„I HÅC S× PH„M € NŽNG

TS. L– HƒI TRUNG

CHÕ —: H› PH×ÌNG TRœNH TUY˜N TNH

Gi£i t½ch 2 13th April 2020 1/7

Cho x = (x1 , x2 , ..., x n )∈R n
, khi â:
n

kx k x2
X
2 = i

i =1

kx k 1 = max{|x |1 + |x |2 + ... + |x | } n

kx k 0 = max{|x |1 , |x |2 , ..., |x | } n

÷ñc gåi l  ë d i mð rëng hay chu©n cõa x .

X²t h» ph÷ìng tr¼nh tuy¸n t½nh
Ax = b (1)

Gi£i t½ch 2 13th April 2020 2/7

Ta chuyºn h» ¢ cho v· d¤ng:
x = Bx + g (2)
trong â B v  g ÷ñc suy ra tø A, b b¬ng c¡ch n o §y. Ta vi¸t:
 b11 b12 b1
 
... n

 b b22 b2
 
...
B =  21 n

 .
 ...

 b 1 b b

n n 2 ... nn


Ta x¥y düng cæng thùc t½nh l°p:

x( m )
= Bx ( m −1)
+g (3)

x0 (4)
÷ñc cho tr÷îc. Ph÷ìng ph¡p t¼m x ( ) theo (3) - (4) ÷ñc gåi l  ph÷ìng
m

ph¡p l°p ìn.

Gi£i t½ch 2 13th April 2020 3/7
ành ngh¾a
Gi£ sû α = (α1 , α2 , ..., α )
n l  nghi»m cõa (2). N¸u x(
i
m )
→α i khi m→∞
th¼ ta nâi ph÷ìng ph¡p l°p (3) - (4) hëi tö.

M»nh ·
Ph÷ìng ph¡p l°p (3) - (4) hëi tö khi v  ch¿ khi:

kx ( m )
− αk p → 0.

Vîi ma trªn vuæng B ta s³ câ c¡c chu©n t÷ìng ùng:

n

kB k0 := max |a |
X
ij
1≤i ≤n
j =1

v  n

kB k1 := max |a |.
X
ij
1≤j ≤n
i =1

Gi£i t½ch 2 13th April 2020 4/7

ành lþ. Gi£ sû kB k < 1. Khi â måi d¢y l°p
x(
k +1)
= Bx ( k )
+ g , (k ≥ 0) (5)
trong â x (0) ∈ R b§t ký cho tr÷îc, ·u hëi tö tîi nghi»m duy nh§t cõa
n

ph÷ìng tr¼nh
x = Bx + g .
Hìn núa ta câ c¡c ¡nh gi¡ sai sè:
kB k k

kx (
1 − kB k kx − x k.
− x ∗k ≤
1 k ) (1) (0)

kB k ( −1) k.
kx ( ) − x ∗k ≤
1 − k B k kx − x
2 k ( ) k k

Gi£i t½ch 2 13th April 2020 5/7

V½ dö.

1. Gi£i c¡c h» ph÷ìng tr¼nh sau ¥y b¬ng ph÷ìng ph¡p l°p ìn, t½nh l°p 3
l¦n v  cho bi¸t sai sè:
 1.02x1 − 0.05x2 − 0.1x3 = 0.795


a)  −0.11x1 + 1.03x2 − 0.05x3 = 0.849

−0.11x1 − 0.12x2 + 1.04x3 = 1.398

4x1 − x2 + 0.2x3 + 0.6x4 = 1.2



b)  0..46xx1 +
0 4x2 − 0.2x3 + 0.8x4 = 1



1 − 0.3x2 + 6x3 + 0.3x4 = 3
0.5x1 − x2 + 0.3x3 + 5x4 = 4.



Gi£i t½ch 2 13th April 2020 6/7

2. Gi£i c¡c h» ph÷ìng tr¼nh sau ¥y b¬ng ph÷ìng ph¡p l°p ìn cho ¸n khi
||x (
m )
− x( m −1)
||0 ≤ 10−4

:
8x1 − 0.4x2 + 1.6x3 + 0.8x4 = 2


a)  00..23xx1 + 4x2 − 0.4x3 + 0.2x4 = 1




1 + 0.3x2 + 6x3 − 1.8x4 = 3
0.2x1 + x2 + 0.5x3 + 5x4 = 3.5.



24.21x1 + 2.42x2 + 3.85x3 = 30.24



b)  20..32 x1 + 31.49x2 + 1.52x3 = 1




3 x 1 + 0.3x2 + 6x3 − 1.8x4 = 3
3.49x1 + 4.85x2 + 28.72x3 = 42.81.



Gi£i t½ch 2 13th April 2020 7/7