Chương 1

Chương 1
MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ

LÝ LUẬN DẠY HỌC BỘ MÔN TOÁN
Một số vấn đề cơ bản về lý luận dạy học môn Toán

Chương 1

LÝ LUẬN DẠY HỌC MÔN TOÁN
LÝ LUẬN DẠY HỌC LÀ GÌ?
TẠI SAO CHÚNG TA CẦN HỌC NÓ?
CHÚNG TA MONG MUỐN HỌC ĐƯỢC

NHỮNG GÌ Ở MÔN HỌC NÀY?
HỌC MÔN NÀY NHƯ THẾ NÀO THÌ TỐT NHẤT?

Chương 1
Mục tiêu chƣơng:

 Xác định được đối tượng, nhiệm vụ của Bộ môn phương pháp dạy
học toán ở THPT;
 Nhận biết được một số cơ sở khoa học của phương pháp dạy học
toán ở THPT;
 Trình bày được mục tiêu, nhiệm vụ và nội dung môn Toán ở
THPT;
 Xác định được các nguyên lý, nguyên tắc dạy học vận dụng vào
dạy học toán ở THPT;
 Mô tả được các hoạt động tương thích với các nội dung môn toán;
Chương 1

Mục tiêu chƣơng:

 Trình bày được các phương pháp dạy học toán ở THPT;
 Làm sáng tỏ các thành tố cơ sở của PPDH Toán;
 Trình bày được các chức năng điều hành quá trình dạy học môn
Toán;
 Trình bày được nội dung dạy học từng mạch kiến thức cụ thể trong
môn Toán ở THPT;
 Làm sáng tỏ được các tình huống điển hình trong dạy học môn
Toán;
 Trình bày được các kiến thức cơ bản về kiểm tra đánh giá học môn
Toán ở THPT.
Chương 1

“DẠY HỌC VỪA LÀ MỘT KHOA HỌC

VỪA LÀ MỘT NGHỆ THUẬT”
 Theo Robert J. Marzano: “Các nhà nghiên cứu về giáo dục sẽ không
bao giờ có đủ khả năng định ra các phương pháp dạy học phù hợp
với mọi HS và mọi lớp học. Điều tốt nhất mà các nghiên cứu có thể
mang lại là cho chúng ta biết phương pháp dạy học nào có nhiều khả
năng nhất để thực sự có hiệu quả với các học sinh của mình tại thời
điểm thích hợp”.
 Như vậy: Không có một phương pháp dạy học nào đó là vạn năng có
thể áp dụng cho mọi đối tượng, trong mọi điều kiện.

Chương 1
CẤU TRÚC CHƢƠNG
1.1. Giới thiệu về bộ môn LLvà PPDH môn Toán

1.1.1. Đối tượng và nhiệm vụ nghiên cứu
1.1.2. Tính khoa học
1.1.3. Những khoa học có liên quan

Chương 1
1.2. Định hƣớng quá trình dạy học môn Toán
1.2.1. Mục tiêu chung của môn Toán

1.2.2. Nguyên lý giáo dục được thực hiện trong môn Toán
1.2.3. Các nguyên tắc dạy học vận dụng vào môn Toán

Chương 1
1.3. Nội dung môn Toán và hoạt động của HS
1.3.1. Giới thiệu Chương trình môn Toán THPT 2006 và

Chương trình môn Toán THPT 2018
1.3.3. Nội dung môn Toán và hoạt động của học sinh

Chương 1
1.4. Phƣơng pháp dạy học môn Toán

1.4.1. Khái niệm phương pháp dạy học
1.4.2. Tổng thể các phương pháp dạy học
1.4.3. Những phương pháp dạy học truyền thống vận dụng
vào quá trình dạy học môn Toán
1.4.4. Định hướng đổi mới phương pháp dạy học
1.4.5. Những thành tố cơ sở của phương pháp dạy học
1.4.6. Những chức năng điều hành quá trình dạy học
Chương 1
1.5. Một số phƣơng pháp dạy học tích cực

1.5.1. Dạy học phát hiện và giải quyết vấn đề
1.5.2. Dạy học phân hóa và tích hợp
1.5.3. Dạy học theo dự án

Chương 1
1.6. Đánh giá việc học tập của học sinh
1.6.1. Đại cương về đánh

1.6.2. Những khái niệm cơ bản trong đánh giá
1.6.3. Các kiểu quá trình đánh giá
1.6.4. Những kỹ thuật của quá trình đánh giá

Chương 1
1.7. Những tình huống điển hình

trong dạy học môn Toán
1.7.1. Dạy học khái niệm toán học
1.7.2. Dạy học định lý toán học
1.7.3. Dạy học quy tắc, phương pháp
1.7.4. Dạy học giải bài tập toán học

1.1. 1. Đối tƣợng và nhiệm vụ nghiên cứu
a. Đối tượng của lĩnh vực PPDH môn Toán
Đối tượng của lĩnh vực phương pháp dạy

học môn Toán học là quá trình dạy học môn Toán,
về thực chất là quá trình giáo dục thông qua việc
dạy học môn Toán

Quá trình dạy học môn Toán
Quá trình dạy học môn Toán, về thực chất là

quá trình giáo dục thông qua việc dạy học môn Toán.
Quá trình này có hai loại nhân vật: Thầy và trò
Thầy giữ vai trò điều khiển;
Trò là chủ thể của quá trình học tập.
Chủ thể này hoạt động một cách tự giác, tích
cực, chủ động và sáng tạo.
Từ hai loại nhân vật thầy – trò này nảy sinh
những mối quan hệ nào?

Quá trình dạy học môn Toán
 Quá trình dạy học bao gồm việc dạy (hoạt động và
giao lưu của thầy) và việc học (hoạt động và giao
lưu của trò) mà đối tượng chiếm lĩnh của việc học
là nội dung môn học.
 Trong quá trình dạy học, nội dung nằm trong mối
liên hệ hữu cơ giữa ba thành phần cơ bản: Mục
tiêu – Nội dung – Phương pháp.
 Trong ba thành phần trên, mục tiêu giữ vai trò chủ
đạo.

Các thành tố của quá trình dạy học
MỤC TIÊU
KIỂM TRA
NỘI DUNG
ĐÁNH GIÁ
HÌNH THỨC PHƯƠNG PHÁP

TỔ CHỨC PHƯƠNG TIỆN

b. Lĩnh vực nghiên cứu PPDH môn Toán phải giải đáp
các câu hỏi:
 Dạy học Toán để làm gì? (Mục tiêu dạy học môn
Toán);
 Dạy học những gì trong khoa học Toán học? (Xác
định nội dung);
 Dạy học môn Toán như thế nào? (Phương pháp
theo nghĩa rộng: nguyên tắc, phương pháp,
phương tiện, hình thức tổ chức);
 Làm thế nào để đánh giá được hiệu quả của quá
trình dạy học?

Nhiệm vụ môn PPDH môn Toán
trong nhà trường sư phạm:
• Trang bị những tri thức cơ bản về dạy học môn

Toán
• Rèn luyện những kĩ năng cơ bản về dạy học môn
Toán
• Bồi dưỡng tình cảm nghề nghiệp, phẩm chất đạo
đức của người giáo viên môn Toán
• Phát triển năng lực tự đào tạo, tự nghiên cứu về
PPDH Toán học

1.1. Giới thiệu về bộ môn LL và PPDH môn Toán
1.1. 2. Tính khoa học
Đặc trưng của một khoa học là nó khái quát thực

tiễn, phát hiện những mối liên hệ có tính quy luật để
giúp con người nhận thức và cải tạo môi trường tự
nhiên và xã hội. Khoa học GD nói chung và PPDH môn
Toán nói riêng có đặc trưng cơ bản đó.

1.1. 3. Những khoa học có liên quan
 Triết học duy vật biện chứng;

 Toán học;
 Giáo dục học;
 Tâm lý học;
 Lôgic học;
 Tin học;
 Những khoa học khác.

1.2. Định hướng QT dạy học môn Toán
Những căn cứ xác định mục tiêu chung

 Mục tiêu giáo dục;
 Đặc điểm của môn Toán;
 Vai trò, vị trí và ý nghĩa của môn Toán

Mục tiêu môn Toán
Yêu cầu sinh viên tìm hiểu về:

 Cách xác định mục tiêu giáo dục;
 Mục tiêu giáo dục;
 Mục tiêu chương trình GDPTTT;
 Mục tiêu CT GDPT môn Toán;
 Mục tiêu này được cụ thể hóa trong các bậc học như
thế nào?

Mục tiêu môn Toán
Sản phẩm

PP xây dựng CT GDPT (2018)
Phƣơng pháp sơ đồ ngƣợc
Phƣơng pháp tác động của

chính sách
• Những vấn đề chung về phát triển chương trình giáo dục

Sơ đồ ngƣợc (back–mapping) xây dựng CT GDPT

Mô hình phát triển chƣơng trình giáo dục
Xem xét,
đánh giá
CT cũ
Thiết kế
Đánh giá
khung CT
CT
mới
Giám
XD
sát, điều
chương
chỉnh
trình
CT
Thực hiện
CT
• Những vấn đề chung về phát triển chương trình giáo dục

Mục tiêu giáo dục
Điều 29. Mục tiêu của giáo dục phổ thông 2019
1. Giáo dục phổ thông nhằm phát triển toàn diện cho người học về đạo đức, trí tuệ, thể chất,
thẩm mỹ, kỹ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng động và sáng tạo; hình thành
nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa và trách nhiệm công dân; chuẩn bị cho người
học tiếp tục học chương trình giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp hoặc tham gia lao động,
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
2. Giáo dục tiểu học nhằm hình thành cơ sở ban đầu cho sự phát triển về đạo đức, trí tuệ, thể
chất, thẩm mỹ, năng lực của học sinh; chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học trung học cơ sở.
3. Giáo dục trung học cơ sở nhằm củng cố và phát triển kết quả của giáo dục tiểu học; bảo đảm
cho học sinh có học vấn phổ thông nền tảng, hiểu biết cần thiết tối thiểu về kỹ thuật và hướng
nghiệp để tiếp tục học trung học phổ thông hoặc chương trình giáo dục nghề nghiệp.
4. Giáo dục trung học phổ thông nhằm trang bị kiến thức công dân; bảo đảm cho học sinh củng
cố, phát triển kết quả của giáo dục trung học cơ sở, hoàn thiện học vấn phổ thông và có hiểu
biết thông thường về kỹ thuật, hướng nghiệp; có điều kiện phát huy năng lực cá nhân để lựa
chọn hướng phát triển, tiếp tục học chương trình giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp hoặc
tham gia lao động, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

CT GDPT (luật GD năm 2019, điều 31)
Chương trình GDPT (luật GD năm 2019, điều 31)
• Thể hiện mục tiêu giáo dục phổ thông;

• Quy định yêu cầu về phẩm chất và năng lực của học sinh cần đạt được sau
mỗi cấp học, nội dung giáo dục bắt buộc đối với tất cả học sinh trong cả
nước;
• Quy định phương pháp, hình thức tổ chức hoạt động giáo dục và đánh giá kết
quả giáo dục đối với các môn học ở mỗi lớp, mỗi cấp học của giáo dục phổ
thông;
• Thống nhất trong cả nước và được tổ chức thực hiện linh hoạt, phù hợp với
điều kiện cụ thể của địa phương và cơ sở giáo dục phổ thông;
• Được lấy ý kiến rộng rãi các tổ chức, cá nhân và thực nghiệm trước khi ban
hành; được công bố công khai sau khi ban hành;
• CTGDPT bao gồm CTTT và CTMH – HĐGD.

Chƣơng trình GDPT – CT Tổng thể
• Quan điểm xây dựng chương trình;

• Mục tiêu CT GDPT và mục tiêu CT từng
cấp học;
Chƣơng • Yêu cầu cần đạt về phẩm chất chủ yếu và
trình năng lực cốt lõi của HS cuối mỗi cấp học;
GDPT –
CT • Hệ thống môn học, thời lượng của từng
môn học;
Tổng
thể • Định hướng nội dung GD bắt buộc ở từng
lĩnh vực GD và phân chia vào các môn học
ở từng cấp học đối với tất cả học sinh trên
phạm vi toàn quốc.

Chƣơng trình môn học – HĐGD
• Vị trí, vai trò môn học và HĐGD trong

thực hiện mục tiêu GDPT;
• Mục tiêu và yêu cầu cần đạt, nội dung
Chương GD cốt lõi của môn học và HĐGD ở mỗi
trình lớp học hoặc cấp học đối với HS trên
môn phạm vi toàn quốc;
học – • Định hướng kế hoạch dạy học môn học
HĐGD và HĐGD ở mỗi lớp và mỗi cấp học;
• Phương pháp và hình thức tổ chức GD,
đánh giá kết quả GD của môn học và
HĐGD.
Chƣơng trình GDPT môn Toán

Page Title / heading goes here
25-27/10/2019 Trường Đại học Vinh 31

Mục tiêu chung


MỤC TIÊU CẤP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
a) Góp phần hình thành và phát triển năng lực
toán học với mức độ phù hợp với yêu cầu cần
đạt ở bậc THPT
b) Góp phần thực hiện các quy định về phẩm chất của
Chương trình tổng thể theo các mức độ phù hợp với môn
Toán ở cấp trung học phổ thông.
c) Có những kiến thức và kĩ năng toán học cơ bản,

thiết yếu về: – Đại số và Một số yếu tố giải tích; –
Hình học và Đo lường; – Thống kê và Xác suất.
d) Góp phần giúp học sinh có những hiểu biết tương đối tổng
quát về các ngành nghề và giá trị của nó (gắn với môn Toán);
làm cơ sở cho định hướng nghề nghiệp sau trung học phổ
thông, cũng như có đủ năng lực tối thiểu để tự tìm hiểu những
vấn đề liên quan đến toán học trong suốt cuộc đời.
Trường Đại học Vinh
25-27/10/2019 34
Chƣơng trình GDPT môn Toán
Năng lực
tƣ duy và lập luận toán học
Năng lực
Năng lực
sử dụng công NĂNG mô hình hóa toán
cụ, phƣơng tiện
học
học toán LỰC
TOÁN
HỌC
Năng lực Năng lực
giao tiếp toán giải quyết vấn đề
học toán học
Đặc điểm của môn Toán
 Tính trừu tượng cao độ và tính thực tiễn phổ dụng;

 Tính lôgic và tính thực nghiệm.

Trường Đại học Vinh 39


Xác định và phân tích mục tiêu chung

Mục tiêu môn Toán trong chương trình 2002;
Mục tiêu môn Toán trong chương trình 2018.


Mục tiêu môn Toán trong chƣơng trình 2002;
 Trang bị tri thức, kỹ năng Toán học và kỹ năng vận
dụng toán học;
 Phát triển năng lực trí tuệ;
 Giáo dục chính trị, tư tưởng, phẩm chất và phong
cách lao động khoa học;
 Tạo cơ sở để học sinh tiếp tục học tập hoặc đi vào
cuộc sống lao động.


Mục tiêu chung

1.2.2. Nguyên lý GD thực hiện trong môn Toán
Nguyên lý GD nói chung:
GD kết hợp Lý luận gắn GD nhà

Học đi đôi với lao động liền với thực trường kết
với hành; sản xuất; tiễn; hợp với GD
và xã hội.

1.2.2. Nguyên lý GD thực hiện trong môn Toán
Dạy cho học sinh

Tăng cƣờng vận
Làm rõ mối liên kiến tạo tri thức,
dụng và thực
hệ giữa toán học rèn luyện kỹ năng
hành toán học;
và thực tiễn; theo tinh thần sẵn
sàng ứng dụng;

1.2.3. Các nguyên tắc dạy học vận dụng vào

môn Toán
 Đảm bảo tính khoa học, tính tư tưởng và tính thực
tiễn;
 Đảm bảo sự thống nhất giữa cụ thể và trừu tượng;
 Đảm bảo sự thống nhất giữa đồng loạt và phân hóa;
 Đảm bảo sự thống nhất giữa tính vừa sức và yêu cầu
phát triển;
 Đảm bảo sự thống nhất giữa hoạt động điều khiển
của thầy và hoạt động học tập của trò.

1.3. Nội dung môn Toán
1.3.1. Giới thiệu Chƣơng trình môn Toán THPT

2006 và Chƣơng trình môn Toán THPT 2018

1.3.2. Nội dung môn Toán và HĐ của HS
Nội dung dạy học có mối liên hệ mật thiết với hoạt
động của con người, mỗi nội dung dạy học đều liên hệ với
những hoạt động nhất định.
Nội dung môn Toán ở nhà trường phổ thông liên hệ
mật thiết với những hoạt động nào?
Một số sai lầm của học sinh trong dạy học môn Toán nhìn từ phƣơng diện hoạt động
Nhận dạng
và thể hiện;
Những hoạt
Hoạt động Những hoạt động toán
ngôn ngữ. động của HS học phức
thƣờng gặp hợp;
trong dạy học
môn Toán
Những hoạt Những hoạt động trí

động trí tuệ tuệ phổ biến trong
chung; toán học;
1.3.2. Nội dung môn Toán và hoạt động của HS
Nhận dạng và thể hiện

 Nhận dạng và thể hiện một khái niệm:
 Nhận dạng một khái niệm;
 Thể hiện một khái niệm.
 Nhận dạng và thể hiện một định lý:
 Nhận dạng một định lý;
 Thể hiện một định lý.
 Nhận dạng và thể hiện một phương pháp:
 Nhận dạng một phương pháp;
 Thể hiện một phương pháp.
Hoạt động
chứng minh;
Giải toán quỹ Định nghĩa

tích, ... Những khái niệm;
hoạt động
Toán học
phức hợp
Giải bài toán

Giải toán
bằng cách lập
dựng hình;
phương trình;
Những hoạt động trí tuệ phổ biến
trong toán học
 Phân chia trường hợp;
 Xét tính giải được;
 Lật ngược vấn đề;
 Xét sự tương ứng;
 Cảm nhận trực quan;
 Vận dụng các quy tắc suy luận phản chứng, suy luận
quy nạp; ...
Những hoạt động trí tuệ chung

 Phân tích – Tổng hợp;
 Trừu tượng hóa – Cụ thể hóa;
 Khái quát hóa - Đặc biệt hóa;
 Tương tự hóa;
 So sánh.
Hoạt động ngôn ngữ

 Phát biểu, giải thích một định nghĩa khái niệm;
 Phát biểu, giải thích một mệnh đề, một định lý;
Phát biểu theo lời lẽ của mình, chuyển từ dạng này
sang dạng khác, chẳng hạn từ ngôn ngữ tự nhiên sang
ngôn ngữ toán học và ngược lại.
1.4 Phƣơng pháp dạy học môn Toán
1.4.1. Khái niệm phƣơng pháp dạy học
Khái niệm phương pháp dạy học

Phương pháp thường được hiểu là con đường, là cách
thức để đạt được những mục tiêu nhất định.
Một số định nghĩa PPDH:

Định nghĩa 1
PPDH là cách thức tương tác giữa thầy và trò nhằm
giải quyết các nhiệm vụ giáo dưỡng, giáo dục, phát triển
trong quá trình dạy học.
Định nghĩa 2
PPDH là một hệ thống những hành động có mục đích
của GV nhằm tổ chức hoạt động nhận thức và thực hành của
HS, đảm bảo HS lĩnh hội nội dung học vấn.

Định nghĩa 3 (Nguyễn Bá Kim)

PPDH là cách thức hoạt động và giao lưu của thầy
gây nên những hoạt động và giao lưu cần thiết của trò nhằm
đạt được mục đích dạy học.

Đặc điểm của khái niệm phương pháp dạy học
- Vai trò của hoạt động của thầy và của trò;
- Tính khái quát;
- Chức năng phương tiện tư tưởng.

Có thể trình bày các PPDH thành một tổng thể
theo các phương diện sau đây:
 Những chức năng điều hành quá trình dạy học;
 Những con đường nhận thức;
 Những hình thức hoạt động bên ngoài của thầy và của trò;
 Những mức độ tìm tòi, khám phá;
 Những hình thức tổ chức dạy học;
 Những phương tiện dạy học;
 Những tình huống dạy học điển hình;
 Những hình thức tự học, ...

1.4.2. Tổng thể các phƣơng pháp dạy học
Những chức năng điều hành quá trình dạy học
• Đảm bảo trình độ xuất phát;

• Hướng đích và gợi động cơ;
• Làm việc với nội dung mới;
• Củng cố (luyện tập, đào sâu, hệ thống hóa, ứng dụng và
ôn tập);
• Kiểm tra và đánh giá;
• Hướng dẫn công việc ở nhà

Những con đƣờng nhận thức
• Con đường suy diễn;
• Con đường quy nạp.
Những hình thức hoạt động bên ngoài của thầy và trò
• Giáo viên thuyết trình;

• Thầy, trò vấn đáp;
• Học sinh hoạt động độc lập.

Những mức độ tìm tòi, khám phá
• Truyền thụ tri thức dưới dạng có sẵn;
• Dạy học phát hiện và giải quyết vấn đề.
Những hình thức tổ chức dạy học
• Dạy học theo lớp, nhóm, cặp;

• Dạy học đồng loạt, dạy học phân hóa;
• Dạy học trong lớp, dạy học ngoài lớp.

Những phƣơng tiện dạy học
• Sử dụng phương tiện nghe, nhìn;

• Làm việc với sách giáo khoa;
• Làm việc với bảng treo tường;
• Làm việc với bản đồ tư duy;
• Công nghệ thông tin và truyền thông, ...

Những tình huống dạy học điển hình trong môn Toán
Dạy học
Dạy học Dạy học những Dạy học
những khái những quy tắc, giải bài
niệm toán định lý phương tập toán
học; toán học; pháp; học.

Những hình thức tự học
• Đọc sách;
• Hỏi thầy, hỏi bạn, hỏi chuyên gia;
• Tìm kiếm thông tin trên Internet; ...

1.4.3. Những PPDH truyền thống VD vào QTDH môn Toán
• Thuyết trình;
• Vấn đáp;
• Trực quan;
• Ôn tập, củng cố, ...

• PPDH cần hướng vào việc tổ chức cho người học

học tập trong hoạt động và bằng hoạt động tự giác,
tích cực, chủ động, sáng tạo.
• (Học tập trong hoạt động và bằng hoạt động - Hoạt
động hóa người học có thể coi là chìa khóa để hình
thành phẩm chất và NL cho người học).
• Mỗi nội dung dạy học đều liên hệ với những hoạt
động nhất định. Chúng tôi sẽ trình bày những hoạt
động thường gặp trong dạy học môn Toán ở sau.

i. Xác lập vị trí chủ thể của người học, bảo đảm tính tự giác, tích
cực, chủ động và sáng tạo của hoạt động học tập được thực hiện
độc lập hoặc trong giao lưu;
ii. Tri thức được cài đạt trong những tình huống có dụng ý sư phạm;
iii. Dạy việc học, dạy tự học thông qua toàn bộ QTDH;
iv. Tự tạo và khai thác những phương tiện dạy học để tiếp nối và gia
tăng sức mạnh của con người;
v. Tạo niềm lạc quan học tập dựa trên lao động và thành quả của
bản thân người học;
vi. Xác định vai trò mới của người thầy với tư cách người thiết kế,
ủy thác, điều khiển và thể chế hóa.

ĐỊNH HƢỚNG PPDH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN NL

Quan điểm HĐ trong PPDH có thể đƣợc thể hiện ở các
tƣ tƣởng chủ đạo sau:
 Cho học sinh thực hiện và tập luyện những hoạt động
và hoạt động thành phần tương thích với nội dung và
mục tiêu dạy học;
 Gợi động cơ cho các hoạt động học tập;
 Dẫn dắt học sinh kiến tạo tri thức, đặc biệt là tri thức
phương pháp như phương tiện và kết quả của hoạt động;
 Phân bậc hoạt động làm căn cứ điều khiển quá trình dạy
học.

Hoạt động và hoạt động thành phần;

Gợi động cơ cho hoạt động;
Tri thức trong hoạt động;
Phân bậc hoạt động.

1.4.6. Những chức năng điều hành QTDH
Đảm Hướng Làm Hướng

Kiểm
bảo đích và việc dẫn
Củng tra và
trình gợi với nội công
cố; đánh
độ xuất động dung việc ở
giá;
phát; cơ; mới; nhà;

1.5. Một số phương pháp dạy học tích cực
1.5.1. Dạy học phát hiện và giải quyết vấn đề
1.5.2. Dạy học phân hóa và tích hợp
1.5.3. Dạy học theo dự án

Sinh viên làm việc nhóm và báo cáo sản phẩm

Sinh viên làm việc nhóm và báo cáo sản phẩm

1.6. Đánh giá việc học tập của học sinh
Định nghĩa: Đánh giá là quá trình hình thành
những nhận định, phán đoán về kết quả công việc,
dựa vào sự phân tích những thông tin thu được, đối
chiếu với những mục tiêu, tiêu chuẩn đề ra, nhằm
đề xuất những quyết định thích hợp để cải thiện
thực trạng, điều chỉnh nâng cao chất lượng và hiệu
quả công việc


Hình thức đánh giá
HÌNH THỨC ĐÁNH
Đánh giá quá trình (hay đánh giá thường xuyên) do giáo
GIÁ
viên phụ trách môn học tổ chức, kết hợp với đánh giá của
giáo viên các môn học khác, của bản thân học sinh được
đánh giá và của các học sinh khác trong tổ, trong lớp hoặc
đánh giá của cha mẹ học sinh; đi liền với tiến trình hoạt
động học tập của học sinh, tránh tình trạng tách rời giữa
quá trình dạy học và quá trình đánh giá, bảo đảm mục tiêu
đánh giá vì sự tiến bộ trong học tập của học sinh.
Đánh giá định kì (hay đánh giá tổng kết) có mục đích
chính là đánh giá việc thực hiện các mục tiêu học tập.
Tự
luận,
Bài
tập
Kết quả đánh giá định kì và đánh giá tổng kết được sử
kiểm tra
viết
thực
hành
dụng để chứng nhận cấp độ học tập, công nhận thành
Vấn
tích của học sinh. Đánh giá định kì do cơ sở giáo dục tổ

đáp,
trắc
chức hoặc thông qua các kì kiểm tra, đánh giá quốc gia.
nghiệm
khách
quan
Quan Thực
sát, hiện
ghi nhiệm
lại vụ
quá thực
trình tiễn,...
12
thực
1.7.1. Dạy học khái niệm
Thế nào là Thế nào là

Khái niệm là ngoại diên nội hàm của
gì? khái niệm? khái niệm?

Các yêu cầu của việc dạy học khái niệm là gì?
 Nắm được đặc điểm đặc trưng của một khái niệm;
 Biết nhận dạng và thể hiện khái niệm;
 Biết phát biểu rõ ràng, chính xác định nghĩa của một số
khái niệm;
 Biết vận dụng khái niệm trong những tình huống cụ thể
của hoạt động giải toán và biết ứng dụng khái niệm vào
thực tiễn;
 Biết phân loại khái niệm và nắm được mối quan hệ của
một khái niệm với những khái niệm khác trong một hệ
thống khái niệm.
Những
con
đường • Con đường quy nạp;
tiếp • Con đường suy diễn;
cận • Con đường kiến thiết.
khái
niệm?

Tiến trình dạy học
Hình
Trải thành Củng cố, Vận
nghiệm kiến thức luyện tập dụng.
mới

Tiến trình dạy học khái niệm
Hình
Trải thành Củng cố, Vận
nghiệm khái luyện tập dụng.
niệm

Những hoạt động củng cố khái niệm
Nhận dạng và thể hiện khái niệm;
Hoạt động ngôn ngữ;
Khái quát hóa, đặc biệt hóa và hệ thống hóa

những khái niệm đã học.

Dạy học phân chia khái niệm
Tiêu chí
Phân chia Phân chia Phân chia
của sự
đầy đủ độc lập liên tục
phân chia

1.7.2. Dạy học định lý toán học
Định lý là gì?
Các yêu cầu của việc dạy học định lý là gì?
Các con đường dạy học định lý?
Các hoạt động củng cố định lý?

Các yêu cầu của việc dạy học định lý
 Biết cấu trúc lôgic của định lý;

 Biết phát biểu định lý theo nhiều cách khác nhau;
 Biết nhận dạng và thể hiện định lý;
 HS nắm được hệ thống định lý và những mối liên hệ giữa chúng,
biết vận dụng định lý vào giải toán cũng như giải quyết các vấn đề
trong thực tiễn;
 HS thấy được sự cần thiết phải chứng minh định lý;
 HS hình thành và phát triển năng lực chứng minh toán học: Hiểu
chứng minh, trình bày lại chứng minh, biết suy nghĩ tìm ra chứng
minh.

Các con đường dạy học định lý
Các
con
đường • Con đường có khâu suy đoán
dạy
học • Con đường suy diễn.
định lý

Con đường có khâu suy đoán
Gợi động cơ
học tập định lý
(nội bộ Toán Chứng minh
định lý; Củng cố
học hoặc từ
định lý.
thực tiễn);
Dự Vận dụng định

đoán và lý để giải quyết
phát vấn đề đặt ra
biểu khi gợi động
định lý; cơ;

Con đường suy diễn
Gợi động
cơ học
tập định Phát biểu Củng cố
lý; định lý; định lý.
Dùng suy Vận dụng

diễn lôgic định lý để
để dẫn tới giải quyết
định lý; vấn đề
đặt ra khi
gợi động
cơ;

Con đường dạy học định lý

Tiến trình dạy học định lý
Hình
Trải Củng cố, Vận
thành
nghiệm luyện tập dụng.
định lý

Những hoạt động củng cố định lý
 Nhận dạng và thể hiện;

 Hoạt động ngôn ngữ;
 Khái quát hóa, đặc biệt hóa và hệ thống hóa.

1.7.3. Dạy học quy tắc, phương pháp
 Những thuật giải và những quy tắc tựa thuật

giải;
Những quy tắc, phương pháp tìm đoán.

Những TG và những quy tắc tựa TG
 Thế nào là thuật giải? Ví dụ minh họa;

 Thế nào là quy tắc tựa thuật giải? VD minh
họa?
 Dạy học TG và quy tắc tựa TG như thế nào?

Một số lưu ý dạy học TG và quy tắc tựa TG
 Cho HS biết nhiều hình thức thể hiện một quy tắc, tạo điều
kiện thuận lợi cho họ nắm vững nội dung từng bước và trình
tự thực hiện các bước của quy tắc đó;
 Trình bày rõ các bước trong những ví dụ cụ thể theo một sơ
đồ nhất quán trong một thời gian thích đáng;
 Tập luyện cho hs thực hiện tốt những chỉ dẫn nêu trong TG
hoặc quy tắc tựa TG;
 Làm cho hs ý thức và biết sử dụng các cấu trúc điều khiển
cơ bản để quyết định trình tự các bước: tuần tự, phân nhánh,
lặp;
 Có ý thức góp phần phát triển tư duy thuật giải cho hs.

Những quy tắc, phương pháp tìm đoán
 Quy lạ về quen;
 Khái quát hóa;
 Tương tự hóa;
 Phương pháp tìm tòi lời giải bài toán, ...

1.7.4. Dạy học giải bài tập toán học
 Vai trò của bài tập trong quá trình dạy học;
 Các yêu cầu đối với lời giải;
 Dạy học PP chung để giải bài toán

Vai trò của BT trong quá trình DH
Bài tập có vai trò giá mang hoạt động của

HS thể hiện trên các bình diện:
 Bình diện mục tiêu;
 Bình diện nội dung;
 Bình diện phương pháp.

Các yêu cầu đối với lời giải
 Kết quả phải đúng, kể cả ở bước trung gian;

 Lập luận chặt chẽ (luận đề không đánh tráo, luận cứ phải
đúng, luận chứng hợp lôgic);
 Lời giải đầy đủ;
 Ngôn ngữ chính xác;
 Trình bày rõ ràng, đảm bảo mỹ thuật;
 Tìm ra nhiều cách giải, chọn cách giải ngắn gọn, hợp lý nhất;
 Nghiên cứu giải những bài toán tương tự, mở rộng hay lật
ngược vấn đề.

Dạy học PP chung để giải bài toán
Phương pháp chung để giải bài toán
Tìm hiểu
nội dung Trình bày
đề bài; lời giải;
Tìm cách Nghiên cứu

giải; sâu lời giải.

Chương 1 - Tóm tắt

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Chương 1 - Tóm tắt

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ

Một số vấn đề cơ bản về lý luận dạy học môn Toán

MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ

LÝ LUẬN DẠY HỌC LÀ GÌ?

TẠI SAO CHÚNG TA CẦN HỌC NÓ?

CHÚNG TA MONG MUỐN HỌC ĐƯỢC

HỌC MÔN NÀY NHƯ THẾ NÀO THÌ TỐT NHẤT?

Một số vấn đề cơ bản về lý luận dạy học môn Toán

Mục tiêu chƣơng:

MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ

Mục tiêu chƣơng:

MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ

“DẠY HỌC VỪA LÀ MỘT KHOA HỌC

Một số vấn đề cơ bản về lý luận dạy học môn Toán

CẤU TRÚC CHƢƠNG

1.1. Giới thiệu về bộ môn LLvà PPDH môn Toán

Một số vấn đề cơ bản về lý luận dạy học môn Toán

CẤU TRÚC CHƢƠNG

1.2. Định hƣớng quá trình dạy học môn Toán

1.2.1. Mục tiêu chung của môn Toán

Một số vấn đề cơ bản về lý luận dạy học môn Toán

CẤU TRÚC CHƢƠNG

1.3. Nội dung môn Toán và hoạt động của HS

1.3.1. Giới thiệu Chương trình môn Toán THPT 2006 và

Một số vấn đề cơ bản về lý luận dạy học môn Toán

CẤU TRÚC CHƢƠNG

1.4. Phƣơng pháp dạy học môn Toán

CẤU TRÚC CHƢƠNG

1.5. Một số phƣơng pháp dạy học tích cực

Một số vấn đề cơ bản về lý luận dạy học môn Toán

CẤU TRÚC CHƢƠNG

1.6. Đánh giá việc học tập của học sinh

1.6.1. Đại cương về đánh

Một số vấn đề cơ bản về lý luận dạy học môn Toán

CẤU TRÚC CHƢƠNG

1.7. Những tình huống điển hình

Một số vấn đề cơ bản về lý luận dạy học môn Toán

Đối tượng của lĩnh vực phương pháp dạy

Một số vấn đề cơ bản về lý luận dạy học môn Toán

Quá trình dạy học môn Toán, về thực chất là

Một số vấn đề cơ bản về lý luận dạy học môn Toán

Một số vấn đề cơ bản về lý luận dạy học môn Toán

HÌNH THỨC PHƯƠNG PHÁP

Một số vấn đề cơ bản về lý luận dạy học môn Toán

Một số vấn đề cơ bản về lý luận dạy học môn Toán

• Trang bị những tri thức cơ bản về dạy học môn

Một số vấn đề cơ bản về lý luận dạy học môn Toán

Đặc trưng của một khoa học là nó khái quát thực

Một số vấn đề cơ bản về lý luận dạy học môn Toán

 Triết học duy vật biện chứng;

Một số vấn đề cơ bản về lý luận dạy học môn Toán

1.2.1. Mục tiêu chung của môn Toán

Những căn cứ xác định mục tiêu chung

Một số vấn đề cơ bản về lý luận dạy học môn Toán

Yêu cầu sinh viên tìm hiểu về:

Một số vấn đề cơ bản về lý luận dạy học môn Toán

Một số vấn đề cơ bản về lý luận dạy học môn Toán

Phƣơng pháp sơ đồ ngƣợc

Phƣơng pháp tác động của

• Những vấn đề chung về phát triển chương trình giáo dục

Một số vấn đề cơ bản về lý luận dạy học môn Toán

• Những vấn đề chung về phát triển chương trình giáo dục