Pemodelan Matematik (MTES3163)

Tutorial 2.4
Kod Linear dan Kod Hamming

1. Satu katakod (Codeword) linear 6 digit diberi sebagai 𝑐1 𝑐2 𝑐3 𝑐4 𝑐5 𝑐6

Jika digit mesej ialah [110], cari

(i) digit semakan

𝑪𝟒 = 𝑪𝟏 + 𝑪𝟐 + 𝟎 (Mod 2)
𝑪𝟓 = 𝑪𝟏 + 𝟎 + 𝑪𝟑 (Mod 2)
𝑪𝟔 = 𝟎 + 𝑪𝟐 + 𝑪𝟑 (Mod 2)

𝑪𝟒 = 𝟏 + 𝟏 + 𝟎 (Mod 2)
𝑪𝟓 = 𝟏 + 𝟎 + 𝟎(Mod 2)
𝑪𝟔 = 𝟎 + 𝟏 + 𝟎(Mod 2)

[110011]
Digit semakan ialah 011

(ii) katakod [5 markah]

[110011]

1 1 1 0 1 0 0
2. Jika 𝐻 = [1 1 0 1 0 1 0 ] ialah kod Hamming, cari sindrom s, ralat E dan seterusnya
1 0 1 1 0 0 1
dekodkan perkataan yang diterima iaitu 𝑅 = [1110011]. [5 markah]
𝑻 𝑻
𝒔 = 𝑯𝑹
𝟏
𝟏
𝟏
𝑹𝑻 = 𝟎
𝟎
𝟏
[𝟏]
𝟏
𝟏
𝟏 𝟏 𝟏 𝟎 𝟏 𝟎 𝟎 𝟏 𝟏+𝟏+𝟏+𝟎+𝟎+𝟎+𝟎 𝟏
𝒔𝑻 = 𝑯𝑹𝑻 = [𝟏 𝟏 𝟎 𝟏 𝟎 𝟏 𝟎 ] 𝟎 = [𝟏 + 𝟏 + 𝟎 + 𝟎 + 𝟎 + 𝟏 + 𝟎] = [𝟏]
𝟏 𝟎 𝟏 𝟏 𝟎 𝟎 𝟏 𝟎 𝟏+𝟎+𝟏+𝟎+𝟎+𝟎+𝟏 𝟏
𝟏
[𝟏]
𝒔 = [𝟏𝟏𝟏] sama dengan lajur 1 dalam 𝑯

E= [𝟏𝟎𝟎𝟎𝟎𝟎𝟎]

Dekod perkataan
R= C+ E
C= R-E = (1-1,1-0,1-0,0-0,0-0,1-0,1-0)= [𝟎𝟏𝟏𝟎𝟎𝟏𝟏]
3. Matriks semakan pariti berikut merupakan kod Hamming.
1 1 1 0 1 0 0
𝐻 = [1 0 1 1 0 1 0]
1 1 0 1 0 0 1
Cari sindrom S, ralat E dan seterusnya dekodkan perkataan-perkataan 𝑅1 dan 𝑅2 yang diterima di mana,
𝑅1 = [1010001] dan 𝑅2 = [0010101].
[5 markah]

𝒔𝑻 = 𝑯𝑹𝟏 𝑻
𝟏
𝟎
𝟏
𝑹𝟏 𝑻 = 𝟎
𝟎
𝟎
[𝟏]
𝟏
𝟎
𝟏 𝟏 𝟏 𝟎 𝟏 𝟎 𝟎 𝟏 𝟏+𝟎+𝟏+𝟎+𝟎+𝟎+𝟎 𝟎
𝒔𝑻 = 𝑯𝑹𝟏 𝑻 = [𝟏 𝟎 𝟏 𝟏 𝟎 𝟏 𝟎 ] 𝟎 = [𝟏 + 𝟎 + 𝟏 + 𝟎 + 𝟎 + 𝟎 + 𝟎] = [𝟎]
𝟏 𝟏 𝟎 𝟏 𝟎 𝟎 𝟏 𝟎 𝟏+𝟎+𝟎+𝟎+𝟎+𝟎+𝟏 𝟎
𝟎
[𝟏]
𝒔 = [𝟎𝟎𝟎], tiada ralat
𝑪 = [𝟏𝟎𝟏𝟎𝟎𝟎𝟏]

𝒔𝑻 = 𝑯𝑹𝟐 𝑻
𝟎
𝟎
𝟏
𝑹𝟐 𝑻 = 𝟎
𝟏
𝟎
[𝟏]
𝟎
𝟎
𝟏 𝟏 𝟏 𝟎 𝟏 𝟎 𝟎 𝟏 𝟎+𝟎+𝟏+𝟎+𝟏+𝟎+𝟎 𝟎
𝑻 𝑻
𝒔 = 𝑯𝑹𝟐 = [𝟏 𝟎 𝟏 𝟏 𝟎 𝟏 𝟎 ] 𝟎 = [𝟎 + 𝟎 + 𝟏 + 𝟎 + 𝟎 + 𝟎 + 𝟎] = [𝟏]
𝟏 𝟏 𝟎 𝟏 𝟎 𝟎 𝟏 𝟏 𝟎+𝟎+𝟎+𝟎+𝟎+𝟎+𝟏 𝟏
𝟎
[𝟏]
𝒔 = [𝟎𝟏𝟏] sama dengan lajur 4 dalam 𝑯

E= [𝟎𝟎𝟎𝟏𝟎𝟎𝟎]

Dekod perkataan
R= C+ E
C= R-E = (0-0,0-0,1-0,0-1,1-0,0-0,1-0)= [𝟎𝟎𝟏𝟏𝟏𝟎𝟏]
4. Matriks semakan pariti di bawah merupakan kod Hamming iaitu
0 1 1 1 1 0 0
𝐻 = [1 0 1 1 0 1 0]
1 1 0 1 0 0 1
Perincikan tiga syarat yang menjelaskan bahawa 𝐻 ialah kod Hamming dan nyahkodkan perkataan yang
diterima 𝑅 = [1110101] dengan menggunakan 𝐻 di atas.
[10 markah]
3 syarat dalam lajur matriks:
i) Bilangan lajur 𝟐𝒓 − 𝟏
ii) Bukan sifar
iii) Berbeza (tidak mengulang)

𝒔𝑻 = 𝑯𝑹𝑻
𝟏
𝟏
𝟏
𝑹𝑻 = 𝟎
𝟏
𝟎
[𝟏]
𝟏
𝟏
𝟎 𝟏 𝟏 𝟏 𝟏 𝟎 𝟎 𝟏 𝟎+𝟏+𝟏+𝟎+𝟏+𝟎+𝟎 𝟏
𝒔𝑻 = 𝑯𝑹𝑻 = [𝟏 𝟎 𝟏 𝟏 𝟎 𝟏 𝟎 ] 𝟎 = [𝟏 + 𝟎 + 𝟏 + 𝟎 + 𝟎 + 𝟎 + 𝟎] = [𝟎]
𝟏 𝟏 𝟎 𝟏 𝟎 𝟎 𝟏 𝟏 𝟏+𝟏+𝟎+𝟎+𝟎+𝟎+𝟏 𝟏
𝟎
[𝟏]
𝒔 = [𝟏𝟎𝟏] sama dengan lajur 2 dalam 𝑯

E= [𝟎𝟏𝟎𝟎𝟎𝟎𝟎]

Dekod perkataan
R= C+ E
C= R-E = (1-0,1-1,1-0,0-0,1-0,0-0,1-0)= [𝟏𝟎𝟏𝟎𝟏𝟎𝟏]

5. a Diberi bahawa sesuatu kod linear 6 digit terdiri daripada 3 digit mesej dan 3 digit semakan.
Dengan menunjukkan jalan kerja yang sesuai, tuliskan kata kod bagi mesej [1 0 1] dan [0 1 1].
[5 markah]
Kata kod mesej [101]
𝑪𝟒 = 𝑪𝟏 + 𝑪𝟐 + 𝟎 (Mod 2)
𝑪𝟓 = 𝑪𝟏 + 𝟎 + 𝑪𝟑 (Mod 2)
𝑪𝟔 = 𝟎 + 𝑪𝟐 + 𝑪𝟑 (Mod 2)

𝑪𝟒 = 𝟏 + 𝟎 + 𝟎 (Mod 2)
𝑪𝟓 = 𝟏 + 𝟎 + 𝟏(Mod 2)
𝑪𝟔 = 𝟎 + 𝟎 + 𝟏(Mod 2)

Kata Kod ialah [101101]

Digit semakan ialah 101
 Kata kod mesej [011]
𝑪𝟒 = 𝑪𝟏 + 𝑪𝟐 + 𝟎 (Mod 2)
𝑪𝟓 = 𝑪𝟏 + 𝟎 + 𝑪𝟑 (Mod 2)
𝑪𝟔 = 𝟎 + 𝑪𝟐 + 𝑪𝟑 (Mod 2)

𝑪𝟒 = 𝟎 + 𝟏 + 𝟎 (Mod 2)
𝑪𝟓 = 𝟎 + 𝟎 + 𝟏(Mod 2)
𝑪𝟔 = 𝟎 + 𝟏 + 𝟏(Mod 2)

Kata Kod ialah [011110]

Digit semakan ialah 110

b Diberi dua matriks semakan pariti 𝐻1 dan 𝐻2 seperti di bawah.

0 0 0 1 1 0 1 1 0 0 1 0 1 0 1 0 1 0
𝐻1 = [1 1 0 1 1 0 0 0 0 ] 𝐻2 = [1 1 0 1 1 0 0 0 0 ]
0 1 1 0 1 1 0 0 0 0 1 0 0 1 1 0 0 0
0 0 0 0 1 1 0 1 1 0 0 1 0 1 1 0 1 1

Yang mana satu daripada matriks di atas merupakan kod pembetulan ralat tunggal? Beri
penjelasan anda.
Gunakan matriks kod pembetulan ralat tunggal yang dikenalpasti untuk mendekod perkataan-
perkataan yang diterima berikut:
𝑅1 = [111101000] dan 𝑅2 = [010010010]
[10 markah]

𝟎 𝟎 𝟎 𝟏 𝟏 𝟎 𝟏 𝟏 𝟎 𝟎 𝟏 𝟎 𝟏 𝟎 𝟏 𝟎 𝟏 𝟎
𝑯𝟏 = [𝟏 𝟏 𝟎 𝟏 𝟏 𝟎 𝟎 𝟎 𝟎 ] 𝑯𝟐 = [𝟏 𝟏 𝟎 𝟏 𝟏 𝟎 𝟎 𝟎 𝟎 ]
𝟎 𝟏 𝟏 𝟎 𝟏 𝟏 𝟎 𝟎 𝟎 𝟎 𝟏 𝟎 𝟎 𝟏 𝟏 𝟎 𝟎 𝟎
𝟎 𝟎 𝟎 𝟎 𝟏 𝟏 𝟎 𝟏 𝟏 𝟎 𝟎 𝟏 𝟎 𝟏 𝟏 𝟎 𝟏 𝟏

Kod pembetulan ralat tunggal ialah 𝑯𝟏 kerana setiap lajur adalah berbeza dan tiada
pengulangan. Pada 𝑯𝟐 , lajur 3 dan 9 adalah berulang. Seterusnya, 𝑯𝟏 tiada lajur sifar.
Manakala, bagi 𝑯𝟐 , lajur 7 adalah sifar oleh itu ianya bukan kod pembetulan ralat tunggal.

𝒔𝑻 = 𝑯𝑹𝑻
𝟏
𝟏
𝟏
𝟏
𝑹𝟏 𝑻 = 𝟎
𝟏
𝟎
𝟎
[𝟎]
𝟏
𝟏
𝟏
𝟎 𝟎 𝟎 𝟏 𝟏 𝟎 𝟏 𝟏 𝟎 𝟎+𝟎+𝟎+𝟏+𝟎+𝟎+𝟎+𝟎+𝟎 𝟏
𝟏
𝒔𝑻 = 𝑯𝑹𝟏 𝑻 = [𝟏 𝟏 𝟎 𝟏 𝟏 𝟎 𝟎 𝟎 𝟎 ] 𝟎 = [𝟏 + 𝟏 + 𝟎 + 𝟏 + 𝟎 + 𝟎 + 𝟎 + 𝟎 + 𝟎] = [𝟏]
𝟎 𝟏 𝟏 𝟎 𝟏 𝟏 𝟎 𝟎 𝟎 𝟎+𝟏+𝟏+𝟎+𝟎+𝟏+𝟎+𝟎+𝟎 𝟏
𝟏
𝟎 𝟎 𝟎 𝟎 𝟏 𝟏 𝟎 𝟏 𝟏 𝟎 𝟎+𝟎+𝟎+𝟎+𝟎+𝟏+𝟎+𝟎+𝟎 𝟏
𝟎
[𝟎]
𝒔 = [𝟏𝟏𝟏𝟏] sama dengan lajur 5 dalam 𝑯
 E= [𝟎𝟎𝟎𝟎𝟏𝟎𝟎𝟎𝟎]

Dekod perkataan
R= C+ E
C= R-E = (1-0,1-0,1-0,1-0,0-1,1-0,0-0, 0-0, 0-0)= [𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟏𝟎𝟎𝟎]

𝒔𝑻 = 𝑯𝑹𝑻
𝟎
𝟏
𝟎
𝟎
𝑹𝟐 𝑻 = 𝟏
𝟎
𝟎
𝟏
[𝟎]
𝟎
𝟏
𝟎
𝟎 𝟎 𝟎 𝟏 𝟏 𝟎 𝟏 𝟏 𝟎 𝟎+𝟎+𝟎+𝟎+𝟏+𝟎+𝟎+𝟏+𝟎 𝟎
𝟎
𝑻
𝒔 = 𝑯𝑹𝟐 𝑻
= [𝟏 𝟏 𝟎 𝟏 𝟏 𝟎 𝟎 𝟎 𝟎 ] 𝟏 = [𝟎 + 𝟏 + 𝟎 + 𝟎 + 𝟏 + 𝟎 + 𝟎 + 𝟎 + 𝟎] = [𝟎]
𝟎 𝟏 𝟏 𝟎 𝟏 𝟏 𝟎 𝟎 𝟎 𝟎+𝟏+𝟎+𝟎+𝟏+𝟎+𝟎+𝟎+𝟎 𝟎
𝟎
𝟎 𝟎 𝟎 𝟎 𝟏 𝟏 𝟎 𝟏 𝟏 𝟎 𝟎+𝟎+𝟎+𝟎+𝟏+𝟎+𝟎+𝟏+𝟎 𝟎
𝟏
[𝟎]
𝒔 = [𝟎𝟎𝟎𝟎], tiada ralat
𝑪 = [𝟎𝟏𝟎𝟎𝟏𝟎𝟎𝟏𝟎]

6 a Arahan dalam alat kawalan jarak jauh sebuah kipas diwakili dengan kod binari seperti dalam
Jadual 2. Arahan dihantar dengan menggunakan kod ulangan dan kedua-dua digit binari
diulang bersama sebanyak lima kali.

Arahan Pasang Berhenti

Kelajuan 1 Kelajuan 1 Kelajuan 1
Kod 01 10 11 00
Jadual 2

Jika arahan yang diterima adalah 1010111000, betulkan ralat yang terdapat dalam
penghantaran dan kenal pasti arahan asal yang dihantar. Seterusnya, kirakan kadar maklumat
bagi kod ulangan ini. [5 markah]

Mesej Kod Arahan Ralat Arahan asal Mesej

binari diterima dinyahkod
Kelajuan 1 01 10 10 11 10 00 10 10 11 10 00 10 10 10 10 10 Pasang
Kelajuan 1 10 kelajuan 1
Kelajuan 1 11 (10)
Berhenti 00

𝒌
Kadar maklumat=𝒏, k= digit mesej, 𝒏= digit

𝟔 𝟑
Kadar maklumat: 𝟏𝟎 = 𝟓
b Diberi matriks semakan pariti seperti berikut:
0 1 1 1 0 0
𝐴 = [0 0 0 1 1 1 ]
1 0 1 0 1 0
Tentukan sama ada matriks ini merupakan satu kod Hamming. Berikan justifikasi anda.
Seterusnya, gunakan matriks ini untuk mencari katakod yang dihantar jika mesej yang
diterima adalah [100001] dan [000111]. [10 markah]

𝐴 merupakan kod Hamming kerana setiap lajur adalah berbeza. Selain itu, tiada lajur sifar.

𝒔𝑻 = 𝑨𝑹𝑻
𝟏
𝟎
𝑻 𝟎
𝑹𝟏 =
𝟎
𝟎
[𝟏]
𝟏
𝟎 𝟏 𝟏 𝟏 𝟎 𝟎 𝟎 𝟎+𝟎+𝟎+𝟎+𝟎+𝟎 𝟎
𝟎
𝒔𝑻 = 𝑨𝑹𝟏 𝑻 = [𝟎 𝟎 𝟎 𝟏 𝟏 𝟏 ] = [𝟎 + 𝟎 + 𝟎 + 𝟎 + 𝟎 + 𝟏] = [𝟏]
𝟎
𝟏 𝟎 𝟏 𝟎 𝟏 𝟎 𝟎 𝟏+𝟎+𝟎+𝟎+𝟎+𝟎 𝟏
[𝟏]
𝒔 = [𝟎𝟏𝟏] sama dengan lajur 5 dalam 𝑨

E= [𝟎𝟎𝟎𝟎𝟏𝟎]

Dekod perkataan
R= C+ E
C= R-E = (1-0,0-0,0-0,0-0,0-1,1-0)= [𝟏𝟎𝟎𝟎𝟏𝟏]

𝒔𝑻 = 𝑨𝑹𝑻
𝟎
𝟎
𝑻 𝟎
𝑹𝟐 =
𝟏
𝟏
[𝟏]
𝟎
𝟎 𝟏 𝟏 𝟏 𝟎 𝟎 𝟎 𝟎+𝟎+𝟎+𝟏+𝟎+𝟎 𝟏
𝑻 𝑻 𝟎
𝒔 = 𝑨𝑹𝟐 = [𝟎 𝟎 𝟎 𝟏 𝟏 𝟏 ] = [𝟎 + 𝟎 + 𝟎 + 𝟏 + 𝟏 + 𝟏] = [𝟏]
𝟏
𝟏 𝟎 𝟏 𝟎 𝟏 𝟎 𝟏 𝟎+𝟎+𝟎+𝟎+𝟏+𝟎 𝟏
[𝟏]
𝒔 = [𝟏𝟏𝟏] tidak sama dengan mana-mana lajur dalam 𝑨
Oleh itu, prosedur pengdekodan telah gagal
7.

Jadual 1
a Kod semakan pariti tunggal (kod binari) mempunyai hanya satu digit semakan yang diperolehi
daripada jumlah digit maklumat modulo 2.
Merujuk kepada kod binari dalam Jadual 1, terjemahkan mesej “MINTA” ke dalam bahasa kod
dengan menggunakan kod semakan pariti tunggal. Tunjukkan langkah-langkah bagaimana kod
semakan pariti tunggal bagi mesej ini dibentukkan.
[5 markah]

Abjad Kod Binari 5 digit Digit Semakan Pengiraan

M 01101
I 01001
N 01110
T 10100
A 00001
1 0+1+1+0+1+1(Mod 2)
0 0+1+0+0+1+0(Mod 2)
1 0+1+1+1+0+1(Mod 2)
0 1+0+1+0+0+0(Mod 2)
1 0+0+0+0+1+1(Mod 2)

M= 011011, I=010010, N=011101, T=101000, A=000011

b Matriks semakan pariti berikut dikategorikan sebagai kod pembetulan ralat tunggal (single error
correcting code).

0 0 0 1 1 1 1 1 0
𝐻 = [0 0 1 1 1 0 1 0 1 ]
0 1 1 1 0 0 1 1 0
1 1 1 0 0 0 1 0 1

Huraikan mengapa H ialah kod pembetulan ralat tunggal. Dengan menggunakan H di atas,
dekodkan (carikan katakod C) perkataan yang diterima bila diberikan R=[111000101] dan
R=[101000111].
Adakah proses mendekod berjaya untuk kedua-dua R di atas? Jika tidak, berikan alasan anda.
[10 markah]

𝑯 ialah kod pembetulan ralat tunggal kerana tiada lajur berulang. Selain itu, tiada lajur sifar.
𝒔𝑻 = 𝑯𝑹𝑻
𝟏
𝟏
𝟏
𝟎
𝑹𝟏 𝑻 = 𝟎
𝟎
𝟏
𝟎
[𝟏]
 𝟏
𝟏
𝟏
𝟎 𝟎 𝟎 𝟏 𝟏 𝟏 𝟏 𝟏 𝟎 𝟎+𝟎+𝟎+𝟎+𝟎+𝟎+𝟏+𝟎+𝟎 𝟏
𝟎
𝒔𝑻 = 𝑯𝑹𝟏 𝑻
= [𝟎 𝟎 𝟏 𝟏 𝟏 𝟎 𝟏 𝟎 𝟏 ] 𝟎 = [𝟎 + 𝟎 + 𝟏 + 𝟎 + 𝟎 + 𝟎 + 𝟏 + 𝟎 + 𝟏] = [𝟏]
𝟎 𝟏 𝟏 𝟏 𝟎 𝟎 𝟏 𝟏 𝟎 𝟎+𝟏+𝟏+𝟎+𝟎+𝟎+𝟏+𝟎+𝟎 𝟏
𝟎
𝟏 𝟏 𝟏 𝟎 𝟎 𝟎 𝟏 𝟎 𝟏 𝟏 𝟏+𝟏+𝟏+𝟎+𝟎+𝟎+𝟏+𝟎+𝟏 𝟏
𝟎
[𝟏]
𝒔 = [𝟏𝟏𝟏𝟏] , sama dengan lajur 7 dalam 𝑯

E= [𝟎𝟎𝟎𝟎𝟎𝟎𝟏𝟎𝟎]

Dekod perkataan
R= C+ E
C= R-E = (1-0,1-0,1-0,0-0,0-0,0-0,1-1, 0-0, 1-0)= [𝟏𝟏𝟏𝟎𝟎𝟎𝟎𝟎𝟏]

𝒔𝑻 = 𝑯𝑹𝑻
𝟏
𝟎
𝟏
𝟎
𝑹𝟐 𝑻 = 𝟎
𝟎
𝟏
𝟏
[𝟏]
𝟏
𝟎
𝟏
𝟎 𝟎 𝟎 𝟏 𝟏 𝟏 𝟏 𝟏 𝟎 𝟎+𝟎+𝟎+𝟎+𝟎+𝟎+𝟏+𝟏+𝟎 𝟎
𝟎
𝒔𝑻 = 𝑯𝑹𝟐 𝑻 = [𝟎 𝟎 𝟏 𝟏 𝟏 𝟎 𝟏 𝟎 𝟏 ] 𝟎 =[ 𝟎 + 𝟎 + 𝟏 + 𝟎 + 𝟎 + 𝟎 + 𝟏 + 𝟎 + 𝟏] = [𝟏]
𝟎 𝟏 𝟏 𝟏 𝟎 𝟎 𝟏 𝟏 𝟎 𝟎+𝟎+𝟏+𝟎+𝟎+𝟎+𝟏+𝟏+𝟎 𝟏
𝟎
𝟏 𝟏 𝟏 𝟎 𝟎 𝟎 𝟏 𝟎 𝟏 𝟏 𝟏+𝟎+𝟏+𝟎+𝟎+𝟎+𝟏+𝟎+𝟏 𝟎
𝟏
[𝟏]
𝒔 = [𝟎𝟏𝟏𝟎] , tidak sama dengan mana-mana lajur dalam 𝑯
Oleh itu, prosedur pengdekodan telah gagal

Proses mendekod hanya berjaya untuk 𝑹𝟏 iaitu [111000101] manakala untuk 𝑹𝟐 iaitu [101000111], proses
mendekod tidak berjaya. Ini kerana, sindrom bagi 𝑹𝟐 bukan sifar tetapi tidak sama bagi mana-mana lajur
dalam 𝑯.