Professional Documents
Culture Documents
Ge Fil 2ND Tranche PDF
Ge Fil 2ND Tranche PDF
UNIVERSITY OF MINDANAO
College of Arts and Sciences Education
Language Program
Name of Teacher:
TALAAN NG NILALAMAN
Course Outline……………………………………………………………. 1
Course Outline Policy……………………………………………………. 1
Course Information………………………………………………………. 4
Linggo 4-5
Big Picture in Focus (ULOC)……………………………………………. 36
Kabanata 3: PANAHON NG ESPANYOL
Metalanguange…………………………………………………………… 36
Essential Knowledge…………………………………………………….. 38
• Kaligirang Kasaysayan………..……………………………………….. 38
• Kantahing-Bayan……………………………………………………….. 38
• Mga Dulang Panrelihiyon………………………………………………. 38
• Mga Patulang Pasalaysay………………………………………………. 38
Let’s Check……………………………………………………………….. 43
Let’s Analyze……………………………………………………………… 46
In a Nutshell………………………………………………………………. 47
Q and A List………………………………………………………………. 47
Keyword Index……………………………………………………………. 48
Kabanata 4 : PANAHON NG PROPAGANDA
Big Picture in Focus (ULOa)……………………………………………. 49
Metalanguage…………………………………………………………….. 49
Essential Knowledge…………………………………………………….. 49
• Kaligirang Kasaysayan……………………………………………….... 50
• Tatlong Haligi ng Panitikang Propagandista………………………….. 50
• Iba Pang Propagandista………………………………………..………. 52
Let’s Check……………………………………………………………….. 54
Lets Analyze……………………………………………………………… 56
In a Nutshell………………………………………………………………. 57
Q and A List………………………………………………………………. 58
College of Arts and Sciences Education
General Education - Language
2nd Floor, DPT Building, Matina Campus, Davao City
Phone No.: (082)300-5456/305-0647 Local 134
Keyword Index……………………………………………………………. 58
Kabanata 5: PNAHON NG HIMAGSIKAN
Big Picture in Focus (ULOb)…………………………………………... 59
Metalanguage…………………………………………………………….. 59
Essential Knowledge……………………………………………………… 59
• Kaligirang Kasaysayan………………………………..…………………. 59
• Mga Tatsulok ng Tahasang Paghihimagsik……………………………. 60
Let’s Check…………………………………………………………………. 62
Lets Analyze……………………………………………………………….. 65
In a Nutshell………………………………………………………………. 66
Q and A List………………………………………………………………… 67
Keyword Index……………………………………………………………. . 67
College of Arts and Sciences Education
General Education - Language
2nd Floor, DPT Building, Matina Campus, Davao City
Phone No.: (082)300-5456/305-0647 Local 134
1
College of Arts and Sciences Education
General Education - Language
2nd Floor, DPT Building, Matina Campus, Davao City
Phone No.: (082)300-5456/305-0647 Local 134
2
College of Arts and Sciences Education
General Education - Language
2nd Floor, DPT Building, Matina Campus, Davao City
Phone No.: (082)300-5456/305-0647 Local 134
3
College of Arts and Sciences Education
General Education - Language
2nd Floor, DPT Building, Matina Campus, Davao City
Phone No.: (082)300-5456/305-0647 Local 134
4
Week 4-6: Unit Learning Outcomes (ULO): Sa katapusan ng aralin, ang mga mag-aaral
ay inaasahang:
Kabanata 3
PANAHON NG ESPANYOL
Metalanguage
37
College of Arts and Sciences Education
General Education - Language
2nd Floor, DPT Building, Matina Campus, Davao City
Phone No.: (082)300-5456/305-0647 Local 134
Essential Knowledge
Kaligirang Kasaysayan
38
College of Arts and Sciences Education
General Education - Language
2nd Floor, DPT Building, Matina Campus, Davao City
Phone No.: (082)300-5456/305-0647 Local 134
https://www.youtube.com/watch?v=firHRhLsprc
https://www.youtube.com/watch?v=asdbvqbkfh0
https://www.youtube.com/watch?v=EqCea3s1UC4
https://www.youtube.com/watch?v=ZnZ9Qb4XgqU (Tagalog version)
https://www.youtube.com/watch?v=F3G5CKxen5U
https://www.youtube.com/watch?v=gVZgJGC8u2k
Korido may walong pantig at binigkas nang mabilis. Ang akdang Don Juan Teñoso at
Ibong Adarna ay mga halimbawa nito. Samantalang ang awit ay may labindalawang pantig at
marahan naman ang pagbigkas. Ang Florante at Laura ang tiyak na halimbawa ng nito.
39
College of Arts and Sciences Education
General Education - Language
2nd Floor, DPT Building, Matina Campus, Davao City
Phone No.: (082)300-5456/305-0647 Local 134
1. Kulang ang mga babasahin, libangan, at panoorin ang mga tao. Walang nakapagbibigay
ng interes sa kanila.
3. Ang iba pang panoorin gaya ng komedya at iba pang dula ay minsan lamang
napapanood gaya ng pista at taunang okasyon o selebrasyon.
4. Ginagamit din ng Simbahan ang awit at korido upang lalong mapabilis ang
pagpapalaganap ng Kristiyanismo dahil may kaugnayan ang mga ito sa
pananampalataya.
Jose dela Cruz nakilala sa bansag na Huseng Sisiw at kilalang Hari ng mga makata sa Tondo.
Siya ang sumulat ng Ibong adarna, Bernardo de Carpio, Doce pares de Francia, at iba pa.
Francisco Baltazar o Balagtas nakilala sa tawag na Kikong Balagtas. Ang akdang Florante at
Laura, Orosman at Zapira, La India Elegante y El Negrito Amante ay ilan sa mga sikat niyang
obra.
Dahil sa pinalaya ni Don Juan ang higanteng ikinulong ng kanyang ama sa kaharian ng
Valencia ay pinalayas siya nito. Dala-dala ang mahiwagang panyo na ibinigay ng higante at
habang siya’y nagbabalat-kayo bilang isang matandang sugatan ay nagpunta si Don Juan sa
kaharian ng Ungria kung saan ay kinupkop siya ng hardinero dito. Dumating ang araw ng
pagpili sa mapapangasawa ng apat na babaeng anak ng hari ng Ungria at si Don Juan ang
nakasalo ng Granada ni Flocerfida, subalit sa galit ni Haring Diego sila’y pinalayas at nanirahan
sa kubo ng hardinero. Isang araw ay nagkasakit ang hari at ang tanging lunas lang ay ang
gatas ng leon at dito’y naggayak ang prinsipeng si Don Juan at ibinigay ang gatas sa tatlong
manugang kapalit ng pagtatak na nagsasabing sila’y alipin nito. Sunod naman ay ang
paglusob ng mga moro at dito’y natalo ang mga manugang ngunit mabuti na lamang at
dumating ang mga higante at sila’y tinulungan kapalit ng granada ng kanilang mga asawa.
Sa Kaharian ng Valencia may isang hari si Haring Mendoza. Mayroon siyang mabuti,
masunurin at makisig na anak na nagngangalang Don Juan. Matanda na siya kaya gusto na
niyang magpakasal na ang kaniyang anak. Subalit ayon sa anak wala pa siyang
napupusuan. Naglilibot ang hari sa buong kaharian, nakausap niya ang isang maningning na
tala, sinabi niya sa anak na may isang napakagandang dilag na nagngangalang Donya Maria
sa kahariang Asturia. Nasiyahan si Don Juan sa balita ng ama at humingi siya ng bendesyon
sa ama upang magtungo sa Asturia. Nagpagawa siya ng kabayong tabla para masasakyan
patungong Asturia.
40
College of Arts and Sciences Education
General Education - Language
2nd Floor, DPT Building, Matina Campus, Davao City
Phone No.: (082)300-5456/305-0647 Local 134
Dumating si Don Juan sa Asturia. Nakituloy siya sa isang bahay, nagpanggap siyang
karaniwang tao lamang, pumunta siya sa palasyo at hinanap ang pintor ng kaharian
nagpagawa siya rito ng tatlong larawang ginagawa ng prinsisa gaya ng habang naghihilamos,
kumakain, at kung nasa silid. Nang matapos ang larawan, pinuntahan niya ang prinsisa sa
tore. Nagulat ang prinsisa, ikinukuwento niya ang kanyang pakay at sila’y nagkaunawaan.
Subalit nahuli silang dalawa at bilang parusa, sila ay ipapatay ng hari. Subalit bago sila
patayin, hiniling ni Don Juan na kung maari ay makita niya muna ang kanyang kabayong
tabla at ibinigay naman ang kahilingang ito, sa isang iglap sila ay nakatakas.
Bumalik sila sa kaharian ng Valencia sakay ng kabayong tabla. Nang malapit na sila
sa palasyo, pinakiusapan ni Don Juan si Cleopardo na bantayan muna ang prinsisa at
titingnan muna niya ang kalagayan ng kanyang ama. Habang wala ang hari, nabighani si
Cleopardo sa kagandahan ng prinsisa. Siniraan niya ang prinsipe sa prinsisa at ito nama’y
naniwala. Nang dumating si Don Juan kasama ang amang hari nagulat siya nang makitang
wala na sina Prinsisa at Cleopardo. Sa pag-aakala ng ng ama na niloko lamang siya ng
kanyang anak, hinatuklan ng kamatayan si Don Juan subalit sa pakiusap ng kondeng si Don
Pedro, napalaya si Don Juan.
Isang araw nag-utos si Don Mariano na isabit sa labas ang tatlong larawang ipinapinta
ni Don Juan at ibinilin niya na ang sinumang makakilala sa larawan ay dalhin agad sa kanya.
Unang nakakita ay si Cleopardo. Nang makilala ng hari ang taong nagsamantala sa kanya,
inutos niyang siya ay sunugin. Sumunod ay ang tatlong prinsipe at sila’y pinapatay din.
Samantala sa kahahanap kay prinsisa Maria, nagmukhang payat at matanda si Don Juan
dahil sa kahabaan ng balbas. Sa kalalakad ay narating niya ang kaharian ng Granada.
Nakita niya ang larawan at dinala siya sa hari. Ipinagtatapat niya sa hari ang lahat ng
nangyari. Nabatid ni Don Mariano na si Don Juan ay nagsasabi ng totoo at naisip niya na ito
ang lalaking kanyang matagal na minahal. At dahil dito, inalis ni Don Mariano ang kanyang
balatkayo at nagbigla si Don Juan.
41
College of Arts and Sciences Education
General Education - Language
2nd Floor, DPT Building, Matina Campus, Davao City
Phone No.: (082)300-5456/305-0647 Local 134
Self-Help:
You can also refer to the sources below to help you further
understand the lesson:
*Argonza, M. V., Bongalon, Y. L., Gonzales, J.O., Tabirao, E. A. 2014. Tudla:Binagong edisyon.
Quezon City: Philippine Educational Publishers Association.
*Baldonado, Riza B. 2013. Readings from world literature:understanding people’s cultures
traditions and beliefs. Quezon City: Great Books Publishing.
*Cabasaan, W., Caranto, A. Magtibay, P. 2014. Appreciating Philippine contemporary
literature. Malabon City: Junezyville Publications.
*Espina, L., Plasencia, N., Ramos, V., & Villena, J. 2014. Literatura ng Iba’t ibang rehiyon ng
Pilipinas (Ikalawang edisyon). Manila: MINDSHAPERS CO., INC.
* Limpot, Marilou Y, Dela Salde, Marsan S., Napil, Melissa C., Oliva, Elleine Rose A., Bayani,
Rammel T.,Solatorio, Lilian B., Cuevas, Alma B. and Palma, Reita C. Cahucom, Gina G.
2018. Panitikang Filipino. Malabon City: MUTYA Publishing Co. Inc.
*Rodil, R. C. 2014. Heritage of world literature: poetry selection, Philippines. Mandaluyong
City: Books Atbp Publishing Corp.
https://drive.google.com/open?id=1c7UjvmRv-viaoykwZp91MhY9balqyRn_
https://drive.google.com/open?id=1Ck5FnP1d-oiwYTsOWpquoDP0x1R8C_Zl
Buod ng Haring Patay https://akire-418.livejournal.com/2008.html
42
College of Arts and Sciences Education
General Education - Language
2nd Floor, DPT Building, Matina Campus, Davao City
Phone No.: (082)300-5456/305-0647 Local 134
LET’S CHECK!
Pagsasanay 1. Panuto: Basahing mabuti ang bawat pahayag at sagutin ang hinihinig ng bawat
bilang. Bilugan ang letra ng tamang sagot.
43
College of Arts and Sciences Education
General Education - Language
2nd Floor, DPT Building, Matina Campus, Davao City
Phone No.: (082)300-5456/305-0647 Local 134
c. Modesto de Castro
d. Tomas Pinpin
9. Ito ang dulang may kaugnayan sa pagpapagalaw ng mga kartong hugis- tao na itatanghal
sa likod ng puting kumot.
a. Panubong
b. Karilyo
c. Tibag
d. Zarsuela
10. Isang aklat na nagsasalaysay ng paghihirap at pagpapakasakit ni Hesukristo.
a. Pasyon
b. Karilyo
c. Tibag
d. Zarsuela
11. Siya ang sumulat ng Florante at Laura.
a. Francisco Baltazar
b. Jose dela Cruz
c. Modesto de Castro
d. Tomas Pinpin
12. Ito ang isang kwentong naglalaman ng liham ng dalawang magkaotid.
a. Barlaan at Josaphat
b. Urbana at Feliza
c. Ang pasyon
d. Ang Doctrina Cristiana
13. Ito ang isang dulang nagpapakita ng paglalabanan ng Kristiyano at Muslim.
a. Pasyon
b. Karilyo
c. Moro-moro
d. Zarzuela
14. Ang dulang tumutukoy sa paghahanap nina Reyna Elena at Haring Constantinosa
pinagpakuang krus ni Kristo.
a. Pasyon
b. Karilyo
c. Tibag
d. Zarzuela
15. Ito ang dulang isinasagawa tuwing Todos los Santos.
a. Pasyon
b. Karilyo
c. Tibag
d. Pangangaluluwa
16. Nagbabalat kayo siyang matandang sugatin.
a. Don Juan
b. Negra
c. Don Diego
d. Don Pedro
17. Siya ang nagtatanggal ng kahuli- hulihang aliler sa ulo ng haring patay.
a. Don Juan Tenoso
b. Negra
c. Urbana at Feliza
44
College of Arts and Sciences Education
General Education - Language
2nd Floor, DPT Building, Matina Campus, Davao City
Phone No.: (082)300-5456/305-0647 Local 134
d. Josaphat
18. Tinaguriang Prinsipe ng KAgubatan sa Koridong.
a. Don Juan Tenoso
b. Don Pedro
c. Don Gonzalo
d. Josaphat
19. Sino sa magkakapatid ang pumunta sa Maynila upang doon mag-aral.
a. Don Juan Tenoso
b. Negra
c. Urbana
d. Josaphat
20. Ano ang pamagat ng tekstong “Itinakas niya ang magandang prinsesa”.
a. Don Juan Tenoso
b. Kabayong Tabla
c. Urbana
d. Josaphat
21. Siya ang nagtakas sa magandang prinsesa.
a. Don Juan Tenoso
b. Kabayong Tabla
c. Cleofardo
d. Josaphat
22. Siya ay nakasaksi nang ang prinsesa ng kahariang Alejandria ay ipinakasal sa Haring
Patay.
a. Don Juan
b. Don Pedro
c. Cleofardo
d. Don Diego
23. Sino ang sumalo sa granadang inihagis ni Flocerpida?
a. Don Diego
b. Don Juan
c. Don Pedro
d. Don Gonzalo
24. Ito ang tinutukoy na magpapagaling sa sakit ng hari .
a. gatas ng baka
b. gatas ng kambing
c. gatas ng kalabaw
d. gatas ng leona
25. Siya ang pinakamaganda sa apat na magkakapatid.
a. Donya Maria
b. Flocerpida
c. negra
d. Reyna Maria
_________________________________________________________________________
45
College of Arts and Sciences Education
General Education - Language
2nd Floor, DPT Building, Matina Campus, Davao City
Phone No.: (082)300-5456/305-0647 Local 134
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
LET’S ANALYZE
Gawain 1. Ihambing ang ritwal na isinagawa ng mga unang Pilipino sa paraan ng paglalamay na
ginagawa natin sa kasalukuyan. Alin ang higit na kanais-nais na gawain? Bakit?
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________
Gawain 2. Batay sa mga pangunahing tauhang kabilang sa akdang Urbana at Feliza, anong mga
kahalagahang pantao ang pangunahing binigyang-diin ng mga Espanyol na malinang sa mga
Pilipino?
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
46
College of Arts and Sciences Education
General Education - Language
2nd Floor, DPT Building, Matina Campus, Davao City
Phone No.: (082)300-5456/305-0647 Local 134
IN A NUTSHELL
Ating tandaan na ang pananakop ng mga Espanyol sa ating bansa anaging daan ng
maraming pagbabago sa buhay ng mga Pilipino. Nagbago ang paksa ng ating panitikan,
tinangkilik ang relihiyong katolisismo, may ilang Pilipino ang nakapag-aaral at nakakuha ng
kursong medisina, abukasya, agrikultura at pagiging maestro. Natutong magdiwang ng mga
kapistahan blang parangal sa mga santo.
Ano ang naging bunga ng pagnanais ng mga Espanyol na matutuhan ang mga wika sa
Pilipinas?
1. _______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
2. _______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
Q & A LIST
47
College of Arts and Sciences Education
General Education - Language
2nd Floor, DPT Building, Matina Campus, Davao City
Phone No.: (082)300-5456/305-0647 Local 134
KEYWORD INDEX
48
College of Arts and Sciences Education
General Education - Language
2nd Floor, DPT Building, Matina Campus, Davao City
Phone No.: (082)300-5456/305-0647 Local 134
Kabanata 4
PANAHON NG PROPAGANDA
Metalanguage
Essential Knowledge
49
College of Arts and Sciences Education
General Education - Language
2nd Floor, DPT Building, Matina Campus, Davao City
Phone No.: (082)300-5456/305-0647 Local 134
Kaligirang Kasaysayan
***Jose Rizal***
1. Sa Aking mga Kababata
isang tulang nagpapakita ng pagmamahal ni Rizal sa sariling bayan
2. Noli Mi Tangere
isang nobelang hayagan ipinakita ang masamang pamamalakad ng mga
Espanol sa Pilipinas at ang maling kalakaran sa lipunan na para sa kanya ay
isang malubhang sakit na gaya ng sakit na kanser. Ang sakit na ito ng lipunan ay
kailangang agad malunasan dahil kung hindi ay baka maging malala at magdulot
pa ito ng malaking kapahamakan sa bayan at sa mga mamamayan nito, maging
sa mga namumuno nito.
3. El Filibusterismo
isang nobelang pampolitika na lantaran paglarawan at pagtuligsa sa mga
kasamaan at katiwalian sa pamahalaan, gayundin ng simbahan na nagtataglay rin
ng kapangyarihang mamuno sa bayan
4. Mi Ultimo Adios (Ang Huling Paalam)
isang tulang isinulat ni Rizal habang nasa lobb ng Fort Santiago. Ang tulang
ito ay nakatago sa kusinilyang de alcohol na ibinigay niya kay Trinidad. Si Padre
Mariano Dacanay ang nagbigay ng pamagat na Mi Ultimo Adios.
5. A La Juventud Filipina (Sa Kabataang Pilipino)
isang tulang ito ay lahok ni Rizal sa isang timpalak sa UST. Binigyang-diin
niya sa tulang ito ang pagpapahalga ng mga kabataan sa edukasyon at ang
pagpapaunlad ng kanilang
6. Sobre La Indolencia de los Filipinos (Hinggil sa Katamaran ng mga Pilipino)
isang sanaysay na tumalakay sa mga kadahilanan ng palasak na turing sa
mga Pilipino na tamad. Sinabi niyang sadyang masisipag ang mga Pilipino at iyan
ay mapatutunayan sa pamamagitan ng magaganda at masasaganang pananim ng
mga Pilipino.
7. Filipinas Dentro De Cien Años (Ang Pilipinas sa Loob ng Sandaang Taon)
isang sanaysay na naglalaman ng mga hula o prediksyon sa Pilipinas sa
darating na panahon gaya ng pagkakaroon ng interes ng Amerika.
8. Karangalan nina Luna at Hidalgo
isang talumpating inalay ni Rizal bilang parangal sa mga Pilipinong
nagkamit ng karangalan sa pagpipinta sa Pambansang Ekspososyon sa Madrid
noong 1884.
9. Amor Patrio (Ang Pag-ibig sa Tinubuang Lupa)
isang sanaysay na sinulat sa Spain at nagbibigay diin na walang ibang
bayan para sa mga Pilipino kundi ang Pilipinas.
10. Liham sa mga Kaana kat Kaibigan
50
College of Arts and Sciences Education
General Education - Language
2nd Floor, DPT Building, Matina Campus, Davao City
Phone No.: (082)300-5456/305-0647 Local 134
“Amain naming sumaconvento ka, sumpain ang ngalan mo, malayo sa amin, ang kasakiman
mo, quitlin ang liig mo dito sa lupa para nang sa langit. Saulan mo cami ngayon nan gaming caning
iyong inarao-arao at patawarin mo cami sa iyong pag-ungal para ng taua mo kung kami’y
nacucualtahan, at huwag mo caming ipahintulot sa inyong manunucso at iadya mo cami sa
masama mong dila. Amen.
1. Fray Botod
isang maikling nobelang naglalarawan sa mga prayleng dumating sa
Pilipinas. Inilarawan ang mga bisyo ng mga prayle, binanggitrin ang pagpapabayad
51
College of Arts and Sciences Education
General Education - Language
2nd Floor, DPT Building, Matina Campus, Davao City
Phone No.: (082)300-5456/305-0647 Local 134
2. Noche Buena
ipanapakita rito ang tunay na buhay ng mga Pilipino na nasisiyahan habang
nagtitipon-tipon ang mga kaanak kapag may okasyon.
3. Por Madrid
tumutuligsa sa mga Espanyol na nagsasabing ang Pilipinas ay lalawigan ng
Espanya ngunit ipinalalagay na banyaga kapag sinsingilan ng selyo.
4. Impressiones
inilalarawan ang labis na kahirapang dinaranas ng isang pamilyang aulila sa ama
na isang kawal.
***Pedro Paterno***
1. Ninay
kauna-nahang nobelang panlipunan sa Kastila na sinulat ng isang Pilipino
2. A Mi Madre (Sa Aking Ina)
ipinahayag niya ang kanyangpangungulila kung wal ang kanyang ina
3. Sampaguita y Poesias Varias kalipunan ng mga tula
***Pascual Poblete***
1. Ang Kagila-gilalas na Buhay ni Juan
2. Salin ng nobelang Ang Konte ng Monte Kristo ni Alexander Dumas
3. Salin ng Noli Me Tangere
52
College of Arts and Sciences Education
General Education - Language
2nd Floor, DPT Building, Matina Campus, Davao City
Phone No.: (082)300-5456/305-0647 Local 134
1. Noche de Mambulao
2. A Nuestro Obispo
3. Lupang Tinubuan
4. El Pensamineto
5. La Universidad de Manila
Self-Help:
You can also refer to the sources below to help you further
understand the lesson:
*Argonza, M. V., Bongalon, Y. L., Gonzales, J.O., Tabirao, E. A. 2014. Tudla:Binagong edisyon.
Quezon City: Philippine Educational Publishers Association.
*Baldonado, Riza B. 2013. Readings from world literature:understanding people’s cultures
traditions and beliefs. Quezon City: Great Books Publishing.
*Cabasaan, W., Caranto, A. Magtibay, P. 2014. Appreciating Philippine contemporary
literature. Malabon City: Junezyville Publications.
*Espina, L., Plasencia, N., Ramos, V., & Villena, J. 2014. Literatura ng Iba’t ibang rehiyon ng
Pilipinas (Ikalawang edisyon). Manila: MINDSHAPERS CO., INC.
Limpot, Marilou Y, Dela Salde, Marsan S., Napil, Melissa C., Oliva, Elleine Rose A., Bayani,
Rammel T.,Solatorio, Lilian B., Cuevas, Alma B. and Palma, Reita C. Cahucom, Gina G.
2018. Panitikang Filipino. Malabon City: MUTYA Publishing Co. Inc.
*Rodil, R. C. 2014. Heritage of world literature: poetry selection, Philippines. Mandaluyong
City: Books Atbp Publishing Corp.
https://drive.google.com/file/d/1hIRMspJd57cVZiblh7BI6xdA-PHUTuRf/view?usp=sharing
53
College of Arts and Sciences Education
General Education - Language
2nd Floor, DPT Building, Matina Campus, Davao City
Phone No.: (082)300-5456/305-0647 Local 134
LET’S CHECK!
54
College of Arts and Sciences Education
General Education - Language
2nd Floor, DPT Building, Matina Campus, Davao City
Phone No.: (082)300-5456/305-0647 Local 134
55
College of Arts and Sciences Education
General Education - Language
2nd Floor, DPT Building, Matina Campus, Davao City
Phone No.: (082)300-5456/305-0647 Local 134
b. Jose P. Rizal
c. Antonio Luna
d. Pascual Poblete
19. Siya ang sumulat ng akdang Fray Botod.
a. Antonio Luna
b. Marcelo H. Del Pilar
c. Graciano Lopez Jaena
d. Jose P. Rizal
20. Isa sa kanyang akda ay ang Noche Buena.
a. Antonio Luna
b. Marcelo H. del Pilar
c. Graciano Lopez Jaena
d. Jose P. Rizal
LET’S ANALYZE
56
College of Arts and Sciences Education
General Education - Language
2nd Floor, DPT Building, Matina Campus, Davao City
Phone No.: (082)300-5456/305-0647 Local 134
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
IN A NUTSHELL
2. Kinilalang haligi ng panitikang propaganda sina Jose Rizal, Marcelo H del Pila at
Graciano Lopez Jaena. Kasama pa ang iba pang propagandista gaya nina Antonio Luna,
Pedro Paterno, Jose Maria Panganiban, Isabelo delo Reyes.
3._____________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
4._____________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
57
College of Arts and Sciences Education
General Education - Language
2nd Floor, DPT Building, Matina Campus, Davao City
Phone No.: (082)300-5456/305-0647 Local 134
Q & A LIST
KEYWORD INDEX
58
College of Arts and Sciences Education
General Education - Language
2nd Floor, DPT Building, Matina Campus, Davao City
Phone No.: (082)300-5456/305-0647 Local 134
Kabanata 5
PANAHON NG HIMAGSIKAN
Metalanguage
Essential Knowledge
Kaligirang kasaysayan
59
College of Arts and Sciences Education
General Education - Language
2nd Floor, DPT Building, Matina Campus, Davao City
Phone No.: (082)300-5456/305-0647 Local 134
kanilang mga paghihirap kundi ang himagsikan, maging ito man ay sa paraang marahas o
madugo. Sa panahong ito, pinagsanib nila ang panitik at tabak (armas) bilang sandata ng kanilang
pakikipaglaban.Naging laban ng panitikan ang hayagang pagtuligsa sa samahan ng simbahan at
paghikayat sa mga Pilipino upang magkaisa at lumaban para matamo ang minimithing kalayaan.
(Pagkalinawan, et al,2006).
Kung sina Rizal, Del Pilar ,Ponce, at Jaena ang kinikilalang taluktok o pinakalider sa
panahon ng Propaganda, sa panahon ng himagsikan naman ay sina Andres Bonifacio, Emilio
Jacinto,at Apolinario Mabini.
Namatay si Andres Bonifacio noong Mayo 10, 1897 sa Bundok Bunti sa Maragondon,
Cavite.
Mga Akda
a. Huling Paalam
b. Katapusang Hibik ng
c. Pag-ibig sa Tinubuang Lupa
d. Katungkulang Gagawin ng mga Anak ng Bayan
1.2 Emilio Jacinto
Isinilang si Emilio Jacinto sa Trozo, Maynila noong ika-15 ng Disyembre 1875.
Dahil sa maagang pagyao ng kanyang amang si Mariano Jacito, kinupkop siya sa kanyang
amain at pinag-aral ng abogasya sa Universidad ng Sto. Tomas.Sumapi siya sa Katipunan sa
edad na 18.Ginamit niya ang pangalang Pingkian bilang sagisag-panulat sa Katipunan.Kinilala
siya bilang Utak ng Katipunan. Ang mga akda ni Jacinto ay pawang naglalaman ng mga
pagtuligsa sa pamahalaan at sa simbahan, panawagan sa mga Pilipino na magkaisa, at
60
College of Arts and Sciences Education
General Education - Language
2nd Floor, DPT Building, Matina Campus, Davao City
Phone No.: (082)300-5456/305-0647 Local 134
ipaglaban ang minimithiing kalayaan. Namatay siya habang nagtatanggol sa bayan noong Abril
16,1899.
Mga Akda
a. Kartilya ng Katipunan.
b. Sa Anak ng Bayan
c. Liwanag at Dilim
d. A Mi Madre
e. A La Patria
f. Sa May nasang Makianib sa Katipunang Ito
1.3 Apolinario Mabini
b. Himagsikang Pilipino
c. El Desarollo y Caida de la Republika Filipinas
d. El Verdadero Decalogo
Self-Help:
You can also refer to the sources below to help you further understand the
lesson:
Argonza, M. V., Bongalon, Y. L., Gonzales, J.O., Tabirao, E. A. 2014. Tudla:Binagongedisyon.
Quezon City: Philippine Educational Publishers Association.
Baldonado, Riza B. 2013. Readings from world literature:understanding people’s cultures
traditions and beliefs. Quezon City: Great Books Publishing.
Cabasaan, W., Caranto, A. Magtibay, P. 2014. Appreciating Philippine contemporary
literature. Malabon City: Junezyville Publications.
Espina, L., Plasencia, N., Ramos, V., &Villena, J. 2014. Literatura ng Iba’tibangrehiyon ng
Pilipinas (Ikalawangedisyon). Manila: MINDSHAPERS CO., INC.
Limpot, Marilou Y, Dela Salde, Marsan S., Napil, Melissa C., Oliva, Elleine Rose A., Bayani,
Rammel T.,Solatorio, Lilian B., Cuevas, Alma B., Cahucom, Gina G.and Palma, Reita C.
2018. Panitikang Filipino. Malabon City: MUTYA Publishing Co. Inc.
Rodil, R. C. 2014. Heritage of world literature: poetry selection, Philippines. Mandaluyong
City: Books Atbp Publishing Corp.
Pagkalinawan,Leticia C. Monreal Camba N., Dela Toree, Rodel I., Gonzales, Emmanuel S.,
Ungriano, Allan Roy M. (2006) “Panitikan sa Iba’t ibang Panahon” Malabon City,
Phulippines: Mutya Publishing House, Inc.
https://drive.google.com/drive/u/0/folders/1mlV3VMYJ_5vnaVV-I4UYoHS9Fsx3Jzhb
61
College of Arts and Sciences Education
General Education - Language
2nd Floor, DPT Building, Matina Campus, Davao City
Phone No.: (082)300-5456/305-0647 Local 134
LET’S CHECK!
Pagsasanay 1: Panuto: Piliin saloob ng kahon kung sino ang tinutukoy sa bawat bilang. Isulat sa
patlang ang titik ng iyong sagot.
Pagsasanay 2. Basahin at unawain ang sumusunod na mga katanungan. Bilugan ang titik ng
iyong napiling sagot.
11.
“Pinipintuho kong Bayan ay paalam
lupang iniirog ng sikat ng araw,
mutyang mahalaga sa dagat Silangan
kaluwalhatiang sa ami’y pumanaw”
14. Alin ang hindi kabilang sa sampung utos na isinulat Apolinario Mabini.
62
College of Arts and Sciences Education
General Education - Language
2nd Floor, DPT Building, Matina Campus, Davao City
Phone No.: (082)300-5456/305-0647 Local 134
a. Ibigin mo ang Diyos at ang iyong karangalan ng higit sa lahat.Ang Diyos ang batis
ng lahat ng katotohanan, karunungan at lahat ng gawain.
b. Ang karangalan ang nag-uutos upang maging matapat, mabait, at masipag ang
isang tao.Sambahin ang Diyos sa paraang minamarapat ng iyong budhi.
Maitim man o maputi ang kulay ng balat, lahat ng tao'y magkakapantay; mangyayaring ang
isa'y hihigitan sa dunong, sa yaman, sa ganda; ngunit di mahihigitan sa pagkatao
Ang piling sipi na ito ay mula sa akdang ito na isinulat ni Emilio Jacinto.
a. Katipunan ng Anak ng Bayan c. Kartilya ng Katipunan
b. Tinubuang Lupa d.Ang Anak ng Katipunan
16. Ang akdang ito ay naglalaman ng tuntuning dapat sundin ang mga kasapi ng Katipunan.
a. Katungkulang Gagawin ng mga anak ng Bayan
b. Kartilya ng Lipunan
c. Tinubuang Lupa
d. Katapusang Hibik ng Pilipinas
17. Sa akdang ito, nais ni Apolinario Mabini na ihasik ang diwang nasyonalismo sa mga
Pilipino.
a.Huling Paalam c. El Desarllo y Caida dela Republika Filipinas
b. El Verdadero Decalogo d. Nena at Neneng
18. Ipinapahiwatig sa akdang ito na handa nang lumaban ang mga Pilipino sa mga
Amerikano.
a. Ang Himagsikang Pilipino c. Katapusang Hibik ng Pilipinas
b. Huling Paalam d. Ang Pagbabalik
19.Isang makabagbag-damdaming tulang nagpapahayag ng pagmamahal sa kanyang mga
kababayan.
a. Ang Himagsikang Pilipino c. Kartilya ng Katipunan
b. Ang Pagbabalik d. Ang Anak ng Bayan
20.Binigyang-diin sa akdang ito a ng paliwanag sa pagtaas at pagbagsak ng Pilipinas.
a.Ang Himagsikang Pilipio c. El Desarollo y Caida de la Republika Filipinas
b. Ang Anak ng Bayan d. Huling Paalam
63
College of Arts and Sciences Education
General Education - Language
2nd Floor, DPT Building, Matina Campus, Davao City
Phone No.: (082)300-5456/305-0647 Local 134
Pagsasanay 3. Panuto:
Taluktok ng
Tahasang Isulat ang iyong sariling
Paghihimagsik Mga Akda Tema ng
opinyon/reaksyon sa akda
64
College of Arts and Sciences Education
General Education - Language
2nd Floor, DPT Building, Matina Campus, Davao City
Phone No.: (082)300-5456/305-0647 Local 134
LET’S ANALYZE
Gawain 1.
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
65
College of Arts and Sciences Education
General Education - Language
2nd Floor, DPT Building, Matina Campus, Davao City
Phone No.: (082)300-5456/305-0647 Local 134
IN A NUTSHELL
Nagiging marahas ang mga kaganapan sa panahong ito, marami ang nakikipaglaban
upang mapalaya ang ating bansa. Kaya upang higit na mabigyang-diin ang mga kabatirang
iyong napag-alaman, gawin ang mga nakatala sa ibaba:
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
66
College of Arts and Sciences Education
General Education - Language
2nd Floor, DPT Building, Matina Campus, Davao City
Phone No.: (082)300-5456/305-0647 Local 134
Q & A LIST
KEYWORD INDEX
67
College of Arts and Sciences Education
General Education - Language
2nd Floor, DPT Building, Matina Campus, Davao City
Phone No.: (082)300-5456/305-0647 Local 134
(1) All teachers/course facilitators and students are expected to abide by an honor
code of conduct, and thus everyone and all are exhorted to exercise self-
management and self-regulation.
(2) All students are guided by professional conduct as learners in attending OBD
or DED courses. Any breach and violation shall be dealt with properly under
existing guidelines, specifically in Section 7 (Student Discipline) in the Student
Handbook.
(3) Professional conduct refers to the embodiment and exercise of the University’s
Core Values, specifically in the adherence to intellectual honesty and integrity;
academic excellence by giving due diligence in virtual class participation in all
lectures and activities, as well as fidelity in doing and submitting performance
tasks and assignments; personal discipline in complying with all deadlines; and
observance of data privacy.
(4) Plagiarism is a serious intellectual crime and shall be dealt with accordingly.
The University shall institute monitoring mechanisms online to detect and
penalize plagiarism.
(5) Students shall independently and honestly take examinations and do
assignments, unless collaboration is clearly required or permitted. Students
shall not resort to dishonesty to improve the result of their assessments (e.g.
examinations, assignments).
(6) Students shall not allow anyone else to access their personal LMS account.
Students shall not post or share their answers, assignment or examinations to
others to further academic fraudulence online.
(7) By enrolling in OBD or DED courses, students agree and abide by all the
provisions of the Online Code of Conduct, as well as all the requirements and
protocols in handling online courses.
68
College of Arts and Sciences Education
General Education - Language
2nd Floor, DPT Building, Matina Campus, Davao City
Phone No.: (082)300-5456/305-0647 Local 134
Reviewed by:
Approved by:
69