You are on page 1of 17

Temsil Heyetinin Ankara’ya Gelişi

(27 Aralık 1919)

Nedenleri:

Meclis çalışmalarını yakından takip etmek

Ankara’nın haberleşme açısından uygun bulunması

Daha güvenli olması

Batı Cephesine yakın olması

Son Osmanlı Mebusan Meclisinin Açılması (12 Ocak 1920)

Toplantı Yeri: İstanbul

Seçimler: Milli Mücadeleciler kazandı.

Not: Mustafa Kemal tutuklama kararı nedeniyle meclis çalışmalarına katılmadı. Katılanlardan bazı
isteklerde bulundu.

Mustafa Kemal’in İstekleri:

Mecliste Müdafaa-i Hukuk grubu kurulacak

Mustafa Kemal meclis başkanı seçilecek

Misak-ı Milli kararları kabul edilecek.

Sonuçları:

Felah-ı Vatan grubu kuruldu.

Gizli oturumla Misak-ı Milli kabul edildi. (28 Ocak 1920)

Misak-ı Milli (Milli sözleşme) (28 Ocak 1920)

Milli sınırlar içinde vatan bütündür.

Not: Mondros Ateşkes Antlaşması’nda belirlenen sınırlardır.

Batı Trakya, Arap vilayetleri Batum, Kars ve Ardahan’da halk oylaması yapılacak.

Türkiye’deki azınlıklara ve komşu ülkelerdeki Türklere aynı haklar verilecek.

Kapitülasyonlar kaldırılacak

Boğazların güvenliği sağlanırsa uluslararası ticarete açık olacak.

Misak-ı Milli’nin Kabul Edilmesinin sonuçları

İstanbul hükümeti Erzurum ve Sivas Kongresi kararlarını kabul etti.


İtilaf devletleri 16 Mart 1920’de İstanbul’u resmen işgal etti.

Damat Ferit Paşa hükümeti tekrar kuruldu.

Mebusan meclisi dağıtıldı.

Not: İstanbul’un işgali sonrası Mustafa Kemal, İstanbul ile Anadolu’nun haberleşmesini kesti.

Büyük Millet Meclisi’nin Açılması (23 Nisan 1920)

İstanbul’un işgali ve Mebusan Meclisinin dağıtılması, yeni meclisin açılmasına ortam hazırladı.

Üyeleri:

Yapılan seçimle gelen üyeler

Mebusan Meclisi üyeleri

Malta sürgününden gelen üyeler

İlk Büyük Millet Meclisinin Özellikleri

İhtilalci ------ İstanbul hükümetini yok sayar.

Ulusal ------ Azınlık millet vekili yoktur.

Kurucu ------- Kendi anayasasını hazırlamıştır.

Olağanüstü -------- Tüm yetkiler mecliste toplanır.

Çok sesli bir meclistir.

Parti yoktur.

Tek yaptığı inkılap Saltanatın Kaldırılmasıdır.

Büyük Millet Meclisine Karşı Çıkan Ayaklanmalar

Ayaklanmaların Sebepleri

İstanbul hükümeti ve İtilaf devletlerinin halkı kışkırtmaları.

Kuvayımilliyecilerin yanlış tutumu

Bazı kuvayımilliye liderlerinin düzenli orduya katılmak istememesi.

Ayaklanmalara Karşı Alınan Tedbirler

29 Nisan 1920’de Hyanet-i Vataninye Kanunu çıkarıldı. (yasama)


İstiklal mahkemeleri kuruldu. (yargı)

İstanbul ile haberleşme kesildi. (yürütme)

İstanbul hükümetinin fetvasına karşılık Ankara müftüsü Rıfat Börekçi’den fetva alındı.

TBMM’ye Karşı Çıkan Ayaklanmaların Sonuçları

Milli mücadele zaman ve kaynak kaybetti.

Kurtuluş Savaşının süresi uzadı.

Yunan ilerleyişi hızlandı.

İşgaller genişledi.

İsyanların bastırılmasından sonra TBMM’nin otoritesi arttı.

Sevr Barış Antlaşması (10 Ağustos 1920)

Osmanlı topraklarının paylaşılamaması ve Mondros Ateşkes Antlaşması’nın kapsamlı olması


nedeniyle geç imzalandı.

İtilaf devletleri antlaşma maddelerini İtalya’nın San Remo şehrinde düzenlenen konferansta
hazırladılar.

Fransa’nın başkenti Paris yakınlarında bulunan Sevr kasabasında Osmanlı heyetine imzalattılar.

Sevr Antlaşması’nı imzalamayan heyet:

Hadi Paşa, Damat Ferit Paşa, Rıza Tevfik Paşa, Reşat Halit Bey

Meclis olmadığı için antlaşmayı Saltanat Şurası onaylamıştır.

Mebusan Meclisi tarafından onaylanmadığı için geçersiz kabul edilmiştir.

Sevr Antlaşması’nın Önemli Maddeleri

Batı Anadolu,Trakya ve Ege Adaları Yunanistan’na verilecek

Mersin, Adana, Urfa, Antep, Maraş, Sivas, Kayseri, Suriye toprakları Fransa’ya bırakılacak.

Musul,Kerkük, Arap Yarımadası İngiltere’ye bırakılacak.


Aydın, Muğla, Afyon, Kütahya, Uşak, Isparta, Antalya, Aksaray, Konya ve On İki Adalar İtalya’ya
bırakılacak.

İstanbul Osmanlı başkenti olarak kalacak ancak barış şartlarına uyulmazsa alınacak.

Doğu Anadolu’da Bağımsız Ermeni devleti kurulacak.

Güneydoğu Anadolu’da özerk Kürt devleti kurulacak.

Boğazlar, uluslararası bir komisyon tarafından yönetilecek.


Kpitülasyonlar çoğaltılacak.

Osmanlı’nın asker sayısı azaltılacak, mecburi askerlik kalkacak.

Osmanlı Devleti, savaş tazminatı ödeyecek.

Sevr Antlaşması’nın Önemi

Meclis onaylamadığı için Ankara tarafından geçersiz kabul edilmiştir.

Milli mücadele başarıya ulaştığı için uygulanamamıştır.

TBMM, antlaşmayı imzalayanları ve onaylayanları vatan haini ilan etmiştir.

Milli mücadeleye katılım artmıştır.

KURTULUŞ SAVAŞI VE CEPHELER

Düzenli Ordunun Kurulması

Kuvayımilliyenin Gediz Muharebelerinde Yunanlara karşı yenilmesi üzerine Batı cephesinde düzenli
ordu kuruldu. (12 Kasım 1920)

İsmet Paşa düzenli ordunun komutanlığına getirildi.

Doğu Cephesi

Ermenilerle savaşıldı.

Osmanlı’dan kalan son düzenli ordu mücadele etti. (Kazım Karabekir - 15. Kolordu)

28 Eylül 1920’de hareket geçen 15. kolordu Ermenileri mağlup etti ve sınır dışına çıkardı.

Ermenistan’la Gümrü Antlaşması yapıldı.

Gümrü Antlaşması (3 Aralık 1920)

Ermeniler işgal ettiği yerden çekildi.

Ermeniler Sevr Antlaşması’ndaki isteklerinden vazgeçti.

Ermenistan, Misakımilli’yi ve TBMM’yi tanıyan ilk devlet oldu.

Doğu Cephesi kapandı.


Güney Cephesi

Fransızlar ve Ermenilerle savaşıldı.

Mücadelede kuvayımilliye görev aldı.

Antep’te Şahin Bey, Maraş’ta Sütçü İmam, Urfa’da Ali Saip önemli başarılar gösterdi.

Antep --- Gazi, Maraş --- Kahraman, Urfa --- Şanlı unvanı aldı.

Güney Cephesi, Batı Cephesi’nde gösterilen başarılar sonucu kapandı.

Fransa Sakarya Savaşı sonrası imzalanan Ankara Antlaşması ile işgal ettiği yerlerden çekildi. (20
Ekim 1921)

Not: Anadolu’nun güneyini işgal etmesine rağmen İtalya ile savaşılmadı. İtalya II. İnönü Savaşı
sonrasında işgal ettiği yerlerden çekildi.

Batı Cephesi

İngiltere’nin desteklediği Yunanistan’la savaşıldı.

Başlangıçta kuvayımilliye, daha sonra Düzenli Ordu mücadelede görev aldı.

Birinci İnönü

İkinci İnönü

Eskişehir – Kütahya

Sakarya

Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan Savaşı

Mudanya Ateşkes Antlaşması ile kapandı.

I. İnönü Savaşı (6 – 10 Ocak 1921)

Yunanlar Sevr Antlşaması’nı kabul ettirmek ve Büyük Millet Meclisini dağıtmak için saldırıya geçti.

Savaşı İsmet Paşa komutasındaki düzenli ordu kazandı.

I. İnönü Savaşı’nın Sonuçları

Düzenli orduya güven ve katılım arttı.

Teşkilat-ı Esasiye (1921 Anayasası) hazırlandı.

İstiklal Marşı kabul edildi. (12 Mart 1921)

İsmet İnönü’ye general rütbesi verildi.

Afganistan ile dostluk antlaşması yapıldı.


Rusya ile Moskova Antlaşması yapıldı.

Londra Konferansı düzenlendi.

Londra Konferansı (21 Şubat – 12 Mart 1921

İtilaf Devletleri -------------- TBMM Hükümeti

Toplanma Amaçları:

Yunanlara zaman kazandırmak

Sevr Antlaşmasını kabul ettirmek.

Not: İtilaf devletleri, konferansa İstanbul hükümeti ve TBMM’yi birlikte çağırdılar. Amaç iki görüş
ayrılığı çıkarmaktı.

Sonuç: Karar alınamadı ancak İtilaf devletleri TBMM’yi hukuken tanıdı.

Moskova Antlaşması (16 Mart 1921)

Rusya-----------------TBMM Hükümeti

Rusya Sevr Antlaşmasını tanımadığını bildirdi.

Rusya Misak-ı Milli’yi tanıdı ancak Batum Gürcistan’a bırakıldı.

Not: Batum Misak-ı Milli’den verilen ilk tavizdir.

Not: TBMM’yi tanıyan ilk Avrupa devleti Rusya olmuştur.

II. İnönü Savaşı (23 – 31 Mart 1921)

TBMM ikinci zaferini aldı.

İtalya Anadolu’dan çekilmeye başladı.

Fransa ile TBMM arasında barış görüşmeleri başladı.

Kütahya ve Eskişehir Savaşları (27 Haziran - 10 Temmuz 1921)

Düzenli ordu ilk yenilgisini aldı.

Mustafa Kemal’in emriyle Türk ordusu Sakarya nehrinin doğusuna çekildi.

Yunan ordusu Ankara’ya 50 km kadar yaklaştı.

İtalya çekilmeyi durdurdu.

Fransa ile görüşmeler kesildi.

TBMM’nin Kayseri’ye taşınması düşünüldü.

Not: Savaş devam ederken Hamdullah Suphi öncülüğünde Maarif Kongresi toplanmıştır.
Başkomutanlık Yasası (5 Ağustos 1921)

Meclisin tüm yetkilerini Mustafa Kemal’e veren yasadır.

Hızlı karar almak amaçlandı.

Bütün yetkiler 3 aylığına Mustafa Kemal’e verildi.

Tekalif-i Milliye Emirleri

Ulusal yükümlülük anlamına gelir.

Amaç, Sakarya Savaşı öncesi düzenli ordunun ihtiyaçlarını karşılamaktır.

Halkın elindeki kıyafet , arpa, buğday, benzin, gaz yağı gibi ürünlerin %40’ını savaştan sonra
ödemek şartıyla istemişlerdir.

Sakarya Savaşı (23 Ağustos-13 Eylül 1921)

Yunan ordusunun saldırısıyla başladı.

Türk ordusu düşmanı yenerek Sakarya nehrinin doğusuna attı.

Sonuçları:

Kütahya – Eskişehir savaşlarının olumsuz etkisi dağıtıldı.

II. Viyana Kuşatmasıyla başlayan geri çekilme soma erdi.

Mustafa Kemal’e “mareşal” unvanı verildi.

İtalya, Anadolu’dan tamamen çekildi.

Fransa ile Ankara Antlaşması yapıldı.

Kafkas cumhuriyetleri ile Kars Antlaşması yapıldı.

Not: Doğu sınırı kesin olarak çizildi.

Ankara Antlaşması (20 Ekim 1921)

Fransa, işgal ettiği yerlerden çekildi.

Hatay özerk olarak Fransa himayesindeki Suriye’ye bırakıldı. (Misak-ı Milli’de ikinci taviz)

Hatay’ın resmi dilinin Türkçe olması kararlaştırıldı.

Suriye’de Süleyman Şah türbesinin bulunduğu yer Türkiye yönetimine bırakıldı. (Caber Kalesi)

Not: Ankara Antlaşması ile Güney Cephesi kapandı.

Büyük Taarruz-Başkomutanlık Meydan Savaşı (26 Ağustos – 18 Eylül 1922)

Sakarya Savaşı’ndan sonra bir yıl boyunca hazırlık yapıldı.


30 Ağustos’ta, Dumlupınar’da Yunan ordusu yenilgiye uğratıldı.

9 Eylül’de İzmir işgalden kurtarıldı, 18 Eylül’de Yunan ordusu Anadolu’dan tamamen çekildi.

İtilaf devletleri anlaşma teklifinde bulundu.

Mudanya Ateşkes Antlaşması (11 Ekim 1922)

İngiltere

TBMM Hükümeti Fransa

İtalya

Yunanistan, iç karışıklıklar nedeniyle katılmadı .

Antlaşma Maddeleri

Türk – Yunan savaşı sona erecek.

Yunan orduları, 15 gün içinde Doğu Trakya’dan çekilecek.

TBMM, barışa kadar Doğu Trakya’da en çok 8000 jandarma bulunduracak.

İstanbul ve Boğazlar çevresinin yönetimi TBMM’ye bırakılacak.

İtilaf Devletleri, barış yapılana kadar İstanbul’da kalacak.

Mudanya Ateşkes Antlaşması’nın Önemi

Doğu Trakya ve İstanbul, savaşılmadan alındı.

İstanbul ve Boğazların TBMM’ye bırakılması ile Osmanlı Devleti hukuken sona erdi.

Lozan Barış Antlaşması’na zemin hazırlandı.

Batı Cephesi kapandı.

Saltanatın Kaldırılması (1 Kasım 1922)

Nedenleri:

Ulusal egemenliğe aykırı olması.

Padişahın İtilaf devletleriyle işbirliği yapması.

İki başlı yönetime son vermek.

Lozan Barış Konferansı’na İstanbul hükümetinin de çağırılması.


Saltanatın Kaldırılmasının Sonuçları

TBMM’nin otoritesi arttı.

Osmanlı Devleti resmen sona erdi.

Cumhuriyetin ilanına zemin hazırlandı.

Ulusal egemenlik yolunda önemli bir adım atıldı.

Laiklik yolunda ilk adım atıldı.

İki başlı yönetime son verildi.

Not: Saltanatın kaldırılmasından sonra son padişah Mehmet Vahdettin ülkeyi terk etti, Abdülmecit
Efendi meclis tarafından halife seçildi.

Lozan Barış Konferansı (20 Kasım 1922 – 4 Şubat 1923) (23 Nisan – 24
Temmuz 1923)

Toplanma Yeri: İsviçre - Lozan

Türkiye’yi Temsil Eden Heyet:

İsmet Paşa (Heyet Başkanı), Hasan Bey, Rıza Nur.

Katılan Devletler: Türkiye, İngiltere, Fransa, İtalya, Yunanistan, Rusya, Bulgaristan, Yugoslavya,
Sırbistan, Romanya, Belçika, Portekiz.

Gözlemci Devlet: ABD

Lozan’da Türkiye’yi Temsil Eden Heyet: İsmet Paşa(Heyet Başkanı), Hasan Bey, Rıza Nur

Kesinlikle Taviz Verilmemesi Gereken Konular:

Kapitülasyonların kaldırılması.

Doğu Anadolu’da Ermeni Devleti kurulmasının engellenmesi

Lozan Barış Antlaşması’nın Önemli Maddeleri:

Sınırlar: Irak sınırı dışında diğer sınırlar belirlendi. Irak sınırının daha sonra İngiltere Türkiye
arasında görüşülmesine karar verildi.

Kapitülasyonlar kaldırıldı.

Osmanlı’dan kalan borçlar Türkiye ile Osmanlı’dan ayrılan diğer devletler arasında paylaştırıldı.

Duyun-ı Umumiye idaresi kaldırıldı.

Bütün azınlıklar Türk vatandaşı kabul edildi.

Yunanistan’daki Türkler ile Türkiye’deki Rumlar yer değiştirmesine karar verildi. Ancak İstanbul ve
Batı Trakya’da yaşayanlar muaf tutuldu.
Yabancı okullardaki eğitimin Türk hükümetinin düzenleyeceği esaslara göre yapılmasına karar
verildi.

Boğazların yönetimi Türkiye başkanlığındaki Boğazlar Komisyonuna bırakıldı.

Not: Bağımsızlığa aykırıdır.

Lozan Barış Antlaşması’nın Önemi:

Yeni Türk Devleti’nin bağımsızlığı ve toprak bütünlüğü tanındı.

Misak-ı Milli büyük oranda gerçekleşti.

Sevr Antlaşması geçersiz hale geldi.

Milli mücadelenin başarısı işgal altında bulunan diğer milletlere örnek oldu.

ATATÜRKÇÜLÜK VE TÜRK İNKILABI

TÜRK İNKILABI
Atatürk önderliğinde siyasi, sosyal ve ekonomik alanda yapılan yeniliklerle Türk toplumunu
çağdaşlaştırma çabasına Türk İnkılabı denir.

Türk inkılabının esasları Atatürk ilkelerinde açıklanmıştır.

ATATÜRK İLKELERİ

Cumhuriyetçilik

Cumhuriyet, milli egemenliğe dayanan yönetim şeklidir.

Cumhuriyette yöneticiler seçimle göreve gelir.

Bütün vatandaşlar, seçme ve seçilme hakkına sahiptir.

Cumhuriyetçilikle İlgili Kavramlar

Milli irade Ulusal egemenlik

Seçim Seçim süresi

Demokrasi Saltanata karşı olma

Milliyetçilik

Millet, geçmişte bir arada yaşamış, bugün bir arada yaşayan ve gelecekte de bir arada yaşama
arzusunda olan topluluktur.
Atatürk milliyetçiliği; Türk milletinin refahını, zenginliğini, mutluluğunu arttırmayı ve varlığını
yükseltmeyi amaçlar.

Irkçılığa karşıdır.

Milliyetçilikle İlgili Kavramlar

Kapitülasyonlara karşı olma Misakımilli

Sömürgeye karşı olma Vatan sevgisi

Manda ve himayeyi reddetme Bağımsızlık

Türkçeye önem verme

Halkçılık Halkçılıkla İlgili Kavramlar

Toplumsal alanda eşitlik anlamına gelir. Eşitlik

Halkın sınıflara ayrılmasına karşıdır. Halk egemenliği

Halkın yaşam kalitesini yükseltmeyi amaçlar. Hukuk devleti

Sosyal devlet

Laiklik Laiklikle İlgili Kavramlar

Devlet işlerinin dine değil akla ve bilime Dogmatizme karşı olma


dayandırılmasıdır.
Din – devlet ayrımı
Din ve devlet işlerini birbirinden ayırır.
Akılcılık – bilimsellik
Din ve vicdan hürriyetini amaçlar.
Vicdan özgürlüğü

Din özgürlüğü

Devletçilik

Özel sektörün yetersiz kaldığı durumlarda ekonomik kalkınmanın devlet eliyle gerçekleşmesidir.

Özel sektör ve devlet işletmeleri birlikte dengeli hareket eder.

Devletçilikle İlgili Kavramlar

Ekonomi Gelir – gider

Para Borsa

Finansman Yatırım

Sermaye
İnkılapçılık

Türk milletini geri bırakmış müesseselerin kaldırılarak yerine çağa uygun olanların kurulmasıdır.

Sürekli yenileşmeyi ve çağın gereklerine ayak uydurmayı gerektirir.

İnkılapçılıkla İlgili Kavramlar

Çağdaşlık Modernleşme

Batılılaşma İlerleme

Yenileşme Gelişme

SİYASİ ALANDA YAPILAN İNKILAPLAR

Saltanatın Kaldırılması (1 Kasım 1922)

Lozan Antlaşması’na Ankara hükümetinin yanında İstanbul hükümetinin de davet edilmesi üzerine
kaldırıldı.

Saltanatın Kaldırılmasının Sonuçları


TBMM’nin otoritesi arttı.

Osmanlı Devleti resmen sona erdi.

Cumhuriyetin ilanına zemin hazırlandı.

Ulusal egemenlik yolunda önemli bir adım atıldı.

Cumhuriyetçilik ve Laiklik yolunda önemli bir adım atıldı.

İki başlı yönetime son verildi.

Not: Saltanatın kaldırılmasından sonra son padişah Mehmet Vahdettin ülkeyi terk etti, Abdülmecit
Efendi meclis tarafından halife seçildi.

Ankara’nın Başkent Oluşu (13 Nisan 1923)

Milli mücadelenin buradan yönetilmesi, ulaşımının kolay olması ve güvenli bir yerde bulunması
nedeniyle Ankara başkent seçildi.

Cumhuriyetin İlanı (29 Ekim 1923)

Nedenleri
Saltanatın kaldırılması sonucu devlet başkanlığı sorunu yaşanması.

Yeni kurulan devletin yönetim biçimi (rejim) sorunu.

Meclis hükümeti sisteminin çalışamaz hale gelmesi.


Cumhuriyetin İlanının Sonuçları

Rejimin adı konuldu.

Devlet başkanlığı sorunu çözüldü.

Türkiye’nin

ilk cumhurbaşkanı, Mustafa Kemal;

ilk başbakanı, İsmet Paşa;

ilk meclis başkanı, Fethi Okyar oldu.

Meclis hükümeti yerine kabine sistemine geçildi.

Yürütme görevi hükümete verildi. (güçler ayrılığı)

Cumhuriyetçilik ve halkçılık ilkeleri ile alakalıdır.

Halifeliğin Kaldırılması (3 Mart 1924)

Nedenleri:

Halifeliğin ulusal egemenlik anlayışına aykırı olması

İnkılap karşıtlarının halife etrafında toplanması

Halife yandaşlarının meclis çalışmalarına engel olması

Halifenin devlet başkanı gibi hareket etmesi.

Halifeliğin Kaldırılmasının Sonuçları

Laik devlet düzeni ve inkılaplar önündeki en büyük engel kalktı.

Milli egemenlik anlayışı pekişti.

Hanedan üyeleri yurt dışına çıkarıldı.

Laiklik ve cumhuriyetçilik ilkeleri ile alakalıdır.

3 Mart 1924’te Yapılan Diğer İnkılaplar

Şer’iye ve Evkaf Vekaleti’nin Kaldırılması:

Şer’iye ve Efkaf Vekaleti din ve vakıf işlerine bakardı.

Bu kurum kaldırıldı, din işlerine bakması için Diyanet İşleri Başkanlığı kuruldu.

İlk Diyanet İşleri Başkanı Rıfat Börekçi oldu.

Vakıf işleri için Vakıflar Genel Müdürlüğü kuruldu.

Laiklik yolunda önemli bir inkılaptır.


Erkan-ı Harbiye Vekaleti’nin Kaldırılması

Osmanlı Devleti’nde Savaş Bakanlığı görevindedir.

Ordu içerisindeki en üst dereceli komutan bakanlık görevini yapmaktaydı.

Bu durum ordunun siyasete karışmasına ortam hazırlamaktaydı.

Erkan-ı Harbiye kaldırılarak yerine Milli Savunma Bakanlığı ve Genel Kurmay Başkanlığı kuruldu.

Milli Savunma bakanı millet vekillerinden seçildi, Genel Kurmay Başkanı ordudaki en yüksek rütbeli
komutanlar arasından seçildi.

Ordu siyasetten ayrıldı.

Anayasa Hareketleri

I. İnönü Savaşı sonrasında 23 maddelik 1921 Anayasası (Teşkilat-ı Esasiye) hazırlandı.

1921 Anayasasında güçler birliği ilkesi vardı, tüm yetkiler mecliste toplanmıştı.

Savaş dönemi anayasasıydı.

Kurtuluş Savaşı sona erince yeterli olmamaya başladı ve 1924 Anayasası hazırlandı.

1924 Anayasası ile;


Egemenlik kayıtsız şartsız millete ait olduğu kabul edilmiştir.

Devlet şeklinin cumhuriyet olduğu belirtilmiştir.

Dinin İslam, başkentin Ankara dilin Türkçe olduğu kabul edilmiştir.

Yasama, yürütme ve yargı yetkileri birbirinden ayrılmıştır. (güçler ayrılığı)

1924 Anayasasında Yapılan Değişiklikler

1928’de “Devletin dini İslam’dır.” maddesi çıkarıldı. (Laiklik)

Kadınlara 1930’da belediye seçimlerine, 1933’te muhtarlık seçimlerine, 1934’te milletvekili


seçimlerine katılma hakkı verildi. (Cumhuriyetçilik)

1937’de Atatürk ilkeleri anayasaya eklendi.

HUKUK ALANINDAKİ YENLİKLER

Çağdaş Hukuk Sistemine Geçilmesi

Medeni Kanun – İsviçre’den alındı.

Ceza Kanunu – İtalya’dan alındı.

Ticaret Kanunu (deniz ticareti) – İsviçre’den alındı.


Ticaret Kanunu (kara ticareti) – Almanya’dan alındı.

İcra ve İflas Kanunu – İsviçre’den alındı.

Türk Medeni Kanunu

Herkes kanun önünde eşit sayıldı.

Türk kadını sosyal haklara sahip oldu.

Türk kadını çeşitli mesleklerde çalışma hakkı kazandı.

Tek eşle evlilik kuralı getirildi.

Kadınlara boşanma hakkı verildi.

Miras paylaşımında eşitlik getirildi.

Evliliğin nikah memuru huzurunda yapılması kuralı getirildi.

EĞİTİM VE KÜLTÜR ALANDA YAPILAN İNKILAAPLAR

İnkılapların Genel Amaçları

Laik ve çağdaş eğitim sistemi kurmak.

Eğitimde birliği sağlamak.

Kız ve erkek çocuklar arasında eğitimde eşitliği sağlamak.

Eğitimi yaygınlaştırmak.

Her alanda teknik eleman yetiştirmek.

Tevhid-i Tedrisat Kanunu (3 Mart 1924)

Öğretim birleştirilerek bütün okullar Milli Eğitim Bakanlığına bağlandı.

Medreseler kapatıldı.

Azınlık okullarında ve yabancı okullarda dini ve siyasi amaçlı eğitim verilmesine son verildi.

Azınlık okullarında ve yabancı okullarda Türkçe, tarih ve coğrafya derslerinin Türk öğretmenler
tarafından verilmesi kabul edildi.

Harf İnkılabı (1 Kasım 1928)

Arap alfabesi yerine Latin alfabesi getirildi.

Okuma yazma kolaylaştı, basılan kitap sayısı arttı.

Avrupa’daki bilimsel ve kültürel gelişmeleri takip etmek kolaylaştı.


Yeni alfabeyi öğretmek ve okur yazar oranını arttırmak için 11 Kasım 1928’de Millet Mektepleri
açıldı.

Mustafa Kemal Millet Mekteplerinin başöğretmeni seçildi. (24 Kasım 1928)

Tarih Alanındaki Çalışmalar

Tarih alanındaki çalışmalarla Türk tarihinin kökenlerini ve dünya tarihindeki yerini bilimsel
yöntemlerle araştırmak amaçlandı.

Bu hedefleri gerçekleştirmek için 15 Nisan 1931’de Türk Tarih Kurumu kuruldu.

Ankara’da Dil, Tarih ve Coğrafya Fakültesi açıldı. (9 Ocak 1936)

Milli tarih anlayışı getirildi.

Dil Alanında Yapılan Çalışmalar

Türk Dil Kurumun Kurulması (12 Ekim 1932)


Kurulma Nedenleri:

Türkçeyi yabancı kelimelerden kurtarmak.

Türkçenin zenginliğini ortaya koymak.

Türkçenin dünya üzerindeki saygınlığını arttırmak.

Türkçeyi bilim dili haline getirmek.

Güzel Sanatlar

Gazi Eğitim Enstitüsünde resim bölümü açıldı. (1928)

İstanbul Resim ve Heykel Müzesi açıldı (1937)

İlk heykel çalışmaları olarak Ankara Ulus meydanında Zafer Anıtı yapıldı. (1927)

İstanbul Taksim meydanında Cumhuriyet Anıtı yapıldı.

1924’te Müzik Öğretmen Okulu açıldı.

1932’de Cumhurbaşkanı Filarmoni Orkestrası kuruldu.

TOPLUMSAL ALANDA YAPILAN İNKILAAPLAR

Şapka İnkılabı ve Toplumsal Alanda Yapılan Düzenlemeler

25 Kasım 1925’te Şapka Kanunu kabul edildi, fes ve sarık yasaklandı.

Batı tarzı giyim teşvik edildi.


Din adamlarının ibadethaneler dışında dini kıyafetlerini giymeleri yasaklandı.

Kadınların kıyafetiyle ilgili kanun düzenlemesi yapılmadı, zamana bırakıldı.

Halkçılık ve laiklik ilkeleri ile alakalıdır.

Tekke, Zaviye ve Türbelerin Kapatılması (30 Kasım 1925)

İnkılaplara ve cumhuriyete karşı olanların toplanma yeri olduğu için kapatıldı.

Aynı kanunla şeyh, mürid, derviş, seyyid, dede gibi unvanlar yasaklandı.

Laiklik ve halkçılık ilkeleriyle alakalıdır.

Takvim, Saat, Hafta Tatili ve Ölçü Aletlerinde Değişiklik

Bu düzenlemedeki amaç Avrupa ile ticareti kolaylaştırmaktır.

1 Ocak 1926’da Hicri ve Rumi takvimler kaldırıldı, Miladi takvime geçildi.

Uluslararası saate geçildi.

1935’te arşın, endaze, okka gibi uzunluk ölçü birimleri yerine metre; okka, kile gibi ağırlık birimleri
yerine kilogram getirildi.

1935’te pazar günü hafta tatili kabul edildi.

Soyadı Kanunu (1934)

Kişiler, isimlerinin yanında doğdukları yere göre veya çeşitli lakap ve unvanlarla anılıyordu.

Bu durum karışıklıklara sebep olmaktaydı.

1934’te Soyadı Kanunu ile herkesin soyadı alması zorunlu hale getirildi.

Mustafa Kemal’e meclis tarafından Atatürk soyadı verildi.

Halkçılık ilkesi ile alakalıdır.

You might also like