LET ME CAUSE​A
​ BETTER FUTURE 
INSTEAD OF POLLUTION !  

KİRLİLİK YERİNE​​
DAHA İYİ BİR GELECEĞE 
NEDEN OLMAMA İZİN VER !   

Projenin Yaratıcısı:Melis Boztosun 

 
 

Genel Bakış 
Eşitliği baz alarak, sürdürülebilir kalkınma çabaları bağlamında yüksek geri dönüşüm 
oranları kentler için atık bertaraf maliyetlerini, atık depolama ve ulaştırma maliyetlerini, 
çevresel ve iklim etkilerini inebileceği maksimum değere kadar indirebilmek ve sıfır atık 
amacına ulaşabilmek için sahip olması zorunlu bir etkendir.Çevre Kirliliği denilince akla 
genellikle plastik kullanımı, karbondioksit, atıkların saklanması gelse de bunlar dışında da 
farklı etkenler, doğrudan ya da doğrudan olmadan çevre kirliliğini etkiliyor; öbür etkenlerin 
belirlenmesi, bütün etkenlerin belirlenmesi, atık akışını oluşturan materyalleri analiz etmek 
sera gazı emisyonu ve çevre kirletici etkenlerin ya da materyallerin kolayca belirlenmesini 
ve geri kazanımını ya da yok edilmesini sağlayarak çevreyi zaman içinde büyük oranda 
düzeltebiliriz.Methan, florlu gazlar, diazot monoksit ve tabii ki de karbondioksit emisyonu 
oluşturanlar olmalarına rağmen gelişmelerin yaklaşımı yoğunlukla karbondioksit 
emisyonun çevredeki polüsyon payını düşürmeye dayalı; CO2 emisyonun çoğu enerji 
sektöründen, CH4 ve N2O emisyonlarının çoğu ise tarım sektöründen, ve de carbon dioxide 
de dahil olmak üzere hepsi doğada bulunur lakin insanların oluşturduğu kimyasallar 
(​kloroflorokarbonlar (CFS'ler ve HCFS'ler), hidroflorokarbonlar (HFC'ler, PFC'ler ve SF6) ve 
brom bileşikleridir (CF3Br gibi halonlar) arasında da yer alırlar.​Kompost Tesisleri yeteri 
kadar yaygın değildir ve de komposto işlemi atıklara az uygulanan bir işlemdir.Atıkların 
kompost işlemi ile humus gibi zengin içerikli bir ürüne dönüşmesi ve elde edilmesi üzerine 
birde deponiye gönderilecek artan katı atık miktarına da azaltmaya etkisi vardır.Türkiye 
veya herhangi bir ülkenin kompost tesislerine gönderecekleri atık miktarı arttıkça doğadan 
alınanın yeniden doğaya kazandırmış oluruz ve bütünsel olarak daha pragmatik bir yöntemi 
arttırmış oluruz.Belediyelerin kompost tesislerini açması, koordine etmesi ve bunu belirli 
‘’bir’’ firma ile iş ortaklığı tarafından olması hem belediyelere yardımcı olur hem de öbür 
firmalarla ekstradan argüman yapma gereksinimlerini ortadan kaldırır, böylece hem daha 
güvenilir ve hızlı bir şekilde kompost tesisleri işleyişe geçer; kompost tesislerin kent 
merkezlerine yakın olması, gönderilecek atıkların materyal formlarına göre (özellikle katı 
atıkları kompost işlemine tutulması en pragmatiktir.) halk tarafından kutular yardımı ile 
ayrışması en etkili biçim olacaktır.Kısacası bu proje atıkların halkın faydasına, en masrafsız 
ve mantıklı şekilde geri kazanımını ve de atıkların saklanması için hem ulaşım hem de 
depolama arazilerin/alanların maliyetlerini ve de bu saklama amaçlı eylemlerin 
emisyonlarını azaltmayı, saklamaya harcanan efor ve parayı atık bertaraf tesislerine, geri 
kazanım tesislerine, kompost tesislerine harcamayı ve bir alanda yoğunluk oluşturmak ve 
atık ulaşımını uzun süreli yapmak yerine son denilen ikilinin tam tersini ve önerdiklerimi ve 
önereceğim son ekstra maddeyi amaçlar; ülkemizin geri dönüşüme gönderilmeyen evsel 
atık (OECD 2015 verisine göre Türkiye’de evsel atıkların %99’u çöp sahalarına gönderiliyor 
ve sadece %1’i geri dönüştürülüyor.) çok fazla olduğundan ülkemiz ya da ülkemiz gibi öbür 

 
ülkelerden atık satın alıp kendi domestik geri dönüşüm sistemini geliştirmemiş ülkelerin 
geri dönüşüm sistemlerini ve sıfır atık amacına yönlenmesi en basiti ve kazançlısıdır, yerli 
materyalin kullanımı ülkenin üretimdeki en iyi avantajlarından birisi ise yerli materyallerin 
kullanılabilirliğini sağlamak, tesisler kurmakta üretim için en iyi avantajdır. 

Amaçlar 
1. Maddi kazanç odaklı bir yaklaşım yerine halka faydası olan ve avantajı olacak 
biçimde halkın geri dönüşümde katılımını arttırmak, çevreyi korumanın sadece öbür 
canlılar için bir sorumluluk olması yanı sıra bütün canlıların faydasına olduğunu 
göstermek (örneğin trofik/enerji/ekoloji piramidindeki canlıların birbiri ile olan 
ilgileri, bağlantıları, etkileri insanların neden doğaya saygı duyması gerektiğini netçe 
açıklayabilir.); Bunun için reklamlama da bile farklı bir yaklaşım olmalı, suçluluk 
hissini uyandırmak yerine gerçekçi, yurttaşlık adına, sürdürülebilirlik, ücret 
ekonomisi ve iş yaratma gibi yurttaşlarda yankı uyandıracak pozitif, enteresan 
mesajlar içeren ve baz alan komünikasyon kampanyaları oluşturmak ve en önemli 
konuları vurgulamak. 
2. Atık ayrımını maksimize etmek, bu sayede de en kaliteli şekilde geri kazanımları 
sonuçlandırmak. 
3. Atık ayrışımını maksimize edebilemk için elverişli, dönüştürülebilen bütün 
maddelerin(alüminyum, plastik, karton, gazete, vb.) dönüşümlerine göre farklı olarak 
tek kutulara (tekerlekli, kapaklı, tek-akışlı kutular/single-stream bins) konulması.Çöp 
sahalarına gidecek çöplerin hepsinin bir kutuya, dönüşebilceklerin, kompostu 
yapilabileceklerin, ve benzerlerin bir kutuya konulması; ve de bu çöp kutularının 
boyutları kademeli olarak büyütülerek önem arz eden maddelerin ve etmeyen 
maddelerin önem sırasına göre geri kazanımı sağlanır.  
4. Kabul edilen malzeme sayısını en üst düzeye çıkararak, zaman içinde her tür 
materyali geri kazanmak. 
5. Bölgesel koşulların farklılık gösterebilme potansiyeli var olduğundan belediyelerin 
kendi bölgelerine özel sistemleri kurması, teknoloji kapasitesini (yeteri düzeyde 
varsa) kullanması, arazilerini verimli (eğer yeteri kadar araziler varsa) kullanılması 
bölgelerin geri dönüşüm konusunda yardımcıları olacaktır.Bu yüzden belediyelere 
geri dönüşüm adına bağımsız yasal özgürlüklerin tanınması, belediyelerin spesifik 
bir firma ile ortak çalışması ve motivasyonun faydacı teşviklerle devam ettirilmesi 
çok önem arz eder, ve bunların en yakın zamanda faale geçirilmesi en büyük 
amacımız olmalıdır. 
6. Etkili teşviklerle geri dönüşümdeki katılımı arttırmak: Attığınız kadar öde politikaları, 
geri dönüştürülemeyen ürünlerin yasaklanması, depozito şemaları, genişletilmiş 
tüketici sorumlulukları, atık materyalinin ayrıştırılmasının yasalaştırılması ve/veya 

 
 zorunlaştırılması; geri dönüştürülemeyen maddelerin (strafor, plastik…) kullanımını 
halk, ticari ve endüstriyel atık üreticilerine sakındırmak. 
7. Toplama ve analiz yardımıyla geri dönüşüm önceliklerini belirlemek, sonuç olarakta 
geri dönüşümü daha önemli olan maddelerin geri dönüşümüne öncelik vermek. 
8. Geri dönüşüm(atık materyallerini herhangi bir amaç adına tekrardan aynı ya da 
farklı forma sokmak için tekrar işlemektir.) ve geri kazanım(maddenin ‘’atıktan’’ geri 
kazanımı amaçlanır, atıktan bağımsız ve bağımsız olarak halen fonksiyonel 
olabilmesini amaçlar.) çabalarının entegre edilmesinin devamlılığı, arta kalanların 
oranını düşürmek ve sonunda üretim sonucu atık birikmemesi. 
9. Ger dönüşüm servislerini konut, ticari ve endüstriyel atık üreticileri için kullanım 
açısından basit ve erişebilir olmasını sağlamak. 
10. Ucuz materyal kaynağı için öbür ülkelerin atığını ucuza satın almaktansa domestik 
geri kazanım ve dönüşüm oranları analiz edilmeli ve analize göre dışarıdan atık 
satın alma işlemi devam ettirilmeli ya da ettirilmemelidir.Eğer ki ülkede yeteri kadar 
atık toplanmıyor birde üstüne geri kazandırılmıyorsa ülkenin çevre kirliliği 
etkilenecektir çünkü hem domestik atık hem de satın alınan atık domestik kirliliği 
daha da maksimize eder.Çevre kirliliğini, sınırlar içerisinde ülkeler azaltmak istiyorsa 
atık analizleri yapmadan ülkelerine ucuz da olsa atık satın almamalıdır. 
11. Fazla atığı barındırmak için depolama alanlarının geliştirilmesi veya 
genişletilmesinden kaynaklanan maliyetlerden kaçınmak, o tür malyetleri kompost 
tesisleri gibi gerekli konulara harcamak. 
12. Tesisleri, atık toplama ya da bırakma merkezlerinin kentlere uzak olmaması, bunun 
sonucunda da gereksiz ulaşım maliyetini kısmak ve de emisyonu(ulaşımdan ötürü 
olan) azaltmak. 
 
 
 
 

Şartname ve Projenin Özgün Özellikleri 

A-)Tek Akışlı Kutular:  
Geri dönüşüme uygun bütün katı maddelerin bir tane kutuda/konteynırda toplanması, 
sonra ise materyal tiplerine göre ayrıştırılması/kategorize edilmesi; San Francisco’da aynı 
sistemi uyguluyor ve bu sistemin sonuçları gerçekten çok büyük oranla açıkça ortada. 
Geri dönüşen katı maddelerin ilk toplandığı kutuyu ister door-to-door yöntemiyle, ister 
drop-off yöntemi ile kullanın.Door-to-door bizim nispeten yakından bildiğimiz 

 
apartman/site bakıcılarının her gece çöpümüzü almasına benzeyen bir yöntem ama alınan 
çöpler daha detaylı toplanıyor ve bu da door-to-door yöntemini, harcanan emekten ötürü 
daha maliyetli ama daha etkili kılıyor.Drop-off yöntemi ise kendi kapsamında gayet çalışan 
ama daha az detaya efor sarf edildiğinden geri dönüşüm konusunda sınıfta kalıyor 
diyebiliriz, ama en azından atık üreticileri atıklarını spesifik bir lokasyona bırakmayı 
alışkanlık ediyor ve kişinin kendisi bu işi yaptığı için ekstra bir detaya ya da eleman olaya 
girmemiş oluyor ve bu da bu yöntemi ekonomik kılıyor. 
Peki benim bu ‘’single-stream bins’’ için düşündüğüm yeni dizayn nasıl bir dizayn ? 
Geri dönüşüme uygun bütün katı atıkların toplandığı kutunun içine atılacak atıklar 
sonradan kategorize edilmek üzere ayrıştırma tesislerine gönderileseler dahi bu işi tesis 
çalışanları ve tesislere sahip olmayan belediyelerin de yürütebilmelerini sağlamak için 
benim kendi dizaynım şudur: 
Geri dönüşebilen katı atıkların toplandığı atık kutusunun kademeli olarak, geçirgenlik 
boyutlarının büyükten küçüğe doğru olan filtrelerle, atık kutusunun en mümkün üst 
bölgesinden başlayarak kademeli ve boşluklu bölmelerle en mümkün aşağı kısma kadar 
bölümlenmesi.Büyük olan atıklar bir alt filtrenin geçirgenlik boyutundan büyük 
olacaklarından öbür boyuttakilerle karışmayacaklardır. 
 
Boyutsal farklılıkların yarattığı olayları bu dizaynla pratik bir yöntemle bitirebilir ama peki 
materyal tipi nasıl ayrıştırılabilir ?  
Bu soruya cevap verirken bir dizayndan daha çok halkın teşviklenmesi konu alındı.Halk 
toplum haklarının hak sahibi ise o zaman onlara e-atık, polimer, bozulmuş materyallerini 
spesifik noktalara, sistematik bir biçimde bırakmaları koşulunda toplum haklarından geri 
kazandırdıkları atık miktarı kadar bedava yaralanabilirler, ya da ‘’geri-dönüşüm-kartı’’ gibi 
pratik bir yolla attıkları atıkların o karta yansıması ve oraya kullanabilecekleri miktarın 
girilmesi iyi bir teşvik olacaktır. 

 
B-)Atık Yönetimi: 
Materyal tekrar kullanım kapasitelerine önem vermek atık birikimini azaltacağından ‘’geri 
kazanım tesis’’ sayısı ve ‘’geri kazanılan atık’’ sayısı arttırılmalıdır. 
2016-2018 Bertaraf tesis artışı: 525, Geri kazanım tesis artışı: 499 
2016-2018 Bertaraf edilen atık artışı: 23.678.355, Geri kazanılan atık artışı: 11.430.848 
Bertaraf edilen atık artışı/Bertaraf tesis artışı:23.678.355/525=4510162,86% 
Geri kazanılan atık artışı/Geri kazanım tesis artışı:11.430.848/499=2290751,1% 
Bertaraf edilen atık miktarı da açılan tesisler de geri kazanılan atık miktarından ve açılan 
geri kazanım tesislerinden çok. 4510162,86%>2290751,1%=1,96886=196,886% 

 
(İnformasyonun/Bilginin Kaynağı: Türkiye İstatistik Kurumu, Atık Bertaraf ve Geri Kazanım 
Tesisleri İstatistikleri, 2018) 
 
Üretilen maddelerin, atık olması durumunda geri kazanımını arttırmak, doğaya zararsız 
hale getirmek için ya maddeler doğaya zararsız olacak ya da tesislerin sayısı ve tesislerin 
geri kazanım işlemini uyguladığı atık miktarı artacak.Herhangi bir şeyin üretimi sırasında 
nasıl geri kazanımı olması gerektiğini sormadan bilinçsizce üretmekte aşırı atığa yol 
açacakken biz atık fazlalığını sırf geri dönüşüm yaygınlığına bırakmamalı ve de firmaları 
üretime verdikleri eforu geri kazanıma da vermeleri için teşvik etmeliyiz.Geri kazanımı 
mümkün olan ve az olan atıkların ücreti sıfır ya da çok az olmalı çünkü dönüşemeyen 
maddeler depolama ve ulaştırma gibi ekstra maliyetleri ve geri dönüşememe gibi 
dezavantajları var.Bu geri kazanımı mümkün olmayan ve saklanamı masraflı olan 
maddelerin üretimi azalmaz ve geri dönüşebilen madde üretimi artmaz ise de problem 
çözümlenemez; kompost ve geri kazanım tesislerinin ve işledikleri atık miktarının 
arttırılması ekstradan bir avantaj ve de yaygın olmayanı yaygınlaştırmak olsa da tesisleri ve 
işlemi arttırdığımız gibi kompostlama ve geri kazanım fonksiyonunu işleyebileceğimiz 
maddelerin geri kazanımı mümkün olmayan, saklaması masraflı olan maddelerin yerine 
geçmesi de çok önem arz eder. 
 
Maden işletmeleri en az suyu çeken ikinci, en az atıksuyu deşarj eden üçüncü sektör 
olmasına rağmen organize sanayi bölgeleri ve sağlık kuruluşları da dahil olmak üzere, 2018 
yılında Türkiye’de 15.1 milyon tonu tehlikeli olmak üzere, 66.8 milyon ton atık oluşturdu; 
madencilik sektörü, kendi başlarına 2018 yılında Türkiye’de 795 milyon ton dekapaj 
malzemesi ve pasa oluşturdu.2018 yılında direkt alıcı ortamlara 14.8 milyar metreküp 
atıksu deşarj edildi; %74,4’ü denize, %18,7’si akarsuya, %3.8’i diğer alıcı ortamlara deşarj 
edildi.Organize sanayi bölgeler en az suyu çekmelerine rağmen çektikleri sudan daha çok 
atıksu deşarj ederek su kirliliğinde ve sonuç olarak çevre kirliliğinde de, kendi kapsamları 
içinde yoğun olarak kirlilikten sorumludurlar.En çok suyu çeken ve paralel olarak atıksu 
deşarj eden sektörlerin ilk 3’ü: Termik Santraller, Belediyeler, İmalat sanayi işyerleri.Su 
kirliliğinden çok sorumlu olup olmamak hava ya da herhangi başka türlü kirlilikten sorumlu 
olmamak anlamına gelemez. Bu yüzden de atık yönetiminde sırf katı atığa değil her türlü 
atığa yönelik etkinlikler attırılmalı ve de halkı bu etkinliklere teşvik etmemiz önem arz 
ediyor; sırf katı atıklara depozito değil, döktükleri likitlerden, attıkları arta kalan 
yiyeceklerden de sorumlu tutmalıyız halkı, çünkü onları çevre kirliliğine karşı katılımda 
bulundurmak istiyorsak onlara neden katılım sağlamaları gerektiğini belirtmeliyiz.İnsani, 
ailesel değerleri de çevre kirliliğine bağlamamız gerek ki insanlar yapabildeklerini yapsın, bu 
yapılabilenleri daha üst düzeylere çıkarmak ise sonraki iştir; üst düzey katılımlar için de 
halkı bilgilendirmemiz, erişebilirliklerini arttırmamız, kafalarında soru ve şüphe bırakmamız 
, teşvik etmemiz gerekmektedir, ama tabii yine halka faydalı olacak, onların her zaman 
ihtiyaç duyacağı teşviklerle teşvik etmemiz gerekir. 

 
Sonuçta amacımız geri dönüşmeyen maddeleri küresel boyutta ortadan kaldırmak ise bunu 
sırf geri kazanımı mümkün madde üreterek değil, çevrede oluşmuş olan bütün( geri 
kazanımı ve dönüşüm 
 
Atıkların yönetimi için belediyelerin bir firma ile iş ortaklığı yaparak analizleri yapması ve 
atık toplama ya da merkeze bırakılmasını yönetmesi dışında halka yönelik basit ve açıklayıcı 
yönergeler paylaşmalıdır ki halkta doğru biçimde etkin olabilsin.Bunu internet üzerinden 
yapmak, google’a ‘’bugün hava nasıl ?’’ diye sormak gibi basit olmalıdır.Tek-akışlı kutuların 
organik-kimyasal-bozulmuş-(geri-dönüşebilenler)-(e-atık) gibi tür tür kutulara tam olarak ne 
nasıl atılır gibi yönergeler web sitelerinde oluşturulacak platformlarda bulundurulmalıdır.  

C -)Kompostlama/Gübreleme 
 
Maddelerle kısaca kompostlama nedir ? 
1-)Depolama alanlarına materyal depolama gereksinimi yoktur. 
2-)Kompostlama sonucu atıklardan besinler oluşur. 
3-)Suyu(doğal kaynağı olan su) çeker ve korur.ü mümkün olanlar da dahil olmak üzere.) atık 
birikimini azaltmak ile, insanları onlara faydalı olan teşviklerle devamlı teşvik etmekle, ve de 
üretimde tercih edilen hammaddenin geri kazanılabilir & dönüşebilir ve doğaya zararsız 
olmasının ilk öncelik haline getirilmesi ile olur. 
 
 
Kompostlama, organik atıkların ayrı toplanması ve geri dönüştürülmesi ile elde edilebilecek 
değerli ürünler sayesinde hem geri kazanım oranını yükselir hem de yerli ürün elde 
edilir.Kompost tesislerinin ve işleminin rolü aslında bu yüzden önem arz eder çünkü 
kompostlama daha yaygın olsa bunun çevreye ve ülkeye katkısı hem maddi hem de 
çevreseldir. 
 
Peki bu yeni işlem nasıl halk içerisinde yaygınlaşabilir ? Genişletilmiş tüketici sorumlulukları 
işte tam buna göre bir düşünce, eğer ki tüketici kullandığını artık atma gereksiniminde 
hissediyorsa kullandığını direkt çöp ya da atık kutusuna atmadan kendi başına nasıl 
tekrardan kullanabileceğini düşünmelidir, bunu da evde kompostlama ile yapabilir (eğer ki 
elindeki madde kompostlamaya uygun ve uygulayabileceği kompost düzeyi elindeki 
maddeye yeterli ise, çünkü bazı materyaller/maddeler ayrışıma ve daha üst düzey teknoloji 
ve emeğe, alana ihtiyaç duyabilir ki zaten her madde kompostlanamaz.)  
 

 
 84x 12 yıl 60% 40%

Metan(CH4) 20 yıllık Metan(CH4) Küresel Tarım, metan(CH4)

bir periyot boyunca yaklaşık 12 anlamda/olarak, emisyonlarını yayan
gezegeni yıl boyunca Total metan(CH4) anahtar/ana
karbondioksitten(CO2 atmosferde emisyonlarının sektördür,
) 84 kat daha çok kalır. %60'ından fazlası metan(CH4)
ısıtıyor insan emisyonlarının
aktivitelerinden %40’ından
oluşur/kaynaklanır. sorumludur.

 
Küresel olarak, artan metan emisyonları trioksijen (O3) seviyelerinde gözlenen artışın 
yarısından sorumludur. 

(İnformasyonun/Bilginin Kaynağı: Methane | Climate & Clean Air Coalition)​   

 
Metanın kısa atmosferik ömrüne rağmen, güçlü ısıtma potansiyeli (Karbondioksitinkinden 
daha güçlü.) onu önemli kılar.Sera gazı olan metan, yoğunlukla tarım sektöründen ötürü 
oluşmakta aynı dinitrojen monoksit gibi, ama gıda ve tarım sektörüne yönelik geri dönüşüm 
ve kazanım işlemleri enerji sektörüne olanlar kadar yoğun olmadığından metan gibi küresel 
ısınmaya yol açan sera gazları unutuluyor.Burada tarım sektörünün hem atığını hem de 
ürettiği yoğun miktar metanı azaltmak için kompost işlemi çok mantıklı çünkü tarım sektörü 
hem gıda üretir hem de gübre gibi organik materyallere ihtiyaç duyar. 
 
Metan karbondioksit kadar büyük bir problem olmayabilir ama eğer ki olursa 
karbondioksitten daha kötü sonuçları olacağı kesin; kısa ömrü ve de daha az üretildiği için 
metanın yayılmasının önlenmesine, kısacası çok daha ısıtma potansiyeli olan ve de küresel 
ısınmada aslında çok daha büyük bir rolü olan bu sera gazını insan aktiviteleri sonucu 
oluşmasını azaltarak iklim değişikliğini etkili bir yolla düzene bir pay sokabiliriz. 
 
Peki bunu atık düzenlemesi/yönetmesi ile nasıl yapabiliriz ? 
 
1-)Biyobozunur (​biyolojik​ olarak parçalanabilir) belediye atıklarını ​ayırın ve arıtın ve kompost 
veya biyoenerjiye dönüştürün 

 
2-)Gıda endüstrisi tarafından katı ve sıvı atıkların ​anaerobik sindirimini​ (Anaerobik sindirim 
mikroorganizmaların oksijen olmadan biyolojik olarak ayrıştırılabilir olan 
materyalleri/malzemeleri (biodegradable) parçalayabildiği prosesler totalidir.) iyileştirmek. 
3-)Organik atıkları öbür atıklardan ayırmak. 
4-)Enerji sektörünün emisyonlarını(çoğu karbondioksit) azaltmak için sarf edilen eforun 
tarım sektörünün emisyonlarını azaltmak için de aynı olması.Tesis sayılarının eşitlenmesi, 
atık analizlerinin detaylandırılması, geliştirilmesi ve işledikleri atık miktarının eşitlenmesi. 
5-)Atık gıda miktarının azaltılması; Azaltmak için daha az gıda üretmekten çok daha çok 
kişiye o üretilen gıdaların tedarik edilebilmesi.Nasıl biz bir materyali bir şeylerden geri 
kazanıyor ya da direkt geri bir şeylere geri dönüşüm sayesinde dönüştüyorsak o arta kalan 
gıdaların da tekrar geri kazanımı ya da dönüşümü sağlanarak ihtiyacı olan her türlü 
canlıya/-lara tedarik edilmesi, bu sayede açlık problemini de azıcık bile olsa düzene 
sokabilme olasılığımız olur. 

Kısaca Projenin Anlamı, Fonksiyonu ve Ana Amacı  

Projedeki amaç, insanları empatiye yöneltmek yerine onları etkinliğe davet etmek, onları ve 
atık sektöründe payı olan herkesi faydalı şekile teşvik ederek atık yönetiminin 
gelişebilmesini, düzenliliğini, yaygınlığını arttırmak.Var olanı geliştirmek ve farklı 
düşüncelerle kombine etmek çok özgün gelmese de bazen basit ve küçük eklemeler aslında 
ihtiyacımız olan, bütünleyici yardımcılardır.Ayrıştırmanın farklı bir perspektiften ve 
fonksiyondan yönetilmesi onu daha etkili etmesi olası, bu yüzden tek akışlı kutuların 
kullanımı ve de analiz gibi daha teknik konuların özel bir firmanın ortaklığı ile halledilmesi 
konuyu hem pratikleştirir hem de özelleştirir.Çünkü dünyanın her bir köşesi aynı değil, 
farklı gereksinimler ve farklı kapasiteler var bunları göz önünde bulundurursak projenin 
küresel ana amacı kompostlamak gibi basit ama metan gibi önemli bir sera gazının insan 
aktivitesi tarafından azaltılmasını sağlayan bir işlemi baz alması en mantıklısıdır. 
Bunun daha sistematik olması için ise halkı geri dönüşüme dahil etmemiz ama onlara 
katılımları karşılığında, halk olduklarını göz önünde bulundurarak, ihtiyaç duyacakları 
teşvikleri vermemiz gereklidir, bunun için ise ‘’attığın kadar kazan’’ politikasıyla harekete 
geçmek lazım.Bu politika aslında en arkadaşça ve inandırıcı teşviklerden birisi olduğu için 
insanlar empati yapmaktan çok etkinliğe girişecektir.Devletelerin belediyelere maddi ve 
etkin özgürlükler vermesi, belediyelerin daha sistematik, inandırıcı olması, halkınsa 
etkinliğini arttırması en iyi cevaptır iklim değişikliğine; bunun için ise düşünülen ideale olan 
yaklaşımımızı değiştirmek gerek, yoksa elimizdeki teknoloji, finansal güç, otorite yeteri 
düzeyde ama bunları bir bütün olarak gerçekleştirmek önem arz ediyor; bunun için ise 
dediğim gibi devletlerin, belediyelerin, halkın birbirleri için uğraşması ve halkın teşviğe 
ihtiyaç var.Tek gerekli olan daha kontrol edilebilir, bilinçli faaliyetler. 
 

 
Tek akışlı kutular, daha iyi kazanımlara sebebiyet olacaktır, daha basitçe ayrıştırabileceğiz ve 
de kademeli olarak istenileni değiştirebileceğiz; daha fazla atık geri kazanılacak ve de 
gereksiz üretim ve sonucunda oluşan emisyonlar azalacak.Eğer ki bu kutular filtrelerle 
haznelere bölünürse, ayrışım daha da detaylı olabilecek, sonuçta ne kadar ayrışırsa o kadar 
kaliteli ürün elde etme olasılığı artıyor ve de bu geri dönüşüm için önemli bir etken.Geri 
dönüşümü önemsiyoruz çünkü iklim değişikliğine neden olan kirliliği azaltıyor, bu yüzden 
kompost işlemi de önemlidir, tarımdaki emisyonları azaltmak için tarımdaki emisyonları 
azaltmak gibi bir şeydir kompost.Organik atığına kompost işlemini uygularsın , yeniden 
ürün olduktan sonra kalitesi bozulana dek aynı şekilde dönüşür durur ama aynı sırada da 
ekstra organik atığın depolanması sonucu kirliliği ve de ekstra üretimi azaltmış olur. 
 
Sonuç olarak ana amacımız farklı geri kazanımı metodlarının yaygınlaşması ve de 
metodların yaygınlaşması sonucu hem sera gazlarının bütün hepsini hemen hemen 
azaltabilmek hem de halka geri kazanım metodlarının skalasını sunmak; halkı geri 
dönüşüm konusunda güçlendirmek ve teşvik etmek, bu nu da sistematik bir biçimde, olayın 
stabilliği, yaygınlığı, gelişebilirliği için yapmak. 
 

Kaynaklar 
ISWA Annual Report 2019, Fifty Years of ISWA 1970-2020 
https://iswaorg.sharepoint.com/Media/Forms/AllItems.aspx?id=%2FMedia%2F2%2E%20An
nual%20Reports%2F2020%20ISWA%20AT%2050%2FAnnual%20Report%202019%2FFinal%2
0Document%2F11249%20%2DISWA%20Annual%20Review%20%281%29%2Epdf&parent=%
2FMedia%2F2%2E%20Annual%20Reports%2F2020%20ISWA%20AT%2050%2FAnnual%20Re
port%202019%2FFinal%20Document&p=true&originalPath=aHR0cHM6Ly9pc3dhb3JnLnNo
YXJlcG9pbnQuY29tLzpiOi9nL0VYRVVqRmxDcVM1T3FQMWVIel8wdTk4QjZZSVJhRFM0aVlPek
NRbGctSXBmRmc_cnRpbWU9am1lRjY2WWQyRWc 
World Resources Institute, C
​ orporate Water Stewardship​, ​https://youtu.be/6b02qflNzwU 
https://unfccc.int/ttclear/tec 
https://www.genano.com/infobase/greenhouse-gases-and-their-harmful-effects 
https://www.youtube.com/watch?v=R24ihv5JUeU 
https://books.google.com.tr/books?hl=en&lr=&id=k5dZcr2WyfMC&oi=fnd&pg=PA85&dq=a
nthropogenic+emission+vs+removals+by+sinks+of+greenhouse+gases&ots=eAs4d_pzkp&s
ig=-ZNB61GjsuKWDxJUT5jzo6nPLTE&redir_esc=y#v=onepage&q=anthropogenic%20emissi
on%20vs%20removals%20by%20sinks%20of%20greenhouse%20gases&f=false 
http://www.1000ventures.com/environment/est_main.html 
https://cait.wri.org/indc/ 

 
https://unfccc.int/ttclear/misc_/StaticFiles/gnwoerk_static/TTF_TEI/ca1aadff23494279b7ecb
67788f616f9/524ff347c4974350b33f7191902f80a9.pdf 
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0378377400000901 
https://www.thirstproject.org/covid19/ 
https://www.ecohealthalliance.org/ 
https://www.ubs.com/global/en.html 
http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=33675 
http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=33624 
http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=33624 
http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=30666 
https://www.oecd.org/env/tools-evaluation/extendedproducerresponsibility.htm 
https://www.sayistay.gov.tr/En/Upload/files/4-TCA_Waste_Management_Report.pdf