W 1 Równania różnicowe i różniczkowe jako narzędzia modelowania dynamiki procesów

makroekonomicznych

Modele statyczne –opisują zależności miedzy zmiennymi modelu zachodzące w jednym okresie lub
momencie czasu. W takich modelach zwykle porównuje sie ich różne stany równowagi odpowiadające
różnym wartościom zmiennych egzogenicznych, czyli takich, których zmienność nie jest wyjaśniana
przez model (np. stawki podatku w modelu IS - LM). Analizy tego typu nazywane są statyczną analiza
porównawczą.

Analiza statyczna zwana też analizą równowagi jest to badanie stanu równowagi i obejmuje między
innymi formułowanie warunków, jakie muszą być spełnione aby stan równowagi miał miejsce oraz
wyznaczanie wartości zmiennych modelu, dla których model będzie znajdował się w tym stanie.
Głównym zadaniem analizy statycznej jest znalezienie wartości równowagi zmiennych endogenicznych
występujących w modelu. 

Modele dynamiczne - opisują procesy gospodarcze zachodzące w czasie. Modele dynamiczne

przyjmują postać pojedynczych równań różnicowych (difference equations) lub różniczkowych
(differential equations ) , a znacznie częściej układów takich równań.

Modele
dynamiczne

Modele Modele
dyskretne ciągłe
Równanie
Równania
różniczkow
rożnicowe
e

Modele dynamiczne dzielą się na modele dyskretne i ciągłe:

Modele dyskretne – są to modele opisane równaniami różnicowymi, zmienna czasu przyjmuje wartości
kolejnych liczb naturalnych: t= 0 , 1 , 2, 3, Rozwiązaniami modeli dyskretnych (równań różnicowych) są
ciągi

Modele ciągłe - Modele opisane równaniami różniczkowymi . W modelach tych zmienna czasu t
przebiega przez zbiór wszystkich nieujemnych liczb rzeczywistych: t (0 + nieskończoność
Rozwiązaniami modeli ciągłych (równań różniczkowych) są funkcje ciągłe (i różniczkowalne) . Ich
wykresami są ciągłe krzywe ilustrujące przebieg w czasie zmiennych modelu wychodzących z danego
stanu początkowego.

a – stała w czasie stopa wzrostu/spadku zmiennej x(t)

 JEDNORODNE

Model dyskretny – Równanie różnicowe Model ciągły – Równanie różniczkowe

Model równania Model równania

*oznacza pochodną

Rozwiązanie równania Rozwiązanie (szczególne*) równania

Funkcja wykładnicza
Ciąg
*Tylko ta funkcja spełnia warunek x(0) =x0

Wyniki Wyniki

 a  (0, + niesk) – rośnie wykładniczo do  a  ( 0 , do + niesk) rośnie wykładniczo do

nieskończoności nieskończoności

 a  (-1 do 0 ) – maleje wykładniczo do 0

 a  ( - niesk, 0) maleje wykładniczo do 0

 a  (-2 do –1) – na przemian wartości i maleje

do 0
Z geometrycznego punktu widzenia, rozwiązaniem
jest krzywa wykładnicza będąca wykres funkcji
wykładniczej z punktem początkowym (t=0, xo)

 a  (- Nisk do -2) – na przemian wartości i Rozwiązanie ogólne

dąży do nieskończoności
 NIEJEDNORODNE

Model dyskretny – Równanie różnicowe Model ciągły – Równanie różniczkowe

Model równania Model równania

Rozwiązanie równania Rozwiązanie równania

Ciąg nieskończony funkcja

Wyniki Wyniki

 dla b =0 wartość równania staje się rozwiązaniem

równania jednorodnego dyskretnego
 Dla a >0 oraz , to

 jeżeli a > 0 to zmienna rośnie wykładniczo do

nieskończoności

 Jeżeli a (-2 do 0) to zmienna maleje wykładniczo

do  Dla a >0 oraz , to

 Jeżeli a (- nies, -2) to dązy do nieskończoności  Dla a <0

W 2 Układy równań różnicowych i różniczkowe jako narzędzia modelowania dynamiki procesów
makroekonomicznych

Jednorodny układ liniowych równań różnicowych

A- Macierz kwadratowa współczynników aij

I – macierz jednostkowa
X(t) – n-wymiarowy wektor kolumnowy składowych xi(t)

W celu zbadania jak zachowa się rozwiązanie danego układu przy zmianie stanu początkowego należy :

Λ – nazywamy i-tą wartością własną macierzy A (lub i-tym pierwiastkiem charakterystycznym

macierzy)
V – wektor (i-ty wektor własny macierzy A)

Wartości własne λ mogą być liczbami rzeczywistymi lub zespolonymi

Wartość własna zespolona:

, gdzie i jest jednostką urojoną

o α - część rzeczywista liczby zespolonej

o β - część urojona liczby zespolonej

Wyznacznik macierzy:
Równanie globalne asymptotyczne stabilne – równanie różnicowe

Rekurencyjne rozwiązanie układu równań różnicowych

Układ równań różnicowych nazywamy globalnie asymptotycznie

stabilnym jeżeli jego rozwiązanie, wychodzące z dowolnego stanu początkowego x(0) = x0, z
upływem czasu dąży do zera

Warunki aby układ był asymptotycznie stabilny

1) Jeżeli wszystkie wartości własne λ macierzy A są liczbami rzeczywistymi, to rozwiązanie

układu z upływem czasu dąży do wektora zerowego

Wtedy i tylko wtedy, gdy wszystkie wartości własne λ należą do ( -2 do 0)

2) Jeżeli wśród wartości własnych λ są liczby zespolone o postaci , to

rozwiązanie układu z upływem czasu dąży do 0

Wtedy i tylko tedy gdy moduły wszystkich liczb są mniejsze od

jeden, czyli gdy
Jednorodny układ liniowych równań różniczkowych o stałych współczynnikach

Rozwiązaniem układu równań różniczkowych wychodzącym z danego

stanu początkowego x0 jest wektorowa funkcja czasu, która spełnia warunek początkowy x(0)
x0 i która każdemu momentowi t[0,) przyporządkowuje pewien wektor x(t) w taki
sposób, że w każdym momencie t[0,) spełniony jest układ x(t) Ax(t) .

Rozwiązanie układu

Układ równań różniczkowych nazywamy globalnie asymptotycznie

stabilnym jeżeli jego rozwiązanie, wychodzące z dowolnego stanu początkowego x(0) x0 , z
upływem czasy dąży do zera

1) Jeżeli wszystkie wartości własne λ macierzy A są liczbami rzeczywistymi, to rozwiązanie

układu z upływem czasu dąży do wektora zerowego

Wtedy i tylko wtedy, gdy wszystkie wartości wlasne λ < 0 (są ujemne)
 2) Jeżeli wśród wartości własnych λ są liczby zespolone o postaci , to

rozwiązanie układu z upływem czasu dąży do 0

Wtedy i tylko tedy gdy moduły wszystkie wartości własne mają ujemne
części rzeczywiste, czyli gdy

W 3. Statyczny model IS – LM

1. Wyjściowe założenia o gospodarce opisanej modelem IS – LM.

a) nadwyżka mocy produkcyjnych - zdolności produkcyjne nie są w pełni wykorzystane, więc jest
to możliwe zwiększyć produkcję bez zwiększania istniejącego kapitału trwałego)
b) produkcja dostosowuje się do zapotrzebowania
c) poziom cen jest stały - w obliczu wzrostu popytu rośnie tylko produkcja, przy utrzymaniu ceny
bez zmian (wskaźnik cen P 1)
d) gospodarka jest zamknięta (pomija się eksport i import)

Y - produkt krajowy brutto (PKB) to wartość wszystkich dóbr i usług końcowych

wyprodukowanych w gospodarce w danym okresie. W przypadku sprzedaży jest równoważny
dochód ze sprzedaży, który dzieli się na zyski i płace.
T - podatki (a dokładniej różnica między podatkami, które pochodzą z sektora prywatnego
do rządu i dotacje (głównie emerytury), które płyną w przeciwnym kierunku)
C – konsumpcja gospodarstw domowych

Dochód do dyspozycji  Yd = Y – T
 2. Funkcja konsumpcji i funkcja inwestycji . Funkcja
popytu finalnego . Równowaga na rynku produktu

Równowaga na rynku dóbr - KONSUMPCJA

Konsumpcja - jednym z założeń modelu ISLM jest fakt, iż podaż pieniądza ma wpływ na poziom
dochodu i tym samym na konsumpcję

INWESTYCJE
Inwestycje - w modelu ISLM przyjmujemy, że inwestycje przyjmują postać funkcji liniowej:

I = Ī - bi gdzie b>0 opisuje wpływ stopy procentowej i na inwestycje  stopa procentowa (r lub i)

Funkcja inwestycji

Stopa procentowa ma wpływ na poziom dochodu.

Równowaga na rynku produktu

3. Krzywa IS – interpretacja, wyprowadzenie równania i jego ilustracja geometryczna.

Rynek produktu

Cechy krzywej IS RYNEK DÓBR

• ukazuje tylko kombinacje r i Y, dla których na rynku towarowym występuje równowaga

(podaż=popyt)
• krzywa ma charakter malejący (przy wyższym poziomie r, Y jest niższy)
• punkty poza krzywą reprezentują nierównowagę (podażową – punkty na prawo od IS lub popytową –
punkty na lewo od IS)
• Krzywa IS staje się tym bardziej stroma, im niższy jest mnożnik oraz im mniejsza jest
wrażliwość inwestycji na zmiany stopy procentowej.
 NACHYLENIE KRZYWEJ IS
 Krzywa IS ma nachylenie ujemne.
 W stanie równowagi na rynku dóbr wyższej
stopie procentowej musi towarzyszyć niższy
dochód.
 Stromość krzywej IS zależy od wrażliwości
popytu globalnego na zmiany stopy procentowej.
 Gdy zmiany stopy wywołują niewielkie
przesunięcia krzywej popytu globalnego,
wówczas poziom dochodu odpowiadający
warunkom równowagi zmieni się nieznacznie i
krzywa IS będzie bardzo stroma.

PRZESUNIĘCIA KRZYWEJ IS
Wszystkie czynniki poza stopą procentową,
które powodują przesunięcie krzywej popytu
globalnego, wywołują także przesunięcie
krzywej IS (dochody, ceny, preferencje).
 Czynniki zwiększające popyt globalny
(przesunięcie krzywej popytu w górę)
powodują przesunięcie krzywej IS w prawo.
 Czynniki zmniejszające popyt globalny
(krzywa popytu w dół) przesuwają krzywą IS
w lewo.

Do modelu IS wprowadzone zostaje oddziaływanie państwa

• W analizie uwzględnione zostają wydatki rządowe (G) i podatki (T)
• Założenia:
• planowane inwestycje powiększone o wydatki rządowe są równe planowanym oszczędnością
powiększonym o podatki
• brak transferów
• wydatki rządowe są w całości autonomiczne (nie zależą od r)
• podatki są rosnącą funkcją dochodu (zależą od Y)

4. Podaż pieniądza i funkcja popytu na pieniądz . Równowaga na rynku pieniądza. Wyjaśnienie

dlaczego podaż pieniądza zawsze jest równa popytowi.

Równowaga na rynku pieniężnym

a) aktywa finansowe - pieniądze i obligacje
Zasadniczo zakładamy, że istnieją tylko dwa aktywa finansowe - pieniądze i rządowe obligacje
(alternatywnie zamiast myśleć o obligacjach możemy rozważyć również oprocentowanie depozyty
bankowe, oprocentowane tak samo jak obligacje rządowe)

Pieniądze definiuje się jako sumę

 gotówka
 nieoprocentowane lokaty bankowe
Obligacje to aktywa finansowe emitowane przez rząd w celu pożyczenia pieniędzy od sektora
prywatnego i przeznaczyć je na finansowanie deficytu budżetowego.
Popyt na pieniądz jest pozytywnie skorelowany z dochodem oraz ujemnie skorelowany z wysokością
stopy procentowej.:

Popyt na pieniądz zależy od produkcji i stopy procentowej w następujący sposób:

 wzrost produkcji zwiększa popyt na pieniądz (potrzeba więcej pieniędzy na transakcje)
 wzrost stopy procentowej zmniejsza popyt na pieniądz (ludzie mają silniejsze bodźce do zamiany
pieniędzy na obligacje lub pożyczyć mniej pieniędzy od banków)

Najprostszą funkcją popytu na pieniądz, która odzwierciedla powyższe zależności, jest:

1. Krzywa LM – interpretacja, wyprowadzenie równania i jego ilustracja geometryczna.

Rynek pieniądza

Cechy krzywej LM RYNEK PIENIĄDZA

 ukazuje tylko kombinacje r i Y, dla których na rynku pieniężnym występuje równowaga

(podaż=popyt)
 krzywa ma charakter rosnący(przy wyższym poziomie r, Y jest wyższy)
 punkty poza krzywą reprezentują nierównowagę (podażową – punkty na lewo od LM lub popytową –
punkty na prawo od LM)

 W stanie równowagi na rynku pieniądza wyższemu dochodowi musi towarzyszyć wyższa stopa
procentowa.

Ogólnie rzecz biorąc, istnieją dwa źródła wzrostu podaży pieniądza:

 kupowanie obligacji rządowych przez bank centralny od gospodarstw domowych i firm
 udzielanie pożyczek przez banki dla ludności

Czynniki zwiększające realną podaż pieniądza (przesuwają krzywą podaży pieniądza w prawo) powodują
przesunięcie krzywej LM w prawo. Czynniki zmniejszające realną podaż pieniądza (krzywa podaży w lewo)
powodują przesunięcie krzywej LM w lewo.
2. Równoczesna równowaga na rynku produktu i pieniądza w modelu IS - LM i jej ilustracja

geometryczna. Wyprowadzenie wzoru na produkt równowagi

Równowaga na rynkach dóbr i pieniądza - krzywe IS oraz LM obrazują warunki, jakie muszą być
spełnione, aby rynki dóbr i pieniądza znajdowały się w stanie równowagi (każdy z nich oddzielnie).
W celu uzyskania jednoczesnej równowagi na obu rynkach konieczne jest znalezienie takiego
poziomu stóp procentowych i produkcji, który wyznacza zarazem punkt równowagi na każdym rynku
z osobna.
Przecięcie się obu linii symbolizuje poziom stopy procentowej, dla której przy danej podaży
pieniądza panuje równowaga na obu rynkach równocześnie, czyli równowaga ogólna
Równowaga na rynku pieniężnym LM.
 Występuje, gdy realny popyt na pieniądz równy jest jego realnej podaży; (popyt realny=popyt
nominalny/ogólny poziom cen)

CEL  równowaga obu rynków [inwestycje (I)=oszczędnościom (S), popyt na pieniądz (L)=podaży
pieniądza (M)].

7. Polityka fiskalna i pieniężna w modelu IS-LM

Polityka fiskalna – zmiany wydatków rządowych i podatków  IS

Polityka pieniężna, monetarna – zmiana nominalnej podaży pieniądza LM

Polityka fiskalna powoduje przesunięcia krzywej IS.

 Ekspansyjna polityka fiskalna poprzez np. zwiększenie wydatków państwowych i zmniejszenie
podatków powoduje przesunięcie krzywej IS w prawo (IS0 -> IS1) zwiększenie dochodów
 Restrykcyjna polityka fiskalna, np. zmniejszenie wydatków państwowych i zwiększenie podatków
powodują przesuniecie krzywej IS w lewo (IS0 -> IS2)

 IS1- Ekspansywna polityka fiskalna

zwiększenie wydatków-zmniejszenie
podatkówdochód rośnie stopa procentowa rośnie
(efekt wypychania)

 IS2- Restrykcyjna polityka fiskalna

zmniejszenie wydatków zwiększenie podatków
dochód malejestopa procentowa maleje
Polityka pieniężna powoduje przesunięcia krzywej LM.
 Ekspansyjna polityka pieniężna powoduje zwiększenie realnej podaży pieniądza poprzez np.
obniżenie stopy rezerw gotówkowych banków, obniżenie stopy dyskontowej oraz zwiększenie bazy
monetarnej. Krzywa LM przesuwa się wtedy w prawo (LM0 -> LM1)  dochód rośnie
 Restrykcyjna polityka pieniężna powoduje zmniejszenie realnej podaży pieniądza poprzez
zwiększenie stopy rezerw gotówkowych banków, zwiększenie stopy dyskontowej oraz zmniejszenie
bazy monetarnej. Krzywa LM przesuwa się w lewo (LM 0 -> LM2)  dochód maleje

 LM1- Polityka pieniężna Ekspansywna polityka pieniężna zwiększenie podaży pieniądza  dochód
rośnie  stopa procentowa maleje

 LM2- Polityka pieniężna Restrykcyjna polityka pieniężna  zmniejszenie podaży pieniądza 

dochód maleje stopa procentowa rośnie
W 4. Dynamiczny model IS – LM ze stałą podażą pieniądza

Założenia modeli dynamicznych

RYNEK PRODUKTU – brak równości na rynku podaży/popytu produktów

Nadwyżka popytu na podażą na rynku produktu oznacza, że sprzedana została cała produkcja danego
roku i cześć zapasów z lat wcześniejszych. -> większa produkcja w kolejnym roku

Nadwyżka podaży nad popytem oznacza z kolei, że sprzedana została tylko część produkcji danego
okresu, a reszta powiększyła zapasy.

Ważne ! Jeżeli w pewnym okresie popyt jest większy niż podaż Yt, to w okresie
następnym produkcja rośnie czyli  Yt+1 > Yt , co oznacza że Yt+1 – Yt >0

Równanie dynamiki produkcji (w ujęciu dyskretnym)

Równanie w którym parametr B (beta) jest współczynnikiem reakcji produkcji na nierównowagę na

rynku produktu. Im większy jest popyt to parametr B będzie większy.

RYNEK PIENIĄDZA – równość podaży pieniądza = popytem na pieniądz

Celem polityki pieniężnej jest utrzymywanie stałej podaży pieniądza przy zmieniającej się
produkcji, a realizacja tego celu odbywa się w wyniku takich natychmiastowych dostosowań stopy
procentowej do wielkości produkcji, że popyt na pieniądz pozostaje cały czas równy założonej
wielkości podaży pieniądza.

PODAŻ PIENIĄDZA NIE ZMIENIA SIĘ W CZASIE

Spełnione jest założenie:

- co oznacza, że stopa procentowa musi rosnąć, gdy rośnie produkcja i zmaleć gdy maleje produkcja

W każdym momencie czasu t spełnione jest równanie krzywej LM :

Równanie krzywej LM
Model dyskretny – dynamiczny

Lub

Rozwiązanie modelu:

Współczynniki:
 C – krańcowa skłonność do konsumpcji c (0,1)

Zbieżność:

Zbieżność pokazuje, że z upływem czasu produkcja dąży do produktu równowagi

 Stan równowagi (model dyskretny) IS-LM jest globalnie asymptotycznie stabilny –

zbieżność niezależny od stanu początkowego gospodarki

 Ze zbieżności , na rynku
produktów dochodzi do osiągnięcia równowagi, gdy różnica między popytem i podażą
maleje do 0.

 Istnieje stopa procentowa zapewniająca równowagę na rynku pieniężnycm

 Zbieżność gospodarki do równowagi odbywa się po krzywej LM, aż do przecięcia się z

krzywą IS.
Model ciągły – dynamiczny

Równanie dynamiki produkcji w ujęciu ciągłym

Tak długo jak popyt na rynku produktu jest większy niż podaż, tak długo produkcja rośnie. Oraz
odwrotnie Wreszcie, tak długo jak popyt równy podaży - produkcja pozostaje stała (co wynika z tego,
że zmiana Y = 0 ).

Równanie IS-LM – model ciągły ujęcie dynamiczne

W odróżnieniu od warunku stabilności modelu dyskretnego postaci, warunek (39) jest zawsze
spełniony dla dowolnego parametru
0 (pamiętajmy, że 0 c 1).
W 5. Dynamiczny model IS – LM ze zmienną podażą pieniądza

Założenia:

Założenie w modelu ze stałą podaży pieniądza:

Stopa procentowa dostosowuje się do zmieniającej się produkcji w taki sposób, że popyt na pieniądz i jego
podaż są stałe w czasie i równe pożądanej podaży pieniądza M. Dostosowanie stopy procentowej
oznaczają, że w każdym okresie t spełnione jest równanie

Założenia w modelu ze zmienną podażą pieniądza:

Celem polityki pieniężnej jest dążenie do utrzymywania stałej podaży pieniądza na pewnym pożądanym
poziomie M , ale zmiany stopy procentowej nie są tak idealne jak poprzednio, co sprawia, że przy
zmieniającej się produkcji, bieżąca, faktyczna podaż pieniądza Mt (równa popytowi Lt=kYt - hit ) różni się
od pożądanej podaży pieniądza M i zmienia w czasie.

Zmiana stopy procentowej  zmniejszenie różnic między bieżącą i pożądaną podażą pieniądza

Dynamiczny model IS-LM ze zmienną podażą pieniądza

W 6. Model cyklicznego wzrostu Goodwina

Modele wzrostu gospodarczego  Modele opisujące wpływ inwestycji na wzrost kapitału i produkcji

Wyprowadzenie wzorów na model Goodwina

Założenia:
 praca i kapitał są komplementarne, tzn. że w procesie produkcji praca i kapitał angażowane są
w ściśle określonej proporcji (brak możliwości substytucji tych czynników produkcji).

Technologię produkcji opisują dwa, stałe w czasie, współczynniki:

- a - współczynnik pracochłonności produkcji (informuje, jaki jest konieczny nakład pracy do
wytworzenia jednostki produkcji)
- b- współczynnik kapitałochłonności produkcji (informuje, jaki jest konieczny nakład kapitału do
wytworzenia jednostki produkcji)

 Aby wytworzyć produkcję w wysokości Yt należy zaangażować określoną ilość pracy oraz
kapitału.

Równanie pierwsze pokazuje jaką część stanowi nakład pracy

Równanie drugie pokazuje jaką część stanowi kapitał

Produkcja w każdym momencie dzieli się na konsumpcję i inwestycje (brak rządu).

Konsumpcja = wynagrodzenie za pracę (wt – oznacza stawkę za pracę)

Zysk = jest w całości przeznaczony na inwestycje

Zysk = Inwestycje

Przyrost kapitału równy jest inwestycjom pomniejszonym o deprecjacje kapitału

Po podstawieniu:
 Stopa zatrudnienia - Stopa produkcji - stopa wzrostukapitału - ,

Tempo wzrostu zatrudnienia Stopa wzrostu płac -

Stopa wzrostu kapitału – wzór

 przyrost kapitału/na kapitał t

 przyrost zatrudnienia

Dodatkowo:

oraz

W każdym momencie stopa wzrostu zatrudnienia i stopa wzrostu produkcji są takie same jak stopa
wzrostu kapitału ( w każdym momencie mogą jednak być inne).

Stopa wzrostu kapitału = stopa wzrostu produkcji = stopa wzrostu zatrudnienia

 wszystkie te wartości zależą stawki płac!

liczba bezrobotnych - , podaż pracy -

Stopa wzrostu płac zależy od stopy bezrobocia, czyli stosunku liczby bezrobotnych do podaży pracy

Jeżeli stopa bezrobocia jest niska (stopa zatrudnienia wysoka – et ) to płace rosną wt .

Jeżeli stopa bezrobocia jest wysoka (stopa zatrudnienia niska - et) to płace maleją.

Jest też pewien poziom stopy bezrobocia – u* (bezrobocie naturalne) przy którym płace są stałe (stopa
wzrostu płac jest zerowa). Naturalnej stopie bezrobocia odpowiada naturalna stopa zatrudnienia
Model Goodwina -

1)  przyrost zatrudnienia zależy wyłącznie od stawki płac

2)  przyrost stawki płac zależy wyłącznie od stopy zatrudnienia czyli

odchylenia stopy zatrudnienia od naturalnej stopy zatrudnienia

1) Tempo wzrostu zatrudnienia słabnie wraz ze wzrostem stawki płac. aż staje się zerowe,
a następnie ujemne – stopa zatrudnienia zaczyna maleć, a stopa bezrobocia – rosnąć.

2) Stawka płac rośnie tak długo, jak długo stopa zatrudnienia jest wyższa od naturalnej stopy
zatrudnienia (czyli gdy bezrobocie jest niższe od naturalnego) i maleje w przeciwnym
przypadku

Równowaga w modelu Goodwina

Równowaga  gdy stopa zatrudnienia e i stawka płac w nie zmieniają się w czasie, czyli gdy

Równowaga jest osiąga w dwóch punktach:

1) Gdy

2) Gdy

Stan równowagi oznaczamy jako (e*, w*)

*modelu Goodwina nie można sprowadzić do postaci do jednorodnego układu równań różniczkowych
Model Goodwina – Model cykliczny
Stopy zatrudnienia do stawki płac i stawki płac do stopy zatrudnienia powodują, że z biegiem czasu
zmienne te dążą do swoich wartości w stanie równowagi - FAŁSZ, nigdy nie będą dążyć do
równowagi

stawka płac

Stopa zatrudnienia – e(t) rośnie tak długo jak w < w*

Stopa zatrudnienia – e(t) maleje tak długo jak w > w*

Stawka płac – w(t) rośnie tak długo jak e > e*

Stawka płac – w(t) maleje tak długo jak e < e *

Zmiana kierunku ruchu zmiennych na orbicie -> Stopa zatrudnienia i stawka płac na przemian rosną i
maleją. Zmiana kierunku, w jakim porusza się punkt następuje każdorazowo po przecięciu prostych
odpowiadających wartościom zmiennych w stanie równowagi.

Modelu Goodwina charakteryzują się cyklicznością. - PRAWDA

Rysunek występowania cykliczności stawki płac  tak samo zmieniają się pozostałe zmienne.
Ponieważ stopa kapitału, zatrudnienia, produkcji zależy od stawki płac (wyjaśnione w pkt. 3)
jest cały czas dodatnia.

Stopa wzrostu kapitału rośnie gdy maleje stawka płac.

Stopa wzrostu kapitału maleje gdy rośnie stawka płac.

W takim przypadku kapitał, produkcja i zatrudnienie cały czas rosną, jednak raz szybciej, a raz wolniej.
Z tego względu model Goodwina nazywany jest modelem cyklicznego wzrostu.

W 7 Model Goodwina – Solowa

Różnice – technologia produkcji to inaczej ile jest kapitału a ile pracy

1) Inna technologia produkcji - ten sam poziom produkcji można uzyskać z różnych
(nieskończenie wielu) kombinacji kapitału i pracy (substytuty)

2) W modelu Goodwina – Solowa do danego zasobu kapitału (w każdym momencie innego)

producent dostosowuje wielkość zatrudnienia tak aby zmaksymalizować zysk – związane jest to z
punktem pierwszym, że występuje taka kombinacja L i K

Podobieństwa:

Zyska tak samo jak w modelu Goodwina przeznaczany jest w całości na inwestycje

Tak samo jak w modelu Goodwina, przy danych parametrach funkcji i danym współczynniku deprecjacji
kapitału, stopa wzrostu kapitału zależy wyłącznie od stawki płac
Równanie to mówi nam, że w modelu Goodwina-Solowa  Stopa wzrostu kapitału zależy wyłącznie
od stawki płac

Wynika to z założeń:
 Przyrost kapitału to = produkcja – wynagrodzenia – deprecjacja kapitału –
 Parametry funkcji produkcji są ustalone (parametry to alfa i beta)
 Współczynnik deprecjacji jest ustalony

Identycznie jak w modelu Goodwina zakładamy, że stopa wzrostu (spadku) stawki

plac wt zależy od odchyleń stopy zatrudnienia od naturalnej stopy zatrudnienia

Model Goodwina – Solowa

W modelu tym zmienia się jedynie  stawka płac wt oraz stosunek podaży pracy do kapitału l

Równowaga i stabilność modelu Goodwina – Solowa

Gospodarka jest w równowadze gdy:

 Stawka płac w oraz stosunek podaży pracy do kapitału l nie zmieniają się w czasie
Równowaga jest osiągana w dwóch punktach: (0,0) oraz (w*, l*)

W odróżnieniu do modelu Goodwina, model Goodwina-Solowa z upływem czasu dąży do stanu

równowagi (w*, l*) bez względu na to z jakiego stanu początkowego startuje.

W modelu Goodwina – Solowa stawka płac wt oraz stosunek podaży pracy do

Kapitału dążą do swoich wartości w równowadze

To jest gówna różnica, w modelu Goodwina, wartości te nigdy nie będą dążyć do równowagi.
Stabilizacja proporcji wymaga, aby z upływem czasu stopy wzrostu kapitału, produkcji,
zatrudnienia i konsumpcji także zbiegały do stopy wzrostu podaży pracy.
Wynika stąd ogólny wniosek, że w długim horyzoncie czasowym gospodarka opisana modelem
wzrostu Goodwina – Solowa dąży do ścieżki równomiernego, wykładniczego wzrostu, na której
wszystkie zmienne absolutne (nie będące proporcami innych zmiennych), takie jak kapitał,
produkcja, konsumpcja, inwestycje rosną z tą samą stopą wzrostu, równą stopie wzrostu podaży
pracy.

W 8 Model typu Goodwina – Kaleckiego z zadłużeniem gospodarstw domowych

a) dochód do dyspozycji pracowników najemnych Yw(t)

Dochód do dyspozycji pracowników najemnych Yw (t) jest dochodem z pracy pomniejszony o

odsetki z zadłużenia

Dochód z pracy (dla pracownika) , koszt pracy (dla przedsiębiorców)

w(t) – nominalna stawka płac
Ld(t) – popyt na pracę = zatrudnienie

Odsetki od zadłużenia
iλ- oprocentowanie zadłużenia
λ(t) – poziom zadłużenia

b) źródła finansowania wydatków konsumpcyjnych p(t)Cw(t)

Wydatki konsumpcyjne
p(t) – poziom cen
Cw(t) – konsumpcja
Źródło wydatków
Yw(t) - Dochód do dyspozycji pracowników najemnych
*λ(t) – przyrost zadłużenia (saldo kredytów)

c)przyrost zadłużenia pracowników najemnych *t)

Saldo kredytów (przyrost zadłużenia) jest proporcjonalne do dochodu do dyspozycji

cy- skłonność gospodarstw do zadłużania się, c >1 , jeżeli c=1,2 pracownicy najemni dzięki kredytom
wydają na swoją konsumpcję 20% więcej niż wynosi ich dochód do dyspozycji)

a) zysk przedsiębiorstw (t) ,

Zysk przedsiębiorców jest równy różnicy między wartością wytworzonej i sprzedanej produkcji a
kosztami pracy i deprecjacji kapitału

Wartość wytworzonej i sprzedanej produkcji

Y(t) – produkcja
P(t) – cena

Dochód z pracy (dla pracownika) , koszt pracy (dla przedsiębiorców)

w(t) – nominalna stawka płac
Ld(t) – popyt na pracę = zatrudnienie

Deprecjacja kapitału
K(t) – kapitał trwały
P(t)*K(t) – wartość kapitału

b) dochód do dyspozycji kapitalistów Yc (t) ,

Π(t) – zysk przedsiębiorstw

idD – odsetek od depozytów bankowych
πb- zysk banków

zysk banków

c) równanie opisujące podział dochodu kapitalistów Yc (t)

Kapitaliści część dochodu do dyspozycji przeznaczają na powiększenie kapitału trwałego (inaczej

majątku trwałego) przedsiębiorstw- inwestycje, a pozostałą część - na powiększenie depozytów
bankowych:

a) stopę wzrostu kapitału gk (t)

 - sprawdzamy przyrost kapitału/na kapitał
Stopa wzrostu kapitału mówi nam jaką część kapitaliści przeznaczają na inwestycje

Stopa wzrostu kapitału jest równa pewnej

 długookresowej stopie wzrostu g,
 skorygowanej o składnik ar (r(t)-r)
R(t) – bieżąca stopa zysku z kapitału

b) przyrost kapitału *K(t)

ar - współczynnik wrażliwości stopy wzrostu kapitału na odchylenia stopy zysku od jej wartości w
równowadze.

c) całkowity popyt inwestycyjny I (t)

I(t) – całkowity popyt inwestycyjny

K*(t) – przyrost kapitału
- deprecjacja kapitału, część, która służy inwestycjom odtworzeniowym, mającym na celu
odtworzenie zużytego kapitału (majątku) trwałego.

Równowaga na rynku produktu

a) równowagę na rynku produktu,

Całkowity popyt finalny jest sumą popytu konsumpcyjnego pracowników najemnych i popytu
inwestycyjnego . Produkcja w każdym momencie t dostosowuje się do popytu, w wyniku czego rynek
produktu znajduje się w równowadze
Ograniczenia produkcji przez zdolności produkcyjne gospodarki

b) popyt napracę L (t) d (równy zatrudnieniu – równanie 16) ,

z>0 oznacza stałą w czasie wydajność pracy pracowników najemnych

1/z – pracochłonność produkcji

Zakładamy, że podaż pracy jest zawsze większa lub równa popytowi na pracę. Podaż pracy nie jest
więc czynnikiem ograniczającym produkcję, a popyt na pracę równy jest wielkości zatrudnienia.

c) ograniczenia produkcji przez zasób kapitału i jego potencjalną efektywność (równania (14) – (15))

Dynamika wzrostu cen – inflacja

Inflacja jest tym wyższa im wyższe są:

wyższe są:
- odchylenia wskaźnika wykorzystania zdolności produkcyjnych od poziomu naturalnego:
- stopa wzrostu płac nominalnych
- oczekiwana inflacja równa

Stopa wzrostu płac

Zgodnie ze wzorem płace rosną tym szybciej im wyższe są:

- odchylenia wskaźnika zatrudnienia od naturalnej wartości tego wskaźnika:
- stopa wzrostu cen ( wskaźnik inflacji)
- oczekiwana inflacja ( stała w czasie )

6. Wyjaśnij w jakim celu model wyjściowy sprowadza się do modelu w postaci

intensywnej, w której nowymi zmiennymi są zmienne przedstawiające proporcje między
zmiennymi modelu wyjściowego

Jednym z celów jakim ma służyć rozpatrywany model Goodwina – Kaleckiego jest zbadanie, czy w
gospodarce, w której pracownicy systematycznie wydają na konsumpcję więcej niż zarabiają,
powiększając swoje zadłużenie, możliwy jest długotrwały, równomierny wzrost. Wzrost taki,
nazywany też równowagą dynamiczną, charakteryzuje się tym, że wszystkie zmienne modelu rosną
z jednakową stopą wzrostu. W rezultacie proporcje między tymi zmiennymi (równomiernie
rosnącymi) pozostają stałe w czasie. Wyznaczenie równowagi dynamicznej sprowadza się do
znalezienia tych proporcji. To z kolei staje się możliwe dopiero po sprowadzenie modelu
wyjściowego do tzw. postaci intensywnej, którego zmiennymi są proporcje między zmiennymi
modelu wyjściowego.
Równomierny wzrost – wszystkie zmienne modelu rosną z jednakową stopą  w rezultacie proporcje
między zmiennymi stałe

Jeżeli chcemy sprawdzić czy równomierny wzrost jest możliwy to musimy użyć modelu w postaci
intensywnej.

Model w postaci intensywnej to taki model – zmiennymi w modelu są proporcje.

W 9 Model typu Keynesa - Metzlera – Goodwina

Model KMG

Ważną cechą modelu jest to, że kapitał rzeczowy i podaż pracy mogą nie być w pełni wykorzystane.
Stopień wykorzystania obu czynników opisują: stopa zatrudnienia (determinująca stopę bezrobocia)
oraz wskaźnik wykorzystania zdolności produkcyjnych (u)

Ścieżka równomiernego wzrostu  wszystkie zmienne w modelu rosną to są, równomierną stopą wzrostu

W tym modelu mamy trzy sektory: sektor gospodarstw domowych, sektor rządowy, sektor
przedsiębiorstw

Opis wyjściowego modelu KMG

Całkowity popyt finalny = konsumpcja sektora prywatnego + inwestycje brutto + popyt sektora
rządowego

Popyt konsumpcyjny:

w-płaca realna , Ld- popyt na pracę(zatrudnienie), ℸ- stawka podatku od odchodów z pracy

Dynamika konsumpcji kształtuje dynamikę produkcji (dynamika produkcji wpływa za zatrudnienie), oraz
kształtuje dynamikę płacy realnej

Dynamika płacy realnej

W – płaca nominalna, p – poziom cen

Stopa wzrostu płacy realnej – różnica stopy wzrostu płac nominalnych i inflacji (stopa wzrostu cen)

Stopa wzrostu płac nominalnych –

Inflacja (stopa wzrostu płac)

Inflacja zależy od odchylenia wskaźnika wykorzystania potencjału produkcyjnego 0 <u <1 od jego
normalnego poziomu u^.
u– wskaźnik wykorzystania potencjału produkcyjnego

Dynamika kapitału i popyt inwestycyjny

Popyt inwestycyjny sektora prywatnego I - równy jest sumie inwestycji netto, powiększających zasób
kapitału (majątku) trwałego przedsiębiorstw, oraz inwestycji restytucyjnych ponoszonych w celu
zastąpienia kapitału, który uległ deprecjacji.

I = inwestycje netto (pochodna kapitału) + inwestycje restytucyjne (deprecjacja kapitału)

Inwestycje netto = Przyrost kapitału

i1>0 , parametr reakcji inwestorów na odchylenia stopy zysku z kapitału od realnej

stopy procentowej
i2> 0, parametr reakcji inwestorów na odchylenia wskaźnika wykorzystania potencjału
produkcyjnego od jego normalnego poziomu.

Oczekiwana stopa zysku: stosunek oczekiwanego zysku do kapitału,

Oczekiwana stopa wzrostu popytu finalnego - sumą stopy wzrostu płac realnych
oraz względnego błędu oczekiwań wielkości sprzedaży
W 10 Model wzrostu gospodarczego Solowa

Założenia modelu:

 W ogólnej wersji: Możliwe różne proporce KAPITAŁU i PRACY (założenie substytucji)

Funkcja produkcji:
Y= F (k, n)
k-kapitał
n-zatrudnienie (nakłady pracy)

co oznacza, że tę są wielkość produkcji, może uzyskać na nieskończenie wiele sposobów

 W uproszczonej wersji: W czasie t zmienia się tylko kapitał, a zatrudnienie jest stałe

Y = F(k)

 Wraz ze wzrostem kapitału produkcja rośnie

 Wzór na krańcową efektywność kapitału

 Krańcowa efektywność kapitału jest malejąca (identyczne przyrosty kapitału dają coraz
mniejsze przyrosty produkcji)

Krańcowa efektywność kapitału (informuje o ile przyrośnie produkcja jeżeli kapitał wzrośnie o
jednostkę.

Równanie dynamiki makroekonomicznej  opisuje proces wzrostu gospodarczego

Poziom kapitału w danym roku determinuje wielkość produkcji, produkcja dzieli się na
konsumpcję i inwestycje, inwestycje powiększają kapitał, większy kapitał umożliwia większą
produkcję itd.
DYSKRETNY MODEL WZROSTU SOLOWA

Dodatkowe założenie:

 Na kolejne inwestycje jest przeznaczana co roku taka sama część PKB (y)

Stały w czasie parametr s (0 s 1) , pokazujący jaka część PKB przeznaczana jest każdego
roku na inwestycje, nazywany jest stopą oszczędności lub stopą inwestycji.

Model Solowa generuje jednoznacznie określoną trajektorię kapitału ktt 0 k0, k1, k2,..}
Trajektorii tej odpowiadają trajektorie produkcji – y , inwestycji – i, konsumpcji – c

WAŻNE!
Kapitał rośnie, jeżeli inwestycje i=sF(k) są większe od deprecjacji kapitału δk
Kapitał maleje, jeżeli inwestycje i=sF(k) są mniejsze od deprecjacji kapitału δk

STAN STACJONARNY MODEL SOLOWA

Kapitał jest stały, jeżeli inwestycje i=sF(k) są równe deprecjacji kapitału

k* - kapitał w stanie stacjonarnym

δ – wskaźnik deprecjacji (0 do 1)

W Modelu Solowa kapitał zawsze dąży do wartości w stanie stacjonarnym - k*

Nazywamy to zbieżnością gospodarki do stanu stacjonarnego

ZŁOTA REGUŁA AKUMULACJI KAPITAŁU

Założenie:

 Z równań wynika, że wzrost s (stopy oszczędności) zwiększa kapitał k* i produkcję y*

Konsumpcja c* jednak może zarówno zwiększać się i zmniejszać

Jeżeli gospodarka znajduje się w stanie stacjonarnym z maksymalnym poziomem konsumpcji

to mówimy, że spełniona jest złota reguła akumulacji kapitału.

Złota reguła akumulacji kapitału jest spełniona gdy:

 Gdy kapitał daje nam maksymalny poziom konsumpcji to nazywamy go optymalnym

stanem kapitału i oznaczamy k#.

K# - oznacza optymalny poziom kapitału  A POZIOM KAPITAŁU RÓWNY JEST DEPRECJACJI

 Gdy gospodarka gdy gospodarka pozostaje w takim stanie stacjonarnym, w którym krańcowa
efektywność kapitału równa jest współczynnikowi deprecjacji tego kapitału.

C# - konsumpcja odpowiadająca złotej regule kapitału (maksymalna konsumpcja)

Stopa oszczędności odpowiadająca złotej regule akumulacji kapitału

Stopa oszczędności = elastyczności produkcji względem kapitału

Elastyczność produkcji względem kapitału informuje o ile procent wzrośnie produkcja

gdy kapitał wzrośnie o jeden procent

CIĄGŁY MODEL WZROSTU SOLOWA

  Każdy stan stacjonarny modelu ciągłego jest oczywiście identyczny ze stanem stacjonarnym
modelu dyskretnego
 Podobnie jak w modelu dyskretnym, także w ciągłym modelu Solowa kapitał z upływem
czasu dąży do swojej wartości w stanie stacjonarnym bez względu na początkowy stan
kapitału
 w obu wersjach modelu identyczny jest też stan stacjonarny odpowiadający złotej regule
akumulacji kapitału (taki poziom kapitału dla którego konsumpcja jest maksymalna)
W 11 Model optymalnego wzrostu Ramseya

Model ten różni się od modelu Solowa tym, że jest to model optymalizacyjny

Tylko dla jednego okresu:

Statyczna funkcja użyteczności konsumpcji – opisuje zależność między poziomem konsumpcji, a jej
użytecznością. – funkcja U(c) – jest to funkcja rosnąca i silnie wklęsła, co oznacza, że :

Założenie: Wzrost konsumpcji  wzrost użyteczności (z tym, że wzrost jest coraz wolniejszy)

- Krańcowa użyteczność konsumpcji (o ile wzrośnie użyteczność konsumpcji

jeżeli konsumpcja wzrośnie o jednostkę)

Dla kilku okresów:

Międzyokresowa funkcja użyteczności konsumpcji – stosowana do oceny różnych trajektorii

konsumpcji.

 Założeniem międzyokresowej funkcji konsumpcji jest, że im dalej wybiegamy w myślach w

przyszłość tym mniejszą wagę przywiązujemy do tego, jaka będzie nasza przyszła konsumpcja.
Przykładowo, konsumpcja w roku jest dla nas ważniejsza niż konsumpcja w roku następnym , a
konsumpcja w roku t=1 jest z kolei ważniejsza od konsumpcji w roku t=2.

Funkcja przedstawia zdyskontowaną międzyokresową użyteczność konsumpcji

Funkcja - zdyskontowana na rok początkowy t 0 użyteczność konsumpcji w nieskończonym

horyzoncie czasowym, odpowiadającą trajektorii konsumpcji ctt 0 c0, c1, c2,... 

Jej charakterystyczną cechą jest to, że wraz z oddalaniem się od początku horyzontu
przypisuje ona coraz mniejsze wagi użyteczności konsumpcji (kolejne potęgi , malejące do
zera wraz ze wzrostem t )
Stopa dyskontowa użyteczności konsumpcji - stopa dyskonta > 0

Współczynnik dyskontujący – w przedziale od 0 do 1

DYSKRETNY MODEL RAMSEYA

Model łączy:

 Międzyokresową funkcję użyteczności konsumpcji

 Podstawowe równanie dynami makroekonomicznej

Różnica między dyskretnym modelem Ramseya, a Solowa

Nie jest wymagane aby w każdym okresie inwestycje stanowiły tą samą część PKB, udział inwestycji w
każdym roku może być inny

S – może się zmieniać, nie jest stałe w czasie

Różny udział inwestycji sprawia, że gospodarka z początkowym kapitałem k0 ma przed sobą

nieskończenie wiele możliwych scenariuszy wzrostu

DYSKRETNY MODEL RAMSEYA - FUNKCJA

Model optymalnego wzrostu gospodarczego Ramseya jest zadaniem optymalizacji dynamicznej, którego
rozwiązaniem jest optymalna strategia wzrostu gospodarczego dającą maksymalną wartość
międzyokresowej funkcji użyteczności.  cel – maksymalizacja funkcji użyteczności

Funkcja modelu w ujęciu dyskretnym

Rozwiązanie modelu: Model Ramsey i funkcja daje optymalne trajektorie kapitału i konsumpcji.
Dostarcza więc informacji jak w kolejnych okresach należy podzielić produkcję na konsumpcję i
inwestycje.  dzielimy produkcje w celu zmaksymalizowania użyteczności konsumpcji w
nieskończonym horyzoncie czasowym

Warunki do spełnienia optymalności:

Gdzie L

Warunek transwersalności:

Z upływem czasu zdyskontowane korzyści z dodatkowej konsumpcji (zdyskontowane

użyteczności krańcowe maleją do zera.  z punktu widzenia maksymalizacji użyteczności
konsumpcji nie jest optymalne utrzymywać aż do nieskończoność dodatni zasób kapitału

Równanie Eulera –warunek który jest spełniony, gdy równanie jest optymalne. Optymalne
rozwiązanie spełnia to równanie w każdych dwóch sąsiadujących ze sobą okresach nieskończonego
horyzontu czasowego.

STAN STACJONARNY MODEL RAMSEYA

Stan stacjonarny w modelu Ramseya to stan, w którym

 a) Kapitał i konsumpcja nie zmieniają się w czasie

b) kapitał i konsumpcja spełniają podstawowe równanie dynamiki (1) oraz równanie Eulera (2)

Stan stacjonarny w modelu Ramseya opisuje para (c*, k*) - bez względu na początkowy stan gospodarki,
określony przez wyjściowy poziom kapitału , rozwiązanie optymalne modelu Ramseya z upływem
czasu dąży do tego stanu stacjonarnego

W stanie stacjonarnym muszą być spełnione warunki

K* to równanie

ZŁOTA REGUŁA AKUMULACJI KAPITAŁU RAMSEYA

C#, k# - stan stacjonarny w modelu Solowa ze złotą regułą akumulacji kapitału

C*, k* - stan stacjonarny w modelu Ramseya

Poziom kapitału w modelu Solowa spełnia równanie:

- wskaźnik deprecjacji (zużycia) kapitału (0 1)

Poziom kapitału w modelu Ramseya

  stopa dyskonta użyteczności konsumpcji + δ

Ponieważ c# jest maksymalnym poziomem konsumpcji możliwym do osiągnięcia w warunkach

reprodukcji prostej zatem konsumpcja w stanie stacjonarnym w modelu Ramseya również jest
mniejsza od konsumpcji w stanie stacjonarnym ze złotą regułą akumulacji kapitału w modelu
Solowa.

Stan stacjonarny w modelu Ramsey jest gorszy ze względu na konsumpcje od stanu stacjonarnego
Solowa ze złotą regułą akumulacji kapitału.

Konsumpcja w modelu Ramsey jest na niższym poziomie niż w modelu Solowa – wynika to z
międzyokresowej funkcji użyteczności konsumpcji,

Międzyokresowa funkcja użyteczności konsumpcji w ujęciu ciągłym

Ciągła międzyokresowa funkcja użyteczności konsumpcji dana jako całka

CIĄGŁY MODEL RAMSEYA

Ciągły model Ramseya jest zadaniem optymalizacji dynamicznej (zadanie starowania optymalnego)

 upływem czasu optymalne rozwiązanie ciągłego modelu Ramseya dąży do tego samego
stanu stacjonarnego (c*, k*), do którego dąży rozwiązanie optymalne modelu
dyskretnego.

ŚCIEŻKA SIODŁOWA W MODELU RAMSEYA

 JEST TYLKO JEDNA

 JEST TO ŚCIEŻKA PO KTÓREJ ROZWIĄZANIE DĄŻY DO STANU STACJONARNEGO I OSIĄGA (C*,
K*), NIEZALEŻNIE OD STANU POCZĄTKOWEGO K0.
 Wejście gospodarki na ścieżkę siodłową w okresie t 0 następuje w wyniku skokowego
dostosowania się konsumpcji c0 do wyjściowego poziomu kapitału k0 , zgodnego z
wymogami optymalności.

W 12 Model Ramseya gospodarki konkurencyjnej – dynamiczna równowaga ogólna

MODEL RAMSEYA – zadania centralne lub społecznego planisty.

Reprezentywny konsument –maksymalizacja użyteczności konsumpcji

Reprezentywny producent – maksymalizacja zysku

Zadania reprezentatywnego konsumenta

Rozwiązanie:

 Trajektorie oszczędności/zadłużenia {at}

 Trajektorie konsumpcji {ct}

Dane

 Trajektorie stawki płac {wt}

 Trajektorie stopy procentowej {rt}
 a0 – oszczędności w okresie t=0

Ograniczenie budżetowe gospodarstwa domowego

Zadania maksymalizacji zysku reprezentatywnego producenta

Rozwiązanie:

 Trajektorie kapitału {kt}

 Trajektorie pracy (zatrudnienia) {nt}

Dane

 Stawki płac {wt}

 Ceny wynajmy kapitału

Warunki optymalności w zadaniu maksymalizacji zysku

  krańcowa wydajność pracy (informującą o ile wzrośnie
produkcja gdy zatrudnienie wzrośnie o jednostkę przy stałym zasobie kapitału)

 krańcowa efektywność kapitału (informującą o ile wzrośnie

produkcja gdy kapitał wzrośnie o jednostkę przy stałym zatrudnieniu).

DYNAMICZNA RÓWNOWAGA OGÓLNA

Dynamiczną równowagę ogólną tworzy taki ciąg zmiennych, że

a) = oszczędności w okresie 0 są równe kapitałowi w

okresie 0

b) Ciąg jest rozwiązaniem

zadania producenta

c) Ciąg jest rozwiązaniem

Zadanie konsumenta
d) Rynek pracy jest w równowadze nt* = 1
e) Rynek kapitału jest w równowadze a* = k* / optymalne strategie jedynie w równowadze

f) Trajektorie stwki płac i stopy procentowej traktowane są jako dane,

to w ogólniejszym zadaniu znalezienia dynamicznej równowagi ogólnej trajektorie te,
równoważące rynki pracy i kapitału, są niewiadome, które należy również ustalić.

g) Jeżeli funkcja produkcji spełnia założenie o stałych korzyściach skali to w warunkach

dynamicznej równowagi ogólnej ograniczenie budżetowe

jest identyczne z ograniczeniem zasobowym w zadaniu centralnego planisty (

jest równoważne bilansowi produkcji w modelu Ramseya)