‫سیستم آبرسانی ساختمان‬

‫فصل‪(4‬سیستم آبرسانی ساختمان)‬ ‫مدرس‪ :‬مهندس جواد مهدوی نیا‬

 ‫تعاریف‪:‬‬
‫آب آشامیدنی ‪:‬‬

‫آبی که از مواد خارجی‪ ،‬به مقداري که سبب بیماري شود یا اثر زیانآور بیولوژیک داشته باشد پاك باشد‬

‫مشخصات فیزیکی آب‪:‬‬

‫ویژگیهایی از قبیل دما ‪ ،‬رنگ‪ ،‬تیرگی ‪ ،1‬بو و مزه جزو خواص فیزیکی آب آشامیدنی محسوب میشوند‪ .‬تیرگی آب‬
‫مربوط به میزان ‪ppm‬گلوالي معلق در آب است‪ .‬تیرگی مناسب آب معموالً ‪ 5ppm‬در نظر گرفته میشود‪.‬‬

‫مشخصات شیمیایی آب‪:‬‬

‫خواصی چون میزان سختی‪ ،‬درجۀ اسیدي )‪ )pH‬مقدار آهن‪ ،‬منگنز و سایر فلزات است‬

‫فصل‪(4‬سیستم آبرسانی ساختمان)‬ ‫مدرس‪:‬مهندس جواد مهدوی نیا‬

 ‫‪-1‬میزان مصرف‬
‫‪ 1-1‬روش تقریبی‬

‫براي یک محاسبۀ تقریبی و سریعِ دبی مصرفی ساختمان‪ ،‬میتوان از نمودار ‪ 1‬استفاده نمود‪ .‬میزان مصرفی که این روش برآورد‬
‫مینماید تقریبی و حداقل مصرف است‪.‬‬

‫فصل‪(4‬سیستم آبرسانی ساختمان)‬ ‫مدرس‪:‬مهندس جواد مهدوی نیا‬

 ‫‪-1‬میزان مصرف‬
‫‪ -2-1‬بر اساس تعداد نفرات و کاربري ساختمان‬

‫یکی دیگر از روشهاي سریعِ محاسبۀ دبی آب مصرفی جهت مصارف بهداشتی‪ ،‬محاسبۀ آن براساس تعداد نفرات و نوع کاربري‬
‫ساختمان و با در نظر گرفتن « ضریب همزمانی مصرف » می باشد‪ .‬این روش براي دبی مصرفی یک فرمول ساده ارائه مینماید‪:‬‬

‫که در آن ‪ Q‬دبی بر حسب مترمکعب بر ساعت‬

‫‪ A‬تعداد واحدهاي مسکونی ساختمان‬
‫‪ B‬تعداد انسانهاي مستقر در هر واحد (میانگین نفرات بر اساس مساحت واحد و تعداد اتاقهاي خواب)‬
‫‪T‬میانگین مصرف سرانۀ آب در شبانه روز (با توجه به نوع آپارتمان و روش زندگی)‬
‫‪f‬ضریب همزمانی‬

‫فصل‪(4‬سیستم آبرسانی ساختمان)‬ ‫مدرس‪:‬مهندس جواد مهدوی نیا‬

 ‫‪-1‬میزان مصرف‬
‫ضریب همزمانی ‪ f‬و میزان مصرف ‪ T‬از جدول ذیل تعیین می گردد‪.‬‬

‫فصل‪(4‬سیستم آبرسانی ساختمان)‬ ‫مدرس‪:‬مهندس جواد مهدوی نیا‬

 ‫‪-1‬میزان مصرف‬
‫‪-3-1‬روش واحد مصرف ‪SFU‬‬

‫علمیترین روش برآورد دبی مصرفی آب بر اساس استاندارد مرجع« انجمن مهندسین تأسیسات آمریکا » و مبحث ‪ 16‬مقررات ملی‬
‫ساختمان) ‪SFU‬وسایل بهداشتی)‪ ،‬که روش ‪ SFU‬بر مبناي محاسبۀ میزان واحد مصرف وسایل بهداشتی ‪ F.U‬و در نظر گرفتن ضریب‬
‫تقاضا استوار است‪.‬‬
‫در این روش میزان دبی هر یک از وسایل بهداشتی بر حسب ‪SFU‬بیان میشود که هر واحد مصرف معادل ‪ 7،5‬گالن بر دقیقه براي یک‬
‫شیر سادة دستشویی میباشد‪ .‬جدول ‪ 2‬میزان مصارف انواع وسایل بهداشتی آپارتمان را نشان میدهد‪.‬‬

‫فصل‪(4‬سیستم آبرسانی ساختمان)‬ ‫مدرس‪:‬مهندس جواد مهدوی نیا‬

 ‫‪-1‬میزان مصرف‬
‫‪-3-1‬روش واحد مصرف ‪SFU‬‬

‫فصل‪(4‬سیستم آبرسانی ساختمان)‬ ‫مدرس‪:‬مهندس جواد مهدوی نیا‬

 ‫‪-1‬میزان مصرف‬
‫‪-3-1‬روش واحد مصرف ‪SFU‬‬

‫پس از محاسبۀ ‪ SFU‬کل ساختمان از طریق حاصلجمع واحدهاي مصرف وسایل مختلف‪ ،‬میزان مصرف واقعی همان طور که گفته شد برابر این مقدار‬
‫نیست؛ چراکه احتمال اینکه تمامی این وسایل در ساختمان همزمان آب مصرف نمایند بعید است‪ .‬بنابراین الزم است میزان واقعی مصرف از نمودار ‪2‬‬
‫تعیین شود‪.‬‬

‫فصل‪(4‬سیستم آبرسانی ساختمان)‬ ‫مدرس‪:‬مهندس جواد مهدوی نیا‬

 ‫‪-2‬افت فشار در لوله ها‬
‫براي لوله کشی شبکۀ توزیع آب ساختمان‪ ،‬باید فشار و میزان مصرف آب مشخص شود‪ .‬سپس طبق این دو عامل اندازة لوله ها و سیستم طراحی‬
‫آن محاسبه گردد‪ .‬تاکنون چگونگی محاسبۀ میزان مصرف را مطالعه کردیم؛ اکنون نوبت آن است که فشار آب الزم را براي ساختمان تأمین نماییم‪.‬‬
‫‪ 1-2‬افت فشار‬
‫فشار آب ورودی شهر می بایست بر افت فشار کنتور ‪,‬افت فشار اصطکاکی‪,‬افت فشار ارتفاعی و میزان فشار الزم پشت لوازم بهداشتی غلبه کند‪.‬‬

‫فصل‪(4‬سیستم آبرسانی ساختمان)‬ ‫مدرس‪:‬مهندس جواد مهدوی نیا‬

 ‫‪-2‬افت فشار در لوله ها‬
‫در صورتی که فشار آب شهر بر اقت هاي ذکر شده نتواند غلبه کند می بایست به یکی از روشهاي ذیل آبرسانی انجام پذیرد‪.‬‬
‫‪ 2-2‬انواع روشهاي آبرسانی‬

‫‪ ‬سیستم توزیع آب در ساختمان با استفاده از مخزن ثقلی‬

‫‪ ‬سیستم توزیع آب در ساختمان با استفاده از مخزن تحت فشار‬
‫‪ ‬سیتسم توزیع آب در ساختمان با استفاده از بوستر پمپ‬

‫فصل‪(4‬سیستم آبرسانی ساختمان)‬ ‫مدرس‪:‬مهندس جواد مهدوی نیا‬

 ‫‪-3‬لوله کشی آب آپارتمان‬
‫‪-1-3‬قطر لوله ها‬
‫براي محاسبه قطر لوله هاي آبرسانی‪ ،‬بایستی ابتدا مقدار افت فشار در لوله را‬
‫بر حسب پاند بر اینچ مربع )‪)Psi‬در ‪ 100‬فوت طول لوله بدست آورده سپس با‬
‫توجه به این افت فشار و مقدار دبی آب مصرفی در هر خط لوله بر حسب‬
‫‪ ،g.p.m‬با استفاده از دیاگرام مربوطه قطر لوله بر حسب اینچ وسرعت آب در‬
‫لوله بر حسب فوت در ثانیه )‪)fps‬محاسبه می گردد‪.‬نظر به اینکه پس از زمان‬
‫کوتاهی قشر داخلی لوله هاي گالوانیزه رسوب گرفته و حالت زبري پیدا می کند‬
‫لذا براي محاسبه قطر لوله از دیاگرام حالت (سطح داخلی نسبتاً نا صاف)‬
‫‪fps‬‬ ‫سرعت جریان آب‬
‫استفاده می شود‪.‬‬
‫‪6‬‬ ‫لوله هاي اصلی‬
‫‪3‬‬ ‫لوله هاي فرعی‬

‫فصل‪(4‬سیستم آبرسانی ساختمان)‬ ‫مدرس‪:‬مهندس جواد مهدوی نیا‬

 ‫‪-3‬لوله کشی آب آپارتمان‬
‫‪-1-3‬جنس لوله ها‬

‫لوله هاي فوالدي‬

‫لوله هاي پلی پروپیلن(تک الیه)‬
‫لوله ‪ 5‬الیه‬

‫فصل‪(4‬سیستم آبرسانی ساختمان)‬ ‫مدرس‪:‬مهندس جواد مهدوی نیا‬

 ‫فاضالب ساختمان‬

‫ف ص ل ‪ ( 5‬ف ا ض ال ب س ا خ ت م ا ن )‬ ‫مدرس‪ :‬مهندس جواد مهدوی نیا‬

 ‫تعاریف‪:‬‬
‫انواع فاضالب‪:‬‬

‫فاضالب انسانی (خانگی)‪:‬‬

‫همانطور که از اسم آن مشخص است این فاضالب ناشی از زندگی روزمره و اعمال حیاتی انسان است‪.‬‬

‫فاضالب صنعتی‪:‬‬
‫این فاضالب ناشی از فعالیتهاي کاري و صنعتی و بهداشتی و درمانی میباشد‪(.‬البته احتمال دارد در موارد کمی این فاضالب از نظر‬
‫شیمیایی قلیایی باشد)‬

‫فاضالب سطحی(باران)‬
‫ناشی از آبهاي سطحی و باران و برف و امثالهم میباشد که همواره با خود اشغال و پس ماندهاي درشت همراه داشته که موجبات‬
‫گرفتگی مجاري و آب گرفتگی خیابان خواهند شد‪.‬‬

‫فصل‪(5‬فاضالب ساختمان)‬ ‫مدرس‪:‬مهندس جواد مهدوی نیا‬

 ‫‪-1‬انواع روشهای دفع فاضالب‪:‬‬
‫‪ ‬چاه جذبی‬

‫سپتیک تانک‬ ‫•‬

‫سیستم اگو شهري‬ ‫•‬

‫فصل‪(5‬فاضالب ساختمان)‬ ‫مدرس‪:‬مهندس جواد مهدوی نیا‬

 ‫‪- 1-1‬چاه جذبی‬
‫چاه جذبی از سه بخش زیر تشکیل شده است‪.‬‬
‫‪ -1‬گلدونی‬
‫به دهانه چاه که شکل گلدون داشته (مخروطی یا قیفی) گلدونی گویند و در واقع گلدونی محل جمع‬
‫آوري فاضالب و استقرار انتهاي لوله هاي فاضالب و وظیفه هدایت فاضالب به چاه را دارد‪.‬‬
‫‪ -2‬میله‬
‫گلوه به قطر ‪ ۸0‬تا ‪ 100‬سانتیمتر که تا سطح الیه نفوذ پذیر خاک عمق داشته را میله گویند‪.‬البته بهتر‬
‫است جهت کاهش اثرات منفی حفر چاه بر سازه ساختمان ‪،‬همواره حداقل عمق میله ‪ 6‬متر باشد‪.‬‬
‫‪ -۳‬انباره‬
‫مخزن گنبدي شکل چاه که در الیه نفوذ پذیر خاک حفر میگردد را گویند و وظیفه آن جمع آوري‬
‫فضوالت و جداسازي آب از فاضالب توسط نشت در الیه هاي نفوذ پذیر خاک میباشد‪.‬‬

‫فصل‪(5‬فاضالب ساختمان)‬ ‫مدرس‪:‬مهندس جواد مهدوی نیا‬

 ‫‪-2-1‬سپتیک تانک‬
‫این مخزن از مصالح نفوذ ناپذیر و مقاوم در برابرخوردگی از جمله بتن یا‬
‫مصالح ساختمانی یا پلی اتیلن و مواد پلیمري و غیره ساخته شده و وظیفه آن‬
‫حفظ و نگهداري فاضالب و عدم اجازه نشت از آن یا به آن توسط محیط‬
‫اطراف بوده و این چاهها میبایست در دوره هاي کوتاه و مشخص توسط‬
‫تانکرها یا دستگاهاي مخصوص تخلیه گردند‪.‬‬

‫فصل‪(5‬فاضالب ساختمان)‬ ‫مدرس‪:‬مهندس جواد مهدوی نیا‬

 ‫‪-3-1‬فاضالب شهری‬

‫هدف از لوله کشی آب و فاضالب مخصوصا در شهرها تهیه و توزیع صحیح و‬

‫پاکیزه آب تصفیه شده جهت آشامیدن و مصارف دیگر بهداشتی و خارج کردن‬
‫فاضالب حاصله از محیط مسکونی می باشد‪.‬‬

‫فصل‪(5‬فاضالب ساختمان)‬ ‫مدرس‪:‬مهندس جواد مهدوی نیا‬