Professional Documents
Culture Documents
Oqtomberi
Oqtomberi
oqtomberi
48
აქტივობა 5. უყურეთ ნაწყვეტებს ფილმიდან „ლეგენდა ნარაიამაზე“
ვინ არიან ფილმის მთავარი პერსონაჟები? რა ხდება ამ ფილმში? ისაუბრეთ
პიროვნულ არჩევანსა და საზოგადოების მორალზე;
ტექსტი N 1
..................................
ადამიანები ყველაზე ხშირად ერთმანეთს დღეგრძელობას უსურვებენ ხოლმე.
სადღეგრძელოების, მილოცვებისა თუ დალოცვების ძირითადი ნაწილი სწორედ დიდხანს
სიცოცხლის სურვილს გამოხატავს. თუმცა ასეთ საზეიმო თუ ემოციურ შემთხვევებში არავინ
საუბრობს, დიდხანს სიცოცხლის შემთხვევაში რა ემართებათ ადამიანებს, თავს როგორ გრძნობენ
ან როგორია მათდამი საზოგადოების დამოკიდებულება. შეიძლება ითქვას, რომ ტრადიციულად
დღეგრძელობა, ადამიანთა საზოგადოებაში ერთ-ერთ ძირეულ მისწრაფებასა თუ ღირებულებას
წარმოადგენს. ამავდროულად, დავიწყება, უძლურება, მობეზრება, სისუტე, დაქვეითება,
მარტოობა, ბუნდოვანება, მოწყენილობა, სხვაზე დამოკიდებულება ის სიტყვებია, რომლებიც
ყველაზე ხშირად სტერეოტიპულად ასოცირდება ხანდაზმულ ადამიანებთან.
მეცნიერები ადამიანთა საზოგადოების განვითარების მნიშვნელოვან ეტაპად არქეოლოგიურ
ფენებში მოხუცებულთა და უმწეოთა ნამარხების გამოჩენას განიხილავენ. დღემდე ამ თუ იმ
ხალხის მორალური სახე საზოგადოებაში ხანდაზმულთა მიმართ ადამიანების
დამოკიდებულებით განისაზღვრება. მეცნიერების, კერძოდ მედიცინის განვითარებამ ხელი
შეუწყო სხვადასხვა დაავადებათა პრევენციასა და სიცოცხლის გახანგრძლივებას. ამის
მიუხედავად, ხანდაზმული ადამიანების მიმართ დამოკიდებულება უკეთესობისაკენ არ
შეცვლილა.
მე-20 საუკუნეში სიცოცხლის საშუალო ხანგრძლივობა, წინა საუკუნესთან შედარებით, 30
წლით გაიზარდა და 2000 წლისთვის საშუალო ასაკი 77 წელს შეადგენს. თუმცა, ამის
პარალელურად იზრდება ადამიანების ასაკობრივი ნიშნით დისკრიმინაციის შემთხვევები.
ასაკის გამო სხვა ადამიანების მიმართ დამაცირებელ დამოკიდებულებას რობერტ ბატლერმა
ეიჯისმი უწოდა. ეიჯიზმი მოიცავს უარყოფით სტერეოტიპებსა და საზოგადოების არაჯანსაღ
განწყობებს სხვადასხვა ასაკობრივი ჯგუფების მიმართ. უფროსი თაობის ადამიანები, ასაკის
მიუხედავად, ხშირად ფიზიკური თუ გონებრივი თვალსაზრისით ჯანსაღად გრძნობენ თავს და
მზად არიან მონაწილეობა მიიღონ საზოგადოებრივ საქმიანობებში. ამის მიუხედავად ისინი
ხშირად მარტოსულად და საზოგადოებისგან გარიყულად გრძნობენ თავს. ეიჯიზმთან ბრძოლას
ემსახურება 1990 წელს გაეროს მიერ 1 ოქტომბრის ხანდაზმულთა საერთაშორისო დღედ
გამოცხადება.
49
ტრადიციული დამოკიდებულება ხანდაზმული
ადმიანების მიმართ ცხადია განსხვავებულია. მაგალითად,
შორეული აღმოსავლეთის ქვეყნებში ასაკოვანი ადამიანი
განსაკუთრებული პატივისცემით სარგებლობს. ამ
თვალსაზრისით გამორჩეულია კავკასიაც და მათ შორის
საქართველო. მაგალითად, ოდითგანვე ქართულ
ტრადიციაში ოჯახის თავკაცად ასაკით უფროსი მამაკაცი
მიიჩნეოდა. ოჯახის, თემისა თუ სოფლის საჭირბოროტო
საკითხებზე გადაწყვეტილებებს როგორც წესი,
საზოგადოების უხუცესი წევრები იღებდნენ. ყველა
სვანურ ოჯახში დღესაც ინახება განსაკუთრებული სკამი
(საკარცხული), რომელიც ოჯახის უფროსს, ყველაზე
ასაკოვან ადამიანს (მახვშს) ეკუთნოდა, რომელიც მის განსაკუთრებულ როლსა და სტატუსზე
მიუთითებდა. ყველაზე ასაკოვანი ადამიანები შედიოდნენ უხუცესთა საბჭოში. ქართულ
ტრადიციულ საზოგადოებაში ასაკის აღმნიშვნელი ტერმინებით: „ხუცესი“, „უხუცესი“ -
აღინიშნებოდა თანამდებობები, რომლებსაც საზოგადოებრივ ცხოვრებაში გადამწყვეტი როლი
გააჩნდათ. იმის მიუხედავად, რომ ჩვენს საზოგადოებაში ასაკოვანი ადამიანის მიმართ
განსაკუთრებული პატივისცემა და მოწიწება გამოიხატებოდა, ეიჯიზმის პრობლემება
თანამედროვე საქართველოში მაინც აქტუალურია.
6. დაასათურეთ ტექსტი.
50
9. მოძებნე ტექსტში ხანდაზმულის აღმნიშვნელი ტერმინები და ამოიწერე
1) -------------
2) -------------
3) --------------
4) ---------------
51
ტექსტი N 2
ამ ქუჩის ბოლოს,
ამ ქუჩის ბოლოს,
ორი მოხუცი ცხოვრობს,
აქედან ვხედავ და უკვე მიყვარს ბევრი ჩვენგანის ბოლო.
52
17. შეეცადეთ წარმოიდგინოთ სახლი, რომელშიც მოხუცები ცხოვრობენ და აღწერე
----------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------
ტექსტი N 3
თარგმანი გიორგი ჯიჯიეშვილისა
ამ ადამიანმა მოხუცებულთა თავშესაფარში გაატარა ცხოვრების ბოლო წლები.
გარდაცვალების შემდეგ ყველა თვლიდა, რომ ის წავიდა ამ ქვეყნიდან მნიშვნელოვანი კვალის
დატოვების გარეშე.
ექთნები მისი ნივთების დაალაგებისას, ერთ საინტერესო ლექსს გადააწყდნენ, რომელმაც
ყველა გააოცა მისი აზრით და შემცველობით.
ერთ-ერთმა თანამშრომელმა ლექსის ასლი მელბურნში წაიღო.
მას შემდეგ, ლექსი გამოჩნდა საშობაო ჟურნალების ყველა გვერდზე, ასევე ფსიქოლოგების
ჟურნალებში.
ეს მოხუცი, რომელიც ასე ღარიბი წავიდა ამ ქვეყნიდან, ინტერნეტს აფეთქებს თავისი
სულიერი სიღმით. (ვეცადე სიტყვა სიტყვით გადამეთარგმნა ლექსი და მე მაპატიეთ.
ორიგინალში ლექსი ძალიან პოეტურია და განცვიფრებს აზრის სიღრმით და რითმის
სილამაზით).
ჭირვეული მოხუცი
წყარო:http://jesus.ge/%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%94
%E1%83%91%E1%83%98/%E1%83%AD%
54
18. ვის მიმართავს ჭირვეული მოხუცი ლექსში?
1) ექიმს
2) ექთანს
3) მკითხველს
4) არავის
55
23. მოხუცის აზრით, რატომაა ცხოვრება მწარე?
1) -------------------------------------------------------------------------------------------
2) -------------------------------------------------------------------------------------------
3) -------------------------------------------------------------------------------------------
4) -------------------------------------------------------------------------------------------
56
ტექსტი N4
57
სესილია თაყაიშვილი, კადრი ფილმიდან „ნატვრის ხე“, მარიტას ბებია
ევერსტის დალაშქვრა
90
პეტრე მელიქიშვილი
91
ბენჟამენ ფრანკლინი
რომანის „ბეჭდების
მბრძანებლი“ პირველი
ნაწილი გამოაქვეყნა.
73
58
სანტა მარია დელე გრაციას
ტაძრის არქიტექტურული
ნახაზი
სესილია თაყაიშვილი
მაილს დევისი
ამერიკის
დამოუკიდებლობის
დეკლარაციაზე ხელი მოწერა
საშინაო დავალება
- უყურეთ ფილმს „სამოთხის გვრიტები“. დაწერეთ რეზიუმე სამი წინადადებით.
დაუსვით ფილმის მოქმედ გმირებს თითო-თითო შეკითხვა.
- მოიძიეთ ინფორმაცია ასაკოვანი ადამიანების წარმატებული გამოცდილების შესახებ.
- მოიფიქრეთ პიარკამპანია ეიჯიზმის წინააღმდეგ
- შეადგინეთ რთული წინადადებები შემდეგი სიტყვების გამოყენებით: მარტოობა,
თავშესაფარი, ასაკი, თაობა, წინაპარი, ტრადიცია, ხანდაზმული, პენსია, ღირსეული
სიბერე, უხუცესი, სათნოება.
59