Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 211.

I
Digitized by the Internet Archive

in 2011 with funding from
University of Toronto
http://www.archive.org/details/patrologiaecur211mign
PATIIOLOGI^ CUKSUS COMPLETUS
sivio
BIBLIOTHECA UNIVEBSALIS, INTEGRA, UNIFORMIS, COiMMOKA, (XiCONOMICA,
OMMIM SS. PATRUM, DOCTOKllM SCRIFTORUMOIK ECCLESIASTItORUM

yiii
AR /EVO APOSTOLICO Al) INiNOCENTlI HI TEMPOIU

KI.OUIJEniJNT ;
RECUSIO CHRONOLOGICA
OMNIUM QU^. KXSTITERE MONUMENTOHUM CATIIOI.IC/E TRADITIOMS PER DUODECIM PRIORA
ECCLESI/E S/ECULA,
JUXTA KDIIIONK.S ACCUHATISSIMAS, INTKH SK CUMQUK NONNULLIS CODIGIHUS MANUSCHIPTIS COLLATAS,
PKRQUAM DIl.IGKNTER CASTIGATA ;
DISSERTATIONIBUS, COMMENTARIIS LECTIONIDUSQUE VARIANTIBUS CONTINKNTEH ILLUSTRATA ;
OMNIBUS OPERIBUS POST AMPLISSIMAS EDITIONKS QU/E TRIBUS NOVISSIMIS S^CULIS DEBKNTUH ABSOLIITAS
DETECTIS, AUCTa;
INDICIBUS PARTICULARIBUS ANALYTICIS, SINGULOS SIVE TOMOS, SIVE AUCTOHES ALICUJUS MOMENTI
SUBSEQUENTIBUS, DONATA ;
CAPITULIS INTIIA IPSUM TEXTUM RITE DISPOSITIS, NECNON ET TITULIS SINGULARUM PAGINAHUM MARGINEM
SUPEHIOREM DISTINGUKNTIBUS SUBJKCTAMQUK MATERIAM SIGNIFICANTIRUS, ADORNATA ;
OPEHIBUS CUM DUBIIS TUM APOCHYPHIS, ALIlJjlJlA VERO AUCTORITATE IN ORDINE AD TRADITIONKM
ECGLESIASTICAM POLLKNTIBUS, AMPLIFICATA;
DUOBUS INDICIBUS GENERALIBUS LOCUPLETATA : ALTERO SCILICET RERUM, QUO CONSULTO, QUIDQUID
UNUSQUISQUE PATHUM IN QUODLIBKT TIIEMA SCHIPSERIT UNO INTUITU CONSPIG ATUH ALTERO
I ;
SCRIPTUR.Ê SACRyE, ex quo lectoui uomperire sit obvium quinam pathes

ET IN QUIBUS OPERUM SUORUM LOGIS SINGULOS SINGULORUM LIBRORUM
SGRIPTUH/E TKXTUS COMMENTATI SINT.
KDITIO ACCURATISSIMA, C^TERISQUE OMNIBUS FAGILE ANTKPONENDA, SI PKRPKNDANTUR CHARACTERUM NITIDITAS
I
GHARTyE QUALITAS, INTEGHITAS TEXTUS, PEHFKCTIO COHRKCTIONIS, OPEHUM RECUSORUM TUM VAHIETAS
TUM NUMERUS, FORMA VOLUMINUM PEHQUAM COMMODA SIBIQUK IN TOTO OPKRIS DECURSU CONSTANTEH
SIMILIS, PRETII EXIGUITAS, PR^SKRTIMQUE ISTA COLLEGTIO, UNA, METHODICA KT CIIRONOLOGIGA,
SEXCENTORUM FRAGMKNTORUM OPUSGULORUMQUE HACTENUS HIC ILLIC SPARSORUM,
PRIMUM AUTEM IN NOSTRA BIBLIOTHECA, EX OPERIBUS AD OMNES .CTATES,
LOGOS, LINGUAS FORMASQUE PERTINENTIBUS, COADUNATORUM.
SERIES SECIJNDA,
IN QUA PRODEUNT PATRES, DOCTORES SCRIPTORESQUE ECCLESI.E LATIN.E
A GREGORIO MAGNO AD INNOCENTIUM III.
ACCURANTK J.-P. MIGNE,

BIBLIOTHEC^ CLEKI UIÎVERS^,
SIVE
CURSUUM (ÔMPLETORU.M IN SINGULOS SCIENTLE ECCLESIASTIC.E RAMOS EDITORE.
PATROLOGIA BINA EDITIONE TYPIS MANDATA EST, ALIA NEMPE LATINA, ALIA GR.ECO-LATIN A. VENEUNT MILLE ET
TRECENTIS FRANCIS SEXAGINTA ET DUCENTA VOLUMINA EDITIONIS LATIN.fi; OCTINGENTIS ET MILLE TRECENTA GR^CO-
LATIN/E.— MERE LATINA UNIVERSOS AUCTORES TUM OCGIDENTALES, TUM ORIENTALES EQUIDEM AMPLECTITUR III AUTEM,
;
IN EA, SOLA VERSIONE LATINA DONANTUR.
PATROLOGI^. TOMUS CCXI.

STEPHANUS TOIiNAGENSIS, ABSALO ABBAS SPBINCKIRSBACENSIS, ADAMUS ABBAS PEBSE-
mJE. PETBUS PICTAVIENSiS. GUIBEBTUS GE.MBL.MIENSIS ABBAS.
EXCUDEBATUR ET VENIT APUD J.-P. MIGNE EDITOHE.M,

IN VIA DICTA WAmOISE, PROPE PORTAM LUTETI.E PARISIORUM VULGO D'ENFEH NOMINATAM,
SEU PETIT-MOISTHnUGE
1835
i
THE INSTITUTE OF t^FDIÊVAL STUDIES

10 ELMSLEY PLACE
TORONTO 5, CANADA,
DEC-7tS31
<5 5//
SyECULUM XIII
STEPHANI
ABBATIS S. mmVM PABISIENSIS
TUM
EPISCOPI TORNACENSIS
EFISTOLiE
QU^ AUCTIORES, EMENDATIORES ET NOTIS lU.USTRAT^ DENUO PRODEUNT
ACGEDUNT
ABSALONIS ABBATIS SPKINGKIRSBACENSIS, ADAMI ABBATIS PERSENI^, PETRI

PICTAVIENSIS, PARISIENSIS ACADEMI/E CANCELLARIl, GUIBERTI GEMBLA-
CENSIS ABBATIS.
SGRIPTA QV2E SUPERSUNT

ACCURANTE J.-P. MIGNE
kiki.iotiie:4 .«: cxeri iLîwEKK.ii:,
SIVE
rURSUUM COMPLETORUM IN SINGUI.OS SCIENTI^ ECCLESIASTIC^ RAMOS EDITORE
TOMUS UNICUS
- - II
O » !
VENIT 8 KRAIN(,IS GAI.LICIS
EXCUDEBATUR ET VENIT APUD J.-P. MIGNE EDITOREM,

liN VIA DICTA D'AMB01SE, PR()I'E PORTAM LUTETLE PAKISIOKU.M VULGO Z>'£AA'£/.' .NO.MINATAM,
SKH PKTIT-MONTROIT.E
1853
.\.y
KMiNCFÛS
4L'i:TOItL'll ET OI>EULll 4||LI t\ IIOI' TOflO VC\l eOIVTIMEMTIJK.

V ,1
ABSALON AHBAS SPKINCKIKSBACKNSIS

ScnnoMOs. Col 13
STKI>HA\LS TOBNACKNSIS ABBAS S. GK\()VKI<\E PABISJKNSIS.
K|)islol;r, (!X oditiono Clandii l)\i Molinct. 309

Siippicincnluni. o43
Kraiiincnla e\ sei'nionil)iis Stcpliaiii. o67
Kjiisdcm Siiinma' do docretis |)rofpniiiiin. o7?>
AD.AMUS PKBSKNL^-: ABBAS.

Kpistoho. ^70
Marialo. «07
Kragmonla Mariana, 743
PKTBllS PICTAMKNSLS PABLSiENSLS ACADEMI^ CANCKLLABIl S.
Sentontiariim lil)ri (piin(iiie. 783
. CITBKBTLS GKMBLACKNSIS ABB.S.S.

Kpistola'. • 1288
Do comhnslionc nioiiaslorii Goinblacoiisis. L"5^*4-
Kx i ypis ].. .\ll(;.\li, an l'elil-Monlrouge.

ANnO DOMINI MCCill
ABSALON
ABBAS SPRINCRIRSBACENSIS
NOTITIA
(OuDiN, Commentnrii de Scriploribui eccles., l. II, p. 1173)
Absalon Spriiickirsbacensi» abb:ts, onliiiis r.anonicornni Regiilariiim divl Augustlni, in arcbiepiscopaiu

Trovirensi, caiiouiciw priniuin regiilaris in abb:)iia S. Vicioris Parisiensis, iinde evocaliis ad prBfaia ab-
baiia; regtiiien, anno^circiier I^JtO floruit, ex Caesario Heislerbacensi, qni in opere De miraciilis suorum
temporum, ilhim velul sibi pyiicbronum am relale proximum allegal. Scripsil Sen»io«c« doClos el eleg;inies,
jjHOS naiiiel Scbillingns, ejusclem Ecdesiuj Sprinckirsbacensis abbas, prociiravil in-folio imprimi Coloiiix
:\. 1554, siib hoc lilulo, Seimones feslivales quinquuginta Absalonis abbatis Sprinckirbacensis, quorum ali-
quos iierum recudi ciiravii relrus de Alva el Aslorga in siio Muriali, ubi dc bac inipressione afril (1).
Alius aulein fuit eodem lempore Absalon abbas S. Vicloris Purisiensis C-l). qui obiit a. 1203, die 17 Sep-
lcnibris, siib ciijiis iioniiiie ex Catalogo veieri Biljliolliecae S. Vicioris, a. 1513 conreclo. cxstaiil Sermonei
XXXI V De Diversis argumeniis in bibiiotheca S. Victoris, liilcra JJ. 10, qnoriiin priinus in Ascensione
Domini ab bis verbis incipit Pouis nubem ascensum tuum, Domlne, qui ambulas super pennas ventorHni.
:
Verba quo! audislis fraires dileciissimi, multam nobis prcebent materium gaudiorum, etC. Sedplnrimumam-
big<s imo jain scio istos scrinones esse ex illis qninqiiaginta qui impre»si cxstani sub noiiiine Absalonis
Abbalis Sprinckirsbacensis, quippe qui iuerit abbaliae liiijus S. Vic toris Parisiensis canonicus. 2. Hii-. codex
aiiiiquus aiioiiymus esi, cui Absalonis nomen aiino laiiliiin l^\^ appositum esl, dum conscriplus cst bi-
blioiliecse S. Vii toris primus caialogns. 3. Denique iideui sermoiiej babenlur omnes veiboleniis, Inter
sormoiies Joannis abbaiis S. Victoris, qui Absaloui In praelaluiM siicccss.t, mss. in bibliolbcca S. Vitio-
ris, litlera JJ. 13. fol. 29 ad folium 261, iibi lilulus sub nomine Joaiojtj aiiliiiuti^ esl, eiejusilein lempo-
ris cum scriplura ms. codicis. ûllaleiius auteiu lii XXXI V termones videiilur speciarc ad Absalonem S.
(1) Rccusi postea anno 1603, Mediolani, iu-4', cum lioc lilulo Sermones in prcecipnas Christiani cul-
:
lus soleiiinilales, auctoreD. .Absalone, abbale Springkirbacensi, canonico regulari, jam inde ab aunis ferme
quingifHtis ediii, recens auiem casligati scholiisque el indicibun auctt in gratiam R. P. DD. Celsi Duguani,
Ciinonicorum Regnlarium Saltatoris Lateranensium abbalii generalis, opera D.Basilii Serenli, ejusdem co//-
yrcgalionis canonici, ilediolanensis presbgteri, verbi Dei praidicaloris.
(2) Dupliceiii Abbalooem, Viciorinum scilicei ei Spri,.ckirsljacenscin, cx nomine parl, ex temporisquo
floriiisse narrantui convenieiitia, cx utriusque apud Victorinos pruff.sîone, ex scriptis tandein <|u;c eadem
iiirii|ue viiKlicaiiliir, uiiiim cl Qumdcm iiabeiulum censet L). Brial in Hist. liil. de la France [\. XVI, p.
452). Tcstimonio niliiur Caesarii Heislerbacensis, auctoris coicvl, cujus en verba :
« Magisier Absalou, vir lioneslus et liUeraius, iu ecclesia Saiicii Victoris rarlsiensis canonlciis, ante
bos aniios iu Sprenkirisbacli abbas est cleciiis. Est eiiim idein nionasierlum in epUcopatu Trevirensi.
Aiitequain idem Absalon in locum electiuiiis suse veiiirvl, unus e\ fralrihus in visu noclis vidll quod can-
dila ardcns prêfalum monasteriuin iiitrarei, quje suo luiiiiiie omiiium fratruin candelas cxsiinctas, quas
iiianii leiicbanl, rcaccenderet. liuerpieialio visus talis crat quod is advenirei qni disclplinam dlssobiiain
rcpararct. Factus vero abbas. boneslas coiisueiudines, quas in suo iBonasterio dldkeral, iiiduxit :liiler
cu:iera piaicipieiis ul tam suae congrcgalioiiis tralres, quam subjecta: sorures, iiecnon et prxposiii ea-
luin, ab cscis carniuin oinnes absliiiereiil. »
Posl relurmaiuiu crgo inoiiasteriuin Sprinkirsbacense, Absalo, Parisios revocatus, anno 1198 abbatt^
S. Victoris infulas, Ueriiardo abbate, die 28 Maii ejusdeiii aiiiii dcliiiicio, susecpit, in qtio S. Victoriscoe-
nobiu posi quinqueiiniuin, id esl aiino 1203, Sept. 17, luurtuus csl. Si ergo abba&Sprmkirsbacensls egit
(qiiod cuiiccaiiurj, certe auie auouin 1198 agubat, uamiu codke ms. blbliotbecjB S. Vicloris legiiur ejus
cpilapbiuiii bisverbis :
Absalon u\c.... finem tuscepil ainaenum,

Ad solium raptut (elerna iuce serenum :
Itlusiris senior, cui mundi gioria vilit,

Seplimus a primo pattor fuit hujut ovilit.
Ilxc vir dociisslmus, sed paululum ex conjectura. Ldit.

Patbol. CCXI. I
j^Q
g lo
iH ABSALOMS ABBATIS SPRIiNCKIRSBACENSlS 16
vero soiius in resiiricctioiie osl inclioatus, seJ in A sublato pariete inimciii.irtim, qni erat inleripsuin
fiiluro con.sunimal)iliir, quando filii adoplionis au- el Denm, Deo csl reconciiaiiis (Epliei. u). Vcniens
«li»*ul voccniFilii Dei Jiccnlis: Ven lc, benedicli Pa- ergo redemptor no^tcr infirmitaies no:)tras sanare,
Iris nici [Manli. xxv). llnjus cilliarae sonum volue- tria secum mediciralia delnlit, scUicel ungucntuni,
ruiil audiic omms jusii ,
qui expcctabanl redcin- cautcriuin, ct anliduiuin. Fiiii enim quasi unguen-
piionein Isrucl. Uiidc Daniei propheia compuial tuin superposilum vulneri verbum unicum noslrx
iinnos cl mcnscs usqiie in id tcmporis quo consuni- morlalitati.
iiiciur prxvaricalio, el deleatur iniquitus. el venial Aiiende hnjus unguenti nrtincem, aitende apolhe«
juililia scmpitprn:», el ungalur sanclus sanctoruiii cain , attende materiani. Artifex enim rjiis fuit
(OflN. ix) ; U;^laani quoquc seipsuni consolatur, iii spe Spiritus sanclus : apoiheca, beala Dei Genilrix
ClirisU iiasciluri dicciis:VideLosed iion ti.oJo.intucbor n:aicria vero, flos assiimptae naturx et adeps divi«
sed non propc, orictur slclla ox Jacab, cl consurêl iiilalis. Munne videlur tibi ariifex iste in apothecam
virg:i do Isracl (iVi.»i. xxiv). Ll F.saias prx nimio iiaitc descendisse, quanJo dictiim esl Marix ab an-
scipsuin non capicns dcsideri» loquens ad lilintn gelo: Spiritus sanclus superveniel in le, et virtiis
dicit: Liiii;»m dirumpcres coelos el venircs (/«a. Aliissimi obumbrabit libi (Luc. i). Ibi arlifex iste
longa fraclus expcctalione

B hoc unguentum confccit, quando Filius Dei lolum
i.xiv). Pavid quoqiie
vocem clainoris exlollens in cotluin, Einilte, inquil, suscepit quod erat honiinis, ei assnmpta; natiiiis
nijituin tnam de allo {Ptal. cxliu), boc esl, liliutn plenitudo divinilalis corporaliicr se iiifudil. Miror
tiiumde palernitatis lu£ gremio. El ecce desideria ego si non ct ^lu miraris in isto unguenlo Iria ha>c,
propheiarum completa sunt, iiobis data esl suinma odorem, dnlcorein, ei liquorem. Oilore cnim liujus
gnudiorum, ad qiios Chrislus venit : imo (nl verius unguenli hontines na.uralislegis recreali snnl, quia
<lixcriiii) \enii propier nos, piopter nos, inquam, a Cbristo nascituro adhuc loitge posili, sola iidci
iii nosita sanarcl vulnera, et peccaluin lollerclipse dcvoiione, quasi odore quodain de longe veniente,
])rctiuin redemplionis ei huslia raclus pro peccato. ipsum expeclabani. Dulcore vero hujus unguenii
Sed altciide, hoino qualcra ic invenil, qitam durse homines scripiae legis dclcctati suni, qui quasi in
addiclum serviluti, qu.im ingralutn collalis beiiefi- limiDo nascenlls Chrisli posili, suavilalem promis-
ciis, cl vix mirari snflicies, qujod tain viiis res, el sionis in iege et prophelis acceperant, el in sacri*
lam alijecla. lalein ac tantuin meruit redemptorem. ficiis Chrislum figurantibus spirilalem dulceJineni
Quis eiii:ii tuam considerans perndiam vcl dignum rei signilicatx inlcllkgebant. Liquore vcro hujus uii-
veitia le judicaret, qui abjeclus Domino tuo, alienx C guenli sanati suut iiomines gralix, quibus non so-
serviijii te subJidisli, et iii spontaneam le dejciens lum Christus corporaliier esi cxhibitus, sed elLim
miseriain, coliaia lihi bcnelicia abjccisii? Volens saciamenlis qu.x de latere ejus efiluxerunl, saluhri*-
cnini rcdempior tuus lc feliciler vivere, Iria bona ter perfusi sunt, utpote bnptismate ad sancliGcalio-
libi proposuerat nem, cxteris ad coDfirmaiionem. IIoc est illud un-
Priinum, innocenliam condilionis. Secundum, guenium qnod in alabasiro reposilum mnlier pecca-
iocum voluptatis. Tertium, bealiiudinem aeternitatis. irix cffudit super capul Jesu recumbentis, et donûs
Duo prima coniuleral in re, iie aliquo egeus a Deo iniplela est odore unguenii (Mallli. xxvi). Siquiiiem
tuo receJeres. Terliutn vcro conUileral in spe, ut ungiientum in alabastro repositum, Verbum carni
per niagnitudinem rei prouiissx firmius ei adbxre- unittiin fuil. Sed fracto alabastro, id est, Chrisli
res. Sed ecce : Adam ubi es?Doniine, iiiquit, audivi humanilate per passionem consummata, raulier
voccni luuni ei abscondi mc, eo qitod nudus essein peccjtrix unguenluinsuper caput Jesu effudit, quando
(Gen. li). Vere nudus, id est, ab illa innoceiiiia; Ecclesia prius peccalorum sordibus foedata, sed iu
vesle spoliatus in lanlam iniquilaiis feceiu le im- sangnine Christi niundata, fidein Verbi incarnali
incrsisti, ul vix meminisse possis quam benigna Deo Patri obtulit. Capul enim Clirisli Deus est, sicut
D
circa le exlitil iiberalitas tui crcaloris. Locus quo- dicil Apostolus (/ Cor. n). Domiis veio EcciCiiae
que voluptalis in cxilium cominutatus est: quod replcla esl cx odore ungiicnti, quando Chrislus Dctis
testaitlur quotidianx calamitates, videlicei angu- dona graliaruin filiis Ecclesix divisii. Unguenluni
6tia>. nientis, corporis infirwitates, periciila foris, snper oninia necessariuin, sine quo iiec vulnera
pesiilen.ix irrueiiles desupcr, delecius iminortali- iiostra curari, ncc priina: prujvarcaiionis delictuin
latis, ei ad uUiniiim expcctaiio nioriis. Post hxc expiari poierat. INeque enitn qualitus morbi qui pcr
omiiia, ipsa beatitudo proinis.sa iii snppliciiiin erai primuin hoininein super itos venerat {Geii. ii), aiiain
conimuianda, nisi quia misericordia el veritas obviam incJicinx vidcuir poluisse admitlere, quam
viaverunt sibi, et teinporepropiliationis imminenie per Incarnuiiunem Verbi: Quia si debiix saiisfa-
jusiiiia el pax oscubix sunl (Psal. lxxxiv). Iii na- ctionis ad ciilpam fial collalio, congruum fuisse
tivilate eiiim Chrisli vcritale appaiente secunduni acsiimabitur ab aliqun, ul sicul honto usque ad
pruiiiissuni Dei, subsecula est niisericordia delibe- Deuni supcibiendo esi elatus (voluil enim esse siciil
ratioiiib pcccaluris ; sicque juslitia el pax osculatx Deus) iia in ;Condigna snlisraclioiie criininis Deus
sunt, quaiioo ho:no pcr gi°aii.im Dei jusiificalus, usque ad bominem ficret humiliaius. Qui ergo forie
17 SERMONES. — SERM. I. IN ADYENTU DOMINF. 18
alilcr redimere non poliiil, pomil lamen liberaie ^ amor seculi? Octilus eliaiu cliarilatls c.TCUtieiis
aliier, ul solo jussu, vel eo qiio voluisset modo ca- enicitnr, qnando affeclus dileclioni?, qui Deuin coii-
ptivilalem tollerct, el repelleret invasorem (fuit lemplari debucrat, crassa (|uadam nube obdiicilur
eiiiin :ilius modiis Deo possihilis, sicut scripliiu est avariliae et cupidilalis. Tale genus hominuin illis
{Matih. xix), sed lixc possibiiitas ad poieniiam libe- Ilelisei irrisoribus recte comparatnr, qui dum as-
ratoiis magis respicit, quam ad scquiiatem redem- cenderet in domuni Domini, calvilium ejus irride-
plionis : ul in redemptione inletiig»s el justam sa- bant, unde et ursis ad devorandum tradili sunt
lisfaciioiiem delicli, el prelium caplivitaiis. Redi- (/ V Reg. ii). Calvilinm quippe Helisei, csl amari-
intTe eniin est rei ulicnaiae siib sestiinaiione sequi- tudo Iribiilalionum, panperlas elhumilitas Salvato-
pollan.ix pretiiim daie. Siinl adhuc alia duo niedi- ris.qiia: pueri.hoc est.stulli amalores liujus mundi,
cinalia a riidemptore noslro nobis exliibila, vidclicet irridenl.velquando hoc realiler faciunl, vcl quan-
caiitcrium, ei antidolum, Caiilerium (|uo nociva do ea imitari nolunt. Unde et nrsis, id esl, demo-
resecaniiir, aniarilulo cst tiibulalionum. Antido- nibus ad devorandum iradunlur, ul in poenis
iHin viTO quod conlra venena datur, est ilind siii- agnoscant poteniem, quem iii terris despexenmt
gnlarc viliomm remediiim, scilicet virlus iiiimili- humilem. Vere irrisores sunt, non imllaiores. Irri-
latis. Ista duo in fyrmam vilae nobis proposuit, qiiia B derent enim, ni fallor, reiin Petii, scenofacloriani
noii satis erai libeiia tein reddere, nisi per viiae sancti- Pauli , loiiam pelliceam Joannis Baplislae, panem
lalcm ciistodirelur : sed nec aliunde ad palriani subcinericium Heliae, nudiiatem.Martini, sedeiinsa-
paier lediius, nisi in conversatione humiii et pa- niam repularcnt ipsum asclium Salvaloris. si
ticnlia Iribulalionum. fainiliare nobis decsset exempUim, el nos qui fa-

Scd vidcmus muilos Verbum incarnatum fide am- cti snmns rebus pauperes eliam spiriiu pauperes
plectciitcs, qui formam vitae ejns imiiari nolunf, esscnius el quod suscepii profcssio execniio operis
qu bus si oslendas loca clavorum, si mitlanl inanus testareiur. Sed frequenter vasa figuli, quJbus ma-
in latus ejus, dicunt cum Tlioma : Dominus inens jorein adhibet diiigemiam,inconlumeliam prodeunt,
et Deus nieus (Joan. xx) : si autem ad passiones eos et ea quibus niinus cur.c imp^îidilur, Gunt in ho-
invitaveris cl humiliiatem, dicunl Domiiio Dco : norem el in meliores usus. Sic virgnlia in desorlis
recede a nobis, scienliani viarum tuariiin noluinus locis siia si ad radices habc.tt Iiumorein, si rauiiis-
{Sap. iii). Comprobanl hoc pluriini studentes divi- cuii ejus libertalem aeris el caioris asseqnaniur,
liis el honoribus, sivc S(ienliac poiius quam ton- quandoque arborem speciosam, ranios, baculos,
scientiae, noii ut abjecii el huniiles, sed polius ne folia condensa, flores vernantes, et rrucium uiileni
lales repuientur : nt honoraii videantur esse in se- ex se producit. E conlrario vero novcila planlaiio
culo, ei r.iciant sibi noinen juxta noinen magnoruin in locis amcenis et virenlibus posita, si perfundas
qiii siinlin terra, Hiijus rei argumenta sunt labores eam amaritudine, si pungas eam spinis, dnm dcbes
iiiniiineri, iransinetaiio lerrarum, obsequia princi- apponere cophinum slercoris, si ramusculos erum-
pnir, stiidia inlongum proielata, ei caeiera hujus- pentcs recurvos in lerram leiieas, si paiis uiidiquc
uioili in quibus homines consiimnnt dies suos. Sed coarcies eos, ne in liberlalem aeris exurgant, xsiinio
esto, pro voio libi omnia respondeant, sis affluens ego quod planta isla cuni in lobur cvaseril, irun-
diviliis. praeclarns scicnlia, praedilus honoribus, cum incoinposilum, ramos retorlos, folia rara,
iii his oinnibiis qiixso qiiid finaliter vis apprchen- flores imperfcclos, frucluin fatuum producet, ct
dere, an salulcm? an sublimilatem? Sed salus ine- niiniis suavein ad vescendum. Nonnc legisti, quia
iius quaeritnr pauperiale quam divitiis, subjcctione non gentem propler locum, scd locum proplcr gcn-
quam eminentia : et verum est illud Atiguslini ver- lem elegil Dominus? (// Macfi. \.) Cerle mulier
bum, quia freqiienler indocti coblnm rapiunl, et in paradiso facla cst, vir extra paradisum, tanêii
verba lejjis ponderanles cum
liueris suis ad inferos ciiius ct amplius pcccavil mulier qiiani vir. Phari-
descendnnl. Furte sublimiset magnus vis apparerc, soeus quoque superlius plus peccavii in leuiplo.
D
sed in oinni labore lno qiio laboras sub sole, hoc qiiam Maithacus piiblicanus in leloneo ; et Judas
assequi non potf^ris, qiiia scmper meliorrs et subli- plus in cccna Domini, quam puella sallalrix in con-
iniores siipra te .ispicies, quorum comparalione vivio Herodis. Quare lioc? Rebus enim necessariis
quasi nanus inter gigantes repuiaberis, et videberis occasioiics periculi solent adjacerc, el ex his qnae
in vanum deduxisse dies luos, cuin tamen nulla in se bona suni causis emcrgeniibus coiurarii pro-
jacturagravior sit quam temporis. Ul quid o atiima deuiit eveiitus. Sic iranquillo mari et veniis Daiiti-
niisera caplas inanes auias, fumnm vaporantem, bns prosperis naliirae inaium et anlennas erigiini,
qiiem si apiirehcnderis, vesiein liabcbis infcclam, appendunt vela coeteraqne instaurant per qnae
,
palaium amaruin, oculum raeculienlem. Quo ciiim facilius porium coiiseqnanlur. Sed ventis irruenli-
roagis sanci.itccnvcrsationis ves;i> inficitur, quam biis conlrariis ipsa vela et cxiera navis ornaineiila
labore inulili, cum homo tolum sludium diviiiis el quxadporliimduccredebuer.nnt, fiunlcausa naiifra-
bonoribus impcndit, virluli .ûiem nihil?Vol qiio gii, nisi provida hoc caveal diligeniia gubcrnanlis.
ina-is palalum rationis amarcscii, quani voluptaii-
Eodom modo ct qui naveni ingn-diunltir inonastcrii
bus vii:c, cum niliil s;<pii raiioiii nisi qiiod contiivil siios 5ecum gnbernaiionis a]'pnrjl'JS assuincui,
10 ABS\LOMS ASBATI5 SI-m.NtKIUSBACENSlS «•
kcilicci \ikiu liabituii), viciuiii leiuieii:, cuiucir.- A »»^>io culpx : 4|tiia adeo viuienta esileiitatio, (|«iO(I
piuni «cnili, ronnniii |>aupci(aii&, ei cxleia di.sci- noi) siippeiunt vires resislenJi : ut forle in eilulio
pliiuc iiisiilula :i$:iiiiiuiit, pcr qucu fucilius ntliii- Iciitia Hniiu {ten. xxr), et iii lcnla(ionc inuiiens
Kanl |K)iiuin saliitis. Se<l iiicnioria pris:ina.> coiivcr- illius f.auje, quae apprelienso pnllio Josepli dixit:
uiioiiis re'lcunie quandoîue intipiunlesse anutures Dormi niecum (Gen. xxxix). Quatito ettiin nc.jor esl
•eculi, appcCore voluptales, honores ambirc, con- violciiiia leiiiationis, lunto niiiior esl vului«l;is
tcinncre p;iiiperiaiein : cl duin paupcrcs ci dcspecij peccaii : el c contrario, quauto niiaor csl tcutaiio-
Oini Cbrihto viJcri ineinunl, viam humilitalis cum nis violenliii, lauio major cst volunlas pecoali. ?ro-
Ciiri>(o, qui es( dux viae, pariler abjitiunl. Sic olim pier violeiiiiam aulem tonlaiioiiis ipse fi'g;~e8lor
Porpl.jiius infeslissimus ille Clirlstianorum perse- iiiali apro cumparaliir, til ibi : Exle:°m:iiavii cain
cutor, riuililis Cbristi virditibus qu.-esivit ab illo aper <Ie silva, ei singularis fcrus depastus e?l esna
fainiliari suodxmonc, siCiiristiis bonus ct si dignus {Pial. Lxxi\). Ergo qui siiscepla pauperlaie cl bu-
«ssel imitalionc? Cui illc : Cbiislus quidem boniis inilitaie imagiiieiu Chrisli iiuluil, qMid tMcturus esl
c«l. sed omncs qui scquuulur cuin miseri sunt. Sed si nietallo regis iiiiprimil imaginem llerudis? ilos
miserias impius illc nolens susliuerc, cx illa bora judicium noii esi servi, sed iinperatori'>. Uiiicitm
C0'pii dctesiari et jurare
B ergo nobis ima-
quod iion novisscl ho- superesl consilium, reformare in
ininom. Ver.i esl procul dabio f«lsarii illius sentcii- giiicm Chrisli, reslaurar« regis pecuniain ui ve-
»i.i, qnia leste Apostolo, omncs qiii volunt pie vivcre iiiens poiiere rntionem cuin scrvis suis, cum ustiris
Itt Christo, perserulioncs patiuntur (// Tim. m). cxigal iUani. Praevenianl judiceui lcrribilem plauclits
Quiil srgo Porpliyrianus vi» esse, et affluens omnl- poeiiileiiliae, niiseritordiac opera, miinditia vit;e, qu:c
l)tis bcnis, an Clirisiiauus el miscriis subjacebis? liebeient aciem gladii illius versatiiis, qiiaintliu
Uelius cnim esl ad lcinpus cum Clirlslo miserias ei suspenditur manus foriciilis. Quis euim non limeat
liressuras siisiiiiere : qiiia tristilia is(a vertelur ictum iilum iHsaiiabilem, ubi materia <ragilis, gia-
lii gaiiJiMm, et lale gaudiuiii quoJ nemo tollcl a te diiis penetrabiiis, percussor fortis? Obiiiicanl ergo
(Joan. xvi).Iiadico si prompta mcnte parliceps fue- prcces el lacryiiix>, ut gladius xiernx daninatio-
ris iribulaiionum. El quis esiiriens Labiiil piscem iiis convcrtalur in viigaui coneclionis, qux sic in
apposilum, ct couicdil scorpionem? qais porlurn pr:cscnli corripiat fratrcs, ut in fuluro laeial lia;-
«enens aflectavii naufragiuiii? AlTeciaiuin plane ledes illius ba.>redilatis, quam •inmarcossibilein e(
iiaefra{;!um dixcrim, si is qui sancta coiiversaiionis iticonlaminalam snnctls siiis coiiservavit iii ccpUs
habilu imagincm Chrisli injuit, et quasi uno jiede C Jisus Christus Domiiius nosler, ciijus rcgauin et
iniravit in gaudium Domini sul, respiciens reiro, iiiiperiutn pcnnanci in secula scculoru:ii. Amea.
oSuplaiibus vitcc ei curis .secularibus velit itnpli- SER.MO 11.
C2n. lu raligiosis autem hxc ideo :iiTectala viden- DE iiDVENTl' OOMIM.

Vii, qtila lacilc h;ec cavere possuni : qiiippe sialus Sot stelil in medio casli, el non festinavit 0fcum~
ei baVilas Cl profc^sio his contradicit : et suffi- here spaiic diei utiius {Josue x). Et si antiqiia pro-
ciens rerurn leMpcralluin adminislratio omnem ne- dijîa ad tnemoriam revoceinus, videlicet magnaiia
cOssiiaiciT» ia'ia ailectandi excludit. Proplerea re- qu3e fecil Deiis in iEgyplo, miiabiiia qiiae operalus
«iJice ad cxie.-a nialorum ger.era, videlicei ad ea esl in terra Cham, icrribilia qux obteiidil in mari
q»«3B fiual per impoloniiam et e conirario ad illa Riibro (Psal. cv), tnajora lamen piaeseiilis teni-
•;ju^ .'ûnt per dcliberaiioncm, el videbis quoJ affe- poris videmus mirabiiia. Ccce enini juxta Hiereinix
ctalama!a,id esl, qitae ex delibcralione fiunt, suin- vaticiiiiuii), Novum fecit dominus super terram
luam malurmn attigenini, Quje eiiim per subi-epiio- (Jer. m). Qaod iiovuni ? rcs mira, res inaudita,
Kfifr) /junt nnila ex hoe leviora sunl, quod subilo factiim est i» Vlrgine soisliiiiim. Nec loquor modo
ir^'^Mle molu anlii.i pr.Teveniuiit judiciuui ralionis :
j. solslilium nalura'e, cum sol isie visibiiis gradu
«•', *! !no'.u iucuniiix fralri r.\co dicani racha .sive reciproco a nobis averiitur, vel ad iios conver-
fatite. Unde ipso Incenior mali diabolus propler li.ur; non illuJ solslitium niiraculi, quod a<I Ga-
vciocitalem hujus suggesliouis avi comparatiir in luon factum cst, ubi riliis Israel pugnantibus fu?e
»ali tentalionc, ul ibi : Posuerunt moriiciiia servo- dcfixo in medio cocli, dies dupticaia est ttt conse-
riJi:! tuorum c cas volatilibus coeli (Pial. lxxxviii). queicntur vicioriam de hostibi!?. 3ed illtid loijuor
La quaquc qux pcr iudiscretioiiem fiunt, cx hoc sotstilium inefTabile, quaiiJo Dei Filius, sol justiliie
quoilanimudo exciisanliir, quod f.illunl jiidititiiu inlcrminus ct incomprehensililis quo 'aiiimodo s«
rJiionis; vidcnlur enimesse bona sed non sunt : ul coiiiprehensibileoi fecil, et divinitatis sux majestate
ii fortc aliquis vclitjejiinare aliis (Oiucdenlibns, vel quasi in uiiiiui glolium colleci.t, in uteruin virgiris
|>sjltero aiiis dormieiitibus et Ikujusinodi. Dinio et corporaliter sc iiifudit. Et esl priitium solslitiuin
propier fraudem suggeslionis iii tahbus vulpi coni- naiurale. Secundui», niiraculi. Quod vero facluin
)).iia|iir, ul ibi : C.ipiie nobis viilpes p.irviilas, qux cs( in virgine, sulstilium esl salulis, Congrua au-
.lCiiiuliunttirviucam mrjm (C«nt. iij. Simililer et in tciii fortassis simililudine iiicarn:iiioiieni Vcrbi
Itis <\\ix jicr in»|'Olcniiam fiunl, aliqua esi aitc- sohlilium appellaveriin : qua sicut soi islc visibiUs
i
»i SERMONES. — SERM. II. l.N ADVliNTC DO.MINI. U

dicitur solsiilium faccre, quamlonobis c vicino po- A hosUs suos vipufnnntihus, inys(ic« lamen ad geiiu»
sitiis ad iios ainplius acoeiiere non poiesl, sic Dct humaniim pcrtinet, quod ab iniinicis spir)tjlil)ii9
Fitiussol jusiiliic, soUliiiuiii fecil, quAndo nostram motlo violenter, itiodo fraudulenler, inodo urculie,
nalurani assuiiientio nsqiie adeo sibi conjunxil, modo aper(e impujinabatur. Cujus primus hostis
qiiod Ttcla niiioiie Dci el hominis ad ipsain ain- fuit afTeclus pravx conscicnlix. Scciindus vanitas
fiiius a[tpropiH(|iiarc iion potuit. Qiinmoiio cnim muiuian»! giorix. Tcrtius, linior inorlis. Qn.trtui,
atiiplius .ippropiiu|iiarel, <\»i ei Deum hominem, et dosperjtio salutis. Quintus, spiriiali.i nequilix lo
lionittiem Dcum fecil ? Isla etgo unio Dei el iiominis cop.lestihus. Sexius, subius inliians infernus. Pri-
nobis sigiiiiic.ita est ilio vcrbo Josux quod propo* nius bosiis agebat ul lolteret cordis ntundiciam.
siii : Sui stetil in mcdio ca'ii, e(c. Cum coili noiiien Secundns, ne aspinircnius ad patriain. Tertius mi-'
in sacra p»gina niultis modis acripiatur, lioc iii

niii>aiur stippiiciuni p«i»x. Quarliis negahat speiH
loco accipiitir pro prxscnti Ecclesia, hac siniiliiu- niisericordige. Qitintttt agebat ul a Dco separaret.
din< : qui» sicul coeluin xthereuin Tulgel ct orna- Sciius, u( captivos incarcerarcl. Elquis lani fories
lur varia distinctione planct.^rnm el sideruin, ita

advcrsaiios una die expiign.irei? accrevit ergo
pra?sens Ecclesta ornatur cl fulget diversi» virtuti- spattuin diei unius, ut facilinr vicloria mora lein'
iMts ei meritis sanciorum. U»de°in Apocalypsi no- ^ P^^^ proveiiirct. Et fuit spatiuin prinvu diei. leii-
inine coeli prx&ens Erclesia , noinitie stcllanini

pus legis : spaiiuin socundce diei fuil, leinpus grA<
vwi sancti desic;natilur, cuin dicittir de scrpente tix sive 110 vx legis. Lcx siquidem dies fuit qnae
Hlo .intiqiio, videticct di^boio : quia cauda sua fug:itis ignorantix lenebris cultuni unius Dei docait
(ralicbnl tcrliam parlcin slellarum coeli in teiram ostendcus qoid Doo, qui<t proxinio debercnius : qux
(Apoc. xn), El alibi : Facluni esl silcnlium in coclo poena peccatis, qux reniuneratto virluiibus rcpo-
hora quasi ditnidia (Apoe. Viii). In ccelo, hoc est,

Dcretur. Ilx'c aitietn dies nou fuit suiCufus adei-
in pra^senli Ecclesia. Quia cnim in ca bora integra piignationein hosiiuin spii-itaiiutu : qub lcx babc«
id est continuc non potesl huberi sitcntidtn con- bai voctiin prxcipicniein uon gratiam adjuvantcm.
teTnplalioiiis pioptcr varias tciitaliones qux aninii

Unde dicil Apostoius : Quia lcx neminciu ad per-
quictem inipcdiuni. Indc diciuir fectuni produxii {Itebr. vii). Etj alibi : Si ex lcge
: Factuni siientiitra
tn cocto quasi jiislilij,Chrislus crgo gratis inoriuus est (C«fa<. ii).

liora diinidia : quia ei si non sem-
per, intcidum lamcn sancta Ecclcsia pcr cflclesie
Dc Jndxis quoquc in psaiiuo dicitur: Fitii EflTreni
(tesiderinm siirsnm elevaiiir. Medium autcra hiijus int!;udentcs et mittentes aicuni, convcrsi sunt in
c".»i fuit beala Virgo Maria, qux inlcr legcm et C die b< lli {PioL lxxvii). Quasi diccret, FiJii Effrem.
gratiam qiiasi iinies quidam medius conslittila, hoc cst, ipsi Judxi, ut pars pro toio accipiatur,
solein jusiiiix, videlicet Dei filiuro in seconcepit, intendeiites et niitlenles arcuin, hoi est, prxpara-
quia rognitioiiis sux radios ad uirunque popiiluin, lionem quandam ad pugi;am spirilalcni, contra
id esl, Jud.Tos et gentilcs einilterel. Esl igiiursnl, vitia facientes, dicenlcs :oninia qux jusscril nobis
Chrislus : coelum, prxscns Ecclcsia : tnedium coeli,

Donitnus, faciemus. Ipsi conversi sunt in die hclli,
beata virgo Marla : solslitium, Verbuin incarnatiun. iinc est aversi sunl in lempore lenlaliunis. Sic
Ilujus auleni solis justilix dno signa solslitialta

otiin baculus Helisei filium inulieris ninrtuum sosci-
possuinus assigiiare. Priinum Evani : scctinduiu, tare non poiuit, quousquc in advcntu Helisei caro
beatani Virginein Mariain. Ev» peccatrix, perqnani piieri calefaciaspiritum viialcmrecepit (/K fieg. iv).
uiors iniravit in niundiim, qux fuit janua perdi- Baculus Helisci, hoc est, lcx a Dco proptcr corre-
tinnis, sigiium fuit solstiiii bycmalis : quia per caoiiem tranj^ressorum posita, geittts huinanum in
ipsam nocic peccati pfolong.nia. sol justilix a nobis peccalis mormum vivilicare non potutt, quoosquo
lungius reccssil. Beaia Virgo Maria signnm fuit in adven:u lldisci id est mediaioric l>oi et boml-
soisiitii xstivalis : quia iii ipsa redivivo quodam ..
nuin Jesu Christi, per gratiaiu adjnvaniem iuB-jm-
calorc gratix soljuslitix ad iios appropinquavil. malum ad viain salutis rediit. Prima.srgo die 11041
Inier bxc Jnilcm duo sigiia, videlicei Evani et bca« sutricienie ad victoiiani dc hostiiius spaiium diei
lain Viiginem MariAin, sol jitsiitix, qtiein diximus, duplicalum est, quaiido ad leg«*m accessil gratia,
per innndi bujiis cursuin paulatim radios siix co- ut per mediaiorciu Dei et bominum Jesatu Chri-
gnilioiiis efludil, duin aliis pcr inspirationeni, aiiis stum hostes humani gcncris, boc csl, pcccata cutu
per visioncs, aliis per subjcciain creaturam, .tliis suo autorc diabolo vincercntus. Ecce, fralres diie-
modis aliis seipsutn nottitn rarcre voliiit, qiiousqtie ctissiini, jain llciiseus vcnit. jam Cliristiis hutiia-
honio nalu.s ex Vitgiiio, siipcr lerrain visiis est, et naius iiobiscum stat iu acie. Si DenS pro nobis. qiiis
cuin honiiiiiluis coiiversatits osl {Barueh. iii). Sol rontra no»? Krgo o ^wiiina fiJelis et dev.ota foriiter
ergo sietil in inedio cucli. Sed qiiid est quod scqui- prxliaie hella Dei lui. Jam non est qiiod limeas,
tur : Non fc^linavil occuniberc t-paiiij dici uniiis. noii cst qiiod expavcscas non ctiim sotus ad bauc
:
Quod licct ad bisioriani supra menioralain quan- piignam vciiil. quiii poiius slat mutio mil>tc co-
ium ad lilciani, rcspiciat, ubi »d Gubaon solc dc- initatus. Main lcctuluni ejiis id cst Incarnaitonis
lixo in c(c!o accrevit spatium diei unius riilis Israi iiiysierium, scs:<eiut<' furics ambiunt ex furtissi-'
•r) ABS.VLONIS ABBATIS SPRINCKIRSBACLNSIS 2S
inis lsrai,'l, oiniics lciicnles gladioj el aJ bol!a do- A des in opere, in vigiliis plgri, in disciplinn inorili-
«lissiiiii {Caiii. iii), ulpoie propiieljc, qui cuin iiati. Tiiiieo velicnieiiier ne pro nobis dicatur illud
vrnliinim pnilixcrunl, apostoli el mnriyres, qiii Ezechielis, quod subjungitur : Vidi, inquil, el cccc
«oiislanlia passioiiis (esliiiioniuni <-i peihihueiunt : in os(iu (cnqdi inter vcslibulum el aliare vigitili
nlii niiraruiis corusci, alri prxdicatione «.lari, qiiinque viri liabenlcs dorsa contra teinpluin, cl
nntiics (cnenlcs gladiuin spiritus, (|uoJ esl verbuin facies ad orientem, et adorabanl ad ortum solis
Dei (Ephes. viii). Atteiide anima Deodigna, qniuus {Ezech. VIII). Per bos xxv viros, rccle pusill.inimea
nrmis rcx (iius iiidiiitur, u( c( (u siniilibiis iiidua- et ignavi figuraiitiir, qui duin noque in leinplo cor-
ris. Vis vidcre qiiilius? Ecco stat nostrx carnis dis tliimiaiiia sancl^ devotionis, neque in altari
toctus cilicio, liuniilis, patiens. despectus, man- corporis sacrificium boni opcris ofTeruiit, quasi
siielus, ploniis doloribus, paupcr, peregrinus. Tu iiitcr templuin et altare posili oliosos sc ostenduot.
t>rgo induc annaliiram regis si vis ccnseri noniine Uiide congruc de his dicitiir, qiiod habeant dorsn
inililis. Esto orgo patiens in iiijuriis. iii obediendo conlra teniplum, el facies ad orieiilem : qnia et di-
liumilis, in adversiiaie securus, in prosperiiale sciplinam huniiliala nienle suscipere noluiil, et la-
modeslus : jocundus in pauperlate, maiisuetus in "»en consolalionis, quae per orientem significatar,
B
conversaiione, in abstineiilia severus, in chariliite participes esse volnni. Inde csl quod adorant ad
fervidus. Talis enim cst dileclus liius, ct ipsc cst ortum solis adorare est in beneficiis ci consolatio*
ainiciis liius. Noii siitt libi haec infirma Dei tui oc- liibus Dcograiias agere. Unde dicitur : Confitebilur
«asiu scandali, qu;c dciienl csse causa saluiis, sit ut libi cum benefeccris ei (Pfal. xlviii). Et hxc de
olim iii illis impiis factum est, qui ejus niorlalia formidolosis. Nam per eos qui a bello dominlsepa-
ron(emnentes in faciem ejus inspiicrunt, lancets rentur co quod uxores diicaiit, signilicanhir luxu-
pupngcrunl, qiii exctainaverunt dicentes : Nrm lia- rix dediti, qu% eliam sapientes infatuat, fortc«
liemus regem nisi Caesarem {Joan. xix) : quin potius prosternit, crcclos incurvot, siiblimes dejicil. Qui5
sdora humanalum, amplexare indrmuin, paticnti crgo tantx pestis non caveat insidias? Qiiis ejus
c( despcrto condolc, pauperi ct egcno sludia htima- ddlis nun limeat seduci? Cccc, inqnil boatus Joh,
i>italis impendc : omnia cnim isla pro te siiscepii, bi qni serviuiil ci, hoc cst viri saiicti, sunl insia-
non pro se. Proptor te ad hajic pugnam venit :

bilcs et in angelis suis reperit pravilalem, quanta
imopro tc in bac pugna occubuit. Quare occiibtiil? magis iios qiii iiibabiiainns doinos lutcas et lorre-
i|uia divino oraculo sic pia:ordinalum fuerat, ul illc iium gerimus fuiid.imenluin {Job iv). Hoslis ista
excrcitus vinccret ciijus dux in bello pritno occiim- ^ ^''^'"'^ positus esl, quod el si non scmpcr pr«va-
C
beret. Tamen sicnl dicit Scriptura : Non festinavit leatdutn suggcrit, interdiim lamen !oci et temporia
occumbere spaiio diei unius : qui non prius susce- opporiiinitate sclucit. Sic olim Sicheni filius Hem*r
pit morlis supplicium, quum nostrsR reparalionis in Dina (Cen. xxxiv),David in Bcrsabo3e(// /?ej7. xi)»
sacramenta consummaret. Unde in cruce posvliis,

senes Babylonis in Susanna {Ban. xiii), Hulofernes
dixit : cunsummalum esl {Joan. xix). Ul auiem in Jiidith capius occubuil {Judiili. xiii), quoruro
nullus in concupiscentiam exarsisset nisi concupi-
h;tnc ptignam spirilalem latius prosequamur, mul-
scendi occasioe vicino posiia se obtulisset. Aiiendc
(os ad cam vocari videmiis : qui belii inipelu iinmi-
nente tanquam desides ei ignavi ab exercltu Domini ergo qiiam sit filia Babylonis, id est, carnis cotidi-
soparaiitur. lio, misera, utpole necessario moriiura, victura

brevi, ciistos scpulchii, socianda vermibus, judiclo
Sic CJiiin in tcge Moysi praecipitiir, ut pugna iin-
addicla : et nisi misericorditer iiberala fuerit in
tninuiile fiiiis Israel formiilob^si, uxores ducentes,
sedificantes domos ad proprla rcvcriantur. Ct sual ?elcri)uin perilura. Ut ergu libcicmiir ab liac ser-
formidoiosi,quidun) vcniunt piignaturi conlra vilute misera, sacrcc Scriptiirx rcganiur magisle-
vilia,
rio, quae amatoiem siiiim a lcrrenis coiitagiis sur-
per vigiiias, pcr jojunia, per oraliones, incipiunt
formidare pondus laboris, gravamcn corporis, oc- ^ S"™ elevat, dum eum primo per disciplinam in
struil, in liabitu ct gestu corporis, sccundo per

casioncs infirmitatis, et sic evenit ut dum molesiias
corporates clTngere cupiunt, a suo proposito defi- scienliam io rebus agcndis, tcrtio per prudentiam
in nioribus, qiiarto per sapientiam in coelestibus,
cientcs nibii virtuosum alleiitare praesumunt. Sed
dejwinenlo quod in opus domini siii conduxcrunl, sivc in contemplaiione coelesiium. Dumenim priino
iiuud dcnario diurno apprccLaverunt, sic eis disj>en- avcrtll oculus suos homo ne videant vanilaieni,
sarc iion licet, nt mercedem divini operis accipianl. iion exallal in risu voccm suam, non loquitiir scur-
el opus dici non pcrficiaul. Quis eiiim mercenarius •''':'.
H"» ad rera non poriinent, neque fcrt pedem
bovem vcl asinum palrifamilias despondcat, el n«n quo non jam per discijdinam bonae vilae ini-
licct :
«lesudanlcaiiimali pr.tlaxalain mercedemexpectei? lium, videlicel formam religionis esl asseculus.

Ecce nos miscri manum ad aratrum misimus : re- Postinodum cuni in operibus sive rebus agcndis
ficinius jumenluiii i.ostrum, hoc est, corpus de invcnidir soUicitiis, impigfr, circumspectus, cautus,
elcemosynis pauperum, de pectalis morluorum, providiis, jam magislraiiic scieniia ipso exercitio
iil noslris spiiiialibus carnalia eorum recompense- boni opeiisoccasionem peccandi praescindil. Tertio,
inus, cum laiucn simus tepenies in oratione, dcsi- cum jam placcni ea quac dixi, paulalini incipil con-
23 SERMONES. - - SERM. III. I.N .\DVETIJ DOMINL 2G
S' icntia ptirgari a vitiis, ei snljinlrnnlti priiJciitia A visiis tuus f.illilur, dices qiiia humililatem, niansne-
oriinri iiici{)it virtulibiis ct boiiis iiioribns. Qiinrto, tndiiiern, charitatcin, palienli.im .id omnes. Fh-cie
rum jam virliites esl adnpius, p;»rmn ostei absliiiere ocnluin ad le ipsuiu, inie qiiid vidcs? Nisi le ipsiiin
a viiiis, seJ per siiavil;ueiii divinue sapienli.TC incipil accusare enibescis, dices qiiia snpcrbiam, impa-
Bapere ea qii3P Dei suiil, iitjorunilum sit ei fabulari tientiam , insuavitaicin , dinidcntiain nd omnes.
fum Deo, riinari cceleslia, dicendo cum projiheia : Ileiio crgo usns consiiio, te ipsnin primo loco re-
Mihi autein ailhairere Dco bonum esl, ponere in prehendis. Imo si jiistus cs, in principio acctisalor
ilomino Deo spein meain {Psal. lxxii). 11;« siint es liii {Prov. xviii), sicut qiiondam Job iiie inslus,
qu;«(uor rolje, quibus sacra p:)gina ainatorcm suum cnm Dcum oculo cnnlemplationis respiceret, sna
infonnat, ©l sursiim cvebii, «locens eiim offerre inlirma iiiltiens el accusans exclainavil dieens :
corpus siinin liosliain sanctam , viveiilein , Deo Aiiditu nuris audivi te, niinc antein ocnhis mcns
pliiceiitein {Rom. xii), ol iinmacuiattiin sc ciislo- vidil te, idcirco me rcprehendo (Job xlii). Quasi
dire ab hoc scculo {Jac. i). De quibus in prophcla diceiel, prinio audivi le per luoe voloniatis cogni-
dicitiir :quia ciim clcvarentur anin)alia,eievabantiir lionem, nuiic autem ocnlus inens videt le per men-
et rotje pariler JHxta ea(£2«/<. i). Quippesancli viri tis contemplalionem : et quia video le, idcirco ipse
non alitcr perca-Iesiiade.sideriaad Deiim respiciunl, " ine reprehendo. Me inquil, non le. Sic eoim omnis
nisi hic virlutum qiiadriga eos fuorit persecuta. vir spirilaiis quanto magis ad Deum accedit, lanto
Per lerlium genus hoininum qui a bello domi se- niagis qiiid sil ex sc anle ocnlos statuit, quo am-
parantur, eo quod domos sedilicenl, signidcanlur plius se per gratinm illiiminatum recognoscit. Ilis
cnriosi, plusqiiam oporlet ciiris exteriorihns in- tamen omnibus qii:e dixi, non damno zeUim reli-
lenti, quales stint hoinines linjiis secnli, qni Atciunt gionis, qui ab omnibiis bonis ct amandiis el teneii-
lii mari viam, circumeunl terras, faciunl diviii;iset diis csl, sed argtio ct repreiiendo livorem detra-
non in judi<io, termimiin cop;ilant ad lerminum, ciionis. Qiiia ergo, fratrcs dileciissimi, non corona
lanquam ipsi soli haliitaliiri sint super terrain {/««. v). lur nisi qui legiiime cerlaverit (// Tim. ii), assu-
Scd qiiid Bobis de his qui foris sunt jiidicare, qui nial formidolosus virlutem, carnalis pudiciliam,
l>nc 1 uriosil;itis in;»lum in nohisinelipsis iiiveninius, cnriosus aninii qnieiem : et coiiversalionem bonam
el lanlo pericnlosius qno amplius aliorum facla vd liabcntes in charilaic Dei, ct patienlia Chrisli ini-
dicta inngis qii;)m nos(ra disculimus. Quis enini niicis noslris spiritalibiis obviemus, quos non stre-
noslruin de seipso adco soUicilus, qui non curel ox- piiu armorum sed virlutibus ct honis operibu&
leriorcs adminislraliones et jndicel oflicia iiiordi- r oporlet repugnari. Fortis quidem pugna sed magna
nala? Ilic dic;it phis rigoris esse <|tiain oportei, ibi victoriu: reponuntur prsemia nbi luctus in gautlium,
fihis dispensalionis, imo (ul pleiiius dicain quam scn- labor in quielem, panpertas in aliliientiiim, miscria
(in) dum pleniiis indagaie voliimiis quae ab aliis in jocunditalem, niortalitas in aeiernilatem conver-
tiant, liugendo ea quse noi\ eveniunt, in delraclio- tilur : iibi sancti regnant cuin Dco, el agntis Dei
nh vilium pr.«€ipitan)ur. tnqiiil enim atter alieri : cum illis. Pari crgo desiderio, voto tinaninii slu»
nunqnid novisti quid ille loquitur in silentio? quid deamus regi noslro militare, qui quamvis in ad*
agil in occulto? qualisest in incessu?qualis in ha- ventu suo humili, triliulatioiiis nos faciai participes»
kitut veruutamen occultum teneas, donec res me-' in secuiido adventu cuin venerit in majestatc sua
liiis innotescat. Quid lu radix pcccatrix occuliuin cum angelis suis regni sempitcrni nos faciet hxre-
vis fieri, qui sanguinera fralris tui jam eflfiidisii? des, qiiod nos perduccie dignetur ipse rex noalcr
Ecce sangnis ejus clamat ad dominum de terra Jesus Christus dominns noster, cnjns regniim et
{Gen. ii). Jam causa ejus in xterni regis palatio impcrium pcrmanct in seciila seculorum. Anieu.
omiiibiis iiinotuit, planguni euin Cherubln et Sera- SERMO III.
phin : cui innocenti delraxisli, qnein sanuin vul- IN -VDVE.NTU DOMINI.

iierasti, cujus sanguinem injuste elTudisli. Quid tibi ^ 7h illa die erit gernien Domitii in magmftceniia eh
potest esse nnimi recta sapienti, qnando frater gtoria, el fruclus lerrce subtimit {Isai. iv). Diein
luus hoc mcditaiur in oratione, hoc in lectione, advenlns Chrisli «iiu multuntque desideraiam, qnasn
hoc in opere, imo nbiqne locoruin gemit cruentus proplieta non pnterat demonstrare digiio, nrdcnti
vulncre quod lu injustc ei iiiQixisti? consummaia desiderio dcmonstrat dicens : In ilia die, elc. Ac si
religio qiix sunimam siix perfectionis consiituit in diccret : Noii loqiiur diem illjm angiistiLe ei iribu
dciracliune aiien.ii virlutis. Dicis fortc, quia vir iationis, < um erunt signa in sole et luiia et slellia
gpiritaiis es qui omnia judicas et a neinine judica- arescentibus hominibus prae limore ei expectaliono
ris. Fî ego tibi sine lui judicio illius eihnici versi- quaj supervenienl universo orbi {Luc. xxi). Non
culo respondebo : Quia onine animi viciiim tanto denique diem illain dcsolalionis, quando nipli suiil
conspeclius in se crimen habet, quanto niajfir qtii foiiles ;!byssi magna; ct cataraclai coeli aiieri;e iuiil»
peccnt habelur. Dcnium si spiritalis es et conlem- ut inundalione facia delerent omiiem animain vi-
plativus. Si coiitemplalivus es, Deum vides. Non veniein. Illjm iôlius loqiior diem, quando roranli-
indigneris ergo si te inlerrogo, cum sim pulvis et Lus desuper illuxerunt (oruscationes gralia
coelis
cinis. Quando Ucuni vides,^ in ipso quid vides? Misi otbi lenae, ct Di.i Filius in carnis Irabca apparcns
17 \0SALONIS ABBATIS Sl^HI.NCKIRSBACtNSIS tt
irorti* foiiJ^rt subblo pacem niiintio intitlit, n«n A »ni knptirabundaiiua swiilciiljvil, Sancla quippe Fc-
quaicinciiiiqiie liico, itii eaiu ut (iniralKle «liclii) ciesia juin oliin vitlna, nipote in qua Dcns |>cr in«
liabiiarol hipiis cuni :igno, el (Jdectaielur inraiis fideiiialein extinclus fuerat lleliseo, lioc csi, Deo
tuper rurauiine pspiilis, el manuiii alilaclalus niil- paire iienediceiile lecytlniin oleo ptenuin (/ V Reg. n*),
leret in cavcrnaiii rcgnli (/to. xi). la ilb die tain Cliri&liini viJelicel septirornii iHtrfnsuHi grilia sus-
•oleHtiii laiiluin ex(tcclat:i erit gerinen Doniini in lepit qiio iiistillanie graliani in iilios Ecctesia*,
ni:igiiificeiiii:>. etc. Quod geniien? llUul plane eoîioiii nun soiuiuab c\acloicdi:tlM)tu liberavii, scd
cujiis si-nieii Spiriliis s:«ia'lus ejecil. aitgcliis ilorfin eliatii bis qui iu Dei fiiios aJuptali fuernnt, qiio
proiulit, Maria ri-i<cluin « liilit, niaier tlccleMa &a- pic vivereni de sua plenitndine copiosuin gratix
porcai su&cepit. Et recle in angfio floruiss« lioe niuiius infiidit. ielix iila aninia qux de tania plc>
geriiien «iixerio). qiii iuysieriuin abkcouJituin a se> iiiludine gusiavit ad niodicuiu, el iit «lie adveuiut
ruiis Viri;ioi denunciaas in ipso saluiatiuui& verbo Cbrisii arrain siix vi»ilationis acccpii. iie cuai
uiunstruvit, ei quod in arcaiiu Uivini con&ilii b(ue> popitlo iilo perfiJo audiie luereatur : Co^novit Iti-
rat, quasi iu flure rruciuoi, iia et in salutaiione runtlu niilnni suuni. et cicouia (en)^>us advciitus sui,
virgiiiis Cbrisiuni proiuisit nascituiuin. Ave (iu- Israei autein nic non cogituvit (it*r. viii). inunda
quil) Maiia gratia piena {Luc. i) 'ûis iu flore ^ couscientia qux ad pr;£sentiaiu rcgis sui adeo esl
taiu snavis colloquii gerincn iiecperet proventu- II unduta ci ornata. nt secura vidiul euiu in itb
rutii, (jiioJ dispensavit liOtiitas, promisii veriias, snblintitate glori^, ciiin trenielMiiit aiijj(cli in conspc-
cv n,,e izivii lorliiuJo? SeJ iioc digiiMui a.iniira- clu cjiis, ct virldtes coiioiuiu iiiovebiiii:ui'(Lttc. xxi).
lioue videbiiur, quta iion iicrhain, non plantani.itou l|i>uiii ciiini geriDcn quod uimc iu uiaguifioenlia, in
ramum denique vel arborcni dicit forc in niagniii- iuturo iipp;irel;it iit gloria.
ccntia. sr>d gernien, quod iion solitia niagniiin noii OiMiii subiiiiiitaiein glori.-c propheta prosei|ui:ur
euc solet, sedinoil.ii seniinis vix rruinpcnsgenucu diccns : lil erit fniclns lerrte tublimii. Quanivit
Hiodicuin ftiluri fri:clus indiciuni. Veruntaiuen pcr eniin subbuiilas islarcfcrri pos.sit ad inaguaiia qii.-o
quaniitaleni scniinis germinis iiiijus niagniricentiam fecil ia terrn, quatis fuil curalio inflrniitatiiin, sus-
pensare possiunus. Quipite sicut in gerinine Verlti citatio nutrtiioruin, quod deinctn anibulavit super
iucaiujli coitceplionen\ itact.scntcii Spiiilns samti inarc. et horuin simiiia, aptius lainen ad glcriaui
operaiioiiein recie possuuius iittelligere. Qiiid eniin resurreclioiiis rcspicil« qna cxallatus cst supcr
magnificcntius esse potcsl illo geruiitie quod perfu- oninia bcnedictiis tn secula. Quain subtiinilatetn
»utn est gratia Spir.tus sancti? UnJc et de Spiritu .ilibi propiicia ioquitur dicens : Eril raJix Jcsse
>aiicto conceptus esse JicilurChrislus. Sicut enim ^ qux sial in signiin) populoruin, ipsum gentesdcpre»
qood de car;;c nascitur, caio est : iia quod de Spi- cabiinlur(/jii. xi). Quontod(> eniinsignuniessepotcst
riiu sancto naius cst, loium (Jico) spiiiiuale cst omiiiuin populorum nisi sil subliine? Quapropter
(Joam. iii) ; lotum dico non sciundutn natuiam bujus sigiii subliiiiilas, gioria est resurreclionis qux
spirilu;>lcm lanlum : iiiio eiiam secunJum naturara prxcessit in capile : proptctca signnm populoruni,
carnis. Ut eum dicam qnod veruin esse cret!a. ui ei ipse spe resurrcciionis cjusJein glori;e vivant
Christns secunJuin affcctiores carnis adeo liiil in eTpr^cialiotie quatn in autore suo viJcnt pncces-
spiritalii quanlum Pauius, ea virtuiis celsitmiine sisse. Qiiod signum Propbcta sibi imprccalur, cuin
qtia non potuit &epar.tri a ciiaritate Ciiristi. dicil : Fac mecum siguum in bono (Ptal. lxxxv).
Pinplorea gernicm isluJ alibi tioii solum inonti, SeJ sibi vult qiiod iiie tain sublimis i-ai!ix appelia-
teJ coagiilato ct pingui comparatur, coagulalo tur, cuin radix inter omnes ramos arboristnngissil
propier butnanitaiis et Veibi nnioneui , piiigiii buinilis? crit, inquil, radix Jlesse et cxiera. Sed
|tropler cliarismatuiii pU-iiiluJiiieiii.iii Itoc 8ir|iii<lem CbrisKis iti hocraJici cotnparatur, qiiia sicut radix
gcrincn septirortnis gr.-)lia: noii (anquain gulla tno- arljurein, ita Chrisiiis alios suslentavit, non abipsis
dica.scJ ianQu:imfliivius ingenscorpoialiier descen- susicnialus est. Vel potius in radice, Cbiisti hiiini
^
dtt, a qiio .nJ viios spirii.ilcs ta.Miuam rivulus, et ab iitas figurala est : quia priusChrisius fuit humilis,
illts ad iiiiiina Lcclcslsemenibra lanqiiamslillicidium postea sublintis. Cujus liumilitatis inanifesta indicia
euianavit. Quid deiiiuui aliu.i si^^tiificat Salomonis sunt, st recoliinus ea quac propbetx, evangelia eC
iltud soIium,cui in universis rcgnis aliud naiura vel cxterx Scripturu: de ipso loquuaiMr. SeJ ecce si-
ariificio non potcrai coniparari, qiiani iilius gerini- gitum nobiseslinsubliinitate, uiinam eiiain signuia
ti:s niagnificeiitiam? Nalura quippe a&sumpli bo- sii in sua buniitiialc. Oninis enim Chrlsii aciio (ut
uii:iis, in qnosunma majestas tanquam iit solio rc- dicil Scriptura) nostra est instructio. Vos, iiiqnil
Mdit, omnibus cxlcris fuil snperemiiicns proptcr Chrislus, vocatis nie magisicr et Dfloiino, et bcne
puritalem bumsnil.^tis, ei graliariim plcniiudinem : (ticiits. Suiu eteuitii (ôaii.xiti). Ccrie si ipsc in.igi«
qiiasl qiio lain Spirilns sancti ariilicio prx caeteris ster et nos discipuli sumus, iu uostru siuJio ejus
filiis lioiiiiiiuin insignita exliiit. Quam ctiam doiio- discipiioamdeijeinas imitan.
ruiii plcn tiidinem figur.ibal K'cylhus olei ilic, qiii Atiendat ergo quilibet veruin qui discipulum ejus
rcpleiis omiiia vidux vasa ipse nun est imniiiiutns : se esse dicii, si foric iiiviialus fucrit ad ejus buinilita-
quin potius filios illius lileraios a crcditoribus de tero.paticaiiant, mansuetudincm : ad paupertalcf et
:
39 SKRMONLS. SOV\f. in. IN ADVENTU DOMINI. SO

ii:j:iri<isp>-onon)inccjussuslinc{i<Ius, niint|iiiiiin liac A rexerunl tiidere. El cctto disciplinain Cliri&li,
p.irtc oril disctiiulus lioniiiits istius? Tiineo velie- qnam snminii tabiis prorttcmnr, ntmm in re ipsa
niciitcr ne voce ilhi Pclri rcs))oii(loal : lioino nesciu tencanins, cx ipso fine ad qucm lenderc debemus,
quiJ (licis {Luc. xx). Quiti |)Oliiis inalcdicat ci qui se polesl colligi : liabenl ccrtc cursoria et pngillato-
iiiviiavit dicens : iu (iiscipulus iliius sis, cgo autcm ria rinem suum videlicel corouam victorix, liabent
iliacipulusMoysi [Joan. ix).(}uoinodoeniin discipulus mcch^tnice arlcs suiim iiticin, qune ad vitx subsi-
ejiis sum, cum ipsc precipiat liumilital«ni, cgo se- dium finaliter in vent.-e sunt. Sic oratoris sludium fins-
(|uor supci-biam : iliepatienliaiu jubet,ei;o tetico iin- liierpersnadereniliiur, quodvideaturjustumvel ulile
palienliam ; ilie monel injtit ias suslinerc, cgo non sivc lioncsluni. ôslri autem slndii finis Christusesse
soluni non sustineo injurius, iino eliani aiiis siiic debel.qniesl linisadjii«tiliamoinnicrcdenli{/ioni.x).
c.tusa iiijurias infero. Audi si pl.cei, rs^tlniisiain Vet sallcm innndi philusopho niitius non liabea-
qii:ilem oparteal discipulu.n esse Ciiristi : Myri-li.i, mus, cntn oratore finaliler quacrenles qnod justuin
in<|utt, el gutta el cassia a vesliinentis(P(i(/. xliv), vcl iilile vel lionestum videaiur. Sed quomodo Anent
iioc esi, a saticlis tuis. In niyirha, qdx ainara cst, utilis conseqtiilur, qni nulti prolicil? quoinodo
paiienlia tribulationiitn : in guUa.qutc dolorcs lctiii liiiem bonesli qni non snaiu taiitittn, sed ctiani al-
n
ct iiiflaturas &cJal, virlus Itumilitatis : in cassia, letius optnionem somper laidii? Noque eliam finem
qnoi in aqitosis crescil iocis et iti aliutn surgil, de- jtisli liaberc dicetitr,«|ui prx'cepla jusliliaeconlemnil.
sidcria sanclae devolioiiis iigiirantur. Isla dcbent Pini« eniin uiilis iii provenlu, finis lionesli in opi-
nianare a domibus cburneis, iioc csl, a conscietiliis nione iionx famae, finis justi in rcdice chariiaiis
virtulibus ct caslitale dealbalis, ex qtiibiis dele- consistii, ul red latur liomini quod lioniinis esl, el
ciaiiiur lilix rcg(ini,boc est aiiimae beiic $e regcn> qiiod Dei Deo. Iino *(itl cxpressius loquar) iinein
tiiiin in tiinore luo. injusti lc acqni dixerini, et vide quoinodo clamat
Certc dicunl scholastici ei vchcmenier id verum ipse Domiiius : \x boiniiii por quetn scandalnm
rst, quoniain in omni sludio qualuor sunl necessa- vcdil. (Mailh. xviii.) Inloiiat iuba cvangelica : Qui
ria, videliccl mens hum ilis, vila quiela, exerciiaia scandulizaveril unum de his ininiinis, expedit ei ttt
inedilalio, et amor mediocritatis. Exigitur mens sii<^pendniur inola asinaria ad colltiin ejiis, elc.
liuiitilis, ite per siipcrbiam fociat contra mandata {Ibid.) Vocifcralur Apostolus : nuili inaluin prc
iiiagistri, quain habebjt ille qui dicebat : Domine nialo reddcnles, patientes eslole ad omnes. (Hom,
lioii cstexaltatuin cor mcuni, neqtie clati sunl oculi XII )
Qitomodo crgo finein justi attingit, qui seip-
n.ci, ncque ambulavi in niagtiis, ncque in mirabi- C siim pncvriricaloretn maudalorum Deinon arguil,el
libas super nie [Psal. cx\x). Exigitur eiiam viia in cum qiti proccssioni non siilerfiiit tola nicniis
quieta, ne tiifnuUibus vatiis in diversa disiracta, commolione insurgil. Va; vobis scrib.ne et pliarii-a-i
laiiitis inlcnte prosequaiitr finein sui sltidii qnod cnlicem coiantesel camelum Iransgiutienlcs. (Matth.
betic inclioavii. Sicul de quibusdam iiiqiiiclis dici- XXV.) Fropter Deum le alleslor cum aiidis nonu-n
lur : Turbati sunl ei inoii sunt Siciit ebrius, ct scandali qiiid sonat in auribus li'is.? Cerle licet
«innis sapienlia eorum devorala esl {Psal. cvi). scnndalizarequandoqucprocontristarcacripialur, ol

Terlium esl exercilata medilalio qualeiius nicdi- Dominns aii ad relrum : Vade retro Salana, scan-
tctur mens scijiper in co quoJ concepit in sludiis, dalutn tu milii es(.4fnM/(.xvi\lioc csl contristas ine.
ne forie vacans olio per illicila desideria einiiat. tair.en secunduni qiiod in evangclioprobibclnr nomen
lianc meditationcn) liabcbai i*!'0{^<heta ciim cilcerel sc;;i!ditli importal inortem fralris. Esl enim scanda-
Et mediti-lus suin i)octe,id esl, iii dereciii bujus viise. lizire, diclo vel faclo fr.iiri siio occasionem moriali»
cum corde meo, ei exeicitabor sic inediiand') su- pocc.iti pra'staro, mnnda conscieiiiia quae dicio
pcr liis quue lecla sitnl, et scopebam {Psal.iwn); \k\ opcre siio gaiidcl in saiiguiiifc fratris sui. Atidii
iioc cst ab illicilis dcsidcriis purâbatii spiiitiim forU; :i!iquis qiti iibonler scandala facil, ei cxrusa-
nictiin. Qiiarium vero oorum qux bona exiguiil slti- *^ tiones qii.xrit in iliius Scripiiira: tcsiiinonio qiise di
dia, est amor mediocriiaiis, nc aniinus in delicias cit : Si scandatiim pro verilate nasiitur, ir.eliuH
dissoluius ainbiiionc rcruin lemporatium a propo- scandalcm admiitilur, quain veritas relinqnaiiir.
sito siio desistal. Qita meJiocrilale conlciitus cral Vis ergo andire iibi scandala sunl admiltenda et iibi
qui dixit : divilias et paupcrlates nc dederis tiiilii, fugienda? Si in maioupcre meoscandalizatur frater
eed tanluin viclui meolribue nccossaria {Prcv. xxx), inetts, cessare dcbeo ct pro nie el pro itlo. Si au-
Isla oinnia in Christo magistro noslra fuissc sci- tcm in iMtno opere meo scandalizatur, est ubi
tnus , dum le<;inin$ cum humilem cl qiiietiim scandaluin adinitterc debeo, est ubi iioti. Si rniin
{iSulth. XI), ca;lo seinper niedilaliotic inlontttm, el ad lioniim quod facio, teneor de mandato Ooi , vc-i
non soliim mcdiocritatc contcntum, sed nee eliani de ptofessioiie ordinis iiiei, ct indc scandalizaiitr
Iijtbetilom ubi reclinaret caput suum (Luc. ix). fraler mcus, non propter hoc cessare debco: qnia
Clamat nobis Apostolus : qiioniam qui dicit sc hic tuiius scandaltim admiliiiur qiiani veritas relin*
in Chiislo nianero, debet siout iile ambni.ivii et qiiittur. Si voro ad l>onuin quod facio, non tcnecr
ipso anilyiilaro (/ Jonn ii). Nos qiiomodo ciim itni- dc niaiid.(lo vci volo, quin polius l>onum illuii voitii!-
ftimii ? Scdii popnliiE manducare el biberc, ei sur- tariuiu o>i, ct dc libero arbiirio, el indc scaa luti'
51 ABSALOMS ADCATIS SPRINCKlRSnACENSlS 32
i:\lQrfralerrociis. eliamsi maxiinum Lonmn illiid A (7'/(reH.iii). iulellige vellusnilp*. InCanliclsquoqiie
sit. iilpoie jejiiiiîrc biilu.inas vel lri(Ju:iiias, secrelx Spirltiis saiicliis signilican-i vctlns novilalis ait :
vigiii;?, piiv;MJe oraiiones, propler scjindalum ab Nigra sum sed formosa, (ili:i; Jerusalem, sicul laber-
iltis tU'l)eo abslinere. Ego, iin|uam, i|iii in coiigrega- naciiia Cedar (Ca»l. i). siciit pellis Salomonis. Ta-
lioiic consiituius uiianiinis debeo liabildre in (Uiino, beniaculis Cedar sc comparat propier nigredineiQ
<1 qii.inium in nie cst a scandalo civerc aniinx fra- vitioruin; pellibus Salomonis se comparat proplcr
tris inei. l !eo aiilcin dixi, qni iii congrc;;aiione sum ornaliim virlutiim. Descendel, inquit, siciil pliiTia
positus, qiiia aiiquis privalain ducens viiain, etiom in vellus, ct sicul slillicidia slillantia siipcr lerrain.
boiia voiiinlaria non lenelur omilicrc propler scaii- Pluvia in vcllcre primolanain irrigat, sccundu cam
d iiun> altcrius. Unde eliani ad cautelani scaiidalo- piirgat, lerlio super nalurx benericinm ipsani deal-
rum Aiisclinus Caiitnaiiensis scientia et religione Lat. Dcsceiidil igilur Dci Filitis sicut pluvia in vcllus,
perfeclus dieil : Si qiiis c(£nobil;iruin forle propoî- qnaiido naluram noslrani per graiiam visilaiis, nain-
uim aggicditur, expedil nl quodcunque iiionaslc- dai nos a macula vetustatis, et profeeiu virtuliim
riiiin ingr-ssus iuf^rii ibi radicibus charitalis radi- iiiduit veslimcnlis novitalis. Dcsccndii, inquil, sic-
celur: iiisi forte l:ilc sil monasteiiiim in qiio inviiut _ ut pluvia in vcllus etc. PKivia a(|uarum iiiipelu
nialtim ficcre rogatnr, iiec aliornin iiiorcs, ciiam niundat, ros malutinus tcinperat, stillicidiuin vero
fi ii.uiilfs V d-aiiltir, judicet, dummodo conlra prx- quasi gntlis inlorcisis terr.iin bumcctut. Dei itaque
lepla divina iion videanlnr. Ilaec esi forma disci- Fiiius qiiasi stillicidia slillantia supcr lcrram dcs-
pliiix Jcsu qiiain ipse teiinit, el nobis inandavil reli- cendit, dum secundum varielatem lemporis ct mo-
neiidam, ad qiiam nos invituvii operc, el iiiforniavil dum tentaiionis menlibus nosiiis graiiain consola-
pr.-¥.ccptis, ne alicnjiis ignoranlije nebitla culpaiH tioiiis infundil. Uiide elpropliLta Da\iil iMCipicniiuiii
iioslrain possiuius palliare. Si ergo discipuli cjiis coiisoiaiioiics cxpiicans ait: In sliiiicidiis ejus Ixl >-
suinus, revereamur euin tanqu:un magislruin: si bitur germinans (Psal. lsiv). Dcscendet, iiuiuil
fil i, ameiiius lanquam p:ilrem: si servi, lanqcaia siciit pluvia iii vclius.
domiiium limeamus; ne ejus prxseniiani noii sjlum Quaiuor de.?census Dei ad homincin principalcs
nobis iiiulilem, vemrn eiiam nobis faciainus duiiino- s;»cr;e Scripturae testimonio astruese posiuiiuis, qiio-
sam. Qiiis, inijuam, vidil pisceni ct acccpii soor- ruiii primus esi lileraiionis, secundiis crudilionis,
pioiicm? (|uis erravit in invid et cognovil viam? leriiiis consolalioiiis, qiiartiis examiiiaiioiiis. Priiiio
qiiis amiju'avit in lenebris el adverlil luceni? Ecce liberamur ab iEgyplo, seciindo eru.liiiiur in deser'j.
Inx mundi coram nob;» posiia esl, a ciijns radio C lertioconfortainurinpugna, quar o judicaiilur uiiius-
nemo privatur nisi is, qui oculis clausib ab ill;i vo- ciijusqiic inerila. Si sil iii nobis, fraircs charissiiui,
lueril averti. Ambulemusergo, fialres cliarissiiiii, iu qui cor vivum babeal el spiritum Dci non bominii
hac luce diim lempiis babeinus, sequenies vesligia imilari sliideai, profecto in bis incns provida inve-
humilitatis ejus et palienii£ :docunienla, quaieniis niei unde materiam timoris elicial, unde eliam spel
in prxsenii vita ad furniam ejus biimililalis crudiii, erecla solalio tempus niiserendi el dicm visitaiionis
iii fiiiuio t:aiisferamurad regnum claiilalis ejiis, ipso .«iuic recognoscai. Quis enim advcrlens Deum ad
prxsiante Doiniiio nusno JesuClirisLt), cujus regiiiim lerras descendcre pro saluie hommum desperaie
et imperium perinanet in seeula seculoriim poluil? Aut quis cxpcctans judicem tam terribilem
Anien. securus unquam fuil?0 quarn caute qiiam curiose
SERMO IV. anibuiandum, ubi unus el idem Dominus furtis pro-
.N 4DVENTU DOUIM. pngnalor ad salvandum, ct lam disliiclas judex ad
Descendel sicui pluvia in vellus, et sicut slillicidia un uscujusque opus quale sit discutiendum ! Cum
siillantiasuiK-r lerram (PitU. livi). Videus propbeta igilur niiseraiionum tuarum Domiiie, qux a seculo
Dei in spiriiii no&lrae dejeclionis consolatioiiem iin- suiil (Psal. xxiv), in memetipso recordor, dico :
niiiiere, coiisolationem iis qiii

D Milii adbxrere Deo boiium est, ponere in Domiiio
sedebanl in tenebriset
iiinbraniorlis,voluilproiniilere:ne niniiuin diuiurna Deo spem meain (Psal. lxxii). Cum aulem ad jiidi-
capt vilas in (lesperationein milleiel, si spcs fuiiirae cium respicio, libet abscondi jam in inferno donec
liberaiioiiis iniseii.Te cumiiium iion tempcrarel. Mo- periranseai furor tuus (Job iv). Si lamen consliiuas
diim iiaqtie noslrs visilaiionis apericns in vo<tein niibi lempus in quo niei recorderis, quia taiiien
cxullalioiiis el laeiili.t; erurnpil dicens: miscricordia siiperexallal judiciuiii. Fugiainiis ad

Descendet sicul pluvia in vellus, Priino igiinr. vi- domiiium servi, ad redemptorem captivi, ad cunso-
deanius vellorum disciimina (|iioiiiaiii est vclius na- latorem iniscri dicenles cuin propbeta : Recordiie,
tivilalis, ei est vellus vetustalis, est ctiain ct vellus Domine, quid acciderii nobis, intuere et respic(i op-
liovil;iiis. Velius nalivilalis babeiniis a iiaiura, vel- probrium nostruin (Thren. v), liberasii nos de --Egy-
lus veluslaiis a culpa, et vcllus noviuiis a gralia. pto, ei murmuravimns diceiitcs: Utiiiaiii moriui
Ubi diclum est : Ei rursum circumdabor pelle mea essemus in jCgypio cum sedebanius super ollascar-
(Job xix) intellige vellus natiiroe ; el in llieremia : nium (Exod. xvi), dedisli nobis legem el di.vimus :
^ttusiarn fecii pellein meam ct canicin ineam Recede a iiobi.s, scieniiam viarusn (uarum nolunus
S3 SERMONES. — SERM. IV. IN .\DVENTIJ DOMINI. 34
{Sap. in), venis ad nos per graliam ul solvas a pcc- nec dimittet nos nisi in angelo perciilictiti, nisi in
j^
calis, sed iios ingrali hcneliciis dicimus: Quis csl manii forli. Yoleiis itaquc i;os criperc de manii
liic qui eliam peccaia dimillal? {Luc. v.) Nii sine le pessimorum, mittit angelum suuin, (|iii perciiliat
possumus, el lamen le sequi lecuni esse rccusa- primogenita jF.gypli, id est timorem, qiii acciisanic
IIIUS. coiiscieniia minetur pa^nam xlerni supplicii. Et
qualuor de- quis vcslriini (inquit timor) habilare polerii cum

Proscquamur igiuir , si placct, illos
flamma (lcvoranle? [Isa. xxx.)Qiiisperniancbit cum
scensus Dei ad honiiiicm, quos siiperius iiolavimus,
sinu ardoribus senipilernis? {ha. xxxiii.) Diim igilur
et Dei benelicia, el noslra» iiiiquilates in
Videns,
limor poeiia nclernae anininn peccanli vias siias ma-
memoriaj altiiis reponamiis. iiiquil', vidi
las ad memoriam reducit, profeclo priinogcnitn, id
aflliclioneti) popnli mei qui esl in ^gyplo, descendi
est prava opcra in priori lcmpore perpetrala, in
liberare euin(y<Jxod.Mi).Stadn>oraleiiiinteliigeniiam
gladio conlrilionis oc( idil. Isle forlassis est angclus
Tclimus recurrere, uEgypUis isla est vila hominuin
qui pcrcusso latere Pclri excilavit eiiiii dicens :
carnalis facienlium curam carnisin desideriis. Cum
Surge velociler {Aci. xii). Ad Pctrum iiamqiie, qui
cnlm corpus quod corrumpilur aggravel animam,
agnosccns interpretatiir, angelos ingredilur, diiin
et deprimal lerrena inhabitalio sensum iniilla cogi-
quam-
B quilibet peccata sua recognoscens formidine ptenae
lanlem {Sap. ix), qui viiiis el concupiscentiis
conculitur : queni a Intere percnlil, dum prjcterilas
diu fst in lioc moriali corpore superalur, profeclo
deleclationes, in quibiis sibi qfiiescere videbalur,
itgypliis in lulo et lalere el palca servire compelii-
rciinqucre compellit. Surge , iiiqiiit, honio, qu.isi
tur. Yenil eniin cx ./Egypto bfcllalrix qu.Tdam quae
diceret, hora est jam le de somno surgere. Surê
dicitur carnis concnpiscenli.i et dicit: boniim est
qui dormis, ne fbrte dainneris cuin impiis in ai!-
frui deliciis et uli boiiis. Cliiis enim unquam natiirx
veiilu jiidicis.
fuit itiimicus? quis uiiquatn carnem suam odio ha-
Quselibei igiiur fiaoiis anima angelo percutiente
btrit ! et rcspondel aniina misera: ecce adsum, recte
ah ^gypio liberata, seciindo descensii D -i opns
indicasli. Eia iiiquil avaritia, congrega argcnlcvs,
Iiabet, quo legem Domini immaculalam et convei-
amplifica loculos, parce vivas, mulla possideas,
fentem animas in corde ejus scribat, el vi;ini inaM-
quanlum enim habes tantum vales: et respondct
datorura Doraini ipsum ciirrere doceat, ne per va-
infelix anima : lixc oinnia servavi ab adolescentia
rios circuilus erroris iterum reverlatiir in ^gy-
mea {Luc. xvm). £t superbia inqiiil: Asceiide in
ptum, hoc csl, in mare et fluctus viliorum. Unc!e
nontem hnnc excelsum valde, apprehcnde arma et
etiam ei Moysl, qui sumpius vel salvatus ex aquis
sculum, ei exurge in adjulorium inihi {Psal. xxxiv);
Q inierprelatur, lex Domini dala fuisse prohibelur.
studeamus minores conlemnere, pares oppriniere,
Ei profecto irandala Dei et disciplina sunt ulilia,
majoribus derogare, non advertent simplices, non
qui conversus a via sua pessima vitia (letcslatur, et
insurgunt palienlcs, dissiniulant sapienles, non prse-
Pharaoni servirc contemnens canial a desideria iii
Talebunl rebelles, cl respondens dicis: ecee fesiino,
se exiinguere conaiur. Uiautemlex isia ab in(|iiic-
propero, seqiiar le quocunque ieris {Mallh. vm).
talionc sil libcra, datur non in Êgypto, sc.l in
Ecce quain miserabilis serviius. Yeniuni yEgypiii et
eremo, id est in clauslro, in sanciae religionis loco,
dicunlanimse noslra;, incurvarc ut transeamus, el
ubi erepti ab hoc seculo psallunt spiritu, psalliint
nos exhibenies obedienliam siiie mora, coniradicere
et menie, ci scriitantes lesiimonia ejus (/ Cor. xiv)
aut noiumus aiii non valemus. Forsan isise sunl ires
ii) lcge Dei meditanlur die ac nocic {Psol. cxvm).
civitaies quas filii Israel xdiflcaverunt Pbaraoni,
Iste autem descensus Dei ad hominefn ubi legcin
quarum una dicla est Ramesse, secunda Phitona,
accipit, fit in caligine, in tonitruo, in fulgttrc, et
tcrlia vero Heliopolis (Exod. i). Ramesse commolio
in igne. In caligine peccatorum recordatio, in loni-
tinew, Phithona os swcprofuiidum att/JSf Heliopolis ,
truo peccatorum afllirtio, in fulgure lerror discor-

vero inlerpretalur civitas solis. Pcr Ramesse igitur
diae et seditionis, in igne vero .'ilTectiis fratema! di-
avariiiam iiiteliige, quae prohibetur in illo loco ubi
leclionis. In caligine ilaqiic iios docet ex reconla-
dicitur: nolite vobis ihesaurizare thcsauros in terra,
lione peccalorum huiniiiari; in lonilnio pro cisdcin
ubi tinea et eriigo dcmoliinr, ci fures cffodiunt el
in fame el stti, vigiliis ol jejiiniis aflligi ; iii fiilgiire
furanlur {Mallh. vi). Per Philhonain vero, quae os
viam religioiiis cl disciplinam in limorc ct man-
siveprofunduiii dicilur, carnalia desidcria etcsetctae
sueludine suscipere ; in igne vero studio charilatis
passiones prohibeutur, de quibus Jjcriptura dicit :
eadem opcre implere. In his profeclo qualuor om-
Quia iinpius ciira venerit in proninduin viliorum nis via religionis coniinetur : in interiori contritio-
contemnit (Pioi^. xvm). Per Heliopolim vero qiije ne, in extcriori afliiciione, in maiisuetmiine con-
civilas solis dicitur, supeibiam accipe, quae comi- versalionis, et in vincnlo fralernie ch.irilatis. Hiiic
tanie vana gioria vult longclalcque radiarc,
ei deest qtiod Abraham immolatiinis filium, lerlur secuni
trahendo, coinmovendo alios incessanter
urere. Et tiiiisse ignem cl gladium {Gen. xxii) per gladium qui :
quis nos ab hac scrviliiie liberabit? Si filius,

inquit, incidit cx utraquc parle, poeniteiiliam interiorciu
nos liberaverii, tuncvere liberi eriiiius (/oa«. vm). el poeiiiteiiti:'.in exleriorem possumus iiiteliigcre.
Scd induraiuiu est cor Pharaonis {Exod. vii). Interior enini pwniieniia incidit per conlritioneni
S5 AltSALOMS ABOAIIS SIRINCKIRSOACENSIS S8
f ordis , fxlerior pcr cabJigaiioncin cnrporis, Siini- A niaiisiM-uuline levignUiin. Focil Ciiiin , inqiiiC, osti:»
liier cl in igiic Ono iiivriiiunliir, scilicet splcuilor iluo «le ligitis abivgnis : cl iilriiiuf|iic <iiipte<( er.-tl, el
cl caior. In splcuiloie polest inlclligi niansiielu<!o £« inviccm lcncnsapcriebaliir (ibx/.). Abies, iit «lici-
convcrs.iiioiiis, (le qna «licitnr : Luceat iuT vestra tur, aihor esl in siiperficie pnlclira, proccriliic alUi,
corani liomiiiilius {Mntili. v). In ralorc vcro ardor r.Tmis dilalatis circtimqu.iqtie <li(Tiisa. H;pc igilur
siiperna: dilottionis. Qui crgo vuii seipsnm olTcrre osiia dehcnl cssc «le lignis abiegnis, Iiocesl, pulibra
Deo, sacrificiiim scciim fcrat, scilicct ignem el iti spiriliis liiiarilate, alla longaniiiiilatc, lata pie-
glairnim, ui per gla«lium seipsum corripiat, el prr l;»lc, sive proxiini coinpassione. Sed jam Icge Do-
igoem pacein proxiiiii custodial el niilriat. niiiii in sancia profcssionc accepia, lertiiis Dci de-
Isii sunt ciistodes siipcr Jerusalcin conslitiili, scensus ad lioniinem, qucm consolationis diximus,
(|iii toia dic ac nocte nou ccssanl iandare nonicn csl necessariiis, cujus eo inagis egemus prsesidio,
Domini. liiiic siqitidcm noslrx civitati quatuor isti quanto fortior est pugna cuin adcrsario. Cum eniin
cuslodes sunl depuuli, scilicet doior in corde, ia- novus Christi niilessecnrum csse sc credit, et jam
hor in corpore, niaiisucludo in conversalione, anior in proposili sui via viiililcr incedil, e«ce cx ail-
in siipernorum diieciione. Custodit igilur dolnr verso impclus fortiuin insurgunl in circnilu cjus.
fldclitcr, labor viriliier, inaiisuctudo suaviler, cha- » undiqne fiigiendi viam obstruunt ei ;i uiissima tcla
ritas conritlenlcr. jaciunl, qiiae non solum corpns, veniin ciiam ani-
hi bac nostra Jerusalcm dux sunl lurres mnni- mam afTiciiinl. Ingerit se illa iiimium amjibilis sprt
tissitnac quailiis lapi«libus ab imis ct deinreps xdi- sive copia diviiiarum, occurrit crebra ct vclicmeiiicr
Ciciitan, quarum una diciliir lurris fortiludinis, rc- imporluiia memoria liiterarum, secnlares ill» «t
lii)ua vcro «luiuiis pacis. Priina est curiosa, secimda jocundae rccreaiioncs, sed et carnalcs iuresi.int
pncilica. Primaiii tcnel Marlhn, secundam Maria. lcntaliones. In hoc lcmpestatis periculo vtnit ad
Uiide Do:niniis : Mîrlbo, Murlha, solliciia es, ct tur- nns Dci snpicnlia conrorlando per graiiam (loiiso-
baris crga piurima (Luc.x) SoHicita cs labore, tur- lationis, et illuininaiido pcr cognilionom veritatis.
baris dolore, si crgo cuslotlia hnjus lurris csl Mar- In hoc tempestaiis .irticulo coriforiat pusillaniinem,
ihx, procul dubio cusloditur dolors cllabore : dolore consolalur desperantem, fatiscentem recreai, proa*
pcr coiilrilioncm contis, lalxire per exhibilioncm cicnli opemminislrat, sicut de co lonscriplu»
fidei
lx>ni opcris. Sed Mariae iion csl ciir* qiiod relinquit e«l Quia cal.miim quassaluin non ccmleret el
:
,
sororcm suam solain niinistrare. Audi quid dicat linum fumigans iion cxiingiict (/*a. xlii). Au<Ii ergo
Scriplura : Maria , inquil , domi scdebal, sedebat ^ tu quia jam scgrcgatiis es a sac.ulo, qui novisii
qniel.i, sedcbal sccura : quieta pcr virlutem inan- voluin Deo Jacob, qui tentationibus in diversnm
tiiieiudinis. secura pcr virtutcin charitatis. Secura traheris, qucm delectat vitx prapterilx, ul xstimas,
quidein,qnonia(ri pcrfcciacharitas foras mittil limu- felicitas, quem tcrret sancix rcligionis asperitas,
rein (/ Jonn. tv). H.xc sunt iila qiiatuor osliola, de andi, inquain , quid loquatur in le Doroinus Deus :
quibus i:i ingressu templt pnsilis Reguin loquitur quia, ut xslinTo , loqiieiur paceni in plcbem siiani
hrstofia.qiix hoc niodo erant disposila {111 Reg. vi). (fia/. Lxxxiv). Primum volo le nrgentum , auruni,
Ut unum duplcs ostium consiiiuerent diio et duo ad ornatam vestium , et cxicra quii)us dclecialur hii-
sc invicem coiijuncia, ut si forte placcret ea ape- niana cariositas, anlc faciein tiiam poncrc, et ocnlo
riri quodam modo sesc cclantia, alicrum post aUe- inteltectuaiinon carnali diligenter examinare :
ruin pos.set duplicari. Unum igitur dupicx ostium, quod si fcccris non consolationes, imo potius ina-
dolor et labor consliluiinl, qui adco connexi sunl, ximas (iesolationes invenire poteris. Qiix enim in
quud vcl raro vel nunqiiam sese dcrclinquent. Reii- eo felicitas csse potest, qiiod cum laborc acquiritur,
quum vcro diiptex osiium cx charitate et mansiic- cum lintore possidctur, cam dolore amitiitur? Uiide
ludiiie construitur, qux eliam .ndeo conncxa sunt. quidam irridens talem felicitatem ironice cxclu-
ul ex charitate mansucludo generclur. Illiid autem D tnavil dicens Oprxclaras opain divitias, quas cum
:
diiplox oslium, quod csl ex labore ei doiorc, per adepius fueris, securus csse desisiis. .Menicnto illiut
vinculum forlitudinis conjiingilur : qiiia nisi adsit diviiis qui in Evangelio ainplificare horrea sua prx-
fortitudo auiini, labor quandoquc ab interiori con- parabat, cui dictuin est : Stulle, in hac nocie ani*
iriiioiie separalur. Ocliqiium vcro quod cst cx inan- mam tiiam toilent a te, el !ixc qiix coiigreg:isti
BiieMidiiic ct cbaritalc, vinculum paliciilix con- cujiis crunt? {Luc. xii.) Cl ila factuui est. Lt pro-
ncciii : qiiia si non adsit pationtia , mansuetudo phela Duvid de his qui glortain hujus inundi diic-
quaijoqiie a charilate recediu Volvuntur auteui xeruiii, ail : El doniinabuntur eoruin justi in ma-
isla osiia in rardine iiumilii:'iii', claudunlur repa- tuiino, el auxiiium eorum vetcrascet in inferno a
gulo discretioiiis , ut pcr humilitatcm jaclantiam gloria eoruin (PiaL XLViii). Secuiidum niensurani
cavcant, ct p^r discretionem iniemperantiam sivc eniin glorix, qui usi sunl gloria hiijus mundi, jiisfe
sluliitiain non adinittant. Esl i|;ilur ostium istud Dei judiciu cnui mortuis liepuiaii, suscipieni iu in-
liumililalc volubile , rnrlitudinc durabile , discre- feriio angusiias tormenii. Liidc el duo phildûpUu-
tidite luensurabile, p.iticiiiia kiudabiie, dolore cir- rum perilitsimi, cuin bujus inundi îuriani et san-
cumspectam, labore soiidum, cbarilaie splcndidum, clain converkationem, qux est io Christo icsu vel-
57 SLIl}.IONES. - SF.RM. V. IN ADVENTi: DOMIM 5S
leiil typlce (igiirare, alier euruin inferni iiigressu A <Ii»e semiias Dti noslri, ct currenics »iain manda-
arlwreni habenlem ramum anrcuni ilescripsit : alier torum ejiis, iii mansnetndine disciplinx, ct obscqiiio
vero cnieiinm anrcam de coelo in lcrras ilepcn- ot>edieiili:c in anieriora scmper cxtcndamus, ingre-
denieni somniavil. Qiiid atiud, (|u.tso, per raiiinm dientcs dc virlnle in virttilcm mcreamnr vidcre
illiini nnrcnm, quain niundi iiiiitis deror el glnria Dciim Deornm in Sion {Psnl. lwxiii). Non sitniis
stgninc.-ilnr ? qiix el in introiui interni iilco esse ei ingrati qui lilicravit de iCgypto. lioc est, tlc pnr-
dicilnr, qitia per amorcni liujiis muiidi cjiis ama- lenli seriilo. leneamns legcm qiiani nos dociiit >n
lorcs ad inrcrnum transmitinnlnr. Tiineal crgo dcserlo, id esl in hoc lcrre>tri paradiso, scilicet
omne semen israel l)anc arbnrcui conlingerc, qnia monasterio. Vetiereinur advcnliim noslrx visitaiio-
facilis descensus Averni. Scd rev»r;ire gr.iduin, *»- nis, iibi in se snscipii nostra iiinrma, lioc csl, <on>
perasqnc evaderc ad auras, liic labor, bic geiitilns. solattir iios iit omiii iribulatione el angiisiia nostra,
Sed ct aller pcr calcnani anream viiam sanciorum nl illum uilimuin advcntuni e\aininat oiiis secar«
vol;iii significare, quar iii terris conslitul» coelesti- pnssiinus expectare, quando filius lioininis veiiiet in
bns tantuin jnngitur sancta inediiatione, pia devo« virlute magiia el inajestate (Maiih. xii). Qtiod iio>
tione, siciit dicit Aposlolus : Nostra aiitcin convcr- bis pracsiare dignclur idem jiuicx noster crcalor et
satio in coelis csl {Philipp. iii). El si euini viri reli- ^ redeinptor iiosler Jesiis Chrislne, (njus regnum et
giosi in lcrra sint po»iti, virtutuni lanien gra<libiis imperiuin perinanel in secula seculoruin. Ainen.
ei boiiis operibiis quasi pcr catcuaii) sunt coii- SER.MO V.
licii. ADVENTU rOMlM. IS
Quodsi amor litterarum le icnlaverii, lUud primiim Descendere faciaui ad vos imbrem niatutimim tt
recote, qnoniam indocti pleriinquecoclum rapiunl,el serolinum, el reddam vubia nnnos quos comedil lo-
viri periti cum liilerarutn nntitia ninliotics ad pru- cuita et brucus, rnbigo, et eruca {Jvel u). Verb:.m
ruiiduin inrerni descendunt. Scd ipsc qui in te loqni- quo;l audislis, fratres dilccti.ssitni, pjroitit^sutn tenct
lur.ntescire desiderat, an in hoctuo lincm dciiitletio nosiru: libcraiionis el afTectuni palcriix roi:si)laii»-
cunslitiias vanitaiis, an cogniiioiiein veritais? Scd iiis, nlpole transinissuin nobis a Doo p.ilre orplia-
quid si vauiiatcin tibi litiem ponist erras et tc ipsi4n norum, ei judice vidiiarum.
dccipis, cum iilis depntandus, qiii cnm cogiiovissenl Pater etciiitn misericor.iiarum aiinnni hcniguita-
I)enm, non sicut Deuin glorificavenint, et idco siulii tis, diem reinis.sioiiis, tenipus niiserciitli ai,niincia»%
facti sunt et «lefecerunt in vaniiaiibus suis iRom. i). iinbrcm matulinuinel serolinuiit pro:niitit in abiin»
Si aulcm per scientiam vcrilatciu invcsligaro co:ia- ^ daiitin, ut in stillicitiiis cjus foecuntl.ita apcrialur
ris, in lioc cliam crras el tcipsnm dccipis, et ciini lcrra el gcrininct salvatorcin. Desceniiere. iiiqnir,
Pilalo quxrcns quid est verilas {Joan. xviii), ip$e faciam ad vos imbrein malulliiiiin el sero.inuni :
laincn vcritatein depreiicndisli. Ego, iaquii, snni iinbrcin inteiligc iion corpur.iiein scd spirilatein, ciu
via, vcritas, et vila; via in diiione, veritais in co- qiio Pri)phcta : Dcsccnd*t sicui pluvia in vclli:s
gniiione, vita in fniitiime. Via in mcrito, veritas in (Psnl. L.Mv). Ei Isaias : Sicttt iiitber dcscendil drt
promisso, vita in prxinio. Ego, iiiqiiit, suni via, coelo ct inebrial lerram, ct iiiftindit eain, sic crlt
veritas, et vita. Et rropheta : Beaius qiieni tu cru- verbum quod egrcdiiur de ore nteo (/«a. lv). Im-
ilicris, Dominc, et de lege tua docucris euin {Joan. lircm Verbuin Dei, Filiiiin Viiginis sign ficaic vn-
xiv). Ipse eiiiin qiiippe est qui docei hoinincin scien- luit, qui instar pluxijc criiniiiosos laval, novcllas
tiain {Psal. xliii), non per inanem philusophiam piantationes in domo Dei ediuat, siiientcs juslitiaui
aul in doctis hnnianx sapicnliae verbis. scd in spi- (viros perfectos loquor) potat. Lavat ijînir in com-
ritu Dei (f Cor. i), legcm divinam scribit in libro punctione, educai in provectioiic, poi.u in consum-
rordiii. Sed et si veram sapientiain, hoc est. sapien- inalione. Vis vidcrc hnnc iinbrcm lavantcm? Accipo
liam snnctam qnafiis, melius hanc libi re\clabit lacrymas Blarix pcccatricis, poeuilctilia l'auli per-
excrriiinm orationis quam sliidiuin icclionis. Scd d sequentis, conressiunem Pelri neganiis, depiccatlo-
<)?leclabit fortassiii te facundia Tiillii , sapientia neni latruiiis snppiicanlis. Si abluenl, iiiqnil pru-
Platonis, ingcnium Arisioielis, qni sapicntcS ne- plieta, surdcs fiiiarnm Sion, et sangiiincin Jcntsa-
gcios, et stttltos pcritos rediiit. Scd qti:c cst con- lcin lavcril de incdio ejus in spiriiu judicii ei S|iii'iiu
vcntio Chrisli ad Bclial? Aufcrlc ibta hinc, et no* ardoris {Isn. iv), quasi dical, luiic sancitis vocabiiur
lilc faccre doiutini Patris vosiri doiiium iicgocia- otniiis qui relictiis fueril in Jcrusalein. Aitciule, si
lionis {Joan. ii); iton eiiiin regnat ^pirilus Christi, placet, consequenter educantem, et adjuvabil, in-
nbi dainnalnr spiritiis Aristotclis. His rt litiiusinodi quit, eos DomiMtis, ct libcrabil cos, et erucl co^, n
coiisotatinnibtis confortiitos, Ciirislus, qtii nos eri- peocatoribus et salvabii cos. qnia spcraverniit in cu
puil niiindo, non paliclur iios snpra id quod pos- (Marc. xiv\. Qiios adjuvabil? Eos iiliqne qnos scgic-
Kutnits lcntari, ne citm seinei niiseiiinus maiiuin gavil a seculo, ct vocavii per graliaiii i-iiaiii, qui
ad aratriini, rcspicientcs retro iniligni cfliciaitiur cnin ipso fervcntcs spirilu stant in acie dictfiiles
legno Dei(Lfic. i\). Muniti crgo, fralres dilt^ctissiini, ciiin Pelro : cliamsi oportiieri: inc mori lecnin, iion
per «pora jttstiiiie a ilextris ct a sinistris pi.-eparc- lc iiegabo : forlcs quidi m proposilo saiictii:i!is, iu-
uius viain Doniini, rcctas facianius in hac solitti- firmi tamen consianiia viriuiis. Ilos, int]-!9ti:, aJ-
ADSAL0NI5 ABBATIS SPRINCKIRSBACENSIS 40
Jiival Doininus In piigtia liObtium, liberal a scrviliito A fidcl ter annunci.iv t : Avc, iiiqnit, M.iri.i, gratia
vilioruin, eruit a poccatoribiis, lioc csl, a scandalo plcna, Dominus leciim {Liic. ii). Dominus lecum per
proximoruin : laiuleiii salvabil cos, (]uia speravc- proleclionein, Dominus in te pcr inliabitationcin,
runl iii co. quain suavis est cdiicalio hxc, qux Doininus ex le per Incarnationem. Ecce ingressMS
ducil a florc primxvx conversjlionis usque ad fiu- pnulo ante cum palie in ccelis, modo iiicarn >lus in
cluin cxlreniae rcmunerationis' Vis liuiic iinbrem utcro virginis : Ave Maria, inquil, ^ratia p!ena,
videre potaiilcin? Rccordare quandini ad jiisloii.im Doiniiins tccuin. Quid cst avc? Forsitan lioc esf,
fontem Agar d faci« donun;c susn fiigiiiniis (Cen. sine \x. Eva mnier pixvaricalionis, vx> mniliplex
xxi), vas aqu»; lieliam roficienlis (/// Reg. xvii), iii poeiiam inobcdienliu: exccpil. El piiinura quidem
aquas mumuirantis populi in descrlo (Exod. xv), \x : Muiliplicabu aerumnas luns : secundiim, iu
aut demum nuplias arcliilriciini (Joan. ii). Sic ceric doiore paries filios : terlium , siib viri poicslnte
spiriialitcr aiios poiat niagniludine reTclntionum, eris (Gen. ii). El quid liorum in beata Virgine re-
alios profuiidiiaie Scriplnrarum, quosdam excrcilio peries? êquc aerumnam in conceplu, ncc dolorein
sanclx mediiationis, alius sua\itate devolionis. Et in parlu, se.l nec viro subdita pcrpctux* virginitatis
imber quidem lali^ csl, sed ubi est cjiis desceiisus? olilinlu.
Sic enin» diclum csl : descendere laciam. Parvum B Huc est ergo quod dicit angeius : Avc Maria, iioc
ne descensuin exislimas Filium Dei pannis involvi, est, sine v;e, qux gratia piena, id est Spiritu sancio
pendere ad nbera niDtris, incarnari, demnm cruci- foecuiidu fnit : Plenam si(|uidcm gratia esse expedi-
figi? Audi dcscensum : Simili.<:, inqiiil, f.ictus suin vit per quam qiiasi pcr carnale qnoddain fons dl-
pcllicano soliludinis, faclns suin sicul nyclicorax in vin.ne gratix ad univcrsitatem homani geiiciis re-
doniicilio {Pfal. ci). Pellicanus avis cst inacileii(;i, dundavit. Ipsa etenim est terra de qua fons ille
€t corpore tenuis : nyclicorax avis esl noclurna, el scaiurivit, de quo in Genesi sciipium Cst : Non-
colore deformis. El ipsc quidcm similis faclus peJ- dum eniin Dominus plucrat super terrain, nec emt
icano, quando noslrx naluroc assuinpsil macicin :
homo qui operaretur tcrram, sed funs a^cendebat
factus est sicut nycticorax ,
quando pependit in de lerra qui irrignvii supcrficiem terrac (Gen. ii).
cruce ii«n liabens speciem ncc dctorem. El alibi : Fons cquidem dc lerra ascendit, quamio splendor
Tradilus sum et non cgrediebar, oculi mei langue- glorise et fons vitae Dei Filius de beaia Virginc nasci
runt pr:£ inopia (Psal. lxxxvii) : Traditus sum, td voluit. Superficiein torrx irrigavil, quando ipsos
esl, expositus passioni, sccundnm innrmitalem cor> peccaiores et ahundantes in scculo, lam Judxos
poris, non egrediebar demonsirando potentiara di- quam gentiles ad fidei graiiam convcrtit, et non
vinilalis. ^ solum conTeriil, verum eliam a laqueo niortis re-
Magnus est iste descensus magna , liumiliaiio, dcrnit, sicut scriplum est de ipso : Quia venit filius
magna demum dignatio medici inli-are inlirmariam hominis quserere ei salvum facere quod pericrai : et
xgroii. Ei multi quidem infirmi in ea jaccbant, u(- animam suam dare in redeiiipiioiiem pro inuliis
pole socrus Pclri (Luc. iv), Alius reguli (Joan. iv), {Luc, xix). Et fortassis exprcjsius pro oninibus di-
(lucr cenliirionis {Mallli. viii) , sed et mulliludo xerim : quia peccavcranl oinnes el egebant gluria
niigna langneniium, cxcorum, claudorum, arido- Dei (Hom. iii), ideoqne clamaverunt ud Doiuinuin
r.fin {Joan. iv), desideraniiiim saluiaris medici ad> dum ir.bularenlur, el <Ie necessiialibus eoruin lihc-
veiiium. An iion vcre caccns qui ait : Cor ineuin ravit eos (Pial. cvi). Quid a'iud quaeso si;;nilicunt
coiiliirbaium esl, dereliquil me virlus «ica, el lu- qualuor versus iili in nocturnis laudibus, priino
nien ocnlorum meorum, et ip.ûm non csl mecuin responsorio accantati, nibi commune omn.um de-
{Psal. xxxvii) Similiter el aridus qui dixil ; Dies sideriuin pro commuui liherdtiqne? Piiinus si-
iiiei siciit umbra deciinaverunt, et eou sicut foenuin quidem versus, Qnisqiie lerrigcnae et fiiii lioiniiium,
arui {Ptal. ci). Et alibi de claudis dicilur : Fiiii (Psal. xviii) pertiiiet ad lioihiiie> leircnos qui fu-
alicni meiilili sunl mibi, (iiii alieni invelerati suni, j)
erunl anie iegem. Secundiis, Qui rcgis Isruel in-
et claudicaverunt a semilis suis (PsaL xvii). El lende (Pâ/. lxxix), ad Israelii. s (jui legis acceperani
c;t'ci quidem ignorando Deum, cUudi per dcfcciuin cogniiionein. Terlius, Exciia poiciiiiain tuam (ibid.)
liunoruin operuin, aridi sine humorc virlutum. In- ad hoinines grulia: in secnndo advenlu qnxreuies
travit itaque Dei Fiiius hanc infirmariam, id est, mortalitatis tiberalionem. Quarius id esi Gloria
iioslr£ morlalitatis rniseriam , qiianuo languores palri, coiiiuneni oinnium in letcriiiiatc jocundam fo-
noslros ipse susccpit, ei noslrx naiurae participiuin licitntem. Et itiibrcm quideni el ojus di.'sccnsiiiii jam
in beala Virgine sibi univit. Unde hujus infirmarix charilas ve.slra audivii, scd quoiuodo nialulinuin ct
januain recte dixeriin bcaiam virginem Mnriain : seroliauin ?
ipsareieniin est porla de qua proplicla dicil: Porla Ll aulem ad nosiram xdificnlionem hxc refcra-
lixc clausa crit el non aperielur, et vir non traiis- mus, dies noslra eslclarilas pi% conversationis, de
ibil per eam, Dominus cxercituiiin ingressuscst
qiiia qua dicilur:liice3l lux vcstra coram hominibus(lf»<t/<.
lier eani (Eierh. xliv). Sed quando, vel ubi introivit v). M.inc iiujus diei bonx vilx inclio.aio, sero
pcr lianc poilam? Intcriogcmus urcbangeluin Ga- ejusdcm cunsuinmuiio. Quid ergo aliud dixcrim
Lrielem qui ei ingressum diiigcnier ouiervavii, ct iiiibrcm maiuiinum, nisi quod cuin se infundit Deus
:
II SERMONES. — SERM. V. IN ADYEMII DOMIM. *i
iwjccalori per compimclionctn : veJ inibrpni soroti- y\ sliUii, in iliiciiis (lesidcriis : giila sobri«ilnii, in
niim, nisi cuin beiie inclioatum dncit in virnin pci- cil'is ei pot biis siipcrflne appeteiulis : impaliei.iia
(ecliini consutninalionc virlulis? Qnasi cniiii iinliir niansiictiidini, in dclractinnibus el contumeliis. Scd
tcntpeslivus ile lcrra senicn producit, ((iiando cor lii, vir bonc, qiii vovisti votum Deo Jacob {Psul.
Irtreninn el aniinaJe per spirituin cofiipuiiclionii cxsxi), nc adqiiicscas eis. Attende miseriani biijus
Dciis in hcbiymns rcsolvii. Iinbrein i^ciotinuin caiccris, Iireviiaiem lcm|;oruin, qiiam sil inors re-
clTuiulil, ciim j;)m louis hoino couvcrsns iii spirilnm penlina, qiiam sil p«na oeccali diiilina. An iiescis
(iolcl liabiiare cnni babilaiilibns Co<l;ir, ciipiens ([uia fiir ili(^ cvangclicns fiuolidie perfodit domum
dissnlvi cl essc cum Clirislo. Vis vidcre iinlircm liiain? Fre(|uciilcr corpiis fcbre corripitnr, caput
ir^lulinum? Exilus aqnnrum (leduxcrunt oculi uiei, (iolorc vcxiiiiir, caligant ocnli, languor se ingerit
<]uia noii cuslodierunl lcgcm (nam. Et Jercmias :
frcqucnler incnrabilis, mors feslinaia, sepnlchnim
Oi ulus nieus dediiccns aqnam, qiiia longe rncins in evidenti. Ciir ergo non vigibis? Qiiis paterfanii-
animam mcain
consolaior coiivertens lias \i(i(iis paiiolos ruiiiosos, li^'na pwtrefacla, la-
«st a lue
Qiiis mc
qucaii:i diiiila, (leliib; fiindanieiiliim, lcctumiindi-
(Rom. viii). Andi el imbrein scrotiniim :
liberaliil de corporc moriis Jjujns? Jam cnim dcsi- qiic perfor.itum, non linieal latrones, non fugiai
«lerio vilaB aeternae perfusns, non corpus morlalc, B bostes ? Fugiamus ergo, fialres dileclissimi, bofles
&C(i mortis appellat. Qnia omiic id moriem aesliin.il

animx biiinanuin sangiiinem siiienies, leiuienles iii
quiilûid a \iu xlerna, qusc csl Cbrisliis, reiardat insidiis iaqncos , piurinios capicnles. Fugiamim
vel separat. Hiinc inibrein scroiinnm in animabenli (dico)oranles secunduin cunsilium Domiiii, ne fiat
Job dislillassc arbitror cum (iiccret ; Elcgii siispen-

lug;i iioslra byenuj vel Sabbaio (Matih. xxiv). Iii
diiiin aninia inea cl mnrlcm ossa ii>ea {Job vti). liyeme fuga est laboriosa propler intempcriem fri-
goris, iii S.iblaio illicita propler liansgressionem
Siis|)cndiuin significare volens celsiliidiiiem coii-
legis. Esl au'ein bjems obslinalio inenlis fuga,
leniplalionis : morlem ossium, morlilicationem car- :
nis.
puîiilotitia : Sabbaluni, requies selernilatis.
Et ccrle dulce est suspendinm oraiionc cccium ISon cst dilTcrcnda poeniicnti.i usque in byemem,
piilsarc, sancla meditatione pene^rare, mirari an- quia lunc obslal peccaii dominium : neqiie in Sab-
biituni, qnia in fiiluro poeiiitetUia iioii baliet locum.
geloriiiii feliciialem, vcnerari jnsiornni bcalitiidi-
iieni, devoiione Dciim qiijfrere, dileclione appie- Quomudo etgo fiigienduui ?
bendere. Ulinam spirilus assumat mc cum propbeia Prhuipiis obsta, seio medicinn paraitir,
iiiter coelnni el lerram, ul qui assnrgcrc iieqiico ad Cum mala per lougns invaluere moras.
relsiludinem contemplaiionis, salieni a lerra pau- ^ Occidenda s.int primogenila .^gypii, resistendiim
lisper clevaliis, non appropinqiiem ad porlas mor- e.st in pnncipiu illiciiaj suggeslioiii. Percussisli
lis. Ekpcrgistêre, animn mea, et qiio? noii potesad (iiiquit) capnl dc doino impii, deniidasli ftioda-
alta Dei assurgcre, inlirina cjus (iiicuriialionem to- Hientiim ejus usque ad colluin, malcdixisli sceptris
qnor ei pussioncm) viriuie qna vales amplexare: cjus {Habac. iii). Capul impii, id cst origo inipieta-
qiise ad Dci sublimia ciim viris perfeclis non potes lis, recordalio est tioslrae prav» conversalionis
assurgere, dirige nieiiiis aciem ad fixurain clavo- fiindaniciiluin, occuliiim est illicilae cogilaiionis :
ruin, ad cicalrices vulnerum, depone dc cruce sccpirum, qiiod csl iiisigne regia; potcslatis, pcccaii
iiworiiiom, quctn non polcs iatucri regnniitcm snper csl doininiuin. rercuiicndum ergo esl captit de
cboros angcloiuin. Vade cl tu, peccalor, qucin ac- doino iinpii, ne recnrdalio pravjv conversalionig nos
cusal lcstiinouinm conscieiKi-Jc, pra>para cor (uuin afficiat : denudandiiin esl fnndanienlum, ul coiiri-
ad imbrcm matnliiinm, iil reddal libt nnnos quos leaniur occulla cogilationls : nialedicei-.dtim sce-
fomcdil locusta, el brncus, rnbigo el cruca. Iljec plris, pcr dclesiaionciii prav« operalionis. Ergo,
cunt qualuor vilia qua; Jerusalcin elJud;im venli- si placct, fiigam lleli.E nobis proponamus. Vidca-
lant in oninem veiilum, qnne nec lc ncc alium iu- miis qiialiler ipse fiigcrit, ul cl nos ita faciamus.
lenlalum relin(]iiniit, qii;n omncs in via Dei nmbu- Scripiuni csl de llclia, quia fugit a facie Jezabel in
laiitcs qnantuin valeni iinpediitnl. Lociista sÛmis soliludir.e, ibi projecit so siib iinibra juniperi et ob-
dans et cito cadcns, finperbiam signat : brucus qni dorinivit, postmodiim icfocius pane subcincricio ct
totus est in gulture, gustrimargiam si\c giilani :

poiii a(|n:p, in furtiliidine cibi illins nmbiilavit
nibigo, impacieniiain ; eriica qw.v. c>l vermis luMi- iis.pie ad inoiuem Dci Orcb(/// Iteg. xix). Jeza-
dus, luxuriain. Surgil cniin priinu snperbia et dicit licl qnje sierquUiniunt vocaliir, lieliam perseqnilur,
intra se : Cum eras in seculo, cingebas lc cl am- (|ii;iiulo qiiilibct amator cusliiatis, a carnisconcu-
btilabas ubi volebas, lilicre currcbus ad CKitiis via- pisccnliu hnpiignalur. Fitgiciidiim est ergo iii so-
riim, ad couvenlicnla cborearum, et poslremo ubi litiidinem, id csl soliiarix vilx babitacniuin , sive iu
cral iuipetus spirilus, illitc gradicbaris, nec rever- clauslrulis vil;e coiiversalioiieiu, ubi nec oculus vi-
lcbaris ciim ambulares. Durum est in siaiuin pnr- dcat qnod concupiscal, et ipsa soliludo inanis gio-
viili reduci.incrcp.uiones sustinere.flagellis dorsuin ri.t occ.Tsionem prxcidat. Sed nec ibi tulus eris,
exponere, semper poitare forinam scrvi, per oinnia nisi projicias lc sub umbra juniperi, id est nisi
obcdirc aliense voluntati. Sic caro inncbinatur c:)- conlorinerib bnniililali et passioni Jesu Clirisli. Ju-
l'ATRO! . CCXI,
43 ADSALONIS AUUATIS SPmNCKlRSBACENSlS 44
nipvrus n;'lior csl liuinilis, coiKcniplibilis, liispida A ab iiiiiio, ut familiarilalc colloquii fre;ilura Crealo-
pl infiiicliiosfl, cl riirisuiin «lesi{;n;il. Ipsconiin fuil rciii agiioscercl, el onin! siiblracla sileniii occ^sionc
ronle;i>plUiilis, incariiHliis. Unde proplieia : Yiilinius nuiu|u.iiT) cessarel a laude Dci siii. Tria igiiur veiba
iicc rcpulavinnis ciini (/»«. liii). Hispidus, id C5l principalia locnliis csl Deiis, qiiibns boino iiislriio*
S|>inis ".orrîialiis : infruclunsus secundunniiulloruiu rclur ad vilain. Primum fnil verbiim mundi crca>
cxislimaliuncin cruci appei>sus. L'ndc dixcrirnl lionis, secundiim fuil verlrum propheialis pr.xnim-
Kos anlciii spcrabanius quod ipsc essel redem- cialionis, lertiuin fuil verbum humanse rccoiicilia-
plurus Isracl {Luf. xxiv). Sul) umbra Iiiijiis juni- lionis. Primum vcrbum, iii osl immensilas creaiu-
pori dcbcnius nos projicere, cjus conversaiioiti iios rarum prxdicabal invisibilcm Doi virtutem(/iom. i),
« oiiforinarc, in labtiribiis cl aTuiniiis, in vigiliis cl qiiatenus tani polenlem limercl liomo ofrciiderc per
«ir;ilionc. Sed dcjunipero quid dicit pocia ? culpam. Seciindiim verbuin, id esl valiciuium pro-
plietix venturi S;ilvaioris bonitatom prapiiunciabat.
Suigamut: tolct etse gravis resideniibus icamantibus]
[umbra ut poccalor sperarel vcniam. Tertiuni vcrbum quod
Junifieri. caro factiim csl ct bahit:>vit in nohis proiniilcb:<4
Unibra jiinipcii^ravis cl infirma esl corpori, sic iiomini beatiludinem, ut jiislc ct pie vivendo fesU-
ccric laboi iosuin cst ei gravc e vcsiigio Cbrislum " naret ad gloriam.
iiiiil:iri, corpiis m;icerarc, oraiionibiis el vigiliis His iribiis verbis Iria siicccsserunl silcnlia. Pri-
insi&tcrc, .riiuaniiniler fcrro silcmiuin claustri, n»um sileniiwm fiiii defccUis buinanx rationis :
(hiriliain lecUili, diuUirniialein vigiliaium, iraclus medium silentiiim fiiit dcsiileriuin adin)pleiid;c
cl dispcndia liorarum. cl proplerca plcriqiic cum promisfionis : teriiuni silenliuin fiiit sccrctum iii-
Jona rHgiinns a facic Doimni in Tbarsis, quod sonal lerna; contemplalionis. Pnst priinum enim verbuiii
«'xploralionem gaudii. Dccliiiamus ab iimbra juni- liomo silnii, qiiia siiccumbciile liumana rationc iii-
pcri, iie gravcm feramus coipnris laborom. Ideoque visrbilia Dei per creaiur:v6 cognoscerc iion poleiat,
terrcnas cl Iraiisilorias consolaliones qiireriinus di- el idco ioiige projcclus csl a Deo, non biudaiis nc-
reules : qtiia boinim esl «ti Jcliliis cl Irui boiiis. que invocans nomen cjus. iôst soeuiidum vcrbuni
Ila-c lanien esl via, Iixc csC aicla ilb semita, quae similitcrhomo coiiticuil, quia acccpta reperinissioiio
«lucit ad vilain (MaUh. vii) : qula iionnisi pcr inul- i4luni solum dcsidcrabat, cujns erat reposilum, iu
las iribulalioncs inlraiur iii rognum coclorum. Quid quo finem acciperet pcccatnm cl lollerctur procvari-
«!cniqiiem.tcnum sinc laborc conquiritur? Sic cerlc catio, el vcnirei jusiilia senipiteina.Cbristo vero it«
inlcr pericula iiavis ad portum dirigiiur, as mullis

p carne apparenie. Terlinm siibinlravit siloiitiuin, i<l
lonsionibus in auricbalcum vcrfrtiir. Bissus multa cst pax el tranquillitas cordis, iii quo silcntio viri
.illrilione iii candoiciii mutaiur, ct vasa figiili pro- saiicli requicscunt a slrcpitu linjiis mninli : qtii a
hal fornax, cl tirum jusUiin piobalio iribulalionis vana convorsalionc sua ci operibiis moriuis ad
{Eceli. xxvii). rrojiciamMS crgo nos siib umbra Dcum conversi stinl: cl illi serviuiit in jocnnditaic
junipcri, reficiamur polu aquac el siibcineiicio

paiie. spiritiis et affectu boox voliinlatis. Dum crgo me-
Panis subcincricius csl memoria monis : vas aqii», dium silcnlium leitcrenl omuia. Qux onmia ? Cerle
lacbrymx «levolai coiifessionis. In bujns cibi formi- eleiiieiita niundi bujus Chiiîi adveniuin dcsidora-
dine ambulabimus usquc ad moiilcm Dci Orcb, Crcatorisuo impciKlurciit Ilomo

id baiii, iil serviliiiein.
esi usquc ad ccclcslem Jeriisalem, propier indefi- Cbristi adventum desidcrab;it, ul oaptivus accipcrel
cieniem sancloruin tharilalcm. Memoria eieniiii libcrtalein. Angeliis Cliristi a<lvenlum dcsiderabai,
morlis cuslodit iios iic pccccmus in via, sicul dicrl propier angclicx ruinx reparutinnem : ei, si dici
sapicns : Fili, mcmorare novissiina tua el in acter- liceat, ipse Deus Ciiristi adveulum desiderabal,
iium oon pcccabis {Eccli. vii). Lacbryma: coi.fcs- propler adiin|ilen<)a' promissioiiis veritatem. Duiu
sionis ad viain rc«lucunl post dclicla. Ergo. rratros orgo mcdium silcniium teiierciit omnia, el uox in
dileclissimi, duni tcmpus babcmus,

ainbulesiius bac D siio cursu mcdiuni itcr lialiei'ct,nox pcciali priniuiu
\ita. Sup- iler in coelo babiiit, quando iiiorilo su;P supcrbi»;,

\ia, quia brevis csl via, ei ir.insitoria
plicemus Mcdi.nlori noslio Jiisu Cbristo ut ipsc sil dejecliis cst prxvaricalor angclns. Mcdiuin ilor ba-
dux \\x el largilor grali*, doncc pervcniamus ad biiit in mundo, quando anie advcntum Clirisli oiii-
monlein Dci Oreb, ad cffilesicm Jeriisalem,

id esl nia craiit coiiclusa sub peccalo, nec crant qui do
ipso prxcunic ct conducentc Jcsu Cbrislo

Doniino moritis suis possenl gloriari. Tertium iter babuit
noslro, ciijus rcsnuni el iinpcrium permanel

in sciii infcriio, ubi fiiii Adam raiioiic deiicli pcenali stib-
Amcn. dcliantiir siipplicio. Vides qnanlus oiirsus iioctis

tula scculorum,
liujiis or:it, i|ii.T! ciiciiirit a suinnio ca'li usqiie ad
SERMO VI.
proluiiiiiim inferni. Duni orgo nox isia meiliuni iier
IN NATALI DOIilKI.
babcrel.oiiiiiipoiensscrmo lutis, Domiiic, a regalibus
r>jim medntm sileiilium tencrent nox in
omnin, ct
sedibus venil. Sedes Cbrisii nalura est divina, iit
fun chisu mediuin iter Uaberet, omnipoteiis termo aeternilalis. Uiide diclum
qua sci!et per si;il)ilitaiciii
tuus, Uvmine,arcgalibus sedibus veiiit (Sa/j. xviii).

esl : Scde.-. uia,Deiis, inscciilum seculi (i*i«/.xu%).
Miill:faric uiullisquc luodis locutus CM bomiiii Pcus Scdcs Dei suiit ci nngcl»ci spirilus in quibus scdei
sermom:s. Si:nM. V!. IN N.VTALI nOMIN!. 4fi
pcr quiclcm conlempi.ilioiiis. fiule (liclmii csl : Qui A forlc aiiqtioil ex vcri>is isiis niurintjrcl iit iilj. S«
se«lfs supcr ciienibin iii:iuirc.st;iie (Psal. lxxi.\). pi.iiixisli sccli^ra liia, si vcia confcssione ct digii.i
Seiles Dci snnl aninix jiisloriiiu iti (iuibiis sciict pcr salisfaclioiic illa diluisli, priiiMiin vcibiini, qiiod cst
•;rati:iin jiislincaiiohis. Uiuic (liclinu cst:Ani(iia ablulio cnlp.X', sonat in cordc luo. Si jain juslincn*
jiisii sedcs esl Bei {Sap. vii). A rcgaliljHS erso sc- liis ambiilas in maiidalis Domiiii ct facis opcra jii«
«libiis vciiil ad nos Chrisliis. (|ii:iniio pncsciilinin Slili;e, scctiiiduin vcrbuin, qnod csl rcslilnlio fra-
snain qur.in bcaiis spiiilihns exliibcb.il pcr illvini- ti;c, perveiiil ad anrcs cordis Jiii. C;cicra verba
lalcm, liomiiii etiain oslciulit per assunipl;c lniniani- qii;c scqiiiiiiliir, iii liac vila loqiiiiiiliir tibi taiilum
taiis «lignationem. Dum ergo mcdiiim silciilitini le- ad coiisolalioneni, nc forlc debcias in tribnlalioni»
ii«rcnl omni.i, pcr dcsiderioin adiniplcmhc promis- biis liiijiis sccitii, qiiia in fulura vila mclius illa co-
MOiiis, cl nox in sno cnrsu uicdiuni ilcr liubcrel, id giio.sces, (luainJo aiidiens ea vivcs iii eis. Ilis verbis
csl dum pcccalnm omnia suo snbdidisscl impcrio, scriiio Dci diclaiiie divina sapiciitia tibi loqnitur, cl
omiiipotcns seriMO Hiii.s a rcj;alibiis scdibns vcnil. vcrbis qiiiliusdani f;illacibtis rcpcllis ca a corde luo,
D4jm Clirisuis aiiseliiis sjiiriiibns cognilns sctiin- ul co ipso giavins jndiciiiin poilcs, qiii audiciis
(him ii.aturain divinam, liominibiis sc manifcsMim vcib.T Dci noiiicris ea opcre adiirplere.
I>ra'bull secnndnm iiatiiramhnmanatn.Seriiio :'.i!ii'!n B Snnt enhn liiiiuanaj sapienlicc ircs spccics, qnrc
isle ideo omni|K)lcns. qnia Dei scrmo cst. Scrnio .«êrmoni huic pcniUis coiilradiciiiil. Prlma est sa
antem Dei, Dens cst. id esl Cbristus. pieniia niundialis, de qna diclnm csi : Sapicnlia
Nunc ergo diliênter audi sermoncm islnm el eum linjus mundi, sluliiiia esl apud Dcniii [ICor.-.).
in corde tiio quasi iii libro scribc : qnia noii iii va- Secunda est sapienlia c.arnalis, de qua dicilur: S^-
iiitatc mnltiloquii, non in vcrboriim snllitnilaic, picnlia carnis inimica esl D. o (Ilom. viii). Tcrlia
Eed in via bumililalis ct inflrmilalis conscicntia, cl sapicnlia aniinalis, pro qna diclum est : Animalis
paopertatisexomplo docct le viain saliiiis. Proponil Immo non percipil ea qua; Dei siinl {/ Cor. i). Sa-
tibi sermo iste Cliristi liiimilitatcm, ul ctini ipsuin pientia niundi pertinct ad snperbiam qii;c Jacilbo-
humilein el dcspcctuin videris, dcspici.-isei lii qiiid- inincm iugeniosutn ad ambiendum bonorcs, ad se«
qiiid boc mundo vidctnr supcrbnm cl subrmie. Pro- ctandnm luc ra, nd dilaiandas possessiones, cl cx«
poiiillibi infirma Cliristi, «l cum vidcris cnm tat- lera bujusmodi, ut animus occiipalus icbus iraiisi-
lis vallatnin iiirirmitaiibiis ct misctiis, conlcinnas loriis, dnin nimis corciipisccret temporalia, obli-
omnia mundi Iiojus foitin, qn.-e promiiiuiil aliquam viscatiir xtcrna. Sapienliu carnis ail concupiscen-
in sc nrmitatein. Pioponil ilbi sermo istc paupcr liam pcriinel, ipsa est qiiai docet bomiiiem facero
lalem Cbristi, ui cnm videris eum vilibiis panitiii
:. C carnis curam iu desideriis. iii comessaiioiiibus et
iiivolvi, non Iialientem tibi rcclincl capnlsuuni, noc ebrieialiliis, in cubilibnsel inipudicitiis, ct rxlcii*
etiam dignnni a-slimalionc jiidiccs qnidquid in Iiac bnjnsniodi, qux nd carnis pcrliiieni voluplates, da
viia amabile et jocnndum possidctiir. Yerumiamcn quibiis scriplum est : Quoniam qui lalia agnnt, re-.
banc vivendi viam ipsa natnra le docnil ab iiiiiio, gnnm Dei non consequcntiir {Cat. \). S;.picnti.i
qu3P mitltis circumdalum doloribus nudnm introdii- animalis ad supei biain vidciur pcrlincre , Ipsa
\\l in banc lucem. Scd semitis qnibiisdam erroncis csl inagistra eoruni, qni dictis el excmplis saucio^
i>ediiclns es« el ad tcmpns ab eadcviasii. Arcessil rnm Paiium dedignantur iiiniii, el ideo dog'iiati..
enim intus nd te qunedam prxsumpiio spiritns, ut zanl pcrvcrsa, cl lidci conlraria : ct dum siiignlari
nllnm de te sapiens infirma tu.i non cogiioscercs. pr;Psumplione spirilus sui giadiunlur mysteria Dci
Acccssit foiis ad te rerum visibilium spccics, qui- pcneirare non possnnt, qnx ntclius vivctido pie
bus et iiernm illectus es, ul nativx panpcrlalis lu;c qnani raiiocinando siiblililcr intciligiiiilur. qiianti
oblitns in illis felicilalcm xslimorcs : et proptcrca veibasapienlix biijiis, libenler amliunt, ei, coiitem-
scrino Dci ad tc dircclns esl, nl rediical te nd viam pta sapienlia Dei qux de coelo loqniiur, oiiincm seii'
quam pcrdidisti, quaienus dum in via morlalilalis q sum ct slndinm cordis sui ad lioc inclinarc tiilun.
Iiujiis iiibil appeicndum docucrit, ei libentins »»- tur, ut in pcrficicndis volupialibits, iii snppl.inla-
dins. cl (iiniius commcndes memoriic verba sahiii-;. lionc proximoruin, cl ciirjs .vccnli sapienlcs csso
Visaudircqux verba ? Panca snnl vcrba scrmonis videantur. Ycre comparandi siiiii liiijiisccmoiii bo-
liujus : quia brevis ol compendiosus est, in tanluni mincs ci qni piscatur in liamo aitrtô, qucm ditm in
ut sex vcrborum nuincro consuininaliis sii. aqiiam tnrbidauimiscrit aliqua rc vili cl iiifrncluosn
Primnin vcrbum scrimmis bnjus, est nblolio dclinctur in piorundnm, ticc polcnl j;icl(ira iliiiis
ciiIp.T, sccundiim resiiiuiio grnlix, lertiitm evasio aliipia pncccdenli capluia pisciiiin iiistaiir:iri. vjuid
*xilii, qiinrlnm consccntio rcgni, quinluin coiisor- cnim nliud csi ucicin inênii siti ad stiidia prav;i
tium diviiiitntis, scxtnm ndeptio xicrnitalis. convertcre, (|tiam banuim aiirenni.in a(|it;iiii itnbi»
(it nam tii qiti mullum discis, vcl iinuin ex vorbis dam miitcre? Scd cum iicagn iiicorrnpiil.ilis Dci,
iatis relinons, ct non in dociis bumnnx snpientix id est bunianiis ;Miiiiiiis, qiii iccie pcr anriiiii signi-
vcrbis, sed in verbis qux juslificant inipium, cl ftcatiir, iii profundum viliornm dciciiliis rnoril, iioii
jiisiumbealiricnnt dtsccres gloriari. Scruârc modo polctil damnuin boc aliquo temporaii coinmoilo
aognlos cord.s tui.cl loiiocre cum conscioi:iia lua sl xstimari. Qnid cnim prodcsl bomini si muiiduiit
47 ABSALONIS ABBATIS SPRINCKmSBACE.NSlS 48
iiiiiversinii liuTeiiii, aiiimaj vero snae (letriliienluin A lia cl iiifinna nativitutis cjus : cavern.-c siinl, looa
paliiitiir» (Litc. ix.) Niliil |irors«s. El forlassifi Imnc cbivoruin et aperlurac viilnerum cjiis, dc qnibiis
li:iiiiuiii sitreun) inillunl iii :tquam liirbiiiain hi, qui sanguis nostrae redemplionis emanavil. AscentJrt
(it;n'enla pocli«;a, el f*lir:» scripia eilinicornin li- ergo in moiilcs virtuliim cjiis, ii maguus cs. Dcli-
Ijenter discunl el ilocenl, ei legem Doinini iinma- tescc in vallibus iiiimiliiatis ct inririnitalis ejus, si
julylam el converleiitem animas (Psal. xviii)siirda piirvus es. Abscondere in cavernis, id cst respice ad
auie pi.xleieuiil. Frcqiientom sernionem liabcni «le niedicinam viibierum ejiiA, si formidolosiis cs. hi
nn|)lii» Morcnrii el pbiioloKi*. raruni vel nnniim dc Chrisio ciiiiii ubiqiic s.dus, ubique proteclio iiiveni-
copiila Chrisli cl ftdclis aninia'. Diligcnter scrulaii- lur. El ecce terra isla pto orulis est. Cliristus enini
liii undc macula iii liina, scJ advcrlcre iiolunl si hodierna die nobis est iiatus, hodie a rcgalibiis se-
inacula sil in conscienlia. tcrie ineuiciiduiti esieis, dibiis ad nns venit. Ri'spiciamus crgo in ipMim
nc cum illis in suppliciis ardeanl, quoruni sliulia ociilis cordis nostri, ul liimamus ipsuin jndiceni,
janta vciu:iaiioi:e et diligenlia volncnint inii- ct diilganius redemploreni. Siiscipiamus illiini ma-
lari. nibns, ut operibiis jiisliciae et iiiisericordi:c sliidiis
Lccc sapicnlia D.'.i clainal , aicens • Plange, serviamus illi. Suscipiamiis iiiqiiam eiiin, nec di-
plangc, resipib>ce, lesipisce.ei dicunl oniiies : Durus B millainus, donec inlroducal nos iii doiniim matris
esl bic scrmo, el quis polesl eiiin audirc?j(Jodn. vi.) iioslrx, el in cubiciiliiin geniiricis nosira; (Cant. iii),
Vocifcralur sapieiilia buinana *

Fruere volupiaiiljus, scilicel .superiiae Jcrusalcni. iibi pax ct sccuriias et
scqucrc desidciia cordis lui , cl dicuiil onnics, quu- Ixiitia scinpiterna, iti qua vivit cuni Patre ia uni-
niani bciic. Coniedainus cl bibamus, cras cniin irio* lale Spirilus sancti Dcus, per oninia sccula seculo-
rieniur {Isa. xxii). Quid libi, o niisera aiiiiii:i, in ruiii. Aii.en,
QiN.iibus viia' bnjiis, vcl ipsa vc.xalio non dal iiileU

SERMO VII.
ioiliiin (Isa. sxvui), ubi non pax, iion secnriias,
IN MTALI DONINI
iion ull:i vilaj ccrliludo? Qiiis unquam iii niari
niulique
Bitlyrum el mel comedet, ui scial reprobare malum
coiisliuilus, venlis el proccliis jaclaiiis
et etigeie boiiuin (Esdr. vii).
fiacio gubemaculo de viia securus fuii? Cerie lu in
fl ciibtis iiKiris liujus posiûs es, el ignorasli Dcsider;)laiii n.ili Salvatorisnatalis diein devotione
ti>-.qne adbuc, vcl furlc poiius dissiinulasli. Nani polius quaiu .«sermone loquioportei, ubi profundilas
qmd aliud esl viia huniana quam navis quai- reriitn inaguiiudinis moic non soluin lingux, sed et
daiii, qii.x bonisoperiljus vclul quibiisdam mcrcibus Q scnsusnoslri preniil ofli< iuin. Sicui iii libro Job scrip-
oiiusia, ad diein fuluri judicii lcndcrc debcl? lum est : Excelsior esi coelo ei quid faciam? Profuii-
Ihijus giibcriiaculum sermo Dei esi, qui in iiiart dior iiiferiio, et iiiide cognoscam? {Job xi). Longior
v'i3c iuijiis iiiier prospera el adversa, el varias len- cbt terramensuracjiisei lalitiido inari. Hinc e!>tqiiod
niioues, conducere eam debcl ad portum salulis, noii loquitur ei Moyscs nisi in caligine (Exod. xvi).
Sed cui» anima peccairix verbuin Doi repuleril a Yidil llelias laiiien posleriora traiiseuulis [Isa, Liit),
corde siio, lunc veniis ei procellis irrueniibus un- nescii Isaias gencralioiiem ejus lexere, nnn Joaiinet
ilique, quasi fraclo gubernaculo periclitalur lein- calciamenli ejus corrigiam solvere (Joan. i), hoc
pekiale viciorum. est, mysteriiini incarnalionis ejus cxplicare Quia
Ab orienle concnlil eam venlus propriac volunla- lameii hodie carnis tcclus cilicio nobiscum dignalii&
lis, per inohedieiiliain. A mcridie eain coiiciitil esl discniiiberc, nobi^cuiu epulari, accedam et ego
Yenlu.s Ecculaiis conversalionis, per inaneni glo- cum invitalis ad regis nali convivium. recumbens
riain. Ab occidenle concuiil eam vcntus alieiiu; vovel iii novissiino loco, ut cum catellis de inensa eju&
xMioiiis per inipacienliain. Ab aquiione concuiii aliquid accipiam, quod et vcstrse propon:iin cliari-
cain venlus diaboiicse suggcslionis, per maiiliam, tati, el proprix' siibmiiiistrein devoiioni. Libcl crgo
qiiam peiiculosum his
D:illud v.iticiniiim aticnlare, quo Veibi
\ides, ni fallor, sit libi Isaiai in !u'-
jactaii fljctibus bcd una salulis via superesl, quia carnali mysteria ooiitineniiir, ubi ait : Itiityruin et
tcrra conlincns prae oculis esl. Tunica ergo prae- inel comedet, elc. Sed quis isie cst lam leneilus,
cinclus niille le in niare, et hanc tcrram si polcs ta.li delicaltis filius, qui paiie non pascitiir, viiiuin
apprebendc. faslidit, sed ei cctcra oinnia quse terra mariqiio
In c:i eiiim suni inonies excelsi, quibus conscen- nulriuiitur, lanien butyriiin ei inel comcdci, qiio-
dere expedil proptcr iinpeiuin procellarum. In ea rum alterum saginai, alleruni dclectal? Ipse, ni f.il-
suiil valics: humilcs, in quibus delilcsrerc poies lor, inagiii est rcgis riliiis, quem Deus Paler consti-
propicr violcniiam vcnlorum. In ea sunl caveniae, tuil h:eredein universoruni, porqueiii lecit ei seciih
in qiiibus abscundj i>otes propler nieiuiu bostiuni. (Uebr. i). Verumiainon quamdiu ha^res parviibis esi,
Tcrr.» isia bomo Clirislus esl, qiii terra de lcrra, iiibil diffcrt a servo, cuin sil Domiiiiis omniiiui
bomo de Virgine est geiiitus. Ipsc csl teri;» coiiti- {Galat. iv), ideoqiie lautioribus ferculis p.tsritur :
i.ciis, quia conl:a oiiincni viciorum alluvionem lir* ne solidis cibis tenera indignala infantia poliiis ca
;n!is et '^labilis perniansil. Hiijus terro: inontes sunt, vertal iii laslidiiini qiiam iii niitrimeiitiim. Iiiterim
enun<'nli:e viriulum el niir.Kulorum -

valles, bnmi- er£o bulyrum cl mcl coraedcl, ut scial reprobar»
49 SERMONES. — SERM. VII. IN NATAU DOMIM. 50
iiialuin «>t eliôrc Itontin). Sed rjuod conseqitentiic A (1"^ popiilo Cliristiis secundiim liiimannni nadirain
liul)cre videiiir, iit si Inilyriim el mel coincdal, ideo dcscendil f:icliis lapis angularis, qui fecii nlraqiic
stiat re|trob;iic inidiim et cligere bonnm? Qiiod iilco iinum, solvens inedium parielcm iuimicitiaruii) in
diciiim intellige, quia, jiixta senteniiam piiilosoplii, carne sua {Ephcs. ii). Ncqne enim tamcn de scinine
idem esi sensns coiitrariornm, id esl oo seii?» qno David descendil secundum rcpromissioiicm , sed
uiium Ci)nti'.iriorum discerniliir el reliqiMiin, iil î etiam niissns csl de pclra descrli ad monlcm filiTi
laclii siiave, lactn el nspenim : si giislii diilce, gnsfii Sion. De jieira dcserli, id esl dc duricia et iiifidcli-
el aiii.irnm disrernitnr. Hiitynim aiitem auMe csi, lale gfiilililalis. De liis nberibus in Canlicis spon-
ciii oppoiiitiir asperuii) t m«>l diilce, cni conlrariinn sns ad sponsam loqnitur dicens : Duo ubera lua,
csl amiuiini. Eigo Fmmanncl itoslcr biityniii) cl sictil diio biiinuli caprenc gcincUi, qiii pascuiilur in
incl coinedel, iil in bis appetendo £na\c cl dnli-c liliis donec aspircl dies , el iiiclincntur iimbra;
srial etigere boiium, eoriimdcmque sensuiiin jiniicio (Cunt. ii). Do ubere eiiam Synagogae, in leqc Moysi
dammu aspcruiii cl amariiin, r|iiod est rcproiiare scri[iium est : Peciis ciiu) genitiim fiicrit, seplcin
inatum. Quia tameu Einmannclis nostri ciiius spiri- diebiis erit siib uberc inalris, ab ociavo aiiiem dio
lalis csl, videamus qiiid sigiiilicenl isla (cr<ii!a, CKlciiueps poteril ,,iic.ri Doiniiio (l.evit. \\n). Ubi
B
qnoriim allcrum, id est bulyriiiii, dc iibcribns, rc- per scptem dies, vita carnalis, per oclavum dicm,
lirjMum, id est, mel, de floribus dicilur. Sicul ergo viia spirilalis designaliir. Filii etenini Syiiagogae
iii niellc Cliristi divinilas, iia cl in biiiyro cjiis Ini- qiiandiii carnalibus serviebant ceriinoniis, t:iii-
inanitas signiQcala cst. El congrna fonassis siuiili- qiiain parviili erant siib uberc syiiagogae, donec
ludiiic, per biilyrnm bnmana nalura iii Clirislo (igu- Cliristns iii cariieapp:ireiis, fecil sacrificium Domiiio
raliir. Esl eiiim butyriim piiigiic, stiave, li(|iicr.'Cti- pcr vii:c spiritalis novilalcin. lliidc et Pauliis dicit:
vuiiin el niilriliviim. Pingiiedo ilaqne biiiyri rcfer- Poslqiiain placuil ei qni nie scgrcgavil ab iilcro, el
tur ad mysieriiiin coiiceptionis, siiaviias ad buinili- vocavit per gratiam suam, ul revclaret in mcFiliiiiii
lalem nativitatis, lii]iiefuct:o ad amaiiliidiiicni siinin , conlinuo non ncquievi rariii et sangtiiiii
passioiiis, rcfectio ad sacranicnla noslrse redeitiplio- {Ciiliil. j). Dc bis ubcribus non soliiin bulyrtim, scd
Nonne in conceptione quamilain bulyri pingtic-
iiis. el sangiiis cxpretssus csi. Nam siciil dicil Saluinon :
dincm Clirisius lioino videliir libi accepisse.qiiando Qui foriiicr prcuiil ubera ad eliciehdom lac, exprl-
unclione cbiirisiiialum unclus esl prjp pariicipibns mil biilyriim, el <|ui niiiiis cmtingll, s:ingiiiiiciii cli-
suis, qiiaudo vitulus ille saginalus iii iilero Virginis cil (f /oi;. xxx). Sangiiis isle criionti fueruiit Christi
est prppparaUis, ul filio prodigo redetinli de lerra C pcrseculoies, quidixcruni : Iiisidienuir ejns sanguini.
dissimiliiudinis pingue convivium iiislauiarel ^ el abscondamusiendiculascoiitrainsouiein, frusira de-

iisque adco pingiie, ut onines elcclos ad illiid con- giiiliamiis cum siculiiiferiius vivciiiem (Piov. i) : ad
vivium invitatos siia pingiiedine saginarct? Suavi- ullirniim vociferali siiiil : Sangiiisejus stiper nos cl
latem cliam liiijus biilyri adverlore polcris, si leco- siiper filios noslrns (Malth. xxvii). Ijndc el dc san-
gites iiiimililalein nalivilalis, piijcsepis ()ivcr.soriiin), guinc fornicanlis Jerusalom E7X*cbiel propliCi:i di-
pannorum viliiatem, pasluiii niulicrciiK-c, cl quod cil : Suiignis ejiis in mcdio cjiis, siiper linipiiii^rsi-
denuim is, qiii esi super omnia Dcus bcnediciiis, iiiam petrain cfl^mlil cuin (Ezcch. xxiv). ISou cst
eral subdiius illi. necessaria suavitas, qiirc el cfliisus siiper terrain ut posset operir; ptil\erc.
remediuu) p:iriier nobis aiiulil cl exeiiiphiiii ! Quis- S;iiiguis eniin ejiis siipcr liiiipiilissimain pcliaiu
quis ergo doloribus anxiaris, spiiiis pccc.ilornm cirusiis csl, qiiando viri sanguinuiu i:i Cbrisliin',
pungcris, si vis doloris miligationem, :ippone buiyri r|ui csi limpidissima petra, sux crudciitalis niaii-
islius suaviialem. Si nobilitas te cMollit, niliil tram cxerciierunt. Non est, inquit, efTusus supcr
Chrislo poteutiiis. Si s( ienlia infl t, niliil ipso sa- tcrram, id esl, super terrenum aliquem ei pcccalo-
pientius. Si divitiis intiiinescis, niliil eo dilins. Et rem, ut posscl operiri pulvere, boc est, ut ratione
tamenadco suaviset huiniliaius in niiiiido apparuit,
d delicli aliquam baberct imagiuem excusationis. V
quod iii propria venienieni siii uon Siiliim non rcdes iii buiyro suavilaiein, qtix tanquani bonum cli-
cr>perunt, scd eliam sprcverunl euni. Tandcin boc gcnda, et in saugnine asperilalem qtix vcluti nia-
bulyrNin igne passionis liquef,ic;u:n, qu;«dam slilli- lum moriio rcprobanda fuit. Ideoque Emmaniiel uo-
cidia gratiarum iii Ecclesia n transfndit : alios focil sior buiyrum comedil, ul scirct rcprobaru ihaliim
cbaritaie pingues, .«lios biiiiiililate suaves : qiios- ct eiigere boDuin. Nec tanluin bntyrum coinodit Eni
dain fortes constantia passioiiis, (|iiosdam sacra- inanuel noster, scd cliam et niel. Mcl diviiia- ii:t-
menti refcclione sanctilicavii. Accepit Maria Ma- tur:c coniparatiir propter tria. Esl eniii) iiicl pui{;a-
gdalcnx ab lioc bitlyro unctionem pingucdino dcvo- tiviim, conscrvativiini, ot dulcc. Siqiiiiiem cl iii giislu
lionis, Daviil suavitalcm virlute lniinililatis, 1'ctnis dutcedinein babei, ct corriipliones purgat, ol ca (|ua>.
sensil ejus lii|ucfaclioiiem crtici appensiis pcr ama- in se siiscipil, a corrupiionc ilhesa custodit. Est
riludinein passionis, ct qnotqiiot iii Chrislo renati crgo tiivina iiatnra, mcl purgativum, dtim roinissis
sunl, sacratr.enloruni cjus p:iriicipalione siiiil ro- peccaiis jusliiicat iiupiuiii. Mcl coiisei valivuin ,
fecli. Iloc biiiyiuiii di! dnobiis iiboribus, Jiuix-a vi- qiwiiido aii;;oiido gr,i'.i;ini dirigil jiislinn. Esl et iiicl
dclicel ci geiiiiiiiaic cxprc.-siim csl : quia uc ulro- di-ilce^ diim iii [icjciiiiis iilius vilx iocuiidiuilc laigi-
51 ADSALONIS ADUATIS SPRlNCKIRSB.iCENSlS t>2
tur pra iiiitim. Eo ipsc inlelligcre polrs quod Einma- A pulis npernit. Mei vero dulceraturo pariim comcdit
miel nosler inel coinoilciulo roproliavii inaiiim el panim rcprobavit.
«legil boiiuin : (}uia iiiviiiil:s siisc nadira c( inor- Si vis eiim videre mel istud comcdenlein, rednc
lcm nosirain nioriendo «lestruxil, ci vitnni rcsiir- ad nieinuriain problenia illud Sanipsoiiis : Dc co*
^cndo rcpaiavil. Florcs voro dc qnibus inci isliiJ mcdciite evivil cibus, ct dc forli egrcssa est dul-
cxiraciuni cst rncrnnt opcrn Dci, qiix operains cst cedo.Sampson elenim dc lcrra Pbilistbiiin voletis
ub itiiiio, nl nolum r;iccrct pDtcntiain suain : seni- uxorcm duccro, diim esset in itittcre occttrrenlem
|ulcriia si«|uidein Dci viitus cl diviiiitas, (jux iii sc .sibi Iconem inlcifccit, et posl modicom temptis ad
u'lerna esi, niiinilo qiiudanimodo gcrminavii sub cailavcr rcveriens invcnit in ore ejos oxam<Hi apnm
l'ge iialiiraii, duin vcliit aiirora qiiudaiii coiisur' ct faviim mcllis, ei extraetum gradiens pcr viam
gente, tanluni in crcaluris vesligia Deitilis inodica foinedebai cum {Jud. xiv). Sampsom iste ducens
npparcbnnl. Floruil vero mei iblnd lemporc scripise uxorem de lerra Pbitisibiim, Christus esl conju»'
lîs, ûando d:iia loge muliitiidiiie pra'ccptoriiiii gcns sibi Ecclesiam de pcrfidia gciililitatis. Ipse
cogiiiliu Dci amplior iniioiiii!^ rriicliis vero bujus clciiim dum esscl in via biijiis nostrx pcrcgrina-
luellis provcnit dnin cniiiicnle plcniliidinc lcmpoi is lionis lcoRem interfecit, duin Yerbum caro facluni
lcrra noslra dcdit rructnm suuin : cl Clirislus raclus C csl, bumani gcneris iniinicuin videliceldiaboliimpro-
csl Emmanncl, id est nobibcum Dcus, Doum patilor sti avil, in quo dum appetiit [iste] cscain carnis traus>
ctboiniiicin se dcinoiislrans, tit in co quod Dons bu- (i.viis es( aculco Divinitatis, sicut dicit beatus Gre»
ijtuin couicdcrct naluruni liunianam assuinendo, el gorius. Exatnen apuin gentilhim pliilosopboriiin
in co quod lionio niel coincL'erct, diviiiitaiis dulce- est muliilddo, qiti idco in ore leoinis fuisse dicun-
tiincm in scsuscijMcndo. tnr, quia cuin cognovisscnt Dcuin, non sicnt Deur.i
Nec lc pra:tereai (|uo I cst mcl dnlce.lo ct cliaiti glurilicavorunl, ct ideo reprobi facti siint et eva-
nicl dulccdiiiij. I!sl incl dukc ci t-sl niel quod dnl- nncrunt iii cogitationibus suis {Uom. i). Favus
coratuin potesl appcllari. Mcl dulccdo divinilas cst m«'llis suaviias ost pbilosopbicx inquisitionis. Ilnnc
verbi. Mcl dulccdini , sttavilas estcvangclicaKprapdi- oxlractum de ore lcouis Emmanuel iiost<ir comcdit :
calionis. Idco aulcni mcl istitd dulcediiiis diciUir, qnoniatn qua; iii senlentiis pbilosopbonim bcnc di»-
quia evangelica prxdicaiio ' a Clirislo dnlcedinc pntata fucrunt , qiix periinebanl ad boncstateiu,
xdila est vel alias inspirala. Mel dulce cst Scriplii- vcl ad ntoruin xdilicationem, ad nlilitalem Eccicsix>,
rarum iuleliigcntia spirilulis. Mcl dulcoraluni sub- qiix est corpus Cbrisli, converlit.
tllitas cst pbilosopliicx iuquisiiionis. De priniomclle Utidc et iii lcge Doinini dicilur, qnod virgincm
dicitur : Comedi favuni cum inclle ineo (Cuiit. v). ^ captam in prxlio, rasis unguibus ct capillis jMil»>ns
Favus tum mclle nuinaiiilas cst cnm divinitatc.

, polcrat uxorem duccre {Deiit. xxi), quia sccularctn
Dc secundo mcilc Dutuinus ad Ezecliielcin dicil : scieiiiiatn, qux per virgincm talem dcsignatur,
Accipe bbrum isiu<n cl devora eum, ei fiet in orc Cbristianus vcre Deum confilens, piilest ad erudi-
tuo dulcis lanquam mcl {Ezecli. lu). Joatmci etiain lioncm snain assumere, rasis laivicn nngiiibns cl
iii deserto mcl silvestrc cdcbal {Slarc. '.), qnando rapillis, boc csl prxcisis figmenlis cl supcrnuiiati-
evangclicx pixiiicationis dulccdiuem Incredulis mi- biis, q:ix in mclle dnlcorato ab Eminaiiuele nostro
uistrabat. Tamen sicnt dioil lit.stoi'iograpli!is, non rcprobata sunl, ulpote quxsubversioiii andienliuni
revera mel fuii quo Juaiincs uteliainr, scJ sicut inagis proficiniit qiiuin utililali. Quid ciiim liabei iu
n&sci'il , crescit in des^rto Jtida;;R aibor quxdain sc utile dc ideis Plalonis disptitare, Somniiim .Scr-
linmilis albeitlibus foliis, qnx* confiicala si gusion- pionis revolvcrc, anl ccrle ilia popnlaris sopbisnia-
lur, saporcm babciit mcllis, ei lioc ail csso niel idui iiiipiicaiin ct co^nilio reruni subtilium, in
».ylveslre, qiiod Juannes in deserlo conicd.bat. Mbil quihus iniilli fineni Ln dcbiinm slatuenles perieriiiit
tamen refett dumniodo per lalc mcl evangelica cl cx:erminati siiiit? cl onmia palalo noii saiio licct
|trxdica(io (igurctur. Dc lertio nicUe, quod cst spi- rv nin.vra sinl,dnlcia videntur, nsque adeo quod am-
ritalis inlelligentia Scriptururum, Salonion dicii : I
liiis reduilibns, spatioso pairiiuonio , ci dcnuiin
Fili,mcl invcnisii, coincdc qiiod suGicii, nc forle vilvcdiscrimine veUiilea comparare. OCrxci! Grjeci,
satiatus cvomas il!u(l [Prov. \xv). Coiucdo,. iminii, sciiipcr pucri cslis, iicc ulla in vobis cana scientia
i|Uod suflicil, boc Cbl, ad xdibcalioncm non ad cu- cst. An ncscitis qnia sinitain fccil Deushujns niundi
liosilateiD arcana Scripturarum porsciutcris. Sicut sapicnliain (I Cor. i), in qiia piicris taiilnni radccs
enim alibt dicil Salomon : Qni scrulator esl nmje- proponunlnr disccnJi, non provcctis furimi beiic vi-
stalis, flpprltitctur :i gloria {Prov. xxv). Dc quarlo vciidi? Mcl elcnini dulcoraium perinittiitir p.irvulis,
mcilc 4|uod dulcoratuni diii, in lcgc (il nicnlio, cuin nicl dulcedinis datur infirmis, mcl diiice appouiiur
uKllis primilia: proiiibentur puui snpcr allare Do- {luciis, mei dulcedo rcscrvatur bcalis, qni in f>i:nro
iirni. Enimanucl ilaqnc iiosicr cotncdit mcl duico- ocnlis carnis videbunt eum ad gloriam ,
clspirila-
i.iinm, quando diviiiaiii ol' lium.in;iiii iialinnm in libns oculis vidcbiint euni ad Ixliciam, (|iiani nubis
niiam pcrsotiaiii univit. Mcl ii;ilcctiiuib coincdii, prx'slarc diguclur Jcsu CbrisUis DoiniQiis no>.lcr
ctiiii pixdicaiido vias vila> niiiii lo nolas fccii. .\ici qui \i>il cl rcgiiai, clc.
«liili.c comcJi; (iMti Si fip!i!!:i!i.ii! tu\<r<'i;a iImj-
t.3 SKfiMOM-S. — Si:UM. VIII. IN NATALI UOMIM. fl4
SlJtMO Vlll. A »1»), Omries Ut'iii<|nc Filii Dii liOiIiciKa dio c;iiil:tiil
i.\ NAiAi.i uoiiiNi. Iioc ranlictiiii, «|iii spiritalilor g:iuileii( itc Cliiisii
Verbiim curo faclHin €il el habiuivii in iwbis nnliviialc. Naiii ipii (;.'iii.lciit inepl.'i larticia iniintli
{Joau. l). hnjiis, iil|io«( i!o Yuliiitlatiliiis curiii.-i» «Jti CuiiiMieit*
Salis est pro m.ilcria gAiuliorum qiioil CQcIestis salioniiitis, <li! faslu el .sii|>ei!iia viioe liiijiis, c:»iilaiit
Rrgisiinieiisriliiis, liuiiieriia iiic.ilc.siiiiiPalriscgrcs- Teliis caiiliiiini, iior. iiovinii , iii <|iii> iioii Filiu Dei
siis, huiiiu racliis veiiil iii liiinc iv.iiii<liiin (|ii:vrerc iialo, sed iiiiiiiico liitiiiaiii gciiciis obbeqtiiiiui |>er»
fl salviiin f;iecre qtiod peiieral : el fiiirtd Iitiiii;iiiiiin solviinl.
goniis «le incriiis siiis aptid Dctnn invciiire non po- Hot igilnr Verlitini de quo diKiimis oro ractum
Inil, ille hoc iii tlicsanro iiKiericiciiti inisericnnli;e est. Non!ine carnis, iion solnni lionio sc«l infirmiiii
snx clemenler invenii. Vere ad reforinandain pali(si:io s:^'iiilicatur , ralionc siniiltlndinis. Caro
ccin intcr Dcuni el liominein Clirislits Jesns niedialor eiiim res fiagilis est , de f:icili suUjacens rorru-
idoiiens, qtii divinam nattiram ei liuiiiaiiam in unaiii piioiii , iiipoic qnx inodo iui^tditur, iMudo creina-
pcrsonani socians, lanqnam iiitcr dno exirenia silii iUr, niudo aticritiir, Vil qnactinque aU.i defictl
.idversanlia, medinni se intcrposnit, ii: r|tio inedio passionc. Sic cl Veiiiuni Dci caro, id cst lionio
duin ipsa extretua, videlicct Dciis ct liomo, per li inîrniiis, f^ctntn cst nolii« , inririnis consiniili»,
iiniuneni concorditer convcneriiiit, î-ns fater hti- qnod fonnnm nos(r:e f:agi!ila(is assnntpsil. îc«i
inano generi (;msi (jtioddain rectniciiiaiionis por- aliani foniiatii dccelia.. euni assnmcre : iiuia .iti
rckit osctiluiii. Nam ut loqiiamiir jiixta reriini siini» vi:>ilaii(liiin inlirinos iu 'mmic mnnduni venerat.
liiudines, verbutn Dei oi Patris csl, in qiio locntus Sicwt periliis incdiciis i\u ad, visiiandum Tigrutuiii
est inundo : iiotno assnnipliis, 03 esl lininaiii gene» ingtediUir, forniain assmnit cointt.niicnlis iit a-gcr
lis, qiii scctindnin nalurani liiiniatiam advocalns cst reicvclnr. Nain si cuni risii, ciiii) plansa manuiim.
lioniinjs, cl inlcrpellal pro nobis. Os ergo ori eon- ctini iiiepla Ixiicia ad inrinnum ingiedialur, noii
jniigiUir, etellicitiir o.sculutn r qnia naliira lium.^.na curat eum sed ^«{{gravat. Alia eli'ini ralioiie ad bo»
vcrbo personalilcr nniiiir, el coiistinuiialiir liicar- mineni langiiidiiin vctiil, niaîsin forma compaticn-
iiatiunis m)s(erinni. Propier liaiic mcdialioricin tis quarn in forma inajesl.ius. {•orina si<|ui(lcin ma-
ctiaiu Filius Dei recle Verbuni appillaius esi : qnia jcslalis (crpibilis est, ct si;;nuin CMgciube ukionis.
eicot in rebus gcrendis et in causis difliniendis vcr- Forma vero btimilitaiis signntn cst pi:e compassio-
buin biimannni iiilcrciirrit tiiediiiin, sic in causa Dci iiis. SeJ compassio dc fontc nii:ieri€ordi:e Dei n.itii-
cl lioini;iis Dei Filius inedialor fiiil : quia, soliKis raliter proccdil : idiin vcio dc justitia Dei tanqnani
ininMCitris, DcumF:ilreni et boniinein ad concoidiam a icnioio proveitil. El idco Filius qm non ad exer-
reduxit. Vel alia ratione Filius Uei Verbuin appella- cendani vindiclaiti, scd ad cxbil»cndaiii coinpassio-
tns est. Yerbnm enitn iii sua iiatura non visu, scd iiein in carix; apparnii, inaiîs forinaai lin.niloiit
audiiii percipitur. qttani lerribiiem nobis voiiiil exbibcre. (iognosc*:

Videatnus ergo qualiter Vcrljiini isliid mnllipli- peisiniilu qiiod dixiinns : matcr modo lactal ot nn-
«'iicr soiiuit, et pcr audiiinii iis(|iic ad cor bunia- Iril cl fovel rdiuiii suuni, uiodo flagellat et iiicrc-
iiuni pcrvcnit. Sonuii coini
qiiandoque in sccret > pat cundcm, inagis lamen de pielale milerui pcctc-
snsurrio in mcnlibns Pairnrn per spirilidein revcia- ris procedK nulrirc et pasccrc, quani flagcllarc cl
liotiein, qnibus niysteriuin IncainalionisCbrisli rc- iiicrcpare. lluc eniin nalnr:ili pietaie facil, illtid a
vclaimn esl, qiiotl c»'icri caniaics andirc iion po- (i)io provocala. Sic cl Filitis Dei natufaliter iiobi.s
luerniit. Soniiit verbiini islnd qn;iiidofino iii jnbilo, cxtiibct pielalein, provocains psr scelcra nosiia
nipole in illis atigelicis siiiriiibiis, qiii ali iniliog;m- iiifcrl ulliuiii-ni. Uude tn Isaia cnin (daiiciu dicit se
dio ii.ennriabili iu Vc-rbo Dei cxiillavcruiil. Nani criininosis boniinibtis iil:ilnriini ullioinMii, nbi ait :
el jiibiiiis soniis esl spiiilalis Ixtici:^, qni pr:c ina' llcii ciMisulabor dc liostibnii incis, viiidicabor dc
BtiiUidine vcrbis cxplicari Lnde
iioii pole.st. Doini- p inimicis iMcis. (ha, i
>
nits iii Job : Dbi cias, inquil, citin mc omnos lilii Dicitnr eiiam Verbnni caro faiinm. qnia nuirit e(
Dei landarcnt, ct jiibilaiciil .isira inalntina? (Job panil bnm.inilas CUris.i ad simililndiiieni cartiU :
XXXVIII.) Sonal Iio.licrna ilie in cnnlico. ciini sancla ct snnl inor>us qiiidani istins carnis coiiC(*plio, nati-
Eccb^sia oxullal ei canliil spirilale ("iiiliciini , do vilas, passio, rcsurrcciio ei ascensio, <|nibiia aniiiKi
gt-neralionc Vcrbi l>ci noii soluin aihir.ia, sed cli;>iii S|)ititaliler pascitttr, dnni lide.s nalivitaiis passionis
lcmporali. Siquidcin dc ^clerna cjiis genoralionc vi- ot cxteionim, qn;e dixiinns, incnle rcliuetnr. Ist;i
giliis iioctitrnii canlicmn Ecclcsi:» aiidiviinits cmii caro, videliccl bnmanitas Cbristi, diiin spirilalilur
ps;»llcbal : Domiiius dixil ad iiic, Filius meus es lu comcdittir, carnium divissi generis iioliis saporcni
(Psal. u). Et .nlibi : Tccmn principiuin in die virci esuni prxicndit. Si eniin ad similitudineniCbrisli
liilis Iti.c in.spleiidoribiissanctortim {Psal. ci\,\ Si- innoceiiler et inansnclc conversaiis iulcr bomincs,
iiiiliior cl d(! biiiii;ni:i cjtis ficiior.ilionc canticnm canics .Vgniconio^liNli. Si in pr:rlatioiie conslilntus
aiKlivinitis Eiclcsi;e iliceius : Piicr ii.ilus esl nobi-s ad Cbrisli similiiiidincm babcs dili^cnleni curani
(i (iiius dalus osl nobis {hn. \\). El ibi : Appariiit grogis liii, spirilalia ot lemporalia stdicitc cis lar-
bciii^':ii!as ct bimnniMs J^îlvaloris no.îiri Doi [Tit. gion<, canics aric>is rotncdisti. Si injnrias cl Iri-
K ABSALONFS ADB.MIS SPIUNCKIRSCACENSIS 5';
btiLtiioiies pro Clirislo paleris, &i canioiii liiiiiii cru- X vivat in le. sio eiiim Ciirislns liabitat iii tc. Naiii .<î
ciri;îs ouni >filiis el coiicupisceniiis, siciilclCIii isttii fiiles lua sine cli»rilale est, lides tna niorliia osl, «l
rriicinxus cst, canies viluii coinedisii. Si saiicla sic CbiisUis in le mortiiuaest. Ncmoergosibi bla::-
•Ifvolionp in cortiirn defers peccaia |H>puli inlerppi- dialiir de hona spc cxleriorisoonvcrsalionis rurniani
Liiis pro ois, carnes liirci einissarii coinedisli. Si piei3i?s foris piaeieiideiis in bonis operibns, si coii-
« oiiliniphitiuiic cit>lesii.i penetr.is , iiiler angelos seieiili:! criiniiiosa cst, si desideriis cani:ilibMS iiitti»
ronviTsaris, ciDeua<lli;«:res qu.isi uiiHs spiriliis oum xsliiat, si odio vel invidia fxierisqne viiiis spirila-
fco effecliis, carnes coiiiinhx comedisii. Si suspiras libiis iiiius obsesûs esl, qiiia bonis exleritiribus
pri»?sei)lis viiic l;Pdio et amorc fuuirje(jii.i!ii desidc- (Mirisiiis noii pasoiliir, (}»i;ft cliaritalis piiiguedine
ras siciil ille (jiii dixil : lleu iiiilii, qui.i iiicoiaiiis 11011 iiif«;rii)aniiir. El siciit boiiin niorluns cibos de-
inciis proloiigaliis csl {Pfal., cxix), cariies lurliiris liealos si ei offoraiiliir, noii snsripii ad iiiiliiiiienliiin»
coinedisii. Sic ergo iu carne Clirisii, id cst iii ejiis sic ei Dei Filius opcra bona rcspuil, (jnae f;»cla per
lininanitale, et compassioiieni parileret refocliuiieiii iiialos ad boniini liiicni iieii teiidiml.
iiiveiiiii iis. Siiiit anlem iri.i qnae boiiiineiii a doiiio siia m:ite-
robsuiiiiis el aliler inlcllinero qiiod dicilur, Ver- riali expeiluiit, seiiicel fiimtis, siillicidiiim.ci iniilier
liiiin caro fncliini csl. Siqtiidein Verbtiiii Dei iiiora- ^ Jiligiosa : cl e:ideni iria spiritaliicr iiiKdkcia Cbri«
hier iiabel ossa, siinililereicarnem. Ossa verbi vir- sliim expcllniil de eordibus iiosiris. Futiiiis ergo
luics suiil, el spirilalia cliarismaia, (|uii)iis aniiiia vanilas csl rcriiin tcniponiliiim. qii:r. miilalibilitalc,
rolioralur ad jiislificalioncin. Caroverhi siml liona morlalil.ilc vcl oiiiiiiinodo defeciii laiiqnam fiiinns
forporalia, quilxis ccrpus lericiliir ad coiisolatio- evanes( uiil.uipoiedivitio?, bonores, iiobililas.fonn.i,

iiein. Iii .spiritalilius crgo viris veriiiiin spiriius esl, elpoleiiiia liitjus seeiili, ei cxicra lalia, qiiae ania-
|ui Filiinn Dei propler seipsuni diligi;iii, ci ci.nieinp- tores niiindi lanqiiam perpeMiasinc mensura siipcr
irs Iionis lciDporalilius ei adli.erenl iii jiislilia et oinnia diligiiiil : quse diini sicut fiiniiis pcrlranseiinl
saiiclilaic. In amatoriltiis linjiis inuiidi verlniincaro replenies cor boiniiiis ainnriiuiline, Ciirislum lia-
Jii, qtii Filiiin» Dci non propter se diligiii!l, sed pro- bilaloiem de conscioniia cxpellunl. Cerlc quicqnid
picr bona teinporalia, qu:i; ab co ;iccipitnUur : et in uitindo islo ulile, formosnm, vcl deieclihile ap-
omissa oinniuin spiriiali dtilceditie, bonrs lempora- paret, possuintis hislrioni cotnparare, qui geslus
iibus adlijcreul suir.itia inleniiOiie. Nonne libi vide- inodo hctaniis, mo:lo dolonlis in se stiscipit, ifa
tur Vcibumcaro faciiiin iii his qiii lanliiiiiClni tiani ut Tideatiir aliquando siiinina lurlicia , aii(|iiando
HOiniiits parlicipes, oiniii sluilio vacaiil vol(iplaiii)iis Q suinnia tiisiiiia affectus. Scd qiii porfccie eiitn
viix hiiîis, comessalionibus ci ebriclatibus, cartiis cogiioverit, in ulroqiic geslu stultiim cl quasi
illecebris, diviiiis coiigrego.iidis? Noiiiie libi viile- demcntcin repuiabit. Eodcin niodo ot bona isla leia»
tur Verbum caro facium in bis, qni de pairimonio poralia spccicm nobis oslendnnt iiislrionis, duiii
Criicilisi vivenies, exiiide paseiinlnon paupercs sed sua pulchriiiidiiic pariier ct uiililaie ad inepiaiii
canes, accipilrcs, iiisiriones , el croganl illiid iii nos trabunt Ijcliciam, ct in dcroclii siio incnles m^-
pravos usus el sacrilegos, quos verbis explicare stras ad moesliliain inducunt. Qiii crgo sdnuiii incn-
iiilioncsium el audienlibus forlc scandalnm infcr- lis habel oculiim, sic ad isla leinporaiia visuin di-
ret? anima miscra, qiiaj bonis isiis lcinporalibus rigat ut coiiieninere ca polius velil qiiain aniaro.
per amorem tam pcrlinaciter insedisli, disce quid Nam si quis diligit mundiim isliini, non cst diieclio
facere dcbeas ab lioinine qni accipiircni porlal in Dei iii co (7 Joun. ii). Per siillicidiuin quod oxpel-
l.eva til jactet eum ad dexieram et sic praedain caiit bomineni de domo sua, verba discordiae el de-
pial, ciii iiisidias telendit. Nain si evolarccum faciat liaciioniini iiitelligiinlur. Siciil cniin gullae stillici-
ail biiiislram, nibil proficit sed perdit opeiain cl dii ctiin lecliim penetranl non siniint esse qnictos
impensam. Sic ct lu iiomo secnlaris, ciijns cor iii iUos siiper qiios cecideriiii, sicet vciba bujuseenK-di
lijcva, id est.iii boiiis temporalibus per ainorcm re- D a quiete meiilis bominem cjiciunl, cuin a malevoiis
quiescit, tac evolare accipitrem luiim, id csi, ani- hominibus, in aliosjaciuntiir. Inde eniiii nulriuiilur
muin liinni, addexleram, id esl, ad capiciidain vi- Uiscordioc, comniovenlur simplices, turbanlur dis-
lam aiiernatn, ui sic a Ixva ad dexlram transeal creii. impaiicnles liligaiil, ot maliiiosi foiniiem
duni boiia lemporalia in pias cansascrogat : et sic inaliliac &»x inde assiuiiunt, sic(|ue hitjiismodi
adipiscitursiimniain illaml>catitudiiiem qiixper dex- stillicidium pax illa inciilis, qnac Dcns est, ab ho-
terain Bigiiifiiaiur. Nain el islo eiiam niodo, Verbiim niine cxpellilnr : qtiia non nisi in pace h:ibilat
caro faciiim est et babilat in nobis, diim sic diligi- Deiis, sicut sciipium est : Ei faclus est in pace lo-
nuis bona leinporalia nl in illis erogandis coneinur ciis ejns (Psal. LXiiv). Quitunque ergo vull Verhiiin
ad ccelesiia pervenire. Per virliiiein siquidem Ver- Dei in sc babere babilatorein, ilomiim suam opoi let
biim babilat in nobis, siciil Paiiliis dicil: Clirisliim tcclo pacienli« proiegere, ut stilUcidiuni islnd a
pcrfidem habiiare in cordibiis nostris. (Eplie. vii.) lcclo deflnat in lerram, ila ut pcr virtulem pacieniia;
Sed iii, bomo, qui Cbrisliiin vis iii le hnliere liabila- protccta quies, cuin verbis malevolis non periur-
loreni, et domiim conscienlie liicc per fidom ei belur. Miilier iiligiosa qiia: expellit hominem de
praparasii, vide diligrnier aii rides per (:li;irilaicin doino sua, caro noslra est, per cnrnalia desideria
57 si:rmom:s. - si:rm. ix. in ei'Ipiiama i»omim. f.s
ieiiipor adversiis nniiiiam miliians. Caro enini coii- A p;»ii|icrl.iiissiut regi veiil iiiilil.ire, coqnuil i-noiniiiid-
ciipiscii arhersiis spiriliim, el gpiriliis adversiis siiiii <|iiivis ;<>sliincl ctiin Ciirisio p.iniiis iiivoivi, ei
oariiciii. (GiiL v.) Isla ergo in "iT liligi<is,i, itl esl, iirgiMite iiiopia rcclinari in prx'sep'^ Doinini Dei sui.
c;iro nDSlra, Clirislmn expellil dc conlihiis iioslris, Niiiic sallein invcniaiur aliqiiis aiiialor inririnilalis,
<|ii iinlo carnaies cogilaiioiies, tlelcciatioiies reniiii (|iiaiii Clirisius pro nubis voliiit snscipcre, qui pro
lemporaliiimct anior voliiplaliiin linjiis secnii iloiiii- nomiiie cjiis dolores et angusiias libeiiier stislineat,
iiADiiir iii noljis. Si ergo experiiiienliiin vis capcre r:imeiii ct siliiii, labores el periciila, qui conluineliis
an Cliris:us in le lialiilet, consider.i si pixvalent in .nlTi-cliis nialediciiuni iion respondcat, ct qiiibusli-
lc affcciioiies pravê, si facis curani cariiis iii desi- liei iiijnriis sciitiiii! paticiiiiie 0|ipotiat, quia in his
«leriis. Qiii.i si hiijiismodi passioiiilius siilijociiis es, oiiinibiis sirciiuit:is apparei servi doiniiiiiMi siiniii
ClMisliitn qiioin hospiteni suscepiM-as, in lui ipsitis qiii li;ci- oiiiiiia fooit (ideiiler iiiiitaiilis. Kt cerle oiii-
c<>iiriis'oiiein (le domo liia expiili-li. fu onlra Cliri- nes maiiiissuas ab hoc miinere exculiuiit, (|uia plus
slus habiiaiis iii tioino lui, i*i esl, in corde luo, videltir anerre oneris quain hoiioris. At pnecipuuin
coiiiilos siins Ii.ilict, qui siinl pax, patientia, cliari- illud biiniil.laiis donuiii, quud tertiiiu) iu nuinero
las, longaniniilns, heiiignitas, lionitas, cuntincinia, diximus, aliquis devolus suscipiet, cu';iie pcr illiid
B
casliias, el crelcnc viriiiles qiiae testanie Paulo ad fiet liomo chartis Deo cl !i.)iniiiibiis, lium scilitct
rrui-luin spiriliis peniiienl : qiias si hahueris, Cliri- hiimilialur stib poieiili inaiiu Dei (/ Peiri ii), sub-
sius iu te babet mansioncni, el cuiii islis teciiin jt-ciiis uiiiiii huniaiiui crealurx' piuplcr Clirisliiin,
pcrseverat usqtie ad coiisunun.itioiiein vitjt:, ut ciii d*im viili ihiiiistraic ouiiiibiis (/ Petr. \), a nullo
iii prxseiiii viia tu parasli iiiiiisioiieiii, ipse in ln- iiiiiiisltrium aicipcrc, eligcnsalijcclus e!»so in duiiio
liira lilii l.irgiaiur x'leniaii) bealiuidinciii, qiiaiii iio- Dei iiiei imigis i|iiain rcgitue iii labeiuacuiis pcc-
bis pncslate dignelnr Jesus Chiisius, D.jiiiiiiii» no- caiuruiii (Pinl. lxxaIii). Scd iiec hujus muiicris ali»
ster, <|ui vivii el regiia!,el cceUra. qiiis appitietcupitliis, co quod humanx' fccis halicat
SKUMO IX. iii se iniseriani, clatioiiis polius quam sulijccti^nis
ainoreni, ncc sil aiiqiiis (lui cuin Cbrisio ininislrarc

IN tl'11'IIA.MA IIOJIINI.
vtrlil duiiiiiitido ni.-ijor ca:leris possiliesliniari. Li(|iiet,
Hodieroic solciiniiai s jnbiMnnr eiuituMitia feslivis
occurrcre g.mdiis rciî iio>lro a lliiic pirvnio et deul arbiiror, iiiulloscsse iiiijUs regis m nislrus, si ad
diviiias ei hontires, inuiuli(]ue hujus deleclalioiics in-
liraio, sed el inagiiilii a pr,e|)arare niuiicra qiiae dc-
vitenlur, scd paucosadini>dunisi[ad] iniseriasetdulo-
ceaiit arl. leni ipsiiis parvnt.iiii. ac eiiaui divin.iin in
ipsu manonicin niajestiilein : equidem debilores sii- C res et adqux-queabjectapro nomiiieipsiu.ssusiiiieii(Ja
luus lale ci servilitlis ubsc(| litim impcndero. Quo- iuei iiit iiiviiati, niiiiirum si sit qui aculo iniuitu dere-
iiiam ipse pi'a'veiiil nos in betiediiiioiiilius diilcedi- cliis hiimanos velit re^pitere. Quia s<cui ruudamenlo
ii.S(Ps((/. xx). prioi ipse noltis oHerciis el laigicns cxisleiitc iiilinno lola ruil fabrica, sic conscienli:i
iiiuiiera, ut laii li eralilate piis menl biis stiiini aire- langiicnie exicrioris coiivcrsaiionis opcra prava ad-
ciMin co iinicndarei. Quud eîdenlcr osienddn-, si modiiin suiit vel oinnjno infructuosa. Uespiciamus
diei isiiiis, qiiac Epiphaiiia diciiiir, :ili;iriimqi:e so- iiuiic a.l ladicem nrboris, qiia viridi et iniolumi
kiiiiitaliim, qias jatii prxicrilas rccidiimis id ost oxisioiite siipes ipsius robuslus, rauii cxieusi, dcn?a
naialis cl circiincisioiiis beiieiici:i vdimus iiitiicii. Irâ ;ijip:ii-cul: sed el llorcs et fniciiis idoiiei et ipsa
Die si(|uidcm sii:e naiivil;iii$ iniiiius ;i;i> piTfalis i.u- provciiiiinl tempoie opporiiiiio. Qiiod si r:i(iicein
Lis cunliilil (lirisliis, quia pauper ei nuidicus luiic :it:ditit liaiiiier t Iruiiciis aiboris slal iniitiiis, raiui
niiiiido iiaius iion liabuii ul.ic;ip>it siiiii! rct liii;:rct. siiie f(;liis, ei cxsiccali siiic spc tloruui ct liucius
Die circtinci.îunis stuc, miinus iu/irmirnis sux uoliis proveiitiiri.
coiitiilil, (liiin ipsu signaculo circiiucis onis pixce- Lt auleiii simile, (|iiod iiiduximus, noliis adapte-
piuiii icgis iinpli ns (Lac. ix) per expciicniiam do- q iuiis. bona radix, bona csl conscieiiiia : iiiiinna ra-
kii-es el angusii:is btimaiKe innintitalis iii c:uiie (!ix, iiirirma conscicnlia : h:ec Douiii supcr oiiiiii:i,
susliniiil. Die liDdioriia inuniis hiinulit lis nobis e.\- iltj niuiidiiin siipi-r oiiinia diligii. Iiiririn;e cunscicii
liibuil,qu:iiidoipseUoxcoeloruiiieidoiiiiiiusseiviisuu ti;e olTcr pauporialcm, sed eam non suscipii, qiiia
Joanni iii laiituin liuinilialus est, ut s;icr:inienluni au or miuidi ei paiiperlas noii convoniuiit : nec do-
bapii.-mi ali eo suscipeie tlignatus sil (.han. iii). ioies el iniserias aniplcctiitir, qiiia ainatoics miiiuli
Vide:ai!us jam iria doiia, quilus Clirislus ad iios isla tioa appeuitit. Uursus iiiririua toiiscienlia liiimi-
veniens su;e adscriptos milili;c voluil locupl larc, lit;ilcin ;ilijicil, (|iiia iii niundo viill :ipparore Mildi-
videlicet paiipeflalem, inlirmilalcm, huinilitalcm. iiiis: econlra iKiiia loiiscieiiliapaiipcriaiem npjieui,
Eceepataa siiiit stipoiidia, sdj^nn prudcai in nie- quii ejiis dcsi ioiium iiuii iii divitiis, seil iii Di'o is .
dium boniisChrisli imitalor cl ani.itor pauporiaiis, .Amal l;ib(>r('S el iuolesiias forre pro|)lor Deiim, (ii: a
qui iion vult habeie procepia vel inaneipi», ik n ad- iiuii rcqiiiein (|!i:crit houiinuiii, se;! eain qiKC iii l>i-o
niiiiisti'.-<tiones vd diguilatcs: qui diviiias liabit;is e^l. Aiiuil ctiani huinilit:iiem, qiii:i luvc est vi;i i|ii;e
abjicit, oblatas coiitcinuil: pioccdai, inqiiain, iii ad Doiiiii tliicit cl qii;e ex Dou cst. Krgo ad lim: iil
nudium et siiscip=al iiiuiuis illi;d {l.jiiasiiin paupcr- d;ii,;amiis doiia illa, iinje R.d;inj!lur nosier iiobis
taiis oblaiiuu sjbi u Doinino. Scd iion esi qui tiiulo (U-x-S;>iiiavii, iiccessariuiii c»( ui purain liabeamus
C9 ADSAI.OMS AuBaTIS SPRINCKIUSBACE.MSIS fiO
otnscicnliam. Quia qiMlis rst raJiv, (niis cst et fru A al idqiiod «licitur, qinntl()f|iiccstsiiofto qno I diciiiir.
>• m : et qii.ilis cuiiscieniia, talc est opiis ejiis. Miiii- qii,-tndoqnc cstcontra id qiiotlest. Tnnc aiitem cogt>
il:i con^^ciciili.i niinqiiani praTiim opiis facii, iurtriiia laiioost ineo qiiod dicitur, qnando intcnlio oranlis
(onscienlia iiuufiii.^tiii opiis iiiagniim facil. Qiii;i et in viriiiie psatini vcl aiteriiis orationis, et nihil
si iiiagna videaiur raccio, iiiagna tainen iion siini, aliud direclc rospicit: qii.T oralio animala esl et Deo
eo <|iiod non boiio aniiiio nec bona iiilenlionc iLint. arcepla, nieriluin liabens jiixta incnsurain (F.tToiio-
Dciis aiiiem pensat fioihis afTecliini qwam censnin, iiisi. Qnandoqiie cogilalio ferliir non in id quotl
sicnt srripliiiii est. liiiic csl qiioJ in vinea Doniini ote pi«rerlur, scd ad aliiid lantx vcl inajoris aesli-
(qi:?e est Krclcsia) inuUi iiitiltum laborant, ninltas malidnis ulpolc ad pasctnduni panperem, aJ ves-
faciiint clcemosynas, poiegrinatioiies, orationes et ticndum nudum, ad niinislrandnm inrirmo, qiix co>
jejuni.t, cl iamen parum proliciiuit. Alii panim la- gitatio efl ad id quod ore dicilur, qnia id ipsuoi
korant, p;mca roris raciunl, et tamen, qiiia niundi obiincre conlen Jit : ct qitoiiia-u per Spir lum Dei pro-
corde siini, nuiliiini pcifiiinnl, ei («l exprcssius movctiir, nonininuil, sed aiigel freqiicnler nieriluin
«licani qtiod Sf-nrio) nmtti plorianlcs in operibus suis orationis. Sub eo vero quod orc dicilnr est cogita-
magis in prornnduni inroriti deincrsi snnt, eo qnoJ lio, dum servo Dci oranie, cogitalio ipsiiis aJ ali-
opcniin apparciitiam inagis quam niunditiain cons- Q«a«n neccssitaieni corporalein relubilur: nl si pcsl
cicnii:cfncrint seciiti. Ipsa eniin piirilas conscientias muituni jcjiiniuni oiaiis cogilet de rofedlone, posi
apoilieca est virlutuni ct boiioruni operum, de qiia naillas vigilias de somno, in inrirmilatc dc propVio
oniiiis qui Deo vult pl.-Jceic, dona debel proferrc ad dolore. El bxc cogil:itio quia nccessilaie qiiadani
ubscquium illiiis. absqiic peccaio ingcriliir, non lollil oinnino virlu-
De (|iia eiiam bodie Ires magi sivc reges, qui na- tcin orationis: quia tamcn ad naliiralia respicil, el
to D.imiiio priiniiias spirilu? accepcrunt, vonienles siipra naUiram iion merctur, ex parie niinnit meri-
nb.Oiienlc, aiiruin, litiis el myrritaiu obtuicrijiil, liini oranlis. Isia coîlalio cst siib eo qnod ore di-
nobisijiic eadein offorenda Dco ddcucrunt: quciiiain citiir, qiioni.ini lix'c de spiriui botninis, isUid, id est lii-
iion est ignobile cxcnipliiii), quia r^qia auloritale cliim oris, de spiritu Dei procedit. Conir.t id vero
nnbis 6:^1 (omniendatum. ObluleruiU, inqu.tm, au- qiiod diciuir est cogitatio conlis, dum labiis Deuni
riiin preciosce voliinialis, (iius «ievolac orntionis, orantibus cur ad iliicita cl turpia eogilan«la dejici-
niyrrbam !aborios:e aclionis. Il:ec cnim iria per Iitr, qualia snnl odia, perjuria, carnaies illecebrx,
tria dona qu:i: (liximiis bac ratione inleltigunlur. mciidacia, siinni.itioncs. Neqne lnnc vox, qii;c ore
Aiinim cniin fulgct, tlais rcdolel, niyrrbacst amara. profcriur, oralio Itona, sc«l simtihilio debet appci-
Ergo pcr aurum recia volunlas signincatur, propler C |;,ri : quia simnlaia a'(|uilas est doplex iiiiqiiitas.
tgnem in ca iuccntis cliaritalis. Per ilius oralio, siceuiniper simiie vidoainiis qnaiiier aflcctus cordis
pfopler odorem sivc alTecUim devolioni^;, Pcr inyr- cum vocc convenire «leliei, sic se inlienl adinvircni
rbain bonnm opus propicr amîriiudincin laboris. cogitatio ci oralio. sicul vig I servans noclis vigilias
Trcs reges iniinera vAa offerunl, qu(>nuii prin.us ad eos qiii suril inoasiro. Si eniin, bosliii manii ir-
osl vigor ralioiiis, sccundus csi prsecepUim sacrac riicnte, vigililiesoiiciievDcifercuiraJeosquiincaslro
cnidilionis, tcrtius radius divinx aspiralionis. Islis suiil, rlamans US snrgaii», iit evigilent,iit armenlur,
reijibiis iii !;nc viia morlrili no> regi .?t giibenrri cx- cl se defeiidant ei iili qui dcintns snnt niliil lionim
pcdil. Si qii.Tras a .'•aiioiic qti3e Doo ofTerre dcbeinns, laciant, ideoquc ab inimicis fiicriiit coinprcheiisl,
respondel libi, purain voiunialem, sanclani oraiio- noo'ic pcril opera loia vigilanlis? Tota prorsus.
netn, bonam sctionein. Idipstim mandaUnn I)ci ct liodcm modo vox exierior qnasi vigil et ciisios esl
graiia aspiiMtrx acoiani,ibii:il. Rcg s Isli veuimit ab bominis interioris. Diim enim psalmos vel ali:is
Orieiile, qnia iii ralionc oritnr nobis sol pcr jiidi- oralioncs ore prorerinius, ad boc iiliquc lioc faci-
tiuni discrclionis, iii pVnRccplo Oci oriuir iiobis soi mus, iii inleriorem liomincm ad devoiioncin, fid
per iIluiniii.ilion(.Mn vcriintis, in gralia aspiranlc .. rbariialem, ad serviendum Deo excilcmiis, nc si
oritur nobls sol pcr inftisionem virliKis. QiioJ si dioeremus ei : Siirge qni doniiis, Inlende libi, et
aliquis r<*ges istos a niagniuidinc sciuntia; magos iitiiniiiiabit le Cbristns. Ad qiiain vorem si cor iii
velit appell.-tre, iion d sson.it n prêdicus: qiinni.in viiiis obdorniieril, itiliil omiiino profnil sonus or»-
qiixcuiiqucin nolitiani noslrain veniiiiit pnccipueud- lioiiis : iiec alitnl forte renscidiim csl in bis qiia;
itiinicuto . •tiiv.is nnndato Dei, et gralia aspiraiio- zclo jiislitiae videnliir dici, iilpoie pcrversos corri-
nis iniK Lcscunt. pere, viiia iinpugn;ire, iiiaio resistere, et biijiisnioifi.
Nos crgr) pra'dicta dona, scilicet aurum, lims et Qiiia el iti bis eliam exigitnr piirilas coiiscienliie,
myriliarn, Ciiribto sic (jfforiinHs, ul corde, ore, el iit inlendal bis qtii loqiiiUir piodesse potius-quani
opere Dons glorificeinr a nobis: et Jiixta diciiiiii obcise, el coiicordi:e poliiis qnairi disscnsronis fo-
liiMli Aiigiiatini : Ps:ilinis et bjoinis, luin orainiis niiteni iniiiisfare. Sic cnim ci lioc loquendi geitus
Deiii», lioc leiieamiis >">ltintate elcor.Ie quod orc Dco accepinm esl, adeo, nt a pusiilis el magnis }us-
ptofijritntis, nc disaiinililuiio Miafftcui cordis, foIl:»t liiiain zolari veiit, el verbo «lefensionis malKire re-
v riiiicin oratioiiis. Vcriinilaincn roîsatio cordis sislendo, maximc cuin opprcssa veritaie proevalol
'j iainltiqne <;sl iis «0 quod orc driiiir, (niaiMioqiic e.<.t fiilsilas, cl iiijii^liiia oppiiniit .xquilalcm. Unde (!c
:
61 SERM0NE5. — SERM. IX. I.N EPIPH.IiMA DOMINI. W

«Impiiclbus «innmvis sanctis scripliim est, qiioiu&in A uiius {Amos v). Ibi per millcnarinm perfertio cx-
quaiitiim cxcmplo Lonae conversaiioiiis prosnul, cmpli, per cetitenaritim peifeciio cuusilii, per de-
tintnin silcnlio obstint. Rcsislcre enim malo, iiir- uariMiu perfcclio iiiandali, pcr unum, snperua nui-
qiios corrigcre, cleemosyn:! csl singnlaris ,

qiit tas significala est. Qui crgo non poieat perfcclio-
cxlingiiit peccaliJin, sieul aqiia igncm : qoipfie «t nem exempli bal>erc quaiii babiierunt .ipostoti et
cleeinosyna, aqiia Dci inlcrpretalur. El ciiin snnt martyres, qui prrcopiis el consiliis aliqoid m
Ires species principales eleemosynx, viileiicel l;«r oxemplum .iliis addiJeruut, leneat unilalrn), el iii
giiio lcmpor.iiiiim, enidilio ignoriniiiim, el correc- ipsa Dtfum possidcbit. Si noii |M)IcsI babere pcrfcc-
lio dcliiiquentiiiiii. Uliinia , itc qiia diximus, cse- rtoncm ronîlii quam bubuerunt bi, qui pncceplis
leria potior juilicatur. Freqiienter tamen ncciUil cnnsilia addideruut, teiieal iinilatem ; si iKin p»-
m cor (itimanuni sibi menlieiis cogitaia, dicta vcl lcst assequi perfectionem maiidali, nt omnia Dei
facta Itona repiil«:l, qii.Tlamen boua non siiiit: qiioU inaiidaln ad unguem ciistodiat, leneal unitaiem :
cxcmpio quoiliim siirplici ad pr-ebens libnii dcuiou- quam si iiou lchuerit, ciiin iila eiiam coctera pcrdi-
jiTarc. Audivimus in annis puerilibus rcgcm pr«- dit, qtix n'i vilani illam conilucere videbnnlur. Qni.t
poieiitcm concilium botninuin et bcsliarum adu- uno cxcunie de civiiale, rcmanel vastitas cl deso-
iâssc, in qtto cogiioscerei, quod animal parltirisset l^ latio. Ex jam diclis, iii fallor, liquel, quod iii diviiio
vcuusliorem cxleiis gcnituram. Quo facio siiuia obscquio cordis el oris, el eadein raiione cordis ei
iii luediiim prodiit traliens naluiii siiiim cxteris dc- opcris coucordia rcipiiralur, et peiies cubludiaui
formiorem, et dixit illiiin speciosum pnc liliis bo- rnuscicntia; meritutn oinnc consisli-rc : quoniam ex
luinuiu judicandtim. Quid recliiis per simiam qu.iin ipsa vila proccilil, et proplcrea buic cuslodiae ohi-
|>ravuui cor accipilur? Ciijiis iiali cum siiil cogita- ncs opcram dare delveitt.
lioncs malae, stulliloquia et opera pcrvcrsa, laincu Seiics <îii muiidi cursii pcnc finilo, quasi pcdem
quandoque recto se scnlire judicat, ubi vero ju<licio unHui jam extra portam biijus sectili posiieriinl, ut
proliaiur dcsipuissc. Probaudi crgo sitnl spiriitis piirific:tt4 motile iii gaudium D'imini sui iulrent
utrum ex Dco sinl {J Joan., iv) , boc modo, ul {Mitttli. vn). lloc media aetate grjdieules facere de-
quaiidoque ad priiicipiiim, qit.iniloqiic ail liiicm r<'i, Lcnl, qui ituic port;c jaiu appropiiiijuavcrunl, ne du-
quam proponimtis, rcspiciamus. Priiicipiuin ciiiin c:iiiiur pcr viam iliaui spaiiosam, qu;e diicil ad pcr-
iiostriu cogilalionis qtiaiuloqite adoo bnncstuin cst, diiionem. IIoc cliain juuiores f:iccre debeul, qui
ul st:itim cx ipso id qiiod iiileiidimiis approbari pos- vclut medium sujc peregrinaliouis iler percgerujit,
sil, ut dnm cogiiamtis dicere vel faccre, ad qtiod iie supplaulati ab boslibus reliqiium lempiis vitx
pffpcepto (livii)o compcHiiiiur, quale est, Deuin 'le- ^ sii;c iii vaiium ducere vidcautur. Scruleiur uiius-
dcre, patrem ci inairem boiiorarc. Qtianduqtic 4|uis'|ue vitjm suam , si rcsjion&um babel buiiia
priiicipiiim uoslr.c cogiialionis adeo viiiosum cst, coiiscieulios, eruu)|tat iu confessionem laudis : si
ut iii ipso ptiiicipio meriio sit cum fiue suo {)Uiigiiur veraie pr.ivac couscieuliyp, plattgnt coin-
abjiciendum, iil diiiii cogitamus ea diccre vel faccie missum crimett, acccdal ad mediciim, o.cieiidnt sua
qu;p le(;e Doniiui proiMbeultir, ui boiuicidia, adul- TiiitM'ra quamdii! prope est, qiti ad boe voiiit ul sa-
leria ei bis similia. Quaiidoi]uc vero principia co- iiarel uostros dolbres cl dimitteret peccala. Neiiio
giiaiioniim noslrnruindubia sunt, ut vcl botia mala, coididat in juvcuiuie vel in furtudine siia, posl
vcl mala boua appareanl : iit liis judiclum cx liiie diiiliiruitatcm lemporis proiuiltetis silii dies poMii-
accipienditm esl. Siciitenim Sapicns dicit: Pru- ie!iti.e, el graliam recouciliatiuuis: qiiouiain qni
deniia rerum exiius meiitur. Quod si liuis inclioairc bodie csl, forsan non erii cras : el mulii longa ar-
deliberationis tibi lioiicsius, picximo ulilis, Deo ripieules-itincra.media via subsliteniiit. Klquidesl
ncccplus esl, piogrcili expcdicns piila, scd cum ipsc niagis a nntura litiniaiia alieuuiti, quaui iii iiilirmt-
fitiis rei, t.bi cliam bonesltim, proximo scaiidalum, tale iion qiiyrere saijiiatctti, in dolore nou appoicre
Dco oflcusam paial, ccssare iii priiicipio magis iic-
D gaudiiim, maxime cum sanilas oficrtur et g.tudlum
ccssariiim. El nl prosecnMr ea quaezelocorreciioiiis promiititur? Et gaudiiim qttidein illud gatidiiiui <-sl
dici vidcnlur, ct si aniaiiliidinein foris sapiaiil, li- quod iii iristiliam nou coiivcrtilnr (/j/i. li v), siugti!.»re,
nalitcr tamen :n\ conconliain et iiuiiatem tcudcrc stiperemiiieiis, summa omnium gauiliorum quod ilcc
debcnt, ul cxptignniis viiioriim et diseordix' Itimiil- oculiis vidit uec auris audivit (l Cor. ii), eic. Noti
libus, otuiics scrvciit iiuitate.ii .'<piri!us iu vinculu dical aiiquis in curdc suo imuieusilatem biijus
pacis. IJiiilas elciiim ciislos esl cordium ,

qii?e gaudii ad sc uou n^piccic, qiioil sui dcfeclus uii-
amicos Dei facil etiam illos, qiii ad perfectam 'on- soriit iion mcrelur, a quo per biijiis vii;c mnrla-
versiilionciu ailingerc noii possiiiil. Prima iii re- lit:itciu i:iiii;i distaiitia scparatus esi. llli ctiiiu soli
concilialione cor bumanum iiibabitaus, ct iiliima boc gaiulium iiou [trovcnil, cui claiisil iiaroilnni
defeiens, juslilicatum. Porro superna itnitas pcr macttl.i pr:iv:e volitnlalis. Suiil siiiiiidetii (|iii lioo
iiniim illum signirtcaiur , de qiio scriptiim esl gati.iitttii viuleiilcr rapiiitil, et sttiit qui illitd iitcr-
IJrbs de qtsa egredicbanliir mille, cgrcdionlur fcn- c.Mtliir, el sunl qui boc gaudiiim riiratiliir, cl siml
lum, ct de ijua cgrcdicbanlur ccnlum, cgteilienlitr qui ad illud coiii|>eiliiniur. Viuletiier boc gaitdiniii
tVccn», ct de ijua egrcdicbanlur dcccm, cg'C,licti!r r.tjtiuul viri spiriialcs, qiii coiilcinplis bii>us muuiii
«3 ABSALONIS AnUATIS SPRlNCKIUSDACEiNSlS f.4
iHiliis snli Deo conlcmlmil iiincere el fjnmilari. A nem eapiiviiin, polosMile Iiosieni sp<iliiret av:iriiin,
^fni jiien aiiUir illnd siiiil, divilcs relnis, cl panpe- clnriinle glurKicarel niiseniiii. Iltiniilil ile igilnr te
le^ virlulilnis i|ni gan.liuiii illinl cwicslc, «jiiod (lociiii, charitalc siinavil, poloslale piiiicxil, cl:iri<
r«-lsiln(liii« vitnc loii possiiiit atliii^cre, largilatc iate iii fiiluio giorincahit. Terlia iii Jordaiie fuit
eieeniosynanini sibi act|iiiiiinl. Qni v<To gai)Uiiiin apparilio, ()n:iii(Jo bapliândiis venitrcx ad mi!ii(>n),
istnd fiiriiitiir, suiil lii, (|iii posl coiiimissa pec- verbiiin ad prxconem, doniiniis ad serviim, spon-
caln occullo pcpiiiteiili.T fniilii volunt acceiicre ad sns ad paraiiiinphum. Ei lioc (|u:ire? Ul viin rcge-
Doniiniiin. In oninibus boiiis (|ii:i' :>giinlutiani glo- iicrativam a(|uis coiifercns lioinini penlilo redderet
riam et asp(*clus liominnin declinantcs, (]ni recte innoceniiam pcr peccalornm reinissionein , con-
ftiKiiificali snnl per mnliercin illain cv:iiigeiic:im, fcrrct jnsiitiain per grniise infusionem, sanctiftcaret
(|ii£ slans rctio l^ti^ît fiinhriain vesliniettii Doiiiini perSpiriius «niicti iiihahilaiionem :etsi lisec omoia
el saii;it.) eal (U altli. i\). Qni veio .id lioc g:tn •
largilns esl iiohis hencficio sacramenii, (|uid nobis
tlium compflliiniur, snnt coniemplihileslinjnsmuiidi, coiilnlit triiimpiio passionis? Ihi iter ad C(£lnin pa-
(|ui iirgeiitibtts miseriis ab oiiini liumano soljtio ravit, ibi jannain rcgni apcruil. Quia lortassis non
(lositnii sitnl, iiecesNitate compellonlc ad Dcnm, esl Iioc cx virlnlc s:icraiitciili, sed ex sola virliite
iieiniiiem ahjicit convei tnntitr. Accedamus

B p:issioiii!:, qu£rel forto aliquis qnare i» a(|uis bn-
«|ui .
igiiiir oniiics nd regem isliiiii, qni proplerca ad nos jiis sacratneitti virlutem ponete voluli ? lioc intc-
veiiit hnmilis, ut iiobis darct lioc gaudium, et in co rim si placct, omissis aliis, pro ratione assigiiarc
iios faceret snbliines. Nec niultum pensanditm est possuinus: qiiia aijun Iiuinida, frigi(l:i, vnga iitvc-
ii in vita ista prxsenli suui paiipertalis, inrinnilalis iiilur. iii eo quod biiihida peccalunt carnalilatis,
cl liumililatis f:(cil iios essc panicipes. Qiiia pro iit 00 quod vagn poccaluin vaiiilaiis, iii eo quod
paiip(>rlatc divilias in£sliinabiles, pro iitrirmilate frigida peccalnni m;iliiia: sive inii|iiitalis figuravil,
saiiitatcin, pro humiliiale largietur gloriam, ipse tl hoc triplici gcnere poccali, si velit quis allen-
bplendor gloriae el figura substantix Jesus Christus dere, omne genus actunlis peccnii invenilur iiiclu-
Doniiniis noster {llebr. i), ciijus rcgiium et impe- sum. Vides igilur qiiam ralionnhiliter Itoc Inctum
riuiii, eic. esl, ul aqua i\iiJi in suis pioprietaiiinis omiiegenus
SER.MO X. peccati fignraret, taclu Doniinici corporis sancti-
I.\ EPIPKAMA DOUINI. ficata pcr Spiriliim saiictuiii, omne pcccali goiius
Ko:um fecit Dominus salulare suutn, in couspectii emuiidarct.
gcmiuin rcvelavit jnsliliam suam (PsjI. xcvii.) Ilabes igitnr qnoinodo iiolimi fccit Doniiiius snl;!-
Hodierii:e diei solennilatem, fraires clinrissimi, ^ t^rc snum. Prinio stcllde indicio, seciiii(!o cniti a
apparitionis feslum vocal inater Ccclesin, tum quia niagis adoraliis est in domo, lertio ciim in Jord;ine
hodie slelln duce Dens Paler saliilare suuin, id est bapiizaius csl a servo. N'oliini ergo fccit Doniinns
Filinm sniiin ningis noliim facere voluit, liim qnia salulare suum. Piiiiins laiiien Dcns P.iler notiiiu
ipse Filiiis se lininilcm ei paniiis involutuin eis magis feceral seipsnm, postniodiini noluni fccil saliUnre
a.lorandnni piaebiiit : vel qiiia in Jordane coliimba suuni. Priiis eniiii Deus P:iler scveiiis iiiniis, <! lcr-
sup^T cum descendens Dci Filiuni esse nianifestavit. rorihns se innolcsccre voliiit, poslitiodiiin r.oiitiit
lii priina igiliir apparilionc Iraxit excmplo novilaijs, faciens Fiiiuni niifias et lerroics dnlccdiiie gr.ili:e
in seciiitdn informavii exeniplo liuitiiliinlis, iii ler- tenipcrnvit. Nolus eiiiiii faclus est Dens l'aler pri-
lia, id cst in baptisnio sancliOcavit sacrainenlo neniis pareiilibiis iit gravi iiicrep;itioiie dicci.s iiiii:
cessitalis. Vis videre quo prima iraxit apparitio? Malcdicia terra in opere luo {Genes. iii). Alieri
Kiella nova exciiavii adiniraiionem, admiraiio de- lii dolorc paries filios (ibiJ.). Noliis eliain facius
olionem devoiio obseqiiium, obsequium prxpara- fiiiis Israelis per signa etpro:iigia, cnm iii dalione
x'n ad cultnm. Seoiiiida appariiio, quae facla est in legisvisasuntfiilgnia,el nuiil:» lo liinin (Exod. xix).
domo, niensuram bonam, el confertam, el coagi- Propliotis qnoqne noiiis fn< tus est per visiones el
q
tatam, ct superellliieiiiuin in siiium noslriim con somnia : nbiqiie terror nhique coinminaiio. Priino
tulit (Luc vi) : quia is qui prius vivere dederat, iit Aiiam et Eva, sevcrcescnlenti* prolalio: secun.io
ibi reole vivcrc edociiit. Qnanlam enim humilitntis Isracl siiie adjuvanlc
fiiiis grntia pracceplio. Lex
lormant tibi cxliibuit, quaiidu rex el regis lirms eiiini ncmiiiem ad petrecliiiii duxit (Hebr. vti), quia
formain scrvi accipiciis sciiipptisuni exin:mivil? pra-ceptnm giaiinm adiuvaiiteni iioi) itahuil. Tcriio
Quantnm apsriiiias cb.iiilnlem, quando pro impiis iii pioplietis obsciira Salvatoris promissio. Uiide de
vl percnlorihiis t:»ni vilem, lain despeclnin se ex- propbotaruni obsciiritnlo dictnm esl : Operuit moii-
liibi'ic voliiii ? lcs iiiiibra ejns. el arimsta ojiis Cfcdios Dei {Vsut.
Allonde singnla. Sinit eiiiiii in ortu novi syderis Lxxu). Aloitles, siint propliei*, ptopler revol.iliuiiis
pot(,'.Nt:is cl claritns dcmoiislrntn e.'t divinilntis, sic tnngnitiidiiiein : iimbra, velnmen liitera?, jiropier
« iini parvulns mngoium ocnlis se eshibnil hiiinilitas oiiscuritaiem. Igiiiir moiites Dei umbru operiiil,
«t clinriias moiisli:iin csi Ifintaiiilatis. Iloc opiis qnnndo ir.iellectum proplielia; ohscnritatis iiivoln-
profoclo noslrae salniis ordo depoposcernt, hiimi
iit <ruin palli.ivii. Sequitur: Et arbiista ejus cedros
liiaic vinccrct buperbum, chaiiiaic iiberaret liomi-
Dei. Arbusla proplcr inu4ililaleni sunl legales ob-
: :
63 SEUMONES. — SEnM. X. 1> EPIPII.V.MA DOMI.M. 66
SftrvniiliflC : cciiri, :il(ilu(liiu's [iKnnisbiommi |>:«lii- A quoiiiodo Abraliam piigiiavcrii, qiioinoilo Panliis iii
liiis laclx'. Arbiisla ergo cedros D( i opcriiermil, lentaliune lortis exlilit. Non soliini ciiini ad iin-
diiiii v^rilaiein |)ioii>issioiiis Dei uiiibr* lcgalis ob- pcrfeclos, .scd eti;iin ad pcifeclos iisquc injiiria ista
servaiili;(> cjflaveriiiil. Vicies ergo (|ii;iiilniii iiiii<jiie pervenit. Qnidnain cssc puius qnod scriptiim est
iiiiiiae, terrores, olisciiriiales. Sic ./Cgypiiis apparnit qiiia diiin Abrah;un frnitiir angclornm colloquio.
Dciis Paier iii saiigniiie, Jacob iii luclamiiie (Genes. Sara ridel in t;ibcri anilo ((ie»fes. xviii): qu;c t:iiii('ii
xxxii), Mf^ysi iii igiie (Kxod. iii), !lt^lia; iii liirbiue diim ab arg(do corri|)ilur , rr|ir(iiiiissioneiii filii
{IV licii. II). nicioiiir.
Tanileiii iii fiiic lcinporiiiii noluin lecil Doniiniis Abralianr igiinr rriiilur aiigclorum culloquio ,
saliiUirc suiini, noii in virga fnroris, scd iii spiriiii qiiuiieiis piiis animus iiilendit or.itioni, vacat sanclo
inanstieluilinis. ([|«î»o^*>? Ul sanarci conirilus dcsiderio. Scd iiittrini Sara ridel post oslinin la«
coide, c.ipiivis prjclicarol inciulgcnliain cl reiiii.ssio- beriiaculi, (|iiaiid.) illiiilas siiggeril delectatioiics
iicin peccaloniin. Unde dicliim csl : In conspec.u caio icpiigiiiuis spiriiui, quae postinodum correplji
ytiitium revclavU juslittam sttam (Isa. i.xi). Cujiis rcproiiiissionciii ac^cpit de filio: quia carne refre-
suain ? Stiani P.ilris, vcl suaiii salularis, id esl Filii. ii;iia pcr spiriiinn ciiain corpus suani niercedeni
Ipse ciiint in conspecui gcnliuin revebivii jiislitiani B accipiel iii fiituro. Sicut el prophela dicit : Cor
suimi, liabeodo iiiiioccnliam qiianluin ad seipsuin, meuni ct caro nica c\iiliaveruni inDeum vivuin
pacem ad pro\iiiiiiin , devotionem sivc «lilei lioneni (Psal. i.xx\iii). Sic ciiam Paiilus dum a periculo
ad Dcuin. Vis videie innoceiilein ? Eccc cgo iii iii- iiiaris eripiiur, n scrpente in terra invadilur, sed
liocenlia inca ingressiis suiii (Psat. xxv). Vis vi- ciiius avciiens pericnliim niaiium a bcstia ex-
dere paciricuin ad proxiinuin? Pacein reliiM|uo vo- ciibail, qiio facto vcnciium ovasil. Quis puias cst
l>is, paccin mcain do vobis (Joan. xiv). Vis videre Pauius qiii dc mari libcraliir (Act. xxviii), iiisi
(lcvotuin? lCt faclus iii agniiia prolixiiis oiabal, boiius clausiralis qui dc nialicia seculi cripiiur, qiii
[Lhc. xxii). II;£C oir.iiia coepil Jesus priiinun facere diim vult ligna iii -.giieni miilere, ab ipsis ligiiii
ci postea docere, qiiando inconspectu geiilinin jiisli- scrpens cgrcdiliii ? Qi;i dum priora inala flamiii.-t
tiain suani voluil rcvelaie. Sed hoininis (|u;c potesl (liaritatis vull coi;suiiicic, ex ipsa iiialnrum recnr-
csse innoccntia cnin sit puivis ei cinis? Milii ipsi (lationc icnlationis origo gciier;iliir. Quid ergo f.4o
loquor de ine ipso. Quoinodo ciistodiani innoceu- cicndiim? citius debei ii:a:;nni excutere, iii csi pra-
liani et videbo Beqiiilaiem qui totiens jaculis coii- v;e sii;(g(Slioiii coiisensnm operis dcncgare. QiiiJ
cnpiscentiae vulncratus, invidia distracius, iiiaiii pl ira? si vis innilens Chrisli vesligio lencrc iniio-
gloria sum perdilus? Qiiotiens frairein incnin sigiio Cciiti;ini jiigcni, iioii fcoii:in cum caiiie, sed cliaui
ecandalizavi , verbo dciraxi, opere conirisiavi ? ciim cxieris viiiis oporiel le liabcre discordiani.
Milii lamcn sicul el cxtcris dictum esl: Cu.studi Dc pace aiitem cl concordia qnid dixeriin : Pax
iniiocciitiain et vide aiquilaleni (Psal. xxxvi). u.iilta diiigciilibiis legcin iiiain , ct nuii est illis
Igitur, fratres dilcclissinii, nosira debel esse in- scandalnm yPsal. cxviii). l)uo occnrrunt pra-cipue
noccntia, noii quidein peccato carere, scd peccato (|Ha; ad pacein ct coiuordiaiii debcnl iios inviiare,
imn servirc. Qui eniin appetit peccatum, serviis cst id esl ni;tgniiu(lo rcmuneraiiotiis, et coniidcraiio
pcccali : omne autcm inortale peccatuin, sdversarii rei infcrioris.
iiosiri est obsequiuin. Uiidc, vir bone, qui posuisii Dc niagiiiludine remunerationis dicilur : Beali
in&nuni ad arairum, ci jiigiim Domini siiave el onus pacifici, quoiiiam filii Dei voc;ibuiilnr. (MaUh. v).
lcve susccpisti, tibi, inquani, opus] esl pugna, si vis Quid inajus lioc piomisso.' Si cniin (iiii, cl hx-rc.ics
gaudere de iiiiiocentia. Si forle carnalis concnpis- (liom. viti). Considcralio etiam rei infu-rioris (lebel
ceniia animani f.iain invaserit , memcnio Sciiplurx >iU3 traherc, nt qiii ad cxemplum noslri Redemploris
qii:i! dicit: Quta niors secus iiitroitum delectaiionis pacifici csse volumus, saliem a bestiis irralioiiabili-
posita esl. Qnippe cum iiostis anliqiius illicila* de- D bus lormam xivcndi suin:tmus. Ciim e ini c»;tera
leciaiioiii apenici il jaiiuain cordis, jain sccurus cst oiiini:i qu;idain lcge iiatura: leneaut coiRordiaiu,
de fruclu toiius arboris, cujiis radicem veneno pravaj solus hoino superbieiido paci contrarius suo iiireii
ilcleciaiionis sanciavii. Sicul cnim voce proplielica Creatori contunicliaui. supcrbia, peccatuiu maKi-
dicitnr: Qnia saiiguis saiigiiinein leligit (Ose. iv), mum, pestis inortirera,|iiialum singnlare*! A tc oiniiis
sic iiiium peccaliim reriqniiin altrahit cl inducit. peccali est iiiilium {lucle. x). in te eiiuin Chri<ii
Cum eiiim primum qii;isi de foris prava cogitatio saiiguiiic redeinpii, aui p(i'n;c oinnes paciiintur le-
inimum piilsal, dclectatio seqnitur, qiia; in luinine cidivum. Quxlibet e.iim alia iniquiuis, cxerietnr
posita etiam virilcm aniinuin quando(|iie rel.ixat iii inalis operibiis ut fiant, tii vero in boiiis iiisi-
(ertio coiiscnsus enervai, quario operatio macnlai, diaris operibus ul et percaiit. Sieiit enim raniiisiu-
qiiiiito consuetiido ligal, sexio conlemptiis prx-ci- ius Irunco siipcrpl.inialus oinnein tcrr% liuinnren),
pilat. Isti buiit gradui(|iiibiis ricilidcsccnsii pcivcni- omnciii virlutem arborisad se atirabens, lolinsai-
tur nsqiie ad porlas ii<oilis. Quippe < facilis dC' boi'is friiclnm ad sue^.m nalurain redncit: sic ipiae-
scciisus avcrni. » Ergo iii seiisii delccialionis sislc cunipic bona opera facias, si planta snperbio.' at^
i^radum,si viscvadcre pcriculum. Diligi*iilcr .Tliciiile fucril, totain massam corrumpil. Primuni iîtur
«n .\ns\LO.Ms AinJAT.s SPUINr.KIKSIiVCI-NSIS C8
)):ici9 cl coiiponlix viviiui csoni|»liiiii fdriiiica rrli- A (|iii iiii:)*)! altiur seciilu clT. ctits (nicalis tcrrcnit
i|nil, »\\y,r. su.iin coiiiparcin rorle pliis jnslo oneia- oitiiiilius lanliiiii ad c.i qii:c Dei sunt tolo ineiiti>
l:un, ii:ilur;ili (|UJ(l:iiii charilalc allcviul, ne .s(i|»r.t dcsiileriu sc converlil. Sed iton uinncs capiunt ver-
xires grainli pressnm oiicic uiiHlicuui corpiis dc- biiin Itoc. Toti aiiima Dcuin diligit, qui iu sancta
liiial. Sic grii€« iii .ier« dispo.îlo ordiiie liieralo convcrsalione perscverat qiiaiudiu vivil. Aninia
|irx<Tdeiil«in, el qiip.st veiiii p.)r(:inteui iinpeUini, ciiiin vivinius, siciil jaiii dixi. ilxc qualuor sunt gra-
sociali q:ia(l:inibcn gnitali: icliciunl, diiin ilhun j.iiit dits quidain ({uibus iti ôeluin ascendilur: cordis
i.is>.ataiii ponciilcs iii lociiin |>oster.oreiti, cl a vio- eiiiin coitirilio a pcicato libcrat, openilio virtulis
lentia venloruui, <|nasi sub alis suis pi-olegnnt. oircitsam Dci pi.icat, elevatio mcniis sivc coitteni-
Sicul r.crvoruin ninlliliidu duin loca inutare appclii, plalio gitslu suavitatis confortat, pcrsevcrantia boui
(jnilibet dorso ailcrius cupul suiuii superponii. iil confirinal, ut ncqiie angeli, iieque princlpaliis, ne-
aulecedeiu Oinnes snstiiicjt, postreinusab oniiiibus quc poicsiatcs, iieque famcs, iteqne gladius, ueqiic
videalnr susleittari, et iii bunc inuduui sibi iuviccm iiisuiiiia, itcque prufundunt, ncquc crealura ulijiia
succedeules alterius portanu-s oncra suu uiodo l>03sii sopaiare a cbariiale Dus saiictis ubi regiial
besiiis lerrx, ul qnod cur nostruni iiitj>tieiiilchs ^ tutii Patie ctSpiritu saitclo, pcr otitnia sxxula sxcu-
cs beiieficio sui Cicatoris no» voU accipcre , luruin, Autcu.
sallein in suain confusioneiu , iii re iufenori SKIUIO XI.
possil iuveitire. Yis lauicn eseinplo lui Salvaluiis iN EPirHANIA DOUINI.
aduiuneri. Audi eum diccnleui: Quod |t«ricral le- l]:ibcinus cx Scripluris sanclis (/ Cor. ii), qiiod
«luiraui, <|uud abjecluin fiieral rcduiaui, (|uod c«ii- nditlli so tiio cibo, scd parviili lacic iiiitricndi sunl,
fractum alligabo, quod iiirirnuuu sanatiu (Lucli. ci iiidc iiobis significalur, quoniam simplicium cor-
xxiiv). El Isaias de ipso : Ecce Salvaloriuus vciiil da siinplici sentioiie, qui vero Subtiliitin sunt ingc-
ct incries ejii.s cuiii eo (/*«. lxii). Erjjo, fratres di- iiiornm ct mngiiis eriidiii sciciitiis, altiori quadam
leclissiuii, tol exeinplis adutouiti (anla nicrcede in- vcrlti Dei virtule suul crudicndi. I<^t (|ii()itiaiti inulti
%i(ali tion blandialur coitsideralio proprije virtut >, cx vubis pcr uitiltaui Scriplurarum scicnliani p.ifvu-
iiou exluUal nula alicno! iitfiruittatis, iiou dislraliat lurutn iiitellccluitt abititde escessislis, libet 4d pr»-
tttndiiiia iuiinic<je delraclioiiis. Coiisidcralio eitiu scus Itumili loqucndi modo parvuiis vcrbi Dei pa-
propri^ Tiriutis iioa vuli liaberc sociuiu, iioyia alie- iicm fruigiTc: qiioniam sicui non iiidigciiiibus dart)
iio! infiriuitaiis parii couteinpluiu, virus dclra^.l.o- uum
K*ip;rva< csl, ita ct indigenlibus sublraliere
iiis pultulal iii odiuiu. Discamus pru Dei beiiefitiiti C avarnm. Ncc riisticilas cloquii cuiqiiam contein«
ituiuiliari, slicuis iuUnnilalibus iniseieri, despc- ptiini pariat, vci prurieiiicm iudignatione audilum :
rautes iu Ouniiiiocousuiari, ulîcbabiiate postiuiiis siquidcin scrinia conietnplibilia tbesaurum quaiido-

utiins uiuris in doiiiu. Ecce babeinus alii|uid de qiic ptcciosum coniiitciit, el vasa iiciilia cibos deti-
servanda iunoccnlia siiuHitcr de p4CC cl coucor- ca os, cl scrnio iitcoinposiius ntulta aed>ficatiotiis
dia. suaviiatc ct spiriiali dulccdine quaniloipie replelug

Tertium dicendoruui fuil dileciio Dei. iu qua cst. Sed ne(|ue prxniiaioris suinmi donativa potesC
onuiis viriuiis esl consuniiualio. (Jtidc. voienti T.laiu luinucre defcclus eloquii, si non sii iii afTeclu syn-
aeieniain possideie, priiuum luandjlum dilcciionis ceru; volunlaiisdefectus, qiii Iriuiu magorutn pareni
insiiiiialuin est a Duniino, cutu di\it: Diliges fk>uii- dcvutionem pari coronavil prxmio, ciim lamcn inii-
iiuiu Deutn (uuiu es loto corde liio, ci lota aiiiiiia nera qtix obiulcruitt videlicci aitruiii, tbus ei myr-
lua, lota Tirlule tua, el tota iiieule (ua (D^nt. vi). rliam iuxqualis cssciit xstiinaiionis, et iii bisquidein
H«c ini|uit Doiniuus, fac ei vives (Lur. x). Yide ntuneribus si loquendi suniamus iniiiuni, mullain
quoiiiodo iii Itis vita, cor, aninia, virlus, iiieits qua- itobis pra:bcnt ntateriain laxandi rciia iu capturam»
tuor siint : ICl corde quideiu de pcccatis cunteriiuur, D coquod plcna sinl mysteriis divinis. Nam auro rex,
aniuia viviflcaiuur, viriute eicrceiuur, iiienlc sur* iburo Dcus, myrrbi liomo ttiurtalis, ipsc qui de
suin elcvaniur. £t qui tuto cordc Dcuiu diiigit, qui Yirgiite natus esl Cltrisius Jesus, inyslice dcsigna-
ouiui cordiB afferiu peccata sua deOet ci plaugit lur. Intuerc modo, oanima,luutn Salvatorcm,qnani
uiiiil iucoocussuin secuuduni propliclx coitsilium : subliit:is cst, quam buinilis, qui, iii se rcx oniuipo-
EfTundesic-ulaqiiant cor tuunicoram Duiuino (T/irîc. tcns ct Dcus xternus, pro le liomo niortalis lieri di-
ilt). Sicui eiiiui a«{tia cutii efruiiditur, iiibil rctuauct giiaius cst. Octie si purificaix ineniis uculo velisad
iii vase, sic ubi vera coniritio, uiliil rcinanurc dc- ipsum rcspiceie, videbis qtiuniam iii co quod rex,
bct iii occitlio conscieiitijc. Simililer lola virtulc ininalur ct percutil : in eu quod Dciis, justificat el
Deuiii diligit, qui lotis viribus boitis operibus insi- curonal:in cu quod mortalis. adutoiiel el iiistruii.
siit, non iinprovidus inclioando, non tepidus agendo, Tu quoqiie redde qitx sunt boininis hoinini, qu;t<
iion iic^ligens omittendo, ne forie rum spiritu in- sunt Ca-saris Cx'sari, ct qiiae sunt Dci Deo ; lioc Cit,
(lioivcril, came consunimalur. Et qnaliuin per- regi tiitiotcm et spirilalem niililiaiti, Deo amurem et
sotia dicitur : Asccndunt usque ad ccbIos ol dosccii- venerationeiii, huinini vcro mortali, qui propler te
dniil usquc ail abyssos. Toia mcnle Dcnin diliijH, inoricm cxperiri viluil, gratias el redhibilioncaj.
co stiniONF.s. — si:iiM. \i I.N F.IMrilAMA DOMIM. 70
csi a Dco ci ip<iiis A inis iNiio riolicii osl ipioil Iior.iitiibiis coniCiiciiiibtis
Longc adiiuxium prcfa.ius siii
isUiiii i.mn poienlem !u>n ii;e ci liiliciilibiis <t u\oros (iiiccuiilius sti!>itis aqtiis
iwjmemor, qui rcgein
non conlreniiscil .i«l nicnioi iaui illms diliiTii absorpli sttnt : ei siciit diobus Loili f:icuiin
tuil. inio qtii :
niiiiiR inlolcraliililnis, et piagas in- csl, qt!0>l Uo iiinibiis .-lodifii antibus cl planliinlibus
co qnod lcrreal
sanabilos sine niihericortlia imponal, non
parcens {Mattli, xxiv), cl voluptaiibtis liiijus vil;i: inlonlis
ropeiite snpcrvonii cis sulplmr ct igiiis de roe!o, ei

vcl oonililioni, ghulio semper cxieiiso irans-
.-Klaii
grcssores pnniens juxla s» elera sua. Uespicianl ci- peiiornitl oinites <|ni crant in civ;t;ilii)ns Soilomo-
anialores bujus secnli regeni isluin venitMiiem ad ruin: sic ot de bis qui ciiris ct dclitiis scotili bujns
go
se cuni ira magna, e« paveani iin!i;:;niilionein lan» sprcto Dci limure se involvunl, qnasi iniptuvidi e\
crudeliler coinniinaiilis, lainaspcic fciieiilis. nc.-pi- ipMS vuinptalibus siiis abstrabiinlnr ni(;rlis disor!-
ciaiil oninns voliiplalihns el carnalibus snffocali iniiic, <tcscond(.'nlcs ad iiiferus niliil socuiii pnrior
«lcsiJoriis ad regem isuiin, el pavoanl aspecinin piccala portanlcs. qnanli iruclibus hujiis arborts
lam ci-uilelilcr comminanlis. Uespicianl ad regcni niiiiis iulotili ubliti sniit Deuin, (jui salv;ivii eos, dc-
islunt onuics ilii, qiii omniuin iniqnilauim gcnciti S( cntlcntes in profundum qiiasi lapis! Ct ccce excm-
lalatn perdilionis viani ingressi snni, cl paveanl |da in evidenii sunt. Cum eiiiin Iioino dives ei af-
eiam lam criideliter comminanlem, lain aspcrc io- D fluens botiis bujtis vil;e faclus fiieril, freqiicnler
rieniein. Nequc enim coinminainr laniuin, sed sine banc sol.'(tii sii.i partem rcpnl;'il, si diebits qnos con-
misericordia, sine miligalione eos siibdil siippliciis, ccssit ci Dei.c 'd piKnilcnliani uialnr, f.icicns carnis
leslanle Propliela, qui ail: Qnia noii csl rcspeclns, cnram in u-.îderii >. Si nobilis et poiens fiiRril no-
id esl, misericordia, moni cortim, el finnamenlum men habetis jitxla noinen niag:ior;iiit <|ni stint iii
id esl nrniitas elstabiliias.est in pl.iga eovum {Psal. t«*,rra, tuiic ei cnra prjecipna lu.lcrc in avibns coeli,
Lxxn). Clincrilo:qnoniameniininvita sua cumviris cnrialiuiii s.L-inii iiicuriatn, canilius gras-aii in bc-
sanclis laboribus etxrumnis propter Dcuin se subdcre stiartini libe tatem. Si snbliliuris furtc fncril iiige-
noluerunt. tdeo cum ipsis lenipuraliler punili non iiii ad Scripiu.as invest ganila.«, tunc pt-.i'tern:i»s:i
fiUul, scd potins d.X'monioruin cruciatiii in fiiluru ft-cqncnier lege Ouinini ininiatulala ct <onverie«le
rescrvantur. Ct lioc estqnod subjungilnr. In labure aninias (Psitl. xviii), (MiUiibus ad id slndii^nititur,
hoininuin, id cst jiibtorum, non siini in bac vita, ci ut sciat quadraro. circninin, el i<i(ibi:c qiiud nua
ideo cum Iiominibns, id est cuni jnstis, iu vila pia>> cuniingit siadintn perti-aiisiic. Aiil ccr.c rtngil ani-
scnli, non nageliabunlnr. ntani qnam iiuncrcavit Dcns allissinius stndiis elv;-
Voluinus vobis cxeiiipluni proponcre , si fortc giliis nitillis, ex dividiia el individn;i stilisiaiiiia, cx
persuadoal meinuria simililudinis qtiod non polcsi cadein el diversa naliira iltatn coinpiiigcns, el su.mi
virtus ii^becillis uralionis. Fuit vir quidain qui ipsius animam, i|U:e ad iinaginein Dci facia cst, c;i-
planlavit arborem secns decursuin numinis cnm ini- p.iccm snnimic cl bealx' iHins (iivii.iialis ticqiie i<:git,
pelu magno et velociiate dccuneiuis, <pi.e crcvil neqiio iinuiai ulalain onslodil pritpter hnjusinoili ci:-
et subliniis faclu est multis decoraia rainnscnlis, ras ct iiKptisitiunosinulties, ((u;e:'.d vitain pcreiitieia
ctiius eiiam frucius pulclter ei ad vescenduin siavis ncininein perduccre possunt. Ycre non csl liincr
erat. Advcnit vialor quidam transilum pcr cain fa- calc t.s regis in bnjnstnodi, non sniil lixc arnia
ciens, qui fructus illius suaviiate allectus asccndii qiiibiis i;piritalis mililia sumnio iniperaturi pcrsoiva-
in illam, ctdum runiis ejusdem arboris innixns fin- tnr : qiiin poiiiis h;ec et his similia arina sniit ini-
cin illins avidissime deluclaretur, vcnerunl vuliicres qniialis, (|uibtts meliits dxmoniis anain Dcu inilila-
iinportuiix et perlinacitcr ramuin cni ille incuiniic- tur.

bal corruUenies, cl dnin carpcndis friiclibus niiscr Revocomus, si placet, adnieinonam qnibns armis
ilie tulus inliiai, rainus qnu snstenlabattir currusns D:iviil niiiii.iaiii ctelestis regis agens contra Goliain,
ab avibiis evulsiis esi, et iiuino ille in flunien cor- id esl dialioluin, dimicavcrit (/ Reg. xvii ). Le-
ruens iinpclu cjnsilem flnniinis iii profnndiiin absor- D giiiins ipioniain David contra Gidiam iliinicaltirns
ptug csi. Ilonio isle qiii planlavit arburcm, Dcus ciiiii cssol ihdiiliis iirinis Saiil, ipi;i.> tniliux linjtis
est : arlor, mundiis: ciijits ramnsciili, leinpora qiia- seoiili cotii|ielcbanl , i!cposiiil iila (piu..i)in uiicrosa
rnnilibet croaiiiraritm in gcnerc sno accipinnliir : cr.Mil. et aocopla fiiiida cnin lapide pr;i:va!uil iMii'
friictus, <|ua>iib«'t < itr;e et vuliiptalcs liiijns secidi, lisieo, et eiMn inlcrfccil. Cerle pcr Sante:n hutnu
quibns nintidi litijus ainalures libcnlcr uccnpantur: ipi.lilicl seoiiiiiris, ipii jtidiciu coriiin qiii lcrron;i
vialoi-, lioinu qui qnasi fuicns cilo pr;i;lcrit: fliimen bapiiini nioniciili aliciijiis vidclnr, sigiiilicalus esl,
veru, niorlis itnpcltis accipiotnlns cst: aves, sunl ulpcto si dives, si potons, si nubibs fuorit aiit sa-
auni ct (lics quibns vila liitinana sempcr corrodiuir, picnliain nittndi httju-i pr;i; aliis sit asseoiitiis. Arnia
et ad dcfeclum tcndil. Duin ergo butno uni exrainis vciu Saiil, cur;c ei occtipationcs v.l.-e bnjns et d li-
iaiis innixus. lungiora sibi vitx prumillens lcnipora, liariiin appeiitiis ipia: omnia gcnlcs in(|uirnnt. Scl
dilitias inuiidi linjus carpii ct colligit, in oblivioneui Davi(>, id esl (piilitiel vir spiritalis, conlra Goliain,
saltitis siix deduclus cx improviso ab liac vita pr.-c- id cst dialioluin, pngiiaturns, arina Saiil, ({ux' pou-
ciditur, cl in flnmcn mortis dcciiiojis cnrsn vul<ici, der< SJ siinl, doponil, id esl, omiiia qnibus sccnlo
taiidcm in infcrnuin dcnictjîtiir. Sicut ctiini iii dlc- buic ni litatur aliiicicns liiiiorc Uogis a:lcriii cl ni.'
71 ABSALOMS AI5IUTIS SPRINrKinsnACLiNSlS
'•iiiii|tl:i riiii<la ciHi) InjiiJc Pliilislciiiii |>ro-.lcriii(. A anfcrt boniiiii Deiiin. Sic etiam scrnio pravus igno
L.i|iis l>i-i iinniepliiiii t>sl : fiiiiila vi-ro, !i.iiirl:i mi!- isto tomlinraliir ncccsscest : qnoniain anl osl supcr-
(tiuiiio, '(11 r IJi-i III Mu!:ilii!ii sciiipcr iiiciiioriltT leii(!l : vaciius carciis iiiiliuic el rntione, aut esl deiraclo-
i)i:iiiiis vcio, (|(i:i riiiula vcniiiir, lion.-i upoi:itio iii- lius in proxiiiioriiin corrosioH", atil esl adnlatorins
Ull (,'i iir; (]tioiiiaiii qiii lieiicn<*^.i cu-lcsli iiiililarciii- iii f:ilsi illiiis olci effiisione, dc qno scriplnin esl :
lcmlii, o]iorlct lil iii icê Dci itiedileiiir ilie uc iione 01(^1111! ntitein pcccatoris noii inipngnel capul
{Pi.i(. i), cl qiuKl iii siii\ct:i nieililalioiic coiircpcrit iiic;iiii (Pmil. cxi.). Inordinalas simililcr cogitalio-
lii iie opir.iiiilo, lioc pic vivciulo cxoipiatur. Ilis Ilm- ms q:iifnniqiic Dciini piiro aiiiore ililigit esiertni-
iiir :iriiii>, pncccplis scilicct disi.ii^, s:iiici:i iiicdi- naic dcbet, co qtind scparcnl boniineni a Dco, nec
litioiie, lioir.» oper.ilioiic Rcgi coclesli iiiilii.-nc «lebc- Sjiiriii.i sant lo possii csse doinicilitiin iii conscientia
iiiiis. Siciil Scripliira alihi loqiiiliir ilicciis : Sol ct qii:t viilncrala cst jicr inordiiiaia; cogitalionis affcc-
liiii:i stclcriiiit iii lijliil:ioiilo siio, iii liice s:)g.liariiiii tiiiii.
iiinriiiii i!>iiiil, iii splciitloic fulgiiiaiiiis hasice luai Siini antcniiriagcncracopiiatiouumqn.cpraecipne

(Utibiic. iii), lioc cst, iii spleiitlore ljoii;r operatioiiis atlversui aniinas noslras miliiant. Aul cnini sordi-
ili: loii^c coriiscaiiii'^. Sol cl liina, iii esl, (^lirisius (I;e cl inrpes siinl cogiiatioiies cordis noslri, e( ba-
cl Lcclcsia steteru:il iii liuljilaculo sno : ibiinl, lioc B bciil ori}!iiiein a Inxniia, au( res traiisitori;e niiiiis
csl profiricni, elocli iii Erclsia : iii liicc sagiitaiiuii appclnuiiir vcl iciiiienliir, c( babenl origiiiein ab
tiiaiiiiii, i>J csl iii jtislilia iiia:ul.:toriiin inoruni : in :ivarici.i, aiil corda bnniaiia coiiir:i proximos in-
splcniloie riilgiiratilis basio: tu:c, lioc esl iii spleii- lliintur vcl siipr.i eoserigiintnr, ct liabciit originci»
dorc boncc opcraliunis de loiige oornscaniis. ^cc le a snjicrbia. Ucati:s o;nnino qni in niilla islarum co-
tcrreat (|ni Hcgeiu coelcstein tiines, lalior linjtis mi- gil.itionnin scandalizattis fuerit : quia ips;r suiii
liiia; : (pii:i l:irgj siinl Liijiis rcgis clonaiiva, larjâ (jiKC omncs anf pene omnes bujiisperegii!i;ilionis in-
suni pra.'niia Si qiKcris (|ii:c7 Kl iii proiiiptii C!fl di- colas a via juslili.-c cxorbitare faciiint. Lt quoiii:iiii
cere : <|iiia siiigiilis inilitibns snis Jai siiiguios de- islae cogita-inncs niagis infesl.x sunl cordi humano
iiarios. Vel si lioc parviuii iiiuiius a^siinias, divitias qnani 3li;n, idcirco propbeta jiissus a Domiiio scrn-
{;!orix siuc omncs libi |iroponil : iiiio tloiiat sccuii- taii conscicnliam boniiiiis, ningis isianiin meiilio-
iluiii (lcsideria coitlis Itii, ni cas iii delitiis liiis iicm facii, (|iia! frcqueiiliiis cordi linniaiio se inge-
|)Ossiilras, (luniniodo liniorej:is seinpcr inaneat apnd nitii ei d:nicilins lioininein i-cliiii|iiunt. Cum eniin
(c, ncc desisias jiiste cl pie viveiido itli niilitarc. Doniiniis Ezecliieti dixisscl : FoJe parieicm, |)Ost
Ne(jiie (anicn iii liniorc Kcgis liojiis niiis ponciidus panliilnin snl.jiingil itlem propliela ; Vidi el ecce
esi noslra! spoi, e i riuo.l ipse rex Deus sil, cni de- ^ >uiiiiis similitiido aninialiuni et rcpiiliiiin, cl idola
benins anio e n, nU<|uo ut ipvii:ii liiliganius super donuis Israel dcpicla eranl in paricle (IlzocIi. viii).
oiniii.i, ct piopler ip»nin ca^tcra cliarila is iifrcctu Parlcs islc qiieni Doir.iiins fodi jussil, obscurila»
aniplcctiiiniir. csl conscienlia- ({n.im sensus lioniiiiis bebetatnspe-
Et ({uiilein ainor isle ckaiitalis ignts spirilaiis e.^^t nclrai-e qiiandoq-ie iion prfcvalci, eo qiiod pondere
siciit ipse DoiiiiiiMS dicil : Igiiein veni inittere in poccaloruin a liice veritalis loiige rclegatus nescil
tciTani (Lhc. \.i). Ki Piopbela :Concalnil cor nicuin niala siia cognosccre, inlclligere peccala sna, plaii-
iiilra nic, ct in nicilitaiione iiica exardescit igiiis gere inlinniiatcs quibus oppriniiinr, nl levertatiir
(P(/i/. xxxviii). Igiiis aiilcin in:ilcrialis, sicnt no- ad Doniiniim ci ignuscal ei. Istc profeclo cs( paries
.stis, tria babet in se : videlicet ardorcm, caloroni, (|uo plurimi puianles sc rctigiosos el jnslos a via
cl spleiiilort in. Ardct ciiiin ca qn-.c in se sniit, cale- salutis ext lusi sun( : quia sei|)sos non cognoscentcs,
facil (]iuc pro|ie siiiil, ci illtiniiii.it qita> loiige sunt. cl Cicci eff''cli erraveriint in iiivio, ei non in via
S'.inilitftr cl isle ig <is spiriialis racil. Ardet euiMi (Psal. cvi). Perfosso ergo boc parirtc simiiitudo
ignis cbarilatis viiia, <)n:c sniit iii boinine per poeni- aiiini:iliiim el rcplilium, et idola depict;) invoniuntnr
lenliain ct vcrain coiiiritioncin ; calefacil eos, qni r>
in eo : ({iioniain diim subdliiis bumo cordis siii la-
propc siiiit pcr vcrliiiin viiae et spiritaloni coiisola- tebns rimari satagii, abominaiioncs cogitatioiinni,
tioiie II : illiiniinat eos, (]iii loiigc sniit a via jiistiiiae, (|n:c a Dco scpnrant iiivenii, ibideni iniiliiplici affiC-
)ior bonain o|uT:itiuncin. Aniina ergo illa qna! Deitni lione dcpiclus, videlicet cogilaliones liixnrix, qiia;
diligil, |irinio necesse est nt igne cliaritaiis consn- desigiiantur per siniilitudines aninialinm, cngit:i(io-
inat viii.i (|ii£ in sc inveiiil (livin% volniiUiti coiilia- nes avaritiac, qii« designantiir pcr simililndincs
ri:i, (|iia: jiixt:) diclnin Apostoli Iria csse liicinnis, rcptilinm, eo quod omnino terr.-e incnmbiint : cogi-
vidcliccl ligniiiii, foeunin, ct slipulain (/ Cor. iii). tatiunes etiam siiperbia', qu;e pcr iilola recte iiiicl-
Ligiitiin porvcrs.c oiicrilionis, rccnnin pr:iv:c locn- tiguntur. Sicut cniin buinililas pro|iiic virtiis Cbii-
lionis, slipulain inordinalje cogitnlionis. Igne crgo sti, ila siiperbia viliuni diaboli. In pingandis ei-go
cbaritaii^ pcrvcisa oporii consuinen!» snul, co fjiiod viiiis cogiiaiioiiuin neccsse csi ul anima vigiict, <o
gcliciiiiaiii ajdiricciil aniiiKC pcreunli : (|uniiiaiii 0{)us qiio.I in piirilale coiiscicniije vila ct fruclns cxlc-
|icrversuni aul esl iiii<|iinin, idest, conda xqniiateni rioris operis consistat : quia sicut a radice |)rocc-
ct anrerl boiniiii proxininni, anl esi inipnilictiin, ct 4!ii viitns lotius arburis, sic a cogilalione virtus bo: t
anrcrl boniini seipsntn, aul cerle sinaiiuioi iMiii, el opcris. Videinus cerie freiinenlcr, acciUere, «]uoJ
SEK>.!0NE5. SERM. XI. IN EPirilAMA DOMINI i
<1uin ralix arboiis mala, cl (ni< tus ojus malus pro- x tliligil de <lisco:ilia, cuin carnali de Itiiiiriu : neqiie
ve.iil : si radix bona, el fruclus boiitis : si radix cuni guloso de mensscoeliiiis confabulor'?. Ilnc pii in
arida cl sicca , fruclus ejus aul iiiillus esl, aul noii cst c:dorem chaiilaiis iii eo fovcic, scd poiins
o:iiiiino iiifruciuosus. Eodcm inodo cogiialioni con- exlinguere. De liac ajdificatioiic superna ct spiriiali
formauir opus cxlcrius, ul inalrc cogilalioni opiis in l<'gc Moysi sciiplum csl : Qiio I si iiniis e diiobus
nialiim, bonae cogiiaiioni opiis bonuiit, aridi' vcro frauibiis sine piole moriuir, :4Ucr dticci iixorem
cogilalioni opus infniciao^ûm supcrxvbncetur. Ari» iliius, cl stisciuibil semen frauis sui : qnae si nolui?-
das appttllo cogilaliones vanas, qu« non cx pro- rit facerc, mulier expuei in laciem iliius.et iliscal-
posiio vel studio, sed ex levilal^, inslabilitale cordis ciabil iiluiii, el vocabilur domtis illius iii Isracl do-
buniani freqiientes et iiuincros-ae iiisurgunl : qiiae li- mus discalciali (Oeu/. xxv). llDino qiii niortuus est
ccl damnabiles iii se non stinl : Iriiiluin lanieii boni siiie liberis,- Jesiis Clirislus csl : quia dum in carne
opcris aiil lolliint aul inimiiinl. Sicul cnimPsalniisia cst passiis, noiiduin discipiili ejus ciedebpnl in
dicil : Cdgitaiio iiominis coniilel ilur libi.et rcliquia; eiim. Uiidc vox iila : Nos aulein spcrabumus (|tiod
cogilaiioiisdicnifcsuini agcnl tibi (Psal. r.xxv).Quare ipse cssei redeiDpUiru» Israol (Lnc. xxiv). FraScr
fxilitis cogitalio confitcUir Dcoqirini Si rmo velopiib? illiiis quiiibctjiostrtiin est, qiii ctim ipso idtiiitilatem
iion qiiiii c( opere et sermoiie Dco conriteamur, se.l B illius iiaturx' babemus quain ipse assumpsil do
qtiia iii cogilalione virtiis ulriiisquc illorum coiisi- bcala Virgine. Del;ciiius ergo fialri nosiro defuncto
siil. Reliqtii;e vcrocogitalioiiis sunl o|)Cia boiia, quaj iii est Cbrisio, fiiios generarc seminando verbtiiii
tlicin feslum Deo agnnl, co quod ei placeanl et gau- viiae in cordibus proximorum nostrorum, et exci-
dcatde profeclibus nosiris. Consumplis cigo cogit.i- taiido in cis cliariiatis affectum spiiiiali exlioilaiio-
tioiiibos nostris inordinaiis per ardoicm cbarilalis, nc. Quodqui noluerit faccre, niuii«r, id cstEcclesia,
oporici ul is qiii Dcuni verc diligii, ad eos qui circ.T expuct iii facicm illius : quia opprobriiim in Eccio '
«e suni, calorcm biijus igiiis, quiesl cbaritas, eniit- sia suslincbil. Scd cl miilicr discalciabit illuin. Cal-
tal, iil doclrina el consolalioiie spirilali ab ainore ceainenla qu;e fructus inorlui animalis siiiit, fru-
mundi bnjus eos revocei ei inflammci duicediiic Spi- ctum bealae iilius vitj; sigiiificare possun!, quaiii
ritus sancti. Cbrislus sanguine suo nobis acquisivit, de qua di-
Qiiia sicul terra friictificat secundum naturam clHin esl: VivifRabii nos post duos dies, in die lori.a
jacti scminis, et siciil navis dirigitur scctindum pro- suscitabii nos (Osece. vi). Qui ergo scnieii fralris
bomo njo- sui verbuin veriiaiis seininando, spiriialiter exhor-

speritalein venli qui eain ducit, sic ccric
ribtis itiformatiir secundiim modum niagisterii qwo tando suscilare negligit, discalciabitur id est frucin
foris erudiiur. Exempli causa, modo ad navein rc- ^"•* ajtenije piivatus in facie Ecclcsiae et saiiciorum
spiciamus, qu.TC si prospcro vonlo ducilur, incoepio angelorum apparcbil, eo qiiod fralrein siium, queni
ilincre prolicit, et velociter ad portuni pcrduciiur, spiritali doclrina lucrari poluit, pervtrsa doclriiii
quem giibernaior disposuit expcctandum. Si vero a via salutisseparavit.
ventus fiieritcontrarius, ciio ad terrain, de qua sol- Sed dum ignis chariiaiis ardei iiitus per fcrvoreni
veralgubernalor, illam repercutit, vcl quod dele- devotionis, ei dat foris caloreni in docirina et ex-
riiis esl, iii mediisprocellistim diucoliidilurquoiis- hortatione spiriiali, consequenler oporiel ut det
qne in profundum maris si<ie spc salutis absorbea- splendorcm honestale conversalionis et exemplo
(uf. Eodcm modo aniina illa qux bona doctrina re- bonoriim operum, ut liis qui bona faciunt bono ex-
(;itur ct consoialione spiritali gnudet, ei proficit de emplo perseveranliam nutriant, agunt el qui niale
die in diem, et qiiasi vento flante prospero perve- deluce bonorum operum illuminaii mala sua dcre-
nil ad porttim salulis. Si vcro perversis maculetur iinquant. Lux aulem isla bor.orum operuin quaii-
colloqiiiis , qii?R eiiam boiios mores corruinpiiiit doque radial desnper caiidelabrum , quandoquc
(/ Cor. XV), et hominem a Deo separant, quasi liimine hcbetalo per vitream egrediliir, quaiido-
v.Mito existente conlrario, aul ad tcrram, id cst, [> qwe vero lucet sub inodio, ubi in se ipsa defitii
tcrreiia et canialia opera revcrtitur, aut si pravi nulli prcfisians commodi alicujus emolumenium.
operis decst opportunitas, lani diu procellis lenla- Candelabrum autem non hoc loco appellamus lega-
lationum inierius colliditur, quousque demer- lem obscnritatem, qux significalur per iilud cande-
;âtiir in baratbrum desperaiionis, ut posiremo in labrum Moysi, in qiio describunlur spberiila) et
pittriiiuiuin damnalionisaLsorbealur. Si ergo in ipso lilia (Exod. xxv), sed neque prophelarum subtilila-
cliariiatein babcs, eam si potes in proximo tuo tem, qu.x sigiiificatur per candelabrum illud de quo
acccnde, doce illiiin qnalitor debeat esse cuslos con- in Zacbari.i legitur, In cujus cacumine duue oliva
scieniix, ainator disciplinx, sedulus in minislcrio describuiitur (Zach. iv). Non etiam evangclicam
alioriim, paiiensin injuriis, paraius ad obediendum, veriiatem, quae signilicalur per (andelabrum illiid
htiiDilis ad pcrlicienda quae a majoribus suis sibi de quo Dominus in Evangelio dicil : Ncmo accendit
fiieriiit imperata. Non sit libi sermo communis cum liicernam et iii abscondito ponil, iicque sub iiiodio
infirmo dc inlirmiiate spiritali, ulpote cum avaro sed super candelabrum, ulomncsqui in domosunt
de divitiis, cum ambitioso de dignitale et honori- himcn videaiit (Luc. viii) : Sed potius candelabriuii
lus, cum stiperbo de excellcniia, cuin eo qui rixa» bic dicimus sanclain Ecclesiam, ?i< ui Joanncs iii
Pathol. CCXI, 3
"5 AIJSAI.ONIS AlUJATIS SIMUNCKIUSBACCiNSIS T(5
Afiocilypsi ail Seplcin slelhc, aiigeli scplom buiil: A lioiiem lioniini morlali ex>.o!veinus Josu Clirisio
:
Uo-
eicamltlalira seplciii, Ecclcsia;septeiii siihi(/l;)oc. i) iiiiiio inislro, ciijiii rcgnum cl iinpcrium porinanel
Liix crgo bonoruni oporum su|)crraiult',lal»ruiii lucel, in Excnla socculorum, Amen.
(liiD Ii! <|iii (pioJaiiimodo super capiia alioruiii po- SERMO \\\.
6ili suiil, sivc pra:latioiic sivc aliqua cura adiiiiiH- I.N EPHMIA.ÎIA HOlll.Nt.
straiioiiis pnesunl cajieris iii soliciliidiiie, ei pro Dif,s\pa (jrntes /juie bella voluui, veuienl lcgali ea
ipsis iaboraul , eisquc prxvideiil majori stiidio el Aifiypio: Ailhioim pra'veniel tnanusejus Deo {Psnl.
alacritale (luaiu sibi propria operarciiiiir. Similtier Lxvii). Aiidistfs, fialre&dileciissimi, Pai*lo nos eni-
el illorumopcra siipcr candelaljrum lucetil, qiii opc- dicntc, qiiod Clirislus csi pax noslra {Kpltcs. ii>»
rilHis miscritordixinsiîeiiics de aliis curnm aguiit, paci/icans ca qn» in coelis suni el qux iii lerris. in
(|ui silii in suis ncccssilntibus iion possiinl adcssc. coelis pacem dedit, quando iiliim superlium cl iii-
El gencralilcr lii onines siiper caiideluLrum liiccnt, qiiieium iiide cxpulii : iu tcrris, quaiido cxsuilavii
(liii pioximorum ouera in quacuiKjuc opporiunitnle u\ gigasad currcndam viain, el lorica nosirae carni»
portant : (juia Iijcc csl vcra illa chariias de qna i.idiiliis nobiscum stans in acic de iiiiiuicis, pac*
scriplum csl : Qiiod iion quaerii qiix sua suiit (/ iiiundo redditu, iriumpliavii. Si eniin vcieruiii crc>-
Coi-. xv),quia ciimiiiunia propriis, non propriacom- B dimus historiis, antcClirisli Incarnalioiicm lK;l!a el
inunibus antepoiiit. Luccl cliam lux bunorum pcr opinioncs helloruin mundum universum occupave-
vitieam noii adeo radianli lumine, ul illa qu.e d^jsu- rant, quod probaverunl iinmutaiioiics legnorui»,
por candclabriim coruscal. Vilrcae vcro sunlqiiac- Judxonim dispcrsiones, tcrrarum exterminia, popu-
daiii spirilales, uipole viitiis charilalis, per quam lorum inories, qux iii seric Scripturarum vos cxein-
se infundil lux rcmissionis pcccatorum. Humilitatis plaritcr diJicisiis. Sed haec oiniiia sub silenlio pras-
quoquc purilas vitrea dicilur, pcr quain se iiifiiiidit terco, bcHa vitiorum loculurus, qiiacpaccm cordiuin,
lux sccurilalis, ci removel lcnebras dilTiilciiiix'. Si- in quibus I)cusliabital, usqise adeo lurbaveranl, ut
mililer viirca diciliir inleiloclus sublililas.porqiiam illisundique irrueniibus iiemo possel de tran'iui4li-
sc infundit lux divinre cognitionis cl repeini lene- tale animi vel depuriiaie conscienlijegloiiari. iiihis
.br.ns iguoranlia:. bcUis Samson ilic forl ssiinusocciibuil (Judi. xvi).
Suul etiam vilrcx corporales, dc quibus niodo Ilic Salomon sapiens, suggereiiiefiliaPharaonis, ad
Jo<|ui voluinus, (:orpora videlicet liumana sctaie vel iJoloIattijin duclus Cbt (/// lieg. ii). ilic Uavidsai».
infirmiialibusdelililala^qux sicul viirum dure aliciii clissimus prophctarum prostralus cst, cuin adul-
allisiim modo frarigitur, ila laboribus vidclicet, jeju lcriuni paritcr cl bomicidiuai perpctravit (// lietf.
iiiis, \igiliis cxlcrisque operibus ad macerationcm ^ n). sed el omnibus viris jiistis aiileChrisli incarnft-
carnis perliiicnlibus deficiuntet rcsolvDntur.Pcr has tionem liostes vitiorum plagas iniuleruiit. Quouiaia
cigo vitrca.î illorum operasuiii ei luccnt, qui imbe- auicm in Clirisio pax eral mundo reprouiissa, ideo
cilliiate corparis ad strciinuc pro aliis operandum prophela David cum desiderio ejus auxiliun» invocat
iiloiiei noii sunt, scd lamcn in ipsa sua iiinrmitatc dicens : Dissipa gentcs qux bella voluiu. Isaius
id niodicum qiiod sunt, in humilitatc operantur prophela paccm in ejus advcntu nunciaveral cuin
qiiales suni sencs illi virtuiis qui longis libenler dixil : Mulliplicabiiurejus impcrium, cl pacis non
iiilcr.suiil vigiliis, qtii bactilo subnixi diviiiis gau- cril rinis {Isa. ix). Ei alibi : Dabis nobis Doinine
Jeni iiilercsse mvsleriis , el iili infirmi qui prje va- pacem.quia in te spcravimus {ha. xxvi). EtDavid:
ieludinccorporis Icclulispoiidamnon valcntescgredi, Aufereiis bella usque ad fines lcrrae, arcum cori-
ibiJem quo possunt modu Dciim bnJantel conliicntur. icrel ci coiifringel arma, cl scutum coroburei igiii
rcpuianles bcalos illos qiii crucem Domini labori- {Psal. xlv). Usquc ad fines tcrraebella abstulit Chri-
bus inuliis porlare possiini, cl sc lanquam crimiiiale slus, qui liominem inlus cl exlcrius pacilicavit.
aliquid fcicriiit judicantcs quod pondus dieiet icstus Confrcgit arma ct arcum, deslrucndo oimies vcr.-
in vinca Dominincqucunl suslincre {Mallh., xx). Ili

yy
sutias inimici. Scula combussil igiii,cum dura corda
hunt qui vcrc intor filios Dci computali sunt, ct cl pcnc inipcnclrabilia accendit Ibmma Spintus
Lona alioruiii qux ipsi facere ncqueuut, vcnerando sancti. Si vis scirc qualiter Chrislus geniem vilio-
et diligeiido siia faciuiit. Ex quarum persona pro- ruin dissipavii, ailciidc quomodo natus, quomodo
phota David vcrbumillud coiisolaloriuin dicil : Par- conversaius, qualiier demum passus est. Dum enim
liceps ogo suin oinnium timentium te, el cuslodien- nasciiur iii divcrsorio, diim vilibus involvitur pjn-
tiuiii inandaia lua {Ptal. cxviii). Ccce jam babenuis nis, forniam dal paupcrlatis, per quain destruilur
(lualiter Rcgi iiosiro timorem.Deo amorcm rcddere inundi hujus cnpidilas. Postmodum vcro cuin xtale
debcanius. Sed in co quod homo morialis efleclus proficicns fuitsubdilus Josepht cuin iribiilum sulvit
csi, dcocuiiii cl nos ei redhibilionem. Nec aliam Cxsari, cum a sorvo Joanne esl baplizalus, exeiu-
i.i.tîs cumpctere \idco, quain ul moriar pro illo, plum dedit huniilitalis per quain dissipala est âiia
situi ei ipse pio nobis mori dignaius est. El si forlc hiijus mundi gloria. Per lioc (|uod dolorcs ei mise-
lorniciilib vitain fiiiirc iiolumus, sallem moriamur rias siisiinuil, volnpias imjus Sccculi debtiHatacst,
viiiis cl conciipiscciiliis, ut jiislilix vivamus. Nam Dicil crgoProphctii; Dissipagciiles, qu;e bclla v Junl
hoc ipso liinoioin rcgi, anioieui Deo, recompeiisa- {Piul. lsvu). i'uiaii!e cupidilas gcnieinmodicampu-
,
77 SERMONES. — SEIlM. XII. IN EPIPHANIA DOWIM. 78
giialunui) secuiiiadcluxitqiiainsequcbiuilnrviolenliê A niiiitamus obscquiis, stipendiu conrciTel. Esio quod

flrapin3C,usurxelsiinoiiiyt;iueii(Jaciacipcrjuri;i,iloli tibi qui lia-c loqueris Clirislus dignilatcs piurcs, pra."-
Ci iujusl;i juditia ' .Nec iinpari coinilatu irruil iii oiniies bcnJas quatiior, Ecclesius forte scplem indulscrit,
v.<r3 gloria sequenlibus illaiii eluiione, siiperbia, ar- quas lamen conlra statuta canoiiuin, conira lcgem
roganiia, insolentia, coiilentione, conieinplu, conla- cbariiatis iii tuam ipsius pcrnitiem (Hitines. Nua«
inacia, proterviiale, indignalione, irrcvcrcnlia ei qiiid coiiccssit libi sclla» picturalas, calcaria dsau-
nnijoriun inoLedicnlia. Geniem quoqueprjvani aiqiie ratu, frciia scricis loris depciulcntia, ct tlialumos
pervcrsam secuni iraxil volupias, sicul iinpiidici- variis coloritius depiclos ? Nunquid inutatoriis ve-
tiaiv., iiilioncst:'lcm, invorcciMuliamv immodebliam, siiinentorum periicam fuilonis voiuit ic vestire et
iiitcinpcrantiani, prodigalilalcin, giiiosilatei», cbiic- iHuliiMi pau|)erc!n in aspcriuie frigoris iion ope-
talcm, scurrilitales el vaniloqiii i, quuc otnnia Cisri- riie / ISunquid induisit tibi in avibus ca>Ii ludcrc,
stns fornia paiipcrlaiis, exeniplo liuiniiilalis, pa- liusccie inimos cl joculalorcs, nutrire fiiios vel
cieiitia iribiiluiionuin in cleclis suis desiruxit. lilias ct conculjinas, quaruin non cst nnmerus ?
Scd respiciauius niodoaJ slalum noslri tcinporis, .MiiiiiiiC. Duplicis ergo sacrilegii noccsse est rcuni
uiruin aliqui iiivcniantur qui cum Chrislo procc ic coiislifnas. Primo, quia bcncficia Dei luale ac-
.... B cipis. Secundo, quia in niiilos usus ilia expendis.
daiil, ainore paupcvtalisconlra cupidilatcm diinica
luri : quia el ipse ad paupertalem vos invilal cum Quam ergo portionem in vicloria Cbrisli habero
dicil : Vjc vobis qui in prjesenli babclis coiisolatio- pulas, quain virUite pauporlaiis, bumilitalis et pu-
ucm vcslram {Luc. vi). Et Paulus :;d TiiiiOlheum ciciitiui acquisivit eleciis stiis ? Uidiculum plainj
scribens ; praecipe, inquit, diviiibus hojtis syuculi est si in eu .iliqiiid tibi veiidicare praesunias, sicut
non superbe sapero, ncc sperarc in iiscerio divi- ridiculosum est siinulier, qii^ domi columba jiilat,
tiaruin (/ lim. vi). Procedat crgo in iricdium bo- Tclilspol.acum milile divideic qui in bello foriiicr
nus Ciirisli imitator, qui boiiorcs cotilcintiat, noii cxpugnavit advcrsarium stium. utinani exemplu
ambial dignilales : qui relinqual divilias, ncc stu- isicrum jusiorum irabanl le ad Christi imitationem,
Ueut itbs adipisci, omnia lanquam sicrcora rcpii- quo se vestigio olympi novum sydus imitaturos iii
tans ul Cbrisluin lucrifaciat {Pliilip. iii) : sed iion cxemplum amatoribus bujiis sxculi propbeta pro-
esi qui bic illum imiiari velit, vilibus pannis iiidui, iniltebat dicens : Venieni legali ex JEgyplo. Islos
reclinari in prapsepio domini sui. Si vero iiumiicm legatos primiiias gentiuin, videlicet ires reges iii-
quxrimus qui eligai esse abjectus in domo Domini teiligimus, qui hodiecna die vencrunl cum nuilic-
Dei sui (Psal. lxxxiu), omniiim licri peripsema, ribus adorarc Domiiium. Legati fuerunl, qui a Spi-
q
ininistrare el iion ininislrari, el cxtrcina vilitaie ritu sanclo missi ei ab co inspirati : missi, inquain,
contcntus glorietur ab omnibus se coiitemni, rcs- non solum propier Cbrisuim, sed etiam proptor
pondet unusquisque : Fiant novissima mea laliiiia nos, ut nobis praedicarent Cluisium natum, Invi-
siiiiilia : neque eniin possutn iiniluri istorum prin- larent ad obsequium, suadcrcnt cullum. Quod t-l
cipium vel progressuin, cum tanien ipse Dominus fecerunl. Cum cnim dicunt : Ubi cst qui natus csi
dicai : Si quis vult iiilcr vos (ieri primus, sit ve- lex Judaeorum {Matili. ii) , Christi nativilaleiu
ster servus {Mar. ix). Et Isaias : Ingredere, in- evangelizanl cum offcruiit
: ci munera, suadent v\>-
f|uii, iii pctram, abs. ondcie in fossa a facie furoris sequium : cum procidunt ei adorant, invitant ad
Domini {Isa. ii) : per fossam virlulem humilitatis culium. Exeuntes de .(Egypi". "bi sunt. oUx car-
volous significare. Si ad pacieniiam tribulationura iiium, pepones ;et cucuinercs, projiciunt volupia-
Cluistus invilal, ubi modo invenilur qui doiores et tein : offerentes auruni, tlius el niyrrham, qua; in-
niiserias, fanicm et siiim, injurias ct persecutioncs icr praecipua moriales des derani, damnaut cupidi-
vclit susiinere ? Nusquam plane, cuin lamen mullx tatein. Dum huiiiiliati procidunt, spiriium exiin-
siiil iribulaliones jusloruin, et Filii Dci voce beali gnuiil claiionis et inanis glori.T, aniplccientes Cbri-
pradicentur, qui paliuntur perseculiones propter ^ sli humihtalem. Venicnl, inquit, legati ex .^gypio,
justiliam {MaLlh. v). Iii libro etiain Ilegum dicilur hoc esl, de lenebris Inlidelitatis ad lucem divinas
(/// heg.M), quod bpides lempli antequam in .'cdi- cognilionis. Dc tcnebris inquit : Vencr:!nt qui laiii
licium punereniur cscsi sunt et malleati, ita quod de lenebris ad Christum, vcncrunt alii de luce ad
nequc faber, ncque securis audita sit cum iii fa- Christum, alii venerunt de lucc illuminati, alii de
brica icnipli poncrcntur. Iloc sigiiificante Spiritu tenebris tencbrosi, filii de tenebriR illuminuti. Qui
sancto, quod qui in pace icmpli illius spiritalis, vcneruntde luce illuminati, fueruni jusli viii sub
quod in coeleslibus est rcgnis , vult componi Icge qui cognoverant sibi per lucem legis cl pro-
iiic prius tunsionibus el prcssuris debeal expoliri. phclurum repromissum, ct ipsum vcnienteni liduli
Dicunt enim delicati nostri lemporis : Chnslus devotiono sus<eperu!it, ut Simeon justus, Anna et
panper fuclus cst, ut nos diviles faceret; humilis inuiii alii. De luce venerunl ad Cbiisluiii tencbro-
factus est, ui nos cxaliarct : tribulationes passus, si, qui Scripiurarum novcranl inysleria, ipsuinque
ul nos ab illis liberarel. Scd ct patrinionium Ecclc- e.sse Messiam queni propheia;piaejJixcr.ini,ct tamei»
six' qnod suo sanguine acquisivit, divisit perdigiii- iiiiquitaie sua exca^.cali per inviiiiam iraJiueruni
laics cl aliu benchcia, ut nobi.s, qui in divini» ei cum, sjcui quiJam ScribiC cl rbarisjci. Qni vc:ie.unt
70 AIlSALUiNiS A15UAUS SnUNC.KIUSCACLNSlS 80
ile lcnt liiis, loiicltiosi t,'eiililcs fiieriinl, qui iuilla A ''1>"S. In l':ic Jinixa, lioc esl, iii Tcrj conf.!s$ioiie.
tiicc scieiilia: illiiininali, iii.inciitos iii huts icii>'l)i'i$ iiivoiiil lioiiio iria iiiunera, qure nalo Doiiiiiio ofr».-»
Clirisliiiii cni(ilix(Miiiii, \i;lclicct IUtoiIcs ci Pila- ral, sciliccl coiifcssiojicin liiiiiiilem, coiifcssioiicn)
tiiL. Qiii vciicniiil (lc iciioliiis illiiiiiiii:Ui fueruiit siiiipliocin, confcssioncin ficlolom. Qui eiiiin naio
lies iii.'.gi, r|iii iiiitis docli Spiiilus saiicli magisie- Domiiio pcr coiifcssionom viill appropinquare ,
rio cx sndlx iiiJicio, li(Jclilcr iii Cliristum crcdi- priino opcrlet quod coiifossio ejus sil iiimiili<, iiiilio
ilt-niiii : nroplcr (|iioi| (licliur : vciiiciil IcâU cx elalioiiis vel jacianliae iievo pollula, qualcs ali-
A.siyplo. Au;liaiil iiuialoics s.xciili liujiis (jiii loiio qiiaiido aiidiunlur : ut ciim scliolaris coiililciiir se
1)1 as peccaloiuiii siajtuiii .'hIIiuc cliliffuiil, cl dclc- suljtilitcrsociunisuumduxisseadfineiniC(lai'g;ilioiii$,
ctantur srclorilxis siiis iii({iiiiiari; auiliuiit, iiHjuaai, advocalus in causa injusia se clooie oLiiiiiuisse ,
01 Clirisli tiiirciilur iltMiuiili.-.in. Duin eiiiiii ci'in dum cLiusiralis se plangit tfiilatum vana gloiia
loi:aiis i.siis i;oiiiiit cxire Ai'^y\iU'.m cl Clnisluin qiiod plus urot ,
piiis vigilct , aut psallal (|u:.m
.>-:ol(iic cl pic \iveiuio suscipcre, iiiiuil eis Icj;al(;s c.ilcri, iii quib' s oiiuribus, quia aiiqtiid el'.ilio-
in i1£gy|>liiiii ircs, quos non incoiigruc liinore;u ^'c- iiis adinixlum est, uon vcra confcssio, scd coii-
lieiiiiLC . inidoreii» oiilpx ,

j)r.cbUinplioiieiii vciiiai fcssionis siniulauo dici polost. Similitcr vc*
posNiiimis iiiiclii{;ore, l'cccaior eiiiin iii pKifiinJo ^ rain coiifcssionem opoilel esse simpliccm , b.)c
viiioruiii iiositiis, (iuiii recogiiat supplicia, vidcr..col csi , sne exousaiione vel aticnuaiione peccati.
carocrcm illiiin lcncbrosum, flelus el striiloieni deu- Neijiic ciiiin illum verc confiteri dixeriin ,
qtii
lium , caieiias fcrreas , vincula indissoiubilia , decliiial cor suom iii verba uialitix aJ cxcusan-
quibiis iiiipii membris omnibus sunl alligiindi , das excusaiioncs in peccalis : ut dum quis plangit
vcimem qui iion moiilur, igiiem qui non cMin- so (Icoepliim, sc corniissc iii pecoalum luxuriye :
i;uitiir, icrram iilam olilivioiiis, in qua prae atigu- gula dciiquisse proplcr familiaritalcm elgraliani so-
t>lia siippliciorum daii.iiati noii pcssuiit Doi remi- ciorum, siiperfluistili indumenlis propler cxige.itiain
iii.^ci, eo quod (juxia Prophciam) non sil in moric teiriporum. Non enim in Iiis omnibus csl vera coii-
qui mcmor sii lui (l*$al. vi); dum, inquam, omiiia fcssio, ubi simplicilaiem confcssionis cxcusatio de-
ista peccaior iii iEgypio viiiorum posiius anie ocu- linqucnlis excludit. Oportel etiam confessioucm
ios suos 5tatuit, limore compungiiur, et ipsa sce- esse ndelcm, ut vcniam, quam postulant planctus
lera sua abhorrere incipit, pro quibus obnoxius et lacbrymae, peccalor impelrare non diinjat ad
leiietur lanlis generibus suppliciorum. Islum nun- cnemplum filii iHiiis prodigi, qui de loco liorroris
f ium {quem limorem diximus) alius in vestigio se- atlriiss pedibus ad palfem veniens, dum peccala sua
quilur, vidciicet pudor culpx. Dum eniin inipiiis . C primam, aiiniilum nianu ct
plangit, accipil stolam in
quilibci recolii Dei crga se beneficia, quod eum iii

in convivio viliilum saginalum {Luc. xv). Sic ergo,
\itam istam perduxil, quod eum sanguiiie suo de ut Jixmus, tribus legalis peccator in iCgyplo visi-
inorle redemil, quod cum habuit iu periculis dcfcn- latus iransit in Jud%am, tria Cliristo il.i ofTerens
sorem, iii paiipcitaie largiloretn, quod tol beiie- inunera, id esi, humilitalem, simplioitaiem, fideli-
ficiis tcinporalibiis cum consolatur, quod aeierna talem verae confessioiiis.
prxmia repromitiii ; dum, iiiquam, isla recolil, Salis prsediclis consonat, qiiod sequiiur jEtliiopia
pudet eum culpx, per quam olTeiulil Doiiiinuin Deum pueveniel manus ejus Deo. Manus ejus maiius Dei
suum, quem sibi tam propicium, lain bcneficum, sunt, una, severitas divinx iiltiotiis, de qiia dicit
lam plciium pictaiis visccribus iiiciniiiit erga se Job : maiium luam longe fac a me (Joi. xiii).Aitcr;i
cxsiilisse. tx ipsa auiem recordalioiic diviiia; clc- bonitas divinoe retribulioiiis, de qua scripium csi :
iiicnliae, post pudorcm lcriius ad pecca;oreiii inii- Aperis tu maiitiin luam, ei imples omne animal
titur nuncius, id est, pra-sumptio veni.-p. Quiseniin bencdiclione {Psal. csuv). Taiuen iii eo quod dici-
peccalorum iion speret veiiiam, quando nieiuiiiil lurprjevenict, aliquid vableneccssarium adjiiiigitiir,
lalronis illiu.s conlitentis, Mari.ie lacrymanlis, piibli- p scilicel quod cnin fcslinationc de îbiopia exeuu-
cani pecliis suum tundentis, mulicris Cananaa; dum, et manus itl£ veluciler aiiticipau^lie sunt. Cum
peccaia sua lugcntis, Peiri deuiquc negantis, Pauli cnim per JEllmphm iJein quod per yEgyptum si-
pêtsequcnlis ,
qui onines ia plenitudine diviiiae gnificeliir, vidclicel iiigredo el obscuriias iiiti|uaft
inisericordiae posl tanla sccicra non solum vc- conversationis ,

quis inde exire non resliitel?
iiiam, sed cl gioriam consecuti sunt. His lega- iEihifcpia isla tcrra admodiim arcnosa est careiis
lis peccalor iii .^figyplo aJinonilus iransit de il^gy- oinni humore cliaritalis, ol iJeo ad fruclum boiio-
pio iii JuJxam, ut ad inagorum imilulionem ibi cutn ruin operum non prolicit, habitalores cjus alore (
muiicribus adorcl Doiiiinuin. adusli, delerriini facie, aspeclu horribile.s, convcr-

Pcr Judxam siquidcm iransitus csl illis, qui ad satione dissoluli, et omnino peccatorum nigredine
ipaum tenduiil : quia in ea nascilur, et iii ea iuve- deformali sunl, el propterea iion modico passu, non
iiitur. Jud-jea confessio inierprelalur, iii qua Cbri- incessu ioiito, sed celeri cursu inJe exeunduiii esl*
sius inveniltir : quia pcr veritaiein coiifcssioiiis Multi enim passu pjirvo de iCiliiopia exiie voleiite»
txil liomo Je lenebrls viiiorum, el aitiiigil ad Chri- defecerunl, et in ca moriui suni : quales illi fue-
Itura, qui esl verum lumen omnibus iii te speraa- runi, qui repleti orani iniquitate, sola coiiialiot c
SI SERMONES. — &!£'•.'.!. Xiii IN ?:?I{'iIA>ilA DO^H>(I.
vix :ili(|i)aii<lo Dei nrieiuineriin'. ct inierim a viiiis ^ sciiitiiial. Coroscatio steilj- islius e.sl. spleiidor di-
suis alisorpli stiiil. incessii vcro leulo inle oxire viiKlatis, lux inacccssibilis, riii;R iiluininra omn''iii
tiiacliinati siint, qtii jiosl cogilalionein lionani for- IiDiiiiiiem veiiicnlem in biiiic niundum {Joan, i).
main intliicrunt roligionis, sed per conimoila ciirnis De quo spiciidore .Abacuc prorpiiela dii il : Splendor
cl illicita dcsideria disiracli, (iesiiics cfTeili stnil : (!Jus HlliiX (^ril.cornua in manibiis ejus {Ahucuc iiij.
cl qiianlo ampiiiis .'elato profeceriint, taiilo pliis el Isaias : Propler Sioii non tacebo, doiiec egrediaiur
dorcccriinl rel jîi^nc. Heslal ergo iil ciirsii vcloci, iil .«^plendor jiistus cjiis {hu. i,xii). El Panliis : Qui
lioc cst, fervcKii (]('si(?eiio et mulio stmiio boiise cuiii sil splcndor gioii:); ct figura subslanf.a», soilct
o|icraiioiiis ile yEUiiopia exeainiis el sic prrovenia- ad dexleram m.ajesl:ilis iii exceisis (II eb. i). lloc
inus iilliiccs nir.niis Dci, scilitel poeiias suppiicio- ergo splcndorc coruscavit sleila Ii;ec quaiido lotiim
riim : (iiiia ei lernptis breve esl et iiora incerla el diviiiiialis siiu: lumen Cbrislus assiimpirc liuniani-
via periciiiosa pcr quani ambtiiandnm e.->t : tempiis UUi corporaiilor, id esl, inlegraiiter iiiluiiil. Vis
l)rcve csl, qiioniani vil» quoliJie nos (ieserit ; liora vidcre sleil;im istam radiaiitcm? Piiuio considora
incerla, quia iicscimiis qiiando venlunis sii Domi- qiioiiiam radiiis non est iinmensitas luminis, scd
iiiis, ul cxleiidat inaniim suain in retrilmendo {Pna!. pars. Ne(|ue enim radiuni soiis vei iui!;e vidcre di-
Liv) : via pericuiosa, proplcr raiilli|)lices lenlationcs B cimitr, qiiaiido iuceiit nol)is in virliile sua : scd
cl feiliictiones iniiuici. Exoiindum, iuquam, esl ve- tunc, cuni paileiii luminis sui per feiicslraui vcl
lociler, til iiide egicssi, sleiia, iioc est, puritalc con- rimain usque ad iios dirigiinl. Uadiavii igiiur slella
gcicntia^ nos pra;ccdoiilP, per aiignstani viam nian- ista in assumpta Iiuiiiana vcrilalc, ubi infirmiiate
dalorum Dei vciiiamns ad doninm illain non maiiu- noslra; carnis divinitas obuinbrat:i, per virlules et
faclam in coflis, in qua rsl piier, hoc est, in qiia opera tanqiiam radios qiiosdam sux- niajeslalii
impassibilis cl invaiiabilis permanet gloriosus in Cliristus foris nobis osleiidit, vf;i radiavit de beala
fiiia liuinaiiitale el in diviiiitate pericclus, in quam Vir^jine nascendo. Quia sicul radiiis noii miniiil in-
iios pcrd\ical Jesus Clirislus Deus el Dominus no- tegriialem sideris, ita nec Christus nasceiidu inin'jit
slcr, cujus rcgnuni et impcrium permanel i» secula integriialem Yirginisinatris. Vel idco radiavit, quo-
scculoruin. Amcn. niam sicut radiiis niaieriaiiicr non cst subsiaiuia
SERMO xin. eideris, ila Verbuin Dci dc Viigine nascens in eo
IM EriPIi.VNIA DOMINl. quod Verliuni non fuit de substanlia Virgiiiis,
Vidinius slellam cjiis in orienle et venimu^ ado- Scinliliavil cliain slella li;fc duin Cliristus prx-
rareeum {Matlli. n). Non jam verbuiu islud lan- cepla jusiili:c, verba vit;« ielernac nos docuU. \inx
^
quam ab ore niaRoriim prolaiuiii accipio, sed toi ideo sciiilillx' dicuntur, (juia sicul sclnliil.c ignilae
csl graliilanlis Ecclcsijp, qua? nalo Salvaiori Ixia- suiit-, et nialcriam sibi proximam exuruni, iia el
buiida occinTil.el videnlisstellamnovi iuminis, qu;c veiha Doi corda audioniiiim igiie divini amoris ac-
pra;cedcntis noclis tcrniinum el sequciuis dioi Iii- cendunl. Uiide Propboia : Igiiiliim eloquiiim luiim
ccm nunciai imminerc. Ooicmi'^'^' •'" C.lirislo spcni voiicn.euter, etscrvus tiitis diicxit illiid {Psal. cxvui).
«alulis adopli siiiit, videntes liaiir attlhnn gaudeunt Ll (iL^cipuli euiiles in Eir.maus . Nonne, iivquiuiu,
g:U!di.o magiK) v.il.jc : t.tcJlam iiKjtior spirilalcm, id cor nostrum ardens crat in nobis de Jesii, duiii lo-
esl Cliri.ilnm, "ux magoriim inoniibiis iiivisibililer (jiterelur nobis in via '/ (iLnc xxiv). Ideo cum loque-
per ri<ieiii iliiixii. Nec mlrum Cliiislum noiHine .si lelur corda ipsorum ardebaiU, Qiiia verba illius ail
sleii;c appcllo, cum eliam quilibet sancloruin ia ainorcm eos iiiflamniaiiant. Pnipter lias sciiUiilas
Scripturis snnctis vocctur lioc noniine. De quibus Ezecliiei proplieta dc ipso dicit : Qnia aspectus cjus
scripliim esl iii Daniele : Qui autem docii fiicriiU, lanquam scinlilix' seiis c^ndcntis {Ezech. i). Et aiibi
fulfjeiiunl quasi splendor finnamenti : e( qiii ail de sanctis scriplum esl ; Fuigebunl jusn*. ei tan-
jiisliliam criidiunl nuiltos, quasi slclia) in porpeluas quain sciiitillae in arundinelo discurrent {Sap. iii).
aMeinitalcs (A)rt«j</. xii). D Sicul enim scintiihc si aruiidincs qiix in ulium

El iii Gcncsi Josepli patriarciia fratrcs siios slel- coiisurgunt apprelienderint, eas in cinerem redi-
las iiominat cum dicil : Videi)aiii qiiasi solein ci guiU, iia vcrba sanclorum per pr;i;dicaiionis instan-
lunnmet stelias underim adorarc me {Gen. xxxvii). tiani, quidquid subiime fuil in hoc sccitlo quasi iii
Iii Evnngclio ctiam Domiiius dicit : Soi obscurabi- iiihilo redegerunt : Scinliilat ergo stcila haec, dicii,
liir, et luna non dabil Iiimcn smim, ct criint sleiiac iii fallor, nuiiidi philosoplius, qiioniam stelia si
di^cidentes, cl virlutes C(Rioriim movcbiintur (^Vai/A, sciiUilhU non esl pianela. Sciniilla:ioeteiiim sieliae,
xxiv). Sic etiam ipse Dominus in Apocalypsi steila signum est quotl remotior a lerris, CTloris steilis
matulina vocatus csi {Apoc. ii) : et in Job Iwciferi aitior ei ccclo vicinior esl. Vcrc slella de qua lo-
nomiiic appcilalur, ubi de ipso dicilur : Nunqiiid quimiir planeia iion fnii, qiiia non erravit por lai.is
ad-Jucis Iiicifcrum, aiit vesperum siipcr filos lcri.TJ hujus scciili vias, co quod pcccaliim non lcocril,
producoro poieris {Job. xxxviu). Et alibi (ie ipso ; ncc inventus sil dolus in ore ejus (/ l'eir. ii) : qtiiii
Orieliir stolla cx Jacob , et consurget virâ dc potiusasiimmocccioegressio ejiis. Qiii de coelo vcnit
Israol (.Y«m. xxiv). Stclia i-;itiir Ciirislus est, stoila siiper oniiics est, Paulo aliestaiue qui dicil:Q«J C9t
utique siiigiilaris, qiuniiam coruscal, radiat, ct siipcr omnia Dcus bcncdiclus in sccul.'? {llotn. ix;
83 AnSALOMS ADHATIS SPRIXCKIRSnACENSfS «i
Dr Iiac CT^n sIpII:» filil KcdcsiaB iii vncc cxiillniionis \ iir.merscruiil viiioniin tcncltiis : cl isii nrîicvle
jtroniinci.int : Vidimiis slclhim-jns. IIoc il;) (liritim eos conscientia pro ingraliliKhiie l)Cnolicioriini Dci,
inlelii;;nmiis .'•iciil (iiiiiiir, pcrsoiiam cjtis, iliviir- fiiiu scrvo illo noqnan» omne dcbitnm pnrccdon-
i;ilcii) cjiis, lunicn cjiis, ita sJellam cjus, Iioo csl, tiiim doliclorum a Dco cxigiintnr. Obslinali ad
slcllam qiinp ipt;c csl. aqiiiloiiem posili sunt. qui aitrili frigorc maliti;»» ct
Qnod s^^qiiiiiir (in oricnle) Jiiobiis modis delcr- neqniti.T, nnlluin calorein divinc graiia sciitinnt :
ininari potcst. Vel nl dicrimus posilam Jn oriente. ct concussi liiiiore divina nliionis nullain Dei ini-
\cl posili in oriiMiie. Stclla siqnidcm i.sla, quu; est 8ericordi;im, scd polesialem ir.e ipsiiis in futuro
Cliristu?, qiiandoqiie posita fiiit in orieute, qiian- cspectanl. Sictil enim iiomcn misericordi;c Dei
«loqiic in occidenlc, qiiandoquc aJ aqnilonem ,
suave el jucuuduni esl jiislis, ila tt noinen polesla-
quandoqiiead mcridiem. In pricnto posila fnit na- tisnon sohim sanctnm, inio tcrribile hii>, qui pec-
scendo iii occideiilc. morrendo
: ad aqiiiloncm, ad : cando ? Dco se elongavcrniii. iVrfecti ad mcridiein
inferos dc.«;ceiidciido : ad mcridicm, resnrgcndo. Ad positi, qui intiis ardeiit amore el foris hi<ent bona
orientcm positam videiit stelLim, qiii hiimilitatcm operatioiio, exemplo bonae vilae cactcros iilnmiiian-
nalivitaWs ejiis imitnnltir, qiii cum ipso vilibtis paiK los (Joan. \\\). Uiide e.l fllii Incis diciintiir ubi di-
iiis involvunlur reclinaiiin pr.TSCpio,qni oiiiiie(|uod B *^'l*"' • ^l filii liicis antbulalc. El Dominiis in Evan-
«lcspcctiim csl ct vilc lininiliter f.iciunt proptcr gelio : Filii linjus seciili prndeiitiorcs sniil fiiiis
ciim, qiii se in tanlum liiimiliavit, ul semeiipsum lucis in gencraiionibus suis (^Hf. xvi). Ilic inlcrim
exinaiiircl ct formani scrvi accipcret (P/iilip. ii). coasiderarc libct, qiio visit siella ista intiicinla sil :
Ex qiionim persona David dicil : Factiis siim lan- ncqiie enim visus isle corporalis cst, sed spiritaMs.
qiiam vasperditum, qiioniani audivi viiupcrationom Est igilnr visiis istc, quo Chiistiim vldeinns, ii.vi-
niultorum commoraniiiim in circiiilu (Psa/. xxx). siliilis iliiistr:itio mctilis pcr gratinm, qiia ainando
Sicnt cnim vas ab/octiim nsibiis qunnlumciinqiic vol cognoscendo ipsnm conlempbimur, Trijtlici aii-
>ilibiis .tdaptatur, i/a scrviis Cliristi vere liumilis *•"'" consideratione visus isie exercctiir, videlicel
diim aliis cnntemnitiir et /iidicalur inutilis, exem- consideratiftne spiritalis naiiirae, considcralionc
plo humilitatis ct palientiai o:nnibiis ntilis iiiveni- corporeae creaturae, coitsidcralione sacraj Scri-
tiir. Ad occidcnlem posilam vident slellam hanc pliira;.
imiiatorcs passionis Dominicae, qiii mortificant Consideralionc spirilaiis ii»lura>, qnia in ca hicet
nicmbra sna siipcr lcrram cum vitiis et concupi- \esligium di vinitaiis, eo quod capax si< co^'»itionis et
.vceniiis, ne serviant peccaio (Colo&s. iii) : et veliit dilectionis. Per cogiiilionem enim ad HnaglRem facia
Chrislum in criice pendenlem iiiter iilnas suas su- ^si, pcr (iileclionem ad siniiliiiidinem cjiis. Similitei'
scipiiint, dum iii hac viia cnslodiendo vias duras consideratione corporeap crealur.e visus isie cxercc
non rccedoiit a vestigio passionis ejus. De qiiornm tur :quoniam in eo quam immensa cst Dei m.tjesias,
nnmeroPaulus eralqui dixil : In iaboribiisphiriinrs, îi eoquam pnlchra eslDei sapienlia, iiieo qunmniiiic
inearccrihusabundantius, in plagissiipramodiimjn Dei bonilas invenilur. Et hu;c siiiil illa invisiliilia
niortibHS fVoqMenter (//• Cor. xi). El in Psalnio :

Dei, quac (.sicul Paiilus dicit) a crealiira miuidi pcr
Qiioniam propler te mortificamur lola die, aesii- ea qiiae facla sunt inlellecta coiispiciuiitur (/{o»i. i).
inati snniHS sicul ovcs occisionis {Psal. xlm). Ad Consideratione sacrce Scriptorai exerceltir visus
iiqMflonem posilam videnl stcllam illi. qui fortcs iste, in qua hom soliim ejiis diviuilas, sed ctiaui
suntconlra tentalioncm diaboli, qni non snperan- humaiiilas mleHigilur, qnam sicut peu prophclas
tur a c.irne, quos non allicit miindi vaiiilas, qnos repromissam, ila el pcr kgein Evangclii iiohis cx-
ppirftales ncquiiiae non scducunt, scd' viriliter stant hibiiam videnius. Clirisliis crgo Deiis et homo ipse
in proelio Domini fortes ad contcrcnrf.'im potesiaiem ost slclla, in quam visus meiilis noslrx diugi dc«
inimici. Ad mcridiom vidcnt slellam hanc posltam iict, imo in quam velut horizonte quodain termi-
conleinptorcs ntundi liiijus, qui a terrenis affecli- D naiur, siquidem in humanitatc cjiis opijs nostrao
Lus per virtulcin aninti cum Chrislo siirrexeriint : saliilis videmus. Habel ergo visus spiritalis hoii-
et seculo alliorcs per contemplaiioncm ChristuHi zoitlem sutim, sicut el corporalis. ilorizon visus
vident, ultf scdcl in dexiera Dci Patris. corporalis esl, circnlaris illa conferenli.i, ubi cx
Possumus ctiam dicere quod videntium siellam dcfeclu visus coehim lerrae quodamniodo conjungi
lianc alii positr snnl in orienic, alii in occidenie, vidctur. Et.horizon visHs spiritaiiscsi, iibi cclsitinlo
:>lii ad aqniloncm, alii ad meridiem. Ad orienteni divriiilalis ad siisf ' liendam hHmanam naluram in-
jiositi sunt, noviier conversi : ad occidentem, leci- cliiiaiiir, si dic.is q'iomodo visiis ibi delicit. Simi-
divi : ad aqiiilonem, ohstinali : ad mcridiem, per- liier el hic mens hiimana capcro r..i»» potest qiio-
fecii. Nupcr conveisiad orioniem posili sunl, qiii, niodo deiias et hiimnniias in nii.>.m îersoiiain iiiii-
rcliclis lencbris pt:ccnton:m. himen gratiae vciUi aniiir. Ciirsius eigo fiiiis osl dcsiderii noslri, qiiia,
oitiiin cujusil;»m sclis susccp(,runt : el isli dum per ipso habito, niitil ullra qiiapnndum esl. Nec iiifra
liona npcra Dco roconciliari stuilcnl, vclul pcr tic- fincm isliim visiis mciilis iioslr:^ consisiore dcbcl,
sidorium jiisiiti.r ad slcll;ini rcspicitiiit. I'..;cidivi ad nc niimdanis alTecliitns, vel qiiibiiscunquc illicilis
fccidcnlem posili sunt, qn', rclicto StÎo jnstiiiac, sc dcsidcriis ropcllalur a contemphnioiic sui Crcata-
: :
85 SEnMONES SEP.M. XIU. IN ErilMI.WIA DOAIINI. 8€
ris. Simt aiilcm irnilta iinpediinCDl.i visus isiiiis .\ qiioniain iion oinrics bene op^^nndo vCMiiinl, dicn-
Qiiaiiiloqiie cnim iinpeilimr lie snperiiis, qiiaiuloqiie inii'? qiiia alii vcninnt, ct slcllam respiciuiil : alii
de iiiferius, (niantIof(iie de exloiiiis. Desiiperiiis per non vciiiniit, el stcllaiii rcspicinnt. Primi sniU qiii
Ciipt-rliiuiii, dc inrerius per .iv-iritiain, (!o inleriiis vitani snam i.im sanclc iaslilneriml, ul inccdentcs
por coi!Cnpisceiiliaiii, <lc cxlcrins pcr lclalcin Iri- in oinnihns ui;iiu!alis Doinini sine qiicrcla a via
«llliain iinpc<Jilni'. Et iil dc siipcrliia prlino dica- jiisiilic noii cxorljiicnl et iii dics seipsis iiieliores
nins, qiiiituor siiiil piincipililcr (jiiye lioiiiincin cff'' li pcv hona opcra Deo appropinquanl. Unde et
snpcrLire faciunt, viilclicel culnien pole&iatis, tio- vciiirc dicniitiir, non venisse : qtiia oblili eoruin
liilitas gciicris, inagniiuilo scitnli<'e <l cli'g;nlia qiKC rclro sunt in aiiterior;i se extcndunt. Sccuudi
fornia). Cum ergo aniiua inisera i>l!s laiifinam qiii- id cst illi qn: non veniuiU cl stcllam respicinat,
IjusJam florilnis Iiujus scculi se CBttris pra;niiiicic sntU qni mulla videnl cl iion cusiodiunt, qni di-
vidot, slaiim iiitiis per clatioiieni iiieiilis qu;isi pro- cunt et m»n faciunt, vidcnlcs Cliristiim io libris ct
pria viitule considerata ialuniestil, cl foris pcr iii conscicnli^ suis iiiliil invcnienles. De quilnis
jactuiUiam proxiiimm suum dcspicit. Jit .sic diim Proplicla dicil : Fiat mcnsa coruin, id csl Scriplnra,
supcibia vcliil iiiilics qu*'daiii iiiler ipsuin cl Dcnm coiani ipsis in laqucuin, ct iii scandalum {Psul,
poniiur ad iiliinii vidcndum visus inenlis prx'pcdi- i.xviu). Isli sunl ficulnea illa slerilis.in qiiacum l)o-
lur. Ideo auicm snperbiam nube coiiiparavimus, niiiius fruclum qiixrcrcl, non nisi fulia iiivcnit.
quia sicul nubcs de inoniibus, ita siipcrbia de tii- Hahcnt ciiim Tolia vcrhorum tantutn sinc fructu
midis conlihiis provcnil. Scd boc superbis allcn- hononim operum. Sed vereor iic tnnc seio frut^lum
rtcndum esl quia clfiilmina nionles feriunl, el su-
: faccreveiinl cum ^cnlcnlia cril prolala a Domiiio
perbi potcnUir sormenla paiiuiUur [Ecde. \). Per Jai» non nascalur ex le fniclus [Marc. \\). Dic,
avaritiam AJsns iste de inferius impcdilur, quoniam anima niiscra qu:c co^noscis Dciim, cl non sicul
avanis, quo niiiil esl scelcslius, brulo animali Deum glorilicas, ubi est fons illc boriornm cl pii-
ooniparatiiSj siciU illud per giiI.Te dcsidcrium .scm- lcusaquarumqua:fluunlimpclii dcL:l>aiio?(Ca)j/. iv.)
per ociilos in lcriam dcrigii, ila el isfe pto lucris Aiiii.Tc siquidcm sacric Scriptuiac, qiia? foiis diciiur,
tcrrcnis, pro bonis hiijus vilaj transiloriis ocuios uhi cst plana, ei puteus «hi est profunda? Fluere
nicniis scmpcr ad tcrreua couvertit. Qui hujusmodi dc Libano, Iioc esi, de candore bonie conscienlix,
esl, non solum Dei, imo eiiam sni ipsiiis obiitus non de iinrnunditia viix : quod Joaimcs in Apoca-
csl. Ncc enim bonio brnium aiiimal, sed raiionalc lypsi confiFmat diccns : El vox qiiam aiidivi lan-
morlale diffinUur. Animal dicitur, ul ^"^"' ^'^''^''^'^''^'"^'"^ ^'''''*''^'''"''""' '' cilharis suis
aijiinarii se C
habere cognoscai : raiio-.ali-, ui recolens cadesiis {Apo. xiv). Ciijns eiiiii! vox docendo vcl praedicando
siia! dignilatissursum ad Dciiin ie:-piciat : mortale, audiUir, ciiharizarc debcl in cilhara corporis sui,
iit in brevi se nmriiurum iiilelligens, boiia hiijiis ul .«onum vocis scqtiatur lcstimonium boni operis :
scculi non concupiscat. De inierius pcr concupi- sic enim vcniet in comitatu fidelinm adorarc eiiin.
sccnliam visus menlis impeditur qiiia ipsa in ho- Si dixeriniiis, qnod adorarc csl Dco spiritaliler
niiiie hahiiat, et in ipso nascilur, sicut Ranlus dicil piopier semctipsum scrvirc"; non crrabimus. Qui:i
Vidco aliain legcm in memiiris meis repujjnanlem tjitien rinem vcrbi siniplicioribus frali ihus volumus
Ifgi Dcij caplivanlem mcinlegem pcccati [Rom. vii). pR)ponere, quid sil adorare, vcl quoinodo adorari
Dum crgo anima iiuus pcr pravas cogilationes, per deheat simplicitcr diccmus : adorare igitur est
illicita desidcria xsluat, veliil glutino (luodain pra- orando saiulem, vel ca qiix ad salulem pertiiicnt,
vuj delectalionis inlcrcipitur visus mcntis, ne per dcvoie a Dco posiulare. Tu crgo, vir bonc, cuin
saiictnm desidcriiiin in Deum dirigaiur. Undc David vis adorare Denin iria dcl)es considcrare, videlicet
piophcla conqiicrilur diceiis : Quoniam humiliala quis pelat, qucm pelat ct qnid pcl;tt. Circa cum qiii
csl in pulverc anima noslra, conglulinatus csl in pclil duo consideranda sunt, id cst culpa et miscria.
lcrra venter nostcr [Psal. waw). Piius enim anima ^ ^1"'?=». "l P»"» peccatis suis is qui pctit, ante ncu-
per pulvereiu niabrum cogilalionum humiliamr, iosdivinse inajestatis scmpcr sereum siaiuat, siciit
postca sensualitas conghitinatur in terra, hoc est gcripinm est : Juslus in principio accusaior est sui
in carnalibus desideriis, ne ad spirilalem dcvotio- (Prov- xviii); ct in psalmo : Cogilavi vias ct con-
ncm possit assurgcre. De exierius pcr lctalem tri- vcrti pedcs meos in lesiimoiiia tua (Psal. cxviii).
slitiaui visus meiUis impcditur, qnaudo pro adver- Dcbel eliam is qni pelil anic ociilos poncic inise-
sitale hiijus seculi iia anima inisera absorhctur riam suain, ul dcfectu virium su.irum consideratio
Iristitia, ut gaudioruiii futurse vilae imiiicmor aJ dc se ipso nihil prcusumal, ct sic his duohu» id
Deum rcspirare noii possil. Sed purgato mcntis csl culpa ct miscria ante oculos posilis, adorabit
ooulo (ilii lualris Ecclesi.i;, lanquam iiullo obsla- humililcr. Similitcr circa ciim qiiem pctii, is qiii
ctdo impcdicnlc, vi&um spiriialciu libcre iii Chri- adorai duo atlcndere debci, id est iTonitatciu
feluin dirigimt. ei poleslalcm. Boniiaiem, quia juslis prccihus scni-

Vidimns slctlamejus in oricnle el r<?>iiwiws ndorare pcr pronipius est ad exaudicndiim : poicstatcm,
ium. Sicut visus perlinel ad excicitium mcntis, qiiia polcns cst ad trihucndum. El hxc duo, id csl
iia vcnire pt>itiiiei ad corpoiij opcralioncm. Kt hoi.iias Dci ei polcslas, faciunt nos orarc ri.luci.i.i-
87 ADSALO.MS ABBATIS SrRINCRlRSDACENSIS 68
lcr. Circa iilq'iol pciiliir siniiliit;r tluo cocisi le- A E^t eiiiin per Clii isliim facla rccoiicilialir> inicr rar-
r.uiila sniit. (jiiiil sil Ijoihiiii, el (juid sit ncce^sa- neni ei spiritum, iiiler liorniiiein et aiig(!liim, iitter
liuin, el liaec liuo raciiui oiare pfiiseverunlcr. gcniiletn et J(id;ciim, inler lioniinem et Deiim.
Jii\i;i leiiiircm cr,;o prx.!ic'.oiiun, fralrcs cliaris- Discordabaiu caro ei fipiridis, qnia caro carnalia,
kiiiii, ncs (iiii Christo ii> c.ir e npparei.lc gaude- spirilus coeleslia approbalini. Discordabaiit homo
M iis, ineiito ilii;straiu viJe.iiiiiis slollam cji;s, ei iii ci ungehis, quia lionio qui jirim.ne aposlasia) ruiiiam,
rrienie ve. ereimir ipsius iialivitaleni, venianuis pi-r qux in angelis facta est, rcpararc debucral, ipse
I onain operalionem, adorcmiis Iminililer, fiducia- quofjue coiruens cum terlia parte stellariiin coeli
liter, pcrseveranlPr al) ipso peiendo salulcm, ul is iii lerram tractiis est. Discordabant gentilis el Ju-
«pii oporaiiis esi saluicin in inedio lerrae, opcrelur da>us, quia isie idolj^. ille Dco servieb:iJ. Discor-
salnieiii noslraii) in sua ;v;cruilalo Jesus Clirislus d.ibant iiomo el Dcus, quoniain honio a scrvitio
Doiiiinus nosler, cujus regnum el impcrium perma- Domini sui re.edens alicn;u se suhjccerat pole-
iiei in secula sccuiurum. Ainen. slati. Sed oinnes islx disoordise in Cliristo pa-
SEUMO XIV. cilicaudu! .sunt ,
qiiando omncs crcalurx raiio-
I.N PtniFlCATIONE BEAT.-F. MAni-B. nales pcr charitalein unilae, factx suiit unius spi-
Gaiule el Iwtare Sionoccur.ens Deo (uo. Qui majo- B ritus parlicipes ct unius rcgiii coba.'rcdes^ iNopler
rie giaiiu! Junum acceperunt a Domino, liodie cuin hoc ergo, gaude et lactare Siou, occurrcns Ueo
sancto S incoue pucFuin Jesuin portanl iii manibus. liio.
vcl cuin ipso ad icmplum sanclum suum venieiiles Libet modo intiieri qiia via, qnibus inodis, qualt
oir^ru II par lurlnruin, aut duos pullos columbaruiu. dcvolione ci occiirrenduin sil. Viarum enini quibus
Ef;o veio adliuc loiige a Dco posilus, et veiusla occurrilur Domino, alia cst irrigna, aiia est ina-
pcccatoruiu rubigine aduslus, e vlcino ad ipsum qiiosa, alia legia, alia iucida. \ia inigiia est, poe-
acccderc non pra.'sumo : iion dico ul accipiain eum nilentia : via inaquosa cst, saiictimonia : via regij^
in uliias ineas, scd iicquc ul langain fiinbriain ve> cst, niisericordia : via lucida esl, sacra Scriptura.
bt loeiiii ejus. Per vi.iin irriguam gradiuulur iili, qui, post niultos
Unum lepcri mihi consillum, ui cuni caoleiis fi- Iai>sus criminum et circuitus errorumin se reversi,
dclibus, vel iinporlunum ine ferain obvium Domino consideranl iii qnanlum proruiidum miseria? devo-
venienti, et sic celebrando liypapanli Doinini prae- luii sunt, et lachrymis peccala sua abluenles cuin
senlcm qualcmcunqi;e afTccluni inex devolioniSo filio prodigo reverlunlur ad Deum dicenlcs : Paler,
Obviabo, inquam, securus in spe, quia neminein pe(-cavi in caluin et coram le, ei non sum dignus
dcvota niente sibi obviaiiteni a misericordia sua ^ vocari filius luus : fac iiie sicut iinum de nicrce-
excludii. Illos potius qui lerga verluni preniil ho- iiariis tuis (Luc. x\). Via inaqiiosa gradiuntur
slililer, vel i.UiS qui rcsisleiiles ei in faclein coii- illi, qui non acqnioscenles canii et sanguirii scr-
iradicuni maiulaiis ejus. Ui aiitein Graicum voca- vaveruiit veslimeir.a sua :andida, nc nudi appa-
Luluni qtiod est liypapaiili, L:ilino noiniiie obviatio- re;«nt, et immaculalos se cuslodieiites ab hoc sae-
nein inlerpreiemur, obviaiioiium alia est recuiici- culo, puero Jcsu casitilutcin oQeruiil, illud .4posloli
iiaiionis, ali i contiadiciiunis, alia exaniinationis. niandaium implcnlcs : liabcle sanctimoniain, snic
Obvia'.io rcconcilialiunis bodierna die lacta esl, qua ncino videb:l Dcum (Ueb.xu). Via rcgia gia-
quandu sancia maier Ecclesia pucruin Jesum diu diuutur illi, qui plcui si:iit opcribus boiiis et cke-
dcsideralum devoia susccpit , et sublalo loedere, ino»yiiis, el timoraii in mandalis Domini Dei, pedcs
quod^ pcpigerat cum morie in Cbristo, pacein re- swni claudoruin, oculi ca:corum, manus debilium,
conciliatiotiis invcuil. Obviatio contradictionis fuit, palrcs orphanorum illud promissum cxpectanies :
quando populus iUc gravis iniquiiale iilii alienl 13eaii niiserieordes, quoniam ipsi misencordiam
ineiiii.i suiit ei, cl expuentcs in faciem colapliis consequentur (MaH/i. V). Via lucida gradiuntur sa-
cum cccidcrunt, et plectenies coronam de spinis p crx Scriplurae iiivesligatores, legentcs librum Dci
supcr capul ejiis gcnu ilexo illudebant ei. Uoc enim lcgis intus cl foris : inlns pcr cogiiitionein vcritntis,
cl a juslo Simconc prophelatiim fuerat cuin dice- luris per exercitiuin boni opcris. Inius in hoc libro
ret : Ltce hic pobiius est in ruiiiam ei in resurre- scripla sunt niultiplicia ilta verba legis el prophe-
cuoncm inuliorum in Israel, et iii signuin cui con- taruin, mandala evangelica, dicta saiictoruin P;i-
iradicctur (Luc. ii). Obviatio cxaminalioiiis crit in irutn, qujb oinnia via siiiil eundi ad Doininum.
dic inagiio judicii, quaiido separabiiur argenlum a Foris in lioc iibro scripla sunt in vila san-
scoiia, granum a palea, agni ab hojdis, reprobi ab cloruni bona opcra, videlicct agonia martyrum,
eledis, Dcqua obvi.iiioiic iii Evangelio dicium Mc- : conslantia coulessoruin , omniuin jiistoruin pia
dia iiocie clanior lactus cst, ccce spunûs vcnit convorsatio, quibus vcnitur ad coelum Dei ailis-
cxite obviam ei (Maillt. \\\). si.iii.
Iiivil.iliir crgo sancia Ecclesia ad gaudiuni pro Qui perviam lucidam recle vult incedere, legal
pacc ictunciliatioiiis iiiventa cuin dicilur : Gaude librum Dei legis intus per scientiain, foris per ex-
ei lo-lare S;oii: el ii.ultiplicabilur verbiiin exsuliaiio- pcrientiain, ut probet qiiod sapiat maccraiio cor-
lus uro i,ivci;ia multiplici pace reconciUaiionis. poiis, pallor vigiliaruin, paiiciilia iribuiationum,
89 SERMOMiS. — SERM. XiV. IN PURIFICATIONE BEAT.E M.^Ri.-E. 90
8iccii?s jejuiiioium, qiiorsnm leiulant pceuilenliiini A niiims, primo niodo, iil cst, nsperilate Qagelli vio-
l^^liryniaiiinique susjîria , usptritas «Jisciplina; : icntcr , rdiquis iriijus inodis niilius atiraiiun-
Oiscaiit curn s:iiic.io David in viii liabitii saitaie tur.
anle arrani foederis (// Reg. vi), ci cmn P. nlo apo- Snnt alii (|ui pnrlaMtur in orcursum Dei, qiiales
stolo iioi) solunt abiinjare, teti oiiuni ]iefiiiii:iin snnl illi «|Ui renuiilinvcrunl operibus niorluis, cl
pali (PhlHp, iv). Qui ciiiin leguiil liljrum I g s Dei qiiodam fcrvnre spiriuis seciilum desercntcsDomiiio
inlus el non fcris, lioc esl, qui (licunl ct non la- a.iliccsenint, sed turbine carnalium desiderioruni
ciunl, iiiagis incubalores sacrje Scripliine quiun el !-eruIaris vilro rclarihiti ii> via, qua ambulabant,
investigalorcs debeiil appellari. 'fiipli i siqiiidcm procedcre niM; sinunliir. Isti ergi>o.xbortatione verbi
liimine pcr hinc viaiii inceiiiiiites ilelieiii iiiadiiui, Dei et consolalionc spirilali porlandi suni; quihus
qnornm primum esl tcstimonium bon;e coiisc'enii:p, deauo rcnovali, afTectu menlis discant leirena
êcundum clariias intelli^cnlisc, tcriium honesias dcspiccre et amare coclesli;). Quid cnim coiifert
di.scip!iii;e. Tesiiinonio bonoB conscientise debent (los qui cito detidit, ei gaudium qiiod in nioniento
i ilus illiiniiiiari per viituleni, claiihile in.elligeii- transil .' Kccc qnicquid in boc nuiiulo spccio-
li:e per veiil:<leii), foiis radiare (lebent honeslate suin esl, vilcscii, iiec aliquid dcletlabile in eo
diiCipliiide per bon;uii converâiiouem. Sic ergo di- B peruianct : quia juvontus proeterit , foriiia ca-
recie ccciirrunt Doinino qui per lias vias gradiun- dit, fortitudo debilitatur, potenlia desccndit, di-
tur, iion oiiines l:imen uno inodo occurrunt ci. Alii gnitas evacuatur, saniias langiiescit , divitix non
enim attrahunlur, alii portanlur, alii gradiuntur, possuiii permanerc : gaiidium verlitur in dolorem,
alii vcro curruiil sibi obvinm. Sunt multi criminosi el jocunda omnia fine amarilnilinis consummanlur.
iii hoc secnio qiii lerrena qu:cruiil, carnalia sa- Respiciamus qui fucrunt anie nos, quid profuit illis
piuni, usqiie adco sepulti iu vitiis, quod iicc eiiaiu superbiaeorum el jactaliodiviliarum? Nihil oinnino,
oculos possiinl ad cccium levare : et sqnalore pec- iinovehu fumus pcrlransierunl.O qnam miseri suiil»
calorum confecii obliviscnntur patriam coeleslcm, qui ad modicum nolunt scrvire ul semper sint tiberi,
ad qiiam debercnt piolicisci. Videres eos iii volu- qui inodicuMi laborem suliicrlugiunl ui seniper sint
ptalibus vilain duccie, luxu hujus sa'culi h>scivire, quieli, qui in hac vila plorare renuunt ut in aeier-
cubilibus cl inipiidiciiiis operaiii dare, inodo 8can- num siiit jociindi. Nec SDsiimari debent passiones
dala, modo lurpia operantes : el sanclum Israel hujiis lemporis ad funiram gloriam quae reveljbi-
Masphemanles fclaluunl idolum Vciieris, ubi ado- lur in nobis [11 Cor. iii): qnoniam cl negocialorcs
randa esl sacrosancta p;)ssio Salvaioris. Quoruin hiijus seculi nuilto suntplu et labore nicrcimonia
confusionein pariler el supphciitm Proplieia tom- C {cmporalia comparant, in qnibus lucri super abun-
iiienioral dicens : Co:.laniiiiaveruiil tcslankntum dantiam in fuiuro se speranl adipisci. Tendainus
Cjus, divi.si sui:t ab ira vuUus ejtis, et approp»'!!- igiiur ad poiidus glorian qiiod vile est cnm emitiir,
qu.ivit cor illius {Psiil. liv), Conianiinaveruiil, iii- el preciosum ciim possidelur, quo incmbra cwin
qi:ii, test;imentum ejus, id csi, promissionem vitae c.piie Chri.sio felicitate perpelua perfruunlur.
ulernx- potliicrunt, qiiantum iii ipsis cst, male vi- Siint alii plerique iu seculo qni in occursuni Do-
vciulo. Idco, quia divisi suiit a jusiis ct elcclis prae niini gradiuntiir passu temperalo : quia adluui
ii;( viiltiis ejus, et appropinquavil cor illius, id est, amaiiles commoda viiae hujns ad virtnlnm eniinen-
nianifesta estde iliis voltinlas ipsius, ul nianircsiutu ti;uii neqneiinl asceiulcre, sed lamen, quanlum va-
hut hic, qui niuiio lalent occulli, quam justo Dei iciil, declinanl peccata gravia, et profuiuUim vilio-
judicio in fniuro suscipiant senleniiain aeiernse rum. Pcr plana ergo campi floridi inter duas aquat
(laninalionis. ilos tanien non deserilDei miscricor- p(;siti suavitcr iiiceduiit, ubi societas carnis ct spi-
dia, quoniam quud faccrc noii cupiunl iibertale riliis iiiulno se foveanl solaiio. Vcrbi gralia, qnando
spontanca ,
quandoiiue flagelli asperiiate lacere spiriliisqui proniptus e$l,festinanMus in obseqniuni
compelliintur : el modo paupertate, modo inhrmi- ^. Dei graditur, ainiclione cariiis cohibealur et cara
tatc, modo alia iribulatione extrinseca, .modo con- infirma, duin niinis commoda appeiii, vivacitate
fiisione quain pro sceleribus suis sustinenl, violen- spiritus ad anlcriora promoveatur. Ambulant ergo
tcf aitracti ad Deum revertunlur {Psal. lxx.\u). percampum floriduni mundi Iitijiis amantesdiYiiias,
Sic cnim scriptum cst ; Implc facies eoruni igno- aurum et argenliim possidenles, vestiuntur di*co-
minia.et qiisereninoiien tuum, Domiiie. Aliistanien loribus, cxterasi|ue delitias viix hujiis iion asper-
modis eosilcm criminosos atlrahit Doniinus, vide- nantur, ct sic cnnl inier duas aquas viriuluiii ei;
liccl cxhibiiione praeccpli , ostensione exenipli , vitiorum in occursnm ojc.s. Non tainen usque ad
iiispirationec(r.Iesti. Exhibiiione prxcepli cosattra- ipsum pervciiircpossunl, nisi amne tran$iiiisso(J(i^>
hil, quan.lo doiirina vcrbi Dei a nialis suis revo- xxviii) : quoniam illc non invcniliii' iii terra suavi-
c;'.nlur : ostensionc exempLi altrahuntur, duna pcr ter viventium,sicutScriplura dit il.Tencuilaest erga
boiia opcra justorum ad mcliora provocantnr ;
virga Moysi, qua pcicusso fluminc et diviso (Exot/.
iuîpiratioiie coelesli allrahuntur , dum invisibili iv), sicco pcde possunt pertransire : quoniam ama-
graiia intus illiistrali gratis jusliricantur. Cum ergo torcs vitK tûjus viriHlem discrelionis.quac est virg»
qtialiior prxdlciis n odis pcccatorcs ailrahat Do- Moysi, ita lencre debent, ut flucius liujus sccuLi ei
,
91 AIISALOMS AUBATIS SrRINCKIRSBACENSIS fl2
carnalia Jciiileria, (\\\x viiiis cl conciipisreic.iisad- A riam qiia; lilii iii <'.a'Iis pfacpnnla es(, largiente I>4>-
niixla siiiil, iia sfiiulniil pcr inciliiim, nl (|ii<)tl iiii mino noslro Jcsii Cliristo, cnl esl lionor cl gluria
vilidsuin ••si, (loorsiuu hiiKiiit lliiorc iii ni:ire, iia iii sociila scculoriim. Amcn.
qii-»i' npnd cos non inaneat : relii|iia veio qii;ie SKR.MC) XV.
iiatiir.T stinl nc»essari;i, el corpori lUiiia, cx parte IN PUBIFICVTJOÊ BEAT.t SfAHJiC.
allera pro inuiiiinine leiicanlnr. Sic enim, scisso Poilqnnm ablaclaverul Annapucrum, additxit eum
niiiiiiiit;, si(C() vi;sl'f;;o Iransiii polcsl a J Doiiiinnin, ad ilnifum Domitti in Siio (I fieg. i). Yerl)a qiia- pio-
eliaiii al) his qni boiia isia icmporalia non sprcvC' posiii siiinpla dc iibro Saiiineiis, Annw loquuntnr
nnil. bisioriam, qnx diu inr^fciindaei slerilis miillo de-
rapido rernnlnr in
siderio el prccum iiisiantia tilinin pciivii a Doinino,
Restant ndliuc alii, qol riirsii
occursiim Doniini, qiii videlicct viam perieclionis qucm susccpttim el abla^^tatuin addu.\.ii ciiin in Silo
ingressi siini rcniincianics seciilo in oinnilius pom- ad domum Domini, iil maneret ibi jugiter.
pis ojiis, cl fcrvore spirilns aUiorcs secnlo cfffcii,

Spirilaiilor lainen intcliccta bodicrmc fcslivitati
possunl adaplari eo qnod adduoiio Samuelis ad

iiiliil liaber cnpiiiiit, prxtcrca qii.x nd bcalam vilani ,
modo gaiiderc in Doinino,

domiim Doinini oblationcm Josu Cbristi in tcmplo
ronducunt. Videres oos
" tMiignic dcsignel, scd cl Anna, qnx gralia Inler-
qnia segregavil cos a secnlo, modo plangcrc lein-
pora, qnne moram facienlcs in secn!.iri convcrsa- pr.olatnr, sanclam Ecclcsiain. Samui^l vcro, (|iii
reddidorunt, modo devoia pre- postnlaiio Dei diciiur, Ciirisliim signat, sicnl dili-
lione iniiliiia sibi
ciim inslanlia paradisi porlas apcriro, iuodo Scri-

gciiii Palriini explanutioiic inanircslum esi. Sicul
pinrx iiivcsiigalicnc volunlalem Dei cogiiosccre :

eniin Apiia niiiim, ila cl Lcclcsia, qunu a primo Abci
.1(1 lioc sobim siiidiosi, iil sliidium vitjp biijiis sine jubio incboata esl, ante Cbi isii Incarnalionoin, fjr-
Di'i ofTeiisa |>ossinl pcrlraiisire. Cnrrenliuiri auteni vciilisbiuio dosidcrio pciivii a Doniino dari sii»i Saii-
.ilii ciirriint cilo, alii ciliiis, alii citissime. Ci!o cnr- cluii) sanclorijm, viriim unicje rcliciinlis, singnl.<r;s
ruiit, qiii lo;a diligentia scrvant mamiala cvangelica sanctilatis, in quo lollcrelur prxvaricaiio, el aiifer-
doctrlnx : ciiiiis currunt, qni illis siip(.>raddidcriiiit rclur pcccalum, el venirei jusliiia sernpilcrna. Jarn
CKStodiam rognla'-is di->ciplin;c : citissiine curninl, enim oinnes voces propbelaruin obinutiieraiil : qiiia
'{ui privaio diicunliir spiritii, cl qnasi nibil saiis diulurnis clamoribus jam raiicxfaclx, non poteraiit
sil)i .Tstiinanicsadjeceriinl onns si:ignlaris vitae. cxbilierc eunt quem promiscrant: el ideo omniiim
Modo non t?.l pralermiltcndum quali devoiione YOla, universorum dcsideria in Cbristum iiihiabani.
Domino octurrcndum sil.Non cnim dcbemns coraiw Q «»' reposiium erat, qui el ipse eral expeotatio gcn-
Domitio vaaii apparere, sed obseijnio muneris pro- tium (Isci. Lxiii). Non lamen aJliuc videre cupioliant
lostari affectum «loslrae di^voiionis. Ei qiii inbabilal in ea forma qua esl speciosns prac filiis boininiim,
Incem inaccessibilem satis coiigrnere videtur cae- non formosum in slola sua ascendenicm in coebiin
reoruni bajnlalio, quos liodie porlat iu manibus in multilu<line virtuti.<' sua", non proficiscenioin ia;(
sancta Ecclcsia, tum quia cxreus Salvatoreni no- illa speciosa dcserli, ad florcs rosarum el lilia con-
filrum sigiiifical, liim qnia in cnereo slalus humaiii vailiuiii, siHi potiusdesiderabanteiiin accipcro, cniu
condjlio nobis ad mcmoriain revocalur. Quomoiio Isaia, dcspocliim el novissiiniini virorutn {Isa. liw),( t
cxreiis fignram Salvaloris nostri teiieat, tanqu;im scicntem infirmilalcs, cum Zacbaria, sordidis inda-
«otiim breviler perlranseo : qnoniain ca;ra ad hu- tum V(?slibus [Zacli. tii) : qiialcin proplieia David
manilalem, stiipetim nd morlalitaiem , namni;j aj eum prspiiuncial {Pial. lxvmi), nbi ex pcrsona ojiis
divinitatem, lux q<.\x circimiqiiaf|nc diCfundiiur, ad dicit : Ego sun» pauper ei dolens, salns tiia Dens
virluliiin illiiminationcm, >\ut. ab ipso est, cogiio- suscepit me. Qualem deniqne vir jusUis ex pcrsona
fcitiir periinerc. lilud magis inliiondum qnaiiterin Ecclesi;c in libro Sapieniiui sibi dari posliilat ciim
ca;rco vilsc nostrae processns significatus sit. Cxra dicil : Miilc iliam de sede magniludinis iii;£, ul mc-
\irgincaol mnnda primum statuin biimanae condi- cuni sit elmecum laboret(So;;.ix).Metnm sit.iiqnil,
lionis nobis rppraesenlai, in quo homo per iiuiocen- per simiiiiudinem luiniauiialis, ct mecnm l.«borcl,
tiam simiiis Deo faclus est. Stnpenm quod fragile per cxperieiitiam passionis.
«st, inorl;«liialem
nostrain significat, per qnain Ecce tanlis motus precibus Dei Filius inclinavii
hoino proptcr Iransgressioncm punitiis est : Liix coelos et descendil, et in carne moriali mnndo a|)-
quaedeflamnia proccdit, reparalionem nostram fi- parens nobis, imo niiivcrsis daliis esl, si tamcn diii
pural. qiia: pcr Jesum Cbrislum facta esl : Flaniiiia desidcralus cuni d(isiderio snsoipi.itnr. An noii rocte
qus naluraliler sursnni tendit. gloriam fuluram si- illum nobis daliim dixciiiri, qui pro nobis cst nalus,
giiificat.quresanclis praipaiala esi, Ciim crgo, homo, pro iiobis bodio i*i leinplo oblalus, pro nobis lati-
vi(!"s c.eraiu virgineam, rccoli; digniiaiem luani in dom mortuns? vis videre quomodo h»c omnia pro
qiia creaiiis cs : cum vidc» siupcum incinorari nobis? Ccrto nalivitas noslra erai iinmiinda, vit.l
plange poccala luaproplcr qin; in cond-iiiinaiionem pervcrsa, mors pericnlosa. Natuscsl ergopro iiobis,
inortis projcctns es. (Jiiando bice irradiaris, bunia iit per siiam naiivitaleni noslrx nativitatis iminuii-
et gratias agc Dco, per quem niiseiicoiditer lepara- diciam pnrgaret : (tblatus csl in tomplo pro iiobis,
iuses. Cum Dauimam inmeris, fcsiiiia ad illam g!o- ul logi subj-^dus vitain nostrain obcdiendo iiilor-
93 SERMONES. — SERM. XV. I.N PURIFIC.UIONE BE.\T^ MARI.f:. 91
niarct : tnorltiusesl pro noIjis,iil siia morle niorlom \ ncs odtilli ahlact.mdi siiiit, nl secularia documcnia
nnstram dcsirucrel. aiiiina inisera, qiix lanliim rclinqiienles, spiritalibus propcpptis lauqiiam soliilo
l)t;i graliain in vaciMin) recijîs, el S.ilvaioicm lunm cibo nulrianlur. Qti.t; enim in laclc isio poicst esse
tibi oliialniu male vivendo a le rcpcUis, crubescc el siiavitas spirttus, si Platonem.sl Tullium i.ntclligis,
foiifnndcre in tcmclipsa. Nain ei si sanctorum dccum ista scicnlia aniaritudinc mulla rcspersa sit,
fîileiia diiritiam cordis liii fleclere non possunt, quae plerunquc suis studiosis aiifert spacitim pOMii-
s;iliem ipsa digiialio Fi!ii Dci te monere debuii, sed leiili», frnctum bonx vitic, coronam vita; xternx?
et inaest maliilis illa Palris diiectio, qiia, nl scrvuin Aut quis flnis ulilis et bonesli, si Aristoielis falla-
rediinercl, Filium unigcniiiim c.\posuil passioni. cias subliliter rimaris?Misi forle rinem libi staliias,
Uesipisce ergo, resipisce, el cuin parvulo clTicerc aiiiim redarguere falso inopinabili, cictcrisqne nu-
parvuhis, cum oblalo subditiis, et morlno comnio- garum inepliis proximum circiimvcnire, et sic sla-
riaris ul carncm luam cnicifigas cum vitiis el coii- luas finem sltidii altigisse mclam falsiialis. Non csl
cu|iisceniiis, ut cum Paiito diccrc possis : Morliii isie linis consiimmans, sed consumcns; non per-
sumus cum Christo, cl vila noslra abscondila est ficiens, sed deficiens, hoc est trabeiis ad defecium
cum ipso jii Deo (Colos. ;ii), El ut siipcrliciem capi- virlutum. llle ergo finis magis nobis qn;crcndus
tuli quod proposituin esl ab iniiio proscqiiamtir, pro B est, de quo David dicit : Oninis coiiSMmmalionis
i!ob s eliii» Chrislns ali|;icia',:is est, lioc csi, a laclc vidi fiiieni, latum inandatiim luum nimis (Ptal.
scparaliis. Aqnoljcle? Tfslimonio Scriplurarum cxviii). El Paiiltis : Finis legis Chrislus cst ad jiisti-
lac iriplex distinguere possninus. Lac hiiman.nc na- tiam omni credcnli (Bom. x). Non est finis iste a
inra), dc qiio Sponsus ad sponsam in Canlicis: Mel el nobislongcpostltis, quoniam Chrislus in .se infinitus,
lac sub liiii,Mia lua (Cant iv), hoc est, divinilaset bu- pro nobis finitns factns csl. el propc positus. Siqui-
luanilas subcarneiiia. Eac simplictsdocirin.T, tlcqiio dem inacccssibilis, jam aditur, incoinprehciisibitis
P.uiliis : Tanqiiain parvulis l.'.cpot)iin dcdi voliis, iioii manibus jusii Simeonis siiscipilur : et qiicin cooli
cscam (ICor. iii). Lac mundanai oblectationis, dc quo coelormn non capiunt, hodie parvulus iii leniplo
carnaliJudaeoruinpopnloperDoininuin filrepromissio pr.Tsentatur.
cum dicitur (JDf wi.vi); Dabo vobis lerram lacle et melic Congaudeamus parvulo, qui nobis secum attiilit
mananlcin. Ut auiein de iactc liuman:c naturx gaudia jelcrnx salulis : ostciidainus ci facicin hila-
priino loqiiainiir, aiitc Christi adventum sancta rcm, exhibeamus debilum obsequium, leferamus
inatcr Ecclcsia diio ubcra haliuil, vidcliccl lcgem pro beneficlis graiiarum aciioncs. Primo loco jo-
ci prophctas, in quilius lac Inimanilaiis Christi per cunda facies in hoc spiritaii gaudio exhibenda est.
C
rcproiiiiss'oncin coiiliiicb:ilur. Siqiiidera Icx figuris ut lamen facient cordis sive conscienliic, oon cor-
Cl sacrificiis homincm Clirisluin signiflcabat, pro- poris significari intelligas; isla facies, id cst con-
plictce voio inanifeslis oracnlis ipsum iu carnc fcieniia lua, bilaris ei pulchra esse dcbet, a viiiis
vcnliiruni pr.x-nunciabant. Ab his nbcribiis verbuin et coiicupiscenliis ptirgala, ci virlutibus ornata :
Dci IjC exlraxit, qnaiido ipsiim Vcrbum caro fa- qiiia non piacet scrviinlis obscqnium, nisi vidcatur
ciiim naturain hnmanam sibi univil. Unde lacSe cordis facies spiriiaii-jocundilaie decoraia. El qui-
islo cxprcsso cadcin iibera aruerunl : qnia in carnc dem gcminus cst decor aninioe, quem homo Dco suo
tiiristo apparenlc, illa suaviias spiritus, ille dcvo- ofTcrre debel, vidclicel innoccnlia a viiiis, et virlus
lioiiis aCcclns, qnem sancti Palrcs cx repromis- hiiuiilitalis. Primum animxu Deu h;ibuit,
decorein
iioiic lcgis et prophetaruin de Chrislo habcbanl, sed eum peccando perdidil, quando in Adam oinnci
omniiio dcfccil. Ecclcsia veio Chrislum atilaciavil, ila pcccaverunt, ul nemo unquam ftierit vcl cssc
qutiuio ipsiint conira cariiis jiira genitum supra possit.quide innocentiaj purilate possit gloriari.
iiaiuram humanam Deuiu credidil. Undc Evangc- Proptcrca ad sccundnm anima: decorem, qiiaj est
gclisla : QiioJ cniin iiascelur cx te sanctum, voca- liiiiiiilitas, necesse habct homo confugere, «l pul-
biiiir Filius Dci (luc. i). El Isaias de ipso : Vcrc D chriiudo conscicnti;K pcccalis dcnigrata, per ina-
lii es Dcus abscondiliis, el absqiie tc non cst Dcus trem viriuium, id est iiuniililaiem, reparelur.
(Isa, \L\\. El alibi ; Vidimiis sicllam cjns in orienlc, Atl iioc autem triplcx humilitas necessaria cst,
el veniinus adorare euin (MatUi. ii). Est ciiam Chri- vidcticci coufessioiiis, subjcclionis et propria; abje-
stiis ubiactalus a lactc siinplicis doctrinne, quando clionis. Ut prinia humililas culpain diluat. sccunda
Utcralein legis supcrficiein spiritaliler intclligcndani virltttes nutriat, tertia vcro cnsiodiat. Ista; ircs
esse docuit. Possumus lamcn ct simpliceni doctri- litimititatis spccies in avibiis, quaj pra» Domino
iiain largius accipcre, iit simplex doclrina appcilc- oblatae suni, hoc est lurture et columba, significari
liir, oninis illa qiix spiritali iiitclligentia fcnciindu videntitr. Habent enim gemiluin pro cantu, in quo
non cst : sccundtini qiiod lac dici dcbcl philosuphica exprimitur liumililas el doior confessiotiis. Cctlunt
docirina, ct qn.ccunquc alia sccularis scicnii;c no- si ab alio animali impctantnr, ct in hoc ftguialur
tnine <cnsctur. Unde ciiatn ilii qiii lac isliid su- hnmiliias subjcctionis. Turlur vcro, qu;c, amisso
guiil, pai vnli a (|uodain sapicntc vocantiir qiii dicit : comparc, niinquam virenlibus ramis, sedaridis iiisi-
Gi;t'ci scmpcr piicri cstis, nec nlla in vobis cana dct, humilitaiem significat propriae abjcctionis. Hacc
^< icntia, olr. Ab isto «^rgo lacic cum Cltristo oni- posiicma, praecipua huinililaiis spccics, omniUia
93 AB5.\L0NIS ABDATIS SPRINCKinSB\CENSlS S(?
adinodum nec«*ssarin est, nl siiie ea noii roliniiualtir ^\ sitiicloruin SMnt significniip rongnia si;nililiiii iio.
cliain sanclis viiis iilla spes saliUis. Dccoie;!! hnjiis Qiaiido lliiis arceinliiiir, iria coiicurniiil. fimiiis.
virliiiis Piiiliis liabiiil ciiiii dicerel (/ Tim. i) ; Voiiil odor, iK"'^. q"^ l'ia ''l '" oralio.ic ninraliler iuveiii! i
Chiisliis iit liii.ic iiiuiiiiuiii peccaloroi salvos facere, possiml. Qiii cniin frnciuo am oralioncin Deo of-
qiioniiii priniiis ego sum. Siiuililer ci Pclrus ciim ferre iiilciulil, primo misorias et iniqiiiiales Sriias
aii : Exi a me, Domine, qnia lionio pcccator smn anlc ociilos siaMicre debct, undcoriltir fiiinns com-
(Lnc. \). Ei mulier iila evangelica : Si lelignro, pimciionis; sccnmlo misoriconliam Dei, qiu« inagiia
lnquil. nmbriani vcsliineiili cjus, salva ero (Mirc. est, qiii lam facilis csl ad ignosoeiKlnm, promis ail
>i). Oiiiriiiiqiie igiliir in conspeclu Dci piilcher vis pirccnduin bciiignus ad prxmiandiim; qnibus coii-
apparcie, le ipstim vilcni cl «lespectuin repuies, ila bi.leratis, fervor acceiiJiiur cliaritalis, ul lionio
III, consideraiis propriis inlirmilaiibus,seinpcr aliuiii r.rdeiiier eum diligai, sine qno ncc cvadere suas
Xbiimrs le nn-liorcm. Debes cnini pcccala lua, quae iiiiserias , ncc DppiTiiendLTe l)ona illa polest qiiDe
inajjiia el iiiulla sunl, ante oculos (uos poiiere : pr;eparavii Dciis diligeiiiil)us se. Devoie eigo Deuin
viriules vero si quar in le esse viJenlur, eo quo i oraiis ex co;:sideralioi)e su;c innrmiialis cmillit
I9t pcccaiis permixtae sint, juilioare ihfruclnosas. fuinuin compiinclionis. Co.isiderata Dei misericor-
Aliorum vcro boiia, qua; manifesta tibi siint, debes B dia dal odorem sanclx devolionis ; ex quibus con-
venerari el magna ieslimare; et eorum inala, qu:e stderaiis fervor dileciionis sive igiiis acceiidilur, Kt
libi non debes jiidicare, vel, si nola
occiilla siint, jain dicliiiii est.
tibi fncrint, excusare charitalis affeclu ut sic ex : Ad bL<:c omnij neccssarium esl acccndi oleum
consider;i(ione lux' iiifirinilalis, qiiam maiiifestc piirissimum in lampadibus. Si iampades corJa no-
inlelligis, le jiulices despcctum et vilem, proximuin slra vclim appcllare, oleiim lampadarum non in-
vcro uium, prcpler manifesla bona quae ineo vidcs, tongrue dixerim cordis dulcediiiem, sive pieiatis
semper judices le meliorcm ; hac est jocundi illa affcciuin. Sicul eiiim oleiim oiivarum jd iisuin tri-
facies el liilaris, qiiam Cliristo debemus ostcndere. miiigal, corpora
plicem se extendit, quia dolores
Prosequamur modo debitum obsequium , quo ei pascit, et ardet in ic^nplo Dei : sic el spirilalilor
scrvire tenemur. SeJ de obsequio exhibendo legi.i virdis pieialis aJ tria se habct. Ipsa enim doloros
maiid.ila serv;inda suiit, quae satis distinguunl miiigat, quoniam subvenil miseris, consolalur pu-
qnale obsequ.um Deo in lomplo m:ixime exhiben- sill itiimcs, tristes conforlal, ignoranlcs erudil, cor-
dum sit, qnae etiam iili ad lemplum oblato debeanl rigil delinquentcs. Pascil eiiaiu aiiimam refcctionc
hodie exluberi. gaudii, quoniam congaudcLalieflis pfO-
spiriialis
Jubeiuur si iui.lem per legem aiiimalia siiper al- ^ foctibus, applandit proximorum virinti, cosque di-
lare inaciari, Ihiis creuuiri, olouni piirlssimum ar- giiitalibus sublimari, ampliari bonoribus, crcscera
deri honorem Dei. Primo ergo qui Christum ad
in
dcsiderat, et quidquid graiiosum aliis
in religione
tcmplum vcnieniem digiie volunl suscipeie, debent
aocesserit, lanquam sibi proprium gaudet accro-
Jn allari coniis bui animjlia, id esl mouis carnalcs, visse. Ex his dnobus, veluioleo piirissimo nutritur,
dcsideria conrupiscenuarum, deieclaliones pravas ignis charilalis, qui magis plerumqiic acccmlilur
occidere, jugulare eas cnllro compunciioiiis, et cre-
e.\ affeclibiis quye ad prcximum perii-
his piotatis
mare ea igne poeiiiteniioe, ut sic exbibcant corpora
nenl, quam spirilaiibus cxcrcitiis, qu.c immediate
siia Dco hosiiam vivam sanctam, vivcnlem, Deo , ad Deum respiciunt, quoniam leclio sine iniolleclu,
placeiitcm (nom. xi\). Non enim simul conveniiint
oraiio sine affoctu csi, qnx virtule pietaiis iiui
delectaiio carnalis, et jocunditas spiriialis, quje conditur. Reslal uUimo, Ciwi^to nobis prxsentato,
I)co cxhibeiida csi sicut non
:
potest de eodeiu gra;ias agerc.
fonte cmanare dulcis el amara aqua ; nec ea- Cl sunt duo pro qiiibus maxime illi gratix ageiidje
dcm persona simul tristis et gaudens» ridens et SJint, vidclicel nioiius nosirx visii;)iionis et ina-
,
ploians, ncc contrariis passionibus

momenlo um £> gnitudo remimeralionis. Quis cnim pii pccloris iii
csse subjecta. Aniimilia iijilur, sicul diximus,

in laudes el gratiarum acliones non prorunipat, cum
lemplo Dci mactanda sunt. Nam qui bestias in Dominum
fc- doininanlium pro se factiim fuisse servum,
ritale sua volunt aspicere procul a templo Dei
, hi eum, cujus el orbis lcrra» et plenitudo ejus, facium
ad mundi hiijns soliludinem recedanl, in qua ursi, egonum, incomprehensibileni, parvulum, et iinmor-
leones, aquilae, qnae de raplo vivunt, rcperiuntur. laiem necessitati morlis addictum? Sio et niagiii(u;lo
tirsi, inqiiam, hoc est fceiidi homincs, qiii praemii ad graliarum
luxuria, aclior.cs nos invilji. Qiiid
iminnndiua seipsos inquinaverunl ; leones, id esl enim inajus darc potuit nobis, quam poleblalom
cnpidi ot avori, qui rapina, furlo, ambilione,
simo- suam, gaudium smim, et rcgiium? Potestalcm snani
nia, caelerisquc generibus avariiiae lam
Dco quam illi liahchunt, qui ipso iargicnte de hoc uiiiiulo
proximo suo injuriam intulerunl, aq.uil;p, qux judicabunl gaudinm cum servo
in : babebu.-il, qui il!o
alium volanl «l dc raplo vivunt, ipsi .suni
supcrbi. iidei; ei evangelico intrabuiU in gandiiim Doir.ini
qni seipsos super se eievantes in
opprcs.sionibus et sui : regniim, qui voccm illam audiiuri sunt : Vc-
dejectionc aliorum gloriaiHur. Thus
cliam in obse- nile bcnedicti Patris mei, percipilc rcgnnm. qnod
ijuiuno Dei creraari prxcipiiur, in quo oraiioacs vobis paraium est a consiiiiiliono nnindi (Uauh.
I
,
07 FtUMONES, SEKM. XVI. IN PLRIFICATIONE ULM.iL MAP.I.E VIIIGINIS. 9i
xxv). A quo regno loi»gc relegala suul f]olor el ge- j^ gtilnli. Qnn piiim eêref piirificaiioiic qMain Pater
milus, iiilirinilas el miserij, pecc;Uuin ol oiiinis s:iii( lifii isvil, i|uani Spiriliis sanctiis ol.uiiil)ravil, 'jii:t
MKilicia S|iiritalis, qitoil ininqiintii lioslc conciililur, solo vcrlo Filitin» Dei conceiiil, ahsqiie doloic (icpe-
vel (lisconlia iurlialtir, nl>i iranqiiilla splcriiilas et ril ? Niilia piofeclo opiis esl piirificaiione, ul.i rion
joctmila lianqtiillilas : Aii.qitain nns perdiicere di- praccessil aliqiia inacula culpu>. Dcbuil lainr^n, litet
gneliir Jestis Cliristtis Doiniiius nosler, cujiis renon puriiicari, laincn dies purificalioiiis observare :
){iiuin ei iin|)criuiu perinanel iii sccula sccijlonim. qui.i el ipsa nala siib lege pariltira orat inasciibnn,
Aincii. qiii vcnit non solvere leêin, sod adiinplere [Mutth.
SEllMO XVI ). Ipsa eieniiii esl iiinlier, qua coi cepio seiuino
iN ruitiFiCATioÊ bi:at*: mari.c vmciNis. ppperit ma.sculmn : Miilier dico coiidiiione, non fra-
Mulie'\ si fusceplo seminc ]ieperii tnuscuhim, dte- gilil.Tle : nalura non inollilie. Mulier dicitir, qiiasi
bus puriliiabilnr seplem Irigiuta IriOus (Lcv. xii). inolller [inoHior] a ir.oilicie, ergonon inollis fuil sed
Q.iid esl, fralics el cloniini inci charissinii ? qiiid, in- forlis ; forlis, inquain, illa qiiain S.tloinon qiixicb.il
qiiani, csi, quod scrnio iiicircnincisus cruditis scnsi- diccns : Miilicreiu forlem quis inveniei? [Ptoo. .\xx.)
btis |»erfocl.i; s;'.pieniia.> possil .Tppmicrc. Q"''' «'Sl Fortis siquidcm debuil cssc qii;c parilura ei.Tl
quod bomo pcccaior el niagmis pccc:ilor sanclilali B niascnlum ,

principeni biijiis niuudi foras rjeiii:
vestr.r possil profioerc ? Nibil planc. Siquidem bn- eripiensqttc iiiopcin de iiiaau foriionini cjus, pro-
norum nieornm non indigctis ,
qiti ab co, qui dal [iria virlulc gloriosos leirse bumiliavit. Igiliir iiui-
aflliiciiler cl noit iinproperal , luin le^cndo iiini lier ist.i peperil inasculuiii, coiicepiiim lainen se-
oraiido copiose lempore opporluno accipialis ininc et quo seniine ? Itlo plaiie de qtio dictiim e&t
Vos enim eslis illi veri «doralores, qiii ador.itis Abraba' : Quia in semiiie tuo benediccnlur omnes
Palrem in spiriiu cl veritalc (Joan. iv) : qiii coiiso- cognalioiics terr.p (Cen. xxiii). lloc ciiam seinen si-
pulli Cbrislo,el morlui peccalo passionem Jesu Ciui- gnilicavil iiobis Isai^s, ctini dixit : Nisi Domiuus
sli porlalis jugiier in corpore vestro. Odislis cnim oxerciiiiuin reliquissei nobis semen, qiiasi Sodouia
aiiinias vestras in boc nnindo.ei voce illiiis bcatis- fuissemus, ei quasi Goniorra similes esscmiis [Jsn.
simi Tliomae Didymi vociferali estis arder.ti desi- i). Semcn denique iion carnale sed spirilalc, non
dcrio : Eamus et iios, ut inoriamur cum illo (Joan. ciilpac sed graiiae, non viri sed Verbi Dci, non cor <
v.Mi). Mori muiido, el vivere Deo. Morlui igilur eslis ruptionis sed credubtaiis. Semen (]uo Don)inu&
iiiundo, qiii regnuin bujiis niundi et omnem ornainm dcdil beiiignilalein el lerra noslra dabit fructum
seculi propler ainorem Dei contempsislis : Viviiis suum {Psai, Lxxxiv), ipsuin esi seineu quoi
Deo, qtiein ineiite gerilis,opere qtiaerius, verbo prx- ^ cecidit iti lerram bonam, virginem dico Mariam
dicalis. Mibi vero in peccalis iiaio rcs versa csl in elaltulilin aliisquidem frucluin iricesimiim, in aliis
conirariuin : quippc quoiidie revivisco peccato ul sexagesimum, ei in aliis centesimuin {Maiili. xv) :
qtiotidie inori.ir Deo. Vivo siquidem inuiido pcr su- io ipsa vero siiigulari privilegio siinui iricebimum,
porbiam, per vanam gloriam:vivo carni pergulain, sexagesiinnm et centesimum.
per concttpiscentiam, vivo peccalo per peccandi fre- Tricesimum siquidem frucium semen boc atiulit,
qiientiam ei poeniieiiii;e iiegligeniiain. Quid ergo erit quando Cbrislus stia pr^sonlia nuplias consecravit
de me, Doinine Jesu, rcsponde pro nie. (Joan. ii) sexagesimum fructum atliilit, cum, tem-
:
ulinam qu:£ratur el mibi speciosa illa David pore su:c prxdicalionis, continentiain prxdicavit
adolescenttila, Dci dico sapientia, qiige arlus incos et docuit : centcsiinam, quando matrcni Virginein
peccali frigore lorpentes inspiralione divinl amoris Joanni virgini in cruce commendavii [Joan. xix).
calofaciat : et quod tant:e soleiiiiitali sit idonctiin , Sed, quia nobis illa virgo Israel fulura erat nialcr
cl veslru; congrtium exborlatioiii , illiiminaiione ve- Dei, tlialamus sponsi, dilecta dilecli, unica unici,
rltaiis edoceat. Ipsa cniin sola csl ,

qtix preslal lo- idco Dei Filiussingulariler, imo mirabiliter in ipsu
qiienli fidiiliam :qnia sola prseslal loqiiciiiipcriliam. p. voluil oporari : ut qiiic precium univorsitalis de-
D
Quoniam Igilur e\ me non sutricio, ipsa loqiiaiur beat parerc, cumstatuquolibei universilatisbaberot
in nie , ipsa ;mj>crfectum nicum peificiat, quse aliqiiid coiTimuuc. El ctim conjtigalis ({uidcm babtiit
os Cajpliae pcccalori» iii verba piopbetijc aperuit parlum prolis, cum conlincniibus votu;n castiiaiis,
{Joan. xviii), cl sermoiie discrla cst pcr os bruli cum virgiiiibiis pcrseveranliam virginilatis, ut dum
aniinalis {Sum. xxii). coiitinenies-et cotijiigaias ct virgines pariciido re-
SJulier, iunuil, si conceplo semine pepctit mascu- dimcrcl, sitntil ei friiclus triccsimiis, sox;*j;csimu9,
lum. Audius fralrcs cbarissimi, quo vcteris logis et cenie.îmus provenirct. Sed, o iti vir rcligiose,
prxcepto nitilieri parienti masculuin , tenipiis pur- qiii sonlis de beaia Virgine in boiiitaie, non inino-
gationis quadraginla dierum iiijungitur, ul taiidcm rom iii ca fructum iricesimum (|uam sexagesiiiuiin,
die quadragesimo cum placatione bosiiarum au lom- vel ceiilesimuin inlelligo. Sccuro asscras, quoniaiii
plum venions lcgali ritu plene ei perfccie purifico- non plus meruil pariondo, quam virginitaleiii coii-
tur. Veruiiilamen Ipx ista dala est purilicandie sorvando : pro varia crgo iii ipsa comraralione Dci
non purificaiic : peccalrici, non ab uiero sanclifi- fructusei debilus varia sorlilur, quanlum r.d ipsam
taiK : mulieri, no:i virgini ; corrupiioni, nou iiiie- appellalionem. lu aliis lanicn noii sic : qwia iioqiis
90 AUSALONIS AUBATIS SPUINCKIUSB.VCENSIS «00
coiainenl biiic dim.:ullalc, nciiue pariunl sine coi- A ii:c, qiiibu:,anima Jcbol piiriflcari, tj[uiiius Deo dcbcl
rupuoiic. Iluic cx|»osilioiii lalio nuiiieri qucm prae- rctoiiciliari, ncccssaria csl.
niisinius concordare alicui videbilur, qui conlinel Misloria siquidcm pcr nianJatuni lioniiiiC!: furis
ilies beplein , liiginU ires. Triginla cieniin ad inslruit : tropologia pcr morum informaliopcm ani-
divisione nium iiilus regil: allegoria, »|iia; esl in conlcmpla-
conjiij;alos, lcrnarius, qui paicn» in sui
seplenarius vcio qui lione coeie.-itiuin, ad pcrrecliun pcrducii : liisioria

iion recipil, ad conliiicnles ;
bucraius csl nuincrus proptcr seplifonuem graliain,

viam benc opcrandi dcmonslral : iropologia voliiii*
irrenur ad virgincs. Dicb igilur purgalionis bcala laicm iiifonttal : altegoria pcr (idcin cor inundat :
\irgo obscrvavil , iion lain pro necessilale purili- anagogc iiiteriuroni itotiiinciu sola ca qux Dei suiit,
calioiiis, qiiain pro sacranicnlo, ul dixinius, niy- coMlcniplaiido purilical. In hisloria, [iiopler prx-
ceplum invenilur obcdicntia : in tropulogia, disci-
slico: signiiicaiionis. Non soluin aulein Mariu;, scd
pliiia : iii allogoria, fidci sinccriias : in anagogc iii-
eliain cuilibei ruieii aninice vciba prxniissa uioraii
vcnilur churitas. Docel tc historia qu.diter pcr
cspositione possunl adaplari.
obcdiciiliam ad snpcriorein vivas humiliicr : liopo-
Quxlibei cnim anima Deodcvola, esl illa mulicr,
logia, quoniodu ad parciii vcl ad inferiorcin socia-
qux. concepio scmii.e graiiie spiriialis, parii ma- B ^-^^^ .
^,|^.„^^j., j^^^.^ ^^ ^.,.^j^,^. (jj^,j,^,, .
^^^^^^^
scnlum bon» operaiionis. Ilxc csl mulier illa de ^^^^^ ^^ ^,,,^,^ perseveianler. El duo priina, os-
nua in Apocalvpsi legilur quod draco slabal anle .
lcnduiii viain jusliliac ad proxiinum: rcliqua duo

...
inulierein qiia: paritura cral masculum, ul cuin pe-
cultuin pietalis ad Dcuni. lla:c sunl quatuor alsc
pcrisset, devorarel filiuni cjus {Apoc. xii). !p?a csl
niulier Cananxa egressa de finibus Tyri et Sjdonis,
clierubiii, quarum duabus volanl, ei dtiabus tegtml
id esl de profundc sccularis conversalioiiis, qu.x corpora sua (Eiech. i). Sancli cniin viri qtii suiil
clamal ad Dcuin pro filia, id esl pro peccatrice cheriibin, id cst plcniiudinc diviiix scieiilix illuini-
consciciiiia diceiis : Fili David.misercre mci (3fa////.

nati, duabus aiis tegunt coipora, qiiaiido pcr his-
qux palicbalur fluxum sangui- toriain cl tropologiam, prxsentcin informant coii-

xv). Ipsa csl uiulier,
Jils, Id ««si effusa erai sicul aqua pcr illicita de- vcrsalioncm : duabus alis volanl, qtiando allegoria
sideria caniis : landcin fiinbriam veslimenti ejiis cl anagoge pcr fidem cl chariliilem siirsum erigun-
lctigil cl sanalaesl(J/arc. v). Yeslinienlum Chrisli, tiir ad conlcniplatioiem. Istx sunt illa; quatuor ro-
nmbria vcsiimonli, fructus tx, quibus arca Dci de tcrra Phiiistiim ad laher-
habilus csl virtutis :
est boiix opcralionis. Sicuc enim fimbria exornat mcuiuin focderis rcducilur:ci hxc suiit iila quatuor
vcstein, sic bona operalio cxornat virlutcin. Mulier quibus aniina a regionc dissimiriludiiiis ad gremiuin
crgo illa (inibriam vestimcnli teligit, quaiido aniaia inatris Ecclcsix revocalur. lloc cliain per lempuii
pcccatrix exemplo boisorum opcrum piovocala puriftcalionis osleiidilur, ubi nominantur dics sep-
Iteiie opcrando prisliiios errores derelii;qui(. lla;c tein ct irigiiita tres : ci iiipriinis qnidein sepieiti
iiiulicr (enipiis purgalionis obscrvare debcl sepicm dicbus admiililur ad consortiuin hoininum, poslmo-
diebus, el triginla Iribus, qtix in siimma quadra- dum cxplclis irigiiila Iribus diebus adducilur ad
ginlu constiluunl. In quadraginU vcru esi dcnarius lcmplum. Per sep(cm ilaque dies, quibus Uiiivcr-
pcr quaternariuin mulliplicalus : qiiippe quaier de- snm lempus voIvi(ur, uiiiversilalem (cinporis iiile!-
ccni qnadraginla eQiciunt. Per denariuin ergo pro« lige.qiiibus dehemusad communioiic iihomiiiujn aJ-
pler legis inandata accipiinus legeni, per qu;iler- niilti, hoc cst, fralernx charilati sluderc. Vide
nariuih quadriparlilam lcgis observaiioiicm, id csl qiiomodo, si non habes quod trrbnas, sallem quod
historine, iropologiae, anagoges, et allegoriije. polcs, affectum pictalis omnibus.betiigne impendas.
Siquidein Ifgis inaiidala neinincm ad perfectum Esto miscricorsiid luiseros, compations ad iiilirmos,
perduxeruiil sine spirilali inlclligcnlia (Uebr. yii; consolator ad dcspcralos. Nemincm iiijusia opera-
nam litera occidit, spirilus autem Vivificat (// Cor. D tione concusseris, nulli detrahcndo calumniam iii-
lii). Iliiic esl quod Moysi qui liguram legis gerii, (erra tuleris, non alicui malum pro iiialo rcddas, inju-
prumissionis oslendilur {Deul. xxiv), sed in ipsam riam tibi illatain in Iribuialione gaudcns palienier
iion inlroduciiur : quia le\ osiendebat per qnani
susiineas, bencdic malcdiccniibiis, ora pro perse-
viain homines legis ad veiani et coeleslein terrain queiilibus el caluinniaiitibus, ut sis filius Palris lui
Itrumissionis dcbercnt inccilcre, sed tamcii in ipsam

qui in coelis esi. Semper in corde luo liabelo illara
eos niininic potuit inlroducere. Alibi quoqi:c ina- verilatis scnleiiiiain : In paiieiilia veslra pOiSidc-.
lus Moyai graves leguniur fuisse, sod auxilio Aa- bitis aniinas veslras [Luc. xxi). His et his simil -
roii susleiilanlur el criguniur {Exod. xvii), quia bus inudis in lioc prxsenli iemi)orc piirificaberis,
carnaiia iegis opcra qux per inanus Moysi si- si fraternx charilaii operam dederis per affecium
,
gnificaia suiil, gravia erant et iinportabilia, nisi inisericordi.ie el pieiatis. Pcr dies iriginta trcs illud
cuiii Aaroii nosler saccrdos, tamen serunduin or- beaix purificaiionis lctnpus intelligenduin piito,
dincm Melclusedecli, iliu tempciabat et erigebat quaiido quasi Iriginta Irium annorum occurrcmus
spuilali inloltiseiitia. Ei go isloi uui qnaiuor observa- omnes in virum perfecium juxia incnsurain iclaiis
iiD, iJ cbi liisloriic, iropologio,*, anajjoges, ullcjo- plciiiludinis Chrisli, quaiido ingrcdiemur iii Saiicia
: .
sancionim.idcslintemplumiionnianiifacnimiiitai- A hiv.-iiiuir prcciosa niaigarila, qu.ini qui inrcnil,
scripium cst, piiridcabiniur vcndiditomiiiaqu«ltabniiclconiparavil(Ji«a/<.xi)i|.

le3lil>us, (|iian(Jo, sicul
Ipsc csi agcr, in quo crcicil Ibis canipi el iiliuni
•a\) onini inqninaineniocaruis etspiriius {11 Cor.vii).
convalliom. Flos ci liliuni ipse Clirislus esi : in campo
Ibi fraires, piene cognoscenlcs el cognili, lux veslra
manifesta lucc operum invenitur, quoniam oiiinis sacra pagina ei lcslimo-
non bicf^ljil in lenebris, eeci
el cordinm poriahitis Iiicernas ardenles in munibas nium perhibol ci flos quidcm propler decoicm,
:
cor- liliuin proplcr odorcm. El decor qnidem cxlcrius

veslris: Lncemas dico non solum glorificati
amoris radran- visu dinoscilur : odor noii sensn, scd utTcclu inte-
poris, seJconscicnti* luniiiie divini
Quod fortassis prxfiguranl luininaria qux rius percipiliir. Chrislus igilur flos esi, per maiii-
lis.
ud fosla opera juslilia; iilinni csi, per occultwin desi-

iiodie offerlis ad mcnsain Domiiii, hoc est al- :
dcrium cceleslis pairi;e. Vei forte fios esl in vila

turc, non sinc luniine scd ardentia.
jjcliva, liliuiii veio in «oiucmplativa. In boe igitur
Allendc, si placct, cerac opcralricem apicuiain
campo nostra apicula flores qna-rit diversarum
qualiter operalur, quoinudo negociatur. Volal per
scnlentiarnm, a quibus snccuin dulcein exlrabil :
plana camporum, per coinpita liortorum, el conden-
„ , ,
. , nnia inielleclum spirilaleni ore meniorije extralieiis
sa ncinorum, flores habentes in se scmeniem dul- n . . . .. , •
r. /
, . , .,
»^ lii alvcariorordis reporlat el dcponil. Posica favum
ccdinis quairit: poslmodum invcniis floribus ore
qno (sicul ^ •>.,
*^ ,
i . • / • v . :
'
operatur sua industria tii diximus) invc-
n)ordaci virlutcm saporis ex floie su"cndo exlrahit, .. ,, n j •
^ na-
.«
'
° ' .
nitur niellc cera admixta. Fer ceram humanas i ,
cl revertens ad alvearia mirabili arlificio favum id

turx fragililaleni inielJiginius : qtiia sicul cera
est ceram cum mellc perducit, sed operalione alie-
quamtibet imîginetn faoilc in sc suscipit, sic ct nos
na posl modum melle a cera scjuncto, in cereum
imaîncm uiodo velcris, iiiodo novi liominis pro
cera formaliir, qui acccnsus igiie ad allare Christi
varicialc teinporis in nobis portamus. Unde Apo-
pracscntalur. Oinni;» haec, o aniina fidclis, in teinve- imagincm lcrreni
slohis : Sicul portaslis, inquit ,
nies, omnia tibi pussunt assignari. Per apiculam cnim honiinis, sic portetis imaginein cctlcsiis {! Cor. xv).
in le sanctani accipe medilalionem, quae volando
Favum igiiur, id cst, mcl in ccra operainur, qiiando
huc illucque discurrii, dum misericordias Domini in
sapore virtutuni et giislu quoda.ii divinx dulccdi-
prxscnti scculo, prxinia justorum et supplicia
nis, quani in Scripluris divinis invenimus, Iragili-
malorum in futuro studiosa cogitatione rclractal
tatein noslrani Dei cooperante gratia informumus.
et revoivit. llxc igiiur apicuiu, id csl, sancta luc-
Quid pluia? Tandcm suflocala matre apicula, nicl
ditalio duas alas habct, id est inveslijâlioncm, ct
a ceia sejungilnr, cl vitx noslroe imminente ler-
admiralionem. Sunl enim quxdum noscibilia Dci, C
mino omni meditalionis cessante oQicio, aiiima, in
qux a nobisin hac taile miserise constituiis le^ên-
(\u» sedes virluium est, a corporc ^cparaiur. Cora
(io, niedilando, invesiigari et sciri possunt. Mia in cereuin aliena operalione perducitur, ct naiura
sunt prufunda et inscruiabilia, qualia sunl quxnec noslra in die gloriiicatioiiis in veruin corpus rcfor-
oculus vidil, nec auris audivil, ncc in cor liomini.s '.uabitur : cereus igne acccnditur, ct corpus per in-
usccnderunt (/ Cor. li), qux oniuia adinirari qui- fusionein animx iierum vivilicabitur. Slupu et cera
deni possuinus, non scrulari. ab igne consumiiur, quia e( moriutiias, qax per
IIoc enini est quod sponsus a sponsa iii Canticis
ccrain inlclligilur, viilule penilus exurctur. Modo
pcr fcnesiras ct cancetlos quasi laquealus aniore as- cniin corpus noslrum aniniuie, tunc cril spiritule :
picitur {Cant. n): quippe per fcncsiras sive cancellos

landeni cercus ardens ad niensam Domini oiTcrtur
alium intuetur, nec toiuin sc nianifestul, nec lo-
ubi pane benedictionis reQcimur, ct nus ad nlii-
tum se absccndii. Sic ci Christus in iiac vitu
inam coenam illam vii:£ calestis, qiix csl tam iii-
sponsa: sux, hoc cst, fidcli aninia:, pariim sc oc-
tcrminabilisquam incomprelicnsibilis, adiniltemnr.
culiat, ul habcai quo pcr desideriuin se cxtcndat Ad quam nos perducerc dignetur, qucin cuin bcula
parlim se manifcstat, ul ex giisiu diviax suavila-
D malre ei Virgine Maria hodierna die vcnerainur
iis amplius in amoroin cjus inardcscal, Si cniin
Jesiis Christus Deus noslcr, jndcx et s:Îvaiur noi'ir,
toium sponsx complexibus prxberct, cx sui prx- rcgiium impcriuin pcrinaiict
ctijus el in secula sc-
sentia foriassis fastidium faccret. Sic el in Isaia,
culurum. Amcn.
serapliin alis suis pedes ct faciem Dci Tclarc di- SCRMO XVII.
cuntur, inediis tantum paientibus {Isa. \i) : quia IN QUAURAUESIllA..
sublimia quaedain de Deo nobis incognita suni et Adhuc quadrutjiiitadies,ei i^ iniue subverlelur {J otiti',
velata, aliis ad nostrain noticiam pervcnicntibus. iii). Mul.ilarie mulii^quc inodis, fraircs dilcctissimi,
Noslra igitur apicula duabus alis, id esl investi- loqiiiliir nobis Dcns, moilo scripturis, inodo scnno-
galione ct admirationc iii campum per{;il. In quem nilius Cl cxcmplis ertidicns nos, ut abncganles im-
campum? Iii cainpum Scripturarnm, dc quo Domi- pietutcin ei sccularia dcsidcria sobrie, juste, ei pie
nus ad Ezechielem : Egrcdere in campum el ibi vivamus in hoc scculo {Tit. ii).
loquar lecum (Ezech. iii). In Scripiuris eniin nobis Ecce eiiim pcr voceni Doniini baiutarem jam oni-
Deus loqnilur, cum per ipsas nobis oslendit quid nes viain salnlis audiviinus qualitcr ainbulandiim
agcre dcbeamus. Isle cainpus esi ayer illc, ubi sit in ea, quoc praMnia siul rcposiio graJienlibus
:
m ABSALONIS Ar>a\Tis SP KINCKIUSUACF-INSIS i(;l
i)«>r ilUuii : ied liis omiiibus niiiius qiiain oporlorel A pcr h.\ii( porlaiii ihlranl, sel phircs pcrcam, quain
afTccli scmper p:^rviili seiisiljus iiiveiiiiiuir, lecic d xiiiiiis cor[»oralcni voluiitaleiii : co (luod iiigievsus
qni iiKlieiites non inlclligiinl, v.;l p;iU'iitior, via planior ei siMvior qii.e diirii .id ill.«m :
coinparali liis
cijviilionies snpcrvenifnlc liiniine fiuni inagis lcnc- (|iioJ (iro!);-.iil lii qiii in comcssaiionibus 01 cbri<il:i-
brobi. Nam, etsi nioiiila xalularia, exempla viriuliim, libii>, in oiibilibns ol iiiipiidifilii.s consiimunt dies
vit»m ijcrfeciionis qiianJoiiiie lihcnicr andimus, sed siios : qni iiiduuiilur purpiira el bysso ol epulaiitur
iioii :iiiiorc virHiiis, sed noii slndio imil.nionis, sed qiiolidii; sploiidide slcrnciilcs lcfios suos cllridi-
in sii|ierri( io laiilum, more pueroru:ii, qni be!li|Tro- ni:i lapciibus cx .^Cgypto : qui varia oblcclaiiioiua
j:uii picinr. s in pariciibiis libenlcr aspiciunl: in foris scnsibus ingcruiit,cl iiiliis pcrillicila desidcria
qua si aliq-ieMi piciiiraluin liomincm vidcanl Yiribns dislrahuntiir. Vidcmus alios .(;iii et cii|iidil:iie lia>
ci arniis prementem advcrs;\rios, morlibiis ei pla- bcndi Ksiuantes (jii.TSlnm repiilarc piclatem, ct
gis liomiiiiim siiii nomen coir.paraiUcin, laudanl il- nullam arquirendi :ivcilerc jiistiliani , duinmodo
luni el iiiagiiificîiil diccnlcs: qiiia rciii furiem forli- qii^siia possiiit adipi.sci (/ Tii. vi), furaiiles idola
ler operaiiis esi ; vcriim si ad aliqnid similc fucrint Labaii, id esl Satan.-c, quae suiit cupi(lil;is el ava-
invilali diini sielcrinl in acie, cl vidcrinl Tundi sun- ricia : non ul more Rachelis scdeaiit dcsnperope-
guiiicm, so!o liiiiore rcsobili dcliciunl, cl sinc coni- rienles ea per humilem confessionem [Cen. xxxi),
^
niissionc piignye in fngamconvcriunliir. Siniili modo sed nl adoicnt ca et vencrentiir, el faciant inde
circa nos agiiur, si defcclus noslros perspicaciler deos suos : et hi suiit qui inlrant pcr lcrliam por-
veUmus iniueri. Nani ul omillcns forlcs agoncs tam, qii:im habendi cupiditatem appellavimus. buc-
n.iliium Clirisli iranscam ad minora, laudamus recessu qiioquc lerrenx prospcritalis nonniilli radiccs
reclioncm pjiiis ct aqiiae, non in mensa propiia sed allius (igniil iii scculo, dum cuncta prospera ei sa-
aliena, placct asperilas cilicii, virga corrcclionis, Inbria illis proveniinil : eo ipso projecli a Domiiio.
sed non in dorso no^lro: jejunia el vigilias botia quod non visi'antur A^jgellis iiiGrmitatiim, ncc fori«
esse dicimus, dummodo boni islius coliacredcs non aliquibits vexationibiis pulsantur, arridcl mundtis,
efriciaiiiur. Non (leleclal nos aeleninc illius promis- impendil solaiia, gaiidia mulliplicat, ul iransitoria
fiionis jocunditas, non suslinenuis iribulaiiones vi- prosperilale sepulli, obliviscantur maculas su;<s
ije praescnlis, perquas oporlet iii viiam inirare, sed lergere, miindare conscientiam, componcre mores,
in iiiroque deficienics, illud impropcrium pueiorilin ordinare opera , regere vitam, discipiinam ser-
ItideiUium in foro suscipimus, qui dicunl: Caniavi- vare.
inus vobis libiis , et non saliaslis : laineniavimMs, Ecce quaiuor portae Ninivse, sed adhuc munit
ci iion plorasiis [Luc. vn). Videns lamen propheia C in circiiitu ejus undique esl, ne aliqnis poiens viri-
in spii-itii per dies pxnileniiae reparandam.esse pec- bus in magnitudine virtulis suse illam expugnarc
catoribus viara saluiis, repromissionem solatii secu- possit. Priiunm lalus muri erigit corrupta sensaa-
lis superveiiientibus contidcnler denunciabat dicens i tas, qux tantum vana et iransiioria sensibus ex-
Adliiic quadraginttt et calera. Qiiasi dicerct: Ducat lerioribus percepta appeiit.Secundum latus muri
jam in boiiis dics suos, allluat delitiis, sequalur conslruit cxc£caia ratio, qux tenebris ignoranlix
voluplales: adliuc lamen vcnient qiiadraginla dies ct pondere peccatorum depressa, iniscriam suam
in qiiibus Ninive subvertetur : Ninive, iiiquam, illa non valet discernere. Tcrlium perniciosa securilas,
anipla el spaciosa ilinere dicruni irium, porlis cl qux in profunitum vitiornm veiiiens impiinilatem
iiiuris simililer exiriicia, inclyia in regnis, capul sibi promitlit. Qiiartum indurala pervcrsilas, qii.ê
imperii, domiiia {lopuloriim, l;ilis, intiuam, el tan:a tantis slipala pcriculis correclionem non admii-
quadragiiiia dieiuin iiumcro snbverlenda esl. Vi- lil.
deanius primo, si piaccl, qualilor civilas isia sil El hsc civitas spaciosa ilinere dierum irium.
exlructa, poslea qnibus modis subvcricnda. licr primae diei est, mundi lascivia, qiix pcr dele-
(ûm crgo per Niniveii, quse spcciosa esl inlcr- j,

ctationem homines sibi altrahil : iler secund* diei
prciaia, iiiundus isie accipiatur, qnaluor sunl por- facil insidiosa fallacia, qux atlractos falsa felici-
ioj pcr qiias omncs in amorcin Iiumis niundi ingrc- tate docipit : itcr lcrliae dici faeii fiiMlis malicia,
diuiiliir. Prima cst, sccularis sublimilas secunda, : quoc coiisiimmatos in malis siiic mi&ericordia ad
corporalisvoluplas: lcrlia, habendi cupidilas: quar- lormcnta iransmitlil. Ilabenius jam civitatem illam
la, lrai:siioria prospcrilas. Nonne vidcs quomodo ad qiiam omncs rei cl cil
rclngii, Niiiivcn loquor,
h;cc (pialuor oiiinia Irabaiit ad se, qualiler currant minosi coniugiuni, iion ui sal eniur in ea, scil po-
el fcbtiiiCiit oiiincs ingre.Ii per porias has? lius ut pordaul aniinas suas. Et ecce adsunt qua-
Liciiiii) de prima poria loquar, quoe est secula- dragini;» dies iili, in qiiibus subverlcnda est, bona
jam non datur sanclitati reverenii.^, tamcn subversione : ut dcstruatur in ea regnum

lis subliinitas,
non boiior deferlur scicnliiC aul virluti : qiiiii siu- peccaii.ct couvcrtalur ad Dominum Deum suum.
honorcm sibi velit as- Accedant ergo viri fories, cl prjelieniur bella
diis el obscquiis unusqiiisquc
sumerc, nc vilis el abjcclus esse videalur : pa- Dci sui, portas effringanl, deslruanl muros, habi-
dummodo su- taiores ducant in caplivitatem, ne ultra gloriari
rnmqucest Dco fieri coniempiibilem,
ei impielatibus Si.is. In prima
i^limis in gloria mundi apparcnt. El mulli quidcm posbii iti vcncficii»
105 SLUMONES. — SEUM. XVll. IN «JLADUAGIiSlMA. 40d
bcifl filarc debciit viri reii|;io$i, tanquain priini cer- A <lii, (|iianik) aliqiii ideo noluiil conflteri, quia llmenl
taniinis potenles, corrigendo vilia exemplo inno- 6e gravitaleiM satisfactionis snstinere iion posse :
centia; et saHClitati& : nt ipsi qui in specula liiijus quoruni personani gcrcbat Adani ilio terrenus cuin
Diundi siint posiii, corain Dco ninbuleni in juslili.i diccrel: Audivl vocem luam in paradiso e( tiinui, eo
ct sanctitate omnibus dicbus siiis : quatcnus eliam quod nudus essem, et abscondi nie (Cen. ii). Spo
ipsi pcccatores elabuiuianles in seculoeoruin bona cliam imperfectionem poRnitcntioe operalur, quando
conversaiione xdiricail gloriflccnt Deum Pairem aliqiii sperant se aliquid emoiiincnti adepiuros in
(',»] in cQcIis esl, dicentes, quoniain vere Dcus esl secuio, «jiiod limerenl perdere, si liominibus qunles
qtii habitat in illis. Ad lioc iioriatur eos religiosiis sunt interius noium fierct, quibus dicitnr : Diviiix
iiabilus, secictUH) solilarix conversaiionis, lociss si uiHuant, iiolilc cor apponere, boccsl, iii ipîs spe«
ipse Dco saiiclificalus, in qiio taniiuain ad spiritales rare [Pial. lxi). Dcspcratio etiam iniperreclain fa-
iiuptias invitaluu mansionein sibi praeelegit.Vis videre cit poeiiiteutiam, quando aliqui peccaiidi consueiu^
qiiomodo nianct cum illis? In oratorio per devoliu- dine ligaii, despcrant se a vitiis ubstincrc possc,
iiom oraiioiiis, in clauslro per studiuin leclioni.K, de quibus dicitur ab Apostolo: Quia venil ira Dci
in capitulo pcr hiimilem conressionem, in refcclo- in fllios diiridentix (Cp/ie«. v).
rio per ab$linenli<e parcitatem, in xenodocbio per B Fruslratoria est illorum pocirKontia, qui quadani
hospiialilalem, in inlirinaria per fratcrr.ain com- consnetudine tcinporis tracti ad huram diciint ,
passionem, in clecinosyna pcrniisericcrdiam, inlus scd noii deflent peccata sua : quippc staiim de-
ul foris per regulareiu discipiinam. Attcnde crgo ponnnl oniis salisfactionis, rcvertiiiitur ad vitia,
vir boiie^ ei circiinspeclus esto &i operaris ad quod bibunt calicem confusionis usquc ad fecem et flunl ,
vunisti : pune juxia siincti viri iilius consilium, ra- novissima talium pejora prioribus. Videres liujiis-
(ioncm cuin opcribus tuis, et vidc si vitain luam, cemndi homincs, obiitos mandatorum Dei, eiiam
iino diem transigis sine invidia, siuc superbia, sine ipsos dics jejuuioruin in derisum sibi potius, quam
tniirinuratione vei deiractione, si cil)0 vei poiu, in fruclum convertere c quia, etsi quandoque jeju-
soinno vci otio es rcsolulust si niinus legis, niinus nent, neqiie inlegre, neque pie, neque sobrie jeju-
oras, niinus piangis quain oportet, si iiicipicnteai nant. Non integre, quia seinei aui bisin liebdoinada
aliquo cxcinplo tuo destruxisti, si inajoiri tuo fiiisti jejunantes, caateris diebus Vacanl comessatioiiibus
fnobedicns, si ira, vei giiia, vei qnocunqiie aiio vitio et calicibus epntandis r cum taineii omnes a quinto
snperatus es. lioc eniin iion esl Niniven subrcrtere, dcciiQO anno et supra ad univcrsum (eneantur jeju-
sed xdificare. Q nium, nisi infirmi(a(e vel alia ccrta et rationabilt
Assistunt ex parte altera fortcs ausiliarii, sciiicet causa cxcusantur. Non pie jejunant, quia etsi absli*
pocnitcntcs, exsecrando vitia pcr lamenta paenit«n- neant a cibis, scd a vitiis nunqiiani, cura (amen in-
tla; el coniessionis, rccogilantes aniios suos in ama- fruc(uosa si( ciboruni ahstinentia cui comes non est
ritudine niiiinx siiac, conlitcnles adversuni sc iiiju- abstinenda vitioruin. Eo eiiam pie iion jejunantt
stitiain suani Domino. ablucntfs pianctu e( iaciiriniis qnia quod corpori jejunando Bubtrabunt, in arca ra-
l^cccnla sua, subjicicnles scrviiuli nienibra, qtix ex- ponunt, i(erum veniri oflrcrendum r.quod jcjuniunit
liibuerunt arma iniquitatis ad iniqtiitatcni. Islis lesie bea(o Gregorio^ non Dei, se.d vciKris debc( ap-
dinticantibus vilia Ninivilarum subvertuntur, duni pellari : eo quoii aliense pa(ipcria(i iinpendi dcbcat,
qui furab:tlur jam non furatur {Ephet. iv): super- quod per abstineutiam cibi nobis possuinus defrau-
bus efQcitur huinilis, luxuriosus apprelicndit casti- dare. Non sobrie Jojunani, quia aut avidiuSi aut
talem, iinpatiens iniiis, iracundus siiavis efTicitnr, splendidius, au( ciiius.aut abuiidaniiore cibo eipotii,
invidus ct avarus cxterique operarii iniquilatis mo- quam oportet, jejuniuin solvunl. Avide enitii co-
tlum ponunt ini(|uita(ibussuis. Sed in hac potniten^ medere reprchenditur in Es.iu^qiii piopitr avidatn
(iuin acie aiii pugnan( faliaciter, aiii inutiliter, aiii comestionein lenticulx piiinx geiiitur.-c perdidii di-
virililer: quia poenitcntia alia simulatoria, aiia fru- D gniialem {Gen. xxv). Sic eiiain spiendide nimiuni
stratoria, alia frucluosa invenitur. Siinuiatoria est comedere rcprehcnditur in divite evaiigelico, de quo
illuruin poenitciilia, quicx partcconfitenlur peccata dicitur : quia epulaba(ur quoiidie splendide {Lu<.
sua, ct cx parte noluni ea confiieri : inogis vulente.s XTi). Citius etiani, quam opurtet, jejunium soivere,
fcrre maculam conscieniix in conspectu Domini, ecclesias(ica&unc(io proba(esse vitiosum.quaestabi-
qiiam in facie hominuni de pcccatis suis erube- livit jejunandtiin esse ns<|ue ad horam nunara. Undo
scere. Lea(UB Hicronyinus dicit : Tertiam et seKaiii et
Sunt tamen qiiatuor qux hanc iinperfectionein iionani, vesperum quoque nemo
et dilucuitim «st qui
pocnilciitia: prxcipue opcranlur, scilicet pudur, (i- nesciat, nec cibus an(e sumatur, quain im» oratio-
iiior, spcs, c( Pudor imperfectioneni
de!>pei'atio. nes Dco solvantur. Qiiod uiique de (empore jejunio-
poeniteniiae operalur, quando aliqui vident peccata rum rec(e in(eUigi poiesl. Abundanliore ctiain cibt
bua igiiominiosa, c( pr.xicr cominuneni pcccandi le- vel potu, qiiam dccet, jejiinium soUere, proliMi ipsa
geiH enorinia, idcoqiie erubcscunt ca confileri, de ratio essc viiiosuin : quandoquidem hoc non est
quibus dicitur: (ônTusi sunl, quoniam l>eus sprevil nbslinere sed voluptati operain dare.
eu:> {Ptal. xxxii). Tinior eiiain poenitcntiam itnpc- Fructuosa vero cst illoruin poenilcnlia, qni 6t
rATROL. CCXI,
, :
*07 ACSALO.MS ADBATIS SPr\lNCKlf\SB\CENSIS m

Oflio viiioiuin cl aiiiora viriuiis plangiinl et confi. A liis : eo quod lanfiiiim abjec(oi et vi/es non-mc»'
lenliir clciict.i sua. qui frucuiin pociiiicnlicp seouin iiidignos nos violenia lcniaiioiie jiiilicel, quos p«-i
ilercruiil, jcjuniis el elecniosynis aliisque iwnisope- »<ipi:rl)iaiu el iiiiinem gloriam , vel quibuscuuqne
libiis, prxleriloe viiac deieclalionHin luclu el doloro aliis cliam levibiis vitiis a c(ilmi:ie virtuCum viJei
fnimiiulaiilcs proI)a(ur lioc altis peccatorum sii- piaecipiiari. l)i ergo plajjclu el geiniiii
:
Niniven pos-
ipiiiis, uber(aie Hcinuin, (onsioiiibus peclorum sinuis subvertere formani pcenitentiae, iiobis, proe*
vocc lachrymosa, qiiibiis lii.s diebus rcsoiiat aula oslensam a Doniino leneamiis, abstinentes non »o-
Dei, (lum cessanl cliori el ludi (bealrales, magnus Irnn a cibls sed eliam a peccalis, quateniis carnein
I.iqucus (liaboli projicitur alea, Deo el bominibtis iiosiram cruciOgeiiles cum viliis per auslerilatem
• '•lcsianda procul fiunt joculares illi gcslus, qiiibus poemlentia?, pervenlamus ad dclicias palriae €0610-
eiiam virilcs aiiimi resolvunlur , silcnt canlilcnce si'!'. prxstanie Doinino nostro Jcsu Cbristo , cujus
Veneiis, et obsccna carmina qiioddam idololalricc n-gnum el impcrium pcnnanei iii secuU scculorum.
genus rcpr.TScnlanlcs. Ul lamcn lircc pocnileniia Amen.
pcifccla sil, qiiinqiic debct babcrc comites, quae SRHMO XVIH.
siinl : Conlritio cordis, confessio oris, maceratio n QdAbKACEsiMA, LXTAnB.
carnis, corrcclio in opere, pCrsevcraiilia in virluie. C Initiutnviioe hominii aqua et panis el te$iimen(um
Spiriliialis cnim languoris cura simile quiddam el tlomui protegens ittrpiiudiuem ejus {Eccl, ix»;.
babct cum opcribus curandis, quibus mcdici primo QuiJ est boc, fratres el donini mci cbarissimi t
apponiinl purgativa : secundo, mitigaliva : lerlio, quid, inquam, est qiiod facere voluislis ? Qiiare ho-
sanaliva : quarlo, conservaliva. Conlriiio cordis ct miiicm incircumcisum corde et auribus , in inju-
coiifcssio purgaiiva snnt ,
quia contriiio pcccatum riam vestri dispensatorem vcrbi Dei consliiuislis f
.•\liliiii, ne animac adlirereat per pravam alTectionem, Non suni cgo mcdicus aniinarum et panis verbi D«i
<(::oJ postmodum confessio pnrgat et expcllit, ne non est in dumo roea (Ita. iii), maxiine vobis aji'
intus remaneat ad fa:nx obligationcm : sicnl in ponendus, qui pane suavi , pane spirilali solrli»
vase bOidibus aOTccto videnius aciidcrc, cui aqiia refici : prxicrea sacri lemporis observantia, in q-i»
iiirnndilur ut abliiantur sordes, ne vasi adbacreant non sulum catamitalis nosir.e, f>ed eliain libei-ii-
pcr viscosilatem : qua: lamen poslmodum cjiciendx tionis ei Ixiicix fil rccurdaiio, sermonem vivui»
Bunt, nc intus reinancanl ad vasi impuricatem. Ma- ei eflicacom exigerel periiiigentem usque aJ divi-
ccralio vero carnis dulorcm mitigat, nc pcr carnis siunem anitnx et spiritiis (A/«&r. vii). In eo ciiiiii
euram viiia reviviscant In nobis : qtiin b:{!C consue- '

qnod facies Ecclcsix immtitatiir tuni in cuilii, tuiii
tiido familiaris iliius inimici.quetn scmper nobiscuin in divini obsequii vnrielaic, tnm in frequeniia pian-
diiciinus, scilicet nostri corporis, iil quanto ain- gcndi ct Jejunii universiialc, nostrx miseri.r, qui»
pliora bcncQcia ci impcndimus, lanio acrioreni in pcr priinum parentciii incidiiuns, (îasi captivilaUi
siiggcslioiie vilioruin illuin scntiamus. Corrcciio Mispirantcs, rccurdaiiiiir. In co vero qiHxJ vox hn>
vcro in opere sanilatcm operalur, duin ea taiitnm die prorumpil iii vocein exiiltaiionis, et Ixiicix,
faeil bomo,qux sibi salubria, proxinio uiilia, ct Dco quasi iiberata de exilio dicens : L.vlarc, Jerusalea>,
scilcssc acccpta : ciijus sanitatis conservativa est el convenlum faci(c oinnes qui diligitis eain.
pcisever:>niia virtutis, sinc qua oniiiis pccnitcnlia Memoria est illiiis jocundiiatis, qiiam posl linjut
inipcrfecta dcbel judicari. pcregrinationis loborcs cxpectainiis, transfcrcndi
H.CC csl vera illa poeiiiieniia per quam Ninivita- in libertatem gloiix lilioruin Dei. Licei ergo ad lioe
niin vilia siibverliiiitur , cujiis vcrbuni pcrvenil us- non siin idoncus, dicain lainen aliquid prolemporc,
<|Be ad regcm, propler qiiam parcilur univers;R ci- cxcusatus obcdienlia, et vestris adinlus oraiionibus.
vitali. Eccc cniin rcx Ninivx, imo Rex coelorum el Et ut de nostrx calamitatis initio loquondi suinam
Doininus dcscendcns de solio patcrnx majcstaiis in- priiu ipiuin : El qiiare o .\dam, boino perdilc, iiidu-
diiilLT carnis cilitio, jejunal in dcserlo quadraginta j) xisli super le, el super Qiios liios peccalum grandc T
«liebus cl quadraginta nociibus, ut foriiiam pocniten- Quarc a dcliciis paradisi in has exilii sedes devc-
ti.-c siiu cxemplo ipse demonslraret. Qnis cnim au- nisti ? Vcre cum in bonorc csscs, non inicllexisii
diciisl<'iliiim Dci inJutu:ncilicio,non nicluat molii lia- quia cum in bortu voluptaiis oiiinia optata tibi siic-
bi(u ci discoloribiis indui ? Quis audieiis otiiii usqiie ccdercnt, eece labor le cruciai, incdia macerat,
ad eûricni jcjiinasse, non eiubescat liis dicbus deli- serviius preiiiil, dulor iiiit , periculum angusiat.
lius el mcnsx voluptatcs 7 In dcserto ctiam jcjunni, iirors ad uiiiiniiin exicnviinnt. AM«li ergo, o fiH ho-
non in civitatc, non in conspcciu boiiii:ium, ut doniiiiis consiliuin, qualitcr :id viiam redcas, <pii in
ccal iios in bonis operibus inanem gloriam cl lau- Adam iiioriis seiiienliain excepisli. Iniiium vit(t
dcs lioiniiium declinare. Neqiic cnim idco leiitatio- Iwminis , aqua et panis el teslimenluiii. Cibus pcr
ncs desunt nobis, quia tentalor ipsc iiivisibili specie omnia jc-junio ci pcenitcntix congruus, aqua e( pa-
i:on apparet nobis, quia vcrberibiis cl conluinciiis nis. Sed suiU aqux quxdam i.oclurnx valile con-
iius iion aflicil, sicut anliquos Clirisii îgonislas tr:irix bis, qtii volunl inclioare bonain vitani, de
iiiipiignnre boIei>al : imo idipsnm iii conftisioncin qiiibiis sponsuB in Canticis cunqucrilur dicens : Ca-
UiviiMiu i'cspi«.ii, '{ikid vikiltilem sc iioii cxliibel uo- pui meum plenuin esi rore, vt ciciniii raei giiiiis
,
«09 Si:nMONi:S. — RERM. XVm. IN QUADIIACESIMA. ih

iiocliiiin {Canl. y) : signat ros isle sive guilae no- y\ viiiclicet lioram jcjnnii, Bol^rielatcm alibiinenlidp,
ciiiun alTeclioncs c.iniulium desidcriorunu Cst alia mediorritaiem apparatiis, el .oppolilus miMisiiram.
aqiia mari.s sal&.t el impolahilis, qua: non vivifical, Considcr:»re orgo dcbfil jcjunans ulrum aliquoil
de qna Proplicia : lii mari via tua, cl scmitx inoe isiorum sibi desit ;
quod si lioc csl, non esl boc je-
in aquis muliis (PiaU lxvii) : Ci lixc csl amaritudo jnninm qnod clcgil Dominus; quin poliiis sinislr.i
iiiiqu;c operalionis.
dcxler.Ecommiscplnr, poiius jejnnando vciilri qnam
aqiias saliibrcs, ulpolc qux snbrieiali. Jain habcinus aliquid de .nqna, qu;c csl
Sed vidcmHS aiias a
vrnis terrc ab imo sursum scaturiunt. Iiem aiias iniliiiin vitx liominis, scd ubi est panis* Iuiiium,
ad tcrram us- inquil, vit.Tr! boininis, aqiia el panis, eic. {Eccii. xxix.)
qnx desursum, id est a nuWibus «oeii
qiir desccndunu Terli.is qu« supcr cfclos suis setii* Quatuor paiiunr genera in sacraScriplura invcnimus
bos constilulai usquc ad nos non perveiiiunl. In autcntica : primo pancm snbclnenc iiim,qiicm legiuir
priitiis aqiiis, qua de lcrra siirsum cbulliunt , si- Ilelias comcdisse in descrto (/// Reg. xix). lleiii
gfiificartlur lachrymxpoenilenli^ : qiiia, <luin pccca> alios ircs quod distingnil Moyscs In Levitico, vide-
l«r quilibet maloruin suorum reminisciiur, qn.ilitcr licot panem coctum in clibano, panem assatum in
terreiiis opeiibns semper iutcnius rneril, nil Dco, cralicula, el lerliiim frixum oleo iii sarlagine [Lev.
loiiim se vixissc mundo, quandoque gralia Dei pi.T- ^ !i)- Panis ergo subcinericins proplerciiicrein signi-
Tcniuscompiiugiiur :el sic evehil ut dnin pr.xlerila fical mcmoriam morlis, panis coctMS in dibano si-
pcfcala lacbrymis abluit, quasi ab imo terrx aquae gnincal lolcranliam (ribtilalionis; ignis cniin iribu-
fontem producil : El istae aquse snnt iiiiiinm viia; lalionis signum cst. Panis in cralicula, ubi crali-
bominis. Per secundas aquas qiiae a nubibus ad ler- cnla intcr ignem cl panem media ponitur, affecluiu
r.is dislillant, accipimus exeinpla sanciae convcrsa- noiat compassionis, quia dum aliorum calamilali-
lionis, qiise a virii justis ad nos usque pervcniunl :
biis viscera compassionis adliibemus^quasi craticylfl-
quia dum porum viiae peccalores bene a{jcndo studcnt inierposita , igncm iribulaiionis eorum lempera-
oonroriMCs(ieri,quasi aballitudiue nubiuin usque ad Panis veio qiiarlus defrixus in oleo, dulcedi-
nins.
tferrain aqua descendit. Per terlias vcro aquas quce nem noiat divinx consolaiionis. Yere itaque poeui-
super coelos wint, aUlueniiam rutiira; glorioe iiilelligi- lenti panis subcincriciiis adnriodum Decessariiit
mus, de qua dicil Psalniisia : Saliabor cum apparueril esi, lioc esi memoria mortis, ui in omni opere suo
gioria lua (l*tal, xvi): Istae eienim terris sunl inco- memoretur novissima sua, quam sit inleriiiift fesii-
gnita;:qnippequxnec oculus vidit,nccanrisaudivi(, nus el dubius, quam mutabilis vila, quam sit iiora
Hcc in cor liominis ascendit,quxpraeparavitDeus di- r incerta, ut scmper memoria oiortis prsecidal voiu-
Hgcntibiis sc (/ Cor. ii). Potest lamcii alicui bisloria' piates, qnas miindus adminislraverii. Secundus
liier videri, quod firaoamealum aquas illas cunti- similKer panis qui coctus est iii clibano, et lerlins
iiens porosum sii, et per poros ejtis giittx roris ad assatus in craiicula, ad bene vivendum poriineui,
tcrras usqae pcrveniunt, in quo rore devoiio meo- id est tolcranlia iribulaliMnis et compassionis aCe-
tis, quae est fulurae viix praelibatio, non incongrue rtns. Omnis enim volens bcne vivcre ad hoc slu-
figuratur. Sicul eniin ros quandoque figura cst dere debel, ne in illalis injuriis per iinputientiani
peccaii,sicutsupra diximits,sic el in bona significa- statum sux mentis immntct, et ut etiani proximo.
liane accipitur, ut ibi * Det libi D?us de rore cocll, rum injuriis compassionis affeclu condescendat.
et de pinguedine lerrx abundantiam (Gen. ixvii). Ergo si verbnm increpationis, si corrcctionis fla-
De bac aqua tripartita primn humeclat, secunda gellum, si detractionis vel opprobrii jaculum pcr
lavat, tertia inebriat. Sed videmus mnllos aquis le iransierit, patienter sustineas , quia quod in
pceniientix per contriiionem conlis ad modicuin prxsenli est momentanciim cl leve iribnlaiioni-i
humeciari, qui secundirt aqiiis non lavaniur per nostrx, supra modum in snbliinilate xlcrnne glori;p
studium boni operis : idcoque ncc terliis qux pondus operalur in nobis (// Cor. iv). V.t, iiiqnit
super copios Bunt inebriantur pcr adcptionem glo- D Scriplura, bis qiii pcnliderunl stislineniiam (Eccli.
rificationis. Ecce eniin mundi aniaiores hoc saii). Qui enim malos paiienter ferre non potiiii, ipsu
cro tempore observnnllx quodaminodo tracii sibi per impalientiain suain teslis esl, qiiia bonus
Statu temporis ad modicum compungiintur , sed, non Yis aiidire affeclum compa&sionis? Quis
esl.
dum peccata sua debcnt redimere je]uniis, oralio- inlirmaiur, dicil Aposlolus, et ego non inlirmor?
nibus el clccmo ynis, vicli sua prava consueludine quis scaiidaliratur, et ego non uror? (// Cor. iii.)
ad prislina peccata reverliintur. Toto cnim tempore Disce, homo, in membris corporis tni, qiix sibi i:i-
jcjiinii animiis eoriini csl in palinis, el si jcjunant vicein subvcninnl, qnaliler compassioiiis visccribti»
sciiicl in die, comcdendo rccompensant viccs come- necessilate proximi ini debeas subvcniro. Nunqiiiil
stionum, tum prxveniendo boram cocnx, (um immo- ciiiin si aliqtiod dc membris tnis infirmilalc laborel,
deralc sunieiulo, tum lantioris cihi urtificio, lum in minisicriiim iiliiis ocuhis neguhil \isiiin, anris
supra modum appelcndo. Isti sunt qiiatiior saiellites audituin, pcs gresstim, nnmis obscqninm? (/ Cor.
gusirimargix sive gulx, qnibus jojunii inerilnin XII.) Noqiuiqn.un. Vade crgo, i;i in fac similitor
miniiil, aiil ccrte oinnino innlile facil. Corporalo crga proxiinnin Iiii.mii. Sniinis euiin, sicul dicit
slqniJcm jcjiinium qiiatuor bxc obscrvarc dcbel. Apos.;olns, allcr alterins mcinbra [Uom. xii). Qnar-
111 ABSALOISIS ABBATIS SPRINCKIUSBACENSIS 11?
111« p^nis, qni oleo csl dcrrixiis, suavilas csl divinx A co ipso ([iioil liomo stii conieir.plor c^l, liabet reve<
consolationis, qiii iion soliim ad bonrc viix iniliuiu, rcntiain proximi, iil paralns sil ad obscquinni om-
vcriiin eliam ad consunfimalionein csi ncccssarius ;
iiiuni, qui omncs sc iûlat nnlcccderc inerilorunt
quod vos caelerique viri sancii bcne nosiis, qni digiiit:ite, et sic inleinperies frigoris lollilurde me-
guslalis quain suavis csl Dominus. panis dcliratc, dio, (ium pcr rcvcrcnliam proxiini sludioso obse-
panis dulcissime, qiiis milii del ul anima mca osu qiiio subjicit se omnium voluntaii. Quia, ui dixit
tuo reliciaiur, ul inlerioiis iiominis esuries tc ci- quidam, ohscquium amicos, veritas odium paril.
bante satielur? Tu es eniin ille paiiis, qiii cor lio- INuirit ctiam hoc veslimenlum caiorcni per tiniorem
minis conlirmns {Psal. ciii). Altcndaniiis inodo iii Dei. Sicut eiiim Scriplura dicii : B >naruin inentium
qiiibus consislal paiiis hic spirilalis, viilcliccl sua- cst ibi culpas agnoscere, hoc esl timere nbi non
\il;is diviiiu: consolulioiiis. sunl. l!t hoino in conspoctu Dei scmpcr sit pavi-
Consistit plane in devolionc sanclx orationis, in dus, nc ipsum aliqua inicrvoniente cnlpa oiTcnda'!,
mcditatione diviiix. leclioiiis, In proinisso xlerntc cui sociari loto menlis dcsi.icrio festinal ; sicqiie fil
rdiciiaiis. Quid cniin suaviiis csse polesl lioniini, ut dum mctuit eiim otrcmlere qnein diligil, semper
quain oralionis afTeciu coclos pulsare, ineditalionc magis et magis in ejiis fcrvore dilcciionis mens
n
sancia scorela coeleslia pcnclrarc, el in proniis- fiolidctur et crcsrai. Ilabet igitnr vcstimentuni Ine,
sionc bcalitudinis cxultare? Primus subcincricius vidclicet cuslodia humililalis, iria tixc, contcmpliiin
cst sine oleo, quia tolus est in luclu; secundus, qui sui, revcrentiam proximi, limorem Dei. Videbiliir
coquilur in clibano, el tertius qui ponilur in crati- forie durum alicui, scilicet huinilein et dcspectura
cula, parlim habeiit oleum, quia, sicut dicil lejisla- exhibere se omnibus, sed in Iioc esl consol.itio,
tor, debeni esse oleo liti. Nain tolcrantia tribula- quia, ut dicit Aposlolus : Discipiina in prxsenli non
lionis partcin liabet gaudii, partcm inoeroris, sicul cst gaudii, sed moeroris, qnnc in iuturo frnctum re-
de aposiolis scribitur : Quia ibanl gaudenlcs a cipiet pacalissitnnin (Hebr. xn). Ccrie Ilachcl cum
conspcctu concilii, quia digni habiti suni pro no- partiirirei, cgredienic anima, prx dolorc, ut dicit
inine Jesu coniumeliam paii (Act. v). Siiniliter el Scriplura, vocavit filium stium Dennoni, hoc esl
coinpassio proxiini oleum habet consolalionis noii ; fiiium doloris mei ;
pnler vocavil cum Bcnjainin,
eniin verecompatitur, qui, si potesl, non consola- hoc esl filium dexlenc (Cen. xxxv). Rachel quippe,
tur. Uliinius vero panis et inlus ci exteriu» olco hoc est anima qnaelibet vidcns Dcum pcr sanrtum
est perfusus, quia toluni palaiojocundum est, quod desiderium, non sine dolorc pnrit frucluin bonorum
inriindit dnlcedo diviiix consolalionis. El b)cclesia q operum, qux opcra a Deo Palre vocaniur liliiis dc-
quidcni ndhuc inilitans in tcrris, inlcrim oralionc, xterx, qiiia propier ipsam consolationem recipicnt
nieditalione, et spe promissionis, quain nunduin in xternilatc, qux per dcxtcram consignificalur.
consecuia est, f-e consolalur. Scd Jcrusalcin ccele- Esl ergo ad bonx vito^ initium valde ekpcdien»
stis, videliccl sancti qui rcgnant cuinDeo.jaminan- non solum aqua el pînis, scd eiiam vesiimeniuin,
diiGai hunc panem adepta xterniiatis jocunditate. ci prxterea quarlum, scilicet dontus protegcns lur-
In cujus nicmoriam hodierna die exuliat decantans pitudinem hominis. Magna viiieiur h:cc turpitndo.
canticum Ixiilia; vox Eccltsix cum dicit : Lxtaro quam nec aqua nmnino delet, iicc veslinicnlum ex
Jorusalcm, et convenlum facite omnes qiii diligitis loto coopciire potcsl, iit ainplitudine doniiis sil opus
cain. Ac si diceret fdiis suis : Consolaniini, popule qua isia lurpitudo possil crtoperiri. Non est ista tur-
Miciis,' quia adhuc mooicnm , ct cpuhbimiiii cuni pitndo in uiia p:irte hiimani corporis, qnain unum
fratribus veslris, el satiabiinini ab uberibus conso- indumentum non siidicit ccl:ire , quin pulius usquo
lalionis vesirx. Jam habenuis aquain cl paiieni. adeo dlffusa est, ul a planl:i pcdis usque ad verti'
Tertiuni vero est vesiimentum, qui:i iniiium viix cem capilis non reliqueritsasiilatcm ; ipsa est cor-
hoininis aqiia et panis et vestimentum. Veslimenluin rupiio peccaii. De hac turpiiudine beatusJob l.i-
hoc, ni fallor, esl custodia humililatis. Vcstiinen- ^ raenlatur dicens : Induta eA caro mea putredinc,
liim per oinnia necessarium quod nuditatcm operit, et sordibus pulvcris (Job vii). Qiiomodo indula?
arcet frigoris intempcriem , et nutrit calorcm. Vis Oninino circundata.OlTcndit eniin pcs cundo, auris
videre quomodo nuditaieni nosirant opcrii? Certe audilu, nianus opere, lingiia in verbo, visus in
inlor omnia inalorum genera nihil magis innrmila- :ispeclu vanitatum, iisqne adeo, ut possimus cuiii
lcin nobtr:iin dotcgil, qn:im venlii.^ imnfoiierutjc c!a- illo gentiii dicerc : Non habet in nobis jam nova
lionis. Sed hanc nudilatero lusloilia hutnililatis plaga lociiin. Hoc quidein juguin gravc csl snp<<r
t«'git, ciiin nperatur in hoinine coiilcniptum sui, ul niios Adam a die naiivitatis siix iisqiie in diom sc-
non ailiiin dc se sapiat (Rom. xii), nt omnibus se pnltnrx. Sub cujiis «nere geinit vir ille aaiicliis di-
inferiorem judicet, et iion solum vocc, sed hahilu, ccns: Quare excepius gcnibus et ciir ablactalns
vullu ,
gestu sempcr sit accusalor siii dicens ci iiberibiis? Nuiic eniin dormiens silerem, el sonino
vcrbo et opere : Ego sum verniis ct non liomo, op- iiico quicsccrcm cum regibus et consulihus terix :
probrium hominuni, ct abjeclio plebis (Psul. xxi). aiit qnasi aborlivum abscondiiuin non suhsistcrcm,
Arcet etiam lioc veslinieniuin inieinpcriein frigoris, aiil qiii roncepti non vidcrnnl lucein (Job iit). SeJ
id csl seniinariiiin xmuiationis el di.cordix, qiiia qnid dicain ? tenemus inorbum , neccs»ariuin citt
ll^ SERMONtS. — SERM. XIX. IN QUADn.^GESlMA. U
qiirrrere reijiediiim, Videnius ergo qux' sil dontus A iive peccalritis conversalioni.s proccdanl. Necessa-
illa lain necessaria, ul lianc tnrpiitulincm pos.sii ria est admodum aqua ista , si tamen babeai co-
proiegere. Ipsa est, ni falicr, disciplina clausuaUs irites qui iruciuose panitcnlcm delieni coinilari,
conversaiiohis, (\ux non solum coitscienliaHi cor- vidclicet suspirium, plancliim, et plausntn : Suspi-
(lis, veniin eliain oinnia opcra e.xlerioria lioniinis riiim de cordibus, planclus de orc, plausus de ma-
inoderaliir el regit. Verbi gralia : Silcnliuni liii- nibus proccdit : ut suspirinin sit pro peccalo cogi-
guain, clauslrum peJcni, obcitienlia inanum, suii- (alionis, planclHS pro peccato loculionis, plausus
tudo visuin, divinus sermo iiironnal audiliim, iil pro peccaio opcris : qux omnia in recorduliuue
In viris sanclis onuiia foris riani disciplinnlo, ei iii- peicatoriim delenda snnl.
tus patifice. Quod enim est splcndor in igoe, sere- Vcrunlamen, lii vir bonc, qui ad Deum coiivcrsus
iiilas iii aere, IranquilHlas in inari, amoenitas in es, scirc debes, qnoniam frequens peccalorum re-
Ccrra, boc est discipiina in congregalione, pax in cordaiio quibusdamperniciosa est, quibusdambona.
corde. Hujus doinus fundanicnlum sunt incipieiites, Flis siquidem, qui spiriiu fervenies sunl, et fortes
parielcs laboraiiies, lecluin vcro conteiKplanles. Aii in opere, frequens recordalio peccatorum esi uii-
noa vcrc rundamentuni ponunt, qui a mala conlis quoiiiain ex eorum deteslationead amorem Dci :
versalione conversi formam reliKionis suscipiunl 1 ^ magis accendunlur. Sed sunl alii, qiii inlirmam
Siinilitcr laborantes parielcs sunl, qui postqu.ini hibcnt conscicnliam, et ad resislendum viiiis iinbe-
iiicboaverinl fortiter ageiido non soiiim in spiritali- ciiles sunt, quibus (requenter recordari peccata
bus, scd ctiain corporalibus admiiiistraiione, pro- stia non expedit. Quoniam sicut corpus cx foetoro
videntia, execulionc operis Ecclesix sux viriliter aiicujiis cadaveris aliquaiido corrumpilur : ita xgra
subveniunt. Coniemplativi vero tectum consum- conscientia pcr frcqiieniem recordatioiiem peccaio-
niant, qui lavcrunl pedes suos cum sponsa, nec vorum, coiitaininalur. Sulenl dicere physici, quoniam
lunl surgere ut coinquincnl illcs {Cant. v). Quippe reliquiie itirirmii&lum, qu2e sunt in corporibus,
a terrenis occupationibus libcri coram Deo astani, subversioncs faciunl, quod simititer evenit in reli«
et ei serviunt .spiriiu et inenle, ineditantes in lcge quiiE spiritualiom innrmitatwm. Nam sicul is. qui
ejus die acnocte {Pnal. i).Eccc, fratres dilectissimi, dc inrirmttale gravi convalescere incipit, si utatur
passer,idestquiltbet infirmus, invenit sibidomuin,et cibo sibi contrario, quandoque recidivat, ei in
lurtur nidum sibi, ubi reponat puilos suos {Psal. innrnîtatem relabitur : ita et anima inflrina per
t.xxx\\i),id estspiritalis nidum.Iii hac siqi;idem domo recordaticnem peccati alTecta, plurimum ad peccaii
ct infirmiis [sanal] tnorbum, et incolumis saiiitafeiu consensum irahitur.
ciislodit, qiiae in praesenti mortallbus concedilur ad C Panis eiiain Scriplurarum ad vitaro necessarius
remedium dunec ingrcdiamur in domum non manu- est, de quo dicitur: Parvuli petierunt pancin, ct
factain.quae iii ccclis est, in futuro ad gaudiiim, non erat qui frangerci cis {Thren. iv), Ei alibi de
cuin abscondet nos in abscondito facici sux n coii- eodem : Quia cogiioverunt Dominum iu fraciione
turbatione bominum, proieget nos in tabernaculo panis {Luc. xxiv) : de quo eiiani pane in Evangetio
suo in coniradiciione linguarum {Psal. xxx) ; quo Dominus multa millia bominum saliasse perhibetur.
iios perducat Jcsus Chrisius, rex iiosier, homo hu- Sacra siquidem Scriplura voluntatem boininis in-
milis, et Deus subiimis, cujus rcgnum et imperium format, tum per cognitionem veritatis, tum pcr
permanet in secula seculorum, Amcn. amorem virlulis. Iste lainen panis non oniiiibus
SERMO XIX. uniformiter apponendus est, sed pro modo iegen-
IN QUADRACesiMA. lium et capacitaie sensuum variamius. Sunt enini
Iniliutn vita: hominis aqua ei pttnis, et veitimen- aliqui, qui inulta sciunl, et parum diligunt : alii,
lum, et domus protetjens turpitudinem ejus {Eccl. qui mullum diligunl, ei pauca stiuiit : alii, qni
xxv). Sicui gradus sunl dcscendendi niortciii, etmullum ditigiml alii, qni cl
in uiulta cognoscunl :
ficet gradus ascendendi ad viiam iiiveiiiuninr. Ei pauca cognoscunl, et parum diligunl. Qui nuiUa
siint Ires gradus qiiibus in mortein descendiiui", ^ ^"8"0scunt et parum ditigunt, debcnt Icgcrc scii-
quorum primus est, niandata Dei negligere se- pturas morales, quae purganl affecium, cbaritateni
:
cundus, voluptaiibus cariiis vacare: lerlius, ad om- accendunt : qualcs sunt scripia heaii Gregorii, pa-
nia vilia spirilalia pronum se exbibere. Similiter raboliC Safomonis, liber Sapicnli;e, et CA-Iorje ta-
et tres gradus sunt asceudendi ad viiam , quorum les, qu£ pertinent ad raorum xdincaiionem. Qui
primus esi, devoia conversio : secundus, bona con- vero niullum diligunl et parum cognoscunt, legeio
versatio : lertius, sancia consummatio. dcbent scripturas pro capacitate sensus sui, qux ad
Cum ergo inilium vila» boniinis sitconversio ad cogniiionem veritaiis inteliecium illumiDant, ui Ge-
Deum, dicuntur tainen panis et aqua iiiitiiim vitae nesim, Exodum, librum Rcgum, Paraiypomenon, et
hominis : quia converso ad Deum nccessaria sunt casteras tales qu;e pcrlinent ad scicniiam veriiatis.
aqua, videHcel poeniitiiti;^, et pauis sacra; Scri- Qui multum cognoscunt et muitum ditigiinl, legerti
piiirx. Primo aqua lattirymarum nccessaria esl : debent srripliiras sentenliosas pariier cl aflecluo-
qiiia sicut purgal ociilum, ila cl laclirymi^ piirgant sas, quibus inlellectus ei affcclus siinul nulriatur.
nicnti.s a(Ttu;lum : si laroen in modum fontis de iino Qiii aiilem parum cognosciint ci p«riim diliguni,
lerra: scaiuriant, id est si e\ rccordalione lerrenjc quamvis siinpliccb scripn:ras liciic possiiil lcjfcre.
H3 ABiALOMS ABBATIS sniL\tKmsc.;cEMsis iifi
taitien iiiagis eis cxpeJil audiic verbuni cxtiortatio- Videmus siquidem multos, qui qnandu ingressi nio
iiis ab eo qiti scil e&horluri in doctriiin. Qiiuiiiain nasteriuin debcnt sibi assumere plangeinti oniciiini,
Tiva vox docet, ct cilicacior esl ad eruditioncin, prxieri(.x- culpae jain imineuiores adeo securr fiiiiil,
qiiain «erialis lilerx Sdsceplio. ui videantur non pcciiitcntiai fructuin, scd quoddain
ilaiic auieiii cxliortaiioiiein facere debent illi, qtii M'curitaiis otiuin cxhibcrc in sua cunversaliono.
iioii Koliiui pcr scieiitiaiii illuminaii, »cd ctiaiii pcr r>i«ce, o ctauslralis. qui talis es, disce, inquam, iii
< iiaiilalcni acceubi stiiil : qiioiiinm praidicaior II iliiia scculari qiiid le oporieat fucerd. Siquidein
priiiio debel lilios parluiirc in vi>>ccrib;is cliari;:ili!>, tcrrcni impcratoris miliies quaiido stant in acie,
liosliiioiiuiii parere vcrbo pra;dicalioiiis. Unde Pau- si agricolas, vinilores, si quicuiique inepta Ixtitia
liis : Filioli, qiios ileruni parlurio, donec formetiir exiilianics vidcaiit, iion eos muvent hxc oiniiij, ad
iii vobis Christus {Cat. iv). Criminosus vero , c:si boc solum solicili, ut forliier premanl advcrsarios,
n:uttaiii tiabeat scicntiani, silenliuni tanien ei indi- fti vicloria potiantur.Quanlo magisiii, claiisiralis, soN
cilur. Sicul scripium cst : Sepulchrum paiens cst licilus esse debes et non securus, cui noii esi collucta-
puttureorurn, linguis suis dolose ajjebaiil {Psat. v). tioadversus carnein et sanguincin, scd potiusadver»-
Quia elsi scianl recla loqui per cogiiilioiieni veri- i-'i!5 principalus et potcsiales, adversus liujus mundi
lalis, tainen lorluosa el nociva freqncnler loquuu- li ixctores tencliraruin barum, conira spiritalia ue-
tur, iinpellciilc alTcclu pravae volunlalis. i|iiiti;c iii cueleslibus.
Et atlendc, claustralis, qaia alio leinporc leclione, Docet tc Jacob, cujus figurain tenere debes iii
alio tcinpore oralioiic, alio leinpore nicditaiione fcupplanlalione vitioruni, in conversaiione lua lo
utcndum est. Tcnipore Iribulaiionis, quando vir non dcbcre esse securum. Loctatus est siquideni
bonus in angusiia, et persecmione, et quacunquc Jaroii cutn Esau in utcro, Fuctaius est com Laban
tiibulatione posilus est, oralione uii debct, ut ab iii Rfesopotatnia, luctatus esl in Beibel cum Domino.
bis libereteuin Dominus. Unde Daniel in captivilale Cuin Esau luctatur Jacob iii uiero, qnatdo clau-
oravii, ei Judith conlra Holorernein dimicatura : scd Etralis piignnt coiitra afleclum earnafcin, quasi
et Jacob fralrein suuin Csau inelueas, oralione coii- sccuin genituin in utero pravae voluntafrs : cuiu
ira periculiiin dimicavit. io lentatione vero pcccali, Laban piignal in Mesopotaniia, quando in hoc se-
id esl quaiido aliquis in peccatum criiniiialc lapsiis culo pugiial cum diabulo contra incentivam malF-
«st, tunc leclione uti debct : quae osleiidil lioinini tia>, et secularis vanilatis : pugnat in Belhet cutu
viain justitix, mores instruil, apcrit tenlalioiies Doiiiirio, qnando vir rcligiosus in douio Dei, iioc
diaboli, et quomodo ei sil resislenduni, quibus csl, in claustro, in vigitiis et orationibus, in fauia
oinnibus boino peccalor ad graliani Dei su.scipicn- C et sili, aliisque iaburibus plurimis a Doinino re-
dani humilior enicitur.Teinpoie vero tranquiililatis giium ccelorum, quasi per violcniiam nililiir obti-
nediiationc uleuduin est, quae totam mentein lio- i:cre. Sicut eiiiin scriptum cst : itegnuin coelorum,
niinis sibi vendicare dcbet, ul neque exieriori Iri- viiii patilur, et violenti diripiiint iltud {Maiih. xi).
Lulalione, neque lciitatione interiori ab eo quod Seciindum viliuni, de quo diximus, id c&t tcpor
nienlc cogital reiardetur. Similiter ad vitam prod- aniiiii in bonis agcndis profeciiii clau.siraliuni
cienti vesiiinentuin necessarium est, ne nudusam- mnxim,e conlrarium est quoniam fervorem tpiri-
:
bulei ei apparcat lurpitudo ejus. Secundum aulori- ttis exliiiguil, tollit fructum boni operis, omnenique
laicsScripturaruin triplex veslimeiilum dislinguere diligcnliain spiritalis studii desidioso quodani tor-
possiiniiis, videliccl vcslimenium cilicinum, de quo porc et negiigeiiliain divini obscquii corrunipii.
legitiir : quia lex Ninivx indulus esl sacco {Jouce liunc torporcm niiiiui ctiam ipse Doiuinus aboini-
in) : Yestinientuni nupliale, sicul iii Evangelio de naiiir, bis qui tales suiit , cxprobrans ubi ait :
quodaiu diciiur : QiioiiiOdo hiic intrasti noii babcns Ulinnin csses calidus aut frigidus ; sed quia icpidus
\csleiiiiiiipiialciit?(il/a/</i.xxii.)Vestiiiieiituin jocun- es, incipiam te evomere ex ore meo! (Apoc iii). ite-
diluiis, sicut de Judilh iegilur : quia cxuit se vesli- r. spice ad aqunm tepidam, qiifc gnstanli nunseani
Lus vidiiitalis sua:, ei iiiduit scsc vestimenlis jocun- piovorat, ct fumuiu de .se efniilit dcnsiorem. quain
dilalis su£ {Judilli. x). Est ergo veslimentuui cilici- aqua calore fcrvens non facil : lla el iili,qui tepidi
nuni,dulor coiiirilionis: êsiiiiienluninu^^tiale, virlus biint in sua conversaiione, dum opcribus remissi,
chariialis : vesiinienlum jocnnditalis, graviias exle- el animo pusitlanimes, gestu iiinrdinati sunt, velut
rioris convcrsationis. iioc iriplcx Yesliiiientuinoiniii fumum quendam teierrimiiin de se eniiitunt, quo
claustrali dcccniissiine congruii, videlicel nt dolore iiiiueniiuiii ociilos vetut caligitie quadam obnubi-
cuntriiionis peccala sua ilefleat ;
per charitateni ea lanl, dinn exeinplum desidix prxbent aiiis, quo
qua; boiia suiiiaffecluosediligal, per {^ravitatcm con- relardanttir a conversnltone spiritaii. qiiam nii-
vcrsatioiiis.iliis ndexemplutn beiic vivendoproficiat. serabilis esl vila illius claustralis, qui frairibus
Tria quai dixinius, id esl aqua, panis et vesii- secum degentibus noii luoem, sed tetiebras infun-
iiienuiiii. tria viiia eliminant a ciauslralibus ;
per dil ! Tertium vilium, quod est, ievilas geslus exte-
qiia: iiinxiinc rclardaiitur in via pcrfeclionis, qtix rioris, clauslrali admodum fugienduin esl , noii
cuiit : sccurilas de prxierilis coinniissis, lepiditas in solum propterpeccatuin, 8«id etiam propier acanda^
^piiii» a^ciiJis, le'iii3S in gesiu exterioris Lotiiinis. ium. Cum enim gecius ei baUlus ilitus quasi spe-
417 SEKMOISES. — SERM. XX. ir< AN.NUNTIAiiOr<E B. MAUL«. 118
cultiiii csse debcKl eoruin qui furis stint, si sit ad A seJeiii judiciaiem liujus doiinis, ut k prxlalis eccltr
risuin facilis, »n verbis jocuiaris, vullu iinmaiurus, siaslicis suscipias virgam disciplinae. Et ul dc prx-
geshi incoiiipositus, liaic orimij conlr;i ipstiin pro- latis E''clesianiin dicam aliquid, ipsus lales csse
iiiiiiciaiit, nunus in eo esse virtulis, iii quo foris oportcl, ut dum alios judicant, per cnoninlntcin
«pitaicnl lot argunieiila dissoluiionis. Siquitlem vilx noii appareaiii judicandi. Sicut enim bc.iius
rcligiosani vilam profcssus, in fronte poriarc debet Crcgorius dicit : Nenio est qui iii Ecclesia Dei magis
Tliau, id cst fornKim Crucifixi : qtionbin qiii dicil noceat, qiiam qui pcrverse vivens solurn uouien
se iii ipso inanerc, debet sicut iiie ambulavit ct sanclitatis portal.
Ipse anibuiare {1 Joan. ii). Scd qiiicunque ille cst, Oualuor crgo sunt quac prxlatiim Ecclesiae babera
i]ui foris babitu iinmalurum se cxbibct, non Thau, oportet : inundam vitam, sanam doctrinam,' zeluiu
sed leprain in froiiie portal : el propterea hicul ^ justiiiae, amurcm disciplinx. Munda vita prailaio
leprosus in facie de consortio hominum cjicitur, nccessaria est, ui sancle vivat :quoniam cujus viu
Ita et cl.iustralis, qui talis esl, ne alios pravo suo contemnitur, necesse est ul ei docirina coniemna-
«xeinplo corrumpat, de collegio justorum est eji- »«>". Sed et sana doctrina ei necessaria est, sicui
clendus. Tria ergo quDe ab initio diximus, id esl dicitur de prselaiis: Erudiinini, qui judicatis lerram
•qua paMiiicniiae, panis sacrae Scriplura, testimen- B (P«fl^ "); ut sive loqualur subdilis ad cxboria-
tum matur.ie convcrsationls ,
quasi Iria remedia tioncin, sive doceat ad cruditionem, oinnia secun-
conlra tria vilia (dc quibus locuti sumus, videlicct dum rcgulam catbolicx religionis faciat, ne in ali-
securitatcm, tcpidilatcm, levitatem extcrioris iia- quo veritati vidcatur obviare, qui prxco debei essa
bitus) claiisiralibus daia sunt, ulsit dolor poeniten- justiiix et veriiaiis. Debel etiam prxlutus haber«
tix, contra sccuritatcm : lectio sacrae Scriptnr», zclum jusiitix, nthts qui inorJinate ainbulant, libert
qux illuininai et .icccndit aniinum, contra tepiditn- oce constanter contradical, gladio verbi Dei do-
tem : vestimcntuni maturilalis, contra exterioris fendens jiistos, el corripiens inquietos. Isie zelus
liabiliis lcvitatem. jMstitiae si prxlato desit, omnino indignus est ho-

Sed neque abs rc esl, quod tendenti ad vitam domus nore prxlationis. Quartum corum qux ad prxla-
necessaria essc dicitur, quse prolcgit turpitudincin luin pertinent, est anior disciplinx, ut ipse furma
ejus. Nani si doinum istum velimus intcipreiari sui grcgis ofTcclus discipliiiamlibcns babeat, et ad
Eccloslam sivc congrog.ilionem fidelium, de qiia oinnia, qux vitx regularis ordo exigit, se exbibeat
dicilur: Sapientia Kdificavii sibi domuni (Pror. ix); cxteris pronioreni, ui qux docet sermone eliam
•t alibi : In doino Pairis inci mansioiH^s mullx Inipleai operis eKbibilione ; nc f(>rle aiidiat iii se
•iinl (Joiin. xxiv), iii tali donio inanere valde « ''''"ectutn illud evangelicum verbuni : Qux diciint
necessariuni csl, valde fructtiosum. Fn ea siq

siqui- facile, opera autem ipsorum nolite facere (hJatiU.
dem paterfamilias, id est, Cbristtis, habet coeiia- xxiii). His omnibus rite obscrvalis, clatislnilis taiii
culum, in qao pascitur : babci tbalamum suuin, iu subditiis quain prxlattis, inveuil quid eum oporlel
quo requicscit : babcl secrelarium suum, in quo dis- facere, qualiter de sancia coiiversione nilgiet ad
ponit consilia sua : habet et sedem judici.-Îein, in bouatn conversationein, ct inde ad perfeclx vitx
qua discernit judicia. Cainacubiin istiiis domus, siinl consuuimaiionem, quousque pervenial in iocuin ta-
viri misericordcs, qui cleemosynis cxtcrisque opc- bernaculi admirabilis usque ad domum Dei : ubi
libus misericordix, quibus Chrislus libenler vesci- servis bonis el ndelibiisgaudium Domini sui datiir,
lur, sludiose insistunt. Thatamus cjusdcm doivuis, cl in hac vila legiiime certAnlibus coronam Jusiiiia»
sunt viri contemplativi, in quibus a curis et vuiup- largitur Dominus noster Jesus Christus, qui cuih
lalibus hujus seculi revocalis, Chrisius pcr traii- Paire ct Spiritu sancto vivit ei regnat Deus, p«t
quillitatein et amorem caiiestium rcquiescil. Se- omnia secula seculorum. Amen.
crctarium vero domus hujus, viri perfecii sunt, qui SERiMO XX.
divina sapicntia iiluininati, dant aliis inoiiita et m ANNUKTIATIONE BEA.T.e MARIiS.
consilia quomodo ad vitam debeantproricisci. Scdes d Yirtfam virtuiis tuw emitlet Dominus ex Sioit :
Judicialis in hac domo, sunt pra:luti Ecclcsiaruiu, dominare in medio inimicorttm luorum {Psal. cix),
in quibus Cbrislus sedet ad discernonduro justa Velleni, fratres cliarissinii, si benignus Jesus gra«
Judicia, vel ad correplionem delinquentium, vel ad liam inspirasset, factis potius quam verbis serino-
pacem justorum. Tu ergo quicunque iriaeulain iii le nein vobis facere. Quippc plus xdificalione prod-
vidcs lurpitudiuis,.id est peccati, inhacdomo poies ciiint facta quam verba : cum bxc suavilate quatiaiti
protegere illam. Si es immisericors, ci pioximi eloqiiii viriutis contineaiil exhorlalioncm, illa vcio
iiii compassione non tangeris, tr.insi ad cffiiiaculum cxcmplo boiix convcrsationis Irabant ad iniilatlo-
domiis islius, ul discas misericorditer operari. Si nem. Et cgo quidem virlulis omuiinodo vacuu9, dutn
ciiris hujiis seculi deir;iheris, Iranî ad tbalamum veslrx fbaritali qu.tlecunque compellor exiioriii-
ilomus hujiis, ut discas vacarc coulenipl.ilioni. Si tioiiis miiiisterium iuipciidcrc, prudeiitis iliius tiiCG
inunus esl tibi consilii vcl scienli:c, ut nescias vi- mc cxcusabo:Qiiia fungorvicc cotis aculumP.cdder«
lain tuam regerc, Iransi ad secrciariuni doinus qiix ferruin valei, exors ipsa secandi (llor. Art. psit.
islius, iit a viris perfeclic accipias inoiiita vil.i?. Si v. 30i). Scd niinqiiid, quia peccalor sum solus. noii
iii pcccaluin .Tliqiiod graviiis corruisii, imiiiii .id n<'(T<l.4iii;Hl nomiiiiim iiieum,solus ncsciamubi posue-
: :,:
4I# ABSALOMIS AIUUTJS Sl'RlNCKmSBACENSI3 120
Mnt eun)? Tu saliem vir bonc, vir rcllgi<>s.e. <|ui A tam praeclari. virga beaca Oel Geiiitrix fiiit, cnjus
tpiriiaii susurrlo cuni Deo lno veri)Osnris die ac sementem angelusGabriel hodierna die jecit, quaiido
Rocic, qui ad mensain consoialionis ejus contide- Cbri&tum Dei virlutcm, Spirilus sancii operatiime
ratli; lu, inqunm, iiidica miLi iibi pascat, ubi de ipsa iiascilurum annuiiciavit. Cnde Propheia
cubet iii meridic, cl lu cuin euiit invencris, renun- virgam virlutis ejus eam appcllal {Psal. cix) : quia
cia miiii, ui et cgo venicns adorcm eum (Matth.xi). ipse Filius, qui est Dei virlus ctDei sapienlia, sicut
Aui ccrtc, juxia Salvaloris mei consilinm, iie verbi flos de virga, sic de beatx Virginis iialura sccuu-
Dci dispensalionein inermis aggrediar, veiidam luni- duin carnem processil. Vel virga virluiis appellatq
cam nie.im, et emam gladium {Luc. xxii) : tnnicam est, quia in humaniialc, quam assumpsil de illa,
pcccaii.iunicainvelustalis. Hancproineliori.bocesi, liostem iilum anliquum poicnler proslravit : sicul

pro viix novilate commulabo, in qua accipiam arina et Abacuc prophela testaiur dicens : Cornua in ma-!-
Justitix, el giadium spirilus, quod est verinim Dei nibus ejus (criicis subiniellige^ ihi absrondita est
{Calat. vi). El a vcrbo quideni, quod proposui se- fortiludo f\ai{Habac. iii). Dicil ergo propheta : O
cundum congruenliam soleiiniialis, congruuni milii Christe Dominus emiltct cx Siun, hoc est, de
Tidebor sumpsisse exordium. A propbetico illo elo- genle Judxorum, virgain virtutis sux, videlicet bea-
quio Verbi dicitur : Virgam virlutis tua emitlei Do- fi lam virginem Mariam : llxc csl virga illa Moysi,
înut tx Sion, etc. Quxnam pulas alia est virga, qiix dracones i£gypiiorum devoravil. Quippe beala
nisi beaia Dei Geiiiirix, de qua processit flos ilie Dei Genilrix qux prxnunciata cst a Moyse et pro-
campi, fios (dlco) rruciu, odore, puicbritudine sin- phetis, vencna peccaiorum et tcnebras hiijus mundi
gularis? De cujus fructu amica sponsi ia Cantico per solem jusiitix de se procedentem illuminavic.
amoris saiiala, gratulabunda proclamat dicens : Sub Unde et in laudem ejos dicitur : quia cunctas hx-
iimbra tliiusquem desiderabam sedi, et fructus ejus reses solainleremisti in universo mundo. Ipsa est
ilulcis gutluri meo {Cant. ii) : fruclum appellans virga Aaron, qux in tabernacnlo posila, inter csy-
charismalum dona. fruclus dulcis, o frucius sua-^ teras tribuum Isracl virgas floruit, it( gcrminavil
vis, quem appetit esuries sine tormento, mandiical amygdala. Floruit plane pariendo Chrislum : ger-
Sine fastidio, quo satiatur sine superfluo, sanalur minavit amygdala, quando multa juslorum niillia
•ine recidivO;! fructus bone, fruclus sapidissime, 8U0 excmpio ad vitx novitatem converiit. Quod si
omne habens deleciamenium, omnem saporein sua- dillgenli oculo velimus advcrtere, quare Maria virga
vitalis, his tamen qui gustaverunt, quam suavis sit appelluta, in boc virgx simililudinem videmug
Dominusl la aliis siquidem est manna propier dul- ei convenire, quia virga est Oexibilis, gracilis, recta,
cedinem, in aliis lignum vitx propler xlerniialem, emincns, stalura uniformis : uniformis dico, non
in aliis panis propter fortiludiDem, in aliis vinum ramis vel foliis circunquaque dilTusa. Certe siciit
propter computictionem, in plerisque auiem oieum Ecripluin est fniquitas fiedei super talentum plumbi
:
propter «piritu» consoliUionem. De odore auiem poiiderosa enim esl, non gracilis,non subtilis. Quo-
isiius floris in Caniicis scripitim esl, ubi fidelis niam ergo beala Diei Geniirix ali hac ponderositalo
anima loquitur ad Deum dicens : Trahe me post le, peccati Spiritus saiicli virtute liberata est, recte
curremus in odore ungtientorum tuoruin [Cant. i). per gracilitatem virgx puritas innocentix ejus in^
El alibi : Ecce odor ftlli mei sicul odor agri pleni, lelligitur : cujus caro sic purificata pcr prophelam
cui benedixit Deus {Gen. xsvu). Odor super omnia nubes levis appeiialur, cum dicil : Ecce Dominus
iiecessarius, ulpoie infirmis purgativus, prolicicnti- ascendit super nubem levem {Isa. ix). In virgx
l)us conforlativus, perfectis vero sanaiivus. Eccc, autcm flexibililate, virlus obedienlix accipilur,
inquil, odor filii raei sicut odor agri pleiii. Nonne quam in Maria invenics ubi dicit : Eccc ancilla
Tides agrum istius mundi hoc odore plcnum, cum Domlni, fiat mihi secundum verbum luum (Luc.'i).
videas alios juslitia fortes, chariiate fervenies, alios Disce, radix peccatrix , favilla ignis xterni
promplos ad ohediendum el liumilitatis obsequium, p disce, inquam, exemplo Marix Deo humiliari, el
ho6 lachrymis irriguOs, et ad eleemosynas profusos. esse subjecta omni bumanx creaturx propter
jderosque in laudem prorumpere, non solum pro eo Deuni! An nescis quid Eaaias clamai de superbis,
quod veniam cousecuti sunl, sed etiam pro eo quod qui apnbulant in mirabilibus super se : Pro eo, in-
gratiam pro gratia receperunt? De puichriiudine quit, quia elevaix sunt filix Sion, et ambulaverunt
vero floris illius sancta Ecclesia 8il>i applaudil in extenio collo, decalcabil Doininus Yerliceni earum.
Caiiticis diceiis : Dilectus meus candidus est et ru- et crinera nudabil (/««. iii). Digne sic punitur su-
bicuiidus {Cant. v) : vere pulchc^ vei-c speciosus, perbia, quia, sicut dicil Clarx illius valiis magister
qui, licet rubicundus fucril in passionCi^ candidus Bernardus, Nec etiam. virginilas Marix sine huini-
tamcn in essenlia divtniiati« permansii. Cujus etiam liiaie Deo placuissel. |n virgx auiem rectitudine
pulcbritudinem Daniel propheta coinanomorans ait opera jusiitix, ia longitudine virlutis persevcranlia,
Vestimenia e]us candida sicul nix, capilli albi sicut ineo quod uniformis, niorum concordia figtiraiur.
Vina munda, corpos ejus sicut chrysolitbus, thronus Ecce virga, qux omni petenti palriam proponitur
imilauda, videat unusqitisque an veiii e.sn! imilari
îcut flainma ignis {Dan. vii).
Hujuj crgo floris fructu, odote. Dulchrilaline quoniam in virg» furoris flagellabii Dominn» eoa,
lii SEHMOES. - SERM. XX. IN ANNUNTI.\T!O.NR B. MARIyF.. 1S2
qul iUam conlcmpseiiir. Sunl eiiim «\ alix virgx A grua, sed esl alia qmtn docet superniis ille iniist-
Doinini, quxdain ail jtislificaiionein bonorum, qux- ciis, el iila nostr% saluti magis est necessaria. Se<}
dam ad vindiciam inalorum. Est enim alia virtutit qu% est illa mnsica, quam docel Deus? ipsa pro-
virg.i, alia virga iiaereditatis, aiia virga directioiiis, fcclo Irplici specic subdislinguitur : alia cst enim
a!it viigi fiiroiis. aniiiiaiis, alia spiritalis, alia cocieslis. Aniinalis esi
Virga iixrrditatis cst, gencralio rectorum. qiii musica, quando sciisus exleriores nihil superfluniti
sunl iioeredrs rogiii, et participcs ruiurae iiealituili- appelunt, et a duciu ralionis nequnquam discor-
nis, de qua Psaiinisia dicii : Rcdeinisti virg mi hX' dant, ut visus non aspiciat vana, non auris audial
reditaiis tiix (Psal. lxxiii). lixc virga signilicala detraciiones vei judicium sanguiiiis, non odoraltis
etl in illo facto Jacob, quando suinpsit virgas po> quxral suavia, non giistiis supeiQua, non inanus
piileasel amygdalinas el ex platanis, pariimque eas exiendaiur ad illicita. lsl£ suni quini|ue vocales
decorlicavil. ct quasdain unius coioris retinuit, ut aniinalis musicx f;icicntes h»rmoniam, qux dicitur
oves in a^peclu earuin, modo varios, modo unw diapente, quod sonat de quinque. Constituitur eniiii
Tormes cnnciperenl rnetus (Gen. txx). In iiis qu% de quinque corporis sensibus ordinate constitutis,
partim decoriicat% fuerant, sanctos ilios figurans, sicut jam dictum est. Spiritaiis musica consistit in
qui pollcm pro pelle dcderunt. passiones, iormenta,

B profectu viriutum, in gaudio spiritali et moruni
iojurias sustinendo. di iiis vero qux erani unius suavitate, in timore Dei et amore fraternitatis ; per
coloris, exprimens qui sine tormenlis, ortiiodoxa quam harmonia elTicitur, qux diatessaron, boc est,
fide, et doclrina, et morum pietate Gcclesix Dei de quatuor, est appellatj. Quaiuor ergu virtulCi
liimen dederunt, quas virgas oves, id est simplicos priiicipales illam efliciuni, videlicel furtitudo, Justi-
debent inspicere, ut in carum aspectii concipiant. tia, temperantia, prudentia, ui sil iii omnitjus beoA
Quia iiiorum exemplis debent addiscero modo in< agendis fortitudo ad auxilium, jusiitia ad dircctio-
jurias, contumelias, maiorum vcxationes libenier nem sive ad judicium, lemperantia ad solatiuin,
AC patienter suslincre, aut cerie in aliis, niodo liu- prudcntia ad consiliiitn. Coelestis vero inusica coti-
roiliiatem. modo obedientiam, modo mansuetuiiinem sisiit in coniempiatioiie Dei, in adeptionc aeternita-
cxlcrasque virtutes saiuti iiecessarias. \irga autem tis, in ineulis jocunditale ei immortalitate corporis:
dircctionis, rigor disciplinx accipitnr, utvoce, vultu, ct facii hsec inusica harmoniaiii qux diapason dici-
gestu, Itabilu, verbo el opere , sancte, juste ei pie con- tur, quod sonat de oclo. Siquidem oclo bealitudinet
versemur. De hac virga dicit Propheta : Sedes tu« eani eQiciuni. cum pauperiati rcgnum coeiorum,
Deusin seculum seculi.virga directionis, virga regiti n.aiisuetudiiii lerra viveiitium, iugeniibus consola«
tui [Psal. xLiv). Virga Itiroris est diabclns ot an{<eii tio, esurientibus satietas donatur, et sic de cxtcris
cjtis, per quos punil Dcus eos, qui demersi sunt in secuRdum quod in Evangîio describitur. His gene-
lacu inferiori, et in umbra niorlis, de qua virga di- ribus mu.<sicx, frater mi dilec.issime, cxercerc.qiia
ctum esl : Virga furoris mei Assiir, per Assur an- docet superDus iiie musicus magis in concordia imi-
gelos Satanx signilicando. Ergo virga virtutis, qux run), quam vocuin decaniare, inagis eiigens fortitu»
in teniaiione dcfendit itiiirmos {!sa, x) : virga ba>- dincm menlis prx forlitudine corpuris, sicut dicit
rediiatis, qux diiiîl justos : virga diiectionis est, vir ilie sanctus : Non in fortiludinc equi voluntatem
quae conigil loriuosos : virga furoris esl, qux (la- halicbit, nec in tibiis viri beneplacitum erit Do-
geUat iinpios. Eiige ergo tibi inter has virgas quam niino. Quid ergo benepiacitum cst Doinino? Super
teneas, :ui vclis inier amicos, an inter inimicos Dei timenies eum, el iii eis qui spcrant super miscri-
tomputari? Pro quibiis dicitur, dominare, id est, cordia ejus (P»al. cxlvi).
dominaberis in mcdio inimicoruiu tuorum. Aut PostrcmOc tu qui miliias in castris Israel et furtis
enim duminabitur eis convcrtendo eos ad jusliliain, es in bello Domini, qusero ego a te a qua parlo
aut punicndo eos ad vindiciam. custodis labernacuiuin Doiniiii; utrum ad orientem.
Scd sunt nonnulli, qui in domo Dei Don virga Q an ad meridiem, an ad aquiloncm, »n ad occiden»
scd columna immobilis volunl apparere. Si oitiin lem? Certe, sicul scribil Moyses, ad orientalcm
monens eos, negiigunt; si arguas, conteinnuni; si plagam labernaculi excubant Isachar, Judas, et Za-
obsecras, non exaudiunt : quin potius murmurant hulon : ad nieridianam, Ruben, Gad, cl Siuieun i
adver-:u$ Pûremfamiliasdicentes : Hi novisslmi una ad aquilonis plagam, Dan, Neplalim, cl Aser : ad

bora fcceruni, ct pares iilos fecisti nobis, qui por- occidenlalcm , EiTraim , Manasses, el Oenjamin
lavinius poiidus dici et aestus (ilatth. xx). Nos in (iVuin. ii). Hxc omoia ad nostram doctrinam scri*
vigiiiis, inqniitnt, lioclurnis, nos in lioris diurnis, pia sunt.
nos in »iIentio claustri, nos in hyiniiis el canticis Per orienlalem piagam tahernaculi signifleatur
clamamiis in coeluin, ut misereatur noslri Deus no- ortus, sive inchoalio religionis; ibi excubai Ua-
sier, utinam, fraires rharissiini, psallarous non char, qui interpretatur memoria Domini ; et Judas,
solum voce, ^cd ei spiritu ci mcnle i Sicul cnini qui confitens, et Zabulon. qui babiiacnlum fortitu-
quidam aii : Cum vox vitam non remordet, dulcis dinis intcrpretalur. Omnis erpo qui viiae novitaiem
esl syniphoni;!!. aggreditur, riebci liaberc nicinotiam Doniini pcr
rtaiie mufrica itla voGalis ad laiidem saiis con- cordis conlriiioncm pro conimissis : similiter ci
«3 ABlÂLO-MS ABSJMIS SriUNCRIIlSIlACENSIS «I
orii confeftiiioiieni iii accusaiione sui : debel eliJiii A Prjcdicavii Joiias lubverbiunein ciTiialii, et oinntt»
eft!>e liabiiaciilinn rorlituilinis , lolerando forlitvr conversi »unt a viis suis malis ad Dominum. Mina*
Jsperilatcm salisfactionis. liir Christus damnaliunem atternx moriis, et iion
IVr plagani vcro meridianam inlelligilnr pro- esi qui exaudiat. Ergo, fratres dilectissimi, ne in
feclus sivc iiicreiiienUun virtutis, ubi exoubant isii illo ircnieiido judicio Christus Dominus loqnatur
trcs, vitlclictil Ruben, qui viilfins filius, Gad, qul nobis dure, sumamus de opliinis lerrx fructibus,
.•iccineliis, Siincon, qui exaudilio Domini inicrpre- ct feramus ei muiiera, videiicet, modicum restii;ie,
talnr. Qui eiiini in domo Doinini proficere vull in nicllis, et siiracis, siacies, et terebinli, lioc est, vir-
virlulibus, dcbct essc videns filius, id esl, circmi- tuies ei upera virtutum qiiae per ista signiticanlur :
i.pcciiis, ut diligenter vidcat qnae sit voluntas Do- quia forsitan ignoscet ei relinquet post se benedi-
iiiiiii buiia, beneplaccns et pcrfocta : debei esse ac- ctionem. Deus auiem meus facial eum placabilem
«iiicins cingulo caslilatis, per mundiciam cainis :
et rcmittat, ct tiunc fratrein vestrum qui loquitur,
deliei ciiain essc exaudilio Domiui, obediendo suo el euin quem lenct in vinculis, id est ilios qui ad
superiorisccundum mandatuin Dei. obedieudum Dco vinculis disciplinx scaslrinxerunt,
Per plagam aquilonis significatur agonia teniatio- reinittat. inqiâm, ad Patreui snum, ad suinmi et
nls, In qua excubani, Dan qui jndicium, Aser qui '^ yUcrni illius Patris visionein, ubi vila sioe teriuino,
beaiiiudo , Neptalim qui dilataiio inierprctaiur.
,
et gaudium sine nubilo : quo nos perducere digiic-
Quicnnqiie enim in tentaiionibus vult esse fortis, tur ipse Jesus, rex et salvalor noster, cujus re-
debei anie oculos siaiutrc judicium ilind sine mise- gnuin et imperiuni permanet in sccula scvuloruni»
ricordia, ubi scparabut>lur oves ab hoedis : futurani Aiueo.
ctiam beatitudinem qux debetur jusijs, scd el viam SERMO xxr.
quae conducit ad illam, sciHcel hlitudinem cliJiri- IR AI4?IUNTUTI0NC DEATJE IfARIJE.
tatis, ui el limor jiidicii ab idicitis absiineat, et pro- S)>iritut sanclut tupcrveniet in te, «t virtut Allit-
uiissa beattluuo in lalitudinein cbaritatis inducat. tittt! cbumbrabil tibi [Luc. i). Ilodiernx diei soleii-
Per plagam occidcntalem, non ab occasu, sed ab niias, liatres diicctissimi, Duminicje Aniiuntialionis
occisione raoraliier sic dictain, tranquiliitas menis vucabulo honoraiur , quia saiuiis no.strx cxordia
nccipiiur, quando occlsis vitiis per moriiru'.alioncm liodie bealie Virgini credunlur denuntiata. Sapicii-
cariiis, caro el spititus suhjiciuntur divinx volun- lia eniin, quas in arcano Divinitatis ;ib ailerno iuse-
tati. In qua paiie excubaiil Effraiin qui frugifer, rat coram Fatre, diaderaa caniis assumendo niunda
Mnnasses, qui obiiviotus, Oenjamin, qui filiut dex- etiam spcciaculum facere voluit, 6ic attingendo a
tercc inlerprelatur. Qtiicunque enim mente iran- liiie usque in rinein fortiter, a fine, inqnain, tnaje-
qiiilla, inierfectis jam viliis vuU Deo famulari, lie- statis siimma; usque ad finem exlremae huinilituiis.
bol esse frugifer in operibus juslicix, obliviosus pcr Quippc non satis erat ad restaurationem condiiio-
«lclciionem viiae praeicriisa , sed ei filius dexifcrae nis altigisse finem illuin majeslaiis el glorix, qno
per desiderium feliciiaiis i<;terna.'. Ipsa eniin est cral angelicx naiurx adgaudiuin, nisi etiani fineiu
qn:e iii Scripiuris saiiclis per dexteram nobis signi- hnniiliiaiis altingercl, quo peccaloribus fieiet i«-
ficatur. Sicergo, o liomo, qui tlc numero pugiialo- mcdiiitn.
rum Israel lc exisliinas, sis, inqiiani, Jbachar, id est, Ad hujus spcclacuti novilatem, videlicet incarna-
memor Domiui per conlritionem cordis : Judas pcr tionis Verbi, oninis iila patriarcliaruin et pruplieta-
confessionem oris : Zabulon, per l.iboreni salis- runi turba, per quos Spiritus sanclus muiidu into-
faclioiiis. Sis Unbeit, per circunspeciioiiem : Gad, nuii, vcnluram geneiationetn invitavil, u( in canie
pcr castii.alem ; Siitier.n, per obedienliam : Dan, Sancium sanctoruiu agnosceret, queni sancioruin
per dlviiii judicii rormidinen» : Nepialim, per dila- uiuilitudo prxiiunciassul. Quid eniin Abraiiam factu
laiionetn cliariiaiis : Aser vero. in spc promiss:c iilo significavit cum dixii Pone inanuin tuam sub-
:
beatitiidinis : Effraim, per sludium boni operis : n K^r feiuur meum, uladjurcin te per Dcuin coeli et
Manasscs, pcr oblivionem praaerila? conversalio- leriae, ne accipias uxorem filio nieo de filiabus Ca-
nis : ll«:iijr.min, per desideriuiti futurx jocundiialis. iiaan {Gen. xxiv). Maiium quippe, quae in firma-
T.iles eiiitn dcbent esse qui laliernaculo Dei de- nientumfidei solet porrigi, snbter feinur ponurc, est
Mrviunt. Chrisli humanitalcra dc Abrahain descensuraiu fido
Quid crgo cril de illis, qul labernaculum Dei de- tcnere ; Jurarc per Deuin coeli et terrx, cundeui
itruunt per scismata el scaiidala, per contuinelias csse Deuin ore pronuQciare, ac si diceret : Tange
et deiracliones? Titneo iie cuiii Dailian ci Abyron feinur ineuni, et jura pcr Deum meuiu. EandeiM
dcscendanl in infernum vivenlcs, lioc cst, iiiiqui- Christi huinaniiaiem luuibareillud Uiereniia: signiU-
lasem suain inlelligentes et cognoscentes ;
quomodo cabat, quod ad fluinen Euphraiem in petrx fora-
eniin 'giiorare possunt quod per Scripluras divinas, niine abscondilum computruit, ilaquod nulli aplum
pcr Icclioncs noclurnas per psalmos el cantica au- usui viderelur {Jer. xiii). Lumbare siquideui as-
diuni et i.ileMigunl? Ideo viri Ninivila' exurgenl in suiuptae ca-nis a Ycrbo ad fluinen Euphralen, ad
judicio coiilra generalioneni talein, qui adprxdicn- fliixura videlicel noslrx morlalitatis computruit,
tioiiciu Jonae egeruni poeailcnliam (Maiih. xn). cuin homo ille saiuraiusopprobrii», confossu» pia-
Hj SEKMONES. — SEUM. XXI. IN ANNU.MIATIONE B. MAIlI/E. «2«
gis, alijcciio plebis f;icuis csl. Inde ()e:>l«s Job ex A pediens fueril tali morbo tali obviare medica-
personna Filii Dci ilicit : Iiuluia esl caro inya pu- nienlo
iiedine el sordibus pulveris {Job vii). Eraiit quippe dux infirmitates in nostra iiatura
Nec hoc prxtereandum pulo, quoil in foraminc sanandoe, quarum una procedebat ex snperabuii-
pelrae lunibarc hoc conipntruisse dicilur : Foramen (ianlia humoris, reliqua ex vehementia frigidilatis.
siquidem munimentum solel csso corum, qux in Supcrabundantia Iiumoris, ipsa csl inundatio car-
ipso rcponunlur, iic iinpctu aurae, vel quacunquc iialium desideriorum : frigiditas, de.speralio cale-
venlorum violcniia dissipentur. In pelra ergoCliri- stiuin promissoriim. His duobus duoconlraria Spi-
fitus, in foraiiiinc Cbrisii accipitur ubedieniia, quac ritussancti medicina in se habuil, videlicot caliduin
ipsuinabomni forinseca pcrlurbalionc cl lcnlalione ct sicciiin, quatenus contraria conirariis poisenl
cuslodivit quo lanien foramine
: in luuibare con- curari. Ll calidum siquidem fuit, ardor sive desi-
puiruil, quia factus esl obediens Deo Palri usquc ad derium cielesiiuin : siccum vero fuit virius castila-
(iiortcm. Dominus quoque sumnio illi patriarcbu; tis, sive virginiiatis proposituin. Apposiiii ergo
proinillil dicens : In scmine luo bcnediceniur oni- Spirilus sanctus in beala Virgine calidum conlra
iies cognaliones icrrac (C^n. xxiii):mysieriumlncar- frigidum, ut ardore coeleslium tcrreiia despicerel.
iiaiionis de seinine Abraha; venluruin csse prajiiun- B Siccuin quoque bumido apposuii, ut proposilo
cians. Veninlamen quod dcsemineAbrahainsiveUa- virginilatis et continentix canialiu de.sideria in ea
vid.Cbrislus nascilurus essedicilur,piamenscatbo- prorsus exlingueret. Unde eiiam subjungitur : Et

li(C dcbel accipere, non secunduin aemiuis tradii-
viriut A.Uisii}ni obumbrabit libi. Quod e^l, ab aestu
ciioneni, ueque eniiu Cbtistus sic natus esl cx virili carnaliuiQ desideriorum pr.eatabit refrigerium. Sed
seniinc, sed potius ex semine Abrahx natum essc si virlutem Altissiini Ghristum (qui, juxta Apostolum»
Uical secundum gencris successionem. esi Dei virtus el Dei sapientia) appellainuii, cuiii
Ipse enim angelus non de viro, sed de Spiriiu ipse Dei Fiiius iux inaccessibilis, sol jusiitiae, luci-
(ancto nasciluruin esse Maria: praedicit, ubi dicit :

fer sive stclia malutina appeilelur, videlur polius
Spiriius sanctu.i supervenieiin te, ei caelcra. Sus- debuisse diKJiise : Virtus Aliissiiui illucebit libi,
cipe crgo virgo Maria verbum, quod tibi a Doirino quani obumbrabit : ctim ea quse sunt lucida, niagis
per angelum transmissum est. Non cnim tc alio- ciaritatem quaga unibram prxsiare soleanl. Quod
quiiur ul exterreat pavidam, ul circuinvcniat im- foriQ verum esset, ubi juxta fonnam rerum naiu-
provisam, ul concutial inririuam. Qua; cnim nosii ralium etiam Dei luiracuia pensarc posseuius.
fn secreto cubiculi tui Idbulari cum Doinino.oraiione q Oinne siquidem umbrosum corpus iii naiura reruin,
penelrarc cgbIos, visiones angelorum videre, quid suani umbrain jacit in illud quod op|>osiium esl ai,
limcas iu eorum colloquiis, vcl dubltes de pro- a quo clariias procedit. A simili atlende qualiicr
missis? Plane Spiritus sancius supcrveniei in te, ul virlus Altissimi obumbravit beala; Virgiiii. Iles
execulio promissioiiis nuncii Qdciilatem p.ossil com- 5iqu)dem, a qua spleodor processil, fuit divinitas
probarc. Superveniet, inquii ; venit cerle Spiritus Vcrbi ; oppositum buic splciidori, fragililas nostrue
ad Virjjiuem per eleclionem, fcstinavit per sanctiQ- inorlalii.atis ; Chnsii vero humaniias ia concep-
cationcm, appropiavil per altocutionem , supcrvc- tion unita Vcrbo suscepit in se splendoreiu Uivini-
niens landem, boc est, supurveniens per illam inef- tatis : sicque Divinitali et nostrae fragiliiaii itHer-
fabilem incarnationis operationem. Interrogcmus posila nun solum Marise, sed et universo orbi
oinncs fiiias Evx, qux iliaruin ab iilo triplici vae obuiiibravii, u( obumbratioDcm iiiielligas assuiu-
universx carnis Jibera fuerat, quod Adam Irans- plae carnis ciiediationein.i
mibit poslerissuis : quorum primum fuit in corrup- £t sicut radius solarisjubaris umbram opposito-
lione camis : sccundum, in prsevaricalionc animi :
rum sibi oorporum ad diversa loca iransniittii,
teriium, in poena damnalionis. Nulii prorsus, donec quod teslinionio quoiidianx cxperienliie compro-
Spiriluis sanclus supcrvenions, super vx, iiiquam,
D batur : sic Ciiristus sol Justilix sua: bumaMtatis
iens a beata Virgiiie, lolum ilUtd vac absiulit, usque ubumbralionem estcndil ad diversas parles Etcte*
^kdco, ut ncc conupiio caniis impuram, nec prse- siae, diversis (emporibus. Ad orieniem etcnim um-
varicatio mcnlis ream, iiec d.imnalio miscram con- bram fecit, cuin in sux concepiionis oriu sive
btitueret. qiiain ciHcax Spiritus sancli mediciiia, principio formain servi assuinens, dedii humiliiaiiii
qux adeo sanam, adeo innocentem fecit illam! Puio exeinplum : ad occasuin fecit utnbram, cum in pas-
quod in icrra suaviier vivenlium inveiiiri non po- sione coiiiulit peccati remediuin : ad aquiiunera
terat, nec in nostrx convallis habitaliime cxordium fecit unibram, cum dcsceDdens ad inferos niotnordit
snnipsil, ct ideo supervciiii;id cst, dcsuper vcnit de infernuin : ad meridicm jecit uinbrain, cum asceii-
suiniiiis au inQrma, ut iialur.i nostra, qux per cau- deiido tcstcs gloriae su.-e transvcxil in co&iunu si
sasi inferiores lulari non poierat (omnis qiiippc et iioliis, iValres dileclissimi, velil Chrislus iivdi-
caro corruperat viam suam), sailem in sui Iangi;o- carc ubi pascat, ubi cubet in meridie, quaicnus et
ris remedium de supernis acciperat medicinam. iios, non dico niodo ui raontas, scd tanquaHi ar*
Placel adhuc mcdieina; luijus effectum inlueri, el busia illius umbraopcriat. Quis eniin iii ea quievit,
luodum languoris cum iilo compararc, si forie ex- el est adustus? quis scdil sub ilia, el nou esi pro-
,;
i-n ALOMS AHBATIS SPRINCKIMSUACKNSIS iH

tecius? lllccalor concupiKcenlix i-tfrrigeriiiii>, venlus A qui qiiidcni criniiaa aiiorum noa referiial, sed
eblionis ol>it»culuin, inslrinuriîx leniperauten- lamen libenter refercnles auiliunt. Qiiod genns de«
luin ;
qujeciinqne alia infiniiilas reinediunt invenil traclionis nolat Propbeta ruin «iicit : El op-
seJ est qua.>(lam obiimbratio, qux facil propter iii- probrium iion acccpil adversus proximos suos :
temperieni frigoris torpiduin : jlia coiitra velicnicn- {Ptat. xiv) ct hos oinnes, quos uauin geniismortalis
liaoi caloris prspftlat rcrrigeriuni. Qui eniin ia liye- peccuti iuvolvit, expectat una poena damnalionis,
ine, longe a nobis sole posilo, unibrain quaerat, prxsertiin cuin facientes ct consenlienies pari
luanifesiuin esl quflniaiu eo fortiut frigore arctalur. pa^na plectendi sunt. Sed non ideo, inquies, coii'
Si vcro in (ticbiis aestaiis, ciim aol nobis viciiiius sealio, qiioniam auilio loquenlcs, qiios nou possuin
lucet in virtiiie siia, ad iimbraiii quis transcat, probibere, liiigare non volo, noa aurein avertere,
obuiiibraiionit» habei sulaliuin. An iion siniiliter in ne eo ipsu coiitristem frairem nieum. Imo conseii-
illa obiinibratione, quam facit virtus Allissiini ut liis tis plene ci pecratum detraciionis omnino tu coit>
occisio sit peiiculi, aliis causa saiutisT Esl uliquc summas,quiaiiisi esset auditor, non esset delraclor,
Cbrisius, etcniin quibusdani reniolus per ferTorem Vis conscnsum intelligere? sicut ccrte in aliis, iia
charitatis, quibus tamen obuinbrat per sacramenta hoc pcccandi gcttcr«, consensus qualuor modis
fidel, sub alis Ecciesi<c fovens cos, de qua ipsi ^ admitlitur; videlicet instigando, cum quis alii 8ug«
«unl lilera non spiritu, tituio noii sludio. Haec au- gerit ut opprobrium fratri suo objicial ; coope-
tem sacrumentoruni oburabralio,' quia non adest rando, cum eum ul hoc dicendo impuniius
defendit
fervor dilectionis, torpidos magis quara refrigeralos maneat lacendo, cum noa admonct ut desistnt
;
Quia melius esi vjam veriialis non agnoscere,

facii. praeslando auloritalem, dum prxlatus, qui debel
qu.im agnitx veritati sludiis et operibus pravis corrigere erranies, detractorem non casiig:tt : et
fontraire (// Petr. n). Quos eniin signiHcanl alios ipse tanto gravius delinquit, quanto facilius possei
iiisi fratres Josepb, qui ab eo frumento accepio, corrigere, si operam fraterno profectui vellet ad-
pecuniain, quam dare debueranl, el praelerea scy- hibcrt;. Es tiuiien vir sine detraclionis nola, cun»
p!iiim argentcum, in quo doininus lerrae au- retraclare poies crimen fratris lui. Quandoqii«
gurari solcbat, in saccis suis inclusos retÎeruut ? eniin reiractatur causa correctionis, quandoque
{Cen. sLiv.) Nomine quippe frumenti, euciiaristiae causa communis utilitatis, quandoqu« causa dejec-
c.-eteroruinque sacramcnlornra virtus accipiliir, ut lionis.
ibi Cibavit cos ex adipe frumenti, el de pelra
: Si ergo, le sciente, peccavit frater tuus,etiam oc>
melle saturavit oos (Psa/. lxxx). Pecunia vero ipsa, culto existentc crimine, cum luam forie correptio*
P
Bunt Dei dona, quibus Ipsius beneficia, qu» in uni- ricm non admiscrit, aut ei qui lenet locuro praelaiio-
taie percipiunl Ecclesiae, recompensare debeiii; et nis, aut aiicui bono et sanclo viro habenti testimo-
•cyplius argcnteus in qiio augurari solel Josepb nium religionis, vel certe el qui pollet autoritate
nilor est divini cloquii, in quo praernia jusloruni, scieaiiae, secreto pules hoc indicare, de quibus ta- i
poenas malorum fuluras praedicit. Sed non solum men firma opinione teneas quod et secretum ciisio-
pecuniam, scd el scyplium argentcum in saccis diant, et chariiaiis visceribus correplioni fralris ope-
abscounduni, cum el dona Oei accepta, el socrx le- ram velini adltibere. Oinnis enim, quem adinittis ad
tiiinonia Scripiurae, quae intelligunt, execuiione conscientiam occulii criminis, talis esse debet, ut vel
boiioruin opcniin foris non oslcnduiit. Unde etiain auloritatepoteslaliscoercere,velautorilatecorrigcre,
el Propbeta suspiransconqucriliir dlceas : In sali- vel autoritaie scientise in his qiiac ageiida sunt, vei
libus in medio ejus (Babylonem loquens) suspendi- cavenda, instrucre possit. Potest etiam causa com-
inus organa noslra (Pia/. cxxxvi). Pcr salices quippe, muais ulilitalis siae crimine crimen alterius retra-
qua! infruciuosae sunl arbores, homines peccalorcs ctari, ut si forte velint .iliqui virum bomicidam E,c-
ct iiifructuusos acc!piinu3, io quibus organa sacri clesiiii Dei pruilicere, \el aliquem publico BOtaluni
eioquii, quasi inuiilia suspeaduntur, cuiu leges et D crimine in fratcrnum inducere consortiym, licet
propbeias audiiu percipiunt, sed lamen modula- his qui conlradicere volunl in suae contradiclionis
itiine sanctoe devotionis el harmonia buiiorum opc- pairocinium ciimen illius quod opinioiie )tublica
runi niiiiiine retonanl. celebraUim est, in inedium proferre. Si vero causa
Muiiquid iii laudem Dei resonare possunt. quos nocendi, ut scilicet vilior ct dejeclior habealur, quis
Ifngua, coiiscietiiia.facla qnoquesimul condemnanl? crimen illiussive publicuui sivc privalum retractel,
Qui noii ollenditiii lingua (dicilScriptura) bic per- iile qui hoc facit, eo ipso ftlius gehennx elTectus
feclus cst vir (Jac. iii), inio (ut dicam quod senlio) est, quod conira fraternain cgil cbaritaient, et hoc
inter omnia qiiae lege Dei prohibentur, non est de locuiione.
nliud frcquentius a Deo separaus, quatn peccatum Ut autem ad lesiimonium transeam conscientiae,
iocutioois. Vts videre quam frequcnier? Inter eos quis denium est adeo securus, qui non pungatur
siquidcm, qni dicunlur susurrones in populis, sinl gladio coascientiae, audiens illud humililaiis praece-
quidam, qui mnla cx sc ipsis concipiuni, el postea niuin in Evangelio : Si quis vuil inier vos major
alii refereiido parluriiint. Alii vero ab aliis mala essc, sit vester minister : et qni vult primus esse,
actipiiiai, et aliis cadcui referunl, Teriii vero sunt, sii vesier servus {Maiih. xx). Sicui Filius humiiiis
429 SEftMONES. -SEHM. \Xl\. IN ANNLNTIATiONE B. MAKI/t:. i5D
iion Tenic niinislrari, sed minislr.ire. lieaia illa A maieriam emolllre voiens, in igiiem eam poiiil, et
anclflriini tcmpora, in quibus declrina huniilit:ilis cariionibus ignitis aqu.iin aspcrgit, non tamen ul
flornil in opere, ul f|nitiquid propri.'^ exciîlonliae ignem extingnat, sed ui ampiius f.iciat reviviscerc,
nmor, sive vanx giurije admini&tnirct, to-

vcslitus «lonec tandem fervore ignis concepto, fcrrum nia'-
iiim purims conscientije lanquam malum uiijicerct! lealionibus »d voluntatem artificis dir-iiâliir. CriMio
Virtiiiem qiioqiie paiientiae .id salntem esse neces- quod non dissiiniliter is, qui mentis snx fuler cu-
sariam. nnlii dubium csse debet, quam tion solum riosus essc dcsiderat , dcbct negotiari in igi.e et
per seipsuin, sed el per servos suos propheias nobis aqua, duram nienlis obstinationem emollien lo. nt
reiinendam mandavit Dominus. Undfe ct David di- aqua coniritionis ct lachrymx poenilenti% pra^teriia
cit : In die niandavil Dominus misericordiam suum, peccaia abhiant, el ardor charitatis aninuini ad
cl nnctc canlicum ejus. (Ptal. xu) In dic.inquam, amorem virtuiis accendat. Quid aiind sonanl in Eo-
clcsia geniitUii contriti cordis, lachrymae confiten-
prospcrilalis mandavii Dominns ferrc niisericor-
iliam snam, iioc esl, paticnter lulerare injurias, tium, lunsiones pcctoris, virga disciplinae, :ispcrilat
vctationes, incomnioda, qitx etiam in Lcalo Job cilicii, crebra denique prosiraiio pecratorisTOni-
iioinine misericordix enim itta lacbrymx plangeniium peccaia tna
appellantur, ul ibi (Jcb iii) iiia
Nonne disslmuIavi?nonne tilni etjamqnicvi?etve-B secum trahuni , ul tunsionibus hniusmodi liomo
iiil tupcr me niisericordia tua, Dominc. In nocte vero

peccator elimatut, landem virtutis amator incipiat
adversitalis insndavit canticum cjus, hoc cst, con- exislere, quousque ignis ilie niodicus, qni prxve-
solationein xierna; bcalitudinis, ne deficiamus in niendo langnescenicm affectum aninii excitavii ad
liiliulatiunibut. Consuiat crgo unusquisque arcana compunclioQem, profeclihus quolidianis inardcsceni

cordis sui, et invenire polerit quod defleat. Si enira carainus fiai in zeio jusiitix et amore virtutis. Et
vindicarc proprias injurias, io dura verba pro- quoniam hoc nnn est currentis neque volenits, sed
rumpere, pra-ceptis majorum contradicerc, debent miscrentis Dei qui operatur veiic ei perlioere in
cciiseri noniine iinpatientix, putasne palientiam omnibus, conemur id prece qua possumus ab eo
iiivcnies super terram 7 Quandoquidem bxc rara obtinere, qualenus peccaii frigore exteriiiinato, ct
:ivis est in terris, nigroque simillima cycno. Qnis igne charii&tis in cordibus nosiris accenso, 9U±
iiofttruin denique illain comminationem Evangelii obumbrationis seniiamusrefrigerium, donec tandcni
tiniet : Qui irascitur fratri tuo, reus eril judicin ;
ftbscondat nos in abscoiidito faciei su:r a coniurba-
f|ui dixerit, racha, reut crit conciiio : Qui dixcril, tione hoininnm, ubi est vi*.a sine termino, et gau-
falue, reus eril gehennx ignis (Malih. v). Ubique dium tine nubilo, ipso donante Domino nostro
tubintellige. sine cansa. Sed hoc semper sine causa C Jesu Clirisio, cnjus regnum et iinpcriuni pernianct
fil quando causa correctionis non iniervenil, sive '" 6«cula scculoruin, Ainen.
,
coinniunis uiilitatis. Et quoniani Doinini legem ac* SERMO XXil

ccptain opere non iinpleinus, videtur illud Joannis IV A.NNONCiATIONE BEAT.C UkHlJE.
in Apucalypsi jain in nobis impleri , ubi dicitur : Ave ilMria gratia plena, Dominus tecum. Spiritus
£l factus cst sol liiger quasi saccus cilicinus (Apoc. tanctus tuperveniet in te el virius AUinimi obumbra-
vi). Quippe Scripinra sancta, qux tanquain sol iucet bit tibi(Luc. Verbum quod audistis, fratres cha*
i).
iiiobis,ostendcndo ea qux ad salulem conducunt, abje- rissiiiii, Dominicx aniiunciaiionia continet hisio-
ela et vilis, duin noii esi qni caiii opere iinpieat, riatn, in qua Verbum, quod eral in principio apud
rcpiitalur. Ecce eniin clamal iex natiii.£, quain Dcus Deuin, YCnlurum in canie aiiiiimcialur, si<'ut Joaii-
lin curde huniinis tcripsit : Qnod tibi iion vis fieri, n*'S dicil : Vcrbuin caro factuin c:>i ct habilavitin
alii nefcceri^, et non advcrtinius : iegem Moysi iiobis (Joon. i). Ipsum est illud verbuin abiircvia-
abjiciinus, Evangelii niandata non custodinius. Su- tuni, quod fecit Domiiius 9n|ier terrain, iino vcio
per quo ergo percutiet ultra addentcs prxvaricaiio- brcvi>>£iinnni. Nain iicel iii nutura sux divinilatis
iieni super prxvaricationein? Non habct in nobis n iiicoinprehcnsibile sit ct infinii:ini, in nostra tainen
jam nova plaga tocum. si redircnt anrea iila se- naturn adeo breve laotnm cst, ul lcgerelur vcla-
cula, ei sicui in primiiiva Ecclesiu, miiterei Domi- mine niodici corporis, pannis involveretnr, ei cape-
nus ignem illuni Spiritus in tcrram.qui hanc vitio- rctur ah utcro virgiiiis, quod a ttiebu^ xtcrnitalis
runi rubiginein consumcret, ct ferriiin induratx tolus niun.lus capcre iion Nec imnierito
potnil.
tiientis iiostrx posscl cinollirc, ut sailein tnnsioni- Vcrbuin, quod Cbristus esl, annunciaiurcum verbo
hus ct prcssuris, quas quotidie expcriiuur, ad usum salulutionis, qiiia ipse Christus antor est nosirx
Doininici opcris pusset eliinari. salulis. Qiiod poteris intolligere, considerati cjiij
In rebus inateriaiis vidoiniis, qiioniatn ea qux n:itivilate, vita, inorte, el rosurrcttione. Nativiias
duriora sunt in duobus, videlicct aqiia cl igne, teni- cniin ejiit natura nostram purgavit, vila cjus vi;:iiii
perantur, sic ccrte cisdcin duobus spiritaiiler ac- i:ostraiii inslruxit, inors ejus mortem nostrani
ccpiis, inentis duritia in suavitutoiii quaiidiini spi- dosiriuit, rcsurrcclio ejus saiutem no'uis coii-
rilalis dulcedinis emollitiir, por igueiii, iiiqu:iiii, tulil.
cliaritatis, et pcr aquain conipnnctionis. AniiM:id- Pruploreu cuin vocc saluiationis angclus V r^\-
vuriitc et vidcle, qnoniain f.ib*:r ferranus feni nem alluquitur diccns : Ave, Maria, ires saiulatiu-
! ::
m ADSALOMS AnRATIS SI>RIN. KIRSBACKNSIS <r.2
nfi cclebresinCTangellca scrie invcnimiis. Salnlal A minii» : mmnJi sioiluin, proplor juslonim solaliuni ;
enim Chrislus discipulos suos cum tiicil : Pax vo- «naris sleil.im, propicr miseroriiin rcfngiun). Slella
Lis {Lhc. xxiv). Salul:)l angeius Mariain cuin dicil : couli esl, qnj" sna clniilaie ranleros sanctos illiimi-
.^vc, Mari;i, gralia plcna {Luc. \). Salnlal Marir» nnl : ninridi vcro, id csl jusloriim, qui prnpier
Elisabclh sicul Icgimus : quia ascendil Mari.T in mundiliam cordis reclc iiinndiis vocaniur : .stcll:»
monlana cnm rcslinalione in domum Zacliari.ie, ct esl, quia ipsi jffeclu dcvoiionis ad illam respiciun',
salulavii Elisabelli. Uac triplici salutaiione inplex coiilra pressuras linjus miindi consolalionis benc-
conrordia nobis significata est, videlicct Dei ad lio- ficia consequunlur : maris vcro sleJln csl, quniiiam
mincm, bominem, hominis ad bominem.
angeli ad omnes miseri, oinnes in amarilutline crimiiiiitn
Discordahat enim Deus ab homiiie proptcr peccaium flucluanles ab ipsa opcm refugii cxposcunl. Oinnrs
primx pr.Tvaricalionis. Discordabal aiigelus ab ho- ergo aniinae Virgini niatri dcvol.ne Lxtabundie dicant
mine, quia, cum conscrvi in obsequio Dei essc de- Ave coeli siella, ave mundi siella, ave luaris •tclln,
buissenl, hoino se subf'idcral dominio diaboli. ave Maria. Vel ut modo video recic slella maris
Discordab.ll honio ab homine, Judseiis a geniili, co vocatacst. Tempore enim bujus saiuialtonis nutli
qund islc Deum, ille vero idola colcrel. In pritna eranl in ccelo heali, in miindo nulli jusli, vel ad-
«rgo salulalione significaturconcordia Deiad hotni- [i
"»odum pauci, sed omnescrant in mar/, hoc esi.
nein, quia Deus erat in Christo mundum reconci- m amaritudine peccatorum involuli. El ideo jusle
tians sibi. hi secunda significalur concordia angt-li maris Glclla, id esl miserorum siella ntincitpata
ad boininem ,
qui per Christum cohxredes vitx est. Sicut enim stella Jiacc naviganlibns in mari
aeiernae facti sunt. In tertia signilicatur cunc*rdia recl« viae indilinm esi, sic el Maiia in hoc mttii.!»
iiominis ad hominem, quia Judxus et geuiilis nie- t«rluosc vivenlibus, aliis reclam viani bonae operj
diaiite lapidc angulari, qui Cliristus est, in una lide tionis, aliis reclam viam humilitaiis. aliis reclani
sociaii sunl. Ct quoniam bxc triplcx concordia per vjam caslitalis ostendit. Ob hanc miscriam lollen-
beaiain Virginem facta cst, diculDeus, dical angc- dain Gabriel ad Virginem missns est, qui roriiludo
lu8, dical hoino: Ave,Maria. Hxc concordia, ut puto, Dci interpretiiur. Siqiiidem opus eral rorlilu-
in Iioc etiam significaia est, quud nomen priinae dine. ut gcnus humanum a lanla miseria libera*
inalris, id esl Eva, motaturiii veibum salutationis. rctiir.
Siqutdein lioc noinen Eva duas voces gcininam ini- Eiattcnde quia nnntians fortitiulo, nimlius foril-
seriam bumaiiae nalura^ prsciendenies in se habel, ludo, nuntiatus forliindo, scd nuntians fortitndo
vidrlicet, elc. Cum duplici enim iniseria hoii!0 in Dcus, nunlius foriitudo Dei, nnnliaiiis fortiliido
litifle munduin nasciiur, id est culpa et poena. ^ dcificala poicst appellari. Nanciaium diciinus ho->
(juando ergo noniine iilo converso Marix dicitur : niinem assuitiptttm a Vcrbo, qiii deificatHS est, M
Avc. per boc datur intelligi quoniani, pcr bealam cst Dcus facius. Sicul enim magniis ille Ilugo sar-
Virginein, el culpa iii veniam, ct poena in gloriam cti Victoris dixil : Qni negat Itomineni assuniplum
commutataeftt. Lt allendesi pIacctqtiod,avcquando- ej^se Deum, nrgat eum assumplum essc in Detira.
que cst vox opianlis, quandoquc vox urantis,quan- Ncc obviat anloril.is i)Ja Hieronymi qiia» dicit
doque congraiulaniis. Vox optanlis cst, cuin dico Lcgimns Dcnm liiitnanalHin, non Iioininem deifica-
pfoxiino meo : Ave, quia oplo ei sniulem : vox Jum qu?B sic iiiiell:gcnda cst, quia non prius hon)n,
:
orantis cst, cuin dico : Arc, crux prccio.sa. Non eniin ct postea Dens esi facius, scd cx quo fttit, simul
iignn salutcm opio, quam haberc non potcst, sed et boino el Deiis fuit. Nnnlius crgo fiiit fortis, ut
oro ut virttis crucis mihi saluleni opereiur. Vox mnndalnm Dei fot tilcr iinplciet : nnncialus fortin,
congralulanlis est, cum inndo dicit Ecclesia : Ave, ut in carne as&uinpta diaboluin foriitcr vinceret :
llaria, vel cum dicit : Salve, sancia parciis. Ac si nuncians fortis, ui deviclum diaLoluni fortitcr alli-
dicerei: Congratulor, ve) congaudeo lux saluii. gnrei.
Dical ergo Ecclesia congralulando, dicat ange- jj

Dt autcm ad slcllam nostram reverlamur, qui tn
iusoptando : Ave, Maria, quod inierprctalur, maris nâri suiii videnl cam a rcinnto : qtii in mundo.
siella. si dclur illitis copia, qni cam vocavit stcl- videnl eain e vicino eam a : qui in ca'lo, videiit
lain naaris : o si conserte cum eo loqui liceat : proximu. Qui aliqnid videt a reinoto, rein quideni
quoiiiam quisquis fuil iile deorum, qui eam sic videl, sed iicque genus neqiie pcrsonain rei discor-
vocavit, non soluin vcrbosiim, scd cl contcntiosiiin ntt : qiii c vicino vidct aliquid, rem el genns rel
nie ci iinpcndam. Quarc noii ni.'igis eam cocli stel. disccrnit, sed non personani : qui e proxiino vidct
iam, quare non magis eain niundi sielhim vocnvit? aliquid, et reni et geniis rei et porsoiiniii cognoscil.
Ccrte nomen maris amaritudinis sigiiificaiivum csl. Qui crgo in tnari sunt, slelhnn nosirnm a reinoto
Niinquid de eodem foiile hanriunt dukcm el aina- rcspiciunt : qiiia ho:r.ines in magnis criniinibiis vel-
ram aquam? nunqnid ipsa, qiix inater cst miscri- nt in innri flnciuaiilcs, quainvis tiinore su)i()li(-ii,
curdix et pietaiis, maier est amariludinis? Absit nffeciu lcniii qinniioque ad Dciiin, vel ad ea qu.ii
I^roplerca ergo non inimeiiio et cccli stellani, ct Dci snnt respiciuiit, lanicn culigiiic pcccatortim in-
mundi slcllum, et demum slellam inaris appc!I:ibo voliili , a conieinplalione coci* slium rcpelluniur,
eani. Civli si< llain, proplrr cminenlis gl'»ri.T pne- sicqiic niliil s|iiril.i|i^ gr;itiae in se cxpericnles,
133 SERMONES. — SERM. XXU. !N ANr?L'NTIATIONE 0. MARi.4!:. ira
roelesda qiiodammoiJo a loitge viiJPMl, sc«l non sia- A lis matri Bingnlnrilcr cxpcrien(iain iiiiliilsil. Uinli
iiim nec pr.Tscniiam eonim possimt advertere. siilijiiiixil : Dominus tecutn. Doini.-itis P.iler lectim,
iiisii vcro qoi in mwndo, id e.st in mtindicia coniis qiiia l» sponsa cjns : DominiisFilius locuni, qnia tii
posili siint, stellam lianc videnl e vicino, qiiia dtiin iii;ilcr cjiis : Domiiiiis Spiritiis sanctMS teciiiu, qiiia
mncle vi"cndo in coBlis iiahenl conversnlionem, lii amica ejiis. Ncqiie cnim ipse iîii ninor est, af-
pcr stillicidia gratiae rutiiram vilam praegnstanles, recliini amoris libi ostendcrel, nisi lu vjccin dilr-
eiiam sl.itnm sanclortim pro modo litijiis viisc con- ciioiiis ei cxliiljcres. P.ilor ergo tccum, ciijus Filiiim
ripiont. Qiii vero in ceeio snnt, stcllam istam vi- coiiccptiira : Filiiis lecum, quem conccplnra ; Spi-
dent e proximo, qiiia immediaie Deo rriicntes, oculo riius sanctus tccum, de quo conceptura es. Quin
cnntemplalionis scrcnalo, pcrspicaciter sancloriiiii Spiritus simclus superveniel in (c. Primo 7Ciiiel pcr
prxscniia parilor et visionc dclcctantiir. sanciilieationem virginis , postca Eiipervcfiiet per
Ei lioc, pro co qiiod dicium esl, avc Maria. Scd sanctiricitionem conccpius virgiiiei. Siipcrvcniel in
4\u\ii magnum, qnid siipcrciniiiciis Virgini nialri st- te, quia dc Spirili» sancio concipics. Tii qiii |io«
iriboiiur, cuin dicilnr gralia plciia? Nam ci Cliri- audis, quomodo Maria de Spiritii sanclo coticepe-
tliis plenus graiijB el vcritali^, Slcphantis pieniis "^ fideliter gic iniellige : Sicul vcfbum Dei iraago
gratia (4cr. vi), et apostoli plciii gratia Spiriliis ^ P^""'* cst, sic anima Clirisli isnago est Spiriins
;incti riiisse leguntur (/ict. ii). Idcirco li.xc distiii- sancli : Mcc loqtior niodo de ilia im:igine, pro qiM
ftio adhibenda e$t, qtiod cst pleniitnlo jpqiia, est Komo ad imagiuein Dei rîctiis essc di<-itiir. In re-
plcniindo apta, est pleniiudo snperflueiis sive ef- bus corporalibus imago alictijus essc dioitur, qnod
fiiKa. Pieiiituilo xquaest, cum in re implela niliil evpresse forroam illius, cujus est imago, liabei.
vaciium relinquiiur, ut in inensiira vini vel oiei. Sicuiautem corporaiia rormas suas habenl, iiaet
Pleniludo vero apla esl, qu.-e rcplet secundum rci spiritalia. Forma auteui Spiiitus sancti gratia sep-
rongrueiitiam, ut cinn dicitur : Civitas vel Eccle- tiformis est, non forma qiiai sil iii Sj>iriiu, sed qiiao
tia plena populo, non qtiod Ibi nullus lociis vacuiis de Spirilu sanclo : sicul chirilas, qtix est in paiieie,
nrniiqMaiirr, sed quia secundnm congrnenliam ibi dicitur cilaritas sulis, non qiix sit in soie, scd qim
eiisienics ioco sufliciiint. Plciiiiiido supcrfliiens esl, est de sole. Homo ergo Chri&tus de Spiriiu sancio
îiando re» qiise implii, mensiiraR capaciiatem ex- conceptus est, quia formnm Spiritus sancii excel-
cedlt. Iii beaia virgine Maria plcnitmio acqua fiiil, lenter acccpit, boc est, scpiiformctn gratiam. Ut
quoniani .spirilali graiia in tantiim rcpleia esl, ergo de, non sii luaierialc $ed formaie, Clirisiii.^
quod in ea niliil vacuum, ij est niilius peccandi lo- r^ ê Spiriiu sanclo couccptus cst, noo cui Spiriluj
cus remansil. Unde liieronymus dicii : Cum de sanctus materiam semin<s atlulit, sed cui lormain
l>cccatis agiuir, nullam de bcata Maria volo fleri sanctiiatis inler omnes crealuras eleganiiiis im-
iiienliotiem. Ex quo cnim Ciiristnm concepit, adeo pressii. Sequilur : Et vitlut AUissimi obumbrabit
«si conrirmaia, quod peccarc non poiuit. In cacic- libi. Viriuletn hoc in loco accipe, dc qua Psalinis f
ris tanclis picnitudu apla fuit, non qnod pecc:ire dicit : Noiam fecisti in populis virtuicm ruam, re-
iion potuerinl, qiiia el apostoli exciiiere pulverem demisti iii brachio tuo populum tnum, rilios Jacob
pcdum jussi sunl (Ifaiih. x), se«l qiioniam gralix el Joseph (J'»a/. lxxvi). Et de qua Apostoltisdicil :
pleiiiludinem snfricientem :id salutein .^cceperunt. Chri&ius esl Dei virlus, el Dei sapicalia (/ Car. i).
lu Cbristu plenitudo superfluens fuit, quia ipse ac- Hjcc ergo virlus Allissimi, qiio Christiis est, obum-
cepit graliam siiie mcnsnra, itn ut de plenitudiiie bravil qiiondam filiis illis iiequ;)m, popuhini luqiior
IJHS nosomncs acciperemtis. ExccHeiiter ergo .Ma- Jiidxor(;m, obuinbravii beat£ Virgiiii, oliumbravit
rixdictum esl, gratia plcna. Est auicm graiia iia- eliamnobis. Ihubra qiisc obumbravil gcnli Jndaica-,
turaliuiu bonoriim, est gratia spiritualium cbaris- iiteraiis .seiisns vehuiien fuil, quo spirii;ilis inicl-
iiiatuiii, et eal gralia cuelcbliiim donorum. Plcua iigeniia de Christo, el sacr.imciiU:> ejus in Icgc vc-
gr;itia fuit naturaliuiii l)onorum, qiioniam Spirilu ^ l.tbatiir, iie cam inlelligcrciit. (Jnde cum Moyscs
saiicto ei supcrveiiiente, inlcgril:itein naluralium loqucrotur iiliis Isi;!el, vcianieii poucbal sniicr fa-
sccunduni digiiilalom priiiix condilionis sola iiiicr ciem suaiii : quia noii polcrant iii ciim aj-picerc pro-
filias Evx acccpil : Picna fuit gralia spiritalium picr gloriam vullus ejiis, qu;ccvacu;iuir. lixc umlira
charismatum, qiioniam Chrislo iiicarnalo amplius siguiiicala est pcr uiiibram licdcrx, sub qiia se<ieb;it
pcccare nou poiuit. Coelcstium doiiorum graiia Joiias juxta Niiiiven,ul videret qiiid .acciderel civi-
piona fiiii, quia virlute coniemplaudi quodammodo lati. IJmbra qiia obumbravit bcalx Virgini, innrmi-
paUiib donala esl. Qiiaulum cnim distat intcr odo- las fuii assumptx carnis, qiia splciidur diviiiilaiis
rem et guslum specici aromalicx, lania iiiicr con- ila lcmperaius paiitcr ct obumbraliis cst, ul in li:ic
tempialiutietii Mari,x, el alioruin saitctoriiin dislan- obsûriiaê caperei eum uierus Virînis, qiicm iu
tia est. Sicul cnim singiihirem aclivam a Chrislu sua claritate omniiiin rcrum aiiiplitndo c^pere iioii
acccpil, vidclicct humaiiam cjus naturam portare, poluit. Dc hac umbra ex persona bealx Virginis iii
laciare, ct rnvolverc paiinis, cxleraqiie Iiumaiiita- Cantico amoris scriptum cst : Sub uinbra illiiis q>ioiii
tisolQcia ei exhihere, sic (ut dicam quod minisirat desidcrabam scdi (Cnni. ii). Umlira vero qua oliiiin-
cordis mei dcvotio) eiiain dulcedincm sua> diviniia- bravii Dobis. siciii ignoiniiiia passionis . qii:iiiJo
455 ABSALONIS ADBATIS SriUNCRmSUACENStS 155
tpeciosot ille rorma pne fliiis hominiiin. dcformis et A Bci Yum contumacem nuirivisti delicale, quando car-
uinbroBtis facius esi, ilA ul esset lividus pl.^gis, ii(>in tunin cainessalionibus, et cbrieialibus, cxle-
pallidus morte, e( oainimouis opprobriis salura- r'sqiie volupt.itibus vitx hujus delectasii. Propterea
lus. (e porrigenie manuin aiuilii caro insurrexi( in spi»
Hxc circa ipsum mutatio, noslra ohnmbratio fuit, rilum, cum viiiis cariiis, hoc est lu.xurix ct iiiio
«l cum muitx ciroa ipsum mulationcs fueriitt, lixc muiidicix, cum servire coegil. Et o uiinam tihi suili*
sola obumbravil nobis. Muiala cst enim ejus subli* ceret occidisse tantum virum et non illiideres nior-
iniias in buinilitaieni, quandu formain servi assum- liio, non scvires in exdnctiim, non infligeres vuU
psit : mulata est inrirmilas ejus in niajesialem, nera vulneribns, ([uod f.iciunt omncs qiii peccatiim
quando assiimpsit Pelrum, el Jacobum, et Joan- peccaio adjiciunl. Kevoca ad memoriam fatnosoi
nem, et duxii eos in montem eicelsum, et Iransfl- peccatorcs hujus seculi, qui moiisiriiosis viiiis,
guratus est ante eos : muiata esl ejiis mutabililas conliimeiiis naturx, passionibus ignoinini.->-spiritiira
in :elernitatcm, quando a niortuis resurrezit : mii* alDigunt : Sinioniacus Spiriius sancli prxdoiics, (pii
taia esi ejus spcciosiias in deforiiiiialem, quundo pa(ritiionium Cruciflxi duplici sacrilfgio, id csl male
iu passioiie pro nobis in cruce suspensus est. Et ncqiiircndo el maie vivendo, possidcnt : tales oin-
tixc esi uiiibra qua nos obumbravii, per quain nos nes grassantur in aniinam extinctain, in Crealoiia
a servituie iEgypiiaca et poiesiate diaboii liberaTil. iiijiiriam.
Sub hac sedebal llclias in soliludine, quin el dc eo Resipisce ergo, o anima inisera, scde sub unibra
scripium est : Sedebat, inquil, sub umbra juniperi, Christi, conformare deformitaii ejus, macera car-
et petivii animae sux ui roorereiur (/// Reg. xix) : nem (uam jejuniis el ahstineniia volup(atum : quo-
Juniperus eiiim arbor cst humilig ei hispida, et si* niam per is(a spiri(use(iam ex(iiictus reviviscit. Si
giiai Clirisliiin huinilialumel dcspeclum iii passione. enim umbra Petri potiiit snscitare inuriuos {Act.
Ad h.-knc uinbram invitamuromnes lioc sacro tem- v), noii po(crit lioc ipsuin facere uitibra Christi ?
pore Dominicx passionis, ut sedeainus suh ea lacii Certe si laborares iit(iriiii(aie aliqu.i corporaii, e(
imilaiores ipsius : iiam qui dicii se in ipso mancre, mandarel tibi Hippocrales vci Gaientis per clientiM
(lcbet tiiiain post ipsum ambulare {Joan. ii). Hac ium suuni abstinerc a vino cl eaginatis, niodi as
umbra modo obumbrata esl sancta Ecclesia, dum obialiones sunicre, libenier obedires pro conse-
ccssant ab ore ejus cantus Ixiiiix, cessat ornatus quenda saniialecorporis. Mandat tibi cadcm Dena
ininistrorum, apparatus altarium, sed ct aniratc Palcr per Chrisium snum, ul snneris iii anima, ei
compiindx Kupcr peccatis buis, quod lachrymx ct Q non exaudis : At niagis oportebat Deo obedire^
suspTia pocniienlium coiinteiilnr. quam bominibus, sicutPetrns dicit {Act.y). Ne di-
Nunc ergOy o anima Clirisli;ina qux characlere cas : volo scdere subumbraClirisii, scd itoii compa-
Chrisli intignita es, icsidc sub uinbra ista, cun- rct deformitas vci ignoininia passionis cjus.Uespice
verie gaudium luum in luctum, et plange Dominuin omnes iribulalos, infintios , incarceraios, paupercs
tuuai : vcl si non vis eum plangore, plaiige saltcm faitiecl sili horridos, in his omnibus Christum vi-'
morluum (uum.Murluus luus spirilus tuus esl, mul- des uinbrosum cl repletiim despectione. Scde crgo
litudine scelerum lanquam plagis niuIlJs eitiitcius : sub unibra Cbri&ti per proxinii compassioneui, nt
Moi-luiis, inquam, non quta subitu casu compariiil, veslias nudum, frangas csurienti panein tuiim. Da
sed cui tu causain nionis iiiiulisti. Mec cst hic elcemosynam necessiiateni paiieuii, da, inquani,
niorlnus qualriduanus iii sepulcliro, qui a mcmoria paiienii imo potius reserva libi, quia in futuro
:
iiia j.un excideiil : noti csl niorluus in porla qui centuplum accipiesi e( vitam xiernam possidebis.
jain evanescal ab ociilis tuis, sed est in doino liia Si potens aiiquis divitias multas libi conlulissct, ct
prx ocuiis (uis, ul semper cuni vidcus, el horrorc insurgeren( in te inimici.qui propler (ollcnd.un i|
coiicuiiuris, ct indcsinenlcr plaiigas inorluiim, cui pecuniam eiiam vilam vcllenl auferre, el dicvret
viveiili parcere noluisti. Judiciiiiii :c(]iium a (e po- D lihi is, qui le dilavit : Contmenda mihi pecuiiiain
stuto, tii ne delraxeris verKati. Qiiidain vir nobilis, luain, libcrabo le ab hoslibus, conservabo (ibi vi-
c( cjus servus contuiiiax in custodia tihi dali sun( taiii luam, el pccuniam ad inlcgrum resignabo.
bac lcge, u( scrvuin pane c( aqiia mure servi, nobi' noiine multas gratias agens acquiescercs illi ? Ecce
lcni 3u(ein scciinduin digiiidilein n:aaiiuin suuruin hona temporalia arcepisti a Chrislo, iiisurg:il tii le
splcndide procurares. Tu vcto in (ontrarium ope- luxurii, pariem illurum sibi vuii vendicare. «t v!-
ru(us es, qui nubilein viruiii faine e( sili multisque tam libi auferre : hoc ipsuin facil gula, roiitcssa-*
•liis iiijuriis cuiifectum subegisii : aervuin vero lioneset cbrietatcs appetuiido : faci^ hoc superbia,
ontni deliciarnm gencre fecisti insolcntem el super- luxum vestium el poinpatii sccularcm ambiendo. |ya
bunt, qui iusurgeiis iu Dotninuiu suuin coufossum ergo pauperi bona lemporalia, imo Chrtsto in pau-
vulneribus luullis occidit euin. Quid rcspondcbis pere ca commenda, quo facto viiam conservasti libi,
ei, qui ulrunque libi conimciidjvit? Tu hoc crude- e( rocipios ea in die itecessiiatis. Et ne for(<; gravc
lit recis(i, (u, inquaiit, nobilciu virnm occidisti, videalur din snb uinbra Chrisii icsidcre, ct confur»
qui «piriinoi tuuni nuilis virtutibiis, nulta piiiguc- inari passionibus ejus, scilo quia iiun sutum in unH
dine devotionis, vcl bonorum opcruin rcfccisti. Tu hrai sed eiiam in spcculo, ci quandoque in favie se
:
r,7 SEftMONF.S. — SERM. XXIH. IN PASSIONE DOMINI. m

pxliil)etceirienJum. Spcciilcini sacro Sciiphira cst, A ciinila, filialis, qiiam Deo Palri dobcbal, (.hodienii.t
iti qiia iiiiitgiiiem suani speciosnin vul*le ostcndil t<'rlia, singiilaris de liosle victoria. I'tim.im caii-
.iioliis ;ul coiisolalionem. Inspeciilo ii(o vidcl aiiiina, sani, lioc csi, communcm omnium miscriam, pro-
«jnain sil pora Chrisli diviiiilas, qiiain diilcis cjns plicia Oavid commcmorat dicens : Proplcr niise-
boiiilas, i|iiaiii iliiiliirn.-i cjus xlcrniias, qiiam iiia;- liam inoptim, ct gemilUMipaupcruin iiunc cxurgatn»
siiniohile g:tu<iiiim, qiioil pro se palieiiiibtis rcpro- cl n:aiiifesiabor, dicit Dominos (PsaL xi). Poiiam
fliillit. NoiKliim in speciilo isto viJetiir specics cjiis cousam iiumnni geiieris in saliitari, hoc est, iii
sicuti cst : cx partc eiiiin cognosciinus, cl cx parlc Chrislo, cl non tepide, iino fiducialitcr.igam ineo,
prophelanius, sicut dicil Aposlolus. Res siîuidcin, qno:I in hora passionis factum cst. Ista iniseria
«tijus imaginoui in spcculo vitlemiis, relio nos e&l (lipartiia fuit, qiiia ponderosa, qiiia generalis, qiii.t
{1 Cor. xiv). Sic el <Jlirisii4S citjus specicm in supi^rciiiiis. Pondcrosa fuii , quia liomiticm inoie
cra ScHplitra videiniis, adliuc iii magnu gioria vcn- pecc.iioruin adco presscral, ut ncc coelum, ncc coDli
lurus esl, qiiuiido videbimus eum f:icic ad ruciem. niimina possct rcspiccrc. Unde Psalmista : Filii
Sed cainus crgo inodi<:o tempore suli umtira pas$i<>- hominum, usqucqiio gravi coidc ? (''"'/• iv.J Et
iiis ejus per imiiatioiioiii, vidcanius lormain f-jus hcalus Job dehacgravilaledicit: Ulinnm appende-
in speciilo ad consotationein : ul laiidem vidcanuis ii rciilur peccala inea, quihus iram merui : ei cala<
eutn in dccore siio gaudium percipientcs, quod ncc milas, quam palior in stalcra, quasi arena marts
vocecxprimi, nec cordc cxcogilîri polChl, qiiod h.TDC giavior apparerct ! (Job. vi.)Elalibi : Gravo
«i€€ luclu obiiinbrabitur, ncc dcrecln riiieii) accipiet, jugnm supcr otnnc.« filios Ad.irn a dic nativitali»
prxstante Domino nostro Jcsu Christo, cnjus rcsii.x, nsque in diem sepuliinic (Ecde. xl). Illa
gnum et imocrium permanet in secuia scculoruii!. etiain miseria gciicralis luit, qiiia mors quae pcr
Anicii. uiium hominem in mundum iiilravcral, :\deo lale
SERMO XXIII. pei vagala erai, quod omncs justos et injiisios, bonod
IN PASSIONC DUMINJ. Cl malos pariter involvciet : ut uuivcrsos punircl
ChristHs pasttts at pro nobis, vobis relinqvfns iinuin sunpliciuni, qiios uiiuin Involvebat paieruj;
exempluiH, ut sequamini vesiigia ejus (/ Petr. ii). pi-jEvaricationis dcliclura. Fuit ctiam ilia ini.seria
Eccc , fralres d.lcLlissiiui , Chribtiaiix religionis pereniiis, quia boino sine tcrmino, ct sinc renieilio
vexillifer Chrisius Jesus pro sulule huminum diini- illam miseriam suslitntissel, nisi niodiaior Dci el
calunis procedit : forlis utiqoe propugnalor ad hominum Chrisius Jesus, morie sua inicrvenieiite,
salvatidum, qiti furleui iliiim armalum custodien illi niiscrix riiicm imposuisscl. Secunda causu
tein airiuni suuni, fortior ipsc superveniens de coetu quarc cruccm subirc voluil, fuit iilialis, quani Deo
saiicloruin ejicit, ila ut non sit amplius in co in- Palri debebai, obcdicnlia, de qua Aposlolus dicil :
ventus locus. llujus auteni signum victorix in li- Chrislus factns est Deu Patri obedicns usque ad
gno crucis constiiuere voluit, quia et juxia diclum moriem, niortcm autem crucis (VliiUftp. ii). Et ipse
prophctx, ibi abscomlita erat fortitudo ejus {Habac. Patrem Ego nianifcsiavi te supcr ter-
Fiiius ad :
iii) : qua duin hoslis anliquus appeliil cscatn

in ram : opus consummavi, quod dcdisti mihi ul
carnis, translixus csl aculeo diviniiatis. Et si vultis facercm (Joan. xvii). Pro isia obcdicniia crucem
scirc, quihus armis divinx poleniisc Chrislus dia- subire voiuit, ui per eam primx itiobcdientix pia-
boluin viceiil, ipsa fiierunt sapieiilix ejus pleiiiludo, culum solveretur :ei Cbristus usquc ad cruccm hu-
charilatis ainpliiudo, humililaiis fortitudu, miseri- miliatus pro Iioinine satisracerei, qui supcrbiendo
cordix maifuiiuiio. usquc ad xqualiuiem Crcaloris sui per inol>«dicn-
Sapiciiiix plenitudo superavit fraudulentum, qui liain sc extulisscl. Tcrlia causa, quarc cruccm
dnlosa siiggcslionc hominem iiinocenlcm crcatum snbire voiuit, fuit singulnris dc hoslc vicloria, nt
scduxcral, sicut ex liisloria libri Gencsis manifeslum ipse moriendo morlis aiitorem cvinccrcl : ct viclo-
cst : CUarilatis amplitudine dcvicit invidum, qui q ria poiilus noii soium ipsc cssct viclor, sed ctiam
bomincm fraiiduletiler sc<luclum ab xlernilalis fc siios iniitalores facerci viclores. De qua victoria
ltcil.Uc per iiividiam dcjccerat : Humililatis fovliiu- Joaiincs dicit in Apocalypsi : Vicil lco de liibu
iliiic dcvicil supeibum, qui hominem nihil sibi de- Juda, r.idix David (.4poc. v). El Isaias : Quomodo
bciiicm iii iiijuriain Creatoris sui coiilumacilor pos- cccidisli Lutifer, qiii tnanc orieharis ? corruisli
siilebal : Miscricordiu! magiiiludiiic dcvicil crudc- iii lcrram qul vutnerulias gcnics (Isa. xiv).
lem, qui hoiniiicm iiijui>le possessitm sine luiseri' Niiiic crgo o aiiima Clirisliana, quoe vcxiiiuin
».ordia vexabat. Sed jam verlainus (Oiisidcralionis lein:s !;ujiis viclori;ic, sic pories crucem Dotiiini, ul
oculum, id diligcnlius attciidcnlcs, qua dispeiisa- eliam rrucilixum imiloris : qiiia vera trucis b;iju-
lioiiis ralionc, Clirislus cruccm subiie votueril, el latio, crucilixi imilaiio esl. (}uaiiior cornua crucis,
lain ignominiosam mortem suslinere, qux ulique qux suiil longiludo, lauludo, subhiiiit.is, ct pro«'
01 Jud;cis scaiidalum, i-i Crsccis sUillitia rcputala fnndum, qualuor nobis passionum gcnera dctiion-
csi. Trcs inierim ralionabiles causx vidcnlur posse siranl, quibus Cliristuni dcbcmus itnUari, (|UGruiii
assijjiiari, quare ChrisUis crucem subirc voluerit, primuni est^ passio corporalis angtisiia' : sccun-
''um, conlinua ninriiticaiio canialis foitcupiticii-
iliniriini prima csi, romtnunis oraniuin miscria : sc-
Patuol. CtiXI. 5
ir.9 ADSALO.NIS ADBATIS SPRINCKIRSBACENSIS I ;ft
liae : lcrllum, polionlia iilnix conlmnclix : qiiîr- A Oomini porlal pondiis dici el a?8lHS : pcs Chrisii
tiim , reni(n(iatio voluiilalis propria;. Primo esi, qui salagit circa frequcns ministcrinm ad
pnssioniim gciiorc rrurilixiim iiniliili suni forles illi subveniendum necrsfitatibus aliornm, et sic do
\\{x liiijiis lriinnplialori'S, qnos necnie mors, iier|««5 caeleris. l'er liaec igilur niembra sangnis Chrisll
viia, nec pcriciiliim, ncc gladius, nt?c crealurt deciirril, duni fllii EccIcfi.T modo per aqiiam san-
al'\» scparare poliiil a cliarilitlft Chrisli, iradcnlcs ctilicalionis, modo pcr corpus ct sangninem ejus,
corpora sua .kI supplici.i propier Deum, de quibus modo percipiendo alia Ecclesix sacramcnta, re-
iliciuin-cst : Isii suiii, qiii vencrunl ex m:\gna iri- deinplionis illius riant parii( ipcs, quam in p.i66ione
bulaiione, el laverunl siolas siias, el deaibavernnl sua operatiis esl Doninus in niedio icrrx.
ras iii sangmnc Agni (Apoc. vii). Secundo genere

Sed occunit verbuin plenum doloris cl angu-
pBssionum imiianlur illum, qiii voliiiilnrin allrilione
slix, quia sicul quidam juste ct p e vivcndo corpiis
nYoriificant menibra sua siipcr lerram : cl ne pcc-
Cbrisli cunslruunt, ita alii per viiae cnorniitaicin
caium dominetur in morl;ili ipsorum corpore, car-
destruunl illtid, co iilique Judaicam superante.s per-
ncni siiam crucifigunt cum vitiis cl coiiciipiscenliis.
T^crtio gcncre passionum imilantiir illum, qui pro

fidiam. On^miam illi snspeoderunt Jesum iii pati-
sustinent injurias opprobria Q biilo, isii vcro membraiiin illum dilaniaiil, et de-
causa justilix , el
vexaiiuiios alienae niaiiliu;, patienlix virtute illuin Jcctum in terram conculcant pedibus suis. Manum
imitanles, qui tanqiiam ovis ad occisionem ductiis siquiJem in cor{)ore Cbrisli praecidunl /ures, prae-
cst, el coram tondcnic se obmutuil, (H non aperoil done&, sccIerMii, coiitaminali , fornicarii, hoini-
os suum. Quarto genere passionuin imitantnr ci(k£, ignoniiiiiosi, qiiidam bonis opertl»us seipsos
Cliristiim, qoi CHm miHido, cl iris qiioc in fnuiido siiluralnint, qiKisi manum a corpore ClKisti prxci-
sniit, etiam propri;c reniinciant voluiilati, el nihil dunt. Sunl alii mendaces. perjuri, blaspbemi, de-
sibi de seipsis rcservanl : scd piopier Deuin alieno traciores, verba turpia el srurriiia proferenies : et
se subjicieiiles inipcrio, illiiis teiieni vcsliîa, qiii nun isti dum sanctis exlioriationibns, et verbis xililica-
Tciiil iiiinistrari, sed ministr.irc, et animam siiam tionis proxiiniim non atdiiicanl, prociii dubio lin-
(iare in redcmpliouem pro inultis. Undealibi ipseSal- guam a corpore Cbristi ampuiani. Aurem Chrislo
valor dicil : Non veni facerc voluniaiem ineam, sed opilat, qui obcdieniiae mandaiis auditum non incli-
voluiilaiem cjus qui inisit me {Joan.y). Qui bis pas- nal, et de c»>teris in hunc modnm. Qiiid est an>ma
sioiiuiii gciieiibus inHlaniiir Ciirislum, ipsi illius niisera quod agis? Ipse rilatus veretur Cbristuin
sanguinem veneranlur quasi ioco vuiiieris : cum crucifigere dicens : Regeni vesiruin cruciligam,
lamen siiit alii, qui veneraniur Ghriî sanguiDem ^ {Joan. xix), et tu noii tinies illum meinLraii.n dila-
disiillanlem iii inembris ejud. Noniiiilli eliam sunl, iiiare?Certc si videies honiincni prope le assistere
qui vencrantur ipsum Chrisli sanguinem, pulveru- orbalum oculis, lal>iis prxcisis, truncatis auribiis,
lc4itiim et (lihipsuin in terram. Sod Ciirislî sanguis capulatum lingua, vel cruorc suo perfusum undique,
in loco vulneris iriumplialis esl : in membris ejus xstimo quia abliorreres aspecluin iiliiis, et detesia-
dislillans, mcdicinalis : iapsus in terram, conso- reris aulorem scelcris, (|ui Iiasc facerc prssumpsis-
lalorius et subsidialis est. sel. Quare siimiiier et lu non abiiorres niaiium

Qui ergo miiius fortes cam Christo crucem as- niiilere in Ciirislum Dominum, el cum Juda tradi-
cendero neqiicunt, ipsi vencrantur illius sanguiiicm lore coiispirare in necem cjus?Cerle vel lioc exier-
dislillanlem in niembris ejus : quod fit cuin in sa- rere le debuerai, qiiod ipsa arma tua, qiiibus cor-
crameiitis Ecclesix, qux de latere ejus eiQuxerunt, pus Cbrisii lanias, in te ipsum convcriunlur, lelis
peccatorum quacrunt veniam et causam saluiis. luis conloJcris, s.igiitis tuis viilneraris et ipsa sce-
Kain quod de lalere ipsius sacrumenta Ecclosise iera tua, quibus ie a corpoie Christi prxcidis, ani-
emanaverunt, ipse Evangelista lestaturcum dicit :

niam tuani iniseram meinbralim iacerant, et InQi-
Unus miiituin lancea iatus ojus aperuit, et coiilinuo
Y^
ctis vulneiibus cruentant illam. Nonne puias nicm-
exivit sanguis el aqua (Joan. xix). Quod verbum bra quxdain spiriialia animx esse sensum, memn-
expusilor inanireslans ait : non dicit percushil, iion riain, voluntatem, raiionem, ei inteilectum? Istis
dicit vulnerjvil.sedaperiiil, ul in ialereipsiusosliuin membris anima muiiialur, quando nec sensiis
panderelur unde sacramenta Ecclesiae einanarenl, Dcum qiixrit, iicc menK>ria rccoiit, nec volunlas
sine quibus ad vilani non intraiur. IMembra vero appclil, nec ratio elii;it,nec intellcciu comprehen-
illius sunl lideiea quililMJl, qui eodcm spiritu ciim dil, cl sic aniina mi&era, quant Deus tibi dedit so-
capile suo vegelantur, et per charitalem in corpore tiim, ubicnnque iocorum fiieris, dormis,
si si ti-
<'lirisii lirmiler radicati, coiporis illius, id esi, gil.4S, si ainbnias, si sedes, coiilra lc ciamaC voliilala
Ecciesiae, diversa gcruiil oiriciasecundiim divisioiies suo sangnine qiiem tu eifu
iii lisii. Heveriere boiiio
gialianim. Ocuius enim Chrisli esi, qui iocuni re- ad Doininiim
iniscrabilis Deuio tunm. Nunquid
gimiiiis beiic aUininistr;!l lingua Clnisli est, qu* cunclis
: filiis i^r.icl in sansuine ;'gni de Êijypio libe-
diviuis aflluens eloquiis, alios eiudii cl iiiformat •
solus
ralis, lu Piiarauni servie:»? Nunquid petra
auiis, qui prxccpii;» divinib otmandaiis obedienliae pruducciile aqiias largissi'»;is, iia ui bibant populus
liLebtcr Awiiitiia iuclinat buoierus, qiii viiiea juinenia, lu solu^
: iii et siii aresces ? Nunqaid pairt-
141 SERMONES. - SERM. XXIIf. IN PASSIONE DOMINI. Ui
fMiiiilias vitulum saginatum occidenle, lu soUis ex- A pcrcipere : sanguiiiem vero illius bibere est, iribu-
pers hujtis convivii fame pcris? ialionibus iilics ei pns$'o?ii commiinicare. qu.mii
Eccevidiia deSarepJa colligilduoligna.utde rari- in ccclesia Dei per rbarncJerem ciericaleni in sor-
nuln, quam babet pencs serecondilam, Tacial panem tein vocali Domini libenier cnmeJunl, qui sangui-
subcincrkiiini (/// Reg.il). Pele ab ea buccellam nem ejus summopere dclest;mtur, quaeslu divilia-
panisbnjus, iie forie inedia consumaris, P;iiiis isle rum clcricos, habit» inililcs, conversatione neu-
subcinericius Chrislus est niortaiis, \d polius pro iros exbibcntcs, ei dum ipsi corporalia bcnpficia ad
nobis moni addictus : dtio ligna quibus isic panis voluplatcm percipiuiu.prosaliitc aniinarum scmper
coquilur, crux Domini est, in aqua ipsc passionis benrfaccre cessanl. Freqnentius eniin cos in furo,
ignc torrelur. IslHin pancm vidua de Sarepta de quam in choro videas, et s.rpius carmina dccan-
snblili farinuia conficil, ciim despiritali inlcll-gcn- l.ire, qiiam peccala su:» pl.ingere, soli Samaril.ino
tia legis «t prophelarum Christiim nasoiiurum et ciislodi.iinaiiiinanim, sibi vcrosumniam voliiplaluin
niorimrum comprehendii. Panis vero istius buc- rcscrvanles. Iliic accedit, quod ccclcsiasiica beiie-
cell» sunl Chrisli liicarnatio, n:itivii.Ts, pnssio, non ad proprielaleni, sed commodata
ficia, qiijc
resurreciio, el asccnsio. De his ergo buccellis \el paiiperibtis, pupilljs el viduis erognnda acccperuni.
imam B "°" •ndigeiues, sed poliiis cancs,

postula, id esl, Cbrisli passionein, cleam in accipitres, para
ore luo riimina, ei in venire mcmori« diligenier sili, jocuiaiores accipiunt, et in palrimonium Chri-
reconde, si forle vel ipse Chrisli sangnis diirili.im sli admiilunlur non solum fili« el filii, sed eliain
cordie titi possit emollire. cor.sorlcs ihori.Videres illos de eleeinosynis paupe-
Scd «tiam ipse Moyses in descrlo erigit iH.i ser-
ruin comparare frena deauraia, cakaria nilenlia,
penlem xncum {iVMm. sellas picluralas, in qnibus
xxi), qnem si vis aspicerc, re- elTigiataB virgines ge
cipies sanilaicni, el ablutioncm criininum tuoriim, siiunt iii lasciviam, vesles piclas variis coloribu», non
inedicinani vuhierum, augmentum virtulum : et compalienlcs Christo,qui pro ipsis in cruce suspen*
perfeclse sanilali reslitueris, si fideli mcnlis oculo oitur.
velis illum iniueri. Iii eo invenies fidei praesidium, amici Dei, qui per varia tormenia vilam fini-
spei $olati«m, charitalis solium, grali.-e tilulum, slisquarc et nos pcr hanc viam delitiosam ad cru-
pietalis aiigmentum,misericordi3e vehiculum, pacis cem Domitii non accessisii»? Sed igie modus adoran-
vexilluni. Hunc «rgo serpenlem aeneum in perlica ^^ crucis nondum propaiatiis fuerai.Spiritu sanclo
CFecium respice, hoc esi, Chrislum crucifiûm fidei lemporibus isiiseum reservanie. 0»id lu homo per-
devotioiie recognosce. Rcspice illum oculo cogni- C '^''®"®" consideras, quoniam crucifixus le videlT
iioms, ul cognoscas eum verum Denm qui pro Videt cerie modo, et in fuiuro arguct, et statuet
salutc liominuai missus esl. Respicc eum oculo contra laciem t»am, iit vel in lormeniis agno-
dilectionis, ut charitale ampleciaris eiim qui pro le scas le non fuisse Chrisli hueredem sed violcnium
P35SUS Cat : et sic sangnis illius supcr te qitoque palriinonii ejus invasorcm. Ubi exemplum, ubi
dimucl, si pcr charilatem niembris illius uniius vestigia, qux nobis imitanda reliqiiii, vobis, inquit.
fueris. reliiiquens exempbim, ut sequamini vestigia ejus
Sunl alii qui veneranlur Chrisli sangninem non (/ Peir. ii). Forie cl adbuc aliqiia inveniemus ve-
in loco vulneris, non distiilantcm in mcmbiis cjus, stigia, si velimus ea imitiri. Ul groHsios loquamur
sed polius dilapsuin in terram. Chrisli vero san- nos, qui subiilia videre iion posKumus, vcsligium
guiiiem (unc iii terram disiillasse di.\eriin, quando esl locus iii qiio pes viatoris ponilur, indicativus
(errena ista et transitoria, qua: Chrisii pairimo- qiiodain inodo praetereunlis. Et qiiis alius fuit iste
nium appeliamus, \idelicct amplas possessiones, vialor, nisi Christus de qiio scribiiur : Exullavit iit
elaUiia dcciinariim,oblalionumprovenlus, et ca-tera gigas ad currendam viain {Pinl. xviii). El alibi : i)e
stipeiidia Ecclesix, sanguine suo acqiiisivit, quae ad torreiile in via bibit , proplerea exaiiavii capul
consolaiioncm illis dari voluil, qiii esseiil cum ipso (P$at. cix). Pes ejiis viatoris esl, sanctuin aninii
tribulalionuin parlicipes, et intilatores passioniim desideriiim, equo traliunlnr viri jusii ad beii« ope-
ejiis. lltis eteiiim bcnclicia ista vult conferri, qui randuin, de qiio pede scriplum esi : Pes nieus stelit
sic ei» utunlur iit spiiiialia noii omitlaiil : sicqite in dirccio, in ecclesiis benedicain tc Douiine (Pio/.
coinedunl pcccata populi, ut obsequia inorluoruni, xxv). Vesligia igilur Clirisli sunt, viri sancti, qui
cclebria inissarum , oraiionum , slatuta solvendo per saiictiim desiileriuin duciinliir :id niilitaiidum
pro animabus fidei intercessores iiivenianlur. Si, in- Deo vivcnli. Vesligium thristi fuil Pelrus per anio-
quit Paulus, spirilalia vobis seniinaviinits, magnuin rem voluntarise paupertaiis ciim dixii : Ecce nos re-
cst si canialia veslra metainiis (/ Cor. n). Et pro- liqiiiiniis omnia, clsccuii suinus te(itfii{i/(. ix).Pan-
phela David : Sumiie, inqiiit, psalmuni, el dale liiK fuil vesligiuin Ciirisli per fortitiidinem excrcitii
lynipanHm,psaltcrium jociindum cunt citbara (Ptal. corporaIis,qui nealiqiieiti gravaret, piopriisnianibui
Lxxx). E( ipse Doininus : Qiii manducal, inqiiit, vicitim qua?sivit. Joaiihes D:ipiista fiiit vestigiiim
carneni ineam, cl bibit saiigiiiiiein ineum, liMbet Chrisii per abjeciionem pteciosi tMbiius, qul li.\hel>al
vilatn a.'leriiam(Joa>i. vj).Cltrisii carnem conudcrc vestimenlum de piKs camclorum, ei conam p«ni*
csi, ci>rpurnli:i Eccksi» benedcia ad consolaiionein ceam ad lumbos suos. Udia» fuiiCbristi vcsiigiutn
HZ \DSAI.ONiS ADBATiS SPmNCklRSBACEiSSlS m
ppr Ausl«!ri(.ii«'iii :tbsliiiei(lia^T)avid(>ercoiilcmptum A populuin simiii in cxiiitalionc, il cleclos suos in \x-
iiiiiii():mix vitx, Jul> pcr virliileai p:ilioiiiix : saocti lilia (Psal.cw).
qiiO(|ue inanyres Chrisii fucniiil vesliiîa, qiiiiMiii Sic ei mulicr Sunnniilis nnn gaiidct dc fiiio siio
iisquc ail tolcranliam passionis pedeni impressit. resns(i'aio,quousque Ilclisxus magnusillcproplicta
Talibus rrô vcsligiis iios Ciirisliis ad viam rcvo- coniraiiitur ad mensuram piicri niorlni, quo iii-
r:it, nt si rnrlu pcr amorcm nuindi, vel ali.iS qnas» cniniicnic snper piicruni ilie viialem spiriluin rece-
ciinque voiuptaUs iliicitas alterraviinns, istorntn pit. {IV lieg. iv) Ilelisxus etcnim magnus ille pro-
cxcmplo ad viam redeamus, qux Cliristns c&t : in pliela, lioc cst,Cliristus, iniiaturasiixdivinitaiisim-
qiio ci laljiwis iiostri termiiiuiri, ct percniiis vitx mensns et infinilus, ad mensui ani puori niorlui coii-
pr;cininii» iiccipicnnis. Ipso pra;st3iitc Doniino no- tractus est. qiiaiido pronobis mortaiis ficri, imo pro
stro Jesii Clirislo, cujus regiium cl impcrinm per- nobis in natura humanamori vuiuit* ipsoqucincuni-
niaiicl iii .sccula sccuioruin. Amcn. bcntc super puenim, boc est, passionibushumanige-
SKKMO XXIV. neris oominimicante, ipsepuer, vijcliccl geiius hu-
IN OIE PALMAllUM. ninniim, vitalem spirilum recepil : oscitavilque se-
Milii autem abiil gloriari, nisi in cruce Domini pliesquando in mulliplices beiiaudesprorupit. liiide
no$lri Jesu Chrisli, per quem tnHii mundus rruci- ]} ct mulier Sunamitis, boc cst, uialer Ecclesie gavi&a
tixus esl, et ego mundo (Galat. vi). est. Symphonia quoqne ct ciiorus non audiunlur in
Vos fratres charissiini, quos ipsa unclio docet domo pairisraniiiias, donec, redeunte fiiio prodigo,
dc omnibus, scd cl universi vos, qui scriplurns mc- viiiiius saginatus occisus esL (
Luc. xtii ) : quia
niorilor relinclis, cl lioc eliam bene rccolilis, quo- Dcus Pater gcnlili popuio nonnisi in morte uiiige-
niani csl !.enipus ncndi,eilempusrideiidi,et h:vcipsa niii Filii sui recoiiciliainr. Ilis igiiur excmplis qux-
icmpora spaciis quibusdam mediaiilibiis a se invi- libei anima ad Ixlnnduai in crucc Dcum invitala
ccni solcni distingui. Vcrnni bodie ralionabili qua- dicat :
daiii disconlia lemipns lleiidi el tcmpns ridendi pa- ilihi autem absit gloriari, nisi in cmce Uomim
liier coiivciiiuiit, dnin fai:ies Kcclcsix modo dilata- nostri Jesu Chritti. Ibi enim ancora spei nostrae,
tiir gaudio, nunc coniraiuiur dolore, ipso siuiorc preiium redcmptionis, caiaplasma vulueris, medicina
temporuin per ea qii^c circa ipstim gesta sunt, hujtis saiiiiaiis. Quisdemum infirinus iion giiudelde prxseu-
T.iriclatis causam nobis exliibente. Quia eiiim bac tia mcdici,aut vuliieratusde mcdicina saniiaiis? Vere
dic Domino ingredicnle in sanctam civilatem, pneri ipsa Domini passio medicina fuii iion soliini sanativaf
Hebraeorumexieruntobviamclamantcs:Hosannafitio sed etiam penciraiiva, et putgativu, Penetraiiva,
David, aliiscxdeniibusramos dearboribus, niiisstcr- ^ quia in mortccjus velum lcmpli scissum esi, lerra
iicniibus vestiincnta sua iii via {Uaith. xxi) : indc nioia cst, et petrae scissae suni, cl monimenia
«:iudiuin feslivae proccssionis. El recordationc vcro apcrta. Pcnctrativa, quia port;e inortis per iliam
Domiiiicai passionis, in qwa nobis revocalnr ad nie- ronfractx sunl, et catbenx fencx, et viiicul.i ilia
inoriam quando is, qiii poccalum iicc fecil, ncqitc diirissima, quibus capti-vi in iiifertiO tcnebaiitur,
iiivenUis csi dolus iu ore ejus, saturatiis csi oppro- rupia suiit. El carcer lenebrosus apertus cst, quando
briis : ci ipsc aulor vilx,qui iiiorti nibil dobcbal, dicinm cst his, qui in vincnlis er;tnl, cxile, et bis
pro ncbis guslavil inorteni : inde causa doloris. qiii in leitcbris eraiit, reveiaiiiini. Miror ego si ct
Quanivis citiin Cbrislus bodierna die bisiorialilcr lu aliqiiando vim pcneiralivam bnjus mediciiise non
passus iion sil, lamen iiodie passio ipsius nicrito es cxperlus : lu, inquatn, boino peccalor, qui ja-
reeclilur, eo quod ipsc volunlarius liac dic venit ccbas sepuilus iii scpulcbro mordacis C(inscienti;p,
iiiicr inniius pcccaioruiii, ipso Patro illuni cxpo- cl cras ligalus tnslilis pccc:>lornni, raciem habens
ficiiie passioiii, qni proprio Filio iioii pcpcrcit, sed vclatani sudario illo pcssinio obilYioiiis Dei, cuin
pro iiobis omnibus tradidit illum. Non iiicongrcc Lazaro jam fcvieiis iii nioiiiinenio [Jonn. x\). Hxc
l:-.incn dicere possunius iiiiam rcm, scilicct passi*- n siquidem mcdicina penclraiiva eirudil tc de scpul-
itoni Domini, divcrsis dc cnusis simul c.«sc inatc- chro turpis conscientix pcr conlrilioncm cordis,
riain duloris cll.ctilio). Doloris, qnia nos illi liiinius riipit vincula pecculorum quibiis iigaius cras pcr
causa 'iiionis : l^liiia.', quia cjiis passio fnil nobis reinissioneni pcccaii : Sudarium vero alistulit
cansa saliilis. An noii cli.ini ad guudendiim in qiiatido veiameii iniiiaitalis, qiiod i:iiiqiiaiii cb:ios
passionc Doitiini nos invilat lypiea illa ct le- magnuin inter Dcum el le posiluni fucral, miscri-
gulis liisioria, qux narrul agno paschali itno- corditcr reinovit, utrcvelata f.tcic ad Deuni lespi-
lalo poiiuUim Israd libcralnni fuissc de ^gyplo? ceies, qni aiiqnandoobtilus fueras Doniini crcaio-
Pbarao siquidoin ipsc csl diabolus, docem plagis, ris lui. Omnis ergo anima Deo devola, qui passio-
lioc c%l, deccin inaiulaiis divinaj legis percussus, ad ncin Domiiii fidc lenel, el pio aiTcclu veneralur,
pleruni supcralus non est, sod adbuc popitliiin Dei dicat :
in capliviialc lcnuit, quoiisqnc aj;no pasi.liali imo- Mihi autem ahsit g'onari, nisi, etc. El qnainvis
l:ilo, 1h)C esl, Cliristi sangiiiiio CiTubO, poMiilus Dei omncs gluriari dolieaiiiits iii ciuce Domiiii, taineii
ciiin g:iu;lio ogroililnr de domo scrvitnlis in leiratn sunl aliqni qui spooiaiifor gloriaiitur iii Domin ),
tircinibisiouis, sicut David propbcia dicit : eloduxit alii qui speciaiiter glorianiur in crucc Doiuiiti. Qui
tiiJ SERMONES. - SEUM. XXIV. IN DIE PALMARUM. r»0
speoialiler in Doniino glorianlur, suni viri santli A »l<'li*:Ui noslr» icniporis, qui iii adepliono liOiicfi-
et peifccti, qnihtis ruiniliaritas ausiiiu ncceJeiuii ud cioriim volunl esse clcrici : in vcsliui, priiiripes :
Dcum conlemplus reruai tcinporulium pru:bui(, iii lonsura, mililes : in vila, nec lii ncc illi voliinl
r:tium et uspiratio (iivino: graiix dulcoravil affe- a;<parere. Neque enim |ingiiant nl mililes, ncijne
ctum. Qiil conleinplaiilnr naluram divinitalis, lan- subdilos snos regunt ul boni priMcipes, el si dc vila
piinliir spirilali dnlceiline, oraiiuiie loquuiitur cuin quaerilur frequenlius in cboreis salianliuin, <\\nn\
Deo, devotionc pulsanl ccelos, ei inlersunt sccrclis in choro Deo psallenlium invcniiiiinir. Qua^rat
roeUstihus, ei cum Panlo dicere possunt : Nosira modoab istis Christus, sicut olini a (iliis Zebcd;L*i,
aiilem conversatio in coelis est {Philipp. in). Sunl Poleslis bibere caliccm, quein ego bibilurus siini
alii, qui rubigine peccatoruiu udliuc oLscnratan) {Maitli. xx) : Qiiid respdndcbuiit ei, nunqnid di-
liabent consciciiiiani, et iiltcitis desideriis iracti a t:e»t, possunius ? Videainus crgu : Bibil Chrisdis
conlemplalione Dri repelluntur, (juos lantis ilclitiis calicem patieniiu! et laburis, bibit calicem angusiix
indignos jodicat Dominus, ut suavilate contenipla- et doloris, bibil calicem Ixiuijd ct consolatioiiis.
tiuiiis futiinc vitoc gaudia possint prxgusiarc. Primuin bibit qiiando nialedicia, iujurias, opprO'
Isii ergo l»nf|uain in(iniii devoie respiciiini Cltri bria, ct iabores plurimus atile passionem iu nosira
f.li hniiianitaiem, in qua suae salulis causam reco- iialura patieiitcr sustinuit : ad cujiis caiicis potalio
Kiioscunt : staiil juxia crucem Doinini, cl cuin neni si ihvitenlur illi de quibusjam diximus, pror-
Thoma inittunt mnnum siiam in loca clavorum, et sns illum fasliJlunt : eo quod hanc parteni suaui
devolissimc suscipiunt sangiiinem, qui cffusus est repiiteiit, nti dcliliis, et frui buiiis. Bibit Clirislus
iii tblulioncm peccalornm. Accedat igilur ad crii- culicem doloris cl angusli.£, quando sputa ct vii:-
cem Uomiiii omnis, qiii cunscienlia pavidns coram cula. spiiicam coroiiuni cl morltiui crucis expertus
Deo reiis assislit. Quo cnini secnrius confiigcre po- c»t. Sed hunc caiicem iiequaquam bibere poierunt,
leril, quam ad refuginm crucis? Lbi demum milcs eo quod in iilu sit extcrminalio oniiiis lemporalis
Chrisii tulior esscpotesi, quain sub vexillo sui im- guudii, quod illi sunimo studio seclandum deereve'
peratorifi? Ilic robnr «oeleslis niilitiae, liic vulne- luni. Sed nuiiquid poterunt bibere caliceni laîiliiie.
rati in prlma acie, et criininibusdcjecii recepcrunt et coosolalionis, quem bibil Clirislns in rcsiirre-
l>risiinam virintem. Hic siquidem est justiiia pa- ctione ? Dicunt omnes, possumus. Sed boc noii es>
tiiarcharum, hic constantia raarlyrum, bicomnium sel caticein Doniini bibcre, inio pulius confundere :
justorum innocentia, qui laverunt stolas suas et quiajuxla dicium sancli viri, teinpora rei^naiidi
dealbavcruut eas in sanguine Agni : ilic etiam ma- Q non possuni prxvenire lempora paiicndi
gni illi peccalores, qui prophetas occideruiit, qui Sunl alii a cruce Domini remoliores, ulpoie rlit
Chrisliim pupiigerunt, qui Ecclesiam Dei sunt per- qni disciplinam regularis vil;o devoli siiscipinni,
secuti : el omnes consccuii criniinum suorum vo- sed eam obedienler iion proseqtiiihtiir. Di:»cipiiiia
iiiam, tibi qiioque dant fiduiiain veni« consequen- regnlaris recte cruci coaiparatur, qtiia sicul crux
dae. Quid ergo moraris?cur venire trepidas? iiulla mundum reparuvil ad vilani, ita viia regulaiis ho-
esi enim peccati cnonnitas, quam Christi sanguis ininem reparat ad innocenliain : el sicut Cbrislus
expiare non possit. Si Jerret lc magniludo supplicii, in cruce obcdivit usqiie ad mortcin, ila ct hoiiio
apprehcndc crucis profundiim : si dclectut te celsi- diseiplinx regulari dcbct olicdire usque ad curnis
tudo praitnii, apprehende crucis snblimiiatem : si inortiiicationcin. Sed ab bac oLedieniia videmiis
anima tna arida est, et indigcs benelicio viriutum, quosdam remoiiores fleri, quibus si injunguniur
approhende crucis latiludinem ; si lentationibus aliqua, ubi sint vcsiigia Dominicje passionis, ha-
apprehendc crucis longitudinem. In pro-
piilsaris, bcniia gustum amariiudinis et laboris, nuditaiis et
fundo enim crucis exlerminati<^ supplicii, in suhli- paupcrtalis, cl obedire rcnuunt, murmurantes cuiu
miiatc celsitndo pracmii, in latitudine aniplitudo Jona fugiunt a facie Doiniui, diconles : Non est hic
bcneficii, in iongitudiiie robur auxilii. D homo a Dco qui talia mandata decernil. Si vcro
Cum ergo oinnes ad crucem Domini invilentur, injungalur cis ubcdientia, in qiia sit seculare gau-
taineu sunl aliqui qui a cruce Domini se elongani, dium, et locus quidain dominaiionis, iliain non so-
sunt alii qui eidem appropinquant. Qui autein se lum humiliter, scd ei libenter cl vclociter susci-
elongunt alii sunt remoti, alii remotiorcs, alii re- piunt. Obedienliain illjin luquur, ubi horrea ines-
rnotssimi : et qui appropinqnant alii propc, alii sibus, lorcularia vino abundani, ubi ciu ia IVcqnens
propiores, alii proxinii. Remoli siint a cruce Do- csl famulis et f.ibulis, ubi meiisa pleiia [loculis cl
iiiiui, qni dedili vanitalibus hujus seculi, vclul c ferculis, ubi phase cum fermenialu cclebranl, ct
dorso crucifixum rcspiciunt, iii passionc ipsius pa- agnum paschalem comeduiit bine laciucis ugresli-
sceiiies oculos magis, quan illam iniiiantcs. Dum bus. Isli ergo, i(uiu per disciplinum rcgubreui ad
eniin ad vit3C liiijus dclilias per seculaiem conver- morum peifectiuiifiii non toirigiuUur, rccf." ;:rucem
salioncni sc cxlcnduiit, qiiasi a cruce Douiini eloii- Doniini quam assunipserunl projicere dicuniur.
gaiilur. Scd qnundu in bciiciiciis eccieuuruiii cuti- Discipliiia Itia, iiiquil D:ivid, corrcxit mc in liiiein
scqiiciflis chiiractere criicilixi insigniri vtduni, ve- cldistipliiia lua ipsa ine docebil {fsa/. xvii), Uu-
lul c ik.foo criiccin Doinini respiciunt. Xalos sunl b i certc inuUiiu hncm suum, coiuuiuinauoucin
147 ALSALOMS ABnATii SrUi.NCIUKiaACK.NsiS M%
TirtMliim. FJiscipliii^ ergo regtilaris conigerc debcl A ciux. Clirisii crux appeilari dv.'icl. Esl ciiim crux
In fiMein, qiiia hoininem a prodindo viiiorum per- lairunis qui pendcbat a sinislris : est ciux latronit
diicere debe.i ad consiimniaiioMeni virtutiua. qui pendcbat a dexlris : cst crux Salvatoris qiii
Remotissimi veru siint a cruce Domini qui vclnl pendebat in medio illorum. Crux bironis qui fuit
In profundo \iiiorum absorpii sunl, ei alrocitale a sinistris, poena esl iinaliier peccaniium : crux la-
scelerum, fcediiate, immundicie, llaminis cupidita- ironis qui fuit a dexteris, po^na est post lapsuin
tiiin lonîus cxteris :i Clirislo recesserunt, et sicut poeniientium : criix Salvaloris cst pcena innaceii-
enonniter vivendo sunt magis pecca(«res caneris, ter viventium. Illi crgo bajulanl cruccin Domini,
ila etium a criicirixu reinoliores. Sed venial Itaby- qiii cuin vitae itinocenliaro leneant, ei injustitia et
k>n illa magiu quandoque in memoria anie Deum, sanctitate ambulent coraoi Deo, taiuen ac si om-
quje veiiciiciis cl rurnicalionibus suis inebriavii ler- nium critnimim rci sint, tribulalionibus multis et
ram, ut bibul de calice irx- i)ei et fiat liabitatio niiseriis voluniaric prupter Deuin seipsos subji'»
daemoniorum , el oinnis immundicix plangalque ciiint, aut vc.\alioDealien% malitix inodo detraclio*
tandem in siippliciis, quod hic vcsligia Doiuinic:e nibus iinguarum , modo iiij.ustis oppressionibus :
fussionis noluit iinilaii. aiit eiiam a persecuioribus pcrfu&ionein sauguiuis

Suni alii prope crucilixum, utpote ilU qui stani " cum Chrislo raorlificantur gloriaiites in crucc Do^
i»\l3 cruccm Doinini : alii propiores ut ilii qui inini, pcr quem eis niundus cruciGxus est et ipsi
Miembra supplicii myrrlia et aloe condiiint. Proximi mundo. Mundi cruciRxio contemptus esi rerum
vero suni qui bajulant crucera ejus. Juxta cruccm lcniporalium : sicut crticihxio saDctorum loleraii-
iijitur stant, qui afTectu devotionis et desidcrio pa- tia tribulalionum. Sanciis ergo viris qui portatil
lieiidi ad Chrisluni veniunt cupientes pro aomine cruccm Domini niunduscrucilixus e&t, quia oiniiciii
Ipsius injurias et tribulationes sustinere : sed, con- lerrcnain gloriam propter ipsum dcspiciunt, omiiia
eiderata inlirmilatc propria, quod &unl inlirini et de- tanqiiam slercora repuiante&, ul Chrisluni lucKifat
biles ci impaliefites labocum, lioc quod per desi- ciani {Philipp, iti^. Sed tl ip&Lmundo cpuci&xi suiili,
derium affecuveraitt' , p«r experienliana aggredi hoc esl, amaiorihus nviindia quibus suslineni amsi-
iion priesiiimint. isti ergo ah eilectu Dominica: pa»- riiudines passionum. Et quoniain de reliquo repo-
iiionis omuiiio alieui noo suut, quoniam elsi pcr siia esi cis corona iuslitije, gaudent evestigio con-
cxperiealiam iribuljtionjum illam non imitanlur, fonnes lieri Doininicx paisioni, scienlcs quod per
tamcn bonis quibusdam aQeclibus ad tpsum venieii' palienliam iribulationum perveuiunt ad gioriam
ics desiderio juxia crucem stare videntur. Qua- £ Doniiiiice resurrccuonis, ipso prxslaiite Domina
liivr aiilem aflectionibiis hi, qui dura pro Chrisio noslro Jesu Christo, cujus ccgnuui ct itnpcriuiix
paii non possunt, cruci approximare debent, vide- periiiancl inspcula seculorum. Aineu.
licet recordulione peccaiorum, memoria supplicio- SERMO XXY.
riim, consideralione hujus percgrinaiionis quod l.\ PASSIONE DOMIM.
tion hahent hie manenlcm civiiateni, spc futurx Expiindu librum coram me, qtii eral tcriplus in
r tribulionis. Recordatio siquideiii peccatorum in tus el foris, ei in eo tcriplo! erunt lameniationet el
conspectu Dei facit eos humiles, memuria suppli- carmen et vce (Ezech. ii). Vos fratres dilectissimi
ciorum facit cos soliciios ad bene agenduin el hi qui s.piritum adoplionis filioruro accepistis, el sari-
tnandaiis Dei obedientes. Consideratio hujuspere- cia oonversatione induisiisDominum noslrum Jesum
Xrinatioiiis qiiod non habenl hic manentem civita- Chrislum, memoria et moribus pariter rctiiietis,
lem, levocat eos a nimio appelitu rerum tempora- qiiod omnis Christi actio noslra lectio est, et pro-
liuin. Spe vero retribuiionis qiiandoquc suspendiin- pterea iose recte libri censeiur noinine, quia iii
tur amorc ccelesliuiii bonorum. Elisti stanijuxia

in ipso formam vitx nostra: iegere debeamus.
cruccm Domini. Aiii tanquam urcijiiores meiabra se- Sed biijus lihri seriem, qui totam reparationis
pulti condiniit inyrrhae'. uloe, ul Joseph abArima- ^ noslrae continet historiam, aliquis sanctus vir el
ibia fecisse legitur {MatlU. xxvii). Meinbrn srpiihi pauper spirilu, cujus cor ardens esset de Jesu, me-
recle vom-itur niisei i, et conicmptibiies hujus se- lius exponeret : quia mclius illam inlelligit qui
cii'',r|ui suis calamilalihus opprcssi , quasi inler saiictius vivit : et leciioue istiiis lihri digni suiit,
iiiortuos compulantur : et sicut uiiione churilalis non hi qui piuni nomen Domini iesu suinmis la-
uniuntur membris Cliristi, ila et per angiistias tri- liis pronunciant, sed qui pietalem ejus vita et mo-
bulationum illi consepulti sunl. Myrrha vero et aioe rihus a&sequuntur. Quia lamen silere non licet, cl
euiit affectiis compatiendi,et8oliciludo subveuiendi. loqui nescio, loqualur iii me Dominus Dens, et cla-
0«ii «rgo compaiiunlur et subveninnt necessitalibus vis David aporial mysieria, quae poiest aperire li-
|iaiiperum, anxielalilius opprpssornm, perturbaiio- brum el solvere si^Miiicnla ejus. Liber ergo cujiis
iiibus tristiuni, doloribus inrinnaniiuin, cicierisqne hahita esl meulio Chrisius esl, de quo in Apoca-
miserorum calamitaiibus, Chrisli niembra cruci- lypsi dicilur : Yidi in dexlera sedenlis snper Ibro-
lixi myrrha et aloe recle condire diouiitur. num librum qui eiat scriptus iuius cl foris, signs-
Qui vero sunt proximi, ipsi bajulaot crucem lum sigillis septem (Apoc. v), de qiiO etiain iii Da-
cjvs. Ideo aulein dixi crucem cjus, auia non oiiinis niele diciiur ; lii lcmjôre iHo Siilvus oril populu»
UO StUMO.iES. — SKUM. XXV. L\ IWSSIO.NE DOMIM. 1^0
tiuis, omnis qui invciilus fiieiit scripliis iii libro ; A viri piiUibunl aJscribendum. (Si eiiiin cogiiovissent,
el inulli ex liis, qni iii lerr;« piilvere (lunniuiil, evi iiiiiiqiiaMi Doiiiiiiuin ploriie crucifixisseiil (/ Cor. ii;.
gilabunl (Dau. xii). ]pse esl liber de qiio Lze- T.wideiii iii passiione liber isie nperius est. ct scm-
cliiel dicH : Gxpandil librum corntn iiie et cxiera piienia virlus el diviniias, qiia: lalebal io hoiiMiio,
(Exech. ii). Libcr iiliqiie suinciens omtiibiis qui loias ei umpero cocpil, qiiaiido creaiiire C.-ejlor.s
et quanluin delicaiis ad deleclalioncm propoiiil, ct sui seiibeniiit iinperiuni, el pelrj; scisse siiin,
Mudiosis ad exercitium lectioncm. Qu^ntus libri terra conlremuit, velum tenipii ^cis.siiiii ekl a siiiiimo
istins inefTabitis ilia uiiio Dci el hoininis, ubi tan- usque deoFsum. Rejccia siqiiidcm sacco lilicmo,
c|uam pcr seplcm reales voces :ib imo ii.s^que ad qno sol vcri luminis cbudebatiir, idein sul lucere
kummum nscenditiir, ita ut liiiiiiiliias lioiiiines iis- coepil in virtiiie siia, ita ni radios suus cirnimqna-
quein Deiim subliinetur.ei ecoi;irario dcscendenilo, qiie elTundcrel, et iliiimiiiarei iion solum illus,qui
celsiiudo Dei usque ad liuinililalem hoininis incli- sedcuant in icnebris el uinbra moriis, sed «liaiH
iietur. Vis audire scptem suiios canttis istius? Re- cordiitits mulioriiin infidelium fidei tuiiien iiifunde-
cole qunin liumilis. qu:tm despectus ClirisUis nas- rci. Uiidc ceiiturio illc evangelicus videiis ini-
cendo appariiit, et leddit libi canlus Lsie soniiin rabilia qiix ficbant, clamavil, diceiu : V«re Filius
humilcm. Recole qiiam mansueium, quam pium ^ Dei ,*i erai isie.
verbo et opere sc cxhibuii, et icddii ttbi sonum
Aperlo ergo Hbro islo .in pnssioiie, Scriptura ejos
(iulcem. Ad memoriam revoca quanlis signis et vir»
iegi cnepit, erat autem scripius iniiis ci foris. Et
tuiibus claruii, ct audis sonum subiilem ad me- :
fuit scriplura inlorior, verbum Dei qiiod in cariie

inoriain revoca, quod hOmanam el aiigelicnin na-
Cliristi scrifHum fuil opcralione Spirilus sancli :
uiram in una chariiate conjunxil, quod hominem
exlerlor vero scripiura fuil, quam iinpii peisecuto-
Dfto reconciliavit, et audis sonuin concordem. Si
res iiijiiriis et phigis, sanguinis efTusioiie ei crucis
rccolis qualiter conlunieliis aflcctus, vulneribus
ignominia, iioii aureis s«d lctris lilciis corpori,
i:oiii'ossus, coronalus &piiiis, cl landeiucruci afTuiis,
ejus indiderunt. isia ergo scripiura exlunc lecla^
reJilil libi cantus i.ste sonum gravem. Quandovcro
sed tion ab omiiibus intellecta esl. Ilaliet siquideni
per divinitaiis poleutiam dcvicia morie resurrexit a
scripiura hxc, sicut aliae scripliir»; tria, lileram,
niuriuis , reddidit canius isie sonum acutum :
sensiim ei seiiioiuiom. Et ut prinio loquar de ex.-

Quando vero vicioriosus ascendii in c<iilum, reJdi-
leriori scriptura, lilera ipsius csl historialis pas-
dit soiium supernculuni. £l quidcni caiilus isie non
sio Domiiii : sensus vero, qui ex illu litera conci-
delicatis hiijtjs scciili, sed delicalis Dei proponitur,
q pilur, imituiio est Doniiiiica: passionis : sciilcnlia,
<jni laiia nieililnndu d«:lect:jntur sicut in omnibus
quae juxta scnsuin pcrpendilur, IVuclus esl tiusir;o
diviliis. Loclio aiilem libri isiius iion minus ne-
rcdcniptionis. Qui passiunem Poinini sota li>.lc, ct
cessaria : Neq<ie eiii.n docet decreta Graiiani cuti-
non operando lenet, puer est, et quod legii iion
cordare, non ponderare lcges Jusiiniani, argutias
inicMigil : qui auiem p;isaiunem Domini pMiienliu
sophisMiatuni exsuillare, noo semper discere et ni^
ct laboribus propter nomen Jesu custodiendo vias
liil proficere, sed potius docet culpas agnoscere,
duras iinilatur, legit scriptur.iin hanc, et iiitelli-
suspirare ad veniam, conipunere niorcs, urdinare
gendo proficit : qui vero usque in fiiiem persevc-
Vitam, saiuicm quairere, Deuiii iiiveiiire.
rat b:ijulando crucem Doini«i, hic esi qui scriplu-
Esiquc lectio ist:i inodo in evidenli, sod non ita
ram islam perfecle cognoscit. Similiier scripiura
scniper. Fuileniin 'iber istc qu.indoqiie signalus,
iiiterior iria hxc habel, cujus liieia est, purilas
quaiidoque dausiis, .sed inodo aperius est. Aiite
fidei de verbo Dei : seiisus est, affecius pi:c devo-
Chrisli incarnalionem liber iste sopiein siîllis si-
lionis : scnlenlia, gaudium divin* contomplaiioiiis.
giialitserat, quia tjus reproiiiissio qiiibusdam ob-
lliijus scriplurae leciio maximc perfeciis convenil,
icuriialibusadeo involula crat, quod vel iiulii, vel
"
qui cuntempla
adinodiim pauci mysieriun» Incariiaiionis cogiiosce
D q"orum conversatio in coelis est,
lerrcna consolatione aiuore ccelesliiim bonoruni

rcnt. Quid enim aliud, nisi sigilla quaedam fuerant
accendunlur. i£t videmus quiddaui mirabile circa
persoiiales ill;R pal:iarcharum exliibitiones, appa-
iniagiiies hanc scriplnram contingere, quoniam hic docei
riiiune.'* angelica;, ublaiiones iiosuariim,
pucr senem, insipiens prudeniem, bnlbuliens di-
revelaiioiiuiii, qujb omuia Chrislum vel :iclu rel si-
qiiibus adjicias obscu- Rerlum, magistrum discipulus, idiolu literaluin.

niilitudiiie prailigurab;inl : si
muliercula,
riiales Scripiiirarum, dilaiionein promissionis, de- Ecte aliquis vilis homuniio, panper
»per;itioiiem adimplend;e veiilalis, in summa seplem cainem suam cilicio domanl, vigiliis ei jejniiiis
niortilicaiitur lota die, p;«nem, quem manu ci arte
tiigilla invcnies, quibus liber isle aiilc liicarnalio-
qiutrilaiit, paiiperibus Jisiribuuiit, cl
oinnino noii
nem signalus fuit. Chrislo vero iiicarnato liber iste
a vcsligio Dominicae pnisionis , cuu\
qiioniam polenlia recediinl
apparuit, sed clausus lenebalur :
tiobilcs ci prndenies Imjus seculi

hrnnaii;»; naturu; cconirnrio
diviniialisejus pcr inlirinitatciii
diviiinnim, in voiuptaium :»flhic»tin, cl iu
obumbiata lorns non prodiit. Quoniam cl si pro- in lu.vu
desidetiis hoiniiinm consumant dies surs. in wn-

plieia poiens in opere et scrnionc Jicerelnr, iion
ci-uce Doinim, ut iilos soln'; nu-
luin cloncali a
hoc divina) polcnlise, scd moriiis virlulum saiicli
131 ABSALONIS ABBATIS SPRlNCKmSBACENSlS «52
st-ros rfipiitctil, qui Oominicye passionis miseriam A s|Mrilali accendiiur : sUiJla vigilia, quam luilla sc-
(iiicliter iniiUntdr. quilur utilitas: cura snperflua, iiuam nulla comita-

\)'.i\ i>m;is ex istis Scriplur.im, ilo qua locuii su- lur securilas. Dic anima miscra, quod in bis oinni-
iiiiis, inrliiis intcjligLint? /Esiiiiio )|iiO(J illi qui me- bus solalium spiritus, quod boni adminiculum, qii:c
liiis arTKtiintur, ulpotc ({ui lueiius alTeclu, quuiii iii- causa saluiis? NuMa prorsus. El propierca consclrn-
lcl!c('tu ro nprelieiiiiuiit. Scii jani uliliu3 <'.rit consi- liam tnam repara, librum vitae iniuere, ul qnod in
«lcrarc, iilruin :iliqui» libroruiii, quos legiinus, ad luo minus invenis pcr illum docearis. Ibi siquidein
exeinplur iibri quod scri-

viix scripius sil: quoniain verha qiiMdam consolatoria, verba vila; aeteriia; io-
{>to comincnilaiur, el frequeuiius quandoque inspi- venies, qiiae te ad viam salutisreducant, a qua aitt-
cilur, ei memoria; mclius commendatur. Nec incon- bulando per latas hujus seeuH vias deviasti.
crut^ onincs jnslurum conseieiitias, qux viriiitiims Et cum in tibro illo scripta siiit lamenlatioRMf
f'.!iri<<(i licne insliluiaesunt, libros ilixcrim, co qnod carinen el vse, habet singuium isiorum verba sua,
in illis imago quxdam virtulum Douiini Jcsii repnc- qnibus libi hquilur, vel ad terroreni, ve) ad corre»
sentolnr, de quibus iibris in Danicle dicitiir : Sedil ciionem, vcl ad consoiationem. Lamentationcs igi-
jiidicium elaperti suiit iibri {Dan. vii). Et alibi lur pcrlinenl ad imiiationem Dominicse passionis:
Audi Israel niandaia Oei tui, et ea in corde itio, ^ carinen, ad gloriam resurreciionis: vae, ad judicium
quasi in libro scribe Et Propbeta dicii: Lcx Dci exticmx ultionis. In lamcntationibus invenies verba
ejiis in corde ipsi»s(Pia{. xxxvi). Isli libri ad exctn- aspera, periinentia ad labores poeiiiteutia', utpote:
p!ar libri vitx scripli sunt : quia de plcniludinc lii sudore vuiius tiii vesci panc luo {Cen. i). Elfun-
cjus omnes accepimus, et quidquid boni» quidquid de siciii aqiiain cor tuum coram Domino, plunctu ct
gratix in nobis aspkimus, totutn al) ipso, tanquam gemitu te ipsum aflligere, et in maccralione cor-
rivulus a f^nte, in nos usqiie derivatum esi. Videai porali corpus tuum redigcre in scrviiuteni, et cx-
cTgo unusquisque si libcr conscientia: ejus rccte scri- icra hujusmodi, quibus crucem Doinini imitaiur
I>ius, iienc virtutibus distincius sii: ne falsariiis iile liomo in boc mortali corpore. In vx autcm repc-
«i;ii niendax fuitab iiiitio, aliquam maculam criminis riuntur verba qux'dam leiribilia, qux sunl fleius et
iûperduKcrit scripiurx veritatis. Si cnim odio vel stridor deniiuin, acerbilas flaminarum, lenebraruui
iivore lorqueris, liber luus thendosus esi*: si xstuas densitas, crudetitas toriorum, ct cxiera tormento-
ambiiione vel avaiiiia, liber tuus mcndobuscst: si rum gcnera, quae parata suiil diabolo el angelis
quacunque immunditia corporis pollutus es, liber ejus. Carmen vero loquiiur verba consiibtoiia, ver-
tuus mendesus est iino quidquid in lc inveneris q ba jocunda, q»x sunt plena absolutio culpi", resii-
;
Cbrisle contrarium, lioc in libro tuo reputa vitio- tulio gratix, evasio exilii, collatio regni, consorliuni
sum. Tu ergo Chrisiiane, diligenter inspicc librum Diviniiatis, adeptio xtcrnitaiis. Si ergo adhuc pec-
conscientix tuae, ei illuiu viituiibus Salvaioris lui caior es, ct in sepulchro luordacis coiiscicnii:e cuin
inscribe : ut illum prseseniem seinper in corde le- Lazaroadhuc foeiidus jaccs, lege verba illa lerrihi-
iica», cujus innocenlix similitudinem per conscienlia, quse ad vx pertinenl: ui saliein lerrore suppli-
tiaro mumlam studes rctinere. Nam quid prodest li~ ciorum concussa, a scelcribus tuis resipiscas. Si ve-
bros, qiios in arca reponimus, lani studiose ornare, ro super pcccatis luis conlritione fruciuosa conipun-
lantu labore corrigcre et librutn conscientix, a qua ctus es, respice ad verba aspera, quje in lanicnta-
ita procedit, relinquere incorrocium? Videmus iionibus rcperies : ut per opera pocnitenti:e tô,
inuttos in psaluiis Uavid preciosis coloribus ci- quem oiTcndisii, satisfacias. Qiiod si bonis operibus
tharocdum depingerc, in pioplielis sencs quosdam jain justiiicalns c^t inteiide verbis consolatoriis, qus
cnnicie vencrundos, ci sparsiui codices literis aii- ad rarnicn pertiiicnl, in pruiseiiti vita proposila ad
icis facere prcciosos, et librum conscieniia: adco consolalionein, iii fnluia, ad plenam joGundilalenu
ncglccluro, adeo fcedum leliiiqucre, quod hiininc Oinnis eigo Clirisii iinitator, cui adhoorcre Deo bo-
gi-ati:£ sux uon dignetur illam iuliabil;tre Spiritus jv num est, sic in libro vit:« cxercealur, ut eviiatis
sancttis. gchenna' suppliciis, pcr trihulaliones inultas, et a«-
Sunl et aUi, qui, aiijecta viuili scicntia Clirisli, giislani viam tcndal ad vilam, in qua oinnes sancii
toto sludio seculari philosophix se iradidciunt, et cViCiialo quod cx parle cst, libruin vil» perfecle
nc qnid desii oflicii, in>posuerunt eain portiii(iain iii inlclligenics, cognosccnt Clirislum sicut ab eo co-
Iiumcros hominnm festino'qiiod.)m coniiiatu e.iin giiili suiil: ad ciijus cognilioneni nos perducat ipse
jprosc<i!tetites. Uccoie vcluculuiu iiiiid pl.iluso{iliia-, Jesiis Christus, cujus regnuiu cl impcrium pcrmancl
quod duobus pueris, qui suul lubor ci aoior, loli- iii sccuta scculoruin. Ameii.
demque puellulis, quu: sunl vigilia, ci cura, poi t:in- SEKMO XXVI.
dum commiscrunt, hoc signiiicanici, quod ad philo- I.N nESVRRFXTiONE POUINI.
sophia; cognilionein non iiisi [iCi' laborein ct anioicni, I)e torrentc in via bibil, propLerea exallavit caput
per vigiliam el curam polesl pervei.iri. O laboi in- (P.sfl/.cix). intcr lolChristi iriuinpliantis praccoucs
fruciuosus, o an.or erroneiis, o vigilia stulta, o ciira laudc impari, quasi vocc quadani discordi, metuo
supeiflua. Vere lubor infructuosus cst, qui iiiill.i dissimilis apparcre el dum Uosaiina filio Da\id
:
rctiuie relevatur: imor crroncu.«, (jui nullo ignc (!i;.,Mte caiilare non valeo, ab his qni pricccdnnt in-
:
153 SERMONES — SERM. XX Vr. IN RESLRRECTIONE DOMINI. <5l
crcpnri poliiis u( laceam, qnnm ad conf«:ssionem A tionem cordis relaxcnlur. Eccequam Iiii!08'.i5, qnani
biitlis iiivilari. Veniiitainen cxci illius iurortnadu ainariis, qiiam frigidus lorreiis iste es', et <|uis iin-
excmpio, vel verecundiis, vei importuniis sedebo et qunin bibil ilc ;!!o? Ciirislns ulique, sed do lorrcnie
ogo juxla viam el clainabo, et cwlesli lurba Jesutn non dc nuvio. Torrens eniin respicil cursutn iiatii-
rc urgcntcm suscip-ente cuin gaudiosequar afTociii, ra», fliiviits vero prievaricatioiiem culpae. Bibil, iii-
sc(|uar desiderio, diccns: Fili David iniserere inei. qtiam, de loiTente lioc Cbrislus, duin iiillrnia liuina-
Nequc enim aliler sequi possum, quousque torrens n;R natur» assuinpsit, dnm gusiavil amariludiiieiij
istc, dc quo ct Ciirisius bibit , separat nie ab iiio, passionis: Ribit, inquam, et pertransiit, et invi-
qiii in tanluni prxceps, in lantum prufnndus esl, ut lat te ut sequaris ipsiiin.
qui volunt hiiic Iransirc ad Jesuai noii possuiil, ne- Si crgo vis expedilus iransire, ne forte dcmergat
quc inde liuc transmcare. tc lenipcslas Iiiijiis aqii.ic, vel absorbeui (c profun-
Esl auiem lorrcns isie, docursns hujus vitx nior- dum, fac libi poniem de lignis levigaiis, coluinnas
t:tli3, qui decurrii a pro|iagine i unceptioiiis, in car- in eo eriges, et iitrinque inipones illis latera, tabu-
cerem inortalitat s, et inde in miseriam nativitaiis, lata slerncns desuper, et (iniiabis clavis , sicqiie
uikIc rurstim progreditur in angustias uiortis. Ad consunimabis eum. Sunt auieui columnne isi.-c, viri
uiiiniatn vcro (crniinantur, uisi subveniat iniseri- sancti, viri perfecii, quos in lorrenle hujus vita:
cordia supplicio aeteroae damnationis. Periculosus snrsum crigere, id est ante meniis nosirai aciem
cst torrcns iitie plane, el idco magis periciilosus staliierc debemus : ut quicquid laboris, quicqiiid
cst, qnoniam aqiiis qiiiliusdain accessoriis excrescit tentationis in hac vita nobis proveneril, %quanitiii-
in lluvium niagnuni. Uiide cl bcutus Job hunc tor- ter toleranies exeinplo viriutis eoriiiu in bono
rcntem noinine Ouvii appeliat, cum de serpenlc opcrc non delicianms. E( rccte columnis tuics coin-
illo aniii]uo loqnitur dicens : Absorbebit Quvium, ct paraiitut' : Sicut enim coluninae noii viuicuiia ven-
non miral)itur: el spcin babet, quod Jordanis fluat torum, noii alluvione imbrium, non proccllarum
in os ejus {Job xl). Quasi diceret, non inagnum, impctu, a slabiliiate sua movcri possuiK : sic ihtos
tion mirum reputat hostis humani generis si flu- non tribulalio, non angiistia , non periculutn, noii
vium, hoc est, hunianan» naiurain, peccatis et cri- gladius, iion dcmum calamilas aliqua soparare pu-
niinibus irretitum ab.sorbcat secum in partem suad (uit a charitatc Cbristi. Istae, ni fallor, sunt coluin-
(lainnatiouis : sedetiaui spcin habel quod Jordanis, domo, id est in massu
nae, quas Dei sapientia in
id cst, populus in Christo rcnalus, inllual in os humuni generis, sepicni numcro cscidii qiiia pcr :
cjus. r sepiem mundiaetates nunquam defuerunt virisancii,

Ascendunt iiaquc, ut dixi, n<\ux quaedain insipi- qui cxemplo bonae convcrsaiionis infirmiores quos-
dx ad hunc lorrentem, qu:c intumescere faciunt que ad coelestia desideria provocarenl, de quibus
fluctus cjus. Uincaqux puiustres, qnx ipsum limo- columnis in Apocalypsi scrip(«m esi Qiii vicerii, ;
sum ei luibulentuni faciunt : illinc aqux niarinae, faciam illum coluranam in leniploDei mci (A;;oc. iii).
qux illuin faciunt amarum : indc aqii:cniviuin, quoe Isiis columnis superpoiii dcbent latera, iit ab ip-
prac nitiiio frigore cuindcni inipoiabileai reddunt. sis portentur, e( tabulata desuper porient. IIxc sunt
Sunt autcm aqux palusircs, carnaiia dcaidetia, qux duo lalera candelabri illiiis aurei, iioc est d«io tes-
hunc (orrcniera, iii est, iiujus viUfi decursum, limo- tamenta in Cbrislo fundata, de quorum ulroquu
Miin quodammodo ct (urbnieutum faciunt quia quo- : ircs calami egrediunlur, id cst Iiistori»:, iropologia*,
tiens aninia a coniemplaiione sui creaioris carnis allcgoriae, irinus inteliectus. IIa?c sunt duo iatera sca-
deiectatione repleiur, toiiens quusi iiinosis quibus- hc Jacob, quae infcrius(erramtangcredicuninr, sur-
dam aqiiis corporcx paludis ingiirgitaiur. Aquac sumvcro cceios {Cen, xxviu). Eloquia cnim Deiquasi
vcro ni.^rina;, suiil cuiu; el occupaliones bujus se- inferius lerramtangunt.quando per comminaiioticiti
culi, quihus aninia vacans iiiqiiieludine qiiadain poenx terrenos homines in timorem conciiant : cojtos
iisiracia.in se ipsa ainarescit velulabsintbium, duin ^ verotangere videnlur, duin per repromissionos Doi
amor hujus impellit, ul cnpiat : labor, ut acquirai justorum cotda ad amorem co^lestium inflamuKinl.
(iiuor anxiai, nc peidat: dolor si vel aflfectaia non Porlani autcin prxdicla: columnx bxc latcra quasi
oiiliticat, vcl acquisita dcrclinqiiat. Aqux vero ni- sinistra parte, diiin viri sancli testimonio Scriptu-
viuin suiil airoctal;K nialiliai cordis huinani, ulpotc rarum osteudunt impiis qu;r sil ira venientis judi-
invidi;e, sectae, hxrescs, odia, ct fratcni.ii uni(atis cis, tcnebrx carceris, crudclitas lortoris, imin;iiiilas
discordia: quae ideo magis frigidx ca:teris dicun- supplicii, diuturnitas xteriuc illius damiiationis.
lur,quoniain amplius a fcrvore charitatis reccdunl. Quasl a dextera vero parte colitmnx istx bxc la-
\ides quod aqu» niviuin desursum in lcrram des- tera portant, diiin secnndum promissa Dci de-
cenduni, eainque diutius occupant, nisi caioris be- nunciant cleclis qux sil vila ilia iii(crmin:<bilis,
neficio resolvanlur. Spirilalia eiciiim vilia sursuni, beatoruni socieins , immctisitas prxinii, jociindilas
id cst, in anjjclica natura, priusnatasuggcrenteau- regni. quo'! paralinu csi sanctis a consiidiiionc
lorc ipsnruin diabolo iii (crrani, id csl, iii (errenos, iiiriKii. Quiltus columiiis ct lateribus sic ordinalis,
ci pccciilorcs hommcs doscoiHluiii, oosrnic diulius l.ibul:<l;i dobeiil poni (U-super : (|iii;< bona opora,
dciincni, nisi (lante tlcracn'.ioic sp'nui pcr coniri- qirr pcr lab'.i!al;i nccip;(iiit;ii-, prxcopii; divinis dc-
J55 ADSALOiNIS ABBATIS Sl-RINCKIRSBACENSIS iWi
bcnl iiiiiili, ul ea sluJeal raceie slrenuilas mililis, A risqiie viiioriim iiimiiliibus Jislracti, qiiasi c trans-
qi"e vocc prapcoiiaria niandari sibi noverii jussu im- verso gradienles iii pnecipilium riiunt, de qiiibus
peratoiis. ManJata siquidein Dci decreia quxJaiu in psalino scripluin est : Viruniainen propicr dolos
sunl suiiiini regis, qiise prxcones verbi Dei niundo posuisti eis, dejecisti eos Jiim ailevareiiiur {Psal.
liuic intonuerunt, ut facientcsea vivant in eis, con* Lxxii). Propter dolos, inquil, lioc esl, quoJ dohisi
temptorcs vero punlantur : quia quanlunicunque sunt et in veritale non persistiinl, posnisti cis de-
recli speciem teneant opera, si rorniam evangelica; leclatinnes istas leniporales, ul iii ipsis fallantur :
doctrinx non tenenl, a sumino judice rcproba judi- dejecisti cos iii ipsis suis deleciationibus, dum alle-
canlur. viarcntur, id cst iluni sibi allcvinii viJerenlur. Qui
Sunt certe nonnulli siiigiilaris vitae ,qui jejiiniis, vero obliqiie pcr hiiiic pontein inccJunt snnl bi,
vigiliis, oraiioitibus exlraorJinariis nnilta sibi facere qiii mulla devoliore bona opcra inclpiiint, cl assi-
l)ona videnlur, quje iamen hona non siinl : quia duilale bonx coiiversaiionis Deo scrviunl : nec
occasione scanJali conlra divina prxcepta invc- recedenlos a templo ejus die ac nocle, sed teinpnre
niunlur : aliiis iinmoderatum Iiabens zelum jiistitix, lenlalionis iinminenle, dum vullus incipit patlcre
contra voliintutem Apostoii (/tom. \it) judical ser- vigiliis, corpus jejiiniis inarcessere, diini hinc asina
vum alieiium, alius specie mnnsuetudinis zelnm B gcinit sub onere, illiiic quanJoque pungit vcxatlu
tubverlil justiiixei aeqtiitaiis. Qnae omnia mala sniit, alienx malicix, retardari incipiunl.et iii lcntatione,
licet bona viJeantur , quia contra divina prxcopta ubi fortes esse debuerant, ihi a l:ono opcre deal-
inveniuiitur. Hoc est quod in templo Salomonis stunl, de quibus scriplum est: Filii Ephrem in-
mare xneum dicitur poni, in quo sacerdoies obla- lendentes ct mitlentes arciim, cnnversi sunt in die
turi bostias, manus suas lavabant. (Jbi per mare belli (Ptat. lxxvii). Filii Ephrein, id osl fiuctiric;!-
xneum lex divina, per manus operationes acci« tionis, qni fructum facere debuernnt, inlendeiitea
piendx sunt. Quicunque ergo sacrificium dignum el mitlentes arcuip, hoc esl, pugnam forliier aggre-
Deo vult ofTerre, dcbet manus suas lavare in hoc dienles, conversi suni retrorsum in die belli, hoc
inari xiico, iJ est operationes suas secundnm prs- est, in tempore lentationis. Qui vero directe per
tepta divina dliigere : hoc marealibi crystalto com- ipsum graJiunlur snnl hi, qui in lerra hujus mor-
paraiur, ut in Apocalypsi : El in conspeclu sedis, talis viix adliuc positi torrenie inierposilo tei-ram
inquit, eraltanquam mare viireum simile cry- viventium voio el desiderio respicluni : el exeiii-
«lallo, Sicut enim crystallus I.ipis clarissimus, ob- plis sanctorum acccnsi, mandatis divinis emditi,
Jeclu solis sciiitillulas qux menle conceperunl, siudent
ignis ex se emittlt, sic lex virtutcs el opera,
divina opere adimpleta exemplo bonoruni opcrum ^ bene vivendo aJimplere, bibentes cum Chrisio de
,
in cordibus fiJelium igncm cliariiaiis accendit. torrenie passionis, ul cum ipso inebrieninr gaudiu
Sunt etiain et clavi necessarii, ut firmitercohx- futuix resurreclionis. In boe eoim Christus de tor-
reatmitcliina tolius operis, qui stint qualuor virlutcs renle in via bibil, in hoc esaltavit capiit, ul lii qiii
priiicipalcs : jusiitia, forliludo, priidenlia, leinpe- per hujus seculi :igones, per amariluJines passio-
raniia, in quibus viia bonoruin openim consistit, num iii prxsenli vita huiniliantur, in jocnnJilat^
ut in bis qux beiic .tgenda sunl, juslilia pra:beat futiirx glorix cum ipso capite suo exalleniur. Est
rcctiini judiciuin : foriiludo, auxilium : prudeiiiia, auteni capiil isiuJ Christus, de quo dicii Aposlolus,
consilium : temperaiitia, solatium. Ponte igiitir hoc quoJ coustituit eum capul Ecclesix.qiix corpus ip-
i\z coiisumiiialo, torrcnlis hujus pjtet iransitus :
sius esi (Ephes. v). Caput Ecclcsix auturilale ciea-
nec est jam cur Jospcret pusillaiiimis, cnr dcsistat tioiiis, capui Eiclesixpkniludinc gralixel veritatis,
debilis, cur dcviat ignarus, cur paveat formiJolosiis capnt Ecclesix principio Cliristianx reliîoiiis. lioc
cur non incipiat parvulus, cur noii pervenial adul- caput quaUiur nioJis a itobis exaitatur : priino, iin-
tus. Christus eniin dux vix factus est foriis, ut uiensilate sux inajestrtiis ; sccundo, velaminc no-
custodiai : sapiens, ut dirigat : polens, iit per- ]) strx inrirniiialis; tcriio, criice voluniarix passio-
Jucat. iiis; qiiario, per gloriam hodiernx resurreciionis.
Si ergo vis hunc torrentem pertraiisire, si Cliri- iniinensitate sux inajesiatis a iiohis exattatur, quo-
hluin ciipis iinilari, per hujiis poiitis meJiuni iler iiiain in sui nalura iinmeiisus et iiifinilus oniiiem
luiiin dirigc : ct si vis cavere prxripitium, non Je- creaturain excellit, undc Job: Excei&ior cst co;lo«
cliiies ad Jexierain vel aJ sinistram. Suni eiiiui ali. ei quiJ faciain? profuiidior inferno, et unde co-
qiii, qiii per liunc ponlcin e iransverso gradiuniur, giioscain 7 Longior est terra mciisura ejus, ct la-
et iJeo coiruuiit : alii per ipsuni oblique gradiuiilur, lituJo luari {Job xi). Velamiite nostrx inliruifiatit
64 dcliciunt; alii direcie, et pertraiiseunl. Qui c a nobis exalialur, quoiiiam aniina huinana iiube
transverso siiper hunc pontem };radiiintur, sunl illi corporcx inlirmitatis a nobis obscurala, non nisi
quj per lainenla confessionis el poeniieiilire vias per speculuni et in enigmalc ipsnin conteiuptari
Kias niala deserenies, iler boiix viix quoJ adChri- prxvalet, unJe David : Accedet hoino ad cor al-
klumducil, arripiunt: sed iii ipsis principiisaJ vitia, tuin, ei exaltabitur Deus {Psal. liii). iioc csl quoJ
qiix reiiqueranl, reverlentes, moJo luxuria disso- sponsa sponsum in Canlicis per fenesiras et can-
luii, nioJo supi rbia eiali, nioJo anibit:onibus cxle- tellos, quasi stanlem reiro parielcin, iniuetur
I
157 SERMONKS. — SERM. XXVli. IN GENEIIALI CAPITULO. 158
{Cant. ii). Per feneslras qiiippe ct cance!los, iioc A creaturis, coinpariiiio siinilior quaniJoqiie iiivcnilur.
«si, ex parle euni respicit, queni pariele sive miiro Quainvis eigo Cliristuiu solein appellein, (Quiu sicui
euae innrinilatis interposito ad ph^nuni non compre- sol inunduin, ila ipsc iiluniiiial oinnem lioiniiiena
hendit. Hoc eliam esl , quod transcuntc Doinino venienteiii in liunc miindum) aptiiis secundum
llelias pjillio suo vuUum operuit. Isle traiisilus aspi- aliquid cuin Prophcta iilum verinem appellabu, qiii
ralio quaedam diviii^ graiiae, qiia aiiiina ad liorani ex pcrsona ipsius dicil : Ego sura vermis, el uoii
visilalur, accipiendus esl. Iii quo Ir.insitu Helias, homo {Psal. xxi) : qiiia siciil vcrniis de lerra sino
id est vir quilibel contemplaiivus, pallio vultuin patrc iiascitur, iia Cliristiis de beata Virgiue siiie
6uum cooperil {111 Reg. xix), quandu velainine liu- virili nperatione progenitus est. CoJem inodo et
inanoc infirmitaiis inlerposito , cognitionem, quoe causa siinili , reciores cctlesiaruiii convenientius
pcr vuUum accipiiur, ad Deum plenarie non ex- plerunque per inili};niores crcaluras Giûranlur.
tendit. Licet enim eos boves rccteappelhire possimus.quia
De exallaiione voluntarix passionis in Evangelio prxdicaiido, opcrando, !ninisierium iiiiplendo, ter-
scriplum est Ego si exallalus fuero a terra, om-
:
ram Domini, lioc esl, corda fidclium foriiler exco-
iiia Iraham ad meipsum {Joan. xii). Et de hac cxaU lant, expressius tamcii itlos caiics appetlabo quia :
talione spoiisus in Canlicis dicil Ascendam in B canum ad illos major siuiiliiudo invenilur. Unde
:
palinam, et apprelieiidam frnctus ejus (Cant. vii). ipse Oominus in Evangclio cniics eos ^ppellat, ubi
De cxallalione vero hodiernae rcsurrcclionis prx- de Lazaro dicit Scd cancs veniebanl, ei lingebaat :
6ens soleinnilas mulla proferl testimonia, qiix non ulcera ejus {Lue. x\i). Ei Proplieia Lhigua, iiiquit, :
fioluiu scienlia, sed etiain Qrmiier leneiil hi, qui canum tuorum ex inimicis ab ipto. Quod est dicere,
» vana sua conversalioac abstracii, juslilia el san.. ex inimicis luis iianl canes lui, et hoc a te ipsoet
cliiate Chrislum iiiduerunl : et in inorlali corpore non ab Tobiam quoijiie eiinlein in Rages, civi-
aiio.
adhiic posili, profectu virlulum elbonorumoperum taicm Medorum, canis proscqniliir {Tob. vi) quia :
Ciim ipso capile suo spirilali quadain resurreclione Chrisluin in hunc inundum vcnicnlem, doctoruin
exallanlur. Si enim solum c:)put exallalur,ubi pedes niuiiiludo cotnilatur. Ei videle siinilitudineiu ani-
et inaiius? ubi cxlera Ecclesix meoibra, quae capiti malis. Canis enim aiiimal blaniliiiis doineslicuin,
IfUQ do&ideraut copulari? latratu exlraneum, niorsu liipum insequilur, lia-

Exallaiitur igitur el electl qualuor modis : gua 8anat, et cura diligcnli noclis excubias obser-
primo , cum per conlemplom mundi a lcr- val. Dt aulcm ista omnia praelaiis el subdiiis assi-
renis aiTeclibus abslraliiiniur : secnndo , dux gnemus, sicuti per cancs ecclesiarum rectores, ita
ad invisibilia Dci per ridcni cl cognilionein eri- per doinesticos boni onlinis observalores, per ex-
guuliir : terlio, duin ad Deum quem super onuiia traneos infirmi onlinis lransgn>ssorcs, pcr lupos
diligunt, affcctu devoiionis sublevantur : quarlo cx- coiiluinaces onlinis invasorcs intelliguiuiir. Lingiia
aUabuntur, cuin ulriusque slolae, corporis videlicet oanii:, medicina pocniicnlialis : cura excubiaruiu,
et animx jocundilale cum capilesuo fruentur. Isiue soliciludo pusloralis esl. Usiialiier doinei^liciiin so-
sunt exallaliones, quas sanctus ille vir in psalnio lenuis appellarc eum, qui per afrectiim pru.cordia-
nobis significavit, dicens : Bcalus vir, cujus est lem , babilatioQem cominiinem , vitain socialciii
auxiliiim abs le, ascensiones in corde suo disposuit conjunctns cst. Sic el iii Ecclesia doinesiicum recle
I() valle lacliryinarum, in loco quem posuil (Ptal, vocamus illuni, qni cliaritatc onmibus csl devotiis,
I.XXXI1I). h\<& eicniin exaliationes sunl gradns qui- in congregalione assidtius, bona operaiiono qiiuBi
dam, quibus a vita isia niortali ad Deuin asccndi- vila socialioinnibus aocepiiis. Talis crgotloincsiicus
lur, duma contemplu mundi transitur ad Dei cogoi- canuin, hoc csl, praclatoruni blandiliis foveri debel,
lii)nem,a cognitione ad amorem, ab amore ad Irui- videlicel dulci affeclu animi, iiiipensa corporalis
liniiem. Tres printx cxaliaiiones liabenliir in valie bcnefi<;ii, exhibilionc spirilalis solatii. Non cnim
isla I^chrymarum, iii loco videlicel hujus iioslra; j) debeiil praelali sanclos viros opprimere lcrrore po-
peregrinalionis. Qiiarla vero reservalur in loco illo teslalis, sed potius aniicosetsocios seillis exhibere.
qiiem postiil, id esl, in loco qucm aid fruenduin Deo Quia sicut lex non est jiisto posita (/ 7'tiH. i). ita
sanctis suis praeparavit, in quQ inodo rcgiiat Chri- nec poteslas,qua:magisad vindiciam maleractonim,
6lus C(iin angelis, ct in futuro regnabil cum oinni- laudem vero bonorum onlinaia e»l. Unde beaius
bas sanciis, cujus regni cf»hperedes nos faciat ipse Gregorius dicil, qnod condiiione naiui;c oinncs ho-
Jesus Christus, cujus regnuin el imperium pcrma- inines;eqiiales suiil, scil quia staiu ineritorum snnl
ncU') secula seculorum. Amen. dispares, necesse esl quod ad vilia comprimen la
SEBMO XXVII. alii abaliisreganiur. Antiqiii cliain palies iios ri
iN CF.NKBALi CAPrfCLO. uon regcs gcniium, sed pastores ovinm dicii siint.
Lingua canum tuornm ex inimicis ab ipso {Psal. Noc eliam el liiiisejus a Domiiio dicivur:Sil lerror
ixvu). Quando per reruin simililudines de Chrislo ct tremor vesier super cuncta aniniaiilia ct bcsiias
loqui vohimus, convenientius id facimus per infir- lerrae {Gen. ix). Non dicil super lioniiiies, iit ex iioc
inascreaturas, quamper eas qu.ne sunt exrellenlioris delur inielligi, quia non sancii viri ei ju-^t', sed
dignilalis : quouiam in his hoc esl abjeciioribus polius bostiiles el criininosiierrorc poiestaiis pr«-
::
ISO ABSALOMS ABBATIS SPUI^CKIRSBACENSIS 160

nuinli Miiu. Iiiler ipsos lanieii saiicios viros (|iii.laiii A lun» ori.inir, (lisliiigueiiiiiim esl. Si eiiiiii dc lalibus
3iml paiTiiii, fjuidaiii adulii, (luiiiaiii |)rovei:ii. I*ar- orialur sranduluiii uiiiversilaii vel inagnae
, parli
vuli vocaiitur simptices illi, qtii iimllaMi liMbeiil universitatis, tunc ab bnjusmodi eiiuHi bonis ces-
sniictilatein, ei iiiodicaiii discreiioiiein : adulli, (|iii saiidnrn csl. Qiiod si pro iiobis indifrerenlibui;, qii.te
sanclilaleiu liabeni pariter el discielioiieiu : pro- facio uni alicui, oriatiir niatcria scandali, iiun pru-
vicli vero,(|ui cniii liis diuiurnain habent bonoriini pter lioc cessabo sniisfacere proprise devoiioni.
oporuiu excrcilalioiicin. Qui inullani babent sancti- Corripiendi sunl er{jo liiies extraiici, diversis la-
lalcni el parvain discreiioueui, dileilioiie (juidem men modis seciinduni diversitaiein deliiiqneniinm.
ei bcncficiis lovcndi sunt, sed iii bis qiix uiinus Suiit eiiiai alii qui peccanles, qui liniore Dei post-
tlisnele diciiul vcl faciunt cuni severitate <|uadaiu posiiu, pcccalum non meluunt : suiii alii, qni con-
6unt leprimendi, iit ex tali repulsa vel correpiionc ciipisccniiis illccli.nimisardcnler peccare diliguni
priideniiotes ci niagis discreli Sicut niagister
liaiit :
siiiil aiii, qui ila peccant, quod peccdtusua iiun in-
bcbolariuiii parvuluin iiiiioceniem poslulantein nc lciliguat. illiim, qui timore Dei postposiio peccarc
vapnlei,noii exaudil, sed potiusfla^/cllat cunictcor- cliam peccaium
non nietuit, lu qiii solus illius nosti,
riijit, um ad nicliora
ut asperitate verboruni ei vcrbei
^ corripe : non tanien per le, imo pcr alium, ut si
poslinoduni enutriaiur. Qni vcro saiicliiatein babent
privalus cs, inlimes illud prxlalo Ecclcsix, ut ab eo
cnm iimlta disiietione, illos essc arbilror, (jui dc correptiis coercealur tiinore potestatis. Illinn, qui
profiiiida S''culi conversaiione ad vitani claiislralem peccare nimis, ardenlcr diiigil, tu qiii soliis nosii
vciieruiit, in qiia scculari conêrsaiione secnli prii- pcccatum iiiius, intimare poics alicni saiu to viro,
deniiaiu, ot astiiliain reruiii gcreiidarum didicennil.
ul ab co corrcplus iraliatur in oditini peccali exeui-
Scd po)>ti|nain vocaii snnl a Doinino et jiistilicati
peccatum non
plo saiictitatis. Illutn, qui suiiin ia'
iclida seiuli vaiiit.)le, prudenliam seculi rclimie- telligil, etiam si soln.s iiosii peccalum iliius, per
ninl, dc qiiibiis dicltim esl a Do.nino Quoniam
:
virtiin aiiquem sapiculein ei literatum corripere pO'-
tilii bujiis scctili prudciiiiures siini riliis lccis in gc-
tcs, ul ab eo correpiuset instrnctus veuiat ad co«
n"iaiioiiiliu3 siiis (Luc. xvi). Iiî isti non suluin dili-
giiiiionem delieti sui.
gendl, sed ctiain niagis familiares cx'tcris baberi
Lupi vcro niorsii c.inum insequemli sunt. Liipi
tlehciil eo quod Ccclcsiae iiugis uiilessunl. Quiau*
suiit contum.ices, jnstiiix invasore.s, qai non tiacti
li-in longa e.vcrcitatione boiioruni operuin sunl pro-
iiiriimitate prxcepta Deilrausgrcdiuntuf^sed potius
vccii, ipsi sunt specularia qiixdaiii saiicix Ccctcsire,
per lebellionctn et contuniaciain, quasi bostes ea
iiM|ua;iiimiiic diviiia;grali;ncxceIlciiiiuscoruscante,
" ^ ....
C diiiniunt, parum
... -^,^^
„ :..„i:,:,. --
ca-
:il I .se
.
niirari
. ,,
dcbcnlct respicere : cx tali spccu
ul ex spccu-
'
...
dere, nisi
aestiiiiaiites
•
siatuin justiii;»
....
se ipsos a
•,
vidcanl
. „„,:
„„„..,„
jiistiiia
secum pariier
ioriiin iiiiiiilu corrigant in se quod viiiosum, el re-
corruissc. Qui liipis proptcr duo coroparandi sur.i
scrvcnl quod virlnosum est. Et isii liOiiore el revc-
Iiipus ctiim non solum lacerando lanial, sed eiiam
rciitia maîs digni siiiil. Extranei auiem .sunl illi.
boininein, queni prius aspcxerii, visu veiienato raii-
(pios ncqiic unio cbaritatis, ncque uiiilas commu-
cum facit, ita qiiod non nisi voce obscura et impcr-
iriouis, neiitie uniformiias actioiiis nobis coiijungit.
fccla loqui possii. Siinililer conluinaccs, justitinc
Kxtraiicnm ab uiiioiic cbaritalis faciuttt odia, in-
invasorcs, non solum vivendo corpus Ecclesiaj la-
viiliae, ir;e,rixa;,dissciisiones, et scissurx meiitium,
niant, sed eliam malis colloquiis scmiiie discoidia-
iii qiiiitus iion babitat Deus : Extraiicum ab unitate
riim, jaculis detraclionum, cj-tcros aJeo elingues
coinninnioiiis faciuitt lautiora ciliaria, strameiita
reddunt, ui in causa Dei pro liberiatc justiti:? loqui
iiiolliora, veslcs iiiordinatae, tonsura; irreguiares ^
noii possinl. Tales crgo lupi niorsu caiium, id esl
qtioriim contraria ad comrntiiiioiiem perlinenl : Ex-
severitatc disciplinae ecclcsiastica* appitcndi sunl,
iraneum ab uiiirormitate actionis faciunt sin^ûlaria
ul inodo pereicommuiiicatioiiein, modo per su&pen-
jcinnia, intcmpestiva: vigiliae, itisolilae orationcs, et .. ,. ,. ,
aliquando disciplina corpoiali, aliquando

Spintiis jusle „
, . ,. I . . c •. • . sionctii. •^ r i
r.'e era iiiijusmodi, qua; iii
I
Iilieriate D '
|_ ' »
ixdio silentii, quasi detilibus quibusdain fracti el

viilentiir posse (icri. Talcs ergo latralu canum, boc
csl, iliiris pi.Tlatoruin increpalionibus corripicndi
comminuli correpliores in corpusEctlcsiae trajician-
tur. Sicenim cera durior ad igiicm Ii(|Uefacta, in
fiiint,primi propter peccatum, quia sctndunt regnum
quamlibcl imagincm facile verlilur, sic rubigo ile
charilatis : sccundi propter perirulum, ne illorum
fcrro excutilur, sic vasa Domini iulcr nialleum et
cxomplo ca:ieri trabanlur : tcrlii corripicndi sunl
incudem fabricanitii , sic byssus atlritione mulia in
propter scandalum.quia \x bomiiii pcr quemscanda-
caiidercm veriitur : el viuca quae longo astricta
iumveiiit(i1/fl/{/(.xviii).0riturlanicnscandalumquan-
«loqtic (leiiialis, quandoQuedcneccsâriis, qtiandoqtie gelu§emmasemiitere non poiuii, advcniente calore
dc indiircreiitibtis.Sidciiialo scaiidalumoiiiur,statiiH posimodum frucltim facii uberrimuni : et peccaior
iii:iltim resocanduni cst : si dc ncccssariis, boc est, (}ui longo pcccatorum gelu iiiduratusest, acce-Jenie
jcslu tiibulaiionis, et cum illo calore
graiia, postea
dc liis liua: ad viiam xlernam sunt necessaria.scan-
emendaiior cfficilur. Lingua canis medicina poeni-
d:ilumoritur, ibi ineliusadniilli.ur scandalum, qtiam
leiilialis esl.qua sananlur ilU, qui post gra ves lapsiis
vcrilas ie!in<5tialtir. Scdsi de iiidiireicnlibus, id est
ueccalorum el ciiminum loriiores resurgunt. Duui
dc liis, qu.Te licitc ficri vei omitli possuol, scanda-
,
461 SEUMOiNES. — SERM. XXYfl. IN GENEUALI C.\PITULO. 1^9

enim a prx'latis ecclesiariim friic(uos.TR poDiii(eii(i;c A 'g"'s incxlinguibllis, u( male conversaiiles limore
visitanlurconsiliis, qiiasi liiigii:itu canis prisiinairc- siipplicii a sceicribus suis coerceanliir.
stituinKur sanitati. Ad li;«nc sanitatem consequendam Delienleliam pabulo reficcr», id esldoc(rina sana
ihio praedpiic neccssariu sunl.vera scilicet huinilia- el spiritali cxliortalione conforlarepusillanlines,qiii
«io dd.nqnentis, cl pi:i coinpassio pas(oris : ul dum niinus fervenles in divinis obseqniis invciiinniiir,
is q«l deliqnit, pl.nnclii el geiniiu, confcssione et laul sic in preelalo Ecclesi.-e facta ei dicta. vila el do-
chryinis sc osiciidil coricctum, bonus prailaliis sic clrina convenianl : ne si forte dical el non facial,
iininiliaium ct compiinclnni pia compassione bcni- verbum Domini contra se direcluni :
andial illud
gne suscipiat, ei consolationc paierna mulceal jusli- Supercathedram Moysi sederunl scribae el pbarisaji,
fic^lum.quem prins amiscrat criminosum. Sic boniis qux dicunt faciie,opura aulcm illorum nolilof-icerc
ille pasior ovem perditain rfportavii in hurneris {Malth. xxi). Dic qu-»;so quid inihi proderit si lu
snis gaudens, sic pater filio suo prodiKO ad se rc- bibas aquam purain, milii veroporrigas illain tur-
verienti occ idii viinlum s;iginaluin (tiic. xv), sic bidam, ci pedibus conturhalam? Hoc noit est mo
Pelrtim lachrymanlcm Dnminus misericorditer re- '"eficcre, scd magis poium mortis propinaic. Cum
spexil,«i MarijD Magdalena: diniissa siint peccala 'P*'» •"'iuit prophcla, aquain lympidissiinam hibe-
inulla, quoniam dilexil mulmm
El si por (Luc. vii). B •"Clis, rcliquam lurbabalis pedibu» veslris, cl oves
simililudincm reruni loquimur, bonus agricola ler- "'** 1"* conculcala crant, vesccbaniur, et qu:i;
ram^qtiXspini«exlirpatiscopiosumfrucluin portal, Pîiea veslri turbaverant, lioc bibcbant {Ezech.
magis diligif, quani illani, qii;c nnnqnam spinas ha- xxxJv). Pastorcs siqnidem aquam lympidissimain
bnii, et nunquam ulierem fiuclnm fecit. Solei eiiam ijibeie est.reclores ecclesifirum proicepla Dti, viaiii
dici, qiioniam corvi pnllos suos diiin vident eos ni- veriialismenle retinerc. Eandcm vero aqnain pc-
grescere, et sui similes cDici, diligenii solicitudine dibus conturbare est, ipsos Ecclcsiae rcciores qu.e
provident illis ci pascunt eos, sed quain
diu vident '^^^^ dicunt vcl sapiunt malisoperibus confundeie.
cos aibescere ci rcccdere a fomia paierni coloris, in Otcs vero aquaiii pedibus conturbaiam biliunt.
provideiidoillisaliinoniam non siint soliciti. Eodein quando subditi non ex bis quae prxl.iti rcctc sa-
modo prrlatus Ecdcsia; dum videt subdilnm suum piunl, scd ex his qiix niale faciunt, forniani vivciKU
contrilioncm ctopeiibus poenilcnliai nigrcscere, cl accipiunt. Sunt crgo in vesiimenio Aaron inalogr;i-
oonfundi in peccatis suis, debct iiluin consolalioiic nala inserta lintinnabuiis, id est viriiituin ei botio-
spirilali, ct consilio salubri pascere, el In nicliiis runi operiim adnnatio cuin sono pr.xdic:Uioiiis
oiiiitrire. Si vero criminosuin subditum prnrlalns nc lorie alios volciis inslruere, seipsuiii juJicare vi-
videat .-îbesccre, liocest, scipsuin justiAcare, aliis ^ dcalnr.

s« antefcrre, et lanquam re bene gesta caelerosjii- Yis crgo scire qualisdoclrina prxlali essc debol?
dicare, liunc iion blandiliis, sed poliiis flagellis c( Ncccssc cst nt cuin usiiali nioneta habeat aliquid
scorpionibns cxdi justum esl. Quia cum laudatur coiniiMinc. Monoia nsu:ilis tria habere ilebel, niate-
peccator in dcsideriis anim:c su;e, el iniquus benc- riain, pondus, et forniani : (Jl sil maloria probala,
tiicitur, cxaoerbal Dooiinum peccalor. pondus irquale, forina auienlica. Simililer doclrina
Super h:pc omnia soliciludo pasioralis neressaria pasloris h;ec Iria dcbcl habere, ul sit probata, id
«st. Ut aniem de hac solicitudine pasloruni coiliga- esl, justa ut non doceat nisi ca quse jiista et bona
musaliqua ex reruni sin.ilium collalione opcrx pre- sunl : ul sit cliani ponderosa, id csi, nt ipse cnni
liuni csi : Bonus bnbulcus, qui lcrram suam bcnc ponderc (loctrin:iin proponai, boc csi, ut studcal e.i
viill cotere, diligentcr aralruin suuin sequilur, mi- facere qux vcrbis vult dogniatizare. Siniililer ite-
iiai boves ut perficiai opns dici r ne (ortc lorpciis ccsse est, ul doclrina pr<£lali sil aiitentica, id csl,
sonino vel otio non recipiat fructum iaboris sui, auloritali saiicioruin Pairuin in nulio conlraria, sed
pruvida soliciliidinc bovcs aliquando canlu recrc.K, ca doceat q»x auloritas sanctnruni proliilil, vel
aliquaiidu piingit :tculco, aliquando pabulo rciicil,
[)
qux Christi vcridica seiitcntia promulgavil. Propicr
ui iiis omnibus adjuii, terrain bene excolant rcddi- quod iu ralionali, qitod ponlifex icgalis geatabat iii
(iiram fructiini snuiii in lempoie opporiuno. Eodoin pectnrc, duudccim noniina filiorutn Israel inscripia
inn.lo bonus paslor sive prxlatus grcgi siio cura cranl, cuin his dnobus noininibiis doclrina cl veri-
p;is'.orali debel assisterc, nl lorma grcgis sui pcr tas, uleo ipso signirtcareiiir (loclrtiian) prxlaii saii-
«.'xeniplum bonx convcrs:ilionis Cilicialur. Sic ciiin clorum l'alruin vesligiis dcbcre initili. Sic ergo
fralribus in claustro ad leciioncin, in oralorio ad rcclorcs ccclcsiarum cxeinplo bona; opcralionissnh-
orationcin, iii refeclorio adciboscoinmunes, indor- dilos Irahcic cl sana cruditiono iitlortnare dcbent,
uiitorio ad duriciain leclnli, in ctpitulo ad corrcctiO' ul bcnc vivcndoi-lrerla doci-ndo sibi ipsis prxiniiim,
nem culparuin, el ca qux ipse jubel alios l;iccre, subdilis vero proveclitin ari|uirjnl, ci pro iiona ad-
opcrc priiiius adiinplerc : ii;ibeal inorc siio canluni, ministiationt'. le.inporalis ollicii iit die relribiitioiiis
id esl proniisstoncni rutnrx bcaliludinis, sociclatis una cnni subdilis nicrcanttir inlrare iti ^'andinui
aitgciicx,iilex lali proinissioreiiliqiii jiisleet s;»iicie Domini sui, prx.stante Doiniiio nosiro josn Clniblo,
ciijus regnuni cl iinperiiii!i pcr;Ji.»iici in sciul.i 5.;-
viviiht, iii bboribiis sois recifciiiur. Teiic;U eliain
uculeuin lioc csi coniniinalionem xicrni supplicii culorum. Amcn.
103 ABSALOMS ABBAnS SPRINCKIRSBACENSIS l«l
SERMO XWIII. A l)<-lliforlcol)crraverii,miIilesinfiigninconvt>rliiiUin.
IN CENF.HALI (APITLI.O. Ita etiam prxlalis et siibditis ciini siclcriiii in pixlio

Faciet veetes de lignit setiin, quos operies nuro jm Doiniiii contra spiritalcs ncqiiiti:is pugnaliiri. Iliiic
risiiino, inducetque eos per anulus aureos, qui sunl DominusinCvaiigcIiodicil:Qui scandalizavcrilunum
tn laleribus arcw ut porielur in eis{Exod. xxv). 0"^ ci his piisiliis, cxpedil ci u( mola asinarin suspenda-
iii legc Moysi liiblori^tlilcr scripla smit cl niaiitl:t(a, liir iii coliocjns, cl dcincrgatiir in prnrundtiin innriii
nos qoi (ilii gfiiiix siiinus, spiritiililcr debeiiius (Maiilu wiii) : lcstiinte beitlo Grcgorio,per niolam
operc ailiiiiplerc : nl facieiites inainl.iia Oei noii se- .tsinariain circuiius \iix scculiris, pcr profundum
LttiKliim liieratn occi<lciticin, sed scciiinJuin spiri» ivaris, «itrema dnninaiio inteliigiliir: cl e«l sensus
luin vivincantcni aiiibuleniiis. ûid eniiii ntilitalis proelato qui prava conversalione scaiidalizal ali-
coiircrl noltis dc arca foeileris, dc vectihus quibns qucm de pusillis, id est subditis snis, eipedirei ei
)>ortaiur, de aiiulis .iiircis, quibns vectcs inscrti niagis in seciilo soinin pcrire, quant sibi eubdiioe
suHl, de l.iteribus arca;qiiibus adlixreni anuliaurei, secuin in pcruilicin iraiicre.
liisUH-ialcin liabere noiiciain,nisi el spiritalitcr in- Ad vecicni ctiain faciendum Iiumanuin cxercilinm
lelligaiiiur. Per vcctes igitur prxlalos, per qualuor cxigitur, pcr qiiod exenipla priorum Patrum debent
aiiulus aureos quaiuur excrciiia prselatoruin, per B «ccipi. Moderni cniin prxlaiiqui iliis succcsseruni.
arcant Ecclcsiain , per quatiior angitlos arcx qua- vitam ei doctrinam illoruin dcbent imitari, ut p<v>
iuor viriuies principales, id esl prudcnliani, iein- lins imilalorcs illorutn, quain in dignilate fiticeet*
peramiaiM, fortiiiidinein, justiiiam, per quas Ccclc- sores esse glorieiilnr. Illi ciiim luccrna: sunt non
sia foriius roboratur, dct)einns accipere. Facies, sub modio, sed siipcr candeiabrum positx, ut oin-
iiiquii, vecif.s, etc. Ad veciem 1'acienduin ;.'-ia iicces- nes qui ingrcdiiinlur, luinen vidcant. Mandat etitm
earia sunt, lignuin,ferriiin elbumanum exerciliutn. Moyses, ut vir fraiiis sni defuncii Jixorem dticcn»
In Scripturis per lignuin vir juslus frequenler signi- siisciieisemrn fralris defuncli, iia ui tilieiidefniirti
ficatnr, sicul in libro Job : Lignuin si prxcisum numine nascanlur: p<!rqiiod significatur, qiiia pra>
fucrii, rursum vircscil, et pullnlanl rami rjtif {iob lati moderni iatcs rilios nulrire dcbent, qui anli-
xiv). Et in CvangolioCiiristus dicil : Si lixcfacinnt quorum Pairuin viiam ei mores imitentar, facies,
in viridi, subaudiiur ligno, iit arido quid fiat? {Lttc. iiiqnil, vecles dc iignis setiin, qiios operies auro
xxiii.) El in Psalino : Erii (anquant lignuiu, quod piirissimo.
plaiiiatuin csl scctis dccursiis aqaarum {Psal. i). Per auruin purissimum, divina sapientia design.i-
Ad vcciem crgo facicndum lignum necessarium esi, liir, pcr quani in prxsenti viia erudimur .id san-
quia iii praelatuin vir juslus ei bonus csl eligendus. clitaicm, et ad fotnrx viiae amorem accendimur,
Veclis iste non de quolibci ligno fit, sed de iigno f,iiain coiilinei lcx el prophetae et Evangclia et cx-
sctiin. Lignum sciiin impuiribile est et leve, aibae ierx sacrx Scriptnrr, de qua scriptum est : S.ipien-
spin^c, ut dicitur, liabcns siniilitudinem : sic prx- iia qiix desursuni esi, primo quidem pudica,
laius imputribilis csse dobcl per mundiciani incntis, doinde pacifira {Jae. iii). Ilac scicntia prxla-
idcsl a corrupliotie vitioruin immuiiis. Debet etiam lus quodaminodo operiri deliei, ul sciciis mandata
esse levis, ul a ponderc peccaloruro liberatus, sur- Dei, f.tciat ca : quia iniellectus esl boniis facieii-
sum feralur desiderio coclestis beaiiludinis. Prx- tihus cnm. Hoc est, quod sacerdos legalis in pe-
lalus ciiam albx spin.x comparjtur : yirut eniin ctore poriabat raiionale, in quo emi scriptuin do-
spina pnngil, ita et ille severilate disciplinae viiia cirina ei veritas. in supcriiunierali quod ei supcr hu-
pungcre debcl zelo jiistiiix, non livore malicia;, nieros portabat, scripta eraiit duodecim noniina
quod noiatur in eo quod non cuilibet spinae sed filiorum Israel : quia prxiatus docirinam et vcritatem
albx coinparatur. Fcrrum eiiam ad vecicm facien- dehet portare in pcctnre, et nomiiia fiiiorum Isracl
duin nccessuriuin est, quod ranii snperllui praeri- in bumeris, id est evemplo eorunt benefaciendo vi-
daiiiiir. iloc fernini jiKliciuin di^creiionis accipicii- n vere. Esl ei aiia sapientia, qiix dicitur industr:,:
dum csl, quo pr.Tlutus dclitias ci voiupiates hujiis in gerendis negoiiis, de qtia Paulus diciiQuod :
Kcculi a sc prxcidcre debet, puta luxum, superflui- oporiet epircopum esse prudeniem, et dumus sux
laleiu ciborum, verba ei tacia secu!ariuin hoininum bene prxposilnni (/ Ttm. iii) : et ista s:»pientia
vilain icdoieiiiia : ne in islis ianquain in rainis prxlaio necessaria cst, ut possit ciaustralilius, qui
quibu^^dain a sua coiiversatione proccdenlibus sub- cunieniplationi vacant , necesâria luinislrare.
dili ipsius otreiidant. Nam si quis in via ab homi- Dicilur etiam sapicntia cognitio de causi j creaiura*
nibus freqiienlala ligiiiim raniosum cx transverso rtim, quam Salomoii babuisse legitur, ubi de eo
poncrct, traiiscuiiies iii illo pcdibus oirenderent ct scriptiiin esi: Quia dispntavii de omnibus abhys-
pleruni|iic lapsmn patercntiir. Sic etiam prxlalus st.po usque ad cedrum (7// Reg. iv), id est dc ini-
qiii alidS in via Dei prxcedere debel, si volunlate niniis ei niaxiniis. Aristoieles eiiam liaiic habuit sa-
secul.iri taiiquain raniis qiiibusdain vila ejus pul- picnliam, qni duin causas reruin oinninm sa|)ienier
luiaveiil, ofleiisioiiom prxstat his qiii dcbeiii euin inveBiigassct v ad causam supreinam qux causa
iniilari. Poiiamiis excrcilum cuin diice siio consti- erat oinnium causaruin, inquirendo pciTeniens.
iuios i» acie, el cuni lioslibus congressun^s, si dux dum causam illius causx suprcmx nnn invenirei
,
itH SERMOÊS. — SERM. XXVIII IN GENERALI CAPITULO. . m

ilixii: caiisa f-aiisuruni fac nie libi acceplabilem. A conlrila rcddunt odorem ,
quando bonio %ir:uiibiis
P.-»slor ergo erdcsiaslicus licel habeal industriam acceptis seipsiim parvulMin el huinilein compulal, ct
rerum seculariuin, vcl coKtiiiionemde causiscrealu- propria aeslinialione in pulvercm se redigil, ut

rannn, non lamen in islis summatn sux religionis Paulus : Veiiil, inquit , J sus in bunc inundiiiii
poncre «iehcl , scd operire polius auro purissimo, perralores salvos farcre, quorum primiis ego siim
lioc est diviiia sapientia, ut in oinnibus qux agit (/ Tim. i). El rroplifla : ligo sum Vcrniis cl iion
sive itiiiis sive foris sit, semper in eo reluceal furma bomo {Pial. xxi). Tcrliuiii pra-lati ofliciuin est,
saiiciiiaiis. orare pro populo, utsit inedidtor Dei ei iioiniiiijtii
Ul aulem praelatum Ecclesix raiione .simililu(!inis et orando avertal indignalionem iliius ab cis. Tuleni
auro purissiino comparcmus , ailonde qiiod aurum ergo se exbibere debei is, qiii pra*est ut delecteiur
(II sole posiliim luccl, nainmascit, el scinlillal : sic Deus iii oralionibus ejns, el poslulata laiir(iiain
pastor ecclcsiasiiciis in sole , boc est, in evidenli filio dclicalo libenler Iribiial, sive pro se» sivc pro
bupra Eoclesiam Dci consiituius, lucere debei popiilooranti. Nam scripliiin esi : Si is qiii displiict
cxemplo Donas operationls , sifol scriptum csl : nd inteiTedenduiii iniliiiur, irali animiis ad dete-
Luceat l;:x vesira coram liomiiiibus, etc (j/a/l/i. riora provocaiiir. Quarluin prxdali excicilium esl,
D cuin sangiiii.e Sancla saiiclorum, qiioJ
V). Flaminascere dejjct inlus igne cliaritaiis, ui sil iiitrarc in
liiceriia noii soliini lnfens scd eliain ardens, sicul esl sangiiine fiiso pro Clirisio rcgntim ccelorum
Proplieta dicil : Qui facU angelos siios spiritus, el oblinere. Sicul eniin scriptum est : Oonus paslor
minislros siiosflammain igiiis (P«a/. ciii). Sic eiiam animam suam poiiit pro ovibiis suis (Joan. x), nt
et prxlalus scinlillare debet, ui sicnl fomcs igiiis tempore tcntalionis immineiile ipse mogis velit
sciniillas ex se emiliil cum langittir, sic el ille de mori in corpore qnam permiiiai alqnem desubdilis
igne charitatis sciniiilas sanctae devotionis, el me- suisanima perire. Unde Beatus Gregorius exponent
ditationis eniittere debet, cum a Deo per gratiam illum liicum Aposloli , qui cpiscopatum dcsider.it,
visiiatur. Operies, inquil, eos auro purissimo, non Lonum opns desiderat (/ Tini. in), dicii per lioniini
dicit argenlo, sed auro. opus ibi martyrium designari. In priiniiiva eniin
Sicuienim perauruin sapientia, iia per argenlum Ecclesia taniac perfectionis erant pra^lîli» ut iii
eloqitentia designalur. Non eiiim debenl reclores ccelesiaslicis dignitatibus magis coronam martyrii
ecclesiaruni vacare eloîueoiia:, allegalionibiis quam culmcn honoris affeclaient. Prxdictis ergo
sludere, lumultiis causarum procurare, lilibus a aiiulis aureis Vecles inseri jnbeiilur, iil niinquam
mane usque ad Tesperum iiilcresse, lotum se aliis
^ abstralinntur ab cis : quia prÎalo non stillicil vi:a
impendere iiil sibi, qujc omiiia magis Justiiiiaui intcrrasilis, id est, vila intcrcisa, ul niodo boiius,
qiiam Aiigustini decent imitalorem. Jubenturauleiit mndo malus sil, seil scmper formam sanciilalis ot
vecies per quatuor anulos aureos induci. bonoriim operum debct habere, in ((iiibiis siibdiii
Qiiaiuor anuli aurei, quatuor sunt exercitia euin iniiioiitiir.
prxlatorum in Ecclesia Dei : legimus enim in Levilico Per qiiaiiior angtilos arcse peifcclos viros, qtii
qtiatuor fuisse ofTicia sacerdotuin, scilicct imoiare in corpore siml Ecctesine, per quos firniius ronsistil,
cariies animalium , aromaia accendere , orare pro iiitelligere debemiis, qiii ciiam et ipsi qiiatiior spi-.
liopuio, semei in anno cuni sanguine inlrarc in rilalibus vaCanl exerriliis qiios snperius pix-ialis
Sancla sanclorum. Is ergo qtii prxesl primo debct assignavimus. Vel per (jualuor aiigulos, qiiaiiior
carites imolare per maceraiionem carnis, ulolTerat principalcs virtules accipiendnc siml, sciiicet pru
corpiis suuin liosliam fiaiiciam viventem, Deo denlia, tempcranlia, furlitudo, jusiioia. Islx eniin
placenlcm, ut casligel corpiis siium cl in servilutcm rnborant Ecilesiam coiitra quatuor \iiia, qiix illjin
reiligat, »tc ctim aliis pia-dicaveril ipse reprobus impugnant, qwx stint ignoraniia boiii, imiiiodcrata
clliciatur. Ad iiuc valet experiri dia>lain refcctorii, delectalio seciili, tiinor adversiiaiis, alTeclus iiior-
diiritiam lcctnli in durmilorio, longos (raclus ma- D dinaLê dilcciionis. Sunl enim aliqiii, qtii trneliris
luliiionim , assidnilalem riuusiri, vcsliiim asperi- ignoranlix cxcali, vinm vitx ignoranl, el idco ncc
taieiii, ct cuHera liujusinndi «iiiitiusilonialur corpus, diligiint, ncc sequunluream : quibus prudcntia iic-
el aniiii£ subjiciliir impcrio. Dcbct ciiain pra:lalus cessaria csl , qux illis depnlsa ignoraniia viain
aromala acceiidore, lioc cst , virinlcs aniiiii igiie salutis el cognilionem veritatis, oslendit. Alii sunl,
cliarilatisinflanimare, ul dum omnes virluies animi qui rebus hujus seculi ad usum sibi conce&s s im-
charitate moventur iiitcriiis, rcdilunt odorcin sua- moderata deleclationc abutenies in voluplaiesnoxins
Tissinium qiio delccletur Deiis. Ei aliende quoniam dejiciuiilur, quibus temperantia nercssar.a est, pcr
aromata quanduque acccnsa in aliari, quaiidoque quani rebus licilis iilontlo ad sobriotalcm revo-
in inanu geslata, quaiidoque pilo conlrila in ptil- caiilur. Suni cliani plcriqiie, qui fracti adversita-
verem , odorem reddunt. Igne accensa reddiinl libiis hujus seculi, scilicel infirmitaic corporis, sine
odorciu in alljri, quaiido cliaritatc coopcrante damno reruin temporaliuni, vel quarunqne alia
virlutcs in nienie niovcnlur afTeclu devolionis : in Iribulatioiie qux in muiido stinl, inius virliilibiis
nianu gesiata reddtinl odorein, quando foris nio- aiiimi dencitinl : ct islis fortiiudo necessaiia esi,
veotur ad frucium bon» opcretionis : pilo vero quse ad loleraDda adversa consianiiam aninuin ci»
iG7 ABSALOiMS ABBATIS SPmNCKmSBACEiNSIS 1C8
op«raliir. TinliMntur ulii tlileclioiie iiiordiiiaia il- A conslanlia, qiii iiiliis per gnuiain noi consolali Ira-
loriiin ()iii iKitur» sivc ufllnilale, vel qiiocunque l'a- didcriint corpora sua propler Dcuiu ad supptiiia.
Hiili;irii.ilis viiiciilo ipsis coiijiincii sunt, el ideo a Iste est cibus reliîosuriim, qui propria voluiitatc
via rcclilMiliuis dcvianl : quibus juslilia iiecessaria ad susliuendam raMCiii ct sitiin, fi-igus et iiudita -
cst, qux iii neiitrani parioni decliiians uiiicuique lem, vigilias alios4|ue labores plurimos in clauslraii
qiiod siiiim esl iribuii, ct illiltalum cuslodit. carcere scipsos scpelicruiil, Quu: eniiii virtus hoiiii'
Nec prxtcrirc debciinis, qtiod noii solum vectes, nis ad iixc loleranda siilliccret, nisi grsuia diviii;»
sed et ipsa arca eral dc iigiiis selini, qiiod noii consolaliouis roboraret boiiiinein inleriurcni? Dcus
soiiiin pixlati, imo tola Lcclesia subdiloriini im- ergo in prxsenli KccU-sia elecios suos ruborat pcr
niuiies a vitiis , ei iuipiiiribiles viriuiibus esse gratiam, qiiibiis dalunis esl in fuluro vilaiii xicr-
<k.>l)ciit. Logiinus aiilcm (Uebr. w) quod in arca iiam, quu: nullo dolure tuib.iliir, nec aliquo leriuiuo
((edcris Iria liacc rcposita erant, vidclicet tabulse riiiiiur, prxstAiite Domino nosiru Jesu Clirislo, cu-
tostaiiicnti, virga Anron qiix noruit, maniin quoil jiis rcgiiuin ct impcrium permanel iii sc«:ula secu*
dc caiiodcscciulit. Cuiii niilein perarcaui, (|uai)iiiin i(»rum. Auieii.
ad xdincaiioncm noslriim , Ecclcsiam , quae nos SEHMO XXIX.

B
sunuis, possuKius intclligcrc, noit incongrue per IN r.RiNER.VLI CAPITILO.
tahuias lcslameuli di:plex slatulum ordinis acci- Eit puer untts hic qui Itnbei tiuinque pnnei fiorJen-
piciiius, quoruni unuiu \ctiil labula una prxccpta ceos, et duospiscei (Joitn. vi). .Nuii inviiaiiiii»» vns,
coiitinel, quui sunl ad solalium : alleruin vero, fratrcs diteclissiiui, ad mensam itiius diviiis, qui
vclut alia tabuia secuiida, contiiict prxcepla ordiiiis cpalabatur quotidie ^plcudidc, iion ad ollas car-
ad Kdilicalioneni inciiiis. Qui carnales suiit, in nium, vel ad viluium sagiuatuin, quia hrc cibi de-
prima labula icguiit victus, vestitus, aliorumqiic licatorum suiit, scd poiiiis ad cibuui tcnucm spiri-
quu: ad solaliinii corporis pcrlincnl , sciliccl io- taiibus viris idoneum : iion prociiraiuin a muliitu-
queiidi , spaciandi quirrunl abuiidaiiliam , sa>pe dine servuluruiii, scii qucni pucr nnus secuui air
fabulis magis quam canlicis, rercuiis quam jejuniis luiit, liabeus quinquc pancs liordeaceus ct duos
operaiii impcndcnles. Nam qiiod iii scciinda taliula pisccs.
cst spiiilaie, vcl in niodioo vel iii nullo re- Pucrum istuin viruni rcligiosum sivc cluustralcm
spiciuul, iu qua sludiosissime leguut viri spi- sivc prxtalum inletligi voluiiius, qtii pcr vitx iuno-
riiales, qui curam corporis posipouciucs , in ceniiain pueri debet imilatur eiistere. Tiia si.qui-
jejuniis, vigiiiis el oriiliouibus serviunl Dco die el C <l€<n puero necessaria sunl, nutrimrntum naiuix.
iiocte. Clausiralibus tuincn ulriusque tabulae to- purilas innoccntix, custodia diaciplinx. Primo cr-
cuiio iiecossaria, ut el temporalia iiabeani in pra:- go claustraiis dcbet liabeic nutrimculuin natur.x, ut
îcnii vila ad subsidium, et spiritatia exerccant vicluni et vcstituiu habens his coiileiilus sit, qiiatc-
opera ad viiam oblinonilam. Per virgani qux nus isqui in vestigio cruciiixi pedcm pnsvi*, votuii'
iii arca pusita cral, discipliiia regularis severilatis taria pauperlale lcneat formani cmcilixi. Scd deliet
accipieuda est, coiigrua salis siniililudinc. Virga etiam puritatem habere innuceutia?, quia ct piier
siquidciu rcctu cst, gracilis, el flcxibilis, sic ei dis- a puriiate esi dicius, ul mcutc ei cu:pure putiis
cipliiia sou vapulaiicuis, seu clamoris, sive increpa- immaculaium se custodiai ab hoc seculo, ct sic
lionis, vcl ([u.xcuiiquc alia ad correciionem frairis innocciiter vivendo se ipsum oflerat iiosiiaiii san-
iii inodium vciicrii, recla, id cst, jusla esse debei, clam, viventem, Dco pt«iccnteui. Del)et eliaiii h:i-
iit lioiicx iiialii>niiaie cordis prodeat, sed poiius ex bcrc cuslodiain disciplin.e, ul regularia pi';c<'epl»
radice charililis. Sic cl discipliua gracilis essc de- diligenler cuslodicns ab istis nxcessibus alisiincat,
bcl, id est, linmiiis qiiantiim ad sustinenteui, iit l>.u- cl sjncta ronvcrsatione aiiis ekeiuphim proticieudi
niililer pceiiam sustineal, qtix ipsiiis diluit culpain exhibeal. I^ta |;ucritia ciausiralis Iria boiia hA-
iic si furlc rebetlis et inipalicns {iieril, etiam profc- bcl sibi adminiculanlia, spirituui libcrtalis, gau-
ri-iido discipliiMin magis provocel iram Dci quam diuni securilaiis, fortitudineiir dileL-tioiiis. Spiri-
iiiisoricordiam. Sicut aulem viiga fli-xi!)ilis csl, ul tum libertalis, ut spiritus liber ab iiilerioribus
:id voluntatem lcneiitis Iiiiic iiide flecti el curvari vitiis, meiite iion scrviat legi peccaii : gaudiuin
possil, ii\c ct discipliiia ciaiistratis ilexibilis, id chI, securilalis, ut pcr bona opcra cxleriora seciirus,
noii iii:iiis rigida csse dcbei : iie iinnio.Ierata sevc- noii pertimescai maliciam aliense iniquitaiis : fur
ritas deicriorcm facial eiiiii qui corripiiur, et viil- tiiiidinem diiectionis, ut Deo fortiter adlixieai per
nus fial de uicdiciua. Manna in arca leposilum, aflcctuin charitalis. Sicut euim scripluin csi
qiiod in ore coincdciiiis dutoc cral laiiqiiam mel, fortis ut inors esl ditoclio (Caii. viii): quia sicul
coiisotalio diviii:c gi-aii;e esi iu Eocli's-a, pcr quain animain separal a consortio carnis, ita dilecliu
iiitcr laliores vit:e prx-seiilis viri jiisii spiriiaiiler Dci sepxral aniinain a cai'nalibusdi.sidcriis.
reiiciuiitur, ul niuiuii litijns tribulalioiies paiienler Sed siuit tria vilia, qux tribus supradictic poeni-
siisrincMiit, qiiousiiiic ad biiiia aHcnci et iiivisibiiia teiiti% boiiis advcrsanltir, avaricia, qu:c advers;itiir
liiiito vitx liujtis stitdio pcrvciiiaiil. IIoc cibo {quein necessil:iii iiaiura; : coiicupisceiilia, q:i.x' .td\ers;itur
uiaiiua Uii.imus) nulrila est on:nis ilia sanclorum purilati ii:nccenli.T : tii-gligeuiia qtix' advcrsalur cu-
169 SERMONES. — SEliM. XXIX. IN GENERALl CAPITULO. 170
stodia disciplinae. Avaricia corrtimpil necessilalem A corripiendo inqiiielos: consolalionc, consobndo pu-
nainr.T?, qiiando clauslraies superfliia appeinni, el silbniines: oratione, iit pro suis subditis jugiicr de-
conlempla forma panperlalis lionorcs, pralaliones, precenlur Dominum, iie a tcnlalionibiis iiiiinici
el divilias liajjcre volunt, qnando prxlaii de iisuris scJucaiilur.Qnod eiiam per propbelam rectc nobis
el rnpiiiis munera accipiunt, qiiando pro siisccplione diinonslralur, iibi dicil: Snscilabo snper eam sc-
noviiiorum provenius qnjeninl, quando de re coni- plcm paslores ct octo primaics, et in giadio depa-
muni, de ibesauro Dei indeficienles loculos silii fa- s«,enl lerram Assur {Micli.y). Per seplcni pnslores
cianl : >]ui poiius niercenarii qu.im pasiores debeitt ei octo primaies univcrsi prxlati ecclesiye inlclli-
appellari, eo quod quxrtiiilqox siia sunl, non qiine guntur, qiii gladium verbi ex ulraque parte inciden-
Jesu Clirisli ; de lalibus scriplum esl: Niliil est ini- lem habere debent, binc per increpaiionem, indc
quius, qiiain amarc peciiniam el iii venalem bahent per coiisolalioiicm, el sic depascere terram Assar»
aniinani suam, quoniam in vita siia projecerunl in- id esl, terrenos diabolu scrvienlcs, per verbiim prae-
lima sua {Eccle. x). Qui eiinin coinparanltir reclc dicalionis eos ad viain verilalis convcrtendo. Prae-
idolo Dagon.quodjuxla aroani foederis positum, iruii- diclis ergo viiiis, id esl, avaricia, concupiscenlia,
catum nianus el pedes in lerrain projectiim csi el negligenlia reniolis a claustrali, recte poiesl de
(/ Reg. \). Qiiid enim pcr arcam foederis, iiisi san- g co dici : Esl puer unus bio, elc.
clorum collegiuin inlelligitur? Et quid per idoluiii Attende quod claustralis unus debel esse unitaie,
Dagon, nisi quilibet avaius designalur? Undc ct unus unironnilale, unus unanimitatc. Uniiate unus
avaritia, idolorum servitus dicta est (Coloss. iii). esse dcbei, ut mens et viia, conscientia ei opera
Idolutn ergo Dagon juxia crcam foederis coUocatur, conveniani, ne per bypocrisiin ve! pcr simiilalionem
quando quilibel avarus sanclorum colleglo sociatur. alius sitinuis, alins exierius speciem rcligionis os-
Quod iruncatura manus ct pedes in leriam projici- tendeiido boininibus ut vide.itur abeis, magis hoini-
tur, quia avaro leniporaiia bona, qux per avariiiam nibus quain Deo placere desiderans. 0e illis enim,
appetit, praeciduniur, ei in terrain mortuorum, ubi qui sua opera iii lacie hominum per bypocrisiia
intcrnusiiiterit:isest, in fiiie prxcipiiaiur. Dominns in Evangelio-: Quia recepe-
faciunt, dicil
Concnpiscentia vero adversaiur puritaii iunocen- runt mcrcedem suam (Mattli. vi). Ei conlra hypo-
tix, dum claustraiis a concupisceniia suaabslractus critas propbeia David de justis dicii: Domiiie, :n lu-
et illeclus, dcsideria carnis sequilur, et miserabili mine vultus tui ambulabunt, ei in noinine luo essul-
commercio purilatem innocentix in maculum luxu- tabunt tota die,et in justitia tua exaltabuntur(pja(.
riao commuiat. Talis recle significalur per ipsum Lxxxviii). Sicut suilti in lumine vuliustui ambulant.
Moyse.i, qni a niatre Hebraea genilus, ct conlra pcr- ^ dnm errore vel ignoraniia decepii secundum suain
secutioncm Pbaraonis in alveo fluminis positus, a sestimationem mala pro boiiis eligunt, sic bypocritae
filia Pharaoiiis iiivenitur, a qua adoptatus in filium auibulant in lumine vultus hominum, dum bona quae
matri Hebracx denuo iraditur nutriendus {Exod. ii). faciunt foris, pro latide bumana coinmutant. Sed
Puer a malre Hebrapa genilL.s, ciaustralis esi ub ec- jusii in Itimine vuUns Dei ambulant, quando per
tiesia in novitate vilx instilutus.* nomine fluininis, bona opera quae faciunt, soli Deo placere volunt,
afllueniia disciplinx* legularis inlelligenda est: al- cuin Paulo dicentes : Si bominibus placeremuf,
vetis fluminis, carceralis custodia clauslri. Perse- servi Cliristi non essemus {Gal. i).
qucnle crgo Pliaraone puer iste ia alveo fluininis Debet etiam clausiralis esse unus uniforroitate,
ponitur, quando coiiira tentaliones diaboli manci- ui II oruin gravtiate xqualein conversationem sem-
palur carceralis custodise claustri. Qui evadens per- per liabeai, ne sccutus leviiaiem animi sui in nnlio
secutioncm Pharaunis ibidein a filia ejus, quae esi certo domicilio coiiversaiionis fundatus esse videa-
concupiscenlia carnis invcnilur. Quoniam frequen- tur. Tales eniin multos videmus, qui in claustro Yer»>
ler accidit, ul qui non snperatur a tentalionibus cundi.in plaleisdissolutisunt:inier dericosappareii-

diaboli, enonniler succumbat tentationibiis cariiis. D tes,iiiier militessecuiares, inlerpuerospneriles,ioler
Adoplatur ergo a filia Pharaonis in filium, el tamcu stullos insipientes : qui per banc formam con versandi
nialri Hebracce nutriendus dalur: qnia lalis clauslra- magis hislriones, quam clauslrales imitantar.
lis bonis lemporalibus foris ab Ecclesia nulrilur, Debet etiam claustraiis esse unus unanimilate,
ci laiiicn inius ci concupiscenlia carnis doini- ut cum cxteris concordiam habens soilicitus sil
natur. servare uniiatem spirilus in viiiculo pacis, ad quani
Negligentia vcro custodiae disciplin.-e adversalur, unitaleni ipsc paier .\uguslinus iios inviiat ubi di-
dum claustrales inordinate viventes regnlaria prae- cil : Primo propter quod in unum congrcgati estis,
cepta non custodiuni, dum praelati negligenics in ut unanimes habitelis in domo, et sil vobis cor
cuslodia subditortitn, pro exccssibus suis illos iion unuin, et anima una in Deo. Et in Aciibus aposio-
corripiunt: el qni se ipsus omnibus formain vilac iorum : Muliiludinis niiiein credenliiim erat cor
Rxhibere debueraiii, potiusexemplum dissolutioiiis, unum et aniina uiia {Act. i), ubi etiain srriptnm
quam exemplum roligionis prxtcndunl. Triplici est •
Erant ouincs nnaniniitcr perseveranles in ora-
siquidem solertia gregi suo iutcndcre debuerant, iionibus ciiin ninlioribus, et parvuiis, ei Maria nia-
corrcpiione, consolaiione, oraiioiie. Coneptione, lie Jesu. Isla unaiiimitas bonoruin, fundamentum
Pathol. CCXl. 6
171 ABSAL0NI5 AnOATIS SPRINCKIRSBACKNSIS 174
esl religioiii«, Diilriipcnlnm virlwUim, consuininalio A siio .ihscondit, diim timel ea manifesla fieri. Fr«-
Ijoitoriiin oporum, in qua oinncs reliiîosi pdcifico qiicitter enim accidil iit pecoala aliciijus sigiiis vol
vivcnlos, lilii Dei nppellnnlur. iniiiciis aliorum m.inifcsi.') fiaiit, seii diini iu coii-
E«l nliii iiiiaiiiinitasni::loriin), qna inali in pcrse- fessionc sua a pnclato suo super iliis convenitiir,
<niione jiisiorum conftcderanlur, qii;e rsl faiida- ilic se lotiim e\cusando, imo celando , qiiasi in
iKonliiin liissoludonifi, niilrix scelonin), inalleus titiiiin angiilum conscientix se conlrahit, ct qui
jiiKlorum. Per liaitc unanimilatem iniilli jdsli usquc prius erai manifcslus [»er certa indicia criminis cal-
ad mortcnt vexali suul, per lianc reiigio claiistralis liiia (ergiversationc loua ab oculis evancscit. Con-
frequenlcr Jeslructa est , el (quod sine gemilu dici fcssio eliam dcbel cssc ordinata, ut claustralis sno
non (lcbcl) per hanc nutha monasteria accrvus ia- pralato, et iion alii culpas suas notas faciat : qui»
pijum facla sunt. Undc sicui concordia lionorum, illiiis pra-cipiie esi adhibore rcmedium, qiii in cura
iia ct discordia inler maios optanda csi : discordia suscepil xgiotiim. Si enim princeps lerrenus in
nialorum, pax bonorum esse dcbci. Quod egregius siiigulis civitalibus suis siiigulos jitdiccs ordia;irel,
prxdicalor Paulus scicns, ciim a Pliarisaeisel Sadu- qui ibidcm causas cmerêntes dccidant , peccaia
c%is unanimiler iinpctcrelur, nisus csl inter eos punianl, nonne ille, qui prxlermisso judice sux ci-
B
discordiam facerc dicens : EgoPharisrcus sum filiu» vilatis ad aliuin transiret, apud principem parilcr
vliarisaeorum, of spe el resurrcclione judicor lio- el suum jiidicem reum se constitucrct? Sic cer:e
die {Aci. xv) : quod audienles Pliarisxi, qui crede- snminus illc imperator el Dominus, dum in siiigulis
bant resurrcctioncm, cuin saducacis qui eani non Ecclesiis prselalos ordinat, quibus curam aniniaruui
credebant, facli sunt discordcs, et solutum csl con- committit, Dei ordinationi resistunt, qui, alios ju-
cilium : sicque /actum est ul Paulus qui in unani- diccs conscienlix sux quacrendo, suis pastoribtts
miiaie illorttm impetebalur ad morlem, per discor- peccala sua abscondunl. Sed est aliquis ciaustralis,
diam iUorura illacsus «vaderel. Ille crgo claustralis qui in divcrsis mooasieriis fraier effectiis licite pu-
vcreunusesi, qui unitaiem, conformitatem, el una- tat se confiteri praelaio cuilibei, qui in consuriium
niiniiaiem bonorum tenet, de quo diciiur : Cst puer sux fraternitaiis cum admisit : quod omuino esse
uitus kic, etc. illicitum ,el conlrarium veritati , raiio evidens dc-
Deuionstraliva dileclione ad locum di&ciplinx-. nionstrat. In illa enim Ecciesia clanstralis lenetiir
qui esl capiiuhim, fii demonsiralio,in quo puericia ad debituin confessionis, in qua habet tituluni pro-
claustralis tribus modis reformatur et cusiodilur, fc&sionis : quia in aliis l:Icclosiis, in quibuscanoni-
vidcUcet confessione, correclione, vapulalione. Q catus est, tantum habct fraternitatis consortitim
Coufessione, dum claustralis pure, integre, ordinate ncc tcneiur in illis ad aliciijus subjectionis vel coa-
ibi peccaia sua confiieiur Domino : pure, id .csl fessionis debilum.
sine adraixUone falsitatis, simulationis , el ejccusa- Reformatur etiam in capiiulo pocnitentia clao
tionis : inlegre, id esl sioe IruDCalione verilatis, siralis corrcctionc, quae fit iribus uiodis, arguen-
nc sit dimidiala conlessio, nec ibi conscienlijc do, denunciando, proclamando. Arguendo, cum
quxral angulum, ubi omne delictum suum Deo fa- quis corripit fralrem suum inter se et ipsum so-
ceie debel manifeslum. Nemo cnim, sicut in Evan-

lum : denunciando, cum aliquis fratris sui deiictum
gelio Dominus ail, miuii commissuram panni rudis prxlato occulie denunciat, gucm per sc inleliigtt
in veelimenlum velus : alioquin veslimenlmn vetus corrigi non posse ; hoc enim non cst perditio cri-
rumpiiur, ct pejor scissura fii (Maiih. ix). YeUis minis, dummodo boua inleniione
sed correciio,
vcsiimcnium ,
peccatrix conscientia esi : novus fiat : procbmando correclio fit, dum quis pro ei-
panniis, lamenium exierioris poeniteiiiiae est. Si ergo cessu suo prociamatur in capitulo coram univer-
exicriori ptEniientia, quaj novo vesiimcnto compa- sis, qui volunlaria confessione noluit confiieri per
lalur, videlicet confessione oris, ubcrtaie lachry- se. Scd hacc proclamalio de venialibus tantuin f:i-
marum, gemitu et tunsionc pecioris peccata sua D cienda est : quia de criminihus in capirulo non dc-
conscieitliam criminosam bel mentio lieri, nisi frater confessus, vcl a duobus,
fliiis plangal, ct interius
vel a iribus lcslibusprius conviclus fuerit.
occultando peccata sua reiineat, quasi novum pan-
et velus vcsli- Sunt alii in clauslris, qui paci sux polius, quatu
num veleri vestimcnlo conjunjjil ,
pejor scissura cum deierior aliorum utilitaii studcntes, cl.imorcs fucere subler-'
meniiim rumpilar : fit,
macuia conscieniiae pcr occullaiionem veleris fugiunt, diccnlcs illum non dcbcre clamorein fa-
fit
ccre êipsum vidct culpa simili, vel niajori
culpae. De lali conscientia propheta dicil Ibi fo- : ,
qiii
ericius (/s«. xxxiv). Ericius qui ple- esse ol)Iigatum in sui erroris patrocininm profe-
vcam babel ,
cst spiiiosis aculcis, pcccaiori qui callide oc- rcntcs in mediwni Scripturas , quae hoc vid^miur
iiiis
culiat pcccala sua, comparalur. Si.iuidcin ericius asiruere. Primo iilam evangeiicam auioritalem qiiae
cum comprehenailur.caput, pedes et c»tera mem- dicit : Ejice piimo trabem de oculo tuo, ei tune
bra quasi iii unum gloluim coitliahit, el cum prius •»'iJcbis ejiccro festucam de oculo fratris tuj {Matlli»
omnia, qiiando comprchendiiur vii). El alibi : Qui sine pcccalo est veslrum pri-
disiiiicie viderentiir ,
ab occiillis evanwcunt universa. In hoc ergo ericius mus iu eam lapidcm miltai (Joan. viii). Et Paulus :
rocie p«iccaiori siiHilis est, qui peccaia sua in corde In quo .tlium judicas, teipsum cundcmnas {Rom. ii).
tT3 SERMONES. — SERM. \\\J IN CENERALI CAPITULO- 171
Se«l htx aiicloiilafps conlra illos sunl, qui non A Sccundiis pnnis csl rcniipcialio propriclntis.
iclo jii9lili.T aiios corripiunl, scd magis ea inlen- Clausirali propriclas csl, qiiiJr|uiil hobci coiitra
lione, iil cuin iiiiqiii snnt ,

jiisti appareanl ex alio- prjfccptum regul.x vel ordinis iiisiilnlum, iiisi pcr
niin reprelicnsioiie. Licel crgo claustrali eliam indiilgenliam prsriati exciisclur : clausirali<im au-
occulle criminoso fralrcm siiuin in manifeslo pro- tcin aiii snnl oiTiciales, alii simplices claustrales.
ciamarc, dtmimodo suam juslitiam statuere nnli(, 0ITiti3b-s,qiii boiia Eccicsixrccipiunl et ciislodiuiil,
sed principali inientione fratris sul qu.xral corrc- ct non liabcnl ca lanqii.im proprin, scd lanqrtnin
cliouem. Veruin nianiicsie criminosi prociamaiiota- dcposila. Qiiia sicul de dcposilo aliqiiid fiaiid.ire
lisiiilerdicilur, qnia [qiiando] in eo non esl corroclio .Tperlissimi sceleiis, ila si ofTicialis de rcbns Eccle-
(Valris,sedscannaluin universilaiis. Vapuiando cliam sioo, pr.Tterquam ofTKii neccssitas, vcl forma sibi
in capitulo poenilcntia (-laustralis rcformatMr, ciim (lala ab Ecclesia reqniril. quid txpciidai, in.<;tar
pro dclicto suo quis punilur poeiia cor|)orali. Hoc sacrilcgii eal. Siintlamen ofliciales, ex qiiorum of-
«amen diligenler omnes noiare delKMit, qnod vapu- ficio non pcndpl rcceplio vel cuslodia temporalium,
ialio hic non passive, sed active inlelligeada esl : qiiibus prceler fonnain prescriplam ab ordine liabrre
ut dicatur vapulalionc piiriiaiem innocenlias refor- nibil liciliim esl. Simpliccs igitur ciaiistnilcs niiiil,
B prjcicrqnnm
inari, iioii quia pocna clausirali iiifligiuir, sed quia necessilas ordinala rrquirit, haljere
patienler susiinct ipsam pocnain corporaleru. Qui debcnt, nisi foile aliquid spii italis operis cis Injuii-
enini pro excessu suo punilur, si non tainen p»-> gatur, ut scribendi, libros ligandi, vel aliqnid lale.
lienler susiiiict, non lanium non merelur, sed Tunc enim eliam iicentia non accopta, licel cis ha-
murinurando ct sc dcfcndcndo poenam inurmn- bcre ad iisum ea sine quibns quod injiinciumesl non
raniium incurrcns, etiam deterior cQiciiur. His crgo perficilHr, ul ciillcilum, pergamenum, incausluin,
secundum forniam prxdiclam scrvalis dicamus : ctc. quae ad hujusmodi oflicium perlinenl. Sicni
Esl uiius pucr liic, qui lia))Ct quinquc pancs iior- aulem proprielas niimmi omnibiis inhibetur, iia et
deaceos cl duos pisces. Pcr quinque panes hor<lea- propricl;is vcslimenli. Macula proprietatis a vcsti-
ceos, quinque principalia voia inteiligimus, qux mcnlo multiplicilcr conirahitur, aiiqiiando a snb-
claustrales in iiiilio swx convcrsionis faciuiit, qux stantia rci, aliqiiando a colorc, aliquando a siibli-
sunt renunciatio seculi, rcnuncialio propiieiaiis, litaic, ariqiiando a ftjrina. A subsLiniia rci contra-
TOlum casiitatis, volum obedietiti?; , voiuin ooim- Iiilur jiroprietas. ul si qiiis per agniiia pellicia vhI-
»nunis vitx. Qux panibus hordeaceis bene coinpa- pinam vel ieporin.tm iuduit : a colore veslimenti
ranlur, quia siculde hordeo, quod frigidae naturae proprielas conlrahitur, si claustralis veslem aliler
^
csse dicilur, lit potus et esca febricitaniibus ad coloratam liabeat, quam ordo vel usus Ecclesix or-
caloris refrigerium, sic prsedicta vota obscrvantur dinaveril : a snbtiliiale macula proprietatis contra-
contra incentiTa vltionim. Vel idco, quia sicuthor- hitur. si clnustralis sublilioribus indumenlis quam
deiim foris paleam habel tenacem ci inlus granum caeleri uli velit. Verbi gratia, si camisia, si tunica.
iitilc» sic vola prxdicta foris austeritatem conii- si cappa pluvialis de subtiliori vel meliori maieri.i
nenl, sed observata inlus fruclum habent suavissi- fuerintquam consuetudo requirat A forma vesli- :
mum, sicut Pauius dicit : Oinnis disciplina in prae- menti macula proprietatis conirahitur quando clau-
8«nli vidctur esse mocroris, sed in fuluro fructuin slralis aliam formam vestimeniis suis prx cxieris
habet pacatissimum {Hebr. xii). iinpingi facit, ut si calciaiiienlis, caligis, aul ciiani
Primus panis hordeaceus esl renuncialio seciili. inanicis slrictioribus quam cxleri singulariter uti
Multi hoc volum facicntcs, seipsos non intelfigunt, velit. In quibusdani istorum dispcnsatio non debet
eo quod nesciani quid secuii nomine debcant intel- admitli, ulpole vel in substanlia vel in colorc, quia
ligcrc. Si eniin seciiluni machina mundi intclliga- niilla hoc exigit uiiMtas vel nccessitas, ciim ct ibi
tur, si nou renunciainus seculo, quo cum cxteris eliam sii niateria scandaii. In sublili vero aul forma
hominibus fruiinur : vel si scculi nomine peccala D honesta,dum subestetjusta causa,potest dispcn!>ari.
scciilaria iiilelliganlur, illis non solum nos, scd ct Sunt ct alix proprieiates, vidclicet propri.e vo-
oinnes boni jam reiiunciaverunt. Diciinus ergoqiiod Iiintalis, et privalx familiariiatis. inveiiiiinlur
scciiluin ibi appeilalur secularitas, id est furma siquidcm clausiraies, qui dum propriam voiuntatem
vivendi secuiariier. Ilcnuiiciamus ergo secuio, cum in omnibus relinere vohml, pra-ialis inobcdientes,
propier Dcum abjicimus forniam vilse secularis. et fratrum suorum contradiciores non metuiinl fleri.
Forma autem vilx seciiiaris est, qiiod homo vivit Ex hac proprietatc irae, rixx, disscnsiones, et con-
pro arbilrio suo : indumenta, cibos, lectualia, som- tumeiiae frequcnier cmergunl, dum eani habcre
iiuin, vigilias, iter, et actus, seria et olia, etotnnia volentes suam iusliiiam slalucre volunl, et ideo
qux ad ipsum perlinent, pro arbilrio suo disponit. jusiitlse Dei non sunt subjecli. Dequibus Paulus di-
Iluic formae viiae secularis c»a«siralis ex voio re* cil, quod obscuraliini csl inbipiens cor corum, et
nunciai, dum isia abjccla ccriain formam vivendi evanueruni in cogitalionibus suis, et puiantes so
propter Deuiu assumil, in omnibus qiix ad ipsum esse sapienles, slulti facti siinl (liom. ;). ProprieLa-
periinent ccrtam el determinatam ienens regulam, tem privatx familiarilalis reiinenl claustrales, qui
ci lioc non pro suo arbiirio, sed pro alieno. familiariiaies cognaiorum, sociorum quos iiabeluui
175 ABSALOMS ADBATIS SPUINCKIRSBACENSIS ^76
in hoc <ccn1o, veJ principnm secularinm scgrcgaii a A conventu aulem si in cibis vel vcsiimeniis aliqui
seculo liftl>crc cnpiiinl. Isla proprietas admodnm delicaliiis qnam cxteri tracla-itiir, lioc non est viia
pcrnicios.i csl, qnonian» cx ea proveniiint peccala conimnnis, sed vitx conimnnis dispcnsatio. Alten-
miilliloqnii, ncglifrenlia divini servilii, fasliilinm ditiir aulcm prxcipue vila commiinis iii liis iribus,
clauslri.dissidinin fralcrnil:ilis,ct qnando ;iie afreclus videlicet cibariis, vcstimcntis, lectualibus. In qui-
iiiordiiiatx cliaritatis. Debct ergo clanslralis rebus communcm servarc debcnt, nisi indnigentla
minciare non solnni propriclali n;i, sed ciiam pro- dispensalionis cxcuscnlur. Seaindum prxdicia vi-
pricl.iti propri.x volunlalis et proprietali privalx debitur prxvaricalor voti, qui aliis bibentibus
familiarilalis. vinum ipsc aqiiam biberit, qui aliis comedentibus
TcrrniR panis csl voiiim caslilalis, id esl conli- pisccs utitnr herbis, qni aliis camisias iiiduenlibus
iicnti;v. Vovit anlcmclanstralisconiinciiliam aciiiR, ipsc indiiiiur cilicio : qtioniam huiicvivcndi modum
tion nfleclns corporis, non mfnlis. Unde si per co- non tenenl cxtcri. Sed non polesl dici voli trans-
gitaiiones, vel qnx-cunque dcsidcri.i rarnis usque gressio, quod voti est niclioraiio. Non ergo illc
ad conscnsum carnalis opcris perducainr absquc qui lalia facit, reus cst voti, cum bomini pronccrc
opcre, pcccal quidcin moriaiilcr, scd volum non in inelius licitumpropter scandahnn pro-
sit, nisi
** ximi desistere cogalnr. Si enim proplcr viiam aii-
iransgrediUir : Siciit virgo, qua; vovit virginitalcm,
non csl rea voti*si conscHlinl in animo nubere vel slcriorem aliquis fratribiis scandabim facil, ad
furnicari, dummodo in actu servet inlegrilatcm communein vitam redirc debet dc necessitaie, non
corporis. Sicnl anlem vir rcligiosiis vovcl conli- propler transgressionein voli, sed propler viialio-
ncntiam dislincic, ita cl in volo quinto, quod esl ncm scandali. Qiiod ?i absque infirmilaie vcl alia
communis vilx, vovel abstinentiam non distinclc» jusla causa aliquis delicalius vivat quam cxicri, nt
scd implicile : pcr quae duo vola, scilicel conlinen- dum alii vinum positivum ipse superlativum bibat
tise et nbstincntix, dignitas corporis rerormaiur» dum alii fabam, ipse gallinam comedai : et dum
sicut per duo vilia illis coniraria, videlicei appeli- gobionc alii, ipsc psalmonc utalur, illc prxvarica-
tuin gnlx et fluxum luxurix, corporalis dignitas tor voti est, quia sinc jusla causa a rigore commu-
corrumpilur. Contineniia siqnidem refrenai fluxum nis vitx disccdil. Vere vota prxdicla de substantia
luxnrix, absiinentia appetilum guioe. ordiiiis suni, personis in statu suo pcrmaneiiiibus
Obcdienlia qux ad quarlum perlinct votum, sinc pcccato morlali relinqui non possunt, nisi
taiUum dcboniscst. Quia si prselalus subdito prx- quanlum in voto uliimo, quod eslcommunis vitx,
cipiat aliqiiid, quod ad peccatum pcrlinet, co ipso C pro ncccssitatc emergentc dispensaiive lole-
quod in prxcepto errorem suum exprimii, nuUain ratnr.
vim babei ejus jussio, ei ideo nulla obedieniia debei In primis siqnidcro qnaluor volis, videlicet re-
coiiiiiari. Sicut si prxlatus cxcommunicct subdiium nuncialionc seculi, renunciatione proprielalis, volo
suum pro eo quod faciat pielalis opera, quod cre- castitaiis, voio obcdieniix, pcrsonis clausiralibus
dalin Dcum, co ipso quod siuliiciam suam expri- in siio sialu permanentibus non admitiiiur dispen-
mit, non ligal ejiis excommunicalio. Sed neque in saiio, quia circa illa non cmergit justa causa di-
bonis omnibus subditus tcnctur obedire prxlato siio. spensationis. In quinlo, quod est communis viix,
Si enim ei prxcipiat, quod ponat se in carccrem Regula bcati Augusiini dispensai, iia quod pialaius
pro aliquo ibi captivo, quod ad vitam nrcliorem non sil dispensaior, sed exccui©r dispensationis.
iranseat, quod eat in Hispanias prxdicare verbum Circa commnnein vitam ipsa regula dispensat ciim
Dci, ct si ista omnia sint bonn, non tamen leneiiir dicit: Si his qui vcneruntex moribusdelicalioribii»,
siibditus obedirc : quia obedicntiam lantum secun- aliquid aliineniorum, vesiimentorum daiur, quod
dtiin insiiiuia ordinis ct consueludines Ecclesix aliis forlioribns et ideo felicioribus non dalur, co-
promiiiii. Unde cum vovet obedieniiam el commu- giiare debentquibusnon dalur, quanium illi a sua
iiem vitani, iii fine votorum islorum additur, sc- J>seculari vita ad istam descenderiiit, quamvis usque
cundum iiislituta Ecclcsix, vel qtix jam inslituta ad aliorum frugalitatcm, qui suiit corpore firiniores
sunt, vel qux in iuturo de consensu Ecclesix insli- pervenire non poluerint. Et alibi : Qui infirini suDt
tueniur, qiix tcnninatio non soliiin ad communem ex pristina consuetudine, si aliter iracianiur in
vitam, sed etiam obedientiam rercrenda est. Quin- victu, non debet aliis molesluni csse . quia non
tnin votum cst communis vitx, ct appellalur ibi xqnaliter omnibus dandum, cum non xqualiter va-
vita, non vila qua vivimus, sed niodus vivcndi se- Icant omfies. Sicut Augustiniis dicil : Vide quoniam
cundum quem vivimus, ut dicatur ibi vila commu- in bis omnibus dispensat Regula, sed sic ut prxla-
iiis ille vivendi modus, secundum qucm omnes vi- tus pro qualilate personaruin cxecutor sitdispen-
vimus aut vivere possumus sine jusla reprelien- saiionis.
sione. IIoc ideo adjunxi,quia aiiuin modum vivcndi Omncs reliqux tradiilones conventualis obscr-
Lalicnl in cibis, in lectualibus infirmi in iniirmaria, vanlix scriptx vel non scripix, non suntvoia vel
quam sani in congiegalione. Infirmi tainen com- prxccpla vivendi, sed demunstrationes : quia de-
munem viiam lenent, quia sani pro simili causa monstraiii clausiralibus formam bonestx conver
vivere possuut sicui iUi, sioe reprebensione. In saiionis . ei licel in oinissione illarum non sii trans-
I
:
177 SERMONES. — SEl\M. XXX IN CENER.^Ll CAPITULO, 178

gressio, quae est prsecepii aut voli, lainen iiiearum \ candelabrum luccrna acccnditur, quando E.xlesia
omissione deliiiquent iili, qui secundum lales tra- prasens, quae in imo posita esl luce evaiigclita; pra;-
diliones vivere insliluerunt. In omissioiic lainen dicationis ad coelcstia dcsideria actciulitiir. Con-
uliarum tradilionuin non morlaliier, sed voiiialiler grua autem similitudiiie Ecclesia candelabri noinine
peccant rlausirales, nisi cx conlemplu oniitianlur. vocalur : sicut eiiiin caiidclabriim cx se iion liicci,
Conlemplus vero csi, qiiando clauslralis ex propo- sed luccrnam sibi superiniposiiain portai , sic ct
silo noii vull eas servare. Ul si dical in corde suo : Ecclesia ex nalura bumaiix fragiliiaiis quodam-
Nolo servare sileniiuin, nolo inleresse processioni, modu tenebrosa radio divinae gralix coclilus irra-
iiolo sedere, siare, ambul.ire sicui cseieri ; innc si- dianle, luce virtutum splendida rcdditur ct illiimi-
quidem in laiibns omissionibus peccatum mortalc nata. Sicut ergo per candelabrum Ecclesia, s:c ci
facil coiitcmptus pravx volunlalis. Cum quiiique per hastile candclabri Cbrisius bomo, pcr calamos
panibus hordeaceis liabcnlur, ei duo pisces. Pisccs, prxlati, per scypbos literali viri cap.iccs veibi Dei,
sicul noluin cst, nulriuntur in aqtiis, sed non omni- per spbxrulas simpliciores in Ecclesia, per lilio
bus vesci licitum csl secundiim legem, sed illis taii- xlernae viijc reuiuneraiio recte figuraniur; qua?
luin qwi sailum danl super aquas. Por aquas vero omnia dicuntur esse ex auro purissimo.
Sciipturam sacrain inteliigimus, sicut ibi : Iniple ^ Primo videndum esl quare prxlali Ecclesix auro
liydrius aqna {Joan. ii). Ei alibi : Fons borloruin, comparantur, ut eandem raiioncin similitudinis ad
pulcus viveiitiu<n qux fluunl in Libano. cxiera coapiemus. Et quidem illi aurum dicunlui-
In bis aquis Scripturarum duo pisces nulriunliii-, i J propier spleiidoreni sanciilalis, siciil iii Ilieremiu
est, allegoricuselmoralis inlellectus. Qiii duo pisccs scriptiim csl : Qiirtinodo obscurituiu esl aiirum, mu-
secunduin mandatum legis s.-^lium dant super aquas, lalus est color optinuis {Tlnen. iv). Kl alibi de cor;-
qiiia inspectorem Scripturarum exlra lileralem lcsii Jerusalem dicilur : Platex ejus slernenlur cx
sensum ad altiora provocanl. Allegoricus siquidem auro imindo {Apoc, xxi). Propbeia eiiam David auri
inteliectus Scripiuraruin clausiralem divinse Pagina? iiomine sanclos viros per Arabicain geiililitatcin de-
vacaniem, per myslcri.-» Cbristi el Ecclesi:e pascit signans dixil : Dabilur ci de auro Arabia? {Psal.
ad roborandain fidem, quia juslus ex fide vivil. Mo- i.xxi). In iribus eigo coniparaiionein atiri ad prx-la-
ralis vero intellectus, qui aJ morum inrormalioneu tos Ecclcsiarum intellige, lum quia puruin , tum
periinet, pasciteum ad tonam operalionem. Sic quia fulgidum, turo qtiia preciosum. Purum est
ergo vir religiosus cum quinque panibus hordea- aurum, quoniam in terra deposiiuiu, nequc rubigi-
ceis (.iebei babere duos pisces, ut fide ei operatione ncm, neque maculam a terra cuiiiraliit, sed stian2
iii Deum lendens, tandem cursu consumniaio in fine ^ ouiniinoJo serval piirilalcm : sic eiiam pnclalus
apprebendat , cui se proba\it, Dumiauin nosiruni EcclesiaJ in terra, id esi inier lerrenos et peccaiO'
Jesum Chrisluin, ctijus regnum el imperiuni per- res conversaiiS, iiullani maculam peccali ab illis
nianet in secola suculorum. Amcn. conlrabere debel, sed omni diligeniia servans cor
SERMO XXX. suum, mundiciam mcnlis, et purilaiem consciciiliae-
IN GE.NERALI CAPITULO. reiinere. Si cnim inanu.«, qux sordes ab aliqiiu re
Facies candelabrum ductite ex auro purissimo, ca- exiergere debel, niunda non fuerit, sed inquiiial;i,
lamos ct scyphos cl spltcerulas, et lUia ex ipso proce- in eadein rc polius sorJos auget quain niinuit. Sic
dentia{Exod.\xy). Vobis,fialres dileclissimi.quibus et ille qui aliis praclatus est, s! iminundam geral
daium est uosse myslcrium rcgni Dei, qui mel de conscientiam, a subjeciis immundicias lollere ido-
pelra, spiritum de litera, lucem cvangcliCiB veri- neus non est.
latis dc unibra legis novislis elicere, vobis, inquain, Esl enim uurum fulgiJum usqiie adeo, quod radio
iiolum putamus quod omnia fere prxcepta lcgis solis reverberalum res sibi vicinas fulgeiiles facit
MosayciC fueriuit umbra futurorum, cl Ecclcsiam» Sie el prxlatus fnlgeie debel extcrius bona opera-
vet ea qux gciuiiiur in Ecclesia, mystice signilica-
^ lionc, ila tamen ui radio divinx gratix opera ipsius
bant. luceant, ut lali lucc illuminata cxieros ad bene

Ex quibus unum esl quod, jubente Domiiio, in agendum illuminent et accenJaiil. Lux siquidem
figuram Ecclesiae, caDdelabrum aureum prxcipitur, divinx gratia ipsa est, qux opera bominum vere
qux eliam canilelabri nomir.e in pluribus Scriplu- lucida facil, quod propter qu;uidani falsam lucem
rarum locis designata est. Unde Joannes inApo- bypocrisis cl siinulaiionis adjccimus, qnx fucata ct
calypsi ad aiigelmn Epliesi scribens dicit : Yeniam aduliorina spccic quorimd:nn opcra viJcii fjcilboiia
citu, el moYf.bo candclabrum luum de loco suo cuni siiil mala, loiige distantia in veritalo ab opeii-
(Apoc. ii). Lbi per candclabnim EcLiesiain spirila- Ims (Hix pixienJuiU iii siinubiioiie. Dotiuin sie}iii-
liler vult iutelligi. £l Dominus in Evangelio : rScino, dem diviiKC gratix facit videri opera jusioruni utia -
inquit, accendit luccrnam, cl in abscondiio ponit, lia suiil, bypocrisis vero facil videri opcra malo-
ncquc sub tnodio, scd super candelabrum, ul oiiines ruin qiialia non sunt. Nam si quxras ab bypocrim
qui ingrediunlur, Uiinen viueaiil {iianlt. v). L'iii por qualis ipsc sil, vtl opcra ejus, losle coiiscienlia biia
iiiccrnam lunien evangeiic.v pi';cdicalioni>, per «lui- diooie coiiipolloliif ijiioiii im ot ipsi" nialiis, ct opora
iJolabrum Ecclesia tlesignatur. Siquidein bupor oiiis mala sunl. Noii ergo opcia simulatoruin fid-
179 ADSAI.OMS ABUATIS SPIUNCKmSCACKNSIS m
gida siiiit, sed esse vidfnlur aduUerino qiiod;iiii A cians, niodo gravem, niodo diilcen», modo stiblileia.
reli^lonis coloru depicla. Noii bil ergo |ii-xlalus Uy- inodo aculum sonum reddere del>e(. Gravem, aspera
|iocrita, cavcns sibi du reruieiilo IMiurisx-oruin et voce increpalioiiis corripiendo impios ; diilcem, leni
liypocrisi, lalein se gerens foiis iit coipore, quaiis exborlaiioue consolando justos; subtiiem, diligcnti
es( inlus iii iiienie. iiivcsiigaiione perscrutans angulos conseientiarum;
C:eleris cliain nietallis aiirum preciosius cst, pcr acuium, re(iromil(ens gaudia cceleslium proemiO'
(]iiam preciositatcni sapicntia divina, qux iii prx- ruin. El altende quoJ usuin calamorum pastores
talis cssc debet, rectc intelligilur : noii illa sapien' noii in urbibus et frequentia iiominuin, sed in de-
tia, qux cst in muitiiudiiie liierarum, sed ea qux seriis locis adinvenerunt, ul carentes soiaiio seco-
esl in sapore virtuuini , dt- qua dicilur, quia is qui larium hominum, inusico modulamine sibi ipsi so-
pliis dili<;i(. Lll alibi : Sapicnlia quse de sursum est, latium facerent, quo levius ferrent deserti loci
primo qMidem piidica est, deindc paciQca [Jac. solitudinem. Eodein niodo vox pastoruin Ccclesiu:
iii). Ista sapientia est quje docel bomincni non non in conientionibus caiisarura, non in curiis priii-
ilocte pcrorare, iion graminatice loqui, non solvere cipum, noii in clvitalibus vel piaieis qumturo eia
Iiroblemaia Arisiotelis, seJ potius (lelesiari viiia, possibiie est audiii debet, sed in desertis, id es(
iniiiidare conscieiitiam, regere mores, ordinare vi- " in claustiis, vocein suain debeiil epoittere, nujc e^
tain, servarc disciplinam. Vere sapientia ista pre sibi ipsi sil solalium, et subdiiis ad profeciuin.
ciosa esi, iuio, sicut SDpiens dicit, preciosior esl Consequenter videamus , quoniain per scyphos
cuiictis opibus. ei omnia quae desiderantur in terra, aureos qui sunt in candelabro, viri lilerali capaces
non valeiit ei comparari {Proo. in). Dicet forle verbi Dei,qui aliis Scripiuras disserendo potuin
:iliquis boiioris Iiujus seculi cupidus, muitam sa° vit.-e propinare tenentur, inteliigendi sunt. Quod
pienliaDU literarum sapientia virtuium inagis esse utique faciunt, quando per mandata Oei accendunl
preciosain. Nam si in prxseuli vir doctus et vir cxieros ad cbaritatem, per praeccpta erudiunt ad
sanctus nobis super-venial, magis hoiioris et rcve- jusiificaiionem, per consilia promovent ad perfcciio-
renliae exiiibemus ei qui multa tiovit, quam ei qui neni, per tesiimonia, qua: suni de futura vita, ex-
6ancie vivit. Sed h£c disiinctio babenda esl in vo- lollunl ad coelestiuiu contemplationem; etsic caeie-
catulo prcciositatis, quia scientia literarum pre- ros vinu spirilalis doctriiix iiiebrianle operanttir in
ciosior est in praesenli Ecclesia, id es( bonorabilior, eis oblivioiiem hujus muiidi. Quicunque ergo scyphus
sed sapientia virtulum pretiosior es(, id esi siinpli- aureus esse cupis. et vcrbum vitx contines, seraina
meUor, strennuus qui quolidie
citer sicut iniles
q ve.bum Dei, porrige potum fiairi luo silienii, et
inaclat ei perdit, inter secubres homines magis huic invidia coinmunica qiiod graiis accepisti.
Iionoraiur, quatn vir sanctus, cum tamen ille isio Scientia enini nobilis possessio est, ui quidam di-r
iacomparabililer sit melior. Ergo, sicui diximus, xit, qu3e avarum dedignata possessorem, nisi publi*
pr^laii teneniur esse puri in meiite, lucentes in ceiur, elabiiur. Nec decei scyphum aureum aquam
«pcre, et sapienies per saporem affectus spiriia- vol mustum fece mixtum, sed vinuin meracissimum
lis. coiiliiicre. Ad virum siquidem religiosum non perti-
£t yidc quoniain calami quos praelaios signiraare nel vacaro lileris secularis scieiitix, qiix per aquuiu
diximus, de haslili ipsius candelabri procedunt et iiitelligilur. Sicut quii)usJaiii per iinproperiuiii di-
illi inhaercnt; sic et illi ijui pryesuiil, ct caeteri jusli cilur : Viiium tuuni luixtum est aqua. Non sit ergo
per lidem caibolicaiu Cbrisio iiiscrti csse debeni, clauslralis solicilus, quomodo Tullius perorat in cau-
sine qua impossibile esi placere Oeo, quia jusius e\ sis, quid Plato scrutetur in astris, quid Euclides
iide vivit {Rom. i). Sicui enim pes truncuius pcs nietiatur in lincis, quid Doetius concordei in tniisi-
quidem est, sed inutilis, et manus praecisa de cor- cis, qualiter dibiinguai Donaius paties orationin,
pore maiius quidem est, sed nuilum habet usum sed polius in cellam vinariam sacrx Scripturx' in-
operis; sic et ille qui spirilum Christi noii habet et ^ gressus inde hauriat quod spiritalibus spiritaiiu
fidem , io eo raortuus est, ei omnino infructuosus. pos:>ii comparare. Scd neque viiuim fece mixtuin iii
llastili ergo calami inhaerenies sursum eriguntur, scypbo aureo decet contineri, quia vir religiu&us
el lucernas porlaiU, id est donis Siiiritus sancti onineni ambitioneni , vanam gloriam , ct laudeui
acccnduiitur, in quibus luceniis oieum, flammx litiMianam, cuin verbum Oei prxdicat et docet, debet
iomenlum apponitur, duin per opcia inibericordix, c\.'>ninare, iie similis elliciatur illis qui videruni Fi-
qua) per oleum inielliguntur, igiiis charitatis in liuui Oci (quia verbum Dei Filius Dci est) et audiat
|>ra'I'>(is nulriliir. Nec pra:iereuuduiii puto, qiiod liuc impioperium a Domino : Rccepisti iiierccdeiii
« alaiiiiis niusicuia ii!Slruineniiim cat, et ideo pra- lu.^în {Malilt. v). Ilac fece infecli fuerunl illi, de
lutoriim figuiam lenet, quoniaiii vocu prxdicalioiiis qiiibus Aposlolus dicit : Qui cuiu cogiiovisseiil Deum,
lesoiiare debet, sicut de bis ditilur : Super moii- iioii sicut Deum gloriricaveniiit, el ideo stulli facli
icm exrcUuiii asceiide tu qui evaiigelizas Sion (lia. suiit, et evaniieruiil in cogiialioiiibus stiis {liom. i).
\u). El alibi : Clama, ne ccsbcs, quasi tuba exalla Quoiiiam polius viiiiim puruin scypbi isli aurei de-
>iK-eiii tuaui (ha. Lvin). bciit coiilinerc, ul illi (|ui lilerali suiit iii clausdis,
^':il;8; eiijo iuisior L;'.t.IoticC vcrbuni vii<e dcnun- siiapliti oculo ''t puia iniciiliouc doccaiil et prjedi.-
m SERMONES. — SERM. XXXI. IN .\Sr.ENSIONE DOMIM. i82
cenl verba viix', illuin solum fruclum praeslobiUes, A aiireum duclile essc perbibeliir, iJ oai ni:ille.i'i(it.!
qiicm prontisit Deiis dilijônilbus sc. bus et crebris peroiisîniiibus forniaiuiti, |>e!- quo I
In candt;labro eliaiii, de quo diximus, scypbi in nobis rectc ostciisu:n csl, qiiia siout Ciriilus \Kr
nucis inoduin facli essc dcscribuiilur , ac si dicere- anguslias passioiiis el inoriis aelernu; vitx' bcalitu-
lur, quia opeiculum habere dcbct, quoJ scypho diiiem adepuis us(, ila et omncs cus qui Ciirisii
niodo siiperp!»ni, modoauferri possit. In quo signi- imilatures sunl, pcr angustam viain iribuliiiionuin
(lcatur lilcralos viros quaiidoque cbusam liabere ainbulare oporlcl. Neque eiiiin leinpora ivgnaiidi
scientiam suain s!bl ipsis ad consolalioiiein ,
quan- prxvenire possunt teinpora paliciidi, sei in bac
doque inanifcslarealiis ad ajdificaiionem. Splisciuljc vita jiisios angustias et iniserias tolerarc nccesie
quae suiit in candebibio volubiies sunl, cl rotuiidain est, quibus debetur corona justitioe, quam reddat
formain habciit, cl sii^nincanl siinplices cbiuslrales nobis Dominus nosier Jesus Cltristus, cujus re-
qiii prx»latoruin suoruin rogiiiilur iinpcrio, salubre giium eliinperium pennanel in sccula seculurum.
slbi aslimanles quicquid virtus obcdienii:e jusserii, Ainen.
faciendum. Vere volubilessuntsplixrulu) istoe, ncqiie SEUMO XXXI.
ad dexlerani neque ad sinislram relorlae, sed ante IN ASCENSIONK DOMIMI.
sc direcla; volvuntur, quia boiii claustrales, qui in
B Ponit iiubem atcen$um luiim. qui ambulas suptr
simpllcilute sua cunridcnicr anibulanC obliii eoruin penuas ventorum {Psat. ciii). Veib.i qii.e uudislis,
quse rctro sunt, ad anlcriora seinpcr se ctieii- fratres dileciissimi, niutiam nobis prxbeiit niate-
dunt. riam spiriialiuin gaudiorum, i|nibus vox prophciici
Scd sphiciula cum volvilur, Iriplcx iinpeJiin«n- eloquii Chrisli ascendenlis vicloriain mcntibus iio-
luin habere polest ne bene currat, inanuin rcinis- stris ingcrit, qnando humaniias uniia verbo Dci
sam quue nc<;ligciitLT impcllit, viain asperaui quse slola jocunditatis indula, super soliiiin David iii
eam retardat el tiiipcilil ; obsiaculuni quod eani calcsii Jerusalem conscdil. Ipsius cleiiim glorilica-
proccdcre omnino non permittil. H:cc Iria suiit q*x tiu per nabein illam significala esl nobis, cujus pro-
|»roreclum claustralts retardint, et quandoque oin- phcla mcininit dicens : Fonis iiubem ascensum
iiino exlinguitiii. Maims rcinissa cst, poiestaa nc- tiium.
gligens , qua ciaiistralis regeiidiis csl. Manus enim Si cniin iiiam myslice velinius intcrprclaii nu-/
iiomine polesias designaiur, ut ibi : In cujus manu bein, nihil aliud convenieiilius pcr eam accipere
estaninia omniis viventis (Job. xii}. Et alibi : In debemus, quam assumpiic hiimaniiatis iiaiiirain.
iManu lua sunl omnes Hnes terrK (Psal. xciv). Ma- (j
qux juxla coiigruain rerum siinilitudinem, et aqua
nus ergo rcinissa ciirsum sph;xirulx impedil, quando aiite passionein, et nubes in pass>one poiuit appel-
piiclalus poieslaie regiminis circa subditos minus lari IJeo autcm anle p.issionem aqiia, (pjia Christus
sidicile, ininus provide uiitur, proplerquam causam adhuc morialis et passibilis liqucscere ct solvi po-
subditi a sancto proposiio suo, aut omnino desi- tuit, caurire ct silire, pavere ct moesius esse. tradi
sluni aut reiardaniur. Asperitas viae, qu3c eos iinin cund^ninatioiiem niorlis, ct alTigi palibulo. Iii
pedit, singularitas vitje est, quando ipsi mctam ascensionc vero idco Chrisli hiijnanilas nubi com-
commuiiis viiae excedeiiics, austeriores quasdam parata est, quoniam sicui aijua ab iino lerrx vapu-
observantias singuiariter sibi eligunt, quas dum laliier attracla, postmudum condensaia in nubein
uequeunt portare succumbenics oiicri dcliciunt in vcntis sublevantibus in aere suspcndilur, sic Chrisii
via, per quam in regiunem suam, id est in coelum hunianiias per Spiriium saiictum, qui esl vapur pa-
lcndere dcbuerunt. Obslacula vero quibus iinpc- lernaemajestatis, ab imo terr.£, id esi a fccc nostrje
diuntur spharulae, id esl globi. Teutonice kloitzer, corrupiionis scparala est. Poslmodum vero resur-
ne curranl, scandala shiu falsorum fratrum, per gendo niortis occasu snperato per iminortaliiateni
qiiaesiniplicitas bonorum usque adco plerumque
.
ct impassibititatem quodammodo roborata et cfifecia
delrimenlum accipil, ut lanqiiam a dura inaleria ^ deiisior, ventis spirilalibus sublevantibus , id e5t
repercussi, desinant benefaccre, et obliti finis, quo agiliiaie et subtilitate naturx super ccelum, imo
lcndere debueranl, inalevolis honiinibus simiies super co^los ascendii.
ellecii, amplius qiiam prius dclcrioics Aunt. Ad hoc Siint eieniin trcs coeli, quos Christum secundum
valciil vcnenatae detractiones, lurpitudo, slullilo- hunianam naturam ascendisse fideli devolioiie le-
qiiium, et sciirrililas qu* ad reni iion pcrtinenl, nendum cst. Primum coeluiii e^l di$;nitas eccleî.i-
dissolutioconvers.ilioiiis, qua; oiiitiin iiitpcdimcnluin slicx puritaiis, secuiidum ccelum cst subliliias aii-
jraestant simplici viro recie conversanli. golicx condiiionis : leiiiuin cucluin est m.ijesl.is
Per lilia vero, qii3c siiiit in c;imlolal»ro, fulune iiicoinprelieiibibilis divinitatis. Dc cueloccclohiaslice
vli* leuiuneralio significatur, quae el pi-u;iali.s sub- piirilalis iii .\pocalypsi scripiuni csl : Faciuiu esi
ditos siios bene regeniibus, et liioraiis verbuni Dci sileiiliuin iii ca>lo hora qu.i.î diinidia, el intcr ost
recie disserentibus, ci simplicioribiis qui saiicie qiind dracu iHe inagniis cauda siia liaiicbat secuni
vivuiil repromlssa esi, quain iiec oculus vidil, ncc lertiam partem coeli in terrain {Apoc. viii). Ue coelo
auris audivit, nec in cor hoininis ascendil. Ilis prx- angelicc siibtilitalis iii libro Jub scripluin cst :
oiissis adjicieudum esi, qnoJ candelabrum isiud Sjscipe coelum cl inlucie, el coiileinplare acra.
183 ABSALOMS AUDATIS SPmNCKIRSBACENSIS 181
quam oliior le csl {Job. xxxv). Ibi cniin, siciil dicil
A est, cmineiitia cognillonis; ad coelum divin'talis
bcaius Gregorius, pcr coelum angelica naiura acci- raptiis est, singulari qnadam specie revelationis.
pihir. De copIo ei comprcbensibilis diviiiilalis, pcr Siiper primum coelum posiius cst, quando Eccle-
apostntain angolum in Isaia dictiiin esl : Consceii- siam Dei regendam suscepit : super cueluin secun-
dam in coolum, siiper aslra coeli, exallaho soliuiii duiii elevatus est, cuin edoctus cst dc ordinibus
meiim, ascendain supcr alliludinein nubiuiii, oi ero angcloriim, de nomiiiibus et mini&leriis eorum,
siinilis Aliissiino {ha. xiv). Clirislus ergo super sicui in textu Episiolarum ejus perpendi potest.
primum ca>)uin assuinplus esl, quando capul Ec- Ad terlium vero coelum raptus est, quando audivit
clesiae secundum homiuem faclus est, unde dicil .ircana verba qux non licet hoiniiii ioqui.
Aposlolus : Quoniain ipse esl capul corporis sui, Vides, ni fatlor.quomodo Chrislus nostcr formo-
quod est Ecclesia (Cotoss. i). El Psalmisla ex per- sus in scbola sua gradicns, in niiilliludine virlatis
soiia boiiiinis assuiiipii dicil : Ego aulem consiilu- sux ca'los ascendcrii. Scd diiricilis admodum as-
iiis suin rex ab co super Sion moniem s^nctum ejus, census, qui de lcrra ad coeium usque dirigilur, et
prjedicans prjecepium ejiis {Psal. u). Super coelum tu qiiid facies, qui adliuc tencris corpore mQriis
angelicae cundiiionis videbal euin Isaias ascendisse, liiijus? Si asceiidere volucris, dcsidia spirilus, ma.i
cuui dicerel : Vidi Duniinum sedentcm super sa- " les corporea, amor viue hujus rel;»rdaiii le, et
liuin excelsum ci elevatum {Isa. vi}. Cum eiiim postreino divinx sentcntix animadversio, qua dic-
I»er solium cxcelsum angelica natura, per solium tuni esi : Terra es, et in lerram ibis {Gen. iii).
elevaluiii bumaiia natura accipiaiur, recle ulri- Flebilis admodtim sententia super filios Adam, qua
que prxsidere dicitur : quoniaio coalum asceii- omnes terrsc addicti sunt. Sed ulinam si lerrce tri-
dendo ei super angeticam et super buiuanam nalu- buunl quod suum esl, eliam et coelo redderenl spi-
ram exaltatus esi. Undc Paulus iii Epistola ad He- ritum qui cocleslem habet originem, quam de coelo
braeos : Sedet , in(|uit, ad dextram mujesiatis in accepcrunt. Spiritus enim ralionalis deposiluNi
excelsis, lanlo melior angelis elTecius, quanto dif- quoddam esl coelilus nobis comniissum, quod omni
ferentius prae illis nomeii bxrediiavii {Hebr. i). diligeniia servnndum, et lideinviolata restituendum
f Ad coclum divinê majestalis Cbristi humanitas ei qui commisit : quoniam in lioc deposito comniit-
quando verbo Dei ita unila esl, ul as-
eicvata e$t, tere frsiidem, fidem uiique negasse esi. Quid ergo
sumptum assumens, et assumens assumptum fieret, dicturx suntmiser;c illx animae, quatido is qui de-
ut quae tam ineffabilem baberent inier se unionem, posuit, ponel rationem cum eis, i|iii deposilum tain
nullap) in niajesiaie vel poteslate reciperent divi- ^ nobile coelcslis rcgis signaculo iiisiguitum tantis
sionem. M»m quod bumanu natura eamfem baheat criminibus cl cnormilatibus subdiderunl. iinininet
potesiaiem cum Yerbo, evangelica veriias lestatur certe, imminet, ci jam prope esl ut repetat quod
dicens : Data est mihi omnis po'tesias in coclo et in commisit, ut coclo rcsiituat quod de coeio nobis est
terra {UaUli. xxviii). Quod venerabilis Beda expo- commissum , ei ccce in praeceps penc ferunlur
nens dicit, non hoc esse dictum de coaiterna Pairis oiiinia qiixsursiim asceiidere debuerunt.
divinilale, sed de assumpia tiumanitate. Leo etiam enim tria Babyionisflunitiu iiiter co&lum
Ctirrniit
papa assumpiam buinaniiatem eandcm babere po- et terram, quuedeorsum rapiunt ascendere cupien-
testalem cuui Yerbo lucuIenlissiraepro$equilur,cuin tes, quorum primum est inundatio carnalium cu-
i\H f.riuiii magorum muneribus toqueretur dicens : piditalum : seciindum, cursus spiriiaiium tentatio*
Tbufr Deo, myrrliam bomiiii, aurum rcgi offeruni, iiuiii : tciiium, vcxalio imminenliiim molestiarum.
scienles divinam humanamque naturam in unitate l*rimo Oiimiiie rapiunlur carnalcs bomiiies, qui, ex-
veneraiidaiu,quia quod erat in subslaiiliispropriuna, tcrniinata omiii purilate ct mundicia vitce, vitiis et
iion crat in potestaie diversum. Ihigo etiam iioster conciipisceiiliis se siibdiderunt, et vohiplatibus ei
pciics qucm iiiler moderiios sacra; Scripturae est iinmundicia vitai sulTocati animaiii gebennae pixpa-
singularis autoritas, vocileratur et clamat, diccns: D raut, qiiam coelo reddcre (lebuorunt. Non niiniis
llumanitatem Verbi in auiiiia ralionali a prima con- isio periculosus est secundus fluvius, videlicet cur-
teiiiionc sui ex inclTabili unione diviiiitatis plenam sus spiritaliiim lcntaiiouini), qiiae sunt odium,
et perreclam potciiliam, bonitaleni et virtutem ha- iiividia, irae, rixx, disscnsioiics, ambitio, superbia,
Liiisse crediiiius, quia, sicut idem alibi dicit, siciil el his similia, quibus iiifelices illa: animae deorsum
Filius Dei bominem assumpsit, ut qui assuinpsil, et rapiuntur,quibiisonerosa aliena prosperiias, seinper
quod assumpsit una essenl in Trinitatc porsona. Et machiiiantes maluin et invidcntes alietise virtuti,
propterea personam :is.sumentem mgaiit haberc suspiciosi , (lolosi, fallaces, inveiitorcs scclcrum,
veritalem divinilatis, qui naturam bumanam assum- sine affcclione, absqiic foedere, ciiin bonis ct mo-
piain iii persoiiaiii, el ideo persoiiam negaiit iiabere destis discoli, cum perversis iioiniiiibus foederali.
pleiiitudiiiem poteslatis. Tertio flumine trahuntur deorsum pusillanimes et
iii tresoceli quosdistinximus.sunl biadqiioruniter- incoiistantes cordc, qui illalas sibi foris injurias
liu 11 seesse raptuin Paulus commoinoral(7i Cvr. xii), prae pusillaiiiniilaie spirilus lerre non possunt, el
Si(|iii;lemsupercoeluniEccleîaeposiiiis<'5!, auiniiuue ideo qiiolibet venlo detractionis ei molesliae ab ilt-
^rxluiionis; super coelum aiigelicx K-atur:c elevaius nere reciae convcrsatiotiis excluduntur.
183 SLIIMOM-.S. — SEUM. XXX I. IN ASCENSIONE DOMINI. «86
Ul ergo liic pnlcat iransilus, iit UuiDina h:£c A conversalione cst consummandiis. Uiidc cl magnus
sicco pede possinl perlransiri, iria subsidia neces- ille scrutalor supercceleslium Panliis cuiii (jloria-
saria sunt, videliccl virga Moysi, arca leslamcnli, tuF se non cssc imperiiurn scientiiC, hoc quoqiic
paliium Heiix. liis enim tribns (iivisiones aquarum adjunxit : Nostra auiem convursaiio in coelis est
fact;i' leguntur. Primo. per virgai» .Moysi mare Uu- (Philip. ni). Qui enini est sal lerrx pcr scienliarn
brnm divistim esl in divisiones : secundo arca et doctrinam, debet cssc lux niundi per bonain vi-
lcstameiiti prjecedenie Jordanis conversus esi re- tam, sicutPropiieia dicil: A mandatis tuis intcllcxi,
Irorsum, pra-bens transilum filiis Israel : terlio, proplerea odi vi omnem viam iniquitatis {Psat. cxviil).
llflisxus pallio Helix fliiincn leligit, et divisis De his enim qui mandala Dei corde retinent, et ea
iiquissicco vcsligio siniililer pertransiil. Per virgain opere non custodiunt, in Ezechiele scriplum est :
ergo Moysi, discreiio ratioiiis, per arfiam tcstamcn- Cum ipsi iympidissiinam aquam biberetis, reliquara
li, conlinenlia diviiiu; lcgis, pcr puilium IIeli:i-, pedibug vcstris conlurbabatis, etoves me:ie liis qux
virluiein Doininica; p;issionis accipcre debcmus. concu'caia crant pedibus vestris, pascebantiir, el
I'er virgam ergo Moysi priinus fliivius scindendiis quae pedcs veslri turbaverant, haec bibebant {Ezech.
esl, qnia pcr discretioneni rationis carnalia dcside- xxxiv). Quid enim aliud est lympidissimam aquain
D
ria sunt coinprimenda. Ad lioc eniin spirilus carui bibere, quam mandala Dei corde relinere? Vcl
praesidet, ut per ipsum iliicili motus sensualilalis eandcm aqiiam pedibus conlurbare quid aiiud esi,
comprimanliir, ei sic per medium itcr laciai ut quam mandata Det pravis operibus confundere?
luolus sensualitalis ex una parte stent ad appeli- Undc aqiia h^c turbala ovibus potanda porrigitur,
tnm necessilalis, ex ailera parie iluant ad proba- quando simpliciores quiqne noii a bonis qux au-
lionem virlutis. Secundus fluvius arca lestamenti diiini, scd a pravis operibus qu% vident, exempiuni
prxccdente scindendus est, quia contra spiritalia viveiidi assumunt. Scieniia ergo coelesiium bona
vitia sacr:fi Scripluroe dimicandum eruditione, ul est, sed coelesiis vita magis necessaria.
mediinlione diviita: legis, exliorlalionibus sanclis, Ductu vcro admirationis asccndunt hi, qui fu-
pra'cepiis juslili;e, exemplis justorum, animus tali tiiia? vila; gaudia, magnitudinem promissorum ca-
pestc initiclus ad rneliora provocelur. El quoniam pcrc non suHiciunl, sed duin viris sanclis haec au-
fiuvius isie per iniquilalcm cnrrit in damualio- diiinl rcpromitli, ad ca qua inlellcclu nequeunt
ncm, sic per medium iler fieri debct, ut ex una coiiiprelicndere per sluporcni admirationis assur-
parle qui giadiiur, eviiet iniquilalcm, ex aliera giiiii. Hoc asccndendi genere Paitltis ascendebat
parte cvadat damnalionem. Terlius vero fluvius per
^ cmn dicerci : alliludo divilianim sapienli;e cl
paliiun) Heliie scindendus esi. quia in omnibus sciciiiiu! Dci, quain iticoinprehensibilia sunl judicia
iiijiiriis el mole.sliis, quas in vila mortali patimur, ejus, el invesligabiles viae ejus (Rum. ii). Et Pro-
semper dcbcmus opponere exemphim Dominicac plieia : Qitam magna multitudo dulcedinis tnx, Do-
p.tssionis :qniadum menicrelineinus quani iiijiisl:i, mine, tiuain abscondisli limeiilibus te ! [Pial. xxx.)
quam indigna S:iivator noster pro nobis susiinuit, Desiderio dilcclionis siir»um ascendnnl hi, qui hu*
xquanimiter illalas injiirias et vexaliones tolera- jus vitae miscriam el oinnia qux sub scle sunt
mus. Atlende tamen quoniani fliivius prinia vice iransiloria, ante ocuios suos stuluunl, el dutn nil
percussus non dividitur, sed sccunda vice, quoniuin iti illis stabile vcl niansuruni, nii nisi laborem ct
invocatur spirilus Heliaa. Ubi est, inquit Helisxus, d(dorcm coitsiderant, eo fervemiiis ad Deiiin, in quo
spirilus Heliie etiam iiunc {IV Reg. ii). Sunl enim est pax ct requies spiritutim, pcr dcsidcrium amoris
mulli qui molestias sibi ilialas, laborcs, incommoda asceiidunt. Qito asccndenui gcitcre proplteia asceii-
inulla suslinent, sed quoniam spirilum Helia; non dij qui dicit : mea desid<^ravit le in noctc
.\itiiiia
habcnt, et spiriluClirisli non regiinlur, ipsis labxi- (ha. xxvi). El alius Queniadmodum desiderat
:
ribus suis nil proliciunl : ct aqiiis manenlibus iii- ccrvus ad rontes aquaruin, ita desiderai anima mca
divisis scelcribus suis iiidurali, iii praecipiliuiri fc- D ad le Dcus [Psal. xli).
rnntnr. Excrcitalio enim corporalis ad modicum Gustu contemplalionis stirsum ascetidiint viri
Olilis Obt. pioMUS vcro ad omnia valet, sicut Paulus pcrfecli, qui a curis ci desideriis vitx hujus abs-
dicit {/ Tini. iv), tracii, terrenis aOrectibus in se mitigalis, supcrnx
Sic evasis qiiibusdain pcriculis facilior esl ascen- gralix languiilur dulcedinc, ei ox ciirsu rerutii tcin-
sus, scd diverî sunt a.scendeiidi modi. Alii eniiu poratium nultatn foris amariutdinem sentiunl, qni
ascenduiit sltidio inquisilionis, alii (luctii .iiliiiira- lelejni regis deliliis iitius per gustuin conicmpla-
lionis, atii desidcrio dileclionis, alii giistu coiilcm- tioiiis assislunt. Noc alios puto vciilos propliciam
plalioiiis. SUulio inqiiisitionis ascenduiit pcrvirîlos siiperiits signiricas^c in verbo quod proposul. (jti;iin
itli indag;ilorc3 sccrcloiinn ccelcstium, 'iiiibus in honiincs sublililale iiigenii, ct ccclcsli iiiedilalioitc
Scripluris sanclis Ciiiisius nola facil qu;ccui)qiie sive aireclione vcnlis coinparandos, qtiia a qnaiiior
audivil n Patro suo, vidclicot inyslorium Triiiitalis, plagis toeli id cst pracscnlis Ecclesia* flalus qnos-
incarnationcm Vorhi, staliiiii l"ulur.rpatri;c, diHt- (lam spirilales emittuiit.
rcnlias bcalaruin inaiisioiiutn. El (|uidcni jdciiiultis Venti cniin flaiiles ab orientc siinl lii qui Scri-
»iSl(; asceiisus, sed ad liuc ul fiiicluosiis sii, coelcsii pliiris saiictis iitvigilanl, cl iit lcge Dci meditaniui
187 ABSALOMS ABBATIS SPRINCKIRSBACENSIS 188
«lie ac noclc. Diiii) eiiiin liis (|iii iii toncbris sunl A tlicsatirus iiiJencicns, suntinn gaiidiorum, consum-
i(;(i(»raiili:r, oitlioJoxa eruiliiione lunicu divinab co- iiiatio umiiis coiisuiiiinalionts.
{•itilionis inrundunl, (piasi ab oriciile llaluni spiri- Non cigo accipiendic ntiptix iltx boniini!» regis,
laleiii eiiiiiuinl. Vcnti flanics ab occidenlc sunl lii quas fecil Qlio sno, qiiia ad illas cxci el claudi, et
adiniraiorcs sccrctoruin ca-lesliiim, qiii poiidus quique debiles coinpelJuulur inlrarc (Mutilt. xxii)
a-(crnx glorix' noii si:ffi«iiunt caperc, ct ideo iiiiel- non ilix qux faclx siiiit iii Cana Calilxx (Joun. ii),
lectu velul suicquodani intclligibili iii eis uccidente, ad quas voealus csl Je&us cum discipulis suis, quo>
ioiiversi iii ailniirutioncm taiiquam ab occatuflatum niain ibi deflcicnte vino, aliquid minus inventam
liiiltuiit : vcnli flanles ab aquilone sunl, qui inier est, scd polius nupiia: Agni, suiit xterni Regis deli-
Iribiilationes e( in:ila prxsentts vitx suspiranles, lix, ad quiis Cbristiis cuin vietorioso bealoram
dcsiderio fiiiMraBpatrix' ad Deum rcspiciiint : venti spirituum agmine liodicrna dic assumpius est. Mul-
flaiilcs a nicri>!ie stint hi qui, rcmoto omiii turba- lum ergo disianl nuplix ists a prxdictis, quia ad
lioiie el niibilo, niente tranqoilla velut coeio sercno priinas vocaniur niiseri, ad secuiuias jusli, ad ter-
/luium saiicl:c devolionis tanquain a iiicridie eaiil- lias vero beaii. Quod si ei nomiiie ei nuniero nu-
luiit. ptias velimus disiinguere, dicetnus tria esse gciiera
llabenl autem veiiti isli pennas suas, videlicet B nuptiarum : prima» desponsationis, secundas pro-
invcsiiâtiones Scripturaruin, admiraiionem coeles- paguiionis , tertias consummaiionis. Nuptias do-
lium, dcsiderium dilectionis, contemplationis gu- sponsationis appellare possurous , primam reconci-
stum, quibus spiritali qiiodam volatu ad cceiuin liationis graiiam, qua anima peccatrix ad Deuin
asce:iduii(. Sod bis pennis allior esl, qni ponit nu- revcrtitur, ut Jam legi peccati non serviat : nuptiai
bem asccnsum suuin, qui ambulal siiper pennas ven- propagaiionis. vitx innocentiam, quando jam jusli-
torum. Videbitur forsanaiicui, quod S:ilvator nosier ficata fructum bonorum facere ccnteiidit : nuptia«
lioauno modo super lias pennasascendil: quoniam consummaiionis, fulorx vita; gaudia , cum jain iii-
quandoque sedet, qiiandoque ambulat, quandoque traverti ad prxsentiam Doniini sui.

Tolai super pennas ventoruin. Sessio autem Chrisii Ui autem de primis nuptiis primo ioquar, qiiae
ia natura bumanitaiis. ambubtio in sacramenti.4, sunt desponsatioiiis,jain nunc, o anima misera,quae
volatus in nalura diviniialis coiisidcratur. Cum sula ad iias nuptias vocata es, jam, inquam, ingre*
eniin inlellectus, sive quiiibci afl^ccttis coidis nostri dere secre(um cordis tui, el considera qiiaiis fuisti
circa bumanani Cbristi iiaiuram, aul ea qux gessit antequam ad nuptias istas vocata csses, quand*
in corpore versatur, quibus se iaclinaiis iiosirx cogiii- iti rota biijus inundi inovebaris siue stabililate, la-
'
ttoni se voluii nianifeslare, lunc sedet supcrpennas borabas sine requie, r.urrebas siiie perveiilioiie, vj-
ventorutii. Quando verocirca sacramenta ejus corde vebas sine ordine, usque adeo criminum tuorum
versanuir, in qiiibus sciisiis nosier iiifirmus est, squalore confocta, ul iiec eiiam ulla im.igo Dci tut
ubi ex p:trle coi;iiosciimis, ei ex parte propbclamus, iii te lelucerel. Vilis uti<iue lunc eras ei foeda , et
(iinc ambnl.a super poniias vcniorttti:. Per cel&itti- luiigc projccta a f icie Dei tui , nec imuicrito. Ut
dinem vero divitiit.iiis, qiia oinneai bumaiii iêiKMis eniiii sialuatii :o anle faciem tuam, tu es qux super
capacituteni huper;,'i-cditur, iiec ad noticiam nosli-atii captil Spoasi tui posuibii coroiiam spineam, ct ilata
pervenit, volal super poiinas veuioruiii. Tu etiô si iii iiiatiu ejiis aruiidiae, flexo genu illudebas ei.
volantcm seqiii iion polcs, tene sedeiilem, seqiieie Qiiod tnclius intciliges, si coronam spitieam, acu-
atubulaiiiem. Quoniaai c( si siiper ie esl diviaituie, leos peccatorum et tircuilus erroris tui, capul vero
Bcd ccrtc jiixia te est buni:inilnle. Juila le, iii- Cliiisli bonx vitx priucipium veiis accipcre. Sicut
qiiam, esi, iit si (e o.sien(las n>tsentiii , si plangas eiiiin iri corpore malcriali iiiiliutn corporis caput
tua peccala, facial teciim inisericoi-dium. Super ic csi, sic ct ia corporc spirilali, quod est vita bona,
rst ut f:ici:il (cciiiii jiiiiiciuiit .siiie niisericordia, si 'priacipium boiix vitx c:ipal Cbristi non incoiigruc
iiivcniat conlatnaccm cl a via jusiiiix« alienum. El appc llalur.Tuncergospiacaiucoronamposiiististiper

j)
propterea fugianins omnes ad mibericordem ,

qiii caput ejiis, qiiatido boiix vii.-R principium ,
qiiod
prope nos esl. ut iii ipso cuiisol.ili el coiiforlali in per s:icraiiieiitum regciicratioiiis sivc per Liincnta
futuro 1)011 iiiediaiiius jiidiceiii, .sed expectemus p(jBMileutix Dcus in lo operatus fucral, rcveisit»
lieatiludinis, qonm icproitiisit iiobis, cohaeredem ad vomilntn iiiale viveiido destruxisti. SitiiilitKt
Jesum Cbristiiin Doiiiinuin nosinim, ciijiis regnum virgam illain ferrenm iiiflexibilis jtislitix Dei, 1«
el impeiium pcrinanei iii secnla seculonim. .\men. anindiiieiii qu.i: iiitiis vacua esl, commulasli, dutii
Si:U.MO XXXII. jusium Dci judiciuin quod iniquis pro scelcritusj

IN iSCCriMONE DOMI.SI, suis lepositiim est, lemcraria pr.TSuinptione venis
evacuaiidiiin cxislimasli. Qiiid deuiuin aliud eiit
Beuii tfiii ad camam nupiiarum Agni voeati iuiit
geiiuflexio. quain lnimiliatio corporis, vel ilJusiu,
{Apoc xt\). Videc.tnr iiu|>ii:e istie inauditis qni-
iiiisdaiii deiitiis ciiiii:(îe iii qiiibas iion vinuin clc- qiiam contuniacia iiieiiiis? Ergo genuflexio Deo il-
sacielas hidcie fuil , coiporc laboribus poeaiieniix huini-

cluiii, luiii ioicula liiiji:s eio.ili(»iiis , iioii
sed beatiludo re- iialo, per rcdiviva vitia meate coniuiiiaci Deo iagra-
vorporis. noii len.poralis Ixtilia ,
lum exisiere. Ei ecce lam hoiioii;bilis facla es iu

promiltilur, ei talis bealiludo, qfix osi pax x-terp.a,
1S9 SERMONES. — SEKM. XXXII. IN ASCENSIONE DOMIM. 190
roii.spccMu Dei, ul »on siihini le lain vnein reili- ,\ in illo omaia se possitlore a-sliin.H, c.aeni ia onmi-
ineic, sed eliitm in spoiisani sibi sociare voliioril, bus cl super oniuia praclogit. lu liis ergo niipliii
iiisi furle laiu pcrtinacls sis iui|>utliciti;K (|no(l iiu- similiier apponuntur trta feicui;» spo-isye dcticala
piiis ejus el fert ulis libi prx>pai-alis iiolis deloclari. valik', qnurum prinHni csl , sa* ra: discipliux' eru-
Iii ipsa ergo (lespoiis:iliuiiis tiix die liiii tria fer- dilio : secunduiu , oratioiiiiiii snpplicalio : tertinin,
ciila apponil Spoiisus tuus , (piuruiii priirinin rsl siipcrna} viix pralibalio. Isiis tercniis auiiiia pcr
ablulio criiiiinuin , secuiidniti seniutaiio virtuluu), amorem Deo liriiiiler adlia;rens ,
pasciiur ad fru-
tertium reparalio bonorum naliiratium. His cputis ctum boiioriiin operuin facieudnni, quia sacrae disci-
pasct le oporlel, ut Sponso tuo ptaecas, ctii le pro- piin* erudilio doccl eam bona coguoscere, oratio-
La&li. Primo ut per abiutiouem criiiiiuuui niuuila nuin supplic;>lio boiia cuslodire , snperna: vitae
et iinmaculala appareas in conspectu eji:s, qiiia pi-X'libatio bona amare docei : n', sic iu via niauda-
u6a ad iioc tam dciorincm redemil ut lalis reiua- toruin Dei usqueqnaqiie perfecia, jam noii sterilis
fieres, sed ut lotam aquis pcKuitcnlix sinc onitii sed fcjcunda in Israet iiouiinetur. Videres bic iiiul-
nxvo foeditatis spons;im sibi possideret. Nec soium tipticem propagari sobolem, scilicel xsiimaliunein
inundaui a viiiis, sed etium virtutum a^ntulalione propriae infirmitalis, bomilitatem subjeciioiiis, com-
pulcher lolam *•
oporlel'te esse ornalani : ({iiia lotus paralionem melioris, revereiitiain Creatoris. Iseuiui
putctirani dasiderai. Et ipse speciosus forma prja <]iii vere Deutn diligii, priino iufirma sua anle ocu-
filiis bominum, ad iioc ut el lu speciosa sis le con- los ponit, ut nibil de sc allum, iiibil sublime sa-
tnipivii, et ne aliqua forte excuseris iuopia jubei piat : quin polius vereluromnia opcra sua, sempcr
Sponsus de tliesauris suis tibi proferri oruamenta, porlans sccum conscientiam iiinrmiiatis siix, et
tlicens : Cito proferie siolam primam et induiie il- cum omnia bcnefeceril, dicet sc esse servum inu-
lain, el date anuluin in maiium ejus, ei calciamenia tilem, ct pigrum operariuin in ministerio Dei sui.
in pcdcs ejus {Luc. xv). llic per aiiulnin signacu- Posl lianc nascitur huuiilitas subjeclionis, ul is qiii
lum lidei, per calciamonia mortiricatioiiem caniis, parvus est iii oculis suis, bumiliet seipsum subditus
pcr stolain priinam , consoiaiionem fiiturse repro- propler Deum subiimiori polestati, et totum se
luissionis debenius accipere. Tunc ergo anuluin in aiieiio iniperio commitlat, nibil propriae reservet
luaiiu lua dat Sponsus luus, quaiido (ides, qu<e per votunlali. Terlio nascitur comparalio meliorls. ut
defeclum bouorum operuni in te fuerat mortificata, iii oinnibus bcue agendis scinper aesiimei alium se
studio bonx operationis refurmaiur. Calciainenia nieliorcm, aiiorum bona, siia mata anie ooulospo-
vero dat in pedcs luos,dum per morlificalionem p nat, ul, pcrspcclls bonisalioruni, amelel venerctur
carnis casligas corpus tuum et in servitutem redi- ;»roxiiuum propriis vero malis consJderatis, in :
gis, ul menibra quai exbibuisti arma iniquitatis ad cinspeclu divini Judicis accusel seipsum. In lioc
iniquiiatem, servianl juslilise in sanclificaiionem. eiiiiii vere differuul isti,et ilti qui faisam sectantur
Stola priiiia indueris, dum in presstiris et laboribus jusiiliam, quod isli parvi in oculis suis seipsos liu-
linjus inundi futurae vitx reproinissioiie coiisolaris. miliaiit, illi magiiiiicantes scipsos, cuin nihil sinl,
Ei, ut nielius td ipsam cogoosccrc possis, vultnm, c'«Jeros omnes sc aestiinaul iiiferiores. ftevereniia
gestum, liabituin, in specuio sacrj cloquii vuil te veio Creatoris esl, ul omnia quae bene feceril
faciem tuam componere, ct admirari : quia sicut bomo, Deo et iion propriae virluli attribuat, iiluiii
iii speculo materiali forma et deformiias coguosci- reciorein vicr sua; el auxiliatoreni ponat : ei si
tur, sic ei iu speculo verbi Dei virtutes ei viiia co- qiiid dubium vel suspeclum , si quid laboriosuiu
gnoscuiitu!'. Ibi ergo oportct le onialum quxrere, vci pericuiosum provenerii, illum primo loco asii-
ul in mandatis Dei cognoscas quaiiier viveiidum, inel consiilendum.
vel iii via Dei ambulandum sit, quid libi, quid Dco, Et qiiidein ad bas nuptias invitali justi sunl, sed
quid prosiiiio debeas, cl omnino oa qux ad ele- beati, qui ad tcenam Agni vocali suut. Forle ideo
ctioncm el fugani perlineiil, id est sive ad amorent P bcati, quia non esurienl neque sitient amplius : eo
virtuium, sive ad odiuni vitioruni. Posiea terliuiti quod Agiius, qui io uicdio ipsorum esl, reget illos,
appoiiitur fcrculum, quod csi reparatio bonorum na" ipse praccingei se ei faciei illos discumbere, et
turatiutii; ipsa suut memoria, voluntas, ratioet iiilel- iraiisieiis ministrabit iliis. Et iii liis ergo iiupiiis
lectus : ut videticei inemoria Dcuin recolat, votunias tria rercula spoiiMe apponuniur, quoruui primiim
appetal, raiio inquirat . iiitiilleclus coinprebendal. esl iiaturu; incorrupiio : S(;cunduin, corporis glori-
Jam niinc ad secuinlas transilur iiuptias, scilicei liealio : lerlium, peri^nuls Dei visio. Quid liac
propagntioiiis, iii quibus iiiliil ninarum, iiibii iiijo- beatiiudine bealius esse poiesl, in iiua incorni-
i-undum, niliii iulioiiesinm reperilur : quippe spoiisa plio viliuin, gloiilicalio iiicoiiunoduin , Dci visiu
iii secrctarium Sponsi sui admissa, iilum cogilat, lucluiii etdolorein lollil? lieaii ergo (|ui ad coeoaiu
iilum amal, cl casiis cjus inb;crcl amplexibus di- nupliuruui Agiii vocali sunt, in qua plcua salietus,
ceus: Dilecius incus mibi, el cgo ilii (Catit. ii). Jani consunimata vuiuplas, cl bcala jucundil.iS iiivcni. ur,
loiige sil aiiii(|ua peccatorum deleclalio , cessai ul conviv;e illius c;eiix'Citra illaiii iiibil possini ..,,-
aiiior iiiuji;li , noo traliit iltam alTectus satiguinis, pctere, (|ui Deom, qui Cil oniiiia in uuiiiiLus (/ tiir.
\cl (luiiquiii dcbiJcrari potesi supcr icrram : quia x.\viii), peirccic ii)i lioacuuiur possidere. Beiiiciaio
*9' ADSALOMS ABBATIS SPRINXKmSBACENSlS 192
in s|>e, qui aJ coeiiam mipiianim Agnj vocaii, quisque
id A.
id niagis diligil, quod moribus suis magis
esl pr.rdcstiiiali sunl vcl heaii in re, qui
:
ad toe- apiuni esse cognoscil.
nam iilam vocali, id est ailmissi suul. Ideo aulcin Qiii vero pcr viamoccidcnlis gradiuntur, bi sunl,
futiira' vilae gloiia CHiiaj comparalur, quia sicut qui mala sua non videiil, et ideo iion poenitcnl,
(Oeiiam alia noii sc<|(iiiiir refcctio, ila el futur* vi- neque bona cogiioscuiit : et ideo non diliguiit illi,
la; alia noii succcdil. Ecce, fraircs diiec:issimi. iiup- qui periculositis cri autquam ccleri, eo quod nescianl
liaj isla; prxparalae suiit, ad quas Chrislus hodieri-a quxrere viam salutis : sicul in ffgro videmus acci-
dic cum bcalis spirilibus liominum et angelorum dere, quod hi qui morbuni suuin non sentiunl, et
recedil, nos similiter ad illus invitans, dummodo ideo non quxrunt remedium sanilalis, pericuiosius
evesligio viam, per quam ad illas ascendil, leucre laboranl quani illi qiii graviler quideni inrirmaiilur,
vciimus. sed inorbo cogiiiio subvenire sludenl coiisilio inedi-
El qiiidem via, qua cxaitalusos', via fuit orieiitis, cmx.. De lioc gonere hoiniiium suiil hi qui errantes
sicul de eb scriplum est : Qui asceiidil super cce- in lenebris inipios justificirc, et plos opprimerc
lum coeli ad orientem {Pscil. lvii). Unde cl omnes sludent, mortilicantes animas qux non moriuntur,
qui ad iiuplias illas cum ipso discumbcie viduiit, vivilicantcs animas quie iioii vivnnt. Inter r.tleias
per viam orienlis oporiel eum imilari. Coiisidercl B v«<-o igiioraniias ilia detcrior est, dum bomo vult
ergo uimsquisque viam suain per quaiii ambulat, nc ij-norare quod polcst et dcbct sciic : ul si avertat
forte graJiatur iii invio, et iion in /ia : qiiia sicul quis aurcin a mandatis Dei, nc, cum inlellcxerit,
(livcrsa sunl hominum geuera, ita ct diversx vi- obiioxius sil ca ndiinpiere : vel ciiin vutt ignorate
vcndi visB roperiuntur. Alii eiiim lenenl vi.-im orien- deiictumproximi sui,quia[iioii| vult illnmcorrigore :
us, alii viain meritliei, alii viiiu occidcnlis, alii vel graliam ipsius bcgligit, qiiia nou vult illum coui-
a.]uilonis. Yia orienlis boua esl, eo quod securior, r.endare.
reclior, el brevior Ht cxtctis : via meridiei peiicu- Qui vero ad aquiloncm vadunt, hi snnt, qni mati-
losa esl, quia nimio calorc vialorewi suum exurit, lia cordis, id cst, odio, invidia, rancorc animi,adeo
ct debilitatum dcficere facii in via : via occidentis i:(durati sunt, quod proximum suuin, sicul Deus
periculosior, quia tenebre ab occidenle en;ergeules prxcipit, amare iion possunt, lota intcntione in id
clarilaiem diei lollunt, ul is qui pcr illanc graditiir, seniper lendenles, ul aliis noceant, ct illos supplaii-
pcdibus offeudat : via aquilunis periculusisstma, lent : quod si forie non possuntin operc, tanieii id
quouiam frigus iiimium ab illa cueli plaga vei)ieiis, faiiuol studio perversui vulMiilatis, de quibus dicit
adco induraium et pigrum re>Mil gradienieni , ut bealus Augustinus : Videmus iii quibusdam vilia
nec etiam aspirare velil ad >iam iilam reciam, C cossare, non deei-se. Ccss.<iil iu eis, dum non im-
quse respicii ad orientem. £sl auiem via orientis, pleiit ea ojierc, quia non valeiii : nec lamen iii eis
via Salvaioris, quia de eo scripium esi : Ccce vii- dcsuui, quia perversae volunlatis studio ilia amant
oriens nomen ilti (Zach. vi).Via meridici, dclecta- et cupiuni. Tales ergo recte ab aquilone veniunt,
lio caniis, til in Cmlicis dicilur : liidica mitii ûippe ab illa coeli plaga quandoque ei ver sorenus,
ubi pascas iu meridie {Cant. t). Via occidcnlis ei ventus frigidus perpetidiLur. Sic et bujus via:
(^citas cst ignorantia:, ut per Saionionem diciiur :
acuatores exierius plerunque speciem bonae con-
Oritur sol et occidil, et ad locum suuni revenitur vorsaiionis prolondunt, sed inlus frigore iniquila-
{EccL I). Via aquiloiiis frigus esl malitioe, sicul in lis asiricti adeo projecli suni, ui nihil horum accep-
Kzecbiele diciiur : Vidi, ei ecce veiilus lurbinis tum babeant, quue bona vidcntiir in cxtcriori con-
veniebal ab aquilone {Ezeck. i). versatione. Sicut eniin poiens liomo obscquiuin
Qui crgo per viam meridiei gradiunlur sunt bi, exterius el studiosnm minislri sui contemnit, quein
qui umanl carnis suje desideria et voliipiates liiijus drga se habere cognoscit odii affcclum, ita el Deus
vitae, vacanies comessaiionibus el ebrietalibus, illos judieat, qui foris obsequium se ei prxslare si-
omnibus hujus muudi delitiis, quse ad delectationem r\ inulanl et per cordjs malitiam longe ab co sunl se-
corporis pcrlinent, se lolos offcrenles, ex qiia vo- paiali. Ecce tres vias habemus dislinclas, quae du-
luplate calur immoderatus accenditur, videlicet af- ciiiii homiiiem ad perditionein. Nec volo ut aliqnis
fecliones malae, carnales voluptates, luxurioc et me austerilalis arguat, eo qnod illas dislinguendo
immundicije, qiix ita exurunt animam miscram, ut aspcrius forle quam dobui sum locutus. Sicut enim
nutla consolalionc vcl dclcctali')ne spiritali recrcar' iUe qui virgam torluosam vult dirigerc, qu.uido-
possit. Nain sicul spirilus el (aro iiilcr se contra- que iii alteraiiiplusjusto eam reducil, quia rcflexiiin
ria suiil, sic dcicclaiio carnalis et deieclalio spiri- mcluil ; ct ita illi qui vilia persoquunlur, (luando-
talis, in (antum, ut quanlum aiigelur in aiiima spi- qiie plus jusio invchuntur in illa, quia timent reci-
rilalis dclectatio, niinuaiur in illa delcciatio cania- divum.

Reslat ul viam leneanius orienlis, id est, viiain
lis, ei (|uaiilum crescit in illa deieclaiio carnalis,
ininunlur delcclatio spirilalio. Iliiicesi quod hiriis iiiiilcnuir Salvaioris noslri. Vita autem ipsius fuii,
vijB scclalores magis cariiaU-s houiines quain spiri- seipsum abjicere el aiios exaltare. Quomodo aulein
l.ilcs diliguni, jocos magis quain seria, turpia verba se ipsuni abjecerit, cognosces si in qua pauperlaie
pcrsecutiones et conlradiclioiies
quum honebta mngis accepta hubcitt : niiia unus- natus, si .-iuaies
m SERMO.NES. SEHM. xxxin. in .\scensione domini. !9t
siisliniiii, si (leintlo inipiopcriiim ciiicis vclis allen- X ciijtis amalores f|ii()li(lie nppclunl, cl qiiolidic fusli-
(lere. Similiier qiioaiotlo alios exaUavit liqiiidiim diunt, uipoic qui egeslaii praeparaius est, non saiie-
cst, si et vilam jusiormvi in lioc scciilo, el gloi iam lali. Omnia siquidom qii.x in regnohujiis miindidiil-
in ruliuo pcrpendere vclis. Ul crgo vilani imiiciniir cia videntur, fine rlandiinltir ninarissinio, usquc
Salvaloris iiostri, vilcs el abj(!clos nos esse oporlel, adeo iil nec guslanli sapianl, nec rcficiant csiirien-
qiiia lalem vivendi modtim ipsc n(.l»is pr.TfixIl. lem, suxqiie amarilndinis scciim fercnlia tesiiino-
Mortiii eslis, inquil Aposloliis, el viia vcslra ab- iiium, modo noxia sunl.modo injoriinda, vel si quid
scondiia est cum Clnisio in Deo {Coloss. m). invenitur in cis qnod deleciet, quia momentaneum
Si niortiii sumus, el iiioriui imagincm lcnerc deUe- esl et cilo Iransil, inier fngicnda rcpulandnm.Unde
iiius, qiii contumeliis nfleclus non exaspcraltir, non Paulus aposlolus ab amore lalium nos revocans, el
provocatur iiijuriis, nulla demiim vexaiionc atiro ipse ciiam ad delitias xternitatis nos invilal di-
cialus iinmilcm se ostcndit, quiii poliiis on>nia cens : Si consnrrcxislis cnm Chrislo, qiije sursnm
siiffert, co ipso nohis vivendi inodum rcprxscn- snnl sapile, non quje siiper lerram (Cotoss. iii).
tans, ut el nos abjeclos el vilcs rcpuleiinis iti coii- Sicul euim Clirislus mortuiis pro peccalis noslris,
(umeliis et pressuris. el in oinni dcmum advcrsi* et resurrexit propter jusiificationem noslram, ila
late patierjl«s, magis parali ministrare qiiam mi- D quoque asceiidit, ul nos ascendere faceret de lii»
nistrari, et injurias ferre quam inferrc qnia lixc : tenehris in adinirabile lumen suum nd illas bcat'tii-
estvia illa orientalis, qux ad nupiias coelcstis rc- dinis delitiaf, quas prxparavit eleclis suis a consii-
gni perddcit. Legilis de qiiodam pljilosoplio, qiiod tniionc mundi.
dum iret pcr viam stipalus lateribus comiluin, mii- Qiiia tamcn durnni esl ei difficile vajde homini
licreni faliiam panem in manu sua lenenlcm ob- adhuc mole ccrporca prxgravalo xquis passlbiis
viam habuit, a qua dum instanter pancm peierct imiiari Deum, qui ponit nubem ascensuro suuni et
repnlstis est, el adliuc perscverans in pctitione ambulai snper pennas vcniornm (i*«fl.'. ciii), dno ad-
muitis verbornm conlumeliis ab illa otijiirgalns est, liuc alia convivia prxparavil ei Deus, ne deficcret in
Cumque a sociis inlcrrogaretur, ctir hoc fa- via, ut sic iriplici edulio landcm consummaretnr. Fiiii
cerei? respondit: Disco ropulsam ferrc, in virtnlc autem primum convivium in paradiso voluj.latis, se-
paiicntix viam considerans esse perfectionis. cundum csl in hac valle peregrinallonis, lertium
êc solum debcmiis nos abjicere, sed ellam et erit in bcatitudine futwrx felicilatis. Primum fuitad
alios cxallare, proximorum mala corrigcntes, et auxilium, secundum cst atlremcdiiim, tertium erll
illoruni bonis congaudenles, docere eos qui ne- ad gaudiiim. Ad primum convivium invitati sunt
sciiinl, siipportare cos in Domino qui niiniis pos- primi parentes noslri inier quos serpens illc anti-
suni, ut seinper velimus aliis facere, qux ab ipsis quus, qiiasi archilriclinus medius conscdit, qni ii-
nobis fieri postulaniiis. llespicite fiindamenliini guifm foetidum male eis ininistrando sediixii eos per
xdilicii, quod in ioco viliori, id cst lerra fundatiim oblivionem Dei, nnde prxvaricatorcs constiluii tu-
esl, et tamen loiain fabricam parieliim, et ipsum nicam immortaliiaiis perdiderunl ci vesiem nuptia-
iccium poriat ei exaliat, venio autem vebemenii lem. Et frnctus quidcm ejiis,0 Adam, dulcis guUuri
irruente frequcnlcr accidit, ut lecto et parieie tuo, scd timcu ne fa:iat amaricarc ventrein tuum,
ruciitibiis, fiindamcnlum immobilo perseveiel. Si- De enim cadem arbore subsccutus cst alius
priraa
militer esl dc illis, qiii seipsos viles xsliinanles, fruciiisamarus valde, imo amarissimus. Vis vidcre
cxierospropter Deuin exaitant et sustinent, quando qualis? Languor nalurx, afllictio spiritns, appeiitus
veiito tentatioiiis irriieiile cxteris succumbeniibus inali, oalamitas suppiicii, ut sil languor sinc rcmc-
illi imniobilos confirmati a Domiiio perscveranl. dio, aniiclio spirilus sine solatio, appeiiius mali sne
Slal inconcussa illa seiitenlia Domiiii qna dicii : moilo, poena siipplicii sine termino. Jam ip^â vcxa-
Qiii sc bumiiial, exallabitur (Luc. xiv). Exaltat lio pciesl libi dedisse intetlectum, ut pcr expciion-
ciiim verc humiles illa exsullaiioiiis via, qua per liain senlias ficus malas, malasvalde, qiias con-
d
orienlem convivas coeleslis regni ad coenam nupiia- viva luus Loslishnmani generis tibi apposuit, qna-
rum Agiii perducit [Jesus Chrislus Doininus noslcr, rum giislu malnm perversitalis cxpertns es in oulpn,
cujus regiium et imperium permanel in seciila s.c- postmodum vero nialnm advcrsltatis in pcpna. Eccc
culurum. Amen. mors in olla libi oblaia cst, ei non cognoviMi. Co-
SERMO XXIIl. medisti' cnim et mortiius es. Qtianto pnideniius
IN ASCENSIONE UOMINI. filii prophetarum olim convivati sunt, qui dum
Comedite, amici uiei, el bibite, el iiiebrianiini, cliaris- sylvestres herbas arnaritudine plenas in ollam con-
simHCant. v). Hodie, fratrcsdilectissimi.Redoniplor cidissenl, consilio tlcllsxi morlem, quam in oila
iiosler snper coelos exallalus, et in locnm xtcrni illius inveueriint, admixlionc farinx dulcoravtîini,
convivii ingressus, electos eiiain suos ad diviiias usque adeo ut niliil amaritudinis appo.sila farina re-
gloiix stix invitat, ut et ipsi edant ei bibant super maneret {IV Reg. iv). An non cliam tibi mors in
mensam ejus in regno Dei. olla apposila esl,qiiando snggeslio vpnenalasorpei)--

Non cnim tanlx beatitudinis convirium capere tis prxmcdilaiione, quasi in olladecocia,prxc(pluin
poterai locu& i&te horroris et vaslx aolitudiois, Dei lui prxvaricari le fecit {Cen. u) Sed cousiliQ
19.*: ABSALOMS ABBATIS SPRlNr.KIRSBACENSlS 190
Ilelisxi. vidcliccl D€'i pn.liibpnlis ne dc fniclii li- A g»3 in agonc pcricuiosa csl ilnm coiiiiniiiiliir, cl
pni fomedcrcs, dcbucras lianc moricm admixiione lamcn liiiic adepiio sanilalis, illinc mitigiuio dolo-
fuiinac, id esl snblili raiioiiis cxaminc (cmperasse, ris, inde vero jocitnilus viclorix linis consoqiiitiir.
iit qiioilam modo dulcis lil)i fierel dum virlris con- Sed non omncs capiiinl vcrLum hoc. Quippcdl-
{cicntia dc hosle Iriumpliato tenialioni non coii- vcrsi divcrsis modis frucliim ligiii, qucin pr.Tdixi-
senlicndo gaiiderel. nius, comcdur.l. Alii cniin comedunl ci amplius

Sed jam tanhim csl consiliiim poslquam cor- appclunf, alii comedunt et faslidiuni , aiii vcro D«n
rnisii, sed nec lanien adliuc obliviscilur loi mise- coincdunt sed conlemnunl. Comcdunt cl appciunl
rcri Deus, riMoniam cl in prsescnli niiseria, secun- \cri imilalores Clirisii, quos delcctat silcntium
dnin lihi conviviuin prxparnvit, cl pro ligno \\lx clansiii. labor corpi); is, parcilas ciliorum, dimur-
qno iii pararjiso voluplalis conservare debucras vi- nitas vigiliarum, rigor disciplinx, libertas inopi.T,
tam temporalciri, aliud quoddain iignum vil:e libi non xsliinanies condignas passiones hujus lemporis
oflert, cujiis rruclus longc nielior, uxcclienler effi- ad futuram gluriam, qux revdabilur in cis. Com-
cacior csi, uipoie cujus esu «Ticrnain beaiiludincm cdunl et fastidiunt iili, qui pondus dici et xsius
asscqijcris. De boc ligno Joanncs in Apocalypsi poriant, sed lamcn quasi roia plausiri murmurani
scribii diceiis :Qui vicerit dabo ei cdere de ligno B sub oiicre, praclaiis inobedientcs, cuin aqualibus
viix, qiiod est in paradiso Dei inci {Apoc. ii). Hoc discordes, ad minorcs coniumaccs, impaticnics
lignum vil.T, ni fallor, crux Cbrisii est siveimita- disciplinx, amalorus disrordix. Ct ul de ciborum
tio passionis cjiis. Iloc lignum plantaiiim csl in pa- ioqtiar fasiidio, si apponas eis fabain, non placei,
radiso Dci, vidclicei in Ecclcsia ut de ejtis frnctu qiiia nutril melancboliam : si porros, fastidiunt pro-
omncs laborantes et onerali reficiantur : et qui in pter cboicram ; caseus obesl pectori, indigestioncin
Ailam morlui sunl, cxtendant manum aii boc li> pariuDt frucius arborum, el ul Iircvi vcrbo cxiera
giium et vivanl in ar:lernuni. De boc iigno boaliis Job compreliendain, boc solum diliguni, quod sederit
dicil {Job. xiv) : Quio si prxcisum fuerit, rursuiM arbitrio proprix volunlatis.
Tirescil, et pulluianl amplius rami ejus : quippe qui- Tertii vcro, qui de boc convivio non comedunt
libet gcrcns crucem Domini in corpore suo, ct sed contemnunt, sunt reges genlium, principes pro-
existens imitaior passionis cjtis, dum per corpora- vinciarum, pastores Ecclesiarum, iino descrtorcs
les molestias allerilur, spe fulurse remuneralienis cxteri quoquc amatores biijus secuii, qui mollibns
.-.'virescii fortior effeclas, ei sic pullulani amplius vestiuniur, et epulanlur quotidie splendide, quibus
rni ejus, dum proplcr ipsum, cui se probavii, nd -, parum cst vestigia passionis Cbrisli non imilari
tj . , . .
ani('!iora et majora susiinenJa, aninius pcr palien nisi vita el conversaiione crucem Ciiristi quantuin
liaci roboi. »ur. in ipsis csl persequantur ; borum planc conviviuin
Est igitur fruclus '.iti'!: •ib'»'. hUO sccundum bo- figuraiur recle in ilio llerudis facio, de quo in
minis coiiviviunr. itsinuralur, opprobria suslinere, Evaiigeiista iegilur : Cuni adcsscl enim dies natalis
paupcrlatem amarc, laboribus et serumnis corptis ejus, fccil convivium principibns, cl tribunis suis,
macerarc, pro fratribus in necessilate animan po- et primis Galiixx, quibus convivantibus, llerodias
nere {Luc. xix). Coincdit de fructu hujtis arboris saitavit coram regc,etplacuitsifnul discumbcnlibus,
Zachxus, quando facliis amator paupcrUitis, dimi- cui duin rex ofTerret niunus pro arbitrio, illa pc-
dium bonorum suorum dcdii pauperibus, ct in quo liil capul Joannis Baplistx {Madh. xiv). Herodes
aliquem defraudavit. restiluil quadruplum. Simiii- pelliceus , Herodias ghrlota , Joanncs Dei gratia
ler et ilii de hoc fruclu comederunl sustinendo interpretatiir. Nataiis llcrodis succcs.siis cst ler-
opprobria, de quibus Aposlolus scribit , dicens : renx prosperitalis : priiicipcs et iribuni cl priini
Sustinetib, iiiquit, si quis in servilulem redigit, si Galilxx.prxemincntcs suiit animi viriuies, pcr qiias
quis devor.-it, si quis accipil, si quis vos in faciein dc viiiis ad virluies dcbcat transmigrarc : Gaiikca
cxdit (// Cor. xi). Joannes quoquc Baplisla , vcsli- D enim iransniigratio diritur. Igitur Ilerodcs csl qui-
tus pilis camelorum, ut pastus mcllc silvcstri, :<d libcl hoino vilx vcliiplaiibus el dcsidcriis carnis
lioc convivium resedcrat per macerationcni carnis. involulus. iinile et pelliceus (ongruc dicitiir : pel*
Sic et aiilor viix codem convivio refediis esi, lein, inquit Job, pro pclle, cl oninia qiix possidet
quando pro fratribiis animain posuil. Plura suiit bomo dabil pro anima sua : pellem vocans divitias
exempla taiium, scd n<mc libi loquor, boino, qui ct voliiplaies, quibus voluptiiosi quiijue in hac vii»
ovisti votuin Dco Jacob: dum conluincliis ailiccris, fovcntur. Istc llciodcs nalali suo primatibiis suis
dum vilibiis pnnnis lc indiitiim aspicis, dum pallct convivium facit, qiiaiido in suiccssu lerrenx pro-
tif;iliis viillus, diim jcjiiniis oorptis allerilur, plarct spcritalis aiiimus carnalis virluios animx, viilc-
ne convivitini hoc ad quod Cliristiis lc itivii:ivil? iicet ralioiiein, mcmoriain, voluntalem, ad dele-
ulinam placcat, et non f.istidias in pr.Tscnti sic claiiones rerum lenporaliuin inducil. Herodias, qua;
convivari, ut in futuro fructtim rccipias pacatissi- iiilepretalur gloriosa, ipsa cst superbia : saliat
niiiin : qnia licet gustus bujus refeclionis ainanis coram discumbentibiis, qiiando menles pravonim
sit, est lanien fructus dulcis. Sic cerle po:ioanin:-a en ipso quod voluplaiibus el illicitis desideriis
duin sumilur, cauicrium putigil cum inciilcrit, pu- cflluunt, venlum iiianis glorix quxrunl et favoreio
1*7 SEWWRES. — S£RM. 115111. !> ASCENSIONE DOMIM
hon-snJE bodls : sk^ ereail , M ad p« A .
>:
'
: '^ '
iOjk. Joai—es decsikiar. J«aaMS Dd gr. - F
tar.Car« crs» JoMBis est recU iMCBlio l^. ^ - :-i:i i"^ - • ^^ i s;.. s . c
cffl^.adl peUiioMai HerodiaAs, decoftMar,
imm TiprrVi' irr— "t t

prfTieir
'"^ — —
;-.— .:^
^^ ,^^
tferis ipsemi ia mBo Tirtaiis corpore seEdalor. eawpmru imdmml (4),
Ergt de coaTiTio Jeso sattrti riri cwn e hia l
i i
et
ffftmaAj faisi fnlres coatfdaal ct faslidiaBl : se> A : t-^ , . n , e». Tvie. si Mor ».
csbrvs vero aoa B ii e l aa i, sed ceBieMoat. Ideo- r ; . JoIm- u eatarae Irp
4«e ooa fcrr^BBl ad leniaai iBad aeaenu Regib -2 .aat asl ei «eddii. et ad
coaTiriaM, cai«s ia priadpio cl ioocia liBciaias, lacaw s
Or.^.i ^: dmi m tm amSBbm,t

fKia igmaUSs, i le
i'" clu'<,^m» lerrer aiiaoe praepârau,
s 'nire.Qaodel
(Gsac. 1). El David preph eli : Sni ifcor cum JcMirtaiaar o>.v»^..
ii cPoria taa {PsaL xn). }le aoieai aU^ô is j|
imio csset excasaias, isitPaierfiwili »c
fitac iaviiaiis al vcKreaf ^wa u , et

eialSa ocdsa saai. ci paralasaatoir.[.ii Mi-s. sifesisiis, ôad hlisre el
xn^ TcfC fanu saat oaMsa, aisi 9i iodlaa ^ ipso, iaâaai, ifcrwnrit Ma lAi slataere
saatfaerialifiiili Qai* ««
deesse poaesi m actfesa ciritaies, sed fazaraa ioVHrerc. Bl
(ViifiL £:mni., L «v, . 7SI-33l>

19.". ABSALOMS ABRVTIS SPRINCKIRSRACENSIS 198
Helisxi, videliccl Dci prf.liibcnlis ne dc frnclii li- A gna in agonc pcriciilosa cst diini tosimiiiiinr, ct
pni romedcros, dcltucras lianc moriem admixlione lamcn iiiiic adcplio sanilalis, illinc miligatio dolo-
finin.T, id esl siil>tili rniionis cxaminc (cmper.nsse, ris, inde vcro jcciinilus viciorix finis consoqnilur.
iit qiioilatn modo diilcis (il)i fierel dum vi«-lris con- Sed non oinnes capiiint vcrLiim hoc. Quippc di-
scicnlia dc hosie triumpliato fenialioni non coii- vcrsi divcrsis mo.lis fructiim ligni, qucin pr.vdixi-
senticndo gaiiderel. nius, comcdurit. Alii enim comedunt ci amplius
Scd jam tiirdum esl consilinpi po^lquam cor- appcinnl, alii comedunt cl faslidiunl , alii vcro OOD
riiisii, sed nec lamen adbuc obliviscitur lui mise- coincdunt sed conleinnuni. Comcdunl ct appelunl
rcri Dens. (1'ioniam cl in praescnli niiseria, secun- vcri imilatores Cliristi, qiios deicctat silcntium
diim libi convivium prscparnvit, ct pro ligiio vitse clansiri, labor corpo: is, parciias ciboruro, diutur-
qno iii pamdiso vohiptati» conservarc debueras vi- nitas vigiliyriim, rigor disciplinx, liberlas inopi.r,
tam tempnr,i!ctn, aliud quoddain iignum vil:e libi non xstiinantes coiuiignas passiones hiijus lemporis
oflert, cujits fruclus loiigc inelior, exccllenler efli- ad futuram gluriam, qux revciabitur iii cis. Com-
cacior cst, uipoie cujus esu .Ticruain heatitudinem edunl et fastidinnt illi, qui pondus dici et xstus
aEscqucris. De lioc ligno Joanncs in Apocalypsi porlant, scd tamen quasi rola plaustri murmuranl
scribit diceiis : Qui viccrit dabo ei cdere de ligiio B sub onere, prxlaiis inobedientcs, ruin xqualibus
viiae, quod esl in paradiso Dei inci {Apoc. ii). Hoc discordes, ad minorcs coniumaces, impaiicnies
lignuin vil.T, ni ratlor, crux CUrisi< est siveimiia- disciplinx, amalores disrordix. Et ut de ciborum
lio passionis cjns. Moc lignum planiatiim csl in pa- loqnar faslidio, si .ipponas eis fabain, non placcl,
radiso Dei, videlicei in Ecclesia ut de ejiis rrnctii qiiia nulrit melancboliam : si porros, fastidiunl pro-
oinncs laboranles et onerali retlciantiir : et qiii in pter cboieram ; caseus obest pectori, indigestionetn
Adam mortui siinl, cxlendant nianuin ad boc Ii« pariunt frnctus arborum, et ul lircvi vcrbo cxtera
giium ct vivanl in ailrrnuni. De boc ligno lioaliis Job coinprehendam, lioc solum diiiguni, quod sederit
dicil {Job. xiv) : Quio si prjecisum fuerit, rursiiiM arbilrio propri:£ voluntatis.
Tirescit, ei pullulanl amplius rami ejus : quippe qui- Terlii vcro, qui de hoc coiivivio non comedunt
libel gcrcns criicem Domini in corporc suo, el sed contemnunt, sunt reges geniium, prlncipes pro-
existens imilator passionis cjus, dum per corpora- vinciarum, pa.slores Ecclesiarum, iino descrlore»
ies molcslias atteriliir, spe fulurx remuneralionis cxteri quoquc amatores hiijus seculi, qui moilibns
.-."virescit fortior effecfjs, el sic pullulani amplius vestiunlur, ct epulantur quotidie splendide, qiiibus
r ni ejus, duin proptcr ipsum, ciii se probavil, ad „ parum est vestigia passionis Cbiisti non imilari.
ani('!iora et inajora suslinenJa, aninius pcr patien- nisi vita el coiiversalione crucem Cbristi quantum
liac» robui. fur. in ipsis esl persequaniur ; Lorum planc convivinin
Ei>l igiiur frucius '.:-!*!: iii^ni, <|U0 secundum bo- figuraiur recie in illo llerudis facto, de quo in
minis coiiviviunr. insi.Turalur, opprobria suslinere, Evaiigelista legitiir : Cuni adcsset enim dies nalalis
pauperiatem amare, laboribus et xrumnis corpiis ejus, fecil convivium principibus, et tribunis sais,
macerare, pro fralribus in necessilate aiiiman po- et primis Gaiiixac, quibus convivantibus, lierodias
nere {Luc. xix). Comedit de fruciu hujiis arboris sailavit coram rege.etplacuitsimui discumbcntibus,
Zachueus, quando facliis amalor paupcrUitis, dimi- cui dum rex ofTerret niunus pro arbiirio, illa pe-
dium bonoruni suorum dcdii paiiperibus, ct in quo liit caput Joanois Baptislx {Maith. xiv). Herodes
aliquem defraudavit, restiUiit quadruplum. Simiii- pelUceus , llerodias gloriota , Joannes Dei gratia
ler et illi de boc fruciu comcderunl suslinendo interprelatur. Naiaiis Hcrodis sucres.siis est ler-
opprobria, de quibus Aposiolus scribit , dicens : renx prosperitaiis : priiicipcs el (ribuni el priini
Sustinetib, iiiquit, si quis in servitutem redigit, si Galilxx, prxeminenles sunl animi virlutes, per quas
quis devorai, si qnis accipil, si quis vos in faciem dc viiiis ad viriiites debcat transmigrare : Gaiilxa
caedil (// Cor. xi). Joannes quoquc Baplisia , vesti- D enim iraiismigratio diritur. Igilur llerodes esl qni-
lus pilis c^melorum, ut pastiis mcllc silvestr>, :«d libcl hoino vitx vclnplaiibus et desidcriis carnis
lioc convivinm resedcrat per macerationcni carnis. involutus, nnde et pelliceus congrne dicitnr: pel-
Sic el autor viix codein convivio refedns esl, iem, inquil Job, pro pclle, ct omnia qnx possidet
quando pro fralribiis animain posiiil. Plur.i sunl bomo dabit pro anima sua : pellem vocans divilias
exempla t.iiinm, scd nnnc libi loquor, boiiin, qui cl voliiptates, qiiibus volupliiosi quiijue in hac vii:«
ovisti votuin Dco Jacob: dum conlumeliis afliccris, foventur. Iste llerodcs nalali suo primatibiis suit
dum vilibiis pannis (e indntiim aspicis, dum pallet convivium facit, qnando in su< ccssu lerrenx pro-
tigiiiis viiltns, diim jejnniis corpiis alteritnr, pl.nel spcriiatis animus carnalis virluics animx, vidc-
ne conviviiim hoc ad quod Cbristiis lc inviiavil? licet raiionein, mcmoriain, voiuntatem, ad dele-
utinam placcat, et non fastidias in pr.Tscnti sic ctaliones rerum (enporaiium inducit. Herodias, qnx
coiivivari, ut in fuluro frurinm recipias pacalissi- inleprelatur gloriosa, ipsa est siiperbia : saiiat
nuim : quia licet puslus bujus rereclionis ainariis coram disciimbenlibus, quando mentes pravonim
sit, est laiiien fruclus dulcis. Sic certe po:io aninra en ipso quod voluptaiibus et illicitis dcsideriis
dum sainilur, cauicrium pungii cura incidcril, pu- cfOuunt, venlum inanis glorix quxrunt et favorem
1«7 SEHMOKES. — SERM. XX XIII. IN ASCENSIONE DOMIM. 19S
humanx laiidis : sicqiie evenit , «l atl peiilionem A qiioniam filii Dei sumus, sed nonduni apparuit qiiid
lUius, Jo;«niies (iecolloliir. Joanncs Dci grali.i dici- crimus. Pbilosoplius eliam mnndi lu.im tibi dcnnu-
inr. Capui ergo Jo.innis esl recl.i inieniio virtnlis. cians originem de te tiiisque siniilibus d cit :
Joanncs crgo.ad peliiioncni Herodiudis, decollalur,

Jffnen vis illiiis est el coefesiis origo,
duin pnlsantc supcrliia mcnics sccnhirium, iiilenlio Semimbus (liuc esl aniiiiabiis} quintlum non noxin
operis ipsorum in nnllo virlulis corpore solidalur. [cor;)(;r/i lardanl (i),
Ergo dc convivio Jesu sanrii viri comeunnt el Defesiiqiie gravant artus moribundaquc tnenibra.
«ppclunl, falsi fralres conicdunl ei faslidiuiit : se- Allciide ergo, o nnimA niisera, el vide, si dolor si-
cularcs vero non conieduiil, sed coiiicmniint. Idco- niilis sicul dolor luus. Omncs enim crealurx b-gi
.Iiie iioii perveiiiunt ad tcriiuin illnd aRterni Regis nalurx obcdiunt : quippe oritursol el occidil, et ad
convivinm, cnjus in priiicipio meiilionem fecinuis, locuii! siinin rcvcriitiir natnraliler : inlranl Oumitia
quod liodie capiil nosiruni principinmqne prxccssit, in marc, et ad fonlem suum reveriuntur, ul iterum
in qno prxcingel sc Jesus, el facict illos discnm- fluani. Omnia gnudenl in siiis similibus, lu sola
iiere, el Irunsiens minislrabil illis. Cujus hcati coi:- facia ignobilis, a conditionis lux dignitale le dcje«
vivii Salomon inemiuit dicens ExuUabimns et
: cisli, quia lerrcna in habilaiione prxgr.nvaia, paf*
delectabimur in lc, mcmorcs ubenim tiiorum super n sionibus carnis compelleris descrvire. Ouod et poeta
vinum (Cant. i). El David propbela Saliabor cum :iile Maniuanus ostcndit, diccns :
apparuerit gloria tiia {Pnat. xvi). Nc aulem aliqitis Uinc metuunt, cupiunt, gaudentque delcnlque, nec ,
ab Iioc convivio esscl excusalus, niisitPatcrramilias [âuras

servos suos propbclas, qui annunciareitt in populis, Aspiciunt, clausce tenthrisque et carcere cccco (6).
et notum facercnt. Venit dcmum archiiriclinus utinam vel in hoc carcere conslilnla sapercs
hora C03nx diêre invitatis nt venirent, quia lanri ct intelligeres, quia eo ipso quod >n niiscriis nun
et altiUa occisa sunt, et paralasiintomnia {Malih. sabsislis ,
qiiod labore ct doiore fatigaris, co
sxii). Vere parala sunt omnia, nisi ilii qni invitaii ipso, inquam, adii.oncris non libi 3l.ttiicre iiic ma-
sunt fuerint imparali. Quid cniin deesse poicsi illi Kcnlem civilntein, sed fuiuram inquircre. Et ut da
convivio,inquo chariias satiat, jocundiusinebriat, visibilibns ad invisibilia rial collatio, sicul dicit qui-
prudenlia dispensal.justitia minislral, iminorlalitas dara :
vestit, impassibilitas custodil,sanilas appetit, aeler>

Serum [cum] bene clausn^ cavea Pandione nalce
tit
niUs impeudit, veritas iiluminat, concordia paci- [doc esl Pbilonielx
ficat. Ecce, fratres dilectissimi, ad hoc convivium p
^ Nililur in silvas illa redirc suas.
vocavitnos Dei Filius et venire tardamus, compeilit

(Ovid. De Ponlo, I, m, v. 39 40.)
intrare et renitiinur, prscessil ascendendo in coe- Sutne quamvis aviculani et include cam in caveam,
luin et nou imiiamur. largire potum, niinislra cibum in abiindantia, non
Cerle si exisset cdictum a Cxsare Aiigusto ad liis omnibns mansuescil : qnin diiecias sibi solitii-
principes et lyrannos, ad quosque ler^-igenas, et dines repctal, si habeat locum eiTugicudi. Quare
filios hominum, ut se praesenti* su« praF^jpnlarcnf, boc ? quia sux naturx inagis vidct compelcre dc-
urgerenl, feslinarenl, concurrerenl omnes regio serla qiiam urbana. El tu, o aniina Cbristiana, non
edicio pariiuri, ubi forie ialoribus essent pericii-' dico modo in cavea, sed in borrendu ergasiulo cor-
landi, vel morituri in bello, vel pro crimine Ixsx poris captivata, non restinas rcdire ad iMiini prin-
majeslatis. rei familiaris vel bonoris discrimcn es- cipium a quo processisli 7 Sed QuiJ nixi fcslinas,
seni pcrpessuri. Similiicr si decretum concilii asede imo nec stirsnm rcspicis, coiifecta squ^îort carr; rif
Romana proce.ssissei , videres rcctores Ecclesiarum ei puiredine pulveris, quem indiiisii. Vcllein ego
non jam asinas slernere,sicut in diebus anliquis, cxemplo tux siccarix, hoc esl carnis quain inha-
sed eqnos et nnilos quibus non est intellectus, de bilas, disceres qunliicr le oportet conversari. N»in
thesanris Ecclcsix mnrsupia iinprxgnarc, quatenus £) de ca dicit Arislotelcs in Metaphysicis , quod faii-
hQnorali apparerent, in conspcclu sui judicis, tri- gato corporc, coiilrari^ posiiiunc soivitiir. Qtiod est
stem fuile sententiam audituri. Et tu, o animaCbri- dicere, quod fatigalio corporis rontraria posilitma
sliana, ad delilias Rcgis xtcrni invilata, qiiarc non rccreatur, ut si corpus liierit fatigatum sedemlo,
festinas ingredi in illam requicm , ubi niors non recrcatur stan-lo : si ja<. e •.ilo, rcoreainr &urgciido :
erit, iicqne Inctus, neqiie clamor, ncqiic uilus dosi ambulando, rccicatiir qnicscendo. Oporlebal si-
lor, qux priora transicrunt ? An nescis quoniam niililcr, lc, oaiiiina niisera, bxc cusioiiirc, ul lu f.i-
qiio vocal le Rcdcinptoris tui graiia, etium nalura ligala, conlraria posiiionc rccte.ireris ,
qnxr n$
coilostis le adducit ? Coelcsleni eiiiin balies origincm, in labore rcquicm, in timore seruritalem, afllnrn-
qux iinaginem summi Regis porlas, scilicet ratio- liam in penuria, fclicilalent in miseria, in inlirnii-
neni ct inleliectum. Undc Paulus Scimus, inquit, -.
tatc remedium, in dolure gaudiuro.
(4) Igneus est ollis vigor et ccelrsth origo (5) HiiK meluunt cupiuntque, dolent, qnudenique,
Semiiiibus quantum non noxia corpora lardant,
,
[nec aurut
Terrenique liebetani arlus moribundaQne niembra. Dispiciunl, clausae Itnebrit et carcere circo.
(Virgil. ySncid., l. vi, v. 731-33.) (Ibid., T. 734 55.)
109 ABSALOxMS ABBATIS SPBLNCKIRSBACENSIS 'iOQ
Vatlc ergo, o piger honio, non dico modo yd for- A caloris Ijeneficio in pinviam resolvilur, quia proplfl
niicnin, qux lanion \n exeinplum vilae liomiiii pro- nimiam cliaritalem, qua dilexit nos, ciiarisinatum
poniliir, sed ad pliccnicem avem Arabia;, qiix na- donis nicnles fidclium iibcres fecil, iit non germi-
ttira mirabilis cst, id est esscniia singularis, Ikcc nenl spinas et trihulos pcccaloruni sicul in diebus
dicel libi quid lo oporleal facere. Nam cum qnin- aiiliqiiis.
genlis ct eo amplins annis vixerit, videns se senio Verecessavit exnclor, quievit Iribulum, cum ho-
dclicere , colicclis lignis aromntnm slruein ex- nio liberiali resiitutus ei reconciliaiiis Deo, siguum
truit, et conversa ad radium solis ex.igiiaiis alis foederis, pignus lixreditatis, arrain propiliationis
ignem volunlarium sibi facit, ci in iguen» se proji- accepit, quxeo ipso signiHcata est, quod iris in ca-
cicns lola exurilur, et redacia in pulverem, de ipso piie aiigeli esse peibibeuir. Iris orcus coell est ap-
cincre postmodun: vivificalur,sicquc miilto perinilo parens ii> die p!uvi.'c, de quo Dominus dicil : Ponam
et disciiminf^ mcrcalur vilai novitatcm. Nos crgo, arcuni mcum in nubibus, el erit sigiium foederis in-
fralres cliarisslmi, qui dcfcctu vilx hujus corrnpii- ter me ct terram {Gtn. ix). Certe cum radius sola-
lilis quolidie ad simililudinem pliocniris in inleri- rls ad elemenia hiiji.is nuindi pcrvenit, idem radius
lum leiidimns, colligamiis el nos ligna aromatum. in iiubem rcpercussus lalem colorem niibi impp.-
lioc est odorcm vjrlulum fi bonorum operum et B niit, qualem in obslaculo a qno repcrcussus esi in-
cooperalorcs Dci elTecli acccndamiis in nobis igncm venil, ulpote a lerra terreum, ab aqua cerulcum,
spirilusnei, quo e.\iiranlur mala iioslra quae mili- ab aere hyacintliinuni, ab igne vcro igiienm. Qii.nc
lant adversus animam, ui,veleri boniine accineralo, qualuor varietates in arcii illo glorix reperiuiitur.
rcsurgamus in illam vilre novitatem, ubi Cbrislus Cum igitur arcus ille signum sil propiiialionis, non-
sedei iii dcxlcra Dei Pairis, quo nos perduceie dine colorem terrx divini consilii propitiatio sumpss-
giielnr Jesus CUrislus, qui nos invilavit, Dominus se libi videlur, cum lenam noslf;e carnis el defc-
nosler, cujus rcgiinm et imperium pcrni«net in sc- ctus niorialiiniis nosirse induit, iit participalionc
cula scculorum. Amcii. miseriic nostr.nc miseriam nostram sanarel ? Nonne
SERMO XXXIV. ctiam quasi aqux colorem traxit, quando diluvinm
IN DlE PENTECOSTES- iliud iiosirx sanclificalionis, aquam videlicct bapli-
Vidi angelim fortem dcscendeniem de cctlo , ami- smi, dc latere suo super icrram inhabilare fecii,
ctum nube, ei iris in capite ejns.ct facies ejus ul tol, ut culpam nosiram lollcret et innocentiain repara-
et pcde^ sicut columna ignis {Apoc. x). Hodie, fratres ret ? Similiier et aeris colorem, qui et ipse cobir
cliarissimi.malcdicinm lerrjc antiquum immulalum C(Kli est, induii, quando lerrenis affeciibus milijâ'
esl, cum tenipore propiiinlionis immincnte pluvia lis fide, spc, et charilate animos fidclium crcxit ad
\c!unl!\ria, quam segrcgavii Deus haercdilali suae, appelenda coelesiia, cum Aposiolo diceiitiiiin : Nu-
descendit super lcrram : el bonus ille cullor cor- slra aulem conversalio in coelis esl {Philip. m).
dium Spiritus sanclu.s, rore qiiodam spiriialis gr.v Color vero ignis divin* propilialioiiis non defuit,
lia» tcrrcnam graliam in habiludinein foecundavii, cum liodierna die corpus suum, id cst Ecclesiam
iie lanquam siiieniein et aridam agricola in fru- ignc Spiritus sancli accendit, usque a.lco, iil hi qii^
clum noii possit eam excolcre. primilias Spiritus acceperanl, conforiali iiihil ire-
Hauc pluvlam saluiarem Joannes aposiolus in pidantes portarcnt iiomcn ejus coram geniibus ct
nube illa sciebal conlineri de qua dixit Vidi An- , : regibus, et coram filiis Israel. Quare enim pedes
gcliim foriemdcscendenicm dc coeloamiciiim nube, dicti sunt apostoli , nisi quia porlaverunl ? Eoriiiii
Augelum magni consilii de sinu Palris descenden- quippe minislerio facies ejus, boc esl, cognilio, sic-
lem, et induium carne. llxc nubcs a so!c v.iporaliier ui sol facia cst : quia cum prius lantum in Judxa
aiiracla el venlorum collisionibiis diii muiiumque nolus essei Dcus. prxdicationc apostolorum non so-
propulsata, l.indem caioris benclicio in plnviam re- Iiim Jud.^Bis, scd eiiam geiiiibiis luinen fidei, et
solula esl.^ Vis viderc quomodo ? Allraxii cerle sol D Evangeiii verilas illuxil. Allende si pljcel quod iris
invisibilis nubcm istam, cuin Spirilus sancll radio non in niibe, sed in capiie angeli esse pcrliibetur^
Mlero Virginis se infundcnle sub nube carnis laiens, Cum enim capiil Christi sit Deus (/ Cor. xi), iris
MSibilciii se exhibuil, nc oculis .i-gris odiosa lux fic- recle in capile angeli esse dicitur : qiiia propilia<
ret, ciiiii aspicereni Filiiim Dei siil) carne, solcin lionem noslram operalus esl Dciis secitndum iialu-
sub nubc, radium in umbra, Inineii in lalenia. Quo- ram divinilatis medianle , laii<|iiain insininienlo
modo auicm nubes isla venlorum luibinc concussa nalura humanilaiis. Unde Apostolus : Deus crat in
stt manifeslum esi, si ad meninriam revocemus Christo mundum reconcilians sibi {II Cor. v),
vciilum Hcrodiance persecutionis, quo urgenle Do- Pedes ejus, inquil, sicul (lamma ignis. Igninm in-
minus in iCgyplum fugalus esl {Maith. ii) : vcntum tcrim ires species occurrunl , iria Spiriius sancti
diabolicx suasionis, qiio in deserlo est lenlalus, dona figuranles.Est enim ignisardensîgnis fovens,
cuni atidivii : Si Filius Dci cs, dic ul lapides islipancs ignis lucens. ignis ardens est, qni subjeclam nia-
fianl (Mulili. IV). Nonne etiam v.iiiilissimi venli fue- tcriam consumil, sicul in quolidiaiiis incendiis vi-
TUiil scandaliim crucis, lance.i mililis^ lingua pro- demus fieri : ignis fovens est , calor ingciiiius, qiii
diiuris ? Sed jam icmpesiaie sedald , nubes ista corpor.-t subjecta muicel ei uulril : ignis lucens est,
201 SEfl.MONES. - BEKM. XXXJY. IN DIE PEMEC05TE5. ^02
splenilor lucidorum corporuni qui expelltl lenebra» A qiiam.qui in cuMliljus eliinpudiciiiis consnmunltli-i
(;l induoil chuilalcm. Nonne hoc igne Iriplici Iria suos, sliidiiiifcs fcrciilis, et snporibus, cl calicibut
dona Spirilus sancli recle figuranlur ? Per euin epolandis, ac pcrficere ciir.^m carnis in dcsideriis.
ciiim ignem, qiii diciliir ardens, accipitur spirilus Vis aiidire quomodo mcnliiiir iniqiiiias sibi ? Veni,
anioris : per euin qui appellalus est fovens, spiritus inquil, alicralleri, saiiemur uheribus, rriiamur cii-
consolaiionis : per leitium vero qui dicitur splen- pilis aiiiplexibus, doncc iiliiccscat dics {Prov. vii).
dens, spiriuis vrrilalis. Primi spirilus caiore iire- Qiiisenim novii si spirilus Qlioruin Ad.'jm ascendat
banliir, qui dicebanl : Nonnc cor noslrunj ardcns sursum, el spirilus jumentoriiin descendal deorsum ?
cral in nobis de Jesu, duin nobis loqiierelur in {Eccl. 111 ) Nostruni, inqiiiunl, tolum esl qiiod vi-
via {Luc. xxiv). Spirilum consoialionis hubebat vimiis. Qiiid ergo ? pone ineruni et lalos, pcreai qui
propbela David, cuin dicerel : Secundum miilliiu- craslina cural. Vellem ego inerum qnod libi apponi
riinem dolorum nieorum in corde meo, consoiaiio- prsccipis non esset de vinea .-Egypti, sod de vinea
Dcs lua- iijcliricaverunl aniinam meam {Psal. xciii). Soiech , ve! cerle de vinca Engaddi. Vinca cnim
J)e spiriln autem vei itatis dicil Dominiis : ('um au- i^lgypli geiierat viiium confnsionis, qiiod operatur
lem vciieril ille Spirilus verilalis docchit vos om- oblivionem Dei in hominibus, vinca Engaddi viniim
nein verilalcm, et vcntura sunt anniinliabit
D compiinclionis, viiiea Sorech vinuiii
qiiuc exsnllationij.
TObis {Jonu. xvi). Prinius spirilus opcratiir in desi- An experimcntum quaerilis qiiomodo viniim /Egypii
(lerio caMcslium, secundus in palientia iribulatio- operatiir oblivionem Dei ? Tradidit eos, inquit Apo-
luim, lcriius iii crudilionc sive iiluminationc pt%ck- siolus, in reprobum sensuMi, ul facianl ea qu.T non
caniium. Quae iria figurata sunl pcr hoc quo;! Spi- coiivenimil, repictos onini iniquitaie, maliiia, forni-
ritus sanctus in linguis igncis siiper aposiolos de- calione, avaritia, nequitia, inviilia, liomicidiis, con-
scendit {Acl. ii). Lingua ciiim duclrinain prsedica- leiilione, dolo, maligniiate; susurrones, detractorcs,
lionis noial; ignis in co quod ardel, fervoreni san- Deo odibiics, conlumeliosos, superbos, elatos, in-
cli desidcrii ; in co quod lucel, suavilalem divinae ventores maloruiii,pareniibus non obedientes, insi-
consoiaiioiiis. quaiii dulcis Paraciclus, quaiu bo- pientes, incompositos : sine affeciione, absque miseri-
jius coiisolalor, (jiii calefacil cl conforlalquod cordia {Ront. i).
lueluit , ilhiminal quod lenebrescil ! Unde vobis Qiiousquc, anima misera, vino islo .^gypti ehrii
lalis nuncitis ? a quo niitlitur ? cui infundilur ? Cerle eris ? Quin potius transfcr lc ad vinum, quod pro-
Chrislus Dominus euin de coelo millil, ci servo in- pinal Engaddi vinea, viniim scilicel lacrymarum et
fundit, ut per euindcm Spirilum illiic pcrveniat liu- q conuiunctionis. De lioc gcnimine viiis bibil Pclrus,
uiiiiias scrvi, tibi sedet majeslas imporanlis. Eslo ciim recordatus est verbi, quod dixerat Jesus, ct
ergo circiimspccia, o lidciis aniina, et sic curre ul cgressus foras flevii amare {Matth. ssvi). Dc hoc
comprciiendjs, quaieniis in eo iuum finem coiisti- bibil et ille publicanus, qui i)crciiliel)at peclus suuin
tuas, a quo Paraclotus tuus, dux vix lux et gubor- dicens : Deus, propitius cslo mibi peccatori {Luc.
nalor, processit. xviii). Tunde simililer ei lii pcctus tuum, fundc la-
Finis auiem tux peregrinalioiiis dchct essc Chri- crymam per diem et noclem quia irriiasli iram ,
Blus finiens vcro lu vcl quilibei alius jiislus, ftiiiior Dei el maium fecisli io conspcciu ejus. Nunquid in
Spiriius sancUis.Pulasnc finilor isie paruin esl nc- vaniim fundis illas ' Ncqiia(|iiam. h inaxilla cnini
cessarius ? nequiiinani. Ipse siquidem visum nu-nlis asccndunt usque ad coebim, ncc esl alin bosiia ma-
couducii ut in eum finialur cui se hoino prob.i\it, gis acccplabilis in eonspccui Dei. Trisiicia vcsira,
infra qucin niliil optimiim, stipra qiiein niiiil appe- inquil Dominus, vcrtclur in gaudiuin, et gaiidiuin
teiidum, ad quem Prophcla disidorans pervcniro vcslrum nenio loHei a vobis {Joan. xvi). dolor
dicit : Notum fac mihi, Doinine, finein iiieuni {Psal. nccessariiis , irislicia fruciuosa ,
quai verlitur in
xxxviii). Scd siint iionnulii qiii ad fincin dcbitnni gaudium, ct l;ile gaudiuin in quo rccumbcntibus
iiuii lenduiil, qnia nun liabciit finitorem qui eos (» propinatur dc vinea Sorc< h vinum laelilix cl exsul-
«ondmal Spirilum sanctum, sine quo iicscitini qtto lalionis. Sorocli cniin inlcrprclalur electa vel opli-
vaduiit.sine (|ii0 iioii posstini viain scire. Sicul enim ma. Ipsa csl vinea quae gcnninal illud vinum ho-
liomo spirilualis ChrisUini sibi poiiii fiiii;iii ila el innn ,
(!<" quo arcbilriclinus :ul sponsum dicit.rTii
«arnalis rinem siiii conslituit voliipiatcm.sxculari.s, aiitom scrvasli viniiin bonnm iisquc adbuc. {Joan
vaniutlcm. Maliis csl isic finis qiii noii consumma- li). Ecce in fuluro gaudiiim expectal te viniim lioc
inr, scd polius coiisumil, de quu dicitur, (|uia fi- jociinditalis, expeclal le panis ille angclorum, et
nis eorum inlcriius ct gloria in confusioneio (P/ii- viinlus saginalus, in cujiis crassiludine delecteitir ani-
lip, iii) homo inscnsaic, radix amaritudinis, vas ma tiia,ila lamen si ejusdem vituli sangiiiiu; in prae-
I
coiitumelix, iiiiinica honesiaiis, iit quid libi cordi scnli fiieritexpiaiiisftxpiaiaj.Nam, sicutcivescoelcslis
esl relinqucie rinein omnis cousummaiionis, vide- palrix biijus \iuili saginaniuradipe, Sic et in prafsenii
licet Chrisliim, el loripieri ambiiioiie, intuinescere dam expianltir »jus sangtiine. Alil nulriuulur cariil-
lionoribus, negligerc disciplinam, perdere caslil.i- hns, alii veiilil.uilur cnrnibus. Expianlur ejus san-
lcm?cum novissinia corum amara sint quasi absin- gnitie qiii sUginala passionis cjus porlant iii corpore
tiiiuui, et acuts) qiiasi gladius biceos ; eoruni, iii- suo iii vigiliisel abstinenlia , ci aliis bonis opcribn.'
Pathol. CCXI. 7
505 ADSALONIS ABBATIS SPRlNCKmSDACEiNSlS 201
parali ad oinnes injnrias pro nomine Jesii sustinen- A dere, Dominum nostruio Jcsum Cliristum, ciijiis re
das : carnibns ejus niilriuniiir, qui viam peregrina- gnum el iinporium permancl in secnla secnlornm.
tionis su3e inuniunl flila porceptione sacramenlonim Aincn.
ejiis in remissioneni criniiiiuin, et iiicremcntuni vir- SER.MO XXXV.
iiiiiim. Cornilius cjus vciitil.inlur, qui passionein m DIE rENTECOSTES.
riirisli scandatiim sive stuttiliain repuOnles, cnicis Emiuel verbum suum el liquefaciel ea, flabit spi-
(JMS peisecutioiicm paliuniiir, dejecti in tencbras rilus fjiis. el (luent aquu: (Psal. cxLVii).
exicriores, ubi est flelus el stridor dcntium. Inlcl- Scio, ftain^s ililcclissimi, quoniaiii bodiernae .so-
loxisiis, Iratros dilcciissimi, jocundam illam mansio- lcmnilaiis sublimilas et reverentia vcsti-ai sanciiia-
ncm. quam Deiis vuhis prxparavil, niisil Spiritiim lis slrcnnum dispcnsatorem verbi Dei oxigerel, ut
s:incliiiii vobis qui vus coiiduc:il ad iliuiu, el vix (|ui lcsiimonium rcsurreclionis Jesu Cbrisli, el ad-
•A qni scqualur illum. Venit alius nuiicius, de po- vonuis Sjiiriius sancti virtute magn.i perbibcret.
icstatc tencbraniin, vidclicel spiritus cariiis, qiise Oporicrel cnim, ipso docente Spiriui, a viro spiri-
iraliit ad suppliciiim, et omnes seqiiunlur itlum. tali lioc (icri. qui guslasset quain suavis csi Donii'
Tr.Thsi, bonio, ad insiilas Cedar, ad regna Cctbim, iiiis, qiialein insinuat Apostolus diccns : Ipse spiritus
(.1 ad barbar.is nalionos, niinquid aliqiiem invenies B lcsiimoniiim perliibct conscienliac iiostra* quoniani
:u!co lioslcm nalunc, coniempioreiii felici(aii«, dolo-
in ipso mancmus (/iom. vjii). Uiinam crgo obmu-
ris cupidtim, et amatorem paiiperiatis, ul si pro- tuissem ct non apeniissem os meum, pr$;sertiin cum
vciiianl gaudia, abniial : &i diviii<»', contcmnat : si non sil fpcciosa laus Dci in ore pcccaloris, ipso
filiriias, iioti suscipiat iilnm. Eccc quod in nullo Spirilu sanclo dicente pccralori : Qiiare tu enarras
:ili(]iio alioquod in teipso,o Cliristiniie, invenis, qiN jnsliiiam nicain, et assumis lcstamenluin meuin per
in filium Dei adoptatus regiii b:ercdilaiem non quu> os luum? (Psal. xLix.) Quia lamen annus Jubilxus
I is a Dco tibi prapp.^^ralam, a Deo el repromissam, nunc cst, id cst, remissiouis , spero el ego, secun-
<|iiin poiiiis libi ipsifaclus adversarius liostem iinim diim prxceplum Dci, libcr rcverti adDominum iiicuiu,
f.tves cl pascis, ipsum ainas, illum sequeris, ncc sux iiinitens promissioui qnae dicit : Gratis veniin-
rsi aliquis libi ramiliaris super illum. Quem lio- dati esiis, gratis rcdiineinini {ha. lii). Verc aunu«
sicm ? Carncm tuam, siccariam pessiinam, <:ui iin- rcniissioiiis islc, ct leiiipus graliae, quando agr
liendis curain supcr omnia , non solum necessaria liiijus niundi diu iiifriicdiosus Sp!ril:iiii saiionifi
sed eiiam supeiflua oflercndo. Undc enim ira Dei cullorein snscipil,elviolcnio possossoie cxierniinalo
venil iii fitios perditionis, veniiis qui non moritur, in libcrlalem spirilns corda iidcliiiin ad Dcminuin
ignis qui non exslinguitur, nisi pioptcr opera earnis? suum revcrluiitar. lCmisit enim, id esl dc coilo mi-
Cum eniin mollibus induta fuerit, lectulum ejus sil in lerras Deus Paicr Ycrbum suum et Ftlinm
straveris lapetibus cx JE^ypio, cl omnibiis delicia- suum et liquefecit ea, id est liquida fccit, cum por
inm gcneribus enutrita fuerit, slalim insurgit in verbuin Uiiigeniti sui cl operationem Spiritu:- t-au-
ftpiriium, suadel desidiam, volupiaies ingerii, per- cti, corda pritis dura et lapidea ad itbeilieinidni
licil carnis desideria, flnemqnc su.x constiluit victo- Doo emollivit, Unde subjungilur : Flubil Bpiiiim
rixcum, qni bencfecil sibi, praecipitasse. si soliis tuus, ei flucni aqua'. iiluin accipe Spiritum, dc
rivis Dabytoiiis bunc liostem senlirct, el non Da\id, qno pcr Aposloiiim diciUir : Cbarilas enim diflûs.i
I eqiie alicui leligioso qnaiidoqiiepraevalcrcl? csl in cordibus nostris per Spiritnm sanctum, qui
Lfpiiiir David ires hoslcs liabiii>.sc, vidclicet Co- datus csl nobis {fiom. v). Et alibi : EfTundam de
Jiain IMiilisthxnm , Saiil rcgcm, el proprium flliuin. Spirilu nico snper omnem carnctn. Isle spiritus fl.t-
Gulias lioslis fuil extrancus, Saul civilis, lilius do- vil flalu niuliiplici. Piinins flalus fuil, in crcalioiie
ii:cslicus. Per Goliam , manifesix iiitclligunlur iii- muiidi ; sectmdns, in Incaniaiione Vcrlii : lerlius,
sidiae eorum, qui foris sunl : per Saul , familiares in renovationo lioininis. De priino flalu diclum csl,
vexaliones lalsorum fratrum : per lilium, ingeniia; D quia Spiriius Doinini fercbaliir super aqu.ts^Cefi.
uflectiones carnaliuni dcsidcriorum. Quis islorum i), quo spiraiiic fliixcriint, hoc est, confliixenint,
bostium plus nocnit ?Ccrle David Coliain occidil, id est in uniini loctim niixcnint. Quia congregatc
Saul palienicr susiinuil, sed a filio de sede regiii ad sunt aqiix, qnac snb (O^to er:ini, iii locum iinuiii,
icmpusejectns est. Quandoque cnim contingit ul, dum iil apparcal arida. EloiiiPiila siqnidem bujus muiidi
aliquisvir religiosus extarioruminsidias vicii, inju- naturali quadam confnsione silii erant adveis:^nti i.
slas vexaiiones Iralrnm patienter sustinuit, de sedc Quippe frigid.i pngnabaiit calitlis, humcinia sicci-:,
logni per lilium cxpc.llitur, qiioniam pcr innata sibi doncc landcm Spirilns sancti niagistcrio siabili
<K!.siilcria illicila a culmine virlutum praecipitatur. fccdere pacisconsciicruiil.Sfillicila suo modo seivare
Qiioniain igitiir, fraires dileclissimi, spirilus carnis iiniUtlcm .<>pirilUH in vinculo pacis. Qiiippe lorra
Spiiilui sancto senpcr resislit, mundemns iios ab aqiiam in grcinio siio susccpil inslabilom pcr sc el
omui inqiiinanicnlo itarnis cispirilus, ct ci qui liodic vagam. Aqiia lorrain rigal pcr sc silienlein etari-
replel orbcm lerrarum prxparcmus secreta corduin dam, ignis caloiis bencficio fruclus terrx odiicit,
iM)Slroru:n, ul eo duccnlc ct doceiile, velimus i\uX" acr «•iia lcniptrie inviolala conscrval.
uic ci amare rnicin illiim, qneni ciipiinui .ipprclieii- Sccundus IlalUR Spiiilus saiicli fuit, cum Vcibi:m
J05 SERMONES. - SEnM. XXXV. IN DIl l>tNTECOSTES. 906
A q"as liodiern.'» die liibeninl aposloli, cimi acccpc-

Dci Filiiis Palris honjlnem assunipsil, el assumplae
sancli opcratione plenitudinem runl virtiilem supervenientis spiriliis, qiii eos iiispi-
nauirse Spirilus
Nec soluni llavil tunc isle spirilus ralionc divini amoris inflammrtvit, cogniiionc vcr -
graliac infudil.
diver<;as lalis iliuminavil, ceililudine prse.-nii roboruvil. lliec
scd el conllavit. Quippe duas n.tluras, laiu
spiralionc in uiiam pcrsonam tria videnlur fuisse significat;» per hoc quod in
Dci et liominis s»«a
Hujus auleni fabricac artifex fult persona igne, quod in linguis, qiiod tali dierum iiumcro id
redcgil.
officina, wterus \irsinis folliculus, ange- osl quinfjuagesimo Spiritus sanclus appaitiit. Igiiis
Patris : :
annunlians flalus, Spirilus sanctus opcrans, cniin, signum est divinx (lilectitHiis : lingua, co-
liis :
naUira humanilDlis, massa ignis rubiginem purgans gnitionis : numero qiiinqtiagenarii, quo sccuiidum
flamma Hoc autcin fliuilc Spiriiu ftuxe-
divinilaiis. Icgcin fichal i-emissio, signum est libeilatis sivti
runi aquae, id esl emanaveruni lcstimonia Scri- remuneralionis. ila'C iria siinl quae visum inleiioris
pturx. Anlc incarnationem enim Vcrbi liortus fuil oculi scmper in Dcum dirigunt, nec ullis inlerve-
conclusus, cl fons signatus. HorlHs luit conclnsus, nicnlibiis tencbris ipsum obcrrare pcrmillunt. Yi-
quia sacramenia Ecclesiac nondum manifesiat;i ftie- deinus atl («teriorem vi.siim Irla ossc nccesBaiia,
ranl : sed el fons signalus, quia spiriialcs intolli- £ciHcel lunien intcrius, quod pcr feneslras ocuio-
gentix Scripturarum nondum emanaveniiti. p rum emiMiiur •
lumen exteriue, scilicei claritas
Tertius flalus sancli Spiritus esl, siiavitas qux- qu3e interioii; dc qu8 dixinr>us, so. :ntiir : res aliqna
dam -divinffi inspiralionis, qua: cordibus viiorum corpiilenta, in quam visus ipse «lirigiiur. Lumcn
spirilualium se infttndit, ct sccundum divisiones sitiuidem intcrt»- nnn proficil ad vidcndum siiit)
graliarum aliitm sic, aiium autcm sic in via luan- e\tcrioii. quotj probalur in tenebris, sed neqiie!
datoruin Dci deducit. Hoc autem fiantc Sriiriiu c\(eriu6 sine ir.icriori , quod manifestuin est iii
<|uasi per sepiem rivulos fluunt aquê, qiiia secun- c»co. Sed neque ista duo conjuncia aliquid vale-
<Jnm mensurani donationis Chrisli iinicu'que con- rcn(, nisi aliquid vidcndum obtutui nostro obvia-
fcrlur donum gratiic. De primo rivulo bibunl paii- re(. Simiiiler ad illuminationcm inlerioris homiiils
peres Spirilu, qul eligunt abjecti esse In dnmo iria oportel convenire, scilicei lumen interius. quod
Dci inagis quam habiiare in labcrnacuiis peccato- est radius divini amoris : lumen exterius, hoc es(,
ruin {Ptal. lxxxiii) : et ipsi parati ad obcdie»tiiim, quod exira nos debet dirigere cognido verilaiis.
siudiosi ad iniiiis(randuu), lionore alios pi aevenicn- Sed et res, in quam spiritalis visus tiebet dirigi,
les, hoiioris el gloria; ipsi contemplore». De se- cerlitudo est remuflera(ioiiis. Ttille liimeB inlcrius.
cundo rivulo hatiriunl milcs, de quibus di«:itur : hoc est, flammam cbaritatis, et iucerna lua cilo
Mansueti aulem haercdilabunt lerram , el inhabiia- ^ exlinguitiir, olcuin virginibus fatuis autlire mere-
biioiin sxculum sxculi super eain(A/af(/<.v),qui siiiu beris : Amen dlco tibi, nescio te. Adsil lumen exte
in verbo temperuii, in aspeciu pudici.in gestu com- riiis, scilicet cognilio verilatis, sine charilate qiii'l
posili, in operatione De tcrlio bibuiii

tranquilli. proficii? Nihil. Ubi cst, inquii Esaias, verba logis
lugenles , <le Anlequam come(ia:ii
quibus iob : ponderans? (Isa. xxxiii.) Et Apostohis : Si habuoro
suspiro, et tanquam inundantis aqux sic riigiins omnem scieniiam ctomnem fidem, i(a ut monics
Rieus (Job jii) : ct lales suiu cx conscientia pec- (ran^feram. sine charilale nihil suin {/ Cor xiv).
catorum pnvidi , suspiriis anxii , lacrymis perAui DesU certitudo remuneralionis, existimo quia cito
flagcllis ei veibcribus attriti. De quarlo misericor- deficit lumen charltatis. Adcndat ergoqiiililiei apo-
des bibunl. de qiiibus dicitur : Beati inisericordes, stolorum filius, si igne diviiii amoris iiuijs ardeat.
quoniam ipsi misericordiam coiisequenlur (htatili. Isteenini in altari cordis iiosiri dcbei esse perpc-
\). El isli ad Ignoscendum facilcs, ad subvenicn- tous, nec unquam cxtingui, auandiu in hac vita
dum hiiares : compaiienles miseris, congaudeiiles mititamus.
his qni prosperaiilur in via virlulis. De quiiilo rivo Audislis quia filii Aaron o£rerciitos ignem alie-
hauriuiil esurientes jusiiliam, cx quoruin pcrsotia d ><<") ^ôram Doniino, inorlui sunl (Levit. x). Qiiis
propb«ta iticit : Dominc, memorabor jusiilix ttws esl isie ignis alionus? Ignis alienus esl luxuria, q-ii
solius. Et isii sunt spirilu fcrvcnles, et operatior.c est in cubilibiis ot impiidicitiis : ignis alieiius csi
forlcs, xinulalotcs justitlae, cus(odes, imo cuhort-s iracuiidia, qiii csl in dissensionibus et contuiucliis:
disciplinx. De scx(o rivo, scilicet mundilia cordis, ignis alicniis cst invidia, qui cst in detraeiione
bibiint mundicordc, ex quoruiii persona beatusJub alicn.x viituiis. De hoc igne per Piophctaui dicitur,
«licit : ôii roprehcndit me cor meum in omni vii.i qiiia incensa igni ct suffossa ah increpatione viil-
nica (Job xxiv), el isii sunt mundis cogilalioniliu.s tus tui pcriuuiil {Psal, lxxix). Discutial quilibcl
puri, mcditaiione crecti, oporatione diBcrcti, or:i- vcsiruin cor suum, si cognilione veiiiaiis dirioUu-
lionc dcvoti. De septimo inebriantur pacifici, du liir opcra stia ad debiluin fiiie:ii, id osl :iii bra-
quibus rropheta : Pax multa diligenlibus legeui vium a-ti^rnac icinunoraiionis, ut iiulia interveniai
luain (Psiil. cxviii). Isti siinl in prosperis quicii, riiga (liipliciialis, iiullus doius simuiaiioiiis. nala.iiii
iii advcrsis securi, cl carne non rcpugnantc spirilui ille qul cadens apertos oculos h.ibcbai, ot vidit
;«b oiiini (vntaiione viliorum abslracli. Isia; sunl rcvelalioncs Doir.ini, dixil : Noii osl idolum iii
aqiuv spirilaU-s, de quibus bibunt viri spirilalcK, Jacob, iicc siiuiilarriim iii l<i;ii'l ^Vjkji. \xiii). Pv,'r
101 XnSALONIS ADBATIS SPRI.NCKmSBACCNSIS. Sf.g
iicob qiii siirijlanlator ilicilur, «(ipplantalorci »i- A baniur {Eiech. \). E( reite impelus bcjiiae spirilu»
iioriim ;
pcrlsrad, qui vir videns Deum iiileri>reinlnr, carnise.'?t, qui ad illicila quxqiic ct tiirpia miserum
co/!iempli<livos \olbiis siguifioarc. Esl auieiii iJoliim bomincm in desidcriis aniinae siix abducit. Sed
proprie slaiua, quje piopler foruiarum «liversiiaieiu unde libi, bomo insensate, radix peccairix, baec in-
nulliuscrealiira!leMelsiiinlilu(!inein,uiforle Humtiio fatuata sapioniia, ul rei ralionalis ductu poslposilo,
(apiii cerviceni picior cquinam Jiingcrc si \clil. (Ho- besiiam imiteris? quis inde iion sliipeal ? qiiis
UAT. Avt. poe(.\. 1-2), Uiuie eliuni tlicil Aposlohis inde noii expavescal? Slatue libi bomintin exsnlem
ijuiu idoluiiiiiiliil esl {lCor. \in),lioc est nullius crca a palria, vium ignoiauieni, nonne tibi abusivum vi-
ii!i;i: siiniliiuilinein leiiel. Siinulacnun vero, qiiod debit, si reliclo iramile, qiiem vir sapiens ei in-
a siniuliinilo dicilur, si.iliia csl ad .'«liciijus crc.-»- dicaverit, pecudnm ct besliaruin invia coniiieiur?
(liuo simUiludiiicin facla. Per idoliim crgo inielli- Invia piane, quia relicia via vcrilaiis abducunl ad
yiiiiiiir opcra prava, qui nullornui bonorum ojtc- invia xierii£ damnalionis. llnde in libro Macba-
mii: siniililudiiiem liabenl: pcr simnlacruni opera iixorum dc bestia scribiiur, qu.e ab Eleazaro Ma-
niala, qiii lencnl bonoriKii opcrum simiiiliidiiicm, tbatliiiC filio perfossa occultnit, qiiod suo casu lur-
iioij eiiain vcriialcm. Non esl crgo idoliiui in Jacob, rim ei ariiiaios, quos ipsa ferebat, secuin prxcipi-
quia veri siipîl.ml.ilorcs viiioruin criminalia non " tavil (Macli. i, vj). Sic ei spiritus caruis cum mor-
«.'ijiiiluiiliir : Ncc simulacnim in Isracl, quia veri tc pracventus fuerit, sibi insidiaiitcs, id esl quus-
coDlemplalivi simullalcs opcruni nonrci ipiunl. Quia cunqiie carnalcs carnis sux impciu>h se(ûcnles, ad
Spirilus sanclus dis ipl nac elTngil ficmin, nec iia- inferni profiinda deniergil.
bil;il in corporc subdilo pcccato, ci boc de spiriiu Assiimiinl autem ei hi duo spiritus, tertttim sci-
i.licrlalis dixcrini. Suul eui>n aiii spirilus erronim, iicel diahuli secuin nequiorem se, cl ingressi babiunt
qiii Spirilni sancto seinper resisliml, el iuiiisici liibi. Fiuni quoipic novissinia Itoininis illius pejora
berlalis niiscra scrvilule liomineni sibi subjiciunl. prioribiis. Pejoraquo? Insidiatur enini adversarius,
Piimiib esl .spirilus bujus mundi ,
qui caplivat ul in fine rapial cuni peccatorem reddit, aul de-
in scrvilulem vaiiiiatis; secundus, Spirilus cariiis speratione indur.^tluin, aul prxsumplione securum.
Hdi irabil iii serviiuicm volnpialis ; lerlius esl Spi- Horum damnaiioiiem propbeia intelligens, in spi-
liiiis adversarii, qui fatil scrvuin iiiiquilalis. Quain rilu dixit : Pro iniquitale vidi teiitoria .îbiopiv,
iiiulii suiil iii sajculo, qui. Spiriliim inundi prona turbabuntur pclles lerra^ Madian. Vidi, inqiiit, tio«
nieiiic scqnunlnr, iii lioc se libcros yesiimaiUes, si est spiriiu iiilcllexi teiitoria iStbiopix (Habac. m),
dies si:os vanilaiibus bujiis vil;i: consumanl, iion id esl corda iniqiiorum, quai saiil receplacula d»-
iii
P
rcducenlcs ad niemoriam, quoniain exnema gaudii monum. iCltbiopes eniin dxmoncs significanl. Et
lccius occnpal, el iiovissima talinm in inieriium quid ampiius vidisli, propbclarum sanctissiiiie? pro
vaduiil. InJuiJDlur siquiden) scricis. palatia cx- iniquitatc lurbabunlur pelles lerrae Madian. Qux
siiuunl, convivia inslaurant, niunera larginniur. El sunt ist£e peiles, ct qiiod esi lerra Madi.<n? Ma-
isl.iquare?llifaciaiil.>>ibi nomen.juxta nomen njagno- dian interpreialur judicium. Terra eigo Madiaii,
niiit,qiu$UMtinterra (rrov. xiv).Nomen dico iiiane, quilibet lerreni in jiidicio a-iernie damiialionis ad-
qmidesl, vaporad niodienm parens, fuinusdcficiens, dicti : pelics, quae abstraliuniur de animaiibus
nebvila periraiisiens. libi enim snnl iili famosi a iMorluis, opera sunt inortua sincvirtute cbaritaliB.
sseculo et polemes viribus, qiii luinc spirilum va- Ergo pro iniquitale turbabuntiir, id est punienlnr
kjiiaiis seculi suiil? Periil memoria eorum, el si ali- pelles lerrx Madian, id est opera iniquorum. qi:i
qna. forle adiiiic superest non in benediclione, jam per judicium senteiitiam aelcrnie damnation s
scd in malcdiciione relicia cst. De lalibusrecle per acceperunl. Hoc eniin, id esi pruisumere de inise-
Propbeiani dicilur : Erraverunl In soliludine in ricordia vel desperaie de veiiia, peccaium esi,
iiiaqiioso, viaiu eivil;ilis liibiiaculi non iiivcoeruiil quod scribilnr slilo ferrco et uiigiic adamantiiio
(/^/j/. cvi). Erravcriint in solitudine quin soli, id jj qiiod neque diiniiliiiir liic, neque iii fuluro, nisi
esl a L)eo derelicii : in inaquoso, id csl in arido, id in sonilu spiritus vebcnienlis, id est vse adimou-
csi corde rore Spiriius sancli non irrigaio. tndcet tis, qui solus illustrat cor peccaioris ad poeniien-
viam civilalis iiabilaculi non invenerunl. iiivene- liam. ipse eiiim ubi vult spirat, ct a medio Baiylu«
niiit qiiidcm viain civiialis labernacuU, id esi viain nis peccalis scrvieiilein ad libertaiem giatiae revo-
lnijiis mundi, quic est iiislabilis et transiloria, si- cal. Revertainur ergo, fralres dileclissimi, ad cor,
tiil olim labernaculum mulabiliicr fcrcbalur de quceranius hunc spirilum dum invcniri pole&t, iii-
loco ad locam, sed non invencruiit viam civiiatis vocemas eurn dum prope esl. Qu^ramus euin per
babiiaculi, id esi viain perpctiioe babilaiionis, de bumilitatcm pcenileiiiiiK el coii.'''ssioiiis, iiivocemus
qua Apoiiobjs : Noii babemus liic maneiiiem tivi- cuin pcr iii.siaiiliam devotiE orationis. Eoce eiiiin
laicm [liebr. xui). El uliiiam boc spirilu vanila- propeesl.JaiiiSpiriUisDomiiiireplelorlêniterraruin,
tis coiilcfili Csseiil, ft non scquercntnr spirilum replet bodierna dic roida fidtlium. Suppiicemus
tarns, qui cos disl.^jjiit pcr jHicila desiiicria car- buic Spiritui vcrilalis, ul qui orbcm lerraruin re-
jii-:, viduplaiis. bc oi* elcnim pcr E^cciiielem di- plel pcr siii praeseiiliatn, corda noslta visitet per
cluMi ::si : Ubi crat impf;li!s spiritus, iiluc gradic- inbabivaiucm Bialian!, doncc eum qucm videmiis
201 SEUMONES. — SERM. XXXYI, LN DIE PENTECOSTES. 5'0
per fulem, iii fiili-.ro cogiioscainiis per specicm, Do- A jam se nii scirc jiitlicins, nisi Domiimm JegiKii. et
uiiniim nostiuni Jesum Chrisluiii, cnj-is regniim ol eiimdom criicifiiiiiiii ^7 Ccr. ii), qucni prasentcm
tnipcrium periiianet in secula st-culoriim. Aiiicn. liabere iion potesi iii rorporc, praeicnlein iii spiritti
SER.MO XXXVl. viilt habcre ciiin dicil; Vcui, anster. \u%U\ MOininc,
IN FESTO PENTECOSTES. si ejus proprieiales aiivcrlanlur, Spirilns snnrius

Surge,aquii9,etvenijautleT, ferfla hortum nieiim, rectc inteiligiliir. Esl e:iim vcnUis l)uiiii(.liJS, lo/iis
et (luent aromata illiut {Cani. iv). Jnier caeiera el caliclus. n;i>c tria Kunt quoc onineni lcn.E fru-
amoris cantica hoc magis videlur congruere solem- cluni eiiulriuiil : c:iloie siquidcm cl Jiuniorc onM)i.i
nhali liodiernx ubi sponsa dilecti sui desiderio fa^ procreanlur, lenitaie sivc temperie conscrvaniur.
ligata, noii jam qiiserit sicnt a principio, ut ipsc Foiiicnium enim est ex Imniore, incrcnicnlum ox
osculetiir cam osculo oris su', sed ne abseniia ejus calore, fnuiamcnlum vero liabent ex lemporic. Ilis
pariat divortium. P/gnus ainoris posiulal spirilnm liibus, hipiex Spirims saiicli lionuii» accipilur.
oris sni, parvum iie pi^nus cxislimas spirimm oris Primum purgans, «luod sigiiilicair.i- per calorom :
cjus? Des .inriim, dcs argenlum, quidqnid humano secunduiii inllammans, qnod signilicalur per liumo-
satisesldesiiJerio, parumcst. Uitumesl quo} amaiili rem : lerlium pacificans, (luod significaiur pcr la-
siifficit, duin sponsus veiiiaf, spiriius oris ejiis. Sed B nilalcm sive pcr tcmperiem. El primiim qniJem
quid sibi vull qiiod tam aspera increpatione coiilra peccata abluit, secuiulum persancla desideria sur-
aiinilonem erigiiiir, curn dicil ; Suige, aqiiilo! quasi suii) rapii, teriium pcr quietem aniiiii cor bominis
dicerei, recede, tuuinfugiociinsoriium.detesiorprae- iii pace disponil. £l ul de primo graii;£ dono iu-
ientiam, pavesioiluriiiam.laboravisuslincns.Credo quar, quod purgans appelialur, daintu cst illiiJ aliis
qiiod iii aliquo molesiiis ei fuii, quoni tanto conamine in eCTubione proprii sanguinis, aliis in fonie ba-
a se repellcre conleiidit. Quid mirum si moleslus? piismatis, aliis in sola coulrilionc cordis. lii priiiii*
Sicut cnim atislii nomine Spiritus sanctuj, iia no- liva Ecclosia, aposloits et mariyiibus per cHusio-
niineaquilonis, si ejus proprietaies veii;nus adver- nem proprii sangiiinis sui : et si qiiid macul£ fra-
tere, spiritus malignus intelligilur. Est enim aquilo gililas liumanui condilionis iiitulil, lolum pil cruo-
venlus frigidus, violcntus, ei siccus. In frigoic vero ris eflusio delersit, emundavil. Et aposlolorum ei
gelu infidelitalis, in violeiuia seslus pcisecuiionis, niarlyniin filiis coUatum est hoc doiium in fonio
in siccilate derectos gralix' spiiilalis iinelligitur. Jiaplismaiis, qui cx aqu.i ci Spiiilu sanclo renali,
Qiiis enim alius vcnius fuil de quo iii beato Job le- rcmissionem peccaiorum consecuii suni, ct vesiem
gilur : Quia ventiis irruil rcgione dcserti, ei con innocenti;e sanctu convcrsalioiie immaculatain ser-
cussil quatuor angnlos donuts, et opprossil (ilios vavorunl, Nobis vcro qui posl rcgoneralioncai ba-
Job et mortui sunl {Joh i). Qualnor profeclo angu- piismi, recidivnm passi suaius, dalur jioc miinue
los domtis scilicet Ecclcsia', quibuss Ecclesia coiitra gratiai in conliitione cordis. Non euiin nosiri tem-
spiriialia nequitiae roboratur, suMlii.carnatio Vcrbl, poris esl palma mariyrii, iion iteratur remcdium
passio, resnrrcciio, ascensio qui angnli pcr isfi- :
sacramonii. Lnicum igilur nobis supcrcsl rcme-
pielalem infidclilalis fiante aqnilono, id est suggc- diiini, poenilentiae ct coinpiinctionis.
renle diabolo corruerunt, quando filii Job, id esl Secuiidum eliuin Spiiilus sancii (lonuvii,quod in-
hi, quos Deus in filios adoptuvcral, fidem Verbi inflammans appeliavimus, iriplioi specie suluJividi-
carnati non reccperunl. Ideoque sub ruina snlTo- lur. In aliis enina Spiritus s;iiictiis est ilamiua, in
cali sunt, qui in infidelitale sua morientes secnm aliis lux, in aliis sciiitilU. Undc Ezccbicl dicit :
nibil praeter pcccala porlavenint. Vis videre vioK n- Qiioniam in meJio quatuor aniiiKiIiiiin crat ignis, ct
11401 luibinis? El vidi, inquit Ezccliiel, el ecoe de igiie fulguregrediens, et scintillaj qoasi aspcclus
Vfiiiusturbinisvenit abaquilone(E3ec/j. i). Quandi»? seris caudenlis {Ezech. i). Per igncm flamma inlci-
Q'iaiido alii ludibria et verbera experli, alii eculeo ligilur, iiaturaliicr sursiim lendens : pcr fnlgur.
bMspeiisi, alii ignibus tradili, alii iu occisione gla- D l»x in lalum se diHutidens : per sciiuillas, ignci
dii morlui sunt. De siccilate vero aquilonis dicit quidam carbiinculi, qui lcvi aliquo impulsu awi-
Salomon : Quia venliis aqiiilo dissipai nubcs sum feruniur, sed in se tito dcficienles ad ima
(Vrov. xxi). Et quoe sunt ist;ie nnbos, nisi spiritalis iterum relabuntur. His ergo qui primiiias Spiriius
liiielligentia legi.s, ei prophetarum? Certe islac nu- accepcrunl, quasi flamma dalus fuil, quia deside-
Les per aquilonem dissipal;e sunl, quando, sicut rio coeleslium pi:Bmiofum sursum erecti, loii len-
dicii Scripiura, leneotes legcm nescieruni {Jer debant ad coronain : postniodiim Ecclosia; doclori-
n), cl ea qux secundum spiritum de Cbristo proe- bus spiritus qiiasi iux fuit, dum verbo lioctriuie, oi
nuntiata fueninl, omnino evacuanies, ab omni piu- semiiie fidei in latum se extendcrun!, usque adeo,
guedine spiriiali, quae in lege contiiiebalur, sicci ul per qiialuor mundi partes novos Deo fiIio.=; gcne-
et vacui remanserunl. Intellexit charitas veslra rarcnt. Nosiro vero lemporespirilus scint:IIuiuRCom-
qnaliier vcniits aquiloiiis Eccksiie adhuc infideli paraiitur, quia, etsi suniqui boiia allectione animi
contrarius extiiit, scd postea piiedicationo aposto- qiiandoque ad Dtum rospiciunl, tamen cuniiiiuunt
lorum cdocin, miraculis excitata, prornissioneeic- annum fervorcm non habenles, a suo proposito cuo
cia, claioai ad Dominum a fatic tribulatioius, ct i^pescuni.Teriium similiter Spiritus uancii donum,
^'* ABSALOMS AHDATIS SPlllNCKIRSBACENSIS ?I2
qiiocl paeificans dicitnr, nliis dalur ad pacein ro-
A el in liisaqtiisqiiandoquc cst via Dei sive semrta per
oonciUalionis, aliis ad paccm muliiae diieclioiiis, collaiionem donoriim, sed vcsligia cogno- ejiis noii
aliis ad paceni .xlerncc feiiciiniis. Ad paccin recoii- sciintur, quia per ipsa dona Deus non sicut opurte-
cilialionis apostolis, de quiljus caniUir ; Quia cranl ret glorificatur. Quis dubitat dona Spirilus saiicli
portanlos paceni. Dcns cnim crai in ipsis nionduni csse peritiam Scripturarum, factindiain verborum,
rcconcilians sii)i. Universis autem daiiim est ad legerc distincle, cantare acnte? Ei tamen, ciim his
paccm niiiiiise dileclionis, quibus daiiir f-rvare Jonis inulti siini sermoiie impudici, aspectu /a-
nnitalcni spiritus in vincnlo pacis. UnJe di^.':;ir scivi, oissoluti in opcrc, inco:npositi habilu et con-
Pacem reliiiqiio vobis, pacem meam*do vobis (Joan. versalione. Quid ergo prosiinl ista ? imo magis ob-
xiv). Solis autem eleciis in futuro dabiiiirad pacem sunl. Quod ex verbis Ezechielis cliam conjici po-
aicrnae feliciialis. Habemus jam donaria iHa, quac test, qui dicit se vidisse librum, in quo scripluiu
a Sponso siio fn dotem accepit Ecclesia. Qtiid erat, ramentaiiones et carmen ei vx Espandii, :
vcKt.1t? Ul probei seipsum homo, qui fiiiiim Ecclc- inquit, librum coram me, qui erat scripius intns et
sia» se nominat, si ipsa donaria jurc ba;reditario foris, et in ipso scriptum erat lamenlsrtioned, el
susoepit, quibus doiaia esi Ecclesia in die despon- carmen, et va*. Certe lamentaiiones spectaut ad
sationis suk,utnun videiicei per donum purgans r. veniam, carmen ad gloriam, vx ad gchennam. llis
fleaiquod commisii, ulruni pcr donum inflammans iiaque Scriplnrx siinl lamentaliones, qui in ipsis
desidcrei quod pcrdjdii, uirum per donum pacifi- sive legendo, sive cantando, sive orando maieriam
cans, qiiod in se discordat pacifical ei componit. p!ai)gendi peccaia sua inveniunt. Iliis sunl carinen,
Sed quomodo probabimus nos babere baec dona 7 qui cutn atlestatione bonorum operum, per pro-
Respicicnddm esl ad ipsa opera. Siquidem ipsa niissionus Scriplurarum spem futurac glorise con-
opera feneslra; quaedam sunl Spirilus snncti, per oipiunt. Illis autem suii-l yjt, qui duni lcgendi sive
quas foras erumpit, et in homine esse cognoscilur. psallendi graliam accipiunt , eo ipso vunitatem
£t ut mihi videtur, iux ista visibilis habet simili- scctanlcs iu cogitaiionibus suis evanescunt. Vi&
ludinem aliquam cum kice spiritali, id est, gratia crgo bene psallere? ad psalmum r.ecesse habes
Spiritus saHCli. Gum enim lux ista, quani videmus adjuiigcre psalterium. Qijod ergo psahuus eonai ia
domum ban« orationis , vel aliam qusmcunque ore, psaileriuin consonat in corde. Ncc loquor
radiis suis percutit, satis yideiis qnia iion solum niodo psalterium decem chordaruin,quooh'm psalmi
foris, sed etiam intus viam sibf facit, per ostia decantabanlur in Vcteri Testamenio, imo aliud
iniral, fenestras petielrat, foramifia circuit, et qiioddam psallerium seplem chordarunt, psaiicrium
ubicunque invenit aditum, lumen suje claritatis in- C spiritale, quo psalmi in Novo Teslamenio decan-
fundit. Eodeni modo, fralres dilectissimi, fenesirae tanlur, sciiicet spirilum septifurmis graiiae. Ipse
quxdani Spiiilus sancti sunl in nobis, per quas crgo Spiritus sanclus esl psalierium : sepiem
lux ejus foras egreditur, scilicet bona opera, ma- churda: ipsius, sepiem dona Spirilus sancti, scilicel
nus, pedes, oculi, liiigua, quae in minislerium Dci fipirilus timoris Domini, spirilus pielatis, spiri-
saiictihcala semper haberedcbemus : ut lingua tus scieniiae, spiritus fortiludinis, spirilus consilii,
loquatiir ad exhorlationem, manns opereiur ad spirilus inielleclus, spirilus sapienliae. Primum

xdificationem, oculi vidcant ad circumspeclionem, donum speclal ad humilitalem, secundum ad man-
pedes ambulent ad ulilitaiem. Quid demum aliud sueludiiiem, terliuin ad cordis contritionem, quar-
in viris religiosis sunl signa isla exleriora, nisi itiiii ad desideriuiii justiliae, quintum ad affecium
foncslr.Je quaedam Spirilus sancli? Ulpote cxpansio niiberieordiê, sexlum ad munditiam cordis, sepli-
inanuum, ilexio genuum, lunsio pectoris, inclinatio niiim ad quielein conlemplalionis. Ergo primfl
captiis. Expansio manunm enim desideriuin signi- cliorda reddil sonum gravem, secunda suavera, ter-
fical cooleslis gralix : flexio genuuin signuin esl lia Uigubrem, quarta sonorum, quinta concordem,
rcvercniiai : tunsio pcctoris, poiiiiientiae : inclina- jv scxta aculiim, bcptima vcro superacotum. Tange
lio cnpilis, obedicnliac. \crumlanien inulios vide- crgo priniam chordani psalierii, el psalles huniili-
iniis dona Spiiiius sancii accipere ,
quae quia ad tcr ; secundam , et psalles suaviler lertiam, cl :
dcbiium finem non referunt, oecasione graiije qna canosprudenier : quarlam.cl canes virihter : quin-
boni esse debuerant, deieriores fiunt. Quod et tani, ei psalles concordiier : sexiam, ei psalles
rrophcla nobis sigiiificat cum dicil:In mari via sinceriler : lange sepliinam et sic psalles sapientcr.
lua, et semila; lure in aquis mullis, el vestigia tua Concordeni ergo necesse est psalnius el psalte-
non cognoscenlur (PsaL lxxvi). in mari quod sal- rium, verba ad animum. Si enim verbis tantuin (nam
sum csl cl amarum, peccata illa significanlur, quaa el virlulibus ct faclis honoramus) liinco ne forie
seciim amariludincm alTerunt, utpole irse, rixae, dicatur nobis: Voxquidemvox Jacobest,sed nianus,
dibscnsioncs, invidise, conlenliones, semulalioncs. nianus suul Esau (Cen.xxvn), quasi diceret Verha r
Per alias aquas qux dulces sunl, cseiera; passioncs qux- profertis verba quidem Dei , sed opera ,
,
aiiiini, quae secuin afferre Tidenlur deleclationes : opera sunl carnis. Manus cnim pertinel ad opera-
itl fornicatio , immnndilia , liixuria , comessalio- tioiicm. De manu quidem dicilur : iVIanus, inqnit,
iici, obrielales ct cxtcia lalia. In !i0c orgo mari Esau pilosic sunli pili sunl pravic cogitationcs,
,
gj3 SEK.MONES. ~ SEHM. XXXVll. IN DIE PENTECOSTES. «14
illiciia desi.Ieria ; nec r»>prclicM(!iir»lHr maiius Esau, A tOfjj.Sicut JonnricsEvangcllsla i osJocel :Iii loc sci-
rjiiia in ipsis pili orieLaiilur, seJ quia noii pt'a:ci- inus quoninm in i hrislo niaiienius, quia i\o spiril'.i
(leli.inlur. £ran: eiiim pilusx, id esl pleita! pilis ejus atcepiaiits. El ulinam milii pars sil iii ser-
;
possiinius oniin facero, ne pravae cogilal ones iii nioiic Itoc, iil ego in Cliristo n:aneiis, dc spiritit
iiohis pr£v:tleant, seii non possnmus fjcere ui nou accepcrin», praiserlim de Spirilu santlo locnlisrus
surg3i>t. Unile Leyitis pr.Tetipitur (iVam. vin), pUos quia nemo nisi in Spirilu Dei loqnens digiius lan-
carnis sna radero, non evellere. Quon»0(Jo ergo dalor illius poiest inveniri. Tang.it igilur idein Spi-
ciiin illicitis dcsideriis dimicanduin? Certc boiius rilus cor mcuni dulcedine pracsenliaB suk , iino
cainpi doctor,duin adversarius ejus j;«cula intendil, sicul adipe et pinguedine repleatur anima mea, el
inanun» objicil, ul dectinet vulnus cordis. Siniiliter unclio spirilalis doceat omnia, quse el lanltc solem-
lioino quiiibet qui spirilu Det agitur, ne jacula ini- nilali congruanl, et noslr» proAciant dcvotioni.
niici suscipial in corde, inanun» objiccre dcbei, i»oc El qiiideiu ista anclio spiritus rauhifarie promissa
est, boiii operis excrcitationcm ; circumeal allaria esi, videiicet singulari, spirilali, et gener.ili promis-
iion tantiim pedc, sed devotione, pulsct procibus sione. Singularis proniissio Clirislo facla est
aitres Dei, siilTiagia sjnclorun) interpellel, fralri- qui singulariler Spiriliim sanctum accepit , ubi
bus suis benignum, praelatis promptum, Dco vero B diciiur : ilequiescet snper eum Spirilus Domiiii,
piun» cxbibeat obsequiuni ; et cuni laii opcre secii- iipirilus sapientioe et iotellcctus, spiritus consilii et
rus invocei Spiritum sanctum, cultorem liorius siii fortitudinis, spiritus scientiae el pielatis : et reple-
dicens : Veni, ausier, perfla liorluin meum. Quis est bil eum spirilus timoris Domini (Isa. xi). Spscialis
istehorlus? horius Ecclesia', congrcgatio fidclium ;

promissio facla est apostolis, qui primitias Spiriti*s
iiorii siiigutorutii sccrela sutil cordium. Dical ergo acceperunt sioul in Actibus apostolorum legilnr,
Ecclesia, dical qua:iibct Adelis anima, perfla hor- ubi diclum esi de illis : Et accipieti? virlutein Spi-
lun» nieum. Primo iiifla pcr inspirationem, efSa rilus saiicti snpervenienlis in vos, et erilis milii
pcr sanclam coiiversaiioncm , petfla per virtuiuRi lesles ixi Jud;ea, ct Jcrusalem, et usque ad ultimiim
consummalioneiu ;
peifla dico, et flueiit aromata tena; (Acl. i). Generalis promissio omnibus in Cbri-
iiorii. stum crcdituris facla cst, ubi dicilur : EITond.im
Et qnse sunt arom:»la liorli, quse Spiritus sanclus de Spiritu meo snpcr omncm carncm, el propbeia-
excolit ? lulerrogemus aposioliim Paulum : Fruclus bimt (ilii vesiri ct filise veslrae (Joel. ii). His au-
autein Spiritus cst, inquit, gaudinm, cbariias, pax, teni gradibus proinissionis ordo donalionis (igura-
patientia, loiigaiiiinitas, benignitas, bonitas, lides. u\6 esl, qnia a Cbristo in apostolos, et per illos in
modestia, continenlia, castitas (Gal. v). Quomodo C omnes filios Ecclcsia; Spjrilus sanclus erat deseen-
fluiint ar.imata, in quibus esi, fnKlus spiritus ? Gaii- surus.

diuin in Spirilu saiiclo facil bilurein, cbaritas fcr^^ Coniinet autcm capituUim quodpraemisimus gcne-
venleiu, pux quietuin, patieuiia probalum, longani- ralem Spirilus protnissioncin ; el iion solum gcne*
iNitas perseveraiitem, bcnigiiiai» gratiosum, boniias ralcin, imo ei goneralissimam, ila ut pcr orben»
sanctuin, lides sccurum, inodeslia disciplinaluni, lerraruni vcl Ecclesiaruni univcrsitas, vel universi-
coittincntia purum, cuslit«is pudicun». i(x'C csl, tas crealurarum iutelligaiur. Secundum ergo ge-
fraircs dileciissimi, prxlibutio quxdam spirilus, neralem promissionem per orbern lerrarum, Eccle-
qiix ii) pixsenli vita datur ad consolaiionem, in siaiuinuniversilas accipiendaestet repletiospirilu^.
fulurocumapparucritClirisKis, vita nostia, dabitur lUa spiritalium charismatum est abnndanlia (niaj
:td satietatem. Sicut enim dicit Salomon in Pro- tempore gratia» iii filios Ecclesiae facta est. Hane
verbiis : Vir iioii es^ in domo sua, se.d abiit via veio repielio.iem iriformis spiritus operalur in Ec-
loiigii^sima, saccuium pecuiiix secun» tulit, in dic clesia, qui tanien in se uniis est, id est, spiritus
plcnai lunai rcversnrus (Piov. vii). Vir id esi Chri- compiinctionis, spirituscompassionis, spiritus ado-
slus, non est in domo sua id esl in Ecclesia per q plionis. Terra pcccatorum qorc inculta est, spinas
corporalem prajsentiam, sed abiit via longissima, et Iribulos geiininans, nplctur spiritu compunclio-
quando in coe.lo asccndil ; sacculuni pecnni^c secum iiis : terra inisLTiarnm qnac arida et leniiis esi, re-
tulil, quia in ipso snnl omnes lltcsauri sapicntix, plelur spirilii compassioiiis : terra perleclorum quje
elscienliae.quaesccum rererel in die plena; Innae, id plnguis et feciinda esl, repletnr spirilu adoptionis.
est in dic judicii, id est in consuminatione iLcclosise, Ad spiriluin compunclionis pertincnl suspiria et
quando csl rcvcr.snnis, ul qui in pi esenti sponsie gemilus, aHliciio corporalis, ulierlas lacrynianrn,
suaj conlulit grati:im, in fiiluro largiitur gloriam, laborcs puMiitenii.c, ci luctiis illi, pro quii;us bea-
qiiam iiobis pra:siare digneiur Jesus Chrisius Dens liludo ci consolatio repromitiiiiir, ubi dicilur :
'jt Dei Filius, ciijiis regtium et intperiuiit permanet Bcati Qiii iiigeiit, qnoniam ipsi consolabuntiir
11 secula seculorum. Amen. (Maith. v). Ad spiritiim compassionis pertinet sul>-
SKUMO XXXVII. venirc aoYielatibus innrmantiuin, calaitiitaiilms

IN FESrO I'ENTECOSTES. oppressornm, necessitalibus paupcrum, sed et om-
Si<irilu$ Domini replevit orbcm terraruin, et r.ia opera misericordiac (jux misericordes inipen-
koc, quod couhnel ovmia, scientiam Uabel (Sap. I) dutil ntiscris. qnibus cl ipsi misericordiain conse-
9;3 AHSALONIS ABUATIS SfRlNCKIRSDACENSlS S!G
qiietUur. Spiiitui Yero nuo.ilionis perfoctorum csf, A facinm oil u-iguonnim, sicque aJo;nnia;ucniis coii-
el spccialiler filios Dci facil siciii Aiiosiolus dicil : fiiiia (Jecu; urrii [.iociirril]. .\Ions &i<}i!idt;iii Chrislus
Non acccpislis ilcrum «pirituin scrvjiuiis iii limore, eral ; iiions, inqnaiu, ille coagulaius ei pingiijs, in (]uo
•eil spirilum adoplionis rilioriiin, lioc esl, per queni misericorilia ei vcrilis obviavcrunl sibi, juslitia el
adoplalicslisin lilios, cl .^rram :ieicrn.n Iiaereditatis pax osciilat.ne siint : in qiio iinclio spiriialiuin clia-
accopislis. ria!)cl isle spirllus op-^ra sua, quae sunt risinaluin posita fiiit ciim omiii pleiiitudiiio. Accc-
gandero I.eiiiia spirilali, fcrvere spiiicu, devote dcntc autem ignc bpirilus san< ti uiigiieutHm lioc a
orarc, vlgilaiiter iiisistere Icciioni, el sancta mc- vertice moiitis in plana dcscciniit, qiiia pro opera-
•litalione rimari coeiestia ct alia hiijusmodi, quibns tionein sancii Spiritus a Cliristo iii omnes Ecclosiaj
iii tanliim diilcoraliir aniina, ut vilcscal ei mundiis filios Spirilus sancti graiia cffusu csl. IIoc deniqno
cimi dclectalionihiis siiis. Si spirilalia cnin corpo- csl iinguentiiin nnclionis, qiio labcriKKulnm et.om-
ralibus vclimus comparare, dicemus quia spiriins nia vasa ejus iniinclum esi {Exod. xx\).hocest un-
compiinctionis ferramcnlum esl : spirilus compas- gncnlu!!^ quod a capite in barbam Aaroii, ct iiidc iii
sionis, nngiiciiluin : spiriiiis adoplionis, elcctiia- orain vcslimenti ejus descendit {Psal. cx.xxu).
rium. S|>iriUis conipunciionis fcrramento compara- Meriio uliquc desccndit a barba iii oraio vesti-
l»r, quia siciil mcdiciiinlc rtfrrum morbuin corporis '^ meiili, quia ungueiituin non erat barbx» sed capitis.
pungit et praecidii, iia ct spiritus compiincliciiis Cnput autcm non tantum baib.-e, sed oiiiniinn
morbuin aniina; piingit pcr (lolorcin et quod.ini meiiibroriim erat : ideoquc ungiicntiim rccte a ca-
niodo cxpellit per liuini!em coiifossionoin. Spiiitus piie iii barbam, cl a barja in cacicra membra de-
•ompassir»nis ungucntocoiiiparalnr, qnoniain, siciit buii efHaorc.
ungucntum ad miligandos dolores curporis foris \idetis, ul opinor, qoomodo Spiiiiiis Domini rcple-
apponitur, ita ad sublovandas ncccssitatos miscro* vit orbcm lerrarum spiriialium cliarismatuni ple-
rum opera misericordiae exlcriiis apponunlur. Spi- niludine, qui sive dicaliir spiriiiis Doiiiini, boc cst,
ritiis adoptionis rectc dicitur cleciiiarium, qund c.\ Dei Patris, vel Domini, id csl, Cliristi, una veriias
«peciebiis aromaticis coiificitur el dulcc cst palato, est. Si verba priedicta generalissimam contincant
el conservalivum sanitatls; qiiia prae ca^leris spi- promissioiiein, lunc per orbem lerrarum universi-
ritalinm graiiarum habct abundantiam ,
qiiibus tas crcaliirarum est inlelligcnda, el sic iHa univei-
anima dulcoratnr, ct vigorom accipit intcrnre sani- sitas dislingucnda est, ut dicamus : quia csl (erra
latis, sicut Pauius dicit : Fruclus aiilem spirilus C3l niiiiidaiix fabricrc, est tcrra pra^sentis Ecclesiae, esl
chariias, gaudium, pax, paiicnlia, loiiganimilas. lcrra cadestis patrit. De piiina dicilur : In prin-
bonitas, maiisiietado, fides, niodcsiia, continenlia, cipio crcavil Deus coeluni el tcrram clc. (Cen. »)
caslitas (Gat. v). Ei, quoniaai lianc muUirariam De sccunda dicilur : Yisilasli lerram, et inebriasti
plenitudiiiem uiius Spirilus operatur iii Ecclesiis cam, muliiplicasti locuplotare eam {Psat. i,xiv). El
Dei, diciiim esl :

in Job : Qiii cxtcndit aquilonem supcr vacuum el
Spirilus Domini reptcvit orbem terrarum. Hoc esl appendit terram super nibili {Job, xxv»), Terram
Ecclesiarum universitatcm. Quod dicitur replevil, siquidein super niUili appendere, esl Ecclesiam su-
piMGtcritiim pro futuro positiiin inteliigc, p.J-optcr per gentes dilatarc, qq^ niliilum in Isaia appcl-
cerlitudiiicm adiinplendse promissionis, sicul alibi lantur ubi dicilur : Omnes g<;iite3 quasi iion sinl
lcgilur : Oninia <|ua;cunque audivj a Paire meo. sic sunt in conspeclu Dei, et tanqnani iiibiluin et
iioia fecivobis(/(?flH.v), ciinmultisaliislocissimile «nane reputaue sunt {Jsa. xl). De terra coelestis
invenitur. Aitende quia spirilus ab initio non or- palri.x scripium esl in psalnio : Crcdo videre bona
bein terraruin, scd angulos quosdam bujus mnndi Domini in terra vivenlium {Psal. xivi). Si vis scire
implcvii. Angulos aulem tcrraruin niundi dixerim quomodo liaec lcrrarum univcrsitas repleiasil, con-
viios justos, paliiarchas vidclicelel alios, qiii fue- sidera opcra Dci : quia sunt opera conditionis,
runl in anliquis scculis paucitale rari, et obscuri opera restauralionis, opera reparaiionis. Opera
£)
malorum inter quos conversaban- conditionis sunt, coeliim el lerra ct quDccunque
pra; multitudine
tur. In qtiibus spiritus Dei manens dum neque pro- coniineniur iii illis ; opera rcsiauratioiiis sunt, per
plietali voce, neque miraculorum signis foras prodi- qii;c boino in sancliiatem vii;£ rcformatur, ad quae
bat, finibus inlerioris conscicntia; conlcntus, periinenl Cliristi incarnatio, passio, resurrcctio, et
velut angulos quosdam replebat. Aiitiquis ergo omnia opcra interiora, qua elecii faciunl a lemp.ire
incarnationisCIiristi, usque ad lincm seculi opcra

temporibus Spirilus sanclus parcus quodaminodo ;
fuil, ne diram avarus, qiiia lunc nobis tbcsauri- reparationis sunt, qu»; lotum innovani hominein in
zavit el congregavit diviiias, iil lcnipore gratiae futuravita, adqux pertineiit glorilicaliocorporis, jo-
jllas exponeret, et foiis divinsc bouitatis per gra- cundilas inenlis, cl felicitas gaudioruin, qux' iicc ocu-
liis vidil, nccaurisauJivil, nec incor bouiinisascen-
tiam abundanlius emanarei : ct unctio spiritalium
charismatum cuin oniiii pleiiit'.idinc iii filios Eccle- dit. Intcr opera rcsiauraiionisei opera reparaiioni»
six descenderet. Quomodo cniin non descenderet? h.Tcdistanlia cst.qniabaec faciuiil utqu* perdiia fu&
rani pcrdita non sint, illa ut qure reslanrata sunl,
In verticc montis positum erat, ad cujus radicCm
licata s nt. ?r'""'l"S ^'"gf.DominircpIevit
lerrammutt-
-ampi civalles undi.iuc, accessit ignis, el Ii'{ue-
,,
21' SERMOiNES. SERM. xxxvii. iN d:e PENTLCOSTKS. 2:8
iâiia; fabricae peropera condilioiii», lerr.im pra-seniis A qno»! crrt siiper f;iciem Moysi iliiiii I<ir|!iftrpliir filiis
Ecciesi* per opcra reslaiiralioiiis, lcrraitt cttieslis Israel [Exod. xxxiv), iino iisqiic Iiodi,; velamen su-
palri;e per opera reparalionis. Noii mireiis (|iioil pcr rorda ipsorum posiluni est, diiin filius ille so-
opent codditioiiis Spirilui saiiclo allrilxiintiis, coiii iiior foris siaiis audil symplioiiiam et clioriim , i I
Palri poiius ascribeiiila viticantur socundiim Au- cst, spiriialem laelitiam Ecclesix' iii Scriplnris rc-
giistiiium, qiii (iicit : Si ([u.X'ris pcr qucm? per promissam, quam non inlelligens iiilrarecotiteninil.
Verbiiin : si qii.i!ris quare? quia bonus csl, quasi Toinpoie gratia; vorbum sonat ,
qiiia tlliis Ec-
»!ic(;rei propier Spiciium sancium, cl sic itJem spi- cle.sia» mysleria lcîs ct proplietniuin palefacla siin!,
liis nonvidelur esse auclor, sed causa crealurarum. ul jam iion carnaliter, sed spirilaiilcr ea inlclli-
Absijue dubilalione tamen verum esl, quoil Paler ei gaiil. FIoc esl ergo quod dicilur : Quod continet
Filius el Spiritus sanctus sicut sunl in substainia oninid, scienliani hubet vocis. Hoc cst verbum vocis,
niiiim, ita niliil iiabent inoperalione (livisum. Uiule i(l cst , spirilalem iiitelligcnliam legis et propliela-
Domiiius in Evangelio : Pntcr nicus usque inodo ruiii , "sacraiiieiiioriiiiique Clirisii el Ecclcsiu; , qii.-B
operatur et ego opcror {Joun. v). Et in Ecclcsia per Spirilum sanctuiji in Soripluris sual rcvelata.
canitur : Tc laudenl, te glorificeiit omnes crealurx Vi!l cum diciiur : !loc quod continel omnia, per lioc
luT, beata Triniias. Recle ergo dicilnr, qiiod spi- {j

dcmonslralio fil ad cor liuinanuin, quod liac ratione
rilus Doiniiii replcvii orbem terrariim, et Iioc qnod continct omnia. Primo Spiriiuin sanclmn conlincl
conlinel omiila scieniiam liabcl vocis. Per Jioc gc- qui ci invisibilitcr illabiiur, angclicam iialurani
neralis sit deinonstralio, non pcrsoiialis, id osi, coniinel per siniilitudincm creationis ,
qiiia ralio-
ad mullii, non ad unum, sicul in Ecc!esiast(% ubi nem et inlellectnm, cogniiiouem Dci ct difeclionein
dicitur Demii lime et mandala ejiis observa, iioc
: accepit in sua creationc. Continet eliam omncm
cslomnis bomo (liccl. \n). Ibi enim ad oninem corporcam crcaluram pcr cogniiionem causartini
liominem fit licnionslralio, non ad unum solum, eo quod causas oinnium scnilelur el intelligal. Se-
qiiasi dicerel Saloinou : Non quxras cul loquar, cunduin hoc crgo cor bumanum contincns Spirituni
cuni dico : Deum lime el mandala ejus olserva. sanclum, conienlum diccre possumus. Esl ergo cor
Non enim ioqiior uni, sed oinni. Eodcni modo in- humaiiiim quasi vas quoddain graliu; Dei , el ne-
telligcndum esl !ioc, Id est, universalis Ecclesia, ccssc ul vas purum et poliiiim sit auod tauluiii
OJae. conlinei omnia, id est, onincm spirilus plcni- lliesaurum debet continere.
tudinem. Scientiam hnbet voch. Cujus vocis? Tria Respicial ergo unusquisque ad vas suuin iitrum
fiunl liic ; sonus, vox ci verbum. Sonus est slre- sincerum sit, et ulrum factum sil In honorem an ia
piliis ille qul sine iiistrumcnto lingua^ el admiiii- ^ contuiueliam. Vasorum eiiim liujus iiiodi aliud est
culo oris efTicilur ut collisio lapidum vel aliqiiid purum et polituin, aliud purum el iion poliiuin,
lale. Vox autem est sonus, qui inslrunienlo lingua; aliud polilum el non piirum, aliud ncc politum nequc
Cl oris formatur. Verbum vero esl significalio vo- puruni. Vas purunt el politum iiabct , (|ui intus
cis, quje lii ejns prolalione concipitur in menie ra- inuudiis est roonte , el foris lioneslus rcligiosi con-
tioiiali. A principio nnindi usque ad Moysen soniis versalioiie , ut iti ipso quodammodo luccal gralia
fuit, a Moyse usquc ad CliVislum sonuit vox, ab diviiia , ita ut cum videris eum, dicere possis quia
incarnatione Clirisli usquo ad fincm scculi sonat vcr- Deus babilal in iilo. Vas purum et uon poliium lia-
bum. Vis scire quomodo sub lege naturali sonus Lct, qui virtutibus aiiinii bcne institulus est, scd,
eine adminiculo lingtu^s ct oris fuii? Liiigua [)ei dum sscculari quadain conversatioiie iii viclu et
Spirllus s:inclus est, de qua dicilur : Liiigna inca vcsiitu, et nuindaiiis negoliis se egerit inter homincs
calanius scriba; vclocilcr scribcntis (Psal. xlit). Os foris, quodaiiimodo csl Impolilus. Vas polituiii et
vcro est sapientia Dci, id esl, Clirisliis, de quo di- iioii purum babetfalsus religiusus, qui, virluie aiiinii
ciiur : Osculclur me osculo oris sui {Canl. i). El in vacuus, siuiulaiain quaindamspeciem religionls por-
propbeiis s«pe legilur quod os Domiiii locutum cst. ^ tal iii corpore, geslu buiniliiaicm , verbo benigni-
Quia ergo loqucla, qua uiebaiilnr bomines anic talem, vultii slmpliclialem, menticnsiiue, eo usque
iegem, nuiiam Dei sapieniiam, niliil splritalis grati;u apparens rciigiosus, quousquc iiacla opporluniiate
coiiliiiebal, quasi ad lumullum sxculi , tantum so- vere iniquus csse possil. EiTunde enini vas illius,.
num sine adminiculo lingux et orls facicbaiit. Sub ci iiivciiics invidlas, delraclioues, dolosas machina-
It^gi; scripta nox souuil, et fuit isla, lex et propliel», tioues, cxquislias malitias , ubsque eo quod inlrin-
quae velut oris et linguac adminiculo, id esl sapieu- secus lalel, ei iia spiritali dileclionc aiienum inve-
tia Dei dlcianle cl Spirilusauclo doceiilc, cditasunt. iiics, ul nec etiam diligentes se possit diligere. Vas
Illis aulem qui lcgeni acceperiint , vox lanluni so- neque politum ueque puriim iiabct , qui iiilus per
nuit, quia mystcria legis, el spirilaleiu inlelligcn- viiia , cl loris per scandala dcformalur, et islc ma-
tiam iion aciipiebanl. IIoc cst quod llrias Ei1i.t;u3 iiifcste malus csl.
epistolam morlis suae sigiialam secum tulit , quia Cor ergo humaiium quod coulinei omnia , scien-
populus Judaicus acccpil sacram Scripluram , el tiam liabel vocis. Altendc quod Dcus ab iiiitio do-
spirltali intelligentia sibi clausam ad curauluin dam- cuit creaturas duas voces : uuain vocalcm, altcraui
Jiaiionissux (11 Reg. ji). Hoc significabat velamcn re.ileuj. Vox voiralis fuii qua omnej liomines ab
,
,
M9 ABSALOMS AblJATlS SPUINCKIUSBACENSIS i20

inilio ii>«que ad liivibio::; ni rmgii:iruin usi sunl. Yox A liieviias lcinpoiis, nou siiiobai «liligcnlius piocu-
FfUis fuil dignilas coucliiionis crcaliiraruin ,
per rare qnod dicercm, eo quod liodicrna; dici cxliorta-
•;iiaiii !)cus ostcnsus esl lainlaliilis. Oninis aiilcin lio lorrcnli lingiiu;, ct foerumlo pcclori commissa
4naiiira lialiiiii iii siia conililioiie unde Dcus vcre fncrii. De cujus pleiiitudinc spetabimus nos oniiics
l.»Uil;iri |;ossei. Uiiilc s« riplum esl : Landanl iliuni accepluros.
rft>!iiin cl lerra ci inare , el omnia re|>iilia in eis. Ne laineii Umtx solemniiali, vel potius cliariiali
Iliijus realis vo«is sdenia soli Iioinini ad excin- vcstraj viileauir injuriosuin, si secuiidutn moreni
pliiin vivcndi dala csl : Ul inlt;IIigcii.s qiialitcr aJiiC diei vcrbuni Dci noii proceifat, «licam aliqui«l, cl in
creaturae scrvata (ligniiaio sux cnndilioiiis Oeuin tabcrnaculo Dci, iioii quod volo, scd quodvulco,
Ioi|ucromur, ipse quoqiie iii sua digiiitaie perscve- siiineiis iii hoc loqui>ndi ruluciam, quia Deiis inunus
rans , Dciim reali voce prajdicarel. Scd ccce niira- (iuantumlibel parvuin iion despicil, qnod oblaluin
Iiile i|nid, itno iiiist-rahile raclntn : qiii:i, cxleris fueril bonaj volunlaiis allcclu.
cr«'alnris $crvat:i iiulurali condilione Denin lo«|uen- El, ut a solctiiiiiis bodicmu: diei loqnendi sum.ini
lilu«, iii solo lioniinc Iabiiit:u]ni\ers<pcrc3lurx' cnn- principiuin, vidclur fesliviias Dedicationis aliijuid
ru>iini csl, ila (|iioil iinlhiin nalurac ((onuin sil in co, liabcie caelcris cmiiienlius. In quibus oriiaio san-
qiiod «liccrc possit Dco, lale me fecisti. Yi<Ie cri- ^ cluario pcr culluni allaris, apparatu ministrorunt,
miiiosfls boiniiics, in qnibiis iniquitas monstrifcro laudibus divinis iu cwlutu rcsonantibns satis est
qiioilam tiiiituliu confiiiKirt oiniiia» Nonnc itiqiiam- dicm fcstum agcre. Sed in bac loia templi super-
dain conrnsionoin linguarum vidcntur incidisiie, cum ficies lumine illustrala nobis exbibetur jucundior,
fipirilaliltus vitiis contra carnalia, el carnalibus undc el universalis Ecclesia: gaudia nobis bodie
ronira spiri;al:a tiimuituantiliiis,intagincm Dci pror- rcpra^sentari vidcnlur. Habet eiiim in ea anima pec-
siisdefuriiiat:im, eiiam adquidfacli suntnon possint catrix unde gaudeat, cui contra sieviiiaminimico-
»gnosccre?0 qnanti sluporis, inio quanti pudoris, rum perscquenlium consiitiiitur civitas refugii.
imo quanii sceleris est, iinaginem Dei, boc est. ani- Ilabel anima proficicns et juslificata unde gaudeat,
inam Cbristianam sic dcformarc, ut species ejus cui contra tcntaliones varias in auxiliuin dcfensio-
etiam bisirionem noii deceal, quxsumtni Regis for- nis construititr lurris fortiiudints. Habei anima
iiiain dcbucrai exbibere. Quis deniquesummi Regis perfccta utide gaudeat, cui iii secreiarium contem-
li.iam, regalf;,us dignam nupliis, prosiiluit merelri- plalionis dedicatur domus orationis. Sive enim Ec»
cari, ci ftiit Impunitus? Atiima Cbrisliana sunimi clesiam, civitaicm, sive lurrim, sioe domum ora-
Ucgisest filia,quia elipsa eumPairem nominatcurB Q tionisappelles, non errabis, uttamen dictorum causa
dicil : Paler noster qui es in cojlis (!/«////. vi). Hanc cx rerum similiiudine colligatur. Nomlne civiialis
rcvora bomo ncfarius venundaius sub peccato pro- a|>pel!aiur Ecclcsia propbetae lesiimonio ubi dicil :
siiiuit Ofiini spiritui iinmundo, dum alius polluilur Fundalur exullatione univcrsx lerrx moiis Sion,
luxuria, :ilius superbia, alius avarilia, etpostrcnio lalera aquilonis ct civilas Regismagni(P«a/. xlvii).
iii laiitiini baratbrum viiiorum demergitur, ul bo- Et alibi : Ccn»'erteniur ad vesperum , et famem
nesta vitia dedignantur ei dominari, sed borrendis patienlur, ul cancs circuibunl civitaletn {Pial,
el igiiominiosiscriminibus subjaceat, qux vcl notni- Lvin). Unde et in lege veieri Ecclesia per tres ci-
nareaiidieiitiumesset injuria. Tu ergo, bomo, [quij vitaies refugii recle significata est. Tres, inquam,
perculpam sicdeformatuses, eta voce JIIa,qiiaomnis plurali numero, quia eliam una est Ecclesia, el
(reatura laudal Deum, obmutuisii, frange sileniium, plures Ecclesia', unde dicitur in Canticis : Una es
disce loqiii, el usum \ocis recupera, cnjus scien- columba mea, formosa mea {Canl. ii). Et alibi : lu
liam rcCinuisti. Doceanl le loqui creaturie insensi- Ecclesiis benediciie Dtjo Doraino, de fontibus Israel
bilos, cl bruta animaiia, qna: in slalu suae condi- {Psal. Lxvii).Est ergo unaunione cbaritaiis, plures
tionis mancnlia Deum laudanl : et si parum est propler diversas fidelium congregationes.
inagisierii, duceatle Spirilus sanclus, qui pcr gra- ^ Possumu.s tamen dicere quod Eeclesia per trcs
civitates refugii significata csl propler tria remedia
liae ir.fusionein auclor est nostrae r<'generalionis.
Praepara cor luum ad vitae novitatem, ui accepta quae in ea peccaloribus conferunrur, videlicet re-
generatlonis, confcssionis, et conversalionis. Isla
Siiiriiuh Sancli gratia reparalis in te bonis natura-
iria remcdia contra vae triplex insiituia suni, vi«le-
libus cum caelcris creaturis in praesenti vita laudes
licel va; originalu , vifi actuale, vac poen.ile. Heme-
Deuin : ul, stadio prxsentis vitaedecurso, operante
eodein Spiritu in futura vila cum sanclis omnibus dium legeneralionis coiitra vae originale iiisiituliim
est, utculpa naliviiatis per qiiam natura (iiii iru:
Deiini g.orifices, praestanie Domino nosiro Jesu .,
omnes efliciuntiir, non noceai illis qni per sacra-

Cbrislo, ciijus regnuni et impcrium pennanet in
mciilum baplismi Cbrisium indiierunl : remediHin
secula seculoruin. Amcn.
coiitra vje actuale inslilulum est, iti
SER.M0 XXX M5K confcssionis
qua peccata aclualia iclaxantur ct resiiluunlur nie-
I.M UEDiCATIONi: EC I.E-l.i.
domut rita priora nc rematieal inacula criniinis, «luaiu

Domu$ tnea oratioirn vi-rabitur (Matili. xxt). ,
biimililas laci:ymosae confcssionis delcrsit. Kciiie-

\eibuin abbrcvialum, fra.n-s dilcctissinii, vobis
dium convcrsalionis conlra vae poenalc insliliiliun
piopoiieredispoaii, qooui im fcstiiiaia obedieniia et
, ,
iii SERMONES. — SERM. XXXVIll. IN DEDICATIONE ECCLESI^. ?22
esl, vje, Jiujuam, Ignis gelicnnalis, vcl igiiis piirga- A vox siuc soiisn , ci!)us sine aj){icliin , nralio sine
lorii, ul hi qui, abjecla saeculari conversalionc , la- alTictu? iNaiii si spiriialium ad curporaiia fiat coiii-
boribus pceniieniia; ci bonorum oi)criin» cxerciliis parulio, sicul cibus corporalis refeciio csl corporis.
pcccnta sua in seipsis puniunt, ei post cxccsûnt viiic ila el oralio cibus csl aniinoc. Ccrte, si absqiie aji-
liujus niliil jiunienduin in se relin(juentcs, sine iin- pelitii ciltiiin corjioralent accipias, inagis deirinicn-
pe<limcn(o dirignnlspiriltun ad Dcum qni feciliiluni. liim qiiam nutriiMcnlum tibi acquiris , eo qi:od su-
Esl elinm E^clesia lurris appollata iu Canticis pcrfliie infusiiin aiil noxium fict aut iiijuciindunt.
itbi coiiiparatur inrri, qnae xdificala e«t cuni propu- Simili modooniio siiic affeclu. qux cibus debel
gnaciilis {Cant. iv). El atibi : Vus qui in turribus cs- esi<e auimx , lltam iion reflcit quia sinc fructu est ,
tie, aperlie portas, qiiia nobiscum Deus {JudiUi. xui). ODtio , quae Iminundis foedala cogitalionibus, et
Coinparalur auiein turri propler Iria, quia munila, spiritalibus plagis odii, invidiae, elalionis, cl coele-
quia subliinis, qiiia rorlis. Munila est Ccclesia, non ronim talium sauciaia, cnrei dcvotione. Tibi ergo
solum quia super inonieui conslructa, sed quia Hu- loquar nunc, o anima mea niiser.i, qua; in doino
minc ei inuro vallata esl ; supra monteni , inqnain oralionis, imoinlcrorandum, lot lurjiia. lotcuriosa,
consirucia cst coagubtum el pinguem,
• "
coagulatum
" •
n
iot ....
vana cogilasli, quid rcspondebis Deo luo cuin
pasiiiune, pingucm chariiatc : de quo monteEsaias tecuin ponei rationem , quod opus suuni feceiis
dicit : Vcniie, ascendamus ad montein Domini ei ad fraudulenler ? quid rcspondebis piis aniinalHis,
donuiin Dei Jacob, ct doccbit nos vias suas, etam- qnaruni peccata portarc dcbueras ,
quaruin bona
bulabiinus in semilis ejns {Ita. i). Mons isle Chri- percepisti in vita lua, ul nvcrlcres inilignalionem
ktuscst, in quo tanquam iu rundainento Ecclesia ftin- Dei ab illis? quid demuin aiigclicis spiritibus rcspon-
daia esl, unde scriptum csl : Fundanienlum aliud dere poteris. quoruin non es rcvcrilj pi.cseniiam,
nenio potest jionere praeier id quod positumest, contenipsisii auxilia, oflicia nc^Îtfsisti ? soicnt enini
quod csl Christns Jestis (/ Cor. lu). Fiumen qnod spiritus angclici oranlibus assistere, noii suIuhi ut
Ecclcsiam circuit, esl spirilalium douoruiu abun- dcfendanl eos :ib infcstaiioiiibus ininiici, 6ed ctiain
danlia, qiia fulelcs irriganlur secundnm mensuram ul oratiuncs illoruin uate ihronum Dci repriescuient,
donaiionis Cliristi, de quo fluinlne Prophcta dicil : sicut Prophela dicit : Prxveneruiil prini.ipcs con-
Fliiminis impelus Ijelilical civilaiein Dei {Ptal. juncli psallenlibus in uiedio juvencularuin tympa-
XLv). Murus, quo civitas isla ambitur, forliludo esl iiistriarum {Ptal. lxvii). Principes siquidem isl';
coiitiiieniiyc, qua in Ecclcsia Dei saocii viri contra qui sunl angelici spiritus ,
psallcntes praeveniunt
dcsidcria carnis muniuniur. Sublimilas autcm tiir- C inodo auxiliando, modo sugêrcndo qux postulent,
ris, quani Ecclcsiam diximus , aliiludo cst cccle- ct hoc iii medio juvenciilarum tyuipanislriarum
si'islica3 dignii;ilis : fonitudo est rigor ecclesia- id est, Ecclesiarum, carncm suam jier absiinentiae
6l'.cac scveritalis. Tu ergo, anima proficiens, quai in viriulem, el labores plurinios morlificantium. Cl
hac lurri vis defendi, sic in Ecclesia Dci conservare, alii)i iii id ipsum Propbcia consonat, dicens ; Prin-
ut his qui in dignilale supra le posili sunt biimi- cipes Jiida duces eoruin, principes Zabulon, prin-
lieris per obedicniiam, in excessibus luis corrigcii- cipcs Ncptulim (Ptul. lxvii). Augelici siquidem spi-
dis discipliiiae te subjicias per palientiam , iasuper ritus, qui aliisjusleel pie viventibus principcssunt,
virlutibus muiiila vitx leneas innoccnliam. regendocosetauxirumprxbendo.oraiitibusetiamdu-
Esl etiain Ecclesia domus oralionis bis, qui, re- cesdicuiiiur, eoquod in ho*caiiiplius veri» oraLorii)us
licio saculari lumultu, soli Deo vacare desidci-ant, [vei'eorantibus]siiit projtiiii, quod illoruni devotio-
el, purgaia conscienlia ab oinni inquinaiuento cai^- iiempniiicr etpreccs anle Deunidirigantetdeducant.
nis ct spiiitus, non solum voce, sed sancta devo- Undedicitur quiaprincipesJutia duceseorum, id esl,
lionc, pio ineniisaflêitu psallunt Deo in cordibus conlilcnliiini ;
principes Zabulon, hocest, contincn-
suis. illis elciiiiu Ecclesia spiiilaliicr cst doinus liuni ;
priiicipes Mephtaliin, hoc est, contcinplantiuin
oraliiMiis, qui linguain aflccluin sludium orationi duces eorum, hoc Judas enim.
, ,
X) sunt esl psailentiuin.
impciidunt, quos ipsc Dominus iii Evangclio {Joan. qui inierpretatur confiiens, significat confitenies :
iii) vcios ador;ilorcs appcllai ,

qui adorani Pairem Zabulon,qiii inlerpretatur habituculiiin forliludinis,
in spiritu ct verilate. Tale profeclo orationis genus significal continenlcs : Nepialim, qui interpretatur
proplicta David postulabal, cum dicercl : Sicut ccrvus cmissus, significat conieniplantes. Istoruin
adipe ct pinguedine repiealur aiiiiua mca , et labiis ergo priiicij)es suiit duces devote oraniium in his
exuliaiionis laudabii os iiieuin {Psal. lui). Et quoc Deo placita sunl cos dirigentes. Tiineo vche-
alibi : Dirigalur oraiio inea sicul iuccnsuin in cou- inenler ne aninins pias pro quihus fidelitcrnon
specin tiio {Vsttl. cxl), Quare sicui iiicensum? inlercessisti, inveiiias accusairices lui anie Dcuin,
Incensum cuni accendilur, rumum, flammam, odoreni aiigelos lcsies, ipsiim Deum judiccin expcriaris, qui
cx se cinillit : sic et oralio Deo grata, moiiofumum indiviiiis obseqiiiis tam negligcnstam indevolacon-
coinpuiictionis per recordaiionem |)eccaiorum, inodo vinceris extiiisse.
flamniain charilatis pcr aniorem coeleslium, modo Resipisce ergo tandem, animamea, clquxcunqiic
olorcin devotionis jier bonum menlis aflectum in cs inei similis aiiima peccalrix, ul in diviiiis officiis
Dcmn cniitlil. ûid cnim valct lilicra sine spirilu, sc.iula psallas ^piriiii, psallis el mcnie, ci, relicl'»
233 ABSALONIS AUDATIS SPnhNCKlRSBACEXSSS K4
liis qiisR ailvcrsiii te mililant, subilila estr» Domino, A liuhncrunlsotios lribuIaiio:iiin),'rog!ii tliam qnando-
«1 or.i cuii), orn, ailor.i, exora. Ora sincerilcr, aiiora qiift babtaiit cobacredes, brgienlc Domino nostro
liiji.-iiler, exoin pcrseverniiiei. Si in ddino onilioiiis Josii Cbrisio, cnjiis rcginim cl imperium permanet
c», ora : si nicrilis luis cxigeiilibus foris cs, pnlsa iii seciila seciiloniin. Amen.
ad portas (loiinis hnjiis, ci :i|icrienlur libi. Sicul SEHMO XXXIX.
uuleMi in domo oralionis divorsa; siiiil inansiones, iy DEDICA,TI0NE ECCLtSI^B.
ila et portanini diversitatcs. Doiiius siquiilein Dei, Zacliwe, [estinatif detcende, quia hodiein domoiua
fjiiae esl EccIeMa, iribus inansionibus dislinguitiir. ojioriel me manere [Luc. xix). Fcstivo qiiodam gaii-
Priina esi inirantium, seciiiida piignaniiuin, tcrtia dio, ei, ut ila dicam, gaudio gaiidioninj boiJieniiie
rcKiiaiil"ui». Priiiiai ergo i»ansioi is poit;e siint ?a» dici solemnitas suscipieiida esl, qiiia diebiis cxleris,
cranicnla Ecclesi.c, per quoc crimiiiosi quicdmiue iii elbi ciijublibel san» Jorum digne nro incrilo rccolilur
greiiiiuin Ecclcsix recipiunlur, dc quibus portis di- gloria, sed cerlc in bac toiiiis Ecclesix gaudia sunt
(iliir : Diligit Doniiii(i.s porias Sion , super oinnia nobis reprxsentata.
lahcriiacula JjCoI» (Psal. lxsxvi). Porlac secundaj Ipse eniin tcmpli inatcrialis dccor, qui oculis iio-
iiiaiisidiiis suiii (loolrinae ci veriiatis, scilicel Evan- Slris foris ingeritur, templi spirilaiis, quod esl Ec-
U nobis figurat sanciilicaiionem, quam nomini
gfslii, lcgis et propbclanim, per quas erudiiiniur c!e.îa,
jiisli ad opera juslilia», ei pie vivendum in lioc se- suo per sanj'iinem redeiDptionis coiisccratam, quasi
culo, de quibus dicilur: Aperiie mibi portas ju^litiie quoddam saluiis refugiuin, aniin;e cui benedixit
cl ingressus in eas, confittibor Domino (/'iw/.cxvin. Deu«, in medio lerrce collooavit. Uoc est quod ipsa
PorlK itTtix' mansionis suiiL îrtnles, videiicel clia- Ecclosia, iii Scripiuris, inudo doiiuis refiigii, modo
litas, pax, boiiiias, ct cscieroe qu:e pennancnl bic lurris, ifiO(Jo doMiUs oraiioiiis appollala esl. An non
el in fuluro. Et islse suiit porlai u-.ieriialcs, de qoi- ipsa esl domus refugii, ad qiiam de pol-sslale ty-
Lus dictumcst : Altollite porias, principcs, vesras; ranni, de carccre morlis, de peccaloruin vinculis
elelevamini, porlap aeiernales, et inlioibil re\ glo- jei confugiunt el liberantur? H:cc est quse in legc
lix {Psal. xxv). Ingressi ergo iias porlas ad nian- veteri {Deut, iv,) per ires illas civiialcs rcfugii
sioncs cntncs adorant, sed tioii iino modo. iii pri:iia signilicala est, ad quas rei confugienles tam diu
enim mansioiie orantcs prosierniintiu' pcdibiis Do- niorabaiiiur, quousque in morle summi poniificis
mini, in sccunda adoraivtes qiiasi clevali inliiant vcl anno jubilaeo ad possessiones pristinas redirent.
nianibus ipsiiis, in tcrlia exorantcs erecii respiciunt Ips.nquippe tres civitates relugii Ecclesiam figiira-
faciem ejus sempcr. P ba»i proptcr iria romedia, videlicet regeiieralionis,

Qui iii prima mansione adorant proslrali, sunt coiifessionis, et coiiversionis , quae peccatoribus in
iiuper conversi qui adbuc nialorum suorum conscii, Ecclesia coiifer«iiiiur conira tripiex vae quo muiidus
carnalibus obnoxii desideriis, vallaii tenlationibus, corruil. Quorum primum, videlicet regeiieialionis,
lacrymosas preces pro pcccaiis fiiiidnnt ad Domi- coiitra vx originale; secunduin, id est confessionis,
iium. Nec cnim iili qiii rccenles adliuc cicalrices coiitra vx aciuaie; tcrlium, id est coiivorsionis,
criminum suoruin aspiciiinl, prxsumere dcbcnt po- conlra vie pa'iiale institulum esl. lii bis civiialibus,
stulare a Deo piirilatein atigeiicam, vilam illain quaisiiiit iii Ecclesia Dei, rei comiiioranles ad posses-
beatam, quam ncc oculus vidii, iicc auris audivit; sioncs prisliiias, quae suni praesentis viiye innocen-
BCd polius cum lacrymis vcniain peccaiorum, spa- tia el gaudia fulKrae, tandeni reverluniur, <|iiia et
cinii! pcenilcnruip.lacryinarum inibrcri),q(iibus laveiit bic pcr niorteiii sumiiii poiiiilicis, id esi Chridli
peccala sua, debent postulore. Haiic oraiidi forinain ad innocenliam, et in aiiiio jubibô, qiii rcsurrcciio-
docuit nos propbela David, cum diceret : Amplius iiis gloriam prxfigural, ad felicitalem beatitudinis
lava me, Domiiie, ab iniquitate mca, et a peccato meo reformabunlui'. Est etiam Ecclesia lurris vocata pro-
niiiiida me {Psal. l). Similitcr elbeala illa peccalrix, ptcriria,videlicclpropier aIlilH(linem,forliludiiieni,
qua; prosirata in f.icieT) suam, lacryrais lavit pedes j)
et pulciiritddiMcm. Ei spectal aliiludo Ecclesiae ad
Doiiiini, ct capilTs suis extcrsit. li; secunda vero sublimiiaiein dignilalis, forliludo ad sa;veritatein
iiiansioiie adorantes justificaii m.tnibus iobiant Do- poie&talis, pulcbriiudo ad venustalem virtutis. Unde
iiiiiii, maniim defcnsionis et auxilii ab eo postuiaii- per Saiomonem turr! comparalur, qu» xdificata
li'S. Diim cnim viri Justi adiiuc in praisenti vita mi- est cum propugnaculis. MiJle, inquit, clypei pendent
litaiitci a Dco postulant conira carnis dcsidcria for. ex ea, omnis armatura fortium {Caiit. w). Propu-
tiiudiiiein coniiiientix, conlra jiijcrias sibi illatas giiacula bujus turris, sunt perfccti viri ei Ecclesiae
viriutnn patientiae, velut inanious Dei intenduiil, doctores, qui in sublimi consiituli exemplo bonae
|>er qiias sibi beneficium ab ipso donari cupiunt viiac cîeros regunt et defendiint : clypei v^ro de-
iMide scripliim esl : Aperis lii n)niii!m tiiam, et pcndenles suiit quique inleriorcs, qui seuto humi-
iindfts omne animalbenediciione {Psal. cxnv). Ado- litaiis et palienliae ab incursu boslitini .seipsos cu-
ranles in terlia iiiaiisione,qu3ecstlriuiiipliaiis Eccie- slodiiint. Donuis ciiam oraiionis ecclesia dicitur,
6ia,rcspiciuni in faciem ejus seiiiper,alTectu laudatio- propler eos qui vel pro coiiscicntia dciicli, vel de-
nisel exultationis.Oeo seinper adba-rcntes,pronobis sidcrio prremii obsccrationibus el oralioiiibas va-»
cliam vo:o el de.«ideriosupplicani, ciquosaliquando caiites, non recfcduni a lemplo Dci die ac iiocte. De
22"{ SEflMONES. -- SERM. XXXIX. IN DEDICATIOKE ECCLESI.4^. 225
<]iiii ilomo sci:|iiuin f Kl : Eicr.im pnsscr iiivenii sibi A f"'" colorein quem prius haleb;il oljjciriim rxLibei
ilonium, el ttirlnr iiidiini silji ubi poiial piillos snos ciarissHniim : significans eos qiii parali sunl atl
{Psul. Lxxxiii). Ubi pcr passerein volalus coiilein- omnia pro nomine Jesu suslinend.T, lempore tran-
plalivi viri, pcr lurlureni geniilus peccaioris ilesi* quillitatis obscuri, .sed si jesliis perscciiiionis eo>
ghuntur. piipugeril, liiiic qnalcs iiiius laluerrnt, naliemia et
IluiC esl doiiius illa, in qiia Clirislus cnin Zndiiico pugna manifestum faciunt. Qii.irliis smaragdus fiiii-
viill iiianeie 'Jiceiis: Zuclnee, feUinuns descende, cic. damenlum pcrficiJ, qiii colore usque adeo esl viri-
Sed qiiae cst arbor de qua jiibelur descendere dis, qiiod circtimjacentes iierbas et folia viridiiate
Zaclixus anlcqii.tii) rccipiut Clirisiutn iii doiniiin sua afficil: significans sanctps Ecc!csi.T doclorcs,
siiriin? Ipsa est sycomorus, ficiis videlicet f.iliia qui (idei vigorc perfecle virenles, verbo praedicalio-
cxtiiteraiis, coriice et folii^ fruclism ferens inn:i~ liis et exhorlatioiiis cxicros aniciunl, ct ad viaiii
ifni. t".l signiflcal lnijus vilae ilelectaiionoui feren- vcritalis converlunl. Quinliis s.tnloiiyx Iinjtis doim.s
loin riciis malas valde, ficus, iiiqiiam, vuluplaiis, parictes erigcre iiicipit, qiii coiore candidiis, cl
conicem vanitalis el folia levilalis. Fniclus .irboris qiiodammodo \crgens in colorem rubeum, figuiai
liiij'is pleiiiiis noverunl, qtii iir.plicucrnnl se volu- sanclos viros in EcJesia, qni licct iniiocenlia ct
piatibus liujiis viix, duccnies in bonis dics suos, ct purilaie viiae siiit candi.li, lamen vigilando, jeju
liaiic sibi parlem staliicrunl uii dcliciis el frui b*iiis. nando, cxtcrisqiie iribulationibus vi.Iiiniaritim siLi
ye<l,o Zacb.iec, quis le dociiil dc bac aiboic dcsccn- martyriiim, quod per rubeiim colorem cxprimiiur,
tiere? quis fngcrc a veiilura iia. Ipse corle, qui le ptopter Dcuin iiiiposuerunl. Huic supcrponiiiir Sar-
jtisiilicavit. Zr.cbu:iis ciiiin jtislns vcl jiisiificalus iii- dius, qiii loitis lubeiis, significat sanctos martyres,
terprctalur. Juslificatiis plaiic, ct boc jusiicia tii- qiii per intiltas perseculiones et injurias, tundem
plici, scilicel juslicia pra-cepli ,
justicia excinpli, iiosiiuin rlT.im saifguinc siio perfusos seipsos Deo
justicia coiisilii. Ju.slicia prxccpii est, seciiiidtini obiiiicru..t. Scptimiis chrvsol.ius toius est aureus,
inandata Dei vias suas dirigere, quod Zacli.XMis 'ccil, iii aiiro vcro njelcsiis doiiiim irapieniije exprimittir,
siciit de seipso dicii : Et si qnid aliqticm dofraii- clsigiiificai isic lupis eos qiii hoc donuiii (iiiiiiu;*
davi, rcddo quadrtiplum. Justicia e\cmpii esl iir.cer periejjeriinl, ut Joanncs in Apoctlypsi, et Pauhisqiii
iiiandata Dci ad exemplum virlulis imiiaiidu; ivliii- per rcvclaiioncm.ct propiieiac qui pcr iiispiraiioiieiu
qiierc tcsiimonium boiii operis, ul ibi : Eccc »ii:iii- Chrisli cl Ecc esiaj inybteria oidinavcrinit. Ociavii$
diiim bonoruin meorum do paupt;ribus. Jiisiicia vcro csl bcryiltis eximise ci;iriiati.scoIorcm coerulcum ha-
coiisilii csl, sprclis rebus iransiloriis Doo linnilcr p beiis adiiiii>ltim , viros iignificat clatislralcs el rcii-
pcr contempl.iiioncm adhaerere, sicut dc Zaciiyp.o giosos, qiii sancia conversalioiie puri, tamen nc
scripiuin est; lit desceiidil fesiioanier, tl excepil aliqua sectili conlagione maculcntur, se a ipsos
illtim gattdens. Et certc prsedictis verbis nobis qui lerrenis occupaiioiiibus, soli Deo 'ucanies, seqne-
per Zacbseum signaii sumus, in Zachaeo l0((uiuir sir.ivcruiii. Parielibus vero consummatis, icctum
Christtis, jubcns i!Os pr*diciis passibus juslicia' de domus inchoal. Topaziiis, qui acrio el aurco colure
aibore sycomoio descendcre, ne aliqiiu roinunc;«nl inicrmislus, cos designai, qtii in ulraque viia per-
in iiobis vesiigia voiuptaiis, vanitalis, sive levilaiis, fecti, abactiva ad coniemplalivam trunsierunt. Co-
quibiis donttis nosira, id est ecdesia sordidata ad- lor eniin aerius, qui et coelesiis, dcsignal coniem-
venientis offciidat revercniiam m.ijestatis, plulionem. Color vero aureus eo quod ad rubeuui
Oporlel ergo domum h.tnc in qiiu Chrislus vult acccd.il colorem viiop acliv.-c inbiilationcs , ul
manere triplici appuralu pntparuri, ut sil domtis in isto loco : ct qtiundoque fiilgorcm iiiir:iculo-
piilchra, mcnsa locuples, idonei iiiinislrunles. Ad riiin ut in seqtientibus diccttir, dcs'gnui. Occi-
(lomus hiijus pulciiriludincm siillicii proponerc, inus aut chrysopr;isiis viridi aureoque colorc di-
quod universus lupis prcciosus in struciura cjus slinguilur, viriiitcm habcns (uinnt physici) mcdi-
locaiur, jaspis, saphyrus, chalcedonius, sm:iragdiis, D cinalem. etsignificut eos, qiii ptajicr fidei vinutem,
surdonyx, surdius, chrysolitus, bcryllus, lopaziiis, cliam operalionem iniraculoru ii aoceperiint, iit illi
chiysopr;isus , hyacinlhus et amelhystus. J.ispis qui sanurc itifirmitates, suscilaic morluos, liigare
qtii colorc est mediocriier viridis, ei iii fnndamcnio d.Tmones incrucrunt. l]ndeciniiis est liyuciiiilnis tjui
hiijus domiis primo ponilur, impcrfcctos qiiosqtie tottis coclesiis sive aerii coloriscsl.ct signincat viros
(iignific;it in Ecclcsia, qui summam virtuluni vium sumnise conteinplulioiii dedilos, soiiim Deuiii el «a
i;ondum aitingenles, sola (idei vircnt simpiiciialc, quaj Dei sunl mcdilanics, lotique absorpti iu spiri-
quibus scripliim esl: JmsIus aiitcm meus ex fide vitum, corporc stmt in lerris ct conversatione in
>il [liabac. i!). Hiiicsupeiponilursupbyriis, qui colo- coelis. Duodecimus a-i eihystus leciuin consumm:il,
rcm babons acrium muculis quibusd;tm disliiigiii- purpurcum haheiis colorcm ;

piirptira vero rcgtiin
ttir, signiiicans eos qui plerumque rapiuiiiur deside- ornameniiim c>se solel, el proptcrea per ameihy-
rio cOBlesliuro, sed lerrena sollicitudinc et negotiis stum aposioli rccie designuniur, qui vcrbo elmuriy •
hujus seculi, qu»si qtiibusdam maculis afliciuniur. rio Clirisltim per univcrsiim mundiim circumfcrcii'
Tcrtium locum obtincl chaicedonius colorem lia- les pr.T c:rt( r:s siiignlarilcr muiidoeum iniioitifr;i .(.
bcits lubcuin, tcd obsciirum, qiii si cavatus fuciil. El hac dft domtis |nil(.hriludii!e.
817 ACSALOMS ABBATIS SPmNCKIRSBACKNSIS «28
Mens» vcro liiijns iloinits csl sacra Scri|>liira, de A virluium ulcbatur : qux erant foeminalia, (uuica
/|iia Sitlonion ait : ScJisli ail inensam iliviiis, <]ili- byssiiia, balibeus, tunica byacintbina, superliiinic-
gcnicr aileiiJe (|ux appoiKinlur liiji, ul cl lu siini- rale , rationalc, cidaris, et lainina aurea (Kxod.
lia pracpares (Eccli. xxxi). Ilxc esl mcnsa velcris xxviii). In lccmiiiaiibus orgo sigiiificata cst inunditia
labcniaciili snpcr qiiain iluoilecini panes proposi- cariiis, in tuiiica byssina muiidiiia meniis, in b:iU
tlieo qiio vcstcs stringiiMtur, udiusqiie cuslodia»
tinnls ponebaiilur, quibus saccrdolcs ct conim
in tiinica liyacitilbina virlus contemplalioiiis, iii-
lilii refit icbanlur (Lcv. xxn). Dnoilccini illi pnnes
snper biimcrali fortiludo boni opcris, in raiionali,
aposloli riicniiit ci c.x-ieri viii iiposiolici, qiii iti
quod crat ornamcntum pectoris, discrctio scicn-
inensa diviiKP Sciiptiiru: uiedilati siint die ac noclc,
tia:, in cidari, qua capul legcbalur, rcgim«>n qi;i:;quc
(.icierisquc Eccleitide niiis vcrbuni vil.% ininislr:ivc'
sensuum, qui ptxcipue in capilc scdem Iiabcnl,
runt, cibanles illos paiic viix ct inicllcctus, el aqiia
in lamina aurca, qiiai imniincbal froiiti nicmoria
sapienlix' salularis potanlcs illos. Dc qua aqua ct cilio
sive crux Doiiiinicx passionis, iit saccrdos niliil
nlibi Pro|)lieta dicil : FliiRiet) Dei replclutn cstaqiiis,
agat pcr coiitcnlioncm vel inancni gluriain, &ed
}):rr.i3ii cibuni iIlorun!,qiioiiiaiii ila csl pr.cpara:i i cjus
oinnia ejus opera in nomine Domiiii fiaul. llis or-
{Pial. LXiv).niijiis niciisae qiialuor fercula disliiigiicic
possuiiius. vidcliLCl scnsuni bislorialeni ,
qui in B iiair.eiiiorum gcneribus ad iiicnsam Cbristi debct
qiiisqitc accedcrc, bis sigiiis ci armis regi suo inili-
slruit ad vcrilalem, inoralcin, qui liiforniat voliin-
tare, ui et cx ipso coilesii babitu luiliiix niauirc-
taleui ; allegoiicuin ,
qui roborat lidcm ; anagngi-
conlcniplationcm. Ycl
stum sil quo lendat finis victorix.
eum, qui sursiiin irabil per
Certe bi, qui lcrrcno iuipcralori miliiant, signa
possuiHus sccundum Aposloluiii liujus mensac fcrcula
qiiacdam poitaiil singularis inilitia!j utputa alii aqui-
aliierdislinguere.Divisiones, inquit, graliarum siuil.
las, alii leones, qiiidam rosas vcl lilia quidaui
Alii eiiim daiiir &crmo sapiciiliar, alii scrmo scion- ,
lunulas, et cclcra in liuiic modum, ut cum aliqiiid

liac, alii iiucrprclalio sermonum, alii myslerioruia
strcnnuc gesserunl, cujusnomini ascribi debeat per
rcvclaiio, alii propbetiu!, quai oinnia fcrcula appo-
liuic iiidicia cognoscalur. Tu qiioque, qiii coelcsti
iiil uuus atqiie ideni Spirilus, dividcns singulis pro*
rcgi militas, tiia sigiia lccutii poriare debes, ut sit
iit vull (/ Cor. xiv). rossuMius et aliler incnsam
de tibi pro aquila cniinenlia cbaritalis, pro lcone for-
liiiiic iiilclligcrc, vidcliccl sacrametilum al:aris,
conspcclu inen- liludo opcris, pro rosa p:>ticn(ia Iribulalionis, pro

qua scripluin esl : Ponain iii iiieo
(PsuI.wm). lilio candor castitatis, pro luiiiila peiseveranlia pcr-

sam, ndversits eos qui iribulunl nic
Non fcctiottis. Qui aulem virtntibus bujiismodi ornatus

El de qua Aposlolus : potcslis coiiimiiiii-
care iiicusae Clirisii, cl lueiisae dxMnoiiiorum ('

C non csl , ille idonous minister Cbristi cssc non po-
lesl : quippe maculam babct, et idco a miuislcrio
Cor. x).
Domini repellendus cst. Uudc ct iu le.ê Duininj a
\n hac mcnsa diligenlcr atleiidetili qualuor pa-
sacerdotio lalis probibetur, ut scriptum est : Sa-
iium geucra sunt qu% apponunlur. Primus csl
cerdos de semiue Aaron inacubim b:ibens non mi-
sacramenialis, dc quo Apo.«lo!us : Panis quoni fran-
nislrel in labernarulo, nequc oirerat p;incs Domiiio
gimus, notine commuiiicatio corporis Doinini cst ?
Deo suo : ut, si fuerii ca;cus, si claiidus, si grnndi
(/ Cor. I.) Sccuitdiis corporalis, de quo prophcta
^pI parvo vcI lorto naso,si fracio pede vel niaiiu, si
(licit : Mitianius iignum in pancm ejits (Jer. u).
gibbosus, si lippus, si albuginem babMis in oculo,
Teriius spiritalis, ipse est Verbum Ooi, de quo di-
si jiigem scabiem, si intpctiginein, si poiidcrosus
ciiur : Ego sum panis vivus qui dc coelo dcscendi
(Lcv. xxi). Non cnim dchel saccrdos ministrare ad
{Jonn. vi).Quartus iKlcllecliialis, ipsc est viiiculum
niensaiu Domini, si fiierit ctcus per ipiioraniiam
ccclosiasticx uuilatis, de quo dicititr : Crcde ct
divinsp Icgis ; si claudus, per dissimiliiuJiiiuin con-
liiaiiducasli. Primus panis foris per spcciem nulrit
vcrsationis, ut quod verbis dicit, rontradicat la-
fidrni, seciiudus natur.c liuiuan<« eibibet veriia-
jj
clis ; si parvo «aso per indiscrolionem boiii cl
lein, lcrtius iiilus opcraiur juslilicationem, qiiar-
mali ; si grandl vel lorio naso, per ni i.iam prudcii-
t!is ccclesiaslic;e cbarilalis fovet unioiiein. Sic
tiam secuiarcm ; si fracto pcde, id cst sinc aOe-
el viiii diveiîlates scrutalor diligcns poleril iii-
clionibus ntisericordix, et veritaiis; si fmcla mauu,
venire. id est sine excrcitio boni opcris ; si gibbosus, id
Domo igitur et mensa prxparalis, reslat dispo- cst oneralJis vilio curiosilalis ; si lippus, id e.^t
iicrc ui biijus mcns3R ininistri sint idonci ad cxbi- mentc lurbaltis c;triialtbus desideriis; si albuginvin
beadum obscquium, Cbrisio discumbcntc. Ycrc om- babens in ociilo rationis; si jiigcin scabiem pcr
iiiiio idoiiei csse dcbcnt, qiii astant ante Doiiiiiuim scandaia Iit.\iiriic ; si impctigiiiciii, pcr a:sluni ava-
lcrr;e, qui gcslant pucniin Jcsum, qui poiiuntiir riii:c ; si pouderosus, uccullarum cogitatiunum |N>ii-
tnedintores inlcr Dcum et bomines, ut piopiticliir dcre dcpressus. Hinc cst qiiod iii Icge liomo polhi-
iiiiquitati eortim. Qiianlo autetn viriiilutn dccore tus nociurno semine id cst occulta macutalus cogi-
luinistcr altaris ornalus essc dcbeat, veteris sa- latione, jiibctur immuinlus esse usque ad vesperaiu
cenlotii cullus myslicc figural. Saccrdos siquiilcm (Lev \). Nam, si alioujus talium sibi conscius quis
logîlis oclo ortiJiiiciiloruni goncribu.i iti (ijjiiiani nn-iisain Doiiiini froqiiciiiarc pr;csuniit, bcnedictio-
m SEUMONES. — SERM. XL. IN DKOlCATlOiNE ECCLESLE. 230
ncs ejiis in inalodicrKmes silii coiivcrliinliir, qiiia A ciitn adulii rucriiil, noii seciiiiiliim carncm, sed
se-
non dijiiilical corpus Doniini. cundiim Spiiiluin ambulare incipiunl, et vias suas
Qiiiciinqiic crgo olTers l.'ui(Jes Deo sive missarum malas relinqiieiiles, ad filios Israel, id esl ad viden-
solciiinia, sive diiirnas lioras,.sive noclunias, iinm.i- les Deiim redirc cnpiunl : allciidentescnim in qnos
cnlaio corpore cl mnnilo conlc irnplc iriinistcrium fines seculorum, lioc csl, fines serulariiaiis devc-
tuuin, n« si nlienim dcfiicril, illa Pliiirisacorum niHiil, quasi in se ipsos invecliva facicnles, voce
comniinalio iiiloncl adversuiu tc : Vse vobis, Scribyc propbelica cxcla:iianl , diccnlcs : Filia l{;i!)yl(,nis
el riiaiiH;ci, qui niundalis i;uod foris «'sl calicis, niisera, bealiis qni reiribiicl libi reuibulioiiciu
inliis aiilcm imniunditi:) plcnuin est {Malllt. xxlii). luarn quain rclribnisli iiobis, (A*sa.'. cxxxvi), dc (ili:i
Psallas ergo voce, psallas ojicre, psallas el mcnle. Babyloiiis, boc csl, dc vo|iipu,ic caniis, conqiierii -
Sictilcniin dcbcs Doniino boras vocales, sic dcbes turdirenles ci : Dc:.lus esl qi:i tiignam recoiiij en-
linias rcaics, et spiriiales. Ilorx' vocales sunt se- salionem (ibi cxbibueril, ul sicul lu spiriiiim in
plcin, qu.nc in Ecclcsiis Dei siHgiilis diebus decan- carne morlificasli, sic el tu pcr spiriiuni in cariie
laiiiiir, dc qiiibiis diciiur : Seplies in die laudem niorliliccris. Abjiciunt ergo gregoni porcoriim, qiiem
dixi libi {l'sal. cxviii), llor.nc rcales sinil, qua bonis pascftbant in rcgione dissiiiiililiidinis, cl in doiniim
operibiis non varbis decanlanlur, ut l.irgitio elee- ^ Patris siii, ubi m;iiisioiie.'. niiiliae suiil redciiiil, e'
niosyna;, pcrcgrinonim susci-plio, vcslirc iiudum, convenlioiie facla cx donario diurno,idest pio vi ai
visil:ire innrmum, scpelirc moriuum, el liis similia. a'lcrn;p pra?mio, opcr;irii fiiiidanit^nli in domo Dit
Hor* spirilales sunl virUiles anim.T, quap ipsam coiistiliiiinlur. Prin.o
ergo terrain cffodiiinl, posl;-3
nioveiil .td beiie agcndum, n! bumilitas, cbariias, ordinc iriparlilo lapiduni funilaiiienlum dispoîun ,
pax, palienlia, loiiganimilas, bonil;!S, bcnignilas, Tcriam cfTodiunl, duni qiiidquid tenenilalis lalci iu
nuiiicstia, coiilincnlia, castilas, el caelerae in buiic coide, pcr confcssioncm oris manifeslum farlnni.
inodnm. In liis viruiiibus in prjescnii jugiier cxer- Fiiiidamenliim tripariila distinciioiie lapidniii or-
ceKi, cl in fuiuro carum frticlum feliciler apprc- n.nnl , diim primo pcr coippunclionem aiiimi,
licndcre nobis concedai Condiior nosler Jesus Chri- seciindo per delcslaiionem niali, (citio pcr cau-
suis, Doininus iiosicr, cujus rcgnum el impcrinin lclfiin mali fuiuri se in proposito boiio coiilir-
pcrnianct in secuia sccniotum. Anien. niaiil. Coemenluin de lacrymis cl fervore <'cvo-
SERMO XL. lionis conficiunl, nc ininiinenle tcnialione ei
IN DEUICATIONE ECCI,ES1;E. spirilu procellarum sibi disjiingi possil tanli operis
'
jpiVnfia CBdificavil sibi domum, excidil columnas arliliciuin. Allende Caineti qiiiaetlioc funilamenliim
teptem {Prov. ix). Kon cat, Imires diicclissimi, lerroB profundius infixiim, a terra liinc inde colli i-
doinus ista malerialis sed spiriialis, in qua sponsiis lur: qnam isqui a consuetudine prava iii noviialcm
spoiisam , dilecuis diiectam, speciosus speciosnm, vilae evadere niiilur, cxlerins per mundi oblecia-
spiriiali srbi neclil matrimonio, despondens eam nicnia, intcrius per illicita desideria freqtientissinie
uni viix) virgiiieni castam exbibere Cbristo. piilsalur. Istu; sunl aquse exteriores ei inlerioes,
Ne igiUir per vicos el plaieas qnaererel eam qiiam qiiac nosira doiiiui frequeiiter allidnnl, qii:e tanicn
anima sua diligit, prxcepil domum bibi lieri in qiia ad spirilalcm ingressiim Dei ad cor hoininis me-
snlemnia nuptiHrum fiant, ubi filiae Jerusalein regeni liiiiniei rccedui»l. Videruni, iiiquii, te aqu.-e, Dcus,
Salocioncm »n decoie siio conspiciant, ubi deniqne videruiit le aquae et linjucnint, el tuibati suni abys-
laudcnt eum in clioro, in lyinpano el psallerio si {Pitil. LXXvi),E6l abyssus inlerior, cl est abyssns
psallanl ei. Nec ad boc opns coiisnmniondiini sa- ctlerior. Inierior abyssus esl, abyssus cordis: exie-
pieiilem aliquem, scd ipsam sapieniiain, qux esl rior abyssus esl, abyssus muiidi. Aquae abyssi in-
Verbum Pairis, yirius el forliliido, direxic, ul vcr- lerioris, vana; cogilaiiones, pravae delectaiiones ;
bum operelur velocilcr, forliludn, sapicnlia clegan- aqu:f abyssi exierioris, vaiia gloria, coiicupisceniia
lcr. Sapientia iRhur aedificavit sibi domuni. Do- D ocwlornm cl supeibia. Istac eigo aquacpriino vident
nlum istam sapieniia sibi x'difi<;avii ,
qiionian Deuin, qiiando judicium meluunt, el lioc esl : V -
quidquid proprielali Spoiisi accedil a possessione dcriint te aquae, Dcus, viderunl le aquac ei limue-
suae sapienliac iicquaqiiani lecedit : qiiia ciim ipso riiiil. Tuibanlur abyssi, dum pace vanilatis inler-
gciiita cjiisdcm csseniiae, pari voluntale et polcnlia rujita, cor retrabi incipit ab amore tnundi.
scinper ei assistil. Domus h.cc triplici inaiisionc Suiil ct de alio gcncre laburantium, qui, etsi non
dislinguitur. Prima csl laboranliiim, secunda dcsi- giadiuntur per viam universu; carnis {Gen. vi), Ik)«
deranliuni, (erlia vcro frueniium. Ul autcm de cst, univers:e carnalitatis ( <|uippc oninis caru viam
priiiia niansione primo dicamiis, laborantium alii suam corrunipil), pcr scnsum lamcn csierioreni
siiiii inleriorcs, alii supcriorcs {l<^xod. iii). Primi dclcclaiioiics bauriunt, qiiae inler sensum exicrio-
suhl qui ad siiniliiudincni Moysi a filia Pliaraouis icin el scnsuni inlcriorem posita: , aniinaiii us |ue
adoptali, ct iii numine ifCgypli reposili, poslmoduin ad invisibilia Dei ascendere non per:niiuul. .Audi
adoplioncm ejnsdem deleslanlnr, el ./Kgyptios re- Hierciniam conqucrcnieni de ilU seusus ilciecuuio-
linqucntes ad filios Israel rcveriuntur. Pcr carnis iic : Oculus ineiis, inquii, dcpriedalus ost aniiiiain
cniui coiicupiscculiani in fluininc viliorutn cnuliili, meam in cunclis liliaibus urbisnicx {Tlinn. iii), uec
,,, \B5AL0M5 AUBATIS SmiNCKmSBACENSIS 8;.2
sensua in A et incensum dcvolionis 8upernr»m oor.iis sui, igoc

soliim vlsii». vpniin eiiam qullilict aliijs
(iclcdaliir. Siqiiiiloni visus rtricimr in cnrsii charilalis accendiinl. Omni nuoquecrcaliir.Tpropier

!.i>
caniporum, condeiisis iicmorum, el Dcum scsubjiciunt, et in hniniliiate spiriCus ambu-

fiumi:iiii!i, risii
c.vtcris htijusmodi qmfi ad noslrac niorlalilalis spe- lanles, alieno imperio seniper addicli proprirevolnn-
Audilus in liymnis el canticis, in laii niliil relinqnunl. Ea ilaquc, qwx sursum siint
ciaiil s.ol;(lium.
viil.is (|u;.ndo(iuc oiiosi», in lyris ct lympanis, cl s.npicntes, taoquam forlcs armaii atrium suum cii-
miisicis iiisuumenlis. Ciislus in oll.» tar- sloiliiiiil, et in cquis siiis ascendfiitcs in arcu el s.v
c:\:t(.Mib
niiiin fiim .f.gypiiis, in niimero volalilinm nim Ile- gitla, iii fiinda el lapide inimicis suis praevaltie-
I i,-«is. Cum tlsan in eiiulio lcnticnUr, cnm Loih in runi.
s.ipore vinc;p r:\ro, cuni Kli.i nppelil convivium pnnis Qiiorum viiUori.im el forliiiidinem Joannes in
sulcincri.-ii, iuiiiqi:;im fiim filiisproirheiarum ollam .Apocalypsi dcscripsil, cum Jicerol: El eicc, inquil,
Klis<M Similiiorelniri seiisus, ulpo'.eoiloram redolcn- equus aibiis, cl qui s(idebal super eum habebal ar-
lia, laclii su:ivia cl lcnia. Secundum antem vanilalcs ciini, et dalacst ei corona, el c.iivii vincens lU vin-
scnsuum circcius dirigatur operalionum. Yull enim cerct {Apoc. \). Iii cquo sensualilatcm, in sessov«
npcrari visiis quod recrcat, aiidiius (luod delectel, gu- raiioncin ac( ipe : qurc raiio snper cquiim sedcre
sius (piod s;ipiai, odoraliis qiiod alliciat, lacuisquod K dicilur, quolics ncc caro advcisus spiriium, nec
mulccat. Ilujusmodi dcltxtalio scnsuiim quandoque spiritus adversus caniem conciipiscil. Scd (,u;dqiiid
animam oniiiino dojicit, quandoa gradu perrectionis animale est In homine, imnerio ralionis nsquequa-
cx parlc rctr;ihit. De primo habemus cyernplum in que subjiciliir. Et qiii sedebat super illiim habebat
D;ilida[s»c]il!ade lerra Philislhiini, quic Samscnifor- Hrcurn. Iii arcu dtio, lignurn scilicel el chorda invc-
tissimo crincm fortiliitliuis abscidil, qui supcrvcnicn- r.iiintiir. Iii iigno ergo, qiiod pcr sc non fleclitur,
tibiis iniinicis caplivatus et privatus esl oculis {Jitdic. propriam accipe voliinialem: in chorda, oDedicnliac
yvi). Dalida ciiiii) iiiterprclata pauperciila, hoc csl, necussilalcm. Por chordam lignum intendilur, ditin
dolectatio brcvis ct Inmsiloria, Samsoni, hoc cst ex piieccpio obi-dienlia!, liberi.s voliiniaiis a fini-
Cdilibet viro forii crincm foriitudinis abscidit, dum biis siiis iTCiirvaiur. Iluic arcui Ires sagittac siinl
quosiibel virilcs aoiiiii inoi.us ad cxscciHioncm per- necessaria^ ;

prinia cst, obcdirc hiimililer: sectiiula,
fccii operis asceiidcrc iion permiliit. Undc el su- obedire vclocilcr; tcriia, obedircsapienler. Obcdien-
pervcnienlibus inimicispriv;uur oculis : primooculo tia enim hiiniilis viilneral siiperbian», velox dcsi-
rationis nc possit vcrnm cognosccrc, pcslmodiim diam, sapiens maiiciain. Hoc :«icii non quiiibet obc-
ocuio coiitomplaiionis, no possil Dcum dili^êiC. De diens uiiliir, «cd tanlum ilie qui iii hoc oLediendo
secuniio habcmus cxciiiplum in Gcnosis iiisi.oiid de Simonem Pelriim imitaiiir
3uda {Cen. xxxviii), quia, ctim vcllel in TliamnaE Tri<i eiiim oliedicniium gcnera Siinonis nomine,
asfendcre ad londemias ovcs, Tiiamar ei in via oc- qui obedicns interpretatur, nobia in Evangelio de-
Ciirrit, ct dcposilis viduilaiis vcslibus, lioni!: oniat;i signantiir. Legitur ênim de Simone Cyrenaeo, de
indumcniis ipsnm in aniorem siuim iraxit. JiKlas qiiodicilur : qnoiiiam Imiiic anguriavcriint ul tollcroi
confitciis, Tliamar am.^.ritudo, Tli.imir.is sigiium v-l crucem ejus {Maiik. xxvii), Lcgiiur eiiam de S moiie
(•perliim inlerpretalur. Dum ergo quilibei cordo ct leproso, in cujus domo Jcsus discubuii, cui d ciunn
ojicre confitcns vnll ir, Thanin;:3 ascendere id csl, est: Oieo ca|)i:t meiiin non unxisli, aquam peddius
pnifcclu virliilnni prioies esccssns opcrirc, lona mei.s noii deilisii (Malth. xxvi). Le;;ilur cliaiu de.
cojncrsationc sigiiiim ct cxtîiipliim sc aliis pr.i^be- Simonc, qiii coguominalus esl Peirus, qiii propria
re, jiiollii iom rcnim tcinporaiium ab opcribiis iinio- passioiie passionem Chrlsti esi imilaius. De prinio
ccnliaR scparare, T!i;iiiiar iii Livio occurn ns iii ol;edic!itiom gciiere sunt, qiii poriant quidem (ru-
anioreni suum tr;iliil, qiiia dciectaiio rerum lcmpo- cem Douiiiii iejiiiiiis, vigiliis et cacteiis disciplinje
ralium, qiix ve:e esi aniarilndo animx, inter sensuin insiilulis, scd ad oninc id qiiod lieri oporiet iiihil
exierioreiii ct scnsiim inlcriorem mcdia inicrvc- .j

faciunl voliinlarie, sed quasi scrv enles ad octilum,
niens, a gradu perfectionis reiraiiit. Ili tamon, clsi noti spirilns !il)crinlc, sed sola fcfuntur ordinis
vaniiatc reruin tcmporalium delectantur, pcr opera dislriciionc. Undc cl dicilur: Et huiic ;iiigariave-
lamen pictatis el niiscricordiae de his qii« cilra ruiit, iil csl, coct;cruiit, ut tollcrcl cruccm ejus.
pcifectioiicni e^crint, Dco recoiiciliaiiliir. De sccunilo obedicnliiini gcncic suni, in quoriim

becunda vcro niansio mirabili quodam dispo- domo disciibuit Jcsus, pcr insiiiraiioneiti convcibji-
nitur arlificic, secunduin Ezeciiioiis diserlionem, nis, scd adbuc icprosi ajiparcnlcxemplo pravac coii-
qnanlo prima maiisio est altior, lanto eadem est versaiionis, minus liabenl devolionis ad Dt.um, pa-
humiiior. Viri enini conicmpialivi quanto caelcris rnm, imo nihil dilcctionis ad proxiir.uiit, cl quod
suni clnrilalccxccllcnliorcs, t.mlo paupcrl;'.le spiri- apud Dcum ci homines cst dctcst.ibile, liicem in
ttis oninibus siint humiiloies. Exccl&i siijuidcm tcnebras, boiium in maitim, bonis ctiam insidianlcs
chariliii \acaiit, sanclae mcditalioni sludent, imo cperibus sludenl coiivertcre Di; qiiibus Psaimista
dcsidcranl cum qni salvos se fccil a pusilianimitate iijqtiiiur : Quoniam peccatorcs intendcntes arcnm,
Epiriliisel lenipesiale. Hi tuntqui pliiolas odoramcn- paravermit sagillas suas in piiarcira, iil sagiticiii
lonim plcnas anlo conspecluin Dci semper oflorunl, in obscuro rcctos cordo {Pmt. x). Dc pharcira
233 SEUM0NE5. — SERM. \L. IN DLDICATIONE ECCLESI^. JS4
eieniin iniqiii corilis sagiltas mitliiiil n)ordaci.s de- j^
riiiil. Scriindam liabcnl, qiii seipsos rcgunl, sc jii-
traclionis. Aiidi qnaliicr: Ut Siigitlcnt, inquil, in olj- dicanl, sibi imporant, nc aliqua caiisa vcl occa-
tcuiis reclos. Uecle dicii in oliscuiis, quia iluin atli- sione iiiiiiiicus possit de cordibiis coriim p.iccm
liiinveriC reprdiensionis nwi invcniiinl, f.lsataineu loticrc. El exiil, inquil, vincens ut vincerct.
inurmura quasi palpiiando componiinl.Caveat ergo Fiitno siquideni cgrediunlur vincendo inimicos,
unusquisqne ne eiTiciaiur siniilis viris Sodoinorum postmodo egrediunlur el vincendo seipsos.
pessimis, qni Lotli habitautcm in domo subvertere Terlia vero mansio, quam frucntiuin diximus,
cupiunt, scd percussi cxcilate Tores labernaculi in- eoruin esl qui replcnliir in bonis domus ojus, cl
Tenire non possunt. Viri siquiilcm iiiiqui dnm Loili, servo iiii bono ei lidcli anniimerati jaiii inlravcrunt
hoc est decliiianloin a mulo expii^jnare moliiitiliir iu gaudiuin doniini sui. Lt aiitem gaudium eoruo)
{Gen. \tx), fores labernaculi, boc e&t atlilniii le- sil plcnuin, agr.us qui in medio eorum cst, dupiici
preliensionis non inveiiinnl: qiiia cnjiislibel lionesli cos vcslimciilo iiiduit, quorum prinium csi spiendor
honacoiivcrsatione cxcaecali ad ipsum iiilro re non xlernx ciarilaiis, secundum jocunditas divinxcon-
possunt. Timoat nnusquisqne noslruin el caveal leniplaiioiiis. Si illuminarentur sine jucnndilale,
iilam Isaia: seiiicniiaiM, quu; (licit: Quia ilibuavit boaum e.-set imperfecluni, si jocundareiilur sine
inferniis animam sitam ct apcruit os suiiin absque B iiluminalione, el iioc quoquc boiuiin minus pienuni
ullo terniino, ct dclrarlores dcscendenl ad iiJSuin, cssel : el ideo utrunque dalur, aUenim ad gloriaiii
Ct sublimiiim uciili deprimcnliir {Isa. v). corporis, alteriim ad jocundilatem mentis.

Du tatibus enini dicilur: Olco caput mcum non De refectione coriim Psalmisia loquilur, diceiis :
unxistis , id e^t desiderio devotioiiis ad dulccJineni iiiebriabuiitur ab uberlale domus tux, tl iorrenle
divinitatis incu; noii ascciidislis. Oleo capul meunt voluplatis lux potabis cos (Psal. xxxv). in pray
iion unxisiis, est oieum qun iios Cbrislus, et cst senii quidem viia sancli renciuniur, sed non ine-
oleuin, qi:o nos Cbristum inungimus {Maitli. xxvi). brianlur : in fulura el rciiciuniur, ei inebrianlur.
Olculn quo nos Christus iaungit, dulcedo csl divinuc Ilic refcclio particularis, ibi rcfcctio univcrsaiis,
iiispirationis, qua aniina pcr sc sicca el ariila sagi- cuni prxcinget se et facict ilios discuinbere, c»
naiur, d<iin gratia, qna prius carebat, sola Dci bo- transiens ministrabil iiiis {Luc. xii). Est nni rc-
iiiiate ei infundilur. Sicut adipc, inquani, et pin- fcctio aiiinix ia sacrameniis, secunda iii Scripturis,
gucdine replcalur aniiiia mca. Dnplex csl olcuin, tenia in virlutc oralionis, quarta in iiealitudine
quo Cbristnm inungimus. Primum csl olcum
iios glorificationis. Iii prinia retectione vitulus sagina-
exultalioiiis, duiii quxlibel aniina jam perccpta };ratus occiditur, in secunda liiier signalug seplcm si-
lia, iii spe fulurx glori.x exuitat et la.'iatur. Scciin- ^ gillis apcrilur, in terlia scala Jacob crigiliir, iii
duiu esl olcuin devolionis, duii: loto nientis dcsidc- quaria cocna ntipiiarum agni insiauratur. in priina
rio oratio iiostra, sicut incensum in conspectu Dc4 refcctione anima in sacrameiita passionis deponit
dirigitur. De quo maximedicitur : Oleo capiit meuni vetustatem, in secunda pcr cnnsolatioiiem Scripiii-
iion unxisli,quasi oralionis dcvotiotie ad ccisludi- rarum spcs accipit forlitudincm , in leriia quasi
iicin diviniuitis niex non asccndisli, etsubjnngitur ; per scalain gradilur dc virlute in virlutem, in
Aquam pedibus nieis non dcdisti (Ibid.). Sicul ca- quarla xicrni illius convivii coiisoquitur bealitu-
put inuiigcre spectat ad dcsiderium conleniplaiivi, diaem. Beatiiudinem dicu in corpore, ei beatiiii-
sic pcdcs iavare ad rcconciliatioiiem peccatoris : dinem iii inente, ulraque cniiii substantia, scilicet
Duobus siquidcin pcdibus Deus ad peccatoies veiiit, corporea ci incorporea, sua ibi liabet boua. Duo
sciiicel pedc niisericordiic, ct pede justiciye. i'cdc sunt autein ibi bona prxcipua, vidclicct cogniiiu
miscricordix veiiil, dum gratis iinmcritnm impiuin vcritatis, et perfeciio cbaritatis. Siaiililer et diio
justifical: pcde jusiicix venit duin uniiniquenque corporis, quoriiiu unum csl decor pulchritudinis,
promerilo juslicix dainnat aut coronat : quos pedes reliqiium est integritag sanitatis : priinum esi iii
aqua illi non pcrftindunt, qui nec pro coniinissis p glorilicaiionc corporis, secuudum eat in abjeciiono
suis Dci misericordiam impiorant, nec fuUir.x exa- corruptionis. Isix aolem virtules, etsi ibi inler se
iiiinatioiiis judicium rcrnrmidant. sint diverbX, iii usibus lanien lortassih nullx suiit
Dclcrliovoroobetlicnliunigciicre sunl qui incorde diffcrentix. Qiiia singiilx viriuics usiint omnium,
bono ct optimo verlium obcdienlix audiuni, et qitx cl omnes usum singiilariim habeitiini, ul im|ilc:itur
de his, qux sccuudiim Deuiii siint, imperata fuerinl, iibid proplieticum : Omnia ossa, id est omncs vir-
solo amore justiiix iiiiplcnl ct pcrficiunt. De tali tuicsiiostrxdiceai : Domiiie, quissimilis lui ?(P<rr/.
auiem obcdienli rccie subjnngilur Et dala est ei : XXXIV.) Isti forlassis signiricati suiil |>6r mulier«>iti
corona, et exivit viiiccns ul vinceret {Apo. vi). iilam amiclam sote, habenleiii iunam sub pedibii«
Tres siint coronx, qiix vero obedienti donantur. suis, et coronam de stellis diiodocim {Apo. xii).
Prima est corona viotori.T;, sccunda est dignilatis Circumamicti siquidcm sole jusliiix iumen inhabi-
el poieniix, icrtia cst glorixcorona. Prima liabetur tanl inaccessibilem, ei nullain sui partom exlra
dc iriumpbato hosic, secund.i pio imperii adep- ipsiHn reiinquentes. Lunam sub pedibus calcini, id
lionc,teriia pro bcaiitudinis consecutione. Primain est vitxhujus mortalilalem, sive rerum muiuii.iliuni
babeiH, qiii pngnaverunt conlra boslem cl vice- vanitatem : unde et coroaam de siellis duodeciai
Patkol. CCXI. 8
955 ABSAI.OMS ABBATIS SPRINCKniSBACRNSIS Co'0
liabere dituiiiur. 1n coroiia ncqiic principiiiin nc A ar[)rcliondore, iil(|tii subiiliialciii ingoiiii, prdliitnlila-
«|iie finis, per qnam polcsl giuidiuin inlelligi inlcr- icin scincnliaruni, piili lirjiiidincni cluqiiii desiiierani,
iiriuabiKs Klcrnitalis. iii slellis vita cl doclrina 3C(clcr;ilo Biie oralionis miiiiis rustidire :n<i|>i.iiit.
jposloli<:e prj-dicalionis. RcPtc crgo coronain <ie Facla ntiii. inqiiil evangclisia, encenia in Jeroso-
«leliift diiodccim li»l)ere dictinliir, (|uia ({uoriim vi- lijmis. Kncenia quanium ad ciyinologiam iioininii,
tain el doclriiKim iii liac vita sunt imilati, ad eoriiin qiiasi enceiiia dicnnlnr, qiiod soiiat iniiovalionem
Hiniililiidiiteni coroiiati suiit iu ccclis. Ujhc dc ti i- sivc dedicalionein. Il.cc aiiicin soIennit;is a Juda
plici illa nuinsionc sccuiuliim serieiu proposili dixi- Machabeo insiituia esl {// Maclia. viii) quantum ad
utus. Muli» :>li» adiiuc dici possenl de sepleiii co- veritatem liistorir, quando ejcclis idolis el coruul
itiittois, d*' oniulu spODSX ei sponsi, de apparaln cullibus dc lcniplo Domini, divino cullui iltud iie-
cnnvivti, si esscl qui auruin dc lerra oducoiel, et rum niancipavii. Sciiis, fralres charisslmi, qiix-
instanlia Svjiennitaiis pro roverenlia dcbili ofiicii cunque scripla siint, ni\ nostram doclrinant scripi.i
iion urgerel. lii^rim igiiur bis omissis iu ill;i>n ccr- suiit [Rom. XV), til per paUeniiam et consolaliouem
tcf'en> inapsic em, in tiibcrnaculum noii manuiac- Scripturarum spcm habcamus. Vos niaximoqni no-
iU!n,,tolam mentis nosiree inten'ioncm, dirigamus, tit vislis viiulum Libani comminuerc, el quinqiic do
landem ab hac scrvilule corrrîonis iransfcrainur B panibus bordeaccis mulla millia hoiiiiitiim saiiare
iii lilterlaiem gloria; jiliorum Dci. Iler nostr.i! pere- in hujus lempli visibiiiii slruclura aliciijus iuvi&ibi-
(^rin;itionis, rral^cs dilectissimi, in limore Dei et lis leinpli invcstigatio, ni fallor, nobis propouilMr.
dileciione prokimi preftciamus, iii iii illa ccclesli Quod acilificaiiduin el posl subvcrsionem muiidan-
pulria mcreamur tieri haeredes Dei, eobxredcsau- dum uobis iusifluaiur» iii kr omotssedificaiio coa-
i« 'ii Ciiristl, prxslanlc Domino nosiro Jcsii Chrisio, siructa crescal in lempluin s;inciuin in Doniino.
cujus rcguuui ei imperium pcruianct in secula seeu- Noa iiiconvenienlercrgo lenipluin Dei animam joî
htrum. Anicn. diciinus, qiix iinago el siiniliindo Dci esl, ei sa-
SERMO XLI. crariuiu Spirilus sancli. rrimo ergo videamiuquo-
I> DEOICATIONE ECCLESI/E. luodo lemplum istud iribus modis u^diricaliir. lii
Facta tuut encenia in Jerosolymii {Joan. x). Mul- &Uiim surgil et consumm?.iiir, scilicel dileciiouc vi
tos ex vobis, fralres dileclissinti, olavcm acienlix bona operatioite : cogitilio in fuitdamenlum jaciiur,
accepisse, ei legein Domini imiiiacululam cl con- dileclio iii parietes erigilur, bona vcro opcraiio
\erlenleia aoimas digilo Dci scriplam in cordibus quasi leclum, paricles in summiiaie ampleclilur.
vcslris jamdudoin agnovi. Siquidem illa clavis Da Sicul enim dicit Augusiinus : Qiiantum cognoscis.
vid quai claudil el iiemo apeiii, aperil et nemo ^ laalum diligis, lantuni oporaris : non cn^m polest
cJaudil, profuiida i)ci el mysleria ScTipinraruin vo- quis diligcre quod non cognoscit, vel opcrari quod
bis apcrtre vuitiit, vubis, inquam, quibus dalum esl non diligit.
nossc myslerium regni Dri, celeris aulem iii para- Tribus auicm modis ad pcrfeciam cogBitioneui
bohs. Ue iiaquc scquenieai ut parvulum.sapieniem perveaimus, sciliccl mediialione, exercilaiiooe,
ui parvulum, lacie a;'hiic, non solido cibo nutrien- erudiiione. Est autem nicdiiaiio frcquens cogilatio
duin, limor dissolvtt, iguorantia arguit, verecundia aninti in dubiis ad invesiigalionem veriuiis. Exer-
deiiiquc conluudii. Uilcr perfeclos eniiu loqui sa- citalio frequcns usus inquisilionis sive pei
seipsum,
picnii:ii!i, ei spiriialibus spirilalia compararc opor- sivead alterum. Erudiiio aulem csl sludiosa animi
tebai, qui corum qua: relro sunl obliti, lolo sensu informalio, vel ad agcndum quod oporieat, vel ad
cogiianl circunspeclionem Dei, ei in lege cjus me- scicndum quoil ignoral. Cogniiio aulemalia est Mib
ditanlur dic ac nocic. Quoniain ergo lanlorum vi- hominc, alia csl de hoiuiae, alia vero supra ko-
roruin prxseniiam ctiain verbo offeudere &ununa miiiem. Ea qux csl sub homine, esl de rebus crealis
iiijuria cst, in vocem iamcniatiuuis poiius quain propicr honiincm, per quam cognoscil Itomo di-
erumperc, paralus quauluin valeo
fcernionis libel p gniialcm suift condilionis. Per eam vero quae esl de
luntc lachrymarum salislacere his, quos accessilaie hoiuinc, cognoscit homo viliuin proprix inrirmiia-
obedieiitiac licei invilug cogor offenderc. Veruuu- lis. Pcr cam quae supra homincm, gratiam boniia-
nicn qnia viri estis niibciicordia:, gens saucla, tis. Perpriinam cognoscisquiilacccpcris, pcr secun-
popuius ucquisilioais (Osew. vi), scieir.es quid est, dam quid perdidcris, per lertiaro qnid accepturus sis.
inisericordiam volo el uoa sacrificiuin, miscricor- Posl cogniiioncm diicctio quasi sapiens archi-
diam vesiram potiu^ quain judicium respicio, ma- teclus, fundamenhim crigit, in ingressu poneiis
gissecurus de vcnia, quam formidolosus dc ofliensa. discretiont^m, in capile devotionem, in sinistro la-
Libenier eiiiia sufferiis ioaipienies, cum siiis ipsi lere comp:tssioncm, iit dexiro vero mansueludincm.
sapienles, quia vestrae virlulis esi parcere, non pii- Primo ponittir discrelio, ut sciamus discerncre
iiire, cxcusarc aoii judicare, in his maxime quoruni mundum ab immundo, saoclum a propbano, aialum
evenium urgei necessitas, ei finem exequeadi pru- a bOQO, ne cx conjunclione virlulis el vitii propba-
hibel rei imparaiie difficulias. Sed oe lum per ser- actur in terra saactuarium Dei. Nam mala sunt vi-
laojnis iacuriam, luin urolixilaUs vilium, usque in cina bonis errure sub ipso. Pro vilio virias crimina
iasiidium dccurrai oraiio, siudeamus (inem brevitalc sacpe tulit. (Omd.)
, ,
27,7 SEflMONES. -SERM. XLl. LN DEDICATIONE ECCLESL-E. 27,8
vero sunt cnslodiam virlulis, ilchc.il esse

In omni ergo s.icrir.cio luo s;»! olTens, i.oc c.l A Q>'3f^ a.l
casia cuni dcjcclione sui, el contciiiplu

disrreiioncm liabc-is, sirul prrccipii libi Ooimnns .<;impiicia,
scciili. Siniplicia ci casia qiiantiim ad cuslodiam

(Levil.}l),ac »ioncra inipoitabilia alligaveri.s cilius
boiniiii.s iniorioris cum dejectione .sni, ct contcmpta
oneri snccumbas : anlsi nnililos collcgeris lenliscas,
Uli- seculi, qu.intuni ad caiitclam lioniinis exlcrioris E:«
et (J('f.iiliosns fias sicul in Apocalypsi logiliir :
sed qnia ne(]nc qiiie primo loco diximus, refcruntur ad sacrificinni

nam caliilus esses , aul frigitlus :
de arineniis, qnne sunt laboriosa et foriia : qu;e

calidus es neqne rrigidns, incipiam te evoinere cx
sccundo ioeo dicia sunt, ad s.ncrificium dc pcco-
ore meo {Apoc. iii). Posi discrciionem sequilur
ribus, qiirc sunl man.>^»cta et innocenti.i : qmc vcro
devolio in oratione, compassio in pro.\inii inOrmtaic,
terlio loco ad sacrificium de avibus, qiiod esl iii
flevotio qnanlnm ad Deuin, coinpassio qiiuntum ad
turlure ct cclumba, qnia sunl siniplicia ct casta,
proximuin, niansueiudo qManiuin ad le ipsiiin. His
qiiatuor pariotibus oninis xdi(icalio couslnitta oon-
iEdilicota cst domus Domini proiii potnimur.»
consoq;iciilcr cjus dedicalionem Itreviier pcislrip-

crescil in lcmptum sanctum in Domino, qnoniam
gamtis. In matcriali lemplo tics logimus faclas de-
discrctio aedificat sapienter, devotio diJigcnlcr,
compassiu misericordiler, niansneludo decenler.

dicaliones. Unam sub Saiomone, secundam posl
B caplivitalis redttum dc Dabylonc, lertiam vcro per
Fructnm vero inansuetudinis Piopbcta nobis apcril,
Judam Macbabcuin in tcmpli dcsolalione. In buno
diccns : Diriget mansueios iri judicio, doccbil mitcs
niodum ieinplum nostrrim spiritale tubet tres dc-
vi9s suas {P$at. xxxiv). El iii Evangelio : Duaii
niiles, quoniam ipsi possidcbnnt terrain {MaUh. v).

dicalioiies. Unam in baplismaie, secundam in re-
meus nuitciatioiie s.truli, lcrliam in «icposiiione cariiiti.

Et alibi : Siiper quem reqiiicscct 6pirilu.s
uisi super niitcm ei liumiicin et cxtem [ha. lxvi). In bapiisinato siquidem Deo dicai.t est auinia ra-
Isli $WMl quatnor annuii aurci, qni erant in angulis lionaiis.dum por dcposiiioncm vetnstatis mundadir,
arcae teHlumonti quibns elovabatur cum cftstra per iiihabitaniein gr&iiam Spirilussancti sanclitica-
,
«ssent raovenda, cl deponebatur cuin essent fijfênd.i

tiir, p.3r confessioncm fidei annatur, pcr unctionciii
lentoria. Sancla cniui aniroa, qux arca iojrlnmenti oiei corrobor^tur. Dc secunda lempli dedicationu
dicitur, quia legem Dei reiinet corde, ct implct Psiulus gloriatnr, cum dtcit : Mibi absit gloriari,
bona operalione, liis qnatuor suprtdictis virtulibus nisi in cruce Domiiii iioslri iesu Cbrisli, pcr qneni
a lerrenis afTectibus sursnm erigitur, el (!eviclis

milii niuiidus crmirixus esl, et ego inundo {Gal. vi).
lenlationum inotibus, iii tranqnillilate mentis quicta Videmns qnosdam babere conieniptum mundi, qnos
CHSlodKur. Ad devolioncm nos exbortainr spoiisus C "^" tontemnilmundu5,quosdam cf.nlemni a mnndo.
in Canlico amoris, dicens : Comcdiic el bibite, qui non conlcmnunt mundnm quosdam et con- ,
amtci mei , cl incbriamini cbarissinii {Canl. v). temnere muaduni, ct contenifii a tnundo, quosdam
Coniedite de fruciu bonx operalionis , bibite dc nec contemnere niundum iiec conlcmni a mundo.
vino compunctionis, inebrianiini in gaudlo sanclx Ili qn; contemnnnt mnnduin et iion contemnuntnr a
devoiionis. Compusstonis cxenipluin dedit nobis mundo, .sniil qiti et si corpore soiit in mundo, con-
Samariiani*s ille misericors, qui prTlereuntibus sa- versalione lainen snnt in coelo, qiiorum vitain
cerdote ei levita, fecit misericordiam in illum, et admiratnr mundus propter dillicullatcm, ct vcne-
aecuratis plagis ejns iiifudit vinum {Luc. oleum et
ratur propter sanctilatem. Qiii vero contcmnontnr
x). El quid aliud obslciticcs llebrxorum nobis con- iimundo el non coiiteninunl niundum, sunt qno«
tulerunt, nisi compassionis exemplum qux non abjicii mundus propier rcruni paupcrtaiem, pan-
,
inctucbant mandaio Pbaraonis conlraire, ut filios norum vilitatem, pcrsona; dcjcciioncin ci \it;e ,
ilebraeorum de morie possenl cripcrc (Exod. >)? ciiormitatein : qui ei si relinquant muiidnm iieccs-
silale,omnia possidcnl voluntalc. Snni ci aiii qni
Seqnilur de nltima parte spiriialis a>dificii , Itoc fontemnunt mHnduni et conieinnunlur a inundo.
est, de bona operalionc, legltur in bisioria veieri D qnales racrunl sancii , qni tudibria ct vcrlicra ex-
{Levil. i) tria aninialium genera in aacribcio Dontini perti, insnper cl vincnla ei carccrcs, lapidaii suiii,
ofierenda , de aninialibns » de pecoribus, et de secti snnt, lentati sunt, in occisionc gladii niorini
avibus. In bis iribus animaliuni geiieribus, tria sunt pro Cbristo, per qiicin ninmius ois cruciriips
gcnera operiim insinuanlur. Qu,-eda[n eniin agimu^ crat : quia propier ipsum minulum conloninebaiit.
ad niortificalionem carnis, quxdam ad oustodiam ei ip>i iiiundo, q.iia propter Chrislum ninndus eos
uriuU&, quasdam ad ofTicium cbarilatis. Prinia el De bis vero qnl non conlcmnanl
abjiciebat. mun-
iiitima agiinus propler nos , media vero proplcr dum , rtcc contemnantur a mundo non oporict
prttximos. Ea qu.x sma ad moriiOcalionem viiiorum, exempla subjicerc quoriMn et jn misericordij ei»l
,
Uebcnt ,essc l.-«boi'iosa , et aspera in foriiludine multiiudo, el manifesta ronversaiio. Haiic seciin-
ajiimi, et buiniliaiione corporis, iu faine et siti, in dam spirltus innovaiionem tribus moilis oportet
frigore et i:ndilate, injejuniis mnliis, in tbarilate comparari , scilicet ai>jectioiie proorine voluntatis,
Don flcta. Qu« vero sunl ad ofGcium charitatis, paiieiilia trilmlationis, ct desidcrio pairt:c ca»Icsti5,
debent esse pia, inoiifûeta, plena misericordia qnjc iria ei ipse Salvator pr«scripsii, diccns : Qui
facta in bilaritatc , sttidiose et absqiie diiatione. Tuli vctiire post mc, abnegct scnietipsum ci tollai
5j*) ABSALOMS ABBATIS SPIUNCKIRSnACENSIb m
( rucem SHani , e( scqti;.liir iiie (Luc. tx). Abnegel A "uis, qnam iiobis pr»slarc «Jigncliir Jesiis C!:risiiis
semeiipsniii , ileponcndo [iropriain voluniaiem Dcu9 cl Doiiiiiius noslcr creaior et redcn>pii)r, cdjii»
l/ilal cniccni suaiii, p.iiicnliain Iiabeiido iribulalio- regnum ct iinperiuin peniinncl iii secula scculoniiii.
iiis : cl scii«alur iiic, iK-siiifrio palri.v cl opcris Aineii.
iii.iialio::c. Qiii ciiiin dicil ac. iii Ciiii:>lo iiianerc. SERMO XLil.
licbel sicul illo anibnbivit et ipsc ambulare (/ ly FESTO SAMCTI VlCTOhlS.
Jonii. ii). Is!i sunt qui vcnerunt ex tnagi.a tribuluiione, et
Ulliiii;i innovalio spiri(us csl in carnis dcposi- laverunt stolai suas, et dealbuvsruiit eas iii saugnine
lioiic, nim iiicbriabuntur ab ubcrlaie doinus sna', AQni (Apoc. \n). kh \n\i\i) nascenlis Kcclesix, qnaj
el lorrciilc voluplatis suse polabil eos, cum ingre- in sanguinc juslorum fundala est ct plantala, saiicli
dionlur iii liimiiic luo ad vidcnduni Deum deornm m.irlyre.'^ spcctaciilum facli sunlmundo, et angelis,
in Sion. Is!a spiriliiiim iiinovaiio qiianlo csl exccl- el liominibus. El quidem speclacnluin facti sunt
leniior caneris, lanto csl cxlcris magis adinirabi- luuiido, fiiiando tyianni el persecnlorcs Chrisll in
lis : tuiic etiim supcrvcnict quod perfeclum esl, ct efiiisione sanguinis eoruni dtlcctaii siint : liomini-
cvaciiabilur qupd ex parlc est. Sive cnim sensus bus, cnni justi el fideles iii p;itienlia eoium aedificaii
destnicliir, sive inlcllectus purilicabilur, sive dona B suiit : angelis, cum spirilus angelici dc eornm vi-
gralnita pcrflclenlur ci confirmabunliir, deposito ctoria pariter cl gloria gavisi suiii : Ad iioc specta-
siquidcin corporc morlis bujiis scnsuum alii de« culum, fralrcs dileclissimi , nos invit.Tt angcliis,
slrucnlBr, cl quanlum ad usum, ct quantuiii ad lia- qni Joaniii loquilur, el in joannc omnilms conger-
kilum, ut laclus qiii spirilali crcaturx non conve- vis, el fratribus ejus habeiilibus (estimoniMin Jesa.
iiit, cum tantum in rebus corporcis ipstiin oporieat Invital, inquam, cum dicil :
exerccri. Alii deslruenlur quanluin ad usiim, qiiem Isti suiit qni veiterunt. Vos ergo qui ad spcclacii-
nunc habenl, non qiianlum ad li:ibitum, iil gustus lum boc invilali cslis, intucainini agones inarly-
el odoratus. Gusius cienim lunc erit, illa sctcrna rum, virtutes corum, et gloriam eoiunK Inluea-
beatitndine saliari : odoratus cril officium, in ca mini agones eorum el admiramiui, quod in carne
deleciari : visus vero et audilus destrucntur quan- fragili, in vase fictiJi, in corpore morlis liiijus, lanla
lum ad inslrumcntuin, non quanlum ad usum vcl poluerunl paii siipplicia. Intueaniini viriules eo-
({uaiilura ad iiabiiuui. Animx siquidem bcatorum rum, signa ei prodigia, el mirabilia qux Dens ope-
dcposiio corpore mortis, et vident opera hominum, ratus est per eos, ei in sanclis niaityribus laudaic
€1 audiuiit voces Deum laudantium. Ad hoc ul vi- Dci bencficia. Inlueamini gloriam eoruni qwa in ,
dcaniiis quoiiiodo purgclur inlellectus, neccssarium coilis perfruiinlur , et implorato corum snbsidia.
csl suiiii de lij^nis Lybani ad a:dificationein tcmpli. Nec ad boc speciaculum dc longc iiivitati,
estis
In Tbiiiuco Platonis scriptum asscrunl, quoniain quod prope vos demonslralur, ciiin dicitnr Isli :
iiileltcclus soiius Dei esl , et admodum paucorum sunl, vere propu nos e.>^sc dicuntur, qnos ociilo
honiiiiuni : sed si paucorum hominuni cst intclle- spirilali videiis, crcbris oralionibus alloquimini,
ctns, cuin iiiulli sint lioniines , conseqnens est ut manibus per iinitaiionem boni opciis qnoqno niodo
pliqui siiit siiic intcllcclu. Scd inlcilecluum alius altrectatis, cordis dcvotione finniier retineiis. Me-
esicx ciealuris, aUus ex Scripliiris, alins cx infu- riio propc vos , quia spirilales cstis, deinonstran-
sioiie siipcriiae vcrilalis. Primus cst vuljji, secundus lur : quia spirltales viri ca qnoe spirilalia sniit do
pliilosoplii, lcrliiis viri religiosi. Primus omninm, propc vidciil, ntpolc quac diligiinl, qua; afTectanl ct
sccundus miilloruiii, lerliusest adinodtim paucorum habere conciipiscHiit. Temporalia vero dc lonê
bominu;n. Tunc crgo intelleclus nosier piirificabi- videnl , nipote qiine non concnpiscnnl, cl qnibiis
tur, cum non per creaturas inlelligcmus, scd ex frui in hoc nuindo non cupiniii, taMqnam slercora
bola iiifusione illius summac verilatis, in quam ct ca reputantes, uiCIirislnm liicrifariant.
pcr (luam oniiiia intelligentes erimus, sicut scri- p lloc est qnod quaiido spirilalibus viris loquiiiir
pluin cfcl iii piophetis : El erunt omncs docibiles Deus sive angelus , scparat cos, ei seorsuni ducii a
Dct (Joan. vi). Scd et charitas lunc perficielur, tumuliu, et voluptale sccnli. Sicul Doiiiinus Jesus
quia iicc aliud ncc aliler quam debcat tunc ilili- Christus, Pelriim, e( Jacobuin, et Joannem duxii ia
gninr. niontem excelsmn solo3, quando traiibfiguratus est

Esl auiein duplex pcrfectio charilalis, una iit coram cis {Malth. xvii), ita Dominiis, quando
con$l:iiiiia (iitigenJi, aliera in inieniione diicciions. Moysi legem dedii, separavil eum a turba , ci in 1
l^rima iierfcclio, ui ioriis .sil conira adversaria lo- caligine monlis locntiis csl ei (Exod. xix). Li>deiu
lcrandi, ul paralus quis sit pro Christo in carcerem modo locutus est Deus cuni Abraham, Isaac, il
el in moricin ire, et pro proximo animam poiicre. Jacol), ei angeliis cuir. ilelia in soliludine, qniliua
Secun.la, ul l;inli»m iiiccnsa sil, ul an:p{ius innam- oiiinibiis docelur, qnod hi qnl spirilalia prope in-
inaii iion pi jsit. Prima pcrfectio csl vi^-, sccuiula, lucntur, longe fieri debent a lcttiporatibus. El con'-
pitrise. Habemus tres iiiiiuvaiiunes spiriluuni di- tra, carnales homincs, qui carnaliu alleclanl et
slinctas, primam jam acccpiinus in sccunda per , haberc cupiunt, ca oculo cordis vicino iaiutinlur.
graiiam ambtilamus, lertiain vero adliuc expecia- Sed spiriialia viilcnt «je longe, quia si ciiin c^hiuUi
,
2il SE[\M0NE!5. — SEIIM. XLII. IN FESTO SANCTI VICTOHIS. £42
ItoMiine ile sanctitalc, de tcligione, de vila ttituri j^ niuiit, scd fiinihus pcccaloruni suoriim vcl ihAiii
fcciili coiircras, videris ci qnasi in soinnis lofiui, et perlraliunlur. Primo vide in luxuriosis verum cssc
oculum conlis ad isla non (iirigtint, qui:i ainore ta- qiiod dico, elaticnde in eis ardorem libidini*, in^lii-
lium non afficiuntur. Legitur dc llcli sacerdoie Yicni ventris, luxuriam vestiuin, resolutionciii olio-
ciijiis oaligaverant oculi quod noii (lotcral videre rum, qnx vincula qiticdam sunt, quibus ad tor-
lucemam Dei .inieqnam exlinguerelur (/ lieg. ii). iiienta inortis sclcrna; pertrabuntur. Idcni iiivenits
Qiiod ad iiiterain sic accipieiKiUni e&l : Qui;» nalura in avaris, si nltondas rapaciialem eoriim, inhuma-
cjeciitientium oculorum est, quod namniain lucerii^je iiitalem, coiilempuim Dci, oblivionem mortis, qiii-
propler iiiiniam claritalcm iiitiieri non possiiiil, sed bns qiiasi vincHli.'^ (|iiibiist!:>iii ad puenas gchcnna:
cvtincta flamina lucern.ne carlioncin nielius iniueiw porlraliiiiilur. Siiiiililcr el in aliis pcccalorilins,
lur. lii flaninia vero spiritales viri iiileilignnlur, quia cum dixerinl, pa\ cl sccurilas, liiiic rcpcf.-
qui intiis ordciil cliaritale, el foris lucenl bona linus cis siipervcnicl iiilorilus (/ Thcss. v). IJt
opcraiione. Per carboncm vero qiii non iucct, qui- aulCMi exeiitply vos docoam, quoiiiaiii n.arlyros
qiie carnales accipiendi sunt, Heli ergo pcr qoeni spoiiie ad lurniciita venerunt , allendiic iiivioti
carn les designanlur, non lnccrnain, sed carboiiem niurtyris nosiri Vicloris iiiirain vicloriani, flagolliii
lucernac viderc pole.sl : quia tariiales lioniiiics nia- B ca:dilur, suspcnditur eculeo, cquorum rabie per
gis acntuni liabent visiim cordis ad videndum car- nicdiani tiabilur civitatem, e! iii mola pisturali tuto
iialia , quam spirilalia , propterea qua; diximus, coiifracius coiôrc, ad uilimum gladio coiisiimni.i-
sanrti marlyres .spirilalib!i.s viris prope demonslran- tiis osl. Sed h;i:c omnia spoiile susliiiiiil, ct est pro-
lur, cuni diciliir : hli sunl qui veiieninl. balio in cvidcnti ,

quia manu an}i;clica Ciliittns de
Sed attriide quod liorrore carceris, sponle rediit ad locum passionis.
spirilalis visus cordls duas
exigit claritalcs, ad Jioc nt spirilaliler sanctos
Sic Laurentius insultat cariiilicilius, Yincentiiis
intueri. Unam invilal lorlores. Iloc Dionysiiis cl alii martyres

I>ci pos.sit extcriorcm, in qua sancti
Sunl ciim Clirislo in patria : allcram inleriorem, foceriint, qui jier iinniaiiitMlem tormenlurum pcr-
quia justi viri pcr virtuiis inlus illuminanlur in venoriinl ad sociol;;lcm anjjcloruni. Venerunt ciiam
iiniina. Illi cnim soli qai intus per graliaiii illumi- ex tribulatione, quando superalis torloribus pariter
Dati snot, illam clariiaicm per conicmplatioaeni el lorinentis, victores ct gloriosl ad coeleslia regna
intucntnr.in qiia sancii marlyres,et alii jusli gloriosi

migravcrunt. Victorcs plaiie fuerunl, et lorloribus
pariler el iliuminali cnni angelicis spiritibus

suis buperiorcs effecii, qu.Tndo ipsis ad gloiiain
in
Clirislo vivuiii. Qui crgo in lenebris esl peccaio- translalis, illi in icicrnis suppliciis demersi suni.
riim, sanctos marlyres in clariiaie positos non vi-

C Ubi vero el Maxiniianus, ubi Dalianus, Fecenninus
det. F'ertenebras siquidcm ncmo clarilatem videre ci alii martyrum pcrsecutores certe victi sunt, cl
poiest : imo per lenebras nec ipsas lenebias aliquis exterminali usque adeo, qiiod ncc intcr mortuos.
\idel, co quod pcr solain clarilalem non solum cla- incmoria eorum remansit.
i'itas, sed cl lcncbrnc videanlur. llluniinatum ergo Yenerunl ergo sancti marlyres ad tribulationcm,
iiccesse est nt habeat oculum, qui ad spectaculum vcneruni cx iribulationc, ulrunque isioruin mcmo-
islud admiititiir, .id quod inviiali suiit illi qiiibus ritcr rciinenduin cst. Quia pro utroque &oIennizat
(lietnin est : Issi suni qui veneruntex magna tribu- Ecclcsia. In vigiliis sanctorum mariyrum recolit
latioue cl CTtera. Lbi et rccte appositum cst, suni, Eoclesia, quud sancli mariyies vencrunt ad (ribula-
(tui ad vcruin esse pcrveneriinl, quod iiec laboribus tioneni, quando vigiliis, jejuniis, et aiiis maceraiio-
frangiiur, ncc iuriniiitate corruinpiiiir, nec niuia- iiibus carnis passiones sanc(orum quodammodo
biliialc iransit, nec aliquo nne deficil , sed immii- imi(alur. In diebus vero nataliliis eorum iii gaudio
labiiilalc semper idem, aBlcrnitale sinc fiiie siibsi- spiritali recolit Ecclcsia, quod venerunt ex m.^^gna
i\[l •
l&li ergo sunt, qui vi-ncrnnt cx magna (ributa- ttibula(ione, duin solenniter dccantal ea qux spc-
truiie. Prius lainen venerunl ad iribulationem, [) ctant ad gloriara, sicut liodic facimus in laudeni
postca ex iribulalionc. Ad tribulationem venerunl, bcati Victoris marlyris, quaiido dioimus : In vir-
qnando (orincnta pa.ssi sunl. Congrue dicilur vene' lute tua, Dominc, la*iabitur justus, posuisli super
riinl, qnia non atlraoti, non coacii, sed voluiilate capul cjus coronam de lapide precioso, el alia hu-
spoiiianea veneriint ad supplicia passionis. Sancli jusmodi qu% in laudem et venerationem ipsius ho-
eiiiin mariyrcs ad hoc spoiiic nilcbaiilnr, ut in hac dierna die decantantur. Tertio vidolicet in octavis
vila pro Cliiisio paliendo cilo ab boc secnlo erue- eorum solennizat Ecclesia pro fulur.i glorilicaiiono
rcniur. Sivut c contr.trio carnalcs liomines ad hoc corpornm, in qiiibus tornicnta pertnlernnl. Tripli-
nituiitur, u( fiiîendo Iribulalioucs hujus vitx, diu ciler eigo pro sanclis martyribiis solonnijit Ecde-
in lioc $eculo ladiceiilur. sia. Iii vigilia, in iialali, in uctavis eoruiii pro caii-^
Vcncriinl ergo sancii viri iA tribiilationem vilUi sis (luas diximus. Venerunt ergo ex magiia (ribu-
istius, fugiunt carnalcs liomincs tribnialioncs vilx latione.
huj<is, ncc tamcn ciTuginnt ,

quia ct si evadant tri- Magna Irihulalio marlyrum appcllatur , respettii
liiii:iiioiics magnas hnjiis .^cciili, lamen ad maximns aliariim tribul.Uionnm hujns scculi, qu;c rcspcclu
ill.is iribulationcs neieriii snpplicii, non dico \c- niariyrii oinncs pnrv» non immeriio esse ditunim .
S43 ABSALO.MS ABnXTIS SPUINCKIIISBACENSIS ii4
Dicitui- aiilcin pocna ni.trlyrii inagna liibiiblio , A cliaritalis dilualur, scJ ul per fervorem spiritns
1)011 propter Uiutnrtiil.-ticin leinporis .
qnia mulix sinccrior el purlor ediciuiur. Slobm fero trium-
alix p()cn:r lempore loiigiorcs sunl, sed (llcilur ma- ptiaicm sancti martyrcs sangiilne iavenuit, quando
giia, i»m propter acerliiiaiem, qiiia in bac vila passionis Chrlsti imitaiores effccli, pro ipso san-
fnill:t poena accrbior esl mnrlyrio, luin propler giiincm suum rudcriinl. Et attende, qnia sicut dl-
vfTecluin, qula nulla alia poeiia scculi hnjus lani ciiur : quod Judas lavit in Tino stolam suam, ita
••(ncax est ad pcccalonnn pnrgaiioncm. Qualiliini- dici poiest, quod Jnrfas lavil tn aqua stolam suain :
< uiique enjin criiniiiosus quis Iiierit, si contrilus siiiiiiiter et qnod Jadas lavit in sanguine slolain
1'orde el in fide 4esu Cinisli marlyriuin pertnlurit, suam. Cum enim Judas oonfiiens intcrpretatur, tri-
staliiii rosecnlo per gladiuin martyrii quicquid iii pticem confessionem disiingiicre possumns, confcs-
co purgaiidiiiu fuit, traiiikil ad gloriam xlernx bea- sionem crimiiiis, confcssionem taudis, et conf^ssio-
lituilinis, qiiod in nulio aiio genere suppiicii gene- nem fidei. Judas ergo qui csl confessor crniinis
rarc invenilnr. luvii in aqua stolam suim. Judas, qui est confessor
Scd quid caiisae esse potesl, quod in poena igiiis laudis el pro acccpiis viriutibits Dt-um laudal et
pnrgalorii, iiure incomparabiliter major csl quo- gratias agit, laval in viiio slolani siiam. Judasvcro
libci niariytio, cliain illi qui minus peccavorunt B qui esl confessor fidei nipoie bcatus Viclor et alii
iinn inm ti.o purg.tntur, siciit qui plus pcccaverunl, niartyres, qui ante reges ct praesidcs ndcin Christi
ei tntncit per poeiiam luartyrii quae muito miuor confcssi sunl, laverunt in sanguinc slolas suas.
0^1 purg:iiorio, statini liberantur. Sed altcndcndum Uirumque notandum esi, qiiia diciiur lavenint
quud pa;ii.i inarlvrii purgaloria est, el meritoria, siolas siiaset dealbaverunt ens, lavaiio eniin speclat
jiOB.ia piirijalorli ignis puigaloria, ct non inerito- ad peccatoium lemissioncm. Siquidem tunc reinis-
lia : poena gctienna; nec purgatoiia nec incriioria, sionein pcecatorum cotisecuii suni, cum in passio-
Pwna inailyrii putgaloria csl pnipter passionetn, nibus suis corpora sua in sanguine suo abiueruni.
quam niariyr patilur : meiiloria esl propler nclio- Dealbatio vero specut ad glorfficutionetn co/poruin,
iient, qita sustiiiel marlyrium. Suslinerceiiiin ag^re quam sancti martyres cxpeciant in fuluro. llanc
csi. Ncc cst alia aciio tum eflicax ad mercndutx, ctcnim gloriDcaiionem sanguinem suum firndcndo
qiiatn tioa.o siatitn iu ipso niartyrio r^<>.relur purga- mcruerunt, et proptcrea dcalbavcrunl siolas suas
ri, ct consuinmato niartyrio ad gioria!r. iransrerri. iti satiguine Agni. illiid foric mcvere potest aliqncni
Scd ignis purgaioria purgaiorii quideni csl, quia qaod dicilur : Laverunt stoliis suas in saiiguinc
pnrgaiur q,iiis eam paticndo, sed non cst mcrtloria, Agni, cura putius in proprio sangnine laverunt et
luianihiliiicrcturquis,quisusliiieieamageudo,cura ^ dealbaverunt eas ; sed non iinmeriio sangiiissancto-
post liatic viiam non &ii lucus merendi : et idco ali- rum martyrutn, sangitis Agni, sive Clirisli esse di-
qucm injerari de pocna purgaiorii, non cst de me- citur, qui sunt itienibr.i Ciiristi. Sicutenim sangui&
viio hominis,. sed de sola ordinaiioiie divinx vo- qui fluit de inanu tita vcl dc latere, vcl quocunque
luniatis. Quod vcro poena geheiinx ncc purgatorii alio nieinbro, vcrc sanguis tuus diciiur esse, ita
iiec nieriioria esl, consiat, qitia nenio qui poenx «t sangiiis itle qui fluxii d« membris Chrisii, scl-
illi addicins fuerit, ab ea potest ulira liljcrari. licci bcalo Victore, et aliis mariyrtbus vcre saiigiiis
Sicui crgo praedixiinus : Veneroniex magna iri- Agni csse pcrhibeiur. Vel ideo satiguis sancloium
liulalione, el lavcrunt slolas suas. Stola genits ves- ntarlyrum, satiguis Agiii essedicilur, quia in roar-
limenii, et posbumus iriplicctn siolain disiinguere. (yrio eutii ChiisJOobtuIerunl. Poiebt eliamper sait-
Quia cst sloha pocniicolialis, stola iiuptialis, stola gniiietuAgni intelligi vir:us passionis Chtisti euiii.
triuinphalis. Sioia pocniiCQliulis c$i satisfactio diciiur : Laverunl siolas suas in sanguineAgiii. Me-
peccati, dc qua dicilur : Cilo proferle stolam pri- rito clcniin passionis Chrisli abluli sunt sancti
inam, ct iiiduite iilum {Luc. xv). Slola iiuplialis est mariyrcs, id esi, a pec( atis suis mundaii. Ejusdein
dilectlo Dci ct proximi, de qua stola scriptum est |v eliam passioiiis merito dealbati suni, ((ui'i per eam
*tc Juda : L.tvabii iu viiio stolam s»am,' et in san- glorificaiionem corporum in futura viia consequen-
gtiine uvae pallium suum {Gene. xlix). Siola vero lur.Et hoc csl quod dicitur, lavcrunt stolas suas el
triuniphalis iti qua sancii mariyres triumpjiaverunt, dealbaverunt eas in sanguiiie Agni, id est in vtr-
inditmentititi est corporis, de qua hic diciiur : La- lute passionis Christi, cujus merito el in praesenti
veruni .siolas suas in sanguine Agtii. Stola poeni- pcccaiorutn remissionem, el in futuro glorificatio-
tcnlialis lavatur aqua, qiiando peccaior peccata siia nein corporum assecuii suot.
plangit, et uheitaie lacbrymaruin prxvenil futu- Nemo eniin quanlumcuoqne justns fuluram glo-
ruin fletum ei stridorem dentium. Siola nupliaiis riam polcst promereri, el ideo tolum illud hotitini
Dcuin et quod in alia vila sancti expecianl toluin est dc

lavatur in vitio, cuin sanctus vir diligetis ,
proximum, per rcrvorein spiriius devotior ci tnagis gralia, cl de nicrito passionis Chrisli. Nemo quic-
ardens eificilur Fervor enim spiriius vinum illud quid boni faciai,quicquid supplicii patiatur, mereii
cst, de qiio chitrii liiKis in Evangelio dicit Tu : poiest futnram gloriam, iia quod ei quasi de jure
debeatur, vel quasi Deus ci injuriam facial, si non
autein servasii vitiuui bonutn usque adhuc {Joan. ii).
Quod l»ac raiione Oiiendi potesl Oinnia

Dicitiir autein charitas lavari vluo, non ut macula dedcrit. ;
:
2iS SFJlMOiNES. — SEKM. XLHI. l.N ASSUMPTIONF. B. "VIRGINIS MARI/E. 24G

hoisa (jtix iaciit.us, liona 0«i sum, el id«*o per ca A niissani cssc iiilclligebaiit. r'riin:tm btijiis iiociis^
iion oliliKJiHir t»o!)is D«us, sed aos niagis Deo. Naiii vigilain servabaiil Noo el c;rteri illius (emporis, qtii
cum aliquis doiia triliuil ai.c li.certuin est iioii iliuin occult.t iiispiratione riicriiiil illuminaii : secundam
qiii ilat, scd iiliim (|iii accipil obligari. Recte crgo Moyses et alii saiicti patres, qui per legem spiri-
lavationeni et dealbaiionein sancii m.triyres expec- taliier fuerunt erudiii : teriiam propbeiae, qui bea-
taiil de nicrito passionis, cjuani dc propriis incritis lain Virginem nascituram praedixerunt : qiiartatii-
liabcre noii possunt slcut pticdiximus. Scd quid spc- sancti illi, qui vclut in puncto jain eriHmpeniis »h-
ciiile uiariyribiis af.ribuiitir, cuin dicitur : lavoriiiil rorae constituli, iion solum ipsan», sed ei (niristuii»
Slwlas .suas, cl dealbavcruiu cas in singuine A{;ii!, Je ea nascilurum vidcre ardenlissime gestienini,
c<ini non solum ipsi, vcrum eliam virgiiies, conlcs- sicut Aiuiu, Elizabel, Simeon ille jnslus, cl CH:tert
eores, ct casteri justi nierito passionis Cliiisli sint qui cxpectabant retlemplioncin Israel. Et ui illnm-
loli a peccalis, el glorilicaii. Sed aliud esi dicerc, liguiis fuisse prsesignatain per exoinpla osienda-
Cliristus lavit stolas eoniin iii sanguine stio, el HHis, quacnam alia fuil cobiinba illa, qnx de nrra
alind, ipsi laverunt slolas suas iii sangiiine Clirisli. Noe leinpore diluvii cgrcssa ramiim vircntis oliv.n
Onines enim jubtos viriute passionis suae Clirisius in ilUiai deiulii? (Ceiiev viii.) CoIuiiiIm L-tentui de
lavit et dcalliavii, sed soli inartyres se ipsos lave- n arca Noc, Maria- es^ de Ecciosia orlaj qtix pauiuni
ninl, et dealbaveruul in sanûine Agni : quia s:iii- olivic temporc diiuvii io illam rctnlit, quia aqui;»
guiiicm sunm «inodanimodo siignini Chiisii coin- viliorum mundum invoiventibus, CbristHin dc sc
«usciierunl, cl in fide passiowis ejus ad ip»ius simi- incarnatom iii Ecclesia efTtidit. Oui ramus bene vi-
titudinem coipora sua sanguine perfuderunl. Prius rcntis oliva;, qtix sigiiuin pacis ct concordi:s essu
auiein ditilur laverunl, posici» dealbavcrunl, qnia dicilur, quia Cbristus pocificavit ca qua; in coelo
sicut scripluin esl Tempora rogaandi non possunl
: sunt el in lerna, si>l-veiis ntcdiuni pnrieteni inimici-
pravenire tenipora paliendi. Et proplero» sancti liarum in oariie sua. De ipsa qiioiiiic J-jb oracultim
marlyrcs per anguslain viain marlyrii incesserunl, taxuil, diccns : llabet aigentiini venarum suaniia
«t co ip«o nobis osietiderenl quoniam prr inulias priacipia, cl auro locus esl in quo connatur (Jdfr.
iribttlalioncs, iler iiobis esl ad c<eluin. Qmo ilincre xxvin). Argcntum quippe fuil Cbristi bunianitas,
gradMRtes si in bac viia eorum fuorimus iinitato- quse a sanctis paliibus lanquam a vcnis qiiibiisdatn
reis, in futura viia erimus glorlai ctnisoftes, prae- sccundum carncm succcssive descendit. Auruin
stanlc Doininoi.oslro Jesu Chrislo.ciijus regnuin ct vcro, Yerbi fuil divinitas : ct ejus connationis lo-
iinperium pep«i:wiet in secula secuiorum. Aiticii. cus, beata DciGeuitrix in qua Spiritus sanclus incf»
^liltMO XLIll. C fabili operatione divin.^vm ei h('manam iiatuiam, iu
rw ASSfMnrioNE 6Lonios.E vinciMS «Miiie. uiuim personam confiavit.
Quo! esf iiia <jua: progredUur, quasi nuroru cou- Virga quoquc Moysi per quain fecil signa ia
turgem, puUhra ui luna, elccla ul sol ? (Canli. vi.) 4^gypto (Exod. iv), Maria est, per quam Deus
Ordinem rcpaiaiionis nosliae diligenter adveiteiui, fccil niirabilia in mundo , e qiiibus unuin de
vjdentur qii.TRdain salulis nosirae radiasse principia, niaximis est quod versa in colubrum dracoues
cum beala Dei Gcnitrix velul aurora dieijamemi- iEgyptiorum devoravil : quia cum dc sc Cbrislum
nentis prajnuncia, orlu suo mnndo illuxil, el iioctis in similitudine carnis pcccati geiiuit, oinnia cri-
praecedciitis facia «crniinus, priniiiias quasdam spi-
iiiina, omnes baircses impiorum quae i£gypto buju»
rilus, cl doiiagraliarum singularitcr accepit. Ipsa mundi iiludebant, lum virtule prolis, tum cxeinplo
eienini me.Jio quodani noclis el diei exorta esl siiae sanctitaiis delevit. Mec aliam puto pcr aniygda-
connnio cum tetra mortis cl peccaii caligine, miiii- lum illam signiflcari, de qua Salomon loquilur di-
«lum Involvenle ante solis ortum, id est Cbrisii

ccus: Florebil amygdalus,el impinguabitur locusia.
adventum, mundo apparuil, ul panlalim cie.«;cen:e dissipabitur caparis [F.ccl. xii). Amygdalus cnim
lomine, nox anroram, aurora vero solem prodiice- qua; ante ca-leras llorel arbores, Mariam significat,
rc», qui
D quaepr;E caetcris sauclis, floiibus virtulum cmicuii,
Ciornis non solum ca qiiae in coelo siint,
scd cl qu.TR in lcrra lumiiie clariialis illustiarel. iino cl anie cai;cros florein iliuni spccie et udore
Ccric nox adnioduiii longa ab Eva usqtrc ad Ma- excellciitein, Clirisluin videlicel dc se prutuiit qui
riam decucurrit, qiiaa licel poccalorum iciitbris dicit: Ego sum flos cnmpi, et lilium convallium
csset obscura, suis lainen vigiliis quasi fulgoribus {Caiu. ii). In biijus ortu impinguaia ost locusta,
quibusdam disiiiiguebalur : quanjm prima fuil il- quia insiabilis geiiiilitas f(£cuiida esl pcr graliup.i
luininaiio occultaj inspiraiioiiis : socunda, sanclio el dissipatus csl caparis, quia Judxu aciileis pccca-
legalis ernditionis : tertia, certiiudo pioplicticae luium spuiosa, a piiigiiedioespiriiali vacua porniaii-
prjcnunciaiioiiis : quarla vcboinens desiderium jani sit. Sic in arca icslaiiicnli, qua: opericb:itur nuro
adimplendje promi&sionis. Ilas noctis vigilias ob- purissiitio significata cst, ul ita loquai, Maiia et
;"'vabant sancti ab iniiio, iion dico stiper gregem ejus virgiuitas. In rubo ardentc ei noii aduslo, Ma-
suum, sed quando banc auroram aspicerenl, sicubi ria ei cjus fcecunditas. Iii ibrono Salumunis, cui
parcrel, si ustiuam sui prolerrct judicia, qtiia banc alius in universis regnis compnrari non poierat^
Cl rcbus inyslicis prarignraiam, cl propbciis pro- siûiUcata est M:\ri3e regalis subUmilas. Tcii crgo>
?17 ADSALONIS ABMTIS SPllKNCKiaSBACENSlS H%
reliiis iiiysiitis «l valiciiiiis «lcsig!i:>lani S:tlom;ni A Mtria inalre jiisla cnicoMi, el pnr l.iborcs pociiiieii.
vi«|fiis iii Spiiini. iii voccni atlniiriilionis ciwiiipii, i\jc passionem Clirisli quanlnni vales iniilare, a le
<!iocii-< : On.f etit iiia (^na: progredilMr, olc. ro.ss;i:ii ipso crucialibus exigens, qnod inale vivendo cruci«
liia ista, aiirora, Itiiia, sol, M:iri;o sic ad:iplari, tit fixiiin denegasli. Inluere delicta lua, ct momenlo
:iiiro»j ojiis iiali\ii:ileiii, luiia illaiii Spiriiiis sancli, uiile eicideris, sic lainen ea respicc, ne tristicia
•]ii:c iii ipsa rnil oliiinil>r:ilionotii, i-ol vero gloriosain vel diffidenlia absorbearis ; sic porta cruccm latro-
fJHs assuinpiioneiii respiciai. Iileo anieiii aiironi liis, utparadisum expecles de promisso Saivatoris.
nalivilali jiis congriiii, (|iiia illa surijcnte iiuodain- Sunl enitn noiinulli, qiii peccaia sna niinia lucein-
inoilo, cl iiox luciJa, cl •Jics viJplur obsciira. El iiicnlur, ei hi prx tnagnilndinc scclcrum dcsperant
«oltfl pieruiu|ue per nociein morialis vilac fragiiitas do vcnia.
ilesignari, siciil scripliiin e.>l : Ani.na inea dcsiiJera- Alii siinl •iiii miniina ca lucc respicinnt, el duni
vii le in iioclc {Psal. xli). i;i per «liein «liviiiai gra prava \d niilla cn i-cpiiiaia, scinpcr duranl in cul-
lia- illtiiniiialio, lesie Panlo, qiii ili( ii : ?{ox praces- pa. Sed vcre pccnitcntcs leniperaia iiice debent
bil, tiies aulcin appr(»pin(|iiavii (/iom. .\iii). Nasccnie pccraia sua inliicri, ni sic per laincnla ca dcflcant,
ergo Maria qiiasi aurora qiiaidain sunexii, qiiia el iit spciii co:icipicn.lo puenitcntix prx'iniuin se asse>
nox liuniar.se fragililalis in ca riiliucida pcr graliain, ^ ciiluros conlidanl.
cl dies tlivinai gralix qiioJainniodo oljscuralus fuit Ibiic pcenilonliae f.>rniaui prxsignava nobis pa-
per fragilem iiatu:ani. rniclira qiioqucul liina pro- iriarciia Jacol), qui benediciioiieni palris volens l)36>
ptcr lioc essc dicilnr, qu.xiiam sicut luna in se na- roditarc, tulil dc grcge dnos buiilos oplimos. pclli-
luralitcr obsciira sus; epto in se solis radio, alicno cnljsque eoriim circuindodit nianibus, ei colii nuda
luinine accendilur; sic Maria in inorlali adliuc cor- proiexit, indutusque vcslibus tlsau valdc bonis, ad
|»«ne conslilnta, iusccpio iii se Spiiiiu saiiclo, lan- palrem ingrcs&us est; a qno aliiccialtis, ettaiidoni
qiiam suininuc illins inajostaiis radio, vero luininc beneilictione esl confirinalus {Geu. xxvu). Iloidi
Dci Filiofocciindalur; liina liicel de hocIc, ei lene- quippe opera sunl poLwiitcntia:, qnibus Deus Paler
biasejnsim:niiiuit, el Mara Spirilu sanclo foecun- libenter vescilur, qui debcni dccoqni aipia lacbry-
dala lenebras pcccaiornin abstergit. Sicul anlem inarum el ignc iribublioiiis. Peliiciilai haeJuruiii
lurt;» Inci l de itocie, ita ei sol lucel do die. Pcr suiil uiorlificatio carni.s, et abjectio propiix voluii-
diem auicni quandoque tlarilas fulurje vil;«dcsigBa- lalis, quas Jacob Uebcl circinubire nianibus: quia
liir, nl ibi: Qiioniani meliordies nna in alriis luis vcrus supplaniaior vitioruin nibit debel babore iii
super inillia {Psal. lxxxiii). Rcde crgo ciccla uis*i p opcril»u.s poBiiitontiae, qtioJ carni piaccat, vel quod
esse dicilur beaia virgo Maiia, quia sicnl sol clari- piopriain delectal voIunt;itein. Proiectio colii, cau-
tale Inminis el inajoritatc ca>tcris syderibus ante- lela csl fuluri. Vesles vcru Lsau id esl peccaioris,
fcrlur.sic in coeicsiis vii;u g.uidio illa sanciis oinni- viiiis criininu.ii blspidi et pilosi, quibiis Jacob del.iel
bns jocuiiditate ei gloria stipraponiiur. Fuil cigo indui, sunt bonesiat> vii;o, ei niaturiias discip!iii;i*.
quasi aurora coii:>iir<:eiis in naiivilale, pnlciira ut Qiii enim vere >ult supplauiarc viiia, oportei ui por
luiia in illa Siiiritus saiicii obumbralionc, electa ut lionesiatcm vitx, quod carnaie Cat iii se occiJat, ct
sol in siia as.suniptionc. ii;aiura conversaiione pioxiinorutn ocnlos furis iioii
Scd adiiiic niodicum aurorain islam inspiciaintis. ofleiidal. Quibus gesiis ad palrein ingrediiur affe-
Invcniinus in ea tria quaedani qua; nostiu; aedilica- clu dcvotionis, attrectatur a patie instiitciu sccrei4;
tioni proHciant, scilicet terniinum soporis, princi- iiispiralionis, landcni beiiediciiur ab ilto prxtHtu
pium o;jeris, ei indicium sereni. Soleni enira lortes aetcrnae reinuneralionis.
operarii, surgenle awrora, de sorano surgerc, ei quusi Ilabes nunc iii auiora uoslra leruiiiiiiin sApurii;,
sereno iliucesccnte exire ad opus suum, nc forte vide nunc principium operis. Est autein principiiiai
veniens Patcrfainiiias inveniat eos stanlcs in foro opcris in aurora cxeinplum viiaj activ;E in .Maria,
ociosos. Unde rcx Salomon tiac aurora ponit rinem D idonenin valde liujus rei exenipliuH. Iii iila esl qn»
eopori, et exit ad opns suum, intuelur speciosam, triplici activai vite genere invenitur eniluissp, t|uo-
niiralur inimaculatain, laudat Mariani, dicens: Qu£ ritin primuin jociiiidiiin, secuiidum cnriosuin, lcr-
cst isia quse progreditur ei caelera. Ul auicm mo- tiuin lacbryinosiiin polcsl appctiari. AJ ptiinnm per-
raliter iria isla intelligamus, polest referri tenninus tinent opera illa qua; beata Virgo infantix Salvaio-
soporis ad poenitentiam, principiuni opcris ad acli- ris cxhiliuil, qiialia fiierunt, illum g<>Ktare brac!ii's,
vain, indiciuin sereni ad conlempiaiivam. Si vis ha- lactare et pascorL-, paiinis involvere, qtiae omnia et
bcre formam pcenitcniis in Maria, lege eain sianlem suavia ct duicia ac ptcna joouMdilatis extitcrtitil.
juxta cruccin. Si vis liabere formani activi, lege Ad seciinituiii geiius acliv;c porlincnl puriliiaiio iii
i!lam Elizabcili visilantcm. Si vis liabere formain teinplo, liosliaruiii oblatio. visiialio Eiizabetb. pc-
coiitciiipiativi, icge cain cum apostolis oraiitem in regrinalio in AL'j,ypio, ei hitjnsmo.li qu;e pletia fiiisso
«oeuaculo, ciiin Gabrielc colioqtienleni in cubiculo. cnrje et laborii> uemo est qui anibi!,'at. Ad leninin
Quicunque ergo criminum sopore jaces depressus, psrtincnt opera illa Maria;, qu:c plena 1'ueruiii du-
excinploregis Israei pone et tu llnein sopori, exper- loris ci miscrioe, ut pula aslaro criicilixo, plangcre
fiactre et buc usque dormisse sulliciii, sta cuin mortuuin, declinaiio persecuiionum, ei cxteia hi$
219 SERMONES. — SERM. XLIV. !N ASSUMPTIONE B. MRGINIS MARLE. 230
Kiiiiili.i. Tii crgo fi»ii vi» es&c activns, scil noii potes A fiiliir;i. Prim.i csl in creattiris, seoiiiid.i m Scii-
liriniiiin geiiiis .iclivae viiae aitingere, fjui;i si<pr.i le pliiris, tcrlia in sccretis divinis. Prima esl invosti-
C?', in-fnie lerliiiiit, qnia .tinaniiii csl, saliem me- galioiiis, secninla illtimiu;ilIoiiis, tcrlia adniiraiii-
diiiin . f|ii(Kl ciniosniM (lixiiiiiis, veiis allenlare, el iiis. Prinia csl qiiaiulo p(>r ciealuras Crealor imjiii-
iiiin leato .loh fslo ocuiiis c.tco, pes claiido, paicr vitiir, el invisiliilia Dci per ea qux lacia sutit in-
paiiperinii, coiisolalor piipilloriiin {Job xxni). Vitle lcllccia conspiciniilur. Qiiein modum coiiicmplaiuli
si Clnisliiin pcicgrii)iini coinpulisti inlrnre, si cae> ciiain philosoplii genlium liabiieruiit, sicul Arislo-
ciitn nieiidicaniem juxta viam niisericordi(<;r lospc- l -les (jui i:i llicologia sua causas reruni, imo cau-
xi->li, si viilncralmn qui incidil in lairones ciirn sa- sariim causas invcsligans, unain causani siipicniam
ccrdole cl Icvlla non pnelcrisli, si iii curain iliius reperii, cnjiis nnlhi alia ca;isa, sed ipsa omniuiu
crog.isli ilcnarios : quia hxc sunl itHirma Ciitisli causanim caiisa fucral, de (|iia iJcm dixii : cansa
ifcnibra per(]uoc !)cus vull libi upcrari salulein, cl causaruni, fac inc libi acceplabilem. Sicitnda qii;u
illis pcr le impcndi coiisolationf.m. Ccrle pleruiiiiiie csl iii quando aniiims vel legeiido ad
Scriptiiri.';, fil,
s«let accidcro ul iiicmbro quod vulncre, fraclura cogniiionom, vei orando ad devoiioiieni illiiminaUir.
ji.laslionc, vcl livore ailretlaluin fucri;, molliora Tcriia vcro fil duin ineffabilia Dei mysleria, qudC
foin('nl;i, el curain racdicinalem majorem adhibea- ^ aniinus hiimanus ralione iion valel coaiprcbenJerc,
siipra se f.icia inliiclur el iclratlal devoia adinira-
inus: Simililer csl in Cbrislo el Ecclesia, quia itiUr-
lionc, qiiale csl qiiod maneiis Virgo lilium poperit,
ma iitembra sna majori obseqnio vuli foveri. Unde
pondus diei el
quod Vcrljum Dei cariiem assunipsii, quod inmior-
in vauuin jac:ai sileniiuin claiisiri,
a.'Siu.«, oralioiics, obsccraliones, qui alTeclu coni-

lalis csl mortuus, qiiod lemporalis faciiis est lelci-
p<;ssionis ncce.-fsiialibus alioruni iiescii inclinari.

nus, ei litijusiiiodi qux ralioni magis sunt admiranda
Ncqiie enim dcdignaiur esse Anna cum Phenenna,

quam perspicua, llunc coiilemplandi modum beala
non Maria babuisse lcgilur, ciim ipsa dixil ad aiigelHin :

iioii Itacbel cuni Lia, iion Joannes euni Cepba,
Quoinodo fiat isiud, ange!c,quotiiam virum non co-
Maria cuin M;irilia, iion dexlera cum Vjiyi, non con-
giiosco (Luc. i). Ne(}iic eniin hoc dubilando dixii,
teiiiplaiiva ciim adiva, qiianiin ulraqiic in beata
virgine Maria aurora; noslrx evcellenler fu>l.
sed ici nK>giiiiudiiiem admirando. Quem etiain con-
lemplandi niodum forie iob habuii cuin diceret
Coiiteinplaiiva siiiiiideiu esl sercniias iila, qnx :
Llogit suspendium anima mca, ei tuortein ossa mea

cuiii auiora iioslra ajiparuii, idco sevenocomparala,
{Job vii). Suspendiuin quippe eiigeie esi , sccretis
qiiia lranquill.1 esl el (piieia, quia habilal in silen-
coelesiibus per adiniraiionem inliaerere. IIuuc e>i
lio a perlnrbalionibus seculi ion;;e esl rcinola. llnde
C «Pi"»« P^^rs M.-,i.a q,is «ec ia futura vila aufe.elur
quod Maria oplimam paricm clegit.
et dictutn est,
ab ca, ubi quanto familiarius secrelis divinis ad-
qujDuon auferetur ab ea. Opiimain dixii, non feli-
initlilur, lanlo fet venlius ea adiniraltir. Pritna qu.-c
ctorein unte, sed suaviorcin: quia lionum quaiido-
est in creaturis, auferetur, quia esl imperfeciionis,
que suave appellatur, el secunduin hoc nomeii com-
id esi, ex parte : tertia est perfeclioitis, qua; in iiac
pa-aliuitisoleciivc, iion coinparaliveaccipienditmcsi.
viia inchoatur, et in (uiura perficitur, ubi erit ad-
Sic cnimcoptemplaliva estsnavis quod non aciiva,
iiiiralio jocnnda, el jocundilas admiranda, praepa-
cuni poiiuslaboriosa elgravissil. lllud poiinsniovere
raia colixredibus Chrisli, qui in sancloruin rcgno
puiesl, quod subjungitur, qux non auftrelur ab ca.
Eunl ascripli, quod nobis prxslare digne4ur ip.se
Sicul cnim alia esl afTeclio aiiimi reindesiderantis, ct
Josus CliiUtus, cujus rcgnum el imperium pcnnaiiet
alia affcclioaiiinii ip.sa rc polieiili<, sicaliits est senstis
iu sccula seculoruin. Amen.
puiniduniodoraliir,elaliuS(lnmgustaiur. Sicuialiaest
SERMO XLIV.
visio imaginaria dormientis el alia visio pr3Psentari;i
IN AsSUMPTlOISE CLORlOSiC VIRGINIS UABI.C.
vigiianli.s sic alia esl contemplalio hujus vii%qua;IU
Reverlete, revertere, Sunamiiis, revet(ere, reverteie,
in enigmale, el alia fulurx qux erit in spe. Sicut
ui intueamnr le (Canl. vi). Hodie, fratres dilectis-
ergo iides evacuabitur, sic el spes in fnluro non
D siini, ad comniunc gaudiuin ea qux iii ccelo cl qna'
erit: sicut scienlia destructur, ila cl coiitemplaiio
in terra invenitur, cum beata Dei Gcnilrix mnndi
hujus vitx auferetur. Quod ergo diciiiir qiiod iioii
ngone consummalo, ad consessnm Dei Patris assn-
aiilorelur ab ea , ad staiuni piu'seiitis vi :c rc-
initur, cl foslivus aiigcloruni chorus ci occnrril,
spicil, iioii fiitiira;. Cum etiint coiilcmpljtiva ad inalre Eccleaia cuiii laudibns eain proscqnente.
beuin, acliva ad proximiim pcrlincat, potcst in liac
M igna iiiiiiirum l.eticix inaleria ubi Filius Dci,
vita auferri acliva, qiiia deesse poiost f.icitlias el
Vcrbiim Palris, illani regiiiam inier cboros virgi-
possibilitas bcnc operandi ad pioximiiin. SeU in nitm pr.i-
sp(;tiusam, iti cnnclis iribubtts Israel
l.ac vita non polesl auferri coniemphaiva, quia in el<'tlain, iii ccllam suam vinariam itilroitiixit. d vi-
quocunquc slalu hujiis vitx sil hoiiio, haliet facnl-
qua re-
tias cadcsiis Jerusalein ei coinmitnicans, in
laleni coniemplandi Dciini. gnal Kcx rcgum cl Doiiiinus (lomiiiaitliiiiii. Neipiti
Vel si velimus refcrrc ad siatum futurje vit.-c, l:iincii iiliiin iiiipari prxcunio exlollon-ltini liixcrim,
quod (lictum est non aufere;ur ab ea, ponamus trcs uipolc (liviiii.s copiosuiii, boiiilatc b('nigti'tm, sa-
spoties (onleinplaiionis, quaruin du;c primae au- piciiii.i diseilittii, puiesiatt! ciiiKtis vivonlibus tre-
leruntur in liac vjia, lerlia vero manci in hac dcsiderabiltfu)
ct in nictiduiii, gciiLTe illtiitrc.i, rorio.i
tlfl ADSALONIS ABDATtS SPUINCKIRSBACF.NSIS ?!;i
iiinnerisitale inconmrelicnsibilcm, :ctcrnil.\ie iiule- A Seciinila sessio esl in mciUe ralioiiali, Dci li;ibiiaUo,
(lcient<-!ii. cujus iiii|ieriuin aitiii{;il a niati iisqne ail de qna in Cjnticis : Cuni cssct ro\ in acciibitu suo,
nisrc, ci a flaniine usi|ne ad tenninos (nliis tcira- iinrdus mea odorein dedit {Cani. ii). Rex qnippc in
ni«i. T;»li$ iiaqiic talen» alloqniliir, ut veniat lior- accubiiu suo est, cum inenti insidet pcr quielcn)
t.nliir, rogat lil iioii iliffcrat inlroire in cnbicnlinn cooieinpl.itioiiis : nardus dttt odoreni, cum ox sua-
Hinni, ut revcriatiir «le lcrra ad coeli cniiani, ile vitate boni operi;» pro\iinus provocalur ail scmulif
rxilio ail pairiam, tle morte ad vitani, de niiscria lionem virlutis. Tertia vcro sessiu esl Vcrbi Incar-
ml gloriain. Se«l quaeesl liaec »irgo singiilaris ii. (|iia nalio, de qua diciiur : Tu cognovisti ses&toneni
ftuniniutiuajestatiadeocomplacuit, utadaetcrni Regis menin , ci resurreciionem roeam {Putl. cxxxviii).
1'OMSCssuni hodieassumalnr, et Uiadema rogni, imo re- Primx crgo sessionis soiiuin c:>i fubrica itiijus
gnonim diiideiii.ila arcipial, ne solum regina jnumii, nHindi, secuudx seasioiiis soliuin esl aiiiuia ju»4i,
sed cilam icelorum regina merito iJebtal appel- lcriix scsiiionis soliuni cst uieius Virgiiiis. Primum
iari. soiiuin cst cxccUuni, proplcr dignitatem condilio-
Ipsa est Maria nirique regno adn?o.lnm neccssn- nis : Eccimdiint esl cieâtuin, pigpier prxrogalivaui
ria. El lcrris quidcni rcgina liaec oniuiiio appeienda, viriutis : lertiuni, iioc e&l beaUu VirÛiis lUalainns,
<|iiK iu via hiijus secuii, imo vitx hujus dispondio ^ supercxallulnin piopier uiiiouein Vcrhi et buinaai-
iriplicl seniiia pocnilcnlcs ad Deum converlil, Tidc- lalis. llujus lerlii solii aiiiludincin prophcia videi s
licel interveiitii r»tconciliationis, cxemplo iinitatio- iii spiritit, dicebai : Vidi Doniinniii seiienleia siipcr
iiis, ci auKilio proleciionis : qnatenus peccalori in- soiium exculsum el elcvatuni {Isa. ii). SubiiitcUigD
lercedeiido iinpcirel veniam, ignoranli cxemplo bcne ctiaui supert^xalu-itinn, et assigna lieatac Virgini tria
viventli oslcndat disriplimtni, roriTtor agendi «peni iijuc. >iuji cuiui dcfuil ci dignilas coiiditioiiis, pio
impeiKlendo prxstet fldnciam. Maria, o maris qua suiiuo) ejus fuit cxccisuin : iiou pra.'ruguliva
«teila, qu;e recle vianles dirigis, erranles rcdiici.-, virtuiis, pio qua fuit per graiiam elevatuin: iioiiFilii
pcriclitantes ad portiiin salulis rcsliiuis. Juslc ni:i- Dci iii bc snsceptio, pro qua siipercxaltaluin ct
ris siella appellata cs, quae ralione qiiadam siinll - picua crai. dotnus, boc esi Etxtesia majestaie cjus
fu iinis. sicul iila niari iia et tu muiido profMtma quia de plciiiiudine e]us omnes aceipimus, ct ca
eras. Piane ipsa, quam diximus, niaris stella iribus quae sub ipso &edenle vei soiio erant, lioc cst, aii^
iiiodis stellis cxleris praeeininere fnveiiiltir, vidHicet geiica el bnmana iiatnra, repiebanl leniplum, boc
idtiuidiiic, Immobiliiale, iet lumiiiis conminnioix*. cj>i couiiuiiirQabant, lemplum iilud luqiior luinain
Aliifudiiic, quia in vertlce mundi posita, sicut ca- p.issuni, quod priino factum csi exiiovcia ordiuibus
put menibris, ita et ilta csteris slellis super exlol- angeJoruui
lilur. Uiide el poeta dJcil : HIc veriex nobis Yi& claiu videre imraobileu) maris slellani. io-
eemper snblimis, al illiini (boc est ejus opposltum). quor bcaiani virginein M.arj:4ni? Veiie ergo visuiu
Sub pcdlbus siyx atra vidcl mancsqiie profundi. lui- ad cactcios liiios iiominujn, qiii sua mobiiiiatc oor-
mobllitate. qiioniani quasi in ccntro linnamenli toti- riierunl, et sic viderc îoleris qujlitcr inimobiiis-
gli uta cxicris vario motu modoadoccasuin tendcii- illa immulitia permansit. Qiiudriparliloqtiippeinotu
tibus, ips.') iininobilis persislit. Coinniunione liimi- bonio .'I siia siabiiiLtte muliis est per superbi.nn,
nts, quia ccicris vicissim Iiimen siiuni prxbctuibus, per inconsi.anliam, per impoeniteniiam, per iiiip<«-
liaec siiie vicissiludine, seuiper xqnali radio, qiinn- ticntinm. Pi-r siipeibiam mouis est, quaitdo pr.X'-
liini in se est, ctmctis viventibus clurit:ilcm cfrndil. ce,iiuin Dei prxvaricator conlcinp.sii : pcr incoii-
llaec dc sicll:i, sed illa cadem ditigens iiiTcstigator stantiam, quando teuialioni &erpcnliE sijcctil:uii:pcr
invrnics in llaria. impoenilculiam, quando peccatum suum obstinains
Universis qiiippc crcalutis qux in cuilo siint cl excusaviL : per inipalientiam, qiinndo inter fl:»;.iclla
qti:c iii lerra, illa cst allior : quia cxteri saiicii divinx ullionis rebeiiis murmuravit. Nonne ab iiis
vidcbiinr Maria? Si proposi-

iiiigranics secuiidum ineriti modum recipiuntnr in- p omnibus unmiinis libi
ter clioro3 angclorum , Muria vero excellenii qua- lum, si actiim vel animam ejus consiUeres, iiisa
dain ni:<jestate glorix cxaltatur super cboros angc- dcinum csl immobile illud castclluin quod inir.ivit
ioruiii. Vis vidcrc Mariani cxteris sanctis aitioreni? Jcsus, c\im niiilier qn.cdam .Marlha nomine excepii
Viili, iiiqiiit Isaias, Doininum sedentem super so- iilum in doniiini suani {Luc. x). Quadripartilo planc
lium excelsum et elevatuiu, et plena erat tlomus robore ca&ttllum hoc slat iminobiic, vidcMcel foss:!,
inajest:ilc ejus, et qux sub ipsu crant rcpicbant nuiiiiiie, inuro, ei collc. Hxc enim sunt qux omiieiii
insuperata:ii reddiinl ct imiiiobileiu,

tempiiini (/««. ii). Ccrle hoc solium excelsum et muiiiliunein
cicvaiiini recle videbor intcrpretari Virginisutcrum, multo niagis castclliim illud quud intravil Jcsiis.
ses.->ioiicm sedctitis, inysterium Incarnaiionis: Vidi, priiKiMciii biijiis miindi ct ariv.:.i"- '"ortein dcbclla-
iiiquit, Doiiiinuin scdeiitcni siiper solluin excelsuin. lurtis. Iii fossa crgo ubi ejccia bumo iii iinum teii-
Advcrle si piaccl trcs Doiiiini sc^sioiics, cl tria diiur, virltis figuralur buiiiililatis, sicul pcr Isaiam
suiia pro iiunicro sc^siunuin. Prinia ejiis scssiu dicilur : Ingrcilcre pelram, abscondcre in fussa a facit;
treaiurx perfcuiu, furoris Dumini.el a gloria majcstatis «jns {Isa.

«lc qn.i dicilur : quia rcûievii
Dcus die leptinia ab o(crc qno I j>alr;irat {Gen. i). 11). Ii) n'iiniiic, qnod in iatnin se diffundtt,
853 SEUMONES. — SERM. XLrV. IN ASSUMPTIONE B. VIRCINIS MARI^. 8M
];ifitii(los(uilio9xi)onxopcralionisiiilelitgiltir, sictil \ Fl nieiis qiiiilcin saiia rec-lc proniinliare vid«biM»r,
4oti ilicit : Qiti scrutadii profunda nuvioram, et al>- quia iii pcenalilalij exiliu liabei aiiquid de ,ho-
sion.lita iniucemprmiucilîofr xxviii). Muriliroiitas, inine jitmentuin ainplius. Dum enim jumcninn
iiitegri^s virgiiiiiat s,sicut iii Kzecbiele : Vidi,inqui(, primo vitx iux capit iniiium, seipsura quodam<>
«t ec-ceniHrusin circuiludoinusui)di()He(f;2eri^. xl), modo regit, calcat tcrram , el siiper eam graditiir,
ciijns donius, nisi illiusquani supra caitfiiru ap- naiiiraii vesiitur habiiu, sine adminicuio aheri»)
peliaviiiins : sicut enim Dei virtus virginalem au- arcipit siilTicientiam nutura*. Cuni e conveiso
lam Introivtt quo miiruni rastiiatis ejns non efTre- lioiiio n:itus dc muiiere, impoiens sui , nudut cor-
gil. In collt!» ceisitudine, subiiinitas siiperni de&i- pore , alieno indigens auxilio , peccatig oniistus ,
derii ac devoiionis, sicut per Isaiam diciiur : Super virlvtis vacuus, ei otnni pleniis miseria effundalur
monlem eKCi^lsnni ascende tu ,
qui evaogelizas sitper lerrani. Scd utiuam buic cxilio Milficeret
Sion (Isa. xl). ca:)trutn forte , castruin iinme- niulitia sua, ne adhuc niiaerabiiins <)ejiccre(ur iti
bile, ubl hutnitiias 8upeibiam,opt'ratio desidiam exilium voluptalis , tanlis enim primi exilii vai-
expugnai , iniegritas corrupiionein , sancti desi- lalus miscriis votuptate quxrit reilimere quoJ pa-
derii devotio vanita(eni. Multo magis tamen fiet tibi (ilitr, nt dutn votupiate inulcetur corpus, lolera-
iitirabile, si hujus casielli incoias vclis advertcre, ^ bilior Hat sarcina pccnalitatis quain portat. Vult
Manham scilicet et Mariam. Mariba igitur civis ila<|ue preliosa indui. molii strato quiescere , fcr-
hnjuj caslelli , sollicitudo est boni operls : Maria ,
cub habere exquisita, elQuere iliieitis desidcriis, loqui
dulccdo divina> inspiraiionis. Domus Marthx pnra scurrilia, operari (urpia.acsidicerct cum pagano :
conscieiitia , ut nulia sc ingeral simultas in opere :

Jupiicr esse piiim siatuit, quo.leumque jovaret.
domus Marix trnnquillitas inentis , ne amarescai Sed, o lu sceleralissime, qui in lege Jovis sic
aliqua ettrinseca perturbalione. Iittravit Jesus hoc ineditaris die ac nocte, quid dicis de mandutis Jc-
casiellum , qnando !n Vifjjine cariiem assumpsit, sn, qux probibent oinne dicldm , faclum , vei con-
excipitur a Manha in domiiin suam.dum confor- ciipiluiu coiUra legeni Dci ? IIa:c esl perverso po-
iHatur conscienlla Virginis sludio bonje opera- clorc cura minor.
lionis. Sed ecce scqnilur icrlium exilium quoJ ndhnc
,
Videaiiius niodo lertium illiij inaris stellse pri\l- longiiis a Deu projicil homiiteiii, videlicet exilium
K*gium, quomodo cjelcra» stetlas praeeelHl luininis variitalis , quaodo videiicet iiicipit exira se in vo-
conunitnioiie. Et hoc quidem primo ad id periiiiere nitalibus hujus mundi quxrere quibus sutisfaciat
videuir, quod caeifiri sancti diUerenti niodo iiupi-n- suic voliipiali. Accediinl ergo moi lis prxanibnli
f>
dunt murtalitiu!; sullragia ,
quippe plus iliis possuut >idcl>cel possiJerc superllua , ainarc iransitoria,
prodesse, qui ipsis jure quodani paironalus specia- impelli aina populari , boitores aiiibire, pauperta-
l.ier iiunt coiiiinissi, ntpole P^trus Rom*, Tbomas tem couti:nuiere, res((iin furiunas laudare , cum ta-
marlyr Canluarix', Massilioe Vicior, Turoni Mar- nicn Salomon dicit : Quia melior esi puer paup<'r
tinus, et de s milibus siiniliter. Nain prorege siio et sapicns r^ge stulio {Eccl. iv),eo quod Itic do
quilibet sanctoriim plas potesl in curia Allissinii, cnrccre et calbenis qiiandoquoad regnnmprogredi-
quam pro alieno. Maria vero sicut est omnium relur, el qui iii regno nalus est qnaiidoque cousu-
gina , sic et pairona , etquaniHm iii se est, aeque mulur iiiopia. Atieode ergo, homo ambiiiose, honio
exorabilem se pra;bcl omnibus, qua; super oinnes superbc, quam digiie Salomonis tibi pnejudim
pleniiudini ra accepit digniiatis. Ergo longe posi- seJilentia, ul vidclicel puer par.per et sapiens, id
I08 illuminat radio misericordix , eos qui piope esl quilibcl innoccns paupcr spiritu etpacificus,
sunt , lioc est viros religiosos consolaiionis siia- de carceie subjectionisei catlienis obedientiu! ogru-
vllate, c;c(eros qui secum suiit in palria excellcntia diatur ad rcg.ium prxlationis, vci polius ad rcgniint
gloria;. Sive enlm justi , sive peccaioies exoraiu consummaue virlulis , cum (u iii rcgiio viruitum
Maiiam , slve angeli , sive arcbangeli rcspiciunt D naius per regencralionein , ?ponle dejettus consu-
in Mariaiii. Talis ergo est ddecla ill.i diUicti, qitam maris inopia vitiorum. Nunqnid cniin si spliitu
vocat in amplexus snos Bummi regis Filius dicens : paiipcr, non ideo dignns regno?Cerie sicut idem
Kevertere, reveriere Bunamilis etc?eiera. Sed ciir dtcit Salomon : Sleliio nitilur manibus, et moralur
lotieiis repciilo reversionis verbo vocat, aut nntle in domibus regum {Pro». xxx). Est autem Stellio
vocat* Videtup cnim visvcrbo sonare longe in vermis, qui pennarum adminiciilo non pole&t in
exilio relegatam, qitae tanquam ad patriam redi- altnm exlolli , sed lamen rep(al pedibus ia alturo ,
tura, considaliottem accipiat captiviiatis paritcr ct ut in regum turribus faciat sibi inansionein. Sic
finem. L'ndc Sniiamitis ibidcm dieilur,quod iiilci- qniiibet bumilis e( parvus ih ociilis suis dmn non
pretatur captiva. pcnnis superbix, nmbitionis, veleiiamscientisesectt-
Ne liicongnie dicctnr illain ab exilio revocari laris in altuni extoliitur, reptando tanicn maailms
cuin humana milura, quam iliii peregrinalnr a Do- biimiliter opcrando in domibus regutn cst , id eit
iniiio, quadripariiio exilio sit damiiata. Ei primiim in coiisoriio sanctorum.
«luidetn video exilium pocnalitaiis , secundum Quartum et uliiiniim aniime exilium est, maluni
Voluplatis, tertium vanitaljs quaiium ciiriosiiatis. curiosiiatJ!, quip)ic inuUis vanilatibus animoalTecto
,, ,
235 ADSALOMS AnHATlS SPRlNCKir^SBACENSlS 256
spqiiiinr cuia superflua, cl qiiod apii.l Salomoncm A sancli reliquix in lcrris mmiiua vencnuione voluit
(li)iicjlliiuuni iiiveiii:ur, invo&ligal moilo vinm aijui- balierl, sed bealK Virginis corpiis nec iu terris vcne-
Ir vol:iniis iii cielo , moilo viam colubri super ralione, nec in coclis lionore digniim voluil seslimari.
.lerrain , moJo vi:im navis iii ninri , modo viam Propierea nonnc Dci Filius dcilit lioc praiceplum ?
viri in ai!<)li's«!cntia siia (Ibid.). Circa isla qu:ituor llonora palrem el matrcm, cl magis de paire el
pri!('i|iiie curiosiialis viiiuin videtiir occiipari, per inatre quam de cxlcris ,
quia m;»jor bonor quain
:ii|iiilaiii vero vohinteni in roclo, virtuii coiilcmpla- caelcris dcbel illis cxbibcii. Sed ecce secuiidiiui
livuin : pcr colubruin supcr lcrram, queinlibci lii- eos qui xslimanl eam non inigrasse cuni corpore
l;ri('Uiii et criniiuosum : per navcm in mari, nego- ipse suo profcipuc prxcepio videtur obviasse ,
qui
ciaiores scculi : per adolesceniiam viri , Lon;B inajorem bonorem voluii in lcrris eibiberi le-
conversalioiiis iiiitium. Qnxnirit ergn lii qni sc- liquiis manyris, quam sacrosanclo corpori su:e
4|u:iiii:ir cnras siiperfluas, siiniillates in rcligiosis Malris. Longo aliicr sonare vidclur illa univer-
nt cos in^licent , excusaliones in crimiiiosis ul illos salis Kcclesiaj oraiio, iii qua de ipsa dicilur :
j!isii(icenl, uiilitales in sccularibiis ncgotiis ut si> Nec laiiion morlis iicxibus dcprimi polnit, quui
iiiilia facant, iiistabililatem in iiovilcr convcrsis, Dninimtin iioslrum Jcsum Cbiisium de sc genuit iii>
iit everiant , s-cquc lit iil dum se lolos impcndunt ^ carnaium : quod si vcruni cst, conscquilur quod
curis superfluis, circa ca qux furis suiit iiibil sol- devicla inortR, cum corpote glorilicala ascendcrit.
iiciludinis sibi ipsis vel Providcnlix impciidunt. El, ul brevi verbo loqiiciiJi fiiicm faciam, cuiu so-
Piupler bxc igilur (|naluor aiiiiiise exilia quadri- lulo inortis debito lerrae coiisiel cuiii corpore coui-
pariilta vocatione revcrli jiibctur beaia Dci Geni- meudataiii aul sepullam reddanl, aul resurgenlcui,
irix , ciim dicilur : Revertcre, rcverlere sulamilis iiiiosublimalam cum corpore vcuorciuur nobiscum
<>tcxtcr.i. Scd nunquid ipsa supradiciis modis oranies, ul ejus inlervcnlu merejiiiur irausfcrri ad
inaxime volupl-ile, vanitale, curiositale, adco cre- eandem gloriae felicilalem, quam ipsa Iiodierna die
(linda csi exuiaia ? absil. Naiii ab bis vocalur ingressa esl, prx'Slaiite Dominonoslro Josu Cln-isio,
cxiiiis iion proplcr coiiiquiiialiouem, sed propler cujus rcgnum ci imperium pcrmaiiei Iti sccuiu sccu-
coliabitaiioncni qua: quasi unus spiritus per coelorum. Amen.

lcste dtsideriiim cum Dco cffacia , captivitalem SERMO XLY.
repiiiabat , bnbitarc cuin babitaiitibus Cedar, ci IN ASSCMPTlOfiE CI.OmOSiE VIRGlMS UaRI£.
diffcrri ab ilia corona glorix quam tibi reposiiam Pliiutaveral Dominui l)eus jmradiium rotiipt,iti$ a
oogiioscebal.
C principio, in quo potuii homiium quem formaverat.
Vel qualcr ileralur verbum revocalioniS, quia si De liodiern.T solennilalis prjeconio multa jam ulim,
tliligeiiicr aiiendiinus bcatx Virgini cunveniunl fralres clurissiini, diligenler perlractata cognovi-
qiialuur gencra assumplionis. Primo eniin assumpta siis, qu.-c ei furis verborum flore vernaniia, ei inius
csi por eleclionem , sccundo per purificationcm epirilnli dulr.cJiiic pleiia suni.
icr.io per coiirirmaiioiiem ,
quarto pcr subliinatio- Tantis ergu laudibus ali(|uid niinus idoneum ad-
iicui. Per elcctiunem assumpla esl, quando mulie- jiccre, videbitur forsitan quibusdaiai derogaiio po-
rcm rurieni, diu a Salomoiic quxsilani Gabriel in- lius quam cuinulus laudis, ul si quis cimbalis con-
venil el elegil prae caueris omnibus diccns : Bene- cordiier Mnaniibus fracli liniinnabuli sonum adji-
dicia lu iiilcr uiulieres [Luc i). Assuiupla esl per cial, mebidix suavitas poliiis coHiditur qiiam ju veiur.
purilicalioiicm , dnm a caieris iiliis botninuin &c- Quia tamen aliorum divilias nostra pauperlalc sci-
questrata, ab origiiiali cl acluali pcccato Spiritus mus foedari iion possc, prxserlim cum in labeiiu^-
gancli inundalioue esl purilicata : per confirmalio- culo Domini quidam aurum el argcntum, alii bya-
neui assuinpla esl,duin candcm viriuiiim coulirmatio- cintlium, piirpuram, el byssum , noiinulli ciiani
neni acccpil in via, quani aiigelus boiius possidet pilos caprarum, quse res abjeciaj suni et vilcs, oi>iu-
iu palrin : per subiimalionem assumpla esl bodier-

D lisse legunlur, nos pro vili purtione oflcriinus Do-
naiu, dum super onuiem creaiuram exaltaia esl miuo quae possuinus, et conlenli bostia paupcruui
in icgiio ccelorura. salis nobis arbilramur cessisse muncris, si quantu-
Cum corpore dicam exaltalam, an sine iilo? lacunque devotione iuveniaaiur occupali in laudibus
Vcre dicain cum corpore ,
quoiiiam cl si bac paric Viigiiiis matris.
erravcjo, ipse error esl mibi gralissinius, qui foiiti Ul auiem revcrtamur ad vcrbum quod praBinisi-
pielaiis Matri inisericordix incumbil cxcnsandus. nius , ircs paradisos voluptali» propter bumiueiu
Nuiiquid enim dicam Uei Filiiim lionorcm inalri faclos sacrae Scriptura: mcminit diligcolia. Primui»
d«'iii'eaist; quem servo noluit iiiipcndere? Elias esi paradisu» lerrestris . dc quo scriplum est Do- :
,
Maicr Dci coin- inine, audivi vocem tuam in paradiso, el abscondi

iii cobluni curru levatur igneo , ci
migrante me (Gen. Secundiis esl paradisus praBsenlis

putruil iii lumulo? Praclerca si spirilu iii).
curFilius Ec( lcsix, de qiio iii Canticis dicilur : Emissiunes

sacro sancluin ejuscorpus lerra dcliiiuil,
rcliquiis tuae par.-(disus inalorum Punicorum (Canl. iv). Ter-

vciicralioiieiu illam denegavii in lerris
paradisus csl fuiura: gloria!;. cujus mcmiuil
iiialris, quain cuilibcl mariyri vrl onlessori vidiiil lius
c>.liii>tri.'P;aiic capiii Joaiinis vcl cnjusliljci alieriiis PaiLus cuin dicil bC rapiuin in paradisum Dei, ci
m SEUMONES. -- SEaii. XLV. IN ASSUMI-TIONE C. ViriGINIS MARLE. 258
i))i .i'ii!i-^s(» nrcnita v(.;-b:i, qTJ! noH Iic.;t hoiniai lo- A dui-i scnii.i osi fiiyieMtem in /Eg^pium, iliini per-
qtii (JI C.or. xm), seccMoiifis iiisiiiiuil cinn cajiciis (pii raeniiii, i!iii;a-
lii piiiito panidiso posiliis csl liomo croai.us, in loros .i.>nnii ciM-i. hi liis Oiimiixis iViiciiini :ii!i;innn
Rcciindo posiUis esl homo rcparalus, in lcrlio j>a- piolulil, qiiando pcr ii.is el alias iniillns Iriiiulario-
tieudiis csl homo glorifioaius. Suiilauieni ires para- nes sccula csl pr*sonli:im Cnjaloris siii. De Iioc
disi qiiasi Ires quidam horli dciiliarum, ia qiiil)U.S rruclu afn;iro gnslavernnl omiics saiio;!, qiii nioiJo
diviiia: plantalionis fructus crcscuiil, iiialurescunt, regiianl cuii» Chrislo, quoruin inundum
vii.T fiiji
ct coUigutilur. Nam si Iiumani gciieris primordia, conteninere, tolerare nJversa, crucillgcre cameui
primos scilicel parentcs ad mcmoriaui revoccmus, soain cum viliis el coiiciipi.scenl!is, Ojiprobriis sa-
ipsi fueniiit quaeJam divinx plaulatiouis virgulla lii lurari, quce oinnia licel plena e.ssoiil ainariiiidinc,
paradiso torrcslri, ad hoc posila \\\ ibi cresccrcnt, tamen in liis cxpeciab.inl friiclDin p.Tcaiissinnim, id
oi. bcnc operando fructiim facerenl in ubsequiuin est vi.sioncm Dei siii. Sed jarn via hocc xrumnos.i
Croaloris sui. Sed postquam virgulla hvCC priiu;ic videndi Doum per amariliidiucs vil.e liiijus in so-
pncvaricaiioiiis ineriio aruerunt et fruclum fec«v liludiiiem redacla cst, quia nimc fuijiunt Iioinines
niiil noxiiini, tratisplaiitala sunt in paradisum Ec- a facie Doiiiinl, ul amara efTugiant, ne invcniant
clesix, ut igne charitatis quasi aestivo quodam sole B iribulationcs, ul dcloclaiioncs el bujiis viifc dnlci;»
dcsupcr radianlc crcsccreiii, ei fructum suiiin pro conseqiiantur ,

paromquc rcpulanl vidcre bona Oo-
ducerent ad maiuriiatcm, et sic landem permaniiiii inini in lcrra vivenliuin, dum consolalionibiis vit<c
summi Iiortulani, qiii Chrislus esi, iti tcrtiiiiii para- hujiis perfruantur. Annon vcre cst a facie Doiiiiiit
disnm qni est gloriK, cuin fructibus suis trnusfe- fugere, repellcrc mandala Dei, sequi conciipiscen-
renlur. in lioc etcniin panJiso Deus a prinoipio po- lias, laxare frcna pudicilla', ct a niiila prohibere
suit hominem, id est disposuit ponere eo loqiieiidi animum volupiale? Et In bis quidcm oinnibHS gii-
modo quo dicitur, fecit qux futura sunt ct aguus stus in principio dulcis est, sed novissinta coruni
qtti occisHS cst ab originc muiidi. amara sunl lanqiiam absyiithium, qiiia miiitas dc-
Oma lamen siiie humofe virgulta hacc crescere leclaliones, mullx sequunlur niiscria;, el cMrema
noii polcranl,acccsscrunt qiiatuor paradisi flumina, gaudiorum liictu et dolore commulaniiir.
quibus irrigala torlius invalescerent, ut sio lirmilct' Tiinc enim homo primo vinum boiiiim posnerit
radicala nullo tcniaiionis vcnto dcinccps comuio- et co incbriatus fueril, tunc deinuni s;;i|uiiur quod
vi^ri posseni. rrinium paradisi flumcn, accipe mun- Jeteriiis cst. Yinum boniim quod bomo, id cst
daiioiiem sacraineiilonnii : secundiim, sericm divi- -, quilibel carnalis ponil, principiiim l.clici* su.t,
nariiin Scriplitrarum : lertium, siillicidium spirita- foncupiscenlu carnis cst concupiicenlia ocuiorum,
lium doiiorum lacbrymarum : quartum, grati.irum ci superbia vita», et caeterx hujus viia; deleciaiioncs,
dona in bonis confirinaniia. Natura siquidcm hii- sed cum istis inebriaius fuerit, hoc est ciini bibcrii
m;iiia viiiis infccla, priiiio opus habebat, ut per calicem confusionis el ignoniiuia; usque ad feceni,
sacraio.cnla Ecolosiajapcccatis purgarelur. Secundo lunc sequiiur vinum quod deterius est Qiioil vi-
quia viam ignorabai justiiijp, itccessc erjl ut pcr nuiii? slimulus pravK conscicnlia;, limor gehenn.T,
niandala Dei illuiiiinareliir. Tertio expcdiebal ut horrordislricti Judicis, obduratio meitiis, dcspciMiio
accepta verilatis noiicia, plaiictu el lacbrymis bo- saluiis. Ecce «lulcia viuc hujus, cccc ainara, for-
nis opcribus cxciccreiiir. Qiiarto, ut pcr dona gra- inida ergo contingere dulcia, si vis vitare ainara.
fiantin iii bonis oo;ifirniarctur. Iiiler virgiilta aitlem Sic eniin [lisces, sic volucres, sic I)csii;c capiuniur,
paradisi illiiis iiid>ilis qii;iedaiii virga exorta csl, vi- quia iitoJicus cibiis qiii d<Mectal hatno aul viiicuk)
dclicel îirgo Maria, iid quam fluvius spirilalium imponrtur, ul cum illum apprehenderini, poslnio-
thaiismaluin abundanlius qu;im ad cxtcra deriva- duiii fcrri, aut vinculi ainariliidinc leneanuir. Cave
vit, uipoie qu;t' fniclum meliorem ct subliniiorcin crgo iie tu fallaci cilio hujus viiac inescalus capiivns
cnclcris cral produclur;i, quo iii tcrris huniiiics, cl jj
lcnoaris ;
quod si ila esi, solve vincula colli nii.
in c«;lo spiriius angclici pasccrentur. Quid eiiiin miseiiam tu.-.iii, curre ad m,'dicina n. Quis
pbiiige
aliud fuerunt Spiriiiis sancli obumbr.tlio, pleiiitudo demitm lam dogeueranlis nauir:c iitsipicnuam in-
graiije, ferror lidei, castilas virginalis, quain stiili- currit, iil si e dttobus concedatiir opiio, inoiius iioii
cidia qiixdam gratiarum in ipsain descendcntiuin ffistimct cligciidum? Propoitattlur itiodo <luo ba;o,
nt cresceiel el faccrcl fructuui? Crcvil itaqiic el vidclicct amariluJo liujits vilae, ci deleclalio ejus-
fructuni fccil, ct in tanlum crevit, ut Jam non dcm, ducel te mundi pbitusophus, utrum istoruiii
virga humllis, sed .irbor sublimis et fruclifcra no- inclius debeal :csliinari. Juxta docuinenliim eniin
niinelur. Subiimis, quia supcr coclos nscendil ; fm- Arislotelis, si dubitctur utruni meiius, rcspicienduiu
ciilera , quia fnictutn focit mnltiplicem, scilicet cst ad oonscqiicns ulriusquc, ct ciijus conse(|iici»^
fruclum ainanim, frucltim dulcem, frncttim deli- fuerit melius, iliud eiiam el nielius .-vsiiinandum.
tiosum. Vide crgo quid sequitur aU delectationcm iiujus
Si vis scirc ubi arbor isla fruetiim ainarum, pro- viue. Certum est quia luclus sempitcrii;is, uiido
tulit, recole ainariluJines illas amarissimas quas scriplutn csl : Extrema gauJii luc.iis uccnpai {iîov.
«ustinuit, duni aslitil crucilixo,dum vidii morluum, XI v). Ad amariludincm vcro lnijiis vil:c, scquitur
2.>!) ABSaLOMS ABBVTIS SPRINCUmSCACENSIS 280
gaiuliinn aclcrninn , mnic diciuir : Trislicia veslra A nim cssc qnod diciiuiis. AIi<jiii ciiim ex ipsis posl
verteliir i» gnuiliim) [Joaii xvi). Mclius est gaii» niiilia forto scelera commissa in sociila ad Oenin
(liu:ii liictu seinpiienio ,
qiiare atnariiiiJo liiijiis convorsi sniit, alii vero cnm ipsa viiac iiinoconli.i
vil]L> poiius qiiani deico(.'.ti(> cligcnila. Oiuniiiindo qu.Tm lcniier;inl, scipsoi Rco sacrifi(iiiin olitulcrunt.
crgn diilcla vilx liujiis ftigicnda suiit, qiioiuni liiiis Et vidcmiis aicidcre qiioil lii qui liiorniil iii seciilo
lain anurus cst, aul si diilcia deleclant. miltant pcccaloros el magni peccatores, frcqnenli>r sunt in
nianum suam lii qui lalia dcEiilernnt ad rriiciinn vi<,'iliis prompliorcs, in ahslinenlia parciorcs, iii
illum, qui ad edendum Julcis esl, el ad rclicicndnin oralione inagis devoti, in bono operc niagis soli-
ncccssarius. cili, et in omni frnctu vilae spirilalis magis circun—

Ecce eiiini arbor nostr.t fructifera, scilicet virgo specti, quam illi qui dc puritale conscietitins siue
Maria rainos siios exiendil, in qnibus Tructum dni- gloriantcs a tramite jnsticiae nunquam ceciderunl.
cem copiosissime invcnirc possint, nisi forie Iftn- Niillds crgo liincat ad fruc(umdii!c«;mspiritalis viix
giicnlc appclim (aiiqiiain .'Egrol'i*qiiac siiavia snnl ct inanuin quoniam bonuin qiioJ lardius ap-
miltcre,
Julcia fastidiant. Sic cniinplerunqiicsolel acciJcrc, prchcndilur, quandoque rervenlius acqnisiluiu tc*
quod palatu non sano poenn sil p.inis.et xgris ocn- netnr.
Iti odiosa lux esl, quis puris esl anialiilis. Tria si- " Est el terlius fructus hnjus arhoris qucm supra
qnidein beneficia heula Dei geiiitrix iiobis coiiinlii, deliiiosuiQ appellavimus, ct ideo forte deliliusus
dc quihus velul raniis qnibusdain omnia respiciiiiil quia rarus, quia pretiosus est, cl quoniam fruclus
opera ju$ticix,el dcpcndenl frnctns totius spirilalis istc in summitale ramorura colligilnr, oporicl euna
excrcitationis. Priinuni aulcin beneflcinm esi.quod qui fructu isto vescttiir sursnin asciMidcre, nt qnod
jiigiiui anliqnx caplivilatis a nobis ahsluiit : sein eo mortalccst, absorbeatiir a vita, quod buinile
cuiidum, quod iram divinx iiidignatiotiis nobls rein gluriain, quud iriste est inlslici iin cniniiiotetur.
inisit : tertium, qnod nolam hiiinanx iniqiiilaiis de- Cxteri elcniin fructus, id est ain.irus cl dnlcis,
levit. Eccc capiivus tenebaris o lioino, et per Ma- qitos supra distinximuSf riiiitimi lerris sunt, uipote
riam libcralus es : ofTensaiii Dei tni incurrebas, ct quibus vescnntur ki, qui adiiuc indnuntiu' corpore
per Mariam reconciliatns es : iniqiius et pcccator mortis hiijus. Sed fructusdelil osiis, quo soli fniunlur
fuisti, el per illam jusliGcaiiis es. Qnid csi dtilcins bcali, sursum est in adcplione siipcrn»: fciicitalis,
libcrtate post capliviiatein, et rcconciiiatione posl quem nec oculus vidil, nec auris audivit, ncc in cor
Impielaieni? Huc crgo njwnis vila jusloruui.sancla hominis asccndit. Et quidem his qui in viia isia
dcsulcria, medilalioncs, bonae operalioncs, gra(ia- q morlali adhuc percgrjnanlur a Domino, fructus
rum aciiones respicinnl, ut in his omnibiis praici- istc futiirac bealudinis in spe repromissiis est.
|»ne hoiiorelur beata Dei Geniirix, qux prac caelcris His vcro qui vilae hujtis ciirsu convunim:ito vicerunl
tanctis nobis operata cst cjiusam salulis. Nunc ergo seculum.jam in re apposilus, nl seciinduni rcpro*
age tu qni in laiilis beatx Virgiais respiras bcne- missionem faclam a Doniino in coelesti paradiso sint
Ticiis, ad Ipsam voia lua ei desideria converle, et lixredes quidem Dei, cohanredes autem Chrisli
dulce sit libi sub unibr.i illins arboris quiescere, Chrisil, inqiiam, qiii est fruclns bencdictus, froitus
quia hactenuslongo ilinere prarss conversaiionis la- singtilariter deliliosus, in quo sunl omiies deliliae
l>orasti. sanciorum qni cum bcala virgine Mariu ad paradi-

Tria sunt quae viatores ad r.rboris proieclionem suin coeli assntnpti sunt, cnjus et iios panicipes
fugerecotnpellunl, videlicel lEitus, turbo, et pliivia. facial ipsc Jesus Cliri<>ius Domiiius nosier, cnjiis
Similiter tria sunt quds ambatantibus in via Deii regnuin ei itiiperitnii pernianet iii secuia seciiluriun.
quieleni animi aufcrnut, vide!icct concupisceîlia, Amen.
Biiperbia, et discordia. Ct respicit aestus ad fervo- SKI\.MO XLVI.
rcm concupiscentiae, Inrbo ad liimorem snperbi». CE SaNCTO AftiLSTIXO.
pluvia ad jurgia discordi*. Protegii ergo beala Dei £) Boves arabant el aziuo; pnscebantur juxia iUoi
Genitrix ab aeilu concupiscentiac exempIocaslil.Tlis, (Jvb i). Iii rc familiarj providc giibernanda, qti»
prologit a inmore superbi;e exemplo lniiiiililalis, agriculuirae necessaria sunt, paterf.iniili.is solerter
protegil a pluvia discordiac exeinplo raunsnctndinis. acquirit, ut gieba sludio et labore ad frucinm cx-
Cerie mala Roslra quae feciinus docere nos possnnt, cnlia, luluri teinporis inopiam annua fenililate
qtiam jucundum sit sub ramis hiijus arboris quie- possit declinare.
sccrc, qiiam ignoniiniosutn sil premi scrvitutc dia* Iltiic auiein negoiio boves ei aratira praecipiie ne-
buli, el quam dulce sit obsequiuin prxsiarc Dco. cessaria sunt, in quibus cum lerram operatns fiieril
Quoniaiii iiauta multis jaclatus fluclitras in rc- exeat qui seminat seminare seinen suum, nt tem-
([cnda iiari sapientior efficilur, roites posl iniilla pore opporiuno aliud referat fructuin iricesimum,
susceptae vnliier;^ in congrcssu helli cauiior rcddi- aliud sexagcsitnum, aliud ceniesimura {Mtttt. xin).
tur : gratior s«reuitas poslimbrem, qnies post labo- Qnod si jnxia verilaiem evangclicam scnico est
rcin, el per experinienta maloruiH cresvit atnor verhiim Dei, salor aniem Christus, non incongroe
virtMtnm. Uc6piciamu& ad oos qui ad Irngem dtikeni tcrrain corda hominnm, dispensaiores vcibi Dei
fcpiriislis \ilx inaniim misenml, ct vidcbimiis ve- accipicmns, m Anguslinuin ct cxteros Ecc-Iesicc doc*
m SERMONES. - SERM. XLVl. DE 5.\NCT0 ALCUSTINO. 262
lores. Qua!iior ciiim sunt i«i bovc por qua' lioctori- A hoc vinrulnm striiigil forlitor. Terliiiin qwdd csl
Ims E( c'esi.B rcclc cuiuparalur. Carnilius ciiiin pa- iiumililas in prospcris, in tranquillitnte facii gra-
8(il, peiie inunit, coriiu pugnat, fimo lerraiu slori- liosuiii, el lioc viuriilum stringil duioitvr. «jnnrluin
Iciii impingiial. Ll esl caro csiiibilio debil.e hu- qnod ost consianlia iii advcrsis, iii lcnlntionc facil
maiiilalis, pellis cuslodia liisciplinaix conversalio- prohalum, et linc viiicnium stringit finnit<!r. itcbus
iiis, cornu rigor ecclcsinsiicc severilalis, fimus istis ad aralrum Doinini sic oonjnnciis, scqnilur
vorbum juslae iiicrep.Tlionis. 11j;c qualuor doclori Patcrfaniilias, i>l e^t Chrislu^ qai regil ilios. hilM^ns
Lcclcsix necessaria sunt. Prinio ul alleciu humani- in ore suo can<um, Guin dextora sua icnctis aouleuiu,
intis infcrioribus condesccndens, sUidcnl eos p.i- qnnienus per suaviiaieui canlns, proiuincndo bona
sccre nou prcmcre,^ regere non diripere, el quo- .xienin, vitam inimonalijm, gioriani inlerminabi-
dnmmodo carnalis nffectus parviis ciuu parvulis, iem, laborem iliorum minual, hxc esl suavitas ilia
iiiArinus ciim infirmis, omiiibus omnia sit ul omncs canius. Et per aculci punciionom, id est per cou)-
Cbristo liicrirnciat. Custodia cliam (iiscipliuntx coii- ininalioiicin a-tcrni snpplicii, gchcnn.T: incxtiiiguibi-
versationi.-> nccessaria est, pcr quaiu ct scipsnm rc- lis, pigritaiites magis laborinsos elBcial. Videres bo-
gere et aliorum morcs boiio excmplo informarc pos- ves islos ad aratrum Domini sic copulatos lerram
sit : iit sil giaviias in vultu, nieiliocrilas in hnbitii, B incultain, inrruclunsa:n fortiterexcolere, ncc retar-
maiuritas iit incessu : in verbo veritas, in opcri^ dat eos aliq'i3 tcrnc spccics, non flos, non viridi-
iilililas eluccat, nihihiue fiai iu omnibus qux ad ip- tas, nuii quaecuiiqne alin anuunitas qnin onini.i
siim pertincnl, qnod cnjiisqiiam oflendat aspcctnm, scindant, umnia evertant, nt frucium faciant, imo
£cd quod ipsius deceat sanctitnlem. Nam et healus quanto amplius jociindn apparenl co vaiidius ea
Grcgnrius dc ipsis doctoribus dicil : Qiiia nossc exiirpare machinnnlur.
debent ex susceplo oiCcio, nec peccandi liccntiam, Tu ergo lerra in^^r.tctnosn cl slcrilis , hom'^, in-
&ed bcne vivendi necessilalem sc essc asseriilos. quain, pcccator , vci sero ad fruclum le proipara,
Sunt aulem duo cornua quibusdoctor Ecclcsix |><i- bovcs istos aiantcs libenter susciperc, ei andi vo-
gnare dehet. Primum esl auiorilas divinsc lcgis,se- ccni spcculatorum luonini dicenlium libi : Omnis
cunduin anslerilas vindictx pocnnlis. Primo cornn, caro roennm, el Oir.nis gloria ojus tanquam flus
id esl aiitoritate diviiix legis, h.-erctici extra Ec- fflcni {Isa. xi.). ôn jam dciectcl lc flos teiren.r
clcsiam fcriendi suiil, qui a nobis cxieriinl, seJ noii piusperiiatis, iion viriditas rallaiis juêiilutis, non
eraul de iiobis. Socundo cornu, id cst austcrilate amoeuiias digniiatis h.;jus seculi , qit:e omnia fre-
pGonali, coniumaces ci rebeilcs qiii nobiscum sunt, quenier acceduiil pnlius ad cumniiim damnalionis
C
in Ecclesia debcnt puniri. quani ad fructum saiulis. Si quis eiiim in lalibus
Verlium etiam jnstoe increpntionis nercs«;ar'uni color foi citalis apparet , fallax esl, fucalusesl,
csl, pcr qnod vitia et excessus inordinale nmiinlan- nrtinciulis esl , et ciio praeierit, imo non pra>ter»t,
lium corriguntur, ut lerra peccatrix verho increpa- nisi prius iiiimanilale scelcrum et veneno moriifcro,
itohis qnnsi fimo quodain foecundata ad facicndnm airiiiat dilcclorcni suum. Recogitn, qiiaiso. et rediic
frncliim honi operis magis idonea fiat. Dc hoc cnim a;i menioriam quae frequenler audisii ot vidisti
scriplum fcst : Stercore boum lapidandus est piger qiiia ioca ilorida ct amoDna freqiicnter nd fritctuni
{Ecde. xxil). Neqiie enim aliud est stercore botiin minus iiiutiea sunt : imo suh specie nnrum quan-
pigrum iapidare, qiiam per doclores Ecclesi;i; pec- doi|uc lalent scorpiones , lacerlye, el serpenles, el
cnimam contumcliis afficcre, viiia ejns nd
catricem dum voliicris capcre fl!)rem , calcabis serpcntem.
memoriam rcvocaie, contraire moribus, vitam re- Si etgo delcctul te recreatio Qoris, lerreat suspitio
darguere, ut sic confusione plena a lali vcxntionc veneni : quia admodum fngiend.l csi dclectatio
acripiat intelieclum el formam pariier snnctic con- qnae pcri ulo veuciii coinparaiida esl. Qnod bi sub
vcrsalioiiis. Isti crgo ad aratrnm doclrinx cvange- floie isio venenura quaiidoquc experius es, cavc
iicae viiicnlis sapienlix sunt iigaiuii, quihus aslricii tihi , et soilicitus esto ne quid detcrius oontingal
j^
lorma gregls sui eOecli, neque ad dextram iicquc quia et piscicuii curiosius escas declinant, it* qui-
ad sinislram declinare possunt. Sunt autem qii.i- biis quandoque fallacis lianii cauterium dcprphcu-
liier vincula sapientise , qnibus doctorcs Ecclosiuc deruiTl. Si vero in dclitiis hujns mundi adhuc in-
dcbenl ligari , videlicet amor sanctitntis, zelus ju- nncenter vivis, doceani te excmpia multorum, qui
Sticix, huniiiiias in prosperis, constanlia in adver- pcr taiia abierunt in exter.iiinium,doce-.)nl, inquam
De
sis. istis vinculis in libro Jesu
filii Sjrrach scri- exempla , quoniam pcstilenie flagoliato seinper
ptum est : Fili, injicc pedes (uos in compedcs sapiens corrigilur, ct vcrbera minus sentiuntur in
Pommi, et non accidicris- vinculis iliius, et postca dorso alieno.
de viiiculis sapiontise subjungil : Dccor eniin viine Credisue ila osse nl dioo? an adhuc tis oxeinpla
in ilia est^ et in vincuiis iiliiis alliâinra saiutis doceri qnam unibrnlilis sit feiicitas hujiis mnitdi
{EccU. \i). Prinium vtnculum, quod est nmor san- et quam miserabilis consummatio iilius ? Respice
ciiiaiis, doctores Ecclcsi.x cum bonis facii pacificos, navem onerariain iii mulia superbia mare irans-
et hoc vtncntum stringil suavitcr. Secuudum, quo<l volantein vides eam mcrcibus cl dcliciis opuku-
,
eiii zelus jiisiiciae, cuni pcrversis facit scveros, «t lam, velo et rcmigiis diligenter munitatii , naulu-
«C3 ADSVLOMS ABBATIS SPmNCKIRSnACENSIS «r.i
riim stiidio prndcnlcr giibernaiain , |iicc aliqiiod ^ nlia speculaliva, aiiii ilisciplinalis, |ioicsl appcllmi.
porirulniii nicluenUMii s:l)i iinniiiicre. El eccc vciilo Naluralis ad arles liberales pcrtinel, qtia; onims
irrucnle lurbaluiii csl luari', ei |tiocellx iiisurgcn- escepta grammaiicn el rbctoricu n:iluralcs suni, co
tcs allisx sunt navi illi, e( abûrbuit illnm inare in quod naluruli quadani rerum connexione sibi colia,<-
proriindiim , nsqiie aJco quoJ niilla iiavis illiiis iii- rc:int. Juritlicialis cst rlielurica, qux ad legem loii,
dicia supcr racicin rnaris iiispeclanllhus apparerel. el coniroversias causarum pertinet ,

pro qua de
ISoiiiic rcctc navi huic vidcnlur libi comparari, qiii Augusiino dictum esl, quia discipulos suos sine dulo
iii voliiplaiibus liiijus viix consuminali suiil, ei lianc docebal dolos. Speculaiiva csl per quain scbulares
partem suam xsliniavcrunt iili deliliis, el frui docuit divinx legis vcritaiem. Disciplinalis csl, per
Lunis , non cogilanles intiiciuni inorlis el aiiven- quam claustraics docuit religionis viriutcm. Uux
liim glnrix inagiii Dei ? Ideoqiie ubsquc siii nominis priorcs sunt ancilloe, sequentek vero dux smit do-
mctnoria in pronintliini inferni Ucscentlcrnnl. Quod minx, eo quod ill.-c doceant liominem scir«, islx
si aliqua ilU*rnm snporcst mcinoria , ccrtc iion in vero vivere.

bcneiiiclione, scd in niaiediclionc rcmansit. Qiio- Ex bis autem stuuiis lam diversis. diversa imil.i-
ntjin ergo s|ieciosa istiiis miindi ail rrnclnin viis toiibus suis studia Aiiguslinus reliquii. Sunl eniui
non pro(iciun( , excintle illa cl riinJilns evcltc. iil B ^lii qui disctinl Lcne yivtrc etnon scirc, ^lii seniper
lcrra liia rructum faciul , nl scgcles mnllas affinat, discnnt scire ei nunquarn bene vivere, aiii ci sciie
ei in le clnccat rortiindo bovis laboraniis, qnia, ut el vivere di&cunt. Qui discunl vivere elnon sciro,
dicil SaloiiK^n : Lbi plnrim;c scgelcs, ibi laaiiiresia suiil saucti ei simplces viri, magissaiictitati> r.o.iiu
foi tiiudo bovis (Piou. xiv) scientia: cupidi, eo quod in nnilia scieiitia inuUa sii
Vcruntanicn cl cuni in (crra lua fructum vis fa- indignatio. ideoqne ciiscunt ab alio biimiliialeu), ab
ccrc, considera quem in ca rrucluin facias . quia alio paiieniiain, ab alio inansuetudinein. !Ue ducel
non omnis lerra uiti ct sidem fructui conTcnil, sed eos sileniium, ille graviiateio, alius frequcus.uiini •
lisec fructuin unum, cl illa alium mclius facit : Est fiteiium, sicque in scboia virluium exeiciiati, le-
cnim lerra aspera ct inculta, conveniens hordeo gem Domini iminaculaiam et convertcnteni aoiuias,
qno pascunlur scrvi : esl cl lerra delicala conve- virtuiibus non litcris scribunt in cordibus suis.
iiiens frumenio quo pascuntur doinini : esl terra Islx ni fallor suni asinx de quibus dicluin esl : liv-
incdiucris, conveniens semilritico, quo pascnntnr ves arabaul, el aiina: patcebaniur juxia illo$. Asiiix
illi qiii neque ad delitias dominornni ascciiderunl siquidem sunl tales, quia priino iiiane inlnntes vi-
iiequc ad conditionem servorum dejccti suiil. Sniit neam Domiiii portant pondns diei et asins sii.e
nntem terra aspcra el inciilta, peccaiorea sero ad C ntunnure ei simulalione. Asiiije sunt, qnia paiieii-
pceniteiiliam vocali : lerra delicala, sunt viri con- les iii itijuriis susuiient oinnia pro eo cui sc prob -
tcmplaiivi : terr:i mccliocris , sunt activi. liem hor- verunt. Asini sunt, quia cxtrcma viliiate cunieuti
dciini , laborcs accipe pcenilentiai : frunienlum , gauJent abjecli csse in doino Dei, imo iii boc acci-
rriiclus vito: contemplalivx : semitriticum , opera piiint responsum conscienlix, si omnibus inleiiorcs
ini.»iericordia2. Tcrra crgo aspera fructificare debet vidcaiitur.
liordciitn, quoniain pcccatores laboribus po^niten- Qui vero semper scire et bene viverc iliscuiii,
tix , scilicei vigiliis , jejnniis, et aliis casligatio- sunt illi qui tumenles inani pbilosophia, gau cni s^
nibus oncraiuli suiit : onus eniin el palea asino iiiuUa subliiiler iiivestigasse, scilicei gciicr:i pro-
virga et opus servo debenlur. Terra delicata fnic- blemaium , angulos syllogismorum , disposil oncui
tificarc debcl fruinentuin, quoniain viri conlcinpla- oibis tcrrx, veriiceni eleiiieniornm , iiniiiim ct
(ivi fructns dcbenl facerc vilae conleinplativx consummationem temporum, vicissitudiniiui pcr-
scilicet orare, lcgere , medilari, ct bis siinilia, mulaliones, :«nni cursus, lii^posiiiones slcilainni,
tcrramediocrisfcrre debei semitriticum, qnia aclivi naiuras aniinalinm, iras besiiaruni, vim veiitornm.
debeut fucerc opcra miscricordix , scilicet pascerc p dilTereiilias virjûltarum, virlntem radicum, cl his
cgenos, vcsiire iindos etc, qn.T; in Evangelio ilescri- similiu : (iiicni sludioruii) siioruin in hoc consti-
buntur {Maltli. xxv). lucnles, ul rcruin cuu&as perspicaci menlis oculo
Liqnet, iii fallor, qnomodo ea qux de proprietate videaiitur aitigisse. Veriiin cuusam illain caus:iruiii,
hovis dicl:i sunl, vcnerabili Palri Aiigiislino coiive- qux est principiuin et linis omniuro, lippo, inio
iiiaiii. Esl .idliuc aiind inbovc qnod eidein Auguslino cxco oculu potius respiciuul. iitpole qiiaiu non phl«
specialms ass'gnari possit. Bos eiiam escas devora- losophando, sc«l beiie viveudu uporiet investigare :
tas iteruni in os rcvocal, ei rnminando siibtiliuseas 4{uod genus stu.iii solis justis reposituin nonilum
coniminuii, ul cas niagls nutritivas ediciat. ilac i&li apprebeiidcruni, ii'ni.\ forte bcnc vivcie dica-
antem niuliiplex ruminaliomulla ct subtiliscst Scri- inus, co niodu quo perditi bomines dicunl iti se-
ptnrariini tlisqnisilio. In qiia Aiignstmuscxteris Ec- culo, quonium bciie vivit qiii bene se pasi il : vel eo
clcsix doctoribns prxeminuil. Quadriparlita enim ioqucndi modo, quo rtli dicuinur hubeic boiiuiu
Scriplurarniu scrie t:iiiqiiam qiiatuor paradisi fln- sxculiim, qui de volu|italiljiis bnjus viix in <,uan-
iniiiiLus faciem tcirx irrigavit, qiias si nominibns tiiiii valenl iiibil oiiiittiiiit. ulinum tu qui multi
vciis dislingucrc, alia naturalis, nliu juridicialis, dibcis, qMandoqne lc ipsuin duceas, nec u .suninu)
265 SERMONi:S. — SERAI. XLVn. IN ISATIV. B. M.\RI/E VIRGINIS. ttC
coili, se<t poiius a lcipsu philosophari incipi.15, ut ^ ricationis d<;iiclum ahluercl, repararcl iniiocentiam,
Tidcas qnid es, qiiiii e.sse (Icbucras, el quici fulunis p!acan'i irain ilisiricli Jiidicis, aperirel porlam coeli,
es. Keque enim modica sGioiiiia est seipsuni co- et captivis conrcrrct liherlateui. In ipsa eiiim uinnis
giioscere, eo qiiodde calo descciidcrii yvwOt o-javTov, gralia viae et vcritaiis, el in ipsa omnis spes viiaj
quod esl : Cognusce leipsuiii. Forle si qii3>ratnr a tc et virlutis. Non talis maler illa quse super laciera
quid sis, philusophice respondebis aiumat inorlalc universae terra; deorclum maleJictioiiis ct vae qna-
ratioiiale, qiiia hsec vera honiinis ditlinitio est. FjI drir.irium indu.xit, quo prcmunlur omnes fil i Adam a
ccec animai dal tibi peccali velustalem, morialc die orfis sui usque in diem sepwliiiric suac.
pocnaj neccssilalcni, rationale coelcstem dignilalem. Si non recolis piimiim \x, quod per Evam dam-
Cum ergo audis aaimai, plangciiii.seriam tiiam, ijuia nata cst humana poslcritas, suggeril libi iliud t:in-
animai el peccalor es. Cum audis morlulc, iormid.i giior corruptionis corporo;c. Secundum, finiMjr»-
i);nem aetcrnum, qui;i in hrcvi moriluru.s f-.s. Cuni liam picssuiarum moUstise. Tertium. occulii hoslis
audis rationalc, recote dignitatem tuam, qui;t ad liisidi.e. Qiiarlum, cxlrcmx uUionis angusliiv.
imaginem Dei factus cs. Audi homo ct iiileiiigc, Eva malcr impia, qux lilias tuas ante iieras quam
qiiod ratitmatis et iiiorlalis appeltaris, siqiiidcni ra- pari.is, ul q-iiid hucfccisli? Quare iiiduxi>li stiper
tionale ad vitaui, inorlale ad moriem perlioet. Ergo B le cl siipcr illas prccalnm grande? Sed ad le beala
si tuam i^siiis ditriuitionem inlcttigis, iimr? ct viia Viigo Maria respiciunl niina» istius levainiiia, qux'
circa le dimicant, ciijiis iliarum polins rnliirus sis. jani oiini in legc ci prophclis repromissa, signis
Nuiic crgo sapienier |>Kitosopharc el ciKUJispcclus muliiplicihits praeoslensa es, iil iu tuoorlu spcm ve-
eslo, ulrum potiiis eligas, an filius mortis. .111 iUii!s nia; pcccaiorcs poiierenl el ex promissione jam fjcia
vito: esse el nominari ? (juod si magis vitam qurt;r! de le paiicniius suaj niiseriae cumiilum tolerareni.
mortcm cligis, cave ne male vivendo ob illo, ([<n Vis ergo, pcccator, audireMariamllbi repromis-
vera vita esl, discedat, ipso dicenie : Ego .sum via ssm? llecoie virgam Jesse de qua Esaias loquilur
eritas ci vila {Joan. x). Quoniam ergo <;i hoc opor- {Jsa. 11), ct eccc in ca promiltiiur tibi nativitas Marix.
tuiiraccre,ei illud noii omiitere, sic disc;(.s ut ciiam Kecolc arcam icstamenli, quae operiehatur auro pu-
bcnc vivas, sic ama sapiciiliamnepcrdasjiisliliiim. rissimo {Kxod. xxxvii), et in ea figiiratur tibi
Nam el oiuim est,sed ccrle bcne vi vere ma- Marise virginiias. Recole floieniem aniygdalum, de
gis ncf^ssarium. Ut crgo iinem loqueiidi pariler a«- qua Salomon loquiltir, et ihi libi significatur Marix
diiimiis, Dcum timere, ei mandata cjiis obscrvarc, f<£CUiiditas. Rccule rercuhim Saioruonis, citjus co-
hoc esl, omnis homo. Idcoque sludii nosiri propo- liimnx argcntcof;, reclinaiorium aureum, ascensug
siluin ct vitac progressum in lioc conemur consiim- piirpurcus {Canl. iii), et ibi osiendilur libi Marix
marc, ui scicntia vilam noslram regat.el viia scicn- regalis dignit:is. lliide etiam et olivae comparala
liam custodial, ul sic in utroque proricienles rccta cst propter pleniludincm gratiarum , in C3pitul«>
vin gradiamur ad iilaiii beatiludiiiem xternam, iii quod prxmisimus in lia:c verba : Quasi oliva spc-
qua csl plenitudo scicntisc el iiiicslimahilis j<;cun- ciosa in campis ei caetera. Si enim olivx propric-
ditas viiae, quam iieque oculus vidil nec auris audi- latcin in.spiciamus, in boc prinoo eleg:inter saiis
vit, iicque in cor iiominis ascendit, ut Dcus pra>pa- heaia; Mariae congruit, quia viret hyeme et aestaie,
ravit diligeiitibus se. Quam itobis pixsiare dignclur nec aliqua frigoris sive lempestaliE, uut etiam aestivi
ipse Doiiiinus nosier Jesus ChriMus, cujus rcguum caloris inlemperaniia speciem suse viridiiatis amit-
et imperium pcrmauet in seciiia secutorum. Amen. tii. i£st:ite aulem futurx vitae claritas accipien<la
SERMO XLVII. cst, sicut in Evangelio Dominus dicit de arhoribus:

IN NATIVITATF. bf.KTJE VIRGIMS HAniiC. Cum pruducunl ex se fructiim, scitis quoiii:im prope
QHa$i oliva speciosa in campis, el quasi plutanus cst atstas, qua; ideo sestali (Oinparatur, ijuia ea ad-
exnhatn sum juxta aquam iu plaleis {Eccli. xxvii). vciiienie, el mceroris nosiri nuhila iraiisenni, et
Il()dicrii% diei restivit^s diînis laudihiis ci otisc- J) viia: dics xlerni sutis ciaiiiale fulgescut:!. llyco:is
qiiiis nos moiiet cssc iiilentos, in qua aulor mira- vcro nomine pr.-cscns vila .-iccipiciida esl, qii.T et
Liliiim Detis abiernae pr:ndeslin9)ioiiis arcaiiiim, ct morlalilolis astringitur frigore, et diversis tenialio-
proinissionis siine vcrilaiein per hcalam Yirgincm num ventis impellilur, de qua in Caniicis scripluiu
iiiundo voliiil rcserarc. Omnihus ergo animi volis est : Jam enim hyems Iransiit, imber abiit el re-
amplcctenda f-utit gaudia, qu^ Munue naii\ilalem ccssii. Oliva ergo iiosira et aesiate ei hyeinc viro-
festivain faciunt, ul non solum porlemus ea in cor- rem suum reiinei, quia bcata Virgo Matia humore
pore, sed el mentis afleciu interius, ac foris aite- spiritaiium graliarum pcrfnsa prcseniis viia: tor-
siaiione bonorum operum proscquamur. ne similes pore non aruii, et :eleriix viix amocnitatcm inter
illis inveniamur qiiHudoset gesiiis Iheairales liben- omnes filias Evx gloriosa suscepit. In hac oliva ra-
ler aspiciunt : quos lamen judicio rationis impro- mos, fblia, frucium, ei oleum pariter cnnsldera.
hantes eo qiiod merilo in reprehensionem veniunl, Rami siquidem ejus sunt viri justi, quos Domimis
Itiinuii6 ouptuDt imitari. Et qnx poiesi major esse in Evangelio ramos vocal, nbi dicit de grano sin.t-
spiriiaUum gaudiorum materia quam nosir» re- piii, quod f.tcium est in arborem magnam, el volu-
deinptlonis arraui su8cep)ss(>, qnae paierux prxva- crcs cceli requie\crunt in ramis ejiis {ilanh. xm),
PATUOt. CCXI. 9
:
iS7 AU.SAL">NIS ABBATIS SPRINCKIIlSBACENSiS 568

Uami, inqur\m, sunt sancli viri, qtii intilalione \ir- A respicias, cl sine niil)ilo possis inCneri Marinfn,
lulis el STtnciilJlis proposilo bcat<e Virgini qnodiiin- Caiiipi si(|nideni iiicnlcs linmiles, et a iiininre $<*•
ii>jiioinserti sunl, longiliidinc spci el l.ailudino ch:>- cularis conversjiiiouis metu diuni jiidi. ii .iihrqniitx
rilalis <ircunqiia(|uc UiiTti>i. Foli;i vcro verLa sunl iiilell giinliir, ul ibi : Ascemlunt nio tcs ct lesceu-
evangdicx veritalis, qux ipsa aposiolos <*t alios nn- dunt campi, in octim qiient ruiid.-<6li eis (l^sal. cili).
scenus Ec^ lesire tilios liociiit. Ii%c enini sunl rolia li- SeJ fiirte iii (aiiipo isio nonduin apparuisli, eo i|ito I
{jni vi(;r, de qnibus in Apocnlypsi ili< ilur, ((iiia $iinl ail in lenebris pectaiornm si.") usqne ailiiuc, ct iiiiin-n
saiiilaltiii l:ing«ienliuni {Apoc. xiii) : qiiia in vi^rhis jiisticia: non iiloxil libi. Iit ipîs laincn leocbris niis
evaiigerKa' piwiliialionis me<licina est , et saliis eo qiio pulcs re pectu hcaiam Mariûn tiitiitrc, >n
l.ingitcnliiiin aniinarniii. Friictns aulein otivae i^tius lectulo liio iliam c<iîla, el lciie in memoii conls
Miiii o{>ora aciivu! ct cuiitcntplativx, nlpotc anrci» liii : q':oiiiam e( res iii quara directe radiiis s<ili<
Dii uraiiijnibns iiiciinaro, secreiis divinis intercsse, iioii dirijjiliir, ex reperi:uSbioiie luniinis quandoqne
piieruni Jcsuiii lacte pasvcre, e( liis sitnili.i. irradialnr. ct iiilirma conscienlia <|ux ra<lio aspi-
I>e liac oliva oleuni ilivcrsi {;eneri$einanavil,oIenm rni:tis (;raii:c noit t:!ngitur, per vitam justorum <l
videlicel efliisioiiis, oleiiin purilalis, oleiin» ixiiciae. cxcniplo Itoni rum oporuiii quaiido(|ue mututur in
oi(-iitti iincuunis. Oleum elTusionis (lie qito scripttim nuliii-^. Qtiid enim aliud suiit jusli ciiiii impiis coif
e t : Oieuni efrusuu) nomeii luum [Caul. i]) innoceii- versantes, quani fulûr qtiidcm lucens iii te ehris?
lia esl exierioiis conversulicnis, qua ca tcri ad vitani Fitlgebiiiii, inquit Scriptura, justi, el tanquani
honaiii iiivilaiiliir. Oleum puriiaiis <le <|uo praecipi- srtiii ill:c in arundinctu Uiscurrcnl {Sap. iii). Fulgor
lur iii E\odu, qtio«i puriseimiim de arhoribn<i oliva- isle, iU esl clariias s:inctitaiis cutii aU injusios Ui-
iiiin anloat iii (abeniactilo Domini (txad. xxvii;. et rigitur, quanUoque in eis cxcil.it fuiiiunt, quuiido-
esi puritus iMiiorum operum. Oleum Ixiicix (dequo que igiioro , quanUoiiue cali(<inem, Fumiim, cuni
scripitim esl : Unxileum Dcusoleo (atiicixprae con- cxcmplo in se ipsis conrundnntur , et scclera
jioriiiiis suis[P<a/. XLiv]) fcrvor cst cliarilalis.Oieum sua eiuhescere iin ipiuiil , et sic iii laclnym»-
iiiKtionis nuo juLciur iiiuiigi labruiii iiluUxueum, s»m cum|iuiiciionem rcsoivunlur (Cauf. im). FumiM
in giio lavabant se saceniotes iiigrebsiiri t.ibcriia- eniin sanctaruai meniiuin compunctio <lesigiia>
ciiliiiii, affecius est mis('ric0rUi:e el pictatis (Exod. ttir, ut ibi : Qiix csl jsu qu:e ascendil per
si). L:ibriim ci.im xncnin cum aqita, p<£nitentiani Uescrlum, sicnt virgnla ruini cx aromatibus myr-
la lirymis iirigalam siguiiicat. Oliva ijîtur nostra, rlue el lliuris? Qitaitdoqiie vero iulgor isle igneniex-
i(i e)-l lieaia Dci Ceniliix, disiillavil oleum effiisum cilai inpeccalorihus, ut qtianUo audila vita iila bcata
sjinpitcit<ir vivenlihus : oicutit pn.îssimum, rorliter ^ iiivisibiliiiin bonorum aniore, \eliil ignc qnod aiii
operantibus : oleum Ixiicix, ardeiiter amaniiiius : nccenUiinliir, de qiio ignc Moysi pnccipilur (Le-
oleiiui uiictionis , id esl miscricorUix criminosis vil. VI.), ut in aitari Doitiini jugis &i( ac pcrpelmts.
post lapsum reUeuntibus. AiiqnanUo etiam fnlgor isie in reprnhis excitat c:)-
Vides igilur quoniam oliva isia spcciosa est in iiginem, nl Uum visa justonim arUiia conversatione,
ramis, spccioya in f<jliis, spcciesa in germine, spe- sc ad illani ascendere posse diliiUuiit, ei sic caligine
riosu in liquore. SeU quare polius speciosa esl in tlesperalionis excxcantur. De liac caligiiu^ in Psal-
ranipis, quam in sylvis? lUcirco quoiiiam sylvx spi- mo dictuin est : liiclinavit ca:los, et descendel et
nas cl vcprcs nulriunt, ct rronUium densilale uni- caligo suli peUibus ejns {Psal. xvii). Ex metiieniin
brani raciunt. qna radius solis excluditur, ct oinni- oxtrcmx ultionis (qiiu: per pedes Doiniiii recic acci-
inoUo sylvcsires arbores utililali hominuin minus piUir) in reproborum lucutibus «ritur cxcitas Ue-
iiloncx repcriiiniur. QtiiU ergo per sylvas, iiisi inen- speralioiiis.
lcs ^ylve->trcs pcccatoniin «leiiemus acLijiCie, qii.TC Fulgebuiit igitur jusli, uttliximus, el tnnquam
cal giiKi vilorum (enebtosj; solem ius(ic:;c a sc sciiitill:c in aninilineto Uisourieul. Scintili.u vero
uxcludiini, ei a rriiciu lionoiumopcrum omnino slc- |)
viros sanc(ossii,Mii(icaul, qiii foris luccnl buno opere.
rUcs, vcpres el spiuas nutiiunt? Pravx conscientiae ct intiis arUent cliaritatc. Artindo vcro peccatnres
mciucnlos in se iniiii:initatcin crimiiium, super sc designat, qui omni virtiitutn huntorc siccati,me>'ita
|iulc.s(au;iii Jiiiitcis, siibtns sc crudelilaiem tortoris. sux iniquitalis ignibus a;;ernis stint prxparati. Sed
!ii liui isiuoUi sylvis pia-doii<'S ct sic irii ct scrpeitiet in armiUiiicio viri sancii^ sicut scintillx discurrunt,
c( scurpioncs, i.l cst vitiurutn ttiul.iludo niagna i:i- quia sicul sciniillx igois arHiiUines cunsumuiit, et
niis iiivciiitnr, ut iiuilus possii ibi luciis esse jusiici.ê, reUiiûnl in favilJam, sic viri saucii exemplo boii.e
aut accessus sanclit.iti. Ne ergo in loro i>lo Jiorro- viix, qiioJ aiiiinaie ct veiustuni esl iii peccatoribus
iji cl v.ist:e solilddiiiis inveniaris aU.vqua sylvam Ucsiruiiiii, et slipuiam vitiunim aUhib.la flainma
ic.iam iu campitiii, et pra'ciile prucer.is iilas vilio- charitaiis exurunt. Sic ergo mali inter l>oiiOS, sicut
riim arboies qux surrexernni , fastum vidclicct arttndines juxta scintillas, et plateae arenlcs juxia
iiiuixiamc claiiouis, .tmhitionis malum. flamniaro aqiias positi sunl. tmpii eiiim bomincs platcu; illx
)uxiiri:c, invidi:u t.ibem, e( cxtcra geuera viliorum, sn::l Ue quibus in planctu Uiereuiiic scriptiim csi
iil cxciiis viiiis cnmpi xqtialis facics , iU cst coii- Qoo!U(«ii(> obsciirutunt cst auriiin, niiilaltis est color
tCi>)irM pi:ra :i^.|iai'cai, cl sic iibcre olivam hl.in Ui.tiiii;:^, lapiilcb ânc.uarii Uis]icr<>i su::! iu caîitf
:
2G9 SERMONtS. — SEHM. XEVIII. IN FESTO OMMIM S.\.NCTO!\UM. 270
ad uiiiliram proleclionis ejos qtti longc cst.

«[i.niiiin plaieaiiuii {Jer. iv). Ek liis plalcis <ni;oil;»m A sliiiet
li- 1'ueal nec dimiltat qni ja.n apprelicnrlil : quia ipsa

jHXl;i :iqii.»iii iiosil.u siiia. Suiil cniiii |tJ';ri(jiie <
uli(j»iJ»ii(la esl dux secnriialis peregrinauiibds, el pcrveirKMiti-

fiiiiiosi l;ii«s linins sccmIi vias leiientts, <|iii
por vt:rl>:« saiici.'»: exU'>rla«i'tnis, ali«jiiaii<lt> |ier \ir- bus ad viam porttis salul s, qt: m ti«diir, cjns inier-
as|iiciuiit, ali(((ianclo ad l.i- venlu largiaiiT JesnsClirisUisDoniiints i osier, cniiis

<iiiiiiii (lona (|ux iii ;tliis
regnnin et iiTiperiiiin peniiatiet Sfctila scciilo-

cliryiiias el geinilus vere poeiiiledliuin cordc com- iii
(iUiigiuaiir. <Jiii ergo verWa sacrae Sciipini<i' cKhor- riiiii. .Aiiicii.
laltnnis ((cvoUis snscipil, eliaii» vium pr;«;l<>nlani SCnMO XLVIIT.
noii «lescrciis, jimla a«^nam sacii clnijuii posiuis <!Sl, N FiiSTO OM>lt)V '-XXCTOI.LM.
\it qua «liciCnr : Cil'avii iliuni |>:iue vil.-c cl inlcl- Fiaul luininaria iufn~miinicnlo (neli,fldhiJaiil(liem
ie<()is. cl a()na sapieniia; snlnlaris polavil ilKini el nuclem, el luccanl in firttmmeulo caliêl illnminent
(KaU XV). Qni vero «iuna graliaruni ({iix iii m'. iioii ienam [Cen, i).
liabe», iii aliis v(;.'ier;iinr el diligil, jnxia acpiani gi;i- Sicut cx ScTiptiiris sancîs crg lovimtis, oni-
li;<: spirilalis pusiUis est, de qua diciun : hnniuluui n°a opcrn Doniini lencdi'Uiil ci, qion'ani niilla
Kiiper vos a(|uaiii niundani cl niundjbiiiiini ;(b oin- (iTattira tiin «lespecia est qnx non alii|iio siii-
xwvi Qui ud
u fuUri beiicliiio laudeni fJei vidirauir coiilitierr,
iiibus ini|uinanieiiii> veslris (/:.'i«C''(. ).
lactiiyiu.is |K£iiiU-ntiMni iii seipso eriibescil et con- Exceilenlius tamen benedicUis ost in nrnia i:ei!to
fnndiuir, jnxla pceuilculije .iquain posiliiscsl, de cORlif non soluin qnia ccpleris croauiiis snpiTcniinei,
qiia scripUiin cs( : Anie<|uaiii comedaui siispiio, eS vernm etiam qttoniam slellaniiii nlioriimqite Ititiii-
(anq(i.aiii iiiiiud:(nlis atjiiu:, sic riigiiusnieus(Jo&. lii). nnin omntii mnliipliri, mirani Dci potciiliam niir.i-
Sic iîuu el pbileo; suni , ei laiiieii quudainuiodo bililer nstemlil : qu£ in eo poîta &1111I, non laiilnm
juxia aqiias poiiiiiilur, qnoniain eisi lat.is linjusvita; nt i:>i luccant, sed etiarn nt disiingtianl iiitor diom
vias leiieaiit, eo (jiioi* Dci dona veneraulur in aliis el noctem, el illtiminent terram. Licel crgo iii linc
cl (liliguiii, &usci]iienJx' graiix iiabiliorcs et pruui- ririiiamenio visibili et ornalu cjiis nobis oocnrinl
piiures liuwl. multa inateria iaudis , tarnen vcrba qiio' prxiiii»i-
Videre jain poles qnaliter Virgo niatcr, qti.c prius mus ad fintiamenlum spiriiale, ct liiminaria spiri*
coniparala csl oliv»; specios<e in cauipis, sil quasi talia, in qiiibus magis elncet Dei virti.-s 01 Dci sa-
plaiahtis exaliata juxla aqnani in plalcis, suliiniel- piciil:a, libet coiivcriere, ut et fcstiviiaii i!u:lierii;i:
lige «oiisiiiuiis. Plalaiius siqii doin arbor lata esl, magis congrnanl et proricianl dc^vorioiie. Firni:i-
«^xpansis rainis, unibrain faciens uberiorein, qu;c mcntiim ergo de qno loqui volunitis, bonio Clirislus
^
idnneiim esl unibracuiuni liis qui calore solis iiitein- Jesus cst qui sicut firmaincnluin aliis opcribus cou-
pcrato luerint fali„ati. Unibra illitis platani nihil ditionis spccie, niagnitiidino, stibliini;alc prxininci:
aliud coMlidcntius accipiiur, qiiain incariiatio Verbi ita ipse c:t'ieris$anctis pra^niinelspecie.qnia ipso esl
<lc (|iia dicitnr : El virliis Allissinii obiiinbrabit tibi speciosnsformapr.Kriliis lioininum; in inagn°tudino,
(Lnc I.). Si eiiini uiubrje naiurain enuclealius in- quia ntagniludinis rjus ipse est rinis ; subliiniiaie,
^piciaiiius, cx liiinine et corpore cDiciiur. Tunc quia ipseest snper oinnia Densbenediclus in secula.
ergo plaianiis liaec uiiibraiii copiosissiniam reddidit, Meo ctiain Cbristus ririiiainentuni appellaius esl,
quando liinicn in(;orpoie:c diviuit.iiis in beala Vir- qnoniam siciit rirniainenium natiira:i) aqii;c tenei,
gine asbiinipsit corpiis nostrx liunianitatis. In pla- secundum beatuinGregoriuin qii£ gelu constricia iu
tcis aiilciii unibia plaiani liiijtis difTusa csi, qMoniam glaciem, et postniodiim in cryslalluin soiidala esl,
oinnibus criiiiino.sis, ei sub peccali oiiere genienti- ita Christus boino aiilc resnrroctioncni vcliit aqtia
litts, opiin bii;jr protcctioiiis porrigit, omnibus, in- ftiit ,
qui rame, siti , nuiilisqiie aliis iiifiriniiatibus,
quain, post l.ipsiiiii redciiniilius cl dcsiderantiiius vidclicei nasci-ndo, patiendo, morieiido, vclut nqiia
viani saluiis. Considcrate niodo oiniies planlas, qnx «lcnuxil. Unde Psalmisla ex persoiia ejus : Sicnl nqna
<i« radiit; niiilrisEvx prodiernnt, si aliipia lain sub- D cffusus sum , el dispi>rsa siiiit oiniiia ossa mca
liinis sit, ni Mari», qu;i:,ct si pro conditioiie nyliirx (i'««/. xxi). Post resurreclionem vcro lainpiain cry-
:i-qtialis sit c;iHeris , lanieii donis ct nieritis supra slallns rirmaUis et solidatiis fiiil, coquod iinp;issibi-
Oiiiiics exallai.i (*st. Tribiis plane niodis eam siipcr lis et iminort.ilis, sicut David iiroplieta dicit : Fial
oiiincs iiiias Evx videmiis exallari, videlicct per maiius lua stipcr virum dexieix itix, ci siipcr filiuHi
saiictilicationein, qiia exallala est ab omni afleciu lioininis qnein coiifirm;«sii tibi {Psul. Lxxix). Unde
tcrrena.' corruplionis : pcr cognitionis picnitudinein, Ezecbicl proplieta ipsiim appcllat firnianientitm, ct
qua exaliata est ab onini niibilo crroris: per suin- cry.staili speciein dicit iiabere , nbi sic loquitur
inam conieiiiplationem , qua exaliata esl ab omni Super capiia quatiior aniiiialiuni similiuido iiriu;i-
tuniullu innndana; actiunis. Nobis igiiur, fralres nieiiti, quasi aspecius crysialli borribilis exiendit
cbarissinii, qni ad banc viriniuin emiiieiitiain assnr' siipiT capila ipsorum qualoor {Ktech. 1.)
gere non possuinus, sub unibra ejus pausandura csl, Luminaiia vero hiijiis firmamcnii oiniios sancti
ulii in ;estu viliorum rcfrigeriuni , in prcssiiris se- sunl, qui in eo sunt fundati. Primo in bac vita fido,
culi uinbraculum, el in omnibus laboribus qu;c buic sp«^, charilale, cxlerisque viituiibus, qnns ab ipso
vii* f.isiidium iiigeruni, quiciem assei|tianiur. Fe- acceporuut, et in illa ccclcsli gloria smit in eo ra-
271 ABSALONIS AUUATIS SrniNCKinSBACENSIS t|t
tlirati tic:ita illa rniilinnc vtsionis ojtis, uinte ipsc A qnia illnriim iioctriii:« riilgiiri coinparaia c4, qiioJ
DoiniiMis: Qiii maiicl iii iii^, et ego in eo, liic feit otnnin ciciiiiquaqiie iliuniitial, siciit de snnctis aai-
rriictiiii) miiiiiiiii (Joav. xv.) El Joaniies: In lioc nialibus dicitiir : Ibniit et rcvcrtebauiur in siniililu«
sciinus, qiioiiiain iii ipso inaiieniij.s.quia de Spiritu dincm ful;wris coruscantis {Ezech, i).
••jus accopiiiius { I Joun. w.): El Apostoiiis: Pcr Slollx vero ardenliorcs ct igne cbaritaii> nngis
i|isiimcl cuin ipso, el in ipsosimt oninia(/{om. xi.). iiitlniniiinlir, suiit npo$lo!i ct inatiyri-s, qni uii:o
Saiicli ergo omnes Iiiininaria sivc stcltse liicnntiir, fi-rvorc dilcctionis Dei accciisi sunl, ul sicui flauinia
siciit f'nuliis liicil de cis: Inler qiios luccns tan- inalcrialis subjecluin siiuin coiisiim:t ci redigii in
i|iiaii) liiininnria iii lioc inuiidn, verbum vim conii-' ciiittrcin ita el eo:: flamina cliaril:ilis cotisunierel,
licnles {PUilip. ii) Kl nlibi: Slclla (liflcrt a stelln qiiod ulique factum est qiiando traililci unl corpora
iti cLirilatc (/ Cor. xv ). Ct in Jol> Doinit:us loqiicns, sun propler Deum ad suppticia. Postinodinn vcro
?it: Ubi cras cuiii tiic jubilareiit oiiines lilii Dei , el eadcin fljinma accineraii suitt, duin morie gtoriosi
laiidarciil nslra inalulina ? (iob xx.wiii.) Qiii idco 'viia: biijiis corrupliliilis lcrii:i..'nm, ciiin (ibri 1 1 c<i-
.<iiell% nppcllaniur, qiiia sicut sielln aliam inodo pienies vivere consecuri sunt : fervor aulcin cltari-
[luicliriliiJiiic, niodo ciariiaie, modo riil)ore, modo tnlis, qui in saticlis mar.vribus cminuil, raliiuic
|)urilalc anicfcdit, ila ct iiiier eleclos Dci. Virgines ^ simiiitiidinis flainmx comparalur. Fl,intma ct Miin
rnim comiiiendat species,'confessorcs clnritas, ru- quandoquc urit ardnre, qnaiidoque itiMienles se ex-
bor sive flamma clinriiatis nposiolos cl muriyrcs, cascat iiiinia clarilale, qnandoqiie c vicino positos,
puritas vcro iialurnc spiriius, facit excellenlinres. ct iiiustrnt iutnine, et calcfacit calore. Siniili iiiodo
Virgines idco dccoie coniniendantur ,

qu0i.i;im nd fljinmaia cliarilatis, qii.a ari!eb:>nt apostoti et
in !):4c vita pudicitiain cariiis el caslilatera serva- tiiariyrcs, U!>ii suiil perseculoics el lyranni, qni eis
verunl, reiinentes vesliinetita sua candidn, iitilia pii^nas ei tormenla intiilerinit : quin dmn ens viia
cnrruplione coiicupiscentia: c;irnalis ea inqui- privari conali stint, piimo iii aniina malil:» ardore
naiiies. iliidc et sine macula sunt ante ibro- sunt adusti, poslinodnm vcro juslo Dci jiidJcin ge-
nuiti D«i el sequuiilur Agnuin quocuiiqiie icril bciiiix incendiis mirabililcr siiic reniedio i ruciali
{Apo. XIV ). Ipse cniin speciosus est, ci speciusas snnt. Alii adaspecluni flammic illiiiscaCi:i facli suD',
iibeniiiis aspicil, alloquiUir, tangil, osculatur, el qui diiin videronl sanclos Dei rescrarc caiceres
aiiiplcxibus slringii, et illae spe< iosi desiilerio sequun- solveie caienas, sanare iitru iiios, inoriuos s;isc larc,
lur euin quociini|iit'. ieiil. Videt eas in linc vila ociilo noii lioc divinx- virluli .se:I m.igicis artibiisascribe-
eleclionis, alloquilur protnissione fiititrse Lealitii- liaiit. ct sic orcasione lumiiiis, qiio iiluininari de-
dinis, taiigit eas taclu diviiinc aspirationis,osculaiur iiueraiit, luinen perdiderunt. C;eteri vero qiti devote
osculo inierna: dileciionis, aitiplcxatur largiiione illorniii f:«cla ci dicta veneralt sunt, pcr eos iliiini:>
supei-n« contcmplatioiiis. iinli siint nd (idein, el iosorutu excinplo acccn>l

Confessores vero slellje siint c.Tlcris clariores.qui Suul ad dilcciiiineni.
doclrina sana el clariiale vcrbi Dei iilunriiiave- S;inclos aulcin -.ingclos slcllns puriorcs rcric
rniit cl eos qiii crant iii icnebris perfidix, ad lumen liixerim, qui eo quo I spirilalis naiur.i: sin^ sntiii-
ecclesiasticx fldfi perduxcrunl. Illiiminavcriinl snr- litate cseicrissanciis piseponunlnr. Uiide elnpostnta
suin docendo qtias esscnt in co&lnjustis praemia re- angelus, quia prinia puriiaie ci siibiililate Deo erat
posiia, deorsnin osiciideiido qiiae in inlerno in:pios sirniiior, in supcrliiain clalus, aliatn siiniliiudinein
cxpeciareiil suppi cia : a dcxiris inonstrando vir- qua: Deo eiai ininiica, bnliereconcupi\it cum dicit:
luii-s. el boiia opera, per qii;c ad vitain lcnJiiur : a Asccndnin in ccelitm, pon;)in sedein ineam ad nqui-
sitiisiris qiiando docucriint vitare scelera, per qux loneui, et ero siiuilis Aliissinio {Isa. xiv). In lioc
ail siippliciutn de&cendiinr. Rciro iliutiiiiiaverunl, Deo simitis cs.se volens, nt sicul iilc super sc iion
doccndo cavere versulias ct fraudcs diaboli : aiite, babebal ulicujns poicsialis doniiniuni, ila ci ipsc ab
citiit (Idciieruiit nos spernerc niundnm ciim dclccla- D omni einancip;itus doniinio, ad Deum notuit iiabcrc
lii.niltis snis. Isli snnt inonles illi, de quibus Pro- aiicujus obedieiitia: respeclnm. Proplcr enin anlcm
piiela dicil : lliuininaiis tu mirabiiiicr, a inonlibus simililddinem, qiiain cuii! Deo liabent angi-li si;i, qui
aîernis ttirbali sunloinnes iitsipiontcs cordc {Psal. inajorcm puriiatcmassecniisiiiil.divinx ronicmpla-
L^xv). bici'1 cnini nioiites prins sotis clnrilalein ex- lioni seinper :issisiuiil. Alii vcro qui iii coiidiiione
cipiiiiil, ci :ib ipîs nioniibnsin vnlk-mdcscendit, ila sua|miiiussubtililaiisncceperunl, quandoque :)d ler-
«t Riontes isli ;elcri.i, id cst viiam xlernam an- rnsnd c()nsuinn:anda Dei opcra transniillunlur: scul
uuncianlcs, ntirabiiiter, hoc est iniracurtscomilaii- legiinns de aiigelo, qui revolvit i:ipidein ab ostio
libus, iliuxcriitit, diiin ipsi vclut aliiures cxleris viia monumcnii {Haiilt. xsviii), de angelo, qui desceu-
cl meriiu (idci Iuine:i siisceperuiit, ei suo postino- dil in pisciiiam, duin inoverelur aqua (Joan. v), de
duir. luiuislerio iiiGriiiis cl igiioranlibns id ipstiin aiigelis, qui operi>ii sunt incendiuui Sodomoruin
iumcii co!iiniunicavcruul.'QuO ruspersi lutiiinc liir- {Gen. xix), ct in altis >iiuilis locis. Aiii ad nos dcsii-
iiiti sunt iosipiciiles cord«, vitam xlcrnain, dc qiia nanlitr, ul gcraiit cnr;itn saluiis nostrx, suggcrant
iion audicranl, slupeii.xvi anQiintiari. Ncc soliini iii n.-iliis boi.a qiuei^.geredelieiiiiis, pncscntent oialioiics
\iil!iuii->, iitiu ubiquc locoiu:ii iuineit i lud radiabat: nostras ante Dcuin. Isli suut pnncipei qui ;istaiit
275 SEl\MONES. — SERM. XI. VIII. I.N FtSTO ().M.NIIJM SANCTOKCM. ^7*
«iiiiiililitis levaiilibns (Hinis iivaniis aJ Deiim, dc qni- A dit anecium, qiialis est sricnlia dc Dco habii.«. »-t
Iins pcr r.saliniÛiiii difrtiir : rrjevoiieruiit piiiicipes de sintiicQeh-siis viiae, qiise soI;i iiilcilectu sancioriiin..
coiijniicli psallenlibiis iii medio jiivencnlaruiii lyiu- tcnetiir ct coinpri;hendiliir qiiaiitiin) ad iisiim. Om-
p:iiiistriariim (l*sal. lxvh). Sic crgo propler divcrsa nis alia scientin, secunduin di-. tum Aposloli, ibi dc-
eoriiii)ofli('ia,aliriscoiilcmpl:ilorios,aI;osopcratiM-ios, slriieiur, qiioniam sccularcs sciejitiaj cl si in cogni-
alios ailniiiiistratorios sjiiiilus possiniiiis appell.ire. tionc ilii forte h;iben<):B sunt, nnlliiin tanicn in scicn-
llis slellis spiritalibus <i<ias iii firinaneiilo, (|(ioil tibus habi-buiit eirccluin. Voliinlas eiiam in Deo
Clirisliis est, posiljs (liiiiiius, iluas alias mirjDpul- pacificata cril ab onihi pcrliiibntionc aliena, quia
cliritii«|iiiis iilicl ailjicere, quaruin un» steli:t inaris, nec prosperiias seciilaris iiiibahii eain per ineptam
altcra stclh iiiatu:iiia nuiiciipaiur. Stella m:iris est la:licinm, ncc advcrsitas pcr in;;nienteiii liiolestiaui,
iienla viigo Maria, qiix in inari Inijus seculi nos necciipidiias afleciando haherc quod ilcest,iiec timor
rcgil el protegil, et incriiis snis cuni preciUus ducil inetiiendo pcnlere qiiod liahct. De quibus qunluur
•tt porHims:iiiitis. Siella n):ituiiiia Chrisius est, qula passioiiibus philosophui di< it : Gaudia pcile, pelle
sicut stella matnlina inuiie oriliir, et sequentis dici tinioretn, spcmqne fug.-)to, uec dolor ndsit. Nubila
si((num osl, ita Chrislus manc orlus es<,duin ipsc mens est, vinciaquc frcniii, li;c: iibi regnant. Et
priinus resiiiTexit a moitnis, et sequentem dicm, ^ poeta :
lioc est nosiram lesurrectionem, ipse resurgendo HUtc mtlLunl, cujiieniqiie, dolenl, giiuileiiique, r.ec
praesignavit. Neque cidrni lirmainento de quo lccu- \uurrit

Dispiciunl, clauaai tcnebrin ei carcere ca-co.
lns sitin, lunam et solcn) deesse crediderim, qux
fiuiit himin:iii:i ill:i magnn, racla ut praesint diei et Sed et memoria ibi semper iii Dci record.i^
nocii. Et Iiin:i quiilem ipsa est Ecclesia, de qiia dilione erit continiia, ul qii£ inhac vila lougea IVu
citur : Snl et luna slclennil in habilacuio giio {Habac^ relegata.percreniiirashiijiis n)iiniJi,qu.einfi:iiliiesuiii,
iii). Et ;ilibi : Fecit luiiam in temporo, sol cognovil cogiiaiionibus infinilis<listiahi.ur. Itin;' omiiibnl quu
occnsuni suiiin (P.sa/. ciii). Hicc luna in firinnnicnt» iitijusinuiidi suntiii oblivioncni irnditis, solnin Dcum
posita esi, qiiia iii Cliristo coiisiructa ei fiindal;). uiiigat, Jesnm solum mcilitctiir. Tiiiic erg»
ideoqtie
Rccteautem saticta Ecclesia luna appellataost, quia .'idiinpiebitur quod diclum cst, quia Deiis erit omnia
sicut liina nun nisi a su!c luincii accipit, ita Ecclcsia in umnibus {Colost. iii). Erit cnim Dcus iii ratione
iion iiisi a Clnisto liabcre poicst lunien virlutis. So- clariuis, i(i voltinlnic charitas, iii memori.i pereniiilaj^.
lem eli:iin, hoccsl virlutcm div inilalis, in firmamenlo Unde satis evideiiler colliînir inioil s.mcti Dci
jam dicto positaiii csse noii aiiibiîinus, qiioniam non soliiiii siellis simiies, scd eiiaiii sicltis omiiibiis
p
in Chrislo boiiiinc, secuiiduia veibuin Aposloli, h;)- sutit clai-\i>rcs. H;ibemus ergo lutiiinaria qna; posait
liilat ptenitiulo diviiiitatis corpoialitcr (Co'oit. i\). Deiis iu nrmaiiieiito cceli, ut dividant diein et iio-
Sed licct sancios ciim Chrisio rcguantes stellas dixc- (tein,sicul in reruni natura vidciniis qiiod sol dem,
rim, subt;Iiiis eos intuens possuiu verc dicere slcUi.<. luna ei stelliS iiociem illiiniin:>iii. Nox autein \\i.\
omuibus con clariorcs : quo.iiain sicul lux eos illu- priesens, diss autem fiiiui'a viia inielligiiur. S'>l
iiiiiians, qiia! n.iis osl, oiiini aiia luce cst clarior, crgo dicm illuminat, quia Deiis qni est verus sol
itact pcr illaiii iliuiiiinata cu:ietis luminibus clariora vitain illam beaiam snpra prxsciitia clarificat, ci
sunt. sicuii ipse lotus lux est, iia et ilia vita tota est dics
Siquidcni in rcgno illo stipernoimplclum estquoil sine omiii iiulie obscuriialis. Noclem vero illani
dixii, qiii scdcbat in Ihrono cuni ait : Eccc iiova luna cl slcllai illuniin.uit, quum iii vila prxser.ii
tacio umnia {ha. XLnO.Sancti ciciiim Dei il)i ici:o- sancta Ecclcsia, ci saiicti Dci in ca mililantes sivc
vali sunt in ralioiie, quia pcifecic Deom co^jiio- li-inniphanles niiraculis , ernditione, conversntionc
kcuiit. ideoquesuntsincoiiiiii crrorc. ftcnovati suiit eain illuminnnt, longe taincn alitcr, qnani <lies illu-
iii voluniale, quia p:iccm plenam, qoae ex Deoest, ininata sit. Cum enim nux iliuiniuatur, et claritas
assecuii sunt, ideoq<ie Deumdiligunt sine oinni pi>r- D videlur quodammodo obscnra el obscuritas clara :
iurbalione. Ueiiovati sunt in memoria, ut aOecium qitoniain in vita pra?senli, ncc bor.a sine malis, ncc
>uum scmper in Deuin dirigant, idcoquc Deuin cogi- viiia siiic virtutilius oinnino essc possnnt, ila ut
lani siiie interinissioiie. Katio, iuquam, icuovata cliam justi qiioilaminodo claii, et qiiodamniodo tc-
esl, qiia: soluii illani scientiain ibi tenet per qiiam nebrosi esse videaiitor. Sicut euim inacula sempcr
ioieliectus ad cognoscondum illuminatiir, ei nlTo- eslin luna, ita et in Ecilesia. Imle est quod proptcr
Ctus ad diSigendum acce:iditur. Viiicmns in bac vit:i iiubcm peccnti, coclum, et ca'li lumiiia perspicaciter
qiiod siculi qn:ed:im claiitasest sine calorc, ei ill.i Don possumiis intueri , iino qnod plangeiidum est,
iUuminat ei iiou calefacit, alia csl cum calore, qu;c qiianiioque ncc oculos ad cojliin» levare possnmiis,
et illuminat et caleracit, ita est iii scienliis. Sii. t ubi noslra spes reposiia esse debiierat, peccalorum
cniin quxdam scientix qux illuminant iiileliectum, iiuhilo pr.Tpeiliti.
el uoii accenduiit nfrectum, quales sunl arles libe- Ecce mulii dum oculis corporalibus cceliim rt
r:>Ics.dogmata ph.losophorum, cthis similia : et is!a stcllas corporalcs voiimt respicere, non valent, vi<l
scieiitem f^ciuni, iioii snpicntcm. K.si alia sciciiiia (|uia coiilracii, vcl quia obstaciilo pra^pediti, vii
qux illuminal iii!clli-cluin, cl ad diligendum acccn- qiiia luiniiie privatt' sunt. Conlraclos illos esse
: ,
275 ABSALONIS AUliAHS SPUINCKmSUACKNSIS 576

liixermi ,
qiii cii|>idilale lerreiia cinvaii soia ir.ias- A roltir, «c doceat foriinm snncl% conversaiioiiis.
iloria ni|iiunl, el idco ocolos cordis sciiiper iii lcr- Olerici eniin noslri (eniporis ijui cuin ecclesiaslici»
i:iiii rigoiiics, tos nil cocleslia etevare noii itossuiu : bcneliciis ciiras aniniaruin susci|iiiint, solo qii:i's'M
pluiie sicut ;iiiior a*l racieat , liiiior ad uiaiiuni, iia clcricos, liabiln nniiios, sed viveudo el prx.ticamlo
ciipidiliis :iil leiraiii sein^ter ocutuio dirigil, vcrLi neiitros se exliibenl. quod opera i|)sornin loqiiun-
^ralia : Filins sciiiper iiitndil in niciein palrisquein tnr. Cnm dc eleeniusyiiis paii|ieruin regaies eqnos,
•iiligii , servus ad maniiin «louiiiu sui respicil , ne vesliiccnla secularia , calcaria el fiena deauraia.
ll'gelictur ;iro exccssi}>ns quos conimisit . avarus s:el!.is piciiiralas compar.ire non erubescnnt. niensa
vero cor scin(U;r appouit diviliis, r|uoniain nbi cst ferculis. (h:danins jocis iin|)ndicis jocuodiis esl : in
llicsaurus inns, ibi c^t et cor tuniii (Mitilh. vi). p:il ilio ubiqiie resonat caiitus dc gcstis Ikctoris, el
l(>se ctiani Doiiiinus iii Kvangelio , nbi loqoiliir de iii s:incla Ecdcslt siicutio daninaniur vcrba Saiva*
scniine quod iu spinis cccidil, avaros siguificaKS torii. Sic crgo evcnii ul iiiliruia Cccirsix inenibra,
ait : lli suia qiii aiidinnt veriiuin et a solliciludiiii- qnj' pasioruni autecedente luiniiie ad Ueiiui co:h!uu
i.ns ct a vulujitalibiis vilx eunles sufTocautur nec dcbueranl, siiblracta ei& prxdicatioite verilati», iu
r< rcriint finc:nui (Mnttli. xin). Qui vcro obsiaculo lenebris pcrseverent.
iiiipeiliiiniur ne coeUiin vidoani, superbi siiiK, et ^ TuiJantur igUur uccessc est de uicdio coiilractio
«.laii spiritii ,
qui superbiain ui(*iitis (ipcrinKiitum avarti.'e, superbijg operiinentuin, cxcitas ignoran-
qiioillain iiiicr sc ct Deuni slatucrui)!, sicul David tije, ul Deuin Deique sanctos nieniis oculis posst-
propbcia dicit : In laburc boininuni iioa sunl, et nius iiitiieri, el tciidcre ad caciestcni iilaiii gloriain,
cuin boininibus iion fl:igellabunrnr (Pint. lxxkii). quaiii ronslat nobis esse r<'proniissaiu. Ul latncu
Ideo ienuit eos superi.ia, operli suni iaiquitaie ct fructnose valeanius visiiin ad coeliini dirigerc, opor-
:uipleiate sua, Iioc esl dnplici superbi.i, nt iuipic- lel ncs non rctrorsuni vei a laiere, sed poiiiis ante
tas dic.tur siiperljia, qua bonio iioii liuioiijaiur Uco lios dirc( le ociilos ad cceluni levare : quoni:in) a
iniquitas , supei bia qua lionio cupii anicferri dursu vel a l?iere coelum respicieiilca aui uiretidunt
|)ro\iiito. Superbia crgo operinienluin e:>t, quo iih- pedibi!'; , aut errant in via. A doiso vcro roeium
pedtur boino ue Deuin viile.it, iu quo ei .sc I).ibere res|ii<iuiil ilii, qni iu vita sua prxieriia ci boiiis
vidctur ilia bcneiicia, quje a Deo ptr liuiiiilitateni opcribus qiiai fecerunl , niniis cuulidunt , cuni lua-
ennl inipcirand). D:im eniin elati cordis bonio de gis ea qux- rclro sunt deiierent ublivisci, et se \n
virlutibns cogi:ai, dictante superbia, iil.is se baitcre anleriora cxteiidere. Slaltienii;s cnim aiite oculus
prarsuiuit; cutn descieiitii iilaui,arroi;:int>M sii>i pr<c 6U0S quoip.odu viiia reliqueriiit, piiûaverinl coiilra
^
t:x:crs ascrii.ii; cuui de bonoribus, aiiis sc ie.-tiuiat tei;t.ilioiiC$, iiia]oribiis fucrinl sociales, quomodo
ouiiiibus digniorcni ; et infiimitalis suje dt-fc( tiis uun deinum disciplinain teiiuerint, et |»ortaveriiit pon«
uspicieus, t>ona etiaiu quae non babei iu se pondcrans, dus diei et %stus , co ipso se digros xstiroantcs iu
hciiiper coiiteniptor est aut xniulus alienae viriutis. cbarilale tepere iticipiunl, et dissoluti esse in disci»
<juare boc ? Qnoi.iain inipe:iie:ite superbia ad Ciiri- pliiia et circa vitx lerntiiium cuiii fcrventiurcs spi-
^ltiin respiccrc i.oti potvsl, ut in ipso videai quain riiu csse dcbueraiit peiie frigidi et siiie virtule iu>
liumilis, quaui pa:iens,quam suav s, quaui bouus cst vcniuniitr. Non sic cerie exul ({ui tcudil ad pairiani,
itominus: iil sicadsua.s inflriuiiates resp cieiis, de- qui senipcr forlius iter agil donec pervcniat : noii
pliircl buiiiilitcr quod sibi iutelicxeril decssc, sicut operarius diurniis, qui cuiitiiiue laboral doncc upus
iic.itus Jub fecisse icgilur cuin dicerel ; Audiiu au- dici pcrfuiat : iion sic siiicns, qui fotitem aqua' de-
ri& audivi le, nunc auiem ocuius meus vidcl le, sideiat, qnousque pervcniat ad i;liim. Sed neque
idcirco ipse uic repreliendo, cl ago poDnileniiaiii aiiinia Dcum siiicns ccssare debet a ciirsu bonl
(Job \LU). Superbia igilur quoniam ad Deuiu nun operis, qiiousque ad eum perveiiial, qiio frui coii-
rcspicit, ui in luiiiine ejus tenebras suas agiioscai, cupivil. A latcrc vero cojlum resp ciunl, qui proptcr
ideo iiiicr oinnia peccaia dilGcilius ad poenilcntiam D boiia t«uiporalia et voiuplates vitai isliiis, in quibus
in< linilur. Siquidein prima est iu recedenlibus a quietem «ibi bal»ere videniur, Dcuin vencraniur,
J)eo ct ultinia in redeuniibus ad praeassumpias vir- largiunlur cleemosynas, et ccclcsias freqneiitant,
luies, sicul Sciiplura dicil. Inde est eiiam quod magis devoli Deo pro eo quod acieperunt quam ,
iliab.tlus piiiicipaliter supcrbis impcrare dicitur, pro spe viljc xternae quam minus diligunl. De quo-
Sciiplura alteslanle qiix dicii : Oinnc siibiime vi- rnit) iiniiiero Satan bealuin Job exisiimans dixit
(lel, ot ipsc rex est supcr onmcs lilics superbix. Kiiuqi.iJJoit frusira timel Deiim? Operibiis itiauuuiu
ejiis beiicJixisli . ct possesso ejos crevit iii
tcna
Sunt aiii qui dcliciente liiinine oculoriiin lene-
broiit coeiuiu videre non possunt, qualcs sunt sim- (Job 0; quasi diceret : Qui tot boua a Domino in
plices et idiolse, oiunes babiics quidem de ratione ul terra accepii , iioii est niirum si pro cis innoceiiler
Dcuiii < nguoscaiil cl ditignnt, ci ainbulenl in man- se geril. Qui ergo sic a latere Denin respiciunt
«Uitis ejus, scd dclicieiitc hiniine extei iori, boc est, nequaquam visum menlis per viam dirigunl (luje :»d
elpixdicationc, qux pasloium miuisterio Dcum conducil. Via eniin rccta cst, ul pcr ilios
tioctriiia
labores, iiKommoda, perseculiones, et iiijiirias su-
t<;s cxbibcri dcbuenuil, reinanent in percatorum tc*
M, u: is, 00 quod noii sit qui saiutcui aniiuarum ope- sliiicamus : quia a dcliciis ad dclicias lendcie iter
«
277 SKIUIONES. - SERM. XLIX. IN FLSTO OMNItI.M SANCTORl.M. 278
nntiHiio torliKt.siim e&l, uec \iuloren) aliquuudo du- a Daiilnr ilaquc ei (iii;(* aix iii liac vita stia, riiiihu..
cii :mI iiieUin s;ilutis. iinda siia possit legire, vidcltiel inlelb^rlus S> rip-
Direcle erô anlu raciem nostrain cu>lino nos rc- lurarnm, «|uo se munial per cogiiilionem voiii:itis,
spicere oporlel, iil faciein, «cnlcis, auros, os, ma- el speculalio crealitrariim qiia se muni;il per viniu
iiHS, et pede^ ad Deiiin convcriaiinis : faoieiii ipsaiu, liim cbaritatis. Siib bis pennis manus baliere dc-
cogMOscenilo, oculos; menlis iiilciiiione in ipsiiiii di- bei, nt el cogniiioncm Scripliiise, el dileclioneiu
rigendo, aures obedieiido , os recla et bona io- crealitrae approbel semper lcstimnnio boni operis,
()oendo, nianus jusia oper.mdo, pedes bona cogi- prius exercitio et laborc ambuiet, poslmodiini vo-
laiido : nec aliquod inemhrnin iiostrt corpoiis desit let : qtiia prius laboranduin, postmodnm vero bra-
iii niinisteriuiii sui Creaioris. Ul qnid eniin recia vium accipiendnm cst. Sic prius occurrit Domino
via non anibnlemus?Siquidera ct luboris pr;eininm, Marlba, qiiam Maria : sic priiis dalur lex servitu-
ct conlra pericnla siibsidinm a s:)nciis Dei nobis tis, qitain iex iibertatis: sic prins babitatur in Siuii,
proposila sunl. De ipsis eniin dicilur : quia Intent quam in Jcrusalem : sic prius nubil Lia qnaui U:i-
in rirmumenlo coeli, et illuminanl terram : lnccre chel : s^c prius Petrns, quain Joannes a Doinino vo-
respeciu luminis, illuminare respecln ilfumiiiati di- caiusesi: sic demum a laeva transiiur ad dext'3-
citur. Liiceiu eigo sjMcii Dci, quia claritaiem vi- ^ ram : qnibus omiiibus demonsiraiur per exercita-
tiuiiis Dei jain asscculi sunt. Illuniiiiant terrani lionein pra^seulis vilx ad futura: glorix quielem
dum iiiiraculis, erudiiione, cunversalione, in lerra csse iraiiscunduii). Pruponilur itaque liomini diviiia
pcrcgrinaiiles informanl , ul !>ic eurnni eveniplo c lex, iii jiixta illam informei vitain suam, et anibu -
ceclcstc spcreiniis pr.£ii)iuiii , el ab Ipsis hiibcaniiis let in ea, peiiiiaidupiici ralionc comparata. Diio el-
sancia: vil:c ducunicnluin. Quis ergo lam inops o<t enim iu penna conaidcran!ur, venustas et utilitas :
recii consiiii , ul a paiipcriaie non fesiiiiel ad sufli- vennstas, quia ornal : utilitas, quia prolegil. Eodeiii
cientiain.a irisiicia ad lu;iiciain, ab angiisiiis ad modo niaiidata Dci venusialem iiabenlin luce scien-
voluplates? Hêc eiiim iria sanclis in praemium re< tia>, ntililatem in inandalorum adimplelione.
posita sunt, vidt-licel aeterna s.ieieias dc qua dici- Diligens ergo scruialor niandalorum Deiprin:oiii
lur : S:iciabor ciiiii appariieril gtoria lua {Psal. xvi). iege Doinini debel illuminaie iiiteiieclum suuin ,
Inicrna jocuudiias, de qna bcripiiiiK e&t : Cxultiiit ulsdalqualis sii, quid desit sibi, quanla iniirinil.ts
jnsli iu conspeclu Dei {Psal. lxvii). Jocnnda vo- propria, qiiis defeclus virtuluin, quam lotiga mise-
luptas, de qua diciliir : Dclectatioiies in dexlera ria, quaiii bievis consolatio,quol deliet Domiiiosuo,
Dei iis(|ue iii (inem (Pial. xv). llt qui in bac viia el qiiam panca potcst restitucre. {sl^ enim sunl
^
pro Cbrislo fucruiit miseri, in IHa. vita recipiniii divilia: fiiiorutn A<lain .'x die nativitaiis suoc usquead
omninm lionoriim suiricieiiliam, qui pio eo luxcruiit diem sepuUur.c sua>. quain vilis ibesaurus isit;,
perreetani consequaiiiur laiiciaui. et qui pro eo ca- quam rcprobata pecunia ei qui decem luilium la-
iamilates passi sttiil, ibi delilias possidenl sempi- ieiitcrum debllurcsl, tiibil iiisi irain et indigiiatio-
ternas, pi'x>>lanlc Duniino nostro Jebu Cliristo, cujns nent sibi oiiinibus Jiebus tbesaurizassc! Quid la-
rcgniim ei iuipctiuiu | ermat.ei iti tecuta seculu- tiui-a, misera anima,quaiido reJdes rationem ne-
ruu). Auien. gcicialionis luae? Respice adbuc ad iticsaurum scicn-
SERMO XLIX. l ve tux, si (ortc aiiquiJ ibi itivenias quo possis boc
t.N r«.3T0 OMi>iu;)c s-a.nctouim. debiluin redimcre. Est ibi forsilan aliquid tibi ad-
DiJrt' fjentia; iingulurum jungcbanlur, et duie lege- inodum utile, quoiiiam scriptum esi : Qui appoiiit
baul ciiipora eortuu {lCzecli. i). sciciitiam, apponii dolorem {EccL \). Hoc piobnlx
Veiiinmquoduu.iislis Iraircs.ei ixUicia: tn .teriam nio:iela> denario fil.us itle prodigus,qui dissipaverat
in se coiiliiu t, ct doloris. Quod eiiiin animaliuin bona sua vivendo tuxuriose, dcfraudatum pecuniatn
illiiruin coipora peniiis tcgi ilicuutur, indiciiim est patri suo rcslauravit, dicens : Pater, peccavi in cte-
inliniiitaiis : qtiod autem rcliqux jungebanlnr, iî- D lum et coram le, et non suin dignus vocari lilins
gniim est fulnrx glorificatinnis. Quoniam ergo in tuus, fac inu sicut unum ex uicreenariis tuis (Luc.
vita prx^cnli inens pecc:iti conscia opus babi.*! pro- XV). Ilitnc denarium doioris repone in marsnpio
tcctione, moneinur uiiiversi per vcrbiim islud >ii- conscie-iii:e lux, bunc foris ostende per studium.
firma no^^lra legeie, ne nudi appareainns, ni in fu- in:us reratrectnm.eta tcipsotormentiseicrucialibiis
tur:e iliius viluigluria expuditi, peniias assuiiia:ti:is cxige, quod de cuininissa pecutiia Domino tuo de-
pr.Tpantas iion infirniitaii, sed consiimiiiata: saiii- frauilasti. Certe si rogas iguoicii,si dolcs miscicttir,
titi. Aniiiia igilur adbuc infiruia pcniiis opus baliel, si phiugis ul ipse parcit, si apcris ipse iocuin
non qiiibiis volel, sed quibus sc legal et nuiniat, nt comtnorabitur : qiiia cjus dolilije suul csse cum
adbuc fiagilis corpore, mciitc iubrica, dissiJens filiis boiuiuur.i. Et in lioc pra'cipue diviuae iegis lib!
moribus, errore implicita, ad sindia incrs, ad vo commendalur nliliias, ut ipsum qui docet illum te-
iuptates prona, larda ad sapientiam, velox ad im- ciiin iiabeas (;o:ninoraiitoin.
piclatem : dc prcetcriiis nuda, de pncsentibns «xi- Qucd si diiigciiler velis intucri, tripiici via tilii di-
gua, de fuiitris incert?, dc naiiviiate rca.de viti I.'»- vinic legis commcnd.-^.ttir ntililas, sciiicct pcr r.ebim.
bini cl dolori addicta. sludium ci .ifTocluui. Z^luiii iiilclligc coinpuiictiotiik.
479 ABSALONiS ACUAriS SIMUNCKIRSBACENSIS »80
sludiiim operatioiiis, affeclnii» devoiioiiis ui per a tl'"» leg»»!!» Dci, qiiamtoidc,

:
qiiasi iii arca clausaiu
Zfluiii coiiipunclloriis, quasi glaitio, vcicreiii iiumi lcnct, forls opere noti vu!t adimplcre.
iirm in (c occt'.l:is, per studiiiiii boiii salisl'a( ias, por Sunl alii quibus mandata Dei polius ad utiliiaiem
aOecluin vero ei sfmpcr adliureas ,
qnotn expeclas libcl iiitueri, recte comparati columbx rcsideati
in pra-miuii), nt iiiiila rernii! leniporaliiiin ambi- jnxla fliienia plenissima : quia sicut illa in aspectn
lloiie retar.'eris qiio niiiiits rcslines, qiio iiiiiiuf> iin- fliiminis pixcavel accipiiris insidias. sic et isli in»
pelre>, quo iniiins deiii(|ne cnrrasiil coiiipri-Iieinlas. sidias di.iboli, delicias nintidi, carnis ill(>cebr&s, per
Sed liaiic diviiix legis pennam qniilam .bahent tan- niandala D«;i pixcaverc utuiilur, sludiosi scmpor
lum ad venuslaiem, alii vero halienl eam ad nlili:a- ad prosequeiida illa .{hx lege Domini vident sibi
lem. Ad veniislatein iilos liabere cam dixerim, qui- impcrari, et ne bostis domcsticus in aiiquo eos re-
biis niysteria Scripliirarum sunt pervta, non latcul (ardare posstt, corput suutn serviiuti subiiciiinl,
«os prxcepta viiliitum, uon pioliibitiones vitionim, carnem suam crucifigentes cum viiiis et concnpi-
8ed in bis omnibiis mngts vulunt illuminaie intcl- sretitiis. Vis ergo vidcre exempla, prxsto sunl.
ieciitin, qnam affeclum mundare, nnn se legi intli- Juxia lixc fliieiita sedebant illi , de qiiibus dicilur ;
iiantcs, scd polius l< geni sibi : non cor in lcge, scd qiiod erant incedentcs in omnibus mandatis Domiai
legem iti corde ictitienics : de mandatls Domini fa- " et jusiiflcationibus sine quercla. Jutia bxc Oiienli
cientes non medicinam, sed pecutiiam. Ui quid, o ciiatn scdebat Datiiei propbeta , cui Babylotiii oc-
anima miêra, niensa divinx lcgis coram lc in la- casionetn inrenirc nnn poicrant , nisi iantum in
qiieiim faci') esl? Ui quiJ runteni scalurirc aspicis, loge Dei sui. Sic ct ille qui divit : In corde meo ab».
et aqiiam non bibis? l!i quid f^vum in ore tcnens cou li eioquia lua, ni iion pcccem tiiii {Pât. cxviii)«
ccram coiilcris, abjictei>s incllis duicedinem? Utilr Isii comparantura Joanne ligno airereiiii rriiclnm,
tibi cral , ut juxla inandalum Domini siuncrcs li> ciijtis folia sunt ad sanilaiem gentium : Oslcndit,
Lruin i;lum el dcvoiarcs iliuin , ul faccret amari- itiquil, milii flumcn aqux vivx spk-tididuni tan-
care ventrem tiium, ei in ore luo rieret dulcis tanqiiam crysialium, procedenlcin de sede Dci et Agni.
quain mel {Apoc. %). Suiuere ccrle debticras l.bi (iin ei ex utraque parte fluminis iignum afiêrens fru-
divinae legis. el sancta meditalio::e devoiate itliim, ctiim, et folia illius ad sanitaiem gentium {Apoc^
iit in ore memorix dulcis flcret di:n) vcntrcm in- xxii). Ligna quippe ex utraque parte Quminis po*
firmae consciontix ad amaritudinem comjiunctioiiis sita, sanclos viros designant nieditantes in utraqiie
provocarel. Sicul enim speculum iniueri cl non pagina Veteris et Nuvi Testamenli. Flumen eniin
componi,sicul ignem rcspiccre et non GaiefK:;:, aut mandata divinx legis siguincat, fiucius ligiii
cerle escam prxparare et non reflci, nitiil babet in exempla bonorum operum, folia verba exborta*
BC uliic : sic el in lcge Doinini nisi bis solis ,
qui tionum accipiunlur. Qux lunc sunt ad sanita-
memores suni maiidatorum ipsiusad raciciidum ea. lem geniium, ciiin ea qux per verba exbor-
(Pial. cx). Iiiteilecins enim bonus esi facientibii& talionis aliis proponimus in iiobi.s ipsisesempUs bo-
euin. Sed o utinam hi laies velint mcminissc Sa- norum operum aitestamur.
ntaritani iliius misericordinm, diligentiam stabularii. Speoulalioiieverocreaturarum,qHamsecnndamdi«
lisum duorum denariurum {Luc. x]\ yKstima qiiia et ximusajam, quiaoperiendx inrirniitatinuslrx neces-
ipsi duos veteris ei novx legis denarins noti repo> saiiam,iil lamen creaturxnoniiiiebomointclligatur,
ncrent in pecuniam, scd potius xgroto apponerent qitasi ciijusdam alx expansioiie ditobus modis nuda
inedicinam. Noniic profuiium vatde xslimares, si nostra pr(>icgiiiius,vidolicei vinculocbaritaiis.cxhibi-
videres aliquem aflectum veneno secum porianteiii tionc revercnliie et timoris, quoruuiprimuin ost ad
antidolum, si non ulalur illo? Clamal Aposlolns .siibsidium nece.ssitaiis.alteruin ad custodiam humili •
ontnem lcgem Doraini eruditus nibil se scirc nisi talis.Vincnlum siquiilemcharilatis adsulisi lium ne-
Dominiim Jcsum et eundem crucillxum (/ Cor. ii). ccssitalisideoesseiiixi.quia niillusndcosibisufllciens.
£i Ezecliiel dc spirilali lemplo spiriialtter loqucns : D a.'e» niillius indigens est, qni bic cbaritalisvinculis
Quaiiio, inquit, erant aliiora, tanto eraiit bumi" cxieris nonegeai copulari. Nam quamvis primo loco
liora, hoc spiiitu significaute, quod quanlo quis ai- diligendus sit Deiis per afiecliim dilectionis, magis
liora pe:cepii doiia gratiarum, lanto huiiiilior esse tanien proximns diiigetidus in muliissecundum ex-
debct conversatione : ne inde oriantur vuincra hibiiiiincm operis. Adeo quippe cliaritas nobis erga
unde provenire debuit medicina. proximum servanda est per exhibitionem operis ut
Sicut cnim qui betie vivit el bene docel, alium cliam ab oratione, a sancta medilatione, ab hymnis
inslruit quoinodo vivere dcbeat : sic bene doceiis et canlicis spiritalibuscessare debeainus imminente
el niale vivens, Deiim inslruit qitomodo se condeino proximi nccessitale. Ecce anle inensam Domini
iiare debeal. Sic olim Urias Eibxiis a David dcsli- oculis nc manibus in coeluni te intentum constiitie.
nalus in prriium, epi>tolaa morlis sux secuin fe- fii videris Cliristum in paupere fame mori, nnnqnid
rens, ubi fortior erat bclli itripotus, occubuil : quia non pancm dabis iili? si fratrem tunm Iccto dccum-
quilibet in Ecclesia Dei qni luccm divinx cognitio- Lentem, in agone posilum, non visilabis illum, vel
nis accepit (sic enin inlerpretaiur Urias, Iwx mea cum cadentera in foveam non siistincbis illum ? Fa-
Dcus) senlcnliam sux damn&lionis sccum portal ciesntique, quia libt alligatus esi charilatis vin-
:
281 SERMONES — SERM. XLIX. I.N FESTO OMNIUM SANCTORUM. «8«
ciilo :i»cc, tc pracsciiie, corrucre polesi, nisi lu cnni A aquilae in.ignae, »1 v«ilarct in descrlnm locuin : per
co coiTuas, maxinie si poles cnni suslinere. iltijns aquiiani Christuin, per niuliercm fidclem animam,
cxcnipla iiliiiima sunt in sanclis inarlyribus, vivuin pcr dcserluin C(£lMm vokns significarc. lia^c aiitem
iiohisi-hariâlis rolinqiienlibus exeinplar. Cnm eniin nalnrae innovalioqii.ne cril in corpore.si ail iiainrain
sccuri divihis roll()(|uiis tl oraiioiic sibi soli vivcrc rurponim resiticiuuis. scrumliiin rionienla hujiis
posseiil, elcgeriinl lanitMi prodesê aliis, cxliorlari, niiiiub probaiur atlcinlenda. Viileiniis ciiim qiiotl
(iorere, sanguinpin siiu n rmdere, iit vitam iliain lorra in prjcsiMili poiiilprosiiaie sua rorpiis ajsjira-
l>calani rn.uii sibi solis in pace pnlcrant qiiaMcre.vin- val, a<|<ia huinoriiin iirj>qiiali(aic iiiiirnial, aer spl*
ciilo cliarituis astricli, per tormenla passiunisaliis randi necessitale ailli<i;il, i>;nis c.doris ifn i oilemti-
coinninnicareni. lia consiiii il. Isla eig'» inhovat» iiocrssc crit, noii
Ex liac railice rbarilaiis eniannre ileltetexbibiiio toili dc niedio. ut iinn itiiinniias qu;v aggravat. si^d
reverenti.T et lintoris, ut eos quos laolo cbarilaiis natnrap VPritas inlegra leroriiieiiir, sicui Doiiiinus
atTcrdi arnplecti leneinur exbibilinne revercntix et ait : Capillui de capiit> vcsiro noii pcribii {Luc,
tiinorisoffieMiiereiiiiicatnus Quoileiiam iniilobcato- \t\), Habebuiit ergo iiinr curpi>ra iiioriis bnjiis,
ruin gpirilnuin priuciputn doceinur facere. ad qiio- into vci-e inurlua abcleuicutis hnjus iiiundi, n.itiirx
ruin normain prcscns Eccltsia disposha est, qni se B vuritaiein. non corrujitioneMi, viileliret ul siiil
ipsos secunduni suinniae illius potestatis disposiiio- lcrra palpabiiia, ait aqna uiobilia, ab acre levia, ab
uem boiiore prxveniunl, iiifcriores singuli superio- igne vcru spli ndida. Maîs taiiien ab aerc cl ignc
ribiis suis obedicntos, id sibi a sumiiio iHo iinpcra- accipiciit qiiain de reliquis. qiiia icvilas eoruui le-
tore iinperatuin repuianle^, quod a prxsidente po- vilali ciigilaiiiiDuiii, M spleinlor ipsoruiu splenilori
testale aiigelica sibi fuerii iinperatuni. Nain si a:i- stcllaruin coniparabiinr : diceitle Aposlolo ; Sieila
geii dicerent aicbaii({elis, llironi doniinationihus, diiTert u siclla in clariiale, sic et rcsut lectio nior-
antcerte chcrubiii ad seraphia : Non libi obcdiemits, moriiin {ICov.K\).
noluinus te prjeesse nul>is, puiasne placeret suinuia: Sirut e conira reprobi, qui diiexeriinl lcrrena
illi iiiaje.Ntaii? ncquaquain. Propter boc enim piacci- super utniiii, ei passiiniihus concupisccnliaium se
piiaius cst rcx ille superbix, qui4. voiuit e^se similis siibdiileriiiit, de iiis iiifcrioribns elemcnlis, (erra
Altissimo (/«i. xiv), noii parl cipaiioue dciuiis, s<n\ scilicel, el aqiia, inagis accipiunl iit in bis qu:!* pas-
siuiilis, boc est sine donii'iio sicut illc, ne aiicui sioiiihus niagis siinl accoinmoda corporuin recijtiaiil
FHperiori exbiherft revcrcntiain debiiiesuhjectionis. passii nes. qiiani inielix iiia atiiina qnie (riplici
Nnnqnainne legisli qnoniaiu Uavid Sanii diver- carccre,viileiicet
, _. C(inscieiili:e, coiîoris, et gclieiinu)
tenti inspeiuiicain.prxciilit oramcblamydis? Unde ^ loiqiichilur, ui nec iitius si( sii;o atigusiia, iiec
ct postea seipsiim veiienientissime reprciiendit (oris sine p<£na : ciii imuiorlaiilas in essenlia ct
cnin euiin in Saulc gradits supcrior, in D.ivid vcro possibilitas setiipi^r durabit in pcena : ncc aliquo.t
infcrior, et in chlaniyde poicstas intelligatur, ora:;i itlitis niuiicris accijiiai, i)iiod saiictis iti iinpassitti-<
chlauiydis pra>eiiiei'e est debitje reverentia* sui su- Jilate conlerel siiperni gratiam lurgitoris. Et eril
perioris aliquid detralicre (// Reg. xxiv). Qnam iiitpassihilitits et iiiiinortalitas siipra naiuram niira-
David Sauli aiiStulis.se se duluit, quatido in euni ciii hiiis, quibiis vi(a et esseniia, inio lotiis na(iir;c
revcrenli:c bonorem debebat aliquid prxsuiupsisse ctirsiis erit naliirali:^, la ipsa nalura lU stia integri-
ptBiiitiiil. Sic uiiin duni arca Oomini a Gahaa de- (ale gaudcat, et in co qiiod ainpljus accepit, iu
ferrelur in Jcrusalcm, duiii arca inclinatur, Oza amorein iargitoris ampiius inaniescat.
lûviles maiinm appositit, cl ideo a Domiiio peicds- Scd iiuic rerorn:a(iuni iiosira; naluras accedct
sns intcriit. Uhi per at-catii praslati, per Ozatii suh- conscssns dexienc, qui cotisis(i( in pieiii(uiiiiic co-
diti aicipiunliir. Arcx vcro inctinalx Oza inanuin giiitionis, dileciioiiis, el joeiindilaiis ; iit iiec co^ni-
ailbibct, diiin pr»'latis aiioruin xiaii sive iiifinni- tio erronea, tiec dilectio illiciia, vci jocundiias tristia
tali condescendeiitibus suhditus ohviare pi£suinit. d adinittore possil. Ihi eiiim scientiain iiiformabil
ld<>oque a Dotiiino perculilur, vei in pra:setiti ad justicia, ne sit elatii : ihi cburitaleni dirigel scien.»
rorrectionein, vcl iii ruluro ad dainnationcm Expcdit tia, ul sil oniinata : ihi jocunilitalcinproduret intlo-
c go mngis ut penna cliaritatis veleinus iitnrma ficieiis a^tcrnitas, iie aliquo doloris nuliiloqiiandoqiio
propria, sustincaniiis aliei;a, nc nudi appareamus pussitoltruscari.Oinnia ergo hona anitn:tt in se nunc
cuin id, qiiod mortale rsi, in nobis ab&orptnin fuerit divcrsa in Deo tunc eruiit uiiila, iitcngnilio diligut
a vita : cl pcnit9! illx atsumcndv suni, quihus nun et ciiaritas c«gnoscat, ei uno aircciu iu Dco fiuian-
proiegi, sed subievari necessc erit. tur oninia, quj; ununi fiiieni Cbristuiri sibi consti-
Et videntur isis pcnn» ipsum capui noslratn ad tuerunt. lioc est quod iiiundi pbilusoplius aiiiin.uu
coebis cxiiilisse, quas si cognoscere desideras, ipsx constare di.\il ex dividua ct individun stthsianlia,
•unt iiinovaiio nature, et consessus dexteise. Ipse ex eadcin et Jiversa natura, quia cl nunc divisos
etenim Rcdemptor nosler bas alas priiniisassutnpsit affectus habel, ad diversa sc appiicans : scd iiidi-
nobis in fuluro eas coilaturus, quando similcs ei visx sive ejusdem nalune cril, duin cognilionc e(
erinius. Undecl in Apccalypsi aiaeaquila) iiiagu c di- amore in Oeum tola inlrn'lens,niio viituiumafTcctu
cuntur, ubi sciipium cst: Oau« sunt muiieri du:c |la9 in lllo erit iinita.
?R5 AUSALOMS AbB.VTlS SnUNCKiaSBACENSIS 2&1
A r.ihl nsnoe a.l moilcm. <;..a cliam saucii omnesMu.

lliul^ ciinm el Uoinim.s on...c» viri.iiofi 3f.iin.-«,
q.iibiis Dfo rri.riiitii.il esl. |)tii|tliM' itlvi.iiiaiei.. affe-

c;:iiat.t cum ipso prxuiiati suiit. Vos e.go (\u\ iniiis
('(iis snli ...10 ritg.iilio.is iioi.iiiic .iiiii|irelt(îiilit vi>Uis<'u.i) nliqiiiil Itoiii agiiis, ci propter v«>rii» 1:.-
ili
b< .ruiii ejiis c.i-iioililis vi.is iliinis, itoii vos iiwui-

tens : Esi ii.iie.ii, iiii|nil, vii.i ;fier'<:i,ti(<'o);;ios('.:>i.l
te ên.ii) r))'ii..i, ei i|iii-iii ....sisli J.'sii.>i (^l.iisi.n.i teal laltoris litij..s: i]uia vila brevisesl, iaboris veiiil
{Jouit. xvii) Ofei <|uui.(lo illius scic.ili»; «eHial i'0))ia, (i.iis, siipreiiius iile Jiiticx imiuiiiet ul retiJa^ mer-
ci.j.i» tisiis iioit ad iiivesliiJJlioiieii., sed |toiiiis iiiJ
cctleui iiburuui saiicioruin stioruin.
Itea iliiilineiii special : iioii ciii.i. iila scie.itia '|.ia> Mevredem^ itiqiiii, labcrum. Laix>r.inl In seculo
stiones iiivolvii, iiun regulas pro(>oiiit, iiit.i caiisas ijuibiis vila isia dulcis esl.labnraiit et iili quilius viin
ren.iit iiai.iraliuin. vel obscnra i.i:<.<irr-.sl.i f.uil, quia isla aiiiara est. Qitiiius viia isia diileis csl laboraiii
iii soluii) ibi le.iet scieiilia <|i.oil facii ad fiuitiouein iigendo, licita operaliorie ftrovitlt^.ttits quid (Ome-
Jocninlx i!iiu&lieati(u<iin'& Tri|ilex itcifecliu sciciitiae dai.l, quid bib.int, et eorpori i|ito imluanttir. el
ibi est, scilicei Creaioiis, iit ptT crcatu.x ilignita- lixc oruitia ul sci ulo islo diu |M)ii:)Mlur. Setl iattur
leii. laiKte.i.us Dci Si.pii-nli.tiu : ri'S(:airauoiiis , ul islorutii repn-lieiuiilur Domiiio ulii tticit; Nolilc so-
pcr ass.iinpiae iiattiauiiatis opera iauileiiius Dei liO licili esKe qiiid manducciis vel qnid bibatis , anl
nilaieintdeitaiisuuoqiie perfecla crit ibi cognitio, ^ Q"» iiidua.i.ii.i (J/a/r/i. .xv). Siil .Miim Paier vesler
ul in illa veMcreinur Dei maj^statoin. Ecceaiidtîstis, qiioniain bis oii..iibus iiitli^îlis. Quibiis .tuie.ti vil:t
fratrcs cliarissitni, qii:ilis sil iile coiiscssusdeklcce, isla am^ra est lal)oraiit p:tticiido, sicul laliorave-
qui saiictis o.nMilxis repromiliilur. qiic.i) accepit ruiit sancli illi, qui ruoruitl eculeo Jisicu i, rigori-
Cbrisius, accepil ct heaia virgo Maria, aicipiet el biisalîdi, carceribus sq.ialidi , sa.igiiine perrusi,
niiiversal s sancior.im Ecclesia,>o.l diUereur. moiJo. plagis iividi , iiiedia inarcrati, aii iittjntuii. morlc
St-det tMiiiii Cbrisliis a destris Patris, sed ipse so- coiisummati : ei bxc omnia ui ab boc seculo ciiius
Ins sedel etiam iii ilevtris Filii be.da Virgo,sed ipsa ex^îpere.ilur.
sot.n. Ceteri vcro sai.ili eiiiiil umnes qnidfu) a de- Ueddci ergo Dcus mercedem laltonim sancloruni
xiris ejus, scii non sedebuiil fi dexiris ejtis, Sedtre suorum. illis qiii in volnnlaiia sui aWictioue, atit iii
e.iim a U'-xiris P:i:ris, boc e.<;t csstf a^quaiein vcl esse violciila pcrsec<Uioiie impioriim paiienliaoi Doinini
Jes:t imilaii sunl. Noii bla:uliau(iir igitur sibi liouii-
iii potiorib.isejus Itoois, quud sutti^ FiJiiis ejus aoce-
pit. Sedcre in de&irisFilii esl prx <;:cicris, aniiicre
ncs criiiiiriosi, lanqiiain ipsi mercedem s<.tam rece-
cii.irismatum ilonis. qux siiiguljnlcr accepii beaia pluri iioii siiil, quia sicut Dcits rediii^t merceilein
Dei G iiilrix. Esse vero a dextiis Dei, es( partic pem c J"*''^' ''* ^^ injustis. Imo sccui.dum ({iiai.ior Kcm-ra
e.<se tlliiis glorix, situt scripluu) esi: Tiiiu: dicei rcx hominuin, qtiatiior incrre iutn geneia iiiveiiiiitiliir.
illis qui a dcxiiisejus cruiit (i/<i(erccs immodcrate iioiia iiujns scciiti
eril <-o itiiiiineo!>Miibiiseisi|ui ad lOCuaii.U.-gis :L>lcriti anuinliuin , est mcrces enoriniter iiiaia l.ui.ts se-
voc:tti suiii. Frunl ergi) mnnes beal. a dex ris Fllii, culi co.iimiltciititim, cst merccs juste el pic in Itoe
iuto sedebiiiit om: es adilextcr.imejiis.Mun adcxtris, scculo vivetitiuni, cst et nierces cuiu Deo rcgiiaH»
ad «lexterain tium. Prinia merce» est lempomlis Iteitelicii, de

allftsiaiiti'. qui di<-ll : Sedere ipsio Filio
qiia ilicit.ir Iteceperuiit icerceden: siiaiu. Sectiii<la
lueam vel ad siiiistiam iticain no i Cbt ii.ciiin dare :
votds, sed quibus paraiu:n esi a Palrc utco (MaHh. esl •fternisupplicii, de quadicilur: Secuiidiim opera
x). Sclerc eniiu ad dexierau:, ad gloriam spectai: nianuiini coriim Iribue iiiis, rei'de r.>!ribulioiieni
srxlere a ilcxiris, ad gloiix pra.M):iiieiiti:tm . quam eonim ipsis. Teriia cst spiritalis graiix, de qua ipse
Domiiiits dicit Qiii reliqiierit doiiiiim, vcl agros,
CiirislUb bodic M:itri suu! coiilnlii, dum cam exiu- :
niius, aiil paretttes propter .ue iiuilto pliir.i acci-

ru siijter poiesl:»les Siigclic;is. Cbi i!la sedet re^jiii.')
,
pict iii prxscnli seculo, ei viiam xteniam in fuluio

beaiorutu spiriiiium, et mediatrix peccatorum sein-
{Mittih. iix): pcr iiiulloplura, dun.i gi-ati.tiutn quae
per iiiterpeltaus pro nobis , ut ct nos accipiaini:s
'""^'' '" ''^^ '''^ cotifcru:ittir, voieus signi/icaie
ciindc:» co.isessut.i dex(er:p, q.iem ipsa accep.t bo- D
Quaria vero merccs est ajiernse gloriaj. de qua dici-
riie.rna die niigrans a corpore, (j»iem tiobi.» pia:siarc
digiêi.ir Do:i;ii;us irusier Jesus Cliriîus. Aine.i. lur: Eccc eni.n merres vesira mulia est iii fociis
(Maltli. \). Quani mutii liomiiies suiit in boc se-

SERMOCO.MMUMS L.
IN DIF OMMUM SAXCTOUUM. culo vigilias mtiltas, orationes ct eleemosytias , et
alia piciatis opera faciciites qiii di:;ii piiicisMliuli-

Reddet Deus mercedeni laborum sanclorutn tuorum, .
nem crcaliirarum bujiis uiundi el eariim dclecta-

el deducei itloa in via miraliili (Siip. x ). .\udiaiit
tioncs aitendunt , siatiin coi.cnpisceutia ocuioruni
vertiuiii hoc oiiiiies qui voiut.taric pressuras niundi
suoruin capiuiilitr iii eis, et velul pairiaju de cxilia
l.uj.ts sustiiieiit, qui pariicipes siiut pocintcniiui cl
tnbulaiionis Jesu. Audiai.t, i.i((uam, verbuiu hoc et facieiiles, lcmporalia bona supcromi.ia appciunt el
coii.solctitur, quia flnis l:>borum pariier et merces diligunt, quai tanluin ad necessitalem in obsequiuia
divinum coilata sun(. Quare lioc? quia i.niigi-
vis reprotiiilliiiir noti quaii^ciinque , sed qnam pri£- illis
nem Dei, qui suinme pulcl.er est , io seipsis nou

l>aravit Deiis dJigeiitibus se. Qtiid picciosius, quid
itppeiibiliiis, quid in:ijus bac nierceJe promitii po- vident, el decorem amatiiis suo oculo cxcaccalo in-
tuii, pio qua 6:inc(i niar!yrc>, ci alii jusii ccitave- lucri non possuni : qnem si aspicerent, «(iiiue om-
?a5 FEIIMONES. — SEIIM. L. LN DIE OM.NILM S.\NCT()RLM. 280
i>:a isl.i cxtcriftn coiileiiinerciit , <\»x et-iain ex siio A irraliarum pro inerceile ad consolitionein, iie in
dercctii cil«) prxtereiiiiJ , .iiil iiovis sii|>ervenicmiltiis Iribiilaiioiiiliiis <lcrici:inl, qno.l (ii qu.inlo accen-
illonim comp:ir.ilione rilesciiiii. His ergo lioniitii- diiiitiir chnritflic, q<i.iiiilo tjingnniiir dijbvdiiie de-
bu'^ <lal Deiis mcrietletii iMina teinp<>r:ili.i, qii:c snin- voiionis, qiiaiHlo snrîim r:ipiiiniiir ad eiiiinenlia
mo stiidio .ippeiiiitl, ul iii ipsis l)Oii:i qit»; r:iciiiiil, conteinphilionis, mnllisqne :iiiis moilis qiiibns ro-
reniiiiierenlur. Sed vx illi infelici a:iimnp, qiiae iii fine borantur, ul pressiir:is iinjus niiitnli possinl snsti-
iimnili, sanctis omiiihus regnum pcrci|iieiiiilMis, pro nere. Qiiomodo euiin nisi grati:i Dci conrrrmali
consolaiione auiiinra esi: Reccpisii incrcetem saiK ti niartyres , el alii justi in causa Det lam
tiiam. Sed el iliorum qtii mal» liujus mnndi eiior- constanics esse potiiis&eui, ut gl:idio iinuiinente
miler coinniitlunt , iitrinitus est niiincrus, qiiorum cervices flecterenl, aperlo carcere uollent evailere»
excmpl.i sunt Inrcs , prxloiics, fornicniorcs, im-
morteui ullro appetereut , persecnlores provoca>-
mumli, S moniari, amhitiosi, et inulla linjtisccmodi
reiil ? Illud intcrius uiiiins erii <-nusi«lerare, qni
moiisira iiominuin, qui toio exiinc.ti spiritu festinant
gratia Dei in bac [vial prirveuti sutit, t|uil>us iiiodrs
in iflieriluni, ut scpulii iii vitiis siiis noii adjicianl
vilain su;iiii regcre debe:int , ut aJ iiierceJem
iiltra nt rcsnrgaiit. Qiioinoiio enini rcsuii^crcnl, qui
apteriix gloria; posiinl pcrvenirc.
sceiera su.i ncm ;il>iii>rruiil el qiioilainniodo iiiscn- B
Oinnis eigo vir liotius recte D<'o niiliians circa
sibiles eirccii, eiiani seipsos noii ftenlinnt: propier-
vitam .Auaiii (;n:Uiior circunspeetiones hul>c-rt.' debel.
ea iicc conipumiioiie scinduiiiar, iiec confcsslune
Priino, ul iii expe< (atione riiii.s sul sit suspensus :
lavanlur, nec pieiate inuliiiiulur, noii movenlur prc>

seciindo, ui pro &aiisraciioue peccaiornm snoniiu
cibus, non ceduni iiiinis : iino si uliqnando eos cor-
sil liinor.iius : terlio, nl in upeie D«î sit devoms :
ripias, detertores ciriciuniur. Qux- creatura propier
qnartn, ut iii niuitiplicatione lalenti sit tioticiliis.
liOc iton iiiiieiur? Ecie lionio ad iinagincin Dei
Debct, in«|u:iut, esse in expcciationc finis sui .siis-
faclus Patrem snuni in coelis non agnoscil, el filij
pensits, et quia bora tiiortis nil cst iiiceitiiis. dicere
itidignus noniine, coclcslem palriam jnre lixiedita-
in cordesiio : Kcce dics niei pralcreuMl, bo<lie vcl-
rio sibi debilaui coiileniiiil quxrere ei possidcre:
cras iixoriar, venit jaiii Jnilcx iile suprenius. Vigi-
et toio stuilio iii inrerniiin deinergitnr, ut p.-trtera
iabo ergo, vi(;ilabo, pra>p.irabo me in occursum
cuni illis liabeat, de quilius scripitJin esl : Uoinina-
ejus, tie cuiti veneril iiiveni;<t uie iinparatum. Vigi-
bunlur corum jiisti ia niaiutino. el auxilium eoruui
labo priin:\ noclis vigilia , nl pr.i»lerita peccainiiia
velcrascel, iu inrerno a gioria eoruin (Psal. xlvm).
dolore el poeuiiemia tliitnnii : vigilaiio serunda no-
Piungiie ergo, oniiies angeii Dei, eC vofe aniniae
,. C clis vgiiia.ut per bona opeta Deo luco saiibfaciaut
jiisuuum concives vesiros perditos, qm in regno
vi;;i'.al)0 lerliu noctis vigilia, uicante in rulurosiniilia
Dei doinestici vestri, et coiiaiiedes Ciiristi esse do-
n<)ti(0iiinii!tatn.Q<i04| si veneril iuprima vii;ilia, eiî
Luerant : qno>ii:<in, reiicia ierra prouii6Sioiiis, Pba-
iu seciiiida vel lertia vciicril, ei ilu iiivi<uerit, bea-
raoui in luio el iaiere el palea servire dc«-reveriint,
lus cst servus isle. Debci crtain vir jiisius prosa-
et lanquam Inier niortuos conipui.iii , deleti snnl de
iisfaciiuite criininum siioriiin e.sse lituoraius, di«
libro vivcniiiiin, el ciim jusiis non scribeniur. Rc-
cens inlra se : (luoties Denin cnemli, qnot cri-
sipisfc, aniina !nisera, et vel s«to cotivoricre ad
niiiiri conitnisi, credo (juia itotnlntu plene confessus
Doniinuin Duuni luuin, qiiia sicut inalorniis aOeoiiis
suii), notidtini salib placxi, adhiic projiciam iiic Ad
sortles iiif:intuii siii nou abborret, ita Cltristi pietss
pedes Doinini, ct cuiu Fubttcano penutiam |)cctus
lion abliorret scclera Ina duinmodu ab iilis velis
nieuiii, cuin Pelio ncgante flebo ainare, ul iiber-
inundari. Traiiat te snrsuin signacnluni n.ilura",
tate flcluuiii abliiani niuculaui peccali uici. Sit
qnia ad in:aginein Dei faitus es : irabat le sursuin
ciiani vir lionus iu opere Dei devotus, ut iii oiuni
couiinissuin fidei, qux in spccie bona invisibilia
actioiic sua, 4|iiani propier Deuiti facere [dchet],
tibi reproniillii. Quod si clausiralis es, traliat ic
aflectu devutiunis ad ipsuiu respiciat, ne opiis Dt;i
(>iin>niii tiliilus iiix professionis, citjus vincuiis ad q
inaciilciil prava dcsideria, ciiriositas ct vana gluria
$i-rviiium Dei mancipatns es. Si b:rc oinnia te tion
confuiidaui, sed potius ad illum «lirigalur 0|ieris iii-
iiiovent, respice ad corpus (Tluiu fragile, vas lu-
lcntio, a qtio expeclal operis reiriliutioiieui.
lcuin, dicei enim tibi qnid le oporieal farere.
Saiic aflecfis devolionis oculus auitn* esl, quo
Lcce enim corpus luitm (lignitaieiii coudiiionis
siKc servans sorsuni erigiiur, ocnlof. ad coeluni le- ad Deiini respicere dcbel, dc qno dicitnr : Mel.us
cst libi cuni uuo uculo inlrare ad vilam, qu:iin
vat. niaiius utrasque cktfitdit ad Diiniiniini, ul his
coeliun aspirurc. duos oculus habciilem milti in gehcnnam iguis
oninUius le uioneal desiderio ril
{hlutlh. v). Inio pulius duo sutit aniitia' ociili, vjde-

Obslupesciie, cu-li el unincs qui babitalis iii eis,
et iiilelloctus, ct affeclus, quoriitu aliero, i.l esi
quoniaui caro infiruia qundamniodo dedignatiir li«
iitlelSeciu Deuin videre dcbet pcr cojiiitir.nem,

coitsorlium sni spirilus, quein lantu ignobiltiaie a
8ti:i digntlale videl degeiierasse. TrDtiseauius niotio aUero, id es'. afi"cctii, per devoiioneni. Prniius erpo
ad pic vivcnlcs iii lioc seculo, qui el ip'.i geinina auiiiiui oculus illos scandalizal, qiii cum miilta de
mercedc «loiKinlor, uiia in pr:rsei)ii, alicra in fu- Dco cogiioicaiii, prava coiiversa'ioiic ab ipso rcfe-
luiu. Accipiuui cniiu viri justi iu bac vila duua dunt, de qualii>u& scripluin e&i : Qai cuiu cujjihi»
187 AliSALOMS ABBATIS SPRlNCKlRSBACEMSlS tS8
vissont Denm, non siciil Dcuin glorillcavertint, ot A "O" usqiie i» finom : qiiia omnis <lel»'«l3iio vilat
iilco sfiitti facli snnlet evanucniiit in cogitalioiiilius istius ain.iriliidine termiHalur. Sed in dexteri
»'jli{Rom.}) : qniiiiis iiliqiie melin» essel uno ocnlo. Dei dcleclaiiones stint usqne in (inein, ainariludi*
lioc csl siniplici :inV-ctu lievoliuiii» ji(i v*i9<» ifilrare, num consninniaiitcm, non delirienicin, eo qtioft
QiiMin (Iiios nnilos hahentes inilli in (êhciinam ignis. niilla aiiiariliiiline snbseqnente rtnianinr. E.st enin»
MiiIii|ilic:ilio etiaiii talcnii nerrssaria esl liis, qni finis snb iine rl fiiiis cxira finein, siciit scholares
vnltint :mI vii:iin iiilr;irc. T:ileiitiiin ('».t omiie Dei direre snlmt. Il:ilieiit rtiain sancti inlcrnani sacie-
(lonniii, sive «oipoial»' sive 5piril:ile. qiio Immo taletn, qtiia replcnlnr in boni& ilonis Dei, et onin?
salmeni siiain potcst operari. qiinij tar.qiiain pr- de!-idsriMin snnin in so.ipsis habeniem niillins rei
4'tiiii.itii siiain Doniinns nohis coininiliit. nt cximle defectu an^nstiantnr. De hao »(»('ieiale Prnphelj
a noliis nsiir:is boiiortiin opcnim rccipiai : sicitt ile dicil : Saiiulinr cnin appariieril gloria tna (Psa/.
«ervis fl.lrlihii^ iii Evanpclio loglinr (i/a/f/i. xxv), XVI). El iii Canlicift : Coinediie, ainici, et iitetiria-
qntiniain aliiis qtiiiH|ne talcnla, aliiis diio snpcrlti. niini chari.ssinii [C(in( . v). Laianliir etiain xterna
craliis cst. Scd sicul pccnnia est a Dontino, iia jocnndiialc, quai nnllu dohirc vel iristilia niinui'
Cl nstira bonoruiii esse a nobis dehet. Qiii ergu vct auTerri possil. de qn» Doniiniis in ETaii|(elio
acccpii diviiias liiijns mnn.li. sit solicitns in snb- B dicit : Trisiitia vcsira verletur in âiidiuin, cl
veniendo egenis : qui potontiain, in stibveniendo {{aiidiiiin vcstrnm ncino toHet u vubls (/on». xvi).
oppivssis ; qui accepit jnsiiiiam, in c:iusa Dei det Eril aiilem vulutitas in dnlccdiiie nieniis, satielas
rc( liini jiKlicium : qtii prndoiitian), det boiuiin con- in visioiie Dci , jocniitiiias in pionitiidinc divini
Eiliiiin : qiii cliarilaleiii, osli^ndat e:im pcr exliilii- amoris. Una laimn nierces onininm Christus eri!,
tioneinboiii opcris : iic si in aliquo Dei doiio niulii- qui eril voluplas in nicntis dulcedine, salielas iii
piiiando minus sit sulicitus, inipmperiuni scrvi visitnic Dci, jocnnditas in plcnitndine divini aino»
iilins nci|u:iin aiidiai a Domino : Qtiare non ds- rls, iit sic implealitr quod scriptuni esl : Erit Dons
disli pocuniain meani ad inensain, itt cnin usnris omnia iii oinnibns {E\thet. iv). Ei qnia Deus mir.i-
mi(|iie expgii;som iliam {ibid.). Quoniam ergo con- bilis in saiicti.s suis, tutic dcducel illos in via ti»i«
linii:itio t)oiionifn operuin necessaria est, nenio in raltiii.
pr.-rterita vita sua coiifidal. diccns : Foniierop<;ra- Via ista Ciirislusest dc i|na diciiur : Viam pacis
Ins sum, niodo quiescam. Foriis eiiiin David, qni non cognovorunt {Uom. iii). Et alibi : Ego suin
iirsnin ei icoiiem nianu propria intciTect-ral : blan- via, verilas et viia {Jonn. xiv), Si enim opora re-
ditiis ninlicris dejf;cttis esl Sainpson.qui in inanili- r, paialinnis nostrx altendainns, Chrisins in omn b:iK
Iiula asini miiie viros slravit, ocnlis orbains, pri mirabilis appariiit. Qnod eniin Dcns incarnatiu
valns virlulc ad nioiain dnctus est. Fiiiiis nin- esi, niirabile fuit : quod iinpassibilis passus, iniia-
lieris viduu; , qiicin ilclias sus>;ilavii , in innlia bile fnii : qiiod morluus resnrrexil, mirabite fiiil
tanclir:iU! iinirilus , in sinu inuiioris dcfunctiis ergo dodnccl iilos in via mirabili, (|iiia a fide iii<
rst. Qiiilius cmnibns signincalur qtioniatn nuil:i carnationis ad iniiiaiioncm sii.-e passionitt, el ab
bcne inclioanies misenibilitcr consninaniur, ct imil:itiotie passionis deduoel itlos ad prxmiuin
proptcrea niuUipIicutio taicnti usqne iii fiiicin c\i- rcsiirreciioiiis, Fossninus lainen per lianc viain,
gilni' Saloinone dicenie : Qtiici|i:id polesl niaiius transilnm srinciorntn ali liac vila in requ ein intelli-
tua, incossanier operare (Kfc/t. ix), el iti:tximc Do- gcrc. Si cnim ingressus hanc vitam recte dici-
in
iniiio pncoipienie : Nogoiianiiiii, diiin vcniu (Matiii. tur via ntiserabilis, duni ad labores el miserias
xxv). Qni i>tis < ircnnspeciionibiis vilain suani Iinjns mniidi nascimur, cl progressus in hac viia
muiiierit, sioul a laboribus sanctorum alicinis iioii

re»ne dicitur via didicilis, in qna Deo rcconciliamur
esl, ita el mercedis illonnn particeps eril. Scd (arcia eniin est via qnac ducil ad viuim [Maith. vii]),
qtiid cst illud gloriaf, qiiod in nioroede sanctornm non incungrue via niiiatiilis diciiur egressus ab
|nsti in bac vita taninin dcsideranl, qno in fuiura D tiac v4ta. Minbilis idco, «juia insotila ci nov.t, et
ianl,o cumulo folicitatis beatificanlur. omni inorlali bomini in hac vita incoinparaia. quia
Tria plane snnimo Iiona in illa mcrcede elcoli dcmum egressus ille fit miris cl invisibilibns inodis.
prxslolantur , videlket sunimani vniuptatcm, in< Dedncel ergo illos in via miiabili, qua a mnndicia
lornaiM sacieiatem, vtornam jociinditatcm. Tria ecclestasiic^ pnritatis ad consorlium angeiicx snh-
dico suinnte bona, proplcr Iriplicem fruitionis ex- lilitati^, el in.le deducel illos ad visionein incir-^
periei tiam, iion proplcr rei essentiam, secundum ctinscripix deitaiis. in qua sancli oinnes requie-
qnaiu niinni soluiti sniiune bonnin esi, secnndnm scenl a laboribns suis, regnant ciim Deo el Agnus
qnein nioilum soplein dicuntnr beatiludincs, cnm Dei cutn illis , ipso prxstante, cnjus regnnin ot
lion ni&i una bealilndo sit. Habenl eiiiin sancti in iiiipcrium pcrnianet in senita secnlorum. Aineu.
ca^lcsii patria suniniam volnplaletP, ut deliciis Dei SEKMO Ll.
frnciiie:> nuila anipliits aniaritndinc c\aspereiititr. IN NON rE^TO.

Sicul scripluin esl : Dclectaliones iit dcxicra Dei Fovil perdix tfvia non peperit, feiil ilivitiat ci nou
ns(|u.; in finein {Psul. w). Iii siiiistra Dei, boc est iii jiidieio {Jer. xvii).
tV pr.cscnti vii.i, suni qnxdaiu ('.electationes, sed bicut invisibilia Doi a crcatura niii:idi, pcr ca qnx
«89 SERMONES. — SF.RM. L!. IN NON FESTO 230
fiicla s«inl inlellccia conspitiniitur (Rom. i), sic ei A lioiiihus Pauli sentenliam, qiia dicil : Qiioni.m) s!
fiunsin creatiiris figiiras,elsiinili:ii<lities niiiispcr.ii- vciiis liomo nosler corrumpiiur, lamen iioviss d«
iioiiis liabere «liiioscitiir, in quibus el per qii:ts die in diem renovalur (// Cor. iv). Qii:iiilo inagi.»»
exeiiipiuinnialitix ejus de aliis aii iiiiiiuiiontiu, cniiii l:il)oribiis ct xrumnis, f:ime cl siii exloriti<t
nliis vcro ad cautelam Dci sic dispoiicnlc judicio, caro ail«iilur, tanto in:»gis pcr con5olat'oi;eni spi-
prnponilur. Quod in uno perdicis noiniiic salis da- riius el aiiginentnm viriuium aninia sa(;>n:ila iii
lur iiilelUgi, qui iialurain ejiis el acliis uioiali aedi- Dei amore snlid:«lur. Umii; Propliela noi) veliisla-
firatione velil interprelari. Sicul eriin aiuiil lii tem , sed pntius juvenlutem renovandain aiiiinx
quos agilat talis lubor, perdix ova aliciia fiiralur, s»x promillit diccns : Renovabiiur ul aqiiil:(; jti-
fovet, cum liiligniilia nutrit puilos, ct edtical t:in- vciitus tiia (Pia/. cii). Vciuslas est qiiin|iiid cx
(|uani suos, non metuit conscieiitiaui sccloris : quin czriic coniraliiiniis, juvpiitnsest quicquid :» Doo j»er
potius gloiialur (iiin inale feceril, el exuli.il in infusionem graiix actipinius. Ex qno iiobis cvi«
rebus pcsîmis. Scd cum usque in aniioaiii viven- «lenier signilic:ire voliiit, «|nia non ^ccuntlnin car-
lem ea proiluxerit, p:irvulique alaiis beneficio neni, qnae de lerra et in lerrnm ibil, sed poiiiis
in robur evaserint, coiisilio natiir.-c duiiim fiirlivae scciunlimi spiritum, qiii de siirsum csi, ambtilaic
iliius malris dcprcbeiulunt, eaque dcrelicta, na- B nos expedil. I3l eigo, o boino, ab liis It^n aiionibns
turalvs quxrunt parenteset inveniunt el agnoscnnt, possis eripi, ad ipsuin reciirre qiii iion periniiiii ic
qiios amplectanles amore ingenilo, jam ulira vo- tentari snpra id qnnd poteris, el dicas : Sub ninlira
«ari lilii sub nnmine a«lopiionis deiesiaiiiur et aiarum tnaruni protcge nie (/'»«/. xvi) : prins it^gc,
eonleinuunl. In perdice iia<iuc ftliiis illc pi-rdiliimis, ul ininiicnm laleam : posl«ra prolfgc, n»! sn>tiiic.\in
auior morlis, iiivcnlor fraiidis, «•apni loiius mali- viuleutiain. Tege qnaiitnm ad mcain iniquitiitein,
littae nobis signiikalur, Qiii ovu idiena furatur, el prntege qnanlnm ad luani pieiatent. Si eiiim lioti
fovei, nulrit, ct possidel, duin bumine a Ui;o fa- sulivenis, rovel perdix qiui: non pepcril.
cium, nihil sibi dcbeuleni franduli-nter seducit len- Primo fovet, secundo edncit, tt^rlio ntihit. f)u:n
tatione , fovet deleciationc , nuirit inalo opcre fovci, partus adlnic luici * duni «'«lncii, j.ini appa-
libere possidet «iespcratione. rel : duni cJitos nutrii, fieins nianif<-sitis est. In
Fovit, inquit, perdix qH<r non fieperit. Duae snnl his si sit qni atlend.it, tria ttintaiioiiuiti gcnera no-
alx ejiis quibus nou soluin inipios, verinn ciiain bis suul significala. r.iina enini esi ociiilt:!, se-
tiibi adnnarc niliinr cleclos. Priina csl delectatio cund:i ai>pareiis teriia nianiiVaia. Prinia (>st, cnin
pcccati, scrunda dcsperaiio pa;iiilciidi : prima a oflenditnuH et ncsciinus : secniii'» , cnin p.iriim
dexlri», secnnda a siuistris. Primu a«i fnvcndum culpam cognoscimus, partini ignrirainutt : ierli:i csl,
niiiur, dum vulnpl.itis delsrtaiiune auiina inlra sccuin culpam cognosce mcs libere peccainn:», el la-
ipsam qiiodaininoilo deleclaliir : secunita, cuui dîli- inen resistere nun possuinns. Piiiiiu igittir teiililiotie
cultale laUoris et asperitaie pcenilcnli:c, qnasi <!c- circuHiveniuntnr iili, qui zclnm Dei Inibeni, seJ
spcraiione victa qiixvis aniiua lenctur, ui juxta non secundum scicntium, qni liuni nimio zil • ol^se-
verbum Apostoli : Ira Dei veuial iii lilios dillideu- quium se Deo pni-staie crednnt, vincaui in labni-
Uw i/ioni. i^. Et alibi Scriplura dicil : M^lediclu» scam , aigcnlum suum in sioriain convt^rtuiil.
liomo qni pcccat in spe. Prinio pcr delcclatio- Dum etiiin oiiines homines sibi sitiiites sccuniliim
nem aDcclu illicilo intiis corruinpititr , poslea Panlnm essc volniit, inlinnos coiripiutit, debiies
sensualila.s ad appoluiiduin illicita cxcilatur, iiiipellnnt, ea qux charit;iic stisliiieinhi essenl, per
ad uliiinum raiio pcr coiicupis«'cnlium dcvi* iinpalienliam fratribus suis niijiciiint. Audi liind
cta voinnlati rarnis snbjicilnr. fJndc Jcrcmias tibi pruecipilur (Exod. xwii) : Si viiieris buvcin aiil
cunqueritur diccns : Veiusiain fccil , inquam asiiium fiairis tui «ccitlisse in vi:i, tion ilc^piciies,
pellem meain el cariicm mcam , conlrivit oiniiia bcd siiblcv:ibis ctiin co. Iii cn^n :isini iniini.ita> cor-
4i8sa inca (Thren. iii ). Peiiem siquitlem vetu- D poris, ei in ruiiia buvis dcrccttis i>oî:e operuiiunis
isiam facere est, veieris boiniuis desiderio , sivc potest inlelligi. Ne ergo «lcspicias, scd snbicvcs
priiva delectatione alTectuni aniin:c corrumpere cuin eo, qnia corporiiii intiriniiali fiulris ttti o. sf-
carnein vetii.stum ficcre cst, seiisiiulitatein qii:e cx quio et solalio debes snlivenire, ei iiilirinilaiiin
Carne incst, secunduin vuiuntatcm curnis dirigore aiiiinx exliorlando, conrortundu qiialiicr poles, el
0:>sa vero conteri, \irlutes animi sive viriics niolus verbo et opcre curare. Sed ncc uliler lu ufferie
iralifliiis per desideria prava ud nibiium redigere. potes saciificium Dco graluitum, cum eliam alio
Eam vcrn qua: a sinistris cst alam filius perditioiiis loco (Deul. xvii) prxcipiatur tibi : Nou offcres Do-
extendil, cuin primo poenitcntiae asperitatem, se- roino Deo bovcm, el overo habentcm maculam, aut
cuitdo carnis liinorem, leriio virinm iinbecillitalem, quippiain alterius vitii est enim aboiuinaiio Do- :
qnario coiisummationis dcsperatiouem anle oculos ntini. In bove igitur uperatio studiosa, in ove vero
(ionil. Primo excitat iiegligotitiam, sccundo ingeril puri cordis innucenlia inteUigitur. Si crge ilum tibi
carnis curam, tertio desidiam, quarlu pravi operis innoccns in oculis lui.s videris, aiicnum servuin in
Itcrseverautiam. Statucre crgo debcl bonio ante aniina tiia judicare pr:esumis, jam ovcni li;«beiilem
acieiu meiitis qui bujnsmodi circuinvcnitur teuta- niaculam, id esl iiinoceuliam tuam offers Douiiuo
291 AnSALOMS ABBATIS SrRlNCKmSBACr.NSIS 292
Ih <;.irrifiriiitn . et lc reum InngrrssioJs couni- A Ksl aliiis leitl.ilionis iufxlds, (|iii fil qiinsi :» li-
liiiMts. iii i|i«;i iii:» «ilil.ilionc f.Kis le iifpn.w (ilili- leie : «|iioil :i Liicrc tinhis es( p <rlii:i vitietiMis, p:ir-
j» liuii. SiniililiT si «Inin le :ili(]n''l forlil^T aiiore tiin nnii viileiiins siiiiili snsil (|ii:t>(l:ini ient»tione&
,1'srni.as . Ii<»s |>riiV'.c:iir, iiiui siMml.ilirire volneris, (liaboli qtias i|tii(lein aitverliiiins, liiioiiiain Viiiitn
j:Mii obM-nr:iIiir :iiniiiii liitiin, iiiiii.itiir lolor (>|iliiiiiis: est (alia agcre, sed qtioniain non esse iiiorlali:t
<|»ijj.iin liio saciiliiio lia! enlc iiiacnl.ini. Mun est arl>ilr:iniiir, ncglixiiniis ea corri|;ore : puiins rt-spi-
l:«le â< MliciiHii qnoil elc|;i, itii-il Doniiiiiis. IJ( si ciciitcs Dei fniserioonliain qiix reniidil, qiiatii rjint
forl«* aliiiiis vevtriini jngniii r>otiiini ali niiniescen- jiislici:tin qiirc pro oflensis jusit* pniiil. Ul m ruiie
(ia sn:i poriaveril, forii* robore ,

polens el |ioiiiliis boinini ahjicioiiti .seciilnin in fiirore nieiilis sti:c
litei »•( ifsdis sii.slinere, coiisilialiir iii lociitorio, gralia itilellijênili Scripliiram data fitcrii. si acii-
liii(;-il iii rhiiisiro. «laniat iii ca|)iiiilo : litinc f|iic- incn in;,'enii in (livivioiH> grattanini acocperit, fiK
riliir «Mtiitis psaltere , illiiin pliis qtinm oporlet qiii-nter pltis appelil revolveri; i iiinernui (iiuHsiio-
cl»iis(ro alicsse, uliirii liorx non iiilerfnisse : et iiiiiii (|iiatn libruin confessionuin : pliis vi-rsutias
tan«|iiam criininale ali'|iiiil coinniiserit, siiliverso- sophi-matnin iiiqnii-ere, i|uaiii riiiu:is uieuiis lir-
reni vocal ontiiiis, si fdrte processioni iion inlerfiiit. ciiire : frequeiilins dispiilaie, qiiani omre : plns ie-
sicqiie eveiiil ilnin majjisier ordinis videri sppelii, B gcrc qiiaiii caiiere, ei (»1 breviler dicaui) Ugciu
cfriiifiir turbo el auclor iniirniHialionis. vult liabcrc in corde, noii cor iii lege : vcrba eju»
Meniinisse igiliir dubel qui lalis esl iliius palris- hcstiali more riimiiiaiis, saporem sptritiis iiitiis ue-
faniilias, ijiii pengre profeolns (lirisil siiis servis qiiaqiiam sciiliens. Cui recie iliciiur : fli<: liomo la-
boii;i sii:i, iinidrqiie ki^ciiikIiiiii propriani virliiiem: biis mc bonoral, cor aiiiein ejii» loiigo esl a me
iini dans qtiiiique laleiita, alii iliio, alii vero iinnm. {Maitlt. xv). El alibi : Kt cor cjits iioii eial reclnm
Snul ilnqiic qiiin(|iie lali>iila qnx Patcrf:iniili:is cnin co, neo fideles liabiti siiiit in testaineiito ejns
servis suis disUibiiit {Matth. xw) : Primnm est iil ( f*sa/. Lxxvii). Nolile ergo err;ire. fr:»tres, Dcus
possis, scciiiidnni iil velis, lcriiiini iit dilig:is, qti:ir- iioii irriiletiir, sicul scriplum csl : Scrulaus corda
tum tit f:M-ias, ultimtim ut pcrseveres. Qux omiiia ci reiies Dctis (Jer. svii).
iini irilniit, dtim volu<i;aie et possitiilit:iie bene Loqiii enim alitid iti corde, ct aliiid ore promere,
opcraudi c 'ncessa beite .oporalnr qtiis cx dile- falsitalis csl , tanlum Deo loqui dcvotioiiis est,
Ciioiie, el in bono perscveraiis, iii viriim perfeciuin idem vero loqui corde qnod ore, verilalis est. D«
coiisiimmaliir siiie botii operis tiitermissione. Duo eo tcin exenipliiiu siibiiciam : r<)sl olind ncnits bo»
-vero Iriliuit, dum quis liabita botia voliiuiate bona , ininuin qui diim bcnignilalis favorcm qiixrunt, vi«
C
qiiideni opera facit, sed dum possibilil:i(e viiiiim tiiiin dis.soliitioiiis inciirriin!, pliis amantcs gatiiierc
desliiuittir, ad perfeciioucm coiisiimmatioirs nc- qiiam plangere, ridcre qnam lugere , loqiii qnam
quaquam pervcnit. Is vero qui potesl ct non viili, (acere, plus va^âri qtiam coiitemptari : causaniur
est illo qiii accepio uno Utieiiio abscondit prcuiii:iin asperitaiem vestimenti, duritiam lectiili, 1,-ediuin
Do;: iiii siti, qiiam qtiia ad usuram roii exposuit, claiisiri, dintiirnilalem sileiilii, prctixilaleiii vi-
iigatis itiaiiilius et pedibus in tenebras exteriores giliariirn. Aiunt Lolb e Sodomis ereptum in Segor,
relriidi mertiil (Matth. xxv). qna; iiiterpreiatur parviil;i, salvaliim, sic et sc li-
Qiiilibcl ergo accept:im pecnniam studeat n.ulti- bcratos dc iitari m:igno biijiis sccnli , mcdiocri
plic»re, ncc ei qui minus accepit velit onero^-us convcrsaiione posse salvari. Ergo, fralres dilectis-
cssf :nimium curiose aliedum servuin judi-
ne si simi, cuiii talia nobis in meiite veiiiunt, detiemns
rare pncsumat, sui ipsius immemor, de tilenlis ill;im Panli senlentiam ponere aiite oculos mentis,
accepiis in reditit D itnitii sui ralionein reddcre qiia iliiitiir : Qnoiiiam tion stint coiidign:c pass ones
iioii valeat Sed ei lioc potîst coniingcrc, qnia si ille luijus lemporis :id fiiliirait! ••loriam, qii;c icvela-
pst fortior corpore, illc (juem caiisattir sU sanior bilitr in nobis {liom. viii). Aiidiamtis Propbeiain
mciWc : si liic clainoîor iii ciioro, ille devotior in D diceiiiem : Quouiam propler le moriiricamnr (ota
C( rdis ciibictdo : liic per iinpaticnliam iti diversa die, Xatimati sumtis siciit ovc> occi.îoiiis {l*»>i{.
SciiiiliUir, ille ii.ibeiis palieiili:im iii innrmilalibiis iLili). Si ergo inimicus nosier penusserit iii uiia
&ui> {^lorialijr : liic per snpcrbiam oiniiibiis se aii- niaxilla, prx^bcamns ei ei alterani : si percusseril
lcjionii, ille pcr btiitiilitatom omiiibtis se snbjii it. in sinistra, ubjiciamus dex(craiu. iii sinislra profc-
rtolicmiis iîiur, fiaties, .«ipirilus ulnim ex Deo sinl c(o maxilta nos percuiit, cum lcnlatioiiutn midc-
aii iion. Si vidcamtis nns babere x>iiiulatiuiieiii De-, stias,vel pcr record.ilionem Drxieriianim delecl:itio-
a-lvcrt >miis an si( seciindttm scicnliaiii, si smgit nnm, vcl suggestionem prxseniitim incommodorum
caltitiiitiaudi tiioius iii aiiimo. consulcremits origi- iiiducit, cui debemus dcxlrain praebere, id es( con-
iicm uiide Mirg.tt. atlenilainii^ lineni ad quem leii- Ira adversas lentaiiones, scilicel delccladones
da(. Iiivesligemiis iu nobis an si in stalu illins trmsitorias, gloriaiti sanctoruni, xterna ill;i dona
qiiem arguiitius constituti essemus, nos de siuiili- quai legitime certantibns promisit Deits {!l Tim. :-),
biis jnste calumniari possemus : Cl sic proprio jn- conslaiili menlo objiccre, nt quaniitas pra:inioruiii
(licio animi possiiiiius dicere, qnam fraudutenta sit vincat angustias prxseiitium doloruin.
isia iuimici tciilatio,qua nos impugii.il tam otculie. Rcvocenius ad meinoriam quod in lege rcieri
295 SF.RMO .E>. — SEr.M. U. IN >0N FESTO. 291
(^'»/m. vii\) praecipilur Levili-i in miiiisierio i!ouui»n A l'"^- Conlra h.iiiC leiil;ilionem h:«c fiiinl pr?eci|»iic
coiisecraiicii». Juheiiuir eiiiin piirgari a jua l«slr:i- i)ece'-sari.'> , Sciiicel exerciliniu opcris, (tS«»liii.lo
lioiiis, r;»ilere oinnes pilos caritis, vcsiinienla sua conversiU onis ;

pcr cxcnirnm» cnslo lilnr aoitiins,
liv;ire, el posie;i iliios boves, aitcruni pio (>»;cc:ilo, ne nil |ira-icril:i pcr rcorlal oiieni lecinraiel ptr
;iU ri)ii) tn lioioc:iiistiiin ufTiM-re. (jiii ooiio 6V ipsos soliiariani convcrsalioîeni iie xiisiis exl-iiur va
s nili<iniii Diô iii o:iurcni snavit;iii^ uiri-ne volunt, iiilalcin liani'i.*t. Si enini Daviil citni lu; < ris (ontra
IMitiio ili-heiil velieiitenli coniis ciiiilritiunc i-l ilmio hosles iti licllo (liniieassel, i.on in ait.cn tn i<crsab«rc
*;i(:ryiiianiin iiiihre piiores excessus tonigei\;, el pcr iiicci.d iini lilii iitiS exarsi^S"! <// lii-g. xi ).
.sic pcr ;Hiiias lusirationis iltlueui e( !uv,il)iiiii ma- El si scnes lUibylonis visii n » v:uii(ai*: cotiit) is
cul is, (|ii;is p' rc;inilo conlraxeriinl in iiiimiIc. Ou- scnl, iu>n spc(ie Sns;iiiii;(' ikccpios coii<:iipisi.eiilia
iiii!e (lclicnl piios cariiis radero, lioc esi (>iiiiies

cor eoriini siibvcnissci (/>n». xiii). ()ii<uiia:ii cr^(v
«iigiljilioiios siipcrfliias ct iliicitas a facic nicnlis iioslis ilie huiiinni gencris sn^ge.stiiine sivt teiii;»-
pio virib'is aniovere. Terlio vesliuicnta lavate ilc- 1«""« '"•<l"a «n'"t:>s innlioriini suo snliji. i( imp. rio,
bei.ins. i(l csi boitae opinionis testiniuniuin iiitus el ^*'^^^ '^^ ^ prophcia dicit :
tecii dici.im ei noi, iti
lnris honesla coiiver8;ilioiie coinpararc, ul Iticcant jiulicio. Divilias <lico noii pccnni.irotn se.l amîn.
hoiia <ipera iioslra roiain honiiiiibns, et gloriliceiil ^ '""'. """ po.sscssioiium.seil posscssorum.ei n..nsibi.
Pairciii iioslrniii (|iii iii coelis csi (Mutlh. \i). Pcr Qiian !o(]uc cleniin libi livilias laiis, o liumo
«liios bdvcs (|nonitn aller pro pcccalo, allcr vcro in «juaitiloqne sihi. El libi (|niilciii iliviii;is l.icis ,
liolooaiis.nin ofT.-riur, 'hio opcraiionuin genera no- quaiuio((ue cupidilalc sivc avanlia dniniii;.iitc pcr
liis significaittur, (|iiorutn printiiiu spectet ad luor- oiiiHia iliicita lc disir;iliil,iit vcl si gloria douins lnae
tilic:itiuiiein rarnis, alteriiin vero ad (ievolioncni co stitDulaiite innllipiicari possit, ui aniniaui iiidivi-
meiiiis. Cuin euitn corpus nostrum casiiiâinus, el lianiin vanilale, quasi iiicarn;iiani, toi.tni possidwal.
iii scrviiuleni reiliginiiis. Dcoque digtios fruciiis p(0- qu;*in a)isi|ue diviliis forsitan ad sntiii> (aeaKinMii
«iicini;e offcritniis. bovein pro peccalo niaciantus. quando(|ue rcspirare cxisiini:il. Hus divKias lilii
Cnni veio igiie charilalis inn.itntnati per coiiicin- coi:gtegas, nt lii.r. delcctaiioni in illis p.-r oniitia
platioiiis affectuin sursiiui eluvatnur, liiiic boveni i;i

salisfacias. Si(|uidetn luxurianl aniini rebiis ple-
hi>Iocanstntn Doiniiio sacriricuuitis. Si crgo Lc- runiqiie .«ecnntlis, iicc facile est a-qiia- coiiiiiio la
viiis qiiilius iiondiiin via sanctnriitn uoia fiicral.

nieiiie pati. El lixc o;i!iii:i ad hitnc (inein i.-iidu tl.
qiK»s adbitc verilas sub iinibra liguiarnin lalcb;it, ""^ '^""' •"'e«'«?''S •<n«» sunias oniiiia, ucqiu' dcbcen-
isla pr:i'cipiniiinr, quaulo iiiagis uiinislri Nuvi Te- ,

*'»' '^»'" ^^^^'^^ *"* = <?"'" P"''"^ *"""' ^'""'
sla;ncuti ista servare lenentur, quibus illud sacra- ^ ^*"'^*" *'*=sl luluiu portioneni libi dcsJinet ciini
ni<-nluiii ani;elis et archangelis iretncnduiu, oculis dcsccndcntibus in iacuin, ubi absqiie spe iiiic
vi(U'rc, ni:uiiliirs ir.ictare, orc conliugere peruiilti- raliotiis possideat, absqne remedio snppliciis afli-
inr? Castigeinus igiiur viliiiin securilaiis per flj- ciat : sicqiie iial, ul jam tibi non faiiai diviiias ad
gclliiin tiinoris, quia ucscit hoino iii hac vita an consolalioneiu, sed sibi ad uialici:e sti:c (|italeui-
;:tn<it'(; an odio di^nussii [Kccte. ix). cuuqiic exectilioi:eni. Quod laiiieii ad iiujorcni
Tei tia esi lctitatio, (piain niattir<*stain dixintus, eo datniialionis cuniulinn ei ac<-idi!, qiiia h;is divilias
i|uod ijia.ofcsie cognoscnnius uiide surg:il, et ad inii|uilalu et doln, iion in jitdieio sibi facit- Fecii,
qiteiii iinetii qnasi ail consuinniatiuncin luiidal. Tales iiiquit, diviiias et non iit judicio. iudiciuin piuie-
sunt «hde<'t:iiioiies carnis, sivc ciijuslibcl îllcrius clo lenel clcciionem juslt, et abjcctioticui couirarii,
inipieiatis, ciini cx rccordatiuiie peccati,qiiod gessi- id esi injusti. Qni ergo aiitor cst iii qniialis t-l in-
iitns, vel ciiaiii illii ilo atTcctn rci, qnant scnsti oxle- joslicia*, <|t'.oii odo pol<'S( jiisto judicio qtii'.'qti:ini
liori cotnpi-elicndiiiius, inisera aniiiia afli. iliir. usque vcndicaro? Facil ergo diviiias, c( noit in jud.cio,
a.ieu, ui jocuiiduui sil ci dc lalibns cogilarc , c( cuiii priino caili.lc iiiala stig;>crii, posttnoduiti aiii-
tJiHpuun dclili:i5 voluptaiis hxc el siinilia ineino- "»:'«n dehxialione cl<onscnsn corrumpit, e« hiiic
^,
ri« allius itnpriniere. Hiijnsniodi aulcin dclcct:itio coiisuciudine pravi operis lignt cl <oiisiiingil, ad
si sil absque couscitsii et cito perlransierit cst ve- ulliniiiin liberc, ctsi iiijustc ill.nu possi.lens. iu
itialis : si autcni dinlius iuunorciiiur, lit procul dulo( o horroris cl vast;e soiiludiuis secuiii traiiit.
kio inorlalis. Si ergo. fratrcs dilccti, per deiectatio- liujus douiini taui criidelis juîiui, fraires (liiectis*
iieui pravain iiiimicus crigilur, quasi in facie ca- simi, stiuleamus eflujjerc, c( seiupir vigilames,
vcanius, iie pcr coiiso!isuin....uobis in capitc. ViJe, aniino, ei qui nos clcgit in h:ereJiia(eni sibi, iu
Doniiiie, inquit pruplicla, ei considcra, quoiiiani tiinoie Dci el auiore pioxiiui nosnielipsos coin-
erectus csl ininiicus nictis (Thren. \). Eccc conquc- mcndare : ut in die ultioiiis iuipii>ruin cvitanies
nlur qtioniain iniinicus ejus erigiiur, id esl per scnteiiti.in), cuin liene.liclis Dci 1'alris in vitani ad-
dclcclaiioncin pravaui in consensuin ; ideo auxi- uiitlaiuur .xltrnani. Aiueu.
l)u,u D.^mini postulii, ne ad cousensuui perduca-
ANNO DOMIitl CCIII
STEPHANUS
ABBAS S. GENOVEFi^ PARISIENSIS
POSTIirODDM
TORNACENSIS EPISCOPUS
NOTITIA HISTORIC\
(Edil Opp. Sippliani Tornacensis, ciiranle R. P. CJanrtio dii Molinct, canonico r^gtilari rongrfgnlionis
Gallix. —
Liiieti:c Parisioruin, suinpiibus Ludovici Billaine, bibliopolae Parisiensis, 1679, cum privi-
Ipgio rogis, iii-4».)
Slcplnniis Aiirelix in Gallia nalns esl (1), .nnnn A gono. Nnn bic equidem silenlio prxtereimdum e4
Doiniiii ipillesinu) ceiilosinifl Iricesiinoqiiiiiio. Ilaud qiiaiiluin cbaros riicrit Gnillelmo a Caiiipatiia, ritin
Tncile dictu esi qiianluiu a pritiia %t:ile prnpensiis TbenbaldiromilisTrecensissiiniiletBleseiisis. cujiis
fiierit ad stndio
pieiiitis cxercitia, <fiiaiitor)iie siiniil sornr regi Lnduvico Jttniori iitipêrat, ad arcbiepi-
viix ccrlcsiasiicae amplecleiidae exarserit. Hoc lain S(op3tnm Sennnensi-in et Hcuieiisem evectiis cuui
piiiin propnsilniii pareiites proiiioNeriinl, cniii eiim fuisset, perspecta xqtiali virtule nc rara nostri Ste*
et oplim.iriitii ailiiiin iiolitia insiitii, clo^nnium vir- pbani eruditionc cxploraia, e.inisii)i ab eleemusviiis
luiiim prxtcplis iinliui diiigenter curaruiit. Ac pri- et a secretis delrgii.
miim elenieiiia grutmnatica^ a viro %:|iie sapieitii .ic Hniid saiie dilbcile in spem banc adduci poiuiRset.
eriidito tlidicil. Ilic autem monasteriiiiii Cliarttatis ul pariim suis merilis, p>rlim favore sui domiiii
.id Ligerim ingressus, ul ilii Regulaiii sancii Bene- poieniissimi ud amplissiinos Ecclesia: hoiiorcseve»
dicti strit tc seqneietur, Sieplianum
ohserv:it.->m bcrelur, ni meiisab onini .iii.btlioneprursus nlieua,
coegit cur«um jam sludioriim iiica;plum, iii scliolis et avarili.-e expers, iiiii Dco qiiocunqiie impelleret,
ccclesix< aiiiedralis Aureiianensis ac deiiiceps Cur- inb:erere ac inservirc slniuissel. Ona de catisa ctini
iiuieiisis pcrricere. rcscivissel Gruisium abliaiefi) Sancti Vicloris non-
Adeo ipsius fuil in libris evolvendis assiduitas, nullos e siiis Aureliani misisse aiino Domini uiille-
adcoqiie iii bnritin scieutia praMnalurum ac sublile siino cetttesinio quinqu:igeaiino oclavu, |iii dijici-
iiigeiiiuiii excoluit, ul brevi itim siricia liim soltita plinatnecclcsiaslicam iii inouasterio Sancii Evurtii
oiatione loijui ei scribere poliie el elegaiiier didi- petiiluscollapsam rGstitiierenl;qiiique rreli auspiciis
ccrU. Non :tliiid biijusce veriiaiis arguuienium af- celeberrimi viri Itogerii . priini biijiisce donius ab-
feraiti qiiam oper;i nostri Slcpbaiii
,
de (|ui!jus .
B balis, piiim vivendi morem jam iii urbe li.iigi-niiao
ips.emc( «Miain loquilur iti episiula ^77 scripla ;.d coiisi ci Bleseiisi stabilituin suqiicreiitur. Tiiui divino
niiiim :ilibaleiii ex ainicis, a (jiio sibi ctira cotiiniissa quodiiiii iiisliitciu ex attla se siibditxit, liaiiiiuiiii|iie
fueralunieii ad boiiorfin s.mcii Gerartli co:iipuiieiidi. canunicoruiti Hegitlaiiuiii sivc iii abbaiia S:4iicti
T:ii>la tiuiiiaiiioriiin lillcraruni iiolilia inslructiis, Evitrlii, sive Sam li Vicloris nssnmpsi;. Id porro
ad subliiniorj se coniiilil, loiumque se pb.iosupbix contigit aiinuin circa niillesiinuin ceiiteîmum sexa-
ac ilieolugix sludiu deduiil, in quibus ntiii minorciii gesitiatni qiiiiiium. Vix ac ne vix <|uiilein dici
fiiiiiaiii crudiius magister :('i|iie ac doclor celebris potesi, quaiitiiiti ipsius viritis adiiiirund;! eutiiieril,
c«l cunsccniiis. 'I um
pcrl'ect:«m bis oiuiiibus cuiici- cuûs elniiu radius peispexil sanclus Tbuiuas C.iii-
liortiiii <:aii'oruiiiqu(; caiioiiuin cogitilioneiii ;idjuiixil, tu:iricnsis arcbiepiscopus, qui tutii :ipud G.<ilus iii»
ul Suuuiia cuiuposita canuiiuiii , edilisque iii Gra- vidia iiiimicortim stturiim compitisus cxsulab:il :
tinnitm Coiniiietiiariis, banc scit-iitiain publice cum buic adeo amiciiix vinculis Stepbanus i oster
sit ictis
magiia gluria ac boininiim plausu edocueril. Quiu- deviucius iuil, in epislol.t scripia ad Juaiiiieii)
ul
lliani ciudiuile esl eum jus civile iu Acadctiiia iio- Pict.ivieiisem episcopum. qui ejustleni gloriiiSi iii:«r-
iioiiieiisi diditissc, cuni in epislolis siiis appaieal lyris discipulus Aierai, suuiii mugislruiii, patioiium
quatiipluriinurum illusiriuni virorum aniiciiiam ct ac fauiiliaiem auiicuiii appellare itou dubiiurii.
lavoreiii bic ei alibi silii conciJiasse. Inler bos prae- Kuberto aiiteiii Sancti Evurtii abtwte viia lunclo,
eipoe noiiiinaiidus esl UrbanuslV sutnniuspoiilifex, StepbaMus in tps us locum sullecttis est ; et ke«; haiio
cl cardinalis Gratiaiius, ac Pelrus u S.inclo Cbiyso- dlgiiilas:unplissiuia novam veluti cortxiambltphauo
(1) Vide episU 191, ad abbaiem Evuriii Auret. : Cmtaiis uniiaM quai nobis ei vobis natrviiutis cotn-
muiiionem, clc
,
437 STEPHAiNUS TOHNACHNSIS EPISrorUS. — NOTITIA. 29S
conunondalial. Inyisehaiii Inleic:) Sloplianiis non miniis apii.I siios cclcbrn

adjiciens, hui;c oiiiiiil)iis A
Amoliim adi- ac v(»nerandiis cxstiiil : bnnc cteniin ob oximi.Tiii
piiiu ficqiicnler qiiolqnol viri illiislies
cpiscopus Aiiiciensis, ju- Tirtuloin acsiiifûlarem in rebiis agondis priitlenti;.m
l>:»nl, iiilcr qiios pnrcipiifi
ipsi nioiia.sie- ad inaxiinos siii ordinis bonoros exluiormit. Moriio
cnudo Sli^pliaiii colioqiiio (leiiniius,
dioecesi silmn obmlil., ul ilji Aiiberlo S;inol;c Gonovofo Parisicnsis al)i);ii(,' am.rt
rimn Dofciise iit siia
Doniini miilesitoo coiilosinio sopiiiîgosin o scpliino,
emii onliiicni, qiiciii a .îiis ohscrvari vidcral, «lein-
Sloplt;intis S;iiitti Kviirlii abb;is clctliis osi,
ceps slabiliiel. Il;ic re feliciler pcracla, pi:s<|iie Uo- rini
looiiin ipsiiis in adiiiinislraliono ;ii:iiqua! el rogalis
\n'iii oonsiliis, ciii snccesserai, ad Jiiicni usipie pei-
bujiis abb:;ti:io lonerol. Ibind facilo diiln rst qiiaiii
«litclis, aninuiin iniendil ad cctli-siani SaiK li Eviii lii,
.Tfjie a priina sponsa (Eictesiain AiirtIi;inoiisein iu-
jaindiii cveisain el collapsain, pcniliis icparand;iin.
lelligo) ftioril sejiiticins, qiianioqiie cinn doiore ol
nncopiis e<piidein laiilo vii()dij,'inini, scd ciii ailini-
trisiilia a suoniin niioriiin aniplexu obarissimo el
plcndo iic siippar qnidcin vidi-hainr; iiihiloniiniis
rem ar.luain ainoeitiss'iiio diviiious. Al ipsi IjenerK iointn ab arnan'
Deo inrejiole^li ac iininorlali confideiis,
tissiino Pulre acceptorinn itaiid iinnieinoivs, ;iciis
el diflkilcni a-grediiur. Mequeo vohis salis cxpri-
prnpiia inaiiu consignalis, parleni dimidi.iin redi-
inerc (pianliiin jHClas in liac occ3sioiie ingeniosa
iiiiiin lorrai lie Condreviiia qnotannis iii pensionoiti
fiiciii, qiiolgiaves poMias siisliniieril. quot laliorcs
contesseiunl.
acerbosadicrit; inodo iii iKniplis, niodo per plaleas
Vix doinnin Sancioe Gonovof;e ingrossus osl, riii«
iirliis Auriliaiicnsis (oncionando, plebis opein, aul
omiiiiiin animos singuiari la-titia peifitdit, ac vcluli
potiiis opes iinploiabat; modo nonniillos e suis
qiioddam noviini sidiis ac innsiialnin motiies illos
nrbeni Turonen&cni ac alias vicinas civilaics cuin B siibliines ac ardnns illiislravii, parlitn in;>joti roi>n-
reliipiiis diinillebal,(|iii clrêiiiosynas a lidelilius linic
iaris obsorvanliae jain st;(bitil£ intrenteiiio, iiariini
;edi(icio absolvcndo desliiialas coiligerciit. Interiiu
aulilicioruin tollabonliiim iiecossnria iO|iar;iiioiie,
Poirus opiscopiis Claroinoniamiseiini iina cuin Maii-
partini cliain bonarum arliiim slmlio itilot rcljgio-.os
rilio docli^sinio Pai isiensi c|)iscO|io consnluii, utruin
exciiaio. y» 'Propter scbolis privaiiin eiexil, iii ct
baptisini sacrainonliiin validmn aiil irriiiiiii babert
iii vcsiiliiilo abLaliu; piib!icc doctreiui, in (|iiibii3
deberol, quod ruslici boinines ac iinperili in sua
nobiliutn Jiiveituin aiiinii auspiciis ipsius I)oo &e
dioecosi boc ii;0(lo coiifcrie coiisiicvoranl. lafmi-
consecrnnlimr, tnelius ac opportuniiis opiiini^ luni
debanl aquain supra caput piieri, bis vcrbis uionlos :
stientiartiin luni inulto magis oiniiiuti viiiniitni

/n uomiite Paois, el I''ilii, el Spiiiius iuucti; noc ,
pneoeplis iinbueronliir : iiec enini siios exiornis

etiiin adjiciobanl, eijo le buptiio. l'ia fiiit Mairilii
i^cbobisiicis iintnistei voliiii , :ie /idcj et pieias
i
ênienlia, bapiisini sacranicnlutii i;0ii valere; buic
p:irmn iionesiis inoribiis et ( xeiii|ilis oilensa , ei
Sioplianus obslilil, S(ul lanla citni niodcslia, til se
laittisper itiiiiiiniii:i , aliijiiiij deliinionii paierctur.
reiii noii taiii dolinirc, qiiain ca qiioisenlirel, aperire
Hoe apparei opislola 80, quain ad Absaloneni aicliie-
fatealur; qua: eliani judicio Farisiensis episcopi
piscopuiii Loiidoiihcin iii Daiii;i scripsil. Is Ste-
erudiiissiini sequc ac sapieniissiuii viri , libcnlor
pbamim olimxe deprecalus fucrat ui nepoicm siiuin
subiniiieiet.
canoiiiciiiii iC;i;iilaiem etcli siiE Sanctae Gonovol;»;
Perid leinpoiis mors criienia Joannisdecani iristo
Parisioiisis. «jui posiea opiscopus ei t.iiicoIiariii-.
el Iiicliiosuni LcclcsiiuAiiroliaiiettsi vulnusinniiLCral.
Daiiix exstiiit, in Atadoiiiia Pansienî sliidere pei-"
Is bona a nobili viro nsnrpala, capiliilo siio, cujus ^
iniltcrel. lluit aiilem suitjci it id alictiuin a siio it)'
eraitl, lesliiucre loiis viribus connixus, iniiitici fu-
siiluto, iniiiiincqtie bottis nioriiius conscrvandis ac-
roroin sciisit; si quidetn ciudelis ille, iniincnior
coniiiiodaluin. Quod unlem de ipso tiobis iier liiicrui
vilae prius a decano sibi servalx.bunc forroaggres-
tiUimai.tis, vel tn Manle, vei iit Parisien&iiim «bcu-
siis est, niullisquti vulncribus iii capilc confossMin
larium scholus et leuditvres veiboram miiiendo,
,
inlerotnil.
iuiva fjratia re»/rr/, uon udmiltinius, quonimn in liiw
Tain gravein sibi illaiani injiiriam Eoclesia Atire-
lioiii uostrcc repuyiial el consnetiidini, ne per i[itunt
ranensis nloisci slatitil; quapiupleromni cloro pro-
prwieulibusfralribustiovum I roftoueielunpectiuu um^
viiiti;o in iirl)(; Sonononsi bac de le coiivocaio, ab-
if.od litturis perniciosum iridhalur i/j exemplum^
l.ali Satrcli Evurlli ciira coiiiinissa esl itt ei rausain
tiiibet tn ciiiusiris supientia reijnlas suns , eiiyen$
agoiet, 01 coeliini ainplissiniuui ad viiidtclain ad-
siln scliolas inde verilulis, hiuc vir:utit.
niissi facinoris excilarcl.
êc bane pariiin
iii lioc vis cbiqnciitiyc incrcdi- Stopliaiiiis non solnin aniniis siioruin e\(o'endis^
qnidein Palrcs tuni veibis, liiiti alro-
bil:s oiiiiuil, si
scd ecclesix sujo ac domui exoritaiid:e loiu^
etiaiii
iiitubuii. lijecpurro frequeittibiis Nuniiaiiiioinin iu'
(iiate rei ;'d vivuin expiessa.' coinntoii siiiiul viiidi-
caiida, jusioqitoilain furoie inccnî, aiixilimn rogis cursioiiibus adco cominotu ei labelattata li.cial, ut
inipiutaro, f,l causaitt ad ipsins jusiiliie Iribunal colcberrimi letnpli opere ituisivo conslrutl', glo-
riObU vesligia vix superossenl. Iiaqite muroi lepa-
(loforre, mro ore el oonsonsu cuintiiiiiii judicarunt.
rari, foniitein ci citlinen, eo inudu qiio iiiiiic exi-
Slopli;inu$ clectus csl, qni litloras nontiiie oninimn
siil lirinaii, ci;iusira, eapitnimii ei doroiiloriuin
regi oHoiondas scriberel scd ros loiige alitor
: ,
erigi, sacollumqiie l,ejtx Virgini a .MiMtntottlia

cvasit ac doslinaimn cst; si (piidcin rei, capialo
'
cmiae favoro, via<iiit' jnsiiliae puetlusa , non niodo iiuntupalnni uidilicari turavil. Uoiecloiii (|itoq(tc e(
lotoruin bnio adjaeenlimn fuiidameiiia Jetil, el ad
iioi: stolus iiiuilmn csl, sed oliani iniioccnlia' dcfon-
fasligiuin perduxit, qux deiitcops opeia sicul alia
sorcs at viiiditcs iit ottiiiin regis iticnrrtrmit ; £C
(]uaiiipluriiiia, tanio suoruin applauati, ci tanta uii-
pra-seriiiii Siepiiano oLionsmn sc pr£Slitil ob lilieias
iilate perlotit, ul noii iiiniieiilo jio^l legeni t-loJo-
constripias, qii;is lainott oinitis coiius iit urbe Seiio-
iieiisi ooaclus poilogeral, ao suo jiiditio totnpro-
va:uin ai>batice S.iiiila' Conuvelve tuiiiialor po.ius
qiiaiii resiauiutor dici qiieai.
b;iral. Ila-c injiisia logis indigiialio furorein at ;iu-
d;K-iaiii Kc( le.>ix iniinicoruui couliriiiavit. liaquc Auspiciis igilur ciarissiini bujtis ac sapicnti^siiiii
Slopluno direplionein bonormn, donius eversioiiein, abbulis tionius Santlae Ceiiovcla: restauiaia, oiii-
fot rutti , fatcs, ac iitorioin teierriinain, nisi ab in- niuiii boitoruin abundaniia ditaia, a:qualiqiie viriu-»
cocp'.o dosislerel, iiilenlarunt. Ad quein opportuiiins luni sciettliaruin exerttlio docoi';iia, ininini iu
ci
eu inisoriai el calaniiiaiis rcdaclus coniui^tssel, iii:>i inoduin etUoniii, nl videre esl in episiula iiH,
ad Gmtleltnutn ;> Canipania, elecimn Carnotensein quaiii scrip-îl ad Cuitleiiiiuin abbateiii iii l)an.a,lii;i
epistopuin, ciijiis aucioiiiale el poienli;i niunilus, verbis : irospere ^tr Dei yratiuin lirca uos el {rw
&e cuiiira adversarioruin iniiiua tunsilia el neiarios Ires agunluromnia, el non ent occursus neqne Sa.an,
coiiatus obfirinavii; ojusque (leinuin opera se rursus eum tn sHinma irtinquilltlute et pace uunn.iHts iiabt'
III ainiciliain leîs, eu inodo (|(to dtxiiniis iinini^ leiii in domo Domtnisola conteniione stnteudi Doiuinit
uiiUni, iiiio puliiis doperdiiain, iitsi;tuavii. sese iitvxcm pra:c€dere, ciim otnni humilnjie cer»
PATROt. CCXl. 10
29P STrPIIAMS TORNACENSIS EPISCOPL'5 500
innte^. Soiritnntibu» oeiiirruHl Itnnôrnlia pernrli» A SPfl alioriim anirmis .'uleo pcrvic.ni .ic olstiiaiis
irT»ii»' yy ''insi.i rfquliril)us offidnis, et
et trerinsit oiiiliiniii. nl al cos in (Irbilixn oliscqnin n rfdi-
yet vHlna riisMVi» o (lificiis spa!i<) simul et s,:rcie cer- pendos eliain ;ai( loril.iie rejji;! iiti nec(sse fu-
tduiihu^ cnni urhnnis, solliriiidiueni rurinnque tif>- erii.
ftrnm romerlimiis in rcnoinnilis et fulc:e>i<lis niHi- Rcx Pliilippns Aiipnsiiis ;inni) no!i'ini iiiillcsiMto
fivis Vcc es'(r nrieiH us reli'^lnic cl incendio putre-

I
cenicsimo nniiagesinio. iliiicre in Terram Sanci.iin
fnnis .dissoluHonem minnnlH us el riiinniii. Coiniw- snsrcplo, rrsni riir;im Gnillclmo n Ciniip.ni.i :»r-
rnviwtis uovnni liijnoTion vmlerirm nd saruiiecln rI»ie|iisropo Heine;isi. dn n Hlicssel, coininisii. Hic
re(ici''ndn qun' el superponnlur jmrieiiOus, vt Inini- cniii «'pcr.n el «'otisiliis virintin siipieiiii^siiiioiniii
HM pinnihei^ ^npyonatur. Nrqnc vrro iniiti viri \ir- :ii- (iilrlissiiiioriim in ;iiliniiiistr<«iione loliiis G;il|inB
!ii<; iimiKMis;» liun lirovibns iiiomislorii sui Jcriiiiiiii difTiiillimn indigeici, ail sorieiaicm ei cniisorliiiin
<ircnmsrrihi poliiil, neiiiio ardor illi» oxi;i'iiis qtio iniiticiisi laboris abbnlem Sam l;c Geiiovcf.i- P;iri-
ordinrin sniim proscîMphalnr, <liiiliiis reliiiori if«- siciisis vo';ivil, iilpole ciini ip-ius j.im<lii(li cssel m
l>nil. (iniii criim|ii'rpl in r.inonicos crr!esi;c cailic- iii agcniiis nc<;oliis el piivaiis rt pnlilicis «•xiiiuJi ac
«Irtlis Rcmoiis s, rjni r< piil;irfm »lisci|>linain priws siiigiiliris priideiilia, c( sagacitas co»niia el rxpli-
ohscrv.-iinni nliilrrrc consiiincranl Ilnc dc le (lccn- rala. IScqiic vcro rcjri ipsi niimis qnam aviinciilo
niini iiioncl, vril isquc pcrihus ailliorl.iliir, nl l.im arcepliis fdil, siqiiideni ejiis fiilei sa-piiis ri-s niaxiini
nnvo nc prrn c o«.o ronsilio impijjifi nc consianer niomenli creiliilii, pncserlim ciim ciim ilomani sc-
nl)«i$l:il. K;i<lciu prorsiis
.tnimi iii:ignlln<linc iicfa nicl lcguiiin a<i snminum pontiliriin iiils t, ciii
rios iidvcrsnrioium ron;Utis repressil, qni ant liona B u}eril:\ iioslri aldiaiis impressi
liderariim noiis tiis
^noriiiii dii ;p!rl);ini, aiil coitim qnicieni pcrliir- C(insit;navil Et qnon nm inncjuum et curiti nottro
:
i.:,h:n»l. sitiili Cfniliiîsso ccdesia;

canof-icis (Jc profunile insilum est negoiium, minimus nd vos pia:-
btirpnmoilo in nrbc Rlrsciisi, Saiicli Sainsonis Au- dilectim et fnin liarem iiosirum Sleplianum nbbnlcm
iclini:cnsis Cl aiiis romperiitiiis. SunclK Geuovefcc, discretum et Itdtlem regno, ifuem
(iiiiii anicm qnolidic Si(>phaiii famii inagis inrre- loco notlro henigiie suscipiie, el ei lanquum nobis
i:rt^ft<cret, ncôli.T n.axinii qn:c id le -
i!icii>enli i
in his qua: exparle nostra vobis dixeni, indubiliinier
\\[\\'--, nt;o!iaiilt!r, ipsics rur.i; «uulioqiic commissa fidem haiele.
Miiil. Conics ciciiim ailjiingititr cariliii;ili .Aibcrico Mem Pliilippns AiignsUis virlMlc.Ti Siephani ma-
li-.i-.-ili. i!cs!in;ilo, ad fngandtim x\!!ii{;iMiscs cl Cote- jnrilms ei amplioribns glori.e inonnmeints decora»
irllos, qtii (olam Provinriam ac Tolosariim partcs vii ; eiini niiiii itiicr omiies Gallix pra'sules polissi-
ri^ncfio jH.t: liaMCsis inficirlianl. iloc ccrie pericu- ninm cicgil, (|iii sponsoris, seti iil aiiint, pairiiii
Josnn iciHim opiis ale;i' \i<!ebnliir. Ilitiera laiiones oMicio iii bapii,>in.ile iilii prinioge:iili inngcreliir.
I
obsi 'thaiil, pnrab;ii!li:r insiilix. Iiosles Dei ei l»o- Hiiie aulein Ltidovici iiomcii iihii.\il, qtti ucluvus
miiiinii iii;inifesti, oniiiia fcrro fi.iiinnaqiie dev;isl;i- deinccps appellalns , ngiii priiicip.ilti.n lenuil.
tK'ti)l. Tcslis |ii:jtiS(e ici Mrissunns bicpliainis in Exsial aillmc nostri alibiiis liifcra atJ ip,nin missa,
|iil' ta 75 niis.sa ad Raiinuiidum priorcin Sanciae in qua euiii itlioiiini iionunavit, triaipie prccipuc,
£cni«vcf;c Pari.sie!isis. niiiiinini pieialem tvî Deiim, iioiiorein ac rove-
Fo('ciii f(Me lempore !is dndiim oxorla inler ar- reiitiaiii pairi debilam, ac ilUeraruiii sl'idiuiu cuta-
i"*^'"'''^''
chvcpisiopiiin Tiitoiiciiseni el episcojiuin Dolei:scin C
:n llrfiaiiiiia rciiovaia esl. Ui<: liliilo arcl»iepisco|ii At aiino 1192 Stcphanus ad episcopaiiini Torua-
iissiMiipSii sesc cl episcopos Briuuiiix
a ju- sitniil fctisem clecius csi, co fere inoilo quo divns Am-
fiisditiioiic niclropolit.ini Turoiiutii Siililralterc ac brosiiis olini ad •irciiiepiscopîui n .Me>ii»laiieiisetn

assiiiiiplus fuerat na;ii posi inoileiu Erar;li cpi-
sisbdiiccic niie!)ai!ir; hae de ro curani sumino poii- ;
lifiCA acriicr ilisp<il:aiiii) csl : Itiiic dwn Itrilanni.c scopi 'loriiacciisis populus ciiiti omni clero ad eii-
gctr.luii) siiccessorem coiivocains, «(rIus pars ina-
j>ar!rs cjiiscopi noicnsis luciialtir; itide Philipiius
Aiigiisiu:! icx Gaiiix ficr icg.-slos ct lilteras lotis vi- jcr ocuios coiijecil \n Psjiniiii tcclesi.-E Parisiensis
lihus coitioiiiicbat lU arcliicpiscopus Titroniiisis caiiKircii), virum liiiii r.ira cruditionc, tiim iiiiio-
piilMjiiiim digiiilalis snaj iionoicm rctiiieret. îiii- cenlia V!t c couspi' uuiii. Wequc laiiicn lioc coiisi-
luniiiiiiS aiiiiiris dikci (^''iiaiiiii.c lilcuDque faveiili- liuiii arciitcpiscopo Reiiiensi ai risit, qui id teinpo-
ad ris el iiieiKipoiiianiis ci Galliie loliiis adininisier,

\iM% icx <;.iiii;c (ania ira nuciisiis csl, ul iiov;is
|.apniii pcr Slephniiuiii iiiicras sciibcrel, qniljiis el eieclioiii IVin lorliicr obslitit, qtiani illicilam anue
tle injima silii iUala qnercielnr, ei ijcncficia a snis ac invalidam cciiscbai. l.ivoicm Peiri C.iii-
Ili.ic iii
loris siii aiuici Slcidiiniis nosier scripsil adjiciens

4iroa>;s scdi aposiolic^c collocal;i c.xpiol)r;'iei , cl
«(iiias iiiriiiiicr {;iavissiinas iiile.')larei, iiisi avulei - iiistipi r res ad eicciioncin caiKjttic.im vaiidaa et re-
ilaiii r':'t.ciii<li (piaiiiciio iiiipcr.Ttcl- qnisiias in prxbenti polissiinum iiivciiiri. Sed ra-
KeQiio sileiiti(ipr.clcieiit!.!i!m esl Slcplianiim cun» uOiiibiis ailiUuiis Gii!!lei!i:iis iiiiiiiinc cc.lciiduin ra-
«rpisci.po Patisieii.si cl a!il>;ilil>iis baiicii Geimaiii, ins, abbiiiem iidsIiuiii lanlo oiieii iiaiid impaicin
"'.iicli \ ictoris, Pjaiiili Dionysii, Ci>>leicieiiS! , et iisii:iciido proposuil, <piod alaliin cuni ingeiili on-
Ci.ir.THallciisi, olccliim fuissc, qui «oiilioveisias iii !> '>'•"» «i'-"" coiilendeuiium plausu ei iajiilia fsi
ohiiiic Graiiilt.-momis c\or;as dirimcres. Fr;r.rcs Stcphaniim 01111:11 cxcipias) actcplnm esi. Idiiue
ffiiim cor.vcrsi niMiiciuia cleiicorum litijuscii rcitgio- icccnsel iii 177, aj arci;iepiscopiim Ttiio»
cpisloia
Kis eiccdenlcs, co qiiod silii cora n rum temiior;i- nenfeciii i»isverbis exaiaia Occuiio Dumiui judi-:
lium ccininilierclnr, praHtiiaidi, siinciionin) jussis ciu ioCiilus ud Ecclesiiim Tornacensein, veitris ora-
sr.iiiiijie o!)iemjier.i'iaiit. yumeliaiii inm picsbyieris,
tioir.bus jne cointutndo, ul ad quod uun sufficw ute-
luiit clericis pcr viin c (ioioo cjcctis, r/iiiiicin poie- ntis prupriis, projicitm sufffngiii aneiiis. Kl qua»
f.ialeoi sibi injusUo alliibncbanl. SleidiaiiUS iiiuiil- niinii nescio, Pnicr, ntrum dujiins amoie aii odio
niaio, cum iUiis a suiiiiuo |>o<i(ifice <>eleg;ilis e.'' innla tocalivnc .ûppticium exspcclaie debeam vel
nciiti
ônsylioiiis, pjriim prccilins, pani:ii :ii!li(irlai.o li- pKvniinm; ti.l iirimum l:ujui ruiituris sonitum
iitrs. paviim \i auctoniîtis Siiic <'iill!<iiiia, nifiii iioii
OhiAu^pni, Hcif.ritntfjtie conie, v.'X [aucibus haail.
ccrtiiii otuisil, qna; a;l j>acciii oidini Giaiidirinoi)-
iciisi fcoiicciiC!ui.«;ii perf.nsr^-nl. Ilaquc jiid!<es ii!i Deiiiijue Uniquiim de gravi tomno eeig.lnni, toinn
convfciscs rebeiies, ti!si(pi:!iiip«imi)iii tcbipisceicni. negoinim cominisi Ueo, cnjus giait.i si oeitej/iaciium
fiiiali-emaj.; porculieiidi'» CiSc cciisucniul, oiiiui- fueiii in ejus ocuHs, loium lerficiel soiidubtiquc,
clcrici."! iii priti.ani digiiit.jlcii! icslilciis, .^rcliicjiisi ujiiis ToriiiiCiisis niiic liu.ii;iiiiicr rcscii-
ijii;iijiiC.
jiiiua^ e>-cOH5tiiun)caliytiis, sl deiiucps ;.li(juid !iu- psii, ob iligiiilalcm ailcpliiin giaiulatnnj^, sm ul-
ûsiciiiodi per|;.cti:ir(;i!i, inseiiianii.i. !iis iiilinini- (jtie diMiO misil iiiiiraiu, eliiroihecas ci *aiid..liu.
luoic; Itiic^rim papa Co-'!csiiiiu3, rc coinpcrla, Sleplia-
i»uj tjoiiiiuiii pciic-isiti, pcniiosijiie coiiiriii
,
3»! NOTITIA. 502
mimfni'» linni.inopoiiiisravoro f(u:im Dei providentia A geiis C.ifneraccnsem arciiKMacoiiimi, ;tiioqtii nur.it
A«i ppisropiliini Torii.nrpnsem evelii siispicnliis ,
amiciim, silti velienicnliiis ooslrepere e( oblucUr-
b;inr plprii<ni<»ii» Tgve isilil; f|iioti senliens Sleplia- sc purg:ivil pi^r ttenis, in qiiilins pr.cclarinn cl e\i
I
niiR, roM nioilo aiiii! iiin snninii poniificis exiilcera- niinin (jnoilihini viia? cpiscopîlis speculom ociii.<
liiiii. Iiis voliis «thspiiiiii ac revcreiilir iKilam piae exiiiliuit. Hiijii- ejiislol L- -208 siiiiima csl : Civilnleih
s«- fcipniiliiis ;;!or:o';;un (iclinivit. «ed oliini anio- raro e^jrediur, rcijnlares hortts cuin a'iis qunn um i
rciti ;h' lipii. Vrtlcnli ini iy-ins sin?iil;irein silii coni- tel (requenlo. Secuiidum (jraliain milii collatnm Dci
pnr:iV'i Vorntus od Erclfiiitm 'J ornacenxem loco et
:
verbHin parocliianis meis nnivinio. Contra notnm
aninio remofus el ignnrns, ni/iilffue rtiinux sffians hcrresitti cwleraqnc monsttn id genus possc meo de-
qtinm rniliedrnm, rur exressi, si accesu? Quid pec- clainnns, lanquam od beslins depuijno, S'icrnmetiia
cnvi, si nou precaii? An dtUqui, quin non drre'iqwi? qnce qralis nccepi, grntis iniperiior. Manus meas ti
birinare rerle non f;olui. placerelne nn displiceret tion fl/i odiiji munere, s.illirin ab ilHciio semper excn-
fHiiinto foniifici ? C.HJus piacitu snnt jura, in cnjus lio, Venientibus nd me in confessione coiisiiinin, in
derirn igcrn le.v.Sed qnoniam bonarnm meniium esl poenilenlin remediiim, in Iribulaiicne solwium qunn-
ii:i I tdi^n.-i .qiiosceie ubi ciiipn non esl, el peticiilosum ititn Dominus permiliit exbibeo. lloiii viicun el a
tdiJe ^fi filio srpnrnri diutin:i a consjiecln palris, foro feriulis, in loco nd hoc idoneo, sucra; Scripturo:
txceprones onivto, veninin peto, gratiuin qu.iro, ini- inlenilOf lcgens el runimnns, qnm fusl Lctioncm de-
serirordinm imploro. elc. coquo, el ad mcmorio; celluhnn irajicio. In tnensa
Miniiii (|iianliiin (lolorem reliîosis SnncLx' GciiO- nec Bolilarius nec obfcurus csse vo'o, in qua fiialiut
vefm rîiiseiivis jacliira lanti viri aliiileril, qu! [)
esl tu snprrpuilalem acrusc: naluru, qnam curiosilus
lain niodcr.iic et piinienler qMiinlccini aniioriiiii esuriem. Iiii.triun bus rt scurris patriinouium Cliriiit
»palio doiiKis cnrani tiabneral. N iiiloiiiinus id mali nondispergo. Hwc e.rterins, ociullorum nutein cngni.
fcrcndiiiii ftiit, s:mul<]iie iiovi abbatis ele lioiii ma> lor est scrulans coida cl reues Deus.
tiire fiioviitcndiiin. Cccidit sors snper /oainiem, Cniii semper ad Dci lcmpia ilccoraiiila, et ad biias
qui iion l:iin xi;i(e (piani nioriliiis piovcciiis viije- sponsas exornandjis, in(elli{;oeccieaiaiti Sancii E^t.r-
i>;iliir. Iliinc Slrplianiis aii episcoiiiin) Meideiisenii tii ct Saiicise CeiiovefiC, aniinu"i siiinii ^ppiKuissel,
(Uixil boncdictioiiis Cicreinoniis iiiitiitndiim die Do- noo iniruiii viileri dcbet si iii Etclosia Tofiiacei.si
iiiiiiica l'a nnriiin, niifni ('ciilile Luletiain revcr- los opera mirabilia confecerii ; si iomiceni lieri
siiin, monaslciio S.tiici;c Genovcl.*' pi;r-lecil, ac alLire majns exslrui, lai)ula arfêiMea decorari, vu-
saliil:ili- iiiiiinnni siiis rcliîosi'-, sccnniqiie assum- sih sa( ris el prciiosis orn;iiucnlis ..Ijtinde dilari iij-
plis (Inobiis , Gcr.irdo el Marcello scilicel, viam raverit. S.Xeilnm i{iioqne iii palalio episcopalj Tyr-
iii},'ressiis cst ut Toniaci soleiimia Pasclialis ceic- uaronsi, Saiicii) !:".vuriio, el S.iiicix! Geiiovef;e iio-
biyret. tiiinccoiisccravil.viiris picuira ei ini.igiiuljijs coruiu
Ah arcliicpigropo Rcmensi doniino suo el .arnico dccor;itis cl le.idilibus doiiaiis.ul ipsornjii feslu ii in
ronsecriitioiiis acccpil : liim «>pcri incum-
iniinus Eccicsia S'.ia ceiebraietiir. Ceiitum (|iioi]oo libr;»!.
bciis, slaliiii cicro lam legnlari qiiam sneciil.ni repro anniversario suo cuin sepleindecim icrr;i.' jn-
roiiu.iniio li liis fiiit. Ilis de causis convocala synodo, geijhiis, el qinria p:irle juris sui super fliniiiin
iiiiilias rcs «liscipliiux ecclcsia^ticai; fovenJx- periiti- Scaldiin tegiivil sic bmio sua pr.osui iiilegeninnij
:
lcs iiisliluit, pr.ccipiie proliibilum csl c.iiionicis insiiinebal i!i iis oiiiiiibiis quse ad i)ei liofiorein, ;ii|
c
duas pr;eboiiii:is possiderc, ei reniinas domibus snis EcclosKr su;»; cullnin, el 3i.\ solcnuiilaleni divini td-
rctiiiere. ac nion:iclii.s paroc!:ias adminisirare. llcii adangiiidam periineient.
Ciiin abJKiti.i S;iiicli MarUiii Tornacciisis a rcclo ûanuis Slepbanus iranqniilo adnioduin ei ieni
vidcmli niodo deflexisset, rcgiii.irisquc discipl.iue aniiiio pratdittis loivl, lumc
iiiin:s iiorrcndis
l;iiiieii
anior exsliiKins in c;i .'iiisscl, .ibbate insupcr lur- Inrhinibus jycialuni, pcficuiosissiinisque lempesl;»-
peni ac pcssimi cxeinpli vil;un agenle, pasior vigi- tibiis conllictalum corspiccre esl. l'iiitios iiiijusce
laiiiissiiniis btiic ni;do iii (iies succresccnii maiurc inotus excil.irunt iniiiisiii siinuni poiiiiJicJs (qiiilni»
coiisiilluriis , ielij;iosos ad viain viriiilis tediicerc impositmn pecuiiiffi sunimam non adiiuc solvcrai).
Ll.indis scrmoiiibiis el exliorlaiionibus coiitendil ; Coiicepliim ex iiijuriis siin injusie illaiis dolorcni
qiias ciim iniiiiles ei vaiias csse prorstis sentirel, iii auciorcs lion ifliidll vir prudeiis, sed cianLiiinui
abbaicm iiKigis ac inagis obduiesce;i.'em cxcommu- ainicis sisjs deieiil, et pnpcipiie episcopo Sncssio •
iiic;itioiiis fiiliiiine pcrcussil. nensi iisdein angiisliis impiicito- iii ciijus diccccsiru
Si laiiiam .scvciiiîiciii paslor vigilaniisjimus aJ- ses viiiain .M.insiaraiii.
qnas
vcrsiis p;.slores n alos, ct sc ipsos potiiis (|iijni gre- 3ii ablialiain Saiicla; GcnovefjB percintbal.
biiiO;* m
giin pasicf.lcs eKi'r(.iiil,;qiiaiiiain animi magiiiti>di- sui cpisoopaliis provenius annuos ad Ikijiis dciiili
Iem in dcfciidciidis ac tneinlis iionis cxcrcnii. Abbas soluiioiicm diiaiticrcl. II ic sedala el <Oiii|>ics>,»
qiiid.im S;«iicli Aiii;iiidi .ic ordiilis S;iiicli Bci.edicli, tciiipestaic Toniaciiiii rediit , cum ccce i!<Mpo!ito
coiam Ueiiicnsi a siiis rcli^îosis ac-
;ircliiepisciipo nova leinpestas cxoiitur. B.iidniniis «.vis Tyiiin-
«iisains p.uiim veisaius iii tcciesiaslica
liiil, vcliili rj ceiisis, fundala iii ecctosi.'* C:;lli8dr.iii, liuiiiia pra;-
discipliiM paniiiiqiie sni ordinis insiructus c;ere-
, beiida.qiiae sacerdotibus miijoreiii nus-saui celebran-
iiumiis vidcrciur. Arbilcr Imjusce iitis exorlije Slc- liuus (Jestinarelur, episcopiis, rcgnanic etiaiu tsoi-
plianus cligitiir, qiii manaslcnom Sjiicli Amanvli lulo,iini condiiii ex caiio.icis S, G. qiios sccum
iiigrcssiis, aiidil.si|iic iiliiusque p;iriis ralionibus, ailduxeral. Post anmini el.ipsuin iii ir;iiiqi!iiL Leno-
abbalem jndicavit cs^c laudc dignissi-
viruiii oiniii liciipossessione, iiescio quo pacio in udniui capiluli
Uiuin, tcmpcraniiii, liuiiialc, parciinoniu, paiieiilia
« inciirril, ita ui eum i.on niodc bctielii io privuvcrii,
ei demiini injii-^liljet viriuiis ^loria coiispicuum ,
sed etiam ingicssum ecclcsi« pioliibucra. Episco^
Zelo laiiluni q.io iii \iliis cocrcendie Cl.r/epiiniendis pos, id niintiiic ferenduiii raiiis, aiciiiepisfopi Ho.
Ulebatnr, siiis iinisum, grûde ipsi crimen iiiioii- inensis aiuiliiini iiiiploravil, tjiii êlicinctiiiliiis lij-
deitant qnod
ne^ciret digilis enprimcrc fabas,
, lens adeo canonicos (omniovii,ul eiciii^snni fu
cabciim, ova ei alia iiujuscemodi , (|iia? sigiiis qui- piistina dign lale resliliioriiii. Cuintilnm his ;;iigu-
bijsdain expcli ct dcîijuari sileulii leiiipuie bolc* sviis cOiiies Klandii^! U^ddiiiiiii» aiijocil; p.ue enr.ii
tanl. qu;»n! nim /l.Minpo Ai.gu;»{; priiis pcpi»{i-rat, disiu-
Liiel cxiiuia pieljs ct amci singnlaris qtio erga pia anno Donii:. n is^cbinio «cMiositno iion;.gesiiiio
lK'Uiii el Lt-ciesiaiii .Slepliaiius iioslerluceiKlebalur. octaio, cuin iiigeiu, cxertitu piovinciiim Camcr.i-
fxientiu cl prudeniia , quasi duolnis validissimis ceiiseiti iciro Uanimai-uc âîai.iuiis iuv.tsiiiu.
piupiigii,i«.uiis mcniretiir, iiuni.ull! lamcii enm vo> Arciiit^piscopus «'.e.i.ci.sis, scdis aposiolicê lCr;:itiis,
liili jiMCiie:!! cUciAcscciilcin , ncc ciiru; cpiscopaiis liiaiiiiata siimnii ponlilii.is siiiuil.ine rcjjis Galiiaa
v.p.<t.ci:i oiidcmiiabant. Slc|j!iJ!ius uultMn, inicl!]-
> cpiscopo Tyinateissi luitii , ul i uiii ;<nKilieni3.«
503 ;STEPn.4MS TOftNACENSIS EW5C0PLS so*
pcrculerel, ifrrasqiie iiileiiiiclo sulijicerei. Res pc- A Ciiin igitiir frc<|uciiles morbos vcliiti inortis pio-
riculosa «iiniiiin videbalnr ; qiiapropier episoopus piiKpiO! iiiinlios cssc seiilirel,Aiignslinuni in morie
cl^Tiiiii liac (Je rniisn coHvocaiiim consulnil ; iit co- pariier ac in \iia iinitari voliiit. :iiiiiuai>i exlialando
miliis ailfiiil Uernardiis Roliais inagnns Flaiidriue
,
inier liosiilcs inipeiiis. ei lacrymas jusio pccniicn-
balliviis, (]iii a senleniia jamjaiu proiiiulganda aJ ti.c moiu eliciias. L'l eiiim ilie 'doclor celebcrrimtis
siiiniiiuin poiililicein nppcliavit. Vandaiis Hi|t(»nnein obsiilioiie cingeiitiluis, iie siio-

Sie|»Iiaiiui interea Rcniensem arcliiopiscnpiim ea nim ruinain viderel, e viij excoss iia episc<)|iiis
i :
(|uae cdociiil, ac laiilisper ali inler-

jjereiianliir ,
Toriiaceiisis. posl liicliiosa a comile Flainlria' vul-
dicio proiiniiiiapdo siipcrscdcndiiiii cbse cciisinl ; iicia Uibisu.T iiiflicla,diulius supercsse uon poiini;
sed ciini in dics principis audaciam iiicrcsccre scii- cl uiidem Aiigiistiiius nniinain pceniieiiiix flctibus
liret, fuliiiina excouiniuiiicalionis cnm
inleidicto ablutam Dcoofrere voluil, ila nusler cpisco-
oiti.niiio
iiiipi^re ct cousiaiitcr iii comileiu ipsiiis(|iie raniorcs pus sub vito: lincni ssppiiis iii viiiani snain se rcci-
litiravii. Priiiccps, hiijnsepiscopi lam C|;rcgio f.ici- pielial, ut oratioiii el prccibiis assidiiis vacarel ;
ab ipso pceiia,
iiore ofTeiiSiis, nilnl u!iiis!l,(|iioiniiius (jiioJ pra:cipue apparet in epialola ad episcopuua
bniionim (lircpiione siimcrct. llas aiileiu nialnre Uemeiisem scriptn.
vita urus, Galliam subiie decrevit ; sed cum iiisi- Cuiii aiitem iiliimum vilre leinpu'^ adesse prospe-
diariim nietu iion licncrit, se uibcsiia inclusil, sic- xit, palris ullicio ergn siios lnngi voluit , n oiiiia
qne (Oiilra mtiliiplices iiisidias, vii^ siiac paraias, saliilis diiaiius lilleris iiiterens, qtiarum una ad ca-
aiixilio diviiio ac popiiii (idc iiivicta coniiiinnivit. noiKcos Sancla; Geiiovefj: scripla esl, allera vcro
Qno gloriosins laiili pr:i'Siilis, virtnlis ciiiilrila ad caiionicos Sancti Evuriii Auieliauensis. Tan.leiii
diiris laburilnis vita firmabaiur, co faciiins vires
D Slepiianus tain illuslris vit;c cursu conrecio, niut-
corporis iuliriiiilate sciiectulis ct iiumero auaornm tisijue laboribus perpessis, liim ad ordinis decus el
(jam onim scpliia^csininin alligcral) cxiiaustx dcTi- oriiainentum, iiim ail ikclesix' utiliiaieni, ciim se-
cicbaiit ; id arciiiepiscopo r«einensi lestaius csl, xagcsinium uciavuin aeiatis ageret aniiuin, rcpara-
CiiiM se per lilteras excusarel qiiod adesse non va- la: salutis millesimo ducentesinio teriio, noiia dio
kret inauguralioiii episcopi Calalauiietisis anuo Sciilembris , in cGeluin, Deo poliiurus, inigravil;
uiillesiiiio duceutesimo lertio secuuduni Ctironicon curpus vero in ecclcsia calbedrali magno cuiu ap-
AJbcrici. paiaiu sepuliuin e
R. P. DU MOLINET-
PRiEFATIO
IN SUAM STKPIIANI TORNACENSIS OPERU.M EDITIONEM.
Mnjorui» siiorum monumenla rcnovaro, Lector C iiover.iR el Victoris, necnon ei Regine Na-
Sancti
erudiic, rcs est non niinoris gratiiiidinis quam egrc- varru: laudaiiliirqu:e qnidem (|tia o!itn funa flo-
;
|{i;e l.iuilabilisque pictalis plcnissiina. Si vero iilius rncriiit, cx acciirata earuin colieciione et cniiser-
iinqiiam gralitudini, si pielati iiostraj fnil iocus, valione liqnii'o constal. Niitilominus lamen ciiii)
ccric in renovandis ac lecieandis Stepliani Torna- alia sil yeialis nostr.-c, alia suuerioris Iiu;iis elejâii-
censis Opcribus niilii tisus esi amplissimus cl orna- tia, siiis ipsoe Leeioribns iia insipiil.ne nc simpbces,
lissimn*. ne dicam piicrilcs iiiierdiim appnreiit, iii iiicc pu

Taiiti eleiilm viri niaxiina nostram in doniiim lilioa neijuaqiiam d:gn;e vi.src sinl qiiippi^ qu^R non
:
Sangeiiovefeain promerila, qiiam alibas omiiinm, inodo, noc enidiias sancloruni Palrum iiotnilias,
si paiicos excipias, beneliccnlibsimus, non dicnin iipc eoiuin in exponenda sacra Scr.piitia iiifetii el
exoiiiavil, venini de intcsro rcsiaurnvit, cnm inilii fclicitaiem, ncc Kravem illa-t> inoralem docirinain
janidudiim iion sintobscura, ad consccrandnin aMcr- punssimis clu<inent!ie color.hiis |)er|ioliiam redo-
niiali lam cliari parenlis iiienioiiani , me noii me- l.-nni, Veriim imo Vi ex inlticatis diviMOiiilnis, vel
1
(tiocriier cxcilaniMl. cx insnisis ficlioiiibus, argniius quam solidius coiu-

liatMic pliircsper aniios ejus opera sluiliosissime meitiatis, vel locis Sciipturaruni utcun(|ue aceer-
pcrscnilaiiis, in liiplicisgcncris, nimiriim in Decre- silis, vel deniiiue ex alliisiiinciilis t|nibiisdam ol
lum. Conciones, ei kpistolns iiicidi. Iiecrciiim am- actitniis verbis, vim lolani cl ornamciilum bau-
pliori voiiimine in foiio, ut vocan!, complexum, riani. Quapropler nil inirutn si \}rx linmili el obso-
subininislravil bibliollicca Saiicii Victoris 1'ari- lcta dictione, pia; iloctriiia morali jejuna el arida,
siensis; qjiod aitentc pcrlccliim, el a viris onila- D iiauseain siii el (aslidiiim pariant, ciim nec ad pla-
lissimis acciiraiiiis perspectiini, Decrcialitnn Gra- ccniltitti , iiec ad pcrsuadt^ndtiin nllius fere sinl
mcram esse inlcrpretalionem comperlnm esi.
tiaiii succi aiil ponderis. Dnabus id abiinde prubabiiur, «x
At cuni siuiilcs id temporis nancisci intctpreies non quibus cjcieras (lijiidic.TC iion erii obsciiiuiii. Unam
sit larisbiiiium , veriliis quoque iic pliis aci|iio habuil ad canonicosdie Pcntccostes in hiinc Sapien-
jusluiM volunicn infriictuosis eritdiio lcctori (<justi.elucuiii (1. 4,5.) S\>irilus ditci}>lin(v effugie' (iclum,
:
inodi nolis obruerelur, de iioc operc iii bac ipâ el non habiuibil in corpore subdito peccaiis, iii oua
cdillo:ie laocndum salins ciiin amicis exislimavi. Dxinonis cuni Malitia et liypocrisi conniibium eHiu-
Uiiicum iia(|iie selegi Proceinium, quoqui noluin id git; spoiisas ve.stibus. pro sua dignitale distinctas
bibi verml ticri, ct:rto veliili spccimine iitantur. amicii cl oniat; mcnsae niipliali varias snpetimpo-
Venio nuuc ad Concioiies Slepli.ini, (|iiarum nitepiiias; pro l.bcrisqiie diversa ninnia eiargiiur.
trigiiila gtiiiitiiatim in qualnor niantisciiplis, callie- Qtiid delicatis iiibce lemporibus frigidius dici po-
Urali» nenipc Toruacetisis, abbaliaruin Samiae Ge- icsi ? AlieraiQ vero CUrisii Naialitiu dtcisuB ia huc
50S DE STEPIIAM EPIST. CODD. MSS. r.ns
ar^Mimontum, Verbum abbreviatum, iniisitnlis liodic A pcrseqiior, moncnt amici reverenaîm P. Josf^piiinn
hiijiiscemodi li.'poriI)iis exiiiiarat, qiiippe qiii graiu- Ignatium a S. Anlonio, Slrictioris Onlini; rarm'»-
niMlicc loqiicihlo, Verho iliviiio coiijngaiioiies, tein- lilnm, in dnobiis inaniisoriplis B<;1girjs lioiiniiiias
pnr;», ct iiiodos, lc?iiis (pt.-Mii vcgcliiis assigiiare offfndisse : iiiox !.Tl;iliiin ins, ad rfliLMoswiii viriim
iion (liihilet. < .'iiiTiiiii graviorcs liccl iii illis qiiu!- lilteras qtias polni sHidiosioros ac (lili!;(*!Uioie> de
<l;iin reperiiiiiliir, iiniias (aiiicii qiKe Lertoreni vcl meo proposito Toriinfnni srripsi ; nibil illi; ciiii-
s.ilis eriidiaiil, vo! oblcrtenl, probe inlcllccliiiii e-t. clando, op[ioriuiic iiiihi ;ulfiiit, cl iit libiTC dicain,
Qiiod (|nidcin ;i'vi poliiis inelegMiiliafi, (|ii3ni aiicloris ofliiiosiorein in beiievoleiilia , vel in conrerenila
impcriii.-« asrrilxioilunt
osse coitstat. Ilis igiiiir gralia proinpliori;!ii reperiri piilo iicmiiiein : snam
concioiiil)us coiisitlio snpprcssis, unicani iii synoilo eiiiin niihi (>pcr;im in ea rc libcnlissiine pollicilns,
pronnniiainm, qna c:i'i(vrariim . (|tias liic snl! ol- scx;igei;as cpislolas, qnas e diiobns ndgii ccciiobiis
cciii operis iiidico, delnr iiotili;i , pta'slal sevo- criiCMl, propria mann cxscripias, el ila congeiieics
care. (oasciUieiiiesqtio Sl('jiii;i:ii slylo, iil ile illo ipso
Iii lcrtio Slcpli.Tiii opcre, Epislolis ncmpe, lalio- MiClorc diibium oninc tollahl. ocissimc iiiiîl. Ununi
ris siinin).iin postii, (\ua'. <|iii>!cin in qii;irio, nt lo- antcii) cx liis Mamlric oianiiscripiis a!) illo miniiii(^
qiinniiir, tina cuin sciipiis Geiberii, iK-cnon Joannis (liscrep;il, (juod iiUislrissimiis arcbiepiscopnsel dnx
Salisbnriensis, a Joan. Bapl. Mas>ono an liidi;i('Oiio Ueiiiensis e bibliolbcca abbati;c Sam ti An);iiidi h.i-
Baioccnsi, fiatre r.tpyrii, cj«s<k'iii nominis f;m>o- biiit, ciijus qiiidciii, jnxta el aitcritis el biblioili'Ka
sissiiiii, diidnin cvitl{,Mi»>, paiilo posl ciiain inBiblio- Tbiiaiia, liOn mciliocii siibsidio, qtio scilicci iisus
llicrain Patniin. ita deforines ac nbsi;nrat;e, in- fucr.it Joan. H.ipl. Ma!!Soiius, qiiodqtic fnrs.in ipsiim
scrix siini, iii ad gorniatitim aiicloiis .seiisuin vix doininiis dii Saus:iy in flistoria epiHCOpornm Aure-
nlla lux ycceilerci. Insnper ciiiii inauis inigisquc lianensium, siio X"vo rcperuini Ciirniili iii mona-
raiesccivni, egoniet loi t.tnli viri inerilis palrocina- sieiio Sancli Petri leslalur, nova vcliili macbina
ttiiiis, noinenqne cbirissiiniim rcsiauraioiis doniiis inunilns, crroics iii primani edilionem illapsos la-
Saiii lae Guiiover;)' Parisiciisis posteris inaiidatunis, ciliOFi neôlio emcmiavit.
ad recetitioreinEpisiohirnm cjiis cdiiioiiem schoiiis, Obscrvatuin vclini nie a prima Episloiarnm serie
pro virili, illnsiândain, stuJiuin, curas et cojjiia- nc vix quidem pedcm rcliilisse; cuin enim sallxlle.
tioiies conluli. Sed qnoiii:>m siius cuique hoiios iriparlitoe viderentur, in eas neinpe qiias S:inct(
pl.inc iribnendus, faieor nie id operis eo libcniins Evnrtii, quas Saaix Genovefjc abbas, qn.is dcmiini
siiscepissc, qiiod doniinus U.iiiizins, publicu! ntiliia- cpi.scopus Tornacensis scripsii, lametsi rcccns dc-
tis valde provjdns,p:irtes sibi j;ini a se propositas lccias, habila temporum ralione , vclcribtis cum-
inibi piranianicr concesscril. Qiianquam euiiii vir niiscere coactiis fticrim, iilis tantum ad discrimen
illc (Miini docuiiue :ic iaiidls };eii)-ro excellens, in asierisco iiolalis, enmdem etiam iiunc inihi serv;in-
ipso episinlariiinLiipi FerrarieiiMS liininc, Slepliaiii dnm ordiiicm oper;e prelium duxi; Al quoniam ve-
Tornacensis Opera una cuin noiis liicc donauiriini tcrnm iinmerus novortini additionc, cl interposi-
spopondis.set, ex qiio nieum idein insiilutum inlcl- tionc immiilaliiin rcperics, indicc, quo ciialioiitis
lexit, edortiisqne pliirima niibi esse in nianibus c\ olinide iis allat.e tibi piu-slo sinl, uiiinc:n(|ne cali-
abbatiis iiiin Sanêiiovef;ca cum Sancti Evnitii Au- ginem coinmodius discutias, consiillum uc pruvi-
reliaiiciiMS deprompia, qiix ad EpistoL.s Siephaiii bum csi.
abbaiis illiistiandas pliirimuin conferreut, vir iile Oplimum Vilam auc loris
deiiiqiie facln ccnsui, si
«fliciosissiinns coiifesliin ab incoeplo destiiit, i.iii- pricponendam opcribus lideiiler ciirarem, (|ii:i
ejiis
deniquc uperis niibi, licct ipsi in ca re lunge inte- inelius lanli piicsiilis virtulcs ac dignitalcs mno-
riori, libcialissime delegavit. Iliijus crgo permisû icscant, Toia porio lidcs sit ejus Epislolis, ncciioii
el hurlaiu factiis audaciur,cum in cuiiscribeii(lis el labulis abbati;iriiin Saiicice Genuvcfa,' el Sincli
Episloluruni prini^ ediiionis scholiisincumberem, Evurtii, (|uas sunima cnm laiide parique piuJeulia
niillis quoque parcebain curis ut iiondum e iitas, si loiigu.s pcr i^niio.s adniinislravil.
quie expluralas habcrcm. Duin id (iiium
esseiii,
NOTICE
DES MANUSCRITS LATINS DE LA BIBLIOTHJ&QUE DU IIOI,
N*8030 A,856G A, 2923,
Contenant les lettres d'Elienne, succcssivemcnl abbi de Saint-Euverle d'Orleans, et de

Sninte-Genevieve d Paris, puis 6v4que de Tournai.
PAR M. J. J. BRIAL d')
1" Le maniiscnt 8G50 A, Colbert 4o()7, Regius iZoo, csl iin peiil in-i* de ccnt fcuillels, eciiliiro dn
XIV siecle siir dont on a arr.idio dcs feuilleis cii pluiieurs ciidruiis. Cest ce maiiusciii (|ui a
veliii,
servi a la premierc edilion des lettros (rElieuiie de To iriiai, pnhrKie p;ir Jean Masson, arcliidiacre de
Bayeiix, a P.iiis, raii lOH, iii-'i'>, a la suile des t^piiic.s de Gcrlicrl, qiii rnt pape soiis lc noii) do
Silvestre II, ct de Jean de Salisbiiii, conimc od peni eii .jii.iicr par les bicuiics (|tii exisleni daiis ceile
^.lilion aiix oKimcs ciulroils iiue daiis le maniiscril. CeUe ciliiioii iic coiiticiit que deiix cciit quarantr
leilres.
{\') Noiice* aes manutcrils dc la Btblioilieqite Hoyale, lom. .^, patlio ii, p. 56,
'i^'1 STtPHANI T01lNACt:^Sl.S F.MSCOPI. 508
2* L« nnmeto 83C6 A, appiiriennni originaircmciit a 'u biblio<'ieqiie de I*.tbl»nye tle S.tinl-M.iriin, de
Tmirn.ii, .TViiit j);is?p <i;;i;; i c!lf tle Cli.irics-M.Mirice Lv;f'llior, ;.r; '•';ê(jiii' .'.e. r»i"iiiis, el (lc lii (i;M)S l.ni-
«icit rnmlsilo 1.1 Biblidllieinie llny.ilo, ii* 4083, "2. t".'«?sl nn in sur vc-Im», (iinie iiille ti( riiiire dii V
\iii* SKicIc, fonipose do cem vingl-ctiuj liMiillt Is oii (lenx eoiil tiii>|ii isile piiges il ii« (onlieni (|ii(; deii» ;
(«'iil soize lcilre.s arranKeos d.ins iiii ordie loiil ditfereni de cclni tiuVlli-s orcnpcnl diiiis le iniiniiseril
PKJcedeiil. Ce ii'esl piopremeiil (ji/un t lioix dv lcuws, I'«hiI on :i reirjnthc les sii.scriplioiis oii :Mli(s-es,
poiir y Siibsiilner dcs .soioni.Tires expliojliis des !i» .iserc. •letnies ibiis eli;itiiiie oais oii y en lioiiv^j
•.
' ;
pliisicnrs de ocHes oiii inanqiieut mi nMniisorit (\cp cue •J'oHl a r;iiiio de oe m:i(iiiscril el de rouiiiou do
J-.';«ii M;issoii, corri^ce de :ii;iiii d'Liieiiii(; HjIiizc, quo Cliarhjs dii
1 1 ftlolincl, hanoin»' reguli(;r de U (
toni;ret;;ilion de Kr HiCe, enirepiil nne nonvolb; cdilion dcs lellres (rKlienno de Toiiiiiai, avec iles noies,
qiiil ihil ;iii jtior in 8*. I';iiis, jJilhiiric, 1079, conleicinl denx cciil qii:Ur(;-vin;^l-six lellres.
On iKiiivc a de ce inamiscril nn iriil^ de Guibeit, stirn(»iiiiii(; <ie iwirnai, fieie inineur, ayanl
i,i liii
poiir tihe //V- rt'j\irm(ilio>u />«/:/.<; ni.iis tc n'esl j);>s do (jnoi iioiis ViiiiI'Mis iioiis oci iijier,
3° Lc iii.iiiiisi iii 2J/'-25, Jipies avoir appiirlenii a f lan^tns l*elr;itq(ie, se ironve (Oie dans dilT^rents
«oiiiis i)i; \.t llib icltlKJ.jiio. iTfJi, 4553. Cesl uii vohiinc Jn 4° de ccnl soixaiitc iie<if renilleis, siir veliii,
(•(riiiirc dii XIV» s.ecle 11 coniieiil, 1» !es !eilre.<; do Pierie .Abcilard, -1« r;>pologie du nieine pjr Uoranger
:
de l'{tiiiers; o'^ lcs iellres de (îssiodore 4" lcs leilres d^Llioiie dc Tuiiriiai, dcpuis le lolio U4 jus-
;
()ii'a !0y, .Nolrc Noiice iiaiir;! pour olijet qoe ocs derniercs.
Ce iii;iiius( rii esl en ioi-t confoniie ati n» 8(>50 \, n»;iis il csl s:tin ei ciilicr, cl penl scrvir a reinplir les
hictines qtii cvislonl tl;>ns lo pioiuicr : il conlienr, liois ccnls lellres ayanl loules les suicripiions oii
;nliTSses (|ui nianqiieul dans le iuitnero 8506 A.
Cesi daprt-s ce iHiimtstrit (|irKiiciinc Bahize, pcii conlenl (Jo redilion tlu P. ilu Moliiicl, av.iil congu
lc (nojel dc (loiii!cr uiic nouvclit; cdilion des lcUres d'L!iciiiie de Toiiniai doiil it coiitiaissail riiiipoii;iiite
{sonr riiisloiie eivilo cl ecclesiisliquo de ^;i iin dii xii* sicc'e. II csl ;i regrcuer qn'ui! savanl si veiS(} dan»
I;» liUeraunc dii inoyen age jouir !e piiblic dfi son irav;iil, qiie ron conservc a lu Uiblio-
T>jii.p;(- fail
llKJ-iiiii; dti lioi paniii se> niatiiiscrils. \]tic iiouveHc eihlioii (H.iil ;r.oi|«iit plus iieoessaiie, que lijdilion dii
P. <U; iMolincl ioiirniillc de fai;ies, su! toiil d;ins les pieces (|iril a puldiees poiir la preniicre lois, doul le
jdus gr:;nd noiiibre niaiiqiiuiii. tic liire laisseol a deviner a qui elles sonl adresstjes. Ccue eJdiliOii csi en-
coie '.iiconiplt^.ie, soil parcc (|n'oii y Itoiive, tians les aiicieiincs lcllres auss» Lien (jiie daiis lcs nciivelles,
«tes htctiiies coitsiddMalde.s, uh graiul nonibrc de niols cl de plir.iscs esscniiels eiiijerciitoiil 0'.»is ; soil
ciuoio pirce (|ii';(vec !c .seconrs dn iiianuscril de Pelrarijue b; nontbie des lellres peul-6ire beaucoup
:oigttie!iio. Le P. dti iMoiiiicl iren a doni;(i que deo.v ceiil qiiaire viiigi-si.v. Nutis avons vu (jue ce uuiius*
cnifn coitticiit irois cenis, ct Haluze oii svuil rociieilii piiis de irots ccnl viiigl.
Lc l". dii Midinet av;!ii a.ioptc ou plaa (joi, sM eClt eie re.opli, aurait jete iiii gran:l joiir sur ces letlres.
U dev;iii les disltibiier en irois pariies, iihiQanl dans !;( preniiere ceiles qirLiieiiiie (jcrivii, «jiani abbe de
Sainl-Luvcrie d'0!le:ins, rieptiis raii 4i07 jusqu'a ii77; daiis b sccondc, cellcs qu'il tjcnvii sur iiu piuft
Ijiaiiu Uieaire, pendaiit qu'i( Kii abbe oe aainie-Cenevieve, a P;iris, dcpiiis li77 jiis(iu'a 119:2, el dans la
iroi.sieine celles qi!'i! coinposa apres (|n'ii fitt pourvn de r(*v<jcli(i de Tournai jiisq(i'a sa ni(ni ;(ni\(Jo en
120^- Pour 60 coiiformcr a ce pl.m, riidileiir a en raison de depl.icer quehpies-uiies de ces lellies, qui
visibleinent iretaieni pas a leur place; niaisconiine dans l;i p'ti!»;irt des aniies, depourvnes Ue la fonnule
de siiSt.tipUon, rauieur iie preiid pas dc qualite, ii en a laisiC a leur prciinere plate un plus jjrand uoui»
bre qui aur.iioiil d(|.(iue deplacees,
Ce ircsl pas loiil d"avoir dtiineltJ a laquclle dos trois p.irlies thaciine ()o ces lelires apfwrleiiaii. il aurail
falJu eiiiblirenUe e:!es uii oidre clirotKdogiqne. et c'esl le que l'c(iiicui n'.» pa» fail. On pcul Oire tjue,
|<his il s'e!>t (icaile de 1 ordre (iialili daiis les iiKUiusciils, jilu.s li a inis de coidusion dans rarraiigeiuenl
de ces Itilrrs rclalivcinenl a la cbronoloîe. Cesl ce quon remarqne p.iriictil eieiiienl daus ki iroiiieine
jjariie, oii rediieiir a rtjeie presijue louie» lcs iiouvclles leiues qu'il doiiiie; on csi viaimciit cbiMjuo de
vtiir (jtrclles y soiil presijtie loujiiirs placees d;iiis un ordre reiiograde : cc soiii poiiriaiil tclli s aiii-
•|(ielles il eiait aisij tlo li.\er une da'.e, (Jl.tMl presque loutes relalives aiix (ivcncinents coniius ilo ITiisioire
pulibijtie.
C'(Si (rajjnjs loiiles ces considerakioiis qu'Elicnnc Ualuze avaii fonric lo projol de doinicr une nouvellc
tidilion de» lclircs dLueiine de Touniai, en les lelablissanl daiis le niCiiie oidre (ju'elles oiil d.uis lcs loa-
•iusciils, parce qu'!! serail dillicile d'assigiier des dales procises a la pluj»ari (reiiUe tlles, cl ab.'»uitle dc
les deiibicer saiis <iire assuKJ de les reiabjir Uaiis un meilleur onlre. bon iravail existe, et il seiaii jiossi-
ble, cii iiicilaiil l:i deniiere main a ses nolcs (jui nc soiil (i^rtibain lici^s, d'cn laiie jotiii le jiiiLlii , si le
ôiii dt! siccle (ilait favoiaijle a ces soites dêiiirejirises. So jionvaiil lirer do robseiinic ce nouveau lia-
vail en eiiiier, iious (royoiis faire iiiie ciiose ulile etagieaole aux Siivaiits dc psiblier, p.ir loritie dc sup-
pl(iitieiit at;x cdiUoiis cxisiaitics, vii gi lellrcs qiii ironi pas cncorc tie itiiiiriiitees.
ôiis aurions ;iussi beaiiconp de corr(,'tlions a f.iiie ati lexie, soii de I oiliiioii ue Massun, soit du P. <io
ftloliiict,mais ce niiiiuliciix Oetaii nous meiierait uop loiii : nous nous toiiicnlcrotis de leimpi imer quel-
qiics-iincs des iellrcs lcs.plus iiiallrisiltics par ie P. Uti Molinet, suilo..l celles oii il a omis dos passa-
jjcs, el (inelijueluis des p;iges eiilicies et Ue r(it.iblir !cs fonnules oo adiesacsqui niamjueni, a son
cdiiimi (2).
H.
Eiieiine Bahizc ayaiit 01! (OmmuiiiLalion U'iin mannscrit dn ciiancelicr S(i6oier, coiilenant Ics leilrcs,
ou une pitnie des lcilics o^Llienne de Tooriiai, en a exlrail douzc ijui !i'onl {cis encore vn lejour. tê oe
ser;} p;is nous iic;iiicf oe robjii quc iioi.s iious soinines proposî dfiis cciie ôlicc, de les publier a la
siliie de celles (jU! iroiil pas (iiitoic (ito rcnduts pnbliqncs, ct quc nons vciioiis dc icctteilbr. I.a |i|(ij>iirl
Ue ccs ieltrcs cijiii .«,aiis adiessc, iiOiis avoiis l.lcl.e tie tlccouvnr par des conjecUires le nuiii dcs perioniics
iiisxtinelles raoicur tjerivaii. bi lon uouvc qu'elles ne smii pas :..iigecs d.ms fordre clironologujue, ccst
.jue nous iravons vonlo licii cbanger a ceini qu'ellcs occupaiejit d.ius ic manust ril. INous eub&ious uesite
le rctronver, co iiu uscril, qui, tle la bibhoibcijue Uti chancclicr Stiguier, aur.iii jiu passer dinis cilc
tlo bainl-Germain-ui ;-J'itis, ct Ue ii dans la Bibholbequc dn lioi ; niais nos icvbcrtbes a ccl egaid vui
t;iti v;iiues.
(2) Loc.-» qii;c cx mss. (odiii';!; rv.sUluil I). Brial i.i!cr iiiic"s iii edii'.v^'i:e iiosU-.i jiosuimo».
Lj-i7. I'A1R.
m triSIOL.t --I'VnS !. AN iHjo-im. U'}
mAm
TORNAGENSIS EPlSCOin
EPISTOLARUM
PAUS PIUMA.
Conliuens eas quas scripsilcum essol .'iblKis S livuriii (2*) Aurylianeus:s> ab auiio circi-
lor 1163 ad airiuin 1177.
1 EPISTOLA PRiilA. A ruiu vasa inorlis, cuiii niliii iiuaus qnaiii iiioricin
Ptcnclus Eccleiiie AHrelvmemis sniter interfecitone

ex.spcctabiil ab eis. ipsuin diicein scclcsix faciionis
Jodiinis (3) iliTiiiii, qiiem exiiosuit Senonis in con- iliius, qiii alicro sese pollucral huiiiicidio, ile iiiorii'.
clio ei)iscopo>uin ac clfri provinciiv. fauciliiis ct cxsilii proscripiionu siio rodcmeral iu'
Soror veslra (3*|, s-.tiicla (itia scdis hujiis, Aiiro- lcrvciilu. Noii linuiit gt-iicratio prava atiiiio pervcisi
liaiiciisis E('clcsi:i , ror;iii)es sangiiiiie iûiyiiiiis, ri seinon Cliaitaain, ei tion Jiui.i, progenics vipwa-
;isi»crs;is .iiiKirilii .'iiie pieces iiiinisUMio iiosU;r vo- riuii, noii liinuit sigiiiiui l)o:iiiiiicj; Passionis, qiiod
cis eiriiiitlii, planclinn iiiii;>enili inovel, niiuni uleri raso desuper verlictj siagtili iiosuuui gerunl, iit
bui, <|Meiii i;i>nuciat, inalciiii!] cjiualihiis !C(|Miril, sacro Dei leviia profiiiidis arare vulnoribus, cl fa-
cl ecce noii coiiipardi, 2 **'
'l'*-* *!"<*
'^'''' Posil.i esl cicni ad cadcslis pulcliiilndiiiis simiiilitdiiio!!! li;;'!-
(|ii:ibi si^niiiit ail sa<>illatii, facia e!>l opprobriaiii r;itam iioUs lurpiibtis dcfoiiiiare. Yiruui ogrcjjiiiit!
vicii is snis, cl i|ui ei>tu viiieiil, iiiovciU capila sua de grege iioiiiiuiini exeineninl ( arniiiccs el si. ;ir;i ;
s'i|)er eaiii. ipsa aiiiein genieiiri el conveisa re- viruui ipti iii ^clckia a-iu dis[kc:sa coliigcis, l.ipâ
troisiiiii claiiial in aiires Doiiiiiii S.ibaolh : Yindtca, erigens, fulig.ita rcpar.iiis, pussessioiics Eccics-ij*
Oomine, tanguinem levila' tui (i), <jwi eflnsuxeA. El .sic rovocarai pcr.iiiiis, ut uon penlercl levocalas.
qiiis eaiii, iiisi sii dciiieiis, in fmiere tiali flcre te- I^ Joaiiiieiu uostruui iiiaiiyieiii i>iiiiul cuusa fccit et
let? q«i:s vidcal laciyiins ejiis iii iiiaxiliis ejiis u( pdiiia ; causa, rigivr ecclesiasiicae juslili.r, {loeiu,
coiiieiunal? quis aueiidai cruciilas cjiis exseijiiius, doior pa^sionis iil:it;c. Qniu cli\erat Joannes, iina
laiiieiiiabile feieiriiin siccis octilis iirosc(|a.itiir ? domiiiu.s papa per Joaiiiiciii : Noii liccl lil>i habece
Pades niei, facluiii esl vcrbiini iii dieiius nosuis, porlioiiciu frairis lui clerici ; iiifreuiuil !Ierodrs, el
qiiod qiii* Hii(|ue audierint, linnieiil aitibae auros f.icitis iiise spiculalor, iii capilo Juaniiis crudcic
cjns. Exiertiiit iii dolo viri saiigiiiiiuui el dolos', el spc! laciiliiiii 3 moiido cxliibuil : at si quse in eu
K\f. fniliciiiii latcbris fniti''Oi>u: nieiitis houiines itii- lcrreiii coiKagii niaculju iiilKCSCtuni, lotuai delevisse
petuin lcccviiiii nuaniiniicr iii iniiMstruin altaris, croiliinits, cl abstcrsissc doloios inoriis qui cii:ii
scrvuni siiniil ct liliuiii criicic (S). hi iiKiiiibus eo> lircumdcucruiil , Duniiiiici corporis et S3iigiiin\
(^').\bb lia fiindala fiiil iiv lionnrciii saiicti Evui lii sis prx'!aii, a inotropolit ni.) Sciioiionî scgregsil.
Atitel aiicnsis |ioiili:i<'is soMi, iii codetii loco, ubi Parisiciisi arcliicpiscopo iii siitrrjg.iuoos conscriim
|iriiis capcila siib invocalioiie 1). .M;iria! coiis.Tr.ila siinl.
01 al. 01 (lo MoiitilMis dicla. iii i|i!;i s:ici:l> poiilificis (4) Joaiincs i!le, (luamvis «lccaiius, eral taiiiuiu
hujiis reliipii,i; coiulii.c fiicraiit. illius Ecclcsix* Su>- diacniius : qiiod laincii pruhiliitiiui fiicrat in ooJici-
pliatti'S cxsiilcrat canotiicMS sa.'Ciilaris,
priitiiitii
C lio Claro iioiilu.iO sub Uwbatio H, t095, el iii Loiidi-
(lciiide caiioiiicus regularis cireclus iu abbateiii noMsi stib iloiioiio lU 1127. ui inilius ti u dci.iinis
elicitis e>i. lii oacilio Soiioiiis coiigrcguto haiic iii Ecelosia, iiisi prosbylcr; iiuilus ardudiaciKou»,
oraiioiieni liabiiit. iiisi levita.
(3) I» csl Jo.iiiiics de Callicna S •Criicis Aurclia- (fJj' dccansi* S.-Cn:cis Aurelianerisss,
Oii>^ «^ral
iiensis dec.uiiis, i)iii saerilegis siLaiioruu» yiadiis quiiii iil colebal ei r.iebaliu'. U.cc a:UCiii
iiialrciii
oiciiluii, ciiin possessioncs cl jiiia Ecclcsuc sii e ciclosia in liwuon-ui S. Cnuisa lioalo Evnruo ej»is>
coiili;.! iioliirniiii oc auii'.'or»jiii (juoruuidasn injustas dein cirbis antisti:e ciuislrucl.i l;.>erat. OX tnu;;il:-
d<|ir cdat oiics Itiiaselui'. iiiUi» liu.^S. (.(niia Coiisiaiitiiii, vel, uv iii.igis placel S;iU3i/?o.
['y j Yocai Aiircliaiieiise.il Kccleslam stiam i\\\:n'.\ i>l>. 11 .^nnni. Eciici. .\uieiiaii., n>tiu. ii, Coiisi:(U'.il
Soii(>iiensis, cl soroicm ciciorariiu) ctiiiiptoviiicia- iiitpcr.iloris. iJ;i;c '.uiii posU;a iaccmlio co;is.iii).ila
liitiii i(|u;iriiiii pr;claii el dii^niores tlcru i liiuc ail fitissel. ab Ar,:ulplio liujus sedis cpiMopo cl^gaii-
«raiii Seiionis) (iiio.l iitclisia Aurcliaiitiisis sei»ip.'i liori opcre ai.iit» cirtiler niil!e.si'no icsl.iitialu esl.
aiciiicpiscoiio Seiioiieiisi fueril suiijccia us(]uc ;id E.varsil ilenitii sacrilegis Caivitiisliriiiii liicibussx-
aiiiiuiM \iiit. Tiiiic ciiiiii e(iiseopaliis l*artsieusis ui ciilo pr.»;ieri!o. nuiiv: vero iii piibliiiain lo:'!iiatti,
i.rcltiepi^copaiuiii pcr Gregonum .\V cieclus e.-.i. <'i i.ao veiiu.siioicai , rcguiii iio^troimii lii;er;i!ii.it.j
; '• -i \'^rcii.ticiisis (;.»riio;c:iisi-. ei Mei'U;ii- cvs!'H5il.
311 STEPIIANI TOaNACENSIS EPISCOPl 512
sacramcnlum ,
qiioil ea , ijua potuil rcverontia, A »crp, nou multum aul a sncrilegio receaiC, nui a
fiiiscrpit Inlcr prormulos geuiiliis, inlcr ;il(-j suspiria crimine inajcstalis. Iliijus culpx simulacrnm limens,
rontriu conlis et liuiuiliati spirilus. Piisl susceptam doiniiio meo prei iim inultiluilinein compendio ser-
• ii«;liarisli:un, pr.csentihus noliis, r.ili luuniis expic- monis accitigo. Iiijuncluiu est inihi, ul nostis, do-
\it;ci qiii viilii, tebtinioiiiiini pc-rliibuit, ct testi- niiiie mi, a domino arcliiepiscopo (9), ut lamcnlahi»
inoniiiin ftjus veruin cst. Vcstr.j inicresl, speculalo- les Ecclesia* Aurclianensis preces et coiniiiuiieiii
ics «lonuis Isr.'kel, cisiodes nuirorum Hicnisalein, cpiscoporum querelam super iiiorlc Joaniiis (10)
pasiorcs oviuin Cliristi, vcslra interesl, ct rcme- domino regi (11) scribcrem, quo el movcielur a«l
«tiuin ailliibere prxtcritis, et proviileniiam fiiliiris. miscricordiam, ct acccndoreliir ad viiidiclam. Scri-

Ei lictt scro vobis olT.M-Uiir illud, MeHiis est in psi braviicr, el iii auribus onmium vestruui litleras
lemjiore occurrere , </iaim ]iOil exitium vindicari, iraiiscurri, qux* inissu: Q sunl regi. Qu;esivtmu8
lamen, Deus ultioiiHm Dominus {Psal.xciu) ; Deus jboiia, et ecce luibalio. Moleste tulil, ct adversum
êmilibus inenarrabiHbus interpelletur n vobis{I{om. me cnnem niortuum cl pulicem vivum commotus
viii). Ciumabit vobiscum vox santjuinis (ralris vestri cst. Cujus iiKligiiaiiouem et irain immissioncs per
Abel (lc terra (Cen. iv); cUimubit, et commofebil nntt aiigolos, vel per interpreics inulos, nec aiiiuKf. nicae
«o/r(mffrra>N,<r(/eiiamca;/i<t»(/l[/j]|.ii).Profcctocnim ^^ pusillaiiimitas, uec Ccclesia! nostrx paiiperias po

f]uis luiiis tiitus, aiit qiix caiisa poieril psse eicii- lerit suslinere. Prccur crgo, domine mi, Clirista
K.tta, si vcnerandi miiii<;lii aliaris X'$limeiiliir .<iicut Domini mei, ut qiioniam iii litleris illis simplivein
ovos occisioiiis? Qiicm' niuriiiii inlcgriiati aut val- ociitum habui, apiid doniiniim meiim v«stro me ix-
lum fiji-i |)ro\idemiis, si ferri rabies cxsecranda cuselis liilcrvcntu, ct impelretis mihi gratiam quaiii
penetralia veneranda cnicnlalT Quid deniipie cau- sine mea culpa doleo pcrdidisse.
tiini .niit seciirnin esie poleril, si rolnmnas Ecclcsiae EPISTOLA III.
sacrilega manns iinpiinc confringii? Ilabemiis ct PONTIl CI.AREMONTENSIS EPISCOPI AD HAURITIUH Pk-
CiPS.Trcm qiii conJolere possit et velil infirmilati- RlslK.NSEM EPlSCOPtlU ET STEPUAMJU S. EVOBTll
bus nostris, ciijus maniis noii elTugicnt, qui ADD.1TEU.
loiigas
non soliim oiTendcrunt Corncliain dc sicariis (6), Quaril ab ipsis an baptismm cujusdam e suit dicece-
satiis (uerit calidus.
scd Juliam majestalis (7). Cdu.\il gladiiim (livinitus
sibi commissum, per.sequeiiir et comprehendel, et
Reverendis in Chrislo domi.iis et Pairibiis suis
non crit qui erual eos. Faciilime enim iii bo<;

IIauhitio Parisiensi episcopo, el Stephano S. Evurlii
summiNuminis speialur vcnin.per qiiod salus el ^^^'"'' P'^'*^"» «adem graiia Clarcmonlensis epi
r
*-< .„1... ». •„!:..- .i:i....i:^-:.. „i. .-«,...:
incolumilas miiltorum piociiralnr. Iiisiirganl
_
siiiiul
scopiis, salitiein ct tolius dileclionis obscquium.
Vobis diiobiis specialiier iiAStram duximttsquae-
legcs ecclesiasiitje, a.*menuir jura coelestia ul, con-
ciirrentihus «luohus gladiis, qiios in «lefcnsionc
stionem referendam, quos et spiritalis 7 coinineii-
Chrisii passuri sulTecisse icginiiis, diiplici coiifu-

(lat aQectus dileclionis , quem ergn vos habemus, el
sione 4> conteraiitur. Movcant vos iacryaiosa vi-

spccialis inteiligentia Scripturaruiii famosos reddil,
el coiiimcndabiles apu<l omnes. lioino iste pra:sen-
«Itialx criicis siispiria, commune discrimeii oniniuin,
rausa propria siugulorum ; cl sic remcdiiim con- tium lator quamdam olim feminam amabal, quam
ferie iiostro «hilori , ul honcsiati vcslrx simul pro-
qnidein dcsponsaveral, sicut ipse dioit ; sed, priiis*
videatis cl saliili.
quam eani accipcret uxorcin, fecundavil eam. Cutn
igitur puer nalus cssct, nec posset sacerdos ad
5 EPISTOLA II.
baptizandum cum congruc repcriri, pater ejiis itn-
ad cuillkluum car.notensem electlu (S).
niersit cum aqua, diceiis : In nomine Patris, et Fi-
Rognt eum ut ijratinm reqis in(ensi sibi concH-et,
qui episiolam de morie Joaunis ilecaiii Aureliauen- lii, et SpiritHs sancli {Malth. xxviii), et hxc est
sis scriplam, in mulam parlem acrerentt. pcssima con.suetmlo in lcrra iiustrn, iit in lalis nc-
Sncris ct mnjoribus negotiis occupatas aurcs le- Ci^ssilalis articulo ^'icani, In nomine Patris, et Filii,
(fi) Lex CornelDa Lucio Cornelio Siilla dii tatore (8) Hxcepislola scripla fuit circa nnnnin 1164,
lata csl iii <|iii forro csilunl. Sicarii
lioinicidas, qno Giiillelmus a Campania prxpositus Treccnsis
enim. leste Josepho. Anliq. Judaic, lih. xx, dice- clecltis P5.I iii f piscopiiin Carnoteusem, post ileces-
l>an!ur lalrones ciili«>irt> uteiiles nagiiiluiline siiiii» stini Kobeni. I)e co scribit Alcx:titiler ll( ad Liido-
libus acinacibiis Persicis rccurvis , ct siniilibus vicuiii jiin orom liis vcrbis Dilectum filiuinnosirnm
:
iis qni a Koiiianis sic:i! «iiciiiitur ; iinde ct qiii latro- Cuhlelmiim Carnotensem eleclum ad nostinm privsen'
ciiKiiiliir, noiiicii siiinpscruul. Ilujiis lcgis inemiiiil tiam reneniem lum inw maqnificeniico obieuiu, ttim
Senrcn, lib. i De l*Tovid. toiiiis siiiiguinis stti re^pcciu, ei sna: honestutis uc pro-
(T) Lex Julia n Jdlio C;«sarc «liclatore l.iln esl in bilnlis iiiluilu, pa.erna heiiignilaie suscepiiiius.
«os <]iii coiiira itnperalorciii vel leiiipuiilioani ali- (9) Hiigone scilicel cogiiomiiie Do Toii.ssy, .Seno-
(|iiid nioliebnntui ; (|(ix quidein lcx varin capila nciisi tiiiic arcliipixsiilc.
«-oiiiprehciidebat, l)c ea Taciiiis, lib. i Aniuit. Ilis (10) Consiilenda episloln i el qnae ail rjiis elu-
niitetn dnabiis lcgibns coiitendit auctor prolmre cidalionem diximtis de iiiterreciioiie Ju:iiiiiis de Ca-
hiijus coiiscios duplici titiilo reos esse, el ra-
<-:((lis ihena decatii S.-Cmcis Aureliancnsis, •ie qtio iiic
lione pcrsoii% iiiterfecl:c, qux magistraliis miinere, seiiiio.
(h-canaius scilicet in Ecclesia fungebalur, el geneic (11) I.iidovico scilicet scptimo , Pio el Juiiii^ri
inuriis, qttae ipsi prodiioric a sicariis fitcrai illaia. diclo.
513 EPISTOLiE. — PARS 1. AN. 11C3 1177. -'i
SpiiUut lanc/i, nec lotam exprimaiil verborum A in suhmersione filii siii ego le bnptizo siliiit, cl (m:-
ei
roniia n qurc dcl)et exprimi iii baplismo, quod uii- lum in nomine Paliis, ct Filii, ei Spiritm iuiicti
dei.rc vocaiit. QuaBrinius ergo ulrum isiud baptis- prolulit, bapiismus iion fuit, el ideo pucr iile lia-
nius sit, vei uliuin ptier postea debeal baplizari ? plizaiidus csl, quia b.iplismum nequaquain siiscepiU
Uirum eliam IiOino islc mulierem illam accipere llaque de reliquo nulla snpcrcsl quje^lio. Yale.
valoat tixoreni, qttoiiiam boni satis essc (estimonii EPISTOLA V.

perliibetur? Et rogamns dignalionem veslram ul STEPRANI AD PONTIUM CLARCMONTENSF.H EPISCOPUM.
per iiiteras vcstras dc his omiiibiis certiiiceiis iios. Mentem suam pTolerl tte eodem bapiii>mo,
Valcte. Saiiclissimo Palri el domiiio Pontio Cljremon-
EPISTOLA IV. teiisi (12) episcopo, fraler STEPHAiNUS de Sancto

Evuriio, saliKeiii ct ciiiii uiiiiii dovoiioiie leverenliara.
«AUniTII PARJS1EN-!IS EPISCOPI AD PONTIUM CLAnEMON-
TENSEM. Pieiiiit, fatiôr, iiiiperiliam iiieani ct quxreiilis
aiictorilas el noviias qux-stioiiis. Accedil moles vc-

QuKsitii respoiidet, el aperit seiileniiam de vatidiiaie
liujus baptismi. recundiu: nicx, Patcr. quud iit laiita coiisiiltalione
vesira domuio Paiisieiisi (13) me juiigiii». cauielo

ncvcrendissim.. Patri el domino Pontio Chire- p
opisropo, Maijritil-s Parisicnsis Ec lesi« culicem, cedro carduuni, Hyl.ini licrculi comparan-
mnnlcnsi
salutcm obsequii plei.iiudi tes (14). Scriba doctiis in reguo ca:lorum pioferens
bumilis miuisier. et •
nem. de ihesauro suo iiovu et veteru, qtiasliotnbus ve-

consuliiit slris, iu profundilatc sensiis ct subliniilate scieii*
Snper quo cclsiiudo veslra no^^tram
parvilalcm, broitcr respondcmns, qtiia in quem li;e, rospoiidit, et coeleste oracuium suuiu facili vu-
debeat Scri- bis absolvit epislola, felix liiigiiu. Diviiium cjtis

iiKidiiin fornia biiplisini tradi vel recipi
pliiranini diviiiariim .'iuctorilale, el sanctorum Pa- respuiisionein, ut Thebais iEiieida (15) :
Irtim (eslinionio traditum habemtis in hiiiicmodum, ... Louge sequor, et vestigia semper cdoro.
sc.I'cet : 9 Ego le baplizo, in iwmine Palris, el Ilovcrcr iii coiitrariuui (10), si absqiie sacris ejus
FUii, el Spiritus sancti, el t.\ii(a esl horuui verbo- apiciiius in.bi quxslio moveretur. Qui sacramenluui
rtim vivacitns ut niliil immtitari, nihil innovari iiisliluit baptismi, furmani tradidit bupiizaiKli : Ite,
oportoat. Nisi vero loia lixc vorba siinul a qnociin- iiiquil, docele omnes gentes, baplitanles eos in
q:ic et qiinctiiir|ue liiigtia profer.iiitur, baptisinum nomiue Putris, et Filii, ei Spiiilus sancli {iiatih.
esse ;ion rrcdiititis. Qnia e;go, siciil iilierarum ve- xxviii). Qui bapiizandi sibi poieslateiii reiii.uit, iii
sirarum lestiinouio cognovimus, prxseniium iaior C hac forn.a ministerium aliis concessit. Noiuo dixeiil
Fuit enim Ilylas puer, qiiein peregrinaiionuni sua-

(12) (>orrisenda est antiqna hiijiis epistolae epi-
Rfapbe, el legendtim Pouiio, non Pciro. Ilic eniin
rum coniiieui llercules liabuii.
Poiiiiiis ex abbate V Claievalleu.îi elecliis e.st epi-

(15) Siaiitts Pupinius poeta scripsit diiodeciin li-
scoptis Claiomonlaiius iu Arvcrnia anno 1170 llen- bns poeiiia epiciuii, ut uiiines iiuruiii, qttud The-
Fasciculo sauciornm ordiiiis Cislercieiisis baideiii appcllavii, Virgiliuiti iii sua i£iieiilesecuius,
rit|ticz iii
iiuii tauieii assecuius, uucioris tiostn juilicio. QuuU
albo beatoriiiii ipsiim ascribit. Per ituiKium coii<u-
etiain ipse Siatius verc agiiuvit Itis versibus :
Itierai Maiiriiiuin rpiscoptini Parisienseiii, et Ste-
pltaDniii tnnc abbatein b. Evurlii Aureiiaiieiisis, an
Nec lu divinam jLneidn tenta,
niintster baptisini <)ui fuiidii aquaiii pioferens lan-
Scd loiige sequere, el vestigia semper adora.
(IH) lii hac episiulu senieuliam suuiii circa bapii-
luiii bacc verba, in nomine Patiis, ct Fiiii, el Spi-
rilus sancti, ei rclicciis ista, eyo te baptito, valide
sma prulert S.epbaiius, diciique h£C verba, eyo te
bapttio, noii esse de iieccssitate s.icrauieiiii; quaiu
conlerat baptismtin), iitcognosciiur per epis(olam3.
Episiola aiiieiii i Maiiritiiis iiieiitciu su.iin de hac lameii opiiiioiieiu detendere et asscreiti nou iuteu-r
et ptêseiilt cpis;ola: 5 Slopliaiius quid dil, sed tautuiii «atn prupuiiere Optniones, iiiqiiil,
:
qii;L>st. ajierit,
scnliat exponit.
prolundo, non asseriiones. Uuc auieut urguiiieitlu
c;iui videtur aslrucreÂd vulidiiatem sucruuteiili id
(!«) Fuii is Mauritius LXVIII episcopus Parisien-
taiituin rcquiritur, quod Chrisius ptxcepit lioii; sed
sis,Pe;ri Loinbanli successor, viriuie el crudilione |
pra:cepil bultiiu bapiizare, seu iaiiiigero pueiuiu tii

cbiissimus: scrips t eiiiiit Sennones ud populum, et
'
De cura anininruin ad tiresbtjteros. liasi- uquaiii, >/< iiomine fairis, ei Filti, et Spinius sancii:
Iractaluiti
licaiii beuia: Maria: Pansiensis fere iiue^raui con- ergu qiii iiiliiigil puerum iu ;i<|uaui cu>ii liis verbis,
1/1 nointne Puiris, el Fiii, el S,itrilus suncli, lauit
slruxii, ct siib linem vit;e apud S. Vicioioiii scces-
sil, ubi lumulatus est. De Kigonlus sub uiinuiii
illo quoJ pra:cepil Chnslus, et vere baptizai ; iibc opus
Eodein uuno tii Idus SepteinUris, Mauritius est ui expnmut verois, eyo te bajittzo, cuui expri-
lliili:
iii;il :acti!>. S. Tliuiiias, parieiii, Qtixsi. (iti, un. 5
venerundtu incmorice Puriaiorum episcopus, puler pau-
jieruiH etorpliunorum,leiiciier iniyravn ud Ouininum. al 1 el ::!, liuic ai-gumeiiio rospuiniet. Coiiiluuaiiduii)
tltc tnler innumera buua qua: (ecu, tiuuiuor abbatius cst auiem liuic aucluri, si quudauiiiiuiiu iii liaitc
(unduvii, et propriis sumptibus devitiis-iiine diiavil, seitlciiliam propoiidere videalur ; iiundum 04iiii|
videlicet tterivuileiii, Uerinerius, titdnuuu ei Gi(, et claie ct disiiiicio luerat dociaraluui qux verli.t es-
ulia qiia' Itabuit paupertbus erogavit. ilaiios iii epi- sout dc iiocessiiale baptisiui: quod ijiiideui ciica
stolj 2l5i ejus epiuipliiuiii a Siephaiio iiusiru in ejiis lijec tempora êorolum lutt ab Ale\aiidio lil lus
|au(k'iii exar.iluiii. >erb;s iii Decrei., Iib. iii, (ii. 42, Ue bapii»iiiu,
(ii) llac coinparauonc sarpius uliiiir aticlor no- cap. 1: îi quis pucrum ler in aquam immerierit in
slcr, ui signiliccl (|uaiiia sil dispariias iuier Ituiiii- numine Pairis, ei Filit, et Spirtlus sancti, amen: d
iteiii (ttib.lem et rubusiunt, parviiiii ei iiiagitiim, igtu- non dtxerit, ego lebapitio in nomine Putns, et Filn,
lU.ii et duciuiii,qiialii cia'. iiiier Mvl ni ci llei ciilOiii. fl Spiritu* sancli, amen, non est puei baptitalui.
315 STK['n.\M TOIlNACtNSIS KFiSCOP) 5tfi
ipii;i qHOtl diciliir, Ite, docele owuei (jenies, \ol s;>- A icgo: Lgo ic iaplizo,in iwiinntPiitiii,etFilii,e!S ir:
cramcnli ol)linp;il iiiljslaniiam, \el oxpriinal fur- <»£ sruii7i,sc(llaiiliiiii HArTiZANTEsiti nomine Pw.ria et
ni:mi. TiMicainiis <|iiu>l se(|uiiiir : Bniilizanlcs eor, in Filii, el Siiiriius sancli. Sdl ol Z;i( liari;is pap;i Uoiii-
nonJne Vulrls^ el /'«/t/, ei Sfnrilus iuncti. Noiitiuiii (jcio C|il.sc»)po : Insynodo Anqlorum dccrelum el fir-
il.i li';,'i, Baptiznnles eoi, ei Jicentes: t'go baptizo tc misshne prccceplum, el iliHijcn!rr ilcmonslratum esse
in noniine P-itrh. ei Filii, et Spiriius sancii, Si ba- dignoscilur quod, quicunqne sine invocnlione Triniia-
pliâiT iiiiiiigcie. ei hiiplisiiiiib iniinclio cst, i|uiti tii mersus juissel, sacramcnlum regeneralionis non
aliii i siiiil bupiiz iiites iiisi inliiigciles? Iiiliii/eiis liaberel, quod omnino verum esl; quia, si mersiis in
crjô ciiiii iiilemiuiii; hapiizaitdi, si piufor.it i|uo(l fonle buptismalis qnis fiierit sine invocilione Trinila-
Vciit;is jiilicl, i.i est, in mmine Pa<ris, et Filii, et lis, }'erlecius Clirislianus iion esi, uisi in nomtnc
Suiritus sancti, liupiizasse viilciur, cl lormain a Pairis, ei Filii, ei S;>iritus sancli fueiit mcrsus, Non
Clirisio traililain complcv ssi'. Kliaiii li;cie(icos, si ail, nisi qni bapiizal dixeril : Bapiizo ie in nomine
li;cc treii eiiiia iioiiiiiia proliilcriiil, ciitliulicain for- Pairis. IMuia possciii colligcrc, Patcr, qiice iii liac
niatn ienui!>se tlicciiius. yooutiuni, uu\m\. Iiiiiuci^n- parie iiie niovciu, ct inot.c (iii;csliuiiis solniitjiieiii
liiis, Iremendis noininibus Pairis, el filii, el Si>iritrs proniovcnl. Vcriiin quia tiiiicu ei piolixilalis aigui,
B
sancti baiJtizunt. êc Uj ud eos <e unilaie polettali» cl procacilalis iioiari, parco cliartiike, parco ei fa-
divinK, hoc est Patris, el Filii, el Siiiiitus tancii, niu! ii;ex. Opiiiioiics proriinJo, iioii asscrlioncs,
aliquanJo qnaslio mota esl. St;(] eiP.itiT Aiit'iisiiiiiis paraliis, ut dixi, siimiiii ct c.illiolici viii (loniiniPa-
ilc cttlcsia^ icis legulis: Si qui, iinjiiii, (/;;«r/ illos risiciisis scqiii vesiigia, noii tamen aildictus in ali-
hareticos bapiiiuti sunt, qut :n ianaui Trinilulis ciijiis jiiraro verba. Claiisuiaiii taiueii qii.x a bapti-
Confesfioi.t buptiziiut, et veniunt ad cuiholicam fidem, /.aiiiilius sotcl et debci <Jici, scilicet, ego te bapiito,
TtciiniinUi.r qnidem ul bapiitali, tie tttncUe Triiiiiatis siiniina rcvereiiiia d<'oscuIor, suiiinio stuJiu aiiiple*
imocaiio vet cvnlessio annulleiur. Si ab hxreiicis ctor. Cain inaler Ccctesia sic iiiduxii ul esset de
bapiizaii iu cuntcssioiic Trnilaiis ab licclosia ic- soiemnilate iiiiiiisteiii, noii '.'c subsianlia sacra'-
cipiiiniur, ne Tiiniialis invoc.aio vel coiilcssio aii- tneiili. N;iin si aliiid dixcriiniis, absijiic ineJio con-
niill<'iur; qnare iiun bapiizaius diceiur, qui a laico rDeliimiir dantiiatus, qiius iii nccessitalis artculo
cailiolico dicrfiiie:
Spiriius sancti,
In
lertio
uomine Pairis
esl
, et Filii, el H a laicis iioviniiis bapiizalos.
dicere solent qni liileras

liuc eniiii soluin
iii<:;rsiis (I7j? Nain si ijinorîiiles p;irviilos uud.ti-
lioc iM)ii adiiiiltilur, conftjssio vcl invotatio Tiiniia- laiil (18), En nome Putres, ei FiUs, el Esperites
lis. (jiue ibi factj csi, laiiqiianj qiia; nilnl <oiitull, C *""'f*» '» qnibus vcrbis ejiinJcm viriuiciii iiicsse
aniiiillalnr. idcni ad • Orositini : Idem bapii.^ma est qn^m in Latinis syllabis idcni siijiiilitantibus, el
et linre.icorum, scilicet qai in nomine Pulris. el ciediinusel faleniur. Velicnieiiicr tamen aiguendos
Filii. el Spiiiius sancli baptizant et luclesicF callio- el p<£nileniia afTiciendos dixerim saccrcioles, qui vel
liew ideo cos Ecclesia non rebaplizni per negligentiam, vei per iiiipciiliain aiiqnul oini-
: et
; \Q quia in
nomine Trinilulis bapiiiuti sunt, et ipsa esl profecto seriiil (le vcrboiuni solcniniiini tlignit.iie. ûi pije-
forma sacrumenti. Ecce quia foiniani sacrameiili iiiissis ratiuiiibus rideni adiiibueril, bapiiz.iluiii taii-
baiic etse dicii, iinincrgeie scilicet in nomine Pa- ler, in nomine Pulns, et Filii, el Si,ir,ius stancti,
tris, et Filii, el Spiiiius sancli: non adliliir, etjo te non iteiuin baptizabii. Ilaqiicqui sic ciiin bapiiza
bapiiio, \cl iinniergo. 1 icni de uuico bapiismo : A'f- vil, et spiriialis piicri paler, cl i:i;ilris cjus ct/mpa-
qnuquam dubitarem eos habere bupiismuin, qui ubi- ter ellecius esl Undc el si uxur ejus pri>is nun eral,
cunque vel a quibuscunque illud evunrjcHcis v:rbis iinpcilienie cunipaiernilale, jndii ionieo cnni ca noa
cousccratum sine simulutione, ei cuin aiiqiiu fide aae- coiiiiaiiel iiiaiiiinuiiiuin, ciiiii iiua, ci>i prius con-
pis ent. Vides, l*alcr,<|iiia solis verliisevaiigcliciscoii- liaxissel, secundum (luod DeU:sileJit papa J9) asse-
se^r.ilnr baplisinus. Nusqiidin uutein in loloLvangclio I it, iiulio niodo scsc iii cunjtiîo cuin ca rccipicl.
tcps in baplismo nna luniuin ficret mcrsio. Q lod qui-

(47) Trina iminersio olim iii baplismnoliservaba-
titi : it^îliii' ciiiiii in caii. apost. 49 (l 5U <Si ijuis :
(Jcm si.iiuium. noii bUiUiii icccpiiiiii liiil iii omiiibus
presbijler aui ejiiscoijus nou irinam mersionein uiinis Lc>le:>iis, siquideni e\ bac epi.tiola patcl bis<e tem-
vnj^lerii ce ebret, seU scmel weryut in bnjitismaie,

poiibtis riium baplizaiidi cum iriii.i imii.crîuiic a I-
qiiod duri a quibusiUnn dicnur in morie Doinini, lie- iiiic \igiii&!»e pcr Galli;is
poniiur. Posiea taiiiiii in ('Cclcsia usns fiiil iinlilli:-
(IS) iJiiii c^l ac qiiod G:illicc iliciiiuis, Ondoyer,
ciiiii baplisni.i |irivaiiiii ctHileiliir absqiic ca:ie>»o-
rens, ul nioilo lriii;i, niodu iiiii<a iiiitiicrMoue l>3-
iiiis ti iiiiciiuiiibus :ib Lcclcî-i j)i;c^ciipi;s.
pii;>m:i vonri rreiiir, «jiiud ail jS. Grcuoriiis cpislola
(li.t) Scilicel Uurdi.tiiom ejtiscopiini
iii t'pisioi.1 ;iil
a.l l.eaiiiJiuiii lil». i, cpist. 4: Rei.rehen*ibile esse
liul uleiins o esl infanlinn in buptisiuuie vel ler vel Ilisji.iLîisem, \.i qua
jShHus Llirnininus
li.ec ail;
I
Sfinfl minergere. T;imleiii iii cuiicilio T<iii;l. Ii^.bitu

suuin ioniinuiiiin in covjuijcin i.iibC j.erc UCjci et qni .
siib lliiiiorul :iiinu ()35. caii. b, snbltla iiiii liiii;i

prifiumjiseiii, aiiaihemuin viucuio rciige,ur iêipe- m
liKTSiO, cl ;iil uiiit;iiii rctl;icia: Projtler quîd in liis- tuuin, nisi icsnilen.xain egcrit Uigne. iUulierts, cuoi
.sc/;.'ra/ic fueitni pro liac iliicilu ic, a proprtis vins
paniis (veiba siiiil concilii) quiduni s^tccr ôies iri-
u.im, quidiim, ut dicitur, itmiilam mcri>wnein fucie- lu.aui reciineiit Uoieiu, (luain in die nuptiuH lecepe'
bunt a nonnullis scliisma esse ronspuiebaiur, ci rvnl. ei poai expletum nnuum rccipiant alium virum,
stnnlilcr vtr uxorein.
uni'as fidet icmi videbamr ; (lecreium juii ui d,'in- et
5<7 EPISTOLiC. — PARS I. AN. 4163-117" 518
Ncc obloquiturquod Joann<»s papa Anselinoepiscopo A preces nosine coiiiinciii, qiiod affcciiis dcsiiferni.
capimlo Ad Limina bcati l*e(r'i. Ibi iiiniiine
scribit, qiiod desiileriiim cxspcclai. f.barissittium nobis el
de coiijiiiiciis , liio agilur de modo coiijiinf,'eiiilis. El vobis fiiinin ac fraireiti nobtiitin Gislflicrlnm niilti-
cerle Hiiilia inipediiiiil in:ilriitioirniincoiilr:i!iendiiin, mns, nt in necessiiale sna, i]iix et nostra, Patrem
qiix iioii diriiiiuiit coiilraciiiin. Nam et iiteiii papa vos seiitiat ct patroiniin. Morbo langitur occnllo
iei eodein c:*piiulo raliotiein snhdii, qnare (Oiijoiicli nobis, cui si non occiirrilnr iii priinis, mclueiidnin
ob Uiieir. caiisain non sepaieiiliir, qiiuil fii^ri, iiiqnit, esl in eitremis. Excitetur aircclns et elTeclns vester;
niillaienus delict, dicenie Si riplnra, a Doinino*jiin- cbaritas opereiur et pictas,'^ itl ci prislina .salng
Clan» essa viro nxorefn, el quoU Dens conjutixil, tio- ve^tro niinisteiio restantelnr; ct quia pusillaninii-
tno iion separei (ilullh. xix;. lllii planc loquilnr de tatem cjus scimns, eliamsi properc reverti volnciit,
fonjniKtis, qni forie aliler dicerei de conjiingendis. rogamus nt cnni lcncalis vobisctini, donec aut nos,
Valeat sanclilas veslra. aul nuntium iiosirnm videalis.
12-14 EPISTOLA Vi.

16 EPisTOLA vni.
ALDERCKTUM MfHATeMSEM BPtSCOPCM.
A.D
AD DECA.NliU S. IIARTINI TtRO.ÎENSIS.
Puraat fe de quibuidam dictis quw ipti falso fueraiit Qucerit eletmo$ijnas pro eccltsia Saitcli Evurtii
reiulit. B reparanda.
Aloeberto Uimalcniii (2U) cpiscopo, in advcrsis Soliicilaro compellininr amicos nostros, et iii
constanliain, iii prosperis xqnitatem. preces assnrgerc neccssilas iins conipellit. Conibii-
Comiunnis fcre principuiu et nobiliuni morbus slam Palris Evnrlii (25) rcno\aiuns ecclesiam, nbi,
esl (21) cito crederc el coiKieinnare. Priinuin leve, qiiia noslra non suEricinnl, aliena stipendia inoiidi-
secunduin cruJcle est. tUrmnque vobis aiienuni camns. Exinius in pnblicnm, nec sine ritbore rubo-
r^ciat, qni in adventii sua fecil utraque nnuin. rem abjfciiiius, per vicos ct plutcas dCTOtionem
Qiioî de nie credidistis, non racilitaii, sed innocen» ple4iis, ul possumus, excitanles. Indc est quod bos
liae, qinc oaini verbo credit, veslrai liller.c depnla- fratres noslros ciini sanctorum pigitoiilnis mj.îniu!),
runi. Pioptcrea qui me voliis detiilit, niajiis pecca» quibns, obsecro, pcr ancloriialem vestram el ope-
inni li.ibct. V(.btr£ voiunt.ilis iudicia pleiiis dcoscii- ram detur copia itt ecclcsia S. Marlini elecmosynas
lor lahiis, piciiis viscerilius deamplecior. Benelicio- devoti popitli corroiâie. Non inaiguabiinr pins cl
rnni niemor, (\u:» niiiii cxliibuistis, d<-puiio mcnio- misericors confessor, sacerdoli sno vel praisiare
riain querelarum, offero nie doinino ineo, et in obstqniiim, vel bospilium prjcparare. Qucni eiiiin
cjus ob.sequiniii totiis ibo; el quia laboris ot stndii habet iii coclis coiicivem et socium, i;ctu9 in tcrri»
niei primtlias noiuislis, dccim.is vobis reservo. Non ^ bospilein snscipioi, et amplexu gralissinio cotifo-
diibiiel doniiiios inens vcl jiibere qnod volueril, vcl vebil. Cum sanciorum pijjnoribns luisimus, nl de-
quod jusserit oblineie. De reddita niiiii gratia ve- votioniim popult per aliqnas e«-clesias iiat ublalio,
stra graiias ago, si Incus et tempus occurrcril gra- qnx offerenlibus in nieriinm, accipientibns in sola-
(iam pro |;raiia rcddilnrns. tium convalescat. Gramle est quod pcti mis, sed
15 EPISTOLA VIl. binc nostra compellil neces&ilas, inde testra nos

AD GODEFP.IDCM ABBATEM S. SATTRI. ^ beiiigiiilas invitat.
Jlogal ui quenidam iuum cononicuni apud se retineat. 17 tPlSTOLA IX.

(..iiarissinio ainico suo Godefrido abbali S. Sa- Scribit amico iuo de ejusdem eceletitv restnuruiione.
lyri CiS) fraler Stephanus miiiister S. Evuriii, ple- Inler fumanles ecciesioe noslrye cincrcs, el .^m-
niuidiiicni saiulis in obseqiiio sanilatis. bosla reiiasceiitium paritliim ligna, llcnics ei aiio-
Aux iinin a poientc, consiliuin qu-.trilur .t pcrito. nili, prodire cogiiniir in pnbricuin, cl ailriia ronte
IIxc diio, si volniitas aiirncrit, spei rcniediiim pol- stipis exlerac snffragia meiidicare. Erigilur nova
licentur. Posse scire, et velle vos credimus quod confessori Evurlio fabrica, qux sic nosiris inciioa-
D
(20) Fnit caiioniciis regnlaris secnndiim S. Au- epis'ola ei plures aliiB scr piae sunt.
giistini r'';<iil:iiii,el pr.ipiisilns Ecclt^sise Mimaieiisis, (25) Cum abbalia S.-E\uriii Anrclianensis esscl
viil(;o Mande, dcinUe ad scdein banc cpiscopalem cxlra mnros urliis sila, brllornm paluii ini;iirsiliiis,
evfcuis atiiio 1151. unde clailcm maximani perpCisa esi, pii*serlim a
(21) Pcr b.TC vciba iiinnii bnnc episcopnm fuissc Norinannis, qni caiii ferro el fai e delcve- peiiitiii
noliiii ^nMioic oMuiii, iicc iiniiKMilo; sii|nidcin ab raiit. Ciini Sloplianns abbaiis iii ea an- oilitio circa
iUitslri 01 anli()ti:t iainilia dc Tornello apud Caba- niiin 1174 fiingeuiur, iclo doiiius Dei rcpjraudae
|il;in(>s iluccliat oii;înem. inceiisns, nl sninpuis ad taiilum optis iKUCssarios
{'ii) lix caiioiiKO S. Eviiviii Anrelianensis e!e- coiiipar:iret, inisii ipiosdam e suis canonicis ad vi-
Cliis liiil in ubii:ile(n S. S:iiyri jnMa nrlicin di- cinasnrlics. qni, nl umc nions ciat. sccniii dclcr-
ciaiii Sa<ruiii-ta;sai is, vnliô Sancerre, in ilioecesi rcnl reliqnias beaii bujits Ecclesi;c ponltlicis cl pa-
niiiiricenî. Fnndaia fiil b;i'C ubbatia aiino
:iiiieiii iroiii, qnariim intnitu iidelcs clecuiosynas siias
1115 a Malbildc, doinina iii boiiorein S.
liiijns loii largirenlnr, lcinpli sni rc>iauralio::i impcndciiii.is.
Peiri <'l S. Satyri, pltiiimoninKine .socioiuni ejiis l)c hiijusniodi roliqniarum deiatione aguur. ran. 12
mariyintn, ad o!li iuui (iericornin iiiibi canonicc com.ilii Piclaviciisis bis vcrbis : Vi saiictorum )£li-
vivtMiiinni, ul leiîliir in cliaria fnmlalioiiis. Ifi C qnias causa pecuniic ei (jwrtuJu» circunifiiiutet^ ad
n:C!i s ciiiiin ui.ilnm st poslea roiif^rcgatioai Viiio>
• fincilienlionem noi( arimillant'ir.
liii.T, rtijiiserat caiio ns <;oiie''ri(!u-, ad f|iioi:i b.cc
i
;
31!) STi:rH.\M TOK.NACKNSIS EPISCOPI 520

tur impemliis, ul periici desiilcrcl alienis. Misimns \ debiia, cum uec ainpnantur reddilus, ncc augcaiur
hos rr:urcs uo^lros cuin s:iucloruni pigiiorihus, m iiumerus rratrtim, nec vetustate consumpla .xdiflcia
devutiiiie po|iu!i pcr aliqiias Ecclesias vcl luodi a rcslaurentur. Txdel audila de referre, quae vicini,
fiul cttllalio, (|u;e ei ofroreulibus iii merilum, el ac- qiiorum pntrimonio niouasterium sustiiiciur, niise-
ripieiilibus iti solaliuiii convalescal. Graiide. esl rabililer nobis replicaiitel frcqiieiiter. Videal paler-
<|uod peiiiniis; scd iiiiic noslra nos conipellil i>c- iiitas vestra, ul loco in desolalioneni vergciiii pro-
cesîtis, iudc veslra biuigiiit.is itos invitat. vide.tlis laleiii prioreiu, qiii el bouorcm Dei el or-
EliSTOLA X. (iiirs diligai, oi locuiii ipsiim in mcliorein staium

AD Cl.fMACE.N EM ABBATKM (24). reformel.
Moiict ut
(iiuoieiil yiior.iit {'i-j, moruisierii Pontis 19 EPISTOLA XI.
moiiiiciwrniii, qiii cccleiia: sucv boiui dilupidulxil. XD CU1LLCLML'M (2t)) SE.NOiNt.NSEM ARCIMEPi^COPUlt.
Qiia: pi'» octilis li.>beiiius faciliiis iiiuolCbCiint; Commendat ecclesiam S. Siimsonit (27) Aureliiiueimi.
loiijje auloiii poslta, qiiia rarius oiTeriinlur, et lcpi- lu tc, Paler, lespiciuiil ocnli toiius Israel, ul eri-
diiis inei:lem moveiit. Iiidc est quod, rcinotis dumi- pias paiipcrem a poiiMitc el cornua peccaloriiiu coii-
bus veslris, Paii-r, si qua iniiius idonec (ieri cou- friiigas. Iti biijiis constaiilia clamat iii aures Domiui
tingai, tan.iii voiiis exciisalioiiem prx-slant, quan- B Sabaotb Sion (28), ecclesia Sancli Samsonis,
«lia
«Jiii nescialis : ai, rei veriiale (oinpcrta, iion est cl contra miilierem iinprobam qiiasi ullerani Jezabel
locus cxius.iliDiii 18 qiiam excludit togniiio. F.sl stib umbra alarum veslraruin qiia<rit requiein et
iii lerriiorio nosiro iiMinasteriuiii qiioddam veslriim, solameii. lnjiislc possossioncm ccclesiae civilem el
cujiis prior, iil dicitur, non seciindum ca qua: coii- jiistam non solum lurbat, sed el auferi, ciim toiius
veniuiit ainliiilat, iiec restaurationi domtis hiUn- fere civiiaiis testiinoniuin ejus niiretur imprubila-
dens, iiec utililaii fiatriim, aut (ju-eti, crobras a lcm, cjiis impndentiam dctcstclur. Seulentiam illara
viciiiis, cl quibiis (ides liaberi del)Ct, coihiiie»tioucs qiiam Cccle.->ia Sanciu; Crucis in eam proliilil, ca-
au "iivimus, el ipso ge tu siio licgotia perbilieni ve- iioiiicam credinius atqiie jusiam, cl eam siciit di-
ritalciii. Excrcverunt in iiumcnsum brevi teinporc gnum paleriiiiali vefHrx videlur, comniutii ciim eis
(24) Cluniacum releberriinum

toto oilic nionaslc- lunn e:ipediiionc in Galliam reiiieiis, adduxerit sc-
rinm iii M.nisconen.-i, qiiod capiit aniplis-
di<ece-<i (iim qiioslain cannnicos icgnlaies, qni iii ec( lesia
6im:e congic...at onis .si; tipcr exsliiil. Fiiiidaluin fnii p:(lriarcli:iii Moiilis Sioii diviiiis vacabanl, iil iiotat
siib Ucgiila S. Ceiietiicli a ntirnoiie abb.it ', f.iveiilc Jacobiis de Viiriaeo Hiil. orieiiUil., cap. 18, <|ii(>i(
G.iilelino pri i>o coiniu; Arveriiiui cl Atpiiiiuiinnu iti a>deiii Saiicti Sanisonis AiiielaneiiSis, luco cano-
t*'ji:e, aiino 1)10, dc (|iio Glaier lib. iii, // si. !• ytiiic, niconitu ilii saicnl.iritcr cl singubiritcr viveniium,
c:ip. f), ail Moiiii^teiinni coanomento Cliinidciim,
: iiidiixif, cb.irtaini|iie don:itioiiis Itujtis aiillieitlicaui
qnod ex iiin ejusilcm loci ucclivo iiiqne litiinili, tule conlici cutavil, qtiaiii refeil Saussaius, lib. x Hitt.
toriiium esl nomen, vel eti(-m ijuol ajiliiis illi con- cccles. Aurel., ii. 4.
Hruil, a cluendo liicliun, fjnonuim clucie crescere Ilinc esl qiiod in ciiarla di)u:^tio)iis cujiisdain loci
diiinins; ins (jne iinijipe tiii reinentnm iliier!,orum dicli de Frameer ciim oiniii doiuinio siio, facl:c ec-
doii'>iiun II iui jiiiiiciiyio lorns idein oOiiiinil. Con iru- clcsiu: Sancli Saiiisoiiis, biijus ecclesi;e fralres di-
xii i liliir iirivdiduin cvenobiuiii priiuiius Puier mo- tiiiuiir Jerosolydiilaiii Saiicl;e Marix' de Monlc Siou :
tiiicltorum Bi^liiieiiais uioimiilerii lierno, jubeule Gnil- <)u.ipr'ipier (tpei';ir preiium du.\i bic eam recensere;
Aquiiauorniu duce, in pago Muliico-
lelii.o ])iis.-,iiuo sic igitiir baliet :
iie-..si buier Crnonniu lluvioluin. A et Q

priiuiiiium el fniis. Ea quce tacris Dei ec-
(20) Poiis iiioii:icliiintiii est prioratiis ordinis clesiis pia iibernliiale douuutur, diijno debent robore
Cliiiii.HCasis, dti(.i.^(;im circiter niilliaribus aburbe coiivalescere, ne quies ei oliuiii enrum ecclesiurum, et
Aiiiili I di^lins. jiemouaruin quibus conjeruiitur, ab aiiquorim mole-
(2U) Kdil iiliits Tbeobaldi Campanioe coinitis, pri- iliis seu vexuiiouibus nliquuieiius valeunt penurbari.
mnm Treccnsis EcclesiiC pr:»posiliis , deiiide iii Ex lioc erqo ego llerteus de Virsioue, uotum fieri volo
C:(inoteiise II cpiscopum ( i(c:us, iit di.timus, anno tuin pTa'ieiilibus qunm fuinris, quod iocum de l'ru^
tlOi;iiide assiiiiipins ad uietropnlidi Senoiien^sem amer, qui situs est in coufiiiio de Clmuin ei Drienuuin
1 lt)9, et a Mauiiliu Partsii'nsi episcopo cousecralus ecclesiarum cum
appendiciis tuis, pro salute progeni-
dciiiuin ad lleuieiiscin :ir(-bi(-pisc(ipaiuiii vocatus torum meoruin Siiuclw Mn.
el luea, Jerosolijmituriis
;<iiiiu 117.5, purpura cardiiialilia laiideiii donaius D na* Je Moiiie Sion ei fialribns ecclesia; Suiicti Suin-
esl Pliircs ad euiii bic iii-cribiiutiir cpisiobc. soiiis Aureliaueusi.i sub lali lenore duxi coiijerenduin,
(27) iiuic ecclcsia iii urbe Aurelianensi aborigine ui Hcc prcEdictus locus, el cjus potsessioues sine us-
i
fi:in 10 Sysi plioriaiiu inartyri luil dicata, et abbaliali iensu meo aul liwredum meorum qui mea harediime
dignitate (iecurala. Al, cun: canoiiici Didenses iiietu fuerinl decorali, alienari posbint, distraliit veiidi, vel
Normanitot iim corpus beali S:iiusoiiis ex Briiaiinia quoiuvdoibel obliyari ; nd liac udficieus : ICisdein
;ninori Aiuelias deporlasseiii sub auiMiin i)3U, llugo, fiatribus niliilomiuus iiidulgeo, ui liis libere poisiut
foiiies Pari&ieiisis el Aureliaiieusis inarcliio, dedit uli qîo: de feodo meo ad ipsius loci augiueiitum po-
baiic abbaiiam prxlaiis canoiii-
cuiii aiiis cccleîis, tuerint adipisci, prcesentem uiique pagiiiam sigil i msi
cis Diileiisibns, annneiite Aiiseliiio Auielianeiisi aucloriiiite prwcepi corroboruri, ussisieutibus iestibu$
aiiiisliie. 1'oslca Pbtlippus I, raiicoruin re.\, iiuno
l* .Aao Liioiuo, litiiio prcefecto, llembuudo Cuinbuslo,
^libaliaiti S. Syuipbon ui ac S.incti Sainsoiiis tuiic el Venundo jralre ejus, Mauberto Suiicia' Cruiis cu-
iinncupaiaiu,unacuiii20i"^*''el3it^:'ui*i. qiio.lstattiu nonico, lliumerico presbytero de 1'elra ficia. Acluin
1)1 loco ip>iu.^ inuiiastcrn, ascripsil canoiiicis Sancli publice, Lulovico rege regnuiite, anno ab Incaruu-
Mariini a C:iinp.s prope Paritîos, iu die (ledic:iliouiii lione Domini 1175.
cjiislciii ccclesi:e die 1 ûvembiis IUb7, iuslruincntu Hic locus de Fraamcr tilulo prioratus gaiidet,
Miper bis confeclo. quem bodic pos.sidet unns e canoiiicis regularibus
(28) Voc.ii ccclesiain Sancti S:«msonis filiam Sion, iiusirx cungregaiioiiis Gallican^, qui uiibi baiic
eo quod Liidovicus VII, aniio 1152, ex Jerosolymi- chariam snppediiavii.
3ii EPISTOL^.— PARS I. AN. ! 163-1 177. 5i2
desi(?erio snppliciicr a Tobis roKamws el pcliinus A faciillatos qnopsieiit libcralcs ,

fjcnllaiis amiliai
leinporales. Plaecl vobis , Palcr, in lioc aninilo
roiifiriiiari.
consiliiiiu el auxilium dare, noii liuic laniiini cle-
21 EPISTOLA XII.
rico, sed ei Oinnibus aliis. quoiii:iiii cl connniinis
AD ALEXAISDRUM 111 l'APAM, raiisa esl ouiiiiiiin, ct propria singnloiuin. Uene
Hogat ut se propitium prtebeat Joanni clerico valeai saiictitas vcsira.
Aitreliaiiensi Cild).
23 EPISTOLA XIV.
Sanclissiino domino et Palri Alexandiio sununo
AD ALBERICUU BONOMENSEU LECiSPERITtJJI.
poniifici, Stepha.nus diclus :ibbas.
P;irala sedcs vestra , Paier, ut de pleniludine ejns Supplicat j>r0 Hugone Atireiianenii clerieo, ul ei
pra'Sio sit.
omues acripianl. El profeciiim parvulis, el stalum
provci lioribiis pollicetnr. Ilcc de vestra mispricordia Domno Alberico Bonoiiieusi loRisperilo.
qnidam boiix. ut iiobis viibuur, Abseuiiau) vesiraiu supplel iiiilii frequcns nomi-
pra'sunieiis jnveiiis
indolis, Joannes in Aurelianeiibi uulrilus EiCiesia, nis vcslri memorin, et suavis morum vesiroriim
reconlalio jiicnudum aniinoe iiiese plausinu excil:if,
ei eriidiius, devoic a vobis ei consilium expetii, et
malri- Jociiodaiu celebral llieatriiliutu aciiouein, In lc est
auxiliuiu ex*peciat. Scimus eiim de legiiiiiio
qiii, clsi qiiod aiuicis el domeslicis ineis nouien veslrnm frc'

monio et bnnestis parcutibus iiaiuui, iioii
lacullaiibus diviies, luoiibus snul insigues. queiiter iiisiuiio, magnifico et cxtollo. H:ic dc c:iiisa
sint
Crediuiiis eum idoncum qni vel in Aurcliaueiisi, vel mihi securiiis ad vos cbarissimnm aiuicnin meum
barum praeseutiuin laiorcm, iil eiim ransa uici be«
in alia Ecclesia, slipeudia canoiiica luereatur.
nevole simul et benefice vobi^cum baheaiis. Dignum
EPISTOLA \m. euiu) credimus, cui el bouorem exbibealis cl fa*
AD CUILLELMUM SENONENSEM ARCUIEPISCOPUM. vorem.
Rogat pro quodam clerico tclivlari ut ei tua potseaio EIMSTOLA XV.
conserveiur,
AD CUILLELMUH BONOMENSEX.
Cbarissimo doinino cl Pairi Guillelmo Senonensi
arcbicpiscopo, fraler Stephanus abbas, saluiem el Commendal eumdem clericum Auretianensem
cum ouiiii veneraiione reverenliamc Domiio Guillelmo Ronoiiionsi.
22 Professioni simul el conditioni pra;scnliuin Hilaris opiiiio tua relalii coiumeanlium, seipsam
laloris couipaiiens, ei revereor clericuni, el piiupe- p in dics excedcus, gralum milii pra;bet spcclnciiluiii,
rem deaniplccior. Ad beslias depngnal iii laicorum gratam refeclionem utinisirat. Crescal, obsecro,
foro, contra laicum de paterna baeredilalc liligans, el siint Oilor agri pleni, cui beuedixil Doiuinus,
judices babens cos, qiii cl iion novcruut liliera:^, ioiiKc laloqiie diirusa, in adjutoriiiin tuuiu reinoias
cl l:llcralos odcriint. Vestra, Paler, sciiiciilia uoii cxcitel iiaiiducs. Iloc et coiitiuiium de le volum
iniiius acqiia quain jusla, corain vobis agenteiu cie- meum, bx'C deprecalio jiigis. Ii.nec iiidcfessa vobiii-
ricum iu illius reinisil ciiriain, cujns aiiiuia fuii- tas. Inlcriin dileciioui Inae coinmenilo buiic amiciiin
Clionc censuu) possessio profitetur. Eo salvo, pro- nieitin cbarissiintim Uugoiicm, iil eiim cansa uiei
lala cst definiiio vcstra, ul causa siudioruin, <iiia bciiigne siiscipi:°iS, et ei consiliuin et auxiliuin tuum
coiitingit cum alifuisse, non dcbueril obluisse. Iii libcuicr impeudas.
conlrariiim uititur juiiicare lurba m:iledica, ne di-
24 EPISTOLA XVI.
cam maledicla, qiiac iiescit legere. Qu:trio conve-
AD QUEHDAM PntOREM KEAP< LITAKUM.
ncniiil liligantes coram judice, et quarlo filti liomi-
ntiin, qui jndicant terram, ut, vii!g:iriter loqtiilur, Commendat quenidnm ranonicum suum Seapolr
commoraiiiem.
judicium t-espcclaruut. Pro cerlo didicimiis eos non
niiiius impudeuter qnau» impnuicnier primo con- D Cliarissimo auiico suo loiis pr.iecoriliis anipiir-
sctisu jiidicaturos, causam studioriim noii essc jti- ctendo Neapolitann priori, fiaicr STtrnA.NUs, salir-
slam abseiilix caiisain : ob qiiaiu aul ipso jurc iion lem et muiux charilalis obseqniiim.
fuerit Incsus, aut rcstitui mcrcaiur, ciijus abseitli^ Ea jucunditate simul ei bititia, fiater aiuaniis-
' el stiideiUis b:i;reditas distract:i csl. Si sic rcos sime, nominis lui recorilor, qi);e a»im;f Ter.iu»
profcrre contigcril, el )uri comintini conlriiriiim, aniicitiam deguslaiili iioti miiius alTer.it (iileclinuis
et senlciiii;e qiiam dedisiis, ut iiiiniioum refraga- cominotlum, quain deleciaiiouis condiinrnliim. liii'«
Litur et iniqiium. Sed ad coiiseqiienliain irabi poic- cst qiiod si qwos vi-dero, qtii ic, ant qui lecuni sunl
rit iii causis cousimilibus, Paler, u( jam iion sit, viderint, frequenter interrogo qtiis locus babiialio-
qui causa scbolaruui palrios larcs exeat, ne, dum iiis vesirx ? qtii viveudi modus ? quae domiiii car-
(29) Cotnmendat bac cpistola queuulam ailolc- slola iiiferiiis script:i, ac diplomiita pontifiria aJ i<l
|6centein, Joiinuein iioinine, Alexandro snmmo poii- obiiuuisse, guonim esscruiio btepbaiiu nosiro de-
ttlici, ul pra:l)endam in Ec< lesia Aureiianeiisi ipî mandnia osl.
iubcai tribui, quod fuctuui fuisse diseimus ei epi-
j^, STEiMIAN! TOnNACtNSlS tMSCOPl «4
(ii..;.lis(30)circavossoIlicU.ulo? q.i.-c .loiiiq.Ki fra- A fue^''. <'>JSCcro, nssii.lali5. ne f.a.rei ej.is pnr.io-
iicin paieriisc snbslanliflc qii.'c ci conligciil, vi aiil

Jriim :ioslroriim voliinlus, :.iil ilii coin.noraiuli <l.u-
Il;«r aiaciii .liligcolius pviivo jndicio sibi iisnrpcnl. Jam maiinassem rcili-
iw<, aiil lili.is leverlomli?
liim, sed siibvoctoria non babcliam. Piovidc:»! mibi
iniiiiio, non iil .'\<lversi';, nnod absii ! <ong;iudeain,
Dens, nlciiin libris moisad vos gcniiin possim.Tqui-
sc I iil pi<»sporis coiulclccior. Inler oniiii:i ol snper
ttiiira reverli. Tcmerit.ilis csse', Pa!e i' lioc ar-
o!iini:», «liie<«issiino, frairem nostrniii R. libi com- ,
licnlo a vobia ;iiir|iii.l peiorc, seJ pietaiis essei, rc-

nion !(., maiias agons .lc pr.olcrilis a lc ci exliiliiis
ptcres poriiiiens tle fiilniis. Mcnnnio, recuiidix non poicnlis oflcrrc.

lioiuli. ii^,
I».tler 01 fraier, illiiis filii noslri coinmiinis, el jn- 27 EIMSTOL.V XVIil
vciiliiloin ipsi.is salnljrili.is inforina moniiis, fovc AD GUILLELMlll SE.ÔNE:S»F.M ARCHIEPISCOPUJl.

boni fe- Raiioiiem reddit cujusdam nfijotii tihi comminsL
roiisil.i». robora documciUis. Qitiilquiil oi
angnlis prac- Difliciles, el aut siiam, aul rogis Angioniin gio*

f ci is, tnilii collaium el in plaliit cl iii
riain qnxrentes, ui crcdo, Turoiiensis provincia

dicabo.
cpiscopos iuvciiimus. Primae diei con^rcssn usque
25 EPisTOLA xvn.
EVtRTII. ad vesperam protracio poiius qiiain iiaciaio, suffi-
AD ROOERIUII .KBBXTEM S.
B cere .sibi ad satisfaciioiiem |uilab:inl, si canmiici
Scribil se revermrHiii in monQtteriumt ul abba$
mandiiverau sese offcndisse dirercnl, ut veniitm postnl.iuies,
Domno Rocerio {31) abbali S. EvurUi AurcUa- proinitlercnl se lale al.qiiid de c.eloro nou faclii-
ncnsis. ros. Sed quoniam iii bis paucis veibis niagiia niali
Trinis, Paler, cdiclis el eo aniplins accingor ad maieiia l.itcbat, et d guiialeui rogni Ixden: in poi.
rediliiin. nc coiilmnaci.r poenas Iiiain; pert;mplorio Icruin posse videbalur, iicc nos prx'biiimiis coii-i-
dciniiin nnsso niunn sulTicercl pro onuiibns, eiianisi li:im, nec illi pra"biieninl assensu ii. Scqiicnti dic
nnlliini aii.nl prrcessissct. Ne crgo iilenlilaion» 26 jam nibii proricicnles erant, laboribiis ant sutrtpii-
ipso jiire noii liabeain, vel reslilnlionis aiixilimn bus snis parccnles, aul perso'ix, ul ipsi dixerunt,
noo inerear, vcl cxspeclalioiiis ope non adjiiver, (icfcrentes. liirainque nianus itnpo.'>ilioiiein, ordi-
advolvor pedibns vesiris. ut necessilalis indncias, Datoriam scilicet elcoiisecratoiiam, saivo jure suo,
quas baclonus objcci, conliimacije non ascribatis, proniiseruut.
ne conlrabainr bercmodiliiim super me (52), nc EPISTOLA XIX,

procedal calcuhis in absenlem, cnjiis absenlia no- «D AMCIENSEH (33) EPISCOPtil.
tlrs reipiibli. as cominodis elaboral. Moraioriis ex- liognt eum tit promissum leiient et complent.
p
ceptionibus abjcciis, «ioinine Paler, id proiitil:G, k Beuedicliis Deiis, qui post tempoilateni sciemim
qnohiani iii Pasclia, Deo volciiic, Iransilum f:iciaiii facit, et postlacrym.ilioncm et fletiim consolalionem
ad vos in gre^c Dooiini, es si non .ignas, sniicin ul iiifnndit. Et rtuiic qnoniam reddita vobi« iranquilli-
bxdus pasrua ejus bumilitor ingrcASnrn.s. Pr.-e.iiisi laie et pace, in bis qiKC ad bonorem et augmeisliim
puerum liunc ad meciio rcvcrsurum, cui si ncccs.ê Ecclesi?e Dcl soliicitum vos esse crcdimus ei ticvo-
(30) liiicUigil Joan. Pinziiliim prcsbyurnm car- prccilms ct sunimi pnnlificis Alpsîndii iiiaiidaii^
dinai''m S. Aiiasiaviap, nalione Ncapolila.iiiin. p'o- (ail qiiem rcbcripsit c|risiol;im, liiiam inibi :ipii-ia S. Peiri ad Arinn
: Neapoii apiid Neafiolim. iiiierfjuos fuil R. c::tion 'us Si>'ict:T!
rcslaiirassct, duos c siiis (iiiiraiiniiicis. Pc.rnm vi- Gei.ovof:c, dc qiio in b.ic eiii.slDi a. Noii dm laiiiei»
delicel Pei. agoricniii ei H.igom-ir» a S. Ccnnaiio in Ifali:i pcriiiansil, morte ciiiui suiil tins Csl, mtdo
a GViiisio iiiiic S. Vlcioris ai-lKile ob innii iii eos ,
ejtist.29 Stcplianiis couuiiendat euin pret iijiis a!)-
in novani siiaiii ccclesiam iiidiKcrci. Ai ium aitcr balis S. Baribolumaei iSoviomensis.
eoriim (ao Iniiciiis fnissei, alier vero graM dpprcs- (51) Lcgenilum csl ilog.crio iioii Robcrlo itt in
sii» inliriiiiiae vix
rospiryre', l»is iiialis (omiiioliis p.iori ciiit., enore sc:licei iiolarii, q n liiici mii U.
Giiaiitiiis abiiai S. Vic:oris, Grnlsii snciessnr, cpi- Uobcr'..!m pro Stogciit) pcriierai.i iiiletprcliiins c^t.
elolam Ji):intji CiirJiiiiiii sripsil, qnam ex codiii.iiis D Fiiil auiem Rogeniie caiiomci>s icgi.Iiiris S. Vicio-
Bibliotlici a* San-Vit loi in;e lieptdinpliim Qiiciecla- rts, a Giiiiibcto e,u deui cuiiiobit aliiiaie mi^sug
iiits itiscriiii io'n. IV Sciipior. bisi. Fr<«ncnrttm, cuiii sociis iii i!ion;isieriutn S. Evurii Aiiicii:uicn«
|»:ig. 74'J, in qiia bac log'ttiittf : Taudem humnnum 8is. itt ibi collapsam regiilarem tiiscipliiiam tesl:iM-
dtciitn, iccieia iHfnnulalum npciiens, moriem vnldc laiel, aiib.iiistpie in eo digi<ii:iie piimiis in^tîiittts
et pro;'ler fcrr," |)/.\/(l'/,7ih tir.peiiiui.iui, et luris .'jiui' Csi. S.ib ci) Slcphantis iiubier, uiuiai:i voslc, caiiu»
li:aiem conupinm fytnres jintescnnl. Qnuiiiaiii si no' iiici tcguiaris :iii!mnitt cl b.itiiliim iiidnit.
tlrutct '.ai,i ciiiu illiic vndiinl. qnive tpntioHdi, eundi (7)if Mem cst iiiiot! dicimiis Uaiiiic, delaul, et ne
(l ie:eiin,ii li.ibiiit libeittitiui oiuiir.nodum , ni icl ideo calciiitis frocetlal in absenleii», hoc cijl, iie ul
modtcum vivcc posiuni isti cluni.ru coi,clu.<,i. (juu- coiiiuniax.juditcliir :ic damne nr.
titodij viveri: pos^tai, iiii> cauins el occatione^ fruiret (3,'ji l*c.i.is Anicieiisis ep.scopiiS, viilgo Le fuij
pruieadun. , uiult ei uinviasinium duco injnuêie: en ^'e!(ig, cu\\\ Aintlis ver.s.iicli.r, donavil blc
ijiio i ii 1:1, cuiilra iviuniulent tuscipitur ; ti eitim pliano abliati S t.vtirlii iiioi...s!criiJiti de Doi, dt
noi! f\'. : er'cu!ose lu-de neffilur. i'aicai igiiur nuiic, Due, bua tiioeccsi sil!!!ii, :ii ilind per suos ca:io-
iti
doiniuc, iiiliimiuUibiii noMvis veslra; cleinenlUL' nia- regulaies in Miciiorem slaltnn leformarcl;
tiicu.s
gii.iitdo, «( i.ccieihc iiis!aiiiet aHendiie necetsi.nles. (piortm ope lamiem u.iilum csi congic^.iliinii S.
t.yo euiui in ijuibuicuuque poieio let ris tum puralut Nitloiis Parisieiisis. îuiiC vcro caiiomcoruiii INaj
ob,j:re viuiiiialis. Qn tnvjs ;'ii(|iiati(liu resiilisscl iiioiistraleiisi-.im Ke;:ulu: siibjacci.
nin.Hi 5>. Nicloiii, vitiuk Uuicii bujiis car.liuiilis
Itr, KnSTOl./E. — P \nS I. \N. II63-IIT7. 5«6
luiii, rogrtinus et peliniiis til donirii qiioil in cji))!- A ooriim siliqtias csurire. .Movil nos ej i$, pro qno
(iilo 28 nosiro, pi:esciitii)ns <|iiil)iis(lam clericis supplicamns, stipplicatio, qiii nt ev;idal stipplicJa,
nostrifi, LcclesifO noslr* el iioitis focislis, sine di- supplet desidcrio (|uod opcre mintis fecil.
|;il''>iip, si lilxU el lioet, coinp!e;»lis. Piopiere.i misi KPIST<)L\ XXM.
ad vos i;:inoiiiciini nostrnm, vcnliirus et ipsc si AD JOTHONEM TURo.NENSEM AltCHIFPl«COri'!l.
niaiMliiveriiis, et obsei|niiiin meniii vobis et Eccle- Iptius grnlinm deinecwur pro Contrrnneusi e'eito.
$i.T vestr.T» ionge ac prope scmper cxinltitiiriis. Veiicrabili Patri el diHnino J tdni { i) Tmo
M;iiiilcl tiiiiii iloiniiiiis mciis, si qii:e siitil coiitradi- noiisi arcliiepiscopo fralor Stkphvmj- buin lis S.
cliones, (|ti;«! vcl anforie iiolns doiinm vi-sirum pos- E\tirt'i minislcr, plciiiiiidincm s diiii^ ct âudii.
sint, vcl diflene. T:iniuui cnim iios l.ihoreiu fnis- Niliil iiotieslius cbari aio, (|u;c ei iu< ogniti>sli^:<l,
ira siiscipcre iion iioliis expedii, ncc vos decel. et conciliat scparaios. Il.cc Scplciitrion)>m 30
Vaieie. Oriciiti, Gades Occaiio (35), L;iiiiiis iiiirbaro» s:il.i-
EPISTOLA XX. lis coininercio ficdcravl. Ilnjiis olKcio d iiiiiiiiis
AD B. AMIC.EN>E« CAfioNMCJI. Con.scmnensis (o6i elci liis nobis aicc8>ii, coMCur-
Pe'it ul beniyiinm erga suos se prarslet.

dia; niius, nianstieludinis ba'i cs, viriuuni, iit
Ilcnior aiitiqtiae iiber:iliiutis et amicilix vcslrx, B credo, non iti(|uilinns, sed civis; non a>sliitiator,
locuiii îdcrc dcsidcro, quaiiiio ct ulii ju- sed jmlcx. Iii eo priidcniia: scriiio, lenipcrant.x ri-
dieni et
siis, slatns fortitiidinis, jusiitiic inotus, «|tia Irutuin
cutido aspcclii vcstro frui mercar el alT.iin. (junsa
prxslo csi, si eain promovcre volneritis et fovcro.

meiiuniur exetnpliiin. Noii ini us n li^'iosc (|iiain
qtiod doiniinis epi-

studiose niorani fccit nobisciim, iii hUcio cp sco-
Ciclo vos ul) aliifiio aiidi.sso,
pus, iii aliero pbilosopiius, iii iiliO(|iic inaiuriis,
soopus, conseiisti qitoruind.iin caiionicontm vcstro-
in neuiro dissoltiiits. Pio t;iiiio ô is viro preccs
riiin, doiniini Doe ecclesi.ne iioslrx concessit, iit in
ofleric Itim cbarit;Ui convenit, ttini cxpedil bone-
ea regularis ordo ad iionoiem Oei el prufcctam loci
stati. Si quid graiijc Slephanus veîer liabet iii ocu-
fctvetiiiiis obscrveiur, el ego, qtii vester siim, pos-
lis vcslris, abiindel iii viro pr:cseiiti, ei ublul:it
siin vubisciim frequciiiiiis conversari. rroiiulc prc-
cuniinuiiis ainici picccs sibi seuli:it profuisse, iiec
cor incl)-(:ini beniguiiatein veslram, de qita plenc
soiuin pro co de fitturis pieces porri^;iiins, scd el
conrulo, iit siiie dilalionc rcin faciaiis ad cfroctiim
dc prjeteritis plenas graiiarnni referiinus aclioucs.
perdnci, el si qujc conlradicliones 29 ortac fno-
riiii, per vos et per ainicos vesiros siudcaiis 31 EP.STOLA XXIIL

cxsiingui. AD GUILLELHLIM SENONF.K^nii ARCUIEPISCOPUM.
C
EPISTOLA XXI. Rogat ul tueaiur cnntorem el archidinconum, nt ad^
kD HUCONF.II ABBATEU S. BABTHOLOM.tl NOVIOMF.NMS. versiis eos privvuleat ijisorum iunnicus.
lioqal ul queindavi cauvuicum profugnnt ailmi.lnt, Solcl itinoccnliam aslulia S(ipplaiil:ire, ei Teri*
Qiioiiiam ovis qii;»> e.vlra gregein cst, IrTHUtim iali doliis insidiaiis, couscientias sinipiii^cs aggre-
niors ibus p;ilcl, nisi cititis redticainr ad caiilas, ct dilur, iit qii;e noii rapticriiit cxsoivaiil. isla, Puler.
pecudis siiiiul perictiliini est ct paslorii. Id at en- aliciKlit el viuilical vciiiails et jiisiili:e niinistor,
deiJles impracscnliiiui latoic I. (|noiidam c:inoiiiro quotics aul conilciniirii siihdolos, atit ii)iio(ei>t'.'S
cl fralre vcslro, bonain ojiis rcverlon;li :n\ (Ini'»- absolvii. Hxc mc vobis preccs fun.lerc pio c:iiilure
truin siiscoplinus ct approbaviniiis voliiniatein. e( archidiacono compelliiitt, qiiorum (ideni, ct ve-
Precamur miscricordiani vesiram, iil adiius stip- rilaloin, el inlegrilatcm niores prie.liiant, fama
plicnnti pandatnr, colligatur vagus et profiigus clamal, et sincera rcligiosonim cotiimendant (e-
super terram, slolam priniam el annuhioi rcdonel 6liiii0nia,.et quod noii inodicuin csl, inagnipalriar-
Palcr, ne diulius aut porcos cogaUir pas<crc, aui cli.ip pracfert auclori;as (j7), ctijus consiliis el ob'
(34) VdC.atiir alias Goiho, vci Jolcius in Ciirouco ronetisis, ctim ciini onlinarunt in prcsbyteriim el
Turononsi, vcl eliaut Gucius apud Maltlix-uin Paris, n toiisecrarunt iii episcopum.
anno 1 1 (>t>. (57) Kx episiola sc<iiionii saiis tnanifcsle npparet
(3o) (•nde\ inqiiil Pliiiitis, lil) iv, cap. 22, sunt dua' bunc patri.ircbai)i noii esse aiiiiin i|iiam Poiriini
itisultv ulira (iues iStioiiciV proviiicuv, el in eitreuio de Chaslre arcliiepiscopiiin cl pali iarcliam Diiu*
lii
nosfii vrbis versHH octiddiilein, exl-a /";<•/• nuyuslias, riiciiseiii. qiti ialo funcius esl amio 1<7l; ciijtis
quibus Afriai tib Kuro})ii dirimiiur. Il:iruin iiiajor di- olisc<|UiO addicti fueraiit c;inlor el aiciridi:icoiius
citur Erilliia, a Pomponio, pronler Tyru»- ah Kry- B Inriccn.scs, iii (|Monim graii.im vcnbilur b:('C
tlir;(>o n;ari Oiiuiidos, (|ui in ii;u insiiia iiil-.oiii roii- epistiila :id aicli e|iisco(,uiii Ser.onenMin, ac se-
lilidoruiil; iiniic Lntanus Gades Tyii;is appt^llii. qucns :id siiinniiiin pon.iii ein. Aiciiipcc-uloin ati'-
lluic adjacct aii.cra insul.i iiiii)or G.nlis appcllaia, lcm iMuricensoiii pHiri:ircli:s lilulo ah antiqnis
Uuiiis lintiim siadii Kiiripo iiiicrialteiiic uh aitcia leinpoi iltiis dccoralnni io>,iiiii:s s-iim lus cniio De- :
itirein|iia, pascna li.ibfiis pinpuissini.i. Ihi lenipiuin sidcMiis (hiditriei.sis cpiM<>|.us scribcn^ ad Scve-
ranioîsbiniiiiii iierciili ci-.iscci.itum, libi coiuiiiiias ruiii Siiipliiiin, eiiin j:iiii p:i(ri:ucb£ iioniHio :4ll.>cit,
pobuissi; diciliir, vocalw-(|iic est mdo llfrciilcs (ia- Scd h;s lcniporihiis si)lL'h:>til metiopiil.l.mi oiiiii<.>s
diiaiius, ul vidcie Cbl in uuniuio liureu Adriaiu im- p:ilri;iri ti;c nu liiic i'esig(iari, iit l.qiiLi i!e Prmro
iporaluiis. ci Niiolio Liig !i:iioiis!'.>tis Hicbiepisco|iis a|>iid Gro-
(oO) Aujjiislinus eloctiH opiscopns Coiiscr;iiiciisis, guiiuiii 1 iirwiioiisem. Nicohius pajia, scril.eiis ijuo-
de nuo nicnunil cpiil. 18 iiis voiliis L>i iimi^ve : quo ;ut Rixliilpliuiu ircbicpi-copiiin BiliuicciKoiii
tiiiinns vnpusiiiuuein, ordinuloriiin ^cilicet it coiiic- aiiiio c.rciier 81)0, agnoscil cuni priinateiu Aiiuiia-
irui'jiiixm, scrlicct leceniiii episcopi prcviiicix Tu- Kicutn, ac ujiriarcliji: tilulo afllcil.
327 STEniAM TORNACENSIS EPIS OPI s:8
!>rqiiiis iisqiie ad exilum \it:B fitleliier aslileriiiii. A EPISTOLA XXV.
Pro liis lolo uicntis affeclu rogo, ul ei vos pro ipsis ad JoxrsNEM k. s. lecatuii
(loniiiio papai bciiigiift scriiiulis, nc adversus eos Cratulaiur de fausto rediiv.
pr.Tvaleai lioiiio ; iie iiiciulacinm veiilali virluli S:inciissimo el Patri Joanni (38) Piclaviensi apo-
\iiiuiii, (loius liilei pru:rcr.iliir. sl<di€ c sedis k-gato, saltitem, clquam mundus dard
EPISTOLV XXIV. potest paccin.
32 iioii
AD DOUINUM TArAW. Pcregriiialioiicm vcstram abseniia tanti Patrts
inihi fecerai gravem, dcvolio tanli m:iriyris (39)

t^recet fundit npnd summum poniificem in gratiam
eoriimdcm canlorit el archidiaconi. gratios.iin. Kcdcuiili summa graiiarum aciione i%-
Insiar sncrilepii crciliniiis csse vcslram, Palcr, lus occurro, quem summa orationuni insianlia tri«
vellc faliere saiKliiateni. Se«l nec impiinilam sibi siis fueram prusrculus. Uediiuin desiderabam co n-
forf niPiiliendi licciiliain nossc (l'-ljet, qui iniinim iiiuiii salute, pro pacc principis minus soliicitus,
fidei, aiii iiilcgrilalis vcslr.T valliim, siin possc cre- quia miniis solitus cxorare. Cumulaiius accessit
dil niaciilitie mcnilacio. Qiiisqiiis illc cst, siinc reral votis iiieis saliiiaiionis ollicium, ci pacis .«ignum
3Siini:c pccnas, et qni iniiocens esl absolvaiiir. Ex- osculo oris sui vobis a priiicipe daliim (40) levis
B mibi miniiavit cbarlula, gravis Crescal in
plorale viros lidei ei boni apud nos leslimonii, can- lingiia.
torem cl arcbidiaconnm, non viilgari modo rela- dies, obsecro, graiia ;

qiiae laioen gratiarum noa
lionc diilicimiis, scd sagaci inqiiisilione perccpimns displicealauctori, iiec dulia (41), qiix iii qiiibusdant
el prajseiitia corporali. Nam el in civilaie ipsorum iioslri temporis sacerdotibus lalriam exclusit,
lot accepimiis tcstimonia pro ipsis, lot indicia vir- vestram audeat opiiiionem tentare.
innoceniiai consonas voccs, nl de fide EPISTOLA XXVL
lulis, tol
34
ipsorum maximi; tirca pecnniam I)eat:B meinoriae AD PRIOREU ET tRArRES CONVENTUS CHAniTATIS.
Pclii palriarcli» siii, vel dopositam, vcl rcliclam, Supiitical pro quodam moiiacho fvgiiivo, qui tuu$
qiiasi ncfas sil dubilare. Omiiia sub Iiice fecil ille prwceptor exstitcrut.
prudens testameiili sui condiior, cl in abscomlito Cbarissimis doniiiiis el Patribus snis priori do
lociinis esl nibil. Per manus rcligiosoriim abbaiiim (42) Cb.\ritaie, el sanclx coiigregalioni ejiisileiii
et cleiicoriim bonx opiiiionis, quorum nnllus nisi Ecclesine, fraler Stiphamis S. Lvurtii minisicr.
fidelis cl prudeiis circa peciiiiiam domini siii, ei
Movelur usqiie ad tcmpora nostra cribellum Sa-
excliisa siiiii omnia, ct ecclesiis, ac monasicriis. tanae, dum e.\special cl e.\petit, iit frequenter ex-
el pauperilxis, siciit illc magnus sacerdos eornr» c cuiiai Hiios exoussorum. Ai non dcficiei fides Pe
lidei commiscral, erogata. Si quid dolo acluin est,
tri, qui in casu suo nostram metiens inririniialem,
omnes illos allaminat bccc culp:t, nec esl qui se confirmat sanal
conversus aliquando fraircs ,
abscond;a a dolo isio. Sod cos, Paler, sicut laiito

bases el plarila»
iEiieam, Tliabilam susciial (43),
scclcie iiivolvi rcligio proliibet, sic opinio crndi
consolidat elecmosynam postulantis. IIui:c imiiare
\elat. Pioiiide fancu*.aii veslrae preces fiindinius,
qiii pr.TCS. qiii subes ninpli-ctcrc, ul tu dispersa re-
nl eorum laboribus cl pudori parcat palernii:is
voces, lu colloces revocala. Exivil a vobis qiii de
vcstr.«, ci qui a fraude siint cxtranei, a pocna sim
iiobis eral, olim nobter cliarissinuis A. et a lanlo
33 •• ieiii. Iii Iioc cxamine, Palcr, noc scverilatcm
scparaliis collegio, miniis probanda m'ssione rolu-
seniiat verilas, nec lionestas siicciinibal oneri, nec viam Balaam
tus est, ncc lamcn seculus est et lio-
ignominiosa suspicio absorb'?a! bonum iiomen.
sor (44), sed ad giegem albi (43) velleris 35 **^se
(b8) Joaiines diotiisvir magnoe

de Uellemains,
defeccraut, iil rcgis voli.s, cliam iiiiqiiis, f;ivprcnt.
littcraliiri; ct eloqucnii:?. ul vocaiiir Uoberlo de a
(i^) Cliaritatis iiisigiie moiiasicrium siib Ri-gnla
Moiile iii (.br.niico, in episcopiini Piciavieiisem de-
Benediciina roiigrogauo;iisdiini:icensis, ad Li^'eriin
signalur aniio ll()'2. Qnam qiiidciii Ecclesiam san- anno 105(i seciindiim Clito-
siliim, inclioaliim fiiil
clissi.nc lexil por Ô fnmo .nnno.. nam an. 1181 D „ieon '
Viz.-liacc.isc. vrHOG!)ex Cbronico M^llea.
in airliirpistopiiin Nailionensem assiiinptns esl.
Ciniuito iiobili qnodam ul piu
coiisi, fiiiiil.iliini(|)ie a
(39) Scilicfl .S. Tlioinx' C;inliiari('iisis , ad ciijiis
viro, qni ibi viluin roligiosnni :iniplexus osl,
tnmnliitn pen>griii;iiionciii sii.s(eper;il. Joaiines iste
(43) Agit de iniracnlis a C. Peiro perpclralis ut
Piciaviciisis epis('(i|ins, cnjns oliiii :i'.iiicnscxsliieral,
Iialiciiir Actuiim cip. iii cl ix : bx'C repelil episto-
sicnl et SleplKiiiiis iiosicr. Eral aulem Aiiglns ii;i-
la 9(i.
lioiie, et caiioiiitns Eboracensis ac ibesanr.iriiis
(44) Alliiilii ad id qiiod dic tiir // Petri, rap. li,
riier;il iiiitoqiiain ad cpiscopaium Piclavieu:>em vo-
seniti \i;im l<:»l.i:iinex liosor. Id esi iioii decliinivil
careiiir.
a via re. la ei jusia, ul setincrclui' obliqnani eipei'-
(40) Videliir qiiod princcps ilii; fueiil llenrirns II
veis.ini.
An{^li:K rex, Joaiini q.iond;ini inftMiMis, qiiod p.irles
(45) liilelligii moiiacbos Cistcicicnses, ad qiios
S. riioiii:i; ((icrctnt , scd modo ipsi iccoiicilialiis, iit
qiio bie agiiiir coiifngerat,
perreclioiiis slit-
ilic i!e
palel ex liac epislola.
dio : iim l.iboriosum ei durum iiiinis vita; ilio-
at i
(il) ('.iiiii dulia sit lioiior qiii oxhibetur rcgibiis rum geiius, qui cullbrie agroruiu propriis iiiaiiibns
ci pniK ipiinis lcru-, l.ilii;i anloiii dic;iliii' cullns vacabanl, experiiis esset, ad pi iinain Cliarilalis dO'
ieddiliu I)oO, Rogi logniii
i|iii aigiiil (|iioi'Uiiid.iiii
:
mum revcrii leiiiavil, ei iil in ea bencvole adiiiit-
saCLrdoiiim igiiaviaiii, (|iii ciilliini principiini iiiundi tereiiir, iienim preces Stepbaui qtiun iam discipnli
Dei obsequio pncpoiiebaiit. El noiat pr.L-c:pii(; cle- sui adliibuii.
ricos cl pra>sule3 Aiiglix', qui a pariibus S. Tlio ii:«j
529 EPlSTOLiE. -PARSJ. AN. HGS-11T7. r.50
coiiftrens, diniciles ei dissirniles viasprioribus ob- A 1» prxlalis gn^l^S, In subjechs linnHliias con»-
vias cxpcrliis esl. Laudanda in lioc viri devolio, mendalur. Primam lemporat misericordia, sccun-
qiii, cuin exissct ab Jcrusaiem, nnn desccnilil ifi dam obedienlia magnam facil. Ulramque vos ani»
Jericho, sed in Ikllilclicm maliiil commorari.lbi la- plecti considero, qui gralo religionis ailificio ct
nien linguam quain non novcral audivil, nec divor- praeesse nostis, cl subesse. Inde csl quod lanlo
leruiil ali oneribus dorsum cjus. Occurril ei novi- conriticniiiis preces vobis oflcro, quanio conveniea-
tasignola, el a primse conlemplalionis olio, iti se- tius iisiclligo vos et crrores corrigere, el infirmita-
ciiri ct falcc dejccernnl eum ; et qui nulritus fuerat lein poriare. Am icus isie m eus, el aliquando ma-
in croccis eloquiorum sacrorum, manus ejiis in gister nieus. post 37 exitum suum a vobis^^lura
copliino scrvierunt. Movet et monel cum conscien- cxperttis, et suavium expcrs, in spirilu Innnililalis
tia mordax, ul ad sinum redcal Cliaritaiis, cl su- ei aiiiino conlrito revcrlitur ad niatrcm Cliarilaiem,
tie(ur ab ubcrihus ojiis, qui cum scandalizaiis nri- qu;c nulli reverlcnli grcmium suum claudere coii-
lur, cuni inrirmanlibus inlirmatur. Confiieiur er- suevil. Dolet sc collegium sacrum dereliquisse el ,
rorem, culpam persequiiur ci abjurai, el purgaiu- poeniicnlioe nolas indices lacrymas prodil tain
rus cxccssuin trahi desiderat ad viciimam disci- confusio supplicis quain confessio supplicanlis.
plinie. Occurrat patcr filio rcvcrlenU, deoscnieUir
B Prccor affcciione qua possum ; eflundile corda
wiscrum, slolam primam ct annuhim rijformel, ne, vcsira super illum, ei a lenebris inierioribus indu-
siadversum liomincm obduravcrii homo, Dominuin citceum in candorem lucis aciernae. Senliat niede
sibi senlial ubdurari. Sed nec in fralribus oi)mur- vobis, eisi non aliquid ineruisse, obiinuisse tamen ;
murel reverteniis abagro senioris frairis crijdclitns, ir.e suscipiie in illo, cui quidquid impensum fuerit,
quominus pracveniani, in bciicdiclionibus duifcdiiiis, mihi inipensum reputabo.

euni qui perierat ct esl invcnlus. Cogit nos in lan-
tas assurgcre preces, a primis lilterarum rudiincn- EPISTOLA XXVIII,
lis, prisca viri notitia, municipium commune (4G),
quod ambos edidit, el aluil, ei, quod esi majus, ma-
Amici sui (avorem deprecaiur pro eodem mo"
nacho.
gislcrium ejus, quod inlcr ipsa artis granimaiicx»
auspicia sorlilussum. Conciliant sibi precum in- Iniercedcre pro amicis et necessitaa urgei, et
staniiam mores hominis suavcs, liuerarum cuniu-
charilas persuadet. Ipsam aute.m chariialcm dixe-
lus, pocniteniia quam praelendit. Si quid suin in rim neccssitatem, quae quamvis sit paiiens et be-
oculis veslri.<;, prcccs meas admiuile, nl de collalo
q nigna, fortis tamcn ut mors, qiiae diilicilia ad laciii-
fralri bentficio vobis plenam gratiarum aciio-
in lalcm reducere consuevit. Inde est quod pro prao-
uem toius assurgam. Impendelur mihi quidquid ci seniium iatore amico quodani ei inagistro ineo sup-
feceritis, cujus ci adversis compaiior, el prosperis plicare cogor et scribere, ul qui lapsus cst, et er-
cocxsuUo.
roris sui vcniam postulat, si non sibi suflicit, prc
nobis mereatur Toius preces assurgo,
36 EPISTOLA XXVIL audiri. in
toius in graiiarum actiones assurgam. State pro

AD SUBrniOROI DE CUARITATE
me, ohsecro, in hoc confliclu precum, ei ut malris
Rogat pro eodem fugitivo, ul denuo admitlatur. reducatur in gremiun», mecum, obsecro, postulaic;
Charissimo domino ct amico suo A. subpriori de Meum aestimo quidquid el prome heneliciuruia ef
Chariiaic, frater Stepuanus de S Evurlio, oralio- miscricordix conferelis
nis mutuje commercium.
(46) In caden» urbe, scilicci Aurelianeiisi, nati, communein patriam soriiii fucraato
Patrol. CCXI. II
S5I STEPIIAM TOn.NACKNSIS EPISCOPl 3»
STEPIIANI
TORNACENSIS EPISCOPI
EPISTOLARUM
PARS SECUNDA,
Conlincns cas quas scripsit cum esset abbas S. Genovelae Parisiensis, ab ajino 1177 ad
annum 1192.
38 EPISTOLA XXIX. A 40EriST0LAXXX.

AD ABBATEU S. BAnTHOI.OM.Ci. Preces apud iviutn fundit pro quodam arnico tuo
gui
Nanalquid agntur ay.ud canvnicoi yeapo'ilanos. ejtis ope indigebat.
Abbati S. Baribolomxi. salutcm, prosperii.tiem AD MACISTRIJM ROBERTtM.

*t paccm. Cliarissimo amico suo magistro Ruberlo, saluti«
L'l implealur quod dicilnr : Qui audii , dicat plcDiludinem, et gaudii pcrfcciionein.
eeni (Apoc. xxii); et audisse nos diciiis, et iil vc- Jucundo fruor speclaculo, qiioiies aut tui nominis
iiiam, me rogalis. Volum percgrinationis iinllum audio sonum, aut tuae recordaiionis ingredior co-
f^ci, quam lamen non diflerrem, si occasio so offer- gitatum. Facil bocet prlsca siudiorum nostroruoi
communio, ct moriim tuorum communi
rei. Occasioncm .tuferunt occupaliones, 39 1"^- graljae con-
runi malili:) diei sufTicit, quarum mali strcpilus non Yeniens babiiudo. Inde est quod in negotio prxseii-
Koluiii Mariain meam impediunt, sed ei Mnriham tis aniici mei secura libi supplico conlidenlia, ui
ci
coiifundiint. Inlerim boras capto, momcnta consi- pro amore meo consilium ct auxilium iiupeudas,
dcro, si foric furari possum negoliis otium, qiiic- quo ei preces meas sibi seniiat profuisse, el in
tcm iabori, faciem amici confabul.iliunibMS xmu> curia domini mei aliquem me amicum babere co-
B gnoscat. Causani babct
lorum. De Neapolilano noslro nibii aliud didici, coram domino meo, in qua
tiisi quod inler abbatem et priurem ncscio qiiod quoniam mei copiam facere ncn possum ad eum-
tnoiistruosum prsclaiioais genus cxpriinens, sic dcm, absentia, precor, mea per tui prsescniiam sup-
utrumque portendil, ul neutrum exbibcat ; sic de- pleatur. Opinantur aliqui de ine supra mc, et alio-
clinal iu neutrum, ul allcrulro non ornctur. De rum seslimatio sic exc;dil conscieniiam meam, ut
doino cardiiialis in nunicro.et pondere, ei mensura exosani Iiabeam quan oqiic confideniiam alienam.
dispcasatur eis ; uiidc merccnarii potius qwam filii, Taiium csl unusprjiSf ium lator amiciis meus , et
slipendiarii quain mililcs, praibendarii qiiani cano- in curia domini irei (48). in qua negotium babel,
iiici rcpmaniur. Fraier II., quem cum eis luisiinus, me posse aiiqnid confilcns, el confidens, ut vos el
uUiimim apud eos diem clausit, et eo nos redditlit cajtcros amicos mcos pro ipso sollicilem, sollicite
irisiiores, quo canlicuin Domini in lerra alicna rae coinpellil. Dileclioni vestrae preccs fundo, ut
t.ititans, frairum suorum non oblinuit sepuliuram. ei pro aniore nieo, el in agendo dicieiis consilium,
Ce( idil funiculus sortis, Imo morlis liiijns super et in postulando pairocinium praebeatis.
iios, cl super filium noslrum. Videat quid fecerit 41 EPISTOLA XXXI.

<47), qui tanlis nos impulsionibus adegit, ul de G AD REKEJiSEM AUCHir.MSCOPUM , PRO ABBATE SAKCTI
sinu iioslro ialemjuvenem cripcret violenier, quem BARTUOLOM.£I NOVIOME.NSIS.
in alieno solo solum practer aiios scpclirei. Roga- Rogal ul benignum se prcebeat erga hunc abbatem,
Kius, Paier, nt animam ejus corain Domino Jesu et Hurailes vobis, Paicr , porrexer.im pieccs pro
coinmcndeiis oraiionlbus , el oblaiiouibus adju- abbatc Sancti lianbolomaei , viro simplici elrccto,
vetifa. cl limcnie f. ominum, quas i>aicrno,ul cousuevistis,
Loijui videtur de Cuarino abbaie S. Victo-

(-47) (18) Ise'2iGuilIeImus, archiepiscopusScnoncnsis
ris, qiii pro en auctorilatc qua pollebat iii omnes ac deinilc Lcnicnsis, cujus obsequio aliqiiando ad-
congregalioni Victorinac ascriptas domos, K. can, dicius f!ieral,ejiisque clericum se fuisse prolilelur.
Hcg" S. Genovofac, de quo episl. 10, misii Neapo- Curia aulciii suiuitur liic pro foro ia quo causac
liin, coeo'ilt|uc Slephanuin abijaicin, eun. tcliutre agiiabaiitur, ct judicia rcddebauiur.
cupiciiieut, iAviluui licei, diuiitlete.
, C
533 EPISTOL^. — PARS. Fl. AN. 1i77-!192. 334

anlnio benevole suscepislis. Homosenex et infirums A ac iahorum voiunlaria palientia , dc ipso prseHimi-
•cdebilis, el quem mulla circumvenerunl incom- >o»s fidci fruclu.m et salulis ac laboris. Capicerins
nioda, si viain advcrsac peregrinatinnis fucril ag- sanctae Cniois (32)» cum ad Sancium-JacoJxjm
gressus, viam nniversse carnis facile est ingressu- iret ,
in capilulo Legionensi conversionis ejus bo-
riis. Parcile, obsccro , canis ejus , cl ne lionio Dei num audivii tesJimonium , quo el ipse iiii benela-
injusie vexetur, auctoriiatein vestram opponiic, cerei, ci nos ad beneficium ei devotius inviia-
niolestanlem comprimiie, molesliascohibcie. Con- rei.
fisus de benignitate vestri responsi virum reiinui,
\!am distuli, securilatem promisi. Agile» Pater, 43 EPISTOLA XXXIII.
Obsecro, ul tanius altaris minister altare, dc quo AD ABBATEM SASCTI BABTItOLOMiCI.
conlendilur (49), quicte possideat; episcopum, qni De contempiu temporalium pie di$serii.
contendit, pacatum sentiat; auciori pacis ei fun*^
Grata
psioccasio, quae ad correciionem \iC'j.nm
datort quietis sux graiias agat. Scio enim quia nec
dedit mibi maieriam rescrihendi.
lantx gratix vesirae Salutaiionis loea
ertt ingratus , nec lantis be-
formara notavit diligeniia vestra,
tieficiis tndevotus. Vaiele.
liuerarum siiper-
B ficiem aliendens, non medullam. Profiieor t.ic sane
spiritualibus pauperem,
EPIStOLA XXXIL temporalibusaburulamem,
42 in utrisque tamen nibil tn nobis tanquam v.x n )bi6.
AD EI.EEUOSTN\BlUU RECIS (50). sed sufficientia noslra ex Deo cst. Nunc t.n.idem*
•iber a jngo sollicitudinisct cur»,
Rogiit eum ut regis eieemostjnarum beneficw frui cor uiit ct q.,.^
facial Judceum ad ddem convenum. solliciiai,
oraiione delecior et ;oclio«c,
sdeus ei
ruminans quia erit lempus quando
nihil i„*^nienf
tlaro accidit, til de plebis tncircumCisx duritia omnes viri diviiiarum in manibus suis.
in novam Ecctesix renatus inruDliam ndeliter ali- Ego .lutcrn
videiis paupertatem tneam , cum Paulo d.oo, qui*
quis conversetnr. Quod si praeter exetnpla qua; vi-
divit.;s facii sumus in iilo (/ for. vj,
dimus occurrerit, eo carius, quo rarius amplec- t-ii dut
omnibus affluenter, et non improperat {Jac
leodum. Pauper isie de Judxis orius parcniibus, <). Nec
ajtatis nostne.hcc piôposiU est, ut illos
Judse«rum scandalum, crucem Chrisli non erubuit, :,m'emus
diviiias, quas arugo et tinea
dernolitur, qns fure»
etab episcopo Legionensi (51) baplizalus, dc massa
effodiuni etfurantur. Idem ei de vobis ;'stimo,
perditionis intcr cailiolicos ct Ecclcsix sux cano-
vcsiram considerans prudeutiam ei
nicos traiislalus est disciplinis ct minislcriis ec-
«taiern
,
clesiasticis legendi simul el caniandi plurimHm

44 EPISTOLA XXXIV.
edoclus, in scholDsiicos sudorcs sese dedit, ubi
AO REGEM HUNGARIiE (53).
vestris parilert quoniam ei, Dco volente, manum
iseUiel aperuistis', et aliorum eleemosynis sustenta-
Quemdam adole$eeniem Hungarum vita funrium *
pte Paritiis degitte letlalHr.
tur. Precamur, Pater, si placet , ut in numero
pauperum iilorum qui pro domino vesiro, doiiiini Nobilissiino B. Hungariae regi,
Stephanus de San-
regis noMri filio, aluntur, eum computari facia- <^â Genovefa diclus abbas, loiusque
fjusdera cc^le-
tis, quonian) et ipsius verecundia , et paupertatis &><£ bumilis conventus.
(49) l!ac vox aliafe non sumiiur hic pro mensa Catur eleumosynarjus a Sigeberto an.
in (|iia offeriur sacrtim et inciiicniuin missac sacri-
H60. Illum
autem ad quem hanc miiiit epislolam Sienhanus
ficiiiin, sed, iil usurpalur a veleribiis scripioribiis, arbitror esse praelatum aliquem, siquidem
pro sacerilotio scu parocliia , dc qiia eral conlro- eum
patris noraine interpellat, quo episcopos
versia iiiler qnemdam episcopum el abbalem Sancti
lanium
et abbaics afficere consueverat, utin
caeieris eois-
Barllioloinsei iNoviomcnsis Ihigonen), corain arcbie- tolis licei adnotafe.
^
jj
piscopo Remcnsi metropolilauo. (51) Legio urbs est ceteberrima Hispanlije,
vul«o
(50) Eleeiiios)'n;\rii regis dicnntur illi clerici, Lôn, eicaput lotius regni Legioiiensis.
qiiibiis rex iiiilur iii diviuis, sacrorum minisleno Munus
(52) capicerii , Caliice Chevecier,
in ec-
cl eleemosyiiaruin largiiione. Fit aiilem meiitio clesiiscatbedralibus ac monastcriis est ut
eleemosynarii regis in capiliiiaribiis Caroli Calvi, res sa-
crascuret ei custodiat, quem quidem alio
apud Curisiacuin condilis aniio 877 iii quibus t-ex nomine
, sacrisiam non^Miamus. Dicitur auiem
sic loquitur Si nos in Dei satutorumque iptius eapicerius
:
quasi capiens ceram, quod ejus officii sit
tervitio mors praoccupaverit , eleemotynarii noitri ceros
qui a fiiielibus aliari et sanctorum reliquiis
secundum quod comniendatum habemut, de elee- pio
culiu tJfferuiitur, lecipcrc, cl ad usum
moiyna noslra decertent. Noniinantur auiein ilJi Ecclesi»
prseparare. Quidam eumdem fuisse capicerinni
eleeinosynarii, quorum quidam erant praesules, ut ac
prtmicerium arbilrautur, ob parem fere
Hincinarus arcbiepiscopus , Franco episcopns norainis
signilicationem, quibus tamen non asseniior
Coslcnus abbas quidain etiam coiniles saecnljires, ob
; officiorum disparem ralionenu
ut Arnulphus êl ({eriiardus. liivcnilur cliam quod
(53) In epistolis cdilis lilnlos cst R. Hungariaj
sub regibus secunda: slirpis, ille clertcus, qui potior regi illuslri, sed male posuit R.
apud e08 minisirabat, archicapellani tilulo deco- pro B. per'quod
Bela Hungariae rex designalur,qui hnc regnum ad-
rabatur. Nec eleemosynarii priinarii dignilas in-
minisiravii seciindum Kanzanura in lipiiome rerum
ducla inveniluf in palatium rcgis.anie Ltidovicum
Uungariarumf « 1172 ad 115J0.
lunloreia, cujus Rogerius SagiMisi» episcopu» vo-
E35 STEMIANI TORNACENSIS F.I-lSCOPl .-,6
Manifosiis ad nos vcnietiliiim Indiciis cxpcrli A Conlrislari, siciil «l ccoleri qiii spein non h.v
«nmns, c^\;\n jnsiiiiam diligiiis, cl cnlilis verila- Ijcnl, snpcr filio vcstro honx meinoricc Beililclielii
lfm. IIjtc esi snlilimiias rcgni vcslri , Iiscc vesfri non dehclis, qnoniam in sanola confcssione, in fido
{ilori:t prinripaliis. Iihlc csl fiiinil cvcelitinliam vcs- calliolica, in spe comimini, in cliaritatc non ficta ,
inim Kciie voliimus, (iiiia Uonx mcinoriac atioles- iii mann Domini spiritnm suum commcndavil. Iii
rcMs r.ctliii-licm (51), qni npuJ nos in Dnmino occlcsia nostra coram clcricoruin cl laicorum mnl-
roqniesfil , in sancta confessionc cl riiic callioIicT ,
tiindinc ndeli, missis poractis et oblaio pro eo
coraiii oninilMis,absqnc coiiIr.urictionc scu qiicrola vivilico sacrificio , sepiillus cst. Crcdili anl debitl
rrcilitoriiin aiit fidcjussoniin , in occlcsia nosira niilla mcnlio , niilla 46 commemoraiio querelaninr.
.«."piiKiis csl. Sed ei cum nuper oh iianc c.iindem Occ.isione rumorum qnoruindam , quos poslmolnin
fansMin nnnlii parenUim ipsius ad nos venissent f;<lsos didicimiis, vcnenint ad nos nnntii veslri,
«liligcnicr inqniri feciinus, an aliqno (lel>i!o sive

i:l, sicnl diximus, nihil oorinn qua: dicta fueranl
,
rpnd Clirislianum, JudPMin oldigalns invciiernnt, diligenler a nohis inquisilionc facta

sivc apiiii P;i-
risiis45 teiK^relur. Facla cirritcrfiecemdiohusliac pcrdecom circiter dies,noc Cliristianns ncc Jndjt^n»
inqnisilionc, non est iiivcnlus, qiii vel piincipali- nppariiil, qui sihi pr-Tcdictum filium vesirum aliijno
ior,veI so.cundario pr»dictum adolcsccnicm sihi

'' dehiio dicercl ohlig-Jium. Ihec vidimus ,
Iixc tesla-
miir. I)ec;ctev() vohis qnotidianas el uheres gratias
dicoret oliligalum. Parali erant pra?dicii niintii
agiiiMis siiper hcncficiis veslris qui primis secunda
.«iolvere , si qiiis sibi pro eo l'.iloreinr daheri. Ve- ,
innncribus addidislis. Aliulerunl nobis xenia (55)

riimiamen ficnt non comparnit crcdilor, sic et de-
devDi o:iis vcstrjc , daas casulas (56) scricas, ct
fiiil fiilcjiissor. iiis inierfueriiiit clerici de regno
vcstro Jacohiis, Michael , el Adrianus. "Valeal
uniim vexiiium (57) , cl marcam argenli , cuiii
numino aurco, ct quinquc soiidis (58) ad facien»

sanctilas vcslra, el rcgnnm vesirum coram Do-
•nino roboreiur.
duin calicem, ct equum aibnm ad convehendo»
lapidcs tn opus sedificii nosiri liberaliier oblule-
EPISTOLA XXXV. mni.
AD L. ET EJCS L'X0REM.
Rctriliuai vuhis Deus in vita sclerna, ct pro tan-
Consolatur parenles affiicloi de (ilii morle.
lis hcneficiis vcsiris benefaciai {vohis in xlcroun>.
L. ct Clirisiianxejus u\ori,.saIuiemeifreqiienlem Vaicte,
m oraiionihus mcmoriam."
(hi) Nomcn proprinm nohilis Ilungariae adoles- C liqnis signis ablatis, aquijam tantum r\omanis
roiiiis, qiii e vivis Parisiis suhluins in ecclcsix loglonibns dicavii; qnain qiii gesiahat , aqiiilifer
Saiicifo Gcnovefno sopiilliis osl, cujiis ohilus notadir dicius est. lôslea lempore impcraiorijni coruia
in Necrotogio ojnsdem in K:il. Di^ccinbris, liis ver- iiomlna vexillis impriinehantiir, ac imagiiies sigiii»
his : Obiil Ucthlclicm clericus quidam de Hungaria, iinponcbatiiur. Sneloiiius in Vespasiano, cap. G, ait
pro quo Tpai.er cju$ êl maler dederuiit ecclesics nos- Nomen ejus sinemora vexillib omnibus inscripserunl.
tnt' jiretiosa ornamenta. Kl Taciius : Quorum iiudgincs pro vexillis seculi
(55) Licei |>roprie xenia somaiiinr pro donis qnac {oreni cos impcraiores deligerenl. IJnde Constnn-
,
amui silii niiilere consueverunt in anni primor- linns Christi.iiins effecius , nouien Chrisli ve.villis
dio, accipiiiir tamen in hoc loco pro miinere qno- suis iiiscripsii, ul notal liûsebius , et nuiinni ejus
lilioi. Lcjîliir in C(ipilvilaribus\A\A()\'\i:\ l*ii, cap 5 : ac lilioruin ridi'm facinnl , ([uod in Consiantin; nu-
Videani uirum episcopi in ciicnmeundo parochias, si niisniaieex nosiro iiui.îeo deprDinpto videie est,
indfhiia Aenia a prasbyieris exiqantnr. Do liis xo- el sacroruir. vexilloruin lonna inanavit , in
hiiie
iiiis .soii iiiiincril)jis nientio habcinr in Necrologio qiiiiins pict:i; ucu Clirisli ei s:incloruin imagincs u
SaiictiR GeMovef.e, iil siiperins relulr. Clirlsiianis (leforunlur , cuin ad siipplicaiutum .aii-
(h(>) Casiila esl vosiis illa cxlerior qua ulilnr tiihi procedunt, ul nolal I'ni(!eiiiiiiS , lih. ii , 'v.\
sacerdos (hiin saoriim niisssc saorilicium pcra;jil, Syiiiiiiachiim , vexiliunupie aniiquu vocuhulo laba-
;iiio nnmiiie planeia dicilur, nl Icgore esl in coii- ruin ;ippeitut ".
rilio Tolet. srb Hoiiorio I, canl. 127 Presbyier :
.si tt ijrudii suo dejcclus in sancta stjnodo rccifiialnr, n Chrislus purpureum (jeinntalo lexlus in auro
uccipiul dc mauH episcopi ornrium et .planclnm. Signabal laburuni.
Legiiiir (|ii0(l pl;iiiei:i S. Petria|)osloioriiin priiicipis,
«h Pai isios allala, iii ecclesia Saiicl;e Ge-
Antii)clii;i (58) Nummi ;jnrei apud fanliqnos Romanos li'
novffx' qnundam asscrvala fucril, nhi paraiyliciim plane craiii , qiio.s i;ii;iniluinc servaniua in cime-
sanavil, pia;seiite Hugoiie Ciuniaociisi , iil rcforlur liurchiis noslris nnniisiiialuin duplo Ilispanico
in ipgius Vila :iptid biirium , de qtia eiiam nientio m:<gniiudinc et pomlere
muliiim dispares, non
liuhclur sul) iioiiiine Casulae S. Pctri , in epislolu n»;c excediiiil v:tlon: liedeeiin aut xivhbras Tnroni-
Suggcrii ad Eugcninm papain apud Uuerceianum cas. bolidi vero aiirei i|n;«ies ii /utTunl de <|uibu9
tom. IV. hic ssrmo (siquideiii nonduui argcnlci in usu er.ini
(57) Vexilliim apiid Ronianoseratsignnm milifare, per Galliam) iiiimini nosiri anrci poodns aliquan-
de quo Vegeiiiis iih. 11 ;iit Cnm centcni mililes
, , : luhiin excedehaiu , acccduni<|ue ad valoiem sex
sequerentur non solum vexiUuni suum sed cliam , librarum Turonensiuin aut circiler. Sohdi aiirei
cenlnrioucin qui signum ftabebul in rjnlca. Pliniiis ,
,
ejiisdein inodi a.îiniantur iii l<!ge Salica ad valo-
'ih. X, inter ea notai îquil.-^n), hipHin , eqiiurn ,
rciii XL dcnarioniii». Servatur cxagiuni solidiâurei
apnim.qiKt singuios ordines militares anieihanl aniiqui in codcm aniclio Sangenovela-o.
liu&iis alli.<ka. Caius Marius aniio consulaius ii , ro^
537 EPISTOLi*:. — PAHS II. AN. 1177-1192. 3o8
47 EPISTOLA XXXVI. A ros, uiiJe jura suniunlur. Speci;ililcr co.s diligiinus,
et diligiiiiur al) eis, qiioriiin antiqiix sociclalis et

A» POIITUENSEM l.PlStOPfM {.o9).
(iiiituriii coiivictus rcliquU»s sub iioiiesla; rccorda-
Bogat ul petiiiojics decani et succeiitoiis Curnoteusis
lioni.s incinoria retinemiis. Preces fundiinus saiicii-
admittat, et curct (idiii:;ueri.
lali vestra', ul eoruin (lcsidoiia, pctiiioiics, vota et
Ecclesia Carnolcnsis (CO) iiitcr comproviricialcs suscipialis beijcvola, et benelice compleatij..
ct longc posilas, sicut eslaucioriialis pixcipiue, sic
ct eril opinionis prxclar». Nain lanlo profundius 50 EPISTOLA XXXVIIL
lencinur48 ^J'1'Kerc, quanto prolnsius al) ubcribus AD CRATIAMil CAnDIN.A.LElI.
consolalionis ejus el blaiidinieiita siiscepiinus, et
Ilogat, iic (juemdam caiionicum (juin(juies ejectum
fonier.la. Collidunlur viscera cjiis, ei in quibus- recipere cogainr.
dani filiis stiis reperit praviialcin. Hnjns coiupas-
Venerabili domino digno Dei graiia Guatiano
sionis zclo pennoli dccanus el succentor Ecclesiae
cardinali (02) sanclae Roniana Ecclcsiae, Steph v.Ûi
Carnotcnsis, domini papye misericonJiain el expe-
dc Sancta Genovefa, saiuleni.
innt e( exspcctant.
^ Ainici nostri suiit ex diuiurno
n
„ ,.
Keliqniae
. ...
cogitaiionis iiicae
,•
uicin
,
lestuin agunl
convictu, ei Itoneslie conversationis suk lcstiina
inilii, qiiolies rccolo iiie fuisse iociuin vestruin in
niuin prisca «obis eorum socieias reprjeseutau San-
aiiditorio Oulgari (Cri), quem inodo loblus suspicio
Cla; palcriiilJ»!i veslrx' prcces fuiidiinus pro utrj-
doiiiinum meuin iii miiiisterio Petri. El quoniani
que, qiiorani nculruin jusio desidcrio .siio fraud;iri
(jr.ilia vcslra nierila nuilloruin cxccdil, cl voia,
voluinus, et alierum in allcrulro coiilidimus adju-
<|iiemvis erga vos aliqiiid videlicci nierucrunt,
vari. Eornm peiiiiones sicut nosiras siiscipiie, et
pietcr ut qucm benevolum viderc nierui, bencfi-
iii oculis domini papse commendabiles faciat e«ts
cuni mercar invenirc. Qoidam diiscnsionis ei scaa-
gratia veslra, qui de nobis confideiiics mendicare
dali filius, olim canonicus nosier, qui proplcr iii-
sullragia nesciunt aliena.
lolerabiles et enormes c.xcessus suos quinquies dc
49EPIST0LA XXXYll. ecclesia noslra ejeclus est, doiiiinuin papain suo
iticndacio circumvenire perlcntat. Mandaio domini
AD PR€.\ESTI.NCM EPISCOPUM.
regis, qui pervcrsa iilius iiominis opcra novcral,
Causam decani si succeiiloris Carnoteiisis ipsiiis cv.rpf
rcgni fines abjuravit, verberavit plures e frairibus
conmiitit.
iioblris, ct ad uUiinuni priorem noslrum virum re-
Prxnesimo cpiscopo (51) Stepiianus de Sancia q ligiosuni et iionesluin repetiiis iciibus pugno impis
Geiiovefa percussit. Mibi quoque multas et acerbas conlume-
Carnotensem Ecciesiam in regno Francorum lias, postquam a curia rcversus est, irrogavit. Ma-
commendabiiem c! communis opiiiio pra;dical, et niicstavimus domino papsc per liileras capituli no-
anliqna dignilas rcpraesenlat, Ejus quielem et pa- slii qualitateni bominis, quem ignorat, ul, agnita
ccm (aiito arctius dilrgere debcmus, qiianlo altius veritate, et ipse mandei quid voluerit, et nos qucd
beneficia ipsius el sensimub, et sentimus. Moven- mandaveril laciamus. Malumus eoim, si domino
Inr in ea (iiii conteniionis et rixiC, ct minimas oc- papae placuerit, peslein illam cum periculo noslro
casiones usqiie iii maxima sc.uidîla prolendere suscipere qutini inobedientes apparere. Prccor be •
inoliuniur. Compaiicnies mairi suaj pra» caeleris nignitatem vestram ut, pro Dei amorc ei EcclcsiiE
decamis cl succenlor, ad doniinum papani supplices nosiroe 51 conservanda concordia, a laiilo incoru-
{iccedunl. ul inde injuriaruin punianiur pracsuinplo- inodo libereti
Cnuionis Anglix regis, ut leslatur Malmcsburgcn*

. (59) Porliicnsis? aiilisies unns Cfit cx scx cardina-
sis lib. II Dii yestis Anglorum : Hex Conut ad Iraus-
libus episcopis scdis Komanae siillijgaiieis, Pnrius
ry )iiar(;/«.< ecclesias pecunias millens, viaxinic Car-
anlem civiias iion Imige ab Oslia qiiJL' ab Lrbc x\iii
miHiaribiis distal. llanc oliin Claiidiiis iiiiperator
notum dHc.vit, ubi tiinc florebat Fulbertus efiiscojms
in snncliiate et piiHosopliia nominatissimus.
sedificavil ad iiavigaiuium comiiiodiim. GalliMus
((Jl) Esi Pr.ciiCsiiiius episcopus uiius ex scx papac
?ero sccundus ponlilex max., aiino 1120 liujus
suHragaiiois. Pr;eneslc aiilein uibs est anliquissiina
urbis scdi univil episcopaluin Silvaj-Candidaj. ISo-
incn autem Portuensis poniificis, ad qiieni hjec
Latii, quac x.w miUiiiribus aljcsl Uoma. Episcopus
autoin ad quem dirigiiur b:ec opistola, fuit, ul
epislola dirigihir, videlur iuisse Tlicodiim.';, qui
colligitur e\ eodent Lghello, Boriiarodus, quondani
scciiiidiim Ughellum haac sedem lenebat lemporc
Alexaiulri lil. abbas S. Crispiiii Suessioncnsis, ad quem scribit
(GO) Ccleberrima esi hcec ecclesia el omniiim
Pelrus Cellcnsis epist. 21, iib. vni.
Bacrariiin sediiim non soliiin per Gallias, sed ciiani (62) Magister Gralianus Pisaniis cx subdiacono
loto orbc Cbrisliaiio anliqniiate priiiiaria quippe :
et scriploie apostolico facliis ost diaconus cardina-
iis SS. Cosnue ot Daiiiiaiii ab Aloxandro 111, et S.
quie iii honorein virgiiiis paritnrê dicala fuerii a
Druidibus hujus genlis sacerdotibiis, diiceiilis aii- K. E. CanccUarius. In ejus devenit aniiciliam Sie-
nisantcquam B. Virgo Deipara nat.ceicHii-. Ac po- pbanus, cuiu ainbo sub codem niagisiro lideris opo-
sic^ Clirislianis ritibus, cum fidcs in Gailias fuil
ram dareiit.
invcola, consecrata est. Fulbertiis cpiscopus iu Fuil Bnlgarus cciebris juris doctor in aca-
(fio)
cain qiiam modo cernimiis clegaiiliam anno circi- douiia Bonoiiiensi, dc quo alibi fusius agctur.
ter 1020 iilam reslauravii, largiiionibus praeserLim
r,9 S TKPriAM TORNACENSIS EPISCOPIJ 340
mSTOI.A XXXIX. A liens, fto rclenio causain abseiiliae jusiissiiiiani do-
»L f.UILLEI.MUM I\r.Mt>SKM AHCMEPlSCOrnr (6i). mino papac, sicul delniit, cl eum dcciiit, inliinavii.
Anti ile celebvi controverxia inler Turonenitem arrlii- quoque parvulo suo
Milii fideli Clirisliaiiissiiniis rex
cfiiscopum ei Uolemeux epitcopum, quoii Doleuais
iiosier dedit in mandalis, ul, sicui oculala fiiie per-
arcliiei>iscoj)i et metropolitam tilulo et jure (rui
jinfiuiuehfit. coperam, pro praidiclo archiepiscopo, domiiio pap.i;
CiiLLELMO Rcmcnsi archiepiscopo, Stepiunus de scribcrem, quod el fcci. Scribo eliam palcniilali
S. (iciiovefa, prosi.cnnn cum salulc, elc. vcslrae fidelis ac devolus famiilus vesler, obiiixe
Aliscnlia vcslr;i, Paicr, iiiaijis intorim nobis esl rogaiis el siipplicans, ul in sacro conciliu cxousa-
letl.alis quain ljfl;i, gravis qiiain grala, formidabilis liim habenlis ilhim amicum vcstriim, qiiem innnui-
qnam formosa. Qiiod siippresl, quoiiJianas precr.m las relinet, non vol;inias. De Dolensium auiein
j)ro vobis cl snciis nostris irnmolamiis hoslias, ut causa (66), quae auclonlatc sanctne Ilomana» Eccle-
qui de rccessM veslro meritn trlsles fiiimus, dc re- Rix sopila est, miraiiir admodum doiuinus rex, ft
dilu vcstro vel subilo gaudcamus. Dominum et eam moveri sic moveiur, ul non toieret pronio-
fainiliarem veslriim, et qui, ut credimus, intiino veri. Satagat, obsecro, paicrnitas veslra, ul Eccte-
vos diligil Turonensem archiepiscopum ad
afTeclu, sia Turonensis ,
qiiie usqiie ad .senectutcm sanclis-
B
sncrutn concniuin enntem Parisiîs vjdimus (85), simi regis nostri (67) super iiac quaeslione tran-
segriludtne cbronica, plusquam credi pnssit, aflli- quillilatem habuil ci quietein ,
quasi cxlrcmis
cluin, cl quasi in inngine pertranseuntcm hominew, diclui^ cjus non amitlal, qtiam habtiit dignitatem.
sine viiibus virum procedere volentem, nec valen- Voluntalem ipsius et mcritem novi; quia, quicunque
tcni. Certabat contra natnram suam bomo impo- in hac causa Turonensi Ecciesia; adversati fue-
tens, ceriabal oontra suorum coivsiliuin et voltm- rint, siios sestimabit advcrsarios, quicunque pro ea
tatem, ut proficisceretur sine profeclu, 52 '••«'"e- steterint, sibi asseret astiiisse. In fine loquar ad
reinr sine mora, parerct cuin periculo, cum obiiu dominum meum, cum sim pulvis et cinis. Sic ergo
obedJret. Ejns tam evidens incommodum dominus habeat sc. precor,saacta discrelio vestra in negotii»
re,\ aspexil neo despexit, et metropolitano siio com- qiix dominum regem contingunt, ui et in Laudunensi
passHs infirmitatem cjos jiire metiens ei non nien- vos laudel, et non doleat in Dolensi (68)
(6i) Roo;at nomine rcgis archiepiscopum Remen- miiltas altercaliones papa dedit senlentiam pro Turo~
seio, qui r»oniiim nd coiicilium generale Latera- neusi, et Doiensis sublatus est arcfiiepiscopatus, Mal-
pcnse anno il"9 profectUF fuerat, ut apud summnrn thseus Paris ait anno 1199 controversiam hanc fuisse
ponlillcpm Alexandrum 11! excusei Banholomacum /> lerminaiam, quo tempore BariholomKus episcopa
•uohiepiscopiim
lepiscopiu Turonensem, quod Romam pro- l»ni Turonensem gubernabat. Cum ergo Chronicoi
ironicon
fici.sci per infirmltalem ipsi non licueril. Agit eliam
Alberici loqualurde causa hac Joannis seu Joscii
de controversfa archiepiscopi ejusdem curo epi- episcopi Turonensis, supponendum est ab eo fuissa
scopo DoLensi. lantnm molain, sed non finilani. Hxc enim babet
pro Parisiis; quod vocabulum Muttli. Paris, sub annum 1199 Hoc anno decitu est :
(05) Ponit Parisius
«rai maxime in usu apud antiquos, cujus quidein causa vetutliisima inler Ecclesias Turonentem et
iiifinitaproferri possent etenipla, primo in antiqna Dolensem. Roma a papa Innocenlio per sententiam
definitivam, arcfiiepiscopo TuroneKti ab episcopo DO'
inoneia fabricata tempore CaroliCalvi : Parisiusei*
iensi subjeclionem exigente, et episcopo Oolensi con-
vls, ciijus typum accipe. Secundo de Uulboldo Leo-
Iradicente. Deinde seriem totius historiae prosequif
dtens», qu» degebal lempore Roberii regis, dicilur:
tur, aique originem et causani isiius controversia
Dum adolescertlulus e scJiolitri disciplinn confugittet
Parinus. Terlio in Diplowate Engenii III papae : exponit, lum subjungit : Inier epitccpos Turonentem
Odoni primo abbali Sancta Ceiwrefa; qute secus Pa- el polensem lis conlinua et contenlio perdurcvit,
risius est. Inveni in antiqiia epigr.-iphe sepiilcri, qiix
donec anno prcKSenli, ul pradictum est, a papa pree-
inille annos exceriit, aunus pro annis, Januarins et fato senienlia definitum est, ut tam Dotensis quam
c(eieri Brilannio} episcopi, arcftiepiscopo Turonenii
Julius ditsi>ro Januarii ev Julii die, lalis est inscri-
subjaceant, ei iti perpetuum prcecepiis ejus canonici*
ptio : Leudelinus hic requiescit in pace, vixil annos
afquiefcant. Vîde papa memoratus in pronuntiatioM
ho, defunctus est, vbi (icil Genarius dies 15. Ex
aeftuitJvw,tu
senlenlics defiuilivcE, ul qui scieniia tral magnui, aum
adveisa parte eius uxoris coenolapbium le^nw U\s j.senienix(B i^
r> -,. , ,
êrbis : Valdolma fiic requiescit in pace, vixU an-

" dax el jurtsjeritus,Uaexortus ail : Doleot Dolentis,
,
et gaudeat Turonensis. Consule epislolas sequentes.

mtZO, defuncia estubi ^cil Jutiui dieioo. hai dux
iiiscriptioiics habenlur in labula qnadara lapide& (67) Ludovici scihcel VH, qu: erat lunc nalus
iiivenia in sepulrro Ambiaiii prope monasteriiim 69 annos. Hxc enim epij^lola scripla est anno 1179,
S. Aclieoli effosso, ct ad ine transmissa, cujus cba- qno liabitum est concifium Laieranense, et seqnenti
raceres pMiloriini judicio regum priuiac sUrpis 1180 sepluagenarius e vivis excessit, secundum
aevii».! prje se ff^runt. Guillelmuin Arnioricum licei Kigordns viiam ejns
,
((iG) llc hac sic loquitur Clironieon Alberiei : iloc ad annum 1181 prorogei. Sanclissimum eum appcl-
aiicior nosler, siquidem Pii cognomeii prae cae-
tempore cftusa Ecclesiiv et JoanHtf epiiccpi Turorên- iat
regibus sortitus esl. Pieiatem ejus erga
t^lris
tis {vcl rectius Jouii Bartftolomai decestoris) venli- leri Ji
labatur coram papa de episcopit Briiannio! qui fia- Dei.mcl .-ubdiios his paucis vcrbis exprimit Guil-
bebant archieîiscopum Doleutem, quos archiepiscoput lelmu^ rseubrigensis lib. iii, Hi*t. Aug., €ap, 5 :
Turo riisis dicebnt ad se perlinere de jure, et cum Homo .tlrepidce devotiunii in Deitm, et eximia- teni-
processum esset ad seiilentiain delinitivaiu, procura- ta..i in iubdilos, sacrorum ifuvûe ordinum ptiBci-
tor Turvneusis Oaufiittus arcliidi- Jirjs obtulit arctii- puus teuerator.

episcopo Duteusi coram papa, c< uâ puris, ul ti vellet (68) Cum Guillelmus Remensis archiepiscopus ad
aiiieqiiam darelia seiiLcniia mediante pacc sempe*^ fc tciliuin Laierauense pergerei, dno dli pr»!seriim
(ssct iirchupiscopus, ei seiniici- j;ok» hnberet ep:sco-
;
rcx xsequonda mandaverat, alterum scilicet, iit
1
faium quo recusaiitef ventnin esi adjudicium, el yoH aixbiepibcopum Turonensera contra Dolenbcm epi-
;
m EPISTOL^. — PARS If. AN. H 77 11 02. 34«
53-55 EPISTOLA. XL. A «'jiis ct q>i'i(tl\ ;

pai.;iie rcgno Francorum, quod sa"
c, .s::ncl:.. Uoma,,^ Ecc!c.i.x ... on.ni pe.scculiunc
A. suMMUM PO.VT.F.cE«.
siia lidelc so.ijpcr exsliiii ac dcvolu.n.
Ttoiin: ut excHiiitum hnbeat Bar:holoma'nm Tiironen-
siun arcltiepiicopttm, quud liumain se conjirre non EPISTOLV XLL
valiierU. AO BAnTIIOLOM«UM TtRONENSEM ARCHIEriSCOPDI.
Siiminn ponlir.<i (69), Stf.piianus de S. Geiiovef;., Se excusnt «b (cgriludinem a concionibus habendit.
s.iliitom et devolain obedienlia.n. Post tenwes diseias et noctes insoinnes, quas in
Doineslicum nobis ac cxieris f.liis veslris g.iii- doloribus H.eis aegrittido cbronica coiiccpit el pe-
diiiiii est, Pater, qui.i !)eaue paierniiaiis vesirx pcrit, modicuin «luielis et refrigcrii minus inslanlia
sii.iis sic exlcndilur ad sinfsiilos, t.t siiscipinl iiui- mea quotidiaiia sollicitudo Ecclcsix mc;c mil.i pro-
versrts. A!) ulieribus consotaiionis ejns el jiivaniiir inittil el |ieriiiiitit. Hippocratis et Galcni discipulos,
pijsillanimcs, el nebiles refoveiilnr. In In.ji.s spei ui niilii Qonsulai.t, consulo, ii.cetia seniper ab eis
viriute devolus filiiis vesier B. Turoiieii.sis arclii- orucula .cporlans, qui iu vase vilreo coloris 'et
opisropns. liccl lonija .Tgiiludine afflicUis, ei supra eubstantlie pccoata discernn..t (70), 57 ^"'" *^^
hiif.ianom cbar:êieni exlem.aius, ad sacruni con- rj rum opcin ci opciani cxpelens exspeclo, dum artem
ciliipn veslrum iier arripueral, et qnac non poier;<t arctus altendo, duin ago ut aegtiliidinis nieac nodos
corpore, a.iiino salagcbal iinplere. Is cu.n venissct incidant, tpsi nodosas incidiinl quxsriOiies, dum
P;)risitis locuttiriis iii traiisilu siio cti.ii doinino mibi quasi sub periculo saliiiis inl.ibcnt siudium ac
rege, recidiva correpius i.i(innilale, sine periculo laborem. llxc sunt qi.:c in.pediunl, ne i.npendani
niortis, ut crcdiinus, iter i.icaeplum, 56 ^'-^* opor- si.pra posse velle, ne si volucro quod noii possum,
tiiil, non lanieii potuit consummare. l.ifinitts iu- sic in alteriitro noii proficiam, ut deftciam in ntro-
finno lesliinoiiiuni perliibeo, dc conscieiilia niea qtie. Hjco siinl quse in sennouibus conscribeiidis(7l)
loquens; quia, si :»bi.''el, obirel; si proficiscerctur, et dcsidcrio desidiain aiTerunt, et auferunl volo
non prolicerct; si no» inorarctur, rnoreretur. De vocem. Parcat, obsecro, mibi paiernitas vcslra, et
caRlero, Pater sancie, super ncgotio Turoitcnsis ct usque ad pleniludinem salulis et convalcscetiliiae
Dolcnsis Ecclcsia; volo vos voluniaietu do.niiii regis pcrfeciae snpcr iis quui poslulaiis inducias indul-
nossc, ciijus inerila et opiid vos eilicaciter vivuiit, gelc. Yalcle.
meir.oriain vesiris successoribu.s pcrpcluo

ct sui
58 EPISTOL.\ XLI!.
dcreliiiquunl. Qui lacserit Turonensem Ecclesiani, AO SIjM.MUM PONTIFICEK.
pdpillam oculi ejus I.^^del , et diminuiio ejus vcl C liogat ul patrociiietur causa: abbatis S. Vicloris,
modica, coronac suoe maximum afferent deirimcn'- eumque benigne suscipiat.
liim. Dolel adinoduni de Dolcnsium dolis, qui litem Suinmo poniifici, Stephaints de Sancia Genovefa,
sopitam siiscilare conieaduiit, ct sanclam rcligio- saluiem et devoiam obeilienliam.
neui vestram circumveniro perlenlant, Parcile, Eam, Pater, ignoraniiam facti credimus cxciisa-
Paler, obsecro, filio vesiro regi sancto; parcile paci bilcm, iion quae supinx simul ct crassx meuiis l.o*
scopum dcfendcrel Romnni» altcrutn vero,

in r iiri;i ; i/» eorum auxiHum conveiierunl. Apparatis itaque,
iil paries suas tiie.eltir con iiio conlra cpisco-
iu hinc inde copiis armatoruni, loia illa rusticana mul-
puni Laiidiiiicii>oiii, Rogeriun. de Itnseio, qni cum titudo, solo nomine ntiUtum qui convenerant, territa,
praescns illit adcssot, conqtierebaiur quod rex epi- jugani consutuit. Cwsa fuit ibi viulliludo non modicOf
scopati.m per injusiani vim (leôiero cocgissel. seJ eorum qui in aquis perierunl, iacerlus numerus.
Causa aule.n rogise iu ipsuiii otle.nsionis l.;ec eiat, Scquenti vcro a;slate, rex Luduvicus ire paral
(|iix noiatiiv Chronico Lauduuensi :i\\no \ {11 :
in , slragem illorum de lûdmiesio in fratrem epi-
Uomines de Lauduuesio in {irifiudiciuiu cpiscopi et scopi liainaldum domiuum de Roseio; peneuii ud
KcclesioB Laudunensis, duia reiji Lûlovico nsiima- caslrum comitis de iloseio, cui uomcn JSisi, ubi a<ni-
tionc pecuuia', comntuniam ordinaveruut iiabere, et cis dicli domini de lioscio sutisfaciemibus regi pro
sic perperam cogilanies a jugo servilutis cervices suas eo intervenil reconciliaiio ; iiii tamen ut castruni
el hcerfdum suornm excutere, arbitrati suiit. At Ro- *^ suum ab eo deinceps recognosceret teneudum. Yene-
gerus egrcgius Laudunensis episcopus per sc et per ,
rubilis vero episcopus iram regis declmans, apv.d (iut-
umicos regis proisentiam adiil, ei ul Ecclesiai suiv terum,lunc Lingonensem episcopum, latuit in bur-
tiiisereretur, communiam servornm suorum defleudo, gundia.
vtodis omnibus exoruvil ; rex vero, ut dicitur, spon- (69) Hx'c episiola videtur esse ea de qna sermo
sioni pecuniw hwrens, episcopum el suos non audivit babelur in praecodenli ad Guilleln.uni arcl.iepisco-
episcopus vero, ut eral magnanimus videns se apud . ]>uin Rcmeiisem, quam scrtpsii ad summum ponti-
regem sa.'pe requisitum non prcficere, proprinin genus liceui rogis i.on.ine.
suum solliciiavU, ui per eos de servis sibi incjralis et (70) It.lelligil ineJico.s nui pcr inspeclionem urinye
rebellare voientibus ulciscereiur, con/lueniibus ad eum in vase vilreo co.iienlK, morbonan quaiilatcs ct
uiidique sui geueris principibus ciim aliis amicis , sympioiiiat.» cognoscunl, oosdem vocai llypocralis
necessariis, scHicet domino de Avennis el comile de ot Gidciii discipulos. H.cc ctiain repelit alibi.
Rostolio. I'ars autcm adversa non ignara eorum (71) lnier concioiiaioies sui aevi cl.irissimos et
adveuium ciim suis adjuioiibus prmstolabatur , a>- i.omiiiaiishimos lepuiabaiur Slcpbanus. IJnde cj<.s
mala vetierant eis in auxitium, et tiliis communiis sermoncs exquisiio undcquaque collecti fucruni, iil
plurimi, Galfrido Silvanectensi , tunc Laudunensi ab injuria teiiiporum vindicureritur. ISon mirutu
prieposilo procuranle. Sex ex r.cgis prwcepto homines ergo debct videri, bi a ini.liis prxlaiis ad inunus
S. Medardi Sucssionensis ad eorum aitxilium conflu- prx'dic;iiioiiis e.vpeiitjs fueril, ui liic ab arcliicj»i-
sciuni ; coinmunia d: Criipcto, coiumnnia de Yclli scopo Turoiieiiai.
3it? STEPFIAM TOUNACENSIS EPISUOPI 8U
iniovhusaccldere solet, sed quam pciTcciis eti:)in el \ Valcai sancia vesira pntcrnUas, et dlc bono in tne-
vcrc p!iilosopli3nliLiis viris invidia loniponun in- liiii» proficiens augcalur.

gciii, aut locorum Hiijus insidias pcrpessus inno- EPISTOLA XLIV.
(ciilia; filius, el obcjicntic cuslos abb.^^s Sancli AD ARCIIIEPISCOPUM YOI.F.TANUM.
Vicloris (72), sacrum aposioialus vestri niandaluin Agil de quodam tmonince ordinalo.
ncc cvilasse crcdcndus cst, nec eliisissc diccndiis. Eain pr^lalis immincrc sollicitudinem decct,
Ciiin cnini divinas illns iilicras vcstras Kaleiulis Ja- ut subdiiorum errorcset doclrinacorrigant, et cor-
iiiinrii, ut ex carum subscripiione consial, nunlius ripiaiit disciplina ; nec debet deesse severiiali sere-
liusccpcril, secundu posl ociavas Penlecosics feria, nilas, nbi profert sacerdos scnlcntiam, Pater pcenam.
prajfalo cas iniiocenti cl siinplici viio delulil ac por- Teniperctin vicario Christi rigorcm dispensaiio, jiii
rexit : indnstria an incuriaciijusqunin facluinrueril strictum a^quitas, polestatem judicis sinus pairis.
nesciinus; factum lamen nullaienns dubilamus. Et Sacrificium ex adipe, simila oleo lila, misericordia
qnoiiium vir ilie religiosus ac limens Dcum, ad siipcrexalwns judiciuni commendatur. Ilaec sunl.
nnius eiiam jussionis vestrx vocem paraius csi, et Patcr, qiix circa pauperem spirilu pr.isenlcm filiuni
jn carcerem et in inortem ire, excusabilem lacial vestrum nos inovent : el ut ad compassionem vos
cum apud vos innocenlia propria, quem D
" suuni
accusabilen» iavitemus, non invltos invitant. Delictum
forsilan reddil temerilas potius aliena. Claniat in- cogniluin nobis fecit, el in suscipiendis sacris or-
tcrim iniirrjitas viri ; clamat, et virtulis corporca; diiiibus aliquid de labe etCl nube Simonis, quam-
tlc(ecium praeiendit, ul in hac vocatione vesira, si vis siinplicitcr, sese bibisse confessus est. Muiius ab
jilacel, ei parcatis, nenonpossii proficere, si ca*pc- obscquio quod per:£qiie ac munus a manu in hoc
rit proficisci.Quia tamen idoiolatriam el inobedicii- sacro conlraclu reprobatiTr. Cuidam qui manum
liam aequis passibus ambulare non ambigit, tam dc- fecit ei imponi, ct proinisit, et cxliiliuii, aiinunm ei
forme simulacrum 59 cl enormc abhorrei.s, spirilii ex pacto scrvilium impendens, et quasi non ingra-
quidem prompto, quaioyis carnc infirma, ut mai»- tus graliu', ; quae lamcn si gratis non dalur, gratia
datis veslris mereainur obedire , non veiebiiur non cst. Fidei contrariam pollicitationem inipleiis,
obire. erravit ex ignoranlia, qiiac forlc in philosophuin
EPISTOLA XLIII. noii cecidissol, sed excusat simplicilas, quem Igno-
AD PETRUJl TLSCULA?<UM EPKCOPUM. rantia juris accusal. Prcces fundimus pielali vestrae,
PottHlul ul in tuam clienlelam suscipial abbalem S. utqiiia poteslatem snpcrcum ligandi alquc solvendi
bariliolomai Noviomensis. rj acccpisiis, siiscipiatis innrmum, et ei vcniain prae-
>* Sanclissinio Domino magisiroPetro Tusculano (73) stelis de miscricordia, qiiem fortassis de justitla
episcopo, Stepuamjs de S. Geaovefa, saluiem. damnarc potestis. Valctc.

Injunctum a vobis, Pater, obsequiolum prout po- EPISTOLA XLV.
tui complevi, qnasi in silvam ligna ferens, quasi AD ACBATF.M SANCTl SAVTRI (75).
soleni certans facibus adjuvare. Rogo ul pucrilia Rogal ul remillal quemdam ex suit canonicis decum-
Jnea qnamvis digna sinl risu, benevolo tamensusci- benlem.
piatis aspecln. Juges orationum hostias offeruntpro Importunus est qi:i pclil, bencficns qui largitiir.
vobis in ecclesia Beatae Genovefai filii vestri (74), Priiniim excusai necessiias, sccundum libcraliias
lanquam pro salule vesira labiorum vitulos et cor- commendat. Hanc importunitatem ineam vestra,
dis immolanies. Memor et ego beneficiorum vestro- quatso, supporlet amicitin, el prxsentem palrem.
rnm, quae supra omnem morlalem mihi conluUi quem ct vo» in Cbristo gcnuistis, salubri consilio
Lenignilas veslr.», memoriain vesiri fixam in meis juvcl, opere el opcra consolelur. Causam ignora
,
visccribus gcsio, cum ea confabulans et colludens, mus morbi, elcaiam nescimus; acutam passus (7<J)
cnm ca delcctationis meae primitias ac decimas diu docubuit, ncc po$t crisiin convaluil, quia prajva-
dclibans ac dcguslans. Pro abbaie Sancti Bartliolo- D luil .Egriludo : leniis adliuc urilur febiibus, pulsu
in.Ti viro honesio cljusto, p.iternitatem vestramgO veloci ei febrili; freq.uenter surgit, el rccidil, faci-
tleprecor, ut in necessilatibus Ecclesiae sua; benevo- lius tamen a?gioiare, qiiain tonvalescere vidclur.
lamei coiisiiium, et beneficum auxiliura prxbealis. Si quid poles adjuva illuin, iniserlus noslri. Quid-
(72) Is est Guannns, qiri fuil Y abbas S. Vicio- Cenovcfce Parisiensis cjiis filios ; nisi forte quia, ul
ris Parisiensis, vir pietaie et doclrina insignis, in noialur abllglicllo.snbLiicio III in Romaiia Ecclesia
atibatcm assnmptus anno H7-2, ad quem epislolam adiiiiiiislranda vices poiitificias gcssil, idcoqnc ca-
gralulaloriam de ejus eleclione scribere digiiatns noniii liiijus abbalia;, qui ad scdem aposiolicain
cst Alex.iiuler III ponlifex maximus. Sennones elc- speciali lilulo periinebant, eum Patremappellanint,
gaiili el polito satis siylo exarnvit. quae' adliuc iii ejnsque filii dici poiiierunt. Nolatur auiem ejiis obi-
liibliolieca Vulorina asscrvantur. Faio functus est lusin !Secroloyio S. Oeiiovef.e bis verbis Obiil vief :
aniio 1180. memoria: Peirus Tusculanensis episcopus, (jui iledit

(73) Peiriiscnrdinalis episcopiis Tnsculanus crea- nobis XXX libras ad emendum lerrns.
tus ab Alcxandro III aiino 1178; ad eum scripsit (75) Godefrido scilicel, de quo snpcrins.
epistoiam 6 lib. ix Pelrus Blcscnsis. Bogerius vero (76) liiiclligii febieio coniinuaiu ct veheiiienlio-
lloveden vocat illum Peirnm Papicnsem. rem.
(74) Noa video cur nuacupet canonicos Sancl%
,
545 EPISTOL.C:. - PARS H. AN. H77 1192. m

qiiid ei Ijomini factiim fuerit, meum repiKabo. Con- A EPISTOLA XLVn
silium vcslriiin scribile, el miaile nohis 62 'psum. D ARALDUM AUBATEM S. BENEDICTI (78).
Alihi quam apud nos nec iiiorari volumus, nec
Comniendat ipsi quamdam viduam el ejus filium.
moi i. Morem noLis geret, si morum non feceril apuj
Insianlia el importunilale sollta commendo dile-
vos
ctioni vcslraj viduam nosiram el orpliamim, quoriiin
EPISTOLA XLYL~ res (enuis ct substanliola modic.i de vesiro pt-ndel
kO PETRVM S. CUItYSOCONI rUCSBVTEHUll CARDI- bencficio, de vcslio palrocinio sustcnlatur. Inbiat
.ruLEM (77).
super eos credilorum voracilas, ut dc sinu vidua
Cratulalur de ejusâd cardinalalum promotione. pupiilum lollant, el absorbeanl scinliliam ejus, ciiju»
Jucundiim mibi, fateor, speclaculum praebct re- viia in amariluiiine esl, victiis iii penuiia, in frigora
cordatio vestra , dum quasi per graduum canticum el nuditate vcstitus. Rogo, Pater, ut de sequilate po-
asccndenlcm suspicio, dum a minoribus ad majora l<"s quam de jure slriclo judiciiim veslrum prodeat,
Pclrum noslruin hinc virluics sibi rapiiini, binc el ejus 64 '^'^'*"'.
H"' pro sororis (ilio orpbano sa-
honoics. Ciaiia gratiam invocat, gloria gloriam, ut lisdedit ei saiisfecit, lanqnam poiior in pignore
cortina coriinam irabit, ct omnibus B auctorilatc vcsira ca;teris crediloribus pra-feratur.
jam plc;ielucct
qui in domo Domini sunl, quoiiiam de pleniludinc Isenim el pcr manuia veslram naturalem feudi de-
6ua vobis gratiam elgloriam dcdil Deus. llxc sunl teniioncm habct (79), et sacramenlum fideliiatis
quKainicorum veslrorum cxbi'aranl facieip in oleo, prsstare paratus cst, ui convenil.
corda lx'tificant el confirmant. Hujus festi me par-
65 EPISTOLA XLVIIL
licipem gratulor, bujus glorior me consortem. Nain
AD ALEXANDRUM Ul PAPAM.
elsi inlerveslros modicum oblineam locum, scdnon
Cerliorem facit se ejus mandatum , de cujusdam cU-
modicum tant.f dilcctionis slmul el delcclaiionis rici penîicne implevisse,
vindico mibi fruclum. Amplector scbolarem, prose- Saiictissimo doinino et Patri Alexandro summo
quor archidiaconum, deosculor abbatem, assurgo pontinci , Stepjiaisus de Sancta Genovefa saiutem
,
episcopo, revercor cardinalem, his gradalim ascen- ei cum omiii dcvoiione ei revereniia debitam obc-
denlibus, ct sibi accodenlibus potius quam succe- dieiitiam.
dcntibus arliculis, arridenl honores moribus, mores Ad iiiiiiis jussionis vocem vestrae, Paier, obtem-
hoiioribus coexsultant. Vival in aliis illud vulgare perans, filio Laxii de Archerio, sicut pra?scus coraui
proverbium : Honores tnulanl mores. \i\ vobis id vobis promisiiram, absens exhibere curavi, quan-
tanlum precor obiineai, ulsi muionl aut moveant, quain sit vobis alitcr per cjus viciiios inlimos inli-
oam moliis spcciem, quae augmentum 03 diciiur, iiialiim. Fruiiicnlo cl vino slabiiivi eum, iit allero
lionexdiidant. htterim, Paler, immolo pro vobis ,
coalirmarclur cor honiiiiis (80), rJiero lx'iificalio-
quales possum, hosiias,precum,coliimbasgemiiuum, nem senlirei, Supcrveniente nuniio muiatum est
vimlos labiorum. Coiilido, quia quem dilexistis pri- raand.ilum, et aggravaium prKcepto, ul quolidia-
valns. non dediligetis promolus. Meipsum.siplacct, mmi menslruam pecunia) summam con-
vicium iii
in hoiocaustum obseqiiii vestri suscipiie, quem ad verierem, et decem solidos Parisienses per singuLos
libiium veslrum (oriis ut mors dileclio mactet , et menses puero numcrarem. Factum, ut imperaslis,
ilamma cbarilalis accendat. cum et hxc et alia qu.xcunque jusseritis, ego et
(77) Cardinali.screatusest ab Alexandrolll, aniCii qtiam in variisprsediis eldcminiis circumjaccnlibus.

eciscopns Mcldensis, ex abbatc ct archidiacono : Mullos tiomines habcl domiitic;cclienlela;el jusliiia;
sed ciijiis ordiiiis ei monasierii fiierit abbas, ant addicios, de quoriim iiumero illo, in cnjus gratiam
cujiis Ecclesix arcbidiaconus noii tonslat. I)e ejus scripia esi ii3cc epislola, ceiiscri dcbol.
anlem legalione ad Henricum Aiiglia; regcm luec Fendtim quoil aiiliquilus vocabalur benefi-
(7!l)
l.:ibci Kojierius llovedcn aniio H7U Peiriis lituti : ciuiii secunduin Oiijaciiim ad lib. Feud., lii. 1, i
S. Cliiijiogoni presl^yler cardinalis, aposlolicte sedis D part. X Est jus in jirwdio alieno, in perpetuum
:
letjnlw^, quondum Meldensis Ecclesia' eleclus venil ,

uteudi, frucndi, quod pro beneficio doniinus dat cx
in tranciam, el ab Alexnndro papa in mandatis rcce- lege, ul qtd acciiiil,sit>i {idem,el miltda; munus aliudve
pit, qtiod tola Normannia, et omnes ternv regis Cis- ¥c\n\nm iîUir proprie non esi
seivili iim exlubeat.
if.arina; elTransmarino; sub inlerdicto ponereniur, praedium, sed jus in pracdio. Feudum auiem pepcrri
nisi iise [iicardum filium sniim comitem
periuiserii rei mililaris necessitas. Laboraiilibus enim priscis
Piciavia: ducere in uxorem AUsiam /iliam Ludvvici sa;culis bellis gravissiiiiis, imperatores, reges ac
reyis Francitc, quam
ipse rex AnijHte landiu el ulira principcs, ducibus ac, ul vocaui, capilaneis, regio-
q:tniii inlcr cos convenerat, in snu custodla relinueral. iies iiucgras, pi;£seriiin .hosli linilimas disiribue-
(78) Uujcepistola dirigilur AraUb» abbali Floria- runt, non lamen ul cas soli possiderenl, sed ul iu
censi scu Saiicli Bentdicti ad Ligerim, iu dioeiesi iduneas portiones, singulis miliiibus, habito perso»
Aurelianensi. Illud auicm monaslerium celeberri- narum respeclu, feuJi , id esl siipendii nomiiie
mum fundatum dignoscilur a Leoboldo S. Aniani dislribuereiit, lide iliorum accepla, ul patriam lue-
abbale circa anniiin 6i3, iii eoque rcliquioe S. lieue- reniiir, ei militanti principi, in auxilium vocaii
dicti ci coenobio Cassiiieiibi ab Aigulpliu inoiiacho accurrcieiil.
a>portal:c suiitaiaio 6U0:uiide poslea nomen S.iiicii (80) Alludil ad id quod scribitur Psal. ciii ; Panit
Btnedicii sorlilum cst, cum Floriacum priuiitus vo- ior Itominis con/irinet, et vtnvm Uvtificet cot hu^
carelur. Possidet aulem abbas bujus loci omnimo- minis.
dam jusiiiiam temporalem lam iu villa Floriacensi
K7 STEPIIAM TOKNACCinSIS LPISCOPI S48
fralres noslri parali sirous ei libenier siiscipcrt', ei \ acceplor cxistain. Uiv.Ie sciat sancta palerniias ve-
Jlberaliier adimplerc. Scial inleririi palcrnitas vcstra, qiioniam iii pclitionibus nostris ,
quac nec
sirii, nos qiiibusJam cieriois aleiidis (81), per ali- miillai, nec magnx doiuino papx ofroruntur, diffi-
«jiios dotriiiios meos cardinalcs coiisiujilia oneru ciles expoitiis siini, lam cos qui pelitoria porrigiint,
kiiili; cr-O. quam cos qui admiltcre deLui.ssoiit coinmuncs lit-
U-ras illas quas de juslitia nppclianl, in qoibus

6S EPISTOLA XLIX. ,
AD A. CVNCELLAnitM.
Gixcus, elLalinus, et Carbarus, et Scylha adje-
R. E.
ciioiicnMiciiiola jppellaiionii,>sc:êconsequi gralu-
Iliigal ul ttegolium siium cpquis judicibus curet com-
ntiiii, cnmhucclausula, tremota aiipellalioite,* m- laiilur; nos inii specialcs lilii Uomanaj Ecclesiye di-
terenda. ciniur (Sr»), noii poluimus oblincre. inodica adjc-
Sanr^-lissiniodoiiiino ci Palri A. P.oman* Ectlesiui ctio (lemota appeilaiione) quam spetiosa facla es,
car.ccllario, rrnlcr Stephanus de Sancla Gonovefa, qiiac sic es dinitilis filiis, sic facilis alienis l
&aluteii) el cum onini devolione sincerani obedicn-

liam.
68 EPISTOLA LI.
AD niATr.EU JOAMNEM OE SANCTO SaTYRO.
imporluntis esl, ct ab iir.probo non rccedens, ({iii
lici!etit ab ipso muluo datam pecuniam.
scrmonibiis vacuis dominum suum vel ofrcndil 6
iranquiiluiii, vel impedil occupalum. Id iie milii
Si communis pcrogrinalionis ct graiix, quam iii
accidal, oro, el iinpelrata veaia ioqiiar, cum nec ter eunduni el commanendum habuimus, meminis-
fies, cerie graiiam pro gralia reddere debueras. At
opportunii!» tomporum voces explorare valeam, nec
vero cuin ingrutum ic cxhibueris, ut pacc tua lo-
ad exploranduhi longc posilus excubare. SoUicilus
quar, sut dissimulalio tc facit desidem, aut simti-
eril in hac parte pro nobis dericus vesler, aiiiicus
ilidcm noster Alvardus, qiieiu experti sumus lione- l.itio dccepiorcm. Nosii quia cum ab Urbe rccesse-
rim, XL solidos Parisienses quos el ego muluo
slo consoriio, ei moribus gravcm , et sumplibus ,
iiOR gravaniem. DitjTium eum credinius tanto Paire

accepcram , libi plurimnm roganii , et ut diceb&s
vel sanguine jiingi, vcl famiiicrllaie vinciri. Si quid

indigenti, non niinus uenevole quam beneGce nu-
ineravi. Eiapsus est annus, ex quo pro te crediio-
ci pro vobis contulimus, jucundum fecii tum acci-
ribus saiisleci. Si compulaveris usuras, ut de cen-
pientis liuiiiilitas, tum auciorilas impcrantis. Peli-
tesimis taccam, eiiam quinconces sorlein fucila
tiones noslras, obsccro, paierne admittalis, ei ad-
jccto, « reinoia appellatione, > articulo, faciaiiseas,
consequciiiur. Nondum super hoc abbatem tuuiii
conveni, iionduii! cxposui causam, iiondum quere-

£1 placei, limcntibus Dc.um judicibus demandarl.
C lam proposui, parcens verecundix tuae, parcens
Valcai sanciiias vestra.
frtmx. Ucdde quod debes, ul quia pa.tientiam habui
67 EPI3T0LA L. in te, de mea putientia pocnam non patiar aul ja-
Kt> iLEF.P.TCM, DOMINI PAC/E CA.NXEMARIUa (32).
ciuram. Vale. Fraier Guido repeiii a le v sol. sub
Ccrlum facil se (jui iniuitu pensionem cuidam clerico
qusesiionesimiii, sub indignaiione pari*
perfioivisse.
Ih consuminandis precibus vcslris pro /Ernaudtt 6S EPISTOLA LII.
clîco vestro niilii quandocunque obialis, nec dis- AD GODEFRIDUM ABBATEM S. SATYRI.
siinulaiio mc iecit desidein, nec siciulatio deccplo- Se excusat quod euin invisere non possit.
rcm. In itla aegriliidinc mea dironica, quoe plus Sanctissimo ilomino et Patri Godefrido abbali
luinus aniio (iiniidio me rerinc iiaque ad extreina Sancii Saiyri, fraier Stefuanus, saiutem cl coiu-
confecit, seinel eum vidi, el cum ut reveriereiur ei niuues orationcs in Domino.
Llaiido, non blaeso, sermone dixissem, usque ad Festum est mibi, quoiies fesiiva memoria veslra,
reiiietosten niibi nec comparere voluii, nec parere. vel per nunlium mihi, vel per epislolam renovaiur,
Extunc per initia singulorum mensium intuitu v& Si quis liof, festum tiirbare voluerii, vel auferre.
slro V solidos Paiisiensesei conferri facio, nec dif- " mihf, faleor, esl infesius. San*» quod ad fcstum
ferii. Ei hxc dixerlm, non ut improbus mei com- oiarlyrum vestrorum me charliale benevola invi
uicudator appuream, sed ne ingratus bencficiorum tastis, coinmunem Ixtitiam non recuso, sed ab
(8t) Solcbant summi pontinces et cardinales aposlolica, ul legitur in Vita S. Guillelmi apud Su»
|)r»F!bendas quasduin , quas qiia!Sluarias vocabant, rimu ad diem 6 Aprilis, sedique aposloiic;e immc-
pa'iperil>u« tlericis el aliis quibiis placebal,
ii: ec- diatc fuil subiccla, eliain anlo tcmpora canonico-
closii.staihcdralibus conferrc, pensioiiesque annuas riiin regulariuin deiiuo in eam iiuluclomm anno
In cclcbnoriitiis moiiasloriis assignare. lii8:quoJ quidein palet ex Diplomate Pasclialis
(82) Fuit nalione Bcnevcntaniis, de Mora dictus, poiilificis daluin Meldis ar.iio H08, his verbis ?
roligioiic vero Cisteiciensls, diaconus cardinalis S. Ejusdcm Eccleaiie cterici cum patrocinio regis, etiam
Adriani, ab Adi iaiio IV crealus. Legnius in Angliam sedis apostuliae tuitione coiignudeant , claustrum
niissus o^t ad imperticiidum absolulioneiii Hcnrico quoijue ipsoriiin in ea quam hactenus habuil tiber'
J', posfqijrim dc nece S. TUomae se purgasset. Can- lule servetuT. El \n Builn Eiigeiiil 111, anno HSO,
cellarius S. U. E. institnlus est ab Atoxaiidro III. ha'C habeniur Cons.ituimvs quoque nl nutli archie-
:
Ail euiiulcm plurcs scripsit epislolas Peirus Cel- piscopo vel eii^copo, nisi tauium fiomano pontificif
|i;iisis- Ecctefia vcHia subjnceul.
i<H.) Fctlciia S. Gcnovclx Parisi«n&is dicta esi
EPISTOLiE. — PARS !!. AN. H77-11W. 350
«ctiiiaiii excuso singularem. Illa die Keniis corain A fueral nobis intiinarunt conlra sacraroenlum de so
tlomiiio arcliiepiscopo pro negoiiis Ecclesix noslrae ct a toio Corbeieitsi conventu coram comite Flan-
sl.ire mc oporiel, et conlra qtiosdam raptores no- driae, qni cx parle domiiii regis cum oclo abbatibui
«iros, el advcrsarios cxpcriri. (laeterum communls ibidem aderat, super sancta Evangelia praestitum,
P;tier ct abbas noster R. (84) me pariler, ct cha- prjedicii nolabiles, et non audiendi inonacbi in-
rissimuin senem bonum abb:itcm S. Uartliolomaei ceniivum scliismatis et liligii seminarium, in ino-
pateriio rogavil alleclu, ul in ociavas Purificalionis nasterio Corbeieosi suscitare contendunt tam ma-
ci iiostram exbibeamus prxscntiam. Credo quia et nifesle per viros et promissx fidei corrupiorcs,
\os taniuin lilium suuin in bac vocalione noii oiiii- qui in matris suê jacturam, cl irreverentiam pa-
kil. Et quia tanto Palri praeseiili, in necessitalc sua tris, illicite discurrunt : sacrosaacla Roniana Ec-
non obedire uefas est , rogo, consulo, nionco, qua- clesia nec in patrocinio debet suscipere, nec iii ne-
teiius endem die nobis frairibus vestris occnrratis, golio suslinere.
ul funiculo Iriplici liiiorum, qui diiTicilc rumpiiur, 72 EPISTOLA LV.

conlirmctur imbeciliitas seiiis Palris, cl angiisiia, AD SVLVANECIENSEM EPISCOPUM.
si qua fuerit, relevetur. Valete. Pro[crl lilterns lestimoniales et dimifsorias pro ca^
B uonico tuo in presbtjlerum ordinanclo.
70 EPiSTOLA Llll
Ad rediluui veslrum (88), Pater, i;» tripudiis ex-
AD EliMbEU.
suliant, el Ixtanlur in jubilo filii veslri fraires
Agil gralias pro cotlaiis cuidum canonico suo benC'
ficiis. iiosiri, assumenles sibi coronam pro cinere, gau-
GoDEFRiDO abbali S. Saiyri dium pro luctu, pallium laudis pro spiritu moerons.
Pix-ter alia qu3e inibi s^pe, Pater, e.\bibuisl>s Duplicata consolatio noslra, Paracleti consolaioris
beiiericia, annuuin el gratifisimum in fralre iioslio in fcslo, et generale gaudium adventus Spiriius
(85) Ccclcsix noslrx «olalium contulistis. Coudignas sancii, speciali Ia.'iitia veslri ad vestros adventus
in eo vobis offerinius gratias, ui qui forle in pt* cunuilaliiis adimplevit. Interim sanciee paternitati
slulando fuimus imporluni, in obsequeudo iion iii- vesirae mitiiraus frairem noslrum Ricardum diaco-
veniainur ingrali. Ct quia tempus miserendi ejus num honestale viiae fama apud noa
et ialegriiate
Tenit, dileclioni vestrae preces porrigiiaus, ul eum commendabilem, ut eum pro amore Dei et beaiae
ad commune Patris nostri Cruriii domicilium fa- virginisGenovefae, ipsius servilem, in presbyterum
ciatis perduci, quatenus a sacrario martyrum (86) ordiiictis. Valeic.
transeal ad moutem virginis, per cameram confes-

q EPISTOLA LVI.
loris. Valete. A» GUILLELMUM BEUENSEM ARCHIEPISCOPDM.
71 EPISTOLA LIV. Cenqueritur de monachis Lougiponiis, qui sibi erant
AD DOMINUII PAPAM. molesti et injeusi.
Ipiiut patrociuium pro Ecdesia Corbeiensi (87) Festum raihi est, quoliss sic infestor, ut ad ju-
implorat. dicium vestrum compellari compellar, cui tutius esi
Zelum domus Dorciini vcs babcre, et discipliiiam ^^ ad ipsum appeiiare quam appeliare ab ipso.
ia Ecclesia Dei sic observari vos velle credimus, ut Uuus e patribus de Longoponte (89) (nec enim saii-
lempcrala discrciio vestia cl superbos buniiliel, cliim illud collegium iiide arguo) quasi sub nomine
et humiles amplectaiur. Proinde sanciitati vesiroe niei.'»tis, pugno impie non impugnat, ei tanquam
complaceat, ut coiitra quosdam rebelles et inobe- loio nic iraiiere credens ad judicem, proverbii vul-
dienies conleniionis ct discordix filios, qui de Cor- garis me reddit quia visurus
ignarus, securum ,
Lcia cxierunt, accendalur fervor vester, moveaiur sum Paireni. Dubium me facii nomen bominis et
indignatto, uUionis gladius educatur. Sicul a rcli- opus ejos, Droconem uescio eom reclius diserim
giosis, et quibus Gdes baberi debet, viris aniiivi- an Draconem. Tanta sese pra^ditum chariiate
iiius, et qui prxsentes adcrant, et rem ui gesta prscdicat, ut non suinciat ei sua paupeiibus erogare,
(84) Exislimo csse Rogcrium primum abbatem D (87) Corbeia ad ripamSomon», Icucis iv ab Am-
6- Cvurtii Aureliaiiensis , sob ciijus rcgimine regu- blaiio, siia, insigne Inbel moiiaslerium ordiiiis D.
larem vilam didicit el du\it cuiii Hugone abbaie Beneilicli, a beali Baibilde Francorum regina. et
S. Bariltolomaei Noviomeiisis, eiGodefrido S Saiyri, Cloiario ejus filio i» hoiiorem SS. Petri et Pauli
ul patebit ex cpislola 28S ad alibatcm S. Evurtii, iu aiiuo 60i fiindalum.
qua ait : De gremii tuo assumpserunt Patres et pa- {3S) Mejcrus, Annttl. Fland., lib. vi, dicil regom
ilores Ambrosius HUuricensis, Sunjrus Sancerrensis, PliilippiMH AugusUMu coiiJDgem siiam dimisisso
Uariholomcettt Noviomensis , el , ut minus sapiens oiiiniiiin epi.i^îôrum coiiseiisu, pi?eler qua.m Hen-
4icam, GenovefiK Parisiensis. rici-Silvaiiecleiisis, ;»d quem rngijia confugii. Ideo
(85) Is esl Gislebcrlus caiioiiiciisSanolx' Genovefa» forte a rogc sibi inteiit>o in exsiiium pulsus est, atf
Parisiensis, qucm iniseral iii monasierium S. Sa- deiiide revooalus.
lyri. (8y) Il.ec abbaiia sila esi iu (iioecesi Suessionensi,
(80) Per sacrarium marlyruin intelligit eoclcsiam ftiiulaia a Josleiio ejusdcm urbis episcopo, annu
S. Saiyri et socionnn; per inonleui Virginis, abiia- 1131, qui e divi Beriianli fiiiiilia col<>iM>!n ••'««
liam S. Gciiovcf;e, ci pcr c:»mi'r;im coiifessoris, mo- iiiihixit. Coinitum aiitoin Veromaiiduonnn sepnloris
nasteriiiiti S. Evurlii Aiirelianensis , qua transiie pluribus nobililalur. Cbarta subsequens ex i;ib!ii2-
debebat, iit a S. Siiiyio Parisios ac domuia S. Gc- rio abbalia' S. Ceiiovel;o ocproiiipta b"ic eiîslol;^
novcfaj iciDcarei. luccin pr.vbobit. H^nricui Dei yraiin Silvanec^tirsis
55i STEPIIANI TORNACENSIS EPiSCOPl 55«
uisi ei adjiciai De iiosiro ooniciKiit elce-
aliena. A viiaiis. His acccdil sniicla conversailo fralniin re-
iiiosyiiaiii faccrc. FrucUim cujus sibi nobisvc coa- gularilor inibi Duo serviciillum, qui vila sic ciiii-
ccs!.uriim dum nou concediunis jiou ccdcmus., iiciii iiiier suos, ul fam.« etcilcnl alicnns. Tciiiporc
Credo, rator, qiiia Cislcreieiises de numcro suiii sxcuiariuni canoiiicorum, anle quadragiiila jaiii
coium, qui vi<»lcnii dirijuuiit caduin, scd iiiru:» aiiiios canoiiiciis simui cl caiitor cjiisdciii Ccclcsia;
violenier eis terrain raiicre iiLCal, iionduiii iigi. tui, ol itiuiato ipsius st.itii iii regulaiciu foriuam,
Dic dala Remis corant officialibus vcslris rcsponsu- (iosliiiodiiiii ci ipse .Vii^îistiiii discipuliis, iiabiliiiii
Jiis aiiclori co|iiani mei feci, scd quia paicriiam ii! ea pajiiiteiiti* suscepi. Scio, Piier, cl iii vcri-
faciem vcslram non viili, limiii sub allerius exi- latc tcsliticor, quoiiiam, quanlum cx&lat iii incmo-
iiiiiic jiiilicari. Cialias ayo saiicl.-B iialcriiilali vc- ria lioiiiiiiuin lidbiic vivcniium, liac libcrtatc el
slrx', quia qr.i pro vobis sedcbanl ad iuvocationcm Knmiiinitale r.cclcsia iila, et tres ali;c clericoruiii
noiuiiiis ve.slri, milii usquc ad oclavjs Naliviialis qua; cadcin civilale
al»l)3li;c., iii suiil, scilicel San-
beatai Maria; virginis inducias iiidulseriiiil. Iloso, cli Pelri viroriim, Sancti Petri puoilaruin, ei Saii-
Palcr, iit lalcm nubi pucro vesiro dicn» assigiieiis, ''li Aviii, usqiie ad dieni hanc gavisic suiit, quod iii
qua vos Reniis ndiuiiirum non dubilciis el scsmi- iiuiia earuiii, (|uicunque fueril Seiionensis arclii-
ruio. Si corani aiio liligarc mc contigerii, tlebilitfr ^^ ejiiscopus, procuralioiiem suscepit. Iloc lota ci-
dicam nic landcm expcrtcm gratiae vestije, quain vilas iiovii, lioc 76 ^l- <^leriis simul et populus
jugiier siim exporlus. Valeie. Commendabiiem vo- atlestaiur. Lt quoniam Senoncnsis archiepiscopus
iiis faciai, ol)secio, Joanneni noslrum Aurelianen- conlra consuctudinem ci Ecclesiai liberlaifm in
sem et ad serviendum Idonea persona sua, el ad exigcnda piocuralione prjediciam Ecclesiam fati-
obscqueiidiini devoia supplicatio iioslra. garc iiileiidii, saiiclx' palernitati vcslrcc prcce»
fuiidiinus, ui alicui personae religios» el discreiai
74 EPISTOLA LVII.
AD HUGONEJI ABB.iTI S. BABT1I0L0.M.€1 NOVIOMENSIS.
cogniiionem causa: liiijus comniiltatis, quoniam
Excusat ie ob vnrias occupnlioues in jnre dicendo jion cst facile pauperi Ecclesiae illi, icsles suos anle
(fiiominus ad enm accedat. pixseiiiiaii^ vestrain duccre, et liberlaiein siiam in-
Somma celeritaie accederem ad vos, si desiderio slruincntoruiii, el leslium approliaiioiic coiifirmare.
iiccessilas lion obstarel. Relinel me mandatiim Si «(iia; ej:iiii siint onera, quae in exigendis procii-
.ipostoiicum, ciij non parere, perire csl; noii obe- rationibus suis Senonensis arcliicpiscopus prj^diclis
(!irc, obiro. Hsc 75 inslante Dominica, de man- qualiior abbaiiis velii iiiiponere, Aureliancnsis epi-
daio ipsins triplicem habeb neccssitatem scdciidi, scopus do coiisueludine miiliis lemporibiis appio-
fii in triuin cogniiione causarum judicis oliicium ^ l^'"^» quoniam de nieiisa ipsius esse dicuiilar, ea
exsequciidi. Non recipiunl causaj dilalioiiem, quae debel suscipere cl iinpiere Vaie.
ei per litis conteRlaiionem incboalse suiil, el ad
poslulalioiiem panium , die proxima assignala;. EPISTOLA LIX.

E-\pIctis negotiis, qnando vobis piacueril, lam !i- AD EUMDEM.
hciiter veniam ad ôs quam licenier.
Ideni perfert testimonium pro eudeni S. Evurtii
eccletiu.
EPISTOLA LVIII.
AD DOMINUU PAPAM, SUB PERSONA AISCATIS S. BAaXHO- Domino papx', Stephanus de Sancia Gcnovefa.
KJtl HOVIOMENSIS. Iii ecclesia Sancta; Crucis Aurelianensis a piiero
Ecclesxam S. Evurtii Aui elic.neniis a procuratione epi- niilritus, ct postmodum in ecclesia Beali Evurlii
scopi liberam esae testalar. coiifessoris sub regiilari discipliiia religiosam vitani
jEcclosiam Suiicli Evurlii Aureliancnsis in con- professus, ulriusque ecclesiae meinoria digna.s con-
epcctu angeloriim et boininum coinmendabilem fa- suetudiiies sic recolo, ut in eis nec me falli a'Sli-
ciunl et merilum confessoris, ei lestimonium ci- mem, nec aiios fallere me proponam. Inde esl qiiod
fliclus episcnpus, omnibus ad quos litterwîslce perve- rv asserebat. Cum aulem pradicti Droco et Odo aclores
nerint, in Uomino salntem. Cum ex mnndnto domini laadarent abbuiem el monaclios de Longnponti', el eos
papce cognoscerernus de causa fjuadnm qnte verlebatur die sibi nf<sigiiiil(i defensores promilierenl, diein n.s-
jnter ecclesiuni neatoc Ceriovefu', el Droconem, Ascelini signavimus. Venientibus uutem nd diem,prccdiclo ab-
presbijieri jratrem, de (irmitate ^tHonis, et Ottonem bate et canonicis bealce Genovejoe, jnm diclus Droco
clericum ipsius nepolem , y.uper terru ifuam idem el Odo vcnerunl, sed neijue abbas de Longoponle nc-
AsceUnus ad Cnrrucam suarn colucral, tundein facia que monaclii qni eo^ defenlereni, ndfuerunl ; nos
,
Iransactione inler eos, in liunc modum pacis et con- autem auclorilute mundaii domini pnpw de praiio-
fordite convenerunt , eic. 11 oc autem addcndum esl minnta ierra, qnnnlnm scilicet uno modio seminuri
(juod aliam terram (pKmdani, (juantum nno modio voiesl, volenlibus idipsnm Odone el Drocone, in mnnu
!.en'.iuari potesl , praulictus Ascelinus prcvnominalis ttbbatis ecclesiam S. Cenovefic investivimus , ct ei
Droconi et Odoni nt diceban! , siib ea condilione
, terram uipolc suam reUdidiinni, eic. Nec niiniiii vi-
telitiueral., ut sinyulis annis XL solidi ad arbitrium deri debei si Dioco ille , de quo agimr in liac
abbaiis dc Longoponte minulis panperibu.s dislri- charta, el (|ui diciinr nionachus Cisieicicnsis, iii
buerent Slcplianns autem abbas Snnclie Ccnovefa: pi:csenli cpistola praidia aliqua iKcrediiario jure
id ei non licuisse asserens, et lerram ecclesice tati possedcrit : iicituiii eiiim ei (reqiieiis erat apud
onere premi uon posse dicens, lcrrain ipsam vindi- iiionacbus anliquos paterna iixreditate gaudere,
cubat, et ecclesia reslituendam csse uipote propriam canique monaslerii facuitaiibus ascribcrc.
553 EPISTOLJi:. - PARS 11. AN. 1177-1192. 3!,>4
jam sccnra rotjscienlia in vciilalc lesUficor, qiio- A Snesiionemis in parochiis commoranitum, qui II u-
niaiu, r]U3iUiiiT) exstal iii uiemoria, etc. rjoni abbuti (90) morem gerere detreclabanl.
77 EPISTOLA LX. Tcrribilcm , Paler, et compassione flignam io-

AD r.KMENSEM AKCHIEPiSCOPUN. leninis olim disii()!iiia reguiarium siii vobis oIHm
Commendat causam cujusdam Simonis, qucs in ejus iimigiiiem, per conlradictionis el inobcdicnli.c fii os
curia agilahatur. aflcclam pariler et aniiclam. Gloriosam jllani ci
In ocnlis -vestris, Pater, nec lionestas meiuliral aiiream Regulain ,
quam ab aposiolis Aiigiislinus
gloriain, nec verilas intervenlum. Il>i viruis esi pre- qiiasi nuiliio acccperal, el ut (idciis dispcnsator
liiiin 8ui; el qiii sibi morilo siio sutticil , sulTrogio lanquam pecuniam domini sui aliis ad usuram dc-
Don indigct alieno. inde esl qnod maglslro Siiiioiii, dcrat , furantur liodie coiisories Acban filii
viro intcr scliolares catlicdras egregio, non ncrcssc Cbarini (91) : cl non tiiiieiilcs anaibcma Jericlio,
rst aiii verbosas eniendicare itreces, aiit huclum peruliare corrogant auruiii , ut atiram colliganl po-
veii.-ilium coram vobis prxronia corrognre. Cralio- piilareiii. Id in canonicis Sancti Joai;i)is Siicssio-
sum 01 comineiidabilcm iaciunleutn, liinc auriorilas ncnsis trisli simul et lurpi pradicatur exeinjilo, qiii
moruin, hinc perilia litteraruni. Talcs consiievii il-

conlra commiincm, quani professi sunl viiam, coiw
B tra tami magislri sui doclrinaui, contra sacri con-
luslris clomentia vcslra vocare, diligerc, proinovcre.
Cl.imat lioc qnasi ab orlu usque ad occasum loius cilii Lalcranensis decrctum (92), iii piiv^tis sarci-
orbis, cum Elniscos el Ligures suos ilalia, brilaiinia nuiis el scriniis furliva congregantcs peculia, hic
nLijor Aiiglicos, ulraquc Gallia Relgas cl C<'iiicos in antistiii suo placercel cum placare intcndunt, ul cl
cnria veslra videant auloncrari divitiis, aul digni- Deo inobcdienlcs, et abbali suo invenianlur rebeilcs.
tatibus bonorari. Implcliir ad cnmuliiiii gloriyc vesliae Armal cos cl aiiiniai ad ii)obediciuIuin liim pociini,!
«juod voiiiiinl ab Orienle et 0( cideiilc, ct recumbunt illicilis arlibus quoesila, quain copiose cffunduiil
in sinum veslrum, Videiil et invideni, quibus libc- lum coriini aucloritas qiii ab eis eam stuiiiosc su-
raiiias displicet ; quibus odio simu! el laidio virlus scipiuut. Obviet buic ignominiosie pesli sevcrilas
esi; quibus el lioncsli cacbiniios provocant et nau* vestra , Pater, et occasiones anipuiet sinbieiidi,
scam liucrati. Sed nc peccaioris oleo caput veslrum unde sibi matcriam pra-bunuiiU ambiiiosi. E'.» usque
videar impiriguarc, proslralus ad pcdcsvcstros, cum niorbus invaluii, ut sccleris mrrcaiiir po(?!!aiii, nisi
sim piilvis cl cinis, loquor ad Doniinum nicum, pro coelestem iiivenial mediciiiam. 79 Objecil seso
niagisiro Siinone pieces fundens cl suppiicans, ul in tanlis pcricuiis devolus filius vrsicr, biijus prae-
negoiio quod habet cum cpiscopo suo, et cum ca- ilicUBabbas Ecclesiffi, vir aput! nos boni teslinion::,
C
nonicis suis , tani benevolc suscipialis cum, qiiain Ct opinionis saiiie : el duin corripere iulendil, qwod
bcnefice susicnlctis. Causam quam promovii, iia
corrigere neqiiil, opeiain prrdil el inipeiisam. Eos
promovcalis, si placet , iit si qiiis promoius esl in maximc sibi expcrilur advcrsarios, quoruii) ope et
iiijuriain canoiium, canoiilce simul amovealur el opr.j deberel coinpriinere coiUuuicliosos ei su-
perbos. Valeie.
jure. Cacleriim 78 Q'"<1 d^ pr^cdiclo viro sil agen-
dum nobis ziiimus vesier melius ct plenius provi-
gO EPISTOLA LXIL
debit. Vaieie. AI> DOMINDH JVIVIANUH S. ItOMANAl ECCLESliS
' CAUDINALEM (95).
EPiSTOLA LXf.
AD DOHINUM PAPAH. Suum ipsi devovcl obsequium.
Conquerilur de rebellione canonicorum Sancli J oannis Jucundum milii iiicatruni proposuit epislola rc-
(90) Celebre monasterium ordinis canonicorum liis verbis Nivelo Dei gratia Snessionensis episropns,-
:
rogulariiim rundaliim anno 107G ab liugone casiri oninibus iu y.erpeiuuni. Novcrit Miiivrrsiins vcsira ,
Tbeodorici toparclia, primario vocabatiir occlesia qnod nos in prn-ienlin muiji.stii Steplinni SancUv Ge-
S. Joannis in Moule : ai cum muilas vincas circum- noveja! abbatis, ei mngistri Petri canloris, ct mnqishi
jarentes idein llngo ad canonicoruni sustenialioiiem D lioberd lâujenli, Ambianennis canonici, reddniimits
«rogasset, ab ipsis nomen S. Joaniiis in Vincis mu- ecclesias suas paro.liiales ut eo slolu quo canonici
,
tuaium est aniio 1181. Oria est aulein gravis rixa eas priv.s tcnucrant, sulva dignitate ct potcitate naslra
iiiter INiveloiieni opiscopiim Suessioncnscm, et Hii- et salva liberlaie ecclcsiiirnm, de assensu noslro nuit;
goiicm abbalcm S. Joannis, qiiod iiic pio arbilrio prius fnerai tcmpore antecessorum noslrorum antisti-
suos canonicos de riiralibus jfjiocbiis rcvocarel ad lum , el aniHcessorum llugonis qnondum abbatis.
ciauslrum, oaiionici vcro qiii id .'cgre ferobaiit, ad Aclum anno Verbi incarnati 1 186. Coiisule opisl. 95.
pr.-esidinin cpiscopi conli!giobaiit, ut in eis etiam, (91) Vidc cap. 7, lib. losue, id quod dioiiur de
rcluctante abbaie, remanoronl. Eoque progressiiin Acban lilio Cliariiii, qiii conlra priecepluoi Josue fu-
esi, ut iis adsummum
ponliricem Liiciuin lil defcr- ralus fuerat iJc spoliis urbis Jericlio.
retur. Uomani iiaqiie profecii sunl ulerque, el cansa (92) Habiiiim cst boc conciliiim anno 1179, dici-
in ciiria Komana diutiiis agiiata, iandem elegeiunt turqiie Laieranenso tertiuin. Parie xxvii, cap. 5,
arbitros quoriiin starenl judicio. Qiii cum rei mo- Iixc leguiitur Nullns propnum habeat ; si quiU ac-
:
meiita omiiia perpendissent sciilciitiam lulerunt,

, quisierii, reciori suo assignet.
qiia amoti suni canonici a parocbiis siiis. Posioa (93) Viviamis, vcl iit Ciaconio piaccl , Viiiianus
vero iiitcrvenit compositio mediante prxscrlim Tomasins prcsbyter cardinalis tiliili S. Slepbaiii iu
nostro Stepbano iiitcr Mveloaoin opiscopiiin ct Hu- Cailio inonle, creatus est ab Alcxandro lll, aiino 1 175.
gonem abbatem , per qiiaiii iile oiiinein liberlalom Vivianum vocal Rogerius Ilovcdcn dioilqiie enni ,
suaruin ecclesiaruiu parocliialium abbati resiiuiit aiwio tl7() lcgaliim a Laicre missuui iii Hibcrnium.
855 iTEPHANI TOn.NACENSIS EPISCOPf 356
sim, qxix desldlam meam tl rcfccH spectaciilo, ei \ 83 EPISTOLA LXIV.
excila%'il exemplo. Debiierani laiilum (lominuin ci AD EPISCOrUU LIDbF.I^SEM.
»micnm iiiciim lum solliciUssc lillcris, lum iiiu- Eidem commevdat consanguineum suum </iji «d ,
niisculis visita$$«. Purgabil cliligeniia mor.im , de< ianclum tepulcrum properabat,

lcliil obliTioiiem mcmoria, ul domiiio nico nec in- Sanctissimo Domino et Pairi Episcopo Sancti
gratuB ap|Mream , ncc indevoius cxislam. Eadem Ceorgil (06), Slcplianus de Sancia Cciiovcfa, lem-
ferrae Iioia qua liucras vesiras nunlius porrcxil poralem salutera et jcternain.
quasi qui moram feccral, abiit el reccssil, vix licuil Coiifldenlius vobis, Pater, pro prscscntinm lalore
inilii rcl soh Lrcviiaie rcscribere, vel ad ea qiije scriberem, si dc vobis aliquid meruissem. Ai lioc
poslulavcrat a iiobis vestra palcrnilas, respondfrc. solum supcrest abscnti solatiiim ,
qiiia si rcpulsam
Invideba» anguslia icmporis, nc recessuri festinaii- paiiatur incassum, non nibci si non exaudiatur.
tiam nuntii aliquo scrviiioli prxparatorio rctar* Epislola vcrecuiidiam non incurrit. Imporluiius,
darem. In proxiino , Dco volcntc, pcr aliqiicm dc sive cum muliere inierpcliante judiceni, sive cum
traiiseumibus ad vos, non vacuo salutaiorio vesirx aniico Ires panes posiulentc, modtcum quid fursitan
supplicabo benevoleniix ; vestrx graiia; coroplacebo. impeirabo. Prxsentium laiorsanguine simul ei ser>
Bene vaieat, et vival dominus mcus Virianus. B viiio niihi junctusi sepulcrum Domini gloriosum vi-
sitaiurus abccssii; rogo, ut, si necesse fucrit, bene>
81-82 EPISTOLA LXIII.
vole simul ac benefice vestrum ei consilium et auxi*
4D ItERiCLIUU CiESARIENSEMEPISCOPUll.
lium iuipenduiis.
Commendat consanguiiieum suum, qui in PaleB$linam
yroficiscebatur, 84-85 EPISTOLA LXV,
Sanciissimo doauiio ei Patri lleraclio Caesariensi AD JOA.^VNEM PAPiE NOTARIUa.
episcopo (94), frater Stepbanus S. Genovefac Pari- Rogat ut pelitionet suas ad e/fectum perdutat.
Ciensis dictus abbas, cocicstem Jerusalcm babitare. Dilecio suo Joanoi Aureliancnsi (97), domini
Jocosas olim confabuiationes nostras frucluosls pap» scriplori , Stephanos de S. Genovera.

oro ssepius oraiionibus expiari. Togaiorum advo- NatissubAwrelianensi aerc.etLigeris aquaperfu*
cationcs , merciinonia , litiganlium confliclus , cx- sis, asslivo leinpore Roraxinorari niliil aliud est quam
corum pugnam, BonoDiensium audiioria, fabrilcs mori{saiiusest aurea paupertaie frui cum salute,
dixiirtus ofllcinas. liilcr hxc divcrsa secnti studia quam periculosam corrogare prconiam, quae el sol-
ijumus , cgo quod irriscram carpentariam Bul- liciludine pulset aniinum, et corpus agitct cuiu la-
gari (95), vos calvariam Crucifixi. Deata peregri- bore. Indc esi quod ad rediiuni te horlarer, si tua
natlo vcsira, quae et culpas expiat, el ad sublimia le contentuni fortuna crederem, si ad itiajora qiiam
voS exlollit. Inlerim, Paier, obsecro, mementote liabeas , successus prisiinos libi prxsumcrem noii
Siephani vestri ,
qui sic mcmoriam vestrani rclinet, blandiri. Intcrimdileciionem luani rogo, iit petitio-
ul qi!:isi jugt speclaculo vcslram pricscnliam amnes nosiras adeffccium pcrdcci faclas, si polueris,
pleclalur. Pro piaesenlium lalore prcccs vohisofTcro, ei maxinie super conflrmatione Cxcommunicailoni»
qui el sanguiiie milii conjunctus, et in muilo sci vilio comrauniae Meldensis, quoniam episcopum eorum
iion exsiiiii indevoius. Valeie. in excom.muiiicatione scnicuiix a bonx memori»
(94) Ilcraclins fuisse videlur Gallus natiori'^, oliin Domine , quem vultis post morlem veslram doctovem
sodalis ac familiaris g'.cphani ; qui cum in parlcs uobis couiiiiuere ? Quibus ille respondii duobus car-
traiismarinnsprorertusriussei, arcliiepiscopns€a?sa- minibus infra scriptis :
ripnsis efTecuis esl. Qnimjue invenio urbes Cirsareas, Dulijarus os aureum, Slarlinus copta lcgum,
scilicel Plioeiiicia^. Ciiiciac, Cappadociae, Ar!iiciii;B ct Uugo mens legum, Jacobus esl quod ego.
PaLcsttjM', deqna liilima hic agilur. Siia aulPin est De eodein Bulgaro suhjungit ideni auctorquod,
non procul a monle Carmclo, iii littore maris. Priino cum Friderictis imperalor eqnilarct in medio Bulgari
vocabaiur Turris Stralonis : at ciii» Herodcs iilam el Marlini , qua'sivit ab eis, uirum de jure essel dn-
in meliusrestaurassel, iii lionorem Angusii dedicavit, ^ minns mundi, el respondil Bulgarus quod non , eral
ac Cacsarcam appollavii eiqiie magnincam doiinim ,
" dominus qunnlum ad projirieiatem. Marinius vero
marniote uiidiqne niieniein (onsiruxil; tuiidcin ar* respondit , quod erat dominus. Et luiic imperalor,
chiepisrop;ili sedc decor.iia est. cumdeicendisset de palefrido super quo scdebat, fecil
(9S») His verbis inlcndll piohareqiiod divit, sci- eumprwscutari Martino. Bulgarus hoc audieiis, dixit
licet eos diversa setuius esse suidia.oiotcupaiiones liac ludens in verbo : Auiisi equum, quia dixi cequHm.
dispares. Ileraclius eniin, piciatc diictiis, iter J<to- Verisimile esi Sltpitaiiun; .operam dciiisse siudiis
solyinilunum, ei ad nioniem Calvaiia; peregriii.i- j.tris lani civiiis quam cdiioiiici iit hac ceiebri itaiise
tionem susceperat; illo veio jurisprudenliic operain academia cum licraclio; ci ibi eliam banc scienliam
dabat, qiiaiii oliiu spreveral el irriseral, cuin diceret fuisse professuiii.
logaloruiii advocaliones csse forum seu mercaliim, ('JO) Liddeiisis episcopus vocalur in edilis episto-
quod anliquo vocahulodicebaliir Coua, nuiicC'o/iu«; auiem Lidda ve! Lyda
Iis,qui hic SunciiGeorgii. Est
iitigantiuiu conllictus, esse cxcorum pugiiam ; Bo- secundum Ptolomxum lih. v, cap. 16, urhs Pal£-
iioiiieiisium acadetiiicorum scholas el auciiloria csse sliia) Judx, alio numine Diospoiis dicla ac eiiam
insiar oflicinae fabroruin lumultoaritium el obstie- Hania, iii qua luit sedes episcopalis.
pentium ; liasquc per derisionem vocabal carpeii- (97) Multi Aureliaiienscs odicium scriptoris apud
i'^riam Bulgari. DeUulgaro aulem dicii OihoMorenn sniKinos ponlitices tunc exercehutil, pr%ler liuiie
in Chronico Laudensi i\uoi\ cum Guarneredus celebris Joannetii invenimus, epist. 85, Uoberiuiii ei Guil-
i//«academia: Bononiemis inniluior in extremit la- ielmum ex urbe Aureiia ortos pap» iuiB&e scripio-
turarti, autniernnt aii rnm sui sctiolarts dtcenUi : res.
.
557 :i.iX.l. . EPISTOL/E. — PAnS il. AN. H77-H92. m

Joanne Carnotcnsi episcopo (98) in pr fifntam com- A Btenenvum, qua a KPCularibut cnnonieit uturpa*
bantur.
mnniam i.iiae negligonlemj^xpcrii sumus.el rnandall
apostolici conieniplorem. Qusere si poles domini Qtioiics ve! pro nostris vel pro alienl« ncgoiiis
pnp.-c litleras ad ipsiim, ut, sicut prxdiclu!: Carno- vobis aiideo scriberc, Pater, limet animiis, Iremit
lensis cpiscopusexcunimunicavil auctores cominu- maniis, limor hinc ei iremor veniuni snpcr mc, et
rii.-e (99), ita ct ipso in Ecciesia siia excommtinicaios igiioraiitiae, ncscio, Deus scit, an dubiclatis tcncbrx
ftcnuniiet, et fuciai .tb omnibus deviiari. Pro latore contcguni mc, ne vel offcndam quictum, vel impe-
pncsentium ramiliari meo et amico noslro, tibi sup- diam occupaium. Excusabilem oppono charicitem,
plico, ui in ncgoiiis suis quanium polucris, eum qux sic non quxri! quac sua sunl, ut non minoris
juves. Valeie. propriuin qiiaeslum apslimel quara alienum. Charis-
8(g EriSTOLA LX\I. simus in Domino fnter nosler el conimuncm nobi-
AD ALEXANDRtJH lll PAPA. Siuiin ordiiicm sub PafrisAugurtini regula professus,
Supplicttt ut luealur canonicos S. Marix Bletensit. Nicoiaiis abhas Sanclce Maria) Blcscnsis, inter quo-
Sanciissimo domino et Palri Alexandro siimmo tidianas aiigiistiasordinisinEcclesiasua rcrurmandi»
pontifici, fraier Stepuamus ile S. Genovcfa, saluiem et dilapidatae ferme usque ad desperalioncin doinus
et perfeclam m omuibu.s obedicnliara. ruinas per cjus indnstriiim renasccntes, iiovi niflc-
Chariiati dcbituin rcddit pcnsuni, qui cum scan- roris calicein H inopinalx tristitiê gustum haurir«
dalizalis urtl'jr,cum innrmaiitibusinfirmatur. Causa, compeliitur, el ad moiiem usquecum toia silti coin-
Patcr, movet, ei monei exiguiialem nostram, ut missa deproperat Ecclesia, isisi sanrta scdcs apo-
frairibus nosiris canonicis SanclaE Marix Blesea- stolica vivas coelcsiis antidull tanto mnlo repcrccs-
sis (100), in adversilatibus suis compassionis expo- siones opponal. Comniuiaveratgig dexiefa Excclsl,
namus atTecium, miscrationis expandamus siiiunn , tempore sanctae niemorioe comiiis Tbeobaldi , iii
opis et opera; bracbiiim exlei)(lamu.s. Ei qnoniam iu oppido Blesensi, per xternx recordaiionis liino-
liac parie minus siifricicnies suinus', ad vestram ceniium papam,j lubricos sxciilariuin canonicoriim
recurrimus plciiiludincm, ul filios iiuper orbatos gressus in regularium disciplinnm.et siniûlaritatem
patrc .nb ubcrlbus consolaiionis vestrse benevole si- illam restrinxerat, ut tanqua;n aposiolorum disci-
mul ac bcnefire saiieiis. Bonum sui lestimonium , puli de comniuni vivercntin communi. Acuiius in-
iiis qui cos noverunt, illud rcddit coHegium, ut et tuentes et inielligciiies asiuiins poniifices ei pi in-
aniicus indc gaudcal, el invidus confundalur. Ori- cipes lcmporis nostri, planlationem, qunin ncscio
tur juxia eos, et iitinain non contra cos, qu%dam n ulrum Paler coelcslis npprobel, inJiicunl, ct clerl-
plaiitaiio siiigiilariuir) seu sxcularium canonico- cos liiijus modernae via; viros coriogant, qui domos
rum (1), quos utruni Patcr coclestis plantaverit,
el viiicol.is suasad informeni proebendaruin fonnani
necdumsciiTius. Piaccaloculis benevolentix Yeslr<e, conferant, qui quasi altare coiilra iiliarc erigant,
Paler, uljura reguiariuin non miiiuant sseculares', qui sanciis in via Dei gnidientibus oitjiciant ct of-
ui filiorum panes non comedant alieni. fendiculum in verbo, el l.iqucuin in exeniplo. Hissi-
EPISTOLA LXVIL inulari forlassis liacc poterant, ci qiio(|iio niodo to-

87
AD F.UMDEM. lerari, nisi ad niajora inanus cxiendcrcnt, ei in
labores aliorum rapaci pariter ei voraci violcniia
Rogat tlerum ul jura lueatur canonicorum regularium
srripti testiinonio coiifirmantes, quod quandiu vixeri-

^98) Fuit ille Joannes Salisbericnsis, scripiis cc-
iiius, nec comnruniam, nec aticujns jrateriiitntis vin-
lebris.qui faiofunctiis esl il82 : poslcujus obituiu
ciduin, nec uliquod juramentuni inier pra:dictos ciiet
lixccpisiola fuit coiiscripla.
fieri vcrmiilemu». Bclvaceiises, diiiloiiial:j regia ad
(99) Hoc sacciilo urbes Gallisecceporuntiiisliluere iiistiluendani inler sccominnniaiii !iiipf-lr:uunt attno
majoies, prxposilos et scabinos, (iiii icrnin pulili- 1141. Insulenses, tcstc Buzclino auno 1195 simI» nns
caruin adsninistralionem gorereni, ct hoc cocplsse D primum elegcrunt, et Tornaceiiscs eodcin fermo
iu prxjiHliciiiin episcoporum, ad qiios doniiniiiin tcinpore communiam suain crcanmt. Siinile quid
eii;iin icniporalecivit.-»tuni suaruin spectabal. Quod alteniurunt cives Meldenscs, qnnin oU cnusani cx-
qnidemfusius viderecstdccommimiaLaii.liinensi ad cominunicationis vinculo fuerunt constricti.
cpisiolain 59. Legiiniisapud Rigordum, Pbilippiim
(100) Abbalia B. Maria; Blesis ad Ligcrim sits,
Augwstum anno 1190, cum in Paljestinam profici- de Burgo mcdiu vulgo dicta, caiionicae reguloe •cin-
scereiur, Parisiisscabinos instituisse Civitatem, in- •
per siibjacuit. In slrictiorem autcni observaniiam

qiiit, Parisieusem guam muUum, (iiliyebat, muris et
rcslilula est hoc aevo, quae teste Jacobode Viciri.ico
turribus tapideis per ambilum ciiigi prwcepit, quod llist. occidenlRlis, maxiiiic in ea viguit.
cap. "li
opus teptem quibus regimen viliw commiserat ,
viii
îit tcabini vocabanlur, de substanlia civium, brevi
(1) In Ecclesia enlm S. Salvatoris in rastollo
temporis elapso spatio, dHigenlissime complevetuut Blesensi, comes Theobaldus fundavit collegiuiu
Remcnscs litteras ad commuuiain crigendam a Lu- sxcularium canonicorum, ut in ea divina pcragc-
dovico Juniore impetrariint, vacanie sedc arcbiepi- rct.Cuin his conlroversiam habuerunt canojiici rc-
scopali, aiinu 1157, qiiibus obslilil Sanson cum ad gularcs B, Marisc, pro ecclesia S. Carilephi ab Ipsi»
liaiic sedem pervcnissei:Guillelmusque a Campnnia pendeiite, qua quidem crai prioraius convcniuali»
ejus succcssor promisil capilulo sc cominiiniam canonicorum regularium inlra muros cjusdcm c«-
ejusmodi erigi non passiirum, his verbis Deo et :
slelli constilulus, undedixii: OriiMr juxtatos noviUa
prtestnSi cupiiulo vovimus in verbo Domini, prasentit planiath. Consule cpistolam scqucnicm.
3'9 STEPIIAîl TORNACENSIS EPISCOP jfiO
no» »nir.ircni. Novum slbi ccemelcjium, novos ma- A lissjc d« Sancio Cirico
dedimus in mandaiis. tii
(i)
Risiralus scli<)l;»riiiii, iiovas occ;>sioiies vcnaiuli |»a- pr.Tdictnm prodigium a praenominala donrio cl aliin
rorliiiinos aliono> silii conccdi posliilaiil, iil (iiiod doiuibiis suisamoveal, nec ad aliquam suarum do-
aiils dcliaxcriiil, iinprubitaii su* gauilcanl acccs- nioruin de c.xlero rcgressum liabere pcrmillal ik» ;
sisse. Provide.il, Palor, sancia soliiciludo vcslra, sinipliccsovcs foiidus birciis inficial et iniquitatis
110 quod bcali Palrcs ct decessores vostri pia rcli- filiussancliiarium Dei sacrilcga convcrsationc pro-
gione rcgiilaiibiis coiiccsseniiit, sibi siibicpiionc ranct. Inde csl quod sicut dileciissinio filio et
a!i/ju3 novi, qiii siiperveniuiit.cxlorinic.ini sx>cula-
amico noslro, tild mandanins alquc priccipimns, nl
rcs. auctorilatc noslra pcr domiimm arcbiepisropnm cl
EPISTOLA LXYIII. pcr solliciludinem luam abomiiiabilis illo pcrseciilor
AD JOANNEM PICTAVlENSEM F.PISCOnjM. virginitatis ct bostis, a pra;diclc collogio spoiisa-
Ilortnlur ad coiisltntlinm in ailvcrsis.
niiii Clirisli soparotur, cl, si opns fneril, pcr cx-
Saiiclissiiiio doniiiio ei Palri J(»as.\i Piclaviensi communicalionem recedere compellatur.
cpiscopo, spirituin consilii et forliludinis.
In aniiciioiie vcslra (2), Paicr, coelum ci lcrra pa-
91 LPISTOLA LXX.
An GIJILI.ELMLM SF.NONENSEll ARCniEP.
rilcrcominoveri deiient.clainanlcs in aiiribusDomini B
Arguii ejuidem sacerdotis vilam miniine pudicam,
89 Sabaoili : [tedde uUioticm lionibm luis, el his
qui odcrnnl rclribue {Denl. \\\\\). Sed Hcvercndissimo domino el Palri Guillf.lmo, Se-
le el nos
nononsi arcliicpiscoiM), Stephanus de S. Gcnovefa
ininima porlio Lcciesix Dei, coinpassionis vobiscum
saluicm.
caiiccm bibiinus cl mcrroris; iii ligno viiidi b.T.c
Vostra, Paicr, inleresl, ca qn:e ad Iiouorem Dei
ficri gcmenlc;, ei limcnlcs iii arido dclcriora com-
pleri. Ncscio. P.iier.an complcli snni illi miilc anni
ci rcligionis augmcnlum speclant dcfcnderc, el
aucloriCile vcsira inrpiiudiiiiset ignoininiac scan-
quibus soivcndus eral Satanas ; cjns salcHilcs iia
solulos vidcmiis, ut ligare incipiant servos Dei. Al
dala de domo Domini pro viribus amovcre. Inde
est qiiod .sanclilati veslrac pro virginibus Clnisti
non deficict fides Petri, cujus in ccclcsia sedciis (3),
cnjus soiiiciliidinem pasccndi grcgem Doniini

apiid Sanclum Ciricum Deo servicntibus inclusis,
ct
lireccs, qnas possum, secundum cbaritalem qiix
oflicio simii! ot beneficio tenuislis. Absit ut qui
cst iii Cliristo, fiindo, nt iioncslatis ct pudiciii:c
conlirmarc fratrcs debuil, quasi ad anciils voccn*
iicrum ncgalurus, ad minas lyranni juvenis ipsarnm lioslcm Manerium non admillatis, iiec iii
infir-
mctur, Absil ul in adversis arnillat ('Onslaniiam

aliqiio crodalis ei, qui per doininum Tuscuianum
qui in prosperis lenuit »quil3teni. Consnevil bis

^ «'l'''*^^!"'"^ i^) •iposlolio.ie sedis legalum, propter
^''«''"cs ct inlolciabiles sna; Inrpiiudiiiis excessus.
ailrilionibus Lcclesia crescerc, el quaiilo magis
morlis ia
a oonsoriio sanciimonialiuin remolus esl et ejcclus.
iniiiislri lilios vilatj desaeviunf, eo ampiins
Cicilat nobis sanclilas veslra, credat abbali Sancli
matcr Sioii filiam Babylonis miseram subjicere di-
Vicioris, crcdal fralri B. de Vicena, et aliis vicinis
dicit ct fiigare. Crescal in dies, obsecro, foriuna
csira, ab ubcribvis consolalionis divincc non so-
religiosis viris, qui nec discrelioncm vestram cir-
el
cnmvcnire, ncc vobi.s falsilatem asserere volumus
luin lacle qiio parvuli egent, sed et solido cibo ,
aiit dcbcnins. Crcditc lesiimonio noslro, qiii ox vi-
pane, qui cor bominis connrmal, longnniinitalis et
ciiiitaic loci.dc inbonesia convorsatione illiussacer-
perseveraiilia; qnolidianum sumalis augmentum.
dotis Haal esse possnmns certiores. Omitiat, pla-
90 l^PISTOLA LXIX. si
cct, rcligipsa discrelio veslra qiucslionem de illo

PETHI S. A. LCCATl AO E. DECANCM ROTIIOM.
recipiendo a virginibus Cbrisii, qui, si rcceptn»
Uonel vtl atuoccutur sucerdos a moninlibus S. Ciriii,
quod mmus casle se gereret. fuerit, inimacnlatnm grcgem Domini lanquam bir-
Petrus divina dignatione Tnscuianus episcopus, cns fctidus mortaliter 92 inqninabit. Qnod si
seuis aposi.olicae leg.ilns, dilecio filio R. decano ro- j)

oinnino siipcrscdere nolueiilis el cx mandato veslro
tbomagensi, salutem et sinccram dilectioiiem. nocesse fucrit abbatissam et sorores ojus inclusas,
Relaluin csl nubis quod quidam Mancrius apud causain cum prsedicto moiislro Veneris intrarc,
Vilerccl. cuni sacris virginibus degcns, turpi et placcat, obsecro, vobis Iianc cognilionem comniii-
jnlionesta convcrsalione siia grcgcin Domini cor- tcre domino Parisiensi episcopo, qiii per vicinos
rnmpere el maiularc intendil. Et quoniain viiam clericos et laicos plenius poleril rei invesligarc ct
ejus Deo et Iiominibus crcdimus displicere, abba- qnarere veriialom.
{% Persecntioncm passus est Joanncs episcopns in dioecesi Carnulensi xv ab urbe Lutelia milliari-
Pirtaviensis proplcr Ecclesiae jura, qnaeacriler siiae bns distal bnjiis fundator exstilil Uoberiiis epi-
:
lueri conabaiur adversus quosdani invasores. Vide scopiis Carnnlensis anno circitor IIGO quie pri- :
epist. 182 Joaniiis Saiisl)erieiisis, ubide bi.s agilur, oraium babuil nomine Villocellum in dioecesi Ko-
asseriturqiie iii altora cum fuisse veneno infoclum, tbomagensi, ubi aliqnol moniales (iegebant.
uon lamon inicremplnm. (o) is erat Pelrus Papiensis, de qno superius aj
(3; Erclcsia cailiedralis Piclaviensis, divo Petro epislolani 43, el ad qnem alia epistola diricitur. ¥i%
ilicaia esl. ejus menlio in êcrologio Sancia) Genovelse.
(4) ALbaliamonialium r5.'.Cirici, GalliceSainlCyr,
:
3G1 EPiSTOL.£. PA»S !L AN. 1! 77- 11 02, 3(2

EnSTOLA LXXL A saliibi ius (lemoreiiiur. Si prioi i proposil(^ i;oii psnc-
AD UOnr.RTlJM rONTIMACtN.CM SIO.NACnilM. |0suissenl uliimuni, ncc cgo pr<ipoiicr!'n! iit pr:c-
fcrreiil. Si sleli.ssenl iii finibu'^ prioris voli, styrLMii
Agilat et solvH qua'stionetn, an liceat novitiis ordi-
uis Ciniidimontensis liabiluin Cislerciensein su- forsilan el ego, nec ad aliud animarein. Nuiic vcru
scipere.
94 0"'^ nieliora ct viciniorn .saluli qua-sicriinl cl
Dilecto Deo cl liomiiiibus Roserto Ponliniacensi de Siio iii Hierusalein asccndcnlos, iianstnlerunt
nioiiacho (6), genere siinul el conversalione illu- tabcrnaculum suum, quis audeal iii eis liberialem
slri, SriiMi.vNus de S. Gcnovcfa, consolaii pnsilla- Spiritus Doinini impedire ? Nani revera ubi Spiritus
nimes, cl uiianimes in donio Domini cohoiiari. Doinini, ibi libertas : Spiiitum, iiiquit, noliie ex-
Comniendahilem, Robcrie, sollicitiidincin geris, stingnera. Exslinguiintautem quaiituiii in se cs', qiii
ei affeclionc rralcrna novitiorum inoruin ul iiovam ejus operibus contradicunt. Ccrtc Spiritus sancliis
niovcs quseslionem. Mallem quaesisses ab alio, qui columba e&l, quia in specie coluinbu; supcr Domi-
el perilior essel ad discnticndiiin, el proniplior ad «uin, dum bapiizarelur, visus est dcscendisse. Iiilcr
solvcndum. Milii, fateor, imperitia silciiliuni impc- alias coiumbx proprictatcs, quas admitlil Eccleîa,
ral, el ab audaci prop<)s'.lo nianum rcvocal Gran- ei mystice rcpraesentat, columba mcliora gran;i
B spernil boiM, iiuoniani,
dimontensium graiide nomen (7). Si qn.cslioni luse eligii; i!on si meliora noii
de consrienlia inea respondeam, oITendenlur ; si occurrerent, bonis uliquc vesceretur; bonis lameii
eos offendero, in commuiicm opinioncm peccavi. meliora, mclioribiis oplinia praifert. Imiiantur eam
Ilominibus placcnt, ct btTvi Chrisli sunl, Boniho- qiii ex parij ejus sunt. .înulaniini ci vos meliora
mincs appellaiitur. Nam 33 bonilatis illoruni lostis charisniata. Beatus eiiim est non lanltiin qui judi-
esl el cxclusa cupiditas,et inclusa paupciias. Porio cat inier diciii cl iioclem, sed qui juiiicat inier oiii-
ambilio, quae fcre omnes impugiiai, cl plures cx- nem diem. Cisterciensium ordincm quasi lucernam
pui;nat, lam remota csl ab eis (juani longe csl ab supra nionlem positam quis in Ecclesia Dei ma.vi-
hominibus qui iiunquain se adepiuros Cisicrcium mum et prsecipuum culmcn non di(.at allingere?
certi sunl. Cuniquc tcrram dedcrit Dcus liliis lio- Evangelium implentos, monaslicam regulam, qu.im
miniini, ipsi riiniculum :»iium cl sorlcm in coelesli- snpererogavit Benediclus Palcr, fidelis Samariiani
Jius exicndunt, viros evangelicos expiimunl, nec slabularius, sic obscrvanl, ul nec ununi ex eo iola
sollicili sunt quid mandiiccnl cl bibaiti, aut quid praitcrire videanlur. Beala pauperlas eorum, qu.-p.
iiidtianl, quonian) a Pairc siio, qui in coelis csi, licet eos fame premat ei frigore, non taineii aiii
pascunlur cum volucribus, el cum liliis vestiuiiiur, Q iM^ndicare compellit, aui diviiibws aduiarj. Suis
Orationes eorurn nec balantes greges impediunl, aut snorum manibus vicium cxqiiiriint et vestilitm,
nec inugienlia turbanl armenta, iiec univcrsos fa- noii verili sequi Pauluni, qui,cum licite posset de
iiiili.'E strepiiiis inlerrumpunt. Fiigerunt sacculiiin Evangelio vivere, ac spitituiilia seminans. carnalia
ucati, si eos s.icculum non scqiiatur. El quoniam meiere, maluit lainen manibus suis operari, ne
radix omnium malorum cupidilas intcr ccs aruii, quod olTendicuIum darel Evangelio Christi. Ilono-
reccssit ambilio, liligandi materia siiblala ost, rani Dominum de sua, non de aliena substanlia et
solitudo claudit, paupertas prcmil; humiliiac ligai de primitiis fnigiim, non ailerius, sed suarum dant
hi cum disciplinam qiix cst in morum ordiiiita pauperibiis : quaiiqiiani reciius iioii stia, sed om-
corrcpiione, apprelienderiiit, profecto iicc irasce- itium dixcrim, qiiie universis secundum gradus
lur eis Doiniiius, ncc peribuiil de via justa. Vide- ordiiKUae cliaritaiis quasi iii conimune deserviitiil.
riiit ipsi quid iiitra doaiesticos parieies agant et Nec enim buccellain suam comedunt soli el non
teslimoiiia secretoruni intus operuin suorum iiivi- cotiiedit cum cis 95 pup.lliis cx ca ; non despi-
ceiii accusaiiliuiii, aut dofeii.Ieniium ci puhlicciit, ciiint pnelcreuiitcin cl absqiic operimcnto paupe-
citi oiiine cor palcl et queiii rcm sed bcnedicuiil cis lalcr;i pauperuiii cl di; vcl-
iiiilliiin laiet secieiuin.
Nobis igitorare, quibus iioii licei iiilrare. Crcdimus ^ leribtis ovium suaruiii caleraciunt, ci corum qui-
auiem quia iiec iabor eorum sine mercedo, i:ec dem 1atcri!);is pannos circuuidant sicut despicabiles
certamen eril sine victoria, nec cxerciiium siiie preiio, sic inapplicabiics ornamciito. Conqiieriliir
Iriiciu, cuin inter alios oonsolatioiiis niios habiliiii ipsa if.itura, qiut modico sulet essc coiiteiiia, quod
sinl el ipsi coronain pro cinere, gaudiiiin pro ly- legiiiiienta eorum ei iion sufficiant in liicme, ct ofli-
ctu, pailiuin laiidis pro spiritu moeroris. Qua.'sisti ciant in xslale. Osiium eonim viaiori patet, nec
de fratribus qui exicruiil ab cis ct ad Cistercienses foris remanel percgriiius. lu sudurc vuUiis siii ve-
transitum fccerunt, ulriim obligaiioiie voti, qnod scuiitiir pane suo, nec eos lascivire aiii rixari fa-
priiis leceraul, rcvcrli debeanl ad eos an Pontiitiaoi ciiint otium el alicniis cibus. Taiita in cibo parci-
(6) Ponliitiacuin , Gallice Ponligny, insignis csl dioecosi Lcnuiviccnsi a Slcpitano dii to dt; .Miiieio.
abbalia crdiiiis Cisterciencis , fiindata in dicsccsi lloi iim vilnc sanctiiaiem discrie aiuiur liic exiull.t,
Aiiiissiodorcnsi aniio 1114 a Theobaldo magiio el fusiits ipsa dcsoriliiinr a Jacobo dc Vilriaco,o;.p.
(ianipaiiiie comite, in
post inorlem sepulius esl.
(|iia 19 Hisioyio' occideiitalis : Est ultera, iiiqiiit, re.i-jio
Cclebris fuit B. Tlionutt Canlu.-jriensisexsulis hospi- seu regiihris iiistitnlio , qva; de Grandimo.ile numi-
tio, el S. Ediitiiiidi roliquiis. natuy, qucruin cnvnl etoriginale monastcrium iit
^7) Ortlo Graiidiiiioiileiihium inslitutus fuit in parlibus Aiiuilania', elc.
Patuol. CCXI. 1-2
305 SrmiAM TORNACE.N5I5 EPISCOPI 5C4
monia, ut (]uoi)iis (anlum piilmcnlis ulacliii, <\ux A ni"^! ^'^' l>oslin sna Doiiiinus factiirus sit, cuni sileti-
aiil aper ex leguminiluip, anl ex' nloribus liorius lio paiiciiler exspecla. Qiiid tibi cuni rumoribiis,
ofTerl. Ipsi pisre tanlo rariiis ultiiiiiir, qiianto Ire- 'l'.ii, iiiit •A(: iicgoliis principuni, aul dc proiiioiioiti-
fjueiilius npud eos audiri solct qiiam vidcri. Ter- biis clcricorum, aut^y^^^ vanis opiniuriibits vnlgi
ram (lisrumpiinl voluiuarli, et violciiti diripiitnt dicuoliir ? Oiiid libi niiii oliosis verbis, de quibiis
tQ^Jum. Si ntimercs iinoi ab eis bencliiid protliiaiu raliotiem rcdJiliiri suiit Iiomines in die judicii?Et
in populiim, plnra coiifcrunt univcrsilati qiiain 5iu;c si iii alii|nibus claiislris frequerilaniur, lii vi-
niiivcisitns i|>sis. Parva siinl h.Tc, ct qua; terrcnos deris. Yiri illi cvangclici et angclici, non siinl filii
vcl aliiciani vel occiiponl nppcliliis. In cis ncc noclis ncc tencbraruin, qiioniain sic lucel lux eoruin
recunililali Liae Haclicl invidei, ncc Racliel pul- corani hominibus, iil videntes opcra eoritm, glori-
cliriiiulincm Lia niinuit,seJ miinil. Non murmurat ficcnt Paircm stiuin qiii in ccclis csl. Speclacolum
r«l;irth'i de silenlio Miri.-x», et niirum diclu! Maria suiilci angelis ct homiiiibus, ul ex eorum manifcsta
sedens ad pedcs Domini Martliam snlam minislrare coiiversalionc et angcli congratulaiionis gaudium rt
»!on rclinqiiii. Inter eos juge gaudiuni, communis homiiies sumani imilalionis exempliiin. In iilo sancio
cxsiiltalio, ubi niliil exlra disciplinam, niliil coii- collegio de fermento Pbari>a;oruin vcl simulatio vcl
ITA. Mirautiir liotiiiitcs, deiecianlur liis angeli, B dissiniulaiio niliil peiiiius intcniiiscel. Nec enim aul
fugiunt parlcs a(ivers:e, quoniam sancta ilia con- simulare quae non suiil, aut quae sunt dissimulare
gregalio tcrribilis est iit castrorum acies ordinata. voliiiit. scionles qnod simulatores ei callidi provo-
Illicnecbobus pr*ferlurarairiim, nec a capiie deo:- canl irain Dei. lnlral qiiilibot quaslibel eoruni oin-
siim pcndel dominus, nec idiola docei clcriciim, nec cinas et singulorum officia ceriis dislincta finibus
l.ncns imperat sacerdoii. Ibi m.njores minoribus, atlrcctare manibus, oculis curiosis iuspicere, xsli-
prndentiores pr.-esunt indoctis, qui ei vil;e sanciiiaie inarc aiiinio, lingua dljudic;\re polcsl. Nec etiim
prxeniiiicnt , et iincliigentia Scripiuranim. In arca declinaiil liurnanum judicium, qui solum liment di-
non vitiuni. Vcritas angulos noii liabei, scd angiili sor-

illa est virga sine Moysis labulis lesianienli
quia, qui poteslatem habet corripiendi, liabet et des habont. Memenlo, quisqiris es, qui jugum I)o-
mini proposuisti porlareab adoiesceniia lua, qiiid
scientiam corrigendi. QQ Diviua oiricia cum tanla
solemnitaie et devoiione celobrant, ur in eoruin aliquaudo, do qitibiisdam qiios novcras , lu ei so-
concentu voccs angelorum sonare putes; psalmts et cius luus scripsislis et dixisiis : « Si qnis quod
liyinnisct caniicis spirilualibus ad I..Hdes Dei invi- scdilicaveril, destrucre iiitendit, prrevaricatorcm se
tant liomines el angelos imitantur. Laicorum fabu- ^ consliiuil. » Estosimilis negoliaiori qtiareiili bonas
lis inlcresse noit deiectanlur, ei lanlo remo:iussiint margaiiias. Boiiam inveiiisti inargarilam, ciii sinii-
a!) eis, quanlo Cbrisio devotus lamulantur. Eiira lem non habent vd rcgiim diademaia, vel monllia
oralorium aul operi matiuum dant operam, ul sem- reginarum. Veiididisli omnia quae habueras et
per cos diabolus inveniai occupatos; aul legendo einisti eam ;
qnoniam priiiio parcnies, palriam,
contipiunt; aut sauctis medilalioiiibus coelos pene- reddilus ecclesiasiicos, divitias el delicias, lubricos
lr;iiil, .-il iii paradiso audianl iiia arcana verba qus adolescentiae moius, voluplalcm pariler et voluii-
non licei bomini loqui. Regressi a superis lanlam laiem rcliquisli canialein. Secundo ab iis quae pro-
ori siio pouuiit citsiodlani, lanluin ostiuni iabiis posueras, ad meliora iraiisitum /aciens, consum
stiis, ul cuUum juslitix sileiilium, ne ariiculaiis maius iii brevi explebis lempora muita. Vidc, ne
quidein vocibus inlerrumpant. Non bini aul tcrtii margarilani, quam tanti einisli, porcis concuican-
scorsum per angulos clauslri fabulis vacaiit, qui iicc dain exponas. 9g Nemo miilens manum suam ad
iraer sc seria serere perniiliunlur. Teneul nieiiio- arairuiii el aspiciens retro, aplus eril regno Dei.
riler, quoniam in multiloqiiio iioii effngieiit pecca- Nunquid, inquies, hoc est relro aspiccre, si ad bo-
iiim cl (|uasi iiaturDe beiluin indicenlcs, modicum iium quod proposiieram, et propter quod aliud for-
illud mctnhrum, nuod magiia exallal, noii tnodica ^ sitan majus bonum interiui oniiseram, rcdituin la-
disciplina coercent. Attcnde, qiiisquis es bon;K iii- ciam ? Noli mihi credere, sed saticto Patri Grego-
dotis adolescciis, qiii ciiin Isaac in holocaustuni Du- rio crede; non tc fallei ille doclor egregius, qiii,
iiiiiio super uiium mouiium offerri desideras, quia sicut fallere noluit, falli non poluil. t Qiiisquis,
lam faitcto et coelis proximo nionte isio, muulem iiiquit, botiuin majus subire proposuil, boiium mi-
iion invcnies grandiorem. Vere iiions isie, mons iius iiliciium sibi lecii. Neiiio eniin miiifcns manum
cuaguiaius, moiis pinguis : coagulatus, per uiiiuncm siiam ad aralruin, etc. Qui ciiini fortiori studio in-
«ipiriius iii viiiculo pucis; piiigiiis, per infusioneui londii, rectius re.spicere convinciliir, si rclictis bo-
graliae ccelestis. Quis grainlis nums granJior isto iiis ampiioribus ad niinima retorquelur. > Haee ille
monte? Nubes peiielral, coiios altingit, loiige inie- successor Pesri, coluiiuia Ecclesiie, inslrumenluin
rius moiiie.'> aiius et colics rclmquil, dc rore cceli Spirilus saiicii. El tu dubiias, ubi lanius vigilalor
desuper et de pinguedine terr;jc plenam accipit be- monel, consulit, docei? Audi quid eiiain dicai idem
nediclionem. llic eniiii a disciplinis rcgiilaribus Paier sancius supcr Ezechielem : < Sunl nonnulli
coiiigalus, impusiiis tibi lignis Doniiiiicae crucis, qiii boiia quje novcrunl, oporantur, atque haec ope-
baiicli fervoris ac charitatis ardentis ignc succenso, rantes, meliora deliheranl; sed relracianteit, me-
EPISTOL.E. - PAUS II. AN. (177 il92. 5GC
365
A pr.ocsl cni siibessedebiieras si habilus itnnuMclnr,
liora quae (lcliljeravcraitl ininiulanl. El iiui.lcn) boii;»
agnnt qna: cocpcrant, scd a niclioribus qnai dcli- el Jiisliluiiones aliam formam receperini; si prio-
!(cr;tvennl suocniubnnl. iii nimirum anlc humaria rcs non obbCrvaveris , "eris reus voli quod feceias.
ju<!icia slare videnlnr in opere, seil anle oniuipo- Vidcs quoniam ba c onmia accessoria sunt, el coni-
lenlis Doi ocnlos cecidennit in dciiberaiionc. Si mulai.ioiiein recipere possunl; sola voli snbstanlia,
adlinc duliiias, adbnc limcs; argue le, cl slaHie sciliccl aiiiina.comniuialioncmnon recipil: iiic non
conlra facicni Uiam. Manifesla siint lucc, el niiiuis liabcl locum dispensaiio quia non invenilur re- ,
oxposilorc indigenl, qiiam exseculore. » Cocpisii conipensalio. Eleeniosyna, jejunium, vigilise, pere-
ciirt pennalis animalibus volare snbliinius , el grinaiio , magna bona sunl inicr filios hominuni.
85'i' facicm luaui aiiibularc, noli revcrli, noli aspi- Si qiiis boriim a!i(|nid voveiit, commendabile scd
,
cere ro T!. enim sancla animalia nou revcrie-

llia comniuiabile voiuiu fccit : pro jejiinio elcemosy-
banlnr ciim inccderenl, sed unumquodque eortim nam, properegrinalione conversioncm, pro vigiliis
antc facifciu suain gradiebalur. Et ccrle oculaia jfjuninii aul letlionem solvcre libi licei. Unum
crant anie el retro ; sed reiro, ul quae transierani (iunlaxai alteiide, ut si majiis voveris , niiniis non
despicereul ; anto, ul ad ca quae nondum atligeranl S',)lvas; si miuus pro majori commiilavoris , acce-
pc rvenirenl. Similis eral cis pennalis qiii, a-quc ul '^
P ""' eril acccptoii.Propbcia dicil Malediclus qni :
ipsa, iisquc ad lcriium cotiluin volaverai, Paulus. Itabel in grcgc suo masculnm et volum faciens im- ,
Unde inquil : Quai retro sunt obliius, in ea quce molni Domino debileni {Malach. i). Quid, si debileni
slant aiite exlcndens, sequor ad pulmam superna vo- vovcrii, el foriiorcm offeral? Audacler dico quia,
eationis {Philip. iii). QQ F.ccc ocuialuin hitbesPau- qiii posi volum laiitcr irnmolat , nec iransgressor
lum ante ct relro; sed anie ul proficial, relro nc Cii , nec dolosus; cl ideo nec maledicins. Vovisii
(lelicial. Poeta geiiiilcm instruens viaiorem, ail : prius liosliaM) , non dico debiiem , scd iortiori itii-
nus rorlem. Ecce nunc pro mcdiocii quam voveras,

Nec quol transieris, sed quot tibi, quaue, supersinl
Mtltia. maximam ei foriissimam immolasli. Ovein vovisti,
Ergo palmam reddiilisli bovem securus esio quia iiboralus es.
in anieriora eslcntus sequere ad su- ;
Benedicla adoloscenlia lua a Doniiiio, qiia: nianuni

pcrnse vocalionis : Inslruet te Diiminus in via iiacqua
suani niisil ad forlia , qiia', sic accinxit fortitudine
gradieris {Psal. xxxi), el profeclo firmabit siiper le
liiinbt-s liios, et roboravii bracliiuin luuin. J,Deiare,
oculos sucs {ibid.). »oium, inquies, feci vo-Seil ;
juvenis in adolescenlia tiia beatiis, qnoniam ab , ;

iiim vovi DfcoJacob. Nunquid non compeilor red
dere vola mea, quse distinxerunt labia iiiea? Et hoc C ^^ J"^""' ^^'"'"' POii^^-ti cojpisti, scdens amodoso
litarius, cl lacens, el levans te supcr tc. Hjec rom-
praecipuenie lenet, qiiia terribili, el qiii aiiferl spi-
rilum principum voliim vovi : si non reddideroquod mutaliovoli,commuiaiio esl dexierae Excelsi. Ceria
vovi , limeo ne ille qui aufert spiriittm principum ,
qui pocnileniialem canonem didiceruni, frequonie»
auferat et spirilum meum. Sed quid vovisli '/ aut volonim comrauialiones circa ptBnitentes suos fieri
animam luam vovisli , aut aliud. Si alitid, commu- p«rmiitunt. Novi ego saccrdotem, qui cum a qoa-
tationem recipit voluin luum; si argi-ntum , si au- dam 101 »obiIi muiiere secundum sxculuni coi:-
nim vestem suleretur, quia votum fecisset, quod solvere non
, si , si quodiibi:! VLwisii siinile, com-
rnuiare niaxime poies, si vel inelius, vel majus poierat , quid ei faciu opiis essei, et si qno modo id
solvas quod vovisli. Sola aitiina , si eam voveris commulare po.sset , comntutalionem idoreani per-
,
coinmutationein non recipii : Quum enim commuta- niisisse. Voveral eniin mulicr illa, nescioan propKjr
iionem dabit honio pro anima sua ? (Matth. xvi.) dolorcm denlium, aul ob aliani causam, sesc deiu-
Respoiide, si potes, ei cum potueris, dicas: nullam. ceps in ecclesia spuium non emissuram. « Non
Animam, iti<|uis, incam vovi, sed in loco certo, sub possum, inquit, observare (|ti3e vovi. Vade, inquii,
inagistro cerlo, sub forma vivcndl certis inslilulio- et spue in Ecclesia quando libi necesse est, sed in ea
nibus ordiudla, siabilitateni loci, obediontiam prae- D «'«^ caeleroue loquaris. Nam spuere quidem non est
lali, commuiiioneiu vivcndi propter salutem animx peccatiiin, sed in multiloquio non deesl peccafum.
mex vovi ; commnlare non licet. Aliende, puer {Prov.\). » Sana voti comniuiai.io , qua; vovenlem
limorale, el noli liniere ubi non esltimor. Voium liberavii , Deum piacabilcm reddidil. Sed quid, in-
quod comniulaiioncm non recipii , qaasi subsian- quis, {iciiim de obedienlia quam prcrlalo promisi?
liale esl et principale vuverc aniinam siiain Deo. Si prai;dicta non snniciunt , accipc ei lioc. Paro-
Cxtera , prafialus, habitus, forma
sicul est iocus ,
chiales presbyieri obedienliam quam piomiltunt,
vivcndi tanquam accessoria sunl, sed ab homini-
, debenl episcopis suis , et sacr.imenlaliier alligali
biis voventibus apponuntur, non quia sine bis sai- sunl Ecdesiisqiias reguiil, tanquam uxoribus pro-
vari non possit aninia qua; vovelur, sed qiiia por priis. Lcgc aniein coiiiinuni ranonuin, sine liceniia
lioc expcdilior lit ad salutem via. Quid si locus de- cpisc(»poniiii suonim , quibus obedicnlcs essc d*^-
struatur, siab hisqui inhabilanl vcl peniius desera- benl , ncc ipsi recedcre, iicc alii recipere eos de-
tur, vel transferatur?
100 Nunquid non alibi sal- benl; lege autcm privaia ,
quac insiinctu Spiritus
vari potes? Si prajlalus moriatur, si recedai , si sancii in corde scriitiuir, si ad nionasleriiiin veloi-
nolit praecsse, quid faclurus cs? Peribis quia nuii noiticain rog.ilaroni transicriot, tales etiain coiura-
,
5G7 STEPIIAM TOllN ACENSIS EnSCOPl 568
(iicciilibiis episcupis rcLijti possiinl. Aii eniiu Ur- j\ ilatulamus et universaliler inlerdicimus, ne quii ca-
I131111S papa -.
Si (fui6 iti Ecclesia sua sub cplscopo po- nonicusrcgulariler professus, nisi, quod absit ! pu-
pulum reiinel , si nj^latus Spiiilu sancto , in aliqno hlice lcpsus fuerit, monaclius e^ciatur. Quod »i de-
iiionasterio vel rcgulcri canonica salvare sevoliieril, creto nostro contraire prasuinens ngere lentaverit ,
cpiscopo suo conlradicenle, eal iiber aucloiitnte no' ad ordiuem canoiiicum prwcipimus ul redeat , et
slta. Jnsio enim noncst lexposila. Sed ubi Spirilus dcinceps monaclialem cucullam deferat , ei ultimux
ducimini, non in clioro sedeat. Iiem Slatuimus ne professionis
Domini, ibi liberlas; et si Spiriin estis :
sub lecje (II Cor. 111). Eccc qiioniam iiec oliedicn- cunonica: quispiam , poslquam 103 Dci vice super
lia opiscnpo promiss.i , neqiie Ecclesia commissa caput sibi liomitiem imposuit , alicujus levitatis in-
prcsliytcro, ad friigem mclioris vil:c transirc volcn- slinclu,vel districtioris religionis o!ten'u, ex eodem
Forte olijicies, et dices claustro audeat sine Palris tolius congregationis per-
teiii polcruiil iiiipcdire.
ilc clcricisct prcsliyieris s;cculariter vivcnlibiis isla missione recedere. Discedentes vero nultus abbalum
dici; do. rcligiosis aur^m ct in monachorum tine communi

commiini vivenlibns vel episcoporum el ntillus
sccns csse. Cerlc sacrin \irgincs in monasierio litterarum cautione suscipiat. Ad Iiaec impetrata ,
102 dcgentes leliîosx suiil dc iiis tamen in B venia, salva reverentia majorum ct graiia, respon-
,
coijcilio Triburiciisi (8) sic siatuliim esl Virgines demns Quid caiionicis regularibus el Grandimon- : :
tacnv si pro lucro animx succ et propler dislrictio- lensibus eremiiis ? Ipsi certe ncc canonici appel-
,
reni vilam ad aliud monasterium pergere disposue- lantur, ncc canonici volunl appellari; el quomodo
rint, el ibidein conimanere decreverint, synodus con- cnm cis pariicipabunl re, quibus parlicipari dedi-
ccdil ; si vero fu<ja disciplina: aliud (juwsierint , ad gnaniur cl nomine ? Nec eos canoiiicos esse credi-
locuin redire cvijentur. Ecce in line capiluli causa dcrin) , quorum et plures numero , ct praDlaiione
cxprimilur : Quia qui de monasterio admonaslerium m.njorcs , non clerici , sed laici ; non Jilterai», scd
triinsierit , redire iu(jeitdus est , fuga scilitet disci- sinc litleiis cxistnnl, nisi forle qnis dicat clcricos
pliiKp. Tu videris ulruni pro lucro anim.ne tuse, cl eorum esse canonicos, laicos autcin eremiias.Quod
pioplcr dislricliorcm vitam iransiium istuni fcccris, si ila esl, invenimus ordinem aul cuin Jano bicipi-
an fiiga disciplinx; scd , lcstc conscienlia tua, fu- tem , aul cum Centaiiro biformern. Si ab eis quae-
gisli disciplinain , ut nppreliendercs disciplinam. sicrisciijus ordinis sunt, respondcnt : Pecciiloics

El qiioiiiam pro iucro anunui luai, el propter di- siimus; si ab aiiis, Bonoslioniines essc dicuiil. Nam
Slriclioieni viiam saltumtoelo proxiisiuin fecisli, age ciin provincia unde originem Iiabent iibi esl
illa ,
qiiod agis , operare qiiod operaris. Quod aulcm de C caputet sedes eorum, cellulip. ip»oruni bonhominu!
virgiiiibus sacris dicliim est , consoquentcr ct de appellantur. Sed et canonicos regnlares nostri
nionacliis intelligendiim esse asseril niagniis illc lcnipoiis siib Regnla beali Augustini Cluislo dc-
caiionum iiUerpies Gralianns. Sed aliter diccs de servire sciiniis , ct siib ea inDomini unius
donio
c:!iioiiicis regulaiibus observaii. ISam et Edueiisc inoiis b.ibil.'ire. Ipsi auiem non Augustinum sed ,
loncilium (9), el iJein Libanus papa (10), cujus quenuhiii, ul dicunf, bonum bomincm Stepbannm
.siipra mcittio facla est , id afTirmare vidcniiir. Sic (je iMurcto magisjrum Siium profitentur. Libellus
eiiiin in concilio Ediiensi legilur : Nullus abbas ,
eliam qui coruin coiisiilnlionescoiilinet, non Uegula
vel moniiclius nanonicos regularet a proposito pro- appcllaliir ab eis, sed VJiâ. Indc esl qnod, sicul a
fessionis canonicce rcvocare , alque ad monaslicum Uegiila qnain observant caiioiiici iioslri , dicuniur
liabitum suscipere audcal,ul monaclii fiant, quandiu regubires; sic etiam ipsi necesse esl a viia quam
ordinis sui Ecciesiani invenire qucant , inqua cano- piofitcntur, dicanliir clerici j.cn laici vitales. Ur-
nica vivendo Deo servire , et aninuim suam salvare banus papa dc reguiaiiicr professis , id est de his
possint. Qnod si teincrariu ausu id agere tcntaverint, qiii subUegula D. Aiigiistini miliiaiit Deo, sic ail :
unailieiiiatis vinculo obligcrUur. Idcm Urbînus papa: < Nam ct abbati Sancli UuITi (11), ([ui procul dubio
I>
C( lebraliim fiiit Iioc conciliiim Tribiirise iii

(8) in Vita S. Hiigonis Cluniaceiisis lirrc scribit : Dux
Gcrmania ad.Mogiiiili:im an. 8'J3 sub Fornioso p;t|>a, Burgniidia: Robcrtus Aganonem /E'liioruin episco-
iii qiio acuiiii csi dc ecclcbiasiica disciplina rcfor- pum viva infestntione gravabal, eopropler (Jaufiidus
ji;uiida. C.iii. auteni 2G b:cc babentur Si quis mo : Lug/luiiensis , Ilugo Ijisuntinensis , Agcardus tabil-
naclius pro Itcro aninur. sux vel unimarum a sno ionensis, et Drogo Matisconensis JEduam convene-
inomislerio cxire , et in uliud proposueril inlrare , riinl, eic. Exislimo aiilein liunc canonem a secun-
consenlienlibus episcopo , abbate et frairibus , con- (lo puiius m:inasse quain a piiiiio, ciijus a:vo non-
ssntimus el concordamus , quia id fecisse inulios diiin inenlio canoni;^ regularis habebatur. Iiijuria
sanclos legimus. Si vero fuga regularis disciptinai tamen lemporum depcrdita hierunl acia ei caiiones
elapsus proposiium sanctilutis calcuverit, omnmodis (;jiisdeni seciiiidi concilii ./Eduensis , cujus tantum
coerccndus. lliC a;lverle 111 lextu coiicilii uomiiiali meiiiiiiit pr:>fjiiis iliigo.
iiiciiaciios, in epistola aiilcm isia iiioniales. (10) Sciiicel Urb;iiius II, cujus canoiies hic citaii
'/j) Diio cuncilia babita ulim in urbe .^diia sen rcferuiitnr apud Gratianum in decrelo, part. 11,
Aiigiislodiiiiensi iii liurgiiiidia legimus ; primHin qii;csi. 00, c.iusa iy.
hcilicel sub Adcodalo siiiiiiiio poiitificc aniio 670, (H) Munaslerium S. Uufi fundatiim fuit priiiio
s;iiiolo Leodcgario ejiisilcm urbis pr;tsule ; alteruiu jiixia Aveiiioiieincirca aniium 1000 per qiiaiuor
\cro coiigregaiuin aiiiio IO.j->, Aganoiic hiijiis tivi- taiionicos legularcs ecclesioc caibedraii^ ejiisdeni
tfalis calbedi uiu leneni.e , <ie (|i»o niig) nioiiacliiis viii.is, ((iii, c;etens vitani communeiu cl regulareiu
369 EMSTOL.Ii:. - PARS H. AN. 1177-1192. ZIO
Rcgiilajn beali Angnslini sequunliir, 104 ci ca- A nuil in unum dives et paiiper. IIoc solenine ibc.i-
noiiicis r.^giilaril)us «l cofisiiiiilibus priviicgiurn lioc truni forsilan erigil libi cogilatio uia el qiioties
,
iiiilulgel.» Crcdinius qtiia ne<duin iradila eral a do- bsec recogitas, reliqui;c co^-iialioiiis tiia; diem fe-
niino Siepliano de Miirelo Regub islorum; au;,si tra- sium agunl libi. Delicata; tibi siini cl tcnei-ae jnvc-
(lita eral.s.inct.Tt! Romanae Ecclesiae iiicognilaeral.Et iiilcs manus , el laborem refiiîuDt : vigiii;c pioii-
qiiomodo poterul siimmuspoiilircx privileîiiin dare xiores,ct nociurna synaxis io liiccm usque proiliici»
liis qui necdiim crant , vel in notitiam suam non- maliilinum soporem non adiniltunt. Ruslicanns ci-
dum vener.inl? Qiianqii.irn ipsi canoiiici rcgulares bus ei sale lantiim conditus nobile adolescentis
si liodie ad celsiliidiiiem Cislerciensis ordiiiis as- palaliim ofrendiinl , ct ad siiigulas oblaliones iiaii-
ccndcre vclleiil , decrelis illis Urbani papiE non seatn movenl. Rcgiilare silenliiim prurieiitcni inci-
posseiil rorsilaii revocari. Ccrte cgo indignus ca- tal lingtiam, el ad quemlibet soniim p.itulas awres
nonicis regularibtis prxsum,elcum a doiniiio p:ipa, inqiiieiat avidilas aodiendi. Obsccro, fiii, pcr mc-
non miilliim tcmporis iransiil, privilegiuin quaire- dicinam vulnerum iioslrorum pcndenleni in cruce
reni, ut canonicos nostros nobis iiiviiis nuilus reli- Jesum Cbrislum, 'non te niovcant isia , non tc itir-
ncre auderel, addidii in privilcgio , ubi causa di- bent; vana sunl baec. ct qua; priino quidcm a£siili;i
B
tlriclioTii vii<c ad arctioremordiiieinlratisierinl.EccA) ciirrcntem impcdiunt, scd ad solinn crucis signacii-
nc longe exempla pelanlur, videtur quia privile- iiim ct invocalionem Doniini Jesii ciliiis evancscunt,
gium Urbani resiringitur privilcgio Alexandri.Vcro El quoiiiani inajor, iit audivi, conflictiis csl libicon-
si aliqiiis iioslroruin ad Cisiercienscs transire vel- tra voii memoriain , qiiabi fidem priinam irrilam
)et, anic traiisiliiin dissuaderem , posl transituin fcccris, constanler rosponde : ISon vcui volnm s<>l-
non revocareni. Nollciii Spiriiui sancio rcsister'* rere, sed adimplere {Mnilh. v) Cocgit me, Robcrte
nollcm Spiriluin exsiinguere , noilem iiberiatem charissime, laliim Domini inandaliim , loi.gain la-
SpirilHS impedire, Quidpeccati bellator lortis? Si lam<jiie formare epistolam; eicum tiiti scribere iii-
non iil in plano pugiiarcs, collem ascendisii uilio- cocpisscm , raptus novitioruni liiorum cbarilatc et
stein nicliusferiies. Non Iransfugadiccnduses, iniles limore rcdiius ipsorum , siyluni vcrli, anslimans, si
Clirisli ,
quia ad bostes non fugisli ; nec descrior cos directo vel arguerem vel moncrem, fidcle 106
niililije , quoniani a signis noii rccessisli. Pos.suiil pioposiUiiu mcitm in cis facilitis oblincrein.Gratiiis
hiiec libi stifficcre , ncc esl unde proplcr voltini enim mclil agricola, qnod nianu piopria seril,qii:iin
diibilare debcas aut timere. Sed adliuc obnturmii- quod alicna. Inferiin tu, cliarissiine, circa noviiios
ral cogilatio lua dicens lieverlar in domuin menm
:
q liios solliciluj; cslo; pcr le et per alios doclorcs cx-
iinde exivi ( Mallli. xii ) : proposui enim el dixi : bortarc ; monc, aTgiic, inercjia, obsecra, quoniam
Hcec requies mea in sa^-culum swculi : hic hubilubo planla) dc loco ad iocum traiislaix- facillime are-
(jiioniam eleyi eam [Psal. cxxxi). Tiiiieo, fralcr.quia scunt, nisi saipius irrigcnlur. Dcus aulem meus im-
ne, sicut serpens decepil Evain asiuiia sua, ila cor- pleal omne desidcrium meum iuumi|iie, scc.iihliiiii
riimpaiilur seiisiis lui , el excidant a sinipliciiate ,

diviiias glorix suae, in Clirislo Jcsii Uomiiio nostro.
qna? esl in Cbrislo Jesu. Transfigural se iioiinui!- Amcn.

quam Salanas in aiigelum lutis, ci vesicam pro l.t-
EPiSTOLA LXXII.
107
terna (12) simplicioribus vendit. Blaiidilur libi me-
A.D i'CTRiIM A. S. LECATUM.
moria pravye quielis, 105 'oqucndi iiccnlia locis
el boris indulta, sonuius prolixior, vestis niollior, Agit de iisdem novitiis Grandimontensibus.
cibus delicalior. Adolescenliam luam rcvocare Renevolo ct benefico domino suo cl Pairi Pr, rno
contendiiiit plura ibi fercula , pociihi pliira , qiiae TuaC.ilano cpiscopo, aposlolicae sedis Icgalo, salu-
nonnunqiiain cilra esurieni silimqiie capiuii- lcm ot cum cinni devoiione plcnam obcdienliam.
lur, el ulira. ibi lomciila pellium rigoreni frigoris Risiini movel iiilueniibus,si accesserit ovisad ca-
expellunt, lini aul canabis occulta blandities lanani ^ pram (15), iil ex ea sibi lanam assumal. Ita, Paler,
teinper£il superjeclain, ibi salulationcs principum, accidit. Placuil vobis aliquiJ a me pctcrc quo plc-
visilationcs regiim , occiirsus populorum , dona iiiiis abundatis ; fcci qucd poliii, nc si nibil focis-
omiiiuni. Ibi dicilur aquiloni : D.i ; cl aiistro : iNoIi scm, iiidevotus exislorem ci ingratus. Misi vobi»
probiberc : cis conferunl, affcriml, oireruiit, infe- cpistolain novitis 108 Pontiniacensibus nuper-
ruul omnes, quiijuc terrigciiu: ct filii boininiini si- scriplam. Quxsieral vobis fra;er Jloberlus de Ga-
abjiccre voienlibiis , non conscnlienles pelieruiii ,

dirula fuisset. canonici S. Rufi alio migrantcs, ;»d
sibi donari capellam jiixta Avcnionem divo Rufo iirbem Valenliam conlugerunl. , iibi noviim niona-
sacram , iil ibi pairias lcgcs ct regiilaria iiisliiiila sleriiim cxslnixcrc sub prisliiu» noiiiine S. hufi.
:!)>ervareiil. Qui quideiu viriiilis su:c odoie plit- (12) Triltim ac vulgaie provcrbium quod non-
rinios ad se aMicienles , brevi iii lanliim cxcreve- dum obfolevil.
luiit, ut in vicinas provinrias ad ordiiicm caiioni- (15) Tritum et viilgare fuit apiid illiiis niiyi scri-
ciim insiauraiuliim |)ropagai:dumque colonias emi- ptoies boc adagiuiii, quo sigiiiricarciil divilem cl
serint. Diide origo cl capui coii,mcg.iliniiis claris- locnplelem ab egeiili aliqiiid miiliio pet« re. Sic D.
siiiuc Ikcc abbaliaclTecia esi. Sed, ciim posh^ji All)i- iJctnard. iii qiiadam episi. qtix' Cbl 87 ad Oscruiii,
geiisitim bucrelicorum liuoic cl iinpiciale lunuiius ait :L(n:<.im qnierii ovis a caiirii.
;
571 STKPHANI TORN ACrNSIS EPISCOPI 572

iarduu (14), nic praesenle, qnid noviliis i-llis facien- \ nutn episcopnm (18) pcr moiilcs el valles, per va-
tliiin or;\l, i|iii lin)ore prioiis voli lcnlab.titlnr 2<i si;ts soliliuiiiies, pcr prxJonum rabiem, cl inorlis
roililuin. Milti luiw: injunxisli sarcinani respondeinli. iinagincm, pcr inccnJia villarum , el ruiiias donio- 1
Mcmores bennliciuruin veslroruin quolidianas pro runi, nbi niliii lulum, nibii quietum, nihii qiKxi noii
vobis i)co precuni liostias iniinola.iius. .\ngelns l)o- miiiclur saluli, el non insidietur viisp. nter lixc
inioi boiiiis contiielur iier veslrum. siipplic.ire suppiico ciiin (lile<:iis fratribus noslris
I)fO el bealx' Virgini, ul si Ecclosi;e sii,'c ulills fii-
FnSTOLA LXXill.
turiis sum, incolumcm me reducal. LMtra Tolosam
AD BAIMUNDUM PP.IOREM S. CE>'OVEF«. propc llispaiios iioininent illum (11*) invetiiam 109
Narra( varia pericula quw subiil. sicut dicunl. Si quid inter vos circa exierioia iie-
OiiiirissiniO siio H.^dilindo priuri S. Goiiovefje (15), golia natuin fuerit quxslionis, prop(»silum ad it.
.'^ TUI>HANUS 3!)l).is» saiiiteni. olim prxposilunt referte, cui doniinus U(>beri!is (±0)
Levioretn ul tninus rortni(!ai>ilcm facil suscepiuni ex purte domini regis injunxil, ul qtiidquid in nc-
la liorcin liinor perlculi gravloris : ci laineii iniie li- gotiis vcsiris postiilaveritis, ope el opcra ejus lial
in crc »io!>co, cuin el peivgrin.ilio sil longa, el peii- vobis. Quare ad dosniiium legalum vado, liCscilis;
ciilis Otuninum, periouiis ialronum , periculis ex siiia causa csl quain ea qtiam mandavcram vobis :
Cofercilis (16), Dasculis, Arragonibus (17), via su- dc illa lamcn Oitiniiio siicie, ne uliquis iii contra»
ijjocia, magis sil leihalis qiiain Ixla. Seqnor Aiba- rium interpreielnr.
{l\) Es nobiii fantilia dor-iinonim dc (jaUndon >n Al!iigen<;iuiii iiisloria ,

sandalia ninrc
qiioi! ciini
asro CariMiiciisi, qitorum casie!!i rninjc adluic spc- apobloloriim porlarcnt, diccre, (|tieni!ib«H
solilos
claMlnr cinimis. ipsuiiiin in itecessilale, diiiniiiodo iiabcrcni sainla-
(iri) Prioris oltlcio funcltis c.sl IJaymiindns in iiio- lia, abs(|iieordinibns ab cpiscopo siiscepiis, posso
naslcrioS. Cenovef;p, (hini illiid rcgebal Sicplianu.j coidifcre corpus Cliristi. .Mnlla ejnsino li ip.sortini
abb.is. Inde vcro iranslains csl ad moiiasieriinn coitniiciiia tiarral Giiallcrns in sua Chronotofjin.
Sa'.'C!i Joaiinis Siicssioueiisis, nl tiiccniiis inririn^. Daniiuti siint iii coiicilio Latciaiicnsi m, caji. "11,
iii eoqiie abbaiis digniiale potiliis csi. .\d eum !eni liis vribis Quia in Casconia Alhegesis ei pnrîbnti
:
scri!>it cpisl.i04 ei 115. Tolosanis et aliis loris, im hmreiicorum, quos niii

(1C) I)ivi:s Antoninus. lom 11, lil 17. f. 17. do Calltiiros, alii Puirinos, aiii Publicanos, alii uliin ho-
•lis ait Anrro 118^. iii provvic:!> Biinriiemi selein
:
minibus vocnnt, valnii dmnnala percersitus, ul jcm
millid C<)leri-!loru7u et amplius ititerfecli sunt iib il' noH in occullo, sicul uUqui neqiiiiiinn suim exer- ,
lius !errai iiicolis, in unum xonirn iniwicos Oei cou- ceunl, sed suum erroreni publice manifesteni et ad ,
fihlerniis. euim leiyinii regix vrotlando pradiis

Isti
sui:m coiigsnsum simpUces altrah tU et inli'niiis :
dncebnni, homines c p'os secnm vHis'iine tralieboni. C eos et defen ores eornm et recep ores anatheviali de-
Sdcerdoles aulein et viros religiosos cnplos secuin du- cernimus subjacere. Postpaiica snbjiiiigil: De Brnbim-
cenlcs, c! inips.i^ toriuenlis inisorie dicenics : < Can-
tiv>iibu:> ei Arngonensibits, Mavarriis, BascoHs, Cu-
lorcs, canlaie, caulaie, > confestim ipsis alaas du- terelli.> et Triaverdiuis, qui lanlain in Chnstianos
bant, el firossis vir.yis cos civihbant, ex quibus cjui iiiimnnnaiem cxerrent, ui nec eccLesiis nec monasle-
duni sic flmjeHaii , bealos iniimas Deo rcddideiunt riis dc feri! nl, tt.c. Votaii sniii auleni cjusmodi li;»!
alii longa carceris cuslodia scmimnrtui, diiln pro iciiiji Aragones, Navariii, Bascnli , Albigeiiscs,
redcniy.tione ecunia od proprin redierunt. bem<jne:
]
(|'iod c\ Aragonia, Navarra, Vascunia ci lcrritorio
fiecciiiis liominum exitjeiiiibus, iidem Colerelli ecde-

Albigeiisi prodierinl.
tiiis siioliabnn!, el corpiis Doniini de vnsis anreis et iile ranlinalis Albaiius fnil Ga!-
(18) b^piscopiis
argentris, in qnibus prv nccessiinle infirmorwn re- teiiisdcccssor Heinici albalig Cl.inevallensis qiii :
ecriitbantnr extrulienles, et pvoh ddor ! in lerrani

,
quidciii, cuiii ad lia;rcscs, quai per Tolusanas par-
vilitrr i Tojicicntes, pedibns conculcabiiul; cnlices vevo lcs giassabanlur, pruiligandas, una ciiin Sicpliaiio
f.ccum irrevcrenter portnbanl, et malleis ei lnpidibus ubbiile S. Geiiovcfa; ci al.is vciiissel, a Kogero do
confringeni.es (lisirnliebant, de corporalibus tero coU" Bedier^ coniite S- jtlgidii, eoruin faulore, capius,
ritlijna' eoriim pepla capilibus suis conipvnebanl. in carcerem triisus esl. Dc iiis ii.TC scripsit Petrtis
Cuillclinus vero Ariiioriens De yeslis IMiilippi Aii- S. Ciiiysogoni presbyler cardinalis legalns, iit cpi.
i,'ii8li, aiino 1 185, ail : Kodein anno inlerfecli sunl Slola aiind Rogcriiiin Hovedcn anno 1188 ; Lkhj
in pa<lo Bilurueiisi ColdielH, qui vulgo dicuntur Bii' itaque }>ra;dicti Roijmuntlus ei Uemardus uique alii
piarii, uno solo die seplem miliia.qui invaseranl fiues " venerabili frntri nostro Beginuldo Baithoniensi ept-
rcjni , tieinini parccnles, aut proptcr a:tniem aut scopo nobilibus iiris,vicccomiii de Turenaêi Haij-
ei
prcpler sexum, vel rcii(f,ionem, ant proptvr sacrum mundo de Castro-Sovo, qid de consilio nostro iit
locuni, quiu onnies ocriderent, aiii diversis lonneniis tcrram Bogeri de. Ucdiers pro tiberudone venerubilis
nd re nndcndirn lis prntniam pro redemptione sun frniris nostri Albancnsis episcopi veneranl, occurris-
compellerenl : qvo nndito, a rcije misso ex^ rcilu, in seni, ric.
iidjiitorium ud domiimm illius prorinciiv, omnes a (10) iiogciium coiuileni S. iEgidii, qnein quaste-
iummo usque nd minimum irncidiiti sunl. lirroics bal Gallcrus ciiin suis se([iiucibiis, iit ipsc iccital
amciii Coteidloriiin lci rciiconiin craiil qnod dice- liis veibis Ingredienlibns etgo nobis uau cum dicto
:
icnt, priino B. Mariani virglncni fuissc aiigciiim; Banhoriensi episcopo iltam regiunem perditissimamf
Secnndo, corpiis Cliriîi non cssi^ slijriosiiin iii < a.'!o ;
quw velut lolius senlina malitia; iolam in se collu-
tcnio, ainnias saiictoiuni anle diciii juditii in glo- viouem ha;resis illuc defluentis excepii privdictus ,
ria iioi) fiiliiras. Bogerius in ultimos et inaccessibiles lernv sutv fines

tlT) Basculi <'i Valilenscs li;«Tciii:i errQicm cl nude desperauts ; odorut enim lucem veriialis uucior
nomcn .^niiin acccp«;riiiil a Valdoiic qnodaio civo malitiiV, ncc tusiinere potcrat nostra: colloculionis
Liii'diine!isi, viro iliviic, (jni dcgebal aiino ciiciler accessuin, qui toius recesserul in ojiera tcnebrnrutn.
1170. tlii: f.iciiltatilai.s suis iii egciios dislribnlis , (20) Arbitior esse Koberliini Clenicniein icgni
)>a!lio |):ui|KMta|i>! «"iioies sniis coiil"'gci)al. Oc Vid- itiiiiiiliuni, dc quc alibi iatit nicnliouem,
ileiibilnib ait r.:'.!U-, Dioiiaclius N.dlij Sciiiaii ir btia
373 jjisroL.i:. — PARS n. an. wiiim
110-111 mSTOl.A LXXIV. \ Conlrcmiii, laieor, cl expdvi, cum ad ea loca \< »
AD EPIbCOHIIM ET DECVMM BAlOCLîKM. iitvitaii audirein 113 >" •|»ibiis ctsi contiiig<:i i
A(jU de quodam negotio arcliiepiscopiTuronensis {2\) vus prjeesse, facile csset non prodcsse. Audilo l; n-
cuni episcopo Dolensi, de quo superiut.
deni quod Uodanusia Sidoiiii (2!)) vos vocarel.g.-
Mcverendo Patri et (lomino Bajocensi episcopo visus sum gruidio iiiagno, el piimateni iioslruni in
el docano, fraier Stepiiamis tle S. Geiiovcfa , salu- gloria videro dcsidero, qiiein prius aflectione Pa-
lem 01 dileclionciii. trein, liberalilaic bcnevoliim simiil ct bciien< iuiii
Risuin movel inluemibus si accesserit ovis ad ca- siiin experliip. Ncpoti veslro arcbidiacoiio bonx' i:t-
|»r;im iil iiide sibi lanah' assuinat. Sub hoc viilgari dolis adulcscciili, sicMi niiiii inaiidavislis, paraiu.s
proverbio coiisuluisiis Iioininein etperilia niotlicuin, suni et consilio ct auxilio providerc.
cl auclorilate non n>agniim. Sed quoiiiam, ul Ily- 114 EPISTOLA LXXVL
Ijin Ilerculi, non xqwh pnssibus iiiceJenlein, so- iD GOI)£rlUDUil aDBATEM s. satvri.
cinni me vobis in negolio Turoiieiisi et Doier.si Roijat til aiuico suo prcesto sil.
doininus papa coiijuiixii, dicain quae scnlio, et liis Venerabili Patri cl doniino GoDEraiDO abbaii
const-niiain quje dicf-.iis, ne fortc altcriiira parliuii S. Saiyri.
noiiis jusie conqneri possit. Looo tempoie
B pro-
tle el Acceplum dcbcl essc lestimoniuni, qiiod
r.omlicio debenius, ul sesliino, convenirc, el ntniin fortur dc const icnlia liOiu , et fidc non ficia. Is cst
iti negolio procedcndum sii vcl cedcndum, connnu- tiicsaiirus, dc qiio uova piofcri. ct velcra qiiisqnis
lii siniul coiisilio •oiironc. Valclc. .scriba docius essc volueril in regiio ccjeloruni. Kx
EriSTOL.\ LXXV. vobis opinionis jiivcneni fitiwm vcstrum
112 co i>oiiae
AD JOANNEM A. S. LEGATUM. Tli, ( oniriiciKlamus ,

qiii , etsi ad tenipiis a Pairc
Graluiatur de ejus irautlaCwne ad Narboticnsein rcccsseril, imn tamcn ant pavit porcos, aul ven-
Ecclefiam. ircii) coruin iiliquis siib aliqiio civiuni saliavit.
Revcrendo domino et Pniri Joanm Plctaviensi Kgressus a J<;rusalcin non dcscendit iii Jc-richo,
cpisiopo, apostolicae sedis logaio, fraier STePHANus scd in Silo fijôns liilicniaculuni siuim , aut operi
(le S. Geiiovefa, salulem el ciin» siiiceia devoiione manuuin opcian! dcdil, aui boticslis siudiis occu-
fnlele obseqiiium. pavil animuin tiuibus dccel adoplioiii.s lilios edo-
,
Jiicunduin niibi ihealrum piopoiiii recordaiio ve- ceri. Oemoralus apud nos non miv.as honorificc
slra, ciijus cl reficiar spcclaculo, ei afficiar blamli- quain hoiieMte coiiscieiiliam scrvsviiet faniam ; iri
mento. Concerlaiil iu idem caput diversarum pro- C alleio. sii)i providus : in a.itero ,
proximo iion
vinciarum ponlilicales iiifiilae (22) , ei dum Pitta- inolestiis. Devotas vobis ct frairibus vcsiri.'^ pro eo
vicnsi cathedr;e sacerdotem suiim Naibonensis co- preces fuudimus, u(, sieul Patrem dccci et filio
iiatui' eripcre, rcligioso saltu prrcambula Narbonen- cxpCiJit, boncvolc sinuil ac bciicfice suscipiatis
sein elccturn prinia scdes Galliarum sibi vindicat revertenteiti , et ci non tam patris verbera quam
Lugdiiiiensis (23). .4dmirabilis ct air.abilis est ec- inati is ubera porrigalis.
clesiarum ludus isle, ubi superior infcrioreni spo- 115LPIST0L.\ LXXYil.
lial, etxinulatione sancia, voluntate pares apparent, AD FRATRES S. KVURTll AUHEL,
quie siinl impares dignilate, Absili Patcr, a nian- Repelit annuam pensionem quw ei concessa fuerit-.
suoludiiie vcslra. iil ad Gotliormn barbariem, ad Gharissimis aiuicis cl fratribus D. priori el S.

Ifcviialem Wasconum, ad crudcies cl elforos mores collcgio B. Eviirtii Aurelianensis, fralcr STEfiiANts
Septiniaiii;e decliiictis, ubi siipra fiueni iiiiidelilas, de Saiicla Gonovefa, idein operum el verborum.
supra famam fanies, dolus el dolor plusquam va- Odiosuin mihi est odissc quos aniaver;im. Hujns
leai xstimari. Vidi iiupcr in transilu, cum dominus culpa^ simulacrum iic vel ad horam adorem, logo
rex Tolosam me milieret (24), frequentem el fer- Filiuin Dei, qui lilios hominum, ut se inviceni dili-
voiilem in ill;i lcrra terribilcm mortis imagiiiem, ^ gant, vcrbo docuit cl exemplo. Sed eccc cogor
seminiios ecclesiariim muros, ambusla sacrorum iiidicerc inviliis belluni visceribiis meis, el quasi
xdiiiciorum loca, fundamenta effossa, et ubi fiierant oculoruiii meoriiin orbibus iiijiccre digilos elfos-
habilacula bominum inculla doniiciliu besliarum. soros. Si enim pulsalus lacuero, si non ingeinueio
[V) Neifolium illud, quod papa ''pisccipo. ac de- tximittnt e.rudiilovan, ab eudcm In rcgno trcnciiC
cai:is Bajoconsibiis . nec iioii Stfpbano abiiati S. cretinis es: apostt^hca' seiiis leiinlus.
Geiiovef.c oxaininriiuium oominiseiiit, cril de erc- (25) F>nIoin ii(u!oii!.s giiiiur t;oc!es.ia Lugduiicns..;
ctione (;piscop;itiiS Dolonsis ii. ar<.i!io(uscop;iVuii* :
iii •iioaeia Liidovici Pii et Caioli (.?lvi, cujus {y\-i
(piod (iuitl(;(i; Tiiromiisis aroliiepiicopiis tolis v.!'!- exst.tl iii oimoiiîicbio S.ii.;;iMiovofj.'o.
biis impediebai. • (-•'») Consule cpisloijni 73.
(^'^) Joanncs episcopus Piciavicnsis clecttis cst iti (2u) Id esl iirbs LiigJuiimii, Si>!ius Sidonii;s quam
arobiepiscopum Narboiup.sem: tlciiide in priinaiem Apoliiiiaris, cpistola j, vocat KhodjiiusiaiTi, qu.nl
Ltigtluiienseni, tie ijuo li;oc leguiinir Aiiuo 1181, : ad KhuOai;iim siia sil. Kgieiiso mihi, inquil, /•/;..-
ir: csl Jaaniies
ur<.hiipisco]>uni iSuibonciiseni eiectus diinusiiV Hosira: mwnibus, pubiicus cursus usui juil,
Pic nviensis; ijui, cum Homain penjeret ul a sumnw uipoie sacvis apicibus uiclu. Atlrcii*us rciigiouem
poniilicc Lucio couttrmntclur, ab eodein (actus est ipsam iiacluii)'|ue ciica lUiodanum conanriKTiflr.» at/-
iiriiiifpiscoiûs et piiuius Luijdiinensis ct ob rjus , p(.liavil.
37'} STi:rn.vM TouNAcr^sis KiMscon 373
l.rsns, si mavinns injnri;»s miniuio «jn;«sln <oni- A onini (jHiji , si ropulsam pniialnr incassnm , non
p<M»scni, pat cnliani cxliiltui, sed noii p;»cem. /IDquo riibci; si non cxaudiainr epislola, vcreciiiidiam non
animo, fiatics, accipilc; si poÛiloquod csl .Teqnnni, incnrrii. Si de relribulione cogilclis, iios ct iioslia
olisocro pcr Kcclcsi;c vcstr:c , conimuiii:> inalris vobis oflerimiis ; el cum in simili casu rcsponderc
itostra, qurc iios laclavcnml, iihcia, per gloriosani suHicienles iioii simus, in aliis per Dei graliam
conftssoris l^vurdi mcmoriam, pcr ndeni qiiam cl polerimiis compeiisare. Ciimiilabiiur bcneficiiim', si
vcrljis el opcribus vcslris inossc decol, ui toiices- cl dator Iiilaiis, cl laiia moilis, el fortes lucrint
sioiicm veslram in capilnlo voslro milii a vobis asccnsores.
fnciam, vcrbo, sciiplo, cl cxcommnnicatioiiis vin- EPISTOLA LXXIX.
( iild sulmixam, cl coiiscrvclis fi(icliier, ei feliciier AU X. I,0.>II)ENSEM \RCH1EP.
coiisiimmelis. Qnid iii promissionc veslra lam so< Certum (acil Pctriim tiepoiem ejits apud S. Gene-
lemnilor cl terribiiilcr milii Cacla dcbeaiis agcre, vefum }iyo(ef,$io)ie}H canonicuvi emisisse.
sic oonsnlile consiicniiam vc.^lram el. famam, itt cl Venerabiii domiiio cl l*a(ri A., Londensi arclii-
conscicntix consulatis ci ranuc. Malicm inierim cpiscopo (^28).
sccroliiis inler nos agi verbiim, cl quod mibi de- Placcl pariicr liolocausliim, cl pl.ical qnodoffcrliir
iKjliir sinc scandalo recipcri.', qnamin piiblicocoiani B dc consciciilia bona el fide non ficia. Ll in qiia-
iiibunalibtislegafornmclpricsdbim repelere. El ne ''1*^1 .Tlale, condiiioMC el sexn Dcus non respiiit,
('oric dical aliquis, 110 ntc v<^l noiKliim rcpeliisse, <|iii in jiivenibns inaliiiinnm saorifioium approbaf,
vcl vos dobiluni noii iiegasso, per pr.TCsenlium lalo- ct in scnibus vespcrtiiiiim. Circa bunc olTorenili
rein iiiillilc milii porlioncm provenlunm lerrse dc riliim sollicilus , cl sednlus boiia) indolis adote-
Codrcviiia (^G), qu.c ex proniissioiie veslra me sccns Pelrus vester, et ainodo nosier, super inoii-
rontitigil , aiil per cunideiii ininlium qnij iiidc lem virgiiiisCcnovef* viiiciilisobedieiiliaicolligatus,
facliiri cslis, ccrto signilicalc responso. Mitlo vobis qiiid (Ic sc placabili Iioslia Dominus facinrus sil,
rescriplnm constilnlioiiis vcslroe , coiiccssione palieiitor exspoctal. Arctins cl, ul oredimiis, altius
coiiscriplioiie, consigiiatione, cxcoiimiunic lione, pioposiuim (29) aggressns 118 rneral. Sed, ne
per vos in capiiulo vesiro confirmai;e, ui si fidem labor insolitiis, cl rigor aiisieriis lener.im iflatem
fuani aliqiiis noslrnm.qiiod ibsil! sorvare noliiorit, revcrberarel ct dejioerel, satins est ci salv.iri in
charla mula argiial eum, cl slatuat contra faciem Scgor qiiam periditari iii Excelso sine sni ac suo-
SHam. Vale. rum igiiominia. Licilc simnl el liliere divcrtil ab
EPISTOLA LXXVIU. Q oneribus dorsum suum, el iic maniis cjus circa
AD ARBATEM CAROLILOCI. liorlos et agros in copbino descrvirent, lecliuni
Ab i;)so pelit arieles pro grege sno. s.Tpius vacaturns, factiis esl nobisciim cleiiciis, ul
Venerabili Palri cl dom. abbaii Caroliloci (27), Clericis coiiformetnr. Gaudeat snper co sancla pa-
Stepiianus abbas dc Sancla Genovela, salulem et terniias vcslra, ct parcnles eju.s in Domino oonso-
dilectioncm. lcnlur, qnoniam in Eoclcsia Dei cx tali flore fru-
Risiim movei inincntilms, si accedal ovis ad clns iiberes exspeciainus. Ego .'inlem et fratrcs
rapram, nl ab ca sibi lanam assiimat. Cap(?!Ia id tioslri, qiiidiiuid iiistriiclioiiis, dilcclioitis ct do-
postnlanle, lanigeri gregis eril gloria, si exainlieris ctrime polerimus , parati siimus ci iiiipendere
inendicantcm. Snb liac forma vcibnm Iiumilc
, maierna sa-pius iibera quam patcrna verbera por-
rogo, poirigcns vobis, iit de fcciindis ovium vcstra- lecturi.
riim canlis ires aut quatuor arielcs nobis commo- EPISTOLA LXXX
dari poslnlo vcl donari. Imminet (cmpus asoen- AD EUMDF.M.
deiiHi, cl balanics ovium voces rude malrimoniiim Petrum nepotem inlirmum (50) nd natnle soluin
ceiisel remilteudum, ut melius habcat.
in proximo sibi coaptare 117 fcslinant. Abscns
scrilicre maliii, quod praescns limui poslularc. Scio Hilarcm sui prsobcl opiiiionem adolesccns, ciijiis
(2()) Godrcvilla cst pnrocbia dioccesis Aurelia- D a Saxone grammaiico, bujiis gonlis liislorico elo-
iicnsis, viilgo Gondreville^ nbi nbbaiia S. Eviirlii g:)ntissimo, poiilifex Maxiiiiiis. IUe aiilcm adqiiem
lcrras ct pr;edi:i possidel. cx qiiarum provcnl» dirigiliir lioec epistola, eral Absalon vii oximius, el
capiloluiii bujiis moiiasicriiconslitnerat Stcpbano apud aiiciores laudatissimiis.
aimiiam pensionem, in siirc gtaiinrliriis moinimen- (29) Per luvc verba iniiiiil Pctrum liiinc ordinem
inm, cfini ad coclesiam S. Gcnovcfye Parisieiisis S. Hencdicli vel Cisiercicnscm fiiissc iiigrossiim :
regoiidam vooatiis esi. ciijiis rigorem fcrre non potnit, idoo ad canoiiicos
(27) Caroldocus, velCarlilorns^vnlgo C/inj/(/,insi- S. Gcnovef;x' migravil.
giiis est alibaiiaordinis Cisicrcicnsis iii dia-cesi Sil- (50) Erat nopos Ab-alonis, qiii iii Galliam mis-
vaiiccieiis', jnxla i|iiam siia cu vill:» el lerra dc siis, apiid S.jiiciain Gonovof;im .iiionirus rcgnbiris <
noriclo, viilgo iyo/rr.s<, dominio lompor;ili Saiict.T cireotns esl, nbi sindiis opcram dedil : (leiiide iii
G-Miovofc aiidlcla. Ilanc l(;ir:im siiis siiniplibiis Daniaiii icversus, o|»iscopiis Uoscliildeiisis ct loliiis
colcbal Sicpbaniis Inncabbas, nMmerosis-iimiiir.qiie rcgni caiiccllariiis conslilnliis esl. iil (liscinius ex
ibi gic/Cin oviiim aloliai, pro (jiiibus arieies qu;c- Necrolo.jio Sanct:c Geiiovef.c v K:il. Decenibris :
lebara pr.Tf;ito Carliloci abb lc. Ainiiversurium pia! memoria' Petri ]ioscltildens!s^
(28) Loiidomim, viilgo Luiiden, civilas Dania» episcopi, caiicellurii regis Ducicf;, canonici nosiri
spccl.itissinn, arcbiepiscopali s<Hle ac primniiali pio/fiii.
lolius reg-iii dignilate nobilis, cnjiis praesiii vocaliir
,
577 EPISTOL/E. — PARS 11. AN. 1 177-1 192. '.78
inlcr rr'lalis inilia ,

viriiilis indicia coalcsciint. A nolis mcis nolo, (loininnm mciim rogo, ui qni pro
Rcs|>i<iuiil hcEcPeinin) nostrum parilerac vcsiriim, !pso nic rogavcrunt,pro ipso me gaudcanl logassc.
(|ni iiolnsciiin regnlaris professiis obedientcr siisce- Conqneriliir de episcopo suo, qiii iiijiistc, ttl .'is>-c-
l>ii cl docuinam in sluJiis, el in moribus discipli- ril, ccclesiani suam absqiie oidine jiidiciario aiifert,
iiani. Et qiioniam iii co spiiilus quideni promplns iii iiiviliis cxtia Ecclesiam pancm alicnum meiidi-
osi, caro antein infirnia, scctmdum mandalum caro 120-121 compollalur, qiii panes propusitio-
vcslrum vobis commendaiiiiis 113 cum cl com- Tii"; debcrcl in Ecclesia manducare. Apcrialsir super
miilimus, salius xslimanles el graiiiis ciim apiid eum, obsccro, vesirse pictalis oculns ; misericorvlia?
vosmorariqnamapud nosmori. Infcstasquarian.-c sinns Eqiandainr, ul qui cpiscopum suum non
molcstias crebio senlil, el illius infeslationis reli- soliim mcrccnariiim e\pi'rliis est, sel ct Itipum;
qui:e diem moestum agunl sibi. Soli natalis ct na- mctropoliiaiium suuin Palrem scntial cl palro-
liiralis acrisbcneficio possc juvaii crcdimuslencros num.
snlatis aniios,ct liumores matcrnis nbcribiis infusos EPISTOLA LXXXU.
paterno simul ct materno solatio confoveri. Unuin AD LUCIUH ill PAPAM.
cst qnod ci , sicul filio cbarissimo consulimiis, Commeiidal Francicv cancellariHm conlra repulsas
niandamus et pracipimus, ul quandiu in terra illa ^ canonicorum ipsi nalnlium defeclus objeciandum
moram feceril , vagari non incipiat posl greges Sanciissimo domino ct Patri Licio sumiiio poii-
sodaliiim suorum s.xculariiim ; scd aul in clauslro lifici , STEPiUNts de S. Gcnovefa , salutem ct cuiu
regularibiis discipliiiis inleiidat , cum fratribus omni scrvitute ct siibjcctionc devolam obedienliai»,
stiis sub vencrabili fr:ilre noslro Willelino Domino Communis oinnium mater Ecclesia Uoinana po-
serviciitibus, aul qiiolics el qiiando volucrilis vo- tcstatis ei gratisc pleniludincm habcns a Domino,
iiiscuin in curia veslra religiosc , sicut decet cl sic cxleiidilur ad singulos , ul suscipiat nnivcrsos.
cxpedil, convevsetur. Quod autem dc ipso nobis per Vasa di.scretionis in pondcrc , et numero , ct ineii-
iiitcra» vestras inlimaslis vcl in monte (31), vcl ,

snra gcrens, pro singnloriim merilis, aliis vinii!»
in }'arisiensium sxculariiim scholas (o'^), el vendi- iiifiiiidii et oleiini, aliis alierutrum ab altcro sepa-
lorcs verboriim millendo, salva gralia vesira non ratiim; rrcqucnliiis tamcn el libentius in aiTeclum
admilliinus, quoniam inslitiitioni nostr.i; repugnat filiorum lotam sc cfriiiidens, inalernco jpitiatis ubera,
cl consueludiiii, itc per ipsum pr.iesenlibus fralribiis qiiam palcrii;ic verbcra seveiilaiis desidibus sicpe ,
iiovum proponalur speciacuhiin ,

qiioil fiiiiiris per- desidcraniibns scmper, et cxpriinii et exponit. Iii
iiiciosuiii Irabatur in excniplum. Ilabcl in claustris liiijiis spc.i rcliqiiiis et odore currentes , ad sacii
^
sapieiitia rcgulas siias , crigcns sibi scbolas aposlolalus vcstri gcnua procidinins, magn» indolis
indc vcritatis, liinc virtiilis. Qinul si foric consiriu<n j;:vencm , ni:tjoris, iil crcnrunus , 122 virlulis vi-
veslrum in lioc dccliiiaveril , nt dc rcgulari b:vcii- I tim niox fulurum, doinini regis Fiancorum cancid»
larem facere contcndatis , aliani qiiaiii Parisius biriiim (51) vcstra; gralia* commeiidaiites. In loco ct
civitatem, in qua siiideat, eligitc, nc iii ociilis gradii posiiiis, in quo nonniilli niagis obessc solili
noslris pro malulino el vcsperlino sacrificio qnod sitiil qnain prodcssc , sic iu nei;otiis ecclesiarum
nobiscuni offeiTe debuerat Domiiio, vcrborum strc- sollicitiis oxislit ac slrcnuiis.ul cis ct in p:\lalio
pilus el disputaiionum anfiaclus offeial , ci iindc coiisni:iI, cl eas exlra palatiiim consoletni-. Et qtio-
spcravimus fruclum, vertatur nobis in opprobrium ni:im in rcgno Fiancorum nliqnac ccclesi;e qiiadain
e; contcmpiiim. scrnpulosa nob>iitaic gloriosam, iil .'cslimaiil, sibi
EPISTOLA LXXIX. coiisucliiiiincin assuinpscruol , ne aliqiii nisi cx li-
AD QUEMDAM AncmEPISCOPUM (55). cim coifplcxii genili promoveanlur, in els nicrito-
nngni pro freibytero injuile oppresso. rnm cl viilutis cxccllenliam, origini puslponenlcs,
Pio laloie pra;sciitium presbylero mihi ignolo ,

prcciliclo cancellario supcrbc polius qiiam siipcrne
(51) SclioliC S. ri<^n()vef:c in monlo lociilitio I) inlcrnre, in qnilnis canonici rcgularcs biijiis domus
ftieriiiil antiqiiissim:»! Cl cclcbcrriin;«, iii ijii bns noii liUcris opcrani navabanl ,
quod paiel ox hac epi-
pauci viri docir iia illusircs aiil do 110111111, aiit stiila.
suidii.s operam Inlor alios Htilboties clo-

deilcninl. (Tiî) schnlas cxlcrnas S. Goiiovof;i; , iil
Inlelligil
15. M:iri:i», vol i|uas in doniibus
ricns I.oodiciisis, lompore Kobcdi rcgis dc qiio ,
dixiniiis, vol v( liolas
Rcribilttr qtiod dnm
,
adolesteiiluhis e srliolnri priv;itis s;vonlaios , cliain (oniiigali rogobaiil, dc
iHscipliiw conlngis$el Vnrisios , S. (>niinreja; ciiiio ijiiiliiis \\'\c Jacobnm tlo, Vilri:ico cap. 7 llist. ,
iiicis adinvsil, el in breri mnllnnvi scliolarnm in- orcidenialis , qui ail : //1 una et cndcm domo sclioUv
Klrnrtor liiit, ubi cum aliquiindiH a domino Notijero erunl snprrius et proslibula infcrius; in parle sniie-
,
Leodirnsi episcopo ipnornrrtnr , taiidem canonica riori mafiislri lerjcbunt, in injeriori mcrelrices ol/iriit
efiiscopnlis senlen.itv eisecndone coiiipnhn!> esl rcdire, lurpiiuiiinis excrcebanl ; e.t aiia parte disputanies el
phnibns ibi reliclis siuihornm ar inoraiiltilis i/i.sij/ii/- cuiileiitiose aijtntcs clerici proclamnhant. iHc.
biis. Aliailardiis ciiain, nt lci;iiiir in Vilii Gostiiiii (55) Viilctiir script:i b:cc cpi;4ola Guiliolmo Uo-
abbalis Aquiciiiclit;iisis , mnltis sibi swcularibus niensi arcbiopiscoiio, siiiuidcm vocal cuni Uominuni
nqiirejaiis clauslro S. Cenoiejii' acliola pnblira
in siinm, III :;libi passim.
uiebiiinr. E;c aniom craiit s< boho «Merii;c s;ccula- (5i) (JaiKellariiim illuni csse aibiiror Ilugoncin
ribiis dopiitatic, ilo (|nibui liic inonlio. Sod pi.olor (!o Piilcai o , qui l:oc nuincro in G:iilia luiulUb cst
cas iu oodcm mouivblerio consliltil.c eranl wbolx' hibtc (ciiiporibiis obiiiqitc aniio IISU.
,
579 STErnAM TORNACENSIS ITISCOri 380
liliilum naiiviiatis olijiciiint, lu' vel'ad cos acccilal, A EPISTOLA LWXIV.
vcl iiilor eos asceiulal. Eoruin , Paler, legilus Ro- AI) HEMtlCUM (57) ANtiLOriM UtCEW.
niaiia Ecclosia non siibdilur, polens si volueiil vel Piitit ut ron/irmet et exsequi fiiLini teslntiienUim ne-
els (lerogarc in partcm, vel eas penilus abiogare. potis summi ponii/icis , cterici ejus.
Et cum niagni pro co viri, ut creilinius, precesvo- Henrico , Dei gr.iiia regi Aiiglfirum, Iraler Stb-
his offcraiit, rogo cl ego n»inim;i porlio gicgis vestri, PHANus dr- S. Genovcla abbas, salutcm ct cuin omni
ut qiiod hiiiiiaiia consliliilio conleiidil aiiferre, di- piosporil.ilc gloriam scinpilernani.
vina veslra consolatio conferre sic inlendal, ne ma- Posl liigubres exsequias (58) et laincntahile fere-
gis possil in eo scvcrilas (jiiam uberias {ZH) , mi- trum , residiiuin lacryniurnm noslraruin cornm vo-
iHis gralia quain nalu'a. Solvaliir in eo, si placet bis, inclyte princeps, cffuiidlnuis, de copiosa clo-
.')| o>lo!ic;i luanu vinciiliiin ; ([uod exclusa viriiite na- ineiiti:» vcstra iristiti.Ti iiosirae solatiiim exspectan-
liviialem includil, uliii p:'.u(is ccclesiisquai idobser- les. Sancia; recordaiionis Alcxandri papx nepos
vant privileginni merealur accipcrc, pcr quom iii pa- ideinqiio clcticus vesicr Geniilis, inrhatoqiioad pa-
lalio rcgis mulurj Ecclesise privilogla conscauuniur. rentcs supersliies ordinc morialitalis, diem clausit
cxiremum bonsc indolis adolcscens, laudahilem
123 EPISTOLA LXXXIIL
B
;
AD REMENSCU ARCHIEP. conversatiunem suam ndeli Sne concludens, inler

livgat pro preibylero cui ej>iiCopus Suessioneniis
extreina sanctac confossionis calhclicse verba , sana
,
bcueficii pariem mblraxeral. nienle sunoqiie consilio de rebus suis lcgitiinc dis
Sanciissiino Pairi ac domino liementi archiepi- posuit; tesiamenluni solemne condidil; in caus:is
scopo , Stephanus de S. Gcnovefa , saluiem. pias dislribuit el iegavil. Et qnoniam 125 "'hil
Difiicile pielas expugnaiur, quam hinc graiia

ti&t qnod magis hominiiius debcalur, quain ut ul-
promovel, hinc natura. Hoc nlroqiie bencficio ju- tinue voluniatis liber sit siylus, et iicilum qnod
ilorum noii redit arbitrium , cxceilentix vestrae
valur in vohis , ul nec deficial cum imploralur sin-
preces effundimus ut auctoriiate vestra testameii-
gnlis, et proCciat aniversis. Eam niihi seinper pro-
,
pitiam pro G. paupere clerico iatore praesentium lum praedicti clerici veslri confinnelis, et res ipsius
qiisu iii rcgiio veslro de rcddilibus suis, per vos ei-

sollicitare pnesumo , non tinieos a vobis vel rcpro-
bari ut improbus, vel exspui ui expulsor. Serenila- deni collatis, supersunt , (ideli dispensaiori el ina>
tem veslram veretur in sevcritaleni s:bi versam;

gistro suo Alberto, per cujus manum dislrihucndae
el
quia dominum suum sequ.i, el ei in sunt eleeniosynas, sitie diCTiculiaie ei mora faciatis
via ohscqui ob-
staiilc innrmiiaiis incommodo non
a^sign-"'' "^ ^x liberaliiaie vcstra noinen vestrum
est ansus, nc- C •
clarius rosidendeal, el defuncii voiunlas"elfeclum ob-

cessil:ttissux, non voiuiitalis culpam coram pedibiis
liiieat, ei lain vobis qiiam ijisi nierces aeternae re-
vesiris tiinens e*. iremens, sibi supplicai non ad
tribuiiunis accrescal. Rcfundite tunli palrui menio*
suppljcium iinpulari. Gondonet illi saiicta palerni-
las vestra hanc offensam
riam in nepole, el a mortiio ne proliibealis graliani,
, ut qui vestras ulcisoi
cui viventi beiievole simiil et benefice regiani con ;
p;irre consucvislis injurias, ex ciiinulato cleiiienii:je
lulisiis el operain el itnpeiisani.
vcsirae ibesauro puiiialis parcius aiionas. Beiieli-
ciuni illud ,
qutjd ideni G. per Lauduiienscni arcbi- 126 EPISTOLA LXXXV.
diaconuni Melioreni (56) , niolioris in proximo, sic- Af; GlIILl.F.L5:L'r.! ET ROBEKlUil NOTARIOS PAP.C.
ut audiviinus,^ iortunx fuiuruin, n doniino Sues- Agil de uegotiis ûis iii liomana curia promovendis.
sonensiepi.^copo obliiiuil, idem episcopus ex magna Charissiniis suis CiiiLLtLMO el Roberto , Po-
parte delruncat, niessem hiijus aniii uuferons, ul miiii papsc scripioribus , fraier STEfHANUs do S.
qui de aitario manducarc debuerai, ju.\ia aliarium Ceiiovera.
mendioare coinpellalur. [\ogu , si placel , ego mi- Commune vobis commoniiorium offero ,
congaii-
Ditna porlio 124 clericonini vesironim, ut is (|ui dens peiegre profectis, si profeclio vestra profeclum
per cuiiam vcsti;iin beiielicii tilulum obiinere nie- D vobis pariier pariat ei provcclum. Lirumque vobis
rueril, per curam veslram nienstirain bonam et faeile comparabunt diiae diviiii paialii virgines ,
hu-
coiiferiam ct coagiialam el siipercinuenicm messis miiii.as ei honosias; si vel alter vel uterque veslrnm
qiiain postiilat, non ininus benevoio quam beiielice alieruiram cxcluserii, quisquis ille fuerit exclude-
reoipere merealur. lur. Soleiil plerique Auiolianensium aurei inler alie-
(3:^) Hoc verbuni eral in usu iipud aniifinos, nl Iljnrirus Nonis Juiii apud Chimnem seputlusque ,
vtdoie est in iiinnmo argenteo Decii, cx iiosira penu apud Foniem-Ebrav.di in abbaiia inonialium, cui suc-
iiuiiiniaria depiompio, iiiforiiis descriplo. ccisit RicharduH flii'ti ejus.
(56) Forsaii iioii iiberralio si hunc Moliorein ar- (58) Videlur inuuere liis verbis quod ni liac
cliidiaouiiuin euiii tsso dixi riiii , qui poslea S. R.
,
Sanci.aB Gonovef;a ecclesia sepiiltus fueril qiiidain
E. cai(liiiaiis creatus csl, ad qucm episl. 115, ciini Alexandri Ul nopos noiuiiie Genlilis, clericus, soii
,
praeseriini add:a proxiino molioris fortun;e fulii-

i:i ul vociuiHis, elccni(»syiiariiis regis Angliae , de qiio
ruiii subiiitolligeiis caidinaliliain dignilatom
,
ad ,
afilur in hac episloUi. Obitus auloin cjus menior.i-
quaiu vocabalur, iit vuldc e^t protialiile. lur in Secroloijio ejusdem abbali;e x Kaieiid. De-
(57) Ifenricus II, sub quo B. Tiiomas Cantuarion- coiiibris. Obiit Genti'-i>i,acolijius S. Bomuace Ecdeiiof,
sis ratsus esl aniio l!7l ; ipsc vero e vivis excessit nepos boncc memorice Al€.xandri pnpie II I.
libS, «l nolal tlnonicou Normanniae : Obiii rex
,
38! KPISTOL.E. - PARS II. AN. li:7-il9-2. 382

nos csse, qm nec argcnlei fucraiil inler stios. Me- A LINSTOLA LXXXVH.
lalla moruiii iiiciior, qiiannvis uon nit-mi.-ir, si tle ad auijaium s. ic.idHui.oM.ci noviom.
pecuiiia faciam iiiODiionein. Aiigeal voliis Doiis gr,i- Uoijal ul quemdam canonictiin ['•giiivum beniyne s«-
graios ha- utpiaty et ergu ipsum misericordem se prmbeut.
liaiu s<i;im, nt qiii in cnria sunl ,
iios
hcanl, ci iios «lc vobis raciinil grainlaules. Quasdain Domiiio cl Patri ahbali S. Bartlioloniai Novio-
pctilioncs nostras llerveo dc Uocliis comnubiiiiiis ,
iitcnsis seiiiori, jain seiicsceiis, dics Ijonos
etexilum
Ecclesiae iKislnc iiofôlia coiuiiienli'S. Rogo vos ul fciiceni.
per vos cl anticos vcsiros , quaiila sctliililalc et sol- Unus ex ci«, (|iioriim infinilus csl numcrus (40;,
licilutline poteiiii.s, opein el opcrain impeiKialis , Robeilus alitinamlo veslcr, iii (orina tlciormi vc-
qitatends peiiliones illa: iiosiriB a (loniino papa el uieiis ail nos , iniser.iltilc simiil:icruin rialritjiis no-
ilomiijo caiiccllario ct exaudiaiiliir bcaevulc, ci be- sti is exliibuil, 129 mjus cl afliceieliir spcciacuio
iieficccomplcaniur. Si tle retribuiioiiecogiiotis, pa- el eriidireliir c.xeniplo. Opcrtiis aniiciilo vjji ac
ralus sum loco el tempore praestilo miiii a vobis be- brevi, quod nec vosligiuin vestis iniueiiii pr«ferre«
«lelicio responilere. iicc opem aul operaiii opcrciili confcrrel iiidiienti ,
errore
127EIMST0LA LXXXVL .suo iioliis incussit liorrorein , forluna i'iovil
" formidiiiem.miseria misericoidiam iiivitavil. Aiiiina-
AO I.t'CI(;H 111 P.APAtl.
lishoinonoiipcrcipjens ca quse Deisnnl, cuinec ve\a-
Rvgul euui tit sertei anliqna jnra capellani S. Pe-
lio dai iiilelleclUMi , nec labor lingitur in pixcepto.
ncdicli Parisicnsis.
llanc soiain sibi sunkeic credit aliegalioiiem, si vel
SanC.issinio domino el Pairi Lccio summo pon- misericordes gratis invenerii, vei calamiiatem suam
tifici, fraier SiEPHAMis, saiiiiem ei cuin omiii devo-
inspicieniibus non occuliei. Pio eo vobis Paier ,
tioiie vigilem et sinceram obedienliam.

opiime, compassionis ardcnles preccs offcriinus, ut
Antiquas Ecclesiarum consueindiiies, quae nec
miserum islum, arborem auliimnalem, sal iiifaliia-
ralioni nec legi obviaiit , s.mcia Romana Ecclcsia
aul approbare consuevil , aul noii ceiisuil impro-
lum, canem morluum, culicem vivum, leviiatis m£
dolos experium , nec dolorum experien; , beiievole
Lare. Ea confidciiiia duiiusnd misericordiae vestr.'»
recipiatis ac reficiaiis Lenefice, ne in eo per vos
glnum reciiirit tievoltis filius vesler Simon capella-
calamus quassalus conleralur, aul lignum funiigans
jiii.'; Sancli Benedicli. qui a qiiibusdoin ejiisdein Kc-
me creilerem, si sen-
exsiiiigiialur. Molesiiim vobis
clcsiai caiKUiicis inquieiaiur, ul 'jontra consueludi-
sissem vos aliquando moleslaium. Coiifido , qnia
nem anliquam, lam siiis quam prsedecessorum siio-
Q iiec lnijos, pro qiio supplico . deinentia veslram
nim lcmporibus observalam ab ailari, iii qiio pa- ,
cleiiientiani minuit, nec imporluiiiias mea vobis
locliialia diviiin liaclcnus populo celcbrafa siinl of-
iitiporlal tiffcnsam.
(icia , reccdal, el ahare noviim iii aliquo ecclesiae
ijisiiis ai:b'ii!t) eiigero coinpeiialur. Ecclesiaj iliiu»
EPISTOLA LXXXVIII.
AD PRIOREM ET FRATnES DE CHARITATE.
forma dissimilis (39) el disiideiis ab aliis ecclesiis a
Prcces Itindil pro quodam momchofugiiivo.
parle saiicliiarii rcspicil occidenlem , ab inlroitu
oriciiiein , iion permiuat in alio loco convenienler Priori et S. collegio dc Cliaritate, Stepha.nos de
oflicia parocbialia celebrari, quam iii eo quo priscis Sanciu Gcnovefa, salulem el spiritualem ciim exsui-
diebus usquead lempora nosira priores celebranial. talione proveniinn.
IMaceal sancîiali veslrae, si condignum vobis fiieril, Jucundam vestrimemoriam duin recuio, friictuo-
ui obscivciur consuetudo quae baclcnus invaluit, sam reporio conscieiiiiam, cum inier vesiro-. 130
sacrificia pro popuio offerendi , maxime cum non iiumerari me noverim, el a vobis merueriin mujie-
oflicial ofiiciis clericorum , cum aliis horis sua ce- rari. Addil amplissimus charilaiis veslrs siiius loii-
lebrent 128 divina clTicia , aliis capell-iiius paro- fidontiaiii voiis meis, ut a vobis audeam peicrc,
chialia conliciat sacrameota. quod ei impetrare debel pielas, et cbarilas iiun ne-
(59) Cum apud Cbristianos siiperior pars eccle- D lib.Num. Iiom. ^ : Ex omnibus roeli plaqis ud solam
siarum in qua ponitui altare lespicial oricnlem orienit partein couverti oraiionem funilimns. Tres
a-iles I). Beneditto sacra olini in suburbio Luletiae , atileni hiijiis ritiis caiis:is affeil $:iiicliis .\!hanasiiis,
Parisiorum, nunc vero vi.t Jacoiiiea, prcler morem lib. i\, qii*sl. 14 : l'rimo qnia icriplum esl : i Ad-
aliaitim c<ii!vetsa erat versus occidenle:i! , his til orabiiiius in loco n!ii sletertiitl pedes ejtis (Psat,
reor tlc causis, ut poila ejusdein ecclesiie secus vi;im cxxm); per Zachuriain tiuiein : t iii die i!!a slalniiit
>
publicam staluireiur, qua facilior ad eam pra;ler , pedes supra ihdiiIciii oiivariim ad oriemem
ejiis
fuiiiibus paterei ingressiis el nc stiepiui oflicia , [Zacli. xiv). • Secuiido : < yttia Deus liix csl (/
diviaa tiirbareiiiur. At, tempore Francisci 1, tum Joan. i) t Respicimus erijo oruntes ad liniic pr.viem
li*c a:dcs silu tt veuislate coUabereiur, paiochiani uv.de lux venit. Tertio quod , cnni paradisus unde
eatii in resiatirarunt , pr;ecipiio occli'siue
meliiis piilsus esl homo sil al urien:em, eo rcverieudi mens
,
adiiu iti parteni consiiluto, ul iii modtim

opposlam cupida ocuUis iUitc diriqil
ca;lerarum ccciesiaiiiin isla tlciiicops versus orien- (lO) .\l!u(lil :ul id quod tlitilur Ecclcsiasi. (x) :
tcm cotlocarcttir. i\3os anlem fiii; seniper apud Cliri- Stiiltorum infinilus ?.'•? itumerus. Agil aiileni de quti-
Slianos oiarc aJ iiiieiiieiii convcisos .lil oiiim Jii- : (i.im caiioiiico S. Barlholoiiwi Novioi»>ensis , qui
sliiius inariyi, qiia-sl.118; OraUouib limiwie nd aiii i:i lcviialc ditclus , elatisniim descrueral.
oiiculciH vultiii uinuts concenunHb Ll Oiig'':it-'S ,
583 STEPIIAM TORNACENSIS EPlSCOri 584
garc. Latorpixsenliumcauonicusquandoqne no^lt-r, A »us Ecclesiae Roman» sinus [expandalnr, ui qni iii
liihrico consilio diic(us, cum ex noliise:>sei, a nobis suscipiendis ordinibus minuribus deliquit, ad ina-
cxiil, ei posl gregcs sodalium snoruin vagari inci- jores valeat liumiiiter promoveri. V.ile.
piens ul insipicns, post inodicuin ad se reversus,
132 EPISTOLA XC.
Bcdato frisculo (41) venit plor.ins, vciiiam implorans.
AD LUCIUM PAPAM.
A!iquos ex no^lris pieiaiis non expertes experius, Rugat ut Hervaum ctericum beneficio gaudere (0,-
clausuni sibi redilum niulioruiii precibus atlcnlans, cial.
reverti in domuin unJe exivii iion poiesl; eta nobis

Laudabilisest juvenlus, cui testimoninm praebenl
ad iniKericordi* vestrae viscora ini^sus, ah u!ictil)us
et bonesias morum, et peritia lilierarum. H*c in-
taiii;e coiisolalionis satiari cl expetil et exspectal.
praiseiijhum lalore Hcrvneo subdiacono per Dei gra-
Uogo pro eo ego, si rccoliiis, aniicorum veslrorum
liam, qiianluni inielligimus, sic coiiveniunt el oc-
qujedjiii porlio, ul cuinqui ad arciiorem et aliiorein
currunt, ul ei sufiiiiant m\ iiierilum, el aliis ad
ordinem veslruiii coniciidit asceiidcrc, pro amorc
exemplum. Indeesl quod pro eo confidcntius vobis
Doi ei iiostio bencvole suscipiatis ac bonefice, iic
preccs oflerimus, ut quia nulliim iii Ecclesia bene-
precos incassum ciriideriinus, qiii de gratia vesHa
g ficiiim babel, bcnevolum siniul ac beneficuni ape-
majora sperainus. Ne autem conversaiioncm ejiis
riatis ei sinum, cl ab uberibus consolaiionis vcstr.ie
oncrusam vobis cl inuiilem ciedatis, divinis cum desiderato spei suae solalio satielur. In diviiiisofti-
instriictiiin caiitandi el lcgoiidi lcsiatuur oUiciis,
ciis idoneum reddit enin usus qiiem a piicro conibi-
cl cruiiimm regularibus discipliuis.
bil; et (ie sacrario plene vivere deb.l, qiii plcnc
131 EPISTOLA LXXXIX. ncvii sacrario deservire. Scripsit pro co felicis re-
AD DOMlNtM PAPAM. cor.jaiionis Paier Alexandcr dcc;<:;o, et canonicis
Supplicat pro acolylho ab cpi^cojio scîismalico ordi- S. Aniani Aurelianensis. Scripsistis ei vos piinio el
""'*'•
secundo. Sed neque preces, iieque proeceptum ve-
Excusabilis est ignoranlia, quam vel infirmitas strum, quanivis tres prxbendae vatareut, voluerunl
ietalis, vel innoceiiliae siiiiplicitas iiiducere consue- audire. Absit! Pater, ut inaDCs siiil prcces vestrac,
vit. Ea sic a maliiia recedii, ut ad m.^nsuetudinc» conteiiiptibilis 133 aiKîorilas, ehisoriiim prajcc-
accedat;sic accedit ad veniam, iii sevcrilatem non plum, et niinc deinuni tanta, si placcl, virtuie in-
accendat. Eam, Pater, sive de infirmilate procedat tonct snpcr eos majestas vestra, ut qui bknditiis
aetaiis, sive de innocenlia; simplicitalc nascatur, jnvari non poliiernnl, imperio discant vinci. Peii-
communis mater Ecclesia liomuna levare semper et ^ tioiies noslras, qn.is per eum vobis offcrimus, et
juvare sic sluduit, ut et rigorem dispensalio tempe- Implendas, si placel, adinitlilc, et reiniltite periiii-
lel, et dispensationem jusliiia non rclinquat. Ha^c plelas.

eunt qu.x nic niniimum servnin vesirum moveiil et EPISTOLA XCL
inonenl, iil pro Odone clerico prxsentium latore, AD IIENRICUM SILVaNECTENSEK EPISCOPUM.
cum aliisqui pro ipso vos rog;;iit, saiicta' paternitati Parutum se exhibei ejus mandaiis.
ve.strjc prcces offeram, qnse el de charilatc pro- Crata esl oceasio, qua; aut praeseiitiam vcsliani
dcunl, ct proderunl cbaritati. In puerili a^tale ab nillii prucsiat, auliriemoriam repraf^seiilal. Eam sein-
llerbcrto Bisuniiiio scbismaiico (42; gradum aco- per et oblaiam deoscnlor, ei oflerendam amplector.
lytbi qu.^litercunque susccpit, cum prius a Calbo- Verum, quia capitulum Silvaiiectense, et abbas San-
lico clericus factus fuissel: nescieiis miser, quau- cti Vinceiitii (43), nulla vcstii ineniione facla, miiii
lum periculi manus illa leprosa sibi, vel ad pryesens, pcr Petruin dc Valle niandaverunt ul, omni occa-
vel inposieruni iinportarei. Apcriatur super eum, sione et dilationc poslposita , in octavis Epipbaniac
obsccro, paternus apustolicx pictutis ociiius, maler- ad borain capitnli ad ipsos venirem pro quadain
(il) Frigusculiim dicilur apud Lllpianum levis D fluxit, qiiibus inter c.Rtera de praedlcio hxretico
dissciisio qux oriliir aliqiiainio iiiter conjugatus, scilicel Ilerberto,verba f.iciens, nec ipsius nialiliam
aul eliam amicos, qiiud ballice dicimiis, froideur : verilus, iicc pneseniiam imperaioris pcr quem erat
liic niKem acciptiiir pro qnadûn aiiiini niurositale, iiitensus, orationem omnibus indixil, ut manus du-
qiiasi dtcerei: moios;c niCntis sedalo motii. iiiiiii iiccelerarel, Ecclesiam ab illiiis tyrannide li-
(li) Heibcrtus a rredcrico im|»eralure, qiii :ib beraic, vel niutaiido bominem, vel mulciando, ul
Alexandri ill legiiimi poiiiifi(is pattibns dtfi-cerai, convcrterctur ad pcenilenliam, aiit de niedio lolle-
iii seilcm Bizuniinain iiitrnsus est, qiiani pcr octo retiir. Oratum est, el iufra quatuor aut quinqiie dieS
circitcr aimos occupnvii. Legilur in Dii.<lom(Ue quo- miseram idem scbismaticus animani exbaiavii. »
dam Giilllclmi II cjiisdem sedi.s arciiicpibCO|ii, pii-
vilcgia ab lliimberlo monasterio S. Vinceniii con-
cessa per longiim icmpiis mansisse incogiiila, pro-
(43) Consirucla esl byec abbaiia Silvanecli in
bonorem S. Viiiceiilii ab Anna regina conjngc Ilcn-
rici I, Erancorum regis, aniio 1059. « IJt ibi quicti
\
pler inhibiiionem llcrbcrti scbismatiii, qiii lan- eltranquilli viii religiosi Dominoservicnies, muiido
quam aposiaia pro aicIiicpiscDpu Bizuntino do facto, lenunliantes, regularem, id est sancloruni aposlo-
iion dc jurc sc gcrcbat. Iiifaustaiii ejusdem moriem lurum el B. Atigustini, quM scripla cst, vilam
6ic dcscribit anclor Viix S. Pclri Taieiitasiacensis: canoiiice aiiiplectenics, vjvere valcaiil, > ul icgilur
4 Cum co lcmporc banctissimiis illc pra;sul Vesoii- iii insirunieniu ad id confeclo.
lionem advenisscl, ad cum mullitudu liiidique con-
38S EPlSTOLyE. — 1'AllS 11. AiN. I177-H92. 580
compositione, qiiae iil niuiil, inier vos ei ipsos ex \ pioinisso libi, ad preces doniini papae, bfneficio,
conipromisso ea die fieri debet: iniratus ?um pari- siibseqiicnler cl cunslanier aiKloritalc maiidati
ler et moralus. Nec cniin sine maiidato vcslio fesli- niilii injuiH ti eiileiii proliibui, ne alii, aii!ci|uatn libi,
nare deliui, ne aul inofiiciosus a|>parram, aiit oiio- benelicium in Ecclcsia Jlagduiiensi toiiferrel; el
sus exisiam. Qiiolics auiem vcslrye paierniiati pia- canoiiicis, ne alium quam le iii concanoni( um leti-
cuerit, paratus siim, tam in iiis quam uliis neguliis perent, aiit iiivestiri permitlerenl: et quam epi-
si
apparere vobis el parere. Si mc inviiaveritis, iioii scspus fecisset, vel faciurusessct de nondum vacante
iiiveiiielis invituin. Absit enim ut iam ciiarissinius prx>benda 135 piomissioneni, coiicessionem, vel
Patcr meus invilum iuvcnial, si (]iiaiido ul veniain inve.slituraiii, loiuin aiictorilale domini papa; irri-
ine invilat! I.iceiilius lamcn et iibcniius in seqiienlis tum esse et fore denunliavi. Homo ille obedienter,
Iicbdomadie quana vel sexta (eria meam vobis, si utsolct, respondil, el m;indalum doniini pap;e sese
placueril, prxsenliam cxbibcbo. coiiiploluruiii piomisil, canoiiicis miirmiiraiililius el
objicienliims tle qiiodam pecuiiio.so arcliipresbyit.ro,

134 EPISTOLA XCII.
cui ul diccbaiil ixx solidos, quousqiic piabenda va-
AD eUILLetMUM AURtLIANKNSEM, DOMINI VWJE SCBIPTO- caiet, nominc prsebenda; assignaveraiit. lii poliiio-
neu.
n . n iiibus nostris per tc el 'per amicos tuos, quid
pro "
,. jj-, j I tt j I "^
" > si
Balionem reddti de eo quod egit apud Mtigdunnni •" i
beneficio illi a pnpa collato, potes, adjuva iios.
136 EPISTOLA XCIIL

Felices adolcscentiae successus, ciii laborem indi- AD do>iim;m PAPAM,
cil necessitas, el fructum educit ulililas de laborc Rogal ut nutitium cauouicoriun de Salicosa (iG)
In bis libi condcieclor el coiigau<lco, qni fories cl benigtie fuscipiat.
fortunalos animos scqnens, el lascivos xialis annos Iiiconsuiilis Cbrisii tuiiica d"soper texta per lo-
ad speclacula iion proponens, sed expouens ad pe- tum, univcrsa Ciiristi membra sic contegit ut iiec
ricula, qui, quasi cum propbetis non ac< eptus iii ininora rejiciai, cl inajora suOicientcr admiital. Hoc
patria , sanclai sedis aposlolica), in sudore vulius exsullationis el saliuis operciilo conlecti quicunquo
tui, bencficiuna et expeiis et cxspeclas. Pronioveat sub AugUbtino rogiilarium Palre (47) co:>iinunem
Duminiis et compleat desideriiiin luum, «l iii au- professi sunt vitam, spcciali sese charitale lenen-
gmento gialiae luie et aniici {j-audeant, el aniuli Imdiiigere, elia neces.silatibusfraterais alieriusone-
coiifundantur. Secundum maiidalum domiiii papx ra supporiare. Iiide est iûod saiicta; pateriiitali ve-
|uo negoiio tuo secutiis siiin usque Magduiiuin (44) sir;e pro fratribus de Salicosi Dco regularilcr ser-
dumiuum Aurclianensem episcopuro, ct ibi, coram C vientibu* picces, quas possuinus, eflundiniiis, iil
canonicis illius Lcclesix (45), posl sacios .ip ces le- corum nuntium el admittaiis beiievole, el benelice
tlos, reddita prius graiiarum actione episcopo de remitlatis. Sanctae conversalionis eoium bilaris fa-
(il) Mag<luniim, viilgo Meung, urbs ailLigerim iii slituiiowbus Tbeodulplii Aiirelianensis epis'0pi.
dia>cesi Aiirelianensi siia, famosa nalalibus piieUe Monaclii vcro liujus caMiobii jugo legiilaris discipli-
clarissiiiii Joaiitiis Clopiiiet, a ()ua Joaiiiies ile Ma- nx' excusso, iii caiionicos sa^cularos nuilHli sunl,
gdiino dicliis est. Seribiiiir autein iii llisi. episcop. eodem pl.iue modo (|uo ajiud Aureiias moiiasloria
Anlissioitoreiisiuni, qiiod i Maiiasses Aiireliaiiensis bS. Aiiiaiii, Aviii, Petii virormti ei |iuellaiuiii. ll;jjo
praisiil apiid Maijduiiutii caslium epibcopale, ubi autem S. Lipbardi ei:clcsia cum diruia, el belh.rtim
episcopiis propriuiii noii babebat qiiod couipeieus incursibiis bolo ada;quaia fuissel, douuo resiaiiiala
Cissel doiiiicilium, magna; iiobilil.ais cxstiuxit pala- est, ct stdoiiini riiti iiiaiigurata anno 11U4, pix'seii-
tiiim, cum luriilius el propugnaciilis, pra'sidiuiii tibus iladulplio arcliiepiscopo, Galutic
'lu.uii>:iisi
videlicel muuicipii iuexpiigiuibile, el nobile epi- Pai isioiisi, Joaiiiie Aui elianeiibi episcopis, Cln ibUaiio
scopi, cum ad caslruin illud delegaveril niansio- alibate b. Maxitiiini, et aliis. bunt in ca \igiiiti ca-
iieiii, ibidcm et apud Jargulium supra Ligerim la- nonici el quaiuor digiiitaics, scilicel docaiius, cau-
pideos poiites lecii. i lor, siicceiitor ci tapiocnus.
(45) Collegiala; scilicel S. Lipbardi Magdunensis. (4l>) Monasierium dc balicosa, Gallii e Sausseuse,
Diciiur uulem in Vila isiius sancti apud Suiium, p es. pi loialus oriiinis c.itiomci iu liiujcosi luAlio.i.a-
quod < crat in pago Auicliatieusi luons, queiii iii- geii.si, iioii loiigi; a civilaLC Vornoiieiisi. Coiidila
esl
cula; rcgioiiis Maj,diinum iiomiiiaiil, iu quo :iiiliipiis auiom Ikcc canoiiica aniio il55a Kicbardu qiiuil.iiu
leuipoiilius liieral coiislriiclum casiri a;dibcium. paioclio Tilliaci, qui, otmiibus suis 1 tculiaiilnis iii-
quod Wandali diiuoiaut, iia ut ueiiiori[>iis
sotoietiits ibi ciogaiis, cum quibiis lain ojiisdem voli piib viris,
biuc itide rudera oxcresocntibus locus ebset soliûilo, canoiiioam regulaiii atnplexus csl.
ibi Lipliardus collulam sibi e.\ virgis coiilexuii. Iii- (-47) llegulaiium seu c;!iioiH(orum in commuiii
leiea Marous Aureliaiieiisis anlibios, cum viri Doi viveiiuum Faier ei pattiarclia dicitur S. AiigtibUiius
virtules aiidissel, iUum ui presbyioium urdiiiuvit, obc.iusam, vel i|uia coiiiinunem iliant \i-
diiplice.n
exiguum illic louipiuai exblruetis, <|uoJ oiiaiiiiiii.ii luiii iiiiar cicricos liijipoiionsis
Lcclcsix', apoalolo-
ex&tal ad iiunc usque dicm. < Loquoiis voiu de ruiii tnote, coitsliuiiiei iiu.vii,
tracuttimqiie de cum-
iiioiie ct sepultura b. Lipbardi ail « iMaious cpi- : muni vila cloricurum aJ eurutu Ubum oi Kogul..iii
scopus, audtla viri itiurtc, celernme ad ejus luiius cotibcripsil ; vol quod Caiioiiici illi, iiui rogularos ab
accurrii, aiijue una cum Irairiuus cuipus suuai re- ipso dicialaiti iti vil;e sua; iioruiaiii assumpscruiii.
ligiosu: iiadKJit sciiullurai; Yoriuum ipse sua beiie- Llirum ;iutom vins an n.uiiciibus fuorit pMmiius
Utciiuiie fulurum cuiiliriiial in monabierio Magdu- scripia , uirum Socculis inillcsimo prionbus, nu
iieii:>isuccessorem, qui exinde iUius slruciuiaiii posierioribus, luerit apud eos rcccpla, nou esl iiic
lcoii excelsioiem. k Fuil ergo bxc ecclesia piiscis uisscreiKli locus.
leniporibus itionaslerium, quod clam legiiur in Von-
387 STi:ril\M TOUNACENSIS EriSCOPI 388
nin iesliiiio'\iun» pi.'»'I'et, ol Mil('t;ri (Vnchis ojMiiio sic A fonirn sacram (|ii:iin profossi smit il scipliiiaiu
alios iiMitai, ul el uiniciis gaiidcut, cl iiivi:Iiis lur- :irinnl eos el aiiiinat, iie uijijuli siio rcvcrciitiiuo
({iKMliir. e\liib«:iiil, qnat» ei inlor priina siise conversionis

137 EnSTOLA XCIV. Diispici:i ( orai» Deo ot s.tik tis ojiis roliqiiiis, l:iiiqiiaiii
AT> IIF.MIUUM SKLVAMICTF-Nsr.M £l'l.-COPrM. ra'lesiis rviinihlic;!! jiirati inililos,

139 promise-
l'recct fHnitit pro llubeito capellano ejus, vl offtn- ninl. fliiic iiiorbo soia nic*li< iuaiis inanos vestra
$ant ei^dtgnetur remittere. romedimn afferre polest el onlerrc,
< qiioiiianti iuler
Non esl angiistus oliarilolis siiuis, qni sio cxton- coilros Libani nec iinain invciiire potest iiiiserabijis
ilinir ad siigiilos, ul susi ipi:»l iinivcrsos. Aiciir:i- aiihas, qtuK conlra qiierciis Basan cx adverso velit
liiis sese ad (ioineslitos oMciidii, qiioriiin coinpas- aiii valeat violentos impelns siistiiicre. Aiictorilate
sioiie el oiiin scan(lali/.alis nritnr, et oinn iiifir- vestra reslilulionein meruer.il per doiniimm Pari-
inanliJHis iiifirmalur. n:ec ost, Pater, quic affectmii siorum opisoopuni et decaiiuni SaiictiGoniiani (49),
«lovol ci inoiiei, nt pro Craiic noslro Huliero sed nec sententiam eorum, iiiio veslram observare
o.ipollimo vcsiro (i8) jiiiiac apud vos exousalioiiis voluil opiscopiis, noc canonici contradiclionis filii
politoriiim oiroramns. Iiifirniitatis suae caiisa venil mandalis judiciiim obedire. liisurg;U, Pater, vestra
ad nos, uj sibi oonsiilons, eos coiisiilorcl qni ven;i- severiias, imo eseiat se verilas contr.i lanlx» inso-
libiis apliorismis soJncunl u»gros, ei in vase vineo lentiu? beslias contumaces, et eripite panpercm a
ooloris ol sul)sianii;c peccaia discernuni, Excnsab;- potenlo, cui praeler sodem aposiolicam non ott
lis esi loviias, qiiam iniqiiilas iion iiidmiit. Susci- adjiiior, exemplo islonim discant alii snb obe-
iit
pi-.ii, obsecro, veslrro, leniiatis intniius, ((iieni siiSD dienlia prxlatorum discipiiiiam susciuere piirilor
Jevitatis iiii|toin.<;, el jiisl.x necessiiaiis iiMpiilsus, el doctrinani.
ad iios venirc cocgit. Absil ut gratiam vcsiram EPISTOLA XCYI.

siiii seiiiial imminnlam, qiiam tanlo lempore bene- A» COWIMM r\rAM.
ficam halicrc moruil el benigii.ini. Si qnid ciilp-K
Commevdat abbniem S. Salijti, cujiis viiam el vir-
luerit, vel in lingu* lubrico, vel iieg!igenli;£ scan- lutes laudibus extoUit.
dalo, doiiale nobis, ut g;iudeamus de venia, i(ui Movetur usque in tenipura nostra cribrmn Sa-
iiiciuimus dc offensa. Iaii2e,dum e.vspectat et expeiii, nt per oonteiitionis
EPISTOLA XCV. filios freqnenter exculiat exf iissorum. Al non

138 filios
AD DOMINCM PAT-AM. defjciet fides Pelri, qui conversos confirmai fra-
Itoiiil ut inobedientiam reiirimnt cnnonicorum S. C Ires, Tbabitam suscrt;a, ^nearn sanal, bascs ct
Ji.unnis Suessioneiisis in purocluis commorannum. planias 140 consolidat eloeiiio?yii;is posiiilanlis.
Piscier communes Ect!esi« Dei presPtiras, qiii- '" biijus spirilu el virliite confidiiniK s:inc!iialcni
fcus nova monslra Uiebus no.slris Cbrisinm ilcrum vestram, Paier, scire, velle, posse et conipere
i riicifigiint, cl de patrinionio ipsins aniinaruiB inquietos, ei pusillanimes consolari. Rccesseriinl a
tribula in delicins lascivientcs cfrnndmii, cliimil venorando collegto San<ti Salyri exeimles ab eis,
Pali^r Augiislinus, Regulum amoam <!''' no" eiant ex eis, duo filii nequam, ci qnilms-
reg'ilariuin
quam ab apostolis mutiio acceperal, diripi, fiangi dam rebus ecclesice furtim sublalis maniis impias
01 pedibus concnlcari. Inlcr Iiiijus oorruplionis et sacriiogio poiluentcs,
aiisi sunl, ut audivimns,
insania' filios laiiquam inorliforx' colinrlis duccs sanclo vestro comparuisse conspeaul, el loligionem
origiiKl capita, cl malignandi liiterlaiein sibi inisc- vestram circiimveniro attenlanlos Jabiis iniqn's ol
tabiiiier usiirpaiil canoiiici S. Joannis Siiessioiicn- lingua dolosa, nec falsilatem vobis inlimare limidi,
8is, regtilarem in se prscferenlcs h;ib«t>.iin, el saccu- nec lacere verili verilalem. ijtnntur auclore quo-
larcni <jbitum infereiilcs. In patrem armaii, moriali dain Raimundo excommunicalo, ei .t fr.ilribus ob
viiliicrc m.ilreiii confoditini, el enm qiiasi signum enormes exccsstis el seditiones ijiobedienti;!; filias
ad sagiilatn txponentes, dum fainam suam nogli- ^ ojoclo, qni, ul pleue agsiyvimus, saiiciam illam
gunl, eiiam in alios ejnsdeiii profcssionis oonsooios Ecclesiam, inlcr filias Sion apud Deum ct liomines
crudeliorcsexistiiiit ;
per obedientias inobedientor gloriosam, sempor pacis iinpaliens lurbare c«n-
vivuiil, iiec abbati revooanli respondcro, iiec cor- sucvii, ei, ul vtilgo dicilur, sorpens ialer angrnillas,
rigenli volunt acquioscero, nec crcdere corripiciili. niilvus inter columbas, verius malitiae et tiequiliaf
lliijiis nequiliic suflc velamentitm el excusauoiiis su.ne fermento rraiern;e sinccritaiis elveriialis azy-
npponual caiisain aucioritalorn cpiscopi sui, qui, »ia, quantnm in se est, aliaminal etaueulal. Vero
(48) Non csi novum

qiiod opiscopi asoisoant sil/i lundi, nuric .Anlissiodorensis dioti, ad Regiant Lupa-
«iiiioiiioos oltseqiiinm ad ininislcri;!
rognhircs in rain, rogebanlur por abbaies, sii|<iidein abbaliiili
coolosiasiica; eoijue liibenlins id pra;siitil Henrions litiilo gaudobal ba;c ecclesij, uliegilur in bulla
Sil vanoctensis, qiii llugonem cnnonioiini regiil;irom Aioxaiidii Cliopino in lib. iJe sacra
III, relata a
S. Gcnov(ila? sibi capellanum vel cloricum clegeral, polilica. Al cum sxculari toga donaii siinl caiionici
qito ipse canonicam viiam apud S. Qninlintim Bel- illi, abbulcs corum transierunt in decanos. u( aiiis
v.iceiiscm professus fuorat. perrniiliisGalliarum Ecclesiis regiilaribiis conli-
(49) Canoiiici S Gfjrmani Piirisiensia, olim P»o- gisso cx profcsso alibi dcmo.isiravi.
389 KlMSiOL.E. PARS II AN. 1177! 19-2. :^90
vol)is lcsliinoiiio, Pnlcr, asserimus personani a|jl)j- ^^ placet, ticu! semper oonsuevislis, serenilas rion
tis icligiosam, liotieslaiii ao provitiani essoel fuiirs«, ailiiii.lal.
»!i per XXXV el .iniplius ancos Uiiii iii ccclesia iiia

EPISTOLA XCVIII.
(]iiain in occlesiis sancli Aiiibro.sii (50) el Saiicli
Al> GODEFRIDUM AnnATF-M SAV Tl SATVRl.
Eviirlii, iii (Hiaruni altera prisis subprior, iii aliera
postnKidiini abbas, Deo serviiise fulelilor iii oculis llogtil ut benigne suxtipiat quemdam canonicum S.
lioininuin et, ul crediiiius,'aMgeloruni. Exlorbel et

Genovefw, qui apud S. Salyrum degere cupiebat.
exierrcai a con.^peclu suo sanclie patcrnilalis ve- Jtivanda sunl desidcria, quibiis et egrcssum cie-
clrx êvcrilas pradiclos iniquilatis fllios, iil noii voiio, et discreiio dal progres.=;um : corum nec oli-
npponaiil nocere liuuiiiii innocenti, ncc praevnleanl slandum principiis, nec dclraliendiim mediis, noc
sub aliqno mendacii sui vf.lanienlo adversus Ecrle- uliimis invidendum. IIa'C attcndenies in cbaris-.iii-n
siain illam lerribiiem, ul casiroruni acieni ordina- fialre concanonico iioslro Joaniie bonae indolis el
lain, qux usqiie ad dicin islain preecipiio religionis frucliiosae, ul credimus, in posterum spei jovene.
lilulo quasi specuUim el exemplar inler consorores commendabilem ipsitis voliinlatem coinirtDrandi
suas enituit et divinis obsequiis el regularibus di' apud vos, el excmplo veslro discipiinis regnlaribus
scipliiiis. B in melius conformandi, 143 grato asseiisii susce-
141 EPISTOLA XCVIL pinius, el ad (empus eum vestrx miliimus et
AD COMINIIM P&PAU. commitlimus sanclit-^li. Preces pro ipso porrigi-
Commendat nionaclws Conipeudienses (51), rogatque mus, ul eum benevole simul ei benefice cum fra-
ul eoi, adversus inipugnaiites lueuiur. iribus vestris commoranlem paterna solliciludinc
Saiiclissiino domino ci Palri summo pontifici, conservetis. Si opportuniias inlerim vobis occnrre-
Stephands de Saiicla Genovefa, saluleiu et novam ril ad ecclesiam Sanctx Genovef« virginis .tJ dia-
in oniiiibus obcdicntiam. concra onlinandum, arcbiepiscopo vestro, vel alii
Ad paiernfle solliciiiidiiiis vestrae sinum lecurri- calbolico episcopo polerilis praesenlare. Processu
niiis, quoiies aui nostra itccessitas urget, aut fra- lemporis, cuni aeias ipsius exegorii, Deo volente,
lcrna ciiariias persuadei. Iiide esl quodad instan- per Ecciesiam vestrain iii gradnin superiorem po-
tiam abbali^ ct inonaeborum Compeiidiensiuiu iitt- lerit promovcri.
prudcnlius forsitan el iinpudenlius paiernilati ve-
EPISTOLA XCiX.
sir:t! scribcre pra^suirpsi, ul cuui merita mea non
Audivimus quia _ AD MAGISTRCM OAMERACENSEU ARCniDIACONCM. «^
sufSciant, saliem pro(iciai)l aliena.
per operani el iiidustriam domini Siivaneclcnsis flonel sniier arrijuisse ut convenial dominutusuuni.
episcopi, et abbalis Sancti Gertnaiii de Pratis,cl de !n audilu auris obediens doniino meo bac dic
Ursicampo sibi a vobis injunclam, praedicttiin mo- Sabbali summo mane Parisius veni ; cumqiie .Tdliuc
naslerium in meliorem stalum relorniari incipial, sufiicerel dies militise, quia tutitnin nori siiilicicbai
cl taiii apiid Deuin quam apiid bomines, sicul ex diei malilia nostra, faligalo corpore substili, no-
liileris ipsius episccpi plenius inlclleximus, pro- clurnas vigilias soinno recipiens el rclicicns, nc
fecitim sibi pariter pariat el proveclitm. IiiJe cst deficcrem in via, minimuin proHciens in plurimiuii
quod ego minima poilio grogis veslri, fralernis, cx proficiscens. Sequar lamen ne nonobseqiiar doniino
liis qtix audio, congaudens nieriiis, niiscricordiu; meo, el apud Spinogibim (52) modicuiii somni ca-
vesliK pieces lundo, ul prxdictorum fratrmn nuii- piens, cras, Domino volenie, circa Iior:im lertiam
tios el audiaiis benevole, e(. benefice remiitali». Si domiiio raeo coinparebo. Rcnuntiale milii por pra*-
quis autem conlra ipsos sanclilaiein vestram mo- scnlium lalorem ubi vos veniens inveniani, venia-
verc lentaveril aiil moiiere, ea quê conira liberla- leni moram mcam sub virga domiiii inci purgalii-
lcni Ecclcsise el nioniislicain discipHiiam ex ad- rus.
versa parie 142 pioposiia fuei inl , veslra , si
(50) Aiibalia S. Ambrosii liiliiriccnsis ariliqn:r D fato mandavit Siiggcrio S. Dionysii abbate, ut cc-
01 (niioiiici oidiiiis, lostaMtala fiiii a
riiiiiiatioiiis clesias S. Geiiovefa' Parisicnsisei S. Cornolii Cnin-
Gaufriilo Vicecoiiiiie Biliiricensi anno lOli. C;<iio pendieiisis in meliorem siatum reformarel. Qni
aici atiiem regnbires S. Victoris Parisieiisis iii eaiii qtiideiu iil aposlolicis apiribus parorct, s ciil in il-
posimodiim indticti futrimi. laoi caiioiiicos Viclorinos indiixoral aiiiio 1148, îo
(51) Instaiir.iliim fuii celcbreinonasleriiim S. in islam moii.-ntios siios Sandionysianos iiivcxil
M;«ri;e, SS. Cornclii el Cypriani iirbe Coiiipen- iit anno 1150; iioc lameii diti apmi eos vigiiit rcparai;»
dicnsi a Caiolo Calvo in)pei'.uoro, iil notalur isi ip- biijiismodi n»on.isiica observ.intia, siquidom po^l
siiis Catjituluiibus, lit. •*.>, n. 2 < Monasieriiin), : iriginla (irciier aiiiios debuil aillnic rosiamari uor
inqiiil, a nobis Compeiiiiium in bonoro S. Mari;u epiîcopum Silvanoctenscm el abbaios Sancii G^r-
«inislructum a iilio iiosiro cl fitiolibiis nostris eo iiiani i-ratcitfeis, et Ursicampi, ut discimus ex b.ic
icnorc quo coepiiiiiis, bonoroiur. >Al, cuni canotiici epistiiia.
in eo residenles iia a retio religionis iraniile de- (5-2) Spinogiltiin vel Spinolium, vulgo Evinny,
viassciil, iii Sug;;eriiis ad Euyeiiitim pa[)am rosori- csl vii!:t dioecesis Parisioiisis ini'i loiigo a Corbol.i!,
bens dicat banc oci lesiam esse do nobiiioriitns doiuiiiio spirituuli ei temporali ecclesije S. Genovcfê
C;iUi;c, nisi Milymis oiiormitas^canonicoriiiii obsli- suiijeci.i.
lissol. 'n.kni Suiumus ponlilcx li;s coiiiinoliis, piu'-
391 STEPIIANI TOUNACRNSIS EPISCOPI 592
144 EPISTOLA C. A 01 fclicciii a vobis rcdilnm proinerclur. Concurrant

ci rcspond('art priscis dichus liodicrna tcmpora,
AD MANASSF.M .\LRELI\N. EPISC.
Paier, iil regmitiisacerdoiio, nec sacerdoliiim desit
Ilorlatur u( quoddam debilum soloere non relardel.
rcgiio. Iinpngnant adolcsicnliam noslraiii (5-i), et
gralia Anrclianeiisi episcopo (53), auspicia regni noslri perturbarc conlendunt poien-
Manassf. Dci
les, ci qui muliiplici ex caiisa fidem nohisdebce-
Stephanus Je S. Gcnovffa, salulom cl liiielc obse-
qnium.
rani, iiifidelcs advcrsarii, qnorum improbilale com-
pellimur cl consilia nova quaercre, el auxilia corro-
Ail |telilioncin veslram, qiiam per ilominnm Odo-
veslruin signincasiis cum gare. Assistil nobis super omnes amicos ei fidclcs
iicin cloricum milii, el
cssciii apuJ vos orc proprio cxpressistis, imlucias nosiroscharissimnsavunciihisnoslorWiIlelinus(55),
voiiis, in caiisa inagibtii Dcnedicli sanci» Roinanx ncmensis arcliicpiscopus, iii consiliis noslris ocnlus
E'-clcsix acolyllii coiicessimus, spcranlcs de volus vigiliins, in iicgoiiis dcxiera manu.-». Ciim velad tcm-
nieliora ct vicinior;i puci. In linjiis spci coiiriJeiiiiain

piis rccedere a nobis, succedere est Iioslibus iioslris,
vcnil nd vus praulicUis I'., ciii si saiisfeccrilis in qiii, sicut absquc armls, ila ei absqne amicis iios
debiio suo, ct consuleiis fanise vesliae, ci veiecnn- esse volij infidclibns irrevercnlcr el cxpetnnt ct
di;c parcetis. Vcibo enim cpiscopali credulus; sicnt ^ cxspcclaiit. Vocaslis eum, Paier, siciit nMdivimus,
sermonem vcstruiii sacraineninm existinial, sic ci ^t ul pra^scnliam suam voliis exhiljeal, sacris
14g
ipsius sermoiiis cuiilrarium cvenlum sacrilogium vcsliis apicibus invilasiis. Paralus eral parere, et
repulat. Satisfacile ei, Paier, vel in toliuii, vcl sal- comparere vobis , peccalo ariolandi simulacruni
lem in pariem dcbili, nc compcllar, ad mandatum iuobcdieiilije comp:;rans, et voluntalem non ac-
domini pap;«, in senlenliinn vobis niolestam procc- qiiiescondi vobis lanquam scelus idoIol;itri« dele-
dere, quonian! mandalis aposlolicis nolle acquie- stans : iii articulo summae necessilaiis nostrae, con-
scere peccaluin ariolandi esi, el sceius idololalrix fideiites dc prxcipua dileciionc vcstra rclinuiRiiis
noile obedire. liivlliisoircndam scneclulem veslrani, eum, clavum in oculis hosiium nosirorum, et in
sed a doniino papa |iuiiiri timco inobedieniiam laieribus eorum lanceam, siiie ipso fieri nibil aesli-
nieam. Si cniin ad aures domini papae pcrvenerit, inanies, sivc de pacc, sive dc bello cum hoslibtis sii
vcl \os noii solvisse, vcl ine iiiihi locisse, offcnsus agendum. Suscipile Palcr, preces, noslias, pieces
ct indignaiiS siipreniam niamiin apponct, ct sic fiiii veslri, qiiem a cunabiilis seinper dilexistis, nl
utruuique noslrum, qiiod veieor, penuliet, ui puciia qiii atiie nalivitalem nosiram nostrum bcnevole
vcslra lacam iiegligcnliam noii cxcuscl. Q desideiaslis orium (56), aiKlorllale vestra bcnelira
compriinaiis nostruin desiderantes occasum. Gra-
145 EPISTOLA Cl. luiu sil vobis, Paier, quod iti taiiio discrimine rcgni,
rillLlPI-l BEGIS FRANCOnLM AD SUMUUM P0NT:FICEM. laiitum amicuin nosiruni rctiiicmiis, cujus pneseii-
lia nobis cst pcrnecessaria, ct abseiilia perdain-
IXociiil tU omnem fidem adldbeat Siephano, qiiem
niisa. El qiioiiiam magiium et cordi nosiro pru-
iiomam miuil ad uegolia, qtiw ipsi Iraclandu mun-
davil. fdiide insiium est iiegolium, inillimus ad vos pr%-
diiecium et fain.riarem nosiruin Sleplianum, abba-
Rcverondissimo Palri ac domiiio, Dci gratia tem (57) S. Gcnovcfa? uisorettim el fidelem rexno,
siinimo ponli(i(i,PniLirpus catlemgraiia Fraiicoruiii qitem loco noslro benigne suscipile, el ei ljnqii;iiii
rex, dcbiiani cmn suiiuiia dcvoiioiie rcverenliam. nobis, in his qux cx parte nosira vobis dixerit, iii-
Fidelis seniper Ecclesiac Romaua; devotio regni dubiiaiiier ndeni liabele.
DOiilri, et facilem supplicaiidi corani vobis adiium.
(53) Manasscs dc G;irlaiida nepos Steph;ini tle piis Rcmensis, cardinalis legattis, filius Thoobal.Ii
Garlanda, qiioiidaiu Anrelianensis decani dc qiio , D vclorisCampaiiiai comilis, qui liliain suam .\dol.iiii
sa'pius S. Betnaitltis agil iii episi. Ex nobiii Garluii- dedeial iii uxoreni regi Luduvico Vll.ex qua susic-
diirtim Gornaoi ad iMaironam pros:ipi;i uritindus pil Philippuin .Augtisluiii, ciijiiser^ô aviiiiculus luit
cpiscopus Aiireli:tiieiisis reiuiiuiaiur aiiiio I14(j,erga de (juo stipra egiiiius.
Guilleliiiiis,
caiionioos rogitlares S. Eviiilii Lencvoitis el beiic- (.")G) Cum
Lndovicus VII duas liabiiissel iixorcs,
ii(us, itaul iiiler cus taiulem iii medio capiluli vo- qiKC ntillani soxus mascitlini prolem edideranl
luerii scpcliri. lorliimqiie duxissol Adolain, qu.-c jani qualuor aii-
(54) IMiirtppus sciliocl Flatulreiisiuiii comes, cuiii iiis ;tbs(|ue libcris porinansenil, ac jleiilis videba-
qao bella iiiovil ad Viroiiiatidia: cumilalum recu- lur : c ul ait Rigurdiis, « cuin uxoro suh
Rox, >
peraiKliiiii, qticin Bclga usurpaver.il. De hoc bello Adola, el uiiivcrsu clero el oiiiiii populo lolius re-
lucc Iiabet Rigordtis « Aiiiio igiltir quiiilo legui
: giii ad oraiioiics conversus ct eleciiinsynas, filiuua
Pliilippi Aiigtibii , soialis ipsiud anito viceînio, a heo peiiii, iioii dc merilis siiis jaclaiis, scd sola
cgrcssijs esl cum oxeicitu ati oiiiiieiii lcrraiii illaiii, Dei iniaericurdia coiilideits. ExaudiliC suiil proces
cl opcrucriiiil facieui loria' sioui locuslic. Videiis cortiiii iii coiispectu Doniini, tt d.ilus esl ei a Deo
aiileiii comos Flaiidrio: cxcicituui regis magttuiii ot hliiis noiuiue Philippus, qui idoiroo Adeodatus di-
lorlciii, valde coiilrilus est spiriliis ojus, cl liquc- ClUi osl. >
fucliim cst oor pupuli sui fuga.* pix'suliuiu quiorcii- (57) Ex hac epii>lola liccl coUigere qiianlo lueril
tes, eic. > iii preiio apud reges, priiii ipes ol inagnaies ble-
(05; Guilielnius scilicet a Campania arcbiepisco- phauus i:ubler, luito abbas S. Genovtifa^.
593 EPISTOL.E. - PAKS II. AN. 1177-119-2. 594
147 EP;STOLA Cll. , A iios cxlra civiiaicm clatJStraiibus disciplinis. Salu-

STEPHANl AD CARDINALEM OCTAVIA.MIM (58) lanl vos oinnes fraircs communi desidcrio, de voiii;
Sarral qnomodo xe purgaveiint Apuli coutra linma- sperantes prospera, limenies adversa. Valcte ut
tios scholares. volumus.
Liiigua lerlia coniuiltat fralres, cl anncim siin- 149 EPIST0LA1 CIV.
plicil.ilis concordiani scjndaio (lissonsionis iuvolviJ.
AD RAIHUNDUM PRIOREM.
Iil accidisse crcdiinus inlcr qtiosdam scholares lAo-

De sna; vuletudinis slalu eum ceriiorem reddit.
maiios cives, N. domiiii papan cl G. doniini Jacliinli Uainuinlo priori Stehianus de Sancta Genovefa
nepotes, cinn (|uibusdain,aliis, cl quosdam Apiilos, abbas, saluiem qiiam desidoral.
scilicet B. ncpolem hona» incmori;e (loinini papx' G., Post iler arreplum (60) se.vla feria fcbrrlem toia
cl alterum qiicmdam B., cl Joannem quemdam noclc passiis accessionem, stimino inaiie Trccas
Ncapolitaiinm, occasionc qnarumdam liucrariim, veni. Saiuiaio domino arcliiepiscopo, ea die Domi-
«|uas, ul dicebaliir, pr.xdicli Apiili iii dclraclioiiem nica in domo Joannis noslri (|uie\i. Intoriin pcr
cl inramiam prxdiclorum iiobilium Roinaiiorum Dei graiiam acccssio noii accessil (GI). Rclitjuiye
laiiiuiii culori.s el silis niolosiant nie spcrantem in
piasiimpscratil ad curiain transinisisse. Convenc
runi uirinque de bCHoplacilo suo coram noL)is eiin ^ proximo meiiora, ct viciniora saluli. Sccuiula feria
pr;cscniia iiosira praedicli Apuli, qiii famosus lillc- niane dominus archiepiscopus Divioiiem, ego abba-
ras fercbaiiiur scripsisse, ?ese fre([tieiiler et fer- liam Ripatorium adii (62), Clarcvallem vado (C5),
venler excusaiilcs, laclis sacrosanciis Evangeliis, nioriilani aliqiiam ihi faclurus, et per Dei niiseri-
juravcrunt iicqiie lillcras illas, ncque alias coiilra

cordiaiii el oraliones sanclorum plenam recepiuriis
cos, (|uos supra diximus, se nuiiquam scripsisse, saluicm. Saluiaie omnes fraires nosiros, ct in uni-
neque, ut scribercniur, conscnsuin aul consilium versis siiigulos, ct in singulis uiiiversos.
pr.-ebiiisse, aul aliiiuam scicniiam inde habuisse. 150 EPISTOLA CV.

ulrorumque vobis AD ItEMENSEM AnCHIEPISCOPUM.
iiac volunlate scripsimiis, 148
ut illorum apud vospurgctur innoceiilia, ct isloruni Rogal pro magislro llugoiie ul beneHcium VAlcat
obiinere.
upud cos indignaiio reniiitatur.
Qiiaiitum vobis debcam, Pater, et memoria mea
EPISTOLA CIII.
testis esl, el conscieulia judex. Usquc in sccreta
ADALDEItriJII CAP.DlNALEM, S. C. R. CANCCLI.ARIUM (50).
consiliorum veslrorum suscepislis nie gralis, el pa-
Referl qua rutione paci/icarit quosdam inler se
rixanles. lernani soiiiciludincm sano inihi cxhibuislis ei iii*
In hac cxsecuiione mandaii vcslri, Pater, ea qua C fi'"'""- Creduni aliqui me in oculis vesiris compla-
poluimus diligentia procedentes, convocalis anle meas sibi apud vos prodessc, pro
^*^^^' ^^ 1i>f^c*iS
ncpoiibus vesiris B. ci E., inlelleximus eain voluniate sua inetiunlur, nec mihi meliuniur. Unus
iios
maleriam jurgioruin niagis excilalam aiiimosilatc cornm est magisjer nugodc Novaria, non novus
quaro maliiia, ininus odio quam aiiimi levitale. ^"licus ct clerieus veslcr, pro cujus clcrico preces
Atidilis coiiqucslionibus ulriusqiie brevis hora? mo- vesiras doinino G. archidiacono verbo pariter por-
iiicnio, leni pariicr el lcvi suffragio, el labore iioslro 'C»;"!»»!» et scriplo. El quoniam nihil vos iiicoDpisse
conquievil omnis illa dissensionis causa, tl ad pri- «nf""''"". ^"od impcrfccium reliquerit mantisveslra.
corrcptionis el correclionis noslrx monilus rogo cgo minima porlio clericorum veslrorum, ut
iiios
qiiia preces vesira; noiulum obiintieruiit cffeclum,
«hiCilis amborum jiiveiilus acqiiicvii; inlerposilo
quod poiidus addatis prccibus vesiris, ut tam fidclis ei
coram nobis fralerno osculo, inlclle.viinus li-
aulein pcr lillcras honcsius aniiciis vesler pcr vos conscqiiaiiir desi-
delissiinum sigiium pacis. <iuod
vestras iiobis signilicastis, utde inuribus et actilms
(leriiim, et clcricus Ecclesiam oblincat, quam de
corumvosplciiiusinslruamus.indulgeatnobissancla liberal.latc veslra se obleiiturum exspeclat.
paiernilas vcslra, quoniam intcnlionem quanlulawi EPISfOLA CVI.
pobsnmus impendcMies ecclesiis nc^bis commissis, Ad dominum ai.binim presbvterum cardinalem (04).
iicc volumus iiec debeinus aliorum csse consorcs, Uiltil ipsi superpelliceum uovum el talare.
iiiorum vel aciuum scriilalores ; ipsi eniin a nobis Pauca vobisciim, Pater, vcrba conluli, sed mul-
scpaiali, in civilale vacanl docliiiiis scholaribus, l""» retuli fructum, humiliiatem didici, coi-ihibi
(58) Inscriptioiicm liaiic suppedilal codcx iiis. lissiodorcnsis clectus fuit.

bibl. Keg. n. 29-25. (63) Abbatia Clarcvailen>is divi Bernardi vila,
(59) E\ eodem iu.s. morle el cinerihus lolo
oibecelebris est.
(60) Ad proliciscendum Roinaui, qiio a rege dcle- (64) Albiiuis Mediolaiiensis canonirus regularis
gaiiis cral, cx siiperiori iOI cpisiol;i paict.
iil nioiiasierii Saiiclic Marix' de Crcsceiiliai o, priinuni
(61) Id csl fcbris acccb.sus, liallii-e, ticces de di.iciinus c.udin;iiis Sanciui Mario; Nov;u, dciiidc
fievie. prcsbyiiT cardmalis a Lucio III cre:iltis, dciiium
(6i) Ripalorium inonasierinm, viilso La JiivoHr, episc(')ptis Albainis a Clemenie III effccius, lil;riim
oidiius Gisierciensis iilia CKirxvallts iii dioecesi edidit, ciii lilulus Collectio caiionum. Ad eumauiciii
'1
locciisi. Fundaliiii) esi, rog tule divo Bcriiardo, ab scripsit acia coiuilii Reiiiotiîs Gaiirridtis Cl:\-
liallunc cjiisdem urbis episcopo aiitio lliO liiiic : rcv;tlic!isis. monacluis. Viia fuiicius csl aniio cirti-
priiiium piafuil xMaiius, qui pustoa cpibioptis .-\u- tcr 11 118.
PAruoi.. Cr.X!. 13
895 SIEPIIANI TOnNAC.KNSI^ rCPIS. OPI S96
iiiansiieliidincm graviialis si non mcininero, lcvi- /^
qiioiti:tni hxc onntii) molins nosii», Paler, el In m
(aiein 151 incurri ; vcrum milii pi-xlcndclt.tiit An- perscctilionis aticiâ;, <|«iain veslr;e in sanct;£ me-
îislini (liscipuluin cl cxcUi!>a ciipidilas cl rmgaliias iiiori.ne I\iirc nostro Alexamlro cousolaiionis parti-
incliisa; regiilarcm liabiluin per graliain Dei sic ceps fuisiis. sccnriori conliilentia vohis exponimus
prncferlis exterius, ut Inlerius conservelis. liujns ca qnx 153 3'' cornn.-c nostr.x gturiam. vcl ejiis
Italiiliis indicium principale vobis millo, supcrpel* ignominiatn et jacuirain respiciunt, ui de plenilit-
liceum novtim, candidiim el lalarc (65), quod rc- dine consitii et auxilii vestri solatium reporlemus.
pr:cseniei vohis viix novitaiem, nMinditiae cando- Turonensem Ecclesiara nostram »en»pcr ac Palrum
rein, perseverantiae iinem. Suscipile, Paier, ma- noslrorum fuissc, ei pr.T^seQiium meinoiia lencl, et
luiscnliini filii, minus a;siiman(es panni preliain priscorum annalia proftteniur. Totius Brkanniie
qnaiii vt-l millcnlis arvimum, vcl muneris s.icra- uiiuoris nietropolitnnus haclcfiusexslilil, quiTuro-
mentun). El quoniam iii ft^sio heatai virginis Gcno- nensi prxftiit Ecclcaia), el in ipso part«s oxtrema
vef.c mysiicam superpellicii co«reclioiie«n*fralribus rcgni nosiri usque ad Oceanuni requiescunt. Ecce,
noslris moraliicr exposui (6G), cutn maieriaii sii- Paier, diebns adolesccniix nostrse nus impu*
pcrpelticeo miiio vobis eiiiua moralc, iil ex scr- gnanl (6ft) non solum qni annalam mililiain exer-
mone siiacceptum munus, ei sermoex munere sit ceni, sedci qui in sorte Domiiii vocaniur, clcriri
acceptus. B Dolenscs (69), forie non sine dolo doloreoi nobis
EPISTOLA CV». inferrc conaiitur, iu tenero capite noslro coronaui
152
PIIILIPPI FR&NCORUM RECIS ilD LUCIUU (II PAPAM. aiiiiquain confringere moiienies. Cluirissimuro ac
(idelcin Qostrum Turonen«ein arcbiepiscopum sng-
Rogit ut luealur cansam urcliiepitcopi Turonentit
ailversus episeopum Dotensem, qui tilulum archi- gesiione quorumdam ct favors, ul dicitur, cujus-
€i)i»copalus tibi viadicabat. dani, infra brevissimi ten){K>ris anguotias vocasiis,
Sanciissimo domino ei Palri Lucio suinmo pon- ul de causa, qux inagis u.^stra esf, quam sua rc-
tiiici, Puii.ipras Dei gralia Francorum rex, saiulein spoiuleat, et staluin coronx in aucipili stalera po-
ei cnm oinni dcTotioue debitain reverenliam. nat, pericnlosum sane et ignomiuiosuni nobis ei
Si oblivirici poluerit inaler filiorum uteri sui, et postcris qui succedent. Proinde saiictitaii veslrs
Ecclesia Romana regni Francorum oblivioneai as- prcccs cx toio cordc prodeuntes fundimus, ut in-
samet, cum ntruinqne de jure sit impossibile, de tujtu Dei clp.-icis regni Fraucoruin, qux in boc ar-
naltira difliciie, de faeto enorme. Qnid eiiim iiltra ticulo, si proccsserit, periluni.esi, a causa ista pe-
fiicere debuimus niatri nostrse, et non fecimus ei? niius desistaiis. Sed, sicsi lemporibus antecesso»
usqnc in bodiernos dies in parlibus nostris cuin niin noslrortim Turoncnsis Ecclcsia metropolita-
'
gaudente gaviBisnmns, cum flentc nevimus, utriim- ^ num snum in lola ininori Briiannia oblinuil, ita
qne raliccm passionis et Inctitix, sinc siinultniis diehus nosiris, quo& periurbare nec delietis nee
:>!olo, aul discordix, combibciites , persecutiones Tultis, obliiieat ct observet. QuoJ si forte, qiKHl
ipxins(G7), qujerrei|tientiiis acciderunt, Palres no- iion cr«dimus, inexorabiiem vos invencrimus, iisquii
slri reges Franconim et rubnstis portabant hume- ad coiigruum letnpus quo Dominus pacein cl quia*
ris, et exlentis brachiis derendeb.ini. Exempta prolem regno noslro darc vohierit, archicpiscopo no-
ponere, reiraclare esi bencfici.j, quoium deiielis in siro Turuncnsi dilationes indiilgeat hcnignilas ?c-
quem collata siint, non qiii cuniulit, meminisse. Ei stra, quoniam propter neccssarias regno nosiro
(G5) Superpellicfum dicitur vesiis iila line.a qu.-în Aistulplio Longobardomm rege divexaliis, a Pip-
sr.perinduniu canonici. Ii.iiic autcm sorlita est no- pino cxc>.>pti!S esl, ac in scde sua omnibusque do>
nienclntioncm, qtiod aiiliqni cauonici eani fcrrent iiiiuiis rcsiitutus. Idem prrcsiilii Carolus Jlilagnuft
siiper tugain ex sgnoruin pcltibns coiifectaui, qiia in graliam Lconis a lloinanis quibusdam sedi-
III
kieiiic rrigns arcerent, dum divinis in ecclesia va» diliosis tacessiti, unde lilulum Ecctesix defcnsori»
i::tliaal. Siipcrpclliceiiin aiilem illudiisqiic ad talos promcruil. Lndovicus Pius suscepil .ic lut.ilus esi
fiescendebat, el siniitc erat alba; qua iiliin!»r sa- Sicpbanunt IV in €alliam perseciiiiunis causa fn-
coriloics cum sacrum missse sucriliciuin celebranl; p.
gicnlcin. Caro!u.s Calvus benijtnc fovit Joaii-
iinile ftiii prohibiinni in synodo Suessionensi sub nei» Vlll prsesidiiim apnd sequxrenlem. Lndovicus
iliculpbo coiigregala aiino 889, « ne allia iJla utati- Crassiis oiniiib is inodis a^ljuvitGciasiaio ab Houu-
tur sacerdoies iii sacris mysleriis, qua in qnoti- rio iV iii.peraloie oppressum, proiexilque Inno-
diuKu el exleriori usn. > h.l in conciiio Coti&lan- cenliiiin 11 conlra Anacleluin sedis pontiGci»
liciibi, ( ui cierici ulaiiiur snpcrpellicco ullra inc- Luduvicus deniquc juiiiur Alexandrum
iiivasuieui.
«!i:is tibiasloiigo. I i^juscemodi oculis nosiris con- 111 has plagasadventanlein ei prufiigiim admisil,
in
spekititiis apud anli<{uus S. Dionysii Reiuensis caiiu- causatnqne ejus conira Octavianum ahiipapam, et
iiicos legniares. Fredericuiii iniperalorem vir.litrr deremlil. Quod
(i>G) bcnno ille habelur utliinus inlcr sennones beneliciuiii Luciupoalirici expunit Philippus rcx in
SicplMiii nostri. ILibel auiein pio ihcinaic h;ec hac cpisiol.i, ciiiii droil : i Et quoiiiam hxc oinnia
verba Siipieiiliuj xxxi Quwiivii : lanam ei linum, el mciius nosli, Pater, et lam pcrsecntiunis alicnae,
uperuia esl digiio manuum suarum. Indiioil aulein qiiani veslr;c in S. niensoriar Pairc nosiro (scilicel
S. Genoverjtn virgineiii qiKoiciilcm liiiiiin tnniidi- Alexandro), coiisulalionis pai ticeps fuit>ti. >
tiu: a Itcaia viginc Maria, qiio supcrpe!iiceuin novis (68) Pliilippus sciiicei Fiandrcnsium comes, de
siiis caiiimicis rei>ularibiis coulcxeiet, cl lanaiii quo supia.
poti;.ilciiiii'a boau .M.igvlaleiia, qna cappas eisdcin (69) De conliovcr&ia archiepiscopi Turonensis el
ooiiliceret. cpiscopi Doleiisis, qui archiepiscupalein digiiiialent
(ii7) Soinper siiniini poiililiccs oppressi vcl ejccli, ainbiel;al, vide qu;if dixhiius ad epislulatn .^9.
ap.iU regcs Calli.c cutil'iiyeru;it. Siopliaiius II ab

•.1)7 FJ'IST0LA:. - iAUS 11. A.\. 1177-H92. 598
t-aiisas cuin reiimiinnis ; Pifmo, propler diniciUi- A lionem qiia;i(!oqiie D i ct hoiniuMin exspectemus.
niniii qiiam cum comite Flaii(lii;c giicmnn li;ilie- ^cqiie enirii soliiinniodo vulncrabit nos piaga ista,
iiius; seciimlo, propler molns pliis(|iiain civilcs qni .«c I ci omiics loiiu.? vegni baroncs in compassioncm
iii provincia Drilanniic J54'"S«rgnnl inier prin- acceiidct, ul de manu vcstia reqiiiral Doniinns
cipes fjHsdein provincia.' el rcg*s Anglornin filios; aliqnando sangniJiem, qui piopierea fundi potesl,
lerlio, propi«r proximu;»» coUoquii lerininuin, quod

cl iiilcr rcgnum, et inajores rcgni principes mate-
cum impeiâwre posl Pascba, Dco volenie, sumns riam sece.^^sionis ct giicrram perpcluam, qiiae acci-
liabilori.!n qsiibiis omnihus Ipsios archiepiscopi in- dcre polerit, eis impiilet qiii merentur. Ex prxlc-
lirtslthi, prsesemia, consiljo el anxilio iii(ligeinu&. ritorumeuiiu cxemplis coliigimus materiam futu-
Scial anSeia paieraitas vesira, quoniaiii in gene- ronim, et sicui antiquis temporibws occasione dis-
rali fonvenlii (70) noslro, quem in iniiio Quaiira- sciisicnis bnjus mullofum sangnis effusus est, ita
gesini.-e propler hanc causam el.alias rcgni ncccs- ei diobtis nostris, nt!>« per induslriam vesiram vc-
sitales Parisius convocavimus, coiisilio arcliiepi- iiienli niorbo cilius occurralur, clades comniunis,
scoporum, el episcoporuin, ac baionuni oostroniin ct generalis slrages iiitcr Francos ct Britones pole-
praedicluni archicpiscopuni ab incoeplo ilinere re-

rii susciiari. Mciius e^t autcm in temforeoccurrere,
uiiiem rc-
R qiiain post cxitum viudicari.
linBiniuB, uipole nccesaarixim iiobis el
hiisincoeptis, atper Dci graliam ad honoreto rcgni 157 EPISTOLA CIX.

nostri perageniiis. Fideles nostros prxsentiurn AI> DCIilM-|| OCTAVIANUU EX l«nSONA PIIILIPPI
IVEGIS.
laiores abbalem dc Sarcocello (71), et magistrui»
famiiiarcni cl clericuni 1'arisicnsem veitruin
Conqneutur de curia Romi;na sHii minus benevola,
P.
qiix es Inviii ( onipcllimiir hodic cwluin et lerram invo-
ac noslrom vobis transmisimus, ut in liis,
dixerinl,/idem h;ibeaiis, ot care. ct coininovere in lestiHioniun) nostruni, quo-

parlenosira V(7bii> eis
nobis, pl:»cuc-
iiiani irrevcrcnter inipugnanl adolescenU am nosiram.
per cosdein voiunialein vcelrani si
lliiic ecclesiaslici PaAres, inde principcs sxcuiares
rit, reuiatidelis.
Etclciiam Uomanam, quod iicquaqiiam speravimus,
155 EWSTOLA cvm, adversariam iiobts sciitimus, ct usqne »d aniinaia
AO EUMbBU SUB PEfiS0N4 PHII.irri HECIS.
Eanulem TuroH^ntis arcbiepiscopi catmiui coih-
dcsccnditgladius islc, cum in regiae coronx noslrx
mqudal. confraciioneii) maiiiis exlcndanl, qiii eam salleia
Ciausa nobis cl rcgno Francoruni, quoiihaclenus Pelri glat io dcfcnderc dcbuissenl. Conira Turonen-
Ek:cies»x RoniauuiQ Cdelissiinum exslilit, paicrna scm Eoclcsiani, qnx noslra est, crigcre cunatur
quam pro Ec-
C aposlolica scdcs in Diilannia miiiorc Dolensem ar-
viscera veslra, salteiu ia dilalionc
clesia Turooeasi postulavimus, seniientes, el in- chiepiscopum, ct intcgritaicm regni nostii, quae
exorabilein aiiinium veslrum iion sine confusione leniporibu.s Pairuiii nostrorum tllxsa persiiiit, Ijc-
iiostra uunc experii, cceluin et lcrrain in lesiimo- dcre, miuuerc, detruticQrc. Ilxc sunt bcneiicia nic-
nium vocamus, ut si quando legias aures nostras riloruin rcgiii nosiri. tix rctributioncs et graiiaruni
vobis aul fratrilMJS vesiris clauserimus, excusabiles actiones devutionis et fidei. qiiam Ecclcsi:*; Roma-
valeamus apud Deura ei hoiiiines apparere. Susii- naj Patres noslri sempcr exhibueruiil in omni per-
iiuiinus pacera vesiram, el ecce lurbaiio, ei in Vst- sccutione vcsira parati, pro Ecclcsia Dei el iinperare
sione Turonensis Ecclesi.ie, qua> lemporc Patrum lidcliier suis, cl icsisicic virili;er alicnis. Pcrpe-
noslrorum integram inelr<)polilani jurisJictionein tnx dissensionis cl giicrrx n.alcriairt suscil.iru
in tota niinnri Brilaniiia oblinuil, rcgnuni nosirum contenditis iiilcr nos el rcgni nostri prinripci occi-
lurpiler iinniinuere ac miiiilarc cotiiciidil Eclesia dciil;iles, ct iil, abjccla reveieiilia nnain Ecclcbiê
Komana, coronam de X5S capitc nosiro dejiccre, Uonianx hai leiins eihilMiinius, ficio vi;b s respoil-
frangere et pedibus concnlcare. Quid enim aiiudesi dcainus advcrsa ; suscilalis odinrum iucciidi;i, qnx,
archicpiscopuin in cadem provincia conira mctro- n si cxcrcverinl in flanimam, inexsiingnibiliter pcr-
polilaiium suum cl integrilatcni regiii iiobtri erigeie venicnl in favill.iin. Exlixredati, spoliali, uudjii
velle, quam ab lix-reditale Palrum uos:roruin nos per Ecclcsiam niimai>aii», quaiitiini iii voLis est,
lanquam imbecilles ct rcsislerc non valcnlesejioere ant perirulo.sc pngnarc 158 compellimnr, aul liir-
ci fugare? Vidcai Dominus el judicet quud si pro- piler exsniarc. Oppoiut se lantis inalis aucloritas
ccsserit facluin istud, ininus ainodo nos x&limabi* veslra, ncc rccidiva p^rniitiat clcmpla rcnr.sci,
mus Palrcni qUatn Vitricuni. minus scntictis ii05 quibus inultus sangiiis innoxiiis efTusus est, ci ite-
iiiium quain privlgnuni. Us(|ue ad aniinaiu noslrinl rum cfrniidi poteril, si fjvure cujnsdam, ut dicitur,
pcrtiiiget gladius iste» ui exlijeredaii clanieinus, qui iion siue dolo Dolcnsis clecius esi, regiii noslri
plungamus nudali. conlempti ci abjecti a vubis ul- partcs iiobis occiduas auferalis.
(7U) De hoc conventu loquitur Rigordus snb an- frangendam nnanimiler convcnerant. >
iium tiSi, his verbis: < Ciirisiiani^simus rex Fran- (71) Sacrocelluin vel S.icra cclla, Callice C'erc<iR-
coruui Pbilippus convocavit oinncs arciiicpiscopos, ceatt, esl abbatia ordiiiis Cisterciensis dioiccsis Se-
;<l>butcg, coiiiiles cl oiniios buruncs, liiii ad doinan- iionciisis, iiiiidaia ab ipso Pliilippu Aiigtisto aniio
<iuiii reriiaicm illius, Flandri;e comilis,cl su(eibiaiu tl8l.
3^^
590 STKPIIAM TORNACrNSIS EPISCOri 400
EPISTOLA CX. EnSTOLA CXI.

AD LONDn.NSIlM ARCHIUPISCOfUll*
AD SAClSTUtM MFH.IOIIF.M CAr.I.INAtEM (72) EX l'ER-
SON\ IXiMIM KKHt^MSIS.
Millil ei nmpullam thcriaice,
Vcreciindiam meam teligii litli ra vcstra, Paier.

Commciidal idem negoiium arcliiepiscopi THioiiemis.
cl castigalo ruborc fromein pcrrutlil, commemo-
Oii«5 aJ iiiiliiateni ci pacoiii saiic(% Iloman?p Ec- rans pro iiogoliis vcslris apiui doininum papani me
clesix sporiaiil, ociilo vi{;il.inli lcncmur attcndeio, fiiisse solliciluin, ct in consiliis nuntii Tcstri ma-
ol priinos ciisrordix iiiotiis (anqtiain parviilos ad pc- gislri Tliobix ininus desideni qiiam deTOlum. Noii
iiaiii alliJcnles conipiiincre ct necarc. Occasione niodicus esl obseqiiiorum friiclu3,;eos quibus im-
Turonensis cl Dolensis discordix lanlus in aninMnn pcnsa sunlni.ixime polenlesel iiobiles velin inodico
(loinitii regis cl principiim cjus ainariludinis rancor X60'161 "^''"^'"'^^^'^'^^®' ""''' scrvitiiim inenni
ilescendit, ul corain .ircliicpiscopis, episcopis cl complacuibsc vubls, et iii voslra graliaruin aclione
Laronibns regni ab Ecclesia l\oiuaiia se conr|iiera- toiiis acciniôr, et acccndor ad majora, si vel op-
(iir exlixiedari, ct digniiaiem Ecclesi;p Turoneniss, portuniiatcin occasio non dcscral, vel opporluniias
qux sua esl, alilcr quain lemporibus Palriim siio- occasioni concnrral. Petrum vcslrum pariier ac
nini fiieril, imntinui, ct (urpiler mulilari, Ingra- " nosirum (75) commcndabili morum nobiliiate inicr
tain sibi ol Pairibus suis clamal Ecclcsiam Roma- jiivcncs prxcipuum, sicul mandasiis, quantum iiO-
nani, cl oblilam boncficioriini, qux pcrseciiiionis el bis Oominiis perniidit, el commonemus Palruin
pacis leinporibiis a Franoorum roîliiis liactcmis verbis, ei promovemus fratruni exemplis. Sacrx
porccpit, pro matre perliibcl se reocpisse iio- pagiux studens (74) scliolas verilatis in audilorio,
vcrcam. Iiide esl qiiod Oileciioncin luani, dc ((iia soiiolas viiluiis frequental in ciauslro : cuin nequc
iion imineriio specialiier confidimiis, inonemus, ro- hic sine veritate virlr.iem, neque ibi sine viriutc
gain.is ot consulimus, nl qnacunqne arle potueris, conibibal verilatcin. Duo siigcns nbera cilo polcrit
factuni isiiid impedias, ncc proptcr favorcm per- impingiiari, iil tanquam saginalus vilulus. vel for-
sonx illins, t\»x tibi nalione conjuncla esl, pacem lis arics, sive filius arielum de grege Domini aJ
159 6t concordiaiii, qiix inier Romaiiam Eccle- aliare ipsius el ipsc iininolart possit, ei quando
siam ci rcgtium Francorum liaclcnus inviolabiKs voUis placoerit pio aliis immolare (75). Cou&ide-
ezslilit, lurbari permillas; Credimus eniin, qiiia si raM'.i niiiii quid voliis doiiiiiio nieo posaem miliere,
doHrnius papa contra Turoiiensem Ecclesiam pro- niliil occiirrit qiio non abundctis el vos, cl ideo ru-
f.essoril in facin ijto, dominus rcx ei omnes baro- ^ icr ijivitias el deiicias occidentales, orienlale mu-
ncs cjus indignalioiio, ira cl odio pinsqiiain credi Nusciiliim inilto vobis ampuUain lyriaca (70) pro-
poicsi animati ct arinaii, abjecia paulisper reve- baii<>siiiia plcnani, ab arcbicpiscopo Manicrlino (77),
reiitia quam Ecclesi;i; Romanx debenl, nova et pe- Aiilioclicni palriarclix (78) suflraganeo (79), coii-
riciiiosa coiisilia iraclarc cogeiilur, el non poieiil caiionieo et aiiiico nostro, miiii datain. llumik »a-
Itviterexsliiigni, i|iioil prxcipilanicr potuil incitari. lis, sed uitle xenium, magnis ct potenlibus viris
Melius esl anicin in lenipore occurrcre, quam posl accepium : quonim et viix stains fruciuosus esi in
c.\iiuin vindicari. sxculo, ei exiius a s;cculo luctuosus. Si qnid ai.ud
(72) Mclior nalione docior, el forlc

fiiil Galiiis rcmedimii, confectum cx carne viperina et aliis
.iroiiiiiiacomis n( videre cst in su|»e-
rîiidiinenîis, iinde llicroiiyniiis, iih. ii, conlra Joviiiiaiimn, ail i
ri.iis. Creatiis osl cardinafis SS. Joannis ei Pa.ili a i Cariies vipcrx, iinde conficiliir, qiiantis
leriaca
Lnoio III, aiino 1185. bc ojns le(j:iiioiic in Calliam rebus apl;c sint, iiormit medici. » Sic aulein norai-
sic loquiiiir Rigor.liis < Poniifox Ccelosliniis ad
:
iialur uno t'Lv Griysioiv. boc csl a besliis feris, ntsunt
conqucslionein Danoruin uiisil iegalos suos in veiiciiaia\ sive (|uo(l illarnin cariics admillal bxc
Franciam, Moliorcin scilicel prcsliyienim cardina- coinpositio, sive qiiod earum venenis adverselur,
leii",el Ccnsimn siihiiiiicoimni (|iii P.uisios voiiion- ; iil plaoel Plinio, qiii riinm qnoddani vilis genus in
los, conoilimii cnnvncaveriinl (iiiiiiiiiiii .iicliiopisco- !

* i hesîlo nasccns ilierii>eem appeliai, quod vene»:i
|)oruin, episooporuni, ncc iion ahbaiiiin loliiis icgiii, propiilsol.
iit qno Iractaveriiiit i!c icforniando iiialrinioiiioinier
(77) Messana.vulgn Mestine, est clarissima Sit;ilr;c
iMiilippiiin regcin ct iixoiein ejus ingolliiirgcin. » civiias, ciijiis civos Mameilini dicii siinl a Mainei-
(75) Consulc qiKC diximiis ad episloiam 79 qiiibusdain barbaris, qiii icinpore regis Aga-
litiis
cl 8_0. tiiocliscam invaserunl. Sic cives Romani Quirties
(74) Scicniia illa oimiiuin faciic princcps, (|iiain appcllabanlur.
l.heologiain iiuiiv.-upaitius, :^liis olim cli:iiii iioniini- (78) Krai uinc tttmporis RiidolpiiiisU, palriarcikii
liiis appellahaiiir, ii!iiisipic docioros iiiodo voi:iiiaii- Aniiocbcnus, ut videre csl in Genehraiili C/<rc»o-'
iiir inagislri in divini(alo, iiiodo in s.icra paîna. loâ.
'l iieoiogix eliani iioiiicn non erat inter cos pere- (79) Episcopiis suffragaueus d'ipliois esi gcncrisJ
<;iiiimii : ail eiiini Ab;elnrtliis, episl. i : « Aocidil al!or (jiii siih arobiepisi opo coustiliiilur, nt cpisio-
nl (|iiomdaiii Ihoologix liaclalnin dc unilale cl iri- piis .Meldonsis dicilur siitrraganeiis aicliiep:scopi
iiiiatcdivina scbohiMhus iiostris coiii|>oiicrciit. > Et Parisieiisis alier vcio qui viees obit alicnjus poii-
;
Rigordiis (itriiis(|iic inoininit < Sacratn paufiit.tm e( :

lificis. Sic episcopi priiicipes iniperii, qui uon smit
(|ii;osiioncs ihoologi" as docebanl. » in sacris, snffraganeos assiiniunl episcopos , ut
(75) Id esi sacriiii; niissx sacriliciiim peragete. eoriiin niuiiia ccorioant. Taiein fiiisse Mameriiiiiini
(7(»j Tyri;ioa vol Toriaca mcdicaineiiliini (|iioii- e,)iscopiin!, do qiio liic soriiio, respcctu palriarcli»
daiii pr.csiaiuissiniiiiii, sii.^MJare contra \ciie.ia .Anlioclieni, suspioainui.
4U1 triS10L.E. — PAUS II. AN. 1177-111)2. iOi
placucrit vohis, qiwtl in Fraiici;i, qii;i) nionslris ca A Doininiis iii omnilius liis inlcllecluin. El quoiii;ii)t
rct (8-0), inveiiiri po^sii, pnrali suiuus siiie dissi- absenlia nica non cx voluntale, scd cx nocessilaic
intilatioiiti <jii;rrere, sinc liilalioiie liansferre. procedit, apud domiuos et coabbales noslio» itigD
162 J^lMSTOLA CXll. le babe me excnsalu:n. Salula ex pai te nostra clia-
AD KAIHtJNDIM I-niOliEM i. GENOVKFyE. rissiinos ct piaidileclos fralivs nosiros unmes, qui

Rognt ut se apud ccuObntes excusel, quod r.iipilulo
soli sunt corona mea ct gaudium meuin iii Doiiiiiio.
udesse non possil. Vaie, ci ora iit valcam.

Casus foruiili qui pr.x'videii non possunt liunia-
163-164 EIMSIOLA CXlll.
/nMnfiu,/
no judicio, cuni ex insidiis forlnnic penilcant, co- AD I,. CARDINAI.F.M S. HOMAN.E ECCLESI.I (85). ^ 'TDt//V " «^
riiin pra-sciciiliam soli sil)i Domiiius rcscrvavil. Uognt tit dispensntio ad ordines snscipiendos conce'
(âiorc febriiini laborans Marisiaci <leciiml)0 (81), dalttr cuidam judici comitis Flandriw.
liinens nc, si diiriorcin evectionem ascendaiii, ve- Jiicniidam veslri meinoriam dum recolo, Pater,
liiculi niotus accedons, incommoduni pcricuii velie- frucliiosam reporlo conscicutiam, quam iii brcvi
Hieniius acccndal. Obialos cibos faslidio, eornm ariiculo leinporis et iaiiificasiis vcrbo, ei ajdiiicasiis
oblaliones ncc appelo nec affeclo. Conlinua laiiicn e.xemplo. Curram el prolJciam in odorc virtuliiiii
iiondiim imnioderala, calor et silis, soinnus inqiiic- veslrarum; si atitem pcrficere non iiivenero, iiia-
J«s, iirina inlensior, dolor capilis et ineudirorum, gis imputaiidum erit negligciiiijj iiie;e qiiam crudi-
01 alia qiiaedam febriiia symplomala, qiire propriis lio"' veslrap, Interim pro prxseniium l;'.toie snp-
appellant vocabulis, qiii iii vasc vitreo coloris et plico, qui cum me consuluissel, ad consiliuin ve-
substaniiae peccala discernunt. Spero lamen quia, struiii niissus a ine, de sacro oiaculo veslio sapicii-
si paiicisMiebus quicli corporeae indalgeam, pcr Dei lii^c simul ac saliilis rcspousum cxspeclai. Jiirisdi-
iniscricordiani succcdcnl meliora et viciniora sa- clioiicm civilom iisque ad rigoiem (84), quam iinpe-
luli. Inicrim, chaiissime, in instanti coinmtinis •'''J"* niislum quidam appell.snl , sub polesiatj
capitiili (82) coiivcnlu vicos iioslras suppleas, ul coiniiis FiaiiJrcnsis, procuraloiio noiuine diu exer-
audias ct inlelligas quid loquatur. Dedit enini tibi cuil (85), ubi c.\ officio qualilcrcunqiic susceptc
(80) Alludil ad id qun<l scripsit R. nieronymiis Remcnsi archicpiscopo anno i, 0. Ililgoto Sucssio-
in hiiidcm rcjiiii Fiancia; in opislola adversus Vigi- ncnsi episcopo simililer aiino..... »
l:iniium : < Sola Gallia inon.stra iion habuit, sed (82)Singulisaiiiiis babobatiir odpilulum geuerals
viris semper forlissiinis el eioquentissimis abiin- oiiiniuni siipcrioruni cl alibatum, qiii congrcnaiioni
ii;ivil, ) Vittorina; er.int ascripli, ul viilore csl iii instru-
(61) Marisiacum, vi:Ip;o Marisy, viila esl dioecesis C iiu;iilo hic traiiscriplo : i Hiiivorsis p;oscnios lillc-
Siiessionensis, doininio S, Genovef* addicta, ipsi- ras iiispectiiris. Fr. Joaiiiies humilis ai)b;is S. Go-
qiie ilonala a viro iiol>ilissiiiiO llermogaldo ciijiis iiovcfu; Parisionsis, abbas S. Evuilii Auroliauciisis,
.
anniv<'rsarium notatur in cjus OfriiHar/o vi Kaiend. S. Maria; Angeitsis, S. Mariae Herivallciibis, S.

Deccmbris, liis verbis i Obiil Mcrinogaldus, vir : Mari;« Jiiliacensis, S. Marliiii Kiiriourlcnsis. S. Mj-
n);igiius, qui ad ajlernam siii memoriam, villa de Cagia .Meldonsis, S. Joaniiis de J;U'lo ct
Ma- ria:
risiaco liaiic ililavii ecclesiu!!, i Ibi ileposila fuit S. M:ifi;e (jc Canliprato abbaies, omnibus pr^cson-
S. Ceiiovef;c llicca, cum iinniinci!t<"!ii Normanno- tes liileras inspocluris salulcm iu Uoinino. Nolniu
riim .slragem ilcclinaret. Ilujus aiilem altare scu ficri volumiis, quod si conlingal, sioui plciuiii(|iio
pnr<)olii:i (aiioiiicis S. Geiioveryp, doiiala fuil anno lieii solol, ut caiioiiious de ali^pia abb.itia iio->ii!
1083 ab lliljôlo Siicssioiieiisi
c|»iscopo, qiioiidani ordinis absqiio sui abbalis liceiilia vel puecoplo
cjusilciii ccclesie S. Gcnovcf.e dccano, ul apparet qualibot de caiisa ogrcdialur vel oiiam pro poc<ai<i
cx ipsiiis rli:)rla hic liansoripla : « In noniiiie suo sicul vciior;ibilis 1'alor iVugusrnius dioit iii Iio-
sanciu; ot individua; Triniiaiis. Ego Ililgolus Dei giila iioslra, <ic nosiia societ;ile piojioiuluf, ncoon-
gr;iiia Sucssioneiisis Eocle.sia3 episoopiis, otiinibiis tagioiie pesiirera |)liiiiiiios per<lal, puslmoduin lalis
saiici;t! mairis Kcciesi* fidolilius lain fuluris qiiam fijlcr miseiiooniitor sit leceplus, non poiost de
piu-setilibus cogniium ficri volo, i|iiod Scrviiuis jurc sialluiii, iioipic aliijiiid aliiut postnbire, pra-ser-
S;iiici;c Gciiovof;« deiaims cum caieris fraliibiis tim ctim in nialie iioslia eoolcsia, vidclicei S. Vic-
iiosiram ;)diil pra;.senliain piecc sii|>piici orans ,
toris Parisicnsis, do <|ua oiiincs ordincm ol liabi-
atqiio poslulans, qiialCMUs pnLMlicta; ccclesi;e fr;t- D tum sumpsiniiis, isla sit :ip|irob;ila coiisuoludo,
iribiis <liio aliaiia in o|)iscopio nostro, uiiuiii iii quod canoiiicus, sioiil dioluni esl, fgicsstis un;i
villa Mirisiaca siluni, in boiiore S. Geriovolae vir- sola nocto exlra inoii:isloriiiiii tloiiniat, iii traii:)-
«i.iis <!»(ii<'.iiiiiii; aliud voio boato Ve<l:isto grossionis sii;c iiiciuori.ilc peipotuiim sl.iluni pris-
oonse-
cr;iiuin jiixia Fiiinitaiem siiper llioam fliivium, tinumdc cailoro obliiio:tl. .\oli|iii cajii-
sub iiiiii(jii:uii ii)
pi:os<iiii tostamoino iii porpelno oonoedoreimis liilo proviiiciali, aiino grali;o l-2"il, iiioii.so M;»io, iii
habciul.i ; qiiorinn pelilioiiiiiiis s.ilis voleiis iMOore, boniiiiica qiia c.iiilalnr : > Cuiiiulc Uoiuiiio.
atqiie uliliiati ecclesij; C. Gciio»ef;e, ctijiis aluuinns (83) I'er liiiciMiii L. dosiginUur saiic Lahor.uis
tl docanus fxsiiiorani, solis oharilalis visceribus S. II. E. <aidin:ilis, |ire.^liyior S. Maiiu; in Poriiou,
|»i;evideiis, ea allaria B. Gervasii oanonitis <|iiibus croaliis aniio 11 7y, qtii caiiooiim collectioiicin cl.i-
pa^toiali iiigiui.ae pi;ceram, ci ejusdein eo< lcsîo boralissimain sciipsit :iniio 1182, iJeOque ad cuiii
«looano, <|iii( uiiipie sil. ea persoiialiior h:(boiida cx t:iin|uam ud Jurispciiiis&imum, huiic prc^byicruiii
coiisciisu Miigonis pracsoriploriim allariiim ;irihi- dinusit.
«liaconi, Goibt;rti coriimdeni ;iioliipicshyleri ,
cl (8i) ;id poMiam oorpori iiilligoii-
lloo osi us(|tie
lali itfdi laiionc, iit canunici pra-dii Ix b. Genovcl.c dam, vooal iiiiporiuiii mislum, quod Jnrisdi-
<|ii:iiii
^'''giuis illa dtio aitaria ab illis iii pcipoltium ha- ciioneiii oivilom cl capilalom siiiiul complei lcrcliir.
.'.'». "''-' •^<;l"'» aniio JmanKuionis Do.:iiiniL;c (85) Id est fuiicius Csl olUoio cogiiiiniis ct :icio-
lOSo, iiid.clii)iic scpliiiia, opaota -"2,coin iiirrtr.o ji, ris liici pui.liLi ai; piiiicipis, GalliiC prociircur
•egiianto Pliil ppo rcgo aiuio \x\i, L>. lviiii.:l.io jiiiui.
403 STKFHAiM TOilNACKNSlS EPISCOPf iUi
lenebalur et iiinocciiies abbulvere, ei novins coti A p-ip<' <loiiiiiio Ki-niensi archiepiscopo excusaiiuiieiu
(Jcninare. Neminein lainen, ul ipbe conliielnr, ail negoiii coiiiinisil, parviiatetn ineain taiitie polt-siali
effu&ioneiu san{{(iinis ore proprio condemnnvii, sed tan(|u.-)in Hylain Heiculi, el urlicaui lilio jiiiigeiis,
confeiisos aui conviclos de ciiinine, coinniuiiio! qiii maiiibiiiui apuslolicuni, si desides apparucriiis,
Anibijiiensi, ad quain judiciuin sanguinis special, iinplebil non niiniis celeriler quain potenler. No-
secunduin quod nieruissct reus, judicandos expo- vcril auieiii prudeniia vcstra., (luoniam acccplius
suit ei pleciendos, inde scQuta 165 ^^' capitalis esl sponianeuui benoficiuiu quaui iuvokiniarium,
poeiia inullorum, aliis suspensi», alils proul exige- graiuituni quam citortuin.
bat consuetudo taliler dainiialoruin, alilcr inictie- EPISTOLA CXV.

ciii. Nullum laineD odio,sive pecunia, sive aliquo aiio
/ AD Fl'LCONEll HtUISTRUM SCHOLARDll S. CROCIS
rontra jusliiiaiu afleciu supradiclx communiai judi- AUnELUNCNSIS (8b).
canduin expusuii aut danHianduin. I\cversi|S in se
Rogat ui tinat quemdam clerieura pubtict legere in
reiiunliavit his oiunibus et coiidigr\Qs fr^ctus poeni- schola Auretianenti.
leulix concipiens iii aniino, Deo s^rvire in sacer* Mulesluin oiibi esi quolies aliqiicm ino estare
doiali ordiiie desiJerat 91 affeciat. Suscipiie desi* cumpellor, prxseriim dominos nieos, quibus vel
derium B ob reverentiam digai-
ejus, el salubriler ei consulite, teinperato ob iperilo(um gratiaiA* vet
per dispensaUonem rigore. ne absorbealur a iristi- laiis assurgcre tencar ei service. Ijnura ex eis
lia, si ei via divini niysierii claudalur, qui sic vos xslinio, cujus bonorem inions in cansis offen-
piangil adiui&sa, ul noo adniittat plangeuda. dcre qiiam (lefcndere sum paratus. Sed quonian»
EPISTOLA CXIV. niandata apostoiica lanquam inuri sunt uriiis. qnos
AD DECAMUM Et CAPITUIrUM «. CRUCIS AURELUME.NSIS. iransilire non licet : eo terrore pcrcussus, ne Ko-
Uorlatur eos, uL cuidam clerico, in cujut gratiam mulci frairis (87) sortcm siintil 167 ^^ wortein
papa ip$ii scripierut, te prwtlent benevolot. capitis amissione salleoi civiliier incurrani; sicul
Patcrnas Doinini papae preces, monitus, et niaii- priino vos coinnioiiueraQ), iia et secunda comino-
dala, tanla debeiis bilariiale ac diligentia siisci- nilione vobi? consulo. ut magistruin G. secundnin
pere, ut obediemia veslra divinain vobis gratiam mandatum domini papae licile kgere penniltatis.
(omparel el bumanani. I£l quoniam pro Joaiine Quod si forie nolueritis, pcremplotio velim nolim
talore 166 prajsenliuin clericQ vestro iu ^cclesia vobis ediclo dcnunlio, ul priina die lupx iiistantia
veslra enutrilo et ediicalu sunnnus poiilirix inn- Advenlus Dominici Parisius eumdeni G. ad late
iiendo., rogaiido et mandando scripsit vobis ; ego Q legiincii scbolarum mious iJoneum oslendalis.
quoque sicul clericus et amicus vcsler, inoneo el 168EPIST0LA CXVL
consulo, ul in petitione prcodicti clerici benevolaai
AD CUILLELMtM REUENSEM ARCII!EI'ISCOPUM (88)^
siniul et beneficam inanum vesiram aperiatis ci,
Ejus iniploral auxilium pro quodam ruslico a regiii
<)uoniam non parere periie est, non
tat)tu Patri minisiris injuste oppresso.
obedire obire. Moveat vos pariter ci moiieni ejiis- Angustaiil me, ne augoslo sermonc scribam vo«
dein clerici uon inliunesta pauperlas, noii igtiola bis. hiiic iiecessilas mensis Augusti, inde fcstivitas
iidtivitas, Qt.in iliiiterata puberlas. Accedil ad cu- Palris Augustini. In priniorcs (amili.-iris et doiue-^
inulum «t stimuluin petiiionis hujus, qiiod dominus uicslica, in secundo cura pastoralis et canonica
(86) Ciini per concilia st:iliiluiii fuerit. ut sa- inagislro, qni clericos ejusdem fcclesi» ae schola-
«Tas disciplinas ac eliam profanas Juniores edoce- ree graiis doceat, cotnpetens aliqtioil iipneficiiini
reiilur. siciu legitur in canoiie 10 cottcilii Tullen- assigiieiur, qiio docentis neiPssiias suhlevetur, ei
t>i«, aiinu 859> sub Carolo Calvo : < Consiituantur disceiilibiis via oaleal ad rioctrinain. » Ad eos aii-
iiiHlique sciiolx publicu^, ul uiriusqne eruditioiiis, lem speciaba», caeieris tnagisiris duceiidi liceniiani
diviiLi; sciiir«>l ei liuinaiia) iu Ecclesla Dei fruclus ac facullatem tribuere, qnud etiam niinc cancellarii
valeal accrescere. > Legiinus auleni iii Capiiulari- acadeniiariiin ac uiiiversiialum pra^stanl. Arguehul
bus Tlieoilulphi Auielianeosii episcopi, cap ly : D Alexamler lU in decielali, quosd iin ex ii« qui sor
« Si quis ex presliyleris \oluerit nepulein siiiim aul dido niiiiis qua^.siu pccuoias ad hujusinodi hceiiliis
itliqiieiii coiisaiiguineum ad schulain iniiti-rc iu ec- cuncedeiidas inagislns exigebant : • Tanto vebe-
cicbia S. Ciu< is, ;iul iti nionasieriu Sancli Aiiiani iiienliuri inquil , t aniniadversione eos digno»
, t
aut Sancli Lifihardi, aut in cselecis de his cuHuohiis ceiiseiiius, qiii iionien niagisiri scliolarum et dtgni-
(;iia; iiubis a<l regeiiiiiiiii cui!ce!>sa sum, ei licoiitiam laleiii assuinuiit, et sinc pietio ecclcsiaslicis viris
.4 l.iciendi conceitiinu^'. Cuni ergu
* lueriiil ab ai.- doceiidi alius ijceuiiam (.lun impendunl. >
tiqitis temporibits SLbuLe pubiic.i; iii ecclesia S. (87) AHudil ad iMrratur de Renio, qui
id quod
Crtieis Aureiianensis, debuil etiani esse iii ilia, si- periii propler traiisgressionein ei cQnlcnipluiu edi-
• ui in eccleîis cailicdialLbus, iiiagtslenl
ca>ieris cli IVairissui Koinuli tirbis condilo/i$i
jirxposilus quidani qui eas moderaretur, peiies u (88) Patet banc conscnptainesse nieiise
episiulaiii
<|ueiii cssel tutius rei liitcrari« regiiiieii. Variaiu Augusio <:irca loquuur
fesluin S. Aiiguslinr. Cui.ti
aiiteni sortiius esl in variis eiciesiis appeliaiiutiein. cie necessilaie nieiisis Aiigiisii, el de cur;i. iii oo rei
iNaiii inodo scliularis ",i inagisier ^chulariiin, niodu raiiiiliaris, iiitell.igenduni esi de inslanti iiiC^se qux
cancellarius el theologus appellaius esl. De his a^î-s iiOii ineoiocie facessehai a.bbati iiu^tro, '^'« «lonie-
• ur III ca.i. 18 cuiicilii lil Laietanetibii tiis verbts : slici* piu.vidu, negoliuiii, quippe ]iii agros :jc vijiai»
< iNu pauperibus i|iii paienliini upihus juvari nuii aiias pioprio lahure et sutnpiu per caiioiiicuruin ac
jiu^siitil, legeiiiii el pruliiieudi op{iuruniilas su: Ira- iu:iver>u:ii:i! iiiinisler u.ii cuiebal.
(itllui, pei uiiaitiqiiaiii<;iic cci.li.siuai ca.hcJiakiu
40", r.nsroi./E pai\s II. AN. m7-n'.>^. 406
A irr<i$>avjt, su;c inannniissionis immcnior

iiec sdibeniejii rctipiiiiil, ntu; rfjidiiiil (libpoinii- air(>;i,ii!s
Ifni. \ulcv li;t>c ni;\liii riidis esse, ni ijiileiunis vs- (91) quam ab Ecclcsia m-stra gralis acccpit iugra-
ni enuliliis appmeieni. IU3, si placel, ccrto die cilati et toco facialis, et

«ciii, «iiirnn invocarc innsiis,
nobis snpcr laulo respondcal cxccssn. f|noniam die
Millo vnbis lioniiiiein ruslicannm dc posl fflinies
i<>gnni el pracsiiiuni praitoriis qii.im noliis iii qnarla feria assignaslis Noviomi,
;>f»0|tlunj in p.il;iliis
rlinûcir. ac «lutiii», cnjns c;iusa sinC consilio \e- vos crcdimus adintiirum. Distcntiim cst inar*
noii
slro pfrihil, sine aiixilio veslio valiJo non valoijil. snpiniu cjns , cl sicut aniinal illud pienum esl
Suliliiiies rapiunl eum el iniioccniem condcinii.uil vento (92), ila cl s:iccu!iis plenus esl .irgenlo. Pe-
regis. snlislaniiolani cjus .^leiidis cuiiiariier pnttiri pulesi, qiii €riiniii.iliter ineruit
ininislri domiiii
non siiflicicnlcn» iliiipcrc voleiiieii, :i€cusari.
luori cl liliis
<!uin uon cftl qui icdiiu;!!, ncquc qn\ saUuiii 170-171 KPISTOLA CXVIII.
A» R. «IRNOTCNSE!!! F.LKCTUM (dS).
thcial.
EPISTOLA CXVIl. eonimewdtl efclesinm et cnnonicns stios de Soi-
169 Ipsi,
iinco, ne ab olficialibas inju^le graveulur.
AD EUMDF.H.
Itiitia sacrae promoiionis vesir?e, et futuri, Dco
Scribit in gratiam eujuBdam hoi-pitit S<tiicfiK Ce-
\olcnte, saccrdoiii vcstri merila Spiritus san<;ti
uovefa:, ut liberelur ab excctioHe pr(eposHi Piti-
,
ciacensit. disciplina suscipial, qui el (ideleni consiliis v^^siriu
rra-posiius Pinci.-icensis (89) oonir.i prdposiuun furmai» , el felicem ncgoliis finem imporjat. A<l
quod vuliis proniiserat ,
posiposil.') in Uac purle bujus oblationcm voli cl dcsiderii sacrilicitim iios
nieniona vesirl, ovein vcstraui pro diiaidia reliii- invilant et conimunis quaio omnibus Ecctesi;inini
qiicns inionsam, reliquum non soltiiu tondcre, scd praelaiisdehemM revcreniia, ci specialis obedientia
excoriare contendit. Cenliim solidos a paupere iio pariter elfidcs, quam domino magnificoet benefico
stro «xigit ,
q»os sub cenicsiiiils inutii;ibiur, si jtohis aûnculo vcstro fvcmensi archiepiscopo (94)
proposUuin prajpositi non Bouieinr. El quia idbil a multis rctro tcmpt/ribus exlubere leneinur. Et
incoepisse vos inemini, quod iinperfccium reliquc- quoiiiam his gratiarnm vinculis vobi.s rcsponderc,
rit inanus veslra, prccur ul hoininem innocenlein, temporibus opporlunis, paralt sumus, et vitiniu iu-
el usque ad tcmpora isla ab exaclione regia libe- graiiindinis tam circa vos quam circ.i alips liominôs
ruin , bcaiK GeiiovefaR virgiiiis hospiiem ci ser- no«tros penilus abhorrotnus : prxcipuam ac proi-
vuin (90), consilio ei auvilio vestro ita faciatis ab- claram nobilitaicm resiram rogamii.s , ut- siciit dc-
solvi In soliduin, nc in cenluni solidis condenme- ccssores vesiri Carnoicnses episcopi, pracctpue do-
lur. Plenum eril benericium, si absolutiouem se- minus noster avunculus vester, et post eum bonje
cula ftieril pleniludo. C;inlorcni Silvanccieusein, memori% J. ct P. (9.5) Carnotcnscs episcopi nobis
qui alroces canonicis nostris injurias, coiilumax et benevole dtitulcruni, el vos xqui» pissibus. et .si
(89) Pinci.icuin vcl Pisciaciim , vulgo Poisty cx parie ecclesiae noslrae licentieniur.
qiiindcctm mttliuribus ab urbe Lntelia, iti diutcesi (9t) Cantor iNc Silvanecteusis fitenii qiiondani
laiiicn Carnoleusi collocalur. Primas tencl iiiter scrvusS. Genovefje, qnem abb.i^s liberiatedouarat.ut
scpiein pr.Tposiliiras a Casiclleio Parisiensi peii. clericus eiriceielur. Cautum enim eral per concilia,
denles. Cekbris hsrc villa baptisniu H. Liidovici. lu scilicel.ûrclian.iii.c^n.^G; Trihur.,c;iti. 29 Bitnr. ;
<!» insigne esi iiionasicrium U. M.irioe sacrum, per <aiii.9; Pictav. i.ca». 9: ^Nescrvi ad ordiiies proino-
Coiislaiitiam iixoiem Koberli exslruclum, sed posica vereutur, et ad honores ecclesiasiicos aduiiitcreii-
a Philippo Pnlchro decenlius reslauraluni, ac mo- Inr, nisi prins n doininis siiis lihertate donareulur. »
nialibus Sancli Dominici iraditum. Ahbas accepii facntiaiem per

atitciM S. Geiiover;c'
(90) Ecclesia Sanctui Gciiuvelai miitios posside- (iiplomi Clementis lU, aimo li89, primam Km-
ImI hujusinodi servos el ancillas lain Parisiis in iûpam coufereH-.li suis servis, qiios ud huc manu-
burgo <]e Monte ei S. Medardi, quam iu villis suis miltebal.
4» Autolio, Vanvis, Spinulio, Uodoniacu ct oa:teris; (92) inteiligit canlorein Sitvaneclensein , q<iem
<Jicebaniurque homines el feiniiue de corpore. Qua- huc verbo, forie minus coiigruo, dcsiguat; parccn-
druplex eral jus doininoruin iii cjusinodi scrvos., I^ duin tamen est auclori, qui ad nmicuin Ucmenscm
prout dcclaratur in charta qiiadam labutarii ejus- archiepiscopuin, cutn (|uo familiarius iilcb;i'.ur, dii
dem abbatix his verbis : < Noii possuiit filios suos suo quondam scrvo rcscribii, ct memorij; repeten-
ciericos facere nisi de coiicessione Ecdasia^; uuii dnin, quod ail Cicero, < qtiaui miilin sntil jocosa in
possuul (Uios suos aui (ilias mutriuionio C(injun<>ere cpislolis, qu£ prolaia si siiil, incp.la vtile;ttiinr. >
cuin hoininibus alterius Ualiiva; vel bouiiuaius; (95) ilaic vpislola scripta dijjnoscitur niino 118X.
dducum, id est manum
luojtuam debeui; iii iioces- quu liegiiialdus de Uarru electus luil in cpiscopuni
situlibus Ecclcsiae iLabunl auxilium ooavcniens de Carnoieiisem post dccessum Pelri Cetlensis, ul l«i-
suo juxla coiksueiudiuem rc^jJii. > Servi auiem S. Ge- ijilur iii Clironico iiubeni de Monle. Ue illu autcni
novelx manumissionem suam preiio cmeruni anuo meminit Petrus Ute;>ensis, cpisi. 1.5 et ^20; vivcrc
eirciter f245, re^^nanle S. Ludovico, iis sciliccl dcsiil annu lil7, ut noiatur in yecrologio Cariiu-
coudiUonibus < Primp, ut reiiianerenl hospiics seu
: leusi.
vassalli ejusdein ecclcsi;e; secumlo, si uxorein ser- (^)4) Eral cnitn Ue<;in:ildus iihiis Agnciis a Cam-
vilis condilionis duccrcnt, etiani scrvi tiowiiu liberi p;iiiia, lili;e Theobaltii comilis, et suroris Guillclmi
re&tarenl; lerlio, pro personis ct jiiribus ecclcsiu: Hemensis art bicpi.^-cupi.
«lcfendeudis, seu pro perseculioiic damnorum venii^ (95) Post Guitlelmum episcopalum Carnolenscm
|>ei8onaliter tenebuniur. Pritno dic ad sumptiis atlniinisliaveranl Joannes Saii!»l>ciieiisis el iVlnin
siios, ca:leris veru diebus dabimus uiticunpie diclt»- i (-llciiai.«, i'pi>lularu;tt auaiuii) bcriplia ituU^^simi.
mm huniiaum scx denaiios Pari3icnbes,*<pion?(pie
^07 STRPIIANI TOUN ACP.NSIS EPISCOPI 408
iion majorihis, liber:»liier ilcfoialls. Esl in episco- A lia, dc vcslra gratia coiilidcnlem. Sicul intellexi-
jtaiu veslro ecclesia (ni;i'dani iiosira in vilinl;i iio- mus, Iralcr cst draconiim, ci socius striitliionum,
snra.qiix Sosiaciim dicllur (OG), lam obscuia iio- et scorpioncs babitaiis, monacliorum siinul-
iiitcr
niiiic, (|uam lenuis f.iciihaie, in qna duo c:iiioiiici lates ei odi.i eo senlit profundius, quo propinqiiiiis
(97) regularcs curam
gercnlcs (98) D. o
paroclii.ne iiiluetur. iNoii est qui coosoletur eum, nisi a vobis
dcserviiuil, quibus officialcs veslri occasioiic cujus-
ei ciiius coii&ulalur. Vir est, qiii etsi apiid vos
dam collecla.', (|uam fecisse vos dicuiit, qindragima commciidari non egeat emcndicaiis suffmgiis, do
sdlidoruin oiius impoiiuni, quod neque nos, iiei|ue
me lamcn .Tslimans siipra mc, juvari se credil prc-
Patres noslri subcipere consuevinius 172 aiit por- cibus alieiiis. Edticile uum, si placct, de Cr Clial-
larc. Ueiuiililc nobis liauc angariam, Palcr, (|uce «Ueorum ,
qiiod inlorpretalur iniendium caplivan-
cl nobis esi oncri, ei vohis fiiUira iion est liouori. tium, ut cum liberaliis fi.ciil a labiis iuiqiiis cl a
In aliis episcop.uibus, Parisiensi scilicet cl Suessio- lingtia dolosa , immolct pro vobis Dco sacrificiunv
nensi (99), libcri sunl ab his oneribiis fralresiio- laudis, et reddal Aliissiino voia sua.
slri , iiec a vobis, Deo volente ,
gravari incipient,
<]ui pcr vos, sicul confuiimus, specialius dcreinii 175 EPISTOLA CXX.
dolereiit. jj
AD HLGOMEM ABCATEM S. VINCENTII SVLVANFCTEMSIS.
173 174 EPISTOLA CXIX. Poitiilal ut veniam concedat cuidam canonico rever-
AD CUM lELMLM REMENSEU ARCHIEPISCOrUM. tenli in suum monasteriuni.
Pelit Iranstalionem cujtndatn monachi in aliud mo- Cliarissimo fralri cl ainico HLCONi.abbati S. Vin-
nasleriiim. ceiitii Sylvancclcnsis fralcr Stephanus de S. Gcno.-
Capax esl graiiac vestrx sinus, Paler, ei sic pa- vcfa saluicm el sinceram dilcclionem.
«ens omnibtis,ui non deficiat singulis, el prcficial Movii nos seiiecius et supplicaiio J. frairis cl
«iiiiversis. Erubescanl et revcreantur ingrali, quos concanonicl iiostri, qui sic a vobis postiilat ve-
riequeniitis pracveniuni beneficia veslra, quam eo- iiiam, ut siiam non diCTileaiur cuipain. Paralus esk
riiia obscquia subseqiiantur. Dc taliuui indevoio satisfaciioni parere , el misericordiam vestram in
iiiimcio non essc crcdimus Tb. mon;icliuin v.sirum confcssione reatus stii^ ne pcreal, prsevenire. Preces
in iribsilaiionc siia d€ vesira speraniem beuevolen- fumlimus el nos pro eo ul , consideratione aplaiis.
Soslacum, vulgo Clioisij , in dioecesi C.irno-

(9G) (97) In iila ordinis reformatione (\i\Te saccnlo cir-
lensi, snbjaccl oinni doniiijio ecclcsinc Sanctw Ge- ciler XII facia esl, diio vel tres canouici iii uiiaqii.i-
iiovcrr. Ujoc parocliia ôcabalnr olim S. Peiri ad que paiocbia morabantur, vel ciiam plurcs. Quod
Roves, ei viila ipsa dicilur, Gallice, Clioi&y avx C semper observaliim fuissc in iis qiiae a monastciio
taufs, eo quod forum inibi babebalur celeberri- S. Genovefx pcndebanl , discimus cx antiqiiis ejus-
iiHiiii. in quo bo\es uiideqiKiqiic ;ulducli ccriis lieb- dem Regulis eiconstitiilionibus iii quibus cap. « Do
doma Ire diebiis divendebaiilur, quod posiea in villa liis qui ad obcdienlias conservantur, » praecipiiiir
Pi!>cijccnsi praeslitum est. Cum aiitciii baec ecclesia f ut fralres qui ad obedientias, id cst pariicliias,
in manus alienas devenissci, tandcm canonicis commorantur, in singnlis locis tres si licri pousi,
Saiicl.-c Genovefa; resliluta csl per Guillcimum, vd duo ad minus cssc debcnl. > Veriiiu eti;iiii illtid
tiinc Senonensem arcliicpistopum, qui eiiam admi- ipsum deccinilur pcr diploiiiata summoruin |)oi>ii-
nisliaiionem episcopalus C;irnoleiisis gerebat. leste liciim Coeicslini, Alexaiidri 111 et Cietiieiitis lil in
Roberio de Monle in Suppleviento Sigebeni bis lixc verba : c Slaiuimus, iil liceal vobis iii vestris»
verbis: < Arclilcpiscopo Scnonensi in faia reccdenie, ctclesiis quatuoraut iics ad minus ex fralribtis iii-
Giiilleliiius eleclus Carnoiensis ei successil, coii- .siilucre, iin qiiod niius eorum
a te, (ili abbas, dite-
ccsso laineii ei cpiscopalu Carnoiensi pcr bienniiim tcsano episcopo repiaesciitciur, qui de manu ejiis
a papa Alexandro, id csl usqtie ad aiinum 1171, • curam recipiat animarum. Cum autem res exegerii
qiio lemjiore parocbiaui de toi.-iaco canonicis S. ci fiieril opporiunum, libcrum vobis sil eos revotare
Geiiovefa; pcr cbailam liic apposilam firmavil. ad claiislriim, ct alios iii eis loco eorum, queniad-
« Gitilielmus Dei gralia Senonensis arcbiepiscoiins, iiioilum dixiiiius, subslilueie, dummodo, qui pr;c-
ei aposlolicoe sedis legalus, omiiibns saiicia? inalr.s o.sse Ucbucril, a dicecesano episcopo spirilualium.
Ecclesi.iR filiis tam futiiris qii;im pra;senttbus, ad curam accipial. »
qiios litierae pncscnles pcivencrint, in Domiiio sa- D (98) Cum

caiionici regulares sint vere et proprie
lulcm. Cum jurisdiclio Carnoleiisis Ecclesiae iiobis clcriti, ad eos speclat aiiiinarKm proximi saluii va-
cssci commissn, lliigr) abbjs cl canonici S. Ceiio- c;iie, el parotbiarum ailiniiiistralioiiem gcrcie.
veHe Parisicnsis saepe ci iiiukum qucrimouiam dc- Scd quidam e|iisci>pi aliemlentcs quod
s;cculo XII
tiilerunl supcr Ecclebiam de Soisiaco , qiiani ab ipsi viiam monacliis non vaide absimi-
claustris
iii
Ecclesia siia viJcbanl aliciiari, ciijiis jiiris eaindcm lcm cxlcrius ducercnt, a parotiiiaruin rcgimine vo-
esse consiaicl inqiiisiia crgo ici verilale ex rcla-
: lcLaiil cos excludere; quod praeserlim accidil iii
lioiie dilccii Otlonis pr.X'falLC Eccloîa;

filii iioslri episcop:ittiLemovicensi cirta canoiiicos Slirpenses,
quoiidam abbaiis, aliaruniqne Icgiliniarum perso-. et iit Aurelianciisi circa iialgenliaceiises. Al Ivo
iiarum iia se habere pro ccilo lomperimus. Ea- Cariioiensis, ordinis siii vindcx acerriinus, cano-
proplcr lam inluitu justilio} qiiam doinini papa: el ntimqiic iiidagalor studiosissimus , binus scrip&il
amicorum nosiroium iniervciiiu ccclcsiam itlain 69 ad Galieriini pr.-eposiium Ster-
cpistolas, stilicei
pracdiclis fralribus concedimus, iia ui liteal abhali pcnsem, ct2l5 ad Joannem episcopum Aureiianeu-
S. Gcnovelae canonicos suos ibi poiiere, saUo jurc sein, quibiis evidciiier probal caiionicos regulares
rpiscopali pcr cmiiia. Hxc ut raia iu posicrtim ud regimen animariiiii cssc aplissimos.
])crmancant, sciipli liiijus allcslatioiic et siîlii , (99) Abbalia S. Genovefai liabei in cpiscopalu
iioslri impressione conlirmamus. > llanc coiicessio- Parisiciisi paiocliias de Vaiivis, de Ncmclhadoro,
liciii ralam babuil Alexandcr ill suu diplumalc dato dc rvodiiiiiaCo.dc Uoissiaco, dc Spiiiolio; iii Suessio-
\u5culi XII K;tlciid. Maii. nciiii \cio, cJc Firm-.laic .Milonis, et dc Marisiaco.
m EPisTOL.^!;. — r.xns II. .\N. 1 177-1102. 4!0
lonR.xvx, coiiversalioiiis anliqiix, iniseralionis <li- A 177 EPISTOLA CXXII.

(,•'
vinac, sinnm apcriaiis paicriuini rcvcrieiui , oi AO MAGISTRUM nf.CI.NALDUM , AUnF.I.IA>«NSIS ECCLESIJt

ARciiii>nEsnYTi-nuM.
rccipiniis |ioeiiilenleiii , qtieiii exclusistis pcccan-
Pedl ul iii injiiriam fralri suo illalam condiyna
jcir. (100).
satisfaclione curel emendari.
176 EIMSTOLA CXXI.
Somnolcnta e.-,l amicitia, qiix in nccessitalibus
At) URBANLM SUMMUM PONTIFICEM.
amici tardiiis excitaiiir. Hoc vitium ne inciirras,
liogal ut peiitiones qnns fundil pro eccleiia sua S.
bilarem te precorcxbibe iii causa Slephani fratris
Ceuovef(Vy snxcipere et insplere dignelur.
mei, ciijiis injuriam, qiioniam niea est, liian» csse
fnilia sacri aposlolaliis veslri (i), Palcr, ea dc-
deliueras ;Estimarc. El qnoiiiain nondum pleiie sa-
voiioiie siiscipinuis, ul cx eo cerla concipiainns
lisfiictum esl aposlolico mamlalo pcr dominiim Pa-
iiilucia ci liiimililitis dari graliani, et conriisioiicm
risicnsein episcopum piolaio, lu, pcnes quem non
siiperbis. Ilac jiislilia» libra (2) singuloriuu merila
miiiima portio jurisdiclionis (5) eccleslaslicre, unde
pensaljil laiiuis vicarius Peiri, cui Doniinus afHuei.-
gandco, consislit, siipple vigilanter el viriliter quoil
Ilt conlulil scienliani, ei ciini sticiiiia poieslaicm.
cxciisaiioni dcesl, iit cxinde libi gratias agam, et
Ncc dtesse polcril liis iliiabns gralissima lerlia
iiijiirtnm passus indiisiria lua rccipiam ullioiicm.
comcs, voliinias liona ci boiicplaccns, el perfecla, U
Finl, obsecro, sinc mora, 178 n»3ii omuino coii-
(|iio fiiniculo Iriplici sancla desideria, recta consilia,
lialiei ad sc periculiim, si siiie pciiculo maIcf:»clor
cl jiisia opcra consuminalius asiringiintiir. Inlcrini
irinsieril P.iscba, qiiod Latine transilum appell.*'
gloiior inde mccum ego minima lilioriim veslroriim
nius.
porlio, qiiod doinimini iiiiiic el patrem meum quan-
EPISTOLA CXXIII.
doqne vidcrim scbolis, lanquam llylasmira-
iii
bar llercuicm, magiiis virtiiium el

iibi
priidoiiiiie pas-
AD MACISTnUM BKnTtnUM CAMEnACENSEM AnCIIIDIACO- ^
NUM.
sibns inccdeiitein. Exiiide vesiri nominis revcrcn- dominnm suum deprecetur pro quodam
Tlogal ut
liain concepi, vcstrse audoritaiis combibi mcmo- negolio.
riain, friicluosnm mibi proponens exemplar, do- Verecnndtim ncc minus verum esl quod loquor;
ctrinam ex verbis, ex moribus disciplinam. Eci e limeo doniinum meum ac vestruni (4) olTenilcre vcl
cgo el Eclcsia mibi iiidigno commissa vestri su- improbis qiieîbiis vel precibus imporluiiis. Sullicil
i()us, cuin omni bilarilate parali oniiiia mandata ve- mibi gratia sua. qiiam solam omnibus pra^fero s<da-
sira Biiic dissimulatione suscipere, sine dil;'.lione liis, omnibiis antidoiis anlepono. Sed quoniam de
complere. Prcces fimdimus sanctitaii veslrx, »t pleniludine ejus omnes accipiunl, preces quas ci
peliiioni's noslras quas pcr dominiim B. acolyibinn ^ Parisios obliili, prccor, ei porrigilc, ut ad conse-
vcstrum vobis porrigiiiuis, sicut Ecclcsiac vcstiic quendiim 179 'l'"><'
postulo, per veslram induca-
\ideritis expcdiic, ct siiscipiatis bciicvole ct bcue- liir induslii:iii(, pcr vestrum nioniluin nioveatur.
ficc comolcalis Opporiuiium sc leiiipus obtulil, quo cuui clecie
(100) Rcgtila S. Aiigustiiii jiibct iii conliimatês biimilis iieqi'C aliocis, sed reverciid:r ctijusdam tri-
pjiciaiilur, cactcroriini socicialc cx( iud;inlur,
cl a stiii;c diiîiiiaie. » En vi^riam jiistiti;e imagiucm,
bis vcrbis i (jnod si ferrc recii.savcril
: cli:imsi , qiiaieoi sibi eninxcrunl Grseci, Romani cl Galli.
ipse lion aiisccsscril, de veslra socielaic projicialiir; (.5) DiiprMis geiicris invciiiiininr archipresbyleri,
iion cnim boc tit crtidelitcr, sed misericortiiicr, nu iiildcaiii scilicei et rurales, in iioiis ad concil. iii
coulatjioiK^ plurimos perdal. > Uegula S. Benci'i- Tohl. Urbicaims esl qiii in civiiate consliltitiis,
cli, cap. 28, ail de it^ligiosis pci vicucibiis « Qiiod : nitinus cpiscopi, eo absciiie, exscipiiUir, iii ecclesia
si ncc isto modo sanalus fucril , tiiiic jani iiiiiliir divii)niii (illiciuii) iiicipit, benediclioncs dal, ct ali.-»
abbas fcrro abcissionis, ut ail Apostolus ; Auferie peragit (|ti:t; fonliociitur iii lit. De officio .Trclii-
vtalum a vvbis (/ Car. v); cl ilertim Iiilidclis si : prcsliylcii cx conslii. Leoiiis pap*. Ruralis aiilem
discedii , disccdat (I Cor. vii), iic iiiia ovis liiurliida pr;resi soliimiiiodo plcbi. De bis agiliir iii can. IS
omiiem {^rcgfiii conlaniiiiel. » synodi Ucjîaiiciii:^ stib Lolhario aoiio 850 coiigre-
(\) II;vc cjiisiola sciipta cst ai:ii0 il8G, ciim :ul l) gaia\ iibi b:cc balieiilnr t Propler assidiiam cr^:\
:
siiiiiiiii poiiiiiicaliis apiccm cvccliis fuciil Lrbûiiis popiibiiii Dei ciiram, siiiguiis plebibos arcbipresby-
III, dic :23 Dcceiiibris, uimo 1185. liTos pr;ces>e volmiiiis, (pii non solutii impeiiii vtil;î
(2) Qiiaiiivis pcr liiciini liunc nobis innoiescat iioii siill.ciliidiiicm ^(;r;iiit, vcrttm etiam coriim picsby-
csc rccciileni c jnslilia; dcMra libr:c icu bilancis tcroriim qni per miiiorcs rntiios b:ibil:iiil, viMii^
pciiiicnis ilrciiiialioiiciii, noii ea laiticn liiit linjiiSi jtii-i circiiiiisp'Ciii)iie ccslodiaiil, et q la iiuiiisliia
viiiiilis apiid anii(|ii(is liotiiaiios cHigii^s. iiatic nobis iiiiiis(i(iis(p!c (liviiiiim opiis exerceat, cpiscojio stio
cvbilxnt niiiiiiiii .Adriaiii, Aiitoiiii:ii Pii ol Alc.v:iiidri rciiiiiiliei, iicc oiitciid;it episcopus noii egere plebeni
Scvcri : babilii, sinislra viii;aiii gc-
scilciilis csl arclii|ircsl)ylci(), ipse cliaiii per se giibcrnaro
(iiiod
Slaiis, p:ilcrani dcxira ; qttod (piidcm jiistilix' sym- v:ileal; (|iii.i, clsi valdc idonetis cst ik^cel lamcu ,
boltim Aiitonius Augusliims Dialugo ii sic e.xpiical : wl p.itialtii ohcra siia, el sictil ipsc malrici pr.ecsi,
« SeJei (|U()d sapicnlcm niauirilas duccat, alqiie iia arcbipresliylcri pr:vsini plcbeiis, ul iii niill»
idco sciiicntiam pronuiuialiiri judiccs scdciiaii!. lilubel ccclesi:i5tica soliiciliKb», CHiicta lamen aU
Scoplniin notal imperititti mtiiidi, ai(|ue icipiiblic;c cpiscopjiiii rofer.Tiil, ncc aliqiiid conira ejii» decre-
adiiiiiiisiratioiicm ; paicra vero sigmrical tiiviiiici- tiim ordiiuire pr?esiimaiit. >
tciii. > Aliam auiem jusliiiac pidiiiaiii pivifcrl Aiiiiis (4) hiiclligil Cuiilclnmra Remenscni aTcbiepisco-
telliiis , XIV i\oclium Aiticiirnin, cap. 4, cx
lib. piini, cui in ccclesi:isticis niiiiistrabalaTcbidiacor
Clirysippo : « Eorma virginali. aspcclti vcliemcnli iius illc Camcr:u't'Wbis.
ei lonnidabili, luuiiiiibus oculoium acribus, iicque
114 STEPHANl TOUNACKNSIS tPI^^COn 412
Aureiianensl (5) ei raniiluriiis loqni |iossit, ct qiiod A JiPISTGLA CXXVL
volucril ab eo facilius inipetrarc. Dicin fesiuin AD HOI.A.NDUM DE DI.NA.NO.
:icuirus cst Reinis, til nuciiviinus, ubi, concurrciite
Iloriaiur ul coeplum oput perfieial.
lcinpuris ct loci o casione, niliil ncgabil (lomino
iiostro, quem iioii soluin liciievoluni, sccJ ct ninxiine Nohili viro noLANco de Dinutio (6) Stephanus
beneflcuin nuper expcrtus est in lieiitlerio suo. S. Genovefu; (licnis .ibbas totusque Erclesiaj ipsiu»
buDiilis convenliis salulem ct vilain xtcrnam.
EPISTOLA. CXXIV,
Copiosns esi (livinx graiia; siiius, qui neo deficil
AD BtNaiCVM AURELIANENSKM EPISCOrUM, EX l>£RSOM
ABUiTIS S. EVURTIl AURELIANCMStS. siiigniis, et sutUcit imiTersis, disporsos coltto'it, er-
Conquewur de Ttyio exailore, a quo op})rimebaiur. raiites revocat, reJeiiiites amplcctiuir. nolentes
Dies iribulaiioais el augustix Jies \\xc. Litieras Irahil, el iiiviios compellit inlrare. llujus dcsiiterio
tiumini re;;is sollcitiidine noslra impetratas, niiui- tlcTotionem vesiram gaudemus accendi, qua; ter»
frlro et cxactori regio porrcximtis, el in carnin rcnfle militiw labores infructuosos contemuens, to-
oblat'o:ie susliniiimus pacem, ei non veiiit ;
quxbi- lam se, ut audiviinus, ad pabnani supern.x vocalio-
viinus bona, et ccce turbatio. Supcrbo rcsponJit, et nis extendil, dum aut in opera misericordiar libeiilcr
non est aTersus furor ajns, scd adbuc maiins ejus B erogat sua, aul in exemphim juslitiae bumiliier bon.i
1'Xieitia. Dixii sese nec iiticris oiieiiire, iiec manda- proseqiiitnr aliena. Crescal In dies voliiutas Iijpc
lis, nsi speci.dia reciperet iiilcrsigiiia sibi et div bona ci lênepliceiis el perfecta, iil ecclesia, quam
II ino rcgio cognita ],S0 ^^ compcrta. Prie*lani aDdificalis, regularilius disciplinis (7) per Induslriam
1'OEirain iion soluin noii rcsliiuil, scd qiKtd resiJiûin vcsirain possit instriii, per abiindaniiain snppleri,
iT3i abstulit et abduxit. Movcnt paa-rna visccia per proviileiitiam giibernari. Et qnoiiiam swTe'o
vesra dolor nostcr, el in liberalone nostia pronio- Dci jiidicio carnis veslr.-e non relinquilis h:ere<lcs,
tionis ve^trae principia consecralc. ne si pîlatini novellarn ilbm plantaliiinem vestrani in partc lie-
tatelliles in consiinillbus invcnerint vos tfpiiiuio, iioruin vctlroruiii hxredem constituile, ut cuni de-
CAinrnune sil pcricnlum vesirnni pariter ac vestro- feccrilis, recipiaiit vos iii a'terna tabernaciila : lu',
rum. ncmum reverii ncc audeo nec pnnsumo, cnni si forle indi{,'enies el orpbanos reliqucritis «os,
Ecclesia iio&lra io <{uoiidiauis doncial iaim^niis, el nicndicare coganlur, el de laboribiis vcstris aKu»
udbuc JacrymsB e)ii« in mosillis cjus. i>arisius com aliquis consequainr gloriam ei boiiorcm. Ne antem
ubbale S, GenoTef»; remansi, esspcc ans ab iiberi- 1S2 benelicia vestra transitoria vei iiiusoria post
!»us consotaiionis veslra; reftci, et in praRsenli ai>- ^ donitil.aionent vestrain appareant, pro salute vestra
gtistui vcsltt) consiiio paiiier ei auxiliu tiberari. nio.Mcmus, consulimus el rogamus, iil ea ririuila?e
EPiSTOLA CXXV. conferaiitiir Ecctesi:e quam coiiGcitis, ne aul ali*
iD c. abbateb S. AHDROBII BITUniC. ciijus iiialitia pos int auferri, aul avaritia iniHui,
Ccmmendat quemdam canonicum apud te Varniit nut polciil a pcrlurbaii, lia deinuin fralres quos
comwovanteiii. iiiibi ad sei-viiiiim Dei coiligilis, inensuram Itonain el
Cbarisbiino fr^lri el aiiiico G. alibalis S. Ain- confortam et cuagitatani ct supereinuentem dabuui
bru&ii Biiuiicenbis fraler Stepuanua alibas de S. in sinuin veslruin, si paupcrias eorum ex abuadatH
Genovera &alutem ei dilectioncm. lia Ycstra sutTicieiiier supplcla fuerit, el eieeniosynat
in rcvocaiione, sen iransiatione frair s Al. cano- vcstr;e perscveranter aiuerint servos Dei. interiui
nici vesiri verbo vobis eviingelico res|ioiideiiiiis : cuinuienJainus vobis sanciae conversationis et indo-
Uodicx fidei, qaare dubiiaui ? {Matih. xiv.) Fra- li» in Cbristo praecipnx frulrem W. canonicuiu
lernain Toltiit srindeie cbarilttem, qui verbo Iniquo iiostium pariler ac vestruiti, cujus couversatitx ii»<
et Joloso Jixit ijos rccipere iiolle lain idoiieum ei ler nos graia Deo ei bomiuilins sine oniui querela
milcia fral.êm, qui fii.os ve&lros «que inleiidinius CDiiimunem graliaiu nieruii, singuiareiu opinioueiu
itt ncslros bonorare, colere et amare. <lraia est no- reporiavil. Suscipiic ia eo parieni visccruiu iiostro-
^
bis socielas ejus, ingrala revocaio, ingratior du- lam, cui sic Ecclesiam nostram concessimus, ut
bielas, qiia eaia a nobis iingua tertia voluit sepa- lanqiiam uiius ex iiobis teniporalia simul ac cpiri-
rare. Placeut vobis ul nobiscum maneat, IgJ ne tualia fralerna cominunione peicipiat, comniuiii
ti niandato vestro Iransferatiir ad alios, aiieiio fralernilate persoivat. Liberalilatem vestram piena
loaudatu uobii» iuiaiujc deferaiiir. grutiarum aclioiie prosequiiuur ,
qui palcfriJuui
(5) Harc epistola cum seqiientl scripia perbilielur erai loparclia Ridandiis illo, aJ quein iiser episiota.
atuio cirriier 1186, quo Jleiiriciis ad cpi>copatiiiii Fundavii abbatiam iii parocbia lie Slegrut, vci
(7)
Aureli.iiiensem elecius, ad Guillclmuin arc biepisco- Megrett, propu ca.^^tniin suum de lielloloco, undo
puiii Kenieniem properavil, forte ul ab eo conse- posteaiionicii sortila est, atque octo canoiiicos rtv
«laiionis nii-iins acciperei; quod videiur iniiuere gulaies iii ea cunslituil, quos ainplis rediiitibus du-
verbis scqiieiiiibus « Diem fesium aciuriis est lê-
:
tavit. i)a:c abbatia dicebaliir oliin i). M.iriae Pontis-
Hiis, ubi, concurreiite lemporis el loci occasioiie, Piiiari, qiiod sita essel juxla poute'n liiijiis noiniiii.s.
iiibil dtnrgabii doiuiiio nostro. >
iii ea jac. nt RuianJiis ilte ftindaior, ac Alauiis V^
i6) Diiiaiiuuni scu Dinaiilum, vulgo Dinan, iiibs liiacciisis, iiiiei beiielicos liujus li.onasicrii pri«
€5tBntunuiuj .Miuoiisi.i diicccsl .MaiIovie;isi, tiij'i.s marii.
^13 Erisro[.i4^. PARSU. AN. ||7T-»tOi. il4
vestiuni (8) sine mcriio noslro (lobis nusistis ei A paitc v(.-<>(r.« niill;itis, (|iii iioiioi ifice cinoiiicos Ju-
«loii:ii)(is affiM tuiii in taiii coiivenieiiti dotio r.itnlli:!- cani, JcJucani ei inJucani (11). Qiiia vers propter
ritcr o&lciiJtslis. Jilaiioneiu rolloqnii regii, Jotiiiitiun Reiiicnsero ar>
183 EPISTOLA CXXYil. cliiepiscopuin ailfiiluruin aoii creJiinus, Jiligenter

&n OUILLeLSiUM Rt^MENSEM AJtCHICPI^COPtiM (!>}. inquirile quaiKio ct ubi coi^veniciKius ei .vobiscum
Sifinificat regem exeir.ine eim ub ilinere liomnuo. possiinus nccurrere. ei Je eo quoJ snperest Jelibe-
Sicut vobis sigiiiru-aveiaui, Pai^r, ad (loiiiiiiuni rarc et tiaciare. Sitpcr iiis omjiibus signiflcule no-
rcgetn Jic milii assignata rccessurus accessi : para- Lis voluiitaiem veslratit, ite vel curraniiis in iiiccr-
tus aJ viam cujus furtuiJoiosa sunt iiiitia, pericnlosa tum, vel pugnauies quasi aurcni vcrbereinus.
ineJia, nuvissima fastuusa. Posl ali(juas deiiliera- 185 EPISTOLA CXXIX.
tioues Deus, in ciijus inanu corJa sunt regum, coii'* AO CUlLLELtlUU SEMF.NSEK AHCIilEPtSCurt/M.
silium Jomiui regis riiuiavii, ei a labore luturi Cotufneritur de episcopo Sihanecleii»i, qui majurem
Uinerit ab&olvil me princeps benevolu^, bonam vo- suum de Borret (12) anathemaie percusserat.
luniatein meam in negoiiissuis commeudaizs; ei si Ordo judiciorum, Paler, inulrs cxcogilads vigi-
luagna miuimU comparari iltibeant, gratiam pro iiis, a quibusdain hoJic Koniaiiae Ecclesiae reclori-
gialia inilti reddcns. Vobis inierira, Paier, ex parie ^ bus luibalur, qui sacris tanoiiilyis aul uoc lcciis
lamuli vestri gratiarum actio el vox luudis, qui per aut iieglectis, non ininiis sntii iu scnieniia pr.vci-
lilieras vesiras suscipiendi laboris exbortationcm piies qiiam in exsecuiioiic crudeles. Sine vocaiiojie
uliieu), cuitsoUuionem ubcrera, compussiunem im- liganl, sine dcleciii excommunicani, siuc coguiliune
milem uiibi ^tiipra (juatu meruerim uon iiega- cunucmiianl. Ilorum de numero conlendii sc cssc
slis. Silvancctciisis cpiscopus, qui servitinletM uostrum
majoiein de Oorrcl, oittni orJinc jiuliciaiio po^lpo-
184 EPISTOLA CXXVlll.
AO MVEI.O.NEM SUESStONE.VSE!! emCUPUM
sito, non tam cscominunicavii, qn.^vtn iliiciiAm ul
(10).
irrcgularcin qii.îlis qualis cxconiinunicatiottis 'aiMi-
Ilortaiar ul perficiat quod inaspeTat itt ecctesia
S. Joannii. leniiatn in cttni priino aspectu juri se oQiirciiteui
Fructuosa simt opora, qua; ei ciiarilas inclioai, eYOinuit, ci vil!:iiii noslram ex ieviiisiina vcl iiulia
et perseverrintia consummat. causa sub iiilcrdicloconciuîit. Et quotiiani, doiainc,

Radiceni sequitnr
rainus, livulus fontem rcfiigiuu) facius estis uobis, paierniiati vestne,
sapit, opus intenlioi;em
ccnmendat. Quod sincere a voliis el nobis snper
quam bencvolamsiinui oxpcrti suiiius ac betielicam.
ordinationo ecclcsia Sancii Jo.innis de Vineis, au- fundimus, ul gervienlcm nostrum prjcbUio
G I**"^^^
ctorit»!e domini papac iricboatum est, perfeclioncm saci-ameiiio staudi ad maitatuu! vesirmit, Ji^^ si
exspecial, H languenf.s Kccie.?ise defecius qiioti-

placci, absolvatis, et tnm super causa cjus quaui
di.wo clam6re ptilsat aures Domtni Sabaoili, ui siipcr interdiclo villse, quaiiJQ et ubi vobi» placnc--
qiii
iiftbitani terram auslrl cum panibus occurranl si-

rit, uoliis ei cniscupo dicn> ei locum asiigiietiii.
tienll. Qua: vobis imputeulur cl nobis, si non bono EPISTOLA CXXX.

peragatur exitu, qnoil botio iitcboatum est priiici- AD NICOI.AUU l>nH>REM S. D.VBTUOLOUvEI .NOVIO)lF..^:>li.
pio. Celerem ac celelirem opcm date et opcratn, iit !psi conimendal Peirvm nepotem suiim.
in octavis Assumptionis beatae Vrrginis Parisius cx Aii>iti(iatn no^strnm ,
quam cbaritas cxcitavit.
(8) Palefridiis, Gallice ;jB/«7/ro« , dicebaiur ei|niis sionensis

setsorius. Gaillelmus Tyrlus, iib. xiii Belli sncri, (12) Disimus Borrelum esse vjllam iv miliiafii^tis
cap. 27. ait : < MiRcral pta^dicto uobiii viro pcr a Silvaiicclo disMniîii, S. Gciiovefje doinioio ascri-
(luemdam famiiiarcm suuiu palcfriduin aibissiiiimii, piam, rii qna oliiri fuermil m.tjor ei scabini. Hniiis.
tftgonlo ferratum. > autem viaria coticessa Cbi liuic ai)bati;e per G;iurri-
((9) Colligitur ex bac .ipislola el aiiis, qitaiiliis dum Andejjaveiisein, ut patet ex charla
coiiiiieui
fucrii abbas liCalor apuJ regein, qni legationes fre- l> d(;»alionis sc<iuenlis : t In iioniitic Dei oiiinip«»leiili.s,
«Hienles, ev reipnblica; boiio penitiles, ejiis cunc cl visibilium rcruni «l invisibiliiiiii Crealori», Gaufr.-
juudeptiac coraniitteb.it. «lusAndegaveitsiwm coines. Nouini lieri volo fideli-
(10) Nivelo de Cfierisij promoius est ad cpisco- iius mcis ei omnii)»3 ad (|'ioruin noliiia;*! istud iie..
pauiin Siieisioneascm aiino 1175. Mairem balmit gotium periineiê del>e!>:>i quoil accodeiitcs , ad
Agnctein dominam LongipoiHis saror con-
; qir.o praisciitiain iiieiim caiionici
«oiigfegjilionis moiia-
vcrsa cffecia esl iii ipsa Loiigiponlis abli.itia a Jo.>- sterii Parisieihis l>ealissinia> virgiuis CUrisli Gcuo-
lcno Suessionensi prx^sule aiiiio 1131 (undata. vcfje, buiniliier deprecali sunl, ut sibi el S. loco
Teinpore auieii> Nivelonis oria est gravis ilLi cou- suo ob aniorxiii) «tiviiii noti.iiiis et veiieratioiieiu
lioversia iuier abbatem et c^nonicos S, Joaimis in ipsius virginis pairouK ipsorum spcciaiis luiippta.ii
Viiieis, ((ui nolebant a sacerdojtijs suis aiuo.veri, de eleeino«yiia;«-ottferr«mus el necessarii sublevauiiuis.
qua superius eginoius. Quuruiii posiiihitioiicm buniililor el libetiler :>itsci-
(11) Nivelo ad monastcriutn S. Joannls vocavit pictis, pro aiiiinabus parenliim mcorum Futcotus
canonicos rcgulates S. Genovefe Parisiensis, iit iitclyii coniilis ei rdigiosae cuuiitiss;e Uiidegards,
rigularcm disciplitiam aliquaienus in co imnvnu- incoruin «luuqiie ob ruinissionoin peccuioiuin iiidiilsi
laiii rcpararenl, prout a sumnio sacru sanclissimx Geuoveric moiiasterio de vilia
poiililicc sibi (tieiai
injunciuiii. Haymundus ilaque prior cjusdeni abb:i- ipsuriim qu;v in Silvaitcctcnsiuti:. sila comiiaiii,
tix S. Genovcfji;, ud qncnt vari:e eplslohe liic dri Ltuneluiiii|iii: |i:i)h': voc.ibuluiit, vj:iriatu tututu .id
giinlur, faclus <esl abbas octavus S. Joanuis i>uis- Jiitfyurr, » cU.
415 STEPIIAM TOUNACENSIS EPISCOPI 416
occusio iion exiilingDal. iMiidcnli 'luqiiur, ei ei ijueiii A sistis, scial sollicila dileclio vcslrn, qiioiiiain dc dio
Ijcet raro video, cogilo taiiicn freqiienler. llsqiic in diem per Dei niisericordiain ei in spiriluaUbus
nJ niorlein inlirinatus siiiu, et loiigo dulore conreclus, proliciiini, el tcinporalibns abtinJaiit, nec esl iiilor
iicc. prxsenlia vcslra, nec lilleris, aul iiiiiilio veslro eos occursus ani Salan, cuni iii IValerna concordia
ioiisolaiionein suscepi. Iteniilielur negligcnli.i, si ei convcirianl siiigiili el coiigaudeant univorsi.
diligeniia coinpenseiur. Coinniunem Palrcin 1S7 189 EPISTOLA CXXXIf.
iiosiruni (15), al)baiein dico seiicm vcsliuin, ci ex- AD ALUEnxUM, S. R. ECCLESl.t: CANCELLARIUM.
treaiis suis, ut tinico, pruximuni lionora, obsecro, Ipsi commendat neqotia cujusdam clerici nobiiis, quoe
ut sis longxvus supcr terrani. Pelrnin meiiiii, si in curia liomuna uyilabanlur.
cxcesseril, corri;3;e; si opus hnbueril , tlerciule : Rogare, Patcr, pro aliis coginiur, qui pro nobis
culpas ejus iion fovco, sed nalurje faveo, qiia inilii noii suincinnis inipelrare. Priinum charilalis afie-
iigatus esl. ctiis imperal, secunduin iinproperal necessilatis de-

EPISTOLA CXXXI. fcclus. Inler hscc non minus scqueiis eain qu:c foraH
AD W limorem, quain de benevoleiilia vcsira pr»-
niiliil
Cratet agU de equo eleganli sibi ex Daiiia misfo sumcns, palernitali vestrs^ oomnieuJu pr;esenliiini
Ueverendo pairi ei aiiiico W. .scniori (14), con>e- ^ laiorem A. subdiaconum, cujus numeremus aiino- si
iiescens, vivere et viderc dies bonos. rum tenipora, juvenis esi; senex, si niorum mcnta
Digna vo.\ ost l)enelicium ca|iienii? obligatiim ad computcinus. Adolesceiitiam snam sacris cxpostiit
aiilidora sc crga quoinlibet profiieri. Aliter si qiiis lilteris supra coaiianeos siios, concipiens et combi-
cgcrit, aut indevuii stalnam colul, aiit ingrali siiiiu- bcns el propheias in Evangelio;, ei Evangclium in
lacrum adorabit. Infausla hxc prodigiuruin suboles, pruphclis. liis a<;cedit quod non frequenter accidit,
quarum prima inronnis, secuiidn inramis, uiraqiie gencris claritas, qux etsi sola non suITicit, cum
«ine laude, neutra cst siiie sorde. liidevotioiiis aliis proficil ad virttitetn. Dignus esl pro quo el ia
obscurilas, ingratiludinis objceni a^, bcneficia pr.TC- sacris auribus fundaotur preces, et a piis nientilms
lcrila sepeliuiit, piaesenlia corrunipunt, fulura re- adinitlanlur. Rogo ego devoius famulus vcoler, ul
lielliinl. Harum contngia fugiinus, liarum consorlia in curia sancta per vos ei non soiuni supplicandi
«Uiloslainur. Doiiiim veslrum sic accipimus, ul eire- pandalnr aditus, sed el in negoliis suis feli.v ac fa-
clum dilectionis veneremur in muiierc, el afteclum cilis pr;cbealur exitus impelrandi.
largitoris in muneiis lurgilore. yEquum esl ut pro 190 Ef^lSTOLA CXXXIll.
equo lam solemni solenines referamiis gr.tiias.Q AD AnG.A,TEM SA.M.TI DIONVSU (If)).
qiiemsederedecoret aut pontifices maijnos, aiil prin- Fucultaleni concedit cuidain canonico S. Cenovefa;,
cipes palatinos. Aliortim scssorcs videni et invi- ut habitum S. Betiedicli suscipiat.
dent, ncc facile esl apud nos coiisimilem aut prelio Soliis est cui omne seoreium patet Deus, et qiti
jirdicabii fines terra;, ipse judical operuni ei

mercari, aut obsequio promorcri. 188 Si qna fuit fines
in dando mora, convcniontcr purgata csi, nec ali- lenninos votunialum. Inde est quod desidcriuiA
qiiod traxil ad se periculiim, qii;c tam pleniim mu- fralris K. canonici nostri cupicnlis ad monaste-
iieris cxliibnil increiDeiUiim. Diiclor ejiis nec siii»- rium veslrum transire, iiec commcndare volumus,
ptui pepercil iii pahiiIo,ncc veiiiculum sibi usurpavii nec repreheiidere audemns, illi oinnia reservantos,
iii equo : quod lostantur cl pili jucunda mollilies, et qiii lempore relributionis uppendet meriia siiig liu-
jiibarum compositio diroctj, colium sncculentum, riim in poiidere ei stalera. Sed iil veslrsc pcliiioni
cluncs pingiies ei ;ei|u.)les, ili:> non demissa, lalcra el ardenlissimae fralris saiisfaciamus volunlali , li-
plana, color aureiis, lotiis piilcher, ct macula non bcrum et absoluium vohis ciiin coiicedimns (salva
esi in co. Quov. dc slatu fratrui-i noslrorum qux- iiubis eiecmosyiia dumus, quaiii ipsc el inalcr siia
(53) lliigoncm soiliccl ahhalom S. Harlholomnci rum Danicariim, siili aiinum 1207 Fiiit hic quu : <
N)viomensis, siib ciijiis disoiiil na iii rcligiouis ob- D quc aiiiuis lalalis Guiilolino abbali Ebelhoiiensis
(icrvantiis simiil fiieranl ediicali. coeiiobii qnod ad Sanctiim Par.ictetuin Latini no-
(14) Guilleliniis priiniim (anoiiicits s.xciilaris S, miiiabanl eiim e collogio diva; Genovcfa! «luod erat
Cenovef;e, Honiiam rognlarem amplexiis est, cum Luletioe Parisioriim, evucari in D.iiiiain uiia cuni
canonici rej^nlarcs S. Vicioris in eamdi-.in ecclcsiain aliis ejusdem coenobii sotiis cnraveral Absalou.
per EugtMiiiim papam ol Liuiuvicum Jiiiiiorom fiic- Ili apud Danos vjiam moiiasiioaiii ud Rogiilam divj
ruiit iiiducii aniio 1148; indc ab Ahsalonc Roschil- Atigiislini, ciijusmodi Luicliis ex iiisiit-.ilo S. Vi-
deiisi c|iiscopo expoliliis vocauisque esl iii Daniam. ctiiris cohieraiil, priiiiiiin .<;niit uu.spicali. Guillcl-
illuc(|ue per claris.simum Saxoiicm t;raminalicum, miis veru, cino ob vit£ sanclimuiiiain, lum ({uud
{;oiiiis su;r. hisloriographniii elegaiiiissimtim, tunc facla qiia-du.n mir.icnlosa, ila Iradilur, posl cjiis
lio-.cliildonsem pi;epiisiium, diiciiis, tolus in refor- ubiinm cssciil oh.servata, iiiler sanctos cxiiide lela-
inando nion:isterio sui ordiiiis in Eschil insula, ei Uis est, a;)peliaiiisi|tie saiicliis (ûillehnus Patisioii-
in allero a?dilicaiido, non sine gravibtis a-riimn s bis. I Epiiaphiiim ojus liiijiisiuudi circttnrlerliii' :
incubuit. Sicque plenus incrilis, prope cenlenariiis Parisiii nutus, nHlis jdclisfjue bealus,
itiigravit ad Cliristnm aiiiio 1502 vcl 1205. Pustoa Mundo sHbliitHs, jiicel liic Cuilleliuus Humatut.
in iitimcriim sanciurum ivIjIus cst. Vita ejiis ab (15) Ahbalia S. i)iuiiy:>ii iii Francia secundo al>
uuctore syncliruno et oonliibernali conscripia ha- titbe Ltiioiia lapide urdinis Renodiclini , rogum no-
itcitir apud Siirium cl Hull.iiidiiin ad (iioiii G Apri- hiruriim sojiiiloiis illiiblrisiim.! , fmidjla osl a l>a-
lio. Oc »jis obilu ii;i.'c ImIjcI Poiilaiius, lib. M He- ijilicrlo Kr.invoriiiii irg'; liii;iis nominis priiiio
;H7 EPISTOL/E. - PARSII. AN. 1177-11.2. 418
Ecclesiae nostrse conluienini) iii nol.iscmn in lia- A C(.s. MeiKlioni. rxsiii .iu vagi ei profiigi super ler-
Liln nionaslico Deo descrviat, ct ex eo fruclmn ratn, satnrntiiiir up|)i'obriis, cl ccce p:inem filioruin
comcduiil caiics, oliii labernaculis jiis<oruin viilpcs
capial bealus Benediclus, cui sacrie religioiiis pri-
iniiias saiictus conluiit Auguslinus. Tesliuiotiiiin) fovcas liaix-nt ct volucics coeli nidos. Superbiuiil iii
eos laici, et in coriu|tt<!la pccuiii:c spc.in poiKMiles,

periiibcmus ei, quia per bieiinium et quadrimesire
fcrme spalium qiio nobiscum denioraliis esl, reii- auruin in quo confiiiuni lidmincs, snb cxsccrabiii
giusc, maiure ei honeste sesc liabuit, ei disciplinis soniiu proiniliuiit eis, quorum oculi niuiicrilju& tx-
regularibus inlenilcns, sic omnium fralruin rccepil c:rcanl(ir. Delogaii a domino papa (17) judices,
graliam, ul niiilius mererelur oflensam, qiianlum iicuit, processerunt, sed ad iiovuin sacri
191 EPISTOLA CXXXIV. itpostolalus mandaliim duobns sibi coiijiidicil)us ad-

AD CISTEBCIENSEM F.T CLARrVALI.ENSEM AIIBATKS. jiinclis, iil nequaqti-aiii nisi siib scplenario nuine-
Agit de converais Grundimonlensibus in clericos in- ro(18) ncgolium iraclaretnr, inaliierunt liumilitcr
surgentibus. fiibsistcre qiiam inntililcr laboraie. Jam antea sub-
Venerandis Pairibus Cisierciensi abbali el Clarac- didcruiit excuniinunicatioiii Slcphanum qtietndani,
vallcnsi spirilii consilii animari, et spirilu fortilu- qucm conversi irreverenier ct coiitra sacros caiio •
diiiis armari. " iiesin locurti prioris, qui nec ccsserat iiec dccessc-
Neinrinno peragaiitur exilii, quae bono a vobis rat, inlruscranl. Omncs illos, qui ei innquaiii prioii
iiichoala sunl, vigilol, obsecro, prudenlia vestra, obedirent, sub cadcm scntentia concludenles. 103
iil senleiiliam, quam cum summa deiibcralione lu- Assigiiaverunl etiain vi-înti cellas clcricis, in qui-
lisiis, a6tula barbariesnon iiisidiando circumvolet,* bus siiic inqtiicialione conversorum patificc Deo
non lalcndo subripi;it, non inficiaiido corriinipat. scrviient, cx lilieris domini pap.e, inteliigeiiles me«
rrMdenilorcs sunl in gcneralione sua liliis lucis, et litis esso ul in propriis dumibus viveietit qiiaiu in
iii errore suo facile habiiiiri sunt consiliarios et atienis incndicarenl. Oinnes etiam de Grandimoii-
f:iutores, vel eos qui corrumpunlur pecunia, vcl lensi ordine, qui hoc coruin mandatuin inipedireiit,
qtii .itlulationibus niolliunlur. Necduni exsecutioni excommiinicaiioni siniiliter stibdiderunl. Conversi,
niandala esl scnteniia, nccduin tratisivit in rein jti- et qui eisadhxreni, iiec liinenies Dcum, nec hoini-
dicalam, ei dilalionilius improbis delatorts supcr- nem revcrenles, ulrumque arliculuin cxconununi-
biitnl, dcluduntiir jiidiccs, meiidicanl clerici, Chribli cationis incurrcrunt. inde esi, Paier sancte, quod
p:iu|iercs exsulaiil, ei adhiic in domibus, qii;is cis
ego mininia porlio ciericoriim vcstrorum, qui oni-
assignastis, vulpes foveas habent el volucres coili „ nibus his inieifui, sanciiiaii vesirx
ves preces fundo, ut
«idos. Ferveal iii voliisjudiciarius ordinis vi};or, nec zglo justilia! quo fervelis, occur ratis superbientibii»
niinas principuni liincns , nec siniulatas hypocrisis laicis; aiiiino inisericortliui quo diligitis, uppresbis et
ialebras adniittens, nec prolixis ei putitis siib spc- huiiiiiibus cloricis succurralis.
cie rcligionis faucibus doferens, el ui judox oinnium
194 EPISTOLA CVXXVL
rcniuncrel conscieniiam veslram, el favor huininuin
AD LU.NDERSEU ARCUIEPISCOPI'11.
cotnniendctfaniain.
EPISTOLA CXXXV. Petrum nepolem, canonicum S. Genovefte commen-
192 daty ut eum beneficio gaudere curet,
AD A. S. n. ECCL. CANCELLAUIUM.
Hogal ul se prwbeat propitiuru clericis Orandinwn- jucuiidam Petri nostri pariter el vestri conversa<
tensibut adversus convetsos. tioiiem laiilo gravius est nobis vel ad lcmpus ainit-
Lncluosuiii in Ecclcsia Dei specldculuin lideli ac lerc, quanio graiius essel ea perpeliio noii carerc^
flcbili compassione dignuin proscqunnliii'. Graiidi- Si niiniercinusaniioriim leinpcn, jiivenise->l; senex,

nioiitenses convorsi, miscrabileni coelum clerit oiuin si iiiorum iiieriia compntonnis. Intcr scholares sub«
cvsiiiantinm, barbas prolixas lauqtiain cornibx vcn- tilis, inter cLiustrales huiuilis, ibi verecundus, hic
tilanles (16). Prudcnliores suiit filiis lucis iii geiie- {) vere tnundus, ubique nvide l.iudabilis, quia iiun-
raiionc sua, ct siniplicitulein columba: serpeniis qiiam avidus erai laudis. Iii Ecclcsia iiostra simiil
iislulia iion lam fiaudulentor circumvonil quam vio- ct siia vorbo naluralcni, scriplo civilem, re el coii-
loiiier alisorbct. Ex ilio venerabili quondam coUe- sciisu cuin niraque canoiiicam , cutn beala vir*
gio ininistri allaris posiii sunt quasi signuin ad su- giitc (19), cui assisiiinits, obligaiionein conir^-'
giitam, et qui cos videni, niovent capiia sua sii|)cr xit(^), cujus soiiitioneni nec prxlaius debet con-
(IG) Pcr cornibas iiilelligit hircos qui cormia (17) Episcopus scilicet Carnotensis , el abba»
gestant ac barbas, quibus comparat cl assiitiilat S. Vtctoiis Parisiensis.
loiiversos ordinis Grandimontensis. De conlroversia (l8)PraDlerlt03 duosjudices in caus;i Grandimon-
aiitein eoruni cuni clericis lixc habct Jacob dc Vi- teiisiitinciim iltis numinaii fuerutit abbates, C'Ster-'
iiiaco iii Uisioria occident., cap. 15: f Liimi. us hti- cieiisis, Clannvallonsis, S. Dionysii, S. Gerinani a
ni:)iii generis ct tuliiis religioiiis c:illidiis iinpugiia- Praiis et S. GonovefjB. De hac coiHroversia cousule
tor, lam sanciis ol salularibus iiividens iiisliliitis, alias cp siolas.
iiac ocrasione iiiurniur valde. poriiiciosiiiu , scdilio- (19) S;iiicia scilicet Genovefa.
nein t-t scandalum snscitavit iiilor clericus ol hiicos, I iioiligit piofessiuiiein canoniiam, quani
(itt) voc»
inunaohus ei conversos pra^litli iiioiiiVblerii Giap.dict scripU) iii oixli'bi;i S. Getiover^ ctniscrai. Non ila
HIOIU»., > 01«. ei;!l ji.li'iuum t.'.ni :ipud canun;€0S quani apud inu'
11» sTr.piixNj ioiin\(.i:nsis i:ris(:()pJ m
cederf, nec subdiiiisiMtsluiarc. Tanij (-1111) diliêitiiu A î lniniili sollioiiiKline tiîieficia vcslia proscqi!!-'
riiraviinits, (aniis itttpcinliis csiu'iitiiis, (aiito Tivoie ninr, illiim iii vubis (1 -xis gcnibtis aitoraiiies, de
fovimiis, iit eum soliiluin ali iil cJiciilia nostra rc- cujtis pleniluiline acrep siis, iit ct clt iril:»s vrstr.'»
iniKere niliil aliud qu;iiii amiuore a^slimeiiiiis. Ahsil non deficiJlsingnlis, ct siinicial iinivcr»i3. Cnl.nnum
iit ncc()Ii:ilus excat a nobis, et laiiqunin ventis ex- qnassatiim conlcrebani, al i iinum rumigaiif. cxstin-
posiius siiie tiluio clericus , sine slipendio iniles, gucbani, cl ecce a qiialnor yenii» insiilTlnnte Eupcr
s:iic sulatio logaius (liscurral, ntiraciitum suis, spe- nos Spiritn 197 ^*'» bcnrficiis et oniionibus Te-
ciaculuin alienis. Ne taincn vestram offendamut stris ossa noslra nrida reviviscant. In falsit fratri-
graiiain, ne vcslrani iitcurrainus ofTcnsain, ouin non biis |)ericiila p:issi, in consilio dolos, prxjiidiciuin
(anqiiam apml nos dcpositum volis resiituimns, scd iii caiisa, violfniiuiit in fnga, ejeclit pui.<iali, nlllicti
tjiiquam nobis .ipposiliiin cum vobis interiin coin- coniiimeliiE, saiuraii opprobriis, saccr.Iote cl I«tIu
inciMl:imu8. Quod si per Dei proviilemiam, ei opem Iranscunlihus, seinitivos a sanolo Cistercicrrei or-
siiiMil ac oporain vcsinim, ab liuiniliori nd siibli- dine veri Saniariiani discipulo susccpii siiinus, ct
niioioin graduin, :t scnbcllo ad cttiicJrain, a pitl- non tisquc in slabulnm, scd Us(}iic iii ciihicnlnro
vcie suljjeciioui, aJ specnlam rfgiminis (21; cum panein filiorum cnpio e ciiin
gciiiiiicis suae perducti,
voc«re conligerii, iii hoc lauilabili profectii cl pro- n eis sumpsimus, quibus micje cadenles de mensa
veniu plenam 195 ei nbsolutioiieni indulgentns, doniinoruin noslroruin suCicere dclMiisseni. Colle-
ple.iani lonceJimns liljcri.ttein. gistis exsoles, susccpislis cjeclos, jnvisti.s pusill.n-
nimcs, rcfovistis flebilcs mendicls stipcm qna;

EIMSTOLA CXXXVil. ,
AO G ABBATtSI S. 6.iTVR!.
«<ifficerei , imbecillis opem qnse prcficerel , sim-
piiciuiis consilinm, supplicibus auxilium impendi-
Rogai pro qiioiiam fnyiiivo , v.t culpain ipii con-
donei. stis. In bis omnibiis quid retribnore possiimus
Cburissiino doniino et Palri G. abbaii Saiu li Sa- doniinis noslris pro omnibus qn;c fcirlbucinnt
lyji, SiEPiiA.NLS dc Sancta Ccnovcfa diclus abbas, nobis? Rciribnat tobls Dcus if.cnelem justi, q i
coinmuncs oraliones in Doriiino. nos quainvis injuslos in Domine justi recepisili.
Asperiiaiis el duritiae plerique noF ajûiinl, qiio- Sed qnoniam negolium nosirum lanqnam in stalera
lics pauio acrius aut errantcs corrigtniiis, aul cor- ajipeosuramovetur adhuc eJ Quctuat, et sumnii
ripimns inquieios. Quod si hipsun' relevare, |,9S pontificis cxamen exspectai, nos in sola Dei mise-
pcieuniein reeipere, menilicaniem pro foribus au- ricordia sperantes , sancUB palernitalis vestrae
tlire iicgliganiua, crudeles iics denuniiani el proxi- q genibus aflvoliul snpplicamus, rogainus el obsc-
inus boniicidis. In pritno si excesserimus, non exl- cramas in Domino, ui quod in nobis coepislis fidc-
gelnr ul a cobis subdilis (22) veniam poslulennis. liter ei bcnevole, feliciier ac benefice compleatis.
In secundo coniideraitdum esi qu^-nia discrcl oiie Oiationibus vestris ct consiliis commendaintis
icgi debent qni pncsideni, »t circa subditos pcrciin- causam nostrain, timcntes ex bis qux pnccesse-
tcs misericordia vigilet, cxcitetur pieias, inoiuin riint, indignationem et iram, immissiones perange-
pariier ei laoduro vindiclx paiernus vincat alTd lus. lus inalos, convcrsorum noslrorum astutiam, po"
If.de esl qiiod pro prjEsenliutn laiore Iralre nuper ct leiiiiam, superbiam, fusliim, suroptus, ambilum, ct
caiiunico noslio preces fundo, ul supplicauli paii- alia qua) lerrori pauperibus et divltibus snnt er-
dalur aUiius, coUigalur v.igus cl profngus snper rori. Valete in Domino sanclissimi ac beatissiint
tcrram, ne in salUi salulem ainiiiai, in excessu de- Patres.
cidal, in niora inorleni incurrat, brevi ad se rever- IS8 EPISTOLA CXXXIX.

s<i& paiicus dics, qiios foiis cum carnali inairc pue- AD PETRCM OE DACIA.
riliior egii, in grcniio mairis suse spiritualis niulia HoTtalur eum ad perfeciioTa magii ac magit amplt'
ctenda.
poeuitcntia viriliier redimere coatcndit.
Amaittissimo fratri Petbo de Dada, S. GenovetJC
tPlSTOLA CXXXVIU.
canonico, Stephanos de S. Ccnuvcfa diclus altbas,
AD ABitATeil CISTEIlCIENbEM SWB PKBSOMA tLF.aiCOIlUli
CiU>0lUO.STt.NalU.M. doposilo Sepleniriunis frigore flaiuina diariiatis ar-
Craiet re[etunt pro beneficiis sibi collalis dere.
Et si non coiuligiia graliaruin aciione, pia tamcn Sulitam non snlntain fralernitalis ct graliii; tibi
n-Aclios prufetisioiiein religiosant einitlerc , .nc rota defensio conlra insidias inimicurum incornm. >
|iiiblice profcrre vcrbis qnibusthim coitceptis et Kogal Lundenseni archiepiscopum. ul iicpu-

(2i)
(tciefininBlis, scripioqite consigiiilis. Scribilur de lem suuiu Petruui canonicnm S. Gcnove!ic iii p:i-
B. St pUano de Mnreiu Inndaiino ordinis GianJi- iriam remcanieiD aliqua pr<elulura colioncs:6t, qu<ul
ntorilens b, :Uqiic:intea caiioiiico re^nlari, qno ciitn I quidem effectuinesl cuin sucr.essii aviinculo snu iu
scrip8t&»et prufessiunein siiani iit cliarta, eain cnpiii episcouaiu RoscliiUeusi, queni, pusl ab.licaiiuneui
suo inipusuii, dicons t Ontnipoicns el nn.scricors
:
Lscbiili, cuni Lundensi pritn.ilu, cx dispcusatiune
Uens, egu Ir.Uer Slophanus proiniuo lilti ine ainudo suinmi pooiiiicis, lenuerat.
sorviiuruin iii liac ereino iii iiile cailiulica, ci pr(«- (22) lliiuc locum desuntpsil cx Rcgula S. AugnsL
plcr lioc puno cliarlaiii isum siipcr c:ipiil tncnnt, el cap. 10: < Qnod si ino liitn vus excessisse seniiini,
aniiulnm isliiin digiio ineu, ni in die oliitns iiwi
iii iiun n vubis cxigiturut a vubis subditis vciiiaiu pu-
ut inibi li:cc pio.nissio ci bxccliaila sciiiuin cl s. iilciis.
491 EPISTOLyC. — PAIIS l{. AN. 1'.77-1I9S. 412
reieryr.tmts ainUiliam liclcii incmoria , nec liiaiii A 200 partein visccriino meoruin in aocriflcio Do-
compeiisaii(es absciiliain, iioc Intiga U;i°r:<riiin S|).itia niiiii offerri , et uiiicum filium meum tanquam col-
facili .sallii desidcrii trnnseuiMes. His atreciiiiiin p.-isii^Mtuui cum Isaac iniponi supor altare, necduin
sibus occurrunt sibi culloresci disriftiili cliurilaiis, tainen patieiiliaui sivc obedientiara Abraliac itnilari
soliiciuidiiiem siiam solantur. negligeiitiam ncgti- possum vel asscqiii ;
qui."» el maternus excludi&
gunt, tristiliam fugant, et arlinciosoquodam naturx animiis, et sexus i» me femineus non admiuil.
coUoquio sibi coniabuiantur absenles. Currantwiter Inter hos iierati partus dolores e( antiqui puerperii
nos hsec religiosa comniercia, et quod invidet coni- renovatas angustias, nihil est qiiod consciaiioni
Dieantium iaril.'is, communio siippleai voiuntatum. mex sufilciat, nisi tunium crucis cl psssionis Bo-^
Congaudeinus tibi quod, deposila veJust.T nativilaiU minicx mcmoria, pro cujus eaaltoiione et hoiioro
aviia barbarie» tolus in Ciirislisiiam morum coin- lantse in leriis glorix Qiius in hac perogrinaiioiie
pusitionen) utansuevens, ei quod .<%ihi<êft mui.t> ses3 proposuit pati , et si uecesse fuerii, cum Do-
lioiie nigelise pellis faccre non possunt, candida mino cruciflgi. Peccal in Dei Filium, pcccat iii
glacialis D£Resmarctii£ progniies ('2?) in te paiiter Spiritum saoctum, qiii in (am devotn cl rcligiosu
ei de tu sibi gaudet fuisse collaiun). His accedunl ejiis absenlia regnura ipsius in aliquo prrinrbat, et
rcgularis observaniix disciplina, qua in^biitus es iu ^ iu aiium statum coniemiit invulverc , veS pemiitiii.
d.iustixi, sacrae Scriplurx doctrtna, quaiii iu scholis quam in eo qtio pacincus cjtis egressus sub quodaoi
didicisii. Cx ulroque matuiinum ei vcsperiinum sa- soiatio populum sibi subditum rt^dJidii niiuus flen-
ciificium olKerendi Deo voluntas lua bona et bcne- tem. Hsec ideo , Paler , vobis scribo , qiioni.Ttn jpc-
pbccns et perfecia. Uxc iu %(itie tuu lenera lenere ciuliler cura regni mihl injuncla malernum inovet
le vuiumus. Juvcniutem tuam juvat iios iii hoc [)ro- ct monct aiiimuin nieuni, nt provida suliicitudine
fcclu profici&ci. Dics extresnos luos si j|^3 couii- vid6smf ue vel circa ecclesias, vcl cin-a principcs
gcrii aniiis ecncscere , iion coutingnt aninii-i sc majores 8cu minores, civiiates, oppida, vel popu-
iiescire. Intcrim dc slatu luo solticiii per nuniium iuin immulentur allrûa, quibas devota peregrinatio
vcl per epistolam certilicari desideramus qitid agas, filii mei regis indignari debeat autturbari. Proinde
quid agant lui circa te, quid et nos spcrare dcbca- rogo ct obsecro, ct tanquam devota Qlia Roman.^
inus Tttl de rediiu »d nos, vel de redditu apiiJ Ecclesiac fideiilcr consulo, ut negoiliini Turonensis
luos (11). Salutan; te oianes fiatres nostri coin- et Dulcnsis Ecclesix usque ad redituiu regis, quein
inuni debiderio , de (e speranles prospera, ti- desidcraoius et speramus in Do.aiino, diETeralur, el
roenles adversa. Valc ut voiumus, vclis ui valta- q Turonensis Ecclesia, qus unum e prscipuis mem-
IIIUK. bris coronx' regiae masimum inler aiias obiinet
EPISTOLA CXL. locum, de patronatu regio gaude;il, ncc Dolensiuni
dolcal vel impeiu vel incursu. Nec enim paiiciiter
&b BOUJNUU PAPAU 5U& PERHONA RZGIHJS.
FRAISCORUU (25). sustiuere poterit peregrinus noster per Dei graiisni
Rogat ut di/ferat jadicium ferre tttneôlie archiepi- fortis adhuc ei poteos, nec regni principes xquiA
tcopi 'iuronensis el epitcopi Doleniis us(fue ad oculis aspicieiit sub aliodiscrimine juraecclesiaruin
reditum regis.
suarum currere, qu.-e lempore bonffi memoria
Uaterno coinpcllor aSectu, per succcdenles siii- palris sui rogis 2©i Ludovici, rcl suc hactenus
gutarum lapsus horarum, in absenlia fiiii mci regis processeruni, nec aliquo modo permiitent metro-
Fiancoruin nova quxdam recentiaque perpeti vul- politauuiis miiioiis Britaanise Rubquadain prodigiosu
iiora, et meam ipsius aiiimam pertranseiintcni (îa- lacic siiperbitc, vel ciim Jano bicipiteta (26), ve!
diumcoutinuis seutire luomentis. Viderc mihi videor Ccntaut-o birionlcm (27).
(25) RcgnuGi Jancsmarcldx seu -Daciu: scu Da D lippiis anie discessum suum condidU : < Vuluiuus
enitROiHnibusnotiiiinibusaiTicitur, iu Oceani
nia^, liis iiii|uit. et prsecipiiniis, nt clurissiina mater nostra
scpteuirionalis peninsula, quain oliin Cyinbri habi- A. regina stainat cu:n charissiiiio avunculo nostro
laranl, coRStiluitur. Illud Saxo gramiiiulieiis ejus et (ideli Guiliclmo Reinensi archiepiscopo singiilis
incota eieâuier, ut soleL, sic dtscrib<(: < Dania (|ualiior mcnsibus uiuim diem Parisius, in quo au-
iiicdio pcliigiQuctibus itiSercisa paucac solidi con j- (iiaiil claniores hoaiiiunn regiii nostri , el ibi eos
iiuique ii'actu& paries liabel, qims lauta undarbui liiiiani ad hoiioicin Dei ci uiiiitaiein regiii. * De
imcnupiio, pro varia freti obliqnitate discriuiiiiat. > h«c autem regis peregrinatiune agitur iu ioilio bu-
Vucalur auteia giaciahs quia ejus plaga septcntrio- jus epistolse , etc.
ii»lig vehemeuliori riget Irigore. (26) pinxcruiit antiqui bifronlem, cjusque
Janum
(i4) Juval hic ineminissc eorum qu£ scripserat (tguram apposucrunl Honiani in priinis suis iiuin-
Stephanus Liiiuleiisi archiepiscopo Petri avunculo, inis qucis asses vocarunt. Fiiit autciu Janus rex
episi. 157, ui ip«i»arKiuain prxlaturaui procurcl Lalii aiiliquissimiis, ac iii fuiuris prxvidemiis sa-
apud suus in Danix rejîio. g:icissiinu&, ideoque ipsi dupiiceen v uliuui efTuue-
(25) Adel£ scitioel uxoris Ludovici junioris, ma- runc.
tris Philippi Augusii, cui regiii adminisirationcni (27) Alibi vocat biformeiii, et reciius ejusenini :
cuniniisit, cuni in paites iramtuiurinas prufeclus cst pars supenor erai liomiiiis, inforiur vero e(|ui. Oc-
anuo 11%, quo scripia vidolu:- hxcepistoia. Iluruiu casioucm auiein ejusinoJi munsirum flngendi arri»
uieutiunein lacit itigoidus in tcstanieulo quud iîii- puerunl
,
421 STEIMI.VNI rOilNACi:.\SlS EPISCOn iii
A vcrans cnrn aposlolis coiuiimniono paiiis {Zi), cl

202 Ef^lSTOI.A CXLI. in
or:itionc, et in sociali coiniiiiiiiiono s:ici;nitciilalcin

AB H. r.r.ME.NSEM DKCANUM.
prafcrcns, nuijoiibus cral spO'. licnlmn, ininorilnis
IL rlntuv ut ii.'<r couimnuis uormnm, qua' hucuique
in EccUiia Heuieiii peiscoo abat , ab ea exiorrem
dnciimenlum. Ex nliquiis rcgulariiiiu iiisliliilio-
(ien Hou tinal. num (55) (hio sibi loc» dplinucraiit , coenaenlnin
Vftncrahiii cl (Uscrclo M.iyislro U. Uenicnsi Oe- lercciionis el liomniu sonini , iii aliero casiiâiam
c.ino (28) Stephxnds dc S.Gcnover:», s:iliilcin tU tli;- M'(|ii('iiies abslineniiam, in allero can.:iilalain (Oii-
Mlain .inliqiiis F*alribus reverenii:un. liiieiiliani obscrvanles. ^Proccdenlibus uiianiinilcr
Suslinele mo(li(uai qiiiJ iiisipicnli;c nu^:i;, P;>lcr tlt; inissa ad mcnsam. de spiiiluali rcfecliono aJ
el saccrdos rn.ngnns pnsilli honiinis (29) cominoni- corpoialom , pramissa invocalione Doininica (30),
lorinm non conlcmnal. Exiii sermo inler plnrcs, cl signo hcnfJdiciionis supor cibiim ixieiiso (37) rc-
<luod .iniiqna Palruin vcsligia (30) socris iiislitiiia fitieiiaiil 203 convivx' Domliii , niiniis venlicm
conciliis (51), cl a ploriosa hadenns llcinciisi (Hiani mcniein , soiiaiilc ois per ininislerium lcclo-
Fcck-sia diiiiiiis obscrvala quidam cx vol.is imiiiii- ms (38) divino cloqnio, niinc .Tdmonnndo praceplis,
larc conlcndnnl, laiiiinamque aurcam(52)roligiosa; nunc prohibilionibus coorccndo, inlcrduui adi*
coiisnctiidinis, qiice in fronic ccclcsi.Te mctropolcos gcndo minis ct lcrroribus, nonnunqiiani blandicndo
omnibiis qni in rcgno qiiadam consolnlioi.ibus ci promissis. fcliccs cpulau, qu.e

npposla liicel .siiiil,
siudeani dclere dcjiccro con- «lon crapnlani provocaiil,.scd sobriciali descrviuf.l,

.siiigiilarilaie (53) , ,
culcare. Singnlari qnodam privileglo sctlcs Ucmciw €t p.islquam sumpt.-c lucriiil, «rafarum nciione
Gailiarum ecclesias cmii.cbal, pcise- clauduntur (39), (lcrclinqucnics pauocribus alinio-
s:s iiiler alias
riint. Alii aiitcm ipsum Noc , vcl sallcm cjiis filinm clcsine Ucmciisis omncs rcgiilarcs inslilulioncs«
j:iphetnm fnisse di\cruiil, qlii dii:is gcstavii facics, qiiarum magnam partcm jani dimisoranl duabus
qiit) 1 diiplicfin vidcril innndnm, iiliiin sciliict tpii soliim rctcniis, scilicet viiu comiiiiiiii iii rcfcclorio,
prriit aquis tlilnvii, el alterum posle:i reiiov:iinni. et nortinno &oinno iii doriiiilorio.
Jaiiiis anlem qiiist|iiis illo fiierit, lcmplum li:ibiiit (36; Sctiipcr inos riiil apud Cinistiaiios bciim
lloin:i', quod paris claiidcbainr , el bcHi
lcitipore invoi:iic anle rfifoclioiiem. Tcrliilli.iniis eniiii di-
< Non priiis discnmhilur qii:ini oralio adlJcum
aperiobatiir. In nostro niiininonim (:yinoli:iribio cit :
nnuin habcmus Ncroiiis, in ctijus atlvrsa parlo praeûsictur. > liieionymiis cx Pliilnnc iticil do Es'
ccrnitiir lioc lcmpliim ciiin isia cpigraplie : soiiis scu priniis Etclcs a; AIcsaiidriiLc CIirisli;iiii« :
Pace terra marique.parla JdHtiui clnsil. « In mcnsis a Dci iaiidibns ansp'c;iri conviviiiiM. i
Aliqiii linxerunl otiaiii Janiiin tiiiadrirronteni , (37) Id c l sigiio t riicis, quod fiiit seiiiper usil;i-'
cxisiinianii.linie cuiiidein csse ciiin solc, ciii qiialutir ' (nin apiid Chri>>iianos aiitcquam cibuni sunicrcnt,
vultns assi,;n;iniiil, iit a qiiaiiiur ve.it:S qnainor tcste Origcno, iii Joi), lib. ii < lilsl vidclioel hoo :
oibis pl.igas iniuerfiur. veriiMi, ciiiii iiiaiiduc;iniiis vcl bibiunis, hdoi iiic-
inores fiiciimiis, si ifrribilc noiiien cjiis iiivoi:avc-
riiiius, si nosiiiciipso.s vci cibuin vcl |)olum noslruni
pucniiil poei.T , qiiod Ccnlaini Tli<!ssali:c jioptili sigiio voiicrabilis criicis Chrisii sijsnaverimus. »
copeiinl priini cqiios doiiiflrc, cx iis pugiian;, atqnc Ei Grcgorius Nizianzeniis adversus Julianum ait :
ita illis adlijcrere, <os movere \i-
»il atl arbitrinni t Fcrniil qiiosdam eorum qiii &d hoc iicfas idolula-
debaiiiur, quasl ex boc hyp-
ipsiniet essenl ctjiii, tri.i;, crrore alqiic igiiorantia proiapsi lucrant
potenlanri dictisnnliidoiii popuii. Virj;ilius vi iEnei- posiqnam co admisso doinuin se rocepissent.sodalos
dos vocat Gcnlainos birormesi convictorcsqiie suus inensx! panicipes habuisse,
inisliinique ijenus protesque biformis, dcindc «onvivio fld ciin-uct;iin frigi^l;^: polaliotioin
quod eliaiii legiur in ;iliora cp.sl. Stepli.nii noslri. progrcsso, iion seciis :ic si niliil gravius iis acci>
(•28) Capiliilum cilcsia; H. Mai
( i.i; Iteiiionsis rcgc- dissel, ad aqiiu; poiiibini sublalis oculis Chrisluni
baiur per prspositos, peiio?^
oliiii (|U!)s ouiiiis iiu'r:il cnii) criicis sij;iio :i|)|icllasse. >
tiuclorilas, tain in spir.tiialiliu^ (jiiaiii iii loiiifioi.i- (7>S) llcgnia S. Aug. pr;ccipil ut lcclio fial iii
libtis; noniiuHos laiuoii liabobani sub se doca.ios, iiiciis;i, liisvcibis ; «(jiiod vobis secuiidnni coiisuc-
qni obscrvaiilije regiibiri et discipliiKC tustodise in- tiidincni lcîtiir, ol conicnlioiiibus
biiic luiiiullu
Mgii:ibaiil. iloc m:iiiilesiiini est iii rogulis illi» (|iias aiidiie, nec faucos suniatil cihuni, sed
sol;c voliis
traiiidil l^bbo Kemcnsis arthiepiiicopiis, niiiiiciuiii )
ol aiircs csuriaiil Dci verbiim. > lit conciiiiim
cccie&ix sn:e adminislris, qux' ad calceni opornin Aiiiiisgraniiin sub Liidovico Pio , can. nUiino, ail
Fioiloardi fiicninl apposiuc. do c;«iioiiicis : « Qiiibus cii.uii in roletlorio coine-
(2y) E.\ boc loco ct aliis coiligilur Slcphannm tlontibus ac ictigioso bilcnliuiii tciiciilibus eonti-
iioslium iuisse parv:i: stalur.c cpistola ciiini al- : iiiiatiin lcg:itur loclio. i lii Vitu Alciiini lcgiiur dc
ti'r:i vocai sc pusilliiin hoinunoionciii, hommcm l'.igbcrto cjiis iiiagislro tpnul i vrsperlina appropin-
pai viiiiim ei cxigniim. <|iiaiilc hora,piajtor Quadragos;iiiain inai;iine,Oiniii
(50; Scilicci iii viia coiniiiiini , cl obsorv:iiiiiis loiiipoio tam acftatis qiiain tiiCMiis, part uni cuui
regiilaribns , qux diu viîicrani in h:ic ccolcsia suis, digiio tainon [)ra;par.ituin siiincbnl cibuiu,
(uiliCiiiali. lingii.c iioii parceiis tcctoris, ulroiiiic iil rciicu*
(51; Scilicol Monuniiiio, Tnronensi, Cabiloncnsi, loii iir paiic. *
Arclaiensi, .Mcldonsi ct A(|iiisgianoiisi. Sulebanl c:iam priini Ctirisiiani pia ad Deuni

(5'J;
(52) Alludil ad lainiiiain ill.iiii atiie;im qiiaiii in , or.tlio;;e eiiani sua convivia «<:laudi'i'e. lloc ail
fioule gerebal sacerdos ni:i{,'iius .Mosaic^c bgis, iit Tei iilliaiiiis iiis verbis «iEqiio oratio cu.iviviuiii
;
habetur Exodi i&viii. diiiiiiii, iiide discedilur. > Et Pli.io dc Essenis,

(53) Ut in eain inducanl s:cciilarcin viuni, iiuaiii loq lens do coiivivii pricside dicit « Tuiii illo a»- :
epist. 85 vocal sin^Mlaritaiciii. siiigeiis hyii)iiii;i! in laudoni Dti prinius caiiit, qno.t
(5i) liilciligil nnîisam cuin:niincm, qiia:n ajlric cliam (ylirisluti) obscrvasse iii i.tciia discinitis c.s
frcqtieiilabani iii leroclorio. l-',v.iii'ô!io Huintu) dulv exieiuni iu uion.eiu Olivcn
:
(55) ObservaraiiJ crjjo caiiyiiici cathoJraios -c- (Maiili. \.\vi). »

425 EnsTOL.f:. — i'An«; II. .^N. i 177-1102, m
niam corporalein . et coiivivis siiis spiriltinlcin A Parisicnsis civilas doclrinain (43), Ucmensis Ec-
frti«Uim scrv;uilcs ! In Iiis ol aliis oi)Scrv;iri(iis clesia disijpiiiiani (44). llla iilr:ii!U|tic relinei qiiod
regiilaribiis iiiccilebat Rcnicnsis I"k»lesia, len ibilis iiicfcpil ; bivc si docliiiaroca-poiil, pcricnlo proxiina
ut caslrorum acics onliiiala , ain:iliiiis siiis, ;uiuii- «;sl, ei iion loiigc a lapsu. Occnrrilo, I\ilcr, cxpaii-
rabilis alienis. Si ha'C inuiiiiUMt iu^p«;iiiil (iO), quid sis braciiiis cl apcrli:i visccriluis pcriiicios;c no\i-
diccl gcrinana cjiis ioco ct oidiiic Geniiani;! (41), t:ili [ii>) rcsisliu^ , ct viiile ni aniinum , qnoin dc
quac iiiler alias instiluiioiics ccfles.iasliias rcfc- vobis opiiiio pncdicabat (oinninnis (4C) , crigilc in
ctioiiis adliuc el quiciis fralcriiain coinintiiiionein ccrlaiitcii, iic juvcnluti singuiarittr, ut iion dic.int
sic «ibscrvat, iil niotlcrnain dissolulioiiein non aii- Sicciiiariler vivcrc volenli, (!cc;.ni!S sciicsccns obc-
iniilal (42)? Clainabit vol compalicns vel insuKans : «Ii;il, iic, ({110(1 ai.>.sit ! ;»iiCiijus glori«,'Ix' f.ivon; vcl
Quomodo obscurnlmn esl aurum, mululus cst color aHecii! (iiii.-^jiiaui 204 (ôncukei in tcrra f.iiiiaiii
oiitimus? {Tliren. iv.) Claiiiabiiiil el G.»iiiiaii;i' \:k- vcstrain, ct i;Iuria:n vcs(i'.im in pulvcrem «icdiicar
< lesix' , «iispensalionis levanion liliemidS adinil- Scio ii:niisiicl!idine:n d.nniiii inci Hciiicnsis aicbi-
tciiles ffuan» aiislcrilatis rigoreni : i Ecce Ilenicusis cplscopi !ai;i.iiii e:sse, iil ciiin cliarilali', (\\ix oiniiia
Ecclesia facla esl tiiiasi iina ex nobis, consorric si:o snilcrl, oiiuii:i siisliiici, voluittali (ilioriiin cito ccdat,
vcrefuiidiain nosirain opcriens, aucloritote suu Miaxiine cum gcneralis K.cclcsi;c GLtilicaiKU consue-
i:cpligenliain nosirani defeml.iis. » Uler(|ue c;mlus tudo singtilares portioncs canonicis snis ibslri-
isle fpilapliiiin» polius «iiiani epiiliahiiiiiuai csl di- biiciidas conccilat, cl approbct, el siininii ponlilicis
tcniliini. Usurpubaiil sibi Iiatlcniis, iicc iti)in»:ri{o, aucloritas intn rccUniet. Sed it(.'run) scia tantaiu
(40) Scripsil hanc cpistolani Sleplianns, qu;» (13) Liiicr.c ciiiin inuiluni floriicrunt hoc :rvo iii
bnrtarcliir decanuin lleiiiciiscni , ui ipsc s(5 opiu)- 3Cadciuia Parisiensi, iibi nndiqiie lerrariiMi sclirda-
HCrei (|iiibiisilam Ecclcstx sii;c c anoiii' is. (|ii! jii- ics confliiebaiii. Hac habct Kigordus in Vila l'hi-
4;iiinrcj-iilans observaiili:c, iniaui liaclnr.is >-ci v;»- lippi Atij:;iisli : < lii dielms iliis sliidiiim lillcrartiti)
vcraiil, cxciitcre lenlabani, cl nmisaiii conMOdiJcni ilorclial l'ari>iis; ncc iegiinus tanlMii fuisi>o scho-
«lissolvere volcbaiit, iit priv;»tair. iii «louiibub ;;uis iniuiii f!Ci|ucnli:i!ii Aihcnis vel iCgypii \cl in qua-
.igerenl viiain. IMa'ler liaiic :ititciii cpi -ioLint (te.s libel paite ti.iuidi, qi;,-ii;to loctiiu pracdictum stu-
aJi.« cjiisdcni aigmnenti iiivotiiniiliir iii cliailopiiy- dcndi grntia iiicolebal, ctc. Cum iiaqiic in eadein
lacio ejusdein Etclesiae Rciiiciisis, oua: insi liiiuiiitir iHibilissima «ivitaie iion tiiuiio ilc irivio cl qtm-
pro rereclorio, (lu.-iiuin itii;i csl Aiexaiul. lil p;«p;«*, drivio, vetuin el dc qiKCSliouibus juris caiionici et
altcra ;ibbalis Saiicli Victoris, lcrtia vcro litiu»- civiiis, ct «ie ea facuiiatc lituv. s:>?t3ndis corporilms
«:eniii ill stiiuni poiili(i«;is, <{itani liic cx parto dcci saiiitalibus conservandis scripta est, plena et
scrilio : « Accepinius, qiiod iii eadcin Kcclfsia b;cc p pcrfecla iiivcnirelur (ioclrina , saciam paginam et
iiiii coiisuciiido servaia, quod uiiiversis caiionicis qu.Hslioiics llicologicas doccbanl. »
ftuiiuin incnsa cominuuis, in
er;«l rcfiictoriuin, cl (li) ita rotigiose observarant scinpcr canonici
«jiio, elsi noiiomnibiis «licbus singuii, oinuibus ta- Ucmenses regulareni disciplinani, ui scveriori cal-
nieii ilicbus canoiiicoruin aiiqui coiiicdebanl, cic. ciiio processcriiit in dcliiiqucntcs. Duo cxcinpla
Liccl aiiicin adliuc in cadoiii Ecdcsia saJis lioncsic coiiuiieniorat auctor pidebiiiilaius in siia iiemci!::!
pru.'dicia serveiitur.in rreqnciilalioiic lamcn nieiisa; Tabula cUrono!o(jica , nonnullorum sciliccl cano-
coiuuinnis vos exliibelis niodicuin negiigciilos,
iioii iiicoiMtn, qui cuiii in Kegiilam et in.ijornm riluii
cum diebus, sctt
iicc onitiibus vobis, iicc oiniiibus pcccaiiscnt publice corrcpti
,
in capiliilo vapuLv ,
ccriis aliqiiibus coiiiiiiiini rclcctoiio iiiinisirciur, ruiil, (|uoruni uiius orat Itudbolbus scu Kolanlus,
racluiiiqHe sil pcr ucgligcniiaiu vestrain inlcrpola- ex regali gcnere orlus, et ad episcopatum Catalaii-
luui, qiiod esse contiiiutiin pr;i:dcccssoruiii vcîro- nonsein elecuis. Is ciiii) inte; fuisset cxsctjuiis 0. Al-
luin teiiiporibus coiisuevcral. • Ex bac cpislula berli Lcodiensis episcopi iit sua t;]cclesia itoiiieiisi
apparcl qua ralionc vila coiiimuiiis ab Ecclcsia factis, cum lurba nobilium ei iioii iii vesle dcconli
tieic.ctisi scnsiin exsulavcril. IMiiiio eiiim cuin iii ctmi concaiionicis suis, cxseijuiis pcraclis, dccaiius,
ca viijcrel rcjjularis «lisciplina , singulis diebus ul rcr<;rl C.uitipraieiisis, lib. u, caii. 59, < tonvo-
onines iii icleciorio cibiim sumebanl. Secundo, rc- cavil capiinlum, el lladbolduni objnrgans, d.xit :
Irigoscciiie charilaie, Clsi unaqiiaquc dic adessent Surgitc cl saliifaciaiis Eccic&ia;, cl ddisuin ;ul
iioiiiiulli, iiiuUi laiiieii aberant.Teriio neque oiuncs discipliuam coram fralnbiis prxpûale, co «(iioil
ncqite aliqiii sinijulis diebus, se«l solemnioribus siiie vesic nupliali cliorum cuiii canonicis coiilr:i
l^
laiuiim lelccuinuiii frctnioiilabanl, facluiiiqne csl Uegiilain inliuislis. INi.c inoia surgciis el prucniii-
boc inodo inleipobituni, quod conlinuuiii csso con- ijciis clecliis (Catalaunoiisia) vcslescxuii, ei :i maiû
sucveiai. Taiidcm vitani coinnuincni a tol sxciilis dccaui vulidissim.ini disciplinam acccpil : (ji!:i ac-
inlcr eos obscrvalam abjecerunt quod accidissc , cepia clecius vestibus reinduiws crcxilsc ct <k-cano
aiiiio \10l noiat Feirus Cocquaull canonicus el cum inuxim» oris graiia coram uinnibns «lixil :
eflicialis ilemeiisib' iu Tubulu sua clironoloyica, ubi Gratias ago Deo el pairoiuc iêmeusis i!lccic>i:ecjiis
dicil ipsos deseruisse < vilaiii cuinuuiiiem aposio- piissiiiix gciiiiricis, qiiod lc laloiu hic iii rcgimine
licam ei au^clicani , \il viiain hoiiiinuiii ac sxcula> derelinquo, hinc magis dtligain locuiii isluin, ci iii
ribds ctiris nbuoxiaiii ducerciil. » sedc isia uignain scveritatiS ii.emoriaiii \eiicr:i-
(41) Ecclesia 1'eineusis (lieiiur horor Ecclcsiaruni bor. >
Gcniiaiiia; loco, qiiuJ essenl propiii(iu;e, el cunli- (45) Hoc nomiuc aflicil sa;cularem vilam, ntipef
iiciciiiur uiiincs iii Gallia Belgica. Uicitiir eliam inter canonicos calbodialos adtiiissain.
kOKM urdiiie, (}uotl e.uutn pierjeque adliuc vilaui (iO) Dc hoc dccaiio h.ec scriljit Caiitipratfiisiy
coiiiiiiiiii<:in itgeteiit. in ioco supi;rius alleg.ito : « SoiLrlisaiiiiu.n qticm-
[it, llis vcrbis salis apeitc dcclaral ecclesiarum <iam in Koiiiousi l^cclcîu decaiuiiii, gcncie Aii^M;-
calliedraliuiii s.eoiilaii.^jûioiicm , ul vocaiit, pcr ctim, ab bis qui viruni cognovoi iiiii luibsc aiuii'
Gidliaui fsse rccenier iiid(tct:im. Lcgiinus apud vimtis «pti caiioiiicus suos pro oxfcssilius Viniiiei
Caiiiusalum c.uioiiicos Ttoceusc.^ .sa-culari loga corriiiebal. i
Uiissc doiialos aiuio lOSO, aiii cir'.ilcr.

1»
;
,
,
«7 STEHIAM TOIINACENSIS EPISCOPI m

i|.8ii)i lioiifslalcm f( |.rud«iHiam csse, qiiod anli- A omni siil»j<'Ciione el devolione plcnam i» omiiibit»
qtijim Uemcnsis Ecclesi.T digiiiliilcin coiisenrabil iii obcdientiam.
<»mniliu«, cl a conrcplo, iit ;iiiiiil, incoeptoquc Vetercm acissurx Cran<!iinoniensium pl:)gnm si-
proposiio deyistet, si lioc ci cuni aliqnibns de s»- niiilala qiiadani pnce siib nkerosa ciraliicclatciilcm,
< ro rollcgio vcslro pcrsnailere voliicrilis, el nc de- convcrsi eoruin » verilale qiiam promiserant re-
fonncin bnnc noviiatis forninni inducal, vel admo- vcrsi, reciilivn iiligiorum pcslesnscilarecoiitcudiml,
iieic virililer, vcl liuniililer siipplicarc. non conrMlenles de jnslilia, sed, ul ipsi jiiclilant
in corrnplcld pecunix et cGTiisionc muncruin spcin

205-208 EPISTOLA CXLII.
*D GODCFRIDUM ABB4TEM S. SAT^HI. ponentes. PoM dintinok laborcs, posl multos ad Ec-
Commcnddl quemdam canoiiirum tuum. rlesiam nomannm ingressus cl inde rcgrehsiis ,
posl piiblicalum ordiiiis eorum, dum per nrbes cl

C.omnionilorium misisscm", si i]e: conlemptorio
oppida iiiigando discurrercnt , miserabilc spccia-
iion limorcm. Fralcrinis lamcn urgol alTcclus, ut
ciilttin ; posl deniidalam omnibus sccreiorum suoruin
iioii sitrnni n bonis, ct licel noii invitum invilein,
qiiam appcllant rustoiiiam, domiuus rex Francornin
ui snscepuim minislcrium pulitis onus xstimet
qiii scipsum liodie Doo sacrificium ob(ulil(47), con-
qnnm boiiorem. lo rcgiMiiiic posilis milii libiqiic, n
vocati.s baroiiibiis siiis ei ccclcsiaslicis persoiiis
tialcr, iiuilla lolerandn siiiit, miilla dissimul.inda,
priideniihus et religiosis, pnrtes ad concordiam ei
picraqiic cl vindicaiida, st:<l cum dileclione bnini-
iMiin cl odio vitiorum. Qnis snpicns ct custodict
paccin commoviiet commonuit. Compromissum csl
boc?liilcr lixc onera, solliciludincs el pericnla ne-

ulrifique sub atlcstalione vcritalis, qux inlcr rcli-
lessc csi nos el prxteriioruni bnbcre mcmoriam, giosos juramenti vircs oblincl, quia rurmam pncis,
»'1 prj(»seniiuni gcrcre curain, et providentiam as-
qtix coram cetsitudine regia eoneessa fuisset et
5iimcrc rulurorum. In hoc ccrianiine positus cgo conscripia, observarent, qui adcrant, et ab eis qui
aberanl insianier observari racereni eiconsiaiiter
ti cuin niinus de mea snllicienlia conlido quam d«. :
iiin ,
plus de mea qunm de tua perscverantit
,
210 concessa est ct conscripta, sigilluquc regie
dilTido. Oremiis inieriin Altissinium, cunsignata , ipso clemenlissimo rege fidejussorem

iit qni nos,
scse consiituenle; quod si aliqui dninceps paci lani
licci occulto jiidicio suo Juslo, sivc ad coronam,
solemniier celebratae conlradicere vellenl, eis con-
five, quod nbsit ! ad poeiiaai in prxlalionis culmine
coiisiiluii, nobis prxTenientem gralinm suam con- trartus esset , nec eos in lerra Eua reciperet : qui
vero pacem obscrvarenl, eos sub proteciione sua
rcrnt ci sequciiicm , qua el cominissis frairibus,
qnilius toniigit oos prxesse, coniingat el prodesse, C colHgeret ,
et in terra sua regio palrocinio coinmu
tfl riim ipsis proficienlibus, ad vilam proficiscsmur

niret. Recilala sunt Iixc In capitulo Grandimontcnsi,
et a priore, qui qualitercunque loco illi Lodic prx-
xternam. Inler bscc preccs tibi et universis fratri-
lius nostris dominis meis alTectuosas fundo, uifra- sidet (48), in mnnu Bituricensis arcbiepiscopi , in
ireni Gilbcrtum canonicum nostrum, qui bcnevo- vcrbo Terilaiis, sub periculo animx sux firmala, et
veslram circa se plurimum commendat, ab omnibus tam laicis quain clcricis sub allesia-
lciiliani
tione consilii firmantibus hoc promissum. Et ecce
pro amore meo et Iracietis bcnignius, et plenius
subilo ventusab aquilone vcniens conciissit angulos
«liligatis, paralus ad obscquium veslriim el Ecclesix
domus iilius, ut tam prior illc quam couversi cuin
vesirac, sicut lolum me ortero, sic cxliilteo me de-
paucissimis clericis, quos aui blandiiiis aul lir.iore
> olum.
sccum dciinent,a lide promissa non ininus impru-
209 EPISTOLA CXLUI
denler quain iinpudentcr resilianl, et non veriti
5. niONVsn, s. cer.MANi, s. vicTonis et s. gemovef^
ABBATUM AD rAPAU. veriialem corrumperc, sub quodam sacrilegio his
Ledduiit rationeni de iis qtia; in ncgotio Criindimoit- qu3B juravcrant conlradicaiit. Fraier Dernardusvir
temium egeruni el statueruiit. siniplex, et timens Denm, el reccdoiis a malo, qiiod
Sanclissimo doin. el Pairi, Doi gralia summo I>
hici coiicepernnt, fidci sux secutus inlegrilalcm,
ponlilici, II. S. Dionysii, F. S. Geimnni, G. .'J. Vic- cum qniiigenlis fermc frairibus, laicorum froudem
toris, S. S. Gcnuvefx dicli abbates, saluieu ci ; ut? non scquitui, proniissum scrvat, astuliam fugil, per-
(4T) iItc cpisloia sriipln pcrliilictnr ; nnc M90, biis snnclis secommcndavii; landcm cum lacrymis
dic S. Joaniiis Uaptislic, «fun, ul ait liig^yrdnj : ab ornlioiic snrgens, sporinm ei baciilnm peregri-
• Pliilippns rcx ad crclcsiain bc.-ilissiiiii in .riyris nalionis de manu Guillelmi Kemeiisis archiepiscopi
Dionysiictim msximocomiiatii venit cunsa litentiain aviinciili aposlolira» scdis legati, devolissiiue
sui ,
a«cipieiidi. Consiicveranl eniin aiiliquiliis reges ibidem accrpii, dcindc siiper corpora sancloium duo
Francorum, quod qiiandocnnqiic contra liostes arinn standalia, Gallice dtendaids, decenter insignita pro
niovebant, vexilJum desnpcr altarc S. Dionysii pro niemoria sanclonim niariyrum ct lutcia conlra ini-
tiilela seram porlabnnt, ei in prima acie pngnato- niico.scrncis Cliristi pnynaiurus piopriis nianibus
nim poneliani quod videnlcs adversarii elcoj^no-
: aecepil. Demiim oralioiiibus fialrum se cominendans,
Bcemcs, terriii ninliotics lcrga dederunt. Idw) Cliri- accepta benediitione tiavi cl .spineae coroiix, et
,
stianissimus rcx .iiile corpora sanclorum iiinriyriiin saiKli Siineonis bracliii, recessit. i
Dioiiyîi, llusiiti el ElfiUherii liiimiliier snper pavi-
(48) Prior Grandinioniensis tUnc lcmporis voc.i-
«i"i:iiiin ninrinoreiim iii oinlioiic prosiralus, Deo ei balur Giiiileliniis lilierii, golfectns Guilleliiio de
beislu; Virg-ini Marix cl saiicUs niai tyrii'iis, ol oinni- Treyuliaco suHVagiis capiinli grneialis anno ll88.
m F.miOLM. -^ TAUS H. AN. Hll-im. m
ritliam delcsiaiur. Coiilra ipsuiu qni fidclis csi in A in cojifiisionc clericoruin Craii(JiiiiOhlcnsiiim se t!S!.c
>romisso , ei fiaircs clericos, qul biiii vel siriguli Ixsam ct confii.sain, in proteclione et 212 ^'«••<»'*
pcr cclliilns l.TiMquam caplivi dciiiieiilur, quidam ipsorum l«lam sese |)iofncbiiur et jucundam. Uo-
:oiiversi fasiuelali, aslu ci.llidi, t;lorianies iii vcrbis, gamus sanctam patcrnilatcm vcsirain et, quanlum
confideiiles in niuucribus, ad Ecclesiam Romaiiam lioct filiis, consulimus pairi.ut qui regnum Ftancc-
jccesserunt, ul sancl;im religionem vesiraii), oi pos- riim ct ecclcsias in eo consistentes semper dilexisiis,
înl, circuritveniaiil, ei cedros qunc in Libaoo sunt, in bac pclilione sua el exaudiatis bencvole, el quud
[td volnnlalem suam inculianl cl infleclanl. Ad peiiuir beneflce comjilcalis
'refu(>ium appellaiionis in quo dignitas EPISTOLA CXLIV.
L-oinrittiiic ,
213
Ert>lesi% Komanx consislil, otomnes opprcssi refu- AO DOMlÛM PAPAM. IN PF.nSON\ CLERICORUa
f;iutn inveniuiil, clerici pro se el fratre Bcrnardo CPANDIMONTENSIUM.
iitue aliquam &eiiieniiae proiationem canonice con- Conquerunlvr de convtrsorum suorum imuldbut.
volarunt, $icut et canonice provocanies, sia cl ca* *
Mo^rorem filii paler atiendat, cujus in facie re-
nonioc211 prosequcnics, et canonicam sententiam vcrcnda rcliîo mcndicat gloriam , el verilas intcr-
a vobis vel a dulegaiis judicibus secundum sacros vcntum. Gratis olTerl sancta diloclio veslra quod
B
ranunesexspecianies. Non moveal vos, Pater sancte, debeinr singulis, ut ex eodem tbrono justiiiê, ct
coiifusus laicorum clamor coiitra clericos inclusos, coMSoIjtionum babcant liumiles, et confusioncm su-
ne contra sessorem murmuret asina , ne glorieiur porbi. Id experti somus in nobis, Pater, auxilii
serra contra eum qui lenet earn, nec idiota doceal consiiiique muUorum expertcs, quorum gratiam
clericum liiieras, nec laicug imperei fiacerdotaiia conversi nostri (50) veiiari potius intendunt pe-
saccrdoti. Qamat pro clericis et pro frptre B. qui cunia qnam innocenlia vcnerari, confidentes in bo-
pro juslitia indesinenter pugitat in auribus nomini mine, et ponentes carnem brachium suum. Male-
Sabaolli ; clamat ct in sacris auribus veslris Ghri- dicti propbetici veritatem non vcrentur, armaiii et
siianissimus coiisangiiineus vester rex Francoruni, animant principes bujtis sxciili, plebem sollicilaiit»
qui sanguincm suiim, cujus parliccps cslis, quoli- qiiosdam eiiam cx episcopis alientant, ut quos cx
klie pro Christo eflundil, ut formara pacis qua; pcr cellulis nostris pcr violeniiam cjecerunt, ne cos
ipsum concessa, conscripia et conlirmala , et post- monasteria recipiant, no ecclcsix tucantur , ine
|niodiim sacrilcgio perfidorum violala est , faciaiis quamvis indignum, pastorem (51) lanien suum, cuin
labservari, appeJlaiionem per clericos factam, ui|)oift multitudine ciericorum fratrum plus quam numero
canonicam recipi , laicos sediiionarios ci contra- C ducentorum non tam frauduleiitcr quam tioleuier
idictionis filios, Pliilippiim de Dcllomonle et com- cxpulerunt confoso clamore el errore viilgari; sub-
plices ejus non admitii, sententiam a priore, cujus siituentes alium (52), qui nec decedenii succcdcrei,
pravus ingrcssus et pcssinia conversatio dicilur nec cedenli. In his omnibus non est avcrsus iuror
prappostere el pra>prupere in clericos iaiam irriiari, corum, sed usqiie adeo manus corum extenia, ut
rellas Grandimontcnscs, qux in terra ipsius siint pcr polertfiam sxcularium quus in sui favorem illi-
riidinationi fratris B. et cpiscopi Parisicnsis (40), et ciiis arlibus et pecuniario quxstu conciliare noii
aioruin prudenlium el religiosorum virorum coiii- ccssant, calamum in nobis conterere, ei linum fti-
miui. bi aucioriiale vestra bxc acta fucrint, gau- migans exslinguere per fas el nefas inimisericor-
ilebii super lioc anima domini regis, qui quoiidie diier ebborent. Unica post Deum spcs nosira,
bro Cbristo pugnat, et quasi a regno pro cruce pater, in promotionc 214^^^"'^ (^<^) <^0"îsi>i« »t
Christi exsulat, gaudel)il et gralias vobis »%*:t, cujus In negotio prius cxsiilit adjacins loluntas boim
iilcclesiani UomMiam et atiollens praeconiis, et se- ei beneplaceiia et perfecta, quanium iicct cl cxpC'lit,
ûndum vesligia Patrum suorum in necessiiatibus poieslat comniissa perficeie invi-niat, ct faciai cou-
;ju$ ct recipieris et honoians. Si aliter, qiiod absil! stiminare. Computrescat circa vos, si placet, jugiim
actuin fucrit, timcndum nc exciiclur indigiiatio ^ laicorum a facie oloi (54) vestri, ut nec Eliezcr do-
jus, et fidci pro qua militat minus deferat, niiniis minetur Abrahx (55), nec Saram' conteinnal Agar.
uam devotioiiem Ecciesiae Uomana;exhibeat, miniis nec idiota contemnat clcriciim , ncc laiciis imperct
tbedieiis exislat. Ct quoniam tota Gallicana Eccie.sia nacerdoli. Dejeclnm lestiluile, juvalc pusillanimem.
L
(49) Eo temporc Maiiriiiitssedeni Parisicnscm ditionis Urbani ad siiuimiim ponlificaiiim, pencs qiicm,
Inissime occiipabat, vir !>ii|iiiilcm pi(;la(e, dDclrina, cuiii adbuc cssct cardinati.v, Imc ipsiim Giaiidiiiion-
jileterisque doiibus clarissiiiius, ul jam supra adiio- tciisiuin iiogotiiiiii fiioral agilatiim, parlcsqucprioris
|iiviinii8. cnntra coiiversoriiiii iiijnrias susliiiucral.
:
(50) Agil dc convoisis onliiii!, Grandiinonlciisis, (54) Esi iiiodiis li>(|iionili usiiains iii Scriptnra
qiiilins supcriiis tlisseniit. s.ura, lsai;c scilicil x, qiio sigiiilicaiur faoililas quui
(51) Mis verliis <'olligilHr opistolain Isiam scriptain incuinbil alicui, u( se a gravi iiegolio expeJial. Me-
ssc, numinc Bornaiiii prioiis monasiciii Grainli- t>phor.i ducta a jiigoboiiin, quod s;epius oleosupcr-
lonteiisis a conversis siiis rcbellibiis ojecii cniii
, fiistim. (aiidciii pnlruicit, el lacilu runipiiur ac dis-
tloris snis cleriîs eoruiu vi pariier oppresais. solvitur.
(5i) l- rairem scilicel Siephanum de quo sernio (55) Hoc ost, servus iinpcrct domiiio,. allitdil'|ue
alieiiir cpisi. 156. ad id qiiod logiiur Gcneitib xv, du Abiaham ct vct-
lt)3) Vidciur scripta bxc cpisiola tniuo promo- naculu ejus Liiozor.
, ,
^^'
VA STEPIlAiM TOU.N ACK.NSIS F.IISCUPI kZI
n>ro\"lo nehi!ciu ei paslorcm pcrcussum, s:>tir»n(es \ nec rccidiv.i ronsiinilis pcr:nrl);ilionis iiidicia faUis
tlosjnTtns ovcs gfcgis, in ca paoe ail caiilas iciluciio, pcrsnasionilMis a.l'ni(l;»s Snpcr iiini:eribus a lo
fii r|iii sitljcssc (l'jliciii , ducC!u'os sc inlLlligaiil ci tr;Mismissis gialias ago lihi ,
grati.is fralrnm sin-
vl:)CCIi:l05. gnli, gralias iinivcrsi. Proipeic per Dci gratiain
circa iios ac fralrcs noslros snccedunt omnla cuiii
215 EIMSTOl.A CXl.V. ,
«cccssariis abundcinns , cl cx rcligiosa frairnai

ap pktp.um de picu (5G).
sanciaqnc converssiione fpiritualia temporalibus
/•:«»» <:/?>/ioiv)ji /'rtc// de [raOuin beuevoUnlia.
rospondcanl el occnrr;inf. Aiigelur fratnmi niime-
;:iiui.-:siiiioclainanlissiino fralri cl amico Petho,
rus, rcnovanltir redinci.i , mnltiplicanlnr possessio-
salin.oin cl
Stepiiams S. Ceiiovcfx' dicUis alilias,
ncs , cl ,
q;iO(l inajns est , pax cl iranquillilas iiitcr
sinccram vcriiil iiolinl invitli (lilerlioncm.

, ,
fralres, disciplinae reg>ilaris nbsei vaiili;i , in oflitiis
Doleo siiper le fralcr lai aniahilis v.ildc snpcr
. ,
ccclcsiasticis dcvota conlciuio , ci citr.un Deo com-
aniorcm Joiinilix, quoil ad unins falsi rnmuscnii
mcndai coriini sccrciam coiuciciiuain , et coram
soiiiim inrlialus es, loculus,cum cx anicacia
cl bominibns sccuram fatiiam. Spcraiiie> de D<'i
coiivcrsaiionc lua crcdamus mcnicm luam pru- miscricordi.i, qui facit nos abundarc snpra id qnani
deulia discielam, forliludine conslanlcm ,
juslilia
n petinins et inleiligimns, iiicepimus renuvarc sarta
solidam, lcmpcranlia modeslam. Supcr hunc
qna- iccta eccicsije nostrx (57j siillicidio proflua, yciiia
iminobilis,
loriiarinni posiuis lanquain columna pcrvia, vctnstale coiisumpla : nova'.ii lignornni
iiou lariqnam arnndo vciilo agiiala, nec adulanliuin ir.alcriam comparamus supcrponcndum parietibns ,
n.dns, Hcc dciralienlium sibilos, ncc delalornm cl 217 tccloplumbco supponondaa). Puricics ctiaisi
(omiiicniiiia snbdola<inc verba suscipere debuisii. 'nnovamus scclis cl poliiis lapidibus cxlciius fui'
cordis
Sarpeiini'ie:o psallens et oraiis in cubiculo cicnies. Poieiis est Dcus providcrc operi sinnptiis
Doniino, ui Ubcrarel aniinam Uiani a ncccssarios

lui dixisU ,
qui niilii cl frairibus nostris proposi-
l.djiis iniquisct a lingua dolosa. Ecce lingna tenia!, tum contulii operaiidi.
fiwic conuirlnil fraircs, pene movil candelabnmi

EPISTOLA C.XLVI.
Iralcrna) concordix lux de siio loco , et os qnod
&D LVNDF..NSbM AUCUIEP.
mcnliuim csl non limciis occidcrc animam suari Si6t gralulatur de Veiro canonico tuo an episcoiia-
criminc pcssimo dclraciionis accusavil fralrcs in- (((»< piomoio.
noccnlcs eisiiuplices. qui le sine fraude diiigunl, Rcverendo P;i(ri et ainico A. Lnndcnsi arclii-
sinc simnllaic rccoluni, sine iiividia proseqnuntnr. episcopo, Succiacprimali (58), Stepua.nu.s dc Sancla
Qnania poUii diligenlia ct in capitulo cl exira ca- Gciiovefi.
pitnlnm snb alleslalione obedicnliae quaesivi.fralcr, Dominos cl amicos nostros quos videre non
de verbo illo malilioso, blaspbemo, ini(|no ei doloso, possiinins , frcqiioiili cogiialione recolinnis, fre-
s£d wc auciorcm invcni,nec cognilorcmaut

rclaio- qucnli dilcctioiic coinplcciiinur, desiderioprusequi-
icm:cumomiicsetadmiranles negarcnl,clncganles iiiur, obsequio vcner;'.innr. Iiiler ?lios ct siipra
mirarenlnr. 216 Pioliibni eliam aucloiilale ,

qux singnlare nobis erigil ibealrum auctoritas noiiiinis
ne lingnas quae in udo umbraculo conseqniniur
mibi snpcr eos contmissa esl , vcsiri , ciijus ct refiii'C-
siini , lalibus exi;onanl, ne mansueludincm loam rium, et .specl;iciiIo plansnm. Fama persoiian ve-
muliiloqnio la?danl , ne indignalioncm tuam vaiii- stram prxdica!, periona fumui vircs accommodat :
provocent nc spei iioslrae pariler el iiix illa rccio judicio iioii meiitioiUe dc opcribus, ista
loqiiio ,
Onctus in florc stnliiloquio pcrimant, aut cxslin- jnsto mcdio de inoribus mciieiite. Nec boc dici-
Riiant. Securus de iniegiitalc ipsoium

et dilcctionc iniis ut oleo peccaioris capul vestrum impingnare
q«;im erga tc siiic siniulatioiic retincnl, sccuruin vclimus sacio clirismatc peruncinin ,
qni ex pro-
le facio quod uec illa quae libi maliliosc dicla suni, posilo vestro viriuies aminlari uebemus, non vir-
dixornnl, ncc aliqiia quae le oflendere dcbeani, [) lutibus adulari. Pio frane nosiro cbarissimo
f;icluri sunl aliqnando vel diciuri.

Rogo cgo qna- clcrico, cl lilio 218 êsiro Pclro preccs aliquando
matris lu:c voliis porrcximns, qn;ts gialiarum coiiverliiiius
ligcunqiic prxlalus tnus pcr ubcra
in
qua professionem verbo et scriplo :ictioiieiii qnoiHani, nt audivimus, euni sic liono-
licdcsiic, in ,
fecibii, per merila viiginis Geiiovef*, quam intime lasiis el oii<'r;»siis , nt et boiior non deliciat ex
«lilfAisii cl diligis, pcr fralrum socialem ac sacra- oueic, et oiius proficial ex lionoie. Augcal el Deus
menlalcm conimuiiionem, pcr mcam qui le siiiccrc gratiam siiam , angeat ct gratiam vestram, ut gra-
diligo si aliqua penes lc csl memoria

:
, nl scrupu- liam pro gralia cunsecuUis , cl Deo serviai in lui-
amovcalur a mcnle tua a lingiia tua nislris suis, cl vobis placeal iii miiiisteriis veslri.s,
ius islc sic , ,
nl ncc rcliiini;is ejns in lc relineas Jocosc (iixcnin (|n/> scqunntur, el qtiue non indi*
a m;iiiu lua ,
,
( i>8) Absaloni ^cilicet de qno pltir;i supeiiu.< re-

ibG^ Vido cpisl. 43161 150.
,
\hi) P.asiliciu S' ilirol S. ticiiovcl';c Parisicnsis par- tnlimus, qni cnin dnpliii ponliiicuUi, inlnia Hos-
lim .1 Normjiinisdesuiicix, p.irlim vctiisiitc colia- cbildensi sciiicet et Liniden.ii esset insigniins, al-
beiuis.qnippc qux jjm pcr sepiiiigcntos fcre •nnoi lcram ncpoli siio Peuu S. Gcnotefie cnnonlciJ
dimifit.
duravtiial.
133 ^3?) ClMSTOL^B. PARS il. AN. 1177-1192. ASl
gn:)U0MCrn provoc«nt , «eJ ad n)iscriconliam voi A bilque , el siimpliis providebil iifccjîrio» Tii
iiivitfnt. Paircs vcstri seoiiniliiin carnem (50) gen- nunqiiani darelinquit iii sc sperantcs sorvos suos.
lili .iilliiic ritii ac snperstiiionc rJclcnii Ganias Ei qiioniani in taiito opere , sivc oiierc, siipem
iiivaiicnles forlitndine bracjiii siii , cl in rchorc niciidicarc compclliiniir alieniin , rcfiiri iniiis ad
viriurn sii.iriim iirbcs , casiclla , cxlcrasfiufc nm- liiioraliiatem veslratn , ul qui alifiuando llomaniini
nitiones ccperunl; vicos, viilas ct aj^ros vasla- consiievislis enierc pliiinbuin (03) , iii roeniendo
riiiil : lioinines, aiios iii prxdani cl c:iplivil;\(cin pliiiiibo Anglico ci bencvoliiin nperiaiis animum
abdiixcnint, alios iii orc gladii pcrciissernnl ; loca et bencfuam cxtendalis maimm. llln plinnbo nu-
sancta inccn-Jio et niiiia a ! soliiiii nsi|tic dcjcco- danlur ccclesiac , legnniur islo. Dissiniilis iiei;o-
nint. Inter aiijs ,

quod sine suspirio el singuliu liaiio, ctim in llla sxpe nurrenl acccplor, in isia
refcrrc non possuinus, r.ec (lcbctnus . coclesiairi semper mereatur larîior. Illtiil liiigioso scmper
.'ipostoloruai Pciri cl Pauii, in qua bcala virgo Gc- auro rcdimilur , islud religioso precum prelio
iiovcf;i reiuiesoit iu corpore (CO), regali ope el «omparatur. Fralrem nostriiin G. pnvscntium la-
opcrc conslruclini niusivo (Cl) iiitus ci exira , sicnt torcni misimns, qiii el priidcntcr iinp!e:it inaiida-
rc!iqui:c atlliuo tesiantur, ornntam cl depicl»if>, lum nosirum,cl fideliier nobis roportct bcneficiiini
B alienuni.
iiiiserabiii concreinai-uiil inceadio, ncc sacro loco
parcentcs, nec bealre virgini aliisve sanclis qui

,
220-221 EPISTOLA CXLVII.
ibi rcquidciiiil , reveiciiliain exhibciiles. Tandcin
kt VAI.DEMAUUM SLEWICENSEM EPISCOPCie
pcr Dei graliaiM barbaries illa aiitiqiia, Cbrisliaiia
Ptumbum peiil ail eccletia: S. Genotefaj repaiu;iontin
niansueliuline niiligal.T esl ct iniilQia , el seplru- et ortinlum.
trionaie frigus calore fidci liqiiefaclun», rcjcc.is Venerabili clilltislri viro Vadelmaro, episcopo dc
idolis Crcaioreiri suuin reoogiiovii , parlcniqiie Solcwik. (64), fralcr Stepiiamjs de S. Gcnovefa,
Galliaruin, qiia; a Septentrionis noiiiine Norip.niinia qiialiscunquc niinislcr, saliitcm ct cum oinni dilfs-
(liciliir (62) , Norci cl Daiii icnati in Chrislo sibi ( t'oiie fidele obscqiiinm.
ct posteris suis reiinenl, iniiabiiaiit et coliint. In Jucundam veslri memoriam rcliqnit noiiif •bscn-
illa perscciilioiie parieles coclesioe noslr.x coiii- lia veslra, cujus si dcicctamur reliquiis, iia lefici-
husli , el eicsi vciusialo niinia el torruplione iiitir biandirneiilis. Mirabamiir scnilem maliiriialdm
iitinaiitur ruinain, el suspirant fuiciri siisleiita- injiivene, episcopalem dignilaiem in futuro an-
ciilo, el oppcriuaiur operiri leclo. Coinparala est lislile ,
prolundani Iiumililalcm in nobili slirjio,
ligiioruin inaierios superpoiieiuia refeclis parieti- C munificenliam liberalem in scliolaslico, socialen
l)us, cllamiiiis^ldrloxbiîssiipponciida.Speramiis affabiliiatem iii sangtiine regio, Gallicanam clegan-

in Domino, qiiia qiii (.oepit opus , perficiel solida- tiam ia seplenirionali viro. Non crcdimiis iii vobis
(59) Normanni scilicel, poptili seplcntrionales , in Francia , S. Remigi: ftemcnsis cl aliis. ,
qni ex Dania, Succia c.ctoriscjiie phigis adjacenii- Postmulla Normannonim iiicendia.caedesque

(6i)
biis , SHDpius Gaiiiani sob iiiedium cl finem noiii per Galliain pcrpetraias Curolus dictus Siuiplcx , ,
Kxculi impelum feccriinl, oiiinesque ecolesias ct vi(!eiis se esse iuipaicm ad rosisiendum geniis illiui
loca pia ferro ol f.icc devastavorunt. Iiilcr ca feriiali , pacem cum ea iniii liac potissiiiium cotidi-
niaxiiiie iiioiia>ieriiiui S. Gonovcfa; 1'arisieiisis, lionc Cbrislitm colerel. Quamobiem illorup.i
ul
(GO) Ilxc ccclesia riindala fuil juxu Parisios princops noiiiine Uollo lavaoro regcncraiiynis iii-
a Clodovuô Gailiaruin rege circa uiiiiiim G08 iit , ,
iiiiouis, niiilaio iioiniiie iii Koberiuiii , accepit iii
adimplorei vciiini (|iiod, suadente CloiiUle piis-

, iixorciii Gissam regis iiliam, ei oiim ea in dulciu
fiiina rcgina, fiuloral, (iicoiis icsic auclore i{esto- , Ncustriam proviiioiain ,
qua; cx boc Mormatiiiia:
rum regiim Franoia; « Fialtir ecclesia bcaloniiti : iiomon sorliia est.
aposlolorum , (lum , auxilianio Deo, rc\ei liiiuir, • (()5) Alliitiii ud pliimbum bullanim aposlolica-
e licllo sciliccl coalra Gollios qui Aquiiaiiiani (ie- ruiii, qiio dicil nudari siii tenipoiis cocksias, id e!>l
vastabant. Corpiis auicin li. Geiiovofic viiginis iii laiito preiio comparari , ul pr;T)lau ccclcsiaruni ad
e:i coiidilum est.ul iiolat Gregoiius Tiirunonsis, ^ peiiuriaui redigereiilur. In aiiiino aulein habcbal
' ' '
êpiilcrumque ejus , qiiud usque lioiic .- iu ea iuiia .
- plumbo coojierirc ooclesiam S. Gciiovor*^ sed ad iil
ciiiis curuscal, iiiaiiirostissinic cuiivincit.
uiidiqiie Miipares luerc ejiis factillaies.
^GI) Musiva opora seu mosai. a , ca siiiil quije (Gl) Fuil Vaidcmaiiis reiîo apiid Danos ortiij
lessellaia ei sccula vooal Suolonius iii Julio, cap. saiiguine, in cpiscopaUim Slowicciisem assumpuis.
m : c In oxpediiionibii;, ies:>cilala ei liciilia pavi- sod cum rciini poriionom sibi assignari petcrei, tn-
iiioiilacircuintulil. » Ll Soiieca.epist. 8G 1 Paupor : culil iit regis iiiiinicilias, ob (iti.ts opiscnpalum ot-
bilii vidctur ac sordidiis, iiisi puriclcs iiiagnis et niiiteie coacltis eî, jiiraiiioiUo eiiani prujsiiio (lu c
spceiosis orbibiis clTulseniil , nisi Alexaiuiriiia oarcere seeximcietj iiiiiKinam sc co in loco mausii-
inarmora ûmulialis oruslis disiinctu îiii, iiisi ruiii, iii qno rogi suspociiis loroi, lionoinaiii se ro-
illis umlique opcrosa el iii pictiu:e modtim variaia tepiJ, ubi altiiliis oporam (lc.lii. .\i ciiiii ;iniio {201
lircuinliuo pr;ou'xiiur. > S. Aiig. itoiu , lib, xvi Uartouicjs, liioincnsis arcliiepiscopns, laio riineiiis
l)e civitate Dei , cap. 8 : i C;i;U:ra liominum vcl liiissct, ipse V.ulelmarus in ojui lociim a bromc. -
qiiiisi bomiiuiiii gonora qiix iii iiiaiili:iia plaloa sib is eligilui, spieli:» taiiicii ll.imbiiigeiisiiim vtWs,
CariliagiiiismuMvo piclii suiil. » Vuruvius. cap. 1, qui iii eleclioiie iJremonsis arciiiopi.stopi stiLfiiig m
luommii a sc visas litijiismuJi p.ivimeniorum reli- lorre coiisuovoraiu, uude gravis oii.« osi cdikiovoi-
quias, < in qi:ibus lesêilata marmora, minutilis b a inloreos, de .pia igiuir iii opiiUil.i toS ei i;>y,
labis iioii alKirum rerum elligies
niiijo:a piscium ot lili. I epi>ioliiriuu Iniii oonti HI. II. cv lns.u:- 0U..111
varns coloribiis grapliicc imii;inuir.> Cjusmodi pa- iiiinal Alciirsiuj iii //(*/. bcniicn, \\h. 11, suli liuciti
viiiicnia ccrucrc aiibuc litei 111 b;isi;itisS. Uionjsii a.iiii l:i07.
135 STtPIIANl TORNACENSIS EPISCOPI
438
honnrcs m,,tasse .iiores, qnos pcr gral.am
l)oi ri«- A su.Iavlm.is. el SM.bmns (G7) lia pnKnnnlcs. „011
tnra vohis polins coitlnlit qnain forlnna. Ex liis quasi qiii aercm vcrlMT.iiis, el cnrrenles non quasi
confidcntian, assninpsimiis scribemli vobis, el al- (1, inccrlum. Dc slatu veslro i,icerti, ,le iioslro vos
tiiia, III fron(esinc meiiiis noslris bcne«cium
.»ini,t,
ccriiricamus, scicnles qnia ct gamlere cnm gaudcn-
aliqnod posuilandi. Id «olum in petilione solalium
libiis, ei flcrc ciini neniil.ns parali cslis. Prospere
«upeiesi, quia, si rcputs.im pali.-Jiur, non ruhct $i
pcr bci gratiam circa nos el fratrcsa>,'niitur omnia,
uon exaudiatur, epislola verecondiam non incnrril.
ei non csl occurstis, nciine Saian, nim in siiinma
Antiqui parenies vi»slri c»m adhuc errore gcniili
tranqiiillilale el pac unanimes liabilcnt in donio
8ob idololatria tenerentur, et jtisio Dei jndicio Cal- Doinini, sola conientione scrvicndi Doiiiino sc&e
Fias invadenles civiiaies et oppida ccpcrnnl, de-
inviccm praecoderc ciim immililate ceriantes. Spi-
siruxcrnnt mnniiipia, ccdesias snbvcrlcrunl. Inlcr
riiualibiis224occurruntleinporalia,peracti8ferme
alias ecclesiam beiiia; Gcnovef:e virginis regali opc
S|taliosis cl spcciosis rcgnlaribus ofiicinis (68), et
et opere conslruciam miscrubili concrcmarunl in.
pcr villas rusticis x.lificiis, spatio simul et specic
oon.lio, cujus re, tesies existnnl 222 parieles
ceriaiiiibus cnm urbanis. Solliciimlinem cnram.iue
exlnncconibuslietexesi, corruptionem suam caice
ii, ciiicrcs puirefacla
p noslram convcrlimus in rcnovandis et fnlciendis
rnonslranies, et ruinam mi- antii|uis ecclesix parieiihus vciusiate cl iiicendi*)
naiiics. Eos reficere iiicr»piraiis coraparata jam pwlrcfa. lis. dissolutionem niinnntibus el ruinani.
lignorum materie.quae ei superpouatur inuovaiis
Coinparaviinns et novam lignorum maicriem a.I
parictibus, et lecio
plumbeo snpponatur. Sub quo-
saria lecia reficieiida, qux et snperponaiur. Ilac
tlam rubure mendicantes roKamus cl peliinus, ut
enini nialeria si Deus permiscril, spcramus iios
aliquid de beocvola ac benefica liberalitale vesita
opcriiiros eccle&iam, non attendenics signilicaiio-
nobis niittalis, qnoplumbum emamus, non Roma-
nein pliimbi prophelici, quod snper iniquitaleni
num, sed Anglicum , quoniam Anglico plumbo le-
sedere dicitur, sed basilicx nostix utilitaiein et de-
guntiir ecclesiac, nudantnr Roroano. Vivei jugiter in
corem. Hujut inetalli maleriam qu%rirous, non
Ecclesia nnsira felix memoria noininis vestri. sub
figiiram. Et quoniam tanio oneri sivc operi expicn-
teslimonio boneficii a vobis beaiae viigini Genovefx
do non suflicimus, stipein ab amicis nostris iiiendi»
]iberaliierimpensi. Fratrem nosirum G. praiseiiiiuni
c.-ire compeliiniT uiienam, quoruin opa ct opera
laioreni misimus, qui et prudenier impleat manda-
InsufDcieniiam nostram supplcamus. Imporiunns
lum noslrum, et fideliter nobis reporiei beneficiuin
forie ct improbus senuone brevi prvlixitatein cpi-
alicnum. C slolac rediino. Scd quod potes adjuva nos.
223 EPISTOLA CXLVIII.
225 EPISTOL.4 cxLix.
iD «UILLELMUM ABBATCM DE PARikCLITO.
AD OMERUU niPENSEU EPISCOPUM (69).
Plumbum etiam ab eo expelii. Commendal G. canonictim $uum quem miilil in
,
Venerabili frairi amico Guillelmo abbati de
el Uuuiam.
Paracliio (65), Stephanos dc Sancia Genovefa, se- Qiiaiuor sunl qux aui novas coiiciiianl aniiciiias,
itiori consenesoens, in pleniiudine dicruin plciiiiu- ut veicres colunt : Altcrnx coiifabuiationes, obsc-
oincin gaudioruin. quid inulua, litterarum freqiiens excursus, virtutis
Laudainus velere», noslrii lamen ulimur anntt. fania consentieiis veritali. Iliijus uliinii bcneficio
Poetiium est, iion propbelicum qtiod diximus, facicm vesiram qiiam ociilis viJere non incruimus,
vcridicuiu tameii. Paircs iioslri sicui tcmpore, ila imagiiialionc compicciimur , ap|)h>U(ienies iaiiix
ei aiiciuriiale et icligione prxcesserunt inviaOo- quxel libcralilatem vestran, praidical, et rcligio-

Hiini. Nam sicul non aequis cos
llylas Ilcrcuiem, iient coniniendat. In scholis vcritatcm didicislis, in
passibus conseciainur. Forinani vivcndi Moyscs (6G) sacerdoliu virtiilem ; scd ncc in illis verilaiem sine
tradidit Hcbrxis, Nunia Pompilius Romanis, Pbo- virlute, nec in isio viiiutcm sine veritate. Ex lii.s
D
roneus Craecis, Trimcgislus iEgypiiis, Filius Dei dc bcnevolenlia vcslra polius quain de nostris nie-
Clirisiianis. Ilnic subsorviens Augustinus tan.jnaiu ritis confidenics, cliarissiiiium fratrein nostrum et
Saniarilani slibularins duos ilenarios, quos ab eo canonicum G. pru;senliuin lalorem, quem pro ne-
:iccepcral, verbum scilicel doclriii«, cl cxemplum gotiis Ecclcsiac nosirx inisiinus, vestru'. bencvuleu-
vitx, iii curain noslri rulelilercxpciulii ct pru.tenler, tiie coininendainus, ut cuin in «|uibus nccesse ba-
rcceplurus inercedein cutn Sainarilanus redierii. iii buciil pro amoie Dci et nosiro, el rirmtjtisconsilio,
lioc agoiiG quanquam iii diversis Ecctesiis voliscum ci paliocinio susleiiielis. lUiribuct vobis Dcus, qui
(65) Consulc cpist. sup. ad ipsum scriplam, ei c.ipcllain D. Marix, cl clatisiruui clegaiHi slructura
qitic ad cjus ctucidiJlionciii posiiimus. aciliiicavcrai, «iuibus liuc usijnc iiliin.ir.
(06) Emimeial pra^cipuos legislatorcs pnpulonim, (6U) Kipa'iirbs cs( Dani.c aii fiuviuin Nipsiani, a
qui iiiter priscos clarucriinl. qtn» dividilur iii Ires piirtes. Dc Omcio auicm agil
(67) Sltiplianiis eiiiin monasteriis S. Gefiovef* ci S. Sa.\o gramii aiicus ad calccm lib. xiv Uiitorice
fcvurtii Aiircliaiicnsis piicluil. Cuilleliiiiis vtio siiic, cl .licii Aisaloiiciii Uoscbildcnscm ac l.iin lci,-
siiiiprior S. Gc.k^mIu;, ac dciiidc ahbas iii Da.ua sciii aiilisliiciii lli|ipciibiiiin clocUiin Oniciuni rcli-
cxslilil. git^so miiiisiciio p.Miiiiiccni toiise..rai.6e
lOSjDonniioiiuni stiliicl, r.ipiii:lum,it'fefloiiui»,
«7 EPISTOL.f:. - PARS 11. AN. i 177-1 194. m
ifdpifnlibws jiisliiin in iioiiiine jiuii nierccdcin A Canuto. fr. STLriUNUs duS. Cciiovera .licins aij!>i*%
jdsli rodibnel, et inchs(ir.un l)Un»in ei coiifer(uin lotiisqi«e Kcilosiac coiiveiiius huniilis, saiulein in
cl coagitaldin ei siipcrefniieiitotn pro inisericordiie saliiiis Aiiclorc.
îiiclis operibiis dabil in siiiiiin vcstrnin. Viiis illuslribus, ei qui ilo sangniiie regio (Jiiciii:l
226 EPiSTOLA CL. originein, proprie conveiiil, iit sicul buiit in:tgiiifi(i
*D LTJNDENSEM AncniKMSCOrUII. 228 senere, Ita sint inunifici largitalc. Quocl ii
Sub noHiiNtf Salomonis commendat Pelrum iptiut largitas usque ad ccclesias fcvteiulatur, elproia-
iiepotem.
lole propria ro(|iiiequc defunctorum, et niaxiiii«
Lniideiisi arcliiepisco{)o satulent leinporaleiii pa-
pareiituin ac propiiiquorum, qui faciiliatibus abuii-
rilcr oKcicrnani. daiil, loca rcligiosa visilcfit, panpcrcs alant, elce-
Fclix «pera et impensa, cujiis inlefltionein fru-
mosynas distribuanl, corain Deo gratiam, ei coram
cluosus sinus excipil, dcsiderium coniplct exitiis,
hoininibus proniereniur favorcm. Fraier vesiercai-
spei (iducia nec tollitur. nec incinitur. ILcc iii Sa-
n.ilis, bon% indolis juvcnis ^YaUicniarus (70), cujus
lomone vestro veie vcrbis ct operibiis pacifico, noa
incinoria i» bencdiciione est, regio generi vestro
iiiviinm vos iiivilare dcbenl, ut quod in eo bcnevolc
_ coiuligna virtuie respondeiis, ei apud nos spiriium
cuepistis, Iieiiclice complealis, proseqnenlcs boiinin
reditidil Oeo, et iiiier nos corpus comiYiendavii te-
iuveuis indolein, qui sic litierarum studiis iiiiendil,
pulcro. Ot,'aiioiiuni ac beiicficiorum spiritualium,
iil a virlulnm seniitis non recedat. Plaiita esl, (in e
sicul uniis cx nobis, parliceps cst, cteril in perpe
per Dei graiiani et irrig.uioneiu vcstrain, focun-
limm, siirreclitrus iii die jtidkii cuni beata virgino
ilairi coalescei iu arborein, ciijus el foliuni cilo iion
Genovefa , et exirenr^; benediciionis senieniiani
defluel, et friictiini ûnin dabit iii lciiiporc suo.
ctiiii liis qni a deitris crunl, et cum ipsa pariier
Tcstiinoiiiuin ci perliibeimis coinmoraHli nobiscuni
rcccplurus. El quoniain parietes ecclesis in qua
iti iiioiUe, qnia in scbolis assiduus, Iioiiesius in
rcqiiiescit, parenlum vestrorum, adliucgeQtiruini
faospitio, nec elfusiis in superfluis, nec in necessa»
concrematos incendio, et iiiinia extuiic vetusi.itc
riisesl angustus. Sociorum brencvoionliain sic ine-
consumplos renovare incoepimus, el saria lecta ip-
retur, ul oninium graiiain iion amillat. Gaudeat
eius nova ligaorum inaierie, plumleisquc laminis
snpcr eo sancta paicriiiias vesira, el illustrem ve-
contegere proposuimus, nobiiitaii vestrx preces
<lri sangninis celsiiudinem sic exalteiis in ipso, ui
fuiidimus, ul ad cocmendum plumbum per prxseii-
«t honor ojus iatilo respondeal geiieri, et genu6
liuin laiorem G. canonicum iiostrum aliquod beiie-
tanlutn conscnlaneuin sit bonori. Sic glorieiur pa- r ficium nolis miltati», undc ei Deo remunerciur
a
tiuus io nepote, u( nepos ex palruo siibiinictur.
libcralitas vestra, et ab hotninibub commendeiur
227 EIMSTOLA CLI.
generis vcslri fania, ct a nobiscclcbrior ct freqiicn-
A» QUEUDAM CA.N0NICUU.'
lior babeatur frairig vcsiri inctnoria scinpilcrna,
Facultateai coucedit cuidnm tuo canonico alium or'
dinem ingrediendi, ac in eo coumorandi. EIMSTOLA
229 CLIII
Juvandx siint voiunlateSf quibus ei devotio prx.-
AD CUUDEU.
Iiei initium, et qnarum discreiio firmal progres-
«um. Hxc aiteiidetites in dilecto nostro IL laioro
Ab eo etiam petii plutnbum ad eccleiicc S. Genove^m
ttclum o\)sriendum.
praesentiuin, concanonico nostro, pctitionibus ejiis
nec obsistcie diutius audemus, nec detrabere inic-
Illuslrissimo el Ciirisiianlssimo regi Danorum Ca-
gruin arbitranuir : liberain igilur ei domum religio-
WOTO (71), fr. Stephanus 6. Gcnoverae dicius .ibbas,
iiis expetendi, et intrandi danius iicentiam, qua- loiusque ipsius Ecclesiae liuiniiis convenius, salutein,
lenus apud alios qiiain stptid nos, Oeo juvante, et

viiain ct vicloriam.
arcliiis vivai, cl dtbtriciius converselur : preces Gloriosani ac feliccm regni Danorum poieniiaHi
ergo pio eo porrigimus, ut apiid quos commorafi «l virlulcm, qua aniiqui parentcs vesin pagaiio Cf
D
graluin habuerit, pio coiiiniendabili, Icgeiidi cl rorc adliuc delenli, in lortitudinc brachii sui et iii
onlandi sciciilia qux in co cst, el benevolc susci- robore virium suaruin Galiias invascrunl, ct Aiina-
piatur, et bcneficc iracteinr. Ics hisloriarum coniiiicnt, et communis fama reci-
EPISTOLA CLII. lat, ei uibium oppidoruiuquc muri somiruli proic-

AD CANUTUM IIECF.M DAM.B. slantur. Ex coruai vos nobili sliipe dcsociKlisso, el
AqH de nobili adoleuente Dinio iijntd S. Ceiio'.'c(uiH gcntilem illam tyiannidom in Cbrislianam nisiisuc--
jdto fuiicto <ic iuiuulaio. tudiiiciii nuilasso (1-1) gaudcl mater Eeelosia, ciii
'
Nobili viro, ct ab avisalavisiiuc rcgibiis proorealo assidnuin iinpotiditis culluin, .devotuai e.^hibLlia ob
(70) Inscribilnr in êcrotogio S. G» novofj* his ad nnnum 1182 Mortiio Wai(b.>maro priino, ro-
: «
verbis < Obiii Waldemarus, ncpos n^gis Dacijn,

: giiiim accepil CaiiiUdS scxlus, jam aiite [pa-
lilins
caiioiiicus iioslcr ad sueciiriendum.» Declaiaiauicin reiilis cnra Bin^sladii iiiiliatds aiiiio 1170, cuiii
in bac opistola quid sit can^^nicus ad sim ciirrendiiiu, Caniilus quiiilus aviis iiiter di\os rercrroKir. >
cuiii subjiiiigil, I oiatioiiiim ao boiicfieioruiii spiri- (7:2) Piiinus c\ Ibniio piiiicipibns (|iii (^liiistia-
lualiuin 3i( ul uiius ex nobis panieojia esi. » i>a:n reiigioiioui aiiiple.viib c^l liiil llaraiilus Iimc
[~\) De illo h;cc scribil Mcnrsius iii llnl. D(iiii(a ajjoiiie Luilovico Fiy iuipcraloic, anno iidii, iit nar-
*^^
Beqniiim, benenciim
STi.rH.\M TORNAcnNsis i.nscopi m
eiog.uis nii-mci.luiii, iicr. rc- A no (74), nobilis illius virl pectiis licel ferreum prc-
pio fasi.i jtcr noi grniiaiii sacerdoliiii» prcmilis.ii.c expwgnelis
ciliiis . iil moilno fialii siio gratiam iioii
dcbilam revcrcntiam sncerdolio ikncg.iiis. Cu iqnc iiegcl, ct lanla nofcssiiale Ecdesix-.
iii iii qiia fra-
jiialiisquibusdam rrgui.s pcr lyr.imrKlem priniipum vjm
i, r el iliem cbiisii ullimumcl (licmexspeital
s,crvituli siilijccla sit licclesia, vcslro pcr icgaleiM
iti cxlieiiunn ,
pio toia lia-ielilate quam posiiilet,
clcmcniiam vcsir.im libeia osl cl quiei.i. Suprailicue aliquid milial, cl apud Dcum sccinior
iiii(Je sit ejus
persoiuliniiis a viris poleulibus Kcnlilibus lunc il- cousciciilia, el apiiil bomines bilarior fam;!, cl circa
laliC ealicem bibit, cl absinlbio doloris inebriala est inortiium libcralilas appareal debiia, ol bencvolcn-
Kiclcsia be.U.-B virginis GeM(ivcf.r.', in qna, Dco lilia manifesielur fralerna. Cbarissimum fralrcm et
fol indigi.i dcserviums, fvacia, dinila cl combiisla. caiioiiiciim iiosirnm prxsenliuni Ijtorcm G. cle-
Tcslaiiiur lioc parit;les inccndio illo consunipti, cl mcnii.c vcsirx couimeiidatnus , ut euui ngali juve-
ralce in ciiicrem commulata pulrclacii, , 230 tis p.itiicinio, el, si opns fueril, aujilio piolegalis.
iremuliox cxeii. Eos lenovare incocpimus, sujtcr- Yali-at ct orcscal iii dies scmpcr maguificeniia ve-
poiienda nova lii^noriim ivaleric, ct tccto pliimbco slra.
!-iipponenifa. Ncc hoc dicinius, princ^ps \iclorio- 231*232 EPISTOL\ CLIV.
sissiiiic, nt qiicnilis aut niciidicis voLilius imjtor- " ad mvelo.^km suessionensem tpiscoi-UM.
liine aliijuid vel improbe poslulemiis a clcniciilia P.ognl pro stiis camnkis de Fnmitale l/i/on/i, nl
vcstra , sfd ul misericordiler consanguineiim ve- ^» quodam onere cuvel eos tubtevaii.
fiirum iiobilem vinim CHn^trum nioneatis, ne omni- luter cateras ainictiones, sub quibus bodle gc-
110 sil iimncnior fialrissuis ^Valdcniaii, qiiiiri bcafo mil Ecclcsia, novas et indebitas exactiones pre-
fiiic SHO canoiiicus nosier f ictus (73), in rclebri siaic compelliiur ; el ciim liberi debcant esse (ilit,
elaushi noslri loco sepiiltus, in omnibns biwiericiis tributa solvunl ct decimas, lanquam peniliis alieni.
el oralionibns, qiuT in Ecclosta no.str.i riiinl, parti- Voruin facilins toleratur a singulis quod »\t oiiini-
ceps, frater, ci sociits ncc iii vita pariem alii)i;aiii, bus sustinetur, cum tanten geniitus omiiium dulu-
lit diciiiir, seu fnniculiim lixrcdiialis siix possedit, rem non miiiuat singulorum. Tangit nos ii:oc plaga.
neo posi mortcni sive ipse, sive Ecclcsia pro co ali- cominuiiis Patcr, q:iat taiilum non invitui, scd cliam
quid iiide pcrccpii. Yox juslilix ipsius cianiai ad inviiiim trabit, nt cl &ulvatis (Icciii.as, ct decimas
fratrciii de icrra : Fraler, <la mllii portionem snb- exigatis (75). Successorcs Melclrsedecii lilios Aaioii
stauHa' paierna' quai me coniingil {Luc. xv). Roga- iioii cxcusanl,ncc levitarutn immuiiiias purliotie
mus, supplfcamus ac pciimus, ul vos qui toties ar- ^ s\h\ concessa gaitdero periniiiitur, cnm univcrsos
ints siipciMtis jdololalras e( jiign sultjicitis Cbiistia- fiscus absorbeal, iicc (anicn libcrctiir Cbristus Uiide
rat SaKO grammaticus in Hiit. Danica liiu ix , : gioncm propagavit ann& 900 qni cliain scipsiitn ;
( Ltidovicum IMagnnliae constitulum auxilia pctiiu> apud Angliam jampridoni Cbristianismi soleinnibits'
rns acccssit, at Ludovicus siimmo nmplilicandne re- aquis hiimectanduui exbibuit. Cittternm privatam
iicionis anlore confeclus condiiionem barbaro ob- salutem in pnbl'cain exubeiare cnpiens, ab Ag^pitu,
ttilit, opem spondendo si Cbrisli cullum exscqui qui tiinc civilatis Roiiian:c sacris pra;erai, Daniani
consensissct, qna sententia et salulem liospili ct divinitns condiri pelivil. Deiiide anno 9SI, defiinclo
sibi pictaiis pr.êconium pcperit : Uaraldiim enim Haraldo piissimo rege, snccessor cjus Siieno rnrsiis
solcmni lavacro usuin coiisequenler Saxonieis ro* Clinslianis infensus fiiil, prosperaiu sibi iii divina
Iioravit auxiliis, quibiis is frelus in terrilorio Sie- 6;pviendi occasionem venisse gavisus, tolam leligio-
viensi dic iiidaui Deo a^dem sollicila moliebalur im- nis slirpeni a radice conviilsii, eoiiue anclore U<ini
pen a. Ilic sanclissimi tenoris specimcn a
il:H{ue susooptum Divinilalis ciiltiim i'epet> a siijiersliiione
iioinanis rilibus miitiialiis, profanaia pcrlidontm niiilarunl. At cum ille Sueno I)ci vindice dextera
orrorc teinpla diruii, victiniarios proscripsit lla- regiio fuissei spoliatus landcin iesi|»uil, el bac
, ,
iiiiuium abrogavit, atqiie incondilx pairix Cbrisiia- fortiin.i; sêvilia ad amjileciendam rcligionis cbari-
iiisini sacra primus iiidilil, rejocioqiie d;cino!iiiiii rilaiein adaclus, abslraftos caligiiiC uculos salnlari
culiu divinnni .'emuiatus est, suprcmo quid(]uid ad liicis coiileniptationc suliudit. > llxc Saxo, qiii s;ib-
rt^liîonis ciisiodiam altinnit, scrupulosissima cura Djungii cumilem principem quaiuor opiscopuius iii
scrvavit, sed non tani cflicaciier qiiain pie rein sno regiio designasse, Arusiensem, blcvibconsem,
îispicatu» esi; supervcniens enim Iloguerus, i.M(lii- Rijx^nsem ac Itoscbildensem, quibus vclnti qnatiior
cla'{iie per eiiin sacia temerans, vcra religione jtro- cardiuibus Cbrisliana reiigio iii Dania stubiiiiu ac
scripM, piistino adultcrinain loco re.slitiiit, ac ûo lirtnata est aniio 993.
*.Tieiiioiii:ts bonore donavii, Haraldus vero [>ro- (75) Canoiiicus scilicct ad sncciirrendiim, ul cx
lugits fortiiiiam ad sairilogium liaiislulit nam iit Iêcrologio S. Cenovelx roceiisuimus.
:
|»ra;cijtuum iticboal.t: religionis specimen , ita jiri- (74) De Canuli iu religione propagaiid:i u-lo, bajc
inuin neglcctut spcciaciiluiii fuii, atquc cx spleiidido scnbii Mcvisius iii Uibi. Dan. ad auiiuui 109.^ :
Kaiictilaiis auctore, infamis ejiisilem desertor cva- < littcr isl.') in Livoniam Daiii arma traiisittlere
sil. Ericiisejtis fraier ciiiu co Magtinliae baptizaliis, atqiie regionis illius inlidclcs cocjito illi.'; pncilicari
cliaiii a filc (!of..>cit , ei iii Cliristiaiios srcviit. Ai vcibo Dci per niitistiteni Mcnarduin ac Derioliliini
aniio cin iler 8(iO, suasu Ausgarii, Dremcnsium an- succcssorem rebellantes domuere, ct ad ruleui Cbri-
ii:>tiiis, aniinuiii nd piotatom quam exueral, cniivcr- stiaiiaiii iinivctsim ainpleciendam pepulero. >
ii(, idi)l()iiiin ciiltuiii riirsiis abolevit, ac sacriloge (7.j) instiiuiu; fiierunl dcciniac aiino 118S a Plii'
nicnlis onorc dcjKis lo. i;uid(|uid pcr insuleniiaui lijipo Augiisto cum iler Jerosolymitaiium siis('i'|>il,
coinmi^cial, oxpiavi:; (aiiluiiiquc iii excolciida le- dc quibus Itigordus baec babet < Celebraliiiii csl :
li:'j;:t)iic se pcsfii, q.iantiir.i egt^rat in aspornamla. coiiciliiini a l-bili|Mto rege, coitvocatis oinitibiis iir-
l iliits iMici fi ('.'i- parciiiis voi,rgiis insi^tons, rcli- cbiopisiopis, op siojiis, aubatibus, ol lolius regiit
H\ EPISTOIwE. — PARS 11. .AN. 1177-1102. 442
aJiligiUir Clirlsliuntis. Iiiler hos \aiwu siiijûllHS H \ qtii septilrra p.nrum x:!inc:ibnnt, ne nicmorla eo-
qiioii.iinna suspiria, sanclx* paicriiil;ili vesirx pre- ruin, ijiii propiieias iiilerreccraiil, 233 <)elerelur.
Dcs fiiiKliiDiis, tii rrairiltus iiostris aptid sam tnin Hi vero (|ui boiiis opcribus patrinn suoriiin conlra-
Vedastuiii (7G)<loinoraiiiii)iis, iu '|iianiuin voiiis p!a- (!icen; voliiiit, fpianiiim in ipsis esl, iiicinoriain aeler*
riMJril, paroiis, ci noijis prneslclis lioc lienericium, iiaiii in f|ua jiisli pcrmniicitt, ci csteiiuare teiilaiit,
«piibus coiisuevislis scinpcr e.xliibcre vul:iiin 233 ci exicrininare cnnieiKtuiil. ^'ec suiit amiicndi, Pa.er,
bilarern ei jiicunituiii. Teuuis csl corum sacellns, jiivenciiii hac nova voluiilate sua, qui patres suos
iicc disicnlo vivuiil tnarsiipio.qui tcre perbicniiiiim, ei maireiu su;iin exiuiiam Parisienscin Ecclcsiain
6iispensis parocbialibus ofganis (77), vcslro siil>j:i- 11011 boiioraiii, noii verciiles fjiioj per vcrilateiii
cueiuut, pro culpa coiuitis, inlcniiclo (7H). «liciuir : ilonora pairem tnum et watrem ul sis lorf
EPISTOLA CLV. garus super {errnm (£iod. xt). S;me proebcndaruin

234
AU PAPAM. Paiisicnsium annualia, ecclcsi:e Sancli Vicloris ex
Rognt e:im })ro ecclcsia S. ViclortK, ut senel aunua- iiilcgro «lcbcri, el ipsius Ecclesix P.irisicusis tain
tia tcdesia.' Parisicnsis ipsis conresxa. cpiscopi (]uam capiiiili autliCiiliciim rescriplum le-
.Saurlissinio ilomiiio ct Palri, Dci grnlia sumnio st:itur, ct sanctorum Romanorum ponlifieuni privi-
poutilici, fr. STrriiANus dc Sancta Cenovcfa diciiis legia confirmaiii, ci pJus (|uam longissimi lemporis
abbas , loiiiis obedicnli.ie dcvolioiiis cl scrvituiis pra>scrif>tio civili simtil ei canonico jure clamal.
pleiiiiuiiiiicm. Saiicta cliam palcrnitas vcsir.i pcr discrclioiiem cl
Piudciilcs et polciites in geiicratione sua viri, scieiitiaii) vobis et saiictje nomanx Ecclcsi.-e a Ueo
Ciiii tuiic te rporis in ecclesia Parisicusi litulati prx- dalum , illius vcrbi qtiod in privilcgio continetiir,
erant, erclcsiam SaiiCli Victoris lanlo dilectionis scilicet, ex intcgro, iiilerprctatio:icm scripsistis,ct
iic dcvoiioiiis affeciii proseculi sunl, iil in ea saoix viris pnidciililitis Atrcbatcnsi ct Aiiiiiiaiicusi epi-
rcligionisouorc tacti paiiicr ac tracti,i)Ieri«|uc ipso- scopis, ct abliali Pruliacciisi non cogiiitionein iiiiii»
riiin uon soliiin conferreni siia, scd ct seipsos ofTer- slis, scd exscculioncin : quibiis sicul iicc inatidaii
rcni (79). lii lioc glorioso ccrlamioe largicndi sua vesiri vel unum iola licct prailcrmilierc, sic iicc vo-
bc-^to rcgubiriiiiii collegio sic et univcrsi provoca- Lis, si dici liceat, in bis qii.nc canonicc siaiuistis.
baut sii:gii!os, el singuli uiiivcrsos, ut cx singuio- conV(Miit aliquid immutarc. Ut enim vcrbo principis
riim lacultatibus prxdictoruin iiiopif fratrum pns- uiainur, qui longe sacro aposlolalu vcîro infcrior
eesjjioncs el pecuni.Te proveiiirciil : cl cx «nivcrso- cst, interprelatioiicn) inler jus el xipiitaieui poîia.ii
rum benevoia siiiiul ac beiiclica dcvolionc suarom r voiiis solis ei oportel el licel inspiccre. El qiioiiiam
:ii:iiualia pr;)bbendarum (80). Eorum piam iibcria- inierprelalio vestra generalis est. ei ncccssaria
tcm (ilii qui propairibus suis in Ecdetia Parisieiisi mgamus vos, Paler s:tiictc, ego miniiiia portio filio-
iiali sunl, cuiii imilaii dobcreut, imniutarc conleii- niiu vestroruui , el oinues quotqiiot iiisiiiuiioucs
dunl, scquenlcs iii liac parie morcs quos non co- ordinis Sancti Vicloris pro posse iioslro olisrrva-
iieruni patres coruui, ut quod illi conluleriint isti mus, iil interprelationein a nobis jusie el caiionice
aufera:.t : quod exluleruul cxtra, aui qiiod (uitda- prolatam facintis firmiter obsorvari,ct rcligiosissime
voritiil ciro.iiaiil ct cffuiiilant. Dura lilioruin con- ac ordinaiissinie ecciesi:K Sancti Vicloris jura con-
diiio, qiii ncc cos iii opcre coutrario sequi voluni, servetis integra, nc forle, qiiod absit ! dici po*s;t a
b.ironibtts,iii qiio iiinumerabilis iiiililum miiliiiinlo canonici B. M. Inlcr canonicos Sancii Victoris
soii pcditiim, saiiciissiiiia cruce insignili suiit, el ascripli suiit, scilicct Slcpbaiius, cl ut pLtccl iioii-
proplct iustaiitem neccssiiatem , oppido euim iicr nuliis, Odo , cpiscopi, Bernerus decaniis Adam prie-
Jcrusolymilaitum rex affectabat, cutii assensu cieri ceiitor, Thcobaldus, Beriiatdus, ci Mauritius arclii-
et |'opuli quasdam dccimas ab ontiiibiis essc acci- diaconi ct caiiouici P:irisieiises.
pien<ias eo lantttm aiino dccievil, iiu£ diclu> suiit (80) Provcntii anniio pr.cbciid.p vacanlis iti Ec-
decimai Sabihadini. i clesia B. Maiia; P.irisiensis gaudcnt canoiiici regu-
(76) Ec( lcsia S. Vcdasli apiid Firmilaiem Milouis D hires S. Victoiis, qiio jiire fruunliir alia; abbali;e
donata fuii ccclesi.e S. (iciiovcf;e Parlsieiisis pcr cjusdcm ordinis iii variis rcgiii catliedr:iliiiti$, ut
llilgolum Suossiuncnscin episcopum ul jani dixi- AureliisCariiuti.Auibiatti, cte. {ûse quidem aiuiualia
nius. ad lioc iliis coiiccssa poiissiniutii fiieriint, iil pro
(77) Accipil liic parlcm pro loto, organa sciliccl dcfiiiicto canouico preccs fuiidere
teiicrentiir. Sie-
pio oinni c:iiilu ct ollicii divini celebralione. Orgaiia plianus aiiteui Parisieusis cpiscopus iila aiiribuil
» ilcin Cdqiciuiii essc iii usii iu ecclesiis Gallia' sub canoiii^jis Vicloriuis, ul legiltir iii eoruiii i^ccroloyio
Pqipino, anuo 757 , tit relcrt Egiiiliardus : i Con- IV Kalcnl. Augusti < AuiiivtTsai iuiii
: pi;c rccorila-
siaitiius imperalor Pippiiio inuila inisil muncra, in- tioiiis S(eplr.iiii Parisieusis ep.scopi, ipii iii viia su.i
ler qu:c el org:in:i, qtia' ad euiii iii Com|icndio villa haiic iioslram ecclcsiam inirabiii aUcctu siiicei:u
pervencruiil, ulii luitc populi sui gcneralem conveii- dilcctionis nmplccictis, tnitllu ci maj^na ci bciielici:i
lum haliiiil. » coiilcrciis, digtiuiii ct perpcliiuin stii nominis ci
(78) Videliir lioc iutcrdicliim in (liijeccsiin Siic.ssio- amoris nicuiorialo posicris deicliquit, siquidcm iii
nciiseiii lattiui ideiii csscac illiul ,!equo iiieiiiiiiilCaii- oiiinibus ecclesiis iii (iiiibiis pncbcinl:» suiil, prx-
«ipraianus, lib. ii, Vidi Siie^sioncm civi-
cap. v : « bciidas singulas ucJil. Iu sciiiori ecclc.îi (t. iM;:r.;e
t;iteiii in C;iilia cxcoiiiiniiiiiealioiu subjaciiissc diu- prvCbciidam, uiiaiii iu ccclehi;» S. iM.irceili, S. Gi-r-
lius, ci noiiuisi subsilcntio clericos diviua mysleria tnaiii Allissiodorcnsis. S. .Mariiiii dc CampeUis pi;e-
n iiiistiasse. i boiidam uiiam, dcdil oiiaiii iio!)is iii omnihus siipra-
i.79) >oiiiiulIi prxsuics Parisienscs, c t p!eriq'ic ilielis ccclcsiis aiinu',!ii:i prajbcuJaruin, » clc.
445 STEtMIAM TOHNACENSIS EIMSCOPl 4i(
iiKtlevulis, qii.a noii 236 ''litii^îvil (i:ni|)ciciii a |>o A les ordinis Cisterciensit, forte niinis credidos, el
(eiilc. e( puiipcrcin cui noii orjl aJjutoi'. ui sibi crcdatur, qnerentes aiil querulos, incrustnrc
tendil sinreritatein faiii.x> prxdicli viri, cl sacrosaii-
EPISTOLA CLVI.
ctuni ('ollcgiuin abbuliini vestroruin (Si), ipsis eiiuiii
AD DOMI.MiU JkTnE[I\TENSF:M (81)
angflis rcvcrcndum, falsjc corruplcla calumni;i>,
Commendal et laudal abbveni de SarueiolSi) temere
itccusalum. conlra virnm justum accendore, ul iniqnilas op-
Ma(er el foiiies «leiracliouis invidia volato c;»pile primat justiliain , 238 ^^ niendacium absorbeai
soliu inuriuuraie , diebus nosiris procedil iii puLli- veritalcm. Stct in iioc conflictn, si necesse fueril
runi, uljam non sagiticl in oliscuro rcclos corde, rigor el vigor aucloritatis vestrx, pro viro sanciu
ncc sedons in insidiis inlerflcial innooenleni, sed et justo, iino pro totius ordiiiis evitando scandulo,
vibrnlo in captil jusii coratn omnibus giadio lelliale ne ii qiii dixenini, linguttm nottram niagniftcabimut
vuliins ralsxdclationis inngul. Vcnerandis eiiain S' se {Psal. xi), impisp. voluniali!: suae dcsideratam repor-
237 f ollcgiis inimiscens, non solum carduos agri lcnt victoriam, ct ille nullam suslineat injuriam
conculcai, sed ci cedros Libaiii, quaniuin in sc esi, ve- qui nullam adinisil offensam.
licno inlicil,incciuliocreniat,exterininiopcrdil. Magi'
B 239 EPISTOLA CLYIl.
slr.iin severitalis ci sevcrilalis niinistr^m promiiiit, AD LUNDENSEM ABCHIEP.
dissiinulal iniqnilulcni, innocentiam siniulat, el, ul Lxcusat se quod non iradideril pecuniam ereditum.
fjcilius ci credatur, mcndacio pcrjurium addil.per- Reverendo Palri ac doinino Lundensi archicpisco<
juiio saciilcgium augel, faUos lcsies subornal, sini- po, Sueci£ primaii, Stcpbanus, dictus abbas S. Ge-
plicitalein jndicuin circuinvcnil, quousque damnc- novefje , salulem ct debitaiu lanto Palri revcicn-
tiir innoceiis, el vivus absorbeatur, queni mortifi- (iam.
care conieiidit. Uujus monslri pcstem moriiferaai 'Depositum vestruro per manum Absalon clerici
sncrae ei rcligiosx auies ci assibilantcm non reci- veslri, uobis commissuro verecundi suscepimus,
piuri, ci rejiciuiit insisientcm. Arm;itum et anima -
canic reposuimus, fideliier conservamus. Is a sancio

1'jin contrs laniuni prodigium, Paier, vos esse coii- Jacobo revertens, postulavil nobis ul usque Claro-
lido, iii sccandum discrciioneni vestram, nec insi- valtcm iraiisferaiur argentum rogalu vesiro, cuin-
diando ciccumvolet, nec lalendo subripiat , nec meatu nosiro, traduciu suo. Timuimus, fateor, ve-
inncicndo corrumpal. IIxc adco dixeriin, quia qnos- Slram pi-udcnlium olTendere, ne, si absque lilteris
dani laicoi perversos poliiis quain convcrsos Lc- rcddercmus quod nuctorit:ile lilieraruin vesiraruin
moviccnsis montis (85), sccrclo didici coiiflare ct C accipimus, possel aliquis inscrulare simplicitateui
inacliinare dofos cuntra virum juslum, virnm sitn- nusirain, accusare fidem, vuincrare constaniiam,
piicem cl recluin apud lioinincs, cl, ul crcdinnis, arguere ievilatem : quandopiacuerit vobis vel cflerrt
apud Deum, abbutcm sciliccl de Sarnaio, queni cv deposilum, vel tranbferri, litteras paicniesel pen-
liiimiii loco suiitimilas coiiscienlia: claruin , ei cx dcnles veslrx voluntatis indices inillile, qnaruin
utioquc bilarilas lainx coniineDdabileni prxdicat et tesiimoniu probare possirnus ei soluiam vubis pe-
acccptum. Foinilein rancoris el invidix contraxe- cuniam veslram, el nustram u vobis cusiodiani ab-
runt, ex eo quod in causam quain conlra clericos soiulam.
siios habueruiii, vir praedictns zelo Dei accensus,
qiinntuin poluil opprcssis clcricis astitil, ncc desli-
240 EPISTOLA CLVI.IL
AD CAPITULUM LAliDU.NENSE.
tii juvare pusilljiiinics, aillictis consulcre, vagos et
Cauonieos rcgal ul libenli atiimo dintiltant Michathm
profugos consoljri. Generalio illa prava alque per- decanum (85) suutti in farisiensem decaiium elt-
vcisa, prudenlior filiis lucis iii negoliis hnjus, qui clum.
in inaligno posilus csi, mundi, per quosdain abba- .Adinirabilis et amabilis est Ecclcsiarum ludui,
(81) Atiebalum, vnlgo /Irrnj, oapul ArlesiiC inter D sis in dioecesi Carnotensi jiixtn Caprosiam, IJallica
Gallianiel Fian(lriam,a Ploloina'0 Uigiacnm diciuir: Les vitux de Sernatj, fundata Init a Sinionc dc Ne-
pcr mull.i aniioiiMn ciirricnla subdila fuil bjec ci- olpbn, rmncise constabiilario , el ejus nxore Evn,
viliis opisco[(0 CnnnTacciisi iii spirilitalibus , sed anno H28, qiii in eadftin ecclesia jacent. Aiibas an-
tairlein proprio piicsule donala est (iipioinale Ur- tein eral
illc Gnido, qiii cuni Siinone de Montcforti
bniii 11, :iiiti() lOOii, iii ([uu h:t>c leguiiiiir : < Atnv conira Albigenses profeclus, taiidcm episcopns Car-
baletisis Kcclc.sia niia cx iiobilioribtis ecclesiis (oiii- cassoiionsis esl ofl"eclus.
proviiicialibns iU-niciisis incliupolis soleiniiibus r.i- {S7>) Desigiiat fralrcs laicosordinisGianilitnoiitcn-
iioiiiiin iiioiiiitnenlis ficln , scdcs
olitn priiu'i|)alis sis inagro Leniovicensi conunorantes apud Murc-
ejiiscopauj.s fiiil, piopriiini poiiiiricein babnit, suain luin, siiperius notavimns.
iit
diocccaiin : volmnus crgo uljiigo Cauicraccnsis siib- (Si) intelligit cnpilulum generalcabbatiim ordinis
jeclioiiis ab Erclesia Alrcbaiens.i excti.sso, el recepia Cistercieiisis, cujiis nionaslorii ablias fuerat cpi-
dignila!e jiriiiiis teniporibns ralioiiabili finnilale scopiis Atrebalensis. ad qnem huec epislola.
ille
posMissa, caidir.;ilein tpiscopuin vobis el Ecclesiae (85) Michncl de Corbolio prinitiin can<niicus cl
vcslrai uiileni eiii^cre, cl eleeluin per manwin inc- caiicellnrius Parisiensis, deindc decanus Motdensis,
trnpoliiani vestii consecraie, cl Ecciesiu; vesir:vj piisiea Lnudunensis, in Parisiensem tandem clegitur
iiic:irilinarc studeatis. > Alrcbatensi auicin Ecclesiu; niiiio 1191 , posl obiluin Mauhu:i de Monteinoren-
tuiic prxerat Peirus, qui abbas Cisiercicnsis ex- liaoo, Dc eoAiliericus inC7»ro;jit-o liaec habet «Mi- :
fclilcral. cliaol decnnns Parisicnsis, vir tlieologus cl rcligio-

(b2) Vallos Sariiaii ai;baii.i csi ordinis C'sleicicn- £us, ii) puliiurcliani Jerosolyiniiaiiuin eslclecms,
;,,
:
4i5 El'lsrOL.€. — PARSII. AN. 11771192. 4i5

riiKUies fr.iierna cliaiitalc siipj)lcl aliera tlefeclum A nios, Macarioscjuc cl Uil.uioMCS oemiilalione, qiia
alierius, noii pccuniarnia raliucinin, scil coinmercio poles, seqiicns, el inler Gallicauas dclicias austcri-
personaruni. (Jna est coiiimba Domiiii, inconsiiliiis tatem Tiicbaidis.Nilriaique rigoreni proponeiisaliis,
est tuuica ejus, cl in uiio corpore parles ita sibi impoiiciis tibi. Hobuslos et forlos iiumeros sarcina
(1eservien:es conscniiunt, ulquod esl conimuue om- ista rcqiiiiit, el expeililus in cerlaniine spiritalium
iiiuii), propriuiii xsiiiiienl singiiiaruin. £o<iem reli- lacerlos alblelaruin desiderat liacc palajslra. Veriim-
gioi.ii ariificio, eoileu» spiriiu cliarii;ais, eoilein taivien qui noii consuluissem ul inciperes, non coii-
siuilio piuvidcnl a;, qiio LauJuneiisis Ecclesia Mel- sulo ul desistas. DilTiJentiaui yicturix murmurabant
dtMisem siLi diuanuiii assuinpseral, Parisiciisis fe- niiiii fieqnenles innrmitates lux, cerebrum debile,
mivo pariier a*^ feslino sallu sibi praeripuii cum pcclus aridum ct siccum, slomachus frigidus, et jo-
iion rapinaji scse arbilrala fjcere, si eum quein junioruin bctlo non suHii ien«, toium deniquc corpu-
silii prius inslilucrat canonicum, sibi coiisequenler iiciilum luuin, licet laboribus cxpositum, non laineii
instituercl ct decaniim. Non inovcatur in iiliquo 242 disposilum ad iabores. Rursum terrori mibi
£:incla aeuiularo vcsira, quasi Parisicnsi« Ecclesia eranlpariier el liniori insoliix solitudiiiis borror,
iiijiiri.im vobis fecerit, qu;r. ia boc sibi consuluit ferarum non iiominum incuila domicilia, lcrraarida.
2ut persona lanquam levilate vei anibilione duola ^ nec lierbarnm ferax, nec humoris abundans, adeo
fiit, qxxx in hac cleclioiie sccula esl nou voluulalcin ut aqua ipsa qux deforis ccllain luam gultalim pro*
propriain, scd vioienliam alienam. Raplus esl a iluil, iiecsaporem aptiim gusliii, ncc visui jucundiiiii
concaiioiiicissuis, maxiiiie amltiendus, quia miuiiiie colorcm, ulpoie nalura} prorsus aqtiarum coutraria,
ainbiiiosus. Cougaudete persoii* , coiigaudele et bibenlibus sive inlucnlibus, conferre valeal vcl of-
Ecclesiae; quia iiic et ibi vcsler eril, vobis deser- ferre. Iii ipsa auiem ccllula tua asperitas vesliuui,
vieiis, vobis obcdiens, vobis ia omnibus ad obsc- aridilas ciborum, leclull duriiies, somuum carptiui
quiiiiu vestruui paraiusct parens. vix adiiiiucns, probibilus pruposiiu tuo siue grainli
causa cgressus, lalroiium iimor, qiti duos deccsso-
241 EPISTOLA CLIX. rcstuos iiitcrfecerutii (87), ne le successorcm eoruni
AD W. DE BieniA (86). tuitium eis addereiii, ad dissuadeuduin tantu; pcr-
yec suadel nec disxuodel vilam eremUicnm quam feciionisiiutium inovcbant nie pariter et moncbnMl.
fiteral amplexut, teU (jiuvdim tradit monilaad eum iiifer bxc inecum rccogilaiis te regularibus disci-
rccLi, duceiidain.
pliiiis erudilum , et in sanclo frairum coilegio qua-
Fralri >V. dc Blcria, Stkmiamjs, S. Genovefu) di- q^ dragiiita ferine aniiis (88) sub obedieniia pr.t:lato-
riiis abbas,saiuleiii tilriii.sque ab eo, qui in advcnlu niiii Doiniiiotnililasso, tolerasse miilta, dliksimulass<<
Kuo facit utraqueuniini. nonnutla, sequanimiierpcriransisse blaiida etaspera
Arduam, fraier, iiigressus es viam, Pauios Anlo- iit prioratu cl exira prioraium, humiliter ei utiliicr
sed anlequnm illuc iter arr^perel, faclus est Seno- lcin Sancti Evurtii de suis fr;iiribiis vei dc exlraiieis
iiensis arrhiepiscopiis. » Giiillelinus Ariiioricus 'Jiiit duo semper siiil presbyleri, qui pro iiobii, ei pro
hoc accidisse Il9l,el vocal euin virum ihcoto-
aiiiio noslris, tam vivis qiiam defunciis, Oeo assidue stT-
giim ct sanctuiii llgonlus aiitem iii eodem aiiiio
; viaiit, ui vilain ibi creuiiiicani dticeiiies, in viciii
iioial diem ipsatn, sciliicl viii Kalcud. Maii, addii- inoiiuin vitae quem
prascedens Guilleiuius ibi leiiuii,
qne: i qualis ei quantiis in rogendis sciiulis Pari- teiieanl, nisi ibidcmdeêre volucrinl vitaarctiori.iioc
siiis.ct l;ir)>ieiidiseleeiuosyiiis,el aliispiunbus boiiis, auleui sitb hac coiidiiione coiiccdi:iius, qito.l fr.itics
anle ar* liifpiscopatum floruerit, non est nosira; fa- ibi itianeiiteslocum iilum dil.-^tare non poieruiit, siitc
niiliiiis evolvere. » nosira licentia ; in foresia nostra iiec boves, iicc
(80) Gti Ilelmus quoiidam canonirus rcgularis vaccas, nec ovium greges, nec captas, nec porcus
qui ascclicam viiam iii cella quadam iu neniore tiabebunt quicuuque iVatrcs ibi aiit per liatioin
;
duBieria, vulgo /a [oral de Biere, nou longe a villa Guillelmuin dum vixit, aui deincops pcr eccle>i;i:n
Foiiliellaqueusi, iti dioc('o-.i Senoiiensi , ducebal. S. Evurtii, el ad maudaium abbatis S. Evurlii Ij-
(87) Alter eorum vocabatur Giiillcimus, ul cotligi- cieiiles obedientiam. Voriini iioii iuebitabbati fia-
liir ex ciiaria quadaiii Phtlippi Aiigusti j) irespryedicloiocoinsliiuios qu;iiidiu beiie ei lioiiesle
(88) In nionasierio scilicclS.Evurlii Aiirelianensis
" se habuorinl, de loco illo movcre el alias iraiisfcne
iibi Cuilloliiius iiie, vir summ.-p pielatis ei rcligioiiis, iiisi volitil; si veroculpabiles iii aliquogravi deliciu,
ofTioio priuris perf5 atiiios functus fuerat. Ad htijus quod alisit iiivenii luerint iii arbiirio eritabbaiis,
! ,
soJeuduMi csl quod prioraius

aiiteiii epi.slolu: iioiitiain, ut vet ibi vci alibi seouiuluiu ordiuis esigeiiiiaiii
U. Mari£ de rrancliario diotus, iii iieuiorc dc Bieria ctiljiasstias htiuiiliter eiiieiuictit.
tlli autem fiatros
jiliis, fuit quoiidam asceierium, lii quo asccta re- iiiviciu ct habilti iiileriori siiil sioui eremil28, ol iii
cliisiis vitam agebal crouiitic:uii : quod perdiiravit iiabilu exleriori coitlormare so sludeaiil fraitibiis
ad aiinum i 197, quod PbilippusAuguslus celtaui liaiic sitis S. Evuilii et S. Vicioiis, qiKuiluui lacuUas do-
donavit canouicis icgulaiibus S. Eviirtii Aurelia- iiius su* peiiiiiseril, imer qnos eos aliiiiiando coit-
neiisis, ul coiislal por lioo iiislruiiioiiluiii doii;tlioiiis vcisari oportobi!. .\cluin ftiureii aiiiio ll*J7, rei;iii
ex cliarlopliyiacio ejtisdotii monaslerii deprompttim noslri x\%, vaoaiilc c.iiiceliaria. > Quod quideiu lir-
i In iiouiiiic saiicia; et iiidividiiai Trinilaiis, Ptiilip- )i:aluiii Ittii diplomatc liiiiooeiitii lil poulilioiiius siii
pus, Dci gralia Fraiiconiiu rex. INuveriiit uiiivoisi, aiiiio II, qui iucidil iii aiiiiuiii iiiiO. lu lioc ascoloi lo
pr;osentes, pia;veriti cl fiiliiri, qujuiatii Dei intuitu, seu prioratu posieu iiisiiiiiti suiii caiiouici regui.iros
ol ad politioiieiii fralrisGu.lloliiii,cremit:e,de Bicria, e\ iamilia S. Evurlii, ut palel ex cluirla Guatieri,
looum iihim de Uiciia, queiii ipsi dediiiius iii vila Seiiononsis archiopiscopi, daia aiiiio 1^24, <jua.> di-
Sii;! Iiabeiuiiitu, dodiuius cl ooiicossiuius eociosi.e B. rigitiir oa.not.iiois lu EL"ttosia de Fr.iiicburio toiuiiiu-
Evuiiii Aiiroliaiioiisis posl liooosssiiu ojti^jdciii Ginl- raiilibus.
Idiiii pcrpeluo ol.titiriuluu), ad lioo ul ibi por ;ibba-
447 BTEPIIAM TORN .\CE.NSiS EPISCOPI 418
ciim liis qui aiianinies ii:tlti(al>3iU in dorno Domiiii \ disiricte, nc ant sine sale siicriflciuin luum offeras.
vixiiisc, iioii levoin coiice|)i riJuciain, (c el »l(iora aut incnute feslinans oOendas ad iapidem podem
possc in crenio snsiinere. Experliis cs iit ronvciilu tiiiiin; aut si cocperis in \ia denccrc, diculur de tc :
ligoKMO jfjunionim, vigilianiin fasliii;!, ficiiiiin si- Hic homo caepit cpdifieare, et non poluil eonsummare
Itiilii, s(abiliia((Mn lori, iiOiiiiuii(|ii:iin c( diiri(iein (Luc.xix). Orationcs sint brevesel intercisx, ne si
l'jc(i,el »riili(a(ein cilii, (iindirnuin siiniil el noctiir- forte iii nimiam extendantur prulixilatem, aul vcr-
iiuin pensiini obst-qnii (.iivini. In liis oiniiilnis lc co- iantur iu ixdium , aut excipiantur, ut quandoqiie
gnoviiniis ct cxiici (nni rcgnl:iria, ct sjecul.it iiiin ex- assoict , sommo, aut ab liis qui dicuniur ionge sil
|icrli>in. in illi) liiocinio clHUS(ri ilidiccras quaiiicr unimus orantis, occurrcntibus ei piiantasticis cogi-
«lelicics conda coniinuneiu ailvcrrariuin in creino tatioiiuin nchnlis per mcmoriam co;um quae facta
niilit:ire. IIjdc sunt qua: iiiiiii propositnin inuin coni- siint qu2ndoqiic, vel quxlieri poluerunt. In orationo
inciKiahilii rCiliiuiK, nt gra(antcr snscipianius qund iaciyms spontanex iicc rcjici:iii(nr spoiilanec , nec
feceris, ct gratulauicr aniplcctaiiinr qiiud ficis. cog;uitur invii3c. Complos;c ci consiriclc palpebrae,
Acquiesco posdnoiluin, plicel quoJ displicuit, .ip- frons iii riigain contracta, veii>a slridenlia ct anhela
proho quoJ oilerani, victus consilio luo, victus voio. in prccibiis, convuisa suspiria, ct cxorli gcmilus in
Pra>dictas 243 occîsioucs per Doi gral atn ficgisij» C l:icryin:iruin imbrcin, sic pioferunt iiigratum, sieiil
rupisli, sprcvi:,ii, saltuiu faciurus de ereiiiu in c<£- indcvotumoirerunl. Placidc ctbiandc suiciil infimdi,
liini, (lc solilu.liiic in civilatein liabilalionis, dc do- lacite cl cautc ciruiidi voiunl, sinc snpplicio ploran-
scflo cl iiivio in lcrrain viveiKiuni laclc cl niellc tis, sine judicio explorantis. Si fncrint oranlisi.i-
inananlem. Indixi^ti ijciiuni iiostilius Inis, diaijoio, Cf yinx' spcctacula boininuin, erunt offendicula vel
cariii el mundo, ({ui alroc.iores ornni bcsiia sangui- ridicula angelorum.llia gratia si (e quandoqne com-
iioin aninia; tuuc quxrebant, e( conjurati in niorlein plcveril, imiiare peccairiccm Magditlenam, qu:c iri-
luaiii.paiaii erant rapcrc panpcrcm.duin a((ralierciK bus ex causis, sive pro iribus persouis, irinas eflfudit
ciiii!. Oljecisti di.iljolo liuniiiitalein quamspecialiter viclimas Incrymarum.Fievit pro se.fleviipro fralre,
iiinet, corpori luo cnices e( snpplicia , ntundo qui flevil pro Doinino Salvaiore. Pro se, quaiido pedcs
in nialigno posilus esl, coiKeinpliiin el ftigani. la- Domiui Jcsu iacrymis suis lavii et capiilis snis ler-
gredientc te ereiniiin, initii i!hi pariioruno iclu consii; pro fratre, quando, post inortem Lazari, sedens
fossa &wnt luonsira luaiiii^ et ocqnitix, iaqueus ci in domosua, ci piorans ad voccm Maritix. venienit
|ierdica iioininuni Deo servire volentium. Poieniis- Oomino occurril, dicenlibus Jtidxis, quia vadil ad
sinii duces in cxercitu Pharaonis terga verierunl monumeiHum utploret (Joan. xi); pro Domino.sicul
libi, el noii facicin ; f,.cii siini nt slcrcus lerrae, ja- ^ dicitur in Evangelio : Maria sUihal ad monumeiitum
cont sub pedihus tu^s; calca, preme, contere, vigila foris 245 pforans (Joan. x\). Sic et lu inler irri-
iie resur<;anl. Movciiil lioslis insidias, non ah inju- giiiini superius et irriguum inferins, quando pla-
liis tcinpcrabil, sciens paticiiliam luam sic toiilciii- cucrit Domino dare potuin in iacrymis in mensura,
psi.sseprospera.ntnon liincatadvcrsa. Iiisidiaiiii rc- piora pro lcipso, plora pro proximo, piora et pio
6])0iidu : Vade rciro Sa!ann{Murc.\iu).Eli(inisilrans- Domiiio. Pro leipso, recogilans amios tuus in ama-
(iguraveris le iii atujeiuui lucit (II Cor. xi), el si dixeris ritudine animx tu£ ;
pro proximo, pro vivis el nior-
tnalur)ibouuni, el bonutn matum (/<«. v),nondei ipies luis cullorihus fldci Ciirislianx ; pro DomiiiO, ha-
Kcrviun Clirisli. Nnn cniiii ignunimus as(utias tuas, hciis t:edium vitac prxsentis, el desiderium xiernae.
ab iniiio mendux esl, et pater ejus. [ioan. vm). Carai lii primo fletu. ut deiicta jiiventulis tux ct ignoranliat
iiKinniiranti rcspondi; : « Locuta es qnasi uii.i dc (iias ne memineril Deus. In secundo, ulvivi a inalis
Kliiltismuiicribiis. Revei'tcreAg:\rad doniinamlua.ii, dcsisiiiniel in lionisoperihus persevercnt, ct morlui
c( eslo suhdila ci, mcnli, rationi piirx cl rcligiosic iii pace requiescantet ad vilainxiernam pervciiiani.
\olunl.iti. » Qtiod si adhuc improhe stiperbirc voiii toriio, ciipiens dissolvi el esse cum Christo, di-
lucril ct gannirc, eicvalo signo criicis dc victoria Q cciis : Ueu mihi quia incolalus meus prolongntus at
securus : Doniiuus inihi adjuior (Psal. cxvii), uon (Psal. cxix). Primae iacryuia;, fraicr, compunciioni»
timcbo (juid facial milii caro (Psal. i.v). Si miindus et p<£nitenli:r; secundx, compassioniset misericor-
niovore volueiil liianditiis, cl delicias offerre, oc- diac; terli:p, congralulalionis el fiduciae. Ah oratione
curre dicens : < Oinnia qu:c sunt in mundo repti- sallum facias ad Icciioiicin, a iectione ad medita-
lavi ut itercora (Pltilip. iii) : nain et mundus Iransit tionem , nl qnod lcgcris saiubriter concoquas et
et concvpisceiilia ejtis (I Joun. n). Discipiilus cjus rumincs, trajiciasiiuc qnod ruininaveris in memoriaj
siiiii qui Ego de hoe mundo non sum (Jonn.
(lixil : tlicsauros. Ne prolixitate auicm legcndi, aui ocuius
viii). Pi.r ;>r:iliain iion rcvcriar ut canis advomi-
Dii olilundas caliginc, ant vciligine capuf graves; posl
lum (Prov. xwi), [ncc pos(qiiaiii 244> """""" "''^' niodicam iectioncm deamhiila per ceilulam (uam,
ad urolrum, rciro respiciam (Luc. w). t Si ha'c Iria aiil in liortnlnm cgreiUens, vireniibus licrbHlis. qu«i
viceri.s. qiiUi tc vicisse crcdiinus, oninia monstra tamcii paiicc sciil ct rarx, visum refice langucu-
•nlijccisii pcdihus tuis. VeriinKameni;oi)i)isi iii ora- icin; nui apud alvoaria conspice, quie tihi el soiatio
ru!ii(;r| jcjuniopo;cst cjici Iriplcx ii^liul (i;ciiioni(iriini sint cl exciiiplo. Iiiter bas varic(ate^, as[ieritateiii^
j,ciMis Discrcic iuilciii potius :igoiiiIum cst quai!» cnini pro deiiciis iiahilurusc» paradiî. Castiga ct
,
U9 EIMSTOL/E. PARS II. AN. 1177-1102. 450

jfjuniortim rigorem, iit xstivis tliebiisnindicom cil»i A posiiilnutos (lispensalioiils visccn nobis nprriri
j»osl Iionim lcrliam (89) occipi.is, itosl iionaiu rcfe- qnniriniiis cl oplamus.Yolunlalcni, non ojius, Doiiii-
clionem rrgularem snmas. Si dics :osiivos Itibernis ituiii :illcii(lerc sancli dootorcs scripscriini.diccnlrsl
voliicris c.omp.irare, nl qnanUim iii briima laiilum p^^rrntiim nsqiie adco cssc volnnlarluMi, iil si nu\\\
III ardorc canicdlariuiii (licriiiii vclis altstiiierc, ant sil voliiiilariiint, iion sil pecratnm. Kxpoiiiiiil el c:i-
Peuin leolare incipies, aiil liii ipsins Iionitcida csso. piliiliini ilitid : Domhius jndical fuies terrtv, id est
Ncc anii(jnos inonacbos (90) Nilri;o jojiinniKlo assc- inlcnlioncs ciijnsqne. Uiide prxvlictus 249 ^''''' '!"•
qni potoris vcl coiiseqni, iicc Aiilissitlorciisi Gcr- ncqnc iiiientioncni landendi, iioqiic iiocendi, sedcor-
uiano (01) siniilcm (c op|)Oncs. SuHicial '"' 246 rigcndi poliiis et corripicndi iiabiiil, exciisaniUis c^t
inediocrilas Angiisiini (92), qiiain si cxccdoio vo- a poena, quain noii pr.êccsscrat culpa, niaximecniM
Inciis, a carnibîs abstiiie, sivc solidis, sivo, iit niulicr coniumcliis el cunviciis snis advcrsarium
»iiiiil, liqii^Tactis. Lxccssi niodiiiii, indulgc:il niibi siiiiin provocaril , removcnda essel el plcctonda.
rbaritasiiia, qiioniam qui consolaliirns advcncram, Sod nec mulieri credendum csl , ciijiis ct procaci-
«lofcmis oHirinin usnrpavi. Parliripem nie fac ora- lciii cupidilns, el ciipiditatcm provocabnl panpcnas.
tionnin tii:«ruin, cliarissiine, qnoniain in agro re Caiisa cniin pccuiiia; a prxdicto viro cxlorqiiciidir.
giiniiiis positiis , ct si quandoqiie eisqui iti mola " situt faciuni est , crcditur bxc dixisse , ciim ncc
coiijiigii laboranl, consiilciitiltns inc consulo, larncn e:iiii pra-gnantcin constarct fiiisse , nec aboriivum
oornin qni iii loclo coiitcnipbtlionis quicscunl iiidi- fcris-.e. Narn quod ait alio prcsltytcro cl nuilicre
gco, cl j!iv;iri snirr:igii.s, cl adir.onori cxcni|)lis. Non qiKutain, lerra ogcsln, quasi infussnui introspccluin
ut vicem rrpendcns dico, nicinor liii ulti cl filiiis cst, oinniiio inforino , ot laiiquain co:<giilun) carnts
ofTorlnr patri , cl pcccaior S.ilv;ilori siipplical iu cl sangiiinis esl repoiiuiu. Sed boc dolose caiisa cu-
boslia satiiuiri. piditatis puluil lieri , ei aiiunde sive ex aliqiio ani-
riSTOi.A CLX. sivc ex consuctn corruptione ninliobri projici

247 248 I
i:tali,
Alt DO.\IIMJSI TArVM. cl lerra poinil operiri. in dubiis autein, Paier sancic,
lloqul pro derico ii;jns(e accuxaio. l)Cnigniorem el bumaniorcin sciitetiliain scqui do-
Ii) ca digiiitîlis oniiiicnlia sanciain Rcclcsi.^ra bere proclainanl jiira, qu:e semper ud absolvenduin
Roinanain Saivalor insliliiil , inisoricordix siniul proiiiora sunl quain nd condeniitnndiim. l)o itino!-
.*>(-. jiidicii staN^rnnt manibiis cjus coinmiilens, ut fesli.s autcm, et non de occullia dubiis :>o!ot Ecclcbia
babita ronsiiloratione pcr.sonariiin ot lomporiim ,

jndirare. Sed el pro inanifosto boniiciiiio leginius
volunlaiis ot nctus, iiilcnlionis cl operis, nccTqni- q suinmos ponlifices , ex disponsaiione , deriris et

laleni ri;;orc snporct , iiec rignrem siibiemperel Itrcsbyieris in suis ordinibus ininisirandi indul-
.Tqnilntc. Il.rc ?iint ubera coiisolalionis cjiis,vin!JOi genCiam prxstitissc.
et lac iiinnanlia. Ii;cc Snmai itani siinnni pontificis EPISTOLA CLXI.
nicdioinalia fonionia ,
qiioruin distincin infusione AD QUEMDAM l>n.£LATI)M.
agilur, no vcl absorbcatur piisiilaniniis, vel inso- Cratfs repetidit pro nuro ri (jeinmis ad Gniaiidum s«-
loscai snpcrbus. Ilis rcspirnns, cl de niiscricordia fwlcrum scu capsam II. Gciiovejii' coHatis.
v.sira spcr;iiis devotus filiiis vcster pr.xseiiiii»m liigraliliidiiiis iidor.tt siiiiiilacrnm , (|iii coll.tli
lalor, pedilius vcslrnc sanclilalis ndvolviliir, nl in- siiii beneficii nicmorintii vol cxsliiignil iisiproi.us ,
lcniionom cjiis , qiia> dc zelo jusliiiac proc(;ssil vel ncgligit indcvotiis. Iliijus iningincm ciilp.T rc-
porna non scqnaliir, qnain limel, ne palerna sevc- spuimui, ^SO^^-*»"'^^''^""""^ iiivolucrmn, snpcrcili:!
rilatc siipcr eiiin accensa , contcratur in eo cala- dolestnmiir, cl f;icicn) ct toiiiin ipsornui idoliiiit
nins qnassnius , nul lintiin fuinigans exstingiinlur. ciim suls ciiitoribns iii peipeiiiiim rondcmnan:us.
Ipsc osi siipcr cnjus ncgotio sancliialein vestram Obtala inleriii) a vobis bi'nl;r. virgini !ioslr;o Geiio-
parvitas i)n>lra coiisuluil, ct consulcnti dignalics- vef:e muniiscuia (93) suminn graiinruin actione
tis dc siiiiiino prndonlirc veslrx sncrario respon- prosequiinur, sunimis dcoscnlaniur l;ilt!is , summo
dcre. Aiiiplcciiniiir responsuin, se.l luisericordiatn dcsiderio traclanius. AfleclMs vcslor iii monlibus
(89) Ilxqnidcm bore foniputnnd:c siiiit inorc cc- bic cibus grnvior jojuiiiis iiidiccrolur, nunquam nist
clesiastit o, non sicul babcntur in die nalnrali apiid iit vcspcrc. interdnin inmon in bcbdoinada nic(li;i,
nos. Teriia aiilom liora oITJcii ccclcsinslici rospondcl pleruinqiic die 7 poi;eltaliir. >
bor:e dioi iioii:(>. pnsl in«diain nocttMii. i\H) Kogiila S. Aiigiisliiii vinin docol rommiinoni
(9;>/ Idem csi ao si dicerct yCgypii monaobos ,
ci fncilein, non itor sliiouirn ac c.-cicr.c rogiila*, P.t-
.trcipiens parloti* pro lolo. .Niiria eniinesl pruvincia comii sciiicel, lt;isilii, iienedicli, cl ioli(|itOMiiii nio-
il'^gypii- nacboriini. reirus Comcslorin Sermoue do S. Augiisl.
(91) Logitnr iii c)us Viia apiid Suriiiin, cap. 8 : :iil : c Oidinavii Augiistiiins Hogiifain clericoruni
t pancni fruinonti, non viiiiiin, non aco-
Niinqiiaiii c:inoiiico dogcniiiini ljiio:im cnno;<ica! niodiocrilalis
luin, iton olonin, non tegiimcn , nun(|uuiii vel saloin eMondeiis. » Haiic itiodiocrilalcui loste Po-sidoiiio
ad nsuin condiendi s.iporis ncocporii. S;u)e die Ue- sci iitus cst ipse Aiigiisliniis iii violu, habitu, oi oni-
surrect-iuiiis vel NaliviinlJs Dominiru; poionos sin- iiibus.

giibe suinebantnr, in qiiilnis il;) viiii >npor aqiiis (l;5) Gratins agit alicui priolalo ( siqitidem I*ji-
hiiniis dilui-batnr, ul acoli nu>tcril;is solel largi.s troin uuni tiuncnpai) «le :itiio ot goiiiniis (|-ias ini-
|>i-rinlstioiiilitis lemperari. in refeclioiiibiis prititiiin seral ad oriiumiiiin scpiil. riiiii soii c;iiis:iiit b;ioiaii)
eiinroin pradlltnvil , dciiule paiicin liordoaociiin ii) qua rccoudiuc sunl reliiini.e S. Gciiovcf»e.
sui»:p>ii, (lueui taincn ipsc excussilcl inol'.!ii; ci cuin
5K1 STePllANI TORNACENSIS EPISCOPI m
iiostris ilcsiraltilis esl siipor aiiriim cl l:ipiilcm pre< A siidiliii su!) vcstru regiminc , Paler, exsiiltat , ro-
tiosiiin ninltiiiii, rum Iixc iillima diio virgini no* gaiis Dcnm ot siipplicans, ut in diebus vestris dirl-
ctrx ihiserilis, cl iion omiserilis illiid prininin. Ex g:>lur 252 salus in manu vcstra, slatus Ecclesise
priino cniin tliiu ullima rorinam sil)i coiirieiiiiil , el llorcjt, superborum cornua confringanlur. Ei qnia
clTiciiinl rinem , cum alTccttis poliiis xstimcliir cx conipassionis aireclu fralrcm et comprcsbyterum
laigitore iiiuneris, qiiam ex inunere largiioris. So- nosirum , abbatem Sancti Joaiiiiis Sucssioucnsis
leiil virgiiies sxculi liiijns in auro Cl marpfaritis siisccpisiis, loius apud iios regularium orJo in ple-
gluriari , et comiplibilem coiporum suonim spe- nam vobis pratiaruin aclionem a.ssurgi(. LaborateC
ciein ci eoriim ornatu vel demonslrare venalem ,
inuruin se opponit conlra filios inobedientix , qiii
vcl venitero demonstraium. At virgo nosira , diim cxira clauslrum sub obtenlu parocliiallum curaruin
ndlmc vivcicl , carnales sprevii illecebras (94), cl moraridesiderant, alque inori : salagcntes ne, pcr
pio gemmis ot anro nnmnMim xrenm titulo criicis abbalcm suiim quando cxcesserint, corripi valeant
iiisiRiiciii (05), qiieiii doniiniis Aulisiodorciisis Ger- et corrigl, scd ad defensionem episcopi se vertontes,
inaiins iii sigiium spoiisaliliariim cam Cliristo luco per pccuniarium pa^nam , canonicam redimunt di-
arrharum collo cjiis suspeiiderai , omiiibiis prxpo- sciplinam. Si peslis ista convalneril , perit ordo ca-
siiit dcliciis, omiiibus divitiis anlcgcssil. Nunc
D noniciis pcreunt ei sanctonim Patrum
in- , regiilaria
ter choros virginum , et si iion forlc prima , iiiter insiilula , solvunlur llncs et funes obedientix, et
primas laincn summx virgini obsequcntcs prxci- erunt iii collcgiis nostris loi abbafes qiiot presby-
pua , cultores corporis ei scpiilcri sui (96), preci- teri parocliiales. Verum perbibcmus lestimonium,
bus 90 mcriiis remunerat, prolcgit e( coiiservat, et quod ab exordio ordinis nosiri parocbiales cano-
nrnatus quos sibi vivens imponi iiohiit, devotioni nicos (98) noslros in episcopaiibus in quibtis sunt,
lidclitim sepulcro suo imponere permiltil , noii iit libere ct absque ulla conlrndiclione pro nccessiiale
aliquam gloriolam inde concipiat , sed ut liberali- vel uiililale ccclcsiariim nostrarum , vel pro sua-
iasx)ITereiiiium indc promoveaiur ei crescal : cl rum correptioneculparumj^-onsuevimusamovere, cl
qiii iniranliir oblaiioiiuii) speciacula , rncrenntur in clauslrum reducere , et qnoiies res urgebat, ex-
excmpla. Hinc esl, Paler, qiiod devolionem ve- commiinicare. liis tanlis malis qiix ex radice
slram a beala virgine nostra certissime remune- omnium malorum cupiditaic proccdunt , per qux
landaincredimus et speramus, ui aurum quod cum bursa emungitur, ncc vila corrigitur; sancla paieT'
gcnima sepulcro ejus apponeiiduin misistis , relri- nilas veslra reinedium alTerai. elc.
buat vobis Deus in vita xterna, ei Agiium qiiem
^ 253 EPISTOLA CLXIII.
ipsa scquitur quocunque ieril, possitis et vos 251 AD ABBATF.U DE VnSICAHPO (99).
conseqiii. Pro gratia vobis inlcrim collala , e( iii Bogat ut Noviomensem thesaurarium ,
qui vilam
fnerat amplexus mouatlicam, in hoc propotito
posleruni conrerenda ,
participcm vos faciat oin-
con/irmei.
nium limeiitium se jDeus ,
quem participem ora-
Non paucis Scripturarum (cslimoniis edocemnr,
tionum nostranim ,
qualescunque fuerint , nos ut
quam mcriloriuin sit iiinnnum siispioere , siisteii-
vobi^ promisiinus, consiituimus et optamus.
lare debilem pusillanimeiu consolari. Id cum ad
,
EPISTOLA CLXII.
omncs pertiiicat, qui in t:ilibus liabenl gr.ttiam , il>
AD PiPAH (97).
lorum prxcipue est olTicii.qiii quibuslibet liominuni
Agil de canonicit S. Joannis Sueisionientit in imro-
cltiis commoranlibus , qui abbati ohisnijierare re-
filiis prxponiuiliir. Ista, P.-)lcr,profercns non qiiasi
nueOant. iiegoliosus in otio, luci lenebrx, nox dici, sapienli
Canonicus ordo rt>.gulariier a sanctis Palribus in- nescius prxsumo scieniiam indicure ; sed ad mc-
ad id qtiod caiitalur in anliquo ejiis

(94) Alliidit Sue.<^si<)nensisad qiiam b:ec rclerend.-i cs( , et ad
,
offlcio Ccnovefa virgo, Aum carnates sperntt itle-

: I observaiiones quas ad ipsius elucidulionem subjc-
cebias, alerniregis promeruil graiittima fieri fa- .,^ cmah.
muta. » (98) Eos sciHce'. qni ad parochiariim rpgimen ct
(95) Viia S.Ccnovcfx vetustissima nis.haec babcl adminislraiionem devtinanlur, qiius inod.» priores
4 S. Cerinaiius niiiuiiuini aereum Dci iiutuallaium curaiosnominamus, qui iiiinc tituluruiii siiuruin vi
h»hi'niciii ei'^niiin cnicis, a tellin-e coiii^cns proma- perpetuo suis ccctcsiis a^^.irictos sc esse auiumant
giio niuncrc dcdil, inqiiiens ad eam hunc Iransfora- CiJm oiiiii cbscnl aiiiovibiles r vocaronturqtie ad ,
tum pro memftria inei a coilo susppnsum sem.ner ha- nulum supciioiiiN, iit palcl cx huccpisluij; vcl pro
beas nuHiusque melalli,ncque auri, ncqueargcnli,
;
iicvcsfiitaie monusleriorum, quxcoriiin ope et opc-
3eu c>ijublil>et margariix ui nametilo collum digitos- ra iiidigcbai!( ; vcl pio su:iruin correctione culpa-
c|ue ttios oinari palians. » rani, qiiando rilc oiliciu siio non fiingcbantur.
(96) Per sepuirruni S. Genovcfji; hie iiilelligit (99) Abbatia Ursicanipi, viilgo Orcamp , in dioe-
prctiosam illam ihecaiii in qua ejus rcliquiac vi>nc- rcKi Novioniciisi, fuiidata fuil :iiino 1129, a Siinone
rand.c a^servantur. Illa auti.-mfacla lucrut a S. Eli- ViKiiiiundciisi, epi.scopo Novioincnsi, ciijus C/inr/a
gio Novioinensi episcopo ul in ejus Vita per san- , Eic iiicipit : < Simon per Dei graliain Noviomonsis
ctuiii Audofiium conscripla legiiui»; sed cum vctu- et Toniuccnsis episcopus, eic. ilequisitos diligcnlia
stalo dissolvereiur, ronovala esi anno 1242, et in oiiiiii dc monasieriis ct s:iiiclis coiigrcgalionibiis
eam, ul uiodo conspioiiur, osssi bcaia- hujus virgi- (^'siiTcii el Clarxvaliis fraires apiid nos /ocaie ,'*•(
nis solciiini liiu lucrunl tr;inslala ao dcpubila. cjusileiii ordiiiis abbutiuin fundaic , Deo auxilianle,
(\tl} (Jibanum scilicei lli , ad qucm ciuiii jam dccrevjiiius. »
sciipscrat cpislolam pru Huûne abbaie S. Juatiiiis

».S5 EPISTOLyE. — PAP.S II. AN. 1177-1192. 454
noriam vobis reduco, qiw si andislis, forie jter oc- EPISTOLA CLXV.
iipaliones, qnx se offeninl iiliircs , eslis oblitiis ; Al> ACBATEM CISTEnr.lENSCM (I).
lol si non audisli», s.illcm nunc iii nolitinm vobis CommenJat abbalem dc Sarueio , rogalque ue ad ve-
Inlimalum esl adolescen- (lilmv. ernn compellal
veiiianl, iicel larde. milti
eiitiliuni Noviomensemqiiondam llie>aurarium, oc- Eo socurius iiiipcCrala venia nohis lofiuiintir. qno
secrcliiis cxiguitnlis nostrte consilium vel.tre vos
casione nesciocujns rei iurb.^^liim , ordinis sui zelo
credimiis cl spcramus. Prodigiosiim nobis vidclur
iiintis fervere qnani solet, aecus agerequam iHCoe-
et osleiitui provitnum, qiiMd rilium voslnini ahha-
lit, conscieniia iicsum , everf>iim proposiio, voliio-
leiu dc Sariicio de mortis faiicilMis croptnm, cl lam
ai« mnlalum : qua: niulalio, nisi fallor, per Excelsi
JcKieram non esl facia. Novcruut noii sui qui co
periculis in inari quam periculis in falsis fialrihus
ainicliim, ad inulileni redilnin sub obedientiae vin-
molo non possiinl csse non moti , cl, sicul acstinio,
culo '(2) compcllilis ut qiiasi in incertum cnrrcns,
nagii dolcnti condolcnl quam congaudenl gaii-
,
amplec.erentur prospcra lam gju- ot l.^tnqunm :icrem veiberans pugiiet , niliil seoum
leiiti, ncc cjiis
pracler laborem ci ingratiludinem relalurus. Expcr-'
leiucr, quama>gre susiinerent adversa.Cognosciie,
Vi-.i;s», caus.im, cl curam cilius adliibele, ne si iii
liis esl profeclionem susm profectus exporlcm et ,
ordeipsins inimici tenlatia invalescat , se exlen- ^

^""'^'"«^ P"^"" ^'^^^P^^*'' P''^'"'^'»"^ '"«"''^ «"«"
siisceplo minus suflicienles praeserlim cum sxpius
bt nd 254 P^J*'S * ^^ "d o"«i« yCgypiiacas , quas ;
jrius evumucrat, reverlaiur.

id propterquod peregrinalionem 256 sssuinpserat,
lenlaveril, el srepius repulsus sil, ul ncc proficeret
in aliquo, nec sufnceret vei in uno. Parciie verc-
EPISTOLA CLXIV.
cimdiae viri, parcitc dignitati ordinis vestri, ne cum
kt> ADBATEU CLAR;CVAI.LENSEM (100). Isaiam non habealis (|iii se niitti posiulet, vobis
eiiain jeremias deficiai, qtii se cxcusei. Opus isnid
i*urgal $e a labe Simoniir , quo crimine per delra-
clores lemerc apud ipsum ftterat accufalui.
prophelarnm est sive aposlolorum, qiiibtis per gra-
liam miraculorum sibi coliatam hosies fugare , vin-
Primo aspectu litierarum Teslranim, Patcr, ob* ccre, proslernere, ei incredulos ad ildem conver-
;ltipui, ulpote qui scrniunis illiiis detestabilis, cu- tere concessum esi, Doniino sermonem confirmanie
iis meniinnem per atiqiios vobis meniientcs feci- seqtienlibus nignis. Si miltendum duxeritis proha-
,
.\\9. , nequc maleri.tm noverim , neque formam. tissimtiro in ordinc veslro miitiic, qui gratus sit in
'roplerea qiii sermoncm illum vobis rctulit , nec oculis nostrorum principum, lerrihilis in congressu
eiilali detnlit , majus poccaUim h.tbel. Virum il ^ hoslium, officiosuseipiuden» in forma cousilioriuw ;
um CYangclicum vcnerahilem quondam Mcldeiisem qui , manus elcvaverit, ci Isracl triumphet

quolies
rchidiacoiium, qui novissima sua memorans, nc iii de hosiibus, et Amalecb converlatur in fugain. Ve-
(;tcrniim periret , ad angelicum ordinem voslrum reor ei vcrum csse credo, qiiia si rcmittaiur qui re-
ransitum recil, non facilecrcdideriin vel incurrisse vcrsus esl, converlalur in ridicutum ipsius rediius,
cprain Giezi,veIcoiiimerciuni Siinonis coiilraxisse. ei quibuslibei habebilur ignoniiniosum nomen ejiis.
*Jani qiiomodo credidissem quod non audieram? Erunt forsitan in excrciiu qui cum ileliab inajora
luisquis illc fiicril, qui me, vel audisse, vei credi- fratre DaviJ insuitando, d ceiit : Quare venisii ^
lissc , vohis iiisonuit , rectc liientitus esl in caput quare dereliquisti.paupercu'af ovcs in deserlo? Vt vi-
:ai!0) , non veritus incrusiare veritalem lahiis iiii- deres castra , in pralium descendisli? (i Reg. xvii.)
|iiisei lingiia dolosa. Quod aulem inlerserunl mo Kevera si recesseril, credita sibi domus in spiritale
lUdisse pcr vos vel per fralres veslros, coiitractum discrimen incurrct, et dispendiuin temporale. Ncc
iliqucm iirK-itiiiii , vei convcniionis initiiim
255 enim suis, sed alienis slipendiis miliiahii, qnihiis
luhuisse, vel coiistimnialion''s finein lam alicnum non possit donius
, suflicere exilis, et aere oppicssa
st a veniaie , quani a vesira severitaic rcmotum. alieiio. Absenle vcro pastore aut dispergentnr ovcs
nleriiu precor vos, ranem inagnum, pusillus ho- grcgis , aiil iiu ipicnl evagari. Coiisilium istud do-
nuncio, ul prx>noniinatuiii virum , qui rcliclis um- niini abbaiis Saiicti Victoris et cantoris P;tiisie)isis«
lihus soculus cst Salvalorcm et in viiiea Domini non ineum
,
, hoininis exigiii , singtilare.
iic.i noiiain operari conpii, prout potiiil, ita paler- EPISTOLA CLXVl.
257
ic «foccalis, ut niaternc fovealis, prrhenles etcon- AD CUILLELUUM REMENSEU ARCHIEPISCQMJH.
.lio hicernaiH i>cdihus c-us. ct auxiliuin baculo se- liogat ul beiiigiie siiscipiat^ nc tucaiur abbatem S.
lOfltilis. Vincentii SilvQiiccleiisis.
Notiicn vcstrum el mcuiorialc vcsirum in desidc-
(100) Videtur hic ahbas csse Garnerins de Rupe- que se id unquam prolulisse.
orii qiii aniio 4190, monasierio ClaraKvallt-nsi
,
(1) il£c episttda conveiiii cum aliera , de qua
'i*cral. Ar;;iiincnluin auleiii hiijiis epislol;e illnd
jain egimiis, pro ahhale Vallium Scriiaii Giiidone,
M , M"o'l qiiiilam (also rciiilorant Slepliaiiuni di- qiii ciiiii de Monieftirii cl rcj;e prolcciu»
t;oiiiiie
.isse architliacoiitiiit iMcKleiisciii, qiii
iiionaste- iii
fiiciat in Paiavstinam aiino llUO.
iiiiii Clarjevallciiso sccosscral, coiiiiaouini civileai
(2) Logiiur eliain opist. 140 sub altesiationc ohe-
'!'• oiiiain rcdolciilriii iii corum ciiioliitiiciiliim fe- dioiilix.
:i^vsc, tli.' tiiiilms hic piiigaro sc coiilcinlil, iiegai-
,, ,
iR.'^ STKPIIAM TO:-N.\CKiNSIS El-lSCOPI 4fiG
riis Diiiiirc nio;c , uinluiii, Palcr, obtinvl lociini, «l A lalii SHpcresse (irliet, iit at! fon:niiinoni iiiaticin iio-
si c<»nli;ôiil ali(|i>(;in, iiic prxsciite, loqni dc vobis, slram sanclam Foclcsiain riigiamiis, e.\-pc<laiilcs ab
inlcrioi:) mea el cx afTeclu gaiuleanl, ci iripiniicnt ubcribiis consolalioiiis ejns ct consiiiinn in prx's<?iili
ox andiiti. Facit lioc Itcncvolentia vestra , (\»i\i nic periculo, cl aiixiliiim iii temporc opporliino. Dcsooii
gratis ani|jl(r\atJi csl,clin consoilio locans, el a ilil nngncnliini miscralionis el prii(iciili;c a capil«
consil.o iioii c\clii(lens. Scrvel niilii Deus lianc gra- summi pontilicis Aarr.ii, iion sohim in barbam, .scd
tiniii , iil, qiiocl r.hsil! eani non i))a^r<>am , iie dicain iisijue ad cxiremos lotius corporis articulos, iit <-k
niercar aniiitere ,
qnain non mwreaui atquiîssr. aposiolico itics.-titro proreranliir nova el veicra, (piO'
Intcriiii rogi) p.ilcrnain (tilcciioncm vestram , iil riiin colialiotie qui siispirant respirciil, qui deliciont
pr.tsenljuîn lalorem Jominuiu U. caiionicum Saiicii priificianl, conrirniciilnr qiii duLilaut, doceaiihir
Vicloris (3) , iii ailininistralioiiein abhatix' Saiicti qui erranl. Intcrim ego ininima portio <.lcricoruiii
Viiiccnlii Silvancciensis concoriiilcr electum, pvo vestroriiin pro siimnia consolaiioiic mcmoriain vc-
ainurc Uei cl ntco si:sci|ualis bcncvolc , el beiicticu stram leneo , colo, retracto , paraius sempcr vobis
.siisleniclis. Famiiiuris ct amiciis esl iiiciis ab aii- lidctibus votis obscqtii ,
qticin bonis opcribus iioii
liquo , et mutuis obiigatus obseqniis, ct comnttini suOicio suqui. De bcncvolentia doniini Ucnicnsis
nalione coiijuiicliis. \ircsl qfiem el moruin gr:ivi- erga vosccrlus, rogo ct l;tnquain fidclis vislcr con •
las, cl iillerarum pcritia, et bonestas commcndabi- 6ulo , ii| <;um rcciproco diligaiis, ct apcrlis visccri-
lein rc(tdi:tit , ui ejus luinislerium el graiiim Dco, biis occurratis amicis ejus, qiix> prociil diiliio [irocc-
ct homiiiibiis credainus acceplum. Adversaiiir ci tti dunt dc conscientia bona el fidc non ficia. Sctrc-
Kcclesiai s:ia; Silvancclensis episc()pus (4), el co;itta tum ittud quod mitii duinitius T. iicpus vcslcr c.\
privilc.îa Roitianorum pontiricum et Francorum le- partc vcslra di\it, proscciitds snm (|iiatiiuni puliii
giitit (,')), siibjcclionem , u( dicit, imicbitam ab ilta ct aportum osliuni inveiii , si iion deruoril ipii vclit
ic'|iiiril Eoclcsia nimis praepropciv, ci pr.Tpostcie iiilrarc, sicut It. clcricus vestcr Cantpellensis caito-
posl appelialioiiem sctilciitia cxcomaiiinic;>tiotiis niciis (!*) vobis plenins cX])licabil.

prolaia Suscipiie cum Palor, obsecro el qnaiiuim
, ,
260 i^PisroL.^ CLXv^m.
j;isiitia poiiiiillil, pcr vos et domiiios meos fraircs
AD CUIM.ELUUM HEUENSEM AnCRtEI-ISCOCI.M
25S U'sli<»s jsivate pairocinio, fovcie solalio coii-
Pxognt eum ul lueninr ubhaiein S. Ceriiunti « Prnlis
silio susiiticlc,
injusle oppresiuiu.
LPISTOLA CLXVII. Iiilcr curijj curas (10) el sancluarii tacramonla
AD SOFnEDCN C.\RDINALEU (€) C fclices dierum vestroruin succcssus occiipalos quo-
Hofiui ul suiim exliibenl bcneioteiUiam arcliiepiscopo tidianx solliciludini possc sulTiccic, ci uiililaii com-
Iteiiiensi , de eujus amiciiia eum reiidii ceriionm. iiitiiii posse proficerc poroptamus. Gcmiiiaii siiiiul
Luciito&atu poliits qiiain frucluosam scribendi lionoris eloneris s.icerdclii ac regiii voltis saroinain
inalcriam prabiierant nobis pr.Tscntiunt lemporuni imponunt, disirabcndu potius iii diversa quam ad-
l.iciymosa discrimina, cum Ecclesiam Dei vidcamiis vcrsa personam vestrain , magis cxposilam lalMtri-
ci a manifestis liosJibus fidci violenler opprinii (7) Itus quain disposilam ad labores. Conniiiiiil ad atixi-
cl a falsis fralribiis fraudulenter seduci (S). In lium consiliumque ve.siruni ol qiii oppiintiitttiir in-
Oiieiile inoriiur, in Occidcnie occidit, ubique lcr- juste, ci qui ses& mcluunl opprimendos. Inicr alios
rarum dcCcieiiiibus el arcscenlibus fidelibus , prse recurril ud proteciioiiis veslr;e siiiiim F. abbas
dotore el persecuiione qu,Tp siipervenil uiiiversc Sancti Gerinani de Fralis (11), nt Fcclosijc sibi
cibi. liiler angustias 259 'îas id solum nobis so- cominissui juru , sicul bactcnus ipse cl dcccssurcs
(3) Iiuolligc Uogcrum vel Robcrtum , qui fu:t (0) Sofredus de Cajctanis Pisaniis, oroatiis di.i-
al)b;is S. Vincenlii Silvanectensis. coiius cardinalis Beatai Mariu: iii Via L:ita a Liicio lil
(4) G;iiifiidus scilicel, qiii anno 1213 episcopa- \) aniio 1182. Innocentius III vocat ciiiii i virum bo- ,
lum dimisil ut ficrel monachus apud Carlilocum noratum, scientia ci bonosiate pra.>clai-tiin, in opere
(5) Piiilippus primus diplom.uc qiio conlirmal ei scrmune polenlcm. > Noiniiiatur ab ^liis Gual-
fnndatioiiem cjtis(lem monasterii a matre siia faclam, frcdiis.
ait : « Matcr mea Aniia, diviiia iiispiranie clomciitia, (7) Sciiicel in Oriente ab infidelibiis , contra
r.ici prajscniiam adiit, maicrno aHcciu obni\e dc- quos cvercilum dtixeral Pliilippus Aiigustns.
prccaiis, qualenus ecclesiam quaiiidaiii in subiirbo Albigen-
(8) Scilicci iit Occiilento a V.ildcnsibus,
Sdvaniiclensi, iii vico qui diciiur Viclellus, in bo- sibtis, aiiisipie bxrclicis.
tKHcni S. Viticeiitii diulius atttca desolaiam, scd ab
(9) Campellis iii vitla, vulgo Chnmpenux , exsiat
ea pie ct bciiigne pro aiiiitia p;itris mei soiqiic do. coliegium canoiiicoriim s:cciiiaritiiu in ccclcsia cul-
piopiiis sumplibus! rcslauratam, ex coitsuctinlinc cl logiala divo Marliiio sacra.
tiiote aiiariiin ecclesi;iruni ad leges penincniium
, (10) Totitis rcgiii administrationcm pcnes eiitn
icilicel S. Frambaldi , S. .Martiiti Paiisiensis cl S. , (!cpi>sucrat rex Pliilippus cum iii Patdustiitaiii an.
Gcnovef.i' virginis liber:im facercnt , cttjus iiuitiiii- ilOO proliciscerclur, ui supra nolavinilis, undc siiti-
laiis coniiescendeiis iKiiiiaiiissime precitiiiit cjiis, pro jutigii : < Gemitiali lionoris cl uiieiis sacerdulii cl
aiiima palris :nci , parcnluiiiqitc incoritin intiiiioriu regni.vottis sarcinam iiiipontinl.
ai ((iiicvi. tl ul Itoc iiivioiabilc ct iiicoricussum pcr- prx'erat
(11) Abbati;»; S. Gcrimiiii a Piaiis liiiic
niancut, crucis sigtiuiii digilo nieoi.iiprossi, ac <;lta- Fulco, (|ui e vivis exccssil uiiiio U'J2 .id queiii ali^
ractcrc nomiik'» ntei impnmtMe jii.tsi, mcotiuc sigillo cpisiolu;. j
curiobuiuvi. AclU;ii auiiu lOUi». *
/.57 EPISTOLif:. — PARS Jl. AN. 1177-1192. 458
Riii KîMioniiit , cl servclls ilbisa , cl dcfendaiis scr- A fl sacerdolii , qni in (tcrensionem Clirisli usq<ic
\ata. Pcr singtiios annos iii lcrra siia rno;!cral;im Jiodie paiientis , tcsianie ipsn Domino, satis essa
0(i!ieflain lialicl e( liaimil, jiire consiiclndiiiis ccn- leganlnr. Exlcndit manus improbas juvcnis comcs
siim silii ilcbiliiiu cl rccipil cl rcce|)i!. Ll eccc qiio- domni Marlini (13) in dircptionem sacerdolalium
(lam niolii saicllilcs palaliiii proliihent liominibus cl rerum, cl usque ad sacra vasa aliaris acerrimos
hospililins Kcclesia? praidicla; iie solvanl qiiod ipsi impielalis ungncs raplor avariis iinpressil, violen-
solvcriinl el Palres coinm. K\ liac caiisa insole- ier abslnlit, inipiidcnler asporiavit, irrcvcrenler
scunl , cl quasi gannire iiicipiunl scrvi conlra do- disjicrsil, ef|uos, sarcinnlas , neitcssarios suinpiiis ,
luinos suos, II ( Sarain contcmnat Agar, cl nanl niii ei quod nclas diclu cl aclu fuit, vasa sacris usibus
.incillae sicul filii libcrae. Siipplical vobis prsediclns dicata, viri magni Heliensis episcopi regis Anglo-
nl)l>as cum tola Ecclesla sna, snpplico cl ogo miniiua rum cancellarii (14). In regno domini regisFran-
porlio clericorum vcslrornni (1'i) pro eis cl cum cis, corum securum reddidcrant, ct fralerna dnoriim
ut sicut liaclenus in hominibus cl liospilibus siiis regiim pcregrinanlinm confoRderaiio (15) et (;pi-
consm-vcrunl percipere, quieie percipiant, cl auclo- scopalis dignil;is officii, ct vcslra deniqiie prolecllo,
r-ilatc vestra prouibilionem solvendi qiirc indicilur, qiiac pusillis cum majoribus cominunis esse dcbet,
absque vobis facla
B ad resistendum improbis
si est, corrigalis 261 polenicr; , et ad bumiles confovcn-
vcl si mandastis fieri, misericordiler revocetis. Se- dos. Quid, P.iler, tutum aiit sccnrum esse poicrit,
ncin el crcbris infirmilatibns laboranicm compelli- &i inlermanus veslras oppiimantur Ecclesia, nu-
lis ad pcrciijrinanikiin, nl tanquam ad bcstias dopu- denliir pauperes, sacerdotes exponaniur injuriis et
giiein, cl de manibus Grandimontensium tanqnani rapinis, liceat cuiiibei quidquid libet, et sicul po-
dc faucibiis ursorum aut lconum praedam cripiam ,
pulus, sic sacerdos? Accendatur in vobis zelus
cl cuiu ipsi sint viri bcllaiorcs ab adolcsceniia siia, Mathalbia;; cum Siromaste Pbinees armentur jura
cgo aulcin suin parvulus, ei ovcs pauculas custo- coeUslia, commoveaniur ei lerrena poiestate qii:c
dicns in dcserlo. Sed quoniam ad mandaium ve- divinne simul el humaiKX uliionis spiritu conrepio,
sirum paralus suni mortem ire,
ct in carcereni ei in raptori occurrile, pra dam eripile de manu cjus, qui
prcficisci incipiam; scd utrum pronciam Deus , in lanlo flagilio nec Dominum limet, nec homines
uovit. revcreiur. Elusoria videnlur ci mandata vestra, qui
EPISTOLA CLXIX. ct nuniios veslros remisil vacuos , et capeil;iin
AD ECMDF.M. episcopi, quam scse promiserat rcddiiurum , non
Coiiquerilur de comile domni Marhni tibi infeslo. C solum reiinet inobediens, scd el polluil indcvonis.
In inaguis negoliis qiiundoqucininorcs, ui salicm Videat, Pater, et provideat sibi providcniia vestra,
iiliolse locuni impleanl, adnittliinUir. Apcs inclla quid supcr boc faciuus facicndum sil, ut raansue-
oonficiuiil, cl in cxiguis corporibns laboreni pro- tudo qiiae in vobis iiiduit dccorem , induat 263 '""''-
priiiin rcdimitnl utiliiate cominuni. Formica, verniis liludinemet praecingat se,ut qui dc spoliato doleiit,
intermuscam el reptilc niedius, exemplo suo pigros dc resliiulo gaudcant, cl qui audicrunt rapinam ,
invilal, iit peiisctur xslale qiiod bieme dispensciur. audiant subsequenter et rapinse vindiclain.
Sicol cgo niinimus intcr vestros niinquam merui pcr
EPISTOLA CLXX.
graliam vcsiram ct audircconsilia veslra,et in con- A.D JUDICES (iUOSDAM (IC).I
siliisexaiidiri. 262 '" arliciilo dierum praesenlium Agil de causa qu(e verlebnlur inler Senoneniicni ar-
qiiibus sufficit malilia sua, diri vulneris novilate cliiepiscopum et ecclesiam S. Germani a Pralis.
pcioulsi turbanrnrct movenlur luinislri aliaris, ct Absurdum et arroganliae proximum crcdiiur, si
magni saorilegii inagnam a vobis cxpostulanl uliio- qiiis ei consulere velil, quom consiilcrc debet aut ,
iicm. Ulioquo gladio accinctus eslis , regni pariler in neccssiiaiis ariiculo, aul in periculo verilalis.
(12) Slophanus ftiil olericiis Guillelmi Reiucnsis ^ Angli.ê regiim, qni ad expedilioncm Jerosolymita-
aroliiopisoopi aniequain ordinein canonioornin r<'- naiii cnice sigiiali sunl aiino 11!)0.
giilaiium anipieoicrclur huiic tiliiluin alibi ciiani
: (16) Coiilioversia niola fuit inier ariliiopiscopuin
Sa'piiib sibi tribiiil. Scnoiieiisem ct religiosos S. Gcriuani a Pralis , qu.ne
(13) Gallice Dammuriin in cniscopalii Meldensi. cuinposiia fiiit per seqticns iiistnimonlum :
Vocabalur aiiloin illc ooiuos neginaldus filiiis .Î- < lii nomine sanctx. clinilividu;e Trinilatis.Guido
Lcrti, qni nna ciiiii cotniie FlaiKliensi cl rege An- Dei gr.ilia Senonensis aroliie|iiscopu-i, omnibns ad
glia^ belliiiu gessil advorsns Pliilipptiio. qiios lilleroc praesentos pervoneriiit , in Doiuino sa-
(t4)EjusiioincncratEiislacliit!s, (|uianno 1196, iii luleiu. Noliim (ieri voliimiis univcrsis prxsentibus
Idns Angusli, ul scribilnr , elecltis fuil episcoptis pariler ei fuluri!», quod discordia qti.TC erai intcr
Hcliensis oivilalis, vulgo Eiy, qu.tn sita cst secus iios ei Fuloonem abbalem S. Germani a Pratis ot
(luviuin Craul in coniilalu C;iniabrigensi. Caiicel- ipsaii) ecclcsiam , de procnralionibus quas ab eis
laria aulcm dignilas inslitula fuit iii Aiiglia a GtiiU peteijonni^ iii Emanl ct Balneolo ei S. Gerinano,
lelmo Contpixstore, teslc Polydoro Virgilio, liis jiixia Mnsteriolum, in pr.x^senlia doiuini Philippi
verbis : < Scribarum cullegium qui dipiiiinula scri- Franoorum regis, ila lerminata esl. Nos siquiden»
herenlslatuit, ejusque oollegii niagistrum vocavit, qiiietavimus abbali et eoclesioe S. Germani in per-
canceilarium, qni paulalim effecius e»t supremus pcliiiim procurationes, quas in pracdiciis fotis peie-
niagislraius, hodieque habelur, t bamus ab eis lali modo, quod abhas, cl huccessorcs
(13) Scilicet Philippi Augiisii Galli.c. et Richardi sui nobis ct successoribus noslris, vel noslris ccrii»
PiTnoi., rcxi. 15
450 STLrilANl TORNACENSIS mSCOPI 46«
lliijii<; c>'.\\ix siimil.icnim fiigiciis iiiipclrata venia, A tiani; fnionim si allcriilro qiiilibcl pr;»;laliiR privj-
lo(|iiar doiiiinis ineis, non ul ex rnodico sacello njco, tus fucril in sulidilorum dciiciosis nieiUil>us .iiil
inagiix- saj»iOMli:u vcslrx lliosaiiros aiig(;ain , scd odiuin suscilal aut conlcmpluiii. His inlervenieuli-
iil (ommoi)iiorio lenui paraios pra^veniaiii polins bus peril rei domesiicae cura, discipiina solvilar,
*Iiiam pra'(iMlain. Audivi doniinuni papam piudeii- confundilur ordo, ei iiicipiunt qiii subessc dcWue-
tiaj veslraj commisisse cogniliouemcausa;, qiije vcrli- rant, pares esse. Ne id vobis accidai, Paier, provi-
tur inlcv dominuin Senoiienscm el ecclcsiauiSancli deie circa dies ultimos, Ecclesi.-e restrx, ne verlaiur
vuhis in dispendiuin niorlis, undc
(êrmani de Piaiis, 264 *!"* »<>" p:«>"um dirticnl- vilse slipendiiini
talis, nec minus discrinrmis iinporiare vidclur el exspeclalis. Non minus consulere vobis quam con-
auctoriiali jiidiciini, cl parlium voliinlSii. I)e pio- solari vos dcsidcrans, rogo, moneo ei exliorlor, iit
curaiionilius agilur c«rjH)riiii) , non de saluie ani- iionoris onus cui jam minus xtalis dcfcctu sufDci-
dc nuuKîo quadriipeJum el liominum, lis, per maniim domiiii llemensis liumilitcr dcpo-
niarnm;
naiis, qui coiisilio vftslro ei noslro cl persoaam vo-
non de mcrilo virUilum aul vicloria vilioriim. iii
iioc lamen conHiciu summi ponliriccs Aloxa«der, Ijis substiiual idoncam, cl vil.x vc->lr3c congruuni
Lncius, Urljanus , Clemcns , el qui Lodie sedel Co)- .nssijjiiel soi.itium; polcsialcm tt scicnliain liahens
lcslinus privilci-iis laKaiilcs evcctionis «uiucrum, " iu ulroque liorum, cl allingendi a fine usquc ad fi-
jurgio siipcr procuralionc molo finem imposuissc ncni foriiicr, el omnia suaviier disponenJi.
orrvluiilur. Vidi el iegi privil-igia ista nec lacila vo- EPISTOLA CLXXII.
riiaie, ucc falsa suggeslione impcirala , sed omiii AD D, ARC1I1F.I'ISC0PCM RÛENSEM.
soU idnilale siibiiixa, ei cardinalium subsci ipiioni- lllud idem postulat.
litis roi.iorata.Quid cautum aut luium essc poterii, Sunl miilii qucs ad dillicilia sirpe compellil na-
super laliiius dubilare, dis<teptare, aul dispiilare t:ira poiius qiiain ciira, iicccssilas qiiam volunlas;
6i
aliqui volupriiit, cani munimcnia aposiolica vobis laciuiil cx nccessita;c viriulem, ul tandem merild-
el nobis, Juio onmibus cccicsiis, el possessiones riiiiii liat quod moralorium prius fuil. Forie unum
caruiu serveul, cl jura tucanturcl d«ifendanl? Par- cx oii diccrcm vciierabilcm scncin nosirum abba-
ciie, Palres, auctorilali vesira, parcile djgnil;ili cl loin S. Barliiulomx-i, 267 virum religiosum ei ho-
prudenlii', cl cxamon islud reserv.ile sunimo poii- iicitum, sedqni jam viribus corporis coepil deslilui,
liiici, qui solns potesiaiem iiabc» et condcndi novos jiigriiuiiine consnnii, senecia et senio consummari.
canoncs, cl expoiieiidi vcrcres , cl ialcrprclaudi Ecce in mann vcsira rcnnnlial administialioiii »ibl
jirivilogia sua , cl corrigendi aliena. C comuussae, »nqua u&que ad cxtrcmos dics, vidiiniis
265 EPISTOLA CLXXI. cuin iion tam praffuisse buiniliter quam utiJilcr
AO AKCATLM S. U.VRIHOLOJLEI. profiiisse. Duo sunl qiiae a vobis poslulal; postnlo
Suadel suum adniiiiistralwncm
ul dimittnt. et cjjo, miiiima poi lio cloricorum vcslrorum, cum
Hcvcreiido Palri et domino ahbali B. Daribolo- ipso et pro ipso in solalinm et subsidium brcvis-
maci, Steph.vnijs de SanCa Gonovera, vitam justam siniac vit.-e suae, dc bonis Ecclcsiae, cui pijcfuit, vi^
el cxilum bcalum. ctum siillioiciucni provi.ieaiis ei, et de sucoessuie
Noc pr.cleritos aiinos rcvocarc possumus, ncc sic coijilclis, nc liocal fratribus suis in clcclioi!©
fiitmis casibus impcr:iic. Rccedcndum osl quan- potius scqiii volunialein propriam, qiiani ulililaloin
coinmiiiiom.
«lo(iiif 266 ^^ oaliirx dcbitum pcrsolveoilum, ot
ea conditione qua iiilravimiis cxcainus. Ilaco idoo EPISTiLA CLXXIIL
dixoiim, Pater, nc inlolcrabile sii vobis vel ;cgriiu- AD CONVENTUM S. UAKTIJOLOM/EI NOViOMENSIS
dinis incommoduin, vcl lacdium scneclulis. Pi\ola' 4</>iion£{ ul lionorem deferant abbali, eliamii ubba-
lionis ciir? quam iilililor el viiililcr bactonus rcs- tiam diini&eril.
sistis, el robur oorporis dcsidcrat ct aniini vigilan- Primiim sccunda; tabulic procceptum csl : Hoiwra
niiiitiis pro procnratioiiibns illis, rcddcnl singulis D Cmant , B.ilneoln vill.i? qiise dicilur
slitulis, .sciliccl
aniiisoclo libras Parisioiiscs apud Einaiit in oclava S. Gorinaniis juxla Miisieriolum, Mairiolis, et pres-
Piischae. Et si nos voi siicccssores iioslii veiioriinus iiyiori dioiariiiii ccclisiarum aliam niedielalcm
sunxd in .iniiO ad EmaiU, vol I5atncoluin, aiit ad vil- ojiisdcm deoim;e babebunt. Nuntii autom abbaiis
iam quui dicilur S. Gcniiunus, abbas atii siicoessoics S. Gcrinaiii facienl ridelilaiem presbyicris, qui iii
siii, aul illc qiti domiiin tenobit, recipicnl nos cl diclis ccolosiis eruiit, ci presbytcii per nunlios
successorcs nOblros, cl vivciiius ibi iios cl siiccos- suos iiuniiis abbalis de dicia dccima cominuniler ct
sorcs noslii, iioctc uiia sumpliluis iiostiis piopriis, lidcliier qiiacrenda et inter se diYidciida. Quod nc
i;.( qiiud iiio i|!ii dotnum loiioliii, iioii lcnobitur vuleat aliciijus ollivioiie doleri, vol inaliliose pcr-
aiiqiiiJ dare nobis vcl suicossdribus iiosliis pia'tor voilij sigillo noslro fcoimus id confiruiari, astanii-
liotjiitiiim,nisi boc uo graija l.ioore voiiioiil. Ei.î bns ccclosi;o noslr.c pcrsonis S.tlone decano, Ma-
liOs vel succoisores noslri scuiol rocoplp fuorimus iiasse aicbiJiacono, Goilleliiio iliesaiiraiio, Gaii/iivlo
iij rno piicdioiorum lororum non Lcnobuiilur iiio- ,
jtnoconiorc. Toslcsbiijus loi sunt Slcphanns abbas
iiaobi rocipcre no.>» sivi- sucoos?oie3 nostros iii ali- Sanclx' Gcnovo,'';^ cl canoiiici iiliiis , llugo , Aima-
quo illojiini Iriuiii ooîein .iniio. Su-, auloni rcoiiniis rious, Mi!o al)b;i3 S. Uemigii Senoneiisis , majîslor
quiciMii jani diciio cooii;si;o ct abbali r.iodiclatciii Aiisoli.otis (lo C;iiicoilaiia, Ogoriiis dc Avone. Acluiu
do<;ir;i;r, lana) a pio' byiiiris, qui sunl in ctclcsii.s aptid Fonicm
lilaaudi aniio ab Incarnaiionc Doiuiiii
£. Gciirvani pcr <n;cniopiscopaiu;ii Senoacnscm con- uullesimo ooiiicsiino uciiagcsiuio prinio. »
4(51 tPISTOL.E. - PAUS II. AN. 1177 1192. m
patrem tnvtu el malrfm {Matlli. xv) 7 Imjns [^hnVs'. A S. Gcnovclt, fa.-ilwlcin cl ilovotioncm «lebilain et
priinilias, obsocro, lencie memoriler, giisl:>le siia- ilevolain.
viigr, fideiiler adimplete. Palrem veslnim scncm Conceplum diu renuiilianiJi desidcrium suiim
G. prxcipuje auclorilalis vinim in ordine noslro, oiieri cl iabori, abbas sibi injunclo, filius veslor
lionor.iie iii decel, poriale ut convenit, ut expcdit 269 ^^bas S. Barilioloma;! ad finem usque per-
confovctc. Oebiior nosler haclcnns fuil exierni ducerc el cxpeiit ot cxspeclai. Propiiios in prima
soiliciiudiite, inienia compassione, fraierna aequa- sua peiilionc invcnit filios ci fratrcs suos, qui con-
liial^, paieina correctione, inaterna pielate, et venicnlem suifiticniomque sibi susicnlaiiouenrbr-
ecc^ libcratus liumililer ab lionore , uliiitcr ab nigna parilei ac concordi conniv(?nlia concesserunt-
oncre, rdcius esl quasi unus cx vobis, scicns jara Proindc sanclitali vestrac prcccs fiindo, ut (juod ei
pcr expoiienliain el bonum subjeclionis et praelalio- fraircs sui concessione bonevola conccsjeruni et
nis nialuin. Vcisa vicc dcbilorcs cslis cjns, ut coniulcrunt, vos ei pcr grailam veslram auctorilaie
exliibcatis viijc ipsiiis cxemplum, dignitati reve- benefica confirmeiis. Quod superesl, Palcr sancle,
renliam, graviiali obsequium, solatium seneciuli, do. siibrogando sibi successore consiiium a vobis ct
263 •'e^'1'ilutliiii roiniMituin. Conndimus per gratiam aiixiiium peiit, ut de Ccciesia sua illa, quam ope
Dei, vos ea ({ua; dicimus audiluros intentius, et
6 et opera sua prout poiuit et exiulit ci erekit, lem-
impeiisius adjectdros : superest ut non solvanlur, poraliier simui ac spiriiualiicr proventum habeat
qu£ pcr eiim a vobis fjcia suni; imo vesira inei profecium. Mandct, obsecro, sancia paleniiias
teresi, ui servcniur. Yincam quamdam !I. nepoii vestia Silvaneciensi cpiscopo, iii ad Ecclesiam illam
suo apiid Anliss Oilorum prccarioeoncessig(is,acujus acccda», et ad concordiam fraires mouens aucio-
cullura cl cura prdbibetur, ul pcrliibel, ut quem ritatc vestra cos inducat, ut personam idoneum ct
consliluistis iif vita stia fructuarium, alio impc- rcligiosam iii Patrem sibi eligani el pastorcm. ipse
dienle, conccsso a vobis bcneficio, ei nbn liceal namquc inslilutionis ordinis nostri quo magis
uti. Absit a sacro collegio esl ci uon, lollaiur oc- experius cst, minus cxpcrs aliarum est, ct (eUiiio-
casio malignanJi , vcrbum iniquum et dolosuin em sedare poierit, et ad convenientiam convocar«,
longe fiat a vobis, ne iiiicr qnos religiosa scveritas Valete.
iiicludi consucverat, relegaia scverilas conqucratur tPISTOLA CLXXV.
exchidi : sicut eoiin graluita iiberaliier largiloris
AD EUUDEH.
est gloria^ ita ei subdila rcvocaiio doiiaiionis op-
^"'^'^^ '" '*'""' ?'"'"'" »« 1""-
probrium esi donaniis. Consulile in bac parie lio- C tcoptim f''"''"" ^.«''«'f V»
Tornacensem eledi, ut ejus eUctioni lati-
nori, et onlini vestro; Patris, pasioris vcslri parcilc quutn legitima: el eanottica- faveal.
pudori ei iiomini vestro : el si per vos iinpoditur Coinmuiie refugiuin paiciis omnibus mansuetudo
dunarii vest.''i possessio, dcsislite; si per aiium» vestra, Pater, sic exicnditur ad singulos, ut colligal
resisliie, objicienles auciorilQtcni quam potcslis, univerSos. Veniuiii ab Orienie et Occidenie et le-
et quaiii debetis evinctioncm prseslanies. Ignonii- cumbunl in sinum vestrum, nec facile semci admis-
nio.^ûm erii, si (juod veslro confirnutum esl siîiio, sus emitlilur, nisi contigorii ab co commiui, quod
sibibj movealur alieiio. non mereaiur remiili. Ilaec suiil quai milii pluribus-
EPISTOLA CLXX5V. quc 270 ^'''s iidu( iam pracil.^nl, ut pro devoto
AD Cl'ILLELMi;:4 KEMEN^LM ARCUIEr. vestro magistr o P. Canlorc Parisiensi (17) pan-
filio
dalur vobis adilus supplicandi, ne vobis provocet

Agil de abdkaiione abbaiis S.Harllioloman Novio-
niensis. indignatioaem, qui sibi non advocat diguiiaiem, ne
GuiLLELMoRemensi arcbiepiscopa Stepuanos, de cui merilum sullicit propriuin, facium ofliciat alie-
{t7) De ejus riucomiis li*c scriliit Jacobus dc ci morum norrna non modico tempore ex.stilit, as-
V ilriaco « Magister Potrus venerabilis caiilor
:
j)
suinplo Cisierciensi iiabilti iii monasieiio Loiigi-
Paarisiensis, vir poieiis opcre ot sermone, aiiriim poiilis sanciilatcin vila; bealo fine complevii. 1
suuni et argenlnm siiniiiler confians, cl verbis suis Mulla scripsit, inler ea Sutnmam, quK dicilur Ver-
staUMum faciens, iiiorum iioneslaio pondus el gra- bum abbrevialum, qu;e quidcin habetur inter n»ss.
vilalem conlcrens su* doclrina^; coepit enim f.icere S. Gonovefae Parisieiisis. Noc assentiri possum aii-
et docerc velut lucerna ardens et liicens et civiias clori llisloriae Tornacensis, neque Buzelino ipsi
supra monleui posita, et candciabrum aurcum in adJi:erenli, qui Pelrnm caiiiorem pust Stephani mor-
doino Uomini. » Post obitum Everardi de Avcnis tcm renuDiialum fui.sse opiscopum Tornacensem
episcopi Tornacensis in ejus lociim eiigitur aniio scribuiil, quod nullis astruiiiu argumenlis; ei cum
1191. Al cum bxc elecliu minus canunica et ob certuin sit ex NecrQlogio abb.itiae Longiponlis euni
aliquos (lcfeclus irrila a nonnullis ccnserelur, ei obiisse anno 1197; imo in illum inciduni erroren»,
obstiiii Guiilelinus Ucmensis arciiiepiscopus tiinc ul hanc episiolam spuriam el suppositain e.$se libe-
Galiix prorex. Rogat ergo eum Stephanus ut ami- rius profeidiu, nec ab auclore nosiro conscriplam,
cuin suuni episcopaiu Tornacensi poliri sinut, igna- quod quidem validis rationibus faisum esse demoa-
rus qiiid sibi ipsi impenderet. CJus obilus niliilomi- strare posseui, nisi liujus calumniae auctor ip.se
nus noiatur in Necrohgio ejusdem Ecciesi;c, his Cousinus, titubans, et quasi de sua senlentia dubi-
verbis : t x Kalend. Ociobris obiit egregius docior lans, id propoiieiet, ci nj.si siylus ipse episiolx ge-
Peirus cantor Parisiensis, qui in episcopum liujus nuiiiuin aucloris nosiri felum esse arguereu Quod
Ecclesijc alii{uandu elecius, vocalioneia buinililer auiein aainel ad oificium cautori.s, aniiquissimuin
dcciinavii. Et postquam audiioribus suis iicicniia invenitur in Ecclcsia e» inler prinios Chrjsiianos
4cr> STEPllANI TORNACENSIS EPISCOPJ 4iii
nuin. Vir ost cujns pcr omnes Ecclcsias famse siia- A ctionc ill^ qualiior qtix a Lcone I tlicla sunl (18),
vis (lifTundilur opinio, (]iii goniina scicniia cdicn- voin civiuni, lesrnnunio popiiloruni, lionornlonim
cissinie clAicns, el docirinant inoniiis ornal cl arbitriiiin, clcclio clcricornm. His accedil inlcgiiias
niorilnis disciplinam. OrigOiii parcni in nliipio sic porsoii.c, liil.uilns famx, necessilas siniul el uiilr-
enin (loccic cicdimiis, ni vivcre; sic vivcrc, iil las Eo(lc,i:H vidualac. Sed cl lioc frcfjuciilcr el so-
drtccre. Talcs in caiKieialnc vcsiio iuccrnas, lalcs lcnmilor liioilur, quin dominns rex, qncin I)ciis
in diadeinnie capilis Anroii lapiJos. (ales in sancia servel nc noliis rcsliinnt, peisonani islam nomina-
P.enionsi Ecclci.i;\ snlTiagaiicos essc deccl, iit vicinnj liin cxprcssil, noniinalim pio ca rogavil, nomini-
proviiicix- saiicla XMnnlalioiic niovcaniiir nd (iromo- tini E<(!esi;v Tornncensi pracsse voliiil cl inlondil.
tioncni coiisiuiilinui, cl soliiciimlo voliis coinmiss.i Si aliier aciiim fiiciit, verciidum esl el forle ve-
facilins cl frcquciiiius juvclnr pcr religioncm ct riin), iic indignalionem el irain el inimissiones pcr
prudenliam ipsiorum. Si quid niinus ordinalc in angrlos malos concipial, ct adversus cos, qui pro-
cleclionc ipsius a Tomaccnsilitis ciericis facliim niolioncm tanl.x pcrsonx inipedicrinl, legalen» et
est, ncc .'il)iieiitis ignoranliain inngorc, ncc iiiiio- invciiilcni iracnndiam acccndal. In liis omnibus,
cenliam jnsli l.tderc delicl, ciim laoiJliine, si vobis 271 *'^'c»" saiicic, providele lionori veslro, con-
placcl, possil cnicndari, si quid pcrpcrain facluin siiiilo sanu: opinionis vcsirx' tcslimoniu, dcfcrte
esl commissa vobis a Deo ct poiestate corripicndi rcgio in;indalo, cl correplo prius, sicut decucrif,
«nores, cl scienlia corrigcndi. L't Ciiim salva graiia errorc eligenlium, conrumala elcclione, paierno
vestra sinc praejndicio loinor, ooiicurrunt in cle- sinu suscipiic clcctum el dilccinin veslrum.
vcceplum, ut narral Pliilo .!e Esscnis i llbi oinncs : minisierio desliiiali, qui oanliiin moderarentur
coiisunexcrc, duo cliori (iiiiil iii nieilio caMiaculo, baciiluiiiquc, dignilalis snx
insi^ne, dcfcrrcnt. Lo-
aller virornm, altcr feiiiinnrr.ui, ciii'jue siius i.iocii- gitiir eniiii de qiio.lani Tlicolialdo Sanciae Gcnovclie
tor prnslicitur iionore prcstaiis, ct canendi perilia : pr;irccnloro, qni vivebal ssecnlo xii in Necrologio
deinde canlaiil liymnos ii» l.indein I>ei coniposiios e.nslem inonaslcrii : « Oltiit Tlicobaldus saccrtjos
variis inclronim oarniiiuiinqiic gtMieribiis, niiiic oie ci pr;rtonlor, qoi turriin nsque ad primiim solium
iiiio,nuiic ailcrnis non sino decoris et reJigiosis eicxii, baoulumqiie piaecciiloris auro et arycnlo
gcsiilins ci acocntibus. Siadilum
oonoilio
» luit in cu:n l;ipidibus dccoravil. >
Aquisgraneiisi, canone 137, circa eos qni cantiii iii (18) Episioln siiiioel K9 episoopos provincix
a;I
eoclcsia vacahiuil, « iM coMslilncmiuir iiitcr cos Viciinciisis advcrsns IJ i;iriniiiArclalcn-
episoopiiiii
scniores fralres pn/babilioris vil;c, qiii lcmpore sia- soiii posi ("jus iib urbo discessum, iiuiii. 3 Te- :
»1110 vicissiiii ciiiii caiilorurii scliola sinl. > Eneriiiit ne;ilnr, iii(|iiil, siibsciiptio ciericonim, lionoralorum
aniem a priscis lemj>ovibiis 'n\ eoclesiis oallicdra- lcsliinoniuni, otdinis conscnsus et plebis. >
Hbiis cl insignioribus innnasicriis nontiuili hiiic
STEPHANI
TORNACENSIS EPISCOPI
EPISTOLARUM
PARS TERTIA,
Conlinetis cpislolas quas scripsit ab anno 1192 ad annum 1203.
272-273 EPiSTOL.\CLXXVI. C EccIcsiscTorn3ccnsis(20), quanivisniiiinssuffjciens,

AD ABiiATEM »F. ALTOvii.LARi (19). luiiius idoueus , niiiius ditjiiiis , lotiini spirituai
«»«""' e""uJi circa dispositio..o,ii Ecclcsiae mibi prius

Monel uepolem cjus ioumnn in abbaiem S. Gem-
ve\(c /uissc cleclum. commisssc, ne labores qnibus in ea sudaver.im de-
Yocaius occnlia Dei pcrmissionc ad rcginicn perirenl ct successoris otcasione lurbaretur iran-
(19) Abbalia de Aliovillari, viilgo Ilanlvilliers, cnm fratribns suis, al ibi lalem locellnm eis per-
dioeccsis Itemeiisis, ordinis S. Denodicti, condita qiiirero dcbcremus in iiosUm proprielaie, nl ibi
Itiit a S. Nivardo pr;ebiilc Ucmcnsi anno circi- so.eundiim P.egiilain S. Benedicli cl S. Columbani
ler li.Ô, oiijus liiiitlalioiiis iiislrninonliim vcluslissi- vivere doberciil. Reperliis est nobis iina cnin ipsis
iiiiiin s:c legilitr in dypliois ojusdcni monasleiii : loceiliis qiii dioilur .\liiviliaris i;i liiic Ucmensi
< tgo Nivo seu rsivariiiib, ciiainsi pcccalor, cpi- Siiper niiviuiii M:«lcrn;r, > clc. Ab!):is autem ille
scopns, duin omnos cpiscopi fralres moi, etiani ei Aliivillarcusis voc.ibaliir O.lo t\ stlicd.t anm
de viris Cbrisliiinis et de bonis liomiiiibu-; niona- 1192.
slori;i .seouiiduni rognlain saticlortnn P;ilriim ;rdi- (2(1) lloc evcnit, anno 1191 vcl 119i, posl mor-
fitaf 2 uon ccssarenl; peliil nos Beicbarius abb;is icin EvcraFJi.
i^' 'Uj-^ EPISTOLyE — PARS III. AN. 1192-1203.
u^y
"^ l^t^ «H
i]iiiIliJas ciiÎcsli niihi parmissione coiicessn. Tjn- A negoiiiim cominisi Doo, cujiis gralia, si bencplaci-
(leni posl mtitios cogilalionis a-suis , 274 ^^ !uin fu<'ril in ociilis (jns, (otum pcrficicl solida-
cironnispeclos niTectiis v;irios, 110:1 siue voluiilale, bil(|ue. Fnierim signilicaic vohii sancise paternilati
\\\ creiliiiitis, (!ivi:i.T, sorloin et rijnicuhiin clfciionis veslra?, quid accidii, ne in hoc app.iream anl bciie
poslron conjociiinis in (li;iiisiinuni rrnircni iioslium Ilf lis voslris iiigraliis, aul oijSCiiuiib imievolus. Ciica
Jo.uiiioin ncpolcin vostruin (^l), jiiveiieni. qiiamiim proxiiiium Pascha, Dco volcnlc, vita comilc, liaus-
nobis cx (liiiiiii.T convcrsaiione «jds cognoscerc iluin facturns suni ad Ecciesiam qux me vocal,
licel, honeslnm, iillcroriiin cl iliscinlinis rcguliribus cuni vcris Ilebraeis celebrainrus pbasc, ci siciii
ermiiium ; ct ciiiii conimiini frairiini omniiim as- domiiuis Rcincnsis disposuil, iii ociavis saiicUc llc-
sciisii noniinaviiiins aljlj.Tlem, el in coiimiissa nobis surreclioiiis munus consecralionis per Dci graliain
.solliciliuiine succcssorcin. Acl;i s»:it liSRC dic salii- acccpliirus. Rudis in laiibus consilio vcsiro (irmari
t;i(ioiiis angclicjc, Conceplionis virgineao, Incarna- dcsidero et formari, ul experliis instrualis expcr-
(i'niis (livina!. Sciiucnli Domiiiica (|iia rcprx.scniai lem fidclem dominus, sacerdos magnus, uiagnis
Kcclesia Dominicuiii in llicrosolyinis ingressum, sacerdoiibus obscqtieuiem.
cl piicroruirj caiilaiiliii 11, Ilosaniut, appiaosum. Me EPiSTOLA CLXXVllI.
pr.cscnle, ct pr.Tscnlantc, n
U
(Jomino Ans. Mcldcnsi AD EUAIOEM.
rpiscopo (22) nuiiius beiicdictionis ;iccepit, et ad Gratias arjit pro inuneribus sibi mlssis.
Iic« Icbiam sibi comiiiissam mecnm reversus, gre- Munera milii, Palcr, inisislis, quibus dccenler
poin sibi creililum custoilirc et ri^jerc secundum ornare possum non soiiim pedcs, sed ei manus ct
graiiam sibi a Deo collaiain liumiiiier cst aggrcs- capiii. Magiia suiil prclio, maxima sacrarnenlo. E.t
siis, sperans qiiia Dcus, (jui caipil, pprficicl soiicJa- primo swdiccre po^sunl concupiscenliao oculorum:
l)it(|ne. Elqiioniani juvenluiem ejus noviias Iiotio- cx scciin.lo pioficeie inysieiio minisirorum. Condi-
lis el oncris silii impositi solliciLct ;ic pren.il, re- gn..s roiVrrc gra:i;\s si voliicro, nec aireclussulTiciet
furrit ipse nobi.-^cum ad pnnlcnliair, vestiMm, ut iiec cffecliis. Acccssit epislola veslra muncribiis,
eiim el Ecclcsiain sibi co!niiiiss;\i!i domiiio Jordano 277 dfplieciu iiiihi laliuam infuiidens cl imilii»
lcgalo (25), charissinio, ul audivimns. et fumiliari pliccm grali;un maiiilcstans.
vcslro, laoqiiam viscera vestra commendetis, qui EPiSTOLA CLXXIX..
loco vcslri ciim i)enigiie suscipial, foveal ac defen-
Al< C<XI.F.STIMIM SLMMU51 rONTiriCCM (2C).
dal, (ioiiiinoqiie Cclaviano Osiiciisi (2'>) episcopo, Agit de pronio>.ione ,sua ad '.•'.cclcsiam Torttaceni>eni,
(anquîiii filium siujm proprium commiual. Grandis r (luatn sunimus pontifex fjratam tion habuerat.
eniin via rcsiiit ci, et inexhausla cupidilas facnlta- Iiitcr spem ct liinorem mcdius accedo (irms ail
tibiis alienis inliial, et pusillus aninuis limci, oc paircm, scrvus ad dominum, ad succe.ssorom Pclri
saccllus insiifficiens dcspcrat. miiiinius discipulorumChrisli ; forte miiigabit irani
EPISTuLA CLXXYII. suam pater, remillcl indignatioiiem dominns, Pciri

275
successor humiicm rcspiciel saccrdotem. Qiiis scit
A» TCRONENSEM ARCIIIEPlSCOrUM (5.j).
llouely se ad ejisrorntii.nr Torit/icenscm fitif$e

si convertalur ci ignoscal, ct lelinquat supcr ine
};ioinotiiin. bcnediciioijcm? Vocalus ad Ecclcsiam Tornacen-
Occiillo Doini;ii jmlicio vocalns :ul Ecclesiain scin, loco et animo remotus el ignarus, nihilqiie
Tornacenscm vcsiris oralionibus me commcndo, ut minus spiraiis quam calhedram : cur excessi iii ac-
ad qnod noii sulncio meiitii; propriis ,
pruficiam cessi ? quid pcccavi si non pr;ccavi? au dcliqui
siitiragiis alicnis. El quoniam ncscio, Paler, utruin quja noii dcrcliqui ? Divinare cerlc non potui, pl;i-
dignus aiiiorc vcl odio, cx l.niila vocatione suppli- cereliie an displicerct siimmo ponlilici, cujns pla-
rinin cxspccldre debeam, vcl pr.xmium: sic ciirro cila sunljura, iii ciijtis dexlera ignea lex, qux* ap-
ailhiic qu;isi in incertiim. Concedat Omiii|)Olens ut pcndil merila singulortim in siatcra canoiinm, et
non qnasi nercm vcrheians incipiam dcpiignare. Ad D a|)preiiendit aslutias in perpendiculo lcgum, et
primiim 276 hujiis rnnioris soiiiinm circino decreiornm. Sed quoniam bonarum meu-/}
Obst.ipui, steleruntque coma:, vox faucibus ha'sit. lium esl ibiculpas cognoscerc nbi culpa non cst, 1
Dcuiqae laiiquam dc gravi sonmo cvigilans lulum cl periculosnm vaUle esl fiiio separari diulius ;\
(21) Himc moribiis po-.iiis (iii.iin xiatc sencm, in (25) Scripia pcrhlbelur hccc epislola cuiij voca-
iibhaicm S. Gcnovcl.c cligi cnravit. lus fiiisboi Sicphanus ad regiinen Ecc!esi;c To.-na-
(22) Anscllo scilicet, ad qiiem noviim clcctuin censis, ciijiis graiia dono misil ad ipsum Ijarilio-
(ic.liixil, ul ab co bcnediclionis munus accipc- lomccus de Vcndomc, lunc arcliiepisiopus Tiiro-
rei. neiisis, ornamenta qu;cdam poiililicalia ,
scilicet
Jordaniis cardin;ilis presliyler S. Pudciilian;c
(2.3) milram, sandalia cl ciiirolhecas.
creatus a Cicme.jie ill aiiiio 1188, legalus iii Gal- (2()) Coelcsiiiius III. renuiiiiatus summns poiitifcx
liaiii dirigilur. aiino 11'Jl, sepluagenario major, gratam non iia-
['U) Oclavianns cardinalis cpiscopiis Oslionsis !)iiit assiimplionem Slcphaiii ad scdcin Tornacen-
pcr Caîesiiiuim II! in Nornvuiiii^tin iiii;< ciim prx'- scm, Corlc qiiod cxlsliitiarci elcolioiiem Pelri can-
r;ilo Jordauo lcg:tliis ini.>,iis Csl, nl iilcin qiix- vcr- K/iis fiiissc canonicam, euuiqiio ilchcrc ^ccnscri
Iflfa.iir liiicr liollioiiiîgc.iisoin ai (iiicpiscopum el lcgilimiun ejtisdein Ecdc-ji.c pisloiOMi, cl Sicpha-
Clioiiscm epiicopum, dirtmcicnl. nvr.ii iiilrusuii!.
ft7 .
STEPriANI TOUNACENSIS EPISCOPI 468
oonspectu patris, exceplionps omido, vcniam peio, A Jiicundum cloqiiinm (uum dcMcIosas ahsonll re!i-
gr.-)iiain quanro, miscricordiam iinploro. Apcrialiir,'» qiiias 9ui facii. hi bis diein rcstum ago mihi, quo-
olisccro, milii sinus sanctx ftomanx Eccloiiij?, qiii lios cl gra(ios.Tm soci<;la(em liiam deosoulor, cl
nemini c!:iudi consuevil; pai((ia(nr adilus siippli- rrucluosain amiciii'.«m deamplcctor. Offeret se, vo-
<Mndi, porrigariinv ubcra malfirna; ciim malre pla- lcnle Dco, dics cl Iocus,quibus recidivis plausibus,
caliileni sosc Paier oxl.ibcai, ui ei simplici coiisu- ctnovo? invcnicmiiscorifabulandi mod'i.9, eneleres
lal, cl simpliccn) oonsoieJur. innovabimus. Ei quia
278 I^PISTOLA CI.XXX. 1— Principibus placuisse tiris non nllinia Uiut csr,
AD AKCHIEnbCOPUM IVEME.NStM.
rogo interim, ut qiiando et «bi domiiius Ueniensis
Jnvefiilur in qupidam loudonaioret aduUeranlei
verbuiii Dci, et viiarn ditcenlcs iiiiis itifcclam.
cum comile Flandrioe (29) locutiiru.*, per pices.eii-
tiuin latorem non solum mibi verbo dtr.uniies, t;ed

Periculosas el crebnis infesialiones nobis ac
dccanis nosiris (27)
scriplo tlesigncs. Dc lio.spitiolo' milii die coronai
inf<*ri»nt qiiiilam verbi Oci ven-
providendo, cogiianim nieuni in te jncto, nc quasi
ditorcs, qiii in ecclesiis aiuiacier declam.Tnl, in do-
in incertum curram, ne cum venero, vng.iri iin-i-
niibus lurpiier vivunt, in plalcis litiganl, in lober
'''^'^' ^^^»*^-^. "'Siabiiium, el virginum^ falua-
iiis ii.sanii.nl, in confingendo n.imcula biasplH.-n.i, B J^^^^
rum. Super bocetiam fac mecuni signum in bonum,
iii romittcndo |)ecuiiia!n cupidi cl aslnli, ubiqiie
sacrilegi, nusquauj niodesli. Ad wl certus acocd;un ad feîitin, quod sic erii coin-
.«uggeslioncm
imius eoriiin f|ni Constanliii>; dicilur, qui et
mune omniiini, ui ;280 s"- prripiium singulorum.
nobis
aliqiiando vprbonini cofilumcii.is Orlifira Siepliaiiur.i (niini, ul Stophaniis luiis,
intiilit, constnn-
ter plaoiiil vid.is cit.iie decanuin
quantuin polucrit, magiiilicei Lambinnm suum.
r.;in(!;ivrnseni,
viruiu revera bonesluin, gravem rnoribus, i.-ifirnii- EPISTOLA CLXXXIJ.
lale gravatnni, ulpotc qui ct caiculo et iiiaca pas-
AD PAPAM.
sione inciirabiliicr lnborat. Escusabilem facianl
Scribil in gratiam Hugonis Clcmenlis {30i in deca-
eum, si placet, praedicta senis incommoda, opera num Parislensem electi.
«lelaioris in prsedicando conduciiiia, in mendaciis
assueta. Quercla, proqua citnlur, nec accepiabiiis Sanctissimo domino et Patri, summo ponlifici.
nec acccpia : ctsi dicere audearaus, noslra pro co Vesirao', Paier, prccibas alienlare" celsiludinen?
suppiicniio porrecia. Libcrate nos, Paler, a pesli- movei ine pariierei monc' lam pietas vestra quain
bus islis, ab hoininibiJS iniquis et dulo.sis, qui fide- cbarit^s aliena. Ecclesi;;!!) Parisiensera, nobilc
Jium eleemosynas infideliier corrogantes, obieclu ^ menibrum rognl Francorum, i.n decanum nondum
sacri nominis veslri terrenl pavidos decanos no- convenisse non convenii, cum de eligendo eo saepe
ftros, cl pusillanirnes presbyicros circumveniunt, jam convencrint in unum poiius iocum quam in
Jnlepposilis coniininationibus eos ad P»cmcnf.eincu- vouim, coram doinino Carnoicnsi (oi), et abbale
jiam prolrahcndi. Casiri-Kantonis (52;, de mandato vestro, dissiden-
tium parlium dedcrunt noinina
279 EPISTOLA CLXXX!. singuli sua , et
Al> LAMBiNUitt De BRUCIS. scripseruiit, ei aliqaando, me prccsenle, coram

Hogat vt sibi prwpnrct hospilium Ambiani in die cq- eisdem judicibuspul,'iicata suntei 2SI. relecla.Jove-
rountioms (28) reginw. uembonseo[tiiiionis,cti]<iaiitumad!i)oruiis}ionestaiem
Desideraiissimo .•^mlco siio Lambino de Briigis, Ct periliam liilcrariiin spoclal, !.il;iris fuii.ae, Ku-
quidquid diiectionis cl salutis. gonem filiuin Robcrli Cleinentis (53) niagna pars
^27) Duo gencra decanorum inveniuntuv inler cus rex (talduino pcrinisit ul aliquot arbitri leger
Eoclesiae ministros, alii scilicei qui ccllegiiscanoni- rentur cuin amplissiina poiestale Fiandriam par-
corura praesunt, aiii vcro qiii sacerdotibus riiralibus liendi, et siiani cuique parleni e\ sequoassignondi,
; invigiianJ, e! dicuntur decani rurales, de quibus qiinrum arbitrio siareiur lii prxsi^riim nominaii
:
bic nienlio. llincmarus Remonsis arcbiepisoopus in D GuilJelmus Rcmonsis arcliiepiscopus, Pelrus Airc-
staiutis qu.TS cnndidil prj suis arcbidiatonis, ut balum poniifex, Simon AquiciniUienîs antisies,
rile suum
praeslarent ofiiiiuin, dicit in 13 : « Si de- Danicl abbas C:;mbero!ioi!sis. »
oanus in ministorio vesiro aiit negiigens aui inuii- (30) Hugo Cieinons ebMUus est i:i decanum Pari-
lis aut incorrigibilis fucrit, aul aliquis eoruinobie- siensem posi Miciiaeleui dc Corbilio, qui ad episco-
rit, noii inconsidoratc docanum eligiê, etsi ei;o in paium Se.i.oneiisoni ovoctus fucial anno,H94, quo
propinquo sum, ad inc electionem islam referie. » sciipta fitit Iiaeo episiola.
lix bis paietdecanos iilos rurales scinper sub ar- (31) Rcgiiialdo sciiicei, ad quem scripsit episl.
r.bidiacoiiorura leginjinfc f!!i.ssc oonsiiiulos. aUeiani.
(28) Videiur ii;sc cpibfoia dirccfa Ambiani anno (52) Slephano sciiiocl, quarto po.'-l icrormiiiio-
ii\iZ, ubi Engeibcrga uxor Pbiiippi Augusti coro- nom niooasloiii abbaie, a sun)niO poiiiifice
hiijiis
nalionis niuiiiis .iccopit, iiiullis asliiotibus prajelaiii;, una cum episeopo Ca; fioloiisi toninilsso, ul adc»-
ei iii priinis Siophano Toniacensi, ul îdoieesl in seni eleciioiii decanl Parisiensis, orlasque inler
iiisl. Toruacensi, cap. 58- canoiiicos conlenliones oomponerent.
(•iy) C(>nvc:)it Guillolnius Reinensis arcbiepisco- (53) JtubeKiis Cloiiions, loparcha, de Mês le
pu.sret;i£ non.ine Airebati comilcm Flandrice Ral- Mareschat, in Vaslinel.o, regi Pbiiippo Augusto ac-
«tuinurji, ul Flandrjam dividerent proplcr quani copiissinius Itiii, ab ecpje legiij niinisier coiisliiu
bclbim inoverant. De iiis scrijjsit Buselinus .4>i)i. lus csi.
(iatlo-i''iaiidriix. lib. vi.subaiinuin 1!98: « Fran-
4C9 EPISTOL/E. — IWUS 111. AN. H 92 1205. 470
rnirojikonim, ct prxolpue residciT.iuui (34), ncic A siliono, vcl senlcntia .orotuIi.Titis, rccopturi. Proiiid»'
iiicriio.iitcreilitiir, iiiitior qiiani ;>Ilei;s ncr niimc- rogamus .sanrtitalcm veslr:>m. ul pro pacc iiiier
i(), sii)i bic praccssc ilosiilcrat, ut consiilerct cl pio- ecclesias rcformaiida laborem istnm assuniatis,
(losse. lliilem ipsnin Ecclesia; fuUiriiiu, et (Jori)ini convenientcm lociiin ct dicm iiohis assignnnlc-,
rcgis rainiliaiiias ii;tima, el fir.lrtiiii yc piopiiiqiio- qnando ct ubi, ct dcsidcratam jjrarscntiani vcstriiin
riim (35), qut pliiiiiaum in palaiio possiinl, (jiioti- filiciler viderc possimus, ct dcbit:iin caina' nosiiu!
«lianu sediililas proniitlit ; ct (|iii inde pliiia cx co justiiiam uliliicr reportcmus.
Pdrisieiisi clero ac populo, f|iiimi iii alio, diciius

EPISTOLA CLXXXiV.
iitis profdtura nieiilur coniinoda, profecto non
AO i.AUblM;M MORINKNSI M EPUCOriiM.
meiitiuir, In fiiie Idfinar ati doiiiiiinm mcnnii, cum
sim puivis el cliiis, ul lanli viii niinliuiii, qiicm Conîieriiur de nninacliis S. Dertiiii.
iicc piopria voinntas ingcrcre, iiec aliena potesl
Doniino Lainbinu Murincnsi Episcopo (58).
intruderc, paierno :\!"ft'ciu lam snsciiMaiis iicnevole,
TraiiSieruiu difs el menses. cx qi.io iicquc ver-
qiiam bencnce rcmiltalis.
biim propter al)seiiiiaiii, neqiie scriplum furle pro-
282 l'i'!»TOLA CLXXXm. Ij
pter jncnii.iin. Jocosas coiifabulaliones vestras c.v-
perti sumus, cxperies inUMim soiaiii vcslri, qiiam-

iD ATREUATENSEM ET AMBIANESSI:M ElMSCOrOS (7)6).
vis soliti, jam soiuli. Doleiiuis ci coiiqnerijuur aiit
Rogat ut cautw inter se et abbaiem S. Beriini (57) notariiim vcsirdiu cliiragrun), aut veiedsun cJau-
patrociiieritur.
dum, 284 utriMuque pitir.iir», aentruiu expediinm.(
Filii pacis cl coiicordia;, quibus conlentioncs ei Piirijabiiui l);cc iiiora si iiiorcm noliis geientos e*
liles odiosu: siinl, qiia:iitim in ipsis est, iiiquiiunl scribilisel venitis. Sciie voliiiiius iiilerim diieclio-
paccin, ci peisccniuiiliir caii), Ea aciepiione perse- nem vtstraiii, quia miiiiaclii vcstri de Sanclo Ber-
qneiuli, <|ua per priv{i{}siliou(;iii, |)er coiiiposilionein, liiio (59) iiobis infesii leslinaiu ad jurgia, lites ex-
verhis ndjniicia, iiiil pcifcctioiicm cxpriinil, anl ciiant, el pcr uniim de nuiTieio corum qui cl.iiidi"
persavei-aiitiam 2S3 dcinousirat. Id altendcnles, cal in scmilis snis , reciiludir.cm justitiaj iiostfjir;
tle sancta discrclionc vesira et prudenlia confiden- toituusa appellaiioue perverlere voluiit el involvui!!.
les, in cisusa qtuc vertilur inler nos el abbatcm Ecciesiam babenl apud Cocleis, in qua per aunuos
Saiioti iteriiiii siijk<;r Ecclcsia dc Lislrevele elegi- et coudu<;iiiios mcrcenariysque sacerdolcs, srcpe
iiuis vosarbiiros, quidquid in eadein causa, compo- eiiam per Beipsos, qnod sacris canonibus iidiibiiinu
(34) Non Oii!iv\'; canojiici prisois illis 3:ieculis rrto- C siodorensem :irchid, canonicos fuisse S. Geuuvefbe.
rahiuuiir ajiuil Eccli^si.is qiiibiis ciaiil addicli, ut (35) liugo Clcmeii-, f);ilres babuil Albericum ci,
siio riingi-miiiir oiricio iiiide orta est olim gravis
; Henrlcum marescallos Francia;, ijuoriMn primiis
conliovcisia inier <anoiiicos sa'cul:ires S. Cenovc- cecidit in obsiilione iirbis Acrcnsis in Syriu :jiii;o
f:c, <jn<>i'tiiii lionnulli qui fora.s lesijebant, obsta- liOI; alter vcro dominus de Argeiitan, iia sirciiue
b.iiil «c ca;teri, qiii in Ecdesia scmper aderaiit, iiioainibus se gessil, nt rcx <;jus intuiiu oiiiiies
absipje lorniii consiiio cl conscnaii aiiijuid in capi- posicrob siios maresc:illi tilulo nobilitarit.
liito definiicnt, <jii;£ quidom sedaia esi diplomate (5G) Ainbianensis erat tunc e|>iscopus Theobaliliis
Luduvici Grossi aniio flSiJ, liis verbis. In iiomi- '. cor.sanguiiieus Guilielmi Remensis arebicpiicopi,
iie uiiiiis et iiidividua; Trinilalis, cgo L»dovicu.s Oei qui haiiC caibediam por xxxiv aiiiius lenuii, de-
^raiia Francoru») rcx, intiinaii voliimus lam pr.ie- fiinctusque cst aiioo 1204, Alreiiaicnsis veio V(t-
qii;(ivt
t.,i>iiiiiviis ftiliiri^, quod dotnnos Sle|ilianiis inis, qiiondam ablia^ Cisiercii, qni haiic ecclesiaiu
t> incl.s^Genovef;e decaiius et caiionici a nosira se- r«xit ab anno 1180 ad 1-203.
reiiilale veoeraiiililer sunl adcpli, qiiatcnus onmi (37) Abbaiia S. lieriini ordinis S. Kene.iiclini iu
lempore decanus, ct illi tantiniinr.xlu canonici qui dioecesi Audoiiiarciisi sila, fundala fuit aniio 050
in prjidicta' Ecclesiae vilia ad qiiolidianum scrvi- ab Adroaldo iiobili Franco, in loco qui diceb.Ûir
liiini stabiles sunt el assidui, polcst.iiem babeant Silliien, unile iiionasierium iilud Silbieiise nome!»
i;l iiceiiliani nostra aucloi-iiaie coniirmalait), iii accepil. lii cliarla auiem fuiidalionis ejusdem eiiu-
oinnibus Ecclebi:<: aciionibus oidinandi el oprramli nieranliir villae quai Uuic Ecclesije coiiccss:t; sunt,
ct irrcfragabiliter (iefinieudi, ineoiisuliis vci invilis intor quas legitur Lonsantana, quani suspicor csic
onii.ibns extra inancntibus caiionicis. Dignum esl Listievele, de qua bie sermo.
enim, ut ilii qui seduli sunl ail i3ci scrviiuiem, pu jj
(38) Ljiiibiiiu.>5 seii Laiiibertus ex oanccilario Ue-
lioris obliiieanl digiiilatis virtntem, qiiaju illi qui nieiisi elecius esi .Morinensis cpiscopus anno ll!)l.
sine servilio possident ecclesiastici boneiicii poriio- Episcopus aiiiem Morinurum olim lesidcbat in uibc
nem, Ycrnm iio:" iJco siabilivii provida regi;rt scrc- Teruanai, vulô Teroueune; quce v.m.n dcieta itiis-
>iitaiis discetio, lic loite iiiicr cos oriittor inqme- sct a Catolo V iinpc-jlore, aiido iSfio, sedcs ep.saj-
tudinis di.Soentio, ipiud ne possel viidaii, si^^jilio palls iranslatii fuii iioloidaii) pro ea parie <ii(i,ccsi.s
iios.irie!!iajeaia!is, <.i cliuiaiJcio nouiiiiis pioccruui- q[U£ erai sub Cailorum ('.itione, cl iliic abbalia c.i-
qiic liOiiiiiiibus ct higiiis jir;; ccpimiis coiiiiifiiari ; iioiiicoru») regiiiuriuin B. iM;ui;e sx-ciilari io.-;a dc-
liuju.s vuro pi.a;cL'pii iciiieraiius usurpalor noslio naia, ccclesiam calbedrali^m creoia esl It.ilia i'ii
iii
icraiio ausi librar.j soival, cl ejos usiii-|)alio irrita V, 156G. Es iis aulein qiio; Arioîa; coiiiiijiiiiii
aiitio
li:ti. Actum piibiice ransiis iii pakilio rciîs aniso pcriiiicbaiU croatus cst episcopaius Aud<;iiiaiciisi:-,
reghi sui x. Signum veîs, siirnuiii Hugonis coiisla- etabbalia S. Audouiari cctiesia catbedralis clfc-
bubri'; sigiuiin Guilleiuii dapileri, sigiiiiut Gilibcrli tla es!.
biiiiriilarii; (;j,Mi Stcphaiius canceilariiis siib.cripsi. > (31)) Idco conquerilur cpiscopus Tornacen.-îs de
liivenio 11110111 liac tcrinc ael.iic Gioguiimn ciinii- moiiutliis Berl:iiiai:is apud epii.copuiii Morijjciise.n,
»ijleiii, Peirum Silvaifei iciisciii opistopum, eiAiiis- qnod cjiis essent diocccsis.
471 STEPIIAM TOnNACtNSIS EPISCOPI 472
esl (40), pnrocliialia minislrant, ciim iios lain ipsis A l>cal. memlaciiiin nogoliclur sibi flilem, livor iii-
qnain aliis onmibus monachis in syiiodo noslra vidiic reiiîonpm cornnnpal.

|)r;iesen(e abbaie ipsoniiii ei pruliiliucriiniis , et 286-287 FPISTOLA CLXXXYI.
rjtioliiiic proliibeariuis. Prior ipsins loci qinnuiain AD FLI.CO.\tM ABBATE.M SA>CTI CEP.MA.M K PRATIS.
|)urocliiaiiniii noslrani a nobis excoiiiiniiiiic.ilain Crales ugit de beneficio fratri sno coihiio.
sinc conscienlia noslra absolvil, et eain iinpliii Ira- Inveiiisse me gaudco qiix quaerunl inulii , invo-
(lens ciiitlani iniliii lanqiiain parocliialiter, illicite niunt pauci, desideraiit universi; amicum dico iii
copulavil. Ciiin nos eliam por parles illas liansiluin neccssitate ridclcin , in abscntia praesciitem, voluii-
lialfCrcinn.s, lio.spiliinn siiniii negavii iiobis, vok-nli'- tatc devotiim, operc c(Ttcacem. iloriim tesles snpt
bus suniplibiis eoniin parcere, ei nobis iii oniniiiiis
bcnevoleniia qiiam fratri meo iibcnter cxbibctis, bc-
providcre, obsirii.vilosiia boslis, hospilcs nos [noii,?j iicliciuin quod ei liberalius coululistis, laborcisol-
ajinitlcps, inrliiso inuriiiurc, exciusa charilatc. lii
lieitudo qux pro negolio ipsius (ii) jiigiter susli-
liiscornpile cos, si lorrigore non poicslis. netis. ilxc siinl quie lotuin me rapiunl in ariloien)
285 EPISTOLA CLXXXV. dileclionis vcslr:je, lotuin excitant ad cxploran-

ID OtTAVI.VNUM OSTIE.NSF.M tlMSCOrUM. dos, eic.
n
lCxcuial abbatcm S. Cermaui a Pratis ab inletfe- EPISTOLA CLXXXVII.
ctioite cujusdnm scholastici. AD EUMnEM.
Domino Oclaviano Osliensi episcopo (41). liogol ut paciftce (rui faciat fralrem iuum beueficio
In liinore cl treworc vos ct alios doininos mcos i})si coUaio.
rccogito el relracio. Translatus a subsellio ad ca- Vclercs aniicitiae novis episiolis revirescuiit.
tbedram, a pnsilli cnslodia gtegis .i:l popiilosnc re- ôs aiiicm, nc dileclio nosira sopiaiur aul torpeal,
gimcn Ecclcsix, ab iMiniili siatu ad altiora quam ncc calaino parcimus, nec iiieinbraiiae. Tollalur
credidi, quain meriii, quani speravi. Cl licet pro faslidiuin legenlis, ei scribentis oniciiiin noii cessa-
mc rogare non suHiciam, commendaiilias preccs bil, suscilabo amicum, pungam siimulo ciiarilalis,
vobis porrigo pro abiialc Sancil Gcrtnani (42) viro avocabo 288 ^ negoiiis regulaiibus, ut recordeiur
humili el uiili Ecclesiac suae, ciijiis opcra iplcr fra- sucicialis prislinae, jucundilalis inuluae, confabulalio-
ires 6U0S et praesenlibus proficiunt ad usuin, et nis allernac. Currant cl vigeaniinter nos dileclionts
posteris ad eiempluin. Si quis advcrsus eum in commercia, qii:c et siiicerilaiem iiiclusain babeaut,
ciiria domini papx' moveril quscstionem, maximc et suspicionein excludant. In ncgoiiis frntris nici
siiper memoria rixac, qn.ie boc aiino inter honiines gratias ago de prautcriiis, preces ofiero de futuris.
Sancii Germani et scholares mola cst (43), in qua Dniini satis csl, ul posscssionis coniniodo friialur»
ei unus scholarium pcr infaniiani rusiicoium ceci- qui per donaiioncm veslram domiiiium Cbt udeplus.
dit, excusabilem habele pracdiclum viruni, (jui sicut Sed si vobis pluceat, ei domino non displiccal le-
Immunis est a culpn, ila el alicnus debet essc ab gato, siiie jaelura Ecclesiae vestrae sicut in aliis sole^
infamia sive pocna. Innoccnliain suam porgavit fieri, el in ista qnandoque faclum est, rogo ut prae-
coram doinino Reinensi sutticienter, ct miiliiiuiiine seniibus fialribus vestris per arcbid. episcopo prx-
clericorum, et fugicntibus illis qui homicidium pcr- seatetur. Semota interiin incnlionc potus nostri, ca-
petraverani, acceosus in vindiclani, doinos illurum seos babumus virides, quoruin condimenium nobis
diruit el vastavit. Occurrite ei succurriio si opiis suspiciosuni cst, nec oculis Parisieasium blandieiis
fueril viro innocenli, ne veriiatein falsiias absor- aut palato.
ccncilio Piciaviensi anno 1109,

(40) Lcgitur in id ad venerabilis fralris noslri J. abbalis cl cano-'
can. XI. nullus inonaclioiuin paiocliiîlc miiii-
; < L't iiicoruni noii iaiii deveiiisset, el exinde ostenderent
sterium presbylerorum, baplizare, praedicaic, prae- se esse turbaios, dixiimis cis, prasente episcopo,
bumat.» quod es lioc nolcbamus ipsi Ecciesue prx'judiciuni
(41) Jam de co egimus in observaiionibus ad aliqiiod geiicrari; ac ipse abbas tunc fuil iii niciisu
cpistolam 109. Praefiiil autcm coiicilio Suessionensi D iiubiscum, procurationem vero noslram die illa nou
annoll98, pro divorlio quod iiilervenerat iiiler ab ecclesia S. Genovelae, sed de Parisicnsi dicecesi
Philippiim regcin et u.xorem ejus Lngclbergain babebamus. Ad plenaiii aiiiem supradiciurum iioii-
tunc autein niorabatur iegalus ille apiid saiicUin liani ptx-scntcs liileras dcsigillo noslro pendciiles
Geiiovefam dum e.ssct Paiisiis, ut palet cx tjiis di- lcciitius iii lesliinoniutn e.\liil)cii.
ploinatc Iranscripio cx tabuiariis inoiiasterit B. (42) Eulcone scilicci de quo superius egiinus.
Cenovefae. c Octavianus Dei giatia Osticnsis et (45) Sa-pius evencrunl ejusccmodi lixae inicr
\elleirensis epistopus, omnibus piicsentes lilieras scliolaslicos siudii Paiisieusis, qui spatiandi gralijc
inspcciiiiis iii vcro salulan saluiein. Ne uraejudi- praliim, ab ipsis clericuruin dicUiin peiebaiti, et
cium possit EcciesiaeS. Genovefae Parisiensis afiquo civcs siiburbii Saiicli Germani piope Parisios, Ul
lemporc generari.ex eo quod apud ipsam Ecclesiam legimus accidisse aniiis 1531 el 1557.
venerabilis frater noster OJo I'ari-,iensis episcopiis, (41) Agil de fratre suo in allis epislolis, cl iniiuit
lempore legationis noslrae seniel comedit nobisi.uiii, iliuin fuissenionacbinii urdinis ijeiiedicllni. Loijui-
prxsciilibus litteris lacinius et fatcmur, quod cuin lur eniiti de beneticio qucd acceperai ab abbaic S.
ideiii episcopus tanquain noster lamiliaris et amious Gerniani a P.âtis, et episl. allera de pensioite an«
diceret se graiia fauiiliaiitatis et recreaiionis vclle nua quam ipsi coiistiiuerat Abbas S. iJionysii, qua
ibi prandere nobiscum, petitioni ejus annuimus, quidem frui noii valuissct, nisi ipse ejusdem Ordi-
praedicentes ci quod in ecclesia ipsa ex boc non iiis religiosus cxsiitissei.
pobset coudilionem ;.liquam usuipare; veruin cuni
473 r:pisroi.>E. rAI\S m. AN. 1192-1203. 471
EPiSrOLA CLXXXVin. A niainr? Si peicussus fucrii iiicaiiiator , quls mcde-
AD .SCESSIONENSEM KriSCOPini. bitur ei? Jam jiidcx iile ciii soepe dicitur: OcuH
Pciit faciillatdm sacramenium eon(i>inaiio)iis liii videanl aquilalem (Psal. xvi) , lerram iiigrcdi-
Murisiaci mitmlrandi. lur diiabus viis, et claudicat in duas paries, el quae
Sucssionensi cpiscopo injusie (iamnaio ad (lebita scmcl dc laliiis suis proccsserunt , non dubitat irri-
soivciida, (i.imiiatiis injiisle ad fo(i:emJa niLMaila (43), larc. Qiiis igilur dabit capili meoaquain, et ociilis
Ealiilem ci coniininicni inuinûi is inciusi {•)alienliam. meis fontenj lacryinarum, ul plorem non intcrfecios
MiserriniiiMi solaiii gcniis csl vdle iiabcre socios populi niei, sed pastorcs populi inei , sed prlncipcin
in pnjna , hivc parcs sive tlisparcs sint in cnipa , ut pasiornm? Satiius aulcin rcpntamus suspensioiiij
t:in»]iiain e\ (oiijtinctione allerius, lcvioicin pocnani oniis, ut a plcrisque (jicitur, honorem suslinere,
scniial viiliieralns. IIiijus ciilp:e siinulacrum non quam occasioncm scandali ct pcrpclux confusionis
adorans, soil al)liorrcns, sic inforlunium meum seminarinm Gallican.ie Ecclcsix siiscitarc. Ycruni
plango, ui siiic ipsius diminnlione cl vestro dolori ne noi ipsos lantum plangere videanuir, decorde noii
con(lolcain,etvestraccompaliarpa.ssioni.CiC(liJeram ficto vobiscompatiniur, vobiscondolentes, vobis con-
289""5i"'ocotcrriliiliumjudicioriim pogse pontem gaudcmus 291 .
quoniam inier Syllam el Chaiy-
f:»cere pcr qucm ponlifices a!ii trausilum kolent
,
B bdiin neccssarionaviganles.quotinomodo ad porluin
habere. Sed ecce lempeslas invalnit, et iniuniue- s^ gaudenipervenisse. ôbis sane graiissiinum csse
runl a(|uac, et cxcievil torrens (}ui iransvadari non noveriiis, ui iion solum in loco illo secreliori, vcrum
polesi, ut occurrai milii nnde possiin dicerc: Forsi- eliani in ecclesia calhedrali vices ponlificis vestra,
tan pertrausiisel insuflicicnlia men aquam inlolera- si placet, paternilas exse(iualur. lilud ad uUinium
bilem {Psal. cxxiii). Secessi inlcrim ad teinpus, volumus iiabere vos pr.Te oeulis, quod pioelaii nostri
el in parocliifl vcstra locuin (iiiietisetsilenlii,jnoram no" aurum pedibus siii» subjiciunl, sed suo capilj
aliqiiam facliuus, clegi apmi Marisiacuin , sedcns superponnnt.
solilariiis ct laccns, si fortc rcspirare possiin a pu- EPISTOLA CXC.
siiianimilale spiritiis cl lcmpcstalc. El quoniam i^
A0 UXGISTRIjM UDMCUUU CAMERACENSEM AnCHIDIA-
inulti parochianornm vestroniiii ad luc veniunl, ut CONUM.
ei.s maniim coiilirmatoriam iniponain , de liceiiiia Queriiur de gravamine quod propter debita indebile
veslra, si vobis placet, id faciam, in boc oflicio jialiebaiur,
yestcr obodicns cl faiiHiius el niiniiter. Huri babi- Consi(!cr,'^ns abyssnm conccpti debiti, ei voraces
I311S sa^pc relracto illui{ disiicboii Sollii Sidonii ('iO) : ^ impioLi fcjions niorsns cxijorrens, facta colleclionc
Augulus isle placel, pcntperliiuisijue recessus, biiiorum rcdiluiim non suliicicntium solutioni, ti-
flt casa, cui cuhno cnlmina prsssa lorent. inorc concuiicr cl tcrrore, nc, qnod absii! obliviosi
praccipilem scqnar exitnni, ct relicla sindon(»,
290 EPISTOL/VCLXXXIX. iiostri
M. SUESSIO.NtNSIS EPISCOri \0 EIMl^COJ-UM T0R>l,i- iiudus anfngiain. Uursus altcndens gralnilam heni-
CENSJSM (iT). giiitaiem <Jomiiii mci, ct bcneficioruni ipsius circa
Facuilatem peiilam libentiiis>me concedit. ine copiosos aggcros suspicicns, leviorcm liabco
Liiteras benigniiatis veslrce gralanlcr snscepimus, sarcinant, qnx importabilis videbatiir : paratus ob
in quibns diilcem bonorum mislurain signavimus, lioc, si nccesfic lucrit, percgrinari, fngcrc,mendi-
(»1 in verbis b^pidain eleganliarn, ct jiicundain in care. Teinpcrabil hu;c omnia per graliam Dci li-
BCiitentiis gravilalem. I'orro binc verba Icgibus gnnin in aqiia missiiin, cl Llisci fariiia colocyiitlii-
acconiinoda , binc sacro ckxiuio fainiliaria , hinc das oliuc faciel rnitioies, quoniani iii niann doniini
poetis doinestica, cx abundaniia cordis ad noslram tiiei Reincnsis coniiiiendo iiegotiumnicum,ut qu: li-
tonsolationcm vcsiri gratia li';insinisislis. Sane non beravil mc de fornacc fcrrea, consubit niilii dam-
lios adco pcrliubat fainiliarc inconimoduni , (inain nato ad fodioiida niclalla. Nunc dciiide iiilclligcrc
lolins Ecclcsi.c scaiuialiim gcmiralo. Quis eiiiin sine d cocpi, qnoniam 292 abyssus negoliorum (*8) in-
cordis aiirriiuiliiic, siiie lacryinariim fonle , sine vocat abyssnm cvpensarum , abyssus expeiisaruiii
siispiiionim crcbra rcplicaiiono videal magisirum invocat abyssum rapinarnm, aby.ssns rapinarum in-
Ecclcsiic Peiii, inio Chrisii vicarium, a verilatis vocat abyssum iiifcrnaliuin pttniarum. Si diligcns
Irainile dcviarc, ci iii oro ipsins est et non iiivc- calculalor salnrabilium pri€scivissel puici Uom.
(45) Argnnieniiiin bnjiis cpislohc, (|uan!uni con- Sollius Apollinaris Sidonins Arvernoruni
(46)
jiccre licet, ivsl (|ni>il c;uicc]i;»ri;c Uoiiiaiiii; iiiiuisiri episcopus florebai antio 47.5 vari.13 cl discnas
;
inagnain pecnnije .siiiiini;un oxcj^M.-nini a Stcpliaiio sciipsit cpisiolas. Logilnr aulcin in 17 Volusiano
cpiscopo 'roiiiaceiisi pio soliiiione biillanim plunibt fratri iiisr.ripi;«, jlliul (tisliolion.
Koniaiii, fjuo dixcraJ cpisi. U7 niulari ecclesi;(S, (47) Hiec cpislola iMvelonis cpiscopi SnessiiMien-
Cum non c.ssel parsolvcndo, coactns iiiii cpihco- sis rcspondet pr;cco(lcnli sibi niis.s;o ;i Slt'pliano Tor-
patuin reiiiKin.ne, ei per diios niiiios apiul M;irisia- nacenbi pr-jcsule. Yidoliir aaioin ijuod idcin palic-
cuni viilam S.tienovefi: inSucssionensi d;'.t<Tsi soco-
baliir gr.ivamcn a cnria; Hon'aii;T,' ofliclariis.
(kre, ui prov>;,iUis benclicii sui, quiiuis dcbilis crga
(i.S) Alltidil ad id quod dicilnr psalnio xli ,
curiani Uomanam satislaccrct , rcscrvarcl qiuxl : /l/'(/ssMS aby!isu,m inioeut.
lain ex liao episloia <niam cx scqncii!i ooiscopi
buesbioiicns s co!ii;;cie csi.
115 STEniAM TORN.VCENSIS EPISCOP! 47«
9ut qiimto conjnnxisscl quarHiin (49), aiil quailo A propinquiis nosmr esl socuiuJiim carncm, elcl coin-
prxposuissel qninluin. paiimur sicul cnrni i!OSlr.r, pro ainoic Dei el iio-
siro rcvucclis, el aniiiiani ejus ab aiiiaritii.linc cri-

LPISTOLA CXCI.
AD AUCATtlM S. EVDRril AURELI.iNK.NSlS. pienlos nssignetis ei strtllujn in choro (51) sicut
Commcndal Guilkiinum ncpolem ejus, ul beuignum liaberfi solet, scdem in cr<pit!ilo, locum in rcfeclorio,
ergn ij>sum se prwbeal. et 294 '"'S ciini ad vos venerimus, oficnsam suam
Venil ad nos niiscrabilis persona, V. ncpos vc- el culiMm faciemiis regulariier einendari.
slcr faclus (ilius aliencs, claiidicans scniitis suis,
iii
EPISTOLA CXCIU.
niiseria sua ad misericordi:iin rios inviiaiis, paiipcr-
AD EUMDEM.
lale ad pietalcni nos excilans, tribulaliiniibiis ad
liagal teriio ut uepolcm Guillelmum benigne suici'
conipassioiicm nos iraliens. Moveal vos cl afTcctus pi'it.
sangninis, quo vobis jiiiigilur, el civilalis uiiiia-, Ignorarc se dicit Saloinon penilus viam viri ir.
«)na: iiobis ct vobis n.uivltatis coinmnnioncin sorli- adoles(eiili.T stia. Faciils csi , et minc huc, nmic
liir, et pnclalionis vc-liac litulus, qu;e omnibns illuc sese verlens, in bivio Pyihngoiicoseducilur et
idllictis misericordiain inipcndere tenctnr. Ne igilur enal. Yenii*Ils lamen est erior juvenuin, qui per
diutiiis conipcllatur, ei exlra grcgcin, Inpotum B correptionein ad corrcclioncm redeunt, el cuin prius
Hiorsibus -paiere , ct porcorum siliqtias esuriens ambulavenint vios non bcnas, dirigtml cresbus suos
Uiandiicare; rog.iinus, consuliinus cl monctJius ul, in seniiiis juslilix, pcragenles viriliier per poeni-
<;ui vos per naturani merult liabcre pairiium, per lcntiaiit, qnod pneriliter admiscrunt per culpain.
iiidiislriain el curani niereatiir liabere Palrcm cl Id aiten<!enies, in Wilicrino bi»u3D , nt nnnc credi-
patronuin. inus, vo!iiMi;ilis jnven*». (52), qnl a vobis inraiitc
2S3 EPISTCLA CXCII. retessit, ei iiitenle reverii ad vos desid!;r;ii, snp-

AO ECMDEM. plicainiis cl pctimus, ul pro aniore Dei el noslro. si
Scribit iierum in graiic.m ejntdem CuiHelini. lonipnnciuM) viderilis ci liuiniieiM, salva discipi>iia
Si obiivisci potnerii maier lilioiufn uteri sui , ct ordiiiis licnigiic suscijiil**, beiicvole sinini ei beiic-
vester Tornacensis, charissimaj nialru suie (50) fKO tFactate, ne ei foile, qood .•^bsrl ! cnwlelcs voSj
obiiviscelur, cuin tioc el de nattira videaiur di(n- SS5 ^^ duros inveiieril, calaiiiti!-.! i|M;(SSatuin coh«
i-,l!e, et de facto judicctur cnorine. Ilanc antem teraiis !t) eu, et Hnuin fniiiigans cxslingualis.
enoriniiaietn de visceribiis veslris extiirbal peniius EPISTOI.A CXCIV.

cl cxsiirpat fervor cbariiatis quam erga vos babui-
^ AD r.iPAM.
mns bactcnus, ct babemus et quandiu vixerimus liogat ut inandalurit upoitolicum de (jyiihuscuuqus
habituri sumiis, quain per Dei gratiam non lurbare crdinalis ad cerlos reslriugui ordiuea.
dilaiiones aliquae nec exslinguere poicrunt aquje

, Sicul inuros slmae Lrbls jnre civili sancios ct in-|
mulia:. Iii fcrventi proposito habemus el dititius ba- violabiles essc didicimus, adeo ;ti qui eos tiansaiie'
buimus visiiare vos, siciit illos quos in visceribiis rint, pceiia c.ipiiali, sevci-itale Roiiiulea (S.j) puniril
tiostris seniper gestamue; scd hujus proposiii com- debeant : iia et .sunci.x Romanae Lccle,->ia' mandaial
plemcntum nobis invident occupationum flucins el iiiiransgreiisibilia jure canonicocontilcmiir esse dc-
innumerabiliuni ncgoiiorum occursus. Quam cilius bere eorum conieniplum severitate apostolica]
, et
poicrinms visiiabimus vos, Deo volente, ei. iiiviceiu punicndum. Conlidiinus autem de bcnevolenlia pa-
gratul;i!>iin»r, inviccm consolabimnr, cbarilaie ct leriiil3lis vestrie, qiiod nobis Isnquani obedieiilibus]
dcvoti(ine fratertia. Acccssil ad nos fralcr ci lilins filiis iieqnaquain isnpcsslbiiia el inioierabilia niaii-j
vestei Willclinns ; angiislia sua noiiis proposiJ.t cl dare intcndiii.s; sed quse et pi;csentibiis esoc de-
c.xpOiiia ad mirac coiiipassionis afleciuiii visceva beani arcepla el utilia, et poslcris piofnlura. Acce-|
iiostra ooinmovii, csirn iiobis vidcatnr vos eiimdem dunl ad itos freqnenier ei passiin ciim divinis apici-
secuiKiuin juris el ordiiiis nostri Regulani non tra- D bus vesiris plarei; nuinero, pauci inerito, sine oiniiij
ctassc. Rogamus vos sicul dominos nostros, de exaniinatione originis, condiiionis, dellcli, vcl cri-
quibus plenc conlidimug, ul eum, qui, sicut no.slis, aiinis, torribiii commonilorio vcl coniininalorio no-l
(49) Id esl copsiderans abyssum pcenartim iitfcr- lum tiiitleie Tn stallnm decani. > Et inrerjus dicittir
;[
iiaiinni, detetritus fiiissei iie incideret in quarlun:, < Feceriiiii canoiiicos inlrorltici iii stallos susis, dej
Scilicci .ibyssiitii ra[iiii3runi. qttiliiis ;»icliic|.i.->rupuseos desaisierat. >
(,')',!) i;.';i!c;.i;e sciliccl S. Evurtii .\urcli;«iic«sis, {hi} ll.;'c opistola srripia quoqiie est Derlcro ali-l
qo;k' ili'!in diii fo-. ii el ;iluit. baii S. Evuriii Atuelianensis a Slopliano cpi&copoj
(fil) tbt sl;ill:jiii , scu stallus, sedes iila in .jii.i Ti.! nitceiisi Dnsaiiguiiieo siiO, pro GuiilcUiiO •icpoiej
;
cajioiiici ofliciuin diviitiim persolveni.es sedrii!, '.i in cjtisdciii ;ibi!:jli3, sibiqiie idco cogii.ttione conjiinclo.j
qna poiitiiitur, qiiaado in possesfeioncai [iricbciulai Ptog-U nl rcdciitiieiii bcnigne suscipiat posiquamju-.
t,u3: iiHi-.iciiniur, ei nt verbo inde dcrivalo ni:u venilis aniuM levitale abieplus clausi.rum dese-
in.siailiiiilur. Ilinc legiinus apmi Iloucdeii in Ui- Fiiisset.
< iiardo pag. Ot>l)
', i Curnque lieiiricus idein Lbo-
: (i>3) inlciligil de pftjua in Renunn , mandaii Ro-
rar.iini vcniret cum lilteris regi^ ad recipic.idiim mtilei iraiisgressorcni, laia, de qi:a Til. Liv., lib. i
dci.aiialuin, iion invenil qui ciiin in sialliiiii tiecaiii f Vtilfjalior iaiiia csl i<i<!ib'.-io friilris Reinum iiovo»
iiiiliciei : liicebaiil ciiini clcrici Khor.icciisis Lctlt-- triinsibs.se tiniios, indcqii'" ab iriito Roinuio iiiler-
bii', quod uujlus nr.vicr arcbicpis- 0|iiiin dcbiiii ii- fcctan'.

m EnSTOL.E. - PARS lii. aN- WîmL hm
siram excHanles obeJienliam , ul quibuscsmqiie a A EPISTCA (W\S.
prima lonsura clericali iisqtie ad sacios ortlioos in- AD DOMINCM aF.Mi NSBU
clusive matius iniposilioricm ordinaloriam conisi-
liogat ut ej!.s (lurtoritatc ainotticu^ S. Ce.sovcfa- a
lirrjHS, vel decessores nostros imposuisse cognovi- capiiulo '1'ofnacenu rccipiulnr ud Oeuefuium ad-
iniiiiitramlum.
iriiis, cis inlerim piovideremus necessaria, 296
qiuiadusque beiicficia conferiinius. Qiiidam eliani Pudcl me toiies vexaie tranquillilaiem veslram,
quibus snnl propriae faciiilales, ul iiide vivere pos- Puler, et sacras occiipaiiones vc-.-^lras quasi lol
sinl, ordinari lamen cxpcliint, ul pro linilo, sccun- obrueru fasciculis liltcrarum. Excusabiiem mc
dum «Jjspensalionom sacrorum canonum , rebus reddil quandoqne necessiia& mca, quandoque cba-
propriis «lanlur : nonniilli ul potcstaUim s.Tcnla- ritas aiiena. Ut atitem redimcrc niibi possim paiili-
riam jnrisdiclionein (feviicni , tonîira iantuni vet sper boc fastidinm vestriim parabolico Salomonis
ininoribus ordinibus dolo inicr clericos scse simii- ciiaractere, Aureiianen&is noslri Gjrnaudi deliciosas
!anl aggrcgari. Salva saiicia reverenlia Testra, no- vobis nugas appono. Tria sunl inurrnnrantia snpcr
bis noYum videiur boc ei insolitum, cum in sacris tcrram, et quarlum quod facilo non quiescit, com-
el antsquis casmnibHs circa presbyteros lanium ei nuinia ruslicoruin doininantium, coctus feminarnni
diacoROs reslringaiur Iisccobservanlia; et in sancto litigantiiim, gre.<c porcoruni ad unius clamoiem
Laicranensi concilio (54) sub Jeiicis rccordalionis grunnicntium, c.ipiltilum divorsa vola scclantium.
bca!is.5imo papa Alexandro, oui plnres ex nobis in- Cum primo pugnannis, secundum irridemus, ter-
lcrfuerun!, sulTrngiuin suinn oinnibus qui aderant tiiim conteninimus, quarium Q93 susiinemus : a
praeslanlibus, de presbyleris laulum et diaconibtis prinio el quaiio libcra iios, Domiiic. Coaclus ab ul-
b(.Ttulu;ii fncril ci decrclum, id iibcnicr amplecli- limo, veslras correclionis manum uliimam ctcxpeio
iniir, rnielitur approbanms, obedieiilcr, Deo volenic, clexspeclo. Esl quidant socius meus(5i)) in mensa
Bervabimus el servrtuius. Impossibilc aiUem nobis niea simplex ct innoccns coram Deo cl liominibus,
est noinina vel numerum eoruin, qnos inlra diaco- sine quercia, cui capiiuluin nosinim vicariam unam
is.'(lum oruinaviinus, memoritcr icncre, nec niiiius in majori aliari cotilnlerat, .nssignato ei bcnelicio a
inipossjbile est omriiluis cis vcl confcrre beneficia, quodam burgensc (5G) unde suificienli mcdiocrilalo
vcl necessaria providere. Saiius crit nobis amodo fiacerdolaliier vivere possei. Euin mihi pra;sentarunl
jion cclcbrare ordines, qnapi li.xc imporlabiiia 8U- canonici ad lilulum nnijuris alt.tris ordinandum, e(
scipere onera. Quo si forte cessanlibus nobis con- communem cuin aliis pariicipaiionem rcfeciorii
ligeril, quanlum pciictilum fuiurls lcniporibus vel p ,.,oncesserunt. Cuiit anlcm a iiobis ordinaltis pcr
peisonis inimiiieal, iieino dubilal vcl ignorat. ln bicnDitim fere et aliari ininislrassel, et bencflcium
Gsliicanis eliam partibus ad lioc tanliim plerique rcfeclorii (57) cum aliis rcccpisset, eum nequc
litieras adcjiscuiil, sivc paivuli, sivc adulti, ul in cilatum, ncque in aliquo conviclum, proclermisso
Ecclesia Dei gradaiim pcr ordines proinoti Dco scr- jnris ordine, cl allaris minislerio el refectorii be-
\ianl et ininislrc.ii. Quod si ordinaloies dcfccerinl, neficio prsvaverunl, burgensc aulem beneficium quod
dofii.ie!it ordinandi; et ccssabunt mybtcria, si mi- contuleral, quamvis inviius, in manu sua recepit.
pi.sletiu cessare contigcrit. Atiendat ei pius ei Mirantur oinnes qui audiunt, sed miraculnm cornni--
juslus Paier, qnia lex nova in ob.servatione sua canonici nosiri aut negligunl, ani coniemnunU
«lebctesse possibilis in consiitiitioiic sna, non priC- Supplicamiis palernilali veslrcu, ul pro amore Dei,
l05ili& dare foniiam negoLiis , sed fuluris. Pro bis et bumiruim precum noslrarum inlcrvenlu, tlccaiio
cmiiibus palcrniialj vesliai snpplicainus, ei pieccs elcapilulo noslro scrib.-\tis; rogimdo, si placet, i\t
{iiniiinujs, ut maiuiatnm istud ardinini, intolerabile socium nostrum, houx opinionis cl iioiicstie vii^.»
ei oneiosuni, placct, iciiipcrdis cui nos spoliatum, pro vobis rosli-

29!J si ,
presbytcrum, injuiîe
obiempcrare ci difficuttas proliibei , el impossibi- luant, el si aliquiddciiquil nnde dimnari merncrit,

Ijias non permiiiil. eum ordinc jiidiciario iracient, nc forlc ant dc juris
(5i) Sub Alexandro Ili anno 1179 congrcgatnm, D «rogala constiluil qtiamdam pr.-cbcntjam, quam do-
in quo legiiur cap. 5 Episcopus si aliquein sinc
: ^^.^;,.^ eamque addidit cxleris quatuor, quas jam
ceito liiuro de fjuo ncvcssaria vilx percipial in j,,^^^. condideral, qiiie quidem collala fuit alicri e
qii:e qi
diaconuin vcl presbytcrnm ordinavcîl , tandiu ne- dnobiis caiionicis nv^nlaribua S. Gcnovof;!!. Legimus
cessaria ei stibminislrct, doiiec in atiqua ccclesia aiiiein fuissc eliain oiint in ecclcsia B. M.trii£ Pari-
Cnvenicniia ci slipendia niiliiix clericalis assigiid, sicnsis qiiiiiqne biiiiilcs pia;bendaspresbytcr;iles prp
jiisi forle talis qui ordinatur exsliicrit, qni de !>ua lotiilcni sacerdotilMis qiti aliari rniniSlrarcnl, sed
\el paterna iianetiiialc sulisiiiinm possii babere. per «Jiplonia Ale.xatidri lli baiuni uiuiijuaqiic in
(r)5) Ciim S(cp!i;inus c monaslerio S. Ccnovelff ad «l.i.ts divi-ii, cuiislilnli suni, ilecem canonici, qni
rosiineii Lcciesia! Xoinacciisis voealus fuissct, linxii a dimidialib pnLemi.s, sciiji}n;cbeiidaii vocali
s.cutn duob <..\ ranonicis snis rcgtilaribns, Marccl- suiil.
soiiicei ci Giravdiiin, qiii sibi pticsto essfiii in
(57) Vit;\in igilur commnnem adbnc Juccbanl
liiin
e( niinislcriis cculesiaslicis, ul coltigiliM'

c<»iisi!ii.s (aiionici Toniauenses, siquidem vigcb;tt inier eos
c.t episi. ?.07. refeolorii usus. Cnm buic aulcm «pisloia videaiur
(50) P.iirgensis illc ex membranis Ecclcsine Tor- scripla bictiiiio post o.jusmndi sactrdotii «oll.tln.)-
nacciisis vocabatur U;iiduit.i!s liiiiis liaiiuidi, qiii nciii, seqiiiiur cam fuissc cdiiain aiino 1105.
auno tl!)3 coiuni synoiio iijjdcin ab cpiscopo coii-
,
479 STEPHAM TORNACENSIS EPISCOPI 480
ignoranlia iiossint nrgtii, aiU tie crinlclilaie nolari. A lincras inlisscl. cns asseriicrunl fitrlivas. Proimle,
Paler sande, quia verilalcni facli novinuis, prcces
299 r.iMSTOLA cxcvi.
AD GUILLIiltMLM «EME.NSIM ARCIIirPtSCOriJM. vobis fiindimus, ul si fortc sediiionariiisellransftiga
Crales agil de epislolis capitulo Tornaceiisi scriplis. illc, sinil quidain suspicanlur, ad vos veneril, et
Cralias voi)is, Palcr, qui iiilcr alia Ijoneficia pro rLligioncm vestram mendacio circumvenire lcnta'
nic clerico vcslro liiloris veslris inipiiulo iioslio verii, iion credatis ci ; nec sacras aures vcstras
iransmi&sis, ol corripnislis incorrigihilos cl imloci mcndacio polluat, cl ficlis corrumpere fallaciis ai-
lcs liocuislis. Qijarluni illiid gcnus nuirinnranliuin leiilel. Dc siatu Ec<Iesi;c illitis scial sancla paierni-
(^S) siiper lerrain, a quo liberari ino s.iepc ilcprccor las vcsiia, (iiiia si qiiid in ca corrigendnm vel in
cl clcfciidi, priino aspcclii lillcraruin veslraruin lu- capile vcl in mciiii)ris cral, pcr Doi gratiam dodi-
lii iinpaiieiiicr ei molesic, nic vcl offerre vobisque- mus et dabinuis opcram, ut omnia corriganlur, spem
riinoniaiu ineam, vcl corum conluincliam non suf- lialicntes in Doiiiino quod Ecclesia illa siib regula-
/crre. Incooperuiil a iiuirmure, cl in jiirgio lcrmina- riliiis discipllnis inccd.'»! , terriijilis ut caslroriim
niiii, Qiii corri|,'i (iebu(;rant, non runiicriiiil erigi, acics ordiiiaia. Liii:ras illas qnas abbas ci capilu-
<fni virga tiigiii erant, oljliileriiiil fcslucam. Scil Itim vobis niiscrnnt, per Joannem clcricum inspexi-
B mus, el loginuis cl cis Dcrliibcmus lcsiinioninm
fjiiia ciiiii liis qiii o<!crunl paccm pacilicus esse
xolo, cl remisi injuriam , cl iiijuriantes diinisi. veritaiis.
Adrrii lcmp is, Dco volcnle, qiiaiHlo in prxsenlia 301 EPISTOLA CXCVIIL
vesira, vcf eriibescenl dc irrcveronlia siia, vcl de AD PAPAM.
(Otilumciia piinieiuur. Scribil de codem monaclio fugilivo, ne ab eo
300 EPISTOLA CXCVM. circumveniri se siiiat,
AD PAPAM. Excellciuior via quani dcmonstral .Aposlolus, non

Aiit ile vionaclio S. Maiiiiii Toriiacensis fvgilivo. gandel stiper i.niquilale, congaudet leriiali {/ Cor.
Solent, Paicr, i;i coliegiis sacris, aliqui repcriri iZ). Ea, ciii coiigaudct, sibi siifliciens in conspeclu
fonlradictionis ci inobedienliae filii, qiii liies et voslio, saiiCtc Paicr, iicc vcnalcm mcndicat glo-
coiileniioiies diligunl, inler fralrcs jtirgia .seminan!, ri:im, itec venialcm respuii iiilervciuum. In luijus
sc;n»daJa moveiU aniiiiali, sciiisinala, bclia iuieslina fjducia veraciicr vobis asscrinuis, quia monacliiis
paiMre et parerc periculum suis, ridiculum alienis. ille Sancii M.trlini Torii. (59) gyrovagus ci trans-
itornm dc ntimero iNicolaus quidain nioiiaclius oliui fuga, qiii ad sedem vcslram ausu lemcrario ve-
iâncli Martiiii Tornacensis, levitate et inconslan- c nire, el sanclam rcligioncm vcsiram mcndaeio suo
uu ncc siue cornipteia maliliiC impulsus, lalen- tenlavit circiimveniie, nec de ccnsciontia fralrum
ler cxivit ab eis, cum non esset ex eis, prompius ab eis rccessii, nec de consilio corum ut reoederelj
potius dc clausiro exsilire el exirc, qiiam so- processil. Sigilium quod sectim delnlil, aut furiiiu
Ii'3riiis in ciausiro scdere. Signifioato nobis clan- suslulil, aui retis Coriieiia; dc falsis (GO), psciidosi-
(ieslino ejus reccssu, accessimus ad ecclesiain gillum sacrilegus iraiisformavit. lUcc tiiiigeiUor in
cl coiivocato conventu, capituluni iiilrantes, qii»;- capiluio a siiiguiis requisivimus, et a singitlis com-
sivi a bingiilis ntrum fugilivus i!le dc consilio, nuine responsum acccpimus, quia nco ojus novc-
.niit consensu alicujiis eoruin recesseril, lilteras- raiit reccssum, iicc ejus approbabant excessttm.
ve ali(|nas sive cum sigillo, sivc absquc sigillo Ei qnoniam ncmini dcbet palrociiiari dolus suus,
bccnm lulerit, sicnt aliqni extra inonaslerium mur- nefalsilas 302 obruat verilatem, preces fundimus
niiirabatit. Rcsponderunl onines iitianimiter, qiiia paternitati vcslriC, ut damnosum iiiuJ cl.irogra-
fieque de coiisciciUia, neque <le consilio, neqiie pbuiii, qiio per (alsas lilteras, ot filsum sigillum,
dc consensu eornm rccessit : et si aliquas seciMii f.il;>us monacbus Ecclesiam obligare voluii,siptaoet,
(.S8) Non f.ioilc gentis illinl deprebcndereiur, nisi p esl babiuis; si atilem nionacbi csselis, poslca de
ipsc nobis indicarel opisl. i05, iiis vcibis Tria sniu vcslris luilium leiilareiit rediiccre, quoiiiam ciim
iiiiiiiiitiranli;i sii|)('r lorram, et qiiarliim (|iiud facile motiacbornm nigcr sit babitus, clericoium veio
non qiiicscit, conimuiiia doiiiiniJiUium,
rusticoi tiiti caiulidus, laiUo lioriori clorici liabfiil babiMiiii
cauiis fciniiiariim Ii(iganliuiii, grcx porcoruiii ail nioiiacliorum, ut ipijm scniei vidcrinl monacluim,
nniiis ciatiiorcm grunnieiiliiim, capiiulum divcisu 'piuiiquam
i IIUIK dcincops digiictitur Iiabcre sociuiii. > E^
vcla seclaiUium. X boc loco paict cauoiiicus bac aetate alba:i
paicl clericos el c;
(.^9) Hoc oa;iiol)iuiii a Kormannis diruium, Rabo ''
vcsies dclorre consucvisse.
dcloire coiisucvisse.
cpiscoptis Noviomonsis ac Toriiaceii.sis aniio il9l (CU) Liicius Cornciitis Sylla dicialor ct oonsiil ciim
iraJidit Odoni cnid:im Aurclianeiisi vjro doclo ac 0. Ca;cilio Mctcllo iMuio urbi5 075 lianc lcgein pro-
pio, qui illuo ciim quaiuor e suis scbqlaribiis cjeiicis miilg;ivu : < Qui licniine pranons iillcras lalsas leddi
riligionis studio sccessii; cniii(|iic ccclcsiaiu ac dcnt, edictuiiiijuc (aistun pioposiiciU, dc ejiis capiie
jnoiiasicriiim repariissciU, in eo canoiiiconim icgii- qti.Trito. Qui iiiiiiiiiiub aiin-os piulim ra.Ncrit, paiiini
larium iiisiiliUuin amplcxi stiiil, (|Uod dciiKlo icli- linxcril vcl (inxtrii, qtii inaiuiiin vilii <iiiid iiididc-
([ueruiu, ul nionasticam norinaiu sccliueiiliir. lluc ril, (|iii argciileos niiniinos adiiiicrinos ilaveril, qui
autem proposiltim cis suaseriU Aimeiictis abbas Ciim possei iioii ptoliibuu, qui iiuniiiius bfaiincos,
Aqiiicinclictisis t .iibus arguincni.is ac vcrbis : jiliuiibcos ciiicrit, vciulidcrU dolo malo, dc cjtis ci-
I Ctim jtixia iiiiicin liabilctis, Iraircs vcslii juiiio- piic (|Uii;rilo, ciqiie dainiiato, aqua ct igtii iiUordi-
les a Sicciii.uibus lcricis sociis siiis dccopti ad
< cilo, )
.SX'culum rcducunlur, quia uiius xc-^lcv ei ipioruin

,
481 EPJSTOL;€. — IWftS III AN. 1!02-1205. 482

«lamnclis, iio compellalur rcdilere qiio.l non acco- A Hco soli.nie, conligeril iil vos capcll.^m vcstrai»
pil, solvere qno;; noii rapiiil, a|)[irob;»rc qiio;l nes- jiacificc possiiis liabcre, meliiis viilcliir vobis csse
civil. iLcclesiain illaiii iiojjib el loco cl aiTccdi proxi- nl pcr lioMcslos fratres de collegio vestro eam gii-
iiiain, convcisalionc cl opi:iioiic gaiuJeiiHis, ill;csam })crnc!i3, qiiain aliqncni ibi jyecularcni pcrsonain
csse, ncG quasi iii incerlufn ciincrc, ncc quasi insliiualis.
vfi bcraiilcni acra piigiinrc. Si quiil iii ca pcrfcclioni 305 EPISTOLA CC.
liccsi, per Dei gratiam speranuis (jiioliilic fiicliora A!) IIKMENSEM ARC1IIEIM«C0PUM
ci viciniora saliili. Jlognl ui ccclcsiam de BreJcuai {iiî) monacliin dciuio
rcddi curcl, ut ibi divinuin yier&ohunt officium.
303 ii:i'JSTOLA cxcix.
Acccssimiis ad ccclcsiaiii dc Brcdcnai, c;uisa no-
A» ABnATOI ET CONVENTUM S. GENOVEF.i; PAniSIENSIS. slicC synodi cclcbranilne ; cl occnnii prima facio
Doccl (juw agendu ermt in uegolio rjuod versabatnr grande miraciilum iiobis, irisle speclaciiliitn noslr s,
iiiler cos et arcliidiaconuui Parisicnnrin pro
,
ridiciiluin alieiiis. Didicimus a vicinis qiiod in cc-
capcllano pnrocliioB S. (Jenovefw in civilatc.
clcsia solcliat monaslicns ordo sub duodenario fia-
Aiixialur iii nie spiriliis mens, quolics ani lr?n- Irum niiincro convciitiialilcr obscrvari, divinuih
rjuillilas vestra concnliinr, anl unanimilas impedi-
g cclel.rari regulariier ofricium; paupcres alimoniam,
liir. Seinper cnim coiisnevi, iiec ab liac consuclu- pcrcgriiii hospilitim, solaiinm inrirmi rcporiabanl.
diiie, Dco \'oIcn(e, dcsislam, ct vobis congandere
Et ccce in coiitravium vcrsa sunt oninia, diruta
gaudentibiis, el flcrc cnin flonlilius. Qiiis ciiim sepa-
sunt aeJificia, bilenl oflicia divina, diim non sil ibi
labit iiic a cliarilaie vesdn, qu.t; in Clirislo Jcsu?
vcl niius nionaclitis qiii cclebrel ca. Redactus csi
iribui:iiio, an aiigiislia, an perseculio, an fatites,
factns sicul iimltraciiliim in
locus in solitiidiiiem ,
an nuditas, an periciiliim, an gladius? nam si para- vinea, el sicui tugurium in cucnmerario posscs-
;
fus sum moii pro siiigiilis, paralus sum, si iiccesse siones ampl», el decimac uberes, quibiis alcbanlnr
fueril, el mori pro universis. In tribiilatione qu.^c
monacbi, parlini dislrjctje sunt; snb hypoilieca
circuiiidedil vos pro cajiclla bcaiae virginis Geno- doMiinio |)rcnu!nlur alieno. Venimlanien presbytero
vefae (61), pro qiia ctiiiin jier cbarissiiiiUin fralrem
cominissa est illa miscra el ancillaia ccclcsia, ciim
nosiruiii ac vcslruin W. coiisuliiislis nos, ccrlum
ibi debcrel prior esse cl aliis i)ion.n(:liis prxessc.
darc consiliuni vobis non aiideo, quoniam volun- Plangont cl dolenl paroclii;>ni, dc qiiorum donis ct
lalesfialruai noslrorHin scmpcr divcrsas intclligo,
praedeccssorum oblalionihiis ccclcsia illa dolaui fuil
clcxiuiin rci, qui forie cx insidiis foriun.x pcndct, claniant in auribns Doniini
el ditala ;
plangiiiit el
nec ul propheta praevidco, nec somiiio ul pocta. Si
Sahaoth, ei ultionem a Dco el corrcrlinnem a vo-
flagrantc malelicio, qiiaitdo jiivenis arcliidiacoiius
bis in siispiriis cl singiiitibus ct cxpelunl cl c.vspii-
capellam veslraiii violciilcr ingressusest, clfralrcm olant. Hxc altendenles, et lacti dolore conTs in-
Tesirum prcsb^leriim audaci manii ct proxima trinsecus, consilio prudenlium virornm qni nob s-
sacr.logio aggrcssus, poslappcllaiionem addominum cum aJcranl, ad correptionem el corrcclioncin,
papaiii f;iclam, ornaivicnl.i sacra diripiiil et absliilil, zclo domus Dei comcdcnle, nos accingimur, siib
el eiiiiu'cin fralrcm dc capella viclentcr cxpuiil, inicrdiclo concluilenles iilam dcsolatam el lacry-
nebilcin coitqiieslioncm istam anle pcdes summi mabilcm ccclcsiam, 306 ^^ prohibcnles nc divin.'»
pontificis aliquis deposuissci, rcclc id actiim fitissc ibi cciebrciitnr oITici;i, el ne parocliiani decimas vcl
credidissem. Ncc vcro quia spalio lcmporis rcs ob- oblationes, aut alios aliquos parochiales provenlus
torpuit, ei 304 ^rchid. in quali posscssionc scsc reddanl, quoiisquc coiisucliis monachorum niimc-
jactitat esse, si, ut audivimus, in arbiiros compro- rns deducatur ad iociim, ei prior ibi inslilnaiur
mitlere voiuerit, quos jiiris ct .Tqui amalores crc- qiii :iliis pracessc debcal el prodessc. Vernnitainen
(lidciilis, coinpromissuiii suscipile. ila lanicn qiiod ad preces V. presbylcri ct virorum qui nobiscuiu
in ci\iialc Paris. vcl in proximo civitali loco, ne- aderanl, sententiam dalam nsque ad octava» Epi-
gotiui.i non iractctur, ne muliiiudinc molis suae, D pi.anijB .suspendimns et dislulimus observari.
l;im iii quam in prudcntibus ct polcnlibiis
advocalis EPISTOLA CCI.
viiis, quibus iioii parum civilas aliundai, nostra cl
AD ECMDEM.
veslra parviias opprimalur. Quod s: alium locuin
Scribit se prabertdam cuidam clerir.o , in Ecclesia
eligcre nolucrint, credo mclius csse iit lotum nego- Tornacensi, ejus mandalo collaturum.
litim ad summum ponlificem refcralur. Si aut<nn. Absil, Paier, ab anima mca, ui iii aliquo appa-
(61) Sita cst iii civitatc Parisicnsi jiixtn ecclesinm gii de Roissiaro, qiiain in conipcnsationem :»b ipsis
B. .Mariae. eaiitie nunc ecclcsia paiocliialis e.xistit, Parisicnsihus San-Genovcrei canonici acce|)crunl.
vulgo Huinle Geneviefvc dcs Ardens. Eral aiitcm a Vocnliir. aulcm capella in (li|tlotii;»tibiis Alcxan-
prininKva fiiiidalionc capella qu;cdaiii M. Maria;p;ii- dri II!, Liicii, Clemenlis et Ccclcstini, his vcrbis ;
yae dicia, qiKc ad perenncm iiiciiiori:im insignis i Capell;r. vestr;r, videlicct capella de monlc S. Me-
illius iiiiiaciili quo ij;iie sacro laboranlcs, j)er medardi, S, Gcnovcfa de ciyil;iie, cariin)(|iic capi;Tlani,
rita B. Gcnovefx anno lloO sanali biiiil suh Iinjiis : iiieadem libcrlaie pcrmaiicant, quani lempore dc-
virgiiiis auspiciis a clero cl popiilo Parisicnsi Itiit ricornm habueriint, cl nuiic liaboie noscuntur. >
dicaia, el canoiiicis sncc Kctlcsix liadiiis, qiiam (6-) Biedenay niias ljr;iniicii;iy, csl prioralus
rcvcruiit usqiie ad aniium 1:202, qiio eam cpiscopo convciiiuaiis oidiiiis Bencdictiiii, iii diocccsi Torna-
cicapiiuloParibicnsi cesserunt piocGcIcsia S. Eli- censi situs.
18; SlEfilAM TOUNACKNSIS EriSCOPI m
rcam vcl bonftfiotis veslris ingroius. vcl benovolcri- A EPISTOLA CCIV.
lix iii;levoius. Hjlc siinl duo siiuiiiocn (\nx. nho-
AD rir.nTi.nuw auiiatem s. r.vcnTii AUtii.LiANE^sfs.
iniiior, tliio iclob (|ii:u <l«;lc>ior. Si .'iliiini fcrie
Lufii infivmilulc grnvalum consolalur.
(]nu<J absil!) nlitui vobissihilaverinl, :ifil voliiiiiaiis
ine;K malevoli suiil inlPrprelcs, :i»i iiialcclici ilcir.i- Auiliia cliroiiica J'gri!iiiline vcslra, ci ciini do-
cloros. Qnoil eniin ilc coiiforeiida vcl IraiisferCMida lciilc dolcnins, cl coMipntiinur paiicnli. Sanei vos
salulis Aiictor, qni sanat contrilos oord^;, qiii sal-
donationo praibeiniac a Tornaccnsis doiiiinoncnifacio
vat spcrnntcs in .se, qui opcrnlus est saluiem in
iii L. clc-icuin veslruin (lubitarc •.isiis suin, coegil
n»c auclorilas prinii ni.'\nt.l;ili vestri, novltas se- medio icn\v. Desiderio ilesiderrissenius licc Pj-.sdia
nuidi, r<»vcren(ia proinissi frangendi. Nunc vero inanducare vobiscuin, et laclncas agresles trisiilicc
plrnins inlrllrtia voliintate vcslra p;\ialiTS siiin nosirc pasclialis agni carnibns apud vos tcnipcrare
f.iocrc qnod iTiaii(l;t>5lis , siiic siiiiiiiaiionc libera- el coiidirc. 1'roliibel lioc neccssitas lemporis, caiis."*
liter, siiic dissiniiilalioiic libcntcr. Vcni:!l pr:cdicins necessiiaiis, iniporlabilc juguni, quod iniposilmn
r. qiiando voKieril, volenlcs iios invoniel, quando est iMiincii.s liosivis. Spcrainus in Domiiio, quia
Acneril. cilo liberabiimir :;b !iac plaga, q-iainvis lantoriiin

B cicatrices vulnerum iôv, sttbito deieanliir. Roddiia
307 EP«STOL\ CCII.
nobis pro.sperilate per Dei graliain, qnaniocitins
AD Qli£MD,iM ABBATEM. potnerimus, visitubimiis vos et SOdfcatrcs iio-
Respondet quw$ticni rie matrimonio cvjusdam novHii, slros, ui communi simul friiamur colioqiiio, gau-
qtii dimiiiso liabitu itlud contraierat, quod validitm dcamus consortio, cl solatio dclectemur. Salutate
esse censei.
fraires nosiroset in universis singnlos, cl in singniis
Qusesistis a nobis quod a vohis quseri debuerat. universos.
Consuciudincm ordiitis vcslri nescinius, vcrba beaii
fienedicli et legimus et leneinus. « Si quis, inquil,
EPISTOLA CCV.
iiifra annum prubationis exire voluerit, libcr exeat AD JOANNEU ABBATCM ET CAPITULUM S. CE.NOVEr.fi
rAKIBIENSlS.
Cnm rebus suis. > Qui ingredientem libcruin dixit,
egresso matrimoniua) non inierdixit. Ei qiiotiam HoTlatur cauonicos S.Genovefce, tt/ m omnibus sese
prxsentium lalor B. ex probaiorio tirocinio p<i;[cni perfeclos exliibeanl.
(raxil, ex prohibilorio cauierio ? Clirisliana socie- Posiius in exlreints finibus tcrrrp, ei exiremis
tate separari non meruit. Quantum ad solalium in- finibus vitae , cum jncunditate recordor bonest;<R
lirmitalis bumanse, malriinonium cst qiiod conira- oonversalionis veslrae, societ.Tlis iadividuie, bumi-
xit, quanlum ad fastigium socielalis vestrse, a pcr- lilalis devot.-e. Aliquos ex vobis in Cfaristo genol,
feciioiic deviavii. Crciiiinits el dicimus in iali con- alios aduilos inveni, ulrosque colui el diicxi, ncu-
jugali copula malrimoniuin esse. \idcrilis vos si iros sine nccessitatis articulo oJTcniii. lu sudorc
ex tali abseitlia res ejus debeatis secura co.nsciealia vuitus mei et angusliac spirilus per xv cl aniplius
rctinere. in Ecclesia noslra parilcr el vestra annos fideliicr
Et»ISTO,LA CCIll.
lahoravi, et, si dixerim, feliciler non peccsvi, pcr
Dei graiiam, neque aera verberans, neque iii in-
AD COEI.ESTIMJU PAPAH. certuii! curicns. Judicaie vo.s ipsi ne forte aliquls
Conmetidat G.in abbntem Corbeiensem (65) electum, murmuransin angulo dicatmihi ; Tetlimonium tuum
ejusque prudenltam et pietatem xloUit. non eslverum (Joan. Iiilcrim, fratres el filii,
viii).
Quanquam, Palcr, in conspoclu vestro intcrr inoneo senex, ei horlor el ego senes, ul prj^parent
regalium et pontificaiiutn cpularnm aOluentiaiii, se ad finem viise, juvcnes ad obscrvautiani regui:>-
preces nosirx tanqnam siilla situldc modicuro obli- ris disciplinoe, adoiescentes ad cuslodiain suhjectio-
ncal locum, tamen intercedere nos pro aliis ei ne- D "'S cl verecundis. omnes ad unitalem dileclionis
fratcrnae, et chatissiinG nosiro abbali ve.s!ro

cessiiiis 308 "^S^'» ^' cbarilas persuadei. Ectlesia filio
Corbciensis iiiiiliis el magnis atirita et aillicia la- per omnia plenain ohedientiam exhibere. Per Doi
boribiis, nunc tandem, ul crcdiiniis, rcspimrc coe- inisericordianj in oinni successu teiiipor;ilium ahiin-
pit, si sancta paternitas vesira ei graliam suain damus, provenliim el fructum spirilualium veslris
cxhibeat ct henevoientlam inipendat. Habent in ea oraiionibus exspectanles, Salulant vos, tliarissimi
abhilcm dominum G. qui in ea pnssessioncs possit filii mei, fralrcs vestri, Marccllus et Oirardus jn'
rcvocare perditas, ei non perdere revocaias. Pm- vf.iies honeslate pr.ecipui, 310 humiiiiate prac-
d;ns e^t et indusirius, ei qui taiilo oiicri, sicut clarj in serviiio meo el veslro sollicili el slreiiui,
crodimus, ei honori. Iloganius sanctam paterniia- frcqueiiles in consiliis noslris, in negotiis, in sacra-
lem veslram, si placcl, ut pnedicio viro boii;e opi- nienlis. Paratus csl animus, si parata lueril inaiiiis.
nioitis inter suos, el qui uiilis est Ecclesi» suae el negoliis Ecclesix* vestrx opportuno leinpore et ioco
fidelis, vesiram plenius graiiam injpendalis, occurreie, ei succurrere el servire.
(65) Eleclus est Girardus ahbas S.Cornelil Compendiensis in :»hbaie!ii Coiheienseni, aniio 1194.
^% < i.nsTOL/r:. PARSHI. AN. 1*92-^503. 486
h%]s
Kr-i^TOLA CCVI. j\ rilo, qui siio rtieruernnt cxconiniiinicuti delicio,
Ab AnftATEV! SANCTI «KUTIM. Supi^r liis oinnibus consiiiert;! saitcla paieinilas

Ah eo pe'.il rqunra mo Ksai commoilum. vesira *]iiiii cxpctJ.rc debe.il saiiclo inouasiijiio,
Ainichiitiiim fa'der.i iiasctjntiir co'iio(|uiis , fir- <juid non sanclos monrtclios iinpcdire. lioiicsuin)
iM.iiiUir coiisiiiis, heiieficiis cojivalcsciinl. Ciirraiil ac lilicraiun), el |ira!ler sencftulis dcbilitalisqiic
iiitcr noii iixc veniM-oiKia conicierciz, el ailcrnis incoinntodiiin, sii ui crediiniis, irrepreliensitîleni
olisc(|uiis iniiiiio itutnutittjr. Iii liujus spci rcliquiis invciiiirius abbaiein non minus inaiiiije proprix es-
«lilcctionctn vesirain logamus , u( iniUalis iioliis pericn), quam experiuni maliiiain aiienani.
pnlerriilum nnnn), visu noii {lavcaU ^ntd» noa

iiiii
312 EPISTOLA CCVIH
cxspilel, molu nou coiiculial sencin, .nspecdi deie-
AD M.^CISTRUJI BERTERDM CAMEn.VCE.NSE.M ARCMIDJA-
clcl .'îniciiiH, asccnsu dcccal saceiciotctn. Si de re- CONUH.
liiituiiono cogiioiis occurresil, r.'o,o volenie, Jooa
,
Jpsnm nrguH quod ffimog suw femere delrafiat, seriem-
ci teinpora, quiltns Iioc bericiiciuin convenicni<.'r que vila- sute cxponil.
poleriiuiis coinpc^nsarc. Si vcra siinl qti^ diciintur, absenli delrabis, in-
tPISTOLA CCVIi. noccntetn occusas, cpiscopnm novum eumdeniqiie
AD r.F.MENSEU AR0Uli:PISCOPl!«. Q veierem amicum £lnc eausa iaceras, reprebendis,
condeiniias. Dicis ine, iii cxter.t taceain, pontidcali
Agtt de eoKtentionibus iuler momichox S. Amandi (64)
et eoTum uifhmeni^ quem cdmmsndat. caihedrae nesciie conforinaic. Doce nie, obsecro,
De maii Jalo vestro, Pater , acce>siinus .td San- quce sii iila (.atiicdralis ionna, qnam depingis, ul
clum iînanditin , ubi invctiiniiis inonaciios non ci, si non itiforniis fucril, iiie confortnem. Civiiaiein
amandos. Scditiosi eranl; in sedilione moranliir, r.iro egredior, rcgularcs 313 ''Oias cuni aliis,
el forte in scdi'ione morienlur. Nihii objicerc po- qunntum iiccl, frcquciilo. Scctinduin gratiani niilii
terant abbati^ll ûo* nisi qiiia cnin lilteralus, collalam vcrbutn Dei parocliianis meis nnnuntio.
sobrius, casliis, quictus ac frugi, magis parcilali Conira uovam lisercsiai (68), cselcraqne monstra id
quani prodigalilali sil proxtinus, in obscrvanlia gcntis, pro possc mco declanians , tanquam ad
nionasiici ordinis, ul dicuni, ininus eii pcritus, bsslias depugno. Sacrainenia qtire gratis acfcpi,
tnnqtiam qui ia loqucia digilorum (05) nescial ex- gralis intperiior. Pravilslcin Sitnonis, Giezi lcprnm,
priinere faltatn, caseum, vei ova; vcl in lalibus er- modis oinnibus abiiorrco, deiesiur, anaibemaiizo.
rantcs corripero, vcl corrigcrc, vcl neglijjai, tel Manus mcas, ct si non ab omni munere, ab illiciio
ooniemnat. Quosdain eorum, qui toiius cratit < apifa setnper exculio. Veniontibus ad me in confession^
coiispiratioiiis, separ.-sre voluiinus a colicgio ilio ^' consiliunt, in pceitiieiilia remedinm, in iribulatione
ad lempiis, sub cxcoinmtinioatlonis c;i!ilcrio probi- solaliuin, quantntn Dominus permittit, exltibeo.
bciiles nc a mon.islcriis ad qii;e dcstlnaviiniis eos, Horis vacuis et a foro feriaiis iii loco ad b;EC ido-
sine licenlia noslra cl abbalis sni vel exsilire prse- neo sacrx Scripliira; ititendo, legcns ei rnminans,
siimerent, vel exlre. Inobedienies essiilcrniji no- quse posi leciionem decoqtio, et ad inemorix cetlu«
bis, scd iftobediciiliae ejiiS tnacnlani piir-;nvit ijitor- iam inijicio. ilonestis liospitibus libenter occitrro,
vcntiis abbalis Aquificinli (66), et dcinini Pfsilipifi liberaliler acctirro. In nicnsa nec soiiiarius, nec
Vlccdomini vestri (67), tit .tljsolvanuir aiieno i le- obscums esse voio, in qua facilius est nt supernui'
(64) Insigne monaslcriiim ac opHlenlissimuiii S. li;inldoniiniiim el jiistiiiam teinporaleiu, quam pcr

Ainandi sitbRegiila S.Benedicli, silninesl inilioeccsi se exetcere non potcrant, consliluebant quasdam
Tornatensi, el fitndaltim a Daôberto rege ob me* iiobiies taicos, «juibus demandabant curam eorum
rila sancli Aniandi qui, ut legitur iii cbarta funda- qua; juris sui cl doniinii sajcularis orani, ut vices
tionis, fiiitiin siiuin Sigebcrliiin b^piizavcral. corutn snppieicnl, quos idoo vicedoniiiios viilgo
(65) lla slrictitm ohservabaiit .silc.nlium monaclii, Vidames appcljarnnl, ul vidcre est Reniis, Caia-
ut ne qtiidem necessaria orc proferre licerct, sed liiiiiii, Ambtani, Carnuii, ct alibi passiin. Gregotius
debobant nulibns ei digitorum signi'> menlem siian) Tur. (lib. IX, episl. 66), ait : « Volunius ul uieino-
expriuiere; niiod cliam rcceptum fnit aiaid aiiti- ^ ratus fraler noster Pasehasius ol vicedoniinuni sibi
..... . .r. ;- »T- ,,...:. . ., ..ii: • '
.„„,i:,^„. „i ...>„i„„._^, .J^
ordinei el majorem domiis, quiUenus • :. ...i ..
quos coii^rcgralioiiis ViotOiin.ic c;inonicos, til colli-
. .
possil vel ho-

giltir ox itSiro consrttulionutn ennini, qiii vocaiiir spitibus vcnientibHS, vel caiisis qn3C eveniunt itio-
Liber ordinis, \n quo c»piit e.^t quod inscribiiur Ue neus cl paialiis csse. * Ei concilinm Mogunlinum
signis ordiuis, quibus scilicel expriincbant ca qnoe (c;in.50) « Oiiinibus episcopis,
: abbalibus, cuncto-
:dlcri nota csse ciipieb;i!il. que clero oinnino proecijiiinus, ul vicedoinioos pra;-
(1)6) Aiiliniia Aqui.scinciionsis , vulgo Ancliin, ot- posiios bonos lialieanl. >
diai^ Bencdielini in di<£cesi Alrcbalcnsi, qtix con (68) liiicllij,'ii lorie haeresim Valdcnsinm, Coia-
dila esl.atino 1079, a duobus inililibus, ul lcgitnr relloruin cl Albiseiiaiuin, de quibus supra disserui-
in cliaria Gcrardi cpiscopi Cameracensis his veri)is: inns, vel eaiii de qua hxc habct Genebrardus, post
« Duo initites parocliiani nustri, gcnere el diviliis Guillelinuin Nangiacuin, el Vincenliuin Belvacen-
piaicUri, V^'allerus sciiicel. el Siilierus, iHnndanrc scin, anno H83. < Mulii lixretici coiiibusti snnt ia
iniiai:eciiignluiu dcponentos, omnem bi.ijusmodi Flandria jiissu Philippi Flandrensium comilis el
proprietateni conlcraaenles, iheorelicam vilam se- Guillelmi Ueineiisis archiepiscopi, sedis aposlolicsc
qni spppoiulcniiit, seqne ei sua Deo dcdenlcs, ipsi Itgali. Illi dicebant oinnia ailerua a Deo, corpus
soluui in pcipeluuin descrviro pronti.seruiii, i olo. auiein liominis el leniporalia a Luciabelo crcata
Nomiii;iinr :\uiciii Aqui.scincitis, qiiod silu est in esse : bapiisinum parvuloniin ci cucharrisiiara re-
insiil;» iluvii S(.arp.c aquis niiJique cincla. probabaiil. j
(67) lu iis urbiljus in iinibiis oiiui episcopi liabe-
487 SIKPHANl TORNACENSIS r.PISCOri 463
laicm arcuset nnl(ir.i, quam cnriosilns esuri«m. A EPISTOLA CCTv.
tlisiiioiiibiis 01 sciirri? pulriiiionioii) (.liristj non Al> DOMIKi;^ RE<1E>Sr.M.
(lispergo. Wxc cxiorius. Occuluirimi .niioni cognilor IiJHs expeiU (jiaiifim pro decuno Torn€ee,nti,
csl, scnilans cord.i cl reiics Doii";, qiii :iclibus no- llmi liabil iiis iiilcr Faimos ficirios (70), P.inas-
slris csliibiliinis csl sc vernm jiKiiccm, vindicem- qiie siivano^, sepullis paulispcr sacrameiilalibus
<jiie severum. Kogo si hxc ad cailicilralem form.nm ofliiiis, inlcrdiim procidcns 4.1 pcdes Doinini Jcsii,
perlinenl, non irridcj^s. In .iliis (ym dcsuiil polens pectaia iw.\ flcbiliier plango, inlerdiini revolans ad
csl Deiis angcre milii firaliam suam, cl qiii iJedil capul e;'is, henelicia Dci recolo fideiiier cl relracto.
iiillium, pro beiie|ilac.iio sno dalmus cst incicinen- In nic.Iio nnii csl locus remcdio, qnoniam si do-
iuin. Si diligcrcs sincerius, debercs cl moniiisse nicslicns solliciludines altcndam, reddnnl me con-
sccretiiis.et suasissc snavins.cl securiusincrepasse. fnsuin; si negliyam, desolaluin. Inlcriin limens
Nunc aulcm dilcclionis abjccia verecundia, posuisti obriii l,i|»i(i;bus incrcpalionis vcslra", si precibiis
niiiicum qunsi signnm ad s.igittam, dilTani.iiis cum imporlniiis pro alo besliiliicr fnsi.s rnonlcm (71)
in omni loco, in omni anre, cl fumo, ui aiunt, cl cclsiiudiirs voslrjc lciigero, vcrecnnda lainen piic-
niolcndiiio, spectacnlnm suis, ridiculum alienis. sampiionis auducia, pro dccano Ecdesiai nosiriB
Parcc, obsccro, vcrecundi.Te mcae, parce lionestali innocente cl tiimplici viro supplico, quem ad sacer-
luoc, parcc utriiisque famae, ut, si contigeiit nos dolii graduiii comnionendo, ut aiunl, etcomminafi 'o
aliquando invicem vidcre ei videri, favorabilius citaslis. Indiilgcat ei benignilas veslra, si plarci,
alicr alicrum 314 ^'^1 Dotabiiem cou(!cniiicl, vci .nliquns iiiducias qiiibus se probet liomo, ul iic do
CKcusabilem commcndcl. paiie illo sahibriter edal el de calice bibat, ei qui a
EPISTOLA CCIX. vobis ulililer csl pr.xmonitns, luimiiilcr vobis obe-
~> dial prfmunilus. Nostis simplicilMtcm liominis; el,

Kt> IIICO.NCU DlXXiSfrt ET eElU. CA.MOREH
rAnisit^bES (09 j. ul vcrum fatcar, verendum csl nc saccrdos elemcn-
Carius iii primis aliquando barbarismiim facieiiS,
llo(inl eos ul causam lueaiitur amici stii.
proferat ibi pro vocali mutam, nbi aliquem qui
Fauiorcs juiis ct spqiiilalis ainatores, in Ecclesia
barbarie vixerii, celebrarc volenlcm niagis expe-
Dei esse vos cl Deus novit, el bomincs non igiio-
dit esseanilum quam vocalcm. Admiitat pielas
tanl. Si qiiis aliiid de vobis acstimavcrit, in commu-
vesira, palcr, preces nostras intra sncrarium csau-
ncm peccal opinioncm ; socius eorum faclus quibus
ditioiiis, ut is i»rc qiio ponignniur, se.se rcccpisse
voliintaric pcccaniibus iion reliuqniuir boslia. In o
^ • , ^ i .^ «r/»
pro
.
gaiuleal a vobis oleum pro cinerc,
i
gaiultiim
hujiis spei ridiicia g.Midemus siipcr negolio Iralris
iuclu, palliu.-n laudis pro spirilu uucroris.
nostfi pro Ecclesia dc Ncs. lales ac laiilos prome-
ruissc judices, quus ncc aslulia fallal, nec pcrvcrlat 316 EPISTOLA CCXI.
malilia, ncc cupidilas inquinei. Conslal oninibus AP iOANNEM 'AUDATEU S. GE.NOVEF.C,
de facio, jus esl in cxpedilo. narralionem plcnam Kum invilnt ul adsit (letlicaiioiii eaiicllcc quam
ot planam conlinel apostolica pagina, lamcn, nt exslruieral.
qui sedenl scdcanl, ct summi poiitificis exscquan- Intcr .ilia divinx gratix benericia nobis a Dco
tur mandauim ;
pro visceribus noslris diclo fratre concessa plurimum gluriamiir in Domiiio, quia
noslro snpplicamus vobis, ul qiios in fidcel vcriiate proiiiotionis tuae, fralcr cbarissime, coopcralores
cspcrli sumus donatores obiiqiios, in jusliiia ct exsiitinius ei ministri, ei in rccessu noslro lalein
;L'qultate nunc landcm cxseculores slabiles opcria- nobis reliquisse nieriiiinnssuccessorein. Iliiarcm da
Muir, ci rectos. Securus el confiuens 315 i-'*'" ^'g tc ct de fratribus iiostris famam frcquenter aiidi-
jnstitia sua, qnam de bencvoleniia vcsira acccdil nius, succresccie el augeri referentibus eis qui a«l
ad vos prxdiclns S. Deus autein meus faeiat vos ci nos iranseunl, quia el pcrsona tua sit uiilis Eccle-
plaeabilcs, cl remiltat eum ad nos cum frucluoso D sioe, cl Ecciesia U\x sil coaplabilis personx. Gra
reditu, non cum gemilu lucluoso. Suscipite ve:ercni, tanlcr ampleciimur li.-.nc pacem, gratuiainer ambi-
i<on invcleralum, amicuin veslruro, in precibus mus baiic concordiam socialem, commendamus bo«
suis juslis; el qui praesenlein dilexislis, non abji- neslatom tuani,Iaudanuis sobrielalem, panimoniani
cialis abscntem. approbamus ei in exicrioribus prudenliain, ei in
I
(69) Hugoni scilicel, cognomine Clemenii, dc sunt Fauni et Salyri, qiii snperiorem partem gc-
fujus electione in decanum Parisieusem cginius, ac rebant hominis, inreriorem vero bellii.x. Ejnsmodi
ctiain de Pelro Canlore. monslruin vidrssesancium Antonium, eumquefuisse
(70) Pan et Faiini dii sunt rurales el silvestre? : alloculum teslalurB. Hieronymus. Isidorus, lib. vi»
dicti sunt anleni Fauiii ficarii, qiiod licis vcsci, vol Eiym., de illis ait: i Qicm viilgi) inciibunem vocanif
quod circa (iciis inorari crederenliir. Legitiir Jero- liuiic Roiiiaiii fauiium ncarium dicuiil. >
niiae, L : llabitnbuut dracones cuin fauiiis ficariis, (71) Alludit ad illum lociiin ubi Moyse io inonie
et liabilabunt iii ea strulhiones. Isaias ctiain lioc Sinai ad accipiendam icgein commoraiite, illud ju-
idein repelit licel aliis verliis; lieplebuntur domns beb.itiir : Qncccunquc beslia mun'em coniigtrit, lupi-
coTum draconibus, et liabiiabuni ibi ntruihiones, el dibus ubrunlur [Ksod. xxi).
pitosi tallabunl ibi {Isr.i. \tn). Pilosi aulem iiii,
435 tflSTOL.*:. - PAHS i(l. AN ilO'2-t'2a'. 490
iiilerioriljiis Jiscipliuain. fl qiioiii.im le noLiscui» \ EPISTOI>A ccxiir.

ac fralribns no- \;i :0A\NE« ABil.irCM S. CEÔVEF.E.
jjaiideie vclunius, siciil el iios tilii
stris in prosporis congaiKlcnni?, rogamus, et exlior- Se excusal quod ro!ctnni'(ili liujiis daiicuiivnit inler-
pr(V udjoliit non nnical,
taBiur iii DoM.iiio, al i» vigiliu san<i:e 817 ''«i"le- fz-ne
qu^miam, r.iiin .1(1 prccniit veslrarum inslantiam die coiisl.'»

tosles copiam lui iioliis Toiiiaci lacias,
seqticnli a festo lerlia feria proposui-
lulo consccrrilioni capellx vesirx iios proposiiisse-
Deo volcnle,
iiovam (72), non miis praescnlare. quoniaui nulia est sincera voliip-
nius (lcdicaie capellam noslram
miiius gloriosam inaieria qti.im gratiosam forma.
tas, 319 soliicitiiiii aliqiiid inlerveiiiens qiiod et
libi et aliis leciiia iiiluen-

proposiiuin inutnvil, et domul »0811'.*« periculutn
Deleclabiliter accurrenl
tttiiis pari dccore el aemulalione sancla contendcii-
imminere signiAcavit. Quia vero mora ail se ira-
tes in siitgnlis fciicslris vilreis, Evuriius cl Geno- bcbai pericuium, el evenlus rei f«!.tiiiare jcbebai.
paraclysim au.\ilio Dei Iretus, ei dc suffragiis Iralrani confisus,

vefa (73). Diiplicare «lecel iios lecuin
iioslram (74), tuin cx solemnitate et gustu Spiriiiis
tromeiiii ,
quanlum lenuitas no&lrx aniniositalis
s»ncti, liim ex jucundiiate et fructu xdificioli no'

pcrinissa csl, me toiis viribus opposui, et sic Pbi-
nees percuticnte, ceftsavil quassalio. Qiiapropter

siri. Desideranius tc in liujiis tliealri spectaciilo
partieipein, ct gaudioruna
B paternilatem vcslraui imploramus, ne graviier fe-
habcre ct sollicitudiiiis
ralis, sed patientcr suslincatis quod &<! pia^fix.^^m
coasortem. Vale, veni, cl vidc.
dieni vciiire non poluimns : taRlo; enim necessita-
EPISTOLA CCXll. lis occasio sine poslnlalionc veniain promeretur. Dc
AD EHSiCOrUH MORINCNSr.lI. nobis auiein scire debeiis quod ad id parati »umus
quod utililali vestrx necessariura, el Uonort ido-
Eum etiam invitat, ut tutB capelltB dedicationi adett^
dignflur. neum esse cognovcrirnus, quod qaoties vobi» expe-
Ad bonorem Dci el confnsionem communi£ niur- dierit, exbibitio operis probabii. Vatot':^ ii) pace.
murantis habeinus de domo nostra liberum cl se- EPISTOLiL CCXIV.
cirtvin- iirgressuui, liberum conira turbas el turbi- AD GtlLLELIIUM RCMENSEH AllCBlEPISCOmM.
nes ; secnrum conlra noclnriios timores. Crextmus Rationem reddii de qnibutdam faltariit qui bultat
arcuin 318 triunipbalem (75), victoria nobis de aduUerabant.
coeio collata, circumdnximus vias patnias transeiin» Ad vestrnm consilium, Paler, !;< dnbiii, ad aui>'
tibus, superxdilicanles in aere ca(>ei2uiti novarn, lium recurrimus in adversis. In priino lertinro, iti
lain gloriosam materia quam gratiusam forina. secundo quartum (77) saeri seplenarii Spiriluin p<H
Rogat nos amicus vcster, veius dicere debeaui an siulamus. De mandato Tcslro fitlsarios qiiosdant
veluiuB, nescio, non laineii dixcrin. invcteratus, cautda el arte, non potentia , ad cjtililendiiai in-
iil, si lieri potest, ad dedicandam capcilam nostrani diixinius, promi&sn innpuDilate, qântum riobisVice-
per niaiium vcslram lertia fcria Penlecosles, gratain bit, uni eorum.qui aiiulterinne ttuWja siiperioreai el
praesentiaio vesiram nobis exbibeatis, ut pariter inferiorem inolam (78) noliis in capitnlc restituti.
dupiici gaudio paradisi congnudeaoius, el fesiivo Terribili a<!jurationf et derotioneconfessas estscse
adventu Spirilus sancti, et jucundo iniroitu ora- nunquam ca usnra fnisse, sed cujusdani presbyieri,
torii novi. Folix erit dies , quia parva tugiiria qni fultas iilteras vendebat, s<icius er»t, cl parteni
nostra hospes magnus implebitis. In arcu supra- iiifaiisti pretii quandoque recipiebu. 320 ôlumeii
diclo, qui sacris parietibus cobxret , quidam no- ciiuin pugillare nobis reddidit, in qiio plures litlerz
strnm versiculos depinxerat (76) ne iranseunles sub apostolico ooinine coniinenlur. Pre5l>y ter ilie be-
sordibus inquinent bonestum iocuin, quorum ali- iieficium babet a capitulo aimexum servilio majorit
quos vobis transmittimus , ne sine risu aut jocoso aliaris. Quis sit et quatlB si(, qualiier etiani se e<-
iudicro claudatur episloia. cnsare possit, laior prxsentium dtcere vobispotest.
Servamus vobis incudes aduUerinas , quarum adul-
(Ti) fecit capcUam novain in palatio

Coiistrui D cem excel&amin similitudinem arcus triuiApbatis,
rpisi.opali honorein S. Vincenlii anno 1198, in
in qu£ etiam nuiic exstai. Ad ejus ronsecrationem
eaqiie iiistituit capeilaiiuin, qni aiissam singulis vocavit per baiic epistolam episcopum Uorineiiseui,
diebus pro defunctis opiscopis Tornacensibus cvle- cujus episcopatus urbe diruia Boioniara irauslalus
biarei, cum collecta pro pra;sule lunc in eadeni est, ui dixinius.
calliedra seiientc. (76) Eos duximus Uic oniiitendos, ul minus graf es
(73) Diio ipsius palroni el lutelares erga quos , et liotiestos, licet liabeaufur in fiiie epistolje 219
siiigiiiari pietatc alliciebanlur, quod in ipsoruin primx editionis.
moiiasteriis abbalis dignilatc poiilus fuissct. Lnde (77) liiteiligit boc de septem donis Spiritus saiicli,
Ut inagis ac inagis ^ratuiii suum lestareiur aniiniim, de quibus Isaias, cap. ii : Spiritut snpientite et inlel-
eoriiin solemnia in ipsa catbedrati Tornaceiisi sub lccius, spiriius contHii et fortitudinis, tpiriiut teien-
rilii duplici 9 lectiunuiii iii perpetuum celebrari cu- ticE et pietatii, tpiritus timorit Domim. Pelit ergo in
ravii, ceiiis reddiiibus ad lioc ascripiis. dubiis lerlium donum, quod esi cousilium, et iu «d-
(7^) Suinit lioc loco paraclysini pro consolalione, versis qiiartum , qiiod esl fortitudo.
sicnt parucleius diciiiir coiisolator. (7S) Idem esi ac illud quod dicit inferius inciiJes
(75) Capellain in palaiio episcopali erexit et es- atiulterinas; sunt auiem inslrunienta ad monetaiu
sliuxil Stcplianus noster Toriiaccnsis supcr forni- vcl sigilla fabricanda
Pathol. CCXI.
^^ 16
,
m STEPHANI TORNACE^SIS EPISCOPI 492

lcrla e.l auclorit:i'.Is vcslrrr conileiiiiicnlur jmiicio , \ ciiri.c cur.is el jocosas post ialoreoi so(l;iii(im con-
cl nuiiloo coiisliiii;r<(il(ir. r.iltiilalioncs , sic te volo csse niedium, nl nec iliae
tPISTOLA CCXV. gravi onere lc dcprimanl, iioc islx lc inoili olio dis-
AD iBBATEM »£ tAtOE (79). solvanl. Qiii'sclioI.'iribus anialiilis eras, curialilius

Petil ul benirjnum %e vKrbeal orjn qiicnidam frntrem :i<!niiiabiiis eslo. Ciiriales nuii n rriioru dixcriiiiiis,
Cuillelmum , qui ele!ique'ral. sel :i ciiria, ubi iionminqiiam niig;e pro scriis, seria
Cominendanda esl pnterna sevcrilas ,
qux ni»- pro iiiigis liabcnliir ; ubi raro quispiam vuil liai)«re
lerno leniperaliir alTeciii, el posl verliera porrigit parem, superiorem nunqiiam. [Memcnio iliiusdisiy-
«bera : qux, cum iraia fiieril, ntisericordiê recor- clios quod poeiico poiius qnam proplietico . scl la-
datur. Ltidiis csl ahioiui non ininiis ulilis quam iio-
men veridico spiritu , in rcccssu liio noiioiiiensi <li-
neslus , cun) in lliealro virtuiuni , sub angt^lornm clum csl tibi a qiioJain :
spcclaculo, duas ipsius potenlias, ccnciipisccnliam

Ponlificitm caiisas, rrgunique negolia Iraetet
ct irain, mcdia raiio sir reclo dirigii cursu, ui '.lec Qnai tibi (iiviiias deliciasque parant.]
,
ira ferveal in inimcnsum, nec desiderium longiiis Saliiia mihi luuin episcopum, legauim, c.inccll»-
a pietaie recedai. H:ec atiendenles, sanciam reli- riiim, el frequenier admone, ul sub hac proinoiione
gionein vestram rogamus, nl fralri Willermo, quem d Irina, servum Trinilatis se agnoscnl, cl sic pra:esse
vobis et Ecclesix veslraB321 credimus ulilera, pa- discal hominibus , ut Creiilori sno se conlileatur
lernae mansuetudinis aperialis sinum,etsi percutiiis siiliessc. Dilige ciini, quia diligil te, qiiamv s propter
in virga, spiritum lenitalis noHleexslingiiere. Para- sc diligendum et liilarims fimx prxdicet, el subli-
(ns esl ab his qiix suni superQua, ccssare, declinare niitas viix coinmcmlet.
inbibiia, promissa seclari, vobis obedire ul Palri, 323 EPISTOLA CCXVII.
duin lamen in sacro collegio vestro liceat ei voLis- iD ADBATEU ET CAPITCLCM CISTCnCIENSfc.
cum inorari , vobiscum mori. Suscipite prece» no- Afit de quodam clerico , qnem purgat a (cenore usu-
stras, nc repulsam putiamur in hac peiitiuncnia no- rarum.
slra ,
qui vobis semper paraii sumus et oITerre ob- In eis qu£ honcsle petunlur, et turpiier retinen-
sequium , et revereniiam <leferre. tiir, juvanda est inlentio postiilanlis. Inspecia ergo
EPISTOLA CCXVI. aulem et cognita originc contractus, qui iiiicr Ec-
AO EPISCOPUM LEXOVIENSEU (80). clesiam de Claromar (S2) ei G. Insulen. clericuia
ilortatur amicum , u( suce et subdilonm saluti cott' Ncstrum iiitcrcessit , non videtur nobis incurrere
sulat. crimen usurnrum, cuui etiam iiiier Ecclesias et ho-
Lexovio ad civitaiem He- q iicsias personas , sicut sa^pe vidiiiujs, nnn fueril
In translatlone lua de
liopoleos, incertum est mibi , uirum gaiidere de- usiirarius. AcceJit miigis ad emplionein el vendi-
beam, aaldolere. Si principia diclionum atlendas, tiwnem (anqnain qui jacliim relis emerit, qiiain ai
iranslaius esl a pJaneta Cyprio (81) ad solem , ab coniaginm foencraiicii lucri, qnod nos vobiscum pa-
obscuris ad lucem, a lubricis moiibus ad splendoris riter detesiamur. Proindc sanctam paterniiaiem vc-
soiiditatem. PIacere4 hxc mutaiio , si nostrum ab> stram rogamus, nt iii hacpartepioviduaiis indciiini-
invicem remoiio non obesset. Id obsecro, ut in hoc taii clerici noslri, el tam sacri collegii virorum tc-
transitu tuo caveas , ne siculi aliquando milil jo- recundix parcalis, ne in !ioc facto mngis de cup!di-
co£e dixisli de quibusdam illarum pariium accolis, l;ilc possii argui ,
qunni de clinriiaic laudari.
errare incipias , in compoto , et circa Pascha velis 324 EPISTOLA CCXVIII.
Penlecosten. Credo quod AD ODONEM PARISIE>flE.M EPISCOPUM.
3S2 celebrare si ali-
qu;iiulo in crrorem vllum incideris, factusest socius Pro Tli, archidiacono Tornacemi.
iiiorum, quibus dicit Apostolus, sed abluli estis, sed Confidcntiain nobis pr.xsiat inierpellandi bcnevo-
tanciificali eslis {I Cor. vi). Quid €nim aliud de ar- icnliam veslrum, et nobititas generis vestri, el ho«
chidiacoiio prapsumendiim, nisi qnod priino deûa. nesias vilx, vel auctoriias dignitatis. Favorem ho-
sccundo soliicilus sit de salute subditornm? Inler D uiinum et graiiam Dei conciliant in vobis tria hjc.
(79) Abbaiia de Marii primo ab urbe

Lande B. Ilcliopoleos Syriae episcopns crcatus , ibidem obiit
Insuleiisi lapide in dioecesi Tornacensi sita esi, or- anno l!2t4. Aiiniversariiis cjus obitus dies celelira-
diiii Cisterciensi addicia , quam fundavii Theodorl- tnr quoiannis apiid S. Vidorein P.irisiis xix Kal.
cus Flandriae comcs cum Sibilla Andegavensi uxore Fcbru., vocatiirqiie in Iiujus dotnus Necrologio, fra-
sua anno 1146. Abbas autem ille ad quem scribit, (er lioster, unde colligi poiest eum fuisse caiionicuiii
vocabatur Simon , tertius hiijus monasterii cceno- regiilarem.
bi^rcha,qiii in Palaeslinam cum Philippo Flandriae (81) Hoc estvenerio, ab niiiiqiiis sic dicta, qtiod
coniite profeclus est; obiitque anno circiier 1200, iii ea insula poiissinium colereiur.
cujus epigraphen sepulchralem accipe : (82) Clarus Matiscus, vulgo C/eniinrez, abbntia
Abbas sum Sitnon , qui gliscens visere Sion , esl ordiiiis Cislerciensi» in Arlesia, condila a Tlieo-
derusuicm nigro comili famulando Philippo, durico Fliindriue couiiie in honorem B. Mnriie, sua-
. Annix proescdi viginli pasior et Uno. dunte S. Bcrn;irdo aniio 1140. Scribit aulem abbati
(80) Jordanus du Hommel, anno 1197, ul habetur et capiiulo Cislcrciensi, qui recusabant ratum ba-
in Chrcnico Normannico , in episcopuin Lexovien- bere quemdam coiilraclum qucm usurarium arbi-
seraiailinauguraius. Ecclesiaj suye calhedralis per- irabaiitur, assoritque nulluiu illicili feuoris pacltutt
fccil aedilicisiiii , eamqiic diiavii opibus ei praediis; inierveriisse.
tuua ud exinidiiioiicm ilierosolymilauam pergeng,
EPISTOL.€. -PARSin. ^N. 1102-1203. 40i
493
voMs quod dccei }>c- A niin». Sanclilalcia vcairam aflfclnosc rogainus, i:i
llis Iribus compellinuir ci a
Familiaris ct pro amore Dci, el noslro iiiluilii, cl diieclionis ac
Wrc, el qiiod nol)is expetlil [posiuiarc.
jmiciis nosler bon.-e iiidolis ad pracsens . el niagiiaj dcvoiioiiis qtiaiii prxdictus magislcj" G. crga vtts
conversaliohe sua icli- babei, pracfiitum filiiim sniim rccipiatis in consor-

iii poslerimi spei , lioiiesla
Tornaccnsis aroliidia- tinm vcslrum, «i( taiii iios quain ipse cx admissis
qnias nobis significaiis, Tli.
ct cjus voto complclo, in
coniis liberalilalc sociali bcnevola simiil clbeiicrua 326 prcfib"» noslris,
pro qiiodam socio sno fidojnssor exslilil cnidam pa- graliarum aclione uos pariter assiirgatnus.
rocbiano vcsiro, Renaldo cainpsori, in deccm libras EPISTOLA CCXX.

Parisicnsibus, ct in civiles insupcr acccsHiones, AD PETHUM AUREI.IANENSEM EPISCOPUM.
quas imperilMS juris ei peiilus parilcr iisiiras ap- Conrjnerilur de monachit S. Derliiii , qui eiim in
accesscral uibitrum elegerniil.

pellant. Sorlcm solvit, el qiiod sorii
iisqiic ad quindecim libras. Prxdiclus crcdiior ac- Quorumdam tnonachorum nos infcstal iinprobi-
ceplo tniit soiulioncm, et archidiacoiiiun a ildcjus- tas, quibus cuni incessanlcr sufiicerc dcbcant sna,
promillcns sese libros snos qui irrcvcrenter invadcrc cupiimt aliena. Hi siint abbas
sioiie absolvit, ci ,
pro praediclo debilo obligati eranl , in conlincini ct inonacbi !>. Beriinl, qui unam Ecciesiam lU)
rcdditurum. Oisiulit rcddcre , ct in cordc ct cordc mensa nostra propriam, loiigo tempore captiviiale
toculus, (Jifferrc converlere niiiiur in auferre. Ilo- liiicalis servituds deieiitam et oppressam, sine con-
gamus paicrniiaiem vesiram iit (anlain exactoris scnsii nosiro ct Ecciesix nosirie nobis contradi-
improbitalem auctoritate vestra comprimalis, <-or~ ceniibus sese risserunt redcmisse, ei aiictorilate siia
rigaiis. Facite, sicui decet vo-;, arcbidiacono rcsii- garriunl suam cssc. Mota siiper hxc a nobis advvr-
tui iibros suos , ne compellaiur solvere qnod iion sns ecs qnxstione comproinisimus in arbilros cen-
rapuil; qiioniam lestes idoncos el sii(ricicntes huhet

tum niarcarum po^na intcrposita, si quis resiliro
ab codein tcni.tverit a reccpiis. Pra?ripueriiiii nobis sattu per-

et accepto iatx a creditore solulionis , ei
prolatre absclutionis. Rostitulione librorum facla am!)ulo personam vc.siram cligenlcs iii arbilruin,
,
paratus est archidiaconus in prxscntia vesira per quam et nos, de prudeniia vesira confidcnlcs, prius
se vel per sullicientein pruciiralorem parere juri, et voltiimus noniinarc. Assignata die et loco apuJ
rcspondere sicut jus dictaverit iinprobo crediiori. Dnacum convenimus, nobiscum adducentes loco ar-
bilri Canieraceiisem dccaniiin. Doluimtts de absen-
325 EPISTOLA CCXIX.
tia vesira, sperantes in Domino, quia si prxsens
AD EVOREDUM ABBATEM (83) ET CONVENTUM S. BAVOMS.
fiiissetis, aut conseculi fuissemns jnsti(ian) nos(rani,
Co>iimefi(/(i( quemdam ariificem, cnjus (ilius habitutn C
monasiicum postnlubat. aut cum adversariis composiiionem et pacem. 327
Et quoniam negotium dilatnm est usquc ad scxiain
Favorabilis est peiitio ejus, cum ad prornotionem
feriam posi Cineres, rogamus vos sicut patrem,
ronveniunt liinc pciitoris mcritum , hinc ju&titia
latore prxsenliom
dominum ci amicum, quanto possumus affectu ct
pciitoruin. Ilxc aitcndcotes, in
amico et familiari nostro G. cujtis propter hone-

annisu, ut pro amore Dei et pace inter Ecclesias
non reformanda, ea die gratam nobis exhibeaiis pr.ns-

slalem el mansuetudinem quibiis pnipeminet,
sentiam vestram apud Diiacum quoniam si prx-
solum apud nosrsed ct in locis publicis et Ecclesiis ;
cx magiiificis operibus et insignibus artificiis me- ficns fueriti», confidimus iii Domino quod auclori-
rita vigeiit, ei in perpciuum sui memoriam derelin» (atc vestra lerminabitiir negctium nostruin.
quuiit. Ejus favorem desiderii ab ipso iiobis cxpo- EPISTOLA CCXXI.

siti affectuose su.^cepiinus, iit illiid ad effecium per- AO AnNOLPIIUM DECANUM BRUGENSCU.
d«ci cum ipso parilcr peroplemus. Eteinplo mo- Rogal ul sibi baltecia parari curet,
nilus patriarchae (ilium quondain sutim super unum Importuiii sunius in prtenuo, sed imporlabiles
montium quem nionslravit ei Doininus, Ecclesiam esse nolumus in cxigendo. Vehicnlum ad te mitii-
scilicct vestram sanctam prxconcordem voluntatum ^ mus, quod forsitan a quadro, d mutato in r, proptor
ct spirilnum, et sanctarum gratiarum abundantem, numerum roianim qiiarrum (81) appellamns. Big.tin
vere inontem coagulatum et pinguem, et desiderat aniem seu birotnm mittcre noluimus, quia forlussis
immolari, ut eidem accrescat raeriium ex mula- antoneri non sndicerel, atit in paludibus clivos s
tione lanli exenipli, c( univcrsitas vcsira tam ipsius, declinaiido in alieram pariem sese cum sarcina in-
quam prxdicti filii in quolidiano scrviiio rructiim versaret. Nam qtiod de triga libi jocando diximus,
coHigat hulocausti. Audivimus et probavimus eum scias quia sicut trigam (85) abominamur in velii-
lani ex liltcrarum scienlia, qux cjussetali competit, culo,ita etiam abhorremus in opere et in verbo.
quam ex legendi gralia, et canlnndi, satis aptum Volumus aulem ut per prxsentitim latores miilas
et divinis officiis, ct monacbalibus discipliiiis pronobis cascos noslros, vel partem numero ei qiiali-
(83) Ecclcbia S. B ivonis sita csi Gantlavl, quae (84) Vel ctirrum. qiiem Galiice dicimus char aut
tuiic crai in dioeccsi Toniacensi : oliin rtiit abbalia chariot, qiiaiuor rotis subvccitnn.
ordinis Beiicdicliiii fundata nnno circiier
insigjiis , (85) Ludil iti xqnivocatione litijns vorabuli qiiod
640, et leslaurala a «Loiliario anno 050; (aiidein signilicai Gallico iilioinale veteii, iricheur, et cur»
eiecia est in caihedralcin, aniio 1557, id ttgeiiie rum iribus equis ductum.
Curoto V, iniperatore apud Paulum lil.
^05 ^TirilANl TOUNACtNSIS EPiSCOl'1 498
Kauniwiu. Inmiilis iiitnislec, o..in ns nioii3<!ii.-ain viiarn pro-

mii- iiiajoi«?ii;, ol «Hio.i «lc Cil>w ! :iltb;»s .!e A I
Eiol (8t)), iIt-lK'l noblb. isHOi-iin iKiiltxia sivc gin- «essi':. iii Domino saliilcin
luiln sivc- oniidiiia diligiMili.M' nol.is ^ri:l>arari t^n.<>>

Cuiii cx ofQcio iioliis iijniiclo, paternam sollicj-
lU tcnti>ore j.juiiioniiii iion «iiferanl Ititlinem icneamur Eccicsiis iioliis coininissis ini-
el siccari, ila
ap|)eiiiuin coin'*J«mU, ti si(it;jilibus pendtre, lapsa crigerc, faligala rrpararc; iliis prjj-
esi»ririjti'.jiis
cipue pr<)viu'erc <lebcnius, in rju.bus ortio iiiDnasti-
nou affcrant irriiamenitiiu hiiicinli.
EPISTOLA tCXXH. cus sive riericoruin, qui regulares appellautnr (88)

328
a SS. PP. institutiis, sinc macula sordis, et niga
AD EIMDEU.
qucfdam olfiiia ecclesiat:ica.
simulalionis obscrvaii (!cbrl. Et qnia scriptum est,
Peiil u/ piice$ niiUal, el
iniporiuni s«- negligcre cuin possis conipcre perversos, niliil
Sicut nupcr libi njaiiil;«vimu6, si
niiis iii peiendo, non criinus inipoilabilcs in cxi- aliud esl quam fevere; ncc carci scriipuio socie-
talis alion;e, qui inaniresiu facinori desinil obviare.
g«i»do. Conipelcnlcr comput ibiinns lecuin. nl ncc
S;i.'pe ac suepius auditis quibusdam quse no'abiliael
giavaincn iuciirras, nec gratiain noslrani aiiiillas.
aritiilas, vigilia Naialis Do- probrosa, si v«'ra esscnl, in nioiiaslcrio Sancii

In proxiino esl dieruin
Sabbalum Joaiinis Mariini fieri diccbantur , nc dc manu iiosira, qdi
iiiiiti, feria sexia pioloinarlyris,
pisci.ioris, quibus qnia lerra negabil iiobis pecora " speculalores in domo Israel dali sumus, sangiiis
manJucare coinpelli pereuiitium requiraiur. parietein altcrius fudere, rt

iainpi, ei .ner volucrcs coeli,
iiuir pisces maris. luile esi quod consuetam bene- si qux intus abominabilia, plcnius inlelligere slu-
VDlculiain tuam rof;anius, ul de proprio veslio el duimus ct vidcrc. Cum auiem siiper his, qux a rle-
ricis lurpia cl boneslaii cuntraria dicebanlur, fra-
jiisccs nobis emas, ei summariuiri condncas (87)
vigilia Matalis Domini, ul pioprandio coe- trcm iiosirum Jo. prxdicti monasieiii abbatcm cor-
miiii iii
oain possimus ducere, el in feslo beati Stcplnni,

rigere, et tam ipsuin quam Err lesiam coinmihsani
in meliorem staluin redncerc vellemu.s, et evaiige-
el beali Joannis, de relitiuiis. nc dicainus xii co-
(jliinos, salicin xii caiiiios iinplcre. Feslina ,
ne -
lico praeccplo siuduimus eum priino inter nos et
ipsum solum CAnipcre, secuiido adhibitis duubiit
tardavcris, utel feslinus reverlalur nnnliiis nosicr,
noo in- fratribus. Priore et uiio, tandein non soluin terlio,
«i Nalalis ccenam festivain nobis f.icial,
quarto aul quinto coinmonitorio, fruslraqiie perJc-
(estaOi.
rcmiis opcram consilii ainissi el unpensuni auiilit
329 EPISTOKA CCXXIII.
proini.«si, crcscenle iiifamia el in vulgus publice
A.b HtJGOMEU AUBATEH S. DIO^YSll.
diflusa, tanquam dicdiri Ecclesix, et ne (quod
Tlogat ut pemivneni fraiii iuo tolveie uon differat.
absit!) rierel Ecclcsia illa, lain iii capite quam in
Denevolus cst qui proiniuil, beiiffKus qui iargi-
meinbris sicui eihnicus cl publicanus, acccssimns
4ur. Qiio.l si ilonaiiiis liiJaritas coniilelur uirumquc,
lotum qui recipil sesc dcbel effundcie in graliaruiu
ad 331 locum, assuinplis iiobiscum vencrabiiibus
viris de S. Ainando ei Oe Cisunio (89) abbaltbus;
pienissiinam actioticm. Peiisionein annuam, qiiain
ct cuin diligciiler inquireremus de siatu ipsius £c-
fratii nosiro promisisiis, rogamus ul ei siiie dila-
clcsix, occurrit iiobi8 piiina facie, xre alicno gra-
lione solvaiis, iie, si contigeril eum in eundo et re-
vatum uionasleriuin, el debiium crevisse in ini-
(leniido laborare, cogalur vel quasi in iiiccrluin cnr-
inensum ; iicc evidens eral causa quare in summa
rere, vel quasi aerein verberare
laiila fuisset coiitracium, cuni amplae sinl posses-
330 EPISTOLA CCXXIV. siones et reditiis uberes, et lcmpore abbatis bujus,
Quuliier Vowiiius Slephanu» Tornacensis epitcoput, qui per lies aniios prxfucrat, nec aliquid einpium,
ailhibitis secunl Sancii Amaiidi et Saiicti Calixii
nec aiiquid sediricalum sive innovatunii nec frairuni
ubbaiibus, in pra'seittia domini Ptlri Airebaiemis
episcopi , accestii ud cccletiam Sanai Marlim numerus auclus occurreret, aul causam saitemde-
Tornacensis, pro pace el slalu ejutdem mpnasleni biii cxcusarel ; infamiain vero qua laborabal abba-
inmeliiit reformando, el de ubbale ipsiut moiiasie- ^.^ pcrsona, et quidam de iunioribus fratribus, quos
ni de escettwtit *uis cornptendo et corrtneudo. . „ . , . .
Qualiteretiamidem abbasjuraveritteal/episro.o sicul lleli hlios insolenles conigere nesciebat aul

sibi proposita observaturum. nolebal ; sivc (qiiod miserriinuin dictu est) noii au-
Stei-uamjs Deipermissione Toriiacensis Ecc!csi;e debat. r<ioii iiileilexiinus possc inuninui vcl dule i.
(8G) Vel forte melins de Eton, quod quidem mo- Modo dicli sunl canonici cannnice vivenles, inodo
ad Nigrain Silvam non ionge a
iiastcriuin siluin csl rlerici regulariier viveiiles, iiiodo eliam clerici rc-
Kheno, fundaium anno circiler 700, a Vigero mo- gulares, ut in hoc luco, ei in concilio Piciavien!>i
n.tcho, poslea Argenlinensi cpiscopo, renoYalum anno 1109, can. iO.
aulem ab Ethone comite Haspurgico, a quu noinen (89) Cisonium abbalia esl dioecesis Tornacensis
sunipsit. duabus ciiciler lciicis ab urbe Insula disians, SHb
(87) Equus siimmarius vcl sagmarius dicilur oidinu canonicorum regiil.inler viventiuin, «irca
qiii fcrl sagnrain. Ksl aulcni sagma, tcslc Casau- annuio 838 fundala ab Lverardo comile ejiis do-
boiio, qiiod juiuento iinpoiiitnr ut niollius vehat cl ininii lopareliu ac ducc Foiujulieiisi, qui u.\oiea
sine noxa sua. Alii pro qiioiibct oiicre sagmam ac- duxeral Cislain Ludovici Pii sororem; eamqne ec-
4-ipiiint, iiide et saginaiios e<|uos dicios volunt, quod clesiain sub (ilnlo S. C:ili.\li curavil inaugiirari,
feraiil oiiera, Callice, cheval de tomme. qnod hujus saiicli punlilicis rciujuiie illic Tuiiinl
'^88) C'.!iionici rcgulares varia sortili sunl noir.ina. ::ei>osiuc, ubi eiiain inodo asscrânlur.
497 EPISTOL^. — fARS itl \N. i1!>i-l"203. 4J8
nisi per atliissionem caulcrU ,

ei lncisioiien» ffrri. A ^^cssitaiis cxire soleit», siiie lcsrnnnnio c soiiclaic
Consilio itaquc kcncrubiliuiii virorum qui iu>-
riiaiuiiorum egredi non pcrmittcl. Si bwc omni.T qii.r,
bisciim aiierjiit, prwdicliim ahlt.^tterii iion oilio pcr- sacraiiieiilo suolirmavii, iion observaverit, S(i:it sa
sonap, ncc spcin ponciilcs corriiplcI;G pccimia,
iii
tt inobedieniia» reuin, et 333 iraiisgrcssonin prae-
quod Dciis novil, se<l zelo doiniis Dei urgeiite. ab fcliii sacramenli.
ailuiiiiislrationc ahLitis, aiwtoriuie Ucnieiisi<ii ni'-
EPISTOLA CCXW.
cliiepiscopi ci nostra siispcndiiiius. Paucis diehiis
AD AnCniF.flSCOPFM RF.HEMSF.N (00).
eToluiis .icceilenlc ipso ad ';os, (uin prioro et qiii-
Qtieriiur de prava udniitnsiralione ejusdem abbîtU,
l)usd;tni nionachis siiis misericordian^ iinr.'iliter
l>iu la»t;iicn> inicr morienlcm si quid mcditi.u
postulanlc, ct eiiiendalioneni piomiUeiite, cons,t;«ii-
csl et murluiim, Tornaccnsis Ecclesia Sancli Mar-
lor ad prcces ilomini Atrii>alenbis, qni pracsens
litii, tanqiiam :ui uniciiui refu{;ium paupcriim, sinun»
cr;it, loliiis etiaiii capiliilt iioslri atisolviiiius ctini,
veslruin reciirril, utci in dosolaiionc sua cl apcria-
ci iii gr.idiim piistinunt restiiuimus, rcccplo piiiis
lis patcrna viscera, ct malerna ubcra porrigaiis. Diu
ab ipso jtiraincnto slandi iiiandaio nostro, qiiod de
ptorans pioravit in morle.c/ a»iliuc laciyma' ejusin ma-
cflKsilio prxdicii domini Atreliaicnsis, ct capituli
n xiHisejus{Thren. i). Cupui e]»slan(jtiidHm, el cor ejtis
iioslri rorinavinius in tiunc niodtiin : i Ego Joan-
incertnt, a planta pedis utque ad lerlicemnon esl tn ca
nes.Sancli M,irliiii Tornaccnsis abhas, promilio me
tauitas {Isa. ii). Mon.tflcriuin illud ct e.vicriii.s osl re •
ea qu;«' dotninus Atrcbalcnsis bic iniiii proposiiil, in

duiidansigno!iiiiii;»,cliiiteriiiS vaciiumdisciplii.a. C}ui
omniltus obscrvaJunim. Sic nie Deiis aiijuvei cl
prsesidei, magis tiiuei &iilidiins qiiam asiibdilis liirc-
sancla Dci Evangclia.i Promisit crgo abbas sub eo
tur. Eosei dcsidioso fovet olio, el pcrnlcioso cor-
(juoiJ fecerat jurantonto, sc corporis rnslilalcm se-
ruiiipit exomplo. Niiiil «n eo virlule soliduni, niiiil
cundum grntiam sibi a Deo oollaiam 332 pcrp-iuo
lionesiaie conspicuiiin, nihit cjus ab ingiiine tuiiiiii.
servaluruin, boris rcgtilaribus lnicresse in cinu-
;
S;i'penun)cro corripui eum, iicc roncxi, ijiioiiiam
sirocum aliis, qwaiidocunqne polcrit, soiito (re-
insunabiiis est plaga c}tis. Juravit in iiiaiiu mea se
quentius sedere, in rercclorio de conimuni cibiim
parere m3ndalo334 <i("»>"> AtrcbiiUnbis, et iiostro.
Boincrc ; in dormilorio e;Hlcin promissione j.iccre
M.iiidalum Uomiaus Atrcbatonsis cxpressil, ille nec
tciictur ; cxlra refectoriuin, in caineris sciliccl vcl
paruil,pejeravit, cl facia suut noi't*si»iuf.o»ji«i.s i//iH$
iiifirmariis, sine causa evidentissima, nec ipse co-
pejora prioribus (Ma»., XII). Der falsas lilterasTor-
medel, ncc dabil aliis licenliam comcOendi, nisi
naci fabricalas, quarumcopiamvobis misiuius, niini-
forle proplep alinnas revercndas personas,• iiuibus r» ,^ . ., .-^ » • • •• r •. «„ • „, f •.
• '
'
*
'
'- sierio ahbalisAquicinti, se fccii aMoIvi,
i
cum i
falsila-
hiimanilalis el bospitalitatis obsequium poicril
lein liilcrarum illarum pucrelcmeni.iri-.is intdligcre
exbibere : si cliam de ncgotiis Ecclesi.ne adco larde
poluisset. Timens sibi pcr quPiiulain iDonaclium
vcneril, quod iii rcfeclorio convenieiiier coitiedeie
JRveneni ignomiiiios»'. faiiiDe, qiiem iiixposiiiim uio—
noii possit, sive propler rigorein liiemis, sivc pro~
uasierii fcceral, appellavil, el sub obiciiiu biijiis
pier inunrlalionem pluvia^ poleril in cainera refici
appeltalionis omnia dissipal cl pcrvcrlit. Movc:iiit
reiigiosc ei quicie, niavime vero post completo-
vos, Paler, lacrymosa sui-piri;» lam enonniler aii-
rium ; Wic ibidem. iicc alibi, liora illa vel nih,
ciilali monasterii, el a pr;cdicto nionstro gregem
c.oiivenlicula conbciiliet liori, qu:e paranl maleriam
niOnacliorum pauperum libcrate.
ir.nrmuiandi bis qui clivinis iiiserviiinl olFiciis, el
aliis obicrvanliis mona.slic;u disciplinx portant EPISTOLA CCXXVi.

jiondus diei ct xislus. Si ncgolia Ecclcsi;« exlcrius De eodem abbate ilerum conquerilur.
cum traxerinl, quibus sinc dispendio rei familia-
Serio ioquimur, qui quandoqiic vobiscitm jocosc
ris abesse non possil, de malurioribus el discrelio-
loqui solemus. Ecclcsia Sancli Mariiui Tornaccnsis
ribus monacbis secum ducet, taicsquc socios ac el exterius redundat ignominia, el inieriiis indigct
secum quorum coniubcrnio non
ftcrvienlcs babebil
p dJsciplina. Opprcssa cst dcbilis. compressa delictis
,
ihfamclur. Nullum omnino monacbum cxtra por

Abbas, ullra quam credi po$sii, sxcularilcr vivii,
Um sine xquitatura cgredi palielur, nisi lanlum- oinnia vastal, omnia dissipat, timcl subditos, et a
modo illos, qui propler negotia Rcdesix solcnl et
subditis iion timelur. Sxpe corripui euin, nec cnr-
debeiit mitii in civitatcm, sivc ad nos, siva ad no- rcxi, quoniam insanabilis cst pla};a cjus. Timens
slrum capilulum, sivc ad jusiiliam sxcularcm. Qua-
aniovcri movet lumulluin ciim quibusdam jtivciiilnis
tuor aul sex nionaclioii, quos episcopus de maturio-
fralribiissuis. Seniores elsaniorcsconrrariisuni opc-
ribus ei bonestioribus ei noininabil, secum debet ribusejus.AppcIlalumest binc iude.elmeipsum invul-
habere, quorum consilio lam extcriora quam intc- vilinappellalionesua,quasi ad ciiriam meiracluriis.
riora Ecclesix negolia ordiiict cl disponal. Juniores Rogo vos sicul ciiarissimiim, ut pro aniore Dci et
monachos nec ad sircularia spcctacula, nec ad niin- zelo 335 justii'^ scribalis nobiscinn pro monacbis
dinas, nec aj feslivitates aliquas, ad quas causa ne- coulra monslriim nulla virlutc rcdemplii;n, in quo
(00) Hacc cpistola, ut milii vidcliir, scripta est falsas lillcras Tornaci fabricalas, de qiiibus seFiuO;
Ciiillclmo arcbiepiscopa Kemciisi ; idque cx boc
liabelur superius.
colligo, quod dicat se ad ipsuni misissc qiiusdam
m STEPHAM rORNACENSIS EPISCOPI 500
niliit csi solidiim, nihil oniiiiadini, el ul diciliir, A inovendae, neqiie aliqua ncgoiia Iraclanda, neqiie
iiiliil ojui» :ib iiij;iiine Itiiiiin. xdificb coHsiroenda sunl, ncqueecclesix dividendae
EPISTOLA CCXXVII. siinl usqne ad mensem Aiigusti, quando oiniiia cot^
AD LUDOVICUM ReCIS PHILirPi AUr.USTI FILIUM. suinmabiintur et consuincntur, secunduin qiiod qiii-
Jloilaiur til iiupritnii ituiliis scrio iucumbai et dam lliigo, qiii a morluis rcsurrexissc dicilur apud
tpondcl ie missurum e<iuiim iiiiem pelierat. vos propliet:it, sicul bajnlus lilteraniin vcstraruiii
illiisl: i el ciiarisbiino doniino siio, el si auticn- nobis mirabililer ei lcrribililcr nunliavii.
inus diccrc, de sacro foiite snsccplo fiiiolo (91), 337 EPISTOLA CCXXIX.
LuDovico, doinini regis priinogenilo, SxhPHANCs AD QUtUDAIl Pn/ELATCVI ECCLEbl.C n0MA.'4.e.
SHus, divina pcrmissioiie Tornacensis Ecclesi% ha> Supfilicat pro privilegio quodam reuovando.
niilis ininistcr, s:iruteni el increineiinini sapientiXr Preliosa rcs cst amicus, cum inlcr inillc vis in-
xlalis ci graliap apud Deuni cl apud hoinines. vcntaiur unu», vix dimklius. Id ine vobis^ csse con-
Grilantcr ci laele suscepinms liiieras vcstras, ftdenter conritcor, &i eo respectu dixerimus aintcun*
per qu.is significastis nobis volunialem vesirnm dc qno diciliir, qni ainat; quamvis et de reciproca
palerridu vobis mittendo idoneo et honesio. Placet aniiciiia veslra nec dubitcm, nec diiridam.eamloiis
iiobis qiiod niandastis, et, Deo volcnte, niillemus brachiis deaniplector, loiis dcosculor labiis, lolis
Tobis iii proxfino per propriiim nuntiiim veslriini visceribus coniprehendo. Interim devotus in obse-
lalein qni vobis placere debeat, ci secundnm mo- quiuin vestruin inandatis scmper vesiris paraius
Jerna lempora taiiio sessore dignusexistal. Conlri- ero parere, voluniariusea velte: intcrim iinportunits^
Vif Doiiiinos Satanam sub pcdibus veslris (92), quo obsecro ul privilegium nostrum (93), cujvis Tescri-
itoinine inieiriginius adversarios domini nostci plum sigillo doiiiini Remensis signalum domnius B..
regis, ct veslros. Doinine nii rogamus,

chari.ssinie, snbdiaconus h.ibct, per vt)s vel per cumdem B.
monemiis, consnlimus in Ode quain debeinus vobis, nobis, si plarol renovare faciatis.
ul pcr omnia post dilectionem Dei et domini regis 338 EPISTOLA CCXXX
vestri patris, iniendaiis liiteris discendis, quia AD QUEMOAM AUICdM.
vo-
bis ei regno vesiro utiles ernni et Miiut munuscula quce moraliter exponit.
neccssaria; in
ccnsiliis palaiii, et negotiis rcgni, Muii uscu b qnss decurrunt aniicos, non creant
pacis ei in Ticioria bellj.
ei concordia 33© iiiter
amiciiiam, sed fovenl, ct retinent eam crcalain :
FPisroLA ecxxvm. sicut mente benevola concipitur, sic ei nianu bene-

A» Liimifmi, UT viDETtjR, teevanxensem solidatup. Muiiuscula (94) roittimus, qux et
EpiscopuM. C ''c»
De UugoHe quodam qui a niorluis surrexisse fere- deceont visu, et expcdiant usu, ci erudiaia intel-
huiur (92'). iectu. Freno cohiberi volumus sanciitatem tuani,.
Acccssit ovis
ad capram, lanam sibi postulaus apud
sive in disponendo alios res tuas, sive ab aliis
commodari. Expavil capra, matrein gregis deponendo. Pectorali te commonenius, ul sis
lanigcri iii
respondens villosis vcileribus abundare. adversis robustus, in prosperis prudcns ulrnmque

Apologus ;
est hppis et tonsoribus patens,

ciijus velaniento enitn forlitudo ct prudentia peciori solet assignari.
insnlDcienliam nostram veslris Strepas quibus innitunlur pedes, coniinoniiorhim
consultationibus
possumus vel
suspendere vel diffcrre. Et quoniam tibi faciuni, ut firmus cxisia^, in hts quue debes
in proxiino,Deo volenie, desideraiam facicm ve- subdilo, ei in his qux debes prxlaio: si in aller-
siram speramus vidcre tn colloquio ad qiiod utrum peccaveris, cilo c:ides; si in neuiro, firmus
vos et
nos dominus uosler Remensis invilavit apud San- stabis : ei hac csl forma jusiilia;, reddcre cuique
clum Quinlinum , si placet. quaesiiones et respon- quod suum esl. Si hoc s^lutatorium diiigenler at-
siones mutuas interim diflbramus. Implicilum cst tendis, qualuor tibi virtutcs principalcs occurruiit,
negotium de quo qnapsisiis et plenius exponentium. in peclorali fortitiido ct prudentia, in frciio terope-
Ul Jntlcm seria claudaraus joco, neque qua^stioncs ^ raniia, in slrepibus juslitia designatnr. Legc el
(91) Uanc episiolam scribil Ludovico rcgis Phi- neplem Joannis regis Angliae. i
vm'
^"8'.'Sli hlio, qui posi eum legJio potitus e?l, (92*) egissc vidclur Kigordiis sub aiinum
De co
VJII noMiine, palre s;jncii Ludoîci. Natus fiieral 1198bis vcibis: 7»! Veromaiidesio miles quidam qui
aiinoH&7, secundiim Guillelmum Annoricum, qui morluusfuerat revixil. \'A Guillolmus Armoricus.aniio
ad hune annum hicc hrtbel c In Nonis Sepleinhris ; 1197 ait /n diebus illis piiles quidam iii territor.io
:
feria sccunda, bora diei undecima nalns fuit Virompnnico monuus revixii, cl per mulios dies vita-
Lu-
dovicus /ilius PhiiippL Alugnanimi ex Elisabcliia fiuens, nec mandvcaiis, nec bibeits, multa fuiura di-
uxore sua castissim.i. » Susccpins aulein luil de cebal, incredibitialamen.\yi: illo ciiam meminit Joan-
sacro fonte a Slepliano lunc abbate S. Genovefae, iies a S. Yiciore in Mcmoriali hisioriaruin.
ul ex hac episiola p;itet>
(95) Ecclesia S. Genovefaj Parisiensis, ciijus ab-
(92) Seilicet regcm Aiigliae Joannem, vel Pbilip- bas Slophanus exsiiteral , amplissiiiiis gaudebal
puin Flandriic coinilem; ait eiiiin l'igordus: i Anao privilegiis, lam pro inimunitate ttoiiorum icmpora-
<200, mense Maio iii Asccnsione pax reformala csl lium, quam spiriiualium, qu» quolics novns «jlige-
iiiier regem Francoruiii Phiiippuii), et Jounnem An- balur summus ponlifex, per eum renovari cl con*
glia;regem, inier Vernonem ei insulam Andeliaci. hrmari curabani abbates, ul hic demonsuatur.
Porro, seqiientiferia secjjnda, Ludovicus duxil uxo- (94) Miitebai ainico frenum ci pcciorale ad or-
rcin Blaiichiain, liliani iiiidelphonsi rcgis Castellat,
50! EPISTOL^. - PARS ni. AN. 1192-1203. 5W
Intelllge; FcgerccfiiTnclnoniiilelligere, negligercesl. A donilni Oxon. qui propter boc ad nos acce>;scrant,
339 EPISTOLA CCXXXL Bcrnardiis de Robais , balUvus totius Flandricc, ne

AU OOMINUH RGMENXEM (95). in lerra contilis ponerclur interdiclnm, per appel-
Affit de inlerdiclo lalo in lerra comitis Flandriw. ialioiiem ad dominiim pap.tni interdixil, diem ap-
Iiitrtr laicos habilanlcs clerici, fraires sunl ilra- pelbiiioiiis prosequendx' iii oclnvas beati Joannis
connin, el socii stnilhioiuim. Quod si jnrisdiclione Biiplislo; praeligens.Snper liis oinnibiisconsulile, Pa-
aliqna sxculuri liceat cis in ccclcsias sxvire, qni ler, consiliis vesliis, clericis vestris, ecclesiis veslris.
tlMbucrant scrvirc, snb noniine contmunix, inler 341 EPISTOLA CCXXXU.

ros sqnama «quamx a«ljnngilnr, nl ncc spiraculnin Trac:<il de eodem interdicto.
incedat |ier eas. llac vcrtigine rotantes inter nos Discipnli cbariialis illiv.j esse volumns, qni cuin
cives ncslri, cnm prius coram doinino Alrebalensi scandalizatis uritur, el cum inrirmanlibus inlirma-
etcastellano Insnluc (96) niandatum doinini regi.Q liir. Hnjns ardore vobiscum urimur, innrmamur
in nostiis et eoruin qnicslionibus conlempsissenl, conipassione, aculeo currimus, solliciludine anlie-
et poslmo.duni ad vos reverienics coniinnncs arbi- lainus. Teslis est conscicntia nostra, tesiis est Dcus
tios snb forma a vobis tradila susccpissenl , nec renum scriitator et cor<lium, qnoniani in adversiiaie
ctinsilio vestro voluorunt acquicscere, nec in arbi- " vestra paraii sumus vobiscnm ei ad vindiclain 9c-
trinin voluit sese popnlus obligarc. Iitde est quod cinga, et ad perseveraniiatn roborari. In accessu
lanquam ad con<;iliuni tolins Ecciesia: rccurrunl »d F. Bemensis canonici, inspectis litteris quas secum
v»s canonici noslri clerici vcbtri, et nos cum ipsis defcrebal, comilem Ilannonix ei (ilium ejus Baldui-
ci pro ipsis pedibus vestris adTolvimur, ul in tani num excommunicatos Itabuinuis ci babemus. Super
peiiculoso ncgolio sicul seinper consucvistis, et interdicio in lerrjm ipsius prorercndo, snpernuni
bencvoluin consilium, ei Leneficum auxiliuni im- auxilinin et (ralernuin consiliuin babere volentes»
pendatts. Prjelcrea, quod non sine gemilu ei snspi- doiviiio Morinensi per pra^scripluin F. canonicuin
rio dicere possumus aul debemus, super novo scripsimus, et nobiscutn in brevi vci rcscriberet vel
ntandato domini cardinalis cl b gnli magis!ri Me- conferrel, quod ei profcssionem vestram deceret, el
liuris , (97) de interdiccnd.') tcrra comili<i Flan- veslroe utiliiaii cxpediret. Pendenie bac exspecta-
drix (98) consiliuni a vobis requiriinns, ei loia tionc nostra, nuntium vestrum vidimus sine litteris,
Flandr. Ecclesia gemitibns inenarrabilibns tolum aliquam senientiam sive excotnmunicaiionis, sive
cogttatiim snum jaclal in vobis, ul qiios baoteiius inlerdicii continentibtis n doinino Morinensi vobis
enulrisiis, tanlis pcriculis non perniitlalis exponi. iransmissis, itjoventem et monentem, ut in lerra
q
Adbuc recenlia prioris in-erdicti spirant vulncra, coiuitis proferremits senietiliatn intcruicti ; et quu-
uec vulneraii rospirant. Et si sccundus congcmine- niaiiL sequenti die in promptu eramus venire ad*
lur icius, mors erit in januis. cl sub tiisti silcnlio dominum Reniensein arcbiepiscopum, cujits in ad-
convalescent baercses, quae pullulnre cccpcranl; 340 ventu Ixliricari et confinnari debemus, qitod reli.*
cl.iiideniur ecdesise, silebunt caniica divina, co- quum est senientix disiulimus usque ad divinum
gentur incndicare qui panes pioposilionis in inensa responsutn ipsius, 342 ôn magnuin dainnum in niora
Domini consueveranl manducare. Scimus aulctn niodici temporis xstiinantes. Indulgeat nobisdilalio-
pravum cor boniinis illius ila iiiduratum, quod cx- nem benignissiina dileclio vesira, quoniam parati
comaiunicalionem contemnat, intcrdictuin noii li- sumus purgaru morntn, istam, et rigore scnieiili;c,
mcat, sxcniaria spiritualibns anlcponat. Vidciur eicompassionisintegritatc.elpcrseveranliaveriiatis.
•lobis ct inuliis prudentibus viris, qui.i el vulncr.ire- LPISTOLA CCXXXIII.
tur profundius, elconfuiiderctnr aperlius, si el ipse, AD CVILLELUUH ARCniEPISCOrUM BEMCNsEM.
et ontnes ei coininunicantes singuiis Dominicis die- Scribil de eodem interdicto, el ejus imptoral opem.
bos excoininunicaretilur; et loca ad qii36 accederet, Doinine, qui dedisli niilti panem adcoinedenduni,
qu;itidiu ibi niorareiur, a divinis cessarcnt. Cuin Uxc ^ ct vesrnnentuin quo opcrior, erueme de manu prin-
agcccntur ia capilulo nosiro prxsenlibus nuntiis cipisnostri(09),qtiia valde euin limeo, poientia pre
nandum eqiiun>, nec non et slrcpes quibus cqnitans I Pontircx Coelcsliiius ad conquesliunein Dnnoruiu
uicrclur, quae non irinus elcganter, quam inoraliter niisit legatos suos in Franciain, Meliorein scilicet.
e.\|ioiiit. presbyierum cnrdinaiein, etCensivuro subdiaconum,
(95) Pijma parte liujus epislolde conqucritur de qui Purisios veiiicnles conciliuni convucaverunt
conininnia civiuni Tornaccnsiuin . ciiin quibus oinniuni arcliiepiscoporuni, eiiiscoporuin, nec noii
disceplabant episcopns ac canonici Tornacenses, alibaluin totius rogiii, iit quo traciaverunl de re-
qnod reiiui!.scnl rejjis el arcliiepiscopi Ueniensis ronnando nialriiiiuniu intcr Pbilippuin regeiu el
judicio parere, ac aibilros dequibus convcnerant» uxuretn ejus Ingclburjjem. »
recipere. (98) Interdicii ojus causa fuit violata fides regi
(9ti) llic vocabalur Joannes, quein Baldiiiuus Franciae per Balduinuin Flandriae coiniieni, qui a"b
coines Flandriui iii Palxsiinain proficisceiis insli- ejus parlibus ciesciveral, ui auxiliutu pfaeberei Ri-
ttiit uxoris snae Maria> lidissimurn consiliariuni. cardo Anijioruni regi; undcarmaii inanu iit terri-
Eral
cniin vir maximc scnsauis, siquidein cjus indusiria lutiuni Toniaccnse, Alrubaiense ei Catncraceiisc
pi»x inier comtiem ci regcin inita esi aimo.1200, irruit, oniiiiaquo depopiilaius cst. E.x auciuario
it;sic Biizeliiio. Ai|uicinciiensi.
VJ7) De ejtis logationc hxc scribil Higordns : ^99) Scilicet coniilis Flandreusis.
,
605 STfPdVM TOUNACENblSEPISCOPl fÔi
inU,oomn»iu;ilioiiiljuhlerret, ii««>issi.»i)espei atiiêlos A fcxcoiinnHnitaiiotiis coram clcricis et laicis Torua-
i»ulo!> inlendii, houa nliarium noslronjii) |irsrcipii censibiis, iti comiiein c« coadjuiorcs stms, [olMf-
occupari. Ogocnim 8em|>er (ioniino pap:i, ei vobis (jite icrram ipsorum proinnlgavimus, el ad ipsum
oiiedicns »ciil«iili:un ckCoinmuiMoatiuuis in ciiin d.canis noslri.s, ail pra>.seiiliain noslrain vocalis,
prol(<!i, et 111 lcrrtim ipsius iDtcrdicti. Al)Lulti>aU' u(ictoiil.<(e (Cslia ijijuuxiinus facienduin, cl (irmh
iem, et decaiii, el prc<«byt<rri noslr nolnnt seiitcn- tcr ebservandum,
tiau) ubservare, diceutcs sc apper>a?sp, cuiii iios
EPlSTOLACtJXXXV.
si(;i)iUearen)us tia apptUationc.tn ron lerieru. Para Ejusdem inlerdicti miKfron tffeclw. dcphrat.
lus eram civiiatcui evire «l cxsularc, Sful coucluîi Ln(ryiuabi»''in lolius parocbf.c nosir*, ot inaxi-
vias lueas iudiiîiaiio priiicipis, iit iiec alirui- cx Ecclesiarum qucrch^m, non sine
me riaiidrcnsi'iTH
parle uiea se<'urus paicat adiius eiiii{;;K>iKii. Couû-
siiimiltu ct stispirio noslro sacris atiribus «iponi-
)iie uiilti, Faier, pljsinali ve^tru, «|t>i:t (liclms islis
niijs, pedlbus vcitris acc»mi>enlcs, n( in t»ni;« iw?-
noii (iuoil volo iiiud ago, scd quod iiolo illud racio.
cessilaiis arliculo, ct bcncvohim noltis aperi;!tis .Vi-
num,er manum bcneficam porrigatis. Sospcii<iiiiittir

343 i:riSTOLACCXxx!v.
n in siiicibas organa, clauduutur ora catifcnfiinu lc,
Agii de viunitioue uibis Toruaretisie, rt de tmjis
Deiis noster; lugenl in iriviis. qui sactls aliarilms
seu indufiis dulig.
Ul verliis ulainur Vegetii Itcnali (100), de ro niili-

tliviua 345 sacrfcincnla solebanl cxliiljorc, el cfli-
cilur sicut populus sic el saccrdos. Insitlia! nobi»

tari,. nibi) rerum oiiuiuui tam csi mi^îrabile quam
protervilas laicoruni, el occasione suinptade sileii-
ciaudi obsidionc. Quod aUeiulcnies cives noslri, iu-
tio noslro, pravis comminalionibiis arinali , in
ler gladium cervicil>us iuimiuenicn), et iuevitabiiem
piiblicis el privatis colioquiis conflani ejeciioncm
itediiionis scniiuiem, cum ab liostibiis eircunifusis,
sacerdolum, direptioncm rcrmn, cohlumelias pcr-
undiqiie supeieiniuente exercitu iotius Flandii.ne,
sonarum. Dicunl sc solvere qitod non rapuerunl,
Uttnitonix, Hollandix, Lovaniic, llurpi.ne, cl aliis
pro {leccato alterius injusie punlri, gacramcniis
barbaris nalionibus ciaiKlerentur, defeccral spirilus
carere, quibus utpole eatholici paratl suni parere.
consilii evadcridi, el spiritus loiiiludinis resisieiKii:
In proximo esl Iribulalio nosira, ni4l qnanloclt»»
er.(tnas (anquam uavis sine reiuigc, populus sine
remediura apponat clemens patcrnUas vcstra. Cerlt
«tuce, cuiiors siue iuilite, cxperles aiiiioium, ci
sumus de consueiudine geniis el severiiatc, quii
inckperii belium. Siiiebant sanguiiiem nosirum,
........ianquam
cxteiius eraiii, ei ,
leo paratus ad
....
ur%dam,
C
qiii
r^
ni nas
.
Flandiensium sequeniur
. . , ,
iCtliB percussio-
...
^^__ _
personas ^. ^J
ci possessiuncuias
:.._„..! ..__„:_,-_..
iiostras intcr sc
,._.
divii
Dum. Induccie volunt, sacerJoiibus nosiris ejecii»
filios alienos claudicanles ct scmltis orlhodoxi»
«lenteSf in caslris exsultabant sicui viciores capt)
saccrdoles Baai, indeoeitii barbarie in nostrain
prxda, qujMido dividunt spolia. Respiciontcseranias
mansueiudinero, loco, non moribus transfcrre. Oc-
ad adjuioriuQi boininum, ei non erai; visum esi
currite, Pater, taii(3c ealaniKati, tanlis vos obiicite
boDuiu civibus nostris in proximo pcriiuris, vel ca-
pciiculis, et cautcriuin scnlentla; suae, quod non so-
plivandis, nobisque cum ipsis vivcrc vel mori
<pii
lum coniburil, sed consumit, oleo vcslr« pietati»
d&creviuius, u(, quo< uiiquc modo po.sscut, treugus
exsiingiiiie, ne gaudeat super nos inimicus, ne per
sive inducias impcirarent. Factum tm (audem
Ecclesias noslras iran&Oiil inciicumcisns et iiumuu-.
non sine inagno lubore, nû giiie magna siiKinia
dits.
pecnniae, nec siiie nostra, nollemiis, veilemus,
EPISTOLA CCXXXVr.
confusione. Dai£e sunt ireugx (I) couvciuioiiibus
Epistola Joannis Camerarensis episcopi ad domhium
isiis» quandiu gucrra durabit in(er comi'.em et Tornaeensem diiecla pro tiUeris praccdenlihus ad
regem (2) : « Noii firmabunt iuierim cives nosiri donxinuiH Remensem ab eodem Tornacensi dire-
plusquam clis,
civitalem firinata est; non rccipieiit
aliiiuos qui noceani comiti; treceiitos servienics, D Mirabilis r.icia est , reverende rnagisier (5)
quos debci domino regi quando rex niandaveril, sîeniia tua mihi, confurtaia est et nen possum ad
inident et, si secure potucrini ire. t Super eam; quis euim coguovii sensum domiiii TornaceO'
his omnibus consuiile eis, siciil vidctis expcdirc, sis? qua sciiiccl intcntione dissuaserit per litieras
344 'ecuntiuin mandatum vesirum, scntentiain sitas, ne dominus [Rcmensis] judicarei egcno et
(100) "Vegefius Renalos clcgantem de re miliiari 1498 dc lcur (cnir treuve fernic, jtis'iira cc qiic une
Traeiatum coinposuit, quatuDr libiis disiiiictiiin, p!tixs'en6iiivroit. »
quem Valentiniano Atigusto dicavil. 'i) Belluro istud intcr Phirtppiim Augustuni
De illis ircugis seu induciis bxe habeninr
(t)
apud hlstoriae Tornacensis au('tor(>m desunipia c\
I
Caili^ regetn , ei Balduinum Flandrix comilcin
apitd hujus levi aucton s fuit cclebcrriiiiuin, in qtio
Ecclcsiae sii.f Tabulnriis : Les rcgistres dii tha
« certaiDcii apud Puutein Bovinuin iriiluiu esl. (îiin-
pilre de Tournay recitent qno le coinie dc Flaiidrcs qtie tunc te:nporis nriis Tornaccnsis sub diiione
el de Ilaiuault, a Toccasion de la guerre cnlrc luy regis existerei, a comite fuit oppiignat:).
ci leroy Pbilippe de Francc assiijgea Tournay niais ; (5) Huc tilulo insigniiur Slcphanus, quod tio-
i<>8 jurez et eschevins enlin apres une graiide diirp clor esset in jure canonico, hancqiie scientiam pu-
culte lirenl un accord aver le comic, en luy fournis- blice fuisset prorcssiis: vocalur cnim in quodani
»uil quaire mil marcs de Flandres, ei proinit lan diploniaie iniioccniii til juri>pcrilus.
; ;
}M5, EPISTOL^. — TARS HI. AN. 1192-1203. Sli6
p.ifiillc, huniikin ct panpcrcm jusiificarel? UmJe, A •eiilia stiscrpi , cxacla (liligciilia perlcgi , coiifus:»
(juiiinvis iransntjss.triun lillcr.iriim apiccs cx seiisn vcrefuiidia clausi, rcposui , signrtvi. In ipsis cl e\
<j«iein laciunl, andicnlilms «tispliccant, propier sen- ipsis lerliam qnarlamqiio difr»;rciiii.»m rolrilmlionis,
siiin tamen exqno346 liti»i< cosdem qui noverunt qiianquani id non morui , inereo mc soniire. Klc-
lc, mccnm revcrcnlcr adorani; cnm cnim ncfas sit bam pro vobis , cum fleiilibns , cur.i soaiid^tli/alis
cuspicaii viruin, lantum zcluni Drî liabcntcm el sc- urebDr, et ccce venlus «rens a regionc desoru ve-
cnntlum SL-ieiiiiam, scripsisse aliquid contra jusli- hemenier inflaiis ,
per epislolr-m veslrain iii faciem
tiain, facile mihi pcrsuadco errasse polius le^cntis meam exarsil.ul el flenlis lacrymas ahsorl)cal,are-
inluitum qiiain sciibentis judiciuro. Cum ilaqncsinl faciat compatienlis alTectum : pro labore poenam
magisier ct domino, jndicia liia abyssus mulia, cdis- recipio, pro sedulilalis obseqnio certaincn.sitieiiti
scre iioliis paruboiam islam: dic nobis palam i|uid jusliiiain reddilnr ingratiludo, qnsreiili panempnr-
in causa noslra, qnaiitum BiI iios, dispticcat patcr- rigilnr lapis. Qiiid iiltra dcbni facere pro negolio
nitati luu: : tolerabilius enim ntihi essct actionem veslro ei Ecclesi.'» vcstr.'e, ei non feci ? Principcin
meain igne dignsB iliscrelionis veslrac examinari, elsi tcrrae el filium «;jns (4), cgo el Ecdcsia noslra ge-
inveniretur mca iniquii;!», justi) judicio refclH qnam nerali inlerdiclo denuiiliari fociinus excomninnica-
consccuium jnsliliam non conse
D lerram eonim
posl jiidicium lui los, tcrribili conciusimns intenlicio,
>cl setunJuni vesirarumeorilineniiani lilierarum
si divina 348 "t^>'l"e olTicia celcbrari proliibuimus
limciis ne alieiii insurganl iu vos, in messeiii vcsiram bencflcia, sepullnrae, soicnuiiiatcs mairimoniorum,
falcem aiiUere prssnmentcs. Sunt qui dicuot qnod, puerperia , poriiicaiionem , oinniuqiie aiia sacra^
sulva pacc vcslra, liniofe trepidalis ubi non erai ti- nieiita, pra^ter baplismuin parvulorum, el nioricn-
loor: incrcdibile enim esl quod bon.iues timoraii, liiim poe:iitenlias et vialiciini, inbjbenles in synodo
et dc 6.tlute animarurti BUarum solliciii. pro qna noslra [nisgisiro A. arcbidiacono veslro], reciiavi-
non pigritaveruni, venire usque ad nos, flecterunl inus, abbatibus, decanis, presbylcris districie prae-
geiiua sua anie Baal. Verumtamen etsi bacc aliter se cipienles, ut eam observarent, et ab aliis prsecipe>
baberent. in virum constautem tinior isie cadere non reiil obscrvari. Si «luis in noslra parocbia conlra
debei, qui juravil el siatuit cuslodire judicia jusu- bsec agere pi»sumpserit , auctoreni mc conicm-
tix 6U3E. Cuii» eaiin, ul inagislro syllogismum mii- pius inobcdientise non babebii. Ipsnm comitein ,
taiu, rcprcbensi fuerunt nteri.o, qui dixeriint, facia- qui c.'>pul est , el princeps loliiis sacrilegii in vos
Dius inala «t vcniant bona, e4 favorabilius sit faceie ei Ecclesiam vestram commissi , cuin sacro die
lionuni quani dctlinarft a malo, viderinl quam bene q Coenae Tornacum excommunicatum ore vcnissct ,
perplexos se babeant, qui declinant a bono el sequ», proprio corani omnibns denuntiavi burgensem , ;
nialum sibi imminens inevilabilc credunl. Vcrmn, qui eum in domo sua recepcral, excommunicationi
quia discipiilo iion est lulum coram suo magistro subjcci ; omniaqiie divina ofGcia ,
qnandiu in civi-
dispuiare, ne si >iiper divitiis cjus sitscrulator ina- tale esset. rien probibui. Ita quod in eadcm sacra-
jost ttis, opprimaiur a gloria respondeiiiis, elej-i se- lissima nocte nec mandatum solcmne celebratum
niorcmobsccrarc ut pat«-ein, el pedibus ejus afiusus, ^^^ vespere, nec malulina synaxis (.')) celebrala est
cuin lacrymis ei j,'eniiiibus inenarrabilibiis postulare» iioctc , «it rcclc êUts domns iu:c ,
quod decantari
ul ignem scnlcnliai vestrae oleo peccatorHm in ca- soleLal vocc, noslio complcrelur opere ei fervore.
pul principis non permillalis exsliiigui. Uominus Pro lii.s omnibus digna rcportojurgiornm stipendia,
eniin Kemciisis, ut opiime noitis. 347 <^J"S camino incrcpaiiones iii popolis, indigiiationem , eliram,
siiaj iniser cordia; oleum addidit conlinnando. Venit el iiiiiiiissioncs pcr nunlios m.iIos. Uiinam appcn-
per mandatumsuum miUerc cuni ia icrram ves ram, dcreniur pcccata mea ,
quibus irain nieriii domini
vuli ut ardeai, vull vehemcnter accendi, qnia spe- Cameracensis, et indignatio cjns in stalcra ! qnasi
rat in Domino quod ignis prxdictua, si corda di^ci- arcna maris , iiaec gravior apparcret. Deus bone I
puiorum iiivenerit receplacula mund;», erit noii D Q„i,| ;„ jnis simplicibus litieris mcis reprcbcnsi-
comburens sed illuininans, non consumeiis sed lu- biie subtilis astutia , sublimis inlelligcnlia , inicr-
ceiis. preialio fldelis deprcbendit ? An quia communeni

EPISTOLA CCXXXVII. Piticm (6) pro filiis meis rogavi, iit eorum mcd^-
Respomio domini TornaceHtis ej>iifopi ad lilieras retur langnoribus, ul jacenlibns niannm porrigcret
pracedentet !.ibi a domiHO Joanni Cttmeracenii salutarem? Ncc dissn;isi , ncc volo, ncc volui, nec
epitcopo superiut missat. volnisse volo, ut, sicnt in episiola vestra, dominus
Liiteras prudcntlse vestrae, partim salibut a«pcr- Ucmensis, non jiidicet cgeno et pupillo , humilem
sas, pariiin suspecto melie perfusas , devoia reve- ct pauperem non justificct; nec memini me aiiquid
(4) Comiiem scilicet Flaiidrensem BaMuinnni. apostolos iiisiituissc ut ficrent synaxes, <rvv»5««.'
1'^) vox eral in nsu apud anliqnos ad signi-
il.-cc
flcaiidiimdiviiiuni ofliciuni, ul lcgitur passim io va- («) Arcbiepiscopiiii» scilicel Rcmcnsem ciiju»
Tii» saiictorum gcstis. Est eniin syua\is convciiius suffraganei crant cpiscopi Camcracensis ct Tor a-
ccctcsiu.sticiis ad vcrbuni Dci audiendum , :i«l iii:in- censis.
duiii, ct ad sacrameiita rccipicnda. Dicit EpipbanLu»
,
501 STEPIIANI TORNACENSIS EPISCOPI 508

srripsissc coiiin jnsiiiiam , sctl ad misericordiain A sem , ut ainodo parr.it niex verecandi^ ,
parcat
349 l*'-*^ supercxaltal jmliciuni, [vas uberriaix sux:
auctorilaii eisi fidelitaleni obseqnii u:ei com-
picijiis , Siilvo negoiio voslro, licvole siiuul el Iiu- mendaie holuerit , sulteni non rondemiiei, ne par-
iiiili;er inviiasse.j \ilaiis incx calamiiin quassaluiu contcral , rtnuino
llarc esl parabola quam, ul edissorant vobis, mihi quc ruinigans exslingual.
snb jocoso maiidiislis clogio. Ho«' est (|nod vobis pa-
EPISTOLA CCXXXVIII.
hiin luqiior ct proverbiuni niillnni dico; quod &i
AD DECANU.M ET CANONICOS DE DRUCIS (8).
Yibcincnlius me cuarclarc vohicrilis, uliiiiniscniun-
Kciilcs elicialis sanguiiiein sineallerius ofTensa,
Agil de cemu du\>licato, et explicat quo settsu dtbeal
, ,
iulelhgi.
drscendanujs in campum Scripiurarum , ludamus
in arcna canonum, salva ca qnae wdifical, non quae Miramur discretioncin vcstram , si aiiqni velial
influt,scioiitia(quamvisnec cgo sim Ilieronyaius nec aul valeanl circumvenirc asiulia sua , ut prava in-
dominus (iamciaccnsis Augnslinus terpretationc exponant qnod in litteris domini co^

[7]),doct;at senein
jnnior, mininium prcsbyleioium sacerdos inagnus milis continclur, scilicet ccnsuin dupliccm , iu
crudiai, syllogisinisarinalusnon agi.cdialurinermcm rofevationibiis persolvendis ,

quasi ckoliidatur ipse
sonicniiis; nam ei J.y;iogismum sive tompleiionem B census, qui soivendus esl ,

eiduplum ejns cum eo
ilietoricnm mibi vos misisse 8cribilis,cuJusproposi- solvalur : qtiod cssel iriplieare, non duplicare, buc
lionem non recipio , quia positionem noii adniiiio. autcm abborrol et bona 351 ^'^^^ bonorum viro-
An malutrt facere cst, lemperarc causa cogniia li- runi et approbala consneludo regni Francorum ,
gorem, dispensationem admiilere? (juin poiius ma- ubi inleliigitur duplicari ceiisus, relevalio cuni ipso
inm est ob icniporalia lucra, periculo (idoiiiim ccDsu. Absii a discrolione veslra ul propler boe
claiidi ecclesias, cessare sacrameata silcre caniica
qiiod diciinr duplicem ccnsum , aliquis valeat im-
,
divina, perire animas et perdere pticare vcslrum simplicom scnsuin ; sccure eniin
, ulpcrdita resti-
tnanlur animaiia. Ha;c perplexilas syllogismi vcstri: pionnnliare poteslis , quod in censu diiplicato de-
lii sunl qui raciunl niala ut veniani bona, qui da- boat inleiligi aggregal;i censui simplcx relevalio.
innis animarnni praferunl lucra animaiiui». Sc- EPISTOLA CCXXXIX.

inoia paulisper consueludine, cni resisiere non cst
AD DOUINUM BEUENSEU ARCUIEPISCOPOir,
Intum , loquamur inlerim dejure, conferamus de
sequiiale. Sepiirari a sacramentis EcclesiJe peau Queritur quod rex eum. ad arma provocel.
..
spiritualis est; poena autem spirituali neniu pr» Ut frequentius inquietcm donsinum mcum (9)
aliis feriendus est : ergo pro delicio aiierius iiemo liinc sua benignilas me trahit, inde nccessitas me%
a sacramenlis Ecclesiae separ;\ndu.êsi. Syllogismus me compellil .-
imbellis ad bella vocor, inermis ad
est in figura logica iheologicns, in (ide recla caibo- arma, ui qui in sacris !debueram ministrarc, in ca>
licus, in veritate perspicna inaiiifeslus; el iie ali- slris debeam inilitare. Mandavit dorainus rex : i»
quis in xquivocaiione spiritu.iiis poRnx decipere ul in vigitia Ascensionis , 2" ul in vigilia Penleco-
possit vcl decipi, spiritnalem pocnain non iiitoitigi- sies, sibi cum miliiibus ei armis (iO), apud Me-
mus circa ordines vol bonores in quibus alius pio dunlam (il) rorlc prxsto csse cum expers sini ,
alio quandoque punilur, sed circa senlei)iia.s ox- mililix, nec milites sim experlus. A tenipore Cbii-
communicationis sive majoris, sive simplicis, qt'i- porici regis qui scnioris Dagoberti fuit aviis (12),
biis spiritualiler a oonsorlio fidelinm percnssus se- usqne ad diesistos, Tornacenses episcopl civilaicni
paratnr. Epistolarem modum cxcessi.scd 350 P'*'" Tornaoenscin , tanquam propriam a regibns Fran-
vocatus, sed immcriio Ixsus, scd ad respondeQdiiui coruin lenueruiit (i5), nec rcges in tia aliquid sibi,
compulsns. Precor inlcrim doniiniim Camcracen- iiisi (iiletiiatem ei scrvilinm episcopi vindicabant.
(7) Altuilii ad disceptatioiiem illam omnibns no oasiris supplerent , subdilosqne cornin ad beilum
tam qu:v quondam iiilervciiil inicr sancios Augu- D acoinciosdnctreiil. Abboctamen onere exemplnm
,
gtiiiiiip el llieronymum. si; allirinal nosler Siepbanns, pelii((neabeo arcbie-
(8) Explioat quoddam cdiclnm coiuilis Haimt»-

piscopi Keniensis aucloriiaic se absoivi.
nix . quo jnbebatnr oniniliiis ejns subdiiis nl boc (11) Urbs esi episcopalus Canioiensis ad Sequa-
aiinoduplnm censnm persoiveveul. Unde ejus cx- iiain i:» Vulcassino, vulgo Manles.
noiores dnplnin ocnsum una cnin prinio ct snliio (12) Is esl Cliilpericus primus qni rcgnare coeplt
debere solvi conientlebant : qnod iia iion cssn inin Gallia anno 567, filium babuil Clolarium paireiii
ielligendniii dicil Stepbanus, sed l.înlnm simpliccm Dagoborli, cnjus ideo avus e\stitit. iluiic vocat se-
ccnsnai cnni piinio, cui fldditus duplex ideu otUcio- iiiitrein ad dislinclionem alierius D.igoberli qui re-
balnr et dicol);ilur. giii JKibenas siiscepii. anno7l5, el junior diclns csl.
(9) is ciat Gniltclmns archicpiscopns Kemcnsis, (13) Non solnin ceiebris fnil aptid Gallos anli-
avnnculns regis, ad qnem banc dirigit cpislotain, qiios civilas Tornacensis , ut pniel ex Itinerario
cnjus qiioDdaiii fueral clericus ct doniesticiis , nt Anlonini, sed oli:»m snb inonaTcbix Fr;incix incii-
ui-pius dixiiniis, cujusoperM ad episcopatum Turna- nabj^lis, siqnidein in e:i qiiarti»s ejus rex Childcri-
censetn rueral evoclus unde non cst rairuni si se
,
cns sopnilus fuit, cujusmonunientnni cnm variis or-
ejns creaiura:n esse lolies falcatur. nameiilisaurcis inveniuin fnit anno 1655, ul liber a
(10) Tcnebantnr olini , cuni. rex beilum gererci, Cbiflleliohac dc re conscriplus sub tilulu Anasiatit
non sotnni iioliiles , sed ciiani pleri<|Uo cpiscopi el Cltilderici indical. Huius annulnniexiypum ex regiO'
abba'cs cum militibtts ipsi pixslu esse,ideoi|iit: lia- Cumnoliarcbiu, in qiio cuin cxieris ibidcni rt;pcr-
btbam cpisropi vicedoniiiios , qui euruui viccs in lis asservaiur, accipe iii calce opcris.
509 EPISTOL;€. — PARSIU. AN. 1192 1203. 510
Nunc aiileni domintis rex (i4),qui feliciier ci 352 A papa vobis fjcta» cxhibila fiiissct, tanquam pleiiius
victuriose, Deo volente, diu vivai, civiiatem liabet iiistrucli, confitienlins acringereinnr ad responsuiii^
iii niann siia , trecentos cx ca in qnalibet expeili- Coinmuni jiire civili (10), cui ei cniioiiiOMin relrii-
lione servientcs ducens (15) ; ita ul ncc eliam epi- gari non crndiinus in liac parle, si is qiii possidet
scopi nomcn invocetnr super eani. Consiilite miiii aiite iilem conteslalam (17), coiilumnx exslile-
creaturae vostrae , Pater, qiiia adversus (loininnm ril (18;, aclor miitciidus esl in posscssionein causa
regeni litig:ire dilTscile cst , ct in cxpeditionem ire servandyc rei (19); ila lamcn quod si infra anniim
inipossibilc est. Juvaie pusillaniinem inicr duas noii veneril, cx secundo decrelo (20) clficielur pos-
molas superiorem et infcriorcm positum ; alteram sessor, qni in posscssionem inissiis eral. Sed quoninm
qiix coniinonet ad indcbiium , siipcndium erogarv in pr%'seiiti negotio fralrein duniini Novioniensis pos-
dum ; alteram qux cominovei'nd principeni ofTon- sidcre crediinus, vel ul magispruprie dicainus, 354
dcndiim ; in rcddcnda vobis aclioiie grutiarum non quasi possiJcre, •luoninm jura non possidenlur(21),
snlTi.io, siiper liis qiKc per capellanura vcsiruin non est in qiiem posscssio irausferainr (22). Idco-
Alrcbaleiisi cl nobismaiulnslis. qiie quoniani ilolus aiit coDtumacia neiniHi patro-
353 ICPISTOLA CCXL. cinaii dcbet (^25), alia poeiia siispensionis (24) seu
B exconimunicalioiiis crcilimus afTici debcrc conluina-
Reipondel quceslioul obscurw et intrkatcc tibi pro~
poiitce, ubi nonnullu ad jus pertinentia expouwi- ccm, nisi forte quia doininus pap:), noii vos cogiii-
tUT.
lores, sed exsecuiores (25) esse consiiiuit. Aucto-
Salva gratia vestra, l'aier, dicimns, quia obscnrK rilas illius procedcre vos compcUat : nondum eniin
qiixsiioni diflicile potest reddi responsio manifesta. legimus anle lilem conteslaiam siiper proprictale,
Si continentia liltcrarum comniissionis a doniino pro soia contumacia, derinitivani scntentiain dci)erc
(14) Civilns Tornacensis fnil primnm sub domi- r<*<!, > ui ait lAicretius; stqiiideiii jura snnt iiicorpo-
nio temporali episcopi , ut diximns : al anno 1187 raiia, et diounlnr quasi possideri. Vide Pursitlit.
sesc cives sub dilione regi^ Galiiae conslilucrunt, Ciijac. ad til. De acquxrenda et retinenda possei"
ullegiliir iii anliqiiis Annalibus VlMvhix , vol. Ili, sione.
cap. 36 : Le roy de Fratice Philippes le troisieme , (22) Iii speoie bujus cpislolaj snpponendiim aclo-
jour den festes de Noel en Cannee 1187 vini de la reiii fuisse iii possossionc vcl quasi possessione,
viHe de V alencienne la oit li comle Baudouin de He- quia de jnrc aliquo agebalur, ideo miiti iion poie-
$iauU le receut en son Itosiel tres-honnoTublemenl ct , rat in possessidnen» in qna jam ipse er:it. Sed no-
te qualricme jour $'en alla en la viile de Tournny, vum qiiodaminodo videtur acioiem ipsutn ess'^ iu
adonc n'avoit oncques estf, ouy que nul de ses pride- p-jsscssione , ciim Iiac exceplione repclli posset
cetseurs y eut esl6, et adonc les citoyens qui paravant ^ (qiiod petis intus b^bes). Supponeiiduin, iiiqnam,
avoient servy a teur evesque, sermrent d la subjection cuin post aclionem molain illuiu adeplum fuisse
du premier roy de France a sa rotonl^ en s.es expc- propria anctoritate posse.ssionoin. Suni euiin casus
Mejer dit
itiiiani. Rex Tornacum venit pri- :
,
noii pauci iii jure, in quibus .'\ciio iiilciidi polcst ab
musque omnium Francorum regum Tornuccnses in ipso posscssorc.
tuam tulelam accepit ac patrocininm. (25; Iii spccie proposita qui judicio se sistere ne-
(15) Ex iiis verbis colligitur, quod ex qiio cives glexerat. non polerat ea preiia niulciari quse solebat
Tornacenses snb diiionem regis ilevenerunt , ad inierponi adversus coniutnaoes, iit sciliccl actor
exerciluiii cjns quotics belhi gererel , ireccnlus
,
niitlerclur in possessionftin, cuin Jain ipsc cssel in
iniliics cxpediios miticre lenebantur. possessioiie.
(16) Jus civiltt idco commuiie dicitur, quod ab (24) Quac qiiidcm jurc canonico iiilroducia esi,
omnibns nalionibus q»x Honiunorum ditioni fuc- sod iiioribiis noslris reniignui. Yix ciiiin, inqiiani,
rant subditx, servarelur. Qiiaiidoqne eliam jns ca- apiid iios toleralnm esl, ni pro pecunia, re vcljurs
nonicum dictum iuii commune cl jiis scrptuin. teiiiporaii suspeiisionis aut excuniinuiiii ationis seil-
(17) lîlis coiiteslaiio tribus oxpedilur, acioris teniia proferaiiir.
intonliniie, rei cunirtiilictioue et judicis proiiuntia- (25) Aliud nainqiie cognilor qui rei discepianda!
tioiie. Id est dcnande, dcfense, appointemenl en ct jndicaiidic piaipositiis cst, aliuJ incrus exsocu-
Sroil iur, cui tuntuin iii:)itd:ui aui roi judical:» cxsccutiu
{{%) Contumax antc lilcm conleslalam, er.it de- coinmissa est.

lerti vadimuiiii rcus; contumax posl lilcm coiiie- i) Ili£c Coesara-i jiiris ininus perito scisciianii
iiiilii
staiain, erat cremodicii scu deseiti judioii leiis ; qiiis essel liujus opistoia'. sensiis, diciavii iliiro lie
Jiiiod dicitur : Difaut,fautede se prisenter; el d^fuutf
\orbo au verbum, pio sumiiia £iia luiinaniialc, vir
aute de defendre. illusliissimus, ac omniuin scioiiiiaruni el virtuium
jl9) (jui eniiii missiis cst in possessionem o\ dole cuiniilalissiinus Gnilleliitiis de Laiiioigimn m;-
priiiio decreto, incumbil possossioni, noii ipso pob- ii:Uus Parisieiisis piincops, quoin oiiper o.vstiiiciuiii
bidel ncinpc ex priino decrelo actor niilleiiatiir iii
: niorito plaiigiinus.
posscssionem rci servandae caiisa, ul caverel ne Ex ooncilio
Laloraiiensi iv sub Iitnocentio III,
verus possessor facerel qiiid in rei detrimeiiluin. annu 4,^> : < Contigil iiiterduin quod ciiiu
12l.^, caii.
Cicoro ait Oruiioitc 1 pro Qnintio c Ita possiileu», : actori ob coiitiimaciiim partis advoiste adjiidicatur
nt lccum siiiiiil Qiiiiilius posîdeal; iia possidclo, ul caiisa roi bervanduu possessio, proplor roi putoiuium,
Quiniio vis tie uiroratur. i sive dolniu actor inrra uiiiiu;n rein cusiudieudMiii
(20) Kx priino dooreio quis mitlebatur tantiim iii ii?i»€isci iion poiest, vel naciam amiitii; ei sic cuiu
possessioiicin, non aiitem licbat posscssor, ut ait secunduni asserlionem muhorum vcins non elQcc-
Ciijac. P.irallil. ad lit. De re Judicata : imc einiii letnr posl lapsum anni possessor, ropuriat comtno*
uinnis qiii est iti possossione, possessor est. duni do inalilia sua icus. No igiliir coitluinax mcliu-
(21) Acqiiiritur possossio corpore el aniino, idco ris quaiii obedicns, cundiiioiiis e.\islat, de canunicu
taniuin res corporalcs proprie dicunlur possideri- a:quiiuie sanctmu.s,ul in casu ptxmi.sso, aclor verus
« Tangere eniin ei tangi nisi corpus iiuUa poiest cJiisliiuatur, elapso anno, posscssor. >
KII STEPUANI TOftNACENSlS EPISCOir Jf*
proli-n i. Hajc <le modico el aiiîisio sacculo nosiro A ejiis, cuii» qnibns cl a qiiibus in eailcin domo imlri-
prororiiims eis qiii de liicsauro siio iiova el vclcru lus est, gravia iniiii damn.i, <liripicndo res ine.-is,
profcriihl, iioii invideiiles, iioii i»iirjuiiicaii(cs co- iniiilerunl, ul inlcrrr non desislnni. cl .n>liiuc ma
ruin responsis. nus extcnla si poluerinl ad graviora. Si cnm in
KPiSTOLA clua. Ecclesia mea reccpcro, ftrdcnies in sinn in<»o in-
355 356
^ Kb WACISTRtJM BERrKKHM C\«EKACbM>£.VI aHCHIUIA- closi cariiorios, clavni;» \\\ ociiiis meis, f:>n(eam in
COMjM. laicribus, in cub:culo prorpionem. Liiieraie me,
Litudttl JHvenem quem ei commenaat. obsccro, Paier, ab infeslalionc ejiis, parcile seno-
Noii ficlam in recessu nosiro voloniiiiem Inani, cluli, parcile inririnanti, p:irci(c pcriculo, quod
vcl llinidc , vcl ncgligontcr occultasti, lacuisti, ce- iniminere linico, ne gaiideat de mc itiimicus mens,
lasii; ei qnia nenio ni»vil qii;c sunt in iiomine, nisi cl insullans dical : Pi:eval«i' adversus cum, canos-
S|)iritiis qiii in ipso c&l, iiobi.; de volunlate to), iiec que meos ciim insnlialione irajiciai ad sepiil-
proplietare licuii, nec libuil diviiiare. Modica; iidei crum.

qn;ire dubilasii? Si de eo iiobis rcducendo cogUa- 35g EPISTOLA CCXLIU.
l>as, non id dissiinularc dcbucras, ncc aliud siinu- AD REUENSEM ARCniF.PISCOPUM.
n
larc. Oblitus fueras regulx' qua diciiur, amicorum 0\)em ejut implorat cav.lra civa Tornacenset tibi
idem esi veiie el nolle. Anio juvenem quia tilleias infeslos.
anial, quia lu eum amas; ainemus el nos ailer- Dies tribulalionis el angustiac dics liscc Vcnerunl
ntri<m pcr niodos et tempora priinx conjugaliouis, filii u^que ad partum, el vires non baltel parturiens:
curramusdiligenter invicem sorvicnles; adoiesccns diu ciuciamur quasi in inleritum, puguavimtis qinsi
esi opinioiiis bonae, conversalionis bonest.e, et. acrem verberanles. Cum aiilem post naufragiuin
ul seria risu portus, posi agriiudinem saln», posl laborem re-
lermineraus , esi expers notae tibi
i,„Ijp. quies sperarelur » nobis, filii disscnslonis el super-
biae,cives noslri, quod Auctoriiale domini regis et

EPISTOLA CCXLU,
veslra slaluluio csl, super qunRslionibus quae ver-
AD PAPAU.
liiiilui' inier nos et ipsos, irritarft couiendnnt, in
Jlogal eum ne adversarium suum jura impugnanlem
tueatur. torruplclft pccuniae poliiis quat» In censura jiislitia;
Ex quo mihi famulo vesiro sancta beniguitas ve- confid.Miles. Scriplas habemus consucfcudiues el
capilulo ei cominiini:e Silvaneclcnsis, ei sigillo epi-

slra concoplani advcrsus nic indignalionem remislt,
ci in siiiuni graiijft vesirce rec-tJpil; slaliin quasi in- scopi cl communi» consignaias, quas niintii praedi-
fusa luce securitalis (20) omnes dubieiaiis lenebra

*•'
cloruin burgensium similiier noliiscum altulerunt.
difliigenint. Cumulaiius accessil niilii quam veilent Eas, Paier, el a domino rcge ct a vobi$ (28)pelimus
SBniMli niei, queir! sacro divini lescripii oraciilo confirmari nc, quod absil ! susoitentur in posterum
ne vulnus loiies inllictum in cica-
considaiione 357 paieina ct juvis.lis piisillinimum, rccidiva liiigia,
el fl.'I>ilem relov^slis. Scripsistis cnim iiiilii, quod liiccin, et cicairix in sanicm coinpntrescat, Provi-
in supplicalionibus meis facilcm siij)p!icandi pano'e- deie, Paler, Ecclcsiae nostra'. liberlall, e( clcricorura
relis aililum, el cx.iudin-tis benevole et bcitr fice vesirorum quieli , IftboraiHinm sub iEgyplioruni
postnlautem.Ei quia soUicitavii sanctam religioncin jugo, ne adversus domlnam suam insoicscat Agar,
veslrani qiiidam inimicus njciis, iil pro eo inibi ne «ninislros EocIe.sia; Babylonii captivos ducanl,
scribcreliS, qiiatcnus in ecclesia nostra pricbendam ne laici oppriinant s.-icerdolc», in sola proleclione
nssgncm, pcdibus sanctilalis veslrae s»ippl*;x ac- veslra conlidimus, qiii solus buc nsqiic posl Deum
ciinibo ut, si placet , non inducaiis animani ineam poswifelis vos munim pro Ecclesia nostr:i; juvisiis
in laqncuin istiim, nec perniiltalis canos mcos de- lilios vcstros, restilistis adversariis noslris, in manu.
duti ad inlcros cum moeror«^. Hic ab inilio dicrum poienii bracbio excelsn, qiiia non esl qui nos redi-
iiecessitatis incae (27), quanltim poiuil, nncui: mibi, ^ niat, neqiie qni salvos facial.
cl aniicos mcos rjiii in miituando pro tanla angiisiia 359 EPlSfOLA CCXLIV.
iitca, gratis me jitvare volebanl, pravis suggesiio- A/iiideeadcmciviumTornacensium canlroversia [tQ).
iiiljus impedivil, rep'ilit el avcrtit ConsaiigniiKM Ihdiiraia sunt a;ivcrsus nos corda civium Fba-
(21)) Il;rc v«'iha desninpsit cx onicio qiioil r. ciia- (29) Colligiiur ex liac cpistnlo el cx seqiicntibus,
lur in fesio sancli Angustiiii, qiix cx cjus Con(es- Siepbanum grav.ni controversiam liabnissc, lan»
tiombui fiicrnnl decerpta. siio quain cipiiuli nomine, Guin civibus Tornaccn.
(27) Quaiido scilicel siili initiiim episcopalis mu- sibiis, cnius cogniiioncm et judicinin rex coni-
ncris '^ccessit apiid Marisiacuni, ui provenliis snos nii«erat arcbicpisropo Rcmcnsi, niandaveratqiie ut
curiae Hoinan» nflirialibiis percipicndos pcr bien- sacramciito in inanibus Slepbani et abbaiis de Ci-
niiiin diiniiieiel, iil videre psi epi-t. 188. sonio pr;»;siito, coram ipso se sisiereni, qnod qtiidcm
(i8) Ex liis verbis colligilitr epislolain istam oWilcr delreciabani, qiioiis<|ue vadeai acccpissent se
scripl:un fnisse Gnillelino UeiiKnsi .'iicbie|iisco|io, uitllampocu:;iam procxccssusoIiiluiosqiiibiis;issen-
avunoitlo, regni()ne adniinislro. Agildeqno-
reîii;'o liri ciini episcopns renncret, rcgcni aiiieriint iil ( iim
dniii onore qiiod civcs Tornacenses im|)onerc vo- dolis suis ac cavillationiliits praevenininl. Ai ciim
Itb.iiil. i:iin cpiscopo quam tlcricis Toruaccnsi- cpiscopus aniniailvcrterei cives snos mandato cp-
iillS scopi Uemciisis non siaie, ut inobedicnics cciuuri»
t;t-> m^TOLyE. — rrtUblll. AiN. 1!92 1203. IH
raonis, s.l'itanl)'iviu'^ moniiis Moysis fiOb(n veib:., A proslitmi:;lnr iii lriltiilisDo!itinic:i sacrameiUa. IiiHt
viinlciHilms tnorsibiis iiifeclt, in pnhlicis cl privalia lios cjus (loIoiTS ex rclalione noslra nd (loniinnm
ronvciitiriilis siiis cvoTniml. Litleras iloinini regis, Rentcnsein et rogem facia, linniertiiit am!):e :iii!i-s
rccf-peruiil, lilriiisque, fl, concurrjjnlibus arnboriini cnnsiliis ac

qtnis pro sacrameiiio nobis facioiuto
eas, nec pryixcplis, iujiiiiciuo^ esl civil;iis inteididis ut
f.ilsitaiis arnmuil et acciisant, (licciites
n):triil:)(o rcpio conctjpos, nec sigillo regiosigiilalas. coram so st.ircnl mundato «loniini i>omensis, ci^îe
intcrdictum solvalur. Laboraviinus siiprr li()c prae-
Uetpiisiti a rne ct ababbate de Cisonio, ut sacra-
cedenti Sabbato, seqiiciitiqne Dominic:t , feriaqiie
nicptiim stanili mamlalo veslro prsestarciii, resjxni-
sccuiula , (^l ad bcslias depiignantes el verbciaiKes
dcriin! se ni.nqiiam absolute responsuros, nisi ad-
aerein, paruni fecinius, nihil profecimus; iii omnibus
jcota clausiila isia, qiioi! pro excessu siio nihil pc-
tiis iion aversiis esl Inror eorum, sed adliuc niaiuis
cuni;i! solvere lcncrcnlur. Addidernnt ctiani, iil in
eorum extcnta. T:indem ciim miilta difTicnltaie et
laniiim cis caulioncm pr%starcinus , si pcciini:i
l:i>bore promiseriml se in bac inslaiili fcria qiiarta
qnnprercliir ab eis , nos pro excessu eorum, qii.Ti
juratuios, llax siuit qiix cxciis:ibilcs nos rcddiinl
non rapiiiinu", cxsolvamus. Interim misernnl miu-
tios soos ad re'em,
cumvenire
, .
v;ilcaiii, vel
si
,
fortc dignitatein
,
corruptcla pecuniu;, vel men-
.
rcgiam
,
cir- „
li
apud \osel
.
sulenscs canonicos, quod dic sienincaia

^ nobis non
'
....•
cliarissirnos fralres el fllios nuslios lu-
possiiinus inleresse. Deo aiitcm voicnle, quacunque

dacii falsilale. Proiadc. Paler saiicle, vestris affiiî
volnoritis die infra oclavam Pcntecosles, ui possinius
geuibus nos ei loia Tornaceiisis Ecclcsia , snppli-
proficcre, paraii erimus proficisci. Si aiilem vobis
camus vobis, nt, lam auclorttate vcslra, qiiam rcgi»
placucril, rog:imus vos qualenus abscntiam nostraui
poicslale comprcheiidalis eos in asiulia sua , com-
vestra prxsenliasuppleatis.et uos ratun) habebimut
primcnlescorum supcrbiani,et maliiiam continentes.
quidqiiid pcr vos fuoril definilum.
360 EPISTOLA CCXLV.
Scribil ile eodem negolio el dissidio. 362 EPISTOLA CCXLVII.
Comnvendabileni sollicitudincin vestram circa Gralias agit pro decano Tornacensi, cui obsequium
prtcslitum fueral.
Tornacensem Rcclesiain cumnia devolione ainple-
Excusubiles nos reddat apud vos absoiaiae no-
ciimur, gratias agentes dc prxteriiis. spem con-
sli'% neccssaria causa, quoniain, voicnlc Dco, pro-
cipienlcs certisîmani de fuluris. Burgcnses noslri
cessu leinporis purgabitur mora isla. Interim scire
oontradictionis ct inobe(iieiili:e filii, conlra sanclam
Ecclosiam rebelles, contra re&iam
* dicniialcm
° con-
f.
^
v*Iumus dileclionein vestram quod doininus ile-
. , .
mensis ad preces veslras prius porrccias scnpio,

.
...
luin.nces, domini rcgis iilteras de falso arguiinl ct
postmodum prolaias verbo, rcvocavit inaudatiim.
acGiisant, dicotiles eas nec regio mandalo esse con-
quo vidcbalur urgere decanum nostrum nd susci-
coplas-, Hpc sigillo rcgio consit^natas. Siicramontum
piendiim sacerdoiii gradum. Supcr graluito muiiii
qiiod de voliintatc regi^ prxsl:ire debueraul, scilicct
vcslri bcncficio plenas vobis gralias :igimus, sinceru
quod inandato domini Reinensis slarent, se prxsli- gratulalionis alTeclu pleniores acturi, quitndoquideHi.
luros negant, deteslantur, nhjuranl ; el quia vos fer-
per Dci graliam, sereno compensationis alTcclu, si
vonli .imore diligimus, significamus vobis insolcn-
necesse babucriiis, opeelopera noslra paialisumiis
liam, supcrbiam el nc(|uitiain corum, quod, lam in
nccsuinpiibus nostrisparcere, pro voluntalc veslra
privalis quam in publicis convcnticuiis, suis per-
cl utililale.
Bonam voslram Kitralibus iinprobis laceranl cl con- EPISTOLACCXLVIM.
dcmnanl, ui dignilalem regiain circumvenire v».
AU ABDA.TeM S. AMANDI.
ieanl, vel corrupiela pecunix, vclutendacii falsilale
Euin arguil, quod monachos ])er alium e; iscovum
cl qiioniain mclius csl occurrerc in teinpore quam fectsset ad sacros ordines promovere.
posl exilum vindicari &upplica:nus, rogamus, et
,
Jucosas el stpicndidas nobis apposuerunl epislo-
obseciamus in Doinino, ul quod uiiliter pro nobis Dominica,
jj |as fratres veslri die et in laetitia el iu
tnccepislis, virililer complcatis; el qiiod buno csl exsultationc cum ipsis sumpsimus eas. Sumpto cibo
iiiciioatHni principio, bono exilu poragatiir. et pcracia graliarum aclione, primo Deo, sccundo
361 «iHSTOLA CCXLVI. vobis ct fralribus vestris, micas, rorantes lacrymis
CiviuinTornacensium infensum sibi describil animum. et respersas amaritudine, nobis reliquias in exitii
Iitlcr pressuras aique augustias quas in mcmbris reservarunt. Didicimus abcis quosdam ex moiiachis
euis Ecclesia Dei sustiiiel, Tornacensis Ecclcsia la- nostris 363 ^^ vestris, in alieno episcopatu, el non a
boral. el gemit aillicla, pressa, omnisoiatio dcsli-
8uoepiscopusacrosordincssuscepisse,elduoseoruni,
luta, offendicnlum suis, spcclaculum aiienis. A die adliuc nobis in domo vcstra inanentibus , missas
Circumcisionis Dominicje suspendit in salicibus or- novas, sacriicgio proximas, in monasterio veslro
Kana sua, in civibus infructuosis canlica sua in
,
celcbrasse. Plangentcs et flentcs exiviinus, qtiod iii
iiivcleralis claudicaiuibus in semitis suis laincnta tam periculosuui incidimus laiiuciim, ul necesse sit
sua. Conlaininantur aliaria, profananlurc(£mclcri:i.
nobis aut amicuin pcrdcre aul Itonorcm. Si enim
ccclesiasiicis ci interdiclo imilctavit. Qni landom
sacrameniuin, uii rcx maiulavcrat, prxslituros.
rcsipiscentes proiiiisorunl se fcria quaria pioxiiua
515 STEPIIANI TORNACENSIS EPISCOPI 516
dissiimilnverimus, Iioiiore nostio spoliali siimus; EriSTOLA CCL.
si A
probcqiii vcl pcrscf|ni voliicrinnis facliim offcn-
, AD AnBATEM S. CESOVF.>\fi PARISIENSIS.
dcinus aiiiionin. Coinpclliinur aulciii, liccl iuviii, Eum imtiuil de iis quce sibi ail pacem habendam
ailerulnim facere, quia siniui iilriiin(jiic iion pos- agenda eranl,
^
suinns reiinerc; cl ne durum el aspcnim vidcalur Audilo quid inlcr fraircs noslros maliiiosc el flc-
id vobis, scire vos voliiinus, quia sacris caiionibus bililer aj;alur, anxialus esl super nie spirilus
ineus,
lerribiliieresl cxpressum, quod ordinalioa proprio in me lurbalum esl cor mcum. Doleo diebus uliiinis
episcopo iioii susccpla, irriia sil habcnda; nec ex- caiios meos cum moerore ad infcros dediici, el, jain
scqiii debel saccrloiaic niinisierium qni alinni prope sepullurain nicam
, , non (ani fnncbrc quam
quam proprimn episcopiim onliiiaiionis suae lia- liigiibre spectaculum celcbrari. Qiiis ciiim lactiiiae
buerii minisiruin. Videal discielio vcslra, qualiier
el jucunditalis locus eril, ubi visccra inca diris in-
sincdeformi cicalricc sanari possil haec plaga noslra. cisionilins 305 Iu:dunlur. fralrcs cl filii mei con-
lenlionibus ci rixis armanlur; unilas fraterna scin-
EPISTOLA CCXLIX.
dilur, pax anliqua solvicur cl fiigalur? Ecce rcvi-
ad atricbatensem EPiscoruu. viscunl cincres incendiorum , sub abbalibus 0. et
Queritur quod absque tua licentia monachls Sancti ^ ^;.^^^^ saevicnlium, cl in flaminas voraces misera
Amandi sacrox ordines contnlerit. bililer excrescunl, utomnia in nobis virtiilum ger-
.Miramur sanclam disciclioneni vesiiam ad niina eradicenl. Ergone peribunl laborcs mei, iribus
Iioc
poluisse indiici, ul luslris illuslres (31), Ecclesise uliics, boniinibiis ac-
inoiiadios noslros de Sanclo
Amandoniiper promoverii in sacros ordincs. nobis cepii, et (ulinam !) Deo grati. cacca ambilio, quo
non requisiiis, iRiioranlibus, inconsulti«. nec ei.iui fcsiinas! non insullando, compatiendo dico. su-
;
per ignorantiam juris aul pcrbia, qtianlum poles! o invidia quid insanis!
f.itli vos fccisse credimu», ,
cumarcana sacrorum canonum vobis paicanl, ct

el Charissimo tibi impulare polcs, qiii alienaruin ar-
monasterium Sancti Amandi iioslrum esse minime borum radices ferliles el amarasolcae nostrae insererc
duliilelis. Sed ncc veslia; consuetudinis liaclcnus

volaisti. Nunqnid poteril oleasler, inserius ok» con-
esse aiidiviiniis in alienam niessein falccm vosmil- ira natiiraiii facere fructus boiios? Qnid vobis el
transfiigis Carthusiae (32)? quid vobis ci incolift
lere, ei alterius
3g4 fraicrna jura vcl in modico
usnrpare. Nosiis ciiam quam lerribiliier sacri ca Aroasiit? Inter bacc accinge sicul vir non soluin
nones bunc detcsteniur excessum, d&mantibus eis '""''^<>s '"«s, sed omnes cogiialiones, afTecius et
qiiod oidiiiatio a n«n propriisepiscopisfacta, ^*^'"*; ''^'''"^ ^^ rorliludine, palicntia et virtule,
irriia-C
'
sit habenda, et exsequi non dcbel sacerdotale
qiiorii:nn
"" per Dci gratiam plures cruiit nobiscum
ini-
nislerium, qui aliuin quani piopriiim episcopum qiiam cum illis. Egoautem in proximo, Deo volente,
sux
ordinationisliabuerit minisiriim. omissis omnibiis negotiis meis, venlurus sum ad vos
Domine mcus,qiiid
feciinus vobis, aut in pro pace el aucloriiale vcslra conservanda, cl inier
quo niolesii fuiinus, ut lani»
liKsionis niala fratres et filios vcstros pro posse nostro concordia
a vobis reporienuis? Yideai sancta
prudenlia veslra, quoinodo sine dtforini ciLaliicc rcforiDanda.
sanari possit baec plaga iiostra. Necduin deforbuit 366 EPISTOLA CCLI.
injiiria quam a veslris abbatibus passi sumus, qni AD PAPAH.
:n dioecesi nostra, iii monasierio, siciil vobisscripio lieprehendii nimiam mnltiludinem decretulium , et
el verbo signiricaviitins, coiilra summuin ponlificem, professores qui eis abuiebaniur.
conira doininuni Remensem , conlra parviiaicm Impetrata veuia loquamur ad Duminum nostrum,
noslrani, superbe ct illicitc excommunicaiionis sen- ciijus mansuetudo noslrain suscilal audaciam, pru-
Jcntiam proferrc feceruiit : iinde, si beneplaciium deniia suslinel iinperiliam, patientia promitlit ini-
vcslinm essei, acrilcr a vobis et corrigi et corripi punitatein. Compellil hinc majorum auctoritas, inde
debucrant; ct ecccnondiimsanaloprimovuliiere, se- niorbus paulatini scrpens, cujus molesliae si non
cundo pugione percutimur, confodimur , vulnera- occurritur in primis, incurabilis est in extreiRis.
niur. Nec Iioc dicimus, Patcr, tanquam vclimus esse au(
<30) Odone scilicet el Alberto. Odo illc quondam canonicos regulares hnjiis domus ad ordinem Car-
prior S. Yicloris, priinus canoiiicurum regulariiiin ihubiensinm \ ilx perfectioris sludio convolasse, ut iii
S.GcnovefoeabbasefTectus est.Qiii cum sctiio fracius, Idus Martii his verbis t Obiit Pclrus canonicus hujus
:
ejus nioiiaslerii regimen diir.isissei, in ejns locum Ecclesiaeprofessus, posiea inonachusCartliusiensis.»

Albertus siiffeclus esl. Quac aiitcm conienlio inier Et IV Nonas Augusti i Obiit Irater Bernardus sa-
:
caiionicos S.Genovefae Odonis lempore exorta fueiil, cerdos canonicus noster professus, poslea Carihii-
non apparet, at sub Ail>erlo naii dissidii causa le- siensis monachus. • Qiiidam eiiam eo aniino ducti so
gitiir in Viia S. Guillelmi apud Suriiim dievi Aprilis, receperunt in monasierium Aroasiense, dicecesis
scilicet circa clectionem prioris ejnsdem monasierii. Alrebatensis, canonici orriinis, ubi siriclissima ser-
(31) Ex his verbis coiligilur Sle|)hanum iioslrum vabaturdisci|>Iiiia ; siquidem D. Beriianli consilio ab
pcr xvcirciler.-Aanosabhaiioe S. Genovefj^Parisicnsis usu cariiiuin et linearutn abstinebant, Forte iioruin
praeruisse, ab anno scilicel ii7G ad li'J2, aut 95. a monasierio S. GenuvefiC rccessus niurniuris el riiai
(52) Legilur in Necrolofjio S. Genuveru: noiuiullos occasionem subminisiravii.
,
517 EiMs roi..*:. - Pvus in. AN. 1192-1203, ;t8
niorum «ciisorcs, aiU (loclonim jtnlicos, aiH dociri- A vcslra cerlani reiligitlur ad formam, ne sermo di-
nariim disciissftres ; forlioros humeros snrcinn ista viniis altrilione viilgari vilcscat, iic in atigiilis di-
requiril. cl roliustos allilelanim , spiriliiiilinm ia- caliir: Eccc bic Cbrisliis, .iiit c-cce ilHc, iie sancltini
rcrios pugna ii;cc exspcctal. Id tanlum qnoH dolcl cauibus, el m.trgariix. porcis conculcandjc tra-
significiire volunius sanclsc palernitali ve.str.T, cui daiilur.
Dciis conlulil cl poleslalem rorripiendierrorcs, el F.PISTOLA CCLH.

scicniiam corrigendi. Lapsa suni apndMios in confu- AD PRâATUai QUeHUAM.
sioiiis oHicinam sacrartiiii sludia litieiarum, diiiii
Hogat ul a rrye obiincat dispensatiomm, ne cvriit
ci discipuli soiis noviialibus applaudunl, ei magislri cognlur adesie.
glori» polius in\igilanl quam doclrinae, novas re- Neccssariiis esi advocatus i'i caiisa, consolalor in
c«nlcsqiie suiniJiubsel cominentaria (irraaiitia siiper lacrymis, innanfragio porlus.inxgritiidiiicmcdicina.

llieologica passina conscriUunt, quibus audilores In bis vel liis siniilibusuDicum invcni rcfiigium,gi-a-
suos dem»Ic«anl, delineant, SC^^^f^cipiant, quasi tiam veslram.Paler, ut ncc minae detcrreanl, frau-
nondum sunicerint sanctorum opuscuJa patriim, des decipianl , nec x>muIaiores commovea;il , iii-c
'
quos eodcin spirilu sacram Scripluram lcgiuius delatores coiivincanl. Siipplicaloritim csl qiiud pr<»-
exposuisse, qno eam composuisse credimus apo- B pono,non parabola, vel problcina. Significavii ntibi
•lolos et proplietas. Ignota ei p«rcgrina conTivis quidam amicus meus depulatio doit.ini rr-gis,quod in
apponunl fercula, cum in nuptiis filii iegis,tauri cl proximo audilurus suiii verbum asperum, ct maii-
altiiia ejus sinl occisa parataque oinnia, nec resial datiiin accepiurus amaruin eundi ad curiam ; cujiis
venienlibiis ad nupiias, nisi quac apposila suitt vix ccria sunt pericula, incerta remedia, commi-
preiidere el prandere. Dispulatur pubiue conlra natio mortis,in animis spes nulla reditus, finis
sacras constitutiones de iticomprebensibili dcilatc, ambigiiiis; iii palalio iilo pugna sine victoria, labor
dc incarnatione Verbi verbosa caroci sanguis irre- sinc gratia,fruclus poena. Sox.igesintum elulira, puer
verenter Itigat. Individua Trinilas in iriviis secaiur ego veslrae sanctilalis , aniium explevi , <|ui nuinerus
j
el discerpilur, ul lol jam sint errores quot doclo- 369 ^' ^^ ngni consiieliidiiie inonachis inlcr-
res, tot scandala quol aiiditoria , lol blaspbcmi.x dicii pu^nam.el cx Cvaiigelio,post carnis illccebras
quoi plaiex. Rursus si vcntum luetit ad judicia vidiialein monet conlincnliam , ct cx jure civili
qiix jure canonico sunl traclanda, vei a vobis com- militibus emeriiis ad bonestam siilTicil niissionem.
missa, vel ab ortiinariis judicibiis cognoscenda, Fraclus corpore, laboi is impaliens, niorli proximus,
proferlur a vendiloribus inextricabilis silva decre- senecluiis incommoda senliens ct dcgustans,sanct»
taliuin, cpislol3riim,quasi subnomine saiiciaRrccor- ^ paicriiitati vestrae prcces ftindo, nt buic periculo
dationis Alexandri pap» ; el anliquiorcs sat ri cano- vestram, si pIacel,opponalis auctoriiaicm; el intcr-
nes abjiciunlur, respuuntiir, expiiuntur. Hoc invo- venlu veslro, qui sohis suITicere polesl, ciipiai:»
lucro prolalo iii metliuin ea quae in conciliis SS. PP. animam mcam de morte, oculos incos a lacryiuis,
salubriter insliluia sunl, iicc furinam conciliis, iicc pcdes mcos a lapsu.
iicgotiis imponunl praivalenlibus epislolis,
linein ,
EPiSTOLA «:cLm.
quas forsilan advocali, el cuiiduciicii sub nomiiic
AD QtjEUDAU OEClNLiU
Romanorumpoiilificuminapolbecis sive in cnbiculis
suis confingunl cl couscribunt» Novum volumen ex Roijut ul Petro nepoti tuo veniam concedal.
eis compactum,et iii scbulis solemniler legilur, ui Flagellum correctionis veslrae miserabili Peirr»
in foro vcnaliler cxponilur, .ipplaudenle coclu iiola- Mtco nuper imposiliim, movei mc vebenicnliiis, ct
fiorum, qiii in conscribcndis opusculis suspiclis, et moncl ul pro co preces dilectioni vestra! ftindioi,
l.iborein siium guudenl imminni, ei nierccdem angeri. qtiamvis ipse non minus in inoriim semiiis, qiiain
Vae duo praedicla sunt, ct ecce rcsiat lerlium vae. iii pedum vcstigiis c(£{iil claudicare. Parcilc, obsc"
Facullates quas liberales appellanl, amissa ribcnale cro, lantillo sanguiui meo, parcile reliq«iiis mcis
^
prislina, in taniain serviluiem devocanlur, ui co- faucis, et homint infirmo, ne inler vcrbcra vcsira
nialuli adolescentes eorum magisteria impudcnlcr absorbeatur a,pusillunimilate &pirilus cl pctitirix
usurpeiil, ct in catbedra senioriimscdcanl inibcrbos; tcmpestaie. Noliie conterere, si placet, in eo cala-
el qui iiondutn norunt esse di&cipiili, 368 laboranl mum qiiassatum, neclignum ftimigans exslingiicrc.
ui iiomincntur magislri. Omissis regiilis artiiim, Iii inluitu precuiii mearuiD beneficium absolutionis
abjeclisque libris aulbentitis , artificuiti muscas mcrealur accipere, qui moerel vinculum suspcn-
inaniuin verborum, et supbismalibus suis, lanqiiam sionis. Absit a bcnigna liberalilale vcstra, ui qiii
araiicjiruni lendiculis includiint. Clamat pliilosopliia sempcr et vobis confisus sum, iiiveniar bic coufii-
vesie« suas scindi, el disrunipi, nec consulitur ab sus. Quod si forle cum in aliqtio punire volucriiis,
anliqiio, nec antiquam consolatur. Il^pc omnia parcilo, obsecro, sacccllo (33) panpcris, in qiio cl
Paler,correclicnisapostolicx manum desidcranl, nt pccuiiia iiulla, ci penuria esi immensa.

iitferniitas docendi, discendi,dispuiandi, auclorilate
^)Agii in bac epistola de quodam consangui- rogalqtie ne in ctdpae pcBnain, cjus fructibiis, qui*
nco, qui bc-nc|iciuin ordinis S.Benedicti obliiiueral, Lus viiiim susicntabat, pnveiur.
;
;:i9 sTEiMi.vM TOUNACKNSis npiscort m

EliSlOLA A î ncconittgione pesti/trn ryteros penlai,
370 (.<:LIV. (•''^).
Precei fundil pro Kodem nefole $uo, interini poslulabil jiiJicciii orilinarium, conflabii
Qiii praesciilTjm ililisiv, ab?eiitis sP('|iiiis recorda- cxcubaiioiêii, paiiociiii.i requirel, et qiKc sccrclms
in ca|i(Uilo corrigi (iclmeraril, iii ronsisio io pnbli-
iiir. Ihijtis ifgiil.u tc (liscipiihiiii cs e crciJcns, aiili-
«jiiMs iiilcr ii')S aiiiicitias coiin<li> (c el relrucluie Cf propoiientui. Acrctidentur alii xd siniiles jiidi-
fnM|iicnliiis, el fieqneniiiis oLscivurc. Pcr lnijns cioruin {<tiepitiis, ct iinpiinit.is dclicli incniivuin
faiilcris iiisoliiliile pigniis, ob&ecro lc iii Doininn, pariet dclinqucndi. Conlraiia f>nnt hxc sa ris rano»
;ir.!ciilcs cl cHicaccs prcces rniiilas pio mi- imImis, ct conlraria capilulo L,-\'er.*incti>>is co:;cilii
dccaiio
seraliili <ogti ilo iiico, (|iiainvis iioii nioruin iiiiiins {'5), qtiod sic iiicipil : lieprehensibilia, coiilraria
<Iiiani iiiniiiiornin pciiiniaiu pa!i;il(ir. Ccrltts qtio- privilcgiis ordiiii noslro iitdnliis. Qwx si obseivata
niatn facilis libi siippiicaiKli pntitlilur adilus ; ei&i nou iiicrinl, dissolvciur rcligio, inibaliltir nrdu; ct
volueris iiisltre, fcJi.x erii exiius iiiipelrafidi ; |>er coiifubis omtiilms, qni snbessc ilebiieranl, incipicitt
lc niilii benelicini:) scMiia:n (|iicin pro inc sxpe pr.vc»sc ; et rautt.i in capiil, et capiit convritctiir
iieiievoliiin sitiii cxpr rius. Absolvaliir ope et opera in caudatn. Oranuis ct obse<rainus ii> Doniino',
liiu,. piicor, :> suspcii.siniiis vtiiculo, cui a&triclus 372 u^ t^"> pericnlosos revocetiit, inandainm et
tciiolur, el tlcbiliiaiis iiicoiintiuJo, ei viiiculo pnu- ^ auctoriiaiem suani resiiiiiatis prxdiciA abltali, viro
pcrialis, in graliarutn pleiiittuiine liebiior ero do' lempore bonx infmo-
religioso ct honeslo, ut sicut
inir.o 6eciti:o, i.\i\ iii rcliquiig earuin. rix abbatis R. secundum ordinem nosirum fieri
solebat, et adiiuc in Ccciesiis observatur, lice.it
KPISTOLA CCLV
prxlalo et cnlpas regnlariter corrigere, et oflicia-
Cenxei non rate auttieudos iitMiiosniale ttppellanle$,
ut corrtclioiiem pra-latorum regulariuw dclracli:rtt. les suos, qiiamlo nccesse essc viderit, ponere, |ier-
Foniia reguiarittni insiituitoninn, iniiJlis excoi(i- mulare, iiisiilnere, ainovere.
latn vigiliis, sicut dis* ipliiia est humilibiis, sio est EPISTOLA CCIAL
rcbcllibus coniraria ; cjtis iiilcgriiatem cer:is rini- AD RPIKCOPUM CaMCKACBNSCM.
bus iiiclnsam, contrndictionis et iiiobedientiu; filii, Coiisolalur eum (egritudine labor4>H'em,
nunc iiisidiaiicto circuinvolant, iiiinc ialenJo subri- Eo iiiiuitu, Patcr, rcspicimns incoinmodiini ve-
piunt, iiiMU- inftcicnilo corruiiipunt : prxlendiiiit struin, quo et amicus debeat aflici et proxiintis;
reiigioais 371 i^pccicni, virtutis ejus cxpertes; et iiec enini percgrioi sumus ab illo, qui non qum^rit
utjudicutn : uctoiiiatcni ciicunivenianl, verilatem qttx sua sunl, et cuin gcandaiizalis urilur, el c:tin
subvertcre noii verentur. $uspectuin est iiiud pn- q innrmantibiis iiifirmalur, qnia flere debemus cutn
ciilitiit, Paier, cujus ekleiiora liia sunt inelle, iiito« flcntibus. Iluniililcr iifHiclo conipatinuir,qnia vir.
riora viniint non supitinl, sed veneiiuni. litijiis tus in iiirirDiitale perflcitnr, «liliicr episcnpiiia
.'trtilicii ntinistros audivimus vos audivisse, et ad consolamur. 373 FiageHa Dei, beneficia sunt
cortiin siiggt-slioiiein scripsisse quxidain abbali S. percussioiies ejns, reroedia; caulerium eju<-, niedi-
Saiyri viro nligioso cl honesto, qux sub quadam ciiia. Prolielur in dolore patientin, loiânimitas in
fornta prohibitionis el prxcepti virgain corr picndi cruciain non diTicial, in gratiarum actione Tigilet
afrcruiii, noii lineam corrigenOi. Mamlaio vestro, ntiior caslus. Wxc sunt qnibus placari poteril, qoi
verbuin aspcrnnt, terribile canleriuin excoinmuni- percuiit ei sanat, occidit et viYificat, diligit et ca-
catioiiis addiitistis, ne aiiquisiii ecdesia S. Satyri stigat. Vobi^cum parlem calicis hnjus compatiemlo
post faciain professionein , vel post appellationem conibibiinus, nec expertes eritnus tribulalionis
ad mnji.reni audieniiain, violenler ejicialur, aut a^groli, qui espcrti sumus dilectionem sani. inle-
iiijiiste vcxctur quousque causn ejus canonicain ritii quae possumus impendimus, rogantes Dominuin
aiidientiani accipinl in prxsentia vestra, in quibus Jcsum, ut qiii socrum Petri liberavil a febribus,
tolius di^soliitioitis fanies, et dissensioiiis incen- jacenti fantulo suo ntanum porrigat satutarem, et
diuni cuiititiulur. Quoniam cum aiiquis in iila ve- D excoctuni tanquam aurom iti fornacc reddal anti-
iierabili haclcnus Ecclesia oflenderit, unde discipii- stitcm in ntinisterio suo, redtlal popiilo, reddat
nis rcgularibns suljncere debeat, slalim corre- clero. Praetcr bxc siistinete modicuni palicntix
ptionctncorreciioncinquedcclinaDS, ad appellationis mex, quia non niodice presbyter vester S. Bri>ii
oonvolabil dilTngiuin, se dicens injusie et violenier nie Ixsit ininierituiu, sagittavit ignarum, letigit
cjici. Certc «i culpa talis fueril pro qua ejiciendus iinprovisum. Sibilavit in auribus presbyteroruni
(34) Licituinsemper (uil in ordine canonico ex- paniur.

Ira monastcriiim ejiccre eos qni aut correctioiictn (35) Hic canon est 6, qui incipit : Irreprehensi-
subire dclrcctabant, aut correpti se in nielioreni bllis ; iii isto auieni canone bxc verba ieguntur :
iViigeni non tecipieliant, scd aliis scandalo ac per- « Nc inoitachi, sive quicunque religiosi, cuni pro
verso eraiit exemplo. Qiiod qiiidem eiiani iii ipâ aiiqiiu cxcessu fucriiit corrigendi, conlra regnla-
S. Augusiini Ucgiilit jubelnr liis verbis « Qi:od si : rein pralati sui et capiiuli discipliiiain Appell.ire
forle reciisavciil, eliamsi ipse non abcesserii, de pt:esuinanl, scd quud huiniliier eis fueril injtin-
\c>.iia societaie pnijii:ialur ; iioit ettiin el lioc (it cluin,etc. » Conciliuin vcro Laieraneti!>e, dc i|iio hic
crudeliler, sed inihcricordiler, ne coiitagione pesli- agitiir, coiigregaluin fuil ab Alexnndro III, anno
fcra pluritiios pcrdat. i Quae verba hic uiur- il7D.
•21 EIMSTOLyE. - PARS III. AN. 1192-1203. F-M
vcslroriim, audisse inlcr vos, ei nos, siniiiliales cl A 375 EPisroLA tcLix.

iiAtn vel ciirrerp, vcl laiere ; si odiornin caiisa esl Ab KPISCOPtM A TRCDA TE>9EM.
idonca, sequcliir salisfaclio proinpta paritcr el pa-
A(jit de suo ac civitatis ttaiu.
lain. Siii aiileii), piinialiir lingiia lcrlia, qii.e cl fra-
ircs volucril dividcre, ei iiiler amicos jnrgia semi- Quia de slatu nostro placuit vobis inquircrc, ni-
iinre. hil aliiid respondere possumus, nisi qnod slatus

civitaiis nostrx, casus forluitos exspectat, certsit
EPISTOLA CCLVII.
AD QUEMDaM PRiei,ATi;M ECCLESI.E r.OMA.N.€. cum incerlitudine, pcndet ex insidiis forluiiu>, ce-
Roynt eum ut imftediat ne qnidam clericns prccben- spiial in invio, palpilal in obscuro. Acciiiginiiir iii
dnm in sua Ecclesia oblineat. inuro, et vallo cingimur, siinilcs filiis Isracl qui,
Inlcr inilia proniolionis mcx, passns iinlignalio- post iransmigrationem muros civiialis dirutx reli-
neni etiram, immissiones per angelos niaios lan- cicnics, allera manu gladium, allera irullam rx~
ti liirbinis impelii dirigiii, Paler, iii milii ipsi (.xdio fnentarii (eneban(. In sudore vulius noslri iubora-
cssem, «micis calic^m Iristitise niiscerem, ininiiois nsus, lerram ejicientes fossorio, el cophino effe-
insiiliandi maleriam darein. Pacalo (andein placa- rentes. Hxc est solliciiudo nosira, duin eispccla-
loqtie 374 <l^"i>"0 P-^^P^ per Dei misericordi.im, B mus qui salvos nos liberet ab bosiibus. qui uos
posi niulios labores meos, vix rcspirare copperam, undique concludunt, ut ncc liberum inlroitum, nec
cutn ecce qiiidam inimicus meas, animam mcam libcrum habeamus egressum.
•|u.Treos, a sumn:o poiilirico lilleras iinpciravit, iil
eiiin in Ecciesia noslra rccipi:im, el ei praebend»:», EPISTOLA CCLX.

qii.indo vacaveril, assigncm. Lilteraie iiie, P.iler, a
AD nOBERTDM ABBATEM 6. VICTORIS rxllS.
poste isla, obsccro, el supplica(e doinino papa^ pro
iiie faniulo vesiro, clerico vestro, el si aiideani di- ^/i((>r epilapliium Mauritii epiteopi Ptiritientit, quod
iis (lugitantibut coinpOiveral.
cere amico vestro, ne addat iterum ainiciioiicm
ainiclo, et reliqiiias indignalionis su;e qu.is exslin- Dictum cst nobis qnoJ excilare vcliiis verecun-
lisse me credideram, rocain suscitct in ruinai*. diam nostram, ct rnbori nostro non parceiitcs,
Exaudile, si placcl, in liujus tenipestalis ariiculo, antiquo ine includere ludo. Onus importabiie nobis
cisi non preces meas, saltcm preces nrpoiis ve.mri, imponitis, cui non sufficcrel Yirgiiiana graviias, aut
cni ad voluntatem veslram in Ecclcsia no&tra prae- levitas Ovidiana, scilicet ut subscribamiis aliquid
bendam e( benevole proniisi, et bendicio donavi. sepnlcro mngni saccrdotis (36) Pairis noslri M. Pa-
lieiicvoius csl qiii promiliil, bcnelicu» qui largitur. G risrensis 376-377 episcnpi quod inluentibiis
,
Qund &i donantis hilaritas comiletur, iilrumqueto- memoriam ipsius reprxsentet. Si fecerimuseiJegen-
tiiin qui recipii, sese debet infundere iD gratiaruin tibusludibrioerimus et ridiculum. andienti. nelirum
|ileiiissiniani aclionem. senem ciamabunt, arguent cpiscopum Imprudcn-
EPISTOLA CCLVIII. tem, qui cum sacramentis debeal iniendere, versi-
AD DECANUU CURTnACENSEM. culis pueriiiter occupetur. Rursiis diflicile est Mau-
Coiiqueritur de quoUam qui suum mandalum tpreverat.
riiianas virtntes brevi claudi epigrammaie, brevi
Txdcl nos loiies fcribcre, cuin liucrutx noslra: epitaphio comprehendi. Ne tamen vobis apparea-
nec uliiiliitem vobis conferani, uec bonorcm. Ex- mus ingrati, compresso interim pudore paucos ele-
spcct^ns exs|>eclavi prebbyteruin de Lincellis, cl gos scribimns (37), ut ex eis uuos aut qnatiior, qui
iion iiitendil milii : aut negligit, aul contemnil. Si vobis magis placuerint, excerpatis. Rogamus ei
negligit, argiicndus est ; si conlcmnit, puniendus obsecramus in Domino, ut aucioris tacito nomine
est. Arguendus pcr incrcpalionem, puniendus per reciieatur :
siispen&iunem. Utrumque tibi pr?ecipimiis, nisi et

Excitut mitero laergmarum vallii in orbe
lu cuin eo de ncgligcntia velis argui, aul de inobc- Ponitur alema vivut in urbe lapis (58).
^
dienlia condcinnari. Doctor el antittes, cathedra eondignut utraque (39),
(56) Id est episcopi Parisiensis Mauriiii. Vocan- Clamal Paritiut non habnitte parem.
tur euini episcopi majores sacerdotes qui praesiinl Virginei meruit qiue teriia pravtnit idut,
aiiis, ipsisque munus consccrationis iniperiiuniur, Splendorem tepelit nuie tepulta diei.
suniqiie dignitate et poiesiate majores aliis piesby-
(38) Hoc titnlo afflcit Mauriiium episcopum, si>
teris. Ubiit auiem Maiiriiius anno 1196, iii Idus «luidein prxsules exeinplo Chrisli sunt lapides vivi
Sepieinbris, quo anno videiur scripta hêc epistola. el angiilares. facientes uiraque nnuin. Alludii etiaia
Sepeliiiir aulem iii cliori ecclesioe S. Victoris me- ad quod habeiur
id in Hyinno dcdicaiionis Eccle-
diluliio, ubi legilur boc epiijphium, sed recentioris siae,Urbt Jerusalem iieata, qu« construitur in coclis
n(»l;e lieverendus Paler Hauriiius Pnritiemis eyji-
:
vivis ex lapidibus.
tcopus, qni primus baiilicam B. Mariae inclioavit.
(39) Episcopali scilicet Parisiensi, et scholari, in
(57; Versiis elegiaeos luinuio inscribendos, sed qua doctor exiinius publice iheologiam docebat. dd
Iniiliiin quatuor ex bis fueriint apposili, ul antiqiia
quo ai( fhronicon nionachi Allissiodorensis « Fio- :
S. Victons inoiiuinenia lestaniur in hunc modum : ruil Mauritius episcopus, qui ob industriani el litte-
Doctor et antittes, calhedra condignut utraque, rariim eximiam el disertitudinem linguae pr»rci-
A prima nieruil continuare duas. puam, de inliino inagn;« paiipertatis, ad poiitificalis
Siina fiies, doclrina (requens, ileemosyna jugit, eveclus esi apiceni digniialis. >
Patrol CCXI. 17
» »
5S3 STKIMU.M TOKNACCNSfS mSCOPI Bi4
X f)rtma nieruU condininre ditas (40). A :il)jiciet, inquniii, vcl a qiieror qncreir.ein, vel a mu».
Siiua fidet (41), docliina fiequeiu, eleeniosijufi ju- icorma'renieni, (|ucm extulitet prxiulit»nec aqiisero
[,jii {H),
quaercntem, ncc a inereor niercniem. Rcqiiis fc» csl
Oamol Variiius uou liabnisse pniein.
ildgnificum tliucluru doinus (15), el fnhiirn lem- noii parabola qunm proponn, cui el compassinneni
\l'li 'M), debcat beiievolusaninius, ei coii.<;olationeui benefiia
Munificum perliibent, advena, pnuper, inopt.
manus. Esl apiid nos preliosa margarit.i, qiix coiw
llorrea pnupcribus, el scriniu seinper aperla.
Exp isiiii, nijserij semper nperia manus. ciilcalur nb lioniinibus, honoralur ab angelis, digna
Ponii/iain tanli ineriti, sermmque fidiiem, lliesnuro rcgio, digna palalio, digiia coeto. I\eginiiin
Serva Maurilium, virgo ilaria, luum. apud Cisoniuni quasi ergastulo clau*
dico (45), qii.ie
dilur, panpcrtale premiliir, exsilio rclegalur. Plao*

378 EPISTOLA CCLXI.
ginius rortiinani personx, Deo rclinqniiniis causat»
kV imCONeM CANOMCLM S. CC.NOVEFye PARISIKN<ÎS.
foriuiiic el exilum causx. Quis eniin sit lain fcrrei
Conalur levare mixrorem a morte nepolis conce-
pluni. cordis, tapidei pectoris. qucin iion inoveat in laiiiM
adversilatc puella illiisiris reguin natalibus, Inî'
Seaex f>eni, iniirmus «Jchili, rcniotiis ahsenli,
gnis inoribus, scrmonihus voreciind.i; ciiin Ainbro-
AOnsiilo, suailco, snggero ul, sicul liubucras consi*
B siana virgine, pulchra facio, sed pulchrior nde;
litini iii prosperis, iiabeas sotaliuiii iu adversis.
annis qiiidcm Juvcncula , sed animo caiia, pcno
Oltiluni iiepoluli lui ne piangas, qui raplus esl iie
dixcrim Sara maturior, Rcbccra sopicntior, Ra»
malitia mutarel iiitelleclum ejus, qiieni creilimus
(hcte gratior, Anna (ievolior, Suznnna caslior. .Ab
ininiaculalum corpore, sic el immaculaiuin ineiite,
his qui do forniis mulicruiii botcnl diîpiitaie, nec dc^
iiori tam a le recessisse, quani te ad DominiMii [»rx>'
forniior Helena, ncc rolixcna ahjcclior juilicatur.
ressisse. Lacrymx qiix siipcr mortuos fiinihiiitnr
QuoluliaiMim sludiuiu ejus orare, ant iegcrc» aut
inaiicssuni, eiqu;c oiricitinl flenti, ei noii proficiunl
opcri inaiiuuinoptiram dare. Atcini nesril, lesseram
pio qiio netiir. Vellvm le mecuiii csse, el ita ine
lecuiii, ui couinuinia nubis esseiit tani prospera

ignorat, ipsasoralioiicsa 380'384 mane usqui- a«l
sexiani proleiis:)s cuin lacrymis cl gemiliiius elTiiif
quxiu adversa et ulrique solalio esscl sencclns si'
dil, noii laiii pro se quain pro doniino rcge. In ora-
Diilis, allerul.'-! delecl&biiis et neutri aileriiis ono-
torio nunqii.iiii sedet, aul corpore scmpttr erccin,
rosa. Uliiiam qiiaiido(|iie videamus nos inviceni, ut
aul flcxis genibiis sciiipcr acclivis et proiia. Credi-
invide.imus nutli, el invideai nullus noliis.
nius, qnia si talcm cognoscerel Assiiertis noster,
379 EPISTOLA CCLXII. gratam haberct Esltier snain. et cxtcnsa virga bc*
AD GCILLEI.UUM AltCniEPISCOPUM REMEMsEM. iievolentio;, virga dilectionis, virga rcgni sui, rcvo-
Seribit pro lngelburge regina, in cujus graliam ejut caret eam in aniplexns regios, cnmniutaiis divur-
implorat opem et ttuxiUum. lium consorlio, raiicorem mansueludinc iniliguns,
Assumpta pauiisper audacia loquar ad «lominuin exlerniinans odium vcritale, quia crediinus quod
meum, nec lenuitaie prsesumens, nec pusilianimiiale aul verbo aut voliintaie diceret ei : Specie lua el
diQdeiis. Notiabjiciet me plastes liitum suum, vascu- pulcliritudine tua, inlende, prospere procede, et rt-
lumsuum, ligiilu$,artifex opus nianuum &uarurn;:ion gna {Psal. XLv);et illud amatoiium Saloniouis :
(40) His verbis iniuiit Maurilium primum llieolo- basiiicam B. Mariac, licet eam forle non inchoav*!-
giaiii fuisseprofcssnm piiblice Parisiis, quod munus rii nec perfecerit. Quod testatiini reliquit monacbut
autisies crealns non «iedigi alus csi etiam obire. idem .Ailissiodorensis bis verbis i Hic iiiler pr;e- :
(41) De ejiis fide praeclarum referlur exemplum claraopera siia ecclesiani, ciiiprxeral,a fiiiulamciilis
a lligordo, qui de illo bxc scribit : t Quia resurrc- exslruxil, duosqiie poiiies l.Tpideos, ailerum $»ptr
ctionem corpomm, de qiia inuiios periios lempore Sequanam, allenim siiper Malronam.
suo li.Tsilanlcs auilierai, (irmissime credubat, cu- (45) Scilicel iseinburgem vcl lngeiburgem ^»
pieiis illos ab increduliiaie siia etiaiu inoiiens revo- Dania, quani rex Philippiis, aniini leviiaie, aul ali-
c:ii'e, roliilum scribi mandavii hujiisinodi sciipiuni
scripiuni qua cognaliime duclus, velut noiiiiuliis placel, in-
conliiieiilem : Credo quod liedemptor meu syivii.el ^ caiilatioiiibus iascinaius, rpudiaveral, ui .M:iriain
tn noviiiimo die de terra surreciurus sum, et in carne ducis Turingite filiam accipeiel. i)e hoc divorlii)
mea videbo Deum Salvatorem meum, quem visurus li:ec lialieiiliir in Memoriali hisloriarum Jo. a S. Vi*
tain ego ipse, et non «liut, et oculi mei conspectnri ttore siib anruin 1198 < Eodom anuo rex Piiilippus
:
tum, reposita est hcee spesmeain 5inumeo{Job xix). cuin nollet sororeiu regis Dacoriim accipcre uxoreni
litiuc lolultim iii exlreniis ageiis, super pectus suuin
suam, adiitoiiitus a papa per cardiiiulcs, Petrus Ca-
exiensuin a fidelibus suis el familiaribus poiii inx- puaiius eum excomittunicavit, cunsilio prius apud
cepil, ut oiniies viri tiiterati ad ejus sepuiluraui in DiViunem convocato, ei quia aliam inductam tene-
dic oliilas sui conveiiienies, el hanc sacram Scri- bal, nec defereiis appeltalioni regis, regniirn Fr.»n-
pliiraui iegenlcs, firmissime communem oinniiiin c\ji interdicliim est, ct hoc in festo S. Wicolai ; se«l
corporiim resiirrectionoi» crederenl , el deinceps scnteiilia noii fuil proniuigaia usqiie post Nalale.
tiuilaiemis dubilarenl. El Phiiippus misil iiuntios ad pîpam, et re*
liiiic
(•42) de fllo Uigordus : i Quidqiiid
IIjcc in re cessii. Ci.iiii rex iniijigsei ad p.ipam, iicni n iiiisit
m.iiK habuit, paiiperibiis erog.ivit. >
ipi iii Fraiiciaiii Octavianum Ostiensein episcopttin, et
(43) Ipse enim Salomonis iusiar doinum Oei ac do Joaiiiieur Velilreusem, per qiios rex 4^hitippiis Ma'
iniiiii suain, palntiuin scilicet episcopale quod etiain riam aiijecit snperinduclain, et primam uxoreni re-
siiperesi, conslrujil, salt&ni ujus capellam el iul.nu cepil siipciTicie lenus , iion rciidens debiiuni, sed
[>crum>)I.iin ac spaliusain. poblea ileruni diiiiisit. » Dipiuiua li>noceiilii lil pro
(11) Coiifciruikil quoque eleganiem el insigue:!i iitierdiclo regni, de quo tii« :)gilur, exi>ui iiitei
,
y
i^'
'
- PARS 525
X,<ii EPISTOLyE. 111. AN. Ii9i-1405.
bl
^ll^
litetrltrt, revtrlert, Sunantuis,teiertereui iutueamur A w\Uo vobis de panro iJiesauro parva imiimscnh.
morum eiegasvn.mi. iioii qiiasi merlioria gratise vestrx, scd quasi roiii-
ie{Caut. Ti), propier honcslam
T«lis ac lania regom marJyrumquc beata proge- nioniloria fortunae mcJB (49).
uks (46), germen nobile, semco sanclum, rcculas 386 EPISTOLA CCLXIV.
tii««, vesies scilicel modicas, cl vasa paucuia cogi- AD DOMINUSI SOrREDOM S. ROMASA: ECCLKSI/e
Uir prcB inopia viclus cxponcre, tJislrahcre, sublia-
caro:nalem.
•lare. Aiimoniam peiit, eleemosynain posiuiat, ma- Qiioniam suffragio juslse poenitenilje juvari dcsl-
niNH porrigit nl accipial> ct snpplical ponigeiili. dero, procidetis ad pedes vcslros, paraius finm
Fleatem »3cpe vidi, el ego flens cum ipsa. ei pro VAvn vobis qiiam ncpoti vesiro servire, siibesse,
tpu coH»rejn«it cor meuin e4 expavit, Connnoiuii, obedire. Indnlgete niihi , obsecro, juvale pusiiiani-
quantuni polui, ut jactarel cogilatum suuui in Do- .Miein, el auxilii consiliique roanum porrigit^, qnia
mino, quod et ipsa facere non destilil ; respondebal rcmpiis miserendi ejiis, quia vcnil lempus. Absor-
singula Amici mei ct proxlroi mei recesscrunt beat iiiilignationoin clemenlia veslra , liberaiitai
l»er :
a nie ; uiiicum refugium meum, dominus lueus Re- raticorem compriinat, renovet amicitiam graiia,
mensis arcliiepiscopus, qui me ab inltio adversiiaiis non merittim.

inex liberaliler fovit, aluit, nutrivit. Moveant vos, B EnSTOLA CCLXIV {bis).
Pater, lani nobiiiset praecipuae puetlsc, avis et ata- AD lOANNEM riLIUU CANCELLaRII ALIiC ORBIS.
vis regibus ediia lacrymosa suspirin, flcbiles ge- Vcteres amicilix nec conleniptu aiijiri delient,
mitiis cl qui lol ct taniis pauperibus erogaiis «le- ncc fasiidio premi, nec oblivione deicri; angeri
ema«iynain , inendicanti posl lantira gioriaio voliint, non ininui ; convalescere, non perire. Ha-
,
regiii» pieialis vosira; viscera nojiclaudaiis. Exccs- ruin coiniiiercio sic aliqiiaiido juncll sumus , ot
episiola modum, sed increpabat brevilaiein alier ailcri veiiel ei in adversis compali, el in pro-
sit
iiiaieria, ct pielas accendebat siylum. Vaietc.

speris congûdere. Hac fiducia monitus et moius,
EPISTOLA obsecro te per illam aniiquam muiua} societatis ei
385 CCLXIII.
AB CUMDEM (47) 1!« PERSO.NA EJUSDEll REGIN.X. dileclionis copulam, u( doininu Patri tno sacrx urbin
ttogat ne patialur »ui matrimonii disioluiionem, el cancellark), viro qiiein diligimus itn Ciiristo, preces
iiOH cogalur ad alias convolire mtpliat, et in instanies pro mc porrigas, qualenus iiegotlum quod
alienas mnnus devenire.
ei per liiteras signiGcavi ct benevole suscipiat, et
,
Iii latioiie et excessu cab uli bencnciorum veslro-

beneOce pertraciet. Consiiio suo liberet me ab ho-
rum. Patcr, aiiinia mea quaiituni ad condignas ,„|„g jîqy^, ^^ ^^^^^^^ q„i ^„^^ ^^.^^-^^ ^^-^ „,^
graiiurum aciioiies, el non sumclt aireciu et doficit «'
p,.osequens ei infestans, 387 sangninera metirc
iwtellectn. Vere Doiniiius respcxil humti<taiem an- sitit, et pacem lurbare non desistit.
rillx suae, qui per grutiam suain vobis iiispiravit,
EPISTOLA CCLXV.
ut juvetis pusiHaiiiiuem, rcfovealis flebilem, con-
AD QOEMOAH PRjCLATUM neCOLAREM.
sulatis exsuli, s>>li siiis solalio, ne tantae calamita-
Uonet ut culyas in decursu tu(e visiialionis depre-
lis impctus, in me famula vesira, calaiiium qiias- hensas diligenler examinei et corrigat.
saiuni conierat et lignuin fuinigans perexsiinguat. fiuiii pasioris inieresl curam gregis sibi a Deo
BeneRcia vestra superabundani ei nierita supplicis cominissara lanto mentis affeclu suscipere, ut reli-
cxcedunt el vota, cum alium qui vobis retribuat giose viventes, non solum possiLin suo stalu con-
iion exspectetis, nisi Oruin; el alii, qui vobis dis- servare , verura etiam exemplo sux conversationis
suadcat, facilem non prxbeatis auditnm. Non pcr- et fainx ad sumnium apicem religionis promovere.
miliat, quxso, Doininus meus in hoc misericordiae Hiiic est quod iniror, nec .salis adniirari sufficio
sux cursu, inter alienas manus (48) roe devenire, qii:e nccessitatis occasio, quae vos festinalio, gradu
iie si forte, quod absit ! acciderel, forel mihi riiina. tam citato per partcs nostras compiilit transire, nec
oon casus; praecipititiin, non dcsccnsus. Interiin
p ^d domus nostrae hospilalitatcm decliuare, ui prx-
ûs Datum Lateraiii, pontilicatus anno

Regetta. t
tei ex seric genealogica regiim Dauix.
111.» Incipit Quaiito charissimuin (a). >
: <
Eo riiie videliir scripla. iil grales rependat
(47)
lnfeiix illa regiiia sic «iiinissa, ad iStephanum no- e.iilem regina archiepiscopo nemensi de auxiliii,
Struin coniugit, qui ei apud Cisoniuni niunasterium quod sibi in extremis angiistiis posil»; pnesliteral,
canonicoruni regulurium sux diuecesis Tornacensis sicul eum pcr epistolain superius scriptain rngave'»
paravit hospitiuin , ubi a sxcuii curis et pompis rat. iii qiia apparei ipsani eiiam aliuieiilis nd vitaiR
curiae seinoia, Deo et orationi vacabat. Piaui ejus su.otenlanilam necessariis caruisse.
vitani, iiiopia taineii ei xrumnis aiOictam, apud
(48) Videlucab ipso expeiere, ul non siiiat n<a-
Cuillelmum Remensem archiepiscopum ipsius regis trimonium suum cum rcgc inilum irriiuin declarari,
avuiiculum , disertc hic exponit aucior nosler, ne ad secundas e; alienas niiptijs coovoiaie coga-
opeiuque ejus posiulat , ac si fas est diceie, siipem tur. qiiod tuta fieri posse coiiscieulia (iifliduDs, ut
eiiteniticat pro regiua iuope, cl in exlremis rcducia grave nialuin roriiiiiiabal.
angusiiis.
(49) Muiiera ilia cxigna qux miitebal, et regi.e
(46) Erat enim hiia Vadelmari Oanix regis, niii miinificenii.e nuii congrua, lenueni ac humilem ejr.s
Catiuti, nepoiis S. Canuti rcgis et niariyns, ciijus sorleiii argiiel>aiil.
fentuin recolilur in Ecclesia die 19 Jaiiuurii, ut pa-
(o) Yide Opp. InDocentii III edilionis noslrae l. I. Y.Dir. Patk

527 STEPHAM TOUxN .\CENSIS EriSCOPl m
sci)ii:i vnslra rxliilaiAti , roiisitio rolioraii , auxilio A diixeral in viam perfcctam, quem diBciptinls enufie*
stinulii, qiioil iniiiiis ordinaie geslum ('iiissel corri- rai ccclcsiastitis, assuinpsil sibi suiriciens degremio
Roreniiis, cl (piorl iiiinus deccnlcr ornnlum, ad proprio, el capili siio superponens, dc filio fecil
.gradiim pcrfeclionis perduccrcmns. Igiiiir paicrni- Palrem, non ignolum moHbus, non alieniini provicio
i.Uein vcsiran) iiiipiorainus, ul onns qiiod ielo jiis- cia, iion (icgcncrcm natalibus (51), et jnsJas exsper-
tiii;e el iiistinclii diviiii amoris siisccpislis , meliori tuii) sollicitudincs.cl injustxdissolntioiiisexsperiem.
line coiicliidalis, ul congregnliones fralrmn noslri Rovcra non inililavit alienis stipendiis, dignus ut iii
ordinis visilanles, culpas diiigeiui scrulinio cxami- Ecrli-sia iila prxesse debeat, in qu.i constieverai ei
iieiis, examinalas corrigalis, corrccias iinnintelis, prodcsse. Gaudeat ei elcclus ipsc, cui congaudea»
til qiiolqtiol vesiroe discrelioni commissi siiiil, anie niiis el tios, et gaudinm nostruin ncmo loilat a no-
iribun:il judicis immulatos iiivci>ialis. bis, vcl invidia nturmiirans, vel roalitia persequens»
vcl deiraciiono mordeiis. Aniicxum cst oiiiis iioiiori
388 EPISTOLA CCLXVI.
AD AMICUM SUUM. sicut grave laboribus, sic et gravidiim sacramcnlis»
ilouct ut Cttveat ne dcmnum aliqnod a nepotibus luit Inlelligal doiuinas e( amicus noster quod dicimus :
patiainr. Dabit enim ei Dominut in omnibus intelleclum (//
Novcrii vcsirac diieciionis discreiio, me pro pace " Tim. II). ComiTicndabileni protcstamur episcopunt
palriic cl slabililale nostrx Ecciesiae, inodis om- lemporibiis nostris, qui et ab illicito contactu s.esft
nibiis, qiiibns polui, laborassc, ncc in bono pacis servaverit aliennm. Augcat vobis Deus gratbin
firmiicr adhnc restitui polnisse ; siquidem nepotes suam, et altollat virlnlibus qucm extulit digiiitale.
iitclin anxilio domini II. flduciam co'icipienies, el Interim, Pater opiime, bcatum deccssorcm vestrum
idco siiperbo oculo incedciites. el odio insanabili me sanctiim Evurtiiim, et ipsius Ecclesiam, fdix suc-
perseqiienles, lcrram ineam devastare conjuralione cessor, honorate, diligite ei colite; freqnetiier
peiTida conjuraveninl; et quia inviJorum reIa(ioi:c cogiiantcs qnia unde assumpitis eslis ad cathe-
ol siisurroiic detralientium tidelilali veslrse innu- dram (5^), illic absumendus eritis in sepiilcro (53).
inerain peciiniam apud vos mc rcposuisse aulumant, Munusculiiin vobis miltinius de retrotts partilius
limeo nc primum belli congressum, quod Dominus nobis missum, baculum pastoralem cypressinutn (54),
avcrlal! senlialis. Quaproplcr dileciioni veslrxsup- oOQcio veslro el qualiiate mysierii congruum, et
plico, qualenus omuia veslra supclleclilia, quibtis quantilate ministerii condignum.
ad praesens non indigetis, iii secreliori loco repona-
tis, ne, si forle vencrit liosiium incursus, in paii-

390 EPISTOLA CCLXVlir. I
C AD QUEMDAM ABBATEM.
corum amissioii; consolalionem recipialis.
Arguil ip$um quod equum miiius eleganlem miseril»
EPISTOLA CCLXVU. Peiieral a vobis dominus Reinensis equum, et voa
ad electcu avrelu>ensem (tO).
ei misisiis nsellum, uiide non lam de muiiere qunm
Congratvlalurde ejui tleclioue.
de muneris auclorc cogimur admirari. Cnnsidcrare
Sonuii in auribus noslris jucundus sermo, et om- debueratis non qualem vos nr.itterelis, sed qualcR»
ni acceplione (lignus; vcrbum breve magnam iiobii! dominum Ucmensem deceret accipere. Vobis ergo
infudil Ixlili&m. Decanus oleclui est In episcopum. euin retromiitimus , vos et equuin vesirum xqui
Dnodccim syllaba: sunt , apostolico claudunlur nu- preiio xsiimantcs.
nicro 389 ( sacerdotcu) noslrum compuiandiim EPISTOLA CCLXIX.
8igniric:ini inier aposiolicos »acerdoles. Gaudeal AD LAHfil.NUM MORINENsEM EPISCOPUM.
Aurei. Ecclesia, qtiam personarum penuria noa Agit de tramlalicn» abbatis de Sunebecca (55), i»
Coegit, ui ab aliis Ecclcsiis emendicaiu.ii inutuaret abbatiam S. barlholomai Ue Ekout.
aiiu.siiicm. Quem nuiriveral a pucro, qucm pro- Compendiose nobis apud Compenditim ri^spoit-
UenuniialMS cst llngo episcopns anno tllW,

(.Ô) D tlcin vocat enm alibi Lamb. de Brugis. Nec erit ai»9
re bic referrc episiolam ahbaiis de Suiieliecca aJ
qiu) grainlaioriain liaiic ipsi misil epistoiain Ste-
pliatnts Tornacettsis. priorem quemdain Uospitalium in Polonia, iu Ii.tc
<51) Fuii enim iiepos Manassis de Garlanda ex
verba ;
( Domino B. hospitalis Hierosolymitani in Polo-
tllustti Gailandornm lamilia piogenilus.
(5i) Lpiscopi Aorclianensos elecii, anleqnain ur^ nia aique Pomeraiiia {Oei providentia procnratoii,
|>eui iiigrederciilor, pio adipiscenda ccclcsi* sn^
Jo. dielus abbas de Sonebecca cl ejus pusillus giex,
possesbione aUibanl eeclesiain S. Evurlii olim exlra salutem cforaiiones iii Christo.
< Liileri* vesiris.ex quibus hospilalis vestrae vigo-
niuros sitam, a qua soleinni pompa ad basilic;ini
S. Crucis deduicbaiimr, quod uuiic cliani obaerva-
rem et honoris proreettim aceipimus, pleiiiB gralu-
laiioiiis repleii sunuis alTcclu : uiuJe licet in ecilesi*
tur.
iiostia.' riiiiia relevanda, quoc casu flebili iiilogrilalis
(53) Elegcral, ul cx his colligilur, sopiilltirain in
siue disf cndifni grave aceepil, plunum expeiisari;ni
capiiulo b. Lviirtii jiixia luinuluni avuiiculi sui Ma-
poeiias exsoiviinus, peliiioiicni taiiien veslram iioii
iiassis, qui in niediltillio ejus jacel.
quem sibi
eumdem iniscrat abbas vciiii adniiiterc per 'laliein Alaiarigum specialiler
54) Forie
Silv;c-.Majoris. a voliis desigiialum, de Bracliio S. Cicsarii diligCii-
ti.iii) vcbiram eei tilicainus. Sciaiis igitiir
qiiia bra-
lîi) llxc abbatia siia est prope Ypras, ad cujus
ipsuii) aigenleo bracliio ililigeiiier impartum,
dioetesini niiiic speclat. Lambinus liic Morinensi.s cliiiiiii
cl dceciiier apud nos habelur oruatuiii luieriiu

epistopus cral oriuaUus ex civitate Brogcnsi, smui-
:
V3'
5-2 EPISTOLiE. — PAP.S Ul. AN. 11^2 lliio.
dislis, s:i|)er translationc al^balis ile SdiicLrcca, u( x licc beul;£ Virgiiii a docesôribus ve^lris iiiJiilt:i et
roverlaiiir iii dumuiii siiain iiiiitc exivit : seJ iii concessa, el a lantis auctoriLus v:ill:ita el miiiiii.i
dis|)cii(]iiini noslri laboris, sicul audivitiuis, dicilis firmiler observari facialis, ne prsuvaleal liomo ad-
vos l.iijiis proiiiissi :ncmoriam non lciberc. Ahsil ut versus divinam et aposluiicuni scdcni, iicc per in-
lam 391 capacem lcnaccniquc nicnioriam veslrain solentiam adversus tilios veslros gaudeal iniir.icns.
paucorum dicriim dccursus obrucrii, ciii nondum Tres speciales filias vcslras circa el propc Paiis.
scnei lus invida paril obtivioiiem, ncc iguoraiili.i stu- 393 urbera sacro Tiinilalis ituinero conncxas,
pida iiegligeiiliam paral. Roganius doniinnm, sup- scilicet ecclesiaiu S. Dionysii, S. Germani, Sanci?)
piicamus amico, cnnsulimus parcm, ul in pr:(>sente Genovefx, super quas iuvocatur speciaiiler noineii
iiegoiio nobis coiisulat, el rogaius erogei, ci siip- vesinim, dolenles vidonl el invident adversarii no-
plicaiitis defecuim suppleai, viccin a nobis rcccptu- stri, et tripiicem fuuicutuin fraiertiae cbariialis no-
nis lioii solum in consimili casu, sed etiam In bis, fiirx oon facile ruiupi po&se scientcs, conantur ini-
hi fieri potcst, qux pendeni ei insidiis fortnnx, sus- niinuere, ijedere, conculcare, iiicruslare. SnscipiU",
cipiat lienigne preccs nostr;is. Auenditenecessil:ilcm Paier, filium veslruni , cl exaudile prcccs ojiis;
pauperis Ecclesi^x S. Bartliolomxi (56), jiixia qnain suscipile el .fovele viscera itostra, in co qni de vobiii
utaterna suxisii ubera, paterna sumpsisli fonienla, B ex pristina socielaie scbolari et nolilia specialiu-r
fraterna suscepisti solaiia, et sine dilalionc prx confidit, iie, si furle, quoil absit! alitpiam a vobis
lUcio viro pi-xcipiaiis, ut ciecttouera de se facuim passus fuci-il i-epulsam, dicalur ab invidis cuiu
fiuscipiat, el quasi in vcnlrem niairis sux iteraio cacbinno ct risu Kcce quonodo aniubnt eum [Joau,
:
introiens, cogaiur ex ea renasci, et oflkium patris \\). Justuin est quud postulat, lanqu:K:i ipii pro pa-
cxbibeat, qitx sibi bcnelicium matris cxbibuii ei ttia pugnat, pro lilierlalc deceriat.
fviucntum. Valcle. 394 EPiSTOLA CCLXXI.

392 EPISTOLA CCLXX.
AD OUeUOAhi PR.INCIPEU.1
AD INNOCENTIOU SliUMtU PONTiFiCEM.
Atf eu petit ul non faclle fidem udhibeal de se itnii,lra
licgal ut luealur ptitiUgia eccleuae S. Cenovefa:. referenlibus.
Ecclesia B. Genovefae Parisiensis Epeciaiis filia Chaiitas, qna nobilitalem veslram ab iiiitio di-
vestra (57), BB. Dionysii et Germani soror gcrinaita, lexi, nuLIalenus in me fiigescil, scd subsequcnlibus
coiitriii cordis et bumiliati spirilus sacrilicium vo- et pr:ccedenlibus in nie beneficiis vestris, magis ac
bls oOert, el iacrymae ejus maxillis cjus. Gontra ii- magisinardcscil uiideexcellenliatn vestram rogando
:
bertaieHi et dignitatcni ipsins, quam a saiicta Ro- munco, el nionendo rogo ut, si quid sinislrnni nte
P
niaua Ecclesia malre sua priscis (enr.poribus obli- advorsuin vos vel vcstros fecisse vcl dixissc sng-
fluit, tiQvus Pa riê nsis ep istopiis (58) nova pra;- geslum fueril, nnllaicnus crcdalis; nec quidquaii)
(Cnial aiguincnta conflare, quxstiones scrupulosas quoil, ira diclanic, servienies veslri posiulent, ad
iniexeie, in capite et iii meuibris sub specie pra;- prfsens stntualis. Cuui anicm, Deo poslnianlc, ad
laiionis jurisdiclionem, quam ncc oporiel, iiec liccl, uos venerilis, tuiic omnia plcnius addiscetis, quia
utcrpare. Piopter b£c et alia gravamina niuiia, secunduin audila sanius consilium capieiis. Valcat
qii£ sustinerc ncc potest, ncc debet, devolus lilius vesira cclsiludo, et non desistat a bono proposito.
vester ejusdem Ccclesix abb:is accedit et procidit Valeat ct vival per ionga teinpora virlus ct gloria
ad pedes vesiros, ut privilegia sancix scdis aposio- veslra.
quia varius esi bnjus viix eveittus, posset quidcni eoque devenit, ut parochiani de Motile feritel inier-
prxdi) lus fiaier in via, quud absil! rapi de niedio. diclo : corani
exindc, gravi niota conlroversia
Si aliqiia iiobis mnnificciitia vestra suinino pontitice Innocentio lli, ipse Joanoes abba$
niiliere decre-
vctil, quid, quanttim, et nd quid, ca delcgat.s lilic- S. Genovef* Romam piofuclus esi, ul jns" suiini
ris intiis biillalis opiainus iiobis significari, quale- (ucrelur coram ipso papa, cnjus coiKliscipnlus qitun-
nns nobis fralribus ei nniicis vestris liberaliias ve- dain exstiieral, ipsiquc liaiic episcopi Tornacensis
slra crsa iios clarius clucescai. Valete. detulil epistolam. Episcopus vero Pariaiensis ad cuni
(5G} Era( canonicoruni regulariuiii in nrbc Bur- • iiiisi( inasistrum Pelruin dc Corbolio canonicniii
gensi, iii qua abbas ille de bunebecca liabauin ro- Parisionscni, oliiiiTniioccniii didascaUim, ii( can-
ligiosuin susceperat. A( civiias Burgeiisis in dia'cesi sani "sTiaTTi defcndere^; tandem iittervenit illa sen-
Tornacensi cons(i(u(a era(. (eiida quae habetur inicr decrelales, cap. Olim de
(57) Dicidir specialis filia sedis apo£(olicx, quia renilutione spoUatorum. Naiii cuiti cpiscopus con-
iiist est immediale sub^ctla; appctUtur aulem soror queslus fuissct se ab abbato suo jurc in parocliia de
Germana ecclesiaruni Saiio(i Gennatii e( Sjiicti Moiite fuisse spoliaûni, pciiissedpie id sibi rcs(itui,
Dionysii, quia eodein fiuebantur privilegio, c( eum- sentcntiu declaravit < qnia non fui( aliquo inoilu ,
deni Pa(rem agnosceban( c( pasioretn, snnitnum prubatuii) qitod co (eiii|>ore qiiu seiaentiain iiiior-
scilicct pontiflceiii. dicti cpiscopus ipsc piolulit, possessioiiein iii ipsos
(.38) Odo scilicot dc Soliaco, Archembaldi Soiiaci jiiris parocliialis liaboioi, vel prius babuissel, re-
loparclia: e( M.aildis Baljieniiacensis litius iuil, c( btitiitionoin ei dc jure adjudicare neqniviinus, citni
ad cpisiopiitum Paiisiensem assuniptus post doces- iiun constitevil ipsnin luiAse ali.in.tienus spoiiaiuni. >
suin Alauritii aniio 119() qiii citin viiti:>se( (ernis
: Tamon ut paiis fuidus inlor so inirent, compositio-
S. Gcnovtfje Sanc(i(pte Germani inlra nioenia urbis iicin focerunl Oilo opistopns Parisionsis e( JoaiiiK»
recciatr coiis(ruciye, esse iiiclubas, non po(ui( fcne :tljb.is S. Genovef.c siip.r jiuibus parocbi;e de .Mo.tic
•inos :ibbaies juri.siliclioneiii cpiscopalem cxerceie aitiio i^0!2 : quod etiatn leccniiii postea abba:> c$
iii piopria inbe. scqiio iii ea spiritali jure privaii. iiioiiai.lii, S. Gennani Parisiensis.
U.ique nov« quoiidio in curuin parocbiis luolituscsi,
W STEPHAM TOKNACEnSIS EPfSCOPI 532
395 E-PISTOI.A CCLXXII. A ejiisdcm Fcclesiae canonicis, {nvcsligaremiis; iiio\
AD SUMMUM POMIKICEM. vero lcnorcm mandaii vestri ptenius prosc<|uciilcs,

canonicos Secliiiienses coiivocavimus , el convo-
Agit de coniroversia ortn inier cnnonicos regularts
calos cx parlc vesira admonuinius ul de pr.xdicla
eccletiarum de Secliuio el Plialempino. ,
Ahissime Paier
coiiiroversia 397 nos certincarent.el ccrtificato^.
et domine, penes cnjus regimen
qiiid vobis reimnliaremus , Insinierciit. Pruedicii
Dei povidenlia collocarc dign:ita osl Petri navicu-
vero cnnonici super lioc ininus inslrucii, ex re-
liiiii, iie siit) variis flucluarel periculis, apostolalns
Eponsione sua iniimarunt , jaindudiim quamdnm
eslri dignitaiem flexis cordium et corporiim ge-
coiiiroversiam inier R. cl I. ortam ruisse sed qox ;
iiilms iiiiinitiicr iinpiorainns , iit qnod nostro piae
foicl conlroversia, se pcnilus ignorare. Et qniji
«levoiioiiis gesiiim esl oflicio, id irritum ne revo- fiiipcr iioc miniis sunicienler insirucii sunius,minus
cctnr; si.|uidem causain qnae verlebatiir inter ca-
pleiic vos instrnerc possunius.
noniros Seclinie"nses (59) el canonicos do Ptialem-
,
piii (GO), siipcr qiiadam deciina, nostr.Te obcdioniioj EPISTOLA CCLXXIV.

coinmisisti termiiiandam ; nos vero lioiiorem obe- AD GUILLELUVM ABCUIEPISCOPUU REME.ISEIf.
dieniiaj proseijucntcs, diversis partibiis in noslra
prajseiilia cilalis ordinale, allegaiionibus diligenlcr Se excusal a sacro Caialaunensis electi.
adliibitis, attcstalionibus cxamiiiatis accuraie, or-

Muita scnem circumveniunl incommoda ; doml-
dine caiionico processimus veriiate landcm nitum rogo,
; iiuiii iie projiciat rae in lempore
cognit.i, snb mullimoda malurilalc consilii , sub scnectulis nicae cum deticil virlus mea. Erexislis
viroriim auibenticoruni approbaiiune sub juris
, hiiir.ilein de pulvere, de scabelto sublimasiis ad
peritorum aitdientia, canonicis de Plialempin dcci- cailiodram (61), de grege pusilio (G2) lanquain de
inam possidcndam , siciit ab aniiqiiis teniporii.us posi rciaiiics accepistis me, ei in niiliia milliuin
posscderanl, adjudicavimus. Qtia in re patcrnila- prierecistis. tiixc sunt dcanibula sccreta cugita-
lem vesiram imploranius, qiialenusqtiodconscieniia liniiuin iiiearum, diurni discnriius aiTectunm , no«
bona a nobis jiidi^âlum est, in perpeiuum indisso- cluriia revolucra soniniorum vigilanli applandunl,
liibilitcr teneri faciatis, ne ruborem c( macutam dorniieiiiem deleciani, irisiem deliniunt, pusilla-
conlraliat noslri sincerilas ju<1icii. nimem consoianiiir. Iiiier iia^c tiiiior et treinor ve-
nerunl snper nie, prope jam tremuluni sencm, in
396 EPISTOLA CCLXXIII.
duabus ciiationibus vestris, et lcrtia tanquam per-
AD EU.MDEM.
C cmpiuria a domino rcge facia : Prima ad jucun-
Scribit dc lile inler duos canonicos Seclinienses. diim rcsliviiiTiqiic domtiii mei el ainici cbarissimi,
Litteris veslris nobis signilitaslis, quod diligenti Calalaunensis eiecii (6.3), sacruin Reinis, Dominica
inqnisilione controversiam Quae jatnpridem inter qiia caniaiur, OcuU ; secuiida, ad solcmne collo-r
B- ct |. canonicos Seclinieoses veiuilala est ab qiiiiim doiaini regis, Dominica qua cantaiur, Lic-
(59) Siclinium collesinm babel canonicornm sne- jam dicla prxposiinrn silcntiuni imponatis, .nb
euiariuni in dioRcesi Tornacensi, qiio i fiindalorein inipertilione ejiis Siclinienscm Eccicsiam absol-
agnoscit D. Eligintii episcopiini NovioiiiPiisem ac venlcs, cuin innlla per paticntiani loleranliir, qu»
Tornacensem, qni ad ciiliiiin B. Plalonis inariyr!s si (!(.'ducta rnerinl in judiciuin,exigentc jusiilia, iion
iiiibi jacciitis instilnil clericos, i|ui divinum pcrsol- deiieaiii tolerari. »
vcrent «flicium. Accipc cpisiolaiii ab Innoceiiliolll, (CO) Falempinum alibalia ordinis canonicorum
Stepbano iioslro scripiam, ubi de itoc colUgio inen- regularitim fiindaia a Siisuvalone casieiiaiio Insti-
liio. lensi, in dioecesi Tornacensi, in bonorcm B. (^hri<»
InKOCENTius epi-copus serviis servorum Dei
< slopbori mariyris, t ut ibi slabilirct paupcruin
Stepbaiio episcopo cl ranlori Toriiafcnsi. Ciirisli clorinioniam, i sicnl legitur in inslrumenlo
( Vernni (|uoiiiama R. SicliniensicaiionicoJoanni ejiisdem fiindalionis anni 10311, iinperanlc rege glo»
de Relliuiiia qiiiedani objecta fucrnnt iniiltilndo , D riusissinio llenrico.
videlicel laiu digiiiiaium quam pra'bendarnm , ain- (61) Mis vcrbis liquido palel cpislolam Guillelmo
))ilioiiis el avariti.e vitiiim , ciii nonduiii iinein im- Rcnicnsi arcbiepiscopo liiissc scriplani, cjus siqui-
uoiicns, conlra (leriniiionis nostrae li^norem et dfin opera Sieiilianus nosier ad Tornacensein ca-
l.aier.inensis concilii staiuta ad oblincndam pr.Tpo- tbeilruin et cpiscopntuin cvectus fuit.
«iluram Siclinienscm se ingeril et ingessil, ct qiiod (62) De regimine scilicet abbaiiae canonicorum
die inlrnsionis suo! anlc conlirmalionem praisnin- regubriuin S. Genovefa; Parisionsis, cujus abbas
pserit niinislr.Tre, siciit el posi conririnaiioiiem cas- per 15 a'ti ampliiis annos exslileral.
eatant man(J:Miin.<i, (inaicnus si inveneritis pixdielum (65) Is cral Gerardus de Duaco (a), qiii successil
i. Iial)erc plures alias (lignitatcs aiqne praebeniias, Rotrudo aniio 1203, utvidere est apud Albcrici
aut aliqiiid aliud prcCiiiir>soruiii, qudd ad cassalio- Clnonicon; i|Uo qiiidein ar.no i20.> Slepliaiiiuii no-
iiem ejus suUiciat, iiiveueritis esse verum, ei bupor slrum fulo functuni fuisse inde colligiiur.
(rt) Ha^cnondeGcrardodu.irensi.de quolacelepislola, cuni inunctus est GerardusdeDuaco: Guiliclmum (>rgo

inlelligeiiiJa pulni Hrial {llist.liU.dc la France, XV,
I). jaiD falo funclum Gerardi sacro nou interfuisse faiendiiHl
25), scil do ilolroco fcrliceiisi, q«i, quamvis jani ab esl Kinc colligere licet Loc ipso anuo t09fi scripiain epi-
aniio 1190 elcctus, imclionem lanrien iioridum aniio 1195 slolam ad Cnilleimum; unde emendîuda Pairis du Holl-
.i(ceperal(G«//. Chrisl. IX, 8*^3). Conslal eiiim sedeniRe- nei conipulatio, annis oclo lardior, el anno 1 128, febraa-
rflciiseia posl Guillclini decessuni vacasse; vacsbal adliuc rii diei )9, Slepliani calalis ascribendus. Edit. Pati,
r,35 rjnsTOLiC. — PAas iji. an. im-im. m
i>/rc, jnxta Tftliem dc RoJolio (61;; «ertia Parisiiis, A EPISTOLA CCLXXYI.
GUILLELMUU ARCHIEPISCOPUM REME.^SEK.
63 y
Ooiiiiiuca qtia canlalur Jsti tunt rf»«,propler can- >.B
iani qiLT vcrlilur inler episropum P.irisionscni (GJ>) Fjus votis obtemperaiis, scribil se pr(ediclo tacro
mox adluturum.
rl ec> iesiain <Ie Kala (66) ad (|u.'ini <lointnus rr.x giib
iiiii!t:i a;tcslatione el aiJjiiraiione n»e <ii ivil, Paier, Flagellal me conscicniia timidiim, connrmat dn-
In Scptuagesima, si bcne rerolo 398 Scpluage- biuni, mui.it consiliutn, revocat cxcnsalioiics, qiiaa
t\ riini aiuiuni i>i>'.nnio ininus (67) complevi, qui sollicilabant infirmum, ul, Deo volenle, feslioas
minierus annor-.im a Psaltnisia prserigilur senectuli. accingir ad fesium, quo gralulentur qui aderunt,
Non erubesco vobis cxponcro Infirina et infinia et 400 *1"' abierunt, erultescant. Ingratiludinis
Miea, &igiia proxiinai dissotulionis pra^nuntia, de- reus ero, nec minus insipientix possum argui , si
fccUis scnsunm el mcnibrorum, compagnin qiioquc oblitns fuero domini mei Cataiaunensis electi ; si
cl ineduilaruin, qu.!! qii.iiito diulius el freqnentius expcrlem ine fecero tanli gandii, qui aliquandn
iiUstinueriint bucusqne laiiores , t.into rariiis iiunc experliis sum, et tanti gratinm viri, et lanli glu-
appctiint, et difdcilius adniitiunf. Parcile. Pater, riam sacramenti. Armabit inc fiducia contra valu-
obsccio, niibi f;iniiilo veslro ;
quoniam ad obse- tudinem, animabil ine spes contra seniiim; patria
qninm vcslrum spiiilus quidom promplus esl, caro labores exciitict ; tonganimit.is frangel mclnin ; iii
autem infirma. Ccttits suni qiiia sine magno di> cursu jiivenis ero, in conscpiisu .«enex, in iilroque
spcndio corporis mci sine detriini-n'o salittis mex, soiiicitus, iu neulro indevolus. Movenl ad bxc et
laborcm istum iiunc snscipcrc non possum, ncc monenl verecundx obedicniiae debitum , ei conse-
• stinere. Si ciirrere incipiam, non coinprebendana; crandae personae merilum (08) , videndi consecrau-
ei iier ag^rcdiar, dcficiain in \ia. Signilicet mibi« tem (69) desiderium, nt bxc tria coopcrenlur in
«i plaeel, bencvola et bencflca gratia vestra snper Lonuin, et unum proficiant in augmentuin. Prx-
his volunlatem v<,'slrain ,
quam si plene cognovero, lerea, Pater sancte, si instituendis in l£cclesia
paratus sum pro mandalo vestro et in carccrem ct noslra foraneis foris feci, quia sine assensu vesiro
in niorlcm ire. fonscnsum pracbui , snppiex veniam pelo taiiquam
Aaron corain Moyse prostratus ;
qiioniam , siciit
399EPIST0LA CCLXXV. ilte clamoribus populi coaclus viiulum conOavit
Hoffal iil se ab eodein ncro exciisalnm fiaheat •!»
aureum , ila et cgo admoiiiiionibus capilufi ccm-
iijfirmam wlaiein. pulsus, meuin non dencgavi conscnsuin. Sciat au-
C lem paternitas vestra de sacraincnlo a Latirenlio
Ex multis incommadisqiiaicircitmveniiint scnem,
clerico veslro faclo, quia nec ego ronsiilui ut fa-
<liio ora^cipiie me molcslant, del>ililas membrorum,
ceret, nec inlcrfui ciim jnrarcl. Qiiiilqnid eniin
ct assidiiitfls inorbontin : accedil tcrtiitin , cui suc-
disposueriiis, ct dis|)Osilioitcm scqiii paraius anni,
««dii ei qiiarttiin. Hinc slerilil.îs rernm , inde
ct obseqtii disponenli.
tenuilas exponsarum , sub luic Tragili qiiadrnturn
401 EPISTOLA CCLXXVIf.
ininus pYoHciens ad sacrum doinini Cataiaiinensis,
*l) ADBATEU ET CAPITULUM SYLVvE-MAJORIS (7(t).
quod in oclava Pentccostes fntu<-un) auilivi , non
Eorum precibus ntorcm gereiis scribil se officinm
eio snflicieiis , si fuero proficiscens : proiiuie dile- propriuin in feHo S. CeralUi recitanduin, scri"
clioni tu3c, de qua sempcr confido, siipplico ut vo- pturum.
luiilatcin doniini niî ditigenier cxploios, utrum Abbaii et capitiilo Silvae-Majoris , communes
sine olTensioiie ipsius a tanto laburc rcmanere po- orationes in Domino.
ter«> iinmunis et si ncresse fiicrit, bumiliier im-
;
Accessit ad nos jiivenis quidam ex parie vestra,
plores, ut dcl mibi quiescendi liceniiam qiii
,
cxpediius sermone, ei erudiius scieutia, niagister
loiies expertns sum frcqucniiam laborandi. Re- A. rogans ardenli commonilorio precum, ut beaio
scribe mibi modica schedula super liQc VQlunlatem D r.craldo confossoriet pairono êstro, qui nuper ab
doinini n;ei:
Ecclesia Rom. in niimcro sanclorum canonizatus
(6i) Forte Rueif in Dria, ubi exstal iiisignis prio- Diirdegalensl, fiind;iliimquc fnil
a D. Ccraldo seti
ralits ordinis clitni;iccnsis. Gcrardo Sancli Arnulpbi Suessionotisis ep sropi
((i.S) Tiinc leniporis Odo de Soliaco Ecclesia; Pa- discipulo, aiino 1077, ul leginir in Clironico Mal-
risiensi praeeiat. leacensi. Citiii aaieiu propter vil;cs:uiciiialeiii inter
(66) Vnlpo Cheltes,

estqne abli.tlia moiii;ilinm divos relaliis ruissct, abl>as Siiv;e-M.ijoris scripsit
S. Reiietli<ii in icniiorio Parisiciisi a S. B;illiiUle Sl(;piianoToin;icensi cpiscopo, rogans ciim nl coiii-
regina nxore Clodovei scoiindi regis fitndala. poiiciel odicium iit <iie fosii ejit.sdein beali decaii-
((i7) Rx boc tpxiii oolligeie e.si (|iiod ;iiiiio 1 J:>5 laiuiiim. Ilac cpisiola ab <*o iiiuiieie cxcusal se
Slepbaiiiis priinam liansil liiccm si eniiii 1^05, : SlephanKS, srribiKjue ad aicliiiliaconiiin Uurdega-
qiio inortuus esl, 68 agcbai annuni, consequens lensem episiolam seqiieiilcni ^78, iiu.i ilii, nl inagi.s
csl ipsuni annot155 fuisse nanitn. ediio, ei in boc scril>eHdi gencre versalo, istani
(68) ScilirelGerardi dc Diiaro clccliCalalaiincnsis. pidviiiciaiii cominitlil. Mbiiominus viclus precibus
(69} Guillelmitm arcbicpiscopnm Ueinejisem, pa- abbaiis, oniciiitn B. GcralJi ut taii<icni cotnposiiit,
tronnin ac amicum suum. coliigilur ex cpisloia 279, qua
graies lepeiidii, illi
(70) Silvai-Majoris nionaslerium ordinis Bcne- cujus Iragmenta quae ad nos pcrveneruul, iu bujus
dictiiii, vulgo Sclve majour, silum csi in dioecesi vpeiis culce dabinius.
^
•c^
C3F STEPIIA.NJ TOftNACENSlS EPISCOPI 5r.s
nst, «Ii(|iios labioriim iiosironim viliiios oRieraniiis A galcnsis, secundimi graiiam cjiis qii;v dala c^t vo
qiiibiis el lanti viri praiiliceiiius gloriaiii, el ipsiiis l;is, in aiiliplionis .super psalinos, ct iii rrspoiisoii:s
gmliam inereamur. Ucm novom cl insolitain nobis siiper lecliones, et in prosa ct collccia ad inissnm
iiijnitgitis, quani si forte iiggressi fucrimus, el lc- olTiciari, ut piaeier siifTragia EcclesiiC qiix vobis
geiiti erit rastidiuin, ei ridicuiuin audienii, Sencm perpeiuo debebiintnr , meinoria vcslra pcrpelua
dAlinim argiieiii, episcopuin cljinabiutl faluuin,qiii vigeat ot vivai beneilictione. Quamvis aulein iii
omissis interim sacraiMentis ecclcsiasticis, et dcbila piiblica commoda vidcanlur peccare qui manns ve-
parocbianoruin suoriimcura, novis moilulis aptando .slras tot aclionibus implicitas, aures lot debitas cl
verba iiKoiuposila, videbitur insauire. 0»3iidoqiic obligatns iiegotiis avocare contendunt, inciirvamini
lusinuis ineiro, Torsilan ci prosa ; ncc lusisse pudet, tnnien, pie Pulor, sumpio atrameiito et calamo in
sed nnnc incipere ludum. Veruin quoniam cburitas laiidibtis ct canticis beati Geralili, cl in obseqiiiuiii
«innia vincit, sepo&iiis intcriin negoliosis occupa- iilius modiciiin tempus indiilgcie, nl si quid maculx
tionibus aliis, siinile studiuin suscitare ciirabimus, in sreciilaribus canninibus qnandoque iudcndo
e», Deo voleiiie, vesiris orationibus et pr;tdicti coiilraxisiis, nunc opportunitaie vobis oblala, la-
i-onressoris precibus adjuli, stylo balbniiciti lcnta- bonim vestroriim iloinino et beaio CcraUlo offcren-
biinus implcre quod peiistis. Rideal qul volueril; ^ lcs, devoiius emendeiis. Bene valeatsemper ei ubi-
excusabil nos conscienlia bona ct Ades aon fiota. que rcverenda paiernitas vestra.
402 EPISTOLA CCLXXVIII, 404 EPISTOLA CCLXXIX.

AO ABCHIUUCOMJU BUHDEGALEi^lSEM. AD EPISCOPUH TOR.xiACENSeM.
Invilat eum ad prcedtctum o<Hcium hymnof com' Cratet ei agunl de officio S. Cernldi, qnod ad eortim
poiiere. iiiilaiUifim composuenti.
Venerabilis abbas Silvx .Majoris, audito quod cum Doinino Tornacensi ubbas el convenlus Siivx-
mein Parisius in scbolis constiiutus, quando me M;ijoris.
uflabililato vesira et notilia dignum judicasiis, bas Ad enarrandaingrattamct miscricordiain veslrain
siipplicatorias ad ni.ijcslaiem vestram impetravit. supcr iios quain sil cupia magna dulceiiiiiis vestr3&,
Licet autem prxsninplnosum, iino ridiculosiim vi- dortiine, quain revclaslis parvuiis veslris, et pcrle-
ileatur, si servus domino, Davus (Ddipo (71), puer cisiis e.iin sperantibus iii vobis ; quanlasquc dcbe.i-
clementariiis viro sapietiti loqui audeat ,
posiulata mus ci gtatiarum acliunes, lingita succumbit ct
r.iineit, atqnc utiiiam impelrata. genicnlarilor venia raiio, el ad tantam n:uni(iccnliam vestram obstii-
(79), in piidore ct iretiiore faclus sicui mutus et ^. pescit alia consideratio nosita;qu:c tamen non Th
non aperletisos suiim, in penna ei scbedula vesirae ccl laccri, eiiam si nequcjnt explicari. Gratics
balbutiens supplico majestati. Sane bcalus Geraldiis igitur agcntes veslrx dignationi, per qiiam mcrui-
tle partibus Gallicanis (73) trabens originem, cujus mus suscipere quoecumqne in laudes et prxconia
vila coram hominibus laudabiiis floruil et speciosa, sancti Gerardi pcticrat a vobis , et dcsideraverat
preliosaque mors in conspcctu Domiiii signis alte- aninia noslra^ couiposita verbis potentibus, et aj
stantibus radiat, et iniracnlosa refulgct; qui ad Deum devolc prccandum deceniissime compositis,
parlcs Burdigalcnses accedens, monasterium Silvoc- atqiie ad vestiendas senlcntias facile occurrenlibus.
Majoris et a priino lapide fundavit, ct regularibus exsultamus non inimcrito Ixlitia inenarrabiii ia
di.sciplinis refurinavil : boc anno a doniino 403 tanta inaleria gaudiorum, reficimur et delcctaniur
papa Itonia:, debita missarum solemniiate aullien- in Domino supcr dulcibus lingux vcsirx moduiis,
(ic.ilus, in catalogo sanclorum meruil ascribi. Qua- et prxconiortim jubilis, ubi lam velox fnit serino
litcr aute^n /er Dei graiiam in prredicto nionasiorio sapienlix iii lain brcvi Deus
tetnporis spniio, ei
snpcr coiiiiiiunes legiilas inonaciioruin ordo \igeat ipse tatn cito inagister, et lam lingua quani manus
el ferveat^praeconio (amae fuiclius eteflicacius,qu;iin cl grati.i initlens promissa, facl.i; suitt calanius
styli oflitio, vestra uiagniludo poterit cdoceri. Ve- ^ scribae 405 velociter scribcntis. Qit;t' res, quae
runi, quia oleum eiTusum est nomen veslrum, el munificenlia, quae inagnitudo dignalionis iios efre-
lalentum scienlise veslra; abscondi non poiesl, inio cii servos vesiros, ei consiiiuii perpctuos per omiiia
lanquani luminare inajus per lotum corpus £cc'esi£ devolissimos, supplicaturos amplius pro vobis im-
«liffuuililur, el in odore labiorum et sermonum ve- mensam cleincnliam Omnipoteniis, ut vobis retri»
siroruin senes cuin junioribus currunt : posiubit buat bacc oinnia in retributione jusiorum, qiiibus
abbas prxdicti monasterii, et totus conventus, pro- iit generali capituloconcessimus fratcrnitatem ple-
clainat pcdibus vestris effusa tota dioec6sls Burde- nariatn inonasterii nostri, quia aliud non possiiinns
apud .tntiquos proverhiuin : Davus

(71) Triiuin (73) Diciiur iu Cliromco Multeticensi anno 1077 :
siHit iioii id est ignanis non erudilus. Da-
OEdipu^, « Girandtis ccepit a'di(irare cOKiiohium S. M;«ri:L*
vits eniin inducitiir in Andria ad signiricandum bo- Silvx-Majoris. > Et aiino 119 : * Obiil Girandiis ab
iiiincni rudcin etigiiurtiin,ac ad enodanda xnigmaia bas boiix niemorix : eudem nocte (jua defittictiis
imp»reni. esi, visjc suni stclluc cadcro de cceio iii nioduui
(7i) Vox iUa advcibialiter hic usurpalur pro ge- facis.>
nibnsflexi},
.
it
gii
537 EPISTCL^. — PARS in. AN. 1192 1203. 5!;h
exclinluiilnr oxîiLiiil, jiivciics «loiiiiiinnlur

Ji^mini, coiisliliiftiiics vos pAMicipcs omiiium lie- A el «-i
iiclicionini Ecclesi:e noslryc lam ii» vila f|iiam in iinper.inl, indocti iu<igi.sleriiiii) iisnip.^x: l. Sulisian-
morie, qiiibns oiniiipotcns Deiis bonnm el inugsov.im lioi.im Ecclcsiac, (|uilms disponsalio credita esl,
roncedal vilam ad salnJem el lionorem Ecclesiye inulilitcr iiirundunt, el hominibiis potins quam Deo
qna vos confirmavit colnmnam permaxi- placere conlcndenles, veiialcm inajonim graiiam
suae, iii
iiiam.MiUimus aulein veslr^cliarissiinx palerniiati auibiliosis sninplibiis aciinirunt. Tolerabile illnrt
Ucvoiionisel pignoris perpctii£ serviiniis essil si rcgiilarcin observanliam proressionis et

in signuin
nuinusculuiii indigiium <li{.'niiale veslrn, sed oflicio 407 ordinis sui cnstodii ent ; si graviiaiem nio-
congruuin, baculum vitlelicel typressinum , alicn- runi, ntaluiiiaiein opcrum, hoiicslalemper£onarum.

(tenles non quaniKni, sed ex quanlo proreratnr, sicul decel sanctos, in sacriflcio Dei coiisecrarent
praesnnicnles dc illius excmplo, qui pUis respexil otofferrent, Nunc autem el rirnac suae prodigi, et
«d Abcl quam ad munera ejus, Quod siiie aliquo «le conscienlia non seciiii, iiilns, el foris, nec Do-
si-rnpnluso respcctn recipere poteritis obhilum, ad iniiium vidcnliir timcrc, iiec homincs revereri, Non
OKOinpluin illius sancli viri, cujus sanctilatis fama de omnibns dico, novil Doininus qnos elegit, m«;-
celebris habelur in vitis Patrum, qiii pellein iguolx riia singiilornm probanl opcra eorum. Occurrite,
ltesti.X' recipere non recusavit a beslia, quam ei pro D P:iier, tantis inalis, el lolii» virihus corripile iu-
munere ohtulii, sicul metius nosiis, de venatione 4|uieios, comprimile supcrhos, rcstringite dissoln-
sua, pro illniutnalione caiulorum suomm. I\'omen los. Tihi, PaterHngo, cui cx injunclo pasloris oOi-
vero vesirum, quol quidem prohibuistis fieri, attol- cio soiiiciludo hxc el lahor incumhil, preccs aire"
lere deireviinus ei pra*dieare per omnia, juxia ii- cluosas in suspirio el singullu fundo, nt assumas
IikI evangelicum : Quanio eis prwcipiebal , taiilo zeium, Malhathiae et Phinees, el, ahjeclo lavore
nifigis pra'dicabant , dicentes : Bcne omnia fecit hiiinano, contradiclionis el inobedientine fllios a.l
(Marc. vii). Iiidi^num namque censemus tanlo ver- ohservanliam ordinis sui, velinl nolinl, compella!!.
boruin ciillui auctoritaiem deesse, cl aulhentica re- A te enim rcquirelur ul evctlas, el dcstruus, el xdi-
citare lanquam apociypha, qiiaeplus favoris dehent liccs, ct phwUes; argiii^, increpa, cuin omni impe-
ohiinere, quod vos specialiter legimus, de nomine rio : non movcanl le ea qux excxcant uculus pru-
nucloris : vohis auteni secretuin hoc servabiiur deninm, ne confidanl in corrnptela pccunia; cor-
quantuni ad conscientiam, iHlns qnanlumadDeum ; rupioies ordinis, ei ,MTiatores sui ipsius, carnis
foris veropublicuin eril nd famain qiioad 406 P''o- ciiram in desidcriisracicntes. \isita sepulcriim pa-
liinum. Benc valcai semper in omnibus vesiia san- tjui mi (75), el in collegio illo libi commisso seca
'"
cia el iiohis (harissiiiia paternilas in longiludinem pntridas carnes, el ure correclionis cautcrio, qnas
dierum. saiiare non polueris cxhorialionis fomenio. RogO
EPISTOLA CCLXXX. vos, ut lilicras, quas bupcr lioc negolio mitlo (7t>;
AD IIUGONeu EPISCOrUM ET CAPITULUM AURELUNENSG. abbaii el capilulo suo, exhiheri facialis pe.r «hios de
JiHQol ul emendei in ercleîa S. Evurtii nonnuUa canonicis veslris, ne furle aliqui eas scpeli;inl aui
viiia qum ibi jmlluiavcrant supprimanl, nl ah aliis videri non possinl :
Specialis fliia sanclac sedis (74) ecdesia Sancti 408EPIST0LACCLXXXI.

Evurtii, ex antiqua et ajiprobala consueludine me-
iD BERTEnUH ADBATEU ET CAPITUtUM S. EVUUTII.
ruii hacienus per vos decessoresque vesiros, et
Jncrepat eunidem abbateni, quod officii sui parle»
temporalibus fovcri bcncriciis, eispiiiliiaiibus reflci negligal.
sacramcniis. Tenetur et ipsa vohis lanquam in Diio niihi superesse ciedebam solalia, memoriam
qiiadam spiriluali ralinne dali el accepli, el inflr- Gf!iovcf;c virgiiiis, ol B. Evurtii coiifessoris, quo-
inaiilibus exhibere solalium, el decedenlibus prxstare ruiii alierno dcleciabur spccl.icnlo, el invitnhar
sepulcrum. Repeiuli>c vices paternx consolationis excmplo. Jiiciiiulis rogil:>lioniim gradihiis denmbu-
inflrm;tnti, quoiiiain fortissimns esl languor cjus, U jab.im, el in virginis nionie, cl iii confessoris pla-
et invaluil niorhus ejus usque ad desperalionem et iiilie, ciim in iilior|ue occiirrcrol mihi s;»cruin col-
exilum, nisi fcstino consiho vestro ct auxilio sub- Icgium germon dclcctahiie, casta gencnilio ciim
leveiur. Vcslra est Ecclesia , vobis morielur et (haritaie, terribilis nI castroruni acics ordinata.
vivel. vestra intcrcst cjus consiliis interesse, caput Nunc aulem fnncslis rclalionibus impulsus, qnasi
ejiis langiiidnm, cor ejus moerens, niembra stupida fraclo pcde, aliero Iiimine cffosso claudicans, ei
ei iiif!rni:i, poiius ad defeclum quam ad profcctuin c.Tcntiens, a vineis Engaddi (77) relralior ad moii-
cimsucta. Begulaicm disciplinam imprudenier ab- tcin congiilnlum ci pingucm, uhi quies Iranqnina,
jiciuiil, impndeiiler contemnuiit. Inter eos seiies ct iranqiiillilas csl quicla, Yic niihi in extrcmis die^
(74) Erat ecclesia S. Evurlii Aureiianensis pcr (76) Etc litierne sunt ipsaeniel qna; Iiabenliir iiii-
ponlificia diplomata sub lulela el patro.cinio S. se- mcro 281.
scqiiiMiii
«lis aposiolicx», qua de causa vocal eamS. sedisspe-
(77) 01imabb:ilia S. Evurlii sila eral exlra miiros
cialeni filinm.
ijibis .\iireliaiioiisis, ci vineis cincla. AbUalia vero
. (73) SoilicelManassis de Gnrl;inda, quem diximus S. G'enovcf;c P:uisicnsi.s slal in montis tacumine;
III meJio capituli S. Evuriii fuissc lumulaiuin.
c i.^ ft39 BTEPIIA.M TORNACENSIS tPISCOP: 640
Lut raeis, cum auJiain (urbarf in voIms visccra \ Qv.x (iilinms cl auiliviinus cl scimus, h.rc fiileli
Uif», xmulari inviceiR, rixari, coiisurg<.>re ati ap- .ns&ertiune tesiincari vuiunius i-l dehemiis. Qiiadra-
pcMaiiunes, fugere Kniiaiem' i-piritns c( vinculuin ginlii rerinc et qiiiiiqne anni sunl elapsi , ex quo,
ptcis ! Quiscnin) non doteal inler vos exsuiare se- Deo «olente, in ecclesia Bcati Evurtii liabitum rcli*
nes, regnare jiivenculos, elemeniarios usurpare <io- gionis suscepinius siib ordiiic rcgiilari. Exlunc do-
ctrinani, roolles tliscipiinam? Fene dixerim qnod mtni el Palres noslri Aurelianenses eptscopt tantain
per propiietain «licilur : Et trunt pueri principet eo> Iranqnilliiaiein, qnieieiii et paccnt Ecclcbije prxdicii
rum, ei effeminnti dominabuitlHr ei$ {l»ai. iii). Tua confessoris cxbibuerunt, «{iiud nec in capiie, iiec in
«cl culps, luBc sunt, Abba, qni cum llcii sacertlole nicinbris alii|uani procuraliuncm, sive, ul vnl;;ariier
fiiioc indisciplinalos aul corripere non audeas, aut loquamiir, iiuspitietuin (i9) aui gistum rcceperunC
corrigorc ncscis, aut nogligas cmendare. Nomen Vidimns etiain aliquandu bona: ineiuoriac doiiiiuuin
liiMiii, quod interpretalur filiut lomitrni, non lonai Manasscm episcopuin , cum ci placcret , ad praa*
,»upcr eos, sed aul enerval biandieiuio, aiil paU dcnduiu in Eccle&iaui venire, pcr scrvienles suos
pvmlo entoliit, ant consentiendo corrumpit. Mc- alTere.item ctbaria ct qux neccssaria ei essenl in
iiienlo itlud Salomonis : Fitia tibi tuHt, noti fnciem mensa. Proinde paiernilati vestrx Patrcs episcopi
luciu ftilarem otleiidere ad eat {Eccti. vii). AccitiQirt B snpplicamus, qnaicnus prsedictam Ecciesiain quis
fjfladio ^QQ tuo tnpet femur tuum, poteHiitiime vcslra est, cl fovcatis consiiio, et nnxilio defendatis»
{Ptal. \Liv). ul liincani te, non coniemitant. quos nec ab ca vet a ineiiibris ejus procuratiuncs , 411
cicinplo luo ducerc debneras ct ilocere. gto- oppressiones, vcl e.\aciiones aiiquas contra sxlutein
riosa el religiosa erclesia Beati Evurtii, quxa tanto atiinix vestrx nllertns cxigatis.
cuiinine deciilistiCedros niilrieras, ct nunc usque
!
EPISTOLA CC.LXXXIII.
iidcarduosrcdacla es. De gremio tiio sibi assuin-
AD Ct.CMENTEM Ili PAPAU.
pseruol sancti Palres e( pasioies (78), Ambrosius
Rjlionem reddit tnnimo poniifici eorum qua gessit in
niluricensis. Salyrus Sancerrcnsis, Bartbulomxus epitcopum Trecenaem , virlute mnndail apostoliei
Novioinensis et, ul niinus sapiens dicani. Genovefa tibi ei Bernero decnno ac l'eiro caniori Pariiieiiu
coinmitsi.
P^risieiisis. Veie diccre possunl, fraior Abba, siiper
doino libi commissa, quia per agrum liomiitit trant- Novertt paiernitas vestra nos mandatum veslrum
iti pigrif €t ecee lolum repleverunt tpime el urlica: sub iiac fortiia i'ecepiss«i : < Clcme.ns episcopus ser-
{Prot. xxiv). Ulere consilio ineliorum ct majoriim, vuB servorum Dei , dileclis liliis abbati Sanclx Ge>
iie sequaris vestigia Ruboam, remolis a faiiiiliari- novefx, (lecano et cantori Parisiensi salulein et
lale tua qiioruin contubernio, et (aina noiitinis tui, apuslolicam benediciionem. Ad notitiam vestram
et Ecciesi;e dignil;.s vulneratur. Ei;o ctiam qui a<!- \olumus pervenire, qnod vcnerabili fralri nosiro
huc canonicus novitins el frater cxislens Ecclesix Trecensi episcopo ai) apostoliia scde mandatutn fuit
vcsiix, nec alieiius esse deiieo a coiisiliis vesiris, semcl ilerumque pia:ccptuin, iil in parocbiali eccle-
inonco, consulo ct evttortor, ul alitcr orJiiics do> sia de Marigiiiaco (80), salva omni justilia siia , ca*
tiium tuani, et de sc^bcllo iion assuinas m.igistros rionicos assumcre regularcs, qui iii ea jiixta piitni
ordinis, qnos non deceal scdere cuni seniorihus cl desideriuin fuiidaioiiiin rcligiouis ordinem insiitiie-
luagistris. Illud vobis qiioque igiiuniiiiiosuin cst, rent, el sub regularibus disciplinis omnipotenti (>o>
qiiod debita veslra supra moduin excreverunt iii miiio dcserviient. Prxdiclus aiilctn episcopus non
iminensuni, ciim vos iion excnsct manifesla caiisa, aniorA religionis induci, n«>c aposlolicis jiissionibus
Kd potius aocusei fcrliiiias copiosu friigiim. potuit 412 CMiolliri , ul a duritia quani in manila-
410 tP»SiOI.A CCIAXXII. lis apobtolicis solitus est lialiete , sc convertcret ad
40 HUGO.NFM AUREtlANENSCH EPISCOPUM. benignitatein cbaritatis, cni pix peliiioni et voio
Tetthttoiiium perhibei eccleiiam S. Evurlii non leneri laudabili poslulanlisconsens'isbenevolcniiam indul-

ad procurationem viwstamiam, Episcopo Aurelia- D g^rei, unde discrelioni vestrx per apostolica scripla
"*"*'•
mandavimiis, qiialeniis cuin adnioticrc prnpi^nsius
Yencraliili doniiiio ct Patri Huconi , Dei gratia et iiiduccre laboretis, ut scciindiim qiiod toties in
Aurelianensi cpiscopo, et charissiniis amicis et maiuiatis acccpit, do ecclcsia SaiiCti Lnpi Trcccn-
dominis suis decaiio et capitulo S. Crucis , omni- sis canoiiicos regiilares assunial, el eos in prxdicla
busqiie ad quos prieseiiies littera} perveneriot, Ste- cc<'iesia , salvis jusiiiiis oinnibns diaicesanx ratio-
raANUS Dei perniissione Tornacensis EccJesix miiiis , institiial , per qiios el religionis ordo dilatclnr
liisier liuniiiis, saiutcm in Domino. et crescal, ei tain jussioiiibcs aposiolicis quain fuii-
(78) Qustiifir abbales dcsuinpii fucruntc colfcgio runi parocliiis ct domibus, alibi egiiniis.
s. Evuriii Aureliaiieiisis, scilicel GaufridKs s. Salyri (80) Viila csl dicccesis Tieccnsis, vnlgo Mari.vvj,
Saiiccrrc:isis, Hngo s. iJarHioloiii;ei Movionionsis, iibi canoiiiii rogulare:^ cx faniiiia S. Lupi deslinaii
N. s. Atiibrosii Uiiuiiccasis, et Stepbunuss. Gcno- f<ieranl, qiii ecclesix parocbialis aduiinislraiioiKni

veiu: Parisicnsis. liabercnt. •\mu quidem Manasscs Trccciisis eîsco-
(7*J) De jure procurationis seu bospitil (|uod epi- piis a.lniiticre rccus&bat.
»(<)]>t habcbani in quibusdant monaskMits seu ea-
'M EPtSTOL.*:. -PARS ill. AN. 1192-1203. 5li
(laloris doiiidcrio sal sCjriat ; quod fi inrra liigiiiia A cerlu poriculn, inccrla rcineiia, j^li^ cui :ii ek>e-
(iies posl adiuoiiilioiiCni \esiratn racerc sponte nu- ciitioiiein oliicii dc rigore tollliis, salu-m iitier niu-
luerit, vos eiim »
o<clesi;i^licam compfllalis. Quod si oinnes liis exsc- r<Midi cjns, Dco servire perinittatis.
qncndis ncqnieritis inieresse, duo veslniin ea iiilii-

EPISTOLA CCLXXXV.
lotninus csscqnantnr. Da tnin Lalcrani dec iino sepli- AD ARCIIIEflSCOPUH REUrNSF.M.
ino K:iileB(las Jnlii, potuiflcaius iiostri aitnoprimo. i
ConquerilHT de conlentionibus et jnrgtii exorlii itiltr
Nos igili.r sanctilalis vestrx mandatiini clTtfclui caii. reg. S. F.rurlii Auretuinentis,
mancipare rolenles, pixraium episcopum tum rom- Sanclissiino Patri D. Heinensi arciiiepiscopo.
inoniiioiiilius, lum prccilius, tnni eliam mandalo f Mdlreni n)'-:in) eocicsiim Ucati EvHnti qnornin*
disliicliori ad lioc indncere laboraviinns, nl divinx dnm aniniositale lurliataii) invcni, iinando veni ,
rcligionis angnicnli obtcntn, el scdis apostolicae rc- et in eortim inoiibiis nioiiis ego, non miiius aite>
vereniia, et precuin nostraruin ct cominoniiiunum riiis partis doiui dolos , qiiain utriusque dolores.
iniuitu, inandaium vesiruni ad cfTectuin pcrdnceret. RoRo vos , Paler, unicun) soialium el subsiJinm
Quoniam aulem licet ntuitottus cl nionitus ct ro;;a- ^ ntenin . nt abliati el convcntui scribatts, ne so!Jl.-Q
Ins, nec precibit.s, nec coininonilioiiibns, nec eliain rcligionis iux forinam ad solnlx deformilatis igiio-
ad ultiiiinin inandalo nostro , qui vice vestra in bac ininiain dciici:inl; et impatientes p.ncis ad jnrgio-
parte rniigeitainur, noluit obtcinperare , conimnni- rnin prosiliani arma, qui solis oraliouibus ei laciy-
JB.1I0 sapicntum et discrelorum virorum con&ilio niis debuerant animari et arniari.
ipsum ab omni oniciu cpiscopali Uiiiqnain coniuuia^ EPISTOLA CCXX XVi. i
cein , ct niandati a scde :.posloiica deslinali con- Declaral abbaliam S. Burtlioloinai Noviomensii ttulto
teniptorcin stispendinins , mctropoiilano iiostro ar- jure leneri ergn epiicopum Toruacensem.
i:bicpiscopoque suo Senonensi H liecaao , et capi- Universitali vestrx signilicamus , quod ecclcsia
tulo Ecctesix 413 Trecensis signi/icantes , el au- Sancti DarllioIoin.i;i Moviontensis in fratrcm cl ca-
ctoritaie vcstra niandanles, quatenus ipsuin pro noiiicum nos roci^perai, atile(|naii) in abbaliam
»u>penso baberent. Abbaii aiitem prxralt loci au- S.inct3i5 Gcnovcfjc Parisiensis promoli vel etlani
clorilate sedis Komanx maridaviinus, quaienns in |K;r Dci grnltJini iransiati csscmns ad episcopalem
|ir.xfatam Ecciesiam caiionicos siios anctoritate ve- .seiiem Ecclesix' Tornacensis. lade cst qnod eadoin
stra ei iiostra frelus, indnccnl, non obstanle occa- r Ecclesiaraiioneprxdictxfraternitaiisctiniuiin^lS
ftione , vei contradictione ipsius episcopi et ipsos cfHnmnni ordinis , non jure alicnjns consneludinis
;
e:)iionicos de eadem Ecclcsia, salva l:iaieu omiii ju- nos aliqiiando cum omni devotione et benignilnle
stiiia eîscopali , invesliviinus. Proccsstim auiem suspiciens, ei gratiam nobis e\liibuii et honorcm,
|St'us negoiii auribus sunclilatis Tcslrx significan- Vulenles igilur indeinnii.ui ejusdcin Ecclesix iii
Juin duximus, supplicantes et rogantcs quatenus poslernm providerc , et nolentes iil in quod nobis
invcstitnratn nosirain , ancioriiate vcstra faciani exliibuil gralioe el dcvolioiiis obtenlu , in jiis cou-
ratam liabuiiics approbctis ei conflnneiis : per cen- snciudinis possil aliqn:tlciius retorqncri , prxsenti'-
/&uran) cnim ecctesiaslicam compelli nibii aliud in- bus pariler et fnluris notnni faciinus, cl snb pros
feliigiinits, quam excommunicalionis aut snspensio- &eiilis scripti testiinonio afnrmamus , qnod ratione
nis senieniiani. pontiriculis jnrisdiclionis niillam a pr:cfata Eccicsia
procnraiioiiem vel aliud aliqnid esegiinns vel exi-
EPISTOLA CCLXXXIV.
qui gravein cuipam eom- geie debuiipns , sicnt nec nnlercssores nostri exe»
Aojjflf pro quodam clerico ,
miierat (8U*). gcrunt, salvo eo qiiod abbas ejnsdem Ecclesi.-B
Judex ccclesiasiicn» scqui debel, ct qnainvis noslro syiiodo tcnetnr inlcrcssc, quandiu aliare de
luuiia posseinns iiiducere pro repnraiiotie ialiier D Buninciiora tenncrit, vel atiiid aliqnid in episcopatu
lapbi, laiiien non distcpianics, sed depiecanies scri- noslro, qiiod syiioduin dei)oat, suinniatas (81) ctiam
bimns , ut sicut in capituio coniinuni pioinisislis ei noliis solvcre tencbiinr, sicut aii£ vicin.i; tenentnr
susccpti oi\liiiis exsecutionein, sententiam primain Eccie./ix. Ne antein sxpc dicta Ecclesia sancli
uou niuletis, ncabsorbeatur pnsillaniinis a irislitM, Bariboloni.-ci siipcr liis iti posternm Ixsiunem a]i-
ne desperans dispereai , ne inobediens el inoerens qunni inctirrerc vaieal vei gravamen, id pr.r.ênii
piercatur obire. Credinms baiic diapensaiioneai sine cbarittia conscribi, cl sigiilo noslro feciinus coti*
dispciutio posbc lieri , per quatn iiec confundanlnr ririnari.
li^gcs, nec canoiies oirondaiiiur. Moveant siiiuin pa- Acinin aniio Doinini 1194, consccrationis no^trjB
lcrnitatis vcstr:e fralris afllcli lacryniosa stispiiia ,
aiinu lcrtio.
^80*) Iinperfocla esl bxc opistola, deejl initinm. vi'i npud velcres, qna congrcj;:itionis
taiinia et plt»
(81) Idem sonal boc vcrbum quod sonniu,tunHia ciia qnxdau! siguiticabanl, vulgo taun«$.
,
u^ STtPllAM TORNACCNSIS tPISCOPI 5U
SUPPLEMKNTUM
AB
EPISTOLAS STEPHANl TORNACENSIS

{Solicet det mn. de la Bibiioiheqne Itoynle. p. «<?.— Vitlo snprn, coi. 506, qn;e ad lias epislolas anccdoias
|)i;i;r:i(us «st D. Urial.)
I. A veslro consistit , nt qoi hactenus viscera coinpas-

siotiis et consilii benevohis operuisiis, eis nunc
Domino et aniico ut invidorum uialctliceniiam
HOn curet. consolaiioitis et auxitii bcneflciis iibera porrigaiis.
Succeiiserc solenl aliqui succcssilms aliorum, riciiariam , si placet , rcstitutionem indnlgcnle
in quibiis sese defecisse videnlur , alios invidenl priori, liomini simplici et modcsto , propler di-
profecisse. Inter liacc manel iinmoliilis clecioruui sciplinam dejecio , propier humilitaiem abjecio,
coiistîntia , longanirnitas nssurgit in glorinm ,
pcr- propter paternam qnam clcricis eshibebai i<iligen-
severantia non succumhil, el, deficicntc pauIatVm liam , lam fraudiilenler quam violenler compuiso
livorc dctraheniium, crescuni merila perfeciorum. ei expulso. Compellat auctoriias aposlolica con-
ilscn si i|iinnda vel in aliis, vei in vobis expertus versos ad obedientiam pastoris sui : qtio remedio
consensns consess»s crediinus (|iiosdam m.ijori5 conspirailonis iilius
estis, ejperlein vos faciie ei
laliuni, qiija non est novum : Corrum/iiint bonos aitctorcs ad alia trans!turos,voIentes perire potlus
tnoret coltoquia prava (/ Cor. w). Inler Iiaec devolus «iuam parcrc, abire qiiam ohcdire.
ego clericiis vester benevolenliac veslr.x vesiigia Hi:. abcuniibus, reliqni facite conquiescent, qni
piomis adoro , totius Ingratitudinis simulacrum nec tanta iniiimescunt siiperiiia, nec lanlis opibus
fngiens, toiius devoiionis- circa Lcnelicia ves;ra
" iiisuloscunl. El qnoniain error simuialionls in illo
culpain fugans. extraordinario ordiiie iii laiituin convaluit, ut secia
potius quam rcligio dici possii, videai sancta paier-

II.
nit.îs vcsira ul non per sjeculi, neque per poientes
Crfgorio Vtll maxitno.
pontifici — Pro clericis
Grandimonlensibus. laicos (quod convcrsi suminopere ficripetunt) quasi
(Anno 1187.) sub specie pacis ct concordix deformis aliijua rc-
fn promotionc vestra Paier , coelum et terram foriitaiio fiat inter cos, ne, si forie factum Aierit,
,
gaudcre credimiis, certa fidncia praesumentes qiiod

fiai tiovissinuis crror pejor priore. Hanc polius sol-
per Dci gratiam dirigaliir sulus in manu veslra ,

liciiudinem ei curam currcctinnis el einendalioiiis
resurgal paupertas spirilus, peccatoruin cornna ordinis iliius pcr vos ipsuin, si licel, assuinito, aiit
viris religiosis ct qui regtilaribus disciplinis erudili
conrringantur. Ad priinum rumoris Iiujiis sonitiim
ecdciiS siipcr corruplflatn peeuniuc conircmuit am- sunt id itijungiie; iiitcr quus, si placei, [Geraitinius]
bitio, rlgur (fclatioiiis dciuinuit , ex|>avil avaritia abbas Sancli Victoris, vir religiosus et timcns Deuiii,
invi.dia pallore suITusa cst, superfluiias excusalio- cuiii iis qiios secuin assuntpserit, aut pr^cipuus aut
nein, dissolulio fngain, imniunditi.i laiibulum qu£- >> itiier pnecipiios sii unus, qttorum ope et opera
sierunt. In suinma, conlraclus omnes etcontractus inordin.-ttis bottiiitibus illis cerla formu ordinis im»
iilicili summiiin tiincnt extermininm ,

quibus taiitns potiatiir. Ct qnoni.im filii liberl esse del>eiit, clcri-
Petii siicccssor objiciel se vcriiin jiidicem , viiidi' corum libeilas non pareul, subjugale sii obedfens et
cemqiie severum. In hiijus spei dcliciis congaii- muium, Ozias sacerdoiaiia non usurpet. Id obser-
iientcs , ni)S qu;edam modica porlio fidcliuMi ve- vaiiduin est, Puler, el cavendum, iie, si forle more
eirorum pio priore ^82) et dcricis Giandimonteitsi* solito tres aut (|uatuor clerici duodeciin seu quin-
li'-is grandi vobis supplicaiiius affectu : qui per decim laicis adjiinganiur per celiulas, oppriittatur a
astutiani , polenliam ei superbiain converaoriim ,
niultitndine pftuciias , simplicitas ab asiutia snp.
ne pcrversorum dicamus, speclaculum facti suiit planieiur. Beiie valeie, Patcr.
et aiigelis ei hominibus; qui mendici , exswles, dein.
licicnie jam aliena stipe , iit paucis cellulis , a qui- Clemenii /// pap(e. — Ejusdem argnmeuii.
bu3 tle dic in diem expulsioueni exspectant, jugiter (Aniio 1188.)
maceraiitiir iiiedia , in fame et siti , in frigore et Inter pressuras, Patcr, et angustias qii.is «liebit»
iiudiiaie. Sola et suinma spcs eorum in benepiaclto istis susiinct Ecclesia, dolet maxime in clericis sui»,
(82) Guiliclnio de Trahiniaco.

5i5 nPISTOL/E. — SUPPLEMENTUM.
qiioriim gloriosum nomen elonlincin el fundaverunl .
V.
«pusloli, et informaverunl ilociores, ct principes ex- Fia rtbns Carthugia, pro quoJnm c'enco rect-
tle
liiierunt. Decimanlur liodie (ilii l<evi, solvit Aaron picmlo saluiem el quam elegit Maria pnritm o,v-
Uiunni.
ponsiones indchilas, nec iinmuuis est Meicliisedecli
a inbuto. Tolerari potcral ulcunque plaga iixc coni- Sublimem vicinumquc sideribiis ordlnem C.îriliu-
inunis, si iiide opprimcrenUir ^gyptii, unde spo- sieiiscm, quem imiiari non possuiniis, aitmir;<ri de-
lianlur Ilebrxi. Sed quoniam non recipil Allissimus bcmus, illum adoranlcs in saucii« suis qui el Eli;im
Kncrilicium de rapina, iribula egenlium animaruin, pavii in soliiudine et Danielem in careere, servaiis
qiiae ironianiier extorqucniur, pcrmiiiitinaniter ex- et docens in ccllis singulos, in collegiis universos.
spirarc. Accedit ad slimuluni el cumulum singultus Felices qui «d lanli culminis viros aspiratit, feli-
et suspirii nostri, clericorum dico qui in soriem Do- cioics qiii cuin cis respiranl, felicissimi qiii itilcr
inini vocali sumus^qiiod iu cotlegio Graiidiuioulciisi cus cxspirant. Piimos cl medios uUimorum novissi-
perire videmus unam de (ribubus |<jracl, uhi co;i- ina coiinrniaiit qui beaio exitu perseveranliam
ver«i, converso, ne dicam perverso ordiiie, ininisiris suiim compienies, fralres siios
peregrinantes in
dominanlur altaris, i(a iil capite deorsiiin domus coipore ei exeinplo piovocanl el menioria conso-
pendeat, bobus aralruiH pva-feraiur, idiola doceal B '^"'l'""- J''ler aspiranlcs ei sanclo consorlio vestn»
rlerirum, laicus impcrel saccrdoli. Couip!cia est desiderantcs uniri, religiunis ardorc ferventem coin-
liodie Scriplura qua diciliir : < Cleiici eoruin iion mcndamiis vobis prxseutium iaiorcin Joaniiein:
proderunt ei$, > cum ejccii a cellulis stiis, aiiena cujus si annos numcremus, adoiescens appuret ; se-
inendicantes slipendiji, exsules, seiniiiudi , abjccii, nex, si inerita compuiemus. Credimus cum inoliis
salurad opprohriis, proponiialiir spectaculum no- primos dliisis.se ad pelrain, ei qiix iii sseculo tuiit
bis, ridiculum alieni:>. Muveanl cleiiienliam vestrain, repulare ut siercora, triplicem concupiscentiaint
Paicr clemens, tot et lantorum exsuium lacrymosa secunduiii graiiam sibi » Deo collatain, vet fugero
suspiria, certa pericula, incerta consilia ; et, lan- vel fiigarc. Jugiim Domini leve el onus ejus suave
sibi imposiiit ipsc, ciim alio, noii sub alio coiiver-
gueniibus GUis ac prope pcreunlibus, sinum pater-
nuin expandite, ne in prisdnam servitu(ein redeani, sntus in eremo : cujus exemplo formaius ei firmatus
quos liberos esscdecet eidignitale ordinis et ordine testimonio, non parvx spei reliquias nobis obtulit
digiiiiatis. Cominunes suiu omniuni Gallicanx Ec- iii voluntHte concepla el insianter incipiendi et
clesix clericoruin preces isix, ne in ordine illo ex-

perseveiandi constanier. Quanlum ad religionis vel
habitum vel modum, nulli sese ohligavii, nulli pro-
traordinario absorbeatur a muilitudine paucitas,
q Aissioncm fecit, nulli slabiiilalem loci, nulli olic-
p:iuperlas a potcntia, simplicitas ab astuiiu sup-
dientiam promisil. Solntus, ul a vobis ligetur, ac-
pianieiur. beiiu valeat in ionguin sanclilas vestra
Paier.
cedil, ut cum Isaac vincuiis obetiienlinR et disciptino)
veslra* ligatus ofTeratur in monle sauclo vcsiro,
IV. quem Domiuus videi, hosiia vera ei Dco piacens
Domiiio Soffredo, sancl(P Romana; Ecclesice cardi- ct perfecla. Gradum diaconatusa doinino Scnonensi
nali. archiepiscopo suscepit, septimum ordinem qtii prx-
Mtiiium mihi accessitf sed et succcssil pUirimum,
cedeiiles singularitcr excedit, si Deo placuerit et
sncrum cullegium veslrum per Dei graliam i|'.S9
quando graliae vestrx participera me (ecislis : de
iiitrare incrnerii, inter vos suscipere et expetcns et
qua eisi plenitudinera non mereor, pleniiudiiieni
exsprcians. Sauctitaii veslrx prcces fundimus u|
[r, poenitudiiiem] non mocrebo. Nemo est, faleor,
ciim panibus occunatis sitienti, pulsanli aperiatij
cujits iticinoriam vet^ recolam frequeiitius vcl exco-
ne, si forte (qiiod absit !) duros in hac peiiiioiie
l:rm, cuin, ejus reliquiis dicm fesluin niihi agcnli-
sua vosinvcnerii, occasione repulsse vesirx calainus
jbus, el fructuo&a seinpcr coliigain et abigain lu-
D '^"'«ssalus coniepatur in eo, et linum fumigaiis ex-
Cluosa. In colloqulo seiius, in convivio screniis, iu
iicutro severus, in utroque socius erat mihi * •"8"*
W'
domi-
1108 iiieus, nec arce<ien$ ad lasciviam, nec a hciitia
recedeiis. Jocosa mea sic videhat ut non irriderei, Abbali Cisterciensi pro qiiodnm monacho.
seriii Kic audiebal ut ollendcret, plus de inc xsiimans Exrlisahilis csl igiioranlia qiiam vei casus ex in-
quaoi ego qui inelius nie noverain, vcl auderem coii- sidiis fonunx pendens, vel aeiatis infirmiius indu-
fideie vel prxbuuicrein coufiteri. IIxc sunt qux ju- ccre consuevit. Ea sic a malitia recedit, ul ad inaii-
giter exiguilatcm ineain movent ci monent, ul in siietudiiicm accedat; sic accedit ad vcniain, ui
arca cordis mei jocuiidiiin inemorix veslrx tiiea- scverilatem non accciulal: sacrificium cx adipe,
truin erigam, pcr quod vobiscuin deanibiilaiis sulo siinilu olco lila, iniscriconiia superexailans judiciiitu
recurdatiunis solalio condeleclor. Rogo, si placct, commendalur. llxc suni qux circa pauperem &pi-
ut quascunque petiliones nuslras, justiiiam poslu- rilupraeseniem filiuin vesirum uos movent, cl. ut
lanies, dominopapac olToralis, ei Judices iiobis supor ad niisericordiaiu vos iiione:tmus, noii invilos invi-
iuttliita impelreiis. tani. Impubcs, nccduin septennium aiiiiigcns, qiia
xiaic delicla puniri noa Uebeiit, dolens et nolen»
Bn STEPIIANl TOnNACENSIS EPISCOPI 6i8
r»suni IiiciJit: ciijos scricm Iti liueris dftniini C;ir- x reiiiei» qiii trariaradarl non poiest, subito conira
notensis opiscopi sui, qiias ad doininuin AlbuiK-n rius vcnliis fl;.vil in auribiis nieis ; ad sonum cujus
5eiii episcopiiin. apo5.tolicX sedis leg:itiiin, dircxc: anKialusesl spirilns ineus, in roe luibatuui est cc
ral, inspesiiniis, cl sigillo nosiro ciini pra>senti niciiin. Spargebant in popuiis nugigeruli . sutores
rlMirlula fecinitis consigiiari. El qaoniatn lam in fabularuin , laiita vos infirinilale ilcgiavari quod ad
ncgutiis qiiam in delictis consideratur a discrctis etircnia a^griuidinis incominodiim pervenisseU
|tt !icihiis xtas, volunlas, caiisa, iociis, modus, nc» Eipavi, dolui, nec sine febrc vos ea febru fui, cum
cessitas, el ali« cireunislanthe qn» vel rigorcm liaberei. Verso conlrarium ruinore, qiiamlu da
in
exienuant, Tcl dispensaiionera admttiunl, pro|)on;it s:iluie vestra certum nuniiuin acoepi, graiias
egl
-•^"
tibi pielas vesira nondum septennem puerum, nun
' Salvalori, qiii in uno sanavil duos, el in duobiig
iluii) capacein doli, iiundiiin vel ad coulraclus ido- uiium recil. El qiiia nunc tandcin serenior inrulsil
neiim, vcf ad delict:i inalertciim, Ievit,-ite pueriii s.i» dies, el Irislitix iiubem congratulaiionis absoibel
giltain jccissr in aera, cainque volanteni cl a &jt- clarilas, quasi jam dc vobis el in voliis lespiiare
inonio tneriiliano inipuliam, dormieiiiem pueruin, iiicirpi, niiiio ad vps capellanum nieuni, qui vobis
qncm nescicbat sagiitarius iiinoceiis, vulnerasse. defcrat oljseijiiium salutaiionis, ei mibi rcrcral to-
llis accedil qiio;! laliler iilneralus acutatn incidi B laiinm vestrae s:»luiis. Per eum vos consulo ol milii
(|uein cbii urgus, forie pcr iinperiliam (quod rrequeii« amico vesiro consulaiis, et in negotio quod e« parla
ler acciilii) perperain tncidit: quonim allerutrum, mea vobis exponet quid mibi expediat, quidvc d«-
ti causam inoriis iniulii, innocentein sagiitarium ceal, quid prodesse vel obesse possil ; ine et jtivet •
utililer el liberaliler instrualis.
libcravit. In dubiis auletn clementiora el qiwmagis
pietalis proxiina jadex eccle!>iaslicus seqiii debel IX.
el quauivis niwUa possemiis indncero pro Tepara- Pelro Alrebalensi episcoifo.
lione (taliier lapsf, tainen) non disceptanles, sed Placuit sanciiiaii vesirae requirere nuper a nobis
deprecantes scribimits, ut, sicut in capitulo coni*

de statu civitalis nostrse, cum esscinus iii rola lui-
Miuni perinisisiis ei susrepii oidinis exsecoiionein, biiiis, in fumo caliginis, intcr dics criticos xgritu-
fteuientiam primam non inoteiis , ne absorbe:iiur

diiiis el salulis. Respondiinus ul limc crat pro lcm-
pore. Periculo postmodum detfiiionis ei
piisillaniinis a tristitia, ne dcspcraiis dispereai , ne excidii
hiobediens el ir.oercns nierc:ittir obire. Credinius
sumpiu pecuiiiaiio salubriier occurrchtes, clau i
'iispensatiunem
undique abboslibus ct buniano penilus auxilio dc-
liaiic sitie <}ispendio posse fieri, per
quunt ncc conrundantur legns, iieccanunes offeiidan-
stiuili, nec libeiain , sicul vobis rcscripsimiis, ba-
lur. Moveanlsiiuiin palciniiaiis vcsirae fiMlris afllici! C bemus exeundi litentiam nec inlrandi. Eadem 0«.
biscum cbaritaie vulnerali, qua ct nos pro vubis,
lacrymosa su&piria.ccrta pericula, incerta remedia:
pastionis fralcrnae caliceiu iu itla nostra aiigu!>li.i
cu: si exsecutiuneiu olBcii dc rigore toilitis, salieiu
conibibistis. Requiriinus a vobis ut el vos de
iiiter inunuclios, tanquam clericum ia lijibitu mo« stalu
it.icbi (qiiod secure
vesiro, dc domino rege, de civiiate vcsira, de do-
potesiis facere), donec ve-
miiio Uemeiisi, de aggressu ei processu comitis,
ftiat teiupas luisereudi cjus, Deo servire permitia-
dc Iiido foriunae circa vos el vestros , utinam paci-
tis.
fico! signilicetis nobis per clai.desiinum iatorem
Tll.
X titterariim vesirarpm , charta cliariulas respoii-
Joanni, fiUo ctkneellarii aima Vrbis.
dciiies
Veleres amiciiix nec abjici conleuiptu debeiii,
nec fastidio premi, nec oblivione deleri. Aiigcri vo- X.
luat, non ininui; convulescere, non perire. Ilarum WilUlmo Remensi archiepiscopo pro ecclesia SuiuU
Martini Tornacensit.
commercio sic aiiquando juucti sumus, ut alter al-
Clamat in aures Domini Sabaoth butnilitas ooslrs
icri vellct et iu adversis tompaii ei in
prosperis con-
contra impudicam
' quorumdam monachorum
q"orumaam inonachorum inso-
Saudere. Ilac fiducia monitus ei motus. obsecro te, n
per illam '"""'™' «^ «*""'"* «'«^" 1"' "«" »«'""• le"am.
ill.m aniiquam mutu» societalis
antiuuam mutuae soci«..ii« et
.1 dileciionis
HH--..i«..a.
sed ciiam coelum conimovere debeant In filios
topulani, uidomino Patri luosacrae Urbis cancella-
contradictionis et inobedieniix, zelum vestrum
rio, viro quem diligimus in Cbrislo, preces et fre-
animari desiderant et armari. Auctoriiate vesiia,
quenie^ pro nric porrigas, quatenus ncgotiuin meiim
Patcr, el mandato accessimus ad monasterium
quud ei per lilieras S.
nieas significavi, et benevole
Martini, assumpiis, nobiscum [Galterio] de Santto
euscipiai et benefice pertractet; cunsilio ei
auxilio
Ainando «i [Rogerio] de Cysonlo abbatibus,
accincti
sao me ab liumine iniquuet doloso, quicum
tilierel
ad correctionem lurpis infamix qua **'"""«"»"
smici, suis me persequens et inlestans et sangui-
Mcm meuna sitit, ei pacem meam turbare noii de-
uk;^:, Z kk
" "
••
^ . veheineiiter
:/
moiiachis. Quantum oobis processimus, nee
licuit
sisift.
profecimus. tanquam laierem lavanlesel seininantes
VIII.
iu areira ,-jacientesque ancboriim in abyssum. Posi
Domino Pelio, Atrebatenu episcoy.o. aliquos dics, abbas coram nobls et domino [PelroJ
Cnin nuper essciuus hi pariibus aquilonis, a qno Airebatensi, praesente maxima parte capi;uli nosirl,
piiidilar onioe nialuiu iJer. \), et iniiasieraus lur- jur;ivii se siare niandaiu iiosiro. Forinani Jurameuii
519 EPISTOL^. - SUPPLEflEiSTUM. SS»
dominus Atrehalensi» disposuil, exposuit cl e.iixit. A cvcusabimiis excusalioi.cs in lils mali.s? qiio vcb
Hoficslum fuit maiidatuin, scil liomini inlionesJo miite contcgeiiius faciem iiiipudiciiia! noslrx? Hxe
mulcslum, quod non soluni abbns, sed ct quilibct si iii abscoiid to licrent, lolcrabilis esset pbiâ,
rfligioncni professus, sine juramento tcnetur ob- quoniam aul dissimuiari poteraiit, aul compriini,
scrvare praccipue quod amodo coniinenler vivcl aul celari. Niiiic autem, elsi laccrenl boiniues,
,
scciinduiii gratiam sibi a Deo oollalam. Paucis posl li;;iia ioquercutur cl bpides clamarcnl. Oslendiiiiur
«lielius clapsis, dicius abbas,nobis igiioranlibus, (li.:ito, subssnnauiur naribiis, risu cxplodimiir el
Ires abbalcs de episcopatu Airebalensi secum »d- Ciicbimio; laici condemiiuni in plaleis, clerici iu-
duxit, sciliccl [SiiiioMein] de Aqiiis( incto, [Slepha- sullanl lu ccclcsiis, piicri vapnlatit in scliolis, mu>
num] de Mnrcenis ei [Aniuifiiiii] de Yiconia qui in lierculj; fabulaniur in ergastulis suis. Dair.na qua
dioecesi nostra, in monaslcrio nostro, sacrilegim nobis inlulit dctesiabilis bomo ille Servandtis,
excominunicalioneui coulra sumuium pontincein quamvis eiioriiiia sinl, quoquomndo sus;iueiiius :
contra personam vesiram , coiilra parviiaiem no- inramiam &tislincrc nou possumiis. Prccamtir rI
stram, consilio et aucloriiate sua proferri fccerunt, obsecramiis, cliurissime, iit fralrem .Marcclluui,
el ipsi cum abbale proliileriuit, sciliccl ne aliqiii boneslatis ct piidiciiiac, sicut crrti somus, riUum,
nionacborum S. Marlini vobis aiit nobis dc slalii B qui taiidem uUiious nobiscum bxc omnia cognovil
monaslerii, vel de iisqux ad corrcciionem ejusdcm sicul aii poela,
pertinent , aliquid revelarent aiit iiidicarent. Hoc Vedecus ille domus sciet uilimits,
etiain couvenlus, pra^scnte noblscum abbale, in adjurctis per virtuiem obedientix, ul binstila vobis
capitulo conlessus est, excepio qnod dixerunl neque expouat, nibil celet, niliii exciiset, quia nec favrre
vos, neque nos in ea excommunicaiione specialilcr debciis cuilibel celanii, ncc credere cuililict cxeu-
nominatos fuisse, sed generaliter perillam senteti- santi. Recipile gratuuier el renciie viscera nosira,
tiam prohtbilum esse ne alicui juslitix staius mo- ei sine inora remiitite fralrcm M. qui lidelilcr et
nasterii revelaretur. Yideat sanclilas vestra quan- boneste nobis servii, et cujus abseuiiaoi diu non
lura deliqiierint abbatcs illi , et qualiler a vobis pu- possunius suslinere.
ti{ri dubeant qui taliter auctoril-item vesirnm immi. XIL
iiuere et humiiilatem nostraiu Incdere prêsumpse- Joaani abbati Sanct(t Genovefai Parisientit,
ruiit. Tandciii abbas de Aquiscinclo , occasione Taclus ilolurc coidis iiitrinsccus, dico, Quod
qu.truindain liltcrarum qux fulsissiinje ct dc oflFiciua scripsi , scripsi {Joan. \\i)', iioii nintabo, iioa mo-
fubrorum qui vobis nominali suiit, processcrunt, vebo nisi forte ca specie uioius quo aiigmeiiiuni
iiobis ncscientibus ncc litleras ipsas vidcntibiis, ^ dicilur, dolor conlinuus id faccre me coinpellit.
prxdicluiii abbatein S. Murlini .1 sanclo cl religioso sanctilas iiicorrupia ! casla geiieraiioi sacruiu
sacramenlo absolvil , ut qui castilatem sese jiira- domiciiiuui piidici montis, niuntis in qito benepia-
vcrat servatiirum, quasi jam soluius a sacrameiito, ciluin eit Dco babilare iu co 1 quis vos fascinare*
liimburi jam solulo el ptiteo facio , securus possit quis infaiuare, qnis soliiciiare vus contendit ni re-
lupannriu frequenlare. Caelcra qtijc iion contincnlor cipialis iii collegio veslro manifcstiC turpiludiiiis c8
hoc scripto, fau'iliaris et clericus vesier, abbas de publici criminis idnium , cujus iufauiia nos usqut)
Cysonio supplcbit verbo. Inlerim rogumiis sanctita- in inf.rnuui deprimii, ui lain ego quam lota mea
lem veslrani, Pater, ut si forle praedictus abbas, familia Turnaccnsis dicainur priucipes Sadouioruui
«ut alius ciini eo vel pro eo vcneril ad vos, religio- ei populi Goinorrb»? Retorquetur et iu tolain Ec-
iiem vestram persuasionibus et proniissionibus suis clcsiuin nostraiu canlus iste lugiibris, noii epilhala-
facile non circumveniant aut seducaiit, sicul iinbis niiuin^ sed epituphiuiu quasi jnm pudicitix nosirv
aliqunndo prouiisistis : nc forte (quod absitl) cu- feiidx ei scpulmi. Nemo vos scducal, quia si re-
Gurrerimus qiiasi in incertum, el propitgiiaverimus verialnr in domum de qua ejectus est, qu.-e in ejus
quasi aerenri verberantcs. exilu lanquam tcopis inundaia esi el ornatn, cl
XL ingrcssus fuerit in ea, erit uovis&imiM error pejor
Joanni, obbati Sanclw Genovefte Parisiensis. priore.
•nvili clamamus, decepli conquerimnr, l;esi {;€• IXIII.
iniinus et dolemus, facii sumus in dcrisum oitini Cuidam canouico Tornucensi.

populu vestro, canlicum eoruni tota die. intolcra- Repente mulaniur nubcs, ei quus horrifer impel-
bilis infainix nosiree pariicr cl vcsira> fumus, taii- iit boreas, posimodum madidus auiitcr di^&olvii ct
quam feior .iscendeiis de cadaveribus nostris, et eiTundil. Mulaniur lempora, mulunlur cl neguiia;
boinines a<i indignalionem et angelos provocul ad vcrilas auicm non mulalur. Venil ad nos quidaiH
vindiclain. Ilaecciiie est, inquiuni, inoniana rcligio clericns duiuini Aldehraiidini, nepoiis domini pupa',
veslra, regniariuin vesirorum mundilia, Geiiovef.e litieras ipsius doiniui papso et (Anselli] Meldenm
virgiuis casiilas et bonestas, catervatlin congregat e elecli, nobis el capituio nostro uAerens, et doniiDi
ptteios inipubcres, allicerc iiiuntiscuiis, dic claudcre prxbendae quaiu vobiscum omni solemnitaie coii-
in cubiciilo, nocte collocaie iu ciibili? Quid ad hsec, tulimus, irrilard et revucare coutoudvn«. Videal
com vcr.i iitn, rcspoiulebimus? Quo fuco vcrbjofum super hoc discreiio vostraouid iiobis ct vubis cx-
i
551 ^-
<.'i
STIiPllAM TOUNACF.NSIS LPISCOri S5i
petliai, quia nec couira faolum noiinuu venire .lo- a singiilis annis pc:so'vpn(I;>s a nionasl r"o S. Bortfii
homns aiit volumMS, nec coiiira iloii<iiium p:ipam pro rtnsu quein auuntim tlcbcl episcopo infra vi-
<alcilrare andeinus. ginti «lics DomlnitfC Naliviiaiis pro ccdc ia tie

urninam conlra sliinulnm
XIV. Listreuelle, quam mullo iabore clsumplu de mano
Dowino ltemen$i. laica relraxiiuus, coopcranlc cl laboranle nobiscum
Sinns liciicvoienli* vcsiijc, l'aier, cx iiifusa vo- abbalc S. IJcrtini. El quia nohmiuj quod occai-iuue
Dei sic palcl piisillis ciim niajoribus. nl istius c:ipeilaiii3c malcr nosira ccclesi:» B. Mari.T,
bis gr.tlia
nec adinillat rcbelles, ncc ubcdientes eniiliai. iu sivc fnilies nostii canonici ipsius possint in aliquo
eo peienles accipiunl, quitrcnies invcuiuiU, cl piil- de uobis conqucri, probibemus nc. absenlc ostr.i
sanlibusaperilur (il/fltr/r. vir). lu iiujiis spei forli- civitalcut episcopo, pnvdiclus capellanus pa^-ocbia-
ludine concurrissein, prucidissein atl podes vpstros, nos Tornaecnsiuin ccclesinruin atlmillat vel obla*
levasscin ocuios meos ad moiileia cclsitudinis ve- (iones curum recipial. OI)cnuic vero Gilioiie, cui
wulla quae sencm ciicuniveniuiil iu- piituo captiiauiain cuncessiinus , cpiscopus qui
sine, nisi
in cxiicniis diebus impedirenl. tunc temporibus fueril, aliuin queni volucril luco
coninioda ine in iis
Supplico, ui possuin, nianu treiuuia scribens quod ipsius subsiiiuat.
Ingua pioferens timid.i vix aiidcrcm, sauclitoti B Actuin in capitulo Tornacensi, anuo Incarnalio-
vesir» preces ardcntcs nffero pio cUnrissimo filio cl tionis Domini 1198.
capellauo ineo M. [Marcellol qiiem sexilccim annis
XVI.
in oiuni lioncsiale ct regulari disciplina nutrivi et Abbali et conveniui Smtcite Gemtefm viryinit.
pra:sei:talione:u canonicorum A(\ laudciu el gloriam Dei et lionorecn lieal»

edocui, nt euin :id
Cysoiiiensium benevole suscipiatis et conflrmetis Virginis noslrx frater noster et vesti-r M [M.ir-
benefice, quoniain canonice ab eis elecius est et cclius] clccliis cst in ^bbatem Gysf>nicnsis Ecclesiae
cl coininuni asseiisu oiuniuiit ei piopiio singii-
«Xnnmuni assensu oinnium et proprio singulonim.
loruin. Congratulamini nobis in boc facio, et orato
S1 »HendamU8 in eo leiupora, juvenis esi; si vir-
tiitis merit.i, luaiuriis ei senex. Sana vobii coii- nobiscuin, charis>imi, ut quod, volenie Deo, Itoiio
scientia , Deo lcsle loquor, qtiia comnicndabilis incboaium csl principio, felici exitii peragaiur.
est a munditia meiubroruin, ct gravitate iuoruoi e( Yeiiiuiitad vos canonici praedicix Ecclcsise postu-
peritia liitcrarum. Ltnlcs ut eis tam concorditer electum in abbaiein ct
pasturemeinancipatuni reddatis et libcruin. Posiiila-
XV.
^ muset nos cuinm,,»i
...u»«ii«»t,i.ii ipsisulquein iiutrivinms in :idolcsreii*
De prabenda capellunia; Tornacensis episcoii priv;-
legium. ^ ^'^ ^^^. coiisoletur nos et consociettir iiobis in se>
Sacris aucloritatibus Palrnm docemur, ci recta iieclute nostra. Addituus el boc prccibus nostris»
fidecrediinus ac lenemust, quodaniino: tideliiim deui, quia teinpora periculosa sunt et sub anc pi:e
funciorum qui in confessione sanctae Triuitatis furiuna reruin versaiitur cvenius, frateniani vi cj*
decesserunt, et cominendantur Deo oratiouibus noiiicain socieiatein, qunni bnrusiiiie in Eccle&ia

Ecclesix et oblaiione Dominici corporis jrcqniein noslra pariter el vestra babuit, tain spiritual.ier
,
consequunlur xtornam. Nos auiem qui divina po- quain teinporalitert ei iiitegraiu rcservciis et con-
lentia, non ineritis nosiris, in eminentiori gradu cedalis.
positi sumus, quod aliis praedicamus verbo, probare XVII.

debemus exemplo. Eapropier iioiuin neri volumus, Eitdem.
lani fuiuris quain prxsentibus , quod , meinorcs Susîpile viscera nostra, in Cliristo clivrittsimi,
condiiionis nostrx ct <le Doniini miscricordia spe> el communem filium nostruin ac vestruni M. |
Mar-
hinies, assensu capiiuli noslri inslituimus pcrpe- ceiluni], capellanuin iiostruni Ect-lesix Cysoiilensis
luum capeilaiiuiu in oralorio S. Vincentii mariyris eleclum, et quidquid vobis ex parte uostra dixerit
(qiiod cst cpiscopalis capella, ei quod inultis ex- ^ de revocandis et rccoiligendis in sinu inairis ve*
pensis graiiose xdificavimus, et iu eodem iiberum slrx frairibus, qui do consilio nusiro [occasionej
iniroiium , qiiem Tornacensis episcopus antea iia- ciijusilam puerilis tumultus remoti eraotad lempiis,
bere nou poierat, in niajnrem eGclesiam, non siue benevole pariter ac benefice compleatis. Non enini
iniilla cotilradittione laicorum, auctoritate doinini filii suuiiis dissensionis aut scbismaiis, sed dll;>
rcgis obliiiuimus) , qui, tanquain propnus capell.v ctionis et pacis. Rogainus auteni le, charissime el
iius, singulis diebus missam cclebrel in eo pro ani- desitlerantissime frater, ut cum elecio nostro veiiias
iiiabus Tornaccnsium episcoporum ct alioruro fide- ad noB, ut in ipsius benedictione nobiscum congau-
lium defunctorum, cl pro viventcepiscopo propriaiii dcas et evsultes. Desiderainus cniin te videre et
io cadeiii niissa collticiatn. El qtiia dignus esi ope- aspectu tuo frui ii> Domitio.
rarius mcrcedc sua, assigtiavimus pr%Jicto capel- XYIIi.
lano mensamepiscopalcin, ul iii ea victum idoiicuni DominoTornaeenii f abbas de SilvwUajori.
quotidie pcrcipiat cl bonesluin, sive prxsens sive Vobis, domine paler cbarissiine, sicut vencr:ibi'i
absens iuerit episcopus. Assignavimus eliam ei ct per omni.i viro, niagnx auctoritalis doiiiiiio et
coucessiinus septein libras Flandrcnsis nio::eix. egresio dociori, dnxil bumiliias nostra uoiifi aiiditiu
5j.") EPISTOL^. SUPPLEMEMLM. ,^34
qtiod, ad lionorem Dei el nulum cjiis, quo inspi- A igiiiir >ir b<mus el jiistiis, imilntof Dei, cujus fideiis
lanle cogilanlur quai recta siiiil ct .tgnntiir. glori- pioniissio qiirp proceduiit de iabiis suis non novii
ficalo iiDper per relevationem cx (iecielo aposlolici irrita facere, semel loquitur et idinsum secun/lo non
ciiliniiiis beato Geraldo, speciaii pairono ei funda- repeiit {Job xxxiii) (quod salvo dicimussacramento
lore monasicrii noslri, pro suorum exigenlia meri- sncratiori, qiiod nobis revelavit perfeciiiis qui reve-
torum alque virlnlum quas fecit per illum Domi- iat mysferia de uiiica ct acierna gcnerationc Verbi),
niis in medio nostri, mentes omnium excitalx, tam faciat hanc, quaesumus, cum siiis servis dominus
cleri quam populi alqiie sublimium personaruRi noster misericordiam, ulper voluntaiem Dci et suam
lerrx noslrae, prxter iliiim qui in transilu cjus dignationem cilo nobis occurrat quod desideramus,
coiisecralus est, constituerunt ei communibus votis eo ardenlius, quo fecundius et facundius nobis so-
cl intcnsis sludiis diein perpetuo agere solemnem, nant verba oris sui. Sonet ergo vcrbum vestrac spi-
siib eo lempore quo sacruin iilius corpus elevabi- ritualis harmonise lanqnnm organum Spirllussancti.
lur, auctore Domino, circa Nativilatem beali Joan- tit spiritiis vcsler qiii Iiabiiat in liortis, faciat nos
iiis Bapiistae, sperantes el nos, paritcr cuin eis vir- audire voccm siiam nd dandiim in celcbraiionibiis
luiuni ejus magnaiia expcrii, ut tam lemporaliier deciis ct amplificnndum iiomcn sanctilatis, ut in die
quam spiritualiler mereumur de ipsius relevalione B magno fcstivitatis de medio pelrarum dent voces
divinx propiliationis crebra consolatioue relcvari. beatissimi riri sancia pr.neconia, ei per vos quem
Quia igitur, testanle Scriptiira, de ore prudentis prxvenit Dominus in benediciionibus diilcedinis, de
procedit mci, diilcedo mdtis e&t lingua ejus, est vestra gralix duiccdinc et inexliaustis sapientiae
favus dislilians labia {Prov. xvi), ad percipienduin tiiesaiiris dulces capiamus moduios lingux, gustan-
de ore vesiro dulcedinis guslum, de ilia dilissima les in eis quam dulcis est Dominus, et quam dulcia
vena sapieniix et eloqueniix, cujiis fama replet faucibus noslris eioquia vestra super mel ori no-
orbem tcrranim, in niemoria gloriosi confcssorjs stro. Sunt enim prxsliiura nobis xdificationem
suppliciter a vobis postulamus vobis diviiix lauda pluriinam et excitatura devotionem, qaic prxcmi-
tionis iiymnos coinponi, antiphonas vidclicet et nent auctoriiale ei eloquio, fuigenl tanii viri et do-
responsoria, ui in diebus feslis ejus Dcum et Do- mini tanti m.tjestalis vcrba. Non est autcm quod
ininum nostrum in sancto siio prxdicare mirabilere, in excusntionen: bujus rei humililer in liac partw
ejusdemquesaiicti meriia solcmniorjbusmaguilicarc prudeniia vestra scnium debeat allcgare, ciijus sa-
prxconiis, atque in suis laudibiis nos et qui ejus pieniix immortalis est apud vos et de vobis memo-
praesidio specialiter gaudent, convenientius ttqiie ^ ria, et ipsum senium, sicut melius noslis, fidem
devotius possimus meriio delcclari, Nostr.'e vero vobis comparat et favorem, dicente Scripiura q^jia
licmilitati petimus indulgeri, iie istud nobis impu- ii) senibus esi sapientia, et sapieniiam antiquorum
teiur ptacsumptioni quod tam pic el bumilitcr exquirunt sancti {Eccli. 59). Siiper iis igitur obti-
posUilalur, veniam implorantes qiiod olium vesiruin nendis spes nos firma conforlal , prxseriiia qtiia
sanclum iiiquietare prxsumimus, et sollicitare sapiiis piene, et qux senlitis fari potestis, cum
scnsum niulia cogiiantem. spiriius sapientix et inleliectus apud vos ipse sit
XIX. dux verbi. Quid auiem generosam magnanimitatem

Domino Tornacei>si, abbas de Silva-Majori et toltts
vel aggredi pigeat, vel coeptum fatigci? utinain
convenlus. mercamur cito obtinere quod tam devoie desidera-
Igniium eloquium vestriim, domine, vehemenler mus! merenmur utinain quidam ex nobis, quia
et scrvi veslri, quorum innammavit corda, diligiint forte non datur omnibus, videre faciem vestram,
iiiud : aiidiiui qiiippe nostro dedil gaiidium el Ix- el gaudere in aspectu vestro et in verbis sapientix
tiliam. Afferenlibus nuper scrvis veslris sacrarum vestrx, et de contemplatione tanii domini, cujus
litleranim apicibus salutalione prxmissa, et facli nos speciales servos aique devotos ad omnia qux
sunius sicul co:isolali, el tanquam jam adepta ex D possumus nos profitemur, possimus merito deiec-
promisso su.x pietalis ciTcctum, sicut ndipe et pin- Conscrvel Dominus incolumitalem vestram ad
tari!
gucdine replcta cst anima nostra, vuliicrala churi- salutem et honorem loiius sar.ctx Ecclesixsux,
lalc; et iabiis essullationis iaudavit os meum per- Paicr saiicie et charissime domine, in iongiiudi-
ccptis beneficiis jam gratiim, ut ex perccplione iiem dicrum
priv^ciiliiiin muiicrum firma sit exspcclaiio fuluru- XX.
vum. Gratias dignalioni vesirx quse nostram humi-
Abbali el sacro collegio Silv(B-Majoris,quamvis non
lilatem lanlo dign.ilur honore et gratia ut sit illi
silvesiribus nec mundanis, in servitio Lomhii cau-
ciira de nobis el respcxeril in oralionein humilium dam lioslia: ei lunicam lalarem.
nec spreverit precein corum : siqiiidein deleciant indiilgenl vobis Deus, fraires charissimi, qiiod
nos plurimum mcrilo in eisdem lilteris, in quibiis liominem infirmum ad fortia , senem ad juvenilia
noliis spem dedislis, pulchriludinis eloquia, ubi sacramentis episcopalibus astrictum ad yoXKxt^natm
conlemplamur, vclul in quodam exeinplaii, quaiita ei periodos impulisiis. Suificere deberei ad excusa-
preliosilnte tlecor et totius operis desiderali corpiis linnem nusliam quod vobis eram ignotus, ioco re- .
lucidiim debel spleiulerc pnriler ct valcre. Quia molus, nalione,linguaet moribus alienu*:, prxseniin
Patrol. CCXI. 18
m STEPMANI TOUNACENSIS EPISCOI'! KSft
cuin ei pcriiioics iii Francia, faciiinliores iii Acpii- A vidiimis, P;tter, e( aiidivirnus, ci lesliiiionium no-
tjiiin, iii G;iscoi)ia canlilenis li»biIiorcs cl platisibus siriiin verum esi V;ile.Ti sanctiias vesira, Pyier.
proiiioros liabe:ilis. Aciila siinl viiliier;i cli.irilalis, xxn.

Ciijtis inagislcr serr.ioDci, vivus ct ellicax ei pcne- Dominv liemensi.
trabilior omni };laJio aiicipili pigros exc!l;U, dcsides (Aimo 1179.)
jicceiidii, rebeHes convcriil, ci imperio siio nolcnies Noslis, Paler, iiifirmiialeni mcam ; noslis et se-
oiiam subjiingit el inviios. Htijus sagillas visccribus necHitem ineam. Wxc sunt qux 3 ncgoliis eii.itn
noslris violeiiler inflixil dileclio veslra , el quasi Ecclesiae nostrae me revocani. Hicc sunt quye impe-
carboaes super caput noslruni ingcrens inflainmavit dtiint el retardant. Inde est quod paicrniuieoi
iid ea quac in os puerilia; salivaniihns syllabis con- vesiram in mullis et magnis beneficits mihi jain
sueviinus balbutirc. Laudes palioni vcsiri cl aniodo cognilain sumiiio deprccor aflectii, ut in auribus do-
iioslri beati GeraUli, cbaritale vesira cogenlc, qna niini p.ipx nie rcddatis excusalum, qnoniarn labo-
potuimus, non qua debuiiiiiis d ligenlia, antiplionis, rcm enndi ad concilium non possniii arripere, qni
respoiisoriis el bymnis adiiolaviuius, forlasse ridi- îx valeo respirare. Caelenim super negotio nosiro,
culuin noslris, siieclaculum vobis, miraculuni alie- q„oj cum Bonefacio (84) arcbidiacono habemus,
nis. Si phiccl, quod scriptum esl, lacito auciore, n benignitati vesirae preces quas possum ofl^cro, ut,
susrii>ite ; si displirei, aut scalpello scindiie ,

ant sjpm jg vobis specialiier confidimus, specialc l.e-
i-nibus concreiuole. Quocuiique tamen veriitur ju- neflciuin vestrum in hoc artlculo sentiamns. Nou
diciiin! vcsiium super approbalionc vel reprobalione g^jm ^5^ ,|ui ^jg ,nanu tam polenlis adversari: 110$
scriplunc hujus biimillimf»^ memores estoie Ste- crnat, nisi ope et opera vesira ab ejiis pulsation«
phani peccatoris, amici vcslri, et participem facite liberari nos conlingnl.
oraiionum veslrarum quein in revelatione et rele- XXIIL
valione Sancli Geraldi consoriein voltiislis esse Pe<ro Tusctdano ephcopo (85).
gaudioruin veslroniin. Lator praesentium serviens (Aiino IISO.)
iioster esl et de domo noslra ; volum suum quod ad Praeveiiisti me, Pater, in bencdiciionibus vcstris,
Beatum Jacobum proliciscendi fecerat, per vos ct janidudum inihi de mcnte bcnevola inanum be-
iransilurus, Deo volente, implebli; per quem fide- neficam exlendisli. El undc huc niihi ui super ca-
liiis ct securius vobis iiegotium islud traiismilti- nem n.orluum et pulicem unum aperial dominus
inus, et vos ptr eumdcm voluiilatem vesirain secu- mcus oculos siios, el intentum divinis occupationi-
lius el amicaliilius nobis pcr litlerus vestras pole- bns animum velit in mei mcmoriam relaxarc ? F;i-
ritis intimare. ^ teor, ubi litteras vcslras de manu porrigenlis .10-
XXI. cepi, statini atiima moa iiqucfacta esl, ardenlisqno

_...,,
. „.„,^
sitmmo
Patri A. AxF.XANDnoJ
I
desiderii irstus indiccs conceptae laliliac lacryma!»
Sanclisdmo aomino el f . .
o . • .
po;jo^ci, rra/er Stephamjs, S«;r<« iJcnovefw l'a-

excilavit.
1
Solent enim el ea;, contra
.
communos
risiensis h»milis ministerf talulem et cum omiii opiiiionum regulas, vel effundi prae gaudio, vel coin-
ilevutione obedientiam. primi prae dolore. Et ego sub quodam solemiii the;i-
Doniinus mcus Scnonensis arcliiepiscopus, apo- iro recordatioiiis vestrae quotidianum mihi propo-
Moinai scdis lcgalus, [llugoni] viio venerubili ac nebam spectaculum , el dicebam : c Eccc veuici
rciigioso abbaii dc Curia-Dci,el nobis parilcr cati- dominus meus, dilectus meus, dcsideratus meus,
.sam qnaindaiii, quui inler R. archidiaconuin el R. quia gaudcns gauJebo iii aniino , el coiisolabor ab
presbyieruni sencin supcr Ecclesia de Coinbros vtr- uberibus consolalionis ejns. Occurram ei, cl reg. i
l.MKiinr, aiino iiraeteriio coinmisil cogiioscendam. jjiies egrcdicns usqiie ad alieriiis labii el liiigu;c
Cumque presbytcr ille pr.-ftdictam Ecclesiam a prae- ignoiae popuKim sequar, consef|iiar , apprehciidam.
1'aio archidi;«cono sibi datain diceret , archidi;ico- Puias respiict salutantem, procideniem ad pedes rc-
iius aulcm negaret, a presbylero qnxsivimus (85)
^ pellet,conten:net advenam, iiegabit osculum, clatidct
t,i qnas dc donatione qiiain dicebat probaiiones ha- sinum ? Ai si benc novi fecundair. virlutum aniiiiani
bcrot. Presbytcr sese id probaturum asscruil, dic cjus , ct intcr ponlilicales infnlas, inler Romani
asbigiiala vciiil, probaliones noii hiibuil, appell;ivil, culniinis falccs, sic inolitain letiiicl hurnilitateni, ut
locc^sil et dccessil. Eo inortuo, iiepos ipsins, qni non oppriiflaitir a gloria, nec inglorios opprimal
niiii donatani, uon promissam sibi dicobal tcclo- sic applaiidil linniilibus, ut conicntiosis resisiat. >
siaisi, clemcnliam vcslraiu adiit et litleras quasdani llae stiiit iclii[iii.c cogitalionum niearum diem fc-
a vobis subreplas ad doininum Senoncnseni alttilii, sluin agenlos dc vobis, iiuo priiiiilise siimii eoruui
uUcio in pi';craia Ecclesia insliluio el ordiuaio. ll.ic el deciiiKc quas IVc<juenler iiiimolo, quas prx' oculis
Non dc se loqnilur Slepbaniis, scd in per-

(83) manhioncm, nalumexAgnele soiore SiinonisNovio-
sona Hugonis iNovioiiiCiisis Saiicti BarUioloJn.ci , nicusis episcopi piout lciîiiir iii liagnienlo genea-
abbalis banc scripsi&sc
;
cjnstobtm ceiisciidns cst liigico, odilo l. \lV, /fcT. Frunc , pag. ''».
ilie. (S-o) Pctrtis, praesb. caid. Saiicli Chrysogoni, el
(81) [ioiioracium cnin crctiiinu.s, Novioineiisein A. S in biaiiciain let'alus , anno 117jJ, creaius est
arcliii.i.icoiinm de quo ioqtiiUir Joaiiiics Sares]i. in Tiiscul.mus epis'Opui.
cjiisl. ^31, Ciiiiis!! iliac i:i ii;gi;iiC Moiilis-Fcrratj
557 EP1ST0L;E. — Sl Pl LEMEMLM. «.'iS
IjHbeo, qiKis incoiispeclum veslrtin\ iiec doferre dH- A spini vcriitur, 2 Jomino {:apa vobls comniissa sul-
leraiii, iiec oflerre. Qnod aulcm de slalii nieo el Iftituin, cl fruslratoriis, ut credil, advcrsa parle
Ecclesiae noslrie vobis placuii inquirere, laiilnm fJil.Uionibus elusum, ea i{ua dccet xquitate, judict^s,
solliciKidinis cl liumililati!» aOcclum vcnerainur snp- rcspioiie, et nc amplius liiibuset sumptibus pro re
pticiter ac verenitir. Per Dei graliain el beiieficium tain niodica faligclur, inrirmilali parcite ipsius cl
veslruin prosperc nobis omnia sncccdunl, et r.on xtaii. Ca qua a vobis rccessimus dic, sub certa
csl occursns neqiie SaL-in , excepta iunrniiilaie ilo- ionna pacis ab ulraqne parlc, verbis sacenloia-
inini regis (8G) in i|iia pendel el commune discri- libus lanquam sacramcnlu finnata, coniproinissuni
nieii oinninm ci propritim singnloruin. Uiianimcs esi ; a qna si allcrutra partiniu rcsilire voluerit, el
in doino Dei nobiscum liabilaiit palres nostri , ct s:icrilegio crit proximiim ct sacerdoiio rtlicnum.
disciplinis regularibus dura sc siii*jiciunt sitiguli, Forma anlcm compositiouiseadic aiiobisconscripta
prnficiunt nniversi. Pcrseveranliam tanlum iii bis h.TC est ; De consensulL [llugonis] abbatis S Bar-
<|u.Tc agnnt dcsidero, quoniam in eoruin opcribiis el iholomxi cl ahbalis (Berneredi| S. Crispini, conces-
charitati respondet honeslas et charilas bonestali. suin cs( ui Petrus et Crispinus monacbi ei Micolaus
Oro vciiiat hora qua ego veniam ad vos, vel vos in pracposiius jurent quod veritalem dicent secu.tdnta
Franciam veniatis. Yaleat in perpeluum sanclstas B inquisitioncm ab eit» factam et conscientiain suam
veslra J propriani, bona fide et sinc dolo lain de possessione
et teinpore possessionis quaiu de jure el proprieiate
XXIV.
decinix de qua contendiiur, tain pro ecclesia S.
Jucunduin calict m bibo quoiies rapiuni aa ponii-
Dartholomxi quani pro monasterio S. Crispini; el,
(icales infulas in Ecctesia Romana , sedentem cuin
secundum quod juraveriut,episcopus Suessionensis
principibus el sotium gloriae lenentem, ut doiuinun),
el decanus utrique parti suuin jus assignabunt. Hoc
recolo quem coiueraia ut amicum (87). I.n hoc so-
atitem faclum est corani vobis et decano Reinensi,
lenini thealro cogitalionuin inearum non tam super-
asuiitibus VVillelmo abbale S. Leodegani, ct nohis
lius deanibulo quam securus. Confidenliam ineain,
et abbate S. Crispini de Cavea, et multis aliis. Indit
Pater, de vobis armat et animat prisca quain indi-
est quod sanctae paternitati vestr»'. preces fuudi-
gnus atligeram fainiliarilas vesira, suavis et initis
R.ns, utauctoriiale judiciaria a dumino papa in ^''c
confabulalio, verboiuin simul ct operuni erudiiio
negoiio vobis commissa partes cogatis ne a proinisso
inoralis : quoruin oniniuin rcliquix dicin festiim
recedant, et ul sine dilatione coinpleutur, mandalti
iigiint niilii. Kogo, Pater, ut inler muUa et niagiia
veslro obedientes existant.
lolius inundi peislrepenlia apud vos negotia, inter
q XXVL
fervenies ci frequenies curaruu) lumultns ; inierdi-
iêccalum ariolandi ei scehis idololatrix, sl vera
viium clainorcs el pauperuin, etiam Siepbanivcstri
suni qux leguiitur, xquis pnssibus cuin inobedicnte
quandoqne memoriam habealis. Kgo enim, si eliaia
didicimus ambuiare (7 Reg. x\), et in uiunicipio
iii exceliio throiio vos videriin, rcverberanii etquasl
perducllionis reus,in coenobio schismalicus csse po-
imporiuniiatem nicain alioquendi vos castiganii co-
test. Id genus, ubicunquc fueiit, eo districlius Ec-
gitationi niex illud Aniani, vcrbulo paululuni immu-
clesia Romana perseqiii consuevii, quo et frequen-
tato, forsiian iiuDrudenler poiius quam itnpudenter
tius scissurain experia cst.et faniiliarius amplcclitur
rcspondebo :
Al
unilatem. Ea peste niortaliter infectuni audivimus
milii qui quondam lemper amicui eni.
B. de Alenac qui priori suo rebeltis qnasi alttire
Si forte Joan. (88) Aurelianensis scriptor domini
coolra altare erigii; et ab aquilunesedein stbi poneud,
cancellarii sollicitaverit vos pro quibusdam pelilio-
nibus nostris vel porrigendis vel impetrandis date bicipiiemEcclesi.unBeneveniaui convcntus iiicoave-
nienler ei nionsiruose monstrare contendit.Paiieni
operam, obêcro, ut quod peiimus impleatur.
persequitur filius alienus, pasioreio ovis luorbida,
XXV. contagio sui cuMeros inficJM:>et efficiens neqniores.
D
Reverendis patribus ac domints N. [Nivfloni, Dei Itisurgat in lales zelns vester (89;, armeiur jusiitia,
graiia Suettioneusi epitcopo et Willelmo ejuiUem
sevcritas cxcandescat, ul qui iiiajoruiii seuientias
trcUiia; deatno, fraler STePHANUs de Sancia Ceno-
vefa, laiulem el cum omni dileclionc fidele obie- conlciniiunt, coacti sciilianx imiunitam sibi noii
quium. fore licentiam resisteiidi. H.'i:: o Siiuone(90)prior«
Venerabilem sencin ct omni acceptalione dignuni vobis pieces oflcro, hoc inin;oio satrilicium, hoc
M. IHtigonem] abbatem S. BartholumaM Novioinen- elogiuin dccanto.
sis, suner causa oux inter ipsum et abbateinS. Cri-
(86) Uex LuJovictis VII, anno 1179, pcrcussus (89) Datnm ad cpiscopnm et cnnonicos Leinovi-
pi»r:»ly.-)(, iiiiiitt iti;»?j;ro dcciibiiit «groins. ceiisis Ecclcsi;e eain epislulam iiide coltigiinus. i|tio,l
(87) Scnplu viileiiif liiic cpislol.i Bfriicredo Saii- sub jiiridiciione coiisistciet Benuveiilaiius
eortiiii
Cli-CrispiiiiSiiessioneiisis abbalit|ui f.icluscsiaiiiio ordinis Saiicli Aiigiioliiii prioraliis.
1179 Pf.x'uesliiius episcopus caidinalis, obiiltiue (90) lncoinpei tus Sinion, dccessoresiine ejiis,
aniio 1181.
aucioribus Gullta' Chriit., qiii calalogtnii prioriiiu
(88) Joaiiui, ail qiicni scripsii Stcpbanus epislo- Beneveniani canubii contexueruiit, t. II, cul. 6ll>
lani inicr editas Molineti 05.
TISl) STEPllANI TORNACtNSIS EPISCOPI
5^0
A vcriiiniir in conveninm, finrsniandaii, (niod cgrcdi
Ifac inslanli soxia feri.i, Palcr, dicin iioliis el iioii |i(o(, oiisorvantes Ilcrum iu niedio vcibornm
i)uibns(l;)n) niiliiiljus assignastis (î). Exponcb:ini coiifliciiis el dissensio volnni.iHm!: el qnia dnsi vi-
sarcinubs, el ad procinclnin iiineris ctirsuinqiie dobaiiturqux potiusdissenlirenlab invicem partes
iiegoiii (loineslicani supellcclHempraeparabain, cnin placel ulrique ui sulidecanus ires, canlor iiidcni
snbilo el fciiciinilii seniper auspicio liKeras vesiras tres noniinarcnt e fratribus qui munus cleclionis
:iccepi, qn» non l:jeso maniiato Blesim me descen- et siisoiperenl et explerent. Compromissum esl in
dcre CMiinpulcrunt. Ne aulem me dcsidein el juris cos ul, quod pariier ipsi sex ant eorum quinqiio
iHisiri coiiicinptorcm proplerabsenlinm, elgaudcai, dc futuio dccano consiituerenl. raium ab omnibus
;\c propler lioc se vicissc suspicctur adversarius, liaberelur; injunctum aulem nobis cl sex illis iil
liunc fralrcm noslrnm misi', qui a nobis in lioc nc secreliiis itcrum nobiscum loqiicrentiir, el si-cun-
goiioprociiraior conslilutHs viccs nostras supplcal, duiii quoJ ex confessionibus prius ad nos factis
litieras CHpiiuli nostri dc ralihabilioiie sccum ha- (quaiiliim nobis permissione lolins capiluli mani-
bens. Gesiieiiie prae gaudio ei pra? metii labio litu- fesiare licerel) audirent, eleciionem siiam forma*
banlc, ullimum illud verbum,quod milii de redditu renl. Nec enim eleciione illa aliiid snscepimns aut
comparando, pro perenni mtmoria G. In Ecclesia B feciiniis. Conveniiint quinqne, sexio susiinenie ei
jiostra fjcienda, fecisiis, .id n.emoriam vestram tacente. Reverinniur in capitulum qui elegerant.
revoco, ut, si placet, fiatin proximo verbum ve- et qtixsilo iterum ante onmes ui ratibabiiione
slruiu in qno niilii spein dedislis- Convenimus cum wandatum firmarent, qui coiilradicerei iiemo fuii.
vcndilore, conseiisu faciente conlraclum : quidqnid Unus ex praedictis sex, H. arcliidiaconiis : « Elegi-
indu bonum vobis visum fuerit. iiobis, obsecro, nominamus in decanum nobis Hu-
iiius, inquit, el
niiiiliaie. Iluiic praesenljum latorem frairem noslrum gonem subdecanum. > Acciamalnm est a pluribiis,
et concanoiiicum, procuralorem consliluimus; a nemine conlradiclum. Itur ad cpiscopum cum
qiiiii<iui(i por ipsum coram vobisfactumfuerii, sive plausu. Prxseni.Tii>seleclus in decanum, ponilur
iransactione, sive seiiteniia, ratum habebimus et P^r "'anum episcopi sicut solemnitas con.sueindinis
habeinus. eorum exigil, in sede decani, tam in capitiilo quam

'" 'horo, Afferuiilur Evangelia ; sacramenium de
jj^XVIU.
indemnilale bonorum Ecclesiae, de fidelitate qiiam
(Anno 1168.)
papa cogniiionem ^piscopoel capiiulodebel, pruisiat novus dccamis;
Commissam vobis a don.ino
qna'8lionisaiidivimus, quaedomiiium noslrum [Ma-

^^ s''^ oim.ia consummaninr. Ih prxsenlia nostra
nassem Aurelianensem episcopum conlingere videa-

1
{jesia siint hacc : inde el quae vidimus ei audivi-
iniis, haec testamur, et lestiinoniiim nosirum ve-
liir. El quoniam eidcin domino nostro episcopo in
niiii esl.
sua jiisliiia dccsse nondebemus, qiiantum nobis ma-
nifcsia «^sl sories facli cui inlerfuimus, simplicilcr XXIX.
vobis cl piofcriinus et tesiamur. IJem enim el lieierend ssm-j (lomino et Pnlri VV. [Wiii.Er.Mo], Dei
grulia Senoneiisi arcliiefiiscopo fraier Stepiia.nos
domiiio papa; nos meminimus scripsisse.
Saucto Lvuriio
,
(te , taluiem.
Sicul iiec falsitaiem astruere, sic el ubi exigi-
Mulierisia, cujusdam servicniis noslii (iiia ,
iiiur, v«rilaiem abscondere non debemu^. Ea quae turpiter, uidicitur, ciinhonesieaviro .suo iraciaiiir,
in uculis liomiiium nobis praesentibus facta suiit,
(;ui ei nec mensae consoniuin , nec lori eommer-
simplici Yobis inteniione et prorerimits ct lcsla-
ciuin , ncc domus coniubeniium communicai aiil
inur; non cnim possuinus quae vidiiiins ct audivi-
indulget. Suppiicat vobis in hac Dffliclionc sna
rnus non loqui. Exenipto dc grcge hoiniiuim morie
siippiicainiis ei nos cum ipsa , ul viri vivcntis vl-
\
iiidigna Joanne AurcJianeusi decaiio (92), die a
duniii paieiiio coiisilio siiiiiil ctaiixilio siistentelis.
capilulo coinmuniler indicla, qua eligereliir alius,
Jaiii ciiiin iioii niisericordiuin , sedjudiciuin postii-
canonici conveneraiil. Vocali suinus el nos. Seruii- D lai , caiisx sux incrituin jiisliliac cominiliens cl
iur, ut assolel in lalibus pro diversiiate mentium,
a>quitali commcndans.
diversa et adversa. Placuil landem omnibus uiiios,
XXX.
assumpto nobiscum viro bono ct religioso Rogerio,
Reverendisiimo aomino Palri H. (95) Sancii Dur-
el
qiii nuper cur% prxlationis, quam in Kcclcsia Beaii iholonuvi abbuii, (raur STF.FiiANO.s,
!\ovioiiiensis
Everlii diu susliniieral, buir.uiter spoiile rennntia- spiriiu fortiludinis accingi.
vii, sinpulorum voliini;Uos seorsum sub signo con- Ejice derisoreni et exibit cum eo jurgiunt c/is
lcssionis audiremus. Secedimus, audimus, scriplo (Prov. xxii) : non enim hoc fit crudeliter, sed nii-
manbnuis. Oicebal alius sic, alius auiem sic. Re- sericorditer, ne coniagione pesiifera plunmos
I
Guillelmiim Senonensem archlepiscopum
(<)l) (92) Vergente anno 1167 neci traditus fuit Joan-
siiiiuique Cariiolensem cpiscopum alioquilur, ati- nes, Aurelianeiisis decaniis, de ciijiis fuiiere serino-
ctor, ulnobis quidein videiur, videbiiurque cui- nem halmitin synodo Scnoiicnsi Siepbanus Toriia-
cinnque aucloris verba diligenti.;r consideranli. censis, inler cju.5 epislolas ediiuni, p. 1.
PurioGuilteiiiius ainbos siiiiul episcopatus gessil ab (93) llugoni, qui Sancii Barlholom.ei pr*foclu-
uiiiio 11C8 usqiic ad aaiuim 1170. rum gessil ub anno 1158 usque ad aiuium 1187.
imi EPisTOLj:. -- SUPPLEMENTUM. fi"^.."
|)ei'<ial. Si absciiulendi snnt qui nos conlurbant(6'a/. A univcrso mundo infamia notanlur. » Eadetn scveri-
v), qiiarito ma(;is non admiltcndi ? Inobciiiciilioi late voluiitalein hujus sceleris qiia encclum pn-
nialuii: et idololalrisescelus , sivc arioiandi pecc.t- niri jure voluerunt. Majestatis eiiini crimeii p;»rri-
liin), aeqnis passibiis aiiibiiiarc didicimus(/ Ileg.w). cidii ciilpnin liabet. Et ne aliqnis ubmurinuict', et
(Juonini aulecn similis cst ciilpa , noii dcbet t:sse contra uiisci icordiam cujus disci|iuli suiuiis , m»
absimilis poena. Et qux porlio (idelis cuni inlidcli? locMiuiii asserat, lcncat Pairis Ambrosii .senleii-
Scbismalicos partim absorbuil lerra, pariim igiiis liiiui , qui io libro fie Officiis ait (23, q. 4, c.
absumpsit. De bis Hieionymus : < Quis , inquil ,

33 : < Ut iiijusta misericordia, ct de quodam in
dubitaveril hoc eese S(:el(5ralius cuirimissuin , (|uod lege scriplumest Non misereberisillius. (Deul. iix.)
:
«sl gravius vindicatum ? » Idem (Si.q. 3, c. 16, Tencri quam maxime dcbct forma justitia: ne quis
Re$ec.) : i Ptilridoe secandae sunl carnes, et sca- a communionis consorlio absiraclus, brevi lacry-
bioBa ovis a cauiis repellanda , ne corpus pu- nuila ad lempus parata , vel etiam uberioribus flc-
iroscal , ne pecora iutereant. Arius in Alexandria libus communionem, quam plurimis debet postularu
una scintilla fuii; el quoniam non siaiim oppressus temporibus, a facilitale sacerdotis extorqueat. Fa-
fuii, lotum oibem fama ejus populaia est. » Se- cililas eiiim venise incentivum tribuit delinqticndi. >
quere Paler, lanli viri consilium. Scliisina-

B
ct tu, Aiit igilur, si incorrigibilis videiur, nuilateiius re-
ticorum sodalilales eviiandas docel Carlliagineiise cipiendus est ; aut si spes correclio.iis cjus est
concilium qu.irtum, et cum eis neque orandum post multam contriiionem , manifcslam huiTiilit&-
neque psalleudum. Et ne dubiies bunc esse scJiis- tem, sub acerrima et diuiina poeniientia revocaudus.
rnaiicum de quo quaeris et quereris, audi Pelagiiun XXXI (94).
p.ipam (24, q. 1,c. 54, Sctiism.) i Scbisiua, inquil,
:
Pr.ieseniium portilor iugens habuit dc-sideriaiB
scissuiam sonal,el ia unilate scissura esse non poiest. vidcndi vos el uiorandi apud vos. Iinplclum esL
Qui ergo unilali non communical, qui partem sibi iandem desiJerium ejiis. Occasione cnim eniergeiiic,
facit,sc!iismaiicus est. Sed e< conspiratori ne parcas, cousiliura ei dedimus ut perficeret quod opiave-
paralus «lcisci omnem inobedientiam. Hunc eiiiiu rat. Occasionis qualilatena ipse viva vobis voce
cumdem conlra patrein spirituaiein conspirasse et rescrabit. Si vobis necessarius esl, cum reliuerc
nos audivimus ei vos experti estis. Quid de con-
,
potestis. Promisit nobis quod vobis non erit oiieii ,
spiralionibus facienduui sit, consuleCbalcedonense sed lionori ; non damnosa, sed utilis sua cotivei-
conciliiim. Quid ? Quod ad saecularis militiae siinul satio.
ac poientije maliliam confugil , uiriusque legis
^^ XXXII.
divina; scilicct el liunianai tcsiimonio , sacrileijium
jiicinrit. Lcgaiur constitulio de episcopis (An. 1177.)
el oie-
ricis quiC sic incipit (17, q. 4, c. 29, Si quis iuaJ.) Venetttbili Palri el amico cliarissimo VV. (93) Dei
:
gralia Portuensi episcopo,\S. [Wili.klmus] Hevieii'
i Si quis in hoc gcnus sacrilegii. > Pius eiiam $is Eccleoi(e minisler humilis, taiuiem el sincerce
pnpa, sicul eum qui Ecclesiam Dei vastat, sic eum dilecrtonii a/feclum.
qiii sacerJotes insequilur sacrileguin judical. El De vobis speciÎius confisi ipecialem amicutn
quoniam tantis excessibus adjecii ut Patrem ma- ac devotissimum sancta: Romana: Ecclesiae filiurn ,
lediceret, et matrem ecclesiam sivc fraires infa- magislrum Sicphanuin sanctae Genovefa: abbateui
Diaret , tiiiKat rigorem Aurelianensis concilii (5, vesiia; dileciioni commendamus , tam suis nieriiis
q. <, c. i, Eo$ qui.) quo dicilur t eos qui falsa fra- quam noslra gratia diligendum. Rogamus iiaque
tribus capitula objecerint, usque ad e.xitum non uti nuniium ejus et causain Ecclesiae sufe contra
communicare. » Teneat sententiam Adriani papic queindam , sicul audivimus , pseudofrairem , uo-
(5, q. 6 , c. 5, Delntori.) : i Delatori , inquil, aut niine Ludoycum (96), qui pro suorum excessuum
lingua capuletur, aul convicto caput amputelur, > enormiiaie demuiu coram domino rege regni fines
Itlud autem quanta arimadversione dignum sit, D abjuravit ; postea vero falsa suggestione domini
quod in Paircm irruens manus in eum injicere vo- papae auribus circumventis, litteras, ul reciperetur,
luil, aut dissimulet qul e.\cusat , aut pronuniiel qui impetravit. Manu teneatis et a tam perniciosa per-
arguil. Auciorilate Stepbaui piipse (3,q. 5, c. 13, sona gregem Domiui scandaliaari non permit-
Omnes) , i omnes qui adversus palres armanlur, in (atis.
Godefrido abbali Sancti Satyri scripla vi-

(94) Pelri ad Vincula, factus cst Poriuensls episcopus
deiur epistola; quippe plures exsiaiii ejasdem
liaec anno 1178 , ol sequenii anno vivere desiit.
argumeuti ad euin liitera; intereditas Molincti 7, ,
(96) {)c eodern vide epislolam, inter cdilas Mo-
45, 53.76,98, 137, 442.
lineti38, ad Gratianum Koinana; Ecclesia: carJi-
(05) Willemus Papiensis, pryesb. cardinalis Sancli iialom.
b63 S TEPHANi TORNACENSIS EPISCOPI 56«
STEPHABII TORNAGEXIISIS
STATUTA QUiflDAM SYNODALIA.
(Edil. Opp. curantu R. P. Dii Molinet.)
Saoris auctoritatibus Patram docemur, el recta plena cum percipere stipendia, qui in vinea
I.
\ aliis
flde credimus ac teticinus, qnodl anim»> fiJeiium de- Domini pondus diet poriant et xstus. Statuimus
functonmi, qui in confessione sanclxTrinitaiis dc- igliur, etc.
cesseruni, el Ecclesix oraiionibus commendanlur IV. Sicui contra desideset siiijuris contemplores,
Deo.el oblaiione Dominici corporis requiem coiise- inductse sunt prxscripiiones, iia et conlra imminen-
4(uuntur xlernam. Nos auiem qui divina palioiilia, lia pericula seu damna, sagaci occurrendum est
iion mciitis nostris in emincntiori gradu posili su- provideniia el cautela. El quia temporibus nosiris
iiius, quod aliisprxdicamuG verbo^probare debeinus dies mali sunl, in quibus abyssus negotiorum invo
eieiiiplo. cat abyssum expensarum, nos paterna sollicitudine
II. Paulo aposlolo alteslante, didicimus quia na- qiiotidiana fratrum et canonicorum nostrorum sli«
lurali sncccssionis ordinc servalo, palres filiis, iion pcndia aiigeridesiderainus polius quam minui, cre-
filii palribtis tliesaurizanl, id attcndenles, elc. sccre quam perire. Inde esl quod communi consilio
III. Institutionis ecclesiasticse forma, mullis cx- el assensu capiiuli nostri, etc.
fogitala vigiliis,secundum diversilalem locorum V. Quia non solum ignominiosum, sed et pericu-
,
ei temporum, personarumque el causarum varieia- losum consiai esse siipcndia ecclesiastica, qu» suiil
tem diversis consuetudinibus ordinalur et regitur, B iributa egeniium aiiimarum, in turpes ei detesiabi-
disponilur el servatur: una tamen est Eeclesia, una lcs usus consummari el consumi, decreyimus com-
Dei cohimba, una fides catboiica, una circumdata muni consiiio capiluli nosiri domum ronndari a pol-
varietate religio Clirisiiana. In hoc autem omucs lutionesordium et immundilia lupanari. Siquidem
iipostoli et evangelici Palres unum prxbuerunl con- concubina ejus laqueus et pedica aniiiiae ipsius,
sensum, ul qui attari serviunt, de allari vivant; qui hixuriose et superflue, tam inornatu vestium quam
gregempascunt.delacle gregis edanl ; fructum vineae in cultu corporis impudici, ei amplexibus, uli dici-
colligant, qui vineam planiant et in vinea laborant. tur, alienis enormiter exponens, et expendens, et
Sicut cnim non debet alligari os bovis triturantis, et eirundens, et egerens ecclesiaslicos redditus, qui i.A
dignuscsloperarius mercede sua, ita et prxcipitur obsequia divina Deo mililanlibus depuiaii sunt, iu
ui qu! non laboral non manducet. Omnia tamen turpiludinis officio projicit, devorat et absorbet.
dicbus iiostris infirma sunl tempora, et homines Proinde fraiernitaiera vestram rogaraus, nec soluro
«eipsos amaiites et quxrenles quae sua sunt, in plu- frateriie, sed ct paterne prohibemus, iie reddilus
ribus Ecclesiis coiinumerari el inlitulari voluni, et prsebendx sux, alicui ex parie ipsius, sive prxdiclx
in singulispercipere siipendia, quamvis vel tenuiter quaesluari^ solvatis absque conscientia nostra ;
quo-
iion dcserviant in una. Nos muliiiudini parcenles, niain omiiia, quse ad ipsum perlineDl volumus per
q
ei frairum compaiienies infirmiiatibus, eos de col- manus honestarum et venerabilium personarum
iegîo nostro, qui amodo canonici inslitueniur in tractari el disponi, et in usus hominis corpore et
Kcclesia nostra, si assidue in ea mansionarii non animo langueniis salubriier ac rationabiiiier ex-
fucrini, nec omnino privare volumus beneficio, nec pendi.
FRAGMENTUM
Ex OnTicio S. Geraldi a Stephano Toroacensi exarato.
LECTIONES. D emergens ergastuli, ccelesiis conscendere meruit

I. Sanclorum morlem, semper pretiosam in con- palalia regni : deque sinistra Iranslatus in dexte-
speciu Domini, beaiissimi Geraldi, tum Pairis prx- ram ,
jura raorlis alrocia perenni immorialiiatc
cipui, lum eiiara confessoris egregii, natalitia festa muiavii ; et de periluro et lobenti saecillo eve-
commendant : jure enim diem sacri ejus de sxculo cius esl coelo. Vcre beaiiis, verc omnifaria laude
iiansilus nataliliam dixcrim, quomundani squalore dignissimus , cui proposiium fuit ila militare in
FnAGMENTlJM EX OFFiCIO S. CKRALDI. 566
565
til in p«rpcluiini regnarcl cum Clinslo. A Yil. Par esl ei.im, ui oredimus, lilecebris i.on
siec;.!.),
li. Deiiiqne aeterni iinpcratoris viclricia arnia se- acquiescere per rigorem, Siippliciis non cedere pci
d.ito noiiiinc dolorem. Uiji esl ccqualis aniinus in uiieclione, iier-
cnlns, atque inter alhletas robustos ,
fc.icramcntis mililariiuis oiilignliis, non seijnis in di- cussor decsl lidei, non confessor. Yoluiliriumplijrc,
\ina iniiilia lorpuil, non sibi noiam passtisesidcscr- qiii nulilal, qui mililarc non deslilil, dum consinn-
toris inuri, qnin polins viriliier cum hoste congrcs- inai. Sed in liis sibi niliil sine adjutorio tuo arroi?et
sus, disciplinabili rationecertaiuinis, iion modocon- Iiumana fragilitas : luiscnim, Domine, munehbiis
elnsit; vcrmn uebel imputarc, quivicit, quia luis viribus poriavit
iraritts iclus, clypco fidei cirouniseptus,
eliam infcslos iniinici impctus, ingenti pondere vir- uliquc, quod perlulit. Hunc lu, Deussumine, coram
tulis, inctytus praeliator oppressit. tepro nostris (acinoiibusintercessorcm slatue,que(ii
III. Ila dcomnibus victor cinergens, curru cveclus donogiatiae luae, el viia illusireni, ct mortls inicr-
aeilierco, ad caeiesiecapilolium nobitem duxit Irium- minalione consiiluisti insignem.

pltuin; palmaque iininurtalitatis pariter donaiits et Vlll. Hunc igilnr nos talcm ac lantum virum dc-
laurca, sldereos caelusineritomm privilegio cuinula- biUfi servitulis frcqucntemiis obseqniis ; nec lorpcat
\ii ; ibique fclicilcr perpcluus ac perpeluo felix, ipse a4iimus in olticiis, si non vuit essc iruslratus in
conrcgnans Cbristo, cohabiiai angelis, conspatialur B ">l'S «livus cnim Geraldus rcgatus adcrit, inierpel-
:
archangeiis, postremo sanclorum omnium miilibus latus favebit;cunclaincommodasubinovens, cuncia

culhptalur. Inde hodiernx lestiviialis manaveretripu- commoda providebil. Flcclciprecibus judicem, pro
i!ia ; indc chrisiinnx piebi tanlx iamqiie prseclarsc so- rcis cl fragiiibus interpcllauit auctorcm, obtineliil
icinnit tis gaiidia pronuxerunl; hinc clerusconcinil, .ipud Deum veniam criminum, impciralo iiinnor-
indepopulusplaudit, pauper tripiidiat,dives exsuitat. talilatis muiiere consoriia dabit prajmionim. Pia>
IV. Jnvenes ei virgines, sencs cum junioribus lau- filanlc Domino noslro Josu Christo, cui laiis el pc-
dani nonicn Domini, cujus munerc bic tantus, tam rennis gloria indcncieiis victoria, nunc et in omnia
cclcbris tamquc praeclarus emicuii; ut et sanciiia- ssecula. Amen.
lis apice magnus, ct miracHionim copia maximus, Leclio sancii Evangelii secundiim Joannem. In
quibuscunque sauclorum prKdiceiurnieritocompa- illo tempore dixil Jcsus discipulis suis : Kgo luv iu
randus ct prasmio. Cnjus eniir. coniinentiam sin- mnnduin veni, ui omnis qui crcdit in me, in leiic-
gularis parcimonias siudio non sequavii? cui virtiiie bris non maneat, etc. Homilia divi Angustini cpi-
patienlix impar fuil? qiio fide inferior, spe minor scopiex traciatu 54, in Joanncmantemedium supcr
exstitit? quem denique sunimx chariiatis provecti- cumdein locum.
bus non transceiidil"^ qui sua qtiidcin el seabnegavit '-*
Leclionis interseruntur retponsoria rltythmiea, quO'
pro Chrislo, ut ipsuin in ciiaritate Dei ct proximi ratn ununi pro auctoris dignilale hic addimus.
crucem suam lollcndo quoiidie, gressibus peduai DelCctare, Silva-Major, in Giraldi nomiiic :
«equcretur et acluuin;; parenies rclinquens el pa- Qui splendore veri solis et ccclcsii lumine,
Iriam, culnien bonoris et humanos favores fugiens, Umbram luam libcravii a moriis caligine.
cl manens Deo famuiareliir
in soliiudine, ul casiis Et mundavil saltus tuos ab eflnso sanguinc.
obsequiis ; semelipsum convertendis peccatoribus Uoc primum responsorium est : ccciera ex (tiversis
tradens, ut libcrarci a niorte aniinaseorum, cosque vitae ejus partibui laudibusque petila , huic
lucrifaceret cl redderct Redempiori fere si.niHa nec ad historice notitiam conducentia.
V. Quanium vcre spirilualium refulserit spletidore Antiphonw ad psalmos singutos, tam 3laluiini quam
signorum explicare, superfluum juuico, quia tanta Vespertini officii ,
pari varianlur metri ac rhythmi
sunt, ut sui magniiudinc muliorum, imo omniuin ,
vemistate : quos tamen brevitatis causa omiltimus.
iiotiiiam facilc vindicartnt. Si ergo laiita potuit mo • Ilymnos in eodem officio decaniandos hic damus,
ribundus, credimus equidem, ncc vana fide, multo IIYMNrS AO VESPERAS ET HATfTINCM.
poiioia obtinere poterit inimorlaiis; sipugnans talia j) Exaltet Aquitania Palris noslri prxconia.
prxstilii, regnanscuin Domino incomparabililcr mc- Cujus gaudel prxsentia, sentilque bencficia.
liora prxstabit. Hunc ergo iuier justos jusle nume- In lioc solenni gaudio, crescat noslra devotio,
randum, tesiantur facta per sseculum, signa post Fruamurui propitio Geraldi patrocinio.
transitum; opera, dum vixit, mirabilia; postqiiam Hicab aetale tcnera, inler virtuiis opera,
recessit, mirabiliora. Nec formidavit aspera,ncc affeciavit prospera.
VI. Cum pr.-esertim ad unum sanctitaiis culmen Yir iiisignis, vir inclyius, vas crat sancli Spiri!i:.s,
diversos mutavit asccnsus, [qnia] non una esl laii- Tam prxlaius quara subditus, ad labores expo-
lum via, quse glorix lux, Chrisie, ducil ad regnuin. f|.siiu3,
Qiiidenim durius esi Ciucem ferreper lempora qtiam Simplex et reclus animo, Deo gralus clproxinio,
niorlem statim subireper vulnera?Quid inferius cst AITeclu pruiual inlimo preres nosiras AilibSiinu,
iniindum vinccre quam gladiiiin non liinere? ISon AD LAVIiF..>.
dislai propier lc mortificatns a moritio, cum in utro- ilyinnuin laiidis ctglorix Ixii canamus Iiodic,
que sitgloiiosum, el abuli nolle quodplaceal.el uii IJt sil in sigiium gralix conccpla vox ixiiiiiC.
Mollo quod liccat. Gcr^tUlii» ab illocebris nuindus, ct mundo celcbris.
: , :
«^»7 STEPHANI TORNAtENSlS EPISCOPI 568

Exil de caniis laiebris nec fuiieslus nec fune- A Junge nos luis precibus concives cali civlbus.
Ibris. Sil laus Palri cum Filio, et in duobus Terlio
Sub monacbali regula ruga carcns et macula, Quorum simplex connexio, uniias, ei non unio.
Per signa, per miracula moriis disrupil vincula. Amen.
Ciirrens, sed non in irriluin, nalurx solvii debi- ORATIO.
[luni : Concede nobis. omnipoiens Deus, sancli Ceraldi,
Cuju5 cotnmendat exiiuro cursus explcii meri- coiifessoris tui aique abbaiis, merilis confoveri, ut
[tum. qiiem muUis voluisii niiraculis declarare in lerris,
Confessor par marjyribus, adesio coiifidenlibus ejiis inicrcessionibus commendemur in coelis.
STEPBANI TORNAGENSIS
SERMONES.
(EdJt. Opp. Stephani Toriiacensis, curanie R. P. Du Molinet.)
SEUMO FRIMUS. B cepto, decimavit ; ab Aaron, ciijus virga, cnm esset

Jii synodo. arida, floruit, fronduit el fructum fecit; ab Elea-
Qui hahil tponsam sponsus esl, umicus autem znro , qui terrani promissionis cum Josue filiis
tnonsi gaudel gaudio propter sponsum, quia audil Israel sorie divisit. In summa ab magno sacer-
illo
tocem ejus {Joan. ni). Sacros ei solemnes in Ecclc- dote, qui in dicbus ejus placuit Deo, et invenixis
sia cor.ventus ei aniicus ampleciilur, et inimicus est justus, qui assistens pontifex futurorum bono-
abborrei : nam el coeleslium casiroruui acies curum, introivit semel in sancta xterna redemptione
armaia, sic esi amabilis suis, ul sit lcrribilis alie- inventa, vere nobilibus oria parentibus, vere atavis
nis; nihil in ea sibi vindicai scena tbeatralis, aut edita regibus. Ipsius m:<gniaca opera si retractes,
Circense certamen, aul ferarum facinorosa specla- ipsa per manuin Phinces Israeiitam cum Madiani-
ciila, sed lotum converlitur in Inudes cjas, ciijus tide lurpia committeniem pugione confodit ejus :
hoc iheatro sacra- eiiim ministerio factum csl quod stclit Phinecs,
laus in Ecdesia sanctorum. Iii
concluditur, non illudilur. O sacerdos et plaeuit et cessavii quassatio. Item per manuni
mentali
tuum esi [spectaculum diei hujns; uia inieresl in* Azariae sacerdolis Oziam regcni Juda irreverenter
icresse; lcva oculos tuos in circuitu et vide ; om- sacerdotalia usurpanlem constanter arguit , et
nes isti (ecum congregati venerunt tibi ! Tibi dico, C lepra perfusum de lemplo ejecil. Per manum Ma-
sic alloquens singuios, ut in singulis universos, thalliise in civitate Modim, iii Deum ritus sacrilegos
negoiium est tibi cum virgine quad&m , et in exercenlem cum nunlio regis Aniiochi super aliarc
trucidavit. Haec sunt quae operaia est consilio ma-
:iegotio sacramentum oinniuin sacerdotum. &iira
nuuin suarum magna opera cjus exquisila iii om-
les ! qui coelibalum promiseras, niatrimonium con- ;
nes voluntaies ejus el ut de moribus ejusoptima

placuit in cielibatu Joannes, in malrimo-
:
iraxisii :
fiat quaestio, haec est Sara malurior, Rebecca sa-

iiio Abraham ; tu fructum colligis iii utroque, sin-
pienlior, Lia fecundior, Rachele gratior, Anna de-
gularis et prxcipua virgo libi desponsata esl, et in
volior, Susanna caslior. virgo sancla atque glo-
domum usqiie traducia. Si de noraine quxris, ipsa
esl dignitas sacerdolii sacerdotum, cura qua indi- riosa, quia Dominus omniuin dilexit eanil revera
iimltae congrcgaverunt diviiias, lu supergressa
viduam vit?e consueiudinem pepigisti staiuit enim :
filiaj
libi Dominus tibi sacerdotii digiiitas. es universas.

Tcsiamenium pacis, ut est T. S. D. in xlernum. Consulamus et gratiam sermonum ejus : libenter
In jeternum tibi a summo patrefamilias hxc virgo salutat, benigne respondet, sapienter loquitur, ve-
tradiia est et conjuncia, fuge causas divortii, noli recunde tacel. Nimiruin libenter salutat queiies-
D
quserere soluiionem. Currant et permaneant tem- cunque videt duos aut ties congregalos in nomiiic
poralia foedera intcr sacerdotem et sacerdotii digni- Doinini, blanda eos salulaiione praeveniens dicit :
taiem non solum Dominus vobiscum. salulalio salutaris quae

; nec est plebcia virgo isla, quse ,
clarissimas ac speciabiles personos aitigit, scd nobiscum optal esse Dominum salutis, vere diffusa
eiiam usque ad gradura illusirium feniinarum per- est graiia in labiis tuis Beuigne respondet, quoiies
!
venli; hxc esi illustris natalibus, insignis operibus, peccaiori injuslitiani suam confilenti, el peclus
fecunda moribus, fecunda sermonibus. Si ad nata- suum cum publicano lundenti, cum David dicenli
liuin gloriam recurras originem duxit a rege Salem, Peccavi Domino; suavi el niiti eJoquio suo jiivans
qui omncs fitios Abrahse in lurabis ejus, uno ex- pusillanimes, refovens flebiles, subjungit :
Absolu-
;
£69 SERMONES- 570

lionem ei remissioneni omnium peccaionim trilMj-at A n)isit libi, qui muncribiis viilium deprecarenlur, ci
libi Doniinus. Nam quae benignior responsio quam te in amorem tanlx virginis ardentius incitarent.
qu;e trislem dcmulcct? consolalur dolenlein? op- Et priino quidem misit adolesceniein expeditum et
pressiim releval? compeditum solvil? Lex clcmcn- eruditum, experium opere , eruditum sermone,
tise in lingua ejus. llac responsione lua, beaia ordinem dico clericatus : non apparuit in conspectu
virgo, favus (lislillans labia tiia, mel et lac siib liio vacua manu , sed idonea munera deferens.
liiigiia tua. Sapicntcr loquilur, quia in omni pro- Accipe, iiiquit, ex parte dominae mex in pigniis
loquio suo, invocato prius «livino .luxiiio, commii- ci arrbam amoris forcipes ei mantile, ut altero
nicato cum fratribus consilio prspmiltil : Oreimis, superflua quaeqiie abscindas, allero maculas et
divinnm auxilium invocai; ai ipse, cum loquilur sordes abstergas. Sed et amatoria deinceps cantiea
Deo, sermonem rectum et bciic soiianlem habeat rliyibmulos, el sonos amori ejus congruos, de ipsa
in os ejus. Consilium cum fratribiis communicat, poleris decaniare. Nam el caniorem el psalmistam
qnaiulo in congregaiione justonim consistens et te insiiluit hoAie : Vide tamen ut quod ore cantas,
confidens, sicarrogantiam vilat, sic liumilitalem corde credaa; et quod cordecredis, operibus com-
Iiabere coiHendii : tenel eiiim memoriter, quia probes. Ilis dictis et datis recessit nunlius. Tu
sacpe esi, ut quod non possinl singuli, praevaleant ^ <\u»ir. reverenliam dalis, quam obedientiam diclis
iinivcrsi. Uxc esl quK os suum aperuit sapientijc, exbibueris, altende. Si solos amoris ejus combibe-
ct labium ejns disseminal scicnliam. Yerecumlc ris ignes, ne incceperis deinceps vagari per grcges
tacel, qiioniam in illo Iriplici sile>Uio, qiio vivifiea sodalium tuorum, majora prioribus meruisti. Si
ei niirilica iractanliir mysleria, quo terrenis cce- quominus econtra misit ci allerum secretarium
lcsiia conjiingnnlur , quo Filius Palri offerlur, suum, qui thesauros ejus custodiat, et chrisma,
sunimse devoiionis ac reverentia^ graviialem gerens, ordiitem scilicei osliarium. Ipse claves in signum
non in quiete movetiir, non negligenier ciirsilal secrelionis, et quasi clausi parlus, et aperiendi
el oscitat, non vagatur oculis, non circumspicit amoris dominx siia: libi dedit : Sic aqe, inquil, sic
assistentes, culium jusiiiise, silentium observans, vive, quati redditnrus rationem pro liis rebus quoe
icmpus tacendi discernit a tempore loquendi. Talis clavibus Adhuc co loqncnle ecce et
reciudutitur,
esianima tua, et ipsa dilecia tua, luta esi pulclira, alius ejusdemque secreti conscius, facundus admo-
ei macula non est in ea : atiende etiam quia dum, et labii circumcisi, qni le cum domina sua
non est iiiculta, neqne viii velamine tecta, venil sine vitio loqui doceret, ordo scilicei lecioris. Co-
in amplexus sacra puella tuos. Byssus ct purpura q dicein etiam suo ministerio aptum libi dedit : Ac-
iiidumcnlum ejus, de illo tliesauro patrisfamilias, cipe, inquit, et esto xelalor verbi divini, habilurus
de quo proferunlur nova et vetera ; alluiit SPtuin pariem cum iis qui verbum Dei ministraverint , si
octo ornamenia magno prelio, magno sacramento, fideliler impkveris officium tuum. Necdum verba
tunicain scilicet lineam , (unicam hyacinthinam, compleverat, et ecce alius praedictae virginis asse-
balleum rationale, superhumcrale, cidarim vel cla, qui carmina ejus, quae haheni vlres ad effu-
liaram, laminam auream iii fronte, et praeter con- gandam potestatem omnem inimici, tibi diceret,
siieliidincm sexus ad majorem pudiciliae cautelam, tc d(icei'et, ordo scilicet exorcisiarii, libellum etiam
femoralibus lineis operla est. In femoralibus lineis iii quo eOicacia carmina snni dedit, tibi dicens '.
cariiis mundilia, in tuiiica byssina mundiiia mentis, Accipe et commenda niemoriw, et habilo polestatem
in tnnica hyacinthina secretum conlemplalioiiis, in imponendi manus super energumenum, sive catecliu-
halteo rigor disiriclionis, in ralionali virliis discre- vienum, sive baplizatum. Loquebjlur illc, et ecce
tionis, in siiperhumeraii onus compassionis, in cidari cainerarius virginis, qui cubiculo ipsius in lumina^
vel liara signum perfeclionis, in lamina aiirea enii- rihiis deservii, ordo scilicei acolythorum. ei in
nentia charitatis : hxc est gloria cjiis qiiam pro- nianu ejus caiidclabrum ei ccreus ijiiem tibi mitie-
tulil filia resis ab intus in fimbriis aureis circum- D lj:>t. "t orania tua in luce fierent :
nam et ipsa lilia
amicta varietate. Ecce quac ci qualis astitil regina lucis est, non noclis neque tenebrarum, addidiique:
a dextris luis, circiimdata vcnusiate. Sed est prêci- Accipe hoc geslatorium luminis, ut per hoc valeas
pua causa, quia castis ainplexibus ejus inhaererc adversarioTum teuebras effugare, et vtrissimum lu^
debeas. Si enim non quid (lat, sed qui fieri debeat, men quod illuminat omnem hominem vcnienlem in
atlendamus, ipsa te elegii, non tu eam elegisli. hunc mundum, fideliter invenire. Vide quanti tc
Generalis enim est regula ilta, et (|ux locuin ha- fecerit, quae lanlis muneribus et nunliis copulani
bet in omni sacerdote, summo, medio, infimove, luam comparavii. Si honeste, si pudicc, sine laiitae
iil qiiaeratur cogcndus, rogalus recedai, invitalus virginis altactu digiie in praefatis ordinibus vixisti,
fiigial, sola illi siitfragetur necessitas se noii ex- gaude et Istare, dignus accipeia quae scquunlur.
cusandi : si aliler in aiiquo matrimonium factuin Si contineniiae frena iaxasti, ei seculus es amaio-
cst, viliata est regula, el perdidit oQicium suum rcs alienos, zelum sanctae virginis oflendisti, de-
ipsa namque te praevenit obsequiis, inviiavit mu- duc torrenlem iacrymarum pcr diem et noctem,
ncribiis , salulalione cominonuil , commonitorio 01 non taceat pupilla oculi tiii. lii omnibus tamen
blandiia esi, doniesiicos et familiares nunlios suos his non fuit aversus amor ejus, ct adhuc dilectio
,;
671 STEPHANI TORNACENSIS EPISCOni 572

{'xlfDla ; tnh\i taiiJcii) uJ lc imiuii). (|iia oliariorciii A >€& panpeniin, prolia pecculoniai. Digne esl cniiii
•H raiuiliariorem, allero cxcepio, iioa lialicl, .,iii ul qni :illario (ieserviunl , de altario vivant. lloc
iiiter sacros ejus minislros tompuiutiir, qiii becrc- esi aiiare , de quo edere non liabeiit po(es(a(en) ,
tioribus ei sacratiorihus coiisiiiis ct operibiis cjiis qiii sxculo deservinnl, quo el indignius ct inferiiis
assi&lit , ordineiii scilicct subdiaconatus. Is aJ cni- esl . vcl tliymianiatis aureuin, vel xroum tiolocaii-
loqnenduin ciiin ilomina siia te introinillens, inter sii. IIoc doiaie prxdium revera alienari non potest,
«'xiera qii»^ tibi atiulii, calicem scilicet et iirceiini iiipotc ab omni commercio exemptum humano.
Mquif, niaidile et manulcrgiiiin, iit iii conspecluni Duo secum addnxil in niinisterium tiium mancipia,
ct iii amplexuiii tantne vir):iiiis munilior venircs, non quxsiuaria, sed omiii lionestate praedita, quia
inanipulum (ibi licdii : Accipe, inqiiil, man>pulum in e( ipsx magnue virgincs sunt , potestatcm scilicel
mdnibus tuii ad extergeudas iordes cordis el corpo- cl eiseculionctr. ;
polestatem in dcsponsationc , et
rit tui. exsecutioncm in sui iraductiono. Uatic doteropro-
Iluic te nuiitio (am firmiter obligasti , ut de ox- fectitiam, id e^l de bonis summi patrisfamilias pro-
lero corporis (ui pulestaiem non liaberes, non liico ficisceiitem sccum atlulit et tibi dedit. Tu econtr»
ioliendi niembra tua , et facicndi membra meretri- donaiionem propter nupiias, non doti compa-
ei si
cis; sed nec etiam conjugalem copulam expetendi. B rem, facultatibiis tamen luis congruam contulisti
Num in primis ordiiiibus si conlrahntur niatrimo- non solum enim usuin , scd usufructum , sed et
nium, qiiamvis lainen raro lecta nostrorum tcmpo- eiiam proprictatem membrorum tuoriim , scnsuuni
nim id vidcrint, non separatur; isie tamen sic im- et aciuum in niinislerin;ii tantx virginis dcdicasti
pedit conir.iiiendum.ut diriiualcontractuin.Tandcm ui de cxturo eshibeas te ei hostiam vivam , Deo
aiiioris irapalieiis, el quasi lulain se (ibi exponens, placenteui, rationabile obsequium tuum. Duas qiio-
niisii illitin sacratissimum et secreiissimum consi- qne virgiues , quarum servitio delcctatur, dedisti
liariuin suum, qui in inieriorem familiaritatem ejns sancliLaiem scilicet et honcstatem. His eniin curam
iidmissus , de ore ipsius audit verba, qiix vix liiet et custodiam lolius rei fainiliaris commilli mandat
lioinini loqui, ipse cst ordo diaconalus. Dediteiiani Aposlolus, u< icia/ , inquit, unusquisque postidere
quod in scriiiiis dominx stise pretiosius erat et clia- vtts snum in lanclipcationem et honorem (i Ihess.
rius, codicem sciiicet, sacraEvangeliacontineuiein. iv)a Sanclitas liominein interiorem pcrficit el con-
Accipe, inquit, hoc volumen sacri Evanyelii , lege et suminat, lioncstas exieriorem disponii etardinat;
inieUige , ei aliis trade , el opere adimple. Ilis le saiictitas servat conscieiitiam ,' honestas famam;
prxvenit obsequiis, hisce niuneribus inviluvit.Quid sanciitas providet hoQU coram Deo, liuncstas eliain
iiltra tibi debuit facere et non fecii ? Tota deniiiiu corain omnibus hominibiis; sanctiias facit quod
in amorem tuum proruens, toiam sese votis lUisol- bonum est ienere , honeslas ab oinni specic inaia
fcreiis, ipsa quas pei: nuntios suos tibi loqucbalur. absiinere; sanciitas cst iumbos prxclngerc, hnne-
Ecce adest; dies sponsaliorum luorum siatuiiur ; sias lucernas ardentes in manibus tenere. Hasvir-
V rgo per picsbyteros arciiiiliaconos tanquam pcr giiies virgo pudica sic exigil in donationem proptcr
proieneias et paranymplios iiilroducilur, coiii»'^- nuplias , ut sinc ipsis non sit lcgilimum matrimo-
bentes matrimonium siib hac forma : Posiulat sau- nium, non recliftn obtulisii cl annulum , fidem sci-
tta maler Eccletia hunc prmsenlem diaconum ad sa- licet qua sic de cxtcro tanlai adhxreres uxori ; ut
cerdotii gradian vrontoveri. Proxcnilioa autein in ad vola allerius non transires : sed et monite, quo
Iioc contraciu non rccipimus , quoniam praviiateni pectos clauditur, perpclua: scilicel comniemoraiio-
Siiiionis imporiaiu , cujus hserc-siin deicstarnur. nem seu memoriam casiilatis, in aiires quoquc per«
Cratia enini si non gratisdaiur, non est gratia , fectam obedientiain continenles. Inter baec pacta
ttalif«que labiis cjus slijlanlibus tnyrrliam primani, dolalia , inter has solemnitates conjugales , fit in-
transfusurn ab ipsa virgine osoulum suscepisti. gressus ad nuptias ; ast.int pro foribus Janitorcs,
Num et in ejns accessu suscepto ab ordiii.iinie os- d qui indignos rcjiciunt, dignos admillunl , videlicct
cuto audivisti : Pax tibi. Ilaque desponsata tibicst, ausleritas legis ei rigor canonum. Lcgis austeritas
el iii donium usque traducta ; desponsata in consc- baciilum , rigor canonum virgam (enct : nam illa
crationc , iraducta in domum in tiiuli collaiionc ;

comminalur {ûpplicium inorlis , ista sententiam
cam namque desponsationem dicimus . qiix per depositionis. Inliibei et clamat iegis austerilas, ne
consensurn de prxsenli roatrimoniuin facit. Gralum iiilrfil cxcus, claudus, parvo, vel grandi, vcl lorto
qiioque sibi exhibucrunt occursum, indii dos, liinc naso ; si fracio pede , si manchus , si gibbosus , si
ilonaiio propter nuplias, uberem (ibi constiluit do- iippus, si albuginem habens in oculo, sijugcmsca-
trin sncra virgo, aiiare scilicet et accessiones cjus, biem, si In corpore impeiiginem, si ponderosus aui
noc diciinus acce.ssioiies civiles aut naluralcs , sed herniosus. Cxcus lumen veriiatis non videns
stiorjniciUales, sicutofrerre, baptlzarc, pccnitciitiam claudusper viam justilix recie non gradiens;parvo,
Catc, ligare ei solvcrc. vel grandi, vcl lorlo nsso, discretione non uieiis *.
Ouod si causeris hos agros steriies qui lempo- fraclo pede, nec etiam in fide vesligium apponens,
,
ralia non ferant , »iiende pruvcntum nupliarum, niauchus , bona non opcrans; gibbosus , sarcinam
priniitiaruia deciiiiaiionum, vota fideliuni, obiatio- pccc-Jtorum poilans ; lippus, in inielligenda sana
573 SEUMONES. 57 i
caligans; albugiiiein liabens in o<uIo . bonx iuten- A Agn' <iui tollit peccatst muiidi, qui coram tonilente
lioni arroganliani misccns ;
jugem liabens scabiein, obmuluit, in cujus sanguineiavaverunt slolas suae,
fervore libidinis pruriens ; impcligineni habens iii et dealbaverunt eas omnes eiecii. Misceiurei dis-
corpore, iucris avariiix studens; ponderosus, lurpi cumbentibus vinum germinans \irgines,vinuniquod
cogitalione ad terram deflexus. ixiificat cor bominis, quod expressum cst in prelo
Siat ex alieia parie rigor canonum , intrare vo< crucis, (le vite vera cujusvos esiis palmiles. Hunc
lentes arcens et clamans : non neophylum, non bi- cibum Dominus ipse qui apponil , sic exponit
gamum, non viJuxmaritum, non illileraium, non Caro mea vere etl cibus , et sanguit nieus vere ett
corpore tunicatum , non ex sacerdote geniium ,
potus ( Joan, vi ). Hx sunt epulx quas qui vere et
non servilis , aut curiaiis, aut ascripiilix condiiio- digne susceperint, non esurient, neque sitienl am-
iiis nexibus asirictum: noneumqui semel furave- plius. Has celebrasti nupiias , osacerdos; buic te
rit , non qui ecclesiaslicis disciplinis eruditus non niatrimonio copulaKti, proptcr Iioc reliquisti patrem
fuerit. non qui inaculis infamix rcspersus sit. Inlcr et mairem, ui adhxreres uxori tux. Nec deerit so-
bxc audilur vox exsuliaiionis et saluiis, vox ciiha- boles in hoc conjugio : nam
forte , quod absit
si
roedorum ciibarizanlium in ciiharis suis : exsuliate veneno sterilitatis non procreentur, muliiplicabitur
et cructale de corde pleno verba bona Davidicn in
" semen tuura sicut slellx G(£li,et sicut arena quxesi
psalierio et cilbara, Anio$ in pastorali fisliila.Pauli in liltore maris. Quidquid enim sacri bapiismatis
in evangelica tuba. Antequam accedatur ad men- unda lavasti, quotquot animas tuis prxdicationibus
sam, confessio manibus aquam petit, coniriiio per ad poenitcnliam convertisti , oinnia bona opera
lacryinas fundit , sattsfactio linleo munditix manus qux fecisti , lui liberi et .filii benedictionis sunt.
tergit. Oflicio trium istarum virginum absolvuntur Aiiier polesi muiiipiicart semen luuin, sed damna-
convivia , prxcone per alria clamante : Lavamini, biliier, non tanium operibus videlicet , sed etiam
tnundi eslote {hai. vi) ; itein : Mundamini qui ferlis verbis diversimode, verbi gratia , qux maiignilate
«asa Domitti (Isai. lii). Debinc asceoditur ad men- nonfianl siut non dieuntur, peccata sunt venialia ;
sam', non iliam proposiiionis , in qua per singula »ed stlia sunt opera et verba falsa de quibus loqui-
Sabbata panes caiidi . veterioribus aniotis , pone- l«r Psalmisla : Verba iniqua et dolosa advertus pro-
bantur; sed ad mensam , quam posuit Sapienlia ,
rimos ( Psal. xiv); el alibi : Perdes omnes qui lo-
quam paravii in conspectu luo adversus eos qui quunlur mendacium (Psal. v). Alia snnt verba cor-
tribulanl te. Apponuntur panes azymi, quos sunimi dis, ui sunl mala judicia adversus pruxinuim, de
Regis panificx sinceriias el veriias conreceruni , r quibus aposiolus : Tu vides fesiucam in cculo pro-
liic est panis angelorum, quem manducavit homo, ximi lui, et non irabem in tuo {Luc. vi), unde quo-
ne deficial in via lali recreatus vialico. Inferiinlur niam alterum judicas ,
quia teipsuin condemnns :
ei carnes Agni immaculati, non illius quem Moses cavete ab his qui sunl fitii moriis, ul disiricti Ju-
imiuolal, sed quetn Joannes digiio demonstrat , dicis senteniiam viiare valeatis. Ainen.
ELENCHUS
SeroiODum M. Stephani abbalis S. Genovefis Parisiensis ac episcopi Tornacensis.
Sermo I. In tynodc. VIII. De Spiritu sancio.

Qui habet sponsam sponsus est. Jesns Chrisius beri, et bodie, et in xiernum.
II. De Nulivilate Domini. IX. De Asceniioiie Domini,
Misericordia et veriias obviaveront sibi. PostuIaviPatrem meuro, alleiuia, dedii mibi gen-
III. De Nalivitate Dvmini. tes, alleluia.
In propria venif . el sui eum non receperiinl. X. De uno confessore.
IV. De Nalivitale Domini. Sint lumbi veslri prxcincti.
Nalus esl nobis hodie Salvalor. XI. In feslo SS. Apostolorum Petri et Pauli,
V. In Septuogesima. Cum csses junior cingcbas te.
Simiie esi regnum coelorum bomiai pairi fami- XII. Desancta Genovefa.
lias. Sapiens vincit malum
VI. De Resurreclione in synodo. Xill. De Reiurrecttona Domini.
Dignus es, Domine, accipere librumc Maria Magdalenc el Maria Jacobi et Salome.
VU. De die Resurrectionis. XIV. In die Pentecostes.
In diademaie capiiis autem lapidcs prciiosi fulge- A qualuor venlis vcni, Spiritus, ei insuffl.'».
buiit.
575 STEPHAM TORNACENSIS EPISCOPl hld
XV. De sancla Genovefa. A XXill. In Reiurrecliotu.
Mui erom forCem quis iiiveniel. ll;£C dies (|iiam iecil Dominus.
XVI. De passione Domini, XXIV. In Natali Domini.
Obliiliis esl quia ipse vuidil. Ei mulier pepcrit lilium qui recturus erat
XVII. In Parasccve. genles.
Pixsens liebdomada sicul gravis esl suppliciis, XXV. In Resurrectione.
bic ost gr»vi(la sacraincnlis. Coinedilc, amici. el bibile, el inebnamini, clia-
XVlll. De tlesurreclioHe Domitii. risbimi.
Expurgale veius rermeiuum. XXVI. /« yalivilate Domini.
XIX. In die PenlecosKt. Vagil infans iiiler arcia conditus prxsepia.
De excclso misii ignem iii ossibus meis. XXVII. In Nativilale Domini.
XX. In ilie Peniecosles. clavis David et sempilenia domus Israel.
Spiritus discipiiii?e efTiigiet (iclum, el iion lialiita- XX VIII. fnPascha.
bil in corporc subdilo pcccaiis. Roseo cruore Agni benigniisimi empia.
XXI. De sancta Genovefa. XXIX. De S, Trimtate.
Quupsivil laiiam, el linum el operata es«. B Deiim lime.
XXII. In Nativitate Domini. XXX. I)e yalivilate.
Veibum albievialuii) faciel Dominus .Miper (er- Pasiores eranlin regionc eadem.
rani. XXXI. In dedicatioue ecclesie.
Poiiam le in supeibiam sanclorum.
-tr-T-a
STEPHANI TORNAGENSIS
SUMMJE DE DECRETIS PROCEMIUM.
Si duos ad cuinam convivas invitaveris, idem po- Q oruo procedil. Civiias Ecclesiae, civitalis rex Cbrl.-
stiilantibus coniraria non appones, petente altero stus ; duopopuli, duo in Ecclesia ordines, clerico-
quod alter fastidial, non variabis fercula ; vel ne runi el laicorum ; duse vita', spiritualis et cariiaiis;
confundasaccubilum, vel ne accumbentes ofTeiidas. uuo principatus, sacerdolium et regiium ; dnplex

Lalinus azym.i, fern>entum Grxcus anipleclitur ; si jurisdictio, divinum jus el bumannin. Redde singuia
pa.nter accesserint ad altare, neuier alterius sacri- siiigulis, el convenienl universa. De jure liumano
ficiumconiemnat. Duos ad coiivivium vocavi, iheo- varie cl ditfuse in consiitulionibus priiicipum el iii
logum el legistam, quorum voluntales varia spar- responsis prudenlum inulia ieguniur. De jure aulern
guiilur in vola, cum isie delecietur acidis, ille divino dicendum est, et quidem in primis de primo
diilcia concupiscat. Quid demus, quid non demus? ejus progressii. Divini juris originem gnidam a
renuis luquodpeiii alter. Opuscula accurrenies iu principio niundi coi^pisse dicunt. Cum eiiim Adain
praesenli iegcs exponere si proponam, jurisiieritus de inobedientia arguerelur a Doniino, quasi actioni
%gre feret, nares conlraiiet in rugani, caput con- exceplioiiem olijiciens, relaiionein criminis iii con-
cutiel, cxporrigcl iabeliiim et quod sibi notum re- jugem, imo in conjugis aclorem converlii, dicens :
pulat, aliis non ncccssarium opinatur. Praeierea si hiulier quam dedisii in sociam, ipsa me decepit, et
Vetoris aul Novi Testamenti gesla mystica narrare D comedi (Gen. iii) : sioqtie litigandi, vcl, ut vulga-
cocpcro, sicul inulilia rcputahii tlieologus, el opu- riler dicamus, placilaiidi forma in paradiso videtur
sruluni (ioslrum lum prolisitalis arguet, tum in- exorla. Alii aiilem a veleri legc judiciorum ordincni
gratiludinis accusabit. Condescendanl iiivicem, sibi initiuin iiabuisse. Aii enim Mcyses in legc : In ore
sano coUudant assensu, compensent utililati dis- duorum vel trium lesiium slet omne verbum (Deul.
pendia, nec liisioriarum prsetextu leges divinas ab- xvii). In Novo quoque TeslainenioPaulus apostolus
jiciat, nec lcgum fastidio jurisperitus amittat quod ait : Scecularia igilur judicia »i habueritis, contem-
in bisioriis amplexaiur. Prolixitalis veniain peto, pdbilet qtii tunt in Ecclesia, iilos cunttiluitead judi-
cum ncc Iiorae niomento mare transire potuerim, candum (I Cor. vi). Alii compendiosius ordicnles
nec longa lerraruui spaiia pauco vcstigio circuire. divini juris originein, a priniitiva sumunt Eccle-
llis breviter in ablutionem manuum eilusis, prse- sia : cum eiiim, ces.san(e m.arlyrum persecuiione.
niissas accumbeniibus cpuias apponnmus. Ecelcsia respiiare ccepisset sub Consianlinoimpera-
In eadem civilate sub eudom rege duo popuii loie, coRperunl Palres sancti convenire, concilia
sunt, secuiidum duoi popnlos dux vita;, secundum celel»rarc, ct in eis prjo diversitate negoiiorum cc-
duas vilas diro principalus : du|.lcx jurisdieiioiiis clcsi.\slicO)uin divcisos canones ct edideiuiit et
,
r>77 SUMMyE DE DECRETIS rUOOICMIUM. 578
scnpseriint. Conciliormn aulein alia snnl gcnera- a poeiiam non inlendil, setl praemium promillit; per-
lio, »lia parliculari.1. Gencralia dicuntnr, qu% in missio non promiltit prremium, sed impendit remc-
praesenlia domini papse vel ejus legali viccm ipsius dium. Duo exteriora siint in volunlaie diio media ,
gcrenlis, convocalis universaliier episcopis. caele- iii neccssitate. enim voliieris nec consilio ac
Si ,
risque praelalis Ecclesiie celebranlur. Provincialia qulcsces nec pcrmissionem suscipies

, prxceplo ;
sunt, quac a primale sive arcliiepiscopo aliqiio, vero cl prohibilioni non impiine resisles. Quk la-
convocalis ad hoc siilTraganeis lamen suis, in pro- nien volunlaria diximus, ante susceptionem aut vo-
vincia fiuiit. In gencralibus canones edili ad omncs tuni intelligc : nam post votiim conlinenlix , quod
«cclcsiasvim suam universaliler extendiinl, et qiii est consilii cogcris observaie , et post nuplias quap
«os non observanl pro transgrcssoribus babentur. sunt permissionis , non potcs uxorern dimiltere.
<}iix aulem canoncs in proviiicialibus edili rueriint
Prjecepliones auteni el prohibiliones aliae sunt mo-
conciliis, provinciani noii cgrcdintilur, nec alios biles , aliae irnmobiles. Prsecepliones immobiles
«oerccnt, nisi qiii jiirisdiclioiii illurum coinprovin- siinl ,

qust' servatje salulem confenint, non obser-
cialium episcoponim subjecli sunt. liule esielqiiod valae adimunt , quae et omni lempore lociim habuc-
canoniim aiii dicuntur gcnerales, id est iii geneiali runl, nt : Diliges Dominum Deum tuum {Deul. vi)
eoncilio proditi; alii provinciales, id est in piovin- B eic Mobiles, quae quandoqiie observata' sunt, riiodo
ciali synodo promulgali. Inler generalia vero con- non observantiir, ut Circumcisionis vel Sabbati
«ilia qualuor sunt principalia, quae iere Evangeliis vel eiiainqux niinquam lex sanxivit, sed poslerio-
comparanlur: Nicoenum, Ephesinum, Cbaicedonensu riim diligenlia ralione utiliialislnvenit, ut : Haereti'
et Cunsiantinopoliianuin. Pr»)ierea ergo dicuuiur cum liominem post secundam et tertiam eorrectionem
canones qiii in conciliis auclorllaie multormn epi- devita {Tit. iii). Ilem prohibitiones immobiles suiil
scoporum promulgantur. Decreia sunl, quaedomnus conlra qiias nunquam licuil licebitve agere ; sic
apostolicus siiper aliquo negotio ecclesiastico pra:- enim : Non ocr.ides, non moechaberis {Exod. xx).
scnlibus cardinalibus et auciorilatem suampraestan- Mobiles qiiales sunl quae pro personarum qualilate
libiis constituil, et in scriptum redigit. Decreiiilis ei lemporum vel causarum necessitaie variantur,
epislola esl, quam doinniis aposlolicus aiicui epi- ut clericum prius lapsum non reparari filium sa- ,
scopo, vel alii judici ecclesiaslico siiper aliqua causa cerdotis non ordinari. Scd et quaedam permissiones
diibilanli, et Ecclesiam Romanam consulenti re- mobiles luerunt; permJBsum est enim qiiandoque
seribit, ct ci liansmitlil. Indifferenter lamen cl liliam palrui in uxorem duci , consanguineos in
rjinones decrcla , et decrela canones appeliantur. quarto ei quinlo gradu copulari ,
quod hodie noti
Haec siint quibus nfgolia ecciesiaslica ct lracl;<ri licet. Quae auiem ad consilium spectanl quandoque
,
Iiabent et terminari. Haec lamen in decisione cau- aiiitT sc babiieriint : nam cuin hodie de consilio
sarum ccclesiaslicarum diiigenlia est tencnda , iit perfeclionis sil es.se virginem, in Veterl Testanieiuo
primuin quidein locum oblineant evangelica pruice- videbatur prohibilum , ubi legilur : Maledicta ue-
pia, quibus cessanlibtis aposlolorum dicia , deinde rilis quce non parit {Job xxiv), el iterum : Maledi-
qiialuor pracdicta concilia , poslea coiicilia reli<|u:t ,
ctui qui non reliquerit semen super lerram, Conside-
tandcm decrcia el dccrelales epistoiaj, nUiino loco randa siint ergo Pairuin capitula in hoc opere et
siicccdunl verba saiictorum Palrum, Ambrosii, Au- aliis, ut in eis consilii , praecepii , prohibiiionis et
giistini, nieronyiiii cl alionim , el haec umnia sunt proinissionis ralio liabeatur. Ilem atlendenda sunt
communis inaleiia omniuin dc jiire diviiio tracian- capilnla quae sunt datae sententiae, quae vero dan-
liiiin : qusi: qtioniam noiiiiunquam sibi adversari &i\ Dalae senleniiae dicunliir illa quae insinuant
videiilur, qiiadnfari;» circa liaec coiisideranda esl transgressorem siium jam excommuiiicatum, deinde
inspeclio. quae denuntianl excommiinicandum ad similitudi-
Consiiiutiones enim ecclesiasticae praediciae siint nem infamium ,
quoniin quidam sunt infames ipso
qu;edain secundum consiliiim , qiuedam sccuniluin ]) jiirc, quidam per sentenliam. Ita quxdam capilula
praeceptum ,
quacdam secundum perniissioiiem vel daia sunt ex rigore, quaedam ex dispensatione vel
iiiduigentiam ,
qiiacdam seciindum probibiiioiicm. a>i|uilate. Itcm quaedam data pro lempore, quaedam
Qualuor isla, qualuor hoiuiiuiin genera respicinnt, pio ioco, quaedam pro persuna, quaedain pro neces-
qiiorum qiiidam sunt perfecti ,
quidum pcrliciciuli , silale, id est qiixdam tcmporalia , quaedam localia,
quidam infirmi, quidam tepidi. Qiue consiliuin coii- qiucdam personalia ,

qiisedam localia. Hxc omnia
linenl, daia siinl perfeclis ; quae prajceplum.perfi- qiii diligentcr noii aliendit , nodos implicalionr.m
ciendis ; qua* proinissioiiem, infirmis ;
quae probi- iiiciirrcl. Et quidem quae prsedicta suut , ad omnes
bilionem, icpidis. Consiliiim ost omnia vendere , et de jure divino traclantes spectant. Circa librum
pauperibus dare ;
praeccptuui , Doniinuni diligere; aulem qiiem prae manibus geslamus, hacc altenden-
permissio , nuberc; prohibitio, noii occidere , noii da sunl, scilicel qiiat sit coinpositoris maieria.quae
niticchari. Consilium cst in superiori ,
pennissio iii ipsius iiitenlio , quis fiDis iiitentionis , qua: causa
inferiori , pr.xceptum cl probibitio in medio. El modus iractandi quae distraclio libri.

operis, quis ,
prxcepium quidem quasi pendct a consilio, pruhi- Composilorem hnjiis operis recle dixcrim Gralia-
biiio vero quasi refrenal permissionem Consilium iiuin , non aclorem. Capituiu nanvque a sanciis
,
579 AD.VMUS PEaSENIif: ABBAS. 580

P.itribus Cilila in lioc voluiuine coniposuil el ordi- A dinibus , el (juibus (emporum mlervallis siiil lar-
n.Tvil, noii eorumaclor, vcl condiior fiiil, nisiquis giemli, Qualiier eliam lapsi repareiilur. Tantlem
foite ciim aclorem dicere ideo velit, quoniain inulia transil nd causns , in quibus ostendit primo de ac-
pl ex parte sua dislingucndo el exponemJo sanclo- cusaiionibus et teslibus et ordine judiciario qiiiset
rum sentciilias in paragraphis suis ponii : hnjiis- modus in diversis ecclesiasticis negoliis sit baben-
inodi sunt canones, decreta el decrelales epistolx, dus. Taiidcm ad coiijiignm nrgotia veniens elsuN
,
quorum difTcrcntiam superius legisli , aitcloritaies Hcienter (raclans , in bne de ccclcsiarum conse-
el saiiclorum quamvis jus et potesta-
PatrMm, qi.i, cratione, et de sacramento corporis et sanguinls
tem condendicanones non liabuerint, non ininiinum Domini , de lâplismo cl connrmalinne supponit.
lamei) in Ccclesia locum liahenl. Inlenlio ejus csl Dislingiiitur iibcr isie alias seciindiim diligenliam
diversas diversorum Palrum regulas ,
qui canoncs leciornm , alias secundum consiivlndinem scripto-
dicuntur, in unum colligerc , el conlrariantes qii.ne rum. Letlores in trcs partes dislingunnl, quas et
in eis accurrunl, in coiicordiam revocare : finisel Cratiaiiusvoluisse vidctur. Prima pars usqucad
ulilitas, scirc ecclesiasiica negolia , de jure cano- causam Simoniacorum extenditur, quam Gralianii.i
num iractare, el Iraciala canonice delinire. Caiisa ,)er l divisiones divisit , a prima cansa usqne ad
j^
operis bxc est , cum per ignoranliam jus divinum irnclatum De Benediciione procedii, quae per xxxvi
jam in dissuetudinem deveniret, et singulx ecclc- caiisns quc^tionibussuis decisas distinguitnr.Terlia
si;B consuetudinibus potius ,
qnam canonibiis rege- a iraclatn locationis usque in finem per quinque
reiitur, pcricnlnsum repulans id Graiianus.diversos dihiincliones secant. Harum priinam ministcriis
codiccs, conciliornm el Patrum capitnla continen- seccndam negotiis, terliam ecclesiaslicis depulant
tcs collegit, et qn;e magis necessaria causis dicen- sacramentis. Scriplornm coiisnetudo librum isium
dis videbantur, in lioc voluiiiiiie C(»nipreliendens. in qualunr parles dislingnit.qnariim uiiamqnamqiie
Modiis iractandi islis esl ,
primiim ponit jnris dis- qnantum appeilanl , et primam quidem quie est a
tiiicliones ct diirerciilias , deindc c»iisam conslitii- principio iisqne ad primam causam, quae est : De
tionis legum e( canoniim,posiea Iransil ad ordinem Simoniacis ; seoiindain a prima causa iisqtie ad
et numcrum conciiioriim, eieorum decrela qnibns terliam decimani, qua; sic incipit : Ditveeiatn. Tei-
sinl pr;rrcicnda. Poslinodum ad dignitales ct ordi- c liam ab ea usque ad xxvn, quae est : De malrimo-
nes ecclesiusticos acccdit, docens qnibus sinl con- „,0; quarlam a xxvii iisque ad (Inem libii iwntint.
ferenda , ei qualiier iii eis sit vivendum. Dc or- His prxlibatis ad lilleram veniamus.
{Sequuntur commeniaria ejundem decreli Gratiuni ; qitcc hic omiltenda duximui, et quud proiixiora
thit; et quod ea quoe in ipsit habgnlur, irila nimium ei vulgnria peritorum judtcio vi$a fuerint.
ANMO bOMIM MCCIil.
ADANIS PER8ENII IBBIS
NOTITIA
(OiDiN, Conirnertl. de scriploribus et $eriplis eectes,, II, 1682)
Adamus Persenix abbns, ordtnis Cisicrciensis in ])

pestate exsiititquidam abbas CJoacbimus)nonlonge
episco[iatu Cenomanensi, anno liiiOet se-
floriiil ab urbc Roina, ordinis Cisterciensis, sed Cisier-
qiK nlilius
, bujus cuettobii prinium monacbus , cicnsibus ininiine subjeclus, qiii qu;imdam Kxpoti-
deinde successu teniporum ubb:is lactus. Saiie ab- lionem tuper septem visiones Apocalypiis «'didil, ac-
balia Persenia;, viilgo Perseigne, lilia Cislcicii cst, ccpta divinitus, iil aiuiit, sapientia, cum fere esset
a silva Iraclus Cenomanensis iinin<-n babons, iibi . illitteraius, eic. Dicilanlcin quod unno 1199 incipiet
aniio 114» pcr Guiileliiiiim dti Talvatio, Ponlivi cl scxia visin, el sexta sigilii aperlio sub (|na visione :
Alcnsonii coinitein, lund.ila est, ul cbninr apparirat prubat auctoritate Apocidysis qiiod cnmplebitur
cucisignalio aniii per Aitgeliiin Maiiiiiiuez, (|nem oinnis Aniii bi isti pci secitiio, el ejnsdem inors et
coiiiinnai tniniis IV CnlliarCkrisiiana; rralruin Sain- perditio sed ante ejus persecutiuiiem dicit Evan-
:
niaribjiiuruiii , verbu, feiDCua. Uc Adaiii iut iu- geiiuiit Ciiri^ti ubiquu prxdicanduin, ei Lcclesiam
qititur aiionyinus auctnr ttts. in b bliollieca S.incli lideliuin per omnes geiiies dilatandam. ii:c Ilonix
Victoiis Parisicnsis ad aiiiiuiii tlOU. « l!j( lcm- iiitorrogatiis a viro venerabili etin Oei verbo facun-
:
m NOMTIA. S8?
«lissinio, ftt OPi|'i<' rrlisiA»o. aliliril*» Pprôr.irr 'til.uiio. ^^
im;:)!)!. i.on vpiicMiDt. » F;(!liliir aiifcin Triiliciniin
fjnonajii nneii \-a\\^ pr:pilir,\r.'t. :Mt cx propliCiM. i-ii (imii ilbiin Bc!U'..liciinii;ti riinn;irlimn fccil qiicin
cx ronjpcliir:! feii revplniifirio. rf.^pondii so liftfMi»; roiisl;il fiiiss'^ abbalem Cisierciensis or.liuis (IK
r»'volnlioiiona ile his !i;ili«rn : soii Mcim, infinit, qni {'iMt<'ro;i illuin post Tltcoitoiiriim moiiaclimn, ooi
ilcilil oliiii ||iopli«'iis spiriimn proiilitîinp, niilii (ieiiil aiino lOiO nornil. coliocal, ei anie S. Aiise'm-;iii
spiriliim inlcll(^'<'niiiP, iil iu Dci S|iirilii o^nni:» Liiceiiscm epi>^ropiim qncin aiino lOSO (Lintissc'
inyslpria sarr;c Srriplnr?: < l:irissiiiii; iiilflligîn), (onsiai. (jnd»! coliisjere licet qiiid de ojiis .tiiIi»
sinil s:iorii propliol.T oliin inlrlloxfti iiiil, i|iii ('.iim senseril ; nimiriim pttlaianno circiier lOiO
floriiisse
«tliiii iii Mci Spirilii eiliilpriiiil. Ki^fiMsUus anlciii :i|) aiilpqiiain ordo Cistercieiisis nascorctur : quai«»
«>'i(lcin ;ililnlt> (|iii(l senlircl ilc Aiiticlirisio, re«poii- Adaiiimn liunc annis centiim seniorem quam v.»rft
«lit ipsmn j:iiii esse ndolesceuiem : (jiioij respoi)-.iiin fiieril, facit. nlpoto post auiinin 1200 mortnum.ut
Ail;Hn conriilavil. i Iln(|iie aiiiio IIOOAd;umis j.im slalim dioiliir.
Pcrs"iii:r ;>!)ii.'is cral, el c!;iriis scieiiii;) iiain f;irliim ; Scripsit igi'.iir vir doclns Opus Sermottui» nd
isliid Joa< liiiiii refiriinl al amitiin 1190 Spon'))- snos fratres iii capilnlo conqrcgatos, ii'ipiessinr>«;
niis Kpiloine Annaliuni B:irnnii, Anjrehis .Maiiri-
iii dignissiiiia. qnod olini iiis. Rom.« in maniSus cla-
«|i)cz lonio III îj»i^//iMi»t ('A!iie)cien!',ium ad aiiniim rissimi viri llilarionis Rancali abb.')iis Sanciae Cni-
< IdO, cap, ?. niiin. ^ el G. UikIc itein Maniif|iicz cis in llienisaloin, cdiiclmn ex bibliollieca inoiia-
nd amiiiin Clirisli 1191, cap. 7, ita liabel. « Snl) slorii Casai;ia;ii, qnod in dioecesi Vonilana pr-i-
idcin leinpiis florel>al in Pcrscni.>. fqnani «loiniini in ie Kdinanie oelebrc est, oliin qiiidem Bencdi-
viiii
Ccnomaiiensi dioecesi, Cisiercii !iliaiii snpra nienio- jj

clinorum, sed ab anno Domini 1140 a Cisierciensi-
raviiniis) alibas Atlain, :eqiie (locliis el pitis, qiiem biis possessum, abbatiirmn Cislercien-
iil iii siia
amio pr.Tcerienli cniii alibale Jo;tcliin)o (lispiiiuiicm siiiin Noiitia, G;ispar Jdngeliiius. E\ hoc
inijiiil,
reliiliimis. Mcininil cjiis eximia ciim lamle Tlioinas codice Scr.inoniiiii Adami Persen:e ;ibbatis, coiili-
Caiiiipraiamis, fcre co:rviis ancior, ii De avibus, iiente Sermones plurimos de lempore et fotissimis
cap. '2'i, (Inm Maria; coiiiitiss;e(>ampaiiice cl L;iil»- nnni festivitalibus el aliis argnmetitis, cxcrrpli stnii
vici Fiancormn icgis M'\x niorleni ilescribil. iiic Sermones de bealissima Virgine Maria, ct iioiis il-
illeiiisignis Perseniensis abbas csl cnjiis exslanl liislr.iii siu.iio Hippolyii Maraocii, piesbyteii L-!-
Sermones, qnosex Clamlio Iôlierlo iii fiin fa;ii>nc ceiisis, impressiijuc Komae anno 1652, in It», lypis
crseni;E coinuion or;iviimis. Emndem viriim le- igiialii do L;i/.zaris. IIIos inscripsit Mnria'e Adam-
ccnseni inlerdocioresConrailus Gesneriis, Piiilippns abbalis Persenioi, nalione Gnlli, viri doctissimi el
Scgiiiniis, cl Joannes Trilhemins, appellanlqiie in diseriissimi, Sacri orJinis Cisterciensis aiumni. II;i-
ilivitiis Scripluris longa excrcitatione docliin), sa.i- bciilur aniom Scrmoiium ejusmodi Iraginonia iii
ctoriim P;itrnin ieclioiie admodiim Jivilem, s;(C(ila- Opere AUegorinrum Veterisel Novi TeiSiamenti, por
riiiin liucrariim scicntia .sullicicntcr instrucinm, Golfriduiii TitmaiiiKim, Caiih«isi;o P.irisiciisis almn-
»iq-.ic in dcclamandis ad popiilum iioiniliis ccleber* 1'mii, anno i^Ô in folio Parisiis inipresso, ui t.sta-
riimc opinioiiis. Tritliomids pro more Cislerciiiin Kir idem Hilarioii Raiicatus iii iioKila luijus Adaini
icticci, sed prodii iiion;islcriiini Pcrseniae, qiioJ iiiss. Seiinoiiibus pra.'fixa. Unde iiulliis dubito qiiiii
iiec ipsc negat, et onines al.i auctorcs leslilicanttir. ms. codicem illonim haberet isie Gotiridiis (Uiiii
Potnisscl virnm Meiiologio siio ascriLere Cliiyso- Alleyorias snas scriberet. Audio cliain dictoru.ii
sloiniiS Ilehriqiicz anliquitsile, doclrina, ci reli-
, C Sernioiiuin ins. codicein asservari in abbalia Perso-
gione, pr;c uliis qiios ascribil, veuerandum. i Uaec iicnsi, quîiJ 110» vidisse faleor. Idom soiipsit kpi-
Wanriqnoz. Qu.iin porro iii praedicatione verbi di- stulas aliiiuas ad Osmundum Abbaiia; Mortuimaris
viiii clarits hoc lempore essel Adamus Ptrseiiiae in Normi'.n:na monachum, quas ex inss. codicibus
alibas, tcstalur Jacobus dc Viiriaco, S. K. E. car- edidil Steylianus Baluziiis loiiio I Miscellaneorum,
diiKilis, in Hiitoiia Occidenlali, iib. ii, cap. y, his pag. 423. Idem abbus Adainiis adfuit, vel aJftitii-
verbis Defmiclo igilnr pr;edicio Cliristi aiJiIela
: « rus accessit moiti M.iriu;, Canipaniie coiiiiiisgai,
<s«ilicel Fulcone pie»bylcro Parisi;'nsi) qm lalrati- qua: Ludovici ViL Fr.incoriiiii rogis, el Eleomij-yB
biis s:.nciis miiiKlmn qiiasi evigilare fccerat, el ve- Aquilaiiiiae filia, ;uino ilJ7 iiatiirje dobiluni solvil,
viiaiis Imninc e\ p:irte nebiilosas illiimiiiaveral le- lesie Guiilolino Mnrlolo loino il Metropulis Eccletta:
{;i()iies, zclo cliarilaiis accensi el ejus exem-
iiiiilii Hemensis, lib.
i, cap, 25, pag. 75. lloc conslaie
plo coeperuiit piaidicare el docerc : muUos
iitciiati, potest c.x llioma Caniipralano lihro Oe aptbus, i
eriidieiiles ad justitiam , et de faticibus Lcviatbait c;ip. 9, bis verbis. i Prope iiostra tompof a luii mu •
sunciis exhoriaUoiiibus peccalorum aniinus retr;»- lior nobilissima, M.iria, Caiiip.iiiia; comilissa. Ha;c
iicnles. quus principales el iiiajoris iioniinis
Iiiier iiiipia nobilissiiiio Honriiô, Cainpanije coiniii, liiia
fiierunl abbas de l'ersenia, Cittercieiisis ordinis, fml Ludovici VIJ, Francoruni regis, Pliilippi regis
cum pluribus aliis, quoruin nomina scripia suni in soior, .-eque regis Fram onim. y^ôor IValres re-
libru vita; qiii in agro Domini (ideliler el piu-
: gcs iii Aiiglia liubuit, filium rogi;ni in iraiismariiiis.
duiitcr laboiaiiios, de cavernis pctrarum el inonli- ll.oc inullis aiiiiis iiioriiiu iiiarilu, cuiii pompusissima
lnis, bcslias vcnabanlur ; de lacu iniserije el luto aiiibilione circumions el inuriens, tult:in liiiom sor-
loccis, retibus ei sagenis pi.sces extrahiiiites. > iiia est. Labor.iiis hacexliemis, abbalem l'er-
in
Dc Joaiinus Triihemius abbas Spaiihcimensis
ilio sciiio;, Aduinum sciiicel, suMClissininm ac eluqiien-
in Ue bcripioribus ecclesiasiicis Iiis vcrbis :
libro tissiiiuim viruii), migraluru veiiire mandavii. ^m,
i Adaiii abbas de Pciscnia, oidinis divi iJencdicii, ut vemt, iiiliomissus iion csl, ac pia; foribus exspo-
vir in divinis Scripluris jngi exorcitalione doolus, ctavit. Jam eniii. coiiiilissu distosseral, et disira-
aiquv iii sa;ctilarium litteraruin sciciitia suiricienlcr liebantur a tmilieribus ol itiinisiris cl suis oniiiibiis,
«rudilus , iii doclamandis lioniiliis celoborrinix nlciisilia, vasa aurea ei argentoa, vcsles preiiosa;,
opiuioiiis, rioincn suum varius componendo Tracta- ciikurdcquc purpurca:, el laiideiii liiileamina ipsa
ius, cuiii biudc (ransniisil ad pusicrus. Exstaiil dc- cuiii pi:plis. Extremo quidam de gratioiibus mura
voli el uiilos Sermones ud Iraires, l\ber i. De snncits iiiscia relardaius, Kclum per cornua comprebon-
el diversis tnateriis, liber Feriiir eii.iiu quosdumi. dil, et resupinalum curpus enmrtiium, eimnus iii
sacia; Scriptiirx explicuisse iracuitus quibus abmi - siiaiiienla divolvit. Moiusauu-m abbate cuiii la^dio
daiitem ingcnii sui veniamostcmlit, scd ad iioliliaiii 6iistineiiie, quidani aui.ilis ex circuiuslunlibus la-
(1) Adamuin canonicum rcgularem primuin, Bc- < Cum aliquando cauonioai? sincoritaiis albedine iii-
nediciiiiuin poslca inunachum, Cisterciensem de- iclici commercio iii inonacbum dciiigravcrim, ct
nique fuissc conlcndil D. Unai in Hisl. liti. de la iiuiic dc plena illu nigreduio ad candoicm vir^.ii s
/•VdMff (XVI, *4'2), cx lioc loco cpisloU' 10, iiiil bl 05u: revci'!>us siiit, i eic.
r;s3 ADAMI ABR.VTIS PERSENlif: r,u
(!igi»aHis, osiiuin vioicnler Infrpgil, el viniiiiveno- \ episcopo, qiii Scrinones parilcr erudiioi composnij,
rahilem iniromisil. Qui, ciim inlroissel, el noliile de qiio nos infra ad annnm iSÔ loqiiemnr. Plura
iliiid corpus nudiiiii iti stramine reperisset, volenle de illo pr.TRlor aiiclores cilatos Angelits Manriquer,
i|UOilam ex familia iIIikI straininihus operire : nblias Annalium (Jisterciensinm, lotno II, ad anniim 1145,
«•xenipli providHS non sineliat, sed libera voce ci^- rap. 10, niim. 0, el lomo Ul, ad annum 1190, cap.
mahai t : vos omnes venite el viJeie nol)ilissim;e II, nnm. 5 el 6, et nd aiinuin 1191, c:»p. 7. Caroliis
romiiissae Mariae poiupam, cerniie (ielicatissimiim Viscliius Bibtiolheca Scriptornm ordinis Cister-
in
illiidcorpus, quaalo dedecore pudoris (Jevoliilmn ciensis, pag. 5, etalii. Caroliis Durrenius du Catigft
est. Videtequidei pro niultiplici honore ei gloria, in Indice auclorinn qiiem prLemisil Giossario medix
finaliler mundus exsolvit. » et infinije Latinilalis, coluinna 73 nbi perperam
Mortuus esl Adam posl annum liOO, licet illuin aiino 1100 eiim assignal, nisi legendum sil 1300,
assigiiare annum non possimiis. Caute autein di- siiqiic lypographix nieikduin , quod probabiie satis
slinguendus est al> allero Adamo, abhaie Caroliloci, esi.
flr(]ini!s Cisleiciensis, ct postmoduin Sylvaneciensi
ADAMI ABBATIS PERSENIiE

EPISTOLiE.
(Priores qninqne, ad Osmundnm mon!«chum, edidil «Attz. Misceli. cd. Mansi, tom. II, pag.^SSG; seqnen-
Anecdot., loin. I, col. 6G9 ct seqq., ox in&s. Claraev.-»ll.. et Am-
tesprodeunl ex D Martenh Thesaur.
vlits. CoUect. l. l,*col. 1015 et 1025.)
EPISTOLA PRIMA. B ore meo, nondum milii abrnsa est velntlas ab ani-
»D OSMLNDUM MONACHIM COENOBII MORTtlMARlS I.N mo;et tu me compeliis de novilate vilx> philoso-
NORMaNNIa. phari, quomodo scilicel noviter ccnversi de sx'C'jIo
De instilutione novitioritm. iii novum hominem valeant reformari. Revera ne-
Dilecio suo in Chrislo fralri Osmundo Mortuima- cesse est ut convertentes de saeculo miilla diligen-
ris inonacho, fraier Adam, talis qnalis abbas Perse- tia nova^ vitae splcndorihus inrormentnr, ul secun-
niae, bene vivcre ei valere in Domiiio. diim sni nominis rationem deposilo veteri hoiniiie,
Solerier prtidentis animi consideratio pensat nl recte novilii nomineninr. Sed quomodo a me pos-
qtiod iiosinlali animum possit offendere aut vircs set hoc doceri, qui nunqnam in ordiiic noviiius
cxccdere requircre non praesumat. Tu;dii nimirnm fui, nec per eKperienlia: magisierium hoc meriii
maierest jmporlunilas; quae lanto onerosins peti- percipere vel aliis impendere documentum. Non
tioni sna; insislere non desislil quanlo omne quod ncgo certc me ir>agisirum novitiorum aiiquando
affeclal opporlunius esse credit. Urfde, obsecro, cxstiiisse. Sed suilicienter non poiui insliluere no-
unde hoc libi ut inajorem quam sim me existimes, vilios de regulis arlis hiijus, qui hoc iisurpavi mi-
et ita luo importunus nisteriiim inexpertus. Verumiamen ad hoc opus sex
factus es diiectori ? Diligeris
siqnidem,sed non forle ea mensiira qua existimas; C nccessaria csse puto, quibus liabitis el observatis
quia, etsi forlassis dignus es diligi, non eam lamen muiare potesl îhiops peliem suam ot in bealain
amoris mensuram impendere possuin homini quam albescere novitalem. Primiim, est fidei fcrvor; se-
ncc ipsi valeo impendere Condilori. Diligo lamen cundum,Uci limor; teriiiim, sapientix an)or;quar-
ntcunque quod esse diligcndum hactenus possnm lum, reiigiosa magislri conversatio ; qiiinium, pia
cognoscere. Sed non seinper effectus operis siiffi- ejusdem circa novilium solliciludo; sextum, aniica
cicnter affeclum proteslatur ainoris.llle facile quod el frcquens de spiritualibus aut de observaiitiis rc-
pelitur poiest exsequi in quo rcspondct ex aequo gularibus collocutio. Fides expellil ignoranliam, et
affectus effeclni : sed non eo usque mereor divini- intcUigcnliam praestat. llndc Isaias : Nisi credidc A
tus innovari nt hoc utrumque bonum pcnes me riiis, non inteliiyeiis (Isa. vii). (Jui enim non credit,
yalcat inveiiiri. Dileciio est inihi modica, scientia divinac cognilionis lumen non percipit; ac per hoc
tenuis, occupalio multiplex, dolor animi plurinius, illius tfynore vel ainore non afiicilur cujus intelli-
labor meiitis et corporis uilra vires. Quid igiiiir genliam non meretur. Divini limoris duplex esl
solliciludini Marllix el olio Maria< ? Aitt qnomodo cffeciiis; quia el leruiinal maliliam, et sapientiam
jn Lia, quae laboriosa est et lippis ocuiis, Racholis _^ inclioat. De primo effectii scripluin est : Timor Do-
eleganliain lu rcqniris ? Tua le, liii, fallit opitiio ei mini expellit peccatum (Eccli. i). Et ilerum : Timor
nimisde ine lua praesuinit dileclio; nec inlerim tibi Domini mala non operalur {Prov. viii). De sancto
conferre potcrii supposiiio Liae qiiod optas de Rar heiis tinioi ib effeclu Pr-almista dicit : Sanctum e{ lerribile
oblulilus obtinere. Nondum recesscrunt vclera de Homen ejus. Initium sapienHo! timor Domirii {Pial.
!,85 tlMSTOL.f:. jgg
xi). Picclo iihi sapiptilia inci|Ml, ivi;iliiia facil linem, A ''alcrna cliarilate, el infeiioiibiis ev: iKJiiiililalit
qnifl sapiontia viiicil nialiliani. Qtinm feliicslsa* virinle esl exbibencNiin. Jam qui fralres diiigii ex
picnti<c iiiilintn, qiiod lotiiis csl nr-gligoiUix el in" cliariiaie, et seip^tim abncgal ex humiiilale, non
sipientix oxpulsivuin! quia, siciit scripl<iin est : imiUum curat se iilalis opprobriis alTici; quin po-
Qui limei DGminnni, nihil negligii {F.ccle vji), ac lius crucifigcns sc Chribtn, gaudet se critcis ejus
per lioc niMlilise non segniter se oppoiiit. Anior sa- ignominia; sociari. Itaque in fervore divini operls
picnlix, qui lcrtio locoponitur, dutii Iuk q\i:i:scien«la osie.-idii se diligcre Dei culium; cxhibendo obe-
iri
vel facieiida snnl cx nffectu ilili^ênliatn impeniiit, dieniiai». osiendii se tiiiigore pro.\imum in patieiiii ;
al.icriler jusliliam coirviimtnat ct pcrncil. Aiiimi opprobiioruiH pcrêssione , osieiidil se aboegasse

iiimirum in:iocenliam, qunin liinor leparal, amor seipsum. .Sexio loco ponilur amica ol de ffe(|uciis
conservat : cui duin jiistitiain addil operum, eiiain spirii.ualibus autde observauliis regularibus collo-
ad coiilempiationcm proveiiit xii^rnonim. De ca.>tora cuiio. Noviter conversi dc soecuio, qujnialibet
de-
amalor supienlijt; hiijiis leclepotesl et debel appel- votione polleant, acediae tamen vilio sanpc laboranl,
lari piiilosopliMS, quia, dum ei splendor iiluminat ac per lioc amica et frequcns collocutio inagislri
voiitalis, eiiam oblcctat amor virtiilis. Quarlo loco faslidio, quod ex acedia nasci solei, debct oppuni.
poiiiiiir rciigiosa magisiri conversalio, quae quasi b ln'erduia de spiriiualibus debel csse colloquium
in spcciilum est adbibetida iioviiio; quia, dum ei sciiicel aul de mysseriis Scripiurarum, aut de exein-
oxomplum lionestalis c vicino proponilur, ad imi- plis sanctorum, seu de
coeleslibiis prxmiis, quo
taiionis studium eflicacius provocatiir. (u moiite niodo acquiruniur operibiis bonis, vel cerie de tor-
quippe Moysi esl exemplar ostensum ciiju'; instar mentis gebcmiae, qux divinse juslitiae nimis lormi-
debiiil componerc tabernaculum, qtiia tam subiiinis daiida sevcriias bis qui iramundiiiaj et injusiiti»
<lobct esse vita prxsidentium ui ad exempltim ip- dcserviunl se min.ilur inferre. De his frcqueuiar
sius formetur [coiivetsotio subditorum. Quitito po- colloqui, ista jugiier mediiari, iiutlium niovet ani-
nilur loco pia magisui citca novilium sollicitudo, '"""f' ^l *'>ccen<iit, lU el viliis et
peccaiis supetsedeat.
pcr qtiam piobet ct oxpcrialiir iitrinn adopus Doi ct virtulHtn operibus inbianter intendal.
Nascilur
ad pcrferendiim opprobrium, ad v>bedienti.e bonum ciiam ex amica frequenti ei honcsia collocutione
polens ct voiuntarius habeatnr. Certe s: ad illa iria commendabiiis quxdam familiariias, per quam ma-
iphutn niagîster paralum invciieiit, si in opcro Dci gisier eilicilur ad corripendum audaeior, corrcplus
ipsuin lcrvere coguoverit, si bono el ixto animo ad disciplinani paiieiilior, uterque ad intelligemi.im
bcnum obedienliac superioribus, coxqualibus, in- Sfriplurarum erudilior, noviiius exercilaiior
in
ferioribus exbibenlem; si ad pcrferenila opprobiia obsorvantia regiilari. Ex hoc jam magistcr secun-
paticniem, potest intclligeic quod vere Deuin quxdum rcgulam debet ei, non inferre quldem,~se.l pix-
rit, si tamen feiici per.severaniia felix initium claudicare dura ei aspeia per qux itur ad Deum. Uoc
dcrc iioii omillit. Doceat eum inagister ferveHler eiprxdicare non esl aiiud quain cx Scripturis aut
insistere divino operi, lU sibi caveat ab illius scii- cx propriis exemplis osiendere arciam ei ardtiaui
tenlia maledicii quain Spiriliissanctus umnibus im- esse viam qux ducit ad viiam, quani viam procul
precaiur qui fraudulenter el dcsidiose Dei opeia diiijio non incedii qiii inJrare per anguslam poriata
ex^cquuntur. Nonne esi iti Dei opeie frauduientiisin jiixla pvxcepium Domini iioii coniendit. Ccniendiie,
qito a sono linguse dissonat animus,elcum videalur ait Dominiis, iuirare per angutlam porlam {Luc. xiii).
Deum labiis bonorare, nou veretur ab ipso oliosis Et idem aiibi ; Ardua el arcla est via quce ducil ad
aui voliiptuosis seu eliani maliliosis ccgilationibiis litam (Malih. vii). Et David sanctus
Propter terba :
eloiigare7De biijusmodi improbis laudaloribus con- labiorum luorum ego cuslodici viat duras {Psal, xvi).
<|uei itur Spiritus sanctus perpiopbclam, sic dicens .-
Quid, obsecio, durus essc potesi in via Domini
Populus Itic labiii me honorat ; cor auleni eorum quam seipsum abnegaro, crucem su&m loilere, lo-
longe eit u nie. Vude sine cauta coiunt me h ^^^* voliinlalcm siiam volunlati subjicere alieii.x ?
(Ifu/i/i.xv). Laudanlis Deum labia dcbeulcsse cym- Quid, inquam, asperius esse poiest in via qua itur
bala beiie sonanlia. Sed cymbala iion bcne sonanl ad Deum quam carnem suain cum viliis ei concii-
qiiando cordis iutcntio et alTectio I.ibis iaudaiilibus pisceiiliis affligere, quam sibi niundum el nuimlo
iioii lOiicordaiit. Liudator ciiiiii cst dcsidiosus qui scipsuiti crucifixum exhibere? quod sine dubio
Jie;>iigentcr se agii in Dei iau:tibus. Ncc miruui si cuucli faciuul qui esse veraciter Clirisii volsini.
adesi illi torpor desidix qui n corde mortuus Dei Qui aulem sunl Christi, ail Apostolus, carnem suam
l.iudes .soio prosoquilur sono liiiguac. Qui sic sc iit crucifixerunl cum vitiis el coHcupisceniiis (Gulul. v).
Dci laud.bus agit, promulgatum a Spiritu sancto Igilur magister novilio duia ei aspora per qiia; ilnr
iiialLdictuii) iucurrit. liiide ei noviiii suni vehemen- ad Deum prxdic.it, cum ei viam salutis arclam et
lius admonendi, ne qui ad percipieudam Dei beuc- ardiiam esse ei exeinplo operis el verbo pritdica-
iliciionem venerunl, recidani iu liujus foveam ma- lionis demonslrat. lixc siquidem saiuiis via taiu
ledicii. Dcbet ciiani pia magisiri soilicitudo itisii- arcta, tam ardua, Doininus Chrisius cst : arcta,
tucrc iioviiios de obediciilix boiio, qnod ct nnjori- proj)Ur assiniipia; caiiiis Imniiliiatciu ; ardua, pro-
bub lanqiiam Deo de jure rcguloc, el cox';iiia'iibiis cx ptcr pcccaii iminuaiialein. PcccaliMH qnippc nun
rATBOL. CCXl. 19
58T AD.VMI ADBATIS Ptr^SEN!^ iS8
ffecit, vcc iiiYeiitiis cn lioliis in ore ejii». Hanc viam A cordii adilum inlcnlicU. Anior s3pioii(i;c ifj» r.\i:iin
penilus noi) iiice.lil qni ad liiiiniliialis ejus iiiiitaiio> per oiriciiim limoris innoccntiam diligcniisînic cti-
nem pnrviilus noii exstiierii; nec poleril ad arduum slodii, cl ipsi innocentix adderc aeqiiitalcin oiricio-
vit;c istiiis as(Piidere qiii se pcccatoruni oneribus sissinue libcralilali.s sludio non desislil. Religiosa
ant visiiiilium reruni amoribus \olucril siircinarc. mngislri conversatio exemplo sux probil.iiis piuvo-
Iliuc esl quod lioininibus subsarc'iiulis hujusce- cnl noviiiuin ad s:udium arniulandx virtulis. Pij
modi Babylonis oneribiis inclamal per Prophetani ipsius circa discipolum sollicitudo diligenier quaii-
Spirilus sanctus Filii liominuin, usquequo gmvi

:
tum potcst iiiterioris et exlerioris bomiiiis staium
corde^ Ul quid diligilis vanitatent, et quairitis men- considcrnl, ut seciinduin quod iu eo viilcrit, ap-
rir.cinm? Scilole quia misil Dominus Sanclum suum plaudere vel condescendere illi sciat. Iliiic euiin
(Ptal. iv). Recle sanclus est el a Domino mirifi- scriptiim esl : Diliyenler considera vtdtum pecorii
catus, qui ab oneribus mundan.x miseriae iion com- lui (Pror. xxvii). Amica et spiritualis collocutlo
dum libei in vanis et transi- consullc, ul dicliiin cs(, opponilur acedix inorbo;
primilur; ul ei nihil
toriis, cuncta menle Iransiliens acdpial spirilum li- qiiia, quanlo amplius anima sanclis coiloquiis as-
beriatis. Ubi eniin Spiriius Domini, ibi liberias; suescit, tanlo eam vehemenlius ignila locu io li*
iberlas, iiiquam, a peccnlo, a neccssiUiie, a iniseria. ^ quefacil. Unde sponsa divinis eloquiis assiiela sic
Spiritus isie a Deo emiltilur,- rccreaniur morcs, ait : Anima mea liquefacla est, ul loculu» est {Canl.
lerrse facies renovaiur; et ul dc noviiiis tuis gau- v). In boc cerie senario lola peue consisiit devoi;»
dere poieris, cum virlus ex aiio participcs cos fa- mentis crudiiio, ut in his sex qiix noininala suat
ciel hujus mirabilis novitatis. Tunc rccle noviiii probaiionis (empore se exerceat, et probaiioue
vocabuntur cum de novitaie hac vcsiis eis mipiiaiis completa, ad illa tria quae in forma professionis
aptabitur; nec de cxlero ejicienlur de nupiiis Agni, expressa sunl se reslringal. Slabililas enim et con-
cum ad honorem sponsi el spoasse vestc fulgcanl versio nioruin el obcdienlia secundum regulnm in
iiiipliali. Yeslis hscc nuptiatis inlernx splendor est \0liv3e prufcssionis formula solcinuiter prumiltiiii-
el gloria novilalis. Conncitur autem vestis huec ex tur, et ii) bis iribus ex saepediclo scnario provc-
tribus, scilicel ex corporis caslilate, e\ cordis di- nientibus quaedam perfeciio coniinelur. Per lorum
lectione, ex clcgantia disciplinx. in hnc veste casii- quippe promissae stabilitaiis lanquanv pia jumenta
(as esl quasi pannus, qui conlicitur ex lann, qiiae ad coelesle prxsepium rclijâmur. Per conveisio-
exprimit caslitatpm, eo quod corporis iiesciat pas- nem morum pieiatj angclicai simulamur. Per exhi-
sionem. Dilectio petiibus cotnparatur, quae paiino, r bitionem obedicnlix ipsa aiigclica niinislcria iiiiita-
iit vcslis liat calidior, assuiintur. ilas pctles conlii- mur. Fides itnquc el timor rcopiciunt ad flrmun-'
lit nobis passibiiitas el imniorlaillas Agni immacu- dam stabiliialein. Yirtufjin dileclio et magistri iini-
Inli, qui pro diieclionc, qiiam erga nos habuil, pcl- taiio ad moruin convcrîonctn. Intenia sollicitudo
lem pro petle , el cuncta quae habere poluii pro magistri ei arnica confabulatio spiriluaiis colloqiiii
anima sua dedil, id est pro Ecclesia sua liberanila, ad exhibendse obedicnti:c pcriinent informatiuiicm.
qiiam iit animnm suam , imo plusquacii nnitnntn Dum cniin pcr spirituate cotloquium accdix: lor-
suam dilexit. Limbiis qiii ad onisilum punilur in por diffugit, inens ad lervorcm obedientix rcvivi*
veste, csl splendor et etcgantia discipliiix ;
qiio:, scit. Cxterum quxstioni ullimse, quam tu ipsc tibi
dum irreprehensibitilcr observalur cxicrins, sigiii- proposuisti, salis sufficienier, ut nrbitror, respoiuli*
ficari per hoc vidctur el caslimonia; et dileclionis sii. Sxpe enim a Dco cl :ib his, qiii secundum
allccius. Hanc siLi vcstem sponsa apiavcral, ciii in Deum aliis praesidcnt, dispensatorie agitur, ul co-
.libro Sapientix sic sponsus cxctamal : quam pul- ram pestilenle mansueli palientia flngelletur. Non-
ehra est casta generatio cum cltaritate ! {S.ip. 1.) Nain nnnquam cum id bono aniii:o facluin fnerit, duplex
eic in psaimo de disciplina se poslul.tl edoccri, bo- inde friiclus provcliit, quia et palieiiti de corre-
iiitati continentiae el charitalis eam desiderans ad- D piioiie anginenlum nieriti gineralur, ci ille lali
augeri : Bonitatem, etdisciplinam, el scieuliam doce sanalur exemplo, qui prius incorrigibilis videbatiir.
nie,quia mandalis tuis credidi {Psal. cwin). El as- Sic Apostoius a Doinino permiitilur colaphiz;ii-i,
secuta aliquando disciptinain quam peiieraL, Prw- non ul modo in co bumiiilatein ciil;iphiz.itio liujus*
leni, iiiquit, in maturitate, el rlamavi {ibid.). Malu- modi custodirel, sed utuniversa Chrisli Ecciesia ad
rum quippe reddil honiinem disciplina qux esl conquircndain sibi riumililjiteni excmplo coiisiinili
niembrorum oinnium molus ordinalus ct coinposi- 11 igella Dci a-qiianiniiter lolcrarcl. Scd cl ipsum ca-
tio dcccns in omni liabitu ct actioiic. Ut igitur bre- piit Eccle.siaj C!iri.sius nonne in ociilis solis fl:igcila,
viier recapilulemus qux dicta suiil, necesse cst iil opprobria, crucem, inortem, qux non merueral,
lioviiius a lide incipiat, qiiae vcre mcntem a lene- lolcravil, el ita pcr excinplum suae passionis et pre-
bris ignoraniiae eruil el Chrislo incorporat. Incor- iinn) siii saiiguinis a inorle perpetua porditos re-
poralus (Ihristo, crcduliis cfficitur cl lidetis, ciedu- Vficavit? Alteiule eliam Joti iiinoceiilis palieiiliam,
lus ad liduciain proinissoruin, fldclis ad cuslodiam qiianlis attritionibiis, Deo dispensante, sulijicitur,
inaiulaiorum. Titnur et <le prj>teritis malis poeni- iion iit moijojusti pnticntia invincibilis valeul coiu-
vciiliaiu condignam indicit, el matis icnianiibus piîbasi, scd ut inreiix muudus jusiisbiaiis ejiUI
589 EPISTOL^. 590
ex«inplis possil ail paJieiUiam in siiis aiivcrsilalilms A anioris. Duiii cuini Dci limor a »iliis tvaciial liabi-
inronnarj. CaBlerum si acl gUniam Dci qiiandoqne l.'>ciihiin iiientis, cxtiiis;] air.aritudine vilioriim rc-
flagfU:» conliiigimt. siciH Donjimis Clirisliis iii Evan- KiiUiilcorJi sapiciili.T appcliliim. £\tunc incipit ani-
gclio caeco naloasseril coiiligisse, noniie iniiocciis nli- niiis csinire ci silirc JMslili.iiii; qii.im prooui duliio
liler a Dco vci liomine poeiiis africitiir, qnando de (aiilopiTe niillaicniis csnrirri, nisi prnpgiisialus jam
lucc cjus palieuliai Dei gloria declaraHir? LHcenl, Siipor esuriciii provocare!. Qui edunl me, ail Sapicn-
inqnil Domiiins, lux vestra corain hoiniitibus, ul t j- (i.i, adhuc eiurieiU; el qui bibuiil me, ndhuc sitient
deantopera vestra bonn, etglori/icenl 1'alrew veslrum {Eccli. xxiv). Quid est enim amor jusliliae nisi quje-
qui in coelis esl {Matlh. v). aaepe iJa fit ul docior d.^^m ddectalio sapicnli.x, ciim nil sit niiud esse
iiluin dc cujus confidil palieniia dispensaloric ar- jiistnm quam (Jiviuis esse condiium saporii>ns ct
guat durius in pcrvcrsorum pracsenlia ;

quia, diiin odoiii)us dclil)iituin? Annon siint morcs ct 0|)cra
Deum in sanclis suis mirabilem per palienliam jiisloruni quxdnm odoramcnla virtnluni, qiix niini-
quam prafcrunt , ol innocenliain qiiani gci iinl, vum cx lioc conlralierc cognoscuiitur qiiod inliinis
muli lioniines inlueiilur, per pielalis tcneiilii(!iiiem sapicntio^ fcrculis oblectantijr? Sapieniia siquidem
in virum alterum a perversilaie prislina transmn a saporo nomen Iniliil, qiioil sapcrc faciat qiix sunt
lanlur. Ecce, fraier, ad inslanliam tuam compiil- B sursiim, quod morum sil dcieciabile co.idiniciKum.
Mis aliqua dixi, scd forle exspecialioni lua; miniinc Qiiid igitur in vila fdicius quam Deum linicrc et
salisfcci. Non enini dc leiiui vena fliicnl;i possuul |>er sollicilum diviiii liiiioris olTitiuin an:oii diviiio
efflncrc largiora. Vciuinlanien si, ul babel .isscnio nicittis doiiiiciiium praepararc? Tiinoris cerie solli-
lua, vcre in Cbrislo me diligis, iiilciccdc, obsccro, citndo omni cuslodia inenlem scrvai, ut jucunda
apud Deum pro iniquitaiibus ineis, el illis aueiuius ainoris festivilas solemncs fcrias ibi agat. Feriata
Mic<omu»eiid:« quos seciindiim conscientiani leiiel el nicnlc opus est ul vacare et vidcre possis qnania sit
afficii pietas Clirisli;uia. Saliita novitios luos cx mco sitaviias Dei, el qujc sit pii amoris solemiiitas cxpc-
nomine, et cos raone cx parie nica sic sanct?e in- riri. Seplem igitnr sunt solemncs feri;c, in quibiis
lenderc novitali ulcorvle et animo munJaus re- Deo vacalur, el in quibiis anima, iit Deo libcrius
uuntient vciusiati. vacel, ab omni servili opere feriaiur. Prim;i fcria

KnSTOLA II. cst spiriius limoris Domini ; qiiae, diim pe«catis ct
AD EdMDEM. vitiis finem poiiil, qnasi servili opcri spirllnale ovinin
iJe septcm (eriis el septem liquefuctiouibus. nnteponit. Timor quippe Dei nihil ncgligil; et diiin
Osmundo MoriniiMa-
Dilecto suo in Chrislo frairi lutiim ci lateres Pharaoiiis ct ^gypti paleas exse-
ris monacho, fratcrADxM, scrvus servoruni Dei, craiiir, jam ad ferianduin ct vacandum Domino
qui ad I*erseiiiam Chrislo serviiiiit, saliitcm el vcr.e pranparalnr. Secimda fcria e.st spiritus pietatis, in
reiigionis peiseverantiam. qiia Deiis lanlo sinccrius cl afTecluosins colitur
Cum aliquid quod honestuin sit abamico pctitiir, quanio longiiis a mcnie exciudiiur iaboriosa; tu-
et ainicus est qul rogatur, non debci hiijnsmodi multuatio pr.iviiaiis. Picias niinirum est Dei cullus
pctitio rcpiilsam p.iti, si lamoii facullas non defiiit cicompas-sio proximi, in qna feria i!la qnies, illmi
»Jimpiciidi. De petitioiiis hoiiestate ei antica fa- sil-ntium iiicitoatiir qii«d pcr proplieiam enltas ju-
uiiliarilalu confidens, ciint multa inslaiitia peHs iil ititiw (Isa. xxxii) appellatiir.
incitari ad virtulis sludium littcris aiiqiiibiis nic- Notaqtiia in iioc silentio qnod cultiis jusliiisc di-
rearis. Si bcne affeclus cs et hd ca qu«; jusla sunt citur, qiiod in coelo, hoc est in anima jiisti custodi-
voliinlarius, pcrltcicntis sludio amica comiiionilio t(ir, cum draconc Michael prKli.ilnr. Qij;into eniin
iion nocebii. Si forte ad ea qu.-c recla simt incns cor quietius fueril ab inleniione scrvilis operis,
tibi est tardior qiiam deberei, iiihilominiis cxhor- lanto acrius iiif(^siat eiim nequitia spiritalis. Unde
iatio forte morbo remcdium adhibobil. Aiodis omiii- merito qujeritur quomodo factum est sileiniiim in
lius auditori vcrbum salutis cst ntile, prx'seriim [)

CObIo, cum praclium cl lantiim prjnlium exerceatur
(-um ct illc amat qni loqiiitur, ct cui ioijuiiiir non in illo. Fflclnm esl, inquil, prwlinm in cmlo; Michael
amlMgitur reamnrc. El qui£ iii ami^coriiin colIoqui'S el amje'i ejus prafiiabiinlur cuni dracone {Apoc. xii),
debct csse iiisi de amore m.-^lcrics ; do illo , in- Adcndc quia cccluin esl anima justi ; iii qiio coelo
qu:iin, ainore qiieni iiulla nol:il stispicio, si dilc- silentiiiin agitiir cnm anima qiiiela a mundi suc-
ctio vvl churitas nominclur ? Nomen quippc amo: pilii. et a peccati libcra actu. lola in ciillu et amora
ri,s ad dixersa commnnc cst; scd ad ca sola qii.x jiistiliae delcctalur. \crumtamen propter isiain qiiie-
vericiiiii viin habeniel virtutis, vocabiilnm restrin- lem, iii qua ad Dei sc rcparat siniililudinejn, non
gitiir cii:uilutis. Cum igiliir Deus aiiior, sive rlia- omittiiur quin coiiira potcstaics aerias eam opor-
ritas, sivc dilectio proprie ct spccialiier nomine- teal habere C(^ri;imen. Michacl qiiippe quis ut Deus
tjr, quuc nialeries convcnientior, qiiis scnno in- inlerpreiaUir; qiio nomine Dci siinilitudo, qu.im
ler nos dulcior quam de ainorc lnijusmoJi haiiere- sola retinet juslilia, dcsignatur. Cortc Paulus in hoc
lur? Saiic ouin timor Doiuiiii sil iiiitium sapiciui.T, mentis siienlio degebat, in his nmoris fcriis solem-
et amare Deum sit ipsum sapcre, constnt qiiod ab nizabal, cum de sc suisquc simitil.iis sir diccbal ;
affcclu diviiii timoris sumit iiiitium sancti sapor yon esl nobis colluitatio adtersus cariicm ct fangM-
»
;9I ADAMI ^BBATIS PEllSENL^

iitm, sett advtr$iit reclorei Unebrtirum harim contra \ li-t norninalur, lota esi iii sapore, iit qiii m\ eam
fpiritunlia uequilui; in coalestibus (E/,'/(..'S. vi). Terlia pcrvcnire incrucrit, niliit minus qiiam serapuim, id
fcrirt csl sjMrilus sticiili», quac videliccl piain iiicn- cst ardens vel incendcns exiritat. Qiieni enini divini
lem cognilioiie verit:Uis illiiiiiinat et aJ doclriiiam amoris ardor incenderit, alios uticpie lioc ardure
proxiiiio impenilenitaiii iiiformai. lllc cnim ilebet liquefnrtus incendit. Ad liiinc pcrvenerat ardoreio
Lona foris dicere cl docere qui illa intus nieruil tli- fcriata illa antina qux diccbal:/lntm(i nieî iiquefncla
«licisse. Cui Dcuin scire (taiuni csl el (icipsiiin, non eat, ut locuiui esl (Cnnl. v). Mcns ccrie quam Imjut
<!ebet in docendo negligerc piofeclus proxiinorum. amoris iiiccndiutn tiqucfacil, iiicendit alios , duin
îii seilicel spiiilus scienlijc noii incungrue fcria quanlum eos diligat cx suis iiquefaciionibui inno*
•liciliir; quia, qui consecuius cam fueril, ab univer- tescit. Sunt aiitcm pliirimo; liquetacliones aniniae
sis erroribus et perversis dogmalibus fcrialur. Noc ccelesii desidcrio ardcnlis ct ad ardoris hujus dosi-
inlclligcndiim cst lioc scieriiia illa t\»x scciindnin dcriuin alios incendentis. Primo rcsolvitur in lacry-
AposloUim iiiflut (I Cor. viii), quia liaec seinper ex mas coiiipunclionis,per ofliciuiit et instanliain liino-
coiisoitio adjunciai sil>i \tielalls .'cdificaU Qu:irla ris inilialis. Iliiic enim limori , cum sil inilium sa-
(cria csl spiritus forlilutlinis, iii qua jnn forl.s pieiiti;r, inislus esl amor justitix. Secuudo resolviiur
nt mors dilcclio essc incipil : qnse ciim in vari.^^s ^ aiiima in lacrymas dcvotionis, qiiae nasci solel cx
inrideril lcnlaliones, eliam hoc omnc cxisiiniare rccordatione beneficii spiriialis. Cuin enim recorda-
g.iudiuin consucvil. Islam agcbaiit fcriain quibns tur Dei beneficia, qtiac indigna acccpit, moveiur ad
.-fpostolus Jacobus hoc dicebal .Omne (jdtidium exi- hicrymas, dum graiias agit. Teriio liquefacla rcsoi-
sliinaie, fratres charissiim, cutn in tenlniiones iarui$ vilur iii lacrymas amoris, qii.r prodeunt de spe ct
iticideiilii {Jac. i). Qiii enim iii spirilu forliliidinis ardenli desidcrio videndi aliquaiido faciera Condi-
agil, qiiidquid atcidiTilei contr.iriiim, atil iioa soii- toris. Quarlo liquefacta resolvitur in lacrymas pie-
lit, aul lacillimc iiidelcssa virtule rcvincil. Quinta laiis, qtias crga fratcrnam miseriam producil afle-
foria Cbt spirilus tonsilii , cui panim cst iir.ind:ila clus compassioiiis. Quinta liquefactio est, cum ar-
Dci perfioere , sed iniigna aiiimi alacriliue ad sc- denti charitate totam se cxpendit ei crogat iit piis
cianda Dei consilia saiagil :ispiiaic. Postquain eniin activop viiac exercitiis. Scxta liqueiaciio esl, ciini
Dei nnndala porfeceiis. si jiixta cxliortaiioneui aniina tota liquescit cl subtiriaiur in delicias, sii-
Apostoli incliora charismala aenniians, siirstJin te persiae conlcniplaiionis. Undc de hujusmodi aiiima
cxtciidis ad perfioieiida consilia t^nx siint .Tiiiuialo- scriplum csl : Qva; ett isla quw atcendii de deseito,
ribus perfcctionis a SaUalore propf/sila. Unde ilii deiiciis afjluens ? (Ca»t. viu.) Seplima liquefuc io
qui a juvcnlulc sua asseicbal sc Dei mandata oninia csl, (uin anima hujusmodi tota defluit ei rCiOivilur
cuslodisse dicit Doniiinis in Evaiigelio : IJnuin, iniu fragrantiam boni nomiuis et ad consoiaiioneni
quit, tibi deest. Si vis perfcctus esse , vade, vende niultorum spargil in atomaticam suaviialem odo-
omnia qua habet,et da jiaufjeribus, et le/ii, seciuere nferae opinionis, ut de ipsa dict possil : Vuguen-
me [lilalth. xix). Quj ilaqnc in hac fcria, hoc esl in lum e/fusum nomen tuum [Canl. i). Uiide cl talis
spirilu <'onsiIii,agit, nihil sine consilio facit, omni anima in Canlico canlicorum appellalur virgiila
iioccsse habenii boniiin consilium dare intendii ; fuini ex arouiatibus myrrhx el Ihiiris el univorsi
qiiippe qui el spirilum ccnsilii in so habel, el qucin putveris pigmentarii. Talis siquidem aniina odo-
iiiagni coiisiiii angehis Christus docel. Sexia leria ris sui fragrantia alios atirahit , el ad Dei di-
csl ftpiritus iiiteliigeiilia;, in qua jam mens cx ob- lectionem post se currcre facit exsuliantos et di-
kcivanlia prsecedcnliiim feriatur salis ducia cst in ceiiles : Post le in odore unguenlorum luorum c«f -
invisibilibus ligere cogiiatum. Dcfxcata qiiippe et remus {ibid.}. fliijusmodi iiquef;iciioues sunt il
piiriiicat.t, ut diclum esl, ex pr:ecedenlium feriarum emissioncs dc (|uibiis sponsa laudatiir, curn ei voce
obscrvantiis, idoncr) csl per meditationem ccelesli- sponsi iii Canlico dicilui : Eniisswnes tua; parndi'
biis inicressc substantiis, ct amolis ab aiiimo ima- d sus malorum punicoium cum pomorutu fruclibu$
ginibtis reruin vi:?kliilium , infcrre in invisibilibus (Cant. \\). Veruiii ad bona ista, nii diiecte, nun-
essenliis ititcUccliiui. Inlellecius enim est uuiuscu- quam pervcniunt qui a timore Dei innoteuliam iion
jusque rci invisibiiis iiuda ct inanifesta noiiii.i. Se- concipiunl. Ccrlc iicc illi possunl gauderc partu ju-
ptima feria,id csl Sabbaium, cstspiritus sapieulise, sii(i;e iii quibiis Dci limor non prooieat concepttim
ubi jam anima splendoribus illustrala divini$,eliain iunocentix. Scd ncc illos conceptu hujusuiotli limor
degusiare incipil interiin quoddam condimeutuin iuipiigiiat quos splendor rccla: fidei non iilusiral.
saporis. Hic jam anima qtix sursum siint saperc, Crede niilii, ul vcrba Dei ctim afTeolu audias, ai.di
qux sutsum sunl quxrcre diviuilus cdocetur, iliiui ui tiineas; timc ut diliâs, dilige ul mandata peiii-
quaiita sit, quaiii mirifica sil iulcrut suavitas sa- cias. Nain cx perfecdone mandatorum setpiitiir feiix
poris cxperiiur. adcptio praMiiiorum. Dcum igilur tinie, et maiidala

Nota quod feria illa, qu<x> dicitur spiritus \\.\iA- ejus observa. Hnc csl onmis liomo. Vale i:i Douiiiio
tecius, lola cs( in ^pl'*odorc, ut qui ad eum pervcnc- seiiiper, ct sic v;ve ut et tonscieniia iu:i liLi inteiiii»
rii, nihil iniiius <ii>;im cheritbim, id csi plcititiido perhibeal leslimouiinn, ei cxtcriws valca* esse fr -
scieiili;e flal. iiia veio feria , quae spirilus sapicu- liibus in cxciuplurn.
E93 EPlSTOLiC. 501
ErJST0L4 111. \ modiim piiecipil sapicnli.-., cor omni ciiilOij;a scr-

AD EUliDEM. vareiiir, noc aiiiiniis c\ peccali deleclaiionc iniqiii-
AfflicttDU consolnlur. Ut nd verum medicum Jesum tatom fon< ipcret, ih'C cx concepio Imjiisjnodi parlus
Cliriitum confugiai. Ipfii tciibere supersedeat. noqiiitiic pto^cnirel! Ci'rlc si Dei liinor sollioilas
Dilccio siio iii Chiisto fiairi O^mlndo iiioiia<-I'0 exercorol exnihia». ad cordis adiinm oinni prorsns
tlo!'loim,-iris, fr»lor Ad*m, boi v\is sei voiinn Dci, (\\i\ ncrpiiii;E ncgarel inlroUnm, ci, .sionl ab ingrcssu
apmj Perseiiiam miiii.'iiil, saJiiiein iii S|iirilii sai:oln. anim;e por vigilantiain pocc;ttiiin marcorel, ila quod
Ini|K)rtiiiiit;is csl laedii iiiater, iilii a^m anlciilior per nogiijjonciam inale intrarc potuit, pcr poMii-
liilectioiiis siiicerilns iion cxctisal. Veriiri) i.iliiJ c-.t lcnliam al> iiileriorilius propiiUaret. Esl enim Dei
vcra dileclioiie fuieiilins, iicc aliqiiiil opporliiniiis limor ainaior iuiioconiiu;, et nihilominiis jiisliti;n
€sse cxistiixal r|i!aiii iniportiine illi iiisisieic dc (|uo a'mui;itor, assiicliis d;imiia iniioceiiliui* por jusliiia;
ridit. Uxc fidiicia (iilcciorihiis Dei praestat orainii reciittttlinem restaurare. Dum eniin anima, qux ad
constaiiliam ; iicc i-ieo ab iiistanlia oralionis defi- (jrcaioris injuriam innocontiain perdidit , pcr poe-
ciuiit, qitia iii co qiiein aiiiani confiilerc se cogno- niiontiam de stripsa jiislili.iin Deo facit, nonne vidc-
«cimt. Tu vidoris crga mc lianc liabcrc .imoris lidii liir libi per paMiilentiam rcparare innocentiam, cui
ciani. Kl iJeo do l*dio nolari te non mctiiis, qtiia *'"'C nmlto giaiius orat illaiu noii (lescendisse de
Iribiiit lib: cori(idenliain iiittrnoe consoienlia chari- Iliiriisalem in JomcIio, unn iii latrunes incidisse,
latis. Sed qoid est, obsecro, qtiod tanlum de leipso qiiam vuliierat;e a latrooilius sulutis remedia procu-
ntihi conqueroris, et varir.s nientis iiix xgritiiJiiies rasse? Ueatus lamcii c»l qui prius aniissant tnno-
inilii proponis quasi ad icinodiuni ct exponis? Aiit cenliam poeiiilcndo resurgil ad jusliiiain. Sed leli-
quid polcsl hnbero cominodi morbum suuiii osion- cior est qiii sic divini limoris ciistudia conimuniiiu'
derceadcin invalitudine laboranli? Aniion qiiodam ui contra innocenliam quidqiiani agerc dcdignciur.
inoilo dolorcni a-grotanli exag£;oral qui de se illi Nibii igitur csl divino tiiiiore bcaiius; ciijiis poit-
planclus ct lacrymas exhibet qucm potius consolari derc dum afiiinus figilur, iion pcr varia vaniscogi-
deiêat? liilirihiiales luas illi polius debticras reve- tationibiis ajîtalur. Durn cniiii oiricii sui slimulo
lare eui prseslila cst virtus sanilas aninup, cl cui cor assidue (angit el piingit , aiiud .'iliquid quaiii
ctiin saiiitale atiimi data est eiiam peritia niedi- ipsam punctionem vd punciionis caiisain iii triomo-
caiidi. Non eiiim siaiiin qiii mcnti» saititiitcni, i.i riain venire vix siiiit. Qui dum ad oslium ccrdis sa-
cst virUilciTi obiiiiei , ideo medendi pcriii;im li'aLel. iubiiicr et foliciicr sollicitus cuslos excubai, aniorl
Sed qiii uininiqtie a Deo con.scquilur, feiicilcr male ^, ad soloiniiizandom ini.erias locuiu pr.xstii. Tiinor
iiabentibus prsr^sto esl et modolur. Nam ridiculiim siquidem sanctits raciilime cogitationes otiosa.«i a
esl queini|iiain niedicinaiis arlis exercerc ofliciuni, aoiispcctibus cordis, duin Deo inlendit , essufn.it,
el quibus curaiu impeiidii eshibere se laiiguiiliiiit. vobipiuosas desiiiorio proposil;fi bonestatis pcrae-
Et vix cflTicaciaiii potest babere iu exbibciidis rcme- qiiiliir, niaiiiiosas oppusitionc liimplicitalis et pie-
diis, quctn redduiit (.onteinpiibiicm cviilculis signa lalis cxluibal, Per piaiii igitur SMicii limoris solli-
languoris. Cum igitur virlus sil animi s-tnitas, oii- citudiiicm compressis incursibtis viiioriim , sedalis
Ju6 ;vgritudo csl viiium, scgriiudiiii tu£ reiiieditim cogiiatiununi tiimuUibiis , sabbatizanle jain coii-
non exbibeo, qni in irtnnniiorio loiiiidan;^ inisor.nc scionli;!, .iiiior soloiiinizat iniorius, el tanto jiicun-
hoc morbo saucius ut^qiieqiiaqiic ilocwinbo. Sic sic dioies forias agil quuiilo nieniem liboram ad cctloslia
propler ncglcciam cuslodiam corJis abundal ol super- afloctanda cognoscil. Tu igitur, cliarissiine, cuiii
abundal vita viiiis, el ex laiigiioriiius abundantium fostivilas bujusmodi ex amoris inftisi benelicio Ix-fcj -
viliorum coiisensu adhibito vipciea soboles nascilur fioaveril libi iiienlcm, babe me solemnilalis inicrnx
|»ecoatorum. Agit siquidom inlcsliiia viiio<uiii in- consnrlein ; nec bonum coliatum libi taoias singu-
ba^sio ut peiie cimlinua sil in nobis poccati rccor- laro, sed iiMiici adiitic exterius mendioantis in iitis
(laiio : qux tamcn si deiectaiiuiieni sucuin nun ba- [) ^*-''i<^'>^' lecordare. Frange , inqiiam , paucin luum
laierii voi consensum, nihil por boc ngitur in Doiiiii mendicanti ct csurienti ainico ;
qiiia iii boc te vcru
tinieiitibus nisi bellum. De bello auiein, si inens in amiciim probaveris, si amici esuriem refeceris pane
constantix viriule persistil, vicloria iirovoui!, ol liio. Panis tiius Chrislus cst, panis tiius cbariias
victoria ad coruiiam provchitur, quaiu iiisi qiti iogi- tua esl, panis tutis oratio tua cst, panis Uius esl
liinc certaverit non merctur. Saiagil ilaque aninms compunctio lairyinarum, quibus non motlo tua
Tiriuiis ul quia coniraire non potest inotibus pri- sed eliam pcccata diiuis amieoriim. Ilis utiquc pa-
Diis, Kalteiii usquc ad dclecialionis vcl conscnsionis iiibui! .so dic ac iiocie rofici asscril Prophela .saii-
periculuiu non litbatur, ne ciiam c vioino quando- cttis : l''uerunl miiii, inqiiiens, iacryiim; mea- pnr.a
qtie ad porversilalem oporis peilraliatur. Veriini die ac nocie [Vial. xli). Ccrlc quauto bis panibus
Infelix animus mcus cl cx morc primis nioiibus as- avidius rericiebatur, taulo ad poruitda aliorum
fiidiie qiialitur, el cx cogitaliouibus ab eis orienlibus onera fortior roddebalur. Calesiis siquidoni paiiis
porituiose illicilur, tl t;tn(i;iii cx morbo biijnsmodi refcctio ita conlir>Ti:tl cor bominis ut cl ipse iii la-
ii>v.ii''sc.tiia deiccialio el conseiibus, «t inc ;a'piss!inc boiibus posiit siibsislcrc oi se fortem comportand^s
îi consciisionis iilictuc trabani opus. si, quonKtJ- oiieribus fr.-.lcrnis volii ei valcai cikiiib'^rc. Corifc
;
595 ADAMi AUnAl IS PEftSt.M.f: 596

qui p.mibns Iiujnsinotii vosciUir, i:nn lorli.s eflii iuir, A LPISTOLA V.
taiiio flgiuir poDtlerc, iit noii dico cvcricrc, scil vit AD EtMDl-M.
»111» vjiix cojjilJlioMes ci iinitili.s valcuiil comiiio- De aiitore Dei.
vere. Ouiu ciiim vel ('X Scri|>liiraruin \el cx ];icry- Dilt.clo siio in Cbristo fialri Os.mii^do monacho
niarniii p;uiil>iis (lulriler el avidc r<;Iiciiiir ani- IMoriuiiiiaris fialer Aoaji, humilis scrviis fratrum
inus iii vinc:i Doiiiini SaliaoUi i.ilior.iniis, iicn int- Pciistnia.*, in Morltioiiiari niori viliis cl vittutibufi
pelliiur, iioi) aîtaiur cogitutioiiuin flaiibus variis , vivcre.
quia ipsae cogilaiiones, eo ipso qiiod vaiiii; suni, Lllinam, lili mi, sit libi marc morluinii qiiod fuit
lolidalam consueti cibi rortiiiulinc meiitem a sux Israeli mare Rubriim, ul, duin tibi pcr illiid libcr
slabiliiaiis rcctiludiiie noii iiiflectunt. Cuii) pariibus transiliis, duce gratia dalur, in eo ciim suo
, PUa-
hujusmodi satiiratus rucris, sallem scrva mihi ali- raoiie per.seqiieiiles te iEgyplii siibmcrganttir ! Gio-
quid de reiii]uiis, ut ex eis rcTeclus pos>im ct ipse riose eniin siib maini Moysi triumplians de illis,
in laboribus itieis subsisterc, qiios supra tiioduin per illud feslinas ad solitudincm. Quippc qui didi-
el ultra vires iioverisexcrcvisse. Ctlerum dc aniiiiae cisli expei-imeiiio quod divino aniori sii amicissima
tnx a^gritudiiiibns, de quibus rnibi in lilteris liris solitudo. Qui eniitt amori ccelcstiuin vacat, fugit
conquereris, ad illiusopcm cl curam fesiiua confti- B lurbam slrepilus vitat, et frequeiis Marlhac mini-
gcre qui, juxla verbum suuin, non sanis sed inalc slerium M. via faslidil, ut audirc ci viderc eo se-
liabeiitilius vcnit rcmcdium exbibcre. Ipsc cnim di- cui-ius nvr secrciius Chrisium possit. Nihil certe
citor Cliristus, qui et sauciali vulneribus saluiiferatn latTP facit ad an)oris negolium qiiam solitariumesse,
irnctioneni apponit. Ipsc diciiur Jesus, qui unclos u id est monacbum. Nam religiosa el quicia monaclii
sc plenx satuii restitnit. Mcdicinu: ipsrus eflicaci:e conversatio ipsa est qiiam sanctus amor desiderat
volo tc comnieiidalum esse; cui tu devote ct hu- soliludo. Nec lanien anioris liujus pretas in tanta;
miliier suppHca ut )nesD <|uoque invaliiudiiii adsit soliludinis otio conslilaitur ut pix sollicitirdinrs ti-
ipsius graiiai eflicax inedicina. De cceiero, nii, noli more privelur. Sed timorata et titnida est scniper
inihi molestus cssc, ncc a mc alitpiid aniplius quse- aiiians anima, ne in amoris sui periculum sii a bono
iâs; qiiia, licel respondere pelitionibus tuis deiii- opere 'pcr iiegligenliain otiosa. Et talisquidem esl
ceps non ptoponain, ic tameii in veriiciie diligere, anior divinus. Scd nibiloininus pia plcnus est solli-
quandiu rn vcritate sleleris, iion deslsiani. Vale in citudiiie anior fralcrnus; el qiii sinceriter allcruni
Domiiio semper. diligit, a dilecto respectus sui oculum vix rcfleclit.
Ecce, fili, dileciioiiis luae suscepi lilieras, et niihi
EPiSTOLA IV.
IcclaK siinl, et ex earum lectione cognovi apcrtius
AO EU.UDF.M.
quoil rcvera amor nunquam cst otiosus. Ubi eniiii
Arguit quod per in'erposilam persoiiam respoiisum iiifiiîi airecliini, iiluc dirigil oculum, nec insaliabili
ab Adanio obtinere (e)itaverit.
oculo patiHir non videre quod affeclu tenaci et avido
Frairi Osmundo frater Ada«. dclcclat amare. Videlur hocsapere poela; scnteniiu,
Asluluses, ei callide agis,quid qnod per tc ob- licei loqiialur d^ dilcclione contraria, iii quodaiit
lincre posse diffidis, per pcrsonam inlcrposilaiii a vorsicuio i(a iiiqtiiens :
me quaeris. Et rcvcra talein personam iiiierp<isuis(: rn cal iolliciti plena (imcris nmor.
cui, quodpcr eam poslulabas, bac vicc negare non (OviD., episl. I.)
poiui. Sed forie alias atiud facerem, si taiitam ab QtieinadnioJum enim natura ignis non quiescil rn
ea pro te inslantiam susiincrcm. Nnnc igilur habes sui nutrimentuin soibere rnatcriain qux ei siippo-
epistolain quam quxsisii. Habes mcum in
et cor sila fueril, sic mens, nimirum aniaiitis desiderio
visceribus Jesu Cbrisii. Et licet me gaudcam a anioris igniia, totam lem qnam diligit in sui attra-
necessit-ile scribendl qiiicscere, tairien nunquam in liil gaudii incrementa, soliicile de illa cogiiat, Ix-
Spiriiu sancio desinam tc amarc. Ulinam huinilita- lanlcr de illa loquilnr , et ubicunquc thesatiruni
jj
lis me3c liitcrulys apud te reconditas detiiieres, ncc reposuoritsux dileclionis, ibi nimirum claflectum
tenuitatis inex iuopiam cxicrorum auribus inliina- ci aspcclum deleclabiliicr collocat sux menlis. Dbi
res ! Si enim pcr Scripluram probiberis laudare euim amor, ibi oculus, ei Juxla evangelicam sen-
hominem in vila sua, quomodo cnileris cfferre lau- tenliain : Ubi cst (hesaurus tuus , ibi esl ei cor tuum
difaus mcx rusticilatis opuscula ,
prxscriim ciim (Mauh. vi). llabel quilibet in amore suo gaudiuin
sccreti amoris iioslri secrela colloqiiia deberent siium, et de re circa quani niDgis allicilur pleiiius
sxcularibus quihusquc celari ? Scniper consuevit gaudet el dcicctabilius'mcditalur. Etqtiitl ii)irum,|(ili?
sancla dilectio coUociilionibus secrciis gaudere. Eo Cerle iiiler potcutiasanimx nulla esl aiiiore liberior,
facilius lixc flanirna resiinguilur cum venlis expo- niilla iiberalior, niilla dulcior, nulla esl xque fortis.
sila inconsultius proponalur. Qiiod igilur tibi c.v Cainiiialeriamsibiaccotninodainflamtnuiilainveiierii,

inagno amore secrelius dico vel scribo, vidc ne per ignescit vehcmftiiter, xstuat dulciter, ardei suaviter
ic fial in propatulo. Qui.t, ul di.xi, sxpc fl.ilibui et ciim fortiie.'' accensa fuerit, vix eam res aliqua
venlosic laudis teprs'Mi aui c^siinuiiiuir vis aivioris. iiitercidil. Veruin libi considerandtim est qiix iyni
Yalc iii Uomino scnipcr. luo lomeiita adlMueas. No» fatillime poles Jecip»,
B9T EPISTOL.l-. 598
diiin foriiler amas quod amoic tuo tlignnni esse A bitum reYcroiiiiu-, nostia nccossiiaiis dileclio, thiin
niiiiiine ceriins comprobasti. Virluli impenJciidns ogredi lcrDiinos îoaMac coiineolionis coinpellitiir.
tm auior. Sola animi virtiis tliligenda ost in liomi- in airectn procul dnhio niinoralur. Ex lioc efriciiiir
Hiltns. Sed sola anima virliis, cum sit appclenda, ad visiiandtim lardior, vcrcoundior ad collnqniuii»,
^pecialiter et itiliiantcr imilaiida est ; esl ciiani, iii ad salutanduin (iinoralior, ud petciiditm liniiilioi,
«liiocunque fuerit, singiilariicr diligcnda. Ilj?c iil- tcnacior ad praestaiitluin. Ciim ego itaqne siin iiiier
circo diserim amaniissime, qiiia nimiam cito capc- moilicos miniinus, (n magnus intcr maxiinos, qiix,
ris, el mc videris diligere qtiasi dc sanctitale inca obsecro, rerum tam dissidentinm poiest esse con-
conscins sis. Sed licct me quamvis imlignuin gau- vciuio, ut in rebus tam disparibus amica sibi pari-
•'eam diligi, nollein te lanicn in ainore cnjnspiam tale dilectio dclcctclur? ISon lia»c idcirco, Patcr
frindcm jiati. Dilige Douin fdiilcin sapienlia', au- vcncrande, dixeriin, quod te dcsistam aliqiianilu
clorent viilutis. dalorcni gratia>, proinissorcm glo- vciicrari el diligere, dummodo apud te conversari
rtv. Iieatitudinis iargitorcm. Scrvire illi, regnarc viitus et vcrilas non tfesislanl. lltas enim diligo:c
esi; diligere, virtus; inliaTcre, sanoliCas ;
perve- ad quamciiniiue sc oHicinam contnleriiit, inei cst
oiie ad illum, saltis ; illuin lcnere, lionor cl gloria ;

oinnino, Jesu opituljnlc, propositi ; ncc illi poieru
cum illo csse, bcalitudo el felicilas sempitcrna. Ca-- ^ pcr atTocluin dccsse, queni gratia vtdueril (anlis
lerum, sicut asseris in liltcris tuis quod niliil a nie splcndoribus iUuslrare. El ccrie licct ainor graiui-
rcqiiiras.proliibiiiOMCm meam beneservare vidcris. tus omnem pene liabeal nec.essitaiein rcvercnlij;
Sed quid esl, obsecro, milii scribere, nisi alicnjns suspcciam, nnn polest amalor virtulis ista afTo-
rcsponsi rcscriptuin rci|uirere, ul, dum quasi com- ctuose non diligere etiam in epistopis, licct saiagal
pollor rc |)oiiilere lilteris, indirecle iiiteras expetere castigarc afiroctum, ue se per elTecium proiiai foris.
videaris. Vernmiamcn propter iioc non irascar tibi, Applausus qiiippe conlemplibiiium erga speciabiles
si volueris et potueris sacpins rescriberc milii ; quia facillime de convcnlu arguilur. unde consultius
revera ex rrequentibus litteris cst ainoris quxdam intra affectum puritas amoris se coniinel, qnain
probatio permaneniis. Ego aulem nibil aliud a le se foris aliquibus indiciis manifcstel. Ego proinda
quxro nisi ul pro pcccalis meis ad Doum tua per- incola clauslri dulcius et securius elegi frequen-
sevcrct oratio, et sic pcr ejiis gratiam vivas ut di- tare Cisterciensis philoscpltix luguriuia. qnant
gnus sis qui quod pclis oblineas; quia nulla niiiii amicum sequi et per urbes invisere, qiiem me higco
de meis meriiis esi fiducia, nisi nie oratio adjiivet pene in cpiscopo pcrdidisse. VerunUamen danini
et sublcvet aliena. Valc in Doinijo scmper. hujus in hoc idoneam rccompensaiionem recipio,
EPISTOL.\ VI.
^ si pcr vencralionem tuam misericordia el verilas
AD ODONEU EPISCOPUM PARISIENSEU (2).

apud alios ci maxiine subdilus faciunt quid facien-
Arguil ipsum quod snce diceceais presbyteris laUias

dum libi per sacerdolii ministcriuin injunxcrunl.
imposuerit Slatua saiis cs. pasiui ct profectui animalium
Palri in Cbrislo charissimo 0. Dei gratia Parisien- communem te cxliibc, ui qui dc niodio erecius cs
si cpisctipo, rraler A., omnium nionacborum miiii- supcr candclabri cmiiienliam, universis ardeas in
inu.s, saluiein in spiritii scicntix et pictalis. Iiicernam. Venit leinpus ut, si quae est glurise tu»
Quoiics scribil amicus meus, aniicitia.' ralio ct niagis splendor eluoescat, dum de firinamento £c-
antoris pristini usus ad memoriam redil : iton ita, clesise illc Lucifer occidit, qui vitx sux radiis et
fatcor, vonerabilis Patcr, affeciio niea te sibi sentit doclriiix splendorihus lum lolies hemispltxrium
accoininodiim, sicut antc consuevit aliquolics cx- illustravit. Te arbitror inielligere, sapienti eniin
periri. Veruin n(m Iioc amici vilio, scd alTeciioni loquor, quia dc pix mem«rix cantore Parisiensi (3)
potius vitiosx ascripserim, licet occurrat inibi ali- id dixcrim, ct ulinam de lanli viri morle doleas,
quid unde non immerito allerari dileclio viJeatur. qui, sccuudum quorumdant «pinioitcm, niinime de
Pro vario sanc rcrum slatu amoris natura se va- ejns dolebas absentia, cui taincn rei lidcin non po-
d
riat, et erga causas 'dissimiles, dissintiiesque maic- liii adhiberc! Omilienda sunt inlerim alia qux
rias solet dissiniiliter.xsiuare. Cum igiiur in iiiio famx luxjiitpuial communis vulgi opinio duriori
codemquc homine amicum altendo cl episoopuii), «luiilem inveclione digiiissiina, si essel qui te vere
et altcruin faniiliari gaiitleal diligciitia, alterum diligcrci, el vcra esse illa invcniens, te verc ac-
vero pro dignitatt: sibi cl exigal rcveieiitiam, ainor ccssiliileni ainicis corroclionlbns invcnirot. Sed
reverentix nescins dcniiniitiue iinpaliens, lantx forlo oansaris nie irreverentius loqni, iiec omniMO
dissidenlix non ooiiseiilit. Ubi nimirum iii anioris huiniliiatem id sapcre, qnod invelior in opiscopum
iiogoiio intervcnii nooesbilas reverenlix, ainur pa- tain amlacter. Sod boc est revcra qnod liixerain,
titnr de inxqnaiitaie dispendium, soquc suo jtire quia atiior roverenliam nestit; imo, sicul sibi ani-
charitas spoliari conqucrilur, ubi exsulal a contu- inus, sic secure loquitnr cum amioo. Obliius sum,
bernio unitalis. Dum igilur honoii impcndilur dc» laicor, episcopalis revereniix, de anliquo amore
(i) Otlo de Sulloio, qni defnnoto anno 1196, scm scripiis suis illustrcm, qni factus inonachiis
M.inrioit» opisctipo P.trisieiisi sncoessil. Oisleicioiisis in Loiigiponiis inona8terio, tton sitid
(3j lnniicre vidciur Pciruin canlorem Parisieii- opinione sanc.itaiis dooossil.
C99 ADAMf AUBATIS PLRSE>L€ 600
iiillnic qiiiil leiiimns, iiec ajjscns polero unqiiam A rabanl. Dc cxlero, P.iter, aliqiii iii conJc liabco,
pavccrc libi : i|uanlalilicl dobcaliir revcrcnlia <li- qiiac fongiiiu el fortc indignuin cral scribere, qua:
giiilali, zeliis viliis, amor ilchclur xirliiiihiis, et cuin niinliiis nosier vel nniilii viv.x vocis miniiitcrio
nosira In aniico non iiiveniai, vfncruioni lua* cxprcsscrinl, si exaiidilione «lign»

nlinani iKnidlaiio
iincle viiliiiis foiat vcl inferat, se<l qiiod poiiiis judicavciis, humililercl obnivc po^^tiilo adiinplerc.
ipsum Ixiificct, sc dclotioi! Ox-lcrum ciim paier- EnsJOLA \n.

iiilalein luam viiicrc per ineiaelipsum morncro, AD ODONEM r.PISCOPrH PARISIL.NSEM,
••\priniani libi viva vocc qiiac iinnc n'clius arbilra-
Tota esl de amore el linmiliiate. Sub fniem gratins
lus suin relitere. Silenlio lanien prxtereundnin non tKjii de cliiirilate duabns mulieribui impensu tcm-
ocnseo, quod lere omninm opinioiie vulgalissiinum, pore fnmi9,
le videlicct dicjecesis tuae laliiasse preshytcros, Odom venerabili episcopo Parisicnî, (lucmin Spi-
qtiod non modo a perfeclione, verum eiiam a pie- rilii sancio diliîl, rralcr Adam pi-ccator, saliitcm.
laie cl Ijusiiiia vidcinr cssc pciiilus alienum. î Iii iricnlcm mihi sacpiiis veiiit, iii tibi, amantissime,
lioc, vcnerande Palfr, gravc fecisii scandalum ic sciibaiti a!i(|uid, iindu et queni ufrcctiim liabeam
amantihus, et qui de lucorna super candclabruin crga te, tibi aliquatenus Minolescat, et tu.-e crga me
pohita flanunam polii:s exspectal;anl qiiam fuinum, (lilectionis alTectio incalcscat. (Jlinam scrnio meui*
le niiranlur cl dolenl in liac parle polius fiimare ajtud te olei viccm exliibeat, (|uod duin in anioris
qiiam flamiTiore. Fuinus quippe ocuiis ir.olcslus lui fl.immam millilur, ex hoc flamma eadcin nutriri
esse soJcl et naribus, cl qui dc ic exempia lucis vaical ct augcri I nutriri dico el augcri erga me, qui
vidcrc, cl olfactuin bonae spei concipcre se spcra- eisi noii sumdigiiiis quein di!ig.i?, qujrciinqiie tainen
bant, in ulroque de contrariis molesliam paliun- digiiasuiilnoiianiligoieamaie. Yerumalio bono noii
tur. quid vcra dileclione (idelius? quid sincerius indigci aniniae mea; mendacitas [inendicitas?]. nec
cliariJaic quae firina csl? quai dum ex modico fer- aliud de negotiis amioitiae ernolutncntum desiderat,
inciili loiam niassam coiruinpi non dubitat, aliquo quam ut ainare el amari fciiciier merealur. lloc mihi
inaloquodeviiari vaicalcauleriari conscienliain non t liimest ad amicosnegolium. Ilaec mihiinscribcndo
pcrinitiit. Uiinainmaluai istud nec lu in consueUiui- £ola materies, nec aliud possiim mcis litleris laudare
iiom ducas, nec exemplo luo miser mtindusad consc- vclililigere,quamquod ila sufTicil tenaciler nos unire.
ciiliam [conseculione] liahalur, quiii poliiis reme- foiix unio, a cujus compjgc sanclus arnor pra;cidil
diisinanifestae pcenileiiiiaeiion c&sc faciendum dedo- et separat quiiiquitl se a mundana non dividtt vani-
ceas,quodexempioluioperisininuses.seculpabilodo- C lale! felix amor qui, sicul trahil de aniiiii virluie
cuisii ! Tanius quippe cpiscopus, laiitum dcsidera- origiiicin, sic non iiabol aiiunde quain de vcritatts
tiis ab oninibus, tantis saiicloruni oinniiim voiis a ©perihus inccntivuin ! felix , inquam , amor, cui est
Domitio expeiilus, tantis ridelimn lacryniis ad pro- iiiimica spes saiculi, cui esl lota ambilio in desideriis
forenda gennina pcifeclionis irrigaius, non debet aeteniorum : amor nimirum sanclus quanlo est cor-
li:ibcre in conscientia, rr.ullomiiiiis agerc debel ia ruplionis impatiens, tanto ei suspecium esl quid-
evidontia, unde sua Ixdalur opinio, uiide tani do- quid noverit subditum vanitati. Denique sicut non
vota omnium exspecialio defraudetur. Quod si, iil decsl ei aemulalio aeinuloruni vehcinens, sic non deesl
dicitur ab aliquibus, le niultis dcbilis obiigaluni ei appelendorum cogiiitio, ne fallatur. Itaque de
necessitas aliquid agere compuiit, uiii lanicn lyran- splendore veritaiis insiruiliir, ne eiim mulliplex va-
uica non iniervcnit extorsio ani poiestaliva cx- iiiias tcnebrosae varielaiis obscuret. Satagenie autein
aclio, sed liumilis acsnpplex nccessilalis insinuatio, viriute, ad dcsideriura incorrupiionis accenditur ei
aliquid beiiigne rogaverit, cerle non boc lam cxlcnditur, ne eum concupisconlia carnis einolliat
talliaiioncm dixcrim quam colleciam. Licci enim el enervcl. si processibus cjus persevcranlia non
ei boc peifociionem noii redoleat, saiius tamen fuit defucrit, quid iii perfeciione sanctus amor pr.-cniii
boc semcl in vita agcre, quani prffpcdicnte incerl;e *^ obiinebit? Quid ilii gloriae erit , cuni in pleno siilen
inorlis articuio, inulla dcbita impersoluta dimitlcrc dore verilas infulgebit? Quid illi suavitatis el dul
in grave debitoris pcriculum cl damnuin irrcpara- cedinis erit, cum perseveranlis virtuiis desiderio ad
bi!e crediloris. Ssepissune enim, iino fere scmper pleiii ainoris meridiem efTervebit? beata exspe-
isiud solei evenire episcopis, iifis obeiintibus, sic a clalio! voiis omiiibus remuneralio appeienda ! o
jioiesiate lerrena bona eorum diripi, ut quod do- felix aiiima quae, cuin hanc margaritam invenerit,
buerint vel ordinaverint non patialur exsolvi. In pro comparalione ipsiiis quidquid cst aliud di^tra»
iiieliorem partetn ctiaritas interpreiari solel ambi- hcre non cuiictalur ! Cor}iuris ilaqiie et anim:c iii-
giia, quain conscienliain habueris in faclo lii vi- ciinclaiiter est disirahciida posêssio, ut lliesaunim
deris, ne fortc, quod flbsil! idolorum (scrvitus) in agro absconditum v.iieas folicius qiiscierCi eflo-
avarilia, dc Christianoruni cpiscupo eulioreiii fece- dere forlius, cerlius invcnire, relincre lirinius, jii-
ril idolorum. Yerinntamen eisi te non repreheiulut cundius possidere. Ahjicienda sunt onera sa>ouli,
coT luum, specici tamen mala facta cst univcrsis honores coinpuiaiidi in iiihilum, ncquilia omiiis ro'
in scandalum, diiin ct lualis insullandi praRslaiur peilenda ab aiiiino , ut possil aliijuatcnus sancti
occusio, ct boni se doleiit in lc pcrdcrc qnod spe- an:oris priniiti:tS prangusiare. Sicui ciiiui puris ineu-
eoi f:pistol/E. co2
tibiis (ligiiariler itifliiil, sic el iiheras Iiivcnirc dcsi- A insanahili (lcqii;is&alur. lluniiliijli proiiufe oiiiiiis
deral, qiK.s iioii exliirbci aut occiipcl lcrreniC slrc- altiliido siispccla esl, qiiam esse amicam snperbia:
pilus aciionis. Ubi eiiiiii Spiritui s.uicto soiemne iion ij.îi()rut. Qiiidqiiid caio gloriam rcpiilni, odit
Sabbalum agilur, fcriaia incnle opiis csl, qu;e :ili- c( cxsccraliu litiinilitas, licct iii siia simplicitatc ita
qiiateniis scrvilis operis (lcformitate iion obiiiibiicl £C conlineat, ut de re iiiilla vclit vcl audeal jiidi-
spiritiialiuin l;('tiliarn forianini. Iii liinoris feria de carc. Aiiians quippc bilcntinin, sccrcli appclciis, iia
iiiilio sapieiilia; anior siimil exordiiMii, peccaloiuiu SII.T. nicdiocrilatis se coaictal liinilibus, ul nibii
tumiiiiibus niicin ponens. In fcria piciaiis id agiliir, aliiul appeiat, qiiam se scire. Sciie alia esse credii
ul ciilliii (livino intendalur sinccrilercl opprcssoium stipciniitim, sciri ab aliis cxistimat veritalcin. Tain
iniseriis ('oiiipassioiie sollicita succnrralur. In feria siipernuitalis expers est, quom jactanli^, in allero
qii;e spiritus scienli;e nuncupatur, aiiimus ad into teiiiporaniia ulens, in altcroju»liliic'dcsiderioinarde-
rior:i se rctralicns, sua; pensal sulililiter ralionisju- Fceiis.Magnamhicadvcrlercpolcsbuinilitatisprudcii-

dicium, ne ipsiiis caligante vel fr(g(;s.;eiite igiiiciiio, lian],qu:t' muiiicipiumincntisbiscoininunilobstaculiSt
in liis qiiicageiida sunl obsciiretur. Iti feria spiiilus ad omne certamcn inexpognabilis oi cst forlitiulo.
loriiludinis providetiir, ut, cuin lempiis teulaijonis fclix,ovcieneccsiariaviriusbuiiiililas,qu2e,dumn!biI

adveiicrit, necessariis munita pra^sidiis virilitcr " aliudqiiamscscireappelil.seniiaime abejiisscieniia
aniiiia reliictclur. lii spirilu consilii fclix feria cele- sapiciiliiC calcstis ibesaiirus abicondil! Igneni
bratiir, diim animus ad omiie quod intcndit, niliil quippe sccrcti amoris sub coiisideralione propriai
dc Sft (idciis, Spirilus sancli consilinni quicril, se- viiiiatis, quasi suii qiiodam ciiicie bumilis aniinus
que aliis iii codem Spiritu coiisiliatiiim pcr oiniiia coiitegit, uiide se devoti cordis (.fnciiia ad illustra-
rideleiii impendit. In f.-ria spiritus inlclligentio) !anlx lioiicni ct fervorcm acccndil. quani libenier liumi-
purilatis fcslivitas ngitur, ut non modo (crrctix af- iis Clirislus ad diversorium lale se coUigit, ubi
fectioiscs aniiiiiim onerenl, sed ctiain cori»oriiiii ima- amuris igncrn cjus sempcr paratum adventui bunii-
ginalioncs iion subeant , ul lanto clarius ca>lcstia lilatis soUiciludo cuslodil! Ut enini dicil Psaiinisla :
contcmplcn ur,'quanlo feiitius quue tcrrcna siinl iii- Jgnis aiite ipsum piacedet {Psal. xcvi); ct anima
tcriin in mcmoria liabcntur. Quid de iila exircma cl illa idoiiea esl illuiu rcciperc, qiiem non oportel
Euprcma fcria dixerim, qua' spiritus sapicniia.' ap- igncm aiit oleuin mcndicarc be inlus cl de r<Klu
pellatur? Non inibi datum esl experiri qiiam magiia bx'C vcniunt, et qui igncin sciiicl accensuni iii sc
est multiludo duicedinis bujiis Sabbaii; quippe ({tii volueril pcnlurare, omnes solliciie obliiicat adiius,
necdtim pra^ccdcnlcs fcrias uierui ceicbrare, sed

p pcr
. . —
qiios veniosx vanitalis levilas ad exstinciionein
valcat insufnarc. Yeriini etsi igiiis qui velie

necdiiin in spiritu timorisDoiniiii scrviiulicrimlnum igiîs
et vitiorum lumultibus valefeci, quo paclo de cscteris luenlcrcircrbueril vciito llaiilc (lon exslitiguiiur, sed
feriis sapieiitiae, aut de ipso sapicnliac Sabbalo uccciidiltir inagis, adeo tamen esl (orniidobisa Itu-
audeain commciitari Ex bac ipsa pia:sumplionc fa-
? iiiililas, tit nuii((uam de humiii coiiscientiai divcr-
cilc esl intclligcre, me nccdum iiuelligeiiliie vcl sa- sorio progrcdi tuluin piitcl. Ibi slcllam inaris Ma-
pieiitia}spirituiii pcrccpisse, qiii dercbusiam abdiiis riain libcre cogiiat, ibi feliciter assisiit partui Yir-
iDCxpcrtiis ausus siiin dispulare. Cunfido tanien quia giiiis, ibi beaiae illi infantix dclectabiliter adjoca*
:tpud dilcctoris aiiimum amor excusabit excossum. tur, ibi sc lolum Yerbi coaptat cunabulis, moruiu
Id iiiminim liabel sanclus aniur odicii, ut sicul de- innocenlia fclici coliudil infanlix, el in cordis ju-
licliim iii dileclo nullatcnus dissiiiiulal, iln el con- bilo pucri vagitibus coinbalbuiii. Preiiosissimis ba-
fitenli dare veniam benigiia facililatc iion ncgat. bet pro scricis illis adoriiari pannicuiis, quûs-
Hevera si inessel mibi timoris Doinini spiritus, l<- obvolvilur Vcrbuin infaiis. Deinceps ad diviiKiiu
iniiissein aut vidcri niagniloi|uum, ct rne pulius sub illud pecloris sacrosaiicti sacrarium lota aviditaie
inodio bumililalis abscoiidcicm, qiiam iit inagnis ct se convebit, el quanlutu vacal, piena du coelo ubcr;^
inirabilibus super me ambubircm. Uiimilitati sanclae
d sugil. Tatibus interim nutrifnenlis tenera deiiciaiur
onuiis fere cs( odiosa prxsiimptio, ct quanluiniibet infantia, ul, cum in virum perlectum provecliori
in sublimi excievcril, niliil sibi liitius essc repulat a;iatc profeccrii, portare el peragtire possit ncgo-
quain latere prudciitcr; coclo iiiliial, duin se jiixta tiuiti crucis. Gratia sane boc opus, quos viiii.tis
sui noininis ratioiuîn ab liumo iion dividit, ct quo provectio exerciialos pro consueiudine sensus li;i-
sc in sui aestimatione inclinal infcriiis, eo ccelestium bciis de sapicnti;cs(udiis imbarbavit. Mecuiu optiine
accliiiis est aUiludo. Nescio quo pacto cliam in- agit, si inter collaciaiicos suos me Jesus nicus coii-
clinare ccclos polens csi spontaiiea bumiiilatis iiiimerct, si susccpio iiilerdum ad malris ubcra su;jj
dcjcciio, et niira faciiilalc cflbleslcm exalialio- dcliiiiliotiis sorbiliuiiculas pailialur. .\d liuc qiii{qic
«eiu adipiscitur, duin humi Ixla rcsidcns, ct Talris Vcrbuin vitx p.inis cutiniiinui votuil in l;u lu
de biimo nihil appetcns, dc solo conscicnliac te- carnis, u( qui in foriiia Dci cibus erat sulidus aiige-
siimonio gioriaiur. Kon sic illa, non sic nalioDc lurum, por abbrcviationcm cariiis cxiiianiret sc iii
coelcstis supcrbia, qti3C dum ju.xta siii ralioncm no- sorbiliunculam parvulorum. Obsecro tc, chaiissime,
iniiiis bupcr .sc ire, ct scipsaiu SMj>crgrcdi iiililHr, cum tibi conviviuin esca? fortions sapucrit, cii.u le
*uo ip>o poiulcic pijccipiiaia iiilcrius coufractioiic giandiunicibusoblcctaverit, iiideliciistuisncsisiheie

!
603 ADAMI ABBATIS PERSEMifi 604

iiiiDiciror pnrviialis. Si ail <olcl r.iiiiliim sapi«'ntix A (r:ili iniinJi peliilantia vinculis relincri, qiiain saeoiio
S :ibl);tt(iiii, iiitcrdiii!) Spiritti siancto t.' profnuvcnlo, l.iribiis iii:plicari negoliis , quam vilioruiii arctari
liervoiioris, toI id sallcm milii impcin, iii ite i.Mvcr» perplexitatibn.s, quam carnis illecebris rctineri
fiorii iioii ojioiar Vcrbi iiifaiilis. ilic iiilcrin) lot.i Osaiu-ti anioris jtignin, qiiam dulcilor capis, qiiani
pliiiosop!ii.u mc>L'Cst ralio, alilii qnaiii liic noii pos- (jlurioso illaqiieas, quaiii siiaviter premis, quani de-
sem osse Siiaviiis, liiiic tola ponilct cxspeciaiio spci loctabililor pr;i-inii8 hoiiuras , qiiain feticiier uris,
iiiea'. Paiviiliis stim, cui lacleo cibo opits csl, nuit qiiain furtilcr slriiigis, qnain oru.lis sapientcr! fe-
tuiiJo. i]uanquai)i in iiicrcineîla inea iransire iion lix amor, e\ qiio cru.lilur streniiitas morum, aflie-
dubilem, quidquiil amiconim iRcoriiin beata esuries rtiium piiritas, siibttliias iiilellcotnuin, desiJeriornin
de cibo devoral foiliori. C:i!leruii)f amaiiiis:>tme, saiiotiias, claritas operuin, viitulum fccundiias,
videbo racicin luain, cum vacuuiii fucril, qtioniain nieritoruin diguitas, sublimitas prxmiorum! o fclit
notidum vacut. Auni prxseiitis sterililas, cl totius ainor, cui esl iti mundi coiitcmptuin anibiiio, iii vilia
iiiiindi coininunis inleriius me Jumi reiincnt, et z-lns, in p.^ccata odiuni, in carncm pugna, in pro-
(IM.isi ciiidam funcri assislcreme comfieltuni. Cgre- speris modcratio, in adversis palientia, coiicupisceii»
diar tamen, Deo volcnle, aliqnaniio desepuicio liii- t a in promissis xicrnis ! Hic amor nos unit, hic
jtismudi, ot in ainicorum v.silaiiontbu& cl colloquiis U nustrx unioiii to copulal, et qui iiniiis nioris in Jo-
sn&citabor. Tu cosinterim meo salulabis ei nomine, nio Dei nos efllcit, ad nnum vinex unius denarium
qtios roe ciiaritale non licla diligere coinperisti. Pro de sanclx unanimilaiis perseveranlia pcr Dei gra-
duabiis iilis paupcrculis mulieribus, Dcuiii.ul crodo, liam aliquando promovebil. Verum iiilerim nuirieii-
(iiiientibns libcialilati lux grates rcfero, qnibns dus est anior, pascenJus esi alimentis sapiontix,
apud Balneuiuai buc (4) faniis teinporc iiiiseiicor- inalris gratixblandiinenlis dulcioribiisconfovendus.
diier ex parte iiiaxinia providisii. Ne trahal ab illis, Parvuli snmiis, lactois opus habemus sorbiliunen-
obsccru, pietas manuni, a qiiibus nonduin iamis ne- lis; seJ qiix nostrx Virsinis... insnmalur. lileu aJ
cessilas se relraxit. \Jc. partum consuhe refugimus, dc divcrsoiio pa-
liujus
EPISTOLA Vlll. rieniis eligentes non regredi, ui ad sacrosaMctum
AD STEPIIANUU CAKTUIISII^NSEM UONACUUM, £T rRIORCU pocloris virginalis sacrariuin plena ubera ebib:iinut.
DE PORTIS. Ilalcr nostra est, ct nialer dulcissima; abessc u
De meJiianda Chrisli iufantia et paaione. tanla dulcedino loneritudo lactentium non valoroi.
Fratii ct aiiiico sibi in C.hristi amore veiiss'm« Alibi intcrim noii posscmns esse iniius, nuiriri dul<
Stei>u.vno, nionacho Carthuslensi.etprioridePorlis, _ cius, coiifovcri suavius, cuslodiri firtniiis, instrui

:ibbates do Caroliluco, et de Sarnaio, et novissiniMS meliiis, saiicliusir.iiovari. Quam jucundumcst Verbi
>i<iniuin de Persenia, in Spiritu saiiclo amare feli- inlaiitis se coapiaic cunabulis, prxsepi assisloro^
cilcr ct hdeliter rcamuri. ioctiin nuii hahcro alibi quam in diversorio, ubi
Ex Ii:icris luis, amaiiiissimc, sumpla est lihi piierpcrx nouchtlocus! JVoh erat, inqnil, ei locus
rcscribonJi occusio, in quibiis poslulas utpcruniim in diversorio {Luc. u) ; ideo euiii in prxsejiio rccli-
cx nubis tibi uiii trinx noslrx dilecliunis unio se navit. Non conlingat nobis a diversorio illu divcr-
tibi uiiions, de uiiico illo boiio, aliquij consolationis tere, ab iiio avcrti prxscpio, ubi in hordeuin aui.iia*
rusciibat. Clid quidem ex aiiinio faoimtis, aniiuen- frumenlum versuni esl angelorum. Ek qnuenim
liutn
tes potilioni, el congratiilanles ailcclui, iiisi quoJ granum frunienti caMcslis in tcrra cecidit, qtiasi ia
parcius lauJarc Jcbncras, ((uos.inlerius iioii viJisli. sc hordoi saporem et spein piis jumentis cxhibuit»
quam tulnin non esi corum insislere luudihus, dum ct Deitatis sux medullam tuiiicavit folliculo
quu.« adhuc conscienlia peccaii cauturial, nc sic luortalis corporis, et se necessitatum raearum e%:\-
laudatiiin, qiiod facile evenii, tenlci elallo, sicnt spcravitaristis. Sed et nunc figurisquasiqnibusJani
itotare consuevil adulalio iaudaiorein ! Verum apnd paliearum fuiliculis mcdulla involvilur veritatis.
inipuras inenles Iioc ai;iiur, quas non eliniat saiicti D cutn ad statuin venerit Iioino mortalis angelicum,
anioris sincerilas, qiicmaJiiioduin tua eliinari ct nulla lunc cibo ejus asperitas iiierii, quem nuda
liqiieiieri in iios fclici experientia coiviprobainus. Veriias ex adipe frumenli plenissime saiiabit. SeJ
Igilurquia nos tres artilicio sancti Spirilus iii funi- quiJ nos perfrui et fraglles dc jutnentorum oneri-
ciiluin ca^ti ainoris triplicem iiilorsisti, quo se ttta bus, aut angelorum bonoribus Jicimus, qui prx
iiinodarei alTeotio sicut in se, cum triplex $it, faciie teneiiludine infanlix nostrx maternis aJhuc dcli-
noii poieril runipi, sic a le, cum lciiax sii, difTicil- niiionibus indigemus? Salis est nobis, si maiernu
limc puierit (lenodari. Spirilus sancii arliticiosa di- incumbcre peciori, si permittalur inter ubera euin-
gnatio funiculuiii isiuiii iniexuii, qui tantoest in se inorari. IiiJe fluenia graiix, ioJe nulriroenta hunii-
«X gliitiiiu iiidividux charitalis tenacior, quanlo ejiis liuin, iiide Ouentis fliiiiiinis inipelus civitaieiu Dei
(on.struitio siiavior est colligaiis. Quain feiiciiis esl Ixlilicaus, inde lac et inel summx suavitatis et'nm«
his astrinî iiudis, his vinciri nexibus, his a thea- punt, inJe in viruni perfeciuiu nosier adolcvit pap*
(4) Ilac Je faine lo(|iii videliir bicve Clironicon cicnic, (ii fames acetLissima ,, ci cladcs vciie-
riitoneitne -jii uniiuni 1197: « Vialici copia deJi- mons. >
,
m tnSTOL^. m
vuliis, nui se iii pucnim dfl n)agnit(iilinc coclcsli ab- A consuevil, Eigo in fulc passioiiis el njortififslione
brevians, nos sibi in coilaclancos atloptavii. Pu- caniis niyrrliam niagis snscipimus , tinain offcri-
tasne ainaiaissimus pncr collaclaneis suis inviilet mus, qni eisi aJ foriia inittere manuiii noiipossn-
visccra malris, aul malris nbera, qiii iJco ipsam mus, nos tamcn utciinqnc inlra Chrisli tliverso-
olegiv in malrctn, nl esset eliam ipsa liumilibns in rinm a viliorum vennibus, a peccati piitrediiifccn-
nniriccm ? Cum igitnr aspciitalc iiorJei vesci non slodimtis. Jucnndttm cst nobis pliilo50|)hari dc lali-
soleat tciieriludo inraiilinm, cl miniis sit ad esiim bus, et mcrito in his solemnizal feslivitas cordinm,
frumcnli idonea; interim nulrianliir uberibns, et ex qiiibus habel solomnis Islilia iiiccnlivum. Mc-
moliiori malris greniio rovcantur; discanl se Vcrbi rilo trinae unioni nosirx tuuin coinpaginasli bina-
coaplarc cunabulis, piiK simplicilali colluderc, bal* rinm, dum cantOi"em luum , qui nostcr est lecum
buiienlis conimutirc vagitibus, adjocari inranlulo afft;rens augnientasli muUiplicilcr feslum nostriim.
corridcnti, Dum enim tribus duos iii cliaritalis compagine
Toia hxc esl pbilosopliia simplicium, dum inlc- conjnnxisti , Iquasi qninqiie virgines inler non fa-
rim defueril selas viriutis proveciior, <\n.z soliio tuas effecisli. Quinque, ail , ex eis erant fatux , et
cibo uti idonca, perrercndae sitaccommoda passiooi. quiitque prudenlet [Matth. xxv). si a quinario
Si liujuscemodi ludis Odonem iniim adbibere voltie-
B noslro illa excludatur fatuitas quae a sponsi nu-
,
ris, non solnm. non abnuimus, sed eliam cum Ixii- ptiisillasquinque fatuas dicilur exclusissc! Faluum
tia suscipimus huic innocentix coHndeniem. Est prorsus est de tiiulose virginilalis exlollcre, el \n
enim ipse amator simplicium. el nostri dilecior ve- virtute animirem nominisnon habere. Osi quinqiie
rissimus, licet tu in amorem ipsius privileginm mc- prudenles fuerimus , ei quinqucpartitam sensnuin
rueris obtinere. Assume lecum hominem, et intra continenliam incorrupta fiJelilate servemiis ! In-
Verbi diversorium, ipsum nobiscuin constiiue, iit corrupla (ides, immotumqiie continendi propositnm
de nostrx Virginis partu pari Ixiilia jucundeninr. faciiiiil mcnte virginem , facit autcm amor jiislilise
Si pastores advenerini inter signa defercntes ange- sapicnlem. prudens virginitas ! o prudcnlia vir-
lica sine nobis, de tanlaerei mysterio non mirenlur; ginalis, qusc,dinn slndio chariiaiis suueacliiat.recie
si sleiia magos adduxerit, advenientium pailicipeii» virgo, id est fiJe mentis iniegra persevcral ! Felix
tiir Ixiiltar, et illis myslica deferentibus, nos fjua; cni dalum esthujus glori» virginitaiisjungcre lilium
illis signaia sunt off.;ramus. Nec dubiuin apud le corporis virginalis! Yernat inlus , vernat el foris
aurum abundare quod offeras, qui praj auro Hieru- virgo carne ei spiritn ,
praeferens rosam amoris ,
salem slerqnilinium Bubyloniae contcmpsisli. Pro- q^ canie lilium Prudens virginiias unctioni
castitatis.
videnduin esl libi ut de auri tui copia tui suppleas esl aniica oieo non caret Iscliliae, sinc lampade el
,
cantoris inopiam,qiii auhuc specietenus huic mundo oleo non procedil el lampadem quidem habct de
,
dcserviens virielur el ipse ex animo lulura sxculi pcrspicuiiate puritaiis vilream , de pauperlaie vo-
calcarc, Felicius erit dcsiderinm cordis habitu prne- lunlaria strictam, deorsum el ciausam, de concupi-
lendere corporis, et Dominicx stigmata passioiiis scentia xlerisorum lalan», snperius el apcrlam. Sed
praeferre in facie actionis. Yeruii! niulta csi illi iu nnJe habebit oleum , nisi sc coniineat intra puer-
auro luo litlucia, nec potesl nobis laeliti.iin susc bo- peroe noslrae diversorium, nisi se coliigal ad Virgi-
nx voluntalis abscondere, quod te qiiasi ihesaurum nis partum, Ipsa quippe est oliva fruclifera ; oliva,
in agro abscondito meruerit invenire. Ubi enini iiiquam , speciosa in campis , ut graiia ejns et mi-
coclcslis sapicnli;B splciulor ruiilat, ubi ignilai clia- sericordia oiimibns sit communis. In campis posita
rilalis fcrvor, vei fulgor cfferbuii, aurea sunt ibi florein campi prolulit, ex cujus aiiiocniiaie pnlclier-
sxcnla, ibi abundal quo regii pueri dignitas hono- riina cainpestria sibi humanx tnrpitudinis nudiias
reiur. si iHceiisum divin» orationis Verbi offe- proturavil. Campeslria sunt perizomaia volainenia
ramus incunabulis, ct ita divinuin illud ihurilice- inrpiludinis, qux dum flore isto sibi consumil.qni-
nuis allare, ut lotuin pucrperae Virginis divcrsoriiim D cunqiie per fidem et amorem virginci p.^rtus criini-
bono iiiipleamus odorc ! Ibi certe dignum cst non niiiii verccuiula dcponunt. Cavendnm est nobis, ne
soluin fiainnia fervoris devoloe oralionis incendcrc simiis cxperlcs olei , nc dc fatuis virginibus repu-
thura, sed el ignc.amoris virluluni concrcmare aro- toiiuir. llabeiiius pucrperam noslram quasi olivani
mala, ut teslimonio aromalizaiiiis conscicnliae non IVuctiferain : qiiyc , cum sit niaier misericordia?
tlcsil suavcolenlia bona; llamx. Fclix qui aurum et olcuin lanipaiiibus nostris inrundii.cl cum sii regina
lliiis puero nosiro obiuiit, folix qni sacrificio tali jusliiirc , ignein dilectioiiis acccndii. Acccplis jani
myrrham adjiingii ! Videsqiiia puer nosler inlcrim et accciisis lamiiadibus , ad niiplialc Simeonis gati-
niyrrham non oftcrt, scd snscipii.el nosqiii ci colla- tlium occurr.inuis. ijoiiestas ccrtc sanclx convcrsa-
claiici snnuis, quomovlo passionum ainaritudines offe- tionis gcrit in noliis vicem lampadis , cuin silpau-
reiiius?Offercmus lnmen, cum eo nos usqne giatiu perlaic slricta iH casliialc ckuisa inferins, pcispicua
cjus piovexeril, nt dura paii et aspera CElas virtu- puritalc interiiis , charilalc supcrius dilalaia, coe-
tis robuslior possit. Inlcrim passionis aspcritas , lcstium conlemplalioiie aporla. .\cccpiis itatfue, iil
amaritiido myrrlnc tcnerac aelati non congruit, nisi dictun) est, lanipailibns iiosiris , acccptooleo de vi-
qnod mjrrha ;>rcerc vernies a coudilis corporibus sceribus tnairis Virînis , mutiiato luminis radio a
,
607 AHAMl AnUATIS PEUSEiNi^ oos
eicllo ninris, in laîilia corilis jungamus iios la:liiix A accti. Miro modo Rcx juslitix loium se o\iK>iiil iii'
Siiiieoi;is. Nunqnid siiic nobis parviilus nosier ia jiiriae ei nncentis iancca mililis iatus transfigiiur
teniplo praesontaltilur, aiil sine nobis Siiiicon tle innoceiitis. Non aliendis iii virgioco A;;ni cnrpore
iiosiri toii-olaiionc lêtabilnr. Noii cxpejil nobis aperiri qiiinque virginibus fonles quinque. Qiiain
liarviiluin il ic itbeunieni «lcscrcrc , vil Siineoiiis ii- rclicitcr quinqne sumiis, si , ut stipra dictiini est
luc prxcoiiia non auJirc.Totiin> (|ui|i|>e qiiod Oijilur prudenlcs virgines non laliKt; cxistamns! Ilabent
in Roslrne fesliviialis Ixliiiain ilctlicatur. Scd nun- eiiiin priideiitcs virgines duos fonles iii Agno pe-
qiiiJ qui pucro noslro auruiii , Ihus el myrrhani dibus, iii qiiibus ex spe miscricordix cordium di-
iiiin magis obluliinus, procodiMu relrahendo colum. liianlur .iffeclus. llabenl el duos in confixione
Lam , ei lurlurem offcremus? Non deerimi eiiam duaruni manuum , cx qiiibus larîler el magniricc
nobis itic coliimbinn simpli' i!as , ei de incolaliis profluuitt muiicra gratiaruni. Fons quintus ev Agni
prulongaiione c.istiias ,
qiiiims si parit:is geiiHn.i! lalere profluit, qiii de profundiori abysso cx parie
charitalis infiieril , Jcsuiii sibi noslr.idcvoiio reli- cordis orieiis , prolusionis gruli»; Ouvium mittit.
ncbil. l]bl:|>ic piieri pueniin scquunlur, si ctim iit Inde nimirum effltiil el superefiiuit , iibi omnos
mundiiia corporis ct corJis innoccni.ia commnla- eapienlioe ei scienlix llicsauros in se abscondilos
nuis. fpso proficienlc .'Ctate etsapienlia apuJ Douin "^ Chrisli pleniludo cuslodil. ilujus ftuminis impeius
ei homines , nos quoque incrementa gumanius de totam Dei civilatem Ijeiiricat, loiam lcrrain ad ger-
consimtiibus alimentis. Semel ei adhxsitnns, coKa- niinandum inebrial , i:ec esse potest iii ea ali(|iiid
claneos suos in onmi iribulalione non deserot , et boni germiiiis, nisi de irrigantc irrigiio hujus fonlis.
inler lcntaiinnum moleslias conforlabii. Quos fecit Ulinam , fraler charissime , uniti noslra iiitcndat
In se cresccre , non sinei in se deficere, scd perli- kxc studiose niirari.nicdilariassitlue.pie vcnerari.
ccre, c.t occurrere in virum pcrfeclum soliia largi- ardenler diiigere , contcmpiari sul>tiiitcr, fideiiler
talc prxstabit, si iii Msquae in illo vidimiis, aul de exoplare ! Si iii ccliis cordium noslrum buic plii-
iilo audivimus facta per ipsum ct audiia ab illo se- losopbix perseveranter institcrimns , si huic uni
cluia inientione vixerimus quanlnm putas in fide
, boiio individua mentium nitione adlixserinius,vere
ejus ct dilectione cresccmus? Sic opus est certe ad erimus nionachi, nostrae unionis quinarium iiiiien-
crucem properanlihus , quia nisi solidiori cibo ct tes uiii sanclx et individux Trinilati. fpsa citiin
largiori nsi fuerini , limendum est ne passionis heala Trinitas el irinrs Unilas esl nnica sanrlorum
pondus suslinere non possinl. Hic jam ituucri libet exspectalio , el labormn sanciorum felix reunine-
jiivcnem noslrum suijirnam palienliatn in palibuio (^ ralio in cujns desiiieiio nos facial unanimilcr vi-
praefcreutem , quctn vidimus puerurn in praesepio vere, qni nos fccil pcr ainoris compaginem iinuiii
Eummam innocenliam demonstrantem.Quam dignum esse. Ycrum quia peccatores cl sniseri sumus , el
esset, irl qnosliaberc voluilcoilarlancos in infaiitia, procellis exposili magni inarls , ad maris sleiiam
commilitoncs haberel iii poena ? Qui ergo astitimus leva oculos cordis, ut qua-nobis Solom ju:jlili«uro-
vagienli in cunis , cur non priticnli assislamus in tulit, injusliliae noslrae quaercro veniam nunqMam
rlavis? Curnon ruiinus iii oscula ct ainpiexus pen- dcsil , aniicos nojlros , quos in Spiritu sanclo dili-
denlis, cuni nos ad boc braciiiis invilet exlensis? gimus , oraiionibu» luis ot tnorutii commcndamiis
Propler nintiam chariiaiom , 4|iia nos immeriios attentius, non soium eos quos meruisli cognoscere,
diligit, ad ciavorum coi>ri\ioncm inaiius ct peJes sed quos te conslal in nostris cognilionibus pcssi-
cxlcndit. Capul spinis coroiiaiuinm sine conlradi- dcre. Uabeat liic episloia finem, sed linem non iia-
ctionc exhibuit ,
quod vix ireiiicbundus Baplisla bcai amor, et probet ertcclus operis quam inteiitus
inngere ausns fuit. A spiitis et col.tphis beataiu sii aflcctus arnoris. Amen, amcn.
iliam facicm non avcrlil, iii qiia insaliabiiitcr su- EPISTOLA IX.
lilimilas angeiicx ptiriialis intendit : insaliabiiiler AD COMITISSi^Ji PEhTICEnsEM (JS).
dico, quia , eisi diirn Jesu visioni plene reficitur, ^ FrcEclaram ei vitce (ormam praiscribit.
nullum tamen ex salictate fasiidium generaiur. Est Dileciae suae in Chrislo iliustri comiiissae Perii-
eis in ptena satietate plcnum desidcriiim , et in censi, fraler A.peccalor, salulemin Syiritu sanclo,
pieniiudine desidcrii oniuium salieias esi bonorum. Depnscil a nie luse .devolionis inslanlia , ut le
Libeniius forie audires nos ioqucnics de lalibus ,

ali(|uibus litleris de animi virlute commoneam, et
eed in inagnis ci mirabiiihus super nos ambulare iiicilem ad dcsiderium xternorum. Fclix planc el
limennis. Rcverlamur potius ad id quod pro lem- laudanda peliiio , et iilinam essct apud ine un.ie
pore congruit; nobis redeainus aJ consolalionem felicem sorlirt;ti;r eflôclum I Ycrnnt ioagna cstani-
Considera quia os Verhi incar- niaj iliius ttineril.is cui non se untlio Spiritus
«icliniie snlularis. ,
ex quo sapienlia; conleslis flnrnina sancli infuderit , ncc liabere potesi aliunde unde
naii iiiiioxiiiin ,
potatur antaritudinc el sibi vel aiibi profeclus nialcriain submiiijsirel. Ad

profluunl, in sua £ili fcilis
defridi Rolroci filii, conjugcm ailerulramenitn

Maliol (3/rt/<ff«/), ul videlur, biesenscm , III, :
(5)
Tiicobaidi Magni , Campaniae comiiis , liliam, qu.i» vidcntur iimiierc verba , jaxin exigcniiam uiii san-
lUtirooo , Isiijus iiominis lerlio , ntipscral ; scu guiuis (ui, qiiae infra occurrutu.
Malhjideui Saxonicam, llcnrici Lconis fliiani , Go-
,
GC9 LPlSTOLvE. 610
Spirilum proinde sancium coide tonveriainur ei A ilil ! Ilcr, iMqnam, impcdil.quia supeifln^c vaailalis
aniino, ci tii aiKiicndo ilii i»»ii;i!icas , ol cgo clc illo oslcntalio a vcrilatc seclanda cor avcrlil ; visuin
liaiiriani , (juo tn salnbrilcr ilocearis. quan) iiii confuiidil, quia , <lnm pcr intnilnm oflV;cniiiial.-e
esl imiiicla meiiie el Iinntili, qni se in Spirilus consneiudinis lcnlalio spocianlibns ingerit sc, ab
opus
sancli cicdicai o(riciiia:n! Officiosa niniiruni liumi- intuendi ccjclcsli pnlcliriludine ocnlos rationis ab-
litas , cluin oninein fasinm clongai superbia? , el e ducil. cons)icUi()o immisericors , ul nnde delmit
tliverso fil inilium sapienliyc timor Domini; soliicile conicgi nnditas panperu.n , coniegas el conlrahas
piovi.lcl prudcus liumililas, nl illi Incommodolioc pulvercs pialcariim. Non cruboscunl feminx nos.ri
remedium opponalnr. Dum ilaqiie molibus elati li- tcmporis probros:c assimilari vulpecul;c, ut sicnl
nioris oppoiiil sc liinor linmilis , animam non pa- bestiolx iilx pollent longioribns caudis, sic is!:i>
lilnr sordescere peccalis. Caelerum qui sine limore glorianlur in longis Iraclaiibus flnx;c veslis. O
esl, non juslificabilur ; quia.dnin negligilur adilus qnam sa^pe, qnod pejus e-.l, de prrodis pauperum,
cordis, a peneiralibus anim» superbia nonarceliir. 'despolialionibus viduarnm , dc exactionibns pnpil-
Virlns bumiiilalis el per limoris JspiriUim cxslin- lurniii vesies linjushmdi conqtiiruiitiir ! Ilinc haben-
guit supcrbiam cordis , el nibilominns carnis lcrit (nr mulaloria in perlicis, hinc sumiintur impensae
superbiam sanctan remedio parcilalis. Amica sanc B i» siimpluosis Leneriiiiis, hinc saginnnlnr ventres
cst Spirilni saiiclo liumililas el Hiiinduin senipcr ci in conviviis accnralis, ct ab illis liabel nobilitaa
pra'paral liabilaculnm , cui displiccro iion ambigit s.TrcuIi cibos laiiliores , et qiK4;qiie preliosa, qni
cor immunduin. S«;)er qHem,a\l bi^mUnm.rcquiescet pene assidue vivunt in paupcrtaie snprema. Utinam
ipirilui meui, imi super humileni el quielum el ire' lu, filia, isia sat-pe recogites, nec juxia exigentiain
mcniem verba mcu? {ha. Lxvi.)llbi cerleliuiiiililas.ibi alli sanguiiiis tam alTeclcs buic sxciilo conformari,
qnics, ibi limor, revercntia maadalornm.Ilumiliias qiiam piaccrc illi sliidcas , qiii aliissiuii Pairis
lc libi homo oslendit qnid sis ,

quidlucris, qnid Filius volnit humilitcr bumanari! Pensa quid illi
posunodum sis fnlnrus. P;iulo ante iiibil cras ; in- debeas, qui ei te dc nihilo fccil , et sua signavil
cipiens csse viie senien eras , nnnc vivis vilc vas imagine , similitndine iiisignivit , visilavii incarna-
slcrcorum, paulo posl vermium csca eris. Qiiid su- tione et conversalione docuil , redeniit passionc,
pcrbi.s, lorra et ciiiis? Quid condilioiiis propria; glorificavil rcsnrrcclioiic , sublimavii ascensione,
«blivisceris? Quid non le cilins morilur.un csse re- Spirims saiicli gr;itia confortavii ? Tolam le illi
cordaris? Qnid iiiiciidis muiido qui labittir, qui in debes qui se lotum libi coniulit, iiccl le carnali
percnssionis mx iragoribns rninam sui amatoribns , marito placerc oporteal; ille nibilominus jiissiiuni
minitauir? Fall.tx planecst gralia et vana esi piil- iii te rcpetere non dcsistit. Oerlc licot animain ct
cbrilndo, qu;c non modo iion faciunl longnm gan- corpiis crcavcril, licct ntrumque jnris ipsius sii. jiis
dinm, scd evancscunt citins in lamenlaiionis a^lcr- tamcn tiii corporis iiiterim pro lege conjngii viro
ttx lormenlum. Noii sunt amanda qu% transcnnt , cedit ; scd animam sibi vindicans , in jns altoriuH
non suiil amplecienda qux fnginnt. Illis poiius in- transire non sinil. Carnalis maritus sponsns cst
Bisteiuium qiiae fcliciior permanenl in a-lermim. «arnis tua*, Deiis tnus sponsiisesl animae : nenlnini
Obsiruenda est via \itiis ,
pcccatis prxrigoiidns est lamen corum nnila commovct zctoiYi>ia,duinnbiqne
termimis ; ad lucem respir;indum cst graliae , ul periiiaiieas lidelis el casla. Coelosli spoiiso deijos
nobis inritlge:it dios giori;e el boiioris. Fngilivi animx pudiciliam , sicut carnalinm carncm cxhi-
niundi abjicienibi c>t vaniias , morlilicanda csl vo- bere pndicam. lile pudicitiam animx (ux dotavit
liipl;is Inbrici corporis , resocandnm est omne splendoribus angelnrum ,
quam doiem in ridei
superfluum , nl snncta fiugalil.9S in Oci lilium tc mysterio ct spei certitudine sustepisti. si doieni
adoptet. Sobrins est spiritns vila? , insompcranlia? banc diligas, si sponsum bnnc qnasi parum libi
nibil. Noi) divertil ad atiimum, a qtio friig:)Iil:uem dcdcril iiun aspcrneris! Nnbilibus es orta nalaiibns.
viderit exbulare. Non inierest ludis aloai , non ei D cl sccnndnm carnem regio procreata et sangnine
esl cordi scbaoconiin otiosa sedulilas, ipsius pnri- vel soniiiio ; sod incomparabilitcr cs cx doie isl:i
kui non congniii scuriiiitas bisuionnm. Non af- nobilior, (|na le sponsus ibe nobilis iineslivit. Iii-
fettal divina piiriias loiigos vcstium Iractns , ad lende illi, illum dilige, ad iiiiim suspira ,
qnia ipso
niliiium aliud neccssarios , quam ad concitundos duicor nnicns, pnlcbritudo snmma, gaiidinm singii-
pulvercs, et ad gressns feslinaniium rolardaiidos. lare, iie proptcr alinm jns sunm ilii negaveris-, ot
snpcrflua vanilas ! o inutiiis ostentatio iici) cnm isie carnalis viuc aflicilnr, tu in illo coelcsli
siilTiccrc prelioso ciillni adornaic stcrqiiilininm aflici spiritualiler dcicclcris. JnsUis (jnippo esl, imn
corporis , nisi etiam longinri Iractu conciiali pul- ipsa jnsiitia, conjngii legem ipse insiiuiit , el cûiii
veres aUrabanlur Ad injnriam oculorum et na-

! reddis unicnique quod siium est, tn quoqne expcrs
rinm hoc porfecii cordinm eflcminaiio , quia et coelestis jiisiilix iion cxisiis. Sic igitiir iis car-
oculos clandere el naics obslrnere, et avertera ne tua Jus suum exbibeas viro, nl Dcum ncm
faoicin suloiiiiis, ab linjiismodi pulvcribus lali arli- spolies jure sno qiii:i non oodel ,
libi in prospci
ficio concitalis. infclix ct prioribns incognila nim, si nsurpalivo jtis in altorins nsu.ti lraiibh'r;»a
prorsus adinvenlio, qua:i;er impcdil clviûni oHcu- ;tlienu:n. Alligala cs vito, leueris ex nc«cssilaia
611 ADAMI ABBATIS rERSCNI/E C12
illi Oii.kcq.ii iii qiinntiim rnnlr.i Irgem malrimouii A g'*i)li<ini vola scinpcr pros|iicll, el felici perscvo-
itihii (lisponil. Illo cniiti esl ^pixforeiulus lii omiii> ranlidC iii prccniiiiii) se cxponil. Vale.
ItHS, qiii el in carne morlali iransilotiiim ordinavil LPISTOLA X.

coiijiigium, el iinniorl;!li aniiinc iinmorialem se ad f.uu.tELMiiM nobm.fm adoi.kscentem.
ilcilil spoiisum. Illam p*-oin»le lui pariem sccuiidiim fwnoreiii Dei in primis et Maria: Virginii cuUtim ci
qnam «lesponsala es Clirisio, prclioso cullu esorna commcndal.
viriuluin, ul bonorum oprrum soliolcmconcipias de Gin.LrLMo siio bonac indolis adolcsccnli, fia:cr
Spirilii sanclo. Quidqnid Itoni cogii;is, ijuidquiJ A. pcccjilor, vanam siiblimilalcm .nili satigtiinis
lioiii loqueris. quidquid boni opcris agis, loium de nobiliori inoruni grati:: cl gloria Iransvolarc.
S|iitilu sanclo coucipis, ncc aiiundc polest concu- Postula';, fili, ci insianier pclis luis lilleris incis
pisccnlia aniinx fecundari, quain dc conccplionc aliqiiain l.Li virlusuni rormiilam cxcidi, cui lu-x
gralix Spiriliis sancli. Siimnia ilaqiie vigilanlia inilia iinpriiiias juvcnlulis. verc laudabilis. et
opus csl, iii oiniii cuslodia scrvcs cor luutn, si digna omiii exauditione prtilio, qr.j; signum fultiiae
laiiicn (iedicasli illiid in Spiritiis sancii liabilaiu- silcvidens probiiatis! Ulinain subcssel milii raiio.
luin. Qiiod si iion fccciis, quid agis ? Qualis vcl siippclcrcl ingenium , scienlia infulgcrcl, afllueict
qitoinodo sustincs diein ii>orti.s cominus vcnicnlis? B eloqiicnti:i, qiio tc vcrc propbclicis sttid is iiifurm.v
Veuict, veniel, el tiio vcniei cerlissimai moriis iii- reni! Pueruin sane insignem muribus, gcneiis sub»
certissiina liora, ei fclix tu si, cum veiierit, iiivene- limitaie conspicuum, no:t decei iguobili degeneia-
lil te paraiain. Sit igiiur libi humilis aiiimus, rc studio, nec iiianis scicniiic fal!ai:iis «'emenlari.
caslum corpus, torus inimaculalus, habilus niode- Veiitolc opus est, non mcndacio; ccniliidine, iioti
raius, viclJS sobrius, vuilus verccundus, serino fallacia ; slabili inbxrenduni esl, non niobili; plino
pudicus, muninca iiiaiius, quui pro facultatc indi- incumbcndum esl, non vacito; solido inniicnduMi
genlibus necessaria largiatur. Alioquin noii pole- cst, non iiiani. Qui aliier fecerit, c.tsurus csl, ct li-
rit excusari conjugium, prseserlim cuni non dc suin incrito suo faciet spcctalori. FiUi homitiumt
imperio, sed de iiiduigentia concedalur. Nola quia Uiquequo gravi corde, ui qnid diligiiis taniliiieni, et
indulgenlia dum mcliora noii cligil, remedium qui- ûrtnli* mendacium (Psal. iv)?cuin neiilnim, sive
ilein babel, sed praeniiuin noii acquirit. Igitur con- >a»ilas, sive mcndacium sii mansunim. Ulrumque
jugium quod de indulgentia concessuin est, insii- i«;«l'im, ntrumque vanum, nec aliqiia ratioiie vc-
luitur ad remedium, ct ipsuin incjr.cax, nisi Iriiim sra dibciionc esl dignum ; quod utrumque csl
lionorum ohscrvanlia dcfendatiir. Primum, cst fi- damnabilc ct damnosum. Esl solida veril.is, et vera
^'
ilcs; secundum, spcs prolis; lertium diciuir s;icrn- soliditas, qux diiigatur securius, qu.xratur justius,
iiieuliim. Fides csl, cum sic sc invicem servaiit, utilius tcneatur. Ipsa csl anitui virtus,Vcrbi videlicel
11 ncc allcrutrum a carnis dcbilo fraHdeni, iic incarnalidileclio, quem nosse vivorc, ctii scrvire re-
dutn vivnnl copulam alienam requiranl. Spcs prolis gnare esl,eldiligercsola$aliis.Ipsaeslpbilosoplii;tliu-
c:>l, ut eo sludio et inlenlione convcnianl, iit de miliuni, simpii<:iiiin sapieitlia, l.eiit-a proficientium,
fiHci sacraincnlis crudiant ei Dci cogniiioiic infor- pervenientium plenitudo. Discc, fili, buic pliiloso-
ineiil quod gignunt. Sacranienlum esl, cum duo in pliix inlenderc, ct luis honorarc principiis, ut et
carnc una viveiilcsiia simililudiiicm Chri^ti et £c- lu ipsius iiiiiiiiut co:iScquaris. IIiijus inilium sa-
cicsix sua unanimitalc cxprimunt, ut nulia rationc piontia) tiinor cstr.qui duiii ad liberaUum arliuiii
lain individtix unionis divuriium qu;cranl. scicntiam parvulos niiiril cl eriidil, viliis qiiibuft"
Si tribus his bonis coiijugiuin a culpa dcfcndcn- libel f^rulam suai corrcclioiiis opponit. Siib limoris
tibus, opera miscricurdiae el piclalis adjuiixcris ; si insLgisierio lcnera parvuloruin inilia convenit eru-
in ipso licilo carnis opcrc inodum ineiisuranique diri, ut ad disiiplinas, quas dixiiiius iiberalcs, po.v
icnuoris ; si dics solcinncs ct jcjunioruni ferias sint tiberius postinodtim promovcri. Tiinur amico
piofcciibus aiiirix dcpulatis in hujus cariiis usiini d verbcre casiigat aniiiium, iic aiit dc geiieris, aut
iion usiirpuveris, ncquaquaiii a salute longe eris. scicalix nobililate supoibiat, ne de corpoiis inco*
Idco inaler cjiis dics illos inslituil, idooque icmpo- lumilaic iasciviat, ne dc successilius, aut lasciviis
ra jcjuuioruiii obscrvaiitiis dcputavii, ul qtiidquid insoloscat. Boiius magi^tcr tinior cst ubiquc ,
iii carnaliuin traiisaclioiiibus cu!|>;u adniiltiiur, aninium coiilinua ioclione soiiicilal, ne iiiter-
confessionc, oralionc, clccmosynis, iti his lcinpori- rupli.s soriis, ad olia vanilatis divertal. Dcniquc
bus dilualur. Ilis icniporibus convciiil aniiiiam vade parcinionia in conviviis lcgil, in cuuilibiis de
care ct vidcie quain suavis esl Doiiiinus, ')u»*. pudicitia, dc frugalitate iii colloqiiiis , iii actionibu»
abunde experilur in aiiis lcmporibus, qiiam ficda de juslitia, iu inoribiis dc innoccitlia, iii obsequiis
csl caro, quam viliscst niuiidus. LIccc, ai:taniissiiiia de modcslia,dc disciplina iii ciinclis. tili , si hujtis
iiiea, forinulam h.mc iiie tibi dcpitigcrc coogisti, inagistri forulai adolescetili;e liix niantiin uon sitb-
ad quani si viuiii tuain cl vilain corrcvcris, et libi duxcris, facict lc Doi docibilom , ac por lioc isior-
gloriaiii, cl niilii luiiiiiam adauiicltis. Illo libi viros lalis sapiciiti;c noii ignariiiiu Doi quippe agnilio
tribual, illc te, spdiisiiniqiic luiim, soboioniqiio iniiiioriaiis cst sapicnlia , cl si dileciio cogiiilioni
tuain, inomiii pacc et siliito cuslodia:, qui se dili- adfueril, bonum lc raciont cl bcaliim : i.;u:iuin pri-
CI3 EPISTOI.yf:. 614
ino, hc.iUim postca ;

qiiia ad l>cfttinii!inem gradiis A fcliccm violcnliam qua rfgnum coelorum diiipi-
C8l lionilas, eicul ri'uclum ia nalnr:«Iibu'< flas prx- tiir, quia revera maxnnaopus csl \ioU;iilia m caine
norcin non fuderil fragili et corrupta persevcranlis pudicili.c pro|irt-
codil. l'l>i se bonus iii , iiianis
esl rniclnuni exspcclalio, ncc illi bcaliliido s|)(T.iiida siliim cuslodire! Illis lamen csl facilc, quos illcvil
csl, ciii bonila» non inflorel. si jiivcntns lua floris amor nostra: Virginis, qnse ciim sil iibiqiie impe-
liiijns anioenilalo vcrnaveril , vori)aiili<|uc pulcliri- riosa el pr.-cpotens, est etiam ex miseiaiione Rra-
liidini ctiam odnris suav.tus sorielur! Jiitic reric Inila, si iliam amaveris, tuumqiie illi dedicaveri»
fluri non dcsinit dccoris anioenilas , <;t odoris su ivi- corpus, tibi oliam non decrii amor mGus. Alioquin
quoniodo polcro vcl illum rcspicerc, cui lanl.i; siia-
las, quia gravitas ilisciplinx ct opinio bona; ramae
inscrviiinl Imniiati. Yerum floris biijus giMiiis nnit- vitalis delitias vidcam non placcrc? Vale, vivc el
liplici diligcntia colilur, el ad bujtis pliiiosopb x diligc qiiani diligcre est, vivere cl valerc.
iiiystcrium , scptem quibnsdam gradibus, quasi to- KPISTOL.A XI.

lidem disciplinis liberalibus pcrvcliilur. Prima csl AD C. M0N,VC!11;M PO.NTINIACENSEll.
nriiuin isiarum bumililas , per qnam el bomo ad Formain iiislilueniforum novitiorum ei i)ra'scribit.
sui cognitionem reducitur, cl conlomnenda sxculi Fratri cl aiiiico in Christo cbarissimo G. mo-
vanilas edocclur. Secunda e.sl pndicitia carnis, qu« ^ "="•'« Pontiniacensi, fraler A. peccator, stlutem iii
carnalibus adversalur illcccbris , iit anlidotiiin Spiritn sancto.
coniinenliae incenlivis liliidinuiu opponaliir. Tcrtia linporliina nimts instanlia mo, cbarissime, com-
est sobrieias, mater ronlinetili^c, vcl pndii iiix (|uje piiiisli, ut libi dc xdificalione aiiiin.x aliquid scri-
dum recidil omne siipcrfluuin , insolcscerc non pa- bcrcm, cl inaxinic quoil ad insiilutionein novitio»
tiiur corpus celerilcr moriturum. Qiinrta csl vcrilas riiin pertincal cl doctrinam. Rem certe poslulasll
qusp, dum regulis juslitix lingiiam criidii , vunila- diflicilcm, iit quo modo novilii instituanlur edo-
lcm ct niendaciuin labiis inlerdicit. Qiiinla cst bc- ccam, qui nec fui iii mca conversione noviiiiis, nec
nignitas qiix, tam cauta circiini.spcclioiic crga om- adbuc in mea bac conversione [/. conversaliono]
nem bominem agit, nl nulli facial qnod jiisic pati maneo innovatus. Ciiin eniin aiiqnando canonicae
ipsa non velil. Scxla est piolas, qujc tani larga sincerilatis albedine infelici coinmcrcio in mona-
liberalitaie fralernls se nccessitaiibns oxpoiiit, cbiim denigraverim, ei nunc, Dco volenie, dc p'ena
quania sibi subvcniri in sua nccessilalc reqiiiril. illa ct pcrcgrina nigredine ad candorcm virginis
Scptima est cbaritas, qu^n, Deum lanlo aniore liliosae revcrsus sim, licet nic pocniienicm iniseri-
coinplectitur , ut mandaiis cjus nullalciius rclucie- cors iila susccperit, non tamen in noviiium me
lur.ExbisseplemdiscipIinisliberalibusprovenitbo- '^cepil. Et certc cum veleral.-e diformilatem ni
nilas cui summe bonnsbcaiitudinempolliceliir. Qu:c gredinis nondum amc prjcsumpl»; iiistiitilio novi-
disciplinxmerito liberales dicuntur, qiiia qiios .'id
talis obliteret, quo pacto pbilosopbari ino compellis
coelcslemphilosopbiam insliluunlexpediloscllibcros de sancix splendoribus novilaiis? Novitius cnim,

si rem sui nominis lenct, eo a vetcris bominis dc-
ct libertalis spirilu plciios rcddunt.De limoris anlcni
magistcrio, de magistri bnjus auditorio artes formilaic exuilur, quo in novi bominis pulcbritu-
ista;
(ticunlnr qiiia pro< ul dubio qiii liinons renuit dinem pcr rorrectioris vitx studiuin roformatiir.
, ,
esse discipulus, ncc boniis essepoieril, iicc bcatus.

Ego, ego nondum exutus a veteni necessario libi
Scriptuin qiiippe cst : Qui sine timore e$», non

excidere formam novi. Veninitamen ex debiio spon-
sionis me;e teneor dicere aliquid, qiiia in<stanlia Ina
iustifuabitur {Eccli. \}. Cum igilur timor sil ini-
liiim sapienliu;, si sapere cupis , Deum liine. Dc promitlere me cocgil. Igitur quia novitii a novitate
ipsiiis amore laceo; quia saiis esl libi inicrim per iranssumunlur, qux sil ipsa novitas, qiia; vetiislas
timoris iniiium viiiis resislere lubricu? jiivcnluiis illi conlraria inquiratur. Ct quia non prius qu!>d
,
doncc proccssu lemporis ad virliilcs proficias spirilnule esi, sed quod animaie, de vcteri boniine
quod cx studio fit amoris. Cum cnim iniliiim mo- d P''"* ^'^J*""''»"» esl.
ribus sit anima>, cui iinilus «;sl, sanitas, saiis cst Qtiatiior sunt in quibns bxc vclustas potissinium
inierim morbi cansas cxcidere.ul noRfomunta viliis consideratur, sciliccl amor inundi cura superfliia
,
minislrcntur. Oxlcrum, fiU , in rine opistobc uniim proprii corporis, usus peccanJi, dcfensio pcccaii.
libi consultc siiadeo , quud sicut esl jucuii.biin Atnor inundi triplici animum vclustate corniinpit :
ei f.icile, ita el bonesluin , ct utilo, et plcnutn acccndil cnim etiin ex dcsiderio dignitaiis, infl.il
glorise ct bonoris. Mariatn cole et dilige , il- enin appclitu vana; laudis,onciat cl aggravat divitiis
lam venerarc el lauda, illi miindis ei incdullalis quicstuosis. Hxo oinnia, aiil de cordis stipcrbia
sludeto placcre obscquiis, qiiam sic non diibilcs vcniiint,aut cidein superbiae fomenta suggernnl ct
lotiiis dulcoris el odoris pru^rcrie ploiiiltuiinem supponunt. llbim vero aiiimalis corriiplionis <lis-
prxcellcntem. Illam tibi in matrem suscipc, in nu- pciiiiio necesse esl aniiqnari cl senoi.(.erc, ei ila
trjccm dedica, cligc in sponsam, in amicain consli- propinquare ad inleritum, quetn conslat vei.ciio
tiic: quain cum cbaritatis lua; dono invcslicris, et siipcrbiu; essc inrocluin. Anlii|uiis cniin sctpeiis,
anioris ejus suavissimi praidiilcia obleciamcnta per- (luin itiiliiim oiiinis poccali suporbi.^.ni lininati:u
&e:i£eri$, uuliam prorsus aliara coniingci-c palieris. nniMra; in suis aJbuc viliis vcnciiarissiinc iiisiillj-
;
'j|5 AOAMI ADBATIS PERSCNl^ G16

vil, (ium sux vcleniosx aiui<|iiil;iti iilani oi>iioxi»m \ spiritu, hic socuncluiii liuuc gradum ct ojus cciisi-
fecil, iiuiulla hcai;e novilalis gloiia spoli.ivit. Queiu dcralionem foriius asccndainus.
igilur per snpftrliiain tciTCiiw diynilniis infliU ain- Fc.rsilan, cliarissime, dtim Ii.i,'c legis, irasceris;
biluscl cxlollit, YCiilosDe laiidis anhclalio cxsiifllal ct qui libi pclieras dcslinari ulilia, fursitan irrides
el subruit, avarilia cx qii:csiu diviiianiin iii ptil- lointis nccessaria scripiitaiitem. Sane cum cxcnsa-
vcrein spargit ct perimil; hic lalisex ir.iilto vilio- lioiicm nolticris, scd nec dilalionem reciperc, fa-
runi scnio vclerascil. El Iioc quidein solel amor clns siim iiisi[<iens, lu me coegisli. Verumlainen
s.T!fuli in suis scclalorihus operari, Ctim enim quod seinel coepi , non dcciiiam prosequi ; el si
iniindus in iii;iligno posilus sit, ei ncquissimiim sit peliiioni lu;c non sufliciam, mese lamen ulciini|ue
ip&iim quacrerc, cum vanilas sit ct umbra viilalilis, salisraciam sponsioni. Tibi enim, non juxta vcllc
el iiisaiuim sit post ipsum currere, non sanae meiitis tiiiim, scd juxla posse meuni, spopondi me, si rc-
est, scd Uesipieiilis huiic aniare. Nain <|uid est amor colis, parilurum. Igilurqtii, convcrtcndi shulio,
mtindi, ni$i quxdam piircncbis aiiimi qu%, dum primiim innovaiionis sux gradum feoit in conlcnipiu
nescit qiia) sursuin sunt qu:rrcre vel saperc, sed muiiili, secundiim raclutns est iii ingressu muna-
qux sunl siipcr lcrram, quasi a sensu bonsn valc- slcrii, in poslpoiicnda sciliccl ciira propri;c carnis.
ludinis mentem eflicitalienam?Quiilaquenoviiiari Bq„s lamen, juxla Aposlolum, in necessariis non
desidcrat, a vanissima: vetustalis cjus insania cor negatur. Carnis, inquit, curam nc fecerilis in deii-
averiat; alioqiiin non poterit novis sapientix' in- deriis (Ptom. \m). Natura; consulendum csi, iioii
tcresse sludiis, nisi prius, amola insani amoris ctilp<e; ncce^silati prospiciendum esl, nun indiil-
amentia, factus fuciil compos inentis. Verum tunc gendum voluplali : Voluplai eniin habet panum, el
primo ad mentem redire incipit, cum jam stabili uecessilas parit coronam. El ilem iliud de Uegula
proposiio de sjcculo desereiido disponil, satagens (c p. 7) : Mors secus iulroilum delectalionis posila
ul exlra limeii propriac doiiius naindi eum iion ei>l. Cnm igilur ad porlam monasietii veneii», et
comitclur alTccliis; scd in ipso timine qiio dc pio- ibi vcstem animoe caiiicm cxneris, el qiiam de
(iriis rcbus coojMt egicdi, ibi incipial muiido mori. inundo liilcrafi, ipsi adbuc rcclamanii niuiido re-
Non, ini|uain, delicl eum mundi anior prosequi aJ niitlis. Tuleras quippc vcslem hanc dc anathcmale,
pnrlam monasierii, quij ibi sccundun? facil graduni, de corriiptione iilam suscepcras, entilrieras eam
iibi eiiani reliclurus csl corpiis sntiiii. Iliiic cst qtiod cum viliis et concupiscenliis, et idco exiia sau-
Dciis ad Abtaiiam sic loculus cst, dicons : Exi de cluarium dcbes dimiltere quiiiqnid iii ca miiiidi
terra lua, et de coynaiione tua, et veni iii lerrnm. iinpuritas poiesl recljimare. Naluram condidit
quam wonslravero tibi (Cen. xii). Terram quippe C jêus^ auclor culp;e non exslilii ; nec »os deiicmus
boiiam cl oplimam, lerram lacie et melle manaii- odisse aul per.sequi quod suo non reniitlilur Crea»
tem iion videre, multo miiius intrare idonctis. nisi lori. Nalura fovonda est, et auctoris sui iiiancl-
prius a lerra spinas ct iribnlus germinantc, ct a panda negollis; cnrrupliotiem lainen cl viiia, qn.i»
rogniiionis carnalis alfccln robiir meiilis circmi- n Dco non vcniunt, pcrscqiiamttr. Nemo, ait Ajn>-
iianle extsset. Ilinc cst quoil :iiiimae quam iiisiniit stolus, cnrnem tuam odio habuil ; sed dtligit, el foiet
Spirilus saiiclus pcr Psalmi:,tam, sic dicil : Audi, eam, sicut el Christus Ecclesiam (Eiikei.\\. \erunir
fdia^ cl vide, cL iiiclina aureni iuam (Psul. xliv). tameii in laiilum caniem dcscris, it) qiiaiitiun nl-
Audi, ul crcdas, qiiia fides csl cx aiidiiu; vjde, iil fcciiliiis suis Cin«>i'cris, in qnantiim viliis suis cl
diligas, quia niiiUuin piolicii, dilectio ex allectu; concnpiscentijs suis Talefacis. Itilra Spirilus sancli
inclina aurem iti.Tm, sit obcdias cl jiissa peragas, auditoriitm, niliil prorstis oarnis csl inferciidum
quia dilcoiio co;npro!>aliir cx :iciu. (n qiio a!ii«^m scd solttiii sinc carnc introcal spiriius, ubi so!i«
obedios, oblivisccrc popiiiunt tuum, cl doiiiiitn pa- csl spiriltialilms iittciidenduti!. Non dcbciit sane
irs itii ; alioijtiin iion conciipiscet rex docoiem caro cl saiigiiis ^pirilti.iiibns interesse negoiiis. I
»uum. Non, inquaM), eril iii te dmir, qui sil iii nec ca qu;e ad rcgnum Dei el jusliliam cjus perii
jj
coiicupisccnlia icgis, de icrr.i lua et de cosiia-
iiisi
jicnt participari digna suiit qtia; regnum Dci mi-
lionc tua exiveris, nisi doiiium palris ci popiiinm
ttii nlmc possidcbiinl. Curo, aii Aposloltis, el sangv.it
tuiini oblita (uoris, tiis! pcr obiivioiicm viiiis caiiiis re/jiiitin Dei noii posiidebuni (/ Cor. xv), lloc cst
cl conciipisccnliis moriaris. Iliiic csl qnod pcr ergo carnom foras rolinqiicrc, nili<i ci pra.ler ne-
scipsum Dominu» in pjvaiigclio sic ail: Qui tion re- ccssaria quicrcre, cl sola ilia jitdicare necessaria,
liquerit domum, vcl fralres, nnt sororcs, aul fifjros, qu;c scciindum discrelioiicm Patrum polesl ordims
fropler nomen meiim, nou cnt me diijmi» (.UaliU. /orma paii, el iociis tribucre qncm petisii. Ne rc-
1
XIX). El ccric si propier Dcuni rciiiiquenda sut:l manseris infra, nihil uitra qux'sicris, scd rcgia via
litita et necessaria, quanlo magis pro eo iliicita el inccdc pcr incdiuin, qnia cl stipcrspatiosiim c>l
superflua devilanda? Sed quia fuyitivum mundi Patrum progrcdi,
ultra iimiics ct vitiosum est iiifra
perduximus ad porlas moiiaslcni, ul secundiim eorum tcrminos rcmorari. Si niedialor vis amici-
innovatioiiis sn.x faciat gradum, qiii in exiiii de li;is jimgcrc, si dignc vis mitiistcrio mcdiistriiis
Êgyplo fcccral piiimiin, iios <jtiojiic ciinoi.iis assisiero, viJe iie disccdas a meiiio, vidc nc quid
oraiioiiis hic graduin iiîmns, ul loceplo pauluhim siimis, iic qnid (acias sine moJo. In oculis hoini'
,
C17 EPfSTOL/i:. CtS
iiiiin i>iis crtuformaro moribus coavivenliiim, sed A ininflfiî" -sic averles ocuinm ,
quin cx inlegio lc
inlns sciciilia coram Dco, si polcs, alios ininsgre- gas loiuin. Obsecro aulem le, ciim Icgoris , n ; in<i
(li'ro (liligeiiilo, lioc soluin csl in qno inodcraior iiimis fcslinits dainna\eris ; sed priii^ omiiia
s-.cciilorum noslra (Iclectalnr innnodcranlia , ciim prospicc diligciiier, cl liinc dc bis ([UJi repieljen-
n(»*lri amoris in ipsiim afleclio sine modo inlcn- sibilia siinl , opporluniiis judicabis. Ccrie cum
«Jiiiirel mensura. Ipsc aiictor omniiiin ornnia con- amicus sis , amici lurpiluiiinem iion niidabis, sed
didit, et «]Uod crcaluris contiilisse cognosciltir, lioc saiages qiiomodo apud le sit ocrulliim qiiod pro
lequirit. Habe poiuliis, scrva niimeruin, nicnsijram viiio suo foie videris occullandum. Ego auicin ne
lenc, nec diviili polcris ab aucloie. Falsilas no:» rcprebensionis funnidiiic videar ab inccpiis de-
liabet pondus; undc ferlur et evolal iu interitnm. sistere , nihiioniiniis prosequar quod incoepi. Ciii
Po/idus ncscil lcvilas, cor iion sinil csse slaliile ccelitus daliim est pro amore paupcrialis, miindi
ncqiie (irmum. Numerum non serval singuiariias, amorcm conlcmnerc, cl conlinenlije Jabor»^m car-
cum sit numerus collcctio unilatum. Ubi rcgnal nis voIu|nali prcponerc, salagcrc debel omnimodis
divcisitas, noii esl colleclio, sed divisio unionum. ul usum pcccaiidi eliminei tiinor Dei.
Modiim ignoral supcifluilas, ei nihil ab ca admit- Sed, dicet quomodo potcsl habere pcc-
aliqiiis,
B candi consuciiKliiieni qui jam mundiim reliquil
litur mensuralnm. Falsitatcm dcvilel sanc(a no-> ,
vjtas, ne qiiid in ea sanctilatis specie simulaiorie et carncm ? Sed cerle qui pcr mundi contempiimi
pallielur. Singularitatem suspectam habcat, ne el cariiis despecium carnales illecebras devitavit,
divisa ab aliis, non cum aliis numcretur. Inlem- huic coiitra spirilalcs ncquitias ccrlamen jnge re-
peranlijc supcrfluitalcin efTugial, ne modcralori pcr wansil. Qiiid , si forie rolinucril in afleclu, quod
iinmodeiMiiiiam reliictclur. Subsistal in pondcie eflêciu relinqiiil cl actu ? quanti liodie sub re-
gravilatis ad disciplinam, in pondcrc vcriiatis ad ligionis habitii vivunl, qui, elsi spcciclcnus mundo
jusliliam, in pondcrc slabilitatis ad perseverantiam, vel carni nun serviunl, in corde lamen rcvcrsi siint
ne a proposiio suo decidai, iic a loco qncm clegit in iEgypliim , et interna cogilalionc relapsi siint iii
absccdal. Bcalus planc quem poiulcris gravitas peccatum! Speciem qiiidem sanciilalis aclu et
reddii siabilem, raiio nuineri socialem, modcraiio habilu prxferunl , sanciilatis volo el professione
mensurx frugalem. Stabiiem in iide, socialcm iii addicli siinl ;scd nomen habcnlcs quod vivant, in-
charitate, frugaleni in conversalionc. Quid hic jam liis morliii siint ; quia, cum foris pauperes et coiiti-
carnis remaiisit, quominus spirilus Spirilui sancto ticnles apparcaiit, mentc lainen ad gloriam trans-
inlendere tolus possil? llincjam ad leclionem tanli C iloria? landis, vcl ad graduin cujiislibel digiiitalis
magislri, in secrelariiim animi du variis animx aspiraiit. Gum enim pcr illa duo pr3?nomin;iia sn-
ofliciis. Oflicia divcrsa convcniunt, el pro dcliciis perius, scilicet inundi conlempium, eicarnis despcc-
afllucntis el iiifluenlis sapicntiai de coiporalinr.s lum, spiriius imtnundus nb homine exierii, cnin
cogilare rotilemnunt. Nam elsi imr.i inonasteriiim perloca arida ct inaquosa, scilicel cordasanctoinm
(1e inslilutione obe(li«MUi£ corporafcs abiindaiit spirilualia , reqiiiem gibi non Invenil , ad prioris
obscrvaiili;e, niliilominus esl eorum iranslalio spi- doinus habitaculuin semper redre intendii , ei di-
riliialis, qiiatciuis ngenlis inlentio sit coclestis. cil : Reverlar ad domum meam tinde ej:hi (Luc.
Sicut enim co;lestia terrena inientione transact? X\). Cum ilaque viderit domum illain miinriatam
plerumque agentibus carnalia fiunl, sic et carnalia quidem a prisiinis sordibus, ornaiam icligirtsis
spiriluali intenlione transacla his cfliciiinlur spiri- tradiiioiiibus , vacantem vero a spiritiialibiis desi-
lualia qiii haec agiint. De cxtero sibi caveant qui deriis, et cogitationibus oliosis intenlam, tunc ad
spirituales csse conlcnduni, ne se cis Salanas in il!am cumulatior rcdit , et deinceps sibi caulius
angelum lucis transrigurct, nc de pia^lexiii salulis hanc (lefendit. Assumit eiiim, ut tcslatur Dominns,
negolium p»,rditionis obiimhret. Provideanl , in- sepicm alios spiritiis sccuiii neiiiiioros se , et in-
lemporc veluslatis ha-
D gressi habilant ibi. Tunc
quam, sibi, nc sicui in suse riunt novissinia hominis
buerunl iisiim pcccandi. ita in lempore novitaiis iliius pejora prioribus : quia ,
qui aiilc rcligionis
circumspecto careant limore pcccali, quia conlra li.ibiluin el vutum apparcbal quod erat inanifesie
pcccandi iisuin sollicili habeanl limoris reiiiedium inalus, dcinc^ps iniciuiil qtiod esse iion satagii,
opporiuuum. Ut enim consuetudo peccaiuli de in- videliccl dici sanctus. qu im infelici cominercio
solcnii sccurilate nascilur, ita el assueto liinorc qui niundum cum immiindo cjus principc a Spiritit
repellitur; quia, sicul est securilas initium malilix sancloexpiilerat, spiriuimqiie suum Spirilus sancti
et progrcssus , ita limor Domini csl inilium magisterio voiiva necessitate subdidcrat , iteiniH
sapienli^c et proveclus. Uic jam ,
quia luqui de cxpellil, el enûgat a se Spirilus saiicii gratiaii). cl
icrlio convertentium gradu aggredimur, opportii- spiri.um siium immiindo remancipai possessori .'
tx
iium est, ut receplo paululum spirilu, ad exsecu- hochypocritaperseqiiiliireielfug:itSpiriiumsa»ctum,
lioncm scqucnliuin reparemur. sicul ei S|.iritus saiicltis disc^pliiirc c.Tngi' liclu.ii.
Quaiiiumlibet, diteclissime , ab hoc opcrc mce Planc Spiritiis saiiciiis iion eirugeret, nisi per>cqiie
parviialis dissciui.is, quod forte dixcrim alia relur eum alitjnis et fugarcl. Perscquilur aulciii
el aiiler quam sperabas , lamcn sioul spcro ipsum ei clTugai ,
qni euiii pidaiis graiia iiuciilioiie
Patuol. (XXI. 20
6t;i AOAMI Aim.VTlS PF.KStMi*: 620
jiriix.i» V ii«ii(..!is :;!)i!t»;j;U ,
spot iem Uimcn viriuiis A Tirn iims suas in ii)em« Miansione.s cofisiiniit.oflficia
nd <loc('j>{i<);i>wii ji «lusioixin gralix' usnrpaiiva rc- .singiilorum disponil, cl niiiil tain iii corporeis sen-
Jt^niat. JWipIid (luiJtMn ii)juri;\ Spirilnin vcrilalis siliiis quam in affcclilms aniin.i: gcriiur, quod non
ficins proscfntilur ,
qnoil cl ipsuni a sc vioienier burr.ililalis timoralx magistcriognbornctur. Dcnique
f(Xlni(l.a, cl violcnlins spccicin cjus m\ iisus con- iiitciilioni rcclitiidincin cl siii:plicilatcn) assignai,
Irarios r;iplor cniJclis iisurpal. dclcstabile m.i- raiinnabiiilati dcpulat sapicnliam , et ut prxcipnam
liiin ! o |;cne incxpi:WiiIe faciniis snb pracicxlu ibi discietio lcncal niansionem , ad irascibilitateni
in-.in'<iictudinis exaccrbarc sninmx mansncliidinem sc colligii a-mulatio, ei zclus Oei secundoin scieii-
bnnitalis? o ûniin:i inrclicilas , siib novi bominis liain e:>t excrccndus. Concupiscibilitatem parlitur
lorinam lolnni conformarc se vcleri, Cl sub noviiii cliarilas, geminoque in Dciim el proximum lianc
appcllaiionc ci liabllw viiiosaj velii."«lalfs relinerc iiillammat affeclu. Inlelleclum irradiat verilas, quae,
seiiinm in aDfccinl si posi abrcniiiiliationcni diim splcndore suo errorcs quosque depulerit, ad
innmli, si po-.l al.jcclionem corporis, ncgaja firssel graliani quoqiie conlemplalionis psrducit. Apuil
jaiiua coftlis, vi^îlaiiliae coinmissa liinoris, iion alfcclionis pui ilatem liospiiatur misericordi» pielas,
iiilrassci ad cor spiriliis liclionis ! Solcrtissimus cl inde sine acccptione personarum miseriis nc-
lam snbscrvil Im-
n cessc halienliuin se cxponil. In
esl ciiim janitor isle,el aniori voluntatis palaiio
iniliter, et fidcliier minislrat, ut iiiliil omiiino qno jiisiitia sibi iribunal consliluil, el inde moribus
nnioris fcstivii:is pcrlurbetiii-, admillat. Nunc aii- cl opcribiis, scnsiluis ci afTcctibus xq'iiiatis edlcia
lcm qiiia ct male osiiiim viatori paliiit , immnndns inipcrio.sa scveritate propouil. Pax viro in con-
spirilus , assiimpiis sccum septcin aliis spirilibus scicnli.i- lcslitnonio sibi quictis ctibiculnm ponit
licqiiioribns sc , ad suam domum recurrit, ui pcr cui laiilo suavius osculuin jiisiilia porrigil, qnanlo
scpicnariiiin coinitanlium vilium intelligas in men- oiiMic pcccali caulcriiim a verilalis prop.isiio tol-
.snra ;
qiiia cnim scplem diebus univcrsa lcmpo- lil.Ji(S/i/ifl,iiiqnit,c/ pnx or,cnlat(i' «««/(Psn/. Lxxiiv).
raliias agilnr, pcr septcnarium nniversiias desi- Tunc nimirum paccin justiliu oscuhitur cnm sal-
gnaiur. Moneanlur ergo novitii ut in tertio gradu agenlc jiist lia, sic voiunlas ad unguem lola corri--
8(! cieilanl limori ,

qnia fruslra facti sun» conlinen- gilnr, ut <5c nullo ipsins c:iutcrIo coi:scientia inor-
tes, si aliqualenus sine limoris cusiodia dimiserunt deatur. Sed ct pax ipsa osculalur juslitiam , cuni
cordis fores. Bcalns plane liomo qui semper esl pacis aetcnnc siisceplio laboriosam justiti:e rciin»-
{lavidus; sicnl cnim liinor Domini malHm non ope- ncrat aclioiicm. Ccce qux> cl quanta cis inveniuni.
laliir, ila qui fiicrii expcrs limoris , cssc poterit
^ qui novis convcisionis sujb gaudiis limorem dcesse
«ixpers et salulis. Qiii sinc limore est , non juslifi iion sinunt. Rcvcra ibi lociis peccandi consuetii-
Ciibilur; non po'.erit sapere, quamliii sine inilio dini nun Inbclur, ubi,juxta Psabnistam , Dt^miKo
fucril sapienlij;. Timor enim est iniiium sapienliae, in limore servitiir {Psal. ii). Caileiuin iJli freqiien-
i:ec aliquid insipidiim intus intrare palilur, ubi ter dcsipiuiit, qui initium sapicniiae Dei timorcm
amor iii splcndoribus sapienlije jucundatur. Splen- Kegligunt , ncc lam sxpius in peccaia corruuiu,
dorcs sapienliac siinl virtntcs iknimae, per qiias in scd etiam ,
quod gravius esl ,
pcccata defcndunl.
secrciario pii cordis fesla conlinuanlur amoris. Sicutenim ille qui jusiitiam innoval. semper se
fclix novitas ! o nova feslivitas ,
quae noii in cocno iii principio !>crmonis accusal, sic e conlrario,
sxculi, .scd in cnclo puri animi celebratur! Ad fcsta qui juslus non esse, sed videri appctit, accusaids
hiijusmodi invilantur novilii ,
qui lanlo fcsiivius ab alio se defentlit. Quanto nimirum subtilius b-
cclebranlnr inlerius ,
quaiiio vigilantius servat cor- boriosa arle siniul3lioni.s se' fictus pallial, lanto
di« adilum timor sanctus. quam strcnue sc ba- gravius pallialionis su£ dcnudatio liunc molestat.
bcnt animi de tanto janitore securi ! iiec melius DilFicile cnim qiii ficius cst , sic in sua pracvalel
omni cusiodia cur nosirum servare, quain si hunc simulalione celari , quin valeat signis aliquibus
janitorem babuerimus circnmspectum. D dcpreliendi. Sed jain quia de quarlo coiiverteutiuin
Dc caeiero buinilitas comes tiinoris individiia graduloqui incipcrevoIu(nu.s,hiceadetcrtiofiniamus.
lanli» sccuriiis , quanto sccretius cordis disponit Cuni ab initio bujus opusculi inc prius dc velu-
ullicia ; et quidquid in luce sapienlix ordinatum siatc dicturum poslea de novilale promiscrim :
viderii , ad amoris arbitrium ordinat et componit. nunc auiem cum dc ulroquc nirnis el permistc lo-
Hiiimiliias sane ntinquam sine contnbernio discre- cutus sim, jure leclionis noii mercor gratiam, qiiod
tioiiis progrcdilur; sed tanlo so caiiliiis ubique et meam nescierira aiit neglexeriin pcrscqui spoiisio-
iii oninibns agil, i|iiaiito c\ limoris familiariiate ct iiem. Siquidern actum cst. Sed lu, fraier cbarissime,
consoilio sempcr formidolosa, sempcr sibi suspccta nonaci|uicsc>ies,nisi mcam prodere meinsipientiam
«xibtil. Iliiiiiiliias niirum iii raoduin qiiaiilo minus cocgisscs. Tibi ergo, tibi imputandum, quidquid
ht. rcptitat , laiilo abiindanlia graliarum cxuberal iii bis lillcralis invenics minus recium. Kgo vero
(piiit nimirum ions sapicnliae, qui de inedio para- qui prodcre insipienliani nieani coepi , de quarto
iiWi voliiptalis cgrcditnr, iii illam tanquam iii lo- qiiod promissum gradti perloqui non desistam.
cum liuniiliorcm dc supcrnis influerc bctatnr. Ilinc Ouam sii iioxiiiin, qu:!m sil Vi;tustati obnoxiuia
jani giata cl ^r.liosa liuinilil:is siiiiîilis quibnsquc pcccala (iclcndcro, cx boc sali.-) inlelligitur, quod
,,
C2I EPISTOI
rciiieilia niliil onrcSbioiie saln- A sane santtni anfcrt se a cogituiiotiibns, qux' bnjil
iiiler omitla salulis i
proprii sino inli;lio(lii. Cui sine iiiteiloclii -lUiit, planc suit

brius praeilicalur. El <|ui(i csl ooiilcssio iiisi
rcalus acctisalio, cui» hnniililcr ol aperUi et iii- irralionabiics, ac per hoc sunt cliant bc^slialcs. Si
logrc el Itdeliler peccata sua illi coiiruens dicit (jui ilaqiie opus luiiin siiic inleUecin fucril, hoc csl ir-
siipcr eum snpcr liac re poiesialcni arccpil : Teneor lalionabile, nonnc eril obscqitiinn liesliale? SeJ
sii|uidciii illi pcccala niea • per confessionein «Jele- 51 bcalia (eliijcrii montein , lapidabitur {Exod. xiv),
gere, cui aiiiiiin; meae claves a Doniiiio siinl coni- qiiia qui besliali incnte, hoc cst sine intellcclu, di-
niissnu'. Diviiia; instiUilio luiii:ililalis rcmuJiuin viiiis inscrvil ofiiciis, niagis cx duritia curdis lapiilei
exhibuit, diabolicae ilefcnsionis eiatio exciisalionis cruciatur quam oblectcl cuni divin.t: prTSOnliu* i>()-
lalihuluin ailinveiiit. Kadem (niippc inalignitate, iiilas laiti snavis. Jugilcr igilur cl assidue de his csl
qua vuU cl facit virlutis aiumius pcccala lieri facienda cunfessio qiiju aljundanlissinie sc-mpcr in-
«ailein vull uialignilale celari. si priinns paretis venil circo penelralia cordis, (|uoJ 'lebe.it accu!>aie
huniani getieris cxcusatioiicm iion qnaisissci in et piangere in facie sacerdolis. In plancttim aiiinuj
peccalis! Cerie sisuani cuipain liuniiiitcr excusas- veniiilquod de pracieriiis maiis nondiitu digiic pou-
sel \f. accusasset] , iion lam crudeleni uionis sen- i-.iteal, (|uod niulis instantiliits provide niniis rcslai,
lentiain exccpissel. Niiiic aulem «Itlinqucrc et de- " qtiod accipiendis Dei i>encficiis S(^ indigiiQtn exlii-
liicsi-ere vchiii , (|ui cor suiitn in verha maiiiine bcat, quod totel lam nse.pc acceptis ingrala existat.
(lecliuavit. MuUer, inquii ,
quam dediiti mihi so- Non iicyligat plangere ei exprimere nioius cl reso-
ciatu , dedit mHii de liguo el coinedi [Gen. iii). ûiil iulioiics iininiiiiilac carnis contra niunditiam el gr.i-
Hiiscr agis? Quid culpain tuain ia auclorrm refiia- tiaiii honcstalia. Sensus ao>;usarc non negligat cor'
<lis? Nuni pioptere;! ille peccavii, 'inia fociam poiales :»d gravitaiis el dlsciplin» discidinin, pro
nuiiierem lihi concessit? Tihi magis inipuia, lu snis diversilatibus, eva«;antes. Delicla quis intelli-
fiiagis accusa , cum in liia essel polcstale posituiu gil? Quis inteilecluni ad liquid«m comprclicndii?
scire el posse vitarc peccalum. I^îlur , sicut iu re- Qiioiies accoiniiiodaiitus aures aHinii suggcstiotiibus
inediis ali(|iiid luiinili confessione salubriiis non iuiniici ! Quolies affecU» recurriBius ad oLlecla-
liabel, sic inler crimina peccati defensione nulliiiH nicnla imindi '.
Quoties ciBcimur tiansgressores
noccntius inveniiur. Qui peccata defeudit , el veri- voli ! Qiioties nesligimus prxcepla Dei l Quoii('s iu
iaiein abnegat, el persecutor esl pieiatis, Qui con- divinis ollkiis somnoieuli suiuus aat lepidi! Quo-
(itelur etaccusal, merelur jusliliam , ei amicus liesad obedienliam scgiies et tardi! Quoiies negli-
eflicitur vcritatis. Cl hoc qiiideni agii limor hu- gimus curain pioKimi Quoiies ei faciaius qiiod
!
milis per hoc jusliricari iiiipelrans a peccalis. ^ noUemos ab ipso pali ! Quolies ab ipso csigluius
Totuiii el juge Cai limoris oflicium , viriuiibus districte, qu* ei, si exigerei, minimc faccremus!
(Jare opcram, noininis confessioni iiisisterc pec- Sacpe adversilaie dejicimur, prospeiilale extolli-
caioruin. .Mirabiliter cotiferlur induslria limoris mur. Sxpe de boiiis quod iicr gruiiani Dci aut iia-
sancix iiegotio iunovatiouis, dum ci cordis adi- beinus aul agimus, non Dei sed noslram gl«>riain
tuiu foris a criminibus quibusque defeodil, et quxiimus. Sxpe dissimulamus quod inuilum volu-
iiicidenles mtus pulvcrcs iavarro coiifessiouis ab- mus ; sxpe simuiainus nos aliud essc quam sinuts.
stergcrc saiagit. Quie sunt criniina non opus est Sxpe de maiis in nobis agnitis niinus qitani opor-
(ibi osienderc ,
quibus niundum aspicis plenuin teretconfuudimur, sajpe in maledicia aliornni in-
esse. Quid? iucideales pulveres dixerini forle discrela lemulalione invehimur. S;epe coiitra Dei
pnescrtim cuni prx siii sublilitale nonnisi forte jtisia juditia murmuraiuus. Sxpc cuin fratres no-
purgatioribus oculis videanlur. Quid auleiii sunt stros a'dificare debemus, liis potius corrupiionis
iiicidenlcs pulvercs nisi cogiiatus iniiumcrabiles exempia mouslramus.
orationis teinpore anini:e ocuiis involanles ? Nonue Hxc quidem orania omnibus meis sintiiibus saiis
qiiasi quosdain iiifesiissiiiios pulveres pariunt iiiillc j) commuuia sunt, prxier sjiirituaiia qu* .singitlis piu
occursus phantasmaluni ,
quibus orantes vel itte- casuuni vaiielale conlinguiit. Qui iia sub religiuiiis
ditantes iiiiporlunissime inoleslantur , cum prx- babilu ha^c in se si^nliiint el consenliunl, cxpctii .-,
senlissiinx luajesiati divinx assislinius, et alia procul dubio saiicta; noviialis exisiunt. Qui vero
pro aliis aut cogilatiius , aul dicimus ,
qnue iiec senliunt ei disseuiiuni, ei ex ipso seiisu doleiii ci
iiostri propositi sunt, uec loco, nec tenipori coii- plangunt, jugiler confuemlo accusaiii, et quantum
gruunt? Qiiid nliud quam quosdani puiveres agi- praivaient corrigunt, sicul propier hoc iioinen no-
Lainus , quibus nobis serenuni veri luiniuis oe- vitii et virlulciii non perdnni, sic feslivae novitaiis
ciillainus? Certe clsi pulvcres isli oculos non gaudio noii carebunl. lViscvei-aiiii;e siii(li.aiil, dcsi-
eruunt nobis , confundunt tanicn aciem , et derio purilalis insisuini, ei ul facilins siium oiiti-
ab iiituilu ver<e lucis avertunt lenipore oiMtio- neant desidciium, timor cordis non deseialosliuin,
iiis secuiiduni pi';cseniiam corporis coruin Deo as- quod ubi talis pernianserit osliariiis, pcieuiMli noii
sisiere iii cboio cuin aliis Cbse, etquasi aui ncgli- poierit csse inelus. Tiiiior csl liuniiliialis nuliilius,
gcndo aul coiKeinneudo pra:sentiam Dei por ttiuiidi coiifessionis seminariuin, cuslos iiitiocciiti;e,p.i(ien-
spaiia uul carnis vitia animalilcr cvagari. Spiiilus ti;e fundauteiilum. Tnnor csl ;cniulalio disci]dii:;e,
G!25 ADAMI AnnATIS IMJiSEM/E U2l
citsliinoiiix paranyniphiis, \irj;a jtisliliiB, miscri- A taciiliim (jnippc ipsins o&l siiiccra taslilas, illa iiia-
cordiiv cousiliariiis. iiiilinin sapicnlix, amoris xinicquam Cbiisli vora ebaritas cousccravil. In
pr;cauil)uliis, eubicularius consoionliic, vilnc (lociis.

liorlis piane ct liliis veriiarc flos campi el lilium
fcliceiu aninium, ciii viliorum viasliiuor obsluiii, ronvailiiim Cdiristus Oominus iiivenilur. si lilio
splondoriljiis sapicnli;c. (icvolione libcra rosa non dcfuciil, ul caslilalis candor cbarilatis
Ht iii liis
llic «1e (ouUu;piii iiiundi bcalapaiipci- coloic roseo suiriiiidalur '.Qiiam pulchnc siiut gciue,
solcmni/ol!
exorieus silil ailliuc ambiiionc noviiia vilre quibus ad plcnuiii dccorcm amor boncslalis sc so-
l;is
divilias luelioris. Ilic virliis couliuculi.x de ini«ir- cial, cbariias caslilaii ! Spcciosnm forma pr;K filiis
supcrfluilaic cxbilaraiis cxulum sua homiiiuui spccici biijns alli(>,al elegantii, qiiia vuliiis
dicla caruis
vcliislalc spirilum novis gaudiis vilx social spiri- pulcbriludincni moniiii siiuplicilas commendalial.
lalis. Ilic liiuor Hei consueludincm peocandi ox- Moriim simplicilas, piirilas aircclioniim, opcraiio-
iuquielari a viiiis iiilcriuc niim juslilia, observanti:t: disciplinx laiubibilcs di-

lcriuinans non patilur
coufessio bumilis de iudii- giiam f;i(iiinl aniiuam osciilis el amplexibus Coudi-
solemuia novilalis. Ilic
operalioiie limoris cordis inlcriora cir- toris. coiilracliim veucrabilem! uuplias bouo-
slria cl
cuieus,. singula de pcccalo canic argMilel .nccusat,

rabiles, a qiiibiis omnis cxcluditur foediias, in <|ui-
bus nulla corrtiplio locum babel!
ue tle sccurilalcsolemnit.asinsolescal.eimiromodo B
feliccm sobo-
qii* facta sunt confercns, faciendis proponit autc lein, qu« de lali coulraclu processerit, quae sicut de
ootilosexcmplar Dominiox passionis. Dumque Jc- Spirilu s:inclo coticipitiir, ita cliaiT) sanclx malrts
snm Cbrislum el bnnc crucifixum cordi reducit ad Ecclcsi.i! ubcribus euuliilur! Lbera ista de C(olt)
iiiemoriam, iu sesiimaliouc tauta? rei suam non ro.~

plciia siiut, iac spirilaiis doctrin.ic dislillantia, qiio
pulataclionem.Et revcra quae poiest iu nobis a;sii- seusuum simplicitas cl innocenlia ad virile robiir
virlulis, dum coiisideratur palientia iuorim!,diviiii amoris et perfcclionis inlelligeuti;c

inalio csse
mistfricordissimi Ucdemptoris ? Non cxborruil spii- provcbiinlur. Aibilror quod: per Dci gratianii m
tis et colapbis ilhm faciem gloriosam oxponerc hanc selalem pcrvcucris, qtiae uon jam sicut cnlia-
(juam angcli concupiscunt. Non vcritus est clanco CbrisioChrisli colludas cunabuHs; scd Cbri-
iu
capui spiiiis, membra claviscon- sto crucifigi idonca cibuiu pos.sis mand;)re d(u;io«
dorsum flagellis,
vel subjicere. quae nibil p«nilus rem. Tu ciiim propier v«rba labioruni cjus cust«-
ligctida stippouerc
merueruiil. MerHeriiHl dico de poena. Nam dum baec dire vias duras cl cupis ci pryvales ad CruciJixi
foleraut siuc culpa, nos a debiio jioenae

elculpae per excmplum circa crucis tiluios gloriari. Veruiu iii
igilur adbJC" Iccio tali sponso luo copulari non horrueris, ad

iiidebiiam i^raiiam absolvcruui. Nos
rcutes illi imitewur illum, et qua: illi de
Yoluntate ^ thalami gaudium quawdoflue pcrvenies, qui crucis
piomisimus. ad uo- expers esl peuitus ei doloris cl laboris. Obsecro te,
noslra pro nosita iiecessiiaie
stram gloriam, per ejus gratiam pro noslra;
facul- dileclissima, ul cum iii Jesu tuo bcne tibi fuerii,
taiis utodulo pcrsolvamus. Si duruni visum faerit pro meis apud eum exccssibus depreeeris. Cum so-
Virginis con- lito profusius libi splendor festinus arriserll,
iliueiis arrcpli proposilum, ad noslrac
ille
auxiiiuni,, quia CHi se misericordissima. dileclorem luu(n dilecto tuocommeirda aiteniius, iii'
fugiamus
jiia auxilialricem pijebuerit, in omni iribulaliooe quem menleadoro ei diligo, le satagcnte ei orante,
iioslra ci anguslia lortis cril. Candorem liliosa; ejus lecum valeain obtiuere. Amcn. Vale
ii»i)0ccnli2etrab;uuusin nospermundiliam conscien- EPISTOLA XIII.
li;c, nec dcsil uobis cum pudicitia carnis- iuslanlia AB CWILLEi,MUM HELIENSEM EPISCOPUU (6).
lccuiidi operis, quo oruelur («cuuditas vir&inalis. Detioriaiur eum tacite a regis servUio.
A(] nostr;e siquidcui Virginls

parluio totum dcbemus GiuLLEi.Mo llclieiisi cpistopo dominique rogis
babere icspccium; et si vcri cssc noviiii, et si vere Anglorum cancellario, frater A., sahilem iu spiriiii
plenis
iiinovari vohjiuus, novi parliis gralia; novis el vciilalis.
dcsidci-iis iutendamus. Si cniiu per ipsam justifica- jj

Quod sublimiiali veslFoe lam Irequemibiis litlcris
tionis gratiatii possumus obliuerc, sic ips:i

duce ad vcl nunliis iuiporluni sumus, partim facit faiiiili»-
gloriam poleriiiius pcrvcnirc, ipso pi;cslaute (lui ex riias vestra, qua immerili fruimur, parlim necos-
ipsa uaius esl Jesus Cbrislus Domiiiiis nosler, qui silas noslra, qua gravamur. Venimlamen neutra
cum P;iirc ct Spirilu sancio vivit el regnal Dcus per rcs apiid iibcrales animos moleste arcipitur, qiii.t
|
(itniiia sivciila sa;culoru!ii. Anien. el familiarilati ne iu conlcuiplum vcniat, providcl
EPISTOLA XII. congratulaulis amicilia; veritas, et iiecessilali niise-

AD UAKG\niTAM VIUCINCM. ricordia; compassio nou negatur. Ex utroque igiliir
Ejus precibus se comttiendat suincns audaoiam, iion vcrcor oculis veslris liltc-
MATtCAiiiT.K virgiiii, fralcr A. peccator.de immar- ras eliam solilo prolixiores ingerere, licel illos sibi
tcssiuib caslitalis iilio sponso virgiiuiin coinplaccie. delineal lam varia, tam jiniUiplex rertini occupa-
Quoniam Cbrislum diligere lciiciiiur, lanium lio, qii.ie eiiam sibi decssc aiiiiniiiii uon paiiltir
ips.us lciiipla vencrari ct honorare debcmus. Ilabi- iiec ad borani. In tanta igitiir lain(|iie coiiimuiii
(6) Guillelmiiin a Longo Campo, Auglix canccllarium, cpisoDpuin llelicnscm ab anuo 1189 iisque
ad auuum 111)7, el rogni adminislruiii.
C25 LIMSTOL.E. G2(j
iiiiiia HMiiiii l:il>C!iliiim anliiuim liahcrc perdidissc ncf

A .l.i.yiilo s:uic Israolilici iioii ptMii.;iMCiil, !iiii ot
«'bl, (|iiij iil)i pcr omiiia (iiscrimeii virlnlum im- i;)leris peccala aflcclanl servilia, iiiiillu liiinus apiid
iiiiiiel. vi.v poloril virliis iilla subsisttMo, qii;>m so- yEgypiiiis nposliilare acmulantur. Non dcterrct eos
liiiti «iiJifiimtis iii auiicis ; tibi hiiiiinim illa |»crierit, maris Kiibri transitiis, nec solitiidinis iiicxpcrlu
aniicos lialxiic desinimtis, el qii.'»; conscrvaia pole- aspcrilas, (|no!iiiniiS ad promissx delicias sii3\it:tii!i
rat (le amico generarc laeiitl.im, amiss.i trisiiliam aspircnt. Quid de Moysc dnce Israelis dixerimiis,
iiigeril ct (lolorem. Felix aiiior! r»i sota virlus iii qiii non modo Phnraonis abominutur o!iseqiii:i, m>
caiisa esC ; cl laudabilis esl amicitia , qiiae siciil riim etiam popnlnm ofliciosa persuasionc sollicii:it
aliiiiide qnaiii de virtuie animi non haljel sumina- ad iliiciitem lacte cl mellc maiianlom patriam aiilie-
liiim; sic iiec aliunde sibi flagital iiiceiilivHni. lii lare? Non Uccel dncem popnli, Ecclcsia: piicsidciti
illa cl ad illam veiierationis vcstrac pcrsonam dili- lcrrciii rcgis inserviic salcilitio ; potiiis est opns
pimiis; el iiiinam mundanae vaniiatis diluvium, cti- ojiis de ^gypto progredi, el ingiedi viani qiiam re-
jiis lam pericn.Iosae intialatis gntgiiibns, boc nobis patrians Israel imiteinr. Criicis Clirisli bajiiluin
lioniim non invidcai iii aiiiico. Amicuin sane vos laiiqnam ductorein itineris convciiil iii capilc pro-
dixcrim, quandiu nobis aiiiini virtus iiilueril, ul ccssionis procedere, cl ad perfcrendas pro saluiis
vel ipsam adiiuc liabilam iiilcnlione servelis sol- B ailopiionc cruccs quaslibet cxemplis praecnnlibus
licila, vcl clapsam quanto cilins maturelis ad inlc- nnimarc scquaces. iiifclicia tcmpora iiostra !
grum rcparare. Qu.'im dillicile csi incedenlem per dolcndos liominiiin mores ! ])laiigcndos illos,
lnbricnm non liliibare siepius, aul prolabi ! Qiiam maxiuie quos babcre debuimiis dcfensores ! Dticlo-
dillicile esl eum qui in obscuris gradilitr, nou s;e- res popiili terra; promissionis oblili suiii, el volup-
piuspcdibus suis olTondcre, corrucre graviiis, du-- luosae scrviiutis illccii dulccdine, se el siios l*li:i-
riusqueclidi! IVanter morem esi per crepidinom laonis doniiiiio pene iiicvnsibililcr subdideriinl. Uti-
monlis gradii fliictuare pendiilo, el venlo perflantc nant aliquando bscc vobis yEgypti Eervitns pix>
et inflanle, lortius de snblimilius ad infima non dosiderio verac lilierlatis displiceal, ei <|uod vobis
cxlrudi.Facile islis ilia eveniunl quos amor virlifilis c.llaia sciciUta vos ncscirc non patiiiir, forli aniiiio
iioii solidal, nec iiluslrai cognilio veriiaiis. Ubi diligntis. Forli (juippc animo, ct niasculiiix virlutis
li.Tc diio dcfuei inl, res esl in periculo, ncc aliud est subslaiitia in >Egyp(o noii vivere leniitiam, ubi a
viia laliuiii, qiiani abyssus : abyssns, iiiqii:\ni, tcrra Pharaone decrelum csl IIebr.X'oriim masctilos jugu-
csi, cujus facies leiiebris lota obvolvitur, ubi mi- lari. Feiicius esi in virtutibus vivorequain efleminari
nime virtutis studio veritaiis cognilio sufl"ragalur. in viiioruin niolliticm, cum .falsa; diilccdinis me •
Quam felix ani na, qiix tbesauros htijusmodi iia- ^ iticnda cxlreniitas in xlerii:i^ amariiudiiiis nbsyn-
Lcre non negligit ,
qiiam reruni lalium sursuin iliium commulelur. lIoco|Uiiiic novii vcstra dibcic-
Iraliit ambilio, ncc inferiorum et viiiorum foediiati- lio, et si mundus vobis iiiiperans vos de rebus
bus palilur iiiipticari ! Ejus qiiippc dignilalis cst bujusmodi pbilosopliari perniittercl, et pleniorem
aiiimns.ul sit cj pioprium sublimiora appelerc, si &cioiiliam ei efllcaciorciu facuiidiani baboretis, fa*
iniiien stio judicio non fallaliir. Ad Iioc verilalis ccrctis cl vos aliquaiido qnod faciendum csso co-
(«plendor est utilis, qiii ctim de ratioiiis aerc totius giioscili.s, ei quod iii bis qiii faciunt approbarc vi-
iiebulas erroris abduxeril, ciiain in fulgeniem sibi domini el laudaie. Si laudabilcs sunl apud vos qitos
fiine fraude pcnset et icstimei veritalem, Nulla vil;e venerabilis forina reddil laiidabiles, dignuiii
deinceps raiione splendor illc lam fclicitcr inful- laiide esi ut eis quos iaudabiles crcdiiis, vos viioi
gens aiiimo seipsum a'siiuKinti vilueril; scJ ngilur Iniidabilis consortio coputelis. Si moriluri regis
in eo
qiiasi posl malutinuiu meridies, cum de splen- curia curis plcna vos impedit, veslri potius cttrniii
dorisaspeclu elusu in aiiiorisdesidcriiiniinardescil. cogilaic oflitii, iii quo vobis lanlo opcrc dum cre-
Ex hoc amor virtutissplcndori vcritalis adjuiigilur, diiis ciirai veslrx ovibus esl curaiiduin. Cieiernm,
etcxsultal in niente dios iina qiix nota est Domiiio, t. Patcr, sicut vere optairiiis vobis quai bona sunl, ii;i
«llesbvtitiae, dics festivus. Hsec esl dies quam fccit sumus pro voltis oniiiles assiduo. Ulinani oraiio-
Domiiius. dics cxsultalionis, diesfcstus ct dics li'ti- nilms noslris iiiliil obvici, quo siii cflicacia vacitcti-
li^PiCuJHS iiou mercniur fcliccs cxperiri radios tciictur! Lalqrcm pra;scntiitm quoni ad piaeceplum vc-
braruiu Jilii iiifoliccs. Tenebrarura filios dicinius, Slnim consensinuis Iransficlarc in Angliain, libora-
qui de subterranco miscrje carnis non cxcunl, qui Iil;iti vesiru; commcndaiiius aliontius, ut dc ipso
in carceribus corponim teiiebiosis deservicnlcs solliiituilo vestra provideal, nc ((|iiod absil!) iu
«peribiis, nunqtiam alii.i qiiam iu sopulcris coiicu- dis| ciidiuin gloria: vcstr.o, cl iii nostrje lilialis aiiii-
pisiccnlia^commoiaiilur. miscra scivilus, clomni ciiiu! hcsioiicni, i;iiiii iiincris hibor, praisertim cuiii
foiile lacrymarum |ilatigoiida stibjoclio, cssc sub di.spos'lioiio vcstra :irrcplu,s sil, siiic Irnclu lemn-
scnsibus pulaic dcliuas, proccssum ct impunitalciii r.cat cxspeciaU). Va!c.
malitia: credere gloriam, litcnliam criiiiiniim, vir- tPlSlOI.V XIV.
tutum pr.cponcre liboitaiil Quam Ion-,e suiil isla a Al> AUICU.\i.
fiiiis lucis, a ca>li (i\ibiis, a contcinptoiibus s;L>ciili, lurctixni se quoi ejus iieluiuni nou iiossit fuccre salis.
a jubiiiiiv dilccloiibiis, :i setiulojibiis CrutiQxi! lu Pulii el aiuico < Uarissiuio inCliiisto. fiale. A. lui-
627 ADAMI ABBATIS PERSEMX C2S
niilis ejiis filiiis, a dcsldcriis camis Cliiisli carccre ,\ inititini sapienf..'? <?st ; ct nmor, ciim perfectiis fue-
I ocrceri. ril, .sapteiilia; plonittido. Fclix aniina quani timor
Toitim, Paier, hiimilH.ui voslrx «lcboo: n titinam iiiilial ad .sapiciiliîrii. ainor in sapientia perticil ot
l:»nia csscl voiiintns obscfniii, qnant;» inilii esl vo- ad splci:<lorom pn>Tehii seinpiiecnuni. Primus liiiior
IniilJts obseqiiendi I Nuiic aiiiein iinpnssibiliias qiiae diim dicliiial a malo insipicnlcm tcncbiis se oppo*
volunlaii merc f;<cil verecuiuliam, facii etiain aini- nit. lii ipso sane lanquani in vcri luininis aurori
cuni in stia pali petitionc ropiilsain. Inconsucta ni- (iiieni soriiiiir nox criininuin, el .'>ccipil inilinin Itix
nViruin pr»srniis teinporis sterililas, ci parvuios salulis. In illo sapienii;c inatntino nocli maliline
nicos abhciare nie coinpiilit, el ail aliarnm «lonio- prxscribitiir lenniniis, et sapieniia cliaiii dc siii.4
MiMi iibcrj tr.)nsinitterc novissiine inagno dolorc iniiiis viiicil inaliiiam ct expellit. s.'ipicnli:c diein
cordis mei coegil. Unde iiitcriin, abscnlc convenln, splendorcni gralix, qiiae ignoiantice vol malilia!
neininem licci rcciperc, prxsertiin cun» sine fr:t- tencbr:is sno cliniinal inatulino ! O Iuii:en amabilc
tiuiH nostroruin consilio ininiine talc qiitd aliqiiamlo el admirubilc pnris inierim bauricnduin oculis, do-
proinitlainus vel prxsuinainiis. Faclle lecipiel ex- iicc picni ainoris liiincn etuccscat ei incaloscail
cusationein discreiio, cl inier verus ainicos delec- Ccrie ciiin vcneril ainor, cum nicridies elTerbiierti,
B
liiin qucin facit inipossibiiil;is, vcra diicctio non cnm aqiiiloni discessuni imperaveril, aiistcr nibil
oausaiur. Cxtorum dc sanctiiaiis vestnc slatii, nos deinceps obscuruni aul frigidum in no^lru; r.uionis
inquirerc ainor filialis sollicilal t ct ulinam qux acre rcnianebit. Nibil cnim dc spirilu intelligcntia),
drca vos agnnlnr posscin sccpius agnovisse! felicem queni per iniiimn s:ipientioe malntinus splcinior tn«
plaiie nns dixcrim , cui Clirisli soliiudo tam dulcis fundii, nieridianus anioris fervor iinintnuel : qnin
est, nt quidquid iii ..'Kgypto csl sapiiliim, nobis fa- polius quanlo ardcnlius diligelur iila iiivisibilis
cial fasiidirc. Bcaius pbuic cni oblcclatio s.'rcitli piilcbriliido, tanlo sc conspcctiorem purgalio incn-
venit in Uxdium, qui lutuin Pliaraonis contempsit ct tibus exliibcbil. Sic jnni celebrabilur sccrciae iliius
latorcs, el prx auro Jcru-aicin stcrqiiiiiiiiiiiu Baby- conlemplalioiiis solemne sabbaiuin, ad quod per-
Ioni:G concnlcavil. Qiiani fctix esl ejiis csspeclatio, ducilet dirigil prxcedenliuni observantia feriaruni.
qui »d sludiuin virlntuni sc iranstulil, ciii solusest Prima siqutdctn feria cst spiritus limoris Domini,
in desidorio Cbristiis, ciijus aiiiina splendor beatx qiii mcnlein, resoliilis vitiorum tencbris, qu-idam
iinmnriaiitalis iiluxil! Non difiiilo de vobis quin iiovae lucis juciindilalc pcrfundit. Secimda feria cst
vel let\an Clirisli anipr retincnt, cl quaniaslibct tii' spiritus pielatis, qui piae fidei fiiiid:imeiiiuin coiloc.it
bcniium rnlnas cognovcriiis, vos siabile ineiiiis ei componii, «i ad divini culliis amorcm inenleiii
c
proposiluin in ainore permanenliuni solidabit. Arcta emollit. Tertia feria est spirilus scientiae, quse, duin
i|niilcin esl via virtutis et aidiia, scil conleinplori- fltixos motus fluctivagosquc discursus Inbricx se»"
biis sxculi levigal cam stiavis niiclio quye de Spiri- sualiiatis sub judicio ralionis coarclat, rcciequc
liis sancti dulccdine conlis inflnit mansuctis. F;ioile inlcniionis finnitalem ab his lubricis niolibns aiie-
Mie, obsecro, expcrieniinc illiiis vcsir* participein, nain separatamqiic demonsirat, qiiasi aquas iiire-
qni, ctsi peiitioiii vcstru: eirecium piae dinicnliaie riores in nnuni locuin congregal, el aridain reci.e
non tribuo, anuue tainen vinctum Cbrisli sinceriler intonlionis apparere facit, quam pro snae gravitalis
iion desislain. Valc. pondcre, aui prx spiritnalium graminutn fecundi*

tale terrain vocat. De bac arida David ioquilur,
CPISTOIA XV,
dicens : Aniina noslra sicul lerra sine aqua libi
AD MCOLAUM.
( /•««/. cxLii). Qu;trla feria spiritus forliltidiiiis
lloylutur ul Chnslo meute senijxr adhnTeal, ejusque
piwsertiin infanliam cviiletiiplelur. esl, qui duin iios conira rebclles motus, el advor-
Nicolao siio, Ir.iier A. peccaior, in bpirilii sanclo saiiics incursns /clo discretionis accendil, et ad
amarc lidcliicr cl amari fcliciier. exsecuiionciii bonorum openim forles ct long:ini-
^ nies reddil, firmameninm «iloi nostru; quasi qni-

Inslantiae tiiae me dcbitoicm constilni. cuni peii-
ticni tu;c mc saii.sfaclnruin pjomisi. Vorum, ctsi busdain sideribus exonial tt pingil. Fides enii»
sine opeiibus morlua est {Jac. \i) siciit et firmar
petilioni tua; aliqtiatenus s;itisfeccrim, dcvotioni la- ;
iiien noii arbilror saiisractuni : avida quippe esl niciiium, nisi liaberct ei luminaria, esset obscurun».
banclae devoiionis esiiries, cl duin lamc siliquc la- Qiiiiila fcria esl spirilus consilii, qui, dum astuta
bosiis maligiii consilio ineiili denudai cl retcgit,

boral, juslitix miniino do iiiopia siifllcicns, pcrcipiet
Kril libi proitnle respeclus in Jesuin, qiMsi qnasdam bcslias el reptilia super faciem ler-
;t!iinciiliini.
saiielas emanabil. Kst qiiippediv^s roiiilaiis nostra; repcntia ad caulel.c noslne circum-
ex qi»o tibi pleiic
in omncs qui iiivocani illum, cl f|iii niius cnin illo speclioncin osicndil. In bac «liain feria, id esl spi-
ritiis coiisilii, deginius quando de bis iii qtiibuu
a
eiricilnr spiriins, iioii dcficicl omiii bono. Esl nimi-
Deo nobis consulluin esl, nostris proximis consulj-
inni fons bonilalis misoricordia; pdagiis, cx quo
mus. Sexla feria est spirilus intelligcniij;, qni uuiu
ptofltiunt cl ainniini. cbari.smattim dona ,
flumii.a
gratiartim. Indo. piis cofiiibiis iunuil ni:igiia niulli-

aciem invisibilium cogniiione cer-
iioslr;r. regioiiis
taniel nobileni reddil, quasi lunc prininm et

plciie
tudo dileclioiiis, qnam abscmidit limcnlibns se ipse
votuplaiis iiidu-
qtii solus limcndiis cst cl amaiidus. Ttmor ipsius loraialum bo:iiincm in parudisum
C29 EPlSTOr.Ê. m
dl. Sei^liina liiijus njria, i<l esi Sabhnium, sptrilus A sHiiii, aotnm caslignl. Poniqiic ab affeclu loitge
reqnietioiiie, spiritiis s:ipi(Miti:o est, pcr qiicin riiuiis (acil el;<tionein, ab affatn jaclanliam, g.'Slui ario«
laiilo coilcsliiiin doii iiiO(.Io spleiuiore cognitiotiif;, ganliani, a< lui oslcnlationem siibdiKil. Dcliinc iliii-
sod sapore dilcclionis ufificiliir, ul quiilqiii<i ccclesic slrala Irjc Iiice clarins deprclicndit cavciidimi css»
iion sit, et in laedium el amariiudine convcrtalnr. di.iboium ,

quod bostis salulis sit; contemnetiilinn
Tiinc :iniin»! isia cxperienli eril ex scntentia anin>i nnindnin, quod vaniias sil ; dcspicicndum corpus.
illul prophelicum diccre : Secreium meum mi/it, qiiod corruplio sil ; deplorandnin spiritiim , qnod
iecretuai meum milti Iha. xxiv). Tunc sponsa niliil pcccaio consenscrit; soli Dco scrvicndum csse, c;ii
aliud <]iixreu$, nec tnfcrius resilire uppeiens exoia- scrvirc regnare csl, qiicm cojtnosccre veritas, dili'
niat I.TtalMinda ct laudans dicit : Dileclus meus milii, gere virtus, apprelicndere est sumu um boniim.lliijuii
ei tgo illi {Cant. ix). Quid pulas lunc gandii eril proplictix priina, iit dictuin csl, clcnicnta circa
atiiniae, cuin dc nicdio liliorurn, in quihns pasciiur Verbi cunabuladiscere convenit parviilos, qni Ycrb*
Agiius Hle, auiibus cjus insonueril canlilena oinni abbreviali, id esl incarnaii, niyslcrio inncceniis
»iia\itaic jucundior, omiti jucundiiaie dulcior : aniini siinplicitatc congrnunt inraiili'.c, cwlestis va-
Jam hiems alîil, imber iramiit et recessii, florei gitibus pie se buiniiiiaiis studiocoapiantes. Trans-
apparuerual , florentes vinea: odorem dedenmt ? B eanius igitur usqiic Bcililclicm, el a fiycuii aclibns
(Caat. XX.) El r«vera jain non erit in menie iiicins diverlentes, suLiic nnllatcnus biiniile Clirisli divcr-
nuilitix, qui lcmperantiam veroantis amoris exa- sorium ded'g!ioiniir. Ibi piier iialus csl nobis , ibi
spcrei. Non in curiie erit locus iniscriue, qiiam iin- filius datus est nobis , cujus exinanilio noslra (uit
bcr lacrymarutn ex vi doloris inun-Jans depioret, repletio, cujns est abbreviaiiocrudiiio parvuloruui.
Nil aderii, aul incrit, quominas sit, aut plena in Ifelix Uigurium! reguni palaliis diversoiiom pra;-
uheale illuniinata de amorc Conditoris clariias. aut fercndum I quod coelestis inagisterii auditorium
ui carne j;Iot-iru:ala dc corruptione voiuptas. Tunc racliini esl , ubi Ycrbuin parvnios tanto intclligi-
bilius de prêsepio crU(lil,quanto cis pcr silciiliuin
veraciier cor et caro exsultalHini in Deum vtviiiB,
surc infanlix nova mirsc humtiilatis dccrcia pio-
el novjtale inirilica iiuiivarccssibiiiter leflorenies,
ponit.
lUud Davidicuin decantabunl : La:laii sumus ino
Undo, fili.si vere prophclaie appelis, a Cliri>ri
diebus quLbus nos liumiUasii, a)inis quibus vidiruHS
diversorio ne discedas. Ibi Yerbuiti inf.ins vagitqui-
mala {Fsal. lxx.vix). Bonum qiiiiieiti essol nos hic
esse, Tcruin praôedcnics lerias, qnas priiis noitti-

dem in ciinis, sed prx Tiiilii facundia, imo pnc clo-
qitiis angelorum ille vagilus est cloquens: iinguas
uavimus, agere aniea nos oportet, quain mereamnr
^
iiifaiitium fecit disertas. Ii)i ungeloruin saliclas ino-
ûid sil vel potiusquid sapialis boc Sabbaluiu c\pe-
dico iacie aiilur, scd (iijus aliuicnio iiiiiiiiliutn iiii-
riri.
ilis ergo omissis qua; supra nos sunl, ad qnac trila simplicilas in aduliam provebatur ajlalem, ibi
|)on experiendo Iransvolavimus, ad limoris reriann, inaccessibilis splcndor obvoiulus est vilibus pannis ;
cujus interdum observanlia pravitati noslr^ magis sed quibus sordes criminis delergantur. iii prxscpi
congruit, redeamns. In bac timoris Domini fcria, illo aiigelorutn frumentiini iii Iiordeinti vcrlitur, scd
Janqnam in initio sapienlia^ lanqtiam in aurora cujus pabulo juiiienta in coiiiportandis oncribus ro-
diei gralix, tanquam in ingiessu liicis a-lcrnae, boieiitur. £t cerie Christi divcrsorittm, ciaus:runi
oporlct satagere parvulos, ui prima coeicslis pro- dico inlra inonasleriuni, iiionasieriuin di&crim a.d
phetix discerc studeanl eleniciila. Ycrbi proinde qitod divertens a inalo; ui bonuni facias, divcrtisli.
infantis magislerio subdenda csl nostra inrunlia, si Praescpium inlra diversorimn, claustrum dico iiiira
IJorle Deus ex ore infanlium ei laclcntiuin dignetur nionasterium, cui le professionis viiiciilo, cl iuco
pierflccre laudcin siiain. Lnclioqtiippe ipsius luagistra discipiinx, -tanquam inansuctum aniinal obligasti.
csi, qti;£ docet iiouiinem scii-nliam, parvnlosquc do- Quid autein I/brdeum dixerim in pr.x>scpio, itisi or-
cel dc oinnibHS,et sicconvalcsccre laoit in vtros. Un- ^''"«"^ <!"' tetielur in claustro, vcl iiiteliecliini sacri
o
de cl adcril unciio, ciijns disoiplinofi inagi.slerio se cioqtiii,qui difficulicr eliciiurdcliiterxinlegumenio,
Bul.jioiunl bumiles, Spiritus sancti disciplinae... qiii vcl cerlc sacrosaiioluiu Chrisli corpus, quod do
flciuti) cffugit, et a cogitaiionibiis sc cloiigai : qui- altari siimittir in sacraincnlo Arisl» quippe el pa-
bus ipsa unctio non iribiiil iiileiiecluni. Sanc timor, leae hordei, aspciil.ilcs ct diflicuilatcs quas lolerari
co quod incnlcm bumiliat, iliuininai, coquc Ituini- cportelintor obserTantiasordinis insliluli,dcsignaiit

libtis dal gtaliam Deus el inleUeclum dai parvulis niiiilotninus iiguras et iittoguincnta sacri eloqitii,
uflclione niagistra : linior autem ea ralione hiinii- signanl et sacramentaies illas Kpecies sub qiiibns
lial,quo aut conipttngcndo ut slimiilus, aulconle- vcra sumitnrCaro Christi. Quid, inquam, sniit ilhe
rcndoui malious limoretn aninii dclunie.sccrc faoil. species, color ct sapor, forina ct poiidus, qiiibiis
Detiinjcscil autem aiiiini (iiiior, cumi vaitus ci vcn- tanlum mysieriuin ob<imbrat(ir, iiisi paiiiii illi qiii-
tosus niundi amor inlra cordis vosicaiu inale collo- bus Vcrbum infans in aiiguslia pra.'Soijis obvolvilur?
clus ejiciiur, el vice cjiis locum occnpal. amoi- vo- Horuiii fido el dilcclioiie, fioqucnlationc et iiiiila-
Uiuiariaj paupertalis. De Citleio limorala hunulilas tione, qiiasi ((uodam lacie lonera sitnpiiciiatis nu-
alleciuin componit, affaluin cori'|jii, maliirai gc- tniur infuniia, quousqiic auultu in dic$ jiiiiu^nia
bM ADAMI ABIUTIS PrRSENl.E C32
poisit cnperc forlioru. Cil)iis snne roriioi- csl ininii- \ scic;ilia,sc cclari. Mix amoriciiicst iiiinurA spes
ft»s diligere, siii coniemplu giiuilere, usniie ad cmcis s.-eciili, mundi curis noii curuns, noii
qui decniTenlis
ignomiiiiam Clirisluin scqui, ciiin illo cruci nfli<;i, sumil de carnis voliiptate romcnlum. Inccntivnin
jicenain sine ciilpa palieiiler aniplecii, prae dcside- liabct aiiundo de coelcstium adeplione sollicitus, do
rio cl coiiicmplatioiie i|ii:ccuiiquc tcrrena siinlobli- tcrrcnorum coniemplu non negligens, adomnc qnod
\isci. Cibus isie graDdiuin est, el eoruin qui pro non decel impaliens el dc accepiis beneficiis noii
coiisuetudine, juxla Aposiolum, excrcilatos liabenl iiigraliis. Ainor igitur sanclus habeiin aninii virtuie
sensus. Liinain lu sis uiius e.^ cis, qui cibouti laui semiiiaiiuin, cui rundainentiim et lenftf cst in in--
soiido liabearis ! Mecuin opiinic a<;ilur, si infaiis corruplne desiderio verilalis. Toia niibi tccuin esi de
prxsepis incola,aniator diversorii, teiieriludini nica: amorc materics, sed de illo, cui virtus iii causa est,
de suis 5orbiliunculis aliqcid largiatiir. L'tiii2kiu in sludio vcritas, purilas in dcsiderio, inopcrepic-
dclur mibi assislcre Genilricis ejus uberii>'js ,
par- tas, in vivendi ronna inslilulio disciplinjc. Nibil cs^
viili intcrcsse vagitibus, el e.\ his disccre quod amoro dulcius, el ciiin ipse sui ipsius sit preliuni,
iiituni sii sapere, el reiinere jucunduin. De caciero, esl eiiani ipsc preiium sibi. Contrariis cerle rebu»
frater cliarissime, quia epistola moduin excessil noinen amoris commune est, sed ex his qiia; <licia
ego bic fMiem loqncndi raciam.non amaiidi. Obsecro B sunl. suspicio tolliltir universa. Quod si propriinu
le ul oratioiii iiisislas et operi. Adolescentiai lu% velimus ei assignare vocabulum, dileeiio in Scri-
lempora vcrilali subjiciens el virluti, vcnerabilcm pliirls, sive chariias appellatur ; hoc iiilcresi qiioil
Valrem luuiii sulutabis ex noniinc meo, sed cl pri- tiumcii auioris iiaturalein magis sonat potcnliani,.
orcm quoqiie et ceilerarium, quos sinceritcr diligo, efTicicniia vero graii;c exprinriiur nomine charitatis.
cx mc nticliler saliilabis omiies, cinn opporliiiic liiicr poicnlias aiiiina! nulla esl qurc amore sil di-*
occtirrerinl, quos milii charitatis glutiiio noveris gi.ior, diilcior iiulla, uulla estaeîue iorlis. ludigiinm
adhaesisse, ji scliediilain istam pcnes le relinero plaiie ul qiiod iiostii esl mclius, ad lei vilioris desi-
volueris omniiio , traiiscnbe episiolam, et liatii dcrjum se incliiiei, aiil seipso gaiideat amor, aut si
{:!vrardo de Surnaio, ipsius nomine in saliitalione ipsc sibi non sullicil feliciiis i|ua'rat gaudiuin in su-
posiio, ex parle mea iransmif.eseadem qu ppe pio- pernis ; iii siipcrnis est g:iudiuiii quod de sunimi
missione peliiioni ejtis teneor, qiia iiisiantiu; tux' boui cului el amore suscipiiur,cum pietale et sliidio
fiieram obligaius. Qiiod si, ut (ieri solci, nilnus se- colilur siiignlari. Uoc boiiuin qiiod soliim el suni-
derinl aiiinio luo qucC scripla suiil,haiic ipsam sclic- niiini est, sicul solo amore quxrilur, .-imOre soio
diilain, prius nominalo ejiis, ntdicluin cst, iioiiiine ajipreheiidilur, sicut apprebeiisum solo amore lene-
posiio, cum opporUiiiiiiii fiteril, cx parle iiiea diri- (uf. Anior quiiril, amor inveiiil, amor tenct ei rc-,
gere noo morciis. Explicii. liiiol, noc dimittil: JVwui, inquil, eum, »ec dimitlam
LPISTOLA XVI. (Cent. iii). Amor quippe pie qiixrii, leliciter invQ-!
Ai) ABB.VTEM Dt: TURPi.MACo (7). nit, beatc perfriiilur ct impleiur. Non quaerit sii:e
luniiiie, sine suavilale non iiivcnil, siiio saliclate

Agit prwserlim amore, de pieinleerga Dei Cenilri'
tlc
cem el in e}n$ Filium. non friiiiur, nec finitur. IIoc boiiiim quod suniinum
Patri el amico in Christo cbarissimo venerabili crediiiir, sicul nihil habel ullra se, sic infra quad
^bbali de Turpiniaco, frater A. peccaior, saUilcm sniriciai nihil habel, Summum qiiippc bonum Deus
iii Spirilu sancio. Trii iias cst,ideo stimmum quia a se exislens.per se
Sancuis amor, qui nos motuo menlium ncxu de- sullicicns, plena potenlia ingcns[vigens?j,plcnamsa-
vinxit arctius, non differt ulierius reddere qiiod peniiam habens, plena boniialc indenciens. Invict»
promitlere non negleiHl. Benc rccolis, ainantlssime, cst ,)olenliae, qiiae exislenliam coiilulii universis. Iiu
liecexcidisse libi exislimo.qnid libi fuerit, le inst.Tn- dvccpuecslsapiontia%qii;c dediiordinem formamque
le, promissum, Tua cerledileclio.quae; laiilopere gi- crcaiis ; incorriiplj; bonilaiis cst, quae utiliiati*
vlsa eside promissione, suspcndi exsperialionis siiae D mensuram pro suie volunialis arbirio singulis par-
gjjudium non passa est vel oblivisci. Sed quid a n<e tila est creaturis. llujus boiii cognitio lc honum
exspectasut gAudeas, nisi amarindelilcr.el id e\pi> facil, felicein deleciaiio, sive dileciio, cujus perse-r
ririlideliier[f. feliciter]' Eritquidcmmodussaiieex- veranlia faciel de fruitione beatuni. Verum ad
pciientia; lenordulciorisepislol.c, sj lamendulci pro- splendorera lanla; graiite, ad gloria; tantae delicias,
dicrildeaffeciu.AirectusmcidiilccdincmnieiscxperJre gradibus quibusdam animus proliciens evolai iii
in liueris,qMan(|uam de afTectnet legtimonio operum subiimc Et priinus quidera gradus esi ab omnibus
:
allectus soleat cerliusajstimari, verum in affectu vis prorsus illicitis abslinere; secundiis esl, si ita eoiir
anioris inlendilur, nec alium amoris niei tu quaeris tcmnas iliicita, ul nec veniant in affeclum; lerliHS
affecium, quain si in te lotus transcani peraflectiim. est quoeque eiiam licila, quantum necessitas patilur,
Casli nimirum amoris saiiciilalis ad inleriora cordls f.istidire; quarlus esl jiigis et fcrvens observanlia
.se colligil, dum suspeclum habel omnc quod foris inandaioruiu ;
quinlus tsl diligcns el assidua aninu
csi, niliil securius esse exislimat, quain, leste coii- < i:cumspeciio ad cuslodiam puriiaiis ; scxtus esl vir-
(7) Ttirpiiiiacum, ordinis Sancli Bcncdicli nioiiaslerium, in dioeccsi Tuionciisi, haud procul ab iusuU
Loicliardi cl Chiuunc.
,,
,
«55 WliilOXJE. G-,4
liKuin amhUio, profccdisqiio osiirioiis s|>irilalis ; A t«"ligo? Nuhcs, inqiiil, et] caligo^ in circuitit cjiis
S('|iliiniis csl iiiler ipsas virdiltis iciniil-aii cliurisinata (/'»«/. xcvi); f|uia Verbi spiendor et pnrissinix' car-
iiicliora ; oclavus csl in acccpiis clnrisnialiUiis liii- nis nube obvolutusesi, ct in cadem cariie est inlir-
inilis et devola gr:iliuriim aclio el vox landis ; no- miiale circnindalHS. Scd in columnatn rjtiani prae-
niis est, si, prx sdmiiii boiii dcsuierio, niliii dc visi- misiiniiS iiiieiidamns.
bilibus Iranseal in aircclinn ; lieciinus est castigaie Atteiidatniis qnani firma, qnam rorlis, qnam rc-
iiiemoriam, et corporcas ininginaiiones abigere. cla, qiiain levis, qiiani porrccla es>, qnam snbli-
Ne (iesideratae Kaclielis iliilccdiiieni Dala" iinpor- inis, qiiam nnno esl ciii coeliim et terra inniliiur ;
liinilas nientiatur; solet eiiiin s:rptiis conleinplanli qiiaiii recla qii.i! pecc.ili in:iciiiani nescit ;
qiiam
accidere, ul cinn Raclielis piilcliritudinein, id esl, levis est qnae nnilani du|ilicilalis fugam adinitlit;
conteinplalionis pnritaiem desidcret; Dala ancilla quam crecta cst qnx ineritornm altitiidine oin-
Uaciielis, id est corporalis iinagin;uio,Jacob deside- ncm crcaliirani iranscendit ; qnam snblimis est
riis sc ingerat imporlune, De cxtero ullimo loco qiiain Altissimi Filius (lignissimain sibi matrein ab
Jacob Racbclcin complcctitnr, Estlieri|ue conjnngi- aelerno piu-vidil; quam felix est quae Dei est et
tnrspeciosje prse amore deficiens Assuenis. Animus maler el sponsa, porla coeli, amoenilas paradisi
iiiminini, ascensis his pradibus, dum ad dcffflcal;» B angclonim doinina, regiiia miiiidi, sanctonim lu:li-
puniaiis consummationein, qiianluin piira morlali- tia, advocata credentiuin, fortitudo pugnaniinin
las pali potest, perveneril, expericnlia suavil;itis erraiiliiiin rcvocaiio, poenileniinm mcdicina.O certa
niirificae liquefit ; liquefactiis clamat, el dicil : De" salus ! compendium vil:e ! o spcs veni£ unica l
fecil luum aniina mea, el in verbum tuum

in saiutare o siiavitns singuiaris '.
Merito tu es doinina. Peiies
supersperavi {Psal. cxviiij. Memoriain ubundanlix te lionoruni omnium est reposila pienitudo. Recon-
siiaviiaiis expcrlus eniclat el laiidal, niiraliir el cla- diti siinl aptid te ihesaiiri veritalis indeficienles el
liial.diceiis : Quam matjtiamiil.iludo dulcedinis lua;, piaiix, pacis cl iiiiscric')rdi;c, salulis ei sapienlix',
Domine, quam abscondisli timctiiibus te! {Pnal. sxx.) gioria;et lionoris.Tti luilii cs in nnctualioncanchora,
Obsccro, charissime, si, le proniovenle Spiiiiii saii- iii iiiiufragio porltis, iii tribulalione subsidiiim, in
rio, ad id loci quaiidoque perveneris,ainici lui n;e- (lolore consolaiio. Tu es iii opprcssionc subventio,
iiioiiain in tantis dcliciis non poslponas : meiiieiiio, iii oîpoi luiiil-ite auxilium, in prosperitale inodcran*
iiiqiiaiit, inci, cum bene libi fucrlt, ei iici.-l iiilro- lia, in exspccialione !;clitia, in labore recieatio.
ducere nupliali vesle carenlem non niidcas, ne con- Qiiidqtiid de luudibus luis garrire possnm, tua est
liindaris, amicum quaerere vel indulgenliain delicio- iaude iiMtius, onini laiide dignissiina. Si liiiguis iio-
ruin. Ego enim infelicissimus hoininiim, qui cuiii ininum el aDgeiorum cioqiiar; cum mc loiuin efru-
leniere audeain de talibusconimcmari, nec priimiin dcro, paruni eril. Ad illam polius lui laudcin nie
adliuc gradum mcrcor alligisse; lolusqnippe i:i ilK- traiisfoio, qii.c iii ainoris carinine sic canlalur ;
cilis diversor,qui cum illicita taiii su'pe cominiscriin, liua! esl isla quw progreditur quasi aurora consui-
incrui ctiain iiciia niihi iion iicere. Quomodo audcoin gens, pnlchra ut luna, elecla uJ, sol , lerribHis u(
coduin ospoiicrc,elde sunimi boiii dispulare nalura caslrorum acies ordinota?{Canl. vi.) Ilis verbis bre-
\cl,i;ioria,cuin nialoruin incorutnme oppriinens cu- viier ei sublililer, veraciler et subliiuiter, iaus e.x-.
inuliis, ine pcnc reddai bonitalis experlem? Quidad priiiiilur SU3P glori;e quadriformis. Cum enim nastc-
niiseriim de rebus bealis agei'e?Quid ad viliosuin disse- ris, ({uasi niiilans aurora consurgis, orlus niniiruni
lere dc vii-tutibus?QMid ad corrucntcm deorsuin perli- tuus vicem aurora* tciiuit, in qiio dies grati^c co:-
nel qiiae sursuin sunl demonstrare? ileu! miser ct ino- pit ; nox vcro infidelitatis el ignoranti^ ftnem
riens, paiipcrolignobilis.jacensin sterquiliiiiocriiiii- fecil. Cum Solem justili* concipis, uiore iunx eiiain
iinin qiia fronte piolorjiiilnr et perorai? Novopnesu •
fiilgentis soiis bencficiu illuslraris. Lnna enim a
incndi gencre dc siudiis philosuphix philosophalur soie lumen mutuat, quia ei naturn spissioris corporis
tnsipicns, ct inexpertus non cnnfundilur quod non D *^<^'i^^t U"il6 quidquid habct pulciiriiudinis, habel
didicit edoccre. Factus suin qiiidcm insipieiis, sed cx bencficio niutuaii splendoris. Ciini Solomjusti-
amor tuns ine conipnlii, cl inca spoiisio cui tenebar : tio; paris, soli congrua similitudine coinpararis,
fii excessi, da veniam, quia in mirabilibus el in Sicut enini duin proialo radio non corrumpilur
niagnis super se mcae parviiaiis lenuilas aiiibiilavit. aut niinuilur soiis corpus, sictc parientcm non vio-
Amodo utendum cst mihi voce mediocri, et de Iiis lal prolalio sacri partus. I£t qiiid, o electa ul sol
potius quae ad cnrain vulncrum pcrlinent, sermo quid cst partiis tyus, nisi solis cujuhdam splendor
liat. Igitur cum infirmis oculis spleiidor coelcsliuni 3btcrnus? Splendor hic ubique lucens eliam in le-
sit dilficilis, ad coliimnam nubiscl caliginisiippien- nebris, clsi lenebrse cuiu comprehendere non nic*
les ocnlos reflectamus. Coiumna sane nubis cl ca- rcnlur. Deniquc splendor hic illuniinat oinnem ho-
liginis est finna subiimitas noslijc Yirgiiiis, ex qu.i niinein vcnieniein iii hunc uiunduin ; sed iiomines
«liiidem sibi caliginein clarilas deilalis obduxil. dilexere inagis tencbras quam lucem. Tibi aulem,
Duin cniin Vcrbi omnipotentis splciidor per coii- maler misericordia\ coinpciil clcclio solis ,
qn»«
ccplum Virgiiiis obvolvitur nubecarnis, quid aliud spleinloris aelerni radios cxhibes universis.
ftiii in iila cariic poccali similiiudo iiisi in nubc Caiici uin cutn dc sxculo iicquain assumpta es ad
;
63f) ADAMI AnDATIS PKUSKMJi: 636
caleslia, r.ioLi cs oniiii iieqiiilix S|)iiii:ili (erriliilis \ Itlco nimirnin Vcrlium bnitiiiiolcns se abl>ro\iivi(
gtiasi caslroruni acics oniinaia. Fiiisil iiaqitc .111- iii |iaiviiliim, iit iiir:iniil)iis infans coiigruercl, et SC
rora coiiKiirgeiis iii orlii , liiiia: piilcliriliiilioein iiiiiiiili.> liiimilibiis co:iplarcl.
plaiie liabiiisli •liim {;r;»iia plcna facl.i cs. Tu Verlii Tota iniorim sii nosira pliilosopliia de Verbi in-
incaniaii conceplrix soli nioriio iinmp.iral.i cs ni.i- cnriiati inraiilia, ct qnx ex ca mctuiitnr aliqualciiiis
nens illibaia in p.irln, loriil>ilis nl caslroriiin .icies cijja nos amoreni Dei stii(tcaiuus pro viribus el fi-
onlinaia in ir.insiln, (|iio cuilis hclaiilibits, .ingclis diliier leincliri. Eamdcin dicere mensuram iiou
oliseqiitMilibiis, snnclis cxsiiliiinlibns, vcxillis virlii- îidco, qnia sicul boiiilaiis ejus et sapienti:c n«iu
liiiii cornscanlibus , lenibilis dxnionibus ;:p(ia* cst numerus, sic ainor ejus iinmcnsus est xleinus
rtiisli. Sc c\ lolo amat, qiii' loins essenlialiler est aiiior,
Igiiiir, cbarissinic, iola cst iiobis fiiliicij in parln ciii non est aliud amare quain csse. Quaiu diflereu-
iiostr.'<: Yirginiii, ct iioel indigniis cxislnni, ojiis ler nmatit, ainor el amnns, aflectus ei aflicieus, qui
!:iniiilius insibierc non desisiani. Si i.iiiligcs niiseri- antor esl et qui particcps estamoris ! Tufi se d. i-
«urdin, apmS viscera Viiînis copiosior inveniUir tas efludit iii bomincm, tolam se aniina exliibuil atl
si ventutis cnllor es, age gr.^lias Yiigini, quia vir- obctlienliam, tolum se deposuit coipus ad moiieui,
"
gincx curnis Yeritas ile lerra orta csl, quain tu morlem autcm crucis, sic lolo se nos amavit Oia-
coiis. si pacis sectator es : niliiloniinus age graiias, nipolens, et parum est si lo(nm quud suiiius, si
qiiia ex ea tibi nascliur pax qux exsiiperal ouinem (oliim nosirum modicum iinpeiidainus ; nos pro itlu
bcnsum; &i es exsecntor jnstiiix, vide ne ingratus nioi-i voluntus, el ipse utaluit mori «|uam nostic
sis Yirgiiii, quani ipsitis uiero incJi^nie jtistiiia de deesset aniuri. Scd prdMuaiuruiu est 'am de murift
cticio prospeiil; s< iiJes (ua aliquo punis contr.irix parvuli agere, cujus paulo ante adjocabamus cuua-
|)ul$u qualitnr, resptce Vii|;inem, el qnod erat ti> ejus iufantix colludenles. Obsecrulead»
btilis, feliri
iiilians, stabile soiide stabililur; si coiicnpi:>ccnlia liuc tcvcrtamus ad cunas, adbuc infantizemus, cum
carnis te dcleclat, respicc Virgineni ct pericuiuiii p:irviiIo. noslrx nutrimentum iiifantix de ejits sor»
cnsitlatij aufcrtur : si nietiieiii pulsei ciatio , in Litiuticulis insumcnles. Adjuitgamus uus sugeuli
Virgineii) verte intuituin, el de inerito huniililaiis uhera, si fortc de prxdulciosimo illo lacte oobis
virgineae lumor aninii delinnescil ; si iiacundia: aliqiiid luibi de collactaneis suis cuoi
instiilelnr,
acceiisus es racibus, oeulos leva nd Virgincin, ct pecius matris nun innudcl, dat eis locum ul et ip«i
de ejus tranquillitaie niitcsccs : si «le via vtix (e ititcr ubera commorentur. Ubera iiia de curlu pleiia
ignorantia aut error abdiixerif, ad skiia:i» ii:aris _ siint ei indcricienii suavilaie reficiunt, nec iacteii-
&iariam rcspice, eiin lucc ejus a«l veritaiis seniitam liuiu itiul.iiudine vacuanlur, sed ncc niater illa ê
reduceris; si vitiiiin nvartii% idulolatriain inipera- mibciicors negare solet laclentibus, licet lotam iili
verit, recule muniricetilian) Virginis, ct cutn pau- uiiico se conscrvet. ubertas indclicieus'. magua
pcriarts amore libi venicl pietas iargilalis. Ad multiltido dulccdinis, quam de viscerosx Virgir.ia
oiiitie ptriculum pielas Viiginis subveitit, et polcns uberibus sugil esuries parvulorum ! Si vis, bonum
esl subvenire. Agc graiias ejus parlui, de cnjus csl nos bic esse, bonum cst nos bic imiuorari diu-
plcnitudlDe ciiaristtiatuin nnivcrsilas cmar.avil. liits, nusijuaiii alibi luclius iuleiim possumus quam
Nubis peperii virô, nosicr esi partits, nobis nalus bic csse. Mira bic iiuvilas solis nola parvulis, u(
esipuer,et biius dalits esi nobis. Qi:am jucuudunii angelorum nutrix Sapientia lacte Virginis indigcat
esl el innocens coliudcre parvuio, coapiari cuna- cnulriri. Quid mirum si uoslrx paupertalis inranlia
bulis, vagiiibus comniulircl quani iclix infanlia, cdulium lactis bujus desideret, cutu lacle se illo
qiise b*Ji coi)tb:«ibiiU( iiifantulo, et ejus pannicuiis n lici Dei Virius et Sapienlia glorietur? Islo qui»
se invoivil. Pannis qiiideut, quibus Vcrbuin infaus doiii lacte malris esuries uosira pasciiur, si ei
iiivolviiur, sordes criininum detergnuiur, vagiiibus pueri vagiculis lacrymulis llammx iiiferi reslin-
parvuli pluralus compensanlur xterni, quos iriii>o- X) gttuninr. In inagnis proindc cordium ageutes so-
res innoceiitix merebantur. Fascia qua stringitur lcutniis, ausculiemus ipsos pasloies quid referaiit
Mi conab(ili.s, saiiclx csl religionis districtio, cujus nobis de splendoribus Onentis. Orienti nostro ncc
iuslUutione religamur in ciaustris. Fenum in quo pastoruin teslimor.ia uec desuiil prxcoiiia angelo«
jacuit, quod subtus se babuit, indical caniem quu! I um : 'leiUmonm lua, Domine, credibUia facla tntU
spiriiui subjicitur. Quid Dcus quia repusiius est iii nirtiis {Psiil. xcii). Mirabitia teslimonia lua, Dotnine,
praesepio, nisi qiiia animaruin posilus est cibus in >deo icruiaia etl ea anima mea (Psal, cxviii). Quid
ttllari? rr;e$cpiun) quippe ilitid ailarc cxpritnit, etiim sanctius? Quid seuliri suavius ? Quid salu-
quia in .sucrc*.s.iiiclo Cbtisli corpore atiitnalia pia brius credi potc.st ? Quid audiri utilius ? Quid cogi-
paecit. iluic hunt quibus erga nos l)ei aiitor ostcn- tari subliiiiius? qiiid verius pnedicari? £l bciie
dilur. Hutc suu'. quibus amur uosicr acconditur el nuiilem in tanla cordis soletiiiiilale jucund^ts agi-
uulrilur. liorum con&iJeraliu timorcni inciitil, ail mus ferias : sed taaicn diei iiistans austeriias est
pieiatemmovct.crtidit ad 5cienri3in,adfortiiud>ncii) iiorrori ; iicc iinmcrilo splcndorem l:in(x subliiui-

robor.ti, acuitadcoiisilium, iiiiisliat ad inieMc.cium, niatis obitubilat quod incontamiiiatx carnis tcneri*
iitflaiuutal ad sapieuiiaai, praeparal aj coionaiu. ludiiicm ciiciimcisiouis duritia inartyri;tci. Qu.i:>

;
037 episto[.a:. c-g

t>ine compassione vcl aiidirit carnem (cneiani iiiciiM ..\ imiig. ii.Iii.^ iKiplisiualc, opoiicl nos fonlcui illcjc
«liirius, fju;e (•niii ciilpirn oiimiiK» iiesciortt, finom |iU).scqiii. i|ni iu lol cl taiitis ab ipso abliii inili-
criiiiiiiil>iis <?iire veiiii? Jiire in Icgcin invcliiiuiir, gciiiiis. Alihiii :iti ipso, iii ip.so proricieniiis iiuilti-
<|n» siiis piital eoerc riMiic<tiis Ai^nuiii iiiiiorciili^R plitiicr, iit apcriioiio cwturiini palcrnx vocis
singularis. Dtira itiinis circnincisio, qii;t* litKMa cc- lesiiiuoiiio dcsconsiis saitcti Sjiiritus iii coliiinba,
lebrabalur in spiritn, (|ii:); carneni inci.fil, iion vi- ipbiiis Joaiinis pnccouio ipsuni pcrfcclius aîiiiurii
tiuin. A(l iilani poiiiis (\nx cordis esl traiiscainns. pltis auicnius. litic usquc Jesuin proseculi fuimiis,
Siiie lainei) obsecro, siiie piicrum circuuicidi, siiie
quoiiiodo dcinccps, nul in desertiiin a spirilu du-
legislaloreni legi dispensatoriae subjici, ci qnod <le-
ciiiin, aut teiitalum a diabolo dcserumus ? alioquiii
«lil ipse suscijiiat. cl ibi lex unde coeperat Hnialur. qiia froiite audebimus nuptiis iiilcressc, aul iiisi*
Le.\ Christi anioris csl veritas, qnae onme viiiiini
pidam aquaui iii viua iransire pro deliciis pruba-
vifcumcidil. Lex est ainor, qui ligat el obligal, ct binius, aut quomudo poicrimus commuiiicare gaii-
tuin CKcidal omne qnod nialuui esl, vix un(juaiii diis , si nolumus coniiiiuuicare prcssuris ? Vo»
excidcre jpse polcsl. Cliarilas qiiippe uoquai»
ii)<|uit bominus , estis qui permuniiiiii mecum in
excidit, hic aiiior nos ui>il, hic anicr soleninizal
ienlaiiombu$ meisy el sgo dispono lobit, sicut dispo-
in cordibus qnx Cbrisli cutiabnla non diinillunt. H
iuit niihi Paier meus regnum (Luc. xxii). Qiiam felix
Hic ainor tn Magis visitat piieruui triuinque iiiune-
cst voluntaria tentatiouuin perpessio, ciii regiii coi*
riim mysierils veiicraiur. Ecce inierim festiviias
iCslis disposilio praparatur! Ca:lcruui ad fidci
nosira resplenduil, el inuiidi orientc sjdendidior ad
robur, ad augmcntuin spei, ad iiiceiilivuiii amoris,
vcruni orienleni nos fidei stclla porduxit : uon beiic
qui dc infaiilis iiiDocentia convaiuimus, necesse csl
dixi pcrduxit, nisi forte aliqiiid abduxerit iios ab
jaiii in virum perfectum de viriuic juvenis aliquid
illu. Penes illuin ininiorari cst nielius, nusqiiani
dicere. Jam puer cxcrevit In juvenem, diceuiem
âlus est atibi, nusquaiii sccuriias siiie illo, seuiper
mira, niirabilia facientem. Jam cural paralyticos,
leneamus quod nostrusu esl, uossra prol(;ndalur so-
lcprusos tiiundat, csccos illuiiiiuat ; surdis audilum,
ieinnitas usque ad uîudiuui Siiiiiconis. Sine nobis
clauilis gressum, mulis oflicium lin(;iiu! rel'irmal
gua cum nialer non oiTeâl in leinplo, hivcniat so-
;
suscilat morluos, siccis pedibus mare calcat, d;t:-

lemnis ejus prxseiilatio nos pr.icscules. Ulinain casli
moucm fiigat, venlis cl pciago imperai , uuiiieiii
aaioris puritas unum par tiirturuin iii illa obiaiione
itilirmilatcin solo impcrio cural peccaiores cx
iios lacjut ! Lliuam quasi duos putios coliinibaruni ,
niiscricurdia suscipil ; meiiiium cogitatiimes iiit(*I-

nos saact£ cxbibeat siiuplicilas ciiahtalis! ilis eiiiiti
wirtulibus, bisavibu. liguratis noslrum uobis poie- ^ l'g'W <i^ <W''n'^'' P^"ilj"s quiiique u.iilia boiuiuuui
''«'•'^"' superbiaiit Pliarisajorui.i ci Sciibaruu. scicii-
rimus redimcrc lledcmplorcm. Nondum saue ad
tiam ad oiKiie vorbum miia rcspousione cciifundM.
morlnm est ba-c ipsiusoblalio, necdum congriiit pas-
Iks Oiiiiiibus mnabilius esl, qiiod umuiinodam sal-
sio icinpori vei SLMali; caslilalis aiiiore, siniplicilaiis
agii paiioniiam ad oiiinem exiiibere injuriam ct
dcsiilerio. Si neiilri defiieril gemiux cbarilatis bi- ;
narius, Jesuni iiobis possumus reiiiiere. ûtriaiur in

cuii! iii summa innocetitia sit, el suinma polcnii;«
iiobis J(.-sus, prolicial apud nosaciate et sapieulia, »i iiibilomiiiussery.^tt obedicniiam suinmam : et iii bii>
opporluno in leiuporesu* sit idoncus passioiti.dile- Oiiiuibus nosier est, el quos procul dubio ad uber;»
rim parvultisesl.iiou cogitaidepassioue, poliiisapud n.atris coibclanoos iiabere voluii, a suê obcdieuif.e
uum dc nberibus esi agendum. Quod si ilerodis iruclibus nou excludii. Obsccro te, cum pavere ei
noii su-
ta^dere, cl moeslus csse, instasue morte, coeporit,
gladtos devitaiis aufugerit , i£gypius euin
svipial siiic iiobis. iieatius csi cum it!o fovere ble- manibusque luudi nocenliiim innocens ipse voiiic-
liram, quam in o.^ûiis liomtnum prxsuaiendo de ril, iic rciiclo eo fugerimus ; scu veudiliim, tradi-
viribiis gramlia deviiaie. Qaod si ipse volueril, aiil luiii, iraclum ad contumelias curde conjunclissimo
imilor ojus cousuUierit, nos remanere ad gladios, ^ comilemur. Eleuim sua redemptione nos redimil.
pinni cst pro innoccutia Irucidari. Cum dc i£gyplo sua traditiono cusiodii, siia nudii.tte nos operit
redicrit, cum eo liabit(.;mus in Nazarcth, u( ver- ct qiiia iiidcbile c-x'di ct conspui el dcludi nou
nanlis vitx floribiis vaicamus suaviler redulere. rospuit , debilain nobis iguominiam sempitern:int
Naxarclii quippe flos dioilur, ct eum convenit flo* exciudit; quia facies ejus vclaiur ct caeditur, quia
rcrc virtutibus, qui Kilio Virginis solel familiare geiiii flexo irrisoric salniatur, quia spiaeji ei corona
coiitubernium cxbibcre. Quod si duodennis jain plcciitur, xternuni a iiobis opprobrium aiuputatur ;
facttis, iiicotisultis parcnlibus. in Jcrusalein reuia- quia sua crux ei ad bajiilandum impouiiur, quia
ncre volucrit, ielices nos si esse voluerii consucios exlra civilalcm cjicilur, quia lolo corporc in iignu
facti biijus. fciix iriduum ! lotius festuni !;£- crucis exlenditur, quia toium corpus lancea cla-
tilia>l toto illo triiluo vacare, illi intendcrc, verbis visque coufigiiur, seiernos per hoc maledictiimis
uvatix" rcfici , qua> de ejus ore proccdunt : alibi sententia revocatur. Jam attcude dc corporo Agiii
e.iiii qiia:ri itou convenit, in bis qu;r Patris sui <iu!iique perneoessarios fouies porduci. iralicmus
«iint soiiipor viili esse, nec nos ab co ulinaui divi- geiuinos iu lolidem f)0;libu.<i, loiiitcm in gcu.iiiis
daiiiur ! &i ud ilueaia Jordunis acccsscrii , Joannis mattibus, ct dum r.poiiionc iatcris prolhiil quialus.
C"0 ADAMI AnjJATlS PKIlSI^MJ^ C.«0
vciii, (iiiloissiiDC, li.i:iria!)iiis nijiLis gaiidio »fti» rev4Mlciis ali iiifiMis. nos aromntizaiilos
iii ilc A Ji'stis
luiiiibiis Salvaloiis. inveiiial, utcorpus ojns, id esl , nicmbra Ecdcsin',

Scit Airle (iicis : l)e viiliiciilms Df>iiiiiii nici vitlco niaxinic eleclos el paiiperos pielatis ct niiscri-
sangiiiiieiii inaiiarc el ai|iiam. Ad qiiod cjjo : De cnrdiaB aromalibus coiMliainns ! si qiinndo ille se
lalcrc Clirisli crodunlur flu.xis&e saiiguis cl a(iiia. dilectrici MagtJalen.Te su.i; rcdiviviis amor rcddi-
Qiianquain Clirisli san<;uis, i|ui siii prelio sannl, deril, nos illius Iu;lili;c parlicipes finri non rcfulet
rcdiinit «t coronjt, iii eo aqtia esl, qnod lavat, felices nos, si cordibiis nostris ille splendor re-
rclicil ct refiigeril. Laval a pcccalo, rcficit spe, snrrcctionis infiilgcal ; si, fermenlo malitiaj et nc-
r<'frigerai al» arslii carnalis conciipisienlirfi. Yevnm qiiiliae expurgalo , sinceri{;»tis .izyma cariiem
aquou de Salvatoris rontibus Iianriiiiilur . cuin Cliristi pia avidiiale voreintis ! Caveiidnm esl laiKcn
flnenta gralix fidei labiis de Clirisli vulneribus ii l^liiiui... iniiiime , aul amarittido morlis, aiil
funtcsolei, vulncra mannum fonles b;tl$aiiii, vuliius mclus peccali sollicilat. Est de periculo insolenrue
iaieris fons csi viiii. Quomodo, inqiiis, ciim de rurmidondum. Si igiliir in iiac noslra fcstivilale
locis bujusmodi non videalur fliiere iiisi sanguis ? cxsultaveriinus cum iremore, el si de fermenlo
Andi quomodo. Olcum sanat, baisaiiium flagrat, ^ sti|)erbix moribus ncstris miscueril, eliam post
vinui» iuebriat. Oleuin est misericuidia , quain ad pcraclain ascensioiiis liciiiiam, adventunt quoqne
pcdes Jesu retis accipil, cui.o liuiniliter veniam Sancti Spirilus dabitur experiri. Ecce Spirisus
pctit. Ecce vides olcum manarc de pedibus. Bal- sanclus amor esl, ct dignnm csi , amantissime, ut
tiiimuin, eo quod dc runiibiis nianuum profluil, ibi oruiio inca dcsinat nndc coepit.Ab amore qui-
profiiil. Est prcliosa virlutum opinio, qiiani jusius dem coepi, ex amore magno scribcre volui, et dixi
iii Cbrisii niuniiiccniia sumit. Reo snlis esi si ve- quod polui dc amore dulcis est amoris materics,
;
niain consequalur ;
juslo non sullicit, iiisi virlulutn dtilcis ct prxdulcis affcclio, et cujus est tatn duicc
^loriain mereaiur. tllam praistal niisericordia liu- olGciuiii , praemium qiioquc dulce erit ; ncc aliiid
iniliter pedibiis provolulo, lianc iargitur magniii- sanclus ainor exspcctat in prxinio , nec ad aliuiii
centia ad manuum muniQcenliam animi virtuie asplrat gloriam, quam ut valeal sui pteniludincni
eiecio. Cxlerum dc cella vinaria coiifossi laieris promcreri. Implcbitur autem , quando fons amoris
cxuberal vinum mirilicK vel vivific.TC cbaritalis. El Jcsiis de paradiso voluplalis prorupit, ut in suii
i.«rie si Chrislus est vitis vera, si caro esi viiis aromaiibiis qiioddam glorice diluvium operdur.
uva, quomodo vinura non erit sanguis qui dc cariic p Ainciniis illum, el amcmus inviceni,
iii illo nos
«Securrit ? aut quomodo sponsa Ecclesia in suis qnia iiibil est in vila fclicius, quam amarc fidelitcr
iitiptiis sponso complacerel, si lioc ab ipso viiuim cl ainari. tluic amori nullalenus amor mundi nos
in sacrosanciis mysleriis non babetet ' Iioc cst vi- subtrabal, quia iion esl amor, sed amicitia amor
nuin quod ixiifical cor boininis , dum sanguis inundi. Amor inundi sensnm turbat aiit praeripit,
Ciiristi in aiiima gencrat sobriciatein amoris. Sed su;)viialem cordis cvacual, el diim sapieniixCbristi
eccc qiiid, dilectissimc, facimus? Cur non fuimiis reiiiiilur, niiiii agit aiiud qu:>m insanit. Capul
:id ainplcxtim pendenlis, cuui nos ad iioc ipse iioslrum,Cbrislus csl. Cujus capilis senstis csl amor
braciiiis invitct extensis?Cur noi) ad deosculandum cuBiestium, et aliena veile vei agere, est amentix,
accedimus ,
qiii piacidissimain iliam faciem nobis non amoris. Desinam tc igitur in amore coÎeslium,
expoiii el co:ipiaii noa jugiicr
videmus ? Cur nec alibi melius te possum dimiilcrc, licet lioc
iil*era vuinerum sugimus, pcdum maximc ad quos amore non dcsinam tc amare. Ainabo, inquam,
prostraii jacemus ? Ecce consolalor nosler ad Pa- quanium nmor mundi mc palitur, quia, faleor
irftm rcdiit , el tancjuam venis obediens, capiie iliud, sajpediclx» amicili* non sum expftis. InfeliK
inclinato, iicenliam rcdcundi accipit ego sxculi curis sub pruitcxtu religionis inbxreo
: quasi enim
licentiam redeundi accipit dum, inclinaio capile, 1> cl qui mundi coniemplum juravcram, rciabor sx-
,
«pirilum iradit. Reccdit paslurbonus, magisicr jsius in iEgypliitn, corpore manens in Ecclesia,
âpiens, suavis Dominus, amicus dulciS; pator pitts ; mciite inundaiia circumeo; el cum dcbeo, quia ti-
et nos orpbatii, qtiid agemus? ViJcsquia al)ccssum ilco, cogilarc de coelesiibus, in ambitum tempora-
cjiis a corpore corporea natura non patitur ; sed llum totus fcror. Subvcni, quxso, amieo; sub-
tota vertiiur in lamciitum ? Sol obsctiraius est, veni, et cum tux oraiiunis instantia fac jungi suf-
quia occasui veri liiiiiiiiis morem cxiribitil lamen- fragia filiorum. Ea csl veri ainoris probalio, si pro
laiilis, quia terrxmotus agitur, quia pclr.T. scin- eis quos in Cbristo diligimus, nostras Cbristo ani-
duiiliir, quia tempii veium disruntpilur, qiiamlo mas oflêramus. Verum ibi specialius habeto mei
ctulurum dc inorie acloris impa icniia demonstra- et fac babcri memoriam, ubi Agnus sine macula
quam inco.isoiabilis essct nosira dcso- immoialur, quia oiiiiii est accepiius boiocausto.
Iwr. Heu !
rideremiis Cyelcriim vcnerai>ilein priorem nieo salula no-

laiio, nisi dc rcsurreclionis instanlia !
mortiiis. Bonum sepulcrum noii miiic, qtiem et mei diloclio leligil, el Clirisli cba-
Ciio resurgcl a
oporlcl deseicre, scd cum bcalis mulicribtis cma- rilas vulneravil. Saiula fratrem tiium miiii dileclis-
simiim, libi aiitcm lidc cl diletiiune gcrmaniur
luus aroniata, ni curpus morlui pcruiigamus. t'ii-
;
EPIST0L.4=;, Ci'^
G41
C|iiain cnritci. Salula niODnclmm illuii!, ciijiis noiiieu A iiiciicuiiici-^-is I;iMis garrire poiero, pr.i-scrli:ii i-iiin
exciilil aiilciii voletiie Domino, iion sit spcciosa laus in orc pcccatoris. Verniii (|n a
luiiii oxciilit, »011 ,
mco visiis esl posiiisse. spoiisioiii inc3c leneor, et veslrae chariiaiis jniiiior
inilii aiiiina, (iiiam in sinu
Saliila jiiveiictn ilhiin qni iii utiiunn siigil niel ilc siiirr:igiis, ad ccilaiii aronialum, .Td apolhecam sa-
pelra, rnianlum csl Chrislus, nl a pelia traherct picnlix, ad inatrcm misericordi;c Mariam me con>
«omcn, et animi rirmilalcm. Siilula illum in qno fero, ul ciijiis magniflcai anima Doininum, magnifi-
cari, hoc cst laudari non refiigiat per 03 meum.
fSl giali:i, qui graliai Dei et iioiiiinis appollaliono,
d aiiimi devolione conscnlil. Saliiia G. porlariiim, Magnificat, iiii|nit Maria, aniniu inca Domiiiiim ; ai-
qni stans in porlis jnsiiliae, niilii aHriiiiil t!e ccelc- tonde priiiiilus nbi mngiiincat Doiiiiinim. Cirie in
siibus reporlabil. Salula fiatrem liospilaloni , (|ni nionianis, in civiialc Juda, in domo Zachari.c. Iii
iion solnm lerreiiis devolc minislral Iiospitibiis.soil nionianis m.ogtiificatur Domiiuis, qiii iii campetlri-
el Chrislo hospitiuin in se feciJ. Snliiia lodim biis blasphomalui-; in campeslribus or.ml qiii, se-
sancl3e universilatis oolleginm ,

qtii.T sihi sancla cundum prophelam, blasphemaverunl suuclum Israel,
diaritale me coHigans, eliaiu iii mea viscera sc et ubalienali suul rctrorsum (hai. i}. In canipeslri-
collegit. Supcr omnia el anle oninia, saliita mihi hus, inqnam, malcdictionis el roafubionis Adam et
animam illam quam nosti mihi conjunclissimo ^ Eva, qui, perdil.j carnis imegrilate, abalicnaii a
cokIc unilam et agnilam, agnominatam quidem de vcritatis allitudine, fecerunt bibi campeslria; quippe
nomineAgiii, ct ignilam ardoribiis Spiritiis sancli. qui êritalis moiitaiia perdidcranl el viriuli.';. Da
Ad illam tolutn me defores , tolum me ingeres, illi vallc ilaque muiidanui vanitaiis,de profunditalc
et licet me in saiicto amore possideai lotuiii ,
per huniana; corruptionis, de campestribus commuiiis
recenlem lamen memoriain iiiiiovabis affccluin. itiiquitatis, exsurgens Maria, abiit in monlana cnm
Deperfecto amore Dei cl coniemplu muiidi com- fesliiiatione. Monlana sunt peifectionis fasligi.i
nionecam.de fugiendis hominum laudibus, de f.isligia ipsa sunt verilas illuminalissima? nicuiis,
vitanda familiaritale syccularium, ut lacilo con- virginilas intcgerrimaj caniis, virlus Allissimi ob-
vinctiori corde sponso inhareal, quanio iiil sibi do umbrans ad gruvidationeni niontis. Ilsec sunlmon-
ipso muiidiis usurpai. Siei et insiel apud Deum lana, in qux Maria conseendit; hic et domus Za-
pro excessihus meis, quia lolum me ciRpil in Do- charix, hic civitas Juda. Civitas est hoiiiinum (.oU
niino ejus amahililas chariiatis. Salulel et ipsa cx lectio iiumcrosa snb una lege viveiiliiiin. ropuiuni
riumine meo omnes animas illas quas nosse poierit hiinc facianl rulionabiles Mario! cogiialioiies, san-
iios ainare
, quiomaium indigemus
bonoruin ctae virtiiles, ordinalissimae actiones, qiias in coii-
I
aiiiore. Noii polerit aulcm de mc illa dulcissima rossione laudis divinx iex ordiiiat charilalis : Jud;i
anima frucluosius commoveri, quam si ii«c ei quippo confessio dicitur ; Zachavi.is, mcmor Domini;
permillaiis epistola osiendaliir. Valeat ct duret, et (lomiis Zacharix esl pecius virgineum mandaloruiii
perficiatnr iii Doiniiio sancliias ojus, ol yos omnes Dei memuri;e relcnlivum. Iii his iiioiilanis pusiiu
in Domino vaieatis. Dei maler, dum audil Elisabeth prophelanlem qiiid

EPISTOLA XVH. fulura sit, dum commemorat qtiid do Daiiiiiio,
CAKOMCUM TIIKONENSEU.
Ab B. angeio nualianle, audierit, duin conscienliû pu-
Exponil quomodo Uaria Dominum magni(icaverit, rilalem altendit, dum carnem suaiii ah omtti
Domhio et amico suo magislro B. canonico Tu- e.\lran>iam corruplione perpendit, dum sc totain
ronensi, frater Adau peccaior, charitaiem de corde iii subltinc agi divinitus conspicit, jam sxctilu al-
pnro. lior, jam omncin crealuram meiilo jure, pra^roga-
Dileciionis vestrae parabam quidem parere impe- liva singuiaris gralix, iiiimensilale ia?lilij} Irans-
rio, sed duin me penitus imparoin impcralis expe- cemlens, canlicum r.ovum canlal Doiiiino, diceiis:
rior, hoc onus pene rejicio quod suscepi : non cnim Magiii(ical auimn mea Dominum. .Magnifical anima
resjionddt iiigenii teiiiiitassubrnniiali matcrix, quam I)
Mariie Dominum, qux et ipsa liiagnificatur a Do-
injungiti.s, necconscienlia culp») caulcrio vulnerala, iiiiiio; nisi eiiiin ]irius in:ig!iificareiiir a DoiiiiiiO,iioii
de niagnificis magnificai matris Dei laudibus loqui potcrat magiiinc:ire Doiiiiiitmi anima Marix, magi i-
sccurc pra-sumit. Animuin qiiippe meum terrenx fical ergo eum a quo magnifiialur, magnificat iioii
inienlionis pondcrc vcrgentom in infima terrcl ma- soliini laude oris, non soliiin saiftate corporis, sed
jestaiiva quaedam magtiili(êiitia, quam licet lippien- siiigolarilate aiooris. Multi niagnificaiit lingua, seti
libus ocnlis, lamon utcunque iii excelientissima Dci hlasphcmaiitfactis.ci peisequunliir siipctbia cordis;
matre coiisidero, quse jam ab aiigelo salulata,jam de quibus soriptum esl iCoufitenlur verbis ie nossa
itc Spiritu sancto iiiipra'giiala, jam in monlana Dcum, factis autem neganl (Tt(.i). Isli nun magnifi-
vir:i)ium quarumlihci clevai:i, Joaiinis nondum naii caiit, scd qiKnilum iii eis est itomeii Domini minori-
iiiolibus hoiiorala, piophclicis Elisabclli vocibus (icaKi. ili i>uiil qnibiis aposlohis : Btus^lwmaur p.r
cuniiiiendala, pne niiiii;) cordis cxsullalionc clamai, tos, inqiiil, noiven bonnm inler yeu!es(Jac., Ii). Al
cl dicit : ilagnificai aniuui mea Dominum (Luc. i). in Maria niaguirical lingua, niagiiifical vila ; magn -
tiium vehciiienler limeo, iieoinni laudo dignissinia ficat aiiiina mca Dominuin iingii:i, niagnificcnliani
Dei inaier din.iiiuiiono sux l.iudis repnlcl (iniJijnid giorise sanciitalis lU(e loqr.Ciilur diviiiis lauilibi;s
643 ADAMl ABBATIS I»EI;SI:M^ Ci4
vloqueiulo, vi(a ea«ndem glnriam operilius proiiic- A iieriimi oi |»ok'Sfas iii omnia siccula ssRciiIoiuiij.
rciiilo.iinin!» siiigukiriler (lili<;eii(lo,ronieni|iluli()iiis Aiiie:i.
vol.iliiuis ullingenjo, iDciiU; ci venlre iiicoinpielien- EPISTOLA XVIII.

sibilein inugnirirenliani coniprelieiulendo. Magm/ifai, Al) injlTRES suos.
iii(|uii, (luima mea Domiitum, Quonuulo magnilicns? Cowmeuctnt tis humiliialem et mansueludinem, hoi-
NiiiMjiiid m.ijorein hitis euio ciijus in.np;niuidinis noii laiurque ad porlaiidum Domiui jutjuin.
esl (iiiis? Magnits Domiuut. ail Psjilinisio, et lavda- Frairibiis et amicis iii Ciiristo dileclissiiiiis, quns
bilit nimi$ {Pstd. \cv), M:>ginis esl el lom iiiagnns, et Clirisli aiiior Tecil unaniines, et Dei i,'!"arui iioini-
ut inagiiiiudu ejus iicc couip-iralioticm liabcnl iicc nis uiiius consorics, iratcr Adau peccalor, iii re sui
qo.iiiiiialoiii ; qiioinodo ergo m.igniHcal cum qucm iioiiiinis permancie.
iiecduiii de miiiiiiio /jcis inagnuin, nec de m:igiio Alierius vcsiruiii devota me compcllil inslanti:i
iiiHJorem? seJ iii:)giiiricas quia laudas, magnilicas vos aliquibiis de virtule animi coiiuiioncrc, cl ccrle
(|uia iiiler muiidi leiiebrus sole lucidior, luua pul- cum ulrumquc veslrum sincerilaie diiigam, el iios
clirior, rosa fragranlior, iiive caudidiur, divinac cogiii muUa siiiceiilate diligatis altcriitrum, ego niilcm
iiiiioiti.^ spleudorcin dllalat. Magiiiricas ergo iioii refuudi iii me pleiiius vesitse bonuni sinceriiatis
niagiiitiidiui primx augmenlum conferendo, scd lu- i^ experiar; quid aliiid vobis loqui potci'0,quam quod
iiieii vcru; Deiiaiis iocognilum muudaiiis lciiebris amorcm sapial el virtiucm ? Veruiii dc puleo aipia-
inrcrendo ; Doiiiinus quippe, (|«iem magniAcss, sicul riim vivcnliiiin milii bauriciulum cst quidqnid pcr
igiturat detcctiiin, cum sit xiernus; sic profcclum inc silis vcstra sibi meruit propinari. Puleus uqiia-
nun rccipii, cuni sil pciTcctus. i^lcriius esi, quia riiin viveuliiim ClMisliis esl. Abyssus inaccessibilis
iiec iniiium liabct iicc (iiiem. Perfeclns esl, ciii luminis, iiialiingiliilis graii;c pleniludo. Allus os*
iiibil dcest ad picuiludiiicm. Iliunc lamcn tu magnili- piiteiis, iicc buiiiilil.is iiica in lioc in quo liauri.il
cas, dum in lanlum le merilis cxce;lenlibus elevas, liabei, nisi viceiii funis oratio jngis cxbibeal el pro
iit gr;ilix recipi.)s plciiiludinem, ut mercaris saiicli iijdria sil desideriuin me iiitmergens. feliceiu
Spiriiiis siiperunciionem, iiim.ttcr Dci ciTecla, virgu itliiin <|ui bitic exlrabcrc potuil niicnta sapienlix
IKirsevcraiis, inlacia, pcrcuiiti sxculo parias Salva- sabitaris ! Aiida esl aiiima qiiaiii pulei bujus
lort-m. Sed el hoc quando Doiniiius tccum, qni su.i fluenla iioii irrigaiit. Nou virlutiiin csl idoiiea
dona fecil merita lua : uiide cl lanto p'us magnifi- iiber.ali. Fons isie convallibus iiiOuil et ciiii:»-
care diiêris, qiianlo aipprius iii Cbrisio ab ipso îoiies sui meiliUtias consiievii Iiiimilibus eiargiri.
niagnincaris. Quiil crgo est quia magnificat aniina Expcrilur animus buinilis qu.iiitse sil suavilatis iii-
iua Dominum, uisi quia ipsa maguificarispcr ipsiim, fiisiu ,

quanta iiberl:ilc cor.ia tali rure rcspersa
nl el plenituditicni graiix magnince consequaris, pingiicscani. Quam familiaris csl Sapicntix cce-
el ad niagiiiriceiiiiam glorise singularis gloriosis ct lesti buinilitas, quain ferax virlutum ,
quam lu-
supercxaiLiiis virtutibiis extcndaris? exlendaris, cnplcs mcritis, quam capax est coeleslium secrelo»
dico, quia Spiritiis saiicli rorc loia coniplticris, tola ruiii! Tota qitippc accliitis cst aclio, lota avidilaie
coelesli unctione perfundcris, ut iii iiioduni pcllis aqiiis incuiiiltit vivcniibits, iiec aliquo paclo rcspi-
uncta; aniina tua tantum exlendatur pcr amoris de- cere patilur qitidi|uid sibi vilx desidcriiitn iion
siderium, ul ad ipsuni pervcHiai Dei Ycrbuii). Tu accendii. Viveiiles siiid aquse pulei siiiil, dona
cnim es (iscella Moysi, iii vas Vcrbi, tu cellaiium uiulliformis gratix' Cbrisli, aqtrc suiil quia lavanl,
novi musii, qoo credciiliuin debrielas (lebrialiir. quia lerrigcrani, quia refocillanl ; vivenies suiil,
Tu.\IalcrDci,mclapec(ali, qiiaclde profundo ciner- quia ncgoiium moriis exierminant; iii puleo siinl,
giliir vilioruiii,et perliiigiliir ad dciicias aQgelorinn. qiiia secrelum divinx elatiuniscl causas lam secre-
Quain magiiincnla suul opcra tua, doinina iiostra, la: ordinationis oinnibus non revelani. iix' quippe
6cd per quem magiiincai.iiiiiii;i liia! ilic plaiic
iliuiii ubscoiidita: a sapieiilibus et priulciilibus, et par-
deficil parviias mea dum loqiii niliniiir de inagiiili- jy vuiis icvelantur, sulis nimirum bumilibus eoriim
cciiiia lua. Dum eniin tu iii inontana magnilicentiae cogniiio vcra dalur et perceplio, qiiain pr;£suuicits
virliilum consceiidss, ul ibi magiiificci aninia lua de se su()erbia noii meielur. Felix ilaquo cst humi-
Dominuni, ego infelix iii profunda miseria; el viiio- iilas, qiio^ in bis aquis niercltir liabere lavacruni,
ruiii praicipitor, ncc tciicl aiiiiiia iiiea misera in ne qitid iti e:) coiiianiiiialionis appareat vc! rema-
nutiui;<nis concitpisccnliis uiodum. At lu, malcr ini- neal. Mcicliir rcfocillaiioiiem ul in onini certamine
8ericordi*,quiasuiii sicul lajiis iii acervo Mcrcurii, furlis exislal. Ncc eiiim vei iis liuniilis siiie c»*rta-
el qiiasi pliimbum iii aqiiis veliemctitibus, el poii- miiiibus tciilalionum esse poltiit: prêserliin ciiiii
derosus sum, quia me inovere noit possuin : iiaiie sujicrbia seinper contrari^ sibi liumiliialis el si
nie posl te, ulcurrere post le valeam in odoie nii- 1101) spcciem lameti gloriain :j;iiiiilciur. Nil quidem
gitentorum luorum, in luaruni cxemplis rcspirurc linmiliiatc gloriosius, ciijiis glorix* subliniitalom
virtutiim, jiennisoralioiiiiiii juvari ul, te sufriag.inie, liccl siipcrbia usurpativc :ippclat, buiiiililalib i:i-
priiis discal unim:i mea Deuni liinendo a inalo rcce- nicii spccieiu, quia abjeciior est, vix usiirpai. Usur-
dere. cl posica lccuin amaiido cl jusliliam Ojicrando jial (amen aliquando, cuni siiie ilia vaiie gloriari
iiiugtti£caic Dominiim, cui cî liouor ei gloiia, iin- iioii j)r;> v.iict, a qito astuiius buniilii.iits pr.ctcxtu
«
045 EPlSTOLiE. G!S
sc palliat secretius, ad ciijus expletionem clationis A q««ippc lerrae, icrilur el conicritijr, et (Oiiiritioiiis
IMorumpat inlentio. Discileniii esse iiuiiiiics, ct ab ulilitas coniriilcatain bctificat, ul iii vo" eui cxsulla-
illo disciic, qui liujus inagislcr esl cllic:ix <liscipli- lionis eriinipal , el dical : C.or coulrilum ct linuii'
u:e Clirislus, siquidcni disci|)!iu^ iiiijus iiiaj;i.slcr liatnm, Ueus, uondexpicies {Pnil. i.). ine iniseriim!
esi, quam uon niodo vcrho ei linîia prxdociiil, o mc infclicein ! biijus ariis cxporlcin, liiijus felici.^
scd opere el vcriiaie tenenda csse nioustravii. propbetix igiiariiiii f.iciinil inc coidis iiiipiiril.is cl
Tollile, ail magisler bonus, loUilejugum meum snper iniquilas aclionum, adlntc prrfcclc cum illis nie
vo$, quia mitii sum et humilis corde {Maiili. xi), eic. liaberc sciilio, qiiibiis inclaiiiai Dci Spiritus lerri-
Quatuor libi, lionio, dibcend;! cssc piojiosuil, si benc biiiter iii rroplieia : Filii liomiuum, usqueijuo (jravi
inleiligis, el retincs qux inandavii. Proposuil libi corde? ul quid diligltis viiuilnlem, et quwrilis rreit'
quid discere, a quo disccre, quoiuodo discerc dc- daciuin {Psa!. iv) ? Piuiiibci coidis gravitas, cl niiil-
Discorc <icbcs csse jnilis ci livolje vîiiitatis dileclio f.i!s;c jiiciindilatis apiid nic
l»€2S, el qiio fruclu. liii-
milis cordc, el ab illo disccie qui csl iiiilis el liii- iiieiirlacio delcclaiitiir. Specie lcnus veriiati deservio,
luilis conie; disocndi niodiis csi loilcre jngiiot cjiis sed liiuco ne rcvcra virtiitein iion babeani piclatis.
supcr lc, discoiidi fructus esl aniuix lux retjiiicin Orale insianlitis, vigilatc instantins el sullicitius,
B ne nostra charilas su.c existiinationis damni.in scii*
iiivenire ; et invenieiis, iiiquit, requiem aninidbus
reilris {ibid.). Ars igitur qu:iin discero debcl Cini- lial iu uuiico. Sedjatn ad iiiagisinini a qiio disccn-
.stiiiiius ei Cbristi disci|»ulus, iino qux' Jacil Cliri:tLi

duin csl, sicut liugiia , iia et aninio rcverlamur.
Isie uiagislcr est Dci ipsa Sapicnlia umuiiiiii arl fcr,
disci|iuiuiu niilis buniililas sive uiansuetu.lu buiiii-
qiix- cssculiani dedit univcrsis ct formani. ipsc est
iis appellalur. 1'eritia hujus artis nou in niiiliilii-
diiie vcrboruin, noii iii scrnionis eleganiia, iion iii

Verbiiui oninipoleiis, qui docei boinincin scienliau!.
quxstioniiin pcrplcxitaiibus, iion in condiclibus Ipsc esl Palris iiiii^'cnilus, priino^êniius nostrai Vir-
disputatioiiuui, sed in iiioruin expericiilia cl in pit- giiiis, qui sacriiicio prxfcrt iiiiscricordiam : cslenim
riuris coiiscicntix It^slinionio rclinctiir. Maiisiictudo pleuus grali:c cl vcrilatis, n qiio omnc anitnai ac-
ciiiin Iranquillal niorcs, aniiiiuiuqiie coinpoiiil, iie- cipil bciiedictioiiciii, sicnt •icriplum e^t : Et implei
luiiiein liCdit, ncniiucin concutil, neiniiii palitiir ca- omne uuimal benediciione {Psal. cxtiv). Dc itiagiKlro
luiuiiiaui irrogarc, rotitcinptUMi sicculi dclicias le- boc coitsideranduni cst, undc vcnerit, qiiid passiis
piitat, lcrien»: stropituin fastidiens actioiiis, pecca- sit,quo abierit, qiiid proiniscrit, quid niinatiis sil.
loriiin occasioucin prirslriiii, iiitercludeus adiius Ex curdc Palris venil, sicul Pater ipse loquilut-.
vilioruiii, corporaiiiim sensuiim janii.iS solliciiudiiii r, dicens Eruclavil car meum veibum bonum {Psat,
:
disciplin;ccoininittens, intusagit S..bbatuiii iiiiiocen- xxxiv). Iii cor Viri;iiiis vciiil, siciil cidcm Virgiiii
lia: in pacis a:lern;e ferii$.soieiniiizans. Mansiiciudo diciiur : bomiiius lecum (Luc. i). Cor suuin iiobis
quippc duiii suspcctum liabet oiiine quod foris esl, aperuii, cuui seniclipsuiu cxinanivit, ui nos humi-
ad sui largitoris inanum consiieio inore se col!igit litalis docercl exeuipluin. Cor nostrum sibi qu;e-
desursum, ut dc iiilus iiide reliciaiur cxspcctans. sivil, cuiii se aniatoiein ct babitalorcm cordiuin esse
Blansueludo qux manus siicludodicitiir, qiiia sic ad ostcndit, diccns ; Delicia; mew suni , esse cum fiiiis
Chrisii mauum facta esl. ul ad aiiud quain ad ejiis liominum {Prov. viii). Conslat igitur quod qiti ex
graliam non aspirct. llumiliias vero coiiies individua corde nascitur, iit corde niatris Virginis convcrsalur,
iuansuetudinis, ct ipsa piu^ tranqnillilatis (jiis fcrias cx corde loquiliir, se niaiisionctn cordium diligere
semulalur. ilinc cst qiiod iiilcr injnriaruin iiiolestias pioleslatiir, sicul iiouDisi tiiundo cortle vidclur, ita
quas plerumqiie pali nccessc c.U, saiagil iioii irasci. nonitisi inuiido corde sciitilur. Si Igiiur viri cordati
Paruni dixi, salagil noii irasci; quiii poliiis iu tri- esiis, si liabiiaioremcordium Jesuiii iiitia vossenliie
iMilalionibus vcra liuinililas gloriaiiir. llumiliias Uiligilis, iicccsse csi ul ottini custodia corda vestra
Paiili ribenter in inrtniiitalibus glorialur, nec repulat servelis, sicui scriptnn; esl : Omiii cnsiodia terva
gloriain, nisi quod rcdolcat Cbrisli crucein. Absil, D cor tuum {Prov.w). Haiiccustodiamcordis babuerat,
iuquit, milii gtoiiari, uisi in cruce Dumini nostri ct in cor siiuni cordiuui dileilorem atlraxcrat qui
Jetu Christi {Lalut. vi). Sicul maniûctudo apphuidil diccbai : Deus cordm mei, cl purs mea Deus in wier-
innoccniioe, sic patienlix' lidit humiliias, per qiiam uuin {Psal. Lxxii). Ecce uiide vciiit, und<* pioccssii
umiic gaudium cxisliinal cum iii lcniaiioncs varias viln cordiutn, magistcr cordatus, scilicct a corde.
contigerit incidissc. Igiiur el ipsa buuiiliias prcssa Ejicicitda cst pioindc de corde iiosiro oiniiis iuipu-
punderc sui Dominis, biiuii lx'la residct : cui oninis rilas, ut scnliri possil dulcor, uiiicuiii gauilium siit-
fore su.<:iiecta esl alliiudo : hiiini siquidein rcsidere guiare. Cuiicupisct-nliant cariiis cliiiiinei viritas
»1011 confunditur, non crubescil tcrrain se faicri ct caslitatis; concupisceiiiiam oculoruin loiigc ficiaiit
ciuerciu, ut cum clcgcril abjcclioreni locuiii, ad di- discipliiix (,ravitas cl iitlcriia; dcsidcrium piirilalis.
giiior£in quandoque cum gloria provcbalur. Scri- Liidaiit supeibiain viij^, p;iiipertatis amorcin, coii
pluin e$t enim Qui se humilial exuUabitur {Mutih.

: tcniptiis hoiioris. Ideo Vcrbuin pcr carncin veitit,
xxiii). Ilujni rcsidens scandaloriim spinas, tcnta- idco buiic venicudi iiiodum clcgit, ul iii cartie quani
tiununi Iribulus non vcrctur : qux ad ipsam coui- accepit iiilra Virginetn, dediscal aio vil;c carnaiis
piiiige::dain dc huiuo i:;rpius profcrunlur ; adbicrcns ainorcin , iicc dcbuil Ycrbi divinitas sc sinc caiii«
C17 ADAMI AnilAT IS PERSENIiC U4S
oncrre canialilnis, ncc nulius poluil iti Iioininil»iis .\ jiicundam ,piclnie amabilcm, ainiclu jiisliliae dcio-
arnor renim carnaliiiin eniori, qnam si oos ile ra-Ic- raiain, Yerbo Dci qiiodam coiilraclii fidei (iesponsa-
siil)us ii!s:r»crcl Vcrhi pnvscnlia incnrnali. J.iin laiii? ciim ad id loci pcrvenerit aniina, ctiin in
<|iii(l ile lanli ncgolii doclrina diccnius? Docirinam coilam lianc vinariam iniroducla' rtierii , qiiid no.i
ipsius (oinincnilanl induliilala verilas , el coeleslis (lcinccps polerii de sponso cognosccrc, atii iii qiio
iilliludo Sapienlia*. Vilan), cui doclriiin leslinionliini dilccla' stix' se polerii ille cclare ? Hic jam rcquicni
licrhihel, prx.licanl consumnialx jtisiilijc opcra, cl sibi anima folix invcnil, ctjam disciplinx sux' per-
siininia viscera niisericordix. Ilonoranl passionis cipii fruclus, ciim jam disccndi rcmanel labor iiullus.
obedicnliani siimniie innocenlix puriias el liuinililas Ilic lociis spcciosiis ad videndiim, ^pariosns a«l ma'-
palienlix singiilaris. nciidniii, ei ad pausandum quietus, cum usqne per-
Decaclero illuc rediil undcveni», naliirani vestram veneril anima. cl lianc sibi rcqtiiem beatam invc-
inurtis Iriumplialione, in qua paulo minus ab nngclis neril, luiic Ixtabunda cl laiidans claiiiabit : //a'C
ininorari voluil, ullra onines angelorum altitudines requies tnea ia sceculum stvculi (Psal. cxxxi), clc.
in conscssu palernae dexlerx sublimavit. Eccc ibi Tttnc innixa siiper dilccttim sdum, lotaquc ilii ad-
suinus, ibi vivinius, ibi regiiainus. Regiiainus plnnc lixrens, sicut non polcril aliud qtiam illiim diiigcre«
nbi subslanliam noslram regnare gaudemus. Miiiime " sic nec polcrit, nec oporlcbit aiinnde {.'aiidere. Tunc
iilinc abcsse possunius, ubi jam potierem nostri spcciosa el suavis et toia dcliciis afllttens, suave
parlcm capit bominis. rdiccs nos, linjus capiiis illud cpithalamium jucundiiaie mirifica decantabit
inenibra sumus, si iiuic capiti unilate (idei el amoris Dilectus meui milii , el ego illi (Cnnt. i). Ipse ilii
compagine colia;rcmus! fn Iioc jam proinissioiiis plcii^ Ixiilia , ipse iiitegra gloria illi eril, cnm ad
arrbaia accepinius, qiiia ipsum dixissc in £vaiige!io qnieiis bnjus fclicitatcm perTcncrilis, sivc interim^
ininimc dubiianius : Yolo, Poler, ut ubi sum ego, sive rnpiim, et transetinles per (iesideriiim, sivc lc-
iUic sil ei minisler meus {Jonn.wi). Cuin proinisisset licius pcr menlis exccssiim, sivc beatius per vit:e
68 suis gralianutaturum et gloriam, el interiin gra- t-rnfcinuin , rogale, quxso, me gloriai vestrx ficri
liain Iribuat confidite, et gratiu bciie utcniibus participem, qucin iiic babelis in amore consorlcm.
gloriam parat. Taineii ncc in leinporc grali%sancli Eslotc intcrim de aniini virlute servanda sollicili,
sinc gloria vivuiU, sed de lcslinionio ronstientijc ifui3 pcr virlulis indeficiens exercilitim, nd prxniiii:ii
cuni Faulu gloriantiii', ct dicunl : Cloria noslra pcrvciiiiiir xicrnum. Nunc igitur quia vcstcr snm ,
hcecesl teslimonium conscicntiw nostioi (II Cor. i). ijuidqiiid boni cst in vobis reputans mciim, nuiic dc
Vcrum, iic quis de promissionc gloriac nimis con- mc iii Cliristo eslote sollicili, qiii in ipso cssc iion
iidal, aut de gralia* successibus insolescat, memor ^ passuin immemor veslri. Valclc.
semper divina; comminalionis cxislat. Vcr, ait, liis EPISTOLA XIX.
qtii perdiilerunl subsislenliam (Eccli. ii). Et iii Evan- AD QUEMDAM AMICUM.
{êlio : Va; vobis, diviles, qui Itnbetis consolalionem ^llorlatur ad mundi conlcmptum.
veslnnn. Va; qui ridelis nunc, quia plorabiiis el (le- Hogasii mc sxpius, fraler cbarissimc, ut tibi s:-vi-
bitis {Liic. vi). Igilur a virlutc deficicnlibus el dc bercni aiiquid iinde libi el fidei fervor accresi-crct,
prujaenlis vila; solaliis confidenlibus Oelum ocu- , el uioriiin xdificatio provenirei. Piacnit niilii po-
loruin el slridorem denlium comminatur, qiti mites lenlis devolio; el qiiia me aniiuendo debiiorcni
ct liuniilcs inlerim de tcstiinonio coiiscieniia; , cl conslitui , aliquando teneor soivcre qnod promisi.
pro iiiodo dc porlruitione gloriae consolatur. Hacc Erii igilur iiiilii materies animl virtiis, qtiam batid
siinl, filii, qiiu: discenda et scienda sunt de magislro, parum proinovet mundi coiitempliis. Cerie quantuin
a quo discenduin est qnidqiiid utiliter est scienduin appelilur animi virlus, taiitum deviiandtis est amor
v«ruin ab ipso niiniine discil, qui disccndi moduni mtiiidi; amor quippc muiidi ininiictim Deo coiisti-
lencre conteuinii. Discendi inodum magister ipsc luil; econlrario virtiis dcsideriiim porit xiernoriini.
desCribit , diccns : Tollite jugum meum super vos n Ntsi seterna fuerint in dcsidcrio, niillalcnuscx corde
(Muttli. xi) : jiigiun enini c,iis lollcie super sc, csl qiixriintur. in dcsidcrio aiileni csse non posstint
distendi niodum tenere. Et quid jnguni cjtis, nisi iiisi virtus ad vidcndum illuniinet, et ad diligenilntn
ainor ejus? Jugum , iiiquam, cjiis csl amor perina- inflainmci. Neulrius islorum , scilicel luniinis cl
iiciis, lidclis, et sanctus, el suavis, recins et dulcis. arooris, capax est animus, qncm mundanx cupidi-
Jngum, inquii, in^tim suave esl , el onus meum leve talis lerrenitas inqiiinai et obscnrat : ista nimiriiin
(ibid.). Oainoris jiigum, quain delcciabiliter oneras! terreniias el lutosam in se babei foelulentiam, cnjtis
qtiam duiciter capis ! quam suaviter ligas ! qiiam conlactus menlem commacuiat; ct oblusam grossi-
ieuiler premis ! Hic amor, lioc jugum idcirco jtigum ludinem , cujtis objeclus luccm supernx majesiatiH
dicitur. quia, Verbi el aniiiix siiavc conjugiiim ct claritatis nc possit penelrare retardat. Abjicicnda
jiingens, nullu divorlio patitnr sepurari. Non scnlis csl igilur lerrena cnpiditas de appelilu anlmi, iit
aniniaiii Itiain novilale ndei adolescentiilain, on- cxallalus aiiimusdc lcrra, c(Eii Yiccin exhibeatco.'lo-
fcssione lolam , iimoccnlia candidam , casli linioris riiin liabitatori. Certe cnm oninium sit Conditor
pudorc verccundam, Inimilitate maluram, custodia Dcus , cum coeii cl tcrrx sii Dominus, nunnisi in
discipliiia; coinposiiain, paiienlia roscam, cliarilalc ccelis babitationcm liabcre diiitur : cuin procul
649 EPISTOL/E. CÔ
(liiMo cuilnrnm nomlnc cord;» foalcslia (lcMgnnnlnr. A snspccla cniin habel vcrba ci niitns pctiibnti:R,
Cord:» coelcslia snnl ,
qnornm esl in coilis convcr- loca ct opportiinilatfts snblcrfiigit, ct qnaslibet sat-
satif), quonira ornalns et csciatura esl ex virtulnm agit occasiones priicscindere, cx qnibus splcndor
sitleribus, qni tantnm se a terrenis faecilins menle lioneslalis conscieniioc vel infamioe discrimen in-
soparant, qnanlum coeli a terra locornm posiiimie, ciirrat; oportet cnim sanclos habere testimftninm ab
ol rernm ordine disiani. appelenda subtimilasl bis qnl firis sunt, et providere bona, non lanlum
o splcndor virlntniu niirabilis, nbi locum non liabet coram Deo, scd ciiam coram liominibus. Caelcrum libi
ainor labenlinm, sed rdiciler aiiimus figitiir in man- virlus esl in desiderio, scd adbuc coram bominibns
3nris, dnm respnitui vanitas, duni iiiiqnilas devi- de speoie virUitis confnnditur. Nonarbilror eum vir*
lalnr, duni spiriliii corpns subjicilur, diiin pro soia tuicm habere ad mcriium, de ciijus osiensinne dis-
viia; fragilis necessitalc, usus leiiiporaliiiin (|n.rri- plicereformidai ocnlis pessimorum. Sunt plerique
liir! amor mundi ad cor accessuni non invcnil,
Sic quos deleclat virlus, sed videri ernbescBnt, qiiia
diim vcrilatis amor el virtniis studium in corde so- csse appelunt, ant facinnt, ant facere se finguiit
hrio fajiwm generanl fleteFuornm. fclix esuries, plerumque in conlrarium, pluris habenles morem
oatiii refcctione jncundior, quam in fine saiial infi s.xculahbns gererc qiiam ad inierni sui pectoris
R
nit% beatitudinis pleniliido! Ad hanc pieniludineni " arbitrium, jnxla conscicntiae testimonium, sc ba
hominem condidit ainoromnipolens; sed dum nolnit bere. Crudelis est sane^ qiii famam negligit, ei cui
intelligere ut bcne ageret, devenil ad inopiani mi- crudelilas propriam vulnerat famam, non est misc-
serrimae paupertaiis. Faclus esl itaqne niiser boino, ricordia quK fonsciciitiam facitsanam. In omnibus,
de pleno vacuns , de locnpiete iiuligens , de slabiti fili charissime, erit libi respectns in Jesum, queni
piofugus , exsul de cive , de glorioso ignobilis , de «osse cst vivere; diligerc, salns, sequi, gloria, con-
bonorabiti ignominiosus; qiiippe qni dc similitu- sequi suramunt boiium. Qnod si non snnTicil ipsum
dine Creatoris,et dc parilale angelicaj dignilatis, aitenderc Verbum in sinu Patris, nbi est solidiis
infelici cominercio comparalus csl jumeniis cibns gaudium ; vet mecum attendc ipsnm in partu
iiisipientibus, et similis factus est iliis. ulinam, Virginis breviatum, in lacte virgineae carnis coin-
homo, solum tibi accessisset tiumana nioriaiitas, minalum, ul sorbiciunculas tiabeat inlantia parvu-
ut perdila benignissimi Conditoris siniilitudinc lorum. Verbnm qnippe omnipolens, sicut sua po«
insensnio pecudi coinpareris , el non majori teslale nos condidil ; sic sua miseraiione nos refecii;
infeliciiate pene in omnibus pecude inferior ha- el qiiemadmodum innocentia suic hnmiliationis nos
bearisl Cuin enim sis carne corrnplior, vita pec- ^ erudit, ita innoceniiac passione redeinit. Facti ergo
caii turpior, insitie raiionis abusione insipieniior, ab ipso, rcfecti per ipsum.convivamus ipsi, conver-
corporis quoqiie sensibus invalidior, obligatione semur in ipso, quia ipsum sentire el sapere cxbila-
niortis seteruie infeiiciur, dum in bis omnibus rat conscientiam; ipsum laudare et honorarc com-
tibi jumentum prsecellit, unde in te captivata na- mendat famam, ipso frui ct pcrfrui pracstat gloriam
tura superbil? prseceliis tamen pecudibus insitx sempiternam. Amen.
raiionis beneficio, secundum quam tibi impressa cst EPISTOLA XX.
nobilissima Condiloris iinago. Ratione uti, ut con- AD A. DE VITREIO.
venit, est impressam servare imaginem; illum cujus Piit eum informai sermonibus
imago ditigcre, est ejus retinere similitudinem. O Doinino et amico suo magistro A. dc Vitreio,
quantae est felicitatis el gtorix creaturain suo si- frater Adah dictus abbas Perseniae, saperc qu<c sur-
milem fieri Crcatori ! Hanc vobis praesiat gloriam suin sunt, non qu3c super lerram.
amoris sinceritas, quo, duin Deo conformes effici- IJt qu.ie devotio tua , frater ainantissime, peiiit,
mur, cxsccramur omnibus modis maculas peccato- et qu3e imperilix m&x promisil praecipilatio, landein
rum. Amor ni:niruin sanclus eo est corruptionis inipleai sacrae studium cbariiatis, arguis me men-
impaliens, quo sempcr aniinum ad dejiderium in- D dacii, quod minimc promissa solveriin. Esl rcpre-
corruplionis acccndit. hendenda oblivio qnse promissuin Odci suo fraudat
Ilsec extcntiodesiderii rugam duplicilalis in cordc cffeclu. Nunc igitur si apud le est locns poenitenii»,
non patiiur, pariterque tnmorem elationis c'nngat. negligenlix mex dabis veniam, quia laleri sine tor-
Amoris bujus bcnignilas livoicm fngat invidix, et mento confnsionis non audeo me libi aliquando
opponil irx molibus dulcediuem lenitalis. Aniuris fuisse incntilum. Devoie ilaque petis et instanlcr
alacritas anxieialcm cxcludil tristilix, el conlra pulsas ad osliuin, ut tibi scribatur aliquid unde nor-
rapacitatem avaritiic cxbibet antidotum largilatis. mam in te cxoipias, quar>i aut doctiis aut polens sim
Taiii sobrius csl sanctus amor, ut quia suspeclam magislfis <?orrectioris viufi tradere inslituta. Non
seinper babel carnis mulliticm, gulx ct venlri veiit sermo mibi tam potens, non vita tain vencrabilis,
parciinoniam principari. Tantuni ci placct bonesia- non lam conspicui morcs, ut csse valeain aut de-
tis proposilnin, ct taiita est ci in servanda bone- beam sapienlibns in exemplum. Verum lolius dir£-
siate circumspeciio, ui non modo roeditaiem abomi- ctionis linea, ad quam morum inxqnalitas et animi
nctur luxiiria;, scd iiec eiiam respicere valcal qnid- torlitudo deprebendilur, Cbrisius est, cnjns subesss
quid polcsl ossc laiita! lurpitudinis incculivuni, magisterio summa sapienlia e^t, cnjus fcrulx suii-
Paikol. C€\I 21
,
651 ADAMI ABBATIS PERSIiNl.Ê (JSi
«tiicerc m:inuin virlus est npprobala. Ipsc ost eiiiin A stio «-xposilore loqiicns uil : Ulc me clarificabil, quia
inrioccnU^R pcliigtis, lons misericordix ,
palicnii.c de meo accipiel ei atmunliubit vobis [Joan. xvi). Si
ui.'){;i<jli'riiiiu , fliivius s:)pieiiliu; ,
glori:u spleiulor, vis igilur iiilellis;ere l)ei Verbum, si desideras ejus
Ycrhum omnipoiens, quoiJ qiianiliitct supcr lcrr.ini glollain legere el iniclligere , Spiriiuin sanctum,
iiitra Vir;îiiem, supcr crucein bruviattiin sit, omnis liiiiiiililate opiis est el quiete cnin obedientia man-
sitpiciiiiic el scienli.T llicsauros in sc abscondilos d.uuruin. In omnibus requiem qua>rit spiritus sa-
relinel ci Ciisloilil. Iloc Ycrlmm oinnipotcns rorili pienli%, elliumililale quiciem comparat, et quietem
iutbiro inscribilur, non perganiciium conscienli;e coiiscicntiai mandaiorum cxsccutione defendil. Qiii
illiKi rclinci, quani suis diicta lineis iiinocenii.e pueniin trcinit verba Dei, ipsa timorale exse(|uitiir.
ritas iion coti.poiiit. feliv ! o siipcr .iiirum cl Porroiii tali exseculionc treinor exsultalioni niisce-
top:i7.ioii .'«ppetenda inscriplio, ubi coeleslis sapicii- liir : Unde D.ivid Serviie Domino in timore et exsul-
;
li;e Voibiini liiiois aniinw siiperscribilur, qiias facil tnte ci cum Iremore (Psal. ii). Caeleriim pius obe-
ft exarat iiinocenli;c rcctiludo, a*quitalis proposi- dienti;c labor perseveraiili iion complelur inslanlia,
iiim , intcniionis siiiiplicilas, mansuctudo iiifanlix nisi interim slaliis recliiudincm niutabilium ainor
spiritualis ! Ad iiifantiain isiam se Verbum istnd in- vanus ct lubriciis inquietcl. Quieta denique opns
clinat ct npcrit, et qiicnilibcl sui brevitate, lioc esl " csl iwente, ubi lucem sapienlise timor oiriciosiis ac-
istiid tnrlinat el aperil, lioc esl sui exinanilione.ob- cendil. Non enim facile lucerna in vento accendi-
.sciiram sit.Lucidius tanien deco raiiocinatiir biinii- iur, noc merctur t.im acris turbati coinnioiio lumcn
litas,etdiim sapieiitibus elprudenlibus splendor ejui soienitatis ainiclum. Necessaria esl ergo humilitas
ahscondiiiir, familiarius revelalur iiinocentia parvii- ^^^x vciitosain excludat supirbiain, et curdis aereiii
lorum. Ex ore enini infanlium Cl lactcntium perfu- {creniori purilate iranipiillel. Idonea csl hxc Iraii-
cisii laudcm qui anle ssecula a Patre genitus et inodo qiiiililas juTiar divinx illuslralionis suscipere, nec
a iiialre geiiiius, qui modo iufanlcs genitos raliona- sedem illam refugit spiritus veritaiis , cui verax
bilcs sine dolo lac facil suae incarn-atioiiis coiicttpis- huniilitas i-equiem prucuravil. Non hic radices
cerc, quo enulriti valcant ununi Yerbum ad pleiium mitlit pulUilans in oinno nialuni cupidilas, non hic
formare, alioqiiin quoniodo ex orc infaniium laiis luniultuatur ambitiu, nou liic inisiiica pacis conten-
perfecla fierct,nisi ad plenum Vcrbuinformarel iHud lio locuin habcl, non liic supcrbix irabes cordi»
infaiitia, in qiio nieritoruiii fundaiiir perfeclio, ex obscurat ocubiin , noii virtulis paltiaiione se late-
qtio plcnittido gratia; el vcritalis emanat? brosa cclal siinuhtio, non liic inolliiitis cordis elTe-
Denique qiiod infanles, id esl non loquenles, niiiiati jaclilal impudenliajn, non superba divilia-
Verbuni islud lactct cl eniitrial ostendii, juxta pro- r»m jactanlia per extensa in penicis mutatoria
pheiam, mcdiuin illud silenlium , cujus lempore gloriatur, non liic irritamcntis giitx ventrts pro-
sernio oiiinipotcns a regalibus sedibus veniens (^np. creatur iiigluvies, nec ipsa ciboruin intemperanlia
xvi]i), duin se liiijus muiidi sapientia obscurum lihidinis rabies cxcitatur. Sicnt viiiis ita et divitiis
exhibet, sui inlelleclum uboritis parvulis admini- abrcnunlial Verbi discipulus, cnlior vi>tiitis et pau-
ilrat. Cerie quemadiiiodum Veibum islud iionnisi perlatis amalor, non foidaiur viliis, iion jocis dis-
ex ore infanliuni sonal, nonnisi ad silenles accur- solvilur, non iiiarcel oliis, non in c:irnis dcsideriis
rii, sic ipsius Verbi glolla, hoc esl Spirilus sanoiiis, a'siuai, non deliciis allluil, noii incuiiibit niuneribuSp
nonnisi in aquis Siloe qusc fltiunl cum sileniio »oii praedis iiihiai, non prujdiis dilalandis insislit,
Verbi sacramentuin exponit. Aqune Siloe qii;e nuunt considerans niniirtim qiiain arcta et ardua esl vja
cuin silcntio populus Sion, popuius saiicloruni est, qna; ad vilain graililiir. el angiisla porta qiia ingre-
in quorum fcriis cultus jiisiiliai silenlium cuslodi- dilur. Promplo animo tribul.iiioiies ampleclitur
mr. Aquae Siloe qtia; Ihiunl cum sileiitio flumiiva cl anguslias, lotns cruci inhacrcns non sinedamiio
gralianim sunl, coelcstes doclriiice de (ructu sa- rcpiiiat qtiidquid ei crucis iuiaginem non reprae-
piciili»;, de vilaj refrigerio prodcuutes. Super

qiieni, ^ senlai. Totus deniqtic est in disciplina discipulus
ailYcrbtim \\\.x,requiesce( Spirilus meus, nisi super Vcrbi, iit ex uberc disciplinoe humilietur ad timo-
liuviilem ei quietum el trementcm verba mea? [Isa. rein, ad scieniiam enidialur, ct ad palienliiiti
Lvvi.) Deiiique Spirilus saiiclns non iiicongrue exercealur, ad gioriam eiiinetur. Cum enim ilUid
Yorbi glolla, id esl lingiia iliciuir, unde el iii igiieis divinum rccoWl : E(io qnos amo casligo,et arguo
liuîiis super .ipostolos veiiieiis, eis dc Verbi sacrit- (Apoc. iii), co se pr^sumit Doi rilium, qiio se seniil
inoiilo cxposuit quidquid ad doclriii.x pienitudiiiem verberibus coRlesiis disciplince subjecluHi. Non ciiim
iiccessariuin fuit. Quidquid enim oLscuritatis sui docsl disripliiia Vorbi niagisiciio, iiec diseiplina <sl
abbrevialione Verbum incarnatum coiitiaxerat cxpors verbcris ciiiii tralial noiiieii a verbere Ver-
totum elucidavil magislra unctio Spiritus sancli, buin Pairis, quia et virga suae poteslatis verberal
duiti ol taiitae exinaiiilioiiis cjusas edocuit, el ad acrias poicslaies, ei pcr virgam dc radi.e Jesse, ex
explicanduin magisleriiim ineflabile lingiias infan- qua cor paratuni csi , nostros corrcxii erroies.
liiim eiudivil. Undc et ipsuin Verbum pro similitti- Vcrltuin oiiiin iiicanialuin (liiiii in canie sua verb:'i-a
dinc carnis peccaii obscurum, pro brcvilate corpo- susliniiil, quM iiobis dcl>eb;iiiliir, diiiii fl igellis dof-
i-is a suic uiajcslalis imiucu6it;uo coiilracluio, de sum cxposnil, stias imilalorcs ad iiis'.'ipliii;e suffe-
653 EPfSTOLA. €Sl
renliam informavll. Disciplina qtiippc pacisnosira; A lioso magis anlmo, qiiam slndio voriiaiis aflectes;
esl super euin, et livore cjiis saiiali suinus. Vcre secundum, quia quemadmodum contentiosis veriias
hngnores noslros ipse luiit et dolores noslros ipse non elucet, ila ncc nos ad conlenlionom qiiemquam
portavit, quia.si supra tlorsninojusdorsuni innocen- artnare vcrbis aliquii>us decct : sicut ciiiin conlen-
tiae fabricaveruni peccatores, (lebeni corpus iioiium tiosi esse noJumus, sic ncc contcnliosos diliînnis;
corruptnin viliis flagellis snbJucere poenileiites. i multominus ad contontioncm dcliemus induccrc,

Inspiciamns, si placet, qiiol discipjiiias innocen- aut operam impciidere contcndcnti. L't cnim ait
tiae Verbum in pa^sione susccperit, quarum procul Paulus ad Timoliieum ; Servum thmini non oporiel
dabio fiJelis Verbi discipulus cst iinilaior el |»ra;di- liligare^ sed mansuclum esse ad omnex, docihilenu,
cator exislit. Scplem sunl, ul considcro, quaruin palienlein, ciim modesiia corripienlem eos qui resis-
primam susti:iuil in fl.igeUts , secund:\ni in spulis, tunl verilali (II Tim. ti). Tertium est quia, si id
tertinm in colaphis, quarlain in S|>inis, quiiilaiii Oiiam pieialis sludio quaireres, labor est prorsus
in clavis, sexlam in esca fellis, scplimain in lan- inutilis de fidc cuin Judajis" coniendere •
quos Dci
c4;ationc latcris. In bis scptem disciplinis vere judicio internsc constat ca^ciiaiis icnebras incnr-
libcralibus tota pa(ienli;£ Cbrislianse proplietia risse. !norassatum cst quippe cor popuii bujus, el.
consislii. Ecce pioposui tibi spcculum in quo le "* tlonec pleniiudo gcniium introcat, sicut in nocle,
intuearis ssepius, verius agnoscas, pleiiius acci- ita ctin meridie palpabit, carnalis Israel sna inlide-
pias donuin et gratix furmam ct virtulis. Tuuin lilate raecalus. Obduruil namque in siliccm, licet
acirc, tuuin sapere, totum in Jesu sit, ullra qucm carnalis sil,imo corde olicaluii in duiitiam ada-
nii est appcifndum, cilra qnem non animo con- manlis : nndc per prophelain dicitiir Peccatum :
sistendum. Ih ipso ninnrum rekicct palernoi Jndce scriplum esl slylo ferreo, in ungue adamaniino
gloriae splcndor., in ipso redundat Spiritus sancli {Jer. xvii). Sicut ciiim hipis adamas nuila pene
UKCtio suavis : undc Cbrisli nominc quo signalur, scissione dissolvitur, sic Judaicae inlidclilalis du-
siios participes potcns «sl iiisignirc. Esl enim Cbri- riiia nnlla ratione vcl anctorilate mollitur. Non est
slus unclio infirmoruiii, xgroiantium salus, condi- igilur impar cxcitas cuin illis baberc de verilale
inentum vit.%, conscicniix illustratio, unclio mise- cuiWlictnm, ubi conflictus nullum pr<evalel obtincre
ricordioR, pinguis suavitas i>oiiitatis. ipse esl in fruclum. Sunt tamcii pleriqnc, qui non tam reruia
peregrinatione viaticum, iii cerlamine virlus, in examini, qiiam verborum cerlamini daiites operam,
triumpbo victoria, in corona prxmium, in rcpatria- magis gloriantur de plansibus lioniinuin vanis,
tone gioriae plcniiudo. siiper omnia ct pra; om- quain dc vivente judicio verilalis. Damnanda pror-
iiibus suavis rcpalrialio, in qiia terminus miscri;e sus insania veritaiis negoiio in vilium vanitatis
poniiur, aspirat dics ncscius noctis, risiis Ixtificat abuti. Vx illis qui vcritatcm de injustia detinent,
ûi non vcrtitur in duiorem! jucunda tcmpcries, qui ponunl lucem lenebras, qui dc justitia inaniter
jn qua gloiiae redivivum niOrtalilatis biemem fugat, disputaiu, qui vaiiitatis inania de solidilaie fulciunt
lacrymarum imbribus fincm ponit, ct «lcrnae re- veritatis. Inimica piane veritaii est vaniias, nec dc
novationis iminuiaiione ccelis renorenlibus suavis jure potesl confutanda vanilas inimicos revinccre
illa in cyinbalis bene sonantibus resonat ciuitilena : veritatis. Non dccct igiiur ut qui vaniiati dat ope-
Uiems Iransiil, imbvr abiil el recessit, florcs appu' ram, incorrupt* vcritatis negotia pcrlractet, Ve-
ruerunt , vinea: jlorenles odorem dederunl, ctc. ritas quippe est incormptio el totius nequitatis
(Cant. ii). Tunc intra abyssum luminis discipuii spiendor et linea. in quain oninis enormitas ct tor-.
verilalis et a^lernam de morlis evasione securita- titudo oflendit. Absit crgo ne incorriipta veriias ad
(em, el plcnam de Dt-i visionc Ixlitiam oblinebiinl. sui defensionem corrupioribus cgcai! Mngis iii ip-
Bonum est nos bic csse, iiii amplius discere, non sos vanitatis invebilur sectaiores. Verilas ccrle
amplius qiiacrcrc aul volumus aut debcmus. Kgo siiuplicitaii amica csl, ct dc bumililatis iniiocentia
quidciu dabo iincm sernioni, tu insisie oralioni, et glorialur. Non qu.xrit qux sua siint, iioii aflectat
operi iil lccuin obtinere valeain quod audisli. quae v.ina suiil, nec in inuiuli amatoribus locum ba-
Amen, amsn. bet. Co;lesiis nimirum sapicntix spleiidor cst veri-
LPISTOLA XXI. tas, qiiam noii asscquunlur nisi paupercs spiritu.
AD AMICUU. Quid igiiur tibi el illi ? Tu pclago vanitatis trans-
Exeusat se quomiuus adtersus Judwos scribat. mersus cs, ct submcrsus iii diluvio aquarum mut-
Ditecto suo, Adam Pcrseuiac diclus abbas, instan- larum! ct tu audes dc veritatis splcndoribus som-
ler cl iint>ortunc. niare? tioniiisi in popnlo bonorificalo lix>c sapienlia
Petisli, fraler cbarissiinc, ut tibi scribam aliquid radicavit. Longc esl isia a curis curioe, ubi inagis
qun ei credcntium fidos finnari, cl inlidclium ma- incuria penc incurabilis duminatiir. Sub domina-
ximc Jiidjcoriim possit periinacia conrutari. Vcrum tinne ista pcril fides, ct jiisiitia exsnlat, ct veritatis
ciim ttiiilia sint penes me, qiix huic petilioni tii.ne illuslratio cessit lencbris viliorum, regimen istud
circctuiii invidcnnt, Iria sunt qux meis potissime sua Cbristnni cruce spoliat, ul jam non re, sed sulo
in bac raiione coiiaiibus obviare videntiir. Iii pri- nomiiic cruci militet Cbrislianus. Cuiii bis potics
luis videre mibi videor, quia pugitam istam conten- de fide disscrcnduiu csi, qui Dct Filium babenies
CS5 ADAMI ABBATIS PERSEMiE 656
osienlni, Jiui;coriiin ricii panicipes, Clirisium iic- A "«ni, ci exliilanliir ad piclalein voltinlas. Veriim
rnm cmciri};iini. ilis oppone lo ipsuin, si lc lidei liao in fidciitirn cordibns (itint. Main litijus gralidC
coiintearifi amiciim, quia si lidci ainicus cs, qni pfinilns csl cxpors iiifidclis : Sine fide enim impos-
pro cn doccrtarc vclis et valeas, procul dnbio a sibile est placere Deo {llebr. ii). El Aposlolns :
tc exsnlai saeculi amor, qui Dei consiiiuit te inimi- Omne quod non est ex fide, peccaiumesl {iioni. xiv).
cum. Scripinm qnippc esl, quia qui volueril esse Scd nunqnid ndelcm dixeritn, in quo ndes est mor-
aviicus hujiis s(VCuH, ininiicus Dei consliluilttr {Jac. lua, ct qni Adei operibus roniradicil? An iion con-
IV). infelices aniinos qni ccelestibus amiciliis tradicil operibus, qui verbo conntelur se nosse
amorem prajreriint lerrenomm. Coeli el lerrx Do- Denm, faclis auiem negat? Mon vidctur fidem sa*
ininus nniversis prctferendns csi, r.oii inodo verbo pcre, ciijiis animns iiicoinposilns, vnllus lurLidus,
et lingiia, sed operc el veriiale diligendiis. ani- scrmo insnlsns, aclus inhonestus, impudicus ocn-
nios a Tera nobiliiaie dcgcneres, qiise dum diviriic lus, laclus illecebrosns, avidns vitii appelilns. Iii
simililndinis niliil conimnne cnin lerrenis fxiibns nde non rcgnat cnpidilas, non tuiniilinaiur ambitio,
habel, nec carnalis amoris ameiuiani comiialnr! non elalio Inmet, non ira freinit, non sordct Inxu-
Cor nimirum snrsura elevans, sidcreis splendori- ria, non vcniris ingluvics porcnm sapit. Qni talis
bns inseril, nec divina: iniagiais pulcliriltidiiicm B gsi^ ndelis non est, nec enni convenit fidei ncfjotia
inlns palilnr, deformitate foedario Non bic avaritio; perlraclarc. Qtiod si lua tibi consciuntia pcrliibet
non superbi:£ Ininor, non libidinisfceda
idololatiia, icsiimonium , te hujusmodi subjeciuin pesiibus,
rabies, non nialili.t horienda cdecitas ibi locnm consnlo libi cum illis familiarem haberccoiinictiim.
obliiicnl; tibi cx proposito divin:K siinililndii:is Libcralus ab his, jungaris fidclium nunicro, potens
dignitas conservatur. Honor non pascilur jo-
isle eiiam alios ad fidei regulam rcvocarc. Melins
cis, non olio solvilur, non induilur niollibus, non pngnat pro fide operis unciio, quam sermo. EfDca-
se cibis non plansns hominum quxril,
ingurgiiai, cius est exemplum boni opcris ad persuadonduin
non speclaculis deleciatur, iion hic schaccorum de fide, quam si pro fide in miiUiloquio discepte-
oiiosa subiilitas niansuoti cordis felix otinm in- tnr. Felix lamen docirina oris, ciini scieiili;c prae-
quielat, non l.ic infelicis aleae ludus malc rediniit loquilur operaiio! Felix in quo fides attesiaitir
lenipora, qnae loiies cum fasiidio deftuunlur, quo- nlrumque! Satage igilur honeslc vivcre, nl ttia
lies sine sceleribu&lransignntur. tibi fides ad jnstitiam rcputeiur. Tu eniiu le toiuin

curas homiaum ! quunlum esl in rebus inane teslimonio fidoi debes , fidei quippe minister et
(Peus. Sai. I.) Evangeiii pr.cco faclus es de jure el oflicio sacer-
P'
uiin^m sola essei in curis hominum vanilas, doli.«. Yide nc desil officio aninii virlus, no ad fidci
ci non iniquiias se sociam facerel individnam va- defensioncm vcl prxconium minime idoneus iiabea-
nitati lino certe iniquitatis mater vaniias, parln-
! ris. Tunc enim fides est, qu?e le facial virtnlis par-
qne vipereo iniqnilatein vanilas paril. Genimina licipem, si fidein, et operis verilas, ct decus casli-
viperarnm sunt lisec, sed ab his liber est aninuis, tnonix coiniietiir. Angelicx incorruptionis abrnulare
qui ad usus debitos sola utitur ratione. Debitus gloriam, quibus parlicipatioi:e noininis, ollicii sub-
enim raiionis usns, quantuin ad intelligeniiam liinitas te conjnnxit; scriplum quippo.cst in Mala-
cceleslium pcrlicit, tanluin a curis morlaliuni niens chia : Labia sacerdoiis cuslodiunl scienliam, quia
elongatur. In ratione quippe posilus est divin.X' sta- angelns Domini exercituum esl {Malacli. ii). Ciistodi
ins imagiiiis, et simililudinis honor unde jumen- : igitur a nialiioqnio labia lua, quibns concessuin cst
tuni sapil non homineni quoquain diverlere exira de oflTicio loiius gratix et eflica':ix verba loqui. Non
lincas ralionis. Per lineas enim ralionis ducia el hoc cerle conccssnm est angelis, nec hujusglurioe
directa operaiio, aui fidein ne moriaiur cusiodit, oflicium angelica natura nicrclur sacrosancla ira-
aul jam morluarn ad vilam rcducil : Fides enim sine Clare inysieria, tcrribilia sacramcniaconficcrt', iion
operibus, morlua csl {Jac. ii). Unde non ibi diconda j) est spiriluum, sed h()iniiiuni,qiiOs lanti gradiis siib-
ratio, nbi niinimc recla intenlio reperitur; quia si limarc giorix vocalio divitia dignattir. Sacerdoli-
de lieiieficio rationis fueril inienlio rccla, rationa- biis quidein cooperanlur angeli, iiec omiiino pos-
bilia erunt opcra procul dnbio, qu»;, sicnt dictuin sunt deesse mysierio, nbi Ucx angcloruin iiiicr
inorlnam polerunt suscilare,

est, aul fidcin atit ne manns liominis incomprehensibilia operainr. Qiiaii-
mori valeat providere. Moduramen igilur rationis lum crgo putas sacrilegiuin os vanitati polluote el
affectibus noslris per Uei graliam ordinem tribuit, mendacio qnod seniel incorniplye consecratnin esl
sit virluluin inalcrics, niorum sequitas, disciplina veritati ? qno paclo <le eodeni fonie dulces ei ainai jt;
eperum, lolius seminariuin honeslatis aflêcins aquse possunl cfnnere, e.^.deniquc labia veritafis
eiiiin aniini circa ralioncin dispositi, virtutum ef- defomiari eloqnio falsitaiis? diflnsa esl gralia in
leclns el nomina sortiunlur. labiis luis, toliesqnc eril lac et inol snb lingua tua,
Cxterum irralionabilis est vita, ubi ratio non quolics il!a ad niysieriorum cflicaciam prunnnlias
Cfudil inlenlionom, ul recta sil ; nec voUinlalcin verba. Mel, ituiiiain, el lac sub liiigiia lua, duolios
a£Qcit, ut silpia; dc eadein enim luce, incorporcbe ad*proIationein luani sub visibiiibus speciebns Deimi
scilicel raiionis, inteniio iliustratur ad rectitudi* houiinem consiiiunul verba illa. Vcrba nosii Tie-
657 EPISTOL/E. C58
mcnda esl sacrosancla eomm prolalio, cl vis in- A qiiain pro illo ronjuiassc vidcaiiltir. Arr;!;>. fornni
comprelieiisibilig niystcrii cnicax, qux saccrdoUiin in ipsum, qui pro ipso pugnare debueranl; el vir-
niinisierio siiiii concessa (iivinitiis. giRcm ejus, Iioc esl E xlesiam, sicui aii Proplie-
Qiio iîtnr paclo erit sub lahiis itiis labor cl do- la, fonsluprantes, usque ail verticem corriipcrunl.
lor el vcnenuni aspidiiin, cuni taiiln lamcn possil (Jer. u.)
in lahiis tuis verburuin vis? A nuiltiloquio igilur cl Deniquo vita eoriim facia est omnibus exemplar
vaniloquiu, a slulliloquio ct lurpiloquio, ci falsi- malilix, senlina criminum.spectaculuin ignominiae,
loqiiioel maliloquio, (iebes os luiini compesccre, ambilionis maleries, cl lolius aversioiiis forma de-
quia coeleslibus consecralum niysioriis consialesse. formis : quoruin est inexplebilis el inexplicabilis
quain ptiro corde, quani inundis maiiibus, quam avaritia, libido insaliabilis, ambilio iiifinita. Simo-
simplicibus oculis, illa actiocxscquenda csl, in qua nem nimirum el Giezi imitantes, domum Dci in
agilur de Virginis purlu, de Agni passione, dc re- icmpliim idoli infclici commercio mutaveruni.
demptioiie hominuiu, dc criminum indulgentia, de Avarilla enim, ut ail Aposlolus, esl idolorum ser-
viriuium plenliudine, de Ixliiia angelorum ! Quis t'/,'«s (Coi. iii), cnjus qua^stum pietatem putanies,
libi es et qualis, ubi iiiler nianus luas Virgo de nullum admiitere sacrilcgium revereniur. Plus
Spiiiiu sanclo concipii , cum te proferenie h tuuu cnranl numinos qiiam aniinas, plus muros
vcrba mysterii illibala , visibilis oblationis sub- quam nuitos, plus canes quam patipcres; plus deDt-
staniia in divinx carnis substaniiam iransil? quc carnis suae quos de fornicatione suscipiunt,
Quo pacio ad vanilaiis superflua, ad maic- qiiam mairis Ecclesiac filios, quibus praeesse et
riam pctulaiilix, ad fomenta libidiiiuin, illos ocu- prodesse teneniur. iiifelices islos, qui de suo
los ex proposito verlis, ciuibus clvirginei parlus volenles honorari minisiorio, ipsum omnimodis
mundiliam et Dominicae passionis innocentiam in ininislerium inhonorant ! Jam enim vitnperatur
luis fieri nianibus inlueris? Qua fronle audes kiis corum minislerium, dum per illtid, noii Christo,
digitis inlionesia tangere, quibus tractas honestatis sed sibi iiiiiiislianl, salagenies ex fruclu officii suw
auclorem, amalorcm innocentix, gralise largilo- salisfitcere volu(>tali. Se crucis Chrisli servos fa-
rem? Manus luae sanguine pleose sunl, et ad can» tciilur, duinmodo cx illa emolumenluin carnale
didissiinam sindonem Dominicse caniis cas milterc suscipiaiil ; sed bealam scqiii cnicis ignominiam
non formidas? Vide, fili, nc si te rapacilas avariliae crubescuni. Sic cruci serviunl, ut i.on crucem sen-
forle lupum feceril , Agnus fugiat potius quam lianl, cuin potius sub obientu crncis, de crucis
exspectei ; ei revera iupi prseseniiam agni leneri - bciicficio carnis Itixuriam el inollia volupiatum
Itido non suslinet : sicut ncc milvii ingluviem gal- conscclantur. sacculis omnibus delcstanda abusio!
Mv.x pullus; sic iiec aocipilris rapacilatem colum- idcocolerc crucem, ui habeas unde vaces illcce-
b^. Ei qtiidem iion ex meiu Agni haec fuga agitiir, bris, unde sumas velamen maliiix liberialem. 1«
nec in verilale suae carnis prxsentiam etiam pcssi- crurc Chrisii el crucis obsequio summa et sola li-
mis denegal, sed eos fugit qiiando ad perniciem ct bertos est ; sed quibus cordi unciio cst, et vcriias
ad judiciuin se sumi a talibiis siiiii. Magis ex prse- in affectu. Coeierum amatores saculi, contempiores
seniia lupi Agnusocciditur, cnm iiidignc accipiens, ooelcstium, plerumqne triKTi cxs(*iftiiu>iuy^Gifl.')C'î!0^}
vel inlioneste conficiens, reus Dominici corporis piuni est, de crucis lilulo se tuentnr ; caci ciiim
et snnguinis invenilur. Quomolo ergo, qui lalis sacerdotis officium, nisi
cruci niHilat lu lamen :
esi, Jiidaôrum infideliiatem redarguil, el de realu videris uiruin verum redoleas sacerdoiem. Bonus
Domiiiicae morlis convincit, qui sacramenla indi- sacerdos est in qno commendat dignitalem ordinis
giic accipicns, ejusdein se culpa reatus involvit? ordinatrc sludium aclionis. Bonus sacerdos est qui
Et illi .juidcm, si cognovissenl, nunquain glori?e non modo Pairi immclai Filiuni, sed semper satagii
Dominum crucifixisseitl. Tu cognoscis el occidis. iiDmoIare seipsum, alioquin quomodo comedil, vel
qiioiies rcns corporis et sanguinis ejus indigne p immulal agnum, qui nec iEgyplum deserit, nec
accipieiido cfficeris. Longe exsecrabilius est viven- renes accingii? liebrjcis lanium ct egrcdienlibus
lem et regnantein In sxcula ilerum male vivendo dCiEgyplo licet agniira immolare paschalein. Non
crucifigcre, quam cum lii mortalcm adliuc et hu- cst ^gypti sacrificium islnd, quin poiius agnura
manum subjectum indigentiis Judxus ncscicns vovcl ovem edoie dcdignanlur. Êgyptius csl sae:;ila-
luit desxvirc. Deierior lidei hostis est falsus ris, quem delectant peccatorum lenebrx, cui pla-
Christiaiius, sciens el persequens, quam JudsDus cel Pliaraohis damnatio, cui cordi csl in Uitu ct
persequens cl ignorans; sed iiilra fidei sinum nul- latere oocupalio. iEgyptus lensbrce sonal, Pbaraa
lus malo atrocior sacerdole, qui non mala ignoran- dissipatio, lulum et volupiatum moHilies, quam in
tia, sed avarilia Christum persequiiur, cui lanlo lalcris duriliam ooiisueludo converlil. Non isla
dcbueral familiarius obsequi , cohxrere firmius, agenlibus agnum immulurc pnccipitur, sed Israe-
ministrare fidclius, quanlo se dignaniius ct mira- iilse ad soliludinem fosiinanti ; renes aocingii con-
bilius credil illi. Veriim {quod siue gemitu dicen- lincnlia, de lcncbris educunt vcrilas et jsincoriias,
diim noii csl), saccrdotes nostri J4>mporis ila se geiicralqiie pa^nilciiti e aaiaiiludincm lacluca agrc-
vUiis armaveiuiii iii Chiii.luui, i. n ipsum poiius stis.
,
0S9 AI)AMI ABB ATiS PERSENI/E 660

Vitleigilnr, tn qiii Agnnm imuiolas, uinin» exens A liqnefacln sit awiina tiia, iil possis ex sententia ani-
(le iCyyi)!»!. Qiiod si rovcra cgredcris, iniinola rc- nii diccre ilhid amanlis Anima mea H^juefacta eif,
:
Torcntcr. Non dehel (lcesse immoLilis renibiis u( dilcctus tocutufest {Cant. v). Tu igilur ex verbis
C:isiitalis r inrtoriiiin,
nec iiinnil)iis fidei Itncnliis mcis accendi dcsiderans, pclisti inslantius, iil qu»
nec po(li?»ns cxemplorum e;ilccanH'nla sanclornin. aliqtiando in convcnlu virginum, te pr«senl*, ad
Feocs affcMns snnl, nianns opcra, qnornni ulraqiie ipsarnm sedificalionem dispulavcram, tradituin lil-
mimiencra suiit, affecius cxempiis cJc imiiaijonc leris recollecluin breviler tibi transinillere »on
sanctorum, opera (i.le ad cruditioncm nt.ilonim negarem. \ernin cinn ien<M sermonis illius, aiil
mnllornm. Si h;cc tibi (lcfiuMin), ct lanien al> Agni ex toio, atii cx parte maxima elapsus sil, cum. ea-
rmmoiatione non lcmperas. non es Israelila, sed «icin mihi sil malcries cl cansa eadem, le oranlc,
iEgyptins; non es nposlaia non es
fidelis, s(>d ;
adcril idem spirilns qni dc codem eapiinlo, el si
sacerdos, non cs dercnsor fidci, scd
scif sacriiegns; forie non eadem, dabit lamen noB diversa sei^
offensor, Coeleruin, qnid libi dicam de blaspliemiis, lire.
quac de Inis folres sonare laltiis andinntnr? Quia Capiiulwn est ot recoHs : Domine, bomtmest nos
enim lii jiiraifouem putas, et ex popnlari tcmeri- kic e*se (Maiih. xvii). Qsiis hoc dicil? amicus
tate veriis»! in coiisuetudincm, iios blaspliemiam B sponsi el sponsse cuslos Peirus, eo in Cbrisio solr-
csse docemns ci dicimtis, et credimus. Ccrie cnm diis, quo Ciiristum specialius amans loluseral amo>-
Tcrba sacerdoiis, aiit vera sint, aut sacriicga, tolies ris flainma ignilus. El rcvera quid ineliiis, quat»
nomen D«i soi in vanum assuincrc, noncsl jurare, amatorem amoris in amwe incorruplionis per-
sed blasphcmare. Quid illud esl qnod sacrilcgo ore, sislere ; et non solnin fidoi oculo incommiilabilen»
corde lam impuro, tam jncircumcisis labiis, eiiam pulchriludinem inlueri, scd eliam cerlissimx spei
inler actas diabolicos beata Jesu membra in juran- bracbiis amplcxus stringere, purissimae affcclioiii«
df, imo in hlaspliemandi consuctudinem adducnn- tenera niiscere oscnla, confabulalionibus siuceri
tur.TNon esi Iioc humanum, sed prorsus diaboti- cordis sponsum vel inlerpeliare praescnten», vel
com, perdit«; mentis hoinines, sub obtentii jnra- iHvilare abscniem? Sponsus quippe virgimun foivs
menti impiis garrire vocibus qiiod tolis tremebwn- amoris est, dulcediuis pelagus, ahyssus gIoria>,
dum cordibus, toijs visceribus esl amaiidHm. Non unica amanlium consolatio : (lui cuo) fideli sponsx
audet, nec potest ipse diabolus in Christi majcsla- scmper sit in;ijeslate praescnlissimtis , dilectiona
tem delin(piere, nec tanium excedere poluii in prosimus, qnamdam tamen ejus absentianv indicat
Ci;rislnm Judaica quidem ignorantia, quantum- P crucians el liqiiefaciens animam inexstinguibilis
modo in ipsiim infelicissimi Cbristiani delinquunt. desiderii eireclus; mens piiri amoris desiderio li-
Si nossel diabofus, si nossel Judaeas, Domino glo- qiiefacia dum (ola suspenditnr, ad plenarix gnth-
Tiae prpercissent. Cbrislianus credit, et dcspicit, dium consolalionis, molestissiine toleral dispendia
agnoscil et abjicit, adoral ct blasplieinat, oral el dilaiionis. Dum defeclibus lamen s^tis reputat
impngnat. Age igitnr pro fide lua, pro olTicio luo, qnia iion apprebendil quod amat, eo subtiiius kt
«t oniiliens interim dispulare ciim Judacis super- ainoris des>(icrluin proficit, quo ex defcclu suo se
flue, quia nec ad teperlinet, deteriores illis fidei hiiiniiians ex consideralione propriae iniirmilati»
lua; domeslicos verbo el vita inslruas Chrislianos. siii sublimiialem atlendit amoris. Ex hoc Verbi
spoiisa lalibus constricta arliculis, inandat di-
EPISTOLA XXII.
AD AC.NETEM VIRGINESt.
lccto pcr nnntiuin qiiod amore iangueat, quod
absentis anxielur desiderio, quod anabile vtilnus
Lilteris mandal <jna:' in convenlu virginum palum
dispulaierul. ciiarilaiis suslinerenon praevalet, nisi se speciosiis
(Es ms. D. .Maria: de Miscricordia Dci et Clare- forma praj Gliis hominum Sponsus per prxsenliaio
vallensi.) manifcstet. Inde jam sequens Agnum quocunqii^
Agneti virgiiii Cbrisii, fraler Adam dictus ab- f)
ierit, pascens cum eo, ei cubans in mcridie, noa
bas Perseiiiye , inler virgines pradeiues dcpu- jam ci lanquain abseiUi nuntios dirigit; sed oculo
tari. ad oculiim videiis, cl faoie ad faciom colloquens,

Tanii mihi esl, filia, \n arnore* Christi amor cxclainai et dicil : Domine , bonum esl iios Uic ene.
tuus, ut sicul iion possuni negate qnod poslulas, Ac ni dical : Jam non aiiiore langueo de ab&enila
ila nnllatenus volui pelita differrc, Adco praiceps liii ;

jam non me cruciat vis dilali desiderii, sed iii
est amor sanctus in omneqnod virlutis cst, u>, lui prxsentia, tota per amorem convaiui, quia h»-
duin seniper spintualium suspirat ad incremenla bcre lui pr;c5entiaivi, non languere, sed sanari esl.
profetiuum, indcsinentcr ali((uid sibi providet in- Felices l;unen, ei niullum felices sunt, qui cx lali
eenliviim. Vcrum mirum in modiim ainori sancio langnore deliciunl, qtiia iniUa est ani.n* niodicina,
sic proficere, languere esl, et qno amplius in de- qii.TC lanfl;iioris btijus desidcriis non fueril liqiic-
sideriiim virlulis cvlcnditur ardor cordis, eo magis facla. qnam salubris esl languor isle, qnaii! sa-
nicns a sc dcficiens pioficil in Doiim cx dcsiderio li:ins cl rcficiens Sponsi desidcriutn, qnam longe
liqiitifacla amoris. Ulinam langnidiilam lc amor csl a saluie, qucc bac vulneraia non fueril chari-
isio reddidcril, ei ad igniiuin cioqiiium sponsi i»ii t;ue ! Sed boc mclius experiiur spousa, qiiam ser-
,
C6! EPISTOL^C. m
vus. llla qulppc quo lenerius diligitiir, eosecurius A vum Sponsi lui coiisulis, piycserlim ciim ncscial
alque secreliiis dc familiari conlubcrnio glorialiir. scrviis quid faciat dominus cjus? Iiilus, inlus, boiie
Spoiisa niiniium iii cuhi<;uli secrcla admiuiliir, et Jf.sd ,

qii;creris nicliiis , invcniris citius, icneris
iiiter :ircnna lori itiaritalis solcmnia spoiiso siriciius, dulcitis oscularis. Ciiiii lc osculalo Agnos
muiija et iiicOabili commisiione iinilur Ex lioo jam Agni sponsa, quia dilTusa csl gi.ilia in laliiis luis,
(ic Spiriui sancio coiicipicns, veriiai ct virginat jiibilarc potcrii, ct epilbalaniiuiii illiul sacr.e virgi-
virlulum sobolcm, bunonim oporum procreal filios, nis Agnclis psallcre : Mel ct lac ex ejus ove suscepi
liJ liab^ns remeilio in laiignore amoris, ul liis ful- (Canu iv), el : Sangui&ejus ornnvil genas mcHs. —
ciri floribus qnx>rnt, cl slipari lalibus (iclccieLiir Revertere crgo, reveriere , Sulaniilis, revertere, re-
itialis. Vcnim id languor agit amoris, ut pcr spiri- verlere , ul intueamur le [Canl. vi). Discurre piT
liim et (lesidcrium sanilalis qiiam rifTert cl offert horluin conclusum, ct sciiu in cubilibus ot in bor-
Dei prxsentia, sint ct flores immarcescibiics ct lis aroniutum tiiuin dcliciaii dilectum. Qiiaiii spo-
imputribilia poma. Florcs cnim in borto Sponsi ciosa facta cs cl su^vis in dcliciis luis , si fcjeJera
sunl virliites in dcsiderio aniinx, qnos facit im- coelestis malrimonii iliibala ciisiodis ! si candoreiit
inarccscibilcs, ot charilas quae nunquam excidil, snum imaiarccscibililer relinet oilor iilii virgiiuiiis,
el (lesiderata aelernitas quoe linem ncscil. si candori interinista virgineo gcnas aniiii:» liia:
Cicterum inala, el pcr corlicis colorcm, ct gra- rosa purpural castitatis ! Talcm ptilcliriludincm iii
uoruin ninitiliidincm sigiiiflcant et niullipliccs genisanimoe quacril ,

qui scrutatur rcncs et corda.
rarnis passioiics in sanciis , ct niuliiplicitalcin Qu.xrit ui lota pulchra sil amica cjus, quia ipse cst
bonorum operum iii uniouc ct ardore cbarita- speciosus fonna, noii soluin pr» Oliis boiniiiiini,
lis. Ha;c sponsa in se inclius cxperilur et scntil, sed eiiam proe vultibus angolorum. Quam clcgaiii»
quippe quse , ut dicium esl , inliis admillitur ,

est facics sponsx ! quain et candor virginalis iii-
ct co ad diviiil consiiii sccrctuin purior pcrve- noceniia; licteain reddit , et verecundi* lenerioris
iiit , quo nudior nb inlcgumcntis cariiaiibus et rubor sufTundit ; aiioquin imilatur pailorem candor,
corparis imaginibiis incorrupla^ voritatis lliabmuin qtii nullo rubore siilTundilur, ncc liliuin castimoiiia:
conjunciius subil. qiiam inclT.ibilis est liujiis co- babei graiiam, quod non facibus nmoris ignilur.
piilx spirilalis oblcclatio ! ubidum dc mcdio tollilur Talis cst dilecius tuus , caiididus et rubiciiiulus,
qnidquid carnisest, 60 ad omnc gaudium dilcctura qucm el munditia virginei parltis profcrl in iilium
suum aiiima conslriclius apprebcndil, quo sc niidi- convaliitim , ct roseus criior ex inacstiinabiii chari-
lati iniiocentiae cjis incorrupia; veriiatis nudilas c ^^^^ cfl"usus in martvriim tinxit purpurcum orna-
lion abscondit. Scd si rurle boni htijus inlcrdum nie::lum.
absentia spoiisam langiicre fcccrit, dum continue Cuin igitur hxc unimadveriis et diligi«, ei iM«
nal>eie desiderat quoil scmpcr hnbere non suflTicit, troducta iiiierius expcriris, sive te languidam redr
dtiin differtur inconsolabilitcr qiiod iinmobilitcr dat , sivc iiiebriet cl absorbeal vis amoris ,
piito ,
appctit, tiinc iiiterim fulciri floribiis qtixrit, qnia exclamas ct dicis ; Domine, bonum est no$ liic esse.
aui de intellectibus Scripiiirarum , aut de excmpiis Inlrodiicta quippe in ceilain viiiariam , ad Sponsi
sanctorum, aut de iiiuocentia acliiuin spirittialiiini, transflgurationem videndam provehcris , dum illic
aut certe de profcclibus aliorum se pro tcmpore proficisccris proficis, sed duni proficis nescis. Quare
consolatur et pascit : Fulcite ine, inquicns, (loribus, iioc? Qtiia advertere profecius suos, ct virtuies mciiri,
stipate me malis, quia nmore langueo (Cant. 11), tan- eo proximiim esi ruiiiac, quo superbiac est vicinum.
qiiam dicat : Quoniam de dilccti absenlia criicior, Stipcrbia cnini, iil ait qiiidam sancius, italioiie coe-
qiiia iiiterim ainabili ejus |)r;cseiuia (rui noii me- lcsiis esl, et de puritatc virtutuin iinpura clalio
reor, forte si fiicro fulcita floribu"?, si fueril leciu- s.i:pius cxordiuni sumit. Utile est igitiir in mngnis
iiis noster floridus ,
per florum i'cdi)1entiain milti clminibilibusquisi nescire scipsuiii, til (|uo aiiipliiis
rcstituetur dileclus. Et iixc quidcm sponsa. Qiiid atiimuin anioris pielas stirsum clcvat , co umplius
i^
atitem servus? vix in vcstibiilo slaic permitiitur, ex codcin amore ab omni luniorc ddicicns, ad liii-
admittiiur nunquam , ejicitur s:npius crebriiis va- , niilitalis infiina liqiiefiat. flinc cst quod Pelrus cuin
paiat, quippe quem tiinor foris portaiidis liominibus in iransfigurationc inira viderel, mira cuin dispcii-
deputat, et propriic conscientise rentus flagcllat. salioiic iii taiita clcvatus aliiiudinc, iitiid loi|uerclur
Ejice, ait Scripliira , ancillam et filium ejus (Ce- iiescirct. Quid est igilur c\ ningniludiiie anioris
nes. xxi); idco scrvum ,
quia ancilhe filium; idcn liquefactio cordis , nisi humililas qua; salubrilcr
ojectnm, quia scrvum, quia scrvus non niaiiet iii liominem a se deliccre docci, cmu cinn cbariias
dumo iii xtcrnum. Ego, ego illo infclix snni, n qiio aul ad profccium virtuium promovei , nul in pciff-
tu non anciila , scd Duiniiii mci spunsa, ct ideo ctionis fasligio subiimem lcnel. Liijiief;»ctionc(u
doinina luca dc amorc Sponsi rcqiiiris ,
qiicm si vero hnniiiilatis ad igiicin sancii ainoris dcvoiio-
tamcn divini contractus jura non violas, pcr te inc- nis lacrymae tcstaiilur foi is. Dc cxlcro ciiain iii
lius scntis, apprehciidis tcncrius , oblcclabiiins cx- canie miinda fit liorlus irrigtiiis, iibi tanio imniar-
pcriris. Quo crgo pacto, tam lcviicr dc ciibiciilo cescibiliiis vcriial aiiiaMiilns virginilalis , qiiaH'.o
8poa:ii egrcdcris, ct de inlcrioribus tuis foris scr- opporliiiiius cu:n rigal inlini.i nspersio divini roris.
6C3 ADAMI ARBATIS PERSENLE 664
O virliilcm humititatis necessariam , qux, dum \ ti». Iiilra nuheni istani reccpl;c non nubeitl, iieqae
niediiim lenci lioc modo, modcratur singula; ul el Dubeniur. Tuiic iniiixa supcr dilectum , sequetur
caiulorem virgiiienm casligel verecunilia, ne tlefor- Ai,'nes Agnum qnocunque ierit, ct per itinera xter-
iniler palleat ; cl cliarilati soliicile providel, nc de iiilalis cjns deducta, de seternilale amoris, seciira
securitale oblita revcreiiliam per supevbiam inso- diccl : Domine, bonum ett nos hic esse. Cuin tlluc
lescat '. Ilis floribus ornandus est conscieiilix lectu- pcrvencris, el bene libi fueril, vide nc sis iinmemor
lus, his floribus fulcicndus esl animus qui paratus mcx iiifclicitutis, cum
leneriori ampiexu Sponsuin
cst in monlem ascendere ubi traosriguralur dilectus. slrinxeris. suscipe apud euin causam scrvi, ut de
Traiisfigururi ciiim nccesse cst ipsam aniinam , cl \eslil)uIo limoris in ihalamum introducatur amoris.
peregrinam lcrrcnae ciipiditatis deponere forroai.i, Ne invideas servo posse adoptari saliem in filiuui
ut idonea sil traiisliguranlis si>oiisi sccretam cer- cum tibi sufQcial sponsx privilegiuin, ad iaudemet
nerc claritaiem. llinc cst quod Christus nsccndens gloriam Sponsi Ecclesix, cui esl honor et gloria in
iii niontem ubi iransfigurari debuil, Ircs tanluin sa^cula socculorum. Amcn.
discipulos, Peiruin scilicel, Jacobum et Joannem EPISTOLA XXIII.
sccum assumpsii. in Petro nota flrmilalcm perfecii AD N. AUICliU SUUIt.
amoris, plus enim caeieris Peirus amavii, ei a firma B ^^,< j^ ^^^^ vUiorum virtuti» amore, et vamiati$,
peira ob fidci non nctse constanliam noinen iraxit contemplu.

iacobiis, qui inlerpreialur luclator sive supplaitialor, Dilecto sao N., fraler A&am qiialiscunque Perse-
liumilitalem sigiiiGcal , qux et vilia supplantat nix abbjis, veix philosophix studiis insigniri.
per Minocentiam , el contra adversa luclatur pcr De odio vilioruiii, de vtrlutis ainore, demuiidanse
paiieniiam. Per Joanneni exprimilur carnis integri- vaniiatis conlcniplu charitas iniperal iniscere col-
las, qiiae hoc mereiur privilegium, ut ad incorruptae loqiiium cuin r.mico. Ainicum le, fili charissiiue,
veriialis provehalur secrelum. Si flores istos de dixerim, non quia a te amari mercar, sed quia in
Uorlo voluplalis decerpsisli , niiris odoribus Spon- illuin charilaiis sinum le colligo, ctijus ialitudo
si graiiain obleclasti , revocasii abseniem ,
prae- i.emincm prjetermitiil. Cliariiaiis nimirum ampli-
sciilem fortilcr leiiuisii, ct dixisli : Tenui eum, tudinem mundi non supcrai laliludo. A sinu clârila-
nee dimiitam {Cant. iii), el iliud : Dilectus meus tis eiiain iiiimicos diligere amicoruiii coUoctio uon
milii , el ego illi {Cant. i). Ex Iioc in illum transfi- cxiludit. Nihil igitur cliarilale feiicius, cui tamen
gurata el conliguraia siMuliiadini cjus cavere debes esl in vilia odium , in liomines ainor, in angelos
omniinodis, ut vullus lui amplius non sint in di- liansilus, desideritim in xternis. Ilaec dissidentia
vcisa miitati. Unilalis eniin ei indcmnitalis ainalur jnit , disjuncta compagintU ,

perversa corrigit, di-
est sponsus tuus, qui sempcr untis el idcm pernia- ligit bona , el oplima quxque cuslodit. ILcc mihi le
nens co suspectam habci omiieni varietalem, quia vinxil in spirilu, licct panim facic cogiiituni , divi-
pene varicias amica esl muiabililati inuia-
OttUiis , sum locis , conversaiioue ailcrum , prufessioiie di-
biliias vanitati , vanilas falsilali, qiiam dclestatur vcrsum. Tu eiiim vivis iii sx>cnlo,in sxculu militas,
verilas Spoiisi liii. Ex hoc eris videre idonea, quo- ego s.iecuii rcbus valefaciens, iii tabernaculo clau-
inodo rcsplendeat faciesejus sicut soi, intueri vesti- slri Chrislo proposui militare. De scienlia aninii
iiienta cjtis sicul nix , ct a nube lucida obumbrari. lo.quor; nani le pulo sneculum diligere ,
quem sx-
De csclcrosi non ignoras le, sicul Pclriis (jui iic- cularibus vidco iinplicari negoiiis, el ea qux mundi
&(jicbat quid dicerei, scis el habes iiiide facias Iria sunt studiosius actiiare; ubi qiiippc cst ihcsaurus
tubcniacuia : Sponso tuo uniiin , Moysi utuiin et homiiiis, ibi esl ct cor ejus. Qiiid igilur miruin , si
Elioe-unum. Quid enim est Sponsus luus nisi ainor laberis ,

qui labentibus iniia-rens, ex desiderio co
ailernus? Hic pascal el cubet , cl tabcrnaculiini impetu deorsum iraheris, quu vaua species reruni
habe.u iii meridic , hoc esi in fcrvore tuaj chariia- suos prxcipilal amatores? Amare cerle qusp mundi
lis. Moyscs lalor et zclaior divinse legis significal d su»', esl conteinpsisse coeleslia, csl iniinicuin fieri
scicnliain vel zelum discipliiiu) regularis, cui la- a;ternorum. Ab internis exsiilat boiiis requisitor
bernaculum esl in flscclia scirpea, hoc est in ira- pra^seiitium, nec digiius cstamoreopiliois, qui ipsum
ciabili el siiic nodo iniquilaiis conscientia hiimilis opilicem operi suo praeferre non iiovil : pr<eferrc
cordis. Per Eliain , qiii el cariie intcger fuissc cre- dico , iion tantum raiionis judicio , sed elcctionc
ditur, et ab lletios, hoc cst a sole secundmu aliquos amoris. Amor iste bealuin f:icil aniinum, cum illuu
iiomen trahii , significatur vcritas, vel cvidentia amal quo spoliari non possit invilus; cum eiiii).
operuin lucis, quae quasi tabcrnaculum habenl in nil sil humana voluntate liberius , id soium noi
cundelabro excellcntix virginitatis. Splendoris in- potest admiitere, quundiu habere vulucrit qiio bc;»
tuilus iii facic Sponsi est prxmium ct rcmuneralio la ellicitur illo fruens.
chariiatis inlerim ,dc dilati desidcrii suspensioiie Appetendum quxrendum bonuin ii

cst igitur, et
langwenlis. Splendor et claritas niveje vestis est lud, quo dum scme! investita mens fucrit, iior
huiniliiaiis gloria Intorim viliiale el exlremitalc polest amittere nisi volens. Quod si boiii liiiju;
,
gaudens. Obumbralio lucidae nubis esl et hic pro- invesiituram mens beata perseveranter tcnuerit
leciio, et poslmodum oraDimoda liberalio virginita- eiiam carnis suae cum fucFit devicta corrupiio , c
€85 EPISTOL^. 6C6
snpiia omnis r<^pugnaiilia in xternain confert-l Irans- A EPISTOLA XXIV.
iiiim lihcriatoin. rdicein iransituni , unde nec AD MAGISTRLM PniDeOALON.
lil»eat, iiccliccal resilirel Obona ielornitalis posses- Coiitrajndices el jurisperitos smculi.
sio, quse nonnisi iribulaiionis transitorix prelio Dilecto suo in Christo niagislro Piiidebalon, frater
comparnlur! felicis pliilosophise insigne studinin, Adam pauperiiin Perscnijj scrvitor indignii<:, iinina-
ubi cnrpus omno mens iiiliians, in superna fastidii, ciilatam legeiii Doinini opcre cl vuritale Jiisliniani
ei de servilulc carnis qiiam conlerit, veram carni legibns aiitcfcrre.
Cl animap comparal liberlalem 1 Quid enim carne Licet bonam voliinlatem tuam erga ncs, fiii
moriliiTa servilius? et tamen ordine praepostero li- cliarissiaie, palain sii ex litteris tuis agnoscere,
berioris nalurx nobilem spiritum de communi ob- evtdcntins tamen et cflicacius de lestimonio ope-
sequio cogimus famulari. Interiin qnippe in sxculi ris comprobatur iniegritas volnntatis. Familiariiatis
filiis ralionis liumanse caplivatiir nobilitas , ut nii- cerie me* seminarium, cnjus per afrectum, Deo
lum in niodun< obscquium irraiionabile raiio carni nioiiumentum prseslante, copiosa seges exuberat,
dcfcral, et in obsequiis carnis suum asluta sit oiini- non a me faleor sumpsit iniiium ; sed a le polius,
slerinin usurpare. Prudeniiores quippe sunt filii qui gratuiio tuse liberalitatis praevenln , te mihi
B incognito, e( postmodnm
liujiis saeculi fiUis lucis in generaiione sna, quia ni- prius saepius seinper ia
niirnm prudcniior est ad maluni ralio in secularibus nierito ad obsequii diligenliam alactiier obtuiisti.
scnsualitati contra rationem supposita, quam sil ad Beneficia nimiruin, quse accipicntiuni merita prx-
bonum in spirilualibus viris , in quibus est carni volani ,
gratiora non immerito displicalo merito
suse jnre pr^lala. Quid igilur rationc abuleris , et judicaniur : et certe quj; de gratuito affeclu pro-
Crcatoris imaginem, qux solu est ralio, irraliona- deunt, fecundiori effectu dignum est conipensari.
bili ainore carnalium obliileras et abradis? Similis Oeneficia saiie iila inlelligo, quibus te mihi prom-
certe siinilem qiiaerit, el vix in aliquo rerum genere ptum et alacrem eshibuisli in salulalionibus, affa-
ha'C rcgula fallitnr, cnm ad suuni participiuni et bilcin in colloqniis, in negoliis familiarem, in dan-
ad snam simililudinem singula converlanlur. Quo dis coiisiliis oITiciosum, devotum in exhibitione re-
igitur paclo solns Crcalor in honiine suam perdi-

vereniiae, humanum in obsequiis, si quando in ho-
dil siinilitiidinem, quain lam sibi dissimilem defor- spitio luo sim recepius. Ilxc omnia sicut cx abun-
niilas iiijusliliae reddit? Injusiitiani sane dixerini dantia cordis cmanasse non ambigo, sic non debeo
ciim, qui ad sclcrna creatus esl, ex desiderio re- per viiium ingratiiudinis anniiilare. Ex bis sollici-
niorari iii temporalibus, cor in labeniibus figeie, C '"'^''" '"* ^^^"'' P-^îe^êr inielligi, me non posse
ct non poiius lepulare nioiestiain quod a vcro lu- non aniare, quia meiis es, et utinam te nulla imhi
niiiie pcr interpositam cariiis niolesliam sicut per raiioiic praeripiant aut locorum distantia, ant diver-
parieteni rclardalnr. Quod si objectain parietis siias siudioruni? DiiTicile enim fieri solet, ut diu
molesiiam repulas, non densare luluni sed diruere, inipgcr inter eos nexns amoris permaneat , quos
non augere sod niinuere consilii crat. Certe ainalor
disjuiigit in.slilulio, inleiitio dividit, locus separat,
acicrnorum niolestuin carnis pari<'leni, ol disparal actio, proposilum dissimile variat, studii
si di-
nierc iion potesl, fulcire refugit. Non ei honorcs dissidenlia cohaerere non sinil. Tu siqnidera pro
accutnulal, non quajrit redilu.s, noii cibus ingur- amicilia sseculi iiiiinicilias coelesles non meliri&,
gital. scd qnod de necessitale exigiiiir, satagit lein-

loneiis lutum, cceno inhians, incumbeiis carnalibus,
pcraniius iiidulgere. Quam loiige cst hoc pliiloso-

mobilibus cl transiloriis immoia inente slabilique
pliandi gcnns a dilecioribus sxciili quornni deus uesiderio cohxsisti. Aliud mihi plaiie proposiluni
,
vcntcr csl, qiii quaesluin exisliiiiant pielatom, qni intciilioqne longe dissimilis. qui, aspirante Deo,
dainniiin ropiilant iion pcccare. Hi sonl qiiibus visibilia cuiicla faslidiens, de felici ct sola exspc-
virlus oiieri, lioiiori esl vilium, qui paupcrtalcm claiione gaudco fulurorum. Ibi verx scienlia: inful-
Josn cfrucis ignominiain abhoi rciiles , appetunl ^ S^'^ ^'•"''^^' 'I"^'^' """''* ^"bielatis anl ignorantiao
florcre iii s;cculo, de minislerio saiiclitaiis. Utinan), caligo confundil. Ibi pleiiac dulcedo sapiontix*,
fili oharibsiinc, ab liis loiige lieii volles, cl leiicre qnain nulla falsilas aut amariludo dosipere facil.
saiicloruin itinera qiia; a cruco non dubilas Ibi jiicnnda senipiterni veris tempcrics cxhaustain
, in-
choare! In CiitliCilra eiiiin crucis pliilosopliiaj no- plonitiidinein lautiliae securioris iiifiindit. Ad hoc
sli:r nos magistcr instiluit, cujiis qui noluoril sc- dncit, hoc tribuit divin»'. legis pcritia, qu.-B coii-
qui inagislcriuiii, oiniiiniodis iioii polcrit oblinerc verlil aniinas, non subvertil. Juris hujiis scienliani
promissum. Ad lianc [iliilosopliiani te invilai aniiiia coloiija Cisle^cicnsis me docuit, ubi doclor et dajpr
iiiea, .-iiiior meus. Lego ergo, et pcrlege, el lelege jusiitiic Chriûs de ccelesiis jiiris pcrij|a suos in-
saepiiis lianc amoris epistolain, iii qua eisi verha siiiuil scclatorc». Voruiii lu quia dc lerra es, alitcr
non sapiunl rliciorem, faucibus lanien cordis lui

sapis, iiujusque inaguain sapientiain adiiuc tibi non
sincerae dilcclionis repraesciileiit saporein. Valc, sapere nuindana» sapicnliae rcquisilio protcstatur.
charissime, cl si toiuiii quod logis iion peragis, Scd forlc jncianliain repulas, et praesuinplioiiis
volo lc lanicn corrcctius vivcre <iuain vixisli. Valo. iiieu; arguis, qiiia nie priclcr iiioreiii laudarc vidoar,
el le nun vcrear increpare, Chanias, fateor, îc
667 ADAMl ABBATIS PERSENlif: 668
loqui inipcrai ; el si vis veniam iinpeirarc qumn \ ininis mel, ingererc de correciioris vil» piofecii-
postuias, dabis ot ipse veiiiam sic loqiioiiti. Veriis bus, ainori meo facere gaudium , qui propositnm
siquidetn amor lam asseiilalionis cxpers qiiain for- habeo de sola animarum salule Ixtari. Utinain tibi
iiiiiiinis, sicul paiparc noii iiovii, sic nec parccrc; dc appcienda animi virtute sil slndiu:n, quod fa-
sed lanio veheincnliiis quanlo coiilidcniius iiive- oitc coniemptum mundi parere consuevii ! Virtns
hilnr|inainicuin. Igitnr quisquissis,quoniodocunque quippe sic insiiluit sui possessoris animum, ul lio-
te liabcas , cgo te pro parle niea non ccssulio liili- norcs onera repuiet, indigneiur digniiatibus, me-
gere, pro posse ineu id salageiis, ut sil amoris dix>crilatcm suadeat, qux sanctx cognata cst pau-
niei Cliristus in caiisa. si tu in nainmam nieani pcrtatis. Circa hoc maxinie viget virtutis modera-
oleiim initleres, el de luis profcclibiis niea! dilc- lio, ul carnem compel!al renuntiare voluptatibus,
ledionis augmenta pendeienl t o si virtiili animi spirituique humiliter ancillari. Ulinani stalus meus,
tbrcs operain, el inundanx vanilati valefaciens, paupcrumque qui mecum mililant studiis vcrsetur
posiponcres conieninenda ! o .si tibi cssci ratio, vitalibus, ul et lu gaudeas, cum audieris, qui hiijus
qu;c fidci radiis illiihlrala , oinne quod facil iii]ii- rei notitiam inquircbas. Collxtamur quotidie, fili,
riain juri, per judicii reciitudinein leprobaret, quia raligali prcssuris iiigcntibus, et, sicut liabet se
disloi tum esi istud, ei a regula juris ei jcqui re- ^ miindana varietas, multo discrimini sutijacemus.
siliens bomines hominuin fteri judices , et pene Tiansfretare quidem cupimus, sed in inceriiiudinis
universos videri contra jusiitiam conspirasse! Au» hujus pclago quoiidiana lempeslas exoritur, ei nis*
ctorein suuin judiccm sinculoruin suo jure spolianl, nriisericors Jesus inanuin pix ereptionis extcndcrit,
et ausM lenierario cujus judicium non possunt efTu- vix ad porium polerirnus cnaiare. Ecce isla est
gere, niiuntur jusiiiiam exlnrbare. (iide est quod scicnlia pcrmaxima ;
iamqiic dixi superius visibiiia
corpiis imniundiiiae, meniein siiperbiae jurisdiciioni Isia nobis esse coniempiui ,
qnia snnt periculo el
fiubjiciunt, el sub vitiorum lyrannide serviunt mi- b.bori. Confidimus lamen, quia qni dedil, eiiam
serabiles, qui sub rege virluium poieranl regnare proposilo miliiix perseveraniiam non negahii. Ora-
feiices. Yides jam quia exsulal castiias, buniililas lionum nostrarum petisii suffragia, sed el rescri*
peregre abiit, recessit jusliiia, abfugit fuies, refri- piiim nostrum devole et humiliier postulasli : peti-
guil cliarilas ; el , iniquitalis ubique siiperabun- lio tiia in utroque efleclum obtinuit, nisi quod lil-
dante diluvio, inlra domcslicos coeli parietes vcriias leiae inea: forsilan ad te graiiain non habebunt.
se recepit. Plangenda nanique lempora
iioslra, de- Piolixus enim el durus suin quod ulrumquc lt>-
lendique siint generationis hujus bomines, cui, coni „ cinrem sulel oflendere. nisi me apud ainicum zcUis
fcre omnes periiiam juris, vel qnaerant, vel ha- charilalis excusct. Vale.
boaiU, juris lameii observaniiam parvipendunl. EPISTOLA XXV.
Jiidcx soecnlornm nbiqne injuriam patilur, nec de IIARTtNI CULTORES.
AD SA.MCTl
aliquem, qui se in coelesli jam
jiirispeijiis invenies
Piobal sanctuin 3Iuriiiium aposlolis timiiem eongrue
exhibeal advocatiim. Omncs si dederinl, eliain in dici.
inJHSlis cansis inultos advocalos inveniiinl ; solus Omnihus B. Mariini memoriara pie veneranti-
Chrisins, licet sit daior omnium, cum sii cansa bus (8),Adau inier vencratores ejiis exiguus, Patric
ejus jiistissima, habere aliquem non inerelur. Ubi- ejusdem vestigiis inbxrere.
que sponsa ejns opprimilur, blasphemaiur ipsc ab Plerosque scandalkari audio , quia Martinumi
omnibus, paupercs, orpbani, viduae, praeda divilum noslruin parem aposiolis canlet el glorietnr Ecclc-
facii snnt, nec illis, ant jiiris nostri pcrilia, aut sia, quse Marlini laus fere nbiqne terrarnm in ore
lcguin subvenit disciplina, de inflanle scicnlia soli resoiial, inaximc in illis locis, nbi celebrius et de-
inserviiur qua^stui, solumque ventosa loqiiacilas Yulius ejus sanclitas honoratur : undc proposili
requirii commodum pecuniae vel honoris. Vidcinns nici csl Martini confutare xinulos, oblrectalores
ad jurisperilos dignilales el bona transire Ecclesiai, [» pcrscqui, ab eo utique implorans auxilii gratiam,
et mirnm in modum, cum eos sequi Criici(i.\uin :> qno ille accipere meniii ul par essei el diceretur
pndeat, usurpare Crucifixi p.itriinonium non vcren- aposlolis. Spirilualis qii<ppe gralix virum donatum
inr. Exsecraiida prorsus abusio, nt qiianlo iii jiire gloria aposiolis parificare poliiil, el procul dnbio
periiiores exsiilerint, lanto invenianlurad juris in- parem fecil qui solus exisleas incomparabilis sino
jiiriam prompliores. Verborum cavillalionibus po- coinp.iralionesuminusesl, cujus paxesuberaionuicm
lciites sutil, et docii ad subvcrsionem judicii, aul sciisiim. C;cterum ea qu.c infra cum sunl qiiaiiluni-
iinpium jusiifioare pro muneribus, aul de injuslilia libel ea nalurx sua; dignilas vel lioniias Crealoris
conviiicere innocenictn. Ulinam lu, charissimc, ob e\iuleril, non relugiunt paritalis consorlinm, et
Jnris obscrvaiiliam, qua.'ras juris scicnliani, nl cuni qiiia insliluit Conditoris auclorilas, non invidct
de aileinplione juris jiisle vixeris, in coelesiis juris cominunio charitatis. Quid igitur iil Marlinus par
rcgiiias offcndcre confundaris. Hoc erit olcuin flu- apostolis essct ficri poluil? An noii poluit? Si non
(8) Ilafc epislola exstal iii Riblioilieca Cluiiiacensi nbservat inss. codiccs Adami non Odonis nomca
«mIi noniinc saiicii Odonis ediu, ubi Queiccianus pracferre.
669 EPISTOL.C. «70
pouiil, cl limiiilnis quibiisilain cbanguslaiiir Dei A niemi obviam processisse incohimem. Satis essct
Ubi quod Scripluris Dcus iangucnli, ad lecuperandani salulem, non soluin

ontnipoicnlia. esl in
An forlassc oninipoicns pcrvenisse, sed velul iter inclioandi, veniendi in-

omnipolcns appcllalur?
Dcns cst, sed gralis privilcgium qno donavil apo- clioassrt Martinuin. lloc de Evanlio avunculo suo
stolos.perrectiseornni scqnacibus nonvolnit el;irgiri? Severus Snlpiiius proieslatur. In apostolis forlasse
Si aulem, quia vcrum esl, poiuil faccre omnipo- aliqnis praerogativam inartyrii antcponit ? Marlinus
lcns, ut qiii perfcciionem evangelicam bcne vivenJo aulcm per cffusioncm sangninis marlyr non fuil,
sorljnmtnr, nisi qnod tola vila cjus niariyriuin fuit. Aposiolos

lcnuerant, xqtialilatcm gloriae qnoqne
ceric, el voluntas el lemporis nccessilas fecit mar-
quid impcdit Marlinnm ne gradns aposlolici subli-
promerendam tyrcs, sed qnid proprie \lidit. propler Iioc] bujus
inilale donetur ? An quia ad grali;c
suiricientiam non acccpit? An accepit quidem, sed gloriac Martinus perdcre debuit, cui etsi leinporis
aposlolorum invidia, quod ncfas esl diccrc, ei glo- necessttas non obtulil gladium persecutoris, a corde
riac consorlium denegavit? Qnis vel lioc cogitare lamen ejus volunlas iion dcfuil passionis. Non caret
audeat? E«. dicit fortassc aliquis, ideo Martinum gloria niarlyrii, qnein conslal dcsiderio niartyrem
non esse parem apostolis in gloria, quod eis fucrii exlitisse : alioqiiin Joaimi apostolo, qiiia vilam siip-
inferior sanclilale. probas, qnicunquc ^ plicium non exiorsil, inarlyrii negalur gloria, cum
Unde lioc
liocdicis? An inde sumis argumenlum, quia apo- tamen tesiaiur Veritas quod sit suum calicem bi-
stoli prius elecli, qnod a Domino prsesenie per car-. biiurus. llunc procul dubio calicem Martinus pas-
nem vocali, qnia aposloli aniononiasia ab eo sunl sioiiis bibit, qui per innumeras incredibiiis absti»
appellali? Si liac de causa Marliniis est eis infe- neiitix cruces scipsum volunlarie inacerans, in ci-
rior, qiiia nil liorumhabnii ; ergo infoiior et Paulus, nere ei cilicio tesiis Jesu invictissimus spiritutn
quia el poslerius ad fidem vcnit, el Dominum in exhulavit. Si ergo Marlinus, quanluni in ipso erat,
cariie moriali non vidil, nec ab eo aposlolici iiomi- martyr apud euin qui de volunlatibus judicat,
fuil
nis imposiiione honorari ineruit sicul alii, de non habebit facii pondus sanciissinije elBcacia vo-
qnibns scriplum cst, qnia eos aposlolos nominavit luntatis, prxsertim cum omnc hominis mcritum iti
{Luc. vi). bona volunlalc consislat ?INon enim opera hominis
Quod si ideo aposiolos pra^feras, qnia Dominum, nierita ejus sunl, scd signa merilorum ;
quanquam
antequarn pateretur in canie, proeseniem, ct posl et si perfectionem colligamus cx operibus, nemo
resurrectioncm sibi apparentcin et colloqncnieni Marlino prxferlur. Si forie ideo quis inferiorem
videre menienint, qnod cl muliis aliisdaium csl, c J"'''cel apostolis Marlinum, qnia illi fuerunt prin-
quia,teste aposiolo Paulo, visus esl plnsquam quin- cipes popuiorum,doclores orbis. fundamenla liccle-
similiier cerlc et hoc Marlinus sioc ct fundalorcs, primi eruditores lidelium, tan-
gentis fratribus ;
assecutus est, quia niilli alii concessum legiiiir ut quam qui in ^cbola Cbristi leneant magisiruiis ca-
nondum renatus videre Christum Dominum mere- thedrae dignitateni : unde nec ratio palitur inagi-
relur. gloriosam caihecumeni nostri ihlamydem, slris sequari discipulos, maxinie cum magister el
qtia se tegi Chrislus non inglcriuin repulat [Edit. omnium Doininus dical : Non est discipulus supra
gloriam repulai] , sed longe renaii fuics gloriosior, magislrum, nec servui supra dominum suum (Luc.
qiii Cbrislo nil quod peierel denegavit ! Nain si qnis vi). Quid igitur? Quia summi Magislri probibet au-
contendat de miraculis, prairerriinie :ipos(olos volit ctorilas magistro discipulum praeferri ideo posse,
in virluiibiis, loius exclanial crbis Marlino lesti- negat posse acquari. Allcnde qnod sequilur : Suffi-
nionium pnebens, pliira eum, imo in eo Clirisluin cil discipulo ul sil, inqnil, sicul magisler ejus (ibid.).
signa fecisse, quam de aliciuo unquam aliqua scri- Ecce discipnlis magislri xqnaUlas non negatur, si
plura anilieniica proieslelur. Deniquc si quis obji- laincii perfeclioneiu inagislri per imitalionis slu-
ciat, quia in umbra Pclri ponchanliir inlirmi, cl dium discipuius xinuletur. Cum ergo pcrfectus di-
sanabantur; ct nos de slramine in qiio jacebal Mar- D scipuloruni apostolonun discipulus Martinus, et gra-
linus legimus frcqiienlcr factas fuisse virlules.Plus du sacerdos aposloliciis , ct apostolicis actihus in-
esl sane vile stramen , absente Martino, operari sigiiilus , et in operalione signorum pene fucrit
virtuiein, qiiam umbrain Peiri, ([uia siiie Peiri prse- pliisquam apostolus ;
quid inipedit nt paritalcm
scntia noii polnit ficri [iimbrain] pra*bl.irc renicdiuin gloriie non oblineai, >îiein per umnia vitx similitiido
iiiflnnanli. Vcrum sinc Cbrislo, nec poluit Petrus commendal ? Qirid ergo ? Dum ista de Marlino as-
prajsens, nec Marlinus absens viriulis aliqnid fecit. scrimus, snbliinitali apostolicx dcrogamus ? Absil !
Mira qntdcin haec sunt, ct digna onini adinirationc Apostulos magis pro noslra facultaie cxtolliinus,
miracula , vcl nmbrani Pclri siib ejiis pra'Sontia, dnni ad eorum imilatioiicm, Martini perfectioncni
vel in absciilia Marlini palcas in quibus jacncral fieri non negamus. Verumianien eisi non sit eis
M.iHinus operaii niirabilia ; scd longe inirabiliora, dispar gloria, quia iioii cis fuil dispar in vila, la-
et in solo Martino emincntia roperimus. Conli^îl nicii secuiiduin ali(|uid aposlolica subliinilas anlc-
nonnunquam ut, eo fcstinante ad visilandum iiil;r- ceilit : prsecedil sieiit raiisa olTeclnni, sicut inalci'i.i
niuni ali(|ucm ,
piiusquain medielaiein confecissct inatcnaliiin, cl sicut piincipium cst prins eis qii:B
Uiticiis, advenientis virluiein sensisbt' .Tgroluin, ve- cx co inciio.inl esse bunin Uiide qtioniam aposiolica
671 ADAMl ADBATIS PERSENIiC 672
(loctriiia causa, ci maleiies, ei principium csi fulei A per ccciesiic siiperiora discnrrere saepiiis videre
discipliiiae ci religionis iii palribus, ul lioc dol)ct el consucvit. Non est igiliir lixreticuin conlileri virum
potesl piKferri oiimibus, iion lainen ideo, vel me- aposloliciim per omnia ad .'>po'-toliea' parilatis coii-
rilis, vel gloria praeemiiiel uiiiversis. Qiio enim paclo soriiiim sublimari. Qui ergo ex ignorantia Marliiii
npostolis paies non sunt, (|ui similein aposiolis vi- nieriiisdcirahii, inlucalur.logal ct discal Dominuin
lam ducuht, paria miracula f;iciun(, pariler judi- iion soliim de aposlolis, sed ciiam aposlolonim imi-
rabunt, pariier regnabuiil, pariier unuin denariiim t:iloribus dixisse : Volo, Paier, ut ubi ego sum,iltic
proplcr unum unius vinex laboreni liabebunl?Hoc sil et minisler meus (Joan. xii). Quid est ubi ego
solum inleresi, quod in erogalione denarii, iioii est suni, nisi qnalis ego sum ? ac si dicat : Volo ul ad
apiid Palremfamiiias persoiiarum acceplio ; sed siinilituilinem [Edii. acqualitalem] gloriai, quam ego
fiunl novissimi primi, et primi nuvissimi ; nec esl liabeo per naturam, perveniaiil niinistri mei per
inler accipientes invidia, nec jaclaiilia meritornin. gratiain. Inde scriptum est : Cum apparueril, similet
Qiioinodo ergo Martinum essc aposiolis parein inei erimus, quia videbimus eum sicuti esl (/ Joan. iii).
vides, cum tanla sil dispensaioris veritas, tania Quid igitur an soli aposioli ininislri Cbristi sunt?
accipicnlium cliaritas, ut qui fuil in labore novis- An non Chrisii minister ei Martinus, el ipse inler
B
simus, inveniatur in acccplione denarii pi-iinus? perlectos perfeciissimus? Si ergo ministri Cbrisli
Erunl, inquit, novisnmi primi, et jmmi noviuinii. Cliristo in gloria similes sunl , el per hoc parcs
An ociilus tuus nequam est {Mattli. xix), quia bonus^ siint, quo pacto inter minisirus Christi paritus esse
est dispensaior prxmii, quia lale esl remuneratoris non polest ? Quod si aliqiiis ex invidia Marlini ti-
beiieplacilum, ul cum oinnes ejusdcut acceplione tulos derogal, corrigaiur; alioqiiiii polens est Deus
parificenlur denarii, primo tainen remunereniur Martini, in Martino inirabiiia fuciens, ukisci san-
novissirni, quam primi. Qux potest inter eos essc clum suum, el teinerarix assertioni finem imponerc»
disparitas, quibus par idemque denarius erogalur? prseseriim cum sil libi nietior pia dubitalio de oc-
Certe quamvis sit inter elecios dispar clariius, quia cultis, quam liiigiosa conteniio de inceriis. Vene-
stella a stclla diflerl in claritaie; est tamen in di- rare itaque de cseiero Murlinum, qui ei hacienus »
spari ciaritale par gaudium, cuni sii Deus omniu aiit ignorando, aut invidendo dclraxeras : et ne
in oranibus. Quod si omnium cieclorum, quanlum- diflitearis apostolis parem, qucm eiiam Chrislo esse
libet mcrilis ditTeranl, ca esl parilas, ul unu>iH noii dubitus in gloria similem, si taiiien veruin tibl
idcmque sit omnibus in consuminalione charitalis. dixisse vidctur, qui ait : Similes ei erimus ,
qnonium
iii visione Conditoris, in aBternilaie iinpiortalilalis C videbimus eum sicuti esi [Ibid.). Hic iniervenlu Mac-
gaudiuin, quid pulas gloriê prx cxteris Martinus ob- liiii opus esl, ut qui Cliristo similis, ac perlioc non
tinuit, queiii apostoloruin vestigiis inhxrenlciu per- dispar esse apostolis, apostolice vivendo, Christum
feclio aposlolica, virtulum prxrogaliva , sigtiurum imitando, Christo donunte, pronieruil, nobis adhuc
potcnliii, prae cajieris illustravii? in dissimililudinis regionc viveutibus inipelrct ve-
Quod si ea qux prosecuius suw asseriioni morum niam, reducal ad graliam, pratscnlet ad gloriam
iion sufticiunt, jain deinde proponalur aliquid ex quo qtiam cuin Chrislo habet, a Cbrislo qui vivit el re-
manirestnm sit perfcclioni apostolicx non imparem gnal in sa^cula s.iccuiorum. .Anicn.
esse Marliiiuin. Ccrle Spirilus sanclus aposlolis el i<:pistola XXVI.

aposloiorum imitaloribus dalus esi; scd eo m«do AD R. ABBAffcM DE VEKNUSIA (9).
quo supor aposiolos venil, nunquam vel raro im Jnformat eum de pcenileiilia seu dc confessione.
aliquem sanctorum descendil. At qui super aposlo- Domino et amico suo venerabili R. abbali de Ver-
los visibililer in igue apparuil : se quoque visibili nusia, fralcr Adau omniuin moiiachorum niinimns,
specie et potentia in globo igneo super Mariini ca- eis in Vernusia vernare floribus quos noii vilioruiu
j»ul, dum sacrarnenla oHerrel, ostendit : qui, eisi flamiiia dcdorcl.

D
Turiis ioqui linguis quiu necesse noii erat, Maniiio Rogasli me siepius, amantissimc, ut de poeniien-
lion coiitulit ; ila lamen singuiaris flamma diviai lia tibi aliquid scriberem, quod me fateor facturum
anioris ignivit eum, ut el vivens in corpore, per proraisi. Vcrum duin vires pensarem, duin metirer
cordis charitatcm tolus igneus esset; cl postquam ingeniuin, poenilcie mc coepil obligationis mex ct
niigravit a corporc, aliquoiies totus igneus visibili- siiscepli oiieris, quod porlare non posscm. Eiigebain
ter apparerei. Uinc csl qnod Trojano Sacionensi epi- iiiagis siqiiidein in defeclu ineo verecundiam paii,
scopo in igne ostensus est, cl ad exseqnias Pelagix' quain sub imposiia sarcina pcriclitans tenturarie
mairis Aredii abbaiis globus igiieus totam illustrans iiicurrero praesumpiionis discriinen. licce tii pro-
ecclesiam de ccelo venil, clumanlibus encrguinenis, posito meo impune obvias, quieli reniteris, iiiensu-
ad defunctoe exsequias pervonisse Marlinuin. Non lam cogis exccdere : dumque rerum italura non
dissiniiliter Gregorio Turonensi cjus reiii|uias in liabet, de vena tenui speras alUuentiam /luenlorum,
Novam basilicuni inferenti apparuil. Brachio elium ei rcs quidem quam poslulas uiilis esl valdc et nc-
vir qiiidam oratoriuin iiigredicns, globuin igneum cessaria, niajor quam ineLs conatibus conveoiat
(9) Vcrnusia, ofdiitisSanctiAugusiiniDionaslctiuni iu diocccsi Biluriceusi,

;
673 EPISTOL.E. 674

exigiiilali auicrn me» »imisi1i(Ticilis ei ardiin siipra A n"''' correclione dignum &it invenimus. Niiiic if,iiur
niodiini ; veriimlamen, oratile Chrisloque largieiile qiiia primum regis nostri ediclum audivimus, ad
aiixilium, ajigrcdiar loqui quod nescio, docere iii- tonanlcm in Clirislo Dei sapieiiliam fide cuciirri-
cipiam quod iion didici, confidens qiiod vires quas mus, quanti.sqiic siibjaceal inalis vila noslra, ipso
iinperiiia dencgal, el obcdicndi Iiir.inlilas , et tua nos docente, diUi( imiis. Qiiid rcstal, nisi ul ciirari
cliaritas cl l;ir|{a Dci bcniguitas minislrabunl. valeat langiior uoster, poeniienliae remcdiuu» assii-
IJniversitatis Condilor sicul unus esl omniiim mamus? Uiide qnia naufragium passis loquimur,
Dominus, sic unam fieri voluitomnium servilutem. qiiid sit, ubi sit, qualiter inveniri possil porliispce-
Hebclato ilaque ex lippiiiidine peccaii humanx ra- niienlia!, qiianlum Deus donaverit dispulemus ?
tionis oculo, cum jam non sufficerel creatura visi- Pa-niteiuia cognosccnlis seipsum dolor est aiiimi,
bilis, el per substanliam carnis fieri voliiil ul pa- qui cum emendalionis proposilo plangil, et persc-
Iriaui spiriliium jiingercl corporum patriae. Ui ulram- qiiiiur quidquid in sc Deo iiovoril displicere. Dolere
qiie in unam rcmpublicam ordiuaret, qui hujus iiiinirum non polest, nisi is prius ex vcra sui co-
reipublicx giibernaior existcns el dominus, sic su- gnilione sibi ipsi viliierii? Vilescere non potcst, nisi
perna conlcmpcravit infimis, ui siiperioris palriac noverit se ; se nosse non potest, nisi ad biccm ve-
divitias terrcnis coinmunes faceret, et patriae infe- B nerit; ad lucem non veuiel, nisi Dei sapientiam,
rioris inopiam dc siiperioris abundantia relcvaret. hoc esl Christum vitae humana; speculum et fide et
Majestas igitur imperatoria de coclcstis aulae subli- imitatione sccutus fuerii; sed iiec sequi polest, nisi
ntibus, ad su.nc dumiis inftiriora descendens, locum liberum arbilrium praevenerit graiia Redemploris.
vidcliccl hiimanse babilalionis pro tribuuali carnis Uespectus ilaque gratiae generat in corde humilita-
assiimpl» rcsidens , iria proponil el propuni facit tem, humiiitas dolorcm. liumilitas quippe est vir-
edicia. lus, qua homo verissima sui cogniiione sibi ipsi
Primum ediclum esl sapienlia; secundiim csi vilcscil, cui coiitrariiim operaliir superbia, per
poenitcntia, tcrtiuin csl gloria. Prinium proposuit quam borno supra se clatiis, dum propriam excel-
bominem assumendo ; secundum inier homincs prx- lentiam iiiordinate diligil, majoreni sc quam s!t
dicando, tcriium hoiniiics juslificando. Ediclum sa- ntentitur. Dulor iiaque cordis quo poeiiiiet hoiiiiuein
pientise sonuit de nube carnis, cdictum poenilcnlix qiiod peccaverit, punil iu honiine quidquid a veri-
de visceribus intoiiuit pieiatis, cdictum gloriae pro- latis linea distortum reperit, et ferens in maiiu siia
mulgal ampliludo divin^je charitatis. Egrediainur radium illustranlem, de respectu gratiac miserenii»
jam iii
f £teas Scripiurarum, audiamus ibi
si forie ccensiim, per . .
omnes angulos cordis , sedulus ma-
propouentes haec edicta prsecones. Edictum sapien- ''l'* persecutor discurrit, nec solum portat secum
liae pioponitur, cum Cbrislus Dei virtiis et Dei sa- radiuin cogniiionis, sed el stimulum compunclionis,
picntia Mariae per angelum minliatur. Edictum poe- el malleum contritioiiis. Dolor nimirum poeuitenli»
niteuiiae prumulgatur, dum vcritas mendacis muiidi circa animae vulnera inorem medici gerens, primo
maliliam argueiis, hiimanum genus ad poeiiitenliam corpungit, secundo conlerit, lertio ungit. In pun-
exhortalur. Pcenitentiain, inquil, agile, appropintfua- gendo acuitur, iii conterendo nialleo ferii, in uii-
vit enim reguum calorum (Matlli. jii). Jam per sa- gendo emplaslrum apponit. Primo ergo compun-
pienliam illustratis, jam pcr poenitenliam emen- clionem, secundo conlritionem, leriio devoiionem
datis,ediclum gloriae niullifariae inculcatur, cum operatur. Vidcamus qtiibus jam stimulis cordis
miraculorum opcratione, corporis resurreclione, punctio sive compunciio (iat. Poeniieniia cerie
gloriosa ascensione Dei gloria manifestissiine dc- triplici aculeo cor pungit, ul non simpticiler puugi,
claralur. Primo veiiire sapienliam oporliiii, quae el sed couipungi, hoc esl exômui parte pungi dicalur.
muiidi sapientiam faluam faceret, el humanae menti Primus estpudor oriens ex considcrata tiirpiiudiiie
suas lenebras iiidicarct. Hanc itaque ex vesiigio se- operis; secundus anxietas quara parti oflensa miil-
qiiiliir prima. Dum cnim sapientiae inflantis typus j) liplex Crealoris ; terlius formido pcenx infernalis.
expclliliir,'mciisquc ad luccm divinae sapieiitiae se- Coiifunditur ergo, quia turpiter egit;anxie dolei,
ipsani conspicil, jam nimirum in tiirpiludiiiis suae qiiia bcnigniialcm Dei male vivendo exacerbavii
usu cunfundiiur, (|iiu: se nntc male meiiens pul- eiqiiia inalorum ultor est Deus, vehemeuier expa-
cbram sibi so luenliehalur. E\ lioc jam sibi displicet vesril. PutasTie, eiicietur sanguis, nisi tot sliinuli
<]use male sibi placci primitiis, ci cogiiat cradere cordi allius infigantur? Sanguinem puncli cordis
turpiludineii), qiiue nobiles iiiiiiuinali cordis oculos iiiiellige laciyoKis appareiites in oculis. Peunat»
ofTendii; lioc displicere esl pcenilere, poeiiilerc cor- suiit lacrym;e isfc, nil iii se habentes carnalis pon-
rigi, corrigi csl juslilicari, justificari esl ad gloriam deris miro divinae sapieuliae artificio slatim de corde
reparari. Supieniia iiaque humini suum laiiguorcin ascenduut ad ocuios, et de oculis volant ad cce-
dcmonsirat, demonslraliim poeiiitenlia cural, saiia- lum.
tum et salvaluin gloria in saluie conservat. Lux Vis viuere quod volant ad coeium? Regem saecu-
s.^^pienii;^ cor illusliaiis est Clirisli iiuitatio, diim in lorum atleiide, qiiid dical : Gaudium est, ail, «rj-
Clirisii iniilaiioiie taiiqtiaiu iii speciilo vil.TR iioslrae gelis Dei supei uno peccatore pcenileniiam agenle
vulnus coiispicimus, quid iu nobis repreheusibile, {Luc. xv). Quam iinpeiuosa esl aqua de abysso
075 ADAMl ABBATIS PZRSENIiE 676
corilis crumpens! uno eo<lemquc roomenio animam A tionis imbrc compluU exorilur. Ecce de Viona lerra
Ijvat, oculos rigat, coelos pulsat, Ixtifical angelos, fruclus opiimus. Frutlus hic veriLiiis, est verax
spoliat inferos ;
quia , sicut pcr coinpunclionis ia- confessio criminis, confesslo esl voliinlaria ei verax
cryinas fl.imma diviiti amoris accciidiiur, sic flam- accusatio animi el peccalorum ordinala manifesialio
mae inTeri cxsiiiiguuntiir. lliijus ilaque fluniinis iinin facie sacerdolis; voiunlaria, non tormentis ex-
fciusl.x^tificatciviiatcinDci, dum beali civcssupernx torla ; ordinala , iil fial cni debet , et de qiiibus
ierusalem poenitenlium lacryinis delcclantur. Adeo, debet. Illi laiiliim coiifiieri debes, qiii in rebiis liu-
inqiiuin, iii petuosus est lorrens coinpunctionis, iit îismodi supcr te acceperit poicsiatrm, vel cui ipse
Deuiu coininoveat, auimae sordes amoveai, ei 1111- periiiiserit. Ttia enim conrueri debes , non aliena
giiani moveai ad cordis accusationem, ad peccali percala, et ea simplicilale qua le focisse comme'
exprubralioncm, ad oris confe.vsionein in faciu sa- nioras, nil cx falsa bumiiilaie adjiciens, nil e\ fal-
ccrdotiii. Cerle lacrymse istae amarae sunt et dulces, lari jiisiiiia, vel ex inordinato pudore sobtrabens.
«ipcr hoc cflicaces : amara> sunl, in quantum eas Timtrale, non irreverenler ; huiniliier, non superbe;
cxtorqiict vehementis doloris violenlia; dnlcessiiiil, simpiiciter, nnn jactaiiter ; niodestu , non proca-
in quantuin ex eis speralur indulgentia. Sic sic iie- citer; privaiim, non publice ; sacerdoti luo tanium,
cesse est ut antidoto amariiudinis sanelur veneniim " non cuilibct; coram Deo, non roram 'lominibus est
e\ parle deloctationis. Vidisti quid sit aclus coin- conlessio facienda. Quocirca de qnibiisdam scri-
punclioiiis, vide et malleuin conlritionis; utruinqiie ptiun est : Quia peccatum suum sicul Sodomoe prce^
liinor esi, sed ex diverso respcctu. Timor inilialis dieavertt»l. non abuonderunt (hai. iit).
acus csi, sed malleus esl limor perfeclus. Acus ini- Molandum iria genera csse conrilcntium. Confi-
lialis tiinoris pungendo, cor ad sanitatetn aperit, c( lenlur quidam non habeiites proposiluin dcsistendi
saniem insani luinuris emillil; inalleus auiem con- a peccatis; confitcnlur qiiidem aiii proposiiuni
irilionis, diiin cor peniliiumundo mortuum reddit emendationis habenlcs, sed cum lonipus tcntationis
cum proposilo non peccandi, etiam amorem inundi advcneril ininime persistenlos ; confileniur terlii,
in coide occidil. Initialis itaque limor in corde gc- qui se quidcm a peccaiis rontiiierc proponunt , e»
ncrai udium inali, ci ex parie amorein boiii. Perfe- pcr auxilium gralix propositum ad fiiiem perdu-
clus linior facii cx iniegro contemnere mundum, cunl. Eorum qui sine proposiio emendaiionis sunl,
ei toto desidcrio seqni Christum. Qualuor sunl iri alii propriam iiiiqiiitatein in lanluin ditigunt, ul
quibus peifeclus anior consisiit , scilicel odium nolinl a peccaio desislere, etiainsi possinl; alii
peccali, conteinplus niuiidi, contcmplus sui , ainor quldein veilent iniquilatem deserere; sed consuetu-
-.1!.. rv-r I .• ir .. :-m_:. -i:„.. „
solius Doi. Initiuli liniori suQicit odisse pcccalum, (jjne pcccati , quasl inviii relinenlur in peccali
diligcre bonnin; coiiteninere aulein Qiunduni,ab- obleclaiione. lllj miseri, isti iniserabiles; illi rnor-
negare seipsum, nonnisi cordis est, cujus omnis (ui Lazari cl scpiilii morlc el scpuiiura signali, isli
grossitudo malleo perfccti limoris est atlrita, ut viventes sepiiiti sunl, qiii, ctsi quia invili porlant
dicere veraciler possit : iliin vivere Chrisius esl, el lapidem nialx consuetudiiiis, sub lapidc lamen vi-
mori lucrtnn {Philipp. i). El iteniin : Cor contriiuni vun( pcr desiderium liberaiionis. Illi diflicilliine
et humiliatum, Deus, non despicies {Psal. D; qiiia liberantur, pro eo qiiod exasperant in sepidcris.
conleritiir, comniinuitur, el redigitur in pulvcrem. Exasperare in sepulcris, esl teneri in profnndo
Tunc cor in |)ulverein inalleo coniriiionis redigilur, morlalis peccati, cl tamen conieninere snscitari.
quaiido prursus doposito (umore, boino se vere llli facilius el frequenlius rcvocaiitur, quos ctsi
lutuin exislimat el fateiur. Pulvis cst, sed qiicfii vinciens calcna consuetu: voluplaiis fortiter ad in-
iion projicil venliis a facie (eiTX. Pulvis esl , iti teritum Irabit, ct fragilitas nalurx prociivior, quia
quem spiiit Jesus, cl saliva sapicnlix salutaris liti- ad malum, ad inortcm conipellii, fieqiienier laincn
nieciat. Pulvis isie de coelo pluvia devoiionis iiifun- ad cor rcdeuiil. Saepe posl tergum respiciunt, si
ditiir, ne vcnio diabolici lurbinis aliquatenus agi- D fone respec(um gratia.' ejiis qni cducit vinctos in
(elur. Devo(ionis eniin lacrynix dc coclo miiiI, qiiia for(iluditie sun, aliquatenus mereanlur. (Jnde et iii
non cx puleo exlrabnntur tuinoris, sed ex niibe ipsis flagiliis posili, nnilla bona pleruinque faciunl,
desceodunl amoris. Pulcns esl titnoris compunctio, operibus misericordise insisiunl.esuricnlcs pascun),
nubes amoris est devoiio. Idco nubcs est dcvotio, nndns vestiiint, bospites colligiint , indigentibus
quia pluil, ei umbram facii; pluil irrigniim sttpe- olTicia liiiinanil:itis iinpcndnnt : a Deo. lam precilnis,
rius; unibram ne ural seslus facil. Irriguum supe- qiiam operibus implorantcs, iit peccala sua qmu
rius es( in lacrymis ,
quas scindil devota mens ex iiiinis diligunl, quibus carnali voluptale contra con-
inagniludine anioris. i4^^tus es( concupiscentia car- scieniiam siiam adbaeserunt, pro ijuibus ad iiiorlciti
iiis. poslquam nicns

i(;itiir fueril inilialis timoris se pertrabiscunt , qua; pcr se nidlalentis descrere
acu peiforata, et posdnoduin pcrfecii timoris malieo possunl, «livina laiidein inspiralione destcra! E\-
couiiiiinuta ; (ertiu irrigui supcrioris imbribus irri- celsi muiaiiune per vcram poeiiitenliain convcrsi
gala,jain snper se venienlcin bibens iinbrem, ge- rclinquunt. Diceiidum csl ibtis, quia regnum calo-
r.cral berbani opportunam. Qiiid csl lioc? siatiin rum vim patilur, el violenli diripiuut illud {Malth.
viriias dc icrra cordis idco fructuosi, quia devo- xi);e( quia in rcvinceiida consuetudiiic pravasum-
677 KPiSTOL.i:. 678
ii.a violciilia opiifc est. Qui eiiim iiialc blniiilieiililmi; \ pcregiimiin prlus el liospitem inlra se per p«ii-
illeccbris viiii iiiferrc, Dco aiixilianlc, iioiucrinl, lenliaui colligiinl, qiiia se coelesli mcdicinx- sannn-
p<ileruiU qicindoquc pcr Dei grnliani ail poeoilciiti:e dos offcrunl, sed vehcmcnler argnendi sunt, qnia
reiiicdium dc piofiindo iiiii|uilalis eniergcre, cl re- lam cilo a piigna desistunl, anna rejiciunt, Jcsium
dire in gratiani Palris iniscricordiaruin, quinoii viill quem suscepcianl a se l.im irrcverenlfr cxi>elliii)i,
niortem peccaloris, sed ul convcrtatur e( vivai. sanata per paMiiicmiam vulnera ciispid«; inii|uiialis
Alioi]iiin si ,
quod absil ! cos cornputrescentes rcdiviva; lonfodiiir.l, valentes uiiquc dicere n»m
iii stercoribus suis liora inorlis invencril, eis nti- Prophcia : Putruerunt el corruDtw sunt e'iCiUrice$
qiin el pro cis dolendum esl ;

quoniam hinc male mece n facie 'tnsipieniice mea; {Psal. xxxvii). Igitiir
cxciinles, mah invenient, el quos diulius ad poe- nil prorueriinl eis lamenta praicedenlia, nbi rcpli-
iiiicnijam Dei pictas exspeclavit, non conversos caniur pcccala. Recnrrant ad foiilem miseiicordi;!;,
durius sevcrilas divina coiidemnahit. INou coiiri- innoveiil laincnla poeniieiiti:c, lanto amarius itige-
d.-in( omnino in bonis operibus quse vivenles in- inisccnles, quanto Dci gralam snperbius irrilasse
ler eliam sua ipsa flagilia raciunl; quia, elsi iiul- noscunlur. De caciero, omiiem lociim snspcctnm ha-
ium bonum irremiineratnm, Xamcn non omiic bo- boant, fivcntuum occasiones, temporiim opporluni-
niim merilum esl ad salulcm. Undc bonoruin qii% B lales rormidcnl, nnlli xlati se credant, omni stutiio
fecerunt, aul in vita sua a Deo rcceperunl lempo- consortia devitcnl, aspcclus, rolloqnia personanim
ralcm rctribulionem, aul si post morlem reservata quas peccali sui coinpliccs hahcre consnevcrnnt ; in
sunt, iion eriint qiiidem remunerabilia :id saliilcni, cibis el polihus leiicanl modum, inagis insislent(:S
sed ad aclerux pocnx aliquanlulam miiigaiio- operibiis charitatis qiiam amplificationibus lerrens
iicm. \x illis qiii in vila sua de bono opcre qiind facultaiis. Hoc modo polerunt sanan vulnera eo-
feccrunl, receperunl mercedcm suain ! Rccepeiunl rum, qu£ sunt eis lanlo pcriculosius innicia, qiianio
autcm mulli, aul in salule corporiij, aul in doiio deleclalionis loxicalse cuspide sacpius ad irrilalio-
sapienlix litieralis, aiit in diviiiis, aui in qiiibus- nein mcdici iimovata

Jibel aliis snccessihus lerrcnse et (ransiiorix fclici- Vonientluin csi ad eos quorum esl compunctio
(atis : qusc etsi teinporalia sinl, et bonis lanlisque efficax, confcssio vcrax, propositum perseverans.
cominunia, lamen ab aelerno cl Justo Deo miseris Ex occasionc islorum, dc confessione plenius ageii-
morialibus concedunlur. Diximus aliqua de his qua- dum. Sacerdos vicem Christi lenens, cum videril
rum voluntas in lanlum captiva cst, ul malx qui- saucium secus viam, iinn perlransire miserum iin-
<1cin consueludinis palianlur tyraniiidem suam la- ^ miseiicorditer dcbet
men rogani mulari
....
melius in
.
voliinlaiem,
;
id
.
esl
*-<
siis,
-w,
;
. .w,
gesdi, vocc, officio, affeclii, debet practendere,

....
sed Samarilani, hoc csl Je
quodam modo volenics, duni el vcllcni nolle qiix et osiendere viscera miscricordia*, se coapiare vi-
cartialiler voUint, et taineu carnali voluntati vim vuni scmivivo, olcumque vulncribus instillare; et
inferre non volunl. Sed quid diccndum est dc illis cum utrumquc sit necessarium, oleo priinitiis de-
qui, ctsi inalam voluntatcm omnino se gcrere no- inulcenda suni vjlnera, ut cum se, ob levitaiem
runt, vclle tanien corrigcre nohint? qui in latitum olei experli tractabilem vulneraliis exhibiierit, posl-
proprias lcnebras diligunt, ul non soluin non vclint niodiim infundi securius vini austcritas possit. De-
corrigi, sed nec velinl habere voluntaiem hoc vo- bet ilaqiie sacerdos. id est cuslos animariim cxi-
lundi. Talis volunlas diabolica cst; diabolus enim siens, pocniicnlom benignc suscipcre, diligcnter de
non soluni non habel Tolunlatem boiiam, sed nec modo cnnfessiowis inslnierc, spe venise confover2,
vellet habere. Verumtamcn cum hoc in diabolo cor- Ecci; olcuin, pcr cujns Icviiaiem peocator altrahi-
rigi non possil, corrigi polest homo, qiiandiu vivit. lur, ne vel timorc pavefaclus relugiat, vcl pudore
Mutel volunlatom, cl inveniel gratiam; imo ipsani confusus conliteri qn.ne feceral cnibescat. Instrucn-
voluntalem per graliam iminutari oportet. Verum ('.um cst diligentor (juid sil, qiiantum valeal, qno
cum sinc gratia boni cssc non possumus, non esl D ordine faciemla sit confcssio, siquidcin dcbet esso
tamen culpandus Detis, si graiiam nohierit elargiri. in cordc gemitus, iii ore singultus, in oculis flotus.
Si mali suinus, culpandi sumiis; si buni, laiidamli Dcbci esse in contritione cordis malorum omniitni
ininime, quia a nobis non sumns qnod boni suinii'^. recordatio, in labiis accusalio, in proposilo emen-
Laudandus est Deus de bono noslro, non cnlpaiulus dationis salisfactio. Debet verc poenilens buiniliior
de inalo ; nos econira de malo culpamli , sed <le et vcraciler conliicri Chrisli vicario, hoc est sacer-
boiio minime laud.indi, quia n nobis maluin qtiod doli, quod fecerii, modiim quo feccrit, qiioiies fece-
suinus, a Dco aiitem quidquid boni iii nobis, vel rit, nbi et qnanilo feccrii. Si dc luxnria agitur, in
liahere possnmus vel hahumus. Jam ad ilhid conri- quem sexum dcliquerit, ciijns professionis, aul or-
iciitiuin genus, <iiii cum ciucndalionis proposilo ad diiiis, aui logis fiicril, por, aiil cum iiiia dcliquoril.
juilioium sacordolis acccdiinl, sed in eodem projio- Ilac omnia a discreiis_in vcra confessionc coivsido-
siio iion (ifrsistiint, aniniiim revoceiniis. Laiidandi randa sunl; et cum iiiulla sinl peccaiidi genera, ex-
sunt isli, quia hene incipiunl, quia contra diaboliim priinendum est pecoati genus, ct uiriim sil cx igno-
arma assiiniiint, (iui vitiis suis certaincn indioiiiit, ranlla, aul cx inlirmitaio, aul iiiduslria pcrpeira-
qui:i cum diabolo conflictum inveniunt, quia Jcsiiui luin. De modo peccandi dicendum esl, quia eiium
C79 ADAMI ABBATIS PERSENLE G80
in 'laiiirali luxuria, qiia sohnnmodo inlcr conjnges A "Inif" (Ieni<]no preiii cnpidiiaic, an solins voinpia-
licila esl, moilns exsecrabilis esse potosl. Noiati- lis amore consenseril ad pcccatnm. Uxc oninia in-
duin est liic (|iiia liixuria alia non nalnrnlis, cl per qnirere ad discrctionem pcrlinel sacordotis. Con-
lixc omnino iion liciia, aiia naturalis ct iliicita, alia literi hnmiliter, dislinguere snhliliter, emcndare
naluralis el licila. Turpe ({iiiduin esl loqiii <lo l.ili- saluhriicr, ad conlrilionem pertiiiel c mfiientis.
bus, seil lurpius csl laiiu operarl. Si non facercnt Non enim siiiricit iimotescere medico, uhi dol<'as,
lioinines qnae lurpia essenl, el omniiio rcprelicnsi- ant quoinodo langncas, nisi niorhi caiisam ei lan-
bilia, nec nos repreliendore, nec dc turpibus tnrpia gnoris elTicaciam manifesles. Jam exposiiis \iilneri-
lorjui oporlorel. Nunc aulein (nrpissiina opcra ho- hus, sapienli inciimhit inedico, ul olouin inlundal
minum incorrcpia iclinquere, lurpc quidem csl et vinnni, circuiniigct niedicainentuin, inipon.it iii
qnia Deo oilibile est, el quia graluin esl Dco, idoo jnmcnliim, ducal in slabiilnm. Oleum est misericor-
pnlclirum hiiniani operis lurpituirmem rcprehensio dia Df], qufp dolorein poenitenlia; per spcm veniae
iiihus qiiibus possiinius einendare. Icnil. Vinnm est aiislcrilas divinoe jiistiliio, qiiK
Luxuria ila(|ue iioii nalnralis, ct idco illicila in peccata luillatenus inulta dimiilit. Olcum infundi-
pari sexu, vel in sexu dispari, cliam inter conjugcs mus, ciim Deum tanlae misericordiic dicimus, iit ex
memhris iion ad hoc concessis ahuli : naiuralis el B jnsiilia cjus comiiiissa mala puniri oporleat. In hoo
illicila in scortationibus, natnralis el licila in con- esl oicum quod verc peeniiens aeternaiilcr non dam-
jugibiis, si lamcn consucUnm modiim lcneant, si in naJur; in hoc vinuin iiilellige, quod necessc cst ut
lioc ipso modum cuslodiunl, si loco et tcmpore perpelraia iniiiuilas, aul hic lemporaliter, aut posJ
mulii.Te infirinitalis dehiium solvaiil. Non enim quia moriem graviicr puniatur. Ilorrendnm est enini
aliquo modo licel, slaliin omnimodo, omni loco, incidere in manus Dei viventis. Mclius esl cnim ul
oinni tampore liccf. Observandus esi locus, ne sa- mala lua, duin vivis, tu ipse puiîas, quain ea post
cratus tempus quoque gravidi venlris, tempus
sil ; moriem divinx nliioni reserxes. Si lu pnnire vo-
separalionis praescriplum, lempora qnoqiie*qnibns lueris, ipse ex miscricordia parcet : non enim jii'.ii»
esl diviiiis observanliis insisiendum; quae omnia si cabit bis iii idipsum. Si maiis luis parcere vis, ipsc
iiiter conjugatds ncglecia , valde reprelicnsibilia ex iuslitia districtius puniel, quia maloruin non est
stinl, el offeiidunt Deum. Quid puias offensae cril, amalor Deus, sed ulior. Post infusionem olci ol
si exerccantiir in aboininabili luxuria scortalorum? viiii, vulnera alligantur : lunc medicaincnla tir-
pro modo iiaqiie, loco ei tempore de lacio juiliiân- cumligantur, ciiin propositum vita; meiioris assu-
,dum est. Cumque rebns semper illicitis haecetiim niiiur, Jumenlum in quod levaiur, esl adjnioiin m
:id augmenium iitii|uitatis adjnncta fuerinl, debet in gratijp, quo pcr profectuum varios gradus defeiidi-
auclorcs spiritualis judicis pia severitas acrius tur. Siabulum in quo ponitur, est proprix hnmili-
commoveri. latis ntilis recorJalio, qux pr.¥teritx fclicitatis im-
Vcrumtamen in omnibus judiciis anieponenda est niemurem animum esse non patitur.
misericordia, el qui propriae iniquitatis est con- De caetero sacerdoti minisierii sui clavihus uten-
scius, in sua debet peiisare, el meliri inGriniiaiem dum, ut ei quem vidci educi divinitus dc lacu fxcis,
alierius, ne, dum manu minus discreise seveiitatis fesiinet aperire Ihesauros salutis. Claves istx duo}
de fragili vasc ruhigo abraditur, vas fragiie penitus sunt, scilicet ju dicandi scienlia, el potestas ligandi
contcratur. Sic oleo vinum, sic vino olenm vicis- el solveiidi. H« sunt claves regni coelornm, qiia
sim, et teniperate miscendum est, ui nec sola olei collalce sunt Petro, et cuilihet sacerdoti. Dehei
Icitas per moiliiiein remissionis limorem evacuet, ilaque jiidox spiriiiialis diligcnler audire, et exami-
nec vini ausieritas per exacerbalionem lerroris ninare prudenier, siibiiliter agere, ul, qnanlum pos-
miam venix lenitatem elonget. Niimerus quoqne sibile est, cognoscat aninuim et proposilum con-
inquirendus est, tantoqne puniri dehet districlius filentis. Intc-pres nimiruin conlritionis est gemilny,
malnm, qnanto fiioril .Scepius repeiiium. Jam in sexu D diinissi et afllicli vullus verecundia, lestilicato
ha;c esl hahcnda discrelio. Iiiquiratiir iitrum cleri- proinissionis sponlane;e, humilis ad omnem satis-
cus anl laicus fuerit: si laiciis, iilrum liber ab faclioncm subjeclio, certa sunl indicia verc poMii-
uxore necne ; nam si personas a lege lori liber?e tcntis. Cum igilur sit in corde ad Detini coiitritio,
sinl, restat ut pcccalum sil simplex furnicaiio, inler foris appareant signa conlrilionis ad homincm.
consanguineos et afrines incesius. Bapius vero est Coiiuiiio vcro omnino esse sine charitale nou va
qiiando viin iiiferiint caslilatis prxdoiies, plnsquam kt. Jam manifeslum osl hujus per graliam suscila-
adullerinm iiiter religionis cujuslibct professores, Luni esse interius peccalurem, consecutum veniaiii,
Si de clerico agilur, iuqiiirendurn est cnjus ordinis, quia charitas operil uiultiludiiiem peccatoruin. Dc-
utrura diaconus vel sacerdos; laiito enim quis ina- niqiie scriptum est quia quacunquc hora ingemuei il
gis, vel minus deliquit, quanlo eum saqri minisierii peccator, de peccato salvus erit. Perpendens ha;c
dignitas inagis vcl minus sanclilali addicit. Iiiqui- judicis scientia , suspendal judicium ; inlerira ti-
ralur itidein de muliere uirum conjugala (uerit nn meat infcrre sonienliam, ubi tantam iniraii potest
1:011. ulrum virgo vel vidiin, utrnin volum conlinen- Dei inisericordiam, quia non esl nrctandum saiis-
tiai fecerii, utrum habiluai relijîonis habuerit. faciionis iii]'iiictoe vinculum, quunlam niisericordi-
:,
m EPlSTOLiE. m
icr absolvli divinae bonUas plelaiis. In rauliis enim A los inierius p«rgraiiam Del , solTant et ipsi per
t!e l>ei rnisericordia prjesumenilum esi, pneseriim poieslatem ministerii ;

qisos autem 6<:ilvant , soluioa
cnni qnis lolo corde converli cognosoiUir ad cusn sci.iMt; pro solutis habcanl, solulos pronuntient.
qoi juslifical imiiiiini. Hbi quippe Spiriius Domiiii, Solvant denique a nietu poense , quos absolvii cba-
il)i libcrlns, uiti liberlas, nulla ncccssilas : uudc ritas a vinculo cnlpx. Hoc est cnim sacerdolcni
Veriias in Evangelio : Si Filius, ait, vos libeTaverity solulos osleiidere , quos pcr se dignaiio divln.e
vere liberi eritis (Joan. viii). Quid igilur \n bujus- piet.itis absolvil. Deiiiquc Dominns pcr se L:izaruin
hiodi poeiiiieniibiis non liaheni sacerdoles polcsia- ad viiani rcducit, per 6c de sepulcro suscitaium
lein ligandi ei solvendi? Tii dicis quia ligandi non educii; sed aposiolisresusciluii ct educii soluiionem
ginit pcr salishclionis iuiposilu! necessil;ilcm, quos indicit,dicens : Solviteeum, el tinite abire (Joan. xi).
Deus el a vinculo peccali absolvil, ct dcbilo pcen* Prodieral quippe vivl/icatus , ft«d lainen ligaius
aiternK per vcran» cordis conlrilioncn) ; .S(;d i'erum instiiis. Trcs sunl institae qtiibns iijântur niortui,
quid sacerdoiis aucloriias solvii, si, ui asseris, cti;un poslquam fuerint a Deo invisibiliter suscitali,
conlriti vcre cordis cbaiilas quitlilict iniiiuitatis inrainia scilicet, quan» pccc.^ndo publice crudeliier
tincnla rupit? Si ergo sacerdos nii ili liKai. aut negieiermit ; horror gelieniix, quam diim ee me-
solvit, ubi sunl clavcs quas .nccepit? iVidetur etiain g ruisse iion ambigunt, relaxatam sibi jicr contrilio-
oris confessio superflue fieri, si anie confcssionem nem ex nimio pavore diffidunt; sacrameniorum
constat per solam cordis contriiioiicin peccaia di- pariicipaiio, qua se indignos injustiiiam operando
iiiilli. Quod autciii diniitiantur in compunotione, feccrunt. Prima inslila solviuir , dum tcstimoiiio
lestatnr Psalinisia dicens : Dixi : Conftiebor ad- saccrdotis cjus medicatur conversio , qiii infamis
vertum vie injuslitias meas Dominu , clc- (/'««/. aulea in populis habebalur; secunda soivitur, dtun,
XXXI.) Non ait, conlessioncm feci ; sed de facicn- sacerdole docente, quaiiia sit verae coiiiriiionis elli-
da confessione in corde contrito dclibcravi , ct tu c.icia, promissae spei sola solviiur solaiio, aniari-
inisericors, remisisli impietaiem peccati mci , ci tudo in spirituale gaudium commutatur; lerlia
illud quod supra posniiniis : Quacunque hora in- solvitur, dum sacerdos vere contritum, vere cmen*
gtmuerit peccaior de peccalo suo , $alvut eril daium ad sacr.imeDta accedcre ndu( ialiter exhor-
{Eiech. xxxm). Frustra ergo saccrdos qu.Trilur, taiur. Ligal qiioquc , dnm doctrina religionis dili-
frusira peccalor confilctur , fnisira Cbristi sacer- gcnier infurmat, ne ulterius dissolutus per vana
doiibus ligandi etsolvendi potcslas datur. Sed cccc, dcsidcria clHuat. IIoc inndo soivit et ligat judcx
si sola cordis contritio peccata diluere crcdiiur, ccclcsiasticiis poeniientes. Eos aulem connieiiles
cur confessio oris, tam corpore.quam corde faclen- qui pluribus qiiidem criminibus involuti, minus
da jubelur? Intcrim cnim oris confessio poenitenii- compuncti inveniuotur , foriius ligare, foriius cun-
bns diciiuressc neccssaria, ut qiii tempus liabens dignac satisfaclionis Tincuiis arclarc debet.ut quod
fonfiicri , ncglexerit, indutgentiam peccatorum minus eflicit dolor cordis, saltem supplcal labor
consequi omnino non possil. Ecce qiioinodo, iiou carnis. Potest quidcin doior rontriti cordis sudicere
«na, sed multiplex, solvat nodos e]us qui omninm ad omnem emendaiionem , eiiam sine laborc cor-
liabetscicntiam. Dicendum est itaque quod conlri- poris, sed uunquampotestsufHccrc laborpOBnitenti»
tio cordis peccata diliiit, et lamen oris confessio exterioris, si oronino derncrii dolor cordis. Ci:m
facienda sii. Si quseras quare facienda sil confessio, 2uiem poeniteniia sacramenttim sii; sacrameiitum
cimi sufficicns sit peccala delere conlritio , rcspon- Tcro sil invisibiiisgratiac visibilis forma ; bic vero
deo tibi, qnia pr.xceptuin C£t ul fiat. Si pracceptnm pa^nitentiao) agerc dicitur, qui el rcm sacramenii
est, obcdirc lencris; si tcneris, clnon obediasciim haijct interii^ in coropunclionc corJis, ct sacra-
possis, conicmnis ; si cont*!mnis , supcrbus es ; sl menti speciem visibilem foris reprxsenial in lubore
supcrbus es, libi resistit Dcus, quia alta a longe satisfactionis. De salisfaclionc vcro dicenduin est
cognocens, non nisi humilia respicil. Quod si eliain ^ quod, secundum modos peccatorum el diversilalcs
pra;oepti causani reqniris, hiiroiliiaii liiai salis csse pcccaulium, tnensura salibfactionis imponenda esl
dehueral Dei cognoscerc voluntalein , non inqtiiicrc quod discrciioni rclinquitur sacerdotum, in cujus
rationem. Ideo ergo piaccepit, quia sic voluil; idco rei discretionc etiam ligandi ct solvendi habent
voluil, quia sic noljis expcdire cognovit ; unde ncc poleslatcm, dum poeniicnies ct satisfactionc debila
similiifcT prxc<>pii, sed eliam in pracccplo islo reinc- ligaiit, et ilcrnm solventcs de pocnilontia aliquiJ
dium spirilualc noslrae saloti conslituit. Qiiarc hoc misericorditer rclaxant. Sunt ct alii ligandi el sol-
volnerit Dcus , ut in hoc pitecepto salutis nosliac vendi modi.dc qaibns nil ad prsesens pcrtinel , ut
snmmam poncrct, sicut est non credcrc pcrniciosnm, ciiRi nnalhematis vinculo stringitnr, el ilcruin ab
ita inquircrc prujsumptnosnni. Voluil quippc Dcus, codein viucub per saccrdol:ileia indulgcnliam libe-
ntquod pcr se agit , iii cordc iiirundcmlo graliam mur. Sed de his hactenus.
compunclionis, inanifeslum fiat viccs suas agcnli- Ca.'terum de pocnitcnlia inulla dioenda craiit,
Ecclcîa per coufcssioncm oris. Quarehoc* qua; nos, aut causa brevilalui ominiintis, aul for-
bus in
1)1 vitlclicoi. niysleiioruio calesiiijm dispensatorcs, lasse ideo quia ad prosequendum siiiguia ijigcnli
rcciorcs animaruin , saccrdotes quos noverinl solu- wfQcientiam non hab«aruus. llociaiucn nossovclira
riinuu CC\l.
685 ADAMI ADnvTIS PEllSKNl.fis CSt
eos, qu) pocniic.tcm susci|)iunt |)luribus irrclilutn \ huinaiix conteniplus. Failas quippe graiia, e( van»
criniinibus, non possc pccniierc de uno, dum per- est sxcuii pulcliritudo, umbra esl ievis el fugax,
durat in aiiis, quia Deits iilius satisfacliotieni non noclurnoque sninnio similis figura vanitalis trans»
npprohat, qui uriuiii diiiiiiloiis , iii aiiis per&cvcrat. itorix, i|ux sola poiesi illudcre dormienti : veniin
Ut igitiir dignc Doo salisfaciat, coiWllcatur de siii- vigilans animiis hujusmodi phantasias oon patitur;
giilis, et diiniltal. Miliiibus eiiain illis coiistitulis quippe qucin instituil ratio, fides illuininal, sollicitaf
ofTiciis, q\ix siite pcccalo ngi non possuiit, et ex timor, movet charitas, spes extendil, glorix cccles-
qiioruin occasionc niiilla flagiiia pcrpelrala sunt lis pulsal ainbiiio, pia puuperum compassio cruci"
(iicendum cst quod dignos poenileniix ri-ucliis fa- figil. Sic dirigitur mciitis aspcctus iii Jesum, et io-
cere non possunt, nisi peccali dilTcrentes oniri.i, tenia in veruin lumen intelligentix aciM , dum a
mutent vilam. Peccala seincl exposita liumili consc cxculit soinnuin fallacix, insanix non adnrittii.
fessione, el congrua salisfaclionc jiixt:i jtidiciuiii Somnus sane, et soinnia vanilates, et insaniae
sacerdolis ntultata , iion sunt ulterius in cun- falsx pcnes le abiindant copiosius , scilicet luxus
fcssione repclemla , nisi rausa humililalis volucrint opiim, pi-eiio.sarum veslium pompa, fastus honoris,
qui conriiciitur. Suleiil tamen abrenunliantes sx- siipcifluilas vestium ct sumptuum , cihoruin accu-
culo hubitumqiie religionis assumeirles in ingressu B raia exquisitio. Tanlarum devoratio delicianiin,
monasterii, omncin vilain suam spiriluali pairi pcr lanla epuloruin frequentia, alti sanguinis tanta no-
ordinem humilitercxplicare. Pwnitentibusin extre- bilitas , tanta ubsequcntium niultiplicitas , tanta
rois non est injungpnda satisfactio , sed innotescen- rerum prosperitas, lantis morum rerumque dis-
da. Incendiai-ii et homicidx dioecesani cpiscopi sunt pendiis conquisita laudis humanx vanissiina vani-
judicio reservanili. Sunt ct alia mutt:i, el forte t:is, qux oinnia semper fere voluptuosx camis ille-
necessaria , qiM^ saluUritcr scribi dc poeniientia ccbrisfaniulanlur. Nolo.obsecro.irasci vera dicenti

possent; sed lixc iiitcriin libi , Patcr vencrande, anitco, quia.etsi veritas odium paril, non id taineii
suiDcianl , usqueqiio uberioris fontis libi venas agil intcr eos qui sanctx charitatis vinculis astnn^
aperlat, qiii einitlit fontesin convailibus, qui sitien- gHntur. In odium viliorum sanclus amur seinper
tC8 jusiitiain polataqua sapienlix salntaris. Snscipe ignescit, el loquilur, et in illos invehilur niagis,
itaque miuiusculum, el conira magniluqiins rusti- qiios niagisdiligerecoinprobaliir.Ainicorutn parcere
canum exciisa scrinonem, sciens profccio quod non vitiis adulatio est, non dilectio; iiec tam ainiciiiam
multum ciiravi de niiore verborum , aut de subiili- quam inimiciliam sapil, non redarguere qiios ania-
tale senieniiaruin, duminodo aiii]iiaienus viderer inus. Felicem plane le dixerim, amabilisque Jesiis
implesse prumissum. desideratissima visionc dignissiinani; si pro amori»
ilKusabocuIiscordispulveressupranoaiinatos abcge-
EPISTOLA XXVII.
ris, ui videasclarius,quam charius valeas adamarc;
AD COU1TISS.VII CARNOTENSEU (10).
pulcher esl enim et desiderabilis aspeclu : speciosus
Ad rerum mitudamrnm conlemptum, el Del amoretn
eum iicceniiit. forma prx filiis hominum ;
qui cum sil < Splendor
Nobili cotnitiss.-c Carnotensi, dilcctiss^mx snx in glorix, et oinnis pecie elegantior(Ps(i/.XLiv),> nihil
Chrisio, fiaior Apau pauperuin Persenix scrvilor niinus habei in plenitudinc boiiilatis quam in per-
indi|;nus, saiutoin iii Do:iiino. fectioiic splendoris, tam bonusquani puicher, lani
Poslqiiam , charissima , disressi a lc , corpore speciosus quain pretiosus, tam paticns quain sa-
quideni, qiii iioii discederc cordc polui, recordatus piens, tamhumiiisquam sublimis. iii ipsuin respice,
sum sa-pitis lti:c lilicraiis bencvolentix, qux, paruin iii ipsum iniende , ad ipsum extenuerc, tende ad
licet cogniitim, cnm lanto tamen gaudio mc sus- ipsuni, et qnidquid ad ipsum noii pcrtinct, corde et
cepil. Teuaciicr inhxsit animo iila tui; devotionis .tnimo desercre ne cuncteris. Amotoluxu, resecalis
alacrilas, qu.x pia qiiadam vloleiilia lecum rcnio- superfluis, parcimonix meias ingredere, sobriuinque
lari eliani pcr bidiium me cocgit. Veniuiit in nien- ry iininergc spiritum divinx lorrenlibus veritatis.
lcm dulcia verba ainicitix novella-.colloquia quibus Verum hanc cbrictatcm non hauriunt , nisi quos
ronlerebamus pariter, de peceati o !'io,dc conlonip- s&nclx mediocrilalis amor insobriat, oec Mcdiaio-
virtulum studiis de sernionibus ris inerclur gloriam, cui nicdiocrilalis modcranlia
(11 nuiiuli, dc ,
non medeiur. Medicinalis parcimonix sludio et

ScripHirarum, de sanclorum exemplis, de ctfilcstis
clapsx viix damnuin restiluilur, ei quod de vila
vii;e g.uidiis appeleiidis. H*c snnl qux per totum
fcre lii 'iium illudconturtinus, ct e\ his de le spein rcmanct ne pcreal providclur. Mediocritas autein
incocpi liubere et concipere; quod ulinam mea de- non rccedil a medio, eiiam modum non deserit,
sidoria non fraudentur. Hac igilur xmulaliono dumqite Moderaiori Sicculorum inhiat , Mediaiori-
succciisiis, dccrev! dileclioni iti.c scribere aliquid, que Dci el hominum Christo inhxiet, omne quoJ
quo le fl I appctitum illius rei admoneam, qii.-c sola ullra cilraqiie supcrflntl exsecraltir. Mon hic lonj;i
sola salus vestiiim tracius matroiiarum pe lcs iinpediunt, ucc

quod salus sitopcralur.Est cerleinJesu
quam facilc obtinel verus vanilalis pulveris cuncilali turbinibus oUcndunl iniuilus
cl sumina,
Francorum regis , A( oneiisi defiincli vel Caiharinam. fili.im Kadiilli,

(iO) Alioiam, Lu.lovici VII, ;
vi.liiam, niino 1191 iii ol)Sidione Claromoiilis apiid BcHovaccnses comilis.

fihaui, Tlitolialdi
685 EPIS rOL.E. 686
ociilorum. Ubi , iiiqnani , regnal mediocriias , non fi florc fragraniix siiigiil.irls. sempltenii veris fru-
tle ptipillunin) prxdiis aiigenlur prxdia, iiec pnrlitx ciircriim florcin, omni gralia preUosiiin, omni ple-
rtiieraiilur niinaloriis, quibus corpora vasa slcrco- iiuni gloria, omni clcgaiilia speciosum Quam iiix« '
rum adorneniur. Non paliiur nicdiocrilas ut de siimaliilis illi est in odorc siiavilas ! quam iiicom-
exactionibus vidiiaruin etjuoruin slraiiienta iiD|)lta- parabilis amoenilas in decore ! quain mngiia in sa-
lerci anibitiosior apparalus : non paiiiur de spoliis pore dulcedtnis muliitndo ! Liinain, nnima mea,
pauperum ingurgitari ventris ingluvicin , ncc guhc odor islc sil tibi scnipcr in nnribus ! utitiam sapor
irrilaincnla es cibo conquircre iauliori. Non , iii- liic a cordis fuucibus non rcocdai ! Pcr te iiixsli-
qnnm, p2li(ur sancla mcdiocrilas illa dari histrio- mabili ccrlc lantx suavitalis frngranlia quidqiiid
nibiis, unde pasci, nui legi debuU indigeniia mi- sxculum rcdolel fctidum rcpiilniiir. Prx btijus sa-
«crtfrum. poris dulcedlne judicatur amarissiinuin quidquid

Cerie $i purpuralo diviti placuissel mcdiocritas, cnriii dulocscerc consucvii. Qnam obleciat tnin
nec ad januam ejiis Lnz.^vruin crociassctesurics, iiec mirificx amoenilatis jucunditnSj non potcst vci sal-
ipsum divilcm cructains inreii susccpisscl. Epola tein respiccrc vanilalem. virgain de radice Jesse!
balur quoiidie splcndide , induebatur purpnra et Virgincm omiii taude dignissiinum, qnx duni,
bysso : ct qnamvis Scripiura sacra liocc cuin de " absque sni deflornlione, bunc florcin protiilil ange-
rapinu vel usura recisse iion dixeril , iiicnrrissc lorum, cordn et bominum suavilate mirifica satia-
tamen eum xlcrnx pericuium damnatioiiis osicn- vit! Hxc nobis est inlcr sxculi fluclus, intcr ma-
dit. Nola quod Scripturac vcrilas diviicin illum ris procellosi naurragia, prxsiiiium singulare. Ipsa
de niiilo prorsus crimine aigiiil , nisi qiiia iii dcli- csl nanfrngis porlus, dcsolatis solnlium, moestis
ciis agens , misericordiam pauperi non impen- consolalio, rcparatio pcrdilis, langucnlibus medi*
dit. Quid, si in deliciis ageret, ensdemquc dc cina. Virgii cst, qnn niugistra unctio utitiir vcrita-
licias illiciic conqui.sissel? Certc in deliciis vitis, scctatoribus corrcctiunis tribuens disciplinam,
vere, grande peccatum Apostolus reputat , ubi snnctus niniirum Spirilus oflicinain discipliiix plc-
de insiitulione viduarum ad Timollicuni , sic nissiine babilans, cl cam flexibilein. per niiscricoro
ail: Vidua quw iu deliciis vivil, vivens mortna ett diam et per rcciiiudinem justitix fecit porrectatn
(J Tmi. v). Non cral mirum lixc dicerc, si de Est cnim bxc virga flexibilis, porrecla, grncilis,
acquisilis illicllc dcliciis viduam causarcUir. Non recta, icvis, fruclifera, ferlilis, odorifera et suavis:
eral mirum lixc diccre, si vivcns in dcliciis vidiia, flexibilis per niiscricordiani, porrecia pcrexcelleu-
iiil paiiperibus largirclur. Nunc anlem sinipliciler (iam, gracilis per biiniililnlein, rccla |icr xquita-
P
dixii, qwod vivcns in dclitiis, mortua sit, licei cam,
lem, Icvis pcr peceati immuniiatem, ffnclifera per
aut rapinx in subditos, aut tcuacilatts in panperes
fecunditalem, ferlilis per virtulum pleiiitudinem,
iion eauseiur. Suspecias proinde dcbe.> habcre deli-
odorifera per opinionem, suavis per amorein.In
cias, illudque solcrier aliendere, unde scillcei ve-
i.stain respice, amplectere islam, isiam Inuda ct
iii.tnt, aui quo vadant. Yeniunt plerumque ccrte
dilige, quia cui Maria advocatn esse voluerit, cou-
de injuslis snbdiiurum exaclionibus, de gravamini- tra omnes iniHiicitias prxvalebit. Laiida Virginem
bus paupcrum, dc pupitiorum lacryniis, de spolia-
voce, ct vidc ne voci vila aliqiinlenus obloqiiaiur.
tionibus viduarnm; el unde Ixtantur qui diripiunt,
Cuin sit tola laiidabtlis, nil in le cessei a Iniidibus,
inde lugcnl inconsolabiliter qui amiltunt. lllud
quia nil esse arbitrur Iniidabilins, qitain seiaudibue
autcni salis eviJvns cs'., quo vadunt qtix sic direpia
ejus toiam impcndcre, qnx Conditoris bunor et
sunt, qiiia iiulla ex cis uflilitas alia quxrilur, nisi
gloria, laus cst et Ixtilin angelorum. Sed jain in
quia sutniiia diligenlia ex ciscarnis cito morilnrx
Mari.x 'laudibus flncm suii:n sorliatur cpislola :
sterquilinium inquinatur. Toto igitur studio circa
quam forsitan tibi facit sui ipsius prolixitus onero-
cullum ct curam atiim.-c vigilandum esl, cui auclor
sam. Si quid in ca durum vcl diflicile inlcllectui
vilx et iiiiiiiortarnateiii in conditione contulit, et
" tno occurrerit, liabes pcnes te G. venerabilem ca-
iinaginem snuin graluila bonilaie impressit, el glo-
pcllnuum, qiii libi possil ct sciat singulas difljciil-
rix cculestis indeficicnlcs dclicias ex niinia dile-
lates explanare. Lnico serinone tlbi scripsisse d"-
ctione proinisit. Cxleruin ne de forma vivendi nlia
bueram, nisi quia ic comperi Latini scrmonis nli-
csset dubilatio, per seipsum vcnil, per seipsuni vilx
qiiantulain iiitclligenliam percepisse. (Jtinain lo
prxcepta conliadicil, in scipso cotivers.aiidi cxeinpla
illam cx noniine nieo salularc non pigcat, «|uain
prxbuil ; et quud intpossibiiitali iioslrx crat difficile,
Debemus ad consilii noslri mysierium tertiam, mc tamcn
rncio facile fecil sua; aclionis exempto.
prxcepta, niirari el
prius commoneiitc ic, vocasti ! Tam tenncilcr illu
itaqiie suscipcre ct iniplere
pro sui devolionc ct lioneslatc ineis inlixsii visce-
intitari exempla, diiigero el desideraie promissa.
Prxccpta omiie quod vanum cst omni aniinx iuier- ribus, ut suavein ejus rncinoriam nulta mibi oblivio
dicunt. Exenipla crucis gloriam pr.xdicatit ct pru- valcalinviderc, cum eaiii cx parte mcn salulaveris,
ponunt; proniissa, nc in crucifixionc dcricias , dc id ctiam ipsain ex nominc ineo cominoncas, ul tani
beatx spci consutaiioiie sustolluDt. Spcs aiitem tola iute^ra dileciione Spunso virginum Cbrislo inbx*
cl cuusoluiio nobtscttt iu partu nustne Virginis, in reat, QC virginiluiis ipsius iiliuui, quo adbuc vcr-
837 ADAMI ABDATIS PERSENIiE C83
oare creditur, aliqua eacculi marccssere corru- A forlassis tuTdevotlo, eiiaiu !n slerili fructuiti (]uein
ptione paliaiur. Vale. desidcras invenire. Aderii iiaque dispuianii de si-

EPISTOLA XXVIII. lenlio ainica sileiitii Trinilas, quae el ex ore infaii-
AD ACNETEU VIRGINEU. lium cl lactentium suas laiides perficcre consuevii.
De pia utriusque ammorum uiiioiie. IQuicunque 8ub discipuli fonna Verbi incarnati fre
AcNETi virgici, quam tota auimi liilectionc com> qucntal auditorium, eo debet diligcre et servarc
pleciitur fr.iier Adxm peccaior, saUitcm in Agno silcntium, quo in magistrum sibi eligit Dci Ver-
•ponso \irginum. bum. Magister enim bumilium Christus, non modo
Indubitala fide leneo, quod Spiritus sanctiis in le ea rationc Verbum Patris dicilur quod sit volim- ,
6uam consiituerit mansionem. ipsius operante gratus ejus omnipotens, sed idco etiam dicitur Yer-
lia, sprela concupiscenlia: carnalis lurpitudine, an- bum, quod semper requirat auditutn. Qui nudit,
gelorum pulchriluriinem adaiuasii. Propierca ct ipse ausciillat; qui auscullat, silet ; qui silel et audil,
tdtus libi iiiliaireo, quia penes le desiderii mei thc- alieui aiidienliam prsestal. Scmper igitur Paier exi-
sauros leneas, amorem scilicel el dcsidcriunn Crea- git a croalura rationali siicnlium, cui scmper lo-
torls. felix ainor, quo vera vanis, ceria dubiis. quitur lale Verbum. Nam Verbi hujus iiieffabilis
utllia noxiis, honesla lubricis, xicriia transiioriis 6 gcncraiio sola esl creaturx raiionalis erudiiio, cui
prapferuntur! deleclabile desideriuni, quo ille sola spirilalis infanlia co exhibet revereniiam de-
solus qiiacritur, cojus inquisitio dcleclabiliter cru- biix audieiilise, quo feriatam cuslodit innoceuliam
ciat, ciijiis inventio esl laetUix plenitudol Cum siii in silemio ci quieie. Semper loquitur nobis Paler,
copiam tibi praebuerit.nunquid te inei paiieiur esse dum scmper Verbum inefTabile generat, et ad aeier-
immemorem, horam charitatis tux me

qui nec ad iiiim ejus cloqiiium ccniinuum dcbet creatura si»
paiilur obliviscITO quantum me Ixiincal tui amoris lentium. Verbum aulem omuipolens cognoscitur.
sinceritatis recordatio , quanquam pie me sollicitat nec inlelligere, nec diligcrc ,
qui ab eo non meluit
tui profecius dcsiderium, et diu jam exspectara cordis auditum avertere ; uiide scriplum esl : Yif
consolniio de rvjj)€ctu. Plurimum cerle sanclae dilc- linguoius non dfrigettir in lerra (P«a/. c\xxix);in
clioni confcri inuiin confabulatio se pie amanliuiii, lerra quippe non dirigitiirqiii, diviui raiionein elo-
el minini in modnm etiam de aspeciu corporeo spi- quii percipere, aul inlelligcre non nnTetur. Id au-
rilualis ignescil afTectus. Quanla pulas jucniwlilas tcm non inerelur vir lingiiosus, qni dum iu lingua
esl illum videre qui soUis est salus etsumina sua- el lingiia loquiiur niinima ,
quid Verbi Siîiiiiis in
vitas, si tam salutifei um est et suave laiitae suavi- linguislgneis deferat expeiilur. Yidcs quantuni tota
lyjz habitacula inliieri ? Videbo le cum vacuum Trinilas approbet silcntii discipliiiani. P^ter siit^n-
fueril, eliam oculis carnis; nam le videre animo tiuni diligil,quia,dum de subslanlia sua coxteniun)
semper âcai. Cum magna bit iiobis in equilaiuris sibi Verbum ineffabiliter generat et proponil, pro-
penuria, el palerridum te audienie nobis regina Cnl dubio ad hujiis arcani intelligcntiam iiitcnlam
proiniscrii, ne te pigeal accedere ad ipsam, et ul cordis aurem requiril; unde in Psalrao loquitur
Euis promissionibus fidem faciat cominoner». Diu Kructavil cor meum verbutn bonuni {P$al. xliv)
enim est quod iuvisere sanclum isium coiiveiilum Verbum quoque ipsum non immerito sibi (ieri si-
desidero, et haberem quo compeieuier

si liiji evebi lenliiiin exigit, quia, dum thcsauros s.npieulix et
possem, desiderii mei consummatio noii lardarei. scienlia: omnes in se cuslodit, ad illos quasi nostris
Vale. auribus inculcandos, qu.isi quanidam linguam nobis
EPISTOLA XXIX. non ignolain noslram huinanilalem siisccpit; iindc
AD i. BELISMCNSEM ARCHIDIACO.NUM. Moyses : Propc est Verbum in ore tuo el tn corde
De silentio. {Deui. xxx). El evangelista Joannes : Yerbum caro
Dilecto suo in Christo J. Bolisniensi archidia- faclum est, et habitavit in iiobin [Jcan, i). Spirilus
cono, fiaicr A»Aii peccaior, salutem. D eii.nm Verbi suinmam sibi obedieniiam fieri vuiuii,
Injuiigit mihi aliquid, fraier charissime. tuac pc- duiii Veibum abbreviaium, ei ideo rnagis obscu-
liiionis iiisianiia, quod fateor formidolosos aggie- ruin, qiiasi [icr quasdam glossas exponens, se tii
dior ;
qiiippe cui nec subest animi virlns ad expe- liiiguis igneis revclavil; nain gloss* lingute inler-
rieniiam, nec scientia suRiciens intelligenliam ad- prclanlur. Spiritus cniin sancius de obscurilate
ministral. £l certe cui ista duo defiierinl, non polesl Verbi abbreviaii, id esl usque ad servi rorniam
laudabili poUere facundia, prxsertim cum non sil exiiianili, quasi quamdiim expos>lionem fecil, diiin
in mente unde lingu<e tingiiaiurcalamus, nec inores tanii niyslerii causas ipsius Vcrbi •
discipuloruin
sapiant quod sermonibus explicetur melius niihi :
tam evidcnli dispersione linguarum impressii.
Suad8<'es silentium quam de censura et utilitate si- De islo sui glossatorc et expnsilorcSpiritii sancio
lenlii scriptum a me aliquod poslulares. Rei nimi- sic Vcrbiim Paliis ioqnilur : llle tne, iiiquii, c/ari-
ruDi rationeiii quam postulas noii iiiveiiiuiil, iiisi ficabit, ijiiia de raeo accipicl (Joan. \vi). El iic-uui:
amalorcs sileiilii, quielis seciatores, quibus datuiu Cum veniel Paracleius, qucm ego mitum vobis a
csl cuUuni justitia; sileniium aemulari. Yerumla- Paire, ille teslimonium perhibebit de nie [Joun xv).
cucn, licct gratiam istain non merueriin, mcrebitur Quod autem silentiuin diligal Spiritus sauclus
;
680 EPISTOLÊ. 690

lcslaliir D<tmiiius pcr proplietam : Sup«r quem, x tatem effundil. Nonne vldelur libi Jurgium cssa
inquit, requicscet Spiritusmeus, nisi super humilem conlra Verbi incarnali myslerium, conlra regula
et quietmn et Iremeulem termones meos?(Isa. i.x\i.) pr.Tceplum, conlra conscienliae lcslimonium, loqucn-
Ubi niminim iimniliias el quics, il)i molio spirija!:s ili excedere torminos, et sileniii frangere vol.i?
•iienlii, pax el iranquillii.is solemniianl, amiciim Ccrte Verburn Dei oniiii homini quamdam silenlil
hii paci, amiciim Iranqiiillilnli siicnlium , nnn legem indixit, cuin de onini verlio otioso ralionem
polest agi sahbalum cordis. mI)! labor labioriim si^ in diejudicii rcddendam coinminatus esl ei prae-
lcnlii rclnndit (iisciplinam. Hinc esl quod Spiriliis dixit. Silenlium enim esl, non omnino non loqiii,
Mnctus scpiiformis diciliir, quia in sepltMn feiiis nd eed ponere custodiam ori tuo, el osiium circnin-
vac.indum Verbi audiiorio componit el ordinal giantii' liabere in labiis : id esl, quomodoel quando
sabbaluiT) cordis : unde iilx feri.-c seplem dona Spi- oporieat, nbl cl qiianlum debeas, quid et iinde con-
rilus snncli sunl, qux enunieral Isaias, qux quasi venial cloqiiaris. Esl enim lempus lacendi el lem-
«cptcm silcnlia sunt, dum imiversitalcm viliorum pus loquendi. Sil itaque vox Domini siiper aquas,
«b animo silcre ct ccssare compeilunt : nain et Nl uqnx Siloe fiant el iluant cum silenlio, ul vcrbis
ecptcnarins pro universitalc ponitur , fit siiere luis Verbum Dcus prsesideat , et lingux prsecipii is
ccssarc diciiur. Quasi igilur sopiein silentia sunt, B volubiliias lege siientii refrcneiur. Fittes, raiio et
qiiae universis viliis siicnlium sua auciorilaie im- aucloritas inulium coele8tisphilosopbixprofessoribii$
ponunt. Sileiilia sunl, qux, dum peccalorum rea- commcndantsileiitiidiscipliiiain: primoqui;t,Sapicn-
liis el viiiorum tiimulius sopiuni, ad deligenda et tia Dci attiugensa rinciisque ad finem foriiier, omnia
diligenda Verbi incaruaii mysleria aures cordis SMsviter silenterque disponit. Secundo, quia eadcin
Moneas redduni, Unde ex his omnibus silentiis Sapienlia sibi Verbi nomen assumit; nnd<;: Inpriu'
Scrmo 0!»inipolens sibi inlerim medium eligil, cipioerai Veri;«m, elc. (Jofi«.i).Terlio,quiaideinVer-
quia ad illuni a rcgalibus sedibns familiarius ventt, biim infans, id est silens In carne noslra apparuil
qni in Spirilii rortitiidinisquidqiiidesl piiritati con- unde : Verbum caro faclum esl, et liabitavit in nobi$
trariiim superai et proslernil. Dum medium, inqiiil, (Joan. i). Quario, quia susceptioiii infaniiae nosiraa
silentium lenerent omnia, Sermo omnipoiens a regali- medii silenlii lempus ele«;ii. Quiiilo, quia cum in
bns sedibus venit [Sap. wiii); qtiia nimirnin ilium co esfênt tiicsnuri sapienlix et scienti.-e abscondili,
regali scde dignum medialor judical, qui in medio per aeiatem carnis jam duodennis, jam in synagoga
conslimiiis, rorljler peccatis repugnal. Nonnisi in tiocuii, scd ab hominibus legis «ioctrinam liumililer
Spiritu fortiludinis imponitur silenlium viiiis, nec audivit. Sexto, quia in passione sua, qunsi agnus
id aiibi quam in medio agri, q lia virtus mediuin '-'
coraffl se tondenle obmutuit. Siplimo, qnia vox
vitiorum ulrumque redactum a sapicntibus appeila- ojusdem Verbi, scilicct Joannes Baptista, silentium
lur. Virtute siquidem animi opns esl, iit vini infe- iegi el propheiis imposuil : Lex enim et prophelm
ras regnoca>iorum, ut violenla illud aviditate diri- usque ad Joannem [Luc. xvi). OcLavo, quia Spirilus
pias, ut ab audiiione mala avertens aures, soli illas Verbi in igneis Unguis advcniens, Verbi discipulos
accomniodet nuililorio Verbi et obedieniia: mandalo- silentes ei oranles , et corda audieniium sonitu
e^t medium, quo omnipolens
rum. Silentium isiud repenlino commovit. Nono ,
quia tpsius Verbi
Sermo ad mediuni mediaior deducitur, ciparvnluai sponsa, id est Ecclesia, en silenlium aelernae quie-
In mcdio discipuioroin scslaluens, se parvulis iiiii- lis non dcserit, et eo affectuosius aurem tributt,
landuin qiiasi modo genitis infnntibus cxbibcal in quo sihi dici divinilus audit : .4t«/t, /ilia , et vidt,
ningistruin. Infnntes ergo linjusitiodi non fanles, id ei inclina aurem luam (Ptal. xnv). Audi, ut credas,
c^tsilcntes sunl, qiii vidolicel saiutare Dei cum si- quia rides ex auditu ; vide, ul diligas, quia amor
leiilio prsslolniiliir. Bonum est, ait propbela, pra'- pioficit el perficilur de aspectu; ei inciina aureni
tlolari salulare Dei cum silenii') [Thren. \v). Saiulare. tuam, ut obedias ex humiliiaiis aOectu, ei obedieu-
Dei inysicrium cst ei giaiia Verbi incarnaii : cui jj ti.-v perseveres in actu. Audi famam sponsi lui,
andicniii aurem non nccoinniodanl, cui audienliain quoniam nomen ejus esi oleum eiTusum ; vide spe-
ininime prxstnnt, qui liiigiinni maris iCgyplii nuii ciein dilecli, quia speciusus est forma prx (iliis
desiccnnl, id est qiii loquacilalis superfluae fluium honiiiium ; ct inclina aurem tuam, ad exsecuiioneui
non cohibcnt, cl linguam a mulliioquio non casli- maiidntorum , ct imiialionem exemplorum. Audi
gant : Qui dimitlit aquam, uldicit Scriptura, caput priiis, el vidc posterius; quia fides diicil ad inlel-
etljurgiorum (Prou. xvii). Dimillcre aqtias, esl liii- ligeiiliam, ei per fideni ad speciem pcrvenitur. Sic
guum inaris .^gyplii non leiiere, id osl iiiigux sponsam Vcibi non loqui el garrire, scd audire el
lluxuin aniaricaniis niininie cohibere. Quid esl tuni viderc conveiiii, quia videre non poleril, nisi prius
tuniidum et lani inslabile qiiam mare? Quid tam audierit : undc sileuiiuro deserit, et Verbi graiiam
ainarum quam jufginm? El quid inare iC^yptiiiin, pcrdit, et nominis dignitaiem. Ecclesia convocaiio
iiisi cor aiiiaricaiis el lciiebiosum ? .^gyplus euim sive convocaia dicilur : non enim venissel, nisi
tciiebne inlerpretaniur. Aquas, inqiiam, marisi convocata fuissei ; noii se vocari audissel, nisi
'•gyptii diriiiiiit, (jui per liiigiix minisleriuin et voci Ve.rbi in sikniio audientisin prjpstilissei. In
oris incatus cordis amuritudinein ellumidam vani- laniuai terbi vccatio vult iu discipuiis fuis pcr-
,
«91 ADAMI ADBATIS PEUSENI^ m

leniium, ut, cuin (liscipulos ad pi\rJicationem iiiil- \ rorievacaniiab arMiuo Ciponanlur. Scito, fi!in , quoil
ttl, neinincin pcr viam saliitarc pcrmiilal : Semi- senlenlia ciijuslili«t iticti, si de liiigiia in lingu.tm
nem per viam salittaicrilis {Liic. \). Cerlc <1nm Ooi Iraiisbt.t riicrit, vix in por<>grino idioinate, sua ri
popiiio lex ilivina propoiiilur, iii ipsis suis iiiitiis sapiditiKS vcl composilio rcmanebit. I.iqiior enim
(ie facienda Deo audientia, et de tcnendo silciilio cuni dc vase iransrundilur, aul in colore, nni in
Israci coiiimonclur : Audi, inquil, hrael, et lace, sapore, ct odorc aliqualenus alleraliir. Verum qni-
Oeus Ittus, Deus unus csl (Deut. iv). Proinde Vcrbi biiscunque modis possem.tuaecx animo xdificationt
diiiciptilus, aulse falsc profilelur Vcrl>i discipuhim, intendcrcm, et ulinam tu caiholicis exbortationibiis
aut veracilcr lenel cl diligit sacramcntum. Quid ct liis qiix dicia sunl, tam studio.se iiiiendcrcs, ut
lilcdiciuri sunt quidam. 'am monasiici, quani ca- coram Deo et liomiiiibus gratiain invenircs.Sanc ad
nonici ordinis proressores, qui cum linguam et id gratia^ oblinendum quatuor esse ncccssaria
Inbia Dei Vcrbo dedicaveriiit, et se «ileiitii disci- liquct, qirbus babcndis cito cordis ambitu tc insio
plinse ex vocis olilig.iiione subdidcriiit, niliilominus stcre oporlcrct. Primnm csl fidei non diil>i:e rc€ti«
assiduc pcr niuliiloquium diflluunt , cl laliorant luito : qucc cum te ortiiodoxam reddiderit, a«l
omnimodis nc tcneant quod voveruni? Non csl in cugnoscendos et devitandos crrorcs et rigmcnla
orc eorum veriias, quia cor corum vanum est. B qu;eiibet vera te scieniia iilustrabil. Rcctiiudo fidci
îoc poicst munda veriias sedere in labiis qiix lo- csl, cuna et Deus crcdiiur quod verax sit, et monie
quuninrex abnndanlia vanitatis. Ut eniin ail Du- eredilur quod sumnium bonum sit, quod cst illi
minus Christus, Verbum omnipotens Ex abutt' : uniri, quod cst verc Christi membrum eflici , vcre
dantia cordis os loquilur (Luc. vi). Quid dicam dc in Dci (iiium adoptari. Soli qui in Deuui crcdunt
liis qui venenum aspitliim babenles , siib labiis spiriium adoptionis rccipiunl, ac per hoc, dum
sxpe imprudcntcr turpia proferunt, detraclionibus Cbrislo incorporantur, adoptionis non iinmcrilo
venenaiis inservioni, mentiri, perjurare, conien- fllii appcllanlur. Omnis, inquil Apostoius, qui credil
(lcre, pcrversc inierpretari quidquid boiii vidc- in iUuin, non cunfundelur {[iom. x). Et proculdubio
rinl in aliis nullatenus erubescunt? Sepuicruia in iliuin crcdere cst sc a confusionis opcribus
saiie est gutiur corum, el de sepiilcro guituris toi pcniius exiianeis exbibere. Si tenueris banc rec-
quasi tnorluos clTerunt, quot mortis cxcinpla in litudineiii (iilei, reputubcris inier filios Dei , ac pcr
aiiorum pernicicm proponunt, pervcrsa loquendo, hoc hxres Dci et cobxres Cbristi cflicivris, ct nul-
et eadem actiiando. Hxc tibi, frater, interim de laienus in xternuni, sicut ab ipso diciuin est:
silenlii utililalc sufliciant ; qux et si dcvoiioni tux « Moricris. Qui credit, iiiquit, in me, non morielur tn
non
• r
satisfaciunl,
'
roensuram tamen roex parvitatis

• ^ a:ternum {Joan.
/ f V
xi).
I7'l'
Filiorum quippe Dei Iransilus
rv •
etcedunl. Jain superest ut xmulcinur siicniium, el es liac vita non vere cst mors, sed niagis nataiis
teneainus ipsi qiiod commcndavimus, iion silentes dicitur, quia in transitu suo a niorlalibus exuti
ab cjus laudibus ad qucm auditus nostcr debet curporibus, ad vcrx vitx refrigeriuni renascunlur.
esse suspensus, sermo omnipolcns Jesus Christus, Secundum, cst innocentia morum, qux duiii nii*
qui vivit ei regoat per omnia sxcula sxculorum. nisirutio lidei pcr confessionem et pocnitenliam
Amen. reparalur, tutissimc dcinceps divini timoris custo*
EPISTOLA XXX. dix dclegatur. Feiix piane soilicitudo timoris, qux,
AD BLANCAM C0MITISSA.H
diiin fidei obeUire solerter satagil, ct punirc quod
CAMPANIiE.
Sermones suos quos ainissum esl pcr poenitentiain non oinittil, el ad
petiernt ei miltil , decldratque
ifuatuor e$u necessaria ad graliam promeren- reparalionein iulendit innocentix, duin oinni vigi.
daw. i.iniia... eorum custodit. Igiiur de fido linior nas-
Dileclx et prxdiieftx , scmperque in Cliristo ciltir; quiu, nisi credideril, quid timcrct? De tlmore
diligcnd.x B. illustri coniilissx Campanix, fratcr A. pfleiiitciitia nascilur; quia, nisi timor pociix incntem
servus scrvorum Dei, qiii apud Pcrseiiiain Cbrislo D afliccrel, qnis se de suis excessibus eniendarel?
servitinl, salutem, et ad ea qux Dei sunt devotam llorrendum qtiippe esi incidere in manu$ Dei viventis
scmper gerere volinitaicin. {llebr. x): qucni horrorem diiiii menti assidue fide>
Instaiiter, filia, tux diieclioiiis devolio postulavit, i:s tinior incnlcat et incutit, eligil se polius dc
quatenus scnnunculos ineos tibi Iranscriplos di- suis reatibus poeniiendo corrigcre, quam ipsos rca-
rigerem, et hoc quippe cx multo desiderio depo- tus punicndos Dci vivcntis maiiibus rcscrvare. Sic
scere videbaris. Dignn plane ei laudanda petitio,si diiiii poenitentia agitur, duin per tiinoris ofliciuiu
qux Latiitc (11) dicia siini per teposses iiitclligcre, iiicns puiicla el compuncta, quod maicabsorbucrat
aul si eo inoUo dicla essent, quo ex eis libi possel coiifilelur; dum lcgitur noxa, reslitUltur innocentia,
xdificalionis beneficium provenire. Ad hoc eniin, et sic boni efliciunlur mores, dum exclusis quibus-
ul arbitror, scnnones ipsosexpostuijs. ut ex eorum Itbet noxiis, incipiunt csse innoccntcs. Vidcs, filia,
leciionvxdificata, prcficias.duminodo tibi intcrduin qiii.i de fide qua iu Deuiii crcditur, iiiiquitas ab
(f 1) Hinc paiei Cistcrcienscs olim non Galiice sed pronuntiasse: qiia de re vi.lc, si liibet, Mabillonil,
Laiiiic scrmoiios suos coram fralribus in capitulo ol)scrvaiioiics iu serniones S- Bcrii;irdi.
C9S EliSTOLyE. G94
aiiinto omiiis excludiliir, beliiim viliis «tesiJeiiisqiie A jiisliti:im pocnitendo, sive inaitdalis et jiisliriralio->
ptavis indiciliir, qiise, elsi sciilhinliir in noltis in- itibiiscjus adirnpiendis fitialiler iiilcndendo.
vi(is. riiliilominiis obsistcndiim esl eis. ne sallem Nola qiiod biiju3 jiislitix qiiadrirorme esl excr-
valc.inl dominnri. Non reguef, iil ail Aposloliis, citinm : primitm,e$t in inspcctionc sacra: leclioiiis;
peccatum innoslro morlali corpore {nom. vi). Pec- secundum.eslinslitdiosacrxmedilalionis; lerliiitn,
raiiiin quideni inesse non proliibtiii, sed ne rogimm, est in instaniia devetx oraiionis; quarium, esi in
vd doininaiioiiem babeat iii nobi.s indixil. Si itaqiic religiosa solliciludine activx conyersalionis. Sacra
iiiesse in iiubis vitia et dcsidori» nihilominiis scn- leclio tanquam spccolum intendit quid tibi sil
liniiis, scd non conscnlimus, nibil cx bis inCbrislo faciendum ; in sliidio medilationis quaeris et invenis
Jesu damnalionis habenius. Qnnndiu eiiim sentiniiis quem infaciendo icneas modum. instaiitia oralionis
et coiisensum negamus, landiti de iilis cum D«;i impeiral coelitii» faciendi adjiiiorium. Acliva con-
adjutorio iriumphamus : conscnlire enim est siic- versalio de Dei conOdens adiulorio aggreditur opus
cnmbcrc et amitlere innocenliam , quam tnndiu bonum. Qiialuor isla Iraducla ferunl in iisiim et
per Dei graliam cuslodimus , qiiundiii, iicgalo cis consuctudincm, purincatum pcrducunl <inimuin ad
consensu, corum ceriamina toieramus. De iiino- coeiestium conieinplaiionem. S<ul bcu! qiiitl tibi et
ceniia morum sequitiir jiistiiia operiim. quam ne- coelesiium conicmpbiioni, quam pcr occasionem
ccss'iriam esse ad operaiidam Dei gratiam loco lerrcui et transitorii principalus lolum pene niun-
lertio coilocamus; quatuor c:iim supra csse dixi- dance vanilatis demersil pelagus? liiuc daninabilis
nius, quibus neccssario Dei gralia ncijuirilur ct in vidua curiosilas vestium, sitmptuuni supei-nuiias,
iiervatur. Duo poslrema operuni justitia, el pcrse- numerositas ferculorum, coltcciarum miiltipliciias,
veranlia virtnium : justitin est non modo inetu pompa equitantiiim, pauperum spoliatio, niutiifaria
gclieniix de se Deo pro iliatissibi injuriis jiisiiliani declinalio obsequenlium, ciipidiialis iiituitu inipii-
cxbibere , sed eiiam est virtiis ipsius jiisiiiix oin- nitapcrfidia Judaeoruin, sceierata licentia fencra-
nibus qiia> prxcipii Dcus, rideliter cl filiaiiicr obe- torum, assidiia (umuUuatio in judiciis iitigjtitium,
«iire. Ad lianc justitiam periincl operuin atrerrc qua; omnia quantumlibet sint coutraria divinaj
fructum, aliud trige.simuin , aliud sexngesimuin, jnstitix clsaluii aniinx, boc sialu posita, a le
si in
aliud ccnlesiinuin, secundum quod bonam ter- in amovere cnraveris, deiisiones et opprobria bomi-
rain ccciderit seincn sanclum. An
semcn non nuni paticiis. Qnid esi igitur infelicius, quam il»!
sanctum cst fides, qun in Deuni credilur? An non contra conscienliam reniorari «bi iiccesse esl
innocentia moruin bona terra est,qux sancti limo- C periciitari, el scienter tencre iransiioria, qux ct
ris oilicio diligenier exlollilur. Inde proveiiit ille quolidie lugiuni , el fugiendo in auimo amorcni
iriplex fructus, Iriccsimus sciiicct qui inleiligitur aeiernilatis aut ininuunl, aut exstinguunl. Cogita
jnsdiia
in fidelitaie casiimoniae conjiigalis, et sexagesinius, igiiur, cbarissima mea,cogiia saepius de
operiim ct de persfxerauiia viituium , quia

ille
qui Iructiis cstconiinentix vidualis;et centesimus,
qnem proferi excellentia virginalis. Triccsimus ct solus ad poriuin salulis npplicai ,
qui In jusiiiia
scxagcsimus frurtus a te exigitur ;

qniaet fidelis in operum et viriutum paiieniia persevcrat. Sic enim
conjugio exsiilisti, et nunc ad libertatem vidualis bona lerra fructum affert in pallenlia cuin ionocen-
morum seinen fidei suscipit et bonos fructu»
«-ontinentix pervenisti. Ex ccntesimo fructu quem tia
facit virginiias, nibil inierim libi dico, qui tamen opcra iusiiiix facit, el eosdem fructus ad reirdiu-
ante vinculuin conjugii tclanlxrei ferYentissinium lionis xternx coronam pcrscveraniia
per palic;»-
babuisse desideriuin non ignoro: illc qni de^volun- tiain promovet et perducil. Cxterum,amanussiina,
libi sermuiics,quale6-
tatibus judical, propositum iiium tibi fucint fruc- ineos inboc iibro iransinitto
ul si eis
luosissiniuin ; iicet ab ipso nolens deducta sis com- cunquft sint, quos inniopcre posluiasti,
niciioialionem,
polsa consiliis amicorum. Age ergu, recompensandu usa fueris,et aliquam libiconferant
in memoriain
recupera, in exseculionc fructus tricesiini cl sexa- et pcr occasioiicm ipsoruni luuni
gcsiuii, qui inleriin minus de centesimo peregisti. babcas dilectorcm. Vale

Insiste operibus jusiiiix, sivc de le, Deo exitibcute.
«3 ADAMI ABUATiS PERSEMÊ 696
ADAMI ABBATIS PERSENLE

SACRl OROIMS CISTERCiEKSlS ALUMNI, NATIONE GALLI, VIRI DOCTISSIMI AC DISEa-
TISSIMi
MAKIALE
Quo ejuidem Adaml de Marlae Deiparre Virgiois laudibus sermonea ourei.ac fragmenla
pretiosA ad postcritalis notilian! transmilluntur.
OPUS HACTENUS INEDITUM
Ex peranttquo codice ptrgameno m*., olim hibliothecm monasterii Casamarii erufum no-
tisqu» illustratuma P. Hippolyto Ma&baccio, Lucensi, e congregalioneClericorumRegtt-
larium Matris Dei.
(RoBwe, typts IgBjlll d« Lanarls, 1651, ln-i2. *— fidtmus Juxla ciemplar asservalum 1n bJbliotheca Unlversltalis
caUwlica Lovaaic&stfi, quod Doblscoai perbumaBller cot&TDaaicavit D. N£va, ejusdem oil)llotiiecaB custos.)
Ei rursus potl tenebrat

tpero lucm.
Jab xra.
ADAiMO ABBATI PERSENIiE

mO DOCTISSIMO. SAJSCTISSIMO AC TOTI MARIANO.
CUl. Compcndium vitx,

MarU Del homlDis Mater, Coplestis patriie Seinitain,
lii fluciualione Anchora, Spem êniae unic.im,
In naufragio PorUis, Cordis lilumiiialricem,
In tribulaiione Sijbsidium, Spirif.usqueSuaviialem singularem,
'
In dolore Consoiaiio, Ex superni luininis illuslraiione
Iq oppressione Subiênlio, ttciarissime 3gno-.it,
)n opporiunitai.e Auxilium. ac deinissisbimc veneratus esi.
In prosperitaieModerantia,
In exspcclalione Lacliiit»,
|n labore Recreatio scmp«r fuiu yH;e ipss olim
Cujussententia (elquidem opiima) (iitter ulia magni ingenii
Mariam cceli Regiiiam quixircre, Virtus; Ac religionis cxiinix n!oii!iitieiila)
Invenire, Salus Aureo iton solum calamo,
Apprehendere, Gaudiam Se<l ore, el peciore pielalis pleiio,
Diligerc, Laus et Honor Oe magn;£ Dei Matris Laudibus, encomiisqM
Compoeuit,
Tenere, ncque dimiiterc, summurn Sonum
QUI Uoft cum coi'de, ac seipsotoio,
A Maria mundi Doiniiia
Virginco tliolo,
ut Ari^sllieina sacrum,
Vel a« j,.:ncium momcntufnfjiie discedere, B
nots solum, non tulism, pc-r ipsius gratissimas mar.us,
{ut accepiior.i baheaAlur)
Sed perici!!o*ain'omnir!0 ariMtralUs:
appeiidenda,
Teiicrrinif^ prorsus aiTcciu cenlis
MoruMiQue carr.iitiir.S!u;a puriisti; Dal, dicai, consecrat,
Moriulium iiiiimus
Ki sejnpcr inseparabililef ?.d!ix>i'.
Uippolyius Marijccius.
flLiuiijUti ui ccriam aiiima' bua; posl Dcum sakueR;,
0^^ MARIALE..-,PR^FATIO. 508
EMINENTISSIMO PRINCIPi;
MARCO ANTONIO FRANCIOTTO

C. R. E. CARD. AMPUSSIMO
SAC. ORDINIS CISTERCJENSIS PROTECTORI.
Posl ftmJalores Maiianos .Tmplissifno ^vn nominl oonsftcrnlos rnll de moa Immililate soHicilns, «jiiia (?«
Iiia hnmanitaic scctinis) iieriim ad te vftnio. princcps cmincntissime, Adami ahl>alis Pcrscniae , onliHis
Cisierciencis Oper.i Mariana, lypis linclenns inlacla, et a qindringcnlis et amplios annis in silii ac tenc-
bris lincusfjiie s^piilia, in clarissinio proieclionis tiiae liiminc colloc;itiir»s. Seciin.io atitcm venio ad te. non
lantiim. nl primn, lihciis ct volens. mcam moneqne congregationis oniversT' in le, Uios/]nedelHl.iin ohstr-
vanli-im rleclar.ilurus ; .sed qnia aj alitim si vcnirem. jiista pnssem ah oninihus reprrchensinne castiijari,
nlpoie proiectionem qn.Trens .sine protectorc. Cnm enini tn solns, cx sciiis aposlolicre rfecreio, Cist»*rcien-
sis onlinis sij proiector: Opus ah onllnis Cisiercicnsis aliiinno elaboralnin, cni melins jiisrni^^rine ail pro-
tcpcndiim, quani eminenli.T tunn offeram? Qiiis rilc prot<»(!il, nisi ex o(!icio proieclor? Nec solum quis a
Cislerciensi ordjne est. scd qHi.i etiam dc Deiparae Virginis laiiflihiis pcrtractal, Opiis lioc spsciali jure
ilehcliir lihi; qui ab orlii ipso lolus eidcm Deipar.-c Virgini mancipatiis, miro ciini pietntis sensn, aut per
quolidiaiia piei.ilis ctercilia, aul per assidiiam Marianariim virlultmi imilalioneni, ab ipsius lamlihus niin-
quam cessas. In fcsto Nativiialis beatissim.r Virginis, e piissimis 'pnrenlibus Ciiriio Franciono, ac Clara
Balhania palriciis Liiccnsilwis. et avila nobiliâle non miniis qiiain clarissimr» virfile luccnlibus, iti banc
nuindi lufem naiiis es, iil indicareiur, tc. a nalivi>ate ipsa. iisque ad iilliinuiri V!i;n tcrminum, Augiislis-
sim.x ca;loruin Rcgin;c conslanlissima pielale ac immuiabili devolione vicliinwn; ejusque cnliuin, liono-
rem ac veneraiionem, iii le priniinn, poslmodum vero eliaiu in aliis «sqiie .iiJ cxlro.mam illam renim
lineam slndiosissima dili$;entia cur.ilurum. Nihil profeoto esl (i]tiamvis niullum alioqiiin sil), nobilis&imi
sanguinis liii, ciim lamilia robiirea Sixti iV et Julii ii Romanorum pontiGcum conjunctio (Luchina enim
Sixii neplis ct Julii soror, lo; Francisco Franciolto malrimonio jiincl.i), si cum prxclarissimis virtuluin
tiinnim onianientis, ac praiscrliin ciim anlcntissimo luo erga mr.gnani Dei Milrem siiidio coiifcrainr. Et
qiiid£in siiavissiniae Dei Matris benignilaiis, el benevolenliae luciilcnla in Ift excmpla ac vicissim devoiis-
tiimsn mentis liiac ac obsequiosissinije voluntatis in eamdom suavisstmam Dei inairem clariasima testi»
moma. ad xternam posteritaiis niemoriam, hoc loco saUem leviier delibarc nullo pactn omttlerein, nisi
nd lui modcsiiam anirni sese mea lia'.c cpistola subniiticns, non qiiid virtuiibus luis debeatur, sed potius,
qiiiil a;ires lux* pati possinl, in pr?esen!ia considerarcl. Gaudcl porro Adam ineus, et Deo |incrilas ac iin-
niorlalcs gralias agit, quod cx providenlissima consu!tissimaq(ie Deiparai Virginis bcnignitate, ipsius
Mariaiio Opeii illc provisus sit patronus, quo, in Deipar.i> cullu, ac cxieris cjiani oinnibus Cbrislianarum
virliilum ariiainciilis, vix ipse inajorein mclioreiiique oplare potuisset. Spcrat Opus suum, quod primatn
suli raiisiissimis eiiiiiionliiC iiia; auspiciis luceni vidil, omnciii sub iisdem vitam vieiurum, alque alcam
advcrsain nuilatciius (onnidaturum. Nec diftidit appellandiim ab omnibus jure nicriio porphvrogenituin,
qiiod prinio in lua purpura natum sit. Exire in luccm tandiit dislulit, ut tua videret leinpora, libique suo
8CSC sisterct prolcclori. Scrius (orlasse. quam par esl, einersit c lcnebris; scd non sine nuiuine tain sert)
cincr.-it, nc videlicct niae prolcciiouis gloiia fraudareiiir. Exspoclavii diu, sed non malc, imo optiine ex-
•pcclavil, dum cxcundi nioram proteciionis luae fciicilale compcnsavit. Acccpluii) ferl illc libi, quod lan-
diu sepulliis iii lcnebris, sub luce lua vitni reslilulus, iii suo Opere rorsuui vival; ct l>cnclicio gratus,
qiiamvis sit ipse solvcndo, vices lauicu suas Deiparae ciium dciegai, ui illa cinineniiam luam dignis pro-
cessibus niuneiciur. Digiius cst ipsc proiectioue lu:) , non suluiii (|uia CisierciL-nsis crdiiiis cst (cnjus
prot.cctio, prudcdtissiuio SS. D. N. Iiiuofenlii X, judicio tuae v»i:p Jemaiidata); sed quia eUiun cx ilio
ordine cst, qiii (Gregorii XI poiililicis lUaxiiui lcstiiiionio), ciiin iiucr reiigiones c;cleras Dcipara: Virgiiii
fiit singulariiaie dcvolionis ascriplus; eique un;«niiniicr, et nuo iionicio(ui Jacobus do Viiriaco S. U. E.
rarduialis iii tlisloriu occidenlnli loquilur), ubique dovutissime iiiserviat; ciiainsi cjus protcctor non esscs,
niiamen, ob cximium tuuiii erga augusiissiiuaiii co^li Reginaui sludinm, tua iion doicsi proiectionc pri-
^nri. Accipe igilur, priiiocps ciniaeutissiinc, bcnignilÛe libi iniaia, lioc Adu; abb;)lis l'orseni:c Opus Ma-
ri:iiiuiu, quod ub iiiicritii viiidicaluin vilxipic rcsiiUilum, tanqiiain proteciioiiis jiire lihi oiiiniuo dehituui,
tiio paiiociiiio coniiiiillo, .",t paieriio atlcctu amplc\uiii, ex lui oificii muncre, :\ique eiiam cx ardcuiissiiuo
tiio iu Dciparain aOeclu Jove et pioiege. Quidquid aulem liic ukeuin esl (quoti vidco quam sil exiguum,
i<tque a lua ampliludiiiu cl lueriiis alienuiu) toiuiii ( cum uiibi luiijus iu praisciuia noii !»uppolat) ; loium,
iiiquatn, eniiiieuiiae lu:e dcmissi»siiiie oQero: ct iii iiiei in tc dcvinciissitin obsequii ;tc ilcbiia: vcucravionis
lesiiinoiiium, et in ^tiquain, quaiiivis uiiiiiiiiam, sigiiilicaiioi)e;n ilioruiu benelicioruiii, qiiibu.s lu , ac lltu-
slrissinii fraires lui, Nicolaus ei R.uibolouiaeus Kranciolii, lcclisaiiu«pieli\iis ac probaiissini.c virtuli» viri,
universam cuiigreâtiouciH noblrani arctissimo lenclis obitgat;un. Licet eiiitn graiias, quihus uoo cx vesira
huiQaniiale diguaiiiiui, nunquam, eiiamsi velie:uus, reierre p0:>siiuus; sequemur taiiicu iiiaiiiorin soiiipi-
lerua, el gratus auiuius, m.igis quam haecuagitia, allisbiiuc scniper imprcssas c^-uscrvabil. iNc auieiu in-
graii oiuuiuo siinus, Deuin opl. max. assiduis ac culidissiiuis precibus liiltriiu ciurabiiiius. ui Iralres luu»^
(uiainque f»miliau) luatn giaiia ac louis ouuiibus iu dies augeai, Te vero supra Mestoreos auno», Dci-
paia; ac divx lux siiUrugaiionc, diu iii lerra seiveliticoluiuciii, ui Koinaiii iiiipeni arccut, quojn bucusqii;^
tuaiun; virluiuiii hiiiiiiR; iiiiplcsli, ac iii dies iiuplcs, ad lolius Cliristiaiii orbis reiicitaleni, lu aUian grailu.
coiisliiulus, iuce complcas clariori. lloinje cx atdibus S. Maruc iii Cai:)piit:llo, die 15 Marlii, auno a Vir-
giuali pariu 105i.
EminentisaiiKo: dominationit lua

iiiiimiis servus,
lIliTi>LMl'S MARRACCita.
«99 ADAMI ABBMIS PERSENlifi m
LECTOftl.
In liiltliothcra nion:i<;ierii Casnr«:uii (ot C:\sniuarinn) osi «'«l«liiis :il>ti.'iiia iu <ii(nri>si Venilana provin-
r\x (loman:r, oiirn qnidcni nencdiclinornni, sed ab anno Domini 1 140 a Cisterciensihus pnssessa, iit in siia
nlibaiinrnm Cislerciciisiiim mttitia, in/|itit Gaspar longelinus) in liiijns, iiiqn;«m, monasteriibibtiottiera cs>
sl»bal pcranliqniis quiiiiim ooiie.K pcr(;aii:enacens Lnline m. s., pnlchro qnidcni, seii in inuliis corrnplo
cliaractere cxaratns, in qiio una cuin aiiis veiernin Palrnm lilterariis nionnnienlis, sermonfs Ailx abtialis
Pcrsciii.'«, taiiqnam geinnta*, inclusi roiitinctiaiitnr. Hic aiiicm roilcx, cuni :)b ejnsdeni monasierii Patribn»
rfverendissiino Palri D. Hilarioni Kancato ordiniK Ci$'.ercieii$is in Alina urbe generali prxsidi, noii ar-
(;cnli vcl aiiri, sed solius vitlutis ac lionnrnm nttcrarnm iestimaiori, duno fiatns fuUsel; alqne ab hujiis
)in>fioa bnmanii:ite (esl etiiin virtuti «ioclissimus, ita in amicos lienericentissiiiins) inibi etiain fuiisel com-
ninnicatiis, animadverleiis ego in pnediitis Ad.-e sermonibus nonnnllos esse de inagna Dei inalre, ac
.Tlerniim virgiiie, bactcnns in obliviunis lcnebris êpnlios, qni si publici ficrenl jnris, multum pos&enl
|iietati proilesse, ingenicniqne M.irianaruin iaiidnni declamaturibns Irnctum ulititatemque alTerre ; sialui
itios, nna ciim Marianis fr. g:iiet>lis <>x aliis ejusdem :iucioiis sernionilnis collectis, sub Mariaiis litulo, ad-
diiis notis, lani|u;im cLirissimiiin veinslatis moniimeniniii, pro commnni bono, per lypos publicare ; eii-
stinians ratioiii nuixime dissetii:ineniii, dinlurnioribiis tenebris ampliub obvolvi eas lucubraiioiies Maria-
nns, qn:<^ '}\vî honiiiiiim niemoria, aii|ne ips:i snnl xiernitate dignissinue. Spero antein non dcfnturos,
qni ex hnjus M:iriaiii Operis gnslit, :id omniuni Ad^ Opernm publicationem eflicaciler innaniinenlur.
(jiiod qui praestabunl, doctissimiim (liêrtissiinnmquc Scripiorem, non quairiduo, sed a quadringeulis el
ainplius aiiiiis mortnnm, vcliit ab inreris vindicaiuni, iii vitain revoc»biiiit. CLirissiini ordinis Cisleicien-
sis spicnduri alqne ipsins Eocle.-î.c catliuiitx urnaineiito oplitne consuluisse cciisebMnlur, seque ipsos de
liiterari:i rcpubliia reddent, et pra*seiitibus et posteris rructuostssime bene merentcs. Inieriinr amice b>
«lor. Idbore liuc cum iiicoiuniit:ite fruerc, et m
.am banc qiialeincunquc in Mariani OjHsri» editiuneopeiaiu,
a:qui ijoiiiqiie consule. Valo.
ADAMI ABBATIS PERSENIJE

MARIALE.
1-11 SERMO PRIMLS. A lavil sc arbor ista, < operuil mdiiles ninbra ejus, c(
arbusia ejus Cedros Dei {Ptal. i.xxu). » Monirs
l> XNNOSTIATIONE B. VIRCI.IIS.
nmbram
accipe sublimes inerllis sanctos : iiostfael
Egredielur virga de RadiceJesie {\),et (lot de radice arboris, privilegium gralix singnlaris, qnod nostrxj
ejut ascendetfCl requiescet tuper eum Spirilut Domini Virgini contulit obumbrans ei Altissimi vinus, etj
(/ta. xi).Senescenie jam saeculo, auclor saeculi ad re- plcniludiite graiix curoulans meniein, ct parlu di«
pnrandum hominem .^pparerc (iignalus esl.Antiqua- vino gravidans ventrem. Umbra h;ec nil hal)cl in sel
batiir, et «enescebal miser mundus, et propinqiiabat umbialilc, nil iinaginariuin, 13 v«^l inane. SumiMal
se novilate an- ct sola iibi veriiatis suliditas, et solida verilas ^|

ad intcritiim. PereuiUi mundo mira
liquns dieruin opposnit, jnxla Jeremiaj valicinium, verus ciiin) Unigenitns in vera Vii-gine, veruni as-
« novum facicns super terram, ul femina circum- sumpsil honiinem, hoc est c<»rpus ct animam; ua-
luram, non culpam. Verii.ai suscepia; novae no«
darel 12 viruin (Jer. xxxi), » greinio ulcri sui.
Dnni il.inuc per hanc novitalem nosirae vctuslatis defuit verilas innocentiae. « Peccatum quippe noid
nova nos immoitalilali» suae fccit, nec invcntus esl dcdiis iii ore ejus (/ PetrJ^
scnium dcie sii, in
luce rcparavil. Reparavit, inquam, misericorditer, II). I Dum ergo lux incorporea verae diviniiaiid
Huic tatito operi necessaria " sibi vcraciter curpus humanuin univit, ex uniio ei
<|ii(>d cic.ivii poicnter.
qua nasccrclur fru- objecto sibi corporc in partcni alicrain uinbraiiij
nal viigi dc radicc Jcsse, ex
< iiis, qni giislatus iion inlerrcl inortcm, sed refor- fecil. IJmbra ilia lidcs vera. Fidcs vera, quae pci
lucurnalioiiis mysierinm jnstifical iinpios, gluriflca^
iiiarcl ad viiam. In anlidolnm, ergo prioris arboris,
t wjus fiuclus morleni iutiilit, de viigiillo Davidicae jnstos (Pr«p. xvii), cl de vallibus facil monlcs ei-
Miipis, lianc \itam fructilicans, Viiga processit cclsos. De umbia ista dicil sponsa in Canticn aiuc
Virga hxc Virgo Maria csl ; frnclns virgnc, Virginis ris : « Sub untbra illiua, quein desideraveram, sedl
partus- In taiilam arborcm crevit h.TC virga, ut {Canl. i). » umbram nccessariain ilticitis ardori^
commuhis salulis rrnctum pioferens, diim maicr bus lcmperandis 1 Si confugias ad umbram illiuii
Regina, el arboris, hoc esl si credas el diligas partuni Viigi

OtriiiiiKileiilis eiricilur, ct aiit;ciorutn
per diem sol non urci lc, neqiic biiia pcr no-
sxciilonim Pomina pr;»;diccl«r. Sine lcrmino dila- njs, t
7ftl MARIALE. 70i
ciein {Psaf. cxi). > Arbusla cjits» iiieriia <;Jus» qiix A foris nmpiilat ramos mari opcris, si iniiis remaneai
cciJioruin aliitutlinein, lioc csl Angclonim sublimi- maliiin in radice iiilenlionis. ltnf|iio, ut diciiim cst,
laicin irauseonduMl [i). arhorciii fruclnosain, in secnris ;id radicem posila limorcm inculit. Quid
niedio puradisi plniilalain, ratnis cxpansam, radico non limennt nrborcs iiifructiiosx, cum sccuriiii
iirinataiii ! Ips:i qiiippc cst , 14 n"*^' <'i<^'t videanl paranleni sibi iiicisioiicin, ct miiiaiitcin
I In Sioii ririnalu siim, cl in Civitaie sanctincal.i combiistioiieni ? Dicil enim, qui eadcm scciiri inci-
siniiiiier requicvi (Kcdi. xxiv) ; » el illud : i Haili- dil : € Qiiia oiniiis arbor, quae non facil bouosfru-
cavi in popiilo tioiioriricato, ct in partu Dci mtii clus, excidetnret iii igncm tnitlciur (ibiW.). > Ver-
li.iercdilas illius [ibid.). > Arbor itla scientix honi bum esl Joannis BaplislJC, qiii, diim Salvaioris ad-
cl uiali {Gen. n) gnslu ûo cxpeiiciiiiain inali coii> vcnlum prêcurrit, et ipsuin venicntcm oslcndit,
Uilit, ct boni scicnliam ex paric abstulit, ci dc quasi securim ad radicem arborum ponit. Dum
boiiu iniseruin rccit. Hacc arbor sapicnti.i: rruclwi» orgo de Virfiinc Fiiius Dei nabciliiriis prxdlcalur,
profcrcns, ct palatuni .inimx rcparai ad saporeni qu:isi de virga seciiris proccssnra proniillilur.
buni, et malorum cxpcricnliam dedocei, rosiiliioiig Nola iiiyslerium. Virgo Dci , et lioininis niaier
boiiiincin nniissjcbeaiiludini. iloc niodo crcvit vir(;a virga ; Dciis lionio virgiiiis 17 nii''S esl securis.
arborcin, prorccit virgo in Altissimi gcniiriccm.
R ut de-
in Virga ccdit, ul corrlpial; s.^curis excidil ,
lii liui 10 (oeleslis Agricolx {Jo(in. xvj sunt nrbores slruat. Virgacorripil, ulcorrigiit; securis deslruit,
inalje, steriles, frucluosx. Mulx suiil, qiiae noxios ut iii igneni iiiitial. Virga iiiiinur in correclione
fructus reiuiit. Sieriles siini, qu.ne nec bonosprofe- parviiloriim ; sccuri iii cxleriniiialione spinarum.
runl. Fructiiossc sunt, qux bonorum fructiuiin Virga;corrcctio,c$t in inisericordia, sicul scripium
ubertate piiiguescunl (P«/)f. lxiv). Arboribus inalis csl : I Corripiel n»e justus in iniscricordia (Psal. xiv.) »
et stcrilibus secnris ad radicem posiia csl, inci> seciiris excisio io fuiore et ira. Yirga corripicns
sura eas, iiisi inuicntur. Interboiias arborcs incous- corrigit ad virtutcra, sccuris cxlerniinans pcrculit
parabiiiier optitna csl virga de radice Jossc, cx ad consumptionem. Qiiem non corrcxcril viiga in
(|ua viioi rrnciiis (irocessil. Sumtriiim cniin boniiia spiriiu b;nitaiis, sccuriin exspcctei necesse csl iii
cst fruclus istc, ciijus boniiate qu% non panicipat spirilu judicii et spirjlu aidorii.Qiii ad nialris mi-
arbor^ bona csso non polcst {Mailli. vit). Parlici- scricordiac ex<mplain SC iioii corrij;il , lerril>ilcni
pata nimirum bonitas frucliis bnjus, ct nialis arbo- cjiis niium in judicio scnlil. lixc est Yirgn, qu.i
ribus confert plurimum, 15 u^ bon.icfiant; cl sie priniu corripitur et corrigilur imiiidus, dc qua ipse
riles fccundal, nl fruclns fcrani, cl fructuosas pur- "i""''' Condiiorper Propliciaiu d.eil : i Visilalioi»
c
gat, ut fruclum pius ain;raiil. Quas tioc modo noii Virga iiiiqiiiiatcs coniin (Psal. lxxxvih). » Miindus
mulat, iiicidit, ei inigncm mittii (ibid.) ut ard>aiil. quipe iii virga corripilur, diiin ei per oxeiiipluiii, ct
Cst cniui iste frucius, csi el scciiris, quu inrru- pariuin Virgiiiis, in qno sil reprelicnsibilis, cl con-
ctiiosae arbores exciduntur. Securis, inquam, C6l «iemnaliilis demonslratur. Sed quam misericors ista
iticarnatus Lnigenitufi, ciijus quasi manubrium esl corrcclio fuil? Non banc furor judicis, scd iia co-
bumanitas, qiiiii (errum incidens subtilitas Deita- lUiiiba; vindictaiii iii crimina facit. Non odii, scd
ti.i. Ubi ligna siivaruni plnudunt mnnlbus, xmiila- pacis cst tnlis uiiio ,
qua Oagellut filiuin pater, ne
mini potins virgain de radice Jesse egredientem, perent 13; quia iion reo scveritas impeiiditnr, scJ
cx qua poteriiis babcrc exonipiiim, cl virtutcm fru- roalui, ncc se judicem DomiiMis exliibet, sed ami-
ctifieaiidi, quam arburein scieniia: boni ei mali cum. Zolus Domini exercitiiuni lacil boc, diiiii in
(Geii. ii), ex qua provenil vobis stcriiiias, qiix vos virga visiiat iiiiquilales orbis, cl tol verbcribos atie-
obiioxios facit securi. Amale rriicluin, tiinete seril pcccaia bominuni (P«a/. Lxxxviii),quolvirtulibus
coriin. In filio Viiginis diligile miscricordiam, mc- illustrat Virginis partum. Uxc virga, qua lol ictus
tuiie vcrilulem : naiii scu vcritntciii incidit, ct csl dorso imprudeiiliuni dcdil, quot virlutibus oslcnsis
securis , seu iiiiserieoriliain , et csi frucuis terrx ^ '« «e miiiuli insipicniis vilia debellavit. El quia vi-
subliniis. Misericordi:e debciur anior, jiiKtitix per tiorum nieta, cl virinium urigo exstitit, ideo rcctc
. jiidieiuin incidenti debelur tiiiiur. Sterilit.item iio- virga virlulis appcilalur,cum dieit : i Virgam viriu-
stram aui nioveat aiiior, aut torrcat timor. Ccrie tis U\x ctniitet Doininiis ex Sion (Psitl. ci\).> Nuii
iimorcni ipsuin non infruetiiosuin dixerim, qui, immcrilo virga virlutis diviiix VirgoMaria dicilur»
dum mala rccidil, eo ipso sterilitaiein evacual, qito cuius fi.lc, vila, parlii, exspirans vitiis, ad virtiileiii-
pcr ipsuni nianu.s ad bona opcra consucscii, \Q stcculitin respiravil.
vel saltem a malis pamx iorniidinc dissucscil. Hanc virgain cmisil Doiuinus cx Sion, quia sitiit
Magna utiliias csl, duin tinuircin neccssariuiii cx- dieit Isains ; i Lgicssa cst virga de radicc Jcsse,
lcrminationcin peccali, virlulis scmiiiarinni incuiit orta csl virgo do slirpc D.ivid, qui sieul ipsc de sc
arboribus infructuosis, sed lioc nonnisi poiialur ad iii Psalino lestuliir : « Conslilutus cst supcr Sion ,
radiceni arboris (3/a///<. iii), bocestad iiiiciilioiiein tnoiiiciii saticliiiii ejiis ,

prjcdicans pr:tccplum ejus-
cordis. De intentione eiiim, quia dc radicc liabcl (/'*u/. ii). > Virga liacc llexibilis , rccta, porrccia,
liomo, ut inutilis sil vcl friicluosus. Idcirco noii ad fruclifera ; flcxibilis per miscricordiain, rccia per
raiuos, sctl ad radicem sccuris pnnilur, qiiia frusiia judiciuin, porrccla per virginiiatis cxccllcnliaiu»
7fi3 ADAMI ABBAHS rEHSEM.« 704
Iruclifcra pcr Uiiigcnili conceplioneni. Ilxcvirga A iiiexorahilem. Abiinila^ cnim el suporabunJas pift-
>irgam exlrudil a virga;l_3per Iiancenim virgam lalis visceribus, qoia non soliim iin[)Icvil le, scd
viruilis cffccliim cst , ul non rclinquerel Dominus snpervcnit in tcad rumnlaiioris gr.iiijc plcnitudinem ,
virgain pcccaiornm , hoc est virgnm divinx hxre- Spiriliis sanclus (Luc. i). Nc igiliir averlant facicm
ditalis, (le qua per Psalmislam dicitnr : «Redomisti luam a nobis {Psat. i.) abiindanlia in dies crimiiia
virgam haTCtlilalis(Uc£(Psii/. Lxxiii), i elc. (3) llaec iiostra ct iniqiiitas circa propositiimsnpcr iniquiiate
csl virga Moysi, quae virgas mngornm jEgypli lcgi- apposita.Te medicinam nnslram snpcr lllii lui verbo
tiir dcvornsse, i|ui.\ virginei partus Veritas toliiis coiivenimus, quod dicit • Non cgent : qui sani .sunt
iiiundi lixres«s rclexil ct intercmil (4).lpsacsl mcdioo, sed qui malc lialienl (Luc. v). i Ccrie si non
virga Aaroii, qiix sincsucco floruii, frondiiil, ei nii- sanis, scd aegrolMniibus necessarius esl medicus,
ccs proUilil {Sum xvii.), qiiia lieata Dei mater sinc cadcm raiiuiie illis 22 niajor medici impendeuda
viro Salvaiorem concepil el peperit. quam flcxi- cst curu iii quibus abuiidanl vuinera graviora.
liiiis, (iiiani foriis, cl qii.iiii ferlilisdireclionis virga, Quia crgo , Doniina , omnes nos peccaioruin
mutcr miaericorlix', Ucgina virtutum , Cenilrix nosiroriiin vulncribus laborare cognovisii , pro
Salvatoris! Floiiliiicni te f.icil iinmcnsa picias : omiiibiis iiiicrpeila medicum quem omiiibus pe-
furtcm incorrtipta poiesias : ferlil>:m divini partus C perisli. Sed illis , miscricors, majorem impende
fecunditas. Tania esl pieias tu;i, quania potcstas. sollicitudincm in quibus inGrmilatem perspicis gra-
Tam pia es ad parceiidiini miseri.s, qii.^Mu potens ad viorcin. QuiJ enim omnibus magnificcnlix opcm
inipeiratulum qiiod poslularis. Qiiando cnim noii iieg(>s,qux sicut iton patcris piclalis, ita nec paleris
t-omp:ilcris niiis miscris, nâter init>uricoriiix>? Aul, .inguslias potcstatis? Inriiiila libi pietas, infinila
qiiando illis opem conrerre iiou poteris, cum sis ip- poics'.as. Thes.uiro» tu:c glorix non sotiim iion ex*
sius niater omnipotenlije? Eudem procul dubio faci- liaiiiiro, scd nec imniinuere polesl lux magiiiriccnt x
lilale oijliiies apud Omiiipolentem quodcunqiie vis, cfriisio largituiis. Tribue qood vis, niliil minus babes.
qiKi fa«:ilit:Uc nosira innotcscit miseria tuae visce- Diiare poles itidigenliam singulorum.scd indeficicn-
ribus 20 pictatis. quaiita fiducia nobis per icad tes copix perseverant. Ille nimirum tua pleniludo
Dciiii» csse potesi ! Siciit non potes non scnlire pcr est, qui siculaugmenium non accipil, cum sit iiu-
compiissioiicm passioiics noslras, cunt iion possis incnsus; nec detrimenlum, cum sil simplex:ita nec
odissc filios misencordissiina mater : sic tion potcs (iitem, cum sit xternus. Ergo jam repatriare ex-
jion obiiiiere cis remedium, si pclas, ciiiii ad lioc. sules, quia vult et polesi juJicii sententiatu dispen-
ct non iiisi propter hoc, cx le n.iscj volucrit sare iiiisericordiae mater, per quam nos voluit Dcus
_ -. i; : :.,_. .:- r»„._:» C:!:..» T.. V«
Tu • i-.^" •_ «î- . . t m._. -j?.. ._ i:
nr'3ericordiarum omnipotentis Patris Filius. jiidicii in fllios adopiare. Tantum oditc quoe muiidi
eiiim niaier exsiiiis, tu mater Kegis. Tu inalcr sunt, el injustilix opus abjicile, qiioniam in:iier
rei, lu maier Judicis. Tu mater Dei , tu maier 23 noslra, etsi misericordix materesl, niliit-
liomiiiis. Pcr te crgo factus est reiis fraier ju- omiuus est ct jusiitix parens. Virga quippe noslra;
dicis, per le facla est una hxreditas Aegis el ex- corrccilonis csl flexibiiis per misericordiam, et re-
sulis. Cum enimutriusque maier, utrumque babes cia per judicii veritaiem. in correciione virga re-
liruim, ct pcr lc emcitiir fraier Uiiigciiiius adoptaii. duclionis, iii directione (0) baculus sustentaiionis :
Qiiid igiliir rco timendmn esl, cui in cuusa sua per virgam emendalur reus, ne percat; per baca-
idem cst fraicrqui cljudex, el t;tlis judex, cui pro- lum suslenlalur justus, nc cadat. Utcrque indiget
priiim esl ntiscreri scmpcr ei parccre (Orat. miss. tiiaire Domini, ci reus et jnstits. Ipsa cnim, ci in
Defuuri.), ct qui niisericordiam superexallet juiii- virga iiiiscricordiie corrigit devios, ct in baculo
cio ? (J«c. 11.) Timere ne debeat uipcreai, cui mi- jusiiiiai mix susientat correctos. Ipsa est in virga
sericordissima «naler clemeitlissiini fr.ilris, el ju- flcxibilis, ot iu baculo furti.«. Virg.-c percussio scr-
dicis sc piissimam matrcm «;xbibel , ei potciiiissi- viim emeiidat iu filium, baculi suslenlatio filium
mainadvocatam?Tuniiscricord!aemaier, non rogabis ^ perducil ad regnum. Unde, qui hujusmodi est. ex-
pro lilioFiiiuiii,pro adopiaio Unigenitum,pio servo clauiat, cl dicit, gratias agcns Dco : i Virga lua,
Dominuin, pro rco Judiceui, pro ctcatura Creaiorem, ci baculus tuusipsa mcconsolaia suiti (Pja/. xxii). >
21 pro redempto Rcdcmpiorem? Rogabis plane, quia Mater enim Domini utrumqiie babet a Deo, ui cl
qiii Fiiium luum inicr Deum et honiineii posuit Me- per misericordiam virga sit, reiim corrigens, et
diaiorem, le quoqii& inter reum ei judicem posuii rediiccns ad graiiaiii , et per reciitudlnem sil ba-
incdiatriccm. Ad liocnimirum elecia es, ct as5"viinp:a juslum deduccns, ci perduccns ad patriam.
ciiliis
in niatrcm Omnipoteiilis, ut in parlu tuo invenial Hac virga, ei boc baculo usus csi Pastor bonus,
'veniae lociim iiiiquiias peccatoris. Ad lioc le in cel- dura quoercrcl ovein, qu.ê erravcrat, inventamqtie
laiii aromaium suorum crcxil mcdicus (5); utapud 6uis imponcret humcris, et reportaret ad gregem
le, elper le rccipiai sanilalem aegrotus. Si ergo (Luc. XV). Tania esl in matre Domiiii 24 furliludu,
cunsam lu:c lanlx siiblimiiaiis altendas, te toiain ut in ca ct per eani vere ad infirmiialem humanse
debes miseris, ut eis repor;es anlidolum recoiici- carnis se forliludo omnipolenlis hnmiliaverit. Eo
lialioiiis ; rcc unquam lu poieris faciem judicis in- enim ipso Virgo Maria fortis elTicilur, quo in utero
teiiire diflicilcm sicut tc reus nunquam iiivenit ejus forlis ct poiCHS in prxlio Doniinus {Psal. xxiii)
!
705 MARIALE. 70«
per carnis suscoptionem Iragilis iiiGrmalnr. Forlis A quitur Vcrbum Deus, cuin loqui &it per aspiralio-
iiimirum cl valida esl ul mors dileciio Virginis ncin scntiri. Et iria quidem sileniia oplime cu-
{Cant. viii) qiisc acl infirma loleranda invilare po- sto:licl)antur in Virgine ; scd dc irilius me-
luit, el mernil roriitudinein Oinnipotenlis. R^^gi- diiim magis ajiprobat Sernio omnipolens. 27
n:nn angelorimi, rcBlorum Doitiinain, fide singula- Primum facie)>at virginitas , omnis concupiscen-
rilcr forleni, meiitis privilcjîalain, poiesiai« in- liac tumulium a carne coercens; iiliinnim facic-
comparabilem , gloria singularem! Ipsa quippe bai incomparabilis ciiarilas, mcnicm ab omiii per-
virga ferrea csl, qua uuindus regilur, niundi priii- lurbatione tranqiiilians ; mcdium autcm in spirilii
ccps proslerniinr, confraciu infemus apcrilur. maiisueio serval.at bumilil-.is, ei excellcnlix virgi-
llac virga forli fortem armatum , in pace atrium iiit.itis coiisuleiis, ct privilegio cbarilaiis provideos,
possidcnlem, fortior iilo superveiiiens rox virluluni ne dc magniludiiic virtiilum aliquod Mipcrbia; pcri-
percussit et ailrivii {Luc. xi). Dcirujue vincula, culum nascerelur. Dum igitur hoc mcdium linmi-'
quibus alligatus est, forlis isie in sacrario virgina- litaiis silenlium omnia inlcriora et exleriora intC'
lis nicri lcxuil, et opefalus osl ipsc sanetus. Vi» meralae Virginis cuslodirent, inansueiiquc spiriius
nosse qux sunl vincuia illa? J>tiscepla a \erbo cor singularis huiniiilas el foris fovcret florcm caslitaii^
poris membra siiie culpa. )n bisnieinbris dum dcfe- ^ immarcescibilem, el inlus nutrirel ignem cbarilalis
clus nosirosindericicns Yerbi fortitudo suslinuil, sic inexslinguibileoi veuit, ut dictum esl, oninipotcns
dcnciendo malc confideotis hoslisfuriiludinem su- Serino, et dedil voci Virginis vocem virtutis {Psal.
peravil. 25 Osilam potcns fuil Verbum in defccLi- Lxvii), ul an^clo nuntianli subliniia respoiiderel
t)us { quid, si virlules;cxerercl elcxercereldeJlaiisl buinilia, diceti&: t Kcce anctlla Domini, iiat mibi
Deiiiqoe, quid furtiludinis virga virlutis nostrae setQndum verban) tuuiu(/ûc. i). > Onmipotcns qui<
non babuit, cui regeni virtulum ipsa Dci foititudo, dem Deus iicet in inatre diligat casiituteiu, et casti*
id cst Gabriet angeiiis nuntiavil? Gabriel quippe taii longe pra>ferat cbariialem, nescio quo lamen
(orliiudo Dei appellalur, qui Virginem salutasse, et pacto buiniiitalem pnitfurt omnibus, et ad illani M
nosiraesaliiiis nuntiuni dicitur attulisse. < Ave, iu- familiaiius Domious inajeslalis inclinal. iluinililas
quit, gralia plena, Oomiiius lecum, bonedicla tu in enim eo capax esi pienitudinis giaiiê, quo rigiduin
muiicribus {Luc. i). i In liis verbis atigeli, Verbum OHUic luuiiJuiiiqae 28 faslidieiis, humilem temper
Deus iinin. nalur, virginalis fecuiidalur i:ilegrilas, plaiiiuem iuftrriorum aCrccl.it. A(jua qnijipe eemper
liodicmu: diei soletunitas coQseciatur. lu boc quod ad inferiora diiabitur, bumorque de &ymmita(ibus
dicit < gralia plena, » attende singulare Viiginis ^ monlium efllueus, in pianis tou&ucvil plenlus abun-
mcritum. in boc quod dicii, < Dominus tccum, i daie, Scriplum quippe esl ; < Dews supeibls rcsi»tli.
nota virgiiialem couceplum. Duin < bent^dicla in mu- huiuilibus aulein dat graiiam {Jac. iv; // Pelr. v). i
lieribus i dicitur, iinpetiosx Vitgiuis boiiorem de- QuoJ si humilibiis non iieg;inif graiia, qiiid grati>e
bigiiat aniernum. Quain fortis Cot sermo nuntii ante alios habere potuii, qiia, cum siiprcnta qn;e-
quam omnipotens seriiio, qucin nuniiat ! qiiain fur- que iucompaiabili dignitate exceileicl luimilia qu;e^
tis Mariu! fides, qu.x in inumenio, dum veibum an- quc incompaiabili i;umiiil;ile supeiavi:?
geli credula recipii, Verbnin Deiim Leala eoncipil, Ecce quud ad valiem bumililalis virgincx tola sc
ct inaicr Dei eilicitur, cujns aitcillain se vix nomi- diviniialis unda contulil. Fruiiienti iorax e.-idcm
nare pi-;«S(iniit. mira Mariu:, et sxculis omnibus vallis fuii; scripliim est ciiim, qiiij < valies abtmd.-)-
prxdicanda humiliias! Pra;ordinata ab xlerno iii bunt frumenlo {Psal. lxiv). > lii hac igitur valle
inatrem 26 ûnimi ftegiii, ilum vcrbum lanl.T sii- taliier irri;{:ita exorium ei>t frumentitm illud, quod
Lliiuitatis effectum ex angelica saliitaiiune perci- de scipso in Evangeliu ait : < !S:si graiium frumenil
pit, non se cstullit in gloriam, scd coide ct vocc cadeiis iii tonam morluum lueril.ipsum solum ma-
se depriinit in ancillam. Loqnitur angclus, saiiilal nct {Joan. xn). i Roraniibus (jtiippc coplis desnper,
Virgiiiem ex par:e iliius qui mandat i.;:iuieiii Ja- ^ nubibusque justuni pluL-iiiibus, adabundaniiam roris
Cob {Psal. txiii;. Virgo aiidii, silet el crcdit. Silel hujiis.>)e vallis isia aperiiil et gorniinjivil Salvaioreni
revercnler, audit prudenter, ci'e«lit lideliter. Diiin {Isii. XLv). Ex hac pluvia: ccelesiis inftisioiie plenaria
quicsccrcni ct silcrent iii Virginc omnia, caro puin profundiim bumililatiscoiicavunuicsccndenle fac-
rissima ab omni conii-adictioiie coucitpiscciiiiu), tUbcsi in Virgine nostra fons aqiue saiientis in viiam
ineiis puigalissima ab umni perturbaiiune maliliu), aciensam^ôan. iv). 29 Vicarbori, qua; ad humorem
duin penus Virgincm agiliir laie silenlium, non silel istum non miliit radicessuasl Slcriliiaie damnabi-
Sermo oniniputcns, sed a legaliiius sedibus velur, el siccabitur procul dubio ai-bor illa, cum vc-
iiiens (SdiK xviii), invenit paraiam sibi in Virgiiie iieril u.'stiis. E^c hoc fonle irrigantur borli aroma-
mansiunem. Verbo eiiini Dei iJoiiea paratur man- tum, id esi corda sanctorum, aromalibus virtutem
kio, iibi silcntiiim cuslodiliir. Cxteium i vir liii- reJuloiitia. Secus decursus aqnarum istarum plan-
gitosus iiun dirii>ieur iii loira (Psul. cxxxviii). i Ubi tavit vitie:itn jusiorum Dous jubiiiia: mex (Psal iv).
ciiini luiiuillual ia ciriie concnpisceiUia, in iiiciilo Vili> ciiiiii :ibiiiidai)S, vilis (]r(;i: friir lificat siiavil;;-
vociCeratur maliiia, in spirilu perstrcpil et garrit tcm odoris (EccU. xxiv),cst fecunda Maria; virî:!!-.
supcibia, III his lumullibus ct clamonbiis iiun lo tae, cx qu;> proccssit iile magnus boirus Cypri, de
;
707 AUAMl ABUAIIS rEltSENliE 708

\iiieis Eiigaildi {Cani. i), qui in lorculari crucis ^ »«»«» fructus sapore:» guslare idoiiei nonduia su-
pressus, ct cxprcssus lolius vinum gralix abuiidan- nius, interiin, quod iiiinus est, el satis j»ro tenipore
lissiiiie propiiiavit. Sed jara t viiica noslra fioruit qiianlum juval gratia, oltaouiiu fidei ud floris tiujus
(Cflnr. II), I qnia vjrâdc ladicc Jcsse Salvaloreni fragrantiain apj,liceinus. Considercinus fructiini
«onrepil. Froiidiiit, qiiandoobuniLraiis ei Altissimi virga;, secunduin quod florcni cuin dicil prophcla
virius, ct aiigolis, et Iiouiiiiibus niystcrimnoccnlta- inagis quain frucliiin, cuin lanien iiidiibilate iii ipso
vil. Fruclincavii ,
qnando qiicin siiie contaîonc lloie noslric icdeinpiionis frucluin spercnnis.Naui,
coRceperal, sine dulore parlu cdidit. Conccpluin juxla palcrnx voliintulis disposituin, sicut pro Uo'
ilaqiic Virgiiiis vii'g:c florcint dii inius, vclaincnia niiirbus dignatus esl hoino ficri , sic etiam voluit
niYStcrii frondcs, parlum nucem de virga prola- pro lioiiiiiiibtis hoino mori. Aiioqiiin nil nobis nasci
lani. Nux oplinic convenit sacrainento. Deni(iue profuit, nisi redinii profuisset (0/^. iii Sa6. Sa«c<.).
iiasceiitisunain in tribus sutist uiiiis pcrsonain figu- Flus isiebabcl in aspeciu pulchritudineni, iii odore
rat.Coriuin nucis referad carnent.lcstamad aniiiiam suavitalcm, in taclu lenilalcni, in subslanlia lcnc-
iiucieuir. , 30 ^^ intr^riorcni intcriia: diviniialis liiudiiicm, cl in carnis specie fruclus. Quam piil-
«iulccdiiicin. Coriumliabet araaritudinem, caro Sal- clier est flos isle in orlu suo, quam nitidus iii can-
vatoris suslinuil passioiicm. Testa foriior aniinae B dorc ! PuUhritudinem ejus tibi insinuat PropheU,
inuiidum salvantis designai virluiem. Oieum quod cuiii cuin speciosum prae flliis hoininum diuit
deiMicleoelicitiir, quia relicit, lucct ei mcdetur, {Pial. xLiv). rulchritudinem isLam iion in nilure
«liviuiiati congruit, quando sitientes justiliam salial, carnis, Si^d in innocentia vilae, et splcndorc virtutis
cxcos illuntinai, peccatorum viilnera sanat. Ad iniellige. In lantuin pulcher esl flos isle, ui in
liOC egressa est Virga de radicc Jcsse, nt sic flo- nullo cuin pecc.ili commaculcl turpiludo. Tanta
rcrel, ut tales fruetns iiobis prorcrrcl'. Vis videre 33 ^^'^ odoris fragraniia dc isto flore spiraniis, ul
Virginem vernaiilcin in floribiis?Si borlum conclu- ad ipsaiii rcspirol urieiis, el acctirranl gentilitatis
sum caslae consideraiionis oculo perlustraveris, priniilijc in iribns Magis {Mnith. ii). Atlulerunl
prospicies, et scntics in eo iinmarcescibilc virgini- quidein secuiii :in>ninla, scd odorem coruin su-
taii-lalbescereliliuiuinviolabitem bumilitatis fragrarc pcrabal novi floris fragrantia. Odor iste fetoreui
vlolani, rosam rubcsccre inexslinguibilis cliarilatis criininuin fngat, ot ubiqiic tidei ct virtulis fragran-
Ubi Virgo bcata in virlulibus floriiit , fronduit in tiani spargit. Quid cst quod flos iste tactii est lenis,
meriiis operum, in pariendo Sanclum sanctorurn nisiqiiod ortu siio muiiduin iniiovans, Cliristus ubi-
fructum fecit. Sed dicil milii alius : Quid l« de qiie est inansuelus cl huinilisV Altamen flos isle
frticlu virgx loqneris, cum de florc tantuin prophela lencrituiiincm habet in substantin, quia hoino Chri-
locMtus sii ? Ccrie quia flos ipsc eiiam f ructus est stus anlequaiii p:ileretiir, nostris defcclibus suh-
< Florcs, Inqnil, mei fruclus hoiioris cl honcstaiis jacens, fragilis invenlus est in carnc hiimana. Et
(Ecc/i.xxiv).» HKCverha Sapienlia) sunl, sed ctiam in his oinnibns flos spondebat fructum, quem dedit
pcrsoiix malris Ooiniiii convcniciiler aptanlur. in lcmpore suo {Psat. i), quando scilicet niorimis
Plar.cl igilur libi, 31 "^ Virgiiiis htiiis , Dcus, et est propler dclicla nosira, a inorte libcrans; et re-
hoino : secunduin lioinincin flos, secumlum quod surrexil propler justiflcalionem nostram {lioni. iv],
Deus est, fruclus appcllctur? Nain fructns a fruendo qiiid spcrare debeamns oslendens.
diciliir. Fructus ergo csl ailcrna diviuitas, qna Vcrum, <|uoiiiam hunc Florcm fecit tencrum pns-
sancii angeli ei sanclorum animj; perpclua jucundi- sibilis naiurai fragiliias, ideo altcri et conrricari
»aie fruunlur. Nec incoiigrue diviniias Iruclus di- poiuil Inlideliuin manilHis Jud:corum. Per hoccniui
cinir, quia frucnies sc bealos f.icit. Non eiiini pro- quod iialura in co (lassibilis fuil, occidi poluit a
prie frui dicimur, nisi relms quae nos bcalos efll- Jiidjeis, Altrilio taiiicn isla floris odorcm noii rc-
cinnl. Frui csl amorc inhjcrere alicui lei propler ilriiuit, scd auxil; n.in miniiil, scd cumtdavit. 34^
sc ipsam lantum. Vcrtim cnm honio sit Dcus, cl q Taiiium spiral odoris flos isio, diiiii alieritur, cl
Dcus homo, possuiniis sinc disiiiieuoiic aliqtia Kc- csspiral, ut dc odorc cjus niortui rcspireiil a<l
dempiorcm iioslruin, cl florcnt appcllare, cl fruc- vitaui. Taiituni, iuqiiain , .spirat odons, iii iiiter
ium Coiivenicnruis lanien assiiinpuc carnis fragili- inanus Jud*orum cxspiraiis, iiispirct lalroni con-
htlein floris tcncriUido dcsignai. Flos ciiim babcl fessionem {Luc. xxiii), fidem cenlurioni et mulia
siiavilalcm cJoris , frucuis solidiialcm saporis. El sancloruin corpora, qtiae dormierant, ad vitain fa-
licclcaro assumpla sil in Deuin, cl it;i flos iii fructu, cial rcspirare {Muiilt. xxvii). iSoii libi videttir
pro statulamcn morlalis adliuc corporis, leneiacquc hujusodoiis mciis percepissc lalronis, cum socium
xtalis, carnis substanlia appellaiur noniine floris. increpans, cum criniinum suorum fciorein rcdar-
Est etiain fructus^sectindmn taleni statiim vcra guens, dicerel : < Nos quidem digna faclis recipi-
Cbrisli caro ; sed hoc vcrius ei pcrfeciius dici po- mus, liic autem nil mali fecii? {Lnc. xxiii.) Jaiii
tnit, cum pcr passioncm .id iinpassibilitaiLUi ci lotis conversx nientis nariliiis concuicali floris
immortaiilatcm de paliendi ct moricndi nccessilaic fiagraiil-iain hauriens, < memcnlo it.ei', inquit, Do-
transivit; cum per temporalem 32 niortem siiaiii miiio, iiuin vencris iii rcgnain tuuin (i/;jf/.). » Ac si
a mortc perpctua hominem libsravit. Vcrum quo~ diccril : mira qiiiJcat, Dominc, fiajjraniia, qtiaui
700 MARIALE. 710
iii passionc lu;i seulio, sci) iiiagis ino «Juleclal sa- A solcnl rcg 'S ad beila proccdcre. Mariius cnim
lieias arlerni paporis <\»am Jlr.rsiarc polcs in rcgno. nicitsis a Marle, hoc cst a Lello iioincn habet. Recte
Qflotem odoiiferm», cujus fiMgranli;» suscilat nior- igiiiir mcnscni .Mariium. hi)c est, tcir.piis Lelli isle
hios, cujus anioeiiilas angclos pascii! Uljiqtic fra- dics iitsignit, quo vidclicct Dominus cxcrciliium,
grans, ubique pulcher : Pulclier in virga, ex qna lanqiiam beiiatnr fords, ad debellanduMi uiundi
nasciliir; pwiclier iii liorto conctuso, cx quo pro- priiit ipein per Virginem venil. liinc esl quod ad
(lucitur; pulciier in liorto, ubi iradilur; piildier in dcltellaiida mala noslra veiiiens, virga uliiur ei
liorto, ulji recou(iitiir ;

pukiier in arborc erucis, sccuri : Virgs, ul magisler ; securi, ut agricola.
iibi contcritur; piilclicr 35 '" l)'»'!^ paradisi, ubi Quid igilur nobis restat, nisi cor rectius viverc,
a sanctis aiigeliset xierna fragranlia et refeclione proqitibus coiislat beuincuncla fecisse? Nam virga
perpetua iiegusialur. ViJes quain rcctc llos dicilur, est Virgincx virlutis tnagisierium, per quod no»
qui pene nusquam nisi iii liorto invcnitur? Cx corrigit; securis cst tcnibiie Dei judiciuin, quo
fragranlia liujus floris reus respiral ad veiiia;ii, inc:rreclos cxcidit. AKcndnnius ilaque viigam, el
pecoaior ad iiHluigeiiliain, inariyr conforialur ad inutemur ut iniiicim:r. Atlciidaiiiiis secuiiin, el
vicloriam, dirigiiur peregriiius ad pairiam. Quando terreauiur ut niuteiiiiir. Poiiscmus quia niiseri-
Flnrcm istuin Virga nostra produrit, ver nostrum ^ cordia virgam facil fiexibilcin, vcrilas rectam. Iii
iiicipit, hieins (Terlransit, imlier abit, duin insolen- 38 ca enim misericordia, et vciilas obviaverunl
tiam criminum, ei seniuin vclustatis leuipi:3 mise- sibi. Discainus lioc exeinpio csse aniino miscricui-
rirordia; redivivum detergit. In hac itaqiic solem- des, et verbo vcraces. Planam scilicei, boc est sine
iiitale dum florcs apparcnl in tcrra nostra, annus niodo culpx virgain facil esse jusiitia, hoc est, iiu-
benignitalis et misericordix incipit , cul iniiium mllitas. Jusliii.i quippe humililas dicitur , siciit
pr.Tparai verniiin lempus, hoc est tempus flurum. Domiiius vciiiens ad baplisma Juannis, ciim prohi-
Ities saltitis intellige, quando Virgo virginutn de bcrel Juanncs, lestatui; csi, iliccns : « Sine muvto,
radice Jessc producit flurcm viriutum. t'nde cum sjc eniin oportet iios iinplcre oniiicm jiisiiliaui
a|ieriaiur lerra, et g<Tminei Salvatorem, primum (MiUih. iii), I id esl oninem liumililaicni. Setl cu-
mensein anni mundiim renovantis ad gratiani, jusgeneris arbor est virga isia? Uliquc oliva cst :
quemdam Aprilem possumus appellare. Aprilis enim Oliva eniin esl signum pacis. Pax vera sine oscutu
(quia .\prilis dicitur, quod ad producemla renim adesse non solet. Yerum in liac Virga f justiiia cl
germina mairis terrx greinium lali in iciDpnre
pax osculatx sunt [P$al. lxxxiv). i Sola eiiiiit justi-
aperJtur) huic mysterio congruil, quod hscc sol.m-
pacis osculum recipl. qnod
^ ^^^ huntilitalis vera:
nilas lemporc vcris, et octavo 36 Kalend. Aptilis Qullatenus supcrbiui: tuniur adiniltit. Sinius ergo,
celebratur. Hac enim die, et hoc in temporc, ad
et hocexemplo humiles spiritu, ul habere possiinits
|iluviam angeticx salulalionis se humilitatis virgi-
paccin, et ad Dcuin et ad fratres. iiuinililas enini
nex sinus aperuit, ct de Spiriiu sanclo Virgo con-
vera, duin sc singulis gauueincr subjicit, eo pacis
cipiens, tanquam virga fluruii, cum intervenienle
bono carerc noii potcst, quo neniini pta'ponero so
ope ct opere sancii Spiriius, de mundissima carne
conlendil. Nam et pLTscciiiioncni paii prnpier jusli-
sua cariicm creando partiii minisiravit. Ilic flos de
liani, liuitiilitaicm pa. e noii prisal, quia potiu;»
virga ascendit, cum Dei Fiiius de concepiu ad par-
ipsa humiliias iii tribiilalioiic scinpor exsultal. Si
tiiin vetiit. Flos iste ascendit , cum sapientia, xiaie
dc virga viriulis lios florcs decerpsiinus, 39 ti-
€t gratia apud Deum el homines Satvalor profecit,
incamus perJcrc : si nonduin deccrpsiinus, limeatnus
ct magis ac niagis hominibus, quod Deus essel,
perire. YeruniLimcn perlcrrurein sccuris possu-
inrioluil.
inus re^>pirare aliquatonus ad odorcin fl.)ris, hoc citt
Nec lamen saplcnlia vel gralia profecil in se,
ad spcin reciiperainke virtulis. Odorfloris perdiicit ad
ûi pcrfeclus erat ; sed profecisse dicilur in hoiiii-
fruclum,
" qiiia spcs invilat ad rejjniHn. Virjja et
nibus, qui de ejus pcrfeclione profieere poiuerunl. D
secnris opcranlur in nobis tiniorem; odor floiis et
(}ui iitud quod hiinc florcm Jud;i>iis crutielis cadcm
giistus sapuris accciidunt aniorem. Vitani nostiaui
die altrivit, qoa euiit virga piclaiis prodiixii?
curriguiil liinor et atiior. Tiinor resccai spinas vi-
Chiislus enim credilur cadem die a Jitd.-vis occisus,
lioruin; antor inserit pianialiones virliiiuin. Tinior
qua dic matre conceplus, Ociavo sti-
csl a Virgine
te angiistai, vel quia pcccasti vei iie pecccs; ainor
licet Kaleiidas Aprilis. Ilinc est quod lex Moysi
tc dilaiat, ul speres ei exsiillcs. Quo corrigit virg.i
prophetizans, Judxuin prohibet dicens : i Non co-
cociestis itiagisterii , quos soiiicitat timor diviiii
ques ho^duiu in lacie niairis suae {Exod. xxui). i
judicii, flos interiiti rccii-at pcr odorcm, el dudt

Ab liora conccptionis perhibclur inulier lac habcie
pt)stinodum ad fruclus aelcini sapureni. Saivator
37 in maminis. llotdu*, qui pro peccato offer-
quippe nuster in pr«senli viia nuiein se oJorife-
lur, Christum dcsignat, qui pio muiidi crimiue
ruin ciectis exliibci, quibiis boiia ;clcrna .vperainia
mmolatur. ScdJu.bcus li(«duiu in lacie maiiis
proniitlil. Sed cutn ad proinissa pcrveueritil, frii-
cotit, cum in die concoplionis sux Chrislo adhibuit
ciiis salians in xteinum cril.
'\^\m\\ passionis. Scd uec tllud laccudum esl quod
scilicct quo Vcruni quia sinc Spiritus saitcti gratia uec a
dick isic .igiiur incitsc Mariio, teinpore
T!l ADAMl AliBATIS PEHSENI^ 7i«
inalis reccJere, iicc in bojiis prorn.crc omnirio pos- \ vi;'eret prxsentem. Nisi de ajvcniantis prxscsilia
siimus, ad norciii, qni de Virga asccniJil, el olfa- ccrta consolaiionc gaudcret, nullatcniis ad siineprir-
cliim cordis levcinus, cl visum. Nani odor floris licipAlioneni IxliticCinvilarctalios. Undc la:labiuida,
40 l>i<j"S> ^t felorem iugat carnalis concupisceii- cl laudans invilationc laudis prxconium intonal,
liif , el opinioncm reparal fanise. Pulchritudo autcin diccns : < Ecce venil Rex, >elc., acsi dical, Ec< bsia
floris, ct amoDnilas, veUislatcm cxpeliil deformis sponsa rcgis xlerni. Divini non ignara consilii, a
oonscicntix. Odor floris est Spiritus Douiini, qui in suui cxspcctationis dcsiderio iion fraudaln : Ccco
Clirislo plenissiine requiescil. Quomodo eniin iion I venil desidcratus cunctis genlibus (Agge. ii) : »
habeai in eo requiem bonitas Spiritus sancii, ia Ecce veniiomnium salus. Jam non cril timor in
quo csi prorsus coniradiclio nulia peccati?Odor fiuibus nostris, quoniam inter metas nosirai soriit,
isie esl viruis ilia dc qua scriptum esi : < Quia vir- communis video 44 prscseniiam Salvaturis. Ecce
iiis cxibat de ilio, et sanabat omncs {Luc. vi). > vcnil, qui prxfiguralus in palriarcbis, promissus a
Odorcm isliim flos idem campi, ct lilium cotival- prophelis, jam exbibelur ab angelis, « Quod nasre-
lium spiraLal, el offerebat iiaribus Judaeorum, cura lur cx tc Sanctum, > ait angcius Marian, « vocabi-
in synagoga cotum assuniplo codice in auribus eo- tur Filius Dei (£«£. i). > Eccc vox dcinonslraiilis
runi iegerei illud Isai^ prophctx : < Spiriins Do- B est, ci admiraniis pnriter ei Ixtanlis. Quem demon-
mini super me {ha. lxi; Luc. iv). > Et iquia odori- siral admirabilemf admiratiir demonstrabilem, ac
feriim eum facerci isie seculus adjunxit : < Eoquod pcr hoc scntit magis amabilern essc causaiu de-
iinxeritmc [ibid.). > Et quiaad odorem istum inor- monsiraiionis, probans ct expcriens solins csse
tui isli rcspirare deberenl, addidil : < Evangclizare amoris. Ecce vcnit, inquit, quem semper opiavi,
paiiperibus misii me, > ctc, qux sequuiitur {ibid.}. qnem votis omnibus exquisivi, cujus pcr iniernuit-
Ilinc esl quod riniia lectione dicebat eis, quia lios promissa loiies ct salulaliones accepi. Ecce
« hodie impleia esl prophetia hsc in auribus ve- venit pcr seipsum, ul me osculeiur osculo oris sui.
blris (ibid.). > Spiriius quidem isie in Virginein Undc venii, et quo vadit? Qualis venii, et quo
fiupervenii, ei ei ad Dominicse {Luc. iv) incarna- transit ? Quomodo vcnit, et qiiando veiiii ? Quonsquo
lionis niysterium obnmbravii. Sed loiigc aliler flos descendit, et quare venii? Venire e.^t de loco ad
•!u Virga ascendens illum 41 Spiritiun habuil, quia locum transirc. Venire cst locum in qiio quis sla«
siiper filitini Virîiiis Spiriliis sanctus plenissime bal, desorerc, et accedcre ad aliuin in quo incipiat
requievii : et in aliis sanctis spirilus Doinini habi- esse. Quomodo ergo venire dicilur, qui non muta-
lat, uipoie sine quo sancti esse non possunl, sed tur? < Egosum, inquit, Deus, et non mutor {Ua-
11 . •. . •. • • VI « -v ^ • •• • 1 1 . -t
non iia cxccllenler, non ita veraciter, quippe qui lac. III). I Quumodo iransire de loco adHocum di-
iiec unum sunt cum eo per uniiatem subslantix, cilur, qui ubiquc tolus fide indubitata essecreditur?
nec oinuino sunt siiie macula culpx. Quis enirn Qiii coelum , el terram iniplere iiicircumscripta
gloriabitur se caslum habere cor, cum ioanues 45 essenlia prxsentissimx majestatis asseriiurT
apostolus dicei : < Si dixerimus quia peccalum non El tamen venit, cnm pcr inlernx aspirationis gra-
habcmus, nos ipsos seducimus, et veritas in nobis tiara humanis mcntibus innoicscit. Venit, cuin sc
non est {II Joan. i). > Al unigenitus Dei Filius, el per auxilium non deesse ostendit. Venit, cum se
«ccuniluin quod Deus esi, eadem est oim Palre, ei visibiiem per subsiantiam carnis exponit. Unde
Spiriiu sanclo nntura, quamvis alia sil persona, ci aiiiem vcniai, ipse l04|uitur dicens < Ego cx Deo :
secunduin quod lioi»o csl, accepit euindcm Spiri- processi, el veni {Joan. viii). > Venit crgo Dcus cx
tum siue nionsura {Jvan. Jii) : ubiquc ad Yirgtnis Deo, ex alio oriuns, ex corde Patris Vcrbum bo-
matris cxemphim se corrigit, qui districli judicii biiiii, a regalibus sedibus Sermo omMipGtens, e coelo
Dei sccurim pertimescit. Mic per laboriosam tiiuO' Dominus, ex Sole spiendor, ex omnipolcntia virtus,
ris soliiciiudinem ad anioris requiem tendit. Scd ex sinu Falris Filius unicus, sicui ipsi Filio Paier
inierini aflfectatain reqniem non apprehendil, iiisi
jj j,) Psalmo loqiiitur, diceiis : < Ex ulero antc Luci-
ad odorem floris rencr-it, pui de Virga ascendil, ci fcrum genui te {Ptal. cis).> Venit ergo, venit, ciiin
in quo Spiriius Domiiii dii omncm plenitudiiioiii dc Patrc nascitur, et procedit. Venil, cum haiio
reqiiiescii. Fides enifii.or opes, ct dikciio Domiiif- eamdem incflabiiem generationctn dignanter h.i-
cx inrarnuiioiiis inl^nin nobtium sabbatum 42 ctenus innotescens, corda lioininum ad sux dulco-
operantur in re^'iieconscienti£, ct de boc sabbato dinis expericntiam traliit. Venit, quando per cxlii •
cordis perducunt ad :;jbbalum quiclis aelcriix, ad bitionem bcnignitalis, ei humanitatis as.suiuptio-

qiiani nos perduca*. (ilius Virgiois, sponsu» Ecclesisc, ncm, nos in omni cliaritate praevenicns, doccl
Clirislus Dominiis noiler. quantum dihgal, et quanlum diliî velil. Venit au-
43 SERMO II. tem de longinquo, non quia oon sit omni crcaturse
DE PARTD B. VIRCINIS. praesentissimus, scd quia esl majcstaie suminus,
Ecce tenii R€.x {Maiih. xxi), occurrarous obviara invii-ibililate occullissimus, sublilitate 46 &i»ipl>*
Salvaiori noslro. Dc advctitu Sponsi tanlo sponsa cissimus, veritate incorrnplissimus, acqnilale jus-
cxsultat uberius, quanio ei de ipso cerlius consiat. tissiiuiis, ab oiiini iiiiqiiil;Ue alienissiinus. Iiaiiua
Non cnira dcmonslnret emiiius vcnicntem, nisi de looginquo vcnit, nou quia prxscntissiinus loD^tf
715 MAniALE. 7U
sii. scil longc esl ab co cornipiio, quae inlcr crea- A K*"s, parvus ci iinmcnsus, lemporalis cl ajleruus.
luretn el creaturam dislantiam facil. locali<} et incircumscriplus, passibilis et Incom'

Se«l «1«! sic vcnil, el intle venit, quo vadil? Scri- niutabilis, boino el Dcns, infans et Vcrbnm; pati-
plnr» tlicit, quia < Taoics cjiis crat eiinlis in Jcru- pcr ct divcs, sapicns cl qnx sttiita sunt inundl
saleni {Luc ix), v cl idtu a Saniaritanis non esl rc« clij;cns, innocons el in siiniliiudinc carnis peccaii
cepliis. Ip>c anicin «licil : < Non sum missus nibi apparciis. Dcniqne venit candidus, et rnbicundns,
ad ovcs, qiia; pericmnl, doiniis Isracl {Mtitth.xv), > qiialem enm sponsa ejus descriidt : Candidiis, qnia
Eccc pasloi- vadil ad ovcs, quicrcrc scilicet, cl re- 49 < candor lucis apiernae {Sap. vii), » rubicundiis,
diiccrc, qu£ perierant. Jcrusaiein libentcr vcnicns quia sua criicntatus pasftionc ; candidus peccati immu»
divertit, quia ad eum studiose pax vera sc colligil, nitalc; rnbicundus flamnians charilate ; candidiis
qiicm intcndere, et aspirare ad visionetn pacis ag- splcndcns virtuium piilchriiudine, rubicnndus ar*
noscit. Jcrusalem quippe pacis visio intcrprclatur. dciis xmnlalionc. Secunduin < similitudinem carnis
\isio pacis est cognilio, approbatio, contempiatio peccaii : » Venil, « non habens speciem ncque de-
Trinitatis. Esl antem in cognitione Pidcs, in appro- corcm {tsa. liii);» secundum immuniiatcm pec*
batione eleciio, in contcmplatione cxperientia. Pax rati : Ycnit < speciosus forma prae fiiiis bomiuuin
non inconcrue Trinitas dicitur, qnia hoc noinen B {''«<»'. XLiv) ; » sicut ei voce Palri» pcr Psalteio dl-
pax constat ex trihus iittcris, siciit divinitas esl in ciiur: < Specie tna, ct pulcbriiudine tua, intende,
iribiis pcrsonis. Ct hnjiis qniilem nomiiiis priina prospcre procedc ci regna (ibid.). » Jam qua via
Patrcm nolal; qu.x sequitnr, Filinni, qui in

lillera vencrii vidcanius (7). Cjus via Virgo Maria fnii. Per
Apncalypsi loquitnr < Ego sum alpha, Cl oiiicga,

:
niciiiem, et uicrum Virginis complevii sua; iliDera
principium clflnis (Apoc.i) a-lernitaiis. Ibi misericordia et veriias ohviavcruut

47 : * ct in Rv.iiigelio: i
< Kgo principiuin, qni ci loquor vobis {Jonn. v»n).» sibl (Psiil. LXKXiv), t qo:? ennt i universx vix Do-
Alpha ciiiin principium interprclatur. X duplex miiii \Pinl. xxiv). i Universae quippe îx Domini
consonans signiricat Spiritniu saiictuin , qui est < inisericordia el veritas (ibid.). t ApuJ eiiam Vir«
connexio et consonaniia ainboruin. Vel duplcx con» ginom (Justiiia etpax 0M:ulaU!$unl(Pia/. LXxxiv),»
sonans ea ralione diciiur, quia in eicciorum cor- qiiac rcgciii.ju$liti;e et aiiciorcu pacis a<! negotiiiin
dibus dilectioncni gcminam opcraliir, pcr quani Dci hainanx satniis» adducunt. flxc dicunlur itinera
ei proxiini concordia custuditnr. Vcl ccric idco xiernitatis, qnia sains nostra nobis venit ex eis, et
dnplex consonans dicilur, quia, duin sui roris in' xierniias inveniiur in eingnlis. De inisericordia
lima aspersione aniinnm tangit, ci ungit, cl morti- Doiniiii diciinr : < Misericordia Donuni ab aetcrno
flcaiione ne(»:ssaria dclcciationes carnis exstinguii, (Pinl.fM);* de vcriiate : c Ct veriias Domini in
siiavis harinonia! consonantiam c\ psallcrio, et xicrnnin 50 nanel (Psal. csvi); JuBtitia autem ejui
cilliara facil : ps:iiterinni qnippe jiiciindnin cuin ci- manctin s;ccuiiiin s.iRcnli(Pj;a/. cxi); pax ejus exsit*
Ihara {Psat. lwx). Pcr hoc ctiani Spiritus sanctns perat onincin sensiim (Philipp. iv),t et pacis< cjus noii
iiituniqiteinqne clcctorum Jerusalem, id est visio- crii fiuis (Luc. i;. t llx sunt vix Doinini rectx Ixli-
ncin pacis efTicit, duin sopitis contradictionibus, et ficantes c(«rda {Psnl. xviii), cl per has vias rcct*»
repngnanliis carnis ct spiriius, ipsiini stctnpitcrnx jnstuin •icdiixit Doiuiniis, e( adduxit ngriue ad ute-
et xternx pacis ainatoicni et seciaiorem ostcndit. niiu Virgiuis, iinde iuciioarcl opns noslrx libera-
H:ec euim oinnia opcraliir unns cl idcm Spiriliis tio.iis, niii, ut dictuin esi, Virgo Maria, et quxdam
pacis ct diicctionis. Quud si Jcrusalem, pacis, id vi:i viiae cst, per quani ad iios Kex virtuluin venil;
esl Dei visio dicilur, quid alind dici doi)ci donnis Is- el iiiliilominus nobis via est, qnx nos ad ipsum re-
rael, nisi electorum Kcclesia, a qna, ct in qna Dcus dncil (8). Ipsa esl miscricordix Matcr; ipsa est de
videlnr? Isracl qnippe vidcns Ifeum inlcrprcla- qiia vcritas oritur (9) ; ipsa cst Regina Jusiilix ; Ipâ
lur. 48 Q"^ ^*'"!' i^n"^^ ovcs, qii» pcricrunt nostrx consuminatio pacis. Ct misciicordia quidcin
domns Isracl, nisi aliqui ad vilain prxdcsti- ^ in aiTcclibus cl visceribnsVirginis opportuiiissiraani
itati, et Uinen, Dei cxigcnlc juslilia, pcccalornin silii mansioncm tanquam in matris sinu constituens,
tcnebris obvolnti? Scd qiiarc dictintur oves, cuin ci niiseriis iiominum cfTicacitcr compatiebatur.et iui>
per iiiJHsliliani deserucrnnt iunucentiain, el ideo serationum Domiiti dulciter rccordabatur, et dice-
«le doino Isracl pcriissc di,caiilur? Sed tamcn sunt bat : < Ubi sunt misericordix tu.i; aotiqu», Dominc,
ovcs ratioiie cieciionis, mcrilo pr.-edeslinalionis, sicutjurasli Davidinvcrilaic tua?»(P5a^ txxxviii.)

licet intcrim pcriisse videanlur foedilaie noxii Ei iierum : < Miserere, Dcus, plclii tuj^, supra quara
o|N>rts; sunt onini (:ilcs, i|ui , eisi simplicitatem invocaiuni est nomen luum {Eccli. xxxvi), » etc
iniiocentix deserncruiit , buinilitalcm tameii p*£- Veritas vero in incorriiptione virginalis propositi,
nitenti;r mn relagiunt, ct rccoicnlcs bona , qiix ct in puerperio uteri incorrupii soiido splendore
intiis li.ii)iicruiil, foris gementcs dicunt : < Veni. subsistens, ct flgurarum Icgaiium 51 umbras rese*
Doniiiic/ et iioii l:)rdarc, relaxa facinora plcbis rabai, ei )>eccaiorum tenebras argnebai et dicd>
tiiic tlsrrcl (0//JC. Eccl.). » Ecce uiide vcnii, et ad bat (iO) : Lex et prophclx usquc ad Mariani {Luc.
qnos venil. Scd qualis venil? Qiiis hoc expli- xYi). Et iteruin : < Filii iiominum nsqiicqno gravi
c:>re sulDcial? Ccrto vctiil inflriiius, et oninipo- corde, itt quid diligitis vanitatero, et quxritis meu-
Patuol. CCXl. 23
» »,
71.'i AOAMI ADBATIS PEUbKMyf: 7!G

(lacitiiii? I {Pml. xc.) Seiliccl quoniain iiilra Viigi- A Cliristus conimiiiiicavii EccIesioB rlliis. Uncluj e*l
iiis iiloniiii iuiriricavil DoiniiitisSaiictu!)) suu!ii(/'j/(/. (jiiideiii Clirislus oleo i&to pra; partiripibiis siiis
iv). Jiislili.i quuqu>i perrcciionc sini^nlari sibi opera {P$at. L.\iv}, scd iiiliilomiiiiis participiuin unrlionls,
\irginis viiidioaii.s, cl in osculuin pacis , tolis iie.>i- ot noniiiiis omnibus conlulit Cliriiilianis. Ya; illi
tliTiis iiihiaiis, cliain ilc ioiiganimilalc suslinenliie qui uiictioiiis nonien partictpal, el rc.in nominig
glori:il)atur, el sic loquehalur : i Cuin invocarcin niale vivendo iiabcre deireclaf. Cliristianniii cniin
cxaiidivii nie Deus juslitio: inex, in (ribulalioiie di- deccl ex sacra; iinclionis profusione essc iraclabi-
latasii inilii (ibid.). i Kl illiid : < lii odorcm iinguen- lcm , ol cx tilulo regii 54 noininis digniiaiein
toruin luordiii ciirrcmus [Canl. i). » Cicieruin pax liaberc rcg.ilem. Cbrisiiaiins oiiiin inuitcius diciliir,
Ofdinaiisfiiina inier serrrtissiin.t; purilatis arcainmi liaiid dubiiiiii qnin in s:icerd('lrm et rcgi>in, rtiin
se coiilereiis, siib leslimoiiio plenioris grali;e virgi- solis sacordolibus ct rogilnis unciici dcbcatnr. l!nde
iicain coiiscicnliain iranqiiillabai; illam oieo Ixli- cl Cliiislianis omnibus Pclrus lo(|iiilur : < Vos aiH
tirc el eKSuilalioiiis exliilarans aiqiie diccns : < Di- tciii genus elcctum, r«;(Âle saccrdoiiiiin (/ Pelr ii).
lectus nieus niihi, ei cgo illi (Cant. u); et illud :

Ciiristiis aulein esl lccylbus biijus oici, quo cnm sit
• Qiiid niilii est in cuclis, ot a le qtiid volui ûper qiii.stjue fidelis pcruHCliis, iiiliiloniiiiiis lecyllius olei
tcnaiJi? Defcci). caro inca, ei cor incum, Dcuscor- B non csl iinniinulns (/// Req. xvii). Clnistus eiiiiii
dis mei (Psat, i.xxii). » Eranl ilaque Virgini, «t nonaccopit Spiritum ad moiisnr.iiii, runi secuiiduiii
dicluni csi, misericordia iii atTcctii,in parln vcrilas, nicnsuram dunalionis nnictiique lidelium daia sil
jitsiilia in aclii, pax iii olio spiiiliiali, iii qiio caro gralia {Epltes. !v). H;ecuiic(io graliic nobis vcnil iit
et Spiritus, oinni 52 ccssanie rcptignanlia, so- nubibiis, ct dc iiiibibiis C(i.'li. Rccie oral proplicia,
lemnitiitis intcrnaj jucundas fcrias per.igcbanl. Non iit nubcs pluaiil Jusium (Isa. xlv), qiiiu liiiin»
incongrne sancliias Virginis dici potcsl via virlutis, unctionis piuvia justifical iinpiuin. Coiiipuircscii
pcr quam Dci virlus ct Dei sapicnlia Cliristns ad quippe peccati jiigum a fac<e olei, cuin pcccatuni
inriroios cl fatuos venit. !n taiiium antein de toi- solvilur in coufctsioiic cl diicctione nominis Ciiristi.
lenK; noslr;»j nionalilatis et p.issibilitalis liac in Quid aiileni siinl iiubes coeli, nisi sccrctye inspira-
via bibil {Psul. cix); in tantiiii! banc viain arctam tiones Spirilns santli, qnju menicni rore Spiiilna
Dotiiinus majesialis invenil {Matiii. vn), nt n€cessi- .âircli coiiiplMuiit, aut ipsa nicnibra corporis Cl.ri-
! is paliendi et inoriendi, quam voluntaric snscepil sli. quos laionlcm in eo (liviiiitatcm oi;nubui>''. 7
ex Virginc, ci Verbnin omnipolCRS in puoruin brc- Niibes quippe el lerrain conipluhnt, et coeb.iiii
viarct, et Doniinum gioria; usque ad forinam servi iogunl. Siiiil etiani niibcs (ôcii, pr;fdi(;atoies ri gni.
exinaniret [Philivp. ii), Veruintamen h.mc viam, ^ Q"'. '" ""'^cs 55 Vdlanl, cl pcr aefciii diviiiajspc-
per quain vcni«, facit aiquiias rectam, vcritas ccr- cuiaiionis disciurcndo coiUbcam. Ouod si ciJeliiiH
lam, virginitas inundain , fecunditas fruciuos&m, Siicra Scripuiia dicilnr, dici possunt ntibes cteli,
pietas atcessibilcm , charitas coinimincm liumi- lijjnrjjel yeniginata sacri eloqnii; ul si cujliim dici-
,
iiias raciiciti, singulariias adtnirabilem, pax aina- liir sancla tcde.îa, qtiid erunl iiubes ra;li, iiisi
biictii, icteniilas lutain. U;cc oninia in Virgine Ecclesia; sacrainenia ? in luibibus islis coiitinctiu-
nostra siugnlariter niirabilia, el mirabiliier singu- aquii noslrae abluiioiiis, id csl noslri cogniiio et
laria invcniiintur. Felix via,qn3m qiii lcnncril, dilcclio Redcniploris. Unde scripuim esl : i Q(«i
non errabil (// Peir. \\). Felix Maria, (II) qiiam ligat aqiias in nubilins {Job .xxvi), t Veiiil eliain
«ini perseveraiilcr amavcrit, non pcribii! {Joan. «saliens in uioniibns, el transilicnscoilcs {Caiu. iij,
i!i.) liencdiclus qui pcr iUain venit; benedicla ipsa qtiia aiigeloiuin ct bominuin iranscendit aiiiiudiiies.
per'qiiam bcnediclio venil; bencdiclus »jui, ?psa Salil ja inonlibus, tanqnam fons Dei sailenlis iii
dnce, vcnienli occurril. Sedquiajam lenemusviam, vilam a;l3niaiii {Janii. ivK ipbc criiiii moi>s est oli-
Q"am variun, luons
53 P^'" venil, inspiceie iibci qiiomoilo venil. pinguis [Psal. Lxvii), nioiis iti ver-
Bene veiiil.qni in notniiie Domiiii vciiii (/ea«. xu); ^'^*' nioiilium. Colies transJlil, qnia oiniiinm san-
j)
benevenit, qui in niibibus coeli v(Miil {iiallh. xxiv); (lorum incrila, qux cl dc sna pliiiiiudine Iribuil,
bene venit, qui t salieiis in montibus, et transilicns iiicomparabili sublimitale praecellil. Eccc quomodo
colies » vcnit ( Gflnf. u). > Qnid .ît iioiucn ejus, vcnil. Sod qui talitcr venil, quo lcnipore vcnil ?
sponsa Jios doccl, cnm dicit : t Oleiim eHnsiim no- Apostolos de leinporc advcnlus cjus loqiiilur, di-
iiie:5 inviu {CuHt. i). Qnam beiic vciiil. qui lolsis (ens : «.
Postqiiain vcnil plLiiiludo toinporis, niisit
i I oleo ve«ii<. Venil in o-oo grali;c, nl iilud infuiidai |)e!iS Filinm suuin in iciris [Calal. !v). » Nunqnam
ad inedicin:in«. Venii in oliô, n'- illiislrcl ad scicn- veiiit Doi Fibusiiisi iii ploniludine loniporis. Teui-
liaiii. Vciiil in oleo. ul mores condiat ad sapiftntam. poris pleiiiliijo esl tempiis iii ejus pio\id(;ntia pr;r:-
Jptc cnim est nomeis l-alris, oicmn inlinnoiun), finitum, 56 quiindo vciiire volii cl dcbcMl, seciiii-
Filius olei splendoris, ctfeiostis Sapienliie copdi- dum disposiliiin suuni. Veruin ipiod icinpus mx
inenlitm. ipsevenilin nubibus coeli, quia Iiujiis olei ordinationi congniat, et qnando, sicut csl praeordi-
abnndantiam rorantibas c(iilis desiiper, el r.ni/ibiis r.ainm, advcniai, ipse solus novil uosijue liitjuo
pluviam volunlariam eiruijdonlibus {Isa. xtv), ot cogniiionis experics r.?.ll(jHit.
liomei» regia; unclionis, ei unciionem regii iioiiiijii,3 f Ncsciinus > ciiini, siiui ipso aii In liMwgcli;»,
717 MAMALfc:. 7i«
< qiinndo Dominiis noslcr vohliiius îl ; sero, aii A tiem perficcrel (Pial. viii). Veiiil Scriiio ail silen-
mcdi» nocle, aiig:ilii c:in(ii,aii iii.^îic (lHdrc. xiii). » liiiiii, vrîiil Vcrbuin in iiifjntiani , el nii'uin iu
Qnoni.ini scro vcnil, ciiui iii exlremis Mgcnlein, cl ino.iiiin pcr silciilium infanii;e sii.'c, < cl liiigiuis
non incrcntein inopiii.uo }5r;iti;c sii:e pncvcniii ;i inf;iiilium di.-,erta.s fe(it,> 59 ^''J"'»'-^ piopiieiaiti,
Hcrvcrsilale sua corriRil, cl coinpiiiigii. lliic lcni- < linguam inaris yEgyptii dcsolavii {Jsu. xij. » rcr
porc lalroni aiHnil, ciii cxlrciii;i agciili Uini siihito incarnali cnim Verlii mystcriiun , diini infantia
ct ndci mcriiiiin ifcdil c( paradisiiin aiieriiil {Luc. ap|i:iruil S;ipienlia, < obslriiciiiin cst os luqiicnliuii)
xxiii). Mcilia noctc vciiit, ciiin in loncbris ignoiaii- iniqiia {Pial. i,xii). » Ei jiixia cnindcin projiliela:n
li:i> , vel inciliis Iribiilalioiiiitos ooiisiitniiiin pcr < Omnis iniqiii(;is (<p|iilal)i( os siiinii {Psal. cvi). >
iiideliiiani gialiain cdiicil a<l hicis vcl rcfrigcrii Scrmo ilaijiie velociicr currcns {Psul. cxlvm), qui
portiini. In galli ranlnvenil, qiiando ad pr;rdii;aliO' lain suaviier, ct siiriitcr noslrc mysleria s;ilulis
iiis vcl sacr.T leclionis vciba, atidicnliiini corda disposiiit, diim < a finc iisqnc ad iinciH rurljlcr
converlil. Manc vcnit, (luaiulo iio<ie criininniii cla- altingit (Sap. viii), » cliam iisquc ad miseii.c noslr.c
psa, el percar.di v()liiiit;'l(; dcposila, hiccm picni- piofimda dignanicr dcsccndil. Miscri.x iiosti;c pto-
lcnlix inalulinani piclaiis sploiidor inruiidit. An non fuiida snnt, in fiagili carne concipi. ad liiborem
n nasci
scro ad Adain vciiit, ciiin ad aiiram |iosi incridiciii, , nccessilaiis bnr.ianne defcclibus siibjici ,
dic vcrgcnte in vcspcram, innoccnlia ileclinante in carccrc liiijns exsilii coarctari, non carcrc cainis
cnlpam, alisiondenli 57 ^^- "^ f''cic soiis, cl cli;iri- simililudine peccal', morlis bgibus obiigiri. Ilas
lalis ardor relVignit , cl innnoiiaiilalis spleiidor omncs necossilales abbijiic pcccato Dci Eilius Ycr-
occubuil? An non nicdia noctc in yEgyplnin vcnil, bum omnipotcns non neccssJialc , scd \ohinl.^te
(|uando crcplunis popniiim siiiiin in iriliul.iiiouc Busccpii, ct diiin se solu.s < iiiler monuos lihcr {Psal,
maxima posilum, priinogonila yEgypli porciissit ? Lxxxvii), I (antis nocessiialilms voinniaric siibdit,
{Exod. sii.) Sic cliam in Galli ranlii venit, qiiaiido ad verain i»os liberlaioni rediKil. Unde Aposiohis :
jiixta legaliiim proinissa sacranientornm, el voccs < Q;ii cruit, inquil, nos de potcsiale lenebranini, ct
pioptictariini, ad libcraiidum iinniinem per Virgincm Iransliilii in rcgniim Filii chariiatis siia; {Coloss. i). •
vcnit. Galli qiiippe cnnliis, scciiliirx iucis nuDiins, Cerlc vidisii, iiLi bomiiiis, qiiousqiic Fiiius Dei de-
scrnioncm dcsignal proplieliciini, qiio veriC liicis scendciil, quantum se l*a(cr niiscricordiariim ad
prxniinliabiitiir advcnliis. Kt ecce ilcrum inane niiscros inciinavcWl. g(| Tolum cniin niisericordia,
veiiict, ciim posl iiociem iinjiis satcuii judicii dies ct niiscralio fuii, quidqiiid niisciicois cl miseratm'
iliiiccscel cxircmi. Ncscimus tamen ulrum dics iila, DominiiS erga miscros feciu Vcruin ad lioc con-
c
noliis futura sit liicis uilcrnx diluciilum, an (qiiod vcrsiis videbis miscraiioncs in;ijorcs. Inlucre geniis
Ociis averial!) crepiisculum ;cicrnae noclis. Ideo in passionis ci inoriis ; intnere profiiniiuni iufenii in-
tiinore cl in solliciludinc scmper cssc dcbcinus ferioris. Cerie criicis sojiplicio (emporalein vitani
qnia, clsi dc advenlu jiidieis ccrli sumus pcr fidcm, fiiiicns, tnortis imperinm triiimpltavi!, ei ut iiif^îoii
(|iiando tamen veniat, anl qiialis vcniat nobis ccr- cxspoli;irci, illiic dcsccndcrc non rcfngil. Ibi infer-
liiudincin iion liabemns. < Ncmo eiiiin scii, sicul iium momordit, ct inorti morsam moriuus innixit,
sciiptnn) csl, iilruni liinc digniis ainorc, an odio, qiio cibi vclili moisiis, cx qiio ninrs oricb ilur, r.--
sii fuliiriis (tVf/c. ix). » Vernin priiniis isie advcn- compcnsalioiicin accepit. miraiid.T divinae siibli-
lus nosiri Salvaloris, propric ct spiritiialiler plcni- inil;iris linmililas ! stiipenda siiperiisc jiielatisdi-
tudo lcinporis appcllatiir, ciim 58 ^^ciiicel, cxplclis gnaiio ! Qnid in lormenlis pociia crucis durius ?
lcmporibiis divina? provi(lenii;e, implel;<! sunl Scri- Quid iii oppr(d)iiis lorma crncis probrosiiis? Alta-
pliii.TC, cl liiimaiue iniscri;c plenitndini opposila inen quisque ad fonnam servi se cxinanivit, eliain
est plcniludo misericordia; Dci. < Ibi eiiim snpcr- iisque ad inoricni crucis si-ipsiim humililcr doji-
:ibunda\it gratia , ubi ini)uilas siiperabiindavit cere non c.vhorruii {Philip. n). Et qui rcx glori.r,
(7 Tiin. i). » Ubi consummalio jusiiiise fccit iniqniia- j) iii coelis semper mancns ronsisiii, ctiani pcrsiiar di<
lis consummatioiicm , ilii oinnis consummaiionis gnaiionis pr;csenii:»in piitcnirr infcros spoliavil. ft>x
vidil finem jiroiihcta David. Tempiis hiijiis picni- ciiim nosicr, elsi iii innrdiitalo appauit, non tamon
ludinis fiiil phniludo hiijiis tcmporis : csl incduin pleniludinctn potistai s .tiiiisi(, it(;gia quippe poic-
ilhid silenrium, sive noclis inicrmedium, quo sermo slate eliam in inrirmitate nou c.iroli, ct quania cst
oninijiolens a rcgalibus sedibus venil, et inlidcliiatis oi in omniiim crealione poteiitia, lan:a ci iii inalorum
teu difndciilire silcniiiim runipens, < linguas infan- 61 p^fjêssione palieniia f«iii. Siciil reg s nostri
liiim disertas fecit {Sfip. x). t Beiie, et roiigruc omiiijideuii.ini prx-dicat inuiidus Cicalus ex niliilo,
i;ic.diator ad mcdiiim.cl ad silcniiiim scrinu .icciirril. cui (larc voliii(, ct j)Otuil cxisicnlian! el formam;
Mediiim qiiijipc sileiiliiim, id csi pleiia ct pcrreela sic iii eo insigne legia: virlulis iiisiniiDl paiienli.i)
(cssalio a boiio in iiroftiiida iiorte ignoranii.c cx foitiiiido iiisiipcrabilis, per quain iiiiindiis reforina-
loiiga Dei oblivione provencrat. Intcriin mcdiatricis lur ad vitjm. Venit itaqub rex ir. potesiaic ei un-
nosirac lihus, omnipoieiis niediaior venit in medium, clione : non cnim sine iiiictiuno rcgiivm obiinei
iit de inedio lalc sileiiiiiim faccret ; ci sc Vcrbiim dignii.tlem, iicc sine poicsialc regia regiam obiinei
infaus iufiidil infantibus, ut cv ore iiiianlinm l:ui- iiiulioiicm. Vchil rox cx poiost«ic rogia lorlis cl
719 ADA.Ml ARBATIS Pf llSEMyE 7«0
rectirs; ex uiictione Irnctabiiis ei quietus. Vcnit A estcnim in tei)ei»ris liimcn ri;ctiscoi«Ie. Ktsi lucen-
«lclibuiiis ungiienlis taiiqiiain unclio inflrmnriim lem in tenebris liiccm tonebrx non coinpreiieiiile-
venit in fortiludinc rcgis lanqiiain cflicax rci;iiiicn runl {Joan. i), lucem tamen snam inter icnebras
nntmanim. Ciim iln(|iic Ucx regiini, nomen :uil rc- lucis filii deprehcndunt. Unde cantant caniicuin
giim dignilatcm sinc unclione non liabeat, meriio novum, et dicunt : < riier natus est {Isai. ix). i
rex nosicr Chrislus Uiciitir, qiio nomine tam rcgia Iloc cantare, crcdere, diligerc, et sperare, non sn-
quam sncerdotalis unclio dcsignaiur. Oleo iiiminim iom justis, sod et pcctaioribu.n suadetur. t Cantalfs
invisibili in regem et sacerdotem CiirisUis inungi- ail,Domino canticum novum; cantate Domiuo«
tur. qucm, jiixta Peiri scnicniiam, < Dcus Patcr omnis tcrra. > Omnis tcrra, omnis bomo; ne forte
uiitit Spiritu cl virlute {Acl. x). i IIoc oleo pienus, ab hac hiude voi ia>titia jiisius vclil excipere pecca'»
i«l csi Spii-iium sanctiim non nd mensuram acripiens, torem. Imo pene loiiim esl pcccatoris quod agitur ;
el reg:ium gralix suis participiinis Iribuit, et sc pro quia Jcsus non juslos vocare {Uuilh. ix), sed qnx-
cis oflcrens, venim sacerdoicm ostondil. rcre, ei salvum facere vciiit, quod perierat {Ltu.
S2 Igitur occurramus regi nosiro et qnia ; deli- \n). Pertiiiet igitur ad omnes cautare canticnni
buius ungiienlis venil, a qiiilms nnctionis nomcn novtim, el neuiincm, qitnntuia in ipso est, a salulC
traliit, curramus ad ipsum, et curramus iu odorent excipit, qiii Domlnus omnium nasci omnibiisvenit.
nngucntorum suonim (Cant. i), Unguenta cjus siint Justis esl canticum novumnova vita,qua inazymis
charismata sancti Spiriius, qiio lanquam oieo Ixii- sinceriiatis et veritatis (/ Cor. v) 09 epolantur,
lix prx suis est pariicipibus uncius {Psal. XLtv). et exsultant in conspcctu Dei, et delectantur in te-
Odor unguentorum est futes, el anior virtuium, qua^, liiia {Pttl. Lxvii).Pcccnionl)us csicanticumnovum
sicui in ipso plcnissime h.ibcntur, ita el dc cjiis timor et pocniicntin, per quam in Dei Filio renas-
plenitudine pro su:c dispenisniionis arbilrio, quibus ccntcs, veiera, novis siipcrvenienlihns, projiciuni,
ipse volncrii, iribtiuntnr. Bcne autcm ei occurri- ei nd vctusiissima veiorum comeJenda resurguni.
mi!S, si qiinre vencrit nitcndentcs, cl causnm ejiis Novn sunt qiiae novus Adnm per inyslenum nova;
adveiilus fiilc non ficin approbantes, oblalum nobis insiiiuit nnlivitatis ; vciera sunt culpa et poena, in
iiosirx redemptionis pretium graianter et fideliter quilius nos Adx veteris corriipiibilis generalio pro-
amplcclamiir. Ad hoc enim venit, ul nos redimeret, pagavit; veiusti.«i&ima veieium sunl illa inclTiibilis,
auro vel argento, sed incorni- et jeterna naiiviias, qua Dcus Patcr ante Luciferuiii
non corrupiiliilibus
ptibili suo s:inguiiiis pretio (/ Peir. i). Toia nimi- Verbum suuin de sua substanlia sibi per omnia
nim causa advenlus ejus nostra csl saliis. Tanlo ^ coaeqiiale, et consimile generavii (P$al. cix). Teiii-
iiaqoii debcmus devoiius et fesiivius regi nostro poraiem Cliristi nativitatem diligere, ei, pix Nitiori4
occiirrere, qiinnio cogQdscliiins ipsran nullam h.i-

Hiins, omiic quod aiiud est faslidire, est nova su
bei:leu'i indigentiain bonitatc tain gntuita immeri- pervenientia veieribus aiiieferre. ^ternam ven>
tonim utilii:aibus deservire. Non ilaque corporum cjus nativiiaiem credere et iniciligere, et, pru;con-
moiibiis, sed progressibus fidei, aOeclioniim passi- tcmplatione ejus, omno quod animocccurrit, quan'
tum fieri polest, abigere, esi vetustissima veicruni
bus, virluuim opcribus venienti 03 ^^ "'^^> propter
iios, Salvatori nostro obviam occurramus, ut sicut in esum mentis ei delicias revocare.
vciiit ad nos per susceptam bumanitatem, iia eiiam His deliciis jusius pascitur, nec poiest oon can-
in nos venial, et suam in nobis consiiluat mansio- tare canticum novum, cum cum tanlx dulcedinis
nein. Qul cuni Patre, etc. refectio reddiderit innovaium. Eadem Dei misera-
64 SERMO III.
lione ad easdem 07 delicias par poeniientiam pec-
DE PARTU B. VIRCINIS.
cator reiiascitur ; ncc potest ipse non cantare canti-
OMtntt Domlno eanticum novum, quia mirabilia ciim novum, cum ad innovationem siii, sibi prvetcr
fecit {Pial. cxLix). Novis esi effercnda laudibns ho-

mcriia videai apponi dclicias angelornm. Ilinc est
Quid enim non noviim, n*>od audiiur in voce exsuUationis et confcssionis

«iierna! celebritas novilalis. D «
»bi ccelam, et terram novam, coeli ei lerrx Domi- sunus cpubniis (Psal. XLi). > Epulatur nimirum
Ccelum quippe novum Virginis partus;
iiUB facitT pcccntor htimilis, dum se suis pascit lacryinis, di-
lerra nova cst Virginis uterus. Per hsec duo, nova cens : « Fuerunt mihi lacrywa' panes die a:mcx
fiunt omnia, dum per novam Verbi Dei in cartie nocte (tlitd.). > Sed inier epulasauditufsonue, cum
nativiiatem vetustasabjicitur Iuctuosa(12). qunin inter lacryma.s concrepnt gcmitu», vel cerie laus
inira noviias, obi antiquus dieram, piier uniiis noi tis niisericordix Uedcmptorisciim accusatione propriar
Verbum cst caro, Sapieniia infans, Deiis
eOicitur ! Ubi iniquitaiis. Ihibet autcm liius illa vocem exsulla-
Itomo, Virgo maler.sna; ancillx filius omnium Domi- tionis, habcl ct nccusaiio vocem confes&ionis ; ut sit
nus 05 £t creator! Innovaio igitur corde opus est in voce exsultntionis ci confessionis sonus epulan-
ad excipiendam tanlae noviiatis Ixiitiam. Soiiet vos tis. < Qiiare ergo trisiis cs, anima mea, ct quare
tubx cornex (P$al. xcvii), in solemniutc neomc- coniurbas nie? > (/6»/.) Licei sis per molcm cri-
nix. Audialur vox cxsultationis {P$al. cx\») et luiimm tcrra, licettc deorsum trahal aciio ponde-
snlmis in labernaculisjustorum P«a/. cxi), qnia Sol rosa, canta lamcn Domiiio canlicum novum, qiiod
jusfitix crilor in tabcrnacuiis ]>cccaioium : cscriuui caniaro prxcipitur oniuis tcrra. < Speia in Deo
,,
T4I MAUIALK. 722

(ibid.), • ct erit tii)i caniiciim noviiin ipsiiin spci A iniis, arîieitlcs nosinciipsos quod illiid ponc semper
destderiuin. Tali suspcnsa, et exicnsa d«siderio, cantaviiiiiis, jain ad ineloJiam canlici novi, ad uijd
veterein lioniiiiein cmn siris actilms (ieorstiin exiies, novu> dulcedinem el liiigua et aaimo iranscamus.
el noviim, qni secundHm Deuin crerrtus esl {EpheK. Vcruiiitamcn lioc dc canlico vetcri adjicicnduiii,
iv), libereevolans 6g sursuin rcquiies. Tunc sc- qiiod ipsuin a vocibus superacuiis inctpit, siioque
querjsvocem apoBluli, qiiiexliorlaiis ait : < Qnaj siir- canlori miserabilis raucediuis horrorcm iinmitlit.
s:iin siiiit sapile, Clirislusest in dexiera Dei se-
iilji Superl)i:i eniin super oinue quod diciiur, aut quo<l
liens {Colois. iii). i Caiita crgo, anima mea, canta ceiiiur Deus, vcntosa se levitale cxiollit (// Tlia$.
l>omino canticiim novum, el omiiio jaiu canlaie uj. Unde scri|ilum csl : < S<i|>crbi:i coruiii qui te
caiiiicum vetus. Canticum vctus esi illa discors o.lerunt. asccndii semper {l*tal. LXxiM).>Sed scrnie
cottsonantia, qua te antiquo liosti perverse conso- i>ei vivus et eflicax {Uehr. iv), Yerbum scilicctPa'
ciaiis, Ui buicsxculo derormiter conformasli ; con- Iris oiunipolens, de sua soliditale offcHdcntcm iii
ira lioc quod proliiLel Aposiolus : < Nolite confor- sc supcibiuui altidit, et 71 contcril, in inrcriii pro-
mari Imic sacculo, inquiens {Itom. xii) : CaiUicuin runda deuieigit,sicul scripluro est : i Qui seexaltat,
velusesi exsultatiode lerrenis, felicilas de iraosi buiniliabilur{Uu. xiv; > el illud , t Superbi& Deus :
loriis, Ixiitia in inalefactis, impunilas in peccalis. ^ «esislil (/ Peir. v).»— iPeccator autem cum vene-
Ueniquecanlicum velus cslinitium 6mnis peccati rit in profundum malorum» > quasi cui raiicedo vo*
fiuperbia, qux ab aniiquo bosie principium habuit, ^^'" absiulil, noo Dei judicium laudat, non pecea-
el primum bominem iniiiatioiie maliti^ veteravit. ûm suum buuiiliter accusat, sed < conleuuiit {Prov.
Denique lixc vetiisias. quasi qtiodam baeredilario xviii). > Hinc est quod iilc rex , qui supcr omiies
jure iu omnes vct<^ris Ad£ filios transieus, iia ve- '>'>os superbiae {iob xli) caniicum illud toiius dis-
ternosiserpeniislegibusobnoxiosfecil, ut nisi IJni- sonaati%, quanlum alie poiuit, iuionuit, et dixit :
geniii subveniret nova in cariie nativit.is, ad inte- I Ponam sedeiii meam ad aquilonei», utper astra
ijtuin necessario tralieret daniiiabilis illa veiustas. CQdki cxattalio eolium iiicum, similis ero Aliissiuio
liiide Apostoius : < Quod antiquatur et scnefcit, {Isa. xiv). I Sed iiaec fjus aniipbona conccrdiam vo-
{>rope inleriiumesi(//e^r. viii). > calem non babuii, quia in ca;lesiiB muskae bamio-
llaque biijus vcieris caniilenx sonus ita ki niam oflcii<lens, iu coiicordabilis dissonantix lapsum
omiieui terram exierat, et ita QQ omiiium aurcs incurrit. Verum cautici tiovi melus a gravi ct bu-
occupaverat, iii nusqiiaro pene audiielur ca'lesiis iiiili voce incipii, el suavi niodtilatione, etiam de-
barmonixcuusoiiantia,nunquam vcrbo Ueiaudieniia n iQulcens angelos, ad aures Oniitipoientis a&cendil
iierel, ncc <lulcissima vilie mandata humano cape- sicui scriptum est : < Qui se buiniliat cxaliabitur
renturauditu. F.sienim canlicum vctus, ubi clamor {Lxic. xiv). » Deo eoim t bumiliiim semper et man-
ct indignatio, ubi conlcniio et blasplicinia, ubi rixx auctornin piacuit deprecaiio {Judiih. ix). t Ad caii-
et odMim„ubilumuliusei iiiquieiudo, ubicarualibus l>ci iiujus aovi modulos iiiviiamur cum dicitiir :
vitiis spiriiales se iungunt nequiiix, ubi deniquede * Cauiate Domino caiiticum novuin, quia mirabilia
siiperbia cordis oris iinpnriias adoperisiniquiialem f^c*^)! (^«a/. xcxvii). > Quwm bene, quam cungru«
|>rorumpil. Talibus namqiie sonis male consonan- ad cantaodum nos manu 72 ô' tis inviiai ! David
tibus vcteris caulici decepttbilis modulaiio cxplica- enim tnanu foriis dicitur : ilii nimirumdivina: laudis
tur, n.itu sciticet, voce et pulsu. ifis tiibus ciiam ixiitia coinpetii, qiii divinx manus adjutorio forti-
modis instrumeiitaiis musica exercetur. icr mnndi biijiis desideria triumpliavii. Unde, ct
Verum quod niinc ad reiuaUinei, tlalus pcriiuel idem Uanurortis etiain aspectu de$iderab'Uit îdiui
ad lumorem superbix, qux sensum cordis rcddit q">3 qui circa viliorum turpiiudiiiem spiriius forii-
Vox ad usum serinonis, quo de corde tu-
intlaium. ludinem accipii, recipit etiam ex desiderio virtuiis
mido verbum prodit inipurum tactus ad inoium ;
aspectum dccoris. Unde el Daniel sanctus, a viiiis
corporis, quo opusexplicaiur injusUim.Cordeigiuir p contiiiens et dcsideriis coelesiibus aesluans, vir de-
lumido, ore impuro, nioiu corporis impudico dum siderioruin appellatur (/>((n. x). Cst igilur Deo, ei
vcteri iHNnini deservitur, quxdam voleris caniici augelis aspeciu desidcribilis , cui forii manu vilio
m:ileplacens meiudia excutiiur, cujus fallaci dulcedine resistenti in desideriu esi decor vLrtutis ct iu ore
et carnis concupiscentix nutriuiiiur, et alliciens cst canticum speciosx laudis. iluic lali compeiit
muodus 70 atirabiiur ct dxmonis applaudciis iiiw cautare canticum novum et ad cautandum atios in-
purilasobiectaiur. Dum bi&fallacibus modulistoium vitare, qiiia, sicut scripitim cst : < Rectos decci
se inclinat et impendit Herodes, dum se saliairix laudatio(P«a/. wxii) : » cl aiibi dicitur : < Quia noii
imfiadicA coapiat Uerodias, ei suo providet pacem csi speciosa laus in ore peccaioris {Eccli. xv). > Unde,
inceslui el faciie oblinei iruncari capiie Joanneni ci Manufortis isle in quodain loco exsullal, ct laiidai
Baptistain ; Joanncs quippe gratia Dei dicitur, quae : < Denedictus Duminus Deus
ei gratias agit, dicens
graiia quasi truncatur capite, dum ejus principium meus, qui docet mauMs mcas ad prxlium et digiios
ab illis prxciditiir qni, veteris vitx capli voluptuosa meos ad bellum {Ptal. cxliii). > V.i quod non sil ex-
dulcedine, diviiiie noviiatis expertes ioveniuuiur. pcrs canlici novi, m scqiieniibus biijns p$:il»iii
Nunc itaque, quia de canlicu vcltiri uliqua d:xi •

usteiidit, diceiis : < Dcus, cuiilicuni iiovum canlabo
ir ADAMI AKItATIS rERSLNi^ 721
73 '''*'. '" |>s;ili«'riodcceii> clionianmt psallain libi. > A peccali simililudiiietn (Rom. vm) i innoxii corporis
Ncruiii ciMii caiiliire si» exsnkaniis, cxsiillnre am:»n- meinlira pro noceiiiiljiis iii ligiiocrucis exiendil. SL»
li<, nrniro filroriini, videlwr pra'cepliiiii raniieuin iiiniiruni David nosler S;iuli» yc.-auiaiii lcmperavit,
iioviini solis filiisessc proposilnni. Qiiare ergo rton dHin per crucissuppliiia iii siio corporccilliariaans,
(licilur, canlaie, (ilii, Tatri vcslro Deo, sed dicrtor, s«a morle draboli iinpelum rcfrenavil. Esl riafjno
• caniaie Doniino? » Domiiio cerle delielur scrvtlus Cihrislus psalterhim secondHm divrnitafein , ciijiis
iii liniore {l'sal. ii). s Si cgo sitm, ail, Doniinus, ubi cantcmpialionis diilccdine suos ainatores oblectat ;
csl timor nicns?) [Malach. i.) Soivus ilaque qui ciibara esi, secundum suscepli corporis passioiicm,
ncii iiianel in domo in aitcrnnni {Joan. Viii), non in dum pro rcis rnorieHs, eos ;ui vciiiam vocal. Psal-
canticis exsultat, sed in liictu cl lamrntatione fla- terii sonus est, ubi dicit : « Kgo el Paler iinnm su-
gelliim formidolosus exspecf.il. Sed sciendum quia nuis {Joan. x), » et rterum : 76 ' ^*^'<* > P^tte'"» ut
est f ndcNs servus ct prudens, qucm constiluit Do- ubi cgo suip, iilic sit et liiiiiister nieus (Joan. xii);>
iniiius snper finiihiam siiom {Luc. xti); » est servus ciUiar^ mclodia est, ubi ail : i Discitc a mc qiira
maliis el piger, qui rn sodirio abscondit pociiniam m.-tis sum ei liiiniilis corde {Maitli. xr) : » El adtruc
domini sui (Lttc.xix); el scrvus morccnariiis, qui, dulcius citliariians ait : « Paler, ignosce iilis, quia
per omnia seqiiiiur relribnlionem {Psal. c.x\m). Est nesciunl quid faciunl {Luc. xxiii). > Citbara diio
scrvits condiiionalis qiii ramiilatiiradociibimfCo/oss, ligna iialiet : unum superins solidiim, alleriim iiife-
.'ii), nec Doi»iiiium siiuiii (liligil, scd nieiiiit pcennm. rius concavnm. Superins solidum esl oinnipotens
Ex his omniliuscinlalcaniicijm noviim fnlclis scr» dcilas, inferiiis coiiravuin csl unila deiiaii jiuinani-
vns, qiiemadmodum et felix liliiis. Filius contat, et «»8.1100 Ugnum concavum dicitur, quia liuman;i
cxsullat in cliaritate; ftdelisscrvus canial elexsiiltat •••'liura iii Cbrislo tantx grati;je siisceplibilis inveni-
iu humilitaie. Ccrtc iilerqiie canlat, qiiia laiidat. '"'• '^"^^ Aposlokis : « In quo iiabitat omnis plcni-
Laudat jusJiis, quia de pcrcepiis bcneficiis gratias lado divinitaiis corporalilcr {Coloss. u). > Cliordu',
.tgil; laudat liumilis reus, qiiia Dei judicia appro- quae inlev duo ligna tenduniur et de concavriatc
Ijans 74 et misericordiam admirans , sua opcra re- ' 8"' inferioris sonoise rcddunlnr, siint opera miseri-
preliendii.. IIoc solum interesl inler filium el servutn coidia',quibus miser liomo redimilur, et quae iiobis
fidelein, inlcr jussum ei iieccaforem lnimiiem, qiiod saluiis nosirae efficacia [>er incarnationis mysleriiiin
fiiii cliariias canlrit in psaitorio, servi iiinnililas exli.bcnlur. Cilbara noii babel deieriniiialum nume-
psallit in cilliara. Psalierium sonum rcddit a parie r""i cbordarum, quia iioii esl liiiis Dei. niis«.ratio-
saperiori ; cilbara a partc iiiferiori. Psalteriurn esl „ num, sicui scriptuin est ; « Misericordise ejus non
e.TsuIialio jiisii ex coiiiempSaiiono et (fcsi;!crio supor- est numcrus {Orai. Eccl ) >
norum ; citliMra est rei buinilis !amenl;ilio ex con- Qiiod si novein aiigcloriim ordiiies .Ttlcndis, el
sidcrationeelliorrorc iriaioriim SMorum.Cum diviiiie qnasidccimam cbordjiii glorificali bominis supere-
puriiati el fraternre cliariiali per consonanli.im ino- mincniem excelleiiliaiii, dum iii liac consideraiioiie
runi et opcrum concordat, tunc in psallerio inliis 77 Sapienli;E bonit.ilem miraris, laudas cl di-
caniat. Ciim pnssiones carnis edomal, ciim niembra J'o's» qnasi decein cborlas cujusdam ps;(licrii taii-
siia ,
qii.ne siiiit siipiM- lerram, < inorlirical (Coloss. g's. Sed ad lioc quis idoneus ? Non cxciitit, aut
iii), luiic scrvus liumiliscilbarizat. Esl auiem fPsal- pcrcipit modulos lam mira; suavitalis, quem non
leriiim jiiciindum rum cilbara (Psa/. Lxxx), > quia exluleril ad virliilum sublimia purilicataq intelli-
grala esl Deo et placcns JHSlorum innocenlia. Scd geniia mcnlis. llloriim suiit bxc qui facli suiit ho-
nibilominus oi iiiortifuaiio poenilenlium esl accepta. sies malitiai, amalores justilia?, aemiilatores ange-
Cjciorum et jiistopsalioriuni, et poeniieiili cst ciliia- licae pwrilalis. Tales ,
quo ampiius anlielanl ad
ra, ipse cui Paler Dcus Psalmo loquiiur dicens
iii : aDlernye retiibiilionis denariiim, eo suavius et sub-
« Exsiirge, gloria mea, exsurge, psallerium et ci- tilius tangunl Psallerium deceincliordarum; qui de-
liiara {Psal. lvi). > Et ipse utrumqiie sc esse an- n narius niiinerus lam inenarrabili dulcedine resonat,
nuens : « Exsurgain, ait, diluculo. > Surgens qnippe ut suaviias ejus oninem inteilectuin humanae et
Jesus niane prima Sabb:>li discipuiis 75 suis in angelicae ralionis excedat. Prima chorda est aterni
inuilis argnmcnlis pcr qiiadraginta dics apparuil Verbi n;ili\itas, quod est Palri suo consubslaDtiale
{Act. i). Ex lunc ad dcccm dierum exspeclalionem, cl coxtcrnum ; sccunda esi sccreliim pr;Eordinalio-
qiiasi ad dccem cIiord;irmii (Xlensionem, rcpeniiiio nis sua; coiisiliuin ; tertia esl potentia qua inilium
soi:iUi, Spirifus saiicliis veiiil (Ac/. ii), ei ad Verbi iiiiiveisiiati por cssenliam dcdii; (inarla, sapienlia
ODinipoleiitis intoliigep.liam, qiiasi ad psailerii mc- quse formain praeslilit; qiiinlo, bonilas qua suam
lodiam, dnm oninium genliiim linguas consoiias providenli.mi giibernandi iiiipendil ; sexla, jtistil.ia
fici!,omne gemis homanum convocavii. Psalierium, qiia de raiioiiali creatura prajvaricanle debilam
iiupiam, deceivi cbordarum e«t Palris Uiiigeniiiis ,
uliionem expciiii; septima, gralia, qiia palies eie-
quia, diim ad jusiificaiionem homiiinm deceni ligis gil ; ociava veritatis scientia qiia legem tuiit; nona,
nian('ai.-j proponii qu.iî dofcm cbordas ad sni iau- niisericordia qua 78 "^^ redemit; de<;ima, revela-
dem iii sei|>so ictcndii. Se auiem |io'iiitcnlibus tio filiorum Dci, cujus exspeciai.io crealuram sn.s -
(|ii.isi ritbar;u!i fcii, diim | er carncm i ci <niiiis pciidU. Ciibara esi vcl una omniuui, rnodus sciii-
»
7^:; MARIALE. 7?6

«et nosliffi liberalionis, vel siMgiilaj singnloriiiii ti- \ liOino luiseiicorilller, ila miser honio giil)!iini,iur iii
lliariâiiliiiiii iii ciliiaris suis, lioc csl Ixtnnliiini in ?.'eiim mirabililer : liinc plenus eril novi cjiitici
corporitnis {iropriis, peccali siiinulo cl luiiica mor- soniis, limc erii suavis pkn.x- l.Tctilioe jubilus, (jula
Uililatis exutis. Qtii ciiim liic in moriificalione sui « Deus eril oninia in oinnibus (f Cor. xv). >
corporis citliarizal caiiiicum liumilis coiifessionis, Tunc apparebii In viruni pcrfeclum {E])ltes. iv),
llii iii ojusdom cnrporis giorificalione cilharizaliil fjui modo nascitur nobis puerum,
in ci gl (|iii
caiiiiciiiit oHtTiiie jiibilalioiiis. Qiiia igiliir leneinus nunc filiiis (latiis esl nobis in pariicipen> noslrae
psalleriuiii, canlcinus in eo raiilicuni novuin, ad Iribuialionis, lunc se o/Tcret iiobis (ialorem ct prin-
exeniphim, el imitalionem pueri qui natus eslnobis cipem a;lern3c pacis. Tunc vidcbimus cl ainiiemns,
{hai. ix), (jui pleiius esl gralix cl vcritalis {Joan. mirabimur ct dilatabitur cor nostrum {Isai. lx),
i). In novani jenascamur infanliam, ul per inno- quando i sicul audivimus, ita ct videbimus in civi-
ccniiairt vits! corroclioris capaces clficiaiTnir san- late Dci noslri {Vtul. xi.vji). » Tunc plei.a cxpe-
cia* novilaiis. Iii psalicrio piiri cortlis et cilliara rienlia sentiemiis; quam niagna miikitudo diilcedi-
casli corporis psallamus circa cunabuia Verbi innis lua}, Doniine, «juain abscondisti limcnlibiis te
faiilis, miscenles ei va},'iiibus cjus ciiam lacryma (/*»Yi/. xxx). Quain uobis parare uignelur puer qui
bilis poiiiitentije nccessarios gcniilus. Sonenl in no- \\ propter hoc nalus nobis lilius, nui ad boc datiisest
vilale viia; moduli viriiiliim, qui in aiuibiis Verbi iiol.'is, qui lecum cicumSpirilu sanclo vivit et le-
perficiujit canlicuiii iiovum. Suiil ciiim novem quae- gnai, ctc.
(lani quoc baiic in uobisjure pcrfioiiint noviiaiem. 82 SERMO IV.
El quia de auclorilalc Scripturai 79 novam vilam, IN rilRlFICATlO.NKM B. .MAIIl/E.
iioviim caniicum dicimus, iila novem quasi novein Obtuleruiil pro eo Domino far lurlnruia, aut
iiolulas, iii (|nibus disponatur novuni caiiticum, (luos fuUos coluvibanim {IjUc. u). Ad fe^tum Lu-
nppclbtmus. Prima ilaqnc iioslri caiilus iiota esl minis menle biniino.>a colcinbjm invilai Tater bi-
li<lcs non ficia ; secunda, biimililas vcra ; lerlia, minum filios lucis. i Acccdile ergo ad euin e< illu'-
carnis conlinentia; quarta, discipliiue giaviias; niinaiiiini (Psal. xxxiii). » Siquidem ipse < qui li.'>-
quinta, orisverilas; sexla, pielas fralern;c coin- biial lucem iiiacfcssibilcm (/ Tim. vi), » dignaniPr
passioiiis ; sepliuia, palientia in adversis ; oclava, facliis esl accessibiiis, poneiis nnlx;»! carnis dc-
desiderium eeiernitaiis; nona csl immobilis animi scensum simm, iil infirmns el innnuis iiaberel ac-
coiislantia in omnibus istis. Uecie proficientium et ccssum. desccnsum mis(;ricor(ii;c I < Inclinavit
suspiraniinm ad novem ordiiies angeloruin mores ca;!os, > lioc esl excelsa diviniialis, « cl descendii
(iisponil conconlus el consoiianlia barym viriu- ^ pcr iirjesenliam carnis, « el caligo snb pedibus ejiis
lum.Curautem cantandiim sil Domino canlicum {Psal. xvii).» Pedcsquibus ad no.s veiiii, suiit niiseri-
iiovum, cansa subinrerliir cum diciliir : < Quia mi- cordia et vcrilas.Quod carncmg^ noslram accepii,
tabilia fijcil. > Mirabilis est Deus in majestatc sua, prs miscricordi.ie fuil ;
quod sine meodacio peccati
iiiirabilis i.ii sanctls suis {Psal. lxvii), roirabilis in accepii, veritas fuit. Altamcn sub pedibus ejus ca-
cunclis operibus suis, ubi<iue et in oiiinibus est ligo fuii, quia in corpore, (]uod assump.sil ex mi-
mirabilis, qui fecil magnalia in JEgypto, mirabiiia seiicordia clverilale, hoc e.-»l siiic culpa, simiii-
iii terra Cham, lerribilia in mari Rubio {Psat. cv). tudo carnis peccali apparuil. Hinc alibi scripium
Mirabile csl opiis mundi creatio cum elementis esi : < ûbes et caligo in circuitu cjus {l'tai.
suis, sed longe mirabilius est incarnalio Verbi ciiin xcvi). »
sacramenlis suis. Mirabilia quidem sunl opcra na- Nubes et caligo, quia in nubc caligo, hoc esl in
iiiia;, scd quia «su vilueruut, quasi voiera suni, nec canic, peccati simililudo. caliginem rcparaiido
inlerim gQ novi caiilici exsullaiionent mereniur. himini necessariam. Cerie dnm carnis «ubem pec-
Veruiii nova mirabiiia, quibus nosinnoval miranda caii similiiudine caliginosam sibi lu\ vera adlii-
Dei mi.scricordia, nova sunlcantica laudibus cffo- [) b"il. pt>- objecium hujus caliginis, et inundi sa
reiida. hiler omnia mirabilia qua; arlifex sapicntia picntia, ct iualitia hominum, ct d»;monum astutia^
fecil, iria sunt sjngulariter mirabilia, el mirabiiiler caligavii. liidc t^ccilas coiiliîl in I»rael {Hotti. %.\),
singularia, quac el supcrius ex aliqiia parle letigi- ei dum Dominum gloriaj iio» cognovit (/ Cor. ii)
mus, scilicct (]uod mater et viigo, Verbuin iiifans, lucem veram teiicbras repuiaiis, ledempiionis no-
Deiis liomo. Ihcc sunt nova, quia iuaudiu sunt ; ej sirai iiegolium nosciendo peregii. llnde crgo !\ix
mirabilia, qnia naiuram oxcedenlia. lix fidij el di- vera posuil canicni Ijiibulnin suum, iude auxerunl
lectionc istorniii niirabiiium ; eiub;l innovalio iio- lenebras siias liiii lcnelMarui». Accodai ergo caro
Btra. rropicica jiucii ijiii iiatus et datus esi noliis, aJ cariiem, in qua dediscal qu;E carnis sunt, el sic
vocaiur nomoii « a,iiiiirai)ile {hai. i.\), » quia nKii- de carne pauiatim u.ausire in spirilum (ioceaninr.
tibus sua gralia innovandis in seipso paiai lam Accodat, iiiquaiii, el nunc iimimc, quia jain ali-
Blupeiube miiaciila noviialis. Cerie ciiui Paler qiialeniis plus solilo 84 .'"'''*• ^*'"" -^*^' no'.usexe-
ideiii « fiiltiri sicciili, et princeps pacis, » Iribus si!- rit, et qui bactenus iipiul Belhleh£m inlcr angu-
pradiciis inirabilibiis (inartuiii fl'.lilidit (iOid,), ul siiim prasepium paucis cogniius claudebaiur, ho-
qucmadmodmn bcaius cl potens Dous liclus Cbl dlc in Jcriisaleio in toiuplo Doiuini coram pluribus
;
TS7 ADAMI ADB.VTIS rERSENI E 7ift
prxsciiUliir. IJ»V'C ntinc lu BtiUilcbtiin , coin- A vrrlutes fil Iraiisilus, qiii Pusclix iKMniiic Jesigna*
munt luce sola gavisa es, cl, insoliix novitaiis lur. Hanc nobis innoccniiam turlur el coluinba
superba privileijio, spiendoris purilalc ipsi clinin rescrvanl. Turtur sigiiiflcal caslilalein , coluniba
conlendere poleras orienii : iino (iniraliilc diciu) in simplicilatem. S7 Caslilas excludil luiuriam, ina-
anguslo prxsepi apud le plus cral liiininis, quain litiainqiie siinpIicilas.Casliias amica esi virginitati,
proferre soleal oriens niundani solis. Quid lu ergo ct vcrilali siinplicilas. Est aulem virgo cl verilas
communes radius univcrsilali cxislcntiiim iiivide- Virginis noslia; Filius, Agiius nosler innoceiiti:i oni-
Las? Yix lucem illam paucis pasloribus osleiidisli. nis. Per oblalionem igilur luriuris ci columb:p. iio~
\'ix ires Oricnlales viros ad prx'scpiuin novi lunii- bis Agiium scrvamus, si pcr ntniiditiam caniis et
nis admisisli. Scd jain de abscondilts luis Sol, siinplicilalem cordis verain aiiiini innoceniiain cti'»
lotum orbem illusirauirus , progredilur , ulruin stodiinus. In liac oblaiione duo avium paria coni^
apnd le aliquid reliqiierii tcncbraruin , lu videris. iiicinoraniur,du:e scilicel luriures et dux columbx.
Hodic ilaqiie oficriur in leinplo lenipli Do- Duo paria geininam dilectionein Dei el proxiini
niinus , el ofleruntur pro eo aves superius no- siguiiicanl. Priuinm par sigitincat pcr genus volii-
ininatx. In liac eniin prxsentalione gcinina ce- crum castiiatem ,

per numerum cliariiatem. Est
lebratur obiatio ; uua (ii de ipso , allcra pro ^ cniin luriur avLs casia, quaa, ainisso pari, alium
al
ipso. Et cum pro co aves oireruniur , oblaiio non rccipil , soiitaria volal, et pro cantu gemitum
oblatione redimilur. Preiio avium, prclium no- habci. Talis esi sancta viduitas post coiijugium,
struin redimitur , ct Kedempiur noslcr 35 talis cst cusiitas pcr continemiam rcparata post
redimilur antequam nos rediinamur ab ipso. lapsum. Oum dilecise castilali meiuuiii , sccrcluni
Digna plane et singularis oblalio, viliuin quidcm appciuni, liirbas fugiuni, et de prolungatione iiico-
arium prelio iniervenienie rcdompta sed lempore , iaius^gomutii, ctdicuni : i Ueu niilii, qiiia iiicolatus
opportuno genus humanum Impreiiabili sui san- ineus pioloiigalus csi ! habiiavi cuin habiianiibus
guinis pretio redeinpiura I Et iiic habcmus icrtiam Cedar (Psal. cxix). 1 Candida nimirum, ct ange-
«blationem, qua Agnus Dei pro saluie nuindi in ara liei splcndotts aniica caslilas. Dum Cedar habiian-
crucis se oblulil Deo Pairi. Facturus csi ciiaiii tibiis, id esi, tcncbras volupiatum S^ amaniibus
quartam oblationem in ftiie mundi, quando.sicut cohabiiarc meluit , mcriio de exsiilii prolongaiioiio
scriptum est, offcret et tradet regnum Deo Iâ- iuget ct geinil. Binarius ad charitalem refertiir,
iri (/ Cor. xv). Habennts iiaque quaiuor oblaiioiics quia iionnisi ad alierum charilas proprie haberi
dislinclas, quarum prima facia est de ipso a pa- ^ diciiur. In pari igiiur turiurum fignrHiur dileclio
reniibus, secunda pro ipso de avibus, tcrliam fecit Dci, quam iionnibi castc vivcules servare possuni;
ipse dti seipso, quartam faciel pro se dc suis. In iu pari columbaruindiieclioproximi,quam nonnisi
his omnibus instrui,mur quid credere, quid imilari, columbina simplicilale viventes cuslodiiinl. A,d-
quid sperare debeamus. Prima oblatio dc humi- verte olilaiionis sacraix mysierium, et oITer, tu,
Jitale nos insiruit, cum humiiiter legi subjicitur Doinino similia in acquisilione virtuluni. Par ccrte
lcgislalor et judex ; secunda ad pauperiatem vo- turluruin et duos pullos colutnbarum oblulisii, si
Iiintariam nos invitat , cum universilatis Auclor ct casto corpore, si simplici corde , si fervens chari-
Dominus hosiiam pauperum pro se oQerri elegii late, vilx noviialem induisti. Recens quippe xtas
terlia ad pietalis viscera nos emollii, cum pius Do- in col.urnbarum pull.is spiriiuaiitcr signirtcal iiifan-
ininus mori pro impiis pcr manus noceutium et tiam novitatis. Quod si ctiam paupcrem esse hanc
crucis suppiicium non rcrugtt. Jani iti quarla ^Q hostiam altcndamus, quid aliud, quam de appetenda
oblalione prxmium nosirum est, si quiniam dc ei dili^cnda paupc.-îatc inonemur?( Oeati enim pau>
iiobis exhibeamus ad meriliim. Quiniaiii de nobis pctcs spiriiu {Maiih. v). 1 Ecce quunia nobis lo-
facinuis, si nosmelipsos el in legis observanlia liu- quilur in mysleriis obialio Ycrbi infantis! digiiuui
miles, et in contemptu muiidi voluniarios paupcres D ^'""i adiniraiionc miraculum! A rcgalibus scdibus
fuciamus, et iii compassiotie proxiini miserieordes veniens omnipotcns scnno {Sap. xvin), infans io
exhibeamus. Si in his tribus obtulerimus nosinei- cartiu vagii in cuiiis,qui immensus regnat in ccelis,
ipsos, iinilaii Domintim, ad qttartatn perlinobitnits ci quod inierim non valet eloqui S9 pcr xiatem
quam de suis faciet in gloria per seipsum. Yci-uin carnis, docet ct clamal in mysleriis prophetaruiu,
cuin prima etsecuuda magis insigniaiitdiein istum, in sacramcntis. Ecce mutas aves per pietaiem fide»
ad illanim considcraiiunein el liiiguam ct aiiimum )is inlelligenlise divinx philosophiac. inlerpreies ct
revocemus. « Obtnlcrunt, inquit, pro eo Doiniiio habemus ct tenemus. Misceamus vagilibus iminensi
par turiurum aut duos pullos columbaruiu. 1 Bene parvuli et planctum turiuris ei gctniiiis cohiinLiuos.
et congnie pro agiio aves ofTcrnnlur. Rescrvetur, Vtraque enim avis gcmitum pro raiitu habct. Offo-
obsecru, agî;us iii Pascha; aves iiilcriiii iinmolenlur. ramus in carnc noslra lurturemcasiitaiis, otTtiraniug
Non hujus loci vci loroooris esi imiiiolarc agnum : iii mente columbain siinpliciiaiis. Nun sit iurlur
Pasch:i,cumPascbaiiosiruinimmo- sinegemitu, non sit casiiias siiie peccaii luciu, ui

id melius fiet in
labitur Cliristus (/ Cor. v). Agiuis quippe Christus diccre valcamus : < Vox lurturis audita e&l in tcrra
est, cujus innoceutiie singiilaris incriio dc vitiis ad uosira {Caiit. 2. » Qiiid csl vox lurturis « iu lcrra
729 MARlALri:. 730
iiuUra, t nisi luctus casic vivcnlium in carne mi- A raiasiiiit. Scxliytlnx djci possant, quia aquasapicn-
scra, in carne tcrrena , adliuc a bonis patrix per tix saliilaris plciix suiit usqiie ad sumuium. Udor
miseriam aliena ! Aiiena quippe lerra est caro iio- ((raece aqua dicitur, unde liydrioe iiunoupunlnr ;
stra, iii qua non jubiluin, seil gemiiuin; iion cau< Inpideai sunt, non propter dnritiam , scd ob perse-
tum,.se(i plancluin [ilare] debeinus, juxta voccm veranlioc firmilalem. Vade jam, et iavare in eis,
cnjdsdam gcinenlis cl diccnlis : c Quoniodo can- ct purgnboris, ui pure celebres intern'je solemnia
tabimus canlioum Domino in lerra aliena ? i {Pâl, purificaiionis. Aul si tortd aiias ad purificanduin
cxxxvi.) Vere aiiena, in qua < percgrinamur a Do- cor bydrias qiixris, de lapide Chrislo excide tibi
mim» (// Cor. y). > Attaincn lurlnr ncc apparere, sex opera illa niisericordix, quae ipse lapis angu-
nec gcmere solet, nisi tcmpore floruni et renova- laris Clirisliis (Ephes. ii), per Evangelium nobis
tione vinearum. Unde postquam dictuin csi, < vox proponil. priiniini csi esurieittem pascere, secun-
tnrturis audila csl i sequilurSQScriptura dicens : duni siiicQtem bibere, vel potare; tertium iiudum
« Ffores apparueruni , viac<e florenies odurein vesiire; quartum bospitem colligere ; quiBtura
dedcrunt {Cant, ii) i. Dum enim in casto cur- inrirmuin visiiare; sextum carceralum redimerc.
pore sonat gemilus cordis de dilectione quietis, His cicemosyiiis anim% purificantur, et iii teniplo
inierim vcrnani flores bonorum operum , iii quibus pacifici cordis ver(n puriflcationis restivilas cele-
fiperari fructus dcbeant pr;einiorum. Quemadmo- braiur. Nam et eieemosyna , qux mcniem hi-
dum enim in Ilore rructum sperat agricob, sic in vat , ex aqua nontem irabit. Ei eniin Deut ,
nieritis ex occiiltis diviiix gratiae piodcuntibus moys aqua dicitur. Rcclc eleemosyna diciair
rruciMin aelerniiaiis per spem odoratur conscieniia. aqua Dei, quia pecoaiuin est ignis dialKtli. Aqu«
Vineap florentes suni decoie, colure et odore illu- 93 exsiinguii ignem, et clcemosyna peccatuin ex-
slral.x virtiitum laboriosse acliones. Quam f*;lix, ciudit {Eccli. iii). < Date, aii Dominus, eleemosy-
quniii piira est aniina, qiiae se Deo taicm obluicril nain, et ecce omnia munda suni vobis {Luc. xi). »
turturcm iii ni<lu carnis, columbaiu in soliludiiic Adbibc libi biijus aqux lavacrum, et < si fuerint
qiiicl;!^ meiilis. Qiianta puritas, ubi iiuiia carnein pecoata iiia nt coc* iuum, quasi nix dealbabunlur
iibido in<|U!nat, nuilu menieiu inalitix amaritudu {Isai. v). I Et quid, inquam, faclurus est claustri
exasperat. Qui lalis esl, idoneus est Puriilcationis incola, qni bas bydrias ad Dianum babere non po-
solcmiiia cclebrare. Sic enim praeseniis diei so- test ? Ilabentibus enim mundi subsiantiam scx illa
icinnitas appellalur. Quid ergo? (13) Purilicari opera misericordix proponuntur. Quiil ergo facict
liac credeudum est purissiiuaiu Doinini matreiu, „ pauper spiriiu, qiii ciim rcbus inundi, eliaiu desidc
riijus
•
singularis
1 . .
pariu et posi partuni

^ • !• 1 i
bnbendi
1- Q 1 1. • • i >
taiii ct in ria rciiquil ? Iste talis priores sibi bydrias
fuit purilas , ut loiius purilalis nobis proferret babeat iii alfoctu et actu ; istas eti.im iii afleclu. Naui
iiuctoreiii ? Qiiid iuipuritaiis, quid sordidum con> iulenius arbiter, qui dc voiuulatibus jndicat, eliamsi
irabere potuii, ex qua oninis puritas emanavit? bonac vohinlali ;iinplcnd% facullas dofiieril, taincu
Dicatur 9], iste dies purgatio &iari<T, sive puriii- prxmium nnn negabit. Non enim multa operaniibus,
catio, nou quod in eo beata Dei Genitrix piiriticala sed boiiam voliiolatein babeiiiibus angeli pacein
sit, qiw ab ipsa conceptione Veibi, sicui nullaleiius repromiliont. Ciini iii orlu Salvatoris canuiit , et
pcccato consensit, ila iiullam prursus cariiis repii- dicunt : < Gloria iii exceUis Deo, et iu lerra pu\ bo-
isnantiain sensit. Sed quia pcr parlum ejus-, vcl iitiiiibus boiix volnntalis (Luc. ii). >
oblaiioi\em parlus, purgatus esi bomo peccaio pul- Quod si iii aquis Siioe, qux < fluunl ciim sileiilio
lutus. Aul certe, ut dies iste Purgaiio Uuriae dicius (Isai. vMi), > lioc c.st in claustralibus obscrvanliic
sit, fecit legis consuetudo, fecil vulgi opinio, dc- sux piiiiricalionis bydrias monacltus babfcie uia-
vini parius miracuium secretique mysierii coitsi- lucrit, babcat sibi aictaiu el arduam 94 ^''^">
lium nescientis. Cxtcruiu (14), non Maria;, scd obedientiae, ciijns peifcciio iit sex observantiis (Heg,.
per Mariam ^*"^''- c='P- ^). quasi in loiidein bydriis, cunii-
iiosira puriticatio facta cst , qua; D "^-
dum sine omni pcccato Dei Filium conccpit et neiur : Printa qiiidem bydria est ut obcdientia
peperit, no&tras iinpuriiaies dctcrsii. Unde si par- plciia jain sil, boc est, ut iudifferentcr implcat
luin ejus fide noii ficia ainplectamur, si oblalionis oinoe boiium quod a inajore praîpitur ; sccunda
bodiernx inysteriuiu auimi virtute in tcutplo pia; est ul in facicndo moraiu pati nesciat; terlia est
ineiitis exsequimur, iios magis in bac celebritatc ut in faciendo prarceptum iioii prjeferat aui iioleii-
purgamur. Si eiiiin pcr veraiu lidci coufcssionem tis responsum, aut vultuiu irascentis; quarta est
vcri Judiei sumus, sex lapidcas Itydrias ad purifl^- ut ex vuluniaie id faciai, ne aut siiuulaos bouuui,
cationem nostram positas iialiemus iu Domini bac aut mniuui cordis dissimulaus, bilaritatem facics
oblatione. Quid lu non vidcs iu paupercula bostia inenliutiir ; quinia est discrctio iu praecepiis, ut
exeinplum voluntariae paupcrtatis, ia turtuie si- sciat ciiain dc quo, et quantum et quandiu obedire
gnari conlinentiam cariiis, in columba simplicita- debeat, ne fullatur; sexia esi ionganimitas pcrse-
tem cordis, 92 "^ duplicaio binario lypum ge- verantix , qux ad plenum inentem puriricant ,
ininx cburitatis, ct sequcutum ex bis novitniei», ffitenia; glorificationis saiuie donatur: sicut scii-
qu» figuralui' iu pullis ? Jaui ssrpc ista coumicino- ptuiu cst : < Qui i^crscvcruvcrii usquc \n fincoi.
r:>i AHAMl ABRMIS ri;USl.NLE 75^
hic salvns eril {Mattti. x). t Sexqnc liyiiriariim, (|ti;i' A iiilrcxIuciHU jasliliam. S>mI qiic esl ista i<:iseri(<>r-
<lc perfecta^ obciliciitiai firma pelra fcxciduiiiiir, di;i? Illa, qiia siii misereiur liomo. De ()ua scri|)Uiiii
t^rinia dicilur picnaria , secuiula vrlox, ier;ia liiLi- esl : « Miserere aiiimtelua; placeiis t)eo{Eccli. xxx).»
ris, quarln vuliinlaria, qiiinia discrcla, sexia per- Magna misericordia esl, suae animsi miscnMi, ii,i
sevorans. \n hiijusniodi scx liy(lrii.s 'avanlur et Deo placeal, Qiiid enim illo cnideltus. qiii seipsum
piiriticaiilur qiii non indigenl nisi iil ped^rs tavetit, m.ile viveiuio inlerlicit? Aut cui l>onus oril, niii sibi
seil sunt •niiiuli oitincs (Jonn. xiii) : (|ui conlenipio- ncquain cst? » {Eccli. xiv). !'er iianc misericordiani
res 95 H''i'idi, el conleniplorcs sui lam i^xpedilis (leclin.oiur a ir.alo, el expiirijaUir a corde pecc;ili
gressibus ad icicrna (cstiiuint, iiliiiiiil amori Cliri- menuacium, iit ik; lerra puigali cordi^ verilas oria^
sii pra^poiiani, ot quamvis lerram carnis, (iuam tur, qua; dncciit faccre bouum. Ex iiis diiobns per-
adhgc giruiit, pedibus spirinialiuin afle.liiuin coii- ricitiir iiitcgiiias Jusiili:c, qiise sicut inaium noa
culcenl et coiilerant, atiiiuc iiimeii de pulveiecur- f.icii, ila buiiiim facere iioii oinillii. Justilia pa-
iiis pedes conlraluint afleclionis. Pulvis isie, duiii cem inveuil, quia pax aiierna esi jiisliliae relribu.-
liic vivitur, scmper conir.iiiiliir, sed uibiiomiiiits tiu.
semper contraclus deicrgilur, diim per veram obe- Nola, quia cam ntisericordia el vcrilas sibi ol>-
dicnliain vila prior infaligabiliter exercelur. Quam ^ viant, de osciilo nibit dicilur {Psal. i.sxxiv), nisi
pura csl vila illa, el quam digiie purincalioiiis lio- ciim jusiilia p:icem iuvenil. Quare lioc? quia vlde»
dierh?e festuni agil, qiiaj muiidi liituin inquiNaiis licel 98 declinare a inalo, el facerc l)oniim {PsaL
abjicit, (le se niliil sibi relin^jiiit, sed se totam Dco xxxvi), quod misericoidiae el veritalis. esl opus,
sub/icions, oinne quod caro csl, menie puriric;>ta l.tborem liabel ct ccrtamen ; sed pacis selernne
Iriuiscendil, el propriac voluiitalis dcviians dispea- (jiiieiem accipore, quae per osculum indicatur, el
dia, aiicno se arbilrio ad acquircndaiu aniini lik>cr- ;td juslili.c pr%:mium perlinet, omnein excludil la-
lalem committil. Yirlus niuiirum obcdienlicc lide- borem. Tuiic enim ul scripmm esl : i Lux oriliu
liler el pciseveranieE cuslodila purilicabit, et pur- jiislo, et rccto corde Iseliiia {Psal. xcvi). Tuiic ab-
gabil ftiios Levi {Maiach. \i\), ul Salvatori ad tcin- siergii DAiiis omnem bcrymam ab oculis sancloriun
plum venienti obviare idoiiei siiil, el Hypapautem et niors non erit ainplius {Apoc. vu). « Tunc si
Domini celebsare. N;iin HypapaiUc, iu esl obvialio, pra;cesserit in nobis purificntio viliorum et virliili"ni
Ijaec celebritas appcllaliir. llodie eniivi cum pue-' (ibvi.-dio, erit nobis reveiatio seinpiieriii luoiinis
nim Jesum parenles ejus ad lernpium deferrenl, ut cl gloria interminalse quietis.
olferrcnt, Iegunlur96^' saiicli senes Simeou et ^ Hic jam venil in memoria lerlia appelialio luijiis
r. I
• ^ I • • 1 1- • «' •
Anna, prsemoniii a Spiritu sanclo, obviasse, cl feslivilatis qui> eliam a vulgo dicilur tfeitiviinscan'
omnibus, qui exspeclabaiil redemplioueiu Jerusa- t/e/oiKm. Jiiaui oiiippe exsu!ialionei>i,"quaiu inere-
lem, ipsum esse, quem icx ei piopliel;e Salvatorein tur cordis purificallo, ad quain tendll prasscripta
praemiserunl propbetizasse (Luc. .«), El hsec non- virluiua» obviatio, ardens candela designal. Qiiia
iiuUa ralio, cur luijus diei soieninitas ilypapattt.e elsi iumen verum in cera virginex- carnis abscon-
voceiur. Ca;terum Deo digne obviai, qui se a viiio- dilum, quod ct Sin»eoo hodie in ?n;inibus gestare
rum contagioue puriflcat, ci congruo ordine in so- meruit, rcpr3esent;it (Ljfc. uj ; nibilominus lameii
lemnilalc cordis sludium puiilicationis antevcnit vitx coelestis puriiaieiii et jucuiiditatcm futui;c
la'liliam obvialionis. ISon enim Domino virlutum iucis, qu£ landem luaiiifostabitur in eieclis, pr«i'-
obvianl vitia, nec congruerc polest impurilas puri- figurat. In ccreo acccnso tria appareni, qu;e ires
lali. Purificatio qsiippe vesle nupii;ili induil ot in- sultsl;uili;is iii Cbrislo 39 dcmonslraiit. Cera dc-
noval aniiiiam, quam et Annsc religio, et pietas signal carnein siiicerant; lyclinus cera circumdalus,
jiisli Simeonis commendat. Ccrie cum Cliristus sil ajumain in cajne laleiilem; ignis in utroque unl-
pax ct vcriias, si de ejiis gratia pie et jusie vivi- lau! carni et anima; Verbi naiurain. Yeri quidem
nius, iinplelur iii nobis iliius obvialionis fesliviias [) bujus luminis S-meon biijuJus esse ineruit, sed pu-
de qua Psalmisla dicil : i Misericordia et veritas rilicaverat euiii luriuris et coliiinba; spiriuiaiis
obviaverunt sibi; juslilia et paxosculaiae suiiHPâ/. oblalio, el in lemplo pia- meiilis ejiis celebiis virlu-
Lxxxiv).! Misericordia obvial vcrilali, quando (ideli- luin obvialio solomiiizabat. Ipse turiur in c;irne,
ler implel pruceplum; et jtisliiia paci,quan(lo recipil ipse coiamba in spiriiu. Et qnia bas virtutis aves
nosl pr&ccpli laborem pacis a-ternie promissum, pro adeptionc agni, Agnus ipse inenle, licct anno-
llir.c est quod senox iste s;uiclus Simeon , isi sus selatft obuiierai , idco acceporal ccsponsmu a
(|uo misericordia ci jiislitia invcniunlur , in Spirilu sancto, se non visuiuiii morlis iciiebras,
97 C.brisio veriiaiem, ei paccm invenire, lenere donec viderot lunien vilpe {ibid.}. Utinaai :insl»el,
ei osculari meretur. linde exciamat , et dicil anima mea desidcrio Simeoiiis, ui rnerear esse ba-
t Nunc dimiiiis servum luum, Domine, sccundum julus taiiiae locis. Sed certe, ut sacpe diclum est,
Vcrbum luuin iii nace {Luc. ii). > Primo, ul dictum nisi prius pnrificalri mens iuorij. a viiiis, ul posi-
esl, invcnit niisericordia veritatem, (uue cnm se modum de clauslris c;unis pennis virtuisin: evo-
inveneriiii iii corde hominis, i uiiiversse quippc vioe l;'.ns, * obviain Cbrislo in aera (7 Theis. iv) » ver.'B
Domiiii misericordia ct veriias {Psal. xxiv), t tunc libertalis procedal; lieo cum Siincone vcra iuce
»
733 MARIAI.K. 734
Ixlviri pclerit, iicc in pacc diintlfci. Neccsse csl A ''S, sic impedit ejusdcm tninoris oI«Jcclio, ne luccm
eigo, ul ptiri/icata mente ctini virluiiim operibus recipiat veril.Ttis, Al Iiumililas seinper esl dclicaia
obviemiis Ooinino, Iioc modo inieriin Ilypapiuiie el lctiuis; eo palctis el pervia vero luinini, qno se
Doniino celebrantes. Verijiii felicius, et fcslivius siric.lius el simplicius agens, sanclDe sempcr esl
consontanea paupcrtali (15). Mulicrem itaque for-
hanc soiemnitaleii) IQQ agerntis, ciim sub advetilu
sponsi, mcdia nocte clainore faolo, inler pnidcntcs leni sanc possuniiis inleJligere Dei sapienli.im, aut
virjjines accensis iampadibiis procedeinus obviam mairem ipsins sa|!icnli* Maiiam, anl s.'ipieiitiuia
sponso et sponsx {ilauh. xxv); nam bcne illiiis matrem Ecclcsiam, aiit ccrle sedcni sapieulix aiii-
niani. Sapienlia Dei mulier appeiJalur, propter
profcssionis ineiiarrabiJe gandinni signi(icat hiCC
nostra bodierna processio. Amemiis crgo, el imi- omnium bonoriim, qiise ab ipsa defluiinl, fccundi-
Simeone Anna, qiiod talei». Ipsa est enim, qiiGC loquitur : i Ego maiec
lemnr in et in turlure et co-
hwnba sif^nilicaii dicimus, (juia lunc non sapiel pulclirx dilcclionis, el limoris, el agnitioiiis, et
canms getnitiim coiiimba' vel lurluris, sedverielur sanclae spei {Eccli. xx:v). > Ipsani oinnium 104
iii jubiluni aeierna; laudis. Tiinc sicut hodie, imo reriim parcniem osiendil PsaJmista, sic Doniino
melius quain hodie, jnsti Siineonis canlicuin com- loqucns : < O-.nnia in sapicnlia fecisli {Ptai. ciii),
nuini laeiilia concinemus, dicenies : * >'unc dimil- B etc. Deniqne per evangcbsiam mulier appeliainr.
tis (Luc. ii), I elc. ciini ab ipsa Dci sapientia per siniililudinein dici-
Noia in hoc c;in!ico qualuor esse versus, quia lur : • Qux mulier hnbciis drachmas decem, et si
qnatuor sunt licliiiic cceleslis progressns. Priinus perdideiit iinam ex illis {Luc. xv), » etc. iJbi maler
est in exspectaiione cl desidcrio pii cordis ; unde mulier appcllalnr, non quod fracla sil ad moliiliein
iii primo versn se in pace diiuiui proclamat. Se- voiuplatis, sed proptcr naluram sexus inrirmioris,
cundiis cst in fruclu el proventu pisp expcr tationis, niidc ci a Domino diciiur : < Quid mibi, cl libi esl,
unde iii secundo \crsu corporeis eliain oculis se Mulier? » {Jonn. ii.) El Gabriel angelus, eam be-
viderc .'salutare Dei, boc esl Salvalorem, exsuliat. ncdictam in mulicribus proieslatur. Aposiolus quo»
Terliuscslinchariialedeproreclibus alicnis.unde in que Dei Filium faclum ex mulieie {CaltU. iv), i«l
leiiio versu bocsaluiiire Dei omiiibus populis commu- est, de ta!i sexu carnein assumpsisse commemo-
nicari dcniuUiat.dicens : < Qnod parasli anle faciein ral (i6); nain aiibi iiomen mulicris Vcritas a Vir-
omnium populorum Quarlus et u!- gine removcre videlur, cum Joannis I5i*plisl."e !au-
101 {ibiii). »
limiis progressus est sempilerni luminis revelalio, des exsequitur, dicens : t Inter inuiicrum iialos
cl gloriai,' manifeslalio, quod in quarlo versu coin- „ iian snrrexil niajor Joanne Baplista {Maiih. xi). »
memoialnr cuin dicilur : t Lumen ad rcvcl.itionem Sed ibi vocal mniieres qnalcnus voluptiios;c raolli-
l^cr.liiiii!, ci gloiiani plebis Uue israel {ibid), » id tioi non suiii experlcs comac.us virilis, cnjns rei
c«l populi saiictoriun lacie ad facieni videnlis Deuiii, peiiilusignura cst integriias virginaiis. Sapienlinin,
ciii est honor el gloria , in scmpilerna StCcuia. hoc est sanclorum maier Ecdesia inulier dicitur,
Amen. qii:ic coniinui parlus el geinitus angnslia faligaiiir.
102 SLRMO V. Sunt iii ca dolores ut p:\rlurienlis {Psal. xlvii), cl
IN ASSCMPTIONE E. MAr.I.*:. dum sanctoruni 105 soboiem, quani cx Spirilns

Muliercm forleni (juis inveniet? 1'rocul, el de u!li- sancli suscipil gialia, ienere educat, ardfinlcr di-
niis ftnibus prelium ejus {Prov. xxxi). Non hoc diligil, de eoriim icnlalionibus et periculis materno
cilur, (|Uod iinpossibile, sed qiiod diflicile sil mu- atJectu coniiiiuo dolet et geniit. Uiule el sponsus
littrein forleni invenirc. Pene eiiiin iiodie diflicilius cjus de ipsa in Evangelio loquilur diceiis : « Mulier,
esl iuviinire qiicninuam, qiii velil quacrere vcl desi- cum parit, tristiiiam iiabet, quia veiiil hora cjus
dcrei invenire, quain ipsain inveiiire roulicrcin \Joan. xvi). > Anima eiiam, quae sedes e. Sapien-
fortcin. Miiiiereiii hanc forlein quaarere virtus est. lioe, ea raiione nuilier diciiur, qiiod alfccluosa
apprdiendere gaudiiim, ^"^^*^'" lencrjc piclalis moHilie snpra diieciuin

invenire salus, diligere D
laus et honor, tcnere net|»e diinillere summum suuin inniialur. AlTecin miscricortliae mollis, ope-
bonum. Sed jain quid hnec inulier forlis intcliigi rum tVriilitalc fecunda, dum sponsum siium Jesnin
debeat, ubi, qoando, quomodo, qnaeri oportcat, <;npra omnia, el in oinnilius diiigil, individua se ei
vidcainus. Quoinodo enim inveniri polerii, nisi p irilatc conjuiigil, Cl dicit : < Dilectus meus mihi
quaeratur? Aiii, quomodo 103 poierit qttreri, nisi csl, el cgo illi (Cani. i). » Fallacem qnippe homi-
scialiir iibi valeat iiiviMiiii? Quoniodo hoc aliquis nuin graliani cl vanam rcrnm pulcliriUidinem noi
noveril, nisi didicoril? Discore auieni uiide po!Ciil, allcndit, sctl casli tiinoris sibi cnsU)diam adliibens.
nisi se inagistcric ilisciplinae subdiderii? DilTicilc diligenler illnd conscrvai, ct aiidil : < Fallax gra-
est ccrle, nt assuinal forinain discipuli, nt discipli- lia, ct vaiin cst piikliritiido; inuiier tiiiiens Domi-
nai» cUlcialur patiens, cui deesl non igiuira siibjcc- iinm, ipsa laudabilnr [Prov. xxxi). » Vcriiin qiiia
lionis iiiisniiilas, qiicn! reddil, aiil languor ignavijs Dei sa{)icn!iam mii!i(>icm rorlein posse iiitelligi sii-
ncglijjoiuem, aut Uimor superbiic conienipiorcm. pcrius diximus, quomodo id inielligi debeat laiius
Siipcibia nimirum propiii lumoris cxcaia grossilii- expricemus,
dinc, sicui ex ipso tumorc agiiur, ne sii UaciAbi- Diciiur cnim mullcr pioplerfcciinditaiem, forlis
735 ADAMl ABI.ATIS PEftSF.NhE nc
propJcr virtiilcm. Diciliir viilus proplcr oninipt»- \ lencbras <lili;;iiiil, qiii iiisislunl viliis, ({\i\ iiiani!:»la
lenliain ; 106 >Hcilnr rcciiiula proplcr plciiiludi- vilic non custodiuitt, qui b:ibenlespietalis spcciem,
nem. Dicitur rorlis, (juiu f alliiigil n fire nsque virtutein cjus abncganl (// Tnit. iit), elcontemiiunl.
sd fiiiem rorliler {Snp. viii) ; i diciiiir rccunilu lilc igilur sapientiaui quxrit ci invenit, qiti bene
qnia i (iispoiiit oiniiiu suaviier {ibid.). * Ucni(|uc qux^rit;bene autcm qu:erit, qui, ut dictuin esl,
foriiiudo cjus in duobus maxime consideratur, In nbi,quando, quomodo debeat, quxril. Dicat igitur
|ileiia polentia, ei plcna palicnlia. In plena poien- ipsa Sapientia, dical ubi invcniri possil. c Ego, iii-
lia, quia nullain baltens indigeDliain de iiibilo qiiit, in altissimis inbabiiavi, et tbronus meus in
cancia creavii ; in plena paiientia quia onineni roluinna nubis {EccU. xxiv). t Iloc csl quod dicit
,
liabens iiitiuccntiam, ab injtistis wninein iiijuriam Scriplur.) : i Procul, ct dc nlliinis linibus prc-
:rqiiaiiimitcr tolcravit. Fecunditas ejus itidem iii liuni cjiis {^t*rov. xxxi). * Alibi dicil Scriplura,
(liiobus inaxiine perpcndi potesl. Inpleiia sapieiitia, qnia i Sapientia irabitur de occuUis ( Job
ct plena niis>'ricordij. In picna s:ipicnli;i, qiia iini- xxviii ). I Qiix sunt occulta nisi altissima ?
vtTsilati cxiittciitiuin forinain et ordinctii dcdil; iii 109 Qua> veru allissima, nisi coilestia ? Coelum
pleiia inisericordia, qua iiiveieratain boiniiiem a qitoque occuliuni dici potest ea ralione, quod oc-
debito niortis, pcr indcbiix mortis graiiain et pre- B (ultare celare dicilur, ubi Sapienlia Irahilur d«oc-
liuin proprii cruoris absolvit. quaui poieiis fe- cuUis, Uoc est de coelis, lum scilicet < rcgnum c<£-
citndiias, et quain fociiitda polestas ! Qiiam forlis biruin viui patilnr {liatih. xi), i cum. limor, qui
in infinniiaie, quaiit feriilis in paupetlaie b3>c mu- c&i iniiiuin sapieulise {Eecl. i>, insipientire se op-
iier fuil! in iitlirinitaie, qua exiuanivit scmeiipsum pîiit et poenileniix dolor, injusliiix damnaiis opc-
Uoininus omiiium usque ad furmam servi {PMlip. ribus, regnuiu coetoruin, quod îoli debeiur juslitix,
\i){ in paupertaie, qua non Itabuii ubi capul recli- apprebendii. Deniqiie coelos corda sanciornm con-
narel in ninndo {Maiih. viii) ipse Conditor mundi. gruedicinius, aUitndine vinuiis excelsa, cceleslium
Sed cerle illa exiuaniiio fuil saiuiis liuntana: 107 coitlcinpiaiione sublimia, innocentix puritaie se-*
complelio ; ct illa paupertas, pauperuin fiiii locu- rena, subtilitale itiieiiigeniix deCaecaia, virtulum
pleiaiio. Dum etiini fortiiudo omiiiputens se tam disposilione siderea, ardore charUatis ignea, vir-
dignanter exinanivit, nosirse vaiiitaiis inaiiilas so- tute paticntix solida, spei longanimitate erecta,
lidiiatein et robur accepii. Uuin dives oinniuin Do- quae duin laudis buinanx favores fugiunl, dum se,
minus se iiostru; inuigeittix dcfeclibus subdidit, quanlum in se cst, ab ocuiis buir.anis abscoiidunl^
Dostrse paupertaiis iiisuflicientia ad suiricientiam dum Dci babiiaiionem intra lesiimoniuin conscieo-
(liTinitatis vel Deitatis excrevii. Deniqiie tam fe- liu: ceiant, cujusdam specialis cflcli in se imaginem
tunda fuit exinaniiio, ul gloriam augerct aiigeiis, reprdesentant
pasloriims gaiidiuin faceiei, fidcin magis, pacein De his occuiiis tbesaurum iii agro abscondtttim
piocuraret quoque bominibus bonx voluntatis cclaniibus irabiiur Sapieitiia, quia ad sapientiam
{Luc. !i). Tam poteiis iiaic inrirmilas fuil iil cura- rudcs quosque, licet cum diDicultate, erudiunt c<£-
rcl paralyticos, leprosos mundaret, caecos illumi- lestiuni virorum exempia. Denique Sapientia babi-
naret, surdis audituin, ciaudis gressum, mutis oili- tai in consilio el eruditis 110 interest cogitationi-
cinm ioqncndi resiltuerei, mortuos suscitarct bns {Prov. viii), et ideo < oinr.is gloria ejus filix
{Mniih. xi), siccis pedibus snper aqiias ambularet rcgis ab inlus {Psal, xliv), i quia Sapientia con-
{Maith. xiv), tenipestates el niaria solo imperio silii sni secrelum non commnnical omnibus. Unde
tranquillarct {Matih. viii), dxmones ab obsessis ei in Evangelio ipsa Sapientia ioquitur : < Coiifiieor
cnrporibus effugaret, omnem iitrirtniiatcm verbo libi, Doinine, Paler coeli et terr», qui abscondisti
ruraret {Maiih. w), verbis mirabilibus scieniiain li:ec a sapieniibus, et prudentibiis, et revelasti ca
Si-ribarum Pbarisxorum stiperbiam conrutarel
et paivulis {Malih. xt). > Ubi parvuli, id esl buini-
{Matih. xxiii). Tam fortis, inquam, lixc iiifirmilas D lcs, consecretales sunl sapienliae, et quantumlibct
fttii, ut Cbristo secundum naturam passibilem mo-^ iu allissimis ipsa inhabiiet, faciUus ad iilam per-
riente, fieret sulis obienebratio, terraemoius conlingil huiniiitas : et quanto se inferius dejicit, lantu
cussio, veli dirupiio, petrarain 108 scissio, monu- sapieniix sublimius ei famiiiarius se inciinai.
inentorum aperiio, sanctorum corporum resuscila- I Deiis enira superbis resistii„ ct humilibus dbt
tio {Maiih. xxvii), iuferni spoiiaiio, et mirum in gratiam (/ Pe(. v); i et dum per medium inontium
modum tunc foriius firmitas elemenlorutn concuti- perlranseunt aijuae, fontes in convaiiibus emittun-
tur, cum nostrae mulieris infirmilas abjeciior repu- tur {Psal. ciu). In consitio itaque, et in coitsilio
laiur. Sed, quxso, ubi, vel a quo, bxc muiier saoctorum buinilis invenit sapicutiam , quae c i»
fortis inveniiur? Certc, ut Scriptura dicit : < Noii maievolam animam non inlroibit, nec babilabit ia
invenilur sapieniia in terra suaviler viventium corpore subdUo peccalis {Sap. i). i Qiiando quaeri
iJob xxviii). I Suaviter vivunt, qui desiJeriis vo- oporieat sapienliam ipsa Sapienlia docel, dicens :
inptuosx caniis inserviunt, ct quanto amplius ab ( Qui niane vigilaverini ad me, invenienl mc {Pro9,
opeiibus jusliiiae tenebrcscuitt, tanto niiuus luceni viii). I Mane est fidci tcmpus, quia per fidera in^
âpieniix apprcbciidunt. Illi eigo non qnxiuiit, qui tciim Ciit quxrcuduiu, qnod nobis expcdiat iu futu-'
,
757 MAHIALE. 738
ruin. Fi«les ciiiin cst tiix matiitin.i, «|ua interim A nalivitale ininliiliiis. In tormcniis niliil pdeiia cni-
illuminamur in Hl spe, donec aspirel dies, ct cis igrioniiiiiosiiis, iii Iriiimphis iiiliil inriTiii spolia-
iiiclineniur umbra*, el iios per specicm plcna meri- tione lerrihilius. De his utlimis iiiiibus liberalionis
dies consoletur. Siciil enim liix maliiliiia prxcedil nosira* picliiim venil, qiiod rcdcmpiis tnnld prf^lio-
splendorcm mcridiani fcrvoris, sic fidci myslerium siusesse debet, quanlo Jc lain longiiKfno vciiiens
divinae prxvenii speciem visioiiis. Uiide Prophela : poluil eflicariam lantam haberc. Jum qnoinodo hxc
« Mane, inquit, aslabo libi (P»al. ,vj, > hoc est in verba, quse de Sapienlia, iilciin(|ue iiilollexiums, ct
fide, et fideliler ministrabo. Et ciiin species venerit, saplentix malri Marix conveniaiit , seciindum gr:i-
Id esl curo liinpidiorcm rlariiatem fcrvor mcridia- liain, quain ipsa graiiae niaier nobis impetraveri:,
.nus altulerit , lunc videbo t quoniam non Deus videamus.
volens iniquilatcm tu es (ibid.). i Jamqiiia ubi, ct Diciiur iiaque 114 mulicr, non fraota molliiid
a quo, ct quando iûxrenda sit sapieiitia diximiis \njupiatis, sed quod sil in ea natura sexus rragilis,
superest, ut quomodo ctiain quxrenda sil, videamus. vel quod inollescal aOcciu , utpoie misericordi.ti
Ipsa quxrendi inodum expoiiit, dicens : « Trans • inater, ad leneriludincin pielalis (18). Quam roriis
tte ad me omnes qtii concupiscilis mc (Eccli. h»!C mulier fuit, qn.-c sine exemplo, tam sexuin
R quam sxculum
xxiv); I ubi conciipiscendo, et iranseundo qiix- invicli spiriius fortiiudinesupcravii!
renda esi. Concupiscendo xterna, transeundo a Quam foriis fuii, qax iii corpore fragili posita, et in
lemporalibus. Transire, est iransilum facere; traii- sxculo nequam adhucperegrinans, %niula puritalin
situm facere, esl pascha celebrare. Pascha enim irans- angelicx, omne quod creatum est mentis sublimi-
iiut dicitur. Pascha celebrarc, est Agnnm imma- talc traiitcendill Ucniqiic ad mulierem forlein for-
ciilatum olTerre. Paschalis autcm fcsiiviias propric tiludoDei Gabriel mitlilurj quain graiia et fortilii-
est itebrxorum, id est transeunlium : Mebrxi enim Oine plenam invetiil ;

pariluram cliain Verbum om-
Irunteuntet interprctantur. Qui igitur sxcnlum nc- nipoieiis proteslaiur. An non fonis Maria fuii,
qiiam menie deserii, qui a viliis et coiicupiscentiis ciijiis ( fortis ut mors dilectio {Cani. viii), > iii taii-
tiim virtuiis Altissim! obuinbralione convaluii, ut

112 carnis ad desiderium spirituale se colligii,
qui a rebus transitoriis ad xtcrna, et mancntia ct Rex virtutum, Dominus foriis et polcns in pra:-
Spirilu Iransit, ille Sapicntiam quxrit et invenit. lio (Pial. xxiii), inGrmus In ea ricrci ; et furlis ar-
Agnum quippe ofTert, qui se Deo exhlbct carnc maius atrium, quod in pace possidebai, dimiiierct
niundum, corde mansuetum, actu innoxium, vultu {Luc. xi) et infirmitas hominum ad saluicin ex ca
placidum, victu sobrium, lingua veracem, specie o plenariam pervcnirei? Scd ubi,obsecro, hxc muli«T
irreprehensibilem, opinione laudabitcm, fraterna taiilx fortitudinis invenilur? Procul ulique, quia
compassione niisericordem. Hoc modo quxriiur ficut graiix pienitudine omni creaiurx prxcellit,
Sapientia, cujus ( pretium procul, et de uliiniis sic iiicomparabilitcr glurix subiiinilaletransceiidil.
finibus (Prov. xxx) > esse dicitur. Quam prociil 115 Procul, iiiquam, esl, quia iicel sil mediairix,
sinus Palris. unde ipsa egrediiur? Quam procul cst el singularis misericordix compassioiie propilia,
ineffabilis iita, et xterna generalio, qux ante sx- est lameii incomparabilis excelleiitix privilegio
cuta a Palre generatur? Quam procul est iiicor- supcromncm aliiiudiiiemangciurum exaltata.Piocul
ruptae malris virginalis inicgritas, ex qua Verbum est preiium ejus, qnia ( speciosus forma prx iiliis
caro efficitur ? (Joan. I.) Quani procul esl aliitudo bominuin (PiuL xliv), > de preliosa cjus carnu
humanx naturx ante peccalum, iinde in carne nascitur, qiio prelio genus humanum rcdiinitur, el
\erbi peccati immuniias couservatur? Quam pi'o- i)isa sanclorum omnium aiigelorum ei iioniiuum luc-
cul est singularis innocentia, in qua per homiiiem ritis etgtorix aiitcferlur. lilliuii iriies suiil iticoin-
vixisse, ei miracula fccisse cognoscitur? Quam pro- parabilcs virtutes Marix , in quibus oinnis con-
cul est sine exempio itia patieniia, iii qiia pcr in- summalionis riiieiii se Proplieia testalur videre.
debilae niortissuppiicium auctormurtis diabolus 3:1- D sic Domino dicciiS Omnis consummatioiiis
: (
peratur, bomo iiiortis reos absolvitur, xiernx viix fincm , latum mandatum tuum nimis ( P»al.
libertas resliiuitur? Idcirco preiium ejus, vci cxviii). > Quid eiiim illo mandalo lalius, quo inan-
113 Quo ipsa pretiosa exislit, vel quo pro nosira dat saluies Jacob (Ptal. xliii), qui in saiutaiione
redeinptioMti exsotvilur , <le uliimis fiuibiis venil. Murix, quam ei Cabriel ex Deo allulit, saLiem
Uttioii fines quaiuor esse videntur : duo superius omiiibus, quantiim in se est, prxp^ravit? Sunt ita-
uliimi, uttra quos nihil est superius ; duo iiiferius que ullimi fines humiiilas Marix iiicomparabilis,
utiiini, et infra eos oihil ultcrius. Duo superius ul- siiigularis virginitas, cbaritas spiriiualis, privile-
timi sunt, atterna generalio, qua Verbum dc Patre giata fecunditas. Qux omnia sicut nulluin oiuniiio
sine matre nascitur; e( incorrupta naiivilas, qua exempium antevenit, kic nuliuni umiiinu meriuim
idem Verbum de malre sinc patre gencralur; duo vcl xquiparat, vel cxcellil, omnino exnipitur P:iiri<»
fines inferius uliimi sunt, quod crucis pocnam pj- Unigcnitus, prinmgciiitus ipsius Virgiuis, qiii 116
lieiiter susiiiiuii siuc culp.i, eiquoci moriiius dcsccii- licci Spiritdin ad mcnsuraiiuioii acccpciil(ic(i;<. 111 1,
dit ad iuferos sine pocna (t7). Niliil pritua et a-ieriia tamcn de bis uliimis finibus, iJ csi sumiiiib Mari;v
geiicratione subliinius, iiiliil sccumlu et iiiconuplu virltililius noslrx leilciuptiuiiis prciiuui veiiil, se-
7'.9 ADAMI Aim.VHS ri'USF.NI.r 710
cunilnm ii:)ltiram, qnant cx c:irriC Virgini» iraxil. A cst i^rnposjt.i in (\oiii|)liiin virlutis. Mon iOqiic ile-
Siiiil ii, iit dicliim cbt, iiiiiiiii niies, Vii^'iiiis coii- cct allnim inoiiucltum riiliorcin sinccrilalis virgi»
suininaix viriiilcs, ex qiiiliiis rercpiiniis iiix'Slimal)i- nco?, spccialcm Mitria: iiliuin snpcrbiiV flalu iniii.
is prciii p>riiiin, i:kiiqiiain ex (lorihiis fnicluni. iM<s<cic, ciiriositaiii viiio csso siipeinmiin, U9
hUmcn ilorcs ni:inoiit iiiiniarcPscibiics, iioc siciil innniiiiilis dcsiilcriis animnm tlaic, liMtcnco pacis
II ii:«inr:ilib:is IViiclns linis osl nuris, sic iii nialrc dciiigrari odio, invidi.t livorc loiqucri , circa vir-
Doiiiiiii parliis cî icriniiiiis virginc.i; c;isiiialis. Kst ginis ininihlciiiim ncj^ligcre proposilum s.inciiialis.
ciiiin < liorluscontluMis, foiis sii;n:iUis (Ciint. iv). > Onocnim pncto minislrarc polcsl lanla: liiiinililali
liuriuni l°,icit (am inaintit;!; fi.oiiiKlil.uis icrlilitas; sii|)crlii:i, lania; lionrslali inipurilas, lanl^ miin-
coiiclnsuin n.dilil iiiviyliili pniloris iiilegi it.is. Fons ditiiJ initi;iicst:is, lanlic c!i:Hil:ili oJiiim, (icLractio
csl, quia dc |il"'iiitu<ime gratiac lluciila niiscricorJi.u lant:i: fxMicvoti-iiiiae, tantx p:ici nuirmiiratio, laiilx
iiiiidil ; sii/nalus, qnia aiionniii a sii;no lidci iiou sobriclati iiigliivies, tanlso vcrilali faLsitas, crude-
adinitlil. « roiis liorioiuin, pulciis aijnaruin vivcn- lilas tanla; iniscricoriliir, pi;cscrliin ccrum qui a Fuiis linnorcm taiiii myslcrii, dc pccrati sieiquiiiitio, dc
csl Maria, patcns el accessibilis ex profusioiic cl fa- cxtrciiia paupcrlaic, dc gcncris igiiobililatc vene-
cilitatc miscricordix; puleus esl altus ct capax cx ^ ruiii ? Qii;im syepe vidcinus linjusmod! eo.nim in
mysierii adniirabilis prorunditatc. Cumplclum cst claustris ea ad ciiram carnis qu:«rcrc quie nec in
cnini inca < inngniimpictalis sacramcntum.iiuodma- S:cculn li;il)orc poiiicrunl ? Ob lioc sul) uinbrs reJi-
iiilesialiiiii cst iii c;iiiic,jiisiiiic;iluniiiispiritu, appa- gioiiis non unibratiliicr, sod vcracilcr vaniiali in-
ruil H7 Angclis. piu.Hlicatniiu-.-itj^ciitiliUS, crcditum scrviiint, s<ipcrbi(!(it intcr liumiics, iiiter poeiiitcntcs
e&l muiido, assumpltim cst in {{loria (/ Tim. m). » voluptuusiiis vivcre vohini, ambiunl lionures, qui
Aquaj vivcnlcs graliae cojlestes sunl, t qna; iluiint muitdi conlcmplum juravcrant, soiam sarulitatis
inipciu dc l.ibano, > qiise Viigiiii cllalai sunl, ex iin.Tfiincm pi;ciercnies, l!i|)iis cclalur sub ovjs vel-
)>atciniO plcniiudinis niliiiuliiie supcrvcnicnie in icrc, nec agnoscitur, doncc cum piodidc>"it ulnlatus.
\ii'giiicin Spirili! sanclo. Poiest quippe iiile!ii;{i im- Lluijtus cst frairum sanûinis avida nimis delra-
petus improvisa pleniiiido grati.v sancli Sftiriius, ciio, qudin niaier ejus invi.lia ][20 ''* licnigralione
quam, dum candor lucis ap.lcrnx .Mari;« infuiidiinr, sincerilatis monasticscgcncravii. L'iidc bunituli tu9e,
quasi de Libano, qui candidalio dli ilur, uqnarum priipitia miscricordi.c malcr, rclinqnitur , pwrgare
Yivcnlium loirciis enimpit. Lsi igilur M;iria fuiis lioriDs qiios rigas, ul sicni diiectores luos lliienli$
liortoruin, sciiiccl abluiio, .saiictas ••
t ie!rigciiu;n ^ grali.e ad irrigtiiim devolionis inebrias, sic diiros
coiigregalionnin sanciarum. Oudi enim !i;iiicl £c- Cunie ei aridos ad pQCiiiieiitijg fructum immeetes.
cicsia conventui sacros in fidc viveiites parlns vir- Anfer de lioriis Sicclcsis odiorum spinas, nmrmu-
ginei, tot suiit el Imiti. Li cerlc Iiis oir.nibus mi- ratioiium iribnlos et libidinis unicantis prurigincm,
iiislral parlus niisciicordiisima' mairis el poeniien- quxomnia de iiiimica .'loribus aijuiionis iritcmpcrie
tiat iavacrum, qiio tergalnr iniquitas et (icsiderium nasci solenl, Te impcranie sur-;;al aquiio, te vo-
jut^tiiiie, quo rcficiiilur dcvolio et prolectionis uin- cante veniai auster, quo perfiante liorti refioreani,
bracuium, <|uo ardor carnaiis concupiscenlix refri- virttUUiii spirent aromaia, et liia; opinionis fi igrans
goscat. Ecce qnanta esi muiieris nostrae fecuiidilas, suaviias ad noiiliam pcrvenial siiignlorum. Atioqiiin
quania eit foiiiis signali pioinsio, ciijus semjêr nisi asiitcris pariuricnti iicclcsiac, ct ol)sietrici!^ mo-
opponuna rigaiio laiuam in liortis lilcclesiac Iribuil rcm gerjis sponsse filii lui, vires pariuricn.s noii
ubcrlalcm. IJnic fonti irri,ûo, linjc inisericordis- ii:it)el)it. Miilicr enim ista, dum paril, trisliliam
siinx Virgiiii 118 spocialiler ilepuluvcriin ego{I9) liabet, qiii;< noiHium venit liora ejus {Joan. svi). Noii-
monaslcria Cisicrcieiibiuni : quijipe qnae omnia ei diiiii qiiippc coiriplelus tst sanclorum popiilus, non-
meiiiOricC ei niciliis ipsius inairis devolionc debil.i dnm mHlier isia tolum iii luccin glori.ic olluiJii pnc-
dedicanlur. qnanius <lebel esse in mcis candor D '"uni. Sed adiiuc t,im llerodes quam Pliarao in par-
cordiuin, cl inornni pnrilas, (20; qui et caiidore tum Ecclcsi.ne debaccbani.ur. Lst t;imen Ecclesia
iiabilus et liltilo iiouiinis virginalis lilii aibcdincm niiilier fortis : miiiier cs t>cundilai3, (|uoc per sa-
imitaiiiur ! Albi niiuirum mon-acbi dicunlur, non craiiienliiin 121 '"lci Deo parcic lilius non desisiit,
modo qnod alliedine vesiium fulgeanl, scd quod foilib cx peira, s«ij)cr quai» fundala, tentaiioni non
candoris virginei niiiiislri spiriiualcs existant. cedil; cst enim mulicr l!;ec. i!i.i in Apocaiypsi le-
Oiiid crgo nos infelites, et nii.sori ei iiimium iii- giliii , i amifla sole, el Inna su!» pcdibus cjys {Apoi'.
gri'»i:b ( andi.Io ii;ii)iiu, circa nostrx Virgijiis iiliuiii \',-). t Luna .signiiMâl liiiilahiliiairm , et .;!..-ftcium
liinla dciuilaie biiccrciCere spin.is ci Iribuios l>'.iie-

temporalitini, qu:c oninia electoium Ecclesia .sub
raiiius * Qiiid oJiorum spinas cl deiraciionuiii acii- pedibus liabere diciiiir, iiuia liecjuîqiiani amor iem-
leos ibi plaiitamus infeiicilcr, aul i!if..'iicius coiifo- p(>ra!iiim ejns aireclibus (lominciliii, Amicta qiiippe
vcmus ; unde spiraie et Huerc virlulum aro.mal;» solc, sic i.plciidoic soiis iliUiniiiaiur, el ar.lore per-
debucruiil V (21) Virginem nosirafn potiiss imilari fv.cm iicceiiditur, ul niiiil iiliud quam ipsum solem
dcbuimus, el fiiiali ^t.loclu nialri licalissisiia; coii- juslilii; conlciiijslclur. quam diiliciio liX'C niuiicr
fonriari. Ipsa enitii non inodo iii remediaai daUi, scd inveniiur, (jti«; iri paucis abscondiia, l^îiiinajii eiu-
, !
741 MAniALr:. 7i-5
cttis llu^sniiruK in agro ;tbsrriii iilus occiilMliir ! riinc A «licinitis, qttia sancli, iii saiiclilatis propositu confir»
est quoti Sjioiistis ejiis iii Kvangelio sic hxjuitiir, inaii, stint ctiain nrniamenium eflfecti. 3i atiictn fir-
diceiis : « Siiniiccsl rc^jiitiin foelonmi lliosaitro al)S- manicnliim, et cocltiin, qtiod ali omni Hccc lerreni-
coiKiilo iii agri) ( Mallli. xm). » Rci^niim qiiippc laiis liumanx sil alientiin. Ilinc esl quotl Graece
caeioriiiii esl gioriosa tiiiuwiiiiilas cclutorum. Ceiaii agios, sanctns Latine liicilui. Agios autcni tine teira
siiiit saiicli. <|iii, 4|iianliiin in eis csl, sc ccUmii cl inierpretalur.

aliscoiiiintit. Scinpcr mliis siiiit,sciiiper jantiisclaii- Itaqiie iJ esl sanctiis quod est sancitus; sancilus
sis se conlegttiit, el, dum propria; gl«ri;t; lcsiinio- atilem qui conrtrmaius ; coiifirmalus vero diciiiir
iiiiini iiitra cotisciciiiiani rcrunl, «iiiiii ab orc iioiiii- qiii in iirmamcntuiii sit facliis, (irmaineiiium auieiii
iiimi laiutcni atil lcsliiaoninin noti roqtiiriini, cojio- esl stabile el nrniijm, longe a lerra divisunt, siile-
riini 122 lialiiialorcni ad se ingredi locitiiil, ciii rum mira varieiate coelatum. Tulc est cor .sanciuin,
ilicitiit : < Tii aiilein iti noblscs, Doiuiiie, ei sioincn invioialiilis .sanclitalis proposilo iirmum, a terrciiis
linitn iiivocainin cst supcr nos (Jer. xiv) ; > et illud : dcsideriis alictium, diversis virtulilius, qiiasi si<le-
« Gloria noslra iinec cst lcstinioiiiuiii conscioiiliui riliiis adornaitim. Quis, olisecro, vel ubi talcm in-
nostiae (// Cor. t). » Tciiiei? e Procul ccrtc, el de uitimis ntilbus prctiuni
llanc itaquc Rcclcsiain sancloriim, sive hurium ''
cjus.» Uiinam apnd le luam talcm invenias.Tel tilta
conctiisum, sive sigiiatuni ronlciii, sive iltcsaurum lis etrici possis, prucul el de uliimis (inibus, id ei
iii agro abscondilum, sive regmim celorum, sivo qiKcreie ct alTerre non pigrilcris ! quain piocul cst
pudoris claustriiin, sivc mtiiiereii» foilcni nomiti!'S, illc Iioiior queni in condiliono acccpit ! Qiiaui pro-
idcircoi prociil, ci lie uliimis (ii!iljiis prcliuiii cjus,» cui 125 cs^ diviiise similitudiiiis dignitas ,
qu;l
qtiia |ireiiusam facil cain aucrni sponsi amor iiilcr- insigiiiin desipuil. Nani < cuni in liooore essct hoinu,
iiiiSk Quid eiiiiii coflcslis spuiisi xtcriiiiaic ullerius, non iiilellexit, comparatus est jumeulis insipieuti-
divinilate siiperius, cliariialc iiilerius, virluie po- hus, el siinilis faclos esl illis (Psal. xlviu). » CeiltJ
tetitius? Idcirco nimiruin spoiisa ejus ab exleriorum quod laiiti pretii sil rallonalis anima. ul pro r*^-
inluilu vcl :>ppeiilu se divitlit ; idcirco ad interiora dcmptione ipsius inxsiiinabile preiiuni, Verbum
se colligit, imo inier clauslrum coii.scienliae so le- caro factum (Joan. i), soivalur; mirabilis ejus crea-
cludil, quia qiio diligentius ab ocutis bcminum sc (io 1'ecii. Cuin eniiu ad similiiudinem suam eaiii
ctilavil, eo cocliun in se secrclius cailortini liabila- Condilor fccit, quatuor ci suae imaginis insignia
lori compoiiil. Ilujus spiritualis clausiri, ubi sc ctati- signa impressil : traxit enira de Conditoris aeiier-
ditnl, el cclaiit cadeste.s animce, tiausiri visibiiis ^ nilatc immorldliiatem, do sapieutias stiblimiiaio
fabricata figiiram lenet. Uiidc, jnxta forniaiu nia- rationis excelieniiam, de invisibiliiate essentia! »>
tcriaiis cluustri, eiiain iliiid iiivisibile in qualuor li!r% simpliciiatem, dc largiialis liberalitatc arbi-
lalcribiis fabricaiur : priniiim esl conteinplus mundi trii libcrlalem. Quatn procul suiit iila quatiior, da
sccunduni 123 •'orio'' infcrni, lcitium neccssilas qtiibus isla qualuor liuniana anima traxii? procui
voti, qwariuiii desideriiim calestis regiii. Inier qtia- sunt, quia omncm sensum exsupeianl, et oninem
luor isla laiera per discipliiiac rcgul.^sris obe«iieiUiain raiionem et inlclleclum bomiuuni el angeloruin
se cobibent ei absconduiit qtti vanam saKuIi libcr- exccdiint ; uitimi fines suitl, quia, cum saiicli ad
lateu! de.seruiil, qtii a se ialoiibus aquilotiis evcl- ilia comprebeutleiida perveneriiit , ulterius nil rc-
luiit. Po.ssutil bitc verba, quu- superius dicla su.il, (|uiiu>il. « Uipossitis, ail Aposlobis, compreliendere
tliam cuilibel sanciae aiiic.ue convenirc, nisi quia cum omiiibus suiiclis quai sii loiigiludo» iatiludo,
dillicile est saticlam aliquam iuVenirc : < Muliercm sublimilas el profundum (Epliet. in). > Longitudo
forleni quis invc.iiet? > — < Defecil sanclus, dimi- esi creatoris iciernitas, lai.iiudo csl ipsius cbaritas,
iititu; siinl YcriialCa a (iliis liominuin (Psal. xi), » 126 siibliiriilas esl alliluJo sapieiitia;« profundum
>irl'is evaniiil, itiv.jluil viiiuni, cl rcfrigoscehte jam esl incomprchciisibiiis subiiiitas iiivisibiiis csseti-
ssectilo in immensum iniquitas abuudavii. Qitis ergo j^
tiie.
invcnietiiiutiercmrt;rlcm' M:iiierforlisiionincongruc si scrvassct rationalis aninia cum longituiline
diciliir aoima sancla. Sancta quippo dicitur, quod immortaiiiaiis longanimilatcm perseveraiitiai;, ctim
sancila sit, id est in vsrluie animi coufirmata. Qiio- laiiiudiiie libene voluniaiis liberiatem jusiiiia',
niam igiiur animi virtus sanctillcai, luioniam dicuni subliniiiuie ratiosiis altiiudiiiem conicmpla-
vini uotiiinis timor ei aiuor conlirmai, el iii boiiis tionis divini^. cum prufunditaie essentiae simplicis
opei ihus liabet fecmidiiaiciii. et jiropier virUitis con- siinpiicitalem iniiocenliie , prelium suum, quod ci
staiiltani qiiap.itiam iii sc rtiiiict iirm;imc!!ti stalsi- de tain logiiiquo venerai , ininime perdidissei
liialcm. Diim cnim iu saiiciilalis proposilo per gra- Niinc aulem, eisi prelium divina simililudiiiis pcr-
liaiii saiicrilioaliir, ab infiiiiis el iiiriritiis operibus didit, quia virnilem amoris deseruit, oiiintno ta-
sublimiutle meiilis erigitur, in quotiuatn riruiamen- inen sine prelio noii fuit, quia a prctiosa aucloris
tuni siabile solidaliii-. 124 Tulo auiem firmamcii- imagiiie lioii recessii. Preliosa quidem esl imago,
luin cojluni diciniiis, quia, sicul dicit auclorilas, qtiam in cognilionc vcrilalis inamissibiliicr lentiil;
« vocavii Uoiis liruiauieiiHiii! cORiuiu [Gcn. \). » U! «cd iongc piciiosior csi simiiitudo, quam itt nmorc
circo Dcum in sanciis hahiiarCt lioc c$l in cociis. virlulis suscepiam amor pcccali liimis fesliiius
m ADAMl ADBATIS rERSRM^ 7ift
«hrasil. Sed jam ad noslrani Yirginem cordc et A trabis. Si ic mundi amnior .thjinniiis inseqnitnr,
aniino, veriiaie et opere recurramiis. ad mundi dominam Uarinni recurre, ei niundnna

Ipsa cst porius nostcr, ips.^^ cst anchora spei no- omnia uti slercora conculcabis. Si le carnis tcn-
strx, ipsa est mulier rortis, fccunda, et potens, ad lat illecebrosa moliilies, invoc:i Virgineni, invoca
qiiain nobis ronrngiendum est qui sumus inopes ct M:iriam, et iii obuinbrîlione, quam ei virtus Al-
iiifiniii. Siiflicjens est ejus focundiias mendicitatem tissimi fecil {Luc. i), ardoris illicili rcfrig^rium
127 filioruin cxpellcro, rorlilndo cjiis sulTlciens consequeris. In omiii donique impuguationc daemo-
iiil de suis pr^suinentcs viribus libcrare. Slella niim adangelorum rcginain Mariam confugics» et nd
maris Maria csl ncccsKaria in hiijns inccrtiludinis iinperatricis nuium cessabit c.illiditas tcntaioris.
peiago navigaiiti. Porius esi loilus misericordiae Ipsa esl qiiippe aurora coiisurgenB, qux tenebras
nuindo naufragium p:ilienli. Ne diflid:il rcos, ipsa arguit quae malis lenninum, qute fiiieiii ponit
Miater nosira, qiix nobis genuii judicein noslrum ,
erroribus, ct veri 128 luininis radios administrat.
fccii ciiain nol>is de jndice advocatuin. Si proptcr Est cnim M:iria inalcr gralise, inater inisericordix,
culpani desideras veniam, respice iu Mariam con- Viix via, forma justilia>, painileiilia' medicina, m.v
(identer, et misericordiain obiinebis. Si in tribida- gisierium patientix, disciplinao exemplum, EcclesiaB
tione positus pii&illaniinitate dejiceris, ex corde q gaudium, miserije terminus, porta paradisi» el pAr-<
refugeail Mariam, ei paiieniiar roriiiudincm iiiipe> tus. Ad quem nos perducat Jesus Cltrislus.
ADAMI ABBATIS PERSENI^

FRAGMENTA MARIANA.
129FRAGMENTUMI. passibilc cx tua carne suscepiti Pcr te descend:t«
Dcscendit Clirisius virgo, et iiumilis, ei descendil per te parvolus ad Iiumilcs Venil, qui te in causa
per virginalein ulerum buinillimx matrls, ut qai _ nostra advocatam constituit, qui leip-am pro im-
ntramque naturain utroquc niorbo corruplam menso munere 131 mundo dcdii. Te ad uos ve-
curandani susceperat, utroque antidoto penes se niendi viam clegit, te nobis in repairiandi semiiam
abund.trct. Ecce quomodo descendil , et qua dc- ordinavit. via cxpers asperitatis el duriiix ,
sccndit. Descendit saiic per virgineum corpus, expers ignorantix ct erroris l Nempe i miscricordia
desccndii sicut piuvia in velius, et sicut stiilicidia et vcrilas in tc obviaverunt sibi {Psal. lxxxiv). >
stiilantia super terram (P<a/. Lxxi), descenderunt Nec misericordia in tc paieretur quid asperum esso
vel durum, nec vcritas quidquam inesse paiereiur
gratiarum flumina in Mariam.Oneccssarium velius
obficuruni. via communis salulis, expcrs iniqui-
virginiiatis Marix iinpassibiiis, qnod tam silcnler,
suscepit piuviain o faiis et maliiiae, expcrs moiesiix et laboiis. In lo
et suaviter grati;e salularis!
dum « pax, et justitia osculaLe sont {Ibid.) > Non tibi
pluviam voiuntariam, qna virginitatis 130
inesse distortum aliqiiid xquitas jusiiiix* sineret, nec
purissimx vellus immailuit (^2), et ipsi velleri
aliquid inesse laboriosum pacis iranquillitas susti-
inundo iminensus candor accrcvii , et iroinunditia
nerel. Tota es suavis ei clara, tota dulcis et recta,
iiustra lavacrum, ubi dihieretur, accepit. Aspcrges
mc, domina mea , boc hyssopo, ct mundabor, iniiis et pacifica , qux et nobis iiluminalioncm
lavabis nie rore isto de corde patris iiifuso, et

nosiroruni cordium de corde Patris adducis, ei
libi
p
Tu iiobis loquens ad cor (Om. ii), corda credentiom
super nivem deaibabor {Ptal.v). tota rounda, toia
in te trahis. Nobis, ut dictume&l, ad cor loqiie»
candida , tola divini roris aspersione complota , ct
de inviolabili uieru Agnum singularis innocenlix; ris, quibus doroioum cordis tui, Verbum scilicel
paris, et dc inadniissibili vcllere saiiclorum animas incarnatum , producis. Qui ergo per te dcscen-
calefacis. Per tua viscera summapuritaieinnocentiay dit,videamus quousque descendit. Dcscenditcerte
plena miserationum alDuentia, fluvios raiscraiioncin usque ad susceptioneoi corporis nosiri usque ad ,
Cbristus desccndit, qui inuudans in diluvium lotins simililndinem curuis pcccati. Desccndit usqua
gratix, totius mundi sordes abstersit. Per vcrba ad perpessiooem molestiarum, usque ad ioleraiitiaiu
tua lac et mei summx dulredinis distillantia, in injuriaruro. Descendit 132 usque ad injuriam
passionis: desccndit iiûo ad ignominiam crucis et
virum perfuctum noster parTOlus adolevit , qui in
furtiiudine patientise sux onera nostrx iiiiiunicien-
nioitis; destendit usque ad iri.iuan.ne scpniiura! oli-*
tix supporiavit. <\ere languores nostros ipse tulit, 6equium;duscendiiusqiie ad spoiianduin inreinuin.
et dolorcs nosiros ipse (lortavii {lia. xiii). > et FRAGMIuMTM II.
liutucros qiiibus poriarcl ex tc Uabuit, dum eorpns Scd cum inflruiii ocuiis (ii ccctestiuut splciulor
,
:
715 FRAGMENTA MARIANA. 7<$

(liflu-ilis, ad coliimnftin nubis ct crtliginis lippicnlcs A sicut enim de proiato raJio non corrumpilur, aat
ocnlos renectamiis. Colunona s.iite nubis el caliginis, minuitiir solis corpns, sic lc pariciitem non violat
cst rirnia sub-liniitas iiostne Virginis, cx ^tia qiiaiii- proiatio sicri partus. Jam qtiid, o elecla ut sol,
dain sibi Ciiligineni ciarilas Deilaiis obdnxil. Duin quid csl pnrtits tiius, nisi solis ciijusdain splendor
cnim Verbi oinniijoleiitis S|ilent)or pcr concepliim xiernus? Splendor bic ubiqnc lucet, etiam in l«-
Virginis obvolviliir nube carnis ,

qtiid aliud fuit iii nebris, ctsi icncbrx ciiin compreliendere non uie-
illa carne pcccuti siniiiitiido, nisi qiiaeiiain in nuiic rentur (Joan. i). Deiiique splendor bic illuminat
caligo? f Nubes, inqutl, cl caligo in circuilu ejtis omncin bominem venieiKcm in biinc inundain
(Ptal, xcvi), I qtiia Verbi splcnilor cl piirissiin:c (ibid.); scd bomincs niagis tcnebras dilexcrc quani
carnis niibe est obvolulus, ci in cailcin carne cst liicein. Tibi autein coinpctit, maler tniscricordi»,
infirinitate circumdaius (25). Scd in colunin:i,quain ciectio SoHs, qua: splendoris radios cxbibcs uni-
prxinisimus, inleiiilamus. Allcndainus quaia fir- vcrsis.
iiia, quam rccla cst, quain erecia Auendamus, Cxterum, cum de sa:ciilo nequam assumpia es
!
itiqHani, quam fiiina, quam lortis quain rccla, ad coelestia, facla es onini spiriiuali nequitix tcrri«
,
quam qiiam sub- biiis quasi caslrorum acies ordinaia {Cani. vi).
133 n**^"^ ienis, porrccia csi,
Hmis! (24) Quam iirma esl, cui el coelum cl lerram B Fuisti itaque quasi aurora consurgeiis iu ortn.
innitilur ! Qiiam forlis, qnx- cuntra univcrsas hx- Liinx pleiix pnlcbriludincm babuisii, duin gralia
reses ei spiHiuales nequiiias invincibiliter prxlia- plena facta cs, iu Verbi incarnati conccptu. Soli
lur! Qiiam recta esl (2o.», qua peccati niaculani merito comparata es, inanciis illibata in partu.
iicsrivit * Quam ieiiis csl. qux nniiam dtiplicilatis Terribilis ul caslroruin ncies ordinata in traiisitu,
riigani adniitlil! Qiiam erccta csi, qii;c meriiorum qiio ccelis la^lanlibus, angelis obsequentibus, san-
altitudiiic omnein crcaturam transccndii I Quam ctis exsulianiibus , vexillis virlutuni cumscanti-
«iiblimis est, quani Altissinti Fiiius in ilignissiniam bus (26), terribilis daemonibus appamisii. Ubi ta-
sibi inatrcm ab xterno providit ? Qnain felix esi, men lota nobis est fiJucia in partu 130 nosirs
qiia; Dci esi, ct mater. ei sponsa, pnria c«£li, ainoe- Virginis, ei licet existam indignus, laudibus tainea
iiitas paradisi, angelorum domina, regina mundi, cjiis insislere non desislam. Si indiges roiscricor*
sanctoruni Ixtitia» advocaia credentium, rortitudo dia, apiid viscera Virginis copiusior invenitur. Si
pngnanliuni, erranlium rcvocaiio, poenitentiuni veriiatis culior age gratias Virgini, quonlain
e.s,
inedicina ! certa saltis, o compendinm vilap, o libi de terra virgincx carnis veriias oria est {Pial.
spes vcnix uiiica, o snavitas singularis ! Milii lotum Lxxxiv), quam lu colis. Si pacis seciator es, nibilu-
es doiuina ; pcncs te bonoruMi omnium esl inibi re- ^ ininiis gratias age Virgini, qiioniam tibi ex ca na-
posita plcnitndo. Recoiidiii suiit apud le Ibesauri sciiur < pax, qux cxsuperat omneni scnsum {Philii}.
indericienics veritaiis ei graiiae, pacis ct misericor* IV). » Si es cxsccutor jnstitix, vidc ne inj;raiiis
dix, saluiis el sapieniix, gloriae ct honoris. Tn es sisVirgini. quoniam ipsius olcro mcdianle < jtistitia
inibi in fliiclualione anciiora, in naufragio porius, de coBlo prospcxii (/'ia/.lxxxiv). iSifidestuaaliquo

in iriliulalione sulisidinni , cansolalio in liolorc. pravx conscicntix pulsu quatitur, respice Virgi-
l^J^ Tu tuis es in oppre^sione subvenlio, iii op- itcm, et qiiod erat titubans solide siabilitur.
Si
pnrtunitale atixiiium, in prosperilale nioderanlia, in concupiscentia carnis obleclai, Virgincm respice,
exspcctalionc Lelilia, recrealio in labore. Qni.iqiiid ci pcriculum castitalis aurertur. Si nienieni pulsat
de laudibus luis garrire possum, tua e$t laudc mi- claiio,in Virgincin verle iniuiluin, et dc ineriu
iUs, omni laiide dignissima, sed tanien leneor le virginex bumililaiis tumor aninii detumescit. S.
laudarc. Si liiiguis bominnm le eloquar et angelo- iiacundix accensus es Hicibus, oculos leva ad Vir
ruin {1 Cor. xiii), cum tiic toitim effudcro, paruiii ginem, etdeejus tranquilliiate mitcsces. Si de via
eiil. Ad iilatn potitis tui laudcm me transfero vitx, vilx le ignoraniia aiit crror abduxcrit, ail
qiix iu amoris cannine sic cantatur : < Qu<e esl o steliam inaris Mariam rcspicc, et iu liice ejus ad
isla , qux progrcditur qtiasi atirora consurgeiis, veritatis semitam reduceris. Si viiium avariiix ido-
pulcbra nt luna, elecla ut sol, terribiiis ut castro- lolatriam imperaveril, rccoie muniriceniiam Yirgi*
rum acies ordinaia? i {Cant. vi.) ilis veibis breviier nis, et cum 137 pitnperlalis amorc tibi venict
et subtilitcr, veraciler et sublimiicr laus exprimi- pielas iargiiaiis. Ad otiine pcriculnni pictas Virgi-
tur lux glorix qnadriforinis. Cuin ciiini nascens, nis subvenii, et poiens est subvcnire. Age gratias
quasi rutilaiis aurora constirgis. Ortiis, nimirum, cjus parlui, de cujus plciiiuidinc cbarismatum uni-
tuus vicem aurorx tenuit, in quo dies gratix ccepit, versitas emanavit. Nobis pepcrii Virgo, nosier cst
iiux vcro inQdclitalis ct ignorantix finem fecit. pariiis, nobis natus csl puer, cl filius datus est
Cuin Soiem juslitix concipis, more Iuii.'tf,cx fulgentis nobis.
Bolis lieneticio illustraris. Liina enim a sole lumeii FRAGMENTUM ill.
muiuai, quod ei natura spissioris corporis negat, tUagnilicat, iiiqiiil Maria, anima mca Doininum
unde qiiidquid babel pnlcbriludinis, babet cx he- {Luc. i).t Aiteiidcpriniitusulii magnificatDoniiniini.
neficio luutuali spicnJoris. Cum Sulcm juslitix pa- Cerie in moiitanis, in civitaie Juda, iii dauM Za«
ris, soli congrua simiiiludiiie 135 coinpararis cbari;c. In montanis magnlficaiur Domiiuis, qui 'n
Patroi.. CCXI. 9A
747 ADAMI ADn.VTIS rERSENIi€ r<8
cftmpeslribui hlasphentadir. In <>ampe6lrilMis rrnnt. A cn, pnr eatn, ei propler cam niinoradi» di panlo mi-
«fui, Keciindiini prophclani, i bluspiuMnaverniil San- nus ab ang(;lis Doininus {Ptal. vni). « llonio eiiim
^liini Israel, ct aiiciiali siini relrorsiini (liai. i). Iii iialiis iii ca {Psat. Lxxxvi), homo faclus csi ex ea, et
«.inipesiribus, iiiqnam, malcdiclionis ct coiifusio- p< r lioc quod a.ssnniiisit cx ca, minor Paire, niiuor
nis Aibni «1 Ev.t-, (|iii, pcrdiu carnis inicgridili^, aiigcli-, subditus hominibus iflvcnlus est Kiliu»
abnlienali a verilatis alliUKline, reccrunl sibi cani- Dei. Qnod assuinpsil ox ca, fornia est scrvi, td
pcslria : qnippe qui vcritalis ntoiitana pcrdidcrant, queiii Buscipiendiim, « oim iii forma Dei cssef,
ci virlMiis. De vatle ila(|iic inniulanx vanilalis, exinanivit scmclipsiim {Philip. ii), > el qui erat ia-
dc profiimlo liiiiian* conuplionis, dc campcslribii.s coinprehcnsibilis in se, faclus comprchensibilis ie
roninuinis iniqiiitatis « cxsivrgens 138 ^l^xia» Maria.
abiil in montana ciiiii ro^liii:aioiie (Luc i). i Mon- Quanla esl minoralio, de incomprehensibili fier
tana sunt, porleclionis fastigia. Fastigiu ipsa sunt, comprehensibilem? •minoraiio hscc facta esl in Ua
vcriias illiiminalissiniac uicntis , virginilas iiitc- ria.Qiiomodo ergo anima Mariye Domiuum inngni-
por^-itnx rarnis, Afirlus Aliissimi olniinbrans {ibid ) ficai, qiiem in lantiim susceplio snae carnis abbre-
ad gravidalioncin vetitris. Ilx-c sunt inonlana, in viat? Verbum cnim ahhreviutum fecil Dominu»
vqupc Maria conscemlil; liic est civiias Juda ; hic " supcr lcrram inlra Mariam. Dic crgo, Maria, quo-
(luiniis Zacliarix. CivUas cst hoiuiuuin colleclio modo Dcum magnificat anima liia ? An forlasse,
niimerosa sub una lcge vivenlinm. ropnliim hunc queni magnifice laudat anima lua , dispensatori»
faciunl rniionahiles Mari.x cogitaiioiies , sancl.ti abbrcviat raro ex tc suscepia ? Ita plaiie cst.
virlutcs, ordinalissim.T actioncs ,

quas iii ronfes- N.iiii, et magnus, ei parvus iu le reperitur, qui
sione laudis divin?e lex ordinal chariiatis. Jiida 1,41 immensus est. Magnus in aniina, parvus in
qitippc cou/^fssio diciliir ; Zacliarias, memotDomini; carnc magnus

; in aliiludinc dilatati per grnli.ô
donins Zachari;c, cst pcclus virginciim, iuandalo- plenitudinem animi, parvus inler angusiias piicil:t-
riitn Dei iiicmori;c releutivum. In his niontanis riii uteri. Prupiercamagnificat anima ttia Duuiinum,
posiia Dci malcr, dum audii, Elisabcih prophei.-intc, quia sui abivrevialione ita inagnificat nicruni tiiiiiu.
quid ftilurn sit; diiu) cominemorat qiiid <le Douiino, Iii regisilaquemagnificenliam tota dilalalurMaria.di-
Angelo nuniianie, audieiii, dum eonscicutix pu- lataiiir spirilus,dilalatui utcrus. Spiritusgau lioiiie*
riiaieiii attendit, dutn cariicm suain ab omni cxlra- narrabili, ulcrus coiiccptu incfTabiii. Magniflcaterg»
neam corruptioiie pcrpendit, dum se loiam iu Dominum cxsuUatione devulx meiitis, qux magnifl-
suhlinie agi divinilus conspicil, jam sxculo allior, ^ caturaDomino in puropondere casti v«nlris. Utro-
jam omnem crealuram nierito vilic, prcrogativa bique portaiMaria gaudium;ei gaudium quo pcccati
6inguiarisgralix,iinmeiisitale Knctiti.e traiiscoudens, tristiti.! aboletur, muiidi iuclus dcpeliilur, planciiis
eaniicuin novum 139 cantal Doinino, dictMis painalis absolvitur, coele^tis Iicliiia rcbl.iuraitir.
t Maguiricat auinta luea Doininuin. > Maguificat Quid crgo .Marix mens iiisi schola virtutiiin, sciU.i
auima Marix Doiniuinn, qiiia ct ipsa inngnificaiur angeloruin, eruditio hoininnm . piscina m fiicor-
a Doiiiiiio : nisi cnim prius maguilicaielur a Do- dix, rcspcclus jiisiilix? QiiiJ uicriis Virgitiis iiiiii
iiiino, uon poterat magiiificare Doniinum aniina qua^dau) suuiiui Uoîs cailic(!r;i , uiiJe cu:lc?lis
Marix. Magnificat crgo eum, a qiio luagnificatur. SapieiiliJC edicia proponit, exemila virlutum osicn-
Maghificat noii soiuni taude oris, non solum saii- dit, uiundi sapiciiti:im faliiam reddii ? Ilabcus
ctitate ccrporis , sed smguiaritaie amoris. Mulli pioinde Maria penos se gauilium angeloruui et
ina|{iiiricanl lingua, sed bfasphemanl faclis, perse- hominum: < Magiuriral, aii, aninia nica Domiuiiin,
quiiiilur siipcrbia cordis , de (juibu.s scripluin esi el exstittavit spiriltis nious in Dco saliilari ineu
« Confitcntur ê iiosse Deuin, factis auicm ncânt {Luc. i). > 142 Alteiide qiiid ilcAl. Aiiiina ojus
(Tit. i). > l.sti Non magnificanl, scd, quantuni in inagnificat Doininiim^ spiriUis cxsullat in Deu.
eis cst, minorificanl iionien Domini. Ili sunt, qui- d Maguificat Dominnm laud;aio M.iri;e, magnifical
bus .\poslolus : i Blasphematur pcr vos, iiiquit, Mariam spiritus ejus eisullatio; Spirilus Dci lauili--
nonieii bonum inicr gciiles {liom. ii). > At iii .Mana cat spiritum Marix ; Spirilus Dei Spirilus sancius
iDagnincal liiigua, magiiincat vila, magiiilicat niiiiMa «;st, Spiiitus saiictus ulcuu) iiivisibile est. T.into
DdDiiiHiin. Liiigua , m;'gMificcnlia divinx sancliUi- igittir vciius, taiilo gluriosius exsultat Maria,
lis, glorix iaudibiis eloquendo. Vita camdeni glo qiiaiilo(27) prx cunclis mulieribus difTereutius csi
riain operibus promerendo. Anima siugulariier di- olco invisihili uncla. Alioquin quoinodo Chrisiiis
iig.-;udo , coutemplationis voiatibus altingcndo, de Yirgiiic nasicretur, nisi Virgo coelesti olco siit-
ineote ci vcnlr^ incomprchcnsibiiem magnificcn- giilarilcr uiigerelur? Virgo quippc prudeulissima

li.ini compreheiidendo. Magnificante Domiiio Ma- olcum in iampade habuil {Madh. xxv), ciiin graliic
riaiii , aiiii:ia(|uc Marix magnificante Duminuiii, plenitudinem iii spiriius puritattt suscrpil. Quide»l.
140 ônuli vox Mari;e. Sed vox Virginis iii vir- ob&ecro, qnud iii Deospiritus Marix exsultavit,nisi
tuie, vox Vir;;inis iii magnifjccntia {Psal. xxviii). quud olcum Ixiilix exhiiarans inicrioris honiinis
< Magiiificjt auima >nca Doiniiuini. > Mirum vahle cjus facieiii, iii lanipadc Virginis abundavil? Lain-
tist qiiod se iiiagnificarc Doiniiiitm dical, cum in pus saiie cst iuciinis vas vitrcuin, desuper latuin jicr
749 FRACMEN T\ j1AIUAN.\. 750
iinlcijam, (ItMirsiiin «Irichiin per forinain, friiijil'' A lis ntciilo partu divi,;o Icmiulalur 1 Slerili» cssei
îer nnlurain. H.rc esl viia M;»ri;T;, «;a»!csli iiT;«(iii«t;i virgiiiitas, si liiiinililas defiiissel. ISunc .luteni vir-
fulgorc, plena olc • iiiiscriri>rili;c, pcrspiou^ imri- îiiilali liiiniililas fecuiuiilatcin triijiiit : fccun-
l;ilo, diari(a«c siipfriiis dil;i(;ila, |)auj)crl;ilc spriUis data virgiiiit;is liiiinilitalcm cx;;Uat ctestoilit ; (|iiia
tiiferiiis disiricia, fDrlis iii scxii kMiiiiieo, qui (r;»t,'iiis i qiii se liiiinilial cxullabilnr {Litc. xiv).» — « Respc-
\il, ait, hiitiiiliiai^îti aiicillje suê el jiistc
rsl ii;iliira. E<<:c 143 '''''^^'^
^^P'<^"^'''*""* Viigiiiis ; t qiii-
4;uiiH;ii!eni, l)n!x*s cl iii l.iinpailc olciiui. Vis cliain ileni : VciiMs iniipjic oricns de lcira virgiiicx car-
^'iii^Meiti fllco rniTiiin, iii ferro scii |mjiii , iti sciipo iiis, rcspecluin nicrnit jiisiiliic de coelo prospi-
ignem ftccensuin? FeiMiin, Cbl liiiraiis el pcniiiraiis cieiilis. < Vei itas dc tcrra orta esi, et jnsliua (1«
«iciitis limni!il;is ; scirpiis, csl maiisiie a cl siiie coelo prospexil {Psal. lxxxiv). » Veril;is dc terr.i
MOdo pcccali virgiiiiias. Nc ii;iliir qiiaeras iiocluin oricn.s csl vcrax et vircii- viiiîtiiias.qiiam «,icut non
in scirpo. Alioqiiiii hi iii Maria notiuin crimiiiis f. Isavil iitlcritis coiificnfiiis «itiii.is, non corrtinipil
saliis Itoiniiiuin invciiissct, qiioniodo iii ea cl pcr cxlerinsiibido carnis.
eain , tiodos.nii pcrplc\ila(ciu niumlani criniiiiis Uespexll crgo Doininus, d ilcscehdit in liorlum
ahsolvisscl? Ic;iiis in scirpo, csl Dcitas in Viiginis sntim, iiude spirabal l.yssopns liiintilitalis, vern;t-
iitcro B bat liliuin casiii.ilis, et in iiie<iio rosa fragrabat
Consiiinitur quidem visitiiiis scirpiis iil) i^'iic, ncc ainoris. Jpse rcspccliis dc.<.cciisiis fuil. Ex boc
tauiCM vioblnr virginilas ali iulegrilalis Aiicôre. 146 wspcctu, ex l»oc dcscensu, lauia Dei luaier
Laiiipas igilur Mari;c csl gratia cuniulala iii verc bea* ficaUiHi supcr
iiifrangibilis, oleuiii iiidcli- ,
ciens, scirpus iiiconsuinplibilis, ignis iiicxstingui- oinnc&, beatain dicaul oiiihcs gencr;itioncs (Liic.
i);
Lilis. Mjraiiir Moyscs in dcserto riibuiu ardorc et ubiqiie prxdicaiur M;wia' glori.i, nbi jue excoilcntia
ttonconiburi(£?:ro</. iii);niirarc la M.irix' atlolliliir cujus iijcnioiia uil csi dulcius,

iii virgi;ic;claiii- ;
paiiis olco scirpuin nullalcnus ab igne consiinii.Ignc gralia nii saliibiiiis, pictate nil cfiicadus, p.itioci-
adliibilOi pcrscvcral iiilcjêr scirpu^; qiiia.Dcuin cl itio iiil tiKiusiHvenitiir. fpsa est portu
caili, portiis
liontineni concipienlc Maria, iliibaium rcinanet virii:iufrag4i, liorlus paradisi, baculus, qiio innndus
giueuincorpus.ldcirco CKSullat Mari.c spirilus, quia, dclvilis Siistenlalur, virga qua corripiiur ii.iqiiiias
snpcralninilanie in ea olco Ixtiiiar, supcrvenicjue orbis (28), columba in qua mnnci Spiriius sancius
Jii ea Spirilu sancio, sinc consuinplione acccndiiur ad einundaiioncm impiewiis. Columba, lii(|uam,
csl, cujus siinplicilatis ;mlidolo, veiienati
ejus scirpus, 144 ^*'"^ corruplioae virginiias fe- scrpenlis
<-uiiOalur. idcirco exsiillal. Ubi exsullal? In Dco delcgilur asliilia muUiformis. liiijus pennas coluin-
Salutari suo, noii in rebus pcssiinis. C bx sibi dari posccb;K qiii sticpilus muiidanos fasli-
Noia, quia exsuJlatio alia luiindi, alia Dei. Exsul- diens, secrelae cujusdain soliiut.inis spiiiliialcin
re-
tatio inundi in iribus cxistil: in corporis incolu- quicm siiiebal, dicens : « Quis d.ibil inibi pci.nas
fiiitate, in reruin prospcrilate, in tnalili» impuni- «icul columbtp, el volabn, ct rcquicsrani? {Ihal.
laie. Exsullatio hxc, nou esl ex iiilimis, .sed furis tiv). yiiid esl « requicscain, nisi dormiain? ubi
»
in rebus pessiinis; corporis lixc esl cxsultatio, iioii donniam, iiisit iiiter mcdius cleios? »{Psnt. lxvii.)
siMiilus; idco foris est et de c\lerioribus,non iniiis, iiiler medlos cnim cleros scntitur rclri;êiiiiin, qiio<l
(l« spiritualibus. Non est spirilus iu Deo salutari, praistant«penn«colutnb3c,»ctpcnn;i;bniuscolumbai

sed iii dcsiderio s:ccuiari. Cxieriiin , « oinnis gloria suiit « deargenlaiac, ct postcrioia cjiis in pallore
filide Kcgis ab iiilus (Psal. xi.iv) > est. < Exsiiiial, auri {ibidj. » Qiiiil supcr Ininc locuni diversi doclo-
Deo res dixcrini, legisiis, ut arbilror; aut
inqiiil , spiritiis niciis iii s;)luiari inco. > si I47 uou
Maiix cxsullalio pcrpendiltir lcgislis, scriiiamini Scripluras, ct lcgilc. beil
lii iribus niaxinic cl
quia de ancillu ellicilur inuiidi rcgin.> , dc pauper- audiie eiiain, ui peii.slis, mti qood loquar cx ine,
cula Dei iiialer cl filia , de ntipla Virgo puerpera. sed quid lt>quulur in me Domiiius Dcus {Psal.
pules, qiianluin exsultatioiiis Lxxxiv), sine qiionibil possumus f.ucre (70««. iiv).
Mctire, si lixc iria P
considerata Mari.c conrerant. Sed ipsa iicel iionorc Pennae iiiijus columl);B duae suitt, scilicel hiiinililas
prxemiiical angelis licci iniineiisum iiluin ,

et virginilas. Dearcenlala; sunl, diviiio eloqiiioinsi-
,
et aUiiigcnten) a rinc usque ad fiiiein rortiler^Sri;). gnilje. Argenluin cniin tlDquinni Dei csi. tioqiiium
VII )
pcncs se habeut, lamen qiiunia sit spi- Dci Vcrbuiir Dei, Verbum Uei Filius Dei. Qiiid csl
ritiis cjiis exsultalio nteliri nun pulcsl. Exsulial igitur argenltiin iii colmnbcc peniiis, nisi Kiliiis Dei
crgo, elsi exsiillaiiouis sux niodura non pruferat. in Muria pcr prxsetiliain carnis? Ilis pennis ieves
« Qiiia respcxit luimiiilalcin , iiiquil , aiicilliu el cxpediti volanl aii tcelum, bis inale deorsnni
Marix xsUianlibus refrigcrii paraliir uiiibraculum.
145 ^"-^ (Luc. i.) > Ecce qiiaiila liumiii < Po-
tas Noii ail spoiis;r; sii;k virgiiiitatein, iioti saiKli- slcriora dorsi ejus in p;illore anri. 1 Ecce Maria
lalcm nialris suaj. scd « icspcxil, inqiiil. buinilila- lios pnciiessil ad gloriam, pr;i'ccdeiitcin scqucnles,
tcni ancilla; sux. » respccluinsirali.i', qiicm non quid de pr;ccc(lciile nisi dor.>um videiniis? Tosto-
iii&i biiinilcs proiiiorentur I gralain iHiniilituieni riora dorsi ejn.s nos sumus, qiiicuuqiie posl dorsniii
Maria;, qiiain angelorum eliani siibliiniius adinira- cjus rclicti, alii|iiaieniis iinituri conamiir. F.iciC'-;)
turl prciiosissiinaiu virginitulem, qtuc humilila- fjns in mciiiis, tkrsam iiiiclli^c in cxemplis. lila
751 ADAMI ABBATiS Pi:RSEM;€ 75«
pnpnii:)'!!, isla noMs reliqnit, nt aJ hnmilitaiis vir- A ^na : i In pacc in idipsnm, ait , Jorinam cl minies-
liilem el nimttliliam caslilatis inroinieniur. Pusie- cam (Psnl, iv).» Unde elam scqn:iccs tiabcre volcns
riora lixc iii pallore atiri siinl. Per annini, qno el socios sux dormitionis: t Si durmiaii^, ait,inler
niiiiiini rn inelallis pretiosins esl, dekignalnr Marise niedioi clcros pennx colunibjc dcargcnlaiai , ct
Tirgiiiilas, q»n nitiil 148 Pi^î I><^nm cst excellenlius. posteriora dorî ejiis in pallorc auri. » Mcdium c!e-
Anriini lioc liabelsplciiJorem, liabel el pallorcm: rorum, ubi dormieiidum eil, « bariias dici poiesl,
fpleiulorcm in reriiaie naiur», pailorem in mnla- pcr quam in auinio mundi cupidilas luniultuosa so-
Mli SHiH;rfiiie massae : splendorem ergonaliinliter, pilur, el «cternse baeredilaiis quieium desidcrinm
p.illorcm acciWentaliter. Splendor anri esl caslitas exciialur. Vis videre medium clerorum ? Mcdiarricein
incorrnpla , pnllor cst castitas post lapstim pcr inluere Mariam. Ipsa media est inier coeluni el
fonlineiitiam reformati. Uirumqae est in auro lerram , mcdia et niedialrix iiiier Deum et Itomi-
M;«ri:r, el splciulor et pallor, quia adliacremlo ci, neoi. Mediam iniclligamus 151 P<^'' con.tesconsio-
nlii permaneiil in intcgtilate corporis, alii «am de nis clcmcniiam, qux lanium supra coelos elevaia
l<)iig« se<|uenles, ctsi florem perdidcrinl virginila- est pcr gloriani. Iii ipsa i^'iiur quiescendum csl,
tis, castilatis tamen amore vincunl in se Inxuriam quia snper ipsam rcqnicsi-itSpiriius alinus, înc quo
carnis. Qiiid igilnr? Si virginilalem perdidimus, oinnis spiritus iiiqni tus.
idrirco nfqiiaqnam aJ Virgiiiem, vel ad Virginis FRAGMENTUM IV.

filium periinemns?Ne desperes. Nam i posforiora
El quid dicil Mediatoris Spiritns in Prophiti?
ôrsi cjus » stiiit < in pallore auri. »
< Non babitabii, inqnil, in medio domns niea;. qui
Jlîiiulare coDtinendo, pcr pallorem casiiiatis,
Tacil supcrbiam {P»al. c). » Douius Medialori^ csl
splcndorem aurcac virginilatis, et sic perlinehis ad
Ecclesia, hu;us doinus meilium cst, aul Hediatoris
postcriora dorsi, i|iisr sunt in pallore anri. Qunm
milcr mcdialrix Mari;>, aul veriias angnli ncscia,
ptilclira coinmba bspc, ci qnam dives ! Dcargenlata
aal virlus mcdix cbaritals. Noii igilur ad media ri-
eslin pcnnis, in posterioribusdcaurata.lnpennisso-
cem periiiiei, non in verilaie ambulai, non in cba-
nalargentun>eiIncei,indersosplendeiaurHmetpat-
rilalc babital < qui ra< il supcibiain, » quain boiiis
lct. Lux argenii rerertur ad gMliam.sonusad dociri-
inimicam communibus, el privat^c glo ijc cupidani
nam,14S*l'lc"tl<>'' ^"•"i "•' sapieiiii »m,p:illorad pa-
sanstorum coinmuiiio non adiiii:lil. Cum erg i Rck
tienliam;pallor,qiiiesl iiidicium vuUiis alDicli, desi-
virliilum jure nomcn Mcdi.iloris oltincal, ipsaqiie
gnat paiicntiam iii adversis exliibitam ex nmorc
regina virinlum Maria sc cxhiliC.it medialricem
Dei. ErRO
»
cl erati»
o pleniludo,
P , el
doi'lrina; reciiludo />
C ,
bominuin , nierilo
•. •
judex
j i
ecclesiasticiis
• .• •..•»,
virtuiibafi
. ,, .
sunl iii peniiis columl>x,iJ esl in virtulibus Marae;

operara darc debei, cl per moderamcn discreiionis
futgor coclcsris sapiciitiae ei pallor paiientiae sunl
iii dorso columbx, boc est iii exicrno actionis vir-
satagere, nc quis nimis 152 ^'•>'c\-\i vet Io«iualur.
F^n enim Trustra in incdio duoruin animalium co-
ginc.r. Sed quarc in dorso aurum? Ul seqnenUlos,
gnoscitur Verbi incarnali inranlia.
il dorsum soltim intuenlihus auriim oslondatur in
«!orso. Qiiid auro concupiscibilius? Qiiid iii {rracce- FRAGMENTUM V.
dcnii dorao conspicabilius? Qui igitur aiirum in Adeo esi formidolosa buuiiliias ut nunqnain «le
«lorso portal, seclatores ei ainuiialorcs babcrc dcsi- hUiTiilis consciciili:e diversorio progred. lulnni puiet.
derai. iEiiiiildre ergo cliarismata «icliora (/ Cor. Ibi steltam marisMariani tiberccogilal, ibi feliciler
xii). Doiium csi argeniuin, scd auruin mullo metius. assisl I parlui Virginis, ibi beatre illi infaiilix de«
Bona csl doctrina, s^^d louge melicr sapieniia. lectabililer adjocaiur , ibi se totum Verbi coaptal
Doclritia cnim sinc sapieiiiia esl scienlia itiflans cunabutis, morum innocenlia fetici colluJit infanlix,
sapientia est charitas xdificans (/ Cor. viir). Sed clincordis jtibilo piis rngil bus combalbulil. Prelio-
ad bxc daium est pcn-
quis idoiieus? Cui, inquam., sissimis habel pro sericis illis adornnri pannicuii-i.
nas bas iniueri ei Iioc aurum xnmlari? Gui cOiiccs- D quibus obvolvitur Verbum iiirans. Deinceps aJ di-
siim €sl dorinire iuter roedios cleros? Grj>,cae locu- vinum illuJ pectoris sacrosancti sacrarium lota
lioiiis usus csl. < Inier medios cJeros » dicnnt pro aviditate se convehil, et, quantum vacat, pl.na de
hoc ui dical Laiinus, in medi« clerorum. Cleros ccelo «bera siigit. Tatibus inieriin nuirimeniis lenera
$ort diciiiir, sors bxredilas 150 M*P^"'**"'* ^"^ deliciatur inranlia, ut, cuin in virum perreclum ve-
suni sorieSfdux sunt hxreditales fdiomm honiinum: nerii, proveciiorique xiate proreceril, portare et
quam habeni ex eo quod sunl filii Dei, altera
iina pcragere ncgolium crucis possii. Granditim saiic
quam habenl cx eo qnod sunl filti homiiium ; illa lioc opus csl, quos xias virlutis provectior, 153
ca^testis, isla est lerrena ; ilia aninix,isia coiporis; cxorcilalos pro consueliidine sciisiis habens, de
ilia rulura, isla prxsens; iila dcbel essc in dcside- sapicnlije siiidiis imbarbavit. Mcciimopiime agilur,
rio, hxc in usu necessario. Qtii igitur requiescit (29) si intcr colieclaneos suos me Jesus meuscon-
inler ulrumque, inrerioris slrepitum Tugiens, supe- numerct; si sustcpio inteiduir. ad iiiatris ubera sux
lioris quietem appeicns, sic donnictido vidcl spe- detiiiilibnis sortiitiunculas parUatur. Ad iiocquippc
( iosani gictU coIuml)am,
asccndcnlcm desupcr rivos Palris Vcrbum vilx panis coniniiniii votoil in iacle
aquarum. Unde elDaviJ videns rcqiiiem quoJ cssel caniis, ui qui, in rurma Dci, cibus crai solidusau-
7S3 MARIALE. — mXA.. 754
geloruin, per abbievialioiteii! cariiis eiiiianiiel se A arcipimiis qnoiliiobisiioncntireratparUisttiiis.Noslra
tn sorbitiiiiioulaiii parvnloiuin. csl Virgo, noslra siiiil Virgiiiis\isci'ra,no:>leresl Vir*
FRAGMCNTUM Vl. g*"*^ paritis, noslra sunl qu;e (veiies iltiun de cffilk»-
Si diMuin visiim fiierit ilineris arrcpli proposi- sliliis aciiOnlur (31).Pcr!culos«mc8t ergo a<J ptuj*
luii», ad iiostr.e Vlrgiuis conroijiinus aiixitiuin, quia, ciiiiii :ili ilhuiiscedere, apud quain nostr» suavitatis
ciii se niisericonlissinia illa iu auxili;ilriceiii proe- 156 ^*"''^'^ rcponuniur, divili.ne salutis, sapientia
feiierii, iii ornni iribu'aiiouc ei aiigitstia forlis eiit. cl scientia, pcnes Viigiiicm iiostris usibus reser-
Cniidorcin llliosae cjiis innoceniia Irahaums iii nos vantur. ia partu nimiriim Virginis ibesauri sapien-
l>cr mnndiiiain coiiscieuli.t, ncc dcsit noljs ctini (ix ct scicnti^ ad locnptolationeiu paiipeiuin abs-
pudicitia carnis instaniia fecundi operis, quo nono- conduntur (Cotoss. it). < Proptcr misertam inopuui
rolur fecunditas virginaliii. Ad nostrx siquideni ei gcp.iiiuiu p»uperum {P$al. xi), > venit dc corde
Virginis parluin totuiD dcbeinus habere respeciuin. raiiis Cbristiis in cor Virginis, ct in Virginis uiero
Et si veri esse X%^
novilil» el vere innovari vo- pauperum gazopbylacium coliocavit. Iiide pauperei
iumus, novi parlus giatix plcuis desideriis iiitenda- spirilu locupletati sunl, qtios muudi superbia, vaiii-
•nus. Sicut ûim per ipsam iustiflcalionis graiiam tate et mcndacio non ditavii. < Fiiii liomiuunt,
fxissumus oLliitere.gic, ipsa duce, ad gioriani poie- usqucquo gravi corde {Psat. iv), i a coriie Virginis
r.iinus pervcnirc, ipso (raciktuuie, qui ex ipsa uatus elungatis? < Diquid diligitis vanilatem, et quxrilis
e^l Jesus Ctiristiis Domiiius itnsicr. mendaciuui {ibui.), t tum tiiira noslrx Virginis
FHACMBMliM V-il. uicrum < miriflcavti Domiiius sancium suuiii?(/£t^.)
Quati oliva speciout m campis {Eccli. sxiv). Si Cur non properalis ad oleuin? Yeslruin est qufl<J
Virginoni nosiratn olivatu dixerimtis, erit oleum bic ngitiir, miUa cmm r»iioiie dives oiuiiiuin Dcus
pariuseJHs(50). Virgosaneooslra est <oliva speciosa p.iuper fierci uisi ul se pauperibus coapiaret. Nulla
in canipis.i quia gralia ejus, ei iiiisericordia omni- ratioiie olivam fructireram in campisponcrct, nisi ut
bns esl coiniuunis. In caitipis pOiita floieui campi inisericordiatn Virginiscommunenioninibus cxliilic-
^rotulit. cx cajus atnflenitaie pulcberrima canipe- let. Uincestqiiod nonreeibusinpalalii6,nondivilibus
Stria sibi buntana^ lurpiiiidinis uudilas procuravjt inurbibussuimysleriibujus raiioprimoinnoluit.sed
Campesiria sunt perizomala velamenta turpilitdi» pastoribus,qoiiii) campiser.ini, quisupragregumsuo-
uis, qiix de flore is(o sibi consuunt, quicunque per ruin 1$7 custodiam vigibbaul (L»c. ii). sal-
fiuem et amoreni virginei partus criiiiiouu) Terecuitx vantis beiiigniiast o nasceiitis miiieratio! o purilas
da deponoul. Cst eiiara < speciosa iu campis, i quia r et pietas paricntis! o utinaiu esscm da parvulis,
Ecclesiarum pulcbritudo spccialis. Specioss tiuippc quibus ha;c revelata ei acia sunt, ut philosopbari
facta esl, et snavis ex qua < speciosus forma prae intcriin de aliis non libetet ! Quid dulciiis qiiani
liiiis 155 Itominutn {Psal. xliv) > nascitur sanci]» Vcrbi iaesse cunabitlis, quam iu diveisorio Christi
suavitas unctionis. Cbrisii Ecctesix campi congrue feiiaiuin et liberuni esse , el lnfanti:e colludero
4ici possnni,qiios disciplinaecoelestis aratrum colit, tain feiiri? Ignosciie, quxso, ignosciie pucro, si
«loctrina Ev.ingelii serit, justtiix exsecutio fertiles ubera de co»lo plena non dcserit, si sa<Tosaiictunt
reddil., in campis est oliva fructifera, maier
bis pcctoris virginalis sacrariuin non dimitiit. Ad iii-
titisericordix Virgo Maria. De oliva profluit pin- coniaminata Testigia Virgiiiis piscina posiia est
gHcdo olei.fiindil gratixpleiiituditiein,niisericordiae pielatis, iibi pueri balneauiur. Nosiis xtalcui bu-
yttctioMcm profert inatcr Christi. Quam ju( uiidiim, jiismodt frequciuiori lavacro indigere , facilliintt
quani »iave csi ilU cohaircre, qu.iin saUitiferuia sorUcs conlrahit, et opus est ut maierna solliciiu«
inira puerpero; diversorium remorari! Si infiruuis dine consiictiori balneo diluaiilur. Proiiide a cou-
es» de diveisorio illo abundantcr piolluit oleum lubernio sacrx Virginis longe piocedcre lutum non
iorirmoruni. Si sanus cs, et de testimonio conscien- arbitror. Quis eniro mihi provideret in lalibus, si'
li« aritilel tibi jnstitiae sanitas, oleum bctilix sus- ^ iiidnlgcntissimx inairis niisericordiain elongnreinT
cipisex Maria. Spceies iiiorum, operum decor, me- Teiiebo illam, noii discedam ab illa, quia si uiise'
ritorum glori:i, toium de graiia Marix suscipitiir, ricordix cjus soUicitudo dcfuerit , fjcile fccero
coin aniatur. Cum enim plena sit graiije ei tota aboriivuni.
inisericordije dt-liciis aifluens, nibil graiix omnjno
15« NOTiE AD MARIALE.
AO SERMONEM 1. ntiUlef cliam ct m.ignnanimarum boiio, niiuc prl-

Sernioneiii hunc enumeravi eiiain in bibliotkeca nium prodiens periegetur.
Mariaiia parte i, dum de Adanto Persenix abbaie, (S) Esredieiur Virga derailtce Jfssc. Iluiic Isîi.-^
pjusifue Marianis lucubralionibus agcreni ; et cum locuin ad Mariain Deiparain virgitteni spe<:i:ire
ad beatissim;». et iminaculalx virgiuis Deiparx 159aniriii:iiit Ti-rluiliîiiiis iii lili. Oecanie Clirisii,
laiidis ac cuUus proinotioncm uou paruni condiic:it, cl lib. iv advcrsus Mariior.em ; S.Gicgorius Thau*
.o» AHAMI AlinATiS nf:RSE.M.€ 75S
niîurgus.oral.ll, iii Anii. B. Virg.; S. Amlirosiii<«, A qutetublimem protulit ffaelnm, Dei tiJelicet FHium
II) Ocl)ci»e(lici. palriarcli..cn|». 4,
lil) eiinlibro f>e AmeojRiis L:\iisnnnonsis, liwinil. 1 ct 8 De k<u<l
inslil. virg., r.ip. 9; S. Aii>!iisliniis,spnn. 3 de Virg. ArbuTcm tnluiifernm in uiedio paradixi vlantm"
:
Tcniporo, ci lil). iir Desymboloni» caiocliiiin.. tap. tam, cujus fruclu iudcficinici rt pariu immortali ece-
ir S. Joan. Chrysosl., in psal. xxii, lioniil. Ufi; S.
; ligenis nlquc terrigenis cst jncfit epulntio conTinua ,
Leo |K»pa, serm. 4 ileNaiiv. Doniini; S. Ephrom
Syrus, in oral. ile Land. Virg., S. nieronymiis, in
exiullatio, felix el tempiternn '"«''""*>.' HnRO 1^2
de S. Virloie, serm. 47, qiii esi «ie Assiinipl. B.
c:ip. XI Isaioe, ci in episiol.i a<l Kiisloc liinm dc M:iria^, Arhoreni Libani (fuia de la-culo iruuuti» ,
Ciisiodia virg.; S. Gregorrns Mierniis in lili. I Reg., cnrnii originem liabuit et ipsint Libani, id est s<r- ,
<;ip. i; S. Germaiins Coi>slaitiinopolieamis orni. in cnli alliludinem, te ad alla subriqent, excessit, cun-
Nai.nlem Deiparuc; Cosm:is llierosolymiianns, liym- einm muttdi gloriam tuarum lublimilnte viriulum
110 \ \n Tlieogori.im ; Oamascenus, oral. I ei 2 de inarslimnbiliter Irantceiidendo ; S. Ilruiio Carllnisia-
Naliv. n. Virg ; Ciirysinpiis, iii oral. de Deiparn; Diis, vel poiiiis episcofMis Sigiiinus-, scrm. de As-
Kiisobius Rdisseiuis lioniil. in fesio Visit. B. V.; siimpt. B. V., Arborgm puleherrrmam , CHJns fru-
P.inlus Diaconiis, serm. 2 ile B. Virp:iiie : Anibro- ctum, id ett Chriiluin iuseipere debemus in infir- ,
sins Anslierlus , hoiiiil. in Tcslo Fnriiicaiionis; mitnlibtts uostris , cnjus riumiuam debeniuntbdrisci
,
Ccorgins Nicoiiicdi«'nsis, oral. de PraRsenl.I)cipar:e; scd nd ipaam semper respicere , frnrinmqne viw et
Idiol.i, in Conteiiiplatioiie B. V.; Isidonis Hispalcn. saluiis ub r.a iji/raT^Te; S. Donavetitiir» in Speciil»
Iii Com. super Iib. Ninn., cap. xv, el in Allesioriis B. Virjîn^s. cap. 5 ei 14, Arborem mngnnm, <;k«
Novi Testamciili ; S. Ihleplioiisus, serm. G de As- B laic ad homines, longe ad angelos, alle nd Deum suos
snmpt., cl in lib. viiDe virginitaie S. Mari.-e,cap. 3; ranios exiendit ; arborem pulchrnm foliis oris pul- ,
Joannes Geomeira, Annuni. C. V.; Vigi-

serni. in chtiorern in floribut cordis pulchnrrimnm in pul- ,
lins Trideiitiiius, iib. ui adversus Eulycben: Hys- cherrimo (ruclu venlris , arborcmque aliissimam si- ,
«Ijyiis, serm. 2.l(> Laiid. B. Virg. Venanlius Koriu- ; mul el breviisimam , nltitsimam dignitaie , brevissi-
iiaiiis, elegia in Laud. S. Marix; Cleullicrius Tor- mam humiltlatt, aliissimam in oculis Domiiii, brevis-
nacensis, scrm. in restum Aniiuni.; S. Anseliinis tiniam in oculit suis; Absalon ubb;is, scrm. 3 dc
iii tracl. De concep. B. Virg.; S. Briino 160 Assuiiipl. B. V., Ariorem ncftrnm fruttilcmm , iu
(]irlh.. senn I dc Laiidibus Virg.; BuperliiS abbas, ciijus rumis fruclum dulcem copiosissiine uMnts iu-
lib. II in Is;iiam, cip. vi., lib. i in Canl., lib. il venire posiuni, nisi forle langueule appeiiiu, lawfuiim
in .M.iUh., ci li!'. xi De
vicloria Verbi Dei, cap. 8; a'groii, qum suavin sunl «.' dulcin la&Uiliunl : sic enint
B. Petrifs Dainianus, scrin. in Anniinl., el serm, plerumqne sotel accidere. quod palala non s.ino pu'no
in Aiisnmpt. B. Virginis ; Amedeus Lausannensis, silpanis , el cegris oculis odiota lux esl , ûw pur.it
homil. Sde L.iud. U. V.; S. Bernaidus, homil. 2 de eti umabiits; Alb. Magiius. iii Poslillis super cap. xi
Adveiilii, boinil. 2 dc Laud. Virg. super Missut esi, Luca;, Arborem viriuie tirenlem, planiaiam se- 1^3
seini. in Sigiiuin Penlecosles ;
inagiiiim 2 in dic cus dccursus aqnarum , hfc est rivcs uberrimos do-
Pelnis Blesensis, scrm, 1 in Advenlii Domini. norum Spirilut sancii , consolationum ei gratiarvm ;
Piiilippus abbas, Ub. i in Caiil., cap. i-6; Honorius qum porlavit fructum depeudentem a sanctis visieri-
Augusl., it: Sigillo B. Marije; C:esarius lleislcrba- but, tl pendenli a visceribus sacroinncii sanguinit
ceiisis, iii homilia de Visitalione B. Mariae, ei in '''' formaiionem, et nunimentum, ei augmentum.
C *"'>
Piologo iibri De miraailis B. V.; Fulberlus Cariio- tuccum svbminitlravii ; S. Anioniusde Padua. serm,
lensis iit Verîculis de B. V.; Badiilpiuis Ardens, in Dominica in Uamis p.iliiiarum, Arborem pulcher-
liomil. 1 in AiiRunl., el homil. i in Naliv. B. Ma- rimam, cujut fructus fucranl Itumilitas et paupertas .
papa iil, in Ciicoinio dcbeaiissima
rije; liiiiocentius quos fructus nobis servare debemus juxia illud Le- ,
virgiiic .Maria Albeitus M:ignus in Bibiia Marix

; vitici xxiii : Sumetis vobis fructut urbvris pulcher-
«
in Isaiani propliciam, et in Poslillis super cap. x rtuHC ; > dcnique S. Meihildis, lib. i Gratije spiri-
Luc-t; S. Tltoinas A(|iiin.is, senu. i iii Anuunl. lualis, cap. 45, Arborem tuper omnem terrw altitu-
B. Virg.; S. Buiiavcniiir.i iit Speculo B. Virg., cap. diuem, ei latitudinem exlensam
perspicvum ut spe- ;
3, el iii exposiiioiie siiper Satve , Hegina ; llugo tuhtin perlucidum , folia hnbentem aurea suavissi-
dc S. Viclorc, lib. rv Crud. Tlieoi., miscell. 2, mum sonum rcdden:ta, in cujus summitate flos fuit
lil. 27; lldgodcS. Caio, inoap.xi Isa.; S. Anloni- d'elicic5tisimus , qiii lotum orbem conlexit , et odore
iius archiepiscopiis tlorenl. iii Summa llicol. mirifio respersit. Millo, brevilali siudens, S. Ber-
parie iii, iil. 31, c:ip. 3, ci 4 p. lil. 13, cap. 3;Tri- ii:irdiiiuiii SeiteDScin, scriii. t De glorioso iioiiiinc
ihe.iiius abbas, tib. I Dc miruciilis li. \irginis iii Mari:u; Isidoruiii Tbcssaloiiiceitseiii iii Mariali a
Ditielbach., cap. iU; Joaii. Picus C:irihiisianiis, iib. i iioliis cdiio , or.il. 4 do Assiiinpi. ; .S. t^rigiuam iii
in Caiii. canlic, cap. 13, B. riioinas a Villa- scrtu. Aiigelico cap. 8; Mauiiiiiiiii de Vilia Pro-
,
nova, concione 2 (ie Naliv, B. V. ; S. Brigilla bala , iii Corona B. Virg., serni. 1 cl 3; Uicltai-
duiii de S. Laur.. lib. .\ii De l.iud. B. V. a pag. lUUl
161'" scrni. dc Cxccil. B. V., cap. 11 ; Ricliardus
a S. L.iiir., Iib. v D.; laiid. Virg., coi. 2{5l ; .M.iuri- el deinccps; uituiiyinutti iii byiniio Gixco aptid Bii-
lius de Villa Probala in Coroiia 15. Virg., seiin. 3;
D lcoiiciii, p.ig. 12^; al:os(jue non paucos sub arboris
ei , iil alios OMiitl.iiii S. ViCloris «]iii,

, iiicliardiiS syiiibolo Maiiani Deiparam virgiiieui celebiantes.
dc coinpar;ilioiie .M et Chribii ad no-
ui.e ad virgam (:>) llwc csl virija Moijsi. De .Maria Deipara 164^
ictn, in.^:giieiii liacl:iliiiii coiiipobuil. liiiic Lcclcsia proul .Moysi viiga iiiysiice ligural:i, prjeclare oiii-
iii
Graica, in .Mciiati.s, dic2i .Marlii .Mariain vocat Vir- iiiito Lco itiiperatoi in Alariali a iiobis cdiiu, orat. 3;
«; im mijsticam , quic ijerniinavii florein diiinuni, de lliiiicilus alibus , lib. l Coiiitneiilaliuniiiii in Canl.
rndict Je&sc palam cxorluui. tl ibidcni, dic, 23 Julii : caiil.; Alisalonscrin 1 in abbas,
Aniiunt., el
V irgam prwfloridam, 1 umni prwdicatione mujorcm,
1 scriit. de Assuiiipl. B. Virg. ; .Alberlus .Magiius iii
I
uu(F ex se uliitlit fioreni , qui nunquam marcescit. iiiblta M.iri;« sitpcr librutii Lxodi; S. 'lhum;'S
arborem fructuoium. Sul) iiiciapliora cliaiii .^qiiiiia!^, .scriit. 1 in Aiiniinl. B. Virg.;S. Ucriiar-
(2)
1 Do glorioso iiotuiite .Mariae;
arboris Deiparaiu laij.iani S. Cypriaiius, vcl aucior diii is S. iicnsis, scriii.
^cruiOMis apud ipsum de CliiisU ^;il:viialc; Liise- S. Aiiloninus in Sutiiiii.i llt.oi., par. iii, lil. 31,
liiiis Cmisseiius iioinil. in loilo Visil. B. V.; Uiipcr- cap. 5, ci pail. IV, itl. 15, cap. 24; .Mjurilius de
i.is ablias, lib. ii Commoiilarioruin in Leviiicuin; Villa Iîobata ittCoioita U. M.irtu', serni. 7; et hi-
.1 S. tplireiii Syius iii liaci. De luargarila preliosa, thardus a S. L:iuiciilio, lib. xit De laiid. Virg.,
iilii .Mariain vutai, Aibarem wierni l'uiris ad me- col. 10-23, 1020, 1027 el 1028. Cujus lanluiu verba
lioris naiuiw suscepnoncm factam. Bicbaidusi cUani lccloii subjiciam, digiia proisus(|ua! bic ad laudeni
Siclorinus, eNpnsiliune iti Cant. cant., cap. o'J, Virgmii inseraaiur. Hwc .^Maiia) esl virga .^tnysi,
.ip; Aibviein ivb:niiem ci uijbiUin e» (/r(i:(/i /tii/ si'jun iii .-l^-yjpio, el cd quam tn omnt
1 .liarauj II.'.! ,
I ;
,
757 MARIALE. — mJA:. 79ft
n4ett$ilaU retwrabat {Esod. i») aM-« Chri.-^tut per

, A ranlet tn eam facile potswmut (iberari. Ei proylar fioi
Marinm nurabilia fecil in m-milo. Hcec est virgapa exemplo Moysii in omiii necessilate recurrendiim est,
ttornlit, qua Moyset yregem tuum minavit ad inte' et refugiendum ad eam. Item. moraliter : Per mare
riora deserti {Kxod. in), quia siculoves regenle virija liubrum desigiiatur vera contrilio, cl amara es> reco-
miniintur, tic exemplo Mariiv corriguntur mores /i- gilaiione prii'cedeniium peccutorum, qu(r. sannuines
tieliuin , *t qunsi quodam ordine componuniur. Pro- appellaniur ibi : t Libern me de sanguinibus Deitt,
pler hoe ornt Dominum Michccas in fine (cap. v) : elc. (Psal. %), > et debel hoc mare dividi, ut ainari-
t Domine Deus noster, pasce populum luum in virga cemur pro commissis et oinissis, pro carnalibus ei tpi~
lUa, > Item (Exod. t\) dixil Dominus Moijsi : i Quid ritualibtts peccalis, pro subslantia et circumslanliit-
estquod lenes in manu lua ? fiespondil Moyses : Virga. > peccatorum. Vel divisio m<iris est per graiiam virgo!
Inhocnolaturquod hwc virqa leiieri debetinmanuper ttoslrce diniinnlio lentntionis, quod fii qunndo per ad-
timililttdinemopernm, \Q^noninore lanlumperin- jutorium ipsius iiitercidiiur flamma tgnis. llivc ett
tocalionem et laudem, i'«/j/» cordeper fidem, qutv sine virga M oysis qua percustit petram (Exod.ww; Num.
operibus mortua etl (Jâc. ii). Virga Moysi versa in co- w), et fluxenint nquce, ila ut biberet populut, et ju-
tubrum dracones /Eqtfpliorum deeorauil {Exod. vii), menta; pelra Chrittus (/ Cor. \) < Petrn aulem erul
:
quiacum Maria Chritlum induit carne,quiv timHisenil Chiiitus. Dnritia hujus^ petrce rigor
»
168
*'^'^ •**
ptcealrici, ha'retes, quibus impii in .f!vfypto, id esl veritas juttiliae divince. Ipse autem nnnquum ita se-
vtuudo illudebant, cum virtule sutc prolis, cum exem- verus, aul durus est erga peccaloret, quin effundat
plo sua! sanctitalis delevit. Quod imptelum ett quaiido, aquat graliarum, vel indulgenliie si hwc Virga ipsam
ipta cum filio ingredienie Aiayptum, oinnia idota îetigerii pia orutione. Propter hoc dicilur (Num.xx)
forruerunl , sicui pra-dixeral ismas {cap. \\\). Vel q>iod cum Mvyses elevassel manum, percutiens virga
mliter , B. Virgo ore aperlo ad filium exorandnm, bis silicem, egresste sunl aquie inrgissimce, id esi co-
*le9oral et annihilat serpewes, id ett atiutia.i d(e~ piosa fliitnta misericordm, iin ut biberet populut, id
tnonum, el lentalionum aniinas venenantes, ul dieturn esi rationabiles el jumenia, id esl jumeniini el bru-
€tt serpeiili {Cen. in) : « Ipsa lonterel caput tuum. > lales. Sed ha:c petra Chrisius videlicet ab hac virga
Vel etiam tuuc devorut serpentes, id est astutias dte- quasi bis langiiur cum primitus purilas virginalis, ei
tmonum lentantium, quuiulo jncit cum leniaione pro~ tecundo digniias maternnlis ipsi in precibus a matre
venium, jusia illud {Psal. cvi) < Omnis sapientia
: reprceseiitalur. Ei propier huc dicit filius (Canl. iv) :
4orum devorala esl. > hem, hac r>irga, percussit < Vulneraiti cor meum, soror mea sponsa , %uln«-
Moyses aquain fluminis corain Phuracne et servit rasii cor meum. > El hmc duplex vulnerali^ «st isiiut
ejus, et versa ett aqua in sanguinem, et piscet, qui pelrce gemina perciissio. Vel quasi gemiiiu pereussio
erant in flumiiie morini snnt (kxod. vii). > Similiter, lunt oralio ad Patrem et ad tilium iustio, unde di-
«^Maria precibus suis, merilis el exemplis, conversi» eimus mairi : t Qra Palrem, jube Nalum^ > Aliter,
peccatoribus, el muxime dilecifjribu* suts, mundanat licut dicit Pelrus Manducaior, peira ista siynat du-
et cariialet delectationes,. <f^cp cito prceterfluuui ui riiiam cordit bumani ; quod quasi tnflexibile est, et
aqua, converlit in abomiutitionem el amariludinem, maxime ad obediendum propler quamdain quati li-
quuii in sanpiinem, quem nemo poletl bibere, et tic beriatem ingenitam humano animo, ul prceeste ve-
moriuntur pisces (tuviales, id est vanm curiosilatet. lii, noH tubette ; ted hanc duritiam virga ista exem~
lum huc viiga extensa 166 '" f«K/«m a Muyse plo suo percussit, cum divinoB voluniali lam faciU
(Exod: IX), « dedit Dominut lonitrua, et grandinem, obedivit, retpondent: i Ecce aiicitla Domini (Luc. i),>
ae discurrenlia fulgura super lerram ^gypli : > in cujut proprium esi obedire. Aliter : Tunc humani
quo innuitur, quod virga hcec iticutil limorem quibtts- cordis duritia virga itta ptrcutilur, cum pcccator in-
dumsuperbis, qui Deum non liment, nisi quando lo- duratus respectu gratice misericordiier ab ca langiiur,
ttat et fulgurai, el eos exlerrel, dans gratiam cogi' ut ttb ipto fluani rivuli tacrymaruin. Aliier : Per
taHdi mala sua, quod prwcipue fii, quando conside- 169 hane virgam interrupit DoiniiiHs pelram, id ett
rant quam graviter ipsa puniia sii in ftlio, licet «u«- liumani cordis.duritiam in eremo, id esl inpeccaiure
ijvam peccaverii.' llr.de el Simeon ei prcedixerat : infrucluosQ, pleno feris, id est monstris peccaiorum,
« Tuam ipstiusanimam perfransibit gladiua (Luc. \t); > qtta duriiia interrupia adaquai peccaivres, iU est re-
nam < si in viridi ligno fiuni hujusmodi, in arido quid ficit aauit lacrymarum, quoc piovocaut aiinat graiia-
fiet?» (£/MCv XMii.) hem hac virga exlensa tuper. rum. Hacieims Kiciiardus a S. LaiireiUij, 1. c.
Itrram Aigypli (Exud. x), < venius urens levavil lo- (4) Ipta esl virga Aaron. Noc soiuni Deipara, ut
cuslas, quoi devoraveruul omnem herbam terrat, et osiendiiiuis, \irga Jesse, el virga Moysis, scd «t
omnia poma arboium, el uihil viride reliqmruni. > virga Aaion, quje siue succo lloruil, frouduit ot
Per hujusmodi virorem designantur doles et corpo- iiuces proiulii (Num. xvii). At talis eiiin» cele-
rum pulchriludo, quce cito iranseunl, quia forina bo- bratur a S. Athaiiiisio Alexaiulrino. orat. iu Oc-
num fiayile esi, ei smpe n locuilis superbiie sive lu- cinsuiii Domiiii, seu iii l»uril'. B. Virg.; S. Lplirem
xuriK deooruiur-. Sed li. Virgo duns gratiam coyi- Syru urai. de Laud. Vjrg.; S. Augu&iioo, scnii. 5
tandi qnod, faUax graliu et vana est pulchritudo de Teiiipoie, el senu. id ad iVaires iu cteiiio;
(Prov. XXX»), el qitod omnis viror exlerior citius S. Eleuiiierio Toriiacensi, sermun. in fcstuni An-
marcescU, quod fiuclus bonorum operum a vana
el niiiiitaiiuDis R. V.; S. lldcplioiisu Toleiaito, seriii. (>,
gloria factle dtvorxintur ; juvat muUos, ut hwc om- de Assuinpl.; Scrgio Hier..pulyla, iu oral. de Naliv.
nia parvipendant. liem filiis hraei recedetnibus ab Yirg.; S. Isidoro Hispaleitsi, iii Com. supcr lib.
Algypto (Exod. xiv) el arclatis kinc a mari, hinc a ûiiicr. cap. 15, S. Oortiiaiio, iii Mariiiii a nubis
monitbui, hinc a Pharaoiio; ab anie ti quidem eral edilu iu oral. de Naiiv. Viig.; S. Joaii. UaiiiascciH),
mare, quod non poternt tuintvadari ; a latere monies iii MenuM.s Giaecoruiii, dio 17 Jaiiiiarii ; AmbKiMu
exceiti qui mn poterani iraiuincuri a posieriori ;, Aiisberlo, iioinii. iii U-slo Puiilical. B. Viiginis;
167 Pharao arinnlut cum deilis, el arnuri» uni- (ieurgio Nicoinediensi oral. dc FiaJscni. B. Siig.;
verM principibus suis,qui non polerani dectinuri;et iulbcrlo Carnaicii.si, serm. 1 dc .\aliv. Virg.; l'ciiu
perplexis, et desperaniibus posse evadere, exiensa cst baiiiiano, scrm. <ie .\bsuii!. li. V.; BL-rttaido CKirc-
tirga super mure. .Ad cujus eieuationein dicisum esi \alleiisi, scrm. iu Maliv. Viij{. dc Aiju;vdtictu ; Vi-
iliud mare, et per ipsum sicul per aridain staiun giliuTiideniino, lib. III adviirsus hluiyclicn tuinu V
facta est via. Moruliler: mare linbruin inundus san- Bihliuili. Palruui, p.tite iti ; IMiilippo abbalc, lib. i
guinolcntus viliis et peccuiis ; montet dilJHciles iii Caiu.,170 cî>- ^^» ^'^ lumu VI Mural. iii Caiit.;
anumna: ei munui, quw multos nm
miseriiv hujus Peiru Ceiiensi, iii panibus, cap.^1; lluguiie
lib. l)e
linunt paiiitentiam aygrtdi; Pkaruo prirucps, et Vicluriiiu, lib. iv Be proprteialibtis ci epilliclis fe-
A<-yypti diabvlus, poiettates aerew ei homines mali. rum, cap. "i, in Adiiolalionibus clncidaluriis tYan*
Scd ab oiHnibus per adjutoiium Viijcr itoilro', spt- gclii S. Joaniii», et lib. iv trud. Tlieuluîc, inisccl-
, ,
7i9 ADAMI ABBATIS rERSENL£ 7G0

i, Itt. il S. nriinnne Carlli., in lib. Dc i:iiHl.. Fc-
, \ superexaltautibus, o Virgo, profunJis nnima: infir-
ctesiae, rap. a; S. Thom.i A<|iiiiialc, scriii. 1 in An- miliilibus, carnisque doloribus , o Vircjo niederis.
iiiinl. B. V.; S. Aiilonio de i*;»tlii.», serm. iii Domi- Vide qu£ diximus in Mariaii S. Isidori arcliiepi-
uica XII, post Triiiil.; AlljL-rto Magno, iii rostillis scopi Tliessaioniccnsis iii nolis ad or. i de Kalivi-
siiper cau. \ el xi LiiCiL',' ei iii IJibiia .Mari;c iiu- laic Virgiiiis, tiuin. II per lolum. Vidc eliani Justi-
per iib. Nam.; Ruperlo alibale, iili. i Coin. in (lanl. iiuiii Micciioviensem, toino II iii iiunias Lauieianas
cl lib. II Conimei:!. iii Niiin.; Absaloiic abb:iic, super illud B. Yirginis eloginm, Saltis infirmorum ,
serni. I in .\iinunl.; S. lioiiuvcniura iii Specnlo discursu 355, 35(1, 357. 3.58; et Laurentiuin Cliry-
B. Vir;;.. H: S. Ueniardino Scneii.si, toiiio i,
c. sogoauni iti Mundu .Mariano, parlc ii, disc. 17 ubi
scnn. 59; U. Laurenlio Jusiiniano, scriii. de Aii- plcnissiine de Deipara, briinaiiaruiii iniiriniialuni
nunt. |t. Mariu:; S. Antoniiio, in Suiii. tiicol. iii iiicdica ac incrborum oinniuni curairice.
|Im tit. 51. cap. 3, eli p., lii. 15. cap. 5 ei 2i ; Ri- (()) baeuiut tusteniationis. Bacoii eiiain nomen-
cliariio a S. Lauretilio, iib. xii l)e l.iuii. Virg., col. ciaiioiie Dciparani boiiorani S. Sabbas abbas in
1032; Ugoiic Carenfti, in c. ivii iibri Numcroruni; Mciixis Grxcorntn, die i8 Janiiarii ubi vocat
aliisqiie permnilis. Qnoruin vcrbi, ciini in ipsis Bacutuin ca'cortim , S. Gcrtnanus palriarclin G>a-
auciurilius sinl obvia, liuc advocarc supersedeu, slaiiliiKipolilanus iii sito Mariali a tiobis ediie,
prxserlini cuin ferc omnes simiiiludiiictn in co orat. 1 de i'ra;sentatiouc, ei Eutycliianus in Vila
conslituant, quod mcui virga Aaion sine cuitura SaiiCli Tbcopbiii, qux c.xstal apud Suriutn, totno I
liuinani auxilii floruit ei frucluin fccii, sic B. Virgo dic A 174 Februarii, ubi appeliant Bacidntn se^
absque cohtactii lioniinis Filiuni Uci de Spirilu .san- Q nectuiis; S. Bonavctilura in Psaltcriu B. Virginis,
cio concepit ei peperit. ubi iiuiicupal Baculum pauperum et ititserorum ; Ju-
apud le, et / er le recipiut taniiatem a;grolus.
(5) t't cobus arciiicpiscopus Januctisis, scttn. 5de Aiinunt.
Haiic ciiam %groiurum a niurbis omnibus curaiivani ei scrin. 6 de Assuiupt., ubi indigiiai BhchIiiih de~
ac per&anat!vain virtiitciu iii Deipara Viiginc agnu- biles sustenlanlcm ei regenlem, c( Uaculum seiieclu-
Mcns Ccclesia XTX C^^^ca, in suo riuiali, iii Oiliciu tis et debilitatis propheiurum , el alii. Quud auieiu
olei taiicii cideiti Ueiparx suppiical

nioduin iii iiuiic : B. Virgo baculi iiisiar susieuiei jusios cullorcs situs,
O tcta pura^ qmc /mcts pelago ditala ef, jugibui tuis tie cadant, atque iii peccaia labatilur, osiendi iii
apmd Ueum precibus a tnorbis, el calamilaiibus fa- iioiis ad Mariatc Lcuiiis iiiiperaloris , iti iiulis aii
inulum luum eripe, ul incessanter te magni/icei. 01 at. t de FiiKScnlaiione. nuiu. C quu lecloreui cu-
Retpice clemeuur, Maier Facloris omnium, de supi.iuin ablego.
feris, tl luii iutercessionibus amaram in}irntitalem Soiw ad serni. 2 de parlu U, Virginit.
ianguemtis hujus toUe. Uunc cuiiieu,q<ii pioxiuie scquitur, de partu
Ueipata, peti>eiua Virgo sanctissima , proieeirix bealissiin:£ Virginis sermuiieiii , de Adveniu eiuui^
ratida,porttts ei iuurus, scala el munimen, miserere, ac de Nativilaiu Duniiiii praenoiatus , idcircu iii bi»
cvmpatere ; ad le namque sulam recurrit cgrotus. bliotlieca Mariatia rcceusere utnisi, quia cuui codcx
Pura celebrunda, super omnes Domina benigna, Casaniariensis, iii quo Adami iioslri opera couii-
oleo ditiim uncturum miserere,et famulum tuum salva, nentur, inilii tunc adbuc essel invisus, aliuruin
Jn Dei tui domo oHva fruclifera, o mater Det, up' laiiluni rclaiione nitcbar, leceii&ebu taiiicn anibus
paruisti, per quam misericordta orbis plenus factu^ ^ iii ejusdeni bibiiolliecx editioiie secunda , si vutis
est, terva iieo precum luarum ope hunc eegrolum. aniiuere dignabitur Dcus, cuui siut oiuQiutu iiotitia
T* qute pvîilo cunrta coniinentem divina ralione ac iecliuiie dignissiini.
iw uiero cottclusislif et ineffubiliier corpus ci deditli, (7) Ejut vtu virgo itaria fuil. Mariam Deiparatii
mater Uei, nunc pro infirmo interpeUa, precamur. viatn Dei ad iios venienlis, iteinquc viatii iiuairaiu,
Laudibus et orafionibus sertorum tuorum suscepiis, qua ad Deuni ipsuiii lendimus, 175 ^'^ piobai bic
Virgo, gravibus infirmiioiibus et languoribus tua Adain, el cuniiruiaul inulii veteruin Palruin. tieuipc
prece tibera, o itlibala, eum qui per nos ad tuam di- Augustinus in orat. de quinque il^resibus, cap. a,
rinam pruteciiottem recurril. diitti M.iriam vocal viam , quam Dominus suo iltneri
proeparuvit; Aiiuslasius arcbiepiscupus Aiiliuclic-
£adeiii eodetn rlluali, in Ofllcio fuuereo
iti
172 iius, oral. 1 iu Aniiuiitialiuiitiui, duni eaiudcin ap-
iu saccrdoietn viia fiiuciuin, sic Deiparain aiiuqui-
tur : l'rolectio tua, Deipara Virgo, medica spiriiua- pellai Vi«Hi salutit noslra: ; Venaiilius Uoiiunus
tisqae officina est, ad 'quam coufugienles, animce mor- Cletnetilianus Furtunaius episcupus lîctaviensis
bit liberumur. clegia iii Laudem S. Mariae, duui iiuncupat Viam
Kl iii canone pro pueris defunclis : Sapientiam, ud caetos humano generi sub tariara lapso; Joanue»
Verhumnue Palris quce peftristi, animcs mece grave Geumelra, serin. iii Annuiil. sanc(issiiu:c Dci Geni-
tiulnut satta,et cordis mei dotorem tempera. iricis, duiu aslruit Vium redeundi iierum eiranti;
Et iii caiioue iu pcsiiieniialis inorbi pcriculo -. Serapliicus ducior Bonavcntura iu Psaiieiiu B. Vtrg.
Congruorum le remediorunt fontem a te procedens diiiii celebral Viam nostra; reconciliationis, et lî«m
abyssus Chrislus Domtnus effecil, famutot luos pro- ad Pulriuin suHctilalts; S. Bcrnardinus beuciisi»,
pttrea infirmilatit turbine agilalos iibera. Vehementi- ^ serm. 1 dc giorioso nuuiiue Marix*, duni pra:dicai,
tus, et coutinuit doloribus percutti tibi, Virgo, cuncli Vianifper quam spurgitur liix,. ei dividiiur lestus
procidimut, potenii tua proiectiotte cunclos salva, o super teirum {Job xxxviii); lux enim (cierna est
pura, miserere Dei Spousa, ab hac pernicie, et morbo super lenebroium munduin per ipsum tpartu id est ,
yruvi nos pTa:serva, et infiriniuitibus weJere, o Uomina, manifesiuta, el cesius, id esi calor churtiaiii Spiriius
lu liujut vilw noc.e caligo nos tu/irmiiaiis objolvii, saiictt puritius esi supfr terram, ut non sii jain, qui
marborumque tentbra contexerunt undique : at tu il- se abscondat a calore ejus {PiUl. xvtii); Aiatius lii-
Ince mihi, reereatioitis splendor, opura, et ad vutetudi- suicns!& iti Aiiliiiuudiano, lib. v dum canil Vium vi-
ttii lumen me deduc. iluiia puium virginiiuiis vascu- tw; deiiique Alauritius de Villa Ptubala, in Cuiuua
tum a morbit et culumiiatibus uot inunda, cl ab in- nuva B. .uarix',senn.2,Gei li, duni pruinulgal Viuiu
fruente infiimiiaie nos eripe, ui tecttm fidecelebremut. nostruin, viam regtam tnirundi ad glorium, viuin re-
173 ^ ** refugiam iuiissimum,et securuses asylus, creaiionis tilti Uei ulmsimi, et vtatn, qua peroenilur
tpti deiperatomm , inimaculala ; servos itaque luos ud Deum. Vide Adaiuuin 176Kosiruiti iii Irag-
acerbe a-grotanles vitila , in(irinitalis amara: onut iiienlo 1 Mariano, ubi iieru » ue.Mana via, experie
subteva, petlileulialis culamiiuiis morbum avcrie, et asperitali» el duriiia.', experie igiioraiiliai el erru-
(amulos tuossetva, Virgo Dcipara. ns.
Tandeia iii ullicio coiiaiiunis supplicalioiiis (8) Ipsa ett maler misericordice. Pusl sitininaiii
caiudeiu bis verliis affalur : Hemediorum copiam (i- iliam, otnnibusque iciro sa:cuiis iiianditatii Deipar^
detiler to laudoniibut , et iAeffabilcm tuum fetum iioineiiciationem , nibil dc Maria a.c pio Maiia diCi
; ,
761 MARIALt:. — NOT^. 762

puic«i, vcl n<) laiideni prxstantiiis, tcI »tl coiiiiiieii- A iiiqiiit : Omnis\JQririus iwmine ju$ti'^ siynalur.
(latioiieiii illiislrius, vel atl gloriam Uiviiiius, qiiam Omniuni vero virtiilnm reînim riiisse a OiMpir:!
«niotl vere sil ac pcculiaritei- iiialer iiiisericonliae. possessiim asseril Idiol.i , in sua Conieinplaiione,
Dicitnr auteiii maier iiiisericor»li;p, vcl quia Deiiiii, cap. 2. diini Virgiiicm ailoquens, :iil Sulto qenere :
ciii propriiiin esl iniscreri seiiiper el parcere, illum vacasli virtulum, o Viryo, plusqunm beatn. Quod-
nohis hoiiiincm p;irieii<lo, reddidil singiilari inodo cunque doiiiim alirui sanctorum nnquain dalum fuit^
iiiisericordem, vidclicct noii laniuni srcuiiduni ef- tibi uon fuit denegntum, sed oinniuin sanctorum pri-
r<^ctiim , iil anlea , sed secunduni alfeciuin et expe- vileyia oinnia liabes in te conyesta; el coiilirinant
rieiitiam iioslru: mtseri;u, jiixla auiea Apostnli Rupcrlus alihas, lib. iv iii Cani. canticonim, duni
verlia ad llcbr. ii Nusquam angelos , sed semen
: scribit Quidquid gratinrum, o Viigo, quidqaid eir-
:
Abralnv apprekeudit , iinde debuit per omnia fralri- tulum, quidquid operaiionum coslesifum mundus ac-
bus astimilnri, ui misericort (ieret. Vel dicitiir iiiaier cepit, emissiones tuce siint. B. Petrus Datniamis, iii
misericordia! , quia divinx miscricordix clemen- ser. Oe Assumpiione, dum versaiis illud Caut. cap.
liu>que ubyssum , cui vult.el quomu<!o viill , el 11! : Sicut virgula fumi ex uromatibus myrrluv, et
quaiidovult.crediiur apcrire; ui, (|uainvis cnormis, lliuris, et universi putveris pigmentarii, sul>dit : Viii-
peccator iion pereat, cui Saiicta sanctorum palro- versus ergo pulvit pigmenturius in Virgiiie conjectut
cinii sui suffragia non patilur defuisse. Vcl dcest, quia in ea virtulum convenlus reverehduin sibi
nique dicitiir mater iiiisericordi;», qiiia lienignis- thalamum comecravil. S. Bonaventura, libr. De ec-
sima ejusdem Virginis liabiludu, el iiidoles , tola cles. Hier., pari. iv, circa fiuem, latus : /n ipsa
naiivo iiiisericordiic sinco roncrela , atque com- B Deipara, omnium viriutum genera siite ntensuru et
posiia sit, ul vapur quidam viriiitiii Dei , et enia- numero sunt inferia. Dcniqiie, ut alios oinittam,
natio niisericordiu; ejus dici qneal. Hoc autem Hierunymus in senn. de Assnmpt. in btinc uioditiii
177 "i^tns misericordl;c tilnio Dciparam com* Ioi|ucns : Si diligenier atiendas, niliil est candoiis,
pellaut, non soluni Kcclesia, ul ex divino ollic.o nihil est splendoris, nihil esl virlulis, quod non re-
inaiiifestuiii cst Maria maler yratia:, mater misc'
: splendeat in Virgine gloriosa. Sed iioii soluiii virgo
ricordite, et :Salve, Heyiiio, muter misericordias Deipara cst legina jusiitiae, proul juslilia omniuiD
non soluin aiigelici spiriius, ut Pctrus Uorlandus iii virtulum aggregatioiic coalescit, scd ctiatii prout
Cbronico Cartbusiensi, lili. v, cap. 5, tesiatuin ri'li<- juslilia speciaiis est virtiis 180uuicuiqiie tribuens
quit; noii solum iiinnmeri sancturum Patrum, qiio- (|iiod suutu esl. Ilaiic eiiim aUeo ciniiietiter ae ba-
ruui vtl iiuda nuuiina nimis operosum esset addu- silice posscdii, ui ojus jure meiiio ct sit tt diii
i-ere ; scd ipsa etiani beatissima Virgo codcin li- possil rt!j?ii»a. Lhide Kichardus a S. Lunrtiiiio.
inlo se iion scmcl icsignit, ui paict cx Vita saitcti libr. IV Dc laud.Virg., col. 277, de Hjusdetn Virgiiiis
Odouis abbalis Ciuiiiai ensis , u\ Tlicodorico de jitsiitia loculHS dixil : iuuilia reddit nnicuiqnequod
Apiildia iu Vita i>. Dominici, liLr. ii, cap. iZ; alque suum cst, ei Maria angelo salntanti discretain reddit
c& D. Brigitta, lii r. \t Kevcl., cap. iU. El vcre Uia- responsionem, scilicei : « Quomodo (iet islud? {Luc.
lcr niisericordix : Cui, ut loquiiur Andreas Cre- I.) • Deo taudein , et gratiarum aclioneni dicens :
leiisis, ora. 2 Dc durmit., pro ea, qutv illi cum filio, t ilagnificat , etc. {ibid.)i llominibus sufftcienteni
cl (urutore omnino intercedit propiiuiui.ate, innutum instTuctionem, dicens {Joau. ii) ; < Quodcuuque di'
omiiino esi omitibus misercri. Vere iiialer luiseri- ^ icerit vobis facite. • Jtetn ipsa reddidil t quce suiit
cordtat. cujus ubera (tit parie ii iii Cant., cap. 25, CiEsaris Ccesnri, el quw svnt Dei Deo {Slalth. xxii); »
crihit Uichardus Victoriuu») adeo pie ale replentur, reddidit enim Deum inundo,quem pcr Evani mttndus
ul alicuju» iiolitia miaeriw lacta, iac fundanl iniieri' amiserai, et inundum, id est amutores mundi, quun-
cordiiif, tiec possit iniserias scire, ei non subvenire, luin in se est, reddere Doinino nuniuain cessat pre-
Vcre m:iler uiiserlcordije cutn, lestc S. Uri(,'it., iibr. cibus, ineritis et exem,Ais ; per i, »um enim sjiecia-
VI Kevei.,cap. 10, Nullus sit adeo maledictus a Deo, tiier factus cst et Deus mnndi et mundi Deus. Sic
qui quandiu livii, ejus careat misericordia, quia \.ro- ille. Uc jusiilia auiem D. Virginis pluntssiiiie ci pieii-
pUr ipsam letiu» tentatur a da-monibut, quam aliier lissime inter aiios Diouysiuj Cariliitslauus, libr. iii
tentarelur, ntiltaque sit pxna iu purgaiorii igne, qiuv De laud. Virg., art. 12, el tilir. iii De piu:coiiio Mix-
propier ipsaia nou remistior til, et levior ud feren' riaj, arl. -4, quem lcgi.sse iioii poeiiilcbit.
duitt, quum aliler etset. Optitiie 178 '"^*^'' ^*''^^ ^^ (10) Lex ei proplti:la: usque ad Murtam.Ui Mariu
Deipara inisericordix lualre Juaii. Gcrsou caiicella- eniin linem acceperutit «|u;Ka lcgei-l proplielisdiciu
rliis Parisiensis, tract. i De cauticis, in bxc vcrba suiil, el Mari;c uninitiiii lerum liiii.'> obiigit , cuiii
scrihens : Quid ultra negare tibi, mater misericor- omiiiiiui ligurarum ipsa osiendeiit ovenluni, nl pro-
diof, potuit, »i proprium pro te (ilium cousensit offerri bat Gcurgius archicjnstopiis iNicomcdieusis i:i «irai.
lanto! miterioi? Quid concedet lieatilica iu ccelts, quie de l'r.esoiil. U. Virg.Qno icspiciciis AndicasCrcteii-
talia dabat in terris afflicta? perdidit miseriam, nun- sis ISl Oiai. d.; Dormil. Dcipanc, Mariani vocavit
qitid et misericordiam ? perdidil frofecto conipassio- tiiiciu wsiuiueiiioruin qua: jecil iiobis Dcus, Ci. S.
,
neni afflutivam, sed reiinet compassionem eleclivam , lldeplionsus , scrm. 1 do Astmiiiptione :ut Mariaiu
atque succuisivam. Sic ille. Qui ct iract. i super COticitrri^se dixil Omnia
eloquia propheturuni , el
Mugnificai expeudens iilud quod rex .\ssueru3 hila- ontnia aiiigniata Scriiiturarum. Mec oiiiitienJns Uu-
ritate peilusus dixil Ebther Quid vis, Estlier re-
: perlus alih.ts, <|(ii, hlir. i, iii tsaiani, cap. 54 , asbC-
gina? qiuv cst peiiio tun? etiamsi diinidiain purlem ruit in Mariw utero vinninm proiiheiurniu sanctoruin
regni petieris,dubitur libi quod
{Estlier v), :illirmat id completitm esse proi:heiii:m. Hiiic S. Houuveiitura iii
Kbiher iii lypo promissuui luit, rompleium esse iii Lauue D. Virginis, cum osicndisscl .Mariam Dcipu-
Virgiiic;'iiuippe citi ipse Deus diniidiuin regni siii ram iii sacra Scripiura el proplictis tnullipticiier
largilus cht : ait etiini Dci reguum duabus cuull- ligiiraiam, iieinpc pcr roiilcm tjiii a!><.etidebat de
iieri partibus, poeiitia sciliccl el misericordia, jiixta lerra {Cen. ii), pcr ligiium viix* ptaitiaium iii medio
iliud psalmi lxi : îio hwc aauivi, quia polesias Dei paradisi (itt/d.); pcr paradi&uiii irngaium a fluviu
esi, ei tibi, Doinine, misericordia : Deutu veio rc- voliipiaiis (i/>i(/.); pcr arcaiii Noe, pcr quaiii luil
iciiia potestate, Virgini misericordiain attribuisse leniporo diluvii conscrvuUKii {Cen.
geitiis iiitittanutii
tuuquam sponsa? regnauti. \i ct vti) ; per arcutn coclcsicm qucin Dumiiius po-
^.1) Ipsa esi regina justiice. Id cst regina oinniiiin suil iit sigtium {Gen. i\\; per scata<ii qiiam vidit iii
virtutum. Jusiitia enim, ut libr. vi Etbicorum, in- somiiis Jacoh (Gfti. xvviii); pcr rubuiti qni arilebat,
quit Aristot. Pcripateiicoium princeps, est^viitutuin et iioii coinburchatur (^.j:o<y. iii) ; pcr vas, iii quo
pra'clarissima, et i~)sa ".st omnis virtus. tîiod lesta- scrvaiuiiiluitm:iiina {Exod. xvi); pcr virgaiu Aaroii,
lur Nysseiius, |,ibr. Dc bcat. oral. i, dum explicaiis quac lubuil fniclutn pra;ler opus naiuric [.\uiii.
illud .Maltb. \;l)eatiquic!>ununt,el sitiunljnstuiain, .wii); per slcllam ct Viigam , dc quihus piophotiivii
, :
765 ADAMI ABBATiS P£nSbMi£ m

Enhnm {Num. per concliain Gedeonls , de
xxiv) ; A diim ihi lixc dicil : Cent tl rtgnum, quod non ifr*
qoa habelur (Judic. per doMium Domini quam
vi) ; vierit libi o Maler niea , periiit (Glossa :
, in die
aMiincaNit Saloitioi). el gloiia Dei eam iinplevit (/// judicii). îiasi dicat ; Hrgoqui urvierint ei non pt-
fleg. vi) ; per Ahigail, (\\ix fccil pacein inler Nahal ribunt. Asscruil S. Boiiavenlura in Psailerio B.
el Daviilein (/ Heg. xxv) per Judiih qnae Holo-
; , Virîiiis , sic ibi Deiparain allocnlus Pax mulia :
ferneiii pereniil, el populnm lihcravii (^"' 1S2 diligentibut te, Domina, anima eorum non videbit
dilh. xiii); per Ksiher, qiix Aman fecil suspendi, mortem (elernum. Asseurul Kichardus a S. Lau-
in
el Mardocliieum cuin pi)|)nlo Uiyerim {Ksilier. vii); remio, lib. ii, De land. Virg. in li£c vcrba scribcnn:
per cdluiiiham , quae ailiilil ramum oliv;e Moe, el Servire Dei Genilrici debes, dum vitit , potl mortem
iiliis suis in arcam (Gen. viii) ; per periicum, quae vivere ti vis. Asseriiit Ludovicus Blosiiis duin in
tulii serpeniein xncum in deserio (Num. xxi) ; per Canone cap. 18, his diclis usiit
\iijc spiritualis,
porlam claiisam, per quani vir non lransivil(kxeeA. cst : Fieri non potest nt pereat qui Mariai tedulut
xLiv) el per inulicrem, qiiam viilil Joannes (Apoc.
. el hnmilit cullor fuerit. Asseruit denique 185
xii). Tandem Deiparam alloqiiciis. concludil : piu.s anonYmus aucior, apud eunidem blosiuin in-
Jii te lolum perficitur, ter dicla Patriim , cap. 5, duin hanc ibi orationem
Quidquid verbii prophetici» fudit : Eiiiinvero iu eelernum perire non potetl ,
De te Virgo, prcedicilur, ?<uisquis iltam ^Mariam) </«t)0'«, et perteveranter co-
Et legis cunignialicis. t( atqne invocat. OpporiunihSime nuc facil, quod
Sive, quidquid angelicit rcicrt Cu^sarius lleislerbacheiisis homil. I, in Do-
Titii verbii exprimiturf minica Sepiuagcsimae, iiempe ; Ciim duo adoletcen'
Finili^ verbis lypicis, " tes apud Tolelum in necromantia timiil studerent, ut
Rts nianifesla cernitur. unus illorumingravescente infiriniiate moriiurus ettet,
Tu lapis es angulaiis, aller eiim adjurnvit quatenut infra trinarium, tibi
Qua; das figuris lerminum. apparendo , in quonam stalu estet indicarei. Quod
Vidc, si libet, iiotas nostias ad Mariale S. Germaiii cum ille proniisisset, post
tocio sedenii in mortem ,
palriarchse Cunsianiiiiopolitaiii, in notis ad oral. ecclesia el psalmos legenti pro aniina ejat , visibiliter
«le Naliviiate Deiparje nuin. ii , ad illud : Omnit
, adfuil, asserens se in maxiinis ptenis este , el celerna-
prophetioe luculentissimum complementum. liier propter tiiidium artis diabolicce damnatum , et
(M) Quam qiti perseveranter ainuverit, nonperibit. adjecit : • Hevera necromanlia secunduni titulum
Alphonsiis Tostatus episcopus Abulensis , quxst. i tuum mort est anima>, et, si in ilta decetserit, timul
iii cap. V lihri ) Kegum, qiixrens cur Philislhini mecum tormentii a'ternis subjacebit. » Cui cum di-
^trcam Dei langenles noii peritjrini, queinadinodum cerel : < Ad qualem vilam mihi contulis ? » HetpoH-
porieniiii Israeliix, tioii solum iaiij>en(es, sed eiiam dii ilte : « Ad ordinem Cittercientam, » Et adjecit
aspii ii;ntes (/ lieg. vi) , inier alias raliones haiic ( iVoR ett aliquis ordo Ecclesia, de quo tam pauci m
1S3 C'''tlîi ' Q"'"» iiK|i>il, eranl nimis devoti circa descendani ad inferot; habent enim specialem AdvO'
veneraiionem arcw, quod patet, quia impenderunl ei catam (Dei Genilricem nolans) quce non tinil illot
nviximum honorem, queni impendere poierunl, $cili- periie. > Hacieuus Cxsarius. Expende hoc ulli-
cei, quia posuernnl eam in loco sacralissimo lolius mstin, quce non sinil illos perire.
lerrw su(e, silicei , in leinplo Dei inagni Dagon. Sic 186 ÔTiC AD SERMONEM 111.
ille. Si ergo Philisihini propler arcua devotioiicni C (12) qnam mira

novitas, Virgo maier! Admiran-
lemporaii nioiie peiire non potuerutit, quis puiet, dam liaiic virginis simui el niatris novitaiem . mu
aliqiieiii, qui cr}":! U. Vrginein devolus fucrit, xier- siiipendutii iiunc virginitJiis una cuni lecundiiate
iia mortc perire posse? licxitm, licet iiostrum intcllecluin omiiino cscedat,
Morle digiius crai sacerdos Abialhar, sicul ad siiqito omni iiostra : oraiionc longc supcrior
cele-
eum dixil rex Salonioii (lll R<g. ii) : Hl quidem vir brattt lamcn saiicloruui Pa-
in suis opcnbus niulii
mortis es. Sed quia arcam Uoiiiini porlaveral , vita iniiti , vidclicel S. Josephus confessor in Mcnvis
ei luil condoiiala Te non inter/icium, quia tulisti
: Gr.ccorum, die 4 Januarii, ode 8, iUis verbis :
orcnm Domiiii. Si igiliir (erciis arcam non periit , miraculuin super omnes miraculorum fines elevaium,
quomoilo periie polerii cx corde colens B. Virgi- qua raiione perfrui poles virginilate simul et partu
ncin ? Sunt qiii pntaiil 0/.aiit sucrileguiii ab a:ierna uiidique purissima \uminis Sponsa! S. Joan. Cliry-
d:uniiati<Mia libeiaMiui, alqiie u:leriia salute duiia- SDSlonius, hoinil. 49 iii Gen. dum inquit : Audieni
liim, quia moriuns dic.itur joxt.s artam (// Reg. ii). qiioJ virgo peperii , admirarc el obslupesce, ted n« ti»
Si jnxia arcani iiiiirluus noa perii, sed ajteriiuin vi- incredulus imraculo. Tilus Bosirensis , ad caput i
vit, peribiliie ali:jiiis, si vival el iiiari tttir juxla Dti- Liicui ad illa vcrba : Quin fecit mihi maqna , duin
,
parain? Femina , licclperitc iiou polesi

iioceiis, in persona Virgitiis sic latur Admirabiiia per me :
iiiorte vioienta , dum itirans iu utevo ejus est, pro- operaius est, num cuin virgo eisem, privpotenii iltiut
pter iitfuiiiis iniioceiitiaiu ; iiec aiiima lidelis Virgi- voiunia e nalurw finei supergressa concept , nulliui-
nis devuliotie jrravida :«terna iiiorlc perite poiesl que viri commercio nsa, digna e/fecla tum, qu<e
proplor iaiila; Vitgiitis merita. Porro tuliores Vir- D non cujusvis promiscue,ied unigeniii Filii Dei mater
giins *lcrna morie perire noii possc, piajler Ada- fiercm. Origenes iiomil. t in diversos, duin ibi scri*
inu:ti no.strum, asseruit iiiler aiios S. Anselinus, in bil : magna admirutionis gralia ! Ipta eademque
lib. Dt; iiiiracuiis bciaje Virgitiis, duin 1S4 *^'^>^ • virgo, ipâ el muter Domini. Quis unqnam ista au-
felix Haria , sicul ornnis peccaior a le uvenus et divit quis vidil talia ? el quis cogilure poiuit ut maler
'.'
a despectus , necesse esi ul' intereai : ita omnit

!e virgo estcl, 187
*' intacia generurel , quoi et virgo
peccalor ad le conversus et aie respeclus^ impossibilc permansit ei genuii ? Sicut enim quondam rubut
egi ut pereai. Asseriiil U. Hermanniis, seu Joseplius combuii videbatur, el igiiis cum non tangebat , et
Si'iuuci leiisif, iii hymiio ad B. Virgincni , duui sicat tres pucri in camino ignis inclusi habebantur,
cc-iiiii : el tamen eos non loedebal incendium, nec odor fuini
Cande, fons, qui non siccaris ;
eral ineis; vet (luemadmodum Dunieti intra lucum
quam gustaris !
iuavis, dum leonum inctuio clausiris non aperiit allatum eil
Tt: qui bibii, non peribit; prandium ab Habacuc, iia et Itac Virgo tancla ge-
Te qui quarii. nunqiiain perit. nuil Deum, led intacta permnnsit, maier effecta ett,
Asscruil B. Pctrus Daii)iaiius, S. K. E. cardinalis, sed virgimiutem iion lUHistt. S. Cyrillus Aleiaii'
diim libr. li, epist. ti, ha:c scriptis prodidit .\ec : drinus, liomil. G iii êsiorium, duui bac uiilur
nd wierni judicis poterit perire conspeclum, qui Geni^ oralioiie : Et quis adeo vatet eloquio , ul pturimum
tiieit ejut sibi prcmdcrii ai.xilium. Asscruil .Alberlus laudatam Maritttn salis celebrei? Iptu esl mater
M.Tgiius in Bihli;! M.iriiC eiiper Isai. proplteiain
,
et virqo o rem adimraiidam! Miraculum hoc me
:
:
76S MAUIALK. — iNOTvt:. 7fi6
nupicium reddit. Patilus cpiscopus Eiiiisseiiu!> , Iio- A rif.;Giierricus abhas Ignaceiisis, (jfwn' virgo roncepil,
inil. <ie liicarnal. Chrisii . Alcxai)dri;e dioct, (|iia; virgo peperit, virgo permnnsit , imo quie tpto con-
III parie coiicilii Epliesiiii, diiiii evcUinat
li»beiur ceplu plane purificutn fuil? Quid, inquniu, mundan-
rem adniirandam ! puril virgo; (it maler^ el inmen dum habebat conreptus illc, gui ivlus facere puleU
uon omnin palitur cxacie quw mniribus compelunt. viundum de immundo conceplum semine, qui fonlem,
fliraculitm Itoc Isaias propliela quondam praviilenSf quo itnmundus purificniur, edidil, fonlem domu»
exclamavii dicens : « Ecce virgo in utero habebil, et David, qui hodie patel indefesseque scalet in ablulio'
pnriei lilinm (hat. S. Cregorius Nysseiiws,
vii). > nem peccntoris el menstruadv ? .Sic Gueriicus. Appo-
duiii in orai. d<; ClirisliNaiiv. in lias voces cruiii- siie proinde B. Viigo (Cnni. vi) luiu: fuil a Spirilu
pit : miraculum ingens! vi^qo maler (il , el virgo saiiclo* assiinil.ita , pulchra ul iuna. Siciil eniiu
permanel. Vides opus novum natura;? in aliis femi- liina, licel niaculas quasdain sc aspicienlibus ha»
nis ijuaniiiu virgo alinna en , mnier non esl : postea- berc vitleatiir, rovera taineti nulbitn in se habet
quc.m enim tr.alcr fncia fuerii , virginilatem non ha- inaculam, ul iradiinl philusopiii, iia U. Virgo, 191
ht-t : hic vero duo
18$
itla nomina simui concur- licetacccdens ad ptiriricalionem, niaculatn (|uan)-
runi , eadcm euim ei mnier el virgo eH. tt Alanus dain purgandaiii habcre honiinibus visa fuerit, re-
Intiilonsis, iii Aniiclaudiaiio, lilir. v, dum canit : vera tainen puiclierriiiia, prorsus<|ue iininaculaia
Ilic superos civeu proprio prmreiiit honore seniper exslilil. Totu pulchra es, amica mea, ei mu-
Virgo, qua; proprium paiifndi lege pudorem cula non est in te {Cant. iv). Quare auteiii B. Viig.>,
Hon perdens, mulris meruii cum virgine nomen. cinn purificalioiienon egerei, necessel purific^tlioniii
Jn qua concordant duo vnmina, lite seputta P legi obno.\ia, voliieril lamen puriricari, el se ipsaiii
i>ua' secitm pugnarc soient litesque movere. , puriricarioiiislegisiiii(1ere,opiiiiieitiieralios edisscrii
Nec jam discordanl matcr virgoque , sed ipsis Joan. Baptista Novalus, lomo I De eminenlia Deipara?,
Itlibus exctusis, se pacis ad oncula veilunl. c. 14, qii*3i. 2, sibi novein hujus rei aflerl raiiones.
Ilic natnra silet, iogicw vis e.xsulul onuiis. (li) Non Mari(K, sed noslra per Mariam purifi-
Hhetoricaf peril iubitrium, ratioque vacillat. catio facta est. Quod Marije piiiilicatio iiosiram iin-
Iliic est, quw muneiis usu
nterito diviiii purilaiem abraserii , erudile ac iiigeniose probal
Nata Pairem , Natuiuque parens concepit, honorem Joscphus de la Zerda iit sua ElTigie Trinitalis, aca-
Virgineum relinens , nec y.eidens jura parenlis. demia 23, seci. i, ({uem lu coiisule.
Sileo S. IVocliiiii Conslaiiiinopuliianuni , lioniil. de >0T;« AD SERMOiNEM V.
Cliiisli Naliviiaie, tibi ;isscii', : StupendQm sane Esl hic sermo omnino pulclierriinus, siioqiie au-
pianeque inaudiium csse hanc vrginis el malrii co- ctore dignissimus rujus uiemiiii in bibliolheca Ma^
:
pniam S. Anihrosiuiii i'i iibr. 6e inslilul. virg. ,

; riaiia, parie i, iu Adanio Pcrsoni,c abbate.
Citp. 5, ubi anirnial virginem parlurire majus esse (15) Mutierem ilaque foriem sane possumus iittel-
mirncutum quam morluum reviviscere ; Arnoldun) tigere matrein sapieniio: Mariam. Per inuliereui lor-
Cariioienseni, in iracl. De laud. Virg., ubi pronun- leiM, de qua Saloinoii, Proverbiorum *^'M'' "l- 192
li:.l, in supcrnis ei infernis adinirutioni esse virgi- limo, cum Adaino nostro Deiparam inieiligunlj S.
nem 189 puerperam. Lecloreiiuiue plura de bac Ber(iardu.s, scrm. 9 inier parvos, el serni i super
inalviiia rcinitto ad S. lUlephonsum in
siiieiiiAin Mtssus est; Absaloii abbas seriti. 5 De Purilic. B.
libr. De virg. S. .Maria.-, cap. 2; D. liernarduin, V,; Alberlus litagnus in Bibiia Maiia; super librum
^
hoiiiil. i s>upi:r Missus esl, ci serni. 5 in Vigilia Na- Provcrbiorum; Kichaardus a S. Laiireniio, hbr. iv
lalis Doiiiiiii ; Bich.irdum Vicloniiuui , libr. i De Do laud. Virg., col. 221 ei 225, libr. vi, col.4l7et
Kininaiiuele, cap. 12. et libr. ii , cap. ^5; Ric- 418, el lib. \ii, col. 989; S. Aniouinus archtepi-
chardiiin a S. Laurentio, libr. iv De taud. Virg., scopus Florenlinus, iv parie Sum. Iheol., ttl. 15,
tol. 2joel2.^4;clalios. Pulcliie cniin ille, el vere cap. 44; S. Uernardinus Senensis, toiiio i, seriu.
:
Naiura quod recusat, 52, qui esl de angelica salulaliune ; l'elrus Ille-
Quod ««115 ipse nescit, sensis, serm. 1 iii Advenln Duniini ; aiqne alii
Quod nulla mens prehendit, plures. Mulieris antein noniinc (iii de foriis cogno-
Quod sidera obsiupescunt, niiiic nunc silcani } reciissiine ac sapieiilissime
Quod tnrra contrentiscit, Virgo Dcipara nuncupatur, vci quod moilcSLal al-
Quod omnin rcvereniur, icctu ulpoie miscricoidiic maier, ad tcneiiludi- ,
Vis, Christinne, dicam/ neui pielaiis, ul hic iiiqiiii Adai.iiis iioster; vet
Virgo Deique maler. qiiod iieritis el piccibus suis cnioilial Duiiiinuin,
(Jacobus Pomanus, libr. v Florid.). ut puniiioiiis el viiidicia: erga hoitiincm ob pec-
N01;fi Al> SEKMONUU IV. cala obliviscaiur, iil probal iUchardus a S. Lau-
Scrmoncm lunic qcnnanum csse Adami noslri reiitio, libr. \i Dc laud. Virg., col, 415 ei 416; vcl
palel e Cuirrido Tilinaiiiio, iii alleiioriis su-
fcliiiii, ne ob divinai iiiaieniiiasis iiuiiinia:qiie sanctilalis
|icr cap. II Luca;, iibi ex lioc sciiiKine deprompia, exccileiiliaiii , a cic:iiunr. ptisillilaic exeinpia , in
sub nomiiie.\dami Pcrscn.,duo aolabilia rragmenla dcitaiis fasligiiiin collocaietur, aique ab iiounntbuc
addiicil. " ul De.i adorartlur, itl colligiiur cx Lpipliaiiio, hai-
(13) Purificari hac credcndum csl purissimam resi (9; vel vcrc inalcr ijiiibusdain puure-
iie iioii
Domiui muircm, elc. Si lergi pussiint prinuc nives, lur, cuin dcluiuri essenl, lesie Guilredo, libr.
iioii
si emacularipoiesleborisi':.iidor, si imindari polesl vii, q. U, qui Virgititiiti iion propric pcptuiuse dociuri
foiis itlimis, si linii>idus 190^^'*^ radiiis iii iiiidis esseiil , Chri:»iuiiiqiie cutii Maiiichuiis, ui liabct
Ci^cl iinnicr>;i, iil innocux lucis sordes elual, Maiia 193 "^- Augusliiiiib, libr. De hxrcsibus, cap. 'oi ,
(jiioquc purilicalione eguii. Cum eiiiiii purilicari non cl liO. I contr.i jMliaiiuiii, phaiiUiSuiacrcdituri,quini"
posstt impiiniin, cinaculari itisi l(£daluin, de-
iiisi iiio cuiii Vaieitliiiiaiiis nihtl cx (m corporis assum-
lc.rgi nibi inrixiiiin
, ablui iiisi sordiduin, (|uid in psisse, ul iradil Bcritardiis Luzcmburgicus iii Cata-
Maiia iiiipuriiin purilicaiiduin, quid loudalum eiua- lugo hxrclicorum , sed ccelo delapûui, pt:r eain ,
cuiaitdiini, quid iiilecluui delergctiaiim, iiuid sordi- velul iaticeiii pcr hsiulasu iransivissc. Vcl «iciiiquc
duiii abluendiiin? piofecio iiiiiii. Noiine Maria, lcslc ex virgiiiea lccuudilale,cuiii licelsii Mrgo, bil eliani
S. Lphr(Mn Syro, in oral. dc Laud. Virg., Purior nuilicr, id est iiialcr, ul cxpressii Alu. Magnus iii
solis rudio et spleiidoribus ? Noiine ipsa, lcsle Psello, Mariali, cap. 35, duiu scripsil Pr-jpiicliw quw de :
iii cap. VI CiHl., huriinte cherubim etseraphim aule- personu beulissimoi Virginii Ivquuntur, ipsam appci-
celluii? Noitiic eadeiii, tesle Aiiselmo, iii libr. De laul luodo uirgincm, inodo multerein. Isaias {sii} :
coiiccplu virginali, cap. 18 Tania nituit puritale,
: < b'.cce tirgo cvitcipiel, tJeremias (xwi) i .)iuiier ;
ui major sub l)eo nequeal intetligi? Quid igitur in (ircinnditbti t'iri<ut , > ud signundant videiiccl quod
ea puTificundi.tm cac fotuil, iii<iMii, bonu. 1 Do pu habiliira fitertl et viioitis intearitntem ei niuii€T'$
T67 ADAMI ABDATIS PERSENI.^!: %9
fentndUalem. Sicille.Nec aiitiieiuli siint lnunMiti, qiii A viniines vero ah his haleantnr immunes. Dciiiquc S.
iniilit>reii>, pro ea «pirr corrn|>(.-j csl viruiiKpie puss.i, Lpbrcm Syrns, dc iuargarila pretiosa ; Faeta e*t
i:ui(uin usiirpari inenliiinrHr, cirn, ox usn s.icni) sancla Mnria, non jam
niutier, sed virgo el gralin
Scri|Uiira; coinninniqne (iocioriim scnsu, nnilieiis ptena. Qnoil si ali«pii
iniiliereinnuitCHparHnl,sla(iiii
iioinoii coinniimc sc\iis voc:(l>iiliiin sit, neqnc mi- etiaiii virginem appeHariint. ne snspiclo ali(|«a tor-
itiis a<| virKinciu qinm .id nnpiani pcrlinere lnve- riipichesulirepcret, dimidiatnmque vocabulun) occa-
ni:Uiir. Piolj:tl Iioc S. Aii2:tisliniis. libr, Di; fnlecon- sionem pncberet erroris. Aiidi Dionysiiiin Arcopa-
ir.i Manicli;co>. cip. 22, iiin) ev lesliinonio Moys s, gilain in Men.T;is Cr.-ccorum Noslram qitidem car- :
Inni cx llcl)r:iic:c iincnx proprielnte; prolMt el Ori- nem assumpsil, sed supra humnmv substanlia: modu-
pcnes, lioinil. 8 in Levii., cx vulgari iisn loqnenJi, lum, elsi enim exmuiicre,. non tamen ea qualicunqne,
cl sic ralio- inaiur Si recle dicilur vir ille, pro tola te.i rirgine. Audi Nazianzenum, orat. 35: Natus qui-
temporis ctlale, qni nuUius admisiionem femimv. no- dein est, sed etiam genitus erat , ex ntuliere quidem,
verii,qnomodo non eiidem cousequeniia etiam virgo cwternm virgitu, Audi doniqiic Cbrysostnniuni, iu
qunr intemerala
194
permnnsit, pro sola (etaiis ma- cap. Isaix, a<l illa verba
I < DHlyrum et met eome-
:
tnriiaie »iK/iVr »/owiiw«/ur?Teriiilliannsqiioque, libr. det : I Nec enim in eo hingula quceque evariabant, et
l)c yelundis virginibiis. idein clarissiiiie docc», inu- nequein eodem omnia nobiscum communia. Nam qnod
Teris scilicel noinen Scripiuris accipii ut ctiain
ila in 197 '^ mutiere natus sit, eommune etl otuHibus
ii.s compciai passae non suni, ei
foniinis, qiiac viros quod auiem ex vir§ine, nostra omnium coiidiiionee$t
ad sexinn ipsiim, non aiiiem ad graduin scxus per- auguttius.
tinere. Vidc Cyrilium nierosolyiiiii;inuin calecli. 10: U prima et celerna generatione subHmim,
(17) Niliil
Camlciiliiim sem). 9 iii Ji)an., Priiiialiiiin in Epi.sl. nihit secunda et incorrupla nativitate mirabilius»
ad Galatos, cl pr.TCserliin S. AmbrosUim in libr. De pulcherrime de bac uiraque Cbrisii gcneratione,
inslilnl. virg., cap. ^, iibi inqiiit Ve mulieris no-
: divina sciiicet et humana, S. Maximns, bom. 6 dn
miiiequid moveinur^ Ad sexum retulit; non enim cor- Nalali Domini, et boin. 5 in Epipban. ; S. Joan.
ruptelw, sed sexu» vocabulum eat, vulgi usus non pric- DamascM orai. 1 de Nativ. Virg ; Alberius Ma-
judicat veritaii Sic ille gaus, ii) Posiillis super cap. ii cl xi Luco;, ei super
(16) Nam nlihi nomen mutieris
veritas a rirgine cap. I Mallbaii ; Goffridns Vindociencis , in serm.
removere videlur. Licei, iil di.xi. inulieris i:omen de PnriT. B. Virginis; Hugo Victoiiniis, lom. 111,
conimune sexiis vocabuliim sii, iie<inc niinus ad vir- collalione tertia du Verbo incarnato; Origenes,
giiiem quam ad niiplain pcrtinere iiiveniatur, alla- liomilia 3 in diversos; B. Tboinas a Villian.,
iteii, cuin saltem aliqiiamlo mulieris vox, slulidi Conc. 2, de Nativ. V.; et, ut alios oiniliain
•'iiigi ari>iirio, signel cornipletam, juxla illud Quin> S. Augusiinus, lom. X , serm. 18, de Nativ.t.
«•liliani, li!». viii, cap. 4 Objurgantibus quod (Ci-
: Domini , qui esl sermo 22, de Tvntpore, ciijiis
«cro) sexagenariits Popiiiam viryinifin duxissel ; cras solius verba , dignissima lectu , Loc ioco afferrc
viulier erii, inquil. Ilinc est quod Palres noiinulli iion piget. Sunt autein biijusmodi : Uac aie est
<le Miiria Dcip.ira virginc loqnenies, ad sii;iii(ican- nalus ex Yirgine malre, qui atUe swcuta wlernui
dnm niillum in ca vel miiiimiim corruptionis fuisse est geniius ex Deo Palre. In itta nativilute ex
vestigioii), a mulieris vnc:ibulo absliiiueriinl, virgi- impassibili nascitur Genilore; iii ista ex incorrupla
ncinque a muliere disliiixeiunt, ut ex eoriim verbis £
.
nalus est virgine. Ittam solut Pater tcivil ipse qui
Iiic a|)peiisis cnilibei poiesl esse perspicuum.
195 genuit ; hanc in se lota Virgj el mater inieme-
Ambrosius supcr iiliid Liic. vii : < Inter naios mu- rata cognovit quoi virum in coiicipiendo non pcr'
,
lierum non surrexil major Joanne Baiitisla : i Nuii' lutil. In Palre impassibititas, in mutre incorrupli-
quid eliam major est Salvntore? ahsit ! Joannes enim bitiias. In Patre perpetua divinilas,in tnalre wlerna
uatiis mulieris, Uirisius autemvirginis nntus est : ille virgiiiilas. Ex Palre invisibiliter , ex matre visibili-
forruptibHis uleri xinibus fusus esl, iste impotlutce tersed incomparahiliter ex 198
Ptl>'^* alqueincom-
i'ulv(B ftore progenitus. Idcmqiie in cap. i Lucx, ad parabitiler ex nuilre : quia incorruptibHtier in ilta
Wla vcrba : < Ei coqilubul qnalis etset ista salutatio : > nativilale Patrem Deum habel tine liomiue matre;
Erubescebat erqo Hlarvi^ erubescebal etiant Elisabeilt. in istu tnatrein Itabet virginem, sed hominem non
Et ideo videantus quid inlersii inrer mutieris et vir- habei palrem.ln tlta coalernus eit Patrit et cowlernut
ginis rerecundiam. Ilta de cuusit erubescebal, liaic aucloris , tii ista fitiui eit virginis , et auclor eit
jiro rerecundia. In muliere moilus pudoris adhibetuf, matris :enim formcvit uterum , qui desceudit
ipse
iu virgine pudoris auijelur grutia. Cyrillus Uieros/o- in uierum; <jrivt( de ulero, et non corrupit uterum,
lymiianus, calccli i^ : Et nos recipiamus Verbum ul qui Deum Patrem hnbel in caetit^ virginetn ma-
iHcartiatum vere iioi ex voluntule viri el mutieris, ut irem haberel in lerris. In ilto line lempore genitust
lia'relici dicunt, sed ex virgine et S:>iritu sanclo. Epi- in ista iit (ine lemporum natut; in ilto nascitur line
pliaiiius, lib. I conira b:cieses, liacresi 30: » Ecce fine , in isla concipilur sine semine ; in itto liue
Virgo in nlero habebit. i Virgo autem non appellaiur^ initio generaliouis , in iita tub condilione tegit ei
quiv viio conjnnctn esl , et nupliis copulata mutier. carnit; in ilto invisibitis Deut, in isla visibitit homo
Peiriis Clirysologns, serm. 117 : Ubi sunt, qui con- per corpus, quia t Verbum caro factum ^st, el habi-
ceplum Viiginis Virfjinispartum mvtierum partubus lavit in nobis (Joan. i) i ; in itlo impassibilis, iu ista
existimanl exa:qnandum , cum illud de lerra sil, hot mortalis; in ilto excetsissimus , in ista lubjecttu;
de ceelol Clenifns Alesand., lib. i, P<£tlag., cap. 6 : sttbjeclus siquideniinjuriis passionis et morlii,morli$
Mutieres qnidem pia^ynnntes, cnm matres factce fue- autem crucis. Sic ille.
rint,luc emiiiuni, Dominus aulem Chrislus fructus (16) Quam fortis hwc mutier fuil ! De B. Virginis
w></JH s Syriciiis epi l2 adversus Joviniauum,
p;ii):», foriitudine suinma opiitne Albenus Magnu» iu
i.H loino I coni; I. Per mulierein mors sticcessii, per
: Mariali cap. 101 , ubi in bunc moduin pbiloso-
Virquiemsalus 196^''^"''* Peirus Damianus hontii. pbatur : Qutdûid esl fortiut forliore, fonitti eti
de Assnmp. D Y. Nonsecutus eit dotor purtum,
: infirmiore : Beaiiisima Virgo fuil foriior tribui
quia non prwce^sii libido conceptum. D.c nni nnm- lortioribut omni viaiore : ergo ipta fuil forlior
que fueral Evw : « /»j dolore pnries fitittnt {Oen. ili).» omui viatore ! Tres fortiores omui viaiore sumt
Quw senien ia in aliir utalrihus viguit, in Uaria vero Deus, mors, diabolus. HuinHiias beatce Virgiitie
modum sui juris amisil. In mutieiihus fixa perstuit, Deum superavil quodammodo , quando eum de caitii
in virqme prwvatere non potuit. Origcnes, iii Levil. ad lerras humililate deducens , charilale viacula-
Iiomll. 8 Addi quoque ad hoc etiani iltud potesl,
: tum 199 p«<>'^''> el humitiatum , et vutneralum
quod lex iilii, qute de immundilia scnbitur, ad mu- iu suavirginitateincarceravil. UnJe {Cant. i):« Ou>»
i'erem leriinel de Maria nuiem dicilur quod virqo
. csxei Rex iri accitbitu suo, > Et Prov.- XXXI
eic.
ioncepu t< piptrit. Eerani ergo leges contra mutiercs, I .Hulierem fortein qnis inveniet ? procul , rt A*
7G0 MAUIAL^.. - NOTif.. :70
ultimis finibus pretium ejus. i llltnni fiiies suiit \ P. Jo.tnncs aont , congrepalioiiis lerorinal.i! S.
dtiUit el huinanilas nuixime a se dislanles. Unde
, Bern.^^rdi oniinis Cistc^ciensis nunc ahhas ge-
fortissima mutier fnil finn: lia-c conjunxit. Sic ergo neralis.
fortiluUo bealisiitna; \irginis rii)orcm fortitudinis, (20) Qui et candoTf habilus. ('nm a siiaj
202
el divinw severi^niis siipcravii , dc qiio (
Nuni inslitntioiiis Cisiercionses ni^ri»
initio l*airrs
xsiii )Cujuf foriitudo similis esl rliinocerotis], »
: « vestibns nlorenliir, aniio saliitis iiOI , die 5 Augu-
cujns in gremio Virqinis mansuescil , et
fortituifo sli, hcaiissiina VirgoDoipara tlecasioin Cistcrciuin
tic patct \per qiiem modtim f/ealissima Virgo Dei desceiidit, aiqiic corutndein hahitum de nigro in
fortiludinein stiperavil. Item secundus foriis esl , , .nlbiiin colorrn) innt.ivii, snh SS. ahbaic Alberico.
mors, cui uemo mortulium resislere potest {II lieg. ilitjns autcm rei historia sic liahel B. Palre Al- :
xiv) « Omnes enim morimur,

; et quasi aqu(v dila- berico , ejusque monachis laudes et matutinas ho-
biiHur super lerram , quaf non reverluntur. » Hac ras devote canenltbus adfuit Deipnra Virgo , ca-
forlior erat beniissima Virgo, quce morlein de- lesliiim spiriiunm conslipata phalange, prceferens
ttru.xit , sicut per feminam , el
enim mors intravil manihus candidam et nitidissininm cncull<im ,
vilam deslruxit, Virgo piil de-
ila el bealissima quam stnpentis Alberici capiii itnponii. Sed ecce
tttuctio mortis , et ila fortior fuit morte. Fertius , miraculum mirncnlo excipiiur , simulntque en:tn
fortit ett dinbolus, de qno dicitur (Job. XLi) :
hiibitus ille Alberico imposittis est , »io/Kic/iorin«i
< NoH est poleslas sitper lerrani, quK ei possit in clioro canentium cucullm cclorem muiarHnl , et
comparari. » Ueafitsimn Virgo fuit fortior illo qua; anien nigri eranl coloris , repenle candiditsiiiKe
juxta illud Gen. iii : « Ipsa conterei cnput imtm. » „ inslar nivis colore sttnl infccla' , cl slaiim ex oculit
"
Item actut fortiiudinis essentiuliter esl firmiier
, servorum suorum Virgo beaiissima evanuit. ilac-
adliterere. liealissima Virgo adha-rebat Deo inse- teniis hislori.i. Pro cnjns verit::ie et conlirinaiione
parnbiliier. trgo ftiit ali.s fortior improporiiona- mnllos allegat aticloies Chrysostoniui Hcnriqnez
biliter. Ilem , aclut fortitudinis esi lerrenus cupi' ordinis Cisiercieiisis historiogiaplnts generalis
ditales 200
"^" 'O"""" reprimcre , sed penilus litm in Fasciculo sancioriiin ordiiiisCislerciensis,
oblitisci; Itoc auiem non contingil in aliquo viatore lih. i,di£iincl. 2, cap. 2 , et tnm in 5icnologio
i« via , interiitt quod fomes aliquo modo viguii ; sed Cisierciensi die 5 Augnsli; qiicin lu cunsnle. Vidc
sohtm iii Virgtne polnit , ia qua fomes exstinclus eliam Colvencrium in calend. Mariano, die 5 Aii-
fuit. Ergo habuit ucium foriiiudinis ler modum gusti , § 2 ; Bcnedicliim Cononein in Chronicu
palria: , et tuper omnem viatorem sine proportione. Dciîarje ad annum Domini 1109; a fundalorcs
Hxcilibeiius,!. c.,(|*>3e Tere lepelil iii Biltlia Marix iiositos M-ir atios, cap. 9.
supcr Pruv., cap. xxxi. Piiira aiacin de forliluiiiiie
fi. Virgiiiis si-tieiili ex Patribiis aliisquc; aucloribus
203 (2') ^'i>9inem tiosiram potiue imilari de-
buimus. Cntn vera ;ic solida eiga Deiparain Virgi-
'Ofreniiii Novalus de Ivi iiieiitia Deipar<e, lom. ii iietn devolio in ejiis prxscrtiin sila sil iniilatiune
c»p. 5, (|Ua'$i. 23 : Miecbuvius iii liiaiiias Laure- virlnlnni, nil niiruin esi si Palrcs, artlciilissiinc de-
iau.ts, toni. il , 389; Ravnandns in dypliii-
disc. siderantes qiiemliliet Chrisli UdeHuin vere ac solidc
cis Marianis, par(e puncto (), nuiu. 18; Posa-
ii ,
ejiisdem Deiparae Virgitiis esse devoliim , ad ipsius
lei , ii) Cotoiia 0. Virgiuis, lib. lu, cap. 5 et qtioqne iinilalionoiii iios iioii laiilwininodo bonari,
a{>i. sed qiiodaininoiio iinpeilere in snis operibus sata-
(19) Uonasleria Cislerciensium qua; omnia et ,
C geriiii. S. Ilieroiiyin., t. iX , in serni. de Assiiinpt.:
memorin' , et vieritis ipsius Mairis devotiotie debita Amale quam colitis, et coliie quam amaiis, quia lunc
dedic.mtur. Cur oniiiia oniiiiis Cislcrcieiisis ino- eam vere colilis et amalis, *i iinitari velitis de tolo
itusicria R. Maria; Virgini Deiparx a priinis ilUs corde qtimn laudalis. S. AnibrosiiiS, lih. it De vir-
Cairibns «leilicata riieriui , ciinsam reddii Cxsarins ginil.: .St( vobis tanquam in imagine descripta virgi-
llcisierbaccn&is, lib. t iilnsiriiiin Miracnlornin iiilas titnqiie B. Maria , de quu velul in tpecMo
(ap. , his verbis : Qiiia cienobium , de quo cxie-
1
refulgel species castilaiis et forma viriutis. Hinc
tunl (atino vidclicol 1U98) , conslruclutn fuerat in sumalis licel exempla vivendi, ubi tanquain in exetn-
hvuorem beula; Dei Geniiiicis Maria; ; tum ipsi ptari mngislerin expressa probiiaiis, quid coriigere,
quuin eorum succetsoiet de todem novo monutterio quid lenere debeatis osietidunt. S. ihicpiionsus, ser. i
(neii.pe Cit>lercio) propagaii , omnes tuas ccclesias de A^suiiipt. liniianiini mutrem Virgincm et sun-
:
lu lioi.ore ejusdem gloriosa: Virginis tensueruiil esse ctos omnes quos laudal.s, qnoniam non tantum iUit
dedicandas. Sic ille. Vcrlia autein saDclornni ilto- noslra prodesl laudalio, quantuni nobis eorum imi-
runi Paiiuin 211
<|"''^"^ onines ordiiiis sui cc- lotio. (Jnde sponso inagis placet itnilaior devotus,
clesias aii{;eloruin Ueginê dcvoverunt, ex libro quam laudator oiiosus, tamen vera luudatio cnrdis,
l>clinilioiiuin anliiiuartiin disl. 3, caj). , de- , i
tmiialio ett opeiis. B. Peirns Dani.inus, serin. iii
suuipta, ut referi Chijsostonins Henriqnez in Epiph. Doinini lieliquit nobis Maria exemplum ut
:
Aieuuiugio Cisicrcieiici, Uic tH Januarii, hxc snnl :

tequamiir vestigia ejus, tit lnles simus quulit ipsa
Quonium gloriosa Dei genitricix Virginit Maria; futl. Sicergo, fratres, ad verum 204
fo'^"' poleiiinus
tita inclyta , mirifica digiiitat,tanctitas eximia cunclat D pervenire, Virginis el SlclUu nohirae vestigia fue-
si
illutirat tccletias, regulat, et informui ; otnnet eccle- rimus imiiati. S. Bernardns , houiil. i snper Misstis
ncs nostrce conveniuales iti ipsius honoretu fuiidemur esi : Si virginiiatem in Maria iion poies nisi mirart,
et meriio dediceniur.lixc illi.Licetaiucni Cistercien- stude humili alem imilari, et sufficii libi. Hugo Vi-
sis urdinis ecctesia; , et inotiasleiia inviolabili ctorinns , sermoiie in qiiolibet iesio B. Mariic :
Patrnin Cistcrciensiuni legc consccrala sint Dei Beatam Nariatn pro viribus imitari studeamus, ut
Geuitrici, ubservat tainen in praicilato Menologio, ejus meritis el precibus cum ipsa glorificari vatea»
die 15 Augusti, Chtysosloinus iienriquez, expc- mus. Imiiemur U. Mariam sub brcvitate lemporis,
lientia couaiare, leie oninia, vel forte onini.i in ul cum ipsa tjloriari mereamur in diuiurniia.e wter-
assuniptiouis U. Virginis incnioriani esse dedicata nilalis. Paschasius iii Ualberlus,
esposil. psal.
rnin nbiqne locnruin in suinnio allari inter aiigc- XLiv : Tuitc eam (M.>riain) vrre dtligiiis, si imitari
licas lurbas lOrlus consccndens dcpiiigatur Virô contendilis; lunc vere diligitis si cain sequimini mo-
gloriosa , el oninia (|iiu; ipsc vidil in ilispania ct ribus el viia ex toto , quw nihil altud quam Deum
eSgiu sui ordinis inunasteria, iii ineinonain as- dilexil. Aincdeus Lausannensis, hoinil. 5 de Laud.
kunipt. U. Virg. cognovit esse consirucla. Aique Virg. Effecti
: morum
similiiudine similes Genitrici
idipsuin de inunasteriis et eccle!>iis ejusdem ordinis Dei, post eam adducemur lu templiim Hrgis et /Uii
per Calliain el Italiain inini testaius csl revereii- sui Absaien abbas , scrm. i in Anuiint. Disce , o :
dissiiuns Paier (cujus aniiciiia , ob pi-xclarain cru- radix peccalrix, farilla ignis teterni, dtice, inquam,
diiioncui atque durlrinain i4uriintiiu gluriur) exempio Mariof Deo humiliari , et e»se tubje^lus
771 ADAMl ABBATIS PEUSENI.i: /72
I ontni humanet crentnrrr prnpter Drunt ( / Petr. A ptca.iv p;irlc, lil. i-i.fap. 21, i: Imitando beaiafn
§
II). » h.cce virga aua: omni peieuti patriam propo- Virginem jiislt elficiuiur, el sicui sequendo virgam li
nitur imtlaiidii. Viilcat umisiiuisquc ait vetit eam qneam recie scrilnmus, et idid aqininn ; ila recla opera
imitari quiniium in rirga /uroiiji flagellubit Do-
,
lacimus, iinilaiido ve.^tigia ejus. Maiirilins ile Vill.t
miiiut fos qtti illuni cuiitcmjiseriiit. Aiioiiy»iiis Prnlcila, iii Ci)r<>na nova liealne M.iri;»;, scnn. 9 •
Aiiclur :iiiiiqtiii<; in Corona qnaduMi bcalx Vir- Apes habeiit ununi reqem,cujus dncatuin sequuntur
RJnis, q«i:i; exsial in biitliolheca Valic:uia rai;nin:i, sic nos virginem sequamur iHarinm, f.l illnm imite'
iinni. "itiOri Debcut
: qui digne cupiunt minislrare
,
mur. Dcnitjiie, nc loiij-ior siin, Gnlleliniis Pai vns ,
205 ^- Vi^dini, ipsam, quantum possunl, in tirlu- iii cap. Canl., lofineiis cuni lic< lesia in pcrsona
VIII
til:Hs itnitari. el saltem a loiige currere in odoretn \)ti\: lieue piam mairem meam mirarisei venfrntis.Sed
uuguentorum rjiit (Canl. i), qnia Mcul dicil anctori- quia in iniiiutione toius vcnerationis est Iructus, imi-
las : Veiiernii suuctos, el non iiniiari, uiliit nliud est ture quam venerarit. Sic illc. Pliira auicin «lc iiiii-
tfiuim mrudiiciier ndulari. S. Bon:iveiiliir;i, iii cpislola latione beiparui Virginis liabcs apiMt Francisrum
25 Monniri;ilimn : L't D, Viryini ac-
tua deioiio sit Arias iii speciali opusculn Jc hac rc, ul>i camdcin Dc>
cepta, et reverentia graiti, ipsius puriiatem el mun- parain Virgineni in liiiinililalc lide, spc, cliarilale,
,
dilinni oiuni virtuie, mente et corpore illibate iii leipso tlevolionc, 206
obedicniia , caslilaic, niodeslia,
servando.totvconatunilarishumiliiateet mansueitidine panpertaie cunciis liticlibus proponil iniilaiiclain.
tjut vestigia imitari. S. AntoniriUs n) Suuuiia llieolo-
NOTyE AD FR\GMENTA MARIANA.
1I> FRXCMENTUM I. B AD rnvGMENTUM \l.
FrDgmenlum hoc, qiTod de laudibus bealx Vir- Desumplum osl cx sennpne quem Adam nosier
ginis ex pariu Salvaioris praenolari poiesi, desuin- de SS.Trinilale conscriptum reliquit ; esiquc
nlum esl cx Adami nostii seniiune iii Ascensioiie i eleganiissiniis el pulclierrimis Dei[iarseencomiis re-
Doniini, estque inslar puri auri pretiosum. reriissimum.
(i2) lp$i velleri mundo immensus candor accrevit. (25) Sed in columna, quam prmiHisimut, iiitenda-
Conspiranl cuni Adaino nostro S. Pelrus Clirysolu- nius. M.triam etiam co<umiix tlogio celebraiil An-
gii6, S. Fulgenlius episcopus Rcspensis, S. llde- dreas Creiensis oral. 3 de Dormil. B. Yirg.; Theo-
phonsus Toleianus, iique oinnesqui coinniuni siylo phaiies, in Mumeis Grxcornm, die 23 Febriiarii ;
docenl Mariansevirginilaltscaiidorem a divino partii Joan. Geomelra, in oial. de Annunl.; S. Bonaven-
auctum, vcl Ueipaix virginiiaieiu a puerperio in- tina, in Spcculo B. Viig.,('ap. 3; Alberlus Magnus,
crcinenlum capessivisse , S. Pelrus Clirysologiis, senii. 2Jii Aniinnt., sonn. 3 in Assumpt. ei iii Ma-
serm. 142 : In luo partu crevil pudor, aucta est ca- riali, cap. 220 ; liymnus Groccus apud Biiieoiiem
,
ititat, iniegritas roborala est, esl solidata virginitas, pag. 13i S. Aiiionius de Padua, serm. 5 in Donii-
.
omnet perteveravere virlutes. Ille, quoaucia sunt

tibi iiica posi Trinilalein ; liarllioloinajus de Pisis, libr.
ontnia, nihil tninuit ; el surin. 175; Feliciter partu- 1 De laud. viig. (ruclu 2; el alii, qcorum iiieniini
rit, qu(v virgiHitaiis coronam tnugis magisquepariendo in Cj;suribus Mariauis, in vpistoia dcdicaloriu circa
eonqunivit, ei gloriam ; Fuigenlius orat. de Laiid. rmem.
B. Mari;e, ex pariu Salvaloris : Crevil pariu inle- (24) Qiiam (irma est, cui et coelum el terra innili-
grilas corporii potius quam decrevit , el virgi- C tur l rSam ul libro iii Myibologiarum, inquilS. Ful-
nitas ainpliata est potius quam fugata ; S. Ilileplioii- geiilius anlisies Bu^pcnsis, aiiis cpiscopus Carllia-
sus, in ''J''- '^*^ S. viig. cap. li : Nunquam
207 giueiisis, vcrius Fulgcniius Placi.idas (licel isios
maler, ntst quando el postquam maier no-
virgo, et niuili confundaiU, ul iii Pielale Mariana Graecorum
bilior el virgo. Dejinito lempore, hunc qui venerat ,
parle 1, iiuin. 2i5, iiolat vir doclissimiis ac eru-
egredi seiilit,et plactdo egressionis laia processu,aliler dilissinius209 ^- Simon Wagncrecli) Vceium el :
yrocedentem inspicii qnatn accedenlem scitil. Suw terra jam duduin ruissen', ntii Marta prectbus tus-
carnis veritale hunc vidil esse vestituiu, et in se sui teniussel. Unde GaUiiinus . lib. vii de Arcanis.
nilorts a: pudoris iuiegnlatcin ttiinuisse non sentit ,
cap. 2, cum reiulisset ex llabbi Anchclos loluni
sed potius crevisse cognoscit ; Auiclius Prudcniius, muiidum aiiiore B. Vitginis inatris Messix a Deo
byiniio H: su^^leniari, subdidit : Muudus enim
ob nottrui ipte
Senttsne, Virgo nobitis, piavas aciiones nullo pacio consistere postet, ni.si
Maiura per lustidia, ipsa gloriosa Virgo eum suu misericordia et clemen-
Pudoris intactum decus tia pro nobis orando sustineret. Sic iile. Cui (otideia
tioHore parlus crescere ? fere verbis se subscnbil Paulus de Heredia in iracl.
Goffridiis Viiidocinensis, senn, ! dc Naliv. Do- De conceplione B. Virg. Favei S. Aiuonuius archi-
mini : Yirgo tamta ante partum, in parlu virgo san- episcopus Fioreiitinus, duui in Suinina ibcologica,
ctior ; S. bpiplianius, orai. de Laud. Virg.; titam- parle i, li(. 14, cap. 4, § 4, ail Ll haic iuferiora :
Ritm tum virgo post partum, pvrior , ti dicere licel, variantur secundum moiuin lun(E iln sms Uaiia ,
quam antea ; deniquc S. Augusliiiiis, scrin. iO de ;

merilis el precibus susteutut mundum, et quasi re-
Tenipore Virgo parlui suo nupsit,virginitaiem duni
: gtt, unde mundi Hcijinu dicttur. lixc ille. Vide Wo-
pareret duplicavit. Qnomodu auiciii Dciparx virgini- varinnunn Uiiibra vir-inca, excuisu 10, pcr loiuin,
lasex diviiiO parlulacia fuerit pei lccliorct auclior, ubi probaiis B. Virgiuemcssc inumli lulius uiiibr;»-
cuiii virginitas, lani materialiler (luain forinaliler, culum ac niuniinen, scnhil, inier alia, quodipsa,esl
iiun sit capax augmenli inicnsivi, plene inlor alius cttii qua; suis piecibus ccelum luicial;
coluiniia,
explicant Joseplius de la Zeida in Maria elligie Iri- IRC iion Allas ,' qu:e veie el absiiue ullo
iiosier
niialis, acadeinia 2% sccl. 5 et 5 et Tlieopliilns ;
rabul.iriini ligmeiuo, universum suarum oralionuiu
Kayiiaudiis, luni in ôineiiclalore Mariaiiu iii Glus- bumeris sualinel, iie iabaiur.
sano ad illud Virginis eloguini teminu concipieiido
: (25) Quw
peccaii maculam nescivit. Ll quidcm
ptigo reddita, luiu in ÔSIîp'"^^'^^'"'''"»'^! l>arle eiiaiu inaculani peccali origiiialis ignora\i( B. Vir-
i.Vuucio 7, uuiucroS^. go; a qua, ne ab ea in priuio cuiKeplouis iiisiauii.
:
774
rrtAC.MENTA MAUIANA NOT.€.
775
A Irnctaliis, il;c;n
?:U inlegri, n coilire Cu^snnmriensi.
infirereur, fiiil per D<'i 210 poleniiam ac miseri-
ni- (|iin iiiioiisiis smi), prorsiis ('xsiiieiit. in aliciijus
liynihi!» nitssrilis
cordiain praservain [},u\P! iii
bibliotlioca: angiiio oblivioni, Iradili fors:iii ririi
Insdam antiqni, quos afl«rl P. Aniomus
(«I5;iiin-
el ileuiceps, tineis bIallis(|iio lmciis'|iiR piit;ii;<iiif>s, vcl lcmpori^
uhen in Parnasso Mnriniio, a pag. 4o oiiiiii;i coiisiniiCMiis ei!:icil;uc iienims absnmpii. Kst
Virîms caiicbaiur.
oliin in landem ejnsdcm B.
liiijiisinnili, scii potiiis opuscu-
aiiloin rragiiioiiliiin
lla-e concepln muo modo.
hiin Ad.niii noslri pirt.-iii crga n<'ipar:i:ii rnnsonum,
Kst Ht tosii nitii iiiiuye
iiec siiic ni igiia M;iri:ini îllecus acccssionc a quo-
l't ut canilfiiiiil''^"^-
()iiani arhilror lcfji posso.
Vl fruclHs exii « /?<"<
tUt produclit cinn ituitort
(27) 213 ^*''^'^ cwleiia mHlleribnK est oleo inuiji-
biti i.ncin. I>e liac roclosti B. Viigiiiis unctione, qiia
l^ratenta per Fitium. *
ipsa heata V'r{,'rt, noii cxloriiis, sed inieritis intiiicta
Sicui ros tton coirutnpttur,
dici poiesl, non in lcgalcm, sed iii spiriuialcin sa-
Quaiiito in terra giguintr
cerd()l<?m consi^crat:»; pr.T(l:»r(^ oinnino Iliigo Viclo-
ilemettli rubigine
rinns, diim lomo 11 suoriim Operinii, in scnn. d«
Sic Virgo non iiificitin'f
Assiimptionc, cmn Virginc loijiiPiis {\\x\l:Tufiim
Cum in tnalre concipi ur, (lelicala el omni graliii pleiia, cliarissima in deliciis
Originuli crimine. nd ijtorinin di-coris lui, et in signuin
luis, uncla es
Inlerini.
dileciioiiis. Vucluin pnriiurn, et lu qnogue uucla es,
Ave, dulcis Maria, ul ipsum in te Hngiieniiim prius exceltenter effunderet,
el filia,
B
Cliristi mHter, quod postmodum in ulcro ttio singutariter ncciiêrel.
Vlta iiite inncula. Sic ille. Prcclare eiiain Altiertns Magniis, dnin iii
Tu a Deo fabricalfi Mariali. cap. 100 el2H, scripsit Beitissima Virgo
:
In conee\Htt jna-iervala omnibus altis imprnporlianabiiiier plus liabuit unclio'

SuUa trahis sceleia. ws,el prcc omnibus cousjrlibns suis oleo exsutiationis
he.Tum deni(|ne. uncui /M/t. 1'rjeclare itcm Ain deus Lansinneiisis,
Ave, Regina coelotnni, diim lioiiiil. 3 dc l.ind. Virg. Iiaec liiteris mandaît:
Omni laude diijnissima,
Dei Verbuiii deacendit in uterum Virgitiis, uterutn
Qua; eoncepta e.% vitioruiH impotluiuni, itnmnculatum, consecratum maiiu ««-
Sine labe purissiina, clionis divina\ Prseciare (|uo(iue Joannes Gcrsdii,
Salve, Virgo siuguloris, dnin loino III siiorinn Opeium, ir cl. 9, Siiper Na-
2JJ Vere sacra margarita, gnifical lioc posuil ihcoieina Mnria vespere Jovis
:
Siilve, quin slella marit, sancto et si non fuil insignita cltnraclere sacerdotnlis
Es sine iabe concepla. officii, nihitominus tunc, et antea. et postmodum fuit
Sed de Icic re. Vidc inicriin mhjp
pluia alibi in Teijule sacerdoliuin prae consorlibus suis inunita^
ad Mai iyle Isidori Tliessaloinccnsis
scripsi in nolis non quidem ud consecrundum, sed "^ offeren- 214
in noUsadorai. 2, n. 5. dtint hanc hostiam puram, ptenam et pcrfectam in
(2t») I>rrJbi/i« da'mombns apparuislt. Qnam terri-
nltari cordis sui. Pr.Tclare deiiiqiie Alinus Varciiius
ac formidabilis Deipara (Uenionibns, palot
sil Monlalbanns.diim scrmone 5, iii hiudcs supersancl.e
1»ilis
Cyriilo
Q
ex S. Eplircm Syro in oral. ad Virg.; ex S. Dei geiiitricis M;iria: iii hiinc niodiini philosoph.itiis
homil. in Neslorinm; ex S. Joaii. Da-
Alcxan.. 6, est Legamus Scripluras : inungebnntnr sacerdotes,
:
masc. ornt. ! de Naiivlt. B. V.; ex Chrysippo iliero- prophetce et reges, inuncta est vtigo Maria, vetut re-
$ol. tn serm. de Land. VirRinis ex S.
Petro Da- ,
gina, prophetissa ei tonge potiori gradn, quce sacer-
:
miano in serm. de Assnmp. ; ex S. AnselmoCan- dotio refulgens, Maier quippe Domini erat, quo gradu
luariensi hymno 2, de B. V.; ex Honorio Auguslo- insignis omnium, cum tum rcceuiiorum
veteruin ,
dunensi, in sertn. dc Nativit. Miriae; ex S. Ber- Patrum su,ieiavil emnentiam. Liat

dignilates et
nardo ClarcvalJensi serni. Insignum magnttm, ex quippe jus itlud mnlernum, quod virlute omnes infe-
S. AmcdeoLausannensi, homil. 2 el 8, Dc
laudib. riores coniineret, superaretque gradus, ISefas erut
Xirg.; ex Kichaido Vicl., cap. 26 in Canl. canl.; itlam a quoquum heroum superiri, qiice Dominum
ex Alberto magno iii Mariali, cap. 75 ei UO; ex b. in suo utero coniinuissel, quiv mnler Dei et liomtnis
Bonavenlura in Speculo B. Virg., cap. 3, 6, 5», 10 essel, unigeniii Dei tilii, ipsius quoque Dei vivi et
et 12; ex S. Antoiiino Florenliiio, iv parte.
Sumin:c veri, incontparabilis, inenurrabiiis, prorsus admirn-
iheol., llt. 15, cap. U
ei 45; ex S. Bernardino Sc- bilis inater. Heriio ante omnes dignitale, gradu, or-
«eiisi, loino L scrm. 51, ari. 3, tap. 2
ei seiin. 5 dine efjerenda eral, quiv (aiem tantumque Dominnnt
Nouiine Mariaj; cx S. Brigilia, lib. i in lam sancto utero suo conclusisiet. Muttoties in-
dc glorioso
ttevel., cap. », KJ ei 46, cl lib. iv, cap 108 ei 205, unctum ftiisse David legimus, id quod de sacrosancia
cx Maiiriiio dc
*t in seniioiie Angelico, c. 20; et inleineratu Virgine senliendum es!, ul instar inagni
Villa Probata, in Corojia B. V., seim. 21 ei uliimo; David Jesu Clirisii filii sui, fiieril delibuia oleo e.tsul-
cx Triibeniio abbaie, lib. i Dc miraculis B. Virg. D
L talionis, oieo Spitttus sancti, o'eo tancii et reconditi
Urliccio; ex Joan. Gcrsone iracl. 4 supcr MrtflMi- a seeculis sacramenti, pra; pnrlicipibus suis, uncta in
in
fieal ; ex Dionysio 212
Carlhus., lib. De bud. m conceptu suo, uncta dum tinigeniium fiiium conci-
Virg.. art, 11 cl 2U, ni in Cant. cani., art. 20 et peret, et tune quidem exuberanltoiis gratice, et omnis
K. K. cardiiiali, consummata
21;'deni(iuc ex Joan. Hailgrino S. 215
perfeclionis et deificaiionis oleo :
in cap. mCant. ad illud Statuia luu ussimilala

:
fiaudari iion
llactcniis Vareniiis.
e$t patmx; cujus vcrbis lcclorcm hic (28) Cotuiuba, i« qua uiatiet Spiriius tanctus. Co-
patiar; suniauteni hujusiuodi Sicut paliua, id est
: hiiubx appcllationciii cl pruprielalcs cum Adaino
esl
arbor iriuniphatis Doininica ciucis , teriibtlis nostro Deipara: ad:<piani tain inulU sancloruni Pa-
malignis spiritibus; sic beata Virgo meruo sua: trum ac sacroruin doctoniin, ul, ni brevitas prohi-
txpeltit.
rectiludittis matignos spirilus leriel alque berct, lectori avido ao Dc parse cultui ex aniino
indulgenti loiigisstmum ex iis posset conlici inven-
KV rRAGMEIiiTUll III.
tariuin. Logcndi snnl S. Epiplianius in seriitouti dc
De landibus U. V>rginis, super canticuin ejusdem laiid. Virgiiiis, ubi Deiparain vocat colunibam pu-
D. Virginis ilagni/icttt pneiioiaripotesl lioc fra- ram; S. Sabbas abb.is in Menxis Grxcornm, die 24
ginenlum, qnod bonain esse partein ex iis traclali- Mariii, ubi voial columbain unicam pulchriludiiiis
bus, quos Adain nosier, Tniheinlo et Fossevino, incorrupta; S. Prudus Conslaniinopoliianus, ir^
tetiibus, in qiiosdain sacr^v Scriplurai looos elncu- oral. G, tibi vocat cotumbain siinpliccm; S. .\ugusii'
bravil, uiihi ipî haud ditlicuitcr persuaUeo, licct ii nus, lomo X, senn. 35 dc SaiictiSi ubl '.ocal co'um-
; ;
775 ADAMI ABBATIS PERSEMiC 77(J
bam (iiii lui; S. lltleplionsns

, serm. G t\e: Assnm- A foraminibut relrw, caverna maceritn, quia, quan
in
nlionr.nbi vornl coluinbam Spiiiius sancli Isyctiius diu tixit, dilulato ct sjinlioso rolalu pfr
iniuiiu,
llierosolynruinnb, senn. 2 ile l:tu I. Yirgiiiis, abi furamina passionum corporis Jesv Chritti, et per
vnral columbam impoliiitam ; Joaniics Euiiens, iii cavernum vulneris ialeraHs, semper in ejus doloribus
nral. «ic (l<incc|)tioiic Dcipara;, iii)i voc;U folumbam gemuii, et coniinuo laiitavit ; Uicb^rtins .n S. Lan -
fiurisnJmam ; S. Joan. Djinascenns , in oral. ile renlio, lib. xii De laiiil. virg., coiuiti. 9i>2, nbi vocal
Assiiinpiioiic, nl)i vocal columbum fncralissiniam columbam qute, cetsanle diluvio, ramum oliva: iit ore
<u iii Mcii.x'is Gnccornin, liie 22 J:iiinarii, nbi vocat suo delulit ad Pioe in arcam, Deum humaiio generi
colunibam eiecinm, qnai mentem habnii pennis inau- recoiiciliatum demontiraiis ; Dionysius Cartiiusiauus
raiit spcciiibdem ; S. Gcrnianus ConNlHnlinopoliia in capiil Caiii. cant., art. 8, ubi vocat columbam
1
iiiib in Maruli .« nobis edilo, pag. 102 ei lOi^, nbi Dei, in qua nunquam {uil radix amuritudinic, fclleavt
vocal coliimbaiH ruUonaleni el purissimam vb divi-
,
auslerilus , ted iimpliciias sapientialis ir-violata
vutn 216 <'"''"<" candorem nive candidioiem, coe- P.inhis iJe Heredia, ia traci. De concep. t». Virg.,
nbi vocat columbam felte originalis peccaii varentem
tesli spouso unice diUclam, lolam omnino ad spirilus
rationes formatam, el quasi in spirilum lrims\orma- el a peccato originali tnundani ; Trithciiiius ahbas
tam, qu(v liuminibus trroris hiemem jam cessa*se iit lib. De miraciihs bcaix Virgiiiis in Uriicelo,
osttndii ; S. Aiilicimus Scliireburnensis cpiscopns, cap. 6, ubi vocal columbum prudeniissimcc ^\Q
in l:bro De liititle virg>nitalis , cnp. 22, nbi vocal simplicitalis ; beatus Tiioinas a Villanova, in conc.
ealumbam mter sexaginla reginas, el bis quadrayenat de Visil. B. Virg , ubi vocat columbam ceterem, per
jiellices, quw propter perenne puritalit privileyium j. iiiontium culmina in vititatione pervotantem ; Mauri-
Monarcluim mundi, archangelo pronuniianie, Vura- IJHS tlc Villa Probala, in Corona B. Virg., serni. 17,
clelo cbumbrante, prcrcordiis tripudianiibns feliciier tibi vocat coiumbam divinam, caadidissimam, qutc a
tuscipere meruil; Georgius f^liconiediensis, oral. 1 siiperno liege missa, venieul ad nos portavii nobit
,
«le Prxscnlal. B. Virg., ubi Tocal columbam irrepre- privilegium noslra! reparalionis et talulit. Dcniqui-,
hentibilem , qucu tnaliti(e aucupem deviiabit, ejus ne longior siiu , Juannes Picus, lib. i in Cani, cap.
machinamentit facta tublimior ; Michael Pscllns, in 15, ei iib. III, cap. 5, ubi appellat cnlumbam origi-
cap. VI Caiit. canl., nbi vocal columbam elecium nali fellt minime fermentatam, el columbam Dei, qme
inier animas omnium hominum qui saivanlur ; Kranco colnmbinam, iniiitateni et ItMmiiilulem,
simplicilatetn
abbas Aflligcniensis, lib. v» De gralia Dei, ubi vocal insuper donorum Spiritui sancti plenitudinem, el eju*
columbum sine felle; Atncdens Lausannensis, lioinii. charismniunt omnium tibundantiain commodt expri-
6 tlc ianti. Virg., ubi vocat colnmbam Christi per mere tuffecit : liintam enim horum omaium coyiam
unioncni ; llugo Vicioriiius, scrni. 54, ubi vocal co- divinilus accepit, ut itta propeniodum non ad memu-
iuinbam simplicitaie ; Philippus abbas Boii£ Spei, ram uttecuta tidcalur.
lib. 111 III Cant., cap. 7, ubi vocal columbam spoiui kO FRAGUENTVH IV.
Cieleslis , qnie propler (cternorum abtentiam gemuit Fi-agiiicniuni lioc de Maria inedia:rice desumpttnn
incoinparabiiiter, ei suspirafit ; Guilleliuus P.irvus, estex Adanii uoslri sernioneaurci), quein olini ipse
in cap'. II Canl., ubi Tocît columbam fecunJam, in capiiulo Cisicrciensi habuit. De tituloantein nie-
virgiiiitale jormosam , cujus pullus singularis fuii diatricis Deiparac. iiulito, prdBwer ea qna: dixi in nolii
Clirisius; Uupertus ablias, lil». iii in Cantica, ubi r< aJ Mariaie S. Gerniaui pa.riarclix Cunstantiiiopo-
217 ^')oal columbam sine fclte, puUos aiienot nw- lilani, iu notis ad oraiionein in Annuntiationcin,
ir.enlem, grana caudidiora rolligenteui^ in pehit ni- iiiini. 5, vide , si libet, Kicharduin a S. Laureuiiu,
diltcuuiem, geinilum pro cantu uubenteyu, el juxla
Scripluraruin (luenla residentem ; llonorius Angustu-
220 1>1>- " ^^ >''ud. Vtrg., pag. 8t>; Mbeitutu .Ma-
giiuin .supcr Missut ett, cap. !) et tO; D. Bouavcn-

diineiisis, in Sigillo bcalse Maria.-, ubi vocal talum- turain in Spcciilo beaix Virginis, cap. 8, et D. .\n-
batn Chrifli Spiriiu sancto plenam, in quam iransfu- tuninuui iv partc, tit. i5, caji. 5 et 13.
dii Veus Spirttus sancli churitmala : Abh-Aon abbas,
serin. i de Assuinpl., ubi vocat columbam \de arca
AD FIIAGMENTliM T.
iVoe egressam, id est de Ecclesia ortam, quai rainum Dcsuniptum CA ex scrinonc, (|iicnt Adani scripsil
oliva: lempore dduvii in illamreiulil,quia aquis viiio- Ue Sapientiue sabbulo, piissitnisque afleclibus crga
rum inundum involveniibus Christum de te iiiCHrna- sacrosanctuiu Deiparai virginis puerperiuiii reJiin»
tum in Ecclesia ejfudii; Jacobus nionachus, iii ural. dut.
(le Nativ. B. Y., ubi vocal columbam incontamina- (2d) Si inter coUactaneos snot me Jesus meut an-
tinsimani; Joaii. Mailgrinus S. K. E. cartJ., in cap. ii nuineret. Prjeclpui puerl Jesu collacianei (uipote
Canl., ubi vocat columbam Uei Spiritu tancto illu- sacraiissiniis Deipara: Virginis iiberibas adnioti, ac
tirntum; Albertus Magnus , scrni. 1 tle Purifical. purissiino ejus lacie rccreati), fueruiil S. Juaii.
U. Virginis, ubi vocai columbam prudentem , tinipU Cbrysosloiuus, S. Fulberiuj Carnuiensis, S. Ber.
cem, fecundittimaniy generosam ; S. Booaventura in iiaidus Ciarevallensis, S. Doininicus Gusinanius,
Speculo B. Virgiuis, cap. 8, ubi vocat columbam S. Caihariiia Seneusis, ac B. A-ianus de Rupe. D.
lidelissimam , quie iiiter summuni Noe et mundnin ^ Chrysosloiuu eiiini, ut liabeiur in Vila Henrici Su
diluvio spiiiluali tubmersum mediatrix exttiiii fide- sotui, cap. 20, Deipara Virgo sancio cuidain honiiiii
lissima; Jacobus dc Voragine, iii Mariali, sertti. 2, se:>e aliqtiaiidu vi»iijilein cxliibens, sic lucuia pcr-
liliera U ct V, ubi vocat columbam innoceutissimam, hil;einr : Vude ad lilii mei minit!rum Henricnin Su-
iion habeniem fet amaritudinis, sed toiam pleuam suniuiii, et dic ei meit verbit : Quemadntodum lit-
dutcedine pietaiis; Malihaeus iniperator Caniacuze- teris prodituin eti , de prceclaro Hto doctore Joanne
iius, in cap. i ct v, Canl. cant., ubi vocat coluinbam Chiysusiomo, quod, cum puer tcholatticus ettel, et
unigen4t tiiii Uei, in oculis nil hnbentem iniquitatis, unte aruin te dimitteret in genua, ubi ego ipta ia li-
sed omiiia pura, omnia decore coinposita; 21S ^- giiea imugine lilium meum ui sinu nieo laclabam, per
l.auicniius Jiistiiii.nius, in lib. Dc caslo cuninioiu, eaindem 221'nmginem di.ri filio, ul puulitper cetta-
4-ap. \), et Dc triuiiiphali Ciirisli ugone, cap. 18, tibi rei. Dcd. tui.erio, haeccx inulliset gravibus aiicturi-
Aucal culuiubain Spoiisi iinmacutalum , »,peciosani, bus Gononns iu Ctironico Dcipara; ad annuni 10::U :
suavem, dilectam ulque amubtlem; S. .\uluiiiiius ar- V enerabilis Fulbertus episcoput Carnotentit, in mor-
cliicpiscopus Fluretiiiiius, iii iv partc Suniiua- llicu- tisconttituiu^ periculo propter moibum, quem lacrum
lug., lii. 15, cap. 24, ubi vocat co/uml>am siiie felle ignem wcant, qui ejus lingiiain udurebai, qiiadam
peccaii, dealbatam,nive candidiorem, meritorumspien- noclt, cuiu plut tolito doiortbHt urgeretur, vidit tl-
doribut Spirilut tancii fecundatam , muneiibut ele- luttristimam Uuminam cum tnagiio comitatu el ap-
clam et prielectam ex omnibut i.S. Beriiaroinns Se- paratu se monentein, ut aperirel ot. Quod cum fe-
uensis, lomo 1, scnn. 01, ubi vocat cotumbam in cissei, subHo puetla iUa Ibrmosit* ma, nempe Bn-
, :
Fn\CMi:.\TA MAUIANA.— iNOT^. 77H

777
\ rap, 81, n>f»mor.il Vir.cenlius DfhMCnsis in hHnr
parti . Int %nnnii%xlmum fx miiir.illa ervrimfns
ao- iiindMin (jlencus quidnm, sup eleiite renon roniti,
ejits omnino refngerafif el fnnovil. l'.o
:
linilHnin
swculo deililus, miilris Uei amorem, el retereudam
rralixaimo Incle Fulhrrti qenn- ierfux(r fiieruut, f/wt-
ejus meraonani, sic animo ejus inhxerat, vt quam-
Insqne in suinnm mirncnli tinteolis preiioaiy. nbi.ttr-
ac cunque exclesiam ingressns, vel per ecclesiam et coii-
qrns, adliiic hodie in frwlicla ecdesia videre
llon- tiitqerel transitus , nulla twculi sollii-iludo , nulla
venernri licef. Di: S. Ikrnanlo Clir\soslo<iiiis
subripere posict oblivio, quin tum omni ileuolione et
ru\wf. Iloriensis, iii siio Mtnolopio Cislorcirnsi,
loslimoniiMi, litimHitale qennflexus diceret : Beatus venifr, qui Ig
ilie 1o M.iii j^nvissimiini lioc luldiiril
portnvit, Cltriste, et beala ubern, qitw te lactaterunl,
.•ipiKl CasieHionem iiiicieiins serv.iliiiii, el a reve-
rendissiino «loiiiino Ediimiulo de Cnice Cistercieiisi
Uominum et Snlvaiorem nosirum. Ilic aiiquando
cnslri molesla corporis lactns, tnnlitm dolor invalHit, tit
(.-er.enili jiisiiricaliiin : In eccle.sia S. Beroli
lingunm snain, et tubin deiti'bus commanducaret ;
CasleUior.i» snper Sequannm Lingonensis dieecesis,
idipsum de membris sui^ facturus, n penniiieretur.
quwdam imnao in venernlione .el honore beoMe
Virginis Mnrim nnliquilus exslilil conslrucla : q>t(y
Cumqne jam iingna et labiis peniius consumptit^
mi- tehemenier a suis in nliis meinbrir, teneretur, jacerel-
quidem imngo S. Denuirdo filium suum obiulil
que horrendits aspeciu, sensibus corporis exemptu»,
raculvse in eeclesia dicens : Bernurde, suscipe pue-
vidii juxia lectuti sui capul, personam contistere
rum meimt , lolius viundi Bedemplorem. Deinde
pulckra facie, et revirendo aspeclii , qute {quan-
qitoque nUra cmnem 222
lt»»i»»f^ naturw virlulcm,
lum dalur intettigi) nngelus cjti» eral (egroii tui
ac »i Chrisli fraler naturnlis fnitsel, mnnu Oiclm
terumnas deplorans , in hunc modttm lamentiiri
imnqinis susceptn mnmitla illico B. Bemnrdo sibi de-
B vidcbalur : Quid , o Doniina miscricordicK , font
voto, ore aperio Ires gutlas laclis ab ejusdem iiiirt^yi-
pietatis ? Hoccine est gloriw el gratice satuta-
ais miimiilis profluenles, miraculose disiiHubnt. Qui-
bnn sic stisceptis ab eodem dielee xmnginis mnmillw
lorium, 225
kn^ccine ett lingua in bealificatiome
veniris, ei uuerum, et partus lui, longo ush el ardeali
gultis, ejusdeiu Dei Genilricit ornlor, el Ckrisli l'i'ii
affcciu sic assuefncta, ut pene nibil aliud sonaret :
ttii profetsor, ac cceleslis militiic confessor fidelis
Doinina, Dominu? Si tu dees tuis, qnit aderit tuit?
laudet qnumplurimas caelonim regina; sonclo spi-
tion iic, Uomtna, non sie ad nihilum deveniet specie*
rnnie Pneumaie, ejusdem Mariie opitnlanie gntiin
homin:nn, si in le non iiicipiunl liabererefHgium. Ila;c
compotuit. De suiicio Doniiiiico, ex ipsiusiiiet Dei-
|»:m:c Virginis revelaiioiic, parle u, cap. 3 sni cum uniielui diceret, apparuit mater Uei, et qnati
Quod citin tatisfaciens de negligeniia in sertutum tuum, de qua
Psallerii M.iriani, referl B. Al;«nus :
instiitulabaiur, ad lectum wgri propius accedil. t'x-

Uomitiicus adtertHt Albigensium htvreswt uceniine
iracto igitur uberc, vita ett immittere in ot eju* Itt-
tlepugnaret, aliquando in proximatn Tolosatibus sii-
ctis rcreni tuatissimum, unde tubilo linguw titiegri-
r/iiK te reeepit. ibique avyustissimte coalorum reginw
latein et labiit untiqttum decorem, et >n lolo ejitt
(ctti siagulare ett maledicli serpentis capul proicrere,
corpore pnsttnam reddidil sanilaiem. lieddiiitque.
fimnemque heeresiin iiiterimeret atque exstinguere)
sensibus coiuinuo surrexit sanus et incolumit, et fa-
opem pra'siihumque ardeitlibus tuspiriis , mutio
ctani circa se mistrtcordiam, eliamsi lingua tacerel,
loertpnarum imbre, iridHana ineJia, dirisqus corpo-
repeiilince viiw et moriim miitaiione cotptt prwdicare
ris casligr.tioittbus, carne senlibus propemodum lacc-
raln, vorieqtte excarnificata impcnsius est deprecalus.
eienim ne el sua Uei seriitio mancipuns, de ceelero
Adfuit landent conspicabilis bemgna Mater, jijcentem C vitam duxit religiosam. Hacienus Vinccnlius.
semianimsnque erexil, alqv.e in virgiiteot acceptum Al) FRAGUENTaU VI.
amptexus fixo osculo distunviatit , caslissimiaqtte Fragmentum de proiectione atqtie imiiaiione

iioc
utieribus appreisii. t)e S. Callr.triiia hi£C ex Joainiis Deiparye Virginis, cxscriplum ex Seiinone, ijaeni
Oavaslon Upere «lc SS. Tcriiariis orti. Praedicalo- Adaiu nosler <lc conlcssione scripsit, preiiusuai
iiiagis quani anipluiii esl. Ne vero hont duni paili-
nim liUKraruin inoniiinciilis 223
'-u»sigiiavii lli:«-
cula (jucnipiaiii pra;lerirel, illud apposui.
«ynllins Ciio(|uetius iii Ltl>. dti Viacenbns Malerui!»
I»eal;i; Virgiiii» erga urdin. Prxdic, cap. 5 : litter 226
Î^ FRXGUCNn;il VII.
ftcfclara casli munera, quibus iectisbima virgo Se- Fragmentuiii huc de laude Virginis mntris, qiio
Ttensis Caiheriaa , exitntu omnium viriuluin gtoria Adaui nosier siiain crga Deiparuni pielaiem abunde
lolo orbe cetebris, eniiuit ; ac praseriiin e plunmis clarescere fecil, exsulal pruisus a nis. codice Ca-
Muriaiti amoris arguinentis, non postremum lucum saiuariensi, qiio iisus suin : exstal aiilein siib iio-
hahet, quoJ angelortim Keginu co:lo ad eam lapsa, inine Adami abbutis I'erseni% apud Godefridun
post suat:issima colloquia, post oscula vereqite ma- Tilinaimum Carthusiac Parisicnsis niouachuin hi
lernos amplextis, siicralissiinis suit tllaiu ubenbus Allegoriis in lucos ulriiis<|ue Teslainenli. biijicr
utiqitando admovit et at virgineo lacie noit solunt libruin Ecciesiaslici, ex quo mutuo acceplum Sipra
labra pioiiierel, concessil; verttm etiam ul ipsuiit appeiidi.
tnisericoidin; sinum ceelestis neclaris deliciit ebria, (50) Virgo tane nottraest oliva, Deiparae Virginis
teittti exhaurirel, ingenli muiieie donnvil. beniiiue (quam lale liis prusequilur
cuiii oliva siinililiidiiiein
dcAtaiio baec iu suoopusculu De rusario B. Virgi- D Adamus eliam probequuniiir Abialun

iiosler), l;ite
iiis scriplis tradit Juducus Uey.sselius : Circiter un- abbas, scrm. de Nalivil. B. Virginis; Philippus ab-
nos Domiiii 1470, ttevotissimus docior Alanus dt bas Buiia Spei, lib. ivin Caiil., cap. 30; lionorius
Uupe, Dominici 1'utris, ut p ofeisionein iia pieiatein Aiigusiodunensisin Sigilio B, M.; Jacobusde Vura-
erga Christiparain iinilalus , aiiiiquatani pene, et ginc, iii Mariali, lillera 0, serni. i; D. Aiiiuninu^,
aliquol saiculis delicicntem Coronariurum fruterniia- iii paric Sumnisc ilieulugiae, lii. 51, cap. iv ; Ber-
tem in lucetn reiocavit,ittique; ejusdem dtvwmonilu. ii.irdinus Dustensis, in M;»riali, serm. 2, de Assi-
qitit: qnoiidain Uoininicum ad hiic ipsum impnlerat, inilaiionc bcaue Mari%; Maurilius de Vitia Probau
hl pusl iiiulij : Quod ataeia adduul, otuneiu fidein iii Curuna Bealaj Virg. serm. ii; et iaiissime uin-
exsnperai : Vtrgiitein divum exerio ubcrc laclts co- tiium Itichardns a S. Laiirenlio, lib. xn De laud.
piain Alnno oraittt aliquando et conlemplanti in os Viig., a pag. 951 et deinceps.
fudtsse. Quo non penelrat Matia; pielas? pularet Periculotum est ergo ad punclum ab illa dit-
{i>\)
meriio qutcs hwc non vero quidem similia esse, nisi ceueie. {iitoii piubc agnosccns S. ISdcplio.isus227
ttiligere jusios ac pios, qunnquam ntoriules, 224 iil». II De viigiiiii. b. Mariae, cjp, 4 Veni, mquii, me-
:
poiissima superiorum ualura essel. il.cc iteyssc-li.i». cum od haitc Virginem, ne sine kac prvperes ad ge-
Neiitte a pueri Jesus Cullaclaneis segie|;abu cleti- Iteniiam. Vcni, abscondumur sub veiamento virtuiii.
cniii itluiii in Deipaiaiii Virgiiieiii titire devuiuii>, ejut, ue indttaris confusione sicul diptoide. Sic il.e.
ciii c:ulciii bcipaia Virû pari iiiuiieie l)eiieficiii Li quare Lncil<;r du;nioii ellccUis, el angeli evwh»
l.tutaliunis exliiiiuil, ui lili. vii, Speculi liis:ori;ili» iii itikrnuiit del.ipî miiiI, •ji»; quia (iii nutanl H*-
25
779 PETRIS PICTAVENSIS. 7S0
litiiiuis, lil). Tii Dc arcniils, cap. I, ct Paiilnsde A de Villa Probata, in Coroiia B. Virjj iiis, senu. 27,
viruiiiis, ,
Hcrctlia, in iracl. Dc concepl.B. Virginis, iion Udigc allcrcns illud Kccicsiasiici xxix : //((.'iiim riftr /iO'
lire ) n l)eal.T Virginc disc».'sseiiiiil, illa»), iil rtiiii- miiiis aqua el pnnis ; el pcr .tqiiain beatatii Virgi-
r.Tiii Dfi Mnlreiii, colere nolfnics, sicii Dimis \)T.v.- nein iiiltdligciis^Sicw^^^S""!"'')^'*'^*^*'''"'^"**'"'^
«•operal illis ? Qiorc ilcm JinlaM :\ Dco n'|>rob;)li, vivere sine aiiua, ila itoi male haberemiis siiie beali$-
iiil in.iSa el calainil.ilcs, ul vidcinns, pal iinliir ; iit i siinie Virginis qralia. D. Bernardiis, hoinil. 'i supor
<)iira (iil lili. i\, cap. 10, prolial iitcni GaliilniiiS) a Mi.ssus est, dc Mari.t sub siilcris tioiiiint' sfriMoncin
I?. Virgine rccrsspninl, illi, iil Messiic malri, fainii- liabeiis, merilo cxclainal ; ijUisiinis le tntelligis in
lari ronnciilcs? Ilinc sniicins Aiiscliiiiis, ctiiii .Maria liujus iirofliivio maijis inter prucellns el lem-
sa;ciiH
l(W|iici)s : Ouinis, inquil, a te avenus neiesse esl til petlales flucluare quain per terrain ambulare, nt
iiitcrenl. Siciil ciiini pielas, el coiiversio in Virgi- uverl.is oculos a fulgorc liiijus sideris, si non ri.i
iicin si;;nun) esl a^lcni.T piadcsliiialioiiis, it3 avcr- obrui procellis. Bl fliilippus, abbas Boiix Spei, lib.
6io a VirgiMC, cl dcrccliis picla'.is iii eain, $i{{i)uin II iii (Jaiii., cjp. 7 atl iila verba : CoUnm luuin sicut
esl alcrii.T leprobalionis. Ad ({iioil Saloinon in moniliii, in iniiic inoditin faliir : Ipsa {Mariu) esi,
pcrsoiia Virgiiiis lor|iieiis dixil {l'ioverb. \\\\} : qua- iiiveniiur thristo ceipili sic suOessc, ui non sit
i}ui in me jieccaverit, Iwdel nnimam snaiii ; omiies dubiuin reliiiiio eiiam corpori superesse ; et ipsa inler
(jui me oilcruut, tlHiiiniit morleiii. Umle S. Hona- ciipui et curpus videiur locuin medium oblinere, nec
veiilnia in Psallcrio IJ. Virginis iiiqnil Qui : digiie ad Siwnsuin filii sponsi possuni nisi matre r:iedittnte
cvluerii iliam{Maiiam],}usii(ica'<ilur,(iuiuuitm iieijle- periinere , prtvsenie iptu nubis spviiso bununi est
xerii iUam, morielur in piccatts suis. Hoc cliain udiiwrere , absenle veio non possuui membra capiti
iilcin Joan. Carlliagenx,
2, de Cullii cl
lioiit. B cohwrcie. £l saue sinu Mariu quid boai cs&e puiest
228 dcvolioiie erjâ B. Virgiiiem signilicare vide- iniscris lioiiiinibits?
iiii. hcclcsiusiicus bcalaiii Virginein cum rosa amaena viiiv f^Nii,
• oiiipoiiil Quusi fjlantaiio rosce in Jericlio.
dieeiis : (canebal dulcissime iii liymno Buo a<i bealam
Elcuiiii sicul ad rosain frequentcr ;tpcs conveiiiuiit, Viigincm bealus llermaunus, seu Joscphus Sieiu-
ei ejus virluic fruiinlur, alri vcro scarabei rragran- veldeiisis,
liain oiloris iilius fcrre noii valeiiics, lonê ab ea Languel mea mens egena,
discciluiit ; ita pra:desliiiali , vcjut arguineiilos;v îl est vatens, le tion habens,
ajies, ad Maiia:
luyslicaiii rosam coiiveiiinul, ul Perii vuUens, tuale tatens ;
inira ejus virliite fruaiitiir, reprubi vero lani|iiaiu Guude, virga, nuniiuum aren$,
tipui'ci»sin)i srarabei oxiuiix' sux sancliialis fra- Aret auiem tui carens.
îMnliam susiiiiere non polenies ab eu longo se 230 '^^ "^ ationyiDiis aiiclof, in Corcn.-^ B.
bequesiranl. iûis veio lelcrre valeal quol niala, Viiîiiis, qiia; nis. exsiai iii biltliotlicca Vaticana,
iiiiserias, calauiilaies secuiii couvelial isie a Maria cap. 5, vcrissime scripserit : lliec I^Maria) ctl mh-
beipara aique ab ejus cuhu el piclaie recessus? ubicunque nou esi, non en ni$i getnitut et
lier, qua:
B. Peirus Uaniianus, lib. vi, episl. 32, reddeiis egeslas (Eccli. xxxvi) : « Vbi uon etl niulier, inge»
ralionein quare quibusdaiii iiionacbis, qui a Det- miscil egens ; > ubicunqueenim non etl Mariaper gra-
para discesseranl , solitas c]us lauiics inieruiii- tiain, noH poiesl etse nisi miseria ci egeslas, Sic ilie.
tendo, iuiiumerabilia prorsus luala, nullu juvauie Faxil ii<-iiiir Deiis , ui nuiiquaiii a beata Virgine,
reniedio, acciderent, ail ialcr alia : Qnia inairein per ejus cuilus oblivioiicin, ac pieiatis iulerniisîo-
P
^ uem, vcl ad puiiclum inonunieuiunique disccda-
\,era! pacis de suo mouasierio projecerunlfdiifnum est
ti< inquielit calaiiittalum, tril>ulutioiiuvi<fue pioceilts uius, iie iii ea inala ac iii< oniiiioda iiicurraiiius iu
ai:jue lurbinibus agiieniur. Sic ille. tl quid sumus qux ab ea discedente) cjusque cuUum itegligeiii< s
Kine .lluria.nisi pisces siiie aqua, naulae sine sidere, iiicurruni.
iQipus sine cullu ei siiie cupite? lliiic M.iufiiius LAUS DEO AC VIBCirtl REIPAAA.
ANÔ DOMIKI UCCV
PETRtS PmVIHSIS
PARISIENSIS ACADEMIiE CANCELLARIUS
NOTITIA
(OuDiK, Comment. de teript. ecclet., II, {499)
Plclaviensis , Petrl Lombardi Scnieniiariim Magislri (iMts dlscipulus , poslea celeberrimiis

Peiriis
in Acadeiiiia Parisicnsi ibeologi* magisler, ejnsdeniqiie Acadeinije capicellarius, claruil viia me-
rili» el doclriua ab anno 1160, quam posleris exbibuil variis voiuniinibiis. Disiirgiiitur ab aliero ejiis-
dein atalis. qiii S. Pelri Cluiiiacensis abbali* discipiiliis full. Scripsil aulcm isle Sentenlias libiit
uuinque eriuiilas. ai(|iie ex suiiclorum Palrum operibus d»:liliaias, qu;is posiea deiite salis lualigno
ariodere uu»us eil GuaUcrus, prior Sancli Viclorig Parisicusis, iu eo opere quud lustripsil: Conira ^nuiuor
;
781 NonriA. m
ilalliie Ltibyrintho$, Ptlrum Abalardum , Gtlbenum Poritinnum , Peruin Lombardtim , iiuumque Pelrum
Piclavientem. Opus isluii veiiisiis , ipsiqiie anclori coiivis exaraliini cliaracleribits , Nicoi.iiis Cainiisnl
Treccnsis c»iioiiiciis , eriKliloruiii propriaque rain.i (iigiiissimiis , liaini diu antc oliiluin liaus-
oniiiiiini ,
inisil .ttl amoris tesscr.tni, ninle lran-:r:riplnn), prociit:ivi( eiieiiiliiin

(loniiiium Liicaiii D.M'lierinm, in iiMilui
Hitgo Malhuuit, niunacliits lienediclinus Cotigregaliunis Saiirii Mauii in Galiin, l\irisiJs iii fol.anno 10.55.
apnd Siiiiconem Pi;,'el, via Jacoliiea sdl) srjino Priidcnii;!! , inscripitim : Pelri Piclavie>isis in Acitdemia
Parisietiti professvris el caiicellarii , Dislinciioncs seu Libri senienlinntm quinffue. E|Vsiola ejusdeni :«d do-
tiiinnm Guilleiinuin, Seiioneiiscm arcliiepiscoiiiim, incipil : In d<serto manna coUiijenies , aliusinlegrum
gomor, aliut plus, aiius niinus pro sua cjuisque avidilule colligebal elr. Disliiiclionis , c.i|)Ul 1 , (|uo:l
, , i
l)«us sil el unus. Invisibilia Dei per ea, quce fticia sunt, inlelligihilin conspiciunlur. Crcaiura mundi honio
dicilur, propler excellenliam quam habet ad crealuras, el conveHienliam quani habet cum eis, elc.
Qiio Pelnis se subtrahercl schulasliconim xniulorum dicieriis, liniic Sumniam Thcologix siiae, GuV-
Mmo, archiepiscopo Senonensi el posien |{(?meiisi nuncupavil, uli llistoriain ecilesiasticaui eidem Peinis
(loniesior nuncupaveral, id(pie an. 1170 vel circnm circa. Erai auiein eo teinpore cincellariusAcademia;
Parisiensis, in (|ua per (riginla el oclo annos llif.ol. pulilicus postea profL-ssor exsliiu, ul patelex elogin
ipsi scripiis aClaudio IJeuKjraeo doctore socio(|ne Soruonico iti liliro De Academia Pariniensi , pag. /»(),
,
ex Clironico 1118. Allicrici ad aiiiiuiii 11^)9 < i'arisiis post magislrum

: Pelrum iMaiiducatniem , iti:i};isier
Pclrus Piclavinits calliedrniii liabuil tlicoiogiani. > Coiii|»osuit aiilem has Stntenli.is, Guillelmo Senonfusi
arcltiepiscopo aiKe atitiuin 1175 dicalas, cnjus sub aiini iineiii a sede Scnoncnsi ad Ucmcnseui (lunslaiii)
csl. Et Hcincraeus cila(us pag 115 « Magis(er Pe(riis ri(:(avjniis , qui annos dnoileqii:i(iragin(a ihculo.
:
ginm Parisiis legit , ut supia retuiiinus ex Cbionico. Ad eum missa esi episiula iunoieiilii lii de quer: l.i
cumiliss:*; Blesensis el capilnli Carnoieusis (iux" ciialur cap. ex parle , l)e verboriim signilicatione ,
,
iina cuin dccano Parisiensi, et Joaiine abhiito S;Mict;t;-Gei!OVef*, (lui fuil succcssor S(eph;ini Tornacctisis.
Kxslat ejus nienliu in qiiadain littera Mauiiiii cpiscopi Iradila canoiiicis Viciorinis, pro lerminis atinua-
iiuiii recipicndoruiu cx pruibeiidis Ecclesi;v Parisiensis, sub daio 1196. C(Elcstinus papa consiitiiil Petruui
rum llugone Clemeniis dccano Parisieiisi pacificatorcm ejus liiis qu.c vcrtebaiur iiilcr monachos S.
,
Eligii in insula Parisioruin ei canoiiicos Sancti-Vicloris , de decimis vini el grani apud Vilriaciitn ; el
,
dc instruinento ea de reexaralo, peiuiet adhiic illa'suin sigiiluin Pictavini,Q\im hac perigrapha : Stgillum
Peiri Pictavini, canceliarii Parisiensis. Asservanlur iii biblioihera Sorbonu; , Ser»i;o»ies ejus et AUegoiia;
ordinariop su, er tres libros leyis Momicx, ExoUuin, Levilicum ei Numeros ^ elc. de quibus supra. > Jlucus-
que lletner:i>us.
Idem de illo Chronicon ms. Albcrici ad annuni 1505 < Ohiil magister Pelrus Pictavinus, cnncelbrius
:
Parisicnsis, qui per annos duodequadraginta Iheologiam legeiai Parisiis, etc. Pnrdiclus vero Piclavinus
Tccit librum L)e theologicis sentcntiis ad eumdcm archiepiscopnin Guillelmuin ciijns etiaiii haheniur ser- ,
iiiones, Disiinciiones ei Postiila; el qiii pauperibus consulcns clericis , cxcogiiavii arbores

: Hisioriuruin
Vcteris Teslamenli in pe.llibiis depiiigere, et dc vitiisel viiiutihus similitcr disponere. »
Ex*stal ctiam )|Uodduiii upus
ejiis ia biiiiiotlieca Virtorina, iitterd D. i, cnntincns in codice oplimx nnw,
Rfil;cel Distincliones Psutterii secnndum maqistrum Peirum Piclaviensem , quaruin proiogus iiicipil :
,
Fucies milii leniorium in inlroiiu luberuaculi, preiio!,is conbus contextum. Tabernacnium , quo Dcks in nobit
hnbilal, eic. ibidein iiisignis Cominentarius Peiri Piciaviemis ac priuius fursitanqui un(|uain in Magitirum
£e/»<en/tari(m facius sil, aiiud upus ab ipsis Sentenliis Petri Piclavieusis. Incipii prologiis Summa di- :
tinni pagina; in consideraudis consuUl ei agendis, id est, in fidci atteriione el mcrum con[ormauone , eic.
Cupienles, etc, iil apud Magisirum Senteiiiiaiuin. More scribentium j^rceininii Magister prowniium , et
ha'C ett conlinentia proivmii, eic, îiainvis iingo Malhoud, benedictinus inonachus , hoc opns unum alqiie
idetii cuin Senleniiis ejusdeni Pflri , quas edidii, asserueril, dicens : < Quud t;intuni iti p.iiicis variai ille
codex ins. Viclorinus ab allcgalo 'rrecensi edilo, iioc excepio quod Viciorinus iiiinniiii(|uain ninliius est,
ac in eo dviicit epistola prx-liininaris al Gii lieluiiiin Seiionenseni ur(-hiepiscO|)iiiii aui saUciii ficii ,
oculos salis ininiilliiario legeiitium. * Ojius auteai Sentemiarum Magisin Pelri Piclaviensis incipiens ,
tii Ueserio manna colligenies etc, anoiiytnum eiiain nis. est in bibiioilieia S. Ebriilphi
, ordinis divi Bi>- .
nedicli, liltera T. 9. Deuique ouinia iete vel pleraque opera Peri Pictuvini exsl;itil niss. in bibliudieca
Claraevallis , ncntpe Senieniia; mogislri Petri Piaavini , Dislincliones Peiri Pictitvini in Psalterium et Alle'
gorioi super Velus ei Novum Teslaineutum , ul ex accurato illius cululogo aniio l<i64 conrecto , quein apn 1
nie habco , intellexi. AUegorur Petri l'ictainni sii er Tabernaculum Motjsis, mss. Canlabrigiae in tiibii.i.
iheca Pembrocliiana , toii. 75. Ejusdem AUcgorite super Biblia inss. priVatiin iu l)i!)lioihec;i baroais
,
Lnmleti, cod. 231. Porio bibliolheca eadein S. \ icloris Parisiensis litlera SS. 18, a fol. 85, usqiie ad I81.1
Sum,na Pelri Picluviensis de mysleriis Incarnnlionis Chrisii , elc, iiicipiens Qui parce seminni, \arceei :
vuiet : el qui seminal in benedtclionibus, de benedicitonibus melet vitum anernam. Ideo ul nos tn fuluro
meiamus, seininartum verbi Dei proi,onintus , eic. Sed Iructatus iiic «00 anuoruni , ob anonyniitaieui in-
€criu6 est ; noinen aucloris rctentiure inaiiu adjectiim esl. It: eadcin bibliollieca Saticii Vicloiis Sermones
magiiiri Petti Piclaviensts , mss. Iitiera QQ. 20, codive optinix iiutaR, uhi sub inttium codicis chutactere
:<nii(|uo , Sermoiies per annt ciicuIuih cum excepiionibus magistri Petri Ptciaviensis. Tum sub codiciii
nieiliuiii , syliabus seit index sernionuin ejusuiodi, nuiuero L.iVlU, pusl quem sci|iiiiur : Jn hnc medie-
laie libri conitnentur Sermones quidam per anm circulum,et notula; excerptce de Sermonibiis magistri Peiri
Pictaviensis cancellurii Partsienxia , et magistri Stephani proeûlis Cantuariemis , et de aliorum tractaiibus,
i/ua omnia circa curain ammarum sunt neceisaria , ticui inferius patebii. Deinde seqniiur hiciptunt Ser- :
monet quidam per anni circutum et qucedam nottUic excerpias de Sermonibus mngislri Pelri Piclaviensis ,
cancellarii. Ciirpora sanctoruin in pacu sepulta suiil. v>t uniut sanctorum praemtttcniiam et laude^, ei in-
yeivum exerCilatum el lingua erudiia sufficten:er expUcare non potesl , elc. Ejusdem aliud opus in eodom
codicc sub liitein ,iitlens rubricaiis , boua; nu ae Incipiunt Sermones magisiri Petrt Pic:aiiensis. Printus
:
esi 1(1 fesiitfiliite omnium Snnctorum. Saiicli per fidem viccraiit regna , elc. Certo certius etl quod tancti
vmnia regna mundt viceruni, el priecipue itti duodectm dtices, elc.
Cum vcto (hoologiain per annos irigintu oclo Petrus duvuerit , nulli duhiuin esse debel , quiii senex
vixerii. Subscripsti cnidain iti^lrumento !>eu ch.irix Mauricii Parisiensis episcopi aiino 1184 imc modo :
Asiatutbus Maurtcto Purisiensi episcopo, archtdiacono, eic, Pelro Piciavienti. Scrijisit aRiio 1191), iil caii-
ceilanus,quuddam iiisirunienluin domus coiisirueiiilx Parvo Ponti adha:ientis,qiio lempoie Hugo Cieuiei.s
ejusdeni Ecclesia: Parisicnsis decaiius eral. Scnio lanien coiilectus, obiil anno liU.S. He quo Alberictss
iii CImoiiico nis citatus aiitea, el scriptor lliuornv V".ivcriitutis Puritiensis i.eciilo \11.
783 PliTIM nCTAVlENSlS 784
r;t'lci'nm ul nliortiin cx lapsu silii cavcal Lecior, nolaiidinn (liixcrim, fuissc alios liuos PclrosPiclavinos
ecd Pioi:nici)ses , pr:t;(cr istiini AcaJeniix Parisiensis r:tiiceilariuni , al) ejiis xlate non iiiultuni discrc-
pantes. Prinnis liorun» iiiscipuliis Pctri Yenerabilis abb.itis Cliiniacciisis, ciijiis opiisculuni quoddam liabcs
in hiblioilwca Cluniucensi (\}. Alter Saiirti Victoris ad miiros Parisicnscs, canonicus regiilaris divi A«-
gtistini, cnjus opus De ixvniicnlia teii co»i/"<;ssfOHe ibideni asservalnr. Hoc Pfenilcnfitiie \\i\(\itm ciimexpressO
iioniine anctoiis iii coilice opliin;e nolse , liltora li. i3, inscripliiin, VcenileniiuUs /•". Pelri Piclaviensis ca-
voniii Suiicii-YicloTis. Ilcin liltera QQ, M, ciijus bic iilnlus a ine cxciis-ûs, liiteris rnbricalis -iOO annornm
.•inrninis Comiiilatio iirwsetis malcrinm hnbet confcssionem , nutlum malerur profilelur auclorem : sed lot
:
liabcl (iuclorcs , quol habet auctoritalcs. Incipit aulem : llunc modum ct curam hujusmodi habent quidum
ronfcnsoics, cic, noc mHgnTC proUxitatis esl Al maiiu prorsus lecenli quae vix 20 uiinorum esl , sub co-
ilici-i initinin Pelro Pictaviensi canonico Sancii-Victoris,Q\ iitie altcrius ins. coiJic s antiqni altribuiiur, qui
luit oliin Aloxandri Pclavii scnatoris Parisiensis , de quo sic loquiinr Jacoitus Pelit iii Theodoro Cantua-
riensi lomo l, pag. 541. Qui in ins. codice V. el. D. Alexandri I'el;ivii, vocaiiir Petrus de Sancto-Mctore,
boc enim liabeinr in liiie codicis : Explicit Pcenilenlialt magis ri Peiri de Suncio Victore , emendalum a
ma(fistro Jiicobo ejusdem Sancti Victvris cnionico. liic Pelro Piclavicitsi iiOslro , qui aniiO 1205 obiil ,
fiosicrior xtate cxslitil : quippe qui scripsil posi Prjepisilivum et Joaniiein Bclelh , quos cilal , imo post
Petrum Cantorem , quem in siio Pceniientiati imilalur, iti multis lam verbis (|uaiii senleatils et simililii-
ilinilius : quod adnolasse suiliciat. Pbilippus Labbeus eriiiiite agil deduobus istis Pelris, qui Pictavienses
tiicniilur, iii Nova Biblioiheca mss. Librorum Latinorum , Grcecorum el Callicorum , »eu specimine lectionum
tmiiffuarnm Gracarum, Latinarum et Gallicarum , quiim ex mss. potissiiiiuni codicibus regix Galliaruin
Iiibliolbecx , anno 1G53, iit-4, Purisiis edenUain curavjt apud Joannein Henaull, parle II, pag. ^5, bujus
biblloiliecac liis verbis : f Magistri Pelri Pictavini , Parisiensis Academise caricellarii Glossx superSeii-
,
teiitias M. Pelri Lombardi prxceploris sui ex codice Victoiiiio D. 1, in quoejusdem DistincUones in Ptal-
terium. lili ferme suppar exslilit Frater Petrus Pictaviensis , abbaiiaj Sancti Victoris canoriicus , cujiis
Pwnilenlialis liber ms. invcniiur in cadem inslruclissima bibliotlieca , una cum altero Ptenitemiali iiia-
gislri Petri de Fiamesburgo, ejusdem coîiobii canonici. > Il£C loco citalo Labbeus. Agil auteui De iribut
iiiis Peiris Viclaviensibus , paucis quidem, sed erudilc ac dislincte, Carolus Dufreuius du Cange in litdice
auctorum quem prxmisil Glossario viediw el infimte Latinitatis, col. i3S.
(1) VidcPa/io/oîa;l CLXXXIX.
PETRI PICTAVIENSIS
ACADEMIiE OLIM PARISIENSIS CANGELLARH
SENTENTIARUM
LIBRI QUINQUE
In Jiiceoa primum cdili ac nolis adornali opera et studio Domni Hugonis Mathouo, mo-
iiaclii Benediclini congregalionis S. Maiiri.
(ParisHS, sum^libus Simconis Piget, via Jacobaea, ad insigne Prudenlia;, 16;)?j, in fol., cnm Roberti Pulli, S. R. E.
cardimlis el cancellarii, Uieologorum, u( vocaiU, icliolasiicorum auliquissimi, stnkiiliarum lihis Vlil.)
PRiilFATIO AD LECTOREM
IIUJUS OPERIS LECTIONI NECESSARIO PR^.MITTENDA.
Spe fnisiralus quain in conquircndis aliis Pnlli ^ sim% noix, ncc Robcrlo dispares, cum xlate, lum
oporibns miiiius concepcram {"1), ut debila mole scribendi cliîrai prior, lloiicnus de Mileditiio,
leie ;
sMilentiaruiii illiiis pielo proximc siippo-

voliinicn , iii bibliotltcia Viclorina religiosius asscrvaius;
iieiidum , minime careret. coaclns
siim iii alios allcr, Petrus Pictavictisis, (idus Magistri Senten-
ejiifiiem sc.bematis auciores aiiiniiim et oculos in- liarumdiscipnlns, ParisieMsisacadetni^cancellarius,
teiulerc, aliqucm cx illis dclectiirus Pullo coiiiilem, et in ea celclicrrinms iiKiîsicr, qncm vctiislis ipsi-
iie solilarius cxcurrciet. Occuircre duo piobatis- quc au(.iori co;cvis cburacloribus oxaiatuiu Ntc(>iuus
(2) Vide Piilrolviiivi: lom. CLXX.XVI

— ,
78* SEMEMIARUM MBJU QIUNOUE PRiCFATlO. 786

r:iHui/.:irm!:, Troceiisis (itiioDiciis, crtidiiorum om- A edil.im, inniiil divin.im suhsiantiam respnere nii-
niiint siiMOiic faiiia di<;nissiiiiiis, iion iliii ante oliitiim moriiin. Venim
apiid utrumqne senfius is eslo, Non
transmisit ad soiiiiieni iiiciiin Liicinii Oadierinni, filures in Trinitate deos esse, sic eniin aiiiialuram,
(lunariutn insii^Mie, iiiiiiuii|iie uiiioris lesseruni. Arri- ut ad personas non respicianl iili SS. Palres.
(lebat, quia inihi leclione prior, Viclorinus ille co-
!N SKCUNDO LIBUO.
ui-x iioberti ile Mileduno janiqiic calaniuni ornandis
;
illius cuitis ap(averani, cuiii iiiiiii relaturn illiiis

IV. —
Ad canut. i. Qiianlum ad ineriinm ange-
loriim et consecuiioriem essentialis praiiiiii, cespiiat
coenobii iuystas, ad quos allinet iil>er, liac ciira
magis uiiliier deruncturos , velle doinestico fctui cnm Magistro n, dist. U, cujus opiiiio analbeniaic
Parisiensi feritur.
obsletricari. Nuii reiuctulus (lioet diii sit quod nte-
riiin gesiant) alterius paituin, Pelri sciliiet Picla-
V. —
Ad capul 9. Sic gratis disserii de Adamo:
« Tuiic legilur inlerfuisse curiap angelorum, ei pro-
vieiisis, uigere non distuii.conatunec peiriinctorio,
plictasse de diiuvio, ct multis aliis; sed non posiea >
nec, ul reor, iiiut'li. Scripliirae sacrae loca , el SS.
Pairuni seiiteiiti.is, qiias {Veqiicntiores liabel, sidereis IN TERTIO LIBilO.
nolis ud inargincin indicavi. Utriusque conseiisuni
nrxceploris el discipuli, qui cerle perpeluiis est
VI. —
Ad caput 15. Censet confessionem esse
ssrr.imentum Veieris Testanifiuli, iiec eflicere qnod
idenlideiii adnotavi, grato quidein Lectori sfudio,
flgural; sicut nec conjugium. Ciii spnrio fiilgore
se.i uuctori inaxinie pioruiuro; cnjus faniie qiiaiii
pncluxit Magisier iv, disl. 2, § I. Qiianlum ad con-
in* plerisque lubricani babei , coiisulluni volens jugiuin, sic < Alia reinedium conira peccatuui
:
iiibit saiiusduxi quain ut iiluiiisilti doclrinx duceni B pr^heut, et gratiam adjutricein conferunt, ut bap-
ostenderein , qiiippe qiieni antesignanuin tlieologo- tismus : atia in remettiuni lanluin sunt, ul coimi-
ruin oraniuin bactciius vcnerata esi scliola. Quo gium. > Et ejusdein lihri disl. 22, § uitimo, sic
cniin analbetiiate leprohaiuiusqni Magistro Seiiten-
habet de utroque : « Sacraiiientum poenitenliie
tiaruin dicianii scribenlique proximus, nec cilra
sicut ct conjugium aiile tenipus graiix eiiain a pri-
perlinaciuui, iiXail? Aiil si dainnare liceal cuni in moriiio Iiumani gcneris iuil utrumqiie eniin insti- :
quibusdain visus esl aherrasse a iraniile veri, quis lutum fuit in priinis parcniibus. > Ciijiis opinionis
iion acquius succenseat Loinbardo Cicculienti, a qiio
vci medeiam, vel censurani videas apud seutcuiia-
ne vei laluin unguein defleclere, discipulo leiigio- rios.
!»issiinuui eral?El lioic iiiiiii cansa itbique biijus
operU cilandi Magistruni ut vadeni ejus, cui pra^-
Vil. —
Ad caput IG. Sic auclur : < Sacerdos pec-
catum iton solvil iiec qiianium ad poinam, nec quan-
luxit pnhlicc dictatis et privalis coiloquiis.
tuni ad reatum sed sulvii et dimiitit, id est oslendit
;
Posl tol in ni:irginibus iiolas, qux qiio breviorcs, esse soluluin el dimissum a Deo quaniutn ad rea-
eo aiaxiine placent aliis observalionibus siipersedeii- tuni > communis Magislio iapsus iv, dist. 17 et IS.
,
duin esse sic niccuin censui, ul et paiici sitil qui iion Piura videsis in Observal. ad cap. 15 pariis quiulu:
ila seniiant, cuui pracsoriini advericrinl iiiiiil fere
Hol>erli Pulli (3).
reperiri in auctoie iitiaque dignuin aiabura,el lui
niagis as>idci-e dehoat Lcctoris aiiiinus, quo.l prius
VIII. — Ad caput 24.
Consequenler quidem, sed
m»le disserit dc charitatis augmenio :
buc iiiodo
iioiicKSlel in iVla;;isU'i Senientiis, ei scriploruni ad Chariias enim secundum se iiec intenditur nco
<
Mtai» cuniinentaiiis. aiii einendatuin , aul iliuslra-
remiltilur, sed secundum eifeclum ; > sic sibi prse-
|>iin, aut salteiii dociorun) uugue notaluin : cujus
eunle Magistro i, Charitas penilus
dist. 17, § H. <
nttinii gcneris seieclos liabes articulos ad calcein
imrautabilisest, nec in seaugelur vei minuitur, nec
senlentiariim ejusdeni Pelri Lombardi,
ultiiiii lihri
in se recipil inagis vel iniuus ; sed in homine vel
in quibus singularis audiil apud oinnes, nec iiume- potiiis homiiii augeiur ei minuitur, et magis vcl
rito scliolic rcpudiuni passus. In quos cuui patitei'
iuinus datur vel h»Letur, > etc.
iiiipegerit aucior, fruslra lenlassem mederi niurbo
prxaeiiliuribiis remediis, quam quos faciie conipa- !N QUARTO LlOftO.
raliisapud oiunes el singulos qui piicdictis Magistri IX. — Ad caput
2. « Ex circumcisione reiuitle-
Senlentiis elucidandis iungissimam uperam impen- balur tantum originaie peccatum ; sed nec graliu
dere. Me tanien siienlio nosiro ba:reani incuuti, adjuirix ad bene u|)eraiiduin coalerebalur, nec vir-
putentque iii gratiain aucturis me cunsuliu dissir lutes augiuenlabantur ; t|uod tolum lit per baptis-
inuiassti aul relicuisse illius ineiida iioii pigebii ea mum, piaetcr reinissionem originalis peccati. > Qut
«aliem liic recensere qux vuliius inUigunl, aul ab nxvus etiain apud Magisiruin eininet A, disl. 1, § K.
coiuuiuni Ibeoiugurum urbiia delleciunl, < Ibi enim, in Circumcisione, peccata soiuin diiiiil-
tebanlur, scd nec gratia ad beiie operanduni adjii-

IN PRIMO HBKO trix, nec virtuuim possessio, vel augmeiiium ibi
1.Ad capufii. Quaedam babel de imnginc in pra>slabatur, ut in baplismo, > elc. Imer seleclus
divinis, qua: suiiius infia produciuri , dum Waliero eriores iiic aniiunieiaiiir.
liet satis, solitis dicieriis aucloiem exagitanli, ei
D
X. — Ad capul
3. « Caerenionialia ruerunl insli-
cnius soiius gratia bic rcccnsemus. tuta propier signilicandum, non juslilicaniiuin, elsi
11, —
Ad capul 31 el alibi. Constanter asserit Spi- ex chariuite fiaiit. > Quo obice redJiiur eiiam inju-
ritum sanctuin seu Deum, ipsam esse ciianlalem iii qiialis doctrina Magi&tri 4, dist. 1, § B, el proinde
aniina residentem; ei prxier eain, nuliam aiiaiii iii aiiguluiii rejecta a ceiisura Parisiensi. Sibi laineu
creatam el babilualein reperiri errantem Magi-
, medeiur auclor, vergenle ad linciii codeni capiie.
kiruiuseciiiuslib. i. Senl., disl. 17, § i^, etc, qiiem- XI. —
Ad caput )0. Pluiiiiia veisal huc capiie,
que merilo schula Parisicitsis damnavit, et iii an- et seqq. Petrus qiijiilum ad cxibleniiam huinaiii-
giiluin rejecil. tatis assuinpuc, ob qtix* pliires tialjuii sibi iiireiisis-
U\. — AUcapui 53. Doccl cum Magislro I, dist. sinios, el WuUciuni a S. Viclore, qui
pr*seriiiii
24, quod noniinn iiuiiieralia in Deo niliil poiiunt, lihro pecutiaii, Lontra quutuor Gatlia: lubynnilws,
sed lanlum cxchiilunl. Il.isil iainen iii hoc nuinine relTum Abalardum, CiHienuin Vuvreianum, iV. lum
]'ri/iii<i^-, seu Iiiiius, de qiio iioii audcl diUinire an Loinburdum, ipsumque l'etrum l'iciavinuin. lol iit
tanlum sit cxclusivuin , siciU hoc nomeii Unus cum euin susurris dcsu:viil, lol iliclcriis iacessivil, ut
taincn dc ulroquti pareui esse ralioucm , anibigat irx non mliius quam veiilati indulsisbe vide.iuii.
iieinu. Speclaic puiuit , praiter laudalum ab ipao Censet autein Chrisliim ul liomiuciii iiun fiiisse ali~
Aiiibrusium, qiieindam Hilarii locuin iitiro Ue synodis, (/«jd, sed alicujus, id csl luUiia: huinaii.e ; iieo
ubi explicaiis turmulum lidci in concitio Sardicensi luisse consUiiletn cx uiiim.i ul corpuic v>;lul parii^
(3) Vntiolotjioi luio. CLXXWI, col. 1004,

787 lEIUl IMCTAVfKNSlS 7K0
i»is $iii, lirel eas ;is>tiiiipseril, in iHis apparercl m A XIX, — Ad cajiiii 13. « Cnin ciFtern mcranienia
visibilis. Qunndiii , iiKjiiil, vivebat Chr}),(us, non exira Kcdcsiji: iiiiilaietn celcbrari possini, illi qiii
ernl aliquid tx animn et carne Sed qtia ratione iil : excoinrnunicati sunl, non possiint lioc sacraineiilniu
opii):<ttis sit. prodit ipse : i Si er;;o ibi rioteiiir iiiii- (e"c/«(j»») conficcre.» H;cc Petrus, lixc Magistcr,
tas persoii;^, veruiii est qiioil Clirisliis scciiiufiiin ll'igi), aliiqiie, ul rn notis ad Pulluin, quia coininu-
qiioii csl liuino, esl aiiqniil id csl ipse cns lioiiiu iiis :i'laiis iiiorbus.
—
;
esi iiliqiiiil. Si vero noiol c;iii&aiii vc! condilioiioiii, X\. Ad caput Opinntiir ciim Magistro el
18.
falsiiiii est. Nnii eniin l>iiiiiaiiil:is facit euiii qiiiJ, pliiribns aliis illins a:vi in(iin:c nuta; Ibcologis,
noii
iiisi qn;isi pcr violeiiii:iin, sicnl qtiiilam iliciiiit, liiiic nihil exlriii.sccuin, nulluinqiie cibuin iransire iii
iioniiiii aliquid iiiipoii:iiiiiis sigtiilicaiionein :iliaii) verain luiniani carnein, puta in eam qux resurrec-
qiiaiii snbstanli.ê ; nl ieciindum quod eU liomo ett ttira sit iii siiprenio ninndi die, sed qiuid ab Adaino
nliquid, id est alicHJiis mudi, olicujui naluia'.* Ciijiis pcr propagatioiiein dccisiiin fiiit, inirabililer angcri
o|iiiiioiii$ riiiid.tn)eiiuiin iialies cl exrni|iliini apnd ei niuliiplicari, eic. Qii:k opinio iit in fide pericii-
Maîstriim 3, dist. 6, § F, ad qtiod gravner ofrLMnlit losn, rejccta est a Parisiensibus, el pari falu cuiu
disiipulus; ut ner dc>:iiit qiit Tjcile piit<-nl eniii essc aliis snperioribus niulciata.
ex illis qiiiiruni {;r.iiia rescripsit Alevander III ad Kt lii quidcni apud Pictavicnsein nostrum oblces;
iircliiepiscopuin HcDtensein lib. v. Deoreial., tiiiiio qni licet satis superquQ einineant, liic laincn a iiie
De lia'reiicisf cap. 7, iJum Chrislus. Ex liac autem recenseri debueruni ad cauiclain Leclori, mibi. ad
upiiii(»!ie non pauca dcducit auctor, qiiae Cliristianu;, luielani. Sed, iit jain pr:cinoiiui, excusaiidiis auclor
\erilati posseiit olficere, nisi ben'giiiiis, ul decei, 1}
prjeccptori suo (lcdilissinius, qneMi vel erranteni
expliceiitiir. Ilac de re consiilendi tlieologi qni in scqui iiitic crat iii oninium votis. Pliira iiem teni-
pr:edictain et so<|iienleni Magislri disiiiiciioncin pori concftilenda, iii quo vix tlicolugia (scliolasli-
scripsere, et pra;sei liin antiqniorcs, qiiibiis, ul de cam dico) cii::as egrcssa, iionditin iltis veritatibus
rc siio teinpore conlroversa, uberior eral diceiuli adolcverat, quas lungo disput.intium iisii sludioque
ficês. Inilicantur tanliun in niargine loca, luni quui certum esl c pulvcie taiidem prodiisse. Scd qua
Walterus stio pinnice tersil, tuin qux rudioribus putissiinut!) caiisa vel excusandns vol daiiinandus
iioiiiiiliil iieôtii facessere posseiit. sil noster, ea esl liinc a;tatis scribenliuni tlicologo-
XII. — Ad capui 21. Qii;cdaui liabet circa polen- rnm indoles, liibrica: ralioni nibil non indulgcre;
tiain qiia Clirisiiis pottiit aniniain deponerc; in qiino ejus advcnliiio luniine scrulati pciiilns doginaiu
^Valterus, qui siipra, coenobila Viciorinus, siyluni (idei, cujiis tanicii, iu nocte, illuiuinatio; el (qiii
acoit et zeliiiii. Videndiis Magislcr 3, disi. 2t, § C. periculusissinuis oinnium scopulns) ita prublcniaii-
XIII. —
Ad cuj.ul S^. 1'iaeceploris vesligiis plns Liis el ancipiii alea oinnia niiscere, ul plerumi|Ub
irqno inlixrens, docel Cliristuni iii iriduo inorlis ncscias, iiisi prutlcnlior, quaiii iii parlem debcai«
fuisse lioniincin, qiiia peculiariier in eo iieccssaria propciiderc. Q"^ scribendi niciboilus iiulli quaiii
Doii erat iiiiio subsi;iiiiialis aniniain intor et corpns Pctro Piciavicitsi ramiliarior; qui ut eral fciacissi-
iid veritalein liutiiana: iiatui:*;. Qiiain erroneani in tiii ei subiilis pciie ad niiraculiun ingenii, taiiia iii
lide $eiitenliani, scd co sa>ctdo raiiiiliareiii, ducncru ulrainque |Mot)lcinatis partcni, ciini sesc dedil oc-
pr;i'ter alios Magister 3, dist. 22, el Hiigo
idcin casio, iarga iiianii prodcgit, ut sua propeuioduiii
Vii torinus I. ii. De sacrumeniis, parle i, ca|>. 11, Q iiioie Leclorcm obru;iiit iicscium qua parte degat
el iii Qiioesl. super llom. I. Sed qna sint coiisura veritas ((|u;c .aiiieii li^rel iil aloiiio) quaiii ulriiiquu
lerieniJi, doiet D. TlnHnjs 3 q., 5U arl. Quaui sin- s:ilis probaliiliicr suadcri anxius cuntenipiaiiir.
ceiain Cliristiani doctoris el Aiij^clici induleui iion Ha^c sopbisticc scribendi ratio tlieologiain foeJavit,
li;ibiiit ainaruicnliis iile Waiterus, qui sapuil qui- cuin iii ejus sacruin penciraie adiiiissiis dialecticc^
dctn, sed iion ad sobriclateui. usiis, eiin eo coepit aiidiri Aristoieles, uti con(|ue-
ritur Wailerns libro, qui supiM, coiiira quatiior
IN QUINTO LIURO. Galli:e laliyrinilios (a variis sopbisinatuin llcxibu.s
XIV. — Ad caput ^. Opiitatur validum fore ba- el iiiaMiulris sic noiatos) c Quos, ait, uno Aristoic-
piisniuin bapiizans ab oinni circa lideni errore
si lii spirilii atnalos, duin inell.ibilia bS. Triniiatis ei
iiiiinnnis noiniiicl iinain laniiiin SS. Triiiii:i|is pcr- Incaiiiaiiunis sctiolasiica levilaie traciarent, inullas
suiiain, ani solniii Clirisii iioiiien iicc aliler iJ do- ; husrcses oiiiii vontnisse, ei adbiic crrorus uullulare. »
«•ci Pclrtts, nisi quia jnravu i» vcrba M.igislri 4, Vcrniii liccl liuic ludo iiiiiiiuiii iiululserii Petrus,
disl. 3, § iC. Ntniniillis ::dliiic sciupiiiis illu cif) le nus(|iiain tanicii lidei dispeiidio lasctvire voluit dia-
agitaliir; sed ;cvo qiio scriiiebal lacile cuiulouaiKiis. icciicatti suatn; quaiii imnioiiice qiiandoque luxu-
XV. —
Ad caput 7, iii (iiie. Ilerinn a veio disscii- riantcin Cbristiana; modestiui IVeno coeicuit. tbi
tire videtur, cnin scribit iioccssaniini iliis non ruisse dubiiis li:csit, niliii teniere dilUuirc; nbi solus, n>liii
Cbristi baplisi>!u:ii qiii a Joanne baptizati rueranl, luqui vuliiit. Qiiod pluribus iocis studiosus Lecior
nioilo rideni Triiiitalis liabiieruit. Sed aberranlcni adverlel. Inst:ir oinnitimsit quod babetad caput 14,
«ccnliis Ma«istruin 4, disi. 2, § F, niiiius erravil. libri IV, ubi in le non ila ddlicili, sic taincn Cbri-
XVI. —
Ad caput 8. Singularein liabei asserlio- ^ stiane sapii : < lioium solulioiicm mlbi scribcrc
iiciii liiijus initio capilis do ellicacia baptisnii iucui- iion esset pigruin, ciiin hoc sciam el inihi et aiiis
pabilitcr iter.iti. liccessariuni ; iiisi qiiia tuliorcin novi affectum vcra
XVII. — Ibidem. Deus alicui conferre
i Potiiil inquiiciidi, quain incerla pro ccrtis suniendi. Sx
poleniiain crcatain
peccata diinilicret , sed
, qiia quxraiiius laniiuam inveiituri ; sic iiiYenianius lan-
non diinitlerel aiicloriiate sua, sed polius Cbrisli.i qiiam qu.esituri : dc cicdeiidis iiulla iiifidelitaie dn-
Kaindeni fere opiiiionein in Magisiro 4, dist. 5, bitenius; dc inlelligeiulis iiulla temerilate allirnic-
§ ultiiiio, dainiiavii Facultas sacra Tlicolu}>ia! 1'art- nius. > Lt cap. ultiino, ubi de Ciirislo, nuin vcie sit
«>iensis ; cl iiitcr Helecios eirures anniiincraiur. coiupositus. < Sed de liis, iiiqnit, quis nie certilica-
XVlli. —
Ad cupui II. Siiigulstris itcruin liiec bil.' Auu siinicio cxplicare liujusniodi argulias. Kc-
assertio de v«*r!yis «onsecralionis iii iniss:i. lAd hoc niove a sacra pii.':!ia et aiilcr arguinenia uoj lides
diccnduin qnod bis piotnlil Cliristus illa verba : q-i.criuir. Lsi liJos iioii }>liis sapcic quaiii opoiici.
cuni eiiiin benedivit, ca protulit, el ita ad eoruni (ii(>lo qiiod ila sil, nt^ ijuaîas quare, i etc. Vulu
proh^Miiein lacta csl lraiisstibst;inlia(io. roslea iic- iiisiijicr cap. 21 el j iilTi i; cap. iA, 19, 23,
,
git et dedit sllis, et ilcruin aii : Uoc est corpus libri 11, ctc. Uuaiii Ci.risliaitoi iiô-icsiia: ic.sserani,
meiim^ elc. Sed lunc non protuiil causa benediccndi, ei iii obscquiiiiii lidci pai:.ii.vsiiiii aninii dcvuiiuiieiu
ei ideo non tuil iteratuiii sacranienlntii. Diciinl ta- advcricie iiolull pccoictns Gallcrus, scu VValic."iis,
iiien (iiiidani 'ji>cJ iu coiisecraiione aiia vcrbu pro» cwi iifisiim (iiiiiie quud sibi iioluin iiuii crat; qui
tulii.i elv.. tuU'.[ nitu delacciiaiur ia pncsianiishiinui liios r.>
789 SENTENTIARIIM LIIiRI QUINQUE. — PROLOGUS. 700
iheoloKla; duces, zelo quldem veriialis. sein poliiis qiiam Filio ascriherel Hilarios, slc
tionalis
non 6PC«ii(liiin scienliam inllaius. El qiiain iniqiio scriliil : « Non eiiiu seciiltim arbiiror in »leniilalis
ssepins in Piciaviensem nobliuni aninio Ineril, qiiem vocabiilo, nisi qiiod Paler non habet Palreui de
[nosciibendum voliiissel, uno
Arcliilocliiis etliclis qno sil; Filius anlem de Palre esl ul sit, atque lili
duntaxal exemplo Leciori noiaium vclim. iii coxienms sil : imaso cnim bi pcrfecle impiot
Liliro 1, cap. 22. habcl haec verba Pclrus t Fi- : illntl ciijiis imago esi. ipsa coaiquatur ei, non illuil
lins enim dicilur iiiiago Patris, ratione piopoitionis imngini SU3C, » eic. Il«c Aiiguslinns; quem iilco ci-
atienla, in eo qiiod ouinis imaj-o ab exemplari de- lavimus. ne lemere culparetur anclor ipsi dedilis-
.Jncilur: ncc conferlnrcxemplar imagini, ul Achiiles simns. riiira id genus alia ncc minus inloiiciier in
slaliiae;sed imago exemplari, ul statiia Achiili. Ll discipulum ei magisirum molilnr scrihilqne Waitc-
Filius aeqiialis Palri diiitur, el couiiernus ei , ct rns, ut ahbati Claraevallensi Uemardo, qnem im-
consub>tanlialis ei. Qiiod e conlra non dicitnr, elsi pcnsc coluit, cssel salis. Quam ilcrum opido Lelle
verc possit dici.!> Qu.-e verba gravitcr lulit Walte- iiisnllal Lomlârdo, qnod scripseril Chrislum ex
nis, Sfd ignarus phiasim illam Augnstinianam esse saiuiuiiiibus K. Virgiiiis coaoepium fnisse? Scd iium
I. vi. De TrihiV., cap. 10. Expendensenim Angustl- iniperile, judicent alii , videanlque qnam uiiqua
niis hanc Hilarii scnlentiaui de trilms in Trinitatc nonnum|uam vapulent Jol illustrcb illo saeculo Uieo-
pcr^nnis, I. ii. D« Trinit., snh iniiium : t iCiernitas logiae proceres, iii quo el qui plura scireul Cl qul
I» Paire, speeies in imagine, usus in munere;» niinus, stqua eral illis scribendi libido.
Iliudque captu sibi diiTiciie raius, cur aeiernilaleiu
PETRI PICTAVIENSIS
SENTENTIAHUJII
LIBRI QUINQUE.
iPROLOGUS
Ad D. GuilloliDum drchiepiscopum Senonenscm.
In deserto manna colligentes alius Iniegrnm gomor, alius plus, alins minns pro sua quisque aviditata
colligebat^Kjroff. XVI, 17). Nobiscum bene agilur si posl magnuin iahorcm de co quod aliis residunni
est. roedietaiem gomor colligere datum fucrit. In eo qnippe laboris noslri fiduciara ponimus q.uod iiec
qtii pius cuUegerat, habuit amplius ; nec qui miniis paravcrat, reperii minus. Sic iitiquc nos si ad aliiora
Tcrbi DeJ pîiîraoda mysieria, gonior perficere ncquimus, a Dco pernciendum exspectantes ; non idco
desislimus quin saltem juxtaid qnod cdere possumus, colligamiis (ibid., 18); el quasi dimidium goinor
dispersa.el praj sui lenuitate manus coUigr.nliiim sublcrfugientia prn captu intelligentiuj congreganios,
velul qui coUigit paucas spicas posi inessem, vcl dnas aui tres olivas supersiites post excussionem, ad
accrvuin poriamns. Dispuiabilia igiinr sacrx Scriptura! ut rudimeniis ad cam acctdentiuro coosulaaius,
in seriem redigenles inordinata in ordincm redigimns; invetcrata pcr modestain inquisitionem rcnova-
mus : solutioiies ubi de medio montiuin fluxernnl adhibcmus. Ubi vero Scriptura tacuerii, sumpto plcno
pngillo de simila, quod reiiquum esl de sacriflcio, riliis.\aron dimitiimus. Quod si nec illi edisseruerint
dunec sole incalescente manna liquefiat {ibid., 21), quod dc agno comedere non poierimus, igni creman-
dutn relinquimus. Htijus autem operis •ibi, Paler inclyie Williolme, pr.-esul Senonensis, limam resfirvavi-
mus, cui ct scientia ad discerncndum, et facundia ad crudicndtim, et mores exuberant ad exempluHi.

Tux igitur bonitatis crit sicut tiins csl nios hnmilibus favcre, opus humilitcr elaboraium mullisque vigi-
liis causa communis commodi claboralum, patcrna manu suscipere; siisc<'pinm splcndore curreplionis
illnslrare, corrcplis aticioriiaiem pne!)Cre. Ordinem (luoûe qniiKpie parlitiuiium dislinximus. In prini.i
agendo do fide Trinitalis; in secunda ralionaiis crcatnra;. 2 In terlia dc rcparaiione quoj facta esl per
virlutum restitutionem. In quarta dc ca qujc scmei facia est pcr lucarnalioncm. In quinU de ca quac qiiu<
iiditi fit per sacramenloruiiii parlicipationcm.
rsf PKTRI I'ICTAVIENSIS 'in
INCIPIUM LIBUl PULMl DISTINCTIONES.
Qiiud Peus sil, et iiniis.

Ouod Ueuin esse iiccest,e sit.
Disiinciio nonnnum qmv de Deo dicunltir et de novem generibus.
An hoc nomen porsona seqnaiur reijulam eorum quw tantum esteniialiier poHuntiir f
An verba qucn de Deo dictintur, sint in pradicla regula tocabulorum ûts tantum essentialitcr po-
vuniur ?
ItuJHtmodi nomina nltqnis, tiiiiis, iiin:<scit>ilis, masculine accepla sitit in eadem regula ?
Ait
De terminis comptexis qun^ conslant ex tma diclione significante substantiam, ei atia qua: tignificat ratio-
nem cujusmodi eil iste, poiens genorarf!.
Quceiiio quare Deus omnipolens diculur, el de annexis Ituic quaistioni.
An Deus pniest quidquid poiuil.
De voluniale Dei, ubi primo qutcritur an aliquid fiat contra signum divina; voluntatit.
An atiquid possil fieri contru voluiitulein Dei quw ipsa est.
De his lerminis, possc lie poietilia, pusse de juslilia, possc dc niisericordia, an inter te in propositione
conrerianlur?
De tcientia Dei.
De prfftcientia Dei.
De hit quce commuiiia sunt prwdestinationi et reprobationi.
An hoc tiomen reprolialii» nliquid ponut cutn de Deo dicitttr.
De hujusmodi nominibtit diligendiis, tiinendus, an tecundum etsentiain de Deo dicattlur?
Ve vocabulis nbnraclis, cujusmodi sunl, deilas, paleniilas.
De his terininis, esse a Paire, l>eus de Deo, et liujusmodi.
Ve his terminis, Sapicniia Palris, Sapieniia inîiit».
Quid tignificelur hoc verbo, diligil, cum dicilurPater diligit Filiuni ?
Mulliplex personarum disiinctio in Trinitate.
Ve hoc nomine similis el aequalis.
Ve lioc nomine, dislinclus.
Ve Itisquce significant relutiones et appetlant, sed non coputant, ut paternitas el Filialio.
De Itisquoi significaiu relationes ei copulant et personas sttpponunl. ut Pater et Filius.
De hisqucesignificanl relationes etcopulant, sed non appellanl nec personus supponunt, ut gignens, gC"
nilHS, procedeiiS.
Ve his quce ad palernilatem perlinent et filiationem.
Ve innascibilitaie'.
Ve communi Palris et Filii notione, id est de spiralione.
f)e proprielate aiierna Spirilus sancii, id esi de processione.
Pe Itoc nomine Trinilas.
Ve beatiiudine horum prwdicabilium Psi\er, Filius, Spirilus sanclus ; au etiam hwe propotilo tit «injll-
larit,Dens est.
Ve hoc nomine Crealor el timilibus, an pradicent estentiam, vel relulionem, vel neulrum?
Ve visibili missione Spirilns sancti.
Ve intisibiti missiane Fitii et Sniritus sancli.
An qucelibet personu qttas taiitiiur, a Triuilate millalur?
pe duobus uliimis geiieribus vocabutorutn.
LIBER PRIMUS,
CArUT PRIMUM. A creaiura: impossibile eral.i Videns ergo liomo banc

Quod Deus tii, ei tinus. luiiiidi iiiacliinain lani magnam el spaliosam; a
(5*) Invisibilia Dei a crealura mundi, per ea quce iitilln alia fieri posse creaiura, aliud essc intcilexit,
facta tunl tnteUiffibilia eontpiciunlur (Rom. i). Crca- quod tam pulcbrum et spaiiosum opiit fecil : ei sic
lura mundi lioirio dicitur propier excelleniiani optime ductu raliouis firuiissime Dcum comprc->
qiiam habet ad crenluras, el convenieniiam quain bciiilit.
liabct cjnreis. Hic per creaturas cognovii Dei iiivi- Aiia raiione quoque idem probatur. Quidquid in
siliilia, ul ajt Ambrosius (4). < L't Deus qui invisi- rcrum mutabilium universitate consisiit, aut est
bilis erait iialura, a visibili sciii possct, opus fecit siibstaiiiia, aut est accidcns. Acoidciis ergo iarge
quod sui visibilitaie Opificem demonstraret; ui per solenuis accipcre pro omni eo quod nonestsubstan-
ceilum meriium cognoscerciur, etille oinniuni Dcus tia : non auicm poiesl esse per se, ergo nec a sc,
rrederetur, qui tale opus fecit quod facere omui id esl siiie subjcclo, vel a se ei a nullo. Si non pu'
(3*) Magisl. I, dist. 3 (4) In commeni. priini cap. ad Roman.

;
703 SENTENTiAUUM LIHRI QllNQUE. — LIC 1. 7'J*
ii-si <|«iod iiiiiiiis esi, id esi |»er sc e^se, nec illiid \ (:ai»ltil
(|iioii iiKtjiis esl, itl C'^! a sc. Stil>sl.-)iilia «|iiO(jiie per Qiiod Deum e&ae ueceise sit
(>e nori polesl «sse, tirel eniiii atii»i dic.iUir ijiiod Itcin licci ali(|iii stiilii iie(;aiviil Dciiin ess(?, nnjc
siiltstaiilia, esl res per se CKisteiis, id esl noii Psaliiiisla : Dixit iufipiens in corde suo : iVo/i est
i-xisleiis in siilijocto; iion t.iinoo ii.i per sc cxislil, Deui (Psul. xiii), nuiliis tanieii iie^âie aiiilcl, t|iio,|
(]iiod non e\igat ali:is res esso, ad lioc iii ipsa sil si a!i(|ua res csl (iua; Deus esl, (\ii\i\ ipsa les sil,
feiib accideiiiibus, qiiilius siibûit. Diciliir cniiii quae iion potcsl non esse. Undc nt, si uliquid est
substinlia a siibslando, vei a subsi^letido. Corpo- Deus, ifisum non poUsl uon esse, crgo aliquid est
ralis verosiibsianiia iion potcst essc siiie loco ct Deus: r:iiiu htijus aigiitnoiilatiunis iti lioc videiur
ttine colore ; iiec spiiiiualis sine aliqua aiTectione consislcre, quod ad veiilaleni liujus liypoiheiica»,
qtix' ips.i tion sil. Opoiici crgo l:ile quid nienic con- ted si aliquid est Deus, ij^suin iion polesi uon esse,
ci|ti (]Uod pcr scsit, el a se, id est a niillo a quo exigil quod Deus iioii possit iion esse ; cui oppvsi-
oninia isia suiil. illud aiilcui Ueus cst, quod ctiam lioiii positio jam se(|uil(ir, si aliquid esl Deus ipsum
propier iiifiiiitatis iiiconveiiiens, uiiuin oporlcl csse. non poiest non esif, scd polius potesl non esse. SeJ
Nain si essel aliud a quo illud essel, usquc ad inti- illitd neccssariu scfpiilur, ergo iiupossibile Deum
nituin proGcderet. " posse noii esse, unde ncresse e:>l (|iiod sil. licni ina-
Adliuc eiiao) idem alia ratione probatur. Omiie nirestiiin est qiiod si aliiiuid est Detis, sine ipso iioi)
quoil in reruin muiabilium uoiversilalc continetur pot sl aliquod botiuin essc; eigo si aliqiiod boiiutn,
aut est tottim, aut esl pars, vel quasi toluni, vel csi Dcus ; scd aliquod boniiiii esl, ergo Dens Cbt.
quasi pars, aut propriclas toiius vet partis. Quaai Sicul si aliquid esl aiiiina bomiiiis, siiic ipsa noii
lolniu ideo dicitur qiiia nec omne toium ejusdcm potesl boino csse, crgo si aliqiiis hoiiio csi, aniina
rationis esi, vel geoeris. Est coim totum integrale, cst; sed humo esi, ergo anima esl. Iia inuliipliciier
et totuin uiiivcrsale : integrale vcro tolum esi probatur. Quo coiicesso probatur etiain uiium so-
qttodiibei corpus ex partibus consiituiinn, pars iii- iutn Dciiiii essc. Nain si duo esseiil principia, vet
tegraiis totius. Fars ciijuslibci corporis quasi IdltiiB iilrutiiqiie itisuiriciciis esset; vcl aUeruni siipet-
integrale est quilibet spiritus, paries vero quasi (liKim ;
quia si ali<|uid deesset uni quod habeiei ai-
totiiis integralis sunl ips;e viriutes, non dico gra- teruin, non csset suiniiie perf>:clutn. Si vero iiil illud
luitae sed potentiales, id e^t poleulia inleiiigendi, quud noii illud esl, ct uiruinque onitua, atlorum
memorandi. Ha^c aiitem noinina ab uno esse opor- supcrUuoret.
tei.Nullum eiiim toium a se est. £o namque quod
p CAPUT 111.
a se esl nii prius lempore cst. Item a nullo loto Distinclio nominum quie de Deo dicunlur et de novein
est compositio partium ipsius, ct cuin omnis pars generibus.
iiuila sit prior suo tolo, non polest aliud totuiu (4') llis itaque prxmissis, scienduni qiiod q(i£ de
Deus essc. Nain sic esset piius aliud Deo. Siniiliier Doo diciiiilur vocabuloiuin , alia conveniunl ab
nulla pai-s Deus esl, umnc enim toium qualibel ttfterno, aJia ex icnipore. Nec tanien iiilelligcnduai
parle sua digtiius esl Deo autem nil dignitis esi.
; est atiqita vocabiila ali xiierno coiivenire Deo, co
De proprielalibus autem toiius el partis quod non qitod sint ab a^lerno, scd qiiia ciijuslibel eoruin si-
sint a se et eo priores, probalur ratione qiia sii' g ificatio, ab a;teriio Deo conveiiit. ConveiiieiiHiiiii
pcrius constal <&e accideniihus esse probaium.Ciim ab abii^rnu, alia uiii |)ersonx coiiveniunl ul Dcus, et
eigo nutlum isiorum a se, ul osiensuiu esi, possit bdjiisiiiodi : alia dc Iribus persoiiis dicuiitur; ila
eiistere ; aliud necesse est esse a quo omiiia ea quod dc iiulla carutn, (lux suiil quasi colleciiva, ut
sinl, illud est Deus unns et solus. boc lioiiien Trinitas. Loruin quae ab ailenio coiive-
Itein cum
btimana inens se non possit ignorare, iiiuiit, cl dc iiiia porsotia dicunlur; alia dicuiiliir
seit se aliquando cocpisse, iiec lioc ignorare po- scciiiiduiii essciiliatii, ul Detisuiius; alia secuiidimi
lcst;quiacum non esscl, ul csset, essenliain sibi rolalioiiein, ul l>aicr et Filiiis, et hitjusiiiodi. Et
dare non poteral, ui quod esset, ab alio liahiierit. euriim qtio: c:jSeiilialitor potitiiitur (5) : ut divinitus,
Primum autem Ens cocpisse non constat, qiiia si ab esseiitia; alia porsunaliier iiilcrduin accipiunlur, ut
alio esset, priinns omnium existeiidi auclor inm sapicntia, bouilas, poiciiiia, Dcus. Eorum qii.x re-
cssct. Into si ab 3 alii) csset, cum illud aliud sibi lative dicunlur alia siiiii rclaiiva sola vuco, ut î-
principium exisicntiai daic non poicrat, siab xtcrno niilis, aoqualis secuiidutii quosdain ; alia vocc el
non iueril, oporiel conscendcre ad superius a quo signilicaiioiie, ul Patcr el Filius ci htijiisniodi. Eo-
cssenliam accepii, qiiod ab xtcrno fuii ; etila Deus rum vero qux c\ tcnipore coiivciiititil Ooo, alia di-
sil, cicausa oniiiiiim rcrum ; alioqtiin liaheretiir ab ctiiiitir lianslalivc, tii lco, agiiits, vcruiis; ali.i, iioii
xlernofuissc aliquam creaturaruin, licot iiiilla sit iranslalivc, (luuruin atia dicuiiuir iii lespectu, ut
ah «tcrno, cnm non possil intelligi cioatura qiia; Creator, Doniinus: ali.i siinpliciler, ul iiicariiatus,
non ab alio iiiiliuiii sutiipscril, cl ila nC(.estario rc- htitnaiiatus : eortitn cliain qituc in respectit dicutitur
poiiiiir. ad cto:iiiii'atn cx temporc, alia convoniuni liibus
(4-) Mag. I, d. 22. \'i) Aug. i. 11 /)t' 7'ji»i.

706
795 PtTRI nCTAVIENSlS
p'cr«oiii$, ul Crealor, Doinimis: alia quibusdani A g^ p.,ier esl i«lftm Filic, »«1 esl prrsona. Ilcin, Talcr
el non onmibus, iil mittus el liujiiiinodi. csl quotl Filius. el in eo qiiod est persona. el in
Kx hujiisaiodi nominuni disiiiictioiiibus collignn- eo qnod essenlia: ergo vel non esl itlcm Filio iii
lur novcm gcnera vocaWuloruin quaj de Deo dicun- esscntia, vel esl idrm in persona. Item, idcin esl
lnr: suiil cniinquie essenliaii: signifiraul, elsfmper P.ilri tssc pcrsonain, el IFilio essc pcrsonam. Ergo
acii|»iunlur csseniialiler, ul esseniia, divinilas, el pcrsonam P.ilris, esl persona Filii, vel pcrsona
lnijiwinodi. Ll siiiil quaedam qu.ie exislenliam si},'ni- qii;e esl Patris, est persona quoe csl Filii. Ilem Pa-
ficaut; quandoqiic lainen personalilcr accipiuntur, tcr propriel:ite esl Patcr: ergo proprietate csl liy-
iil
4 potenlia, sapientia, bonilas; el sunt qux rc- postasis ; crgo proprietale esl aliqua persona ; ergo
laiive dicuntur ab xlenio ; e« voce, et signiJicalione pruprieiais esl persona. Non sccunduin cssenllam
iil Puler el Filius. Suiil eliain qu% sunt quasi de Deo dicilur Iioc nomen penona.
colleciiva qu;« dc pluribiis ps^rsonis, ila quod do Ileni Pater proprietatc est alia persona, illa pro-
nulla earum dicunliir, nt Trinilas. Sunt e:iain qux prieiaie disiingiiilur ab aliis; ergo csse aliquani per-
in respcclu dicuntur ad creatiiras, el omnibus person;)in convenit soli Palri. liein, ideni Dco cst csso
Bonis conveniunl; ul Crealor, Dominus. Sunt aulein Dcuni, et esse personam; ergo eo est person:i quo
eliani qux in respectu siuiiiiter dicunttir ex teiii- csl Dcus, sed patcrnitate esl persona; «rgo pateriii-
pore ad ereaturas, sed non ouuiibus personis con- talc esl Deus: Quod eniin p:tternitate sit pcrsona,
veninnt, ul niissus. Et sunt qua> ex tenipore conve- it:i constat, qiiia paternitate est persona quae iosa
iii iiit sine aliquo respectu, ul incariiaais, buma- esl persona ; ergo palernitale esl persona.
nalus. In ultimo gcncre sutil ea que iranslaiive el Pispdielorum non est racilcsuineresolulionemnis!
pcr siniilitudineni de Dco dicunlur, ul agnus, Ico, determinata xquivocatione hiijus nominis pertona.
cbaracter, et liujusinodi. De bis singulis sccunduni liocnomen persona interdnm signincatessentiam, ut
ordinem enuntialioiiis est agenduin, ciim dicilur Pater est persona, Filiiis csl pcrsona,
CAPUT IV. Spiritus sanctus est person.i. Interdnin significat
Ad hoc nomen persona, sequatur rerjiilam eorum quoe qinntum hypostasis apnd Grxcos ; nt alia pcrsona
taniiim esseniiatiter ponuiilnr ? est P.iter, alia persona esl Filius. Interdum in desi-
(5")Prinio igiiur de his qux essentialiier dicon- gnaUone personnlis pniprietaiis ponilnr, ut cuin
tur; Auguslinus iianc ponil rrgulain (6), i Quid- dicilur alius eslFTIius in persona, aliiis Puter. Itein
qniJ ad seipsum diciturDeus; el de singulis per- alius 5 esl Filius personaliler : interdum tantum
sonis simililer ditiiur; el simul de ips;i Tr.niiate; q signiflc;U quanitiiii hic teriniiius /j<pc p«r«ona. El sic
«011 pluraliter sed sjngulariter diciiur, el est. > .iccipitur in quadam auclorilate Hilarii dicenlis,
Qtiidquid sccnndum esseidiani de Dao dicitur, do Paier proprietaie sit persona, id esl Iiaec persona.
siiigulis personis diciiur, cl de iliis in sunima sin- Cuiii veio lol habeai significationes, hoc unum ex
gii'ariler noii pluralitcr, ul P:Ucr cst Deus, Filius diversis adjunciis dciermiiiaiur in qua iilarum si-
fsl Deus, ei Spiritus sanctiis esl Deus, 'a iiii ires gnificationntn ponaiur: Cuni eiiim per se ponitur in
siinl iinus Deus, non tres dii (7).Aqtia tanien re- noiniiiativo casu, ad csseiilia-.Ti tc/crtur; ul cuiu
gtila excipitiir lioc nouicn per$ona, quod cuin dica- diciiuf Pater esl persoiia , vcl Filiiis est pcrsona.
lur secuiiduin essenliam, el de singulis personarum, Cum vero in ablalivo stimitur, ad proprieiatem rc-
i:Oii de oinnibus in suinma siiignliriler, scd phira- ferliir. Ui diciiiir, aliiisest Paler a Filio in persoua,
liier accipilur. nomen secundiim
Quod enim Iioc iu est in persoiiali propriciale. Qtiitndo vero ailjun-
csscnliain dicatur, leslalur Anguslinns (8): « Non gilur huic noniini infinito iii dcsignationc alicujus
est aliud Dco csse, aliud personain esse, sed om- iriuni personaruin, deleriniiiale accipitur, ut cuni
itino idcm. > Li alia? niiiilai aucioriiales iii id cur- dicitur Paier est aliqua persona, id esl liaec persuna,
runi, qtias diicere in ineilitim nil grav.iret, iiisi scilicet pcrsoiia P;iiris, vel persona Filii, vel per-
sciiptascribcre oliosi, el iiilagenlis opiis vidoaluf. ^ suiii Spiritus sancti. Cnnt vero corporaliler noinini
Conira i<i mullipiiciter objicilur. Idein significa- diviiliio, ul alius, vel diffcrens vci hujusniodi, hy-
lur hoc noininc persona, el hoc nomine essentiat pdsiasim significal, ut alia est penonn Palris quain
ergo Pater ei Fiiiiis sunt una persona vel non suiit Filii. Quod tol habcat sigiiificaiioties Iioc nomen
una esseniia. Iiem, idein esi Deo esse Deum, et persona Hieronymiis (9) oslendit dicens : « Non no-
essc personam; ergo vel Deus non esl Deus esseii- inina lantuninTodo, sed nomiiium propr.eiales, id est
tia, vel Deus est Deus pcisona. Quod videiur con- per.soiiarum, vel ut Ciicci expriinunt, hypostasim,
irarium Hiiario Jiccnti, i Dcns lion cst Dcus perid est substantias confitemnr. > iiic inveniinus Juas
sona, sed naiura. > Item Pater non disiingnittir pcr- Iinjns iiominis signiflcalioncs exprcssas. Qiiod vero
soiiali propriclate a Filio iii eo qnotl cst porsoiia, e.s.sciitiaiii signilicet, auctoritate Auguslini conlir-
ei csl idein Paicr Filio iii co qnod est persona ; cr- niaviuius. Quod eliain in designatioiic aiicujus per-
(o*) Mag. I. d. 22. (8) De Trinit. vii, 6.

((i) Aiig. v. DeTiinil., op. sub rineiii. lii exi>laii;ilioiie Symboli ad Damasurn quô
I. 8, (9) ;
(1) Mag. 1, d. 23. non Hicioiiyiiio sed Pclagio iribucnda.

:
"^ SK.NTEMTIARUM -
LIIJKI QIJINQUE. UB. !. 7Dj,
O.MI* .lejcn..ini.te ponMur,...axi...e f|.ia..do copnl.lur
A forl ab eo. Iccm co q..o Filiiis esl aliq.ia |.ers,.i..i.
i.of..ini iiifiiiiin aliqua, l.abes ap.i.J llilarium in prse- (JiffeMl a Paire. Por inlcrprelaJione... igiiur esl sol-
dicca aucwrilale; 4 Paler proprietaic csl perso.ia. 1 ver.dum q.io.l dicit.ir i.lem praulicari curo dicilur.
Kx qu;. niai.ifcsluin csl i.i pre.liclis arguinei.taiio- Fiii.is esl ali.|ua p.Tsona, Filius csl F.Iius, fjnia noii
i.ilM.s iinpcdimei.luin cssc, fallacia.n «qwivocalionis. esl quod pr.edicel.ir c.ni .licilur Filius csl aliqua
Insianti4 ad primam. hlfin significatur l.oc no- persoi.a. Ad secunda.n vcro iirguinencationem ita
niinc $cieHt, et l.oc noinine j>rwsciu,: ergo Dens i..siantia feriur:eo q..o fecit Dcus muni-um, esl
pot<ii( non csse scien<t, vcl non poiuit non esse Dei.s, q.iia siia potontia est Ocus.
prsMcius. Ad seciindam sic. Idcm esl Deo esse Ilein dicit Augnslinus Cum
(10). 1 dicimus perso-
JMStum et csse misericordcm; ergo vel Dcus non nani Palris, non aliud dicimiis quam .«inbslantiam
punit ^r j.istiliam, vel pnnii per miseritor.liara. Patris, qi.ocirca ut subsia.ilia Palris ipse Paler est,
In ablativo eniin si^.tir.cat i.oc iionien phirulcin no.i ([ua Pater est, sed qtio est, ila et persona Pa-
proprjeiatem. Adtertiam a.itein sie. Non diffeit So- tris non cst aliud quam ipse Pater est. » Cuin ergo
ciates a Plalone in co quod est sciens; ct coiivcnit iilcn. sil substantia Pairis, ct persona Palris, sicul
Socrates cuin PL.tonfi in co qtiod esl scicns; ergo siil)sl;w.tia Pairis coin.nt.nis iribus pe.so.iis, el per
Socraces convenit cum Plaione in sciciilia, posilo ^ soii:> Patrisroinniunis est iribus pcrsonis, llem cnra
qiiod Socratcs paruin sciat, cl Plato sil lilteralissi- dico Patcr esi pc.sona, nil alind pr;R(licalur qiiain
4ims. Utrnm lamcii congriie dicaliir Puter cst idem c.nn dico, Paicr cst subslaniia ; eryo li;ec ciicum-
f ilio in pcrsona, i(a quod idein sii iieutrins generis, locutio pertona Patrit i.iliil aliiid signiricai qiiam
postea dicetur. .\d quartam eo modo iustandunt I.X'C stilisianiia Pairh, quod faisum est. Ad boc di-
Sncrate& convenit cuin Platone, et iii eo quod cst ccnd.im quod Augustinus nii aliud vult ostendere,
Kciens, ct in co quod est albus. F..go vcl non con- iiisi q.iod iisec doo .loinina, subslanlia, personn, do
veiiit cnm Platone in aibedi!.c, vel convenii c.im eo Palre dicta idem significant; lantum cu;n lioc ad-
in scientia, positfi quod non sit adeo scicns, sed j.iiiclo, PiUris, signiOcal hoc nomen persona l.ypo-
adeo albus. A.l quintam sic. Idcm csl Socraii esse stasim qn<e est Pater, nun essciitia; sicul hxe
iinmine.n et Piaioni ; ergo hoii.o qui cst Socraies (iiio iioniii.a cs$c'i<i(i, Deus, iJem signiiicanl; tainen
est Plato, vel Socraies esl Phtto. Ad sesian. ei se- <u..i dicitur Dcus est essentia triui.i personarum.
ptimam licel dari istani. Ad sepli.iiam sic. Paier 1,01. didt.ir Dcus csl Deus trium persou.rum: m.ilu
aliqua proprietate esi Patcr vel Filius, ilia dislin- eiiini non.ina, vel ex adjunclisincongruc ponuntur,
guiturabaliispcrsonis. E.go esse Patremvcl Filium q vel ad aiias siguificationes traiisreruiilur.
convenit soli Pati i ; lanicii qui.i nonduni esl diflini hein Paier esi alius a Filio in persona, idem est
ti.m uirum Paier palornilace sil h:vc persona, an Pairi esse esscniiam el esse personam. Ergo Paler
^xigalur quasi coiicurstis triiim propiietatu.n qiijc osi vel iion est alius a Filio in esseiitia. Si dicilur
Biint iii Palrc; id est paierniialis, innnscibiiilatis, qiiod est alius a Filio iii essenlia ; ergo alia esl es
spiralionis, quaruin coiicoisu, «t nulla aliaru..i di- «iMilia Pairis quani Filii. Si dicUur quod non esl
«aliir cfcsc l.ajc peisona, sicnt coi.c :r&u piopricCnium alius Paier a Filio in essenlia, el Pacer esl idciw
Socratis, quml i.iilla carom Socraies esl Socr.iies; (|„m| fjiins in esaeiitia; ergo Pater esl iUeni (jui i;l
il.ire soluiioiicm, usque in se.|uciilia ubi dc pio- fiiius ; ergo Paier est ille qui esl Filiiis; ergo Paier
prielate personarum traclabilur differimus. esl Filius. Iten. Paier iioii esl aliud a Filio in essen-
lllud poliiis qu;vrendum esl, ulrum qujelibet lin. liicm esl Palri cssc personam el esse cssen-
iteisoiiarum sit ali.|iia pcrsoiia, quod non videiur ;
tiaii. ; crô Palcr est vcl non est atiud a Filio in
q.i a fi.m l.oc adjn.icto aliqua ponitur hoc nomcn pcrsona : Si vero non cst aliiid Puler a F.Iioin pcr-
|ieisoiiain desij;i(alioncaliciijus pe.-soii.-B dctermiiiate sona, el Paier est iJem quod Filius; crgo Paler
sicut snpra videtur dicium. iNoti csl aulem veruin csi idein quod Fiiius in persuna ; cigo Pater esl
quod quurlibei Crium personarii.n sil hxc pcrsona. " eadcm pursona cum Filiu. Ad hoc dicendum ct si-
Et ideo dicunt q.ii.hMii solum terminum ibi pra>di- niiiia, quod minus gr.immatice dicilur Pater esl
cari, ct nihil per scipsum ibi significari. Yerius ia- ;,liud .t Filio in persona, vel est alius a Filio in es-
nien videlur quod ibi in dcsignaiione hypostasis seniia, quia quamvis idem sil persona ci e&seniia,
|ionaiur, iia quod nuilius deierininnte scd inriiiiie (in.-e.lain tjnieii sunl adjeciiva personae, qtiae non
ponalur. Undcnull.. persona estqujelibei irium pc.- csseiiiix; nain neuira aliud ct idem suiil adjecliva
Bonarum, sed ipia-libel esl aliqua, Q sicul i.ullus esscniije, masculina vero alius et iUem suut adje-
hoMio csl qiiilib>'t boininum, scd (|uilibct honiiniiiu cliva person;u. Unde iacta comniisiione adjeccivo-
I
• ii ali.|uis bomo. ite:.., idci.i priedicatur: c.iin dico niiii, niinus grammatice dicilur. (jl cuni idcin sit
F.liiis cst ali.iua pcrsona, Filjns est Filius, erô eo lia:c propositio et h;ec oratio, congrue dicitur hicc
quo cst aiiqtia peisona est Filius, sed co quo c.st pioposilio est calegorica vel bypoti.ctica, incoi.gnia
Filiiis dillert a Palrc, cl iii codcin convciiit cuiii aiiti.'in h;cc oiaiio csl ca cgori.a vcl l.ypDil.eiica.
Palie. Ergo in codcin convenit cuia co in quo djf- Siiniiicr coiigrne diiilur h;cc oralio cst p.;.|ccla.
(10) Lii). VII, Ih! TiiiiH. c. 6.

799 rtTIll nCTAVIENSIS HOO
M'il iiiroiigriie h;«r prop4)silio esl perfocU vel im- A '»«• "^sl lies eiites, quia coinmwne esl «is iil «jiioil est
pcrferta. Fa '\n Itis sumft instaiiliuii) n«I pr.i>(iiclas p(>rs«>iia, id esi essentia ; quia si non essi^t eis coiii-
aijîiinentaiioiics sic : idciii esl liacc pioposilio el niiuie id quod esi persoiia , id est essenlia, iiod
Ji;i*c onlio. Ilxc proposiiio csl caiegorica. Ergo Ii.tc dicerentui tres cntes, el ila sieiisenl ircs enies nun
oraiio csl vcl noii cst calcgorica. iluic tanien viile- dicerenlur ires entes.
liir contraritiin qiiod siipra iHuin locuiii Isaix rcpe- Volunl ct alii alitcr soivere salis ralionalHliler
r'Uir. t!ijo Domhius, hoc est nonien meum; tjlorium dicondu lioc noniine per$ona, essenliani signiiicari,
tnenm atleri no>i dabo {ha, XLti), dicil llierotiy- eiiamsi pUiraliier dicaiur, cum dicitiir Pater et
iiMis (11), quia Kilius ei Spirilus sancliis in Ucitate Filius et Spiriius sanctiis suiii ircs {icrsonan, ul sit
a l'atrc alleriioii esl. Eaiiideni gloriam iiabcnt. Id.o talis inteliigciitia ,
qiiia Paler csl persona , Filiiis
ila iiilv:iligciiiium iii nuii essc dicai.ur alia esse es- esl persona, Spiriius sancius est persona, ideo
seiilia. iicei dicatur alia e>st> pcrsuna. dicunlur Ires personx, id est Ires per&oii.'C iiabentcs
(12) Solet qiiaeri qiiid signilicet el lioc iioinen id ooinniune, quud esi persona, id esl tr«:s Minl,
persona quando eo pluraliter prolalo dicilur Patcr qiionim qnisque est persuna, id esl esseniia. Venini
el Filius cl Spirilus sanclus sunt ircs pcrsoiiae. cadcm raiione posset dici sunl ires dii, id esl Id
Si enini essenliain inlcUigi faciat, 7 plures cssen- ^ habcates coniinune quod est Deus, eliia deoinnilins
lias conlilcri viileliimur, quia pluies personas rcci- subsiaiitialibus vocabulis. Scd non esi ila, quia i^lud
ptmus, et ideo pliires deos. Quod iuiteni esscntia coniradtcil Scriplurx, ubi dicitur: Audi,l$rael : Do-
iLi signifi«:elur, volunl auctorilate Augustini osten- minui l)evi luus Deus unut est (16) (Diûl. vi). Lic«:t
dcre. Ail enim Augusiinus (15) ; < Quia pater esl etiaiii hoc nomen res posset ci adjici, nua dicereiur
pcriiona, Filins est peisona, Spirilns esl pLMSona. sunl tres res, quia res ei essentialiter et persona-
Ideo ires personas dicinius. » Ei (U) Pro-
alibi : liler ponitur. Raro lainen pouiiur personaliier. Nec
pierea tres personas diciinus, quia comniune est idco aliquid csset absointuin si Uiceretur irei res;
eis id quod esi persona. i Quia ergo lioc dicitur cuin restaret qu;esiio, qux tres res? Et licet r«>rte
proptcr illud , videlur qnod hoc iiomcn, persona alia invenirentiir vocabula ad illius quaestionis abso-
personaliter diclum, esseniiae signiiicaiionein leiieai luiionem, cum nuliuin exqnisiiins vei coitgrneniius
sicut ei siiignia'iter diclum de quaiilet persona- potuil inlroduci, qiiain hoc iioinen persona, quod
rnin ; ei ideni ailribui per ipsniii, quaiido pluraliier non solum dislinciiancin personaruo), seJ etiaui
pioferlur; et qiiando singulariler. Iteni dicit Au~ cssenlix idcnliialein itolat plus proiatiini secunduu)
gnstinns (15). Ex necessilate diciinus personas ut ^ eiyniologiam vocabuii. Dicitur eniin |*ersuna , quagi
liabc;iiiius rcsponsionein ad quaeslionem qua ulun- > pcr 5c una . Cum ergo dicitur Paicr el Filius ei Spl-
lur hxretici qu^rentes qnid trcs, vel quid tria. At I rilns sanclus sunl ires pcrsonae, idem est ac si
pcr lioc iioinen qnid de essemia qiiseritur. Ergo dicerctur, suni unum et siint per se, id est sunt
ei hoc iiuinen persona essentiaii) significat. Aliler /
nniim ot sunt disiincti quia tiniuii iioiat esseniia!
eiiininon conveniret rcsponsio inicrrogationi. Ideo | unitalem; per se, distinclioneni. Sic eniinsolet dici,
dicunt quidain qnod in pncdicia locutiotie noii si- islud esl uniim per se, id est distinctuin ab aliis.
gnificatur essentia hoc noinine pcrsona. Inio liypo- Sed dicil aliquis si pro significatione aiimitialur
slasis, vcl subsislentia, ul hic seiisus sit pncdicia- plnraliias, cur iion principali signiiicatione adinil-
runi aucioriialuro, quia Pater esl persona, et Filius tatiir siiiguiaritas; ut cnm dicilur Pulcr et Fiiius,
persona, id esiessenlia, Ideo dicuntur ires personae, ei Spiritus sanctus siint personx, id est sunt unuin
id esl subsisientix, vei tres enies. Non enini dicc- et distinctum ; ^ cur non eodein sensu dicitar sunl
relUT Iresenies, nisi singuli eorum essent persoiia pcrsuna, id cst unum sunt et sunt disiincii*'' Inio
vci esscntia, scd quia coinmune est eis id qiiod esi inagis hoc videtur dicendum, quia potius principalis
persona, id est essentia : ideo recle dicuniur tres signilicatio uniiatis essentiae praejudicare del>eal
personic, id esl subsistenliie, vel subsislentes, ut D eonsigniiicationi dictionis quam secundaria signili-
sicui essentia qux csl in eis communis vere ac caiio principali in hiijus qnaeslionis solutione recte
proprie est, ita iili ires vere ac proprie cntes, in- danda, (// ditentur llebreti oportebii jEgyptios spo-
lelligantnr. Ncc cuin qnaTitur ab ha:reiicis quid liari. Quae ciiiiu causa qnare distributiva nomina
Ircs vel qu2e tria? ibi hoc nomine, i7Hi«^, signifi- careanl vocalivis, qiiia vocativus ad unam atiqnam
catur cssenlia; scd est sensus, quid Ircs snntiili? personain dclerminaie refcrtur. Disiribulio vero
id est, quo noniine piuraliicr prolato, signilicantur iocum iion habet in uno, sed in pluribus. Unde re-
illi ires? ut potius qnccratur dc signiiicatione voca- pngnaiite «listribuiionis proprieiate significalioni
buli, qiio possinl significari, q>iaiii de essenlia. IJt vocalivoruin careiil distributa vocativis, ut ulcrqne
cuin dicilur qiiid esl antliropos ? Scd qiiia lii viden- et quilibet. it;i si singulaiiler proleralur hoc no-
lur bburare in exposilione premissarnui auctori; iiien, ei dicatiir Pater ei Filiiis et Spiritus sanctns
laluni .\ugu8tini. Nani quoniodo sint trcs pcrson*, suiit persona ,

quia singnlariter proferlur hoc no-
(11) Ubi snpra. (li) Ihid., Paiilo aiilo.

(11) M.ig. I, «1. 27,, § 8, clc. (15) Lib. VM Ue Trinit., cap. 4.
(i^>) \ii />«: Tiifi., . ;ij). i, i.irr. ti:cd. (10) .\iigiistin. «bi siipiii. .M.ig. ibiJ. § — f.
801 SENTIiNTIAULM UniU 01JIN,)UE. — LIR. 1. S02
nicM , «rt a<l liliqiinm rcni penincl. Oisliiiclio voro A Spiritni sanclo, el loculio i.anlum vcruni sisiiifi-
CJII3P inniiiliir per hanc circnmspcclioiicin per sc, c:tl. lirgo Palcr el Filins et Spiiiliis sanclus snfil
qn:r itiiplicila csl, in nno non liabcl locnin, scd in pliircs csseiili;e. 01'jcclionis solnlio pemict cx arie
plinibus (iisiingucntlis; anl ralso dicitur Paler cl grainmaucji. Nain alia ralioiie dicnnlnr 9 vciba
Filius ct Spiritiis sanctus suiit pcrsona : aiit in- aliciijiis iiumeri ; ct alia ratione noniina vcl proim-
congruc, qnoiJ magis videlnr si prsedicla attcnlius niiii.T, vel pariicipi.i dicunlnr esse alicnjus nnrneri,
rcvotvanlnr. f)i;o enim siint qux impediniit coii- qiii sigiiificai rciii in proprielaie aliciijn!j nnmeri,
grnitalcni liitjtis lucnlionis ut videlnr. Nam qiiia id cst iina vel pluies. Verba vero dicnniiir cssc
lioc nonien penona, singuhiriler proferlur, ct sinc aliciijns iiunicri, qnia allribuuiil res suas rebns
adjuncto ad cssentiain vull referri. Itein quia pr;T;- signific.Tlis in propriet:ite alicnjns iiumeri. Non
ccdil Vcrbuin pluraie prxcedentihus tribns nomina- enini dicilur lioc vcibnm, curro, siiigularis numcri,
livis disiinciio illa vidctnr innucnda qii.-c iinplicatnr eo qiiod si,:,'iiificcl cnrsum iii proprietalc singuhiris
in ilio noininc, sed circa unam essenliain noii csi numeri, sed qiiia nllribuil cursiim rei pronl liabct
distiiiclio. Ideo incongrue videtur dici, sicut el si

signilicari iit una. Ciiin ergo dicilur : Paier, el Fi-
lius,ei Spiritus sanctus suni{I Joan. v),hoc veibuni
dicerelur : ulcrque hominum amice. V>I si con-
grue diciiur, falso dicilur. Cuin vero pluraliler
n suut iioii dclcriniii:it pluralita;cin circa cssenliam,
ilicitur, SNnl persoitce ; innuitur distinctio circa ires sicnt ncc alia verba circa sua sigiulical;!; iiino.
cntes, et uiiilas esscntia; per illud vocabuiuin qnasi ciiiin cuui vera sit loculio iioccssario acciderei plu-
singulariter significatur; ut qiiantum ad consiiinili- tes ailribui csscnii;is, scd attribuil essentiaiii per-
cationein sii pliiraie, qnanluin ad sigiiificationein sonis prout significanlur ut plures, et boc iioii po-
principaiem sini^nlare , si quis ita arguincntctur, lest lacere iiisi in voce plnr;ilis nnmeri, el idco
iiint ire$ penono', el itlem ett esse personnm el esse
pluralitcr ponuntur qnaniuin ad vocein, sed singu-
esseHliam. Ergo sutil ires essenlice, nnaxiine cuin ilii
la.^c esl qiianlum ad significationem, qnij non es-
signiftccl essenliam patct ex prxdiclis; solutio
scntias sed cssenliaoi copulai, sicui cum diciiur
ciiain n«l lioniinem et ad oralionein dicia esl, quia ThebiP sunt , boc verbnm sunl plurale est voce, scd
inipedii srquivocaiio. Itcni cuui singulare signilicatione.

persona sit ratio-
iiabiiis natur% individua subsistcnlia Paler et Nec miruin si se(|ualur verbum pliiraic posl dic-
rilius suni dux personx, et cum converiatnr difli-

lioncs tribus persoais convenicntes , qnx in c.idein
nilio cnin dilTinilo. Idco iinponitur Doelio quod il-

cssentia sunl, cuin recipiunt quidain. 'Marcus et
lain diditiiiionem niagis posuil ut philosopiius quaiu TuUius .%unt, pro eodein honiine positis nominibiis
c
ui Ibeologus. facta vocum conccplione el iion rerum , si ergo pro
CArUT V. sola noniinum pluraliialcdicilurpbiralilcr Maicus et
An verha quo' de Deo dicnntur sint in pr<pdiclit re- Tttllius sunl , nec copnianlur ibi essenti%, sed cs-
§ula voctihuloTum qute lantum essenlialiter ponun-
sentia multo inagis pro disiinctionc personanim iiiicr
lur?
quas cliam congrue sil connumeratio, ponitnr vcr-
A pr.Tdicta regula iterHtn videniur excipienda
bum sequciis pluraiiler, quod laincii singulariler
vcrba qiix dc Deo dii ta essenliam signiricani. Cum
essciitiam ailriliuil non cssenlias.
enim de singulis dicantur personis, cl de iliis iu
summa non singuiaiiter, sed pluraiiter accipiuniur; Sed ileriim instat aliquis sic dicens : Paler el
quia non diciliir Palcr, et Fillus, et Spirilus sanclns Filius vivunt ; crgo sunt vivenles ; ergo sunl vivi,
csl, scd sunt. Ad quod diccndum qiind si sustiiierct cl ila ius:i sunt. Eadom ralione Paler ct Filiussuiit
analogia rccic loqueiiiium «ii diceretur : Paier et oinnipotentcs ci sniit aliqiiot omnipotentcs, et dno
Filius el Spiriius taiictus esl, voriiis diceretttr qunm omnipolenies, qnod contrariuin est fidei noslrse.
dicaiiir sunt. Iluic eniin locutioni veriias snbessct Dicilur cnim ali Alli.itiasio : iSon tres omnipoientes,
si coiigruitas adcssei. Visuin csl tamen qtiandoque ,.

sed unus Omnipolcns. Ad hoc diccudum quod noii
Augustiiio ila debere dici : Pater el Filius ei Spiri- verc dicalur,Parer et Ftlins sunt jusli ; elcst ratio
ittt tanclus csl, sed posiea rctractavil (17), Unifor- quarc : Duo cniinsunl qui faciunl, ul dictio ossen-
inis cnim debet esse locuiio in «upposiio ct appo- tiam significans pluraiilcr dicalurde Iribus pcrso-
silo, nc buinano capiii ccrvix equiiia appotialur, et nis in suinma ci non singularilcr , sed subinltl-
cx quo it.i proccdcre incipit, ul fiat pcrsonaruin iccia distiiiciio, sicut ostens:im csl iu hoc noiniiic
supposilio tanqnain pluriuin sequalnr diciio in persona, cl naliira ipsius locuiioiiis, qnieexigit a|>-
apposilo apponens significationeni relius tanquain posituinconforniarisupposiloadsui coiigriiilatcm ct

pluiibus, qiiod non poiesl facere, ubi dictio pliiralis identitalem accidcnliuin, proptcr quod et vurba
iiuiiieri. Ideodicilur sunt. pr?cniissis noininativispcr (.onstructionetncopulatis
Sed objicitur hoc verbuin, «tini ubi propric po- nonnisi in plurali nutneio rcddi possunt, iit cum
nitur el cst pluraiis nnmcri, essentiam significat dicilur : Pater, el Filius, el Spiiitus sanctus shuI,
ergo circa cssentiani pluralitalcin detcrininal ; crgo Ncutcr lioruin polcsl rcperiri iii islo nomiiie jusiits,
plures csscnii,c ibi altribuunlur Patri el Filio cl vcl poiens, vcl aliquo alio , iii^î iii nomiiie persv-
(17) Similcquid rctraclat I. i Retract., cap. 4.

:;
:
803 PETUI riCTAVIE.NSlS 804
nte : non eiiint fxigil n»tiira loctitioiiis tiii sui coii- A injlcriiiie aitjeciive, ei lioc nomeii omnivolen» >nb-
gruitaicni periiciondani noinen in plurali nuniero, sinniive. Itloo non esl veruni qiiod susiineret ratio
cum snppositio facla per noinii.aiivos person:iliter locntiunis hoc nonien ires poni substantive, cl lioc
.libi copulalos, jain liabeal a verbo quocl exigebat, nnnion nmnipoiem adjoclive. Ycrdm esscl qnod sic
iJ est ronformilaieni inidenlil.iic nunieri. lln !e a dicorolnr sui>i ires oinnipoleules. Ad hanc ergo ar-
nulia alia dielionc ainplius aliqnid exspeolnl. Iino gumciil tionem qna; sic ronnaliir : Paler, et Filiu»,
ctinni.Hi .ibcsset omne verbum, noii possci hsec dicel '6piritus sanclus sunt tres viventet, et sunt tte»,
tin juflus, vel jliqua qu% sit nomcn, vel prono-
i\\i» quorutn quilibei esl vivus : ergo sunl tres vivi. Sic
men, vel parlicipiiiin, iocitm verld iii hoc fiuppiere iiisiandum in siinili xqiiivocatione : Socruies, el
ul redderet sti|iposilo cnnrorinilalem accidenliiim Plato, el Cicero sunt tres sertientes nlicui homini,
cnm perroclione loculionis; cuin ab&que omni aiia el sunl Ires quorum quilibel e.t servns ulicujut ho'
(lictionc sil perfecia or.".iio, absqnc vcrbo maleria- mniis:ergo sunt tres servi alicujus doniini tel hotni-
liler apposilo niilla esl oralio perfecla. Ejus csl nis. Iiem : Pater, et Filius, et Spiriius snnctus sunl
etiam appositione iuciitioiiis, cum sit nola eortiin irea qni possuni omnia; Paier, el FiliHt , el Spiriiu»
qn;«de altero dicunltir. !n niilla alia ctiain diclionc sanctns sunt ira quvrum quilibet esi onniipolens :
ab liar dislinctlone pcrsona invciiiuirlalis dislinctio '"'SfO ««"^ Ires omnipotenles.fal^. Socrales,el Pluto,
subiiilellecta, (icr ciijus subinlcllectuin possit no- et Cicero tunl tres facieniet pontificem uhiut civila-
rnen pliiraliler prolatnni, cssentiam singnlarilcr lis, el sunl tres quorum quilibet esl i:onlil'cx ttniutci-
dcsignarc; e( qiiia itoniniin eornin qii:c dicta siiiit ritjtis : ergo sunt irespomitices Nec srl libi ridiculo-
iiivenitnr in aliquo vocabulo cssenliali, nisi in sum liiijusmodi cavillaiiones (qtix' ibi fucrinl ubt
verbis, el lioc nomine persotin, nullum eorum plii- <|iianlo simpi.ciiis lanto confldeniius ambulalnr)
ralitcr prolatum designat cssentiam singnlariier, siHiilibus cavilialionibiis rclundcre ; sic eniui ars
scd plnraliler consignilicat circa essentiam. Uiide arle dcladilnr, sic (Isa. iii.) vfrtex filiarum Siuii
non est dicendum : Paler el Filius sunl l?oni,jusli, sicul qux coHo exicnto ainbul.int, decalvainr (18)
vel sapienles, vel quid alitid essemialu appona.s. sic qnadri lapides iii a:dirt>:io Samariue dirunniiir
Al dicel aliqiiis : Ergo non esl recipicndnni XO {Hicli.i); sic elcvalis hostibus in tamnituin fer-
eadem rajione, Putcr el Filius sunt vivenies, vel po- reum, Rasin et duces ejus in fugam convcriuniur
tenles omnia, qiiia nec in' pailieipio alii|nud islo» (/s7. \\.) Iicm Pal»r et Fitius stint meliores angclis
riiiii rcperitur el ipsum de Deo diclnm esseniiam cr '0 sunl boni vel neuler csl boi;us, vel iia iion
iion actum signilicat, quia qux dictio dicla de q ^nnt boni ergo non suni meliores angelis
: er;jo :
creatura aciuin signilica^ essenliam poiiil de Deo non prxcellunl angelos bonilate, quod constat esse
dicia. Unde plures essenlias vi.leor apponere cnm falsum. Ad qnam angmenialionem facile est «lare
dico, Paler ei Filius tunl vivenles , siciit citm dico iiislanliam sic : M;ire Poniium non est dulce : ergo
tunl vivi. Qiiod dnplicilcr csl solvere. Dicunt eniin, non est dulcius qu;im cxlera maria ; vel sic : Isli
participium ilaposilum acium signilical pliir.iliier, nniones non sunl magni : ergo non sunt majores
*
iion qui est in Deo , sed in crealuris; et idco ntl isiis lapillis, vei, decem millia non sunt pauci
probal pluraliier elici. Sed veriiis videtnr qtiod ergo non suntpauciora viginli n.iliibus.
^'swnliam significel , ei ponilnr oratio conslaits ex

Nolandum tamen est secundum snpradicia, V:\-
vcrbo sujijeclo ct parlicipio loco unius verbi qnod ter et Fiyus sunt tneliorcs angelis; iieiu : Paicr
de Deo dicttim essentiam pracdical. Unde recipi- ei Filius sunt seque poienies, vel sunt coa:ienii
tur, Paler el Filius sunl viveuies, id est Tivnnl, sed
ergo sunt xterni. F.dlacia Isii sunt coiifralres :
noniia. tunt vivi ; quia non est noininis poni cum ergo sunt fralres. Yel , isle esi compater il*
verbo, locn verbi, sicut participii. lius , ergo est Pater itlius. Sed non provenii,
Sed iicrum instabit, qnia nlicubi ponitur pnrti- ut aiuiTt , quia relatio , noi! esseniia signili a-
non potesl quod
n
cipium phiraliicr ulii dici, pon:iiiu- tur his lerminis xque polenle», eocKtemi. Undc i\*>-
cuin verbosubstantivo locounius verbi. Undc liiiic men signiflcans essenliam , id cst alerHt v«i
cssenti;uii videlur signincare pluraliler, ul si di- poienlet , non potesl inde inferri. Ncc esl 'intetlt-
cam : Pater el Filius, el Spiriiut tanclut tunt ires gendum his tertninis signilicari relaiionein , seti
enies. Nain ibi qnidein parlicipiuin cum verbo, loco quamiiam pcrsonarum ad invicein confereii-
vcrbi ponilur h;jec diclio iret subsianlive. Aliiid tiain. Si quis lanien Inspiciat altius Tideitlnr
si dicam *unt tret enics, ubi copula esl hoc ver- W removeie poiius qtiaiii ponere, tunt cocpterni,
bum funl, et poniiur haPC oratio Ires enies. Qiiaie id cst neuler est prius aliero. Ilem una singularisrsl
ergo non dicilur siinililer tnnt tres justi , atil ues poioiiiia qna Paier el Filius possiint omnia : eijjo
omnipoiemes? Ad qtiod «icimus qnod ibi qtiiilein nun sunipoleiiiiores, sed poienles omtiia. Falbicia.
poiiitur hoc noatcii ircs siib.si;iiilive, et participitim Una Cbt essentia triuin personaruni quaesnnt : crô
adjcctive eiitititialttr, c> ad bypostases refertur. Si ea non sunt ircs eiites ; vel ita, una cst untuin
Ttiio dicilui' tunl ties omnipolenles, ponilur iionicn noiio qiia Palcr ct Filins spiranl Spiriiuiti sanctun:;
(18) Deciilvavil Domnus verliteni (iiuinnn HioH

m StME.NTIAnUM LlBUl ytlNQtiK. — IJIi. 1. 806
ergo nod »unl duo gpiiiuiles Siiiriiuin soncium. A vcl Ociis ; sed nenio dicil (|iiod pro{iriel;tlt; Va\cr
Suni lainen qui dit^tinl : Ilx^c noniina, cnin sic sit (*»icr, ct oadcin sil Dcus. ('ouliario t.tinei) ciiin
ponuntur ; Patcr, cl Fiiius ct Spiiilus saiiclus sunt Iinieiiiiialo sit Pal<;r ct nou Oeus, el diviititale sit
Jiisii, vel potciitcs, el :uljcclivc icncitliir, .nl hypo- Uens ei iion Paier, alio esl l'atcr, aiio esl Deiis. Vi-
stases rcrerri ex ndjiincio, non ad esscnliam. Si detur dicendum q-iod aiio osl Pater, aliu esl Dctis.
vcro addatur nomen numcralc, qnia tunc subslon- Inio si qiiis allenliiis inspicial vidclur iiicoiigruc
tive ponuntur, ad essentiani rcreruniur. Undc cl diciuiu. Nain alio priino posiiiim pro Iiypost.tsi Pa-
prxdictas loculioncs recipiiint , Patcr, ct Filius, cl tris poitilur, sccitndo poniliir pro cssciitia. Si (|uis
Spiritus sanclus, sunt justi, sunt potciites. siint ergo pro appellaiivo csse eoriim pro qnibus ponitur
snpieiitcs, sunl boni, non tamcit ideo sunl dii,quud ioco nomiiiis bis positi rcddal, viliosa sit loculio,
illud non potcst tcncri nisi suhstantive. ut si (iitatur, Paicr alia propriclalc est Patcr, al:a
CAPUT YI.
Ci.1 Dciis. Si fjiiis crgo iccipial, Pater ct Filiiis sunt
wins, crgo noii sunl aliniii, veia non sunl duo, ila-
An hnjusmodi nominn Aliquis, Uniis, Inn.iscibilis,
tnaiculiiie iiccepta iiitl iii eadein regnla ? que Pater el Filiiis, el Spiriius saiicius non sunt ires.
2,2 P-ilcr est Iino si sunt uiuis,

: itlc qui csl Filius
A pra^missa iieruut rogula vidctur excipiendiim
l.oc nomcn, aliqui», quod cum videaiiir dc Dco ^
^^8" est cadcm persoua quae csl Filius. Manifesiu.ti
dicl secundum csecuiiam, non lamcn de Iril.us per- <^* o"""l>"s non debcre hoc recipi, Paicr ct Filius '•
sunl iiiius, suiu aliquis.

soiiis dicitur in suiunia singulariicr, sed pluralitcr.
Non cnim Patcr, el Fitiiis, el Spiriius S. siiiit :>li- Ut pracmissa ergo sotvantur. Dicunt qiiidam quod
qui. ôn enim Patcr csl is qiii cst Filiiis, sed id l.oc noiocu aliquis diclum de Deo sigiiiricat esseu-
qiiod esl Filius. Nam tuasculina ad pcisonam, iicu- tiam. Paicr, ei Filius, ct Spirilus sanctus suiit ali-
ira ad esseuliam rcfcrunlur. 0<>od lamen Paier el qut nec suiit subsiaulix vcl essenltx- Dictum riiit
Filiiis sunl aliquis, iia videlur possc ostcudi : Pater siipra quod id iicilum esl pcnuria Luiiiii cluquii
Gl Filius suiit unus omtiipotens, id cst lam Pulri ad iuicrrogalioDem faclam ab brcicticis, qni ires,
quam Fiiio|^ subaudi coiiveiiii ] esse omnipolcntcm vcl (|ii« tria ; iie s.il rospoinlereiur tit respoiidere-
ei csse unuiii : ergo Paier, ei Filius sunt uuu;i, vel tur tres persoiix, non idco tamcii ircs stibslaniixv C(
iiuti bunt oinnipolcns. Itein ccclesiasiica •auctorilas assignata qiiidem esl ralio qiiarc congruci.tiiis boc
apprubat qiiud dicilur in bymiio : nonieii persona (19) qnnm aliquod aiiud noiticii aJ
ûnc, saiirle uobi$ Spiiilu», taiem inicrrogatioiiem rcspoudcxlur, qua in sc ba-

Uiius Pairi cum Filio. p bcl subiiitciligei.iiam dislinctioncm banc y-er se.
Qiiic qiiidem rutio non convenit in lioc nomine a/i-

Ergo Spiiidis sanctus cst unus Patricum Filio :
quis', quod similiter pliiraliier diciiur de tribiis
crjjo uuus est cum Filio eadein raiione, el Paier esl
persoi.is. Niillam eiiim st.binleitigonti distii.ctionciu
uiiiis cum Filio : ergo Palcr el Filius sunt uiius.
ut pliiraliter posiiuiti es£cntiam singulariter signi-
}lem lioc iioiQeii unuf dictuiii dc Deo, vcl cssciiiiam
ficel. ita talcm nportct assignari rationem qu:e
doMgiial, vcl rcbiioneiii iioii csseuliani, quia uinc
conveiiit litiic numiiii persona simul cum boc iio-
vere diceretur Paier el Filius sunt unus ; crgo re-
liiine aliqiOs. Iiiio eiiam omuibus qux pluraliler
laiioncm, et boc nomeu diciliir proprie de Palre:
dit tii.tur de trilius persuiHS.
creoiii eoponil relationem : cigo per eum disliu-
Ad cujiis rei inlcilii;enii.tm scici.duu!, quod ol
(cuiiur Paier a Filio el .Spirilu saiicio : crgo solus
boc i.oiiiine subsiaiilia impiicala csi seqiiivocaiiu
Pater esl unus. Aliter iiidirccle Pater et Filius iion
apud Latitins, quse ia duobiis vocMlibus e\plicaiu
suul unus, et uterquc cst imus ergo Pater et
Fi- :
apud Graecos,
csl id csl l.yposlasis ct ousia. Ex
lius suiit dtfo. Unde sic iu divina csscniia alius esl
parle lanicn ekplicatiir apud nos in origine voca-
Palcr el alius csl Filius. Ilom si niasculina scmper
bitii, qttia ditiuir substanlia a siibslaiido, id est
•d personam et ueutra aa cssentiam rcferanu.r.
p substanlia a subsislendo. Snbstaniia a subslaitdo
nou videtur diceudum Filius est ab aliqiio, qiiia
dicitnr ipsum subjectum qiiod substai lormis, sive
nnn est ab essentia, quia csscnlia noii gignil. Undo sil corpus sivc alia res. Substantia a subsisicndo
videiur dicendum : Filius esl de nibii imo polest
;
dicitur forma, q!ix advenions subjeciu illud siibsi-
quoqiio liilclligalur quod in orc omnium versalur. siit , id est sub se el aliis rormis sistil, id est
Patcr alio csl Dous, alio esi Paier. Nam alio priino subslarc sibi el aliis faoil, sicut imago sigilli cc-
pobitum ad cssentiam vjdctur refeiondum, ct in ram qu:c in ruditalc quadaiuest el lluxu, qiia: oiit-
iieutrogcnerc videtur poni. Alio secundo posiium
iiem formam idoiica esl suscipere in.pressioiie siiu
ad proprieutei» vidoiur debere refcrri, el in mascu-
siibstarc facit ul inlerim ad aiiam forii.am iransiie
ruiogcncredebeie poui, cum tamon patcrnitas iiec noii possit. Sod siibslaiitialis forma ditplex esl v«'l
tiiabus, nec alia, uec aliud quam Deiis, non vide- qux facit quis, ct tali» est oini.is individualis pro-
lur ificcudiim Palcr alio esi Deus, alio
esl Paier, ct pnelas, id csl itidiviJno el proprio nomine, ul
ila Paler eodcm est Pater quo esl Deus. El
ila ea- P.alonilas ctiji.s parli. ipalioue Plalo osl qitis ; vol
tlcin propr.ctalc vcl eadem
esscutia Pater esl Paier q„.c facil quid, tit spccialc vol set.cralc, id vst qu»
(19) Forlc quam aliud Homcn, vc! sub imelleclam nul "uiiuleHiijcitlium.
,
807 rtllU PICTAVIENSIS 808
speciali vcl gcncrali nonrmc significaiur , ui im- A poslasis, ousia cl onsiosis. Ilypostasiin diciuil reii»
luaiiiins, anini;iiilas cnjus parlicipaiione Plalo esl proul parlicipal individuali pntprietate. Oiisiosiii)
qnid, non \CTO quis. Untk' propria noinina atl quis; vocanlomneiii snbslaiilialciii lorniam ; ousiam vero
specialia, gcncralia, ad (|uiil responilciilur : proprie- roin, proul participat generali vcl speciali slaiu, id
las cnini qiuc fiicil qtirt? pcrsonalis vcl iitilividiialis, csl proprietatc iaciciite quid. Nos vero, reliciis
vel proprie qualitas diciUir Laline, Grxce veru bnjitsinodi ambagibus, diciinus hoc nouiine alinui$
hyposia&is; Laliiie aiilein subslanlia dici polcsl a vei unius nil poiii cuni dc Dco dicitur, quemadnio-
siibsisiendo ; simililer ct subjectum cjus , proul diim nec aliis noniifiibus numeralibus, sicut in
intelligilur, ca pariiciparc, dici poicsl liypostasis. scqueiili dicelur. Illud poliits inquircndum aii
Proprielas aulein quae facil quod Grxce dicilur hoc nomcn aliquo iieutraliler posituni ad esscii»
0X171«, Laline vcro subslanlia, eliam rcs subjecla liain semper pertiiieai, an aliquando ad propric-
ui pcr ea pailicipans poiesl dici ou-jik. Si quisergo taicm : ad qnod dicciiduin quod esseiiliain sigui-
secundum rcdupiicaiionem scilicel velil procedere, ficat. Unde non eslilicendiim, Filiiis est de aliquo,
vinuiein locuiioiiis exprimcns , dicei Plato esi qiiia non esl de esscniia; non ideotamen diccnduin
hyposiasis, ei non esl ouata, quia cx co quideii) cst, Fiiins est de nibilo, quia iicgaiio plu.s lollit
Plaio esl bypostasis non ex eo quod esiouirtec, siini- " quain alUrmalio ponat. Removet enim essentiain
liter bomo esl ouaca non byposlasis, quia cx eo cum persona. Tamen verum esl qiiod non esl Fi-
quod bomo est, est ouria, non ex co qiiod hoino lius de aliquo. Necdum tamcn pleoe discussnm csi
cst, esl liYpustasis. Hoc autcin noinen persona est an cssentia sit de esseniia. Dicii enim quidam ba;e
nppcliaiivuin rerum proul pariicipat individualibus nomina personaliier interdura accipi, quod in se-
propricialibus facientibus quwque, non quid. Res quentibus declarabitur.
enim in co qiiod esi Plalo csl pcrsona, non in eo Quod vero uliimo quapriiur an Paler alio sit.
quod csi bomo, est persona. Similiter ei hoc no> Paier et alio Deus, usque ad sequentia ubi dc |iro*
inen aliquis, etoinne atiquid noinen quod in mascii- prietate persouarum ageinus, dilTereuus
lino geiicrc dc Deo dicitursi sit adjeciivum. Noiiicn
C.\P13T Vll.
igitur personxsignilicalsubslanliam non ou0i«v.sed
De terminit compleris quK conslnnt ex una dielion*
hyposlasim ; siiniliierct boc noinen uliquit, et boc significau(e tuhstnnlium, el olin quai tignificut
nomen justus. Unde recipiuni, Paier, ei Filius.et ralionem cvjusmodi ett itte, pulens generare.
Spiriius sanctus sunt aliqui, sunt personx, sunt (20) Csl aliud prxdicabiic qtiod credilur dc Ooo
jusli; simililer Pater, el Filius, el Spirilussanclus q secundum essentiani. Non observat pra-d!cainen-
esi aliquis, esijnstus, sed non esi proprieins aii- toruni regtilam, quia iion tanlum non dicilur do
qua ti'jx. signiiicel boc nomen pertona deicrmi- tribiis personis in sunima singulariter, sed nequ«
iiaic. de qualibet pcrsona videtur dici. cuin poiiat Au-
Ei instant pracmissis argumenlalioiiibus sic. gtisiinus (21) h.inc rcgulam : Dc his <|ux ad sc di-
Priinx sic : Tuin Pairi quani Filio ideni cst esse cuntui*PateretFiliiisel Spiritus saocius non dicilHr
pcrsonam el essc subslanliani: Palcr el Fiiius sunt alter sine aliero. Tale est lioc possibile potent §€•
substanlia qiiae esl persona : crgo 13 ^^^ "'^" ^'•'•~ nerare. Quod enini secundtiiii essentiain dicalur,
Slanlia vel sunl persona. Ad sccuiidam objectio- viiletur prupicr hoc uomen polent , quod d«^ Deo
iiom dicunt qiiod in byinno debel dici : dictiim essentiain sigiiiiicat : nain idein esl Dt-i
Nunc, snncte nobis Spiiilus, poteiilia ct esscntia. Nain vitieiur cx adjuntiiuiic

IJnum Patri cum filio, iiiijus verbi,9«i>ernrr, suamsigniricationem variare.
vcl dicuiil boc fuibse dicUini contra Ariuttiqui com- Id ergo videlur Palri esse Dcutn ci pnsse goiie-
pulabat gradiis in Trinilate dicendo Patrcni lua- rare; sic idcm cst ei «ssc Deum et »ii<|uid po»^;
giiuin et Fiiiuni minurcm, vel Spirituin sancliim nec tamen de Fiiio dicitur quod [lossit Rtiiierare
non idcinesse qtiod Paler. Alii corrijrtint dicenles, D Filiuin, quia si lioc essel, ergo Filius putcst csse
unus Patris cuin Filio, id est unus Palris el Filii, Pater alicujus : ergo sui vel Palris, vei Spirilus
ul proponaiiir prxposilio pro copulaliva coiijun- sancli vcl alicujtis .nilcriiis ; nuilius ailcrius, quia
ctione. Tcrliae objeciionis solulio patct secundum iiullus alius potuit «b xtcriio esse. Sed nec poiuit
cos. Ad quarlaiu sic insiant in iinu facic aliiis est esse Paler Palris, quia ila esset ideni Pater el
Socrates quain Plalo : crgo iii facie alius csl quani Filius ejiisdein ; iicc Spiritus saocius neque sui
Piatd, vcl ita unius facici siint Socrales et Plalo. qiiia nulla res suipsani gignit. Imo si Fibus posait
Nani, sicut hoc incongrue diciiur, ila el iiiud : gigncrc, el ille Filius aliuin Filiuin, cuin non esl
Paler est alius a Filio in essentia, ut dictuin esl magis ratlo de uito quam dcaliis, cliain iuiniiniium
stipra. posset produci ratiocinalio.

Qiiidam autem aliler disiingtiunt subslanliam di- (2i) Quod latiien Filius possil gtgnerc, ostcn-
ccnies, iria siguificari boc tôitiinc subslanlia, by- dilur tiiin auclonlaie, intii riilionc. Ail cnim Au-
(20) M.ig. 1, d. 27, §. (i. (22)Mag. i,d. 7, §.»>.

(21) Lib. \i. De Iiinit. c 2.
: :
;
,
8fl9 SENTENTIARUM LIBRl QIINQUE. - LIB. i. 810
giisUnus (55). I Absit u( ideo poienlior sil Paier Fi- A Pater poiest generare, Filias non potesl gencrare :
lio, qiiia Creaior genuil Fiiium, Filius auiem non ergo Pater potest aliquid quod iion polcst Filiiis.
genuil Creaiurein, iieque non potuit, sed non opor* Vel ita : Qiiidquid polest Paler potesil Filius; Patcr
iiiii. I Ergo Fiiius 14 potuii gigncre Crealorein. potest gignere ; ergo Filius. Ad hoc dicciidunt
Itleo isliid s<ilvitur sic : Nequc eniui non potuit, id quia posse generare Filium, non est posse aliquiJ,
esi non ex impotentia sui luil qiiod Filius non ge- quia non est ad quid sit divinx^sulijeciMm po-
nuil, seU ci non conveniebal ; sic Deus Filius non tentix. Generatio enim Filii iion csl actio coriim
est Deus Patcr ; nec lanien lioc esl ex iinpotentia quae subjecta sonl divinae poienii;e, quia non eu
Fiiii , vcl potest subinielligi lantuni sic : neqiie de creaturis, sed est super omnia. Non enim ante
cniin non potuit, scd noii oporluii, id est non tan- po(ui( gignere , genui(. Unde i(a po(es instare
tnm non poluit, sed etiani non oportuit. Rationes Pater potest esse Pater, Filius non potest cssa
quoque ad id ostendendum multx inducHiitur. Pa> Patcr : ergo Paler non potest essc aliquid quod mn
tcr habei potentiam generandi , Filius non habet poiest esse Fiiius, non esl \erum ;
quia esse Pa-
poientiam gencrandi : crgo aliquam habet poien- (rein non est esse quid. Vel ila : Filius hujus vull
tiani Pater quam non Filiiis; sic indirecie, vei <!!• ducere uxorem pater non vult ddcere uxoreni,
,
recie tic : Pater habet poientiam generandi, Filius B aliquid vuK paier qnod non vuU filius. Aliter po-
habet eaindem : ergo Filius babet potentiam gene- icntia gcnerandi est in Paire; eaîest Pater ali»
randi. Meo soivebant auliqui per interpreiaiionem quid, quia gcnerare poiest. Igitur illa po(en(ia
liiijus, Pater habel potentiam generandi , el Filint potcs( generare : Filius poiest idem ea vel non
kttkti eamdem : nam isie lerininus, poientia genesi idcm, ergo Fiiius po(es( generarc; si non idein,
randi notioneni appellal, id est paterniiatein. Uiem ergo .iliquid po(es( Pa(er quod non poiest Fi*
est enim diccre, Pater habct poiestatem generundi, lius (U).
acsi dic.-«tur?aterhabet paterniiatero generaiivam; Ad hoc dictum quod non sa(is elegantcr dicium
Filiiis autem non habet eamdem, id esl paterni- est Pater po(es( genenre, e( FtUus petes( idem.
lalem. Commodius lamen videntur solverc nodum ; vei non, quia posse generare non es( aliquid posse,
qtiia, ciim dicitur Pater poten» est generare, idem idesl non es( aliquid X5 subjecium divinx |>oten(iae.
est ac si dicatur : Paier cst potens e( est genitor; et ideo incongrue fit relatio ad infinilum , sicut si
et iia duo dieuntiir de Patre, et quod babeat po- dicatur, Pater est Pater, et Filius est idein vel non
tcniiam et quod habeat generationem, vel potius idem, ut sit ibi neuiri generis incOngrue esl. Iieiu
quod habcnt eam ad generandum, id esi ut gene- potentia gcnerandi est in Patre , et eadcm est in
rct. Cum vero additur : Filius habet eamilem, pro- ^ Filio: ergo poientia generandi est in Patre e( in
nomcn non refertur ad gerundium, scd aclio-
sicut Fitio, e( videlur non posse sumi instaniia in acci-
nem, non rcfcrtur nisi ad poteniiam non ad
ita dcntalibus ;
quia si aliquod pronomen ad aliquam
propnetaiem. Poteiitia eadem esi iu Filio non ad actionem referatur, subiraclo prononiine, nia&ct
generundum id e»; ut genere^. Nam gerundium eadem veritas locuiionis copulatis duobus verbis ,.
iitruiiMiuc sigi::ficat, id est actionem et passionem. si copulari rectc possint (35), ui eurrtV tt idem di$-
Si <|uis (amen quxrat quare mngis conceditur po- pulat. Ergo Socratet currit el ditpulal, Quod si detur,
tentia cenerandi est in P.itre, propter signilicatio- poientia generandi esi in Patre ei Filio, eadem ra>
nem aciivam gcrundivi, et ncn potenlia geneiaiidi lione po(en(ia generandi es( in Filio e( in Paire, et
esl in Filio, ut gerundivnm passionem significct, i(a po(en(ia generandi es( in Filio. Ideo quibusdjm
pntiiisnsui quain rationi imputandum est. Cum ergo Tide(ur haec es!>e vera, potentia generandi etl in Filio,
ioco pronomiiiis, quod iion refertur ubi signili- quia non innui(ur hac locuiione qtiid ad quid »i( in
cantur activi, resuiniiur tolus terminis el dicitur, Filio, sed (antum quid si( in Filio. Sed ex pnrto
Filiut hnbet po%entiam generandi, falsuin est. Sicut prxdicari nega(ur potentia generandi est poteniia
si dicatur, Socratos vi<!ebit hoininein album, e( generandi in Filio. Si quis inferat, potentia gene-
cum vidvbit Plaio : posiio <|Uod Plato non viiicbii randi est in Fiiio : ergo Filius poiest gencrare, fal-
enm exisientem atbuin, iion licct resumere Plalo lacia. Virginius erit in idio : ergo iste erit virgo.
videbil hoiniiiem album, quia proiiomcn non refc- Vel po(en(ia peccandi erii in is(o, quia jam contir-
rcbal significaiioiicm totius tcrmini , scd tantum mabi(ur : ergo iste po(eri( peccare; vel, gressibi-
nominis subjecii, qui necessario potest resiimi. liias es( in isto : ergo carente pcdibus : erô poicst
Unde et tu ad omnia hujusmodi potes instare gradiri. Nam in omnibus his non os(eni}i(ur qiiid aA
veliit ita : Filius isiius vult ducerc uxorem, etpaicr quid sit in aliquo, scd (aiitum quid. Prior tanicii
vuii idein : ergo pater viilt ducere uxorem ; vel solutio communior cst et verior vidctur.
sic : Abraham habnil lideni venturi , et tu habes Item, po(en(ia generandi qiix es(in Paire, es( iu
eaindcm : ergo tu habes fidein venturi ; vel iia Filio, e( poientia generandi qux es( in Filio es( in
Pctrus habuii potentiam pcccandi, et habet eain- Patre : ergo po(en(ra generandi non esl in Patro
drm : ergo Petrus habet poiciitiam peccandi. Item» vel in Filio. istud solviiur per inierprelationeiii
(i3) Auj;., eontra Max.m., cap. 12 in fine.
I. 111, I.CLXXXVI.)
(24) Eudem habent Pulius
el Robertns dc Mile- (25) Mag., ead. disl., ( efelg.
duu.,ut osleiidimus in notis adPuiiuro. (Pafroiuîc
Patiiol. CCXI 26
811 PETin MCT\YiE\SIi m
uniiis pr«nnssanim. Pol^^st lamcn sic insir.ri : Ilo- A ergoaliqiiid. Iiiio, si «ecuii.Iiiin os-entl.im hoc.licilur
niinein altium qiitMii Tidehit Sooralos, viilebit Plnlo, (!c Dco, qiia-Ubet pcrsona cil iiliqnod polens pone-
cl cconirn : crgo vel lioininein albiiin i on vidciiit r:\ro, ei illaeires pcrson;csuul iiniiin potonsgencrare,
Socralps, vcl liomincm jilhiim videbil Plaio. Siful sicul do luit jamprideiii dicta rcgii};i, et quod divina
polentia gor.cratuli esl iii Palre vel Filio, poieiiiia cssentia poiesl geiierare; scd si incmor.ier ieiKmos
gciicrar.di non esl in Patre el in Filio : ruilacia in pncdicta , islc lerminus, poiens generttre, non iMt'
prjemissis. Socrates vc! Plalo videbil liominem tum essenliam, sed cliam rebaionem notat, iinde
albiiin, non Socratcs ct Plato vidcbil liomiiieni non cst dicendum propicr relationcm qn;L- non di-
album : ergo non qiiapcnnijiic videbit Socratcs , vi- citur de esscnlia, Puler esl nlirjuoii poteni genernre,
debii Plaio : vel in ducere uxoreni habebii iiisian- scd aliiiuis potem generare. Ilbi lamenpoli-nlia aliquid
(iam. Item, potentia gcnerandi vcl nascendi cst in cst polciis, qiiia Deus ct divina essentia, illa poienii;i
Palic , iiuila polontia gencrandi qux non sil na< potest qiiidquid potesl, non lamen ideo genorare,
stendi, el cconlra : orgo poteiuia nascendi csl in quia boc non cst pusse quid , ul supradictum est.
Paire, vel poteniia gonorandi non esi in eo : failacia Iiem, aliud est gignerc, aliud gigni : ergu aliud esl
in pracmissis. Uxorem vull duccie isie, el ille nibil, posse gignere, et aliud possc gigni : fallacia. Alimf
vull isie qiiod iion ilic : ergo uxorcm vult diiccre, B esl bonuin qiiam malum : ergo alia est scientia boni
vkI non ille. Item , bxc puieiiiia gcnerandi est in quam mali, nun ;
quia contrarioruni est cade:n d -
Fiiio : ergo poientia generandi est in Filio. Ulud sciplina. £t noia conclusioncm ideoesse falsaro, qola
solvitur proptcr inlcrpretatiDnem. sensus esl : Alia est potentia qna Pnter potens gi-
Nondum enim plaiie disetissum est, an ad divinam gnere, aiia qna Filius potesl gigni, quod supra ne-
csseniiam congriie fiat demoiisiraiio, ot dicaiur po- gaium est.
tcniia li.TC esi essoiilia. Ilcm, poieiHia est poienlia CAPUT vm.
Palris el Fiiii : ergo cst polenlia Filii : ergo poicntia QiiwsAo qvare Dens oninipoiens dicatur, et de anuexi*
gcncrandi esl in Filio : fallacia uUimi. Polenlia pec- kuic quastioni,
candi erit puletilia istiiis, qnia jam conrirn.abitnr : (26) Solel qujcri qiiare Dcns dicattir omnipoiciis.
crgo potcntia pcccandi erit iu islo. Item , aliqua An quia oninia poicsl, an quia omnia {otcst qu;e
potcnlia csl in Filio : ergo polciitia generandi vei viill. (27) Qiiod cnim Deus oniiiia possil, dicit Au-
alia ; sed probaliir quoJ noii. Alia nuiJa potentia ge- giislintis: I Dcusomnia potei^tsed iion rîcilnisiquod
nerandi esi iii Filio qua; iioii sit poleniia generan- co:>venit vuiiintati ejus el jiistilix. i Cum tanicii Dcns
<li : crgo nec alia poientia esi in Filio quam poientia . uon possil peccare, nonpossitfalti, non posbit iniser
gcneraiidi ; ncc aliqtia potcniia esl in Filio, quae non fieri, noa \idelur omnipotens. Ad qitud dicenduni
sii poleiilia generandi : fallacia priini argumenti. qiiia po se hoc, non e^t aliqua possu, inio est natii"
Patcr aliquo est Palcr : ergo csseniia, vel alio; vcl ralis impoieniia, non naiuralis potoinia; el &i bxc
Patcr aliquoesi Deus :ergo pateriiitaie velalio. Ilom, posset Dcus, non omnipotens tiinc diceretur', quia
Pater poieiiiia gtineraiuli poiesi generare : ergo pos- nulla poicn.ia est pcr qiiam a!i ui<l de faeili agimus,
fiibile est Paircin poieniia generare : ergo possibiie et niliit «!o iacili paiiniur, et liii de facili agimus.
poiest poni. Ponatur illtid : ergo Pater poieniia ge- Uiide posse peccare i.on est iialuralis polonliae, imo
iieran.li generat. Sed idem esl poleniia geiicnmdi ei naliiralis impolenliac, qtiod sic docet Aug.
(28j
csseniia Dei : ergo Pater esseniia sua generat Fi- Mygna Doi potentia est non posse peccare, uec ideo
lium : failacia primi. Socraies potentia sua poicst niinus polens puiandus esi, quia peccare non polest,
corrcre : ergo possibile esl Socratem poteiilia sua cum oiiinipoteiis laillatenus sit qui boc non polcst.
currere. Iteni, Deiis non potc^t anibulaie, comedere ei hii-
Ki nota qui« cum sint haec duo verba , Paier po- jusiiiodi, possc ambiilire esi po.sse quid : ergo ali-
lest ulrumque potesl determinalioiic reci-
generare, quid esi quod Detis non potest.
pere alilativum; sed lioc verbum ;ô/m<, quia essen- D liem !tot:indum est quod h.-cc omnia subjecta suiit
itale est, ablalivum esscnti.ililer rccipit, el qui non divinaepolenliae, quia qtiod aliijuisambulal, Io,uiiur
reiatioiv; designci. Econtrario, quia boc verbum ge- ct liiijtismodi , boc poienta Dei auciore, non
facit
nerare nolioneiii \Q nolal, abiaiivum relalionis re- tamen Deiis in sua esseniia hoc potesl agere, qiiia
cipit non essenli;e. Uiide congrue dicilur, Pater iion babet insirumenla, quibus in sua essentia talcs
pnieirlia sua potesl generalionc generare. Sed iion acliones e.\crceat. Cum aulem diciliir, Dcus non
(il permiilalio, sicui dicimr Socrales voliintale sna poiesi ambiilare, vcl bibcre, aut loqui , non rcmo-
v\ili pedibtis currcre, vel, Socraics bodie esl, mori- velur aliquid a poleniia Dei {'29), sed tinlum moibis
ti:riis cras. llcin, poteniia geiicrandi csi iii aliqiio, qui pcrtinet ad defcclum el infirmil.-Hcni lioniintim.
iiltid e.si Dciis : ergo aliquid qnod esl Deus, polcst vel eoruiii qiiibus lioc convenil; qiiia, liccl lioc iion
geiier.irc. Si dioat quod potenlia gencrnndi iii nullo facial in se, facit in aliis, sicut cum diciltir, Deiis
cst : crgo poientia generandi iiil csl polens, ct tamen non esl capulio, vel in bursa
iii istiiis. Noii ideo
poieiilia gciicrandi Pater est polcns ergo Deus minus veruai est, Dcus
: :
e*t in omni loco cssoniia-
(-26) .Mag. I, d. 42. (28) V. Atig., I. isv De Trinit., c. 16.
(2Tj Ajm.! M;ip'. ibid.,.§ l. (29) Mag., ibid., § b.
,
S15 SENTENTIARUM lim QUINQi;E. -- L!B. I. 814

iilcr, qiiia modus cx"slcnili ilii lanliim rcinovoiur, \ Qiiod ciiiin lipcc sil vi^ra jnsiitia ejns non exlgit ul
scilicci <](io<i noii i(a iiirlinliiur loco s'c<il creaiiira. f.tciat nibi qnol fadt, patei per conlr.')d cto:iain
Diciint crgo Deiim dici oinr<i|iolentcm, uon qira om- (lu.-e csl falsa. Jiisiilia cjn» exigil ipsiim facere qiiod
nia possit, seii qiiia potesl qiiidquid viill, ul ir.iilit non facil. Ile;ii, Dcns iion polcsl facerc, nisi id
Atigtisiiniis (50) : < Oiiniipotcng diciliir .Dciis, iion qiiod (lcbei facore. Scd ipse iiibii facere deboi nisi
qiii.') oinnia posît, sed quia piilest clTicere quidi]iiid id qiiod ipse facil. Iicrn, Deiis ant debct dimilterc,
V4iJL,|itu ul niilUis «jus voliinlati possit rosisterc, qux aiit non debct (!imi(tcrc id qiiod diinitlit. Si dicus
ipse esi. > Quod ut maaifestitis riai. qnoil dcbel : ergo non dcbei faccre qnod diniitlii.
Nola qiiod duo aUenduiiliir iii

X7 ^^> poleniia, Al non potesi facere qnod non debel; igiiur iioit
qiioruin nuuui esl qiiod ipsc potesl facerc quidqiiij potest f»cerc quod diniillit. De reliqii» constat
vull, alieruin qiiod iiihil oinnino p»titiir (31). Ex qiiod sii f;ilsa, scilicct Deus non debel dimiiicre
qiiibus duobus coiiiicilur t«rliiim, scilicet ipsum qnod dimitlil.
posse faccre quse posse esl (K)tentin. Ea vero qiw Ad bsec omiiia una est el fere commiiiiis locmio,
posse est potcntix, sunt quihiis Dci miijeslas uon adbibita priiis liac dislinclione. qiiod Deus aliu ra-
Ixdilur; qnod diciliir proptor peccalD, nec ejiis es- tione dicitiir boiius, et alia ratione liomo. iloino
celleulia mijiiiilnr qnod dicilnr proplcr dcfcdus. " enim diciiur boniis propier <>pera bona qua; f.icit,
Dicilur crgo Dens diiuiipolen&, quia poicsl oiitoia qiix iiiforniata sunt cbariiate. Deus aiilein non i\i-
i\»x posse csi polenli;e: sed quod Deiis in sua cs- ciliir bonns propter opera bona. Imo opcra cjus di-
6cntia (losscl lo/iiii, cooicderc, cl liiijnsinodi iion ciinliir boiiA, eo quod ipse qui vere csl boaus ea
cst potenti.c, qui;i quasi defectus videnliir in Dco, facit; si cnim ipse quae sunt miiia f;icerei, vel quae
fii Iiis egiTCl. et inslrumeiila quibus excrcerel, liasi fierent ab bominibus esscnt mala, lamen non
l)eret iii qiio «îis excelleutia minucrclur. In prx- diccrciur mala opera facere. Imo ea qux sunt boiia
(licia igiliir aiictoritate Angustini (52) lam large qux tunc dicereiitur propter auctorcm bontim, sci-
nccipilnr iioc nomcn oinnia, ul comprcbendat et licct Deuin. Cuin ergo dicilur, Deiis non polest fa-
dcfoctus, ct peccaln, uiii dicitur Deusposse qiii(l(|uid cerc, nisi quod bouum esl ab eo iieri, si sic intelli-
vull, cum ljn>en possil eliam faccrc qiiod iiou vult. gas per composilioncm. Id non poiesl facere nisi ii
Scd ideo ieiud .ifiposiltim est, qiiia fucrunl liacre- quod bonum cssci. Si ab eo Deret, verum esi(34);
tici qui «iicerent Dciim aliqiiid vclle quod noii posi vero pcr divisionem iia, Deus tion poiesl facere,
lost, V€l ul ostendat Deum nil facere, qiiod non nisi qiiod bonuin est, id est nil potesl facere quoil
veih quando illnd facil, vel ut assignetnr di/Teren- non sil bonuin modo, falsnm esl. Inio poiest facere
p
tia vuluntatis Dei ad volniiiales lioiniiium, qui pliira qiiod malunr. est modo, cl qnod malum esset si ab
volnnt qiiam possiut. Dcus aulcm plura polest alio ficret; ipse tamcn si faccret, bonuin opus fa-
quam velil, nec idco Deus oinnipotens dicUur quia cerel. Ita est isla deleriiiinauda, Deus non poiest
polesl omnia qusc vnli gc facere, vcl se posse, vei facere iiisi quod ejus jiisiiiia exigit euin facere. Si-
vclle. Nam propler camdcin causam, dicerclur Pe- niiliier, cum dicitur, Deus non potcst facere nisi
trus omnipoicns, qnia omnia polest facere qii:c se 18 quod debel, id cslnisiqnod conveniret, si itlud
vult facere, vel se posse aul velle, alioquin noii es- facerei (35), Verum dicis.
sei bealus, scd quia Deiis omnia polesl facere quse Nota tamen Iioc verbuin debei iinpropr:^ de Deo
vutl fisii, qiiod iion coiivenil Petro, qiii vull prx» dici, el verbum venenosum esse (56). iJcus enim
dcstiiiatos salvare, ncc eos ealvarc polest. non cst nobis debitor, iiisi furte cx proniisso, no$
Non inmcn suii silentio prxlerenndiim quod qui- tamen debiiores sumiis ex commisso.
daro (33)dicuul Deum uiliil posse facere iiisi qiiod Ilem, qiixdam ratio iii Deo esi reierna, qux est
facii, Dei poteuliam arctaiites, et ila conanlur eli:im Deus per quam facil Deus id qnod tdcit, et
astniere : Dcus iiibil potcst facerc nisi quod bonuni dimiltit id quod diiniltit. Crgo, ea maiienie, non
t!d, et nibil boniiiii est ficri ab eo quod ipse noii D potest facere quod dimiltil, ve! dimillcre quod fa-
facial.: eigo Dcns iiiliil polesi facere iiisi qnod facii, qiiiii agat contra illam raiionem. Contra iliam
cii. Ilem juslitia Dei cxigil ipstint faccrc quod fa- noii poiesl agere , qnia ila coiilra se agcict ; ergo
C4t, et id .non facere quod non faril ; et Deus iion poiesl vcl faceru quod diinittit, vcl diiniltcro
non potesi aiiiiuid facere conira jiislitiaiu suani; quod facit. Vcrum csl qiiidcm quod si ratio ill.a
ergo Deus non potcst faiere qnod non facil lemporalis cssei, non aelcrna, posset dimiilero qnod
el ita non polesl facerc iiisi id (iiiod facil. fucil, iion agendo contra illam rationeni. Nain, ciiin
llcm Dcus non potest faccrc qiiod jusiitia ejns cxi- prins cKsel ratio aliqiiid (icri^cl nuiic illud omiltc-<
git : sed juslilia cjiis nou cxigil, nisi id quod ip&e remr quod priiis luisset ratio, niodo iion esscl ra-
facit : ergo nou potcsl faieie nisi id quod facil. tio ipsiiis vcl ipsiiis res. Sic, cuin islc prxdcstinar
(30) Apiid M.ig., ibid., § f. et Euchirid., 90. (34) Sic rcspondel Magislcr, § c.
(ol) lla-c ipsa Magibiii iiocliina, § e, (3i>)Sic Mag., § d.
(ol2) lâdeiii Magisler, § G. (5')) ApndMig , ii)id, nl wilii tidttttr. iioc v.vb. »i
1.55) liiier aliusAbxbird. IMiira dc bis iii iioslris (debet) WHcnum habet. V. rcliqua ferc dc veibo ad
c .icrvai. iii Puliam \. Mag i, disl. 43 verbuiu.
«I!» PETW MCTAVIENSIS 8l6
tns sii, «i si ponainr quod sil damnamlus, quoil A csi veriim quod aliqnid sit homo, ei non sit ai.i-
possihile esi; iM qui prxdesiinaius diccbaiur, non nial. Id non esl aiiimai qnod non est honio : ert;o
es'. prxMlesiiti.iius, ncc unquam fuit, veruin «inoJ id soliiin non est aniinal quod noii esl hoino. Eo-
essct prx- Jcslinntus. Cuni ergo illa raiio sil a-|i:rn.i, dein qiioqiie niodo : Id soiuin noii poiest Deus
non vidcliir quoinotlo, illa munentc, poiest f;»ccrc quod non vuli. Qiiod etiain si quis iiide dubitui, iU
Deus qiiod diiiiiliit. Ad qiiod diceiidiiin qiiod Deiis, oslenditiir. QuiJlihet viilt vel non vuli Dt-us, iioii
manente i!la causa xterna, quia oninia fucit qux esl vcriiin quud aliquid
Deus el non pos« vclit
facii, id csl seipso potesi Facere qiix non facit. et sit, 19 id quod non tuU Deus non poiest «rgo i«l :
contrario; non taiiien ideo potest agere conlra il- solum non polesl Deus qiiod uon vult. Itein, id so-
laiii causnm (57), quia iiia ralio, ciitn sil modo luin non vult Deiis quod non pote^t ;
qiii Jqiiid iion
caiisa aliciijus rei, potcst non esse causa cjusdem, potest Dcus non vnlt : crgo qiiidquid noii vnIi Dciitt
uoii poksi i<<n)eii dcsiiicre esse caiisa iiiius. Sicut non polest. itcm, id solum iion potcst Deus qiiod
videlur in prxdesiinalionc, Dcus ab a>lerno prx- iion viilt, id solum non vult Deus qiiod noii putesl.
dcsiinaît Jacoh, et potuit illuni dainnare. Nec la- Id soltiin qiiod potesl Deus, vuli : ergo id »oiuni quod
meii ideo agerei contra prxdesiinationem ;
quia, si vult Dcus, potest. Idco nol;iiidum baruni duaruin
dainiiaret , liinc vere dicoreiur, nunquain fiitt prx- ^ /</ tolum uon poU$t Deu» quott aon vuU. Id toluM
dcsiinatiis. Poluit entin non fuisse prxdesiinalus, tion vuU Beu» quod non pon$t, priorem esse verani,
sicul poiuit non esse salvandus. et allcrani falsain. Id enini non vult Dcus quoii po-
(58) Itcm ad id indirecte hoc modo, Deus polest test. Non ergo id solum iion vu!t quod noii poiesl,
aliqiiid facere qiiod non facil, nec fccit, nec faciet: et in omnibus pra;dictis subinicliigenduni est hoe
er(;o puiest aliquid facere quod non fuit. Scilurus verbum faeere. Aliter eniin non congrue esset di«
erô poicst aliquid facere qiiod noii prxsciiurus : ciuiii Deus potest hoc. Nec te nioveat quod diciiniit
ergo poiest aliqiiid facere sine prxscientia. Fallacia Deum aliquid non posse, cum iia iarge accipiatur
ultinii. Mam prxniissa sunt vera, ct est transitus a aliquid ut el defcclus Ct. poientia conipreheudat.
ilivisione ad coinposiiiotiem. Iste poiest te docere Item aut possibilc esi Denm laceie quxcunque fa'
lilleras quas non iiovil, qiii adhuc iliiteratns est et cere potest aut iinpossibile ; si est possibile, ergo
litieras discerel : ergo potest te docere litieras sine peiest esse verum. Ponaiur : luiic igitur vcmiu ctC
«loiiiia. Yel iia : Aliquis bomo potest videre, qtii Deum fucere quxcunqiie polest fucere : crgo dici-
noti habet ociilos (39) quia Antichristus : ergo ali- tiir, Detis facit qtixcunque poiest iacere. Si vero
qiiis potcst videre siiie oculis. Dicil Augiistinus (40), iiupossibile est Deum iacere quxcunquc pote«i fa*
ad Deiim dirigens serinonem : « Nec cogciis ad ali- cere : ergo necesse est Douiii non iacere qaaecun-
quid invitus, quia non esl m.ijor volunias tua po» (îie polcst facere : ergo iicccssario Deus iiou facit
tcniia lua : qux qiiidem major esset, si tcipso tu qtixcunqiie polest facere : crgo Deus uon potest
csses major. > Ex quo habetur, quia nec etiain po- facere quxcunque fioiest fuceie. Ei videtur esse
teiiiia Dei major est voluniale, cum idein sil voluu- ideiu processus arguuienlando isie ultimus, quod
tas el polentia. Unde infertur : Ergo Deus non est, cutn dicitur : Neccsse csi Deuin noii peccarc :
plura poiest facere quain veht, vel piura vullfaceie ergo neccssario Detis non pecoat : ergo Deus noii
quain possii. Ad quod dicendum quod iioniine po- poiest peccare. Iteni, iiecessariuin esi Deum iioit
quandoque ipsam inielligitnus

lenlix, vel voluntatis facere quxcnnque potcst faccre : ergo necessarium
divinam cssentiam, secundum quod prxinissa suiit est Deutn non facere iixcvel alia* el ea pusse fa*
vera; qiiandoqae subjecta voluniaii vel poteiitix, cere non est magis raiio dc aliis quam de bis : eigo
secundum quain major esl pQtenlia quaro vuluntas, necessariuin esi Deiini nun facere bnx, ei ea posao
id esl pluia sunt subjecta potentix qiiam voluniaii. fucerc ; ei ita necessat iuui est Deuiii noii facei'6
Vel visus istiug non est perspicacior visu illius, et hxc qiix tainen puiest fdcere. iicui iinpossibiie esl
econvciso : ergo non plura vldet iste quam ille, Deuin c^se auclorein oninis iialuix quatu poiesl
jj
vcl plura videl ille qiiam iste. Vel iia : Ista doinus facere, cnin iiaturas innnitas ei inuhas pi>ssit fuce-
noii est capacior iila, nec convcrso : ergo iinn plura re quas noh facit : ergu iiccess;iriuin est Deiim ali-
capii isla quam illa, vel capit plura i$ia quam ilia. ctijuB iialurx non esse aueiorem, ci ita non oiuni«
I
liein dicit Aiigustinus (il) : < Id solum non poicst naiurx est auctor Deus.
'
tocerc Deus quod noii vuit. * Unde infcrtur : Ergo ideo iiotanduin quod in his omnibus cst faliacia
niliil potcsl facere nisi quod vult. Yel, id soliim univocationis ex variataappellaiioiie lerminoruiu se-
nnn cst animal quod non est honio : ergo nil est cunduin diversa adjunctu ; idco damus haiic : lin-
aiiinial quod noii sit homo. Qtiod cnim lixc sil vera. possibile esl Dcum facerc qtixcunquc polesl facere,
Id soltiin iion esl aniinul quod nnn est homo, ila qtiia hoc dictiim nullo iiiodo putest esse veiuiu.
Cdiisiai; quiUlibel est homo, vel non est homo, non Non tainen iiide provcait : Eigu Dcus iion pot st
(57) Ibideni Lumhardiis. (40) Lib. VII Confets., r. 4.

(oK) Jia Mag., sub riiieiti ejusd. §. (41) Apud Magisiruin siipra , sed noa iiive-
(5D) lorte quot, subiniett. habei tlug , ibiJ., ni loco ciiaio I. i Ue Sijmb. ad catech., cup.'l.
0*
I
;
f !7 SENTiiMIAnUM L'I5C\f QLINQCE. - LIB. I. filg

facerc qnjpfunqne polcsl f;»rere. Sicui iinpossibile A conferre meUorem slalum et excrJlcniiora doiia
«•*. aMtiim essc nignim ; non l:imen albiim non polest qiiain iiabcai. Unde Auguslinus (45) : < Aliiis nio-
«'Se nigruii). Siiniliier vera csl liaec : Neccssc csl dus liberationis nostras Dco possibilis, sed nnllus
Deiim non aliqna faccie qii.-e polesl faceie, ncc miserix noslrx sanandx convenientiur. i Siciilergo
lainen Ii.tc vcI alia qn.nc noii csl dcterniinare qiix alio inodo potuit nos liberare, ita et njio inodo po-
confnsc proponitiiT, cnm non possil Dciis alia facore lest rcs alias facere quas facit, ut modus ad crea-
quihus non possil pliira faccrc : sicut rorie neces- turas non ad modum referatur. Sed nec iteruin vi-
s.iriuin esl Linum non scire alia qn:c scit Peirus, detur quod Deus possit omnia facere qux posse est
noii liimiM) liaec vel alia, quia noii polesl (leraon- polenlia^, quia ncc polest virginein posl ruinani su-
slrari aliquod scitum a Peiro quod non possil scire scitare, ut dicil Hieronymus (i6). Quidain ita iii-
Linus; ciim scialid qiiod diilicilins non polcsl sciri, lelligunl, id esi staium conjugaton.m, vel contiiien-
id est Deuin csse trinunt et uuum, scinper laiucii tiuiti non potest facere comparabileiH sialui viigi-
nccessc csl relrutn. qui heaiior esl, ttlia scire. nt nuin,id est i£que liabilem et expeditum Dei scrviiio.
diclum cst a quibusdam, quae iion scil Linus qui Posset quidcm ei addere quasdam prxemrnenlias ut
miniis est beatiis. facerel eum excellcnliorcm statu virginum, sed quo
llnic quoque argumentalioni ncccsse esl Deum B ad hoc, id esi quo ad quamdam Iiabililatem ci Ido*
iion esse auclorem alicujiis naturu' cujus potest neitatem, non poiest iaceie hunc sialuui illi com-
rsse auctor : ergo neressc est Deum alicujus ua- parabilcm. Sed ncc vidctur istud exqiiisite dictui.i
tunc non esse auctorcm , el ej||s naturx po.sse 'deo non esl adhxrcndum iili vcrbo Hicronymi :
esse auctorem. insiantia siinilitcr per fallaciam hyperbolice enim locuius cst ad commendationetu
divi iotiis siciit et hic : Ncccsse est alteram ista- virginilalis, loquens PauIiE et Euslochio de virgiui-
runi coutradictoriaruin esse proposiliouein veram lijtc. Sicui ei iii rme Evangelii sni Joannes hy|Msr.
(]u;e non csl facta : (42) ergo nccesse esi alier.iui bolice locutus esl, et frequenter in sacra pagina
isianim esse pi'oposiiionem veram, ct iila non cst lalis inodiisloquendi rcperiiur. Sed el ilcrum siiper
facla. item dicil aliqnis (43) : < Dcus Pater qu -in illum lorum Evangelii : Qualia fulto noit potesl fa-
gemiil , qnia incliorein generare nun potuil Nil cere sujier lerratn {Mnrc. ix), dicii Beda : « Dtus iu
euiiu Dco mujus), debuii a*quaicin. Si enim potuii lcrra claritatem illam non potest dare fldelibus suis,
et iion voliiil, invidus; si voluil ei nou potuit, iuquam eis reservat in coelis, > sed accipiendum cst,
fiimus. I A siinili, itt dicuiit, si Deus aliani crcatu- Don poiesi, id cstiion vutt, velnon potcst dejustitia..
mm potesl facerc luetiorein quani sil. et nou facil, r llein, rationibiis idipsuin detnonsiruripoicsl. Niiklo>
iiividus csl;ei si vnlt ci non potest, iaflrinus. Et opere, quod sit de geiicre bonorum, polest vei lx'dit
ita voliint probare quod Dcus nun polest aliain rein ,Dci majcstas, vel cjus e.\ccUentia ininui : ergo quud-
fa€«re 20 nieiiotein quam sil,siGut iiec aliud faccrc libct opus de gcnerc bonorum poiest Deus ; scd poe-
poiesl qnain non faciat. Iliud autetn quod inducitur niiere est de gcnere bonoruin : ergo Deus poiest
liresimili iion csl siinile. Deus eniui Patcr gciuiil pn'iiitcre, praicipue cum de illo legalur : PflBwiie/ nie
F.tiutu fjusdcin snbstantia: cujus e$i ipse, et idco lecisse hominem {Cen. vi). Vel ila poenitere est opus
debult giguere sibi a^qualem cuin melior gigni uon boniim, iiiforniaia charitate, quod posse esi peeiii-
P'>luit, sed crealuraui de nihilo crcat Deus qiiain tenii:e. lioc optis iiou potest Deus : ergo non potest
lueliorem potest faccre (|uain facial. Qnod eliam ita qnidquid posse cst pcenilenlix : ergo non est oinui-
ostenditur iiidirccie, quod Detis non potest facorc polcns. Ad hoc dicendum qiiod pcenitere ex cha-
reiu iiieliorem qiiain sil, hoc conlingil quoniam qux- ritate opus honum esl, el Dei est, id esl a Deo
iibel res habet in se perfectioneui omiiis boni; el esl, quia omne opus bonuin ah ilio, ct fil per iitini-
ita oinnes res a^quc bonae suiil, imo ;pquates Crca- steriuin ab homine ; a Deo aulein est pcr aucioriia»
iori in perfeclionc sunt. Aut quia res ipsa non potem, sicut qiiod Pelrus opcrabaiur miracula, opug
lest esse capax illinsboni.quod si hahcrel essct utc- D erat Dci per auctoritatcm, Pelri pcr ininistcriun).
lior, quod si esl : nunquid Deus, qui de nihil crcavit el iia idem esl opus Dei el hominis. Scd aliter ct
quod luajiis est, poicst rem eilicere illorum bonorum aliter. Sicut in lihro Retracltttionum (47). Puiaham
capacem,et ita meliorem?imo si noii potcsl, jani in qiiod credere esset opus solius hominis. nunc vero
oinui creatitra defectus est. sciu quod est opus Dci el hominis. iicm Deus Pater
modo vuliini probare qood Dons nou
(44) Eodcin iion poiest in unit;«te sux personx huinanaiii naiii-
potcst facore rem meliorein inodo qtiain faciat : ram assumeie, ei hoc est opus per quod ncc cjus nia-
quud lauieu verum est si modus refuratur ad Deiun, jeslas Uderetur, nec excellentia minucretur, sicut
quia non ex meliuri sapionliu potest reiu faccre, nec Filii m.tjestas in aliquo Ixditur, nec excellentia
uec ex m:)j'iri hoiiilale. Si referaiur ad crealuraui, minuilur, quia esl liomotcrgo aliqiiod opusest quod
falsuui esl. 1'otest cniin Deus cuilibel fortecrcalurx possccsl poleniix>,qitod Deus Paler tion putesi f. cc
Mag. I. d. 44, ^ 1.
/42) (45) Lib. xmDe Tiinit , cap. 10.
(45) Aitg , I. nxxiii Qu., q. 50, pcr lolam, pa-icis (ib) Ad l'ûsioclnHrii, de cuitndia ingiuit., laji.î
vo.i bis lauluni oinissis. <*') Vitlc Aiig., iih. I Hctruci., c. 2i.
lljMag. I, d. 44. 5 c
S19 rtTUI PICTAVIENSIS 820
re :(]iiarc ergOilieilui Oii)iirpo(c:is. Qitod aulcm Deiis A iiiipossiliilc ; (|iiia Uiiic ciiichi rci iiicssciif (fu:c ({n:i
21 I':iier iion possil liuiitaiuim iialuiain assuiiierc lilnlos propriu.', pcr quarum iiliaii.(;iic illa rcs dif-
iii uiii(:ile pcrsoooc cx co coiislal; quiu si Iioc pos- fcrret ali oiiiiii rc cui iiiessel alia propiia ({iialilas.
&et, posset iiiir|tic cssc lioino ; ci cutn bil alia pcr- E( ita cuin iii iina re cbsoiit illx, aliqua res dilTerret
soii.i quaiii Filius, opotlcl esse aliuiii lion.incm n scipsa nuinero, el i(a aliquid nen esset id quoJ
qiiaiti Fiiiiiiii, ol jia cssciil duo hoiniues P;ilor el ipsiint esset, (|iiod Dous nequaquam polest. LnJe
Fiiiiis: (;uaic cliuc stibs;:tiili:v. Ad qiiod diceiuluin cum inOliiisto sinl diue nÛiirae, tson polosi Chri-
Palietii ct poiuissc csse, ci posse csê liouiinein, slo couvcnire, nnde prininin propriuni (49) seiuii-
ct aruiin 4'.iaui bit Filius, noii laiuea ideo aliuio duN) diviii:itu naturani ct aliud secuiidiiin buin»-
subs(»iilia;ii, sii u( e( Patcr cst :>lia peisoiia qiMiii uaiii. Clririiiquc onim significarel piopriain qiiali-
Filius, nou laiiiei) idco alia subbtuiiiia. l(em Filius laicm por qnain Cbiisius ab iib r« diflvrrel, cui
Dci nou potuil assuiuere carncm Pctri vel aiiiiiiaui incsset :ilia piopria qualita^.
ipsius. Sed lioc cral opiis iii qiio iicc laidcrctnr cjus Ecoiitrario lanien qiiod Deus pofuoril faoere
iii.ijesias, nec ejus «xccllriitia iniuucretur : cigo «[uud idcm essei lioino ct .isiniis, poiesi osteiidi per
aliquod opiis cst quud Filius iioii poiuil faccrcqiiod lioc quod fcci( u( idcni cssel lionio c( Deus, Fccfl
taincn non cral coulra ejiis ntajesialein. Quarc ergo eiiam u( eadem csse( virgo ct [arcroJ, qiioriiin
dicitiir (>p(is, si dicilur Fiiiuin Dci potuisse assii- u(rumqiio adeo esl dinicilc ii( istud. Jtc:ii Deus fccit
nierc carnpin et aniinani 1'elri : crgo Filius Dei asiiiam ejiis nalur.i: nl scrTirc( sut) Cicaieri, liitjiis
poluit esse Petrus. Eadeni rationc potiiii essc Paii- na(urx fui( qu^ polcrai Dcns ile ea opcrari ad li-
lus, ct ita potuil esse duoruui lioiiiinuui ulraqiie Lituin : crj;oqnod Deiis fccorit cam roqiii,. ergo dc
iiaiuia duo iioinincs. Ad qiiod (liccniliiin, quod po- uuliira feoit eam loqiii. Iteni virua .Moysis liiijii&
luil Filiiis Dei assuincrc corpus cl aiiiniain Pelri, nalurx fnil, n( de ea facerc( Deiis quod vcllc( ; de
el ul lioc tanlum ei conveuirel, iiun lanicn ut esscl ea voIui( Dous ficri serpculciii : ergo linjiis naiuias
Pcirus, qiiia cuiii liuc diciiur, et signilicalur qiiod fui( it( DeiJS de ca faccret serpenteni : eigo de na-
propria qualitas Pctri el siiigularis statns ei incs- lai-a virgan foiit cani Deiis serpentcin. Non ergo22
nel, qiiod cst iinpossibilc, sicul posito quod b:;c fiontra naturam virga: lioc fccit. Itcin, qiiia c.to
iinde Plalo conveniel Socraii. Sed duni ei couvc- Deiis e&pliciiit causas a prinioidiali iiiaie:ia, iionnc
nit, Socrati poteril convetiire, boc unde Plato et pctiiit faceie ii( C:iusx iliae qiix roeeiunl ali:tin leai
So( ralcs poierit esse id cui lioc uiide Pl.ito couvo- asinuni, faccrenl alinni reiii hoinincni, et qua fece-
nirct, noii tanicn Socrates erit Plato. Potuil eigo Q runt aiiam rcm lioniiiicni, faceiont :iliain lem asi-
Paleret Filius Doi aliaitt aiiiinain et aliu.l corptis Kiun, ut oCTicius is(ariim habcrcii( iil;t>, ci cOocius
ussumere, iia iit habeat diias atit tres aiiiinas, ct itMaruM! is(x', i(a quod non agero( coiitra causas
duo vel iria corpora sibi uiiiia ; ;iun tamcii ideo iiias. Sicu( qui iiis(ilui( hoc unde lioino :id signifi*
eiit uiiiis ct alius lioino : ti::m si lioc essci, vere candittn lioiniucm, posse( si vcliet itisl (uere u( si-
dicoretur, isie liotuo ( sl ille lioiiio, ({uia li:cc pcrsona gitiricarcl l:ipidoin, c( cioiidaiiu. Si ergo Dcus
liumanata ct iila pcrsoiia iiuinanatj. Nil oniiii aliiid ii40(<o prxes( illis causis siou( ei piiiis; couira, nun
sigiiifical isle termiitus hic liomo, qiiaiit iste /itc po(es( earuin elTccius pcrniii(are iioa ageiido eoii(ra
pertoiia liumauaia^ el essel unu peisuiia iii duabus ea«, u( causie qnx faeiunt Socra(eiii boiiiincui, cx
Iium^nis naiuris, e( bumaiia naturu iion e$( uliud prscceiao Dei faciani eiiin asinum. Si ergo facit So>
in Dco quam coipiis et aiiin:a, Non cnim Cal coiii- craieiii asiitutn, non agi(cuQlranalur:iiii ;s€d es( n..-
limnem spociein dc hominc Cliiisto, teste Daina- (ura, qua mcdiaiKC lioc f:icit cui dal liiiiic circcûiii»
scciio (48), sicuipos(ca docobiiur, .Tcoipcre. ul id clliiia( asinuiii qiiod prics ofnoiobal buniinem.
l(em, si dux >i:i(urx opposits'. ut asiitiua el leo- hcm, deiiioiistraio sorpcnlc iii iiiieni vccsa est
iiiiia iii una ro siugulariier uniaiilur, non ideo vcl virga Moysis, isia substaiilia fuit \\rÂ cl niodo
Doi niajestas la^dilur, vel ejusexccllontia minuitur, cst scrpens : ergo coiiira natuiam esl seipens, \el
hoc iion potest faccreDeus : crgo non polcsi onine contra naturain fuit virga, ciiin siiK oppos.ii natu-
opus quod posse csl poteiiiiae : ergo nun cst ouini- lalcs slatiis virga; e( serptiais. I(em haec subs(aiitra
poteiis. Quod aulcin non possit Dciis facore idcni conlra naturam lacla csl serpcns : ergu conlra na-
asinuin el leoiieni, indc videlur coiist:ire quia si luraineslserpens. Piobatur tamen quod iiaiuraliler:
aiiquid csl Itomo, ipsuiii non ost asinus et econtra- iiain aliqua causa est in Ikic substanlia qux' faoit
rio, et Deiis polost faccre ul idoin honio sit boino cl cain scrpcniem.soilioci nalnra serpenliua, (|ueinad-
iion sit lioino, ei iJein si( asititts el noit sii asinus, ui moduiii el illuin scrpeiiieui vcrum ;(liqua causa fa- I
duo coii(rai]ioiorie opposita siinul sunl vera : imo cil serpcutem, liuic generi unimaliuin a Deo nalu-
qiia ralioiic potesl spocialis st:uu.<: uui: ndere in raliicr insita. Alias cnim Ikl-c substautia non esset
eadeiii persotia, ut idotn sil leo cl sil;'>ini'% polcsl >er<;s serjicns. Si crgo aliqua causa quae faoit ser-
duos singuiaros slatiis coinmisoerc utii-iin sii So- I

<;iiicin, lixc substaiiiia scrpcns esl ; e( illa causa
« inlerior ergo naiuraliter hx^c sui.sian:ia cst
ciaies ct Pla(o. quoU esi i:i possibile, et eiiam Deo i :
(46)Lib. III Defide,c. 11. (49) Id est personalitas seu ratio subsisienJi-i
;
821 SEiMLNTlAt\UM J.iniU Ql iNQUE. — LIB. I. 822

£«M'|toii& : ergo iialura iiifcriori nieiiianlc. Noii ergo A vera scciiikIuiii superiorciii naliirnm id iion possct
hoc esl opiis miraculosuiii, quia Ii;cc subslantia esl Dciis cfficcrc, cnm in Iioc cjiis cxccllcniia minne-
^.cipciis. Si veroilical qiioil iniilala virga in serpen- rctiir; quia auclor essci conliaiietatis cl discorilia'.
lein nianscriiil illae c;msx' in vir{;a qu» orai, el Nec cliain Deus potesl faccrc ul ainbo sini ver;»se-
fac eliant cani virgain iii eadpin siilisianlia et modo cuiulnin iiileriorcm naturam , nc cjiis exrcllenti;t
r.;ciniit eani serpeiuem» mmaio cUcclii, no« iiico minucrelur qiiod opoilcret, quia conirarias ciiiis:!.-)
niiniis liaijcliinir quln, ineiliaiilc infcriori caiisa, ei pcrcinpiorias in eadcm re singulari posi«is-;ci
li.xc siibslaHiia sil serpeiis, cl ila iion conlia «a- cuin i leiii sil liomo et Deus , non opposita sniil bo-
liirain. nio cl Deus, ita eliain si idcm essel homo ct usiiuis
I(tm impossibile esl Deiiin facere qiiod Socralcs non essenl opposita lixc prêdicabilia Iiomo asin s.
sit asiniis, scil uiiiniuni csl impossibile : ergo cl Cum vero dicitur : Impossibilc est Deum laccrc
|)Hniuin, vcl priimini csl impos^-ibiic : ergo cl ulii- qiiod lioino sil asinus , quin lioiiio si( Asiniis , iic-
iniiin. lie<n Dcniii f.ueie Socraleni esse asiniim esl gaiidum; iino possibiJe esl lioc cssc vcruin , Uciis
{«ipossibilc, vei (aninin sccimtlnm snpcriorein c;iu- facit boinincni asinum, lioc exisieiile iii vero, honio
s;nii ; vel eiiani .<-cciiii(iniii iiiferiorem. Si secniiduin esl asiiius. Erit enim falsum secuiidum infv.-rioreni
siipcrioreni la4)tuii) ; crgo simplicitcr est itnpossi- B naturam licel sit vernin sccundum siiperiorein.
,
iiilc. Si veio secumliini ii.ferioroin : crgo secnndiim Cum aulein incipit aliquis loqiii de possibilitate aul
liifenorein iwiurain polcsi esse veriini Denin, fa- impossibililate, coiisidcranduin sccundum qiiiU lu-
ecr.e Soci-alem asinum : ergo possibile csl Iioc csse quiuir, sccundum superiores causas , an secun-
aii
vciuin seciindum inrcriorem naiiirani qiiod Dcus dnin infcriores. Quxdain enim possibilia siiQl fie-
facial Socratcin asinnni : crgo si boc facit Deus, cundiini istas qux in](x)ssibiiia sunl secundum illa$.
{ccutidiiin inreiioicn) naluram lioc agit. Ilcin ciir JNec csl vcrtim quod ba:c subst;inlia fucril virj;a,
dicctiir qiiia possibiie niodo Virijiiiein pcpciisse, et sed de viiga facla cst iixc substantia qiiae est ser-
iion iliceiel«r possiljile est croalura; esse visuiutn pciis ; sicut subslaiUia curporis Cbrisli neqiiaqiiani
<inia videbil siC4il ct Virgo pepeiit. Iloc aulcni Au- fuil p.inis , sed panis versus est in Iianc snbstaii-
giisiinus (radiilii siipcr Giiie.bim, diceiis (50) : «Non " tiain; iiec ita substantia (acla esi serpcns, iino dc
iial:uil priina rcrnm coiuiilio lU fomina dc cosia sub.stantia virgx facta csl li£C siibsianiia scr-
*iri fieret, sed u( sic lieri possei.i Poluii ergo niu- pentis.
lier (ieri de costa viri qti.T, esl opus miraculosuni. CAPUT IX.
J'olesi igitiir cadeni raiioiie el caicus vidcrc. _ An Deu&poieit quidquid potuit.
ôtamUim igiiur cst tria esse gencra opcrnin (52) Soiet quaeri aii Deus possil quidqiiid poluii :
qiiaj a Dco sunt, qiioniin alia fiiint anctoi ilalc Dii, si eniin polnit aliquid qiiod non polest vcl econlra-
ii.ediante fceiniiiali causa, ul qiiod arboics floicnt, rio , videtur quod ejus polenlia augcalur, vcl ini-
fiuciificaiit, el alia Iiujusniodi, el ca dicuiiiur opeia nuaiiir. Qiiod tamcn si dicitur, vidciur inde incon-
iialnralia. Sunt aliqua qii;e ita nuiil ab Iiominibiis veniens accidere : Quidqiiid poUiii Dcus poiest,
qiiod lainen sinl a Dco ctiam, qualia sunt ariificia- Deus poluit incarnariet niori : ergo polcst incar-
iia oinnia, scamiia, innpla el ejiisniodi. Sui;l aliqiia naii ct mori. Ideo dicnnt (53), quod si intellig:iior
qnx' operalur aucloriiale siia, nullo mcdiante, ad ita : Qiiidquid poluil Ueus, poiesl, id cst quamcun-
^riitiam siiam nobis osiendcndain.ul qiiod Virgo pe- qiic polentiam liabuit, babet , vcl cujusciinque rct
pcrit, quod virga in serpenlcin mulala csl , inulier poiciiliam liabuit , babel» vcrum csi ; si vero iin :
iti slatiiain salis vcisa : ct baec omnia suiil opera Quidquid potuil polesl , id est quidquid ejus polcn-
iniraciilosa. Esl igiliir in uirmsciijusqiie naluia ul lix fiiit sulijeclum , et modo esl subjectum cjiis po-
Dcns possit de ca faceie quod v<di:erit (51). Noii - i<nli:e. Vel, quidquid poluil facere ,
polest faccre.
cst tamen in nalur;i ejiis utfadal si facil, qu a falsuin est.Cum enim dicilur potuit Deus incarnaii,
noii agii opus niiiaculosiim, mcdiaiitc natura, sed D boc vcrbum iitcarnari comprebeiulil oinnia tein-
- *ola sua voluiila;e. limle qiiod bacc subslaniia pora quanlum ad significationem, sciiicel prxlerila,
«il species, non csl alia inferiori causa nie- praisons el fulura. Sed cuin verbo pracseniis lcm-
diante, sed sola Dci voliintalc , nec ideo miiius poiis poiesl ainittil significalioncm pr;eterili lem-
23 f"ii verus bonio , poiesl etiam Deiis fat cre ut poiis, ct pcrlinet ad praesens et futnra. Non enim
iJeiii sil Iionio et asiiius , el ul duo contradiolorie pro co quod fccil Deus , dicitur lioc faccrc, sed fe-
opposila sint vcra, si iiniiin sutnalur secunduni in- cisê. Sicut crgo non vere dicilur, quiilquid poluil
feriorem causani , allcrum secuiidiim snpcriorcin. faccre poiesl facere , sed facere , vel looissc , vel
Cl veruin esl Virgincm poperis e .sccuiidum siipe- faclurns esse. Fallacia. Queincunqiie bomineiu bcri
rioreni naluram, vcrum e^t non Virtjineiii pi-pcrissc vidisti , hodie vides , heri vidisli IioniincMi locutu-
sccundum iiiferioreni naturani. Sed quod ainbosinl ruin : ei'go bodie vides hominem lociiluruin. Siinir
(50) Lib. IX De Cencs. ad liit , cap. 8, p uicis (53) Hac soluiione vindicat ab crrore opinionen»
omif^sis. niagislri sui bic; (luam iiimis lomeie iiiier selecios
(5Ii V. Aii;;., 1 cilato DeGcuesi, <-. <T, eriiins rrpo-iiani cssc, <[iii iair a.>>soruui..
(o-l) M;i<5. 1. d 41, § ull. caacm luibcl.
: ,
tUI PETRl PICTAVIENSIS 824

liifr ei ifi argtimetitaiione |»lura leniiôru coniprt- A posiiioni» , ita viianles prxdiola InronveDieniia,
liendlt assumptio , «luia tria , qnam coiicliisio, qux quod scilicei Deus possii csse creaturus iiunc mHn-
taiiium duo cumpleciitur, id est prjesens cl fuiuruin dum.
propier verbum prxsenlis temporis. sciLce(;»o/«sr, Quxritar eliam an al> xlerno polait qniilquid
Insianl iamen quidani coDtcndeotes probare quod potiiit seinel ? quod si esl , ergo ab xlerno polnil
Deus poiest incariiari niodo , sic , Deus poluii esse creare muniiiiin. Si enim cx tenipote lioc potuit el
iucarnandus niodo , nullam potentiam liabuit quain non ab xieriio : ergo aliquid poiuit ex icmpore
non liabcat, ei ccontrurio : ergo Deus poiesi iucar- quod non poluit ab a:teriio. Non cigo sccuiidum
iiari.Qnod Deus putuitjncarnari modo, ita arguunl essentiaiii vidctur dc Deo dici possc. Si vcro ab
1'uiuil cniin Deus differre incarnaiionem suain pro v»> xlerno poluii creare iiiuiidum : ergo poinit creare
liinlaie sua usque ad prxsens lempus : nec enim fuii munduiu sibi coxiernuin. Item,^ nunqiiani potuil
necessarium lunc incarnari quando fiiit incarnatus. Dcusgenerare FUimn quin non possct creareniu»-
Itein. posiio B fuisse illttd tenipiis quod fuii ante C, duni; poiuit generare Filiuro sibi coxtcrDum : erg»
in quo fuit incarDaius «Deus poluit in B incarnari et mnndum sibi coxiernum poiuit crearc. Item ab
iHodo, onllain poientiam in B habuit ,
quain m C Kteniu babuit polentiam crcandi inutiduin , nec ab
nonliabuit, et nullius rci potentiam Iiabuit24 ><i B B xtcriio potuit creare : crgo iion quandociinqiieba-
quam iion babuit in C: ergo Deusin C potuii iiicar- buit potentiam iilam potuil ea uti. Ideo distingiicn-
nari rooJo. Item si Filius Dei fuil incarnandus, non duiii bic secundnra compnsitionem et divisionem
cst incarnaius. Ipse incarnnlur vel incariiabikur. vel potuii secundum ampbibulogiam ex diversa ra-
Possibile est Filium Dei luisse iiicarnandum,etnon tione constructionis hiijus orationis ab teterno qiiae
fuisse incarnaluni : ergo possibile esl ipsum incar- si construatur cuin Iioc verbo potuit , verum e«t
nari vel esse iucarjiandum. Quod auiein possibile quod ab xterno potuit. Si vero cnin seqnente infi-
•ii Fiiium Dei fuisse incamatum, ita consiai Omne : niiivo construatur, ut possit dici «6 fffemo poiauf
quod de natura vcl de casu fii impossibile, Deoest creare, falsum est ; nec erat istud ex cjus impoten-
|»ossibiley sed impossibite est uil fuisse creaium : lia, sicut qnod non potest peccare. Eamdem fal*
crgo possibiie est boc Oeo : ergo possibile est Deum laciam potes invenire iu hoc simili , Anticiiristtts
liil creasse , el non fuisse incarnatum , el nibil f«- cras erit nasciturus : si eiiini iliud adverbiuin de-
cisse quod feceiit. El iut possibile est Deum esse teriiiinet verbum , verum est ; si participium, fal-
vreaturum bunc munduiu , .quia jam creatus est et Euin. Item (luidquid fecit Deus potuit nou fecisse,
possibile est Deum inori : ergo possibile est Deum sed ipse fecit ut oinncs creatnrx rossent ab co
iteruro mori , vcl bis crcare niundui» de nibilo. existere:ergo poiuit esse ni nullx creatiirx possent
Cconira tamen Deus in carne sua glorificains est ab eo cxistere : ergo potuit esse ut ille iioii essci
cl factus imtnorialis, id esl non potens mori : ergo oinnipotens, el it.i iit non essei Deus.
imposeibilc est eum iierum mori. Dicnnt ergo quidaro Deuin non fecisse hoc in
Hoc auiem faciie est solvere : ctsi enim detur lempore ut creaturae potuerint esse ab eo. Nain ali
quod possibile sil Deuin nil creaftse propter prxdi- xterno creatura» potuerunt esse a Dco. Qiiod iu
clain ralionein ct esse creaturum quidquid fuit crea- improbatur : Nulla creatura 25 pot^sl csse nisi
tiirus , non tamen possibile est Deuin bis creare a solo Deo : ergo a solo Deo esl ut creaiun: potiie-
liiincmundiim, quia noii est neccsse Deuni creassc rint esse ab eo. Sed quidquid a Deo esi, vel per
iiiunuuin , et quia Dcus pulest non creasse eiiin. generationem, vel per processionem, vel per ope-
Datur quoii pos&bile est Deum crealurum illuin , ralionem est ab eo, lioc iion per generaiionein nec
ctsi creei illuin,jain non creavit. Similiier dicunt per processionem est ab eo : ergo est ab eo pcr
qiiod poiest incariiari el niori, quia potesi nec riiisse opcraiionem : ergo boc in tempore factuni est a
incarnaius nec fuis&e morluus. Sed etiaiu probaiur Deo ut qiixlibei creaiurx potuerint csse ab eo.
qiiod possit incarnari» niori, ita qood sii incariiatus j. Ideo distingue : Diûs ex teinpore fecil ui qitxlibet
ct inortuus , quia p<itest Filius Dei assumerc modo creatura ab eo esse potuerit. falsnm est. lila cnini
uliam aniroam ct aliud corpus qtiod assunipsorilide poicntta xterna esi. Nam eadem esi poteniia qua
'A'u virgiiie quain de Ifaria , in qua carne et anima Detis poluit facere creaturam et qua creatura po-
}>oti'$t mori, cum tamen modo, secunduin quod ho-. tuerit fieri ab co, scilicet xlenia, qu:e osl Deus.
uio sit iiumortalis. Sed ad iioc diciini qiiod iti ea Similiter cum qti:i:ritur a Deo csl ul boino sit prx-
carne et ea anima quas babet , non poiest mori de desiinalus, si de prxdesiiiiationc dicatur, fuKûni
cetero , cum et corpus illud gloriCcatuiu sit , im- esi. Nam ilia Deus esl, ei abxterno esl. Si de vero,
Diortale, aniina inipassibilis. Polesi lanieii niori in verum est, ui irudunt quidain dicentes Onuic ve- :
alia carne, cl in alia aiiima quarK poiesi assiitncre, rum a Deo est per operalionem, de qiio non video
iioc est contra potentiain cjus. Sicut et Paier et quoinodo sit veruro, cum omne veruni sit ab ti'.lcr-t
S|)iritussanctuspotesi assumero corpus cl animam. no, nisi dicatur alius modus essendi a Dco. Ei
Qiiidam lainen volunt insiare huicarguinentalioni : maxitnc diibium potest essu dequo fiiil seniio cum
Potsibile esl Deo nihil crealitm esse : ergo possibile dicitur : A Deoest ab mterno quod istud est (uturum,
eal Oeum nit aeasse, asttigTiantes ibi failaciaro com- vc!, quoJ isiud ttb ceierno est futurum, Si ii«ia;ramr
,
82r. SENTENTIARUM UBKI QlINOUr:. I.IIJ. I. 8^

iiiiuni a Dco ab xlcrno,
fiicril qiioil riitiira «ssent j^ 26 CAPLT X.
fuiura, et qiiomoilo fuil ab eo, vel pcroperuiionent,
De volunlate Dei, ubi primo qutprilur, an aliquiil
vel alio moiio. fiul conlra tiguum divina voluntalit.
Ui islsR objecilones opprimaniur, dicunt sic rc- (54) Sicut a preuiissa reguia videtur csoipien-
siMmdeiHlum : Si dic.anr : A Deo f>iit quod fuiura duin lioc prvdicabite polent generare, \l:\ aU eadein
tinl, fulura vel prtvierila, si iial scrnio de vero, vidclur excipieiiduiii istiid volent gcncrare, qtiod
concedi polest quod ilind a Dto est per operatio> ciim vide;ilur dici secunduin esscnli:iiu, nrc dc siii-
ncm, ut quod non video quuinodo sit ve-

dicuni, giilis persoiiis dicilur, nec de siiigtilis iltis in sum-
ruro, nisi ex lempore nec al> x-ierno. Si dicas a ma.quia ncc Filius, ncc Spirilus saiiclus esl volciis
Deo rst qaod fuiurj sint futura, vei prjesciia. id gcucrare, nec ipsi cum Patre sunl uiium volciis
esl prxscieiilia qna ea prxscit al> eo est, iion est geneiare; ct circa boc eodem iiiudo objiciiiir quo
veruin ;
quia iion est a Deo, sed Deus. ciicti supru pnedicta. Pater vuU generare Filiuiu :
Aiianien ot jicitur : 2>i Dcus pote^t etse creaiu* ergo pjter vuit uliquid quod nou vult Filiiis, scili-
rus quidqnid fuit creaturuK, polesl esse faclurus cet, isle vult ducere uxorein, illc noii vult <lucere
Pctruin ct Judam ct potest non esse apposilurus uxorem : ergu isie vult iiliqnid qtiod non illc. Pos<
gratiam Pciro , et eam esse appositurus iuilJi : ^ !>l'»1 ciica banc qujcsiionem b;ec omnia induci, qux
«rgo potcst css« damnainrus Petnim. ei saivaturus dicta sunl cum de polentia agcrcliir. Sed qnia
Judain. Quod si est, ergo potcsi vel Pelrum de me- prorsus eodem modo bic soivenduin est, idco illis
ri:i!t dcfraudare, vel contra Jud« inerita eum saU qiix comiuunia sunl buic et illi qtigeslioni omissis
vare. Sed islud nou valet, ut dicuiii, quia non po- circa ca qux specialiier ad Dei voiuiiiatem rcferun*
lest vel Peirani damnare ita qiiod decesserit dignus lur dubilabilia immorcmur, prius tainoii osienô,
viia quod tainen conanlur alii probare sic : Si
: quot moilis dicilur nonien voluniulis, ut qiiantlo iu
districlc ag^^rct Deus cuin quoiibet, nemineiD sal- loculioneproposiltiin fucrit qtiid, de quo. et sccuii-
varcl. Uoc habet auctorilas; quia si districte age- dum qiiid ilicalur noii igiioiclur.
ret cum qnolibei, de miniiiis ct quadrantiims evi- Iloc uomcn voluntaiit diciiur dnpliciter. Dicitur
geret raiionem ab uuoquoque; si auiem pciseque- eiiim voiuiitas Dei, ei beneplacitum cjus» et signum
relur singula, non posset bonio de singuijs reddeie beneplaciii. Bciieplacilum xieriiiim cst, ei esi ipse
raliouem, quia toto lem{M>re viiac su;e ienebalur Deus. Signa aniem voluniatis ejus diversa sunt, el
Patilus Dco servire et muliis moiueiilis dtrbito olisc- lemporati<>, ut pixceplio et probibitio, consilium,
quio defraHdavit Eisi eiiim
Peirus p r poeuituu-
:
r
permissio, operatiu. Qu£ omnia dicuiilur voluiita*
tiam potuit se tanium bumiiiare, ui lania esset tes Dei pluraiiter (53). Lude : Mugna opera Uomini
liumiiitas quiuita pixcedens culpa, tamen non po- exquitila iu omnet voluniales cjut {Ptul. cx), quia
tuit se tantuui bniniliare et magis teiie- quaotum sunt signa voluntalis ejus, sicut el divcrsi cllcctus
lur non de pra:cepio, sed dc prouiisso, vel coin- jiistitiie Dei pluraliier dicuiilur jtisiiiia:; ul : Ju-
misso. Si ergo damnaret Deus Peiruin, ita quod tiiiia! Domini recloE lcetificantes corda (Ptal. iviii).
Petrus digniis viia dccessit, non ideo injusie ageret, Similiier ; Mitericordiat Dumini in aternum can»
sed esscl ibi juslitia occuUa. Hoc idem etiam s!c labo (1'tal. Lxxxviu), propier varios cUeclus miso
osteiiduiit : Necesse est Petrum deccssiss» dignuiM ricurdix.Quod voluntas Dei dicaiiir eju:» benepla-
vita. Scd possibile csi Deum damnaturum csse cilum, non csl dubium, sccundum iHu<J 'AposioU t
Petrum : ergo possibile est Petrum decessisse di- Voluulaii ejut quis retittet (Rom. ix). £l David :
gnum vita, el Deum damnalurum esse iUiim, quia Omma quacunque voluit fecil [Ptal. cxiii). Quod
qiiodlibct tiecessarium cum quolibet possibiie csi vulunias Dei diciiur prxcepiio ei probitiiiio, ei
possibilc. consiiium, lcgis iu Duiniiiica oraiione : Fial VO'
Nobis tamcn non videtur qtiod Deus posset dam- luntas lua {Matih. vi)« id est coiisiiiuni, pra*ce«
iiare Pclrum quin conlra Jusiiliam agcret, quod D P>"'" • ^»^ pruicepio cnim conlineiur piobibiiio, co
ita
Pclrus digniis vila dccesserit. Quod cniin dicitur : quod pi.xceplorum alia sunt probibitiva, atia asci*
Si districtecum qiiolibct ageret, neminem saivarct liva.
veiuin est quod omiies iiascimur Alii ine : el si (56) Permissio ciiam Dei, el operatio dictintur
districte ;igorct nobiscum, non appoiicret graiiam Dei voitinias. Lude Auguslinus (.5') : i Non (il ^
piT quam salvaremur. Eailem eiiaiii ratioue qua aliquid ni:>i omnipotens lieri velit, vel «incndo ul
concediiur Dcum po.sse damnare Peirum, ei lamcn fiat, vcl ipse faciciuio. > Cum ciiim dicilur, velit,
nuii iiijusle ageic, vidciur dandum qiioii Deiis possit tam boua qtiam mahi comprclicndit, sed cuni alio
faccre atlulieriinn, iiec ideo peccatum ;

qiiod si fa- modo veiit bona.aliomala, iden deierminat poslea,
ccrci, boiium f;iccret, licct atlulterium maium sii, I vcl ipse raciciido > quanluin ad bona; < vel siiiciido »
cui rnnirarium esl illud : Si dixero quia non novi quantuni ad inala, qux ila permitlil qiiod iioii facit.
euai ero similis vobis niendax (Joan. viii) Cuin iia dicaiur boc nonicii voluutat cl tlc bcne»
(54) Ma^'., I, d. ia, De ro/««'rt/c Dei. (50) Mag., stip., § L, liucc cadem baheu
(bJ»iMag.,ib., § g. (57) Eucfiir. cn». \»b.
827
placilo Dci, c»
ri:TIU PICTAVILNSIS ^
(!e slgiio hcncplaciii. Ceiicplaciltim A Abrahoc ut immolurel liliuni suuiu, ipse non immo-
proprie dicilui volunlas. (58) Sigfnnii aiileiii iin- lavii : crgo Deo roii obedivit. E;idetn objcclio dc
proprie et eo niodo quo (Jicitnr iia essc iii Dco, c:e.oiiliiiiiiiiaio. Adhoc dicondtim qiiodcaocus [Abra-
qitia nobis sigiia irc osleiidil. Mon eciiii iiis csl iii hamj Deo obedivit, id esl ejus voluntaioin perfecit,
DC'» laieiii II iiiM iiileiligero vel iiu:, vcl gamlii. sod iiou obedivit verbo prcceplionis. Piius ciiim
Oiuiia eiiiiii iioniiaa nioiiiin c:misx «!esigiiaiili;i Domiiiiis praocepil iit imuiolaret, cui prxceplo non
(I ( l:) <te Dco, iioii iiioluin caus:r, qui iiiilliis csl in obedivil, quia postea idem por aiigeliim prohrliuit
Dio, seil siîin aircciioiiis iiiilic.iiii. Iit lioiniiic vco fieri.Paierfamilias praecepit huio seivieiili ui alTe-
diio pra'(lica>e posbunl, el afr^^ctniii inieriorcm, el ral vasa sua, serviens, qtii novil voitinlMiem doujiui
Air ciiiin exterioietn. Ciiin eiiiin (liciliir ; Uie sui, non affeit : ergo serviciis iion obedii «lomiiio,
lioino (liiigil illuiu, possiim hoc iiilelligcre de inie- quod falsuiu esl ;
quia facil ejus voluntalem cum
riori afleclii, vcl dc exlciiori sigiio dileclionis, nou affert, licet non prxcoplum, non lamen obe-
<)uia exhibet sigiitiin (lilcclionis. Si veru de Deo dire couiempsil facore in servienie palrisfamilas
dicjiiir r|i:od Dcttb dilig:ii i:>liiiti, ad eneciiiin vel qiii Domiiio iion obedii vnsa feiendo, noii lamen
sigiiiiin exieriiis dcbos refurre, (]uia sccuiidtim obedire conlemiiit. Jiem Doiis praeccpit Abralix cit
qiiud esl Deiis, noii cadit iiiodiis diligcndi iii eiiin.

B immolarel filium snnm. Et boc non voluil Deus
Uiide(jiii:i (ria 3'.iiit sigiia diieclioiiis Dei noiabilia, ergo aliiid hubuit Deus iii ore el aliud iii corde :
tres sulciil assignari significaiiones liuic verbo ei go diiplex fiiit, quia in conle loquebaiur. Ad qiioJ
tlHi(jo, ctiu) de Deo dicitiir : diiigit eiiiti) (|iiia in dicendnm quod si ad lilieram isiud de Deo accipi is,
suo e>se coust^rval, el ila oitinia diligii. Diiigil Aliud habuil in corde, et aliud in ore, iion est bcnc
eliam qiiia in lempnre nppotiil gratiam, et ita dili- dictum, Deiis enim ncc os, nec cor hubel secun-
git jiisios viros. Diiigit eiiain quia ad vitam prse- dum qiiod Deus, si 7ero sub hoc sensu, Aliud hnbuit
deslin.it, el ila ililigil solos prxdestinatos. in ore et aliud in corde, id esi qiiiddam praeoepit
27 {59) Ciiin ei go Jiciiiuis, \d snl, esie Dei voluntn' quod non voluit : veium est. Nou ideo lamcn diiplex
tcm ei beuepincitum quod ipse est, coiitra id ita obji- fuil, sicut patel in prj>misso exemplo depatrefami-
cilur : Idem esi Deo vctle ct esse, sed Detis viiit iias. Ilem Abraham volebat imiiiolare filium, el Dous
Iioc : crgo esl lioc falstim. Idem est Deo scire el hoc iion voluil : ergo voliintasAbMba: voluntali Del
esse, Dfus scit oiiinia vera : ergo est omnia vera. erat coniraria : eigo ea non meiebaiur Abrabam.
Vel ideiii (>st Deo csso ct posse, Dcns poie.st oiniiia :
Quod
Voluntas ejus erat infor- laiiien ila probaiur :
ergo esl oiiinia. Ei nola ideo faisani essc iilationem, _ mata charilaie» el ejus finis eral chariias ; el si con-
quia, ciini diciltir, Deus eu volens, simpliciter poni- irarium vellel, id esl si nollel Immolaie filium,
lur divina essenlia. Ctim ergo .'tsstjiiio, Peus ett poenam merereiur Abraham illa volunlate
: crgo
voleiis lics, ibi ponitiir esseiitia cum qtiodam rci^pe- iiicrcbalur. Qiiod autem Abraham voluorit imino-
ctu creauirartim ul sit solus Dcus, cujits voluntati Jare filium ex hoc palel Abraham voliiii obeilire :
hocesl sitbjeciitm. Deo, sed sciebal se noii po.sse oiedire Deo nisi illud
(60) Voluniati ergo Dci qnae ipse esl consonanl prx'ceplum adimpleret, quod non implore poierat
jemper evcntiis rcrum, ij esl nibil flt conlra volun- iiisi fiiium Imniolaret : orgo Abrabam voluil immo-
tatetn iliius qti:i! ipse csl, scd Cdiilra sigiia volinita- lare filium. Ideui etiaiii sic probaiur: Dux sunt
lis niulla fiuiil,id cst coutrn pnfccpia, ronsili;. elc. volunlaies hominis, voluiitas ra ioiiis ct voluntas i
Bliilta eniiii pr.ecipit qiix >:oii fiiitit, et iiiiilia iniiit sen&ualilalis. Ilud dicitur liomo vclle simpliciler
qti£ non pr:¥cipit ; itinlla siniiliier prohibet qux quod vult voluiitate nitioiiis, si ipsa dominaiur, ei
lUiiit. Praicepil Alirabx ut immoiarel iiJiuut, ei ta- iilud iion veile quod vult taiiliiiu voiuiitaie sensua-
men noii factiim cst. Cur crgo proecepil ? Ut fides et litatis. Abiabam iilud volebat voluntaie ralionis :
dileciio Abrahae ipî iniioiescerei, iion Dco, ciijus ergo el simpliciler illud volcbal.
Spiriius omnia scrulalur el ciii corJa hominum d Ad hoc diouiil quidam quod Abraiiam non voluit
h>quunliir. Similiier ca;co iliuminalo probibiiit ne immoiare filium ; voluit 28 laiiicu obedire Deo, cu4
famain siiani pixdicarcl, quod tamcn fieri voliiit ; lamen aliicr se non posse obrdire sciebat. Quibussi
ct idco fictum est. Cui eigo piohibiiil ? Ut nobis ilar)bjictattir : Abraiiam voliiit Deo obedirc, et scie-
c.\cinpi(!m propoiieict liuiiiaiiiim favoiem decli- bal se iion posse obedire ei nisi filitim immolarel
ii:)iiili. Utrutii lameii vciiim sil quod coiitra Dci crgo vuicbal filium iminolare ; sulviint dicoiites,
pixcepiuin miilta fianl, id priiis inquiralur, postea liun acciJeie quod si aliquid antecedat ad aliud, et
an conlra Dei voiuntalem qtiae ipse esi, aliquid lieri aliqtiis vuit vel polest anlecedeiis quod ideo vclit,
posbii. vol possit coiiscquens, sicul accidii iii sciie quod
Insistamus crgo ei qttod paulo aiiie de Abraham voluiil oslcndore lam dialoclicis excmplis qiiam Ibeo-
prcposilum esi. An sciliccl coiitra pneocplum Do- Idgicis, si Deus fuit nascituius cras, Deus nascc-
iiiini focit, qui iiliui:) ad Dci pia:ccplum non immo- lur cras, et poiuii Deus essc i)a.sciiurus eras, non
l.ivii. Ciica bojusniodi (ibjicitinl : Doiis piKCopit tamcn poluil iiasci ci"as. Eisi ha;c aiiima fuil inoos.»
|58) .Mag., § ull. cl § h. cil.il. di^l. (GO) Mftg., siip., § i ct k, 01 di.-t. 'i', § iill.
|iill,i M.;^., cad. dibl., § b.

829 SEMENTIAKUM LiBRl QLLNQIJE. - LIC. L 8-30
pttira essccras, lia-c a»iiiia incipiel essc cras. ILcc x UUid eiiiii» prxcipiciniiim noii cral el lamcn a Do-
aiiiiiia podiit ii.ccpliira csse cras, iion laiiieii polcril niiiioeralpr.x'cipitMulum. Iietu Dcusprajccpii Abr;ili3e
csse cras. Ita noii seqiiilur, si Patilus esl cuni Chrislo, qiiod iion voluil fieii : crgo quoil non eral boiiuin.
rjiilus ilissolviiur. Paulus ciipil esse cuin Chrislo : Soluiio pendet ex piaediclis. Itciii Dcus pra-ccpii
figo cupil dissolvi ; vel, si isie ati(|uo nio<!o csl Aliraliaj ul iiiuuolarcl (llium cl poslca prohibiiil :
|toin:e. isie esl Uoina>. I^le vellet aliquo iiiodo esse ergo aliqtiid iniil.Uiunis iii Dco liiil.
videtur conrii-
Roinx', noii lunicii vcllel essc Roiiia}. Ila non seqne- 29 Q"Oil gcnus arjjiiiiHMJlalionis
rc ur, si vult Dco obedire, vull liliuni iininolure, •nuri pcr id quoil dicit Bcda super Mar. uin (c. x)
cuin scial hoc vcrniii posse esse sine illo. dc perniissione libclii rrpudii : i Niinqnid DomiiiiHi
Nobis lanien niagis veruin vicJeliir <|uoil voiueril Hiiji coiilrarius esi, ut aliqiiid aiilc jusseiil, et idcni
filiuin iniinolare, ci illa voliinlas iiieriloria fuil, i:ec posl novo Iregerit iinperio? > Ad quod dicciiduin
vo''jn(ali Dei coniiaria, liccl qiix voieliant Deus el quod in Deo nihii itiil nuitationis, sed in Dei prx-
Abrahaiii essenl cuniraiia. Deus euiin volcbat ui iil ceplo. Quod enim dicit Bcda coiilrarielalein esse
vc!lel Abraham quoii luiic Deus iioii voiebal ; ci esl iii Dco, si aliquid aiile prx-cipiat, el poslca coiilra-
instaii(Jiim sic : Isic |iruponil alii|ui(J, iile iion pio- riuni, iniclligeniluin esl si piaeccplo seinper adlix-
ponit : cryo propoiilio ab islo prolata conlraria " rcat volunlas. Si eniin aliqiiid prius veilel ei posl
tsl proposilioni quaiii ille prurerl. Vel, paler islius conirariuin, coutrarietas in eo cssel , quod potes
vuit tilium suuin vivere, Dcus non vull illud : ergo viderc iii simili. Nuniiavit Doiniiius Ezechio: per
voliinias ipsius ost coniraria voluiitati Dei : falsuin isaiam quoJ iiiorcieiiir, et nuii csl nioriuus, iion
e&t. Atiquis eniin boiia voliuilaie vult quod Dcus ideo aiiqiiid iuii iiriilalionis in Spiritii sunclo,
vull, nt iniinicum stium daiiiiiari. Aiiquis boiia vo- quo revelanic, hoc pra^dixii, nec nie!>lilus cst
liiiitaie vuit quod Dous iioii vull, ut patreiii siiuin prophcia qiiaiulo dixit : Moiiciis lu el uon vives
adliuc victuruni. Aii(|uis niala voluntaic vult qiiod {Isai. xx.wiii). Siciit nec Joiias niciiliius cst diceii-
Deus non vult, ul pairem suiiin iiiori. Quidain iiiala do: Adhuc quadraginia diei et JSiiiive subverielur
voiuiitale non vuit qiiod Deiis vull, ul iniinicuiii {Jon. lii). Loiiiicbatiir eniin ulerquc secuiuiuin
suum esse salvandum. Aliquis bon t vuiuiilaie non inicriorciii caiisam, el non siiperiurcm. Sicul si
vuli quod Deus iion vull, ul palrem suuin viclu- dicit t|uis:7s/e civcus nou tidebit. Vcruiii dicit«
runi. hein Abiaham iniie prohibiiionen) aiigeli ha- eiiamsi posl per iniracuiiiin coiuingal euin visu-
bclial voluntaicm iiirormalain ciiaritiite : ergo si ruin. Qui eniin sic loqiiiliir, secuiiduin ciirsuin
cain ad aclum produxisscl ctini iiaberel raculialern, ^ naluralem loqiiilur, noii superioreiii caiisam. Cu 111
plus iiiercrelnr vuiiiniate ei actu quain sola volun- ciiiin prophclia sil: Divina inspiiutio per dicia vet
lalc. Sed conlra laincii osieiidilur qiiia non niere- facla, reruin evenlus imniobili veritaie denumians,
tiir, quia conlra legem natiiralein e^Mssel si ritiiini liujiis prophciix imiiiobilis fuil veiiias si ailonda-
iniiiiolabsei, cuin fccissel qiiod sil>i ah eo fieri noi- lur secunduin quid loquebaiiir propliela, id e»t
lel : ergo homicida csscl, ei ila morlaliler peccasse!. sccuiidiini inferioreni causain, sciliccl seciinJum
Ileni praccepit Deus Abrahae qiiod si herel, coiilra iticriia Ezcchii£ aul xlatein ipsius. Quod ciiim posl
lcgein naiuralein fierei ; praeccpii ei qtiod si fierei, adjecti suul duodecim anni, de divina votuiiiate,
pra'icT vuliinlalein Dci fieret : ergo praecepii ei quod si noi pra:ccdeiiie caus:i naiurali, fiiii; vei ,
quod
fiercl.conlra voluntatem Deilierel.Po.ssibile eral iilud vcrius cst, de spalio vilae sua: nuliiridi qiiiiuJccini
Ccri : ergo eral aliqnid contra voluiiiaiem Dei lieri. aiinos Dominus siibtraliere coiniuiiialtis est iiie-
Ad hoc dicenduin qtiod Abraham iiinc non fecil, ncc litis suis.scd posiea cuni flevissct, reblituil.
faceie voiuilcunira legeni naluraiem, iino ciiin lcge Dicel, dchct aliquis, superlicie illonim vcrborura
nalurali. Nam lex naliiraiis esl quod creatiir.'« suo aliquid iiilelligi, Morieris lu et non viics. Omiiis
Crcatori obedijil, quod ct Abraliain facere inieiide- eniiH pro|ihclia (tiue (il per comininaliouem, cujus-
bal. Licel enim lilio siio fecisset quod sibi nollel ])
'""^^' ^.s' i*''^. ''-l>^'l detcrminaiioneni subiiiieile-
flcri, iion {anieii injusie, ci idco iion peccabai in clam, ei inutari poiest. Ea vcro qua.- lii per provi-
Icgem naiuraiein, sicut nec Jacob quando Esaii dentiain Dei alisqiie rooperalione libcri arbitiii,
siibripuit henedicliouem, quia noii injusie lioc fc- commulari non poiest ;
qua; vcro csl pcr piajscien-
cil. Itein Deus praecepil Abrahae quod erat praci- liain, miilari potesl; tanicn tiiiiia lalei dctermitiaiio
piendiiin , vel iion ; si quid erat prxcipienduiti :

iiiielligciida. Quod lotuin plene inveiiiiur super
ergo pr.et i|iicnduin eral ul immolarel pater (iliiiin :
MaitiiaMim cxposiium. liic potesl quxri an Caiphas
cigo honiiin erai: ergo bona inlcnlione lieii pote- pi oplielaverit cuin dixcril : Expedit ut unus moria-
rai. Ila eiiam omne morlale pcccatum boiia intcn- tur pro )wpulo, ut non lota gens pereat {Joan. xi).
lioiie posset licrl ul adulierium, furium. Si prac- Qiiod eiiim prophtlavcril diccre videlur evaugc-
cepil quod non crat praecipieiuliim : ergo noii erat lisia, qui ait : iloc antdm non a seiveiipso iiabuit,
boiium quod cral boiinm : eigo iioii iccle prxccpit sed cum esset pontifex aniii illius {ibid.) : sed si
Ijeri. Deus fecil aliquid quod iion debuii quando proplietavii , ergo voruin vel falsuni : sed cuni id
carticm assnmpsit : ergo iioa recic iJ fecil. Vel quod propliciabai a sc noii habcret, scd a Spiriiu
poiei-i lacere aliqnid quod est lualoin : eigo male. saiicto propier digniiaiempomiricatus : crgoveraa
8^« rtTRI PICTAVItNSIS 8?»
l>roplietavii. Non eniiii faUiim prophclnrcl per A voluulate Dei, id est de permissione Del : pcnnisit
Ppiriliiin saiiclinn : ergo verntn «lixil; sed qiia pro- ciiiii), iion voinii voliuitale (\nx ipse est : siuliuin
posiiione iiisi i.st:i : Expedit ut unm morialur ut eiiini cral volum ; ergo indiscrclunt ; ergo non iiii-
iion tola fjens pereal ? Ihic igiinr dixit veriini, seJ plonduin. Si iia accipiatur aninius pro dclibcra»
probaliir qiio i tantiim filsiiin ; iiiteiitieb»! eniin lione, iioii est qiiod coiitra objici possit.
iliccre ct persnailere iit Cliristuiii inlerflcereiit qui Poiest ct aniinus accipi pro volunlaie. Sxpe cnifn
pr.ie<Jic:ibal des(ructioii<;in iegaiium ; quo interfecto, bo:ia «;xistenle voliintale, opera a ialere siini inaia,
liOii perirel illnil seineii sxciii.irc, qiio I eliam a non ea (\ux de niala voiuniatc; primo iuco snrgnnt
(;c;!iilibiis in rcvertMitia halieljatiir , et iia non sicui bona liil voluntas Ji>pbie, et opus primo luio
tuiletiir geii» el iocus. El fiiisuiii crat iioc expeiiire procedcns, boiinni ; scilicet immoiare oinne qiiod
eis , quia noii esi oflet^tuni quoJ meiliiaii sunt, vei siiii prinio occiirreret, sed opus a iutere inaiiifn,
qnoil roiisuliiit Caipiias, cuni pnslea destructi siiil sciiicet iinmolare riliam. Sicut ecuntrario inala fuit
per Roin;inos. Niliii crgo aiiud inteiideliai diccre Yoluntas Judx elopus tamen a iaiere lionum, idest
Cai|iiins niî !io<: falsum. V<;runi est qiioii de ilia saius iioslM. Aiii dicunt (C4) qiiod praeceptnm Iri-
locinione iiic seiisus elici potcrjt: Expedit , elc, bus iiiodis dicitnr, forina ei intentiune, ut Uouora
sciiioel: Utile eit ul Chrislus tnorintur, et ita tion pnirem el matrem (Exod. xx). Inleiitionc et iion
fereul hnmnnum genvs in peccatis, sed morte iptiin furnia, iit Non oecides (ibid.) ; fnrma et non inlen-
teiiiinatur; qiicin seiisuin non iiabiiit in iilis veibis lioiie, ut Vndet nemiui dixerit (Man. i). Tale fuit
€aipb:is, (|ui taaieii verns est, et ila iioniijsi falsuni qiiod prxcepii Dominus Abrahae de immulatione
dixit: crgo non proplietavit venini. Ilcin, proplictao fiiii , et fuit non adimpienduia sed ad instruen-
vit vcrnni : crgo prophetizando enuniiavii verum. duni.
Item, ipse nuii dizit iiisi faisuni, ct a sc non liai>nii CAPUT XI
illiid, sed a Spiriiii sancto : crgo Spiritus sancii ^» aliqmd postit fieri contra votuntatem Dci qnee
ipte ett ?
aticiurUatc dixii faisuin. Itein, nialo aniino dicebat
quidqiiid dicebal: igitur peccaliat ex ipso actii pro- (C5) Patet ex bis quxdicta suntinuiia Ceri coiilra
pbctandi, et sic iiiud piopbetare fuit ci pecca- signa voiuntatis Dci, id est contra prxcepla, consi-
llllH. lia, proiiibitiones, ctc. De cxlero ii:qiiireiidHin cst
Ad iioc diccndiim qiiia iion prnplietavit iiisi sub an pussit atiquid fieri contra volnntaiem Dei qux
liuc scnsn recipi.ilnr, 30 '^ ^^^ locutionctn prntti- tpse cst, id est, an quidquid viiit Dens fieri flai, et
ierit cx qua sensus propbcticiis el verax elici r cconirario. Non videiur: Vuli enim Deus omnet
polerai, et tantniii faisuni dixit; lanien, Spiritn homines talvot fieri, ut ait Apostoins (/ Tim. ti),
sanclo iiiliniaiite, facium csi, ul taieni locutionem non lamen omnes saivanlur. Aiibi cliam ail: Je-
profeiTCt qua: cotigrua iiitorpretalionK veniiH sigiii- rutulem, quoties volui congregare filios tuos tub alat
iicaret. Qucm laincn inteilcctum ipse ibi iion iia- meas, ei noluitti (Mailh. xxi):qiiasi uliqiiiii voiii ril
Iniii, iit iia quodainmudo nescieiis videaiur veruin Duminns qiiod ini|iedilus sii f.iccre Jerusalein vo-
dixlNSC. luntate contraria ; el ita aliqnid vcluit qiiod non
Du Jeplite ciiam bic polest olijici, ctijus voluntas faciiiin cst. Sed palam cst nii veile fieri a Dc»
non piai-uit Deo, iiec eiiaiii sacrificiuni, seJ delitie- qiiod ipse noii faciat, serunduni illud : Volunlati
raiiu ilia qnaiii balieiiat suliicilus quid Deu olTer- ejus quis resistel (liom. m) ; et: Oninia qua'cuuqHe
rel (Gt) ; et iia :)c<:ipiliir animus iii iiia aiictorita>e. voluil fecil (Psal. cxi). Qiiod ergo prinio dicilur sic
Aiiimiti Jephie placuit Deo et non sucrificium (Ju- cxponiiur (65*) : Vult oniiies lioiniiies saivos.fteri,
dic. x\). Sliilie cniin vovit, quia, si caiiis aul aliud id est iniiius salvatur, iiisi quein vuitKalvuin ficri.
occiirreret, nuiiquid inimolaret? £t qnia aniintis ip< Sic dicilur : Deut iUuminat omnem liomimm venieH'
siiis, id esl voiitntas in lioc Dco non piacuii, pro- tem in hunc mundum (Joan. \.) Id eiil nenio iiiumi»
ban poiest quia si bona esset voiunias, boiiuin D iiatiir nisi per euin. Codein modo ct iitiid aliidit
cesct upns quo'l cx illa vuluiitaie proceilcret , quia Jerusalem, ctc, id est quotqiiol dc filiis tnis voliiu-
tion potest arbor bona malum fruetum faeere (Mntih. tate inca sciiiper eflicaci coiigrrgavi , te noiente ct
vii). Iteui sacrificium iilud iion placuit Deo. Ergo inviia, boc feci. Constat igitur qiiod Deiii iiil
uec voliintas qna id voleiiat, sed conlrariu dixil vuit fieri volnntate qiice ipse est qiiod iion lial.
aucioiitas (G!2), voiuit Deus fltiam Jepble iniittol.iri (66) Quxiiiur eiiam , an quidquid fil, vuil Dens
propier sliiliinn patris voluin (o3). Si ergo lioc fieri? Si enim hoc esi, cum inaluni fiat : ergo ina-
voiiiit Dens, boniim fuii, sed intelligemlnni est de luin vuU Deus iieri, quod quaiuvis a vero alicnuni
(Gl) Alliidit ad iib. Qua.'st. Yel, et Nori Tent., q. (6i) Fundatnr illud tn tloclrina, .Muîstri I, «li»!.
43, nbi pseudo-Augusiiuus ille plura in Jepiitede- 45, § dist. 47, $ ult.
i<, el
lsa<< iialiir ; qiiein taiiien verus Aiigiisl. excusat, (G5) Mag., I, d. 4G.
lib. vii Q(f. Evang., q. 49. (Gj*) HcKC oninia habes npud Aiig., Enchitid.. c.
(&t) Aucioriiate. liicron. in vit c. J-remiiE. 97 el 98. Piura iii nolis ad e. 14 priiiix prt. Seui.
(65) Apiid. Aug.,8tipra, in Append. totn. IV, et Pulii.
apud Hieroii., siipra, cl lib. I conlra Jovinian. (66) Uag., snpn, § d et scqq.
» :
853 SE. TiNTlARLM LIBRI QLINQLK. - LID. l 834
vi.leatur, lameji qiiidam coiiaiitur probare in.li- iV (iivin:« «lispngiiioMi milil.ii qno.l pcr humnnum slu
Mjla fitint et Deus non viilt mal;i ficri <i:«inresultal. (75)Talisfiiit actio Ju(I.Tortini,(|itani
recle sic. :
ergo mnlu iinnl conlra Dei volimlnletn , vel non qiiiileiii non voluil Dcus, scd volnit p.issiiinent .nb
liiiiil pra>ier fjiis voliintatein, ralsiim. Isle esl in eis illalam. De illis lamcn rccil Detis seriinduin vo-
Itar riviiaie, el res nun viill ctiin csse in h.ic civi- luntalem suam,qiiaiii'o cos pnnivitqui peccaveiant.
laie 31 • Kigo coiiira voluniaiein legis, vel non Dc his aulein vel insequrnlihiis pleiiiiis ageiur cum
esi iii ea praeier Toiimlatem regis. Itnm mala rnini: de Iitcarnatione Domirii tnclahitur.
er(i% Deo volenle, vel Deo non voienie. Si Deo CAMJT XII.
«inlenle; ergn Deiis vnlt mala lieri si Deo non vo< :
De his lerniinis, posscde poteniii, po.^se dc iu<;ll-
leiiie; erô Deo noleiiie; crgo Deo invito; ergo lia. posse ile miscricordia, an inler se in propoti'
cnntr.i ejus vulnnlalem. Ail quoit clicimuj quod Dco tione converiuniuT?
non volenle mala fiuiil, non lamcii Deo nnlenie, (74) Ciiin posse et velle ditanttir de Deu secnn-
ijiiia lioc rssol r|unii conlra pjtts voluntaleni fiereni, dum esseiitiain, qii:critur de hitjiismodi leriiiini",
qiKxl raistim est. Siciil istc esl in hac civilnie rege poise de potentia, potse de juslitia, posse de miseri-
non volcnle, iion Liinfn rfge nolenle, et: Non alicro cordia. An dicantur sccuiidum esseniiam dc Dcn;
{sionim currcnie SorralCH cst asinus; i.un lamcn ^ q"o«l videlur, quia tliciiiitur de siiigiilis personis, ei
ii«nitro ciirrenlc Socrates est asiiius, H nola linnc de illis in summa. L'nde vidctur quoii quidquid po-
rsse falsam; DeusvuU malafieri, cl hanc, Deus ttili testde jusiiiia, potest de miscricortiia et potentiat
maln nonfieri,H hunc vctam, Deus non tuii mnla ct e converso. Scd de justitia poiesl Deus umnes
fieri. Iteiii : BonNiii e»l mala fieii. Ut enim dicil Aii-i' damiiare : crgo el de misericonlia poiest otnncs
-gusliniis (G7) : < Nun solum ut sint bona, scd etiain d:»innare, qiiod rulsum csse viileiur. Qiiod aiitem de
«ititmala bonuni est: si Cfiiiu non essel bonum mala justilia possit oinnrs damtiare mauifestum es', quia
essevct fieri, nequaqiiam esse sinerelur ah oninipo- ouines siint naii filii irx, et amnes sunt de nias a
tenii bono. i Seil Dous vull esse bouuni : ergo Dcus iniquilatis pcnlila el cnrrupta in Adam ; et si qiiis
vull mala fieri. de ea exccrpitur per aiiquani gratia: apposilioiicni,
Ad quoil diccpdiim qnod idiô dicit Aiigusiinus de misericordia Dei esi. Utide <!e justilia omnc»
linnumesse mala ficri, quia ex nialis qu:e fiunl elicil possct damnarb. Iiein Dcus potcsl omiies daninare
Deus bona.Non eiiiin in se bouuni cstmala fleri(68): de poleiitia

; Deus iiil polesi rarcrc nisi jtiste : erô
îcilurenim aliquid buiiuin qiiod esi bonuiM in se et Deus omnes polesl damn;irc de justilia. £< onira 32
I cui fil, et ei a quo fii, ut daic elcemosynam ex q *eio si quis dicat quod non quidqiiid poiest Deti»
cliarilate. El quod esl boiium «i cui fil, ct in se, facere de juslilia.potcsi faccrede niisericordi.i : eigo
«ed non quo fit, ul dare cleemosyuam paupcri
ei a aliquid polesl Deus facere juste el non misericordi-
propier humaiium favoFem., et quod bonum est ci a tcr; non ergo in oiimi opcre cjus coiitilatitur se
quo fii, ei in se, scd uon ei cui fit; ui prnedicaie justitia ei nii.sericordia, vel juslitia : ergu aliquod
fidem iufideli (69): est ctiaui quud non est bontim ejus opiis poiest esse sine juslilia, vel sine miseri-
in se, nec ei a quo fit, sed taiiliim aliis bonum dici- cordia. Ideo dixerunt quidam qiiod in qiiibusdani
tiir; ut actiu Judseonini qua crucifixerunl Cliristum, operilius Dei esl elTecius misericordix sine elTcctu
sed ideo dicla est lionum, quia intle elicuil Deus iuftiiii;(>, ut in parvuiis baptizaiis qui sola Dci giaiia
bonum.qui ex omnibus inalis elicit boua. (Jude (70): ntillis prxcedentibus meritis salvantur. lu uliis est
« Mcliiis judicavil Deus dc maiis bona faccre quam |

eRiecltis jusiitix sine etrcclu misericordix ut iu | u-
niala nulla pcrmiilcre. > Cum enim peccaul niali, in nilioiie Jutlx et Pilali quos non pulest plus piiiiiro
boiio proficiunt boni. Nam : Flagellaio pesiilenle qiiain punial. In aiiis est effeclus justitix simul <uin
tnpirns astulior fit (Prov. xi\). Dum superbit impiiis, effeclii mi&ericordix, ut in Iiis qui salvaiitur.
incendiiur pauper {Psal. x); et peccaia proxiinorum (75) Ct qtiod ita sil mulliplici prohare videntur
frixurium suul jusiorum : Con«ui/ie<ur n«7u<<ta peC' I^ aucioritate. Lcgitur euim : llic misericordia, ju-
ealorum el diriges jutltim (Psat. vii). Ct qtiod Deus diciutn in fuliiro ; ct alibi : Judicinm sinc misericor-
iion vciit mala ficri palel, si eiiim veliet iiiakt fieri, dia ei fiel qni uon fecil misericordiam (Jac. ii). Ct
crgo esset aiicior peccati : et quamvis non scmper iterum : i Secundiim quaiiiitaletu ctilpx, eiii (lUdnli»
volunlas Dei, id esl (71) voliiiilalis Dei, iinplcatur las poeiix, >et similiter super illum versum psaluii
:ih hoiuiuibits, lamen semper iiiipleliir de omnibus, (76) : Ex usuris el iniquilaie, habeiur. t Plus cxigi-
sive sint lioui sive siiit mali. Uiide Gregorius (7i): tur in suppliciis quain commi»suiii sii in deliciis. »ld
• Multi voluntatem Dei pcragtml uiide mutare coiiten- cliam sic ralione volunl aslruere. Dcus potest di-
(!iini,ei ejusvoluiitati resi&ieules obsequuutur,duui siricte agere cuin Juda : crgo non miseiicorditcr.
(67) Cap. 96 EnrJiir. paulo aliier.

(68) ll:ec eadem apud Mag., cilai. disl. *6, § h. (75) Mag., ihid., disi. 48. § b.
(69) Suhaudi iYr<l<i/i non obedieuti, ui est apud (74) Magist., iv Seni., ilisi. 40.
Magistriim. (75/ Apud Mag. Iiic cx Atig.
(70) Aug., Enchirid. cap 27 et alil)i s;cpe. (76) P>al. Lxxi, ad queiu lorum sic lcgittir :ipud
(71) Dcsiderari \idctur Signuin. Aiig.: Plus m.i/i intemtur in suppliiiis qiiam co/n-
(Ji) Cilatur cliaiu a Magisi., i, dist. 47, § b, sed mitsum est in peccalis.
I»35 PETni PICTAVIKNSIS m
hcin. Deiis jiolesl iiiliil de poeiia ilrb tn JikUu re- A osi : Iioc cnini impossiliilc esl quoil Judas lanla m
inx.irc; sCiJ si nil dc poeiia debiln rebxal, immise- poenam iiieriicrii, et Deus nil rclaxaret de ea,
riccniiicr agil piiniciulo : ergo Deus polcsi immise- 33 J"*c eiiiiii esscl conlra Dei misericordiam ; si
ricortiiter agcre cum Juda. vero per divisioncm iiitelligns, sic Jiidns incruil
qiiidam qiii.t, clsi iiiliil rclaxarcl

tanlam poenam, Deiis nil poiett relnxnrc de jioeiia
Ail lioc iliciint
non lamen ininiiscricor-

bac, verum esl. Sed liinc non accidit qiiod iMtiui-
r>t'iis de poeiin deliila Judoe,
Sericordiler pojsit cum eo agere : si eiiim nil r .la-
diier ciiin eo ngeret; qiiia in suo esse conservarct,
xarcl de tanln, m.ijoiem liac iTicriiisset. Qiioi! illa
qiKP esi iiiiscricordia niaxima; vel qiiia non perinil-
composiiio sil inipossibilis probatiir per aliud : iin-
teret dinbolos ciim pliis piinire qiiam mcruerii, ct
possibile cst Deum niinori prsemio reiiiiinerarc Pe-
innnila nlia sniit occulta in quihus eliam possel eilc-
Irum qiiam mernil, si per coinposilionem iulclligns;
oiuui miscricordiae impendere, eiianisi nil «le de-
tuiic enim de incriio Peiriim defraiidnrei ; et lamcii
bita po3iia remillercl. Siiiit enim diio eflrectiis jiisti-
si divisim inlelligas, verum dicis. Similiicr impos-
liae, pntens el occuliiis. Paiens, ul pro peccalo red-
sibile est quod Deus nfilignl aliqiiem graviori pocna
dal Deiis popnam, vc! partem poen:r. Occullum non
qiiaui meriiii, si pcr composilioiicm intelligns, qiiia
pnesuiiiit liumana ignoranlia diffinire. 0"'S enim
B luiic criideliicr cum eo .'.gercl, siii vero pcr divisio-
novit, cur neiis Jacob elegit et Esnu rcprobavii?
ne:ii dicis, vi^riim dicis.
Simililer suiit duo cfTeclus niisericordi;c paicns, et
Quidam tamcn ulicrius proccdentcs recipiiint
Inlcns. Paicl Dcl misericordia in parvulis bapliza-
coiiipositain et divisam, et (quod pliis esl) qiiod
lis, cum sit eiinm ihi ocrul«.a jiisiiiia. P.".iel jiistilia
potest daiiiiiare Petrum el salvare Jiidam, ct si
in damiiaris, cum sit ibi miscricordia occiilla. In
daninaret Petrum bene facerel; el si nil remrttat
nullo igiliir opere Dei esl elTecliis jiisiiline sine efTc-
de pocna Judx dcbitn beiie facil, nec idco immise-
Ctu misericordiic, vel oocullo, vel mauilcsto, nec
ricorditer cum eo agil; ct si iii iiiillo alio exbibcat
cconir.Trio.
ei cfrcctiim misericordinc ; iiiilliim eiiim maluin est
Iliani ergo auclorilaiem, i Miscricordia bin, judi-
qiiod si facinl, non bcne facint. Qiiod eiiani Petruin
ciiim in fiiluro, » ad evideiitiam refer:urulriusqiie,
possil damnnie, id ita ostendiinl : Polosi Deus cuin
quia bic in via cst pnlcns misericordia, iibi diciiiiliir
Pelro districte agcre; sed si districle ngii, de mi-
dics lioniiiiis, el annus jiibiljeiis, liccl eiiain sil el
iHitis el quadrautibus exigit raiionem; et si singula
bic jiistilin in ruluru. Jiislitia inanifesta qnundo pcrsequeiitur, non posset Peiriis dc omnibus re<U
Ibuul hi Jii vitnm wternam, illi in hupplicium (eler-
C i'ere raiionem, quia loio tempore viioc stiar teueba-
vum {Malth, \x\). Simililer cum diciliir : « Secun-
ixr obscqiiio, el miiltis lemporibtis dcbitum olise-
(iiiin quniiliintem ciilpa», erit qunntitns pctn.T;. » Id
qiiiiim iion impcndit ,
qtiod obseqiiium non potiiit
est si magiui ftieril ciilpa, niagna eril el poena, non receuipensnre Deo. Posiea ergo si disiricle ageret
dico taiita singiilu eiiini pcccala puniei Dous. Unde
:
Deus, quod posset juste facere, jiiste posset cum
disiricic dicitiir iiidicare. Scd de poeiia singiilis de-
damnarc.
bita remitiil, in qiio est Dci misericordia. Qiiod
At dicel aliqiiis, quia vcbcmenlcr se bumiliavit
vero diciliir, Judicium sine niisericordlu fiet, elc,
Pelrus, iia quod major fuit bumi!i:as iu poeiiilentia,
siipple sine miscricordia, id esl qiiod jiidiciiim vi-
:
quam processerit Irnnsgressio in culpa, et lunc (?e-
debilur esse sine misericordia propler qiiantitatem
bituin obseqiiiu II, qiio videbntnr Deum defraudasse,
pwnx. Iltud vero qtiod similitcr posl legitnr : f Pius recompensavit. Ipsi lameii adbuc diciinl quod non
ciigitiiriiisuppliciis,! elc.,ad diulunr.latem rcferen-
poltiit se in tantiim butnilinrc quin ampiiorcm bu-
diiin, qiiia diuluriiioraerunt supplicia cum sintscler-
militaiem teiieietur Deo exbibere, nec itn Deo de^
na, quam delicla qurc fneriinl tcmporalia; vel e plus voie servire quiu lenerctur devotiiis, non dico de
i<l esl in pluribiis punitiir boino qtiam pcccavcrit,
praecepio , scd de commisso aut rccipieudo prae-
qiiia puniliir in anima el in corpore. pio pcccato in D ,„io .
Qui„ non iunl condignce pnsuones hujvi
sob aiiinia commisso. Qui sic solvunl, probabiliter mur.di ad (uturant gloriam qua: revelabilur in nobit
solvunl (77). (Roin. viti).
Alii aliler, dicunl eniin Deum posse nibil relaxare Sed cl iierum instanl, Petriis dccessernl in ine-
de poena debita Jntlx, ct qiiod Dciis potest islum rito viijc, el Jiidas in meiito morlis: crgo nec Deus
facere de poteiilia, sed non dc misericordia aui de istnm snlvare, aiil illum dainiiare puternt. iiisi
jusiiiia. Nam mulia polesi de poleiilia, qu;c non de utroque revocaio ad prisliiiuui stulum, Petrus in
iniscricordia, ut oiiiiies daiiiiiare. IJtriim tamcn ila merito morlis, el Jiidas iii tucriio vit;e decederet,
sii,iuteijeciisquoriimdam soluiionibiis, iia delcrmi- alinqiiin dignum viia damunret aiil iiidigiium salva-
iinbiliir. Dicuiit ciiim qiiidaiii lianc proposilionem ret, sed boc essc non poiernt qiiod iiidignos vila,
dupliciler posse inielligi, Dem potest niliil de peena iiidignos mancnlcs saharet, vel quod iiidigiios inortc,
debila Judo! relaxare. Per compositionem ct divi- iiidigiios maneiilcs daninarct. Nnm allcrum crudeli-
sionein. Si per co v|iosilioucm inlctligniur, lalsuni tilis, allcrtir.i iiniisliliap csscl. Ergo nec Deus Judara
(77) Hxc fundar.uir in Aiig. doctrina nd cilaium p<alm. lxxu

837 SLNlEMlAilfM LIHRl QLINQUE. - LID. I. 838
A jiislus M-l jiiiiiiia, cssentia divina pr.x«Iicaliir,

salvare aul Pclnini (iamnarc polcst, nisi ul-Tqiic ad
»
realnin ct eliaiii qiiod ipsc s.il dislribnlor et jiidex merilo-

slatiim viiae rcvocelnr. llein Ooiis remisil
cnlp.-« Pelro, el nccessarinm Obl ci remisisse, nec riim intclligi datnr. Siiniiiter, cum dicitiir boniis
posiea pottiil ant poiesl Pclnis poccare : crgo i:ec essetilia, Paier et insuper aiiclor onininm boiiornm
remissum im|niiare in- osteivdilnr. Iiide est qnod <|naed:ini opera <l;ciiiiiur
Dciis potcsl realninci fjtiin
Qiiod rcmisit esse misericordia;, ipi.-edam jnslitiaB, ciiiii lamcu

jnste ajiai. Ad qnod ipsi dicnnt : si
iinn proreus ideiti ibi sil justitla qiiod misericordia.

Deiis rcatiim peccali Petro, el ila deoessit,
Sed non se(|iiitnr, qiiod si reinisil Sed qiiia qiixdani sunl opera qnibiis usieiiditiir
eum «Inninabil.
esse ilislribiilor el .Tqniis jndex qii.Te dicunlnr
non polesl impniare; sicni si alifjnis esi pr.Tdcsii- ,
opera jusiiti:P, nl pniiire lioiiiiiicin pro pef^caio:

natiis non damnab?l ciim Dens; se<l iion, si est prae-
non polesl enm damnare. Qna enim ra- qnapdain qiiibiis ostciidilnr miscraior el iiber:itor,
desiinaliis
Nnllum decesseril - qir.e ilicnniur opera misericordi.-e, til rci:i\:irc de
lione recipilnr, nt dicnnl : < qiii
poeiia Iioiiiini debita el in aliis opcribns ilicilnr
Deus damnare, > quia haec dno
digniis viia polesl ;
non possunt sininl esse, quod decesseril dignns essc efTecins jnstiiix, iu aliis niisorirordi<e : non
vila, el damnetiir, eadem ralione recipieiidiim se- qiiod aliiid efTlcial iiisiilia qiiam ntesericordia si ad
cundnm eos videlnr qni sil pra;destiiiaiiis non po- B esscntiam refens, sed quia ex quibusduihelTe< libii»
leslDens damnare, qnia li.xc dno noii possnnl siiiit<*IIigiiHr jndex, ex aliis miseraior.
mul esse, qnod aiiqiiis sit pncdestinalns ei poslca Sic crgo ibindiim qiiod misorirordia Dci exigit
damneiiir; sed islud iion valcl, iion poies» noii dc- Judam minns piiniri qiiam pnniniiir; Dci jusiiiia
cessisse dignns viia, cum dccesserli sic; sed poiesl exigit nl pnniatnr sccundiim inerila, ex qiio viile-
aliquis non essc pradeslinaHis cuii» fuerii prsedesl - batur quod Deo jnsto et Deo mise ricordi placeaiii
naliis. Imo illiid cerluin non video qnomodo poss t

diio contraria, id esl Judam piiniri secnndiini n e«
riia, )|nod placcl Dei justiii:e, et puniri citia ni<!-
Oeus aliqneni manenlcm digniim vila <lainiiare, tl
fii facial ila, non facere injnsle, sed jnste ; qnin rila, qitoii pl.icel Oei niisericordi.i'. Sic igitnr, fnm
eadem ralione dicalur, qnod Dens possii fafcre jnstilia cxigat pniiiri secnnilum meriia, niisericOr*
hoiiiicidinm, aduilerinm, furtiim dia citra nicrila, et quid<|uid exigit miscii<'ord a

S^- ^' ^' '^=><î'''> ;
jnsle facia». Ideo piiinam soluiioneni magis appro- vel jiislitia, Deo piacet. Placet igiinr Deo Jiidarn
bamu9, utpote qiise magis coinniunis es( et usi piiniri secnnduin mcriia, et citra nieriin, ipix* suui
taia. diio fontraria, qiiac simul essc uoii possnnt. IIiic
Solet q«a>ri, an Dei justitia exigai qnidquid Dei aulcm lum accidit ; non enim siint ejiisdein raiionis
niisericordia e.Kigil. Si enim Dei misericordia exigit ^ ti:{! diiic lociilioncs. Cntn enlni iliritnr, miserironlia
Jiidam minus pnniri qnam meinit, idipsuin exigil cxigit tit Jiidas puiiiatnr ciira meriln, liic est scn-
Dei juslilia. Ergo jnstiim est Jiidam niinns piiniri sns : JiKlas piinitnr cilra iiieri(:«, Dei miseriioidia
quain mernit. Item qni<iqiiid sumniae jiisliiiae pla- Iioc ex'gente ; el propric diciiur lioc. Se<t iioii ex Iioc
rei, justnm est ; summ» justiti:e placel Jiid:im mi- sensu dicilur : Jiistiiia exigit iii Jndas ptiiiiainr
nus pnniri quain meriiil : quod iion accidil, qnia in sccunduin inerila. Non eniiii pnnilnr qnanlnm mr-
priina pro|iosiiione accipilur jnsluin, id est diviiue rnit, jusiitia exigenie; sed |K)tiiis indicativus (lo-
jiisiiii« complacitum ; in conclusione referlnr ad nitur pro subjiinctivo; ac si ilicerettir, Donsji:slus

etigentiam merilornin; unde sic iiis(aii<inin : Quid- hoc exigerel, si oninia ejtis merita atienderet, sicnt
qnid suAunx jnsiitiae placuit, jusliim fuit ; summa: dtciliir : Jusliim est illum damnari qui ad (emptis
jusiiiix placiiil, nt Ciirislus crncifigereinr; qiiod dignns esi morie, Id est jtisinm essel si sic deced--
qnia adexigcnliam meriiornm referlnr, inficiaiidiiiii rei. Et bonnin est milii aicipcre meilicinani, ct bu-
\idetur. Quidani tainen distingiiuiil multi|ilicita(ein iiuui es.set ki acciperem.
hujnsniodi ;
jusliim est Judam ininus puiiiri, id cst Qiiidam lamen in contrariiim dicentec, admlrtinit
diviiix essenli:c comptacilum esl ; veruin est. Jti- r^ quod Dei miseriionlia exigit qnidiinid Dci josiiiia
slnni cst, id est incrila Judai lioc etignnt. f.ilsum e«igit nl faciat qnidqiiid fa(it, ei erontrario. QtioJ
rst. Sic etiain simp!iciter videliir negandum, jtisii- jia astruere voinnt. Dei jiisiiti;i exigil ui fariai qtiid-
lia Dei exigil iit niiniis piinialur Judas qiiam incruit ijuid (acit, et Dens per nii^êricordiam puiiil Jtidaii)
piiniri, firopier consigiiiricationeni hiijns terinini ciira merita. Krgo Dei 35 jusliiia exigit ut pcr
jusiUia. Cnm eniin sic dicilnr, prini:ip:diter signi- misericurdiam pniiiat Jiidam ciira ineriia : cl i!a
ficaiur quod Deiisjiistns lioc cxigil, id esl Deo jnsto nil facil Deus Jiidae nisi qiiod exisjit fieri disiriela
Inic pia<'i>l. Siiliinnnilur aulem qiiod approhel mc- jnslitiu : crgo in iiiillo ei p:ircit. ilein Dei jiislilia
rila Jndx qnorniu exigenlia faci:il ei rclaxationem. exigit ut in omnibiis ejiis operibiis miscricordiain
Sic eiiain cum ilicilur : Miscricordiu Dei exigil ul exerceal : crgo Dci jnstilia exigil iit niiscricordiier
Judas niiiius piinialnr ., >) mcriiit pnniri, priiici- cuin qiioliliei agal. lCadeiii ralione f»ei mibciicordia
paliier signilicavii qiiod Dcus misericors lioc exigit; cxigil nl f;icial qiiod jiisttim esl, qnidqiiid f icil, iiil
subiniiuitur aiiiem qiiod inerita ejus exigereiit iil f:K-it nisi jiisle; sic ergo Dei niisericordia cxigit ni
ampliuspnnirctur(78). Cuin enim dicilur ; «Dcusesl l.iciat qiiod jiisiinn csi, et ita quod Jiisliiia exigii.
(18) Haec eadem :»pud Mag., iv, d. 45, § c

tj9 rETUI l'CTAVIENSiS Sl)
Sic ergo Dei miscricordia evigii qiiiJquid Dci A lum meriiit : ergo sl tot.im poennin irrog.irot.
jiislilia cxigit, cl ecoiilrario. jiislissimus essct ; vel Ita : Effci tus misericnrdix cs»
A<l iioc tiifeiiJuni (]iiod si inijnsmodi iioiniii.n sinc citra piiniie qiiHm nieruit : ergo, si oinnino reinil-
rniisigiiilicutiuiie cffeciuiiin siini;iiiliir, vcrum esl teret poenam , misericordi>siiiius essel. Ad quod
qiiod pro)>Oiiiliir ; sin vero ad principulein sigiiiri- dicenduin quod si ita iiiielligas ;itt{iisimu< esiel, i<|
euiioiiem referas, et pnelcrea difToreiitiani efrcctuiim est maximut eitet itit effeciuiijusiitife, Teruin csl.
iiiielligas, rtlsiiin esl. Tiiiic igiiur nori est danduin, Item Deus ab aeterno providit qnaiita pa-n» esset
:
juslitia eiigit ul faciat ex miseiicordia quidquid puiiiturus Judam ergo ncc potest aliquid de ea
:
facit, bcd lit riici:it laiiluni. Sed poslea :itsitniaiiir : remiltere, vel ejus provideulia polest inulari ; fal-
Dciis misoricurdiier punit Jiidaiii : ergo Dei jusiiiia sum. Deus ab jetfrno pracdestinavii salvandos :
ciigil ui inisericorditer puiiial Judain, cst falsmn ergo salvandi non possunt esse damnandi, vel Dci
qiiia , cuni prius pon;itur quid, postea assuinitur pixdestinaiio potesl inutari.
inndiis, qiiod nolalur per adverbiuiii ; fallacia. 36 CAPUT Xllt.
Quii!(|iiiil facil iste, facii ille , iste hene leît : crgo Dc tcieniia Dei
illc beiie logil. liein effcctus justiliac Dei esi piinire (79) Sicut lixc noiiiinayi«/u«, ijirt^rieori, qtuinfto
secundiini iiieriia, effcctus niisericordix esl puiiirc B de .Deo dirunlur, eaindein habent principalein s\-
citra merita. fios duns noii polest siiiiul observare gnilicatiunein, sed diversa consignificant , sic ei
in puiiieiido Judam : ergo non iu opere suoeiercet liiijiismodi noinina preetciut, prwilettiHanif ei |iu-
fiiiiiiil cffei liini jiistitue cnin effectu misericordi:c jiismodi eamdein liabent principalem significationeni
sed non seqiiitiir, qiiod si non pott-st lios duos si- d.vin« essentiae quatii praedicani, sed varios eOcctut
inul exercere qui op|>o£ili snnl , »cilicel quod taii- in rebus poiiunt. Eadem eniin esl causa iltorum
luin puiiiat Judaiii quaiiitimcuuque ineruerit puiiiri, cffecluuin qiiam signiricanl, ideoquc secunduin va-
ct dc pociia leiiiilial ;
quod ideo non possil alios rias eornm snppositiones iiunt varix appositiones;
dnos Kiiiiiil exerccre. Potest ciiiin, ut supiadicluin ut cnm isti lerinini idein significent charitat ditlmi,
esl, lotam poRiiani dcbilam irrogare, et tunc non etiemia, tainen aiiud stipponitur facta supposiiiono
tbservabit effeciuni niisericordi.v in minus punien.io per luinc terminum rAartids ; aiiiKl facia per illuni.
quani meruit. Sed iii aliis. ut iii eo qiiod in snuesse llude vere dicitur : Ettetuia divi»a 4it tn tapiilet
euni con»erval , quod iion pcrniiliil daeiiiones ptus noii tamen eharitut Dti etl in tapide; qnia, cain liic
in cuni s.x>

Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 211.

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 211.

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

I

Digitized by the Internet Archive

BIBLIOTHECA UNIVEBSALIS, INTEGRA, UNIFORMIS, COiMMOKA, (XiCONOMICA,

OMMIM SS. PATRUM, DOCTOKllM SCRIFTORUMOIK ECCLESIASTItORUM

AR /EVO APOSTOLICO Al) INiNOCENTlI HI TEMPOIU

DISSERTATIONIBUS, COMMENTARIIS LECTIONIDUSQUE VARIANTIBUS CONTINKNTEH ILLUSTRATA ;

SCRIPTUR.^E SACRyE, ex quo lectoui uomperire sit obvium quinam pathes

ACCURANTK J.-P. MIGNE,

IN EA, SOLA VERSIONE LATINA DONANTUR.

PATROLOGI^. TOMUS CCXI.

EXCUDEBATUR ET VENIT APUD J.-P. MIGNE EDITOHE.M,

THE INSTITUTE OF t^FDI^EVAL STUDIES

ABSALONIS ABBATIS SPKINGKIRSBACENSIS, ADAMI ABBATIS PERSENI^, PETRI

SGRIPTA QV2E SUPERSUNT

rURSUUM COMPLETORUM IN SINGUI.OS SCIENTI^ ECCLESIASTIC^ RAMOS EDITORE

VENIT 8 KRAIN(,IS GAI.LICIS

EXCUDEBATUR ET VENIT APUD J.-P. MIGNE EDITOREM,

4L'i:TOItL'll ET OI>EULll 4||LI t\ IIOI' TOflO VC\l eOIVTIMEMTIJK.

ABSALON AHBAS SPKINCKIKSBACKNSIS

STKI>HA\LS TOBNACKNSIS ABBAS S. GK\()VKI<\E PABISJKNSIS.

K|)islol;r, (!X oditiono Clandii l)\i Molinct. 309

AD.AMUS PKBSKNL^-: ABBAS.

PKTBllS PICTAMKNSLS PABLSiENSLS ACADEMI^ CANCKLLABIl S.

Sentontiariim lil)ri (piin(iiie. 783

. CITBKBTLS GKMBLACKNSIS ABB.S.S.

Kx i ypis ].. .\ll(;.\li, an l'elil-Monlrouge.

Absalon Spriiickirsbacensi» abb:ts, onliiiis r.anonicornni Regiilariiim divl Augustlni, in arcbiepiscopaiu

Absalon u\c.... finem tuscepil ainaenum,

Itlusiris senior, cui mundi gioria vilit,

Ilxc vir dociisslmus, sed paululum ex conjectura. Ldit.

longa fraclus expcctalione

ticnlia Iribulalionum. fainiliare nobis decsset exempUim, el nos qui fa-

C2n. lu raligiosis autem hxc ideo :iiTectala viden- DE iiDVENTl' OOMIM.

»i SERMONES. — SERM. II. l.N ADVliNTC DO.MINI. U

in sacra p»gina niultis modis acripiatur, lioc iii

lur varia distinctione planct.^rnm el sideruin, ita

inine coeli prx&ens Erclesia , noinitie stcllanini

hora quasi ditnidia (Apoe. Viii). In ccelo, hoc est,

teTnplalioiiis pioptcr varias tciitaliones qux aninii

tn cocto quasi jiislilij,Chrislus crgo gratis inoriuus est (C«fa<. ii).

Chrislus : coelum, prxscns Ecclcsia : tnedium coeli,

Ilujus auleni solis justilix dno signa solslitialta

non pro se. Proptor te ad hajic pugnam venit :

sacramenta consummaret. Unde in cruce posvliis,

soparaiitur. lio, misera, utpole necessario moriiura, victura

struil, in liabitu ct gestu corporis, sccundo per

«lesudanlcaiiimali pr.tlaxalain mercedemexpectei? lium, videlicel formam religionis esl asseculus.

phin : cui innocenti delraxisli, qnein sanuin vul- IN -VDVE.NTU DOMINI.

39 SKRMONLS. SOV\f. in. IN ADVENTU DOMINI. SO

«innis sapienlia eorum devorala esl {Psal. cvi). scnndalizarequandoqucprocontristarcacripialur, ol

i:\lQrfralerrociis. eliamsi maxiinum Lonmn illiid A (7'/(reH.iii). iulellige vellusnilp*. InCanliclsquoqiie

niiiiere, coiisolationem iis qiii

cxullalioiiis el laeiili.t; erurnpil dicens: miscricordia siiperexallal judiciuiii. Fugiainiis ad

IIIUS. coiiscieniia minetur pa^nam xlerni supplicii. Et

qualuor de- quis vcslriini (inquit timor) habilare polerii cum

truo peccatorum afllirtio, in fulgure lerror discor-

quis nos ab hac scrviliiie liberabit? Si filius,

licii. ADVENTU rOMlM. IS

II SERMONES. — SERM. V. IN ADYEMII DOMIM. *i

&C(i mortis appellat. Qnia omiic id moriem aesliin.il

Job dislillassc arbitror cum (iiccret ; Elcgii siispen-

totus est in gulture, gustrimargiam si\c giilani :

inlcr pericula iiavis ad portum dirigiiur, as mullis