcnia-
lE'.

Toioi? (9-2), y.3.\ Ti Oaujxa [i.i-(ct, X(5i-o? urA tuiv ou culis, aposloli loipicliantiir \ siiigiilari(|'.ic niira. iik)

scrnio ab (iiii iion didiccraiit, iirofcrcljalur


[jtaOovTtDV ).a),ou;ji£vo?' xa'tT6(7r,;jt£iov (95) TOtj (iT:t- liis, ;

sigiiuiiKpie illnd inlidclilnis cral, iioa (iildibiis, nt


CTOicou Tot; 7:tiT£uou(itv, iVfiT(ovaTC£(jTcov/.aTT;Yo-
iiili.lcliiim iiccusator esset, siciil scripliiiii cst Qiio-
pov, xaOw; yiypar.'M •
"Oti «>• irsfor.lbicrcoK: (9i), :

ry Jmo zcvto), niim in iiliis liiifjuis, et in liibiis nlii.i,loquur popuUj


lctd erysl.lsciv iTipoiq, aa.li\c-io
xal ciS' ovTOj^ eio-axovo-crrat jiov (95), .«;•« Kv- liuic, nec sic ex/imlienl me, dicil Dominus K Aiidic-
pioc- "Hxouov 5*. Mtxpbv EVTaiJOa STitVxs^, 5^a\ o:a- B liaiil 743 '""^"'- ^'^''"'" '''"^ pauliiliim consisle,

TtipTjsov, iTai?otatpT;3£t; TivXivov. "Ex£t Yap Ti ii;ji- aliiiic aiiiliigc (iiio niodo disliiigucnda sit oratio.

9t6o)iov f) X£?i; (91)), TTJ GTtY[jt(i otatpou[JLsvov. '"Apa TcMiis eiiim nciiiiiillaiii ambigiiilalem lialicl, In-

Yao fixouov Tat; sauTwv otaXsxToi.; ex.aiTo; (97), (li.; lei |iniicli(iiie diiimcndam. Ulriiin eiiim audieliaut

Cf£0£ Etrstv, (jtiav [Jt^v e^TixstiOat tpcoVTjV , ™XXa; S; siia i|uis(pii' dialcclo, ila iii, vcrhi gratia, vo.v (liii-

(ixou£30at, oiJTco xTumuijtivou tou iipoq, xa"t, tv' dem iina cmitleieliir, imill.f aulciii audirciuur, sic.

£7:10 ca'.fiiT£pov, TT,; cpcijvf;; ^ojviTjvi Yi^^oiJtivcov (9S)- videlicet |iulsato ac pcrstrcpciile acre, iiliiriliiisnue

i' tJ) ia£v, "linovor, ava.T.a.M^iio'!, Ti ol, AaJ.ci>rzujr vocibu», cl, iit inagis pcrspiciii! diram, cxiiiia voce

tuJq idtatQ (pojraT^, tw t^v^i TrposOsTiov, tv' Au- clleclis : aii poiiiis iii lioe vcrfo, Audichunt, piiiictiini
f),

.lcvrzbn" pioralt;, Taij tStat; TcJav lixouciVTCiiv, 07:£p slaluendiiui csl ; aliiiie lucc vciba, l.oijuentes siiis

Ytv£Tat, (i,i.?orp/a(c xaOi xa\ (99) [aS/.Xov TtOa^JLat. limjuis ',(11111 bis, qua; scipiiiiiliir, juiigciida suiil,

'£>:£tvoj; [Jtkv Ya,o Tcov (ixou(ivT(OV dv etT) [JiaXXov, i) nt sic icgaliir, ioqueulcs linguis, pru|iriis scilicet

Tcliv XcYclvTojv, t6 Oau[jta • oiJTco 6£ Ttuv XsYovTiov- o't audientiiiin, lioc csl, exicrnis; (|iii ctiani sensus
xa\ [jtlOrjv xaTaYtvcijxovTat, StjXov cb; auTol Oau;j.a- niilii niagis ai ridel. Naiii in priino quidem scnsii,

Toup-;o\^VT£s TTipl Ta? cfcovac tco IIv£u;AaTt. curum potiiis, ([ui audieliaui, (iiiani (pii vcrlia l'a-

ciebaiil, boc niiraciiliini fucrit ; iii isto auiein, coriim (]ui loi|iicliaiitur; iilpoie iiiii etiain iciniileii-

tiie iiisiiniilaiitur, baud dubie, ()iiia ipsi Spiritus 0|icratioiie iiovum (|uoddain miraculum circa voces
designabaiii.
I'^'. nXf;v £7iatV£Tf; [xkv xa^ fj TiaXatit ota:p£Jt; C ^^I- Quaiitiuam aulein lau.iabilis (iiioi|iie fiiil

T(T)V (fcovcov (f,v(xa t^v Tup-,'ov c;)-/.oO(j[jtouv ci xaxio; veliis illa ruiguarum divisio (cuin scilicct male
Y.-A (iOico; 6[xotpojvouvT£; , totjTi^p xal Tcov vijv toX- atciiie iin|iie iiilor se coucordes eraiit, (iiii liirrim

[icosi Ttv£;)- tt; Y^p tt;; cptovf;; otaaTctcjEt auvoia/.u- exstrucbanl ', qiieinadmoduni nuiic (luo^iiic (piidaiii

Oiv T?> 6[j.(>Y^'^i-'-°^) 'h'' 'iyyiipT^<:i.y eXu(j£v act£7:at- facere non verentur), dissolula biiiiul , ciim liii-

v£TcoT£pa ok f) vijv Oau[;.aToopYou|j.£VTj. 'AtA yi.r, guarum divortio, aiiimoriiin coiicordia, siisceptuiii
i'Aq nv£u;jtaTo; si; toXXou; x'-'''^^^^' (')> -'? I^''^'^'
ncgoliiiui aliru|iit ; laiid.iliilior tameii est ca ,
q\uv
dp;jtoviav niXiv (juvaY£Tat. Ka\ Ei-t Sta-^opa xapt- nunc insigni niiraciilo palratu/. Ab iino eniin Spi-
3;;taTcov, aXXou (2) 6£0[jl£Vti xapi:r[jtaTo; , 7:p%; oia- riti: iii iniillos dillusa , ad nmiiii coiiceiitiini nirsiis

y.ptstv To-j (5) pl£XTtovo;- i7:£tof) t.S.-:^!. zh £7:atv£TVj coiiueclitiir. Alcpie gratiarnm diversitas est, alia

KaXr, 3' av xaxstvr, XiYotTO ,


Aa6\o
l/o-jT.. 'i:£,o'i f,; giatia opiis babciis , ad discei iicudiiin iiuxiiam sil

'Uyti- Kata.ttyrzicror, Kvpts, xctl xazaSieJE zitr iirxstantior; (|uaiido(|iiidcm iiulla cst, qua; laude

- Aci. II 4. ^ Isa. xwiii. 11:1 Cor. \iv ~1\. ' .\(t. u, G. ' Geii. xi, I si;i|.

(90) Ovr. Deesi in Or. 1. D loipiar Alludit Apostolns ad Isaiie


popiilo luiic. »

(91) Tovzor. Sic Ucgg. bin, pli et Savil. In ed., ronicxliim jaui ciiatum. .Miiiini igiliir vidciur, Mcc-
TouTO. 1,1111 de vcrbisistis proiiimtiasse « .\iiiid Isaiam iioii :

(9"2) nazplvtc. Sic sex Begg., (|ualiior Colb., rcpcriiiiilur... vcl iiialitiosc subiiiota siiiil, vcl pcr
diio Coisl., Par., clc. Mcndose iii ed., ptcTptoi;. oblivioiieiii iraiismissa. >

(95) Tc cniisycr. Aposloliis, I Cor. xiv, 22, ail : (9.")) Mcv. Dcest in IJcg. pb.
« Liiigu;ciii siguum siiiit, iion (idclibus, sed iiilide- (90) 'i/ .liiVc- Dcest iii Or. I.
lilins. • (97> "ExaczcQ. Sic jilurcs codd. Iii cd., 'ixa-
(94) 'Er izsfoy.ldjcrcroii;, ctc. Clirysostonius lia;c CTot.
verba Isaia; tribiiit. Ilabet eiiim Ua. xxviii,tl : Aii (98) r(»-(7/(^r(o>-. Savil. ci Coiiib., Yf/o.utjvr,;.
9auXti[J.>jV XciXicov, ota y\tb<:ar^q 4T£pa;, oTt XaXf, - (^)[)) KaOii xal. Jes., (o xat.
70uit Tco Xac7) TO-JT(.). Quod Vulgala sic vcrtit 1 lii :
(1) XvOelca. I'lures' Itcgg. el Colb., xsOaiia.
io(iiiela cuiui Ijbii, ct lingiia allera, loqiictur ad (2) "AJ.ici;. Kcg. biii, ccXX'' o^:. Inlelligit Grcgoriiis
popiilum istiim. » Lcgiiiir (Uiain Cor. siv, 21 : 'Ev I « lingnaruin » diiiiuiii, qu.id alio, nempe 1 inlci-
YiYP^'^'^^"' Ev .£T:poYXcl)a-ot;, xa"t £v X'i-
-(7)v6[j.co prelalionis dono, opiis lialict
»

X£atv eTipo:; XaXf;3co tco Xaco to':t(o- < .|:i Lcpe .s^tI- (5) Tov. Hcg. Iim, l'ar.. l'ass., t?,;.
piuin cst : Cinoiii.im in aliis liiiguis cl fibiis :iliis
£S1 S. GUiiGOUll TilEOLOGl 452

careat. Quiii praecl^irn (jiinqiic ill;i divisio dici pos- \ y.lojrcrac ai<TiI'r. AiaTi ; "Ot'. TiYanrjsav TtdvTa xi
sil, ile qiia In(|iiiiiir D.iviil : i'iivcii)ila, Domine , et pf,iiaTa xaTaravT;t'|jiou yXcosuav So),tav •
[jiivov

ilivide tiiiiiuus eoriim ^. yuiil ila ? yiioiii:uii liilexe- oOj('t (-i) cpav^pco.; Ta; EvxaOOa YAcuaaa.; xaxai':tc'.j-

riiiil oiiiiiia voi-ba praHMiruaiioiiis , liiigiiaiii dolo- [iivo;,a'i 0;i-r,Ta TCfivoucjiv. TaOxa ;;ikv ouv iiz'.

s.im ' ; laiiliiiii noii aperle liiijusce loci ac liMiipc- totoOtov.


slalis lingtias acciisans , (iiia; diviiiitalein sciiuliiiit.
Ac de liis qiiidem liacieiiiis,

XVII. Qiioiiiain aiitoni liabitaiitibtis .liTiisalcin IZ'. 'Er.i': 6k toT^ xaTOixoujiv 'IspouscrXTjijt su).a-

ndigiosissiiiiis Jmiipis, Partliib, Medis et Elaiiiilis, fisaTdxot; 'louSaioti;, IlipOoi?, xa^t MtjSoc?, xat 'EXa-
/f.i;yptiis et Liliycis, Creloiisibiis et .^r.ibiliiis, Me- ^jiiTat? , AtYUTTTioi;, xal Ai6ucrt , KpT,a! xs xa^i

snpotaiiiitis ct Cappadocibiis iiiois, liiigna? loqiic- "Apa'.}!, MEooTOTajifTai; zz xal xot? epioT; KaTiTuot-

liaiiliir, alqiie ex oiiiiii geiile, (|ii,c siili ccelo esl Soxatj , E).d>.ouv at yXioaaat, xat toT; ex TiavT?,;

Jud;eis, illio ( si cui sic cogilare placel) congroga- iOvou; tcov u-b Tibv oupavov 'iouSaiots [d tco c^tXov

lis , operse pretiiirn fiieril vlderc,lniii qiiinain lii ouTti> vosTv), ex:Ti£ suvstXeyiJt^vot? , lajtov iSiTv,Tt-
eraiil, tiini cii.jiis caplivitalis. Nain illa yEgyptiaca ve; (5) ijaav outoi, xat tti? TOla; olx[;.aXtoaia?. 'II

el 744 Baliylnnica, pr;elerquain quod circiini- g pisv yip £t; ATyu-tov xa"t BaSuXoJva TiepiYpaTiT'';? ((i)

scripta el ccrlo loco deliiiila crat, jain eti:ini olini ts tJv, xa\ TrdXat tt, e^Travooco XeXuTO. 'II 5c uto 'Pio-
per taptivoruin reditiiiii solula lueral. Illa aiiteiii [jiattov ounco Y£-fevT)TO, qjteXXs Se, etffTipa^t.; ouca
Uoinana ,
qiia teiiieritalis el audaciK adversiis Tfji; xaTJt tou i^cotTJpo; OpanuTTiTo.;. AeiTreTat Srj ttjv

saliitis auctorein iioeiia cxpelcbatiir, nondnni acii- u::' 'AvTttj/ou TauTTjV u-oXa[x6dv£tv , ou toXu tou-
(lerat , sed iiiiiiiiiieb;it. Holiii(|iiitur igiliir, iil liaiic tcov oucav tcTjv xatpcJJv TTpejSuTcpav. E't 5i Ttj Tau-
<;a|ilivit;itoiii Aiiii(icliica'ii esse ceiisoaiiius. ii... loiii- Tr^v [ji"£v ou TTpotjteTat ttjv ££f,YT|(jtv, cii; T.ipi.zp-(o-

poribiis iioii iiiullo ;iiilii|iiinreiii. Qiiod si ciii li;ec Tepav ( oGts ydp TraXatdv elvat tt]V aixjAaXcoaiav,

e.xposilio iniiius probauir iit curinsiiis alicniiisiiue out' £-'t raXu tti; otxou[ji£vr,? X'^-''°'''')' ?')''-' °^ ''^'

pelita (
iieqiic cniin c;iptiviialeiii li;iiic voterein csse, TitOavtoTepav, exeTvo Ttios u-oXa6;Tv (7) d[jietvov, OTt

ncMiiic iii iiiiiltas orbis partos diiriisain ) ; ac pro- TioXXdxt.;, xa"t U7:'j TtXettjVCjov, tou eOvou.; [iSTavaaTdv-
babiliorein qiioerit, \lliiil forl;isse rcctius furril to;, co? tcTj "EaSpa liTopTiTat , izi (Jtev tcov tfuXcov

existiinare , qnod ciun s;eiio, aique a iiiiiliis, Ikcc dv£T(oOT,aav , at Se uT:£X£!'.f OT,oav wv etx^j 6iac-a-
natio exsilii c;i\is;i soliiin vorlcre co;icla sii, (|iiciii- pztaciv ei; eOvt^ -^rXeiova, TTjVkxauTa Ttap^Tvat Ttva;,

adMiodiiiii Lsdras liller;iriiiii iiionuinenlis prodnlit, xa't [jteTixetv tou OauijtaToj.


ali;e (iiiidcin triliiis iii p;ilii;iin resiitiiki! fiioiiot, ali;e vcio in exsilio reliclse; quilKis, iit verisiniiic

cst iii inullas natioiies di.-.persis , tniii leiiiporis qiiidain adfiierini, ct Spiriliis iniraculi D riicipcs exsli-

lcriiit.

XVIII. Atqiie li;ec a nobis pcrpcnsa ct cnnside- £; IH'. Ka't TauTa -pO£^f,Ta-Tat toT; cftXo[xaO£<Jtv,

rata siiit, (pi* etiaiii cjiisinodi cnsc arbitraimir, iit icco; ou Treptepyco; (8). Ka"t oTt dv d).Xo c;uv£tT9c-

doctriiiaisliidiosi, ea prnsiiporllnis supeiv;ic:ineisi|ue pT] (9) Tt; ei; Ti;v Trapoujav fjij.ipav, xa't fi[j.Tv touto
liequaqiiaiii liabituri siiit. Quml si qnis aliud quid- cCJTat luvstXoxco; (10). 'II[Atv ok -M \).hj auXXoYov
piani ad liiijiis dici solciiiiiil;iteiii coiiUilorit , iiobls l-fir, StaXuT^ov (ixavb; ydp 6 '/.6-(o;), tt;v Se Travf;-

quorpie id collegerit. Sed jain concio qiiidciii sol- yuptv ouo£irOT£. 'A),),' eopTajTeov (ll),vuv [xku (\'i)

veiida est ( salis cniin longe se porrcxit oralio); xa't cr(ojj.aTtx(jJ.;, [jitxp?(V 51 uiTepov S),ov iTveu^j.aTt-

fesli aiilein celebralio iiuiiiinain abrninpenda. Qiiin xco;- evOa xal vibq Xoyou.; toutcov eit;(j[.t£Oa xaOa-
polius fesliiin agenduni csl, niiiic quidein corporeo pcoT£pov xa''. aayeJT£pov, £v auTto t(o Acjycij, xa'i

cpioqiie iiiodo, paiilo posl ;iulcni oninino spiritiiali ; Oeco, xa't Kup!(o fj^jic^ov 'ItjCou XptjTco, ttj dXr,Oivr)

illic iiiiiiiniiii , iilii raliones li;iriiiii rcriiin piiriiis tcov CtoCo[Ji£vcov eopTr,, xa't dYaXXtdcef [j.£0' ou f]

aperliiiscpie cogiiosceiiius , iii iii^o Voibo , ct Dco, So^a xa't -zh cjif^^as Tto IlaTpl, tijv xm dYt(o Ilveu-

ct Doiiiino iiostro Jesu C.lirislo , vorn coruiii , ipii |j.aTt, vuv xa't (13^ d<; tou; aiijjva; Tt^ov aicovcov (I.'i).

Siiliitcin conseipiuiiliir, fcslo et cxsiiltatioiie ; ,ciiin 'A[jif,v.

qiio gloria ct veiier:itii> I>alri ciiin saiiclo Siiirilii , niinc el iii s;ri iila srcciiloriiin. Aiiieii.

« Tsal. I.IV, 10. ' Psal. i.i, (i.

(4) Mdror oiiyj. Sic Coisl. 1, Jcs., Savil., Pass., l) Cnisl. I. In cd , av cru;.i7ipr,.

etc. Iii eil., [J.OVOVOU. ;I0) ^'iiytt.JfJ/coc. SicUa:-., Savil. cl Pass. In cd ,

("y) TirEr. Plures codd. iiddiiiit T£. Iil alii:. , cuvetXr,x(o?.


^i: ' (II) 'EvpTaCTior. Pass. addil, fj;j.tv, i fcstiini
(fi)neplypa.TTOf:. Savil., TreptYpdrtTT]. iiobis agciidiiin ost. »

(7) 'r.^o.laCsir. Keg. ph ei Or. 1, u-oXr.;.'.- Docst iii Or. I.


(1^2) ,1/i)-.

6dv:tv. (I.'^)Kai. Nnniinlli addiinl, dei, < senippr. >


(8) Oi; ^ZF.piipxbK- Nit^cl- : « unii siiiicrlliie. s (|.i) Twr alm-on". « Satuloniin. ! Sic Keg. pli et
(9) "Ar ii.Uo c-vreicpiprf. Sic plures Kegg. ct Coisl. 2. Deest in cd
l.-i3 0R.\T10 XI.ll. - SUrREMUM V.M.r. 454

745M0NITUM fN OnVTIONEM XL[!

I. Jnin mpdio rircitor Jl.iio nniii 381 plcriqiio Orioiilnlos opisoopi, nd conciliiini n Thco-
ilosio iinpcrnloro vocnti, Constnnlinopoliin ndvoncrnnl. nninnnta primnin in syiiodo Mnxi-
mi Cynici ordinntiono, rircfj;oiiiis, licct clnninns (!t rclnolnns iinnnimi Pntruin siifrrngio,

ConslnnlinopfdilnnoD l'!cclosi<'o pr.-oliciliir. Non ninlto post moritur .Mcleliiis, Antioclicmo


sodis nntistos, vir snnclilnto ot doclrina conspicims', qni paulo nnto, coiicordin! mngis,
qiinm propriio utilitati consulcns, Pnulinum iinn sociiin in cpiscopnli scdo collocnri [lor-
iniscrnl, cn Inmon logo, nl, oxslinclo nltcro, nllcr soliis Anliochenn; scdi.s opiscopus nKno-
scoretur. Vernm post Moletii morlom, inniores prn^.sulos litom hnc de re movcre coBpo-
nint, ot do eligendo successoro, mngno cuin tumiillu, in synodo (rnctnro nggrossi sunt.
Grcgoriiis voro, |)acis et foquitalis sliiiiiosissimiis, qiiiqne, dofnnclo Molotio, primas iii
concilio toncbnt , nd snnioroni montcm blnndis sormonibus Inrbnrum nrtilicos revocnre
conntur. Ob omnium ocnlos ponit, qunntn Kcclcsi;o nialn popororit praicodons Anlioche-
nnm schismn, cujiis cansn Oriens siipul ot Occidons in duns jnin advcrsns pnrlcs niisera-
bililer scissi 1'uorant ot qunm grnviorn ndhuc immincronl, si invTsnl nlter Meletii loco
,

siibrogaretiir. Eos igitnr ninnntor hortntnr, nt Pnnliiiiim jnm sonio gravnliiiu, soliim
nl)S(|no collega scdoro sinnnt, ncdeindo, cum islo o viln cxccsserit, nltcrnm innro majoriini
eligant. At irrita plnno luero illiiis voln imo Cirogorinm obnixe rognnt nmici, nt cjoleris
;

nsscntinlur quod pcrhorrcseons Thoologus, sccnm Inndem nbilicniiili consilinm iniil, ac


;

de synndo recessit. Inlorea Conslnntinopolim ndvoniiint /Egyjilii nc Mncodonos episcopi,


(|ui minus Grcgorio qunm Oricnlnlilius pnrsulibns infensi , ipsiiis (dccloribus negolluni
fncossniit, quod, coiitrn Kcclcsin\ loges cl cnnonos , Grcgorinm jnm Snsimoriim oniscojiuin
Constnnlinopolilaiu-e Ecclosire [irfefecissenl, nlimjno pcrmnlln moventos, mnjns discordin-
rum incendium cicitnrunl. In Innln rerum confnsiono, (Jrcgorius, siililndinis nmore fln-
grnns, ac « vcluti goncrosus qnidain oipiiis, iit ipse loquilnr (lo), viiiculonini, quibiis
adiiuc toncbatur, im|iations, » nrre^ila dissidiornm oocnsione, iii modinm ))rosilions syno-
dum, |ilurn, quo) cnrmine de vitn siin (IC; inloxuil, (iraifatiis, sose, iil nllor Joiins, ad
sodandnm lenqioslnlcm olTeit, ac disccdendi fncultnlem exposcit. Tiirbalis ad inle [)ro[)0-
silum episco|)is, qiiidve ngorent incerlis, licet nondnm consonlionlibiis, ovnsit Grcgorius,
enmdoni disccdendi licentinra ah imporatore [lelilurns. Quam iibi obtinuil, hanc subinde
prffclnrissiinnm nc ccloberrininm orntioncm cornni contum uuinijunginta e|)iscopis, uui-
verso cloro ac toto (ideliiim groge linbuil.
II. In hnc antom orationo, «qiia;, » ut loquilur i?arnnius, « siccis ooulis lcgi non po-
test, » ConstantinopolilanrG Ecclosin3 supremnm vale dicturus accedit orator. Primum
concilii Pnlros modeste com|iellnl, ac lovitor 746
indicans, oos snne, non ormntem ovom
in vinm rcducturos, sed [lastorom iiorogre ngoiilem invisnros, accossisso administrntionis ,

suse nc docirinn) rnlionom reddore, judiciiimque (lublico n|)ud omnes siibirc non erubesDit.
Qunmolirem gregom sibi credilum coiitoslnlnr, ut, si fnlsa loqnntur, conrgunt ; sin nuleni
vern, lesliraonio suo confirmot. Dcinde Irngicn orntione dosi:ribil, (pio in statu Conslnnli-
nopolitnnnm grcgom re|iereril, cum iilins regimeii sibi fnit coinmondnlnm. « Ilic grex,
inqnit(n.2), oxiguus ornt ot inqiorfoclus, ac iie grex quidoni, sod pnrvuin (luoddam ac
temio gregis vssligium, incom|iositns, |)asloro canMis, niillis inchisus lerminis, nec cnula
cinclus, oljerrans in montibus d spoliincis, linc illiic dis()ersas nlqiio disjoctus.» llnrum
cnlaniitnlum cnusas, nd Christinnorum tlngilin, nd criidolin pra'ce(lonlinin imiierntornm
i'dicln, ad liaTelicorum invidinm ot pcrsocnliones rofort; (jui omnos iln Doi bcnignilniem
ad iriicundinm provocavernnt, ut (larum abfuerit, qnin totns Christiniius oibis in [irisiinas
lonebrns, miillo sano nona yEgy(itinca (ilaga gravioros, mergcretur. Sod inlia fando, hor-
rescil Grogoiii nions, ac idoo Inm lloliilo s[)oclacnliiin ab .iiiditorum nciilis rclrnliil, ni
lotus in celebraniin Dei bonilate ct misoricordin iiinnoretur. Hinc hicroticos objnrgnt, (jui,
iHimorosa prolo inllnti, [lusillum Grogorii grcgoin su(iorbo ns|iernnbnnlur. Oslondit, (iiiam
[lorexiguis incroinonlis Conslantino(iolilnna; Ecclesijc grex, instnr [lo^inli Israolitici, eil
iinnc [lorfeclionem, qum oblroctaloruiii ora premit, mirabiliter evoctus sit; neo dubilnt
([uin, Dci nnxilio, allins etian.1 [irogrodiatnr. « Mullo enim mirnhilius osl, imjuit ( n. C),
((uoii ox Inntillo nd t.intam magnitndinom (lorveneril, qn.iin ut, ex eostatu, (juo nunc esi,
ad summnm sidendoris glori<'oi)ue grndum provelintur, » ((uod scilicot Dons, non copio-
snin im(iiolalem nut inliiiitum (inlvcrcm, scd eloclionis vnsa compulol. Hniic igitiir eloctnin
gregem, verilalis pnbulo enutritum, curis omnibus conservalum, conoilii Pulribus, veliit
pr;eslnnlissimuiu (loiuun, olfert Grcgorius; oosiiiio rognt, iit oculos per circuitum tollant,
et vidcnnt voiicrabilom (irosbytorornm crBlum, diaconorum modeslinm, loctorum conoin-
nilntom, toiius({ue (dobis discendi studiuui, quibus, volul! tloribus, gloria; coronam, ipso-
rum oriinturam cn[)nt, inloxnil.

'lajCanii. De vita stia, vi-rs. ISIS <i\ ). (!G) Iliid., vcrs. 1858 sqii.
435 S. GREGOnU THEOLOGE «C
III. Quaaivis sola Constnntinopolitaiii s^rngis prmsonlia et inspooiio, maximum, an velut
in oolumiia insrulpliini, lanti pastoiis doctriiuTe n[iud concilii Palros esse! urgumonlura,
iiiliilominus lamen (ideni suam circa saiictissimam Trinilalom aperlius ileclarare nnu
duhilat Tlieologus^ ul agnoscanl prfosules, ac juilicout, ulriim iiierilo nocuo ipsi invi-
dualiir. Palris ii;itur, el Filii, et Spiritus sancti liivinitatem, non multis quidem, sed luce
elarioribus argumonlis domonstrat. Venenatos Saliellii Ariiquo .errores ohiter oarpit ; et
jpse, media ac rcyia iucedoiis via, Tiiuilatcm in nnilale, et unitidcm in Trinitale profito-
tur. Observat lameij Filii gonerationoiu et S|iiritus sancli processionem, nec intellectu
comprchondi, non ullis vorhis oxplinari posso, atqup coiitendii, temcre advorsus divinila-
tem insurgero. quisquis eas curiosins scrutari pra^sumit. Tiim, oo ulens argumento, quo
Samuel olim apud Israelitas ', iterum grogem suum couteslaiur, num in aliqua re inli-
dolom Christi dispensalorem sese exhihuerit, nuui illius 747 danuio, privau-e utililati
consulueril, num eum molcslia airecerit. At cum illius agondi ralio, lam iu administrando
quam in docendo, omuis prorsus vitii ac reprehensiiuiis expors reperiatur, houa) dispon-
sationis praeiuium a conoilii Palrihus cfliagitat. « Levale nos, inquil (n. 20), diutur-
nis lahorihus fessos, ac recreate. Movoal vos liasc canities nostra. Alium suhrogale, qui
voce nou inerudita, qui puris sil manihus, ac curas ecclesiastic.is vohiscum simul perferre
possil... Cernite hoc corpus mcum, scnio scilicet, morho et lahore confectum. » Fusdeiu
ohlestalur per ipsam Tiinitatem, quam colunl, ut votis non ahnuant, sed ipsi missionis
lihidlum prajstenl. Hoc unum lanlum exposcil, ut successorem oligant, qui aMnulalioneui
|)0lius quam misericordiam raoveal; ac de sulliciendi |iastoris dotihus pauca pra)fatus,
extremum tandem vale Anastasifo sua^, magno S. Sophiaj lemplo cffiterisque sacris illius
urhis ffidihus dicil. Valedicit eliam ipsi episco|)ali calliedraj, pontilicura concilio, sacerdo-
tum coetui, ac roliquis doinceps Ecclesiai miiiistris, luonacliis, virgiuibus, conjugatis,
viduis, pauporihus, imperatorihus, aulicis, Orionti simul el Occidenli, « |)ro quihus,
inquit, et a (juihiis oiipugnamur. » Demum exclamans ait « Valetc, angoli liujus Fccio-
:

sife piffisides; vale, Trinitas sancla, medilalio mea et decus meum. His velim sorvoris, et
hos serves, moum scilicct liunc po|iulura. Et vos, filioli, dcposituui, ijuaeso, custodile :

memontote lapidationum inearum, » elc.


IV. Hic siluil Theologus, manu deinceps et airnmento pugnaturus ; nec amplius lanli
verilalis prfficonis vox Consiantinopoli persouuit. Longius forsaii quam par eral, haiic
analyticam synopsim. protraxisse vidohimur; sed ])luriuiuni nohis arriseie, tum oriKilis-
siraa' hujus orationis argumenlum el suhlimilas, luni pr.-eclarissimum istud ac inaiidilinii
Gregoni factum, quod Sozomeuus adrnirationis quam maxiiiie diguum merito judicavii.
«'Mihi quidem, inquil (17), s.ipienlissimuiu hiinc virum, tum oh alia multa, tum
maxlme in hoc negotio mirari suhil. Nam nequo fastu olatus est proptor facunJiam, noc
inanis gloriae sludio ei Ecclosia; jir.obidere concupivit, quam pene exstinctaui et morluam
ipse regeudam susceptu-al; sed reposcenlihus ( iuclius dixissol, consentieulihus) episco-
pis depositum reddidit; nihil de multis lahorihus suis couqiieslu-, nihildo pericuiis qiia;.
adversus haeresos docortans , sulueral. » Et cerle hac in re eximia liumililatis, luodesti.e
ot oharilatis siiocimina pra'liuit Gregorius ; unde posleris pri.liosissimani sui memoriam
sumino jure reliquit. Exislimasse videlur Baronius hauc orulionom pronunlialam fiiisse
snleciuam ab imperatore Theologus discedendi licentium postulassel. Verum huicsenten-
liffi non favet communis oruditoriim opinio. Ipsi eliam Bollaiidistffi ei manifeste conira-
dicunt. « Ea ost, inquiuut (18), oralio tricesima secunda, [uuuc quadragesiina secunda,)
quara prfficossit congressus cum imporatoro, sine cujus licenlia nou poluissot hanc lam
solemnem ahdicalionem facere. » Idom seutit Tillemontius (19). PiaUerea lunc leiiiporis
Constanlmopoli dogeha! pius imporator, qui Grogorium bonigne exceperal, eum(,ue
siilfragio siio in Gonslaulinopolitannm sedcm ah episcopis evcclum, magno plausu coulir-
iiiarat.Nullateiius igitur (jregorio licuissot anle discedoro, qiiaiu ipsius discessuuj pro-
bassot Theodosius. Ac mirum saiio videri potest, quod tam 748 oito Gregorii votis annue-
lit. Hinc torlo conslat Gregorium, Tlieodosii conseiisu iiiuiiuiim , istud ultimum vale
Constanlinopoli pronuntia>se labcnie Junio aniii 381. Perseverabat adliuc synodus. Nam,
ul munifostuiu osl ex ejiislula synodica (-20), septimo Idus Jiilii cjusdem anni ad Thcodo-
.sium duta, Nectarius, posl Grogoi ii discessum , a concilii Pali ibus CoustantinopolilaiiaJ
Kcclesia) prffifoctus esl.

• 1 Ucg. XII, 2 s(\q.

T. I\, pag. 'iHZ.


(17) llist. lil). vii, c. 7, p. 712. .
(19)
il8. Acl. SS. a.l y Maii, p. m, cnl. 2 CrJOj Coiicil., l. II, pn;;. 94G.
-{•;- ORATIO Xl.ll. SUPREMUM Y.VLK. /iS?

AOrOZ M15. ORATIO XLir.


IvvTfi)iTi\fAC(; (21), Eti: riiv T0)V pr' i.-ciixi/c.fm- A Siiprcinum viile , cor/nii reiitiim qniiiquaiiinla
:iufcvciav (2-2). e)>i$coi>is.

A'. n<T); ujjirv 13. f^[x.i-zpx , (!)


(f
iXoi •noijjiivss xa\ I. Quo pQclo ros iiosira; vohis sc IiaJK^rc viJiMi-
(i'jiji:^&i[ji£v;.;" cLv (oparo; [Jikv ol toS:?, EuiYY£)aJo- liir, cliiiri paslorcs el collog:c qiioriiin el speciosi
;

[iivtov £i(3fjViQv xa\ aYaOi, [jl;0' wv a).r,/>uOaT£' iopyXo: pcilcs siiiil, anmiiUi.iiiliiim paceiii ct Ijona ", (jiiiljii.s-

oi ta TTpb^ fifJia?, oF; ei; xa'.[;?(V £),T)>,iJOaT£ , oO/ i'va


ciim liiic vcnisiis cl, quanlum ad nos allinel, spe-
;

TCooGaTov 7T),av(i){i£vov e^rTiaTpi-lTjts, aiX i'va m!ij.iva


ciosi , iilpolc , ad qiios opportiine vos conliilistis ,

Ixorjjiov (23) ir.iTAi^^r^aOa ; IltT); ti Tf,; £xSTi[j.ia; iieii iit errantcin ovein in viaiii rediicaiis, veriim iii

tyii. TT]; fj[ji£Tipac xa^L Ti; d TauTT]? xap~fji;,


\j[jirv ;
paslorcm pcrcgiiiiiim iiivis:ilis'? Quo paclo p(^rc^'ii-
[jia),),ov 6i, To5 £V TiiiTv IIv£U[jiaTo;, (T) xivou[x£Oa t£ nalio iioslr.T jinlicio veslro sc liabct? Kl qiiis liiijus
dsl, xa\ vOv X£xivf][i£Oa , y.vfiz^i l'5cov
^x^'^ stclOu- friiciiis '", vcl, iit rcclius loqiiar, Spiritiis in noljis
(iouvTe;, [xtit" 'Caw; ^xo^'^'?- "'ApA Y^ (juvisTE Tap' jiahiiaiiiis ", qiio ct sciiiper movcmur ", ei niinc
6[ia)V ouTwv, xai. xaTa.aavOdv£T£, xal Xort^Tal twv moii snmiis, niliil propriiiin liahcrc ciipicntcs, nec
fi;j.£Tip(.)v EiTk xpr.ST-iTjpot; i', Sii, xaOa-sp tou; forlas-c liaijcntcs? Ulriiin tamlcm pcr vosmctipsos
CTpaTT.yia,-, f^ or,[j.aY(jYia; , 9^ Oioixf,cr£(o; ysjT,[>.i-.ijy/ inielligilis, ct percipitis, ac bcnignioics rcium no-
XiYov (i-atTou,u.ivou? (2i), 5r,(ji05ia xa\ auTou; u-o- slrariim ccnsores estis? An conlra nobis faticnclnin
(JX£tv ujitv Ti; £uOuva?, ojv 6t(;JXT;xa[.t£v; Ou ykp ai- csl, III, qiiemailmoiinm qiii mililaris impcrii aiit
,

(JXuv(i[jL£Oa xptvo[jievoi, oTt xa\ xptvo[j(£v £v tio [iipit, giibernalidiiis po|iiilaris aiit piciiiiiariini aclmiiii-
,

v.a.\ [Lzzk Tr,; auT?,? iiyi.TZT^; aii.'^6Tzp^. Ila/.aiog ok slrationis raiionem exposciiniiir, sic nos qiioque
6 v(i[io?- i7:£'i xa'i ITajXo; Tot; a-imiXrf,- jxotvouTo eorum, a
qiioe iiobis ailminisiiala siiiit , rationes
zb E\jay;iX'.0'r oux 'tva 9i),0Tt[J.T](JTiTai (T.opfMya.p publice vobis rctldamiis? Ncc enim siibire judicium
zh nv£'j[jia T.a^r^i 9'.XoTi;j.ia?), a>X 'tv', i^ p£6aiojOii eriihcsciinns; qiiaiiiloi|iiiilem clinm vicissim jiidi-
Ti xaTOpOo'J;j.£vov , f^ StopOojOfi t^ usT£pouiJ.£Vov , el
cnmus,aiqiic iilriiinqno ciiin pari cbarilate. Vcliis
a.pa Tt xa\ TOtO'JTOV f,v ev toT; utt' ix^ivou X^yoije- autem ba3c Icx est. Nam eliam raulns Evangclium
votj, i^ T:paTTO[xivoi;, ih; auT6; .ra paor,).ot 7:£p'i ^au- cum communicabat
aposlolis '^; non ut ambiliose
to'j yP^'t"^"''' 'E-tsiSli xal xrsviiara :tpOyr\zCov se osicnlaret; procul cnim ab onini gloriae cnpidi-
v-rpojj('/raic v.toTuacezcu, v.a-k Trjv £'jTa^iav (25) lalc remoliis cst Spiritns; sed iil , vel confirmaro-
•zou T.Ti-a xaXiJJ; olxovo;jtouvTO; xa't StatpouvToj tur quod rccle et cuin laiide gercliat, vcl corrige-
nv£'J;jiaTo;. Et o^ £X£tvo; iJ.iV t5ia xai Ttatv, i'(M oz rctur qiiod ofticio deerat; si quid tamen biijusmodi
£r,;,ioaia xa\ Traatv u-i/w Xoyov, iir,6iv Oau[ia3r,T£. erat in qure ab eo
^ iis , flicebaniur, vel agebanlur,
Ka\ Y»P XPfl''" l^aXXov (b^eXrJJTJvat Tii
t(Tjv i'i.i-;yi,)-i qnemadinodiim ips(
pse osiendii, ciiin de seipso ad liiinc
eX£uO£pia, f;~£p exelvo?, et' Tt tpatvoiixriV ^AX^i-dJv modiim scribit Qnoniam el spirilus proplielarinn
:

Tou oiovTO^, [jf, T.ioi eij xevbv tpixoJ, i^ eopaijov. prophelis snhjiciunlur ''',
juxta tonslitiilum Spiritns
Ka't oux c3Ttv aXXtoj liTToXoYfiaajOat (2G), f\ i') zWjS'. ordinein, 749 omiiia recte dispensat et divi-
<l'-''

TO'j; X(Jyou; 'noto'j[ji£vov. dit. Qiiod si illequidem privaliin et apud quosdam,


ego auiem piiblice et apud oiiincs jmliciuin siibco, ne id vobis mirandum atcidat. N;im cgo ea, qua; ex
libcra rcprelieiisione percipiliir, nlilitatc magis opiis Iiabco, qiiam ille, si qiia iii re oflicii partcs dese-
niissc videar, ne alioqui frnslra ciirram , aut ciicnrrcrim ". Nec vero alilcr dereiisioiiis niiinus recte
snscipi polcst, qiiam si apu I eos, qiiibus administrationis mcae ralio cognila cst, scinio babcatiir.
n. Ti; ouv Ti (i-oXoYta; Kal £t [j.£v tj-suoTi?, eXiY" II. Quoe igilnr est noslra defeii.sio ? Ac si qiii-

^aT:- ei oi (iXr,Of,s, [ia,oTupf,3aT£ u[^eTc,uT:kp ojv, dcm falsa, coargiiile; si aulcm vera, teslimonio
xa't ev o!? ij ).6yo?. 'TiAet,- y^P iJ.ot xa't (i7:o),oYia, xa't D vestro confirmaie, vos, inqnam, qiiorum causa, et

" Isa. Lii, 7 ; Rom. x, 15. Galat. " n Tim. I, \i. "- Act. XVII, 28. " Galat. ii, 2.
'^ Cor.xiv, 52. '' Galal. ii, 2.
1

n Alias xxMi, qii:c aiitein 42 cral, niinc -15. sanclx .4naslasi;c dirla. i

(2t) i^rj-rajcrfipfcc. Ibc: vox, lU cxponil Nicela';, (25) "EHdiywr, Pliircs codi: ., juvixor,;jiov, qiiod
iiiem sonai, ac (x^T^oxatpeTtxr!.;, Iil esl, si loijiii fas seqiiitiir Ijillnis, et verlit : < pcrcgre, iit vos,
rsl, 1 valedicloria oialio. i ln Iiac cniiii oiMlioiie agenlein. Nicelas > -'jv li-^^iori^jiov Tf,j -aTpioo;
:

('.onslaiitiiiopolilaii:c plcbi snpreimim valedicil (irc- 7:otiJ.iva" « paslorcin a palria percgrinanlcni. >
giiriiis, ab Cjiiscopis ceiiliini qiiinqiiaginta in
ct (2l) 'A.~ai-cvj.ih-cvr. Iii qiiibusdam, aT.iyo-j,
ciincilio coadunatis di^cedcndi biciiliatciii cllbi- Tac, « recipicnles. »
giiat. (jiioil ipsi conccssiiiii cst. Ucg. llciHici coilcx (25) liara -/'))• cv-aSJar, ctc. Kill. < jnxla Spi- :

liabet !iuvaxTf,ptoc, pro auvTaxTfipio^. Uliaijiie vox riliis coiislilnlioiicm. Comi). < jiixla Spirilus di-
i :

dccsl iii pliirilms coild. sci|irniaiii. I

(22) nupcvclar. Diio Colb. adiliint, £v tio ;jiap:u- (20) 'A.%o.lo-i'i]cacrOai. Ucg. pli, addil, otxatoj^,
pi(;) Tf,s aYia; 'Ava-Taiia; \zyOzli, « ad tumuUini < jusie, merito. >
FiTuoi. tiu. XXXVI. 1j
459 S. Cr.EGORIl TIIEOLOGI 160
apiiil qiios liaec habelur oralio. Vos Ciiim inilii csiis ^v [^apTupE?, y.x\ xauxi'-'''? Jticpavos, tva xoAnfjsw
(lofensio, el lesies, et glori^ corona '°, iit cgo qiio- xavw Ti T(ov Toii 'Ato(jtoao'j VcOVieO-aTOai (27).
(|iie e\ Aposloli voibis aliqiiid aiidactci' usiii|ieiii. TouTO xh TTotjjivtov f,v, oxs (jLixfov t: xa\ octjXI^ ^v,
Ilic grex exigiiiis quond.Tin erat cl ini|ierfcctiis, oiov ItzX toT; ipwfjievotj , xa\ oOok iToijji.viov , aXli
quantiini quideiii oculoruin sciisu judicari poterat, irofjjivris Tc [A'.xp>)v i'xvo?, i^ Xet^^avov, iauvxaxTov (28),
ac ne grcx quideni, sed parvuni quoddam el lcnuc xai <ivEzi5xo-ov, xal aiSpisTov, y-r,-ze vojjLfjV eXeuOe-
gicgis vesligiuin, aiit rcliqiii;c, incoinposiliis, p;islore pav C-/OV, [xf,Ts (jidvopa •i:£p'.£);'^p.£vov, 7:Xav(b[jisvov

carcns, nnllis lcniiinis incliisus, iiec pascui lil)eri £v 6p£7i , xat 5zr)Xa!oi; xai Tat.; o-aTj Tr,; T?i?,
jusliabens, nec eaula cinctus, obcrrans in inoiili- aXXo iXXaxoiJ 5isa7:ap[Ji£vov xe xa\ Stef ^i[ji[x£vov, tbj

bus, in spcluncis et cavernis terr.i; ", Iiiic illuc di- sxaiTov Stu/e ax£T:ij[x£vov (29) , j^ VE[;i!i[ji£vov , xal
spersns atijuc disjcctus, eoqiie redaciiis, iii, qiia SiaxXiTCTOV (iYa:Tir)Ttx(i); (30) ttjv iauTou atoTT.pfav
qiianiqiie oveni sors liilissci, contegcroiiir ac pabu- oTov sxetvo zh 7;ol[jtvtov, 3 XiovTE? sEtiJsav , f^ CaXT)
lareiur, pricclarequc secuni agi diiccrei, si saiii- 6tiXu3sv, T] cTX0T(5{jtatva Stsixioaasv o GpT]VoiJ!7t [ikv

lein snani subriperci; non secus vidcliccl ac grex TTpocfTjTat (51), Tot; Tou TaparjX (iirstxcxJovTEg TiJt-

illc, qiicm leoiies expiileruni, aul tcmpestas dissoU Oscjt , napaSsSo^jisvou (52) xoT? Mvsatv •
sOpT,vT;cia-

vil, aiil caligo dissipavit qiiem ct proplietse lu- jjisv (53) os xa"t f,[jisic, ogov Opf,v(ov siLpaTToiJisv
;
p k'f'

gcnl, populi Israclilici gcnlibiis traditi calaiiiiialem S^ta. T(p fjvTt yip xal f,,ust? e§(iiiOif],ui£v xa'i <i7:sp;it'-

adiinibrantcs ; ct nos ctiani liixinius, qiiandiu Iii-

cliioso slalu res nosir.x fuerunt. Nam ipsi quoque tb; £v ^pT)[At'a 7:ot[jtivo? (5-4)' xa\ 7rovT,p(5? xt; ^^'l'-'''''

rcvera cxpulsi ct projccti fiiimiis, aiqiic in moiiles xaTiix^ 'ExxXtiTcav , xa\ Sstvot Of|pe; iTzmc-
'^h''

omncs et coUes ob pastoris inopiam dispersi ; ac 7:T0Jxa(jtv, ot ii.r\& vuv [astoc tt]v atOptav fi[jiaiv '.fsi8'>-

dira qinndam tenipcstas Ecclesiam invasit, et lior- [j.£vof <iXX' i.'j3.:'j-/yv-o\>'j-e^ (5.')) slvat, xa\ tou xat-

rendic belluse in nos inipcinin feccriint, qu.Te nc poij SuvaTtoTspot •


xa't axu6p(jj7:f] Ti? axOT!5[jiatva

nunc quidem, rcddila scrcnitate, nobis parcunt e7:sXa6s 7:dvxa xa\ auvszdXucj/s, ttoXu tti? tvdxT,? tiuv
veruin, qua siiiil impndcntia, poicntiorcs etiani ct AiifUTtTciov 7tXTiYTis papuTipa, xoij cl/T)XacyTjxou Xi'{(i>

atrociore~, quani rcniims ferat, se prsebcnt ;


alqiic axoxou?, \)if' ou [iixpou ostv [JtT,6s dXXf Xou? tostv eSu-

tristis qir.edam caligo ciincta occnpavit ct contexil. vf,OTj[Jl£V (36).

iiiulto sane nona illa iEgyptiorum phigi ", lioc csi ,


palpabilibus tenebris, gravior, prx qua pene iiec

alii alios videre poluimiis.

750 !"• Ati|ue, ut aliqnid ,


qnod majnrem C F'. Ka\, tv' si'7:(o xt au[j:T:aOsaxspov (37), ib; Traxpl

commiscralionem rcdolcat, dicam, eo scilicct, qui T(T> Tvapaosoojxiixt 0a[ii,(5f)aa5 'ACpaaj^i ovx ep"(<j

uos afflixit, lanqiiani parcnle , freliis : Abrnham ;)/((((•, tecd 'Iffpaii.l cvjc i^teyruj )]{idQ • d.LWt ch
nescivit iios, el hrael idiwravit nos : at tii Patcr naziip rymr el' xa't 7Tp6i; ae pXl7:o[JLSV kx-hq aou

noster cs " : in le oculos coiijicimiis ;


prKler le SXXov oux otSa[jt£v* x6 6vo[jtd ^ou 6vo;j;dJo(jisv. 4(0!

aliiim non novimiis ; nomcn tunni invocamiis. zovto d!coJ.ofrjcrojiai, :tj.i}r xpipaza Ju.liiCd) ccptQ

fropterea causain liicnm, iiiquil Jeremias, caHerum ci, cjT^alv T£p£[j.ta? , iysrdpeOa Cx; z6 ti.i' apyJic;,

judicia toqnar ad te '". Facti swnus ut a princifio, oze cvx i\pli'i(; ii/iHyr, xa\ i7:£XdOou 6ta0f,xT,^ d-j-cai;

cnm non imperares nobis ", ct oblilus cs tcstamenti aou, xaX d7:£-xX£taac d-y' f,[jctov xi eXet, (58) aou. Aci
sancii tui , ac misericordias tuas nobis occlusisti. TOUTO eY£vf,OT,i.i£v ovscSoi; xcXi dif07nfjx(ij aou, ot xf,?

Proplcrea opprobrium facti snnuis dilecio tuo; nos, Tptdoo; 7:po3xuvT,Ta\, oi TiXEtot tt)? TeXeca? Oeott)-

inipiam, Triiiiiaiis adoratorcs, perfecti perfectae To; 7:piacf u-j-si; •


ya\ [Jlt) ToX[ttovTs? Tt TiJJv UTtkp f,[J.a?

diviiiitatis clicntes ct supplices ; nec eo aiidaci;« sic f);jiai; xaTdvetv (5'J)^ [j.t,6s xoaouxov eTtacpsaOat
prnrunipentes, iil qiiidquam eorum, qus snpra nos xaxd xi? dOiou? j-Xtuaaa; xa't 0£O[j.dx'5u;, (oax£ xfjv

sniii, ad nos detrabamus el dcjiciainus ; nec iia Sea^xoxeJav Tcoietv 6[j.65ouXov dXXd TtapeoiOTj^jtEv St-
qnod impi;c rniguoe ac ^* xa\
supcrbi et arrogaiites, iit, Xa5r) 6td xi; dXXa; (10) d[Jiapxca? f)[jttov, x?> [j.t)

"ITIicss. II 19. "Hebr.xi38. " Exod. x, 21. '» Isa. lxiii, tG. ^" Jercm. xii, I. " Isa. lxiii, 19.

(27) yecn-ievcaaOai. Or. 2, 7Taf,6T)ataaOai,


< ciim (34) 'QQlr ipiu^in xoijiirvr:. Or. 2, to^ Jv JpT)-
(idiicia biqiii. > (jLca itot[jt£v£;, « quasi iii vastitule dispcrsi paslu-
dauva^xxov.
(28) '\ci'rTax.zor. Rcg. pli, res.
(-29) laexdiieror. « Coiilcgcreliir. » Sic Reg. pli,
(3,^) 'Araicxvrzovrznt;. Ilic S'giiifieare videliir
Coisl.2, Or. 2, clc. Nicctas exponit, xpu7:T6;.ts-/ov, Grcgorins lia;rcticoriim iinpiidentiani ad id aiiilaci;e
I ab^coiuicretiir. > Iii ed., axoTtou^xsvov, (piod vcrlit prorii|)isse, ul. nc (|iiideni a [lio iniperalurc Tlico-
Bill. : < regcretiir. »
dosio, conipriini possit.
(30) Xuix.Uxzcr dyannzixo}^. Sic unus Colb., (30) 'ESuri\Orijcer. Trcs Culb. ct Coinb., f,5uvfj-
Galir., Conili. Sic eliam vidctnr lcgisse Nicclas.
Ot,,u.sv.
DiH'St d-j-a7tr,xf/.(o; in cd.
(57) Iv}i:iaOiczepor. Par., auvxo;j.tj'jT£pov, « bre-
E/.ecli. xxmv, 12,
(51) Upcifiizai. In sacro tcxtu
vius. «
Ttocjtsvsc, « paslores. >
(3-2) napaSeScnirov. Sic plurcs codd. Iii ed., (3.S) Tii iJii}. In noiiiiullis, t6 eXeo;.

7tapao£-xo;j.svou. (39) Kazdyeir. Iii quibusdam, xaxafaYECv.


'EOpjiri\caner. Sic Or. 2 ei Conib. In cd., (iOJ "AJJag. In iiof «liis, iioXXd;, i mulla. »
(53)
iOpT,v£'jaaiJi£v,
4G) ORVTlft M.ll. - SUlM\r.Ml'M V.VI.i:. id
oTiijw A r)i>il:\lis lioslcs r.iciiiiil, iloiiiiniuiii iii scrvikiii or-
otiiw; •:i"iv ivTOMov ioj AvaJTf-aofiVaf dX).'

if,; -ovripa; (-41) TOpeuOfivai. tlinciii noliisciiiii ri.'iIii,';iioiis seJ scilicet proplev
zJl^ Siavoia? fiiJitov ;

dtvSpajiv aSixtoxaToi? xai novr;- ali.i scclcra iioslni, cl qiiia iion, nt nianilalis Inis
Ati x£ yiio 'ixspov
tlignum cral. vil;i; nostr.c ralioni^s iiistituinuis
potixoi; Ttapi Txavxa; xou; xaxoiy.oCvrai; Tf,v YV; ;

•0 irpuixos (i2) NaCoyxoDoviaop £?£OXi'^£v f,[ia,-, 4 vcrniii posl praviiin noslrani mcnloin ct cogil.ilio-

(jicxi Xpij-bv xaxi XpiixoO |iavd<;, xa\ Sii xoCxo .


ncm aiiibulaviiniis. (Jii:cnaiii ciiini alia causa pro-
fcrri pnlcst, cur lioniinihus iniquissiinls, atquc oni-
ix'.if,tra; Xptsx^-v. oxt 6i' oijxou ff^sucrxo- xal
xtov

aOiou; Ouciia; ctvxt),a6iov. Kttr- iiiuni, qnos lerra lerl, .seelcralissiniis ileilili siinms?
Uptov p;6Xtxiv xi,-
!'riiiins N.il nclioiloiiosor iios oiiliivil, ille, inipiam,
ipaxi ji€, ifiepipaztj {'t'>) fic, .h(tUr\Ji'i fie c-kitci:

dmtr-w, ^rfii Opriviov, xfi; rpa9f,?. (\n\ post Clirisluin ailverMis C'.lirisniiii liirorc llagra-
.leJtTir, ivo [JiY]

El Sti KvptcQ iCci\0>}(Ti fwt xo'i ^''^- ^''' ^''1'"^ ob caiu caiisaui Clirisluin invisiiiii lia-
nn ,
x-P^''-''

ljt(-)v Stxaito; ouxbv iiapeotoxsv («) , exxoTiisa? etc Ijuil, ipiia pcr cum salulem consecutus fucrat; ac

llipja;, (oTa xi xoij 0jou (i:'>) x,o:[j.axa!) xa\ uitEp sacios libios ciiin ioipiis sacrificiis conimiiUivil.

o:;jLaxcov ovoiiiov aT(jia Ey.iOr] Sixatov, svxaiiOa [jiovov DcrtJiYifif ijif, iii piirlcs disHaxil me " : cniilcxciunt

ouSl [jiaxpoOu;jif,aai dvoaxo|JidvTi; (46) xf; Sixr,j, i»i; leuebrw (^iiHfs ", ul, ne liigens ipiiilein, a vcr-

.tapaCpayJ' Mtp(l»ci\cTe rili iJSi) i\ fvxu liov. '() " bis Scriplur* receilaiii. .Vi.si quia Dominus adjuvit

Sjuxjpo?, oOokv (i") exsivou tftXavOpioTiixepo?, oxt [at] me ^\ aKiiic ipsiiin (([ualia Dei juilicia ! )
iii Persi-

xa't ^apuxspo?, oko xou (48) Xpuxou viptov ovo[jio, ilcni ejecliiiii, iniqiiornin nianibus, ul niercbatiir,

t|.;uooxpi3xo; f,v, xal .Xpiixtavot; §d,oo; ijjLou x£ xa'-. liacrKlisscl, iiiiii scclcratus ciuor in uliioncm inno-

SveiSo; (49), oT; xa\ x?» Ttotstv dOcOV, xa'i t6 TxaTx^tv \ii saiigiiiuis jiisic ciliisiis luisscl (liic soluiii jiistitiu

SSocov x(o [j.T,5i dStxstjOat Soxjtv, [irfil zh [i.zya.lo- qiiidcm longaniinitalc uti iion suslinuii), propemo-
TipEzec: ovojjto xto Trd-x^-v TxpojEtvai (."iO) xt;v (j.3pxu- dum habilassel in inferuo anima mea '". SccunJiis
ptav d).X4 xdvxauOa xXi~xjiOat xf,v dXf,Oi'.ov, T.i- niliilo buiiiaiiior illo fiiit, iiiio eo eiiiim acerliior,

cxovxo; (b; Xptixtovou; , ('o; dseGai; xoXdCsjOai. qiioil Clirisli noiiicii fercns, pseiiildcliristiis er:il,

()"[jtot, oxi ^7tXouxf,aa[j.sv ev \ot; xoxot? , Iki. :ivp Chrisiianisqiie oiiiis siiniil et deileciis , (juibiis et

xazty^ftxe Ttt ihpuTa trii; clxovfiiri\g. Tci xctTci- faccrc impiiim, et pali ingloriiim erat ; qiiotl iic in-

.}vt.ia ziir xtifi.irjc: xuTeyayer i) dxplc xal rit , jiiriaiii qiiiilcm accipere vidcrcnliir, iiec illiisire

xitTci.1ci.ia TtJQ dxpiSoi: lauepaxer i) ipvaiCi]- marlyrii noiiien crnciatibus acccderct ; vcriiin liic

elxa i ppouxo;, Etxa odx o!5' o xi rpo; xouxotj, qiioqiie lnciis verilali ficrct, iil qiii taii(|iiaiii (^bri-

xa't (,')l) oXXo STx' dXXio xoxio 9u()[jt£voy. Ti dv xi? sliani paliebanliir, laiiqiiaiii inipii criicialii allice-
ExxpaytoSoiT) ixdvxa xi xotj xatpoij xaxd, xal xi]v rcnlur. Heu nic ! <piia 751 in inalis diviles et co-
xoxE xaxaixoujov f)jjias, e'ixe etirpa-tv xp^ XiyEtv, piosi c.xstitiimis, quia iijnis siieciosa lerra: comeilil ''".

EixE 5oxttj.acriav xa\ iruptojiv; nXf,v ox; 5:f,X0o[j.Ev Residuum eructv coinedii locusla, el residuum lo-
otd wjpo; xa't ijoaxo?, xal 7xpofi"A0o[j.ev sij dva-j/uxTiv cusla: coinedil n(6«/o '°' ; tuin briichus, ac postea
eu5oxi(x xou (Jtbjovxog 0SOU. ncscio qiiod aliiid atquc aliiid inaliim subindc ex-
oricns. Quid autem oimiia illius lemporis niala Iragica oralione proseqni atlinel, eaniqne, qu:ii tiiiii

n"S invasil, sive pociiain diccre coiivenit, sive e.xplorationein ac purgatioiiein '? Caneriiin (r^^iJisifiHKs
per ignem et aiiuain ", ac bcnigna Salvaloris voluiitale iii rcfrigcriiini piodiinitis.
A'. 'A/.X' [tov XiyEtv {"A) d-' dpxfi.; t 't.v;oi Cjp- IV. Eiiiinvcio, ut eo se, uiide digressa est, ora-
[ir,xo' xouTO -h YEtopYtov f,v, oxE y.'.y.p6-j xe xa'i -Evt- tio rcfcrat : lioec seges parva quondani et iiiops crat,
Xpiv fiv , xa"i (o5) oux o-oj; 0eou , xou x^jv xd7[jtov ac iion iiiodo Deo, qui pulcbris piclalis seiniiiibiis
oXov YEtopYrjaavxd.; xs xal yzoipyo^yzo^ xot; xaXoT; ct doclriiiis loliiin orbein lerraiiim excoliiil, alijiie

xfi5 EusE^Eios tiTiip^iaat te xo't 5(5Y[Jtajtv, dXX' ou5k excolit, sed nc paiijiere qiiidem, ac teniii hoiiiiici-

TrivTixo; k^jh^ xiov evSecov xa't (Jtsxpitov , t'j;


Y' eStSxEi- ciilo digiia, ul quideiii videbaliir : iino iiec segcs
d"A>,' ojok (34) Y-'opY'''^ oXoj^, ouS^ d-oOr^xiJiJv, ouob oniniiio, iiec liorreis, iiec area fortasse, iiec falcc

aX(oxux/>v, ouSs SpETtdvr,; o^tov ouSe Or,[ji('ov (.'>?>), digna : iiec cliani acervi, iiec maiiiiiiili, aul certc
ouSi SpaY[Jtaxa , ii 5pdY[J^axa [jitxpd xe xa"i dtopa, parvi et immaturi, el ipiales suiit lccloriim, iicc

xa't oTo xi Ex 5(op:dxtov, iJ.f,tE


x^'P^ 7cXr,pouvxa xou D inessoris niaiiuiii iniplciilcs, nec eoriiin, (pii pei-

" Jer. Li, 54. "I\al. i.iv, 0. ^-fsal. xciii, 17. ibid. ''•
Joel 1, 19. "-ibid. i. ^M':
i.w, 12.

(11) /lorripiTf. Deesl iii Or. 2. Sic 1'cg. biii, aliiipie plurcs. Iii cd., Xp. ovetoo,;.
(42) 'U apuiTCQ. JiilliiiiiiiM inipcratorcm inlelligil. (50) "Urcfia to> ndcryeir srpcceirat. Sic Kegg.
(45) 'EfiepiaaTo. Iii qnibiisdain, EijiiptiE. bin, pli, Par. et Gabr. Dcest xto T.i^yzi^/ in ed.
(44) napeSioMr. Or 2, Tiapaoiotoxsv. (51) Kai. Kejicit Coiiib-ilisius.
(45) Tii Tcu &ecv. Sic quiiique Kepg. Dcest (52) "0 fici .leyeir. Sic plcrique codd. Iii cd., o
Tou iii ed. [iT) XiYEtv.
(4t)) 'Aracry^ofiirrii:. Iii aliis, dvExo[<.ivTic. (53) Kai. Deest iii noiiinillis.
(47) UvSer. Sic plures codd. In ed'., ouSi. (54) "A.l.r cvSe. Sic |deiique codd. Deest dX»
(48) "0(7(0 rci"'. Kcg. biii ct ircs (Jolb., iJnM z6. Xd iii ed.
(49) XpicrTiaruQ J^djor cjicv re ntil vreiSti:. /55) &ijfi(j>r. Keg.blii, Or,u.ovi("jv.
4C3 S. GREGOUIl TIIEOLOGI Wl
IransPiinl, licncdiclionciii illitientcs ". Taiis scges, A Osp^Jovto; (56), ixr-.s. twv rap-.4vT(ov vlilo-^iaM r.po-

la«lilia niessis noslia erai ; niagna lanicn, cl spicis xaXoupi£va. Toioijxov T^nCr/ ih yetopYiov, Tosoijxov th
copiosa, el pingiiis, apiid cuin, qiii abscoiiilila in- Qipoq- [xiya p.kv, y.aX EuaTax", xa\ tiov Ttj) OitopTiTTi

lueliir, et laii .agiicola digna iialielialnr ill.i, (inani T(ov xpurtiov, xa'i Toco'j-0'J -(uopyo^j TzplT.ov Elvai
aiiiiiiaruni valics niiilliplicai!l, cmn rocla ductriria 5 ::Xr,0'JvouJi xo-./.iSs^ (J/'j-/(Lv xa).(Oi; t(;) ).6-C(;)
^Etop-
excolnimir; quanivis ncc in vulgiis iioia cssei, iicc 1fO'j[ji£V(ov (57)' oO p.r,v i'V(opis'^;.'.svov toi.; tioX/.oT;,

in uimin cogerelur, scil paulaiiin colligerctur, iion oJOi eti; £v a\.ivaY(l[Ji.evov, liXXi xaTa (jtixpiv (TuXXsTtS-

secus ac slipula in iiicsse, et r:iceiinilus iii vinde- jjievov, (1)? xaXa|jtTi (58) t^/ a[A7;T(o, xa\ (l>; £7:t<fuXXU

mia, cum niilhis Cst bolrus ". Quiii illa qMOipic, ct £V TpuYrjTto, iLT) u7tap-/ovTo; piTpuo;. npojOriTeiv
quidein adiiiodum lenipeslive, iiiilii vidcor adjeclu- [j.o: 6ox(o xixetva, xat Xiav xaTJt xatp^jv , to; au-
rus, ut ficuni prKinaluram iii dcseilo Israelcm in- y.Tjv (50) ev epf.iJiti) cupov t>jv 'IffparjX, xa\ to; piya
veni '°, ei ul unnin anl alicriim .icimiin in ininia- (jLtav (00) i] oeuTEpav toptij.ov ^v atopto tio ^6ipu'i,

luro bolro nialnrum, Domini qiiidoin bcncdiclioiic suXoYiav jxbi Kuptou T£TTipr,[j.evT,v, xa\ Azap/Tjv xaO-

servatuiii ", ac priir.itiis consccraliim, adliiic ta- iip(o[ji£VT,v , r.Xr/j (iXSyT^v Izi xa\ STrdvtov , y.aX ou

incn parvum ct raruni, nec os coincdenlis iinplen- TcXr^poudav aTi[j.a sjOovto? (61)- xa\ to; cjr,;j.aiav in\

lein : atiiuccliam, ui signiferum lignum in collc^, ci C* POUVOU, Xa\ tb; t7T!<V £-' (jpOU?, t", £t Tt oXXo TtOV

nialuin iiavis in monle ", aul si qiiid aliud esl siii- [jtovaotxtov TE xa\ ou TrXctoit 03(opou[jiivtuv. TauTa
gulare, nec iniillis conspicuiini. Atqnc liicc inrulcm [i.bj Ti T?,; TTpoTipa; 7:evia; xa\ xaTr^cfeiag.
prislina i;oslra paiipcrlas et niffislilia fiiil.

V. Ex quu aulcm lcniparc D,-iis, qui paiipercm E'. 'A'f' ou S't 6 TTca/fJtav xa\ TcXouTtftov Qthi , 6
facil ct dilal, qui iiiorlificat el 752 vivilical ", OavaTtov xa\ ftooYOvtov , 6 Tcottijv TravTa xa\ [jteTa-

qui sola voliinlale oniiiia facit alque iinnuilat, qiii sxeuajojv [j.ivt;j Tto pouXEaGat, 6 uottijv ly. [jiev vuxto^
ex iiocic dicm facii, ex liiemo vcr, ex tcnipc.-Uiie f,;j£pav, Ix Ss y£t[).tovOi; eap, Ix S'£ CcUr\q i-a),f;jr,v,

traiiquiHiialeiii ^*, cx siccilate |)luviam '" ; idiiiie EX ol au/[jtov eiro^J.SpEav xa\ touto oi' bihi oixatou

plerumque iiiiius jnsii, diulurna persecutionc vc- toXXAxi? Eu/Tiv £Ti:\ toXu 5tto/0ivTo;" 6 (3tvaXa[jt6avti)v

sali precibus pcniioius; qiii denique iiiaiisiictos in npaii^c Et? u'yo^, xa\ TaTTstvtov a^jtapTtoXous 'ito^ yf,c,

alluin siiscipii, ac pecealores usqiia ad lerram liu- exjtvo TTpbi; auTOv (G2) etTcev 'Id&ir slSor zi\r xd-
miliat^S illud sccuni dixil : Viitens vidi njjlicliouem xbjcrir zcv 'Icrfa>'t.l (C3)' xa\ ou [j.t] irpo30(oTtv ^Tt

hraclii ^'
: nec luio, nec lalerum coiilicieiuloriim T(p TiTiX^p xa\ TT] TtXtvOeia TaXafrcojpetv • xa\ etT:(bv,

laborc diulius opprimeiiiur ; ac locutus visitavit, et JireGxetJ/aTo, xa\ eTrtuxetpa^jievoi; Ejojae, xal i^i'iyayE,
visiians saluiein aiiulil, populumqiie siiuin eduxil z6r.ladravTovsyyei.pl xfaraiCfi {Gi), xal ir fipa-
in inaiiu polcnli et bradiio cxcclsn, in nianu Moysis yjvri i'i^'?;.^(p sr ysipl Mioaq xa'i 'Aapon' (fiS) t(ov
el Aaron elccioruiii suonim ''. Quid fii, et qiiid JxXexT(T)V auToiJ. T£ ytveTat, xat tI Oau[j:aTOupyetTat;

r.iiruni pcrpclralur? Ea niniirmn, qiirc ineiiiorise "A pifiXoi xa\ [ivf,[Jiat tfipouutv. 'E/.xi; yap Ttbv

prodita, cl liucraruni monunicnlis coinmciidaia xaTa Tf,v 60&V Oau[i.a(;f(i)V, xa\ Tfjs [jtEydXT]? JxefvT];

tirciiniferunliir. iSam ut miracula in via edita, §0[jt6fia£to;, tv' E'tTioj Tt ciuVTOp.tbTaTov , 'Io)CT['f ei;

iiiagnuniqiic illiim slrcpilum laccaui, ac rcni uno AtyuTCTOv eT?, xa\ p.uptd5£; f ^fjXovTa [xet' dXfyov (00)

TCibo coniplcctar ; Joscpli iimis iii /Ejyplmn proli- l£, A'<.yjr.~.0'j. Tf to'Jtou Oaup.aittljTEpov, t) p:£t^ov Tf,i;

ciscilur ac scxcenta bomiiium millia non niiiUo


^', Tou 0£O'j pieyaXovofa; Texp.f|ptov, otav ix T(bv a~i-

posi ex ^Egypto cxcedunt '"'. Quid lioc admirabilius p(ov OiX-f) TC(jpov Soijvai toT? T:p4y[jia jt ; xai y^ Tf,5

ant illiislrius diviii.-e iiiagnificcnliM argunienluin, JnayyEXfa; xXT^poSoTiTTat 5t' ivi; p.t5r,0ivTo;, xa\ 6

cum ex rebiis pcrdiiis ac deploriiiis, iier secuiulis TipaOEi; eOvt] [jieOf jTr,iji, xa\ £t; EOvo; xaOfvTaiai

aperire vohieril? rrnmissionis tcrra pcr iinmn lio- p.iya , xa\ f] [Jttxpd T:apa'f ui; ixEfvr, , a\i.~z).o; E'j-

iiiinem odio liabitum sorte distribiiiliir, aique is, xXr,[j.aTO'j!ja yfvETat, xa\ ToiauTT] , dj; £7r£[j:6afv£tv

Ose. IX, 10. "Isa. i.xv, 8. 5' Isa.

Psal. cxi.vi, 0. " Exod.


(6 ORATIO XLIl. — SUI'RK.Ml)M VALE. 466
8pT) Ttp Z<^ei tri? U^Ti^, x^Spiov 6s uitepatpEoOat, viiiea lala ei palinilibiis iibundans elTicilur,
xa\ A pago in
taO-a TCJv ToiJ 0£ou ativa St) xi BpT) TauTa, xa\ c:in)qiie iiiagniluilinciii cvailit, nl cl siipra (Invios
«Ttiva; Ti? xiSpou; OnoXTjit-uiov. iiscciidal, ct nsinic ad inarc cxliMuialur, d a niiilnis
(Ines ililatelur '•',
ail el glnriic suiiliniilalc iiionles opcrial, cl tcilruriiin ni:igiiiliuliiieui siipcrct, et (iui.

dciii ccdros Dci (luicumine taiidciii iiioiiles illi, ct (piiciniupie cedii cxisliuiaiid.e siiiil.

<;'. Toioutdv TuoTS touxo Tb 7io![ji.viov, xai toioOtov \I. Talis (luoiulani liie grex eral, talisque rnr-

vjv, ouToj; susxTouv ts xa\ w.aTuvi^cVov si oi suiii iiiiuc, tauKiue suceulciilus, hiteiiue se porri-

(jLTjTuoj T£>.:t'(.ji; ((i9), d/,X' £t^ tout(5 ys Tatj xaTi pi- geiis; ac si miiiduiii peileciionem assccuius, ad
poi (70) doiuov rpoiOirxat;- Ttpo^riTsuw ok (71), oti eani taiiien (luoiidiaiiis iiureiiiculis progredieiis,
y.a.\ 45;ujov. Toutcj [jiot ih nvsu[;.a TipoXiyst t'j ayiov, ali)iie eliaiii, til aiiguror, piogressurus. Iloc iiiilii

eI' Ti rpo'fr,Tixij £Y'\j, xa\ pXiitojv Ta £(ji-pojO£v praiilicil Spiritus sanetns, si quid vaticinaiidi arte
xa't apia toT.; TtpoXafiouatv eyM Oa|4[istv (72), xa\ valeo, futuraque prosiiieio. Ac siinul c.x iis, qiia:

Xoyia[j.("j ytvtjjixsiv, (bj X(i-|'ou suvTpotfo?. IIoXu yip pra>cesscriiiil, speii) noii dubiain coneipio, alquc
-apaoo^^JTSpov, £| sxsivou TOiauTT]v YSVsjOat, i^ ttjv ralioeinalioiic id perei|iio, iilpolc ratioiiis alunimis.
vuv outiav sis «xpov JtposXOsiv Xa[ji.itpiiTTiTo;. 'E^ ou Mullo cuiui niirabilius esl, quod c.x taulillo ad tan-
fip luvdYsuOat VjplaTO T:apA tou Jiooyovouvto; tou? laiii luaisniludinem pervencrit , qiiam ul ex co
vsxpou?, diTa Ttpis ostS, xa\ iip[xovfa Ttoi? <iip;j.o- slalii, (jiio iiunecsl, ad suiniiniin spleiidoris glurice-
vtav, xa\ Tot; Ir^pot^ (73) sOfJOr] nvsu[j.a Jojf,? xa't que gradiim provcbaliir. Posteaqiiain eiiiin seirel

TtaXiyi-Evssta^, Ttaiav, eO ot3a, 7tXT;p(ijOTivat ost Tr;v ab eo, qui inoriuos 753 ="' vitani rcvocal, ossa
dvasTacjiv iiiaze (tii itJrovcOojcar ir kavzoiQ cl ciini ossibus , el coiuniissura; cum conimissuris
naia^iixpalrorzsQ- ^i-rfii axtiv xpaTouvTs;, t) ev- juiigi coeperiiiit, ac aridis ossibus Spirilns vitae cl
UTtviov s^systpo^jiiVdJV (74), T^ aOpa; Starvsoucxa;, i^ regeneraiionis dalus csi ''', rcsiirreetioiieni per-
vr/j.; i'yvTi xaO' iJoaTo; , 'ifii^i Tt vo[jLtJsTOj3av. 'OJlo- feele c\pleri iiecesse cst : ac pioiude, (/i(i e.vaspe-

.Iv^ezio (73) stlzv^, czi !te:iZioxe xiSpoc;. Totj t(Tjv raiil, noii exalteiitiir in semetiiisis ''' ; ncc uuibraiii,
liiXXojv xa-xoij -atosusaOojtjav, xal [JtavOaviTojiav, ott aut sonmiiiin c.xsurgeniiiim '', aul aurain pcrdautem,
oux si? TcXo; J7ttXT)aOT;3STai d T:-(x>-/iq- ouoo dvi^s- aiil navis vesligia aquis inipressa lcnciiles, quid-
Tat, [jtr; sv exjtaist 6ta'/.(jdat •xs-.faXij ouvaatojv, (Jj; quaui se iiabere c.vistiinent. Ululet }!inus, quia ce-

6 'A[ji6a'Xou[ji (^jrjCjtv , (] otaxoitTO^XiVr; (7G) Osott;; ,


ciiiil cedrus ". K\ alioruni nialis docuineutiiii) sibi

xal 6taipou[j.ivT) xaxoj; s'tr ts to ap-/ov xa\ To dpxd- q capiaut, ac discant, pauperem iicquaqnaui iii rmcm
pisvov ("jj dv [jtdXiSTa xa\ OsdTTp uSptaOsiT) xaTayo- iisque oblivioiii fore " ; nec Divinit:ilein sese diu-
[jtivT], xa\ papTiOsir; xTtsi? d[j(0Tt[ji!a OsdTTjTOi;. tiiis cobibilurain, quiii proceruin capila, ut Ha-
bacue loqiiilur '*', cuiii stnpore dissecet, uipole qiuc ipsa qiioque dissecta sil, et niale divisa iu id qiiod

linccsi, et (piod subesl ; ut sie inaxime, ei Deitas coiituinelia afliciatur, iii crealuraruin ordiiiom rcd-
aeta, ei res creata; gravenlur, Deitaii lionore ad;cquaia;.

Z'. Aox(JJ [Jiot xd-/.stvTi? dxo'Jstv Tr,; tfojvT;?, Ttapi Vil. Quiii illain quoqiie ejiis, qui coiilritos colli'

Tou auvd-covTo; TO'jg <juvTSTpt[jL[jiivou?, xa\ touj -s- git, ei nppressos ad se recipit, vocem niilii audire
jtt£T[Jiivouj £t jOsx^^iJ^-vou- [J.ldzvrcr zii cryfiiricjutzd videor : Ci/n/a uiltiuc locum fuuicvlorum luorum :

cov ezi' ix:iizacror el^ za Se^ia xcd eir zu Api- extcnde nd dextrum et ad siiuslram : fuje, ulriis iie par-

czepd' :c7\^cr, zHir av.latuir iii\ (pelci;[. '£^(1) rta- cus '•'.
Ego iradidi te, et ego auxiliabor tibi. lu parva

pa5i3(oxd os, xa't iy^JJ ^ciTfi^aia aot. 'Ev Ouptijj [jtt- ira peicussi le, inscnipiterna autein niisericordiaglo-

xpio STtiTa|a as, xa\ ev i\lhi aiojv£(ij do^iaoj as. rificabo te.Mtijorest inensurabenignitaiis.quani iiieii-

Mstjov T^j [jicTpov TTiJ.cf tXavOpojzta.;, u-kp t^ [Jt^Tpov sura corrcplioiiis. Priora illa, propler ll.igilia ; Ikcc,

Tr,? TtatSaYojyia^. 'Exstva, 6ti TTivttovr^piav • TauTa, propler Triuilalcin adoralam. llla, ob iiurgciliuiiein ;

5ti TTjv Tpid5a (77) itpo5xuvou(JiivT;v. 'Exstva, 6ii D ba;c,obgloriam incain;uipotequi(//(jn7i(;o(y/yii/ic(j)ilt's

TT]v xiOapitv TauTa, 5ti ttjv k[i.i\'j 5d|av •


S? Ao- me''', et ad iram iirovoco provocanlet me '". tcce liivc

^(i^io roi'f Sc^dl^crzar, xal .tciftiOhli^ zovc; :iapa- signala sunl apud nie", aiqiie lia;c rcniuncraiioiiis

Zq.lovrzac;. 'IScb zavza ecyfdyiczai nap' ij-icl, iiiviobibilis lex est. .\t lu parieles, et labulas, et

xat ouTo; liiXuTo; 2u 5s [xoi


vd[j(o^ dvTi^jtsTpfjjsoj?. scite alque cleganter iiicisos lapides, ei loutjas por-

irspici'xou T(ov Toi/tov, xa\ tojv TtXaxiov, xa^l irii xs- licus el aiiibulacra avide coinplectcbans, atque

"Psal. Lxxxix, 19 scqq. " Ezecli. xxxvii, 7, 10: "Ps^.l. lxv,7 'Ps:il. Lxxii,20. '''Zacli. xi, 2.

»»rsal. IX, 19. " Ilabac. iii, 13. Isa. Liv, i. 1 Reg. II, 30. » Dcut. XXXII, 21. »' ibid. 54.

(G9) Te.lelioQ. Duo Regg. el Or. 2, tsX^oj^-, c per- (7i) 'E^eyeipcfdnor. Sic Reg. bm, duo Coisl.,
feeie. » Or. 2, Coiub. Sie eiiam legit Dill. Iii cd., s^aYstpo-
(70) .ifiV-Dc. Savil., [jttxpdv, < parvis iiicreniciiiis.i U.CVOJV, < congregaiitiuiii. »

(71) npopiizevio Se. Sic diio Regg., trcs Colb., ('i'j) "O.lc.lv^ezio, etc. < Ululct piniis :, » id est,
diio Coisl., cte. Sic legil Bill. Iii ed., xa't cr:pocfr|Tsu- Di(il:ipsis luajorihus lia;reticis, ininorfs liigeanl.
a(.i Oo. (7G) 'U Siaxc.tzo^iirii. Sic duo Coisl. Iii ed., i^

Qirf/elr. Regg. bin, ph, Oap-sTv.


{li.) otaxo7tT'j[x£vr,.

(73) To'i(: ^Tipou:. I Aridis ossibus. > Sic Nicelas. (77) Aid ziir TpidSa, etc. < Proptcr Triiiilatcm
Bitl. < siccis rebus. >
-.
aduraiam, i id est, < propter Trinitatis cuUuui. i
»« S. CREGORII THEOLOGI 468

smo fiilgoljris, el oolUiccbas, illiuliino p^niini ai\»x A xofjiilEujjiJvri; (}.rj'.f too;, xai ttov [jiaxptTjv Spipiuiv y.a.\

iiislnr spargehas, parlini qnasi avenani aggereljas ;


Tr:pi5p(i,awv, /ca\ XP'-"^V /•aiE/afiTOU xa\ 7:cpc£>>a|j.-

iiiiiiiniin ignoraiis, pncslanliorcin esse (iihm syib nou, t6v jji.cV, 1*0? iiSdjp iaizzipzf, xftv 5k, (o? a;ijj.ov

ilio ilcgeniem, qiiani copiosani et niagnificam iin- l6Ti<jaup;j£?' aYvowv , oxi xpEtacsijov (78) ij-aiOpo.;

pielatciii, ac Ires in noniiiie Domiiii tongregalos ", toVti? TuoXuteXoij; aii^sia;, xa\ ttajou? 0£(p Tp^?;
plures apiul Deniii censeri, qiiain niullos divinila- auvTiYtiiVoi Jv 5vo[jiaxi KupJou, noX/.wv [jiupiaoijijv (70)
leni abiieganles. Aii tn iiniversos etiain Clianaiiocos dpvou[ji£viov 0£oxr,Ta. "II xal xou? Xavavaiou; ixTiav-

Abraliamo iiiii aniepones "? An Sodoniitas nni Ta? iipOT[[ji.r;a£i5 Jvijxoij 'A6paa[Ji, ; y) xa\ •zobi; (80)
Lol"? An lladianilas Moysi "? Peregrinis, in- Io5o(jilTa? 4v6; tou AiJox ; r^ y.a\ MaSirjVaioug Mtosetor,
<|iiaii), his el liospiiibus ? Quid? An irecenlos illos Tiov Tiapoixojv xa"i ^evcov ; Ti oa.\ lou; (iCTa Peocijiv
viros ^°, i[ni ciiiii Cieileone lan.liennii; lot lioniimim Tpiaxoaiouc: , loht; ).a[jn|javTai; avSptxoj? (SI) , t(ov

iiiillibns, qiii terga vcrternnt, iiireriorcs esse con- Oi7ro3Tpacp£Kjiov x'"'''i5(0v (S2) ; Ti oat Toug oixoYi-
leniles? An Abrali.ne vernaculos ", numero baiul veTs 'A6pai[x, tous [jtixpbv \iKkp tou-ous tco dpiOfj.io

754 ninlto pliires, multis illis regibiis, atque iiiiin- Tiliv 7!oX),(ov paaiXEOJV, xa\ tojv tou cjTpaToij [j;upid-

iiioiabililius copiis ,
quas, qiiamvis ipsi paiici es- 6o)v, Sij, xaiitEp 6vT£c it.i^^oi, xaTEoioj|av xa\ iipl-
seiil, perseciiti tanien siiiit atqne fiiganinl? IIIuil i^avTO ; ex£tvo o^ tioj; voz':, oxi 'Ear yiri\Tai 6
aiitcin qiionioilo intelligoiidiiin csse ccnses : Si fiie- api.O}WQ TS>r vlwr lcrpai\.l Ciq i\ iijijio^ (85) Ti')!;

rit nuwerus filiorum Israel ut arena maris, reliijuice OaJ.dcr<iriQ, rd Kard.leijijia crwOi'tceTm ; Ti 5a"t Ti,

snlvfv fient ""? Qiio item modo ilhid : Reliqni milii IvaTeM^icr ejtavzip i.rTaxicrxi.Uovc iirdpaq, oIti

seplem mdlia virorum, qm non flf.xerunt genu anle rfif ovx Eicajfi^ar ydrv f^ Bda.l ; oux laxi touto,

Biicl^^'! Noii est ila, non, inqiiani, ila est. Kon in oOx eo-Ttv. UbK er toTc: Ji.lsloacr euSoxncrer 6
fluribus benrplacilum est Dfo ". 0ed(:.

VIII. Tu quidem myriades numeras, ai Dens IV. lu [i^.1 dpiO[Ji£rs Td? (jiupidoag, 0£?)? Se tou?

cos, qiii salutem consequnntiir ; tu infiiiitiiin piil- (jtoCo[.ilvou;- xat au (ikv Tiv d^iTpr,TOV x^^^v, kytit

verem, cgo eleciionis vasa. Niliil eiiini apud Deuiii iia &z Ti ax£UT) TTi? exAOYr,?. Ouokv Y^p outoj 0e(o jxi-

.Mnijdiim et magnilicnin est, iil doclrina porpiirgala, YaXozpETic? (.b; l6joi; xexaOap[ji£vo?, xa\ t^ux»] t£-
ei aiiinia veritalis dogmatibiis iiutrucla alqiie pcr- AEta TOt? Tr,? dXriOEtag SiYti.aatv. "A^iov y.zv yip
fecta. Elciiim Deoquidem, qui oninia creavii, et a euSJv ^oTt ToG Td KdvTa jiETOtrjxoTo?, xa\ 'Ko.p' ou

qiio omnia, et in quein omiiia °', iiiillum satis Td TtdvTa, xat st; 3v Td TidvTa, SoGvai 0£(;j xal
clignuin iminiis olTcrri potest ; iioii niodo si uiiius n 7tpoa£V£YX£tv [jti] oTt [jtta; x^'P^S ^PTO''' ^ TtEptou-

hoiniiiis opiis et divili;c in eaiii rein inipendantur, aia?, dXX' ouS' £i Traadv Ti; Tf,v ev dvOpioTtot^ eu-
sed neqiie si, oiiiiiibns oiiniiHiii lioniiniiin operibus Tiopiav t) •/Etpa Et? £V auvEV£YX(.'jv , Ti[j.Tiaat OEXf,-

ct facultatiliiis in unum ciinnilatis, eiim qiiispiain aet£v. Ov/l tbv ovparir xal rfjr j-fjr ejct) x.lru^Ci;

boiiore adieere velil. Nonne coelum el terram cgo .lifei Kvpioc: •


xal , IJotor oJKur oixodojii]ceTe
imiileo? tiicil Dominus *'. El Qualem clomum adi-
: jict ; i) r/c TdzoQ r?jc xaTajtaicreiJic; jiov ; i.T.€\ Ss

fiiiibitis milii? Aut qitis locus requietis meiv '^? Tr,? d^ia? 6ta[j.apTEtv dvaYxatov, 6 oeuTEpiv Jotiv ,

Oiioiiiam aniein iiifra ipsiiis digiiitatcm iiobis iie- atTto 7:ap' u[j.tJov ttjv eua^fiEtav, t&v xotvbv TtXouTov

f.essario subsisteiidum est, quod secundum esi, pic- i(jio\ xaV 6[i(jTt[jtov, bi (j) Tu^iv uTtEpfiaXEiTai xa'i. t4v

iniem a vobis poslulo, coinmunes illas apud ine, Xiav Xa[xitp'jv 6 7:dvu aisivfi, dv f)
(jtEYaX6'|uxo;.

ac .-«quales divilias quibiis eliam fortasse splcndi- npoatpiaeoj? -(xp, ou/ EuTtopta? :fj TotauTT) cpt).0Ti-

dissimiim qiicmqiie superabil ,


qiii gravi iiiopia [jtia. ATi'.j/o[j.at [j.kv (8i) xa't Tauxa ex Ttiv x^^ipo'''

\iremitur, si aiiiiiii niagiiitiidiiie pr;vslel. Voliintatis u[jioJv, £u taTE. IlaTstv ttjv aOXrjv [iou ou TipoaOfi-E-

cniin cst lucc libcralilas el mniiiricentia, non opiiin oOe, dXXd 7taTf)aouaiv auTT)v 7t65E5 7tpaio>v, tiov

ct copiarum. Accipiam quidein h;iec quoque, ne iTtEYVoixSTOJv e[Jil, xal tov [iovoYEVTJ [J.ou Aoyov, xal

(bibiieiis, dc manibiis vestris. Dalcare aiilam meain D ih nv£U[j.a xh otYtov (i^^iiiiq xa't YVT]ai(jo;. M^XP' Tivo;
noii adjioielis, scd calcabiinl eain pedes inansiicto- x'ATipuvo[Jtf]a£T£ xh Ijpot; to dYi6v (xou ; (iEXpt Tivo; f[

riiin '', qui recie atqiie sincerc iiie agnoveriint, xtS(0T?j; 7tap4 toi; dXXocfuj.oi; ; Nuv oe [jitxpov S-t

Verbumque ineum Unigeniium, ei Spiriiiim san- evTputffjaaTE Tot; dXXoTpiot?, xa\ tou pouXEaOaidTto-

cliim. Quoiisquc moniem sancinm meuni b.iMeditalc XauaaTE. "Oti 6v Tp67tov e6ouX£uaas0E tou d^ttiaos-

possidebitis? Qiiousqne arca apud Pbilistliaeos? aOat [j.£, xdYo) d7ttuao(Jtai CijJta;, X^y^' Kuptos jtav-

]J>iunc auleiii aliqiiaiitiiliiiii adliue iu alioiiis liixu- TOXpdTO)p.

" Matih. xviii, 20. " Gen. xii, 6 sqq. "'•


Gen. xix, I sqq. »» Exod. ii, I.S.
" Jiidic. vii, r;. " Con.
xiv, 11. " Isa. X, 22; Rom. IX, 27. »''
111 llog. xix, 18; Uom. \\, i. «» I Cor. x, 5. " 1 Cor. viii,

(i. •" Jer. XXIII, 24. " Isa. lxvi, 1. "' Isa. xvi, 10; xxvi, (i.

(78) Kpelcrcron'. Or. 2, •/pEtaaov. (.S2) Xi.liaSo)r. Sox Colb., |j.uptdo(ov.


(79) IloX.ion- jivpidScjy. Sic Uog. bin, qiialuor (8.j) 'ilc: i) djijioq. Or. 2, wiei fi|j.[AO?.
Colb. ct P.ir. De^sl (jupiaoojv iii cd. (84-) \i\fc(t<u jti.r. In nonnnllis, Afi^o^Aai Ydp-
Tovt:, Decsi iii qiialnor Uogg. ct Or. 2. Ihec aocipiaii). » Alludii ad ccclesias, quas Ariuiii
(80) I

(8l| 'hf-S^iKtJii;. I Foiii ac virlli pioposito. > otcupavcraiii


m OUATIO M.II. — SUPREMUM VALE. '^O

riale, ac llliidincni veslrani cxiilclc. yiicniadiiiodii m ciiiiii iiic rc|H'lloii(li consilinm ccpislis, 8ic ogo
q<io()iie Yos repcllam , ilicit Duiiiitnis oiiinipoicns
6'. Tauta xa\ dxoOc.v 'kixovz^q tSixouv, y.a\ -ot- A l\. Il^cc, cl loinuMilcm amlirc, cl facicnlem sen"
ouVTO^ atiOav^iOai •
xaV cTi T.phq touTOi?, Tip?); jiev liie iiiilii viilcljar; ali[iic iiisiiper ad popiiliiiii cla-

tJ)v XoJiv powvTo;, tJv e' 6).tyou wjXuv f,STi, xai iiiaiileiii, ad Imiic, iii(|iiain, cx parvo niagiiiim jam
(lUYX-ifJi-'''^ txavw.; Ix Sie3-ap;jiivou, xal ki, tJcou- el copiosnm, et cx dispcrso salis jaiii coadtiiiali

[i^vou (85) Tu/iv xa\ ettJ^Oovov. llcpsvecrOe 6ia to>r el ex miserabili forlassis inviJiosiim :
755 Incedke
xal dllulamim '•. Aii vos perpcUia
sfv.luiv fiov, :i.l.aT^recrOs. Mii SiaitavT?); Sii per porlas lUeas, ei iii

xajxviiv ujjia? iv axTjvais xaTOtxouvTa?, xa"i tou? aMiinina vcrsari oporicl, in lcnioriis commoranies,
OXtSovTa^ u;jia? OTtspsucppaivEaOat; npic Sk tou; eosijuc, qni vos oiipriiiiiiiil, inimodica hclilia cf-
etjjEiiToJTas dYYsXouj (TOiOopiai yiJtp fiXXou.; aXXTj; fcrri? Tuii) eliain ad angidos, (iiiilins Imjns iirliis

itpo3TaTstv 'ExxXT,ata; , oj; 'IwdivvT,? (86) otoatixst ciira comiiiissa csl, liis vcrhis uUMilcm (ncc ciiiiii

(A£ Sti TTJ; iJtTToxaXutJ/stjjs) •


'Odo.-ioa^ieats zcfi la(~i) mihi duliinm csi, (luin alii aliarnm Ecclesiarum
fiov, xal TCVQ .liOov(: kK T~\r dSov Suipphyate, Vva pra'sidcs ac pauoni siiii, qiieniadmodum iii Ajio-

jjir)SiV ^ dxcoXov, [JiTjSI X(oXu[jta t(o Xa(o tT|^ Oeio? calypsi Joaniics nie docel") : Slernite viam populo

6oou xa\ iisoSou •


vjv [ikv J-\ (87) t4 -/EtpoTOtTiTa , meo, liipulcsquc s viu projicile ", iic inioil olfriidi-

[jitxp%v 6i iJjTspov S7:\ Tf,v otvto 'IspouiaXTjjx, xa't Ti culiim aul im|)cdiiiiciiUim cxsislal (piod diviiiiiiii

ixuns. "iVYta tcov iYttov , St tsXo? olSa tt)? cvTauOo B populi mci iier auiuc ingrcssum rcmorciur, nuiic
KaxomGs Ea; xa\ tiuvTOvta? Tot? •xoX.io; dSsuouatv. quidem ad mannfacla icmpla, paulo post anlcm
'Ev oT? iiTS xo\ u(jtst;, xXtjTo'i ai'iot, Xabj TTSptou- ad siipcrnam .lcrusalcm, alquc illa Saiicla sanclo-
otoi;, paTtXstov ispaTsujjto, T-/otvt!3;jta (8i)) Kupiou -.h rnm, qiur a:rumiiarum liiijiis viia; conU'iilioiiisquc

xpOTHiTOv, a.Tzh sto-j-(jVOs TOTa;ji>j; oXo?, ot-i) aTrivOTJ- aniiiii finem csse scio, iis, qui rccUini ilcr lcnciit.
poi; Xa{ji7Ta? oup<itvto; (89), diT:!/ xtixxou vdituoi; (90) Quo in iniiiicro vos (inoque esiis, vocili sancli"",
SsvSpov, TTTTjvtJjv dvdTiouiia. popiiliis cxiniiiis, rcgalcsacerdoliiim"', fuiiiculus Do-
Miinl forlissiimis, a giiiui fliiviiis iiiicger, a scinlil la lljiiiiiia sulilimis, ct in coelum tendcns, a siiia-

pis graiio arbor ", avinni rci|iiics.


1'. To'JTOu; 6topocpopou;jt£V u.aiv, (b tptXot 7tot;xs- X. Ilos vobis largimur, cliari paslores, iios offe
V£S (91), TOUTOu? itpoidYopisv, TouTot; Ss^touptsOa riuius, liis amicos nostros et liospilcs ac peregrina-
Toij; ^fjfJtSTspou; tptXou.;, xa't ^svouc, xa't suvsxStj^aou?. lionis socios cxcipinuis. llis iiiliil pulclirins cl illu-
ToUTtov ouS^v xdXXtov rpOjSVSYXStv st/o^jisv (92) slrins liabemus, qiiod voliis ofreramus, cum id,

u;jttv, ouSs Xa^jtTipoTspov, (Lv zffj\xtv ih [Jtstjov STTtCr]- quod in bonis nostris pr.-csiaiilissimum csl, exipii-
C
Tf|(iavTS5 •
iV siSriTS xa^t I^jouc ovto; fi[;.d? xa\ oux siissemus ; ui iiiielligatis, iios, licct cxternos ac
EvSsst; •
dXXi itTcoxo'J? [ikv, TtoXXotj? Sk TtXouTt^ovTo;. pcregrinos, iuopia tamen minime laborarc; verum
'-.
TauTO si [jtsv (J.txp4 xa\ oOosvi? d|ta X(jyou (93), Ttst- paiiperes qiiidem csse, sod mnltos locuplclarc
dOfjvat po'JXo[jiat, Ttva to [jtst^to xa\ Xoyou TtXsiovo;. Qiia> si parva niilloqiic in preiio liabciida suiil,

Ei Ydp To TtiXtv TTii; oi-/.ou[jisvT,? ii'.f0aX[j.6v, Yfi? '^^'- liibeiis sane aiidierim (lUXMiam niajora siiil, alque
OaXdJaTi; Stt xpdTtiTOv, stoa; ts xa\ ^jTtsptou Xf)- aui|)lioris prclii. Eieuim, si civiiatcm, orbis ocu-

§sa)S oTov (HJv8s(i[xov, ei; 1*,^ t4 TtavTo/oOsv Sxpa cuv- liiiii, icrra marique potentissimam, orieiilalis atque
tr.iy^i, xa\ oOsv fipxSTat, los djti) (9-4) S[ntopiou xot- occidua; or;c velut nodum ei vinculum, ad qiiam
VOU ZTfi Tti-ITSU; • Si xh TOUTTIV GTTlpi^at TS XOt cOs- cxircmi loiius tcrra; fincs coiicurriini, etaqua,
voJTat (05) Toi; uYtoivouat XoYotc, Ttjjv ou [jisYdXtov, vclut a coinmiini tidci cmporio, iiicipiuni; si lianc,

•/.a\ TauTO, ToiauTot; Sovou[xivT]v YXtosiatj, xa\ oiJTto iiniuam, civiiatsm salulifcra doctrina fulciisse ac
7tavTa-/iiOsv, a'f<jXr\ -(' dv aXXo Tt (favsiT) [x^y^' ''''•'' lirmasse liaud magnum alque amplum censeri debei,

STtouor,? dStov.Ei Ss Ttov E7tatvou,utsvtov (90) (o6ts Tt idqiic cum lol liuguis oinni ex parle agilaretiir,

xa\ f][xiv TT,; e-;t\ TO'JTOt? tftXoTt[jt!ai;), xat auTo\ [xs- vix ccrle aliuil quidquaiu magiium ac sliidio digiium

pioa Ttvi TOt? dptojjiivot? TOUTot; suvstaTiv^Y^^i^sv. D \iilcri poteril. Si autcui prseclaruiu ac laudabilc

" OsP. IV, G. "^*


Isa. LXii, 10. " A|ioc. ii, 1. 1.^,1. LXii, 10; Lvii, li. " Rom l. 0. "'I Pclr. ii.

9 " jM.iUb. XIII, 51. " UCor. VI, 10.

C90) JSnctvcq. Reg. pli cl Or. 2,


f86) '£f i.lscvtdrov.ln qiiiiiusdam, E^T,X:T[xivou. itviTtuoi;.

(86) 'ii^ 'lioiirnii;. Aiigeli, dc qiiiliiis loiiiiiuir (91) //ct/t^i-sc- Gabr. cl Dill. adduiil, xa\ 3u[xitoi-
Jo:iniics, suiit cpiscopi. [xsvs;, < el collcga:. »
(87) PiL'r ph' i.-l, eir. Tnnc scilicol, ob cdicliim {'H) E'iyojiF-r. Sic Ircs Rcgg., quatuor Colb. cl
a Tlicodosio 10 Januarii 381 proiiiiilgaiuiii, Catlio- Or. 2. lii cil., Exo;xsv.
lici, piilsis lis^rciicis, Ecclesias orriip.iliaiit. (95) .lcyov. Sic plerique codd.
OvSsrti; &?ja
(88) 2:-/oiri(rji.a, e'.c. « Fnniculiis Diuiiiiii forlis- Dccst a^ia in cd
siiiins, I Id csl, ( pars, r seu ) lia.'rcdit:is Domiiii (94) 'hr ii:z.6. Sic Rcg. bm. Dcest dtfi in en.
prseslaiitissima. i (9.')) X/isnorai. Diio Cnlli., Gabr., :ilii(|uc non-
(89) Acifi.iai; cvpiirici:. Nicclas cxponit, Ttup-^j^ iiulli, svouva[X(o3at, < conforlassc. >
dsptoc,
"'''' « flaiiinia iiigeiis accciisa ci iii (90) 'E.-rairovjih-ior. llcg. bni, Or. i,Gabr.,
p.^Y'^?
aereiii siiblala. » Coiiib. addiiiil, xa\ Ti[X(o(t£vtov.
471 S. CUEGOft!) THEOLOGI ^72
evisiiniaiulinn esJ (liceal milii quoque per vus iiomiihil Imc noniinc sluii^iri), aliquimi ipsi qnoque
parteni liis, quae viilelis, conluliinns.

XI. Tolle per ciixniUiin ocnlos liios, 756 cl A I^^'- 'Apov y.'J-Au) toj? d-yOaXjxoJ? aou, xal too
,

viilo, qujs^inis es, qiii clottiiii;e iioslrn; ceiisnram TtSj 6 idiv i;j.wv aoyojv klzioiz-r^q. "los Tiv (iTf^avov
facis. Viile lexlam liaiic gloriu; coronam, pro mer- Tiv i:Xax£Vxa tTi? 6o|t,?, dvtixuiv fjnaOtuTaiv 'E^patpi,
cenaiiis Epliraim, et corona coniuinelioe " , Vide xa\ -.o\J aTj-yivou {97j t?,? ij6pEio?. "ISs jrp£a6'jT£pojv
pre.vhyieroium concilium, caiiiiie et pruileniia or- auviopiov, Tioy.iS. xal auvissi T£Ti[j.T][ji£vajv (98), Sia-
iialuruin, di:icononini niodesiiam, noii piociil ab xovwv £UTa;:av, ou T.ipfiW Tou auTou IIviujjiaTOS ,

eodein Spirilii rcniotornm, lectoruni coneiiinilalem, dvayvojTTwv £uxoi;j.;av, Xaou 9iXop.dO£;av, o7ov ev
pleliis discendi studiuni, lam in viris, quam iii le- dvopditv, ojov ev ^'Jvai^', triv dpexrjv ofiOTtfjio'.?* xa\
miiiis, vii tiilis liouore paribiis : ac rnrsus viiuium, dvopwv, oiov £v ^tAOjioot;, ooov £v dTiXousTEpoi;,
taiii in idiilosopliii, qiiam in simpliciuilljus, omni- 7:3 ji tjozoii Tjt Osia 030V sv dp}(Oucj;v, oaov £v dp-
bus divinaruiii rerum sapienlia priedilis; lam iii Xoijiivoii;, EVTauOa r.iz: xaXoj; dp/ofjtEvoi? •
oiov ^v
praifeclis, qu.im iii snbdilis, hic videlicet omnihns aTpaTttoTa;;, oaov £v £UY£v£atv, otov ev Xiyot; xa\
recte subjeciis; tain iii niiliiibus, quam iii nobili- :t£p\ Xoyou? , r.izi 0:ou OTpaTtwTat; , f|;ji£pot;

bus, ac sliidiosis et liueratis, omnihus Dei iniliii- TdXXa (99), iroXe^itxo:^ u-^p IIveujJiaTOS (1), T:aat
hus, cajiera quidem placidis cl mansueiis, pro Spi- Trjv dvcij Ttfjtojat auyxXrjTov (£t; t^v ou ih ^^kii.^xa.

omnibus supcriorem senatuia


rilu anteiii hellicosis, Jl £tjdY£t ih JTs^iv, dXXd zh JwoTiotouv Ilviufjta), otTraa!.

honore anicienlibus (ad quem non vilis et abjecla Xoytot; tlj; dXrjOto;, xal tou iivTto? Aoyou O^paTreu-
liltera, sed vivificans Spiritus adituin aperil), omni- TaJ; •
xal Yi^vaixdiv, caov utA ?uYiv, ©eij) ;j:aXXov ^
bus vere doclis eteruditis, ac Veibi culloribus ;
aapx\ 3uvo£5£;j.£vov (2,«, ojov d^ufov xa't IXsuOepov,
Uim etiam feininis, tam qiue in malrinionii jiigo ©etij t?j -av xaOtsptu^tivov • oaov ev veot;, oaov £V y^"
Deo niagis quam carni aslricLc sunt, quam quae pouatv, tov Tb ;jt£v E';:^ Y?,pa; xaXw; o6£uet,Ti o^ ptd-
luipliarum expertes ct libera^ Deo sua omnia cori- Cecat p:£tvat dOdvaTOv, Tati xp£tTToai Ttov eXrtStuv
secrarurit; ac denique lani in juvenibus, quam in dvaxatvo'Jpt£vov.
senibus, qnorum alii ad senccluiein prajclare gradiuntur, alii viin adhibenles ad comparandam im-
niortaliialcin, per meliores spes aniuio conceplas renovantiir.
XII. lliijus toroiia; (quod loqiior, non secuiuliini IB'. Toutou to'j aTEtpdvou (3 XaXS, o'j xaTa Ku-
Duminum loquor, sed taineii loquar), lexlorihus ptov XaXto, XaXrjato 6co;jiai;) xd-j-toTt auv£6aX6,aT,v (5)
iionnihil ipse quoiine adjiimenlo fui. lloruin qiiis- TOt; T^XIxouat. Tcjtojv iiq xa\ Ttov ep:tov Xdytov
piam scrmonuiii (|uoque nustrornm opus est ; nou ^ SpTov, ou/ ou; ipit-ia^jt^v, dXX' ou; v,'a-r;aa;j.ev •

eoruDi quos leniere jactavimus, scd, quos amore ^ o'j6e Ttov 7:opvtxtov, to; Tt; e^rj 6ta3'Jptov -^,1^.2; Ttov
complexi sumus; iiec nieretricionim (ut quidam Tropviov xa't XSyov xa't Tporov, d>,Xd xa\ Xtav atoypo-
iios proscindens dixit, hoino, el sermone, et niorihiis vojv. To^jtcjv ti; xa't to'j E,ao'j nv£'J!j:aTo; •ivriT^\i.ii

iiiereiricii>), verum admodum eti.iiii graviuiii el pu- xa\ xap7:i;, tb; yevvav oToe nveu;xa tou^ d7:avtaTa-
dicorum. lloriiui qiiispiam niei qnuipie Spiiitns ;j.evou; atop^aTo;^^). MapTupT;aouatv(5),euot6'oTt,xa\
felus ao frnclus esl, qiiemadmo.lum Spiritus eos, u;j.tov ot £'jfvto;jtovs;, -i) xa't T^hiizi, iT.tX xa\ TdvTa;
tpii animnni a corpore abduxerunl, gigncre con- eY£OjpYf,aa;jt£v • xa\ ;jtta06;, f; (5;jtoXo-cta ;xovr). Ou Ya»
siievil. llujns rci iion dnhiui (|uiii tandidissimos dXXo Tt £7:isilT0'j;jt£v, f, efr,Tf,aap.£v ((;). "Ap.ta0o;
<|uos(iue veslruiii lesles hahilurus siiii , aut etiaiii ydp r; dp£Tr„ t'va xa>. dpeTr; ;ji£tvfi, 7:pi; xh xaX^jv
omnes, (|uando(|uidem labore nosiro omnes exculti p.ivov pXi7:ouaa.
estis : el Trinilalis coiifcssio , sola est merces, quam a vohis expelo. Nou ciiim aliud quidipiam
quaerimus, aut quxsivimus. Virlutem enini mercedis experieni esse oportel, iil \irtus niaii.eal, iiiliil

sihi prieler huniini iiisuin proponcns.


XIII. Vullis juvenilius aliqnid adjiciainus? Vide- D IT'. Bo^JXeaOe 7:pOj0(J'j;j.£v (7) ti xa"t v£avtx(oT£pov»
lisiie adversarias linguas 757 milcscenles, alquc 'OpaTe Ti; eva^/Tta; yXiLaaa; •fjaepo^jjj.eva; , xat
eos, (pii Divinilali bclluni indiverunl, iiiiiil jaiii to'j; OedTrjTt T^oXeptouv-a; f,p:tv f,auxd^ovTa; ; Kal
lurharum nuhis fatesseiiles ? Id quoiine Spirilus, to'jto Toij nv£'J;jtaTo;, xa\ to'Jto t?,; -i-^ojp-cia; tt,;

id quoipie .igricnltuKe iiustra; est. Non cnini siiie f,pt£Tipa;. 0'J ydp d7:atO£'JTtjj; Ttatoi^joptev, cioi Ta:.;
disciplina docemus, nec adversarios tonlumeliis el ij6p£at ^dXXopev, ortep Trdax^""'' oi ttoXXoI, p.Ti Tto

'* Isa. xxviii, 1.

(97) Tcv cTTf-vdrcv. Bas., tou; aT£tfd';ou;. .\llu- auvo£5eu£'Aov.


dil Gregorliis ad" ha;t vci ha Isiiia; xxviii, 1 : • Voi (5) Ilvve€a.lcnr\r. Tillem., rrni.a.?i6\xT^'i.
coninu; siiperhia chriis Ephraim. > ('i) IwjtaTcr. Iii qiiihiiS'l:iui, TO'j ao'j'j:aTo;.
(98) T£Tiiirijdrojr. Or. 2 et Comb., TeTi^jtr;- (o) MapTVfrtccvcir, ev cJSa. Sle pliiies rodd.
|a£vov, < oiiialuin. > Alii, p.apTU,of,aojatv. Iii plni ilms cllani deest eu.
(99) T&lJ.a. In Coisl. 1, t' d/.Xa. (6) 'El'iiT)]cajif.r. Iii nuiiiiiiliis, £7:£jr,Traap:£V.
(1) IlrevtiuTOf:. Uig. hni, to-j nve'j;jtaTo;. IlfccOwiitr. Keg. hiii, -poaOiJJ.
(7J
(2) VurdeSenircr. Sic iioiiiiulii codd. lii ed.,
^75 ORATIO XLll. - SUriiKMUM VALIC. ^7V

Myn) jJiax-ii^.^vot, xoX:. tl li-^o-jai., y.3.\ irjV iiO^/eiav A coiiviciis iiiccisiiniis, qiioiiiaJiiiodum |ilcrii|uc la-

EjTiv Sts T(Tjv ).OYi j,u.wv TaT; C6psai auYxaXO-Tovie;' ciiiiil, iioii cimi sciiiioiic, scd ciini loiiueiilibus coii-
Xoyo; c.ustv t^ T.ph ia'j- iiii^ciilcs, :ic lalioiiuiii cl argiiiiiciiluniiii iiiliniiila-
oiarap Ta^ aTjTTia; |j^ifXav

TiJJv, i'va -obq OTjpsOovTai Sta^uvtoaiv , f\ tio XavOa- lciii iiialcdiclis iiilcriliiiii oljlcfjciilcs ;
iioii alilcr ac

vEiv OTipaaojaiv (8). 'AXXi Tb it;p\ XptaTou T:oXe(j.£Tv se|iias alraiiiciiluiii aiile su voiiicre aiuiil, ul pisca-

Si[xvj[jiev, iv Tw jjLaysaOat xa-ie XpiaTiv, ibj eipT^- lorcs cU'u[;iani, aiil ips;i; lalcndo vciicnlur. Verum
vtx<5v TS Y.a.\ TTpa-jv, xa'i tJ(; aaOeveta? f]a(t)v paaTa- iios [iri) Clirislo Lelliiiii i;ercie lioc argumciilo pla-
savTa. OiJTS sipr,vs'Jo;a.sv xaTJt toO Xovoj xt^- cu.t^- iiiim faciiiiiis, qiiiul sccuiidiiiii Clirisliiiii, (|ui inilis

Ostaj, uytivTS? Ti 6ta oo^av STctstxsia; • 0'j yap xa- acpacaliis csl ''', ali|iic iiiliiinitalcs iioslias por-
xdi^ -h xaXiiv OT]psiJo(JLEV • y.cCl elpTiv£uo,tJ.ev ivvii[j.oj^ lavil ", diiiiicainiis. Ni!C ciiiiii , ver:u doclriii;e

[xaxoiJisvot, xal et'aco tiIiv fijjieTipojv opojv (9), xa\ dclriiiicnlo, |i.ici sliidciniis, nonniliil reniillciiies,

xavovojv TO'j nvs'J[jtaTO,-. llspi [J.kv ojv to'Jtojv o'Jt(o ul raciliUiiis cl inaiisucludinis faiiKiiij colligainus;

ytvioaxoj, xa't vO[j.ov TtOr,ijtt T:aat toT? tJ/'j/(ov otxovo- noii cniiii qiiod Ijoniiiii csl iiiale aiicnpaniur : Cl

[tot;, xa"t TO'j XoYO'j Taijttat; (10) • [xtjts t(o axXr,p(o rursnni [laccin toHii.us, lcijiliiiic |)iii^iiaiilcs, aliiue

Tpa-/uvstv, [j.t;-s TiT> 'JTcsaTaX^jt^vt;) xaTs-aipsiv dXX' inira liiiiilcs noslios S|iii ituscine rcj;ul;iiii iiosincl

e^jXi^i-o^j; elvat ~spl tov Xiiyov, [ir,5sTip(;) zh ijtsTpov B c(>iiliiieiilcs. Ac de liis ([iiiilcin ila sciilio, ciiiiclis-

CnTsp6a!vovTa.;. quc aiiiiiiaruni dispciisatoribiis recl*(iiie doctriiiaj

arbilris legcm slaluo ; ul ncc pcr duiitiam liomiiuim aniinos exaspereni, iiec per siibinissioncm chi-

los el insolentcs elliciaiit; sed ut prudeiUei cl coiisulie in lidci tausa se gcrant, nec iii lioruiu allcr-

uiro mediocrilalem exced;ini,


U'. AsT Sstaojs-o0ojatvu[j:Tv xa't t6v Tii; KtaTsoj^ XIV. Sed jam forlasseopera! pretium cst ipsius

a'jTf,? eztost^aaOat X(iyov, T|Tt; tots saTtv }] xaO' qiioiiue lidei doctrinaiii, qiuccunqiie laiidcin illa

'Eyoj ts Ttp auvexst Tr,? apud nos esl, cniiicnlibiis voliis iiidicare. Nain, et
Vl[jia;. Yap dYtaaOriao^iai
(jivT][j.Tis^ 3 Ts Xab; ouTO? livfiasTat, yaipojv, et7:ep(i!) ipse per comiiiemoraliouis assiduilalem sanclilalc

aXXij) Ttv'*., Tot? Toto'JTots XfjYot? •


xa'i, upisT; i-tYvtu- atliciar:ci populus liic ulilitaicin consequclur, ex
(jeaOs, et [jit] [j.aTTiv 90ovo'J;j.sOa (12), tt] cpavsptoast Jiiijus'notli scrinonibus, si ([ua alia ex rc, niirili-

TriJiiXTiOeta?, ToT; [Jtkv a;j.tXX(j'jpisvot, T0'J5 6i (fOavov- cani voluplalcm capicns : ct vos ;ignoscctis, au
ts? (15). "ilaTtep ydip ToJv ^puxtojv (14) uoctTojv, Ta non Irustra nobis iiividcalur, duni in iiianifestanda

[jt^v ev pdOst xpuTTTSTai TiavTeXdij, TJt Ss iracfXd^st veritalc, illos quidein ;cquare, alios vcro aiitever-
aTevo/(opo'J;jtsva, xa'( T'i]v Ex,OT,^tv 'j-ta/vsTTat [jisv C tere coiitcndimus. Qucniadmodum cnim subterra-
TaTj dxoat^, [jtsXXst 5s ^Tt, Td os xa't dva.iif^-i^vu-tat •
ne;c aqiuc, parliin iii iino prorsus occultanlur;
ouToj xa'i ToJv 9tXoao'yO'JvTojv (13) 7:s,o\ Wsou, 'tva [xt) parlim in aiigustias rcilacl;e ebuliiiiiil, alque cru-
Xsyoj TO'j^ •navTsXijJ; dYV(.o;jtovaj, ot [j.sv TidvTT] xp'j- ptioiicin janijamquidcm auribus pollicenlur, ca;tc-

(jtov xa'i XavOdvouaav 'iyvjzv) ev iauToT^ (10) tt]v ruiii adliuc nioraiitur; pariini deniiiue iii altuiii

E'jai6stav ot Sk Tr,;ojoTvo.; ^VT'-'?' '^'o' "^^ dasSs.; ciiiiiipiiiil : ad euindcm nioduni coruin, qiii de Deo
V-'^^'

^EUYOuat, Tb Sc e'Jas6sc ou j:ap;jT,atd^ovTat, EiTs oi- pliilosopl.anlur (uteos, qui onniiiio iniprobi ac
xovojjita Ttv"i xpio[j.svot T.ip\ Tiv ).'j';ov, etTS SstXia pcrlitii suiil, niissos faciauij, alii abditam oinniiio
7:p?<^ TO'jTo xaTac e'JYOuatv • dXXd tt]v [Jiiv 6td'Joiav atiiue occultam sibi ipsis pieiatem babeut ; alii a

uYtaivouatv, toj c;aa:, t6v Xafiv ok oJ/ •JYid.^ouatv ,


parlus doloribiis nnn longe absunt, ii niiniruin, qiii

Cj^Tzp eauTojv &'Jx dXXojv T:poaTaa!av eYXsiptaOiv- iiiipictalcm 758'l"'^'*-'i" l'ugiuii!,sed pictalem libero

Ts;^ot6i xa\ 6T,ijtoaiEuouat t6v OT]aaup!)v, 0'j aTi- alqiie inlrcpido aiiinio niiiiiinc pra;dicaiil, sive con-
YovTs? Ti]v tJjoTva ttj; e'jae6eta?, ouos to [jtiJvot atjje silio quodain in lidei doctriiia utentes ,
sive ob
aOat aojTTipiav vo[jti.JovTS?, ei [J.T] xa\ aXXot? Tb xaXiv meiuni alque ignaviain eo confiigieiites; verum
07Tsp6X'Jastsv. MsO' ojv TaTTOi[j.r,v, i^ oiTivs; animo quidcm ct iiicnle sani suiil, ut affirmant,
^Y'''

[jtsT' e;j.ou TTiv xaXT]v ToX[jtav toX[j.(I)vts; 6[j.oXoysTv ^ cacieruni plcbis sanilati ininime consuliiiit, pcrinde

Ti]v euaE6etav. atqije ipsi sese, non item alios, snae cur;c ac fidei

commissos liabeani ; alii vero tlicsaiirum qiioqne in niedium proferunt, pictatis fetum, parturientium
iiisiar, reiinere iiequeuiitcs, ncc, quod soli ipsi salutem consequaiitur, salutcni existimanies, nisi

" Matlb. XI, 29. ''»


Isa. liii, i.

(8) "// rtTj .larOdvEtr Otjfdcriucii: i .\ut i|)s;e (12) <!>OcycviieOa. Reg. bin, e'.?Oovo'JixsOa.
laleiido vciiciiliir; > ac sic estaiii rapinnl, ciii ips;e (13) il>Odycp-zi-:<;. Or, 2, tfOdvovTa;.
veiialu iiisidianlur. Dillius lcj;it, t4 XavOdvstv, ac (l-i) lifuyjdjr. lii qnibiisdaiii, u-o6pu/tojv.
reddit : < aul conspectum sui eis piscaiorilius (l.">) <tn.lcv-OyOcrtior. Ilacc cxiJOiiit Nicet;is, qua?f
(
cripiaiil. » de ouiiiibus universnni Clirisliaiiis a Giegorio
iii

"Ofojr. Plures codd., viiJiojv. In quibiisdani,


('J) dicla. Vcriiin de pastoiibus ac iincletlis ecclesia-
opojv, xa\ v6ij.ojv, xa\ -.cav^vojv. « Inlra liniilcs, ct siiii.i t;iiiiiiiii ditia esse liqiiido constat, el cuique

leges. cl icgiilas. ic^ciiti inanifcstum csl.


(10) \(;)-cv raj^iiair. t Verbi niinislris,» i|uiLu5 (ItJ) '£>• iavzoTg. Sic pemiuUi codd. Deest £v in
erogaiidir doctiiii;e iiiuiiiis conimissuin cst. cdit.
(11) Ei.Tsp. Duo Regg. et trts Colb., ?]«?.
475 S. C.REf.ORlI THEOLOGl 476
iii alios quoque bonuni Iioc rcdnjidel. Quo in nnnicro utiiiam ipso colloccr, ac s\ qui mccuni lau-
d-iliili amlacia praHlili, ol piain (loclriiiain profileri noii verciilnr

XV. .\l(]Me unum quiJeni, idquc lireve, (loclrin;c A lE'. "Ev [jiev o5v xa'i cj'JVTO[iov TrpoypaiJiiJia tou xaO"
noslrae argnuicnlum, ac vclnt in columna inscnl- f;jjiaj Wyou, y.tX oIov axr^Xovpa^Ia ti? Traai yvtopi-
puiin, omnibusque notnin, cst liic popuius, adco (jio?, 6 ).a&? ouTor, •{vi)a'.o: ibv ~t\i; Tpidoog Tupoaxu-
vcriis ac sinccriis Triiiilalis .idoralor, iit ab liac vr|Tr;?, to; GaTTOV av Ttvaoiaf£u)(Ofivai t?,!; Z^<>Tfi Tau-
poiins viia divelli se passurus sii, quain ut triiim Tr,f, 1] Ti Tiuv TpioJv £V Oia^sO^at Trjj OsiTr^To; ,

liDrumaliqiiid a divinilale disjungat . cadem oinnes auji^povi?, 6[JoCV'°' i^'^)'


^^''-
^•''YV T.pdi ts dXXyj-
fidci senteiitia pra;diii, eodcni zelo fiagranlcs, una Xou? xa'i Tipb; fi[Jia?, xa\ Tr;v Tpiaoa xpaTou[Ji£vot
el eadcm fidei docirira, ei inter se, ei nobiscnm, Ta 6b xaO" SxanTov, tV l:TiX0oj_cruvT(5[ji.w5, avap/ov (18),
et cuni Triiiitale conjuncli alqne cniinexi. Ul anlem xa\ apyr], xal t6 ^sik -r]^ ap/f,;, si? 0io;. 0'jt: tou
brevi singnla percurram, qnoii piincipii espcrs esi, avap/ou t6 avapxov vucr;;, r) zh aY£vvr,Tov • ouo£[j.ia

et principiiim, el id quod cuin principio est, umis yap tfudii; o Tt [j.r) t(5os etJTiv, liXX' o Tt z65b. 'H tou
usi Deus. !Mec vero, priucipio carcre, ejus ,
qiiod 6vTo; Osjt?, ou/l Tou (19) [Jtr; Bvto^ dvatpsst?. Outs
priiicipio carct, naliira est ; aut etiam ingenilnm t; ap/r,, Toj (ipxT] stvat, tou livapxou (20) oistpYeTat.

esse. iSullins cnim rei iialuia e.v eo dcclaratnr, Ou yip tpusts aCiTw f^ dp/ii, &zT.tp ouo' exsivio t^

quod dicaiiiiis, quid non sil, sed qiiid sil. Est eniin avapxov. n:p't yap Tr]v tfuatv (21), ou TauTa ^UTtj.
ejus, qiiod esl, posilio ; non aiilem cjns, qnod non B Ka\ zb (isTi Toij livap/ou, xal t?,; lipxr,?, oux aXXo
esl, subhitio : nec principium, eo quod principinni Ti, i) oiTsp sxstvo. "Ovofja 5^, t<o [aJv avdp/(o, Ila-

est, ab co, qiiod priiicipio carcl, diriiiiitur; non TT]p •


Tf, 6s dp/ii, Yloi' ,Tto 5h (22) [/.sTd Tf;c dpxrjc,

eiiiin principium ijisi iialnra est ,


qiieiiiadmodniii nvsu[j.a a-j-tov. *uat; 6"e Tot; Tptcl [j.!a, >dz6; (25).
nec illi, qiiod principii cxpers sit. Circa iialurani "Eviutjt? os, 6 llaTTjp, k^ ou, xa\ 7:p!); ov dvdysTai Ta

eniin Ii.iec considcranlnr, non auiem natura ipsa k^r\q' ou/ (jj? ouvaXsi-jsaOat, dXX' oj; 'iytof^a.'., [if,TS

.siint. Eodem modoid, (]uod cum [iriiicipii cx|icrte, Xpovou StsipyovTo;, [jtfjTS OsXf,[jiaTo;, [jtfiTS 6uvd[JLSW?.

et cn;n princiiiio csl, iiihil omniiio est aliud, qnam TauTa ydp f,[j;a^ -oXXd sTvai 7r£7Toir,xsv, auTou ts
qiiod ill:i. Nomen auleni priiicipii cxperli, Paler : sxdiTou rrpo; iauTb, xa\ t.^jo^ zo sTspov CTaatdCov-
priiici|)io, Eilius; ci aiilcin, qiiod cnm princi|)io To;. 0:.; 6s d^rtXfi ^ucrt? xal t6 sivai TauTov. TouTot;
csl, S|)iriliis saiicius. Lna aiitcin liis iribns nalura xa't To sv xuptov.
lleiis csl. Uiiio vero cst Paler, ex qno, et ad quen ca, qiia; deiiircps scqiinnlur, referiiiilnr, noii ut
coiifiiiKlaiilnrao perniisccaiilnr, sed ul coliaercant ; nipote qiico, ncc tciiipnrc, ncc voliinlaie, iiec poleii-

lia scccrnaiuur ac distingiinnlur. II cc eiiiiii Iria, ut mulla siiniis, eUeccruiit , singulis iicinpe, ct

secuin, et cuin aliis , dissidentibns. At qnibus el siinplex nalura, ei cadeni esscntia cst, liis proprie
quoquc iniiin vox convenil.
759 ^^'^ A*^ coiiieiiliosas qnideni et pertina- C I^'. Td; [J.EV ouv (fiXoviixou; £z't OaTspa ijisTaxXi-

ccs liilei iii allernlram partcm dcflexiones cl coin- ast? Tou Xtjyou -xa't dvTt(jr,x(.oast; (24), -/aipsiv sdiio-

pensatioiics valere siiiamus ; ncc per unum, ul [jL£v otiTS T(o evl }Ca6sXXi^ovTs; xaTd tojv Tptiov, xaV
Sabellins, Iria convcllenles, et per ncrariani con- auvatpsssi xaxi; xt]v 6taip£atv Xuovt£;^ oOt£ Tot; xpt-
iractioncin, divisionem lollenlcs; nec rurstis por c'tv 'ApEtav!CovT£? xaTd tou ivb;, xa't TTOVTjpa 5tatpi-
Iria, Arii instar, unum oppngnanles, ac per im|)io- asi Tb £V dvaTp£T:ovT£; (2r>). Ou yip xaxoij zh xa^/.6v

bam divisioneni, iiinini cvcrtcnles. Ncqne enim i I dX.Xd^aaOat t6 ?r|TOU[A£VOV, d/.Xd Tou xaXou (jtf] 6ia-

a nobis qna'ritiir, nt maluin iir.ilo pcriiiulemus, sed [xapTstv. 'fi; TaiJTd ys ToiJ 7LOvr,poiJ iraiyvta, xaxio;
ul a bono ininimc aberrenuis. Nani profecto diaboli Td f][j.£Tepa laXavTsuovTo;. AuTo\ ££xi]v [jiiarjV paoi-

ludi liaic sunl, perniciosc res noslras ponderaiitis. CovTSs xa\ paatXtxi]v, ev tTj xa'i xh Ttjjv dpsTtJiiv iaTq-
Nos vero nicilia ct rcgia inecdcnies via, iii qna X£V, (0? ooxet Tot; TauTa (26) 6£tvot;, ntaTEuotjisv si?

virtntcs qiioque, nl barum pcritisiilaccl, sila: i-nnt, IlaTipa, xa\ l't'jv, xa\ nvsu[j.a dytov, 4[Jtoouatd ts
crcdiiiiiis iii Paticin, ct Filiiiiii, ct S|iiiitnin san- xa'i o[j.<j6o^a^ v/ol^y.xXih pd7rTtC[ia TfjV TsXsitoatv

(17) '()iu't'.i\.Xci. Sic Itcg. pli, pliircs Cn (Ino D diviiiitas.i


Colb., duo CdisI., etc. In cd., 6;j.o6o;ot, eadcin opi- (24)' 'ArzuriixoicrEiq. Niccl. : 7:ovr,pi; 6top0tua£t?'
iiioic, piri gloria praulili. < invcrsis qiiasi poiiilcrilins, i iit lil iii laiicibns;
(18) "kri^pycv. U(!g. addil, xa\ dp/V'- biii < libralioiics > iiiinirniii Saliclliaiiain iiilcr et Aria-
(1!J) Ovyl Tcv. Kcgg. bm, pli ct Or. 2, ou/ f; tou. liMin iinpiclalcin. Grcgoriiis bic ailiiuiiicl cavciulnm,
(2(1) Tci' avupycv. Sic ircs Itcgj;., qiijiuleciin iic, iii (lisccplalii)nilina circa liilci doginata, liis nta-
Colli.. diio Coisl.el Or. 2. Deest tou iii ed iniir vocibus el argunicnlis, (|iije allerulri crrori
(21) /7f/J ycip zi\t' pvcir, clc. Oliscrvat scliol. r:i\c:iiil.
Ciilb. I Trltlicitas, i sen, i Iriiiin ilcoiiiiii cnllorcs, 'AraTfi:^crTKC. Ov yiip xtixov zd xrntt/r
(2i))
Iiic a Cregorio iiiipiigiiari, ciini doccat Tlicnlogus a.l.WilirnjOcu zd t^rircvjigrcr, a.l.la tcv xa.lcv jiri
« pcrsoiiaiiiiii, > scii, < liy|)i)siasctov |iropriclaics i fiajiapTf:7r. 'ilr TuvTa,<i\c. Sic diio Coisl., duoilc-
lioii esse «iiatiirani; » sed considcraii -r.tp'. ^ua.v, cim Colb., aliiqne jiliircs. Iii l'ar. cd. ita liic lociis
id csi, circa iiatiiraiii,i <pia: ipsa iinica cst in Iri-
< dcpr:iv;iiiis lcgiliir : dvaTp£T:ovTs;^ dXXd toO xa5>oO
biis pi^rsonis ac proiinle iiiiiimi Dciim cflicit. TO (xf; 6ta(j.apT£tv. 'fl; TauTa, eic.
(22) jr<;j fi. Diio Ucgg. cl Or. 2, -.h oi. (2()) 'favTU. Iii quibubdam, 7tsp'i TauTa.
(25) eUi:. Dccst iii (»r. 2. Cabr., [).ia 0:OTr,c. i nna
^77 ORATIO Xl,ll. - SUPUrMUM VM.i;. 478
£j('', Evxe 4vo|iaJi xa\ TupaYixaTtv (olfia; 6 (iur,Ojt;)- \ (.Iimii, rjiisilfiii .siibslaiiliai el (;lori;i! ; in qnibiis cl

&pvT)(Ji? ov dOetas, xa\ 6[jioXoYia OsdTfiio;, xa\ o&ito Ij.iptismo sua perfcclio consial, lain in iioiiiiuibns.
y.a.-:cirj-:^ij^i.sOoi.- xi [a^vSv, Tii oCiafa ywojtxovte;, xal (|nain in rcbiis (lia>c iion ignoias, i|iiisqiiis co
T<t) a.[jispi3-cto T^^ ;:po3xuvTj(jctiJs Tii £i Tpta, Tat; inilialiis cs); qiiippo quoil iniiiiclalis aitjiiraiio, cl
u7:oaTaa£3tv, eitouv npoacJTOis, o Ttat (pSXov. Mr,5c tlivinilaiis confessio sil, alinie ila peiliciimir; niniin

fip o! 7:ip\ TauTa CuY^t^^XO^^v^^s; da)(T)[jLOV£!Ttoaav, quiilcin, qnoad csseniiain ac divisioiiis oniais
toiTtspEV (27) 6v(J[j.a3i x£t(jt^vT,? f,[jitv zr\i suacSeta?, cxpcrlcm adorationeni , crcdeiilfs; iria auleni,
aX).' oux ev TtpaY[jtaat. TE yi.p tpaTs oi Tar Tpct.; qiiaiilnni ad byposlases, sivt; peisonas, nt nonmdli
u-oaTaast; eistfSpovTS; ;
[jii^ Tp£T; ouata; uTO),a[ji.6a- iiialiiiit. Diisiii.ini cnini, qiii do bis inier so conlen-.
vovte; touto Xiyi^zs. (28) ; Rliya oT5', oTt por;a£T£ diint, incplire, pcrinde ac si fldei iiosira! pieias lii

jtoTi TiJJv ouTto? uiTctXr^^ittov (29). Mtav yip xa\ nominibus, non in rebus, coiisislai. Qnid cnim dici-
TT)v auTi]v Ttov Tpttiiv SoY^jiaTt ^ETS. Tt 5a''. ot Ta T:p6a- tis, qui ircs byposlascs alfcrlis? Aii boc co dicilis,
to-a ;
[ji^ Ev, oTov Tt auvOiTOv, (iva-Xdaa£T£, xa't qiiod tres cssoiiiias exisiiinelis ? Non csl apud iiic

Tpt7r,oiaio-ov (30), r] avOptoTiiiijiop^ov oXto; ; "ATrays, diibiiiMi, qiiiii .ulversus cns, qiii ila cxisliinanl,
xa\ 0(jt£ti; (ivTt6of,a£T£, [jir,6k Ttp6atoT:ov, 6 t( tiot^ ingeniem clamorcm c\cilaturi sitis. Uiiani enim et
iaTiv, fSot 0£oi!', 8? ouTto; 'eyzi. Tt ouv •fi[jitv al ut:o- " camdcm boriim Iriuni csseiiliam profilcinini. Qiiid
aTda£t? pouXovTat, rj ujiLtv t4 (51) TtpiJaojita ; Ttpoa- vos, qiii porsoiias dicilis? rs'uin ununi, vcliil qiiid-
Epr;ao[jiat ydp. T6 Tp!a jTvat TJt otaipou[.(.£va, ou cfu- dain coinposilum, aiiiiiio liiii;ilis, ac ircs racies,
G£itv, dfXX' ioti5TTiatv. 'YTzipi\jyt (52). Ilto? dv Ttv£; aul bumanam oniiiino fonnaiii baboiis? Absil ! ipsi
aufjicjpovotev (33) [JtaXXov xa\ Tb ttuTb XsTfotev, r) ou- qiioqne iiiclamabitis, nec faciem qiiidcin Dci, quai-
Tto; exovTE?, xdv Tai; auXXaSat; Statfiptoatv ; 'OpotTE cunquc landcm illa esl, iiiiquam ille vidcal, (|ui ila

oTo; SYto otaXXaxTTjc u[j.tv, Ttpb; tiv voijv &-(iov d-b sentit. Quid igiliir, iit iiilorroijare pergam, vobis
ToiJ 7pd[j.[iaT0i;, (ijaT^ep tt;v EaXatdv xa\ Tr,v Neav. byposlases voliiiil, aiil vobis persoiia;? Nimiruiii
tria esse, qua; dividantur , non naluris, scd piciniclal ibiis. Opliinc. Aii flcri polcst, ut quidain
iiiagis inler se concordcnt, atquc idein dicanl, quaiii cuiii iia senliiinl, lamclsi alioqni syilabis
discrepcnt ? Viiletc qnalcin vobis pacificaiorcm iiie |ir;oboam, a liiiora ad iiicnlcm traduccns, quem-
admoduni si quis Vetus Teslaniciilniii ct Novuin couipoiiat ei coiiciliot.

IZ'. 'AXX' £T:avtT*ov [jtot TtdXtv Ttpb; (3i) T&v aCi-iv C 760 >^V1I. Scd co , undc digrcssi sumus ,

/.(JYov. T6 [i£V ouv dYcvvTiTov, xa\ xh yz^^r^z&v, y.a.\ redcuiulum esl. Iiigoiiiliis qiiiilem, ct geniliis, ct
Ti lxTtop£UT6v XeYesOtu T£ xa't vostaOoj, et Tto 9EX0V procedciis, dicantur saiie et inlelliganuir , si ciii

6r,[j.toupY£tv 6v(j[iaTa • ou -cap 6£iao[j.£v, [xf] TtoTE nomina fingerc lilicat : iion ciiiiii verobiiiiur, ne cn,
vor,Tat (5.i) ato[iaTty.io; Ti dat.'j[xaTo (oG) , oitEp 00- qiia; corpore carenl, corporoo inodo inlclliganlur,
xeT Toti; ETtT]p£aaTat;(37) Qe6TT]To;. KT£a,aa 6e, 0eou qucmadmodum iis placet, qui Doitaii caiumniaiii
[j.iv XeveaOto •
(JtEY^t ydp fj^jLtv xa't toijto •
0£6; oe , inlorunt. At crcalura, Dci qiiidoni dicatur; nam id
[j.r,6a[j.to;. "H tote 6(:;o(j.at XTta[Jia slvat 0£6v, OTav quoi|iie iiobis aiiipluin cl liDiioiinciim csi : Dcus
xdYto y£vto[jtat xupfio; 0£6;. "E/ei ydp outo);. Et autcin, ncquaqiiam. Alioqui, lum Douin crcaliiram
[AiV 0£6;, ou xTtajj.a' (J-eO' fi[j.(ov ydp t6 xT(a(j.a, Tcjv csse adniiuam, cum ipse qiioqiie propric Doiis
oij OitJov. Ei xTta[Jia 6s, ou ©£6; f,p;aTo yap ypovt- fucro. Sic cnim sc res liabei. Si Dcus est, crealurn
•xtjo;. "0 60 fjp^aTO, f,v ot£ ouxf,v (58). Ou ok. Ttp£- non esl ; crcalura eiiiin nobiscuni cst, qiii dii noii
ti6JT£pov t6 ouxf,v, TouTo ou -/.uptto; 6v. T6 ck [j.fixu- sumus. Si aiitem creatur.i esl, uliquc Deiis iion esl
pti.i; ov, TtOJc 0e6; ; Outs ouv XTta[j.a Ttijv Tpttov , tcniiioris eiiiin ralione orliim babuit. Qiiod autcm
0(J0E 'ev • ouT£, 3 TOUTOu xd(,o'^, 6t' £.^1.1 yEVG[j.Evov
'
orluin liabuil, aliquaiido non eral, Qiiod vcro in c.l

'tva [j.fi xtt-ij.a f,


[jtovov, dXXd xa\ fi[jito-' dTt[jt6TEpov. causa est, ul id , quod noii erat, co aiiliqiiius sil,

Kt ydp Eyto (lEv Ei;66;xv 0EOU, Toij-o 6e (59) 5t' e[jii lioc certe , pro|)rie iioii est. Qiiiid aulem proprie
(fl Ttupdypa (40) 5td ttjv a[Jia^av, f, 6 Ttptojv 5td Tf,v iioii est ,
qiio taiulein inodo Doiis cssc qiical ? Eigo
OCpav), vtxto Tfj ai-!ia. "Oato ydp xTtaijtdtojv 0£6; nec auidquain boruin Iriiiin crcaiiira csi ; iiec, qiiiitl

(27) "Qc.tep er. Sic diio Kegg., duo Coisl., Or. sc geranl.»
2, clc. In cd., toaTiEp dv. (5i) IIp<'(;. Rog. bin, CTtt.
(-28) Tovzo
.Uxeri;. Sic pliircs Regg. et Colb., (5,')) ISoi]TUi, lii noiuiuliis, vof,T£.
diio Coisl., Gibr. ct Coiiib. Ucf st tou-o in ed. (5t)) 'Accojia-d. « Ineorporca. > Sic diiiiCoisl., clc.
(2!)) 'y.TeLli}yirior. Kcg. bm, auv£tXT]'y6tojv. Sic ctiain lcgil Itill. ct ila lcgcndiini cx Gregorii
(50) Tfi.Tp6aoj.-zcr. < Trcs facics babons. t Liidil scopo. Mcnduse in ed., at.');j.ata, « corpora, » vcl,
r.rogorius iii a;(|iiivocatione Graici noininij. eo (|iiod < ca qua; corporc conslani. 1
;tp6j(or:ovGra;cetf3cieni siiiuil liicrsonaintsigiiilicel. (57) 'E.riifieacTaTg. Sic lleg- i)m, elc. Iii cd.,
(31) "// vj.ih- Sic ires Kegg. ct duo Coisl. Sic
Tti. £-r,p£aTat;.
cliajn legil IJillius. Docsl u[j.iv in ed. (58) 'lir (jTe cuK ^r. <Erat cum non cral.> Iro-
_
(52) 'y.-epevye. Sic phiros Rogg. cl Culb. diio iiico (liciuin.
Coisl., clc. In cd. divisiiii, u-cp £'jy£. Tovzo di. Sic llcg. pli, Or. 2, clc. Dccst cii
(59)
(35) Xvjiyporoler. Sic Kcg. pb, quinqiic Colb., in cd.
tl-jisl. 2, Ijas,, Coinb. In cd., nw^(jvi'y.-.-i, 1 modesie nvpaypa, h\ nouiiuH.s, Ttiptypa, cx vcrbo
(40)
-179 S. CREGOUU TIIEOLOGI -180

00 licicriiis, proptcr me crealiim csi. Alioiiiii noii \ ^r^yjTzpo;, tojoOtov (-41) Tovi oia 0j4v unosrdvToj

inodo crealiira esset , sed cliam nobis alijeclior i'^o'j, -zh S;' £;-tl i-.v<;^svov, ii-i[xoTjf>ov.

atiinc coiileinplior. INam si ego ad Dei gloriam condilus suiii , lioc aiitoin propier me ( forceps uliqiie

piopicr ciirruiii elliritur, aul sera propler jamiain ) , sci|uilur pnifoito, ut respccln causDC sim siipe-

rior yiianto eniiii beiis rciius crealis est sulilimior, laiUo iJ , (|iiod mca caii^a ciealuin est, nie ,
qu'

propier Deum effectus sum , vilius alque iguobilius esl.

Propterea , Moibilis qiiideni cl Ammoni-


.'i.YlII. IH'. .jfo? -.:x~j-a, Moa^iTai? [i^v xa\ 'AfjLiJiioviTai?

lis nec adilus ad Ecclesiain Dei pateat , boc cst pir/X £tj'.Tr,-:bv si? 'ExxXriiiav eitw0;o'j, Wyoi? oia-
dialecticis el inipiis scnnonibus, qiii Dei gciicralio- a;xt'.xgT.; t£ xal xaxo~|idYno3LV, o'i y^vvticiiv 0ioO
ncm ac proccssioncm , (puc iiullis vcrbis explicari ToX^j-TrpaypLovouvTS?, xa"i ::ooooov do,ir|Tov, xaTs^av-

potesl , curiosius scrulaiites , adversus Divinilatem fdTavTtt'. ToX[jLr,p(Jj; 0£(5Tr,Toj •


t.b; Siov, f^ itf iXTOt p.6-

leinere insurgiiiit; pcrindc scilicet , ac si ca ,


qiuc voi; elva; tjc itT.kp ).d-(-ov, tj ^i-rfil ilvac , oti [xr^ aO-
vim oiniiem et vciborum snpcraiil, ab
facullaleni Tol xaT£;Xf,9a3iv. 'H[ji.£T; oi Tatj Osta'.? rpa-yai^

ipsis solis percipi possc oporteat vel oiimino non ;


t~i[xvjo:, xa\ Ta kyy.ii[i.via cjxiTiXa toTc T'jyXoJT-o'j(>i

esse, qnoiiiam ipsi ea iiitcllectu asseqni ncqiieaiil X'JovT£.;, TTji; acjTrjpta? ££'3[ji.£0a, icdvTa toX[ji.wvt£;

Nos auiem Scriptur.-c divina; vcstigiis haerentes ,


^ TcpdT^pov (-i2;, !] xaTd 0£O'j Tt v£avt£0£ci8a'.. Ta; (jiev

at(|iie obsciira loca , (luic ciccutienlilnis niolestiain Sr, [ji.apT'jp!a; oXXot; TTapfjTo^jiev, toXXoI; t£ Xoyo-

exliibent, subinovciiles, consertis inanibiis sabitcni Ypa-.;r,0£tia; l-oii TroXXdxi;, xal f|(jttv oO -apipYioc.

reliiiebiinus ,
priu^qiie omiiia audacler perfcieinus , Ka\ d;xa X(av a!-/pov e;jio\ yo~j-j, vjv Ti; 7:tc7T£i;

quam ul advertus Dciim ttnicie alque arrogaiiter cjjXXiYetv tojv rdXat Tie-tcjTSu^jtivcjv. Tdjt; yip o'jx

aliquid aggrediamur. Et quidem Scripturoe lesti- dpti-ri SiSdjxstv T:p(5T£pov, £tTa [jtavOdvstv, (jtij ott

iiionia aliis reliiKiueiiius , cum a multis jam s.rpe Td OeTa xa\ Tr,Xixa'jTaT?/[jt£Y£Oo;, dXX' o'J5k aXXo (43)
lilteris mandala , tuiii eliam a nobis liaud pcrfuii- ti Ttov (Atxpdiv xal toO [jtr,&£vi; dcttov. Kal Td ex t?,;

ctorieetnegligenier. .\csiiiiiil, mea quideiu sciileiilia, Fpayr,.; (-11) ::pocjx(>[jt;jia-a X'jEtv xa\ StapOpoiJv, oij

lurpe adinoduni fucrit , nuiic 761 caruiii rerum , to'j T.y.;j6v-oi xatpo'j, STiouSTi; Sk TEXeojTipa; xal

qu^e jampriilem cerlo cxploralie sunt, argnmeiita p.£!^ovo;, i^ xaTd ttjv 7:apoucav 6p(jtT;v ttj; uiToOi-

colligere. INeque cniin opiiiiiiis ordo e.^t prius do- gzw^. '0 3' ouv X^Syo; f,;jttov, to; £v XEtfaXatt.j TOptXa-
cere, ac posiea discerc ; noii dicain divina , ei 6£tv, EciTtv outo;. Kat -auTa 5tf,X0ov, o'Jx tv' dYtuv!-

usque adeo inagna et sublimia , sed ne aliud qui- coj;jtat rpi; tou; dvTtOiTOu; (-oXXdxi; yxp ?;St] St-

dem quijquain parvuin et coiitcmnendum. Olleiidi- TjYiovtid^jteOa, £t xa"t (jtETpioj; [45]),dXX' tv' 'j^jirv £7:1-

ciila eliani e Seripluris objecta solvere, et expla- " oEi^to Tiv xapaxTf,pa to'jv £[jttov StSaY^jtdTOJV, ei (jitj

nare , iion cst pr;eseiilis tcinjioris, sed majoris et tiov 'j[ji£Tipojv £Y(!j auvaYojviiTT;;, xaV xaTi tojv 9'J-

perfectioris stiidii atqiie 0|)eiiB, quam pro |)ra'senli tiuv, xai u-^p Ttliv a'JT(I)v tsTd;ji£Vo;.

instilulo.At lidei quidem nostrx doctriiia, ut summaiini coBipleciar , talis est. Alque etiam liacc ipsa
non eo coinmcmoravi ui cum advcrsariis coniligerein (jam enim sxpe coiifliximus, clsi moderate)
,

vcruni ut docirina; inea; formam vobis osleiidcrem, an uon vestroruin dogmaiiim propugnaior ego siiii
at(|iie ailvcrsiis cosdein , ct pro iisdcm iii acie stein.
XIX. liabeiis, viri, iiostri iii banc urbcm a.lveii- 10'. Outo; ujjliv, (L dv5p£;, tt,; £;jif;; d-iXoYo?
tus apologiam : qiiai si quidein laudem nierelur, ^apouata; • e; [jilv £T:atv£Ta); S/ojv, t^ 0£y X^p^-i,
Deo, et vobis, quoruin accitn liuc veiii, gratiam lia- xal u;atv TOt; xaXicraTiv el Se t?,; sX::!5o; evSeecTe-
beo; sin auteni spcm sie pov, xal oijTOj
vestraiii niiniis iiniilevi ,
/'^P-?- 0'J Y^p "dvTT) t^ex-to;, £u otSa,

qun(|nc gratiani li.ibco. Nuii enim oiiiiiiiio vitiipe- xa'i u|jitv o'Jx d-tcjTd) XiYouitv. Mf; t; t!/v Xa^jv toO-
raiida est, ut inilii persuadeo, ac vobis id allirinaii- tov £-X£ov£XTf,Taiji£v ;
[jtf; Tt tiLv f,[jL£T£pojv toxovo-
tibus lidem liaud abrogo. NunquiJ populum liuiic [''^'^^[i.tv, 3 tou? tioXXcui; ipd r.i.T/pv-ai ; (jtfi t; t7;v
per avaiitiain circuinveiiiuius? Nunqnid [irivalis uli- '^ 'ExxXTi3!av 7:ap£Xu7:f,ja[ji£v ; "AXXou? (jtlv t'joj; , ol;
litatibus consuliiinius, (nicinadmodiiiii iiiiillos facere ^pf,;j.r,v f,uLd; (-10) f,pr,xiva; vo;jt!^ouji, tVj f,[jtiT£pov
video? Nuii(|iiid Ecclcsiain molestia ancciiiius? .Mios dvT£~f,5a,tJi£v X3yov • u;jia; Si o'jS^v , osa i(j:auT(o

quidein fortas»e, qiiibus, cuin se indicla caiisa vi- cjuv£7:tjTa;jtat. Ou ^ovr i'j.iihr d.lqytt , tfr,j't la-

7:£piYpd'f£iv, 1 circuli ngiirani dcscribere. 1 Inslru- perfcclc. llaiic inlerprplationcm rcspniiiit tlieolo-
nientiiiii cst quo utiiiitiir pl.iustroruni opiliccs. gica; or.iiioiies, iii i|uibiis Grcgniiiis, iiiui <lc\iler,
(41) Ttcovz(.y. Iii qiiibiisilain, toto'JT(o. pt iiiiniis pcrfecte,» scd foi liier, niodcr.ile lanieii,
(ii) lldyTu zc.ljtoifter ^ipotsfcr. rSoii p.uici 1'alris, cl Eilii, cl Spiritus sancti diviiiitalein ad-
todd., Ttdv ToX;j.toVT£; 7;pOT:pov. liill. « priii^qiie iii : versiis lucicticos asscruil.
omiiein auilaci.nii proriiiii|)L'iiiiis. » Meelas sic recle (4()) Olr f:f>]jn}y i)(iu<;. Cnisl. 2 ct Bas., oT; Ipi^-
expnnit 1 yuodliiiet
: iicriciiliiui adire audcntes , [jtr,v 'j;Jta;. 1 Oiiiljusiios causain dcrcli([iiisse exisli-
qiia^libet xruiiiiias pali pulius, quam advcrsus Deiiin iiKinliliu.s, iioslriiiii op|iosuiiiius serniuiicm. > (ioinb.
aliipiid arroganler diccre.» ctiaiii lcgciiJiiin 'JjJtac, et vcrlit
|iiilat < Cum se :

(45) OvSi (i.l.io. In quibiisdam, o'jT£ dXXo. deserio vadinionio, imiIIo tciliict ex voliis (iJci cau-
(44) 'E/izlfr rfa^rir. r>eg(j. b, c, d, Ircs Culb. sam suscipicntc, victoriain advcrsarii vosobtiiiuisse
Cl Or. 2, iy. tojv TpafiJjv. arbilrareiiuir.
(K) El xal {istfiui;. Dill. : ( clsi Itviier cl iiiinus
481 ORATIO Xl.ll. — SUrUEMll.M VALK. 482
y.o'jr}. 6 (JiEyas, izphq tbv 'IdpaijX ur.kp coO pacjiXiw; A cloiiani advcrsuiii nos obliimisse arhilrareiitiir, ser-
6ia9£p6[xsvo; • oii i^DXtiJ»' viim' i^l.lucrjm (47), inoneni noslriiin olijcciiniis : al vos iiiliil profeclo,
fiiipTvr: liupiOQ ir vjiTr • 0'j zh xa\ zh, Tzltiovs. li- r|ii.iiuiiiii finiilcin inilii ronscius siiin. A'on buicm
Ytov, i'va ixT) a'j->j; arapiOnw^jia; xaO' Exa-Tov d).),a ve.slnim nccciii, n\l iiiiignus Saniiicl, ciiir, Isr:ii'lc!

xaOapav xaV (ix!6or,).ov TrjV i;piLi7uvr,v S9'j),a5a. Et 6i |iro|)lcr re;;ein conleiiilens : non inihtiantm vcitra-
6uva5ieiav +iYa-TiTa, i^ Op(5v(jv u^oc, fi ^aai),iojv rum piaculum, teslis itilcr vos Deus '» : non lioc al-
TzaTjiv aOXi,;, [jiTiOi fiXXo -i Xa|j.-pbv lyoiin, f^ (5i',!/ai[Ai ([ne aliiiil, pliira roninienior;ins, nc singiilis cniiine-

x:x-Ti|j.£vo^. raiulis lniigiiis oralioiiftiii producani ; veriini puriini

iiiiiiiiiiei|iie aiinlleriniini saccrdoliiim cnsloilivi. Qiind si priiicipaliis, ;uil snliliininin llironornin .«liidio du-
clns su:n, aut inipcnUoiuin anlas calcarc appelii, nnniiuam aliiid qnidiinani splendoris coiiscfini nriilii

Cuiitiiigat, aiit, si conseculns fnero, slalini illiid projiciaiii aliine amitlain.


K'. Ti ojv JTTivii 9Titii ; OO yip a;ji.:30rj^i-,'('j tt;,; XX. Qiiid igiliir esl, f|iioiI dico? Non cniin gra-
(ipsTr,,; sp-j-aTr,,:, o'J5' ei? toaou-ov (ip£TTic li^ixi- liiitus viilntis siiiii ciillor, ncc iii eani virlulis 4iia-
|xi]v. AoTS y.01 Titiv n^Jvtov [xijO(5v. Tiva toutov; (, pnilndinein |ierveni. Laborum prieininm iiiilii dale.
Oux ov fiv Tiv£j uTOXaCotEV TiJJv TdvTa (5a- Qnod taiidein? Non (|nod iiiiiiniilli forlasse ex iis,

6;(ov •
aXX' 3v k[jLo\ stitsIv (XJ^aXe?. 'AvaTrauaaTS twv qiii ad qiiidvis suspicandiini addiicuntiir, 762 S""'-

(jiaxptov 7:iv(i)v f;[xa^ •


a!3ij0r,TS tt]v 7:oX:av TauTr|V stimarint; sed ([iiod iiiiiii tuto poslnlare lieet. Diu-
Ti,af;-aTS Tr,v ^eviTsiav aXXov iivTe:Ta"ay£Tc, Tiiiv tiirnis lalioribiis nos lev;ilo, ac recreate. .Movcal vos
u-kp OjJiwv (48) 5t(jjx(5[Jt£vov, odTt; Y.aOaph^ /cTpaj, h;cc caniiies ; sit apnil vos lionori nostra peregrina-
0— t; 9tovf,v oiJx (iiuvjTo;, osti; Ixavb^ tJc TrdvTa lio. Alium snbrngaie, qui pro vobis vexeiur, iini

u[xr^ XapiCsdOai, xa\ (luvSta^ipctv t4? exxXr,itaaTt- puris sit nianibus, qui voce non inerudita. qiii omni-
xd; 9povTioai; (49) •
i-ziori toutojv (HO) jjtaXtCTTa vuv bus in rebiis vobis obsequi, ciirasi|ue ecdesiasticas
6 xatpo;. 'E;jio't ok 6paTe xa't t^ c>tJJ[jta ib; ex'' touto, siiiiiil peirerre possit; quaniloiiuidem l;ili;s procser-

xa\ XP'^''"!''
'^•^^ V(Ji(;), xa't rav^o 6a7:avT;0ev. Ti 6;t lim lioc lempiis llagital. At niihi ccrnitis qiio inodo
yipovTOsUjAtv ojtXou, xa\ dvdvopou, xa\ xaO'exd3Tr,v, corpiis etiam boc se liiibeat, ninurum ci tempore,
«jj; ei-jtv, d-oOvf;ixovTo; tt;v f,ia.ipav, ou t(;j jtij[j:aTi el niorbo, ct labore coufeclum. Qiiid vobis tiniido cl

(jtiJvov, dXXd xa\ TaT,; ^povTlitv •


3; [jfjXt; xal. TauTa igiiavo seiie opus cst, ;iti|iie iii dies singnlos, ut ila

ufjitv 6:aXi"j'0[jtat (51); Mt\ d7T:-Tf,sr,Te ^ojvfj 5t6a- loqnar, non corpore tantuin, sed etiam curis mo-
axdXou •
xa': -(^p ou5c fi7:t(JTf;aaT; Trto-OTe. Kix[j:r,xa, rienie?Qui vix hocc qiioqiie ad vos loquor? ISe ina-

tt;v eztxixstav £YxaXou[jt£vo;. Kix[j.r,xa, -xa^t }.6yti), C gislri voci fidem denegelis; neqiie enim nnqiiani
xa't 90(jV(;j [jta/(5[jtiVo;, xa': 7:oX£;j.ioi;, xa"t fi;jt£Tipo;;, dencgastis. Lassiis siini, diim iiiilii loties niansnc-
Oi [jtiv Td STipva 7:aioujt, xal ^TTOv £7:;Tuyxavou3i •
ludo crimini verlitiir. Lnssiis sum, diiin, et ciim
xh ydp 7:po6f;Xto; £x0p6v, ^u^uXaxTov. Ot 5k, Td vtoTa sermone, cl cuin iiividia, et cnm liostibus, et cnni
TTipoujtjXal^jtaXX-iv siit Xu7:r;poi •
Tfjydp dvu7:o7:Tov, noslris piigno. Illi peclora fcriunt,el niinus, qiiod cu-
xatpttoT£pov. Ei 5i xa't xu6£pvf,Tr,(; (52) t^v, xa\Ttov piuiil, assequuiilnr ; nam qiii ajierlas iniinicilias ge-

Xiav E7::iTr,[jt(5v(iiv •
etTa 7:o),),ti y.k-/ f,v 7:£p\ f,;xac f; rit, facile caveri polesl. lli aiileni lerga obscrvanl,
OdXasia (33), xaV 7:£pl ttiv vauv fiouTa- ttoXXt] oi ct magis molesti siint ; iiain qiii mininie snspeclus
T(Ji)V £[ji7:X£ovTtov f; (jTdjt; , dXXtov 7:£p\ a"/,).ou Z'^-{o- esl, letlialius vulnns iiiferl. Quod si etiam naucle
[laxouvTwv, xal dvTtxTUTrouvTojv dX),fjXoi? t£ xa"t rus, et qiiidein periiissiinus essem : atqiie hinc ef-
TOt; xuiJtait, 7:i5iov dvTir/ovdv £7:1 Ttjjv oidxtov xaO- fiisum niare in iios sa;viret, ac circnm navein KSIua-
f,[jt£vo;, tojT£ xa't 0aXd--Ti xa\ to;; £[ji7:Xiou!jt y.i- rcl; biiic vero gravi sedilioiie veclorcs laborarenl,
)(£!iOai, xat 6tanoJetv dxtv5:jvto; ttiv vauv ex 5t7:Xou aliiqiiede alia re coiiiendcrent, aique, et sibiipsis

Tfi^j xXu6ojvo; ; ^il-i lf4p 7:avT\ xpi-t^) auva','tov;Co[jti- iiuituo, et niictibus olisirepereiit, qiiandiu tandeni

vtov, xaX£7:bv f,v T^ Tr,? otoTTlpia;, TOUTtov 7:tu,; o:ov ipse obluctari possem ad giibcriiaciila sedens, ut si-

T£ dvTa-,'tovt!!o[j.ivtov [jtri xaTaoueiOat Dmul, eiciiiu niari, ct ciiin vectoribns piignarein.


atqiie ex diiplici lempeslale navein siiie periculi erijiercm? Qiiibus elcnini omni ralione connilen-
libus et adjuvaniibus, salutem t;iiiieii coiise(|iii (lilTicile esscl; iisdem inler se dissidentibus et conlli-

gentibiis, qiii taiidem lieri possei, iit navis pessiiin non iret?
KA'. Ti Td).Xa 5£t Xi-j-^tv; 'AXXd 7:(jj; ototi) tVj t£p?)V XXI. Qiiiil alia conimemorare allini-l? Qiio lan-

TOuTov (54) 7:iX£(j:ov ; AsY^^Oto yap Tt; xa'i t^oX^^j^o; dem modo sacrum hoc bclhiin feraiii ? Dicaiiir cnim

'* I Ueg. XI!, 2 sqq.

(47) 'EFJ.lacjiic. Sacrificium pro animabus in (52) KvGEprii\zi}r:. Coisl. 2 addit, t:?.
percalum liipsis. (55) 'II Od.lacca, elc. Per c inarc,i inlelligi pns-
(48) 'Yjmy., In nnnniillis, f;;j:iov. sniil li:cretieoriiin ini|ielus; per < naveiii, • Ecclesia;
(4y) Tar exx.lijtriacTtiKiir c:porziSar. t (".iiras pcr vcctores, > parliin po|iiiIi, partini episcopi,
«

pcclesiaslic;is. iiouicc dicta.


> Il.ec videiiliir LJiiiie uiiiliiis oninibiis valide rcslilit Grcgorius.
Mcet;is « peciiniarias cnras
interprclaliu. i (54) 2'tr iKpcr rovzor. Albidil ad liellum Plio-
(50) Tcvrcor. lU'g. bm, toutou. itiisc, quod (|iiideni, quia pro f;ii:o Delpliico dircplo
(51) lia.liycjwt. llervag. 90iYYo;j.a;. et exjiihilo gercbaliir, i sacrum > est dictuin. Istiid
*^'*
4S:i S. GliKGORIl TIirXlLOGl

eiiain 'luuiklaiii liflliini sacnim, qiieinailiiioiluni ci A i^P^?- Cis-jzir, xai (35) pap6apvx(5s. IIu)? auviil-w. /.a^

baibaricuin. O"omodo lios aJversia ihroiiis insideii- ei; £v diyi.^xii} tou? av-ixaOsso;xivou; loO-cou; Ka\ iv-
in pascoiulo gicgc parlcs foven- Ti-oiixaivovia;, xa\ xbj (oG) (su'ja.-!Czppo>'!6z% toOtoi?
lcs, aiquu ailversas
les councclain, aiqne in uniim aiUUicain, populum- Xa?.v xal avTiOaTov • wanspiv toi? (57) xiciiAaJt liov

ipsis abruptiim, sUuliisquc conlra- j[ji.ajv, TJe YitTOvoOvta xal 7:).T,(i'.aJov-a •


f^
qne siimil ciim

riis dislracliim queina(Uiioiliim in iis liialibus, qni Xoifiixai? vSio^ tou; 0;pa-£uTic^- xa>. oixEiou,-, iiX-
;

Cf lerra- molibns 763 accid"'". vicince el propin- ),oi? (58) d-" aXXtuv o'.ao'.oo;x£VTi; £u/.6Xti); if,? dp.^iw-

qiuK partes siniul moveri soleiit; aul in pestiferis TTiaj- ou [a(5vov Si, aXXi xaiii -^? oixoufiivq; thti-
morliis raniuli ac domcstici simul abripiiiiitnr, niorUo [jiaTa su[ji-£-ovOdTa Toi; a^raatiCouiiv, t)ST£ xaV £i?

niinirum ab aliis ad alios facile (limauanlc. INec po- liv-iTiaXov [xoipava7toxp'.0tivaiT9Ts'E(r)ov xa'iTi'E(i7ii-

orbis teri;c scgmeiita, eo- ptov, xa'i xivouvtusiv T?i; •("«'^1^^« '^"^
puluin solnm, sedcliam °'h ?i't:o'M
dem cum dissidentibiis affeclu commota, ita ut jain TrspiTuiv TauTa Y£V£sOa; TfjtTjfiaTa; ME/pt xivo; yip
in dnas cnnirariaspartes Orienset Occidens secreli 6 J|Jt6; xa\ 6 cJ>s, xa\ 6 :TaXat6?xal4 ^io;, 6 XoYtti-
atqiie divisi sinl, iicc jam miiins aiiiinorum el vo- T£po; i^ 6 7:vsu[AaTtxtii)T£poc, 6 £uv£vlaT£poj i) 6 ou jy£-

lunlaliim, qiiaiii (inium sc^menla e.<se videanlnr? viriTipoj, 6 Tip -XT;0£t TrXojatwTEpo; i) 6 7i£V£aT£po;;

Quoiis(]iiceiiim li:cc audiciilur, meus et tiiiis, aiiti- B AiTx'Jvo[iat t6 (fipa; (59) , aXXiov xaXo'J[j.evo;, uit6

quns et iiovus, facuiidior aul spiritualior, nobilior XpiSTOu (i£atj)a;j.evo;.

aut igiiobilior, miiliiindine opiileulior aut tenuior'? Erubescerem canitiein iiieam, si, a Cliristo salvaiiis,

al) aliis noineii ducerein.

XXII. Non fero cireos vcslros, et Ihealra , atquc Kl!'. OJ cfiptu toj? i-Trtxou? u;xtl)v, xa't Ti OeaTpa,
ajmulum liuiic tain iu suniptibus, qnam iii animo- xa't Tt;v av-tp.-io-ov TauTT)v [jtaviav ev t£ oa-avir[taai

rum slndiis, furorem. Equos Iraiisjnngimus , conlra xa\ a-ouoia;jtaat. METase^JlfvupiEv , (ivTij£uifvu[j(,£V,

jungiiiius, ccrlatim nemimiis, propemoJiim etiam avTttfpuaaa!i;ji£Oa ,


[Atxpou xa't Tiv oipa 7taio[X£v,
aercin ipsiiin vciberainns, nt illi, pulverciiKpie in ojajTep £x£;vot, xa\. §iXXo;ji£v x^ivtv ei^ oupavbv,
cadiim lanqiiam iiisani jacimiis ; ac sub alienis per. waTKp ot e^eaTTjXiJTe; •
koX ut:' aXXotj TrpoatoTTOt;

sonis coiiteiilioncs iiostras explemus, nialiqne ani- Ti? f|(jieT£pa; EX7iXTipou[jt£v csiXovef/ia;, xaxo\ (00)
bitionis et ninniriceniix arbiiri efficimur, atqiie ini- -ctvi^JtEOa 'zr\(; 9tXoTt;iia; 6tatTitiTa\, xal xptTa\ (Gl)
qui cl alisurdi rcriini jiidices. lidem eiiiiii boniines Tpay^jtiTtov iyvto^jiovE;. 2fi;ji£pov auvOcovot ((ii)

bodie pari nobisctim sacrorum fideique comniercio xa^t 6[jt(ioo;ot, av outoj tfiptoatv fiuLajoi ayovTec^Oo)'
communicantes, si ita nos duces ct antisliies noslri auptov ivTiOpovoi (Gi) xal ivTioo^ot, £iv ivTt7iv£uaY)
luleriiit; cras conlrariie seilis el sententiie sunl, si C xb T:v£u;xa. M£Ti Tf,; i/Opa.; xat -zffi tftXiag (65),

ventns rcflaverit. Odium alque amiciliam nomiiKi xat tx (ivo;j.aTa • xa\, to S£tv(iTaTov, oux aiaj(uvi5pteOa
coinilanliir ; iiec, qiiod gravissiiiiiun est, apud eos- toT; a'JTo;j /pto^jtevot Ttiiv evavTttov ixpoaTatj- o'Jos

dein auditores contiaria loqui erubescimiis ; nec sttI tojv a'JTtov Pe6f,xap.ev, diXXoTe aXXou; TiotoujT);

iiobis ipsis coiislamus, cuin subiiide nos contcntio fi;j.a; Tf;? tftXov£ixia?. E'Jpi7:tov [jtiTa6oXa£ Ttve?, i)

immutut. Dicas Euripos qiiosJain esse, nunc exun- ap^7:toTt5£?. "JlaTiep ouv ei [jtetpaxiojv ev i'/opa 7:at-

dantes, nunc reciproco flnciu subsideuies. Quein- JovTtov ev (jtsato xa't Traifotitivtov, aia-/pJ)v av t^v Xiav
adniudiim igiliir si adolestentuli in inedio foro lusi- xa't ou/ f,;JLtov, xaTaXt7:dvTa; Ti; oix£ia; StaTpt6ic,
laient, tuipe adniodum cssel, noUisqiie iiidigiium, exeivot; a'J;j.'jip£aOat ( o'j yip (opatov yf^pa, ^raiSojv

reliclis iioslris studiis, viueque inslitutis, cniii illis a0'jp[jta-a)' ouTtoccJS' ei, tpepdvTtov xa't (CG) tpepo-^

ludere (neque eniin puerorum Uidi seueciutein de- (xivojv tiov aXXtov, outo; ti ^iXTiov TtiJv 7:oXXtov y'-

cent); eodein modo nec si, aliisnmtuo sese versan- vtoaxojv , 6££at(j;Tiv av sxsivtov eT? elvat [jtaXXov, !),

libiis aiqiie jactantibiis, nielins quiddani ipse quam 67:£p z.ly.\, [jt£Ti ti); icfaviaj (07) EX^^JOepo;. np6;
viilgiis scnliaiii. nnus eorum esse maliiii, qiiau^, nt yip aj lo;? aXXot; 7:aa/to Tt xal Toto'jTov, ou Ti
suiii, cum obscurilate Uber. hc prxlcrca ita (|ue- TTo/.Xi au[icf£,oo;j;at toT; 7:o),/.or;, ouoe T^hv a'JTf,v ^a-

'iiilcm < sacrum » cst appcUatum a Gregniio, qiiia D (G2) SurOpcvoi. Eos inlclligii, qui, vcl .'piscdiii,
aU epi.sc()pis el sacerdotilius de reljus sacr.s el di- vcl |iri'sbylcri in sacrario scdcntes, niia sacris cum
vinis coiniiiitiebatiir. pi'0|iiio C()isc"p(i operam daUaiit.
(53) Kul. Dcesi in quatnorltegg. cl Or. 2. (03) Oi u-j-orzEc;. INicelas cx|)onit. 7:poeaTT,-/d-
(5lj) ro')'. Decst iii Kc;;. biii. t;;, I supcriores. > Qiia vocc iiiqieralorcs iiiaxiine
(57) "i}cr.iEf ir zcli;. Sic Ueg. biii, IresCoIi) , Or. siiiit iiilclligciidi, ((ui, iit Iradit idcm Nicrliis, siiiit
2, eic. iii ed., (iiz-r.ip ai>-.o'.;. pDlissiiniiiii < vcntiis iclluiis, > quo iiifcriores, vcUil
(58) "A.i.lotf. Ilcrvas;., o^aXt,?. ciilaiiii, iiiileclaiilur.
(59) Alaxiiycjtai zv x?u(ir, eic. Bili. : « Sencclii- (,iil) WrzlOporci. iContrarisscdis, > id esl, qui
lis ine pudel, cuin aliuruiii iiomine cen-.eor, qiii a Stiiiliis divisi,ocposilns couventiis cogniil.
Cbristo saUiteiii acccpi. > Perclicimerus : < l'iidct (G5) "EyOjiii: xfu zili cpi.Uac:. Ui isl, qiieiiidam
inc lionoris, si ab aliis iionicii sortior, cuiii a Cliri- vcl Uiereiiciim vcl onliodoxiim nuininamus, [iroui
slo salvatiis siiii. > Vidctiir Icgisse, Yspa;, « lionor, crga ip.^-nm aiiiorc vel odio afliciinur.
pra;iiiiuiii, > pro Yr^pa;, i seiicctus. > (GG) Kai. IJcg. Uiii, V;.
(litj) haycl. Or. i, xa't xa/.oi. (07) ^Acpariur:. Quatuor Rcgg. cl Or. 2, ifa-
(lil) KjiTcii. Duo ColU., /.ovtaTat. veiar.
m OUATIO XI.II. - SUPRF.MUM VAI.K. .iS8

Sfs^iv i'ji)^o[j.cii •
Opaiiw^ Hlv i'jw{ xat «[jiaOiT)^, A <l;>iiiiiioiIo ;illi(i(ir, iil noii .lilitioiliim niiiii eiim viilgo

TiJLT/io S' ojv 6ij.ti).;. 'Avia jjls xi -aiv a).),iov TEpTivi, ('onvciiial, iiec canulcni viaiii iiigriidi siisliinMiii ;

xal T£puoiji.at TOi.; irepojv liviapor.;. "JIjte oux Sv iiisii'.;ins id (iiiiiloin forlnssc aiqiic iinperiliiis, 764
Oaupiaiat[ii oJok toO-o , ei xa\ 6£0i!T)v, w; ousxf^" seil lainon iia afiicior. Ea, qu;c aliis volii|ilaleni gi-

ffTo;, xa\ dvoTjTaivEiv oi^aijjM toi; raXXoi^, o Tt? ((i.S) giiiiiil, iiiilii inolcsla siinl ; qii;c anlciii aliis Irislia

XsyE-ai Ttjiv T:ap' "EXXriJi tf iXoso^ri jivTojv raO^iv C jiijiiciinila viilciiUir, ea aiiiiiiiiui ineiiiii olilcrtanl.

iYxXfiOils ij^i |Jiaviav ttjv io)(ppojuvr|V, oxt. ^•.^•(iXaxu. Qiiiicircii, nc lioc (iiiiilciii iiiilii inirnin liicril, si viii-

T^ivxa, YsXioTo; dpwv a^ia Ti toT; toXXoTj aTiouSa^tj- culis ili.iin aslriiigar, ul incominodus Ct morosus,
[jisva' 1] xa\ yXsOxou? vojjdTOeiriv elvai (icTTi; , (Ij? ac plciisiiiic ilesi|ierc vidoar, qiiciiiailnioiliiiii cllinico
'
ijjTspov oi XptiToiJ [jtaOr,Ta\ toj XaXsTv ^"''^3'^'''? ciii(l;iiii pliilnsoplio accidil, cni |iriideiilia quasi in-
(iyvoTiOsvTE? , OTt IIvsufxaTOs ouvajjLt^ f,v , ou tfpc- saiiia vilio verlclialiir, qiioiiiani oniiiia irriilcbai,
vtliv (G!)) SxTTaie;. li-ii vi(lcli(cl ea digna essfi pcrspieicns, qii;c a iniil-
lis siiniino sliidio cxpcliinliir : aiil cliaiii iiiiislo plciiiis essc ceiiscar, iil poslca Clirisli discipiili , ciiiii

lingnis loqncrenUir " ;


igiioraiilc siiliccl iniiliiludiiio id SiiiiiUis vi cl facult^ilc fiori, non inciilis alierr;v-

lione.
KF'. i;>to-£tT£ yxp y.dX -fijjKiv TJt £i'xXr;[j.aTa. To- 1} \X1II. .laiii rriniina qiiO(|iic iioslra, qii;cso, cxpeii-

couTo; xpovo?, 9Ti<j'iv, e^ ou tjjv 'ExxXr,(;iav ayeij, diie. T;into jain lenipore , inqniunl, Ecclcsiic prxcs,
(jieTa TT).; Toij xaipou foirrj?, xal Trii tou xpa-oiJVTo; lemporis anxilio fiilius, aiqiic iinperatoris favore,

6pi>.Ti^, ToiouTou TpaYjJtaTOs • t! ttj; [JieTaSoXii.; fiij.Tv laiila rc, ac lanli moincnli. Eci|iiod miilalioiiis si-

eTTSjritJLTive ; W^zo: xaO' V][j.tov C[j.TrpoiO:v Yeyi^vasiv giiiini iioliis alViilsil? Qiiot liomincs conliiincliis iios

uBptjTat; Ttoeiviv 0'j TreT:(JvOa[j.£v; Ou)( 06pct; ; Oux priiib :ineccriiiiL? Qiiid iinii acerliilalis |i:issi sniiius?
(iTTeiXd^ ; Ou <f^yi; ; OuxpT;[JidTtijv dpitayd; ; Ou 5r[- Aii noii iiijuri;is'? An iioii iiiiii;is '?
An noii cxsilia? Aii

[jtEuaet; ; Ou ':Tp£36uTcpoJV e[jtTipTiG[j.o"jf (70) OaXa-- non pccuniaruin direptioncs? An non Ijononim pro-
Tiou?; Ou vaouj pc6r,Xoj[jievou5 (71) dydov a"(j.aji, scripiiones? An noii preslyicri in niedio inari coni-
v.a\ Y£vo[jiiVou^ dvT\ vatov roXudvSpta ; Ou TrpeafiuTC- ijusti ? An non tcniiila saucloruin cruorc cnnlaini-
poiv eTTijxi-ojv , otx£ii^T£pov 6i iraTptap/iiv ciTTEtV, nala, cl cx tcmiilis iii sepiilcr;i imniulata' An nou
(jyaYJtj Sr,[j.o3ias ; Ou xh -dvTa tottov d6aTov ctvai piililicas seniiin c|)iscoporiiin, aiii, nt apliorc verlio
ToTj euse6i(jt pidvot.; ; 00-/ o "' '^'^ cTtoi Ttg TtJJv Set- uuir, pairiarcliaruiii caides? An noii illud, ni jiiis

vtov ; ''fiv t! toTc 7;cTOti]X'J-tv dvT:oc6(oxa;jL£v, £-£i6r] solis invins oiniiis locus csse!? An iion deiiiqiie

xh e|£tva: TcoieTv ju zotoijv dvTcaTpdcfT), xa"t TcaiSeuctv qiiiililiiid calaiiiilalis ullis vcrbis qnisqnain eonsoqiii
^oc: TOi)? u6piTTd^ ; 'EioTotXXa- Td 6i f;[j.£T£pa, 'tva C possit? Quoriiiii (|iiidiiam iis, qiii li;cc fcceronl, re-
(j.ri Ta aa XiY<»(Jt£v , ou 6£5t('jY[Jt£0a ; Ou)( u^ptGjjicOa ; pcndimiis ? Qiuiiidoqnidem vcrsis, utpareral, rcruiii
OJx d-£XT]Xd(Jcea exxXT;sto)v, oixttov, Jpf,ij.ojv (7£) vicilins, rcpondcndi poleslas nobis facta esl, alqiie
auTdiv, Ti SctvijTaTov ; Oux riviyy-aiJtcv 6fnj.ov [jiatvj- cos, a qnibus per siiniinam contiimeliam vexati fue-
|j.£Vov; urdpxou.; u6ptfovTa; ; najiXiaj u6piJop:c- rannis, castigaii o|iorteli;it. El, utomissis aliis, no-
votj; (75), xa\ (jtcTd TtJJv TtpoJTaYtidTOJV ; Ei-a Tt ; sira, iie dicam ina, commcmoremus, noni.e per.se-
reY(iva(iev iT/ypiztpo^, xa\ StaTtetf^UYatJtv ot 6i(o- cutioncm passi siiiiius? Noiine conlunicliis oinnibiis
xovTs;. TovjTO ydp * auTdpxr,i; e;j.o"t Tt[jiojpt'a xaTd affccti? Monne ecclesiis, domibus, et quod aceibis
TtJJv d6f/.ouvTOJv (74), fi ToudvTtopav c^ouiia. ToTj i'z siiiuini cst, soliuidinibiis ipsis piilsi siinius? Noniw
ou/ o'JTtj 6ox£T- Xiav •(o.p ^iiiv evt^X^T; xa\ Stxaiot fincntcm populiiin liilimiis? Coiilunieliosos prsfe-
TTCpi Tr.v dvTlSoitv •
xa\ otd to'3to (73) diratTO'j(jt Td ctos? linperalorcs simnl ciim cdiclis suis contume-
Tou xatpoO. Tt; ij-ap;(0?, ^rjaVj, £jr|iJ.ttijTai ;T;5 of,- liiise spieios? Qiiid postea ? Fortiores exstilimus,
[jio; aesoj^pdviuTai ; Tive? 6fi[i0jv dvdTtTai ; Ttva et persecutores noslri poeiiam eirugeiunt. Ita sane
9660V fi[J.tv a'JToTi; xa\ (7C) Tiptj xh p.i\lo'i £xapic;d- esl, iiiiiiiam. Milii eiiiiii adversiis cos, qui injiiriaiil

<J-i^3.; D iiiuiieiiint, salis gravis poiiia ost, refeiciid;c iiijurioe

765 liotestas. At islis aliler vidclur ;


perqiiaiii eiiim exacll ac jiisli siint ad ulciscenduin ; alqiie
idcirco ea, qn.x leniporis sunt, exiguni. Qiiis pixfeelus miilialus est, iiiqiiiuiil? Qnis popnlns casiiga-
ins ? Qiii plebis inlliiminatores? Queiii nostri lerrorem adversariis in postcnini injecimus?
" jVcI. II, i sqq.
(fiS) "0 Tir. Iii nonniillis, to, ti;. « Deinocriliim « fcrre iniperalorom conliinielia atrecUiin.ii El ccrlc,
iiuelligii. C;Uliolici ac Gregiiriiis ijise, niiainvis Tlieoilnsii
(61)) >Pr£ixor. Ucg. bin, tp pcvoj. i|>siiiM|ne edicloriiiii aucloriUilc ct |i;Uriiciiiio luili,
(7(1) npFcfvrefioy f:ii.rfi}rji( lx- Allndil ad 80 giavia lanieii ac iiliiriiiia iiiala ab lucrcticis iicrliile-
|ircsliylcros, qiios Valcns iiiiper;ilor INi('Oiiiedi;o raiit.
iiavi jiiiposilos in niedio iiiari criideliier cxiissil. (7i) \\.SiHovrzior. In qiiibiisdam , dvTt5txojv,
(71) Ih:Ci}.luijiei-cvr. Or. 'i, fi£6r,Xoup.£V0u;. « ailversarinrum. i
(72) 'Efi'ijiojy. Plures llcgg., plurei Colb. el Or. (7.5) lui) tia zovTo, ctc. Qiiidam e Calliolicis
2 ipr,;j.ttov. Cregorio ol)jicicb;iiil, qiiod, Tlicodosii favorc prole-
(To) llnci.Uar, iitjpi^vfdrcvi^, elc. ]\xt do Tlieo- ctns, accepias ab lixrcticis iiijiirias 110:1 ulcisceie-
dosio iiitcliigit Nicclas. « 1'crtiiliiiiiis , > inqiiit, lur.
€ Valenlciii, ((iii adversiis nos aliqiiid cilixcrat . . .
(70) liai. Rcg. bm, x«v.
Gravi-:siiiiuin anleiii ct maxiiiie c;iIamilosuni c.»'
^57 S. olUX.ORIl TllEOLOCI m
X\1V. Qiiiii 1k\!C qiioiiic foriassc nobis cxpro- A KA'. Ta/a S" av xa'i xaC-a i^y.1^ ovstoljaiEV (y.a\

liiavcrmt (jam enim e.^iprobrariim) qnod nec laiila v^P wvEiSixacjt) • ih Sk t^c TEyari^iq? tfO/jT;i[xov{77),
;

cKipipai-a iiieiisa, nec magnifica vesie ulinmr, nec t!» S; x^j iaOfjTo? aiSssijAov, ai 51 -^''joSo'., tb 5i

spleiuliJe in pnLiliciiin prmliiuns, ucc eos ,


qui nos (jo6ap6v Ttpb; wj; ev::urxiivov-as. 'Hvvirrjv yip,

ailennt, graviier ac fasinoso cxcipimns. Ncsciebam '6-i T.p>j; jr.i-o'ji f,;iTv xa\ uTtapxw? ^ a[xir/a, xal

cnm consulilms, el pra?fectis claris- (JTpa-t;y(ov -.ryj; £J5oxc;j.ojTdTO'j,-, o'i [xrj


scilicel, nobis , jx'"^"^"'' C?**).

simisqiie bclli ducibns, (pii lot opibus copiisqne Stoi xi caviLov (ii'iouot(79). Ka\ Sjt i:5pi(r:fvctv

circninnnnnl, nt qno sna projicianl, non babeant, [j.£v f,(jLtv ttjv yci.i!-ip% xataTputpiojt twv TtTOJxt-
,

illuiiqne opnrtere, xtov(80), w; 6k ei? TJt TispiTTi xexpn^Oat Tot? avav-


aMunlalionem ct certanien cs^c ;

panperum bonis ad Inxum et delicias xaioi:, xa'i t(ov 0jiiac7Tr,ptwv xaTcpsJYscrOat. "l-T:ot;
ul et noliis ,

abulentibus, \enier undiqne compriinatur, el ne- 6k vip^iOai Tpu-^spot;, xat ^i^pwv \J-£paip:(jOat «-
-poTo^AiieOstiOaE te xal Ttsptm-rrTOjc-
cessaria in rcs snpcifluas eflundanlur, atqne alta-
pt>,(i|X7:pw;,

nosliis conlamincnlur. Ne.scie- cOat, xa\ -avTa; 0-oxtopstv f,[j.tv,u)JTOp Or.ptot;, xa\
ria ipsa ruclibns
-ipiTxiJsoOat, xa"t 'KippLo')iv eivat 6f,Xo'j? e-epxo-
liam, nns equis insignibns et lascivis ferri, sellisiiue ii

Ei TauTa Setva yeYovs, T:ap3Xf,),uOe


cl curribns inagnifice attolli, ac ciim faslu et pom-
[J.evo'j;. •
xapi-

pa dednci, velutque blauda nianu demnlceri opor-


B 3aG0e(8I) [aoi Tr,v (iStxiav TauTr,v. "A>),ov zpoiTf,-
alqne omncs nobis, perinde ac belluis, dc via (JacjOs(82) tOv (ipiiovTa Tot; ct),),oT?- eijol 5k So-
lere,
ntramqne vi;c parteni scimli ac dis- te (83) tt]v £pT-,(j.iav, xa\ tt^v dypotxiav, xa"t tov 0£5v,
decedere, el in

iralii, ant cliam lantain pra;enntinm tnrbam esse, (;J y-i'JM, xa\ Sti tti; euTeXeia;, dp£CJ0[j£v (81). det-

noster inagnilicus appareal. Si vov, ei aT^pT^sijfi^Oa Xo-ctrjv, xa't ouXXSyajv, xa't 7:a
ut procnl incessus

li;ec gravia vobis ct acerba fiiere', prKlericrunt : vr,Y'Jp£Ojv, xa\ Twv xptjTojv toutiov uy' tLv ::T£pou-

lianc injuriani milii condonate. Antislitem alinm, (i£Oa, xa't oix£itijv, xa\ (fiXtov, xa\ Tifjiwv, xa"t xdX-

placcai, creaie milii auteni date Xou; T.6\zo); y.%\ [ieviOouj, xa't Tr,,; 7;avTax'J0£v ::£-
qiii innliitndini :

et rusiicitatem et Denm cni soli piXa^Jiroujr,; d:Tpa-f,i; (85) to'j; T.fih; auTa f;Xe~ov-
««oliludinem , , ,

Ta?, dXXi etcito (juvv£veux(5Ta^ • dXX' o^jzto tosou-


per lenuem victnm cultuiiKiue placebimns.
[jti)
fcliam
tov ojov (8G) et Oopu6f,cjo[j.at xa't xpavOfiao[xat Tot;
Al grave esl concionibus, et coeiibns, et pnblicis
coiiventibns cl |ilausibns liis a qnibns qnasi pen-
, ,
bj [J.£cr(;j -iapiyo:; xal Ppda;ia3t, xa'i Tat; 7:p!)? tou;

iiis in snbliine frriinnr, ct familiaribus, el amicis, T.olXvji [^-TaxXiffECJtv. 0'j yxp C^lTo^jTtv i£p£t;, dXXd

elbonoiibus,et urbis pulcliriludineac magnitudine, fjf,To,oaj- o'iSk cjruxtov oixovr;[j.ouc, dXXi xP'^i\'-^~'"''

elboc denique fnlgore, qni eos, qui ha;c intuentur, tpuXaxa;- ouok OuTa? xaOapou?, d"/,Xd TpoaTdTa;
nec ocnlornm acicin intro coUectam habent, cir- ^ iaxup'^''^^- 'A™)>oYfi30iJ.a! Tt 7:ep't a^jTtov ouTtu; fii^eis

cninfundit ct illnniinal ,
privari. Verniii boc milii a'JTOuj ET:ai6£ucja[jiev, o't ;:aat 7:avTa Ytv6[j.£0a, oux
niiuus grave fucril, (inain si dinlius in tninultn ver- oToa 7:oT£pov, tva ao^jTtoiJt^v 7:avTa,;, f, d7:toX£j(o[jt£v.

scr, ac civilis vit:e tnrbis et fervoribns conimacnlcr, atqiie ad vnlgi niorcs mcipsum innecieie iieccsse

Labeam. iSon enim sacerdotcs, sed rhetores quKiunt ; ncc animarum dispfnsaloics , sed peiuiiia-

rum cn!>todcs; iiec puros .sacrifiios, scd forlcs ac robnslos dcfensores. Nonniliil eos exciisabo : sic

cos erudivinuis ,
qui oinnibus oniiiia cflkimur ", haud scio ntruni , ul omnes 7SS •alvos fai aiuus,

an ut perdaniiis.
XXV. Qiiid dicitis? Num vos his verbis permove- KE'. Ti ^aTs; Ihido^aev Ci[j.a; toT^ Xo-i-o;; touto;?,

nius, ac vicioriam obtinuimus'? .\n potius ad veslros xa't VEVtxiixa[ASv ; "HSet xa'i arsj^j^oTepfjv X6-{M'i f,[itv

animos inllectendos validior nobis adhibeiida est T.ph; ib 7:£iO£tv; Na\, 7:p?i; T-f,; Tptd5og a'JTf,?, f,v

oralio'? Vos ergo per Trinilaleni ipsam, quain nos 7:p£a6£'Jo;j.£v xa\ T:p£a6£'J£T£, T.ph; Tfj; xoiviii; f[[j.tov

coliinus, et vos coliiis, pei cnmniiinem nostram JX7:i6o;, xa\ Tf;? tou Xaou to'j5£ (87) au|j:7:-r,?s(jjj,

spem ,
alqiic hnjus populi coagmcntalionem oble- " Sot£ |j.ot ttjv yapi^j Ta^jTrjV [j:£Td euxiov f,[Jtai; d7:o-
slor : lioc iiiihi benclicinm date : cnni prccibns i>,ie 7:£[ji'}aT£- auTTi YsviaOto [jLOt Tf,<; dOX-f,a£(jj; fj dvdjii-

dimillile : lioc inihi sit diinicalioiiis pr;econinm : [5r,3i; 6oT£ ptot (88) ih Ypa;jt[Jia Tr,; d^eaEto;, oJaT^^p
niissionis lilicllnni mihi date, (jiieniadmoilnin intpc- Tot; aTpaTttoTixot; ot paaiXst; •
xa\, et po'JX£aO£,
ratores miliiibus solent ; ac, si quidem vestra vo- [j.£Td S£^ta; Tf,; [jiap-upia;, tv' s/tji To £::tTi[jiiov

luntas lulerii, cnm f.iiisto et prccclaroclogio el lesii- ei 5': [jf,, oT:t'j; ^o^JXsaOs^ ojrjvj T.tpX TO'J:ou 6toiao-

'^
ICor, IX, 2-2.

(77) Tf.axil^tir pi.lcrijwr. Familiaris Gregorio (Srij '/t/(ol Si Sote. Sic Coisi. -^, cto. iJcest o6xi
Iia'c ironia. iiied.
(78) "Eyfivci, Ueg. pli cl C"i>.l. l,sxtoat. (8i) Wpicciier. Reg. bm iH (.(imli., dpsiO[jtat.
('i'.)) 'Pl'^-or(7i. Itiio Coisl. ctOr. 2, ,o'i'i<,j3t. (8.5) 'Afjrpa.t/j»;. IJegg. bin el pli addiinl, xa't
(80) KnTaTpVyCiCTi rtor aTbiy^ixMV. (^disl. 2, y.i\ 9('>TtsO'J3-(];, « coriiscanle fnlgdrc»
(«aTaTpucf(o3t Ttov iu/txiov, < spirilu;ilibiis lionis. i (8t)) "(lcov. Deest iii nonniillis codd.
(81) XapicacOe. Or". 2, xapiaa-Oat. (87) Tovde. Coisl. 2 addil, f,;j.tov.
(S-2) Uj ccTiicucOe. lii (|iiibusdam, 7:po3Tf,3a- (88) Mvi. Deest in Ueg. biii.
cOat.
160 OUAriO XI.II. - Sl!PUE.MLM V.U.E. j(90

{iat, £0)? av 0ji? t5r[ (89) tJc fi[jiSTjpa ot.m; av e/ti. \ nioiiio, iil lionori iiici) (oiisiilnliii' ; siii niiiiiis , iil-

TSva 0'jv avTSui^oiAiv ; "0'^ixa'. Jau-w K-jpio.; 7:0'.- ciiiiiinc vobis colliljuoril : iiiliil 1:1 le iiltiTxaboi-,

(jisva el; Tcpoa-caiJav, oj; TtpoSaiov eioiv et; 6).oxap- (iiiaiKliii Dciis reriiin noslrariiiii slaiiini iiisiiedaliil

T.u)zvj. "Ev TouTo^OO) E-i?T,-(T) [xovov, xojv cf0ovou|j.d- Dicct aliiinis : Qiiciii isilnr tilii siil.sliliieiiiiis? Vi-

vojv (!)l) 6JTI11 Tu;, [AT] TOJv i/Eou[Ji£vii>v •


[iT] Twv ^riv- (lcliil silii Diiiiiiiiiis |iaslou'iii ail iira^recliiraiii, iinciii-

Ta'(92) itaat x»P'?°|J'-^^^^' ^^'^' ^"''' ^ '^^^ xpoi- ailinoihiin ovciii viilil ad liolocaustuiii. Iliu; iiiiini;

xpou£iv eioottov u-ip Tou ^sXtIovo; xh [xiv yip sv- rci|iiiro, iil lalis sil, (jui xiiiulalioncin, iion iiiiscra-

Ta»Oa TjoiJTOv, Ti Sc exetOcV XuTiTsXisTaTov. T^jie?; lioiicni |)rovoccl; ([ui noii iii oinniliiis rclius Ciiiictis

(jikv o-jv Tour ::po7:i[j.::TTiptou; (05) :fi[JLtv [j.e),iTf|-aTi olisci|ii:iliir, scd iiiii iii (iiiiliiisihiiii cti:uii oi) recli

Xdi'0'j;- kyCo 5; j;j.tv aTtoSwjto tiv auvTaxTif;piov (04). sUi.liiiiu iii lioiiiiiiiiiii (illeiisioiicin iiiciinat. Alteriim

ciiiiii iii praisens jiicuntiissimiiin csl ; allcniiii \ii postciiiin iuilissiiiHnii. Al vds iiiiiileiii or:iliiiiics dis-

c ssiii ineo congriienles purale; ego aiilein liis verbis cxlrciiuini vos saliitabo.
Ki7'. Xatpot^, 'Ava^Taata [jot tt,; s'Ji£6;:ac ir:- u XXVI. Vale , Aiiasl;isia , iinnien a pielale li;ilieiis.

xata- nobis docliinani, adluie (Oii-


(i'ivu|j.c. S^j Yip TOvXdi-ov fi[Jitv i;aviiTT|Ta.; ;Tt Tii eniiii lidei (iiiu.'

<;;povoij[j.svov •
Tb Tfj; xoivTi? vtxT,c ywptov, f] via St)- leinptiii erat , excilasli. Valc , iiiqu;iiii ,
toiiiiiiiinis

X(o;x(05), £v ^ TtpiJJTOV TTjv 3XTivf;v ^;ifi|a[JicV, Tstjsa- vicloriie sedes , iiova Silo ", iii (iua piiniiini arc:iiii

paxovTa l-r) 7t£pt9£po[j.£vT,v (00) ^.( xt^ Epf,[ji(i) xa\ (ixiiiius ,


quadragiiita aiinis iii descrui circuiiiactaiii
7:Xavti)[ji^;T|V (97). lu -s 6 [liyai vaJi? outo; xat T.t- iiicerlisiiue sedibus v:ig inleni. Vale lu quoqiie,
pt6dTiT0?, f; via xXTipovo[j.'a (08), t6 vuv y.iya; clvat magiiuni lioc el nobilft teiiipliiin , iiova bacreilit^is,

Ttapi TO'j jVdyou Xa6(\)v(0y), ov TsSou; TtpdTspov (piod niagniliiiliiieni, quaiii iiuiic liabes , a Verbo
8/Ta, UpouaaXfi[jt itSTtotfixaixsv •
u[j.£r,; te Sciot [j.£Ti suscepisti, qiiodqiie nos, ciiin prius Jebus esscs, Je-

io'jTov euOu; TOt; xiXXsatv, aXXo; aXXo Tt TT,,; :TdA£co; riisaleni clTcciiniis. Valete vos eti;iiii, alia; sai;r:c

(jtipo; 5i£i).T,9dT£;, ti)37t£p !iuv6£a[j.oi Ttveg xa\ zh a;des, liuic digiiitate |iroxiiiiiu , alia aliaiii qiiaiiiibini

yiiTovouv (1) otx£to'J[i£vof ou? (Jtsxi TTii; isOiVita; urbis parleni coniplcctenies, quasi vinciila qu^dain
Ta'JTTii, o^j/ fi;j.£tj, f) x^tpt? 5s iiuv fi;jttv euXfiptijK el coinpages, propiiiqiia ctiam loca coiinectrntes;

Toi; i7t£YV(DT;jt£voi;. Xatpets, iTtdoToXot (:2), f] xaXf] ([iias ciiiii li:ic coipoiis iinbecillit^ile , iion nos, sed
[ji£Toixta, oi e[Aol StSiixaXoi Tf,; iOX^^ieojc, sE xai Dei gratia 767 uobisciiin *", qui pro perdilis ac
[xf] •jtoXXixi; u[Atv e^TtavTiYupt^a, fjtaj tJiv to'j u[j.£- C (lesper:ilis baliebaiiiur, iiiiplevil. Valetc, ajiosloli,

Tipou ITauXou SaTav(3) TtEpitpeptov ev Ttji(4) (i(i'j[iaTt prxclara coloiii.i , ccTlaininis nici inagistri, clsi iiii-

Ttp^? T& au;x9£pov, St' 3v vuv u(j.tov i^Ttotxtso^iat. nus sa'iie fesla veslr:i celebravi , forlasse Paiili vc-
Xatpi [jtot, 6) xaOiopa, tS e-:ttcfOovov uij/o; to'jto xa't stri Satdiiaiii ''
ad utiliialcm nicain in corpoie cir-
:::txiv5uvov, ipytepitov cjuveSptov, tepitov aiSot xa\ ciimrercns, ob qiiein luiiic a vobis abscedo. Vale,
Xpdv(.p T£Ti[ir][j.ivov(5), 030v t£ iXXo t^i(i\ tt]v iepiv tatbedra, iiividiosuin lioc et periculo.siiin fasligiuiii,
Tpiitejav X£tToupYix6v ©eoij, xa\ eYY^sw C")£(o -.u) ponlilicuin conciliiiin , saccrdotuin non miiius ma-
£YT'?ovtt- XaipeTS, NaCapat'(ov ((5) xopoJ"aj!ai, jeslale quain selate oniatuin , el qiiiciinqiie laiidcm
C.aXntp5tiov ip[j:oviat, tj-iaet; rtivvuxot, ::apOivtov alii circa sacrosanclani nieiisam Deo ministiatis,
(i£tJ.vdTT]?, Yuvatxdiv £uxo(r[xia, /r,rjC)v, dp^avtov au- atque ad appropiiiqiiaiitem Deiim appropiiupialis.
stfi[iaTa, mojxuiv 4cf.0aX[jto\, ::pS? 0£ov xa\ itpi? Valetc, NazarKoruin cbori, psalmodiariiin concenins,
f;[j.S; pXsitovTej. XatpcTS, olxot ^tXd^evoi (7) xa\ iioctiirna; sialioiies, virgiiiHin saiictiiiionia ,
mulie-

'Jos. xviii, 1. "MCor. XV, 10. «' II Cor. xii, 7.

(89) 0£ic <^!)- '" quibusdam, 0£dj.


eVor] (99) Td elrai xaph rov Adycv Jla-
vvr fi^pt^
(90) "feV Tovzc. < Hoc iiniiiii. Sic Kegg.
» et fcor. Itlll. Qiiod niagniliidinein, qiiaiii niiiic li:i-
«

Colb. pliires, (^oisl. 2, etc. lii ed., "Av to'jto. bes, ab ortliodoxa doclriiia siiscciiisll t II.iiic iii.
(91) Twy ^Ocrcvjiirojy, etc. Iil est, iipil virlnli-
f* leiprelalioiiem iniiliiatiis esi ex iNiceta, qui liiiiie
biis »>imilatioiieni, iion aiitein vitiis nilseratioiieni lociim sicexjionil : Kupito; [i-ifa; \jT.ap/iD^i, oti t6v
provoccl. > Xd^ov Tfj;; dpOooo^ia;;. Veiiiiii aibilraiiiiir rectiu-,
(0-2) !\lii ruir xarta. Sic qiiiiique Ucgg. et Or. 2. Ttapi TO'j Ad-^-ou, de < Vcrbo, » liiiii palaiii et libeie
Deesl T(ov in edil. priedieato, iiitelligi.
(9o) Ilfo.ii-ji.iTiifilovQ. III siint sermoiies, qiiibiis (!) 'A'i yEixorcvr. Coiiib., Ti Y^^^^ovo.jvta, < piii-
lioiiiiiiem dibcedentem aul diseessurum proseqiii- piiii|ii:i loea vobis aiijiiiigciites. >

iiiur. (i)'A.^oc-To.lot. Iiileiligit vel allarc, vel tenipliiin


(01) SvrzaxTi^ipwr. Sic sermo discedenlis apel- iii qiiod Ciiiislaiitius iiiipci:ilor sanclonim .Viidrc;!-,
laliir. Dicitur eliain i-oxatp£Tixd.;, iil ([iii extrciiuim Liii ;e et Tiiiiutbei reliquias iraiiatulerat. Vule rill.
v;ile ilicil. l. IX,p. 48;i.
(0.">) 'H ria Iri.kojc. Sic plerique codd. Iii ed., (.")) i'(/r((r. Nicclas expoiiil, axd).o-a, < stiiiin-
?i
It]Xo'j[ji, < aiit Sili). » liim. > IJilliiis iiilclligil c|)isco|ioruiii iiividiaiii, qiue
(Oti) nspiySfonEri\r. Or. 2, tpepo[j:ivTiv. Par., t.z- Gregoiiiiiii exccdere coegit.
pv^rjmrj\t\l.i\iT^-'t (i) '!> Tw. Sic sex Uegg. cl P.ir. Dcest ev iii ed.
(07) Kid .T.lnrojftirT^r. Dcesl in Or. 2. (o) TsTipi}jdror. Sie |iliiics codd. Iii ed., T£Tt;j.T;-
(08) /Via x.lijporoiud. « Nova lia^reditas. » Iiilei [jiivtov.
ligilur inagnum Saiicla; Sopbiai tenipluin, quoil per (li) Nat^apaiur. Qiiiii(|iie Re.i^g., Or. 2 et Comb.,

mullos aiinos ab Iwrreticis occiipalum fuerat, (iiioil- Na^ipaitov. j Moiiaclios » iiilelligit.


queTlieodosius nonita prideiii Catliolicis restilueral. (7) OIkoi yi.ldi;. lii quibuidam, oTxot cfiXd^rcrtoxot

Patrol. Ga. XXXVI. 16


491 S. GUF.GORll TIIEOLOGI m
riim iiinileslia , vuluariim cl orpliaiiorum riiRhis, A csrAoj^pijtoi, xa'c iT]<; s-li-T^i asOEvslaj (ivTiXf|7:T0p£5,
l<.-)iipcriim oculi, iii Deiiiii cl iii tios iiilueiilcs. Va- XafpSTS, Ttiiv EjAoJv Xoyiov £paaTa'i, xal Spi,ao;, xa\
lelo, (Kiiiiiis liDspilaics cl Clirisli aiiuiiiies , iiilir- ij'jvopO[ial (8), xa^l ypatfios? (0) tfavspa^ xal /avOa-
'iiiilalisqui; mc;c aiijiilrices. Valelc, soiiiioiniui meo vcjiai, xa'i r) 3'.aJo;ji£vTi xiyxX'!?. aJTT) toT; zzp\ tov
Miiii aiiialores , ;t cursus , el coiiciirsioiics, cl slyli, Xoyov wOiJojisvots- XaipcTE, Si ^aauuq, xa\ ^aat-
l:im pcrspicui ,
qiiain occulli , alque liiijiis siiggesli '/.e:a, ojov t£ T^p''. tJ<v paJtXea Ocpa-cutixbv xal
caiirclli , a miilliludiiie conipressi liominuni , aii- oixiotov zi [XoV xa\ ^aaiXii iTijTiv, o-jx olSa •
0£(o
tlienili sUulio scse muluo prolriideiuium. V.ilelc, iiii- 8c zh TtXsIov a-;sTov(IO). KpoTTjdaTE ysipa?, d£j
peralores, cl palalia , oiiiiiesque imperaloris famiili por;jaT£, SoaTS si; 'JJ-oj Tiv ,i7;T0pa (II) jjjkov. Sc-
cl cubiciilarii : si quiilem imperatori lideles, liaud- siYTixiv ujiiv f) TiovTjpi YXdijsa xal XaXo;* 0'j (if,v

qiiaqiiam certuin liibco; Deo auicmliiagiia cx parie atyfjjcTat rravTa-aatv (12) [j.a-/fi3£Tat yap (13) S:i
liifidi. Manibus phiiidile, aciilc claiiiate, ilielorem X£ep?j; xa\ [xiXavo;' t6 6' ojv napiv osaivTixa-
vesinim iii siildiine lullile. Siluil vobis iinpioba ct [1£V.

liiquax lingiia; nec tamen oiiiiiiiio silcbil. Pugiiabit ciiim niaiiu ei airamenlo. Cxterum in pra^senlia
consiliiimus.
XXYII. Vale, civilas niagna , ct Cliiijli ainore B KZ'. Xatp:, il> (j^syaXi-oXi xa\ 9iXi5xpi<JTE ([jtapTU-

linedita (vcra eiiiin leslabor, clsi iion secuiiilum pfiOtoyipTaXTjOTi, xa'i £t [at) xaT^eTtii-vojstvoJfjXo;^!^)'
sciecliam liic zehis esl *' ; bciiigiiiorjs nos dis- TcTOirjXJ yrjTiriTrjzi^jriJi fi;J.a? fj otdtjE^j^t?). npojiTe
jiiiictio reddidii). .\d veritaieni accediie ; ad me- TTJ dXTiOita •
[lETaTXEuaJsaOE 6<^l you^/ •
Tt^jifiTaTE

rorem fnigem taiideiii aliqiiaiido vos converlite 0E?iv(l5), ttXsov tt;; suvT|0£ia;. 0'jx f] [tsTaOEJt; t4
Deiim, anipliiis qii nn coiisuevislis, colite. Non turpe atJxpiv t'x£t, dXX' f; to'j xaxoO TfjpT,3i? ttjv dtTC-
csi seiiteiiiiam inutare; sed iii malo perseverarc, (iJXEtav. Xaipot;, 'AvaTO/.rj xa"i A'jjij, xjr.kp uv, xa'i

fiiiie^iiim ct exiiidsiini. Vale , Oriens el Occidens, 'jtfi' wv -oX£[jto'J;j.£Oa •


[JtapTj; 4 EipTiV£'Jiojv ujia; (IC),

pro qiiibiis et a qiiibus oppugnaiiiur ; teslis illo esl, av oXii^oi [jit;jif,3rc'jVTai tt;v J[jtT;v u-oxojpTiJtv. 0'j yi.p

qiii pacalos vos riddei, si nonnulli secessionem xa't Tiv 0£iv aTOXo'j3tv ot tcov Op<5vojv :iapa-/(opfiTav-
ineain imiientiir. 768 ^o^ e>''"> ^^^ quoqiie ja- T£?, dXX' E^ouTi tt;v av(jj xaOiopav, i^ 7toX'j tout(ov
cturaui ricicnt, qiii llnoiiis cesseriiit; seJ supernam kczhj u'^TiXoT£pa T£ xa''. aT^aXEjTipa. 'E7:'i 7:aTt T»
calliedrain liLibebuiit, liis miillo subliniiorem el lu- (17) xa't 7:pb 7ravT(ov,3of,TOij.af Xatp£T£,5Yi-£Xot,TTisos
liorem. Pi:cler omiiia et anle oninia clainabo TT,.; 'ExxXr,Tta? l^fopm, xaV ~r\^ '^y-^i Tiapoujfaf xa^
Valete, angeli , liiijus EcclcsiiC pra;sides, niesque lxOT,[ita;, £t'7:£p ^v
/^'P^ ®'°'J
"^^ f)[Ji£T£pa. XaTp^
praBSCntiii; ac peregrinaiionis , si iiiodo in nianu Dei q (jiot, 0» Tpii;, t6 ^[jtiv [ji£X£TTi[i.a X7.\ xaXX(OT:tT[ia •

res nosir.Ti suiii. Valc, Triiiitas , mediiaiio mea, et xa't atijoto TotJOE, xa\ aco^ot; T0'jios, Tbv t[).b-j Xaiv
deciis ineuin. llis veliin serveris , et lius serves, {il>.hi yap, xav aXX(o;(l8) oixovo[<.(o[j.£Oa) •
xa'taY-;c-
nieuni liuiic popiilum (meus eiiini est, ctiani si ali- Xoi(i (19) [iot 5ta7:avT6; u'YOu[i£VTi, xa\ a'J50u[ji£VTi,

ler guberiienuir); alque audiani le qiioiijie , tiiin xa't X(jyw, 5<a'i zoXiTEta. TExvfa, cfuXasaoiTf [jt.ot tt;v

sennone, luin viia el inoribus augeri , et in sublime 7:apa'/.aTaOf,XTiv •


[jti[jLVTiaO^ (jtou tojv XtOas^jtaJv. 'II

atlolli. Filioli, dcposilum, quaiso , cuslodite "* : mc- yapt; tou Kupiou f,[i.(ov "IT|'0'j Xp;aTO'j [XETa Tiiv-
iiioics eslote lapidalionuin inearum "'. Gralia Do- T(OV UpiWV. 'A[Jl.f|V.

iiiiiii iiosiri Jesii Clirisli silcuin oiiiiiibus vobis. Amen.

" Rom. X, 2. "I Tim. vi, 20. «'Coloss. iv, 18.

xa\ I donius p.iupcrnm ct liospiiales. •


cf'./.(i?£vot, (15) e£6f. Regg. bm et p!i, t?,v 0£(5v.
(8) XrrSpOfia/. Kci;. Iim, auvopo;j.ot. (16) 'ypnr. Sic plures Rcgg., Coisl. 2 et Or. 2.
(9) rfa-^iSEq. < Slyli, grapbia, i iioii t calaini, i In ed., f;;j.5.r. Videliir liic Grcgoriiis alliidcre ad
111 verlit liill., qiii liisce lciiipoiibiis iiondiiiu eraiit scbisina Aiitioclicna; Ecclcsia', Melelii iiinrle reiKi-
in usii ; sed in cereis labulis slyli vcl grapliii opc valiiin. Vide llnnilum ii. 1. Idcirco ail Tlieologiis,
scribebaiil. : Occidciilcm pacalos loic, si iioniiiilli
Oriciilciii ct
(10) "A.Ticrrcr. Eiinuclios signilical, qui niagna ex D seccssioiieui suam iniilarenliir. M.igna siqiiidciii >

parie Ariano el Maceduiiiano crroie infi-cii eraiil. fiiit inlcr prasules de biijiis Ecclcsi;e cpisco|ialii
Ciide siilijiingil, (i;j ^of,-aT£, i aciile chiMialc. > conleiitiu; ac dcmiiiii, posl Gregorii discessiini,
(1!) 'l'i'iTCj,u. Iiitelligii propiigiialuri^m erroris. foncilii Patres Flaviaiiiiiii Mcletii loeo iii ."Siilio-
{li) UarTd.-iacrir, Decst lii iioiiiiullis. Iii aliis, cliena scdc colloc uuiit.
iravTEXdij. (17) [Inci ZF. liecsi T£ in Rcg. ph el Or. 2.
(13) rdp. Reg. pli addit, xat (18) "A.l.?(0(:. Reg. biii, aXXo?.
(14) ZTi.loQ iZelusi iiiinirum injurias ulc'Sceiidi. (19) Wi-i-Umo. Reg. bin, i-c^lXKoK;.
JfiS OA.WIO XLMI. — IN LAUDEM BASILII M.Vf.NI. 4iH

'69 MONITUM IN ORATIONEM XMII.

I. B.isiliiis Magnus, rujiis virliiU^s nr, iirctinsn tnors in h.ir fiiiicliri orntinnn rolobrnntur,
iini, jiixln |irob,il)iiiorGiii scnlontinni, (",;c>.nro.T oliicrnt Knlcnilis Jnniinrii nnni ,'i7!). Inlcn ;i

Circgoriiis Coiistnntiiiii|iolini, \it poriclilnnli liiloi |);ilrocinnrctiir, ncciliis, liinc ililiiliiiii

|)iotnli.s_ el nniiciliro Iriiiiitiini lain clinro c;i|iili niiniinc solvcro polnil. Ut fiiiti'iii f:rimiim cx
urlie Coiistiintiiionoli (lisccdcndi liccniiam olitiniiil, Niizinnziim revcrliliir. « Noii innllo
po.st, » ut opliine olisorvat doctissimns Tilieinonliiis [20], « (].T«,Tronm vcnil, » iit sncros
nriiici cinercs suis irrij^nrct lacrjniis, nc |iublicu ipsius hiinies (lcbili orntionc piosoiiue-
reliir.
II. «lllustris osl, inipiil liillius \'ll\, Iutc or.Tlio nr, princcps inlcr ons (\nrp. iii dcmon- ,

slrativo gencrc vcrs:intiir. In ca eniiii, l;iiiqunm optimi artiticos in piilclioiriiiiii mnleri;i,


oiiincs ingenii et indusliifc vircs eirudisse videlur, pcrspicuuinque omnlbus fnceru voliiisse,
quaiil;is secnic o|)i;s ex yEgypto ;id terrnin snnctinii dcportnssct. » Ilnnc erudilivsi.iii viri
opinionom libenti animo amtileclimur. Eicnira, quoquo inodo inspicinlur luvc oralio, ce-
teris niiJlatenus iiifcrior reperielnr. In ea qnippe IJnsilii vit;iiii, liistorica qiiidem , sed
ornaiis.sima serie pereiirril Thcologus. Undeqnaipie nativos pielatis et eloqueiitiae flores
ila protuse spargit, ut simul, et amici lumulum exornnre, et reinotissiinae posleritati
Basilii iioracn consecruro vidcaliir.
III. C.Tlcrum, nullo modo culpandus Gregorius , si qunsdain hiiic charilatis officio mo-
ras altuleril, rum, iit ipse loqiiitur (n. 2), « pulchre coacli, nec sinc Dci Rumiiio
forsan peregre profeeti, in vcr.x> doctrin.T) periclitanlis negotio intcrim occiipati fucrimus. »
Qiinm excusaiionem ipsimel Basilio iii ctelis probandnm sibi (lollicetur; (]uippe qu', cum
nihil « nisi veritatem, nisi snlutarem doctriiiam ;S|iiraverit, » enm pericliiantem defciKii
fiolius mnlil, qunm so funebri orntione nb amico celelirari. Hinc nnn iniiiicrilo ccnsent
eruditi, hnnc orntionem diclnm fiiisso posl ipsius e Conslantinopolitana sedc nbdicntio-
nem, in celcbcrriiiia C;esarieiisis ecclesife concione , nieiise Auguslo vd S.-'pteml)ri
anni 381.
(20rT. IX, p. 511. (21) Ari,. Iiiijiis Or.

AOrOZ Mr. ORATIO XLIII».

Etc tvr jiiyttr (22) Bacl.lsicr, exicrxc:jcr Kaicii- A 770 i'^iiiebris ornlio in loudcm Tln-ilii Mugni Coe-
p£itw Ka.T^zadcJciat;, E:!iztl^icQ. siirciv iii ('.appdduiiacpiscopi ".

A". "Eji3).Xiv apa (25), 7:o),).a; fjijilv 'J-oOia:!!; Tiov I. Iloc proreclo siiperer:it, iil, riii>i ningnus llle

/OYiov ai\ 7:po-;0£l; (2i) 6 {liyaq B!i.c!ilzirj:; (y.A y^p I>;isiliiis nuill.T iioliis oriiliiiiiiiiii iiigiiiiiciila propo-
i<fi\o-:y.il-:o 'zoli £[xoTi; l6-(o:i, io^ o\j-b) zoXi tTJzr/j siiisset (sic eniiii incis oriuionibus i^lorialialiir, iil

Tciv TcavTWV oOScl;), iau-bv vOv f,ij.rv (25) -poOrjacLv, noiiio unqii.Tni oiiiniiini peiiiule siiis), seipsiiin iiiinc

0-dOeGiv dyiOvojv [H-fiG-riv zoXg Tispl ),(>you; (20) noltis propoiicnn, argiiineiil cerlaiiiiiiiinioniiiiiim
idTTOuSay.iisLV. Ol[xai yip, ^r Ttg ttjc £v ),(5yoi; Suva- iiiaxiiniiiii, iis, qiii liltoris et eloqiieuli^e opcraiii
y.i(iii iTiipav raioOtJisvo;, ir.zi-a Tpb; ;j.ETpov xpTvcti (!c(li_'riim. Nain exisliino, si (liiis siiain in diceiijo
la-J-r^v OE),f,cr£'.c, [iiav E/ TTaidiv u-oOetiv 7:po!j-r,si- Cauiliatem exporiri, eani(]iie poslea veliil ail iior-

ytyo;, xaOi-ip oi ?(j)Ypi?oi -loii; apxsxiJ-ou,; r.ivx- iiiain exigere vellel, inaleriani niiani e.v oiiiniliiis

xa;, Tauiir,v av utfcXijjv [j.ivTjv, tjj; XtJYOu xpitTTOva, sibi iiropoiieiis, qiiciiiailiiiodniii piclorcs eas laliiihis,
Twv aXXcov sXijOat tfjV itptoTTiv. TosouTOV £,oyov f) e\ qnibus exenipl.i iiciiiiil, cuiii, liac sola subniola,
TO'j (ivSpb? £U!pT][i{a, y.T]b-:yi fi,aiv toT^ T:aXai -av vcliit oraloriain oiiiii(;in viin supiMaiile, cseleraruiii
"sh <ftX(3Ti[iov y.aTaXuaaitv liXXa xa\ oT? §to; Etixiv 6 priinain qiianiqiie (lclecliiriiiii. Tain ardiiiiin opiis
XoYO?, £V ToiTO ^£i7:ouoaxo3'. xai [j.6wj, TaT; tota^j- " esl liujiis virl encoiiiiuni, iion iiobissoliiin, qiii jaui
xai; (27) £VcuSoxi[ji.eTv u-oOiji3'.v. "E/to (jiiv outu olini oiniie glori.c stiKlnim d.'po>uiii!Us ; veniiii

a Alias20. Qiiie adleiii 45 eral, nuiic il. — llabila C;esare;B circa niensein Aui^iistiiiii vcl Se-
' lenibreiii_aiiiii 581.

(ii) Eit: tdr jiFyar, e.lc. Sic pliires eodices. in niiim eiinidcniqiic cloqiicnlis^ir.iiini viriiiii a siiiiiiiic

qiiibiisilani, ii^ ojv aYiov, eli'. Iii atiis, sicut iii cili- iiiipio. scit iillo laiiieii ae
( [loblo SLri|itoie ali(|iiid

tis, (lesiint T>)v [JtiY^tv, el. tov a-Y-ov. sunipsisse crcdnt. >

(25') "EjiE.X.lEr iifu. lia |)iorsiis Liiciaiius iii jplii- ('2't) [JpcTiOeii^. Ucgg. a, c, d, ::poO;:c.
loROiibi Ociiioiiaclis laiidcni exorsus "E^utiXXiv apa : (i5* 'Huir. Sic Itegg. a, c, d, biii, etc. Deest iii

[jiTiO£ 6 xaO" f,;jia; ^toj, eic. Liide Mureins, iiciiiil- edit.


liiiio variariiiii lcrlioniiin libro, ail : < Forl.issc a (21!) riFfl .lcyovr. Pass., 7:;p\ XoyijJV.
veio iioii loii;;e abcrraturus sil, si (|iiis :~aiietissi- (27) Taii; -oiavraii:. lii iioiuiullis, -h TOiau-a'.{.
,0-; S. CUKf.OnU TllEOLOGl -tufi

oiiam illis, qnilms vilfi fist oralio, (iiiiiine (liain in A ~ip"' toOTwv, >ca"i, ilj; lijiavt^/v -^iOco, Xiav dpflw^. Ouy.

i(l uiiiiiii o|icraiii Miain ('otiinlciiiiii, iii li(ijns:iioili fjloa oz, sic T'. av aWo •/_rjr^-j3.'.ix-r\-/ toij /(5^0!^, [jii]

arguineiuis, iioininis sui raiiiam cclebrenl. Ilac ile vjv ypriiapiEvo;- 9^0 zi izo-' av jjLaXXov f, (28) EjjtauTi;)

re (niiilem sic exislimo, el, iit niilii persuadeo, nd- XaptTat;/.r,v, t) toTc dpiTTJc (29) ETcaiv^Tai? , i) Tot;

iiioiliiiii rectc. {".ivicrum nescio, qiia laiulem alia in /.'•JYOi; auToT;, fi T^v avopa to'jtov Oaujjiaaa;. 'E[jloJ

le scrinoiiibus uli qiicam, si nnnc iis minimc iisiis T£ yip lcTai TCiuTo xp^''? ixavoj; (jfTWTtiujjiivov.Xpi',;

(luro; aul quiil ipse gialiiis facen- possiin, vel inilii, ok, stTiop &XXo Ti, ToT; (XYaOoT; Ta ts a),),a xa't Tzir,\

vel iis qtil viriiiiem laiidibus cUeruni, vel ipsis de- Tbv Xi^Yov, 6 /6^0;. 'Exsivoi; 0' apia picv T)6ovr] yi-
nique serinonibus, qiiain si htijtis viri laudes prj»di- voiTO, xa\ ajjta TtapaxXT)!!; ei; iip:Ti)v, 6 Xi5yo;. 'flv

Cini. Ila eiiim nie primtiin ijise vdtil rprc qtiodam YJtp Tou; ETiaivou; (30) oloa, toutojv satfio; xa\ Ti;
alieno ulcuiKpic libcravcro. Dcbciiir qiiippe, iit si ertodict;" ctt' ouO£vbc ouv tijjv (jt-avTtijv, oux estiv
qiiid alind, viris, ctiin ca-lera egregiis, luin iii di- ktf' OTt;) oiJx'i TiJJv dtTtavTwv. ToT; te Xoifot; aijToT;

ccndo copiosis, oratio. Deiiide, illos siinul, el vo- (ip.tfOTipioO£v av cxoi -zh Tcpayjjia xaXdi;. EI [ibi

liiplicte alFiciet bic serino, el ad virtulis slndiuHi SY1"-'? r/.Ootsv T?,; li^ia;, tt)v JauTiJJv JTtto£5£tY[xdvo:;

exsliiiiiil.ibiL O"-"":" «'"ii" rcrtim la'ides novi, ouva;jiiv Et ok TiXstTTOv liTroXityOsTiv {'6 Tiaia TiaOEtv
explorala
B
cariiiii qiioipie Itatid diibie incrcmenia avaYXT) toT; sxctvov e-j-xtijfj.tdjouitv), £p7i;j 6£0r,X(j)-

liabeo; nec quidqtiani oninlno csl, quod non hac x^i^Ti Tr]V ^TTav, xa\ t6 xpcTTTOv (31) i) xaTa Xoyou
latione angealtir. Poslrcmo, quod ad sermones 6uva[jitv elvat t?)v £U9r||xo'J;j.£vov.

ai;inei, mrovis iiiodo rcs pra^chic se balmura est. ISain si ad ipsins digiiilaleiii ct inerilum pro|iiiis

acccsscriiit, viin su.nn et 771 faciillatem oslcndeiil ; siii autcm ab illius pra'staiitia longe abbicriiil

(quod oninino iis, qui eum laiidare instittieriiit, accidere iiecesse esi), re ipsa se sticcubiiisse decla-

rahunt, eumiitic de cujus laudibus agilur, omneni vim oratioiiis superare.


II. Ilax qtiidem sunl, quK iiie aJ diccndtim, et ad B'. "A ylv 0'jv T:e-o!r,x£ [loi Tf»v XiSyov, xa\ 6t' ii

sits.*ipiciiduin boc certamen iniptilerunl. Qiiod si Tiv avijva TouTov ivjaTT)Ta;jn]v, TauTa ^iTtv. Ei 6k

imilto scrius, quain leinpus poslulabat, ac post tut TOJO'jTOv d^n-r/jTrjXa TO'j xatpou 6e'JT:poc, xa\ [jtETJt

alios, qiii res illius privatini publiccqiie laudibiis TO(jo'JT0u; £7:atvlTa;, ioia t£ xa't 6r,(jtoaia Ti £X£ivou
ornariint, ad lioc munus accessi, neiiiini inirum vi- (T£;j.vuvavTai; (52), (JiT)0£'t; Oaufjtas^Tuj. 'AXXi cuyyi-
dcattir. Yerum ignoscat mihi, velim, divina aniina. v(i)JX£Ta) (jtiV T) Osta i) (t^J^XT), xa't navT' i;jto't 5i6a-
iiidiiqiie, ct nuiic, el aiile vencranda. Qiicniadmo- u^jiia xa'i vuv xa\ 7:p(jT£pov. navTw; 6^ d; ouv t)[jlTv

diim aiitem oninino, cum apud nos ageret, iiiulta iov, eCT|Vu'jpOou TtoXXi TtiJv i;j.tov, opt;) t£ oiXia; xa\

jiiea errata pro amicitiae jure ac pra'slaiUiori lege v'J[j.(;) xpeiTTOvt (ou y^P aiaxuvo,aat to'jto Xeyetv,

corrigebat (non enim dicere vereor, quod cunciis oTt xal Trajt 'j6[i.oq tJv ip£Tfi';)' ouTto xal ujt^p f)(Jtai;

esset lex el iiornia virlulis) ; sic nuiic qiiO'pie sii- yev^^jievo;, auYyvdjjjKov EiTai toT; •f)[i£T£pot;. Suyy'-
pra nos positus, facileni se iitilii ac exorabilciii v(oix£T(jjav 6k y.a\ ujjtiTjv OTOt Oep^a^jTepot to'j (iv6pi);

pradicbil. Ignoscant ctiam, qii;esn, quiiunqtie cx e-atviTaf etTtep Ti,; esTiv SXXou (35) Oep.a^Tepo;,

vobis rervenliores illius laiidalores siitit ; si qui la- aXXi (JLT) TouTO (ji<5vov TavTe; 6;ji6Ti[Jtot tijv tou liv-

iiien alii aliis fervenliores suni, ac iioii polius oiii- opb; £'jtfT)[jttav. t)u Y^p oXtYOJpta (34) t^ eix^j; ^/eXi-

i.es bac nna iii re, lioc est, in ipsius laude cl pr3> ~o[jLev (35)' (jtT) TTOTe tojoutov (i(jt£Xf,aat[jLev (3C), t)

dicalionc, parcs stiiifis, Noii ciiitii ncgligeiilia et ipeTT);, t) to'j cftXtzo^j xaOf,xovTo;' o'J6£ iCi vopti^etv
prjcterinisiinus alisit cttiiii,tit aXXot; [jiaXXov TrpoiTJxetv t^jv ^iratvov. 'AXXi
conleiiipiu oniiiiiin ; i\y.C>v

aui virtutem, atit ainicilis ofTiciuHi usque aileo ne- npioTOV [Jtev (jjxvouv tov X^yov, eipTjaeTai Y-ip TiXr)-

gligamtij, uec quod lioc laudationis niunus cuiquain Oe;, wdTTep ot toT; tepoT; (37) TtpocrtovTe;, Ttp^tv xa-
alli (lotius, qiiaiii iiobis coiivciiire arbitrctnur. Scd OapOrjvat xa't tp(ovT)v xat ototvoiav. "E-etTa, oijx

|iriiiiutn, nl vcrtiin laicar, scrinoneiii babere dc- ^^ liYvooiJvTa; (jtkv, uTio[xvi;a(o 6' 0'jv o[ji(o;, iLv (jte-

ireclabam, qtieiiiadmoduiii qtii ad sacra acccduat, Ta|'j (38) Ttepl t6v aXrflr^ Xojow -riaxoXfj^jieOa xtvS'j-

priusquain voceni animuuKnic pcrpnrgassciii. ve'JovTa, xaXto; ^taaOevTe;, xa\ xa-a 0e6v fato; Sx-

Mii.Ucy Sic Uegg. biii, pb, Pass., elc. (32) I^efirvrarrar;. Reg. a el Comb., ae^jtviJvov-
(28) n.
Ocesi f) iii ed. Ta;.
'A/sr/lc- <".omb.,TTi;iipeTr,;.
(-2!)) (35) "AJ.AOV. Coiiib., iS"aXo; aXXou.
cic. Obscura profe-
foO) 'Qi- r"P ^o^C e-^^alyovQ, 'O.Uyojpif/. Iii qtiilitisdaiii, (iaOup.ia.
(.1-i)

cio sentenlia. llanc Nicelas sic cxiionit : « Qiiaruni (35) 'Ers.li.ivfisr. Sic Or. 2. lii ed., eveXei-KO-
rcrinn laiides celcbrantur, cas (|tiiiipic pio,;;rcss»iii (jtev.

11 incrcmcnliiiii accipcre ciiiitpcitiiin liatico. In (5()) '.\jte.l)\craifier. Iteg. c, ii;jteXT)Tai(jiriv.

iiiill.i ointiibns aliicr accidil, iiuiii iii-


igilur rc cx (37) 01 Tou; LofoJr. « Qiii ad tciii|>la accciliinl. »
creiiieiiUim, ex co (pio laiidclnr, a(ci|iial. > Coiiji-
I Apiid Oricittalcs. ad sacrartini a;ditiiii ikiiiichs,
ciiiiiis Gic^-oriiim liic iiidicarc, qticd, quo inagis lonles el pliiabe pricsto eraiit, til accedciilcs po>-
qibdtpiaiu," sivc virlus, sive vitiutii, sive alia rcs, seiit sordes exlergere.
lau.lalur, eo iiiagis ipsius amor et desideriuin in (38) ^iir fieTaF,v. Schol. "Eotxe t!)v TtapivTa
'/.''.-

audiloniiii .iiiiini» iiifigalur. Uiide gcncraliiii diceu- Yov, (jL£Ta t') xaT£XOetv ar:6 Tr,; KtoviTavTtvouTTii-
tbiiii, quoit qiiidqiiid laudalnr, insa
laudalionc, in- Xeto;, *x5e6(oxovat •
« Vidcliir liatic oratioiiem, pusl»
creincnia accipero necesse. sil. quaiii Conslaiiliiiopolliii reliqult, edidissc. >

(51) KpahToy. Ilcgg. a, c, d, sei Colb.,


CUrys.^
Ctc, xp:iTTti).
'97 ORAIIO XLlll. — IN LAUUEM li.VSlLll MACM. 4">S

5t,jjioi -(i^^moxE;, xa\ oCi5' aT.h ^vwjjir,; ky.zivj) iC) \ DeiiiiJo, l:\iiii'l.si oiiiiii iij iioii i;iiinrt'Us, in iiiimho-

YJVvaiw :?,? o;Xr,0:ia; aytoviaTfj, xat [jir,5cv ^T^pov li.iiii l;iiiii'ii vnlii.s revocalio, iii vcia; (ioiliiiKO pori-
dvanv;uciavn, oTt jjtT) ao^i^ov Euj^Bri xa\ xijpj^j Kav- clil.iiilis iicgolio iiilcriiii iicfii|i;ili fuiiiiii.s, pulclire
zhi aojTTipiov. Ta yap tou iwijtaTo^ laoj? ouob Oap- roai li, iioc siiii! Dri iiiiiiiiiii; lorlasse poregre pro-
(iriaat xpT) ).^Titv avSpl Yzvvafw xal Oiiip t6 ci(.o[jta, fiTli, iioc pr;olor voliiiilaloiii ;ic coiisiliiiiii oxiinii

itplvlvOsvS: [j.£Ta'/a3Tri (59), xal [;Lr,S^v dHtO'jvTt tiTjv illiiis vorilalis propii_^iialoris, (iiiii]iie iiil uii(|ii;iiii

T?,; (J-uxf,? xa).(uv U7:6 to'j 6ji[jtou (.10) 7:apaf;),dir:;- aliud i|u.iiii piaiii orliiijue iiiiiverso sr,lul.iroin iloctri-

aOat. T4 [jtkv Stj Tr,? dTioXoyta; ivTauOa xiiaO(o. Kal iiaiii spiravil. Naiii de corporis iiiei iiiibecillil;ilo

ydp oiiSk [jtaxpoTspa; olfiai TauTT,? Ssf,G£tv f][jttv, forsaii iic sorinonein (|ui(loiii facere aiiileiiciuni esl,

•Kphi ky.ti\6^ y£. Ko:rj\nj.ivo'.; tov Xoyov (il), xa\ tcj.; ;iiI slroiiiiiini viruin, rorporcqiio, cliaiii aiilc(|ii iii

EtSiiTa^ aa'j(o? Ta fj[^£Tjpa. "HSr, ok rp^j; a^JTi^v f;[jttv tiinc iiiigr^irol, snliliiiiii)roiii, ac illinl assoieiilein,
Jteov Trjv EU(pT,|itav, auTbv TpojTriaa^jtivoi? (H) to'j iilliil ox aiiiiii;o boiiis a vincnlo iinpediri. Alf|iie liic

X6yo'j Tbv Jxifvou 0£(5v [jtT] xaOuSpiaa; tov avSpaTotj exciisalio iioslra riiieiii h;il)o:il. Nor|iio oiiini loiij^io-

EYXiojjtiot;, HTjSk raXu SsuTspov twv S.Ximw e/Oetv rc alia inilii opiis fore ;irliilior, ciiiii siin iliinlaxal

xav exifvou TrdvTs; tjov dCTXEti^to^jtsOa, xaOd:t;p apml oiiin, colcros(|iic, (|niliiis rcs ii().slr;e piolie
oupavou xa\ f,Xiaxf,c: dxTtvo^, ol xp^,; auTd ^Xstov- 1! co^niue siiiil oI c\plor;it;o, lociiliirus. .Liiii igiliir ;iil

TE?. lauilalioncni iKiliis acccdcndiini 772 <^sl, illiiis

Dciinioralioni lioslrxprTlicienlibiis; 110 iidsiris l;iii(Iilitis liiiic viro dodecus infeiaiiius, ali iisi|iio, (|ui

j;iin in lioc nrgimiciilo vcrsati siiiil, longo iiilorvallo pr;i'lereainur ;


quani|uain fortasse oinncs ab illo

pari iiilorvallo (lisloiiuis, noii scons alipie a ca>lo s(ilis(]iic radiis, qiii c:i conliieiitiir.

r. Et [xkv ojv ^toftov a'JT6v yivEt xa\ Tot; ix yE- III. Lninivoro si ouiii goneio, ac genoris splendo-
vou? !ftXoTt[jtou[XEVov, fj Ttvt Ttov (itzpiijv oXti);, xa\ r;;glnri;iri pcrspiecrcin, aiil iilhi re ox iis, qii;e oiii-

o's ol x^f^ pXf^T^ovTE? (-43), aXXo,; 5v f,ptij(i;v to'.fC7j niiio p;irv;e sunt, ol (luibus ii, qni liuini dofixos
xaTdXofo;. "0 ja TtiJv u-JpEXEi^JOv toT; /piivoi; £x:iv(o ociilns liabeiil, clTerii snliiil, alius iitiqiie licrouiii

!iuv£t(j£'/£YXEi!v (.'t-i) ei'yo[jtEv ! Ka\ o'JS' dv Tat^ ijTo- caialo^ns apparcrel. O"''"''' ^ niajoribiis illiiis ad
pia:^ Tcapr,xa,i;.rv £/.Etv Tt tiXeov f,[jttov iy.eX'16 ^e eiini oriruidiini accijicro possonnis ! Nec bisloriis

rrXiov e/ovte; ridvTto,;, ih [jlt; lO.o.Gimc:, y.Tfit [j.u- qiiidein qiiidi|ii;iin Irie |>arie codcrciiiiis ; lioc certc
Oot;, a'JTor? OE Tot; 7:pd-j-[Aacjt xaXXcj7:!^£(30ai, X5.\ i:Oiiiiiie siipeiiorcs fiiliiri, (|i:od iinii coniiiioiilitiis

uv i:oXXo\ [jtdpTupEc. IloXXi [jikv vdp li Oovto? f,,utv fictisiiiic iiarr;ilioiiibiis, sod robus i|isis, (iiiarniu

£X Toij 7:aTp'jg 7:po6dXXEt tA otr,Yf,[jtaTa, xa\ ouSev'j; fi nuilti lestos sunl, ornaioiniir. Miilla cniiii nobis
£.X<iTTOJ Ttljv rdXat 7:Ep\ K'Jt1v Oau[jtdTtov, tLv 7:Xf,- iiarralu digna cx patoriio laloic Ponliis siijiiie(Iit:il,

pT)? (45) -aaa auYypa',pfj te xa\ 7:o:Tiat,;' 7:oXX4 oi to el (jiiidcni jiristis siiis proiligiis, qiiibus, ol bistori-
E(jiJiV Eoa'yOs" TOUTO, ol a£[jtvo\ KaTCT^aS^Jxat, t6 [jLT,!iV coriKn, et poelaiiiin voliiiiiina |ilena snnl, noiiiiqiiain
fjTTOv xoupOTpo'yOv (-46), f, Eui7:7:ov. "OOev Tio 7:a- iiiloriora : niiilln eliani vcn('raiid;i lia'C inca icitii.l

Tpwtp •(ivc: zh [jtr,Tp(pov f,[XEt; dvTaviaxo(jL£v.STpaTT]- Cippadocia, iion iniiius juvemini, quain oquoruin
yiai TE xa\ Sri^jiayojYiat, xa\ xpdTOi; ^v paatXEiot,; boiia nulrix. Uiide pateriio gencri niatcrnigeiieris
a jXat;- ETt 6i, 7:£ptouaiat, xa\ Optjvojv uiiT), xa\ Tt[Xa\ s|)lendoreni oppoiiiimis. Qiioruniiiaiii autciii ot iiiil!-

OT)[jtSa!at, xa\ XSytov Xapn^piiTT^TE?, Tivtov, i] 7:XEtou;, laria iiiiperia, el poiiiilnruiii giibernaUnnos, cl iii

ii [iEi^ouj ; 'J)v f|[;.tv Et j!ouXo(;.£vot; EiTTEtv E^f|V, iinperaloriiiii aulis |ioloiiti:i ol aiicturitas; acprauter-
0'J5Jv dv Tjaav (.47) f,p.tv ot IlEXoTTioat (-48), xa\ Ke- ca, oiies, el excelsi ibioiii, oi publici iionores, ac
xsoriSai (-40), xa\ oi 'AXx[jtaitovE; (JiO), AiaxiSat (ril) seriiiomini splciulores, vi;! [iliiios, vol inajores exsti-

(5!)) MKTnraczrj. In noniinllis, [jtsTava-TTiva:. dyaOr] xoupoTp^^-^o;' Aspera, sod bona jiiveiiiiiii iiii-
(40) 'y.rd Tcv dsrjwv. .\ vinciilo, > id ost, < i a Irix. > Ilic obsorvandiini , qiiod U.iailii paior e
corpore. > Grcgoiius plciiini(|ue innrliis Iradiis, 1'omo eral oriundus, cjiisque nialer e Cappado-
a'gerriiiie fcrcbai, se iioii |iosse oinnibns nfliciis dc- '' cia.
liini;i. (47)0('f«' ilr i~i<jnr. Sic Regg. a, c, diio Coisl.,
(11) noi.ovjih'oiQ Tdr .Idxcr. Sic plures codd. Iii |iliires Cdlb., Or. '2 cl I';iss. Deeslfiaav iii ed. et iii

0(1. decsl T^v Xofov, et pro 7:otou(j.£vot;, lcgitur, aliis iioiinullis codd.
7:0I0'j[JtEV0?. (48) ne.lo.-tiSai. « PoIoiiid:o. > Sic dicti a Polope,
(i'i) IIfccTr\crajtsrciQ. In quibusdain, 7:poaTT|ao- qiii Taiuali Phrygiie rogis lilius fiiit ot iiise icx,
;

[j.;vot;. (incciae regioiieni noiiiine A(iia, Pelnpniiosuni iio-


(45) Knl cJr
c! yjqial fiMstcrTer. Sic qiialiior iniiiavit,
licgg., (|uiii(|ue Colb., Clirys., Or.'i, I'ar., r:iss., KsxfcalScu. i Cecropid^e > gciiiis inixeriiiit
(49)
cic. Iii ed , xa\ oatov ot /^."•^^- ^aivovTE?, < el qunl- a Cecr()|ie Atbenarnni rogo, i|iii niagimpore Atlicain
(joni siiper terrain gradiiiiitnr. > oxoriiavil, et ad yEgy|)tiac;e liiigiue cn^iiiliniioiii,
(44) i:vrcicEreY>ct7r. Sic pbires Hcgg. Iii ed., i;l|iote ox itlgyplo oriiis, Gr;ec;e quoiino periliaiii
auvEaEVEyxEtv. ailjiinxii.
('4.')) ^iir s.l?'(pT)c, elc. De rebus, qii.Te in Ponin (fiO) 'AAxjuil(orer. i .Mcin-jcon > Atheiiieiisis Pisi-
gosta fiieraiit, iit observat Nicetas, bislnriain cdi- slr:iti tyr:iiiiiide civiialcin np|)ress;iiii iii liberl;iloiii
Boro Xcnnplinii ct Polybins Apollonius vorn pooiiLi; viiidic:ivit; iiiido Ali ai:oniics.
cnnscri(isil. {1)1) .\iaiiiSni. t .'K;ioiil:e > si( v(ic;ili ;ib Ai.ico
{iCi) Kr i'ioTf.tj-yCr. c Alludil, • iiiqiiit Nicolas, Jovis Ulio, siiigiilari juslilix laude pnoilitn.
< ..(1 isiiid lloineri Otlijis. i\, vers. ts7 : fpr,/:', 4XX'
iflD S. C.UEGORII TilROLOGl 50n
leiunl? Qnx noliis, si niiiilralii iioslro (-011111161110- A '- xa^ 'HpaxXHi^at (")"2), xa\ wv ouSkv M-r^.i-.zf.o'^'

r:iie litcrct, iiiliil csseiil rflopidie, nec Cocropiil*, o'(-ivz-; tx Tctiv oiy.zUo'/ eavipw; siTislv o'jy. 'i-/p'/-:zi;,

iicc Alini;i:ones, nec yEaciilK, nce Heracruke, nec tn\ xi i^avk; x3.-:a-fzii-(o'j<si, oaipiova; 5t) ttvac, y.a\
alii qiiibiis iiiliil esl subliiiiius; qui qiiiilein, cuni OcOj?, xa"i [ji.'jOou; toi; TtpoYivot; iTiccpiqiJtisOVTSj, uv
liliil propriiim Iialieanl qiiod aperle pnudicenl, ad t6 aspivdTaTov dTztJTta , xal iJSpij ib Tzia-:z\ii[i.z-

(jlisciira coiifiigiiiiil , d.TCiiioiics videlicol qunsdam, vov (,")j).

cl ileos, ac fabulas, inajoribus siiis auribuentes ,


quoruui ca esl ratio, 111 (|uoil iii ipsis inaxiiiie spc-
cioSDiii el illiislre csl, lide careal ; iiuod autoui crcdilur, probruui cl coiilumclia sil.

IV. yiioiiiaiii autem de eo viro milii oratio 773 ^- 'ETistor) oz 'JZip avop?i; r;!.<.tv Xoyo?, y.a-' av-
iusliluta csl,ipii iiobilitalem viritiin cxpiMidi vull, iiec, 6pa xpivEaOai zry z^j-^i-^Eia'/ {hi) dSioOvTo;, xat [jt^,

1 uiu fornia; atque colores, et eqiii, laui iiobilissiini, ti? [jtev [jtop^ic, /.a\ -a? xP^^a? ^? iauToiv Soxiijtaji-
i|i!ain abjeclissiuii ex seipsis exploraii soleant, nos aOai, xa\ T(jjv tT:7:tjjv tou; EOycVEiTaTou; i) dTtjjtOTd-

((iiitra per ei, qua; e.xtra nos posita suiit, dcpingi, touj, f;|Aa; Si CojYpaof.tiOai Totj £|toOcv, sv t) o-Jo

pii>lcai|iiam uiiiiiu aut altcruni ex iis, qu;e a iii;ijo- tc"jv ii dpx?,? u~apX'jVTtjjv auTtJJ, y.3.\ TauTa otxcta
ribiis ipse Iiabiiit, qu;e(iue,el ipsius vita; conveniiiiil, tiTj exeivou {Jtio, xa't oi^ av [jtd>.t3Ta rjTOitri Xcyo(i£-

et iu;i\iuiaiii ei, si comuienioreutur, \olu|il;ileiii B vot?, stTrtljv, Jz' a^JTiv xat or, :piioii.a'.. "AXXou [Jtkv

allatura suiit, exposiiero, ad ipsiiui coiifesiiin lue ojv aXXo ti YvdiptjjAa xa"t StT;Yr,;jLa, xat yevouj, xal
coiivertain. Aliariun quidem fjiniliaiuiii, vel cliain T-yj xaOixajTov, ij [jttxpiv t) [jtst^ov , xaOaTiip Ttj
.sigilljtiin cujiislibel boiiiiuis, alia suul insiguia, et y.).T;po? TuaTptoo;, r) 7:i^,4to0£v, ij
^yT"^^^ ''"jpTiJi-^os.

ijarraiiones, vel niajores, vel niiiiores, qu;p, iiistar xiTctJtv sij toj; iJjTspov TO'JTtp 51 Ysvotv Toiv (55)
paieriia; ciijusdain Iisredilalis, vel loiigiiiqiiius, dix-.j;oTspoiv t& suasSii; £~tGr,[Aov, STiXtJJaEt 6s (56) vijv

vil propimiuius Cxorsai, ad (lostcros (lcvolviinlur : 6 '/.6yo^.


liiiic :julem ulriusque geneiis dccus pietas fiiil,

qiicmadmodiim nunc oratio tleclarabit.

V. Pcrseculio eral, el quidein perseculiouuni E'. Aicj--[jt>jj f,v, xal ottoY[jttI)v 6 tf ptxtooicjTaTo^ xal

omuiuni alrocissima maxiiiieqiie Iiorrenda ; iis lu- ^apuTaTo? • siSiit Xsyoj t&v IMa^i^Jttvou, S; 7:&/,"AGtj

qiior, (luibus .Maxiinini pcrsccutio nota esi, ipii, -^o': {a'^] ixyj^iz'/ yt^joii.i^joii tT.i:fjz\q , ndvTa; c^tX-

cu.u post mul!os, qiii paulo aiite exslileraiit, lu- ajOptoTiou; dTiiSst^s, Opdist ts -oXJ.cp jiaov, xa'. ept-

f:ruisset, lioc ellecit, iit oiniics Iiumaiii ac f.iciles "/.ovstxtjov tI xr\t; dasSstag xpd-o; (S8) dvaSfj-jacOat.
fiiisse videreiitur, iiigenti niiiiiruin ipse audacia fii- Tcjtov 7io'aXoI [jtsv un;piaxov TiJJv fi[ASTiptjjv iYciJVt-

rcus, atqueiiijpielalis princiiiatum consequi suinnio ^ STtov, xa't y-i/^p'. OavdTOu StT;Yt<Jvti[Jtivot, xa'i r.pb

studio couteiidens. Hiiiic alliletariim quidem 110- OavdTou [/.ixpov •


tojoutov d-oXsi-fOivTsc, ocjov s^Ttt-

slrorum permulti siipcraruut, ct ad iiioi teiii usiiiie (Jttovai tt; vtxT), xa"i [jit] cuvaTTsXOstv TOt? 7Ta"Aa!cj[jta-

decertaiucs, et pcne usque :id iuorlem; liaclcuus atv, dXX' u7:o>,EtcfOfivai Tot; dXXot? dXstTZTat (o9) t?,;

videlicet rclicli, ut vicloria; su;e siipersliies essent, dpsTf,?, ^cJJvTs? [jidpTupsc, £[jt7:voot aTf,Xai, siYt^JVTO

iiec cuni ipsis certaiiiiiiibus abscedereiit, scd aliis, xr,p^JY[JtaTa, auv TTo/.Xot^ 5s toij dptO[jtou[jtivot; xa't ol

virlulis ali|il;u , vivi iiiartyres, spiraiiles coluiiiiKi-, T.pbq 7:aTp>); TO^JTto TiaTipsj, ot? Traaav dsxf,aaatv
lacitaiiiie iir;vcoiiia iclinquerciitur, ciim niultis au- sJjsCsta^ ooSv , xaXf,v £7:f|VSYxsv 6 xatpSc sxsivoj
leni aliis, et quidciii celebribus, palenii eliaiii illius Tfjv xopoivtSa. napaaxsuTJs [jtkv Yip outoj? eT/ov xal

avi, qiiibiis, cuin oniiie pictalis geiius coliiissciit, Yvwt"",?. «^; 7:dvT0 ,iaSt'oj; oifaovTS^ , i^ ujv aTstsavot

(ximi;iui tempesias illa coroiiideiii invexit. Eicuiiii .\ptaT6j tou; tt^v sxsivou [jti!jir,ao[iivoui; u7:ip f;[iiov

illi quideiu aiiiiuo ila coi;stitiiti et comparati eraiit, d,"/.r,-tv.

iii ea oiunia facile perpessuri.ob qiia; Cliristus eos, qui ipsius cerlaiiien iioslia caiisa suscepUim iiiii-

laiitur, coidiia doiiat.

VI. Vcrum qiioiiiaiii certamen quriqiie Icgilimuui [> C^'. 'EttsV oi vS;at[iov o'JToi; sSsi xal T^tiv dYtT^vo

Y^vijOoi 6s [topTupia;, [j.f,T£ sOs^AovTi; 7:p?i;


.psis csse oporlebal (lex auteiii martyrii lia;c esl, ut, ( v(5[i.o;

dvtJva tiov ^tto-jtSvTiov xa"i tiov


iiec nos ultroad certameu accedamus, Iiac uiiniruii) t?,v /tJps''''. «fstSot

ratioue tuiii perseculoribus , tum iinbeciHioiibus daOsvEaTiptuv ,


[if,TE TtopivTa? dva6^J£a0ai • tS [jsv

cuin pra^seiites suuiiis, ''pi^'^'-'' "^^ 6£ dvavopia; (CO) saTtv • xa\ ((il)
atlileiis cuiisiilei.tes, iiec, y^P .

(52) •BpaxMlSai. 1 Heraclida;. » Sic dicli Her- (58) KpdzoQ. Coisl. 2 ariique plures addiint, aj
ciilis posicri. '''^i- .,. .
, , , , ,

•AJ.ei.^Tai. Alipuc, csl, . foliortaio-


(HS) lI(o-Tevdasroy. Tres Regg. ei Pass., 7:iaT£'jo-
I
1 .
(59) 1

jMox, ai.-^-tTjvTO xr,p'>,-;jaTa 1 taciia pra-co-


(lEvojv. res. I ,

(34) EvyEveiav. Pass., £'jai6£tav, c pielaKmi. » i,ia, > qiiia iioii scrmoiiibiis, scd membnirum lacc-
ilciu pr;c(lii:iliaiit.
(55) '/"GiTto fi -y-eri^rrrtJ^r. Sic pliircs rodd. (^oisl, i.ilioiiibiis |jii'l

1. to'Jt(o Se TOiv r-"'li -.ol'i d[Jt-yOTspoiv. Iii cd., T(o ((-()) 'Ayurtslar. Iii iioiinullis, dvavSpEtac. «1 r;e-

inquil Origeiies coinmeiil. in Jonii.,


5'z-{0'ioX'i d[Jt-iOTipoiv. daruin e.sl, I

'""'
(5(i) M. iNiinnulli addunt, •/.at. *

(57) To7r. Deesl iii llcsg. d, pli. (01) Kal. Trcs llcgg., xdv.
SOl OHATIO XLIU. — IN LAliDF.M BASILII MVCNI. 'i^lS

ilolrcrlcimis illiul iiiii|ipe lcmcrarii ac


Tr/Tip ziy.M'jzz;k-Atlio: zh'j voiJir.OiTTjV ), Ti.ixT^xavwv- A rcrlainiMi ;

el i^iiavi liac
Tai (6-2); MSUov oz, r.phi 'l tp^povTat r.xpn xr,; pracipills esl aiiiiiii, lioc liiiiiili ;
iii

Tiva TU)V qiioipie re lcgisliloreiii lioiiore allii icnles) iiiiitl


TiivTa Ti ixicvuv ifoOTr,? 7:f.ovoias ; 'E:it ,

lIoVTtxtov 6puv ).o-/[iT,v ™/,).a\ Si auTat zap' a')Toi,- iiioliiinliir ? Vel poliiis, qiionam a ilivina iiiovideii-
(

eiai xa\ paOitat. x.al iztTrXitiTOV otf.xouiat) xaTa- lia, 774 Mini' oinnia coriMii ^iilicriKilial, fcrniiliM

(jjsuYOUJt, Xtav OA-CJiq -j(^pthii.z\oi, xat xri? ^•jyr\i luv- Ail iiiianulaiii Ponliionini inoiiliiiin silvaiii (illic aii-

"A),Xoi ojv lcm pcrninlu; siiiil el proliindsc ac longc se iiorri-


epYoi?, xal t?,; Too-^Ti; uiT7)plTat;. \>.'v/

xa\ rap i-\ gcnlcs) ciiiii paiicis adiiio.lmii, lain (u¥.x coinili-
OaujjtaJiTiojav t& toG ypivou tif.xos (

TtXsiJTOV auToi?, w; oait, Ti TT,; ^urf,; TiapiTaOTi, lins, (|ii:iiii cibi niiiiislris, confuginnl. Admircnlur
(jttxpov Tt r.phq x6 -t (|iiidcm alii lcmporis diiiliiriiilalcm (nam iii an-
^TOCTOU 'ieSofjtov, xa"i ), xrfi liic

xat nnin pcne .seplininm, al(|iic aliipiaiulo amiiliiis, pro-


SialTTi? atujjiajtv su Tiyovicri <3tevi5v ts ^ra.oTi).-

xpu- IracUun lllis cxsilinin fuissc narranl) cl vivcndi


XartJi^vov, (Ij?t& :!x(5,-- xat T^ uTtaiOptot,- (UJ) ,

[jtoi,-, xa\ OaX7:£3t, xa\ bii6poi? TaXatTTtopctv fi ts ralioiicm corporibiis gcnerosis anguslain cl iiisolcn-

k-jitXo; £pT;;ji!a, xa\ ~h (ixotvtijvr.T^Sv ts xa\ a^ttxTov tcm, ul verisimile esl ; illndiiiie iiem, (piod sub dio

Siov £t; xaxoiraOstav Tot; \iizh r.ollCo^/ So.outpo.ooupii- agcnles, yl-oiiljiis, caloriliiis, plnviis divcNarenUir

'Eyoj Se, o xouTtov


'^ ac dcnitpie aniicis, alipie lioiiiinum coinincicio el
voi; xal Tt,at,)[jtivot; ; jjtstJSv etJTt

ou- sociclale dcslUulam solilndinein (pi:c res, fpiam


xa\ itapaSoJfcpov, Xs^tov EpxojJiat •
(iTctiTfijet 5' ;

gravis el seiuinnosa fuisse piitanda esi, (jui a


SsU, ii osTt? ouSkv [jt£-v=t ot'"at touc Cnr^p XpiaTou iis

xat xtvouvou;, xaxuj; ^''-'(offxa.v xa't Xfav mullis slipari aUpic lioiiore affici solidiaiil? Ego au-
SttoYiJiou?

IztxtvSuvto;. lcni, ipiod liis inajiis cl adniiraliirms esl, cxpoiiaiii ;

abrogabil, ni^i magnnm esse exislimarit pcrsccnlioiics cl pericula


iiec mihi (inisquam fidcm (pii niliil

C-hrisii causa suscepia, prave niiipie et admodum pcriciilose judicans.

'EtoOouv Tt xa\ Ttov itpb? fioovf,v ot Ysvva- VII. Suaviorcs (piasdam cpulas egregii viri ex-
Z'.

6at (G4), Tto xpiv(,o xi|JivovTs? , xa\ Ttov ivaYxaiwv cplabaiil, ul (|ui lcniporis longiiniuitale lahorarenl,

8vT£? STitxopit? (05) •


x«\ Ti [Jtkv Tou 'IipafjX oux ac iieccssarioiiim ciboriim fastidiiini cniitraxisscnl.

£tpO£Y|avTO (ou yip fjiav YOYr"STa\ xaTi tou? ixsi- Nec idcirco taincii Israclitarnni scriuoiiibus ulcban-

vou,- (60) *v ipr\ii.o> TaXatutopouvTa^; (67) .asTi inr (noii enim fpicruli et miirmuralorcs craiil, ni
TTi

AtYUTTTOu tfuYfjV, t'o; apa ^£),Ti(ov AtYu— o; illi, ciim, post fiigani ex /Lgyiito, a:riimnis iii dc-
•tf,v 15
auToT,- £iTi TT]? ipTljJtiag , toXXtiv tiov X£6f,Tojv xa\ scrlo promerentnr " ;
nimirum solilndine inclidrcn»

Ttov xp£tov (68) xop^HTou^a tt)v ioOoviav , Tdiv t£ ^ sibi aiqiie opl.ibilioreni .'Egyiitiini esse rati, ul tpii

6XX(ov, oaa £X£tj£ iTriXiTTov •


f] yip TO.vtdcia. -xa^. o ainplissimaiii ollarum el :ariiiiiiii ,
aliariinupic

nT|X6s ouo£v f,v auTOts TiiTS oii ttjv avotav), aXXa Ss oniniuni leruiii, qiias illic rcliiincranl, copiam ipsis

w; £ua£6iiT£pa, xa\ TTtiTOT^pa. Tt ^ip £iTtv, =).£- subniinislraret ; iiec eniinjam, iina dcmcntia eraiit,

Yov, t(7jv i^TriiTtov, £t 6 Ttov Oau;j.aai(ov 0£J.; , 6 Opi- gravis ipsis lalerum coidcciio el lutum csse vidc-
(}/a; 7:),ou7tto;£v Epf;[ii;j |ivov Xaiv, xa\ cfUYioa, iojTS baliir) ; veruin alia, qu;e inajorcin pielalcni ac lideiii

xa\ apTov (^[Jiepfiiat, xa\ ^Xuaat SpvtOa; , Tpitftjjv ou redolcbanl, loipiebantur. Quid eiiim, aicbaiit, lie-

Tot; ivaYxaiot; (jttJvov, iXXi xa\ toT; TiEptTTotc •


£t 6 rine lioo nequil, ul Dcus ille uiiraculoruin, qni [le

T£[ji(ov OiXajiav, xa\ ciTf,3a; f,Xtov, xa\ 7:oTa[tiviva- rcgriiiuin et fugitivuiii iiopuluin adeo large el co-
Y.cit^a.;, xa\ TaXXa Srj \i-z'.-r.6'j-:z;, Saa 7:£T:oiT,x£ (cft- piose iii deserio aliiil'"'', iit cl paiiein, el aves laii-

X£t Yip £"' 'loi; TotouTot; tptXtTTOp£tv (09) i] ''•^^ i|nam ex fonle profiiiidcrel, iioii soliiin necessariis,
4"JX'l'

TToXXot; Gau^jiaitv avu;jtv£tv t6v0£(5v)' outo;, £::- sed etiain snperfluis cibis eum nuliiens; qui inare

^YOv, xa\ f,ijta;9p£(J/£t£ ci5f)iJt£povToti;Tfi; Tpu'.ff,;Tou; scidil", solis cursuni compressit '*, fliivium inlii-

TTi;£^Jci£6£ia; (70) iYOJVtJTi; ; noXXo\ [i.hi Of,p£; Ti; biiil'*', aliaqne dciiide siibjnngeiilcs, qiisecuiiqiic ab
Ttov 7:).0'j;i(ov Sia-yUY^ivTs; Tpa-i,^a;, a-£p f,v r.ozz
o eo gesla fuerant (sidct enim iii linjnsmodi rcbii-.

xa\ f,[Jttv, Tot; op£3t TO'JTOt; £[jt9(oX£uou(if ttoXXo^ 0£ aniuius veleres liislorias libenter perseqiii, ac Dci

opvtO^; Tiov JSoj5i;j.o)v Toii; TToOoiJvTa; f|[*a; u-£p- gloriain ex niullis niiraculis celebrare) ;
idein ipse

£::Ta-j-at, tov Tt p.fi OT,pacit[jt(;v (71) sot 0£Xf,(javTt .ttti- Deiis, inferehant, nos quoqiie pietatis alhlelas Im-
vov ; Ta'jT' iX^Yov, xa\ f; 6f,pa 7:apfjV, o'iov o'JT(5;jta- dieriio die lautioribtis obsoniis pascat ? Mnlt;e lene

t'jv, aTpaY[):aT£UTo; 7;avoatiia, £Xacfot tujv ),(Jcftov divitum niensis, qiialcs quomlain 775 '"diis craiil,

" Exod. XVI, 2sqq. «* ibid. !".. " Exod. xiv, 21. " Jos. iii, 16. *' Jos. x, 12.

< iion recnsare coiifessionem, iiec dnbiiare innri pro (05) 'ExiKopsiQ. Pliires codil., otaxopst;.
viiiialc. iNon miniis lamen lioc eiiaiii pra^clamin (06) Kuzu zobr ixEtrcvQ. Sic sex IScgg., oclo
c I, iioii ibire caiisam lali pcricnlo... iioii soliiin Colb.. elc. Ueesi To^J; iii cd.
qnod inceriiis iiobis esl cjiis evcntiis; vi'riiiii cti.iiii (lyl) Ta.lai.tiofovyzar. CiMiih. , zu.ldiroypr/y.yzT.;.
ne causa siiiius, ciir scelestiores sint iiiajoiibusqne (08) Kalzwv x.S\c Ucgg. a, pli. Deesl Tiovined.
peccatis se conlaminenl. > (09) >I>i.liczopEty. Coisl. 1, 7:oX'jtjT(op sivai.
(02) Mrjyavoirzat. Or. 2. [iT-/avovTat. I'as., 7:o),utc:Topitvat.
(63) 'Y.-zaiOpioi<;. Sic |iliiies K''gg., diio Coi>l., (70) Tcvc zfit^ Bvcre6eiar. Sic plures codd. Dccsi
Oi. 2, uratOpiou;.
elc. In ed., ttj; iii eil.

(01) rErvd^ai. Si(c Kcgg. a, c, d, dcccm Colb., (71) 'Qv z[ fii\lh\fudjicr. Sic onincscodd. Mcn-
l'ass. cl J s. In cd., Y-wioi;. dosc iii cd., covTi [jto: OT,pij'.;j.ov.
S03 S. GKEGOnil TIIiiOLOGI m
fiig:i elapsK in liis monlilnis liclilesciiiM ; iimlue A ™'J^''' uTrcpcfavivTs; aOpowf. 'Q; [j.lv e'j;.tEy:0;cc

psciilenUc nves siipr:i iios, (|ni eas expc'i'iins, voli- Co: 5i ikio'izq\ iiq Zl 7;pi9'j[io; zp?/; (j^aYQV ! Movov-
Miil -.
qiiornin (injil onuiiiio esl, i|iiO(l it-, vol snlnin 0'J-/\ y.3.\ toOto fixa^xiv f,v , Z-i pir] (72) xi/:n\i
:iiinnenle, non facile capi possil? Ilicc eoriiin verlia ty.Xf,0r|7av, ^SuixipaLvov. Oi [ji^v eTXxov tol^ vsjjjia-
eraiit : ac pnvda verliornin ronies eral, olisoniuin aiv, oi 5s fjovto. Tivoj ouoxovTO? t, j-jvavaYjcaCov-
nllro olilaliim, conviviuin nnllo labore inslriirlum, To;; OuS:v(jj. Tlvojv iTC-iiov ; IIoioiv (~7>) •/.•jvC}'j

cervi e liunnlis repenle apparenles. Qiiaiii pioceri! Tivo; uAay.f,;, f^ /tpauY^,?. ''1 viwv irf/OzaTa/.aSovTOjv
Oinim piiigiies ! Onani ad c.Tcdem proiitpii el :ila- TJ^ ou^iiSou? Toi; Or;pa? vi;j.oi; ; LO/t;; 6i-;j.Lo: xal
(ivs! Propcinodum eos conjiceres, (]no(l non ciliiis Stxaia; aiTT) Jito;. Ti; 'iy^iu tolouxov Ofipajaa -(jjv vuv,
vocali esseiil, niolesle ferre. Illi capitum iinlu alli- li TtOV TO07tOT£ ;

rieliaiit, lii se(iuelKinliir. Qiio inseclante, cl cogeiile? Neininc. Onilins e^piis? Qnilius caiiilins' Qno
Iilralu, aiil cl:iniore. anl jnvenum sliiiJio, viariim exitns, iil veiKiiioiiis leges ferunt, occnpaiilinni ?
Oralionis laiitum jiist:eqiie pctitionis vinculo conslricli. Qiiis, vel iioslia, vel oniiiium, qiii uiiqnain
fiieriini, memoria, lalciii venaiionem ac prredam cognovii?
VIII. rem :i(Iiniranilam ! Ipsi praedifi sna; :irbitri B H'. "fi toO OaJpiaTo; !.Autoi tou OtipapiaTo; TJdav
eraiil. Qiiiil(|ni(l placebat, volunlale tanlmn teneba- Ta;jiia;. "Oaov ^iXov, et);jTO 9£Xf];jia3t (7i) (Jtivov

iiir ; f|iiod snpereral, ad silvas iii seciMidam nien- ojov TTSptTTbv, i7:cTri;jt'.fOr] Tai; Xo/pLatjei.; 6;uTipav
saiii rclogaliatur. Coqiii exieniporales, coena cxipii- Tpd-i^av. Ot d'^ijTzo:o\ ffyioLOt, t6 5:i7;vov euTips-
sila, conviva; grati, pracsens miraculuin tanqnam 7:s; (75), oE 5atTU[jtovc{ eu/dptJToi, TrpooIjJttov ?)(Ovt£?

pradudinm quoddam rerum in spe posilarum lia- ^fii^ Twv 0.7ri^0[iivtov, ih Trapiv Oaujia. 'E? nu xa.\
lit^ntes. Ex quo etiain ad eam diniicalioiieni, ob T.r/rj- -it^v aOXT]CTtv, uTilp T]; tauTa riv auTot;, iY'^'>'''0
(|iiain li;ec illis pracsto craiil, alacriores reddiMian- 7rpoOup.(jXcpot. TotauTa Ti epia 5iT|Yf,[^.aTa. ^b 5i pLOt

liir. Ac talia qnideiii suiil, (]u:e narranda snscepe- XiYc TJ; 'EXa9T]6(>Xou; (7G)aou, y.a\ touc 'fipiiovas,
rani. Tu vero Diauas luas, el Oriones, et Acia>o- xa't Tou; 'AxTaidjvaj, tou; zaxoSaiti.ovai; Or|piuTa;,
nes, inlelices illos venalores, milii narra ; lii, in- 4 i[jt6; otcoxTT,:;, 6 Tou; pLuOou; Oaujiijiov, xat ttjv
quain, qiii nie perscqiieris, fabiilasqne admiraiis, dvTiooO£tciav r/.atfov ttj; 7:apOivou (77), ei' t: toiou-
ac cervam virgini subslilulam ; si qiiid lanlniii ad Tov ei? (fitXoTtpiiav cdTt aoi, xav 5to;j.sv ^.7] [jtuOov

laiidem et gloriam libi snppetil, ut interiin narra- Etvat xh l<7Topou;iEvov (78). 'ti;Td y^ ^^t); tou X5you,

tionein luinc niiiiime fabiilosam essedonemus. Qiix xa't Xiav atax(>d. Ti y^P 'Stps^-o; ttj; dVTtO(5cj£(i); , si

iiceps scqnniilur, qiiam liirpia sunl! Qnsc eniin C atojst ^rapOivov, t'va l^voxTOVitv OLOaxOii, dTravOpio-

linjiis counnnlalionis nlilitns, si ea de causa virgi- iriav pLaOouia (f tXavOptoTria; dvTtooTtv; Touto fjth-

iiein e pericnlo extr:ili:il, ut liospitibiis necein aller- ouv ToioijTov £x 7:oXX(jjv £v, xa't dvT\ TioXXojv, (ju; 6

re doceatur, cl inliiioianilaleni pro humanilate re- t[i.hi (79) XoYo;. Ka't touto StfiXOcv , oux t'v' Ixsivtp

pendere condiscai? AUjiie boc bacienus, ex miiliis TtpoaOto Tt TTJ; euSo^ia; (outs y^P OdXaiTa 6£tTat
iinnni, ac pro iiinllis, niea quidem senlentia. Quod Ttov siapEOVTtov Ei; auTt]v T.o-ay.Cjv , xdv sijpiojatv
eliam ipsnni non eo coiiinicmoravi, nt ei cniiiiiliim OTt ^iXeilaTo; xa\ ikiyKSXoi, out£ Ttov EicotaiJvTtov Tt

aliqnem glori:e afferam (iiam nec niare lluviis, qui Tzpb^ £ucpT][;.iav, ovuv £7tatvou[jtcVo;) •
dXX' tv' £.T:i6ii-

iii ipsuiii innnniit, opus liabet, eliaiiisi pliirinii ma- £at[jtt, otojv (80) aiiTto Ttliv Jlap/fj; uTtapxivxtov, y.a\

\iiiii(|U<> inflnant : iiec is, qiiem nnnc laudamns, mpb; 3 7:apd6£tY(JLa pXiTttov, otjov u7i£pr]x&vTt(i£;(8l).

bis, qni ail ipsiiis enconiiuni aliquid erogcni) ; ve- Et Y^p [Jt£Y°' '''^i dXXot; xl TtpoaXafistv Tt napi Ttov

rniii, ut osteiubim, quiliiis ille orliis niajoribus, fivtoOev ei; citXoTt[xiav , [jt£tJov £x£iv(i) t6 7:posO£t-

776 i" T^os velut in cxemplar respiciens, qiian- vat (8i) Tot; dvto 7:ap' ^auTou, xaOd7:£p (85) (i£u[jia-

to biugius jaciilalus sil. Nain si aliis niagnnin est To; dvaTpi/ovTo;.

aliquid a niajorilius ad gloriam accepissc, m:ijus prufeclo ipai cst iii:ijoiiliiis suis biudis cuinuliiiii cx

se a(lje( isse, veliil fluclii reciprocante.


IX. Qiianqnam aulein conjngii p:irentiiin ipsius, D '"•'. Tf]; oi Ttov Traxipiov juCuYi3t;, ou/ tittov xaTa
(jiKul noii iniiiiis virliilis, (|iiain corporum erat , Tii tt]; dp£Tfi; 6;j.5Tt;j.ov, r] xa^t Ti ato;iaTa (8.i), T.oXXd

(72) "Ozt jii]. Ueg. pli, oTt ci p.f,. Et in Or. 2, (i; niiseraiione iiermola, ipsius loco cervain siib-
ei [^fj. sliliiit. Qiia; postea l)l:in:e s:iceril(is facla, liospili-
noiiiiiillis, Ttvtov. nianus iiiferie, bominestiue ipsi imiiiolare didi-
(75) llijUor. In liiis

(7.i) C-)f:.li]jmci. Uigg. a, c, d, Coisl. 1, Or. 2, (il.

elc., Oo/.f.Tacjt. (78) Sic R(\gg. a, c, d, bin,


Tv lcrcforiiFrcr.
(7."i) Evspe^rkq. Uegg. c, d ei dcciun Colb., £u- pb Decsl TO iii ed.
ci l':iss.

(7!)) '() e.jidt;. Sic Kegg. a, c, d, bin, pli, Or. 2


el
Tp£7:i;, I iiarata. i Sic lcgit Billius.
("•)) Diaiias. ) Dicta esl 'EXa-
'E.ia^r]C'i'Acvt;.
t Pass. Deest 6 in ed.
Bill. qnibiis (iriiamenlis at
tfT^oXo; Diana, qnasi cervos scito figciis, aiit cerlo (StJ) ()'Uor, etc. : <

ictiilciiens. Ila;c Oriiiiii et Acl.eoiii iral:i, altciiiin a iiiiiio pr:eilitHS, et cxeinplar intiiens, » elc.
iii (|ii"d

sciirpiiine perciiliinduni, allerum suismel inaiiibus (Sl) 'V.rt^fiittcrTictr. Or. 2, \)T.z(jV.'j'ixrfls.v.


dilaceraiiiluiii objccil. (82) llfcplln^irai. Or. 2, 7:pOjOf,vat.
(77) 'ArriScdnlc-ttr l;.l(iarr Trir aafOirov . < Snb- (8.'i) KaOit.TFf. Iii (|iiibiisil:iiii, ili;.

6iituia.li virgini (ervaiii. > Ipliigciiia Ag:iiii(;iiiiioiiis (81) "// xal ta cdifazii. Iii nonniillis, r] xaTi
iilia, cuin Dianx iii sucriliciuni csset iiblala, Di.ina 3(')[jtaTa.
son OftATIO XLIll. — I.N LALDL.M liASII.lJ .MAG.M. 50«
(iiv Y.a\ i/./.a Yvo)p;j|j.aTa . T.zt:)xotpoifiai, ^svoSo- A iniilla i|iii)i|ii(: alia iii.si{;iiia siinl, iiiiiiiiMiii, |r:uipi>
/'.OL'., <^u>;r)? xiOafyaicel £yxpa«tac , i.r.iii.mrjo. xTif;- iiiiii :ilciiili)i'iiiii , :il(|iiu liDSpiliiiii oxiipiciiiloriiiii
(Tjioj 0;(T) xaOuptoO^dr,? { irpayjia oli-io TiiTE 110),- siiiiliiiiii, aiiiiiix piii'^:uio pcr cuiiliiiuiiliaiii, lioiio-

'i.oli aTOu5at[(5jiEvov, uitttep vuv aO^i^iOiVTs xa\ Ti,u.r,- niiii porlio Dco coiisei lala (inia; rcs noiuluin tiiiic

Ocv sx T(uv :rp(oTtt)v iJ-o5;iy,uaT(ijv (8,")]), xa tj a).Aa, iiiiiilis stiiiliu crat, iit miiic c.\ piiinis cxciiiplis

oca novT(i) (SU) xai KaTTTiaSoxai; [X£piTaij.ivoi; f^p- :i(i:iiicta ct ciilt:i csl), ari:ii|iic oiiiiiiu, (;u:c iiilcr

xeic toX/.wv 7T/,r,poGv axoa^ •


ky.o\ ok [isytiTOV oox;i 1'ontiMii ct Cappadoccs divisa, imiltoriini aiiriliiis

xa\ iTcpi^aviiTaTov ^ EuTExvfa. Tou? YipauTou; tto- iiiiplcnilis siiOcccniiit ; iiiilii l:iiiicii iiiaxiimini et
XOTTatoa^ xa\ xaAAirraioa.;, (jiuOot [i^v iooj; 2xoua;v claiissiniiiin essc viilelnr fclicilas iii lilieris. !Nam
f,ij.(v 5i TouTOu; f] TTEipa TTap£aTr,js , toioutoui; piiv ipii siimil ct niiiltos, el prolios ali|iic lioiicslos lilios
auTOu? y£yov(iTa; , toaTE st xal [iri toioutojv ^aav li.iliiicriiil, iii laliulls rurl:issc rcpcri:is : lios aiitcin
i:aT£p£j, JauTOtj s.it; Euoo^tav lipxETv •
toioutojv oi. cx|ier:ciitia ipsa iioliis exliibiiit, iil qui lales (|iiiilem
Ti3cpriv(iT£; TraT£p£; (87) , (JjjTi sl x%\ jji^ (X8) auTol ipsi liicriiil, ut, etianisi lalimii liberoniin parentes
xoaouTov (89) rjsav £tj (ipsTriv , TiavTa? uTispatpstv liaiiili|nai]iiain cxstitissciil, silii ipsis taiiicn :ul 110-

TT) euTSXvfa. "Eva [i^v yip i^ Suo ysvsaOat ToJv ETrai- iniiiis clarilatcm siilliccn' poliiissent ;
riirsmn aii-

voujxsvojv, xav Trj (fJjEt Soti] Tt; •


f) ok 5ti TravTtjjv B tciii cjiisnioili lilios iii Incem exliilerint, nt, etiani-
dxpiTr,;, aa^^j tiIiv (i^j^ayiSvTtdv i-^xti)ii.io^. Ar,).o(^ 5k si ipsi noii lanta virtnte fnissent, oimics lanieii so-
(iaxaptaTb; T(Ji!)v IspEojv xal TiJJv iTapOsv(ov (iptO[Jiic, bolis fclicit:itc siipcraniri essciit. Nam ciim iiiiiis

xat Ttuv £v v4[Jt(|), [jiT)5Jv tt) aujuyfa §).aCT)vat (00) aut duo cuin lande viviint, id talu est, nt iiatnra;
piaaa[isv(jjv, TTp>j; Tf|V tarjv Tr;; (ipsTr,^ S'Jooxt[jir,atv, ascrilii qiieal; at iiiiiliiinc pcirccla et ad siiiiinnim
(i/.j,a ^tojv (91) atpsTst; [j.a/,/.ov , i) TTo/.tTsta.; Ta'jTa provccla oinnitini virlus, iis [ilaiic, a ipiibus cdili

irotr,aa[jiivtj)v. cl ediicali smil, assiynari (lel)Ct. Qiiod ipiideiii li-

(iniilo (lcnioiislral ille fclicilatis noniine procdicandus sacerdolmn ct virgiiiiiin niinicrus, eoruiiiipie,

'jiii i airiiuonio eam viin sibi ailbibiicriiiil, iit niliil itiippdiincnlo cssel, i|iioiniiiiis |iarein virtiilis

pb riam as-.c(]ucrciiliir ; alqiie illud clTccerniit, ut lucc generuin viix potiiis, (piain ratiiiiiis vivendi
clcriioucs esscnt.

r. Tt; O'jxot5s T?»v toutou n:aTspa, Raat/.stov, to X. Eccni B;isilius, Basilii iioslri p:itcr, iiuogni-

[jis-;-a -api TTaatv >Jvo[ia, 0; TTaTptxT); suxr,; Stu/sv, tiis esl, vir niagni apiid oiiincs noiiiiiiis, (|iii p:iteMii

tva [iT) /.s-|-(i) [i(5vo;, £t'-ip Tt? ivOpojTr^ov ; IlavTb; j, voli coinpos facius est, si ipiis mninain aliiis, iiu

yip xpaTdjv ip£"T), rrapi tou irato?)? •xoj).'JSTai [jkjvou dicam SLilus? Cuin ciiiin icliipios onincs viitulc sii-

t6 TTpojTstov ^x^'^- '''5 ."E;ji[Jts).tav (9i), Trjv oTisp i-^i- pcr:irit, a solo lilio piiiiias oliliocrt' (iroliibclur. Ec-

vsTO 7:poxXr|0staav , rj •,'svo[xsvr,v S rtposx)T)0'q •


tt)v cni 777 Eiiiineli:), ipi:c id [iriiis a|)|ii'IIaia est, iiiiod

Tr,; sijt[jts),£!a; ovtij); 9sptijvup.ov, i^ to'jto iv yuvat^tv poslcafuit; :int id fiiil, qnod priiis nnncnpala fue-
iiiqiiam, nicrilo £;x;isXs:a;, id csl, coHfi»

iijiOr,, st 6si auvT(i[j.co; etTTStv , onsp iv livopiatv r.it; ill.i,

exstvo;. "QaT' eiT.sp e^st 5ou).suaovTa (93) ravTto; tt) niuilis. iiomen fcrens, (pi;H, iil iiiio vcrlio ilicani,

(fjsti T?jV VJV £U'frj[jto'J[jt£vov (9i) ivOp^o^not; SoOf,vai, boc inlcr inulieres fuit, tiiiod ille iiiter viros; 111, si

U)a-£p Ttva TtJjv T:iXat (9o) rapi Osou osoop.^voav quideni eniii, cujus laudes illuslraiidas suscepiiiius,
st; xotvbv o'.fs),o;, [jtf,T£ =1 a/,).ojv [j:a/.).ov ap^xijstv, v^ ail serviiulem iialni;c obeuiKlaiii, inortalibiis dari

exsivtjjv TouTOv Y-'/'i'''Ji-i [Jif,*- sxstvot; iTipou [jiaX- oportcbal, velul qiieiiipiam ex [iriscis illis viiis, qui

Xov rj ToiiiSs ^raTpiatv dvQ[jiaaOrivaf 07T£p 0'jv xaXto? ad publicain ulilitaiein diviuo bcnclicio cnnccssi

TOtoiJv xa\ auv£5pa;j.£v. 'E-s't 6i Tij arap/i? Ttjjv suiil, iie(|ue huic ex aliis poiius, qiiam ex bis gi-

erafviov gni coiiveniret, neque illis rursus ciijiisi|ii;iiii alie-


vdjjt^o Ostto TTstOti^iEvot, 0; rraTpaat (9()) x£-
Xs'J£t naaav Viptstv Tt[jif,v, toT; [jtvr,;jiov£uO£i!atv dTto- riiis potiiis, qiiaiii bujus pareiites nouiiiiari. yii:e

6s5toxa[Jt£v, s^r' 0'jTiv tto[jt£V f,5r), ToaouTOv stTdvTs;, 1) dii;K res pcrcoimnode (•oncnrrcruiit. rosleaipMiii

3 xal itaatv av oT[j.at S6^s.uv (iXr)0(o; XiyEGiion Tot; aiileni legi divina; obtenipcraiitcs, quje boiiorem
exsivov i7:taTa[j;cV0t;, OTt [xovr,.; f,[J.iv wst Tr,; £X£t- oniiicm pareiilibus baberi jnbct. iis, (pioriiin inen-

(8.'j) 'Ystcte/yfiiiz^ijr. Pass., ~apa5£f,';j.iT(ov. nc gcrendoe. Divers;c vi;c snot, tpiibus onines
vit;c
(8li) "Ocra Ilovzq), elc. Basilii parcntes lain exi- p:iriler ad virliilis scopnin tciiilen' dcbciit. jliiltos
mia pictatis innniriccnli:» et cliarilatis exiMiqila, tnin ciiiiii libcros procreavcrat B.imIii [lalcr, (pioriim alii

iii l'oiito, tmii apiid C:ippa(Ioccs pr;cslilcrant, iit rc- virginitati!'ni, alii nialrinioiiiiini a:ii|ilc\i, ad parein
gioiies ill:e dc illoruni biinlilius coiiiimio pcrsoiia- viituiis ac picLilis gloriaui pcrvciiciunl, cl, ul lo-
rciu. Quoil qiiidcm nioniinientiim bonorilicentissi- quilnr Tilleiiioiuiiis, toiii. IX, art. 4, p:ig. 7, « iii-
iiiniii esl, ac ipso iiiarinore preiiosiiis. lcr illos gcncris vit;c, nun saiictitatis discrinieii cx-
(87) Ilepip-dzEQ .-caziper. Clirys. ct Coisl. 1, slitit. I

7TS'.fri-/(iTa; r.aTipa;. Pas^., -rs^YUx-JTa; raTspa;. (92) 'Eiqis.liar. Iii noiimillis, 'E;j.[J.sX£tav. « Lin-

(88J Ei xM_iii\. Hcgg. c, d et Pass., £! [xf, iiiclla, I B.isilii riialcr.

xat. (95) AciKlevo-crza. P:iss., 5ouXs'J-avTa.


(89) TctroiTf)*'. Clirys. et Par., Toao'JTOt. (9i.i Evymwviisror. I<i'g. il, £r:atvo'j[j.svov.

(90) BJ.aCi\yaL. Duu Coisl., -napaBXafifivat. (95) TGiV xd.Xai. Sic B''gg. a, c, d, bui, pli, Coisl.
(91) 'A-WifiUov, etc. Osiciidil bic Gicj^oriiis sa- 1 cl "i, Or. 2. etc. Iii cd., tiov rraXattov niXai
ccrilolimn, coclilialuin ct inalriiiioiiium, vil:c i|iiiiiciii (9(J1 "Or .Tazfdci. Sic ([iiiiiipie Kcgg. In cd.,
gciicre ct iiistituto inler se diUonc. 11011 ilciu lalio- TTaTpiat.
5'>7 S. CnKOOKIl TilKOI.OOl KfiS

lioiicm fcciimis, priinilias laihlimi persi^lvimus, ael A vo-j (poivTiJ exzIvov iyy.io[j.'.i^o\)c:'J. '0 yap a\jzhg

ipsiim jam oraiioiiem coiireramus, hoc laiiliim pnu- u-oOcJi^ -:£ ).a(jii:[JJ! toic ETCaivous'., y.a\ [iovo? zf^

fali, qnod neiniiiein foie jiiilo, ipii iion verissiine a iij\j X<>vou ouvajxEi TT].; uT^oOia^ijj; fiSiog. Kd>J.ous
iiu; (lici cxisliniet, qui iiioilo iliiiin noveiit, noltis in piiV or,, xat ^i'jiJ.T^:, y.3.\ lA^viGou^, 0'^ -ouc (07) -'//,-

eo laiidanilo alqiie ornando sola ipsius voce opns Aouc o.od x^iipovta?, toTs ^ouXofiivoii; 7rapa/(>jpT)ao-

csse. Iilciii enim ipse, cl splcndiila esl malenia iis, [i.:v (98) •oux o-t xav Tou-ot? cXa-Tov itvo; f,viYxa-o
qiii laiidalioiiis niunus aggrediiiiiiur, el solus pro Ttov [jitxpoXoyuv, xat T.zp\ zb atujjta xa/.tvooujjLcvtov,

cviiiiia siia diicndi faeullale liuic iiialeri:e par. At 'iiii^ Tjv STt vio^, y.!x\ outiu (pt/.OTO-yta xwv aapxojv
piiUliriluiliiiis qiiidcm, el roboris, et inagiiitiidiiiis xaTcXpai;r,a£v aX>.' tva [Ar] xauT^jv (90) -dOto (I)tot5

laiidein, (]uibus plerosque delcciari conspicio, vo- li-JtpOTipotj Ttov dOXrjTwv, 01 trjv taxuv sv xot? £txfi

lcntibus rclinqiieinus; iion quod in liis ctiain qiii)- 7:aXato[jtivoic (2) xai aapipYon; xcvcoaavTsc , f,TTou;

qiiain eorum, qiii res parvas in prctio liabenl, et Ev Toi; xatptot; suptjxo^j-at, xat Tot; e^ ^^ '^^ vtxav
circa corpus vuliilanliir, iiiferior esset, ciiin adliiic u-dp/st, xa"t GTE-javtTa; dvavopEuetiOat. "A oe ouoa-

Ktatc lloreret, ac uoiuluiii pliiliisopliia carncin do- [jt(o; (5) av Eiiwjjv ot[xat TzcptTTi/; (i) od^stv, ouoc l^ui

niiiissel ; sed ne idem noliis, quod imperilioribus D toO (jxotiou pdXXstv t6v XiSyov, TauT' iTratvijo^iat.

.illilelis, usu veiiiat, qui, profusis iii vana minimeque iieccssaria collin tatione viribu», iii scriis poslea

cerlaniinibus, quibus victoria comparatur, ac prxconis voce cuipiam coroua inbiiilur, iiiferiores rc-
piTiunlur. Ka vero, quae nec dictu siiperlliia iicc ab oraiionis scopo aliciia forc vidcniiir, laudaiida
^usciiiiain.

XI. Illiid aulini iii!cr OMiiies san:c mcniis boinines l.V. Ol[j.ai 0£ TTaitv dvtoijtoXoyTitjOat (S) T?)v vouv (6)
ronstaie arliiiror, criiJilioiicm iiiler bumaiia bona JxdvTiov, jratosucrtv Ttov Ttap' if][Jitv d-caewv etvai ib
principcin luciiiii lciicre ; iion ile bac iioilra soUiiii Tiptoxov •
ou TauTr;; ii.6'jr^v (7) Tr,v euyeveSTipav, xa\

ac nobiliore loqnor, (iiia;, toiiteiupio oiiini seriiio- (][icTipav, fj Tudv (8) t^j £v Xdyois xoy.'!^>iv xa't (atXoTt-

liis lepore ali|ue uriialu, saliili iiiii, atque cariiiti [jtov dTt[jtdsOUTa, [JtdvTj,; 'i^^zai Tr,; tJijjTTipta; , xa\
dXXd ectuOev,
leriim, qiiae ratione aique aiiiiiio iiitelligunlur,
77S Tou xdX/.ou; T(Jov voou[Jt£VtiJV • xa't Tf,v

piilcliritudiiii arctissiiiie lucrct ; sed ctiaui <le c.vter- f,v ot TOXXo't XptaTtavtov (9) ota-TuouTtv, tlj; £Ttt6ou-

iia, (piani plrriuiie Clirisliaiii, pravo qiiodain juili- Xov xa't a-.faXepdv, xa\ 0£ou Trdpdtij ^d/.Xoujav, xa-

cio, iil iiisidio.^am et periiulosain, ac procul a Deu xtojeiodTS^. "SlT-ep •(dp oupaviv, xa't -cfiV, xal dipa,
avertenlem, aspcrnaiilur. yuemadinoiliim enim coe- xa\ 03a TouTtov, oux eTOtSr] xaxdi; Ttv£.; £j£tXf,tfaGtv,

luiii, lerraiii, acreni, ac qii:cque eoruiii coiiiple.vu dvTt 0£ou t4 Toij 0EOU liSovTe?, Std touto Tcepttppc-

coercenliir, noii ideo coiiicinncrc dibeiuus , ipiia vr^Tiov •


dXX' 0!J0v yof,at;jLOv auT(i)v xap7iouii.£vot Trpd;

iioiiniilli scclerate accepcrunt, pro Dco ea quiC Uei T£ fto7]v xa\ dTToXaustv, 'o^jo^j e7:txIv5uvov otatfEUYO-

siint venerantes ; (luiii potius, quulquid, tuin aj [jtev (10)' ou TiTj KTtiTr] Tf,v xTtatv eTravtaTdvTE; xaTi
viiaiii, tiiii) ad aiiiiiii oblcclaliunem u^ui est, deccr- Q tou; dtfpova;, dXX' ex TtTjv 5T][jttoupi-7][jidTo)v t!)v Ar]-

peiites.quidquid pcriciiloMiiii est, fiigiiiius; iion rcs [jttoup-^iv xaTaXa[jt6dvovT£; , xaV , (pr,crtv 6 0;to;

creatas advcr.^iis Cieaiorciii, ut stiilti faciuiit, coii- 'A7Td(TTo'Aoc, at/^iaXtoTiJovTej ^tav Mir\\!.a il^ XpiiTdv
ciianles, sed ex r>^^bus coiiditis CiiiKlilorcin agiio- tb; 0£ xa't 7:upiij, xa't Tpotifjs, xa't at6f,pou , xa't Ttov

sceiilcs"', alque oinnein inlcllcctum, ut Aposloli ai.Xwj, ouSkv xaO' ta\Jih xp^sttitoTaTov ^ ra|.t£v, {JXa-

verbis utar", Cbristo caplivuin subniitleiitcs ^epdjTaTov, dXX' otto); dv ooxt] Tot; /pto[jt£votj ('')"
qiieniadiiioduin insiiper, nec ignis, nec cibus, nec fjOT) Sc xa\ TiJov JpTtutJTtxtijv (12) er,pitov ^iTtv, d toT;

feriuiii, nec resulla alia siiapie natura, vcl nia.viine TTpi; (itjjTr,ptav tiap;idxotc auuexepdaaiJtEV • ouTta

iitilis csl, vcl iiia.xiine noxia, veriim iit iis, qui xal (13) TOUTtuv, TO [ji£V E^eTatJTtxdv Te xal Oeiopr,-
iiiiiiilur, placct ; atqiie adco e reptilibiis bcsliis Tf/.fjv, eSe^d^jtEOa^ oaov Se eic oat'[xova; tpipet, xal
qnusilam inlcrduiii salularibus mcdicainentis nibiii- TrXdvTiv, xa't dTTOjXeia;; puOiv , 6te7:Tuaa[xev "
OTt [j.r\

sceiniis : codciii iios quoijue modo ex litteris illis ct y.ay. TouTtov rrp!); OeotjiSetav tijtfeXri[ieOa ^l-i), ez tou
disci|)liiiis, id saiic, (inod iii inquirciida rcriiin na- j) ystpovo; Tb xp£tTTOV xaTa[).a6dvT£; (U.), xa'!

'" Sap. XIII, 5. " II Cor. x, 'i.

(97) Oir Tcvr. Sic Kcgg. ?, c, d, bm, pli, Or. 2 (S) 'lIjtFTipar, 71 .TtTr. Sic diio l!ct;i,'. ct dno
cl (.iiinli. l'rave iii ed. l'jr., oti tou^. Coisl. Iii iioiiniiilis, f,[ji£Tipav, f,T;; Trav. lii eil.,

(I)S) riar.ay^t.,jpi'iccjier. Kcgg. biii ct pb, 7rapa/uj- fl[jtcTipav, f, 7Tdv.


C/f,r(o;j.£v. (9) llo.l.iol XpjicTTMrCur. Iii (]uibusilaiii, t.oj.IoX

(119) TcivTcr. Sic Ucg.-'. a, c, d, pb,


.V/'( Cui^l. 1 TtoV, ctC.
cl Or. 2. Iii ed., |if,T' auTdv. (10) luive.vyojter. Sic qiiiiiquo Rcgg , Or. 2 ct
(1| lldDoj. Coisl. 2, 7:iOt);j.£v. Coiiili. Iii imI.. oiatfcUY(o;jt£v.

(2) llri.liitcjiiroir. Iii noniiiillis, 7Ta/.atou[jiivot;. (11) A'fjto/(srti((;. Coisl. 1 cl Ptiss. adilunl, outio;
(.j) ",\ £i cvSajtujr. Or. 2, d 0' ouoaiito;. eoo^ev £x£tv, i sic se viilciiiiir liabere. »

(4) IhpiTTcr. Itcg. pli adilil, £ivat. (12) ''Ep:cvcTtK<l>r. Ui-L'g. btii, pli, ipTTrjaTtxiJov.
(.">) 'Ar(ij{ioJ.oyi]cOai. Sic rccle iiiiiis !«cg. ct (15) OiJriJ xiii. Kcg. pb, ouTto or] xai.
<>)isl. 2. lii ril., av to[xo"/.OYf,aOai. (l-l) 'iiyt:.h'\in:lht. l'ass., (oti£/,ou;jteOa.
(()' Tdrrcrr. Or. 2, Ttijv vouv. (1.')) KiirajuiOiJrzf.r. Kcg. biii. xaTa;jiavOdvovT£;.

(7) Mcrnr. Or. 2, [Jtovov. Or. 2, xaTaXau6dvovT£C, < dcpicbcndeiiles. >


509 ORATIO XLIII. — IN LAUDE^i n\Sn;il MAr.M. S!0
asOivicav sxiiviuv, iaxjv :oj xaO' fiiJ.a^ XiYou r.z- ,\ liiia ol contciiipNilioiic vcrsalur, siiscciiiiniis; i|iiid-

reotTi[ji.£vo[ (IG). Ouxo'jv df:i[jiaci-:^ov Trjv TtaiSsuiiv, (|iiitl arjicni ad (UiMiioiies, cl eriorciii, cA cxitij vo-
Sxt xouTo Soxs: Tidiv •
aXXi ixaiol/? xal a;:at6eiJiou.; i;i^iiicii) iliiiil, rcspuiiiuis. Iiiio eliaiii ab co ad Dci
u7:oXt,7:-:sov toj? outw^ e/oVTa; , oi {JouXotvx' av iiilliiiii tiiljiiti sniiius, iiiiniriiiii cx dclcriuri, id,
a-av-aj elvai xaO' iauxouj, tv' iv xcTj xotvto t6 xax' qiiod priCSlaiitins cst, cognosccnlcs, at(|iiu doi iri-
au^ou; xpu7:Tr]Tai, xa\ touj tyjc dratSeuala; eXiy- iiaiii n(isii*.4iii iiloriiiii iiiibocillitaie rulciciiics. Qiuin-
XOU.; 5ia5tSpa3xa)itv. "E-el 5i touto U7:e0ejjie0a xal obrcni, noii idcirco eruditio conteiiinonda csl, quod
av(,),aoXoyr,(iaiXcOa, ifipg^ Ti xaT auT^v (17) OiojpT;- lla (luibusdain vidcalur ; (iiiiii iiotiiis, stulti aiquc
cioijiev. liiipcriti liab(?Ji>li siint, (|ui lioc c.\istiiiianl, qiii(|ii(;

(iinnes sui siuiiles esse ciipianl, ut privala eoruni inscitia sub coiuniuni dclilcal, iicc quis^iuani ipso"
riiiii iniperiliani prodat ct coari^iial. IIoc igiliir iiosilo ai(|uc pio CDufcsso liabilo, agc, Dasilii vitain
conleniplcuiur.
IB'. Ta [iVv of, 7:p(0Ta t?,; f.Xtxta^- urA zC> [jt£YdX(;i XII. Priina igilur ;c(Jlc sub iiiaguo patre, qiieui

Tta-pt, ov xotvfiv 7:aioeuTr,v dpeTTic i IWvxo? TTjvt- coiiiiiiuiicin virtulis inagislrmn co lciniiorc 1'uiilus
xauTa 7:pou6dXX£TO , (j7:apYavouTai xa't 5ta7:X4TT£Tat propunebat, vclut fasciis iiivolviliir, alqiio oplinio
^.

7:Xdjtv (18) TTjv dpiiTr,v TS xa\ xaOapcjxdTTjv, rjv illo purissiinoque (iginciito, quod Davul diurunni
f);j.£ptvf;v 6 0£to^ AaCto xaXdi? 6vo;j.dj£t , xa't xf,; pukbre vocat ", iiocturiKique opposituiii clTmgi-
vuxTeptvf,; dvTtOsTov. 'Yr.h 6T)T0UTt;i, xat §(ov zal tur. Sub boc i;;itur, cl vila siiiiul, cl scriiioue pari-

Xiivov iuvau^avop.£vou.; t£ xa't auvavttjVTa; dXXfiXot?, lcr augcsccnlibns, atiiiic iii alluui assurpcnlibus,

6 Oaujjtdjto; egregins adolescens crnditur iioii Tlicssaliciiin et


£X7:atS£'J£Tat •
ou 0£TTaXt/.dv Tt xal ;

opitov dvTpov a'Jx<iJv , (o; dpsTf,^ EpYaiTTjptov, cjoj inoutanuui 779 quoddaiii antruin, quasi virtiiiis

Ttva Ksvtaupov (19) dXa.^(iva TtTjv xaT' a'j-iv (ii)} scbolani el olliciiiaiii , jactaiis , iicc arrogantciii

f,p(ocjv StSd-xaXov, o^JSs TZTojxa; pdXXctv, i^ xaTaTp£- quciiidani Ccutaiiruni, liciouui siii tcniporis piae-

y£tv vsSpdiv, Tj OT]p£'J£tv iXd-yOu^ U7:' a'JTO'j SiSacixo- ceplorein, ncc ali co artcin percipil, qiia lepores
[jsvoc, fj Td 7:oX£(jnxi xpdTttJTO? sivat, i; 7:ojXooa,uvstv sagittis configat, vel liinnnlos ciirsn inseqiialiir,

dpti-a, Ttjj a'jTtT) 7:(uX(;j xa\ 5t5a3xdX(;j /p('')(j.£Vo.; , i^ vcl cervos veiielur, vcl iu rebus bcllicis exccllat,

|jtu£Xot; £Xd'.f(ov Ts xa't XstivTOjv toT; [j.uOtxori sxTps- vcl feroces equos opliinc doinct, eodein vidclicclel
tfO[jtsvoj^ dXXi TTiv £YX'JxXtov 7:atSsu3tv Kaiozuoy.z- cquo nlcns ct iiiagistro, ncc rabiibisis ccrvoriini ac
-jo:, xat 0£oji5£tav £ca5xo'J[jisvo?, xa\, cuvsXovTt Iconuin medullis luilrilur ; scd libcralcs aitcs doce-
cfivat, -;Jj; Tf,v pisXXoucav TS^AsfOTTiTa Sti TtTiv s; q tur, at(iiie ad Dei ciiliuiii cxcoliiur, ct, iit iiiio vcr-

dpxf,; p.aOr,ijtd:(ov dYd[j.svo;. Oi [jtb/ ?'''•'"' ^" coniplcciar, per prinias ac pucriles disi iplinas
y^^P» 'l H<^'
vov (i\), i| XiJYOv xaT(opG(j)xiTSs, T(p STspt;j oi '/.i'.-0-i- ad futiirain pcrfcciioiicin ducitur. Naiii, ipii vcl so-

Ts;, ouSsv T(ov tepO90dX[jt(ov i[jio't 5ox£tv (2ii) Sia- los mores, vel solaiii doctrinam conseciiii suiil, ab
tfipouctv, oT.; [xsy^Xt) [j.sv f; ^iq^jita [j.stJov os -Jj aliera vcro deseruntur, ii niilii iiiliil a luscis dilfcrre
,

atcxo; dptoct xa\ op(o[j.ivoti;. OT? 5k Y.ax' d[jitf(5T£pa vidciitur, quibuscum uiaguum detrimcutuiiisil, linii

e'JSozttj.stv 'j-dpxst , xa\ stvat 7:£piS£|iot^ , TouTot; vero major lurpiludo, sive alios ccriianl, sive ab
xa't t6 slvat (-23) £U£1V lJl£Ta aliis cernanlur. Al ([uibus iuraquc laiide exccllere,
ExstOev [j.axaptoTT;To;. "Or^sp ouv exstvtj) (juiJi6s6r,x:v ac velul ambidextris csse contigit, lii iiiiniruin om-
£j 7:otouv ('24) oiV.oOsv ?/ovTt t^; dpsTfi? zh Ttapi.- nibus iiumeris absobiii suiit, ac ciim alicrius vil:K

6stY[J.a, 7:p6; 3 pXi7:(i)v euOli; dptCTO? tiv. "QzT.,zp bealiliidine vitain aguiil. Quod quiilcm illi, iit par
Tou; 7:(oXou; xa"i TOjg ixocxo'-»? Sp(o,asv, 6;jio'j Ti] ys- crat, couligil, quippe qiii doincslicum babcrct vir-
vscet Tat^ [jir,Tpdctv eauTtov T^apacxaipovTa; •
outoj liiiis excmplar, iii quod oculoruiii aciciii iiitciidcns,

xa\ auToj TO) T:aTp't T^apaOetov syyuOsv ev T^toXixtp stalim opliiiius eral. Et qiieiiiadmodiiiii eiiuoruni

T(p 'ip'jdYp.aTi, xa"t twv dxptov ttjc dpsTf,; xtvr,|jid- pullos, ac vilulos, simul atqiic iii lucciii prodierunt,
Tojv, o'j 7:apa7:oXu Xst7:i5p.svo^ •
si po^jXst 6k, xdv T-Ji malribus suis assultare videiiius ; sio illc palrein

"1'sal. cxxxviii, 10.

(10) ns.Tci)]}iirci. Rcg. d, ^^'jir^cd.usvot, et ad com'i iiiiis et usilati cibi, qui y0.6;\ dicitur, cspcrs
marg. iit III ed. fiicril.

(17) Tit xaz' avTcr. i lljiic biijus vil;c parlcni, > (-20) Kaz' avzdr. Sic Kegg. biii, pli, diio Coisl.,
qiiie littcras el cruditioncm spcctal, « coutcmplc- Or. 2, I'ar., ctc. Iii ed., xaT' auTtov.
mur. I Eleniin de Iiis liic agilur. (21) "U fiicr fwror. Deest [j.dvov in Clirys. Iii
(18) //J(((^()-. Jiixta Nicetam, pcr ilbui (igmciituiii Pass. dcsuiit i] el [jitjvov.
iiitclli;;itiir liaptisma, tcI poliiis iiiorcs ; iiuod li- (-22) AoiiElr. I»ass., ooxst.
giiicniuin Oavid ps. cvxxyui. 10, « diuiuum » vocal, (-25) Touzoir ital zd drai., etc. « Qui ulramqiie
iiicciis : « Dic, I vtl « per diciii, > vel i iiidic lor- laudeiii, > inqiiil Nicelas, i doctriiuc scilicet et vita;
iii.ibiinUir. > Siccniin lcgcnduiii cx ficcci) lcvtii, fj'j.i- cst asscciilus, is pcrrcctiis cst ac dcinccps Jaiii :

pa; • iioii I dies l'i)ru)abiiiUur, » iit iii Viilgala. cuiii allcrius sicculi beatitudiiic vitam traducit, qua
(19) Kiyzavfcr. Cbiroii Cciilaiiriis, .\cliillcm iii puritatc cl coiiteinplalioiie pollct. >
(lisciplinam acccpVuiii, ct C(piiii;c siiu; paili iiii- (21) Ev :icicvr. Iii iiiinmillis, £'J 7:ot£tv, elc.
piisitiiiii, jaciiiari, ac lepores et liiiinulos lcrire do- I Virliiiis exeniplar liabciis, (luo domi pricclaic iiii-

ccbal. Kiiiii laclis loco, ciMvoiiim ac leoiiiim incdul- bueretur. >

lis uuliiclial uiide dictus Csl i AcliiUcs, > qiiod


;
5!1 S. GUIXOr.ll TllEOl.OGI 512
('.1111 equiiio el genprosoiiiipoln c propiii(|iio afl'i;cl:i- A crxiaYpatffa xi [jie/.Xov -f,; ap^tTJg (2S) xaXXo? u-ooti-
haltir, iifc a siininiis viiliuis iiliiis a^ilalionilitis (jiaiviov, xa'i rf^ toj xaipoj tti; axpiCiia;, Ta -f
loiigo interv:illo irslalial ; anl, si iiiavis, In i| sa dxpiCifa; 'KpoxapaTTi5;jicVG;.
(luoi|nc virliiiis adiinibialione, fiilin;i; virliilis ptilchriludinein subindicalj/il, alipie accuralioris vila;

iiolas anle accuralioris viuc leiiipus pr.iferelial.

Xlll. lllic porro cum salis iiliereiii (loclriua;n col IT'. "K-itS; Ixavc'); ^T^s Tf,? svtaiJOa TraiOEJaso);,

legissel, nec rei ciijustitiau) lioiiesux; ignarum el e\- 'ioii 6" aCiTov jjir.Ssv tiov xaXtov Sia-yjystv ,
|xr,5k xCi

perlein cum esse oporlcrel, nec ab apicula, qua; ex cpiXorivt.) tf,? jjiEXSaaT;; d-oXsi^Ofivat , auXXsyoOdr,?
(luibuslibel floribiis ulilissinia qu;eqne decerpit, la- cx Trav-ii; ovOoui; xa xfli^lAWtaTa, i-\ tt;v Kaisa-
liore ac diligeiiiia siiperari, C;Bsareain, iil schola- pituv 7:i5Xiv (2ti) E7:;'YiTat, tcJv xffit jjteOd^tiiv Tiatocu-

runi nrbis illius parliceps cssel, coiileiidil; liaiic, Tripttov • -ca-JTrjV Sk 'ilyoi tt-v -sptcfav^ te xal fipis-

iiiquani, illuslrein civilalein, cl noslrani (nam meo- rioav ( ^Zc't xa\ tojv s^tuv Xoydjv ajTTj xaOr,Y£iJi(l)v

r:im quiiqtie sluiliorum dux el niagislra e.\sliiii), xa't oiSijxaXo; ), ttjv ou/ f,TTov XtiYcuv (jLTiTpiTOXiv, i]

iion iniiius lillerarum alque doclrina', qiiani ur- Ttov TiiXctov wv uTOpxstTat, xa't xaO' (Lv lyisi t^jv 6u-
liiiiin, 780 'I'"'"'* pr:i'cellil el domiiialur, inelro- vaiTEtav •
ijv er Tt; Toij sv XtSyot; xpaTou; a-03T£-
poliiii ; ipiain si qiiis doclriii;B paliiia spoliaveril, " pf,3Stsv d9T;pr,xt)j; ^iTat auTi t^ xdXXtSTOv t; xal
rein oninitiin pulcherrimam ipsique inaxinie pro- iotxtuTaTov (27). "AXXat ptkv Yip twv toXeojv SXXot;
priam eripueril. Nain ciim ali;c civilales aliisorna- dyaX/.ovTat xaXXio-tJjjiaitv, t) TraXatot;, ijviot;, otko;

iiiiiili-, vcl aiiliquis, vel iiovis glorienlur, proul, dv oTaat, Tiiiv Str,Yi;iJ.dTiov Sy'^'''^! i^ Ttov optojjtevojv

opinor, vel liisloriis, vel rclnis qiiiliiisilam visciulis tp Sk, XtiYOt t^i •(•ji'ip:aii.a, ij>i~ig ev Totc 6~Xot; f^

oriiala; suiil; lianc conlra, ul arma \cl Iragflp.lias Tot; Spdjjtait TJt iztiTjjjta. Td Zl i\r\i ajTo"i Str,Ysi-

ncla; qiia'd:iiii alque iiisignia, sic lilteraruni gloria oOojiav, oi xa\ TraiSiOiavTs; t&v dvSpa Tta,o' iau-
iioliiliial, illuslriinque reddil. Jain qua; sequuntiir, Tot;, xa't tt;; •jTaiSjuisoj; droXauciavTS; •
oao; jjikv tjv

ii expouanl, qiii el euin apiid se eriidicninl, ct fru- StoaixdXoti;, oao; Sk TJXtf i, Tot; j;.kv T:apsxT£tv6,tJtsvo;,

ciuni ex ipsiiis criidilioiie ccperiiiil; qiianliis vi 'e- Toj; Si u-cpaip(i)v xaTa Ttav sTSo; TratSsuieco; •
Ziov
liccl magislris, qiiaiitiis a;(|u:ililius essel, illos iiiiui- xXco; svTo; oXtYOU ypovou T:apd Ttastv fjviY-^aTO, xa\
rum a:quans, Iios onini docirinae genere superans ; TOi; ix Tou 6f,|j.ou, xa't TOt; TrptuTOt; Tf;; ttoXsio; •

qiianiain apiid omnes tiini plebeios, liim civitalis pisE^to [icv -f,; fiXtxta; tt;v TTatSsutiiv, ptsiCto Sk Tf,;

|iriinarios gloriain brevi tenipore asseculus fueril; T:at6;u:j£(o; ttjv tou ijOou; 7cf,£tv l-iTtS£txvu,uEvo;^

iii:ijoreni quideni (iiiam ill:i a'las fereliat, erudilio- ,(5f,Tojp sv (if,Top3t, xa'i 7:po TiJJv (28) tiootiTtxtov 0p6-
p
iieii"., ni;ijorein rnrsus erinlilione niorum coiistaii- vojv •
tf tXoJOyO; sv t^tXojotfoi;, xa\ TtpJi TtTjv sv (piXo-

liain et gravilatem ostendens ; rlielor inler rlieto- cotpta 6oY[JtdT(ov " to [j.EYtiTov, ispsu; XptJTtavoi;,
res, etiain aiilc sophislicam exhedrani ;
philoso- xat
%\ T.(jh Tf,;
r.(jh isptOjJVT;;
!sf •
tojoutov T[V auTto xJi Trapi
piiiis iiiier philooplios, eliain anle pliilosoplii;c TtivTtov cjuYXSXwpr,xo; ev d-aatv. Tto Se X^yoi [Jtkv

(iecrela : el, (|iiod niaximiim csl, sacerdos C.liri- TO ::ipspYOV f,3av, tojoutov e; auTtov 5pET:o;jtEV(o,

stiaiiis, etiain anle inituin sacerdoliiiiii ; laiiliim OjOV eE; Tf,v xaO' f,|Ji3; tf'Xo30-y(av auvspYou; Ixstv
ipsi onines in omnibiis rclius concedebanl. Ipsi £-st6}] Sst y.al Tr,; £v touto;; 6uvd[j.Eto; Tvpb; tt]v Ttjjv

porro eloqiicnli.e sludiimi, acccssionis diinla\at, ac voou|jLivrjjv Sf^Xoj-jtv • xt'vr,;j.a


y^P vapx(ovT(ov (29)
velul corollarii cujiisdain ralioncm habebat, lioc ic-\. vou; dvExXdXrjTo;. ^itXoaotita 5s f; a7:ouST; (50),

laiitum scilicetcx ipsa friiclits deceipeiiti, qiiaiiliim •xa"t TO paYf,vai -/.oaiJiou, xa"t ,usTd 0sou YsvsaOai Toi';

aitxilii, ul ea ad iiostiam pbilosopliiam iiterctur ; xdTto Ti dvto 7:paY[JtaTsu6;jsvov, xa\ Tot; daTdTo;;

(luandoi|uideni ad explicanda aninii sensa ipsius vis xa't jSiouatTdi-jTdiTa xa't [jiivovTa xaTazT(o(jtEvov (51).

ac faciillas reiiiiirilur. Mens enim, qii.-e id, qiiod seiilit, verbis expriiiiere iicquil, honiiiiiiin lnrpore
laboranlium incessiii haiidquaquani dissiinilis csl. At vero seriiiin ct pr:ecipiiiiiii illiiis snidium iii co
versabatur, ul vera; pliilosophiaR operain darci, seseqiie a inuniii coniagione ahruniperet , Deoqiie

adjungcrel, ac per terrena, supera lucrareliir, et per fliixa el fragilia, ea, qii;c (iriiia el ;eleriia siinl,

CQiiip.irarit.

(2.")) T7\r dpETqr. Pass., Tr,; (xoptfif,;, i form.t. > D (27) 'ISiKMTa-or. Ueg. d el Or. 2 ad marg., tSt-
(2G) Kaicajiuiv :ii.lir. liilliiis ad Marg. < Ca;sa- aiTaTov. Nicelas liiiiic lociiin sic legit saTat to xdX- :

reain !'al:Riitinre inlclli^il. i hi eamdeni seiilcntiam XtaTov auTf|; ts xa\ tSiatTaTov.


iiicliiial Tillciiionliiis. Vcriiin Nicelas :iliiqiii; eriidili (28) K«! cTfd Twr, eic S;imi. Pelll. Miscid. lib.
< C:e-:ireaiii Ca|ipadoci:e » iiilelli;iiiiil. I'ro isla opi- IV, c. 1, p. 10, sic le;;il : 'I'f,T(op ev |if;Topat, xa\
iiioiie pogn:inl etiaiii iiovissiiiil operiim S. Hasilii 7:pi'jT0)V ao'ytaTf/.oJv OpSvtov (;;tX6-ot;o; tv ctXoaS- •

ediiores, ac pliiribiis el linnissiniis aigiimenlis pro- tfoi;, xa't 7t,o('jT(ov bi tjtXoao^ta SoY(J.dTOJV
• t6 [jti-
liaiil, Ba^iliiim ct Gre;:oriiiin, stiidioriim causa, pri- YtaTov, icpEu; ev XptsTtavot;, xa\ 7:ptoTT); Ispojatj-
iiiuin < C;(;sarcaoi C.ippa.loci^e i :idvciiiss". Deimle, vr,c.
jiixla eosdi;in (;i!uores, B;isiliiis ( Coiisiaiiiiniipolim i (20; Napxiorro)r. Sic Colsl. 2, Nicel., Bas., Coiii-
iiiitlitur, et Gregoriiis i C:i'sare»iii I'al:isliii:c, ob bef. Iii i'd., vapxovTwv.
artis oratori.e auiorcin, > iil ipse lo'|iiiliir, or. Mi, n. ("jO)X.tovSii. Niccl., dp-Tf,, i virlii.;, i

6. Vidi; flasitii litiiin, e I. I';ir. aii. I7,j0, lom. III, ii. (31) Kauixz(l)jtsrcy. l'ass., xTiofisvov.
VI, pag. 40, iibi qii,c5tio h:ec opliiiie pcrtiat tala videlur.
r,l3 OliATIO XMII. — IN L VUDKM BASil.II MAG.NI. tiii

5A'. 'EvCcCOsv £ni -0 l!jJiv-;ov, -r\'J •jrpoxxOs^o- A XIV. Iliiic I!y/.:iiiiiii(i', imIipih loliiis Ori(>nlis priii
[i^VTiv xr,j 'Ktoa; raJXiv(xa\ y^P T;'J3oxiiJisi sotfitaxwv (.•p;)lmii leiMMiicin, vcDil (cxcftllcnlissimis eiiiin ora-
r- X3tl (pcXojQ^wv Tot; lEXstoTiTO'.?, (Lv iv ppa"/-' loiiliiis pliilo>iii|iliisi|iic (liiri'l),ii, ([iiiiniin iiievi npli-
•/pOv([) TJe xpa-tiTa suviXeJotTo Taxe; -£ xa\ (Jtxvd- iiia qii.cqiie ingciiii (clerilalc ac iiiagnitiidiiie colle-
Oet (32) 9U j£io;) • evxsGOEv, kn\ zh twv X(5yiov eSa^o.; gil); alque inde Allieiias, lioc est, lincrariMi sc-
•tii; 'AOf,va; Ozb Toij 0£ou 7c£[ji:rcTat , xa\ xf,? xaXfj^ doni ac dotniciliiini. a Dcoj iilqno inexiilcbili siiniil
T:zp\ xr;v iraiosujiv drXTjs-cta; • 'AOfjvai; ti; XP'''^^» et pran;lara doctriii;e ciipiililalc iniltiiiir; Allienas
8vTto; J;jio\, xa\ Ttov xaX(ov Ttpo|ivou;, efcp Ttvt. iiiqnain, inilii vcro aiircas ac, si ciiiqnain alii, lio-
"Exitvat yap (Jtoi xh'i avopa to'jtov £-(v<j)pi3ci.'j tj- iKiriiiii pri^ctiralriccs. N;iin ilia; milii lioiiiincni, noii
Xs(oT£pov, 0'j5l RpVj dfj-voo^Jixsvov •
xat X(5you5 d:ttrT)- illiini qniilcin aiile ignoliiiii, sed lanieii pleniiis iiu-
Ttov, eu5at|jtov!av i-/co[jitia;jtT,v xa\ tptJTtov Ixspov sccniliiiii pralnieriinl : ac doctriiiain exqnireiis,
Tautb (53) itiTOvOa t(o SaouX, 3; Tot? 5vou? tou Tta- iHMlitiiiliiiciii rcpcri; niiliiiine dispari iiiodo idom
Tpi; pantXefav eupaTO (31),
ETtti^TiTwv , [Jisi^ov tou quod Saiili 781 ncciilil, qiii (lalris asiiias qua>-
ep-COu Tb TtdpspYov ejiitopeusdjjtsvoj. Tb |^kv Sr) [li/oi rcns, rcgiiiiin ipvcnit'", pliisqiio in ca ic, quain
TouTtov (35) eOSpofjio; fjjjitv (30) 6 XtJYo? , xa\ Sti obitir agebat, qiiaiii in ca, qiia- prxcipue ipsi cnr.'»
Xe£a; tt); liSou (fipcov, xa\ d^i^av euTtopou, xa\ pait- B eral, liicrifoi it. Jani ikiIhs qiiidciii liacloiiiis (ilaiia,
Atyr;; ovTiOi; tuv to'j (37) dvopi; eYX(o[Ai(ov • t() S' ct lacili ac vere ro^^ia laiiilnni illiiis via prDsperiim
evTS-jOsv, o'Jx oIS' Tt Tio Xiyo) ypfi3to;jLat, xa\ Ttot ciirsiini oralio louiiil : iiiiin: aincin qiiain iliicinli
Tpdiioj[jtat (38)- tfti ydp Tt xa\ TtpSaavTs? f,[jttv 6 XS- ralioiioin soqnar, aiil, qno ino verlain, ncscio ; Iia-

Yo;. DoOw (jiiV


y^P JvxauOa tcj XtiYou Yevi5[Asvoc, xa\ lieleniin inilii ariliiiiin aliqniil hic soniio. IInc eiiiin
TO'j xatpo'j TO'JTou Xa6(5[jisvo;, xai ttov xaT' sijtaufiv oralioiif; progressiis, alqiic lianc occaiiunoin iia-
Tt TtpoiOetvat Tot; stpT,[Xsvot.;, xa\ (jttxp^v tt Tpo-Sta- cliis, leruiii eiiani iiieaniiii aliqiiid ailjiingoie, pau-
Tp?yat TtTj otTiYfjijiaTt, oOev ts >.a\ o-io; fijjtiv, xdx luluniqiie iii liac narralione ininiorari geslio, alque
Tivo; TT,; dpxf,; uuvisTii) zh tt,; tf tXiag , e'tTouv au[ji.- uiulc, et qiio inodo, ac qnibiis ex iniliis coiidata
iii-

Ttvota? xa\ 5U[jffjta?, el ypij 7tpoisf:tstv oixsttjtspov. ler nos aniicilia, sive, iit congrucnlius loqiiar, ani-
'IitXst
Y-^p ouTs o'it; (Jaoito; dvaxtopstv Ttliv Tsp7tv(jjv iiuiriiin cniispiratio ot nalur;c coiijuiiciio ruciil, e\-
0£a[idT(i)v, xav d^iXxT) Tt; ,3!a, 7tp'j; aJTi (30) TtdXiv [ilicare. Ouoinadiiiodiiin eiiiiii oculi a jiiciiiulis siie-
(fipsaOaf o(JT£ loyoq tiTjv fi5t3T(ov SiTiYVi^idTtov. Ai- ctaculis noii lacile rccediiiil, ac si (piis |ier viin eos
Sotxa 5k t6 90,i5Ttx?<v ttjj ^yX-^P^i"'''''- llstpdcopiat retralial, eodein riirsiis ferunUir; sic nec serino .i

[iiV ouv, tlj; ottiv T£ (jt.£Tp!to;, tcjto 7tot£tv. "Av 5' dpa reruin suavissiinariiin comnieiiioralione. Sed in lioc
Tt xa\ ,3tajto;x£0a uTti Tou 7t50ou, suyY''"'^'^ '^'l'
'^'^- C coiialu nielnenilain niilii diHioiiilaloin essc cnnsp;-

0£i. TtivTOjv 7:aO(Tjv ovti StxatoTdTto, xa\ o [jtf, 7ta0stv cio. Adnilar ilaque, iil, qii parcissiiiie polero, id
f] ?-/|p.ia TOt; Y' ''"^'"''' '/"^'J^'"'- fiiciain. QiKid si nos foite ainoris et ciipidilaiis
;BSliis niotliiin excetJure cocjjeril, .'illt:! ini iioslio, i|iiieso, ignoscile, atfccluuin omnimii jnslissimo, el
i|iii) iion aOicl, daiunuin ac deirinieiitiiin est, iis quidein eerte, qiii sana alque intcgra incntc siiiii.

lE'. Eixov f|;jt5; 'A6f,vat, xaOd7tsp Tt j5s'j(jia TtoTd- XV. Ilabehaiil nos Alheua-.veliit (luxuin qiieindam
ijttov, a-h (Jitd; JxtsOivTa; TtTj^; tt,; TaTptSo;, st; fluininis, e\ codem p:ilri;e foiile iii diversas rogio-
otdyopov iiTtspopiav xat' sptota tt,; 7tat5s'Jcrsto;, xa\ nes doctrin* cupidilate disscctos, riirsuinquc, volnl
TtdXtv et; ih a\j-h (iO) auvsXOtj-^ta;, (oiTtsp dTt^j juv- cx coniposilo, Doo vidcHcel ila iiiilicileiilc, coenii-
Of;uaTOC, ouT(o 0sou xtvrjiavTo;. Etxov S^ ;j.txp(Tj (il) tcs. Ac nie (luidein aliqiianlo aiile haliebant; illuiii

(x^v e[i» TtpoTspov Tbv 6' eiOu; (leT' e.y.h, (Jtsxd TtoX aiiioni haud inullo posl , cl qiiiilom ciini mirilic;) el

Xfi? TtposoexOivTa (42) xai n^pttpavoij; Tf,; iXttiSo.;. luculonta spe cxspeclatuni. Elcuiin in multoriim
Ka\ Ydp ev ttoXXtov YXtusaat; ixst-o 7tp\v eTtiaTJi •
xa\ liiiguis versabaiur, aniequain advenissei ; iieo qiiis-

(liYa exdiTOt; f|V 7tpoxaTaXa^siv t6 (77touSaCo;jisvov. qiiaiii erat , qui non pneclare sociiin agi put:irei ,

KuScV Ss oTov xa\ f|SuT(id ti 7tpo30si'/ai TtTj Xoy(;J (Jtt- " si id,quod suimno sludio cx|ielel)at ,
prior oceiipa-
xpiv dcffiYTjitJta, Tot; (Jikv eiSdatv, u7to[jtvT,atv, Tot; 6s rel. Nec vero alicinim eril iiarratiuiiciilam umim ,

dYvoo-jat, otSaaxaXtav. SotptJTO(tavo'jatv 'AOf|VT|at condiinenli cujusdaiii vice , oralioni ailjiingeio , iit

Ttov viiov oE TtXstaToi xa\ d^poviat^pot •


ou TtTiv scienlibus quidein niemoriam renovet , ignor:iiiiil)iis
dY£vvtov ,a(Jvov xa\ T(T)v dviov'J[j.iov, dXX' f|5r; xa\ T(Tjv aiileni documenlo sit. Insaiio quodain erga soplii-
ej YSY^''^"*^'''' ''"''• 7t£ptcfavsaTsptov, dts TtXrjOo; a'j;j.- stas studio Allieiiis tciioiitur qiiam |)Iiirimi ot sloli-
(jtfXTOv 5vT£5, xat viot, xa\ 5uaxdO£x-ot Tatc op- dissiini adolescentes ; non modo ignobiles el obscn-
Jjtat; (-15). "07t£p o-jv Ttdaxovta; iiTtv iSstv, 7:s,o\ Ti; ri , sed nobiles ctiain ei illusiros , ui qui miscclla-
" l Reg. IX, 5 sqij.

(oi) MeyitlEi. Reg. pli el Or. 2. [jtsYsOT,. (38) Xp7\(Tufiai. , Tfd.7(i)[iai. Or.. 2 et Comb.,
(53) Tavzd. Kegff. c, ph, tauTov. ypf|ao(iat. . Tpd;to;jia;..

(Vi).EvfaTC. Tres Uej^g. et Or. 2, eupsto. (;i9).\vzd. Ucg. ph, iauTd.


(33) TovTur. lU'g. pli. to'Jtoj (.40)Tdavrd. Ueg. ph, tautSv.
(36) 'H{ih'. Deesl iii Ref!. a. (41) MiXfiL. Or. 2, pitxpiiv.
(37) "Orrtor rojcrct". Sic (itialuor Ucgg., Coi>l. 1, (42) IlpccCEyOh-TU. Itcg. c, staSrxOivTa.
Or. 2, etc. D(.'esl Ttuv in ed (43) Tali; vpfuvt;. Ucg. Cj'()r., Tf,v op;xf,v.
51- S. GREr.ORII TIIEOLOGl 516
iiea qnxJain miilliliulo sint, cl jnvcnes, et ila el- A avrtOiTou; i-TOopojjtia?, -oj? ^O.Ezwj^ t: xa\ o'.),o-

fecli, iil eoriiin iinpelus vix reiniiiii possinl. Quodigi- O;a;jiovac • TTrrMii, pow-tv, ojpavio nip.Tzfj^i jciviv,
liir in ei|ui'sli'iliiis cerlnininiliiis iisaecidero videniiis, r;vioxoCist xaOf,[i3voi, TiatoyJt t6v aip% (ii), toj; V::-

qiii eiiuis cl 7g2 spcclnculis oblecinnlnr; cxsilinnl ttoo? ot) Toi? oaxT-jXotj, w; ynxc-t^i, (45), CeuyvJou-
cnini, cl.iinaiil, piilvcrein iii coelnni niiiiiiiil, sedeii- at, [xsiafsufvjoyitv, ojS:v!);5vts? xuptot •
divTtoiooa-
tes lialicnas nioderaiiinr, aereiii verheranl , eipios ctv aXXfjXot^ paoiw; f,vi'i-/o'j?, V-ttojj, l^TTTrosTafjtaj,
tligilis, (|iiasi scu:i( is , in aUoriim aii|ne allcriiin tjTpaTrjoO;. Ka\ TJcJTa Tivi? ; Ot TrivTjTcg roXXaxt;
lalus siibinde jiingiinl, ciiiii iiiliil lioriiin iii ipsoruni xa't aTOpot, xat pLr,o' av si? [Jitav f,tiipav Tpo-yfi? £j-
poleslale siluni sil : facile iiilcr se aurigas, eqiios, iiopfitjavTs; {i6}' TOJTOxa\ aJTo"t Tdcr/ojiJtv dTixvoj;
••qnoruin slalioiies, cerlaiiiiiiis duces pcrninlaiit; rispV toj; iajToiv 6t3a3xiXojj, xoi dvT!Ti)(voj.;,
idipic qninani laiidein'? PaiipiTCS preruinqne alque oraos 'irXEtoj; tc (Ljtv ajTo"t, xixitvoj; sJTtopioTEpojs
inopia laboranles , cl quibiis ne iii ununi qnideni Ttottim Si' eajTwv c-ojSr]v e/ovt;; •
xa\ Tb zpaYjjti
ilieni vicliis siippelil : lioc ipsis qnoque plane circa eitiv 'rristxcTi; aTo-ov xal 6ai;jt(>vtov. npoxaTaXa;ji6d-
prKceplores suos , aliosqiie cjusileiii arlis profes- vovTat ttoXsic, o5o\, Xtptivsi;, ipdiv dxpa, iieSia, ia/a-
sores , eoriiMique xinulos accidii ; in lioc iiiinirnin xta^k, oJ5kv 6 Tt pir] ttj? '.^TTfxT? l>-ipo:, ^ Tf|? Xot-
claboranlibiis, ul et plures Ipsi sint , et illos operi B rfig 'E/^Xdoo?, aJTiTjv Ttov (il) otxrjiipojv oi 7T"A£iaT0f

sna lucnpleliores clfii laiil. Alque ea res velieinedler x.-(\ -j-ip toutoj; ;jt5[)tipt3,j:svoj? Tat; c-ojoat; e/oj-
absiirda ei prodigiosa esi. PriBoccupanlnr urbes , ctv.
vi.-e, portns, nionlium caciiniiiui , caiiipi, solitudiiics, oinnes deniqne AlliciC ac rcliqiiie Grsciae par-
les, aiqiic adco incolaruni ma.viiiia pars , nani ei illos in paries ac siudia dislractos liabcni.
XVI. Cuni aiilein juvenis qiiispiain accesseril 1(7'. 'E7t£\ 5' dv ojv Tt<; sTrtiTi] twv vicov, xat Jv
atqiie in eoruin , a qiiibns caplus est , nianiis ci X^P^- T^''r;-at tiuv JXiJVTtov (.48) (•(•tvETat 5i, t, ^ta-
potesialein veneril ( venit auieni , vcl sponle , vcl aOi^;, i^ Jx("ov), v5pL0j out6; eartv aJTot; 'Atti-

coactiis) ; tuni Altica haec illis consueludo cst , lii- xo; (49), xal TratSti arouSTi (Tj|jtjittxTo; •
nptoTov [*£v

dusqiie rei seriae adniistus : Priinuin , apiid eoiuin ^ivaYEiTat Ttapd Tivt Ttov 7:po£iXr|90Ttov, r) tf iXojv, f^

aliquein ,
qui priorcs ipsiini ariipneiinl , bospilio (Jjty£v(ov, t) t(ov £x tti; aJTf,; TTaTpfoos, ri Ttov osoi

acci|iitur, vel ainicoriini , vel propinquoruin , vel TtsptTTol t4 (sotitTTtxi, xa't -pojaYioyoi TtiJv Xr)[jt;jtd-

«]iil ejusdeni siiiit p:ilria;, vel qni sopliistices arlem itov, xdvTcjOEV [idXiiTa Std Ti^jtf,? ixsEvot;- eTtEl xal

appriine calleiil , ac lucra iiiagistris concilianl , touto [xtiO^j eitiv auTot? Ttov (i7rou5a7Ttov T\jyyi-
eoipie noniine apiid eos sumnio lionore ac preiio vEtv (.jO). "ETrstTa ipzGxBXd-ai. Ttapd tou PouXo;jt£-

suiit ;
qiiaiidoqnidein illis inercedis loco csl, liabeio vou TavTt!;^ ^oOXETat S^ auTot;, ot^tjtat, touto TtJjv

qni ipsorum comir.odis studeant. Oeiiule , a quoli- V£r-,XJStov trjiTEXXEtv (5l)Ti cpp(5vr],aa, xa't uni xstpa
bel cavillis lacessitur; qiiod qnidein, iii f.ilUir , eo s-.f(ov i-' ipxhi a^cstv. 'EpEsxEXsiTat Sk, rcapd (j.^v
faciunt, nt eoruin ,
qui niiper advcnernnl, fanliiin Ttjjv, OpacuTEpov rtapa Sk Ttjjv, Xo-j-f/.ioTEpov, o-irto;
rcprimanl , atqne a jirincipio ipsos iii poteslate dv di^potxta;, rj d3T£t(5Tr|To; I/Il- ^"-^ t^ Ttpdy^jta,

rediganl. Lacessilnr aulein : ab aliis , audacius ;


ToT; [JEV d-cvooj't Xiav ^oGspJiv (52) xa"t dvf,;jtEpov,

ab alii-. , nibaniiis , pront illc , vel rusticis cl ineptis Toi^; ol rrpof. lo^iit xa\ (AdXa f^Su xa't tptXdvOpojrtov.

est niorilins , vcl nrbanitalc prsditus. .\tqiie id nXEttov •^ip EiTtv fj EvoEt^t;, r^ t6 ipyov T(I)v drrEt-

ignaris qnidcm liorrcndiiiii lalde el iiiliumaniiin Xoj;jiiviov. "EriEtTa 7:o[Ji7t.E'JEt oid Tf); dyopaj, £7i\ th

videtiir, iis auleiii perqinini juciindiim et siiave, XojTpov Ttpoa-co^jtEvo;. 'H ko[i.~t] Se •
AtaTdJavTE;
qui boc priiis noruiil. ,\iii|iIior eiiiin cst b:cc iiiina- iaJTOJ; aTotyj^oov xaTd 3JVJ"i'iav £x otajTf,;jiaTor, oi

rum oslenlalio, quaiii 783 res ipsa.Tuin perforu:ii t£'aojvte; tio ve(;) Tr;v TtpooSov, £7T't tb XojTpiv Ttpo-

ad balneum cum pompa dediicitur. Pompa autem lioc 7:£[jt7:oj3tv. 'E7:£t6dv ah T^Xritrtdjtojt (53), poTJ te

niodo se liabrl : Oni deduccinli jnvenis muiiere TtoXXri xa\ E?dX,aait -/pto,u.Evot, xaOd7:£p ivOoJittlJvTE?
fnngiintur , ordine collocati , alqne acquis spaliis (xEXs^Jst Ss fj ^or], [ati 7:po6atvstv, dXX' tJTauOat, tbj

(li) Jlahvci rvr uiffi, elc. Niecias liiinc loriiin D (48) 'E.Wrron-. Sic Rcgg. a, c, d, iluo Coisl.,or.
sic expniiit ac (listiiigiiil : '.VvTt tou ^raistv tou; 2 ct Coiiib. In ed., i/i-JvTwv.
Tat; [jjdiTt^t, t'jv dipa 7:atoj7iv Tot; 6a-XT'J-
i.'7:7:oj; (49) 'AzriKtr. i',ir., 'ATTf/oi;. Moris Allici men-
Xoi;^ Acreiii digili^ verberaiii, cuni eqnos sciilitis
« tionein laciunl Cyrus Tlieodorns, et Eunapins in.viia
verberare iioii possinl. i Id totnm riferlnr, non ad PriKcrcsii.
eerlaiites, sed ad ccrlamii.uin spcclalores, qiiibns (.)0) X.-tcvf:arrzu>r Tvy/dreir. \n nonuullis, anoj-

cuiii iion liceat eqnos sculicis verbcrare, aiit li:ibc- oaiTiTjv 7:sp"t Ta'JTa EVTjy/dvstv.

nas iniider:iri, lanieii vel tl.iiiiando, vel digilis, scii (51) i^vcTLi.lnir. Ucg. c, xaTaSTiXXstv. Bill.

inanilins plaiidciido, sxpe aiirig:iruiii (1)11:1111^ ;ic 1110- < iit iioviiiiiruiii aniinos conlralianl. 1
lilioiies lr;iiigiiiil, ct ciiuorniii iinpcliiin dcliiib:iiil. (52) Alar ycCyfcr , eic. (^yriis Tlieodorus sic in
(4."i) «<: jidcziFj. Dccst iii Kcg., (".ypr. liill. liaiic eonsueindincin Insit : Na\, va\, t6 XouTpibv
« Stiinnlis, qoain inlerprclaliiiiuin iioii proli:il
1 T'.!!; 'AOfiVrjTt ;ivot;, to; T:Xf,XTpov ! tli; (f(>6r;Tpov!

Coiiibelisius, quod ad incl:iplioraiii iiiepla sil, iicc (o; xaivf, Oia! « li.ilnciiin piorcclo ;ipiid Alliciiicii-

voci Grxca: rcspondcal. scs, qiiain iiicluciiilnin, (|iKun fdriiiiOolosuin bus[ii-


(IP) EvzopiicavTeq. Uegg. bm, pli. ct Or. 2, sj- tibiis, (|iiaiii iioviiin ^|icciaciiltiin ! >

Topf.-ovTs;. (55) lUncidcwci. Sic Or. 2. Iii cd., 7:Xr,3id;tj-

(47) Tihr. Decst in Kcg. a. U!.


>17 ORATIO XLIll. - IN LAUDE.M BASIIJI MAf.NI. 518
xoij XouT&oj a^di oj -if.aS£xo|jL£vou)- y.a\ aixi xiov A tlislincti , l)ini iiiiiii ail lialmimi .ujlcneiliinl. Ciiiii

Oupwv dpa33o,u.£v(ijv, ^.a.zayv) xbv vsov Yo€r^<so^'j-.zi, auicin propiiis accesserinl ,


qiia-i fanalico fiirore

s.l-aL xrjv £i'!ToSov auv/topTjsavTSj, o'jt(o; fjori ttjv riirrcpri , clanioioin iii;;ciilciii ciini sallilalioiic lol-

eXziiO£p(av oiSdafftv, 4[jtoTi[Jiov £X toO Xoutpc-j, xa\ iIjj lcnlcs (


liic aulciii clainor, nc cllcrins progicilian-
auTiov £va Ssxijjtsvot • xai toutiS eitiv auTolj Tr,; te- (iir, vclnl , scd iil insistant, laiii|uani cos lialneiini
XSTT]? (oi) t6 Tip-VOTaTOV, ?! TaX''3"T) Tiiv Xuzouv- niiiiimc nilniillal ) ; siiniili|iic pnlsalis janiiis , ciiiii

Tdjv dTraXXaYi] xal xaTdXutJi?. TiT£ toEvuv l-(io tov pcr slicpinnn jiivcni nieliiin incusserint , poslca
£iji'jv (5.'i) xa\ pLivav BaitXstov, oux auTb^ St' aioou.; coiiccsso iiigressn , ita (Icniiiin cuin iii lilicrlaicm
^vov [i.6wj (oO), li Ts Tou f;Oou^ 7Ti3t;a.ov xaOop^Tjv, as»eriinl ; alqiie a Ijalucn reilciiiiieiii deinccps iil

xaV Ti Ev Xdyots xaiptov, dXX3t xa^L touc aXXou; Itzh- feqiialem ac sodalcin accipiunl ; alqiie lioc ipsis csl

Oov 4[ioloj; -X''''> °^°'-


'•''-''^ ^•'''^ dyvoouvTE? Tiv av- to'iiis lnijiisce c.T;reiiioni;H jiicundis.siinuni. niniirinii

6pa iTuyxavov. Tot; ydp TCoXXot^ euOu? aio£jt(jio; TJv, cclcrriina vcxaiuiuiii disccssio ac ceclus soliiiio.

dxo5j 7:poxaTctXr,(jt|jiivo; (57). 'E; ou Tt ytvETai ; Mo- Tunc igiliir inciiii) nia;;iuiini|uc Basiliuni , noii ipse

vo; ax^Sh^' (."iS) TtJJv iT:tori;jtouvTtov, tJjv xotv'jv otdcfu- soliini vciicralioiic prosciiiicbar ,
qiinil illiiis luui iii

ye vd(j.ov, xpstTTOvo; r, xaTi vfr,Xuv d|iojO£'ts Tr^s (59) nioribus gravilalciii , tiuii in scrnionibiis uiaturita-
Ttp.?,?. " leni et priuleiitiaiii conspicerciii ; scd aliis ciiain ,

qiiibiis noii pcrinde cognitiis erat, ut id iii facercnt, pcrsiiadcbain. Nain a|iiid iiiuUos slaliin iii vc-

iicralioiic crat , ul qiii faiiia et aiidiliunc jaiii ciiin prKccpissenl. Ex qiio quid conligil? Ipsc soliis fcre
cx oniiiibus ,
qiii sludioruin caiisa Allienas vciiiebant , coinniuni lege solutus est , niaiorcni utiipie

lionorcin, quani liroiiis condliio fcrre vidcbatur, consecutiis.

IZ'. Tou-.fl Ci(ttv tt;? cytXia^ 7:poot';jiiov •


svtsuOev 6 XVII. IIoc nobis amicilire pr.TliiiIinin : binc nc-
TTi.; luva^sias aTTtvOTjp- outoj; t-rz' dXXT;X'jtc STptoOr,- ccssiliidiiiis igiiiciiUis : sic iniiliio aiiiorc saiiciali

(X£v. "E~5tTa auvTivdxOT) Tt xa't TotouTov • ouOi yi-p siiiiiiis. Poslca biijusinudi qiioqiic quiddani acciilil ;

TouTO -apaXt-Jtv dstov •


Oj/ d~Xouv yevoc eupttjxo) nain ne lioc quidcm pijElcrniilti debet: llainl sim-
Touj 'Ap,a$vtou;, aXXk xa\ Xiav xpuTTTOv Tt xa't ij^- pliccm cl aperlaiii natiniiciii Arnicnios cssc iiivcnio,
aXov. TdTc Toivuv xtiJVoX TXetovo? auTijJ suvr^Otov xal qiiiii polius , admoiliiin lcclaiii ct siiiiulalaiii. Tiini

(fiXtdv Ttvi;, It' ix Tou -aTpi; (00) xal t^; dvtoOsv ergo nonnulli jaiii oliin cuni ipso familiaiilate cl
feTatpfa? ( xal ydp exElvTji; ttjs StaTpt6Ti? Svts; amicilia coiijiincli, tuin adliuc cx patre, iiiiii e\
Jtuyx^vov), rpoitdvTig auTii) (j.£Td 9tXtxoij rXda^ia- vcleri sodalitio ( iiam in illa scbola inslilcli fuc-

To; (^Odvo; o£ f,v, oux £uvota 'zb TTpoidvov), £-r,pi'j- C raiil), ad i|isuni pcr aiiiicili.-e siicciem acicdcnles
T(i)v T£ o'jt6v, 9tXov£tx(i); (jtaXXov i] Xoytxoj;, xa't ( inviilia aiilcm , non bciievolcntia diiceliaiilur ) ,

C-oxXt'v£tv cauTotj erstptiJVTO Std ttJi; nptiTrjs e~i- c«iitciiiiosis poliiis, quain doclis ct argulis ipia^slio-

XetpT](i£to?, TTjVTe dvojOev Toij dvSpb; eutputav eiSdTe;, nibiis euin urgebanl, ac piiiiio iiii|ictii silii siil ji-

xa't TT]v TdT£ Tt(tT]v ou ^epovTS?. Aetviv (Gl) ydp £t- cerc coiiabaiitur , luii! iiuoJ cgrcgiain iiisiiis iiido-

vai, £t TrpoetXriCfdT^; Toj; TpiStova;, xa't (02) Xapuy- lein janipridcm iios^.ciil , liiiii quod lionorem liinc

YiCetv (05) T:po(ji£X£Tf;3avT5?, [ji^ TXeov cxotev tou ipsi pi:rslilum pcniiolesie firrent. Grave eniin nii-

^cvou T£ xa't veTjXuoo;. 'Eyist Sk 6 ^i/.aOifjvato; -/.al nimcque ferenduni e»sc jiidicabaiil , eos, qiii pbilo-

[jidTato; (ou ^dp TiaOd^jtTiv tou tfOdvou, 7rta-S'Jojv iio sopbica pallia priores iiiduissenl, alquc 784 '" '^""-

7:Xdj[jtaTt), ffi-ri xXtvo,ut£vtov auTiIiv, xa't Ta vdiTa (jts- diiaiidis vcrbis operani aiile posuissciit, exlero cl li-

Ta6aXJ.dvT(ov (xa\ yip i^ijXoTUTiouv Ti T(ov 'AOr,V(JJv roiii iicqiiaqiiam antcfcrri. Lgo aiilcin, ille Allic-

xXeo; Iv *x£tvot; xa-a">.uOT;vat, xal TdxtsTa Kspt^po- narum ainans ac stulliis (non cniiii invidiam sen-
VTjOTJvat), uTiTipstodv Ti Touj vsavia; iTiavdvtov t4v scram , fronlis involiicro fidem habens, Atbenaruin
Xdyov, xa\ Tr,v zap' e[jtauTO'j (ioTiTiv )(_oipiZ6y:.vioi (5u- gloriam in ipsis oppressam el celerrime conlcni-
vatat 6c xa't ii (ttxpd TrposOf^xT] xh -av Jv ToiouTot;), plani iiidigiio aniino fercns), sncciinibenies jain ado-

icac vcfih-i} (Oi) r«r Keipa.lar;, -h tou Xdyou, xaT- lescentcs, ct terga verlcnles , reducla dispiilaliohe
isTrjja. 'fl; 6^ t6 tt;; StaX^^sto; Iyvcov d-d(ipr,Tov, sufliilcicbam , alque auxilii inei inomenlum ipsis

ouS^ xaOexT^v STt Tufxavov, dX.Xd uatfto; f;5i) 7:apa- largieiis ( iii liiijiismodi porro rebiis vel pcrcxigiia

(S'!) Te.letnq. Sic Regg. a, c, d, Coisl. 2, Pass. el Comb. Dcest tt,; in ed


et Comb. Iii cd., T£XiuTr|C, « liiiis, mors. i (00) "Ez' ix Tou .zazfdt:. Coisl. I, st'T' sx tou
(55) Ttv ijwr. Ucgg. a, c, d, Coisl. 2, Or. 2 ct 7:aTpd;. Niccl., £x TS Tou 7:aTpd;. « Qiii qnondaiii,
Pass. addiiiil, sotfdv T£, < et sapienlem. > iii ipsiiis palris scliola, Basilii fuerant coiidiscipiili. >

(SR) M6ycr. Pass., (jtdvo;. (iil) ieii-dr. Sic Begt;. a el bin. In cil., o:tv(ov.

(57i npcxazsUripjdroi;. Reg. lim ct Pass., T:po- (62) Tfieojrac, xiil.'S\c quatuor Begg., Or. 2 ct
xaT£tXr|;ji,u.evot;. Comb. Iii ed. dccst xai.

Mdvcf; C)iES6y. Eadem sic leslaliir Cyriis


(58) (05) \api'yyit^eir. Nicelas Iianc vocem exponit :

Tlicodorus 'AXX' dxpt TaiJTa tou so-jou BaitXstou


: xo(ii'J/(o; X^Ystv • « oriiaie dicere. >
[jidvou 9U-cdvTo; Tou; v£r,Xuoojv vd;jtou;- « lltec iisiiue («4) "Ipai: vCftlvi), clc. Istiid ex IIoniern.//i«(i. xi,
ad sapieiitem Basilium , qui solus tiniiuiin lcge vers. 71, dcsuiiipliiin, ul sigiiiliccl ( ;cquam ct aii-
liiieralus fuit. i cipilein piignain. >

(59) 'A.S.i(^Oe)c znq, elc. Sic Bogg. a, c, d, Or. 2


S. GRECORll TIIEOLOGI 520
accessio qiiidvis polesl ) , wquaiia , iit ille ail '', A Yu[Jivou[ji.£vov, l^^f^^ils" [ietaSaXiov, 7cpu[j:vav xe IG^>)

prwlii capilit consliliii. At iibi dispiitalionis arc.i- Expouad[<.Tiv, exeivw 6£[jiivo?, xat tzzpaly.iix ttjv v£-

iiiMii iiiicllcxi. qnoj j:iin nc conlincri qnidcin po- xiPjV (C6) £7roiT)aa. '0 o'z TjtjOiq (67) xe aOttxa m ye-
terat, scd pcrspioiic seso prodibat , repcnle pnnl:i- voijiiviji (xal yip f,v dy/ivou.;, ei y.3.1 xi? d).Xo;), xat

Ins , reiniguliuiiciii ail pnppini coiiverli, ab illiiis iTpoOu[jita.; nXriiOst.;, iva -zO.ivii (68) auxbv xaOo[jLT)-

partibiis staiis , anibigiianique vicloriaiii rcildidi. pttiio, s^cTTi xXoviojv zui XdYy Tou? YEVva5a; iy.ti-

Qua ex re (utcrat iiigenio in priinis aciito) inagnani vou;, xal Traiojv auXXoYiTjJioJj, ou 7rp\v dvrixEV, rj ts-
statini volnptalcm copit , atque al.icrilate perfiisus , Xi(o; TpiiJ/aaOat, xai "zb xpdTo; xaOapio; dvaS^fj-

nl ciim llonicricis verbis oiiiniiio describam, slre- aajOat. Outo^ osu-ipo; TjaTv 'zv^c (ftXia;, oux Ext
iiiios illos jiiveiics dispntatione pcrliirbalos insecta- i-tvOr^p, dXX' tfiv^ 7:upj6^ dvdzTi-ai T^cptcfavf,; xa\
lialiir; iiec aiite argtimciilationibus cos ferire desli- dipto;.
lit, qnani prorsiis iii fiigam convcrtissel , vicloriainqne li.uiil duliiain adeplns fuisset. lla;c allera nobis
aniiiiiiiU, non jaiii scintilla , sed fax clara et subllinis acceiiililiir.

XVIIl. Atiiiie illi quidcni sic infecto negotio ilisces- B IH'. Oi [jikv ouv oiJTto; d7rr,X0ov d-paxToi, 7:oXXi
serniil, tuin suain tenicritatem inultuin iiiciisanlcs, (Jtcv -:?,; iTpoTtSTEia? JauTotc (01)) xaTa[jtspti|dij.Evot,

liiin iiisidiarum nomine lantam in me indignalionem 7:oXXa oj tt)? Jm6ouXTii; iijio'i ouaxepdvavue;, (o; y.al

coiicipienles , cil eliam apertas inilii iiiiinicitias in- ^avspiv J/Opav AiJLoXoyTiiat, xa't Trpoooaiav 'Titxa-

dicerent , ac proililioneiii oljicereiit , noii niodo Xetv, oux exsivtov (j.ovov (70), dXXi xal au-cov 'AOrj-

coiuin, sed ipsarum quoquc Allienaniin ;


quoiiiani vtov (j? Std xf^? itpioxT^^ Ttsipa; £XT]X£Y|Ji.^vtov, xa\
primo iinpetii ab uno lioiuine conliilali atque igno- fi5xu[j.;j.ivtov Cicp' iv6; dvopbc, xa't TauTa jjtTjSk tou
niiiiia affecti fuerant , ct quidcm ejiismodi ,
qiii iie Oapjiisiv xatpiv Sxovtos. '0 6s (xa'i Yap dv9p(oTTtvov

fiducia! etiam lcnipiis liabelial. Ipse coiitra ( liuma- xh r.Moq, oTav [jtsyjt/.a eXTttjavTs; dOp&jj Tot; eXTit-

iiiis enini aUecUis est , cuni , niagnis quibnsdain cjOst jtv (7 1 ) av-ux(o[Ji£v, sXdTTto Tr,i; So^r,? 6pav (72)
rebiis spe concepiis , iii eas subiio incidinius, opi- Ti tj3atv(5[JL£va), touto xa^ auTb; ^rdixwv, ^axuOptora-
nione iiostra iiiferiorcs cas vidcre), ipse ejusdem Csv, ^oustpfjpst, TT)? e7:tST)[j.ia; ^auTf/V jTratvitv oux
quoipie alTcctus periculuni faciens, moercbat, ange- eTxsv. 'EJf;T£t xb sXTitaOiv •
xivr,v [jtaxapiav td?
balnr, iioii lialietial qnod sibi de ailvenlu suo gra- 'AOfjVaj (bv(5;jiaCsv. '0 [j.kv orj^TauTa- irCo 6k Tr,i; Xu-

liilaieliir Qiuerebat qnod spe sibi cirnixerat; ina p,; dc{JT)pouv t6 TiXsiaTov, xal Xoytxijj.; ouYyivijj^Evo.;,

iicm fidicilalcm .\tlienas nominabat. Haec quidem '-'


xal xaTE7rdo(ov tois XoYijjjtoi?* xa'i, 6r:£p tjv dXTjOkj,

ille : ego antein inaximam mijeroris partem ipsi 0'jTE tjOo; dvSp^c eCiOu; dXtoT^v sivat, Xiyojv, oTt y.^
adiniebam, Inni arguinenlis congrediens, lum ralio- Xp6v(o rcoXXtp yy.\ cuvouaia TEXEojTepa (731, oCite irai-

nibiis eiim iiiiilicns ; cuni , iit res erat, nec lioiiiinis OEuatv Ttjt; 7:Etp(0[jLivot;, i£, dXiytov te xaX ev 6Xi-
mores slatlni,785 sp'' dinlnrno tenipore, ac perfec- Y(0 (74) YVMpijEcOat. "OOev ErtavriYov auTiv ei; xh
lissiiiia faniiliaritale, vitaiqne coiisiieluiline ,
percipi, eCiOuftov, xa\ rTEtpav otooui; xa'i Xa[jt6dvtov, ttXeov

iiec eruditioiiein iis, qni periculiim ipsins faciniit ,


e[jtau-(o auveSriaa.

ex pancis arguinentis ac brcvi agnosci , diccrem. Ilinc cuin ad aiiinii traiiqnillit.ilcm revocavi , ac
beiievolenliae specimen siniul pr;ebens et accipions, arctioribns vinculis mecuiii asirinxi.

XIX. Ut aulem leniporis progressu dcsideriuin It)'. 'fli; S^, 7:pot6vTOi tou xp6vou , t6v 7:60ov dX-

noslrum iniiliio inter nos confessi suinus, ac pliilo- XriXoi.; xaOoj,aoXoYf,aa[j.EV, xa'i cfiXoao^iav (73) elvat

sopliiam id esse qiinil a nobis expelcretiir, tuni xh aTtouSaCiJ^JtEvov, TT)v:xauTa Tfii\ xct. T:dvTa TJtiev

vero jani ulcrque alleri qiiidvis erainns, conliiber- d"AXi')Xoti;, 6iJ.6aTEYot, 6[j.o5iaiTot, au,ui9UEtg, t6 ev

nal('S, eonvictores, coiicordes, uniiin idemque spe- r, pXirrovTe;, de't xhv 7t60ov dX"AT)Xoti; auvauJovTEi; (76)

ctanles, fervenlins qnolidic ac firmius desideriuiii 0Ep[jt6T£p6v te xa't §£6ai6T£pov (77). Ot [jtkv -j-ip

iiobis invicem colligeiilcs. Eicniui corporum aino- tojv aojadTojv EptoTE? , er^etOT] [5e6vT(ov etal, xa\

»' llinn. Iliad. xi , vers. 72.

(03) npvfivar te, etc. l'roverbiiiin de iisqiii cur- (70) M('ror. Reg. a, [jtovojv.
relleclnni, qiii ronsHinm in diversiiin mulaiit, et
fiiiiii (71) 'E.l.tiaOeJcrir. Sic cudd. In cd., eTTtaOetatv.
parles, (|iias priiis inrbaiiuir, di,'SiMiiiit. (72) 'Op(ir. Sic pleri(|ue ac optiiiuu iiota; codd.
(60) '/•>(•:/ u.i/<fV( 7i\y rlKi\>\ clc. Sie recle ISice- Ill ed., .ipdiVTE^.

las cx|)onlt i ut ;i(l liasirmiii vergerei vicloria ineo


:
(7.") Tf,.li;ontp(f.. Or. 2, I'ar., Pass., xzXzMxixri.
suffragio elfeii. i llaiic csse Giegoiii inemein llu- (7.4) 'Er dJifo). Sic Or. 2, Tar. ct l'ass. Dcest
(la;iis agiiosiit. Ciini eiiini
pro Arineiiis suiiulo Gre- iv in ed.
goriiis ;HipKili:ni lecis-el pngn;e capila ; ulii priiiiuni (7.'i) Kal cpilocroyilar. Coisl. 1, xa\ xh cfiXoaocjjIav.
i scse Uasibo ailjiiiixit, » Oi[jt£vo; auTio, vlcUiri;ini Nicelas : tt)V daxr,atv tcjjv xaXtov « virliiuiin > srii
ipsi tribuit, qiiain Ariiicnis laveiiJo aiicipitcin fc- « vilae religiiisac cxercitauonein » iiitcrpretauir. Qiia
cerat. accepiioiic Grcgorius « asceias » pliiloiopbos ap-
(67) '0 Si i\(TOr\. < Laetaliis est. » Duo Kegg., pelbit.
marg., j^tOeto, per- (76) l^vrav^(jrzei:. In quibusdam auvau^dvov-
fiaOri, el ad unius codicis
t ,

seiisit. > TEi;. lias., auvdY^^vTE?.


^6S) T£.UMf:. Ucg. ph, TsXEiio?. (77) UE€(U(Jztpur. Keg. c, ^iatiTewiv
(69) 'Euvzw:. Uuo Kegg ,
JauTOu;.
f)2l ORATIO XIJIl. — IN LAUDEM nxSILII MAGNI. f)22

fiiouaiv i.'3a xa'i f.piv&i; 4v05Jiv. OG-5 Y^P 9''^5 H-'" A i"i's, <|ui;i reiiim fluxai-iini siinl, (Imini qtior|uu i|).-,i,

VEi, T^? uXt]; 8GiT:avr,0iijr]; (TS). aXXoi t(o avaTtTOVtt iioii sccus ac v<!iis llorcs. Nani iiec (lainnia, con-
ouva::£px:ta;, f.CiTo TiiOoj uyts-aTai (79), i^afatvo- siinipla malcria, rcninnut, scJ una cnin e.i cxsiin-
(iivou TOJ ur;xxaJ;.taT05. 0! Sk xaTa Osov T£ xa\ guiliir, ncc ((••sidfMiiiiii , ni:irccscciitc foinili!, suli^i-

ailj-f povc?. e::£tOT] TTpaYixaTo; ^JTa-Tiijstct, Sti toOto Slit. At piiilici Cl i)i,'() t;i"ili aiiiores, qiiaiKloqiiiilctn

xa\ (iovi[i(bT£pot, xat ojt;) rcXiov (80} auToilj tJi xaX- rei sialiilis et (irin;B siiiil, pioplcrc.i iliutiirniorcs

Xo; tfavTaCsTat, ToiouTto [jtaXXov JauTio ts xat dX- cli.tm siinl ;


qii;iiitii(|iie ni.iJDr piili-liriliiiliiiis spccics
XfjXot.; (iuvo:i Toj^ TiT^v auT(I)V epaiTa.;. Outo^ tou ipsis (iljjiciliir, t;inlo etiaiii arcliiis, cl sccum, ct

Ci-lp f;jia^ sptoTo? '^ptoj (81). AliOavo;jLat ;j.bv ouv iiitcr se, earuiiKlein rcruin aiiialorcs (lcviiiiiiiiii.

e^ij) Tou xatpou xal tou (jidTpou tfep(j;x:voj, xa't oux II.cc quippc siiperiii aiiioris lex e^t. Eqiiiilcin nie,

oi6' 5:itoj£t? TOUTOy? £;jt7t£~()) Touj Xdyou?, oux Syto cxtra tciiipiis, et cxtr:i iiioiiiini, pijncipitcni feni
6' o-ioj £[jtauT?)v *-tjy_(0 tou 6tr|Yf,;AaT0j. 'Asl yip sciilio; iicc qiionain iiioilo in lios scrnioncs iiici-

jjiot t6 uapEOkv ivaYxatov ifahz-a: , xa't xpetTTOv il;ini scio; iicc riirsiis qiioii:iin paclo iiicipsiiin ab
Tou •npoATi^OivTo;. Kav [xi Tt? a-aYH tou Trpoaoj liiijiisinodi iiarraliono reprinierc qiic;iiii. Milii eiiini,
Tupavvtxd).;, Ti Ttov toXu -iJo^ov •:T£iao;jiat, tuv Trj? Oa- iil (|iiiiil pr:(ieriiiissiiiii est, neccss;iriuni scinper
Xijjti).; i?£Xxo|jt£V(jov , Tcposi^ovTat Tat^ xoTuXat? at C vi,|,.t,|,.^ pi;csiantiusque eo qiiod prius arripni.
T:iTpat, xa\ ou 7:,o\v d^eOriJOVTai, i) ^tap' (xXXrjXtov Quod si qiiis iiie vi alidiiccie tciitcl, iie iiltcriiis

Tt jrpoiXafiitv ex Tf,; ,8ia?. Et p.kv ouv s-jyywpri- progrediar, i.lcm iiiilii, qiioil polypis, accidet, (|ii()-

aot(82)Tt5, 'i/(o ->) i^r,Tou;jt£vov £t tl p.f,, Ttap" ruiii acclahiilis, ciiin e ciihilihns exiraliuntiir, peii;c
^jiauTou Xf,ii-o;jtat. adli;crcscuiit, iicc priiis divelliiillur, (|iiaiii ex ill;i vi

qiiidpiaiii iiiriiiqiie acceperiiil. l'ioiiiilo si qiiis iiiihi lioc concesseril, liabco quod quacro; siii iiiinus, a

nicipso accipiain.
K'. OuTto 6r) TJt T.ph; dXXrj/.ouc eyovTS?, xa't TOtau- XX. Ciini igilnr hoc iiilcr nos an.ino cssciinis
Ta; uTOaTf,aavT£i; euTeiyit (80) OaXd,a(;) ypuaia; xto- lalcsqiic valido llialanio, ut cst ajuid Piiidaruni '"',

va; (84), 5 tpriat Iltvoapo;, ouTto? ri£t(jt£v et; t6 aiireas coluninas subjecisscniiis, ita dciiiuin [lorro
•Kpicoi, ©£0) xa't noOtp cuvepYot? xpi^i^^vot. "IJ ! -to; progrcdichaniur, Uco el desiderio adjiitorihus
dSaxpuTl Trjv toutcov evsYXto [jtvf, ;jtT|v ; "laat piiv nlcnles. lleu ! Qiiomodo haruiii reriini iiicniioneni
eXrtioej ^y^"' '!."•'?> itpdY^JiaTO? eTttcf OovtoTdTOu, TtJov
7S6 siuc lacryinis faci:iin? Par spes diicliin;e, lioc
XoY(ov •
(fOo^/Qi 5i d7:f,v , ffjXo? 51 eaTtouodJeTO. est, rei oiiiiiium invidiosissimoe, iios ducebal; et
'Ay("jv 5i d[jt(poTlpot;;, ouy ojTt? auT*)? -zh 7:pojT£Tov C lainen aberal invidia, Kninlatio autem in pretio
£)(ot(8S), dXX' 07:ti)j Ttp iTiptpTOUTOu 7:apa)((opf,a£t£V habebatur. IIoc ulriqiie certanien, non nier priinas
zh yxp d/.Xf,Xtov euodxt;jtov 1'otov e7ioiou[.t£0a. Mta fcrret, sed utcr alieri eas concederet ; iiieri|iie (^nini

[jtcv d[jt'YOTipot? £odx£t t!/uyf,, ouo sto^jtaTa ^epouaa. altcriiis gloriam pro siia diicebat. lina iilrique aiii-
Ka\ £i T?) TidvTa iv 7:dat X£ta0at, [jir] TtstaTiov (80) ma vidcbatiir, duo corpora fereiis. Quod si fides iis
Tot? XiYouatv dXX' f,[Jirv y^ 7:£taTiov (87), t'o; iv niiiiinie liabeiidaesi, qui oiiinia in omnibus sita css,,
dXXf,Xot;, xa'i 7:ap' dXXf]Xot? £X£i[j.£0a. "Ev 0' 6i]J.'fO- diciint; ai nobis certe credeinliini est, quod iiteniiie
Ti,oots ipYov, f, dpeTTj, xa\ to Jf,v 7:p!)^ Ta? [a^XXou- in allero et apiid ;ilieriiin siii er;iiiuis. Uiiiiiii iiiri-

aa; U.7;ida;, 7:p"tv £vOivo£ d7::X0£tv , evOivSe [jl£0- qne 0|uis ct stiidiiiiii, virtus erat, et ad fnturas spes
taTa[jiivot;. IIpo; S flXii:ovT£;, y.a.\ giov xa\ Ttpajtv viveic, nosqiie ita coinparare, nt, ante iliscessiim
otTtaiav dirr,uOtJvo[Ji£V , 7:apd t£ ty); IvtoXt,? ouTto? ex bae vita, hinc niigraienuis. Qiiod quidem iiobis
dYd;x£voi, xa't dXXf,Xot? tt;v dp£Tf^v i^apaOf Y0VT£?'xa't, ob ociilos ponenles, vilam aclioiicsqiie oiniies noslras
ei ;jir) y-iyi, e[j.o':TouTO eirtetv, xavdv£; ovT£S dXXf,Xot; dirigebanius, liim diviiii pr:ece|)li diietum si'i|iien-

xa't aTdO;jtat, oT.; t!) £uOk; (88), xa't [jif], Staxpive- les, tuin alter alleri virtutis studiiini exaciieiUes ;

Tai. 'ETaiptov t£ Yap tb[jtiXou;jt£V, ou Toti; daeXYe- aiqiie, nisi hoc arroganlius dicere videar, iiteique
OTaTot;, dXXd toT; atotppovEaTaTot; •
ouSe Tot? [xoyt -
alteri norma ei ainussis eraniiis, qiia rectum a
(jttoTdTot?, dXXd ToT; eiprjvtxto-dTot?, xa\ oTj (!uv;t- pravo discerniiiir. Non eiiiiii cuin sodalinm nostro •

vat XuatTcXiaTaTOV •
etSdTe;, OTt xaxia; (iaov [j.£Ta- ruin pclulantissiniis el iinpudicissimis, sed cuin

" Pind. Olymp., od. vi, vcrs. 1.

(78) AaHarriOelfDic- RCn- f. da7:avio;j.ivr|j. (84) Xpvc&aq xicrnr, Sic Ircs Rpgg. ct Ircs Ciil').
(7!)) 'y^icTinai. Keg. pb, 'laTaTat. Iii eil., ypuaito; xiova;. Jiixla Piii.lai iiiii Ohjinii. ,

(80) Kul ocrcii x.lu.y, clc. < Qu.iiilo iiiagi'* pul- (id. VI, I aiire;e e()luuiii:e pr;eclaii ciiju-que insliliili
ebritiiilo ineiili olijiiiliir. t Niiniriiiii < aiiiiiia et vii- iiiilia siinl. t

liis, fxponil iNicclas.


» iil (8.")) "Eyci. Iii qiiiliii^dain, ^yet.
(81) OvTCQ zvv v.rep i'/y(fif epoizcQ vcjwq. Ni- (8(j) M'i\ .leiczkor. Iteg. biii, p.r) ^ttiTsOV. Grcgo-
cci., '0 Tou 7:v£u;xaTf/.ou xa\ f,;j.£Tipou EpojTo; vd- riiis bie car|iit .\iiaxagoraiii , ipii < oiiiiiia iii oiiiiii-
p.o^, I aiiKiiis spirilnalis et iiosui lex, > qiiasi [ilii- biis esse » diiciiil ; cui licel lides halieiula noii cssri,
ItiSUjlllici !•! Cliristi:illi. silii Grcgoiiiis viilt halicri, euui se iii P.asi"
l;iiiien
Ucg. ph, auY/wpf,-::.
(NiJ Xt!xy_ti>pTi'{Cci. lio, el in se essc, proliictur.
IS.isiliiiiu
(85) EvTeiye}. Sic Hegg. a, c, il, luii, iinileciin (87) lleiCTeor. Iteg. biii el Comb., wffTiov,
Colb Pimlar., elc. Iii ed., £UTuy:t, < felici, loiUi-
, (88) EvOer. Coisl. i, cuOu.
(lalo. >

PiTuoi.. ;;i xx?i.vi. 17


S. GUEGORIl TIIEOl.OGf 524

(.nslissiinis coiisuoliuiinem lialiebnmus ; nec cinn A XaSiiv, t^ dpsTrj? [xstaSouvat • eTcji xa\ visou [ista-
pugnacissimis. seil cuni pae.ilissiinis, iisqiie, (|iio- «J/cTv [jiaXXov, i) ijY'S'a"'' (S9) xaf-iiaaOat. MaOr;|.id-
ruiii coiisiuMiiilo nuixiinos riiicliis jinVrcbal ; illiul twv 5i o'J xoig tiSisTotj ttXcov , i) xoT^ xaXXistoi^
niiiiiriiin exploraliiiii lialiciilos, racilins csse viliiun J/a!poijiEV • eTreiST) xivx^uOev Eaf.v, i^ ^rpbj ap£xi]v

conlrajiore, (|uaiii virUitCMi iinpcrliri ; queiii.idmo- xoTtoujOat tou; veou^, ii :rpo- •/axtav.

(Iiiin eliain facilius osse iiiiiilio alioiio iiilici, qiiaiii saiiilalem largiri. Distiplinis p^irro, non lam jucun-
tlis.>^imis,i|iiaiii oplimis olilocuibauuir; nain liincqnnqiic, vcl aJ virtiilem, vel ail viiiiiiii,jiivenes iiirorinanl-jr.

\XI. Du;i; iioliis vi;c iiola.; erant : allera priina K.V. AJo |ji^v EY^^wptCovxo fjjjitv dSot^ :?;
picv irpd)-

ci pixsiaiuior ; sccunda altera, ct inforioris pretii : Tfi xa't tt[jita)Tipa, fj 5k Szuzipa xaV ou toij tiou 16-

illa quidein ad sacras aedes iiosiras, et ad doclores, [•'ju •


?] -TS TTpb? touj ispouj ^[Jitov oiV.ouj, xa\ zohg
qiii illic craiit, fcrcbat; Iikc aiilcin ad exlernos exitji 6toaT-/.4Xouj tpipouja, xa\ fj 7Tp'j? toii; iEio-

pnccoptorcs. Citneras onincs, (pine ad fosta, spccia- Ojv TiatScu-ar. TJt^ aXXa? 6c xoTc pf)uXo[jiivot? rap-
cnla, celebres conventus, epulas, diicebant, ajqiiu ac fjXa^jiov, £opTac, Oiatpa, 7:avriYup£i;, au[j.T:!5aia. Ou-
libenti aiiinio aliis reliqiicramus. Nibil enim, inea 6cv Yap, ot[;.at, ti^iitov, 8 [jti] Koh^ (ipsTT;v fipEi,
qiiideui seiitciilia, niagiii faciendum est, quod a;! " (ifiS^ Ttotst psXttouc tou? TTspl autb (90) aTcouSaJov-
reele boiicstoqiio vivendiim nibil affcrl, nec sui Ta^. "AXXotj [tiV ojv aXXat TTpoariYoptat Ttvis elatv,

bludiosns nielioros rctldil. Jam cuni aliis alia qii;c- i] TTaTpfjOsv, i) otV.oOsv, ex twv iotwv e:TtTir,osu[xa-

dain cognonieiila siiit, vcl a parentihiis accepla, vel Ttov, fi irpd^sojv (91) •
:ii[iTv 5k t& [Jtiya TipaY^jta xa\
c\ seipsis, lioccsi, ex propriis vilae siiuliis instilii- 6vo[ta, XptSTtavouij (92) xal etvat, xa"t SvoptaJeaOaf

tisque comparaia : nobis contra , niagiia res ct (j) TtXiov etppovoujjiEV, f^ tt] aTpocfii ttjc atpEvSSvr]? 6

iiiagiium iionicn eral, Cliristianos et esse, et iiomi- riJYr,; (93), etTzsp \).t^ [j.COoj r,v, e? ?;; AuSwv ^tu-
iiari ; atque ca re niagis eflercbaiiiur, quam Gyt;es pavvYjasv •
i] Tto XP'-'<''I^
'^^"' MiSa; (9i), 5t" ov (95)

palse aniuili conversione, si qiiidein lioc f;ibulosiim dTKoXsTO eTTtTU-/(jjv T?,!; £!);?;«, xa"t jrdvTa yp\>(ibv

iioii essct, por quain Lydioruin lyrannidem 787 XTr,7d[Aevo;^ dXXo; outo; "tp'JYto; p.uOo;. Tov ykp
occupavit : aul Midas auro, qiuid ipsi inlcriliim 'ASdptSo; otjTov (96) Tt dv XiYoi|Jtt tou 'V^^spSo-

accersivil, ciim voli siii coinpos factus, nibil pr.cler piou, i^ t'jv 'ApYetov Il-fjYaaov (97), oT; 0'j ToaoiJTOv

auniin piissideret; ipix et ipsa Pbrygia est fabiila. f,v t6 5t' dipo; ^ipeaOat, oaov f,;j:tv th T.ph; Qe&v

Naui quid Uy|ierborei Abaridis sagittain, aul Argi- atpsaOat 5t' dX.XifiXtov, xa\ auv dXXr^Xot; ; EtTTtiJ te

\iim Pegasuni (licam, quibiis non l;iiitum crat por „ auvTop.(.;jT£pov •


BXaSepat (98) ptiv toT; aX/>otj 'AOtj-

yeroiii ferri, qiiaiitiiin nobis niutua opcra et simiil vai, Td si; tpu^T^v ( ou Ydp cpa'JXoj; touto uT:oXap.6d-
ad Dcuui altolli'? Alquc, ul rem in pauca conira- vsTat ToT; euasSsaTepot?) •
y.aX yoip TrXouToiJat tiv
liani, peslifer* quidcm aliis, qiiantuni ad aiiiiutie xax!)v TiXoiJTov, Ei'5toXa (99), [xaXXov tt;; SXXt;; 'EX-

saluteiii alliiiel, Atbena! siint (necenimid a piis Xdoo;, xal -/aXeTTbv [jit] auvapTraaOf|vai toT; toutwv
viris lcniore cxislimaliir ; malis naiiique opibiis, eT^atvsTat; xa't auvT;Yopot; •
fi,aTv 6' o'JSs[j.ta T^apd
)

boc cst, iddlis, siqira rcliquam omnoin Gricciaiii TO'JTtov JiQlJiia, tt;v otdvotav T:STiUXV(0[jtivot; xa"t Tre-

ainuuiil, diHicilciiue faclu esi, nonsiinul cuin eorum (f


paY[Jtivot;. To'JvavTiov [lev ouv, et Tt /pi; xa\ Tra-

laudatoribns cl patronis in erroroin abripi ; nobis pdSoEov eiTTeTv, ei; Ti^v T:iaTtv IvteuOev ISe^attoOT^-
auleui nibil delriineiiti ab iis all.ilnin csl , iilpole p.ev, xaTa[j.aO(5vTec a'jT(Tjv zh dTiaTTi/.bv Y.a.\ xi6Sr,-

qiiianimocoininiiiiili clobsepli cranuis. yiiin poiiiis, Xov, evTa'jOa SatijLOvtov xaTa'.P|OOVT]aavTe;, ou Oau[nd-

«piod vix crcdibile esl, binc ad fiiem (onlirniari CovTai 5ai(Jiovs;. Ka\ et Ti; ^aTtv, i) 7:taTsueTai

biinius, ipsoriim fraudein et iinpostiiiani agiiosccn- T:oTa|jb; (1), 5t' dXp.T;; piujv Y^^uxug, i] ftjjov ev T:upl

les, atipic illic d.oinoiics contemiiciiles, ubi d;i;mo- axaTpov (2), qi Td Tidvxa dXiaxsTat, touto r,p.cv

ues adiiiiralioiic ankiiinlur. Qiiod si (piis esl, aut +,[jiet; ev TtaatTotj f|Xi5t.

csse crcdilnr, lliiviiis, per iiiarc (liilcis flneiis, aiit aiiiiiuil in igiie, qiio oiiiiiia coiisiiimiiitur, s.ilicns,

lioc iosi inler onincs xfiuales ac coxtaiieos craiiiiis.

D (97) 'S^ysicr ni'iyacor. i ArgiMini Pegasum. )Sic


(89) 'Ti-ieiar. Reg. biii, -JYeiav.
dicius oipiiis, qiii alatiis liiiglliir, ol in llolicona cvo-
(90) IlEfl avT(j. P;iss., T.phi TO aJTS.
(91) "// njdf.eoir. Pass., xa't T:pd;eojv. laiis, ct iiiigula lcrraiii foriohs, llypooieinn foiiieni
(9-4 Xpio-ziarovc. Duo Kogg., Coisl. 2 et Pass ,
apcriiit. Ciim ci Dellero|iliiiii iiisidens, vcllot in coc-
XtjtSTtavoT?. liiiii ascciidoro, Pogasiis, oxciisso sessore, evulavit
r('r^i}r. Plalo republ. ii, ct Cicoro l)e
I)c 01 iiilcr sidera collocatiis csl.
'(<J"))
Gygem t liivcnisscaiiiuiliim, cii- (il.S) li.luet^jal. Sic (liio Oiisl., ctc. In cd., pXa-
oflic. III, iiari';int, «

jiis palaiii oiiiii ad se oiiuvorlcrct, a iiciiiiiic oi)iis|iioi 6spd. Mox u7:oXa[Ji6dvE:at. Uegg. a, bm, UT:oXa;Ji-
polcr;it, o:iiiiie arle I.ydioriini rogiuim oocii|i;isso. 6dvovTat.
0|il;i-Nsot, iil i|iiiil(|iii(l (9!)) EtSio.la. Sic nielioris nolsc codd. lil cd., Tii
(1)4) Mi£a<;. < .Midas > ciiin
langeret, in' aiiiuiii vortoroliir, ojiis voii (Oiiipos eiSioXa.
fiicliis, lanic pcriil, iinod cibi oiiiiics qiios allrccla- (1) Uezajidr. i Alpliciis > Arcadiac niiviiis
ret, iii aiiriiin conuiiiil^ircnliir. (2) ZGxir tr xrpi trxa'ior. « Aiiiiiial iii igne sa-
Scliol. aaXa[j:dvSpa salaiiuiiulra »
li' (). Sic
i
('.)'i} nmiics codd. Iii cl , 5t' (Lv. lioiis. I : i] ,

non Uinliim noii l.idiliir, scd


(90j 'Aedf/iScQ iiCTir. Narraiit pooUo liiinc Aba- (pi:i; in igiioiii iiijcola,
eliam igiicm cxslingiiil si Plinio lidcs ha-
rideni ali Apolline, cui servieral, sagillaui acccpisso, ipsiini ,

bealur, x, 0(1.
cujusopera Gra:ciain pcragrabai, ac oracula cdcbai. lib. c.
525 ORATIO XLlll. — IN LAUOEM nASII.ll MAC.NI. MG
KIV. Kal t?» xiX/.iaxov, OTt xal (fpa-pta Tt? rspt A X\ll. Illinl iiiiicin praclaiissnmini ,
qiioil clrca

^(jta; oiJx aYsvvY;? fiv, <nz sxEtvw xaOTiYEjjtivi Trat- iins i|u(iil(lani noii ignoliilo sodaliliiiin cral, pra-ce-

SsuousvT) xa\ avo,u.£vi5, xat TOt? a.\j-oii xaipoyoa •


zl iilorcin illiini iialicns, ac iliiccm scqiicns, iisilciinino

xai Tt^^oi Ttapi AuSiov apijia (a) £Oio[jtsv, tov exst- rclms Kamloiis; qiiamvis alioqiii pcdiics, nl veliis
vo'j opiiJtov xa\ tpizov •
£$ uv uTifipxEv r][jtTv ezt- lialict proverliiiim, ad Lydiiim ciirriim, linc esl,
iiT][jtot; (jikv slvat itapi toi; fijjietipot? 7:atoj'jTatj iHius cursum cl niorcs, ciirrcremiis; e.\ qiio iil

xaV TjjjtTipaxTopatv, £-t(ir;[;ioi; ol Ttapi tt) 'E),Xdoi nobis coiiligit, ul, mm siiluin aiiiid pr:ccfptorcs el

iraat), xa\ TaiJTr,j [jtd),t3Ta Tot; •(•<)t.<>p'.[Xbn6Lzo:;. socios, scd etiani apml niiivcrsain Gr;(:ciam, nc

'IIoT) ok xa\ [Ji£Xpt T?,; unspopta^ 7:poT;),0o[A£v, (u; prajscrlim (darissimos (|'.i()miiic Gr;ccia; viros , chiii

aafli -(i-^'j\it^ £x -Xstovwv tiTjv TauTa otrii-oupivojv. atqne illiistrcs csseimis. Qiiiii ciiaiii , iiltr.l Gr.-cci;^

llapi TO(jo'jTotj (jiiV ydp ot V][jt£T£pot TaiSEUTat, 7:ap' (iiies processimus, iit ex inultis ha'c commcmor:iii-
osot; 'AOfjVat (.i) •
Trapi TOdouToi; (.'j) 5£ fi[jL£T?, r^ap' tihiis pcrspiciiuin factiini est. Nam |if;cceptoics

otrot? o! TraiSiVJTai, ;juvaxou(5[j.£voi te dXXTilot; xa\ quidcni iiostri apud lot liomiiics cclcbrcs cram,
<j'j),),a),o-J;ji£vot, xa\^'jv(op\j o'Jx dv(.'jvu[jio?, xa\ ovt:^ a|;ud quol Alliena; : :ic iios ileiii, apud (|uot liomiiics

jiao' a'JToT^, -/.a^ dzo'JovT£?. 0'JOcV Toto'jTov a'JToTj de pneccptorilins noslris , apud lolidcm dc noliis

oi 'OpiuTat (6) xa\ ot ITuXdoat •


o'J5b; ol MfiXtovi- "eli:iiii, ct aiidielialur, ct prBcdicalialiir , ac par

6at (7), tt;; 'OjjtTiptxiii; oeXtou tJi Oa'j[jta, ouc xotvio- qiioddain iinii ohscnriim et iiicclelire apud eos,
vJa cJu[X9op(Tjv J-i-vuptjE, xa\ t6 xaXdi; ap(.ta iXaiJ- 738 ^t eramus, ct dicelianiiir. Ncc vero (luidqiiam
v£iv, (jt£ptJo[jt£vou^ £v TauTcT) fjvia? xa\ [jiasTiYa?. ejiisiiiodi apud cos craiit Orcsles el Pylades, ncc
'AXXi Yip ^XaOov £[JiauT?iv , e;^ to'J? £[jiou; uu- Molioiiiihe illi, Ilomerico versii celcbrali, (|iios cala-

axO£\? (8) euaivou?, 6 ^rfik reap' eTepou TioTk touto initatuin socictas, alque ars cgreyio ;iiiiigandi nobi-
fie^ijjtevo; (9). Ka\ OaujjiaaTuv ouo^v, et xdvTauOa lilavit, eodcm lempore Iialicnas et fl;igriim iiilcr sc
tt;; £X£ivou tftXia; Tt Tapa-eXauaa, (I)C-£p ^(ovto.; p;iiliciitcs. At enim imprinlcns ipsc iii nicas l.uidcs
ei; dp£Tr;v, outo) [j.£Ta3TavTog £i^ £u9i;[j.iav. 'AXX' piolapsus siim, qiias iie ab alio qiiidcm un(|iiaiii

IrX TTjv vJaiav (10) £-avaY£<jO(jj TidXtv f;[jLTv 6 \6- pra;dicari susliiiiii. Ncc niirum vi.leri debcl , si liio

"fo?. quoque frurliiin aliqueni ex illius amicitia obilcr


cppi ; naiii qiicmadmodum, cuni vivcict , ad viilutein, ila, cum viia exccssit, ad l.mdcni ct commcii-
dalioiiem milii pro icsi. Vcniiii ad iiii;laiii riirsuiii nobis rcduccnda est oratio.

Kr. Ti; [xkv ouTc) T.oXihi f.v tt;v (j'Jv£cr!v (II), C XXIII. Quis prudenlia periiide canus eral, ctiam
xa\ TTpi tt;^ TioXta.;; £-£tOT) T0'JT(;j (12) xai loXo[j.i.jv anle caniliem ? Qmimloiiiiidcm bac re sciiectutciii
•ci)
Y'iP='^ opir^Tat. Tig o£ ouTtij; atS£3t;jioj, ^ Ka- Salomon qiioiiiie dcliiiivit ". Qiiis, vel sciiiliiis, V(;I

Xaiot.;, T^ VcOt;, [J.T) tJTt Ttjjv xaTi t6v aux'jv ^^'fi^i juvcniims ;eque veiier.ibilis, noii de nostrai taiuuin
}(pdvov, dXXi xa\ twv jtX^Tcitov :ipo£t),rj'^(jTOjv ; Ti; n)eiiiori;e viris loquor, sed de iis cliain, qiii longo
[jiiv ^TTOv eSetTO XdYt^v (15), oti t^jv Tpo-ov ; ti.; o^ aiite lempore vixerunt? Quis doclrina propterniores
[jtaXXov (jLcTiix- Xi^You, xa\ [JtSTi tou Tp'J-ou ; -:;otov niiniis cguit? Qiiis lanicii iiberiorcm dottrinam cum
(jt£V eloo.; 0'jx £7:fiX0£ 7:atO£U3£Oj; ;
[jidXXov Oc, noTov moribus Ciinjuiixit? Quod discipliii* geiiiis esl, in
ou (leO' u-KepSoXT)? w; [Jiiivov ; OiJTCo p.£V (14) d-avxa quo versaliis non sit, atqiio ila eximie vcrsatus.
SteXOtjjv, lij^ o'JO£\; 'ev •
ouTik) ok ei; dxpov IxacJTOv, qiiasi in eo solo ebiborasset? Sic niiiiiruni omnia
d)? TtLiv dXXojv ouoiv. 27:ouor] Y''-? eucfjta luviopa- complexus, ut neuiium quidein quisqmim , singul.i
(it£v, el uiv e-T^tsTTi^jtat xa\ Ti^vat t6 xpaTo; exou- nirsus ita ad sumiiiuin, quasi niliil aliinl pr:etcrca
ctv (13). "IIxijTa [Aiv Tdxou; c'JicO); oti Tiivov (10) didicisset. Ad iiigciiii eiiiin soleniam studiiim aice-
5s(i(jtevo;, f,xt(iTa fz Tivou oii Tixo; (17) 6' dcbat

o'jTti) , ex quibus iinperiuin scieniiis et arlibus

«''
Sa;i. IV, 8.

(5) naph
Av^ior appci. Taiita eral Lydioriim D et EpIiiaUcni , diios magn;c proccrilalis gi|^,iiilcs
currniiiii celciil;is, iu nuUo moilo :iiilevcili possciil. Jnlellcxil.
Ilinc proverliiiim ,
qiio iiolaiiliir, (|iii cum miilla
(8) r-ctydEtc:. Or. 2, erTaxOet?.
pr;cstaiilioribus (oiilciidmit.
(9) Ai;^ciji£i"o<;. 1'ass., •xaTao£|d[jt£vo;.
(-11 'AOqi-ai. l'ass. addit, f/.o-Jo.Jto, < audicliau- (10) Nrcrcrctr. Sic diio Coisl., elc. Iii eo., •/r^^ici.v,
lur. >
(11) Tlr iikr ovToi xo.lttx i}r Ti\r crvrgcrir. Sic
(5) TocroiJTCt^. Sic pliires Keijg., duo Coi I., Or. pliires Kcgg., Or. 2, Par., etc. In ed., Tt; oiJ:oj 7:0-
2, Par., P,iss., etc. lii ed., Toto'JTOt;. Xii); [j,kv TfjV auveciv.

{G)Ol 'Opecrtai,elc. i Orestcs el Pylades > laiiln (12^ TovTqi. Pliires R'^Rg. ct Comb., to'jto.
ainore intcr se complsxi siiiil, iil, mortiio Pyladc, (13) Ao)xijr. Pass., ~i.v;o-j.
iina cuin eo Orestes in iiircrnum desceiidcril. (Li) O/irw iier. Or. 2 ct P;iss. adduiit, 0'jv.
(lo) Ti) xpuTcr 'iyovct. Niccias KaTopOo'jvTa:,
(7) Mo.licviScd. < MoIionid;c > geiiiini fratres :

craiit liim corporibiis , liiiii arlibiis. Grcgoiiiis eos xa\ Tf,v iixJv 'i/jrj^:'i i Qiiibus scieiitiie el arles
a malrc < Ilomcriis vcro, llinil.
Molioiiid:is > vocat ;
comparaiitur, ac vim obliiieiit.
XI, vcrs. 7i'J,cl xxiii, vers. 058, a p.ilrc Acloiid.is (16) TSrov. Or. 2 et Pass., t6v tovov,
appell.it. Qiiod erraudi occasiuiiein pra;biiit Noiiiio, (17) Tci/cr. Or. 2 et Pass., xh zt/o-
(iui, coiiira Grcgorii mentem, per Molionidas, Oiuin
K27 S. GREGOUil TIIEOLOCi 528
caiiiparaliir. Qui ciim celeriinlc natiira! itropier A ii'j.9<T£pa cjXXaSwv, xat eI? !v d.ycL-^ii'/, cTij-s Sor,-

l;il)arcm ci coiilcntioncin niiiiiinc opiis lialicrct, ).w Eivat, TroTEpii) toOtcov Ixctvoj OaufjLaoriwTEpoi;.
(]iieiiiaJmoiliiin nec labore piopicr ingeiiii magnitn- T£j JJl^V (iTJTOptXlJV TOSOiJTO;, TIJV Tiupb; (jtivo; Tviou-
ilinoiii ; sic lanicii uirniiKiiie ccinjuiixeral, iit iion cav (18), Et xa\ -h rfioq auTw |jit] xaTa (5f;Topa^ f,v ;

satis liqiierol, ntio noiiiiiu' ailiiiiraLiilior esscl. Qiiis t;.: (>i Ypa[x;jiaT'.xfjv,T5 yXcooiav £?£/.),T]vEfct, xai isTO-
iii rlielorica, illa, inquain, viin ignis spiiante, cuin ptav ( 1 9) GuvdYei, xa\ [jiiTpoi? JTitaTaTsr, xa'i vo[jtoO£Tet

eo coinparaiiiliis, tnmelsi illius niores a rhetorum TcotrjjjatJtv; Ti; 6^ ot).0'09tav, Tf;v ovtio? 'jdT;/,TiVT£ xa\

inoriliiis dissiilereiil? Quis in grainmalica, qiia". lin- Svco patvouaav, ojt] ts •KpaxTixf) xa\ OstopriTtxi;, oit)

giiaiii ail Gr;ciisiniini foriual, liistorias Cdlligit, me- T£ T.zpi Tis XoYixa.; a-ooct^st? xai dvTtOiist;
Iris pncesl, canninibiis leges praescriliil? (jnis in i/^t (20) xa"t TJt TiaXatjjjiaTa, iiv of; (21) otaXsxTt-
pliilusopliia, cxcclsa proculdubio scientia, el siir- xf;v ovojjiaCouJtv • w; iaov stvatTOu;Xa6up:vOou;(22)
siim gradienio, sivc eain pariem specics, qiim in Sts^sXOstv, tJ Ti; £Xctvou tCjv Xdyojv otpxui; otayu-
aclioiic et speenlatione posila esl, sive eaiii, qiiai in ysiv, s! TouTou 6£f](j£t£v; 'A3Tpovoij.!as 5:, xat ysw-
logicis deinonslraiioiHbiis ant oppositionilms et [jsTpIac, xa\ dptO[xwv livaXoYia; tosoutov XaCojv,
concerlaliDniliiis 789 versaliir, qnain Bialcclkam ojov [jtf; zXovstdOat Toti; T.zpX TaiJTa xo[j!yor; •
t?»

vocanl; iii qiia aileo cxcelluil, nl iis, qiii ciiin co f; TtEptTTbv otsTtTussv, tb; S/pTjaTov to;; suasfistv sO^-
dispiilabaiil, facilins esset e bibyriiilliis sese extri- Xouctv • wjts [j.aXXov y.bj t6 alpsOsv toIj TkapsOsvTo;
<are, qnani argnniciitoruiii ejns laqneos cirugere, si e;st';ai Oaufjidssiv, (jtaXXov os tou alpsCsvTo; t6
qn.inilo res ila poslularcl ? Jani vero aslroiioiniiiin, •napsOsv. 'laTptxfjV (jsv ydp xa't f; tou (T!..')[j;aTo; dp-
jicometriain , iiiiineroriim proportiones liactcnns (5(')iT;'a, xa\ voJoxo;j:;a (23), ^tXoio-yfa; xa\ tfiXo-
didicisse conientiis, ui noii ab ii-;, qni in liujnsinoili TTOvta; ojjav y.apr.hv, dvaYxatav a'jTip 7rs-otf;xaaiv
lebus sciti et eriiiiiti siint cxngilaretiir; qnidqiiid oOsv dpcdfisvo; , sl; EEtv tti; tsxvtj; dtftxsTo •
xa\
supererat, nt pielatis culloribus iiifriigiferuni, con- TauTT];, oO/ OJTJ Ksp't -zh (fa;v(5[jLsvov iy^c. xa\ xd-
leiiipsit, adeo ut, et quod elegit, inagis i^lniirari ac T(o (2i) xst[jt£vov, dXX' Siov Soy[j;aTtx6v xai 'yiX^Jjo-

pncdicare liecat, qiiani qiiod rcliqnit, et rnrsus, id (fov. 'A/.Xi t! TauTa, xatTrsp TTjXixa^jTa TuyxdvovTa,
quod rcliqiiit, niajori laude effcrre, qnain quo.l TTpi; Tf;v ev t(o f|0£t tou dvopb; TraESsuaiv ; A^po?
elegit. Nam iiieiliciiiam, qu.T pliilusopliiic el laboris ToT; Tou dvopi; TSTrstpajjicVot; 6 Mivto; (2f>) Jxetvo;,

atque indiistria; fnictns esl, corporis inorbns, ac xa\ 6 'raod;j.av0u; , ou; da^oosXtov Xst^xtoviov xa\
inorbi curaiio, necessariain ipsi reddiderat; unde 'JlXu(j;(ov (2()) Ti^Sttov f|;;ioaav "EXXtjvs;, iv ^avTa-
exorsus, ud artis babiiuni landein pervenii. Eain a;'a to-j xaO' fi;JLa; rrapaostaou Yev(5[j;svot, £x Tdiv

porro arlis parlcm inlelligo, non qux circaperspicua C M(j)aatx(I)v, ot[j.at, fltSXtcov (27) xa\ fnjtsTiptov, sE

ociilisque subjecia ct liumilia versatiir, sed qiKe in xa\ T.tpX Tf,v xXfjalv Tt otTivixOTjaov , Jv i5"aXoi; &v6-

doclrina ct pliilosopbia coiisistit. Scd quid lia!C, [jaat to'jto TrapaoTjXdjaavTs;.

tainetsi magiia ei pr.x^clara, si ciiin nioniin illiiis doctrina conferaiilur? Qiii virtulis ipsius periciiluin

feceriiiit, Minocm illum ac RbadamaiUlinm pro niigis liabenl, qiios pralis aspbodclo refertis, et
cain|iis Elysiis Grsci donandos diixerunt, paradisi vidclicei nosiri speciem quamdam animo intiieiites,

aiqne ex Mosaicis, ut opiiior, iiostrisqiie libris, lanietsi iii iiomine nonniliil discrcparini, aliis laiiien
voc;ibiilis lioc ipsiiiii indicaiites.

XXIV. Aiqiie b.rc ita se babcbaiil, eraique do- KA'. El/e [jt£V ouv (28) ouTto TaiJTa, xa\ TXfjpTi;

clrin;e incrcibus onusta navis , quantum qiiidem 7:at3£'Ja£(o; f; :fopT\; (29), to; y'^'J''' ^tftxTbv dvOpto-

liuiiianai natiira; assequi dalur; neque enini ultra T.hT[ cp'J3£t (Tb ykp ^TOxetva raosiptov (30) oO Ttepa-

Gadcs transmcare cuiqiiam concessmn esl ; ac jam Tov) ^ost Sk Xofreiv ir.av65o\i xa\ p;ou TsXstoTspou,

faiiendiiiii iiobis crat , nl iii palriun rcdireiiujs ,


xa\ TO'j Xa6c70at tiov £X~;^o[j.ivtov f,;jrv xa\ auYxst-

ptrfectiusqiie vila; geniis ordireiiir.r , resi|iie sjie (jEvujv. Ilapfjv f] Tf]; £XOT\(j;;a; fi[Ji£pa, xa\ oaa tt;;

(18) nricvcar. Qiialiior Uegg.


et Or. 2, jtvsEou- D telligi de leprosoruin doiiio, qiiani Ca:sarex cxstru.\e-
aav. iloniems lUad. vi, 1S2, dc CliinKcra
veis. rat ijasiliii^.
vcrba faciens, liis uiilur vcrljis, qua; ad rlieloricain (24) /iVirtJ. Rcg. pli, fivto, < siirsum. >

(-IH) '0 MiruQ, ctc. t Miiios i rcx Crekc, et Rlia-


tradiixil C.regoriiis.
(ID) 'lcTcpiur. In iioiiiiullis, t-Top;a;. daiiiaiilluis l.ycia; rcx, ob singiiiiirciii jii.slili;iiii a

\20) Kal. . . eyei. Rcgg. d, Ifin, pli ei Pass., i^... IMiilone iiilcionim judices conslituli, iil iiair.inl

Ixoi. poeue.
(21) 'UrSi^. Comb. resecal, Sf;. (2t)) 'Il.lvc-iutr. Dicliis est locus Elysiiis,
liic

Creta dXuato;, vel, d-o/.'ja;o; tt,; xoXdasoj;, (iiiod


(22) AaCvplrOovc. t In iiisnla , > inqiiit (|iiiisi

Noiiiins, « nioiis esl, iii cnijiie antiuin qiioililaiii, < a ptciia solvat. > lla:c luil, jiixia poctas, beatoriim

ciijiis aditiis el cxitus adiiiodiiiii dillieilis alqiic ar- rcipiics ct lialiilalio.


tliiiis eral, iii qiioil. iMiiiol.iiinis iiijccins iliciinr. (-27) BiCliiM-. Qiialuor Regg. ct Or. 2, P;6Xo)v.
Qiioniaiii crgo ex scse cxlricarc dillicilc
l.iliyriiilln) (i8) Ovr. I>i'csl iii licg. Iim clOi'. 2.

esl, idcirco lianc voceiii ad eas qiii-stioncs Gie- (-2(1) Kcg. pli. (fpovTt;, < cura, sollicitudo.s
>J>cprir.

gorius accoinniodavii, e quibus clabendi nulla esl (50) raSe.ipur. < Gadcs > loeiis esl inlcr llis(ia-
ratio. > iii.ini ct Alricam, ubi niarc |icriiieal)ik' esse neg.ivil

(25) Piocrcxcnia. Ueg. c, voaoxi-j^jtsTa. 1'otest in- anliiiuitas. Lmle diictuin csi islud adagiuin.
529 OKATIO XLill. — l.\ I.AUDEM B.VSIMI MAGNl. sr.o

£x5r[Ji.c'a,-, l?iTT;pioi ).oYot, Tjpor-ijA-ioi, dvaxXfiSci-, A coiicei^Uis, ;il(|iie iiiler iios coiiipacliis, arri|ieiciim<

oi;j.uya\, Kspmloy.ciX, Saxpua. OJOcv {•ac/ outid^ oj- Ailcral (lisccssiis ilics, cl .iiiiil((iiiil :nl disccssiim
6;vl (31) ).uTn]piv, u^ rolj exsias ijuvv(5(jioii;, '\()-r\- licriiiicliiii , cxirciiia; allocuiioiics , jiroseculiones,
vwv, xa\ dXXf|X(ov T^ijtviaOai (32). Tfvi-ai Srj t(J-3 rcvdcaiiimcs, ^'ciiiiliis, (i)iii()lc.\iis, lacryiiKc. Niliil
Oea[jLa ti eXssiviv xal iiTopia; S^iov. IhpiaTavT;^ ciilni ctiiqiiaiii iicriiKJc iiioloshiiii ct acerJMini csl,
fi;.ia,- i T(uv iTaipwv xa\ f,Xix(iiv x°P^';'
^^'' Si div iil iis, qiii illic siiniil cihicali siiiil, cl ab Alliciils ct
xa\ o;5atJxaXiov, ou3' ov, d xi y-'^»'™. tisOfiJEiv iiilcr se divclli. 'rnin igiliir trislc ct iiiiscriini ac
i'^inv.ov, (ivci6oXouvrEs ,
ptaCiiJis".'oi, TrsiOovTJS- ti coniiiicnioralioiic iligiiiim spcclaculiiiii accidit.

yip ou X^YOVTE^ ; tl S' ou TipaTTOVTj^, wv tou; (33) ('.irciiinstarc iios si)il;irmiii cl aiinaliuin, iionmillo-
dXyouvTa; etxi.; ; 'EvTauOa Tt xaTr|Yopf|SO) ;ji.kv G;xau- 1111111)110 cliani niagislidruiii clioriis, [iroisus ncgarc
Tou, xaTTiYopf,3io Si Tf,.; OEia; ky.d\i-t\^ xal (iXf,-Tou se nobis abeiiiuli (iiitcslatcin lacturos , obsccrare,
'0
(J/uxfj^, s! xa\ ToX;jiTip(5v. [jikv yipi ti? ohia; cogcic, liorlari, 790 oiiiiiia deiiiijuc ea liiiii facc-
Eircojv Tf,s rap\ TtjV eudtvoSov (ptXovctxio?, XpStTTCOV rc, luni diccre, qux vcrisimile est cos, qui in doloru
WyOt) T(7)v xoTc/iivTtov " xttl piajjilv, CTuvsy(i)pfjOT] o' versnnliir. IIoc loco faciain, iil ct mcii)siiiii et di-

ojv o;ji(j); rfjV £x5r,iAtav. "Ey'') S^ u7:£Xct'yOTiv 'AOf,- vinaiii illaiii ac irrciiiclicnsibiloiii aiiiinaiii, licct lioc

vrjjf ih ;jtiv Tt [/.aXaxtaOGti (elpfiaETat •^kpxcuTfik:;), R aiidaciiis aliiiuaiito vidcri possil, noniiiliil aceiisciii.

xh Sl Tt TTpoSoOil; 7:ap' exeivou , iTitciOsvTo? (3i) Ille ciiiiii , ciiin causas evposuissct , cur dc rciiilii

4:f£tvat |jtf) dtftsvTO, xa\ i:apaxtopfic;at Toi^ 'dXxouat. suo laiii obiii.vc conleiiderct , iis, (|ui euiii rciiiicrc

lIpaYP'*' i^p"''' YGviaOai, pifi iiiaTEutijj.svov Y'veTat conabanlur, supcrior cxslitit; ct (|iiaii(iiiaiii icgrc,

yjcp ioar^p ^vJi; aioptoTO? zi^ Suo To;jif], xa\ a,u.'.fOTi- abeiinili lanicii faciillaicm iinpcliavil. Ego aiileiii

p(ov vsxpioatc •
T^ [Jtiaxcov auvTpiScfiov xa't d^jLo^uYwv Alliciiis rclicliis suiii ;
(larlim, iit vcrc loquar, aiiii-

Stojsu^t?, Yospiv (5S) [jtux(o[jtevtov kTz' oXXfjXot;, xa\ coruin prccibus cniollitus; pariiiii ab ipso (iuadain
ou (fepivT(i>v TTjV dtXXoTpiioatv. Ou [jtf,v (j:axp(5T£p(iv cx parle proditus, ut qni co se adduci passus sii,

[J.01 (30) t!) t^; Jripiias' ou yap f,v£f/'i;j.r,v (37) t~:- ut diinittcret noii dimilienlciii , iisqiie, a (iiiilnis

7:X£tov eXsEtvS? ipaaOat, xat 1:331 X,(iYOv u7:i);etv tt,,; iraliebar, niaiiiis daret. lics profecio , anlequaiii
SiaiTiaetjoj •
tiXX' i7:t[j.eivavTi y.z Tot? 'A0f)vat5 x('<)- coiitigissel , incredibilis 1 Fit enim qiiasi unius cot-
vov oux"i auxviv, irotet t6v 'UjtTiptxiv t-7:ov (38) 6 poris in duas partes scclio, alqiic ulriusqiie iiiler-

7:(5Go? •
xa\ Ta Seajxi (ifi^oj (39) t(Lv xaT£xovT(ov, emptio; aut boum, qui simul nulrili suiit , atqu.i

x,ooatvo) xOTi 7:£oitov, xa\ 7:pi; Tiv auvvo;jtov kos- idcm jiigum traxcrunt, disjiinctio, lugiibre qiiidilam

p6[jr,v. iitriusqiie caiisa inusiciiliiiiii, dissidiumque pcniio-


leste ferentium. Nec tamcn in lonfium milii producla est lixc calamitas; iicque ciiiin diiuius iniser

coiispici, nosinT^que disjuiiclioiiis raiionem (iiiiiiibus rcddere siisliniii; sed noii ila miilto icmpore Ailie-

iiis poslea coiiimoralus , ut pnc aiiimi dcsidcrio eiiuuin illum llomcricum iinilor, (lerfiactisijiie eo-

rum , a quibus letincbar, viiiculis canipos pedibiis pnlso, atque ad sodalcm nicum iiiiiieiii fe-

ror.

KE'. 'Si; o' ouv l7:avf,xi;jL£v (10), [itxpi tco x^iapo C XXV. Domum aiilem reversi, cum mundo ac sce-

/aptaa[J.£vot, xat (jaov t6v Ttov 7:oXX(7)V Roniiiliil inserviisscniiis, li;iclcmis sciliccl, iil
xa\ Tr| axr,VTi ii;c

pcrmiiliorum desiderio iilcuiiquc satisfaccrcnius


7:(50ov aYO3t(oaaa0at (11) (o'j Y^p ouTot y^ £t/0[;.£v

G£aTptxtos,o'j5' £7:tS£txTtxti;.;),TaxtaTa£Ye"'i3[j.£0a (42) iiaiii i(isi qnidcin al) ambiliunc .ic tlieatrica ingiMiii

f),aiov ouTiuv, xo\ TeXou[jt£v ei.; avSpa? k^ iyev^tojv, o^tentalione abliorrebamus; juiis iioslri quampri-
avSptxdiTepov tt) tptXoaotfia 7:poa6aivovT£s • ou auv inum cnicimiir, aiqiie c.\ iniberbibus iiiler viros

dX).f,Xoi? [x^v ^Tt (o^j Yip a^jf,x£v 6 (;0ovo;), t(o ceiisciiinr, fortiiis ac virilius ad (diilosopbiam accc-
tMm cl (Juv a"AXf,Xot?. T6v [ikv ^ip ^ KataapftDV dcnlcs , iion qiiidcm jam corporc ^liaiid eniiii sinebal

xaTi/£i Tiva SjuTspov oixtaTf|V t£ xa\ livor), sed desidcrio ct aiiiore coiijiiriCli. Ille ciiini
(-45) 7:6Xt;, toj

KoXtoCx^v • l7:etTa i-/.or,(jitat Ttvk, J7:etofi ye fi;jtac a Casariciisi civitale, ut allcr qiiis(iiam condilor ct

oux eT/^' '^^'^ dvavxattov u7:oXa[xfiavouat, xai oly, conservator, rctinelur; ac dciiidc, qiiniiiani nic.

a-h axo7:o'j Tr,? T^poxst^xevr,? ^tXoao-yta:. 'E;xi ok carcbiit, necessarias qiiasdam pcrcgriiialioiics, iiii-

T.azipwJ £'JXa6£ia, xa\ Yr,,ooxo;ita (4i), xa\ au^jtuo- niiiiciliie a (ir(ipo>.ila; sibi pliiloso(ibi;c sropo alii;-

ptov e-avaJTait; xaTa-:/0'jja, to'j avop?/; ciT^fiYaYJV D nas, iniil. At iiu', cl pielas cig;i (lareiitcs, cl seiiilis

(38) 'OjiT}fixir Vidc Hoincr. Iliud. Ii!i. vi


(31) OvSei-L Reg. pli, o^JS' evi. 'i.t.-ior.

(32) 'rf-.iLrecQui. auvTeiiveaOat.


lii nnniiiillis, sub liiicm.
(33) 'ily zovQ. Sic pliircs Uegg., phiics Colb., (.39) '1'itZaq. Hcg. d, Coisl. 2, Siajii.=;§a^.
'E.-utriixciiier. Ucgg. bin, (ili et Or. 2, £7:av-
Coisl. 1, etc. Iii ed., to; TO^j.;. (40)
(34) UeipOerTCT.. Sic qiiiiiq.ie Rcgg., niidecim f,xo;ji£v.
Colb., Coisl. K, Cliiys., Or. 2, P.ir., Pass., clc. Iii (41) 'A^ocid)0-acOai. Sic codd. in ed., (iyto-tt.'j-

cd., TTeiOovTo;. oaaOat.


(35) Foepcr. Coinb., Yoepto?. (i2) Tayjcra irerdneOa, etc. Nicelas cxpoiiil

(5()) Mci. Iicg. c, Ciiisl. t ci Pass. addiiiil, auv- 1 (ilo (iiiieiciii cl iraiKiiiilliiiii recnperavinuis. »

£6t), I niilii acridil. > (13) Kiireyei. Wc;. (ili, xaTei/e.


(37) 'Ureiyvjnp-. Ucgg. bni, pli, dcceiii Colb. ct (44) rnpCKOidu. Or. 2, ';r^rjwy.op.la.
Pass., f,V£j/o;j.rv.
631 S. GREGORll THEOLOGI r.'!^

H>talis cura el incursanlos calamilalcs ah illiiis A 'i-J xaXw? y.l\> raw?, oOSl; Sixafu?, i^yayz
,
S' c3v.
foiisorlio aijsliacliini lciiiicriiiil; IkuuI reclc id qiii- ^xotm d
SI, [jiii xavtsOOev [aoi Ttaia Ti\^Ep'n:ov
dem Ibrlassc, nec jnsie, scd lanien lenuerunl. Al- fliov «vw[xaX(a xa\ Suaxo),!a ffuv^irsae, xal -zb Trp?,?
qiic liand t.cio, an milii liinc qnoqne omiiis viUe Tf,v (Ui) ^iXoao^iav oux stioSov , ouSI t?,^ eriOu-
cliUicnilas asperilasqnc orla sil, ac salebrosiim ad y.ia^ (.iOj xal t^? 6TO0£a£io,- aEiov. Ta jjiev ouv
rlMlosoiiliiain ikT liicril, ncc cupidilale 791 moa f,iJLEXEpa, OTn) tv 0ew tpaov, 4^^00(0- iixoii:o 5k. tats
cl aiiinii iiislilulo salis iliKmini. Seil rcs quidem sxsivou jipEagsfat? &[ji£ivov. Tiv S^, ^) iroXuxpoTros
iioslr.c, ul Uci volunias luleril, (craiiUir; alque toO Oioii (paavOptoTifa, xal iiEpWb fijjiiTEpov r^vo;
iilinani per illins .le|irccalioncin melius rcraiilnr. oixovo.afa, Sia toVawv (l~) twv Iv [jl£7(]) yvojpiaaaa,
Hnncvcro, mulliplcx Dei lieiiigniias , alqiie crga xal dst Xajji-poTcpov (i-oo£i?aaa (-18), XajjcriTtipa
genus iioslruni cura et dispeiisalio, in nuillis aiile tti.; 'ExxX-riaia; TipoTiOr^at TtepiifavTi t£ xal TOpi-
iiniiicrilHis exploralnni , ac quolidie clariorem illu- CorjTov, Toij hpoi^ Toij TtpcafiuTEpiou Op<vot?T^(oi;(i!))
slrioreinque coniperlum , in sacrum inlerca prcsby- £-,'xaTaXi^aaa, xa\, Sia [i.ia.i tt,? Kataapaov iKiXEw;,
lerorum ordiiiem ascriliil, ac spleiididam el cele- t!= oixou(jtEvTi Tiaari Ttupaiuouaa (GO). Ka'i Tiva T,oi-
Lrcm Ecclosi;e faceni propoiiil , alqiie , per uiiani -nov ; Ou axEOiaaaaa Tov paO;Aov, ouoi 6[;iou t£ t:Xu-
Caesariensem civilalcm , universo lcrrarnm orbi K vaaa (51) xa\ aocfiaaaa, xaTJt tou; ttoXXous tojv vuv
prselucel. Quoiiam auleni id inodo ? Sic nempe, ut t?,; TrpoaTaaiac; E(ftj[jt£vojv • dXXa Ti^Et xa't v(5[ji(j)

euni nnn subilo ad liuiic graduni subvelierel, nec TtvEuiJia-txr,; dvaEdastij?, t^; Tt,af,; d^ttoaaaa
siinnl cum et ablueret ct sapientia iiistruerct , qiiciiKidmodiim plerosque eoruin qui iiuiic anlisti-
luin niunus a|iiietiinl; vciuin ordiiie , ac spiritualis progressionis lege , lioc euin lionore alfic-e-
ret.

XXVI. Nec onim mihi pertnrbaiio illa tcmcritas- K'!''. Oux ETcatvtTj ykp eyio Tr,v Tiap' f,(j.tv dTot-
ipie proliaiiir, ijiia; apiid nos iioiinnnqnam £iav xat dxoa[j.iav eaTtv ote xa\ tov T:poEOp£U(5v-
et in , e(f'

nonnnllis Ecclesis prnesidibns cxsistil. Non enim T(ov Ev pr,[;iaatv. Ou yitp d-avTtov ToX[j^f,aoj xaTTiyo-
eo audacis progrediar, ut omiies aecnsem ; iuique pEtv, ouOi oixatov. 'E-atvtjJ t6v vTjiTrjV viiJiov, 'i^ ttjv

enim faccrcm. Verum naulieam lcgcin l.iiido, qiiie y.ojTtriv -ptjTEpov tY^stpiaa; (52) Tto vuv xufiEpvriTTi,
giiliernatori fuluro piimuin reinos Iradit, deinde ad xdxEtOEV eu\ TTjv TTpdjpav dYaftov, xal Tita-sEuaac Ta
prorani cum collocal, sicque priorilius muncribus EiJtTtpoaOEV, outoj? JtiI tojv oidxtov xaOi^et, (JiETd tt-jV

ipsi commissis, tandem euin, posl diuturnam rcmi- TtoXXijv (55) TutfOEiaav OaXaaaav, xa't Tf,v Ttov ivi-
Salioiieni ac vcnlorum obscrvalinuem, ad guljcrna- ^ [i-iov StdaxEtitv. "fi; Sk xdv Tot; :toXE[xix'jt,r ex=-f
cul.i consliluil. Eiideni rei mililaris esl ralio : miles aTpaTttoTTjc, Ta=iapxog, CTpaTrjyoj. Autti fj Td^t?
primnni, deinde cenliirii), Iiiin ii peralor. Ilic opli- dpiaTT] xa\ XuatTEXeaTdTTi Tot; dpxo.aevot.;. T6 8'

nius ordo cst, iisque, qui siiljsiinl, iii priiiiis coiidii- f);-teTEpov, TtoXXou av TJv iSstov, ei ouTto; etxe. Nuv 5s
cibilis. Quain praclaie nobisenin agerctnr, si idem xtvouVEUEt, To TtdvTtov dyttoTaTOV zayii.ix, TtJov ita^o'

essct rernm iioslrariim stalus! Nuiie auiein peri- f,[jttv TudvTOJv Eivat xaTay£XaaT<>TaTov. Ou fdp e^
cuiuiii esl, iie onlo omiiiniii saiiciissinnis, sit qno- dpETr,? [jidXXov, i) xa-xoupyia?, f) TtpoEopia (54) ouoo
quc omniuin niaxime ridiculus. Non eniiii viriute TtOV d^ttOTEpOJV, dXXd TtjJV SuvaTOJTEptov, ol Opow,
qiiam niale(icio ct scelcre, saccrdolium pa-
iiiagis, iaiiouf;X Jv itpotfiiTats , 6 xa ^jjiTtpoaOEv ^Xitttov

ratur; nec digniurum , sed pnienlioium Ibroni ,


dXXd xa\ SaouX, 6 dTt66XT]TO?. 'Po6od[i. ev paatXeuatv,

suiil. Samuel iiiler proplielas, ille, inquani, fnliira ^ IoXo[jt(T)VTo; •


dXXd xat 'Iepo6oi[jt, (5 SouXo; xa't dno-
prospiciens ; seil et Saiil , vilis ille et rejiciendus. aTdTr,?. Ka't iaTpij; [jtev ouSe'1;, ouok Ctoypdcfo;, oaTtj
Bi)l)i)ani Salonioiiis (iliiis iiiier reges;sed ei Jero- ou (fuaEisd^j5tjjcvTT][).dT(jovEaxe(}'aTo TtpiSTspov,^^ uoXXi
boam , ser\iis ct aposlata. Ciiinque nec meJici ,
Xfiioixci.tci. auvexepaaev, ii e[ji(iptfojaev 6 Se Ttp^Jiopo;;
iiec picloris noiiien qnisqiiaiii oliliiie.al, iiisi prins r>
eupiaxETai pMioK, [jit] TtovTjOe^t.;, xa\ Ttptia^ato; Tf,v

niorbuinni nalnras coiisiiler.irii, aut miillos colores djiav, 6(jtou te aitape^t? (55) xa\ dvaooClEt?, tl); 6
miscucrit, vaiiasqiie formas penicillo cxpresserit |j.uOo? {'60) Ttotet tou? yiyavTa;. -lIXdTTO[jt£v auO-
autisles coiiira facile inveiiitur, iioii claboraliis r,[jtEpiv tou; dyiou.;, xat aotfou? etvat xeXeuo^iEv tou?
,

(15) Ti)r. Deest iii noiiniillis. (52) 'Ey/^f^ificaq. Clirys., eY/EtpT^aa?.


(4C) 'EjiiOvjiiar. Coisl. 1 , 7:poOu|j.iai;. (55) Ilo.Uiyr. Uegg. a, !, d cl Or. 2, TtoXXd.
(17) Siit :ro.lJ(j>r, elc. Hei le Nieeias •/v(opt[).ov : (5.i.) '// nf.ottfia. Sic eoild. 1'iave iii ed., i^ Tipo-

noif,aa7a. i Cnm cx niiillis inleiim eiim niuiieribus eSpia, « vel, > ete.
iiolniii fecissci, ac illuslriorein rcddidissel. > (55) ^xeipeii;. Sic deccm Oilb., P.iss., etc. Iii en.,
(•iS) 'A:ccdel^aca. Ueg. d el Coisl. 2, dvaSef- Ttapei?.
5aaa. (5()) 'flc o iJ,vOoc, eic. Finxeiuiit poei.i; Cadmnin
rtojf. I Tamiin, intcrca.
(•4!)) > Decsl iii licg., Ageiioris (iliiiiii, apiid Tlielias IJienlin', nrlicm, ilra-
Cypr., nec reddidil liilliiis. coiiis a se inleilecliileiiles sevisse, alqiie liiiic exsli
(50j Ilvpnvvvca. Iiegg. c, d, Coisl. 2, Or. 2, lisse Gigaiiles, lioiiiiiies a apiie iisijiie ad feninr i

l'jir., I'ass.. — upaeuaaaa. arnialos, qiii eodein ilie, iiiilo prii.do, oiiiiies sese
(51) IUiraca Sic undccim Culb., etc. Iii cl., slaliin ninliiis vnliieiibus coiibccrunl, [irxier quin-
TtXfjvaaot. quc qiii se C;idiiio assuci.irniil.
liT^^ OP.ATIO XUII. — IN r.VUDKM DASILII MACNF. BSl

ouisv troytsOivta;, o^JSi^rou PuO;wj TrpoitJsvcYx^ivTa^ A soil rccciis, fnianliini ail disnilalcm, simiil saliis et

Ti, tiXtjv tcO ficv.lecrOai. Kal, 6 (Jiiv jripYet tt)v cililiis ,


qiioiiKuliiioilmn poeuu pi^'anlcs niixcruiii.

xatco xa\ xansivd); (57) snxr/.sv, a •:fi? 0'|ti- Uiio dii; saiirlos (iii^iiiuis , eosqne siiiii-iites el
x'''P5'v,

>,?,; a;'.o,-, Y.i\ r.o>J.k [jijv toI^ Oitoi; Xiyo^ i^jiijisXs- oriKlilos 792 i"*s« iiilieniiis, (|iii iiiliil cli.liocniiil,

•cf,7a;, •JtoXXa 5^ ttj sapxl vofJtoOsTfiaaj si? uTOTa-,-r;v iicc :ul saieiiloliiiiii i]iiiili|ii.im prius coiilnlerunl ,

nvsiJuaToc- 6 t\ ao6apo)? (58) upoxaOiJsTat, xa\ pnelor i'f//c.'Atipie ille (iiiiilein iiiferiori sede ac-

TT-v o;pp'jv aipsi xaTi tiov psXTLivtov, xa\ oux szt- (iniescil, liiMiiilisipio slal, (pii siililiinem proinoreliir,

Tps(jtsi Toi^ Op^ivoi;, oJol tppiaasi Tf;v 8iiv, t?jv attiue cl niiilliim diiniiie iii (liviiioriini scrmoiinm

iYxoaTTi xdftto pXsTttov aiX b\i.o\> tio xpaTsi, xa\ nictlilatioiic versaliis csl , ol miiltiim dinrpie canii

(jo'^(oTspov JauTbv ij7:oXa(ji6avsi, xaxto; sioto?, xat Tib loges sanxit ad spiritui parciuliim : liic coiitra sii-

9povs:v icni tt,.; t?0'jTtac acp-fipT-jAsvo^. pcrlie et arrogaiiler pr;i;sidet, siiporoiliiiiiKluc ad-
versns mcliores altollit , iicc tlironis introii.isoil, noo ex aspedii liononim coiuipit, liomiiieiii coiUi-

ncnlix studiosum Infra sevidons; vcrum siiniil ciiin imporio, sapieiiliorcni quoquc se csse exisli-

inat, pravc ntiiiiio seiitiens, aiqiic a potiMiiia oi aiicloiitale do mcnie dcturliaius.


KZ'. 'AXX' ouy t tcoXu^ o'jtoj (39) xat |ji.E-,'a.; l!a- B XXVII. Al noii ila iiiai^iius el insignis liasilius ;

aSXsio?' dXX' (lojTTsp twv aXXtov ATtavTtjjv, ouTto xal vcriiin iil aliariiiii omiiiiim viilutum , sic cliam iii

TO'J 7rsp'i TauTa x^jajjLou, toi; ttoXXoij tutto.; xaOicXTa- liis roljiis onliiiis el disoipliii:e oxoiiiplar aliis se
Tai. Ti? yip ispi; irpiSTspov CntavaYtvtoaxiov tio pncljol. Nam ciim prius sacros libros popiilo lecli-

Xaio pt6Xou^, i5 toutojv £|T)YifiTf]?, xa\ TatJTiriv (CO) lassol;ipse eorum inlerpros, noc illud lcctoris ofD-
ojx lira^tibaa; Tfjv Ta^tv to'j pfi|jiaTO?, ouTto? sv cium se iiidigiium duxisscl, ita domuiii prosbylero-

xa^JiOpjt 7i:psj6uTsp(dv, oiJTUj; sv s-tax-JTtojv aivst tVj rum, ac deindo in episcoponim catliedra Domiiiui'.)

Kuptov, ou xXsiia; Tf,v ejouaiav, o'Jo' dtp-aaa?, ouos laudal, noii Iiaiic potoslateiii fiiraliis , iiec ea pcr

6tt'j|a; TTiv Ti|jtf,v, liXX' uni ttJs Ttpif;? 6ttox0s\?, ouo' vim polilus, iicc Iioiiorem piosecutus, sed ab lionurc
ovOptoTTivr,v x^P'^> ^'-^ -"'^ 0soij za\ Gsiav JsfapLsvo;. qua;silus, nec liiimano favore, sod diviiiitus ac Ooi
'0 p.bj ouv TTjC -p'jsSpia; tA'!0^ 4va[j.stvaT0J tw os gratia sacordoiiiiin conscciitus. Veriim de scdis

Tf,; u'YSOpta; (()I) [Jttxpiiv Tt :ipoaotaTpi'i/to[JLsv. Oiov principalu lioc loeo nos cxspectet oratio; alqiic iii

yip (Jts xa\ tO'jto [j.ixpou 7rapE0pa[Jtsv, sv [Jtiato Ttjjv ea, qiKB ad iiiferiorem dignilatis looum peniiiet,
£tpT,lJlSVOJV X££[JtSV0V ! iioiiniliil immoremur. Quale ciiiiii Iioc quoque inihi

pcne cflliixit, iii moilio ooriiiii, qiue a nobis coni-


C mcmor:ila suiil, jaceiis

KU'. 'E-,-EvsTo Ti; Tp^ji; Tiv Svopa 6La-fopi tio r.^h XXVIll. Ciim Dasilio simultatem qiianulam is, qui
TOtJTOu (C2) -xaOr-.ys^itSvt tt;; 'ExxXr,a!aj (-h [.tsv oOsv, ante ipsum Ecclesix pra:fuil, exercebat ((inilms au-
xal oTtto?, attoTiav ajAStvov , TiXfiv lysvsTo) , ivopl tem de causis , aut quomodo , sileniio dissiinulare
TaAXa [isv ou-x oiYsvvEt, xal Oau[iaaT(T) Tf,v sjas- E;\iius esl, CKlerum exercebat) ; vir caitera quidein
esLav (G5), tl)^ EOEt^sv 6 tcjts ettoy^i?)?, xa\ fj r.^h^ (nrtis , ac mirabili piolate pr;cdilus, ul illliis lem-
auT^v svaTaai.;, 6i.toj; osTt TaOfjvTt Trpbg *XEtvov (Cl) poris pcrseciilio el acris advcrsus cum siiscept;i

OvOptijlTtVOV. "ATtTETat •|'ip OU TtOV TtoXXtoV [J.(JV0V, coiilcniio perspieue dcclaravil,sed lamen in Basilif»

aXXi xa\ Tijjv ipiiTtov 6 [jLto[j.o;, ('oi; [jiovov av sTvat aliiiuid liumani passus. Neque ciiim vulgares taii-

Toia fclsoij T^j TtavTsXioj azTataTOv xa\ ivaXtoTov 7ta- iiim lioiiiines, sod etiain prtcsianiissimos quosqiie
Osst. KtvstTat ouv s:;' auT?)V tt,; 'ExxXTiaia; oaov 793 viros .Moiniis altiiigil, ul tolins Dei sit omiii
ExxptTov xa\ aocptoTspov • stTtsp ao^ioTspot Ttov mX- peceato vacare, atipie ab aninii perturbalione im-
Xu)v, ol x(5a[jtou yuip'.!sa.'izii (05) iauToij?, xa\ ~i\) iiiiiiiem esse. Ac proplerca adversiis eiim EcclesicC
f)s(o t6v piov xaOtspiijaavTc;. Acyto 8o touj xaO' pirs seledior cl sapiontior concilatur , si inodc^ sa-
f;;jtaj iSav.paiou; (CG), xa\ Ttspt Ti TOtaiJTa [jtiXtaTa pieiiliores ii babciidi sunl ,
qiiam iileiiqiie ,
qiii

ea-ouoax-jTai; • o'! osiviiiv 7totT,adiisvot ih acftov xpi- D seipsos a muiulo sojunxciunt, ac vitani seam Dco
To; (07) T:ap'.osiv :tEptu6pta[j.Evov xa^ i-toaiJtEvov , consecraruni. Nazara^os nostralos dieo, alqnc iii

(.S7) Tfi:tsiron;. Or. 2, TOTtstvo?. Sic lcgil Billiiis. T("j Ttpf) TO'j. Inlelligil Euscbiiim, qui proximus ante
(58) ^o6apoi(;. Sic Regg. a, c, d el Coisl. 2. Iii l!;'i>iliiim Coesarieiiseiii Eoclesi;iiii gnberiiar;it ;
qiii-
ed., ao^ap-j;. ((110 ac conslanlem :inimiim |ii;ebnerat iii
forloni
(.fi9) 2 et Pass. Iii od., outto;.
Oiiroj. Sic Or. Valontis persecutioiie atlversns Ctilliulicos.
(GO) lial uivzrir, elo. < Noc illud lectoiis (idi- (G5) EvcriSstay. Sic pliiros Regg., Pass., Comb.,
ciuin, I otc. Is prorocio videUir csse Grcgoiii soii- olc. Meinlose iii od., aas6Etav, « ini|iielateiii. >
siis. Basiliiis naiiiqtic lecloris mimiis, ac popiili) iii (04) npdc exiTtror. « Advcrsus bunc, » iieiiqie,
coclcsia saoros liliros logere, non cst deilignaliis, ( B:isiliiim. >
i
ciiiii j;im iis exponendis, iiistar Magistri, par ossel. (05) XoiflcurzeQ. Or. 2, xtopf,aav:ES.
1'iiiis eiiim in lecloris siibsellio ,deiiide prcsliy- (GC) j\aOpaiovQ. i Nazai jeos > id est, , i mo-
lori seilo, demiini iiiler episcopos Deiini laudavU. naciios. >

Noii beiie igiliir Ilillius, « sacerdotii giadiini, i in- (C7) Td Cyoir xfdzor. Dasiliiim intelligit, qii
terpretaliir, ([uod de i lecloris oflielo i stribil (Jie- iiiler iiionaolios priiioi|);itum piet:ite ao virintibiis
gornis. oblinobal. Nain, iit ail Nicelas, Najtpato^ xa\ aJ-
(dl) 'yyt:Sp'uQ. Reg. bni, u^sopELas. -h; f,v i Niizartcus cl ipse cral. >
(62) Thj .tfd vcvtcL'. Rogg a, o, il^ !!ai:S., Pass.,
Do5 S. GULGUllll TilEOLOGI ?;5C

liiijiismodr rciiiis ninxiimmi sluilinm alque operani A T^pxxy-^ co^.jiwjtv E^i^iy.ivouvi-aTov. "ATrdjTacrtv iv-

piMienles; qui ciim gr.ivc auiiic iiiiii^iiiim cssc iln- vooOti xa\ |if|5iv Toj |ji£yaXou xai asTaaiajTOu xr,?

xisseiil, paii, ulis, qni principaiuiii iiilcr ens obii- ExxXr,(i(a? [Ko[;.axoj, oux iXiyi]v xa\ toD Xaou [aoT-

iieliai, contiiinelia el prnljro alliccrcliir ct rejicere- pav 7:apaT£[ji.(5[Ji.£voi, ojt] -z twv y.i.~tc, y.3.\ oat] tojv

itir, pcriciilosissimiiin faciiiiis aj;i,'rcdiiiiilur. A ina- e-' o^iai; (6S). TajTov oi -oOio f,v Jx Tpicuv twv
giio ct a sedilione aliciio Ecclesi.c corpore (-lclicere, i3y('jpoTdTU)v. "0 T£ yip avTip aio£at[j,o;, di^ cjx oto'

seseqnc abrumpere coiisiiiniiiit , noii exigiiam qiio- et-Ttf SXXo? TtiJv xaG' TjfJta; t^tXoaotpojv, xat ixavJj?

qiie pleliis parlcm aiiipnlanlcs , lain eornii) ,


qui Gdpao? itapatjj^etv, ei'7iip eSouXsto, t^ auaTf|[j.a-

iiifcrioris onlinis erant, quain qui dignilatcs gere- T! (1)9). TtJv T£ XuTTOUVTa 6i' iIiTOt|/ta? el^ev f) niXij,

lianl. M aiilem liiJHis dc cansis, iisquc firmissimis, ex Tfjj TtspV Tj]v xaTaJTaitv Tapa/fi^, ib^ oux ev-
pcrfacile cral. 1'iiiimm enim liasiliiis laiila apud voijiov, 0J03 xavovtxto^ (JtaXXov, t^ Tupavvtxdi? Tf;v

omnes veiieratione erat, qiinnia liaud scio aii quis- TTpocrTaatav S;5a[XiVov. KaX Ttapf[jav twv SuTtxtJiiv

qiiam noslrae a;laiis pliilosophorum, camque vim dp-/t£pio)v Ttvkj ("0), [jisOcXy.ovTei; -pi; iauToij? Tf,j

liabelnit, ni tiimulluanti parti, si voluisset, animos 'ExxXi^jta? 6jov dpOiiooJov.


ac fiiluciam alTerrcpotuisscl. Deinde, qui inolesliam ipsi exliibcbal, ob eum tiimullum ,
qui in ipsius
clectione accideral, civiiali suspectus eral, ul qiii non lain lcgitime alqiie cx caiionum privscri-
pio, qiiain pcr vim prKfeclurain accepisset. Postrenio aderanl eiiiscopi tiuiJam ex Occidenie >

qui oriliodoxos omnes ad suas partcs perlralicbaiil.


XXIX. Quid igilur egregiiis ille vir, et pacil.ici di- B KQ'- T( ouv 4 ysvvaoa; ix£tvoj, xa\ tou eipr^vtxoij
Bci|)ulus »'? (
Nec cnim iis, qui contumclia ipsuni [jtaOr,Tf,; ; OOt; yip dvTiT5(v£iv eixe Ttpb? touc uSpi-
atrcccrant, autqui ipsi sludebant, obluclari polcral; aTi;, f^ Toii; aiiouSaaTig, ouS» Tipij auToiJ xh [Jtaxe-
iiecilliuserat dimieare, aulEcclesiie corpuslacerare, aOai, i) StatJTtav %h awy.a.iTfi 'ExxXT]a£a?, xa't aXXti)-
qiirc eliam alioqui ab lia;reticis, qiii lum polcntiam T:oX£[i.ou[jtdvr,;, xa'i aijjaXepwj 5tax£t[jtivTi?, \i7:h Tf,g
alqiic impcrium obliiiebaiit, o|ipugiiabatur, ac peri- TtjTS ctLv alpeTtxtJjv 6uvaaT£(a;. lva\ a[jia ou[ji6ou"aoi;

civlose aflccia erat. ) Siniul etiain nobis liac lii re f][xiv ir£p't TOUTOu );pT]aa[ji£vo; xa\ TiapaiviTati; yv\-
oonsulioribus, ac siiicoris moiuioribus iisus, nobis- a(ot;, (yuyi; evGivSs auv f][Jttv 7t,<56i; tov IltSvTov [xe-
cnm liinc in Ponium piofugii, ac pietalis gymnasia, Ta/ti)p£t, xa\ Tot.; ex£ta£ (jjpovTtaTTip(ot? £7itaTaT£t,
quae illic cranl, iiiodcraliir; quodiiiie commomora- aii-h^ ok (71) xaOtaTa Tt (jivf|[xr,; a|iov , xa\ tt]v

lioiie dignumcsl, ipsa cum Elia et Jo;inne, sunimis 'ifjT^[xo'j (li) da7ia^£Tat [jtiTi 'HX^ou y.a.\ 'Iwivvou,
pliilosopliis, soliliidiiicin amplectilur; conducibilius Ttjv Ttdvu tptXoaicftjjv •
TouTO XuatTfiXetv aiJTto [jiot).Xov

id sibi esse exisiimaiis, quain iii pra.'seiiti negoiio f)YOU[Jl£VO?, fj Tt OtavOTlOlivai 7t£p't TtJJV TTap(5vT(i)V xf-q

(•ngitaiioncm quamdam pbilosophia sua iiidignam JauTou (73) (f


tXoaotpta? dvd^tov, xa\ 6ta'^0£(p£iv iv
siiscipcre, ac coiisilii ct pnideiili;c 734 clavuiii, JdX-(] Tr,v £v YaXf/jT] tojv Xoyta|JitiJv xu6ipvr,atv. Ka(-
(limin in tran([uillilalc teiiucrat, iii tempcslale pcr- C T.zp Si outoj ^tXoatJcpou xal Gau(xaa(a; oujr,; t?,?

dere. Quanivis autein adeo pliiloso|)liica et admira- dvayojpfja^to;, Y.pzixzt^i xa't Oau[j.aatojTipav Eupfjao-

Lilis illius secessio fuerii, pricsiantiorem lameii et (j.£v Tr]V ETcdvoSov. "Eaxe Y^P ouTtu;
admirabiliorcm ipsius reditum fuisse reperiemus.
Sic cniiii se haliuii.
XXX. C.iim iii his sluiliis versaremur, iiigruii su- .V. 'Ev TouTot; 5vT(ov f,(JLtJv, E^a^tpvTi? ^f taTaTat

bito nubcs grandinis plciia, ete.\itiose strideiis, qiiae vi^o? xaXdCr,? TtXfipei; xa^t TETptyi; SXiOptov (li),

obtiivit Ecclesias oiiincs, iii quas cecidii, et quas- iraaav £XTpt'|av 'ExxXT]a(av, xaO' ^? kppi.yr[, y.o.\

cunque invasil; impcraiorem dico, auri amanlis- oaT]v JTtiXa6£ •


paatXEuj 6 tptXoxpua(5-aTO?, xa'i (Jit-

sinium et Christi inimicissimiim, ac duobtis bis co/ptaTtjTaTo;, xal Suo Ta [jtiytaTa TauTa (73) voatov,

" MaUh. XI, 29.

(08) 'E:t" d^lair. Qiialuor Uegg., Coisl. 2 et D "iCiiioria digiium ; > scili(,ft , ut cxponit Niceta.e ,

Pass., l-' a.i'.%i. nionaslic:is ieges ipsis iiisliuicns; iii ascelicis pric-
T^ cvcxiuiuTi. Ui!!. i ('.olKirii sii:r. » Qiiae sertiiii, qicc a Niccta f{;i^ilio iribiiiiiiiiir qiiamvis
(09) : ,

iiiler|irclaliii sigiiilican; viilcliir, Uusiliiim cxcilasse Niccphonis Eiistalliio episcopo tribual.


l^el);isli;e

hunc liiiiiiiUiiiii, de quo ai;ilur, cujiis ipsc occasio (/2) "Kmjwv. Plures Ucgg. et Colb., eic, ipr,-
duiilaxal fiierat. p.tav.

Wfr/jEiAoiV Tivir. c E|iiscOj)i qiiidaiii. > lli (7,)) Ti/c iavzov. Sic Uegg. a, c, d, ph, uiidecim
(70)
cr.iiit l.iiciler et Euscbiiisscdis legali,
ajioslolii :c Cidb. ctl'a«s. Deest iauTou iii ed.
'!'ETpi)'vi; vMUpivr. Scliol.

ijiii ex Occidenlc, ad coiiipoiiciidos niotus, Ca;sarca;


(7i) OudXr,v Xiy£i :

missi fucraiit. < YaliMilcm sigiiilical. 1 Aliiid Scliiil. "EvOev ofiXov, :

oTt oux Tjv 6 dyto; UaaiXEto; E7:'t 'louXiavou c7i;a.xo-


(71) Avri(;f!i, elc. « Ipsc aliqiiid pr.TStat inemo-
ralii (ligiiiini. » Quippe ipii iioii soluni monacliis ro- T.nq, dXXi [x£Ti to (Jaat"A£uaat OJd"Ar,v TtpoxEipiseTa;

gubis liailiilcral, si'il ctiam iiise viiam iiioiiaslicam e— iaxo7:o;' • lliiic jiaicl ijasiliuiii c|iiscnpuiii iinii

aicplcxiis lueral. Qii;jmvis acciirala vi- lia;c lcclio fiiissc lcuiporc Jiili;iiii ; seil |)()sli|uaiii V;>li'iis inqic-
de.iiiir, plures tameii Ucgg. ct Colb. aliique opliime lium ailcpiiis csl, liiiic cpis(0|iiis cicaliis fiiil. »

iiOla; liaiic altcram lcclioiiem pr;e se leMiiil auToij : (7.)) 'iiivTd. Uccst iii Uogg. a, c, d, i)l<, iiovcm
Tc, eic, (pi;imlectioiiem ipii seculus fiicril, sic rcd- Colb. cl I'ass.
(icre polcst « lisqec (moiiacliis; pix-stat
:
qui(lpi;im
557 OUATIO XMIl. - IN LAUDEM BASILll MAGNI. Kr.S

iiiiiurniii ct
aTtXraTiav xal pXaj!fr,;x(av •
6 [x:-i t6v oiioxTr,v, A KiMvissiniis iiioibis, iiH'X|ilol)ili .-ivariiia

[ASTi xiv a-ocjTaxr,v, oix dTioTTa-T,; bl;is|)lifiiii;i, l:il>oi;\iilcni; iiiii post iHTsiTiilorcni,
Saoy-Tr,?, y.a\
peiseculor exslilil, post noii
ouSiv 6^ djjisivtov XpiffTiavoti , (jLaXXov 61 Xpi-
;i|)osl:it;iiii , (|uiilc;n
(i^v,

oxiaviovTtTj50j;6£3Ta-(o[iip£t, xa\xaOap(OTdT(p, xa\ .iiiosuua, scd nibilo l;imcn niclior Cliiisii;iiiis, vd,

jtpoix-Jvr,T7) Tfj,- Tpidoo^, f,v or; novr,v siiifi^tav ("(i) iil reclius loqiiar, Cbrisii:inornin piissinia: el piiiis-
'

OJ Oc^Tr^Ta Ta- siiii.i; p;irli, ae Trinil:ilis eiill.ici, (|ii;iiii (prulcin s(i-


lyi; xaX(o,'xa\' oo^av (i(oxr,piov. -j-ip

d-o- picUUeiii s;iliil:ireni (locliiiiaiii ;ippello. Noii


XavT^uoiJtsv, ouoi tyjv [^tav xal d-p4itTov t?'JTtv l:uii ;.e

ciiim (livinilaiein veliil ad libram cxpeiuliiiuis, nce


§£voG(i£V JauTTJj, ixtfCXoii a\Xo'.pi6xT\!siv, oC/os xaxto
-.h xax6v i(o;.tsOa, Trjv SOeov 2a6;X)io'j auvat.oEatv uuuin ct iiiaceessibilein naUirani pcr ali.nns di.sjmi-

dj;6£jTipa otatpi<T£i xal xaTaTO[iTi Xuovt;? •


iiv a se ipsa separanins, nec maliini iiialo cu-
clioii(!S

r-inius, iiMpiaiii Sabcllii eontraelioneii) per inas^is


•Apsto? voJTjja,-! 6 Tr„- [xavia,- i::ti)vj.jto; (77), xl
oOt£ iinpiain .livisioiiciu cl seelioiiein tlissolveiiles; (pio
t:oXu Tf,s 'lixxXr,<j!a; atij:tJ2 xa\ Sti^fOapsv •

xa\ dTt.jtdja,- Td aJToO, oti niorbo correplns illc, a fiirore nouicn liabcus Ariiis,
ti,v naTipa T([jtf;aa?, ic,

Ttov dvtjtov paO[io".v Tf„- 0;oTr,To;. 'AXXi [^iav ,u.£v niagnain Ecelesia; partcni concussit el laberaclavil.

6.i?av lIaTp6; i-tv(ij-^o.jtsv, tJjv e.aoTtijiiav toO Movo- M.iiu iiec l'atreiii bonoravit, cl ea, qua! cx ipso suul,

ol TioO,'Tf,v toO riv;'J[jtaTo,-. Ka't o t:
^' 'le«lccorc airecil, (liini iii:c(|iialcs divinilalis gradns
Y£voi3; [Jtiav

av Ttov Tpt(iv xaT(o Oo;[;i£v, tJ, Tidv xaOatp^tv vo[xi- iuvexil. Verniu iinaiii (pii.lcui Tairis gloriain csse

2[p^£v Tpia [i.iv Taij iotcjTiqjtv (78;, Ev oi Tfj 0:(5- agnosciinus, Unigcnili a'qualilalem , unam aulcni

TTjTt (79) jiCovTc^ xa\Ytv(oJxovT;?. 'flv ouOcV £Vvo(ov Filii, Spiriliis saneli atlaquationcm. Ac si quid lio-

ixelvoj, ojob dvoj ^XiTstv ouvd[jt£vog, dXX' (jr.h tCiv riiin triuin iufra colloeeinus, ita existimaiiius, lolaiii

&Y<5vTtov (SO) aiJT^jv Ta7:ctvo'J[x£vo; cuvTaTiEivouv Tiinilaleiu a iiobis eveili ac dcleri ; Iria qiiideiii
,

jT(5X[jtTia£v 4auT(J) xa"t <fuatvO£o-TiTo;" xa\ XTij[xa y'- qiioad propriei;ilcs, iiiuiin anleiu (iiio;ul diviiulaiem.

V£Tat TOvr,piv, ei? SouXEiav xaTdytov ttiv SsjTtoTEiav, veneraiitcs ei aguoscentes. Qiioruiu ciiiii ille niliil

xal ;jt£TiTf,? XTijEto; tiO£'is Trjv dxTUTOv (iUJtv xa\ aniiiiadvertercl, nee sursum ccrnere posscl, vcruni
0-ipxpovov. ab iis, qui euni ducebani, deprinicreiiir, secuu) eiiam

divinii.tisuaturam deprimere non diibiiavil , alque improbam cieaiuram se pra;buit, doininaiionem nempc
in sciviluiciu dctrabens, iiatiiraiiique increaiam et teiiiporesublimioreni inler res crealas consliliiciis.

AA'. '0 p.lv oijv ouTto (ppovtov, xa\ (jt£Ti TciauTT]? C XXXI. llpc ille qiiidem aninio, el 795 ciim liu-

f;[jttv ^7:[jTpaT£U£t t^; djiSeiai. Oij yip dXXo Tt, f\ jiisinodi impielalc, adversiiin nos expcdiiionom siis-

Pap6aptxf,v xaTaopo[jif,v touto unoXr,7:Tiov, xaOat- cipil. Nec ciiiiu aliiid qiiiddar.i ea res exisliman.la

poujav, oij TEixT), xa\ T.i\t<.i, xa\ oixia;, ouSi xt Ttov esl, qiiani barbarica incursio, non niiiros everleus,
[iixptov xa\ x^ipo^c-iTiTtov, xa\ auOt? dvopOouiJiivtov, iion urbes, nou domos, aut alia qua;dam parva et
dXXi Ti; iuxi? auTi; xaTajupoujav. Xuv£tj6dXX£t iiianu facla, et qnoe rursum rcfici alque instaiirari
So aiiiTto xa\ jTpaT?»; d^iog, ol xa-xo\ Ttov 'ExxXi^jitov possiiit, se.l auiii.as ipsas dislurbans. Iiiipeliiiii quo-
fi"C£[jiov£C, oi 7:txpo\ T£Tpipxat Tf,s u::' auT^v (81) que una cuni eofacit cxerciliis ipso.ligiius, iniprobi

otxou[iiivTi? •
o'i ib [jtkv £/ovc£? f,STi Ttjjv 'ExxXr^Jtwv, Ecclcsiaruin gHbernalores, sa;vialque iinmaiiesorbis
T(") 51 7:po j6dXXovT£; (82) , t6 51 £X7:i^ovT£; £x tti; illius, qui ipsius iiiiperio el dilioui subjeciiis erat.

Tou pajtXito; [5o7:f,; xa\ )(£tp6j, Tii? [xkv £7:aY0[jtivTic, teirarclia;. Qui cuui cx Ecclesiis alias jaiii leiiereiil,
Tr,; Sc (.S3) d-£tXou;jtivr,; , f,xov xa\ ttiv fijxETipav alias oppiignarenl, ;ili;is ob imper^iloris opem ac
xaTajTp£(J/.i[i£vot , ouO£v\ tojoutov OapjSEiv e/ovte; mauiim, (pi:e p;irliin ;idliibebaliir, parlim (lciuiiili;i-

•ttov dTrdvTtov, ojov ttj Ttov 7:po£tpT][.iivtov [jiixpotiu- balur, iii polestatem venluras sperarent, buc quo-
Xia, xat d7:£!piqt Tou Tr,vtxauTa fip.tov 7:po£Sp£'JovTo?, que, ul uostraui in dilioiiem suam redigereiit, ve-
xa\ Toij Ev fi;jttv dppo)jTf,ijtajtv. '0 [ikv ouv dY('ov iieriint, milla re periiiile freti alqiie siibnixi, ul
7:oX'j;^ f] 51 7:po0u;aia t(ov TtXcijTojv oux dyEvvfi;, f] eorum, de qiiibiis (laulo anle lociili suuiiis, siiniil-

6c T^apdTajt? djOEvf;;, oux E/ouJa tov Ttpoa-i^oJvuTfjV tale, aliiiic illius, qiii lum iiobis pra^sidebal, iiiipe-

{16) EvffiSeuiv. Sic co.ld. In Par. cd., £Jji- les ad subsislentias,scii personas. Sic Cbrisliis, Jonii.
6£t0V. x.3(), « Ego cl Paler iiiiiiiii siim.is. K'„'o cl P.ilcr. »
(77) '0 zTit^ iiavlaq incjit^vjicr. Ueg. pli. 6 Tf,i; siiuuis diio, qiioad oersoiias,
(jiii < iiniim siuiins, >

(jtavEia?, elc. Oliscrvat rcuivius, loiii.ll Thealuii. qim:id divinilatcm.


flogm., pag. i5, Ariauos pee.ili:iri voce Ariiiiiiaiiil;is (79) 7';] OFrzixzL. Sie quiuqiie llegg. , Or. '1 et
esse diclos, i|iio iioniine eos ;ippell.in.los pr;eci|iil P:ins. Dcesl -yi
in e.l.
cpislola sii;i Coiistanliiuis. Grcgoiil verb:i profeil, (80) 'A^-t-crt.jr. « Qni eiiui (liiccb:inl. i D;cnioiies
qiii Ariiim v.ic;il [jiavia; i7:t.jvu;j.ov, c co seiisii, < iiilclligil, (pioniiu ;iill;ilii alipic iiisliiiclii, iuipiiis
iii.|iiit l'i.laviu<, I i.oii (|iii)i| "ApEioc a Marle voca- princcp^ c:iiliolic:i; fi lci bellnni iufcrcbai.
rcl.ir, iit piilavil iiiieipr.^s. • (81) 'I'.t' iivzdv. Piiss., u-' auTiTiv.
(78) Tpijtjifiv zwc: ldi6Tr]CL. Sic. cod.l. Iii e.l., (8i1 Tm Si :tpoGC<(X.lJ.orzer_. Dno Kcgg., .l.'S ,

Tpia [ib/ toi(.')Tr,Jt. « Tres (iiiidcin qiioad iirnpricla- P:ir.. Oc TrpojSdXXovTEs. Conib., t6
T.'j Si 7:pojXa;j.-
l._'S. ) l':iiris [i.upriclas esl, q.iod sil iiig.;i.iliis ; fiavovTE^.
Filii, (pi.iil sil gciiilus; Spiiiiiis saiicli, qiioil ;i Ta- (8j) 'jTiii;- jikr... zTiq o'.^. Hegg. a, c, d, Clirys.,
ire ct Filio iiroccd.il. Gncci ^crib.inl Tpta, rcspi- Or. 2, elc, Tot; [jtEv... Tot; 0£. I Aliis viiii iiiferen-
cieiitcs ad 7rp6ja)7:a. Lalini vero < Tics, > resiiicien- teiii, aliis niiiias iuleiilaulcui. i
S30 S. GRKCORll TllEOLOGI SiO
riiia, ac moibis eliam, qiii npiui iios gr.iss:ili;imiir. A xa\ zzx'''.~r^-' uTcipijLayov ev 8uva[jiii /Afou y.a\ IIvsC-
JJagmiin cri^o cerlanieu pro|iosiHim cral ; nonigiKiv;i [jLa^cos. T{ r/jv •?] y^vvaia xa\ [^.zyai/jtfQutv ixstvT)
4;iiiii'ii nuillonun alacrilas, scd iiiriniia erat acics, '^'jyji,
xa\ SvTdj; (piXo/pioToc ; OOoi toaXwv kozrfit]
iiipiile f]ij;i! priipiigiiaiorc, ac periio tlerei sore iii /.rjyojv 77p6j ih Tiapstvai xaX (i'JiJL[ioj(^£tv • dXX' 0[j.o'j

seniiiiMis ct Spiriiiis viriiiie careret. Qiiiil iginiigo- zz zlovj T)[ia; TrpsdSsOov-a? ( xotvb? yip ^v 6 dyiljv
cicrosa illa el cxcclsa aiiinia, Clirislii|iie ainore vcre djj.90Tipot; w.; Toij Xo^j-ou (84) TrpoSsO.irjiJt^vot^ ), xa\
prcilila ? Ne imillis qiiiilcin seriuoiiibiis ad lioc opiis t?,? r.oztiGiia; fi--rfii\' xat otsXwv aptiTa ::ap" ea'j-(o
li;iliiiit, ul iKiliis pr;eslo essel, ac suppeiias lerrel xai (ftXoTO-xtuTaTa toi? toj nvi'JiJ,aTO? XofUiJiot.;,
veriiiii siiiuil ali|i;e iios lcgalioiicm oljeiimes vidit aXXov [Jikv elvat [jiixpoiu/ta? xaipJiv (stxt xa't toiou-
(cral eniin iilriiiiic iiiislriiin coniimine lioc cerla- tov ;oit ~a');iv Tiv t?,; dojia;) , SXXov 5c ptaxpoOu-
«icn, iit qui fidci propugnalorcs desigiiali esseuuis), jitaj, Tbv Trj; dvdYxiQ^ •
e'JOu; tou IIovtou [jisO' Tjiidiv

slaliiu log;ilioiii cessit ; ac spirilii;ililiiis ratiouiluis d-a-Jt~aTat, xa't fr,XoTUT:=i Tr;v dXifjO;tav xtvouveu-
scciiiu (ipiiiue saiiicnlissiincqiie dislingiicns, armd ouaav, xa\ ylvzxan a'j[ji[jia);o; eOeXovtt]?, xa't Tfj tjtiq-

siiniillalis lenipiis esse ( si quid eliam cjiismudi af- Tp\ ijlpbi^ JauTbv tt] 'Ey.xX7;3ia oto(o-;tv.
fectiii iiidulgpiiduin esset), iiempe seeuritatis ct traiiqnillitatis ; aliiid aiilcni loiig:iiiiuiil;it:s ac pa-
ilciiiia!, iieiupe ncccssilaiis et periciiloriim lempiis; lioc, iiiiiiiain, secum repiiiaus, confesiim e Ponio
iiobisciim exccdii, ac pro periclitanle verilate /.clo alliciliir, ultioiiue et spnnle liclli sociiiin sc pr;vl)el,

loiiiiiii|iic se mairi Ecclesise tradit.


\XXII. At (ortasse alacrilcr quidem lianc rcin jj AB'. "Ap' ouv (80) T:po£0u[j.rj0Ti [tkv ouTt.i^, TiY(ljvt-

siiscepil, verum neqiiaquam, ut illa animi ;ilacril;Ue 3Tat Sk xtfi npo9u[jita; cXaTTOv; i^ Sta-j-tovt^ETat (jikv

digiuiiu erat, diiiiic;ivit : aiit strenue ille qiiidein dvoptxij;, o'J guvztw; M\\ 7:sT:atO£uiAS'«.); (jtkv.

diiiiicjivil, scd iion consulie ac priidenler : aiil ita dxtvvjvu; 0£ ; i) TrdvTa \>.hi TauTa TsXstto; xa't uTrkp
priiilenicr, nt lainen sinepcriculo : aiii li;cc quidcm X(jyov, u-sXstTTETO 6£ Tt TTi; ijitxpotl/uxtas iv kauTip (86)

oinnia pcrfecte, ac siipra qiiam diei qiical, pr;rsli- XEi'.J/avov; 0'j5a[jt(o;. 'AXX' 6[i.o'J Td r.dvTa xaTaXXdT-
tit, c;clcruiii iii illius aninio veteris siiuullalis reli- TcTai, pouXcueTai, TiapaTdTTETai- X'JEt Ti sv tio pL^atu

(IHi;c qua^dam residcbanl? Miiiiice gcnliiim. Oiiiiiii (jxojXa xa\ TTpoTX(i[jt[jiaTa, xa"t 0;; Exiivot Oa|iiouvTEi

qui(ipe siiiiiil prsesiat: iniiuicilias deponil, 796 xaO' -r^iJtwv EiTpaTEuaavTo (87). Th [jtkv T:p03Xa[j.6d-
consiliiim agilal, aciciii iiislrnit; sc:indala el offcii- VEi, ihot y.ixtiyzi, ih ok d7:oxpo'JETat. FivETat TOt;
dicula, qiue iii iiiedio eranl, ac ca;iera oiniiia, qiio- [icv T£t/oj d^up^jv xa\ /apdxijjijia* TOt; os t:e).£Xu?

riiin fidiicia, illi iios bcllo laccsscndos piilavcrant, xoT:TtovTtiT,cav, i^ TTupev dxdvOati,o (pTiJtvf] 0£ia(S8)
Siiumovet. Alios assumit, alios reliiiet, alios propiil rpa-yrj, (jaoito; dvaXtdxov tou; (fpuyavtoOEt? xal
sal. Aliis miirus firiuus ct valliim '* cnicitur; aliis uOpisTa; ttj? Qzi-.T^xo^. E! oi Tt xal BapvdSa?, 6
securis pclram scindeiis '% aut igiiis iii spinis ', xauTa Xsywv xal Ypd-ftov, IlauXtp cruvr|YO)v!iaTo,
ut divina ScripUira loqiiilur, sarmcnlitios boiuiiics, C Ila^JXio yi.rAZ ^'I'
T:pO£Xo(j.iv(;), xa't auvsp-j-iv Tio:r,aa-

el in diviiiit.ilcm conliinicliosos, facile absuiiieus. (iEvtp to'j dytovi'[jtaTO:;.

Quod si quid auxilii Barnabas, qui liaec loquitur ac scriliit, Paulo dcccrtanli tiilil, Paulo babciida esl
graiia, qiii illum elegil , ac ccrtaminis socium adbibuil.
XXXIII. Alqiie illi saiic sic iiifectis rcbus disces- AP. Ot [.iev ouv ouTt.j? d7:f,X0ov ditpaxTot, xa't xa-
scriiul, iii:ili niale tiiiu primiim puder;icti cl siipcraii, xo't xaxioj tote TrpdiTov at-r/uvOivTE; xa'tf,TTT,0£VT£j,
alqiie edocli , etiaiii si ;!lios oiuiics boiiiincs , Cap- xa't (j.aOovT£; [J.tj jiaSito; Ka7:T:aooxtov xaTa-Jpovsrv,
padoccs tamca non ita tcmcrc cuulemncre ac pio Et xa'i 7:dvTtov dvOptoTTtov •
wv ouoev outoj; iotov , tb;

liiliilo putare; qiiorum niliil tam propriuiu esl, zh xr\i TJ.szzMi ippayz!;, xa\ 7:p?j; Tf,v Tptaoa T:t-

qii;im lidei firmilas, aiqiie crga Triiiilateui fiilcs (jt^v (89) xa't Yvf,(jtov T:ap' tJ; xal t6 f|V(oiOat xa't

aniiniiiiie sincerilas ; cujiis eli;iiii bcueficio lioc lia- t6 ia/.JEtv au-ot; (90), d poTjOouJt por|Oou(jt£voij,

bciit, qnod auiinis coujuneli simt, atque coiicordcs, (idXXov 51, TioXXtp xpEiTTto xa\ ij/upiTEpa. Ttji oi Tt

viribusque pollenl, e;iilcm videlicet auxilia, quu! di- 5£'JTEpov ip-(ov xa't aTrouSaapta yivsTai, OEpaTTEUEtv
viuitali fcriml, accipientcs, iiuo, iiiullo ctiani pi;o- tJiv TipiieSpov, X-JEtv ttjv 'JTzotJ-iav, T:£iOEtv(01) TrdvTa;

siaiiUora et finniora. Pioxiiniim aiitciii liasilio dvOpio-ous, tb; d (jlev XeX^jtttjTo, TTEtpd Tt; f,vToiJ 7:0-

iicgoliuin ac sliidiuiii hoc fiiil, aulistilcm colcrc p VTipoiJ xa't TrdXT) (92) Tatj st? xh xaXbv 6[jiovotatj
alqiie obscrvare, su.^picionfcni cxslinguere, mortali- parxatvovTo; • auTi; 5i fjoEt vi[jiou; £'J7:£tOEia; xa'i

bus oninibus persuailerc, inolesliani eam niiam 7:vsu[xaTtxfi? Td5£io?.Ai4ToOTO 7:apTiv(95), £3(/({!t?ev.

'" Jereiii. 18. JiMCui. XXIII, 29. ' Psal. cwii, 12.

(8-1) 'flf Tov Xdyov. Id csl, Tf,r T^tiTEto;, 1 lidci,> (?8) eela. Dcest iii li.g. bni ci Or. 2.
vcl « doctrin;c fidei. » (.S9) lliirzc'r. Ucg. pll, 7:t7T!JV TX.

Ifi")) ^Ajj' cvr, elc. Sic in plcrisque codd. (pue (90) Ai^zofr. l{i'g. pb addil, uT:dp/£t.
Sei|iiiiuliir iiiierrogalioiiis notaiii pra.'feniiit. (91) lleiUeir. Ucgg. bm ct |i|i, TiEtOEtv TS.
(8())'f> eavzC_K Sie Iligg. a, c, P.iss. cl Coiiili. (9-i) llilh}. li.isil., dTtaTTi, « fraiis. »

lii eil.,4v auTip. C'i"i) Ifdfftr. Bas., T.a.ff(/zi, < liortabalur. 1


(87) 'Iic-{juzeijcayto. Pass., EJTf.aTeuovTO.
511 OHATIO XLItl. - IN IwVUDEM nASII.ll .MAGNI. M2
CnTJxoueV, IvouflstES, iravxa TJv atj-uio, (ju[ji6ou/o; ,\ ;ucc'ii(;i;il, tciilaliDiiLMii (|ii;iiiiil;iiii Cl liii l;iiii iiravi

illius luiisse, lionosl;c ac hiiulahili ('(iiicorirnc iiivideii-

TrpaxT£(ov xaOrjTjTf,? (9-4), YtP"? Pa>«"ipt»> tJ.z-zm; lis ; cinleniMi noii iginriiin so essc, (|iiiil obiMliciitiac

Eo;t3[j.a-, xijiv £v5ov 4 7:tiT(5TaTo; , twv sxt!/; 6 -pa- oi'iliiiis(|iic. S|)iiilii;iiis ligcs pnsliil;irciil : .nc proiiiile

XT;x(0TaT0? • bi\ aoy(i>, tojoGto? eic Euvoiav, Saoje;;: ailcssc, (loccic, (liclo iui.liciilciii se pra-licic, ino-

IxOpav tiTrplv evojjiiCeto. 'EvTEuOev auTto TTjpifiV ('Jo) licre, (iiiiilvis tlciiiiiiic illi csse, nionilor piobiis,

y.3.\ zh xpJTo; Tti? ExxXr,ata?, e! xai tt;? xaOeopa; opiliilalor coniinodus, iliviiioriiin oniculoruiu iiilcr-

yxp suvotav eia^spuv ttjv i£,- prcs, reriiin ageiidarnin praeinoiislrator, seiiectulis
eIx£ Ti SsiJTepa. Ttjv ,

sulisiiliiiiii, fnlci adiiiiiiiciiliini, doiiicslicoruiii fiJclis-


ouTiav avTsXi^Savs- xal f,v Oau|i.a3-Ti Tt; -f] 3^1x9(1)-

via, xat f) jtXoxt; Tou S'JvajOai. '0 (isv t6v Xaiv Tiyev, siiuus, cxlcnioniin ad rcs gcrcnd.is aplissiiiius;

6:6k t6v litYovTa' xal oTov XsovToy.iiXO? Ti?f|V, xixvTi vcrbo dicaiii, taiitiis ad bciicvoleiiliain, fiiiaiilus

TtOajaeutov t6v ouva3TEuovTa. Kal yAp iostTO, vsto- priiis ail ininiicitiain csse |iiil;ibatur. Ea ([uo faciiiiii

(jT't [jtb; JtiI Tr;v xaOiSpav TsOsl? , ^Tt Sk xf,? xoj|jit- e^l, ul, ctiainsi calliedra iiiferior csset, Ecclcsi»

xf,; iJXr,; Tt (90) ttvsijov, oiJrto ok xaTT]pTti;ji£vo; sv taiiicii iiiipcriiini (djliiicrcl. Elciiiiii pro bciievolcnlia,
lotj Tou nvsu[ji.aTo; (97), noXXou ok tou xXuotovo^ (Iiiaiii allcicbat, aiKloiilalcni rccipicb.it; ac iiiirus

TOptsEovTO;, xa\ twv £:Ttx£t[;.iviov tt,? 'ExxXT]ita?(98) K quideni erat coiicentns iiexus(]iie potestatis. Ille pic-

^xOptov, Tou xe^oayojYouvTo.; xal uTrepstSovTo;. Ati bein ducebal, liic diictorcin; ac vclul (|uidam lco-

ToiJTO xaV TTjv au,ut[jiaxiav f,-,-a7ia , xal xpaTouvTog niiin ciiralor cral, arte deiniilcens cuiii, (|ui piiuci-

ixsivou, xpaTsTv y.-j-M 'J-sXa;ji6avs. paluiii tciioliat ; qmpiie, ul iiupcr iii callicdra collo-

catus, ac niunilaii;u niatcri;e aliipiid adliuc spiraiis, noiidiiiiHiiic iii liis, (pia; Siiirilus craiil, iiistrnclus»

ac praetcrea ingcnti tenipeslale undiiiiic ;cs;ii;inle, 797 •ili|"c iiniiiinciitibus Ecclesi* liostibus, opiis

liabebal hoiniiic, a qiio vdul porrccta niaiiii (luccrclur cl fiilcircuir. QuaiiiolMCin ipsius auxilium aiii-

ideclcbatnr , coiiiie viotore , sc ipsc victoreui pmabal.


AA'. Ttji; 6k 7iEp\ Tf,v 'ExxXT,-tav tou avop?)? xtj- XXXIV. J.ini vero ipsius crga Ecclcsiam curae

Jejjiovio^ xal TTposTajtac, TioXXa [jiev xa\ aXXa yvto- ac pr;vsidii, niulta alia (|uidem indicia sunt : ninii-

p:3[jtaTa' 7Lap,(>T)at'a 7ip6j aipxovTaj, tou? te SXXou?, riiiii, dicendi libertas apud prrcsides, cuiiialios, luiii

xal Tolii; SuvaTtoTaTOu; tt); -oXeoj;- oia^optov Xu- liotciUissiiiios qiiosque civitatis; coiitroversiaruni

ost; (99) o'Jx ai:taTO'J,aevat, dXX' uti6 xf,; exsivou diiciniUioncs nci|ii;iqiiaiii suspcctic, scd ab ejus vocc

^tovTJ; Tu-jtou^jtsvat, v6y.M Tto T,oi5Trtj) (1) xptojxsvaf (onii;ii;u', et raiione niodi, lcguiii iiislar adliibita;;

7:,ooj-a3iai TU)v Ssoijtsvtov, ai jjikv TiXsiou; Ttveojjia- C cgeiitiuiii palrorinia ,


pliira quidein spiriuialia ,

cixa\ , oOx 6X!Yat &l xa.\ ctojjtaTtxat (xal ykp xa't scd tniiicn corpoi c;t iioii |i;iiica
(
iiaiu id quuiiiia

TOUTO TToXXdxi; Etj ^uxf,v (fipst 6t' £'jv(iiar oo'jXou- sa'peiiuiiicio ad aniiiiain teiidii, pcr beiievolciiiiam

(ji£vov[2J)' TTTOJXOTpOyiai, ^'VOOoxiat, ::apOsvoxoij;iaf siiligeiis, ac vclut iii scrvitulcin trabcns); crga
vofJioOeiiat [j.ovaaTtov (5), iyypiKfoi ts xa"i iSYpatfOf p:uipercs alcndos, liospites cxcipicndos, curandas
euxiov 6taTdcst? (i), Euxoitiiat tou pfi[jtaTO?, Td dXXa virgines studiuni ; niouasticaruni legiim iiistitu-

oT? Sv 6 dXr,0(jJi; dvOptoTTOi; Toij C")so'j , xal [JiSTd 0so'j tioiies, luni scripto, liiiii voce traditse ;
precum
TSTaYjjtivo?, Xa(<v (jjcfsXf,3Eisv iiv 5s, [j.eytTT(jV te dcsciiplioncs, clcri ordiiK^s el ollicia, ea deniqiie
xa\ Yvtopt[Ji(oTaTov. At[jt6; f,v, xa"i Ttov TTtoTrOTS |xvr]- oiiiiiia, ([uibiis qiiispiaiii vcre Dei boino, ac Den
(jL0V£U0[jiiv())v 6 x"''^''^^'^'''^?' £xa[J.v£ Sh f) TttjXt;, s;::- ailjiiiictiis, plcbi prodesse qneat. Isiud autein iiiinui

xoupta6' fjv O'j6a[ji(y0ev, ou6i ti (fdp[JLax(jv zfii xa- inaxiiiium est et celcbcrrimum. Fanics erat, ct

x(oi£ti)?. Ai [jtkv ydp TtapaXiat (5) xdi; TotauTa? £v- quidini post lioniiiiuiii mcinoriam alrocissiina. Laii-
OEiaj ou ya.'/.z-Ciq dvacfspouii (li), otoouiat Td Ttap' gucbat civilas, nec ulla cx [laitc auxiliiiiii aliercba-
eauTtov , xa"i Td T.y.ox (7) tt,^ OaXdjiT;; osxi5;J.svaf tur, iicc ulla erat cabiinilalis mediciua. Naiii iii;iri-

1014 6" f,T:s:ptoTa:; f,iJ.Tv, xa't to 7rsptTTS'Jov dv(jvr,Tov tiiiia: ([uidcm urbes cjiisinodi rcniin peiuiriaiu r,n.ile

(94) KaOr\Yi\zi]r. Ucg. d, u^rjyT^Tri?. Djiulicia pro lcge liabcrcnliir, ac cliaiiiiiiun liabcan-
(95) nf:pu\r. I)ccsl in llegg. d, biii, pli el Pass. tiir.
(!)'i) T(. Decsl iii Pass. (I) NSjiifi zui Tpd.ni:>, elc. i yiiibiis pro li'ge essel
(97) 'f> zclt; zoij IhsviiaTcr. Iii (]uibusdain, sv taiiti viri aiicloriliis et viitus. 1 Scliol. : ntTTd eoo-
tC) Ilve'J|jiaTt. xst oid tSv Tpo-ov to'j XsyovTo;- i Vera vidcbantiir,
(98) TfiQ 'E».x.Xi]ciur. Rcg. bm, 'zt^ 'Ex/tXri-ia. 0)1 liKpiciUis ;iiirlorilalciii. >

Clirys., Tr,; dXr|Osiac, t vpiil;ilis. > Sic etiain licgg. (i) Scv.kLjiEycr. Kcg. C.ypr.. or,Xo'J;iSvov, 1 ciiiii

c, d; scd ;id ni;irg., tt,; 'ExxXri^ia;. pcr bcncvoleiitiain id ob--c(|iiii cxliibetiir. >

(99) Xiii^rrwr .\vcs.ic, cic. Mcctas sic Iiiinc lo- (")) MoraczCor. P;iss., [j.ovax(JJV. De ascclicis pro-
ruin cx|j()nil : < lialio, (|iia liasilius iii diriniciulis culdubio loquitur Grcgoriiis.
«oiiirovcrsiis iilcbaUir, ne(pi;ii|iiaiii lide c;ircbat, ;iiit (i) EvyCor tiaTdlisK;. j Ordiii;it;e prcces, liiin

in diibiiiiii yeiiicb;il, qiiiii rccta cssct, sed ab i|isiiis ali;e, > iii(|iiit Nicetas, « tiiin diviii.e liliirgi;i", (pi;i;
scntciuia (oiisliiiieliiitur ct coiiliriiKibiUiir ac iiio- ; el cxjtaiU, iil rcs sacr;e coiignia iiua.kuu iii:ijc,-,laie
dus illc, quo dissidia exslingiicli il, Icgis vim obli- pciagi (lossiiit. >

iiuil ; adco iit deiiiceps biijiisinodi coiilr()veisi;e en- (ij) Ilapa.Uai. i\i'g. a, c, d, |ili ct Or 2, nap
dein iiiodo diriniorentiir. 1 'r;iiila siiiiiidcm erat Ba- dXtot.
silii aucioritas iii solvcnda dubi;i, qiiivsiioiies, nego- (U) 'Avdvifcvc-i. Or. 2, srt-jipojjt.
lia, (iiue ad cjus arbilrium dclercbantur, ut ejus (7) Ilapd. In iioniiullis, nspt.
PiS S. GKF.CORII TIIEOLOCI 3U
|:erloniiil, «laiiles niminiin c;i, (]iiilius adliiiiiil, ac A xai zh £vSiov av^Ttivor^Tov, oix "-/oudiv o-io?, ? oii-
vicissini ca, qiiibiis cnrciil, a niari acci|iicnli's al 0('j[j.£Oa Ti T(uv SvTtov, T(ov oux
; T^ 8vT()jv e!ixo|jL!j/5-
rios, qiii procul ;i niari deginiiis, nec ex ils, qniljus (jLiOa (8)' xa\ 3 x35,£T:(0TaT<iv jjtiv sv toTj towjtoc^,
icilundamiis, ulililaicin nllain capiniiis, ncc ca, f) T(ov J/iivT^ov CfJS.lyTitjia •/.%'. d-/,Ti(TT(a. TTjpoijj'.
quilius egenins, ulla arle coniparare possuiniis, yipTou; xatpouc, xal xaTaTTpayjjiaTsuovTa'. t?,^ i,-
iilpote qni, iicc qiuc iKilieiniis, exporlare, nec ea, Siii; (9), '^?
xa\ y-''-","!'''-'"' 3'j[jc,popa;' oOt;, tu
qiiilins careinus, iiiiporlare qneanius. Seil in liu- Kup!(o 6avcis-'v eAEoOvTa
'>'-''•' '!;t(o-/o'j,;, «xo-jovts;-
jiisnindi iiialis iiiliil graviiis est, qnani cruilelilas ac oiiS' oTi 6 cruv£xwv oiTov Sr,(JioxaTiipaT05' oj-;' a/Xo
incxplebilis eoruni, qni frunienluin liabcnl, ciipiili- oOSkv Tcjv i^ ToT; ot>.avOp(ozo!? tTn\yyE.\[i.i-^b)'j, f, '.Oii
tas. Observanl ciiiin tcinporum (lillicullales, el pc- aT.avOpt)'j7:o!? fiTrEtXifjaivtjjv. "AXX' £!j\ toj SiC<to;
nuriani iii qnastiim vcrtunt, alquc cx alioruin aTZ>.r^^-'J-zfjo:, xal 9povoiJ-t xaxto,;- ky.ziw.q y.hi zx
calaiiiitalibiis nicsscin faciiint; nec illud audicntes, JauTijjv, JajTot; Sk Ta to'j 0iO'j GT:\6.yyy3. xXs^ovtc;,
eum, qui panperuni niiseretiir, Doniino fenerari ' ou xa\ (jtaXXov xpfisO'jT£? dyvooujtv, r^ a'JT(ov '£T£poi.
nec rursus ilhiil, euin, qui frumeiiluni abscondit, TauTa [jiiv oi atT(ovat xa\ siToxdirriXot, xa\ [Jif,T£ t6
plcbi cxsecrabilcm esse ' : nec denique quidqnain <t'j-,"C^''^; a!5o'Jij.£vot, [xfTs :r£p\ x>j Szlo-j £'V/dpi(jTOt,
aliud coriim, qii;c vel bcnigiiis ac niansiiclls boiiii- I! zap' ou zh e/civ auTot^ (10), SXXtov TO£;o;ad'j(ov.
iiibiis pollicctur Scriptura, vel duris et inliiiinanis 798 (.omininatiir. Vcruin ad rein avidlores siini.
qiiam par sil, nialcque slbi consuluut queinadniodum scilicet aliis siia, ita sibiipsis I)ci, cujiis ope
;

inagis se iiiiligcre ncsciunl, qiiani alii ipsoriiin ;nixilio cgcant, visccra pr;ccliidciilcs. Aiiiiie luw
(jnidem frumcnti empiores clcanpones facimii, qni iicc cognaiionis jnre comnioveniur, iiec Deo, ciijiis

bcneficio ipsl fruincnium habcni, cuin alii opprlmantur, gratias rcfcruiit.


XXXV. At Basilius, nec precibus quidem pancni AE'. '0 S£ iJ£tv [ikv o'Jx et/^v dpTov l^oupavoO St
c cckIo * fundere, nec fiigilivum populum in deserlo £'>/?,;, xa\ Tpiy^tv £v Jpf][jt(p Xa&v tfu-|'dSa, o'Jok
alere polerat, nec Indeficlentem alimoniam e vascu- TiuOiJiijt 7:r,ydj£tv Tpo^r.v dod-avov (H) xsvtodit
lis °, fontis liistar, scalnrire, qure, res mira! ipso- xXT]pou[jiivot;, o xa\ irapdoolov, t'va Tpi^riTpiaouaav
iiiet vacuo replebaniur, ut nuiricem suam in liospi- ei; tftXo^Evta? dvTtSojiv ouSk TtivTs SpTot; JjTtav
lalitalis pr.Tminm aleret; nec dcmum (fiiinqiie /tXtdSas, wv xat Td XEf'i/ava tuoXXojv Tpan^Jdiv dXX-q
paiiibiis " nuilta lioniiiiiini millia pascere, quornin oJva[jtt;. Ta'jTa yap Mojuiicj; rjv, xa\ 'llXiou, xa\
rcliqiiia; ([iioqiie ipsae tales eraiil, ul pluribns aliis tou ^[jioij 0£O'j, itap' ou xdxEivot^Tfi TaiJTa 6'JvaiOat.
iiieiisis snHicercnl. Hipc eiiini Moysis eraiit, el "Ijo); oi xa\ Ttov xatp(ov Exstvtov, xa\ Tr,g t^te xa-
Eri:e, et Dei inei, a quo ad eos qiioqiie bujusmodl ^ TaaTdiEtos* £7T£t5r] Td t;r,[ji£ia Tot^ d-t'aTotc, o'J toi;
polestas niaiiaveral. Fortasse ctiani teniporibus 7ttaT£'Joujtv. "A Sc TO'JTOts EaT\v dxtjXouOa, xa\ e;;
illis, alijiic liuie reriiin statui convenicbant ;
qiiando- TauTSv <fip£t, TaiJTa xa\ 6t£vof,0T) xa\ xaTETrpd^aTo
<liiideiii signa infidclibiis, non fidelibus danlur '. [x£Td Tfj; a'jTfi? itiiTEto^. AtSytp yap Td; twv e/^Jv-
Vcruiii quie lils consentanea siint, et eodein len- T(ov dTToOfixa; dvot|a; xa\ 77apatvia£at, 7:oi£t t^ tt {
(Iunt, ea cum pari fije cogitavii alqiic perfecit. Fpatfii;* AtaOp'J7iT£i 7T£tV(oat Tpo'.ft;v , xa\ /opTdrEi
Aperiens eiiim verbo et colioriationibiis snis locu- 7iT(o/ou; dpTtov (12), xa\ OiaTpi^yEt a'JTOuj £v Xtijtto,

plctuni liorrca, facli. quod est In Scripiura, cilium xa\ '.J^u/d? 7:£tvtoaa5 E[jtTC![jirf,r,a!v dyaOtov. Ka\ Ttva
esiiriciillbus fraiigit *, paiiibusque paiipercs satn- Tp47:ov; oiiok yipTouTO [Atxpbv Et? TcpoaOfixr^v. Suv-
laf.alitqueeos In fame "*, alque esiirienles aninias ayay^bv ydp ^v TauT^'!) to'j; Xt[jtou Tpau[jtaTiaj, Isti
iinplei boiiis ". Quo tandein niodo? Neqiie eniin 61 o\iq xa\ (jitxp?)v dvaTTviovTac, avSpa; (13) xa\
lioc ad biiidis cuinuliim parvi iiioinciili esi. Iii iiiiiiin yuvatxa;, vt,7:i'ou?, yipovTa?, jrdaav fiXtxiav JXeei-
clcnim cogcns, qiios f.iiiics viiliierat, ct noiiniillos vf,v, 7:dv eIooc Tpo'.ff,; £pavt;^(ov, oar] Tuy/dvEt Xt[jioiJ

ctiaiii, qiii spirliiiin a^gre Iralicbant, viros, feiniii;is, ^of,0£ta, ETvou; (14) te T:Xf]p£t? TtpoOEig XEfirjTOs, xa\
pueros, seiies, iniserabilcin oniiicm ;rlalcm, omiiia Tapt/EUTou 7:ap' 84-0^, xa\ TtivriTa? Tpi-
[j to'j fi(Jtiv

Interim ciborum genera, qulbus faincs dcpelll solel, tpovTo;. "ETt^tTa tt^v tou XptaTO'j Siaxoviav |jit[jtou-

corrogaiis, atqiie oUiis lcguniinuin, s;ilsique noslra- piEvo?, 8?, xa\ XEVTttp Sia^to-^vJ^jiEvo^, o'Jx d7:r,5iou
lisobsonii, ct ad levaiidain |i;iupcruiii faiiiem accoiii- v!7:TEtv to'js Tt^SSa; Ttov [j.aOr,T(ov, xa\ toT; §auTO'j
inodall, plenas proponens; Ipse deinde Chrlsli, qiil 7:ata\v, eitouv au'j5o'jXot;, r.phi; touto auvspyoT?
'Pniv. MX.17. " Prov. M, 2(1. ' Fxod. xvi, d.-i; Psal. lxxvii, 21. » III Ucf:. xvii, U. ' l\lalili.

XIV, 19; Liic. IX, 10; .loaii. vi, II. ^'


1 Cor. xiv, 22. « Isa. lviii, 7. » Psal. cxvxi, 15. '" Psab
xxMi, 19. " Lnc. I, ."5.

(8) Elcrxc{U(T(JtieOa. Reg. c, Eiaoiao[ji£v. yjipa^j



« Hoc dlxit propler liyilriim fariii.i; vidiia;
(0)Tqr; h-SelaQ. Or. 2, Td? ivosia;. rsicelas sic Sarcplilaii;e. 1 liill. 1 graliiil;iiii ;ilinioni;iiii. >
:

cvpimil 0'j 0£pa7:£'Jouat ih uaTipr,;jta Ttov otoii.i-


: (1-j) ".V/rojc. Sic pliircs Kcgg.ct Culb.,duo Coisl.,
vov, iXX' i7:!Tp!^Joua!, xa\ a'jcoujt to TtiOo; < Lge- •
P.iss., clc. Iii cd., dpTov.
iriiiiin iiiopiain noii lcvaiil, scl olili-Miiil alqiic ;iii- (ir,) ".-V »("/((/;. Iii (;cl. scqiiilnr •/:at, qiiou aiiclori-
geiil. > Iiill. , < niiiicni ii<'gori;iiiiin . > lalc codicnm niclioiis iiol;c ilcleviiiins.
(10) "Eysir avTo7(;. Keg. c, £/£tv ettiv o'JTotc. (11) "Ezrcvt:. Sic oiiines •ncliori.'* iiot;e codd. .'ra-
(11) T/JOyiiy uSd:iarcr. Scliol Touto eIt^e oii : vc lii cd., eOvou;. Jiixla ISicctani £tvo; i est conci-
ti,v 'Jopiav TO'j dX£'Jpou Tf,v xaTi Tf,v lapatjiOiav siiin lc'iiiiicn, > bciliccl < faba. >
5.13 ORATIO XLi;i. — IN I.AIDEM BASILII MAONI. W6
j(ptu|ji£vo?, cOspanii^je jx^v ti (j(j[ia-a twv Seoij.£v(ov, A limeo pr.Tciiicliis, (li.scipuloiiiin peilcs .iblncre ini-

iOspansus Sl TJtj tj-vjxi^. oujx-X^xtov ttj -/psia t6 t?,; iiime giave iluxer;il, iiiiiiisltTiuiii iiiiiiaiis, siiniilquc-

TijjLT)?, xat [l^ou^ no;(ov ii_u.90-£p(oOjv. piicrorum, sivc coiiscrvoriiin suoniiu, ail cam rem
opera iileiis, paiiporiiiii corpora el iiiiiinas cnraliiii, lionorem neiiipe ciim nccessario aliiiiriiio tniinc-

cluns, atqiio ipsornni calaiLilaleiii iiirimpie lcnii'iis.

AC7'. TotouToj^v 6 veo? ffiToS6TT;?f|p.rv, xa'i osut;- XXXVI. Talis crat iioviis nnslor priicnratiir, el
'0
po; 'I(03r;9- -Xr;v OTt xa\ ttXeov t: Xei-stv exojjijv. seciiiiiliis Joscpli : inio oliaiii 799 "i;ijns ;ilii{niil

(jiiv vjp xaTaTipaypiaTiUiTat Tou Xtpiou, xai tt;v .\t- dicere possiiiiiiis. Ille eiiiin ox f.iiiK' rpi.islnm.

yuzTOv e|(0VctTat t(o tftXavOptoTrto, Tiv tt,; dyOovia; caplal, ac liciiigiiilate /L.^yplnm oiuil ", nlicrtiitis

xatpirv £i;T?<v TO'j Xt^oij otaOijAJvo;, xa't toT; iTiptov leiiipiis ad raiiiis leiii|iiis ilispoiicns ei adiiiiiiistr.nis,

6v6ipot; ei? to'jto (13) StaTaTTtfjjtEvo;" 6 oi npoixa alr]iie alioriiiii soiiiniis ail oaiii rciii ordiiialiis. Ilic

XpiisTi; ^v, xa\ TT)? utToSsta; (10) JTctxoupo; diTrpa- aiilem gratiiilo Ijeiiigniis er:il, iiofpie in lioc lii-

Y[jiaTsuTo;, Kph,; sv ipCri, t(o CftXavOoio-io tSi (;tXdv- huendi Irumciiti auxilio liicriini nlliiiii c:iptabat, id

Opoj-ov XTfjaajOai, xa\ tuv exstOsv tux^Tv dyaO^ov niinin spect;iiis, iit iiiiscricoidi:i iii:soricordi;iiii silii

Sti Tf.; *vTa'JOa atTOfjtsTpta?. TauTa pLSTi Tr,; to^: I! eoiiipar;iret, ac |ir;cseiili amiiiii:e largilione riilnra

16-(0'J Tpotpric, xa\ t?,; TsXs(oTipac suspi-scta; y.A '""i'» conscqiicreliir. Accedcb;it iiisnpe;- soriiinnis

6taSiiJS(o;, tti^ 6vt(o; oupavtou xa\ udr.XTi?- unzp alimonia, et porreclius bencliciiiiii, ac largiti,i vore
5,OTo; dyYiXtov X^yo;, io '|uxa\ Tpi^ovTai xa"t TioTt- coeleslis et siibliinis ; siqnidem angcloriini panis
fovTat 0s'jv TTStvtTjiat, xal fr,TOujat Tpo-fTjv ou jisou- seriiio csl, ipio alniitur alipie iirir;;iiitiir ;iiiiiii,e Dei

oav, ou5' d-:o'j3av , dXX' dsl (17) piivoujav ?; at- faine laborantes, ac cibum, iion lUieiitem ct ;ibonii-

zo56-T^q T\\i sxstvo^, za\ pLdXa TrXo^Jtrto;, d T:sviaTa- leiii, scd perpettio nianenleni expelentes ;
ciijns

To; (Lv Ttijlsv xal d-optoTaTo^, 0'j Xiiibv a,oTiov, o^^Ss ipse dispensator eral, et qiiidein perqiiam locuplos,
Siiav uSaTo; ^?t(o,ut£vo?, X^you oi ry/iov, tou dX-fiOiJj.; boiiio alioqiii oniiiium, qiins iiovi ,
p;inporriiiius cl

^(OTtxou xa't Tp09f[jiou, xa\ si? aCi^r.jtv fi-covTo;7:vsu- egentissiiniis, noii paiiis faiiiem aiit siliiii aqu:e
(jtoTtxf,.; fjXtxia; Tiv xaXto; Tps96;j!S'jov. sanaiis, sed faineni verbi illiiis, qiiod vere viiale est,

ac viin alciuli liabet, eumqiie ,


qui recie nutritur,
ad spiritu;ilis .ictalis iiicrcmontuin iliiril.

AZ'. 'Ex OT] TO'JTtov xa'i tiTjv Toto'JTtov (t: •^'dp Sst XXXVII. Ob lia!C igitur, ac taiita (ipiid eiiim
ndvTa "Aiyo-jTa *taTp'>Js:v [18];) dpTt to'j ^sptjjvj- omnia reeensciido diiilius immorari neeesse esl?)
(Aou Tf,? £u7s6£ta{ (ID) i-tsTaTsOivTo;, xal Tat; ixs!- '^
Basilius, cum is, qui nonieii a piet:ite apposili!

vou x^P'^'' ^Siojj ovoTO(}/u5av-of , £-'t t'jv u'ir,Xiv Tf,? ducebal, ex bac vila inigrassel, alque in ipsius
i7:tr/to-f,; 0p6'jov dvdysTar oux d(jioyr,T\ [Xcv, o'jok manibus animani libentcr cxbalabset, ad excelsuin
4vsu ,eaTxavta; xal TdXfj.; Ttov Ts tt;.; TiaTpiSo.; (20) episcopatus ibroiium eveliilur; noii id quideiii

itposSpsuivTtov, xal Tijjv 7:ovT;poTdTtov Tfj; 7:4Xs(o; citra biborem, ac citra iiividiam et diiuicalionem,
ixsivot; cuvTETaYnivtov. nXT]v SSst vtXTJaat Tbnvs'jp.a luiii eoruiii, qui patria; prasidebant, tum peidilissi-
t'j oiYtov xa\ [jLivToi xa\ vtxa (21) 7:oXXfi Tfl T^sptou- inoruin qiioruiiique urbis civiiiin, qui ad eoruni
atf. Ktvst yip sx Tf,; uTTspopta; (i-2) Tou; XP'''J'^'''"^?< partes sese adjunxerant. Veruiii fieri ;ililor iioii

avopa; £::' £'J5sCsta Y'vtop!;jtou; xal Cr,XtoTdi;, xa't polerat, qiiiii Spiritus s;iiictiis vincerct ; alqiie adoo
[.tSTa TO'JTO)V t6v viov 'A6pad[i. xa't 7;aTptdpxrjV f,;j.i- alinndc vicil. !Nam ad eiiiii ungeiidnin viros picl:ito
•cspov, Tiv ^(jt^jv Xiyio (23) 7:aTEpa, ^^spl 6v Tt xa"t claros ac zelo fl;igraiites, ab exteris regionibus
ff-jftSaivst Oau[jtdaiov. 0'J yip tw 7:Xf;0£t Ttov £t(ov excitavil, el eiiui iis iiovuin Abraliamiini el palriar-
(jtivov £xXsXot7:(jj; (21), dXXi xa\ voato TSTouxtoiJtivo;, cliain noslrum, pareiiiein, inquani , nieiini , ciii

xal Tzphi Tat; eaxdra:; dva-voai^ (ov , xaTaToXijta niiraiida eliaiii rcs qnadain accidit. iN.iiii (|iiamvis
tf,; SSou, porjOfjatov TTJ <{'fi'.?to, xa't Oapaf^aa; (25) Tto non solniii scnccliile confocliis, sed cliaiii nioibo
nv£'J[iaTt. Kat Tt a'JVTO[jiov (pOiy?o;jiat, v£x,o6? evts- Iractiis ac debilitatus essot , aniiiiaiiiqiic agerol,
Ozn; lo; raoio Tiv"t t(o 9opst(o (2(i), vio; E7:dvsi'tv, iier lamen aggredi non dnbitavit, iit calciilo siio
S'j<r9svf,;, dvijo ^Xi-ojv, r5(,jaOs"L; £x Tf,; X''P^J'; '^^''-
cleclioiicm juvaret, Spiiilus vi.lelicet ope alqiie

" (jon. XLi, i M];).

(15) Eic TOVTO. Pass., 7:p^j; to'Jto. xjt! in cd.


2;rr</5w«c- ^'ass ,_(JiTOOoa:a;.
(Itj) (22) 'r.-tepoplar. Iiilellii^it Liisobinm Samosalen-
(17) ^AeL Or. 2, £i;ds!. sem, qiii cuiii riri'goriii, llir^ologi iiostri |ialio, l>;isi-
(18) Ti xiip Se'i... diatpieeir. Sic plnres Uegg., liiim ciiiiscciavii. Mo\ yvropi^jLOj;. Sic codil. Iii erl.,
eic. Iii ed., Tt ydp OT].-. StaTp!6st. yva)pta,tJto'J;.
(19) rfjc Evc£6eiar,. Alliidit ad < Eiiscbii > iio- (2.")) Eiiiv Jh^o. Sie
' I'.i'gg. c, d, ph, Cnisl. -,
mcn, i|iioil a vocc E^JaiSsia, id est < pitiias, > ileri- Or. 2, Pass. Decsi Xiyto iii o.rl.

V-i>nr. (21) 'Ex.lE.lci.rciic;. l'ass., XsXot7:to;.


(20) Ttor re rjlic .-tarpi5(Jc, ctc. Nicelas oxponit (25; eafai\(ra^. Rcgg. c, |ili cl Or. 2, Oa.o.-if,-
ap/ov:a;" « |ir;csi,!es, > bauii duliic proviiiciic C|ii- aaj.
Scopiis ac pr;i'l.ilos. (-j(jj ipopsiq). «cg. bni. -yOptt!-.
(21) Kal rixg.. Sic iiUircs Regg. ci Or. 2. Decst
517 S. GREGORII THEOLOr.l 54S

aiixilio ficins. Alqiie ul rom in p:uica confoiain, h.-r,; •/_('':: zm;, oj ra/.u t^ siTrsiv, Sxi xai tr,; x£Cfa\T,;

veliiculo, non secus ac niorliiiis forelio , iniposiliis, toQ y_(i:^Ov/-:o;. To\J-.o r.po^y.zirsfiw xoX; Tra/.aioi; S;-

jiivenis redil, firnins ac valens, ocnlos cicctos TiY^,[Aa3iv, 5-t -ivo; uvsiav ('27) xapij^vai, xa\ Ttpo-
xa\ "r,oa Y?,f.a;
lialiens, a mainniin gQO '"'Posilio^e el iinr.iione, 0'j.a(a vsx,oou;avi--:r3'.. x,'^'-'^'"' l^S)

adilo eli:\iii, ct ab illius ,


qui ungelialur, capilc, Tto nvsOjxoT!.

rolioraliis. Iloi- igiliir ad prisc:is i:arralioiies acc:'dal, (piod laLior saiiilaloin alTor!, et aiiiiiii alacrilas

iii(>rnins exciial, et cxsilit senccliis Spirilii (lelibiila.

XXXVIl). Cuni autciii priniariic sedis lionorc ila AII'. Oi;x(i) Sk tti; irpoEopia? (i|scoOil?, ib;, tous

alTeclus fnisscl, ul par erat eos , (nn ila vi.xeraiit, Toiou-0'j; [jdv -(zyo-j^-oig, Toiaj-T); oh x^p'~'^i Ts-u-

ran (pie graliani coiiseciili lueraiit, ac taloiii apiid XT,xoTa?, oijTto 6k OtoiatiJjijjievou;, £(x6;' ouxaTfij/u-
lioniiiies exi-liinaiioiiein obtiiiebant ; niiniiiie coiii- vsv o-JS£v\ Ttov kjr,?, T^ Tf,v sauTou (fiXoao^iav, f[ -i;
misit, ul nlla iii re poslca , vel philo^opliia; snae, T(I)V Tts^nrtj-sux^TOJV £A7:ioa;- aA/a TOJoiJTOV kauTov
vel eoruin, qiii lioc muiuis ipsi credidcrant, spei, u-epSa),X(.'jv dtoi, 030v 'Kph xoutou tou; oaXou? eSsi-
dedocori cssel. Qiiiii potius ,
qiiantum alios prius, xvuTo, xaAAtiTa rs xa'i tfiXosocfioxaTa TOpl xoutwv
lanluai quolidie seipsnin viiicobal, optiiue iuique 5iavooj[ji£vo;. 'IIysito yap, iottuxou [ji£vapc-r,v avai,
ac sap'Ciilissiinc dc liis rebus senlieiis. Sic enim B -?, jj,}.^ -^axbv Elvat, Vj ti xa\ Tioatlj; avaOciv. "Apxi
exislimabal, privati (niideiii lioininis virlulciii iii eo To; 0£ xai ;:pocjTaTou xaxtav, xai [j.aAi3xa Tr,v TOta^-
ronsislerc, ul vilio careal, aiil quoquo modo probi- Tr,v a,oxf,v, T^ [jt) ~o>.u twv TtoAXiiJv Tcpolyj.rJ, [JtTjSk

talem colat; priiicipein autein el aiUistiieiii, ac az\ xpsiTTti) 9aiv£(jOat, [jitSs {JU[jt(ji£T,o£iv t?, it^ia xal
pr.vsertiiii linjnsiiiodi iiiipcrium gerentem, improbi- Tto Opovto TTjv apBzri'1. M(>yi; (29) vip £tvat tw
tatis iiolain clfiigere iion posse, iiisi muUiiin aiitc- axpo) TO-j [Jtiiou xaTaTUYXoiVitv, xa"t Ttij T.zpiiv-'. tt,?

cellal, ac iiielior iii dies exsistat, parcniqiie digiii- (ip£Tr,C '£A;£IV TOll? rcO/.XoUJ £t? T?) [i£TptOV [AiVAOV Oc,
lali siue ac lliioiio virtulem aCferat. Yix eiiim esse, tva Tt if.lo^jo-friao) Kzpl toutcov &[jt£tvov, b-zpi~\
iit in siiiiiiiio posiuis, mediimi asseqiiatiir, ac per Tou ltoxr,po; k-^oi Ostopto, oljjiat Sk xai Ttov jo'.ftoT£-

exulicraiileiii viitiitis aiiiplitiidiiieiii, viilgiis ad me- pwv '£xa3Toc, f|Vixa [j.£0' f,[Atov eY£v£XO ,
(jtop'.;to-

diocrilalciii pcrirabai. Iino vero, iit rcctiiis i\e bis Oct; (30) Ti u-£p f,pLa; xa'tif;[ji-£pov, touto xavTauOa
rcbus disseraiii, quod cgo iii Salvalore pr(is|iicio auij,6£6r,xcvat XoYi^Tonat. 'Exeivo; t£ y^P tuoOoXo-t;,
(alque etiam, ut opiiior,S3pieiiiioiiiiii qudibei), ipio 9r,i'tv, todTCSp fjXixia, oiixto 6t) xa\ aotpia xa\ x^P'"''"
lenipore nobisciim cxstilil, seciindiiin id quod supra ou Tt]) xauxa ).a[x6av£tv aCi^Tiatv, (xi -(}tp xoij cr.-' op-
iios, ct iio.sliiiin crat, foriiialus, lioc qiioipie liic X?,; x£A£iou Y^''^''^'
^'^ T£X£ti)T;pov ;) d),Xa Tto xaTJt

coiiligisse aniiiiadvcrlo. Pioliciebat eiiiin, iiiqiiil, ul '• p.tx,<3iiv TauTa 7:apaYU[JivouaOat xal Ttap^x-^aiv^aOat.
aetale, ita eliaiii sapieiitia et gratia " non qnod
; Ikcc Tf|V x£ to'j livop^;,; <ip£Tf,v, o-jy\ ~po::f)^r^-x.t]'i,aX'/' zpyoL-

\n illo iiieremeiilum caperent ;


qiiid eiiiin co, ([iioda aiav olijtat |jt£ijir) TT)vtxa'jTa Xa;j.6av£tv, iiXiri TtXiiovt

priiicipio perrectiiin cral, perreotius csse possit? sed tt, i^ou^ia x,'-''^'^!^^'^";''-

quod ba'o paiilatiiii (letegereiitiir et ebiceieiit. l.o.lem modo Basilii virlutem eo lenipore, noii increnii nlnra,

sed majorcm oporationem accepisse arbiiror, ciiin ipsi niiiiiriiin potcslas nberioreni materiam siippeditnrel.
XXXIX. Ac |ii imuin qnidein illud oiiindius A0'. DptoTov fikv £x£ivo Ttaat 7:oi£i 'yav^piv, toj

perspicuiiin fuil, miiniis id, quo affectns fiierat, 0'jx avOp(jj-ivr,c y^ipizo; ^v 0'jTtTj" MpYOV, liXXa 0£O'j
1101) buiiiaiio favore, sed di\iiio benelicio ipsi conti- otopov t{i 6£5o[Ji£Vov Sr,).to3£t 5£ xa\ xii f,[JtiT£pOV. OTa
{•isse. Id aiitem cx nobis qiioiiiie liqnido conslabit. Yap [jot (fiXoao'.fouvTt :t£p\ tov xatpiv EX£tvov auv-
Qiialia eniin iiiecum circa illud lcinpns pbilosoplia- £-.f
tXoa(S'^£t ! Tdiv jfotp at.Xii}''! a-avTtov oiojji^vtov xaX
balur? ISaiii cuiii aliis omnibus diibiiiin iion esscl, 7tpoaopa[Ji£i30ai [a£ Tto YEYo^^^oTt, xa't 7t£ptxapf,a£aOat

(piin, cuiii id contigissel, staiim SOl accurrereiii, (OTtEp kTEpou (51) xa\ :taG£iv iaioj ^v), xa\ auvota-
inaxiiiuiquc aiiiini vobiplale perfiiiidorcr (id qiioil vE^jiEiaOat (52) ttjv apxf,v [AaXXov i^ T:apaouvaaT£'J£tv,
foilassc aliiis qiiispiaiii locissol ), ac ciiin eo iiiipe- xa\ Tii tftXia xo'jTO T£X[iatpo[A£vo)v ETtEtorj t6 tpopTt-
riiiiii poliiis partirer, (|nain supparem auctoritalcin x?jv tpEUYiov kYiJ^i^st^
Y*P ^^ oiTtaatv, stzep &XXo; xi;,

ac |ioleiniaiii liabeicin, idqiie cx ainicitia iiostra xa't a(jta xou xatpou t6 eTtftpOovov, &\').ti}; te xal xtjiv

coiijoctarcnt ; ego lameii, ciiin iii oiiinibus rebus xaT' auTov (55) t))Otvov-0)v ^Tt xa\ Tapaaao[jt£vo)v,

arroganiiic suspicionein, iil si qiiis alius, fiigiciis, oixot xaT£;jL£tva, ,S!a x^tXtvtoja; tV) zoOov. Mlii^ETat
" Luc. II, 52.

(27) 'rrElar. Or. 2, uY'.£ixv. niiiriln. commenoo. »

(iS) IJndfi i-nptK: /j>icrUir. Ucg. bm ::r,oa -xr]- :


(29) .l/ovif . Sex Kcgs. et Or. 2, ^61'.;.
pa; xpr,aO£v. Sic eliaiii legil Billiiis in velusiissiino (50) Mcjr^uiOc/r, elc. « Foriiiam iiidiiiiis, qu;u cl
codice, qiiam lectionciii.piobiit Coinbe.liMiiis. Si ciii iioliis supoiior, et niislra er.il. > Id esl, nt exponit
lia-c leclio placiicrit, Ita icddere potesl i Kxsilitse- : Mcetas, similis iiobis, iisdeinqiie, iir.ctcr pcciaiuiii,
lieotns, i|iun se S|>irilui iitoiidaiii pradiiierii. t 11,-cc obnoxius.
esl eiiiiii vis veriii x^i/or,;).:, -/p-r^^ot, t coiiiiiiodo, (51) '/irt/ci'. In nonnullis, ETEpov
ulcndiiin pra-bco. > Unin bcliol. Ueg. bin li;eo lia- ^rvSiartjmt-Om. Noiiiiiilll addiinl
(.'.-2) [Jt£.

bet, ipui! Iii siio codicc legisse tcslaliir Billjiis : Ka't (53) liar' avzor. Sic Hcgg. bin, |di, Coisl. I, Or.
dXXaxo-j aJTo;';r,7iV 'loou xix,or,;jtt Ta; yzlpT.; tio 2, Jes. cl Cuiiib. Iii ed.. xax' aJxtijv.
U4£^J;Aaxf I Lt abbi ipse ail : Lccc inanu^ iiuas
519 OaATIO XLllI. IN I- .\UltEM D.VSILII M.\GNI. ojO
UiV, TJ^y.vMny.ii oi. Ka"i [x:-i Tou-ro *7riiTi.vta (xiv, \ ac siiiiul tcmporis illiiis iiiviiliain vii;ins, pr.Tsorlirii

tr,v 6£ TT;? xaOiSpa; Ttjjir^v ou 6i£diJ.ivov, tt,.; aCiTr'!; cuiii rcs cjiis iiiiiiiliiin p;ic:ilx- cssciit, ac ;iilliuc

EviXEV aiTia;, oOoo tt)V twv Trp3a6'jTif.wv TpoTijjir,- liirliai'cii'iir, tlcsitlcrio nico freniiin injeci, doniiquo
div, out; Ejjiijxi^aTO, xa\ TpoTizf|VS(j:v , ev ttokjv iiie coiitinui. Qno iiouiiue inecuin qiiidcni illc cxpo-
TU90V xaTTiYopTjOrivat [xaX/ov \nz' d^.iyiov ^X^^iJisvo.;, Slulavll, cxteriim vcniam dedil. Acposlca, cnm «itl

Twv TauTiTiV dYVOT,(javTtov Tr;v oixovo|j.(av, fj Ti t.(jx- ciiin vouissein, atipic cailciii de caii.^a calli0(lr;i;

£a'. T(|) Xoyo) xa\ toT; auToO pouXsuijiastv cvavTiov. lioiiorcin, iusigiiioroiiique iiiler presliyieros lioooris

KaiToi, 7K05 av [jiaXXov sSst^:v dvOpwzo? Tidsr,; Om- Uuiiui rccusassein, noii 11101I0 meuiii lioc l'.u,tiiiii

iTiio? xa\ xoXaxsia; xpsiTTw Tr,v ip^xV' ^X^v, xa\ iioii incusavit, scd ctiaui, iit delniit, coiiiproliavit ;

rp6j £v jjiovov pXi-cov, t'jv toO xaXou vijjiov, f) ir;pi alque ;i iKiiiiiullis, ([ui ralionis Ipsius igiiari cranl,
f;;jitov oijTw Stavor^Oi"!.;, ou; £v iipioTot; Tiiiv tauToO faslus iiisiiiiulari inaliiit , i|u;iiii aliquid f.iccie,

(f
iXiov xa\ auvT|Ocov Eyvtopttjsv ;
quod r;itioiii consiliisqiic siiis adveisiiretur. At
cerle, (inoii;iin iuoilo liiciilcnliiis specinien cderc poluisscl aniini ali oniiii aduhitionc ct asseulatioiK;
nlieiii, sul;inH|iie lioncsli lcgcin inliicnlis, qiiaiii lla de noliis, qiios iii pr;ccipuoriiiii aniicoriiiu cl f:iiiii-

liaiiiim loco niiincruqnc linlxiil, consliliiens?

M'. "EritTa, t6 sTaJta^ov rpi? ^«'Jt^JV [JtaXaj-jEi, li XL. Dciiidi', cos, ipii al) ipso dissideli.iiil, ciiuillil,

xa\ 0£pariiJ£t Xoyot? iaTptxf,; (jL^YaXo^povo;. Ou yip a(! snliliuiis ct e.vccls;c iiieiliciii:c ratioiiibiis cuial.
Gto-iUTixwc, ouSk dviXsuOipoj; toOto koizX, dXXJi xa\ Non eiiiiii adulaloric ac servililcr, scd pcrqu;iiii lor-
Xiav vsavtxto; xa\ [jtsyaXorpETitoj , toj av th; ou t6 litcr el niagnirice hoc facil, ut qui iioii pi;csciili 1

T.aph<i sxortov jVivov, dXXi xa'i Tr,v [jtiXXouaav euTcst- sohiin teniporis ralionem lialierel, scd ctiaiii fulii-
Oitav ot/.ov ,|ji(ov. 'Optiv yip (Ij-i) Tfj [j.£v di-y.Xh-j, raiii oliciliciiliaiii piociirarel. N.ini ciiiu pcispiccrci^

ExXuTOV xa\ [jiaXaxi4'ov , zb ol auTTr)p'jv, Tpa^uvov siiliiliioiuiii aniiiios ii:ollitic ciicrvaii, ct iiiiiii;i aii-

xa't drauOaStd^ov (55), djJttfOTcpot; porjOEt 6t' dXXri- stcrilale asperos alque conluuiaces rcddi , iitrii|uo

Xtov e-tstxsia [jtsv t?) dvTtTU-k;, OTSp,i(JTr)Tt (jl -h inalo pcr nlteruin nicilcliir, diiritiaiii iiliiiiruiii niaii-

dra^Abv XEpasdjjiEvo; • SXtya [jikv 16yo'j 7rpo50£TiO;'t,-, biicliidiiie el facilit;ile, iiiolliliciii auleiii giavitale

£pY(o Sk Ti rXcioj ouvtjOc\; Kp>j; Tf,v OE^oamiav ou ;ilqiic auiiii; liruiil;ile leiiipcraiis ; scriiioiiC ad aiii-

T£;(vr] SouXouijtEvo;, dXX" Euvoia tj^STSpt^^jjjLsvo; •


ou II aruin ciiratioiiciii liaml imilliiiii indit;ciis , (ipefH

SuvaaTiia (36) rpo(Jxpto[j,evo(;, dXXi tw StJvatiOat [jkv, (|iiniii plurima perliciciis ; noii callido aililiiio lio-

(fsioEsOat Sj T:poTaYcj[isvo.;. Th Sk (57) [iiY"^'^'-'^» "^'I*


iuiiics subigens, sed benevdleiilia sibi odiicilians ;

jtivTa? fjTTdjOai tTj; auToO Stavoia,;, xa\ drp^JatTov iiec iiiipcrii potcstate iitcus , sed pcr iiiiliilgciiii:im ,

eiSsvat tt;v dpsTr;v • xa't [jiav [j,kv eauTOt; (38) ctijTr;-


C iniam iii potcsUitc ailliibcbal , eos nlliciciis. Qucd
piav ^1'EtcjOai , t6 [jst' kxsivou te xal uu" exsivto aiilcin m;ixiiiii iiioiikmiiI csl, oiiiiics niciilis acuiiiiii,;

TeTdxOat,'eva 5k xivSuvov, t'/ rpocjxpou-tv sxEivto, xal ipsi cedebant, eani(|iic ipsiiis viruilcm csi-c noraiil ,

dXXoTpicoTtv aTih 0£ou vo;j.ij£tv Tr;v dr' kxsivou Sta- iil ad eam ncino asiiirare possct; atiiiie iiiiam liaiic
(JTajtv ouTO); kxiivTE; u7:£X(opT,jav (39) xa't f;TTf,Or,- dciiiuni sibi saliilem csse arliitiiilianlur, si ciim ipso,
trav (10), xa\ to; tji.^ ppovTfj; u7:£xXier,aav, dXXo; pl sub ipso , scse collocarcnt , iiiium vcro 8©2 ^t

&'aXov £t; droXo-i-iav 7T,oo(fOdvovTs; , xa\ zh (jstoov ccriissiniuin pcriculum, si in ipsins (iflVnsioiiciii iii-

TTi; dTTsyOsia; et; [jsTpov [jetsvsyxovte? suvoia;, v.oX currereiit; ab eo eiiam (lisjiinjii, niliil aliiid csse
TT,; et; dp£Tf;V £7TiO(i(j£to;, f,v Sr; [jivrjv droXoYiav judicabant, (niaiii a Deo abalieiiari : sic ultro ccs-
E(JXupoTaTT,v rjuptjxov (il)- rXr;v st Tt; ('»2) oti xa- seriint, ac maiiiis deilcnint , el qiiasi ad tonitru:
xtav dviaTov f|,ut£Xf,Or] xa\ Traps^^-itcpr; (.43), tv' auTo; soiiiim sesc subiuiscriiiit , alius aliuiii ad ipsi salis-

ev 4auT(p TuvTpt6f, xa't xaTavaXtoOfi, xaOaTTsp to; gi- faciciiduni anlcvertciiles, couccpiauKpie piiiis ad-
o^ptjj ouvSaTtavtoiJtEvo;. versus ipsum odii viin, iii iioii minorcm bciiev(ilcii_

li;e vini , ac viruilis incicmcnUiin (qiiain qiiitlpni uir.iin liiiuissiinam i|ibi salisfacieudi ratioiicm iuvc-

niebdiil) coininulaiiles ;
pr;clei(|ii;iin si qiiis ol) dcploralam iiiiprobitatcni ncglceuis ac projeclus csl,

iii i|)se iii seipso coiiicicretiir ati|iie consiiinerciur ,


iKiii secus ac rubigo siuuil ciiiii (crro cousuiiii su-

lc.
MA'. 'EttsI Ss Ti otV.ot xa-ra vouv eI/ev auTto, x:-.'t f) XLI. Posiqiiam aiilcm res ipsius domcstica; ex
(j); ojx dv Tt; (;)f,Or; Ttov drtiGT^ov xdxstvov f,YVOr,xo- aiiluii scnlcntia coiislitut.c suiit, ct iinemadniodtiiii

'Ofdr ydp, etc. Nicclas cx Ociiiosilieiie re-


(5,4)
fcil, plerosqiic iii niausiieliiiline qiiidcm Iiiiiiiilcs ct (57)7"(; Si. Sic Kcgg. a, Imi. pli, Or. 2, clc. De-
abjeclos, iii gravilale aiilcin anoganle^ et coiiliima- c.>i Si iu eil.
ccs lialicri. llaiie Deiiioslliciiis seiilciili;iiii iii iiilcr- (5S) 'KrivToTr. Trcs Rcgg., auTot;.
piel.itioue sua amplectitiir liilliiis. Kalcliir Uiiiicii (3!() 'y.7s/o)f})rar. Coiiil). aililil xaXto;.
riicgoiii vcrlia iion iiicomiiiodc posse traiisilivc ac- (iO) hal i'\TTi'iHi}(Tar. Ila;c dcsiiiil 'H lii g. c.
cipi. Adiliiniisct acci))iciiil:i essc. {i\) IJvCicrxor.Kc^g, c, d, pli, EUptJXOv.
(33) 'A:iavOadidO:y. IMurcs Kcgg. ac Colb., auO- (12) n.liir e7 tii:.^ Kcgg. c, (I, Cliiys., Or. 2 et
a5tdCov. Kcgg. Iiiii et Pass., auOaoi^ov. Ciiiiib., £1 [J.f] Tt;.
(51)) Avyuareii/. Ucg. pli, Or. ^2 cl 1'ass., ouva- (43) napr.ppi^q Ki'g. c, dr;p,'i;9T,.
m S. CREGORII THEOLOGl 55-2

iienio lide carens, \irlntis(|iio illiiis igiiarus, unqu.ini A '^w, TCcptvj-t ti (U) t?, SiavoJa jjii^ov xa\ u4'-ri).'5-

arl)ilr:iliis essel, ninjiis (]iiiil|ii:uii el siilil:Miiiis aui- T::f.ov. TtTjv yy.p 5X),cov (i-avTtov t6 iv •tcojI jjiivov

nio agilaie incipil. Nani ciiin alii oinnes id laiuiiin- ipojvxtov, xal zb xa-:' au-oj.; (45) otm^ a.<j-}a'i.i'ii ^lzi

inodo, qiiod aiile pedcs esl , videaiU , suaqiie iil in /OYiJo[jiiv(j>v, El-£p toOto (iciV5a)ic, Tr^patxipio 5' ou
lulosinl, laliorenl (si lamcn id salis Inliiiii csse itpotdvTwv, oOos t; [j.£Ya xai v;avix>,v , t^ EvvotiiTai,

polc^l), iiec iilleriiis progreiliaiiliir, iii!c niagni ali- i^ xaTa-pa;ajOa'. ojvaij.iv(jiv xaJTO'. Ta),).a (jiiTpios

qiiid et stremii , vel cogilalione coniplecli, vcl eQi- tijv, sv toOtoi; oO [iiTpia^Ei iuX u'.J'0'j Ti;v xs-yaXriv

cere qiieant; ipse conlra ,


taiiietsi cxleris iii rcbtis Stapaj, xa'i x'Jx).(o zh tt); i\>-/Vti 8[J.[J0t irsptaYaYi^JV,

iiioderatusesset, in liis lanieii moduin liaudiiiiaq.iam T^ajav ei'tja) TOieiTat xrjv oixoufjivrjv, oar,v 6 (JOjTif;-

tciiet; veriim sublato in alium capitc , mentisque pio.; XiSyo; £Tii5pa(Aev. 'Optov 6k xiv [i.iyci.'J Toij ©eou
ociilis (pinqiioversiim jaclatis, oiniics eas orhis par- xXTjpov, xal Tot; auTou XiiYOtc , xa\ v(3[j.ot;, xa\ rrii-

les, qiias saliililcra Cdiri^li docuiiia pervagata cst Oeat TTEpntofqOevTa, xh otYtov eOvo;, to paatXetov u-
comprehcndit. (^um autem videret, magnain illam paT£U|j.a, xaxto; 6iaxei[j.£vov , et'; te [j:upta; 6<ica{

Oei lixrediiatem, ipsiiisque docirina ct legibiis, al- xal TcXava? StsaTraajJiivov (40) •
xa't Trjv kS, AiYujTTOu

qiie criicialibiis ac(|iiisitani ,


genlem illam saiictam, [ji;TTip[ji£vr)v xa\ [ji£TazstpuT2U(j.^vTiv (S[JiitEXov, ty. T?,;

rcgiiim illud sacerdotiiim ", male se liabere, aKpie B aOiou xa\ axoTEtv?,? (5tYvo!a; ei; xdXXo; t£ xa\ [j.£-

iii soxcenlas opinioiies et errores dislracnim esse : YeOo; S7t£tpov TtposXOouaav, tjj; xaXutJ/at Ttaaav Trjv

aii|iie vini-ani illain, ipiDe exjEgypto, hoc cst, ex Yrjv, xat optov xo\ xi5ptov uTtEpjXTetvsaOai •
tau-
iiiipia et caligiiiosa igiiorantia, translata cl Irans- ZTfi (.47) Tcovripoj xa\ aYp'';> o^'', t'o 5ta6(5X(i), XsXu-

plaiilata fueral ", qiia?qiiead tam immensam piilcbri- lj.aa[jtivr,v • oux auTapxej uTtoXa[ib'av£t OpTjverv rjauxri

nidiiiem et niagiiiiiiiliiicm pcrveiierat , ut leriam zh itaOo;, xa\ Ttphq 0£i)V [xivov atp£tv (48) Ta;
imiversaiii opcrirel, ac siipra iiioiitcs et cedros as- ytipa:, xa\ itap' exetvou Ttov xaTEjcSvTtov xaxdjv X'j-

siirgerel ; baiic, iiii|iiaiii, a pravo el agiebti apro, id atv ^riTciv, a'jTb; Sk xaOeuSeiv •
(iXXix Tt xa\ poT,Octv,
csl, a diabolo, labefaclatam et pcrvaslatam '" xa\ Ttap' JauTO'j auvetatfipitv toeTO 6£tv.
baudquaqiiam saiis esse judicavit, si lianc calaniiiaiem laciie deplorarel, mamisqiie ad Deum dun-
laxat lollerel , ab eoqiie, iit urgentia mala deptneret, precibns :onleiidcrel, ipse vcio inteiea dorini-
ret ; veriim faciendum sibi quoque pulavit, ulopeiu quamdaiii afTerrel, ac de suo aliquid erogarel.
XLII. Qiiid enim liac calamilate tristius, cuin C MB'. Tt ydip Etvat ttjs u\i[x(fop3.i TauTr]? liviapd-

salius cssel, nt is ,
qiii sursum spect'il,803 ope- T£pov, uitkp 6£ tou xotvr.u xp^""^' |Ji.a^'Xov aTtou6a-
ram iii rcm publicam conferret? Uno eienim lio- Ceiv (49) tov iSvto ^XirtovTa; 'Evbg (jtev -liip (50) eu
miiie recie aiii male se gerente, nibil hinc reipu- TtpiiTTovTo;, fi xaxtoj, ou6kv Tto xotvip ToiJTO Jraar]-
blicic portendi; al republica Iioc aut illo niodo se [xatveiv Tou xotvo'j 6k ouTto; i\ Jfxetvto; £x°'^''^o?> ^"-^

liabeiile, siiigiilos eiiam eodem modo alTici necesse t?jv xaO' ExaaTov 6[j.oito; e/^tv, K'aaav eivat ivaYXTjv.

csse. Il:nc igilur ille publici comiiiodi prociirator TauT' ouv evvotov xa\ axo-ijjv Jxetvo; (51), 6 tou

cl aiilislcs seciim repntans atqiie perpciidons xotvo'j XT,5£[jttov xa\ rtpoaTaTr,; ( E7t£t6r) gt^i; iaTitov

(i|naiuloquidem liiiea dssiuin est cor seiisii pncdi- xap6ta aiaOriTtxri, tb? SoXo[j.(I>vTt xa\ ttj i.\rfie.ix 5o-

liim, iil Salomoiii " ct verilati placel ; atqiie iil in- xet* xa\ T?» [Jikv av(iXYr,TOv, £uOu[jiov •
Tb Ot au[j.ua-
d(deiii.ia l.cla e^l ct liilaris, ita commiseralio Irislis OkC, XuTtTipiv •
xa\ Tf,5t; xap6ta;, £[jl[j.ovoc XoYta[j.6;),

etacerba, pi>ctiisi|ue conricil diiiliinia cogitatio) ; id- 5ia TouTO ca(f (ioajev , •rivtaTO, xaT£TtTp(oaxSTO
circo moerebal , angebatiir, coiivuliierabalur, ideiii ^-aa/E t6 'lojva, t6 Aa6io, aTteXeYSTO Tr]v tf^uxriv, ouz
ipsi, tjuod Jonai", qiiod Davidi, usii veniebal, aiii- eotoou u7,vov Toi; 6tp0aX[jtot?, o\j5l vuaTaY[Ji6v Totf
iiuiiii despoiidcbal, nec, aiit soiiimiin ociilis, aut dor- fi'/.E'fi.poiq •
7tpoa£6a7:4va t6 XEt7t6[j.£vov Ttov aapxdiv
mitalioiiem jialpebris cniiccdebat " : quiilqiiid car '
Tat; tppovTtatv, 'eto; supr) tou xaxo'j X'jatv •
£7tivT,T£t

nium siipererat, curis alisiimebai, qiioad liiiic inalo Oetav pof,Oetav, i) (ivOptjj7ttvT,v (5:2), f,Tt; aTrjaet t'jV

remedium invciiisset ; divinain et humanam opem ,


xotviiv i(j.TtpTia[j.6v, xa\ Trjv e^tixwaav fj(J.a; axoTti-

q-.;* publicum incendiiim comprimeret, offusamque [Aatvav.

iiobis caliginem disciiterct, iiiiplorabat.


XI. III. Aliiiie illiid (iiii.lcm iiiium valde saliilife- MT'. "Ev (j£v o'Jv EXEtvo eTttvoEi xa\ Xtav atoT:^-

riiiii e.\cogilat. Nain ciim .seiiisuni, (|uaiitiini licri ptov 2uvaYaY'ov iauT^v, to; oiiv t£ riv, xa\ auY-

'M Pclr. II, n. '» Psal. L\xix 9. "' ibid. 14 " Prov. XIV, oO. '» Joii. IV , 9. " Psal. cxxm , 4.

(44) Ti. Iii i.oniiiillis, izi. In ed. : uTt^p 61 tou p.a),),ov •/pf,vat a7:ou5ii^£tv , qiiod
(l.*)) Krtr' avzcv<;. Sie plurcs codd. In cd., xaO' sic verlit IJillnis : « j\iit pro i|»a lainlem re iiiagis
0,'JTO'j;. clalioraiiiliiin ci qoi siiisiim speclal? i

('(()) Aiec:tacjdyor. Pass., St£a-ap|xevov. (50) 'ICri' (;


iiir yiip. Gabr. aililil a^/opi^jC.

(V') TuvTiiV-. Iii ed. seqiiiUir 6:, (iiiod aiiclorititc (51) lCrrcMr xnl r/co:tuir i/ceJrcx. Sic p.iircs
coiid. dili-viiiiiis. Pii'gg. et Oi. 2. Iii cd., evvooiv exetvo;, xai axo-

(45) Moforalifeiy. Sic Kcgg- '•'-, bm ct dIi. In ed., 7t(0V.

aipetv [Jiiivov. (52) "11 ar(ipio.-T.ri]r. Kcg. bii ct Par., oux av-
Uy) Tov xotrov y.pyjrai jull.lcr r.tcv-
'Yaifi Se Opoj-tvTjV. Iii iioiinullis dccoi f,.
SdZeir. Sic Uegg- a, d, duo (juisl., Or. 2, el Cuinb.
SS3 Or.ATlO XLIll. — IN' LAUDEM DASILII MAGNL o!;^

>;XsJja,- Toj nvsui^aTt, xaV nayia^ jA^v dvO<;(.)7:iv&'j; A poicral, collcgisscl, ol cinii f|iiiilii conciusissel,
>.OYi5jJioj; z;vf,5a;, ttSv Sk laiv rpacfwv (53) ,SiOo; ;il(Iiio cl oiiiiies liiiiiianos soiistis cxcilasset, el al-
dva),£;a;ji:vo^, XoYoypa:;;! ir;v euTdfiiiav, xal avTt- lissiiiia qii;i'iiiii! Scrijitiira Ioc;t pcivolvissol piaiii
,

CtTO'.^ 7ta>.at{ xa\ (iixatj t!) toXO itjjv atpiTtxwv (loetiiiiain lillcris (Oiisigiial , ailveisariisiiuc collu-
OfKoxpoiJSTat Opaso? •
touj [j.kv xal eij x^'P'? Wvta?, ctatioiiibiis cl prxliis iii)jcnieiii lixrcticorum auda-
dV/s[iaxot^ OTiAot; Tot.; a-6 yXtojjif)? xaTaitpstp4;jt£- ciam frangit ac propiilsat ; i:os i|iiiilein , ((iii inaiiiis
vo; • Touj oi TT^ii^iojOsv ,
^iXXm-j toliuiJtaat Tctj ;x coiifcrrc ausi fucrant, ariiiis liii!,'iia! coiniiius con-
jjiEAavo; , ojoiv dTiptOTipou (5-t) Ttov cv Tai.; TrXor^t lundciis; eos aiitcni. qiii piocul ;il)('0 dissili craiii,

jjapaYfjaTOJv •
ouOi t'A t?,; 'louSaia? £Ov£t , xa\ jxt- sagiitis ex :iiraiiiciili) coiifcclis fcriens, iiiliilo iiife-

xpcp TotJTw, vo[Jio0£ToiJVTo; itepl ppojjitdTiov, xa\ rao- riore ils liltcris, quai i|) labulis iiisciil|)i;e suiit :

|xdT(>JV, xat -p05xafpti.iv Ouatcov, xa\ trapxbc xaOap- ncc uiii laiiinn) et cviginn Jiul;eoriiin naiioni de ci-
oftov dXXi TiavTt (£5) ysvst xa\ ;j^ip;i tt,; o;xou[ji£- liis ct polioiiiliiis, ct cadiicis s;ii:riliciis, carnisque
VT\;, TiipX Tou XoYOU Trj^ dXTjOjiaj, iS, ou xa\ xi aio- piiig;itioiiil)iis '"; seil oniiiibus lioiiiinibus , aiqiie
fecjOat TOpti-tvETat. AsuTEpov Sk ( xa\ ydp i5[JLo(t)j.; oiiiniliiis orbis pariibus, dc verilalis doctrina , es
dTsXi; SXoyoi; •jrpd^t?, xa\ loxo; dTrpaxTo; ), zpoa- qiia salus coniparatur, lcgcs siatiicnie. Ueindc
ETiOst T^j X(iY(p xa't Tr)v sx tou TpdTTStv i-txoupiav qnoiiiain a;qiie iinperfccta rcs csr, aciio scrnnone de-
[j

To7j [Jtcv £-tor,(jttov , 7:ph; Sk to'j; 7:p£7Ceutov , tou; siiluta, et scrino ab aciione iciiiotus, idcirco ac-
5i xaXtjJv (56), vouOsTtjJv , ilixyfi)-/, e^iiiTt^jttov, d-et- tionis siibsidiiim seriiiniii adjiinycliai, alios niinirunr

Xcov, 6v£t6t.^u)v , Tcpo-oXejjtdiv eOvoJv , TriiXeojv , 'tiov adicns, ad alios lcgaiioucin iniiiciis; alios accer-
xa6' SxaoTOV, ;:av eiSo; ^ittvotjov 50)Tripta;, TiavTa)((3- seiis, admoncns, argiiens, incre|) ms ", iiiinis inse-
Oev i(o[it£vo; •
i CeasXerjX exetvoc, 6 irii Oeta; dp/t- ctans, probris inccsseiis, pro gciitibus, pro urbibus,
TexTtuv CjXT,vr,<, Tidjri Tipi; t^ ep-j-ov uXr) xa\ Te/vrj pro singiilis eliani lioininibus ccrtaincii siiscipiens
,

Xpti)[X£vo;, xa\ 7:dvTa •::Xr/.(ov et^ xdXXou; ivi; 7:t- oiiinc saliitis genus excogiiaiis, iindecnnque niedici-
ptouiiav xa't dp;jtoviav. nam inorbo adhibens; Beseleel ille, ille inquain. ,

(livini fabricaior laberiiaciili ", niatcriam onincm et artem ad opilicium accoinmodans , 804 aique
oiiinia coniexciis , ad exiiniani quaindani uiiius (iperispiilcliritudinem et concinnilatem.
M'A'. Ti TdXXa -/pr^ Xi-j^etv; 'AXX' ?,x£v auOt; XLIV. Qnid alia dicere necesse esi? Vcrnni eHin>-
•fj[jttv (57) 6 xptiTo;jtdxo; paatXeu;, xal ~r^<; TtitiTeo); vero Clirisli hoslis iinpcralor,
et lidei lyrannus,
Ttjpavvo;, [jt£Ta rrXeiovo; vr^i die6£ta; xal Oep^JtoTi- „ cum inajori ae ferventiori acie, utpoie
iiiipietate,

pa; Tii; irapaTa;sto; , to; TtpJi; dvTaftovtoTrjv £<3xu- cum potenliori adversario rein liabilurus, ad nos
pdTspov 6'jTo; auTtp tcj XiS-j-ou, xaTd t?) dxdOapTov iierum venil, inipuri ac pravi illius s|)iriiiis in mo-
Jx;t'/o Kvs'JiJta xa'i novripiv , o Toij dvOptoTtou XuOev diiiii, qni ex bominis corpore pulsiis, diuqiie v;iga-
xa\ 7:£ptTTXavT,&ev , 7:pi; Tiv o'JT^v dvajTpstf si {oS) tus , ad cuindem rursus cum majori sjiirituum ag-
[jteTi TtXsfivtov -vsu^jtdTtov £i(jotxto0r]c;(5;jt£vov, tos-ep inine liabiialurus redit, queniadmodmii in Evange-
4v Toi; EuaYYeXIot; -rjXOusaiiEV. Toutou fivETai [jti- lio liabetur »\ llujus ille imitatorein se pra^bei, tum
(jtTpr); (59) exetvo; , d[jiou TS Trjv TpoTfpav f,TTav lil cladein priiis acceplaiii san iret, liiiii ut [irioribus
dvaxaX£(j(j[jtevo;, xa\ 7:pOjPifisoJV Ti Toi^; T:p(OTOt; (00) paUslris aliqiiidaddercl. Indignuin cnim ct iniserum
TtaXai(j[jiajt. Astv6v yip etvat xa\ a'/eTXtov (61), t:oX- esse exisliinabat , cuni inultas gentcs impcrio tene-
Xtov [jtlv eOvtov IndpxovTa, toXXt,; ok otjlT,; r,£t(o[jt£- rcl,magiianique gloriam consecutiis csscl, ac fini-
vov, TtdvTas 51 Toli; x'jxX(p xaTac;Tpe'|diievov TtJJ xpa- limos oiniics impieiaiis robore alque poleniia do-
T£t TT,; dieSeia;, xa\ xetptOjd;jisvov rav ih rtposTu- niuisset, (lilionique su;e, qiiidquid obviiim liabue-
/bv, 4v6; d'JOpi;, xa\ [Jiid; TtoXsto; t^tto) (02) i-^(ir\- rat, sulijccisset, ab nno hoiniiie, uiia(|ue civitale
vai, xa\ YiX(oTa S^Xetv, o'J toi; dfouit [iii-jov a'jTf)v superari , nec solum iiiipietatis palronis, a quibus
TrpooTdTat; tt-; dOeta;, dXXd xat T:a(jiv dvOp(oT:ot;,
p dncebalur, sed etiam omnibus niorlalibus, ul ipsius
(jj; ur:£Xd[jt6ave. oiiiiiio fcrcba;, risui esse.
ME'. Tfj'j [i.b/ OT) IIspGoJv paitXea t|)ac\v, '7:eto-?i XLV. 1'ersarum quidem rcgem narraiii, ciiin iii-
itoTS xaTi T^; 'EXXdoo; JsTodTeue (63), rtav [J.ev finilani quondam liominum ciijusvis natioiiis multi-
•^Ivo; av0pto7:ojv kiz' a'jTou; eXa'jv(ov, TtavTt Sk Jeuv liidinem seciim dncens, atque iracundia et audacia
0U[jt(p xa\ (fpovr)U.aTt, 0'j Ta'jT]Q [iivov iTraipeaOat, fervcns , in Grceciam expcdilionem facerct, noii co
" llebr. IX, 9. " 11 Tim. iv, 2. " Exod. xxxi, ! sqq. " Luc. M, 24sqq.
(5">) ndr Ss zOiv rpaaihv, elc. i Cuin omiieni (5'J) Mi}i7\Ti\i;. « Imilalor. > Sic oniiies fere codd.
Scripluraruni profiiiidiiatem scriilaliis e.^iset : cuin lii i'd., iJia8T,Tr];, < discipnlus. > Pass. ad marg. ha-
altos onines Scripliirarum scnsiis liecerpbissel. > bel :0'JdXevTa Xsyij)' «Valenieiii dic". >
(54) 'Azijiczifcv. Keg. c et Comb., axi^o-.i- (00) rifuizcK;. Deeslin llcg. pli. In aliis, rtpoTE-
poi;. pot;.
(.55) 'AJM :icn-zL Sic tres Regg., Or. 2 etComli. (61) Sxizltor. Schol. fieg. bm, yai.z~i'j. < Per-
In eil., dXXd xa\ rtavTi. niciosiim, grave, difficib^ >
(56) hu.ioir. P:iss., 'itapa-/.aXtiJv. (li2) "llzzoi. Sic legeiidiiiii, vcl fiTTova, ut in Or.
(57) AvOic; )\iur. Sic tres Uegg. In ed., f^iJtTv aj- 2. In ed. et in noiinullis codil., t,t-ojv.
Oi;. (65) 'EcTTpdzsve. Plurcs Kegg. cl Coisl. 2, eiTpi-
(58^ 'Ararrzp^ygi. Reg. pli, d'/T£Ttt<jTpi-f ;i. Teuie.
Pathol. (^r. XXXVI. 18
55d S. GUEGORII TIIEOLOGI 55G
tanliini noniinc siipcrliia el.iltim ct iii minis iinnio- ^ y.y.\ fiasTpov sTvai T:a".; &Tzii\a'^ •
iXX' uij av [jiaXXov
dieiiin fuissc; scil , ul in:ijoiciii illis li'nori'in iiicu- auTOj.; xaTa~).f,^:is, (fo6sph'i Jautbv T.oiziv^y.A-.ai^

teret, per ca etiam ,


qiuc novo cl imisiuiio modo xaxa (Gi) ^wv aTOi-/£ia)v xaivOTOijitaii;. Ftiti; ijxousTO

advcrsus clemeiiin ilesigiialiai, formiilabilcm scse ^Evr, , xai OaXaaja ToO viou oiqiitoiipYoiJ , xa\ OTpa-
rcddiilisse. Nova qiioeilam leria el iioviim iiiare aii- Tbj fjTTStpov TtXeiov , xa\ to^euiov •niXaYo?, vtjjo! tc
dielialur novi illius (ipilicis , et excrciliis in coiili- dp-a^o[x;vat , xat OiXaua [jta(TTtJo[JLivr] , xa\ osa
nciiti navigans, ac riiisum pedibus inare peragrans, tt;j l[jt-XT;xTOu aayw.; -riV UTpaTta.; xat aTpaTTiyia.;,

abrcpiK iiem insuliic, et niare verbcribus c;«siiin xaTditXTi^t.; [jtkv toT; OYivvsaTipot;, yeXio; i5c Tot;

ca}lciaqiio omiiia, qii.ic vcsani exerciius ducisqiie dvoptxtoTipot; xai OTsiijioT^poi; t6 (pp(5vr)[xa. '0 oi.


liand dubiiim arguir.eiiluii> erant , ignavioribus qiii- TotouTou [Jtkv ouSevb; kSeX-co xaO' f)[jiit>v aTpaTeOiov
dem foriuidabilia, foilioribus aulcm ac firiniori 8 ok TJv exEtvojv yz^pov xa\ pXa6ip(LiTipov (CS),

animo praulilis slulla el riiruula. Ilic vero , nibil toOto (00) TTOtojv xa\ XiYwv f;xouiTO. "EOeto eI^ oO-
(luidem nlla bu.iusuiodi re opiis liabebat, cum bil- pavbv t'j aTO[j.a aCiToO , pXaa:fTi[j.!av XaXiiJv ei; t6
liim ailvcrsum nos compararet ; vcriim, qiiod bis iJ'io;, y.yl f, vXtTjaaa auToO Sti^XOsv ItiX ttjj Yfji;. Ka-
pcjiis el pcrniciosius erat, lioc , el faccrc, el dicere Xojj ^i.p aO;?/v 6 Oiioj Aa6\S Kph fi(jiaJv eaTTiXtTSuas,

fercbalur. Posuil iu cccbini os siiiiin , blaspbemiam B t?jv oOpavfjv et; yi)^ xXtvavTa (07), xa\ [A£Ta ttii;

iii cxielsum loqiieiis, el biigua cjiis Iransivil in XT!a:to^ dptO[ioOvTa tpOatv tt.v 07:£px(;T[j,tov, f,v oitol

lerra ". Pulcbre enim David emn anle nos coiifi.vil ;


y.iop^tv f] xTtat; ouvaTat, xdv [xeO' fi[i(ov ti (U8) •y^

tXavOptoziaj,
illum, inquam,;qni cocliim iii 805 lerram incliiiabal, vtiTat Xoytjj tf tv" fj^ia? rAxuaT) (69) Trpi?

ac in rerum crcalarum niimcriim cogebat naUiram eauTfjv xst[J.a't >££tiJ.£voui;.

miiiido sublimiorem, qiiam no ea|icrp. qiiidem res ulla crcaia polesl, lamclsi , ob nosui amorein, ali-

qiianlispcr nobiscum vcrsala sit, ul iios biimi jacciitcs ad seipsam altrabcret.

XLVI. Porro cuiii illuslria qnidcm prima illius MC7'. Ka't Sr] Xa[j.7:pi [xkv aOToO Ti iTpojTo vea-
facinora fuerini, iiiin vcro illustriora fuere ca cer- v.eO[j.aTa, Xa[j.7TpoTepa 6i t4 TeXeuTaia xaO' fj[jitl)v

lamiiia, qiuc postrema advorsiim nos liabuit. Quaj- dvoJvia^AaTa. Tivo ir] liytx) t4 TrptoTO (70) ; 'E^-

naiii autem priina dico ? Exsilia, liiga; , boiiorum opiat, cpu-(-a't, OT][jteOaet;, eirtSouXal (71) ^avepo! ts
proscriptioiics, insidi:e, lain aperia;, qiiam obscura; ;
xal d^avet; •
t6 TteiOetv, ou xatpb.; rjv to PtdJeaOoi,

scrraonum illccebra;, iibi occasio se olTcrebal; vis. Tou TteiOetv oOx pvto.;. Oi y.lv l£toOou[jtevot TOJv

ubi verboriim blanditiis locus non erat. .KVu qiiidcm G 'ExxXTiTtoJv, oaot tou opOoO 16-;o\> xa't toO xoO
ab Ecclesiis c.\trudcbantur, qiii scilicet lidem or- fl[jia?' oi Se eiaaY6[j.evot, oaoi t?,? paatXtxfij dit-

l]iodo\am ac nostram prolitebaiiliir. Abi aiitein toXsia? eTuyxovov, oi Td j(etp(iypatfa tt,? dae6e!oj
introdiicebai.tur, nempe qiii pestifcram ct exitia- dTtatToOvToj, oi YpdtyovTe? Td toutojv STt xaXeTcto-

lem imperaloris doclriuam icnebant, qui impicta- Tepa. IIpeaSuT^pojv e[j.TTpT,a[jio'i (72) OaXdTTiot •

tis cbirograpba exigebant, qiii liis adbiic graviora STpaTTiYol Suaae6et; , oO IlepatJJv xpoToOvTe; , oO
scribebant. Presbyicri iii medio mari conibusti SxuOa; x^ipoOfjtevot , oOx dXXo Tt pap6apixbv 50voj
iiiipii belli diiccs, iioii Persas su|ioraiilcs, noii Scy- dvaxaOaipovTs^ • ai.X' 'ExxXT,a!ats e-iTtaTpaTeuov-

llias iii potcstatcm rcdigcutcs, non aliam (piamdaiii Tc^ (7d), xa\ OuataaTTipiojv (7-i) xaTopyoO[j.evot, y.a\

barbaricam geiilcm debellanies ; verum Ecdesiis Td; dvat[j.dxTou? Ouaiai; dvOpcoTtojv xa't OuattiJv o'!-

bellum infereiiles, in allaribiis saltilanles, liominum [ioai xpaivovTe; , xa't TtapOevojv oiSd) xoOuSpiJo';-
el victimarum saiiguine incruciita sacrificia coiiia- Te;. "Iva t! Y^jT,Tat ; "Iv' e|ojaOi^ (jl^v 'Iax(li6 (7S) 6

miiiautes, ac viigiiiiiiii pudiireui probro aincientcs. TtaTptdpxT,?, dvTetaayOYi ol 'llaaO, 6 (jie[j.tari[jtivoj

Idqiie iiuain laudcrn ob causaiii? iSimiriiiii, iit Ja- xal T:ph yfji-szij);. ToOto Ttov TtptoToiv aOtoO vea-
cob patriarcba expellcretiir, ijisiquc Esaii illc, aiitc vteu[jtdTcov TdotT,Yfi[j.aTa, 'd. xat [Ji^/pt toO vOv xtvet

«^ Psal. i.xxii, 9.

(64) KaTci. Deesl iii Pass. D delissima intericruni. Cill. < Murinx presbytcrorum
(65) B.laSepdizepov. Ucg. c, Or. 2 clCoinb., pXa- exiistioiifs. I

fiepojTaTov. (17i) i:ncrrpatevorze(;. Pass., 'Ex-


'Eic>iJ.))(r!ai<^

(66) Torzo. Uegg. c, d, adduiit xat. xXT;aia; dvaxaOaipovTe;. Sciiastiaiiiis, Maiiicba-us


(67) KAivavza. Uegg. biii , [ili et Pass. , xXi- diix cxercitiis, accensa .'Vlexaiidri:e jiyra, ad igiiem
vovTa. deiiiiibilas virgiiics admotas coiii|iidlclial , iil se
(68) Kiir fwO' '/'ijiijyr xi, etc c Tainctsi sc nobis AriaiKis diceiciil. Deiuilc (|uailr:igiiita viros accr-
inclinaverit; nobisciiin commerciuiii babiient, > iid- bi.-.siiiie criii'i:ivit. Ad baiic ciudclilalcm accessit
slraiii scilicct naluram assumens. Docsl Tt iii noii- s:ionlcga :idiilcscciilis ciijiis:laiii petulanlia, qui al-
millis. I:ire consciMiiloiis, in eo .saliavil.

(69) 'E.Uvar^. Or. 2, D.xn. (74) Kal Ov(Tiacni\{iioir, elc. « Allaribiis iiisiil-

(70) Tira 6't\ .l^-j-tu zii XijCizu; ILec dcsuiit in t:iiiles : lii coriiiii contumcliaiii cl o|i|irobrium sal-
Uc-; pb. tanles. t Biiil:i'iis, < tripudiis dclioiicsl:iiitcs. i

(71)'EmfjovJlai. Deest in Regg. a, d, biii, ph. (7,'i) 'Iaxo)C, cle. Pcr i J:icol), Albanasium i in-
(7-2) 'Eji.tpricrfiol, elc. Alluilii ad ocioginta prc- lclligit. Pcr < Es:iii, Gcoigium, > (pii, cjcclo Albu-
sbyicros, qui Nicoiiicdiam ad Valciilem iiiissi fue- nasiu, in cjus lucuiii subiogaUis (uurat.
raiit, quiqiic navibus iiicciisis imiiositi, niorle cru-
557 On.VTIO X.LIII. - IN LAUDKM BASILIl iMAC.M. j8

toif toaXoij 6axpuov(7C)£!i [Ji^vriiir^v iivta xx\ ax.o'..'^- ,\ cli.iii),qiian} iii lucflin [in)ii:i.isel, oJifi li.ibiliis", siili-

(isva. lognroliir. Ilabetis primorum ipsius faciiioriim


liistoriain, (|ucriim ipsa quoquc coniiiiciiiorniio cl
audilio iiiiiltis cliaiiiiiiiiii laciyiiias iiiovel.

MZ'. 'Ercei Bi Kivca Sts^i/.Otov, irzX ttjv Sicittov XLVII. Lt vcro pcrMjiiatis oiiiiiiliDs oppidis, ail

xa\ aviZTipiaiTov TfiVOi tcov 'KxxXtjsicov (ji7iT£pa, liaiic liniiam cl iiKiHViisam Lcclcsiariim iiiatrciii sc
«ij So'jXtoj&(isvo;, (i}py.T^^e, xal t^v >,s'.7h5jjijvov 'iz'. coiitulit iil caiii iii polo^taloni roiligcrcl, ac vitalom
fjiivov (77) CwTixbv (TiTivOripa t^; &lvfida.i- ti-e. illum vcrilatis Igiiicnluin, qui solus supercral, cx-
xoiJTOv <<iOeto x«X(T)j pouXsuiau.ivo;. 'il^ yap ^i- stingiicrct; tnni priiiniin sc nialiim consilium iniissc

'/.o^ hx-Jpo-ipM Kpoc-za>jV, ar.zy.pryJaOi] (7Sj, xa\ sensit. Nam, iit sagitla iii iliiriiis ac siilidins curpiis
C)<; xa/.(Tj.; dayii;, u7ic'/wpr|33. ToiouTto t(o TTpojTi- incidois, rcpiilsiis csl, ct nuleiiiis iiislar cflractiis,

Tli) Tf,? "ExxXriaia; v^ix'jyt, y.aX tojout(o TzpoW/M ccssil. Iii lalcm IOcclcsi:c aiili.>tilciu incidil : iii taii-

TTspijijlaYsl? 6ie).u0t]. Ti [j.kv ouv SXXa Xevdv-tjjv zt liiiii scopulum inipactiis scsc infrcgii ac dissolvil.
K<x\ ijTopouvTtov, Ttuv TtjTE TrsTtsipafJiivtov , iuxi'/ AUiiie alia qiiidcm cx coruiii, g06 'I"' '""C PCii-
dxousiv • ijTopsi 6i ou5sl;, ojti? ou t(ov (iravTojv. ciilnni fcccrniil, scriiionc ac cnniinciiior.itioiio acci-

'AXXi TocjouTOi Oaujjia^ouaiv, osoi xouc; xott liYtova; B pcrc licct ; iiciiio aiitcm esl, (|iii iioii li;cc inciiii)-

Yvtopijouji, rij KpQzCoXx^, xi? dr.oa/i^sf.i, xi.; li;c prodal. Vcrum ii deniuiii ailmirationc alliciuii-

A-£tXi;, Tou; ex tou ocxajTixoCJ TiyjjiaTO; 7:po3- tur, quibiis eogniia suiit loniporis illius ccrtaniina,

TOlXTTOfiivou; (79) auTto, xal ite!0:[v ETHXEtpouvTa;, iiisulliis ,


p()Ilicit;itiones , iiiinoe; illi ex judicuin
cou; ix Tou ciTpaTHoTixou, Tou; iy. Tr,; (80) yuvai- classe, qui ad eiim iiiilleliaiitiir, ciimquc Iloctere ac
xtovLTioo,-, Tou; Ev Yuvatjb avopa;, xa\ ^v avopajt pcrniovcro coii;iIj;iiiliir ; illi ex milil;iii urdiiie; illi

Yuvaixa:, tou; touto ijkjvov av6pLxous Tr]v aai6zi.ot.v ex gjiKccco; i!Ii intcr reniiiias viri, ct iiilcr viios
olTicfiujtxto; aiEXYaivEtv oux SxovTE;,(p 8uvavTai(8l) fcmiiKC, iiec vii ilc qiiidquam praelcr inipioialeiii Iia-

(x6vov, Tf, YX(ocT7ri TcopvEuouji (8-2)- -iv apxt[JtiYst- benlcs ; (iiii cuiii natiirali modo libidiiiioper;im darc
pov NaSouTapSiv (b">), Ti; Ix Tri; Tcxvr,; jxa/aipas iic«iiieaiil, qiiod uiiuin possunt, lingua scorlaiuur;
enaTTitXouvTa, xal t(Tj o!x;!(o 7ru,o't ^tejjit^ijjxevov. "0 illo (lcniqiic N;il)iizardaii, coquonim pi;cfci tus, artis

6k (jtaXtari (jtot T(T)v £xe!vou Oau(jtijiov, xa\ ouoc §ou- su;c gladios minilans, alqiic ad igiieiii silii coiigrucii-
Xo(jiiiV([) TTapEXOEiv 6uvaT6v. touto otojto t(Ti Xoy';) '^uv- lem transniissus. Ego vcro id, ([uod cx omnibus
t\ii'j oiiov dvoixstai. cjiis l;iudibus snmmc adiniror.etqiiod, iic si ciipiain
qiiidcm, pr;clerirc queam, bicviter, quoad ejus licri
poleril, expoiKiin.
MH'. Ti; oux oToE Tiv Tr,vixauTa iJ7:a,oxcv (81), XLVIll. Ecciii laiidcm incognilus ille cst, qiii

jToXXtjJ (jt^v T(Tj oixcico OpajEt xsO" f,(j;(ijv (jtaXtJTa luiic apud iios pracfecli miiiierc fuiigebalur, tuiii

)(,oto[jtsvov (E7tEt6r] xa't 7:ap' cxsivojv Tiv T(jj paTTTi- siia|)te aiubicia adversus nos pr;cscrtim inflaiiinia-
c[xaTt TEXsaOEl;, i^ suvteXc jOs^g (85) ) , TrXEico 6c.t(T)V liis (iiam ab illis quoipie baptismatis aqi;a tiiictus,
ivayxaiojv u7:r,pET0uvTa zut STTtTaTTOVTt, xa\ 5ti tou vel poiius, submersus fuciai); tum eiiain amplius,
irivTa xapi^EjOat, th xpaTo; £auT(o auvTTipouvTa qiiain ncccsse csscl, impcralori subscrviens, alquo
xa\ tfuXdTTovTa xpovttoTspov ; Tout(ij ppl[j.ovTt xaTi cx co quod illi omiiibiis in rebus obscqnereiur, ilin-
TTJ; 'ExxXriJiac, xat XsivTStov iJ.iV zh zloo; TrpoSs- tuinius impcriiim siiii coiiscrvans? Ad liunc, adver-
6Xr,(jtcVt;), XsiivTstov (8G) 6^ Ppux'o[)LEV(;i, xa\ [JLr,6E siis Leclesiiiiii lioiiientcni, leonisqiic spccicin prae se
«poTtTV; (87) Tot; 7TXEi0Jtv (88), 6 Y^vvioa; sxstvo; fLrcnlciii, ac lconis niorc rutjientcm, atque cjiis-
EtjiYETai • [j.aXXov 5k, Etjstjtv, (oJTTEp sic £opTr,v, iiiodi, ul a muliis iic adiri qiiideiii posset, \ir for-
oux e!; xpi-tv xaXou[j.Evo-:. fliT); «v a§ito; oiriYTiai- lis adducitiir ; inio vcro, ingrcdiuir, perinde ac si

(ir,v, i^ TTjv Tou \)-i.p/yj OpaJUTTjTO, \ tt]V tou iv noii ad judicium, sed ad reslum vocareuir. Quoiiam
6,o6; r.phi auTiv (jteTi iuvejeoj; EvaTaatv ; Tt act, j) aiilem iiiodo, vol pr;);fccti audaciain, vel B.isilii vir-

(fr,ci\v, (L cvTOQ (89), fiovAsTat ,


Touvo(i.a 7ipojEt- tutcm cl sap'ciili.1111, caiii, iuquain, qiia ci reslilil.

"Rom. IX, H.
(7(i) Achpvor. Heg. pb.oixpua. (83) Nct6ov^apddr. Inlelligit « Dcmosibenem , >

(77) Mdrcr. DiLCst iii Ueg. c cl Pass. qi!eiii V;ileiis ad Basiliiiin pr;eiiiisoral, (jiiemadiiio-
^
(78) 'A.tE>ffovaOr\. Iii (|iiibusdam, SisXuOt]. In (luiii Naliiiclioiloiiosor misit Nabuzardaii Jcrus:ileiii,

aliis, oiE^ iiYT], et 6tEvu0r,. IJt civilalriil iiiceiiderct.

(79) IIpccr.-t£}i.-tc}ih-cvQ. C.omh. et Pass., 7:po- (81) "y.-rof-// y. Modestus is er.it pr.Tfcctiis.
7:E[j.7:oaEvou;, < qiios Valens pr,eiiiilteb;il. > (85) Iliip' i^csh-tor. . . crvrze.lscrOsir. Coisl.2,
(80)' Tcix- ix dIc. Sic ires Kegg., 1'ass. ct Coiiib. 7:ap' EXEivi.j. Ilic, juxla iSicciani, auvTcXEaOf,vat,
Ill Pll., TOUC EX TOU. idoiii est qiiod xaTaTiovTtaOfivat, < subiiicrgi. » liill.
(81) ^Sf dvravrai. Duo Regg. ct Comb. , o 5u- I j\b illis. . . courecliis fiierat. »

vavTat. (80) Ascrtewr. \n qiiibiisdani, XEOVTatov.


(8i) r.liiiffc-rfizoprsvovci. Pra;varicalio in Deuin (87) Upocrizcr. Or. 'i, 7:poatT(Tj.
qiioililani liiriiicationis genus esl. lliide Uavid psal. (88) Tcig :ij.sicci.r. Sic codd. Deest toT; in ed.
cv, 59, t Foniiiali siiiit iii adinvrnlionibiis siiis. > (89) 2"o(. . . (L cvzcc. Sic codd. Pravc iii ed.,
Hic aiilcm GiegDiiiis aiilicos, qiii lere ouiiies Ariaiia aoi. . . q) ouTOj.
Iiacresi infccli craiil, < Sp.iduiies » vocal.
559 S. GREGORIl TIIEOLOGl 560

satis clignft oraiione compleclar? Qua Ina esl, iii- A ~m'' (outtw y^P IrJ.axomv ^?!ou xaXsTv), n^ jfmtc
quii, rnlio, lieus in, iiDmiiie illiim conipollans (iioii- Tccrovzcv vpixTovq ToAj-t(ir, xal ndrcr tair &XXoyr

duni enim eum cpiscopiim vocare dignabatui); d:iavdaSid(lecrOai ; Tov xiipir , 6 Yevvioa; fr^<s\,

!(( tiinto imperalort obsistere tiudeas, solusque omniuin 'jtal TiQ n) a.tdroia ; Ov.rto yiip exoj yirtlicTXBir.

ronlumaciler le geras? Quorsum, rcspomlil Basi- "Ori fii} riifiacriMtoi: Opricrxsijsii:, tfTjoV, rwr &J,-

lius, luvc oralio speclnt, cl tiutrnam luvc contumacia .lior d.TarrtJr ii.tox.liOerTior xal i\Tzr\jiir(or. Ov
et arroganiia? iS'on<iumenim id salis intelliijo. Quo- ytip Tauta, icr^.fiad.lev^ d inii; ficv.leTcn • citSi

niam, intiuit ille, impcratoris reiigionem minime co- XTlcfa Ti npocrxvreTr dveyonai, &£cv ts XTlciia
lis, omnibus aliis jam incHnatis ac superalix. Non Tvyxttrior, xal Oei^ elrai xsxeJsvaferoQ. 'H^eT^
enim, iiiquil Basiliiis, lia-c vult imperalor mcus, nec di zi crci SoKOVitsr; "IJ cvdir (90), Ktpri , tavTit
rem ullam creatnm mlorare suslineo, 807 c"'" ''' jipccrzdztcrtsi; ; Ti Sal ; ov iiifci cot tb iie.O'' ij-

ipse a Deo creatus sini, et deus esse jubear. ISus ^iCor tezdy^Oai, xaX KOtroirovq 'eyetr i\naq ; "Yitap-
landem tibi vidennir? Niliilne
verp, inquit ille, quid yot ftir, (ffiaVv, viisTq, naX zijjr ijltcpurHir, oi'X

sumus gui hxcjubemus? Quid igilur? Non magnum dpri}aofrat •


cijjtoi Sk 0eov ttfituitepci. Kal td
cl lionorificum existimas ad iioslras pnrles adjungi. xotrtorcvi; Systr, jiiya fiir («Ttoc ^ap o(i ; :i.ldcrfia

sociosgue nos liabere ? Ail hxc Dasilius : Vos gui- ^ 6sov xal vpsTi;), d.l.V ihcrsi tirac; &.l.Xovq tCiv

dem pra-fecti estis, et guidein iUustres, non inficias vp' iiftTr (91) tstayftirior. Oi) ycip apccriiaoii; tbr
eo ; miniine lanien Deo prwsiantiores. Socios aulem XpiatiariCftir, dJM :licrtsi yapaxtripiCecrOat.

vos liabere milii quidem amplum el honorificum fiieril {quidni cnim? ipsi quogue Dei crealura: estis);

sed ut alios quosdnm e.t his, gui nobis snbjecti sunl. Non enini personaniin diynitaie ud fide Christia-

nisinus insignilur.
commolus pra;fectus, ac ma- M0'. ToTi oYj y.ivT]0£Vi:a tbv unap/ov, ?£c;at ts
XLIX. Ilac oraiione

jori ira succensns, de subsellio surrexit, atque aspe- n^iovzCo Gu[i.w, •/.a.X tti; xaOiopa; Elavatjxiivai, xal

cum eo agere perrexit. Quid? Po- TpaxuTipot? Tipi? auT?)V xpTi^aciStti Xdyo:^. Ti Sal ;
rioribus verbis
lesalem lianc non pertiinescis? Cur vero perliinesce- ov po6i2 tjir 'e^ovaiar, tfTjstv ; Mr\ tl yirr\tat ;

rcm, inqiiil B.isilius? Qiiid fiet ? Quid patiar? Quid fii\ Si ti .TdOio; Mi\ti; TCir .-to.UCorer,d tC\(: (02)
p-upii^icO^o
Unuin e tam tiiullis, quce tnea:
ptiieris, intulit ille? alc Svracrrslcti: kcrzir. Tira tavTa;
sunl poleslatis.Qua^nam hwc, subjungit Basilius? f^P %"»'• ^ilfisvcir, i^opiar, fiacdrovq , Odra-
Fac enim inlclligamus. Bonorum, inquit ille, pro- tcr. E'i ti Ci.tXo, ifr\n\v, dasiMt • Tovtiov yitp ov-
scriplionem, e.vsiliuin, crucialus, mortem. Tuin Ba- C Sir i\fiC)r iijtzetat. Kal T?iVEtTcsrv IlCoq xal tira

silius : Si guid aliud habes, id nobis minitarc. llorum tpo.tor; "Ozt toi, eot), Si\ftevcst fiir cijy d.liotiq,

enim, gua: adhuc commemorasli, niliil nos atlingil. 6 fn\Sir eyur, :t.li\r sl Tcuzcjr yjir\cstq (95j tuir
Quonntn tiwdo, inquil ille ? Qitoniani, inquil Basi- Tpvyiron- fiov fiaxitor, xal ^tCMtor dJ.!x'or, ir
lius, bonorum proscriplioni ob!io.zius tion est, gui oTq d adq ifiol ^ioq. 'E^opiar Si oi) ytracxw, 6

niliil habet ; nisi forle laceris el detritis hisce paniiis (ii\Serl ttj.rip ctepixpajttoq, xal fiiite tavtr\r eytor

indiges ac pnucis libellis, in guibus oinnes milii fa- ifi!\r, iir cIkCo rvr, xal zctcar ijii\r, elq i\r ar
cullutes et co;)i(C sunl. Exsiliuin inttem liaud cognosco, fjiyC)- fid.Uor Si, toD (94) zdcur, oi) xcip-Qeov
gui nullo ioco circumscriptns stim ; ac neque tcrram oiKoq i)-io xa't xupexiSr\fioq. Al ^dcaroi 6i, tl dr
linnc, quam niinc incolo,menm hnbeo,et eamoinnein, .IdSoier, ovx Srtoq cthfiatoq, aJqrsl ti\r :tp(j)tr\r
in qiiam projectus fitero, pro mea duco; iino, ut Myctq a.\r\yi\r ; Tavtr\q ;yVp cvfidrr\q (95) xvptcq.
reclius loguar, universam terrain Dei csse scio,cujus '0 Si Odratoq evepi'izi\q. Kal yctp OCizzor :tififsi
advena ego sum et peregrinus. Jam tormentu guid fis .tpiq 0sir, ^ fcj, xal xojizevofiai (90), xal

acci\)ere queant, cum corpus desit, nisi forte priinam tCp aMlCTiit (97), tiOrrixa, xal xpiq Ir i:teli'c-

plagam di.reris? Ilujuscnim soliiis peneste arbilrinm fiai ad^^fiioOer.

et pnleslas est. Mors porro beneficii mihi loco crit ; cilius eniin me ad Deum Iransmitlet, cui vivo el ser-

vio, maxitnague ex parte morleni obii, et nd guem jainpridein propero.


L. Qiio sermone obstuperactus prycfectiis : Nemo, d N'. Toutoi; xaTaiTXaYevTa t&v iJTtapxov, Oi;Se)q,

inquil, »ii-' (nomcnque siium adjiingil), nd hunc ifh/M, fiiyjii tov rdr o'vtioq ifiol Stsi.Xextai, xal

usque diem, ita, ncc pari verboruin Ubeitaie, eu fistii tocavzi\q t~\q xap^ir\ciaq, Ch iauToiJ (98)

ullocutus. Neque enim, ail Casilius, forlassc in epi- crpo jOe'i? (jvoixa. OvSi piip i.ztcx6:t(p 'icioq, <pT)-

sane, iuqiiil iiniim c inultis, qiix nie:e sunl poiestatis, frangat


(90) TI DvSir, etc. Bill. < iiiliil

Basilius, diim liaec jiibctis. i Sed pcrpi^ram li.cc te, et il(! senleiilia diuioveai. »
verba Basilio tribnii. Coilices bm el pli iiidicanl (05) Xpi\ceiq. l'ar., xpT,?Et;.
lia;c vcrba esse pralecli. Ad illorum enim coilieuin (94) ToO ©eoO. Sie sex Ucgg. et Or. 2. In lid.

orain legitur : < loqueiite prxlccto : INiliiliie, > ctc. deosi, Toij.
(91) )>'Coisl. \, I*ar., Jes., u-^' <j]j.il)'i.
itftir. (95) Morr\r. Pass., [xivo?.
Pass., qui vobis subjecti siinl. i
'V^' uiitv. < (9ti) A'«l .lo.lizsvoftat, Pass. xa\ (J)
Kolizsv[t.ai.

(92) Mi\ ti; Tdr noJ,Xii>r er d tqr, elc. Reg. (97) IUslczii). Chrys. et Pass. addiiiit, [Jifpsi.
Cvpr., IMt;ti tiov zoD.C)') cv -/.aiJi^Ti c;, 'i. ttj^, elc. (98) Tdiavtcv.i hiiiim. i Ucg. c, t'j aJxou, < il-

U"uam IcctioMum probalCombelibius, ei vcrtii : < Ne lius, I ncinpc, < Basilii. i


50 1 ORATIO XLIII. — L\ LAUDKM BASILIl MAGNI. 502
(r\v (09), irirvxEQ •
J\ ndrrtiiq (iv zovzor Scec- A scopum inciiHsti. A/iof/iii hoc prorsus niodo ilissc-

MxOii tdr Tpdseor, 'ozkp zocovzor di-oirtt/Sfteroc;. ruissct, \)ro hujusmocli rehus in certcimcn venieiis.

Tiil.la ickr x^'P txcecHslc T\}ce7^ , v.tapxe , xccl Num cn'teris quidcm in rebus, \)ra'fecte , mccn-
:iafrd^ cLLlov rajiecrdzepoc, zovro r/Jf £rro.l//(; sKcli et \)litcidi sumus, ciltjuc S03 omuium abje-
xsJ.evovar\r •
xul }tii orc rocrovrct) xpcizei, (i.l.lci ctissiini, queiiuidmodum lcoc nobis lecje pra:scri\>lum

firiSi r^r rvyjiyzcov kr\ (1) r]\v d^piir atpor- csl ; uc nun dicam advcrsus tnnliitn imperatorem,
rsf . 05 Sk &edQ rb xtrdvrevd^evor xal .rpoxel- scd ne adversus plcbcittm qttidem queinquam et in-
{leror, riiAJ,a Jlepc-jporovrreq, xpbq avrdr (2) fiiiii ordiiiis hnminem supercilium attollinnts. Veruin
Hdror fi.Uxojcer. Ilrp Si, xal ^lpo^, xal OTiper, ubi Deus nvbis perictilntur, ac pro\jonilur, tum de-
Jial ol ruc: cdpxuQ ri/crcrre^ brvy^ec;, rpvyi} tnum alia oinuia pro nihilo jiutantcs, ipsitin solum
{id..lJlor i){ch' elcrcv, fi «ardnJ.7\!ii(:. npdc; ravra intuemur. Ignis aiitem, ct nladius, et bestice, et un-
v6pcZs, uJisLlet, .tolec xdr 6 rc ciiv clr ?/ (5) j8ci;- gula: cnrnem laccrantes, volu\>tnti nobis ac deliciis
.lo{iir(i> (Tot, r/jc i^ovcrla^; d:i(}.lave. 'Axovizcjj polius sunl, (luitm tcrrori. 1'roinde contiimeliis nos
zavra xal Jictcri.lEvc; '
cof i){tUQ ys cvy ctlp}\cscq, a/ficc, comminitre, (uc iijitur quidquid collibueril,

ciSi ctslascc:, crvrOecrOat rfji daeGsUi, xdr d:isc- poteslale tua (ruere. Audiut hicc ctiain imperutor
.lj]f xaJls.tciirsfa. [} nequaquiim profeclo nos vinces, nec elficies, ul ini'

piie doclrina; assentiamur, ne si liis quideni ntrociora

miniteris.
N.V. 'Ettccot] (4) xauTa sIttsw xa\ dxouiat t?jV Ll. IIscc postqiiam prafcclus dixil, alqiie auiliii,
u~:tpyow, y.y.\ xt]V £vciTa3;v [jiaOitv Tou avSp!);, ouiwi; i|)siusqiie conleiuioiicm aiiiiiii eain esse cognovit,
dxaTa-XTjXxov xa\ driTTTjtov, -zh-j y.kv i^oi 7c^,uniai ul nuHa vis eum perterrcfacere ac superare possei,
xa\ [iiTa3Tf,!iaaOa'., oOx £ti [jLSTa t?,? auTr,? i.-xtO.r^^, ipsuni qiiiilem foras luisii, alqiie ablogavit, non jam
dXXd Ttvo; oiSouj xal O-oytopTjd^ojs. AutIv 5^ T(T) ciiin iisdem niiuis, scil ciim qiiadam revcrenlia et
PactX^T r.pozzWivza., ii^ ely^z Tdxou?, Urzc'\{ceOa, summissione, Ipse auteiii, (iikiui celerrime potnit,
fiaccJ.sv, clTtJiv, rou rT\aSe apc6e6.h\{iircv r/j^; iinperatoreiu adiens : Iniperutor, iuqiiil, ab liujus
'ExxJr^claq. Kpecrrtov dTtscJCav 6 drl\p , J.dY(or EcclestK antistite victi sumus. Minis superior csl,

cze^pdrepOQ , .tscOov^ lcxvpdrspot;. "AJJor Sei sermonibus firinior, verborumblanditiis (orlior. Igna-
Tcrcc asipcj.r ruir dyereczipbjv (5)' roiJror Si, ?) vioruin alius quispiam tcntnndus est ; Ituic autem,
ficd^ecOac (parepixir, r\ {Ci\ :tpocSoxg.v sl^scr zaJc; aul vis (iperte in(ercndn, aut non exspcctanduin, ul
d,n.scJdii;. "E9' 0!,;, JauToO xaTayvdvTa T&v paaiX^a, niinis cedat. Qua de caiisa, factum siium iiiiprolians

ica\ Ttjv iyy.ti^ii.itJi'/ toj dvofibj fjTTr|6£VTa (Gau[idJ;i C iniperator, Basiliique laudibus vicius (virlus eniin
yocp dvSpfj? dpsTTiv xal TToXifjLio? ), [jitit£ pid^EjOat liosii quoque adniiralioui csl), vim ipsi adhiberi
xsXjujai •
xal TauTjv t(T) aiSifipto toOeJv, S? [jtaXdj- vcluit : idemque ipsi accidit, quod feno solei,
ssTai [jLiVT(;) -upi, [j.ivstSk&[j;oj;(ic6r,po;' xa\Tpi-|avTa quod quaiuvis igni einolliatur, fcrri lainen naluram
e!; Oau[jta ttjv d-itXijv, ttjv [J.kv xotvwviav (C) ou ri.'iiuei in admirationem conversis, illius
; minisquc
Silaa^ai, ttjv [jt^TdOsatv aijx^Jvi^Jtsvov, s^.tsIv Si quidem societalem liaudquaquam amplexus esi,
dTioXo-j-tav, TjTt; Eu-ps-iiTdTT) •
STiXtJjcit 5k xa't Tau- quod mutalioiiein erubesccret, caiteriim ratioiiem
iT^-j ii X(5yo^. quaesivii, qiia lionestissime ipsi satisfacerei, quaiii
ctiain oratio declarabit.

NB'. Ei; '(kp ih tspiv etasXOdiv [xsTd irdain,? tt,.; Lll. Eleiiiin, ciim iu tcmpliim, univcrsa satellitiiiu
TOp\ auTiv SopuCfOpta; ( Jjv 6k fi[j.^pa -wv 'ETwtya- inaiiu stipatus, iiigrcssus fuissci (eral autem Epi-
vftov, xa\ dOpotatao; [7] ), xal tou Xaou [iipo; ys- plianixdies, ccetusque aniplissiuuis), ac inier laicos
vS[jievo;, ouTio; dyOitouTat tt]v evtoJtv. "A^tov Sk Incuin liabuisset, ila se gessit, ut ipsius coiiimunio-
(iT|6b TOUTO Ttapaopa^jtstv. 'EzstSr] Ydp IvSov iyhzzo. iiis quodainmodo paniccps esse videreiiir. Al ne iil

xa\ tt;v dxoi;v T:po36aXoujT] tt) tJ/aX[jtto5ta xaTzGpov- .. quidem pr;elermil!enduni est. Poslquam eiiim in-
tt;Otj, tou zz Xaou t6 -iXayo; eT6s, xa\ iraaav tt-,v tiis fiiii, aiqiie ipsiiis aures ps.dnioruni cautii, non
euxoa[.i;'av, ojti ts T::p\ Tb pTj[ia (8), xa\ osti tiXt;- secus ac loiiitruo qiiodam pcrsoniierunt, plebisqiie
aiov, dYY-"''''-''-^ [JiSXXov t^ dvOpto-EvTjv • tSiv [jiiv tou pelagns vidit, oiiinemque ordiiiem et concinniia-
Xoou iTpoTe-aY^Jtivov (9) 8p0tov, oFoNk t?>v 2a[Jtoui]X 6 tem, qua: tam in sacrario, g09 qiiai" piope sa-
X(5yo; yP^t-'> dxXtvTi xa\ zh sto[».a, xa\ tt]v o'^tv ,
crariuni erat, angelicam poiius quani liumaiiam;
Y.3.\ TT]v otdvotav, iljQT.zp ouSsvi; xatvou ^zyo^id-oc, ,
aique ipsum quidem anic populum recto coipore

(99) "Icoir, (pr\cir. Sic coriil. In ed., 9T,j\v rjto;. (7) 'AOpocct{toQ. lic!'. Iiu el Coisl. I, dOpotiijLo;.
(I) 'Eri. Iii iioniiiillis, Ttvi. (8) "Oc-i\ rs szepl n) fiiijia. Sic codd. Coiiili. ad-
{i) npdg avzdr. Sic codd. ln ed., T.oh:; eauTov. dit, TiTaxTO, vel, Ti-axTai. i Tain in sacrario, qiiam
(3) rioist nur 6 ri ovr cir 7/. Sic Ki'i;g. a, bm, pro|ie cleriim et muiiacbos. » Pravc in Par. ed.,
pli. Or. 2 etPass. Iii ed., Toiet t.j.'/ 5 Tt dv ^. OJT] TS T:Ep't zh ^OT,[/.a.
(4) 'E.-tsiSi\. Reg. c, 'e.T.z\ Sz. (9) Ilpczszaxfcircr. Sic qualuor Regg., diio
(5) 'A-psreczipujr. Qualiior Kegg., dY^vvjiTiptov. Coiil. ci plures Colb. lu ed., -poT:Ta[Jtivov.
(Ci) Kotrojviar. 1 Coiiiniuniijiieiii,QJeisocietalein.i
F)G3 S. GKEGORII TIIEOLOGI 564
suiileni, qiialcm Scriplura Sninnelem dosoribit ", \ alV (10) i3Tr|).oj;vi£vov, Iv' oCrd); utm, 0scjj xa'- -.([>

iiec coriiore, nec ociilis, nec animo, perinde ac si 8f][jLaTi • toui; Ss n£p\ autiv lciTT]x<5Ta? Jv cfdSw xivt
iiihil iiovi coniigissei, ullam ia pariem se inoveii- xa\ oESaajjiaTi •
EiteiSJ] TaOTa slSi , xa\ npi; ouSev
i!n), scil, in cippl inoilum, ul ila ilicain, Dco et TrapaSet-^ijia T,oJvaTo (II) OswpsTv Ti 4p(.\u:va, lita-
;iliari allivum ; eos anleni, a quibiis cingebatur, Oi Ti avOptoTTtvov, ay.iTou xa't oivr,; 7:),T,pouTat ttjv
iiim limore (|U(id:im ac revcrciUia slanles : lisc, <i'|tv xa\ Trjv 'fUX'1'^ ^" '^o'J Od[j.6ou?. Ka\ touto f,v

in(|uam, siinul aique perspcxit (ncc enim siniile Toi^ 7:o\XoXq aoi)).ov Iti. 'Et:=1 6c Ta octipa (\'i) ttj

quidquam unqiiam viderat), liumanum quiddam Octa Tpa7:£.^'r) Kpoijz^jzyxilv ISst , (jv auToupY?»; f,v,

passiis cst, ejusque ncnli et anima vcrtiginc ac le- a-j-jZTZEj.idg-zo 5' 0'J0£\c, (oa-tp rjv lOo;, aoT,).ov &v, cl
iiebris j.riC liinore rcplciUur. Alqiie id plcrisque ::p03f,i£Tat (i~>), Tr|Vixa'jTa t6 TaOoj •{'vojptJjTat.
adliiic obscuruni erat ei iiicogniiuni. Yerum ciini IlsptTpi:::! (14) •j-jcp, xa\ el y.T\ iiq Ttov iy. tou p-rj-

dona, qiiornm ipseinet opifcx cral, divina; iiiensa; jiaTo; urrojywv Tf,v to ptTpoiiT)V IdTTjoe,
x^^P"^' '^^i''

otferenda essciil, iicc quisqiiain, ul nios fercbal, xiv xaTT,v£x9Ti '^w(ia 5axpuiov a^tov. Eisv (15).
simul ea caperel, ulpole incerluin, an ca Basilius aiccplurns cssel, luni iuaiiifesle se afrecins prodi-
dit. Ita enim litubare tffipil, ul nisi quispiam cx sacrarii niinistris vacillaiUcm supposiia maiiu reli-
iiuisscl, iniscrc ulique ct luctuose prolapsiirus fuerit. Alqne lioec ita.

Llll. Jani vero <|n;c ad ipsum impcralorem, ct B AT'. "A 6k a'JT(o Sts£Xcx-at t(o pa!Jt).£t, xa\ [jieO'

quaiua tuiii sapieiUia proloculus esl (tum quidem Stt;; ttj? tptXoaocpta; (irstof) yz a'jOt; TpoTrov Ttv4
ille, nescio qiio pacio, rursus nobisciim in ecde- cruv;x'/<XT,(itd3a? fj^jtiv , etW tou •uapa7:£Tdc7[iai:o;
siam se contiilissci, et inira vclum cxstiiissel, al- iix'jzh-j (IC) s-notfjaaTo, Et'; ts odtv t-,XO£ xa\ liyo^jq,
qnc iii illius coiispcclum colloqniumqne, qnodjam- ::oO(.ov ky. rtXsiovo;) , Tt xpT] xa\ Xs^v-etv (17), Tt 6' fiXXo

priiiein cxpelebat, veiiissei); qiiidnam aliud di- •|'; , fi 0£O'j cfojvac , a't TOt? T:spV T&v pautXsa, xa\
ccnduni esi, nisi Dei voces eas fuisse, qiias, et qiii fjy.iv ToT; auvstusXOcjjtv (18), Tixo'JsOT,!iav ; Auxtj
ciini iniperalore cranl, et rios, qui siiniil ingrcssi -(tvsTat TT,? TO'j gaaiXsto; 7:£p\ 'fi^Jta; tftXavOp(07:!a;

fucrainiis, aiidiviiinis? Ha'.c e^l iinpcralorin; erga d,oxf, , xa't xaTduTaat; TptoTT) (19) •
touto zh Xf,[i-

iios buiiianiUilis oiigo, ac priina rcriiiii iii iiicliorcm [jia ('20) TT,; tCxz 6to-/Xo'jTT,s iT:T]psta; xb _7:XctaT0V,
sialuin coiiipoiitio; hanc occasio inaxiniam iinpre.s- c'o37:sp Tt [yS'j;j.a, 5tsXuTSv
sionis illius, qua tum vcxabainur, pariem, non se-
ciis ac fliicuis qiinsdaiii, Iregit ac dissnlvil.

LIV. Scqiiiliir alia narralio, superioribus liaud- NA'. "ETspov 6k Ttov sipTjjiivtov oux IXaTTOv.
qnaqnain iiiferior. Vincebant iiiiprobi, aiqiie adver- 'Ev!xo)v ol 7:ovr,po\ , xa\ xupcjTat xa-a tou dv5p6;
siis Basilium cxsiliuin deccrnilur; nec quidiniain C e^opla • xa\ o'Jo^v d7:f,v Ttov st; to'jto tfsptivTtov. 'H
coiuni, quse ad cain leni aitiiicbant, desideraba- vu^ 7:apfiv, 6 otcfpo? e'JTps7:f,i; , ol [j.tTO'jvTs; ev xpd-
tur. Nox adcral, in proinplu ciirrus, iii plaiisii lio- TOt?, ev dOu;j.ia Td su3s6s;, 7iSp\T?jV 7:prj0u[jiov 66oi-

sles, in Incui pii, nos paraii aique alacris viatoris T^opov f,[AS?; , TaXXa oia tt,; xaXf,; dTi;j:ta; T:dvTa
dcniqiic, quod ad pr;ccla- 7:s7:Xf,ptoTat (21). Ti ouv A'Jst Ta'JTT,v ©ccS.;. '0 yap
latus ciiigebaiiuis ; niliil ;

ram ignomiiiiain speclarcl, requircbaiur. Sed qiiid 7:aTd;a; A'fC'J7:T0u Td 7:pcuT0T0xa , Tpaxuvo[jievT,?

actidil'? Exsilii decrctum Deus rescindit. Nam qui xaTi T0'J 'I;paf,X , outo.; xa\ Tiiv 7:at6a tou paeitX^to;

.-E^ypli, advcrsus Israclitas sxvienlis, primogcnitos Opaust vojou 7:XT,i'i^ •


xa\ t6 Td/o? osov ! 'ExstOev th

8i0 percusserat '', idciii inipcraloris quoqiie li- Ypa[i[jta Tf; i|opia? , ivTsuOev ih S6'[[i.!3. tt,? d^[ltjj-

Iiuin iiiorbi plaga adicil. Et quidem (jua cclerilale! stia; •


xa\ fj yE\p iT:i-/Eiai. to'j 7:ovT,poiJ ypacfitoj,

Illiiic cxsilii tabnlac, hiiic niorbi dccrctiini ; ac sce- xat 6 d"|'to; dvasci^sTat , xa\ •ytvsTai 7:upsT0'j oijjpov

lerali striploris inanus inhibelur, cl sanclus pcri- dvfip suasSf].;, paitXia Opaauv atotfpovtJovTo;. TE
tnlo lilicialur, litnue vir pius febris doninn ,
qua To'JTtj)V JvotxcoTSpov , 1^ Ta/'JTSpov ; Td oS; to'Jtiov

iiiipcr.itoris aiidacia coercelur. Quid lioc Dci judi- ^^f,;' "Exa(jiv£v 6 Tiat? Tto flact).st, xa\ 7;ovTipto; st/s

cio, vel aequius, vel cclerius cxcogitari iioicsi? T0'J ato[jtaTo; •


tjuvsxapive 51 6 7:aTf,p, (xa\ Ti ydp 6

Deinde imperaloris filius Kgrotabai, alllicioque cor- D i:aTf,p (i'-!) ;) T^avToy/jOsv im^r^iCj^j £7:ty.oup!av Ttji

•« I r.eg. xix, 20, " Exod. xii, 29.

(18) Inretc-sMova-ir. Or. 2 ct P;iss. , auvsX-


(10) 'A.l.r. Dcest in Or. 2.
Go'jatv.
(11) 'USurazo. Ueg. jih ct Coisl. 2, s6'JvaTo.
(19) KuTUO-taatt: a Itillio pneier-
(12) lo>fa. I Vasa aurca, i iiiquit Niceias, i oux
.-tfiiizr}. II.tc
missa. Biulaus « : priiiia sedalio. > lsl:i Gregorii
ipse r:ibricaliis fueral.
'Avaos^sTai BaiiXsto;- vciba doclissiiuo Tilli^miinlio fiiiiim fcccrc, ul ob-
(13; npc(jn'i<rerui. Stliol. :

scrv;it Vi/ir liiisilii aiitlor, loiii. III iiovissiina; cdl-


I B.isiliiis accipercl. >
tiiinis, iiitins ViKi r. 20, ii. 8, pag. 101.
(1.4) IhfAZfi-.TSt. Coiiib., 7:spiTp£7:sTai, « lilubal,
virtiima^Uiir. > (20) Aqiiita. I Aiiiini tonstanlia, ul exponit INi-

(15) Elet: Id csl, iit obscrvat Nicetas, Ta-^Ta 5s ceias.


ouToj;^ I Alqiic li;cc ila. > Uicc est vis lnijiis vocis, (21) ne:!i.lt\fi>)TM. Duo Uegg. et Or. 2, -£7:Xf|-

cl toniniod.i traiisitio, qn;iin pr;ctcrinisit Billius. pUTO.


(10) 'Eavror. Coinb., ajzi^j. (22) Tl x/if 6 .Tar?j/j. Qiialuor Kcgg. ct Or. 2, ti
(17; Ai-re»". Rcgg. a, c, xa\ X£Y''-'>. 1-Jp ^ 7:«Tfip.
56.1 OKATIO M.lll. - l.N I..\IUEM liAfell.II IM.\CM «06
«iOjt, xat iatptuv Touc; (ipicJTOu^ ixXiyoiJisvci? , xa\ A poic eral ;
p:ilcr cli:mi, iilpmi; |i:Uri-, siiniil ri';?r()

^ixat^ Tpoixsiii^vOs , ei'~cp a/J.o-l t.o-z , xa^l xaii .liiiiiio iii';^i'li:ihii' , rciiiiMliiiiii iiiiiIim'imii|iic niorbn
•y.f;.; il>pi^^i-io{. llotsi '(ip xa\ pait/sas TaTTCtvouj cdiKiiiircns, ;iii|ii(; opliiiios (|iio.si|iic iiicilieos scli-

•jcaOo; • xa\ OaufJtajxiv oCOiV , ItiA xa\ Aa6\o -pii- gciis, ac prueiliiis, iil si iilius iinr|uaiii, iiiciiiiiliciis,

xepov xo'jx6 (23) J7t\ xtTi 7:ai6\ TiJTiOvOa)? , ivavE- liiiniiiiiie provoliiliis. Naiii rcgcs (iiimpie liiiinilcs cl

ypoirrat. 'flj 6^ ouSkv eupisxjv (-i-i) ou6aiJ.(iOev xoO iilijcclus reiidil calanillas : ncc iiiiiiiin, cuni Da-
xaxou ^apjjtaxov , i-nX xtjv Tiiuxiv xou (ivopi; xata- vidcin cli;iin priiis gIj (ilii nioilniin coilcni iiioilo

fpeOysi •
xa\ St' dauxou |jt£v oux eisxaXet, x6 xf,? ancctiiiii (uissc Sci'ipun':i icsiciur ". Ciiin aiiiem
il6pe(i); u7xi5y"'3V (23) oii^'/yy6[i.s.wi , ixipot; Si xijv liuic iiialo iiicdiciiiain iiiillain iiivf;nirct, atl Basilii

irpeaCeiav JixixpeTret xiov oixetoxdxuv iouxi;) xa\ riilcm condigil : et (pioniani, ob contuincliain re-
ytXxdxojv. Ka\ 8^ (2U) Tiapfjv, ouOov ivaSu; (27), (ciis ipsi illatain, ciiiii siio iioiiiiiie .icccrscre pr;e

ou6s xou xatpou xaxeiavanxi.;, (ucj-ep aXXoj xt;, xa\ piiildrc iioii ;iuilci'et, aliis, (pios iirclissinKi f:iiiiili:i-

6(jto0 xji 7:apouaia piwv f) V(3aoj Yivexat , xa\ /pr,- rilalc el liciicvdlciitia dcviiictos liabclial, liaiic lc-

oxoxipojv (5 icaTfjp xiov eXTriStiiv xa\ ei jjtf] xf,v aX;j.T,v galioiicni coinniillit. Illc vcio iiiliil ciinctatus, ncc,
x^ TOxifjtto uSaxt auvexipaiev, 6piou xe xcuxov eidxa- qiiod (briassc aliiis fccissei, adversiis leiiipus iii-

Xiua^, xa\xoi; Jxepoofi^o;.; Tttaxeutra?, xavuyeia; (28) jj siiliniis, coiifesliin ;idfiiil , al(|ue ad cjiis adv^nliim
xuxtliv 6 Tiat; xat; xou Ttaxpii; X^P'^^-''
i.~zGi'J}r^. st;iliiii levior (it iiiorliiis, ac mcliorcni spcni pater
Ka\ xouxo ^T::ixe'J£xo (2Uj Trapi xiov xr,vixa'jxa aiiinio conciiiit; cl ccrlc, nisi salsain :i(|iiain dulci

itaptSvxiov, xa\ xotvwvo^Jvxtov xo'j itiQou^. admisciiissel, siniul vidcliccl et ipsum advocans, et

iKVieiicis crcdviis, s:iiiiiin c;iioquc cl iiicdliiincin filiiiin furlassc reccpissct. Id iiaiiHiuc pro certo et

indubitato iialicli:iiit, qui tuiic adcraiit, c:il:iinitalisqiiu paiticipcs eranl.

KE'. Th o^ oux?» xa\ x(Ti u-ipx(i) [jtixpbv usxepiiv LV. Idcin aiilcni ct ipsi pr.tfecto iion ninlto post
9011 (Ju(jt6f|Vai. Ki[Jirxet xa\ xouxov xai? xo'j oyiou accidisse narrant. Nam liunc quoqiie niorbus quis-
)(£pat iiuiJfnejoijaoxt; i^(!o)ax!a. Ka\ 8vx(j)? 7xXT)i'f] xot; piam obortns, viri sancii manibus substernit. £t
eO (f
povo'jTt ::aioeujjia *,'ivexat, xa\ xpeixxuv eur,[.t£- qiiideiii profcclo phiga cdrd:ilis lioininibiis doclrina
ptos TioXXaxt? xaxo-iOeia. "Exatjtvev , ISixpuev, enkitur, ac plcruiiiqne prospcro rcrum siiccessu pn-
JSuatpopet, Kpoai~£[ji:r£v (30), f,vxi6oX£t. Ti/r ti.To- tior ac procsiabilior csi allliciio. yEgro corpore crat,
.loyiar ey^ei^ , 46(5a , dd<; cn<jT))plt/r. Ka\ [jtiv xo; illacrynialiat, (listdrqiicb:iliir, B:isiliuin acccrscbai,
xa\ z-jfx^'^-'- xaOxT]?, mq ouxtSj xe (31) ij)ixo'/.6yti, xa\ obsccrabat. Srt(is/"nc'(io)iei)i liabes, clamabat, dasalu'
TCoXXou? ETxetOe xiov o-jx etStixojv • 0'j yiip e7:aijexo xJt lei)i. Et quidcm baiic conscculiis cst, iitct ipse fate-
ixeivou xa\ Oau[j.aJ(i)v xat o;r,Yoij[jt£vo.;. '^A^o' o'jv xi C batui', cl iiiiiUis biijiis rci igiKiris persuadcbat ; ne-
[jtkv r.pbq exeivou? a'JT(T) xota'jxa, xa\ ci? xouO' f,xov- qne enini illius virtiiies admirari ac pr;cdicare de-
xa xiXou; (32). Ti xs T^p^j iTipou? JTepio?, f^ ::ep\ fiiicbat. j\t biijiisniodi quidcm fortasse ca, qu» cum
(jttxptuv, i^ [itxpi 5:eT:oXe[.tr|Tat, i) [jieTpito; TO^tXoaf)- illis egii, fiierunt, eumqiie liiiem babuerunl ; caele-

^r^Tat (55) , f, af^,'f,; i|io)C , f[ 0'j Xiav e^jxatvexti); niiii 811 ^'^'0 cuiii aliis alio modo se gcssil, aut
0'j[Jt£vouv* iXX' 6 xtvf,aa? ::oT£ xto 'lapafjX "Aoep [larvis de rcbns, aut paruin cgrcgie dimicavil, aiit

tbv iXtTf,ptov , ouxo; xivet xat xouxtj) xbv xfi? Ilovxt- non ita magnam cxbibuit constantiam, nec ut lioini-
xfi^ \i.oipaii iJTxapxov (31) • ^xpo-yiaet (5o) [jlsv , t'oc num conimeinoralioiicm, aut cerle insignem lau-
iiTzip Y'Jvaicu xtvbj dYavoxxryuvxo , xb 6' aXrjO^ xf,; dcm, increrctur? Minime sane. Vcriim is, qui ne-
oae^etaj uTxepjjtaxouvxa , xa\ xaxi xf,; e^JTe^eia; fariiiiii illiini Adad adversus Israclem olini provoca-

E(7xi[jtevov. 'Eto xaXXa oaa (5'J) xat oTa xaxi xo'j vit^', idcm coutra liuiic ([uoque ronlicu; proviiicioe
otvSpb? t^CSpict^j, taov 5k et-etv , xa\ xaxi xou 0eoij, |ii;cfcctiim excitavit; lioc quidem praitextu, quasi
Txpbj 3v, xa\ 6t' ov 6 7:oXe[jLOi; • S 6k (jtiXiaxa xa\ xSv inuliercul.fc cujusd;iin eaiisa stoinacliaretiir, sed re
06ptjxf;v j^^/uve , xat xiiv i-i-tovtaxfjV u^iuaev , et'7:ep vcra iinpictatis dclensioiiein suscipieiis, ac pieta-
Tt (Jti^j-a xa\ u'ir,Xbv f, 9 tXoao^ia , -xa^ xb xpaxo'jvTa tcm opiiiign:iiis. .Milto ali;is oniiics contuniclias,
xtuv ::oXX(I)V xa'jx-r, i^ahtadai , xouxo Sojjo) xt;') '/.6- qiiibus B.isiliiim vexavil, qiiod pciiiide esl, ac si

Ytp (5").- Deiiin dicerein, ad\crsus queiii, cl ciijiis causa bcl-


" II Ucg. xu, 16. " III P.cg. XI, li.

(25) TavTcJ. \\\ iionniillis , xauxtlv. Idpin oliiii (52) Tt.lov(:. Ri^gg. a cl pli, xiXo?.
Daviili cdiiligisse ob filii ninrliiini ii:irr;it Scri(itui'a. (55) "U jieTpiidr .-lEpi.lcciCyiiTai. 1 Aiit non egre-
(21) Evpicxer. Cnibl. 2 el l';iss., T,'jpt3X£v. gic pliiloso(ili:iliis est : aiit iioii ila iiiagnain cxlii-
(25) 'Y^zdi-vwr. Qiiatuor .llcgg. et Or. 2, \i-6- biiit cuiistauii:ini. 1 Agitiir eiiiiii liic iioii de verbis,
Yuov. sed dc aiiiini cdnstantia. Uiide iion recte Dill. i aut
(26) Kal cc-
Coisl. 2 et Couib., xat w;. lioii s.ipiciitcr ilissciuit. »

^AraSi)^. Qiiiii(|ue Regg., Coisl. 2 ct Pass.,


(27) (31) "Y.iaf/.cr. h VonU pi':cfeclus erat Eusebius,
ivaSuet;. qiii caliiiiiniis U.isiliuin iniircbat.
(28) "1'yEiaQ. In (juibiisdani, u-,'i£;a;. (55) TIpopdo-Ei. Regg, bm, pb ct Or. 2, T^po^astv.
(29) 'E.iicjTEVETC. Sic duo Coisl. Iii Or. 2, e-i- (56) 'Eoi TU.Ua 'cua. Sic diio Coisl., Or. 2,
oreuxo. In ed., £7:taxe'J£xe. Pass., elc. In fk\., eio xaXXa xa\ 'oza, etc.

(50) Ufcci.-iEj./.~iEr. Kegg. d et pli, T^poie-^^tT^xev, (57) TcvTo S(ucroj zii> idytp. lliec dcsunt iii Reg.
< procidelial. i detOr. 2.
(51) AiTc'^ ZE. Rcg. c, a'Jx4j •(t.
567 S. CREGORII THEOLOGI
503
inin gerebalur.QuoJ auleni, el fiim, qni eonHiineliam rnferebat, m.ixinia ignominia affecil, et
pugi-
lem nostruni summopere exiulii (si modo niagnum quiddani et exeelsum cxistimandum
est pliilosopliia,
el hujus latiile vulgus aiileiie), iil ontione prosequai'.
LVl. Mulieri ciiidam ainplissinio lom naUe, cii-
A N^'. rovatxi ttva toid i«i(favwv e? avopi^- qu
jiis niarilus li;iud pridem exlienio vilic die fiinctus
TZph TIO/.AOJ t6v piov dlTIoXlTKSvTOJ 6 wj oixasToG ,

erat^ judicis assessor vini alToreliai, inviianique ad dOvsSpoj iSia^eTO , 7rp6j yijxov HXxwv dTra^tovsav.
nuptias perlraliebai. Illa aiilcm, ciim niilla raiione '11 5i o'jx exouaa o-to;
, otitfuYTi Tr// TupavvtSa:,
haiic vim cflngeie possel, coiisilinm capil, non nia- PouXrjv pouXeucTat, oii To),[jLr,p3tv piaXXov r\ cuvst^v,
joris audaci;c, qiiani prudeiili;c pieiium. Ad s:icr;im !;pa Tpari^T) Tpoj^suyEt
Tji , xal 0£iv TiotErTai
elenim niensam confngii, Deiimque adversiis lianc 7tp03TiTr|V xaTa Tri<; £7tr)p£!as (38). Tt ouv S5e:
injuriam propugnalorem sibi adopiat. Quid igitiir, TOtetv, d) Kphq TTJ; TptdSo? auTri; (tv' sXtzw Tt xa\
per Triiiiiaiem ipsam ! iit forensi quoqiie dieendi Stxavixw; [j.ETa£u tcov iTtatvtov) ! jjtr) OTt t6v pi^Yav
genere nonniliil inier hiudes ular, facicndum fiiil, BaatXetov , xal tiov TOtouTwv arast vo;jioOeTT]v , SX-
non dico .Magno Basilio, i|ui liis de rcbus leges Xov li Ttva Tojv noXu (jtST' exsfvov, lep^a o^ ojjttoj;
([iioque oninilnis stalnerat, sed alii cuipiam longe Oux dvTt-oisioGat, v.a.iifti'^, xifjSiaOae jtipa. tpb(tvi
,

illo inferiori, modo tamen sil sacerJoiio prxdilus? 0£ou (ptXavOptonEa , xai v(5p;> Tt]j T£Tt[jLr)x6Tt Guata-
Quid aliud, nisi ut eam assereret, retinerel, omni ST^fjpta ; ou TcdvTa SpaToi xaV TraOctv iOsXrjsat T.p6~
cura tueretur, Dei clemeiuia;, et legl, qux allaribus T£pov, fj Tt ^ouXEucaaOat xaT' auTf,.; dTrdvOptoTrov,
honorem liaberi jiibel, manum porrigeret, oninia B y.a'i xaOuSptaat pikv Tr^v tcpiv TpdrtsCav, xaOuSptaai
denique prius faceret et pateretur, quani ut inhu- 6c Tr]v TTtaTtv [isO' ^? ExeTsuev (39) ; Oi' , (fr\a\v 6
manius ullum adversiis cam consiliiim iniret, s:c- xevb; (iO) 8txaaT:f]C' tt.hV i\rzd(TOai xfh ^dr-
quc ci meiisani sacrosanciam, ct liJem etiam il- tctQ (-H) r//c ^/"K SvraazBiaQ , xal npodizaQ
Jam, cum qua supplex eral, coutumclia adiccrel? yerlcjOui Xficziarci'^ zciir olxelior rcpojr. '0
Nequaquam, inquil superlnis judcx ; secl omnes jm- jjiEV eJfjTot Tr,v Ix^Ttv •
6 5' elf)(eTO xaTaxpdTO?. '0
perio vieo cedere, ac Chrisliatios legcs stias prodere 6' £|E[;.atveTO, xa\ TcXo; 7:i[ji7tEt Ttvd? TtJJv ir:' e|ou-
oportet. Ille igitur siipplicein deposcebal; hic omni ata?, Tbv Tou dyfou xotTtovtaxov i^epeuvrjaovTa?, oii

vi reiincbai. llle rursum furore concitatur, ac ma- xaTd xpetav [jtaXXov, r^ dTt[jitav. T£ Xeyei;; Olxov
gislraius qiiosdam mitiii, qni saneti viri cubicu- ixEivou Tou dTtaOou;, 3v (i2) 7:ept^7:ouatv dyyEXoi, qj
liim perscrutarentur, ignnniini.-c causa poiius id fa- xa\ 7rpoa6X£7:etv Kxvouat (43) yuvatxe? ; Kal ou tou-
ciens, quam qiioJ ejnsmodi quidquam necesse es- xo [jiovov , dXXd xat auTiv 7:apEtvat xa\ dr.oXoyEtaOat
set. Quid ais? Domumne illius, qui ab omni libi- xeXeuef oijSk ^jjtepojs xal tptXavOpiiuT^toj , dXX' tu;

dinis molu liber est,qiicm aiigcli 812 complcctim- 'eva Ttov xaTaxptTMV. Ka'i 6 p.ev (44) 7iapr,v • 6
lur, qiiem vel soliim intueri feiiiiiKC reforinidant? 6e (45) 7:pouxdOriTo ,
y^jjiojv Ou[jioij xai cppovr][iaTO?.
Nec eo conlenlus, ipsiim insiiper adesse, et caii- C EtatfjXEt oe , oTov 6 i[jLO; 'Iriaou; , IltX.dTou xptvov-
sam dicere jubet, neque id placide et humaiie, sed to^. 01 xepauvo'i 6^ fi[tiXouv, f] ok tou Qeou [idxatpa
quasi unum ex iis, qiii capilis damnali sunt. Atque iaTtX6oiJTo £-t (40), xal dv£6d"/.XeT0 •
xal th toEov
ipse quidem aderat. Illc autcni ira el arroganiia iveTetvsTO [xkv, xa-EixETo 6^ ,
%fi
[jLETavotot -/tatpov

plenus pro tribuuali sedeliat. Slabat Basilius, qucm- u7:avotyov. "OaTig (47) Sr\ tou ©eou vo[jlo;.

ad:iioJuni Jesus ineus, l'ilnto jiiJicanle. Ciiiiciab:inlur porro fiiliuina, Deique glaJius aJliuc ex;iciieba-

tur, et (lilTerebalur ; aicus qiioque iia conicndebatur, ut laiiicn reiineielur, pceiiilenlia; viJelicel

teinpus ac locum apericns. lloc enim apud Dcum in more atque usu posilum csl.

LYli. Age vero, alleriim persecnloiis et alhleUc ]\'Z'. "AOpet 5r] 7:dXr,v J-spav dyoivtaTou xa\
cerianicn specla. Ille palliuiii dciralii ct lacerari otcoXTOu. Th 7:Eptau;(ivtov (idxo; a^EvoovaaOat 7:poa-

jiibeb:il ; iste : Exuam praHerea, si ila Itibel, eliam ^TaTTEv •


6 Oc, npocraiioSiaop.cd (48) croi ,
9r]a'tv,

ttinicam. Ille eum, qui carnis expers erat, verbcra- el fiovJlet , xul zd yjzihrior. Tu7:Teiv fiTTCtXet Tbv
lurum se niinabaiur : isie corpiis siibiniitebal. Ille, Saapxov •
6 ok Cn:exu7:TE. Eietv (49) Tot.; £vu;tv •
6

se ungiilis laceraturuni ; ai isio : Unjtismoililaniniio- 6i, "lazpeveic:, 'fr,a\, zb 'tjjtap, dp^f cjimq pe xa-
ne, inquil, medicinatn liepati afferes, tnagnopere, tit xuzpvyor zo'ir, zoiovzciQ Oepanetjur (tiO) c:tapci-

'^ Reg. pli. Decsl xat in odil.


(38) 'Exripelur. Sic plurcs Regg.,
" Or. 2 el Comb. (41) Ku} 6 jih". Sic
Iii ed., ^T^Etpsias. (4.S) '0 Si. Slc Ircs Rcgg., Coisl. i, Cliiys., Piir.,
(39) 'IxizEver. Reg, c, IxiTsuaEv. elc. I'rave in ed., ouo^.
(40) Kerdr. < Vaiins. » Sic liegg. c, pli , duo (KJ) "Ezi. Rcg. ph aJJil, te.
Coisl., ctc. Iii ed., xatvii;, t noviis. » (47) "Oczic:. Reg. bin et Or. 2, "Oa::£p. Alil,

(41) Xpi) .7rf»T«c. Sic. Rcgg. Imii, |)h, Chrys., CiijTzzp ei 07:Ep.
Coisl. 2, Or. 2, I'ar. el Pa.ss. bcesl 7:dvTa? iii ed. (48) npoGa.rodvcTojUU. U\ iioiiniillis, auva7:ooJ-
(4"2) 'A.iuOovQ, cr. Sie codJ. 1'rave iii eJ., d.Ta- ao piat.
Oou?, 0. (49) Seeir. Or. 2 ct Conib.-, ^usiv
(43) "Oxrovcri. « Verentur, iion aiidcnt. > 3ic (oO) &Epa.teiJwr. Plurcs Regg., Or. 2, Pjr.. Pass.,
P.egg. bm, ph, duoCoisl., Or. 2, Par., Jes., Pass., OepaT^Euast;.
Co'"b.. elc. In eJ.j oixouat, < habiiant, >
5D3 ORATIO XUII. — IN I.AUDEM IJ.VSIl.Il .M\GNI. 570
yjrncii: ()'. [liv ouv £v toajtoi^ TJiav. 'tt 51 T:i\<.i;, \ riiles, we »ycmeiili. \'i\uk lii qiiiiip:!! in Iiis CraiiU
(I)j f,aO£-o (.M) Tou xaxoij , xal tou xiivoO itivTwv Civiins aiilpiii, siiiiiil :ili|iio liiiiii^inoill maluiii :ic

xivojvou (xivouvov yip exaaTO? JayToC Tf,v uSpiv coiiiimnic p('iii iiliiMi rcscivil (pcriciihiiii ciiiin suum
"caOrfiv (5^) ev(i[itjEv) , Jx|jio!vcTai iraaa y.aX avdmrs- (|uisqiie ipsiiis (•oiiliiinclinm essii txiiliinaliai), lola
cat •
xal w? xaTivou ajx^vos (S5) xtvriaavTo;, SX).o? fiirorc corriiiilur, alqiK; inccniiiliir; ac, vclut fu-
iT^' (SaX()) SieyefpsTat xa\ avtaTaTai, ytvof aitav, xal ino apuiii cxaiiicn iiiovciiic, ccrlalim omnes cujiis-
<)XtxiaT:aaa, oi' -ir^pl ttjv 6TrXoTcotr|Ttxfiv xa\ flaitXctov lilict gciicris i'.'.(iiic a'lalis cxcilaiiliir cl cxsurgunl,
loToupYtxr^v jjtdXiiTa KaX y&p etat TTcpl tA Totau- ac pra'sciiiui armoruin opiliccs, iiiipcraioriiq'ie lex-
ta (n-i) OspiiOTEpot, xa\ t6 ToX|jtav Jx Tf,? Traiiiri- lorcs. Nan; lii iii liiijusmodi rel'us ferveiiliores siint,
a!a? i)(^o'nzq. Ka\ 7:av r;v StiXov JxdaTw , zb Ttapiv ali]iic, oli libcitalcm ac liecntiam qua IVuiinliir, ad
£x TT)? Ti/vr,?, etTE ti fiXXo tio xatpiTj Tu/ot aX'5ta- auilcniliim paialiorcs. Uiiiiuii|iic porro tcli loro
aOiv. A! oaSe; iv /'P^^-'^ > oi ''Oo' 7:po6c6Xr,ijtsvot, Tit cral, vcl (|iioil ars olIcrtli:il, vcl (niod iii rc prae-
^<5iTaXa euTpsrf,, 6p(5;.to.; dTtav-tov eT;, porj [jt!a, Ttpo- siMiti luiuultuaric conlccoral. Faccs iii iiinnibus,

eu(ji!a xotvf]. Qujjti; , 6 5eiv6? d-XtTri? , i^ (S3) aTpa- saxa, fustcs in proiiiptu, uniis omnium «iiirus,

TriY<5?- OuSk Yuvatxe? litoTtXot Tr^vtxauTa , tou xat- iinus clamor, comniiiiiis animoriiin alacritas : fu-

poij OrjfovTOj' [ieX!at 5' f|aav auTatj ai xepxtSe? •


at lor, milcs vclicmciis, imo liclli diix. INe muliercs
oiSi fuvaixe? £j.tevov Stt , tiTj Cf,X(;) (itoaOetjat , xa\ qiiiiJcm tunc lcmporis iiicrmes eraiil, liac iiiinirum
e!? (ivoptjv (50) Odpaog (57) ;xeTaXXaTT(5[jtevat. Bpa- occasione aniiiios carum exacucnlc; railii autcni
/uj i X(5yo; •
(jteptJeaOat Tf,v euaiSetav ioovTO , e! ipsis Iiastaruni loco eraiit; iiiio, ncc inulieres jam
TOUTOV StiXotvTO^ xa\ ouTo; auTot.; euaeSisTepo^ ^v, inaneliaiit, quippe quas zcliis roborassei, alquc aJ
8j itptJJTo; JTttfiaXet
x^'f ^ "'I-" "'^^•I-'-'i"ii
"'J^v ToiouTtuv. virilciii foriiluilincm animiquc maguiliulinem Ira-
T£ ouv 6 co6apJi^ (58) ixetvo; xal Opaau? oixaSTr]^ ; duxissel. Qiiid plura ? Piclalem omnes ila deinum
'IxiTr,? f,v, eXee:v6;, dOXto;, tivo^ oii TaTtetvOTSpo; iiiter se pariitiiros censebant, si ipsum dividcrcnt
Eu); iitf.fov£\? 6 X'^f'^? ot[jtaTo? [jidpTujxol x^^P^S, ac discerpereni; atque is inajorem apud eos pie-
itXriytov (jTctfavtTr,; , xal ^ia t6v Xaov xaTaax'^^ lalis laudem iKibilunis vidcbalnr, qiii priinus in

atSot xpaTr,OivTa , Tiv ixeTr|V ^auTou (59) xal u6pt- eiiui, qiii lantiim facinns aggrcssus cssel, inamiui
ffXT]v SteatoaaTO. Touto 6 TtJJv (3tY!ti)V 0ebj, 6 Ttottov injecisset. Quid igitur 813 aKJax ille cl insolens jii-

TtdvTO X3.\ (jteToaxeudJojv eTt\ t6 plXTtov , 4 TOt^ dcx ? Supplex erat, misciabilis, calamilosus, quovis

uT:epr,(j!dvot? dvTtToaati^ievoj, TOTTetvoi; S^ yAP'-'' '^''^'^ bomine dcjectior, qiioad in cons|)ectuui prodiens
(leTpcov. Tt So oux £[jLeXXev 6 Tejitliv OdXaaaov , xol ille incrnentus mariyr, ei sine pligis coronatus, a:;

TtoTa,tJt}iv dvax()Yai , xat atotx^ta Tupavvf,aa5 , xa't


" populum pudore viclum vi rctiiniis ,
fu))plicem

Xetptov £-/.Tdaet TpdTtota aTf,aa;, tva otaaioar) Xaiv suum el vexatorcm a penculo viiiilicavil. Ibcc san-

9UYdoa, xal ToiJTOv elatpTjaeaOai tiov xtvouvo)v ctoriim Deus, qni oiiinia facit, ntque iii mclius com-

niutal, qui superbis resistil, et Liimilibus graliam abiindantcr tribuil ^°. Quidni autem is, qui mare
scidii, et nuniinis cursiim iubibuit, cl elemeiitis vim atinlit, et maiiuuin exlensionc troplutum crexii,
ul fiigitivo popnlo saluii cssel, liunc etiam a perieulis extralierct ?
NH'. '0 [Ji^v Si] xoa[itx6; TtSXe;ios evToiJOo iTe- L\HI. Ilic quidem mundannm bellum finem
XeuTTiae, xa\ r.ipo? elxev 4x ©eou Sejtfiv, xa\ t^; accepil, exitunique babiiii, Deo favenie, litum
ix£!vou TtiaTeoig a^tov. "ApxeTat S^ 6 T:(jXeij.o; ev- alquc felicem, qiialeuKiuc illiiis fidcs merebatur.
6e';oe f,ST) TtJJv iT:tax(5Tto)v, xat Ttov exetvot? aujjtjjtd- Iliiic vcro jam initinm suinit episcoporuin, et

Xtov • ou TtoXu y.lw zh aSo^ov, TtXeta)v (60) E^ r; pXdCrj corum, qui socios se iiisis adjiinxeranl, bcllum ;

101; 4pxo[Jtevot;. Tt; ydp dv tou; dXXoug Ttetaete [jte- belluin, inquam, tuni pcr se adinodiim turpe el

Tpidsetv, ouTto TtJov TtpoesTtuTO^v 5iaxet;jiivo)V ; Et/ov iguouiiiiiosum, lum subdilis ipsis magis pernicio-
(jtiV YipouS'ex T:Xe!ovo? £-tetxio; Ttpbj aJTiiv, Tpttov sum. Qiiis enini alios ad mode.sliam induierc queal,
8vT0)v Ttjjv uT:atT!(OV. OuTe yip tw Tf,^ TttaTeo); Xo-;;;) cum ipsi prxsules sic se affecios prsbeanl? Ac ires
auv£6atvov, oTt y.Tr\ Ttaaa dvdyxTi lot? T:Xf,Oeat 8ta- qiiidem eraiil caiisoe, cur niulli ctiam prideiii pariim

CS[jtevof oGt£ Tf,v trX Tii X'tpotovia (61) [jttxpo'J.ux'av leui erga eum animo esseiit. Prima, quod iii lidei
teXco); xaTaXeX^Jxaatv {6^) •
xa\ to Ttapd ttoXu ttj; ncgolio cum co miiiiiiie cdiiseiiliebant, nisi ([iiaii-
6(i?7]? xpaTeTaOat, T:dvTiov papuTOTov t^v auToi;, £t D tuin id ipsis, eogenlu iiiulliludine, necessario fa-

"> Jac. IV, 6.

(51) Sic Uegg. bni et pli. !n aliis,


'Qc: f}(T0ETo. (55) 'OjtMzric, i\. Or. 2, o-V.zt,; f,v.

(b; f,aOovTO.Pass., to^ f^aOeTO tou xaxou Tf,v eT:t6ou- (56) 'ArSpuir. Reg. pli, dvSp^J^.

Xtjv, xa!, elc, « ut inali insidias persensil, » cte. Iii (.57) Qupc-oq. Duo Regg., Opdao?.
ed. deesl to?. (58) ScSapdQ. Reg. pli, cto6apo^
(5-2) "ITpir ravzr\r. Sic sex Regg. et Pass. (59) 'EavTov. In i|uibusilaiii, autou.
Decst Ta'JTr,v in edit. (60) n.lei(or. Reg. a, TtXetaTov.
Tq /Eipczcria. Dccsl tt,- in Reg. a.
(53) ^iiqrcq. Sic qualuor Regg., duo Coisl cl (61;
Pass. cd., axf,vo?.
Iii (02; Kaza.lsMicac-ir. In iioniiullis, xaTaXeXuxe-
(51) [Ifpl Tu TcnwTci. Sie sepicni P.cgg., Or. 2 aav
el Pass. In ed., Ttept TauTa.
571 S. GREGOnil TIIEOLOGI 57-J

citMuium cral. Ailera, qiioJ doloreii), ex ipsins A xa\ 6ii.olo-{elv araxi3-ov. 'Eyive.io (65) 6* xa\ fiXXi)
elcciione conceplum, noiuluin oinnino cx aiiiinis i? oiatfopi, T) TauTa txa.\.-JOT.oir^!:s. Tf,? y^^P TOtpJ-
ejeceranl. Posirema, qiiod se longe muUuinque ab 6o; i)[i.Civ (64) ei? 6uo SiaipEOeitn)!; •fiYe[jiovto; xa.\

eo gloria siipcrari accrliissiine ferrcnl, lainelsi i>l lJir|Tpo-oX£i;, y.a\ roXXa twv Iy. it,^ Tpoxspa^tTi vix
CfinOlcri liirpissiiniim cssel. Orla est el alia qiue- T:po3aYoOar,c (65), evtsuOEV xal TJt £X£(vojv eataaia-
dam simullas, qiiiu lixc oiiinia reiUilccTavil. Naiii oGt). 'U [il\i yip f,£iou toc^ or,|;:oj(o;s (66) (Juv6tai-
cum palria noslra in diias provincias el niclropo- pjiaOat xa\ roi f,[i.i-i.pa (67), xa\6ta touto [j.£T£T:ot-

les divisa essei, ac inulia ex priori novae melropoli etTo Ttov v£u3t1 TTpoasXOdvTtiJv, (!'? auToj ^ta^Epiiv-
adjiiiigerenlur, ea de causa inter illos dissidiiim Tojv ffit] xaxiivou x£)((opiajJi£vuv 6 Sk TTJi; T:aXata;
excitaluni csl. Ille enini aciiniini esse dicebal, ul, £i'y£TO auvr|0£t'ac, xal ttjJ ex tojv IlaTiptov SvojOev
cniii piililicis dia^cesiluis, iioslr.-e qiioque simiil divi- 5taipi(j£0j; (68). 'E^ uiv TioXXot xa\ 6£iva, Ti [Ji£V

derenlur ; ob eainque caiisani eas paroecias, qiia; auVi6atv£v fj5T], Tot 6k (.u6Ev£to. Tr^aTicuvTo (juvo5oi
novae provinciae niiper adjunciae fueranl, ui jani ad 5iapi TOU V^OU (J.T)Tp0TT0X£T0U (69), TTpiaoooi 6tT,p7:a-
se atiinenles, alqiic ab illo disiractas, vindicabat. CovTO •
7:p£a6uT£pot Tdiv 'ExxXTiatoJv, ol [il^ div-

Hic conlra veteri consiictudini, atqiie liiiic divisioni e-£iOovTn, o! ok u7:r,XX4TTOVTO. 'E§ ojv auv£6aiv£, xal
qiia; oliin a Palriliiis facla fuerat, inliaerebal. Al- " zi. toiv 'ExxXr,aiiov x^'?'^'' ^X^''^ 6tiaTa[ji£vojv xal
qiie liac conlentione perinulla mala, parlim jain T£(xvo;j.iVOJV. Kal •(i.p roj; xat; xaivoTojJifat; -/atpou-
contingebant, partiin iinpendebant. Siibtraliebanliir atv avOpojrot , xa\ TJt atftjjv f^oeojj 7:apax£p6a(-
coiivenliis a iiovo inclropolita, provenliis diripiebaii- vouat (70) •
xal pii^j Tt xaTaXuaai ToJv xaO^aTtiJTOJv,

tiir ; 814 Ecclesianim presbyieri, alii (luideni ser- f, xaTaXuOiV eravaya-i-ctv. "0 51 rXetov a'JT6v e§-
nionuin blaiuliliis ailitiebaiitiir, alii vero immiita- £,ar|V£v, al Tauptxa\ rpfiaooot (71) xa\ rap66tot (72),
Lantur. Ex qiio illiid coniingebal, iit Ecclesiaruin auT(o [j:£V AptoiJievat, exeivoj oi rpOTi-^vdjjt^vat (73),

negolia delerius se haberent, utpote quae in partes xa\ t?jv aYtov 'OpiaTrjv JxxaprouaOai, \i.iyii eTtOeTO'
ac sliidia seindereiiiiir. lloinines quippe novaruin o'j; xa^l T(ov Tj[At6vojv Xa^eaOat 7:0T£ tou av6pi; i6t'av

reruin studicj quodaminodo delectaiiliir, ac libenli ooiv d6£uovTo;, e't'py(jjv to'j i^piaoj p.£Ta XT)aTpixoi>

aninio noxas suas obiler elucianliir ; faciliiisqiie cjv-zi.yixa.-o;. Ka\ V) axT-i^t;, tb; £u7:p£7:T;5! Ti -j-ip

est constitula labefactare, qiiam labefaciata in pri- 7:v£U[jiaTtx3t T^xva, xa\ ai t{'U-/al, xa\ 6 Trj? TttaT^toj

slinum stalum reducere. Quod autem illuin niagis iii X^-j-oc, xa't TauTa Ta Tr,; d7:Xr,aTta; (74) £7:txaX'J[ji-

riiiorem agebal, Taiirici reilitus eraiil, qiii ab ipso [jtaTa, 7:paY[jta Ttov EU7:opt'aT(ov , xal zb p.T) ypTivai.

quidem in Iraiisilii cernebanliir, ad Ca'sariensem 6aa[jio(f op£tv xaxoooiot; •


7;a; yip 6 Xuriov , xax6-
\ero devcliebnnliir, ac saiicti Orestis provcnliis ^ oolo; (7;;).

colligere, inagiii a;sliiiiabal : adeo ul ipsiiis cliam iler facieiilis miilos aliquaiulo conipiierit, ac, ne
ulira progredereiitiir, cum pra.'daloria manu proliibuerii. Et qiiam spcciosiis Iiis reluis proeiexlus.
ailliiliebatur ! Filii sjiiriiuales, el animnc, et fidei doctrina, coeieraque bnjusinodi ciipidiiaiis inexple-

biJis iiiUgiiinenla (res iiiveuui perfacilis), ilemqiie illud : TribiiUiiii bseietieis pendeiidiim non csse
qiiisquis eiiiin niolesliain cxbibebat, iii ba;reticorum numero babebaliir.
LIX. ISec tanien ille Dei sancUis, ac sniierna; N0'. Ou [j.t)v 6 ay.o^ tou 0£ou, xa\ t?,? 5v(o 'h-
Jerusalem vere nielropoliles, aiit cum iis, qiii erra- pou-aX7);jt 6vT0j; [jtr,Tpo7ioXtTT)?, t) auva7if]-/0T) TOtg

bant, abiliictus esl, aiit boc dissiinulare ac iicglige- TTatouatv (76), i) 7:apt5;tv TauTa f,via/£TO, i^ (Jitxpiv

re susiiiiuil, anl |iarvum bujiis iiiall remeiliuin exco- TO'j xaxou X'jatv £7:£v6£t. 'AXXi axo7:to;j.£v, (o^ (Jt^yA-

gitavil. Sed perspiciainiis, qiueso, qiiain inagiium Xr,v xa't flaup.aaiav (77), (xa"tTt yap;) i) tt); £x£t'/ou

et admiranduin, cl illius, qiiid eiiim aliud dicani, t|/u-/f|? d^tav. npoa0f,xr|V yip '^r^i 'ExxXTjaiaj T^otei-

aiiiina dignum. Eleiiim dissidium lioc iii Ecclesiae Tai Ttjv aTotatv, xal Tf,v au^itfopiv, oj; xdXXiaTa 6ta-
coinnioduni et increnicntiim convertil, alqiie baiic ^ TtO^Tat, 7:X£toatv £7:taxo7;oi? Tf,v 7:aTpt5a xa-a^ru-

(63) 'Eyh-F.tc. TresKegg., Coisl. 2, aliiiiuc pliires, sibi viilclnr, iit faciat qiiod velil, iilpotc jam iieiiio

t7:£-.'ev£T0. sil, qiii cjiis peccala coargiiat et insecleuir.


(U4) 'Undr. Dccst in tribus Rcirg., Or. 2 et (71) A( Tavpina). ttfccrPct. iTaiirici rediliis. »

Pass. Friiclus et proveiiius S Orcslis, (icr nionleiii Taii-

(63) IJpccajovciK. Tres Ucgg., r.ooaaya-j-o^j- riiiii, (|iii est iiilcr Ciliciain et Caiiiiaduciaiu, deve-
<n)c. hebaiiliir.
(66) Tc7q Srificclotr. Nicelas, dp/aij xa"t Stotxf;- (72) llaft^Stct. Savil., 7:apojp£rot, « iiioiili adja-
G£at. «Ciiui [lublicis pr,X'l'ccluris et ailiniiiislrationi- cciiles. > INiccias expoiiit 7:apo6£'Jouaat • i (Jiii il- :

bus, Eci lesia; eliaiii jura (liviileri;ijtiir. i liic traiisircnl, auine iircoiispecUim .Aiilbiiui ve-
^vrSiaif.ucdat xu'i. zii iijiixtjn. Sic scx
{(il) iiicnlcs, cjiis ciipiililalein iiioveiciii. >

Ret:". Iii cil., xa't tA f,[j.£T:pa auvotatp^taOai. (73) Ilfccrertiiercn. Pliires Kegg. et Or. 2,7:poa-
(IJS) Itaiiiecntxjf;. Sic plcriqiic codd. Iii ed., 6tat- Ytv(i(j.£vai.
p£acOjv. (71) '/'(i rj^/c tl.^.lncziai;. Sic quiiiquc Kcgg. De-
(6!)) !\'fov iirfrprrrc.llTcv. Novijs ille nielropo- cst Tf,i iii eil.

liia liiii Aiilliiuiiis, iiiiii vero Aiilbciiiius, ut pei(ie- (7,'i) KaJKJSc^ct;. Sic duu Cois.., elc. In ed., xa-
r.iiii aiiiiiiial Muulaciiliiis. y.oo'j'z,t'>:

(7U) hai zd Cjpojr i\f:ftor atiiaxt-.ftairtjvci. (Ht^IIzaiovctr.VyiS. cl Gabr., T;Tat'a(j.ast, « of-


t Siia pi(i[iria l;eto animo liicranliir. > (^uiii pioiiii- fciiiliciilis. >

scua plebs sacerdotes pcccantes ccriiii, id lucrari (77) (iavjiuciar. Pass., Oaujj^aaTrjv.
573 ORATIO xtrii. IN LAUDEM UASII.U MAGM. S74
xvwia;. E^ oj TivfvsTai: Tp:a •:a xi/.h.z-n tij/wv A c;ilaiiiil;itoin (iii;im |nilclierriine conslltuit, palria
iTci[irA£;a Tr/.sidiv. xai zo mXtv ixaJTr^v Ti iauTf,.; iiiiiiiriiiii iiliiiilms cpisropis coiiMiiiinila. Ex quo
Ixeiv, xa\-'j /'jOrjvai caOTT^ •:iv ko/.cijiov. TaJTr,; -f,.; trcs pi;ccl;iri-siiii:ic ros s('CiiI;r sunt. N;ini el aninia-

iTTtvofa; Siooixa, [iT) xa\ aCitb? EY£V(5[jir;v Kipipyo-j. rnm cnra niajor siisiopta esl : el qii;clil)et civilas

"H oiix oIS' -ci xa\ ei:::rv suTpei;^; (78) xpri. IlavTa provenliis suos lialniit : ct bellnin liac ratione
yip xoij dvopb? OaujJiaCoiv, oufjisvoijv d^rriJjov ei-cTv coniprcssnm eiexsliiictmn csl. Iliijus consilii vereor
fiuvaiiv, Ev TOUTO Jzaiveiv oux nc veliil apiicn.lix (iii;c(lam ipse fuerim. Ncijiie
^x'"' ('<^' T^^P ^H-'''^-'!-

YVjjo) t{) TriOo;), ouoi liiAAfc); Tot; t^oV/.oi; ayvoouix;- eiiiiii lioiioslins ac spctiosins vcrlniin, (pio iitar, oc-
vov, TTjv TCipt tjjta; xatvo-,.o[i£av xa\ ArtiTtav (70), cnrrit. Nani ciiin c;i;lcra oniiiia liiijns viii f;icla, su-
f,; ou5c 6 xp^'''^» ''i^ Xu7Tr,v dtvaXcojev. 'ExeiOsv Ydp pra i|iiam dici qiio:il, adiniror, nniiiii lioc laiulare

(jtot TTatia. auviueaev Tiepl Tiv ptov avti)[ia),ta xal


:?] iieiineo (ilolorein ciiini conlilolior, alioniii ncc niul-
dOYXuat;, xa\ t6 (ptXoso^etv [J.r] 5uvT^0r|vat, i^ [jtT] vo- tis iiicii[;iiiliiin), e;iiii niiiiiiiini, qiiain iii iins aillii-

(jtiJeirOat, e! xa't ppax'u? tou o;uT=pou Xovo; •


TrXf^/ Ijiiit, novalimii'111 ;ic |ii;rliili;iiii, ciijiis inoiriirom ne

eiTt? Jxetvo Si^atTO, if)(jtwv tou dvSp?).; u-epa-oXo- loinpus qniilcm aillinc exli;iiiriic pntiiit. Ilinceiiim
Y0U[jtiv(i)V, oTt [Jtsii^t)) 9pov(I)V , i^ xaTJt TJi dvOptv- iiiilii oinnisvilx iiicoiist;iiUia el porlniliatio niaii.ivil.

•Titva (80), xal Ttov ivOevSe TTpV; dTToCtdivat (iSTava- C qiiodque pliilosopliari 815 noiliiivcriiii, aiit corle

<XTa;, TcivTa ETiotetTO tou nveu[jtaTO?- xa\ ^tXtav at- iion exisliiiicr, l:iiiielsi (io poslcriori iioii inasiioperc
SetiOat eiot.j;, evTauOa [lovov fjTt[jtaJev, ou 0eiv eSet laborcin ; iiisi qiiis lainoii lioc a iiie pro illiiis apo-
::poTt(jiT,OTivai , xaV TrXeiov (81) exetv tojv Xuo[jti- lo^ia accipial, quod siililiiniora, qiiani pro lioininjs
vtov (82) Ti JXT:tf(i[ieva. coiiililione, sentiens, alqiie liinc, priiis cliam (|uam
vita excederet, digressns, oinnia ad .'^piriliim referolial; aiqiie :iiiiicili;fl officia, qua> alin(|iii sancte co-
lebai, bic solum aspcrnabatiir, ubi Doiiin aiilopoHi, alqiie res iii spe posilas, qiiam fr.igilos et c;idui.'as,

pluris faccre opoiti bat.

S'. AiSoixa [ikv ouv, (ji^ [!aOu(jita? £YxXT|(ia tfe'j- LX. Eqnidem niilii vercndiim esse viden, nc (liim

Yiov, TTapi TOt; Ti cxeivou T:ivTa e-iJr,TO'j(Jtv, d-Xr,- apild cos, qiii oniiios illiiis lainlcs roqiiii iinl, iicgli-

(JTta; nepi-niToj ypatfi], T:api toT; i::atvo'j3i T^ [li- goiiti;c ciil|iain vitare ciipio, iii iiiiiiiodii;e prolixita-
"iptov, 3 y.Tfil ixetvo; f,T:[jiaJe, Td ituv ^izfor (83) tis criincii apud cos incidam, qui inediocritatein
Spiazoy, bj zaX; [AiXtiTa ST:atv(I)V, xa\ Tiapi T:dvTa laiidant, quam iiee ille contcninrb:il, nlpole qiii

Tbv iauToiJ ptov 9uXd|a?."0[jt(i); 6k dfi^oT^pouj T:epi- sonleiiliani lianc, Modus omiiis opiimiis, in priniis
(fpoviov, TO'Jj Ts Xiav (iuvto[xou.;, xat tou; Syav C biiubiverit, ac per oiiinein vii.Tc ciirsiim observave-
dTTXriaTOu;, (o5i rtoj t(o X(>-,'(ij xpT;3oii.at. "AXXoi (nev rit. Ego laineii, uirisqiio poipcnsis, ncnipe el iis,

ouv aXXo Ti xaTopOousiv, ot 6e Ttva Ttov rf,? dpeTTj^ qui bicvitalis nimiriim stiidiosi suiit, ei iis, qni nul-
etStov fivTujv TrXeioviov • aT:avTa ok o'JSe\; eT^fjXOe T.pb^ la oralione saturari possnnl, biinc fere ditcndi nio-
T?) dxpSTaTov, ouxouv Ttov vuv ^fjjjitv ytvtoaxopLevtov •
diim 'tcnebo. Alii alio quodam virtulis olTioio fun-
dXX' o'JTOC apiTTo; f][J.Tv,o; av Ti T:Xeta) TUfxivTi (8-i) giiiiliir. Noniiulli etiain cx pbiribiis virlulis goiieri-
xaTiopO(j)X('o;, f, ev OTt [iiXtjTa. '0 Se outo) Std T:av- biis qiKcdam assequuiilur. INeiiio auleiii csl, qiii
T(ov d-^txsTo, tb; eivat tf tXoTi[xia Tt; tfjaetoc. Sxo- per oiiinia ad summum usque grassalns sit, eunim
i;to(tev 6k oiJToj;^ 'AxTTjaiav Tt; iT:a'.vet, xa\ gtov quidem certe, qui nobis iioti sunt. 'Verom is
fiixeuov (85), xa't dTT^ptTTov ; 'Exetvto Se, Tt TioTe apud nos prsestantissimus est, qiii, vel qiiani|iliiri-
f,v (8G), T:Xf,v TO'j a(op.aTo;, xal t(ov dvayxafojv zr^i; ma |ir;cstilerit, vol iiiium qiiani niaxiine et piaestan-
(Tapxi; xaXuij.[(iTO)v ; nXo'jTo; oe, t?j (jtr,0ov exetv, xal, lissiiiie. .\l Uasilius ita oiiiiii;i peragravit, ut iii eo
6 ^s-Tjphi, (T) auvi^Ti [iSvo), ov t:o"a/,(I)v xpT],uLiTO)v svo- gloria; materiam, qiia;sivisse nalura videatur. Id
(itjev e3UT(p Tt^ittb-epov. "A7:avTa [jtkv Yip o'J5' av, autem sie perspicianuis. Laudal quispiam posses-
et po'jXoiTd Tt?, 5'jvaT5v etvat xTf,iajOat • TrivTtov sionum penuriani, vitaniqne supellectilis expcrtein,
5e eiSevat xaTa^povetv, xa\ 0'jt(o xpeiTTto T(jjv rriv- " ct su|iervacaiieis rcbus vaciiam? Illi voro qiiid uii-
Ttov ^atveaOat. Outo) oe Stavor,Oe\;, xa't out(o; 't/iu'/, quaiii fuit, pneter torpus, ac iiecessaria cariiis iiile-
§co[iO'j (ilv oux J5ef,0r„ xa't t^,- xev^; oSJr',;, o^ioi gumeiita ? Diviti;B autem illi erant niliil babere, et
STi,ao3iou xT)p'JYH.aTO^ to'j , Kpdzrii; (HT) hs(i<-i]za crux, cum qua sola ipsius vila versabatiir, ct quaiii

(78) Evzps.-zic. Regg. bm, pli ct Conib , euTipe- mus. I Sentcntiaest Clcobiili, uiiius ex scpiein Gr;c-
ni:. cl:c sapieiitibus.
(79) 'A.T«rr/ar. i Perfidiam, > ac vcliiti aniicilia; (S4) [I.lsioj zvjydrrf. Sic Rcgg. bm, ph et iinde-
jiira violasset : vel, iil exponil Niceias, i p;iriiiii cliii Colb. lii cd., T:Xe:ova TuYxivr,.
servatani fidom ; ) minime veio, i dilDJentiani, i ut (8o) "AcT,if£fc>^. ( Viuiiii toiiiioin, siniplicein, iuillo
verlit Itilliiis. Siiiiiplii el :ipp:ir;ilii. i

(80) Kaza zh drdpdi^tira. Reg. pli et Kas., xaTi (80) nozs 7fV. Sic (iniiiqiic Rcgg., Or. i et Jes.
&vOp(o-ov. Decst fiv iii ed.
{Hi) II.lsTor. Qiiinque Regg., irXeov. (87) KpdTi}r. I f^ratos, s pi;eiiiis rcliclis, ascen-
(82l Avofdrojr. Iii nonmillis, §XeT:op:£Viov, i quam dit iii edituii) ioouiii, ac piililico |iroclaiiiavit : i Cra-
qu:c viilentiir. i
los Craietein libcrtatc diiiiat. i Id csi, a pecuiiiarum
l85) Td .lar idzpor, eic. « Modiis omnis opii- servitute se iii libcitaiein asscril.
573 S. GREGOUIl TIIEOLOGI 576
majoii iii prcik) Iialiolml, qii;iiii ingoiiios iiccniiia! \ Qt\Ca~or i.hvOepoi. Eivat yoip, oO ooxsTv, iu^usi-
acervos. Noqiie onim qiiciiiquain, cliaiiisi iiiaxi- f£v SpKjto;. O'joi TTiCov i;)x£t (S8) xa\ iJiiaiqv -crjv

iiie ciiiiiat, oiiiiiia ailiiiisti posse ;


pnsse aiiicni om- «YOpav.trjdTE TcaiiTiapaTputfav (89), xatvTjv cuTOpiav
111,1 conlemncre, sicqiie oir.nibus rcbus prxslanlio- %h (iTropstv TLOiouttEvoc' dtft),(5-i[io; (90) £k •^ivt]^ ^v
rem se prxbere. Ilac porro inenle pracditus, aiqne xa\ dvTipoTO? •
xa\ Tvdv-tjJV 4-/.6oXt;v 3Tip|a;, cLv r.o-ze

ila comparalus, ar.i quideiii opus non iiabiiit, nec elx^, xoutpoj; (91) StditXse ttjv tou pioj Oar),acisav.

inani gloria, nec piiblico illo pra^conio : Ci-ales Cralelein Tlifbiiniun libertiile iloiwl. Noii eiiiin opliniiis vi(l«i i,

seJ esse, sluJchal. Ncc vcro in ilolio, alqiie in iiieiiio foro luibilalial, iil apiid oiiiiies iiixuiii ac dclicias
sibi fomparaiet, inopiam 8S.Q in rerum copiaiii iiovo inodo converiens: verum ab omni gloriae cupidi-
taie alieniis, panper erat cl inoullus ; atqiie omnibiis facultalibus, quas nnquani liabiieral , »qiio aniiiio
projcciis, leviier facileque viue pclagiis traiismittebal.
LXl. AJmiraiida ros, coiiliiienlia, et parvo con- ixV. 0a'j[xa(j-:?,v f) iYzpi~ita, xa't6),tyapx£ta (92),
lentiim vivere, iiec a voluiilalibiis siiper.iri, nec a xa\ -zh [jtrj xpaTctsOat Ttov fjOGvdiv, [i-Tfi', oj^ \jT.h 7:1-

venlre, lanqiiam a sa;vo et sordido domino, giiber- „ xpa^ xal dvEXsbOipou oeaTOtvrj?, "zr^q yasTpi? aYe-
nari ! Quis unqiiam lanta incdia fuil, pene eliam dOat. Ttw ouTOj [jtaXXov dxpotpo? TJv, ou TToXuSi eiTcefv,
dixerim, quis lam caniis cxpers? Naiii voracitatcs xa\ daapxoj ; Td; [jtcv Yap 7:Xr,ci[jiova? xotl xou? x(5-

et satiiritalcs ad cos abjeceial, qui ad briitoinm pouj TOt; dXoYOJTcfot,; ar.E/jp<.<lz, v.a\ ojv dvopaT.oSt))-

iialuram propiiis accedunt, quuriiiiiqiie servilis at- or,;; xal xdrto vsvsuxdi; 6 ^irj-. Auxh; 5i ouocv (95)

quein lerram prniia vita csi. Ifise aulem nihil eo- jioei (Jt^Y^ '^^^/ [JtETd t6v Xat(A6v d[jioTt[Jiojv, dXXd Toig
rum, qux posl guttur pari deinceps lionore siint, dvaYxatoij 8<.i!^ri (jidvov, £()>; £^r|V, xa\ [jtovr,v rjSet

inagiium esse cciiscbat verum iiecessariis laiiunn; Tpu(fT)v, T?i (jtr) Tpucpwv (94) tpatvcaOat, [i.rfik 6td touto
cibis, qiiaiidiu licuil, vitam lolerabai, alque Iiiiiic Sci^iOat TtXstdvojv •
dXXd npbj Ti xpiva pXeiTStv xa\

solum luxuiii noral, nompc a liixii ab.stinerc, ncc ob TJ TiTT;vd, 0:,; dTS)(Vov zh xdXXo;, xa\ a)(ioio; f] Tpo^rj,

cnni causam pluribus rebiis indigcre; sed lilia el xaTi TT)v (jteYdXrjv reapatvsatv tou I[jto0 Xpta-oti, xai
aves, quibiis simplex atque artificii expers piil- cdpxa (95) ot' fi[jta; TiTtij^^siJaavTo?, iV f][Jt£t5 rtXou-

cliritudo esl, ei victus facilis atqiie ex teuipore Tt(jO(Jj[JicV G£(5Ti]Ta. 'EvOeiJOev auTto t6 ev /''^'''vtov,
qiiaesitus, ob oculos li.ibere, (iiieinadinodiim Clirislus xa\ TptStovtov, xa't f] /a[jteuvta (90), xa\ f] dYpuTTvia,
fiieus iiionet '', qui cariiis paiiperlaloiii iioslra y.yX f; dXou3ta, Ta e-xeivou C£[j:voXoYfl[JiaTa, xot\ t6
tausa siibiit, ul nos ipsius divinitale locuplclemur. q r]jtaTov Setrtvov xa"t Mo\i, 6 dpTo? xa\ oi dXe?, f)

lliiicilli luiiica una, ct pallium iinum, ct slalus liumi xatvT] xapuxeta, xa\ 7:ot?iv vritpdXttSv t£ xal dtpOovov,
lectuliis, et vigiliic, et illnvics (illa ejns decora et YetO[jYou!Jt (97) 7:r]Ya't y.Tfilv 7vOvou[j:ivot?. 'E^ ojv,
jrnanienta), ct siiavi>siiiia coeiia ct obsoniiiiii, panis i^ [JieO' ojv voaoxottfat xa\ iatpetat, to -/.otviv f,[Jtojv

et sal, novuin, iiiqiiain, iliud conilimcninm, tt po- £;jfjtXoa-j(fTi[j.a. "Eo£t yap y.z Ttjjv dvtapojv ih icjov

lio sobria et uberrinia, quam nobis niliil laboran- ixetv, To?; dXXots Xeinti^j.evov.
tibiis fontcs profundunt. Ex qiiibus, inio cum quiliiis, inorboriim cnratioiies ac inedicationes proma-
narunt, quod coiiiiiiiine iilriiisque nostrum studium fiiit. Oiiortcijat oniiu iiie, cuin iii aliis rcbus infciior
esseiii,'^ calaiiiilatiiin saltcni scqiiam parlcin liabcre.

LXII. Magna ros virgiiiilas, cl c;i!libaius. aliine EF!'. MiyoL TtapOevta, xa't d^uYta, xa't ~h [jist' dy-
ii) angclorum, naiur.Tque singularis ordine censeri, YiXojv TeTdxOat, xaV Tf\q [AovaStxri? cpuasto; • oxvto

vereor enim dicere Cliriiti, qiii, cuin (iropler iios yitp eiTietv XpiaTou, 3?, xa't YJVvr/Jfjvot OeXfjaa? (98)

genilos iiasci vcllct, cx Virgiiic gigiiitur, viiginita- oid Tou? Y^'''''^i'^°"S


r;[iaj, iv. napOevou YevvotTat, 7:op-

tom vcliit lata lcge sanciens. ut liiuc abduconlcm ac Oeviav vo[JLoO£TtJJv (S9), dij evOivSe [jteTdYouoav, xa.

inuiidiiiii coiisciiidcntcin ; vcl poliiis, iiiuinlum " xdi^jtov auvTi;j:vou3av, (j.o"aXov ol xij[j.ov •x'^a[j.t;j 7:0-

ad niiimlum lraiisii,iltoiileii> »ra;sciitciii iiiiiiiriim O7:i[ji7:ouaav. tov eveaTiJJTa (i) Tijj uiXXcvTt. Ti;

" Mallli. VI, 20 sqq.


Oi^i .-liOcr ^msi. Iliogcnes Cyiiiciis in mcilia (f)')) K(d capxa. Pass., to-j xa\ adpxa.
(88)
nrbc (liiiiiiiii liiiliiuiicii, iit p:uipor!:iloiii in (ipiilon- (90) lial 1) yj/psvrla. iNuda liiiiiio lcctiilus. >

11.-6 iiihti iiiiicntiim tonvertcrol, alqiio, al> oniiiibus Sio (iiiii'i|uo llogg. ot Or. 2. Dcest xoi in oil.

siipein aci ipioi;.'=, ampieac profii-e viveret. (97) "0 '''Eojpyovat, elc. IJuiUrus CoiiuiioK., p,

Conib. ut dclicias uii- 749, sic biiiic lociiiii intcrprotatur : « Nciiu;ii|uaiii


(89) IIucc .-ruparpvpijiy. «

deqii:iquc. quatreret. 1 doloribiis iis laboraiiiibus, e qiiibiis inedicaiioiics el


;c"ioriiiii (ur:ilioiios ii,il;ic siiiil, iii quibus dibciplinis
(9U) 'Avt.UttjiCc, clc. c Paupcr iiiilli anibilione,
niliil c:i|it"iiis, » iiec ul Cyiiici, (iiii, eniciilil:i p,iii- vulgo hoc esl,
pliilo!^o|iliaiiiur, stiidonius. i

rEvrriOiiVM OeMiactc:. « Miisci volcns. 1 Plii-


(iorl:itc, snis ooninioilis iiisciviebaiit. (1)8)

(91) KcvytoQ. Ucg. (I, -/.o^j-fo;. rcs Hcgg., novciii Colb., Or. H, Pass., vevvriOfjvoi
(92) 'O.ltxiipHeta. Iii nonniillis, AXiYapxta. Sefcai;, « ciiiii 011111 iiasci oporlorcl. >
(99) lUipOeriur ro^wOerCor. Teslatur Nicetas
(93) AiTtJt; Si ovSir, clc. Ilciiisiiis e.rercit. sa-
tra, p. 51, s:c vcnit : « Ipse vcro iiiliil ox iis ;isli- Basilium Ue virginilaie libriim couscripsissc. Ail
inab:il, qii;e [iosiqu:im giilliir Iraiisioriiiit cjiisilcui eiiiiii : A'>cov 7:ep\ 7:apOevia? auveYp«'}oTo. Com-
pretii siiiit; cuiii iicccssariis,quaiidiu licuil, sc laii- belisiiis lcgit, daapxiav vo[j.oOeT(jjv. lluic lci lioni la«

luin siislcntar,cl. > vet iMss.


(1) 'liyecToj-a. Qnaluor Hcgg eiTto:a.
(9^) TpVyijr. UiiUS Reg., Tpu',pav. ,
S77 ORATIO XLIIl. - IN LAUDKM n.\SII-ll M.\GNI. 678
0'j>> ixifvou ixSXXov, ^ T::ifiO£v!av (2) e-!iJir,(i(:v, 7] A •iil liiHiriun. Qiiis is;iiiir itmgis qiiam ille, aiil virgi-
capxl Jvo[jLoOi-r,a;v, ou -m xaO' irjzh'/ \jno5££Y|jia':i iiiiiiloin iii prclio lj;iliiiil, aiit cnrni Ie;;cs liiipnsiiil,

[jiovov, dXXi xaloT? oSTOJSaas Tlvo? ; ol TrapOEviovs^, i(li|iif, iion siio laiiliim cxcin|il.), 817 seil eliain per
xa\ "ci ^'YYpa^a SiaTayiJiata, oTj Toisav [jtiv atiOr,- ea ([(liljiis operain (lcdil ? Ciijiis siint virginiiiii Cflo-

oiv esiotppiviji, 7>av 6i y.i'i.oi Jf/OOjjnfc, xal ijvno; iinbia, ac prifccpln illa littcrii; iiianilatu , qiiiliiis el
i:apOev£Uctv ^ratOsv, t".zto -zk xaXXr; a-pi-^iov ar.h tiov oiiincs seiisus coercchat, ct inenlira oinni.i com|io-
dptopiivtov £7:1 -a [jiyi ^Xi7:6[jt£va •
xa^t -h jxiv (5) t^io- iicIkiI, ae vcre virj;inilaloiii colcrc ailiinnicbal,

Oev 47:o[iapa!vtov , xal t^v OXtjv 07:oc!7:tov (.1) ttj? pnlclirilutliiiem, ab iis lelnis, (pne a.ipeclu seiitiiin-

tpXovb;, xi 5'i xpu7:-!;v -tti 0;io Sstxvu?, S; [xowi Ttliv lur, aj ca, (|ikc ociiloruni olitiilnm riigiiint, convcr-
xaOaptov ij/uxiov eaTt vu^jt-^Io;, xa\ tA.; dYpuTrvou? len8;aiqiic id iiiiidem, (|iiii(l o.xtcriiiiiii esi, debili-

JauTip cuvctudYst tj-uxi^, edv [ietd Xa[x7:ptov tiov iMiis, naiiiiiKCi|iie inatciiani snlilralicns, (;nod aivlcni

Xa[jn:d5iov auTw (5), xa\ 6a'itXou.; t?,; toO JXalou intcriiiitn et occnllniii cst, Dcn, (jnl snlns csl pnra-

Tpo-fTJ; d7:avTriatoaiv : Tou Toivuv jpt][jitxou {itou, xal riiiii aniniariini sponsns, atqiie insoinitcs aninias,
tou (j.tYaoo{, [jiaxojJi^'"^'^ 1^?^? dXXiqXou; tb; Td TioXXd, si tiiodo ciiin claiis laiiipndibiis et copiosa olei all-

xa\ 6iiciTa[jt£Vtov, xa\ ou6iT£pou (C) 7:avTto; f^ t6 xa- itionia obviain ipsi prodicriiil, sccuiii inlroliicil,

Xiiv, T^ Tb tpauXov dv£7:t[iiXT0v h/o-i-o<;- dXXd tou (ikv, K spcclattdiim oHcrens ? Cnm igilnr solilaria vita, ct

fl(jux'OU [jtiV 5vTo; [jiaXXov, xal xaO£(iTr,x(5:o;, xal ea, (iiitc socielate gaiulcl, nl plniininm inlcr se liis-

05(0 (juvdYovTo;, oux d-tjtfou 6c, 6t4 xh tyj; dp:-?,; sidercnl, ac pugiiarent, itcutraiine oinniiio, vel
d6a3dvtaT0v xat dsuYxptTov • tou 6c, 7:paxTtxtoTipou coniiitoda, vel incoinmoda siia pura ct intiiiisia lia-
(ilv [jtaXXov xal ipT^!n\>.tji-zipo\i, xh 6c (7) Oopuf^tljos; bcrci ; vcruin illa magis (|iiidein lraii(|uilla ct sedata
ou 9SUY0VT0; (S), xal toutou? otpijTa xaTrjXXa^JV esset, ac Deo aninios copiilarcl, c:ctcriiiti ob eam
dXXf,Xot; xa\ auvcxipaasv • dazr,Tr,pta (9) xa\ [Jtova- causam laslu non carercl, iiiiod virlus iion explora-
CTifipta 6£i[id[ji£vo; [Jtsv, ou r^ip^jia 6i Ttov xotvtovt- relnr, nec in coniparalioiicni venirct; Ikcc anleiii
xuiv xa\ [itYaStov , ou6k, i!)ijTzsp tsixfto Tiv"t [Jiiito, niagis quiJem actuosa et utilis csset, vcruin a lu-
TOUTa 8iaXa6(bvxa\ dTt' dXXriXtov (10) xtiijptsa;, dXXa nmliibus mimis libera ; eas pracclare intcr se recun-
TrXijatov cuva'|a; xa\ 5ta^;u£a;- tva [jtf,T£ nh ^tXtj-jo- ciliavit ac pcriniscuit, pietatis iiimii nni gyinnasia

cpov dxotvtovijiov r,, [Jtr,T£ t6 7tpaxTtxiv d'^iX(ij090V et nionasleria exslrnens, iioii tameii longo intervallo
iojTtsp ok ytI xa"t OdXaaia, Ta Trap' iauTtov dXXr,Xot; ab iis, (iiii in sodaliiia viviini, remoia, nec, velut
dvTt6;6(5vT£s, ei; [jttav 66;av 0£ou auvTpexto^t. muro quopiam inierjecto, ea distingiiens alqne a se
iiivicem separans, vernin prope conjungens ac dirimens : ut nec conlemplatio comntiinicalionis ex-
pers esset, nec actio conteiti|ilaiione carcrct; scd quemadmodum terra ct inare, iia ctiain Ikc duaj
vilaicommoda sua iuter se co.nniunicaiucs,ad iinicam Dei gloriaiii concurrereitt.
Sr. T! ^Tt; KaXov 9tXavOpto7:fa, xat -TtoxoTpo- C LXIII. Qiiid priclerea ? Pnlclira res, bcnignitas,
9!a, xa\ Ti ttj; dvOpto7:tvr,; dsOsveia? por,Or,[ia. et panpeniiii alcndorum sliidiiim, alqiie liiiinanai
Mtxoiv aT.h t?,; 7:6X£ioj Tipo^XO^, xa\ Oiauai ttjv inlirmilaM opem ferre. Paululiiin extra civitatem
xaivf,v 7:6Xtv (II), t!) Tr,^ eusESeia; Ta[i.£tov (1'2), t!) pedcin eller, ac novam civiiatein conspice, illiul

xotviv Ttov cx6v:ojv Or, jaupts[Jia , ei; fl Ta 7:£ptTTi piclalis prompluarium, illud coiitmune locuplcinm
Tou 7:Xo'JTou, fi^ij 6i xa\ Td dvaYxata TaT; exetvou icrarinni, in quod, itnii modo rcdiiiidantes ac siiper-
(jTapatviieatv dzoTiO^Tat (13), cr,Ta? d-07£i6[jt£va, flna; opes, sed jam neccssariie qiioque facnllales
jca\ xXinTa? oO-zC eutppatvovTa , xat tf 06vou 7:dXT]v per illius coliortationes rccoiidnntur, lineas excn-
xa\ xatpou ^Oopdv (14) 6ta(f£UYovTa •
^v to voao; tienles, rnres non obleclanles, invidi;c ccrlainen, et
9tXo30tp£tTai , Ka\ cu;i.(fopi [JiaxapiJeTat , xa\ t^j leniporis corruptioncm cflriigienlcs ; iii qno iiiorbns
cu(Ji7:aO£s 6oxifitdseTat. Tt [Jioi (15) -p^j; touto zh xquo aiiinio toleratur, ei calainitas bcaia censetiir,

(-2^ UapOsriay. Pass., djapxtav. Ded., i.T:'' dXXifiXcov. Mox, yMpi-x;, Or. 2, XMrjri-
(5) lial zd fiir. Sic Ueg. biii, diiodecim Colb., da?.
duo Coisl., Pass., eic. Mendose in Par. ed., xa\ ~h (II) Kairiir jtd.Ur. Iiilclligit liospitalein do-
y-n- iniini, qiiain liasilins, alcitdis |iaiipi.'iilins cl fovcii-
(i) 'y.tcff.iwr. In qiiibusdam, dTTO-mov. dis Kgrolis, cxlra Ciesarcaiii toii.>!liiiciiJain ciira-
(5) Auji.idSior avzCt. Sic quinqiie Regff., duo verai.
Coisl. cl Pass. In ed., auTto poiijlnr posl Tpo^r,^. {\-2) Tafiswr. Qualuor Regg., Pass. ei Conib.,
(C) OvSezipov. licg. biii, Or. 2 el Coiiib., ou0£t Ta,o.t£tov.
TipOU. (13) 'AMzlOezat. Rcg. pli, d^TOTtO^vTat.
(7) Td Si. Sic quinf(ue Regg., duo Coisl. el Pass. (U) ipOcfdr. Quinque Regg. el i'ass., tfopdv,
Decst oi '\n ed. < oiills. »
(8) ^PsvyorzoQ. Sic plures codd. In ed., (peuYOV- (l."i) Tlfici, eic. Seplem inundi niiracitla liic a
Te«. Gregorio intelligiintur ; iicinpe, Tliclue in lia-olia
(9) 'Ac-xrizfipia, etc. Videlur Gregorbis hocc stri- sepleni porlas babenles, et Tlicb;e iit yEgyjiio ccii-
cle acci[iere, alque intclligere eos, qui singuli in liim porlis cincl;e; a Seiiiiramide
itturi R.iliyloiiii
solitudine, scmolis arbilris, iii virlulis pakcslra sese exslriicli Mausoli sepnlcinm in Caria ab Aileniisia
;

exerccnt. Ad lianc fonnain insliluii videntur (]ar- uxore conditum; /Lgypti |iyraniidcs; cgIossiis Rlio-
tliusiani el Camaldulonses. (liiis; Roinse Capiiolium ; Adriani tenipluiii apuJ
(10) 'A-7'(iX))i.itor. Sic quinqiic Rcgg., etc. In Cyz.cenos.
CnEGORll TIlEOLOr.l &80
57!) S.

ci iniscnconlia 818 cxploralur. Quid cum lioc A ^fifv, i--a-u),ot 0f,6ai, xa\ AivOrTcai. y.aX TEtxT]

ojiere couipnreni Theljas seploin porlas hiibeules, el }{a6uXajvia , xa\ Maua-iXou Kapixb? tiitpQ? , y.ai Ilj-

Caricum pj.IJ.toj;, xat Ko/ojaoO x^"''"^' SlxsTprjc, t) vawv


Jigyplias illas, el luuros nahylonicos, el
xs iin- (jtiYiOTj xa\ xd"/),r, twv [jtr,xiTi iivtwv , aAAa te oja
Mausoli sepulcniiu, et Pyrainides, cl Colossi
maguituiliuc alque clc- OauiiaJouTtv avOpw-oi, xa"t taToptat? (Ui) Stoooatv
inensum, cl ilclubra niira
cacle- uv ouSjv tou; k-(^lpa.'jz!ii T:Xr,v oo^r,? 6X£Yr,; covti-
gauli .Trle coufccla, jaui ever>a el proslrala, ,

6k OaujiaatcJxaTOV, auvxojjtoc Tfj? ato-


raqueoinnia, qiia; hoinines ailuiiraiilur, alque liislo- asv; 'E[J.o\ V)

cx qiiibus oinnihus, pr;«ler ina- Tr,p'a; fMi , f, ^ii-i] r.p^ii oupavf-v dvi6aat;. Oux
riis procliileruiil ;

ncin qnanidam et cxigiiaui gloriain, iiulla prorsus £Tt TrpiJxitTat To;; &90aX[AOt; tjjxwv OiajJia o£tviv xal

rediii? Milii \ero nulla res IXeEtviv, avOpw-ot (17) vsxpo\ Tipf) Oavdrou, xa\
iiiiliias .id exslruelores
perinde .iduiirabilis videlur, alque eoinpendiaria T£T£X£UTr,xdT£; TOtS TlXctlTOi; TOU atijJiaTO; |J.£XEatV,

liic lacilis in cffilum asccusus. dT:£Xauvdp.£Vot TiiXEUV , otxtwv iyof/Co-j , Oodruv,


li.cc ad salulcin via, ,

auTtov Tiuv <;tXTdTU)V ijvdjxaat [jiaXXov, aioiiaat


j.un ociilis iioslri, Irisle et iniserauduui S|)etta-
t^
Nun ,

cnluiu propoiiiuir, liouiiues aiite nioriein vila fun- YV(op:Jd[X£vot •


oCo^ ^rpoTtOiVTat auvdoot; t£ xa\ auX-

cii, acpluribiis corporis menibris mortui, civitaii Xdvotc xaTot aufuYtav xe xat auvauXiav , |j.riXiT'

bus, doniibns, loro, aquis, lioininibus etiam sibi **


£X£ou[x£vot otd tt)v vdaov, dXXi [j.taou,a£voi • aotptaTai

cliarissiiiiis ex))iilsi, nouiiuibus putius quain cor))0- [jtiXtuv eX££tv(ov, Ei^ Tiat xa\ tfwv}) X££-£Tat (18). TS

ruiii line.iinenlis agnoscendi : uec in |iublicis eocti- av a-avTa (19) EXTpai-tuooiriV Td f,[A:<T£pa, oux dp-

bus el conventibiis per sodalitia ei coniuberuia xouvTo; Tou Xd-j-ou Tio 7:dO£t ; 'AXX' ix£tvd; Y£ [Jtd-

offcruntur, iiou jaiii niisericordiam ob morbuin, sed XtaTa 7:dvT(i)V trstaEV, dvOpto-ou; SvTaj, dvOp(braov

odiuin sui concilanies ; iniserabiliiiin canlionum [jtr, xaTa'jpov£iv ,


(j.t,6' dTt[j:dC£tv XptST^v ttjv [jtiav

arlilices, nuibus lameu vox qiioque ip-a su))crosl.
si TdvTO)v x£-.faXT;v 5ti Tf,; £i; Excivouc d-avOptoTiia;

Qiiid res uosiras oinnes iragicis verbis pnisequar, dX-X' £v lat; dXXoTpiat; (20) aujji-fopat?, x3t oix:ta eu

cuiii nulla oratiu liuic calaiuilati par iiiveniri queat? TiOiaOat, xat SavEt^Etv (21) 0£to tov eXeov, eXeou (22)

Al ille oiniiium niaxinie nobis persuasil, ut, ciiin 5(pf)^ovTa;. Aid touto, ouok TOt? /EiXEaiv d-r,|iou

lioiniues siiniis, lioinines ne couteuinanuis, nec jier T!(Jiav Tf,v vdjov, d EuYevf,; ts xa\ t(ov eu if£ifOvdT(i)V,

noslram in illos criulelilalein, Cbristum, iiiiiim xa\ TT)v od^av u-^TipXafiTTpo;, dv,X' co; doEX-fou; r^i^T.i.-

«inniuin capul, ignoiuiiiia aniciauiiis; sed iii alieiiis Ceto, ou/ b-zp dv Tt; u-oXd6ot xevooo^iov, (Ti; (•dp

calamilatibus nobisipsis optime coiisulaiiiiis, Deoi)iie ToaolJTov a~z'i-/E Tou_T:dOouc ;) dXXi :h TzpoaiEvat toIj
niisericordiam, qiia ipsi egemiis, feiieremnr. Oiio- a(o;j.aatv £-t 0£pa7:£iot Sid Tf,; iauToiJ (fitXoaotpiaj

ciica ne labraquideiii vir uobilis, et iiobilibiis orliis, TUTKov , xa\ tfO£YYO[jt£VTi xa\ at(OT:(oaa rapaivsat;.

gloriaque clarissiiiiiis, oegrolis admovere gravaba- Kat ou/ f) [jiEV -dXi,- oijToj?, f) xtopa Sk xa\ Td ext!)?.

lur; veruui ul fraucs ainplcclcbatur, iion, ut (jiiis- jTipo); •


dXXd xotviv dTTaatv ayCrJH. 7zpo\)0riy.z xoX;

piain fortasse exibliinaveril, inanein gloriam ca- Tio Xato (23) -poEaTtoat , ttjv Et; outo'js cftXovOpto-

ptans (qiiis eniin ab lioc aircctu remoiior ?), veruui rtav, /.a\ [JtEYaXoi^u-/!av. Ka\ dXXojv [ji£v c! dtj/07:oto\,

per pliilosopliiam snain lioc aliis pr.tscribeiis, ut ad xai ai XtTiapat TpdTr£?at, xa\ to |j.aY£!p(ov [jtaYYOt"

fBgroruin corporuiii curalionein atcedere iioii vere- vEtJ,aaTa xa\ x'".|j.'.}.£u[AaTa, xa\ o\ (ftXdxaXci Siypot,

rentur. lla, iion inodo loqneiido, sed ctiam tai endo, xa\ Tf).; £aOf,To; oar) (jtaXaxVj te xa\ 7:£pt|i[jiouaa^

niouiloris parles obibat. JNec vero civitas quidem ad BoatXEiou &£, oi vogouvte; , xa\ Td TtTjv Tpau[j:dTwv

buiiciDodum se gerebal, regio aulem atque exiema dxr;, xa\ f) XptaToO pii[j.r,3t;, ou XoYto [Jt^v, SpY'o Sk

loca non itein qiiiii poliiis, omnibus populi


: prae- X£-pav xaOaipovTo?.
sulibus coinmuiie beiiigiiilatis erga iiaiipcrcs el munificcnii;e certaincn proposiiit. Et alioriiiu quidem
coqui, el laiila; mciisa;, el cupediarioriim leiiociiiia ct scilamcnta, el clcganlcs cui rus, et vesles inolics

latcque dilllucntes : liasilii auiem, a'groti, et vulncruin S19 ciiiationes, ct Chrisli iiiiilatio, non qui-

dcin sermoiie, scd opere le|iraiii piirgantis.

LMV. Qiiid ad lixc iiobis dicturi suiil, qui lio- D 1\' . rip^.; TauTO , t! ^fjaouatv f,;J.tv oi tJiv Tij'f0';

iniiii raslnin sujicrciliiinique olijiciiinl ? Iiiiiiui saiie EY/.aXouvTE; EXiivio xa\ Tf,v d'fpuv, ol 7:ixpo\ Ttov

el accrbi reruiii linjiiST.odi jiidiccs, eosque, qui re- TT,XtxouTtov xptTa\, xa\ Tto xovdvt (2i) tous ou xo-

giila; iiou suiit, ad rcgiilain adniovcnlcs. An vero vdva; TTpoadYOVTS; ; "EaTt XETrpouj (xev 4a7:Ji.Cs<'0o">

ficri poiesi, iit qiii lcprosos deosciiletnr, ct liuc xa\ [Ji^XP' TOUTOU ouvTaTCEtvouaOat, TOJv Sk uYtotvdv-

usquc sc demiltal, adversus saiios et valciitcs su- Tojv xaTO-ypudaOot ; Ka\ TrjxEtv [jtj.v Td; adpxa;

(IG) 'IfTTrjilair Pass., laTopiat. Tpiot; in cd.

(17) 'Arepto.iof, clc. C 1). legil, SvOpojrot v£- (21) Am-elZeiy. Sie rodd. ined., 5av£lj£t.
•/.p/\ xa\ Tp>j OovdTou T£T£X£uTr,-/.dT£;, cU'., « lioiui- (22) 'E.i^-oi;. Or.2, eX£ou;.
iies mortiii, ct aiite mortcm jdcrisquc cuipurisiueiu. (25i Tii> Jlaqi. Pliircs coJd., Ttuv Xativ.
bris exsliiicti. > ('•:i) Kal rtj) xayrjyi, eic. Sic exponit Grserus iu-
(IXj Ae/jieraj. Pass., XsCTTriTat. lcrpres Ka'/ovi^£iv auTbv, xa\ dc0o'jv pouXd[iEvot,
:

(l'.i)"A.T«>-rrt. Qiiiii(|ue Itegg. ct Pass., T:dvTa. a'JTo\ dvdpOtoTOt. Iil esl : < Compouerc atiiue crigcie
illum cupieutcs, cum ipsi pravi el oblorlisini.
»
(211) Tau- d.l.liizs.Uar. Sic pleriqiic Ucgg. el
Colb., Cliijs, Or. 2, l'ar., Pass., etc. Deesl dXXo-
681 ORATIO XLIII. IN LAUDEM BASILII MAGNI. E82

SC kyxp3.-ctlac, xijv if-uxr-iV Si olSatvciv x:vw (;f.ua- A pprciliiini allollal? y»i carncs cOMlincnlia et iiioilia

y;Aart;Kal Tou (itv 'liaf iaa!ouxa'aytvio3x;tv, zaioi- ciiiilicial, inaiii aniiiii riisUi iiillcliM' ? Qiii l'li:irisa'ii:ii

tjYeiciOai Tt;v£.5*^YXOu-:a7:j!vto3iv, xa\Xpii-?<v sio£vat (laniiiiM, atinK! illiiis cx aiiogaiilia dcprcssioiicm

SouXou xaxaXOivia xai TEXwvati cominciiiorel, ct Clirisliiiii sciat ail foriiiain usi|iie
jjiiXP' y.op(ff,q ,

ouviiOovTa (23), xa\ viTi-ovta •rouj Tcdoa^ twv [Jta- servilem sese (leniisissc, ci cnni piililicaiiis comc-
OtjTwv, xa\ TTaupbv oux liTTaJiouv-a, tva TTpojr./.ioiTl (lissc, cl (liscipiilnruin pcdcs aiiUi.^sc, ncc cnicem
Tr;v EjJtrjV iixapTiav (xaitot "Ct touxou Ttapaoo^o- rcciisasse, nt pcci alnin iiiciiin alli^^^cicl (i|iiaiii|naiii

TEpov, 0s4v (iTaupou|jt:vov (20) pX^TTiiv, xa\ toutov qiiiil lioc iniialiiliiis, Dcniii, (|iii capi ati{iicc\piiL'iiari

{jiExi Xtistwv, xa\ (ntb toiv iTapiiivTojv yeXio^svov iieqiiit, ac pci'|iessionc oniiii siiblimior csl, pcinlcii-
,

T^v avdXijjTov, xa\ tou iTaOETv u'|TiXoT£pov) •


auTbv S^ teni, cl quiilein cum latronibus, ac pratterciintiuni

Ci^Tipvs^Etv, xa\ jjtT,SiV Ytvwjxiiv 6[;.oTeij.ov, o oox;t Inliibiio cxposilnin iiitucri ) ; iclcin lanicii snpra
tot.; ixcivii) paixaivouatv ; 'A'/X olpiat t5i tou V|Oou- iiiilics scsc cffcral, nliiiic. (iiiiiiilins anlcpoiiat, (picm-

euo-aO^?, xa"t ^z6r^y.>jq, xa\ aTTS^-'!-'--''^^, tu^ov wvi- ailinoilniii iis viilctiir, ijui ipsius virtiili iiiviilcnt?

(jtaaav. 01 6' auToi (jtot osxoOat ^aoiw; av xa'i liiv Vcriiin illi fastus noiiicn, iitopinor, iiioruni nrinitali

dvSpEiov xaXiOat Opaauv, xa\ S3t).iiv Tiv iTipt£ax£[jt- el innoccntix iinposueruiit. At iiduni lioniines facilQ

[jtivuv, xa\ t>jv Gi'o'fpo'ia p.tiavOp(i)7;ov , xa\ xJiv B (pioipic iiiilii factiiii viilciiliir, iit cl lorleni, tcincra-

Slxatov dixof/cbvTiTov. I<.a\ yap 0'j (pau/.ojj zo\jz6 Ttve? riuiii apiicllciit; ct |iriiilciilciii ac circiiins|iccliiiii, li-

it£tpiXo30(f f|Xaatv •
"Oti :zafa.i£.ii'}i-acTi (27) Ta7^ iniiliiiii; ct tciiipcrantcin, a(;reslcin ct iiiiiumaniiiii :

dpezalQ al xaxlai. , xal elcl ."rojf; ityyJOvpoi •


xo\ etjustiim, illibcralcin cl sordiduni. INci|ue ciiiin lioc

^aaTov, SXXo xt 8vTa etsoov vo|jiiaOTivai Tot^ fJfJ] TJt qiiiilam inale tradideruni: VirliUibus finiiima et

"tota'JTa r.c^TTatSsuj^ivot.;. Tij yap Ixsivou [j.a/./,ov i^ qiiodammodo viL-ina essevilia; iiiliiliiue faciliiis cssc,
dpiTTjv jTijjtT]i;v , T^ xaxiav £X(i/.aa£v , i^ ^pTidTOi; (|iiaiii iit ab lllis, (|iii liiijiismodi reruin scieiiliam

ii)(pOii TOtc xaTOpOo'j(itv, i) Tot; otjjtapTavouatv £[jt6pt- non tciienl, rcs qiia.'dani aliiid essc jiidicelnr, qiiani

^T^i •
ou xa\ ih [i£t5io[Jta TioXXtixt; E^rtatvo? \i, xa\ revera sit. Quis eiiini magisant virtuteni coluit, aui
th otoj-av £'ntT£[.tTiat;, oixEioi auvEtoijTt to xaxf/V viliuin coercuit, vel oflicio prube fiinctis benij^nio-

paaavi^ouaa ; F.i oi (if, CT(ijp.uXo.; Tt; (28) tiv, [j.T,Si reiii ac siiavioreiii, aul iicccaiitibus severimein se
Y£Xotaaxr;? , xa\ dyopatoi; ,
[j.T,ok Toig ttoXXoij dp£- pra:biiit; iit|iote ciijus vel |)crleiiiiis risiis sa'pe lau-

(ixijjv, £X TO'j iraat TtdvTa ^•ivEaOat, xa\ );apl^£a0at, datio esset, et silentiuin increpatio, iii propiia ni-
Tt Tou^ro ; 0'Jx iKatv£T£Oi; (iaXXov i) [j.£[jt:iTio;, xot; niiriini ciijiisqiie conscientia ciilpam cxplorans ap
Yc vouv E/ouTtv; EJ [iT) xa\ t'jv XiovTa alTttoTi Ttr, puniciis? Qiiod si non lepidiis qiiispiaiii ct facetag
OTt [jir; 7:tOr;x£iov pX£-£', dXXa ^Xoaupov xa\ §aaiXt- crai, rcc ciiciimroraiieus, iiec ex eo qiioil oiiiiiibiis

xbv , ou xat t4 axtpTf];jiaTa Ysvvaia, xa\ |i£Td Oa'J- oiiinia fieret, pleiisqur giatiis ct acceptiis, quiJ iiiin ?

(jtttTo; dYa7T(I)[Jt£va •
xa\ touj £7:\ Tr,? (29) axTjvf,; Noniie laiidein poiius quain rcpiebeiisiiincin boc
6au(idJoi, w; fjoEt; T£ za\ (fitXavOpdj-jrou;, oTt TOt; noinine incretur, sallciii apiid nienie pra^dilos? Ki^i
Sfj^jtot? )(apiJov-at , xa\ xivo'jat '(fixo-.a. Tot; £7:t qiiis leoiieiii eiiaiii accusaiulum luilet, qiioil noii si-

X(5,4fr,; ^a7:ii;j.aat xa\ do9f,[jiaa! (JM). KaiTot •/<dv liiiic viiliiim, seil inrviim qiieiiidani ct liorriliciiiii ac

eE touto fr,ToiT,[i£v, Ti; [jicV ouTtu; f,5'j? £v Tat; regium g20 l'i'i-''*;ral, ciijus ipsK qiioqiie saltatin-
ouvouaiatj, Sia 't^\ "^viwTAZi^i tJiv [jtdXtaTa ix£t'/ou nes fortes ei generos.-c sunt, et cum admiiaiimie
i:£mtpa[jtovov; Tij (31) Str,Yf,;ia(jOat xapi£aT£po;; jiicundifi; atqiie eliain liistrioues, iil siiaves el liii-

ti; (t^v a-/tto'.J'ai 7TatS£UTtX(Tjs ; t!; 5k xaOd'iaaOai iiiaiiilatis plciios, adinircliir, qiioiiiain ]iO|iiili vulii-
d7:aXto;; Ka\ [Jtf,T£ Tr^v E7:iTi;jir,aiv Opdao? T:oif,- |itati!ius inscrviuiit, c(ila|iliosi|iie sibi invicein iu
aat (52) , [j.f,T£ Tf,v dv£aiv ExXuatv, dXX' d[j.90T£ptov inalain impingeiido, strc|iiluiiii|iie cienilo, risuiii ci

Tijv d[J.£Tp!av (fi'JY£'v, d[Jt'.j)OTi,oot? auv XS^ip xa\ xaipiTj niovcnl. Quanqiiain ctiani, si lioc quKramus, (iiiis in
)(pto[ji£vov , xaTa tou; £aXo[jttuvTo; v(5[j.ous , TavTt co'tilius adco jiiciindus, quantum quidcin iiise rn-
•TTpdYiJtaTt xatpbv StaTd^avTo; (33). giiosco, qui i|)siiis inaxiiiie periculiiin feci ? Qiiis i;i

narraiido festivior? Qiiii in jocanJo arsiitior? Quis in olijurgaiido lcnior. Sic ul iiC(|ue incrcpalio in
lemerilalcni, neqiie iiidiilgcntia iu niollitieni recidcret, sed utriusqiie excciisuni fugercl, utioque
congruenier ei tenipesiivc utens, juxia Salomonis leges, qui omnibus rebus tempus eonstituii ".
SE'. 'AXX4 ti TauTa 7T,o6; TTjv £v XoYot? T0'j dvopi; D LXV. Scd quid isla suiil, prai illius diccn li fa-
4p£TTiv, xa\ t6 Tii; StSaaxaXia; (31) xpdTo; Td ni- cnltalc, palmaqiie doclriiia!, qua extrcinas orbis
pata oix£to'J(j.£vov ; "Eti 7:£,oi tou? TrpiTTOoa; to'j parics inter se conciliavit? Adliuc iii inontis radi-

'* Eccle. III, 1.

IvvieOcrza. \n noiimillis, auvEaOiovTa.


(2ij) (29) r/jf . Deest iii pluribns codd.
(20) (liEdr czavfcvfieror, i Deuni criicilixum : > (30) 1'opi'ijiacn. Pass., ao-.fi5[j.aat.
scilicet ratione cariiis assiiiniita'. (31) Tir. Pliires codd. ailduiil, Se.
(27) nafa:ie:ti\xam, elc. Mcnandcr dixit 'Eyy'j; :
(32) noii\ciii. Pass., zoiEtaOai.
dYaO(T) xa-/.5v r.npdT.ii^xiY.z i Maluiii naliira siia biino (33) Aiazdf,arrcr. Iii niiiiniillis. SiSdaxovTo;.
|)ro|iiiiquiini esl. > Et Aristolcles : i Vitia siiiit virtu- (3-i)Td r/jr PiSao-ica.liiK;, clc. • Vis illa doctrln.'*
libiis I dY/iOupi, id csl, i viciiia. i orbis liiics concilians. >

(28) i:xo)nv.lvq zk;. Deest ti^ iii Oi'. 2.


585 S. CREGORIl THEOLOGI mi
cilnis vorsamiir, ;i voiiicc romoii : adliuc fretiim A 8po'j? aTp£-^<5[ji.E0a, t?,? axpa; liTro^.siTojisvoi (3"))

inijiciiiius , reiitilo ningno ol profiindo Oco:\no. ^Tt 7:opO;ji6v 5;aitspa)ijisv, d'f ivts? t6 [isya xal PaGu
Kxislinio enim, si qiKO nnquainliilia fuil, vol fiiluia TT^Xoyoc. Olpiai "{i-p, d ti; kyivfzo, t) •fzvh^^jzvai

pst, in ;icreMi qu;iin li)iii;issiiiie penetians, anl vox caX-KiyS, ETil T^oXij Toij iipoj cpOavo'J7a, i*, Oioij tftoVT)

Dci lolum oilieni compreliendens , aul universas t6v x6j;j.ov TrsptXa^iCavouaa, i) csiTpi^c oixo'jp.£vr,j

lernc inoius novo qundam et miraiido moJo exorius, £x Tivo? •/.avio-o\>.'.a<; xai Gau;jiaTo;, TaiJTa slvat Ti;v

tixc oinnia vocein illiiis ac iiicnteni fuisse , tanlum ^xslvou 9tovr,v xs\ oidvoiav, toioutov onravTa? inza-
omnos ,1 lcrgo rclinqiicnlem atque infra se colio- XstTio^Jiav xai xaTto TtOstiav, osov Tr^v Ttov dWYtov
canteiii ,
quantimi iios Liriitonnii n:iUiram siipera- tpuatv f,;jistj. Ti? [ik-J ^auT6v ixdOrips jjiaXXov tw
iniis. Quis scipsiim inagis Spiiilui piir.qavil, alqiie nvsu[jiaTt, xo\ fi|[ov Toij SiTiYsiGGot Td Gsta irap-
ila sc comparavii , nl digiius essct, qni oraciila di- eaxsuatjs; TtfSk pLdXXov icptoTtiGr) cptoj Y^toaso)!;, xal
viiia explaiiarei? Qnis rursiim majori scieiiti;» luce 6i£xutj/sv Ets Ta pdOri tou IIvsu.uaTO?, xa\ (Jtstd

odlliisiratns esl, alqno in proliinda Spiritiis prospe- 0SOU (30) TJ! :isp\ Osoij oistixstJ/aTO ; tij 51 Xt5yov

\it , ;ic ciiin Deo, (pKe Dci suiit , oxquisivii? Qiiis Etj/sv djjistvij Ttov vor,G£-JTOjv ip;jir,vsuTf_v , to? ;jlt,5'

porro sermoncm liahiiit aninii sensa melius expo kxlpto (37) axdjeiv, xoTd to'j? toXXouc, f\ vto Xoyov
iicntcm , ila iit iienlra parte, ut pleiiqne, cl;iudica- " oix SyovTi, i^ Xiiyt;) fjtri xoTd vouv ps6r,xoTt •
dXX'

ret, nenipe, vel mente sennoue desiitiita, vel ser- djJttpoTiptoOsv iyolui Eu5oxtiJ.stv, xa"t out6v Vcov
iiioiie qiii ad moiiiis iiilclligentiani non assiirgal : iauTto tpaivstjGat , xa"t ovtoj? dpTiov. IldvTa jjIv

virnm parcm iii iilraq'iere laiidem olilincret, parqiie Jpsuvdv , xa\ Td pdOq tou ©soij , %C> llv^u[j.aTe pis-

ipse sibi haud dnbie csset, ae vere inlegcr e'l per- lj.apTupr,Tai , o'J}( tlig dyvoouvTt, dXX' tb; svTputpiIiVTt
fectus. Ac qiia-dam Scriptura lioc Spirilni saiiclo zfi Octoptx. ndvTO 6s Ixstvto 5tTipsuvr,Tat Td toij

iriliiiit, qnod omnia scrulelur, eliam profuiula Doi '', uv ^Oo? duav iTcat5suas, xa\ uiJ/Tjyo-
nvs'J[jtaTo?, ki

iion ul ignoraiis, sed nl cx eornm conlemplalione ptav loioo^s (38), xo\ twv KopdvTtov dTiavcOTTjtje
sninmam voluptalem capieiis. Basilius aiileiu oiniiia, xol T^phi; Td [JidXXovTo [j.sTsaxsua(jsv (39).

qiiae Spirilus sunl, perscruialus est, ex eoqiie mores onines erudivil, ac subliiniter loqui docuit.homi-
niimque aninios 821» rebus prssentibus abstracios ad fuiura iradiixii.
LXVI. Laudaiur ;ipud Davidein solis pnkhriliido, C S~'. 'HXtou ptkv sraivstTat Trapi Tto Aa6l5 xdXXo;,

ct magnitudo, ei ciirsus celeriias, et vis ac raciiltas; xal i).i-{ i()o(; , xa\ optj[jiou Tdyo;, xol 5ijva[jit.; •
Xd;jt-

qiiippe qui spoiisniii splendore, gignntem magnitu- TcovTO.; ijj.; vu;j.tf iou, E'J;x£yeGoui; toj YtyavTo?, ou xa\
diiie referat", ac longe lateque progredicndo, tan- t6 ttoX'j 6ia5atvsiv, l/si S'jva[jitv ToaouTov, Ci^ dit'

lain vim liabeal, ut ab exlreniis exlrema a?que col- dxptijv Td dxpa ttioT!;j:a); xaTo^tjjTtCstv, xa\ [ir,5cV

Irstret, nec loconiiii iiitervallis ipsius calor ullo mo- tXaTTO'JtjOat tt;v Osp[j.fiv Toi!; otaaTir[jia(Jt. To'j Oc xiX-

do minualur. Basilio antem pnlcbriliido , virtus Xe; [xsv, •?] dpsTTi • [xiysOo; 5k, f, OsoXoyia • Spd^jioj

fuii ; inagiritndo, iboologia ; cursus, perpeiua men- Ss, t6 dstx£vr,Tov, y.a.X [Jtsxp' 0£O'J tf^po'.' Tor? dvaSd-

lis agiialio, per quoiidianos ascensiis ad Deiini fe- astji •


6'Jva;j.t; 5k , ?) xou Xoyou tjTrnpd xa\ 5id5o3t?.

rens; poieiilia, doctrina; scmen ac dislribiitio. Ita- "OiTS ^ixotys, o'J5k touto s!-sTv Sxvr.Tsov, t6 sli; ira-

que iie lioc quidoiii inilii dicore vercndiim est, in tiov TTjv yfiv E|sXOstv t6v tpG^tjyi-nv a'JToiJ , xa\ si; t4

ouiiicm leriain soiiuin illiiis exiisse, alqiie iii fines TripaTa Tr,; olxou;jiEvri; TtTiv ^TiiJ.dTtov tt^v 5'jva;j.tv

orbis terrae vini illiiis verborum'", quod de aposio- 6 7:sp\ tiTjv dTtosTtjXtov i IlauXo; E-.fr,as, Tiapd Aa6\5
lis Pauliis ilixil, a Davide niuinatus. Qiixnam ho- £xSs4d;j.£V0i; (40). Tt? [jlev SXXr) auXXdyou ar;[jtEpov

die ;ilia ulliiis coiivonliis laiilia? Qii.e convivioriim •/ipt?; Ti; 6's aupLTroaitov ifiSovfi ; Tt; ok dyoptov^Ti?
volu|itas? Qu;o lori? Qii;e ecclebi:iruin? Qiui; princi- D oi ExxXriattov; T(; tiov ev T^Xst, xa\ Ttov [jet' kv.tl-

piim et privatoriim dcliciae? Qu.tb monacliornm, aul vou? Tputpr] ; Tt? [jovaaTtov (41), ri [tiYoSuv; Tt; twv

eoruni qui socielale gaudent? QiiiB eoruin, qui se dTrpaY[tdvtov, i^ tojv ev irpdYp.aTi (42) ; Tt.; Ttov t4
a nogotiis removeriinl, vel eorum qui in rcbus ge- ^toOsv tftXoao-fO'JvTO)v, ri Ta i^ii.izepa; Mia, xa\ 5i4
rendis versanlnr? Qine eoruin (|iii piofaiuc, vcl co- TTdvTiov, xa\ •?! [tsYtaTTi, Td ixsEvou auYYpa[t[j.aTa
riiin qui uoslru! disi;iplin:c stiiiliiim |)ronieiilur? xa\ rovTKJtoTO. O'J0i YP'.'.f-'J"'' ('''o) EuropioTt; dXXri
Lna, ct per oiuiiia, ot niL'xiiiia olilet,l;ilio, illiiis vc- [j.£t' Ex£t'/ov, fi Td ixsivou (s\>-f^pa^'^-j.xa. XtojTrdTat

I Cor. :i, 10. ''*


Tsal. xviii, IJ. =» ibid. S; Rom. x, 18.

"Ett d^tc.UirK^jierci IIocc et inlcijccia (•iO) 'ExSe^uiieroc:. SicpliirosBcgg , [diiros Colb.


(35) . . .

desiiiil iii qiiibiisdaiii coibl. ct iliio Coibl. In ed., ixXs^dnsvo;, « aeligcns, colli-
gciis.
(36) ef:ov. Or. 2, to'j 0so'j.
I

(37) 'lCzfpt:!. Il':g. pb, ^Tspio; . (41) Moraazwr. « Eornin qiii solilariam vilani
qnasi (J.tYdotov, aiil cuinm, qni |iari viriutls
(38) Kul vC-nycsjiar ediSa^e. Ait BiHins,
a^iiiil; » i
ii

pal.cslr:i cuiii ;iliis ci)miiiiiiiic:iiit. i


ex ^iceta, Gicgoriiiui bis verbis sigiiific^ire voliiisso,
nfdr^tazi. Qualuor Kcgg., l'ass. cl Coinb.,
libriiai i)e Triiiirale ;i B:isilio fuisse si ri|itiiiii ; .-liii (i-i)

liber oxslal, nisi forle per liiiiic libriiiii


jam non iTpaY[J.aat.»
Oiatioiies dc tbcologia iulelligeiid;e biiil. Vcrum (45) rpaysvair, Ctc. Savil., auYYpa9£"j! tW
a|;ud .Mcetain iiibil lale occurrit. fiXXrj Eujxopia. »
{ZO) MszeaKeCac-tr. I'.cg. iili, Pass. naosa-/.s'Jaasv.
E85 ORATIO XMII. - IN I,; MJDEM R.VSILII MAGNI. 585
•rA Tta^aii, OTa xtvk? Tot^ Ocfot? loyioii Evfopioiav

A liiniina ct lucul)r:ilionos. Ncc .«-ciiplorihiis maieria


floaTat xi i*ea, xal ouxo? apis-o? 'fifAtv iv Wyo'^, 8; lill:i alia cl copia jiosl cnni, pr:r.lcr ipsiiis scripln,
av xi ixsfvou (jid/.iaxa xuYxdvTi Yiviotrxwv, xa\ oti suppciil. Silcnlur veicra, qiia!ciin(|iic iii (liviiionini

YXioasr,; ^ijxov, y.a\ dUVExfCtov xd? dxods •


fip-/.£S£ oraciiloruiii cv|il:iii:itic>iie :i i|iiil)iisilaiii cl:ilioral:i

Ydp eli dvtl 7:dvxti)v xot? aTiouSatoxioot? £f; Traioeu- Siiiil : iiova pr:cilic:iiilur ; aKjiic is ;i()iiil iios criidi-

crtv. lissiimis li;ilicliir, ([iii libros ipsiiis quain niaxinie


iiilclligii, nc liiif;na ver?:il, aiiriljiisciiic iiislillal. L'iius eiiiui, oiiiMiiini loco, .'itiuliosis ad cru.lilioiicm
COiii|):ii:tn(l,iiii siilliiil.

Z'£'. 'Eyu) xojxo [xovov aCiToiJ 5tr|-cf,30[j.at • "Otav LXVll. Iloc lanliim dc co dicam. Ciini Ucxaeme-
•trjV 'E^aiipgfOf auxou (jLsxaxstpf^o)[iat, xa\ o;i roii illiiis iii iiianiis siiiiio, ali|iic iii orc li;iljco, ciiiii

Y).t'j3ir,.; (fipiij, [;t£xd xoG xxfsxou Yfvofxat, xa\ y'-- Cicaiore conjniigor, ac creaiioiiis raiioiies cogno-
vioi'/to •/.xf3£io? X6-(o\ii;, xa\ OaujjidCfo x6v xxfsxr,v sco, Crealoronii|ne magis adniiror;ic siispicio, qii;im

TcXeov fj ^ipixspov , fSsJ/ei (x^vri 5t5aGxd).q) xP'^IA£voc. priiis soleliam, ciim solo aspcclii niagislro utcicr.
'Oxav xoic dvxippTixtxot; ivxu/to XiYOtS . x?) Hoooat- Ciiiii liliroscos, qiiiliiis li;crclicoriim ser'[)la rcfntai,

•ctx^v opio n'jp, (j) xetfpouvxat Y)><oi<rai wjT,pa\ xa"i D Icgo, Sodomiticiim igiiciii cerno, quo iiiiprob;c ac
«apdvofioi, f^ xbv XaXdvTj; Tfjp-j-ov (.44), xaxio; \i.b/ sccleraije lingusc in cineicm redigiiiiiiir "', aut Clia-
ot'/o5o[jtou[jtsvov, xaXio^ 6k ).ud[j.evov. "Oxav xot? ~£pt l:iii:i! liirrim ", iit niale consiriiclam, ila rocie iii-

nv£u[jtaxoj, fiupfaxto Qibv , 3v ex'''» xa't Tapprjitd- li rriipiain aiqin; clclclam. Ciim ca, (|u.-b d(! Spirilii
iJo[tat XT)v d/,r;0£iav, £-t6ax.*.u(0V XTj? EX£fvou 0£o/.o- saiiclo scri(isil, cvolvo, Deiiin, (jiiem liabeo, naii-
yicti xa\ O£iopfa?. "Oxav xat; d/.J.atj iJriYfjJ^atv, d; eiscor, vcriiaiem lilicro 822 ct lidciiii animo pra--
XOt? [JttXpi pXdltOUTtV dvaiTCU3T£t, XplSCiljJi (4.5) £V dico, illiiis vidclicci tlioologi;e aiijiie coiiieiiiplaiioiii

Tatj (sxi^pat; iauxo'j (-iG) 7:/.a5\ xfj; xap5fa.; droYpa- iiisistciis. Ciini alias cjiis enarralioms perlcgo, qu:is
tJ/d[Jt£vo^, Ti£fOo;jtat [jtT] [Jtixpt xo'j Ypd^xiJtaxo? tGXa- iis, qiii licbeliori ingenio siiiil, c.\|)ii<al, Irifariaiii
oOat, [jir,oi p).£Tt£tv xi dvir» (47) [Jiovov, d).).i •/.a't tts- in solidis coidissiii labulis desoribciis, eo adducor,

patxepio 6ta6afv£tv, xa't £!.; ^iOos ?xt xwpetv ix pd- iit iion iii cxterno liiter» coriiee pedcm figam, iico
Cou; , afiucjcov dS^Jiutp 7:po7xaXou(jt£vo; , xa't titoxV vcrboium lantiim siipernciem s()eclcm, sed nlleriiis
cto? £upfTX(ov, [iixpt; dv cfOiito Kph; xf) dxpdxaxov. progrediar, alqiie cx profundo in profuiidiim Irans-
"Oxav dOAr|X(I)v J.Y'''^!^-^'? TTposo^JLtXf.Jto, TOpffpovto eaiii, abyssiim per abyssum iiivocaiis '", ac pcr
xb a(o[jia, xa\ (itjv£t[jit xotj JT:atvou[jtivot; (48), xa\ lumen loiiicn inveniens, qiioadnsqiie ad summuiu
•rzphg XT)V aOXr,3tv 6t£Y£fpO[jLat. "Oxav Tflv/.oXq Xi^ois ^ tandem verlicem pcrveiicro. Cum mariTnim enco-
za\ TTpaxxtxoi? , xaOafpopiai ({.uxtjv xa\ a(0[jta, xal mialego, corpiis coiilcmiio, ct cum iis, qiii laudibii;
vo4; 0£ou Yivo;.tat 5£xxtx^j?, xa't fJpYavov xpou<j[j.£vov efreriintiir, aiiinio vcrsor, alquc ad certaineii exci-
IIv£tj;jiax;, xa\ O^fa; u^Jivtooiv oi^r,.; xe xa\ 5uvd[ji£to;" tor. Ciim orationes eas, qiias de iiioribiis ac bcm;
tsuxt;) (49) [j;£0ap[jt(jvO[iat, xal j5uO[j.ffo;jiat, xaldXXo? vivendi ratione scripsii, in manus accipio, animo ci
£? dXXou Y''vo[jiat, xf,v Osfav dXXoftostv d).Xotou[Ji£vo?. corpore piirsor, teiiipluiiiqiic3 Dci ca();ix clTicior, ai-

«Jiie ir.slriiiiicnliiin nuisicum a Spirilii ()ii!s:Uuiii, diviiianique gloriam ei [loteiiliam canens; ipsius
clllatu coriigor cl ooiiciiiiior, alqiie diviiia qiiacl:uii iiiimiilalioni^ aliiis cx alio cflirior.
EH'. 'E7:£\ 0£ OeoXoYfa; £[j;vf;30r,v, xa\ xf,; T:£p't LXVIII. yiioiiiiim aulcin llicclogijc iiiciitioncii.
touto xou dvSp^j? [jtdXtsxa (j.EYaXo;ftovfa;, Ixt xixiTvo feci, cjiisqiie iii diceiido subliiiiilaiis, qiia illc in co
ctpoiOfjtia) xoi; £fpTi[j.£'JO;;. Xpr|3;[jL(oxaxov ykp xotj (lolissiiiuini argiiniciili gciicre iisiis cst, lioc adbiu-
itoX).otc, xo'j p.r\ ^Xi-x£30at, xi;v X^''p<'' 7:£p't auxou siqierioc-ibiis ailjiiiigam. Siiiiplicibus ciiiiii el iiiijM-
Stj^av £/ovxa;. IIp^^ o'£ xou; xa^xoupYou; 6 X(jyoc, o'f ritis iitilissimiim csl providere, ncdamiioalliciantui,
xoij cauxtov xaxo:; fJoTjOouiiv, £^ wv d).).o;; £7:r,p£d- I) iiiale ct siiiislre dc ipso existiiiKiiiles. Mllii vero ad
Coustv. 'E-/.EIVO?Y^P> ev£xa (."iO) xou opOo-j Xdvou iinprolios cl nialignos oratio esl, (|iii e\ co quo i

xa't xf,; xaxi xf,v dYfav Tptdoa 3uva:f-.;a; xa'; 3uv- alios c;iliiiiiiiiis iiiccssuiit, vitiis siiis opeiii fcrn;
Osta; (ol), f, oux olo' 6 xt xup;(ox£pov xpf] £f7:£;v xa't iiioliiiiitiir. Ille ctcnini pro rctta dDctiiiia, san
ooiyeaxepov (32), [Jif] oxt Opijvtov £X7:£3£i!v, oT; oJos cl;i([iie Triiiitiilis coiijuiictionc cl coiidoilate, ant

'"Ccii. XIX, 24. ^' Geii. XI, 4 sqq. '" Psal. m,i, 8.

(44) XaJdrric' it^pYor. Sic Sepliiaginia vocaiit Scripliirftnim inlelligcntia profcctiis li:il)camiis.
tHrriin illam, qu» liirris Babylonica, seii liabcl, M8) 'E.-zairorjtsi-oir. Sic sc\ Itogg., difccni
vorari solcl. _ ('.olb., Or. 2, l'ar., 1'ass., clc. Sic cii;i'ii'i lcgil Bill.
Tjiccoir. « Trifariam, » id esl, liistorice,
(4."i) ilii cd., £7:afvo;.;.
moraliler, cl anagogice, seu myslice. Male iii Reg. (ii)) Tvrrif). Id esl, Iiv£J;j.ax;^ « ilocSpirilii, > V( I,

C, xpT(v("s-. _ « iii>liis (Spiriliis) alllalii. i IM!. : « [)rr cas. i


(4t)) 'Eavrov. Pro £;jiauxou, ait Combefisius. < lii ('iO) "EvExa. Sc\ Ucs!;. ci P:iss. adliiiil, [ji£v.
cordis iiiei labiilis. » (."il) Hal cvrOntuQ. Coi>!. 1, xa'; 3u;jfj'utac, i con-
(47) Mix^k S.li.iEir ra ^iroj. Expoiiit Nicc-tas : (!;relioiie. >
'filir^lCii auxi Ostopitv •
«Alio sensii iiiiclligerc (Hi) Sa-^f:GTepor. Rcgg. Iini, pli, Or. 2 el Par,,
Scri(iliir;is. » Oiiod iie (|iiidciii Gicgorio saiis esl cruvo'.ii3X£,<>ov.
seJ ulleiius jiibol progredi, iit iii:ijoros semper iii

Patroi. (in. XX.KVI. 19


587 S. f.UEGORII THEOLOGl S88

nescioqnn mngis proprio nl perspinio vcii)0 res ca a «ii" ^p'/(y\i ^:c£-rjOT)3sv (.'j.i), «Xajc xa\ tfUY^,'' (S'').

noliiri polcsl, iioii imiili) dc ihioiio, ad (iiieiii iic :ib xal Oavaiov, xa\ t3c; npb tou 6ava-ou xoXaKi; Tupo-

ii.'ilio (]iii(leii! fiipiilc piosiliil, cxliiil):iii ac (lej'ti, Gu^ati)? cSi^a-o av, toj xip5o;, ou xcvouvov. Ar/.oi Oo
sed eliam exsllio, cl iiiorle, .Tlqiic .inte inorlcm ,o:; tc ^iOY] 7r£-ofT]x:v, oTs T£ 7ic7:ovO£V •
o; Y£ xa\
variis cnicialilins alliei, proinplo alacriqne aiiiiiio E^opiav u-£p T?,? (iXTiOifa; xataxpiOsi; , roaouTOV
lulisscl, ac liicro poliiis (|iiaiii pcriciilo depiilasscl. s-paYij.aTS-jiaTO [jkjvov, ojov £v\ t(ov (XxoXoOOojv (5S)
iloc vero iia cssc apeiie (leclaraiit ca an.ic cl fecil £i-£lV, OpatJl£V(;) zh Tcuxrtov (.">G) (ixo"AOuO£[V. Oi/.ovo-

fl passiis csl : iit q ;i cli:iin ob vcritalis (lerensioiicni y.^Xv oi -ou; 16^0^^ £v xp!cr£t, TtTjv avayxaiwv (57)
exsilio ninll.iliis , iiiliil aliiul negolii snsrcperil EvijJltsS, TIO 0£!(;) AaCtO TTip'! -ZOtj-O^J UU(Jl6ou),(;) Xpih-
qii:im iiiii cx ;isseclis, iil se acceplis pnyillariliiis p.£voj, xa'i [jc.xpbv ojov tov tou Ko"/.i;jcou xaipov Sta-
seqiicreliir, inipcrarcl. ('.:cterniii, serinoiies cniii <f£p£iv. xal TT^v Ttov a'p£Tix(ov ouvajTilav, 'ho; 6 Tr,.;

judicio dispoiiere", de D.ividis coiuilio ei sentcii- i>.£uO£pia; xa\ TTJ.; aiOpia; (58) cTriXaCoi y.7.ip^j;,

lia, necessarinm csse jmlicalial, ac liclli teinpns, xal 5(0 TT] yX^ojjt, tt]V r.apfjr^(s'.a.y. Ui |i.cv
Y^^p (50)
cl lucreiicorum priiicipaliiiii aliquaiiiisper 323 '"- eJriTOUv "AaSsjOai yujj.vr,; tt,; 7T£p't tou nv£u;jiaTo;
lerare, qiioad lihertalis ac serenilalis leinpns siicces- ^tovTi;, to; s1't) ©£&; (o^cp ov li/.r.Os;, lij^Sk; ixsivot;

sissel, rnigii.XMinc liljcrlalcm ac licciiliam ailnlisscl. B uTrsXajjtSav^To. xa\ t(o xaxto TipocjTa-Ti TT,g liasBsfag)-

llli ciiim niidaiii el aperlaiii voccin dc Spiriln siin- iva t5v [J.kv tt,; Tt(JX£to; [ji£Ta tt,; 0£o"aoyou y).t'jGGr\;

cio, qnoil Dcns esscl, arripere sliiJeliiiiU (quoil u-cpopiatoitv, auTot os xaTatJx^^vTs; '^ijv 'E>txXT,stav,

qiiideiii, lametsi verum eral, inipiiim lainen illis, xa\ tt,; iauTiSv xaxJa; op|j(T]TT,piov 7iotr;ca[i£voi.,

alque iniprobo iinpietalis anlisliti videbatur); ul £vt£u0£v to XsiTtfj^iisvov OTrav, tb; £x tivo; (xxpo7:(5-

eiiiii qnidcm ciim llieologica liiigiia civitate pelle- X£to;, xaTa6pa;ji(ojiv. '0 5k , £v a).Xai; [x^v tfti)vaT;

rcnt, i|)si antcm Ecclesiam occnpiircnt , Ciiinqne ypa^txai:;, xa'i. (jiapTuptai; liva^jnftXexToi; TauTiv
sceleris sui propiignacnluin efiicerciil, atqiie liieic 6uva[ji.£vai;, xa\ Tat; ex Ttov (CO) auXXoYtJ[jttiJv (ivd-

deinile, velnt ex arce qiiad.im, id oiniie, qiiod rcli- yy.oiic, o\)-io; ?jp-/£ tou; ivTtXiY'^''"«^ > '^^'^s [at) (iv-

quiiin erat, popiilarentnr. At illc, In aliis qnidcin Tt6a(v£tv (Gl) ^x^tv, atX otxEtat; ouvoetaOat cf(ovat;,

vocibus e Scri|)lura pelitis, tesiiinoniisqiie iiiiiiinie f,7:£p 6t] xa\ |ji£Yt(TTT] X()you 5uva[xt; xa\ auv£cit;. At,-

(lubiis, eaindcm vini babeiilibns, ncccssariisqiic ar- Xtoj£i ok xal 6 Xoyo; ,, ov 7i£p\ toutou auv£Ypa'|£,
Biimenlis, advcrsarios ita coniprimehat, ut nullo xivtov tt]v Yp*9i'5a, (o; £x 7:u;too; tou nv£u[AaTo;-
niOilo icpiignare ac contra niii posseiit, sed, quaj zt^^j 5; xupiav T£to; uT:£p£T(0£TO {f)'i) , Tzapa

maxima sermonis virliis el prudenlia esl, propriis -zz tou Ilveu^iaTo; aJToiJ , xa\ Ttov yvriiiw^ toutou
\ocibiis roiistringercnliir. Id aiiteni perspicne osleii- auvaytovtJTtov "/aptv atTtTjv, tt] o:xovo[ji!a [ji.t] 6uj-/£-

del is libcr, qiieiii lioc argiinieiito edidil, in quo paiv£tv (05) •


[tr,cc [tta; otvT£/o;ji£vou; cfuvr,;, t?» 7:av

calainuin quasi ex Spirilus pyxide niovel; intenm aroXiaat ot" d-Xr,jTiav, Tto xatpto Tcapaaup^iaT]; tt,;

tamen propriam voccin nsiirpare dilTcrebal, tuiii ab £ujc6£ia;. AijTOt; [t^v yap ou5£[A!av elvai ^ri[i.la\>,

ipsnincl Spiiitn, tiim a sinceris ipsins propiigiiatori- u7:a"AXaTTO[X£vtov [jiixpiv tuiv Xi^eijyj, xa\ cptovot; SX-

illiid in gratiic loco peteiis, iie lioc suo


consilio zh i'aov 5t5aJX0[AcV0t; (04) •
ou6k £v |it[na-
biis '/.a.:q
y^P
offriidercnlnr ; iiec foininitierenl iit , duin iiiiiim atv f,[j.tv ^lvat tt]v a(0Tr,piav [la/.Xov i] 7:paYp.aat

voculam iiinrihcns relinere cnn;irciiliir, proptcr ^.rfi'i yi.p zl "louoaitov eOvo; a-oAci.€s.Xv av, £i Ti;v

iiicxpliiiilcin ciipiditaleni oinnia perdcrent, Inibu- tou (lio) fiX^tja^Jtivou cfO)VT]V, (5tv-"i tti; XptJTOu, Tipb;

lento iiiinirum leinpnie conviilsa ac dijlracla pie- 6XiYov£7:t;r,TouvT£;, f,5!r,uv [j.£0'fi;.t(ovTiiTT£aOai (GC)^

lale. Ipsos eiiim niliil cx co iiiconiniodi ac dciri- t(o 5k xoiv(o ;a£y!jtt,v av §Xii6r,v Y£V£jOat, t?]; 'Ey.-

accepturos, si vocabula piiululnm inimiila- -/.XTijia; xaTaa/^OeijT,;.


nienti
rentiir modo aliis verbis eadein doccreiilur ; neque eiiim saliitcin iioslram in verbis poiiiis, qnam
in rcbns consislcrc ;
qiiipiie ciim nc Jiiilx'i qnidein rcjiciendi siiii, si ad aliqiiod lenipiis p'0 Chiisli

vo(C vocciii fiiicii sihi cnncedi poslnlanles, in noslrum niiniernni at(|iie ordinem ascribi velint ; at

reiiinblic.x iinii posse majorem periiiciem ac peslem affcrri, qiiani si Ecclcsia ab lixrclicis orcii|iaretur.

" Psal. cxi, 5.

'E.te.Ti\driasy. Jcs., l7:£5fi[J.r,a£v. Pass., D Pass. Dccst £x in cdil.


(55)
e7:£/£!pr,a£V. (01 ) '.\rzi€air£ir.{)r. 2, (iv-tX:Y£tv,<conlriidicere. •
(5i) <J>vYi'ir. Sic Ircs Ucgg., Coii-I. 1, Clirys., (Oi) 'T.-Fj'eziili-:To. l)uoRcg(;.cl Pass.. uT::p^O£To.
cd., 'fuY£tv. (Oij) Ti'i oiteorcjiit.t /(/'/ SrcyHpuii Eir. < INe indiil-
Jes., clc. Iii
vcl lcniperaiiiciiKi, ollcndcrcnliir. Qnod
(55) 'Axc.louOcoi: Or. 2, cixoXouOouvTtov.
geiiliii, > < >

sciliccl cxpressis vcrhis Spirilinn saiictnin Dcnm


(5G) Uvxtlor. Uegg. a, bin, jili cl s(|ilcin Colh.,
non diccrcl; (pianivis aliis vocibns, caimlcni vim
TtT'J'/.Tiov. _ ^
qiiibiisdam, Ttuv oixatotv, iKilicnlibns, cjiis divinilalcni pricdicariM. Oiiic (pij-
(57) Toir Arifi-Kaiojy. In
jlISllllll. >
dcni iiiisilli agcnili riilio ab iiliis cul|>.ila, Al.igno
<

(dOpiur. < Kl scicnilalis. » llicc, Atbiiiiiisio piohalii fiiil.


(58) K«i t?[q
addidiinns cx (iuinqiic llcgg., ((ii)liFuc/cvjiiroir. Coisl. I, t^j "taov 5uva[Jtivat;,
qiiiC iii eililis ilccianl,
dcccm Colb., Coisl. -2, Or. i ct I'ass. < ciimdcin viin biibcnlibiis. >
(59)0(y/irrc(,o. Sic Or. 2 el Par. Dcest YJp m ed. (G")) Tiirrvv. Sic pliircs Ucgs;. Deest tou iii cd.
TnzTEcrlJni. In iionmillis, T£Tii/Oa'..
(CO) Kal Tair ix rwr. Sic ircs Ucgg., Or. 2 ct
((j(i)
5f-9 UUAllU XMII. IN I.Al Or^.M IJASILII MAONI. 5D0
i!0'. Ti!jtc\ S-i Y£ raxv-b? jaxXXov tjSji "jo IlviCfxa A LXIX. IVaiii iiiioil :ilioqui nicliiis qiiaiii (|iiivis ;i!ii,

(kh-i , 5f|).ov [Jiiv e? ojv xa\ Sr,|iO!iia Toijio TOXXixi; Spiiiliuii saiicdini Deiiiii asno.scercl, ciiin c.v cf>

lxr,oj5:v, si Tzozs. xct:[Ji:; ?;v, xa\ iSia -zoX; EpiortoJt pcrspicue coiislal, qiioil ct lioc s;rpe |ialani, qiioail

7:po00ji(o; av(o;ji.o>.<iv^'^^ ' aaysjTipov Sk 7:j-ofr,ziv piT Iciiipus licclial, pi';cilic;ivil, cl prlvaliiii apiiil

tv Toi; TTf.!); £[Ak XiYO';i "lO^ii Sv ouSsv a-A(,pT,-rj'i cos, a (|iiil)us iiit(!riog;ilialiii', liauil ciiiiclaiiler coii-

vjv aOT([) 7:e.o'i xou-tov y.o'.voXoYO'j[ji.iv(;j • [jir,Si a-/.(o; fcssiis csl ; liiin vcro iii siiis ad ine scrnioiiiliiis aper-
toiJTO i3i7:o9T;va;ji£vo;, d).X' B |jiri5£-(o 7:po-:£pr>v rM/.i.- tiiis iil (lcinoiisliavit (iicqiie cniin quiili|uani un-
y.ij r:£-o;\x£v, £r:apaia'X£vo; Jau-io xh cpixwSijTa- quaiii, cum di' liis rcbiis iiicciini colloqiiereltir, aiii-

tov, aj-vu toj rivsupiaTo; exzjascv , u [ir, asCo'. -b ino tcclum 824 occulluinquc lialiiiil) ;
iioii siiiii>!i-

nvcu;jia [JiJii IlatpS; xa\ Vioj (07) , di? o[j^ooJs;ov citcr lioc allirnians, sed, qiiod aiitea ipsi pcrraro
xa\ S^x^i-i^iov. Ei Si [li Tt; Si;aiTO xotvoivliv ixsivou acciderat, sibi icin oiiiiiiuni maxinic liorrendaiii

x4v ToT; toioOtoi;, £;aYop£'Jcr(o ti xa\ Ttov zol; r.oX- iinprcc;itiis, iieiiipe, ut iil) ipso S[iiritii CNcidcrcl,
)or; tid)? (GS) dYvoo'j;A£V(ov • oit •:ou xaipo'j itcvo- nisi ciiiii 1'atrc ct Filio Sjiiriluni, ut coiisii!jst:inlia-

XiJOpoCvTo; f,;jta;, Jautio [i^v -1]^ oixovo[i.tav e.T.i-pt- lcm et Iionore parcm, venerarctiir. Qiio I si quis
<J/£V (69), -fi^iiv ol TTiv Tap^iriotav , oug cJSil; ^[isXXE nie iii laiitis quoqiie rcliiis illiiis sotiiiin adiiiiserii,

xpiv£tv, o'J3^ d-o6aX).£tv :?,? 7:a:piSo;, d'.fav£la •:£- B aliqiiid, qiiod plciisquc iiicoKnilum anle fuit, eviil-

tt(j.i;[jt£vou?, lo; £? d^x-yOTsptov tT/upSv £iva; :% xaO' galio. Nain cuiii leiii|iiis in siiiiiRias aiignslias nos
f;[ia; E'Jayj'£Xtov. Ka't Tauza Stf.XOov , o'jx tva tt,.; rcdigfrcl, liaiic ipsc nuioncin inil);il, iit silii qui-
Jx£tvou SS|r,; ijit£paT:oXoYTjT(o;jiat (xp£i--tov yip t(Lv dcin dispcnsatioiicm, iioliis aiilein, qiios, oh iionii-
E-;fxa).0'JVT(ov, £i7:sp Ttvi; eijtv, 6 dvf,p), dXX' tva [itTi nis olisciiritalem, nciiio in jiiiliciiiiii addiicluriis,
T0'JT0V OpOV Tr,? £'j(l£6£ia? V0[Jti^0VTE? (70), t4; iv patri.ique cjecliirus csscl, loqiieiidi liherlateiii com-
totj Ypd;jt;jLaTt [iSva? to'j d';Spi? £'jpt3X0[Jt£va; tpoj- niilierel. Alqiie ila livaiigcliiiin iiosliiiin (irnium cl
vi^, daO£V£j:ipav Tf,v iriiTtv £/(03t , xa't d-^ioEt^tv validiiiTi cral, nlriitsqiic pr;rsidio siiffiilliini. Ncc
xr[i lav)T(ov xaxoupYia?, Trv EXEivou GEoXoYJav, f,v vero liocc co a nie coinincinoraia siiiil, ul illiusexi-
8 xatprjj irotEi [jt£Ta Toij nv£'J[jiaTo;' dXXi t6v TtJJv stiiiiatiniipni oialioiie iiica drlciiilcrctii prteslaiitior
;

7£Ypa;ji;jti'jtov vouv Soxi[).dJovTE;, xa\ t>iv Gy.o^m-i dcf' cniiii cst, (iiiaiii iil acciisaloriliiis, si ([iii laiiicii suni,
ou TauTa £Ypd'.p£To ,
[j;5.XXov ifi t£ dXT,0£ia rrpoi- iii iiisius (amain qiiidqiiain liceal; se,l nc qnidam,
dYtovTai, xa\ TO'j.;dj£So'jvTa; e-t3xo[j:i^(i)jtv. "E,aotY' pieiaiis norniani ac rcgulam solas eas voces, qua;
ouv E?T], xal oJTtj i[jio\ ^iXo^, fj exeivou OEoXoYttx. iii illius libris rcperiuiiiiir, csse existiintinles, im-
K(x\ ToiouTov Oapjio) Tr, 7:£,o't t6 TrpaYfia tou dvSpb.; _ bccilliorcni fidcin liabe;iiil, caiiique de DivinilaU!
xaOapi:r.Tt, (o3t£ xa't ToiJTO xo:-jo-oiO';[iat 7:p?i; disseremli ralioneiii, qiKiiii ci leiii|iiis iUiid, iioii sine
a7:a?i • xdxeivoj [ib Ti E[ia, k<xo\ 51 Td exEivou Xo- Spiriliis niimine, aflerebal, in pravitalis suae coii-
iriCotTO 7ra.od T£ 0£(> xa't Twv dvOp(o7:(ov Tot? e':-cv(o- (irmalioncm Iraliant ; veruiii conim, qutc ab co
tiovETTEpot;. 0'JS£ Yotp Tou? £':aTC£Xt3Td.; 9air,[X£v scripta siinl, sensuni ac scopum, quciii sibi, dnni
av u7:£vx'jTta TtotEiv dXXf.Xot?, oTt ot [J.^v Tip (ia,ox:xto |i;iec scribercl, pioponebal, expendtnie.^ luni ad
T0'J XptiTO': 7:Xiov biTi^rilrflT^zci-i, ot oi Tri OEoXoYia verilalem njngis acccdanl, tiim iis, qiti iu iinpictale
7:po(ii6Ti3av • xa't oi [ikv ex tiIiv xaO' fi;ia,-, ot Se ex versantur. os obsiruant. Mibi quidcm, omnibusqiir.
ttov <i7:lp fi;xa; £7:otf,3avTo tt^v dpxfjv oii-oj xl (71) q„ii,„s cliarus sum, iilinain adsil illi.is llicolo-ia.
xfipuY[Aa 6teXS,a£vot 7:pb? Tb xp^,^'!^0'^ o'(j.ar. Tot; OE- xu\m adco, bnjiiscc viri, qiiaiiluin ad lianc rcm
XO[iivot;, xa\ o'JTo) 7:api Toi ev a^^Toi; TUT^o^^.a.vot yiiinei, piirilali iis(|iicadcn coiili.lo. ul. pncter alia
Uv£u(xaTo?. omnia, boc quoqiie ciiin eo comiiiunc baliere nnn
recusem ; ita iit ille niea. niilii vicisbim illiiis omiiia, ct a|)iid Dcuin, ct apiul caudidi^simos qiiosque
liomines, ascribanlitr. Nani iicqiie cvaiigclistas idcirco iiitcr se piignare dixerimiis. qiKniiaiii alii iii

cxpoiiciida Cbri^ti biinianilalc |iliis opcr:(; posucriint. alii ad cxiilicaiidam Diviiiilalis inalciiam sr
contuleruiit ; atqiic alii ab liis rebiis, (|U3e ad inlclligciitiani nostram sese actoniniodanl, alii ab iis
quae capluni nostrum siipcranl, auspicali siiiit ; sic vidclicct pr.Tilicalionem iiiter se iiartui, iit coriiin
qui eani excipiebanl, utililas ferebat, atqiie ita informaii ct cdocii a Spirilu. qiii in ijisoruin aniinis'
erat.

0'. <l'ip£ Sr;, 7:oXX(ov ev Toi; 7:aXai xat vuv Y'"'^-


^ LX.V. Age igiliir. ciim miiki viii. liiin in Vcteri,
v6t(ov dvoptov £7:' EuiEfiEia ^'•""^•[•'•''Jv . vo;jLoO£T(ov. liini in Novo Testamento pielale clari ct illusln s
(jTpaTr,Ytov . 7:,oo9r,TtlJv. SioajxdXtov, Ttov dvopixtov fuerint, lcgislalores, niililares diices, pro[ihcla-,

(67) Kal Yicr. Trcs Rcgg. et Or. 2, xa": toO cniida; vcrilalis iiiodo, iit rerlo cxponii i^iicclas,
Tto'j. oixovo;j.r|Ofjvat Tf;v dXf,0£iav, (piod, l)ri)b;iiili' .Vilin-
(GS) TtMc. Dcest in Rcg. a. iia-io, silii iicriiiisit B.isiliiis, iic, iiiattiio Eccle.-i:i!
^
{<i'.^Ti)roixo)Yiilar (:.TiTpEi!,-sr. < Sibi dlspeiisa- daiiino, e siia scde ab liicrelicis pcllcrcliir.
lioiiciii pciiiiisil.i i'>illiiis:iildcii.lii, i vcib ,i i|iiii ilc- (~ii)} I\'cjiiCorTEc- Qiialiior Ucgg., Coisi.
I
1, Or. 2
leviinus, liiiic liico tciicbras ofliiilil, nciliiin aliqiiid Ct l*:i?s., •(\'{yii}Sy.o'ixt:, t agiioscciilcs.»
lutis aUerrel. Noii eiiiin agilur de « vcibi minisle- (71) T6. Sic oiiines lcre todd. Iii ed., tio.
rio, » scu « prtcdicalioiie, > sed dc qiiodam praidi-
501 S. GREGOnn THEOLOGI 592
iloi lorcs, forlss §25 iisqiie nil sniigiiinis profiisio- A I^'Xf'-; a'i[X3.-o; , rcap' Ixstvoij (72) ti •{jjjiixipa

iuMn, cuMi illis B;isilium noslriiiii ooiiferniniis, ai(|iie 0:(.jpf]TavTS?, xavTsOOiv liv avopa Yvwp£(iw,asv.
liiiR', qualis fneril, ap;iiostaiiiiis. Ailaiii Dei inaiiii '", 'AoijA t,;..(oOt] (")£oiJ xv-phc, y.x\ irapaosfaou Tpucj)T;j,

ac d.lirianiin paradisi, el priina loge iligiiiis lia- Y.aX TzpM-T^i; vojjioOijias •


aXX', ei [if] Tt Xiyw pXducfT,-
liiliis csl ; ille laniiMi, ne qiiid dehiliiR paicnli no- [iov atSo! Tou TTpOTidTopo; . TY-jV ^;to/t;v ouz scfOXa-
slro levereiiliic coiilnnielicisiini ilipani, pi:cfcpiniii $iv 4 8k, y.%\ ioi^aTO Ta'J-:T,v, xal SiccrdjTaTO, xr.l

ininiiiic servavil : liic anleni, el illiiil aiccpil, cl Tto 5'JX(p TTjs YV(iJ3;(o; ojx iSXdSi], xat tt,v 9X0^1-
servavil, ncc ex sciciiliiC ligno incoimnoili ipiid- VKiV (75) [5o|j.'fa£av TrapsXOdiv, eu oI5a, toC iiapa
qiiar.i acecpil ; nec diibiio, qiiiii flaniinenni "jladinin S£t30u T3i:uxT,X£v. 'Evio? fjX-tss rcpoJTO? eTttxaXsTcjOat
pr;tlergrcssiis, ad paradisiiin pervcneril. Enos pri- TCiv K'Jp'.ov 6 Zi, xa't smxExXTiTat, xa't Tot; aXXot;
invocarct *'
iniis spc aJdiieles csl, nl Oiiiniinini : exTjpu^-'.', S Tou £~txaXEtaOai •:toXu Tt[j.t(OT£pov. 'Ev(o-/

iiic aulcni, non iidnni invocavil, scd, qnoil iiivoca- [j.STSTEOr| [jitxpa; E'jjj6£ta? ( £Tt yip iv axtai; tjv

lione iniillo pra'slanlius esl, aliis (inoqiu! prnedica- i\ -trjTt.;) aOXov Eupd[Ji£vo? (7-4) tt]v [jisTdOiciv, xa\
vil. Enocli iranslaliis esl ''', exigiiii; piclalis pr;ie- Tou ii,r^^ ^fou Tiv xivouvov Sta7:£'.f£uy£ tou Sk, oXoc
niinin (fides ciiini aciliiic iii unibris eral), liac trans- 6 pto? p.£TdO£t7t; rjv, TsXsito? iv pitij T£X£i(o Soxi-
consecntns, vilajiiiie seqnenlis |)ericnliiiii 15 [Jia^OivTo;. Noje xt5(oTov iT:t3T£uOr|, xa't x-idaou Ssu-

cirngll : luijns nnleni vil.i oiiniis niliil alind qnain Tipou i7:='p;j.aTa ^CXm (Jtizp(o T.n-zudt/ra, xa\ xaO'
Iranslalio er:u, qiii|i|ie qni pcrfccu^ iii vit:i pcifecla uoaT(ov :j(or'5;;.£va 6 oz xaTaxXuj;j.ov izzSzii-; ot-
proliaiiis cl cvploralns fiicril. Noc arcain (iilei sn;ic icu-»'£, xa't xi6(0T?jv (7(.jTT]pia; TTjv iauTOu T:£TTOtr,Tai

cnininijsain acecpil ", ei sccundi iniindi scniina TT^Xtv, xo'J'.;xo; TiJJv aipsTtxiJJv UTTEpTrXsousav, i^ c'5

p:irvo ligno crediia, alqne iiiler iinii;is coiiscrvala : y.rjT.i.ov oXov dViXaXiTaTO.
liic anlein iinpielalis diliiviiini efTngil, siianninc civiiaicin arcain salnlis ellccil, in iiKrelicoriiin un-
dis facile et leviler siipernalaiileiii, ali|ne ex eo uiiivcrsnin orliem recnperavil.

; LX\1. Magnns Mnaliain, et palriarclia, el iiov:c OA'. Mi-j-a; 6 'A6pa3(;jt. xa\ TtaTptdpxr,?, xa\0'JTr,^
\iclini:e niaclalor, cnin, qncin ex proiiiissione ac- xaivTJs Ousia?, tJ/v ex Trj; ii:y.^yzXia.; Tio osSd-xoTt

ccperat, heiiclicii aiiclori ollcrens, vicliniani proni- T.poijaxayCov, tspsi^ov £Tot[jtov, xa"t Ttpij ttjv cofayi^^-j
''. Tb ixsivou
plain el alacrein, atqne ad cacdein propcranieni i~£tYO[jt£vov •
dXX' 0'jO£ [Atxp^jv, iauTbv
Al iiec parva Basilii laus esl, qni scipsum Doo oli- TfiryTjyajz 1C0 Osio, y.a\ o'Jos'j ('0; i70Tt;jtov dvTsStSOT,,

tiilil, iicc qnidqiiain iii cjns iocnin, t.inqnani i|i.';i (Ti yip xai f,v ;) wjte xal T£Xst(oOf,vat th xaX.Xts-

pir, (qiiidnani eiiiin iUnd Cssel?) substilnliini esi, C piq;'-a. 'l^^xy. ZTtrifvilOr, xa't •^rp?) i-svejsoj; 6 oi a'j-

sed plcne pcrfcclcqiic lilalu n. Isaac eliam, ante- TS-dyYsXTo; f,v (73), xat Tr,v 'PsBszxav, Xsy(o Sr; (70)

qiiam iii Incciii eilcreiur, proniissiis esi *" : liic ;in- TT,v "ExxXT]7tav, ou ttop;5(oOev, dXX" iY'|"JOsv riYdysi.o,

leni spoiite seipsnin pioniisii, ac Helicccain , lioc oJci oia TTpEjBstas ot^xsTtxf;?, dXX' ix 0so'j ooOstjav

csl, Ei'clesi:im, iion prociil qii:csilain, scil c p:o;iiii- xa"t TTtiTsuOstjav 0'Joi xaTsao-^ijOr; T:sp"i Tr]v Ttov

qno assmnpi:nn, iixorcin diixit, iicc pcr servoriirv!) Ti'xv(.)v TTpoTi;jtr,stv, d"A"A' ixdjTt;) Td TTp^j; d;iav dTrapa-

lcg;itioneiii ", sed divino bcnelicio concessani al- XoyiiT^o; £VS[jis (77) [j.£Td tt,; tou nv£'J;j.aTOi; xpi-

que eoniinissani; nec in liliorum pncl.aioiic circum- nstoc. 'ET:atV(o tTjV 'Iax('j6 xXtijaxa, xal Tr]v a;r]-

ventiis esl, sed unicniqne, qiiod proinerebalnr, ciiiii Xr,v (78), rjv fjXsttJ/E t(o ©sio, xal Tf,v TTp^j; a'JT6v T:d-

Spiiiliis jnilieio el delcctii, siiie iilla fraiide ac cir- Xr]V, f[:t; t:ots fjv • oTpiat 6i TO'j dvOpojTtstou [jisTpou

cuinscriprionc, Iribiiii. Jani vero J.icobi sc;ilani et T:pb; TO Ostov iji^o; dvTtTiapsxTaat;, xa"t dvTiOsit; (79),

columiiain eain Uiido, qii:im Dco iin\il, cjiis(|iie oOev xa"t dyst (80) Td ff'J[j.6oXa tt;; -fjTTojijEVT,; yEVE-

eiiaiii ciiin co coilii' lalionem ", (ina^cuinine laii- ssto; (81). 'ETiaiv(o xa"i Tf,v rrspV Ti Opi[jt[jiaTa to'j

dein il!a eral ; est qnideni, ul ipse opiuor, bniiiani dvSpb; £U}tT,)(aviav xa\ £'Jri[jL£ptav, xa"t tou; SioSsxa
inodnli cuni divina Miblimilalc comparaliu et coii- ii auTO'j TraTptdp/a;, xal t^v t^ov £'J"AOYt(ov [j.Ept3;j.'jv

tciilio, iinde eti.iin procie:ilai iiatnra; devicUC not:iS D ^livo^jx d-^^EVvst TcpO'.pr,T£ia to'j [jii),"AovTo;' dXX" iTtat'

Illiiis qiKKine circa oviuni greges arti- xa\ TouTou Tf]v oux opaOEtsav p.i5vov, dXXd xa"t 5ta6a-
82Sr"''i'-
li.iuiii cl fclieilateni, cl dnodccim ex eo nalos pa- 6£t jav xXt(jLaxa Tai; xaTd [Jispoc £t? dp£Tf,v (82) dva-

cl bciiediclionnm p:irtilionciii eiini cgrc- fidjsat, xa\ Trjv <jTifiXT,v, f,v 0'jx f,X£tt}'£V, dXX' fjfEipi
tri;irelias,

gi.i fuuuarum rcruiii pr.udiclioue conjiinctam, I;ui- Tio 0£tp, Td Ttjjv dss6(ov (iTTiXtTEuouaav, xa\ Tf]v Ttd-

" Gen. 1, 27 sqq. " Gen. iv, 20. " Ceu. v, 21 sqq. " G"n. vi, 13 sij(] ''*Gcn. XXII, 1 sqq.
" Gcn. xviii, 10 sqij. "° Gcn. xxiv, 5 sqq xxviii, 12 s(| |,

cl Pass., T:a,o'ix£ivou;. (80) "AyFi. I>;iss., dX-csi.


(72) llap-kx. Rcpg. d, pli
T:uptvT,v. (81) IvjiCc.la z?\c i\TZLOjdrr]r yEriveiog. « Dc-
(73) <l>.icxir7\r. Ueg. pb,
s^Jpi-J^ASVo;. vici;(; geiiiiniic iiolas. 1 ynibns vcrliis videliir Gic-
(74) ICvfiijiF.rcf;. Or. 2,
gorins signilicare lioc pr;cli() viiii liberos piocrc^indi
ht) ^llr. Deesl in llcg. bni.
J:iciilio cxsliiiclani liii^sc, el (iniilcni iinllos po-.-le.'!
(70) Ai). Dccst iii Ueg.
pli. iii

balinit iir;cter lieiiiamiii, queiii Iiim iiialcr cjus K;;-


(77) "ErEjiE. Or. 2, £vst[i£.
Tiluluiii. » cliel in iilero ^("<t:ib;il.
(78) i'r/(./i|r. Viilg. <
scx llegg., duo Cois {Hi) ICir dpEzqr. I':iss., TT,; dpETrj;, ( per singU-
(79) Kcii urziOECiq. Sic
larniii virliitum gradns. 1
Or. 2, l';ir , cic. Dccst iii ed.
S^S 0I5A1IU XLIII. — IN LAUDEM BASILII MAGNi. riP,;

).r,v, T~v CiCiy. £rd(Aai5$ itfi; SzK'/, 60.'/.' ur.i^j 0:f<\j, tj A ililiiis ovdio. Al iiiijiis cli:iin, iioii (Oiispcctaiii i-.in-

xdiv atp£x'.x(JJv xaxj6iX).o'j3av, ttjv te 7:o;[jiavTixT;v luin, scil cl lraiisit;iiii, ct pcr (|iiolicli:iiios viriiitiii!>

ToO i.'jcrj>j^, ii ^i £7T).oiJ-r,iTS, ttXiIu TiJjv djrjjKriv gi;iiliis coiiscciisiiiii sca!:iiir I:iii(lo , ct coliiiiuiaiii ,

jtpofiaTcov XTT](ja(j(Jvoc ti £7;isr|ixa, tt;v ts xa),f;v tto- (|iiaiii Dco, iion (|iii(leiii iiiixit, scd ercxit, iinpioriim
X'jT£xv!'av Tiuv xaTi 0:iv Y£vvr,OjvT(i)v, xa\ tt;v sJXo- (Id^niat.i ad iiiraiiii;« sciiipilcrnoc iinlani iiinsla

Vfav, T^ toXXou; siTTjptJsv. coiiliiiciitcni, caniqiie (liniicalionoiii, (|ii.ini, non sd-


vcrsiis Ucniii, scd |iro Deo snsicpil, iKcrrlicornin dogniata dcjicicnlcni ac prostcrnciitciii ; ac pracler-
ea pas:or;ilcni illiiis artcin, ox (|ii:i locn|)lci:itiis csi, pliires oves iiisijjnitas , (pi:iin signi c.xpeitcs ade-
ptns ; clcg:iiiiciii iiciii ct miiiicrobaiii soboleiu secunduni Dcuin progcnilani, ac deiii(i'ie lieiicdictii)-

iieni, (|iia mnhos snfliiloivil.

OB". 'I(03t;-j sfivjTO siToSiixr,?, dXX' AiyC-TOu [jid- LXXIl. Joscph fruinciiti di iiilnilor fiiil '" , sed
vrjj, xa; o'j TToXXdxt;, xa\ cjwiJLaTixcoj • i oh TidvTOjv, jEgypti dniilaxat, iieqiic id sa-piiis, nec iii-i corpo-
xai di:\ , xa\ TTvsujjiaTtxtl);, oiTip £(jto\ t?,? ctTooo- ^ rco niodo. Al liic, ei oniniuin, cl seinpcr, ct sjiiri-

aia; (83) sxstvr,? alosai;i(j'jTjpov. MsTd '1(1)6 to'j Au- tiiali iiimlo : ipiod qnideni ill:i friiiiieiili distrilm-
ciTO'j (81), xa'i -iTTifpaTa'., xa"i v£vixT;xi, xa\ dvr^yii- lioiic, nic:i (inidciii scnlcnti.i , l()ii!!i; pr;cslaiiliiis

psuTat Xajjt-pw; £7tl TiXst xdiv aOXtov , [jir,0£v't T(ov .Tiigiistiii^quc ociiscndiini est. Ciiiii Jol) Aii.->ila, et

Ttvaj3ovT(i)V -oXXwv 6vTtov xaTajsi(iO£'t;, dXXa noXXto lcntaliis esi, ei siiperiur disccssil, confctlistiue cer-

•:tp irsptovTt -h't :r£tpaciTr,v (83) xaTaraXaiaa?, xa\ laniiiiibus, illiislii pricconio \ictor proiiuntiatus
ttov tfi).tov Tf,v dXoyiav £-iJTo;jiija; , dy^oo^JvTtov to cst " : ut qui iitillo iiicursantiuiii accibitatiiin, qiue

xo-j ndOo-j; tjfjaTTipiov (8 i). i't/(ot'(7/]f xal 'Acifin- ev niult;e fiicnint, iiiipcln coiiciissiis ct labcfaclatus
Tcli; (iTi^iefe.vaiv avzoi!. Ka't [jtiya^ MtjjOaf,? p.£v fiiissct, ,scd tciilatuiciii abiinde siiperasscl, atqiie

AryuT:Tov paiavicxac, Xabv (88) Staato-ja^ iv jr,[jtciot? ainicorum calaiuitalis arc;iiiiini i^noraiiliiiin sluili-

TToXXot; xa'i T£pa3t, TT)j v£tj)i"Ar,c stcto /(opf^ia? , vo- tiaiii ac lcnieritatcni rcpressisset. Moijses e! Aaron
pivOjT-fjia; -riv 5'.t:).o'jv vo[Jtov, t(5v Tc to'j i'pd;j.[jiaTo; in sncerdolibus ejtis '". Ll niagiius qnidcni Moyscs,
EcwOcV, xa't ojo; ivooOsv -<j'i to-j nv£'J[jtaTo;. 'Aapt'ov qni yEgypliini vexavit, popnhiiii in sigiiis iiuiltis

6k Mto'J3ito; dosX^Ji;, xat TO ci(T),aa , xat tJ) Ttvcuria, prodigiisque serv:ivil ", inlra iinbciii pioccssil,

ToG Xao'j Trp-.O^JOjjtsv)? xai ;tpo<j£'jy(5!Ji£voj (89), [J.'J-


^ duplicem iegeiii sanxil, liltcralciii iiiiiiiruin oxloinc,
a-T^c 'zf.:; Upa; xal [i£Yd).r,; axr,vr,;, i',v £-t;5£v 6 KO- spiiiliialeni interiie. Aaroii aiitcni, Muy-is, el cor-
pto;, xal o'Jx (90) dvOpto-::o;. Tou-t')v Ci'z diJi^oTiptj^v pore , cl sjiirilu fralcr ,
pro saliite po|iiili precos et

CTjXtoTf;; £X£r-;o;, paiavi^tijv [jtsv, 0'j c(o;jtaT:xat; [jid- sacriliiia ad Dcuni ailliilions "^.iiiagni iUiiis ct sa-

(JTi|i, 7:viu[jiaT:xaT; Oc xal XoYtzatc, sOvo; atp£Ttx6v rrosaiicli taberiiaciili niystes , (piod fixit D.,iiiiiius,

xa'i AiYiJ-Ttov aYiov os Xaov 7C£ptO'Jitov, Jr,XtoTf;v ac iion liuiiio '^. Uliiusque Iiikiiiii illc :c.iiiiiliis fiiit,

xaXtov EpYtov, £7;'t Tr,v yiiv zf^: 't~3.-;'{s.).ia^, TrXa^t Oc IiLCteticani el .i-Egyptiani nalioiiom , iioii corporcis,
v(5(Jtou; iy'{p6!.-f(.oM, o'j auvTp^fioiiivais, d).'Aa atoJo;j.i- sed spiiitualibus |)l:igis excrucians ;
pojiiiluni aiilcni

vaic, o'Jx ^Tt ax'.o£tO£ts (91), dXX' oXov zv£u[jtaTt- acquisitionis, bonoriiiii opcruin sectalorein"'' ad pro-

xo'J; (92) •
£1? oi Ti "Avia Ttov d-citov, cj/ a7:a| to'j inissioiiis lerraiii duceiis , et laliulis, qiia; noii per-

iviauTou, reoXXdxt; 5i (95), xa't. xaO' £xdaTr,v , t.'); fringuulur , scd coiisorvaiiliir , logrs, iioii iain ob-
et^Tiitv, ciiiiiv Tf;v f,;jtipav, oOev Tf;v dyiav f;;j.tv dva- sciiras et obnnibratas , sod oiiini ox p;iric spiiitua-
xo).'J7:T£t Tptdoa. xa't Xaov xaOaiptov, o'j r:poaxa:po;; lcs, iiiscribeus ; at |uc adeo §27 '" Saiicla saiicto-

jlavTla[jLaatv, dXX' dt3;oi? dYviaijtaat. Ti-b xdXXta-ov rum, non semel qiiotannis, sed s;t'piiis, cl , iit it:i

TT)ao'j ; STpaTTjYia , xa\ xXr^poooata, xa't Y^i? "^^ii dicam, quotidie ingredicns, alijue iiiiic twb,^ saii-
dYta; xaTdax£at; •
6 Sk, o'jx £;apxo; (94) ; oCi OTpa- D clam Triiiitalcm deiegens . ac jvoslrenio, iiou per
tr.Y?); xt^ov Sti 7:taT£()); a(oro;jtivtov ;
0'j x/.Tipoo-JTr,; Duxas et caducas aspcrs'6fics, scd por ;('lcr:ias puri-
T(j)v ota-JOftov TTapi 0£(o xXf;p(ov xat [jtovliv, 5t; ota- rioalioncs, iiopuli Imcs eluens. Qiiid |iiilcliorriiiiuiii

vi[ji£: To:; OYo^jtivot; (95); t6a-£ xdx£i'jr,v S'JvaaOat liabuit Josne " ? Militaro iiii|icriuiii , ct poilioiiuiii

Tf,v tftijvfjv £t7:£tv, OTt Xy^civia i:ii:re(jdr (96) }wi dislrtbutioneui, terr:cqiie saiicl;c possessioiicm. Isle
iv Toii; xpazlaroir xa't, 'Er zalq yfpoi cov cl vero , iionne iinperator? iSoiine dux coruiii ,
qui

'" Gon. M.i, 40 sqq. '' Job i. 12 sqq. "'Pvil. xcviii, G. "Exoil. vii, 8 sqq. " Lxid sx:x,
isqq. " llrbr. viii, 2. " Til. ii, \.i. "^ Jjs. i, 2 s(p|.

(S?)) 2:izo^ocTla^. jni-s;. ph, a:To;jt£Tp'a;. (90) Kul ovx. Sic textus sacer, ol Hog. pb. Decsl
(81) Aijcizcv. «.\usila. » iJiil. i linssila ; t qiiod xai iii cil.
Viilgaun coiigniil. (91) 1)(W£iSe7(:. Kcg. pli,axto£:oiTa:v.
Ilgipacziir. Iiinnniiulli-;, 5o-j;taTf,v.
(S.S) (92) nrevjiazueorc;. Hrg. pli, 7:v£u;j.aT:xa?;.
(S()) 7';' rtji^' :id(lcvi; jivczi\fior. Sic plnrrs Uegg., (93) llo.UuKiq Ss. Pass., dXXd 7To)Xdxt;.
Coisl. !, Or. -1, Par., Pass. lii ed., to^j TrdOou; ib (9J) Ovx e^ajiyor ; < Noiiiie piiiiccps, exarcliat »
p.'jaTf,p:ov. Alludit forsan ad" sodis Uasilii dit^iiilaloiii, (pi;e to-
(8") Sic pliires codd. ln ed.
'Ivr zoTi;. dce.>.l iv. liii> Poiili(:c didicc^ons c.ipiit orat.
(8S) Artdr. Pasi., xa't Xa^^v. (9o) 'Axoiiiroir. ^ucl.is, « iisqtios rogil, > id e;.:[,
(89) llpccsvydfierci. Sic plurcs Rogg. In cd., snliditis.
'npo£'JX'^;j.£vo;. (96) 'E.-ti.isccr. Or. i, 'z-ir.izz.
•^93 S. CUEGOUII TIIKOLOGl £93
saliileni per fidein asscqiitiiiUir? Noniie (tivcisnriim A x.l'ipol iiov XArpoi twv xa;j:ai 6p/o,u.£vojv , xa\ dp-
(ja:reililaiiiiii ac inaiisioiimii, qiise apml Dcuin siinl, T.yiLOjxviw raXXtTj TtjiiwTEpot.
assigiKilor, qiias mililibus suis ilisirilniit? Adeo iil liac qiioqiic voce ipse uii possil : /•inifs fciirferHHf
nii/ii in prmclnris " : el riirsiis : Iii maiiibits tuis sortes mea; " ; sorles ulique iis ,
qux liumi siT-
(lUiil, ar (liiipi pns.-unl, miillo |ira-sln!iliores.
LXXIII ^l(|iio, ul jiulices, cl juiliciiin cbiissi OP. Ral, l'va to jr y.pi-x; TTapaopafiOjysv , i) TrtSv

mos quosque prxicreamus, Samiiet inter eos, (/i(i xoLTiTjv Tou; s'JSox'.;jiOTdTO'j; , lajwvii.ll, ir tc7c;
inrocant nomen ejiis '", cl aii!e naiiviiaicni doua- e.rixa.lcvjdrot^ rd iycjia abzcv, xai ©c(o (97) oo-
lus", el posl nalivilaleiii conlestiin saeer, ae cor- To; -oh yxvijEwr, v.A [jl£t3c Tr]v )-ivvr,CT[v £uO'jj \s.-
1111 suo reges el saceriloles iingcns ". Q lid Uasilins? (jb;, y.3.\ yplM'! ^ajiXsa? xal iipsa? 5'.a Toj xspaTO?.
Nonne ab iiilanlia, ct ab ipsa nialricc, Dco conse- OuTo; ok, 0'Jx ix ppi:}0\i;@Ei[> xaOi£poj;jisvo? itzh [i^j-

craius, ac cuiii iliploiilo aliaii olilaiiis esl, ei coele- Tpa?, xa\ [jLJTa t?,j 5'.-Aot5oj (98) £7:!o;oo,aivoj tSi
stia perspicicliai, ct uncuis Domini erai, el iiiicior fir;ij.aT'., za\ ^as-ojv Ta £-o'jpavta, xal xp:T:>ii K'J-
coriini, qui cx Spiriui porficieliaiilur? Daviil inler p;o'j f,v (!i9), xa\ ypi^zr^i Toiv T£/£iO'j[iiv()jv Ix DvE^J-
r(>ges clarus el celcbris " , cujiis miill.-e quidem de B piscTo; ; Aa6'0 ;v flaj'.).E-:crtv ao'Si[j.o? , ol TtoXXal [j.£v

liostil.us vicloriie ac Iriumplii liisiori s proditi iiTopoiJVTat xaTi Tiov iyOpij}'i vtxat xa\ ip^-zi-.d, Vj

siiiil, el pra;ci|iuuin decus ac ornameiiliini esl inan- rpa^STTiJ o^ t!) £TCiTr,[iiOTaTov, xa"! Tzp^j Tr;; ^ai^Xsta;
suetudo " , ei aiiie regiain digniiaiein vis ciihar;B f; Tf,j xtvjpa^ 8'jva;.it?, xai ::ovr,pO'j TTVE^JiJtaTOt, (!)
inalum Spiriluiii incaiiians. Saloinon cordis latilu- xatET^awjia. SoXo,adjv rXctToj xajiSta; f;Tf,TaTo 7:api
diiiem a Deo posiulavii, et oLiiiuiii ". eoi|ue sa- 0£O'j, y.3.\ T£TJ/r,x£v, et:\ TrXEtaTOV TrjOOEXOcjv sotpiocs
pieiiliiK el conteinplalioiiis progresbiis esl, ul oii.nes xa\ OEtjjptac, (uiT£ yi^iiafiai Ttjjv xaO' Ja'jT4v ticidv-
lelatis SU3B iiiorlales iiominis celebritate superarel. Ttov £'J5oxt,ut'jTaToj. '0 Se, toO \i.lv Ttti 7:,oa(.o , to'j 5k
Ba^iliiis aiilein , iiisi ine npinio fallil, nec illi lciii- TT] socta, xaTa Tciv i;jt'jv XfSyov, ouSsv [J-iy.pCy X£t-
5]

lalis, iiec buic sapieiili;e i;iude quidqnaiii, aiit miiii- TETat •


toiTE xa\ flaTtXiojv Opacjo; 5at;j.ovo'JvT(ov (2)
iiiuin cerie coiicodii ; adeo ui imperalorum qiioque, xaTafiaXtxsTEtv • xa"t [hy] paatXtajav votoj [x^ivov, t)

qui diBinonum inleniperiis agitabaiilur, fiirorem tVj 6;tvo (5), xaTJi xXsoj tt,^ a'JTO'j (jOyia; ex Ttov
eniolliiel; nec rcgiiia laiiliim .\uslri, aul qiiid.im r.tpi.zuj'1 Tr,j -yTJc «TravTav, dXXJt xaV (4) Taat TOt;
ilunlax:il lioniines, sapiciili;e ipsius fuina conimoli, -tpajt TT]v EXEt'vo'j 30'Jtav Y"'(o,o-C='5ai. Kat Ta J£T|J
e (inibiis lcrr;e ad eiiiii se coiifcrreiil, sed omniLus 7:3.pf,z(o Toj SoXo[jitovToj •
Tajt oi 6f,Xa, xav •fi[j.Eti;

orbis flnibus spienlia ipsins iioia esscl. Ac, q:i;c C ;f:!0(.V.'.sOa.

de Saloiiione seqiiiinlur, silenlio pra;teril.o : suiil .•uilcin ca tuiiclis coiispicna g28 ''• f^plorala,
ei'am si nns dicere siqHTsedeaiiius.
LXXIV. Eli;e loqiicndi lilicrtalem, (|uaiii advei- OA'. 'EratvEt; 'lIXto'j tt]v Tpi»? to'j.; T'j,odvvo'j;
"
sus lyiannos adhiliuil, ipsiiis(|uc pcr igiicm raptuin T:oippv^tj'.3.'i, xal Tr;v lo) ota T:'jp6; 4p-aYf;v ;
'EXttr

laudas '*? Laudas ctiain pulclirain Elis;ci ha^redi- (jato'J T£ TTjv xaXrjV xXr,povo;ji!av, ttjv pirjXtoTTiV ,
^ t6
lalein, ilLiin iiiiiiiniin inclotem, qiiain Eli;c spiriliis 'nXto'J T^vE^j^jta <I'jvt;-/.oXo'J0t]T£v ; 'E-r^atvEt xdxEtvou
'' qiioque viuiin lauda, t(o '::Xf,OEt Xevoj tiIiv ::Etpai[iwv,
comilaius esl ? IIiijiis iii Tr,v £V r:'jp\ ^(otjv,

igne iraduciam, id csl, in lciilalioiiiiin agmine, ac xa\ TT-jV oia mphg <i(oTT;ptav, xatovTOj [jilv, ou xa-
salulcin per ignein |iart.iiii, urenlc:n qiiidein illiiin, TaxatovTo; 5k, zh 7:sp\ Ti]v pdTov Oa'j(Jta, xa\ ih xa-
scd iion perurenlem, quod est riibi miraciilnni ", Xiv E^ ij'ioj^ Sipoj, Tr,v djapxiav. 'Eoj TaXXa , to-jj

subrnnitiisqiie illi concessam pellcin, iiiiiiiiiiin vir- o^soitaOivTa^ £V -'Jp\ VEavta;- tov ev •j'aiT,o\ x-r.TOjj

ginilatcin. iMilto rore perfusi.s iii flaniinis alole- ^•J5d;JtEV0v 7:po';^Tr,v (fl'jyd6a xa\, to? OL-h OaXd[jtou,
scenies " ; ei fugiiivum proplieiam '° , iii vciilre Tou Or,pii; npoEXOovTi •
Tiv ev Xdxxoj Stxaiov . XeiSv-

ceii precanlem, ai(|ue e.v besti;e prxcoriliis, qnasi Ttov Opdioj 7:Eof,<javTa •
i) tt)v twv i— i RIaxxa8aitov
e llialanio, prodcunlein; el juslum illinn, lcoiiiiiii dOXTiatv, a'jv tEpE! xa\ [jirjTp\ TEXEitoOivTtov £V atptaTt,

furoreiii iii lacu vincienlem ". Milto seplfin .M.i- xa\ TavToiot; ^a-dvtov EtoEstv. ^ih exeTvo? jT,X(o3a;
chaba'oruiii diiiiicalionein qiii cum s;iccrdo'c cl ina- D Tr,v xapTEptav, xa\ Tr,v oojav T^iiyy.a-io.

ire iii sanguine, alqiie omnis gciicris lormeiilis coiisuiii:.::iIi binil "". y.ioruin il.e loleiaiiliani a-inii:-

biliis. gloriain (iiioqiic relulil

LXXV. Traiisco jam ad Noviiin Teslaiiicnliiiii , OE'. 'E7:\ oe TTiv Niav ,u.iTEt,at AiaOfj^/.Tjv, xa\ Tot^

ac iis, qiii liic laude aique gloria lloruerunt, ipsius ivTauOa £'Jooxt[jtO!; Td exs;-joj ::ap£c£Td3a? , T;,u.f,-

" Psal. XV, C. " Psal. xxx, 16. »» P.-al. xcviii, B. " Ucg.
I i, 20. IRcg. XVI, 15. «'IlReg. V. 1
sqq. « P^,:il. cxxxi, 1. " Itl Ileg. iv, 29 sqii.
«'
IV Ucg. i, I sqq 'IV r.eg. II, 9 sqq. '" Exod.
III, 2. Dan. 111, 5 si)([. JOU II, I !M1|. " Daii.~ xiv, 28Vqq. '» II Macli. vii, 1 hqq.

(9') 0«7j. Decsi iii Or. 2 cl B.is. (90) ^Hy. Dccsl iii pluribus codd.
(98) Msra zi^r St.r.lotdOQ. Niceias expoiiil, lEpa.- (1) [lyEcjtazvq. lieg. pli, 6a:[Jiovo^.
tf/tVj tjj^jtOyivptov, gei.ii.s sl(il;e saccrdolalis apiid (2) Saijicycvrzior. Plurc^ '''gX-i oatijiovtuviiov,
I!ebr;cos. Dicilur eliani Si-J.otj, i clilamys : » iii 1 (5) "// zvy Sth a. I'ass.. \t.T/jl zbi 5:tva.
!(rg. XXIV. 5. ubi David oiam chl<<inyjis Saulis (l) Kiti. Di-esl iii qiialuor Ue;;g. el Or. 2.
prLL-cidii. (5) Ti\y. Decst in iihiiibus Krgg. et Or. 2.
5S7 OIIATIO XI.III. — IN I..\UDEM BASILIl MAGM S98

310 (G) :'/; |j.aOr,Tr.v iy. twv SioaixiXwv. T(; 'Ir.ToJ \ vilaiii coiircrcns, ex ni.ngisliis (liscipiilmn oiii:il)()

TTpdSpofio; ; 'l(oj;vvT,^, i'o^ cfiovr, .Noyou, y.-m (oc ).'JxvO; Qiiis |ii'a'ciii.sor Jt^sn'.' Joniiiics", M vox Vdbi, ct

•KoTi^, ou xa\ 7:posax!pTr,Tsv iv yairpljy.al Tipoiopa- iil liicoiiia l.iiiiiinis, (|iii coraiii i|)so v.l in vciilrc

|j.5v ei; aoou, SiixTii; 'HpioSou jjLavia; TcaparsiJicpO;^, cvsiliil, cl ail inrcids jicr llcriKlis fiinii-cm iraMSiiiis-

iiiox vciiliiriiiii |ir.cilicarel.


'tva xr,p'J5ri xaxjt t^v ipxijisvov. Ka\ eiKp ^alvc-cat siis Csl, 111 illic (|iiiiiiiic

ToXjjii)p^js 6 >(i-;o?, Exstvo (7) JzposJi-aCiTto (8) Tot; QiiDil .'.i cui aiiilacior fiirU; viilcalur liic scriiio, il-

liiil [iriiis cogilcl, nie in liac ciiiiiparaliinic iioo


XiYOjjiivotj, ot; [jiT] :tp:)TtO:\^ (9), ^r^ol st; iiov |jiiT-
agcrc, nl ci qiii iiilcr iialos iiiiilicriiiii oiiiiios
(XYdjv (10) Tiv avopa t(o jv yjvvT,TOt^ yjvatxtov O-kp iil ,

ixiravTaj, Ta'JTriv TOtoOijiat tt)v napiJ^Tastv •


dX).i supcravil, Itasiliiiin, vcl aiilc|ioiiaiii, vcl ev;C(iiiciii ;

?T)XtJ)TT]v dtTto^atvtov, xai Tt Toij xapaxTijpo; £X£tvo'j scd ut ciiiii ipsius iniilalorciii ruisse , alquc cx

£v iauTtp (fipovia. Ou yap [jitxp^v TOt; a::o'joatot;, ejiis fornia et cliaraclcrc iioiiiiiliil iii so ipso ges-

xa't [J.txpi (1 1) T('.',v tJLiytjTtov ij.t|jiT,(jt;. 'II yip ol/. sisse oslcnilaiii. Nim ciiiiii proliis viris exigiiam
•ri

ivapYT]'; TT,; ixctvou tftXoToofa; stxwv 6 a^/r^p Ka\ hunlcin aflort, siininioriiiii viroriiin vcl parva imi-
;

ouTo; epY][jtov ('[)xt,(Jc xal T0'j-tij (l''^) xptjxtvov. (I,») latio. Aii 11011 ciiiiii pliiloso|ilii:e illiiis siinulaoriim

laOil^jta ilxov at vuxts^, (iYvooO(jtEVOv, oux iutosixvj" perspieuc in seipso cxpressii'.' Ipso qiioqiie in tle-

(Jtcvov •
xa\ ouTO^ TT]v ['jTiv Tpo-fT]v TiY<i7Tr](j£, OEtT) xa- sorto liabitavit. Ipse qiioqno iioclii, ut lalerel, lio-

Oatptov iauTiv 5tiT?,;£YxpaT:ia;- xa\ouTo; XptaTO'j iiiiiiiioique fugerct iiotiliani, aspora vcsle lccUis

)(f,pu= -r.lttoOt] (li) YJviiOat, si xa\ [Jti] T.rj/jopoy.oi



osl. Ipso qiioqiie itlom cilii goiius ailaniavil, Hco vi-

xa\ i|;7:op£u£TO Tzphi cn-j-hv, oiJx i\ irspixiopo; TiaTa (lolitet por coiilinentiain se piirgaiis. Ipsc qunqnu

[idvov, <iXX' fjOT) xal (] uTTipopio; •


xal outo; [i.iso; digniis oliam IiaLitus est, qui Clnisll praco lioiel,

Ttuv 6'Jo AtaOT,xiT)v, tt,.; (j.£v xaTaXutov -b Ypa[j.;jto ,


ctiaiiisi iion pra'ciir-or ; aliiic atl eum egrcdiebatiir,

TT]; 6i or,!j.o3t£'Jtov z>j 7:v;u[j.a xa't 7Tottov 7:Xf,p(.)-tv iioii soliiiii oiiiiiis rinilinia rogio , sod cliaiii cxlerii.i
,

Tou xpu;:TO[Jiivou vijAOu , Tf,v tou 9atvo;j.ivou xaTa- cl loiige di-siui. I|)se qiioqiie iiilcr dno 'leslaniciil.t

XuTtv. niojius, illins vidclicct lilteraiii evcrtens, liiijos an-

tcni spiriuim iii piibiioiim cCroicii.s ; ac per exteriuo §29 «l visibilis logis eversionein, occuliam legcni
iin|)Ions.

OCT'. 'E[jttiJiri(iaTfl OiTpou t?jv Cf,Xov, na^OXou Ti,v I.XXVl. ImilaUis cst IVlri Zcbjiii '«, Pauli coa-

tovov, Tojv d';o[Jia(TTtov xa\ [XETojvop.aa[jti'/tov (15) slanliam ol liriiiilalom, ac ulriusqiie, luin nomine,
d[ji'.fOTipojv Tf,v 7:i-Tiv Ttov uttov (16) Zi6£5aiou luni iioiiiinis iiiiitalioiie ( larissiiiii, fidcni lilioruin
t?j
c ;

l).zy3.li:fbjwj r,iv:w'j T(ov [jiaOr^Twv t6 cUTsXi; xa\ '/.cbcikci grandiloqiicmiain ;


discipulornm oiiiiiiiim

d7:iptTT0V. Ati Ta'jra Tot xa\ xXst; 0'C'pav(ov 7:nzz'jt- friigalilaloni ct siipcifliiaruin loriiin coiilempum.
-af xa\ oux om'/ iizb 'l£pouTaXf,;jt '^°'-' J^- l'roplerea clavcs eliam caloriiiii ipsi comiiiitniii-
[j.£XP'-

Xupixo'j, [jtEt^ova ok x'JxXov T(p EuaYYsXi(i) TsptXa^i.- liir '^ ; iiec ab Jcrosolyma liiiiliim usque ad lllyri-

6dv£f xa't uii; ppovTrj;, oux 6vo[j.dj£Tat [jtcv, Ytv£Tat ciim ", seil niajorcm circulnm Evaiigclio conipre-

6i • xa"t i7:\ t6 CTf,Oo; ixstO^v 'iXxit lionilil; el filius loiiilrui, iioii (iiiidem iioiniiialiir,
'Itiio'j X£t,ui£'jo;,

Tou X6-^ou Tf,v 6uva[j.tv, xa\ to fldOo; Ttijv vor] [idTtov srd cllicilur ; alqiie ad Jesu pcclns positiis, illinc

ST£<pavo; [jtcv ^ip extoXuOT) Y^vijOat, et xa\ 7:p(jOu- viin dieendi et seiitoiiliarum profiunlilaloin liau-

(jio; ^jv, ETTtsx^Juv oi5ot tou; XtOdCovTa;. "ETt 64 auv- ril. Nam Siopliaiius lieri '•, qiiaiiquam id paralo
TO(jitoT£pov £i7:£tv i'/[io< '•''*
M '''^'? '^'^' exa(jTOv et:- essot aiiinio, proliibiiiis esl ;

lapidaiiliuin
pudore niniirum ac
Alquo
s^ito 7:£p\ TO'JT(ov. 'Ex£t';o; ~^ [J.iv e?£up£ rovcrenlia coiiipresso iriipelii.
y^P C^)»
Ttov -xaXtLv, Ti6£ i;f,X(o5£, -.h 51 £vixr,T£. T(Tj ok 6ti cliam, ne siiigula persoqiiar, de bis rebus brcvios

7:dvTtov iXOstv, t(ov vOv 7:dvTtov expdTT,(j£v. "Ev e;:\ aJlaic ct coiiipeiiilinsius loqiii possuii). lile cnim
7:ditv epto, xa\ a'JvToiJ.ov. bojitiriiiv., alia quideni invcnit, alia a;niulalus esl,

alia snperavit. In quantum anloiii per oiiiiio virlnlis genus grassatus esl, omuibus iioslrie incniori.e

liomiiiibus palmaiii pra-ripiiii. Uiiniii ad oiniiia adjiciain, idipie brove.


OZ'. Tosa-J-.T, Tou d'Jopo; f; dp£Ti] (18), -/.a^ •q Tf,; D LX.KVil. Taiila i|isins virlns gloria-qne pra;sla!i-

5o=r,; 7:£ptou(jia, (':j:jt£ 7:oXXi xa\ Ttov exeivou [jit- lia ruil, nt mulla eliain cx parvis illins vir;utibus, al-

xpttiv, f/jTj oi xa\ TtTjv atop.a-ixtov eXaTTtuij.iTtuv iri- ([110 a.ieo cx corporcis dcfeclibiis, ab aliis, ad glo-

"Luc.111,4. " Ad. iv,8 sqq. 'Mlallli x\i, 19. * Uinii. xv, I'J. •'^ Act. vii, ^8.

(G) Tiji)'iL-co, o!c. I!ill. » IX discipiiiis iiiagislriim (15) Tpuyjror. Coisl. 1, Tpixtvov.
oriiali'1. I (14) 'll^^diOn ysricOai. ll.cc dcsniit in qniiiqno
()) ^Exs'ro. Pass., £X£tvo;. Ilcgg.,Or. 2ct Pass.
npoe^eza^iiu. Uiidecim Colb. el Or.2, 7:00:1- {{[>) Mezojrcjtao-jiirbjr. < Qnoriini iioiiiiiia mii-
(8)
E^STa^eTto. lala siiiit >

(il) npcTineu:. Coisl. 1, 7:poTt[j.T,0£i;. (l(i) Twr viior. Sic duo Kcgg., duo Cois!. et

(10) .Wtr((j-(,i>'. Qnaiiior Kegg.^Or. ii, elc, dY(ov. Ilirv. Iii ed., Tou utijjv.

(11) l-ial j-iiyjd. Iliio Kigg. cl Oi . 2, X7.\ £• [x: (17) 'EKeh-cr vdp. Reg. pb el Or. 2, e-xei-jo; ;i':v

xpd. I'ass., xdv [j.txpd. Ydp.


(1-2) rt('r<;). Or. '2, to^Otou. (18) '.Vtr)( Cii^l. I addil, yiyo-vvi.
r-i3 S. GREGOUII TIIEOLOGI 600
.iaiii iiomiiiis(Hie chiiilalcin paraiulam, exiogilala A po'? ^k eCSoliav (19) £Ttsvof,Gr,. OTov u)xp(!Ti]t3
s:iit. Ciijiis generis smii, pallor, barlia, cerins iii- Xiyto, xai if£v£ii6a, xa\ paSijiiato; tjOoi;, xa\ z'i
I i^deiiili iiiodiis, liiiii eliaiii ad loqiiciuiiiin iiiiniiiie T.tp\ /oyov (iri Trp^ixstpov, (juvvoyv x^, t'o; xa toXX4,
I
loinplnm esse, setl iil pliiiiiiuiiii cogilalmiKliiiii al- y.7.\ z'iM ayvvsvcjxii; (20) •
3 Tot; toXXoi; jjlt; xaXios
(;iie iiilro coll. cliiiii iil qiiod iiuilli noii roi le iini- Cr|X(oOiV, jjir,6^ vor,Oiv axuGptijrfTr; evivsxo.
; (21),
lanles, iiec aniniadverientes,inodiosamqiiaintlan) iri- "Eti Sk £'.6o; ic76r)ioj, xa'i oxt'(ji7io5o; (!-/T^ii.a, xa\
.'-liliani iiicideriint Ve^tiseiiain geiiiis, ei lecinli spe- Tpim; pptojsto?, u)v oCSiV exiivip 6ia ozojor,; rjv,
ries,eti'ilji Miiiipndi nindiis; qnornm niliil illc studiose dXX" aTTAco; ex^''' ''^^ dufx-i^^Tov (22) t'o? stu/s. Ka\
idliibnil, sed sin plicilcr, el pioul congrueb.il. .\c noXXo-ji av iooi; BaatXstou? axpi tou 6pio,uivou, tou;
mullos jaiii Hasiliosspecie lcnns vidcie liccl, slalnas £v Tat; axtatg (23) dv6ptavTag •
tioXu ydp EiirjTv,

Diiniruin iii ninhris; multum ciiiiii ruerii, si repe- OTi xa't T?j Tr,; r,xou; CiaTSpi-f ojvov. 'ExstVTi jjtkv Ydp,
lilani etliiis voccin esse dixero. Nain i!ln, qnani- £1 xai Ta TcXiuTaia ttj; oojv^;, dXX' ouv cvapY^aTE-
vis poslreinam diuitaxat vocis parlcm, exprcs.^ius pov 'JTToxpiviTat •
oi 02 nXsiov dnsxiuat to'j dvopbj,
laineii ellingil : lii aulem loiigiiis ab eo disuinl, (jniim T] oaov irXTjtridCetv e7TtOu|jiou<itv. 'ExEtvo Sk o'Jx Sti
(;niaiitiiia acce.leie eoiicnpisciinl. Illud veio uoii [J.txp>jv, dXXd xa\ (j,EYt3Tov eE; (j)tXoTtiJ.t'av etx^Ttjo;,

j:ini parvi, sed maximi etiam moniemi al glori.ijn l^ t!/


tuxeiv Ixsivtjj t:ot£ TtXYjaiduavTa;, t) OEpaTreOcrav.
Iiaud iiiimerilo exisrniiatur, consiietudiiiem ciim Ta;, Vj Tt xaTi Tratotdv Tj (T7ro'j6T;v etpr,;jiovov rj tts-

fO aliquaiido lialiiiisse, aiil eum coliiis^^e, aiit q'iid- 7zpa-(';.tsvov, (pipstv dTiopivr,[ji'JvEu[jia (2.i) •
Sja-tp o'Jv

piam ab eo j.ico vel serio dicl;im aut f:H!iiui, ino- xd-)f('o TToXXdxti; oT6a xaXXtoTiiadjievo; •
£7is't xa't t4
ui«nenti locu lerre ;
qiieiiiadnioduin g30 'l'i>'^ l'")' TidjDspYa TO'j. dv6pf.;, Ttov novoujj.ivtov cTspot; TroXu
que nie buc noinine Sivpe gloriaiuin esse scio : Tt;xttOTEpa -xa^ TtsptcpavsTTEDa.
iiiioiii;iin qiia! ab illo velul obiler ficbaiil, iiiullo pra'slaiitiora air|uc illii«.triora craiit, quaiii ea in
qui^iis alii elaboraiil.

LXXVllI. f.uin aulem cursu consumniato, ac fide OH'. 'E7:s\ 6s Tov 6pi!,aov TsXEaa;, xal tt^v r.hiiv
servaia "*, dissoluiiouis desiderio leiiereiur " TrjpTjija;, sttoOsi tijv dvdXuatv (25). xa\ 6 Tdiv ote-
tcmpiisqiie coroiiaruin iiisiarei, aiqne illuil qiiiilem (fdv()jv EvstaTTJXEi xatpoj, xdxstvo jJtiv oux fjxouasv
iioii audivissel : Asceiule uwulem,el niorere'"'; ve- £({• zd cpo^ drd6i\di, xal rsAevra • TsXs^JTa 6J,
rum, Morerc, alque ad iios asceiid:- : bic ipinquo xa'i dvdfiaivs Kphi ^[J.d; Oau[JiaToupYEt Tt xdvTaiJOa
iniraciilnm cilil, superioribus Iiaudqwaipiam inle- Ttov 7tpOEtpT)[JtiV(OV 0'JX iXaTTov. Nsxpii? i'dp t'jv f,5-\

riiis. Nam ciim lirme mortuiis et exaniinis esset. aXsS^v, xal Stivouc, xa\ Ti toO piou TiXsi^jTOV xaTa-
u-.axiina(|ue ex parte viia perlunctus, circa exire- XsXotTrijj?, euTovtoTspo; y'''''''^'
''^-P^
'^°^5 E^tTr^pio^j?

inos scriiiones roliusnor fil, nt cum pictalis vcrbis Tojv X(jYt'Jv, tva Tot^ Ti]? e'JaE6sia? auvaTriXOT) (Itj-

absccdcret, ac fiJelissiinis suis ciilioiibiis ad eccle- [jtacrt, xa't xstpOTovtatj Ttov YVT,attoTdT(ijv a'JTOu Ospa-

siasticos gradus proveliendis maiiinn ct Siiiriium TEUTtov, TTiV ytipct 6i6toat xa't -b nvE'J[jia •
uaTS [j.t]

pr.i'bercl; iit ne saciario fraudareiitiir, quos disci •


Cr,fjit(oOr|Vat t6 flTi;Aa (26) xoh^ sxstvou [jiaOT;Td.;, xa't

piilos alqne in sacerdolio adjiilorcs liabiicral. Ad ea TTj.; tEptoa'Jvr,? auXXriTTTOpa;. Toili; o'i isr,; oxvsi [x^v

qua; seqmiiitur, gravatiin quidein, sed tamen se con- 7:poaE>,0stv 6 XtJYo^, Tipo-^Sqzzxai (27) 6e o,t/.(j)c, s!

ferel oralio, licet aliis |iotius (|uam iiobis liic sermo xa\ dXXot; p.dXXov f,[ji(ov TrpsTitov 6 XiJyo;. 0'J yitp sxio

loiivcniat. Ncc enim iii dolore pbilosopliari queo, etsi, ((;tXoao'fsrv ev TtTj 7:dOst, xal el acfiiopa (jjtXoao-^^^siv

iil pbilosnpliarcr, vclicincnlcr conlemlerim,diiiii niilii e37:oiJoaxa, tt,? xotvrji; (jiE[jtvr,pLE'joj .^rj(itaj, xa\ Toi>

in aiiimo versamr comiiiuiie ilclriniciilum, et cala- Y.y.iixT/6-noi TrdOou; ttjv oixou(j.EVT\v.

iiiilas ea, qii:c universum terrarum orbcin iiivasil.

liWIX. Jaeebat ille exlrenios spiritiis ducens, 00'. "ExstTO (jiev 6 dvr^p Ta TEXEUTaia 7:viojv, xal
atque a coelesli clioro, ad qucm jamprideni ociilo- -r^apd Tf|g dvoj xopooTaaia? STttCrjTou^jtsvo?, Tzpb^ r\'/

riim acicm iiitcndcliat, expcliuis. EITusa anlcni cir- rj ix TrXsiovo; ^SXettev •


kyydzo (28) 6k Ttspl a'JT6v

civ.n enin crat lola civiias, jacuiram banc :t'ger- Taaa T[ r.Odq, Tr,v fr,ij.iav o''j tpipovTsi;, xa't Tr,;

riiiic fcrcns, ac discessum, periiide ut lyraiiiiiilem, ex6r,[xta;, (b; Tupavvioo;, xaTaCotovTE;, xa\ Tf,g ij/u-

" II Tim. IV, 7. " l'hilipp. i,23. "" D.nl. xxxii,49.

(19) Kir t:uPoliutf, clc. Sic oliin qiiidam Arislo- (20) "flcrre ^(/"( <'.'i//(((o9)]r(n ri) JiFyia. n Ne sacra-
balljulicm, el Plaloiiis gibbusitatcm imitabaii- rinm, > id cst, ordo saccnlolalis cl ckMiis, c iis de-
t-.ilis

liir. lr:iU(larctiir, qiios discii>ulos cl s;icerdolii adinlorcs


duo liic vidclur cssc vi-rliDrum
(20) Ivrrerevxic.. Sic plures Regg., Coi-.l. li:iliniss''t. I Gcrniaiiiis

et I' r. Iii i'd., a'jvvEu-/.6;. C.rcgorii scnsiis. Siccliaiii aiiclnr iiovisniii:i: (ipcrnm
(21) .1/»/<''f.- rvi}Oi:y. Ila-'C dcsuiit iii pliiribus Ucgg., liasilii i'dilii)iiis iiiU;rprcl:itiir, loiii. III iii/>'iij(7. Vilii,

Goi-i. 1, Clirys., l'ass., elc. (lag. 173. Ilaiic vir sancUis c:uitioiiciii li;iliiiil, iie

(22) Eyor xal, crvj.i.-c7:tTor. Sic fle.;;?. a, bin, pli, idoiieos iiiiiiistros, loiigo iisii a se iirobalos, snc-

i!uo Coisl.l clc. In cd., r/ojv xa'i 3utji7:i7r:ojv. tessor e|)isco|iiis, iion siiic iiiagno Ecdesia; daiiiiio,

(23) l>(«"c. Il''«- -'i axrvaii;, « t-ibcrniiculis. > reniovcrcl, qiioil licquciUcr accidit.
(2i) 'A.to}irrijX(ireviia. Ile.^'. pli, J7:rj;j.vT,[jt'Jvsu;j.a. (27) Ilpvcrfji]iri:ziii. Iii qiiil)US(l;iiii, 7:po6T)asTat
(2.">) 'Ard.lvair. Sic plcriqne codd. Sic eliaiii (iS) 'Ey/_f:ho. Iii iioiinullis, ^/sixo.
lcyit Bill. In ed., dvdSaaiv, < ascenbum. t
on OUATIO \LIII. — IN LAUDEM BASILII MAGM. 602
/rj; ),a,a6avc[Ji£voi, ib; xaOsxTTi? xal pi.aoOTjva'. 8uva- J^ ;u'Ciisiiiis, (jiisiinc ;iiiiiiiaiii, Udi. scnis ;io si n-ii-

(livr,;, i^ /ipJiv, t) S3r;i£5'.v. 'Er.oU: yip aC/Tou; xit iiiT!, ;il(liie vcl iiKiiiiliiis, vcl |ir(!ciliiis cdgi possiM,
«apa9f.ovai; xh TciOo;- xat T:po70itvai tt tti; ia'j- ;iiTilicic sliiileiis. Dciiiciilcs ciiiin eos iloldr rciliie-

Twv ("29) CwTjS SxaJTO; kxsivi-), e.<:-zp olov te tjv, b;iL ; ncc qiiis(|iiaiii cr;il , iiiii ikiii ;ili(iiiaiii

^pdOujjio; TJv. 'fl; 6c ^f:r,6riaav (sSjt yap a'j-'jv viuc si;;k p;iiiciii, si (icii |iiissci , illius viias

IX^Yy/JT"*' avOpojTOV fivco), xxi, i,'(c yfilpcK; crov 1,30) aildere p;ir;iliis essei. l l :uilciii ccss^ic ((ijioMclial

aapaOi'iif(jicn rd .^revjui i-iov, TS^.iUTaiov ei-wv, cniin ('11111 iiiorUilcii) dc|irclicii(li), ipse l;imlcin li.cc

Toi; aiTiyoujtv a'JTiv a';";-s'),ot; cJx dT,ow; dva^n- vcrlKi |ii()lcrciis, /;i iiinnus liiin cummendo sphiiuin
iijju^sv (51)" SaTtv St Tou; rapdvTag [iuaTaYiijyTija;, meum ", Mitcr aiigelos, a (|iiiliiis abdiiceinliis cr;il,

xa"t ^iXTiou; TOtfiSa? Tat; £m(ixr;tJ/S3t. 'V6-z 6t] Oau- niiiiuain U-uis cxlialavil ; noii aiile laineii quaiii

pia yivsTai TtiJv i;wjtoT£ Ysvo,asvojv (5:2) ovojjiaaTO- s;icros:iiicla (locliiiia cos , (pii aderant, iionnihil
taTOv. iiislinxissct, cxtreinisiiiie alloi|iiiis iiicliorcs cUccis-

sct. 'rniii vcro iniiaciiliMii oiiiiiiiini, (pKe uiKiiiam

fucriiiii, celcberiiiiuiai ilcsigii;ilnr.


11'. lIposxoijiiJsTO [ji'sv 6 ayto;, x^P^"'^ ayiiov uicj- LXXX. Eircrclialiir vir sainliis, saiielornni 831
[jtivoc" j-ouoT] 5' r,v ^xdjTw, Tto [j.cv x^oajTtsoou B Yirornin maiiibiis d.iliis : niiiisipiisiiiic aiitein opc-
),a6c(jOat, TtT) oi (,"3) axta;, Tto 6s to'j is^ooaiipou r.iin (l;ibat, aliiis iil liinliriaiii "", aliiis iit uiiibraiii "',

ox![jt-o5o?, xa't tl/aujat jjiivov (xi yip sxsivou to'j aliiis iil sacrircriiii) liHliiliiiii airipcrcl, ac vd so-

(i(o[jtaTO<; E£,owTspriv (3i) ts xa\ xaOaptotspov ;) t(o loin altiiigercl ;


((piid eniiii illo coipoie s:incliiis el

6i Ttov dy<5vTtov iXOetv Tr/.Tjjiov, Tto Se Trjg Oia; d™- piiiiiis?) aliiis ut propiiis ad cos, qni coipiis le-

Xaujai |Ji<ivT,c, lo; Tt xdxsivric: :zB\i.T:ouaT\<; f/^Ei.o;. rchant, acccilerel; alius iit aspcclu solo friieretur,

nXf,,osi; dyopa't, OToa\, ottopoyot (33), Tptiopotpoi, taiKinaiii eo qiKHpic ulilitalis aliiiiiid alTcrcnle.

TU)V sxstvov 7;apa7T£,uT;(5vTiov, TiporjYOU^jtsvtov , k—o- Plcna eraiit foia, porliciis, diiplicia ct liiplicia la-

[iivojv, •napsi:o[ji£viov, dXXf,Xot; e7C£,a6atvi5vT(ov •


[iu- biilal;i, lioiiiiiiiiiii (lciliicciiliiiiii, pr:cciiiit:iiiii, pro-

ptdSs,; ylvou.; ravTOC, xal f,Xtxta? drdirjC, o'J t.(j6- scq.ciiliiiin, ;issccl;iiitiiiiii, sese inviceiii preiiicii-

tspov ytvio3xo,asvat. 'raX;jL(i)6iat Opf^votg uTiSjOvtxio- tiiiiii ; iniilla inillia oiiinis gcncris ct ictatis aiile

[jisvat, xa\ t4 cfi),o-o'.fov Tto ndOsi xa-aXu^iiJtsvov. eiiiii dirm iiicognila. I'saliiiodi;c gciiiitilnis cede-
'AyiSjv 5k TOi^ fijjtST^pot; -pi; tj-j; sxTb;. "EXXT,va;, baiil, et aiiiini coiislaiilia doloris inagiiiliKiiiie fraii-

'louSaiou?, £7Tf,Xuoa;' sxstvoi; jrpii; fj[i.3iq, oiTt; r.Xsov gibaliir. Cenabaiit noslri ciiin exteris, ciiiii clliiii-

d7ioxXauji;x£voj (3G), TiXstovo; [jtSTicrxin tt,? io-js- cis, Jiiil;eis, adveiiis; iiipie vicissini nobiscuiii, iitris

Xs(a;. nipa; tou X(jyou, xa't si; xivouvov tsXsutS to q nberiores lacryiiue nbciiorcin utililalciii an'crrciil.

ndOo? (57) •
auva7:sX0ouGO)V a'JT(o tJ.u/(ov oux cXiywv, Dciiiiiiie dolor illc iii pciiculuin dcsiit. Miiiia! cniin

ly. T^; TO'j t'oOiT[AO'j ^ia; xa"t c;uy/.Xovf,J£to.; •


a'; xa't aiiiiiia; ex vi protriisionis et coinpressioiiis iina ciiiii

ToiJ TcXou; £,aaxapiijOT,3av, tii; sxsivcij (jUvi-/.ST,[j.ot, co excesscrunt ;


qiix linjiis liiiis iioicine lcliccs pr«-

xa\ 0'j|jtaTa £T:tti'.f ta, ~y./a av Tt; si-ot twv OEp;;.o- dic;iUc siiiit, ut disccbsus ipsiiis s()(i:c, atipie, ut

«ciptov. M-iXt; (38) Oi ib a(o[jta 6ta'^uy6v tou; dpTri- fcrveiilioriiiii qiiisiiiam dixeiit, fnnclircs victiinse.

fovTa;, -Acti vtxTisav to'j? rpo7ro[jt7:s'JovTac, 0'JTto tto Ciiin aiitcin corpiis \ix nipieiitiiim inaiius eUiigis-

Td;ft;) Ttov TraTspiov 5:6oTat, xa't TtpoTriOsTat toi; sci, ac prose(iiieiiles supeiasscl, in parciitmii se-

Upsuotv 6 dpy_t£psu; (39), toi; xfjpu^tv f] [xsydXr] pulcro conditur ac saccriloliluis sacerdoliim prin-

(ftovrj, xa'i Tot; k^oXi toslv SvT,y_ii;, 6 (j.dpTU? Totj ccps, prxdicaloriliiis in;igiia vox, iiieisi|iie aiiribus

(jtipTust. Kal vjv, 6 [jiiv soTtv sv o-jpavot;, xdx£t ii.siinaiis, iiiarijiilins iiiaityr adjuiigiuir. i\t nuiic

td; \)T.lp fj.utov, ihi (iO) o'[j.at, Trpor^ipojv Ouaiac, ille qiiidcm iii cuclis est, illic ctiaiii, ni lallor, sa-

xa\ Tou Xao'j 7Tp03SU);'5[j.£vo; (41) •


0'J6o yip dTroXt- crilicia pro nobis offcrcns, et pro popiilo preces
jrtov (42) f)[j;a?, 7ravTd7raatv d^roXsXot^rsv. 'IJ^jtiOvf,; fiindens; iieiiue eiiini il:i iios rcliipiit, nt prorsus
tl Tptiyipto; •xa: f,[xiTo;j.o?, tt,? [.tsyiXr,; d7r£p,itoyt'o; rcliiiueiil. Al cgo media cx parlc iiiorliiiis cl dis-

" Psai. XXX, C. " Luc. viii, U. «' Acl. v, 13.

(29) 'Eavzm-. Pass., ^auTO'J. D (31) 'hpcoTepor. Pass., dyitoTspov.


(30) E}r /fTfcic: cov, elc. Sic acciir.ile apiid Nice- ^iwpocpoi. Ucf;. pli ct Pass. aildiiiil, xaf.
(3."i)

taiii vciba (;i;cc;i (risliiigiiiiiitiir : « .\d cxtreiiiiiiii, (30) '.KxoK.UtvcrdiiErcc:. Sic pliircs Uc.fg. el
ciim dixi>set : lii niaiiiis tiias coiiiiiiCikIii spiriliiin Oolli., Or. 2, Pass., JNicct. cl Biilius ipsc. Iii cd.,
niciiiii, li:iiid .cgi c :iiigcloi'iiii>, ;i i|iiil)iis aliiliicciKlns d7roXau;d'j.£VO^.
crat, iii ni;iiiibils :iniiii:iiii cUl.ivil. > .Noii reile 1511- (37) riccOcr. Nicel., 7rpay[j.a, • rcs iii periculuin
lius, qiii liuiie lociin sic rcddit : « jViqiie ipso ad desiiiil. >

aiigclos cos , a qnibus ;ibiluccl)aliir, posliciiiis liis (38) Mcllic. Qiialuor Kegg., duo Coisl., Or. 2,
veibis li.ibitis : ln inainis Iiias roiiiiiicinlo spiiiiniii etc, ii-6-{'.;.
iiieiiin,;iiiiin:iiii l.cliisexli;ilavil,» (pio(l|)rolcclo a Gie- (39) '0 dp/jepsvc;. Re;,'g, a, e, il cl Or. 2, 6 ts-
gorii iiiciilt' alicniiin est. Noii ciii.ii aiigclis, ul iiid - ps'j;. ISicclas sic cxponit : < P:ilri s.iccrdoli, et avo
cal Billii iiilei|irel;iti(), sed Deo l>as:liiis aiiiiii;im iiianyri siib M.ixiiiiiiio ;idjiingitiir. »

suaii) inoiiciis coniineiiilavil. (iO) 'ii^. Dcc^lin Or. 2.


^31) 'Xfd.iEyvlie)-. l''orle, £va7r£<iu|£v. Edit. (41) npjcct:u/oiif.rcr. Sic plcrlqiK! coild. Ili Coibl.
(32) rcn
jih'OJi\ Savil., [j:vt,;xov£uo[j.ev(ov. 2, u7r£p£uy/J[j;£voc. Iii ed., 7rpo£U);(5;jisvo;,
(55) T<p Si. Sic pleriipic (odd. Iii ed., ih 6£. i42' '.'V.To.lf.Tcor. Or. 2, diroXetT^tov.
'05 S. CUEr.OUlI TlIEOLOGl 604
sctlus Gregoriiis (iilpole a iii;i_^ik) illo siiciu iilnii- \ 1'j^'jY'^?- '^'^^ ?•''"' £''!!wv 6o'jvr^c>ov, xa\ (io) 0'jx

plus, ali|iie aierb.iiii el iiiiseiniii vilaiii Iralieiis, iil -Copojjiov, oTov eizo^ zhv ex£ivo'j X£)(oipii;j:£vov, oOy
tonseiil.inriini csl eiiiii, qui ab eo ilisiiiiieUis sil), (•'oa tl^ T£X£UTr|C:ojv jji£x3ixr;v £X3ivo'j T.a.:c,3.yu>-^la.V
liauil scio, quciiiii:uii |u) i illiiis diisciiilinam liiiem (]) xa\ vuv Ext vouOEToOjxat, xai aoj^povi^ojiai oti
'laiicisear; a qiio iiiiui: i|iio(|iie per iKicliiinas vi- VJXTEptVUIV <J'^EC0V, £t T:OT£ TO'j SioVTO^ 'ic,lx> TUJOipit.
sioiies .v.liiioiicor, el raslii;or, si (piaiulo ab onkii» K-j.\ o'Jx 'f^iii jj.iv 0'JT(ij Oprjvov)? OLvajjttYVutj.t Tot;
recesseio. Nce vero e^;o (|iiiiieii) liicliis laudiliiis ail- £-:f.tvot^, xat XoYoypa^iT) Tt]V Toij <iv5pi,; TO).iT£!av,
jiingd, alqiK; illiiis vilain oralioiie piiigo, ae leiii- xa\ TTpoTtOrijJH t(o y^pvni^ xotv6v ap^Tr,? Tttvaxa, xat
pori coiiiiiiiiiiein virtiilis labiilain, saluliferuniqiie 7:poi'paiJt|jia a(j>TT]ptov Tiadat; Tatj 'ExxXrjatatj, tj/u-

OMMiibiis Ecclcsiis, oiiinibiisijiie aninKibus exein- fiiq, a7:aaai?' rcpi? 6v flXEnovTE?, df:t£u6uvoij[ji.£v xbv
pluni propono; iii quo'', veliil iii vivaoi qiiaimlam fliov, t'j? v(jj;,ov i]i.'l'y/_m •
upitv Sl au|j,6ouX£'.jaot[ji' Sv
legeni, inlneiilcs, vilaiii noslrain (lirigcniiis : vo- SXXo Tt, Tot- Ti £X£ivou T£T£X£a|xivoi;, i^ Trp^j; a'jTbv
bis aiilein, qiii ab ipsn doclriiia sacra iiiibull oslis, ii£'t ^X£7:£tv, za't (ij; opiJjvTO? xal SptjjfJiEvou, toj Ilveu-
(luidqiiain aliiiil sua.serim, qiiaiii iil euin seinper piaTt xaTapTiJsaOat.
specietis, ac, lanquani ipse §32 el vos videal
el a vobis vi.lealur, Spirilu iiislruaiuiiii. ^
LXXXI. Adcsie jain, ac ine circunisistite, oninis n.V. A£'jpo ot] (4i) T:£piaT(ivT£; |j.£ Tra; 6 £X£tvou
illiiis cliurus, lain qiii sacrarii esiis, quaiii qiii iii- oaot TO'j fif,ptaT0? xa\ oaot tcov xiTto •
XOp^j? , ,

(erioris ordiiiis; lain qui e.v noslris, qiiani qiii ex oaot Ttov fiptiTiptov , xa'i oaot twv E^tjjO^v • Tr)v

e.vleiis; encoininni niccuiii conficite, aliiis aliam £'j'f!l[xtav jjiot auv^p-j^as^aOE , SXXo? S"aXo Tt TiJov

qiiainpiam illiiis virlulcm e.xpoiicnles, el conqiiireii- £X£ivuu xaXt^ov 6tr,YO'JiJ:£vot xa\ friTOUvTE; (43) ol

les : qui ilironis insidelis, legislaloreiii; (|ul rein- Tcov Opovtov , Tov vojioO^TrjV •
ol Trj; 7:0X1 -

pnblicam geriiis, civilalis principem, ac veltil enii- T£ia? , T^v TtoXtaTifjv •


0! Toij orjjjiou, Tr^v EuTa-
dilorein ;
plebeii, nindenilorem ; lilteraruin sludiosi, ^iav ot r£p't XcJi^ouc, ih'i 7:atO£UTr|V al 7:ap0£vot,
proeceploiein ; viryines, pronubum; coiijiigaia', pii- Tov vuij.^a-iao^j^JV ai U7i?) ^u-j^iv, Tiv aojcf poviiTiqv

dicili:e niagislrum ; solil;irii, cum qui vobis pciiiias ol ztfi £p7;,aiac, t6v •7:T£ptoTr]v oi Trjj ^Tttp^^iag, Tiv
addebal; cu'iiobiaci, jiidicem ; siii'p!iccs , iliiicris otxaaTTjv • ot Tf,,; a7:XoTr,T0?, t6v oSrj^cijv' ot Tr,,; 0£oi-

ducein ; speciilalionis amanles, ibeoliigiini ; liila- pia; (iC), T^j 0£oX(iyov •


ot £v £uOu(j,ia, tJ/v /aXiviv •

rcs, frenum ; calamilosi, ^olaliiim ; senes, baruliim; ot £v au;j.90pat;, Tr]v Ttapixj.riicv • ttiv EaxTTipiav,
jiivenes, p;edagogum ;
paiiperes, largiloreni ; locu- T) TtoXtof TTiv T^atoai-oj^j-iav, f) v£(5Tr,; tj 7:£via, Ti)v
pleie<, dispciisalorem. Quin niibi quo(|iie videiitiir ?:opt3Tf;v f] £'J7:opta, t'jv o!xov(5jjiov. Ao-/COuat [ioi xa\
cl vidiue p:ilriiiiiiiii siiuiii laudalui;ie, el oi'pli;iiii Xf,pat tJjv 7:pocTdTr,v £-aiVca£aOat • xa'i i3p_t5a.vol, T?)V

palrem, el p;iiipcies paiiperum amalorein, ct pere- TraTipa • xa\ 7:to)-/o\, tov tptX(i7TTto/ov • xa\ t^v cpi,-

griiii liospilalcm, el fralres fralrum amalorcin, el X6;£V0V, 01 ££V01 • r.s). i.f.Z/.-^rA, T^J tfiXioEXtpov (47)

agrotaiiies mediciim, (njiiscunqiie volueris moibiel 01 voaouvT£?, T()v SaTpVj, f,v po'JX£i vSaov xattaTpEiav
medicin;r, clsaiii >ani:alis ciislodcm ; omiies «icniiine oi 'JYiaivovTE?, t?)V tfJXaxa Trj; u^j-^ia^^ ot 7:'avT£;,
euin, i|iii (iiiinibiis oniiii;i riclus esl, iil oiiiiies, aiit x^podvi] tou; T:dvTac,
tVj 7:(ivTa 7:aat y£v6[).£vov, i'va

certe i|ii;iiiipliiiimos, liicrifaccrcl. TkX^iovag.


fi

LXXXIl. Il:il)(s Iixc a iiobis, Dasili, lioc est, a IIR'. Ta'jTd aot 7:ap' fi;j,tov, w HaaiXsiE (48), Tr,;
lingua qiiimdam libi siiavissima, aique lionore et fjoia-T]; aot t:ot£ YXojTTr,;, xal ii;j:oTi,aou, xa\ fiXtxo;.
xiate a'(pi,ili. Qiioe si ad virtiilis luic mciiium prope Ki d^ia? £Y1"J?, to'Jto °°^
[xkv Tf,s ar) x*P'S '
T^P
accesseriiil, bcncliciiim i>l liiiim est; le enim frc- 0;'.,o-;(Tjv, tJ)V 7:£p'i aoij Xtjyov iv£aTr,ad[xr,v. Ei 5h
lus, liaiic oiMlioncin iiislitui. Siii aulciii loiige iiilra T-.-jppto xat TTapi 7:oX'j xf,? eXTtiSo^, ti xp'1 TtaOcTv,
dignilalem cl spcm liiam snb.ilileiiiil, qiiid f;ice- xaV Y^P?> ^-^^- v(Jj'o, xa\ Tto am TtiiOt^o TETpux(jJ[Jii-
rcin, bomo cl scnecliilc, el morbo, el lui desi !e- r, vou? (W); nXy]V xa\ 0£(p cfiXov Ttj xaTa 6'jva[jtiv. 2u
lio confccliis? Qiianipiam Deo (pioqiie gialiim csi, i'i fjp,a; £7:o7:t£'Joi? ctvtoO^v, (I) 0£ia xa\ i£pa xEaaXi),
qiiod pro virilnis clTKitur. Tu veio, sacriim cl di xa'i Tbv 0£Oo;xivov f][xtv 7:ap3t 0£O'j (.'iO) axiJ/.ora T?,;
viiiiiiii capnl, e tttdn nos, qu;eso, iiispice, carnisipn! aap^x^ji;, ttjv •/][jL£T£pav TtaiSaYo^Tiav, -i] aTiQaai; xalj
slimuliiiii, a Deo iiobis ad disciplinam ilaUim, :iiit a£auTOu 7:p£a6£iai;, i^ Ttstaat? (iii) xapTEpdi; tfspEtv
prccibns Iiiis sislc, aul cerle, iil ciiin furli aiiimo X7.'t t>jv 7:dvTa (.t2) ^iov fi;xtv 6t£?dY0t5 -pJi; ti Xu-
perferamiis, persuadc : ali|nc nmnem noslr;im vi- ciT£Xia:aTOV (ijo). Ei ok [jiiTa3TaiT]tji£v, oi^ato xd-<£t-
taiii ;id id, quod maxiinc eoiKliicibilc e.-I, diiige : 0£v fijna? Tai; OEauToij [Si) axrjvatj, to^ dv d/.XfjXoij

(i'>} liai. Pass. addit, (•>;. elc. Incd. cl iii nniiniillis codd., T£Tpu/(o;x£vo5.
(H) Kcg. pb addil, ojv.
li\. (.50) Iliija (iFov. Sicduo Ucgg., Or, 2, l'ass., elc.
(•'».)) 7.i\zi vyrer. Iil (piibiiMbim, Zt).'j'rr:z;. O^ou.
Iu cd., T:;p'i
('»()) Hy.iojJar. Rcg. pli, O:o/.o-|"'otc. ('onib., ^ xa\ vjv T:£iaaic.
(.>l) 'H .r«('c^f</(;'.

(17) Tly j^i.ldSi.Xjpcr. Sic, (iuiiMpic Ucgg., Or. 2, ('yl) Tlr :iuyza. Conib., t!)v 7;dpovTa, ipr;cseii-
l'.iss. cl Coml). Deesl tov in eJ. ICDI. I

(48) ''ii liaulMie. Ilcg. pli addil, .-•Jfavv.fAvTop, (,')")) AvciTs.UcrzaTor. Or. 'i. XuaiXcXEaTepov,
< l!;isili allissiiMc rijspleiideiis. » (54) HeavTov. Or. "2, iauTO'J.
(49) 'rsifA-yotjiirovr. Sic plurcs Kcgg , diio Coisl.,
603 0!!.\TIO XLIY. .
- IN ^OVAM DOMIMCAM. ro'*.

oj^wv"^, xa. auvsTOTTjJov-E^ -zr^v a.-;ij.-/ •/.y.\ iiay.a- \ rH)Si|iip, poslenqiiam cx liiic viui inigr.ivcriiniis, iliic

piav Tf('.a5a, xaOapwripiv t£ y.a\ T£X:o'jx:pov, ^? qii()i|iic UilicMuiculis liiis cxcipc; iil siiiiul vivciilcs

vJv [isTpfw; 5£5sY(is0a -ri? £jj,'.pA!j£'.^, evraiJOa iTafr,- ct s;iiict;iiii 833 "' Ijcauiiii TiiiiiUilcui, cnjiis iiiiiif

jAsv -uf,^ J-^^jsioj, xa\ TauTr,v ).a6oi(ji£v, tLv ttstoXc- cxigiiain .«pecicin cl ini.iniiiem accepiniiis, pnriiis

[jiT;xa(ji£v xa\ 7.£-o),£(J.T|iJi£0a (5")), tt;v dvTiooitv. X.o\ plciiiiisqiie ccinciilcs, dcsiilcriis iiosUis rmcm sla-

|jiiv ojv ouTO^ 7:ap" f,iJ.(ov Wyo; •


TjjjLa; oi Ti'.; ETTa;- Iiimiuiis, i\c liolloriiin coniin, qiix iiiiiiliiiiiis, vcl

vitJSTai [jiSTa e£ t6v giov dzoXciTOVTa; (riC) ;


£• xa; pci liiliiinis, lioc prxiiiiiiin rcrcr:inuis. Alqiic lianc

Tt 7:apa!Jxoi,a£v £7:a{vo'j toi; Wyoi; a?iov, ev Xpi- (luiileni a nobisoralioiiciii liabes : nos aiilcin, vilam
OTiTi (57) Tr,ao'J Tto K'jp!()) f;[Ji(Iiv, (T) fj S6^% et; to'j; postlc ciini morle conimutanles, quislaiiJaturus esl?
oiijva;. 'A[j,r;v. si qiiiil laincii laiidc ilinniini lialicanuis, qiioil oralioiii

sii|)pcil tare possiniiis, iii Clirisio Jisii Doniiiio noslro, ciii gloii.i iii sxciila. Aiiicii.

(r;.")) ne.Tc.lnji/ijigOit. Coi-l. I, -o).s;a^ij.iOa. (;i7) 7i>- Xpicrzii>, elc. ll.cc ei scqiieiilia ilcsiiiit
(,M)) 'A.To.ifc'('.io>T«^.TrcslU'jji;.,clc.,aT:oXi7:(5vTa;. iii |ilcris(pie coilil

- - .
=a

83*3IONn UM IN ORATIONEM XLIV.

I. orntionc, qii.T « in novnm Dnrainicani » inscribilur, rodi^inplioiiis no.s(ri'B En-


In Ii.ir

cffiiiiii exornnt (irogorius. Priiiiiim stadiil, qiKiiu velus sit ill;i lcx, qii.T Knc.-ciiio-
Iniidibiis
ruin celehiitas pra^scriliitiir ; nc pliiriiiiis subindc Scriplurarum lestiinoiiiis osteiidil, (piaiili
no^tra releral, ut fcstivitntem illam iiiimi!! conje ac pura nieiito ceiebremus. Encenia
siifiiidem speclanda siiiit, iit tvpus seu ligiira innovalionis noslrre, qii;i a peccati vetiislalu
ad griitiic novitatem tr;inslati siimiis. Per liaiic eniiii innovationem, novio creatiir.T eflici-
niur; nc proinde EncoRiiioriim lestiim agitanles, saliitis qiio(|ue nostrae Encainia cnliiiuis.
Hiiic Clirislianos omnos liortatur, ut, dcposito veteri liomine, in vi!;e novilnte aiiibulent.
Deinde ex variis lenipestatuiii cunversionibus, i]\ix certo et constaiiti iiiotu sibi nnituo
succcduiil, atque innovantur, riMiovationis noslr;e exempliiin desiimit, inoxqiie ornala et
eleg;inli descri|)tione, veris amffiiiilatem pr;i'dicat. P;iiicis deinum du s;mcto niiiityre .Ma-
maiite prolatis, rursus o'iiniiiin iinimos excilat, ut, iii hac vil;i prfflclare mutati et iiino-
vati, ad iiovaiu vilani, iii (]iia suave ac seiiipiteniiim ver elUorescil, liansmilti inereanliir.
Cognita et huidata luit bfec oratio a veltribiis, in [irimis a .lii^liniano (38) et Leoiitio (o9)
Byz;inlino. Iiiio sanctus Nilus de|ironi|ilaiii es isliiis oralionis niimeio sejilimo seiiti'iili;im,
ipso i]uoi|iie suis lioiejrilice intexiiit (Ci)). N im « de irai.' agens, sic loquitur : Ir;i, » (]iii'iii- <(

adiiioduin ait ille niagnus iii Iheoloiiia vir Gre^orius, « tibi sit contra solum ser|ieiilem,
(]iio [icriisli. »
II. Non li(]iiii!o coiist;it, nlruni Gregorius, anle vel posl suiim ex iiibe Const;iiitiiioiioli
rediliiiii, li;iiic or;ilioiieiii |iroiiiinliiivei it. Eam ariirinal Nicetas (01) « Naziaiizi diclam, iii
saiicti marlyris Main;inlis tei!i|ilo, lunc tcniporis, et ad
iirbi |iroxiiiio, » cujiis fcsliiin
usijiie Niccl.T! ajtaleiii, iii Dominica iiovain l>ominii;un »
Piiscliati firoxim;!, (luaiii Graeci «
ap|iellaiit, mira incoLiruin Ire^jiinilia celclirabnlur. II;inc ii|iiiiioiiein conlirmaro videnliir
liit'c Tlieolo^i verba ( n. 12) «Nunc martyies sub dio |)0|)iiliiiii retincnt. » Oii;i' exjionens
:

Nicelas (Gi), addit « P;iitim |ii(i|iter vern;de


: Uniiuis, liic'iii;ilis trislitiie iiiliil liabeiis ;
liarliiii ob concurreiiiiiiiii miiliiluiiinem, qiue l;iiita est, iit doiiius eos, ncc legere, nec
suscijieru qiieaiit. » Islam interjirelis senlentiam, tiuoad locum, libenler am|ileclimur.
Verum noii ita tacile e\ eodem iiileriircle conjicero |)ossiimus, (]uo anno liabila liierit
liaec oralio. Idem enim Nicetas cx his Theolo.^i veibis (ii. 12) « Quo ex niiiueio (iiiar- :

lyrum) uniis quo(]ue est meus ille laurealus Mamas meus eniin, etsi non a|iud me; ;

facessat iiividia, » etc, concludil, prieseiile Basilio [ironiintialam fuisse. Addit eiiim(()3):
«Ca3teruin, fjuia iiraosente Basilio Magiio hanc oiationem!; Ii;ibcb;it Gregorius, propterea
scile adjunxil Facessnt .inviiiia quasi dicerel
: Ne milii .succeiiseas ; divine B;isili, si : ,

(]iioil luiim esl, niilii benevoleiitiro aireclu vindico meumiiue iiomlno. » Veruiii [)rofecto
835 nonniliil asperit;itis nobis redolere videlur ista doclissimi viri interjirelatio ncc ;

iulclligcre iiossumus, ([uo p;icto luec 'riieologi verba, « FacessJit invidia, » ad prfcsentem
Basilium rererii possinl. Niim igilur Biisilium erg;i amicuui invidiio molibus alfrcliiin cre-
demiis, aut suspicabiniur? Nuiu Greiiorius ijise lam injuriosa de amico [lersenserit ? Absit,
ut laiitorum virorum gloriam vel levissiina livoris nebula obscuremus. Lilienti [lotiiis
animo fatcamur, niliil ex liac oratione elici posse, (luod cerlo leni|ius, ']uo habita fuerit,
desigiioi. Nonenlui cit;ila verba ad B.isiliuin refereiula existiiiiamus. llliiui ceile, si inter-
fuisset, (le nioie coiii[)cllusset Gregorius. Coujiciiuus i^itur cuiu 'rilleuiontio (Gi) , ad

(ri8) Coiicil. l. V, p. 005. (U2) (loniiii, III liaiic or.


(5!t) llibl. 1'uliiim Liujd. l. IX, p. (iSI. (')3)Miielas, Cdiiiiii. iii liaiic or
(GU.i CdicI., I. III Moiiiiiii. Giacoriiiii, [i. 701. (Ci) T. IX, -5 xciv, p. 5-i"J
(01) .^rg. iii liaiic or.
eC7 S. GUEGOIUI TllKOLOGl C08
aiiniiin 38S ollocari possc
quamvis noii di(Iile;il'.ir vir doclus potuisse ante Grogorii
(
;

MMiioris oliiluin pronunliari. Hinc noii rr.ale concliuicMidum [lUlanius, oralioncm istain
luibitam iuissi! IG Aiuiiis anni 383, in quo Pasclia Oejusdeiu nifnsis incidebat.

ORATIO XLIV\ AOrOSMA'.


Iii iiovaiii Doininiciiin. A '-'ic ^'V" xcti.i-'i\r KvfueY.i]^' (0o-99).

I. De EiicuMiiis lioiinrniiilis lex vctiis esl, eai|iie A". 'Kvxaivta (1-59) TtjxaiOat, TraXai?)^ vdjjio?, yai
pra^clare (oiisliliiia; vel pdliiis, ile relms nuvis per xaAw- ;yo>v [iaX/.ov Sk, xi via TijjtaiOai Si' 'EYxai-
Eiiciciiia lioiiore foinplceleiulis; idijue noii seiiiel, v;wv •
y.i\ tojto, oCiy a-a^, a).X3[ v.n\ TroXXix'.;, exd-
veruin sxpins, iiiiniiuiii qiialibet anni conversiune ciTir,- -coO evtaoiou TtipiTpoT:?,; ttjv ouTrjV f;iJ.£pav e-
dieni eiiiiKloin advelieiile, lie alioqiii res pulclirx aYoJjT]^ (GO), iva piij i£{-r,Xa (61) tw xpdvw Ysvr,Tat
progressii leiiiporis evanescant, alqiic; olilivionis tjc xaXi, jiT,oi TrapappDTJ XtjOti; ^jOoi; a[ji.a'jpo-j[i£va.

gnrgile obsciirahu (lilabanlnr. Innovaiilur qiiiilein 't^yxaiyiCorrai jji;v izpdt; ©edr 7^i}crci, Tcp 'IHatoi

ad Deiiiii insiil.i;, queiiiailnioduin apiid Isaiain legi- (i->j~zp (U^) dvfY-xofjisv, asTivas ot] tjc; vrjaou? Tau-
nius *S qua ciinqiie landeiii illa; insnlae existiinamUe '^a; uroXTj-TiTiov •
o'[jiai 6^ Ta? dTi^j tiov eOvuiv 'ExxXji--
suiil ; iil aiileni ipsc opinor, genliiiiii Eeclesla; re- lia.; apTi xaO'.jTa[ji.ivac, xal tt,? dX[jiupa; d-iaTiai,,

ceiis consliliiia-, alque ex salsa el aiiiara inlidcliiaie dvaxj—o^Jaa^, xa"t -Tjjiv Xaij.6avo^J3a;, tw Osw ^d-
ciiiergenles, a.; lirniilalem acci|iientes , Uei incessi- c7t[xov. 'E-,'xa'.vi^sTa'. oz teixo; /aXxoijv, 7:ap' dXXqi
liiis aplain el eoiignieiileiii. Iiinovaliir eliani , ainid ::pO'^f,TTi oTijiat &l , •^^Jxh '<°''*-
'^'^('P^ i Xp'-""^^'""
aliiini proplieiaiii , iiiurus a;reus'' ; lioc est , iii lal- n 6r,; (03), xa"i dpTt-ir.-tYT.j cic (64) eCiiiifiEtav. "ASei-,
lor, aiiiina liiiiia et aiirea , reeeiisque ad pielaleiii ok Tto K'jp;io aj[;.a xatvV/ xE).£'ji5;jiE0a, v.-z ot (G5)
conipacia. ri;cleiea, canliciini novniii Doinino ca- si^ l!a6j/.wva xa"t tt,v 7:ovr,pdv c^JYyjjiv xaTaojpiv--
liere jiibeiiuir "*, laiii qni iii Baliyloneiii pravainqiie t;; ii-o tt;j d;iapT'a;, E-EtTa 7:,o6j Tf,v 'Ujio-joaXfu
conrnsioiiein a peccalo perlracli , ac deiiule iii Je- dvajwOivT;; (GG) (xax;t y.b/ o'J ojvd[X£vot tt;v OEia».
rusalein iiicoliinies reversi suinus (alqiie illie qiii- otoztv (;jot;v, (bj eT:'t yt,; d/.XoTpta?, 6vTa'jOa 6^ viav
dem, nt in lena aliciia ", canlicuni divinniii ca- ojot^v xa't noXtTjtav ta-djjiEvot)- eite oi [istvavTE.; i-y

ncre niiiiiiiie poteraniiis, liic aiileni iiovain caiilio- TtTj xaXiTi, xa\ TrpoxoTCTOvT-^ •
xat Tb [tkv xaTtopOcuxo-
iieiii , vii.e.-pie raliiiiieiii iiisliliiiiiiii.^) ;
quain qiii iii t3? t,5t„ Tb 6e . xaTopOo'jvT-^, 7:apa to'j d|'io'j (07)
virtiite persiitiinus , novosqiie subinde in ea pro- xa't xatvo-otou nvE'j[j.aTo;.
gressus S36 f'>ciiniis; cujns viilulis iiiuiioribus, saiicii ci innovaluris S|iiiilus ope ,
j.iiii perrnnclj
Sunius, ac eliaui niiiic fungiii.nr.

II. Tuin cliani laliernaculiini lcstiiiionii innnva- C'. 'EYxatvt^sTat oi ?; ciXT,VT] to^j [iapTupiou, xa'>.

Inr, el (juidem niagnilieis siimplibus, qund Deiis Xiav toXuteXii);, t,v 0e&; zapiost^i, xa't BsjeXeVjX
ostendil "*, et Beselecl confecil *', et Moyscs fi.vii.
q ETsXsttoss, xa't Mcocf,? iiiTiSaTo. 'EY^-catviJcTai 51 r)

Jam regnuni qiioquc Davidi inirovalum cst,neque ^aatXEia Aa6't5, xal o^j^ dTra^, dXXd xp'.o[i.iwj -th

id seniel, sed priiis ciim uiigereiiir, ac postca , ciiin ^rpiTipov, dvaYop2uo;jtivou t& OEUTEpov. 'Efsrezo ti^

rex saliilaretiir *'. Fucla suni eliain Kncnuin Jero- Tci 'E)-mirui ir 'lepoco.lvitoiQ, xal yEijdor (GS)
solyinis, et liiems eral *^ niniiruin inlidelilalis, Je- fjr, 6 ttj; d7:tTTia;, xal 'Ir,50'j; TrapTJv, 6 ©s^; xs\

susque aderal, Deus cl leiiipliiin , Deiis tempiue vai; (69), Osi; aicovto;, va^; Ttpoi^aTo;, 6 a^JOT,(jtE-

" Isa. xLi, I.


"••
Jeiem. 1, 18. *' Psal. cxi.ix, I. " P.s.d. cxxxvi, -i. »« Exod. xxxi, 7 «' Exod.
xxxv, 50. ** 1 Paralip. xi , 5. " Joaii. x , 'i'1.

{") Alia^ \IJII. Qii:r; oiilem 4leral, niiiic 41. — (G2) Tii> 'llcrata lii Sepliiaginla legiinr : 'E-j^xai-

ll.ibila IG Aprilis aniii 583, in ccclcsia S. Maniaiilis vi.ri30- r.tji; [ae, vf,30f < lo':ov:iiniiii ad ine, iiisu-

propeN.izi:iiiziiiii. I*. > Vnlg;iia : i T:iceaiil ad inu lii>ul:e. i

(G.-j-9'J) Noniiiilli addiinl, xa\ si; t^


l\ijia>!i\r. (63) Aycrc(-(f;)c. « Auri eolore.n iif.Tciis. i Sii-
eap, [jtdpTjpa !\ld;j.avTa • ttj ^dp vi^t Ku-
XI'. ti;-.>j-/ spicaliir ('.oiiibelisiiis Gregoriiiiii seri|isisse x^Xxost-

ptixf, ETTtTEXstTat f| (i'/E!a a^JTO-j ev KatiapEia i lii



of.c, a-iis llrniilalciii liabeii.s. > Mcc iinmcrllo, liaiie
t

iiov:iin Doiiiiniiaiii, ri iii ver, iil lii iiiaiiyrein Ma-


'^ eiiiin voeein exigit niclapbora.
niaiileni ; in nova eiiiiii DiiiiiiiiiL:!, iiisius nienioria (G4) Elr. Iii iioiiiinllis, -pi;.
Ca'varc:e eelebraliir. i (G.^) Ehsci. Sie qiiiuqiie Ucgg., dno Coisl., Or. 1

(l-o!l) 'ExKuiria. « Ene.Tnia. > Hoc noinine sigiiifi- ct Coiiib lii cd. ilecsi oi.
caliir ilcdicaiio ciijiiseiiiiqiic rei ; scu lesliiin quo (GG) "E.ini-n -fjdi; Ti\r 'Je.fcvCa.Vi\n araccoOir-
qnalisciinque les iniiovalur, sive lenipliini, sive do- Ti-q. ILfC oesiinl iii Pass.

inii'^, elc. Saeer eral apu 1 Jiubeos ilics Kiwa;iiio- (67) 'Ayicv. Dcc^i iu (puiliior Regg., elc.
runi, ob iiieiiiohain instaurati lenqdi posl caplivita (GS) Kcii /f.ijmr. Sic iiiialiior Kegg., Pass., Comb.
leiii. el Joaii. x, -1-1. D<:csi xai iii ed.
(GO) 'E.-tc(ycvci\(:. Diio Regg., iiuinqnc Colb., (G!)) 0t('c ''«' riuc:, eie. Iii iiiiiiniillis, Ozh; Kc'i
eic, ETiavaYO^JJT,;, « rcdiiecnie. > dvOp(o7:o; • Qzh; uTiEpxp^ivtos, dv0po)7:o; r.pW-iu.-
(61) 'i"?''Tr|.i((. Ea diciiniiir propric, jiixla Mcc- to;, « Deus el lionio; Dcus ouin« lenipus su[:erans,
lain, qux nurciii aiiiiscruiil. Iioiiio rcccns diclus. •
£09 OUATIO XUV. - IN NOV.VM OOMINICAM. 010

xa\ Tpir-uspo; iv.TTi.iievo;, xai A omiii anliiiiiiiir, ci IiMiiphim nvciis rirlniii iiiin
f.5v (78) Xu6|jt:vo;, ,

[ievwv €i; to'j; aitova;, iv' iyto etjjOio, xa\ toO T:a- coii(Mii(|iic die snliilimi, ac lcilio pdsl dic cxciiiiliiin,

)-ar.oO i:-iona-:o; iivaxXr,OoJ (71), /aV Y^vtoijiav xai- .Ttqne iii saiciilii iikiiiciis , iil i|isc s;iliilcin conso-

vii xTta^, Sia T^i; TOiauTTii; (fi/.avOpioraa^ liva- (iii:ir , aii|iic :i vclcri hipsii rcvoccr , ac pcr liiijiis-

it).aTT'j;jt£vi;. 'E-'.ClT£T Si 6 0:io; Aa6\o xapSfav niodi liciicficiiiiii insiaiiraliis , iiova cicaUira cfli-

xaOapiv ev lauTiTj xTi;o,a£-Ar,v, xa\ -vsOiia sCO^i ciar. Qniinliviiiiis (|iioriiic Daviil cor niiiiiiliiin iii se

Toc; Ji-xiTO'.; i'i^3.i-n:6[itwr oj/ «'j; oux r/cov, (ti; crcarl , ac spirilnni rcclnni in visccrilins iiiiinvari

Yip, Ei |jir] AaSlSi tosouto; ;


) liXX' t'o? xatvov Yivto- poslnlal ", noii i|iioil noii lialical (iiuis cniin lialic-

axtov t4 viiv az\ (72) 7!:po!jTiOi;jisvov. K.a'i Tt S^r [jioi re possil, si lanliM vir co caical '?)
;
scil <iiio,l pro

itXsi-iviov 'P^vxaiviiov, £v!-v tjc TrapivTa yvtopijat, xa\ novo lil diicnl, (inoil niinc (inoliilic accrcscil. Scil

a cir,;ji:pov -avr,-i"jp!^o;ji:v (75), Tji ftof, [ASTit Oiva- (inid milii pliir.1 liiiciciiia coliigorc nccess.; csl, cnni

Tov uAT^jtaoavT;;; 'Erxaivia, 'Kfxatvia :?) ::avf,Y'J- pr.r.scnlia dt^clai-arc proiiipliiin .sil, cai|iic, (|n;c lio-

pt; (7.i), a5sX9oi. Asv^aOto ykp zoXXaxt? dicrno dic, viUe posl inortcm adjiincli, cclcliramiis ?
0-f' r;Sovr,;.

Ka't Ttva TaOTa ; Oi ii.lv stSoTs;, Stoi^aT: •


oi os Kiica'nia, Eiic.cnia, lioc fesUiiii csi, fialrcs. Ideiili-

(XYvcjOvTS^, Trv axorv e^-xatviJsjOs. ilciii ciiini lioc vciliiim ;ira; volnplalc rciiclaliir. Kl
" (imciKini illaV Qiii scilis , docclc ; (jiii ncscilis, au-
riliiis innovomini.
P. •Kk f,v (75) aT^pdnTov, xa\ dStdSoxov, 6 ©s&c, 111- Kumen cral iiiacce^sibile , ac siicccssioni mi-
ojts ap;a;j.£vov, ouTe 7:au30,u.svov, outs [iSTpoOiJisvov, nime oliiioxiiiiii, Deus, nec principiuiii lialiens, ncc
dctXa;j.7:k?, T,otXa;ji7:s.;, oXiyotj oiov e-T\ O:(opoj;ji.s- rnicm liairuiirnm, iiec iii dimciisioiiem cadcns, per-
vov, oI;jiat ok, oOSs oXivotj. Kat ^toTa SsuTspa, toO pcino liilgorc rulilaiis, Iriiio splcndore niicaiis, al-

7:pioTou *toTb;<i7:auYdc;jiaTa, al TTspl auTbv oJvapiEt;, (ine cjusmodi , iil paiicis , iino iic paiicis qiiidcm,

xa\ Ta XsiTOupYtxi TTVsu^taTa. TS Sk 7:ap' -fjiJiTv toOto pcr^picua sil ipsius niagniUnlo. Seciiiida aiileiii

ctoc, ou/ u-Tspov f,pJaTO ;xovov, dXXi xa\ vuxt\ ts- liimiiia ,
primiiiiic Liiiiiiiiis ladii, virliilcs ipsiim

[jivsTai, xa\ Ts;ji.vst vuxTa tso^aotpia (7C), odst irt- circiiinslaiilcs, alqiic adininisU i spirilns. Al noslniiii

n-suOiV, xa\ di,o'. /uOsv (77), xa\ Xa,iji6avov o oiSto- Innicii , iioii moilo scriiis orliim lialiuil, scd ctiani

ctv. 'Opav TS Y^P "'{''' TTapsyst, xa\ 7:ptoTov (ipaTat noctc sciiidiliir, iioclcmqnc virissiin a'iiiiis parliljiis

Ttapd (73) TTj^ o'|:to;, xa\ toT; ipi-olc Tispipiiov, sccal, oculis coiicrcdiUim , ac pcr acrcin liisiiin, at-

iiap.iSTi^Ttav' (7;i) yaptJsTai. BouXr,Os\^ Y^P ^ *^''''? q'"2 ''!> q"0'' ''•" ' accipicns. Naiii oculis lilicraiii

tSvSs tov x^is^aov c;uaTf,3a30at, t&v i| opaTiTjv ts xa\ p ccrnciidi faciillalem pradicl , cl priniiim ;ili ociilis

dopdTtov ouviJTTX^iTa, T!iv ;j.iYav xat Oau;jLaGT?)v Tr,s ceriiiliir, relmsque iis, qiiie siili aspccliiiii 837 c-'"
[UYaXstoTTiTO^ auTOu (80) xfjpuxa, Tot.; ;j^v diStot^ diiiil, circumfiisiini, liduciam afTcrl. !S;im ciim Dciis

o0t6; eiTt tfto;, xa\ oux dXXo {81)" (:! yoip eSst cfto- liiiiic cx vi»iliilibiis ct invisihililiiis rcluis coiisl;iii!cni

zh; SsuTipou TOt.; to ;i.iYtJTOv S);outi ;) Tot^ xiTto ok iiiiiiuium, liiinc , iiiqiiam , mattniini cl adiiiir.diileni
xai 7:ep\ f);jta; 7:,otoTTiv ey?Xi;,'.7::t Tf,v toO tftoTd^ inajcvlaiis su;e pra'Conem , lingcre ac coiislriierc

TOUTOu 3uva,atv. Ka\ y^P S7:ps7:s TtTj pieYiXtr) tftoT\ voluissei, actcriiis (iiiidcm iiullum aliiid liiinen (|ii:iin

Tf)? Sr,,atoupYia; sx tftoTO? dpSaaOat, to Xust tS seipsuiii pr.Bbuil. Qiiid ciiim sccundo luniine opiis

tjyJTo;, xa\ TTjv s7:s/ou3av Tsto; dxoi;j.tav xa\ dTa- iis erat , qui niaxiniiini li;ilieliaiil ? Inferi')ribiis aii-

^tav. lcm aliiiie biinuiiiis primani linjiis !uii iiiis vim pro-
lulil. Convenicbat qiiippe magim Liiniini, npificiiini suiim ;i liimiiie aiispicari , iiuo Iciicbras, \asl;iin(pie

ilhim reruiii congeriiMii et coiirusionem niniiia occnpaiiiem , solvil ac depellil.

A'. Kat toOto oux opYavtxV/ a.-' dp/r,; dvaS;t|a;, [) !V. Ncc vero id organiciim a prineipio, iicc, niea

ouSs f,Xtaxov, to; iy.h; Xoyo;, dXX' dno,aaTov, xa\ (inidcm scntenti;i , solare proiiilil, vcruni incorpo-
dvf,Xtov i82)' srsiTa Ss xa\ f,Xt(o SoOsv, xaTa'ytoTirstv rciiin , iicc a sole piodiiciiiiii ; scd postca ad oibcni
7;ajav Tf,v otxou;xivr,v. 'E-stof] Yip -"i'? d"AXot; Tf,v lcrr;iriiiii illusU;iiiiliiiii siili li:iililuiii csl. Naiii ciiin

uXr,v -pryj-rjGzr,(J3.i, s;5o7:otr,3:v uiTspov, ixiJTio in aliis rclius liaiic ralionciii lcniiisscl, iil nialcriain

xijtv, xa\ a/f,;jta, xa\ ;jtiY:Oo; T:sptO:\?, tva Oau;xa- priiis condcret, ac dciiidc cam foriiia convcsiirei,

TOupYf,aT) Tt ;x:tvOv, svTaOOa to ctoo; Tr,; uXr,j 7:po- ordiiie vidcliccl , fitjiira ac niagniliidiiie iiiiiciiiqua

'» P,sal. L, 12.

(70) '0 «i'0rifi/;f6y. Alhidii ad li;cc vcilii .Io;iii. (7.5) 0coc nr. Nicelas, quem seqiiilur liilliui,

II, 10 < Solvile


: lciiipliiiii lioc, el iii Uibiis dicliiis cftor ev, < liiiiicn miiiiii. t

exciuibo illiid. > |7(i) '/tro/to/p/fi. Ucg. pb, sv t7o;iotpia.


(71) 'Aj-ax.lij^^-j. Iii quiliiisdam, ivaxatvt-0(7), < in- (11) XvOev. Quaiuor Ucgg., I'ass., Savi!., elc,
nover. ) /sOiv.
ni) 'Aff. Deest in (iiiinqiic Ucgg. , diin.lcciiu (~><) fJnfd. Or. 1,Sta.
Colb.. I'.i-s., eic. (79) JJaf/jr](jlrn-. Nicetas cxnonit, cpavipujtv,
(75) nuri}yvf}t^rjtEy. Sic Itegg. lnii, pli, eic. « iiiaiiifcsl;iUoii(^in. «

Alii , 7:avr,Yupi^io,asv, iiiale. — C..iiib. £opTi^o;jsv.


'
(SOl Avzov. Diio ('olli., Conib., clc.. iauToO.
Edit. (81) "A.J.I0. Trcs Ucgg., (iiialuor Colb. el Comb ,

•(74) 'H nariii-vfiiq. Uiiiis Colb., f, TrapoOia 7:av- d)."Aoj.

fjYupi;, < praeseiis fesiivilas. 1 (S^) l\a\ dv)\.licy. Dill. < ci solis expcrs. 1
611 S. GI\EGOR'l THEOLOGI G!?
rei iiiipOMlis, hic, ul nmjoris cnjiisdam iiiiraciLli A 0-£a-i/it7axo (stoo^ yip ^lioxi zh 9(0;) •
y.z^zi Si toO-
specimeii cilcrcl , fonnain uialeria priorcin proliilil 10 cT]v uXfjv £T:dy£!, tJjv itp0a).[A6v ttj; ififji^paj 5r)

(fornia cniin solis , liiinen esl) ; ac poslea nialeriain fJltOUpYTJGa? 10'J-0V TOV T^iXiOV. OiJTO) tl TtpWTOV iv
iiuluxil, solem luiiic nimiriini, dici ociihiin, rajirj- fj^aspaij apiO[tii'Tat, xat S;u-;poy, xa\ xptTOV, Y.aX-zi
caliis. lla procrealo Imniiie priinnm qniildam iiilcr ^|i",?, '^?!? '65ojji.r,; zat xaTa-auitjAou ztuv ^p-
, *XP'
dies nunicraliir, el seciinJnm , el lerlium , ac sic yojv fjjiipa^, alj xaTa.aspiJeTat ta ytvijjiEva (85),
licinceps usque ad sepiiimim opcrnniqnc ccssaiio- Xoyotc d(!iif,-ot; lac^ifjisva, xa't oOx dOpoto; dvaStod-
nis diem, qnilnis ca, qii;c creala sunl, ilividnnliir ac p.sva Tco TidvTa ouvaxw A6yv>, xa\ y ''^ (84) vof^iat
disliiigiinnlnr, arraiiis ralioniljns ordiiiala et con- IJ.OVOV, f\ eI-zX'j, spyov sjrt r:aptT-:i;.r.£vov. Ei o^ xz~
sliliiia, iicc coiircriim iii rcruin naliiram ab omiii- XsjTatoj 6 dsOpto-o^ dvzoctxOr,, xat TaOxa X''P''
polcnli illo Vcrbo prodncta , cnjiis sola eliain cogi- OcoCi xa^ eixivt TSTt[jt7;[jL£vo;, eaujj.a(JT&v ouosv. "ESci
laiio, vel soins scniio, coiifcclnm opus repricsciilal. yip, CinTzzp patitXEi, 7:pouT:otrT^vat -i pacrJXaa, xal
Quoil si lioino poslremns crealns cst , i(l(|ne ciim oOtojc sitia/Of,vat Tbv paatXsa Tracrtv ¥,ot) Soputfopou-
Dci inaiiii aliiiie iiiiagine ornatns sit, neiitini niiruin fjtsvov. Ei [jisv ouv i[jistva[jisv (85), o-sp f,[Jtsv, xat
videri ilcliel. Conslriiendnm cnim priiis , tanqnam tt-;; svtoXt;v etfuXd5a[isv, sysviJiJisOa 5v o->ZEp oux
regi ,
palaliiim cral, alqiie ila rc\ inlrodHceiidiis, " f;;Jtsv, tio ?uXio tt,? fto?,; irpoasXOtivTs,, y.tza -zh Efi-

oinni jaiii siio saiellitio siipaliis. Qnod si, qnod era- Xov tt,; [•vtbaso);. Kal Tt ysvovtiTss; 'ATiaOavatt-
iiius , permansisseinus , ac prtvceplo paniissi'miis, aOsvTs^, xa't OsiTj TtXratdaavTs?. 'E7:s\ Ss 1C1 tfOo-
cffccli iiliqiie fiiissoiiiiis, qnoil non craHins, alqne ad vto (8u) to'j rovTipou OdvaTo; si; t'jv y.6<S[xo'/ sitif,X-

lig-nnm vil^i; post scieiilia! ligiuim acceisissemns. Os, xa't utpct).s otd tt;? dTrdTrj; t^v dvOpco-ov, Std tou-

Qnid autem cffccli ? liiimorlales , ac Deo pi(i|iiiis to Tto f;[j.sTs,o(o TidOst Tidaxst 0s6?, Ysv(5[i.svoi dv-
adjnncti. Qiioiiituii anlein diaboli iiividia inors iii Ooto-o.;, xa't TTTto^^sust tio a4p| (87) TcayTivat, tV
miindum intravli ", liominemqiie per frandcin il- f,[Jt''?
'^Tl
exsivou TTTcoxcia TtXouTf,a(o[jtsv. 'EvTsiJOsv
lexit ac circninvcnit, idciico Dens passione noslra Odvatoc, xal Ta-yi;, xa^t dvdtJTaat;. 'EvtsuOsv f; xatvf;
patilur, iiimiriim lioiiio facliis, eoqne panpcrlalis XTtat;, xa\ [i.sOsopTo; top-y), v.A -dXtv syt^o Travr,-

sese dcjicil, iit caro compingatnr, qno iios g33 T"p'^"'i?> syxatvijtov Tf;v E;j.auToi; (8S) aojTr,pt'av.

ejns panperiale diteniur. Ilinc inors , et scpultnra, et resiii reciio. Iliiic nova crealnra, ct rcstiim fcsto
succedcns, ac riirsiis cgo fcslnm diein agilo, saliiiis mca! EiirtTiiia cclelirans.

V. Qiiid igilur, dixerit qiiispiain? iVoiine pnma C E'. Tt ojv, tpT;aiv ; Oux f; 7tp(.ott; Kuptaxf; t3 'Ey-
Domiiiica EncuBiiiiim eral , ea, iiHpiam , qn;e sacio- xaivtov t;v, f; [tsTd Tf;v Ispiv viJXTa xat oaoouyiav;

sanctain illam noclem , el lumiiiiim geslationem 'AXXd tt; af,[j.spov touto Sioo);, (L (89) (ptXsopTs
excepit?Qnid igilnr liodiern;!; Doiniiiica! Iioc Iri- aj, xal TToXXd,- jTitvotov 9atoptjTr,Ta; ; 'Exsfvr; t6
bnis, lcslonim ainaiis, el pernHilt:i rcslonim gaii- atoTf;ptov f;v, aurr; S^ (90) zh Tr,; a(oTT;pta; ysvi-
dia conuniiiiscciis ? Kcspondco. llla salniircra eral, eXtov • xdxsivr, (91) [Jtsv saTt [isO(ipiov ttj; Tatpf,; xa't

hsc saliilis N:iiale : illa eral sepullnr;B et resnr- T^; dvaaTdasoic, «utt; ok xaOaptoc t^; SsuTspa; ys-
reclionis conrinium , b.Tc secundae oninino creatio- viasoj; (9-i) tv', ('ojTisp f; 7:pioTT; XTiat? Tf;v dpxf;v
nis esl ; iit ,
qneinadinodum prima crealio initinm a a-r.h Kupiaxf;; Xa;j.6dvst (Sf,Xov Ss- d-fj ydp TauTr.;
Domiiiica die acccjiii (id qnod e\ eo perspicne li- sSotJiJtT; to IdSSaTov yivsTat, xaTdzauat; ouaa tiov
qnet, quod scplinuis ab ca dies Sabbalnin cllicilur, spyojv), outoj xat f; SsuT^pa TrdXtv sx Tr; a'JTf;; dp-
qiiod ab cperibus rcqniem alTcrt) ; sic eliam nirsiis yr,'ciii, ttp^Ott; ojaa ToJv y.E-' auTT;v, xa\ oySod; d-6
sccunda ab eadein Doiniiiica incipial, iit qna' priiiia Tiijv 7:p^j auTf,r, 0'.{/r,Xf;; u'|/T;XoT£pa, xat Oauuaaia;
sil eariim qn:c ipsani seipinnliir, alqne oclav:i ab Oau^jtaatojTspa. np6; ydp Tf;v dvoj ^sost xaTdaTaa.v
ils diebns qiii aiilc nnxcriint , subliini uliipie snbli- f,v xa't 6 0:i:o; i;oXo;ji('ov aiviTTsaOai [;.ot Sozst, otoovat
mior, et adiiiirabili adu.irabilior. Ad supcrnx' siiini- D [jispioa ToT; s-Td (95), toj pUo -.o'J-.ot, vo[/.oOsTtI)v

»' Sap. II 24.


,

(83) rtrijtera. Rcgg. c, d, pb, Savil., ctc, ys- (88) Tltr ijiavTcu. Sic (dcriqiie Hc In ed.
vitxsva. s;j;auTO'j T'f;v.
(8i) Km (jj t6. Iii nonnnllis, w xa\ Ti5. (89) ''ii. Sic codd. In ed., tov. RIox, tpatopoTr,-
(8.'); Kl jdr cvr ijttirajier, eic. llunc locnin sic Ta;, « b'siivas celebrilatcs. > INoo recte Bill. i aui-
expoiiit Nicelas 1 lloino, iifC actii inorlalis, ncc
: mi bil:iril:ilits. t

imiiiorttilis crcatns esl vcriim nicdins iiilcr Dciini ; (90) Jf'. Dccsl in codd. |iliiribns
ct nciteriam la' lus, in e:i cau>a eral, iil, si diviiio (91) KaKF.Irri. Or. 1, xdxst, < et illic. 1
pr.itceplo pariiisscl, Dco uniriunr, :ii(pii! in iiiuiior- (\)'i) ri-:ric-8oir. I':iss., ysvvf,3£0j;. INova creatio
l:dilalcni asscierclnr. Sin antem legciii ii.lregisscl, 1111:1 csl, per fV'aliam scilicct ci gloriaiii, inipcrl'ecl:i
iiiiMii obiioxins clliccrctur, ;ic pro iio[):is>ibili, pjs- ct p('rlecta, tid qiMiii spccl:it oci:iv:i, liiluriiiii scili-
sibilis, |iro loiinorltili, iiiori:ilis llcrcl. 1 cel ;evuiii, (piod post isliid pnesens nos est exco-
(8(i) 'hS.xf.t cf. Tiji yOi'rt',>. Sic ircs Ucgg., Ires ptnriim.
Colli., 1'a^s., clc. Iii cd., 'Krus'! ydo tpO^ivt;). (9)) To7r i.^rd. Eccle. xi, 2 : < Da parteni sc-
(87j Sic lcgcr:it Saviliiis ex coiijectu-
TQt i'i'ipl-1.. pteiii, iittciioii cl octo, qnia giioras qiiid liitiirn.il i

ra ; qiiJiin diiu codices, aller Ueg., alter Jcs., coiilir- sil iii:ili su[)cr tcrr.im. 1 Sc|Hciii < pratscntcni vi-
niuiil. Iii cd., To sdpl. l:iin, > uulo < fuluranl > signilicat. >
C13 ORATiO XLIV. — I.N NOVAJl DOMIMCAM. CU;

y.ai fs. loti oy.-.io, Ti") |ji£a>.ov:i- ty. zr\<; cvteOOsv vj- \ drm vilx sl:iliini S|ir\c(;il ; finoin oliam inilii ilivinHE

npayfa? xa\ ixEiOsv dro-caTasTaJsio;. "A^Ai xal illc Saloiiioii ilcsi^nnsse viileliir, ciiii) piicscribcrcl,
-r^i

6 li^Taj Aa*J''.5 Tii aj-r) itpodaoziv soixs to'j? .Te/j! nt p:iilciii scplcm ilarcniiis, Id csl , liuic vil;c; al-

djiSJric (9i) <{'a).,mouc, di(J-£p xa\ Tii ttov 'Eyxai- (|iic cli;iin ocio", lioc csl P.ilnro ncvo. Iil pnrro
r^C ,

v!wv ^j[A^pa Ta'JTti (laXjjiiv STspov, ctxov ririi (O.j) lici, si cl liic lioiieslis aclionilius iiicnlnicriiniis, cl

^}-;<a()-tc-y(iV»- dvo;jia'(ov •
oTTi; £3;jikv •f;,u.£i?, ol t)soO iii iillero sacculo vcliil in iiilegrum rijsiiliili fucri-

va&s (96) slva! ts xal axo'Jiiv f,5'.to;Ai';oi xa\ yivs- imis. Qiiio iinigiiiis eliaiii illc David ciilem ilici ps:il-

dOai. nios (/c oc(m'rt " acciiicrc viilclur, i|iicni:iiliiio liiiil

Cl liiiic l'jii';i'iiiiiriim ilici ps;iliiinni aliiiin '* niinciipal, Innovalionem unamdnm ilumus iioiiiiii:iiis : i|ii.c

qiiiiiein iloinns ip>i siiiims, f]ni Dei lcmpliim, cl csse, cl ilici , ali|iie ;i(lco (ieri, iligni liahili suiiiiis.

C7'. "KxsTS Tcov 'Kvxatviiov t'jV "/.OYOV. 'AaX' jyxa'.- VI. Kiic:ciiioruiii r:ili()iii'in lialiclis. Al vns iaiio-

viJsaOs, xa"i t?jv T:a/.at'jv avOpioTiov a-op^iclavTs?, sv vcmini , ac , dcpnsilo vdcri lioiiiini!, in novilalc vi-
'"'
xoivoTTjTv sfof,; Tro/.iTs^JscOs, rraji ya/.tviv s^^ttOsvTo;, la' raiioiics veslras iiisliliiilc , oiiiiiilius rclius, cx

kl u)v 6 OavaTo^, -ivTa Ti ^jtiXT) TatSayojYTjaavTc?, g (piiliiis iiiors oriliir", freiiiim injicicnlcs , ouiiii.i

T:aTav Trv TTOvT^pj.v toj ^^'•'''J ,3pioitv f).tiT;'avT:.;, i) niciiilira coeiceiilcs ,


pravani oniiicin ligni iiiandu-
E;/.siavTs; (97), xa\ ota to'jto p.ovov ;jLs;jt'/r,pt£vot Tijjv calioiiciii delchl;inU'S , aill etiain cvoiiienles, aiqne
TTaXattJJv, tva 'f<J-(o)y.fj. 'fi,&ator ^v stj opaatv, xa\ ob iil .soliini vclcra inciiuiri:i lciicn'es, ul ca fiigi;i-

xaX6; Et; ^pdatv, 6 Ef/.i OavaTWja? xap:T(/? •


9£'jy(0- lis» Piilclier cral ad aspcctiim , ci lionns ail csiiiii

(lEV tif suxpola;, si? f,,u.a? auTou? pXi-iofiSv. Mrj as fnicliis iile, (|iii §39 '"'''' inorlcm iiiliilit ;
prniiido

vtxr,jaT(o xi/./,o'j; S7:tO'j,ata, ,utr,oi ci'jvap-aaOr; lot; coloriini iiiloiein fuj^iaaius, ad nos ipsos oculos
jJXs^apot; (98), s! ouvaTiv, [).iy_pi y.y.\ 7:apopa;jiaTo:, convrrlaniiis. C;ive , ns lc piilclira! alqne cxiniiiR
•criv Ejav EvOu;jtrjOs't?, t^ yXux^j fis/.sap, t6 Tt;x(-opiEi/ov forii):c cn|)i(lilas siipercl, nci|iie liiis aliripiaris pal-

(pap^aaxov. Ilijj; yotp aiosEi. paoto); •?) (iXXoTpia, 3v ut:- pebris, nc qnidcm , si ficri piilcsl , ail lciiiieni furli-

coXeciev •?) ioia ; Mi) i-XuxavOfjTco !i5t (99) tptipuYS, ou viiinqiie coiiliiiiiiin ; (|iii)il i|iiii:eni assequeris, si

xaTatJJpETai ttSv xh 6t6o;j.svov - y.o.\ T.p\'i /.r,90f,vat, Evani libi aninio iiroposiiciis , didcein iilaiii illece-

Tt;jito;jisvov ixsTi zh XaSsiv aTt;j:aJsTat. 'II Si(fpT,Gt; br.iin, cliariiin vrncniiiii. Qiiiin:iin ciiiiii iiiodo alien!i
,

EOfjXuvs as ; <I>E'jys Tac S'Jto5ia?. Tfj i^T] -xaTs^jiaXaxt- facile liiiic snliili eril ,
quem sua perdidil ? Ne diil-

(jOiq? ; 'A-(3Ta|ai TaT» "/.st(5Tr|Jt, xa"t Taij a7:aX(;Tr,ctv. cciliiic pcrfiiinliiiiiir faiiccs lu;e , in ijiias volvilnr
'H dxoT; .-api-si3S ;
tlsj 0'jpav(l) toIs aTraTTjXot; 16-
q qiiiil;|iiiil piirrigiliir : el qnoil , aiilcqiiam accipialiir,
YOt;xa't -sptspyot.;. "AvotYE crV/ iTii^uta Xiyi.) ("Jso'j, tv" in preliocsl, ideni acccpliiin vilcscil ci coiileiiini-
eXx'Jc7Ti.; llvsu,aa, ;iT] a7Ta3T]- OixvaTOv. "OTav Tt as os- liir. Oiliiraliis le elTciiiiiiavil '?
Odoriiin suaviiales
XsdJ-r, T(t)v a7:stpr,p;sv())V, ;xvf,aOr,Tt oc7Tt; ^;, xa\ oOsv fngc. Taclii cinolliliis e^ ? L;cvilali oinni ac ii.olli-

dTcoXtoXa;. 'Eav pitxp'5vTt Toij XiSyou TrapsxTpa^TT); Ci), lioi iiuntiiiin reiiiiilc. Aiidiliis in fraiidem te iiidii.\i( ?

icpi; sauTiiv s7:ava-;ou, 7:p'tv 7:a'/TsXto; s^to TTsastv. Fraiidiileiilis , et ciiriosis, ac siipervacaneis sernio-
xa\ xaTSVs/Of,vat r.phz (.") OJtvaTov, -/.al ysvou xatv^j; iiibiis osliiim cbnide. Verbo Dri os tiiiiin ;ip'ri, ul
dtVTt r:aXato'j, xa"t cj-u/f,; 6(;,c/Ta-Js Ti 'E-v-xatvta. Siiiiiuiin atlrali.is", noii aiitein inortcm baurias.
Ciiin qiiiilpiam eoruin quce iiilerilicl:i siiiit lo illicit, in nientem tibi veni;il, ain cras et uiiile pcr-
, ,
q
ieris. Si vcl taiililliim a ratione ilcllexcris, ad lci|isiini redi, priiisqiiain pciiitus excid.is et in iiiorlein
,

proruas; atque ex velcri iioviis ellicere , anima-qiie eiicxnium celebra.


Z. '0 Ou;ao; scjTco cxoixaTi ;jt(5vou TO'j 5c3sto:, 6:' VII. Iia libi advcrsiis serpcnlein soliim exsislat,
Sv E^iTTsas; (i). Ih s;:tOu,c/.rjTtx^v TSTaiOto cjot jrav pcr qiiein excidisli. Oiiiiie ilesidi-iiiim tuiim avl
rpi; 0siv, ^.7] TLpi; aXXo Tt •ttov EUt6o'jXtov xa\ scfa- Deuin tendatur, iion nd aliiid qniilqiiani iiisidiiisuiii
Xeptov. OXo-;t(j;j.6; Traitv ETTicjTaTElTto, xa\ xaO- '^ ac periculosuin. Katio
;jtT) oiniiilnis prccsit ncque id, ;

sXxia0toT6x,ost-TovuiT6TouxEtpovo;. Mf, p.t3r;cjr,;tJou quod excelleiitiiis esl, ab inleriori ileorsnm lialia-


tbva5EX'yiv,xa\Ta'jTaO(opsiv, u7:spou.XpiciT>.;a7:iOa- Uir. Fratrem Iiiiiiii, cl qiiiilem iiiinicreiilein, odio
vs, xal so; dosXcfb; E-,'ivETO, 0si; tov xa\ inz-rj-r^;. iic liabi'as, pio (|iio Cliiistiis morlcin obiil, ac fra-
Mt) 90ovf,aT); Tto-xaTopOo'jvTt,4 tpOovT)Os'i;, xa'tcjOQvst- ler liiiis, ciim Dciis ac Diiiiiiiiiis essel, elfediis esi.
(iOat7:st30E\;,-xa\StiTO'jTo xaTsvsxOst;. Mf, dTt;j.aar,; Recle el cx virtiile aliquid gcienli ne iiivideas,
Sdxp'jov, 6 7ToXXti!)va5ta5axp'Jtov7:s7TovO(jj;, stTa f,XsT)- qiii cx iiividia laborasli, alqiic aiiimiiiii induxisii,

" Eccle. XI, 2. "Psal. VI, 1 ; XI, I, clc. '' Psal. xxix, 1. " Eplics. iv, 2-2. «" Koiii. vi, 4. " Psal.
cxviii,-151.

(9i) riFfX zi]Q f']-ft.'))<;. Pliircs psalmi pra-fcniiit siini iii |ili'risi|iie npiinia; iinlce cndd.
liHiic liiiiliim : < Pro o'iava.
Sic p.^al. vi, xi, e:c. » (OS) loTi;. fi.Upupcir. Sic Itcgg. c, d, pb, decei:i
(9,")) Olxcv zird. l'ass., ocxou Ttvci;. Ps:ilmiis Coll)., cli-. l.i eil., Toi; ,3Xs9dpot;.
XMX liabel pro titiilo < lii dedicalioiie domiis D.i : (99) Tof. Tics IJi-g.'. ct P:i.ss., j.-ju.
"'•'• »
(1) Ovpiii: Sie quatiior Kcgg., Pass., Coiiib., e".''..

(96) Oi &£cr rii('r. Lcgiliir I ("or. iii, 10 : n Ne- lii cd., Oj,oa;.
scilis, (piia lem|)liiiii Dci cstis vos. « EtllCor. vi, (-) /7"ps/i:r/n(/,T;]r. p|(;ii,|„e codj., 7:apaTpa:;v j.
16 : ( Voseslis tcnipluiir Dci vivi. i (.5) Ilfc^. Savil.,'si;. ' "
(97) "U eiiiffctrzsc. * Aut cvonicntes. » ll.cc de- (i) 'E^izecrer. Heff. diii, i\i-zjj.:.
fcl.S S. CRKGORll THl^OLOGl 6:6
\it ii!a iiivirlcii crcileres, cnniqiic nb cnnsnin cor- A t^^voj. Mtj dTOoiTi irsvTjTa, 6 'Ki-wzii^ai Osixrj-a' siS'

niisli. Lacryiiiani ne as|ieriicris, qui niiillis liicry- oijv, dW.a xixa xou 7i£vr|To?. Ka\ toOto
[xrj TtXou-fiaTj;

niis iligna peipessns es, ac poslea niiserironliam yip (,'i) rapi tiIiv dxopsoTiov. Mr) o;T;|ji.acjT]? (0)
7:o).j

coiisecnliis. Paiipcrem iie repeihis, ijiii Dcilalis opcs fivov, urop ou X^nzh; lcsvfTsujEV, ou T:ivT£; fjjJi.eT.;
accrpisli; sin iiiiiiMS, al certe iii paiipcris lielri- 5^vot y.a\ Tidpoixoi, pLt) dro^svtuOri; tou napao^fiou
nicntuiii ne ilives sis. Nani id qiioqiic ab iioniiniliiis y.aOwr t6 TTpoTEpov. Ms-dooj tw B:o[j.ivw <jt£'Yr,?,

incxplebili cupiilitale cnrrcptis impclrarc, peniiul- (s>.i-.r\(;, Tpoca?,?, i toutoi? JvTpucpwv, xa^ iir.lp zY-J

linn csl. rcregiiiiiiin ne cfinlcmiias, pro qiio /pstav. .Mi] dYa-rjir,; (7) t?jv tiXoutov, ei [xt] Pot)-
CbrisMis. cnjiis nos omiies lios|iitcs cl ailvcn;c su- Oii (8) 7;ivr|3iv. "Acfzq, 6 d-ysOEi; •
e).£r,aov, 6 r).ti]-

iinis, peicgrinaliis cst, iie a paratliso iil priiis. po,- [ibjo; •


xTTJ^ai Tto ^iXavOpuiTtt.) xb (ftXdvOpto-ov,
rcgrinerls. Egeiiti lectiim, cilnim, vesl«;in in.jicrlia- sto; xaipo.;- 7:% 6 gio; ky/.awZiij<io) coi, 7:a<ja to-
ris, (|iii iii bis ilcliciaris, etiam iillra iicccssilalcin. XiT£(a; 6S0;.
Divilias iie aiiics, nisi paii|ieribiis g40 '^P''"' feranl. Uemiltc, (iiin tibi remissiim sil : niiscrere,
ciim niisericordiain consccutiis sis : l)i'iiij,'iiiiatP, (liini liccl, bcnignilalem conipaia : ciir.1, ul omnis
libi viia, oiiinisqiie stiiiliornin ac (lisciiirniie ratio iniiovclur.
Vlll. Qiuc siib jiigo estis, Deo (]uo(|iie iiomiilul n H'. Ai (mh ^nyhv, Wt£ ti xa\ Osto- TTpoasiXt)

(jate : jam cniiii aliis obslricuie eslis. Virgim-s, (pOsOjydp. Ai T:ap0ivoi,T6 7iav ©cio- XeXuctOe ydp. Mt]
omiiia Deo olferlc : soliilai qui|ipe cstis. Servam Y£v£nO£xX£7:TpiaioouXT];f;oovTj?, tfuyoGaaiTr^vrAeuOs-
voliiplalein iic siirtiiremini, liberlale niiillalx , c.v piav, ex Tou 3UVoix£iv, oux dvopdai [Jtkv, dvSpdcxi 6'

cu (|uuil ciim iis babiieiis, qiii marili qirKlem non <j;j.to;. Ou 5ixo[jtat xd[JiV£tv d£\ Tot; t^; fjOovY]; utto-
sunt, scil laiucii viii. Ut qnispiani assiilnis voliipla- [AVT^aait •
p.tJto xal tt]V St' dipo; cuvfjOstav. Oi 5u-
tis nioniiiicinis preiiialur,'liaiul siisliiieo ; cani qiio- vdiTat , tso0£taO£ t?)V 6uvaTtoT£pov •
oi tiov u'.j/r,Xtov

que faiuiliarilalcm, qii;c por aerem coiilr:iliilur, o ii Opv/cov, tJiv u'4/r,X.iT£pov. jMt) CauixdjT]; [Jir,0£v, 5 p.r]

ac (lelcslor. Proccres, polcnlioreni liiiirift : i|iii 7rapa[jiivsf p.r] Trapior,;, S y.i^m- [jtTi5k Tiepiacft-
snbliiiiibMS soKis insidctis, siiblimiorciii. Ne qiiid Y?T1? (J^^i^^v, 6iap6£t xpaTO'J[i£vov •
[at] tT,X(I)(iiQ; ti
ailmirtris, qiioil nnii permancal ; ne coiitcmii;is, Ttov ou tfOovou;jii-./tov (10), dXXa [jLt;70u,u.ivtov •
u.*)

quoil ccitiim ct stabile sit ; ne quiili|u:im arcliiis eTrapOf,; [xiya, i'va [j.r] [Jls^ov xaT£V£)(Ofi; •
[jif] cfpo-
couslriiiga~, q'ioil,ciim iiiaiiilius leiictur, cfilirt ; i;e v£t TcJJv xaxdiv (11) (paiv£c!Oai xp^tTTtov •
XuTioiJ ol,

quid ex iis, (|ii;c iioii iii iiividia, sed iii oilio siinl, Ttov dyaOtov f]TTto[ii£vo; •
[j.f] YsXdcjT]; 7:Tio[;.a Toij Tri-
expelas : ne niagiiopere te elTeras, nt nc profiiii- Xa;^ 6td6aive ok dfcpaXto;, ociTi cot (12) 5uva[j.t; ,

dius dejiciaris; iie aniinos binc atlollas, quod nialis C aXla xa\ 5i6ou xetpa xa,aa\ xetjjiivto. Mf,T£ dGu;j.tov,
pr;csl;iiitiiir aiqi ircas ; vcniiu id libi inidc tiaiii pa- a-z'i~i-s-r\; eur,,a£piav •
[j,f,T£ TtpdTTtov xaXto;, dOu-
rial, qiiiid a probis sii|ii'rci'is. Proxiiii: lui bipsum [j.iav. Ei; cvtauT^j; Tiacrapa; t'6pa; (fipet, xat [j.ia

ne ridc; vcium lii, (|iiaiii |ii)leiis liiiis-siiiic, liMiisi, (JoTif] xatpou, TioXXd; Ttpay [j.dTtov [JteTa6oXd;. 'Etti-
alque iiilcriin biiiiii jacoiiti maiiiim jiiirrigc. Nec, xoT:TiT(o C701, [J.ip;,ava [icv f]5ovf]V, Xu7it]v Se fj xp^iT-
cuin nioerorc alliciTis, scciiiidariiui reriim spem ab- Tiov eXTii;. OiJTto; eYxatvi^eTat dvOptoTO;, oiJTto.-

jice, ncc, cum prospcris rcbiis rnioris, iiiUMorcm. Tt;jiaTai f] Ttov 'Eyxaivitov f[j.ipa, TotauTT] Tputpr),
Annus uinis qu;iliior parlcs vcbil, aque iiiiiciiin TotouTOt; e5i;7[iacjtv. Ocx c'yOi'icTr) , f(\s\, xi-vd^
lcniporis niomeiitiiiii niiillas reniMi iiiiii;ilioiies. irayzicr jwv cdX d Tt xaX&v, ii.zi'x ceauToij tfi-

Fac iil el solliciludo volii|)latcin, et spes iiielinr ptov. Nuv 5k iicfOr^Tt xatvb';, TpcjTiov '£T£,oo; (15),
trisliiiaiii ri'|iriiii:il. Sic iiinovaiiir liomo : sic l{liic;e- oXto; (14) fiXXotto^Jiivo;. Ta i'ip)ru7a -afr^.lOsr- ISob
nioMim dies cclcliiMtiir, biijiismodi doliiiis, biijiis- yeyove zu advTU KUtrci. Touto tt) lopzri y.apr.otfo-

niodi c|iiilis. iVo» npiuirebis, inqiiil, 1« coiispeciit pT]cjov, t7]v xaXi]v dXXoitocitv dXXottoOrjTt •
xal pr^dl
meo vaciius "" ; vcruin si q:iiil piilcbri li;ibes, tecnm ouTio piYa tppovfjT;]; , aXXd cpOiYlat to tou Aa6t5 •

feros. Niiiic vero iiovns, moribus aliiis, totiis in AvTi} 1] d.l.UiujCTi<; r)]c 5£^((7f Tcv 'T^iazov,
viruiii alicriim niulaliis, apparcas. Velern tiiinsie- D Tiap' ou 7:av dvO,ot.'j7:ot; t6 xaTopOou;j.evov. Ou poij-

runl ; ecce fncla suiit omnia nova'''. Woc (caut, iiiii- XcTai (1.')) ue 6 X5yo; tot^ ev TauTto [jtivetv, dXXi
nefis loco, pr.cclaram miiti-liniiein olier, ac iie sic deixivrjTOV elvat, euxivr,Tov, TtdvTOj; veiixTts-ov •
dv

«"Deul. XVI, k;. MlCor. V. 17.

(5) rdp. Dccsi in qiialuor l\cgf(., clc. (II) /l/)'( yporF.i, rCiritnxCn-, ctc. Sic Ires Rcgi;.,
(()) '.\r(y.'(((j;j(.-. Savil., dTt[j.i'7£i;. ctc. lii 0(1., [jf) Ttov /axiiiV cppi^vet.
(7) 'Ayii.ii'irijr. Savil., dYar:f,7£t;. (\i) i^OL. ilcot iii noiiiiullis.

(8) llci\iiri. Iii iiiiniiullis. ;ior,0£t. (ITl) 'ETEpCt;. lll qilibllSlbllll, £T£,OOV.

(9j llf.cci-:i.lii^lls. Sii- Kcgg. biii, pli, ali (i';e (1-4) "O.lujc^. Tros
l'.i-gg., Cnibl. i, l'ass., oXoi;

pliircs. Iii cd., 7:po£!Xr,'yOe, 1 pra;i!Cciipal;c ciiiiii (15) Oi) ficv.lEzai, clc. « Non viilt ^criiio (id cs',
esiis. > Scriplnra, sacra (locliina), iit iiiii|iiani iii codc::i
(10) yOorci'jdro)r,ii\.c. 1 Qii;n invidicc
'/"(
zCn- vij siatii pcrinaiieas. Aiiioa siMilcntia, ; iiKjuit Coiiibo-
obiinMa esl, iiueclara ct laiulaliili;i, (on-
siiiil, > lil lisius, < nec boiie a llillio cxprcnsa. > Sio ciiiiii Bi,'-
scclaie; i|ii:c aiilcm, iioii invidiosns, scd invihos lius : ( Ncc vero co li;cc oraiio pci lincl. 'it cnilciii
liumiiics Ijciiinl, boc csl, vitia, nc c.vjiolas. seiiiper stalu inadcas. >
617 0U\T10 Xl.lV. — IN MOVAM DOMINICAM. ClS

AlJia.oTivTi; , iTiirs-.pvfo^i-.a d xaTopOoig , e-i-cf- A quiilpm magnifici- (I(> te scnlias ;


vfinim dic cum
^riMxi..
'
IVividc : llccc mulntio iiexUvcc Kxcchi ", a qno pro-

ni;inMl, qiiiiiiiniil al) lioniinilnis riclo el cuni laii lc goiiliir. Mon viill sfirnio, iil in codcin sonipcr sliilii

maiicas, sed iit pc-rpeliio ac Ininlaliili ini)tu a^ilcrii, ac iiova prorsiis crealiira sis ' ;
qnod quidciii asstHpip-

ris, si, vcl in peccatuin laosus, ad bonaiii rrii);ciii tc rcCcras ; vcl, cnm ex virliito alii|iiid gcris, cursiim

adiirgcas.
0'. XO^^ ::• jTiv z:yiq ttiv tdjv xaipmv, iT][xsprjv 841 '^- "'^'^' ^'' tcuiporis ailiiliinm fiilcni lu.iin

(IG)- ''''''' ^~' accoininodalias, liodie Doi li.lcni cogiiosco. QnonsqiK?


ti^v loO 0iO'J yiixiQ'.rs(j^ (Ji^XP' ^Wi^'
tspn? yu)k!i.'rJ.i Tat; iYvJaij; H^XP' '^'^°' oixovo- iino(|iicpoplilC( I:ni(licaliis?niioiisqiic dispoiics? Tan-
\i.ilZii; ; Kal otxo5o,af,(ja£ tcote ::poO'jiJ.TiOr,Tt •
xf ^^ dcin:iliiin:iiiiloalacrilcr:C(lilica. llcri aliciijii.s prelii lia-

cbSoxttv Tij EttiJia?, ofijjtspov t6 etvat :tpoT!ij.rj(jov. beri, magni ducelias; liodic reipsa csse, pliiris faciio,

Msxpt t:ou TJt svUTCvia ; xal i\ iXrjOeta r.ri-z aro^j- lisiiiieqiio in.soniiiia ? Sil (|iini|iiu lilii aliqiiando nira;

6atiOf,T(i) (17) aot. XO^; rjaOa OcaTptx?-?, s-f,|j.:pov vciilas. Ilcii spcctaciildniiii slndii) (la^Malias ; liodie

9dvr,0t 0eiiipr,Ttx6; (18) • y^^liXol.Wipoi, tTaij.'j;, af;- roiilciiiplalioiiissliidiosuin lcprajlie. Ilcri convicialor,

(Jiepov sJ9T,no;, if|[A£po; xO^i xtoiJtatiTT]; (111), ari- pelnlans cras ; Iiodie placidus, laudalor. Ueri comcs-
(ispov iitjJ9povi3Tf,;. If|[jis,oov wiOTzi-rfi , aiiptov j> salor eras; liodicgravitalis el lemperanliaD magisler.
•jopo-'JTr,;. 'Zr^^Lzpo^ xaTacr-ata/tJV irX y.Xviwt i\z- Iloilic lemulenlus ; eras ahsleniiiis. IIi)dio iii lectis

(^avTtvuv, xa"t TJi TipdiTa [^'Jpa xpti5[jt£vo;, aOptov elnirneis I.isciviens, ac primariis iiiigiioiilis delibii-

Xa(jtetJvTi? xat a-cp'JKvo?^ m-\ YeXotaaTcii, aOvvou?



tiis;cras huinuin pro leclo lialiens, aUiiie insomneiii

dvT\ y.aXXw7ii3ToCi, 6u<istia.(i)v • avT\ ya^jpou xa"!. liXa- nnclem diicens ;


pro sciirra etlacelo, cpgilabundiis;
!^'jvo;, euteXt]; t6 yatvdjisvov • (ivT\ XP'-'''°P^¥'^'-' C^O), pro ornato, et vesiium elcganiiani iiiminm ainbi-
<iTev(5xo)po; • xaTW veuojv , livTl u(}a'Jxevo;. 'Eiv tiose conscclanle, pannis iiidiiliis ; pro siiperbo ct
oiJTO) otavo?], xa'*. ojto) TcotTJc, StjTat Tot 6 o^jpavo^ arr()g:iiite , vilis, qnaiilimi ad cxleriiam specicm
xaiv6j, xa\ •i\
y^i
xatvf,, Td Te dXXa xa\ T'jv T0'j- pio laquearibus anreis, angiiste liabilans ; pro sub-
Ttov (21) X(5yov xaT«Xa[jt6dvovTt. liuii, ac ccrvicem aitollenie, liumi vnliuiii dcmit-
lens. lloc si animo fueris, alqiic ila feccris, cocliiin libi iiovuin eril, el lerra iiova', niinirnm, iil alia,

ila Iioriiin eliain ratioiieni intclligciili.

r. 'AX"a' d::toj(j.:v f,OTi, xa't -m xatptTj Ta eixoTa auv- C X. Sed jam nd en, qme loiiiporis suiil, eeleliranda.

EOpTaiovTe.;. ndvTa Yip et; xaX^v ttj itavTifupet auv- nos conferainus. Cnmmodum eniin oinnia ad bnc
Tp^xet xa\ duvavdXXeTaf loe Yip oTa Ta dptopieva. 'II fesinm conciirruiii, siinulqne Letaulur. Vide enini
PaatXtdda Ttov (opcov Ti] PacrtX!3t Tcov fi[jicp(7jv -ojj- qii:ilia sinf, qii;B oculis ofreniniiir. Princcps aniii

T:e'jet, xa\ Stopoyopet Tcap' eauTfi? •Tiav o Tt xd"AXt- pars principi dienim pompain iicra^il, ac (|iii(lqiiiil

azo^ xal T£p-voTaTov, Nuv oupavb; 6tau-;'c:T£po; •


pulclicrrimiiin el suavissimuin liabel, a seiiisa iri-

vijv TjXto; u(|<r|X(5Tepo? xa\ xP'J'oei5i(iT£po? • vjv ae- buit. Niinc coelum splendidius ; nunc sol sublimior,

),f,vTi? xuxXos tfav(5T£pog (22), xa\ dsTipoiv yophi aureoqiie nilorc ruli!:intior; nniic bjn.T; orbis cla-
xaOap(IiT£poj. I\'jv ai-i-taXoi!; [jtkv •/.'jfjtaTa arivo^Tai, rior, el sideriim cborus purior. Niinc, et lliictiis

•fjXti;) ok -/i'.fo;, dept 6k dve[iot, \'t\ ok cfuToi^, cfUTi cnm lilloribus, et niibes ciiin sole, et vciili cuni
61 B'|£Tt. N'jv T.T^yci\ 6taui'i!;Tepov vdouat • vuv ok acrc, el lcrra eiim stirpibus, el stirpes cuni ociilis,
itoTafiol 6a'|tXi!iTepov, twv X''t*5pia)v 6£J[ji(I)v (25) in grali.mi redeniil. Nunc fonles Ilmpidius lliiiiiii,

XuO£VT£?. Ka't X£t[X(l)v £tjoj5et, xa\ cyuTbv pp'J£(, xal iiuiic fluiiiina uberiiis, nimirum bibernis viiiculis

xetpeTa: t.ool, xa\ dpv£; eTtaxtpTwst xXoepat; Tat^ solula. Nunc, el pratiim suaviler olel, et p!anl;o
6tpo'Jpatc. "ApTt (a.cv vauj ex XtjJievojv dvdYSTat (juv piillulaiit, el Iioiba delondelur, cl iii vireiililiiis

x£Xe'J3[jta(jt, xal TO'JT0t? lij? Ti itoXXi tjtXoOeot.;, xat f arvis agiii sallilant. Niinc navis cum cc.leiismalibus.
Ttt) iuTto) 'iTTepoiJTat •
xa\ TreptsxipTa oeXcft?, dva- iisque ut plurimum piis ac religiosis, e poriu sol-
(fuaojv lo; f,6t(jT0V xal dvaT:£[jf::6[jtsvoi;, xa"t wapa- vii, vcloque, lanqunm peniiis, cingilur ; ac pcr gy-
:ti[jt-£t T:Xa)Tfipa? a'jv £uOu[xta (2i). "Ap-t 6£ y^ojp- riim assullal etiam (blpbiiius, jiicundissimiim qnid-
yh<; dpOTpov ::f,-)'vuTat, dvo) pX£7:o)V, xa"i t?jv xap- (l:im insonians, seseqiie iii alliim evclicns, ct g:iii-

T.oSa-T^-j £7:txa"AO'J;j.£vo.;, xa't \i-h ^ut^jV Sy£t ,6o'jv dio gesiieiis, veclores prosequilur. Nunc arairuin
iip(5TT]V (25), xa\ Ti[xvet yXuxeiav (26) otJXaxa, xa\ i'gricola coinpingit, ociilos In allum lollens, frugiiin-
Tai; sXrtiiv e'Jcj3patv£Tat. "ApTt o^ r.otjxTjv xa\ ^ou- (|iie d.itorein invocans, ac bovi aratori jiigiim iiine-

"Psal. Lxwi, 11. ' II Cor. v. 17. Msa. Lxv, 17.

(16) rro)picrcr. Sic Regg. bm, pb, dno Coibl., (21) Kj- rf^iTojr. Sic iioiiiiiilli coild. Iii qiiibiis-
elc. In ed., i"j(bpt5Tov. daill, T("jV TO'JTOU. Ill ed., T(jjv TO'JTtOV.
(17) I:zoi'dacO)\zoi. Sic eodd. In cd., (jrcouoa- (.2) <Pur6zepcQ. Reg. biii, aliiqiio coild., (favi
CTf,TO). ciTepo,-.
(IS) t-)f:i.tjf^TMc!r. Coinbef. , 'na'jr,yuptz(5c, « fesli (21)) Acciiijir. P;iss.. <55o)V.
StiKliosniii. I
(24) lur EvOvjiin. Coisl. 1, 'jjv £ucft][jt'!ia.
(li)) l\'.op(tcri}r. Sic eodd. McnJose in Par. cd. (2.")) 'A/6T7)j-. ISc^g. 1)111, pli. dp.5Tr,c.
iCO;j.ajTf,c. (26) r.lvKElar. Iii ikiiiiiiillis, ^aOetav, < profuii-
(-20) Xpvcopopci'. Sic codd. In cd. ,
/puTO-yO- diiiii. >

fVJ.
Patrol. G«. XXXVI.
6!a S. GllFGOim TIIEOLOGI C20
ciil, diilfCiiKiiie siilonm prosciiuiil, ;\c 842 '"l"'* A
helas fovel. Niiiic paslor el liiiliiilciis lislnUis ;ipt;iiil,
[1.0.0:, xai tfjToij xai TtiTpai? evEafiisouaiv. "Apxi 6fe

ac p;isloralo caimeii inspiraiil, aliiiio jiucr planlas tfjxiv (puToupyb? Ospaitsuet, xal i^sutr,; xa/djjious

cl pclras vcriium lcmpiis Iransigiiiil. Niiiic planla- o!xobo[A£t, xai uno6)iTOi itTiJpQou?, xat riepizpyik-
rmn cullor plaiiiam ciirai, el aiiceps cilamos coii- ts-ai TiTspbv gpviOo;. Ka"i AX-.eu? puOou? 6iopa, xat
siruil.acramos siispeciai,ci pciinam avium sluiliose StxTuov (ivaxaOatpsi, xa\ TiiTpa? liTiipxaOisSTai.
exploral. Niiiic piicalor prdfiiinlimi af|ii;e pcispicil,

:ie relc siiiini rcpiug;il, et pelris iiisidel.

XI. Niinc secliihe apes, soliilis peniiis, el reiii tis lA'. "ApTt i^kv -f] tfO.tpybi [iiXtsaa, xi itrspbv
;'.lvc.iribiis, sapieiiiiaj sux (locumeiitiim pra4ient, ixXuaaia ("27), xat t'Tjv (jtiA^Xwv ATiavaaTasa , Tr,v

:iliiue ad prala convolaiii, llorcsqiie iliripiiint : el eauTTi? (lo^iav STTiostxvuTat, xat Xst[j:iovaj ^cjjtura-

:ili;e qiiidem celliilas ehilniranl, scxangnlas et iiilor Tat, xat ciuXa Ta SvOt] •
xa''. f) [Jitv Trovet Ti xTip!a,
se opposilas fistnhis allcxentcs, rcrlasqne lincas Ti; ^^aYcovou; xa"!. avttOi-ou? auptfTa; £;u(patvou-
:ingiil:iribus altenianies, noii ininus ad operis elc- ca, xal ti? suOiifai; Tat; yiovtai? iTiaXXdiTTOuca,
ganliam, qnatn ad sccuritilcm : alioe vero incl in Ipyov i!i(Jiou xiXXou; xa\ (iicjjaXsta;* ^ Sk -zh [xiXt (28)
lioriea recoiulmit, aKjiie licispiti siio dulcem fructuin 1'
Tatr a-oOifiXatj evaT:OT!0sTat, xat YstopYst iC> ^svt-
ct inaraUim prorernnl. Ulin;iiii iios qnoiiue, qiii fovTt yapTiiv yXuxuv (29) xa't (ivfjpoTov. 'il: o'ytK6^

Clirisli apiarinin senuis, ac lale tum sapienlise, tnm y; xat f,[jtEti; (oO), 6 XptcTou [jisXtnitliv, xat TotouTO
induslriae et laboris exemplum acccpiinus, eas inii- Xa6(!vTs; oo'f (a; xa't tptXomvta? Ci7C(55siY(jia ! "ApTt Sk
leniiir ! Jam .avis iiidiini conslruil, alqiie alia qiii- xaXiiv 8pvt? TtfiYVUTat, xat 6 [JtcV JTiavipxstat, f> Se
ilem redil, alia immigral, alia cireuiiivolat, ac ne- sijotx^CsTat, 6 6k Tuspit^nTaTat, xa\ xaTatpoivst t6

nins canlii mo inipUl, lioiniiiomque tanilii doinul- aXso;, xal TzsptXaXsT t6v avOpw-ov. IlixvTa 0sov
cet. Omiiia Deum huidanl, el vocibns niutis concc- u[AV£t xa\ oo^aCsi tpwvatc (iXaXfiToi; (31)' i.n\ Tiajt

lebranl. Propter omiiia cnim gralia; Deo per ine yip sux^P"^'^^''^'*' S'' ^1'-°^ ^^*^' ' "*"' oijTto; 6 Jxst-

liabciitur; atqne ila illoriiin lamlaliii, mea ellhitiir, vtov u[Jivo;, fjijiiTspoc yi^Ezai, T.cip' tbv lyib ih u[i-

iiimiruin a qnibiis cgo landis argiiinenlniii capio. vstv Xa(A6(ivoj. Nuv (jiev TsXa nav CoJtov yiwq, xa\
Nunc (luidoiii oiiine ;,niiiianliuiii gcniis lidol, aique Ttasav aiaOTjiiiv iiTtw(i.sOa. Nuv 6^ u'|au/T]v tTUTto?

mnnibus scnsibiis pasciniur. Nunc cti;iiii sii|ierbiis xal. ayipiiiyoi, TotsotV.ot? ousxspaSvtov, xa'i Ti cs(j(i.a

«quus, el jiibam arrigeiis, stabuliiiii f;isiidii, ac, Tupavvf)oas, xpootvet xati toSIov (32), xa\ TtoTa-
porfraclis viiiculis, per canipos lascivins forliir, [ioXi LopaiJsTai.

aUp.ic iii fluininibus gostil, sesoqne osteiilat.

XII. Qnid ca;lera cominciiiorem? Nuiic mariyes IB'. Tt xSXXa; NiJv ^iipTups; alOptdfouat , xol
sub dio populum rtftinent, ac po;npam aguni •7to(tTtsuouat, y.a\ la[i.r.po'ii Tot? pfi(iacjt (55) tiuTxa-
splendidisque sedibuspiam plebem et Cbrisli aman- Xouat Xa!)v tptXfJxptaTov, xa\ to'j; &OXou; 6T|(tojt£uou-
lem convocant, ac ceitaniina sua in piiblicnni pro- ai. TouTOJV sT? sjTt xat 6 tli.hi aTscpavtTr]; (e[ji?ji;

poiiunl. Qiio e nuiiiero uiiiij qnoqin; est niciis ille yip 134], st xa\ (it] Ttap' i[i.o\, T.iTzzi-to tfOiivo; [35j,

hiurealiis (nieiis eiiiin, eisi iioii a|iud iiie, facessat iMciXiyio), Ma[Jtas i 7tspt6(5i]To;, xa't 7tot[jtT]v, xa\
invidia, scicnlibus loquor), Maiiias ille insignis, el (iapTu;' 6 TupoTspov (Jikv T^t; ^Xditpous ii[jtiXTwv xax-
pastor, etmarlyr; qiii prius quidcii) cervas mnlge- £Tt£tTO(Jtiva; oXXfiXuv, tva ^ivi;) (56) yi.lay.-zi tpatpji

lial, ad sancluin virnni iiovo ct iniisiUito lacle alen- Stxato; •


vjv 6s Ttoi^jiaivtov Xaiv (jtniTpi-jifJXsto; (57),
diuii ciTlaliin proporantos; iiiiiic aiiicm mclropolis xa't t4 lap iTxaivtJojv af,[XEpov Tot; itoXXat; x''-'^"
plebeiii pnscil, liodieqne niullis lioininum niilliliiis Ttov TtavTOxi^Osv i7t£tT0(tsvo)V, 6ta'poptiv (58) te (ips-
iindccuiiqiic acciirrcnlibns vcr iniiovat, tuiii virlutis TT]; xaXXsat, xa\ 7T0t[jtiatv a^tov, xa\ XtJTotj (3S))

pulcliriUidiiie g43 v.niniii, luni pasloiibus di- iTttvtxtot;. "Eti 81 auv-o(j.toT£pov elTtstv, vuv Eap

(27) 'Ek.Iuciicu. « Solutis ponnis. » Sie |iliires D rcfort ; ac sic expnifii : « (Jnia prresonle Rasilii)
Kogg. cl Colli. Sic cliani lcgil Billius. I;i ed., eXxJ- Magno li;iiic or:itioiioiii liiiiioliat Grogiiriiis, proptor-
aoaa, « ileiraclis peniiis. > ea scile ailjniixil i Fai e.->s.it iiiviilia
: > qiiasi ili- :

(28) rci jiLU. Sio (iuiii(|iic Resg. Uoest z6 in ed. (eret Ne iiiilii sucoensoas, diviiic IJisili, si (|iioil
:

(2!)) r.lvKvr. S,(vil., f,6uv. tiiiim esl, benev(ilciili;e ;iQecUi milii viinlico, mciiiii-
(511) 'lliii^^ic. Sic tres Regg., Coisl. 1, Comb., qiie iioiiiiiio.) Vide Moii., n. 2.
clc. Iii eil., •Jy.st;. (5G) Ih-oi. Sav., sv livco.
(51) '\.\a.h'iz(-ir. I liicfTabilibus, scrinonis exper- (57) Mi\zfox6.XEi,L)<:. l'or iiielropnliin C/esaronm
libii--. i iiilelligit, ulji preiiosx S. Manianlis rclii|iii;e scrva-
(52) lIf:Sicr. In noiinullis, t:so!c'Jv. baiiliir.
(33) Adjdfolr Tolr jiiinuci. i Splcndidis alt.iri- (58j Aidcpofor. Coisl. I, Pass., elc, 6tacp(3potf.
lO.is, I sou, i:cilibiis,i (pi:t iii marlyriiiii nieiiKiriani, Vor pi;e.>tans, tiiiii \irUiliiin oriiaineiitis, luiii |i;i-

l)>'0 cuiniii iKiiiiiiii; coiisoorala luoraiil, ubi sacra slorilius digiiiiiii, (ini ad ni:irljiis fosUiiii coineiue-
eoriini pi^iKir.i eraiit i(iii(lit;i. lianl.
(5ij 'l''jUr yuj:. < .Moiis eiiini. i S. .M;iiii;is crat (39) Xoyoic;. Sic Ircs Uegg., nnvcm Colli., (.oisl.
Cappadnx, Idcirco Groizoiiiis < siiiini » apiiolhil. 1, ctc. < 'riiiii scriiionibns l'|iis Iriiiinpliu dicalis, ia

(3.">) IliSlziru (pOcror. < F.icess;it inviilia. > iSice- cjiis Iriumpbi iiicmoriain. > In cd., /.iTo;.
tas bunu lucuui ad liabilium Ma^iiiiin pr:csciiiem
(jai OUATiO XIA". — IN SANCTIM PASC.IIA. 052

X03ixix>,v, cap TCV3'j[jia-:'.x?)v, Eap <^'jx=''?- ^ap <JW(ia- A gniim, liim scimonilnis iii ipsius Iriiimphi Inmlem
o:v, £10 ipwjjisvov, eap ai4pa-ov •
oj xdxsrOEv [jijTa- coiisocfalis. AKiue, nl paiicioriliiis ailhiic vcrliis rein

)iii6ot;ji£v sv-*00a zaXwj a[ji£f.;Oiv-£;, xa\ xatvol complccl.Tr, nunc vcr miimliiiiiiiii, vcr spiriluale,

T.nh; xh') Y.avih'! §!ov icapa-eiitfOsiTiiJiEv (40), bi Xpt- vcr aiiimis, ver «orporibiis, vcr visibile, vcr iiivisi-

(jT(o TtjJoO Tip Kupiw •?ilJt(")V , (p -aia S^i^a (11), liile : qiio iilinani lii allcii) ;cvo parlicilics cllicia-

Ttiii), xal xpato; luv iyiii) nve'jjjia-:t, et? oo^av GeoO iinir, pr.cclarc iii liac vila imilali, nc iiovi ail iio-

naT0(5c. 'AjjiTV. vam \ilam iraiismillamnr iii C.luislo Jcsii Domiuo


r.osiro, ciii gloria, lioiior ol imperiiim ciim sanclo Spirilii, ail gloriam Dei Palris. Amen.

(iO) Tliirrt.r. Iii qiiihiisilam, [jis:a-::j.vO£;r|;/.cV. xojtTO; cic Tov^ aitova; zt'i'j aiiovtov, < ciii gloria et
(11) ''.(.'
.Ti(cr« <?c'^V/, olc. Or. I, w ii oi^a, v.a\ xh im|ifiriiiiii iii s;cciila s:ccnlorum. »

844 MONITUM IN OBATIOINEM XLV.

I. Hno « in .«ancluin Pascnn » iiiscripla oriilioiie, loli dfiniini nn genninre Grep;orii


;iller;i

oi;ilioniiiiicolleclioni linis ini[ioiiitur. Nan) (|nae sequunhir oraliones , inox in prrevin et


uiiicui(iuo annoxa adnionilione, iiiler Sjniria Tlieologi o|iera, |iluriniis argunienljs, reji-
cien'ias |)robal)inius. Id anleiii niodo niirabilc prorsus videri debel, (juod ex lanla taiiriin;
niirifica riregorii oralionum serie, jiiiina et ullinia ((in sanclum Pascha » iiiscribaiiiui',
sicijuo c;i'leras omiics velnli coiii|dect;inlur el comprelicndanl. Sacrum eleiiiin Pasclia,
qiiod ler in isla oralione (ii- 2) a Theologo iiostro, c in sanclissiinse T"rinilatis lionorem,»
cleganler rejiclilur, (( esl,» ul ifise loquiiur, fcsliviiiilum fesliviias, ac celebrilalnnj cele- ((

hrilas. » Consenlaneuni igitur eral, nt tantus divini Verbi jiraeco os sunm in sacri Pasclia-
lis laudeni apeiirel ac cl;iiideret. Nec niirnm, si, cyciii iiislar, snaviorrs in isia orati;ini',
qiiam iii prini.i, sonos cdat ac moduietur. in priori iiainipio, pancis ipiideiii, iit vidimiis ;

in ista vero, tolas aiiimi ac jiietalis vires coliigens, Pasciiatis digiiitatem et excellenliain
fusiori serinone comnieniJ;il. Primum ipsius nomen ,'d) nejirico noniino dcrivaliiiii
osteiidit (n. 10), ul|iole Iransiliim » signilicans, cum scilicel
(( ex yE^^yiilo in Clian.niiseain ((

regionem migrarunt Israelila). » Ueinde e lege Scriida, ac lcgalilius sacrificiis ad leinpus


concessis, auditoruin aniinos ;id alliora evehil, eosf|ue ad Ev;ingelium et ad nov.i! legis
s;icrilici;i ;illicil. Hinc miruin in nioduin sa|iienti;e Uei |irofuiidit;ileiii, ac iiivesligaljiliuiu
ipsius jiulicioruin divilias cilollil. Qualis auteni fiierit legalis agnus, ipse allegoriariiin ,

ope, ingeniose ;i|icrit, et ad Cliristiiin, verum uliijue agnum, elcganler accomuiodal. jMox,
hrevi faela inysteriorniu Uei eniiineralione, pinamanler exclainat (n. 30) O P;isch;i, : ((

niagnuru et sacrum P;isclia, totius(|ue niiindi |ii;icnlum !... Verbum Dei!... liani- veliiii
oniiioioMii, noii nt |iiiiiiitias, sed ut exlremani forlasse oljjationem noslram habeasl »
II. Heu niniium vere his verbis, siii coiiiniis dissolulinnem iiiiininero praenunliavit
!

S. Doclor. Noii enimdiu huic oralioni siiperfnil vir sanctilale et eloqiicntia prffistantissi-
mus, cujus profcclo dies ad mullos annos iiroiralii desiderassemns. Et certe, quamvis
modo iuagiiam siisc(|iii oneris parlcra cx humei is dcponamus, iTgre lauieii l;inlos lami|ue
salubies [nelalis ac doclriiiffi rivos claudimus. C.Tilerum ex diclis manifestum esl, iiaiir
oraiionem extrcma Gregorii vitaa tempora speci;ire. Qno anlein praecise anno pronunliala
fuerit, id certo nobis allirmare noii llcct. Coiiiicinuis lameii ad annuni 385 coljocari |)0sse,
trieiinio circiler aiileijuam e vivis excederet. Quod vero ad lociim spectat, Nicetffi asscn-
tiniiir. Ait eniiii Gregorium, ((postsuuni ex iirbe Conslantinopoli rediluin, haiic oiationem
elaborale conscriplain, Arianzi 845 pi'onuiiliasse. » Sic etiam censet Billius (.'i-2;, et adnotat
uiendose legi in codice Regiiia, iv Nav.av;^^. Neqiie enira, inquit, hancurbem Gregoiins (<

prffidium |i;ilernum vocasset. » In codice vero quo utebalur scri|iliim er;it "Astav;!^. Ai
jgnorat quis lillerain v superposuerit, cum niinime liacc lillera snppleiida essel, sed [lolius
lillera C in p cominiilanda. Arianzum eniin locus erat non mullnni a Nazi;mzo dissiiiis,
in quo vijlain habebat Tlieologus, queniadmodum teslatnr Gregorius presbyler iii ipsins
Vita. Unde non iiiimerilo col!igiini!s, Ariaiizi liabilam fuisse iianc orationeni anno ciiciler
38o. Nolandiim su[ierest, duo insigniora liujns orationis loca cx oralione triccsima oclava,
« in Cliristi Nalivilatcm, » verbo ad verbuin deiuiiijita fuisse. Utruin ;iuteni id faclum
fuerit ab i|iso Grcgono, au amanueiisium incuria conligerit, prorsus ignorainus. lii nolis
lia>c loca observaliiinus.

(li) Arg. in h.vic Oi(U'w:icm.


«25 s. Gurr.ouii TiiroLoc.i 024

ORATIOXLV». /VOrOS ME.


In sanctum Pasclia. A El^ xb dftor (45) Ildffya.

I. Supeycusloiliam meam slnho, inqiiit ndniirantliis A'. 'F.-i). TrJQ cpv.laxfir fiov eTi\(rojim, ^ijs^v 6
llabaciir '. Ego qiioque ciim ipso lioJie, dnla inilii fla'j|iditrj^ 'A66axou[i (44). KiYd) jjict' a^JTOu ar]|jie-

per Spirilum s.inciiim polesiale ac coiuemplaiione, pov, TTj; SeSojji^vt)? [jiot Tzapa. tou Ilveujjiaxos e^ou-
quasi e specula diligenler observabo, el mecum ipse c(a; xal Getopia? , xa\ dTOTXo^T^suao) xa\ y'jtos'j[i.ai,

roiisidcralio, qiiidiuuii iiiilii speclandiim propone- t! icpOTi3£Tai , xa\ t[ )>a"AT,Or;c:£Ta£ [.loi. Ka\ Euttiv,

lur, el quid dlceuir. Kl steli, ac speculalus suiii : xa\ dcTiEaxiiTEuaa' xa\ loo'j avrjp tmCje.dr^y.LOQ tizX tcLv

ei cccc vir scdens super nubes, atque liic pcr- VEtfEAOJV, xal 0UT05 utiTiXii; d^dopa- xa'i T| opamf
qiiam sublimis; ei facies cjus, ut facies angeli; cl a'JTOu , wj opacri? ayY^Xou* xa'i T] aToXr) auToiJ, (1)5

aniiclus fjus, iil splendor fulguris discurrenlis ' 9CYY0; iiTpa-Tjw StEp)(0[jiivrj? (45) xal J-rips ttjv •

et exlulit inanum suani ad orienlem, el clamavit /iTpa auTou xaT' dvaToXic, xa\ cGorjdE tfdivfj [ji.£Yd).r].
voce inagiia. Vox cjiis, ut vox buccinso ei in ;
"IitDvr) a'JTO'j, (0? (fwvr] adX7iiYT°?" '^'^^ xuxXw auTou,
circiiitu cjiis, quasi iiiuliitudo coelestis excrcitus, (jj; 7c>.f|0oj o'Jpav£ou STpaTtas , xo't elns •
Xr^y.epo^^

el dixii :IIodie salus niundo, lam visibili, qiiam in- ctOTrjpfa TW X(5a[Aq), oao? T£ 6paTi;, xa"i ogoq dtipa-
visibili. Clirislus ex mortuis ; simul siirgile. Cliri- j{
To;. XptaT^j; £X vexptljv, cuvzyEipeaOE' XptaT^j? sig
slus ad sese; redite. ClirisUis ex sepiili'ro ; peccaii eauTov (40), cuavEp/EaOE •
XptaTo^ ex Tdcftov, eXeu-

viiiculis solvamiiii. Portoc iiiferi aperiiintiir, et mors OeptoOriTe TtTjv 6;a[jitov T^? djiapTia;. IluXat doou
oppriiiiiiur , el vetus Adam deponiiur, et novus dvoiYovTat, xa\ OdvaTo; xataXueTai , xal 6 7;aXat6?
perliciliir; si quTC nova in Cbristo creaiura, reno- 'A5d[x d-OTiOsTat (47), xa't i viog au[jt7:Xr;poijTat (481*

vemiiii. ILTic qiiidem ipse dicebal : illi aulem ideiii £t' Tt? iv XptJTio xatvT^ xT£at;, dvaxatvt^saOs. TaijTa

ranebant, qnod ante, tum Cbristiis iiobis per ler- 6 (ilv iXs.ye.'^- ol Sk dvu[Avouv, OTtip xa't TipoTcpov,

renam nativitatein apparuit : Gloria in altissiinis ;fjv()ta fi[Jitv e7iecfdvTi XptaT^? Std ttjj xdTto Ysvvi/)-

Deo, et in terra pax, in liomiiiibus bona voluntas °. aeti)?, t6, Adi^a ir vflcrzoiQ ©eco, xal inl ^jjc el-
Cum quibus ipse quoque inicr vos li;cc loquor; ir drOpoiTtoiQ svSoxia. MeG'
pi'irri, tLv xa\ a'JT6j
alqiio utinam voceni angelic;c pareni accipiam, Jv JixXv TauTa ifOiy(0[>.ai' dr^ o^ xa\ ^tovTjv XaGetv

846 omnesque oibis terra) rines circuinsonan- Trjs a.yyi'f.iy.r\(; d^iav, xa\ TidvTa 7ieptr|;(oiJaav Ti
tem. Kipaia.
II. Pascba Domiiii, Pascna, iterumque lascba B'. Ilda^a KupEou, Ildsxa, xa\ 'TrdXtv ipCo Ildaxa,
dicam, in honorem Triiiiiaiis. Ha;c iiobis festivita- Tt[jtri (49) TTj? Tptdoo?. AIJtt) JopTtov ^[J-tv iopiT], KcCi

lum feslivilas, el celebriUituni celebritas, tanlo csete- C 7;avrjYupti; ravr|Yupetov, ToaoiJTOv u7:cpatpouaa Tid-
ris omiiibus, iion solum bumanis el e terra ortis, aac, ou Tdj dvOpto7:txd? [Jiovov xa\ X'''!^"^ ^PX'^}'^"
sed iis etiam, qiise ipsiiis Cbristi sunt, ac proptcr va;(50),dXX' VjoT) xa\ Td; ofJto"^ XptaToij xa\ eTr' aCiTtJj

ipsum celcbrantur, supcrior, quanto sol siellas T£Xou[jieva?, oaov daTspa? TjXto;. KaXt] [).^v (51) xa\
anlecellit. Praiclara quidein nobis quoque fuit be- f] -/fili T]pLtv Xa[ji7:pocfopia (.52) xa\ cptoTaYtoYta, 'fiv

sierna candid;c vestis ac luminuin gestalio (quam iota T3 xa\ Srjjioaia auv;aTr,ad[JceOa, kS.-/ •(ivoq dv-
privalim juxla publiccqiie peregimiis, omne genus OptljTTtov [Jttxpou xa\ d^ia Tidztx, oa^^tXet tio 7:up\ ttjv

bominura ferme, atque omnes magistratu ct digiii- vuxTa xaTa(ftoTtJovT£5 (35), xa\ toO [xeYdXou iftoT^s
i.iie insigues, largo igne iioctein colliistrantes), dvTtTU7:o?, 'osoy ts o'Jpavb? 4vio6ev cppuxTtopet, xd-
magnumqne illiid luuien referens, quod, vel cce- a[iov oXov (54) auYdCtov Tot^ Ttap' iauToiJ xdXXeat,
lum orbeiii iiniversiim sideriim suoriim piilcliriiu- xa\ oaov uTiepoupdvtov, 5v te ayyiXoii ttj 7iptoTr)

dine illuslrans, superiie nobis lraji( it, vel super- (iJtjjTetvii cfujei (jteTd ti^v rcptoTTiv , tco exetOev T:r,Yd-
' Ilabac. II, 1. ' Nabuni ii, !. " Luc. ii, I i.

n Alias XLII. Qiia; aiuem -15 cral, niinc epislo- D (47) 'A.^orWsTai. Reg. bm, dTtoTfOetTat. AIIii-
la ii'>. — llabil;i Ariaiui aniio circiler 58."). diuid liacc Aposloli verlia Liili. iv, "ii 1 Depnnere :

(45) "Ax^or. Decsl iu Ueg. pli, aliisiiue plnri- vos seciindiiiu pristinam coiivcTSalioiiein, » etc.
biis. (48) Ktd 6 rior crvjt.i.h}povTat. ILcc dcsiint in
(U) 'AeeuKcv^i. RC". pb, Or. 1 ct Coinb., 'Ajx- Reg. bm.
€ay.o'J[X. (4'J) '/''/(//. Sic pliircs Rcgg. In ed., Ttptr].
(45) AtFpxoiiirric. Discurrenlis.
« » Sic Vulgala (50) Xapnl ipyvjiira<;. « lerra orlis, uriginciu
1')

cl Nobiliiis. liill. I perlranseunlis. » dnccnliliiis. > liill. 1 biiiiii ileli\is. »

(10) XfiCT('r ttr iavrdr, etc. ISicelas : • Cbrisliis (51) Mir. Pliires lodd. addiinl, 0'jv
iid sesc rediil. » Quod expunens, ;iiljiingit : i id est, (52) Aafinpo^opia. 1 Caiidida; ve.slis geslalio. 1

ad diviiiilalis su:i; :inipliuidiiiein et digiiilaleii. ; qii:i, Alliidit liic Oregorius ad c:iiididas iiciqiliyloriim ve-
pniplcr (lis(ieiisalioneiii, ad cxigiiuiii teiii|nis spidia- stes. Itill. < laciiini et Iiiiiiiiiiiin ge>lalio. >

liis alqiie exiii.iniuis fuerat. Ueceplus aiHeiii, ad (55) KaTa:fiiiziij)VTi-:q. iii noiiiiiillis, xata^toTf-
dexteram Patris consedit. Uedile igiiur vo-, qiioqiie aavTe;.
ad Tclerem splcndurem ct digiiilaleiii, ac diviiiu; (51) "OXor. Sic coJd. Iii cd.. oXtov,
iuiagiiiis decus.
an OHATIO XLV. - IN SAINCTUM PASCIIA. m
CcaOai (55), xa\ oaov vj xti Tpiaoi, 7:ap' f,; 910; A coelcsle csl. '.inii iii niigulis, quac priina posl pil-

a:rav ciuv£ixt,x£v, i? d(y.cptiTO'j (fwTO^ jji:f.;i;j.cvov 111:1111 luciiJj iiulura csl (ii.im illinc splciKlorcni ira-

xai T[;jL(u[ji£vov ^5G). Ka^Aicjv £k •?] 3ri;a£pov, xa\ r.s- liuiil); liiiii iii i(isu Triiiit.ilc, a (|iia liiiiicii oimiu
pcsfiavESTdpa. "Uciji xO'? 7:p(>6po|jiov f,v toO [ji£- produiliim csl, :ib iiidivibiblli luiiiiiK; (livisiiiii ali|UL"
K--^

YaXou tfW-.h^ dviataiJiivou t'j ^cj;, xal o:ov sutf poauvt) lioiioraliMii, Al liotli(;riia pratlaiior ct eMclleiilior.

115 7ipos6p-ioj. £T)[jicpov 51 TtjV dvda-aiiv aO-rjv Nain liestcniuin luincn magni illius lumiiiis cxsur-
iop-d;o;jisv , oux txi tl-r.ii^Q^^i^jr^v , dXX' ffii) yzyvti]- gciiiis pr:cnuiitiuni erai, ac vcliiti profeshi ([iiKilani

|ji£vr,v ^57), xa\ xo^no-j oXov eauTii juvdYou-av. "AX- aiiiiiioiiiiii vuliipl:is. Iloilie aiitciii i^i.s^iin rcsiirrc-

Xo^ (jiiv ouv dXXo Tt TtT) xatpuj xapTiotfopcino, xa"i Soj- ('tioiiein celcbraiiiiis, iioii jaiii iii spo posilaiii, scd
pocpopsktjj (58) Sojpov idpxtov, i) (jttxp6v, i^ (JtEtfov, i:iiii ortaiii, niuiiiliiiiiquc loluiii sibi conciliaiUciii.

Ttliv 7iv£u(;iaTtxtJjv Ts •KctX 0i(]j ^D.dJV, oTtto? dv Jxa- Kiiiinvero alius aliiiil qiiiddain liuic lcnipori doiiel,

(ITO^ Suvd(jt£tLj?. Tr^q yiip d?!a?, (j.(jXt; dv xai ae iiniiiiis festivuiii ofl'ei':il, vcl paivuiii, vel iiia;;iiiiiii,
^XTl
Ixyy-loi Tuxot£v, ol TiptoTot, xal vo£po\, y.xL xaOapol, iiKulo S[)iriniale, Deoijue gratiiiii, iiiiusqiiisipic p,ro

xal (59) TT]; dvto oii|r,^ iTT^mat xa\ (jtdpTupE?' £l':t£p viriiiiii suaruiii ratioiie. Nain (ligiiiiiii iiiuiius oCferri;

xat TouTot; t6 Tcav EcftxTbv (60) ttjj C(jtvTic£(o^. vix ipsi quoque angcli possiiit, illi, iiiquain, |iriini,

TlfiEt; 5c XoYOv £i(jot'ao(jtsv, S)V iyoy.ev zh xdXXtaTtjv B ci iiitelligeiites, el puri, superiia;i)ue gUiria; specta-
T£ xa't Tt[jttioTaTov, dXXto; ts xa\ AtSyov up.vouvTS^, lorcs, ac testes ; si taiiicii liis quoquc oiiiiiibiis

in' EUEpysatut tti; Xoytxf;; cfuasoj;. "Ap^o^Jtat ok sv- luinicris absolula Dei lauibilio coiiccssa csl. Nos
teuOev. Ouoe yip dvixojitat , tou; T:£p\ tou (jtsvdXou aiitein scrinonem, qiio iiec iuiUliriiis (|iiid(iiiaiii

GO(<.aTo; xa\ t?,; (lEYtaTT,? f;(jt£ptov Outov Xdyouj, (jit) liabenuis, nec pisesiantiiis, coiilcrenuis ;
pra:sertiiii

Trpd^ OeJiv dvaopa[Jt£tv , xdxsiOsv iTotfjaaaOat tt;v Verbuin laudantes, ob beiieliciiiiii, ([uod ab eo ad
dpxf,v. Ka! (jiot xaGf,paaO£ xal vouv, xa\ dxoi]v, xal iialurain raiioiie uleiiteiii iirofcetiiin cst. Iliiic au-
fitdvotav, oaot Tpu^dTi Ti ToiauTa (£7:st6f, 7:£p\ 0sou lciii c.vordiar. Faccre eiiiiii iieqiieo, qiiiii de iii:igii:i

xa\ OeIoj 6 Uyoi), tv' d7:sX0T|T£ TpucffiaavTs; 8vt(o? victiina, et die oiiiiiium dierum iiia&imo, scrmones,
Ta (jtr; xsvou;jisva. "EaTat 51 6 auT^i; TcXT,pcaTaT(i; ts victiiiioc ciijusJ;iiii iiistar, offereiis, ad Deum e.t-

d(jia xal auvTO(j.ioTaTO?, 10; (JtfjTS T(>J evSsEt XuiTEtv currain, alcjue illinc cxorJiuni ducaiii. Ac vos, et
(jtfjTs dT,Sf,.; stvat Sti Tiv xi5pov (61). meiiteiii, et aures, et iiitclleetuin perpurt;:iic, §47
qiii iii liiijiismodi rebiis delicias positas liabetis ((iuaiidoquidem de Deo, ae diviiia esl li:ce oraliii),

ui veris deliciis, 11011 autem evanescentiluis, e.xpleti diseedatis. Erit autein oralio iioslra siiiiiil ci [ile-

nissima, el coiitractissima ; ul nec ob defectum niolesta bil, nec ob saturitatcm ta;dium aOerat.
r. f)s6j t;v (Jisv ds't (02), xa\ laTt, xa\ laTat- (xdX- C III. Deus el seniper erat, et est, el crit; vcl, tit

Xov Si, ecrz^y ds! (03). Tb ydp /jr, xal 'iczcn, rcctius loquar, seiiiper eu. Nain (r«(et<!n'(, liu-

.•soij xaO' f)(ta; xf''^''"^"


T,uif,(jtaTa, xa\ ti)? (JsuaTf;; jus noslri teinpoiis, fluxa'ipie ct tadiic:e natura:
tputfsio; •
6 Si C>y d£\ , xa\ touto auTi); JauT&v Svo- scgmciita sunl. Ille autem sempcr tsi, aique hoc
(jtd^st, T(o Moj'jast xpT,;jiaTtJ(jjv i.tz\ tou 6pou;. "OXov iiiodo seipsuni noniinat ", ciim iii moiiie Moysi
yip iv iauTiTj au),Xa6t'jv e/st ih Etvat, [jtf)Ts dp^d- oraciibim edit. Universum eiiiiii essc. iii seipso
ptEvov ,
[Jtf;TE Ttaua6(isvov , oT(5v Tt TTsXayo; ouaia; coiiiplcciitur , quod iicc priiicipiiiin liabuii, nec
«Tcstpov xa\ dtSptarov , Ttaaav u^rEpEXTttnTov cvvotav, riiitin liabiiuruiii cst, quasi pclagus quodd:im esseii-
xa\ xp<5vou, xa\ ^uaEto;- vto (j.(5vqj axtaypacpou^j.c- liae immciisiim ei inierminatum, oniiiem lum teiii-

vo.; (6i), xa\ TO'JT(p Xtav d(xuS,oi7j5 xa\ (jtsTpiioc, ou/. poris, luin iialura; cogitationeiii siipeians; nieiiie

kY. 'ili't xa-' a'JT'jv (65) , dXX' sx twv T:£p\ auTiv, sola is adunibratus, cl ([uidciii perexigue ac per-
ciXXt)? i\ dXXou ^avTaaiaj auXX£YO[jiEVT)i; , e!; sv Tt obscure, noii ex liis, qua; iii i[)so sunt, sed qiiat

Ti); dXT)0£ta; rvfiaX(j.a, 7tp\v xpaTTjOfivai tpEUYov, xat circa ipsuic, alia iiiinirum cx alia iinagiiic cullecia,

itp\v voT)flfjvai StaotSpdaxov • ToaauTa 7:sptXd(i.7:ov ad uiium aliquod veritatis sinnilacrum exDriineii-

• Exod. III 13 so.

(55) ni\xdKF.aOcu. Ciiisl. I, Or. I, ".les., Hcrvag., D que ad finein numeri noiii, verbo ad verbum naoen-
' -
elc. , aui^dJsaOat, < s[ileiidoreiii efliemnt , cbire-
'

iiir iricesiiiia oclava oralioiie De Clirhti nali-


iii

sciinl. > vitnle. Ulriiiii aiuciii id factiiiii fuerit ab i|iso Gre-

(51)) Tificbfiercr. \n iioniiullis, T£(jtV'5;j.£vov, < [ir.-c- goiio , aii aiiiaiuieiisium lapsu coutigerit, iiiccr-

risiini. I Qiiaiii lcctioueiii [iiobat Conibeflsius, ul- lum.


pote ijiuc iiiagis Gregoriiim sapial. (65) "EcTTir asL < Sempcr cst. > Aiigiislinus I)e
codd. Iiicil.,i's- vera reliij., c. 41), sic lo(|uitur < Niliil [ir.Tlcnl
(tjl) reyerjiith-iir. Sic pliircs :

Y£VVT,(JtS'/T,V. iu ;eleni(), ct iiiliil fuliiruiii esl ;


qiiia el qiiiid pr:e-

(58) hcil dcopo-^cpeizoj. Ilaec dcsuiit iii iion- lerit, es-.e desiiiit; el quod fiiluriiiii ;:bt, nonilum
iiiiilis. C(JC[!it. yEternil;is auteiii tantuniiiioilo est iiec fuil, :

(59) Kcd. Deest in qualuor lU-gg., quiiKiuc Colb. qu;isi iioii sit ; iiec erit, qii:isi ailliiie iioii sil. 1

ei Coiiib. (6i) ZxicixfuycvnErcq. Sic plures Kcgg.el Colb.,


(60) 'EpiKzir. Uiiuscodex adilil. i-!zbi. Par., ctc. Iii cil., axia-)-pa-fO'JtJ.svov.^

(01) "Eczai fia zcr jccfcr. Ila:c et iiilcijcela


... (60) OvKiKzCir xar' arzvr. « Noii cx siiis. 1 Id

('esiinl hi [ilerisque codicibus. Ea taiiien agnoscit esl, iioii i|isa cssciili:i, secuiKliiiii ([11:1111 Deiis a 110-
Nicetas. bis ('oiii|)relieii(li ncqiiil ; sed ex cllcctibus, seu opu
(62) ©ed/; i]r jier de!, clc. ll;cc cl scquciitia iis- ribiis a iiobis lauJalur
«i7 S. GRKGOKII TIIEOLOGI 62S
«luin, qiioil, pritistiiinm lenealiir, cfiugil, el priiis- A t,[ji,(uv -b f]-c£(iov:xiv, xat -a/j-zx x^xsOaftifvov (06),
•jiiain iiilelleelii pereiplaliir, seipsuiii luga proripil ozj. y.ciX oyiv , dsTpaTTTiC "iy/jj ou/ i^-:a[i.i\Tfi •
ejjio^

ia;iium priiicipeni iinstri parlem, eaiiu|ue piir- 6ox3tv, tva T(;j Xtjittui (xev eXxt) Tcp?); im~h (67) (t6
Salaiii, colliistraiis, qiiaiiluiii octiloriiiii acieiii por- vif. TE/i(u; SXr^TiTov, dviX7:'.5xov xa\ a^zT.iyeifjryzovY
slriiigit lulguris celerilas liaiiilqiiai]iiaiii periiiaiieii- T(o 6k dXTjTiTti), Oa'j[i.a^r|Taf Oaujjiaji[a.cvov Sk , 7:0-

»is ; ut, meo quitlem juilicio, qiiateiiiis coiiipre- Of,-;at itX^ov TioOoOjiJvov S; , xaOaipr]' xaOatoov 60,
liciiili potcst, iios ail se traliat (qiiod cuiin iiiiUo OeOiiSEi; EpyiiSi]"»' ((>8)' loiou-oi.? 6k Y£vo[x6;ot?, (I>;

iiioilo pereipi polesi, id uec speral quisquam, iiec olxstot^ f,5i) 7ipojo[JttXii (ToX[i3 ti vsavtxiv 6 X(5yo;)*
^il iil ailiiitilur) ;
qualeiiiis auleiii capi iiequit, atlini- Qth; OiOt.; Jvo'J(jisv(!; xt xa\ YV(jL)ptft5[i£vo?' xa\ T030'j-
r.ilioiiem sui c\tilet, atquc ex i|isa aiiiiiiralione Tov tcjoj;, oaov f|OT\ Yiv(!j3x£t To"j? Ytv(jjjxo[j^ivo'j; (09).
velieiiieiiliiis tlcsitlerotur, tiesiileratiis piirget, pur- "A-itpov o'jv "ih Ojlov xa\ SujOEtjjpTjTOV xal touto
gans auteiii Deo siiniles eOiciai, cuinque iil couse- TTavTT) xaTaXrjTixiv autou piovov, T) dTiEtpta' xSv Ttj
cuii fueriiiius, jaiii vcliit cuin familiarilius collo- otTjTat T(T) (70) dTtXfj? Etvat tpuasto?, fj oXov (71) SXtj-
quatiir (ir.eiuo iie lioc audaciiis a me diciiim videri TTTov elvat, i^ TjXiojj Xr^TZTiv. Tt ydp Sv dTrXf,? Jjts

possii), Deus diis uniius cl iiiiiuiescens, ac laiilum


n
(pu3£(ij?, e7:tsT,Tf,i(j)[ji£v (72).

Ou ydp ... Stj touto tpua:;- .

foriasse, qiianlum jam eos, qui cognoscuiit, cogui- " auTtJ), fj drXoTT,;- et-ep [iTfil toT; ouvOeTot;, Tb eivat
los lialiet. Iiiiinensus igitur esl Detis, el ad con- [j;t5vov (73) auvOeTot.;
lemplandum dilTicilis , idque solum in eo plaiie coinpreliendi potesi, qiiod immensussit; quamli-
liel aliquis cxislimel, etim, quia simplieis naliii.x sil, rationem Iiaiic Iialiere, ut vel nnllo omniiio
modo coinprclieiiili possit, vel pleiie perfccleqiie 843 coinprcliendi (iiieal. Quid enim sit ille, iia-

mra siinple.x, exquiranius. Neque eiiim simplicilas illi iiaiiira esi. quaiidoqiiideni nec composilis sola
•:omposilio
IV. Jam vcro, cuiii iiuiiiensitas bifaiiam consi- A'. it/f, 6e Tou dTOtpou Oe(ijpou[jtivou , xaTd te
derelur, nemive et priiicipii, et fiuis rationc (iiaiii dp/f,v xat TeXo; (to yip u-ep TauTa, xa\ [/.i) ev tou-

quod supra La;c cst, iicc liis contiiietiir, inimen- TOt.;, d-Tretpov), oTav y.lv et; Tiv dvtij ^uOov 6 vou;
siini csl); cum in superitis profinulum mcns aspexit, d-o6Xd'.J'T) , oux i/im 07:01 trTi) xa\ d7:£pet(ir,Tat Tai;
in formis illis, qiias sibi de Deo ciringil, iioii lialieiis r.epl Qeou tpavTasJat?, t^ IvTauOa STteipov xal dvex-
ubi consistat et innitatiir, iiiiiiieiisum lioc e.\itusqiie CaTOv, dvap/ov T^poiTiY^ipsuaev • orav oe eij Tt- xa-
i.-.ipers, anarelium, lioc esl, priucipiu carens, apiiclla- toj (7 1), xa\ Ta e;f,c, dOavaTOV xa\ dvojXcOpov OTav
\il: ciiiiiauleiuatliiiferiora ha!C,etposleriora, imiiior- *^ 6i tJuViXr) -h 7:av, aiojvtov. Aiojv ydp, oOte /ptSvof,
lalc atqne iuteritus e.vpers : cuin aulem utriimqiie oGte xptJvou Tt iiipoi;' ou3e ydp (AeTpriTtJv dXX',67X£p
coiitra^erit, et collcgerit , ;vleriium. yElcinilas f,(iTv 6 yrjovo;, f,Xtou (fopS [JieTi50U[ji£voj , touto TOt;
ciiim, nec leiupiis, nec tcniporis pars iilla est; nec dtotoi.; aitjjv , t6 au(i7:apEXTetv6[jt£vov (7.')) toT^ ou-
cnim iii iiicnsuram catlit; sed qiiod nobls tempus atv (70), oiov Ti ypo^/iy.h-^ xtvr,(jta xal 5taaTT)[jta.

eil, solis inolu definituni, lioc *tcriiis ajvum csl, TauTd [Jtot 7:£p\ Oeou 7:etptXoaotpf)aOa) Tavuv (77).
iiimiruin ille quasi temporalis quidain motus, ct OuSe ykp urtkp TauTa xatpb; , oTt (jtT) OeoXoyta xi
iiitcrvalliiin, qiiod siiiiiil ctim icteriiis extcndilur. 7:poxe![Jt£vov f,((Tv, dXX' oixovop.fa (78). Oeou 61 OTav
.Alque li;cc ntiliis iii pr;i;seiilia dc iDeo dicla siiit. et7:tjj, Xeyoj IlaTp^^, xal l'iou, xa\ dyiou Ilveu^jtaTOj'

Neque enim pltira disserere liiijus esl lemporis, ouT£ U7:kp Tai/Ta Tf,? OeiTTjTo; ysoy.ivr^; , iva (Jtrj

quaiitloqiiiilem iiobis boc loco, noii dc Dei nalura, 6f|[jtov OeoJv eiaaydY^jJfitev otjTe Ivt6? toOtwv optfo-
scd dc occoiiomia instituta esl oratio. Deum porro (j.evr,?, 'tva (jit) 7t£Vtav OeiTTjTo; xaTaxpiO("j(jtev, i^ 6ii
iiini tlieo, Patrein, et Filium, cl Spiritiim saiutuiii Tf,v Movap/iav 'louoatrovTcs (79), i^ 6td Tf,v dtfOo-
diio, iiftc ullra li;cc scse dilTundenle ileitato, iie viav 'EXXr,vi^ovTe;. T6 ydp xaxbv tv d[xtpoTipoi?

deorum lurbain iiulucamus, nec rursus intra li;icc o[jiotov, xiv iv (80) toTs ivavTiot; eupiaxr^Tai. OiiTW

fiiiita alque rcslricla, ne diviiiilalis inopia prcini " j.bj ouv Ti "Ayta Ttov dyidjv, d y.a\ zdiq aepatfiy.

jiidiceinur, vcl propler unius principatum Jiidaismo auvxaXuTCTeTat, xa't 6o;d^eTai TpiaW dTtaa(j.oT?, ej?

(CO) pli, Savil. et Comli.,


KtxaOiqidvcx-. Ucg. xdTOj. Gloss., ci; Td (j.eXXovTa, < ad iilierioia, ;id fu-

-/exaOaptj.e.tJjv. ciim purg;iti fiiiMiiiiiis. 1


< tura. >
Td cvfMapexzeirSjiercr. llliul ;i'viiui qiiod
('>7) ''Eavn'. Ueg. pli et Or. l.iauT^v.
<
(75)
(0«) 'Epydt^rizai. toinli., d7;epydJr|Tat. siii;iil euni e.vsisleiilibus lebiis exleiitlilur. »
(7(i) To7i; ovcir. Coinb. < Siiiriliialilius. 1
09) Tcix yirujCKcnii-ovi:. ^iin\ cognosciiin, >
:

noii, I ciigiiiisciinliir, > iil liillins. Alliulit eiiiin Gie- (77) llF^Llcffo^i'icObi zarvr. lii nonnullis, 7:e-

gorius ad Apnsioli veiba, 1 Gor. mii, 12, 1 tiinc


lia:c tptXoao'.iJ£iaOa) t6 vuv.
iiulPin cogiioscaiii siciit el cognilus siiiii. » (7.S) Olncrcjda. < De nftconoinia , > id est, iiiqiiil

Niccias, dc Incarnalioiiis consilio el oEroiiiiinia


(7U) (lii^rai rtjj. Jes., Par. et Savil., oteTat t^. <

ilisserere proposuiiiiiis. » V.\ i|iii!)iis forsaii colligcii-


(71) "0.ic>-. 1'ar., oXtj;
(7-2) 'E^io\Ti\c-ixinf.r. Sic Hegg. bm, pli, ete. Sic diiiii cssel,li;ec cxoraiione ile N.itivilalccxccrpta.ab
*liaiii B lliiis. lii etl., e7:t^T|Tf,'op.£v. tinianueiisibus liuc fiiisse tr.iuslala.
(7."»i Tli filrui niror. Sc Goisl. 2. Iii fd., [j.t;vov (79) 'Jovdait,crTer. Jiidxi uiiaiii taiilum in Deo
?4 etvoi. per.^onaiii agiiosceliaiit.

171 EiQ -LrndTOj. Regg. bm, pli, cic, £;? Ti (SO) "£»'. Dcest iii Ucgg. c, dcl Jcs.
j
620 ORATIU M.V. — IN SANCTUM PASCIIA. WD
liioiv juviouat xvpiiiTT,-:» xa\ G£iTr,Ta- (>::ip y.a\ (81) A favciilcs, V( 1 |iro|ilor clTusam (looiiim mullitiidiiicin
&lho T'.v\ Twv (82) -pb fjjtdiv «EtfiXoKSyTiTai xiXJ.i- gciililisino. Mam iilKiliiiiMC iiialum ;r(|ii.'il(! (!sl, l;i-

5-a Ti xa\ u^i-TjXiiTaTa. iiiclsi iii coiilrariis icporintiir. Sic iiimiriiiii Saiicla
stinctonim, qti* cliam a scrapliinis olilc.^uiitur, ac iribiis sanclificalioiiihus iii uiiaiii (loininationem ct
deilalem cocmiiibiis, celoliraniur ' , (iiiemadmodiim ct alius qniilam aiile nos piilolicrriine ct subliinis-
siine iiliilosopliatus csl.

E'. 'E-;\ Sk oux 'r,py.ii Ttj ayaOoTTiTi toCto ,


-b V. Qiioniain aiilcin lionilali itiinimc salis erat
xivstjOai (iiivov Tji JauTT,? Ostijpif , 0(>.X' cosi -/-*JV''°" siia ipsiiis solum (onleinplalionc movcri, scd lio-

zh aya^l^i xa\ iSsusai , toj TtXEtova cTvai ti eCicpYE- iiiim (lilTiindi ac propagarl oporlcbat , ut pl;ira

"coOjisva (touto Y-tp tt].; Sxpa; t^v ayaOoTTiTo;)' iTpw- esscnl, (|ii;c lieiieficio anicerciiliir (id enim siiinnKi;

tov [Jikv ivvost Ta? dtYysXtxa; ouviijtEi.; xat oupa- Iioiiilalis eral), priiiium aiigclos, cl ccclesle.s siiiri-

viou;" xa\ t>> £vv!jT,[ia Epyov t;v , M-{m cJupi-Xr,pou- liis eoj;itavit; atque illa cogilatio opus er;it, (jiiod

(jisvov, xat nvtU[;.aT'. TeXsiouptevov xa\ outw.; u^tt- Verbo coiifioii balur, ac Spirilii pcrficicliatur ; aKiiie
iiTT|aavXa(jt7ip(5xiiiT£; osuTepat, XstToupYot tt,; 7:p('j- ila scciiiidi splcndorcs procreali sunl, primi sploii-
tTi? Xa[XT:pi5TT,To; , ei^TS voepi 7Tveu[.taTa, ciTe -up, (loris adiniiiislri ; sive spiriliis menlc pixdilos, sive
oTov auXov xa\ aj(.o[a.aTov, etTS xtva tfutitu aXXT,v oTt ignem lan([uam iiial(:ri;t; el corporis expcrtom,
kyy\>'z&-tt. (85) twv eipTipiivtov, TauTa? (8-1) uroXT)- 849 ^^^^ aliain qii;imdam iinUiiani proximc ad
wxiov. BouXo[jtat [jikv etneiv , oti axtvfiTou; TTpbs xb eas, quas di.viinus, accedentem, cos cxislimare
xaxbv, xa\ (jt(5vT|v Jy.ousa; Tf|V tou xaXou xtvTjtrtv, oportet. Gcsiit quidem aniinus dicere ad inalmn
5t£ Ttspl 6s^v o'j ja? , xa't Ti TTptuTa ix Qsou Xa[jnT0- ininiobiles, ae soliiininodo ad boniim proponsos,
(xsvas (Ta Y^P ^vTauOa SsuTipa.; eXXii[j.'.Jjsoj;)' TTsiOst nipote Deum circuinslaiiles, ae priiiuirio Dei (iilgore

Si (jie, piT) (ixtvfjTou?, iXXi SuaxivfiTou? (8.5), xa"t colliiccnies (Ikcc eiiim inferiora secuiidic illiiinina-

ijitoXa[jt6ivetv TauTas xal X^Ystv, 6 Sti xrjv Xaijnrptj- tionis sunl) ; verum, ut iioii omniiio iiiimoliiles, sed
TTjTa 'Etoatf (5po? , !jx(5to; Sti t^v eraptitv xa\ Y''^'^-
aegre mobiles existimcm ac dicain, niilii pcisiiadel
(isvo; xa\ XeYo;Jtsvo; , ai^ ts u-' auT^jv airoiTTaTtxat ille, ob splendorem, Liicifcr, qiii propier siiper-
Suvi[jtS!^, ST)[xioupYo'i Tf|5 xaxfa; tt tou xaXo'j tpuYrj, biani caligo effeclusesl, ac nomiiialur, ct icbclles

xa\ f,;j.tv jTiio^evot. angeli ci sulijccli, vilii per boui fiigam arcliilecii,
ejusdeinquc nobis aiiclorcs.
(7'. OuTto (J.SV ojv 6 vOT,Tf/; auTto xal Sti Ta'jTa r VI. Sic ijiilur atque ob lias causas, muiulus is

V(irs3Ti] xoj,uto? , w; epii y'*^'' ''•^(^^ to'Jtojv tftXojo- inlellectiialis, ab ^o crcalus cst, qiianIu;Ti qiiiden
t;f,aat, [xtx,oto X(5y(j) Ti (jtsYiXa aTaO(ito(jt£vov. 'Etts^ ipse de bis iclius philosopliari queo, cxigiia ora-
II Ti TiptoTa xaXto; elxsv aCixtp , osuts pov Ivvost tione res magnas cxpendens. Posteaquain aiitcn
xijcrftov, uXtxJiv xa\ opto^ievov •
xa\ ouTtJ; eaTt , t6 ic primas parles pncclare constilutas vidil, alteriini
cJpavotJ, xa\ Yf,? > 5'0'\ '^'iJv -v [Jtijto (86) suaTTKJti ts nuindum, materia conslanlcm el aspeclaliilem co-
xa\ (7UYxp!;jta' ^TcatvsxSv [j.£V Tf,; xaO' 'Exaaxov £'j- gilavil, liaiic niiiiiiiim ex crjclo, et tcrra, el liis re-
9'jta; , a^ts7TatvsTo'jTspov os Tf,? i^ i-ivTOjv e'Jap- biis qiia; corum comploxn eonliiieiilur, coagmeiita-
(jtostta? xa\ tiu[jL!j;iovia?, SXXou Ttpog SXXo Tt xaXto; lionem cl concreiionem : laudabilem illain (|uidei«,

^XOVTog, xa\ iTavTtov Jtpb? aTravTa, si; 4vo? X'i3(j.ou ob siiigularum partium clcgaiitiam ; veriim lauda-
(ju,a-Xf|ptojtv •
iva Ssi^ifl ,
[J.T) (jttJvov oixsiav eauTto biliorcm,ob eam, quai cx iiniversis exsislil, conciii-
tfuatv, iXXi xa\ v.iM-T] ^ivTiV uTTOSTf^saaOat ouvaT^; nilaicm alqiie concordiain, alia re videlicet ad aliiid
£)v. OixEiov [XiV Yip OstjTTjTo;, at vospa\ tfjastc, xj.t quiddaiii piilolire quadranle, .atqiie omnibus ad om-
vto (Jti5vto XTjTiTat- ^svov (87) 51 TravTiTtaatv , osat nia scite convenienlibiis, ad uiiiiig mundi ornatiim
itnh TTiV ataOTjatv xa\ toutojv auTiIiv ^Tt zo(5,tStoT^- omiiibus nunieris absolvendum ; ut perspicuiim f;i-

pw, oaat navTsXto? 6i'|'.)xot xa\ ixtvT)Tot. D cerel, sc, non modo sibiipsi coguaiam ct propiii-
qiiam natiiram, sed eiiam omiiino alien;im possc procreare. Diviiiitatis eiiim propin(|u;c siini inlelli-
gcnlcs natur;e, qu;cqiie meiite sola percipi iiiieuiit ; aliena; aiilein omnino, qu.-uciiiiqui; sub sensus ca-
iliint; atque his adluic remoiiores, qiise aiiimaomiii et molu careiit.
Z'. No'j? (isv 0'jv 'i\5r] xa\ ara9T,at; (88), outoj^ iTt' VII. Eiiiinvero meiis j;iiii el sensus, sic iiiter se
dXXf|X(i)v StaxptOcVTa (89) , toiv ISttov opojv ivTb^ discrela, liiiibus suis se toiitiiicbanl, opificisque
' Isa. VI, -2 sqq.

(81) "0.i:£p xal. Duo Colb. ct Or. 1,3 x.xi. coniineniiir. Nam « miiiuliis, i ut aii Arislotcles
(82) Ttrl rG>r. Sic Regg. d, pli, Or. 1, olc. Iii I cst coagmentaiio ex cuelo et lerra naturisque in-
(•(I. (lecst Ttov. budaiiis iiilelligil i Dionysium. > Ue- leiiiioiliis. »

giiis Maziriniis el Mcetas, i Albaiiasiuin, > iiuibus (87) Eircr. Sic Regg. bni, pli, Coisl. 1, elc.
assenlimiir. Pravi! iii P;ir. eil., ^svou.
(83) T.x^mzdrco. In nonnullis, iYV-J^i^oJV. (88) jYoDf /;er ovr xnl aicOr\(TtQ. « Aleiis
iiSi\
(81) TatJraf.-. Sic sex Regg., I>,(r. Jcs., Bas. elc. j;im el scii^iis. » liilolligii Gregoriiis angolos ct
Prave iii ed., Ta'JTa. visibile iiiKJiiiii :i Vorlio crealos, qiii, voois or-
(85) lv(ri<ir)\rov(;. Sie Ucgg. c, d, pli, Savil., gaiio de.-liliili, opiliois siii gloriain latile ciiarra-
etc. In ed., 6j-xuvf,Tou;, baiii, ciim iioiiiluiii liomo croaliis esset
(8(J) Kul ro'j»- ir j.iecoi. i Et rebus mcdiis, i ni- (89) ^iiiifj iDirra. Sic ideriiine inclioris nolas
cjirmii aere el aqua, (iurs inier eoelum cl terram codd. Iii ed., StaxptOcVT:;.
C-l S. GUEGOKll TIIEOI.OGI fi34

Vfibi majostalon. in seiiisis f.Tcbaiil, laoili laiula- A Ela-TjxsiTav, xa; t6 toO Sr,p.ioupicO M-{o\j [it-^nlilnv

toros iiisiyiiis opificii, ol caiiori pratoiies. Nomliiiii ev ^auT&Tj e^Ef/OV , atyiovcEc; eicaiv^xai ii\q [aey*-

aiilem cx ulroqug lciiipcraiura iilla era», aul coii- Xoup-pa,;, xal SvaTtpuaioi xfjpuxe?. OCntw Ss ^v xp5-
iraiioruMi inislio, qiuo siibliiiiioris sapieiitiie ac y.3. t^ djj.9 oxipojv , ouSi tt? |Jif5'? '^'iv ivavttojv, ao-

1 iroa iialiiiaruin oroalioiiein variolatis el oxcellen- ^iaj [lii^ovo; YViopijjjLa xa\ ifi? rap\ ixq (fuss;;
liu! speoiiiieii cxliiborol : neo oninos bonilalis Uivi- •noXuTsXcta; •
ouoi 6 Tca; tcXouto; xr;^ iiyaOciTT,TO?

ux iiola; alque spoclala; crjiil. IIoo igitur cuiii arli- Yvcupiijio.;. TouTO otj pou/r,0£'i5 6 TE/viTrj^ £7:to;£-

fox Yeibiiin osleiniorc vokiissol, 850 aninial iiiiuni ^aiOai AiYo? , xa\ Cuov £V i§ a(i<pOTepuJV , ciopaTou

»^x iitroi|uo, o\ iuvisibili soiliool ao visibili nalura, Ti ),£Y'»J ''*^ opaTT)? 9ua£(i)c, Srijxtoupyel, t!)v avOpw-
boinineiii dioo, fabiioalur; alque a maleria quideni, 7:ov •
xa\ KOpi pikv t-?,s iiXr]; ),a6wv t6 acjj[j.a 'rfi(\

jain aiilo prodiiola, suinplo corpore, a se autoin TTpou-oaTdaT)^ , TOp' 4auTou S^ tivotjv ivOslg (90)

iiisiso spiiaoulo (quod qnidcin inlcliecnjaleni aiii- (0 OT] voepiv iJ-uxTlv xai ei-xc3va Oeoij oloev 6 /.c^YO^).

>naii>, Doiciue iinagiiicin Scriplura vocal^), veliit o:<5v Ttvtt xcSajiov sTepov , iv |j.i,xp(7j [xeYav , JttI tt)?

^lloruiu ciuouidaiii inniiduin, iii parvo inagiiiini, Im YTJ.; i'iTT)a:v , aYY^Xov SaXov , rtpoaxuvTiTrjv [iiXTiv,

lerra oollocal, .iiiyoluiii aliuin, inisUiin adoralureiii. iTcc5Trn]V TTi; opaT^; XTiaew;, [jiua-Tiv tti; voou[jtevr,;.

>i>iliilis naliiriu speolalorein, iniellocliialis niyslein, B ^aaiXia tdjv tz\ y?,; ,


§aaiXeu(j(j.evov avioOev , eTct-

ooruiii, qux' in lena suiil, regeni, superis auiein yetov xai o'jpdvtov , Trpcjaxatpov xal (iOivaTov , i5pa-

subditiiin, lerrcnum ei coslesieni, caducuin ei iin- Tov xa\ voou[j.evov , [j.eaov (91) ii.syiQo\>i y.a\ %aT:s.[.'

iiioiialoui, visibilom ei inielligibilein, inedium iii- vcjTr,To; , Tov auTf(V •;:v£u[j.a za\ adpxa • :Tveu[j.a Sta
lor niagiiiludineui cl biiinililalcm, euiiidein spiii- T7]v x^P'^! ^3.py.7. Sti TT]v Suapatv tva

t?) [j:kv , [j:^-

kum el carnem ; spiiitum propier graiiani, cariiein vr), xal So^a^T) tSv e^jepYiTrjv • tS Si , t'va 7:day_r,,

«b elationein : illud quidem, ul inaiieai, eunique. xa^ Tda](tjJV (92) u7:oij.t[xvriaxr)Tat , xaV TiatSeuriTai
eujus boueficiis ornalus esl, concclebrel ; hoc au- T(o(jteY^0ettpiXoTt;j.oupievo;(93) •Ctoov evTaiJOa (94)o;-

lein, iil vexelur, ac vexationibiis admoiiealur, ct tle xovo(j:ou(j.evov, xa"*. dXXa/oiJ (j.eOtaTd(Aevov, xa\ Tiepa;
»n;iguitudiiie »ibi placeiis ermliatur et coercealur; icj'j (jiuaTriptou , zf^ 7:p?); 0eiv veuaet Oeou(jtevov. Ei;
aniinal iiic varie guberiiatuni, alque aliodoinigraiis, touto yit.p i(j.o't cjjipst t6 (jtlxptov ivTauOa cfeYYo? tT]?
et, quod mysierii exlremum esl, animi ad Deum (xXr]0eta;, Xa^i^TipSTriTa ©eoij xa\ ISetv xal TraOeiv
tiutu el propensioiie divinitalem cousequens. Eo «i^iav Toij xa't auvSrjaavxo?, xal.XuoovTo; , xa\ auOt;
fiiiiii mibi verilatis splendur ille, i|ueni liic exigue auvSr]aovToi; (95) u4.r,XciTepov.

hauriinus, lendit, ul Dei olarilateiu et videaui et senliain digiiain eo, qui el coiistrinxil, el dissol-

vei, ac rursus excellentius subliiniusqiie coustringoi.


VIU. Ilunc arbitrii liberlale douatuin, ul boiiiim c H'. To-jtov SOeTO (j.£v f v ttjj (90) r^apaSeiaoj, oaTi.;

0011 luiiius illius cssel, qui elegissel, quam ejus, qui :toT£ rjv i 7:apdoetao? outo; ,
t(Tj auxe^ouait;) Tt(j.fi-

beiiiiiu iir;ebuisset, iii paradiso (qiiicuiMiue landem aa;, tv'


fj
tou iMixivrj zh a.ya.dh^j ou/ JJttov ?, tou (97)

erat paradisus illo), collocal», plaiilarum iminorla- TcapaaxSvTo; Td a7:op(xaTa, tpuTiov dOavdTiov yewp-
liuiii ciiliorem, boc esl, foriasse divinarum cogila- Y^v, Oetiov £vvo;(I)v tcicjj; , iH)'* T£ dtTcXouaTipojv , xa't

tionuin, lain siinplicioriim, ciuam perfoclioruin, nii- TcLv TeXetoT^pojv ,


Y^^Jiviv t?] dTcXSTTiTt , xa't i^tDr^ xij

duiii por siinplioilatem, ct vilain artilioio carenlom, dTixvto, xal S(/a 7:avT6; i7cixaXu(j.(j.aTo; xal Tcpo-
alipie oniuis inlegumenli et munimenti exportem. 6X7](j.aTO;' tocoutov y^P S7:pe7:cv elvai tSv d::' dp-
couveniebat eum, Tto auTe^ouaito. '0 o^
Taloin cuim e.^-se qiii priinuin X?,;- xa't Sioojai vci().ov, iJ"AT]V

esset creaius. Ac legeni qiiasi nialeriani ,


liliero v(5(to; TJv evToXr), wi tt (xexaXriTCTiov auTtp tfUTtJJv,
arbitrio Iradil. Lex aulem illa, pr;eceplum eral, xal ou [xr\ 7:poaaiiTiov. Ti 51 ^v, t6 ^uXov tt]; •('jiii-
quo prajicribebatur, luin quibiis arboribiis oi tilen- aeuji;, ouTe ^uteuC^j otc' dpyf,; xaxto; ,
oCiTe otc-

dum essel, luin a qua nianus abstinciidte. Ea poiru OYopeuOkvtpOovepio; ((xr]7:e(<.7:£Toiaav ^xet t4; y^''^'^'"

eral soienlia; arbor, non illa qiiidem, aut male a aa; ol Oeo(j.d/ot, (Ar,5£ t^v S^tv [jtt[j:££aOti)aav) • dXXd
principio consita, aul per invidiani inlerdicia (ue xaXiv (xkv euxalpto.; (j.£TaXa(jt6av(l[jt£vov (Oetopia [98]

illuc linguas siias Dei liostos injicianl, nec serpeu- ^y^p rjvT^tpuTSv, to; if] £,ar] Oeojoia, ^; (iivot; ir.i'

ic^in imilenlur) ; sed bona quideiu lempeslive per- 6aiv£tv [99] da-faXk; , Tot; ttjv 'd^tv TeXeojTepot; [I ]),

«Gen. I, 27; ii, 7. » Gou. ii, l.'i si|i|.

(90) nrojjr^»-fl«/c-Sic.Coisl. l,Or. 1,CoMib., oic. liiiia' Mcila,' oodd. Iii ecl., X'JaavTo;. ouvoriaavTO?. . .

Sic eiiaiii legil liiU. In I'ar. ed., C(of,v ivO£;;, « iii- (9(i) 'Er njj. Sic Kogg. bin, (ili, Or. I, clc. Decst

giia viia. > Tco iii eil.

(91) Micov. Sio. codcl. Meiidose in od., [ieaou;. '(97) "// zov. Conib., r) d->j Tou.

(92) lldc/oir. Ueg. pli, 7:d-/ov. (98) &F.(j)pla. I Coiiteuipbilio. » Id est, inipiil Ni-
(93) 'iH.lozijtoviieroq. Uegg. bni, pli et Savil., CPt:is, « altior qiucilani oo^iiiiio, iis convoiiiens,
^;XoTi(io'J;xevov. oiii scnsiis o\crcil:iios li:iboiil. >

(94) /Jjcr h-zai'l)a, clc. Id eRU^Siiimal qnoil iii (99) 'EjiiCairecr. Sic tres Uegg. Iii ed., eTct-
hac viui, providonlia , logo el coiisilio rogaliir, ol 6a!vet.
ad ali:iin vilaiii transloralur. (I) To7q... teJlEioTifoi^. Regg. bin, pli el Savil.,
(95) .'iucorzcr. . . cvrSi\aorTcr. Sic plures op- T0'j; TeXetgTEpou;.
633 OIIATIO XLV. — LN SAKCTIJM l-ASCHA. C54
oj xa/.iv ol zrA; a-).o'Ji-:ipoi; Eti , xa\ tr,v Ecfeciiv A copla (coiileiiiplalionis ciiiin, iil ipse contoni|)I:iiiilu
Xi/yo-iiiO'.; ojjTiip 0'JOc TpOyT] teXita Xi/3CTC>.fp Toij :i<scqiior, Ii;l'C arbor crat, ud <|iiaiii iis bolis liitu.s

dTtaXoi; (2) ^Ti , xai Seopisvoi? i-iXaxxo?. 'E-z\ oz 851 csl ascensiis, qui aiiiiiii lialtilti perfecliori
(yOivu 6io6(lXou, xa\ yjvacxij JTii]p£[a, fjv •:£ Eza- siini); liautli|iia(|ii»in aiileiii lioiia siiiiplicioiiliiis

6£v, 0)? iTTaXaizipa, xal ijv Tzpos-fiyayiv , il); TriOa- adluic aiiiiiiis, alipie appclilii aviiliori prjedilis ;

vtu-ipa (tjisu T?,; ejjiTi; ajO;v:ta; ! cni) yiip f] to'j (|iieiiiaiiiiHHluni iiee peiree-lus ae soliilus ciliiis iis

TTpo-iTopo?) , TTJj jj.b/ IvtoXt;? l-JtsXaOiTO t^? SoOst- toiiJiKil, qui teiiera adluie lelale siiiil, laeleipi.;
(jr;^ , xai i]-:T:i-fl-r\ ttis lJ.txpaj YSuSEtn; •
6iji.&'j oi to'j opus liabciit. rosl(|uaiii aiiliiii dialKili iinidia, et
T^? f<u^5 |uXou , xai Tou TrapaSsioou , xal tou Wiou fiaude lacla iiiulieri, qiiaiii, el iil iiiolliiir passaesi,
6i3e TT]V xaxtav sl^ipijTOs f'^'^'*'. "^'^ '^^'-'i Sspfia- cl, iil ad persiuuleiiduiii aecoiiiiiuHlaMdr, adiiiovii
Ttvou; aj^tpisvvuTai xf"''^''''^? , iaoj; tt]v TtaxuTdpav (o iiiiiniiilaleiii iiieaiu ! iiieaiii eiiiiii diieo priiiii

aipxa, xal Ovtjtt^v, xa\ dvTiTU^TTOv xat tcjto Tipijj- pareiitis iiiliniiilaleiii) , aceepli niaiidali olilitus, el
Tov YtvuJxsi TTjv iSiav aicixuvr,v, xa\ dTrb 0£ou xpu- liuie ^ustui aeerlio aeqiiievil, tiiiii siiiiiil et a llgiiu
nTSTat. KspSafvi' jjisv Tt xavTa'jOa, t6v OotvaTov, xa\ vilai, et a paradiso, el ab ipso Deo propter pecca •

T& otaxoT:r,vat tt]v jtpiapTtav, l'va [0.1] dOavaxov to tuiii expellilur, et pcllieeas luiiieas iiiduit, lioe esl,
fi

xaxov. Kat ytvsTai 9tXavOpoj;:{a, •?! tjj.wpta UuTtii ^ lorlasse crassiorciii (anieiii, et iiiorlaleiii, ac rclra-
fap '::st6o[jtai (3) xoXd.!^ctv Oe^iv. claiiaiii ;
priiiuiiiique turpiliuruiciii suain agiioscit.

et a Deo se abseoiidit '". .\lqiie liic quoipic tanieii niorleiu, ae peccati praxisioiieia elucralur, iie iiia-

liiin iniiiiortalc sit. Iia poeiia ipsa in niisericordiain eessit. Sic ciiini Dcuin siipplicia iiirerre

cciisco.
0'. noXXot; 6i T:at6su6s\; TrptiTspov dvTt iroXXtov IX. Miillis aulcm priiis iiiodis, propler iiiiilia

Ttliv du.apTr,|xdTtov, ^v i\ xr,? xaxta? litja ^eXdsTTjse, pecrala, quae ex vilii radice pullularuiil, sccuiidiim
xaTi 6ta!i;(5pou? olTta; xa\ xpwou? , Xiyo), v(5[jio), diversas caiisas et teiiipora casligalu.s, sernioiie,

TpocfTiTat?, e^JspYeitai? , d-£tXati;, itXriYat; , iJ5ct!itv, lege, proplielis, beneficiis, coniniiiiatioiiibus, |ila-

i(A-7:pr,aaor; , 7ioXs'jiois , vtxaii; , fjTTai;, jr|[Ji£tots ^5 gis, aqiiis, inceiidiis, bellis, vicloriis, cladibus.
0'Jpavou, CTiijtstoij E^ dcpo;, ex yT];, tx OaXaTTT)?, sigiiis e coelo, signis ex aere, ex terra, cx iiiari,

dv5ptov, TKJXsujv, sOvtuVjdvsX^iTtaToi; [JiSTafioXat;, 69' liiiiiiiiuini, urbiuiii, geiitiuiii, iiisperulis niulationi-
(Lv IxTptSTjvot TT)V xaxtav t6 ciiTOu5asi5[j.svov t^v

bus, qu£e oiniiia eo lendebaiii, iit iiialitia contere-
TsXo;, tJxupoTspou SstToi tpap[j.dxou l-^t 6stvoT^pot? retur; validiori tandem niedicanieiito propier gra-
TOi; dpiojjT^fijjiastv, dXXr^Xouovtatj, [jtotxsEatj, STTtop- viores inorbos opiis babere coepil, iiiiiiiriun ob
xiai; , dv5pOiJ.av!at; , xh "TTavTOjv ST^aTOV Ttov xa- iiiuUias cacdes, adulleria, peijuria, praposlerain
xtiiv xa\ TTpoJTOv , £t5ojXoXaTpiots (4) , xa\ ttj [tsTa- libidinem, ei, quod omnium malorum extremiim ac
O^is; TT)? Trpo(ixuvT;asoj; dTio Toij :tsOTir,x(5To; im primiim esi, idoloruni cultum, adoratiunisque a
t4 XTia[jtaTa. Touto , i7:eiOT\ [xst^ovo; s^sito toij Crealore ad crealuras translalioneiii.Qua;, quoniain
poTiOT;[j.aTo; , [Jisijovoi >'-^^ Tuy/ivst. Ti ol f//, iiiajiis auxiiium reiiuirebaiil, majus eiiaiii accepe-
0'Jt65 6 TO'j 0£O'j Aoyoi;, 6 wpoa^-tuvto; , 4 d-jpaTo;, ruiil. Ilue aulein erat ipse Dci Filiiis, ille saiculis

6 dTCptXr,r:To; , 6 d-oj;jiaTo; , if) £x Tr,; dp/f,; dpxi], aiiliquior, ille iiivisibilis, iile incomprelicnsibilis,
tb sx Tou tfojT^i; 9ti;, <) ^^1)^'] t?,; if»\i x^t Tr,; ille iiieorpoieus, illud ex priiieipio |)riiicipium, illud
dOovajta;, t6 £X[jtay£tov tou dpxsT'J7:ou (5), !] piT] (G) cx luinine lumen, ille fous viue ct iiiiiiiurtalilatis,
xtvouLjtsvT] G-^pay-i > d^^^-tpiXXaxTo; stxtov , tou illa arclielyiii expressio, illud iiiwiiouim sigilluni,
'h

IlaTpi; opoi xa\ Xiyo; , tii\ ttjv iotav £tx(jva X'"P^'-' illa per oiiuiia siinilis iiiiago, ille Patris teruiiiius
xa\ adpxa tpop£t 6ta xijv adpxa , xa\ tj^uxii vospa (7) et ralio, ille, iiiquaiii, ad iniagiiiem suam se con •

6i4 TT]V s[x^v 4/uxr,v [j.!-cvuTa;, Tto 6|xo£i;) t6 6[xotov ferl, caiiieiiique carnis caiisa geril, el cum iiilel-
dvaxa6a!po)v xa\ TrdvTo yivsTot, t:Xt]v ir\q d[jtapTia;, r. lectiiali aiiiiiia propler aiiiiiiain iiieaiii jungiuir, iit

0v6po)7:o;- xut,Os\; y.h/ sx tt,; nap8svou, xa\ (J/uxTjV siniile per siiiiile repurgel, atque liiiiiiaiia omiii;

xa\ aipxa '::poxa6apO£!7r,; Tto IIvs'J[JtaTt (s5st yip, excepto peecalo, suscipit;coiieeptus quidcm ex Vir-
xa\ YivviiJiv Ti[j.r,Of;vat , -Aai Tcap^sviav 7rpoTt[jtT)0f,- gine, aniino et cariiea Spiritu pr;cpurgala( nain el
vat), T:posX6tov ob 0£'j; [jtsTa tt); TpoTXT;'.;/sto; , ev £x generalionem honore alfici, ct virginilatcm prx'-
6'jo Ttov £vavT!tov, aapx6; xa\ 7:v£',J;j.aTo; (8) , tov t6 lerri 852 oporlcbal) ;
progressus aiilem Deus ciim
^ibt e6£oja£ , t6 6^ tOstoOT). "i2 Tr,; xatvf;; p.';so>;! assunipla buiiiaiiilale, uiium cx duobiis iuler se
'il Tf;; T:apa55;ou xpiasoj-- !
'0 iiJV , YivsTOC xV. 4 coulraiiis, carue niniirum ei s|)iritu, quoruin alte-

'" Geii. III, -1


sqq.

{'i.) 'A.ia.loJr. Sie quatiior Uegg., sex Colb., ete. (I)) 'U jii'i. Sic Uegg. om, [Hi et Savil. In ed.,
lii cd., aT:XoT;, 1 siiiiplicilius. »

(3) llciOtjiat. Coiiib., 'tyui 7:£iOoij.at. (7) Ktd i'"^'/i,i rcefi,t. Par., xai 't-uxV^* voipav.
(i) EldoidoJazpCaic;. Ucg. [ib el Or. I, 6£5o)XoXa- (8) Ta/jjdif xal :zy£t.ijtazcc;. Opliiiie Nicclas ex-
•tpsiat;. poiiit : AvOptoT^OTT^To; xa\ 0£5tt,to; • « Cuiii divini-
(•') -''^f/.£Tv:zov. Coisl. 1 addil, xiXXou;, < pul- tale el liuiiiaiiilale. >

cliiiUidinis arelieiypi exprcssio. >


cr.3 S. CUlXOllll TUEOLOCl 655
nim ileilatem dedil, aUeriim accepit. iiovam cl A Sxtisxos, xTlfetat •
xa\ i axt^f^xoi , xwpshai, Sii
iiiaiulitam niisinrani ! adiiiiraiidam temperalio- [liTri;. tJ-uxTi? vospa; jj.ECTiT£u&uaT)? eEiTTjti xa\ ffap-
nem ! Qiii esl, lit : qiii iiicreatus est, crealiir : i|iii Y.h; TaxuTr,Ti •
xal i '::).out(^wv, titcoxsusi •
7tTto-/;u£'.

millo loco coiitiiicri polcst, iMlervciilii aiiiiiKC iiitel- yip tt;v cJjitjv aapxa, tV lyo) n).ouTT;3Dj (9) Tr,v auToij

lecmalis, inter diviiiilalem cariiisi|iie crassitlcm 0iiT7]Ta. Ka\ 6 7:),T;pT;?, xJvouTat • xsvouTat ;-3tp tt;?

interjcct*, contincttir. Qiii alios ditat, paiiper clli- ^auTou S^S^Tj; It:\ |j.txp6v (10), t'v' 6.^''''
'^'i?
ixetvou
ciiiir; cariiis eniiii iiiea; paiiperiateiii siibit, iit ego piSTaXdEo) itXT;pi.03i()); (II). Tt; 6 rXouTo; tt;; a-;-a-

deitalis ipsiiis opes coiiscqiiar. Qni pliiuis esl, exi- OoTTjTo;; Tt ib rapl t\ik touto [jtu(jTT]ptov ; McTsXa-
nanitiir; sna ciiini gloria ad breve teinpus cxinani- Cov Ti;^ dyAvo;, Y.a\ oux icfuXaca • [jETa).a[A6iivsi tt;?

lur, iil pleniludiiiis ipsius cpo parliccps elliciar. IfiT;; aapx^;, tva xaV tt;v eiKtiva aojaT), xai tt;v crap-

Qiixiiain lia; boniiatis diviti^c ? Quodiiam erga ine xa aOavaTtir;. AsuTspav (12) xoivtovst xotvaivtov,
niysterinm? Diviiiam iiiiagincin acci'[)i, nec ciislo toXu tt;? TTpoTcpa; rrapaSo^oTspav •
Sso) tiJte [Jikv

divi. Ille iiieani cariiem accipil, iit ct imai^iiii salu- TOU XpsfTTOVO.; [iETdOUXE , vuv 8s [j.ETa),a(j6dvst Toij

tciii,et cariii iiiiinortalitalcm allerat ; secuiiduiii coii- -/stpovo;. TouTO Tou TtpOTipou Osoeto^aTSpov •
touto
sortiiim nobiscum iiiil , et quidein priori loiige Tot? voijv S/ouatv utJ/T;),(STSpov (13).
adiniiabilius. Tnm eiiiiii id quod pncslaiuiiis erat , nobis inipertiil; at nuiic cjus, qiiod deteriiis esl,

parliceps i|ise lil. Iloc priori illo diviniiis; lioc apiid cordatos viros iniilto sublimiiis.

X. Sed qiiorsiim li;Ee, diclurus esl lortasse qiiis- |5 I'. 'A),),i Tt toutcov fjjjiv, Ti/_a av st-ot Tif-

pium es liis, qiii niajore erga festum stuillo dii- TtOV ).iaV (ptA£(ipTO)V Xal G£p[J.OTEplOV ; K^VTSt tJv
cuiilur, fervidiorique animo prxditi suiii? Cqniiiii tmXow TCspV Tr;v vuaaav Ta tt;? iopTT;? fj[J.tv ift),o-

:id nietam stimula ; de iisque, qiix hiijus fesii a6'.?£t, xot\ oT? 7Tpoxa0sfo(j.E0a aT][j£pov. Touto ot;

suiit, et ob qii.TB liic assideiiiiis, orationem ad iios xa't TOtriato , xat si [>.iy.phv avojOsv •r,p5a[j.r;v , ouTO)
liube. Ila vero laciam, etsi paulo altius exorsus suiii, tou ),ii'OU xat Tou toGou ^taaa[j.ivojv (1 i). Ou /stpov o^
sic nimirum el raiione et aniore perpelleiuibiis. laca^ TOig tfi).o[jaO£at xa\ (ft),oxa).ot^ 7:spl itfi TTpoa-

Nec veio abs re, ut opinor, fueril, stiidiosis ct bo- r^yopiat; auTr,? tou Ilaaxa ppa/ca StaXaSstv (IS). Vi-
ncsii cupidis bominibus de nomine ipso Pascli^c votTo -i-ip av ou (paiJXov touto Tatj axoat; £7rEta(55tov.

quaedaiii prafari. Id eiiim non coiitemiienduni addi- T6 nda/a touto, ih [liya t£ xa't aE6da[JLtov, «^daxa
lameiitiim auiibus fiierit. IIoc Pascba, lioc, in- Tot,; 'Egpato:; (16) TrpoaayopEUETat , xaTOt Tr;v ky.d,-
«luam, niagnum et vencrandum, Pliascba ab lle- vojv (jJOJvfjv • 6t;Xo; Sk f; tpiovT; tt;v didSavir •
taTOpt-
bracis juxta eorum rniguam nominalur; quae vox Y.wq [isv , 6td Tr;v e| AtYUTTTOU iiphg tv;v Xavava'av
iransilitin sonal", bistorica qiiidcin ratione, pro- <f\)yr]M xa\ (17) [jsTavdaTaatv • TivEuij.aTtxa); os , 5ti
|)li'r Israclilaruin cx ^i^gyiilo iii Cdiaiian;tam rcgio- Tr;v ky. Tiov xdToj 7:pS; Td avto , xal Ti;v yr,v Tr,;

iiem fiigam et iiiit;ralioiieiii : .siii aiilem S|)irilualein ^ ST^ayysXta; 7:p(5&oov xaV dvd6aatv. "OTrsp 5k 7:oXXa-
hensum spectemus, propier nostram ex bis iiiferio- /ou tt;c rpatp^s au[jL6dv £!jpo[jEV , d7i6 TiJJv daatpE-
riliiis ad sujieriora, alqne ad proinissionis lerrain OTiptov [AETa7:otT;G£VTa Ttvd tiov dvn[jidTtov tizi zh
progressioncm et ascensnm. Qiiod vero in perinnllis aatplaTspov, i) tcov d-ypotxoTcptov (18) ^7:1 t6 Eua/r;-
Scri|)liir,-B locis acfidisse coiiiperimiis, 853 "' ^'''" [jovsaTcpov, ToiJTO xdvTaijOa TsOs())pT]xa[jt£v. Tou fdp
cabula qii;cdain ab oliscuiiori scnsu ad apeitiorem, aojTripfou TrdOoui; fJvo[j.a (19) touto sivai Ttvs; vo[J.t-

nlqucabdiiriori sono adelegantiorem iinmiitata sinl, aavTSi; , etTa J^eXXt^vIJovte? (20) tt;v (ptovT;v , xaTi
iilcm liic ijuoque coiitigisse aiiiniadvertinins. Qiii- Tr;v Tou ipi 7:pb; t6 :zT, xa't Toij Krl.t.TU r.phg xh y'i

dam eiiim saliitilera! passioiiis nomcii boc esse ai- [j.£TaT:o['r,atv , lluayu Tr;v T;iji£pav TTpoar^YopEuxaatv.
bitrati, ac dciiide per liltera; tp iii t:, et x in / niu- riapaXaCouaa <Si f, auvf.Osta Tf|V (ptovf^v, ia/upoT^pav

Exod. XII, 1 1.

(9) n.lcvTi'iC(,}. Rl'g. ili, TzXouTtaoj. D nda/a Tot^ 'E6pa[ot;.


(10) 'E.7} jiiirrrr. « pariiiiiper, taiililliim, paiilii- (17) >I>vxi\r xal. Savil., (puYf,v ts xat.
liiin siia iii;ijestalu cxiiiaiiiliir, > iicinpe per Incarna- (18) 'A-i-poi/cozifOjr. Sie coild. Iii ed., dypotxoj-
ti<)llCIII. TiptOV.
(11) n.Jrjfdicreior. licg. d, ^^Xr^pi^Tr^To;. (19) ndOovQ 6rcjtn, elc. Vox i Pascba i ab Ile-
(12) AevzifMf. Sic Ucgg. bin, |i|i, Savil., etc. Iii I)r;co noiiiine nD3, « Pliase, » seii «Pli:isclia, > id csl

Cd., OSUTSpOV. IraiiiUiis ,


deriialiir. Apii I GiMicos, longiiis aber-
(io) 'YiJ^ij.lczEfcr. Hic desiiinnl, (pia: ex or. rariiiit. (|iii liiigiKc licbraic.e iiiipeiili, voccm 'td-xo,
XNXviii ir.iiiiiDla sii|)i'riiis nolavliiiiis. a vcilii) Graco 7:da/stv, pitli , deiliixeriiiit. Illne
(l''») 'A.tlii tI. Tcvzwr. . . . 3iac(inh-t.or. Ilitc ct Cri'n()iiiis dicil : < Per liltrrir 9 iii ::, ct x 111 / iiui-

imi'ije(i:i rnisiis desiiiiipia cx or. xwili siibliiicni l:itioiiciii, liaiic voceiii :.d liiigiiam Criecam accoiii-
II. 1(1. Pai-., "AXXd Ti TouTo. iii()d;iiitcs, liaiic (licm P:isclr,i noiiiiiiariiiil. > Cla-
Aici.ktCstr. Ui'g. biii, 7:pcotaXa6siv.
(l.'j) rior aulem fiiissei lilc lociis, si Tliciilo;:iis dixls-
(10) 'IniCKa TcTc; 'E€fcuci<:. Sic ircs Uig;;., trc.s scl : « Per lillera; 3 iii t., el n in X niiilarionein,
Colb. el Jes. Qiiain lcctionoiii, ex K(|iiciilibiis , ge- liaiic voccin, riDS, ad linguaiii Grajcain acconimo-
nniiNim arbilraiiiiir. Iiebr:i:i iiainqiie boc fesliim daiilcs, > cte.
niinciipiibani, nCE, id esl, « Pbcsai li, Phase, Plias- (20) 'E^eXhpiOyrer. Iii noiimillis, •E'/,Xi(jv(-

tb:i. » Crx'ce, '>.d6aai; •


Latine, (iwisilHs. In eil., savTs;.
«""
OllATIO XLV. - l\ SANCTLM l'ASCnA. 0)8
£to[ti<s£, T.poarpsxoOffr,^ -t,; twv toXXojv dxof,?, ij; \ lalioiieiu, liaiic vocem ad lingiuin Cni-caiii .•iccoiii-
£.jj56sjTipi;i -M pr,^a-:. iiindanlc*, liunc diein Pasclia iinniinaruiil. Alqiie
lia'c vox poslea tonsueludiiie alquc usu conliiiiiala esl, inullilndiue videliccl lioc verlniui, ul inaKis
[liiiiii, c.ilculosuo comprobanle.
LV. riavToi [AiV ojv Tbv v(j^!jiov, axiiv ilvai xoJv XI. Kniinvcro legcm uiiiversam , fiiHirornni, at-
jjis/.XovTdJV xaV voou[jiivwv, 6 ^ilo^ 'ATTiJjToXoi 7:pi qiic (•oriini, qu:c aiiiino el ralioiic im(lli;^iiiiliir,

f,;awv arE^rjvaTO. Kai 6 )(pTi[J.aTtja? 7:p6 toutou tw iiMiliram fiiissc, liiviniis Aiiosioliis antc iios |ii0Mun-

MwOi^rOzbj, fjvixa 7Tip\ TO'JTtuv evo(jioOiT£i •


"Op;j liavil ". Ac Deiis eliaiii, qiii .Moysi aiue oracula
j-ip, cfiqal, :coii'icreii jcmta Kazli zbr zv.-tor Tvr edidil, tuin de liis rebiis lcges illi |iriescriberet :

Ssi/Oh-za coi ir r^J ipsL •


axtaypa^iav tivjl xa"i Vide, iMHiiU, !<( oiniua [acias jiixtii e.vciiiplar, qiiod

Tpo);apaY|.ia Tuv aopaTwv Tiapaflcixvj; Ti 6pai;jt£va. lihi in moiue osteiisum esl '^ ; ca iiiininiiii, qua;
Kal TTiiOoiiai, |j.r,S=;v cixvj, [ji,r,oi aXoYiaTtu;, [jtrjoi /a- aspeclii seiiliiinliir, quasi adiiinliralioncm qiiaiii-
[x^p^jTw; TouTOJV (-21) otaTSTaxOai, [J.r,oi ava^ioi; ttj,-
daiii el dcliMcalionem carum reriiiii , qwx (iciiloruin

t-jO O^oO vo[jo0£aiag, xa'i tyjc Mojiialwj uTroupyia;- sensuin liigiuni , csse osieiideiis. Al(|iie illuii per-
£: xa't xaX^-iv exajTr) Tojv axtwv, ^xaaTr,v ^ysuosilv " siiasiiiii lialieo, iiiliil teiiierc, mcc iiitdiisidcrale, iii-

Ojojpiav £t; XszTiiv (22) XKTaSatvovTa , oaa T£ T.zpX liil liMiiiililer al(]iic alijoele, iiiliil dciii(|iie Deo legis-
•^T,? axr,vf,; au-f.j, xa\ [i£Tpo)V (25), xal uXr,.;, xa\ lalnie ac ininislro Moyse pariini (ligMiiiii , indictiiiii

Tojv atpovTOJv TauTi AsutTojv t£ xa^tXstToup-j-oJv, oaa al(|uc fonsliliiiuni csse ; lainelsi dillicile factu sil,
T£ 7:£p\ Oujtojv, xa't xaOapjiojv, xa\ (Xtfatp£[;.aT0)v(2i) iil siiaiii ciii(|iiB iimliiic ac (igiinc allegoriam cxi^o-
v£vo(jioO£TrjTat •
xal [jt()vot; £ivai OiojpriTa toT; xaTa i;ileiiiiis, iiiiiiiiUiliin ad singiila des:eiiileiiles, qULO
Moju-ia Tr;v iip£Tf,v, t) OTt £-f,'uTaTO) Tf,; £X£tvou liiiii dc area ipsa el iiieMSMris el niateria cl Leviiis
tzx:ovj-z(m;. 'E-£l xat £v auTio tio 'ipzi &ib: avOo('j- ac minislris e.im geslantibus; liim cliaiii dc sacri-
T.o:; (favTa;£Tai, t6 [jifv Tt xaTa6at\o)V auT6.; Tfi? (21')) liriis el iMslraliOMiliiis alqiie olilalionibus legc san-
oix£ia; T:£pto)-f,?, t6 ok f,;j.a; (ivaYO)V Jx Tf,; xaTO)- cita siiMl : qiire qiiideMi iis solis tOMSjiicua siinl,
Ojv (2G) Ta-£tvo)a£0)?, tva y_iopri(iri [jieTptdjj fouv qiii virluic Moyseiii referiml, vel ad cjus eriiditio-
Ovr,Tri 9ua£t (27), xa\ oaov iaoaXk;, 6 &yi.')pr,xo;.0-j iiein prnxinic acccdiiMt. Nam iii ipso qMoqiie iiionte
yip o'.6^ T£ aXXoj; ev z^ptvoia 0£ou veveaOat a(i);j:a- Deiis liominilius a|)paret ,
partim de speciila sua
To; uX'.xoiJ xa't 6£a[jLiou vou -axo; [j.}) porjOou[jevov. ipse noiiniliil dcsceMdcns, parliin nns ex lcrrena
TdT£ Toivuv, oii 7:<ivTe; Tf|; auTf]; li^to^CevTe; tfai- (lepressioiie in altiiin evcliciis, iit a iiiortili iiatiira
vovTat Tajeoi; T£ xa\ aTaa£o); • aX'A' 6 [xlv Trj;, (5 oi C leviier salleni, e( (|iialeniis tiiliim esl, inconipie-
Tf,r, -r.phi (J£Tpov, ot[jat , Tf,; JauTou xaOapa£0); Iicnsiliilis ille conci|iialiir. Neqiie ciiiiii aliler tcrrcni
£xaa7o;^ oi 6k xa'i 7:avTa-aaiv a-£Xr,Xa(j.£vot, xa\ cor|ioris ac meiitis vinclse crassilics Deiim conci-
(j.!/vr,; (ixouetv Tfj; avojOev tftovf,; auyxwpou^jevot, pcre poiest, iiisi diviiiitiis ailjiiveiur. Tunc igitiir,
oaot 0r,ptt.o6ei; t6v Tp(j::ov, xa't Oeiojv (j.uaTr)pt'o)v iinii eodem slatu alque ordiiie omiies dignos liabilos
(ivactot. fuisse coiislat; veriim liiiiic alio, illiim alio, iiniiMi-

pro pnrgaiinnis
qiicini|iie, ut opiiior, siix niodo ac raiioMC. Quidam S54 eliaiii |iroisiis arcebanlur.
ipsisquc vocis ex alio dimtaxat audieiidie poicsias liebal, nimiriim iis, qiii belluinis cranl iiioribus,
divinisqiic niystcriis indigni.

IB'. "0;jLto;6l [j£ar,v xo)pouvT£; f,;j.ET; Ttuv t£ TravTri XII. Nos lanien media qiiadani via inler ens, qiii

T.ayjxipw^ Tr^v Stavotav, xa'i. Tojv Si-fy.M Ostop-ijTt- crassiore oiniiiiio iiigeiiio siiiil, el eos, qiii niiiiio

xtTjv (28) T£ xa't avr,-,'|i£vo)v, 'tva [j.TjTe TravTeXtu; op- coMlempljilionis el aiiagogi* sliidio duciiiiliir, iiice-

•{o': y.al (ixivr,TOt [j.£vo)(ji£v, (jf,T£ TTepiipyijTepot tou deiiies, iit iiec piorsus inertes ac tnrpidi inaiiea-
6£ovTo; tii,u.ev, xa\ TtJjv Tpoxe t[j.£vtov £x::TO)Tot xa't p miis, nec rursus cnriosiores siiniis, qiiam par sil,

&./.'k6-p:o: {-h (jkv -foip 'louoaTxiiv t.oj; xa\ TareivJjv, alqiie a proposito argumenlo excidaMiiis et evage-
Tb ol ov£t,ooxptTtx?<v, xaT 6,ao!to; a[j.'.f6T£pa xaT£yvo)- miir (aUcrum eiiiiii JiidaicMm (|undaMinindo ct

a(jiva) •
ouTio Tsp': toutoiv 6taX£§6[j.£0a, xaTi t^ abiccliim, alteriim inepiiiiii cl soinnioruiii cniijcctore
^(jitv Jtf txTiv, xa't ou Xiav extottov, ou6i toT; zoXXoT; digiiiim esl, ac uirumqiie pareni reiirelieiisioMeiii
xaTayiXaaTov. 'H-;ou().e6a (29) "j-ip, £r:et6r5 rejovTa; iiicieliir); ad Iiiiiic modiiiii de Iiis rcbus, pro viriiiin

" Colos. II, 17. " Exod. xxv, -iO.

(21) Xafiep:io](; zoizuiv. Sic Rftgg. bm, pli, :dii- foild., Y£vvr,Trj tfuaet, < a creala iiahira. i Sic legit
qiic pliirc-, ileceiii Culli., ctc. Deest touto)V iii ed. Dillios.
(22) Eir, .X¥.:i-ir , eic. i MiMiilaliin ad siiignla (28) "Ayfiy Oe.oipijriMor, eic. Cniiiberi--iii.=; liuiic
desiciidcnles. > BiHiiis « snblililer aj e;i OMiiiiii de-
: l')cMin ex l!iid;eo sic reddit « Qiii v:ilde spiriliiales :

sceiidcMles. i siiiii, prnvccliqiie aniini, allissinios cx Scriiiliiris


(25) METpiin . <. Dc Miensiiris, dinicnsioniliiis. i seiiMis eliciiiiit. i

Bill. « (le
: nindo. i (29) '[Ii-cL'}iEOa, elc. < Difficilis el obsciira, i .n-

(2.i) 'AyaifSficizo^y. t De siibdiiclis vicrniiariiiii ipiil Niccias, 1 bnjiis l.ici videliir csse seMlenlia,
|i;irliliiis, et s.iCerdoli ascri|ilis. i (|ui;i longis liypcibalis coiicisa cst lucc periodiis.
(25) TTir. Im qiiibnsdani, £x Tf,;. Iliiiic aiilem sciismmi liabel. IJvisliiiiainus, iiiqMit,
(2()) I\i(zoj(lsi\ In nonmillis, xiTto. qii(iMi;iiii iisipio ad idiildlalriaiii |irnla|'Si liicraiiiiis,

(27) Gr/jrj] vtVff. < A naMlali iialiira. > Qiiidam ai([iie txcilaii iios ciigi(|iii; oporlelial, idcirco iiob'3
339 S. GREGORll TllEOLOGl 040
iiosli'.in!iii inodiilo, non iiiiiiis .nlisiiicle nec riiliciile X f;[ji3; ex tf,? lijjiapTia; -b an apyj^^, xaiSii xf,? fjSo-
ilissercimis. lu eniiii exisliiiirtimis : qii.iiulofiiiiiiom vr,; x),a:TiVTa; tt^Xp'-? ;iow>.o).a-p£(a;, y.a\ xwv aOe-
nos per peccaluni ali inilio lapsi, alciue voluplalis apiiuv aljiaxwv, Eost rtdXiv dvaxXriGTiva'., xa\ npd? •t>>

illecebra usque :\d idoloniin culuiin ac ucfarios i.pxa:l<j-i i-ava/05;vai , Sid cnXay-jfyoL eXeou? 0£o'j
cniorcs siibrepli fucrauius, per viscera niiscricordi.-c IIjiTpJi; ^ifiwv, oOx dvauxofji^vou fTi[jtiwGr,vat totoO-ov
Dei Patris uoslri. qui lioiiiiiiis, laiili inaiius siiae epyov Tr,; oixcia; x^'p-* '^''^ dvGpoj-ov. IIoJ; gjv
opilicii, jacluram facerc iioii subtimiil, revocari ac dvaT:),ajOT;vat, xa\ Tt Y^vcsOa! ; T6 (ji£v a^oSpov xf,?

in prisliiiuin sluluin restitui oporlebat. Quoiiain iarp-ia; (50) dT:oooxi[j.aiGTiva!, cu; oij-s Tcsisov, xa\
igiliir pacli) illiiin reforniari, quidve (ieri? Negligi :z,ooj-).f,5a'. S'Jvi,a£vov, 5ijc trjvcx Toii xP<5vou cuaioj-
quidciii aciiorciii iiiediciiKnn, ulpoic ad pcrsiiaden- uiv, xw ok f,[jLipo) xa\ (f iXavOpw-i^) tfj; 0;,&a-Ei'aj

tluin iniiiiis idoiieani, el qu», ob diiilurniorein otxovo,ar|Ofivai rpi; eravopCiiJcitv. Mr,o$ fd.o dv (51)
aniini lunioreiti, excxcare possil, leni auieni ac Tz^rfi^oOov ),o|6v evsi-xstv dOpoav |j.£TdxAtJiv (52) y.oX

Lenigno iiiedicaRiine procurari, iil erigerctiir. iNe- ^tav X''P^S d^^isuOuvouaTi; (OaxTov [j.iv t' av T:).T)Yf,-

qiic ciiiin pl.intani inciirvain , suliilain iiilloxioneiii, vat, f, dpO(ijOf,vat), [if,T£ 'tz-ov (53) O£,o[i>jv xa'i uTiip-

niaiiiisqut; ciigi'iilis violcntiain fcire (sic enini poliiis fjXtxa yaXtvou Tupavvioa, 6:/a Ttvl; xoXaxsta; xat
fore, ul l.tdalur alqiie inlViiigaliir, quain m eriga- " Ti07i7cua[idTtov. Atd toijto Stoo-at v6[j:o; fj[j,rv ei^ ^of,-

tur), nec equuin pradcroceni, acjaui ;elale aliquaiilo 0£tav, oTiv Tt 6taT£txtT;jia, [jtiTov 0£ou xat siotijXojv,

provectioreni , freui tyranuidem perferrc , nisi TtTiv [jtkv dTcdyaiv f^^xa;, Tipo; Si tJiv iTcavdytiJV. Kal
liland:i quadain et adulaliuiida nianii perniulcealiir. cJUY/ojpst Tt [Jiixpiv d-" dp/f,;, tva ih p.£tJov Xdfiri.

Pro|ilcrca iioliis, adjiiniciili causa, lcx daliir, vcliil Suyxojp£t Td; Ousias Tio).;, tv' SYzaTas-fjSTi (34)
niaccria qiuedaiii, inler Deuiii alque idola inter- 0£ov festTa, fivixa xatpl^, xaTaXuar) xa\ Td? Gu-
jecta,ab liis qiiidein nos abducens, ad illum autein sia;, tjotpoj; uTiaXXdTTiov ii[Jtaj Tat; xaTd [jtixpiv

rcvocans. Ac paululuin quiildam priino indulgel, ut u-.fiatp£cj£(jt (55), xa'i [jtcTdYuv iTc\ t6 EuaYYiXtov f,5r)

inajiis accipial. Sacrificia ad teinpus conccdil, ut Y£Yu[j,va5[ji£vou,; 7r,oi; cJ-K^iO^tav.


Doiiin in nobis iiiserat; ac poslea, ciiin coniinodiim fiieril, ipsa quoqiie sncrificia de inedio lollat, inira
iapicntia per lacilas sublractioues aiiimos noslros sensiui immutans, ggS atque ad Evangeliiiin ira-
iliiccns, jam ad obedienduin exercitatos et assuefaclos.
XIII. Sic igilur atque bis de causis, lex scripla C IP'. OuTto [jtkv ojv xa't otd TauTa, £!3f,).0£v 4 ypa-
iiilrodiicta esl, ad Chrisluiii nos deilucens ; atqiie T.-:h; v6,aos, auvdytov fi[xa? et; XpisTiv, xa\ outo;
litvc, ul inca fert seiilenli;!, sacriliciurum est ratio. twv Oujttov 6 ).6-,-oj, to; 6 £,a6s X6yo; (50). 'Qi dv 51
Ul auteui sapieutiai Dei profundilalein,alqiie iinper- xb Tf,^- jo-^iac pdOo;[jt^dyvoTJ?, xa't t^v tiXoutov Ttov
vestigabiliiiin ipsius jiidicioruin divilias inlelligas, dvj^t/vidaTojv auTOu xpt,adTojv, ouSk TaJTa^ jiavTS-
ne ea quidcin inystcrii prorsus expcrlia et iniililia, Xil); dvtipou? d^^xEv, ouoi, diuvTeXst?, ouS^ V-^y.9'-
el iii luido ac siinphci sanguiiie delixa reliquit : tJ-tXoiJ rpo^touja? tou atjjiaTo; • d).Xd t6 [jiiya (57) xal
veruin niagna illa, et, quanluin ad priinain iialur::iii, dOuTOV tEpstov, iv' outio; £t'7no, oiov e-'t Tij TiptuTT)

iminaciabills, ut iia loqiiar, viclima, legalibiis. sacri- !f'J3£t, Tal; vo[jtixat; Guatat,; EyxaTa,ae[jttxTat, xa\ oJ
ficiis iininista esi; illa , inquain , iion cxigiuc [jttxpou [Jtipou? Tf],; otxou[jtivTjc, o'jok 'rzpb^ oXiyov
ciijiisdain parlis orbis lerrarum, nec ad exigiiiiin dXXd TTavTi; to'j x6t[jiou xa't otatojvifov xaOdpitov.
leinpus, sed toliiis niiiiidi minquain iiiierinoriiiira A:d (58) T0'JT0 Xa[j:6dv£Tat 71^66^X0^ [Jtkv, Std Tf,v
expi:ilio. l*ioindc agniis qiiidciii accipitur '% proplrr dxaxtav, xa\ tJi Ev6u[j:a Tfj? d^o/aia; yu[jtvtoj£0);.

iiinoceiiliain velerisqiie nuditatis indumentuin. T:ilis TotouTOV ydp t6 u-kp Tjtiiov cjc^dytov, kvSu^jtadyOap-
eiiim cst vitriiiia illa pro iiobis caesa, qiiaj incor- aia;, xa\ "dv, xa\ (59) xa).ou[jt£vov. TiXetov Sk, ou 6t4
ruptioiiis iiidiiiiiciUum, ut revera csl, appeilalur. ^ -riv OeoTriTa jjtovov, ^; ouoiv TeXeioTepov (40), dXXd

"Exod. xii, 5 sqq.

»eierem legem daiam esse, cum alia miilta prae- ^50) ^IurpEtaq. Coisl. 1 addil, Tito;, < iiilcrim. >

crpta, qii;c nos ab idolonim cnllu abducebant, coin- (31) "Xr. DpcsI Or. 1. iii

plccicntciii, liiiii ca ciiam, r|ii;i' :id sacrilicionini (5-2) MeziU.hc-ir. Sic Ucg. ph, oclo i.oll)., Par.,
ralioiiein p(Tliii'.'liaiil, i clc. Billii vcro iiilerpreia- ctc. I liillcxiiinein in allcrain parlcin. > lii ed. vero,
lioni' oiiiiiia disluiliaiilnr. Sic ciiiiii vcriii « Oiiaii- : [j,£TdxXr|jtv, « acciliim. i
tloqiiidcm ciiiiii iios, ab inilio pcr pcccaliini bipsns, (35) !Ht'iT£ 'l.-r.-tc>\ Sic Keg. ph, tres CoIli.,elc.
iitqiie a voluplate usqiie ad iiloloniiii ciiliuiii ac in;- lu P.ir. ed., [Jif,T£ '{KT.o'j.
farios cruorcs, siibicplos ct circuin.si ripios, propur (3i) "Ir' ^;'j?«r«crriir/(. Coiiib. : « ul Deiiin coii-
viscera iiiisericordia; l)ei Patris iiiislri, laiili iiiamij slilii;ii, ul Dci seiisiiiii rcligioiieiiiqiic slaiii;it. •

snai iip:licii, lioc csl, boiiiinis, jucliiiani f.iccic iiiiii (^,')) 'y^atficeai. Coisl. 1 addit, xa\ u^iiJJt
tusliiicntis, revocaii, alqiic iii vilciciii suiluiii re- I siililrarlioni's el iiiiiiiiiiiilioiics. i

btiliii iiporlclial, liaiic iii co iiisl.iiir:iiido r;ili>iiii'iii (311) '0(; (5 f:iii'<: .h'y< <,. Il;cc dcsiiiit iii Or. 1

iiiilam cssc cxisliuiaiiiiis, ul, acriore :ili|iic ispi'- (37; 'AA.la ri, j-ti]'<c, clc Vidc Ariiaiid iii liaiic

rlorc inedicin;! iiiipioliala (iil qu;e iioii iiiodo lidciii oi:ili(inciii, l)c periieiuii EccUsnv fide eiieu Encha-
frt' iiiri, scl, priqilcr coiilractiiiii lciiiporis diuliir- risliiim. loiii. II, 1,1). VI , c:!)). 10, p;ig. 1)73.
iiil:ai' luiiiorriii, loit;isse cliaiu cxiilcera-
iiiui liiiiii (58) Siii. Or. I. Kat o.d.
lura cssei), leiii ac facili medicaiiiciili geiicrc ipsius (3!l) lial. (Jr. 1 aillil. d;i, i scinpcr. >

resipiscentia procjraretur : neque cuiiii, i clc. (40) Ts.le(jireior. U''g. bm, TeXetd-epov.
611 ORATIO XLV. IN SANCTUM PASCIIA. C'r2

xoi\ oii irjv 7rp43XTi']/iv tijv ypKsQtXia^ Otizr^xi, y.yX \ Vodocuy^ iiiildii), iioii iiimld prnjilor illviiiil;\ii;iii,

Yivo|Ji^VT]y OTC-p xh xpiaav (11), xa\ Oap,4u) a^yciv ,


(|ii:i iiiliil inMfcctiiis, seJ cliaiii iiniivlcr liiiiii;iMil;iliMU

6iJi603ov. "Afyjlev Si, w; 0-ip (i'2) xoO "Aoifj. TrpoT- iliviiiiuili^ uricNini, iilciiuiiie (ilTccUiiii, (iiiinl i'l .1 (|ii()

avi2(Ji.svov, (xaXXov J^ Tou (45}ai£(6(5o'j x6ai:E(!i,ioT£pov, iincla esl, alr|iie, iit aiuliicler lo(|iiar, iy^iOzvj, itl

ToO TTowTou •:t£30VT0? uT:i tt;v ijjiapTtav, xal oti [xi,- esl, simul Deum. M;isciiliiS niilcni, llt (]iii prn .\il;i-

XiJxa [jiT,6>:v Or|Xu, [jir,5i avavopov'EV EauToJ (f£pov



mo pnli^siiiiiini olTer.iliir, vi>riiiii illo liniio liriiiior,

dXXi xa\ ixpaY^v pia (il) oeuixiTjv irapOevixwv te cuni illc priniiis in pecinlnni hipsiis sil ; niiine

xa\ (JirjTpixwv, xaTi iioXXr,v iS,o-jata'^, xA tsxO^v iiiipriniis qiiod niliil iiinliclirc, riiliil niolle :il(|iie

fipiev ix TTJ; Tipo^fiTtoo?, tbj 'Haata? £uaYT£XiC£Tai. ctTuiiilnatuni geslet; vcniiii e virgincis et niatcniis

'Evtaujiov 60, tb,; i^iXiov oixaioauvr,?, f^ sxiiOEv 6p- viiiciilis [iro potost;ile ac vi criipiTil, et iii.isciiliis,

[A(oii£vov, f^ TW 6po>[jiivw (io) 7:£piYpaT:Tov, xa\ eij ut .iniiiiiilijit Isaias ", cx proplietissa naliis sil. Aii-

iauTiv ETitaTpitfOVTa (.40) •


tjTi^avov ts xpr,iiT(jTr|T0? niciiliis porro, ut sol jiistiii.e, vel e coclo piogn;-
ad parlcm eam,

6uXoYou(ji£vov, xa\ nav-axiOsv tjov Jau-ti) xai iiijiotov (liens, vcl, (piaiitum qiiie ociilis

oO [jLovov 5£, dXXi xai tli? JtooYovouv (47) t6v Ttiiiv aps- cernitur, circumscriptus ac (lermitus, el ad scipsum
Ttijv (-iS) xuxXov, Tiirio).; lT:i[ji'.YVU[jiivtoV xa\ xipva- rcdiiMis : ali|iic ileiii tit liciiignitatis coroiia beiic-
[jtivtov aXXTjXaic, vd;ji(;) 9'.X'a; xa"i Ta^Eto;. "A[jito[iov B dicla '^, oniniqiie cx pailc sibi siiiiilis ct a;i|iialis : ac.

ok xa\ <ixi6oTiXov, to; 0spoTT£UTtx6v [jtto|jitov, xaV pr.-cterca iit virliiliim ,


qiuc ainicilia! oriliiiis(|iio

T(5v a-h xaxia? sXaTTto^jidTOJV xa\ [jioXut7[jtdTtov. lcge lciiilcr pbicideqiie inter se coiijiingiiiilnr ei
Ei •(i.p xa'i Ti; d[jtapTia? int.iii-j dviXa6£ , xa't ciiiiimiscenlnr, orliern piogigriciis. Iiiiinaciiljtus

Ta^ viijou; ISijTaisv, d"AX' oux auT^J; ti iTi-ovOs iiisiiper et iiicorruplns, iil qiii nx'vos, el vilia, et

Ttov Ospa-sia; d^itov. 'ETisipdiOT) [xlv yxp xaxi sordcs a peccalo iiiananles , curel. Qiiamvis eiiim
TdvTa, xaO' 6[i,ot6TTiTa tt]v fjfnsTipav, x^^P^? d[iap- peccala iiostra susceperii, et n (irlios portaverit ",
Tca? Si. '0 Yip oito^a? zh tpatvov ev ttj GxOTia 901?, ipse taincn iiiliil eorum, qii;c §56 curatioiiis irnli-
oO xaTiXaGsv. gent, perpessiis csi. Tent;iUis cst enim pcr oniiiia

prosiniilitiuline nostra, c;elerum alisqne peccato ". lUe eiiim, qui luceiii in teiiebris liicentcm " persecu-
iiisesl, eain liaudqiiaqiiam comprelieiidit.

lA'. T! ?Tt ; Mi]v [jikv EiadYSTai repioTO?, (xaXXov C XIV. Quid praiterea ? Meiisis quidem primiis.
6k, dpx'i (JtTjVtov ei^TE Tt; touto ~ap' 'E6paiots iijv vel mensiiim poliiis principium indncitur "; sive
d~' dpXT,?, EITE OlTEpOV EVTEUOSV YEV^^J^svo?, xa\ quispiam ab iiiilio apiid llebr;»;os id fiierit, sive cx
Tapi Tou [iuaTT;piou t6 stva'. TTptoTo; Xa6t'jv. Tt) Ss- ea re postea facliis sii, aiqne ab lioc iiiyslcrio linc
xiTT] 5i Tou [iT/j(5^ • ouTo; Y^^P dptO;jttov TzXTjpsjTaTo;, acceperit, ut priiiceps esset. Decima aiilem mensis:
ix (jiovdStov TTpioTT; [tovi? TsXsia, xal y^"'"'^'^'"''^ "t^s- quia liic numerus ouinium absoluiissimus, niiniruiii
Xst^iTTiTo?. AtaTTipsrTai S^ Ei? Tzl[x--T,'j fi;/ipav, iito^ ex unitatibus uniias priina perfecla, el |)Cifeciioiiis
OTt xaOapTix^jV atTOiQistov xb e.y.h\i Ou(j.a, l^ uv t?j parens. Asservalur porro iii qiiiiitum dieni, forUisse
T;-:a!£tv, xa\ iTSp^ d; 6 Tzi\e[xog, sisosxo^iivai; xb quia viclima mea id Iiabei, iit seiisus expurgei, a
xivTpov XTfi d;jiapTia;. 'ExXiYSTat os, oux d-i Ttov qnibiis peccaium oritiir, el ciica quos belliim com-
dpvtov [lovov, d"AXi xa\ tou x^fpovo; sioou;, xa\ tt,; iKitiiinr, iiipote peecati aciileum admiilentcs. Deli-
dptSTSpa^ '/.£'-p'j^ ^tov Epi^ojv, oti [xr] 0— sp toiv ot- giliir aiileni, iioii solum cx agiiis ", scd eli:ini cx
xaitov [i^jvov, dXXi xa"i (49) Ttov d;jtapTtoXtov G:fx-fi.i- detcriori genere, ex li:cdis scilicet ,
qui siiiislra
CsTaf Taxa Ss 0-kp TO'JTtj)V xa\ 7:Xiov, ijjio xa"i, [tsf- nianu siini " ;
qiiia iioii pro juslis diiiilaxal, seil

fovoj xpfi'''!^^"' 'V tfiXavOpto-ia?. 0au;jiaTTiiv ok cliain pro peccaloribiis maclalur; ac fortasse ipso-
oOSiV, si [tdXtd-a [J.SV xaT' oT-/tov sxaaTov ETrijTjTsTTat D iinn potius causa, qiiandoqiiideiii niiijori misericor-
xh TTptJSaTov, £i ok [xt], y.xl xaT* o"xou? TcaTpttTiv, 6ti (lia o()iis habemus. Illiid aiitcin nrmiiiic mirjindiini
nsviav ipav;J(5[tsvov •
s-stof, xpaTiiTov, [jLiXi(jTa [xhj cst, qiiod niaxiiDc qiiidem per siiigiibis domns ovis
outVj 'ixaiTOv dpxEtv iauTto itph^ TEXEiojJtv, xa\ Ou- rcquiritiir; sin ininiis, at certe per doiiios familia-
aiav iJtoTav, dYiav Trpoad-cstv Tto xaXo'jVTt (50) ©sto, rum ob paiipertaiem erogalus : (]iiaiidoqiiidcm opti-
•KivTOTS xa\ Sti irdvTijjv xaOtspoujisvov "
£i 6t [xt], miiiii esl, polissimum qnideni sibi queiiiqiie ad per-
" Isa. viii, 5. " Psal. lxiv, 12. " Isa. lih, 4. " Ilebr. IV, 13. '» Joaii. i, 5. " E\od. xii, t
Sijq. " iliid. 5. " Matlli. xxv, 55.

(41) XpTeay. Sie Bcgg. bni, pli, Coisl. 2, clc. ^TLiaTpi^ojv, (JTi^avo; suXo-,'ou;jisvoj Ttjo^....-
Mcndose in Par. ed., xptjav. <i[jtoio;, elc.
(4-2) 'iic; v:if:p. Sic Kcgg, bm, jin, aliiqiie plures. (47) Ziooyovcvr. t Vitali felii progignens.> Quiii-
Sie cliani legit liilliiis. Pr:ive in ed., ii)--r.tp. qiie lieg^'., ftijoYovtov.
(15) Hhm.or Si zov. Uegg. bin, p!i, etc, [xi- (i8) 'ApErtor. Coisl. 1, (ijptuv, «aiiiii teitipornm,
XiSTa Tou. qii:e iiiler se lciiiler coiiiiiiiscciilnr. >'c(iU(! eniiii
(4i) A'((l Eypayir fiia. « Vi eruperil, > id cst, < vi suliila ab iino ci)iilr:irio :iil alleriiiii lil iiiulalio ;

ii:iiiir:n ill.iia, ilbesa nialris virginitaie. » Hill. « vio- iicc, iil observal iVicelas, qiii Iiiiiic cllain lociini < de
leiilcr crii|)eril. > viruitiliiis > cxpoiiil, slalini ab xst:Ue ad Iiicmeiu
(45) 'OpojfiEi'(p. Sic Rpgg. c, (1, pli, tres Cnlb., traiisimiis.
Cnisl. 2, Jes. Sic eiiam legil Uilliiis. Iii ed., op;jt(o- (49) Kai. Saviliiis adilil, u7:ip.
(iivto, « a progrediente descri()tiis. > (50) KaUovrzt. Hcrvag., s<ovti, < viventi. »
(4G| ''Ejiiczpinorza, etc. Iii nonnullis codd..
613 S. GRKGOUIl Tlir.Ol OGI
feclionciii siifTicere, scsciinc liosliani santlam viven- A y-a' suvEpT^^?; eij tcj-o x£j(p?|30aL, toij xaT' i.pz-ry
lem vocnnli Dco offerre, alqiie ejusiiiodi, qiia; sein- dfiovivsai xai ijjioTpiTOis (51). ToiJToyap (ioi 5oxsi
|ier, el per oniiiia consecrelur : siii iJ noii ilaliir, pouX-aOai, tJ» xoivtovsrvToi^ eYY'^'^'^ "^"ii 6u[jtaTo?, ei
eurinn sallem opora cl aJjnnienlo ail eam rem iili, oirizzi.iv.

qiii viriuie noljis consaiiyninei siiiii, moribiisqiie persiinilcs. Hoc eiiim milii significare videlur, quoil
vicinos sacrificii parlicipes fieri Deiis pracipii, si iia opns fiieril,

XV. Uinc sacra nox, noclisque liiijus, qua pnc- lE'. 'EvTeuO;v fj Upi vu; (52), xa\ Tou TiapovToj
sens vila siilTuiiililur, inimica, in qiia primigemc ptou tt]; xsxuH-^vr);, t^cioe vuxtSi? AvTtTiaXo;, xa6'
lcnobrii; ilcpi'lliin!iir, alque omiiia in liiceiii et ordi- f|V Ti TTpdJTOYovov XucTat dxijToc, xal tli <fio; StTravTa.

nem forniamque proileiinl, ac coiifusio ea, iiikc xat Ta|'.v, y.a\ eISoc Spx^Tai, xa\ X(iti[Aov tj Ttp'tv

prius vigobal, oriialiim accipil. Ilinc iEgyplum dxoTjjiia /a[ji6av£t. 'Evt^uOsv At'-fU7:Tov ^iuyojisv,

fiigimus hoc csi, trisle iiosqiie perseqiiens pecc)- TY]v axu0.poj;Tr;v xal SttoxTptav i[jiapTtav, xal 'Iijpaijj

luni, ac riiaraoiiem invi^ibilem lyranmim, cl s:uvos t!jv liopaTOV Tupavvov, xa\ tou.; iiixpou; epYOOoTa;,
operuiii pia^feclos, ad supenmm iiiiimliini migr:iiilcs: ~ph; T?jv av(o p.£TaTXEuaJd[AEV0t xdT[J.ov •
xa'i tou t.t^-

ac liiio cl coniicicndorum laleriim hibore libera- ),ou xa't Tf,.; TTAivOita; £>,£u6£pou[jLj0a , Tr,; t£ tou
niur, 857 paleari nimirum et iiistabili carnis lin- '

a^upou (55) xa'i atfaXspa? tou oapxiotj ToiJSs auiTd-


jiis coiibiiiuiione, qux' nc acerosis quidem raiioni- <i£tij;, xa\ ixrfi' oim oxup(-u5£Ti XoYtiJlJioT; £-1 tiov

biis iii iiiiillis validior cst. Iliiic agiius maclaliir, r:o),),ojv xpaTOU[ji£VT,i;. 'EvtsuOjv b a(J.v!); U9aYia,^£-
aiqiie aclio et coiileiiiplalio, seii babitiis ct acliis, Tai, xat a'^paYwovTat Tto Tt[jit(p ai'[jtaTt- iTpaJt; v.o\
pretioso saiiguiiie signanlur ; naiii lii oslioriiin no- U^lOi (5i), £'tTouv '£^i; xaV evipY£ta, ai TcJJv fi[i£T^-

sirorum posies siint, hoc cst, meiilis agiiaiioniim piov 6up!ov 7:apaciTaTt5£; (55), a£Y<o Sfi tojv tou vou

ot ili)gmalum, qiise ex conlenqilaiione reclc ape- xivr,[jtdTtov (36) t£ xa\ SoY[J.aTtov, xa),(o; dvotYO[j.£-
riunliir alqiie clauduiiliir, qiianiloqiiidciii coiiipie- v(ov y.A x),£to[j.£vtov £x 6£topta;, eT^iof, [jiETpov euTt

liensioiuim quoqiie modiis qiiidaiii esl. Iline poslre- Ti xa^t xaTa"Af,',}-£tjjv. 'EvTeuO^v fj T£),£UTata xa\ ^a-

ma, el pcrseciiloribus gravissiiiia plaga, nocleqiie puTdTT) To:,; SitoxTat; ttXtiyi], xa'!, vuxTd; 6vt(o; d^ia
profecto iligna : ac cogilationum siiarum aclioniim- xa't 6piriVEtTd TcptoTOTOxa Ttliv oix£!(ov \o-{izy.ti>v xa't

que prliuogenita lugel yEgypUis (qiiod et semen TTpd^EOJV A't'YU7:To; ( 3 xa\ a7:£p[j.a Xa).oa'ixJ)V ecat-

(dialdaicum sublalum alqiie oppressum Scripluia pd[j.£vov (37) Tri rpaof^ xaXetTat, xa^l vf,T;ta I5a6u-
vocat ", et puerulos Bahylonios ad pclram allisos^' Xtovta TT] r.izp:/. TrpoaxpOTOu^jteva [3S] xa^l Xud[Ji£va),

et soliilos), aiqiie clamore et voeiferalione apud p xa\ ^of); TidvTa [jiEaTd xal xpauYf); AtYUTTTfot; (59)-
jEgyplios omnia personani : ac tiim a iiobis illoriim xal fi[jttov d;:ox())pfiaei TTjvtxaiJTa i Jxeivtov oXo-

«xlerniinalor secedel, iinclionis melu ac reverenlia. 6p£UT7;;, atoot xal cpd6to tou •)(^pia[xa-oq. 'EvT£iJ6£v

llinc lermenlum sepiem dieruin spatio " subnio- dpjt; Tfj; Cu[Jtr;; i7TTafi[j.£po; (outo; y^P (iuaTtxto-

veliir (hic enim numcrus omniuin maxime niysii- TaTo; dpt6[j.tov, xa't Tto xda[Ji(pTOUT(ij aOsToixo; [iiO]),
cus, aiqiie huic mundo coiisocialus), hoc est, veliis T?,; TiaXata; xat d^woou; xaxia; (ou Y"^? '^'1? dpTO-
ct acida praviias (non eiiiiii illud, quod paiiem TiOiou TS xa't ^toTtxf[i;) • i^va (xrjSev AiYUTtTtov erztatTt-

cfficit ac vilale csl) ; iit nc qiiod yEgypliac.-B coii- ^to^jieOa (jiupa^Jia, xa't X£t''|avov "taotaaTxf,; xa'i d6£0u

spersionis viaiicnm ", nec iillas IMiarisaicaj e' impi.e otSajXaXia;.


doctrins '' reliquias nobis paremus.
XVI. .^tque illi quidem higeaiit : nos aiiiem agiiiiiii I"'. lva'i ol [jikv Opr,veETtoaav •
fi[Jitv Se 6 d[Jtvo;

comcdamiis; ad vespcram quidem ", qiioniam in Pp(oOfia£Tat •


Tb iip^; ^azipav [Jiev, ijv. e7i't (Gl) ouv-

sueciilorum fine Cbrisii passio ronligil; siqnidem TeXEia Tiov ai(ov(ov -zb XptaTOu 7:d6o; • k-Kz': (G^) xa\

vespere quaiuloqiie, pcccali viilelicel caligineni ilis- xotvtovet Tou [JtusTriptou (G3) TOt; [jta6r,Tat; iv Ja7:ipa,

cuticns, discipulis sacraniciitum iniperlilur. Non Xutov t6v axdTOv tti? d[j.apTta; . Oux ^.J/d^jLevo; os,

(dixuni aulem, sed lostuin "; nt ne quid specula- D dXX' S7tT(o[X£vo; • cli; dv (jir,Skv d6eo'jpTiTov, (j.t,8' iJSa-

'Judith v, C. »*Psal. cxxxvi, 8, 9. " Exod. xii, 19. " ibid. " Matlli. xvi, 6. " Exod. xii, 18.
" ihid. 9.

(51) 'Ojtorpd.^oc^. Or. 1, d;j.otoTp'>7:oi;. (56) Ttoj"Tov vou xiriyidTojr. S'c quiiiiim: ltoi'g.,
(.3^) 'H hpa rv^, elc. 15ill. : < s.icra iiox, et pr.nc- Or. 1,Giimb., clc. Dee^i tcov iii ed.
senlis vitLC, lioc est, siilTnsai liiijus noclis, inimica, > (57) 'E^aipdiiEror. Qiialiior Colb. ct Or. I, kgat-
elc. Ilac intcrprelalioiic vir docliis noii saiis Gre- pO'J[Jl£VOV.

giiiii meiilciii aiieril. .Magiiiiiii discriiiieii rc|ieiiliir (5H) Ilpotrxpvzoijitera. Nicel., 7:poaxpo'j[jieva.
inler pric-eiilcm vilaiii, el lcncbias quilnis pr;eseiis (S9) .4i)-L'.Tr/o((;-. Goiiib., Toi; AtYU7:Ttot;.
(0I>) XrtTTOiyot;. i Ejiisiloin ciiiii lioo iiiiiiido iir-
vil.i siilliiiiililiir. « Niixs.icra,) de qiia agiliir, iiiimica
Tnai qiii.', inquil Nicola^, t soploiii dieiiini
«piiileiii est leiielirariiin, vitii, pcccali, igiiiiraiilia:, diiiis. >

qiiaivilaiii nuslraiii obsidenl; sed iiisius pra'senlis spalio Miiiiiiliis omiiiliiis siiis iiiiiiioiis alisnliitiis es:,
vila: iiiiilliiiii aiiiica est. liim qiii;i explolis so(ilom aimoiiiiii millibiis, niiiiidi
{:>'.} T,')r TE zou dyvpov, elc. « Alque liis palcis, linis fuliirns esl. > Aiionyniiis iii lUg. a Ati il tr.-.k :

cl levi, slraiiiinea, luiiricaqiie iiiliilx cariiis liiijus aiioat T>jv xda[J.ov TTiptoptJeaOat.
coiislilulione, i etc. (lil) 'E:tl. Sic ciidd. Mondosc in .'.ir. ed., eireE.

(3i) Ktu Myot;.


Scrino, > vel, « ralii).
f > (G-2)'Kzel. Sic codd. l'ra>o in Tar. cd., ^7:!.
(5.3j Ilttfac-Ttizteg^. Sic Kcgg. biii, pli, taii>l. !, (()".) Toi\nvczni.wv. Sic Hogg. biii, pli, Or. 1,
Comb., etc. Iii ed., TrapaaTdSe;. clo. Deesl to-j iii cd.
(515 ORATIO XLV. — IN SANCTUM PASCIIA. CIO

p^i (Ci) 6 Vj-^oi i^\i.v/ 3v (Cj) Exr), |jit,5' suoiaJ.uTOv , A lioiiis c\pprs ;il(|iii' :i(|iiOsiiiii iinliis fiili;! (locliiii:!

iXX' oXo; (CO) ajvssx^u? ^, xa\ axsp.-i^;, xal tiTj xaO- liabeat, iiec ('jnsiiioili, iil liicilc (lissolvi qiic;il, sod
apTix(Ti ™p\ S£5oxi;jiai[A£vo?, xa\ itavcbs 0X(u5ous loia (lensa el spliihi, ;il(]ii(! igiic piirgaiilc c.\|ili)iai;i,

ilt\iOzpo;, y.al (XTTEpixTo,-, xa"i -m; xaXot^ avOpa|t cl ab oiiiiii criissiore iic siipcilliia iii;ilciia piiia el

BoTiO(u(ji.EOa, -b 5;avor,Tixiv fijjidiv ava-Touji xa\ xaO- lihcra sii, iii(|iie Ijoiiis illis t;irlioiiiliiis, iiil(;IIccniiii

aipouii, Tapi xri\i r.ijp eXOovto; paXsiv tm-r^q yr,-, iioslriiiii acciiiilciililjiis cl piiig;iiilil)iis, ali co adju-
cb Twv [AOxOTjpcuv '^5:ii)v avaXioTixiv, xa'i tt)v avaij-tv voiiiiir, (pii iilcirco iii lerr;iiii vciiii, iit ail iiiiprolias

lTti(jTrs05ovTO^. "Oaov ii.bi ouv (iapx(o5i? Toij Xdyou .11111111 liabiluiliiics absiiineirlas i|;iiem iiiitteiet '",

xa\ Tp4tft[jiov, [jtcTi T(T)V IvTosOfdjv (07) xa'tTa)V xpu- ojiiS(pic accciisioiieiii ailiiigc.rcl. Quiikpiiil pi rro

cf ttiiv Tou vou SpwOf^aiTat xal dvaX(oOr;3;Tat, xa't ct- c.iriiciiiii cl osciilciiliiiii balnU (loclriiia, ciiiii ii.lo-

ji£'itv TV£u(jiaTixrjV avaooOriJsTat, a/pt xe^aXr,^ xal sliiiis iibdilisqiio iiiciilis piriilnis S58 coi.ciloliir

7:o5tJjv, Twv Ts TTptoTojv (GS) 7Tip"t 0;i5Tr,TOs OEOjpTiiJid- el absuiiicliir ", aiqiic ad spiritiialoiii toiuocliori 'iii

Tojv, xal Ttov T^XcUTatdjv TTJ? aapxioiEto; (69) tppov- iligcrciiu', ail e:ipiit iisinic ac pedos, lioc csi, priinas

TiipidTtov. 0'jx ^^otaoijtiV 5- 0'J5iV, ouok ci; t{) TupoA do DiviiiiUilc coiiloiiipl:ilioiics et po.slroinas liitar-

xaTaXci'io[jt£V (70) • oTt p-rfil ixtpopi Tot; £^(0 T.i; iialioiiis iiicililalioiics. Nec voro qiiiil(iii;iiii ollero
TToXXi Tcov if;[jt£T£pa)v [jtuuTripttov, [Jtr,5c 'jrfp Tr|V " iniis, nce nsqiic ad niaiie roliiiqiiciiius ^*, qiioniam
vJxTa TauTTjv siTTt Tt^ xdOapjt?, xa"t -h t?,.; diiafioXTi.; iicc ad exloros niagiia noslroi uiu iiiyslerioriim pars
o'Jx i7TatV£Tiiv Tot.; tou Aiiyou [j.£TaXa[ji6dvou3tv. eHoreiida esl, iicc iilli';i Iiaiio iiotlem piirgalio ulla

'fljTTSp ydpTr.v 5pY>^v [jtT] 6tr,[i£p£'J£tv, dXXi itpoxa- siiporcst , neo iii iis (|ui Vcrlii iiarticipos riiiiit ,

TaXJ£tv fjXiou xa).iv (71), xal Ttj» 0£tocf iXov, /povtxco.; proorastiiKilio laudeiii balicl. QiieiiKidiiiodiim eiiini

t£ xa"!. dvaYtoYtxto? (£7Tt5u£(j0at yip 6pYtfo[jiivot^ pntclarum ac Deo graliim esi, ul ir:i por onineiii
•ri|i.rv oux ij^aXs? x6v xrj? StxatojuvT)? fjXtov) • ouxoj diei ciirsiiiii iiiiiiiine diirct, voniiii aiite soleiii occi-

TY)V TOtauxr|V ppuatv (JtT] 8tavu-/x£p£uetv (72), [jtr,5i d;it '% sivc id leiiiporali iDodo, sive anagogico iii-

sii xr]v *|ii; i-oxiO£aOat."030v 6£ ^ixtoo^; xa\ a6,o(o- lolligas (iiec oiiiiii noliis irasconliliiis jiiilili;c soIi'iii

Tov, xa"t f|;jttv 5uT0£(opr|TOV, ou5b 3uvTpt6f,3£Tai, occuiiilicre liiluiii csl) ; il;i iioc iiiijiisiiiodi Cbcam
xaxto; 6ta;po'J[ji£vov xa\ voo'j[jt£vov (ho yip X^/£iv , poriiocl;iro, neo iii posloriini dieiii reooiidi exiiedit.

iJTi y.rfii, xaxi ttjv JsTOpiav, tou 'It|30'j [731 ^'•'''•'" Quidquid auloiii ossctiin iiiiiiimoqiie ad cdcniiiiii

eTp!6ri, xa£ to£ ys tou Oavdxou xoT? axauptoxai; £7xt- apliiiii est , banequc lalioneni babet, ut dinicilliiiie
<j7u£u5o[iivou, 5ti x6 Xi66axov)' ouoi (71) d7:o|iit- iniolligi qiical, id iioc coiirriiigelur ''',
boc c-l, inale

9Ti3£xat xal 7X£pt3upfi3£Tai (7."))- 'tva ^y] ^oOrj xi .livideiur alqiie iiilclligelur cnim diccrc
(initto

Si-cta xotj xu3\ Y.(x\ xaxot; xou AiSyou (iTTapdxTaic:, (piod, iicc, qii;iiiliiiii ad historiouin sensum, os Jesu
to37x:p 0'j5i Tot; -/.oipot? Tb Xa[i7tpV/ tou Ao-j-ou xa\ coiilr;icluiii cst, idqiic ciiiii cariiifices " ipsiiis n'or-
[jiapYap(o5£; • dXXi ixup'*. xaTavaX(oOfi3£Tat, xo) xa\ lom ob S;iblialuiii adiirgorciil) ; noc projicieliir et
xi (70) 6Xo-.<auT(o[jtaTa, Ti 7rivxa Ep^uvdovxi xa\ £i- raplaliiiur, ne santta oaiiibus deiiliir, ac scolera-
56Tt nv£u;j:aTi X£7:Tuv6;j.cva xal 3(o.^6[A£va, o'jx dTxoX- lis Vorlii discorploribiis ,
qiioiuadniodum noc por-
X'J[Ji£va xaO' ij5dT(ov, ouok (i7:Eip6[ji£va • C}'jT.tp fi x£- tis '' (|iiod iii Vcrbi) si^Ioiididiim el gsmmeum esl,

^aXr^ Tou [J161/0U Trapi Moj'j3d(o;, f; Gx£5ta30£t3a tio veriini igiio alisiiiiieliir, quo 01 Iiolocaiisla, a Spirius

'l3paf;X, £i; 6v:t5t-;ji6v Tr,;; 3xXrip6Trixo; (^77). f.iniiia scriilanlo ol sciciile aitoiiii;ila ot scrv:ita, iioii

aiilciii iii aqiiis iicreiiiitia , nco dispoisa; queiiiadiiiodiiiii viliili illius ab Isiacl luiiiultiiarie coiifccli

caput a Moyse iu diiiili;c illiiis probrum sparsum esl ".


IZ'. "A|tov Ss y.Tfil Tov xr,; Pp(o3£(j); xpo^xov 7Ta- XVII. Ne modus qiiidem inandiitalionis pr.netor-

pa8pa(ji£tv, oTt [i.rfil 6 v6;j.o;, dypi xa\ toutou, xt;v eiindiis csl , tiim neo lex ipsa euni pncleriniserii,
6£0jpiav cftXo7roviI)V ev x(o ypd;j[j.axi. 'AvaX(o30- sed toiiloiii|)lalioneiii iii vorliis ct lillera eousque
(ji£v (78) yip x6 0'JiJta xaxi 37Tou6f,v, xa't dCu[Jia £7x't elaboraverit. Victiiuam eniiii feslinanler absunio-
7tixpi5tov auv£30ovx£; (71)), xalxi; d^cfJa; 7i£pieJio- mus, ct az.yiiios paiies ciini lactiicis agrcslibiis co-
<r(jt^vot, xa\ xi u7i:o5f,,uaxa !i£ptxct[j.svot, xa't 7:p£a6u- D mcdenles, el luinbis acciiicli, et calceaiiieiuis inslrii-

xtxtj); paxxr,p£'Jovx£;. Kaxi a7:ou5r;v [J.£V, tva [jit] ( li, ac dciii(|iie, seiium iiioro, baciiliiiii gcstanlos ".
c:i6(o,aev 07t£p 6 Xiux 'v/.dvo; d7:r,-j'6p£uTat Ttapi Tr,; Fesliiianlor (iiiideiii, nc iii oaiu ciilpam iiicidamus,

" I.uc. xii. i9. "Evod.xii, 8. " ibid. 10. " Epbcs. iv, 20. '* Exod. xii, 40. " j„;,n. ^ix, 5.3.
" Matlli. VII, 6. '' Exod. xxxii, 1!) s(|q. "' Exod. xii, 3 sqq.

(6.1)Mt}S' vSap^q. Jos., [j.r,5' 'jo-j.piTi^zc. ed., 5tavuxT£U£iv.


(05) "Ar. Deesl iii sox Regg. et Or. 1. (73) Tov 'b^ccv. Iii noiiniillis, t6 'Ir,ao'j.
(00) "0.\o(:. Or. 1. oXoj;. (7-4) OvSe. Or. 1, o'5xc.
(07) 'Ei-zocrlliior. C.oiil. 2, aliiqiie iioiiiiiilli, ivTO- nepi(rvpi}C-£Tai. Or. 1. 7:£pi3up(3£Tat.
(7.^j)

c0i5iojv. Or. 1, £v6o30'(ov. 7(o xal zu. Sjo Kcgg. biii, pli, iiovoni Colb.,
(70)
(08) npCoTW. Kcg. biii, TtptoTOv. Coiub., clo. Iii od., ('o xa"i Ti.
(09) ^ap){UiCEi,iQ. Ucg. Iini, aap-/.6;. (77) TFfr CK.li]p(JTi]Tcr. Sic quinqiic liegg., elc.
(70) 'E^oicciiEv... xazadEiiJ.-oney. Reg. pb el Dccsl tt,; iii cil.
oisl. I, i^oi30j(X£v... xaTaX£i'|oj;j:v. (78) 'A)'((.!(OL-cy/e>». Sic quaiiior Kogg. Al|i, dva-
(71) Ka.lcr. NoiiiiiiIIi adiliiiil, Tc. ".(o3coij£v, ir,:iIo.
{7ij ^iurviiZEi.i:veLr. Sic Keg. pli cl Or. I. lii (79j i'tj>-ec-Oorr£c- '^oiiib., SaOovTS,-.
Ci7 S. GRECORll THEOLOGl 01«

1 qiia Lnl divino iiilcniiclo avocalinliir ; iie circuiii- A ivto/Ti; • [i^ uepi6XE|(.')[is0a, [at] mwjxsv ev nacjiQ (80)

opiciaiims, iic sleimis in omiii circiiiiijacciile rcgio- tfi T.zpi-/h)rjb>



Eiq li fjpo; dTroaa)Ow[j.cV (81 ), [j.r] <I'J[j.-

ne; in monlem , saliUis cnusa, confugiainus, nc 7:apa),T,90w[j.£v -i") So5o[jLtTiy.(o xtX 5iv(j) mp\, [j.t)5'

859 Soiloniilico illo et inusilalo igne simul invol- et^ c7Tf,).Tiv d.Vji rtaY(JJ[J.sv, ix x^; iTi\ t!)
x^'P''^

.amur, noc proplor no^lram in dcicrius conversio- £-iTTpo'yfj^, 6z;p ^pYa^exai (ii),XTiai?. 'ETtV ok tii-

cx cunclalioiie nasci solel, in salis sla-


iicin, <\\vx xpcowv, Sii ti Tixpiv Toij xaxa ©sov ^iou, xa\

luani CDiicrcscaniiis ". Ciim laclucis aiilcm agie- TrpiiavTEC, To;; ip-/o[j.ivot? (ja),iOTa, xa\ f;oov(ov

slibus ", quoiiiam vila divin» legi conscntanca, iis Ci'|T,XiT£pov. Ei yip xal xpTitriJis 6 veo; Z^yh^, xai t6

praisertim qiii incipiunl, acerha ct ardua esl, volu- ^ooTtov iXaypfiv, w3~p (ixo'j£t? • aXXa oia ttjv cXt:!-

ptatilnbijuo siililiinior. Nain etsi novnm jiigum sua- oa touto xa\ tt]v ivTiSoiiv, TcoXXto tt[? IvTa^jOa xa-

«e csl, et niius love, ut cx Scriplnra audis " ; id xo-aO^ia; o'jaav oa^tXccjTSpav • t-z\ aXXto; ys, -Uq

lamcn propler spem fit ac mcrcedein, liiijiis vilte o'Jx av etTzot, t:oX'j tuv vo[xtxtov StaTacstov zh EiJaY-

molestiis et aM-iimnis longe uheriorem : alioqui y^''-""^^ £pYio5i(iT£pov eTvat xa\ [j.oxOTip(jT£pov; To'j
onim qiiis non Kvaiigormm legalilms pracccptis mul- ^''•P
v(y[jiou TJt xi\r\ Ttov (82) (i[xapTr,(j.aTiov xtoX'Jov-

10 lolioriosiiis alqiie a;riimnosiiis esse dixei ii ? Nain to^, f|[Jt£t.; xa\ Ti^ a.l-lo:i, to; T:pa?£i; T/_zc,h-j, tjy.a-

rum lox poccatorum diintaxat Hnes proliiheal, no- ^ Xo'j[j.£0a. Ou jcoixevcreK; (85), ^Tjaiv 6 v(i[/.o? • aii 81,

his i|isx ctiam causa", propemodum nt actiones, ouol S7:i0u[j.fi7£t;, £x 7:£pi£pYCiu Oia; xat cpt),o::(!vou

ciimini vcrluntur. iVoii ndiillerinm comiiiittcs , \n- tfXivi.iv T?) T:aOo; C84). Ov cpcrsvcretq. ^xetvo; • nu

(|nil lex
'•''
: al Ui, ne ctmoiipiscos iinidom ''', ex 61, 0'Jok ivTtT^X-rj^Et?, otXXi xal a£auTJ)V £[jiT:ap£^£ts
ourioso ac siiidioso contiiitu aniini airocliim incen- T(o 7:acoVTt. "Uaov taiJTa £X£tV(.ov (85) cjJtXojjocftoTE-

ilens. ISon occides, ail illa


''*
: al lu, ne , si fsriaris pa! OvK exicf»ii\aeiq, exjivo;- au Zt (8G), o'JO£ t\i.r\

qnideii:, rcleries ''», quin polius percutienti teipsimi Tf,V ipX'i^', CilJ [llXpSlV, OU [XEtJoV, ibj Toij OpXOU Tf,V

cxpoiios. Quaiilo landem Iikc illis sapiontiora! Non iTrtrjpxtav tixtovto;. Ov crvrd^eiQ olxlur :iipdg ol-

pejcrabis, inipiit illa '''


: at tii, ponitiis ncc jiirabis, xiar, EX£tvo?, xal ct-j-pvr :ipd<^ ufpdr, xaraSuva-
nec parvuni, iioc niaguiim '''
;
qiioil soilicel ex ju- GTEiJtov Tou t:£VT]To; •
au 6s, iT:oOf,cjrj xal Ti otxatto^
ranieiito perjuriiim iiascatur. iVoii jtinges domum XTTiOivTa 7:poOu(j.to;, xa'i Y"iJ^vtoOf)ar] Tot; T^ivTjatv,

cumdomo, ail illa, nec agrum cuma/jro ''", lyraniii- 'tva X0O910,; Tiv (jTaupiv otpTij, xa't 7:XouTifisri? Ti [xfj

(le paiiperom np|)rimeiis : at lii, lihenli animo^juslis Apto(j£va.

e;iain ralionihiis qiutsilas opes cxciities , atijiie in paiipcruni snlisidiiim spoliancris "% iit loviler crti-

cem lollas divitiasqne ah aspectn romntas assequaris.

XVIII. Jam lunihi , mutis quidem animantihus C '"'• 'Oacfu? S^, Tot,; y.lv aAOYot^. lavsTo; £ciTto y.a\

remissi ac soliiti sint "' : ncque enim illis inesl ra- ao£To;' 0'JSc Yip Xoyov 'i/mii, -zhv xpaTO'jvTa Ttov

lio, qiise voliiplatihiis imperet; qiiarqiiani hxc qno- flSoviov •


o'j7:to XiYto, OTt xixsiva opov oIo£ XTfi ^ufft

que motiis naliiralis lihidinisqiie iiioiliim iKiruiil. xii; xtvf,(;£to;^ m\ xal ivaaTsXXiaOto Ciovt] xal aio-

Tihi aiitcm per zonam ac lompcraiiliam rcslriiiga- cfpoa^JvT) (87) Tij i7:iOu[j.TiTfx!)V xal xpS[J.£TiaTtX'jV (to;

lur pars illa, qme lihidine a-sluat, ac vcliit Iiiniii- fj 0£ia [88] (fr^al Fpacff], xh tou T^iOouj ataxpov Sta-

(iini edil" (11:1111 hiic vorho Scripliira ,


liiijus afTe- a'Jpouaa), 'tva xaOapto; iaOtTjs -h \li.T/a., vzv.poi^^z

<'lns tiir|iitndiiiem cxagitans, ulitui') ; m, niorlilioa- Ti [iiXT] Ti eT:l t?,; '(t^:;, xa't Tf,v "Itoivvou sijvr,v

lis inemhris ,
qnx sunl super lerrain ", P.isi ha [jit;j.O'J(ji£vo;, TO'j £pr][jttxo'j, xat 7:poopo[jou, xa\ (j£-

piireconiedas, soliiarii illiiis Joaiiuis el praicnrso- YiXou Trj; iXrjOeta? xf,puxoi. OlSa xal Ctovr,v iXXr,v,

ris ", niagiiique veril.il'S prseconis, praecinctionenD Tf,v aTpaTttoTtXT]v XiYto xa't iv5p:xj]v, xaC fjv Eu,Joj-

iiiiilans. Sod ot aliam ZDnaiii novi, niniiiniii niilila- vot Zupta,; xa\ MovcS^tovot TtvijSvo^jti^ovTat •
xaO' riv

rem et virilcm, jiixla (iiiam iMi/.oni Syri* et Moiio- xa\ TtT) 'I('o6 /pri\xci.xili<i^ tpr,a'tv (5 0£(>j •
Mi\, d.l.la

zoiiiqnidam noininantur "' ; ac Dcus ipse Johiini al- ttocrt/t iocrstep drl}p r/jr ocryijr aov, xa't 6&j 3.r.fjy.p:-

loqiiens : yequaqnam , inquit ", verum accinge ul aiv ivSptxfjV •


f,v xa\ 6 Oeto; AaS^tS (80) 7:£p;£^iJJaOai

vir lumbos (iios, ct da rosponsum virile; quihiis D o'Jva(j.tv ex SeoiJ [j£YaXaux£t, xat Tbv Webv (90) auT^iv

" Goii. XIX, 21 sfiq. '» l':xo(l. xii,8, ''' Mallli. xi 'M^xod.xx.Ii. ''
.Alalih. V, 28. '•Exol. x\,
V.}.
" Matth. V, 51). "Exod.xx,7. "'' Malili. v, r)i. '>" Isa. v. 8. "' Mallli. xix. 21. »" Exod. xii, 1 1.
"Jer. V, 8. " Coloss. III, 5. " Mattli. 111, 4. "MV Kog. v, 2. »" Jidi xxxviii, 3.

(80) lluci]. Sic codd. In ed., 7:aat. rahis. >

(81) \\.tccro)i'kojier. Oolh. h, ivaatoO^ToxcV. (87) Ztoi"i) xcil cruppocrOrr). Par., ^(ovr,v xa"t ato-
(82) Ttor. Sic codd. Iii cd., to'j. c;;poa'JVTiv.

(831 MoLyevceiq. Savil., (j.oix£uaTi;. (88) iir 1) Ot:la, etc. Alliidil ad ha'0 vcrlia Jo-
(8i) Tb adOoc- « Animi allcoliiio, » id i^st, < lihi- lein. v, 8 : < Uiiiisipiisiiiie ad iixorcm proximi siii
dinci!). I
hniiilohal. >

"Orror Tuvza ixeirujr. Iii noniiiillis, h-ii)


(8.')) (80) "//('
y,.,, ... xal
,.... 6 „....., AddlS.
^ OsTor _.. Intelligii
-, ha'C Davi-
TajTa £x:;vou, ctc. c Oiianlo Ii.oo i^vipiiMlioris ot dis vorlia, ps.il. xvii, -iO : < 1'ruciiixisli Uie virlnle
severiorls discipliiKC. > liilliusin priniaed. < Quanto : ad holliiin. »

laiidrin lia'o illis alliora .ic ilillioiliiira. 1 T<' r He^v, 010. Sic in psal. xcii,
(OU) /1«! I : iln-

(8CJ Ib Se, (ic. liill. : < Al tu, iiec ullo iiiodo ju- duius cst Doiiiinus loitiiudiiicm, ci pracinxil se. >
C49 OKATIO XLV. IN SANCTLM PASCIIA. C.^0

EtdiYEi ivSs5ujjiJvov SJvajxiv 'xa\ TTEpizuwTjji^vov, oi-- A i-ti:iin viriliiis bciicliiiio (li\irif) acciiiciiiMi sc esse

XaST) xatJt Twv 45i6tjjv et (atj xi;) <fi).ov, zh Trsft^v l):iviil {ilorialur °", ac Dciiin 860 'in'"]"** ipsufi

XT,^ S'jva|JLstoj, xa\ ofov iviSTaXfji^vov, ouTto TapaSr,- |iiileiili.i iniliiliim .it(|nc accincliini iinliicil ", nciu
XoijjOat, xa6i» xat tjto? <itva6aXXsTai, di; l|xdTtov. Ti pi- ailvcrsns iiii|iios : nisi Innicn nialil (|uis)ii:ini pn-

yip aJ/CTov outoO Tf,s ouvajjtsw? xa"t toj ^oit^js Tt; liMitirc oxiiliiraiiliain ac vcluli icsIricLioiicin liis

CrasTfjajTat; ZT|Xto, Tt xotv^v ds^ut xal aXr,Octa; Tt verliis signilicari : qiio cliain scnsii, liiiiiiiic, sicnl

cal Tto i.-(i.b> naiJX(;> vostTat tS (fdaxJiv •


i:ti\7E ovr vcsiiiiieiiio "', amiclus diciiur. Insupcraliiloni cnini
ctepieliucTjdroi (91) rt')>' icrcphr vf.wr ir alr\0ei(}\ polonlijn ipsius ac luniinis viin (jnis suslimliil ?

.Mr]7:0T£ ib? TOO 0£(opT]TtXOU tJ) GTTtOu[Jl7)Ttxbv TTSpt- Qiucro (piiil Ininliis cniii veritale coinninnc sil, el

astvyovTOj, xai oux hovTo; dXXax'''^ tfipcaOat ; Ou (pi:e Paiili niens riierit , ciiin iliccrct : Suile jyitiir

yip iOsXst t^ Tispt ti Siaxsfnsvov Ep(o-tx(o;, -p?j? zkq succiiicti liimbos vcstios in veritiite '" ? Niiiii iDrle

SXXaj <;Sovd; Tf,v auTijv £)(^iv Suvap.tv. ([110(1 spcciilatio concupisccnliani coerceat ,
iiee

aliorsiiin ferri sinat? Nec cniin fieri poiesl, ut (ini rci ciijuspiain ainorc fliigral, pareni ail ;ilias volu-
plates viin lialjeat.

10'. T4 Sk uTOSrjtJiaTa, 6 [jtev tt;,- dvia? yf,; xa\ H ^IX. Jani ([iii leriaiii saiiclani :ic iliviiiis vesliKiis

xaOi iiiipressain cont:iclurus csl, caleeaiiienta solval,


CsoiTtSoOj tj/au£iv [jtdXXtov, uTioXui-Oto, (92) xa\
queinadniodiini cl Moyses ille nionie '", iit nihil
MtuOaf,.; JxEtvo; £t:1 tou opouc, l'va [iTjSiV vixpiv tfi- iii

pt], [JtT^Sk [jt£-ov 0JOU xa\ dvOpoiTitov. '(1; Sk xat et morlimin ferat, nec inler Deiiin aliinc liiniiines iii-

Tt; [iaOT|Trs s-\ t6 EuayviXtov T.iix~z-.oi.i, tftXoaitftii;


tcrineiliiini. Consiiiiili inoilo si ijiiis iliscipiiliis ad
pr:edic.induin Evaiigelinin niiltitiir '' , l'riig.ilil.ui :ie
xa"i d:riptTTtu? (95) • ov Sst (9i) TrpS; t(;) dxdXxtj),
xa't dpd6ot;) , xS"i [jtovoxtTtovi, i-i xa\ •(\)ii.^jrjT:o-
sini|iliLilati studeat : ijuippe qiiein, pijcter id i|no:l

Saiv (9.")), tva tpavtojtvoS ttSSs; tbpatot tiIiv EuayysXt - ncc xs, nco baculuin, iiec diiplieeiu tiinicnn li:i-

?0[;:sv(OV £tpf;vT,v, xa\ aXXo 7:av dyaOiiv. '0 Sk -.fEUYtov


lie:it, eliain nndis pedilius ilcr faeere iiporteal, iit

AVyutttSv t£ xa\ -Tta, UTToSESEjOto, tt;; piileliri pcdes ev:inseliz:iiitiuin |i:ieeni ", et (|iiod-

dXXr,; dicfaXiia; 'Ivsxa xa\ TTJ; TtpS; TOu; oxop::tou; libet aliiid bonuni , a|ip:ireanl. Al vero qiii yEgv-
xa"t Tou; 89£t;, ou; xal toXXou; Ai'Yu::To; Tp^tfst, ptuin ac res yEi^ypti fiigil, calceos siiinat ", ut luliis

a)(jT£ [jtT) [JXdTCT£30at itapd Ttov TTjpouvTtov TT]v T:-:ip- sil, ciiin al) :iliis rebiis, luiii a scorpiis cl serpeiiti-

vav, ou; 7:aT£tv £X£X£UjOr,;A£v. FIspl &k Tf;; paxTr,- tiiis, quos perinullos yE^yiilns :ilil, ut ;ib iis , (|ii'

ptag ouTio; £/o), xa't tou ::£p\ TaiJTT,v (90) atvty^jia- calcaiieuiii observanl,et qiios calcare jiissi suinus",
To;. Tt)v [jtkv uT:£p£t3TiXTiv olSa, tt]v Sk T:oi[jtavTtxTiv iniiiiuKi vulneretur. Jani dc baculo '" atqiie ejus si-

T» xa\ StSajxaXixTiv, xa\Td Xoyixi 7:p(56aTa tTziixpi- gnilicatioiie ita seiitio. Nam cuin altcr fiilcic:iili

tfouiav. 'AXXd <io\ vuv Tf,v urspEtSousav 6 vtjijio; Sta- vini babeal, aller pastoris cl doctoris propiius sil,

X£X£u£Tat, jjtf^rou t6v XoYtT;-t6v ozXddr,;, aijjia 0£ou, atqiie oves r:ilione pr;vdilas coiiveit:il, in viainque
xa\ TiiOo; dxoutov, xa\ OdvaTov, [jtf,7:ou T^^ptsvsxOf,; re.Jueat : bic lex fiileientein baciilnin libi pra:scri-
dO£o);, (b; 0£ou tsuvriYopos •
dXX' dv£T:at(j)(uvTto; xa\ bit, nccubi aninio litiibes , duni Dei sanguiiieni el
ctvsvSotddTto;, 9dY£ t6 otojjta, 7:i£ tS aT;jia, si ttj; I':issionein et inoitein auilis , ac diini Dei patronus
?(of,; £7:tOu;jiT,Ttxto; ex^'Si M'^^ 't'''? ''^'^p"' <J<'p- alque delensor videri cupis, inipie curriias. Qiiin
xS; (97) d7:iiTti)v XSyoi;, [Jif,T£ toi; 7:£p\ xh 7:dOo; polius, siiie piidore ae (luliit:ilioiie corpus edc, s:iii-

§Xa7:T(>(ji£vo;. "EpT,p£ti[jt£vo; tiTaao, 7:dYto;, psEr- guinein bibe , si inodo vit.e desiderio leneris, iiec
xi"j;, £v p:TiS£v\ aaX£u(5[ji£vo; U7:6 TtJ)v dvTiX£t[iivtov, serinoiiibns de cariie (iileiii alirogani;, nee ad eis,
(jtTio"£ 7:tOavoTT]To; XSyo'; 7tapa!Jup'J[Jt£vo;. 'E7:\ t?) (jiii dc passioiie balieiitiir, inipiii;joiis. Iiinixii; .sla,

ijtj/o; UEauTOu s-f,Ot, Jv Ta?; auXat; 'kpou-a- liniius ct sl.ibilis, alipie ila coiiqiaialus, iit nulia
Xf,;jt. OTriaov tou; 7:ooa;, E7:\ Tf,; 7;i-pa; (98) cp£i- in rc qnaliaris ab advers.iriis, iiee verboniin lepore
nov, 'iva [jtT] aaX£i)r,Tat sou Td xaTd 0c6v oiaGf,- p alqiic illeccbris abripiaiis. Iii f,isli,i;io liio sta, in

[jLaTa. alriis Jerusalem pedes statiie '^°, iii peua siiiriilci,

861 iit tui secuiKliiin Deiiiii gressiis i:oii niuvean-


iiir.

K'. Ti tff,; ; OuTto TauTa cOo|£v, Ai'YU7:Tov k^ii.- XX. Qnid ais? Ilane fixnm ac (iecretuin ost, iil cx
Gstv, Tf,v atSr,pav xd;jtivov, xaTaXtT:£tv i£ ttjv £X£i!7£ ./Egyplo, lioc esl, ex foriiace l'e:re:i '', exceihis, iin-
T^oXuOstav (99), xa\ ut:?i Mtouuito; dxOf,vat, za\ Tf,; piuiiique deoruni raulloruin ciiltuni illic vi;.;enleni

" Psal. wii, 5^ l>s;il. \cii, 1. " Psal. ciii. -2. «' E|)lies. vi, II. Exod ). " Eno. X. o sqq
ls:i. Lii, 7. " Exod. XII, 11. '*l,ue. X, 19. '" Exod. xii, 11. Ps:il. cx\i, 2. Deiil. iv, -20.

(9!) riepie^ujcrjiivot. Tres Regs;. et novein Ciilb., (97) Mi)ze ToTg aepA crapKcr, ele. Ilill. iii prima
7r£ptJtoadTji£vot. Oilit. « Nee doclrin;e caiiiis lideiii abrogaiis, iiee
(9-i) KaOd. Or. 1, xaOtb;. Passionis seriiioiiihiis offeiisiis. >
(!)3) lud u.xepizziix;. Deesl in Jes. (9S) 'Enl zr(Q .-cizffu;. < Iii petra, > id esl, i in
(';U) Sei. Iii iinniiiilli^, xpTj. ("diiisio, ) jiixla Apost. I Cor. x, i, « Petra aii.ljjin
(9">) l'viirc.icSeiv. Sic ires P>ei!;., Coisl. 1, Or. crat Clirisins. >

1, l'ar.. eic. lo Par. ed., •|'uuivoraS£t. (99) lic.luOsiar. Coisl. 1 el Or. I a Mniil, dO£;r/,
"J()) nepl Tituzrir. Coisl. t ct Jes., 7::p\ TaJTr;. « iivpiaiii, s:Hrili'^:ini. >

Patroi.. Gn. XXXVl. 2i


f'3l S. GilEGOIUI TIIEOI.OGI «52
ivliiiqiius, au|iie ;\ Muyse, ipsiiisi|ii(; lcgiliiis ;k; niili- .v
iy.ii'jo\> (I j voiioO^-ia; xaV dxpatTjYia; EtirjYoOi^al
;

i;iii iiiiporio iliicaiis? Goiisiiiiiin poi -: y.yX xcov oOy. e[A(yv, y.3.1%ov Si
(iiioil.l;iiii lilii xa\ Aiav £|j.I'Jv, av
rigo, iiei|u.iqii;ini nieiini, iiiio ;icIiiioiliiiii (iiioqiie •Ttvsujiairixtii); Sstop?).;. Xpriaai 7:ap' AEYu-Ttwv axeuv]
iiieiini, si rein spiiilualilcr cv|ieii(leris. Vasa :iiirc;i j(p'Jia y.3.\ apyjpSi •
[jtiTa -0'j-ti)v £o£'j5ov ky. zCi-v
ei argeiiieaiEpypiiis coiniiindiuo peic '^ : cuin liis dXXoTptcov EtfootdcOrjTt [jia/./ov oi xtov at"jv •
, XP-''-'
16 iiincri coiiiiiiiue : cx aliciiis f.iculiaiiliiis viali- s-sttat cot (xtjO?i; zf[i 6o'j/£ta; xctl -:?,; uXtvOsias •

(11111 lilii p.iia, iiiio cx luis poiius. Serviliilis ciiiiii a(3-^taa[ -t xa't cj 7r£p't xrjv (k7:at-:r,Gtv •
y.-x\C)q dtzo-
!!C conreclorum laieruni nicrces libi dehciur. G;illi(ie aT£pijjov. "EaTti), TJTa/.airtopfiXss svTa'jOa, ttoTaiXiT)
U' quoqne ;iliqui(l circa mercedis ll.isilalionein coiii- li.T//jii.svo;, Tto ;j.o-/0r|pc7) to'Jt(;) xal (iuTtapw aco-
nii;iiscere : piildirc (Vauda. Eslo saiic, gravilius liic [laTt, xa'i TToXitc oi/.ooOjUcTjv liXXoTpia; y.3.\ cza.t.^fyy.;,

l:ilioribiis vexaius es, cuni lulo colluclans, lil esl, (Lv <i-oX£!^Tat t6 [j.vY)[jioatJvov [j.£x' 'fixo'j. Tt 6ai
ciiiTi xrumiioso ei iicpuio corpore, ac domos alienas Ttpotxa e?ipxTl ^^''- dp:iaOi ; Ti oai ; xataX£it!/£t;
cl caducas exsirncns, qiiiruin iiicrnori;i ciiin soniiii AiYUTTtiot? xjsV taiq 4vTtx£t[jievat? S'jva;j,£atv, & xa-
perit. Quid? Gralisc.e cl alisqiie prclio egrederis? xcJJ; ^XTr^aavTO, xa't X^^P°''' oo7:avf,aovjatv ; 0'jx £3Ttv
Qiii.i? Air.tgy|Hiis cl adversariis p:>li'st;itil)us ca £X£ivcov EauXTjaav, Tjp-aaav to'j siTtivto; •
^Ejidt'

rcliiiqiies, tiiui; iiiale adepli siinl, ac pcjiis coiisii- 15 tazizb (ifyvpicr (2), xal ifwv scrzi zb xpvalor.
niciir?Nulluni jiis iii ea li.,benl ; saerilcyio coiiipi- xal 8dycX(o auzd iji ^ovAonai. XOcj rjv Jx^ivojv a'jv-
l.irum, eripueriini ei, qui dixii : Menm esiarg niuni, £XfJp£'to Yap- 2Ti[j.£pov aoi :tpoadY£t xat Sioioaiv
ct mcttm est nuiiim '^',
dnboque ci, cui vvluero '". 6 A-aTOtr,;, xaXcTj; xpl^ojjtEvto xa't acotT]pLCo;. Ktri-
licri illa possidcljaiii : sic ciiiin peiniiiiel);iiur. Ilo- acoa^Oa f,;j.rv a^JTot; tpiXo^jj-Ex tO'j [i.a\).^wi3. zrfi dot-
(!ic ca libi Doiiiiiius offerl ac Iradil, hoi.esle ct ad xia;, iV otav ExX!-!tt)i[j,£v, dvttXdSro;j,£v £v xaipio
salule.-n usuro. Aniicos nobis de inaiiiinona iiiiipii- xpi^stoc.
laiis compareinus, ut, cuin defeceriiiius , in jiulicii
Uiii])ore reci|iiaiiiiis ".
XXI. Si Raclicl qu;r,'dain cs, aul Li;i, lioc esl, pa- K.A'. Ei y.bi -\.;d 'raxr,X. A£ia, duxr] Ttatptap-
'h

triarcliica el n:ai;na aiiiuia, palris ipioiiiic lui idula, X'.xr, xal [j.SYdXr,, xa\ ti £i'JcoXa •//,£'iov , dr£p dv
qutecunipic iiiveiicris, siiri'i|ic, iioii lU seives, scdiil EupTl^' '^'^^ iJoiJ Ttatpb?, o'Jx Vva (juXdJr,?, dX"A' iV
delcas'-. Si aiiieiii s;'pieiis Isradiiis, ad lerraiii dtfaviar];- £i 5^ 'lapariXitr;? aotj?)^, rtp^j; ttjv Y^jv
proiiiissioiiis Iransfcr; eoquc noiiiine discriicieUir TTJi; £7:aYY^"''i=''; |Ji£tiv£Y><s ' ^ta^ tsp"' TO'jtcjjv 6 Stco-

pcrseciilor, alqie cx frauile sibi faela lioc iiildiigiil. xtri; dXYr,adTto, xa't yvcotu) xaTaaoytaO^^t;, oti [id-
qiioil lyraiiiiide ac seivilute ir.eliores fnislra oppri- Tr,v Etupdvv£i xa'i xat^oouXBiJTO tou? xp^itTOva?.
iieli:il, IIoc si fcccris, atipie ila ex /Egypio cxccs- "Av outto -oitj;, xa\ outoj; eSiXOri? AtYUTtTov, eij

scris, ignis, niilii credc, ac nuliis coliiiiiii;i libi tlie oT6a, aT'JX(o 7:up?i; xa\ vicfiXr,^ 65T,Yr;Cf,a-i) vu-xt^,;
ac nocle iler pr;pnioii^lraliit " , dcserliini niiliga- xa't f,[jtEpac, £pTi[j,o; :^[j.£,oojOf|C£Tat, OdXaaad aoi
biliir, iiiareiibi s-'iiiiletur,Pliar;io deiiiergelur, |i;iiiis T[.i.TiOfja£Tat, $apato parttaOfiaEtai, apto; 6[ji6pfiaEt,
pbiel, pelia scaliii iel , Anialcc oppriineliir ; noii Ttitpa T:T)Yda£t, 'A[xaXr,x. xaTar:oX£[xT,Ofja£Tat •
oux
aniiis laiiluiii, sed cliam lioslilibus jusloriiin iiKiiii- o-Xol; [j,6vqv, d/.X3t xa'i mXEixiatg otxaitov
X^P'^"' (5) ,

l)us. precatioiiein siimil ali|iie insiipcrabile criicis £'JXr]V .6[jtO'j Tu-ouaaic , y.a\ ataupou t,o67:atov t6
trop.tiim si;;iiaiiiihiis; fliimiiiis cursiis iiiliihebi- dfiTtTitov •
7:ota,a?i.; dva-/.07:fiaETai, fiXto; aTfiaEta',
tiir '\ sol sisleliir, liina; cursus rcpiinieiiir, niiiii, aEXfivT) ax£Oiia£Tat, x£ixTi xat£V£xOf,a£Tat, xaV EiyJt

iiiillis ciiani niacliinis adiiiolis, corriieiit, ciabroiics [iT,xavT,[xdttov, a',pT,xiat 7:po5pa[j.ouvTat, 65o;:oto'jaat
pr;etiirrciil, viaiii Isracli iiiiii.ieiites 832. atqiie;il.e- Tto 'lapariX, xa't tou; dXXo-,f'JXou? dv£ip-,'ouaat (4)

n geiiasarccnles; leliqiia ctiainoninia, (|ii;e jiosi lia;e, xdXXa t£ oaa E7:\ TO'Jtot; xal a'jv TO'JTot; taT6pr|Tat,
el siinnl ciiin bis, meinoria; prodila siint, nc iiiniis t'va [Jir; [j,axpov drtoTEivto X^-j-ov, 7:api 0£O'j aoi 6o0f,-

loiigum seriiioiiem prodiicaiii, Dci bcndicio lihi p a£Tjxt. Tota'JtTiv Eoptrjv £o,otdC^£is cf,[j.Epov •
totou-
concedeniur. Ac lale est fesluni, quod lioilieriio die TOV iattS (5) ~h krX ao't tou Y^vvriOivto; Y'ViOXtov,
agflas; tali epiilo, luin nalalilio, luin funcbri, qiwii- xa't to'j rtaOo/to; (6) E7:itd'fiov' totoutov aot xb xou
iiiiii iii le cst, accipias, ob ciiiii, qiii, uia causa, et ndaxa [jt'jatf,p;ov. Ta'jta 6 v6p,o; u7:iYpot'|E' tauta
iiatus, cl passus est; lalc tibiPasclialis niysterium. XptaTb? ETEXsitoaEV, 6 tou Ypd(Jip.aTo? (7) xaTaXuTT]?,
Il.cc lex adumbravit; ha;c Ghrisiiis perfccii, ille, 6 T£X£ttoTT,? toij nvi'J[jiato;, 3? oT? ^TtaOE, t'j TTdaxitv
iiiqiiam, liilcnx; ahrogaior, ille S|iiriiiis iiiiii;iior, otodaxtjjv, oli; EOo^daOr], tb auv5o^aa0f,vat x^pis-"^--
qui, utexeo, qiiod passus csl, ad patieiidinii iios cnulil, ila cx co, quod glorificaUis esl, lioc iiobis

alf.-rl, iit siniiil gloriticeinur.


'" Exod. XI, 2. " Agge. ii, !».
'"
Dauid iv, li. " Luc. xvi, 9. " Gcii. xxxi, 10, " Exod. xiii 12.
"'
JllS. I!l, 15.

(1) 'ExF.lrov. Gt, \, ly.tlii. (^) Toiovzor iczirj.. Legeniliiiii vidcliir, tototJTOV
(2) 'E}icr fcTTi td dpyvpior. Sic nonmilli codd. Jattd;- < Taliluis cpulis nalalili;! el fiiiius illiiis, qiii
Dcesl Jati iii edit. pro le iialiis cl pa.ssiis csl, cddira. i

(3) llc.Ujiiair /nfcrl. Coi.sl. 1, d7:oX£;jiotc ttoXe- (H) IlaOvrzor. lii i|iiiliiisilaii;, Oavovtoc, « iiiorliius
jjiiat;, I jiisionim piigiiaiilium arniis.
iinlicllibiis i csl. >

(4) 'Areipycvcai. Coiiib., d7::ipYouaat. (~) rfdjiitazoi;. Dill. « l«;gis. i


G.',3 0U.\T10 XLV. - IN S.\NCTUM PAS(.1I.\.
6-4

XXil. Euimvero alicmini iioii icril , reir ac


Ka."Ez-::-.o'.Yri(8)i^i-i-ii:T.piyimy.y.\c6yim,\
ildclriiKim iiKiuirero, a imiliis fiiiiilciii iicjileclain,
T0(; [icv toXXoT^ napopiijAcVOv, i[i.o\ 5'z , xa\ X!av
T-vi xal iuco aiilcm jiulici», sliiiliose |icrqiiiremlam. Eceiii
ESitaJojjisvov. v^P ^^ "^'^^P ^^ijxwv aTijia,

ciiim pro iioliis saiiKtiis, el (|ii.im oIj caiis:im


^X'-^f\t "^ P^-T^ &ZOU,
K-p\ xivO^ ''°''' ~ipi60T]T0V TOij illc

fiisiis csi, ille, iii<iii;im, maKniis el iioliilis Dci, uiiu


xai arjyiipito;, xi\ OOjiaTo?; Ka-itix^ilJisla ('•) V-^''

ToO TtovTipou, 7iE~pa[j.^vot ut:& pDiilificis, liiiii vicliiiKcsaiignis? Noseiiim a tliabolo


ixp 'Jni Tt;v ii|jiap-

ileliiiebaniur, iilpole ijiii veiiiMnlali cssennis siib


T(av, xa\ dvTiXa6(5vTEC tti; xax;a? Tr,v fjoovfjv. Et ol
t6 XvTpov 0'jx aXXou tiv6j, i^ to'j xaTi/ovTii; •(bjz- pcccnlti, ac vilinin ciiin voliiplaie conimnlasscnnis.

-.7.:, sTl'^'".' "-v- TOUTO iisTjvs/Or;, xa\ 5t' f|VTiva tt;v Qiiotl si rctlcniptionis prciium non alli nlli, qnam
ahiav; Ei [ilv Tt") 7:ovT)p(o, ^s-j ttj.; ijfipsoj;- £t ^v^ ei, qiii caplivos lciicl, pcrsolvitiir , (pia-ro cni laii-

r.xpoL TO'j Hio-j [i(5vov, iiXXa xa"i t?>v @zh'j auTiv X'j- (lcm oblalum csl, cl qnani ob cansaiii ? Si pravo illi,

tpov 6 Xtjjtt]? Xa[ji.6av;t, xa\ [j.i30iv oiJToj? uTrsp- gravem conlnmeliam ! si iioii a Oco soliiin, sed

cfuTi (10) Tr,; JauTOu Tupavvtooj ,


5:' 8v xal T;[jt(Tiv l)cnm qiioqiic ipsiim pro reilemplioiiis prelio latro

.fii5:30ai StxaiovTJv ei o^ t^o naTp\, TrptlJTov [jcv accipil, aclco(|uc insij,'iie cl excellciis lyraiiiiitiis suns

raTig ; Oux 'J''' exatvou yi.p expatotJtisOa. AeuTEpov pneiniuin, cnjiis cansa noliis quoqiie parci xiiiuini

05, Ttj 6 l6-[og, MovoYEVoiJj aT[ia lipr.z^^j DaTlpa '* cral : si autem Palri, primum qnomotlo itl lacluin
,

8^ 0'J64 T%v Tiaix sS^^^to irapa tou TtaTpb; Tcpoj- esl? Nec eniin ab ipso leiicbainur. Deinde, qna; r:i-
9sp6[j.jvov, liXX' avTi]XXa|aTO Tr,v Ouifav, xpi4v (XVTt- lio alTerri polesl, ul lliiiyeiiiti sanguine Palcroble-
6o'j.; TO'j Xoytxo^j 0'j[jiaTO;; 'TI orjXov, OTt Xaixfiavsi cicliir, qiii iic Isaae (iuiil.Mii a p:\lre oblaliim acce-
tikv (j Da-r;p, 0'jx aiTTiJa; (II), 0'J6k 6sr,0£'i;, (iXXJt pcril, scil arielc, in lalionalis victiiii,TR lociim snb-
5ta tt;v otxovo[j.tav, xai zh XPV'°" C^^) (iYtajOT,vat Sliliilo, sacrilicium periiiutarity Pcrspiciiuin uliqiic.
Ttj) ivOptoTttvt;) TO'j 0£ou T?)v divOp(i)itov tv' auT6c '
csl, Paircm (luitlem acccpisse, noii lanicii quod pe-
f][jia; ^iXr,Tat, Toij Tupavvou ,3''a xpaTr^da;, xa'i itpo; licrii, aiit eo opus lialuierit, vcnim ccrl.i concili;

iauTiv (I5j ETtavaYiyr; 6ii to'j l'tO'j [j.iaiT£'J!;av- raiiouc ci dispcnsaiionc, ei (piia, per biiiiianiiaicm
To;, xa'i £t; Ti[J.T]v TO'j llaTpi; ToiJTO oixovo[j.T;(jav- a Deo assumpiani, lioinini sanctilatcin afferri opor-
ro;, (i) Tjt TiavTa Tcapaxwptijv YatviTai. T<i' ptkv 6t] tcbal; iii, lyraniio per vim siiperaln, nos liberarci,
XpisToiJ TotaiJTa, Ti '0
xa\ TiXEtto atyi] asfieaOto. at(iiie ail sc per inetliaiorcm Fiiiiim rediiceret, lioc,
6o xaXxo'j; '6tf:q xp£[jtaTai (M) pikv xaTa TtJjv 6a- ail Palris bonorem , cui iii omnibus rebiis cedcre
XVtjVTtOV 6'f £IJ)V, -O^JX W; T'J-0; (15) 6'Z TO'J UTkp f;[JLtjjV perspicilur, dispensaniein. 883 -^c de Clnisio liicc

raOtJvTo;, ouX Co; (ivTiTUTo; •


xa'i atiji^tt to'J; st; nobis dicla siiit, aliaque niiilio pliira silciilii lio-^
f.
a'JT%V dpUVTaC, 0'JX OTt fT) 1ttaT£u6[JL£V0;, dXX' oxt nore :i(Ticiaiitur. At veio, serpcns xncus adversiis
v£v£xpti)Tat, y.oi\ auvvjxpoi Ti; ut;' a'JT6v (10) ouva- serpeiiium morsus siispciidilur '", uoii tauien iit

(j.£i;;, xaTaXuO^V;, t'jj-£p r,v Sjio;. Ka't Tt? 6 r.pi- Chrisli pro nobis passi lypns, vcrum iil aiitilypus :

To)V a'JT(j) Ttap' :f][i(.ov i^JTiTatpto; ; IIov cov, Ou- alqueiisqni ipsiim iutucutiir, saluiein alicrt, diim
razs, zd KkvTpor ; llov aov, (iSr), zd rlxoQ ; 'VC) non vila frui, sed inoituus csse, ae subdiias sibl
CTaup(T) p£6Xr,-7at, Tto Jioorottp T^OavdTojaat. "A- polcslates seciiin inlcriiiiere treililur, oppicssusni-
T^.iou; (17), VEXpi;, dxtvT)To;, dv£V£pyTiToj, xal, £t miruin el exsliiicUis, sicul iiicrcb:iliir. lil quod lau-
t6 (18) a/r,[jia -co^£i? 69CO);, sv 'j'i£t aTr,XiT£u6[j.£- dem illi couijriicns cpit:ipliinm caneinus? Ubi esl,
"

vo,- (19). mors, slimulus luiis? Ubi lun, inferne , victoria'"^'}

f,riix lc prostravit, viice aiicior tibi iioceni aiiiilit. Exaiiiniis es, inoriuus, imniobilis , iners, serpeniis
licet fi^'iiram serves, iii sublimi locn ign.omiiiiose peiides.
KP. M£TaXr,4.6;j.£0a (-20) o\ -ou ndx/a, vjv pikv XXIII. J:iiii vero Pascliatis participcs erimus,
''
Niiiii. XXI, 8. Ose. XIII, 11; I Cor. xv, 5S.

(8) "EcTi Toirvr. Or. I, "E3T1 Xoi7:6v, c Cicle- D (13) 'EnvTc.y. S c plurcs Rcg;^. ct Colb., Coisl. I,
ruiii. I clc. Iii ed., auTov.
(!)) KazEiy/fiEOn. Coinb., £xpaTO'J;j.£0a. (I-i) KpsiiUTui. licg. biu, aliiquo iioiimilli, xp£-
(10) •r.-re/V'''')- Kcg. pli,'J-£p-.f'jd [ivaTat.
(11) Oi-n ii'i-i\(-ar, ctc. Or. 1 addil, or. Oiisr-r- (15) Ovy ijiQ Tr.tcr, clc. 1 Grcgorius, iiuiiiil Ki-
v:ii sclioliasie.-, duplex esse reilimciuli g'-niis; alle celas, seipeiitein a'iieiim Cliii^ti lypiiin iKiiulqua-
ruui, I (|iio prelium ci. a ^uo qiii c:ipliis lcucliir, (|ii;iiii esse ccnset (iiciiiic las cst ac piuiu pervcr-
solviuir, cl peciiiiia ab eo rcilimiiiir;i allcitim, siiiii siiiritiim Cliiisli lypiim vocari); veruiii aniiiy-
I (|iio qiiis pro rco jiati siisliiicl iii ijisiiis uiiiiis coim- piiin, id csl, coiiirariaiii ligiir.iiu. Kiciiiii) serpcus
miKliiiu. > Sic Cbristiis prii iioliis criici;iliis pertiilii, ;i priucipio lioiiiiiil cdlium alUilil, (ilirislus auiciii
ac sic cjiis p.issioiie iilliil diabolo d.iliiiii. Pr.clcrca puslca saliileiii. »

s;ini;iiis Cliiisii 1'alri olilatiis csl, « 11011 i|iiod uiiig''- (li)) T.t;' avrdr. Sic Rcgg- bm.pli, Oi'. I, Ciiinb.,
iiiii Filii criiore eiruso dclectarciur, > ul liis veiliis elc. lii ed., ut:' a'JT(o.
di'('l:ir:il ideoi scholiasles : O-jte tio lIaTp'i aT,ua (17) "A.trcvQ. Pluics codd. adiliuU, £i.
TO'j ISI-jvovrvo^J; 7:po--f ioriOai 'J7TOTi0£tj.;0a. S'3d iii- 18) T6. Ucg. bm, ti.
dic:il, Fiiiiim siia spiiiilc lioiiiiiiis lealiiin iii se (10) -Ti\.liTEv<Jiaiyoi\ bill. I decoris et igiioni.
tr:iiiNlulisseac morlciii siibii-se, iit boiniiicm rcji- nv.v. iiulis luiisius. >

iuerel, ac cuni Deo iii grali:im restilucrel, illataiii- (-20) MsTa. bp^vixsOa. Ueg. p!i, [j.£TaXr]t|/ti)(Ji50a,
qiie (liviniu majestati iujuriaiii s:ircirel. t panicipes siiiius. »

(H) T6 yj)7irai. I!cg. pli cl Or. 1. t(o xpiivat.


6jo S. GKIiGOUIl TllEOLOGl 6">(.

iiunc (luidoD) aiUiuc lypice, lameisi apeilius qiiain A c'J~'xwc s-i, y.ai si xou TvciXaiou •(\Jii.'j6-spo-/ {-zh

iii velcii loge (logale sinuiilem Pasclia ; ncc cniiii yxp vcjjiiy.iv IIai;(a, T0/.[J:(JJ xai \iytM, luTtou xumj
ineeic vcrcijor, figura eral ligurx obscurior) ; ali- TjV a[iuop(iTepo; )

jjiixp^v ol iJiT^pov, TsJ.etuTcpov

(|uaiilo pnsl auie:n perfeclius et purius, liiin viile- xa\ xaSapioTspov, <iv£xa av auT^ tcivt] scatvov [isO'

iicel ciiiii Verliijin novuni illuil nobisciiin in regno i]^G>-j 6 Afiyo? cv TTi panXsfa tou IlaTpij, livToxa-

Pairis biliel ", iiakfacieiis ac ilocens, qiia; nunc AuTTTtov xat 6i5aTxtuv , a vOv jjiiiTpito; TapioEi^--
ininus plene (leinonslravil. Noviiin cnini illiiil soni- Katvbv yap sittiv <i;'i xh viJv •(V(j>p'.!^iix-i-JO-j. Ti.; 6k
per csl, qnod niinc inlcUigiiur. QuLenaiu auicni illa f) TOitc x-jX i\ dtTO/.auai?, fjfiiov jaIv t6 jjiaOsiv, ex;;-

sil potio atqiie perceptio, dicere nosiriim csi, illius vou ok ih StSd^at, xa"i xotvtijatTGat toI; cauToiJ (iaOT,-
<loceic, (lisiipiilisque suis hanc doctriiiani iniper- Tat; tijV /(Syov. tpv^l] yap liTtv f) oioa^i;, xa'i toO
liri. Dottiina cniin, cjiis qiioque ,
qui alit, cibiis Tpi(f ovTo;. 'A/.).3c Scuj^o, xa't f,pt£tjTou v^jjjtou [jLSTaXa-

csi. Age vcro, irjs qMoqiie legis pariicipes eflicia- £(jj;jL£v cua-j-i-s/ixtlic, (i>,"Aa [j.r] Ypa-Toj^ • TcX^tojc, (i).),a

iiiur, veruni evaiigelice non liueraliier perfccte p.r) liTiXtiJg- (i'iottij;, (iX),i (JtT) itpodxaiptoj. IIotr|Ho-

iion imperfecte, senipilerne nnn leniporarie. Capul [AsOa xj^aXi^v, [j.t] Tf,v xctTio 'IspoucaXT;[Ji, cu.Xk zry
roliis ciriciainus, non tcrrenain ierusaleiii, sed cav civto (JtTjTpiiTroXtv •
[xri t7]v \jr:h aTpaTO-Jotov vijv ra-
lesleiii iiielropoliin; iion eani, iiiquani, quse nnnc '^ Tou[X£vr,v, (i).).a ttjv utt' (iyY^Xtov oo£aCoij.£VTjv. 6'J-

iib exerciiibiis calcaiur, sed quoe ab angelis laude ato[Ji£v, [ji}) yLoaxo-j^ v£OU?, [jit,S^ (i[jtvo'j? xspaTa sx-
et pi-iTdicatioiie eflerlur. Macieiiiiis, noii viiulos no- tf£povTa? xal STiXii;, Trap' oT? ttoXu -;•!; vExpiiv xa^
vellos, nec .ngnoscornua producentcs ct nngulas"', ivaijOrjTov •
(iXXi Ouatojjtev tio Gsto Oujiav aivi-'

r|use iiiagna ex parie moriiia siinl, ac sensu carenl: GivJi, i~\ xh &vto OucJtaSTrjpiov, [Jt£Ta tt,j oivio yo-
veruin Deo in siiperno aliari cuin coelcsiibiis clioris poiTacjia^. Aia':)(t.oixs.\j ih TiptoTOV xaTa-£Ta(i[Jia, Tto
sacrificium laudis iniiuolemus '•'. Penetrenius pri- SsuTipto 7:po(T£X0tjo[jt£v, £E; zk "Ayta Tijov d-j-itov ra-
mum velamen, ad secuiiduin accedanius, in Sancia paxuilto^jtsv. E;'Tkto xh [i.tl^O'j, i]ixS.q ai-obg O'j(ro>pt£v

.«nciorum prcspiciainus. Alqne, ut inajus ali(iuid Tto 0£tL>- [jtaXXov Sk, Outo[i£V xaO' ^xaaTrjv fjijtipav

dicani, iiniiiolcinus nos Deo : iiiio, singiilis dicl us xa't Traiav xtvr,atv. IlavTa u-kp Toij Xo^om 6£>;:J(tc-

noiinclipsos motusque oiiines immolemus. Omnia Oa, itdO£7t xh TrdOoj [j.t[j.to[j:£Oa, atiJ.aTt to a:(J.a oe-

pro Verbo excipiamus, per passiones Passioneni [j:vuvio(j.£v, brX xh\j (jTaupbv dvtto(i£v TrpSOujtot. FXu-

imiteniur, per sangnineni sangiiinein lionorpinus. x£tj ot TJXot, xa\ £1 Xiav 6ouvr,poi. Th ydp (2!) [iSTi
cruccm alacres consccinlainiis. Dulces sunl g64 XptdTou i:i(JX£tv, xa'i ijTt£p Xptatoij, Toij [iST" dXXiiv

clavi, lametsi valde acerbi. rr^eslal cuni Clirislo, et ^ TputfSv aip£TtoT£po


pov

pro Chrisio paii, qiiain cum aliis i;i deliciis vcr-

sari.

XSIV. Si Simnn Cyrcnreus sis,'cruccni tolle ", ac Ki'. "Av 2i(jiojv


f,;
KupT,vatoj, tov a-aupov 5pov,
scquere. Si, nl lalro", cruci siinul aflixus fuoris, ut xa\ dxo),ouOr|(iov. 'Av auaTaupojOfi; tb; XriaTr? <22),

•vir probiis, Dcuin agnnsce : si ille qiioque proiiler tjoj £uvvto;jito-J t^v Qzh-j -j^jo^jptaov • ££ xixaTvoj (jt£TJ

le tuuinqiie pcccatuni ciiin iiiiqiiis rcinilaliis sil*', dv(i[Jtto-J. iXoviaOT] 6ti ak -xa\ ttjv aT;v d;j.apTiav, au

tu propier illum juslus lias. Adora lua caiisa siis- Y£Vou 6i' £X£tvov EVVo(jioj. IipoaxuvTjaov T^v Sid a=

pensum ; et pcndens ipse, lucri aliquid ex ipsa quo- xpsLtaaOivTa (2.j), xa'i xp£[jti[jt£vo? X£p6av(jv Tt

qiie iniprobilale collige : iiiorle salulem enie xal rapi tt,; xaxia? • iovrjaat Tto OavdTi;) Tf,v ati>TT,-

ciim Jcsu paradisuin iiigredere, ut inlflligis, qui- piav •


£is t'jv Trapiostaov £ta£XO£ (jt£Ti 'lr,ao'j, toaTE

bus bonis excideras. Pulcliritudiiies illas coiilein- [j.aO£rv uv EXTTS-Ttuxa?. Ti £x£t xdXXr] O£topr,aov •

plare : murmuraiorein cuin sua blaspliemia foris xhv yoyy^jsxri-j a^feq dTioOavstv £ito, [j.£Ti t^; §Xa-
inori sine. Si JosepU AriinaUiicus sis ", ab co, qni a!fT,;j:!a^. Kdv IcoaT,cf fj; o i.Tzh 'Apt[xaOaia? (i-H, at'-

cruci aflixil, coipus pcie : tuum fiat miindi |iiacu- Tr,aa: xh atjjpia Trapi tou aTaupouvTO?" aiv i^EviaOto

luiu. Si Mcodeinus sis, noclurnus illc Dei cullor, [) xh ToiJ x!5a(tou xaOdpatov. Kav Nixiorjpio; f;;,
6 vu-

funebribus unguenlis iiisum unge "''.


Si Maria quie- xT£ptv6; 0£oa£6rj^ ,
(fjpoi? auTov ^/Ta^iaaov. Kdv
dam sis, si alia Maria, si Saloine, si Jaaniia, dilii- Mapla Tt? fji;, xav fj dXXr) (25) Mapia, v.dv SaXt/j^jtr,,

cilo liiciymas profunde. Fac, ut piiina siiblatum x'iv Tojdvva, Sdxpuaov opOpta (20). "los 7:,otoTT) t?)v

apidcni ", aiigelos eliam ibrlasse, ati|iie adeo J.:- XiOov •r,p;j.£vov, tu-//// 0£ xa't toj? d-fj-iXou;, •/.a"t 'It,-

buin ipsuin, videas. Noiiniiiil luqucre; voceiii au- aouv auTtJv. ^^Osy^ai Tf <fi'jvfi^ dxouaov. "Av dxo'J-

Mallli. xwi, 29. " P-al i.\viii, :,2. " Psal. xiix, 14. " Lnc. xmii, 2G. «' ibid. 40 scqq. ha.
l:ii, 12. «• Luc. XXIII, .'.0. "' Ju:in. \ix, 39. "' Mare. x'-i, I.

(21) rt<;j. Deestiu Uegg. |ili, 0:. 1, aliisque iion- (2.S) RtM' i) ('(.?.?>). Sic qiiiiiqiie Keg,:;., duodccim
iiullis. CoIIp., ctc. Dpcsl () iiied.
(22) 'Oq JlricrTi)^. Reg. pli, ili; 6 XriaTf,?. (2(j) Adxpviror cpOpta. ol Comb., 6i-
Coisl. 1

(23) KpniKicOiyza. In nonnulli'*, axaupcoOevTa, Y.ryjno-J, d'/.oXo'JOT,aov drdvTr,aov ip-


r.ph; xizo-J ,

« criici allixnui. > Opia, I plora, ad scpulcrum sciiucre, occurras dilu-


(2i) '0 ti.-id. 'Afnianuia<:. Plu.es Colb., Or. 1, culo. >

Cainb., etC, h "Apt;j:a04:o:.


6"7 ORATIO XI.V. — IN S.\^'CTUiM rASCII.\. CaS
ai|i, Mi) J.WI' u.tzov, T.iipw (iTTiOt, ojfcioOr,-.! x'jv A stulla. Si ;iuJieii.s ; Aui/ nie iiiiujere "', procul .sla.

i\6yow, aX).a y.i\ ).'j-r/jf|;. OIoe y^^P "J^?


^^''ii '^pw- Vciinini vcucr;irc, iioii .lulcui iiia;ir. Novil oiiiiii a
Tov. 'EYxafviiov tt^v dvasTaatv ttj ECa pof;0r,5ov, <|uiljus iniimim ('oiis|iiiiiMHliis sil. llesurnclioiiis
"tii TZpiilTTl (-27) TO30UIT), XTJ TCplotT) Xpt3T?jV d(J~a- ouciiMiiuui cclcbra; Evaesuccurrc, qiia-.priiiiuiiilapsa,

cxiOai, xal Yvoiptciai Tot^ [jiaOTjTa;?. rEvoiJ IlETpo;, piior qiioiitic Ciirisiiiiii salulavit, a.; disciptilis iuili-

TJ (-28) 'ltoavvT;s' irA Tiv Ta-.fov e-stxOTixt, dvTtxpe- cavil. Pclruiii vcl Joaiiiicin iiiiitaro, ail scpiiU rinii

Xtov , cnivTpi);(ov, tt;v xaXriv ajAtXXav aixtXXiojAS- propcra, siHiiil ac (crlalim currcns ", atipic liiiiic-

vc; (29). Kav TrpoXTitpOTi; Tto Tdxst , tfi uTtouoTi vt- sia [ciiiiilaiione tonicndeus. Qiiod si telcriiaic an-
xrjov, jxi) Ttapaxuia; £; t6 [jtVTjjjiEiov, dXX' ^jSov leverlaris, siudio viuce, noii iiitlinaio corporc in

Yivo,u£vo;. Kav lo? etojxa; dTroXsffOij;, tuiv [jiaOT|Twv nior.uniciiluiii iiiiro^ipicicus, scd iii ipsumingrcdiciis.
ij'jvr,Y;iivtov, oT; XptiTb; qx^avt^iTat, OTav Kt;.;, [xri QiiDil si, Tliomic iiislar, a ccclii iliscipiilorum, qui-
d7:i3Tf,aT]j •
xav d-t3Tf|iT];, Tot; XsYoutit nt3T£uaov l)iis appaiiiil Cliiistiis, aljliicris, posleaipiam vidc-
si S^ [jiTiSk TouTot?, Toi; tutoi? tojv r,Xtov 7:iaTtoOr|Tt. ris ", iie rci lidciii abroges. Quod si id lilii fulciu

"Av €t; aoou xaTtri, cuYxdTEXOo. rvtoOt xa'i Td ixEXsz iion facit, iiairantiljus saltcm crede. Si nc liis qiii-

ToO XptaTO'j (30) jjtuoTiQpta, t!; f) oixovofjtfa t?,; 5t- (ieni, al ccrlc tlavoriini iniprcssioiiiliiis fidcm lialje.

•nhT,; xaTaodjitoj, zi; i l6-(0i- dTiXtoi; oto^si T.dvTa; Si iii iiifcrnuin descciidal, siiiiul dcscciide. Ea ipio-

inttfavsl,-, t) xdx£t tou; 7:tiT£uovTa; (51). B que niyslciia togiioscc, qiia; Cliristus illic dcsigna-
vit, qiiod diiplicis dcscensus coiisiliuiii , qu8e ralio fueiil : ulriim oi;iiics siiie iilla exccpliono adveiilii

sao salvos fctcril, an illic quoquc diiiitaxal, qui crcdidcriiul.


KE'. Kdv £i; o'Jpavou; dvtr), cruvavcXOs' y^^jm 865 ^^^' Si iii (Oclns ;isceiid:it, simiil asceiide:
i-tETi Twv T^apa-sjx-ovTtov ayYiuov, i] TtLv S^xoptl- tdiiiitaiitiljus vcl cicipiciililius aiigelis te adjiiiige.

vtov. 'ApO-r,vat Tat; 7:uXa;; oiaxsXsujat , uyr,XoT£- Puilis, iil allollanliir "' ac suldiiiiiores fianl,iiii-
pat; -cevsjOat , iv' iy. to'j ^52) T:aO£tv 04/r)X6T£,oov per:!, quo a passioiie siibliniiorcin tapiant. ilis, qiii
Si^tovToi. 'AT^iJxptvat Toi; dTOjsoust oti Ti otofjta, xa\ propler corpus cl Passiunis sigiia ,
qii;c iii de-ceiisii

•ci Tou UdOou; sufi^oXa, oT; jjit] xaTsXOijjv (55) auv- noii allaia , seciiin ascciideiis liilit, menic diiljia ci

avipX£Tat, xa\ otd to^jto 7:uvOavou.£vot;' Tii; icztr aiicipili suiit, atqiie idco pciciiiicl;inUir : Quis est

oZzOf; 6 fiacn.XEVi; zi^q Si^r\r ; oTt Kvpici; xpazai.ic; hle llex ijlori(v ? respniulc : Domiims [urlis cl })o-

xal dvratdc Jv naoi t£ oT; d^t ;;£7:oEiiX£, xa\ 7:otEt, leiis'"', liiii; iii iis oniiiiljus, quac senipcr fccil, el
jialTiJJ vjv 7:cX£,uto xa'L T,oo-a;t;jr7:ip'i tti; dv0ptJ7:6- facil, luin iii pntscnti licllo ac tropa^o, iiro li;i-

Tr,To;* xsi 6ci; Tto St7:X'jj Tr,; £ptoTf,a£to; ot7:Xf,v Tf,v C iiiana iialura ercclo ; ac duplici iiilerrogationi rc-
d7:dxptatv. Kdv Oau[jid^tojt, /Syovte; (J4) , xaTd Tf,v ^poii uiii diiplcx rcpciide. Qiiod si, sccuiidiim dra-
'Hodtou Spaii.aT&upYtav (33)' Tl^ ovzccd .idfayerd- iiiatic:iin iilaii. apud Isaiaiii persouariiiii I(ii|iicntiuiii
(isroc i^ '£5co/(, xa>.Ttov YT,tvajv ; t), Eioj; JpuOpd Td iii liiciioiicm, admiralione defixi, di.vcriiil : Oiiis Cft
il^dTta Tou dvafjjLou xa't do(o[jtdTou,tij; Xr,vo6dTou, xa'i isli^, qui (le Etlom, rcliusqiic lerreiiis j)2h;( "? aiil,
::Xf,pr, Xt)vi1v 7:aTf,savTo: ; T^poSaXou xh (bf atov T-r,; Qoomodo rubra simt ejiis, qiii sangiiiiiis ac eorpo-
aToXr); to^j 7:c7:ovO(jto; atojjiaTo;, t(o ndOci xaX/.oj- ris cxpers esl, vesliinciila iion sccus ac vinitoris,
,

:ttaO£VTo;, xal tt) 0£oTr,Tt Xa,a7:puvOivTo;, f,; ou6£v torcular calciiveril?


(iiii pleiiiiin stola; torporis
£paa;jtttoT£,oov, o'j5c topattiTEpov. passi pulcliriludinem ex adverso profcr, qiiod per
Passionem exoriiatiini csl, ac pcr DeiUilem, qiia iicc

amiibiliiis qiiidiiiiaiii, net pulclirius , exsjilcnduil.


KC7'. npo;TauTa Tt cfaatv f)[j;tvoS auxo!);avTat (36), XXVI. Quid ad li;ec noliis sycoplianloe diciiiil,
oi 7:txpo'i Tr,; 0£(iTr,TO; /.OYtOTat, ot xaTfjYopot Ttov accrbi , ini]uain, isli Diviiiitatis expcnsores, rcriim
ezatvou[jt£vtov, oi axoT£tvol Z£p't xh tpto;, ot 7:£p\ tt)V lioiiestariini et laiidabiliuin reprcheiisores, tirca lii-
oo'j;iav d7:ai5£UToi, u7:kp(I)v XpiOTb; S(jjp£jvd7:£0av£, ccin teiiebrusi , circa sapientiain inipciili pro qiii-
,

Ta a/aptoTa xTtijj^aTa, Ta tou


D , „, .
7:ovr,pou w,aa;jtaTa ; liiis Clirisliis gratis mortiiiis est, iiigraUe crcaliira',
ToiJTo £YxaX£t; ©sto Tf,v £UEpY£at'av ; Std touto \x:- pravi illiiis Ogmenta? Siccine Deo benefieiuin cri-
xpi;, oTt Sid ai Ta7:£tv5; ; oTt £7:'t t6 !:Xavto[jt£vov niiiii vertis? Eoiie parvus est, qiiia propler le liu-
f)).0£v 6 not[jif,v 6 xaX&;, 6 tiOeI; tt)v t^.ux^^' \iTikp niilis, quia ad ovem erraiiteui bouus ille Paslor ve-
ctov 7:po6dTOJV, £t:1 Td 5pT) xa\ tou; ^o^jvcj;, lif" tov nil, aiiimain suani pro ovibus poiiens '% ad nionlCg
«" Jn.Mi. XX, 17. " iiiid. -2. "« ibid. '2^ sqq. " Psal. XXIII, 7. 9. »» ibid. 8. " Isa. lsiii, I sqq.
'- Joaii. X, 11.

(-27) 7'i'i .-ifili-ij. Sic todd. Deesl Tr, iii cd. (d.')) Sfiqiazcvfylar. Crcgorius liic noii iulcliigit
(28) riszfcx, i}. Iii iinuiiiillis, IliTpo;, xai. fal.sam coiiiposilioncm, qiiales aclus fabulosi
siiiit
(iil) 'Api.l.lwfit:rcr. Or. 1, d;j;tXX(oiji£vot. draiiialica
(piiliiis |K!Ciii;it;i coiiliciuiiliir scl geiiiis :

(30) XpicTcv. Reg. b, duo Colb. et Or. 1, 0£O'J, sciilieiidi ila instiliiiiim, m |iorsniias Ir.qiiciilos lia-
« Dci. beil, qiicm:i(Iiiio.luui In Isaia' verbis luibeiilur.
(31) IIiCTevorzac;. Iii quibusdam, ;:iaT£'JaavTa;. (3(j) /7f'.'f zarza zl pacir rijiir cl cvKCydr-
(."<^) "Ir iit zcv. Coisl. 1, tva tov ex to'J. ziii, eic. ll:i'C el sci|Uoiiiia iisque ail fiiieiii fcre iiii-
(33) Kaze.lOwr. Coi^l. I, ouYxaTEXOtJv. nieri 20. vcrlio a,l vcrbuin mutuanlur cx Or. xswni,
{ol) &av{idwci .Xh'crzer. Sa^il., Oau[j.d^ov':£; iiuni. 11 tt 15.
XiY'''^!
GiiO S. GRii(;OiUI THEOLOGl GCO
Cl Cdll iii qiiibiis s;iciilii-;ib:is'''\ ol eiTaiilcni in- A ^Ojjias^^, y-^'- TtAavsojji.EVJv iuf xai zufiojv £-1 xojv
vcnil.ei iiivcnlam, lisdein liuineris quibus el c.u ibjitov av^XaScV, £y" wv xa\ t?) ^u/ov, xat Xa6wv
cis ligniiin, suslulil, cl acccplaai , ail snperiiain vi- -avr,YaY£V "f,v avo) iJwT^v, X7l livaYa-)''"'"'' '^o'?
laiii reduxil, coqiie subvcclain eotlein nuniero al- ;.'.£vouj; (i'jvr,p(0|jiTi«v ; 6ti au/vov f/ic, Tr;v Jau-ou
que online collocavil, qiio cas, qu;c niiiiiine aberra- lip/.a, xat Tr.v o:z;av ssafwse, 'crn a[i.ap-zla<; xbv
niiil? yiiia Inccrnain , lioc esl , caruein siiani, xoa;ji'jv aTOxaOaipwv, xa"i ttiv 6pav[jir,v £jriTr,j£, ttjv

accendil ; cl domiini cverril "•, muiuluni scilicel a panXtx^jv sixdva auYxsxwtrjxivriv toI; raOjjt, xa\
pecciilo repuigans, cl ilrachmam, regiain vidclicel cuYxaXit Ta^ 9tXa^ auTw Suvaj^Et? £-\ Tji Tf,s opa-
imagiiiem ficdis alleclibus obrutam, ciinquisivil, al- yixr^^ supsisi, xa"t xotvwvoii? TotEtTai tt;; £U9pocju-
que aiiiicas sibi virlules ob reperlam diacliuiaui vr,;, a; xal Tf|e otxovoixia? [jtuaTiSa? TrSTrofriTo; OTt
convocal, la-lili^cque parlicipes lacil, quas lucariia- t(o 7:poop&[ji(o Xuxvw (3"') Ti!» tfu)? dxoXoue£t t6 uTt^p-
lioiiis quoque co.iscias effcceral? Quia lucernam XafjiTtpov, xa\ Tr] cfajvT) 6 j\(iYo?, xa"t toj vu;jttfaYWY':J
praeviam lux ill.i claiissiuia scqiiitur, el voiein Vcr- 6 vu|jt!pio?, xa-aixzuaJovTt Kupito Xaf/v TTsptouTtov,
buiii , cl pronubuni ^ponsiis, Ooiiiiiio populum cxi- xa\ zpoxaOaipovTt I-k: xh IlvEujjLa Sti tou uoaTO;;
niiuin coiiipnraiiteiii, atque a.l Spirilum per aqiiain TauTa u-o-
iY^^-aXst? Ttjj 0£(p (381; Sta (39) TaiJTa
pr.x'puig;iineni ? ll.ecciue QQQ Deo ubjicis? et id- B Xapi6dv£t; ydpo^jji, oTt X£vt;(.j StaCwvvuTat, xa\ vi-
circo iiifcriorem eum esse censes, quia linleo pra:- 7tT£i tou? JT<53a; tojv p.aGr,T0Jv, xal 6£txvuatv dptaTrjv
ciiigilur, ac diseipulorum peJes aldnil ", optimajii- o5>iv u'|(ia£(oc, Tr)v TaTt^ivtoatv; oTt oti tt;v auYxu-
'[ue cXMllaiiouis viani ostcndit, niuiirum buinilil;*- TtTouaav (40) xoiijta"; TaTi^tvouTa;, tva xa"t cuv-
iJ/uxTlv
lem ? Qiiia propler iiiclinatam in terram aniii!am se u'y103T) t^j xdTto v£uov uTt6 TT)? d[jiapT!a;; "ExsTvo
d<>j;cil , ul peccali inole deorsum vcrgenlein secum 51 TCOj; ou xaT'()Yop£ti, OTt xa\ p.£Ta TcXijJvtov laOist,
allollat? Qiionam aulem pacto illuil quoque iion xa\ Ttapd TsXcovai;, xa\ ;jtaOr,T£u£t TcXtJjva?, 'tva xa\
rcpreliendis , qiiod cuin publicanis, el a|ind publi- auTii; Tt X£p6dvri ; Ti touto ; Tt;v t(Tjv d^xapTwXiuv
canos coiiieiiil , el publicanos discipidos elDcii , ul atoTTiptav. Ei [i.^ xa\ t6v iaTp^jv a;tt(oT(5 Ti;, OTt
quoque aliquid lucretnr ? Quid landem ? Pec-
ip.se auYxu-T£i £r.\ Ti TtdOr,, xa\ Suaoiota; dvix^Tat, tva
Gatorum salniem. Nisi quis forie eo nomiue inedi- Stjj TfjV uYi^tav To;.; xd,utvoua;' xa\ Tiv e7:;xXiv6nevov
cum accusei, qiiod ad corporis muibos se deinii- floOp(.j 5;d (-il) cftXavOp(OT:iav, ;'va Tb ejxTtSTtTWxbj
Idl, feloremque perferal, iii sanilaleni Kgrotis lar- XTf|Vo; xaTd tov vij^jiov dvaacoar|Ta;.
gi.itur : alqiic ciiin cliam, qui liumaiiilale ac misericordia permolus , iii foveam seipsnm iiicliuat,ut
piolapsuiii jiiineniuai, qiicmadmodum lege sancilum esl '" , servet.
XXYII. Mi^sus quidem est , veruin iil lioiiio ; iiain C K.Z'. 'ATtsaTdXr, [jt£v, d"/.X' dj; dvOpior.oc- StTtXou;

duplcx in eo nalura eral ; siipiidem, jiixia iialur:e yxpr^v- k-.t\ y.a\iy.or.ici.!!i, y.3.\ l-z^ihT^az^y.at. koi-lTi^E,

lcgein, el fatigatiis esl, et laine ac sili laboravil.el xa\ f,Yt)Jviaa£, xa\ £5dxpu7£, \/6y.M tpua^ojs {ii). El
aiigore afrecliis csl , cl laciyiiias fudil. Quod »i Oc xa\ (b; Qzbz, t; touto; Tt;v cuooxiav tou IlaTp?!.;
tliain iil Deiis , (piid proplerea ? Missionem ", Pa- dTto-ToXf.v elvai \i6\iiiov, i-f" ov dva^ip^t Td iauTou,
Iris beneplaci'ium inlcrprclare , ad quein siia qiio- xa\ ib; d,oxT;v tijiio; dxpovov, xa\ tou [jlt; 5ox£;v £;va;
(liiereferl, tuni ut piiiicipiiiin leinpoiis cxpers lio- dvTiO^o;. "E7:£\ xa\ ^tapaSsodaOa; XsY^Tai, dXXd y.a\

iiorci, liiin uc Deoadversaii videalur. Nain alioqui, £auT%v (-43) :tapa5£5ojxfvat yixpar.-cat.- xa\ £Y''jT'P-
ut Iraditiis fuisse diciliir, ita scipsiim Iradidisse Oa; Ttapd Toij IlaTpt; xa\ dv£iXf,'fOat, dXXd xo\ iau-
scribiiur" : atqiie iit a Palre ad vilain revocalus, Tov (44) dv£aTax£vat, xa\ dvEXr^XuOsvai itdXtv ix£'va
el suscepliis fuisse , ila seipsiim quoque a inorte Tr,; euSoxia;, TaiJTa ttj; i^ouaia;. £u 51 Td [xiv

oxcilasse ", rursiisquc iii caduni ascendissc, pr;c- eXaTTouvTa XEY^t?, Td u'^ouvTa Se TtapaTpixet;" xa\
dicaliir. Illa benrplacili : liaRc poieslalis. At lu ca ott [jikv ^itaOe, Xoy;Ct)' oTt 5e ixibv, ou TtpoaTtOr,;(4-5).
(piidem, quac iniiiuuul, aKiue exleiiiiaiit, profers ; oTa Ttdaxet xa\ vijv 6 Aoyo; ! 'IfTto [j.£v twv Cog @ih;
qiise aulcm eQeriinl, pr;elcris : aiqiie id quidiin tttxa-at xa\ auvoXetcpeTai (IG)- <n:h 5k t(Iiv ib; adp;
expeiidis, ([iiod passus sil; quod aiilciii spoiilc, iioii " dt;;y.d^£Ta; xat x<op;C£Ta; (17). T;'j;v opYtaOi) TtXiov

" O^c. IV, 15. Luc. XV, 8. " Joaii. xiii, 4 sqq. »•>
Dciil. xxii, 4. »' G:il;il. iv, 4. "" Act. \, 14.
"• {'^pbes. IV, 8 sqq.

(37) npodfofUii Myrii). i Luccrnam pr.x'viain, > X, 18, I Neiiio l(ill;t eaiii (.inimain) a incipso, cl
id esl, i Joannein
Priccursorein. » Diiiiiini piitesi;ileui li:ili' o jioiieiidi eaiii, eipoleslatem liabeu
(38) rJj Wf.cjj. Deisl -<]> iii pliiribns codd. Mcniiii siiiiieiidi caiii. »

(39) iid. Iii iiDiiniillis, xa; o;d. Sie lej;il liillius. (ii) 'EavTcr. Sic idures Kcgg., pliircs Colb ,

(•iO) A(u r)/>- c-V;-xv.TzcvL'ar, elc. Ilie jier ;ille- cle. Iii eil., out^jV.

(;oriam indieal Gregnrius, < inulicreiii iiicliii;il;iin, i (!.)) ilpocTTi(hjr:. Keg. biii, rpo'~:0£L;.
iiec capul ei igere valeiilcni, de qiia Lucas xiv, II, (ill) Xvrri.li;iyF.Trii. t Coiiliiirliiiir, in iiiiiiin eoii-
signiliiare < liiiiiianain ii;iliir;iiii, > qii;e pru; jieceali li:iliiliir; > iieiii|ie a Salielliii, (|ni Kiliiiin, iil Deiiiil
graviuite ilcorsuui leudil ac depriiiiilur. lioiior;iiis, i|isiiin cuiii Palre in iiii.iin iiersonaiii
(41) Aid. Keg. bm addil, ttiv. ciiiilraliidial. I!dl. < eoiiiieetitili'. t

(42) '/'i'(7tajf. Plures K"gg., noveiii Colb., etc, (47) \o)jif,nTia. ( Seji.iraliir ; ) neni|)e ab Ariaiiis,

[jiaTo;, I rorporis. » qiii iiiipie conteiidcbanl, Eiliuin divcrsain a Palre
(43) 'A.lir( Md ictvTcr, eic. Scribilur apud Joan. iialuraiii liabere.
ICI Or.ATIO XLV. - IN SANCTUM PASCUA. G09

jjiaA/ov ok, -rii-.v a'^';, coi; cuvaipoC;-'. -/axw?, r, xoi; A ailjinii^is. rroli ,
qualia Vorljuin niiiic qiioqnc p.Ui-

:i\j.'jO'ja: ; Kai yiip xaxjivou; Scatp:;v ioz'., xa\T0J- liir ! Ab nliis ul Deus lionoralur cl tniilr^iliilur : al»

Tous auvd-Teiv tou; (i»v tco dpiOfjitp, toj; o; Tji iillis, ul caro, conloiiiiiilnr, ac scparaUir. llris aiii-

OcOTT.Ti. npo(ix6:t-£'.; xf, dapxi ; xoGxo xaV Touoaroi. plius irasceliir? Yol poliiis, ulris cdiulur.abil , iiHu;

'H xa\ loi^cipdzT^ arMaliit; {xa\ xh J|r,s siojTrf;- qui niale contraliunl, an (pii sciiiiluiifi Naiu cl ilioi

oojiat) ; azijT;;; zf^ Qt6-r^zi ; touto ouSi oE oa!;jiovc;. (liviilero, cl Iios conlraliore oporlolial ; illos, inqiiaiii,

'S) xaVSatjjiivojv artti-OTjps ou, xa\ TouSatwv iy^jw- nnincro, lios Doilalc. linpingis ail oainoii. ? cl Judati

|Xov£(iT£p£ ! 'Exuvot Ttjv TOu Yiou 7rpo(jTiyoptav iy.0- qiioqnc ad eam inipegorunl. Ninii 867 S.iinarila-

Tijjita; tfojVT;v ivojjttsav oiJTOi tov £XauvovTa 0£6v niim oliani vocabis '
? Nain qiiod seiiuiliir, lacelio.

fjSsjav JT:£tOovTO yotp l^ tljv eTraa/ov. Su oi, ouS^ Deilali liiloui abrosas? lloc ne dicnioiios quiileiii

tt;v i30Tr|Ta5ixiQ, ouSk 6jjto),OYSt; Tr]v 0£OTr,Ta. KpstT- ipsi foccriiul. Ila cl jmlicii perversilale Juikcos, ct

Tov ^v aot T:£ptT£TiJ.f,aOat xa"t Satjjtovav, l'v' et::tjij Tt incrCiluliUile daMnones siiporas. Illi eiiiin Filii vo
xa'i ysAotdj:, ?, sv iixpo6uiTia xat uYi£!a Stax£tiOat- cabiili wqualilaiis vocciii esse censuerunt ' ; lii

TtovT.pto; xa^l aOiioi;. 'AXa' 6 [Jt^v T^phq £x£{vouj to>.£- antein cuiii,a([iio fugabantur, Deuin aguovcrnnt'
(j.o; i) xaTaXu£30(jj, otJ-E YoiJv ij(ocppovr;aavTa? £i'7TEp doloribus riiniiniii, qiios seiiliobanl, fideni ipsis fa-
iO£/,ot£v,T, ava6£6Xr,aOio, fjtr, ^ouXo;jt£Vtov, liXX' r/ov- ^ tienlibiis. At lii, noc :oqiialilaloin admiuis, noc Df;i-

wi to; i^fo-jziv. riavTuj ck (i8) oiofj S£tao,u£v,u-ip talein (oiililoris.Salius tibi riioratcirouincisnui cssc,

•CT); TptdSo;, pL£Ta T?,; Tptaoo; (19) aYOJVt>;(i;i£vo;. ac du;iiioiiis Inleinpcriis agilari, ut ridieule aliqnid

dieain, qiiani in pra^pulio , et inculuini valoinjine, prave aUiue impic senlirc. Scd bellnm lioc ,
qr.utl

ciim illis gerimus , vol compriuialur, »i scrius iiuidom , sed tanion aliqnando, uielioro.n moiitom in-
(liierc velint; vcl , si id facere rccnscnt, alquc in scnlenlia inaneanl , iu tcmpus aliii.l dilloratur. No<^

ciiim profecto quidquam extimescemus, pro Triuilalc, cl ciim Triiiitale dimicanles.

KU'. Nuv 6k ivaYxatov T);jLtv outuj y.s^aXattoaat XXVIII. Nuiic aiuoiii uobis laciendnm cst, iit ora-
x^v J.iSyov r£Yova;jt£v, iv' £u -dO(ij,aev £u 7t£7:.5vOa- tioucm in snminam iia culligamns : Crculi sumns,
{i£v, i7:£toT; (50) viT^^^^s^IJi-sv. T6v 7tapdS£t-ov E7:iaT£u- ut beneficio alliicrciiiur : beiiefioium acccpinuis,

OTfiEV, tva x,ou'fT;a(ij;j.£v. 'Ev-oXr,v £Xa6o;jt£v, t'v' euoo- poslqiiam croali snniiis. Paiad!sus fiilci nostr:c

"x ;jtT;aio[j.ev xauTT,v tfuXdcavT;;' oux (XYvooiJvTO? xou commissu.', e;si , ut dcliciis friicremur. Mandaiiim
t')£OU xb £<I(31J.£V0V, dXXi VOJJtoCiXOUVTO? TO aiJX£s^lJ- aiccpinius, nt, eo servalo , gloriam asseqneremur;
ctov (31). 'n7:aTf,0T,;jt£v, S7:£i5t; £:fOovf)Or;[ji£v (52) nou qnoi! Deus id, quod riiliiriim eral, ignoraicl, sod

ex-£7:Ttoxa;x£V , ettsiSt; 7:ap£6T,,u£V £VT;jT£uaa;j.£v


C quoil aibiliio legem pra^scriberel. Decepli fuiimia,
£-£t5T; [jfi; £vT,aTEuaa[Ji£v, tou |uXou xf,? YvioaEio: (liiniiiiuii commodis noslris invisnm esl. Excidimus,

u7:oxpaTT;0£VT£;. 'Ap/ata Yap r^v f> evToXi;, xal i]\i.iv .


qnimiam iiiamlalum transgrcssi sumus. Jejnnavi-
o^jfi/povoj tj-u/f,? Tt? ouaa TtatSaYioY^a, xa\ Tputff,? miis, qiioniam iinii jcjunavimtis, ligiii niiniruin scien-

ato.fpi5vta[jta" f^v £7:£Td/0T|;ji£v Etv.i-oj;, 'tv' 8 [it; 'yU- lia; siiaviiale deliuili ac dovicti. Aiiliqnum cniiii

Xa|avT£; d7:o6£6Xf,xa;ji£v , cfuXd^avTEj d7:oXd6co;-t£v. lioc mambiluin erat, nobisque conleiii|i()raiiea (|us-

'EoE^fjQT^^jtsv 0£ou aa,oxou[jLivou xal v£xpou[jt£vou, i'va daiii aiiimx disciplina , ac di liciarnm easligatio :

sf,a(ii[j:£v cuv£v£xp(.oOT,[jt£V, tva xaOapto,a£V auvav- qiiod iinn abs re nobis indicliiiu osl, ut quo.l en iioii

ijTT;,aEv, ETTEtSr; auv£VExptuOT,[jt£V auv£So|daOT,;j.£v, servato pordidimus, servato recuperemns. Opus lia-

£T::t5f, auvavdaTT^jjiEv. I uimus Dco, qiii carncm acciporol ac moreroUir, ul


vivainus. ComuiOrlui snmiis, iit purgemur; siinul rcsurreximus, quoniaui siinul inorlui suiniis ; si-

iKtil glorilicali sumns ,


qnoniam siiiiiil rcsurreximus.
K0'. IloXXa [j,'£v ot; Toij tSt£ xatpou t4 OaiJ[jtaTa' D .XXIX. Qiiamvis aulem jiormnlla illins lemporis
0£i; aTaupou[jt£vo;, f)Xto; axoTtJ(J[j.Evo;, xa't 7:dXtv miraciila fuoriiit : Deus iiempc iii criice poiidens,
dvayX£YS[jL£VOi; (iSit Yap TtJJ K-iaTr; au,a7:aO£iv xa't xd S(d obsciiralus ac rursus iiiflammaUis (iiaiu croalu-
XTia[jiaTa)' xaTaT^iTaajia c/tJ^ipiEvov, aT[jta xa\ iJoijjp ras quoqne Cicalori coniiolere 0|iorlebal); vclnin
xf,; jiXEupa; /Ed,a£vov xb [i£v, w? dv0pto7:ou, t5 Si, scissiini, saiiguis et aqua ex lalore profliienies; a!-

(Ij; U7:op avOp(jj7:ov -(xi astopiivT;, 7:iTpat \jr.kp xf,; loriiiu , ul liominis; alieruin , ut liiimana condiiione
T.izpa^ (53) ;vT,YV'J,aEvat, v£xpo't dvtaTd[ji£vot e!? 7:t- iii:.joris ; leria tremore coiiciissa , 86S pelr;e
aTtv xf,? TEXEUTaiaj y.x\ '/.otvf,; dva-jTda£uj;' Ta t-\ propier pclraiu porrnpla; , niorlni ail fi.iciii poslre

' Joan viii, 48. .Marc. ibiJ. 1 1 sq 1-

(18) ncirTux; Si. Sic Rog. pb. Sic cti:iiii vidc.iir saiuiret;) qiiasi libernm arbilriuin noii essel vis
b'gis-e liill. Deesl Si in od. naliva liomiiiis, scd abqiiod faclilium, pnvocplo
(49) ilnT(i TtiQ TptddcQ. t Cnm Triiiilale, i id ost, coiisiilnium, et loge s:iiiciiniii.
« aiispicc Trinilale. i (52) 'EoOort\Om-i£r. Sio pliircs Rogg. et Ciilb.,
(."50) 'E.-iF.iSii. Coisl. 1, o-t. Coisl. 1, Par., Coiiib., elc. Slc etiam legit Bill'. In
(51) 'AJ.?('( rctioihTovvTcr rd civTef,cvcncr. ed , £'yOovf,aa[jt£V.
« Sed (piOil aibitrio legom pra;srriboi'et, » i.l osi, (53) 'V!lf:p Ti\r rriTfcir. ILcC dcsuiil iii pluribus
ipr.iiiii arbiUinm l<'gi siibjioercl, lego rroiiaret. > coiJd.
Nun rcole IJillius : ( qiioil libcrtalciii avbiuii lego
C';3 APPKNDIX. Cf.-i

inai ct coniimiiii rcsnnocliniii iisseicii.iain rosiir- /\ tw Ticfi;) (iT,[ji.c[a (^'i), -.i [iXTi t?;v xiyov, a tic av
goiiles; signa pnrlim ad scpiilcriini, parlini posl se- d^;w; u;jivtiJ£;=v ; OOfiev 51 ohv xb Oau^ua t?,; Jjjltj;

pulcriiii! cilila, (pi3", (piis csl, qiii pni digiiilalc laii- atoTT^pia;' pawjz; ai|j.aTo; o).;ya'. xoi|aov SXov dva-
ilare qiical? Niilliim lamcn ciim saliilis M;cae niira- 7;),dTT0'JTai, xalyivovTat y.aOiiTEp dTtii; yaXaxTi Tidaiv
< ulo coiifereiKluin esl; iii i)no cxigiiac crunris gulUc dvOpwT:ot;, si; Ev fi[ji.a; auvosousat xa\ suvdyouda;.
orbcm universnm inslaurarnnt , aique ideni , quod lacii coaguli;m , honiiiiilnis pracstiieruiil , in iinum iios

coiijiiiigenles ci constringontes.

XXX. At, Pasclia, iir.ignuin, inqiiain , el sa- A'. 'AV/.', w Fldj^a, -h [Jiiya xa't iipiv, xa'! Trav-

crum Pasclia, loliiisqiie iviuiiiii piaciiliiin ! Te cnini T&; toO x«5iT[jto'j zaOdpotov! to; yap s[ji;}'j;,;tp aot ota-
''0.
qu.isi vila pr;«.liliiin alloiiiiar. Vcrliiiiii Dci, el liix, Xs|o[j.at. X6-;z 0co'j, xat tfwj, xa't swii, xa't 30'.fta,
i-l vila, el sapieiuia, ct pdieiilia ! Oiniiiliiis enim no- xa't 6jva[Jtt? ! )(a[poj ",-4^ TiSat aou Tot; ovijjiajtv. ^il

ii.inilins liiis olilcelor. niagiiK illins mentis soljo- vou toj |Jtsi-a),0'j i-ivvTijia, xal Sp[j:r,[jta, xa"t sxj^od-
1,'s, cl prcgrcssio, ac sigii;iciiliim ! Vrrliiim iii- yt(j[jia ! tlj Aoyc voo'J[j.£ve, xa\ dvOpojTrs 06topo'j[jisv;,
lclleclilft, ei lioiiio aspectabilis, qui omnia polenti;c o; ::d-;Ta tfspa,- dvaoTiod^Jtevo? (5.^) xtjj fT]|jiaTi tt,;
lii:c vcibo dcvincia porlas : lianc vclim orationciii, B S'jvd[j.:(i'); ao'j (^(j; ! vuv \).l\ 'iyfi^.^ tSv ),iyov to^^tov,
ron ut primitias, scd ut cMremain rorlasse olilalio- o'Jx d-ap-/.T;v, d'.>,d 3U[ji7:),T;p(,jatv tjojj ttj; f,[jisTipa;

•iii ostram lialieas, qiiain libi diiplici noiiiiiie of- xapTOcfopiac, );api(>TT;ptov Tiv a'jTfjv xa't ixEaiov [Jtr,-

'•ro, lum iit pro acccplis liciicli(.iis tibi gralias 03v xaxoT^xOstv r,,^»; ^quj twv dvayxattuv (57) xal
agam , lum nt sopple.x rogciii , iie ad s;icias el ne- iipdjv, oT? auv£Cifiaa[j.ev xa\ aTfjaat; (38) TtTj a(0(jLaTi
tcssaii.is ciiras, in qniliiis oiniiis vila iinslra versala tt]v xaO' fj(j.tT)v Tupavv(oa ((ipa; SaT;v, Kupte, xa\ t'o^

<'sl , qniil(|iiam allliclionis ailjicias; ac corporis iii xd[ji7:Touaav), i^ ttjv a}]v (J/y^ ov. ei nrspd ao'j xaOat-
nos lyraniiidcm ((iiuc (puinlasit, vidcs, Domiiie, pot|ji£Oa. Ei ok xaTaXuaai[j.£V d|itos tou 7:(50ou, xal
(pijiiiKpic ino ciirvct) , ve( scnlcntiani liiam , si qiii- 6£x6stT,[jt£v Tat; o'jpavEat; axTjvatj , Tdxix aot xal
tleni a le pnrgcmnr, sislas alqiie compriinas. Quod aWM Ouao[jt£v SsxTa J:T\TSayidv sou OuataaTfjpiov,
si , ipialcin expcliiiins, viur; fineiii naiicisc.imiir, at- u) lldTsp, xa't Ai5y£, xal IlvsuiJia (.59) zh aytov o-t
(ine in ccelesti;! tabernaciila recipiaiiiiir, illic (|iioipie ao'i -TTpsTist (GO) irdaa ooSa, •z<.[J.r^, xa\ xpdTo;, si;
libi forla-.i^e super altari liio sancto graia saciillri;i C tou; atiTjva? Ttov aiiovtov (61). 'A[jifiv.

(ilfcrcnuis, P;ilcr, et Verbum, et Spiritus saiicle : qnia tibi debeUir oinnis gloria, hoiior, et iinpcriiiiii,

In ssBcula sa;culorum. Anien.

(.'»4) T^i i.il rtp rrijK;) (T7)/(E'rt. Inlclligit Grcgorins sloralrsqne ciiras ac niolc lias, in qnibus, elc
l'ioiligi:i, (pi.c post ipsam
in Clirisli sc|niltiira. ei (SS) Ezi^guii:. Savil., aTf|aat.
coiiiigeri!. Qiioc omiiia rilc cxplical Niietas. (.'i9) nrsvjia. Rcg. biii ci Or. 1, ih Ilvsijijia.

(53) 'A)(/f((r(«/(£ror-, P:ir., dvaouaS[jis'jo4. (GO) /7pe..ie(. Decst iu llegg. Inn, pli et duobiis
(56) i:ov. Dcest in pliiril/iis (Oild. Coisl.
(57) 'AraY>calojr. P.cg. jib aildil, Ttov u^Trsp tiov (61) A?(orac rcor a^tij-cjr. Sic ibio Coisl., Or. I ct
atov IvTOAtov. xa[j:dTti)'j, xa't -ovtov IsptTjv, o':?, etc. Ilcrvag. Sic etiain legil Bill. Iii ed. dcest, TtTjv atto-
f Ne ad ucccssarios laboics pio praiccptis tiiis, pa- vtov

APPENDIX,
MONITUM.

In viilgiilis linclenus rirOjjorii 0|icriini pililii^-nibiis, qiiffidana repenun.ur opusciiia,


3631.
(ju:u, 'riieologi) no.slro ;i.scril)niitur, iii Aiipendico liujus edilionis colio.-anda
ciuu falso
juiJicaviinus. Ac |ifi'iio (jiiidem iiiler Sjiuria (Iri^gorii ojicra rupoiieiidain jiulaimis liaiic
liicuhratiunciilam, cujus inscri|)tio : i;T,;xa3ta st:; t'jv 'l£j£xif|X- « Sij^nilicalio, » soii polius,
iiliservalio, adiiolatio «iii I''zecliieieii). « lium esse (((iref^orio prorsus iiidigiiam «Tillemon-
lius (02) proiiuiiliavil. Et saiie, peijieiam iiobis oralionis nonieii silji vindirare vide/iir.
Keclius cniiii inscribcretur « IJrevcs et iiidige>ta> adiiolaliones iii Kzecliielem, et alia
:

Hiiacdam Scriplura! loca. » Id ccrte colligiliir, luin ex liiijiis opiisciili lorina ej serie, tuin
isto codicis niaximi Colbi!rtini scliolio, in ipio Jegimus <-'J [j.ov.-jv to'j 'hJsxtfiX etatv ai
(ix :

CT,[xsttoj£t;, dXXd xa't iTsptov TtvtTjv ypa'f ix'Tjv « AdiioUiliones islce noii solum circa lizecliie-

lein versanlur, sed etiam circa alia (pifedam Sirijiliiraruin loca. » ^Urum )iiol'eclo yideri
(lcbel, ipiod tam informis letus (Iregorio Iribualur, ac iuler pcregregi:is ijisiiis orationes
locum oblinueril. (Juolciuot eiiim sunt iii arlo critica UJaoislii liunc leluiii cx TheolOiji
(62) T. IX, p. 461.
CC.o SlGNiFICATIO IN KZrCillF.I.F.M. GCC

niislri nppribiis nxpiinxoriiiit. ISilliii.s ipso erii<iit'irnni seiilcnlinin (•clcnlo sno rnnfirniavil,
« l)iil)ilnnt (jia-ci, in(|nil (().'J), an liicc iuculiralinnciila (iruj.;ori() IriljuorKia sit. Et sani;, liic
ila involula (•! inlricata snnt oniiiia, inio ila iiiversa cl conliisa, ijise(jne sljlus adco sale-
lirosusac piMturbatus, ut inilii lioc opusculuni lanli aucloris noinoii nullo modo suslincre
posso viilcalur. »
II. ncinilc ad nonfirmandnm nostrain linc de n; opinionem, accedit otiam leslimonium
iiiijii> scliolii 'IiT^ov, o-A r/j-oi; 6 Uyo^ a<^'^tfJi.):i.i-y.i
: « Sciendnm iKinc orationcm in dubiuni
levorari. Piaptcrea dcsideialur in noniinllis oplinine noUo codicibiis hoc opuscnluin
>. nec ;

legilnr in duolius rimis Coisliniani codiciims liibliollicca' Saiif^ernianensis. Idcirco iiliid


|

iiiorilo repiidiamus iieijuo cniiii iiis oinniwo movcniiir, i|na) sclioliaslcs Colliertini niaximi,
;

jain pr;ecedenli numero cilatus, post laiiila'a vciba immediaie subjiin^it "Ijto? oi 4 rrav-a :

a;jia zxjOmv, oO-w^ i-iypx^s, 6'.i zh bjio--. y.y.\ zh-i ilxzipT. r/j-M; £'Jojtv E7r'.-|-,ox^avTa, jv siiJjO:'. Tiapa^ri- (^1

jjistiiOiOa'. a/ioapiw Tipco-ov ar||;.;'.(i)ii;ji-vov xi eig xvj 'h^ExirjX, TapsvOc-a ol xa\ aAXa? rpa-y'.yac Tt]-

|ji;tto(j;ic, t'oc Ev axsoapiti) •


(iiJ.olo'^Tfii-i-: oi 7:api Trdv-ctov Toy 'Aviou TO'J-:o'j slvat •
1'ito? tb; to'.OYpa'-f(p a'JToO
g70 ''^"'i ^ Fors-in aiilcm is, f|ui omnia iiivenil, siiniil lioc
>'-^'' aXAto; Tito^ tl)[j,oXo-|T,;jiivt;) •
«
iiliili) pr;enotavit, prnpiorea (pio(l P.itrem (Grei;orium) sic eliam prionolasso repererit
in ('() lilicll'1, in ()uo liujusmoiii observiilioncs describerc solebal; priiis scilicet observa-
lionibus in Kzechielem digcslis, lumqne, ut in libello, cliarn in alia Scriptnr;o loca inser-
tis ipii libt llus omnium commiuii calculo exisliinnliir Sancli liiijiis csso teUis; i'orsil;iM
;

nt (lui ejus inanii l'ueiit exaralus, sivo ro ;ilitcr exploralii. » Veium, nemo est (]ui non
videai, liic scboiiaslani plura conjeclando ioiini; ((Uiimvis doceat cxstilisse liliclluin,
ci mniiini omninm scnlcnlia (j'-cyorio nosiro ascripliim, in c|uo suas in vaiia Scriplurre
ioca oiiservatioiios describere solebai. Scd ex diclis miiniieslum esi, comiiiunem crndi-
loiiim scnlenliam liac, in re esse piiefcrcndam, utpote (in;o validioribus nilatur argumen-
ti«. C;ulernm, qnis fucril liujus opiisculi auctor, iynoralur.

rz/.iMjM (Mjr/i^ ro.Y iezekiux. a sic.yiiic.\Tio /.v ezeciueleh «.

NojJi.!^o,asv zb'1 SvQptoTTov slvat 'zh '/6'{'.y.6-i- tIv Exisliiiiuiiius pcr lioininein, vim rationaiem inlcl-
/iovTa , zh 0'j\j.iy.rj'j •
zh-j [jiiijyov , zh G.-tOu^ji-qTtJfiv •
liyi per lcoiieni , ir;iscibiieni per viiuluni , coiieu-
; ;

xh'j at-h'j , zT^'j !i'jv:ior,jtv STCf/.jtixivriv (05) -cot? Xot- piscibitein [ler aq-,iil;iin '*, coiisciciiti.iii), (|ii.i! reli-
;

r.oi; , 5 ecjTi n:vs'j;jta napa riaiJXo'j XsY<)[jt;vov zo-j (piis iiniiiinciit, liiix a Paiilii s;iiiiliis iioiiiiiiis tiici-

c;v0p(jO7:o'j • zh'J £7i:txa0£j(5[X£vov , xh'J na^rspa •


ti os tiir"; per ciini qiii insidet , Patreni ;
per spiriiiini,
T:vsi)[jta, -zh nv£u;jLa zh ayiov •
ttiv 6k vetpiXrjv, t?jv Spiritiiin sanctnin ;
per iiiibein, Filiiim. Ab aqiii-
Vi^iv •
aT.h poii^a S^ , i.-h Tf,r eicraYtoy.xfii; , e-r:: zk ione, iit est, a prinia inslitiilione ad excellenliora
•/pciTTova ioiOovTa. 'I'i-CYo;, 0:2 -zh tftoTfJcaSaf Kup progre.lieiilcin. Jain spleiuiur diciiiir, qnia iionio ii-

oi , 5ta T'r,v 7:aiosuiiv T^ i^(i.azpiLr.-ov , OTt k'A Sta- liiiiiinanir ; ignis, pro|)ler correelioncin ; biiyiiraiis,

Xit;ijjia-t.)v a! y.oXd-si?^ th 5k y.£xaOap;;iivov tt,? quia per intervaiia poense iidligiintur; electruin,
(!/U-/f,?, f^Xsy.Tpov XiysTat • (jr|(i£ttoTiov, oTt tJ) tou aiiinix a viiils repurgat.TC stalnin significai. Iliud
dvOptoTiou 6[jioio);jia 7ipoTiY£tTai (UG). IlaTa ok fi loyr/.ri aiileni notandinii, lioininis siniilitiidinein piaicedere.

cuTt; T:T£pou[jiivr] irsi\ 7iT£pot? 7TV£U[jiaTtxoij. Su- Porro iiatiira oiniiis raiioiiis parliceps spiriliiaiibiis
c^iY-i-oust ok dXXr,Xou;, 5ia zh xotvojvf/.ijv xa\ Tr;v >, peiiiiis inslriicta est. Mnluo autein sc constringinit
GJ.6'jo:y.'j. Xz\p 5i dv8pto7TOu u^ioxdTU , 5ti Tb eij- propter socielatem et concordiain. M.inus vero lio-

'axTov. T6 6k (iT£pito(jia, 5ti t?> !jt£^,(5(5v. Tptv 6;, niiiiis siil) pennis, propier ordiiiis rationem ei disci-
oii Tr;v £ipf,vr,v xa't 6ta6T;xr,v ttjv 7:p5i; i\iid; U7i5 tou piiiiam. Firniaineiitiini additur, propler solidiiaiem
Giou. Id7::f£t,oo- , Ti i.T.ip6T-o^' xp'JiTaXXo; , tI ac ilriiiilaloni. Iris aiilein , propler pacem el foeiius

/.a6a,o6v xa't aoo/.ov. 'OpOo't (67) oi-rioz;, oti t?j ^dat- a Deo iiobisciiin iiiiluiii. Sappliiriis aiitem arcana
[Jiov xa^L (ji(5vi[Jiov. Ilup iv [liaM (jutJTpstf6;ji£vov , 0'Jx'' dcsigiiat; crystalliini , purilalein, aniinique afTei tio-

Xauvov xa't 6ta(i,(iiov. 'Pi-i-Yo? Sk, 6ii t6 TsXoi t?,; nem ab onnii fraiiile alieiia:n. Ail lia'C recti pedes di-
dva7:a'J!j£0);. T5 tyvoj 5s Ttov 7:o6tov, tjb? jjtcv 6 Su[Ji- cuntur, proplcr incedcndi faculiatem et coiistaii-
IJta/o; ,
jiiay^ov , oti to Y-to7:(Jvov • to; 6£ 'AxuXa? , tiani. Igiiis in niedio coiivoiutus , non aulein reniis-
CTpoyxvJcv , ft:i. ih xdXXtSTOv TtTjv t!-/r;;xaTtov. T6 siis cl (iiHliiciis. Spicndor aiiteiii, propler quicti»

£160; 5^ TtJiv Tpoy_(ov (G8), to; [j:sv 6 X'j;ji,aa-/o^, vanir- lineiii. Jani pedum vestigium,et qnidein Syinnia-

' Ezecli. 1 , 5 el sqq. ° I Cor. 11 , II.

" Alias Or. 47.

(65) In Argiimenio liujns opiiseuli. C iiieiit. in liiinc iociiin .lit : < P.'rspiciiNin esl (\\v.c-

(61) ^iyiacia. Obsei vaiio, ;iiiiiol;ilio.» < (biin vcrba liic dcsiiierari. .^aiii particula ;j.sv imli-
(65) 'E.^ix£iph~qr. « Qiiif reliquis iiilininciit. 1 cal allerain claiisui;e partem ilccsse. t Id vero ncgat
Bilt. < iiKiiiiibciueni. 1 Ooiidiclisiiis, (|iii alieiiiiii ineinliriiin a Biilio (iesuje-
(6G) npci}Ygnai. « Prxil, prior vciiit, pra'poniUir r.ii reperit iii liis veiiiis : 'Avixapiir-zovok tb; £'.oo;
ordiiie iKUTaliunis. > T0'j lis^ix. Qiueallera exposiiio esl, iion (piiilem ei:

(67) 'Oped. Savil.,6p0tot. Aqiiit.c vcrsioue, iil pulavil liilt., sed ex Tbcoilotio-
(08) Tc sJSci; Se rcor rpcywr, clc. liilliiis Cciii- iiis iiilerprclatioiio suniiila, uf aiiclur cst llicronv ,
667 APPENDIX. C( 8
cliiis rcdiliiiil, viiiiti, propler ngiii lilliiv.i' laijorom : A Otror. "Av£y.a;j.--:ov S; , ii^ dooi zo'j ?it^k-x , (uc;l
ul aiilein Aiiiiila exiiosuit , roiiiniliim , niiia figiira SyaoSoiJvca , x6 o).ov (60) xoij tfwxis [i^ s/ovTa, ocaX'

en oiiincs pulcliriUiiline vincil. Prxlcrca forina rola- iog sISo; toj Bajlx, 6 JaTt t^? dcrpa^njjc. 'Eiv |jiiV

riini, ulexplical S} inniatliiis, /i;/«fiH(//iHfl. Revcrle- a-aptijri t!/ o;xo!to[ia tou dvOpiozou, xupiE\J£i tcuv
baniur aiilein, inslar lornKc 371 l^vec , vclut aUwv avOfXjjvrojv (70) •
e: o: [xt]. Ti ivavTiov au[jL6a[-
iler a'grc faciciilcs , (|iioiiiam lolaiii Iuccm noii lia- v;-.. "E/^ii -.: 6 Xeojv, zh yaupov (71), t6 eOtovov, i'va

bcnl, sed iiislar forinae bezcc, id est ,


(tilQUiis. Ac xa>,tJJs aJTio xpiQUtuiJisOa. Tiv S^ [itJa/ov, iva SeiivTti);

si f|ui(Iem onmibiissuis nunieris parlibusque absol- e7ii0'j[itl)[ji.£v. 'Iljata; XiYSf 'AyidcsiQ auzor er
valur boiiiiiiis simililiido, aliis liominibus tloini- .Tf/ji ^fa/c/isrtp. 'A-b i5j'.f'jo;, xa\ Svio,fi>.£XTpov(7i!)'
natiir: siii secus , conlrariuiii contiiigii. Jam vcro TJt yip Svto ou oeiTai xoXtiaetog. 'At;^ iatfCoc,, xa\
.co alitiiiid liabet , ferocilalein neiiiiie cl siipcrbiain, xaTto , :tJp, Ti Yeviaeio.; TipayiJiaTa •
TauTa oe xo-
ul eo lecte cominodeque nlamur. Viiuliim aulem, >.iaetog oetTai. To nv£u[jia iiptuTov £|ai'pet xaOaTpov
iit rccle alque lioncste tonciipisc.imiis. Ail Isaias : etTa tou? [it] xaOapOivTa? ix toutou t?) itup /caOat-
Siiiiclifuabis euin iii igne ardeiili^. A lumbis, el su- pet. 'Ih ok tfiYyo;, -/pT,aTbv (75) Te/.o;. Tota^jTai Yitp
pra , cleclrum ; siiperiorcs tleiiim parles coerceri al xo/.aaei; (7i). ET; opo^ Sr,[j.!oupYou, Tb ttjv utco-
nili.l ueccsse esl. A liiinbis, cl infra, igiiis ; nimiriiin xetp:ivr)v uXrjv, tb.; po'J>.eTat, xaV ii^ biot/iTa.'. tt)

Sigiiendi acliones. Aiqiic lucc coercitioiic ct casii- Tixvf) TOietv to3-ep 6 ©ebi; tXYiiOb; xa\ aotpbg, ot>.A'

fealioiie opiis habeiit. C;cleriim Spiritiis priinum o'Jx tiis Tj[j.et;, ouTtoq xa\ ST|p.toupY'5?' liteiSr] aTtXou?
pu:gaiido elev;it; ac dciiulc cos, qiii ab lioc purgali xa't a3'JvOeTo;^ fi;j:et; Y-ip <JuvO:TOt u-dpxovTe;, 0'j)(

11011 fuerinl, ignis piirgat. Tuiii splciidor fiuslum ac oiJTto; ia[jtiv. 'EdtxauiiOri i'i cocpiua:id rtor zixrtor
jiiciiiidum fiiicin significal. llujiismodi ciiiin suiil atT/jci Tou? tjotpnuc Ti Tixva XiYtov. Ka'i TraXtv a'j-
pcBiiajet casiigationes. Uiius cst opilicis scopus, ul Tb; a'JToi; 6 Ziinr^p tpT^stv ;v tio •
l^o^ditgpol Elcrir
siibjcctam injtcriam , arbilr:iiii siio.aiqiie, iit per ol vlol zov mioroc; tovtov, v.zip Tovt; vivbt; tov
ariem litel, raliricclur. Quciiiadiiioiliim Dcus bonus p^zcx, ir r/j yere(J avtCir- utou? tftoTb; XiYtov
el sapiens cst, noii aulem siciit iios, ila eliain opi- tou^ ::e(fioTtt7[j:ivou? t?) -^W^icsi:. Ka\, ~U^ier cpvcei
fex est, scu condilor; qiiippe qui siinple.x est , el zkKru (Jpj-jjc . o'J Tb xaTJt tpuctv >,iY''J'i', ^">^' ti^Ji ^v
co:i'positiouis expers; iios autem qui compos-ili a>,T|Oeta uTie^JOuvot dpYT;;TUY/otvo'jatv ot a[jiapTti:vov-
,

siimiis, li:iiidi|iia(|iiam ila sumus. JiislipcaUi esl sa- zs.q. Ku\ n.zfi tou 'Io'JSa YeYp!''"^^'-', o"^' Yl^<: ''•«-
}>ienlin a /i/i/s .'^kis ', sapiciilcs vidclicet lllios dicens. i^.Xeiaq- tjtTTtoXeia? 5i uibv a'JTbv e^ire , Tto Tit T'?,;

Ac ruisiis idein S;ilvalor ipsis dicil, sic loquens : aTioj/eta; TTi^Trpaxivat. 'Haata; eTeai Tpta"t YUfvb?
S /; ii';i;i.;rcs suiit fi,ii luijus saculi filiis tucis in ijciic- xat otvu^noSiaTaTog (73) ot^fjYotY^- T^J'' IMiocria tpaat ixexol
rnliviie 5VU S; per filios luiis eos iiitclligens, qui Tb tixo-jaai tiov xpTia[Jtiov Toij Psoij, iir^y.iz: of.J-aaOat
scicnli;c liicc colluslrati suiit. ApoSloliis qiioque liis y^^jatxh;, [xrjoe TexvoT:otT,aat. UfeAvyjia Ti]t:
irfi
vcrbis iilitiir: Eianius ualurii filii //•((;', iioii qiiod epiytdjc-eoj^; icziiq er zd.^o) dyltti, ^aaVj, oTt 6 vab?
ex natiiri, sed qiiia vcrc lei suiil, iraque obiioxii, b ev 'lepoao^.^J^jioi; oixoSo^jtTjOTiaeTai ijaTSpov, to; to'j
qui pettant. yuiiielijim de Jiida sciipliim est quod 'AvTi/ptaTou T:!aTeuOr]aop.ivou UTib 'louoattovXptaTolJ
,

pcrdi;ioiiis liliiis sil '" : qiio loco |)crdilioiiis liliiis elvai , xa't xaO;30r,ao,u.ivou , xa't Stj^oVTo; 'okrfi t^;
iilcirco (liciliir, (jiiod pcslilci iiiu fai iiiiis adiiiiseiil. oixou[j:ivr,; etvat paatXito,;. "H^et oe i::' £pT,|j.ta tou
l>:iias liil.us annis iiudus cl siiic calccaiiiciilis vitam xda[;.o'j •
poiXuY[J:« eaTt Tr;; epT,;j.toai;to;. AiYov-
Y^p

I !s'i r Liic. VII, 35. " Liic. XVI, 8. " Ejilics. ii, 3. '" Jnac. xvii , 12.

n'iis : « Qiiasi nialam cl ilifTici-


toael SuaoSeuo'jvTa. proiiidc pcrfecla iion c rit ipsiiis siiniliiiido.
lciii viaiii uacla, caqiu! ,i'grft iiiceilciili;i. i ftcg. |i (71) "Exei zi d .leoir, zd yavfcr. i llabel Ico
:!(l iiiarg. avTi to'j, o'Jx e'Jooo'J[xevov. i Tio iioii rccle qiiod sit lcrox. acer, siipcrliiis, ctcieioiiim se re-
ilici'di'llli;l. I
I
gciii aiiiiiianliiiin sciiticiis. t rtill. < Jain vcro Ico
(Gil) To i.hr. in loiiiiullis, Tb TeXo;, i hicis pcr- ;ilii|iii(l li;ilict, al;i(;ril;i;cin iiciiipc et acriiiioni;iin. t

fcciioiiein • Ii;iiiil scio, iiliiiiii i|iiispi.iiii i|isi ciim


assciiti;itiir,
(70) Kvi levet zCyi- tiJ.Uor urOfdi.To^r. Lcjjcndiim ait iii iiolis, Tb Y^fJpw liic iion lam sigiiilitare < su-
piit;iiiiiis : xupteuet ti^^jv a"/.X(ov Tcjojv i aiiiman-
al.is peiliiaiii, > iit vcrlit Voiraiigiis, ipiain < clali aiiinii
lilois ilomiiiatiir. > .N'.>iii si viilg;il;iiii Icclioiiciii con- alacrilalciii. >

si'rv;iiiiiis, < aliis lioiiiiniliiis doiiiinaliir, > qiiis igi- (7'2) 'A.T() i'c;svoq, xa) lirii), fi.h^-^ifTfor. Ilic < per
lureiil i!loriiiii vcrlioriuii scnsiis ? >'iiiii, iil pcrfecla liimlios, > iiilclligil Prophct:! p;irlciii c;iin, iii (|ii;i

.sit lioiiiiiiis siiiiililiido, c:('tcris lioiiiiiiibiis doiiiiiiari libidiiiis anlor c.xsislil. Supcrioics aiilcin p;irtcs (lu-
(lclict '.'
Nemo
prorsiis id r;ilcliinir. Lx coiisci|uenli- ras cssc desigiial, ;ic piiritilc clcclro siiiiiles.
biis dcsiiiiiciidus csl sciisiis. Ilic pro[iri;c singulis (75) Xfi^cttJr. Sit licgg. Iiiii, liu cl Coisl. Z. In
j, sniinaiilibiis dolcs rcf^riiiitur. Ac, sicut lioiiio h;i- cd., /pr,T(5v.
j;
bel, ul ca'teris animaiiliLus doniiiicliir, ila leo, iil (7.1) Totavzai ytip al xo.ldceti;. Jiixla ("oiiilieli-
•? sil viribus lidcns, siii'.crlius ct vitiiliis, nt igiie ; siiim, Iiic il('>iii;ii pcriodiis ; iicc seipiciilibiis joii-
sai.clilicclur. Qiiilnis si lioiiio cnngrue iit;iliir, vir- gcnda ciiin IJiUio, ipii vcrlit : < Iliijiisiiiodi ciiiiii siiiil
nite eiiiic;il)it ; sin aulcii) nialc, vitiosordcscet. N.im siipplici.i, in i|iiilius inrcrciidis, id (iiiiiiii sibi siiiii-
1. 01110, vcl doniiiialiir ;illcclil)us, vcl ipsis esl in.iiici- nius rcnim opilcx pro|)onil, iil sulijaccnteiu inate-
paiiis. Si piiiiiiiiii, pcilicia esl ipsius siiiiiliuido: liam, > clc.
siii bctus, itisi, nmic liiiloiiiin, agcic toiilingcl, at (7';) 'Xrv.icteczazct:. Ucg. Iiii cl Jts., avuTttJoeTOi
6G9 W- ilUE OUTIIODOXA. (i"0

ci xpJ?c TratSs?, o! sv Ba6'j),wvi,, xal xata tr.v A li:iiisct;il. MiiyMMii fcniiil posl mulilii 1)1') oi:iful:i,
•vac ,

"'>'"'''"'"*'"'""''"<""
y.a(iivov, Ttato:? slvat ToO 'ECsxfoy, xa't "IsCEXif.X riuiKiiiaiii S72 >-'i"i '''''"'•^*'"'

5o'jXo?feY£vr,a0as irpfcpov 'kpsiAtou. nec liberos procrcassc. O"»' iiiHeni ad liiiiic Iihiiih

allinct : .'U>oiH;)in(iu di'so;a(ioHis sfnHs iii loio sniielo", aiiinl foro, iil .lcrosolyinilaniiin lenipliiiii nir-

siis exslriialiir, aliiiic Anliclirisliis a Jiulais Clirislus crcdalur, iii coipie scdoal, Ioliusi|ue oiliis lcr-

rariini rcx cssc vitlcaUir. I'orio ad imiiuli dcsidalioncni cl v:islilalciii vcniil. AlioiMin:Uio si(|iii(lcni

ilcsolalionis csl. Fcniidur ircs illi piicri , iii Baliylone iii (orii;iccin conjccli ", Ezccliiac lilii liiissc, al-

i)ii(^ luccliicleiii Jcienii;i! scrviini prius cxslilisse.

" M:i;ili. wiv, 1,';. "Daii. iii, 19 sip|.

873IVT0.MTIJM IN SEOUENTEM METAPIIUASIM.

I. KnKlilnnmi anclorKiilL- cl latioriihus ilii(-li, iianc in Ecclesiaslon Mclaplira.siin llre-


gorio Thaiiiiialur^o, Ncocaosare.-e in ronto e|iiscnpn, rcstitiiiiiuis. Nulliis ennii est luihi-
landi locus, (]uin ipse verus nc gerinanus islius opusnili parens sit jignoscendus. Iii pri-
innm [iroliatnr Eusehii lcstiinonio, ijiii, de (iregorio Tiiaumalurjio vcilia faciciis (76), iisic
hahet Ingenii sui nobis niaxiiua in parvo monnnienla rcliiiuil. In Ecclcsiasten iianupio
: ((

iMelapiirasini inagniliccntissinic scripsit. Ideiii Hieronyraus (77j testalnr. «


Tiieodorus, >-

ini|uil, fiui |)oslea Grcgorius appelialus, Neocii;sarcaj Tonti episcopus... scnpsit .Mclaiilira-
sini in Ecclesiastcn, hrevcin iiuidem, sed vahle nliiera. Hillius aperte dcclarat in cimi- >. ,

Irover.sia csse apiid Gra'cos, an iioc opus sil Gregorii Tlicologi fetus Deiiulc suliiun-
t^it (78) : ((Certe iii eo lil>io, qui, a perniulloriim vclcrnm o[iusculoruiii
collc;clione, |J.ixpo-
irpsseuttxov dicitur, nnn Grcgorii Nazianzcni, sed Ncoccpsarieiisis iionien [irielcrt. » J)cniuui
Tillemonlius i[)sc (79) 0|iusciiluni istud eidem Gregorio Neocepsariensi, « ncniine recla-
inaiitc,» nscriiilum asscrit. Observaniinin |ira3lerca, hanc iMcla[ihrasim jain intcr aiia Grego-
rii Neocffsarii-nsis e[HscOi.i opera JMognnliai aniio 100'i- a doclissimo Geranlo \ossio vul-
,t,'alam l'uisse (80). E\ (|nibus [irofcclo constare debel, islud opuscuium iion ad Grcgorumi
Tlicologura, scd ad Tlianmaturguin [lerlincre.
II. Cur igitiir, dicet ibrsan alii[uis, in [ilurimis codicibus nc edilis, !i;ec .Mcta|il;rasis
iiitcr Grcgorii oraiioiics locum occu|iat'? Sic 0|ilimc rcs[iundct liiiiins, ejus(|ne ros[ionsio-
iicm iillro ani[i|cclimur. Non est duhiuin, inijuit vir crudilus (81), (luin verus islius
((

Meta[iiirasis auclor sit Gregoiius Ncociesariciisis, Quod auti ni iiuic (|uo(|ue nostro ascrijiia
fuerit, commiine noiiieii iii causa fuit. Nec vero lioc ciiiiiuain mirum vidcii dchct. Eie-
((uenter ciiiin iii scri[itis occlcsiasticis aicidit, iit iilciii lihcr dunbas alcpic etiam jiluribiis
altiibuatiir... Ouolies ideni accidcre vidciniis, tcm|ioruin inrdicitati el anianueiisiiim aut ,

iibrarioiuin incuritc id assignaiidiim est.» Dcinde duo [irolert iiujus rei exciii[ila a se iiiU-r
lcgenilum aniiotata, et addit:«Plura liujusmodi dc|iicliendet, qui aiitii|uos scri[ilores
sedula inanu versabit. » Eadciu [iropcmoduin argumenta rcjierire est a[iud Gcriirdiim
Vossium (82), Gregorii Ncoca?sarieiisis 0[icruin cdiloreui, in Censura circa liiiiic .Mela-
I
hiasim. Caelcrum, quamvis slyius isliiis 0[iusculi non usquequaque relciat eii!lior,iluiu
iliud dicendi gcnus, quod jiiissim in Theoiogi iioslri scri[itis elucet, niiiilominus taincii
|duiiiiia suiil qua; virum [lietalc et doclrina eximium redolcnt, iiinilunKiiie corrigcndis
iiuiriluis inscivire [mssunt. Totiiin Ecciesiasles iiiirum in duodccim ca[)ila divisum, brnfi
iliiideiii, sed accurata omnibusque ingcniis accommodata inlcrprutatione [lercurrit
(7(1) llisi. \\b. VII, c. 23. (SO) T. I, p. Ii9.
(77; Siripl. eccl. (Sl) j1/ohi(. iii liaiic Or.
(78) Muiiit, iii Ikiiic Or. (!i2) Censura luijus Jlelapluasis, I. 1, p. t(i7.
(7il) T. iX, |i. 1(4.

META-PPAII}: EIX TON EKKAUSIAETIUS. 874 MET\Plin\S,lS IN ECCLESIASTEN ».

B
Tda; Uyu Xa).opi('ov, •/.. t. ).. '• "'s vcrlus Salon ,
ele.

Creyorn rimuiimluuji, linjusce Pmrohijitu I. X.


Viite iiiler 0\>ciu sniicli
« Ali is Or. ,")j.

875 892 MONITUM


In primum Uv pde urlhudojni traclatum.

I. De islius Iractnlus auctore vnriic fucrunt erudilonnn scnlentiic. Alii quidem Lalitic,
.•iii! iiutcm Grtecu idioaiale iuimitus cuiistriptum asscrueie. Hinc, ['roul diversa cral illo-
671 APPENDIX. 67'J

rsim npinio, alii ad Latinuni, aiii ad (Ir.Tcnm scnpioroin opiisciilum istud reluleninl. Qni
|)io Gra^eo scriplore slnijant, ruusam suam tuehaulur lioc pi.X'ci()ue Augustiiii corilexlu, in
qao S. Doctor de moiio quo Deus olim patrianliis apparucril, loquens, ait (83) : «Grego-
rius etiam sanctus, episcopns oriontaiis , apertissime dicil, Dcum nalura invisihilein,
qiiando Palriliiis visus esl, siciit Moysi, cum qiio facie ;ui faciem loquebalur, aliciijiis
conspical)ilis malcria> dispnsitione assiimpla, salva sua invisiljilitalc , videri (lutiiissc. »
Umlo, re in ulramque partem nondum salis discussa, diii |iro cerlolialiilum est,Gregnrium
iioslnim islius feliis vere (larenlem esse; nec lantum i(isis id asserere salis fiiit, imo et
Iiujus opuscuii Giaece, ut diclitabanl, a Tlieologo conscripti, Rufinum interprelem nnmina-
riint. Ouamolirem, ciim npiis isliidjnm priiiiuQ] Argenlorali |iroiliisset anno 1308, ac poslea
Lijisiao anno 1522, demum inler Gregorianas orationes viilgatum esl, hac e()igra()he deco-
ralum « Divi Gregorii episcopi Nazianzeni De fide, Uutino presbytcro inleriircte, tracta-
:

lus (8i). »
II. Verum rectius sane ii conjeclariinl, qiii, qiiamvis non difrilerenlur, Gregorium
iiostrum « plurihus in locis (85)» de eadem qii.Tslione disseruisse, non inde tamen,
admi^sa eliam Auguslini auctoritale, intiiloruiil, Iractntiim istum Tlieologo ascrihcuidum
esse. l()sis enim verisinjiliiis visum esl, Augustinum ad qu.Tdam ali;i Gregorii oratioinim
Inca allusisse; cum pr.Tsertiiii certissime coiistarel, nusqiiam exstilisse hiijiis IracUilus
<ji<Tca, nec quemciuam lincleniis re^ierUim qui ea so (ir.T mnnihus hahiiisse glorialiis sit.
De Kiilino aiitein interprcle idem hic dicendum, quod de sequiHili Iraclalu adnolnl Us<e-
rins. Ait enim (86) se collecliones mauiisciijilorum 0(ierum Gregorii, ((iiae Uutinus Latine
ri.'ddidil, niaiiilius versasse, nec us(iianj apparere istiiil 0(iuscuIuni. Unde conchnlit vir
doclus, « non auctorem niagis Gi'egorium, qiiam Uuliiium illius inier(irelein censeiidum
esse. » Noi; audiendus Nalalis Alexaiider (87j, ipii supeiliua subtililale aiigiirntur, (riuune-
vum islius Iractatus scri|)loreiii Lalinum fuisse; sed 0(ius, poslea Grieco idioiiKite dnnn-
tum, Latimim tamlem inlpr(ireleiii haliiiisse Uiifinum. Iiiconcussum igitur videri debel,
Iraclatiira isluni, iioii Grcece, sed Liitine tiinlum conscri[)tum, in lucein |)rndiisse. (Jund
qiiid'!!! aliis etiam nonnulliiis momenli argumenlis (irnbari potesl. Naui (irimum iii hnc
Ojjusculo Scri|)tura sarra veteri lectione, quam «llalicam» vocant , citiitiir. Tiim, de
« ralinnc » ageiis auclnr (88), sic ait : « Riilio, qiia? iqiud (jracos Xoro^ niimnqialiir. » Kt
a!il)i de « consubslanlialiliilo » loijumis : «Hoc est, inqiiit, qiiod Gr.Tci ojiocJsiov appellanl. »
Uiide Oueneliiiis (89) « Viden, inquil, ut Latiiie priuium scrijitus libellus? »
:

III. Poslhabila igilur, (|ua8 (iro Gi.tco srri(itore ]iugiinli;il, o(iinione, ad Latinum scsg
uniininii fere consensu converterunt eruditi. Sed, iii S93 assignando vero ac germano
isliiis Iraclatus uuclore, alii iii aliiis ;ibiore seiitenlias. ChiOlelius (90) qiiidem illum suo
'Sil.Mlio Ta[)sensi, in AlVica e[)isco[)o, Iribiiere nilitur. Ouenellius vero (91), ChilUetii seii-
leiitiam inqiugnniis, [ilura congeril, ul Gregorio B.Tlico, seii Eliberiliuio, in provincia
BaESica e()isco()0, ascribat. Priores Ambrosii editores intor Modinlauensis c|iisco|)i Ojiera
fetum islum rollocariint. At |insterioros iiostii in A[ipendicem, velut s[)uriu;n, rejere-
runl (92). Tillemontius (93) in eauidem ac Quenollius senlenliam inclinat, etCiregorio Eli-
boritano altribiiil. Persensit lamen vir eruditus, stylum nonnihil Phuibadii Aginiieiisis
e(iisco|ii dicendi-ralionom sapore. Hac Tillemoiitii conjectura, nostri Hisloriw Gallice
Litleraricp coiiscriplores (94), iid qii.-BStionom islam mnturius ex[iendendam in)[iulsi, lilem
demuiii comionere vidonlur. Multi(iliid enim argumento, tum ex coUalione istiiis opusculi
cum altero Pli(jehadii tractalii, lum ex forma et iintis, qiiibus, in litlerariis dis|)ulalioiiihus,
vera a ialsis secernunliir, deducto, Iraclntum istuin Pha-budio restituere conantur Loii-
gioris sano ac fastidiosae fnrsan esset n|iiT<e liic recensere qiiie ad suam conlirmandam
seiiteiitiiim de liac qiiaistione sciijiserunt. Ad n(ius i[isuin lectnrem remittimus. Legnl et
judicel. Nos veroeorum ralionihus adducli, Pha;badium Aginnensem eiiisco[ium, ut verura
liujiis o|iusculi auctorein agiinscimus.
iv. Cii terum dc istiiis trnclnlus excelleiitia coiijicere licel, ex variis eruditorum conati-
biis, qui ad ;iuctores, tum [lielale, tunj doclrina cnnsfiicuos, relerre .tenlarunl.
ifisiim
Scri(itus videliir conlra Arianns, (jui Filii siiljslanti;im cum Paloina camdcun esse iiilicia-
banlur. I|isi enim vocem 6i«ou3iov, « ejiisdem substaiitiic,» rejiciebant,ul ii^oiouaiov, «similis
sul)slanli;e, » indiicerenl. Jiini|iridem adversus eosdeni Ii;ereticos libelluiii edidorat auclor
istius tractalus, in ([uo nonnulla a (juibusdam, velut su[iirlluu aiil nmbigua, ixqirehoujia
sunt. Idcirco «eadem, » ut i[)se loijuilur, « planioii sormoue in isto (ractnlii digerit (95),
ut seiisus sui sinqilicitntem ostendal, uc legonlibus scru[iulum umiiiilel. » In Ilibliutheca
veteruin Palriim (9C) cditiis re[ieritur prior ille libellus contra Arinnos, (luem, ul cnm
llieronymo loiiuamur, « PIio.'I);idius Ageiini Gallinrum e[iisco|ius edidit. » Addit etinm
S. Dcctor, quod quidem ad rem noblram pluiiinuiu vnlel « Diciinlur et ejiis esse alia :

(85)'Ei)isl. 148, n. 10. (90) !'i yinUiciis Viijil.

(84) IJill. cil. l. 1, p-


'22. ('.II) Ul)i siijira.
Or. xxvm, II. 17. Or. x\mi, ii. lU. (11-2) iNov;) Aiiilir. cd. i. il, (i;iil. ii, [). o45.
(8.')J
(X()) Ad eiilcein opusc. Dc .syiiit'. (9'))T. IX, (i. liM el 727.
(871 Natiil. Alex. Iliil. m/., s;ec. iv, ail. ii, (91) T. I, i);ul. ii, \k -2GJ .;i soijii.

n. -2 (05) Trucl., n. 2.
(88) Tcacl. II. II cl II. I.J (Uli) T. IV, i).-500.

(8y)0j)p. Lcoiiis, (liss.Ti. xiv, [i. 'iO


G13 l>I'- flLiIi OUTltOnOXA. G7i

0|HiScu.a, (|u;e iicrili;iu lc^l (1)7). » Ouidiii igilur in iiloiiim Opiiscuioririii iiiiiiicro, <\{\iii
iininJiini le;;er;it Ilieronyiiius, lr;icl;ituin isium rc|ioii;iraus ? T;inl<i sii|ui;lciii csl isliiis
ruiii ;illcrrt ^illiuitiis, ut niilirt nioilo ;ilii'r ;il) ;ilio (ii\clli possc vi(Je;iliir. Prior libcllus, ju\l.-t
GillicE Litleruricp liisloricos, scriplus vidcliir aniio 'ial vol salteiii 358; isle vero nnno .3G0
aui;{()l. Ciiiu aiitcin in [ir;cceileiililjus cilitionihiis iniitil;iliis ac inultis ineiidis sc;itciis
[iroilierit iste Iractalus, Billianuin oxem|'l;ir cuiu novissiino Anihrosii ex(;ni[)!ari, uljxile
accura;iori , conluiiujus, et textuni, quoad licri |)Oluil , in inlct.'ium reslilui cura-
viniiis.

(97) llicronyiii. Scripl. ecclcs., p. M3.

DE FIDE OUTIIODOXA GONTRA ARIAKOS.


TRACTATUS PIllMUS ".
Viilo PutiolotjiiV Latiiiw loiiu XX, col. 51, iiiter Oiicia S. riiculiadli, cpisCDiii Agiiiiieiisls.

» Ali.s Or. iO.

MONITUM
Inalterum De fule orthodoxa traclatuoi.

I. Quee Je praccedcnli tractalu, in Monito ipsi afnxo, statuimus, satis [irofeclo indicant,
quid de islo senlire debeamus. « Utcrcjue eiiiin, » ut cumQiieiiellio(98) lo(|unmiir, « in siyli
si!;ulitiidine convenit... uterciuc Nic;cni Syinljoli lidcm exjilicat; » ac jiroiiidc ulcri|ue, cum
tniita sit iiiler cos afiinitns, uniim cumdcuKjui! |)areiiteni ngnoscere dcbet. Cuin igilur
consliM, [ira>ccdeiiteiii tractalum, ct [irimilus Laline coiisciiptura et Plia-liadiura Agin- ,

nciiscm e()isco|uiin habeie auctorcm, manilebtum arbitramur, idem de isto sub^etiucnli,


judicium esse rerendum.
II. Piitavit Quencllius, prfficedenlein Iracladim islius subsequentis ajiologelicura essc.
Ait cnim « Sed quod aUciidi velini, uniis alieiius cx|)licatio est et a|)ol(igelicus, [irior
:

[lostcrioris » unde concludil (99)


; « Sil igilur ccrlum nxiinu|iie unius auctoris esse gemi-
:

nuin liunc Dc fute Nicceiia Iractatum, nuHusijue sc|iarct, quod non malcriffi solura allini-
talo coiijuiictura est, sed et scrijitoris ipsiiis consilio, et scripti malcria, (|ua3 quidcni
[lostulal, ut (|uod [tostcriori loco jiosilum esl liactciius, siiperiorcm deinceps obtine;ii,
ciira et [irius scripluin sit, ct allerius sil scripti uialerics, et demura prius legi dcbeat, ut
altiT mclius intellignliir. »
III. Hanc sentcntiam impiignant Galliw littcraricp conscriptores (1) duobusque [lOlissi-
nuim nrgiimcnlis ostendunt, Iraclalinn istura nullalenus pr;B se ferre notas, quibusdesi-
miatiir libellus ab aurlorc |)riinum coiitra Arianos editus, et cujus defeiisionem in piacce-
denti Iractatu aggrcditur. Phoeliadio naiuque, prreter ambigua qufcdam el supcrllua, obje-
( tum fuerai, (]uod in primo libello, ubi « Verbuin Dei » [iro [lersona Fiiii [losucrat, tale
lioc Vcrbura iutelligere [nitaret, qiiale graii)iii;ilici tiadunt, «aerem » scilicel «spiritu oiis
olfcnsum. » Deinde, quod, cuiii « unius Dci » vocabulum dixisset, «persoiias» negasso
putaretiir aut. si «Patrein el FUium » nominassct, id acceptum sii, qunsi isla vocabula
:

ita [)ositn essent, ut nomen el cognomen unius |)crsona;. » tfnde mirari se faletur auclor,
<^

lioc itn nccipi [lotuisse, qiinsi personam j)ro()riam Vcrbi, quod est Filius, negaret, quem
tot locis verura Filiiim, non laclum, seil de vero Patre nalum ingesserat. Nain, iit jitldit,
« nemo verbotenus nominat, quem vere esse in [lersoiia sua sae^iius profiletur. » Verum
in isto breviori trai tatu, nihll tale occurrit; nec superfluilalis qui lqii(im aut ;irnl)iguitatis
circa Nicjcnnm fidem reprehendenduin re()erilur. Brevcm quidem, scd clarnm et distinclauj
calbolica; (idei cxpositionem conlincl .'-eu [lolius, |)r<'ecedentis traclalus sumraaria con-
;

fcssio est. Pineterea, ut observanl Galliie litlerurice coiiscii[ilores, afTirmat nuctor, se nomi-
natim « in [ciori libcllo Sabellianain lia;resini daumnsse;» quod (luidcm tribus in locis
factuni videmus in piimo Phoebadii Iractntu Contra Arianos, quodquc in isto [losleriori
iiic;issuin [lerijuirimus. Hinc penitus corruit Quencllii conjectura
IV. Ut aulcm de ista qutestione uienlciii noslram [laucis a[icrininus PlKtbadio ,

Aginnensi e()iscO(io tres ascribendos putamus De fide Niccena contra Arianos traclatus.
Prinium iegas veliai in Bibliothcca veterwn Patriun (2). Scriptus est adversus episcopos

(118) 0|i|). LcoTiis, disseil. xiv, ii. 720. (1) T. I, pari. n, p. 280.
{'Jd) Ibi.l. [). 7-21 el 7-22. (2) T. IV, p. 500.
fri FKAGMENTUM i X OllAT. (ONTRA ASTRONOMOS. 670

.>iP(!uivim fiirmiil.T) Sirmiensis


Alter vcto, et qiiiilem priPccilenlis apologuticus,
niirtorn^-.
ille esl, qiiom iii isla Appi'!! lice [iriori loco collocaviraiis. Terlius deniqiie, isla ost subsfi-
quons ac brevis NicJoii.T lilri coiilessio, iiu.T' prorcclo lialieii dehet velut summa, seu ,

eompeiuiiiim tloj^malum, iiu.i' jam iii pijocedeulibus libellis a Plioebadio Aginneusi per-
IraclaUi rucranl.

DE FIDE ORTIIODOXA COINTRA ARIANOS.


TRACTATUS SECUNDUS ».

Mdi; iiilci- Opi'ra VhaAiaitii Agiuneiiiiis, lonio supra rilalo, col. -59.

"Ali.isOr. 'iO.

FRAGMENTUM EX ORATIONE
CO?>TRA ASTRONOMOS.
(Kil dii Clir. Frid. Maith.ei, leclioncs Mosquenses, Lipsiae, 1779, in-S°, vol. II, p. 3s.)

Tov dylov (3) Fpriyopiov zov BeoXvxov, ix Toij (4) sipd^ ucTTpcrd-fwvr .loyi

"QjTTjp oi !x6'J^? oi k'J toTj uSaii ^ijjvts? 5ti Ttov A ^lTot xo^Js (> J.T^^OEt? Trap' out^; uTtb Qeou djt'

tv [JiTiTpa 3uv£7iiy.).u^o[ji£viov x'j[i.G>'i v.a\ uSdtwv £t? dp/r,5. Ttp ouv xatptjj ttJi; dvaaTdasto; tb? ex Ttopo-
ftooyoviav (J/UxaYtoyou^^tai, jj.s-ci [/.ivio'. xbv xiixov Or,xtT)v Ttvtj)V Ttbv £tpT][<.ivaiv Tou x(3a[j.ou jjiepoJv,

ou xa.z' IzTTVorjv, d/Xi xax' siauvoi^v y.iX liva^rrvofjV d7:o6!o(oJtv Exa^Tov aToi/ETov T:p?ij t(>v xouv t^ l'5tov,

TTi? Cwii? '^'''' Oiipoi tJ.'/ £[ji.(J/uxov d7to>,a'J£i C^ov •


xa^t TtdXtv auvtjTaTot t6 aoj^jia iv. XEaadptov, xal
y.7.\ S£(i[A>i; [j.£V T?;? ^''X'!? ^'^"' "'' <^^>\>-^i S£3[x>j; Sk izfjoa-rjt/i'. a^JTto fi '-{'u/Ti, xa\ out(o? TtdXtv dva[j.op-
cou awaa-i? Isxt t6 aT;ji.a, fjtaXXov 5k ^ to'J ai';j.a-oj cpo'jT:at 6 dvOpto7:oj. OeX^jEtc ci tb^ TtdvTO cpiXoXo-

evu^n^-JjTaTo; OipiJiT], % iiito'iuxto,u.£vr)c, 6 -?,<; ({"JXTI? j-o^jVTa xa\ TO'jTO iv eToei TtotriaaaOat •
tfTi,al 8t] ttliv

XtijptTiJio? £/. Toij a(I)jU.aToj Yiv£Tai, d7t07T-fiYvu|jL£vou 6ta Tou atb^jOTo; IvEpYEttov tt;? ij-uxri? |Jtvf,[JtT]j ts

Tou ai';jiato;. "OOev xd a'j6topi y.at a'JOT;[jL£pa tiuv ^rjjit xat Myou, £7:tOu;jita; xa't Ou;j:o'j, i^^XtoTo; xe

ivOptbTTojv v£y.p3i ijto|xata avaT£ij.vo;j.£va, !'-"' xa"t t:votis, r:o'j TO^jTa, xal Sti Ttottov EvEpYOUVTOi
x^j"''V'

t'joj; £Tt 'i/yj<s:'i e'joov, tl)Ta-JTto? -/.31 cf/iYti^ ^'^"t piopttov (5). At (jtivTot -pp ;jivri;jtat xa\ a! to'jtciJV

Xu,u.r/, aT;jta S^ 0'JSa;j:to;- xat' rA>.£t'^tv Yotp, tb? StaxpJaeii; Std tou ^YXECfdXou UTtb ttj; ({lUXTi? evep-

1^57] et^TOV, TO'j O£p;xo'j crTotx£!o'j 6 t?,? tj/uxri? X"" [•ouvTaf ot67;£p TioXXdxt; xaTa xeepaX^? xtVE; xot-
ptj;;.?;; ez tou jibijiaTOi; Y'V£Tai. Kat to'Jtou yapi'/ ptav 7:Xt;-,'t;v XafiivTe;, oux d7:£0avov [J.kv Ttop' ouTd,
Ta 7:/.£i!jTa Ttov pp^tftov vuxtI Jtal TtxTOVTat, ar.f^^J- B ExcppovE; 6^ xal dvouaTOTOi "j-ii^ovav • 6id to'jto [j.e-

XtofjtEVT]; TTJ? [JCfiTpa; y.a\ eStoooiJcTTi; 5id tt;? vuxte- Td'fp£va Ti STttaOsv ttii; x£'j!aXTii; XEyoVTat. Ti 6i

pivTi? '|'Ji£(os Tb ppEtfOs • T?jv au-ov 5t] TpoTtov xat Xo-^-tiTtx^Jv otd TTJ; xap6ta? EVEpyET :f; 4"JX^' ''"^
^^

ti TtJ.^TjTa TtTjv ctoyidTwv vuxtI T£),£UTto(jiv, tb; dv- dva7tv£U(3Ttxiiv 6ti tou 7TV£up.ovo; •
T% S^ 6u[/.ix5v

tiotiDXoytevTi; t?,; 0£p[j.r;c tou at;jia-:o? xa't St) . . . 5td TO'j aV[):aTO; •
oOsv ea:iv !5ia0at 7toXXdxts Ev

ouffTj; UTT^ i^byvji tt;; vuxti;. Ka't outo; [xi'/ 6 Xo- ToT; Ou[jiou;j.ivot; xaxd ttjv dpov tou 6u[jtou, u(fat-

yo; toij /tjoptjjjiou TiJbv t}(uxtbv. 'Ava-j-xaTov oi cz v.i\ [J.OV xat 7:u,oaxTou;jtevov ib ei5o; o^jTtov. T'j 6k ^7:1-

th'/ TStov utbv a-oiydw/ tou a(b;j.aTo; x'''rJ",u'jV £7:t- Ou[J:r,Ttx'jv f; iuxT] 5ti xoiJ 1^770x0? £'/epYeT' SOiV

otacOot, i'va xa"t tVj tt;? dvaordjEto; £v 3£Ca;'to xaT- TO'j ^,7:0x0; (!juxo;xfvou, ouaTteuafa; EuOcdj; Ttopaxo-

^-iyo''- 'A7:oxtopt?o,a£vr,? -(-ap TTi; i^uxf;? ix XouOo'jjr,;, dvopEXTEt dv6pto7to; 7t£p'i xi; pptojet;.
iXTl?
loij (itu|jiaTo;, Ta xiacjapa tJTOf/cTa e? Jjv auvTJAOov... 'E7tiaTT,aov i'dp tb; Jtdvta xa Xt/va ft^ba TeXe^ov

[xtijv *v o'JToT? xaV d7;o'.fepovTat , £v |j.£V t(o 7Tu,o't yiTTOTo; ^xouaiv •


oTov -pvovtat "/oTpoi xa"t UTpou-

tb Otp^jtov Tou a't;j.aTo; (I); e!? !o(av 7:apaxaTaOr;xr,v, 6!ov£;. rvtbjT] Sk TtdXtv to p.£toiaaTtx5v 6i4 tcj

iv 6b T(o uoa-ri to 'Jr.oov, £v o^ t'") dfpt to Vj/p^iv •


a7:Xr,v>j; £V£p-,'eTv ttjv '!^'Jy_r'/ 5ua£7:tOuiJioj; r.ph^ to'j,-

V.TOt Ttb TO-fi;), d7:o;.t£v:i t!» ?t;,o')V,


^ ^iXojTa; 2'/ouat •
xa't 0! T^o/.Xdxt; uttS 7tXetivtov -("£-
J.omVj Ev Tii -,'f,,

(")) IIiic rr:ij;iiiciiuim filiili ox coil. Typngrjipli. (,'m niipi;i cinlil. Grop^nrii N:r/,iairieiii. Iii iiulio la-

SyiKxl.ilis iii lol. iiiiiii. XIII. iiKMi liiijii-i (iialiiiiiis lil iiirnlid.

(4) Scrvauir ia IjiLiliolliccis .Mos(iiU'ilsilMi.5 iiia- (,j) :\ I 111:1 rg., ;j.'Jp;a Xe-j-ovTa Ti ^j.iXTj.
G77 I.ITIJRCIA S. GULGOail COIMIC.A. G78

).^^vTcov xarasup^ifJiEvoi, <irAr,vi;£30oi tjaji. 0;Xf|3:'..; A fiiTpwv ajTpo/.oYiav [j.'jOeu(Jii[jiEvot, Tf,v -e («) e!-

Sj Ttivrtij.; xa\ rcspl aTi£piJioY6v(ov voaiv 8i' ottov xai [j.ap[i5vr,v ostvto; ooYIJ^aTijavTs;, Ti] ototxr,jet T(ov

T.iO^v -posijt [jLopitiJv, oiTtvi; siitv oi vs^poi oOcv SiTptov, xa't ou 0£tp (9) iT4[jtrav Ta xaO' f,[j.5;

xal ol Tiipl xk TOtauTa oetvol otXouaiv ciTTetv touj oiaxiJsiOai 6etvo)i; looY(JiiiTt(iav. Ot 6i zac eOauv-

/.iav 7T£p\ Ti? juvouoia? di-jsiSto; £;,fovTa; xaTa- ^TOu; xat OeotjSiiTou; JTTfjTTiixovtxto; xaTaXaWvTs;
xa;ji.— iiOat zri oouvt) tiov vjcfptov. MivToiyi ouv iTotoTTiTd; Te xa\ iiXT|Osrj oujitooet; 7r:pl tt,; liv-

-s^iXoAoyoTa; stodvat XP'1 "f^ tt'''; ttoXXoi; SSt,Xov, OptoTTOU (fuitxf,; r^oaoTTjTi; te xa\ i^'Jtr^-:o^, aTS/.6-

tJj;
'^^X^ 47To;!>/5aYsiaa ex tou <r(o[jtaTO? xal Ttov tou TT^Tii; TS xa't 6etvi5TT|To;, (Jioopoduvr,; t^ <fi]\xi y.aX

c(oij:aTO.; aTTTjptOijtTijjtevtov jiopitov, xa\ Y'-'I^"''i


•'^'^" axoXaiia; xa\ t(7jv Toto'JTtov li-avTt.jv (;u'tX(T.v

^auTr]v ev asapxijt xal da . . . (Jtajia oOia, o'JT- :i:XsovsxTT,|jiaTtov, euiicfdj; 59Tj(jav ouTto;' tb; oux
[jti;j.vT,Tat Xot-V/, o'jts y-^^^PT^' xaOtiJ^ (jtapTupei 6 dicf' Jvb; xa't [jtivou xptj-ou a; TOtauTat ttj (fuast

ei-(l)V , OTi 'Ey exelrii rj) t^iiepii d:toJvrrrai <fu5ixa\ cruvsr.tYivovTat xa't (JuvaroTi^/.-ovtat ^".'toiJiat

adrrsQ cl Sia.lox . • ( foile 6taXoYt3[Ji.o\) avtov. xa\ xaTaaTdsst;, aX.Xa xa\ i-b 6suTepa; Ttvo; xal
Zr,Tf,3Sij 84, (Joac, •/aTi tIv tiStov ^-""^lJ^^^o? 6-t- TpiTTi; xa"t TSTapTT]? xaV TrliJtTrrr,!; xal '^xtt,? y.a.\

(jtsXtjJ; tJiv 7:sp\ . . . /?,; (forle tf-uxf,;) Xi^yov. T6 iCoopiT,? aiTia; y.ai 7:,0(Tjtov [.iiv 4-^ ^"''"^''1? '^^^ 'i^^-

otjt T0'jT0 (C) xa"t Toi; iroXXot; aXT]::Tov 6,aou TS B Tiptov 6[j.otoTr|TO;, fieuTspov cx Tf,^; ^ta^opa; t(7jv

ya't ,iSXuTov . . . xe xa'i Tito; (]/uxr; ats(o[jiaTo; y.dJp!- UTOtysttov •?)(jisptvfi? xal vuxTspivf,; xtvf;asoj;. rvtTjOt
^ETat Tou (iijj;jtaTo;, xa't Jv tuj -ii; '{'uxfi; );toptc;[j.(p
y-^P, "jJ tpiXosotfe, tjji; Tpet? xtvf;(;et; Ix Tciiv 6taJTr,-
OJtvaTo; ou Yt^si:»'' sT; y*P ^''^' ''^^ (Jtovo; t!'U-/f,; [jtaTtov xiov TpttLv topiTjv xoti; OTOtxsiot? uitcipxouitv •

-/top:3[jLb; a-h 3to[jtaTO?. 'E-!(JTr,aov 6k (AS-i Tiav- ai:h (Jlsv rptjjTTi? (opa; fi[xrptvf,; a/pt TpiTr,? xtvou-
T.jv TOUTO- tMzv xa't Tivo; X''^^'^ <*' ['-'' '^'j'^''' "''"
[^'^'"'IS T^i^ X''''^!'^'
''^^ (j:a,OTupou(Tt TOXXdxti; ctoOev
Gp(Jj7ttov- ^ujtxtjj;, xa't o'Jx ex Ttvo; aaxf,(JSto;, IS, 6'.f0aX[jtoi Ttvtov osjTspoi 6p(o[(.cvof (i^^ro 61
aiJTr,; tt,; vsapa; auT(7jv vr|T:i6TTiTo; ol [j.^j 6^ct;, TpiTr,? eto; cxtt,s (Juv ttj Osp(j:i] tou fjXtou
oi 6k ^rpast;, ol 6^ tptXf,6ovot, xa\ SX.Xot (Jtocppovs;, ai'(jtaTo; xivfj(j£t; xa\ dva^osst;, 6|'j-spat xa\ ret-

•xa\ SXXot f,rjxoi, 's-cpot o^ Tapaxio6ci;^ xa'i 0! (ilv xpiTspat iTspat 6i (j.eTa pptoutv a7:>j 6J

<f
pijvi[j.ot, ot 5i axspatcJTspoi, xa\ oi [A^j 66Xtot, oi 6c ^xttj; wpa; 'eoj; evdTTi; , c't'ojOcv f] to^j . . . p.aTo;
Oypovs;, xa\ oXXa TrXstjra "E>.Xt]vs; (7). 4>tXo(i6-otov xivr,fft; Y^vcaOai, xa't outoj Xoi-6v fj to'j /^jn.rjxi coji
d7Tai6suT0t ol t^v TroXuOpuXXriTov t(ov (j.sTC(ijpojv C ici7:spa;.

(0) Ftirle T^j 5r) to'jto. (8) In niarr;. TUXTJV.


(7) Sir uiiMiia iii coJ. {'.)) SiC loil.

LITURGIA SAIXCTI GREGORII


EX COPTICO CONVERSA.

(Renaudot, Z.i/Mr(/i«ram OrienUdium collcclio, ed. secunhi, Fraiicofiirti ciil M unniii , 18i7, in-i, loni. I.i

Coiiiinnni Coplitarnm Iraililinne Giegoiio Tlicologo in yEgypliatis oiniiiliiis roili-


Ii.tc Liliirgia asciihilnr
cibiis cl cliain 111 Gr;cc() co iioiiiine leccnsctur a Iheologis cl liliinin in-
ltiljliollii'c;e Kcj;i;c ; alf|iie cliam
leiprelilins, iil in Conslilulioiiibiis synodicis Galirielis lilli Tarik, LX'X palriarilia' Ale.xaiulrini, ailiciilu iC
Ali.iseba iii ScisHlia ecc/esiasfirtz, cap. 83; Abulbircat, cap. 2'J ; Ebnassalo Colteciionis cunonum cvyi. 1-2,
ei alils.

Oraiio veli (I). D Puriliea mcperfecte, iie ciiin loiiiiaicni in;uii ilcprc-

Siicerdos secrelo. Doniine Dcus omnipotcns, qui cabor, ut conccclas veniam pecc;iloruiii aliis, ego
nosli cngilatiiines liOMiinnni'; sciulalor cordiiim et reprobns elficiar. Ita, Doiiiine, non rcpellas 11 e
remiin : qiii nie incligiinni vocasli acl lioc niiiiistc- nicestnm ct conrusum : sed iiiilie sn|)cr iiie Spiri-
liiim sancuim tuum : ne me rejicias, ct ne avcrtas Inm sanctum tuum, et fac mc digiiuin ut ossi.st;in)
faciem tuam a me ; sed dele oniuia delieta mea : cl ali;iri tuo s;iiiclo : iicque id inilii proveiiiai in judi-
abliie sordcs corporis inci, ei macul:i:s aniiiuc iiie:e ciiim, sed oifor.im liLii lioc s;icriliciiini, rationabilc,

(I) Tou
j^fTra.TErtiry/n-crin Graeca et in aliisLi- non peitineiil, scd coiiimiinis oflici/ parles suiil aiil
turglis : (|iiia iioii ad ipsnm allare
nem|ic scd so , dicniiuir ad liliilnin. Piiiii;i absijii'; lilnlo , pr^rpa-
luininodo iii saiicuiario, sen i)c;iiate dicilnr inlra r.iloria csl , Siiccrdolis iiiiiigiiilaicin suam prolilen-
veliiin , ([1111 scriiniliiMi riliiiii Gr.eciiin et Orienta- tis, diviiiiiiiii|iic aiixiliiiiii (lo^tiilaiilis , ;id iiiciil|iaie
lem codice Gra^co ejiisdcni Liliir-
(•irciinubiiiiiir. Li celcl)r;iiiduni iiiysterinni. Scciinda diccnda ()i;e,scri-
gi:e i)r:niiiuniiliir ;ilicpioI, q'uc iii (iiii)licis
(ii;itii)iii's biuir, pcisiqii.iiii pr;i'pai;i:iiin li!eiil altarc, qiialis
c\einiilaribus noii occiirrniit, ipii;i rc vcra ad islani ea cst quain Dasilii Coidica rc[)rasciit,il , cjusdcm
670 LITLHGI.V S. GRi GORll COPTICa. G80

jncruoniiiiii ciiiii conscioniia piira, iii remissio- x iiiisti, cl ininiicitias priores delevisti ; conciliasii
(2)
iiein pcrcaloniin el iniqiiilalum nioanim, voiiiani lerrenos cuiii ciclcslibus, cl fccisli dc diiolins iiiiiuii,

delictonim popiili Uii, rcqiiicm el rcfrigciiiim l'a- pir dispciisalioncMi iii cariie : asceiidisli iii cocliini

Iruin noslroruiii, qiii oliin obilormierinit iii liilc corporaliicr, ei iinplevisli oinnia diviniiaie tua. Tu
orllioilosa : ad anlilliMlioncm populi Ini lolius, cl. dixisti discipnlis liiis saiictis et apo.slnlis, l'acem
ail sjloiiaiii luam, cuni Filio luo niiii^ciiilo Doiiiino, incnm du vohis, pacein uieam reliuquo vohis ". Coii-

Deo el Salvalorc noslro Jesu Clirislo, cl Spirilu ccdc jain iiobis illaiii, Domiiie; ct iniinda nos ab
Ino vivificanU', libiqne consnbslanliali, nunc, elc. omni niacula, ab unini dolo, ab omni niala inalilia,

Oralio osciili pacis (5). ab omni fraudulcnlia, el injuriarum recordationc


(1)1 codil. tms. S.Grcgnrii; in uliis S.Scvcri paU-iarcli».) inortifcra : et fac nos oiiiiics dignos, Domiiie, iil

JElenic Fili, qui iii scnipilcriium snbaiblis, coii- saliileiniis inviccin iii osciilo saiiclo, ncqiic excida-
siibsuintialis P.uri, iiliquetlirono cl creaiione icqna- nuis per judiciiim a donis luis iminortaliliiis aliiiie

lis : qiii sola boniialc cx niliilo fei isli bomincin, cl coelcstibiis; pcr gratiani tuain el liciiigiiit:iicin P.i-

collocasli enm iii paradiso vobiplalis : qui cum ce- tris lui, cl operaiionein Spirilus tui : lu cs ciiiiii

ciilissel per drccplionem iniinici, el pi;eccpti liii piovisor cl largilor onininm bonoriiin ; tibiquc olT-

traiisgressioncm, vuliiisli euin rennvare cl in iligni- jj liiiius gioiiam et liunorcm, inagiiiliccntiaiii et ad-
latcm siiain pristinam rcstiluerc : non angclos, noii orationcm, cnm Patre tuo bono, vivilicante, libiquc
arcliangelos, nnn palriarcbas, neqiie proplietas vo- consnbstaiili:iIi, iiiiiic, etc.

luisti auctores esse nosirae salutis, sed tii absqiie Mia oratio ad Filium,
iiiimiitatiiiiie cnrnem assiimpsisli, ct bomo factiiscs, Cbrisle Deiis noslcr, viruis trcineiida ct incom-
siniilis noliis iii oinniliiis, cxreplo peccalo, faclus cs prelieiisibilis Dci 1'atris, qiii scdcs snper lliroiiuni
i;obis mcdialor crga Palrcm ;
pavictein incdium di- flainiiiciiiii cbcniliiiii , ciii iuiiiisliaiit pnteslatc$

'^ Joan. xiv, 27.


que senlenii.T. Tcrlia, (pipc ad Evangelium dicenda Scd in baciil iii muliis, significalio dcleiiiiinatur cx
cst, siio loco iioii cst posita , scd ailliiliciiila ad l.i- Slylo ccclcsi;;slicO.
lnrgiam qiiando legiliir cv.Tiigclica lcdio. E\
i.^tani, (3) Eailcm est qiuT; iii Gr.i-co .\lcxaiiilrino coibce,
qiia; toC y.o.-:a-2-i7ixa.zo:; , eadciii csl qii.e
diciliir 81 illam allera seqiiilur, qii;iiii codcx iilciii conli-
occnrnl in Gra'ca viilgala B.isilii cuin cxigna vi)- , iicl iioii
: qiiod viilgo du:e oratioiies ad osciiliiin
ciiiii divcisilalc. Qiiaila Uindein la esl qii:e pr.c- pacis diccreiiliir, scil qiiia niia seciiiidiiin dicriiiu
iiiiltiliir in codicc yEi;ypliaci) cam porio coilex : i"cstnniin diveisit;ilcin cligcrcuir, aiil saccrdnlis ail

licgins Graeco-.^raliiciis propriaiii yEgyptiis fiiisse arliiliiiiiii. liic aiitcin , ut in aliis (isiiiliiiii paeis
sigiiilicat, iis vcrliis EJ/T] aXX-q xc(.-:a7iz-:aJua-o; vocaliir aT-aTiJ.o;, (jiiam vocciii /Egyplii ct Arabes
T.i.p' Ai-fj-Tio'.?. Iliiic iiiaiiircsliiin cst, iion iiniltiuii Q siiaiii lecciuiil. Iiieipliiiit porro Liliii^i;c siiigiil.ires
EolHcitos essc ilcbcic iios de ipios vel l.iiii:- tiiiilis, ill.c , iioii ali oiatioiiiljiis pia'p;ir.iloi iis, scd ali ca,
gi:c. vcl singiila; iiiaUoiies iKilicnt; modo ccrluiii s't qii;c oseiiliiinpaeis aiilcccdit , ciiin rcliipi.i ex coiii-
lllas cx coiiiiiimii Ecclcsise tliesanro csse ilcproiii- iniiiii ollicio peli soleanl. AUjne ab eo loco piO|iiie

jjtas, quoil ipihlciii dc islis oraiionilins iiianircsl'iii Inquciulo incipil rtH«/)/ior« oblnlio scil sucra acliu . ,

csl : sniil cniiii ii.Mlcni propc vcrbis iii Jacidii , 15. i- nnile iii Gi;cco codiec, aiile oraUonem seqiieiilcni ,

Silii, vcl (;iir\.sOSloiiii Eitiirgiis. Uiide Jacobitarum qii;c Pr;el.ilinni iiostiie rcspoiulcl , lltuliis liic adji-

propriie iion" siiiit , sed Ecclcsi:c , neque unins aiit citnr : 'Af>/r] •zt]: 7ipoT-/o;j.ior,;* ijua' vcrlia Aiais
allcrins, sed lotins Ecclcsi;e Orienialis, rcpc- ciiiii iiiU'rprcs vcitil, luUiuin sucriftcii. Iii (piilinsibiiii
riaiiUir iioii modo iii Cuiislaiitiiiopiililana, qnic Uasi- Copticis cxcinplaribiis li;cc Oralio oscuti jiacis Scveio
!ii cl Clirysostomi Liuirgiis ulilnr, sed iii llicroso- tribiiitiir, Aiillocliciu) sciliccl , (pieiii Lilurgiaiii
Ivmitaiia, cl Alcxaiidi ina ,
qux Jacobi Marciqiie scripsissc , coiiiiniinis Jacobil.irum Iraililio csl, et
Liliiigiis oliin iitcbanliir. eaiii iiiiilli Syriaci codices repi icsenlanl ex (|iia ,

(2;'lii b:ic oratioiie, iit in miiltis aliis, quod semel Iiiec oralio Iraii-lerri polnil, ob arclc-.sini.iin s<'ilis

inoliiiisse siilliciel, nieiilio cst sacrilicii eiicliaristii i, Alexaiidriii;e J.icoliilica; ciim ftiitioclieii;i ((iiijiin-

noii niiiins (inam passini iii Gnvcis J:icolii , Basilii ctiniiem . siiignl.ircmijiic Sevcii vciicralionciii. >;iiii
(;liiysiisloiiii(pie Liliirgiis, 61 Alcxandniiis Gra;cc ejiis diiplcx iiicmnrii lil, obitus sciliccl, alqiic cjiis-
cxstaniibiis, (iiiiili|iiid siripscriiit varii coiitcnlios.c dciii ailviiiilns iii yEgyptiim, scpliiii:i Tolli , ct sc-

llicoliigi:c coiisciiliill;itoics, qiii pr;elcr Cliytricnm ciuida l'aoplii. Noii laincii existiiiiarc (|uisi|u;iiii

el Uivetum niliil lcgcrinit , ne ipsas quidein qii;is , j) dclict cx illo tiliilo, Scveriim iillniii p;itriaicliaiil

iiii|iiigiiaiii, Liturgias. Dliintnr Gracci liis polissi- Alcxaiidiiiiniii luissc, quod Guido Eiilinciiis liode-
iiiiiiii vocibus, Xo-j-iy.Ti Aatfj- 17. , Oyila , 7:foa-.i;opa , riaiiiis absqiic iilla ancUirilalc oiiiinbiis prupe per-
Syri et /Etliiopes vocibus ex lli-liiaica liiigua dc- siiasit, ciiiii cdidit Uiliialeiii Ijaplisini liliriiin, siib

diictis, liurbiiu, cl aliis.ArgiiUiri aiilcm solciil iiio- Scvcri patiiarclia' Alcxaiidiiiii iiDiiiiiie, ciiiii milliis

rosi illi crilici , ex elyiiiologia liiiguaruin Oriciit;i- iiilcr peniiiillos , ipii iii bibliulbccis cxsuiiil, codicl-
lium qiiarum pcriti:iiii
,
nliiiiue j;icl;int : adcoqnc biis, liuiic liliiliiiii pr.eferai. Nulliis saiie iiiicr laco-
liorban aiit similcs iicg
,
iiil siguilicarc ,shci i/iciiiiii. bitas Scvciiis .Mcxaiidrinam sedeiii leiiiiil et liii- :

Il.crciil t;iiiicii iii aliis vocibiis, qii;c :?, OjjU pics- gua Syriaca ,
qiia liber illc scripuis cst , iiniKiiiaiii
siiis rcspoiiilent, qua Coplit*, ut iiiuUis ;iliis Gi;ci is III sacris olli. iis u^nrp;ita apud yEgypiios liiit. lii
licipiciilcr iiUiiiUir, iit suiil Syriaca Nnn^" clAia- Litiirgia liasilii Cii|ilica (pucdain oi.ilio occurrit,
bica nri-" ; yEgypii;ica quoquc naliva. Illas piirio qiuiiii codiccs inaiiiisi ripti iioiiiiiiUi Joaiiiii Cliiyso-
voccs oiiincs iiidillcrciitcr nsiirpaiii Oriciit;iles. Duni sIoiiio,;ilii Joaiini lioslrciio , sivc Ifasorcnsi allii-
veio incruciilnm vocaiit uliatiuncm Ticjoj^opav ct buiiiil. 1'iiiinis iit coiiiiiiiiiiis Ecclcsiaiuiii doctor :

Ouifav, quid inlcllcxerint iii obsciiro iiiiii rcliii- altcr ul iii cadciii ()ua /Egypli Jacobit;e sccta, agiii-
qiiiiiil. AoYiXT,v, qua; vox Ircqncnler adliibelur, ct tiis liiit : ainhoqnc divcrsa ralioiic talein apiid eos
(piain Coplila; rctiiiuerunl , spirilun/dDi signilicat, aucloiitatem iiacli siiiil, iit oralioues cx illoiuiil
per oiipositionein ad corporeum : (pianivis Syii ei Lilurgiis in Coplicas Iraiislcrrcniur.
Arabcs caiii rigidics ct ad lillcrain iiilciprctati siiit.
m LlTUIU;iV S. CRKGOmi COPTICA. (.S2

igiicx'. Tii es igiiis eonsumens per iliviiiiiaici» uiain, A ('iMiiiii ipii siinl iiiv isibiles. Coniiiiniera iios iiilcr

proplcr s|>leiiil()roni Iniim incllaliiliMn, ci ainorein poleslaies cadestes, iit dicaniiis ciim illis abji-

Uiiini erga lioiiiines. Non coiiibiissisli, ncc repiilisli ticiitcs oinnes fogitaliones absnnlas ct iniililes, cla-

fraudulcnlnni Iraililoreni, cmii acccssil ad le, seil nieniusi]iie idciii qiiod illi diciiiit inccs^abili vocc,

osciilains es cum oscuio ainici, iil tralieres illuin ad atipie orc indesincnti, bciicdicaimis inagiiiliidiiicni

piniiilenliain, el ad auilaci;c sii:r 3gnitioiiein. Di- Inani.

gi;os fac iios, Diiinine, iii liac liora tcrribili, ut una- Diuconus. Ad orientcin aspicile.

cordis, ca'tL'ris([iie iic(iiii- Sticerilos. Tii cs ciiiiii ciii assisliint clicnibiin et


iiiiiies .ihsfini; (liiiilicilatc

salutcinus inviccm in osciilo sancto ct nc nos serapliim seiiis alis iiistriirli : scx ala; uiii, et sex
liis, :

projicias in jinliciiiin, si niiiiiis pcrroctc inuiuli si- ala; alteri : duabiis alis velant facies siias, diialiiis

niiis, ne(|HC siciit placitum cst boiiitaii lux, a fmce legiint pcdes snos, el duabns volani : clainaiitc-que

peccali, a iieqiiitia, et inortifiMa iiijiiiiariiin recor- aUer ad ahcrum, diciiiU Iiymnuni Iriiiinplialelii sa-

dalioiic : scd In per iiiciraliilein cleiiieiitiain tiiaiii, Imis iioslra', ct vocilins gloriosis laudaiit (lainanies

<iui nosli inibccilliiateiii, el propensioiiein ad iiife- et diieiitcs.

riora fignieiiti noslri, dele omiics inaculas pecralo- Diacoiius. Altendainiis.

nim noslroruin, iit non sit iiobis in jiidiciiiiii et B Populus. Sanctiis, saiictns, sanclus
condciiiiialioiiein Iioc inystcrium divinitatis tiiK. Sacerdos. Saiictiis saiictiis Doiiiiniis, cl saiicuis

Tu eniiii polcns cs tollere peccata omnia, ct aii- in rcbus oiniiibus, el pr;cilariim Inincn siibsUinii.c
ferre injustitias ei iniquilales lioininiim niiscroriim, tii;c, siciit iiicfrabilis est polcslas sapieiiliie tii.e, iicc

tu qiii purgas totiini niundum : ct le decct glorilica- vcrbis cxplicari (lOtest pelagiis ainoris liii erga lio-

tio, iiiio oie, ct ab niioqiiO(|iie, veneralio, itiagni- nunes. Creasti iiie Iiomincin pcr benignilalem iiiam,
ficciilia et adoralio ciim Palrc tiio bono et Spiiitu neqiie indigebas mea servitule, sed cgo indigebam

saiiclo vivilicaiile, tibique coiisiibstanliali, niiiic et doniiiialioiic liia : pro[iler clcmeiitiaiii tuani niagnam,
sciiiper, cl iii s:cciila s;eciiloruin. Aiiicn. fccisli nic ciiiii iioii essein : cre\isti iiiilii coelos iii

Siiccidijs. Cliaritas Dei Patris, gralia Filii uiiige- lectum ; (innasti inilii lerrain ut super eani anibnla-
niti Domiiii Dei el Salvatoris nostri Jesu Cliristl, rem : propter nie coiicliisisli mare; pro|)ler me
el ('Oiiiimiiiicaiio et doiium Spiritus sancli, sit ciim prodiixisli naturam aninialiiim, e'. oiniiia stibjccisii

oninibus vobis. sub pcdibiis nieis, ncc passiis cs deessc niilii quid-
Populus. El ciiiii spiritii tiio. qnain ex opcribiis iiiagniliceiitia! tua: : qiii nie
Saccrdos. Sursuni conla veslra. ,
crcasti, posiiisti manum tiiani supcr mc : descri-
Poputus. Ilabemiis ad Dominiim. psiisti in me imaginem poiestaiis tua3 : dedisli inilii
Sacerdos. Gratias agamiis Doniiiio. donum rationis : aperuisli inibi parailisum voliipla-
P(.pidus. Digiiiiiii cl jiisliiin csl. lis : (lcdisli niilii scienliaiii cngniiioiiis lii;i: : mani-
Sacerdus. lligiiuin el jiistnm esi. Ter. fcstasti niilii arborcin viUe : osleinlisii iiiilii spinam
Vere dignum ct jiisluni esl, ut le laudein, beiic- inorlis, iic cx ea comedcrein : niilii inlcrdixisti, ex
iJicam libi, ct scrvi.un tibi, adoreinqiie ct gloriliccm ea sola iie ederem : coniedi voliintar

You might also like