Biology

Ang biyolohiya o haynayan ay isang natural na agham na nauukol sa pag-aaral ng buhay at mga

nabubuhay na organismo kabilang ang kanilang istruktura, mga tungkulin, paglago, ebolusyon,
distribusyon at taksonomiya.

Mga Terminologies
Botany
anther

ang terminal na bahagi ng isang stamen na binubuo ng karaniwang lobes bawat isa na naglalaman ng
dalawang sako kung saan ang pollen ay tumatanda

axil

ang anggulo sa pagitan ng itaas na ibabaw ng isang sanga o leafstalk at ang tangkay kung saan lumalaki
ito

Bulb

isang bilog na organ ng vegetative reproduction sa mga halaman tulad ng tulip at sibuyas

calyx

ang mga sepals ng isang bulaklak nang sama-sama, na bumubuo ng panlabas na floral sobre na
pinoprotektahan ang pagbuo ng bulaklak

chloroplast

isang plastid na naglalaman ng chlorophyll at iba pang mga pigment, na nagaganap sa mga halaman at
algae na nagsasagawa ng fotosintesis

bulaklak

ang reproduktibong istruktura ng mga halaman ng angiosperm, na binubuo ng normal ng mga stamens
at carpels na napapalibutan ng mga petals at sepals na lahat na nadadala sa pagtanggap (isa o higit pa sa
mga istrukturang ito ay maaaring wala.) Sa ilang mga halaman ito ay maliwanag at maliwanag na kulay
at umaakit ng mga insekto o iba pang mga hayop para sa polinasyon

geotropism

ang tugon ng isang bahagi ng halaman sa pagpapasigla ng grabidad. Ang mga tangkay ng halaman, na
lumalaki paitaas na hindi alintana ang posisyon kung saan sila inilalagay, ay nagpapakita ng negatibong
geotropism

Zoology
Autotroph

Ang isang autotroph ay isang organismo na kumukuha ng carbon mula sa carbon dioxide. Hindi
kinakailangang pakainin ng mga Autotroph ang iba pang mga organismo dahil maaari nilang synthesize
ang mga carbon compound na kailangan nila para sa enerhiya na gumagamit ng sikat ng araw at carbon
dioxide.

Binoocular

Ang terminong binocular ay tumutukoy sa isang uri ng pangitain na lumabas mula sa kakayahan ng isang
hayop upang matingnan ang isang bagay na may parehong mga mata nang sabay. Dahil ang pananaw
mula sa bawat mata ay bahagyang naiiba, ang mga hayop na may binocular vision ay nakakakita ng lalim
na may mahusay na katumpakan. Ang binocular vision ay madalas na katangian ng mga species ng
predator tulad ng mga lawin, kuwaw, pusa, at ahas. Ang binocular na pangitain ay nag-aalok ng mga
mandaragit tumpak na eksaktong impormasyon sa visual na kinakailangan upang makita at makuha ang
kanilang biktima. Sa kabaligtaran, maraming mga species ng biktima ang nakikitang mga mata sa
magkabilang panig ng kanilang ulo. Kulang sila ng binocular vision ngunit sa halip ay may isang malawak
na larangan ng pagtingin na makakatulong sa kanila na makita ang papalapit sa mga mandaragit.

Deoxyribonucleic acid (DNA)

Ang Deoxyribonucleic acid (DNA) ay ang genetic material ng lahat ng nabubuhay na bagay (maliban sa
mga virus). Ang Deoxyribonucleic acid (DNA) ay isang acid acid na nangyayari sa karamihan ng mga virus,
lahat ng bakterya, chloroplast, mitochondria, at ang nuclei ng mga eukaryotic cells. Ang DNA ay binubuo
ng isang deoxyribose sugar sa bawat nucleotide.

Ekosistema

Ang isang ekosistema ay isang yunit ng likas na mundo na kasama ang lahat ng mga bahagi at pakikipag-
ugnayan ng pisikal na kapaligiran at biological na mundo.

Ectothermy

Ang Ectothermy ay ang kakayahan ng isang organismo upang mapanatili ang temperatura ng katawan
nito sa pamamagitan ng pagsipsip ng init mula sa kapaligiran nito. Nakukuha nila ang init alinman sa
pamamagitan ng pagpapadaloy (sa pamamagitan ng pagtula sa mga maiinit na bato at pagsipsip ng init
sa pamamagitan ng direktang pakikipag-ugnay, halimbawa) o sa pamamagitan ng nagliliyab na init (sa
pamamagitan ng pag-init ng kanilang sarili sa araw).

Endemya

Ang isang endemikong organismo ay isang organismo na hinihigpitan, o katutubong sa, isang tiyak na
rehiyon ng heograpiya at hindi natural na matatagpuan kahit saan pa.

Endothermy

Ang terminong endothermy ay tumutukoy sa kapasidad ng isang hayop upang mapanatili ang
temperatura ng katawan nito sa pamamagitan ng metabolic henerasyon ng init.

Kapaligiran

Ang kapaligiran ay binubuo ng mga paligid ng isang organismo, kabilang ang mga halaman, hayop, at
microbes kung saan nakikipag-ugnay ito.

Frugivore
Ang frugivore ay isang organismo na umaasa sa prutas bilang isang solong mapagkukunan ng pagkain.

Microbiology

Aerobic na paghinga

Ang impormasyon at payo sa lahat ng aspeto ng microbiology pagtuturo - parehong teorya at kasanayan
ay isang pag-click lamang ang layo.

Alga (algae, pangmaramihang)

Isang solong-celled o multicellular eukaryotic, photosynthetic organism.

Amino Acid

Ang pangunahing bloke ng gusali ng isang protina.

Antibiotic

Isang kemikal na pumapatay o pumipigil sa paglaki ng bakterya at ginagamit upang gamutin ang mga
impeksyon sa bakterya.

Antibody

Ang isang Y-protein na protina na ginawa ng ilang mga puting selula ng dugo na gawa ng immune system
ng katawan bilang tugon sa isang dayuhang sangkap (antigen). Sinisira ng antibody ang antigen.

Antigen

Isang dayuhang sangkap tulad ng isang pathogen na nagpapasigla sa immune system ng katawan upang
makabuo ng mga antibodies.