Strona |1

WSTĘP DO NAUKI O STOSUNKACH MIĘDZYNARODOWYCH – ĆWICZENIA (x 8)

1. Nauka o stosunkach międzynarodowych
A. Wymagania i warunki zaliczenia
B. Nauka o stosunkach międzynarodowych
literatura Międzynarodowe stosunki polityczne, (red.) E. Cziomer, Kraków 2008, rozdział 1 i 2
https://repozytorium.ka.edu.pl/handle/11315/2942
Współczesne stosunki międzynarodowe. Wprowadzenie do stosunków międzynarodowych, (red.) E. Cziomer,
Kraków 2014, rozdział 1, 3;
https://repozytorium.ka.edu.pl/bitstream/handle/11315/2206/Wspo%C5%82czesne_stosunki_miedzynarodowe_w
prowadzenie_cz1_2014.pdf?sequence=8&isAllowed=y
2. Nauka o stosunkach międzynarodowych - podstawowe pojęcia i kategorie (cz. 2):
Zagadnienia:
A. Stosunki międzynarodowe (definicje i dziedziny)
B. Główne pojęcia i kategorie (polityka zagraniczna)
C. Główne pojęcia i kategorie (konflikt, bezpieczeństwo, wojny stare i nowe itp.)
literatura Międzynarodowe stosunki polityczne, (red.) E. Cziomer, Kraków 2008, rozdział 1 i 2
https://repozytorium.ka.edu.pl/handle/11315/2942
Współczesne stosunki międzynarodowe. Wprowadzenie do stosunków międzynarodowych, (red.) E. Cziomer,
Kraków 2014, rozdział 1, 3;
https://repozytorium.ka.edu.pl/bitstream/handle/11315/2206/Wspo%C5%82czesne_stosunki_miedzynarodowe_w
prowadzenie_cz1_2014.pdf?sequence=8&isAllowed=y
zadania: Wyjaśnij, czym są stosunki międzynarodowe, jak je się definiuje oraz jakie rozróżnia rodzaje.
Zastanów się nad rodzajami definicji polityki zagranicznej. Wskaż i przedyskutuj różne czynniki i uwarunkowania
polityki zagranicznej.
Wyjaśnij, czy i ewentualnie dlaczego kategoria bezpieczeństwa jest centralna dla na nauki o stosunkach
międzynarodowych.
Wyjaśnij, na czym polegają konflikty międzynarodowe. Jaka zmiana znaczeniowa nastąpiła w odniesieniu do
kategorii wojny?
3. Stosunki międzynarodowe jako dyscyplina naukowa:
Zagadnienia:
A. Geneza i ewolucja nauki o stosunkach międzynarodowych
B. Zadania nauki o stosunkach międzynarodowych
C. Teorie stosunków międzynarodowych: podstawowe systematyzacje
literatura Czaputowicz J., Teorie stosunków międzynarodowych. Krytyka i systematyzacja, Warszawa 2007, rozdział 1;
dostępny w internecie
Jackson R., Soerensen G., Wprowadzenie do stosunków międzynarodowych. Teorie i kierunki badawcze, Kraków
2006, rozdział 2;
Współczesne stosunki międzynarodowe. Wprowadzenie do stosunków międzynarodowych, (red.) E. Cziomer,
Kraków 2014, rozdział 2;
https://repozytorium.ka.edu.pl/bitstream/handle/11315/2206/Wspo%C5%82czesne_stosunki_miedzynarodowe_w
prowadzenie_cz1_2014.pdf?sequence=8&isAllowed=y
Międzynarodowe stosunki polityczne, (red.) E. Cziomer, Kraków 2008, rozdział 3
https://repozytorium.ka.edu.pl/handle/11315/2942
Proszę zapoznać się z czołowymi czasopismami z zakresu stosunków międzynarodowych.
„Stosunki Międzynarodowe”, https://www.wuw.pl/pol_m_Czasopisma_Stosunki-Miedzynarodowe-290.html
Czasopismo „Sprawy Międzynarodowe” http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.cejsh-386d1d23-
da77-4b72-96b4-c30be65bffbd
Czasopisma amerykańskie: „International Organization”, International Studies Quarterly”, “International Security”
 Strona |2

zadania: Wyjaśnij genezę nauki o stosunkach międzynarodowych, wskazując na okoliczności i systematyzując czynniki
sprzyjające jej powstaniu i rozwijaniu się.
Spróbuj usystematyzować funkcje nauki o stosunkach międzynarodowych oraz metody badawcze, ilustrując to
przykładami.
Wyszukaj w powyższych tekstach informacje na temat paradygmatu idealistycznego i paradygmatu realistycznego.
Wyjaśnij, na czym polegało przejście od paradygmatu idealistycznego do realistycznego w nauce o stosunkach
międzynarodowych.
4. Teorie stosunków międzynarodowych
Zagadnienia:
A. Realizm i neorealizm
B. Neoliberalizm
C. Konstruktywizm
D. Teorie integracji europejskiej
literatura Współczesne stosunki międzynarodowe. Wprowadzenie do stosunków międzynarodowych, (red.) E. Cziomer,
rozdział 2;
https://repozytorium.ka.edu.pl/bitstream/handle/11315/2206/Wspo%C5%82czesne_stosunki_miedzynarodowe_w
prowadzenie_cz1_2014.pdf?sequence=8&isAllowed=y
Teorie i podejścia badawcze w nauce o stosunkach międzynarodowych, (Red.) R. Zięba, S. Bieleń, J. Zając, Warszawa
https://www.researchgate.net/publication/299135821_Teorie_i_podejscia_badawcze_w_nauce_o_stosunkach_mie
dzynarodowych_Theories_and_Approaches_in_International_Relations_Discipline
Czaputowicz J., Teorie stosunków międzynarodowych. Krytyka i systematyzacja, Warszawa 2007, rozdział 2, 3, 4, 5, 6,
8, 9; s. 359 (integracja europejska)
Jackson R., Soerensen G., Wprowadzenie do stosunków międzynarodowych. Teorie i kierunki badawcze, Kraków 2006,
rozdziały 3, 4.
M. Zając-Frąs, Teorie i modele integracji europejskiej, w: „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w
Krakowie” , nr 852, 2011, s. 5-27;
https://r.uek.krakow.pl/bitstream/123456789/1784/1/171032257.pdf
A. Zielińska-Głębocka, Dynamika Unii Europejskiej w świetle teorii integracji, Studia Europejskie, 3/1999, s. 11-32;
https://www.ce.uw.edu.pl/pliki/pw/3-1999_Zielinska-Glebocka.pdf
Zadania: Wyjaśnij, czym odróżnia się neorealizm/realizm strukturalny od realizmu klasycznego? Wskaż podobieństwa i
różnice
Wyjaśnij, czym odróżnia się neoliberalizm od neorealizmu (realizmu strukturalnego? Wskaż podobieństwa i różnice
Wyjaśnij na czym polega innowacja w postaci konstruktywizmu – jaka jest koncepcja struktury systemu
międzynarodowego? Jaką rolę odgrywają idee, normy, wartości, kultury w stosunkach międzynarodowych?
Zastanów się, jak systematyzować teorie integracji europejskiej i
Czy potrafisz znaleźć odpowiedź na pytanie: czy teorie integracji europejskiej zachowują dzisiaj swoje znaczenie dla
objaśniana tego, w jakim stanie znajduje się UE?
5. Współpraca międzynarodowa – zasady i formy
Zagadnienia:
A. Prawo międzynarodowe
B. Rola dyplomacji w stosunkach międzynarodowych
C. Ewolucja form współpracy międzynarodowej – reżimy – sojusze – formaty wielostronne
literatura Współczesne stosunki międzynarodowe. Wprowadzenie do stosunków międzynarodowych, (red.) E. Cziomer,
rozdział 5;
https://repozytorium.ka.edu.pl/bitstream/handle/11315/2206/Wspo%C5%82czesne_stosunki_miedzynarodowe_w
prowadzenie_cz1_2014.pdf?sequence=8&isAllowed=y
Pietraś M., Teoria i praktyka reżimów międzynarodowych, w: STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE WOKÓŁ ZAGADNIEŃ
TEORETYCZNYCH (red.) K. Kącka, Toruń 2014 https://repozytorium.umk.pl/bitstream/handle/item/2871/stosunki-m-
2014m.pdf?sequence=1
 Strona |3

Dybczyński, A., Teoria sojuszy międzynarodowych, w: STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE WOKÓŁ ZAGADNIEŃ

TEORETYCZNYCH (red.) K. Kącka, Toruń 2014 https://repozytorium.umk.pl/bitstream/handle/item/2871/stosunki-m-
2014m.pdf?sequence=1
zadanie: Zastanów się, jaką rolę pełni prawo międzynarodowe we współczesnych stosunkach międzynarodowych i jak
przyczynia się do ich rozwoju?
Zastanów się, jaka rolę pełniła dyplomacja w stosunkach międzynarodowych w sensie historycznym, a jaka
pełni współcześnie. Czy można wskazać różnice i podobieństwa?
Wyszukaj w powyższych tekstach informacje na temat dwóch form współpracy międzynarodowej – sojusze i
reżimy. Scharakteryzuj krótko ich właściwości posługując się przykładami.
Wyjaśnij, na czym polegają różnice między sojuszami i reżimami.
6. Uczestnicy stosunków międzynarodowych
Zagadnienia:
A) Uczestnik stosunków międzynarodowych
B) Interesy/oddziaływanie w stosunkach międzynarodowych
C) Państwowi aktorzy stosunków międzynarodowych
D) Niepaństwowi aktorzy stosunków międzynarodowych
literatura Międzynarodowe stosunki polityczne, (red.) E. Cziomer, Kraków 2008, rozdział 4;
https://repozytorium.ka.edu.pl/handle/11315/2942
Współczesne stosunki międzynarodowe. Wprowadzenie do stosunków międzynarodowych, (red.) E. Cziomer, rozdz. 4
https://repozytorium.ka.edu.pl/bitstream/handle/11315/2206/Wspo%C5%82czesne_stosunki_miedzynarodowe_wpr
owadzenie_cz1_2014.pdf?sequence=8&isAllowed=y
K. Gruszko, Rola organizacji międzynarodowych w kreowaniu ładu międzynarodowego,
https://ptsm.edu.pl/wp-content/uploads/publikacje/poziomy-analizy-stosunkow-miedzynarodowych/Gruszko.pdf
zadania: Zastanów się, jak można systematyzować aktorów stosunków międzynarodowych, jakimi są państwa? Co
wynika z tej klasyfikacji dla wiedzy o funkcjonowaniu systemów międzynarodowych?
Na czym polega kategoria interesu w nauce o stosunkach międzynarodowych?
Wyszukaj w powyższych tekstach informacje na temat korporacji transnarodowych. Scharakteryzuj krótko ich
właściwości posługując się przykładami. Oceń krótko, jak korporacje transnarodowe wpływają na stosunki
międzynarodowe
Jaką rolę we współczesnych stosunkach międzynarodowych odgrywają organizacje pozarządowe? Jak można
jej systematyzować i co z tego wynika dla rozwoju stosunków międzynarodowych?
7. Systemy międzynarodowe w dziejach i we współczesnym świecie
A. System międzynarodowy i jego właściwości
B. Rodzaje systemów międzynarodowych
C. Ewolucja systemów międzynarodowych
literatura 1) Współczesne stosunki międzynarodowe. Wprowadzenie do stosunków międzynarodowych, (red.) E.
Cziomer, rozdział 1, 3, 6.
https://repozytorium.ka.edu.pl/bitstream/handle/11315/2206/Wspo%C5%82czesne_stosunki_miedzynarod
owe_wprowadzenie_cz1_2014.pdf?sequence=8&isAllowed=y
2) Międzynarodowe stosunki polityczne, (red.) E. Cziomer, Kraków 2008, rozdział 1, 2, 5;
https://repozytorium.ka.edu.pl/handle/11315/2942
3) Miłoszewska, Imperium w rozważaniach Nialla Fergussona
https://repozytorium.amu.edu.pl/bitstream/10593/961/1/Imperium%20w%20rozwa%C5%BCaniach%2
0N.%20Fergusona.pdf
4) Hegemonia https://mfiles.pl/pl/index.php/Hegemonia
5) https://www.tygodnikprzeglad.pl/co-z-ta-hegemonia-niemiec/
Dodatkowo:
Pawłuszko T., Kategoria systemu międzynarodowego, w: Teorie i podejścia badawcze w nauce o stosunkach
międzynarodowych, (Red.) R. Zięba, S. Bieleń, J. Zając, Warszawa 20
https://www.researchgate.net/publication/299135821_Teorie_i_podejscia_badawcze_w_nauce_o_stosunkach_mie
dzynarodowych_Theories_and_Approaches_in_International_Relations_Discipline
B. Buzan, R. Little, Systemy międzynarodowe w historii świata, Warszawa 2011, rozdziały 5, 17;
 Strona |4

zadanie: Wyszukaj w powyższych tekstach informacje na temat genezy systemu westfalskiego.

Wyjaśnij, na czym polegało przemiana w stosunkach międzynarodowych od etapu westfalskiego do etapu
późnowestfalskiego?
Wyszukaj w powyższych tekstach informacje na temat hegemonii i imperium– specyficznych form systemu
międzynarodowego.
Scharakteryzuj krótko właściwości hegemonii i imperium - wskaż przy tym podobieństwa i różnice między
nimi. Wyciągnij wnioski z tego. Posłuż się przy tym konkretnymi, historycznymi przykładami.
8. Nauka o stosunkach międzynarodowych – podsumowanie i dyskusja
Funkcje, zadania i perspektywy
literatura B. Molo, STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE – POJĘCIE, ZAKRES ORAZ FORMA Z PERSPEKTYWY WYBRANYCH TEORII
I PODEJŚĆ BADAWCZYCH, „Krakowskie Studia Międzynarodowe” 2018, nr 3.
https://ksm.ka.edu.pl/tresc/2018-3/krakowskie-studia-miedzynarodowe-2018-nr3-molo.pdf
 Strona |5

ĆWICZENIA
Zaliczenie uzyskuje się po spełnieniu następujących warunków:
1) Obecności na ćwiczeniach - można mieć 1 nieobecność do końca cyklu zajęć.

2) Aktywnego udziału w ćwiczeniach:

każdy student jest zobowiązany do wybrania jednego z zagadnień zaplanowanych w programie

ćwiczeń, jego samodzielnego opracowania oraz przedstawienia w trakcie ćwiczeń (w formie
wypowiedzi maks. do 10 minut lub prezentacji Power Point, do 10 slajdów – zgodnie z
poniższymi wymaganiami).

(Możliwa jest sytuacja, że dla kogoś może zabraknąć zagadnienia do opracowania. Proszę
wtedy dołączyć do koleżanki/kolegi i postarać się opracować obszerniej wybrane
zagadnienie)

3) Napisania testu na zakończenie zajęć.

UWAGA:
Opracowanie i przedstawienie zagadnienia na ćwiczeniach jest obowiązkowe.
Będzie premiowane podwyższeniem oceny z testu o 1 stopień, pod warunkiem, że student
napisze test na min. 50% (ocena dst).

Dla przypomnienia: Jak należy przygotować prezentację?

Prezentację należy wykonać w programie Powerpoint.
Prezentacją powinna składać się z maksymalnie 10 slajdów.
Slajdy powinny być przygotowane według następujących zasad:
- prezentacja powinna przedstawiać różne aspekty omawianego, wybranego przez studenta
tematu (np. przyczyny, uwarunkowania, skutki, etapy procesu, główne założenia, główni
przedstawiciele, główne nurty, najważniejsze problemy, itp.);
- każdy slajd omawiający dany aspekt powinien być zatytułowany; tytuł może być
sformułowany w formie pytania. Jeśli omawiany aspekt danego tematu wymaga
zaprezentowania na kilku slajdach, należy wyraźnie oznaczyć ich kolejność, np. przy pomocy
określenia „część 1”, „część 2”, itp.
- tekst na slajdzie powinien być ujęty w sposób zwięzły, najlepiej w postaci równoważników
zdań,
- slajd może zawierać tekst ciągły, tj. zdania opisowe, krótkie fragmenty z opracowań i źródeł
itd.
- slajd powinien zawierać główne sformułowania, konieczne do wyjaśnienia danego zjawiska
– mogą to być ujęcia przy pomocy określeń „Przyczyny”, „Skutki”, „Uwarunkowania” itd.
- mile widziany materiał ilustracyjny w postaci wykresów, diagramów itp.