‫ﻓﺼﻞ دوم‪ :‬ﺳﺮي‪ ،‬اﻧﺘﮕﺮال و ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻓﻮرﻳﻪ‬
‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ‬
‫• اﻧﺘﮕﺮال ﻓﻮرﻳﻪ‬
‫• ﻗﻀﻴﻪ ﻫﻤﮕﺮاﻳﻲ اﻧﺘﮕﺮال ﻓﻮرﻳﻪ‬
‫• اﻧﺘﮕﺮاﻟﻬﺎي ﻓﻮرﻳﻪ ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ و ﻛﺴﻴﻨﻮﺳﻲ‬
‫• اﻧﺘﮕﺮال ﻓﻮرﻳﻪ ﻣﺨﺘﻠﻂ‬
‫• ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻓﻮرﻳﻪ و ﻣﻌﻜﻮس آن‬
‫• ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻓﻮرﻳﻪ ﻣﺸﺘﻖ‬
‫• ﺗﺒﺪﻳﻼت ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ و ﻛﺴﻴﻨﻮﺳﻲ ﻓﻮرﻳﻪ‬
‫• ﺗﺒﺪﻳﻼت ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ و ﻛﺴﻴﻨﻮﺳﻲ ﻓﻮرﻳﻪ‬
‫ﻣﺸﺘﻖ‬
‫‪Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir‬‬
‫• ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ‬
‫• ﺗﻮاﺑﻊ ﻣﺘﻌﺎﻣﺪ‬
‫• ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ ﺗﻮاﺑﻊ زوج و ﻓﺮد‬
‫• ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ در ﺑﺎزه ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن‬
‫• ﺑﺴﻄﻬﺎي ﻧﻴﻢ داﻣﻨﻪ ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ و ﻛﺴﻴﻨﻮﺳﻲ‬
‫)ﺳﺮﻳﻬﺎي ﻓﻮرﻳﻪ ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ و ﻛﺴﻴﻨﻮﺳﻲ(‬
‫• ﻗﻀﻴﻪ ﻫﻤﮕﺮاﻳﻲ ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ‬
‫• راﺑﻄﻪ ﭘﺎرﺳﻮال‬
‫• ﻣﺸﺘﻖ و اﻧﺘﮕﺮال ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ‬
‫• ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ ﻣﺨﺘﻠﻂ‬
‫‪1‬‬
 Fourier Series ‫ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ‬
‫• ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ‬

y  f  x  ;  L  x  L; T  2L

a0  1 1   2 2 
f x     a1 cos x  b1 sin x    a 2 cos x  b2 sin x   ...
2  L L   L L 

a0   n n 
f x      an cos x  bn sin x ‫ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ‬
2 n 1  L L 

‫ﺿﺮاﻳﺐ اوﻳﻠﺮ‬
A0 ‫در ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﺼﻮرت‬
‫آﻣﺪه اﺳﺖ‬
2
Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir
 (1) ‫ﺗﻮاﺑﻊ ﻣﺘﻌﺎﻣﺪ‬
 f  x .f  x   0
b
1 2
‫[ ﻣﺘﻌﺎﻣﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ اﮔﺮ‬a,b] ‫ در ﺑﺎزه‬f2 ‫ و‬f1 ‫• دو ﺗﺎﺑﻊ‬
a

n
L m 0; n  m
‫ ﻣﺜﺎل‬:  sin x .sin x .dx  
L L L L; n  m
‫• اﺛﺒﺎت ﺗﺴﺎوي ﻓﻮق‬
‫ ﻳﺎدآوري ﺑﺮﺧﻲ از رواﺑﻂ ﻣﺜﻠﺜﺎﺗﻲ‬--
1
sin  .cos   sin      sin     
2
1
cos  .cos   cos      cos     
2
1
sin  .sin   cos      cos     
2
1  cos 2 1  cos 2
sin  
2 cos 2
 
2 2
3
Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir
 (2) ‫ﺗﻮاﺑﻊ ﻣﺘﻌﺎﻣﺪ‬
n m L 1   
    x dx
L
L L
sin x .sin
L
x .dx   L 
2
cos n  m
L
x  cos n  m
L 

1 
L
 
L
L L
if n  m :  sin  n  m  x  sin  n  m  x 0
2  n  m   L n  m   L L 
 L 

L n L
2 n 1 L 2n  
if n  m :  sin xdx  2 sin
2
xdx  2    1  cos x  dx
L L 0 L 2 
0 L 
2n 
L
L L
x 0 sin x L
2n  L 0

4
Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir
 (3) ‫ﺗﻮاﺑﻊ ﻣﺘﻌﺎﻣﺪ‬
L n m 0; n  m
L cos L x .cos L x .dx  L; n  m

L n m
L
sin
L
x .cos
L
x .dx  0

5
Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir
 (1) ‫ﺿﺮاﻳﺐ اوﻳﻠﺮ ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ‬
‫ ﻃﺮﻓﻴﻦ ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ در‬،am ‫ ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﺿﺮﻳﺐ دﻟﺨﻮاه‬،‫• ﺑﺮاي ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺿﺮاﻳﺐ اوﻳﻠﺮ‬
m=0, 1, 2, ... .‫[ اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي ﻣﻲ ﺷﻮد‬-L,L] ‫ﺿﺮب و ﺳﭙﺲ در ﺑﺎزه‬

a0   n n  m
f x      an cos x  bn sin
L

2 n 1  L
x
L 
 cos
L
x and then L

m L a 
 n n  m
L f  x  cos L x.dx  L  2  
L
 an cos L x  bn sin L x  .cos L x.dx
0

n 1  

m m
L
L a0 a0 L
‫ اﻧﺘﮕﺮال ا‬:
L 2 cos L x.dx  2 . m  sin L x L  0

6
Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir
 (2) ‫ﺿﺮاﻳﺐ اوﻳﻠﺮ ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ‬
:‫ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﺑﺘﺪا اﻧﺘﮕﺮاﻟﻬﺎ را ﺣﺴﺎب ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‬.‫• اﻧﺘﮕﺮال و ﺳﻴﮕﻤﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻌﻮﻳﺾ ﻫﺴﺘﻨﺪ‬

L n m 0; n  m
2 ‫ اﻧﺘﮕﺮال‬:
L an cos L x .cos L x.dx  am L; n  m
‫ﺗﻮاﺑﻊ ﻣﺘﻌﺎﻣﺪ‬
L n m 0; n  m
3 ‫ اﻧﺘﮕﺮال‬:  bn sin x .cos x.dx  
L L L 0; n  m
m 1 L m
L    
L
f x cos
L
x.dx  a m L  a m 
L  L
f x cos
L
x.dx
‫ﺿﺮب ﻧﻤﻮده‬ ‫ ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ را در‬bm ‫• ﺑﻪ ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺮاي ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺿﺮاﻳﺐ‬
m=1, 2, 3,… .‫[ اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي ﻣﻲ ﺷﻮد‬-L,L] ‫و ﺳﭙﺲ در ﺑﺎزه‬
m 1 L m
L   L  
L
f x sin x.dx  bm L  bm 
L  L
f x sin
L
x.dx

7
Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir
 (3) ‫ﺿﺮاﻳﺐ اوﻳﻠﺮ ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ‬
‫ ﺑﺮاي ﺿﺮاﻳﺐ اوﻳﻠﺮ ﺧﻮاﻫﻴﻢ داﺷﺖ‬،‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻗﺒﻞ‬

1 L n
an   f  x  cos x.dx
L  L L
1 L
a 0   f  x  .dx
L L
1 L n
bn   f  x  sin x.dx
L  L L
a0 1 L
A0   A0   f  x  .dx
2 2L  L

8
Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir
 ‫ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ ﺗﺎﺑﻊ زوج‬
‫‪f  x   f  x ‬‬ ‫• اﮔﺮ ﺗﺎﺑﻊ ‪ f‬در ﺑﺎزه ]‪ [-L,L‬زوج ﺑﺎﺷﺪ‬

‫‪1 L‬‬ ‫‪n‬‬

‫‪bn   f  x  sin‬‬
‫ﺣﺎﺻﻠﻀﺮب ﺗﺎﺑﻊ زوج و ﻓﺮد‪ ،‬ﻳﻚ ﺗﺎﺑﻊ ﻓﺮد اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪x.dx  0‬‬
‫‪L‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪L‬‬ ‫‪L‬‬ ‫ﻟﺬا اﻧﺘﮕﺮال آن در ﺑﺎزه ﻣﺘﻘﺎرن ]‪ [-L,L‬ﺻﻔﺮ اﺳﺖ‬

‫ﺣﺎﺻﻠﻀﺮب ﺗﺎﺑﻊ زوج و ﻓﺮد‪ ،‬ﻳﻚ‬

‫‪1 L‬‬ ‫‪n‬‬ ‫‪2 L‬‬ ‫‪n‬‬
‫‪an ‬‬ ‫‪‬‬‫‪f  x  cos‬‬ ‫‪x.dx ‬‬ ‫‪f  x  cos‬‬
‫‪‬‬ ‫ﺑﺮاﺑﺮآنآندردر‪x.dx‬‬
‫ﺗﺎﺑﻊ زوج اﺳﺖ‪ .‬ﻟﺬا اﻧﺘﮕﺮال‬
‫ﺑﺎزه ﻣﺘﻘﺎرن ]‪ ،[-L,L‬دو‬
‫‪L L‬‬ ‫‪L‬‬ ‫‪L 0‬‬ ‫‪L‬‬
‫ﻓﺎﺻﻠﻪ ]‪ [0,L‬اﺳﺖ‬
‫‪2 L‬‬
‫‪a 0   f  x  .dx‬‬
‫‪L 0‬‬
‫‪a0 ‬‬ ‫‪n‬‬
‫‪f x  ‬‬ ‫‪  an cos‬‬ ‫‪x‬‬ ‫ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ ﻛﺴﻴﻨﻮﺳﻲ‬
‫‪2 n 1‬‬ ‫‪L‬‬

‫‪9‬‬
‫‪Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir‬‬
 ‫ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ ﺗﺎﺑﻊ ﻓﺮد‬
f   x   f  x  ‫[ ﻓﺮد ﺑﺎﺷﺪ‬-L,L] ‫ در ﺑﺎزه‬f ‫• اﮔﺮ ﺗﺎﺑﻊ‬

1 L n
an   f  x  cos x.dx  0 ‫ ﻓﺮد اﺳﺖ‬،‫ﺗﺎﺑﻊ زﻳﺮ اﻧﺘﮕﺮال‬
L  L L
a0  0

1 L n 2 L n
bn   f  x    f x 
‫ زوج اﺳﺖ‬،‫ﺗﺎﺑﻊ زﻳﺮ اﻧﺘﮕﺮال‬
sin x.dx sin x.dx
L  L L L 0 L


n
f  x    bn sin x ‫ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ‬
n 1 L

10
Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir
 ‫ﻳﻚ ﻣﺜﺎل ﭘﺎﻳﻪ از ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ‬
k ;    x  0 ‫ ﺑﺪﺳﺖ آورﻳﺪ‬T=2π ‫ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ ﺗﺎﺑﻊ روﺑﺮو را ﺑﺎ‬
f x   
k ; 0  x   ‫ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‬.‫ ﺗﺎﺑﻊ ﻓﺮد اﺳﺖ‬:‫ ﺣﻞ‬--
L 
2  2k  2k
an  0 bn   k sin n x.dx  
cos nx  1  cos n  
 0 n 0 n
  1  1 n 
2k  
cos n    1 , f  x   
n
  sin nx
 n 1  n
 
‫ﺑﺼﻮرت دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺗﻮان ﻧﺸﺎن داد‬
 4k ‫ ﻓﺮد‬n
 ; 4k  sin  2n  1 x 4k  1 1 
bn   n   f x  

  2n  1 
 

sin x 
3
sin3 x 
5
sin5 x  ...

0; ‫ زوج‬n n 1

4k 4k  1  4k  1 1 
S1  sin x , S2   sin x  sin3x , 
 3  
S sin x  sin3 x  sin5 x 
   3   3 5 
11
Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir
 ‫اداﻣﻪ ﻣﺜﺎل‬
‫‪k ;    x  0‬‬ ‫ﻧﺤﻮه ﺗﻘﺮﻳﺐ ﺗﺎﺑﻊ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ‬
‫‪f x   ‬‬
‫‪k ; 0  x  ‬‬

‫ﺗﺎﺑﻊ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪه ﺑﺎ ﺿﺎﺑﻄﻪ )‪f(x‬‬

‫ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺟﻤﻠﻪ ﻫﺎي ﺳﺮي‪،‬‬

‫ﺗﻘﺮﻳﺐ دﻗﻴﻘﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‬

‫‪12‬‬
‫‪Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir‬‬
 ‫ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ در ﺑﺎزه ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن‬
‫ دوره ﺗﻨﺎوب آن‬T=2L ‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ و‬ 2 ‫ در ﺑﺎزه‬f (x) ‫اﮔﺮ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‬
1   2L n
an   f  x  cos xdx
L  L
T T
 
2 2
1   2L
a0   f  x  dx
L 

1   2L n
bn   f  x  sin xdx
L  L

a0   n n 
f x      an cos x  bn sin x
2 n 1  L L 

13
Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir
 ‫ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ در ﺑﺎزه ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن‬-‫ﻣﺜﺎل‬
‫ ﺑﺪﺳﺖ آورﻳﺪ‬T=2π ‫را ﺑﺎ‬ ;0 2 ‫ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ ﺗﺎﺑﻊ‬
T 2 :‫ﺣﻞ‬
L  
2 2
2
1 2 1 x 1  1 1
an   x cos n xdx   sin nx  2 cos nx   . 2 1  1  0; n  0
 0  n n 0  n

‫اﻧﺘﮕﺮال ﺟﺰء ﺑﻪ ﺟﺰء‬

2
+ 1 2 1 2 1
1 1
a0 
 
0
x dx 
2
x  
0 2
 4 2  2
-
0 1

14
Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir
 ‫اداﻣﻪ ﻣﺜﺎل‬
2
1 2 1 x 1  1  2  2
bn 
 0
x sin n xdx    cos nx  2 sin nx    
 n n 0  n
 0  
 n

‫اﻧﺘﮕﺮال ﺟﺰء ﺑﻪ ﺟﺰء‬

+ s
1 1
-
a0   n n 
0 1 f x      n cos
a x  n sin
b x
2 n 1  L L 

1
f  x     2 sin nx
n 1 n

15
Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir
 ‫ﺑﺴﻄﻬﺎي ﻧﻴﻢ داﻣﻨﻪ ﻛﺴﻴﻨﻮﺳﻲ و ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ‬
‫‪ 0‬در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪ .‬ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ‬ ‫را در ﺑﺎزه‬ ‫• ﺗﺎﺑﻊ‬
‫اﻳﻦ ﺗﺎﺑﻊ ﻛﻪ ﻣﺘﻨﺎوب ﻧﻴﺴﺖ را ﺑﺪﺳﺖ آورﻳﻢ‬

‫• ﻳﺎدآوري ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ ﺑﺮاي ﺗﻮاﺑﻊ ﻣﺘﻨﺎوب ﺑﻜﺎر ﻣﻲ رود‬

‫• ﻣﻲ ﺗﻮان ﺗﺎﺑﻊ را ﺑﺼﻮرت زوج و ﻳﺎ ﻓﺮد ﮔﺴﺘﺮش داد و ﺑﺼﻮرت ﻣﺘﻨﺎوب ﻓﺮض ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ را ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺮاي اﻳﻦ ﺗﺎﺑﻊ ﻣﺘﻨﺎوب ﺑﺪﺳﺖ آورد‬
‫‪ 0‬ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺖ ﻳﺎﺑﻲ اﺳﺖ‬ ‫• در ﻣﺤﺪوده‬
‫• از ﮔﺴﺘﺮش زوج و ﻓﺮد ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺳﺮﻳﻬﺎي ﻓﻮرﻳﻪ ﻛﺴﻴﻨﻮﺳﻲ و ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ‬
‫ﻣﻲ آﻳﺪ‬

‫‪16‬‬
‫‪Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir‬‬
 ‫ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ ﻛﺴﻴﻨﻮﺳﻲ‬
‫را ﺑﺼﻮرت زوج ﮔﺴﺘﺮش ﻣﻲ دﻫﻴﻢ‬ ‫ ﺗﺎﺑﻊ‬--

1 L n 2 L n
an   f  x  cos xdx   f  x  cos xdx
L  L L L 0 L
1 L 2 L
a 0   f  x  dx   f  x  dx
L L L 0
bn  0
a0  n
f x     an cos x; 0  x  L ‫ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ ﻛﺴﻴﻨﻮﺳﻲ‬
2 n 1 L
17
Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir
 ‫ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ‬
‫را ﺑﺼﻮرت ﻓﺮد ﮔﺴﺘﺮش ﻣﻲ دﻫﻴﻢ‬ ‫ ﺗﺎﺑﻊ‬--

an  0
a0  0
1 L n 2 L n
bn   f  x  sin xdx   f  x  sin xdx
L  L L L 0 L

n
f  x    bn sin x; 0  x  L ‫ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ‬
n 1 L
18
Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir
 ‫ﺳﺮﻳﻬﺎي ﻓﻮرﻳﻪ ﻛﺴﻴﻨﻮي و ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ‬-‫ﻣﺜﺎل‬
‫دو ﺑﺴﻂ ﻧﻴﻢ داﻣﻨﻪ ﻛﺴﻴﻨﻮﺳﻲ و ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ ﺗﺎﺑﻊ دو ﺿﺎﺑﻄﻪ اي زﻳﺮ را ﺑﻪ دﺳﺖ آورﻳﺪ‬
:‫ ﺣﻞ ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ ﻛﺴﻴﻨﻮﺳﻲ‬--
 2k L
 L x ; 0  x  2
f x   
 2k L  x  ; L  x  L
 L 2
2 L n 2 2k  L
n n 
f  x  cos xdx  L L  x  cos
L
an 
L 0 L
xdx 
L

L 
0
2
x cos
L 2 L
xdx 

4k  n 
 2 
2cos  cos n   1
 
n   2 
2 L 2 2k  L2 
a 0   f  x  dx    x dx  L L  x  dx   k
L

L 0 L L  0 2 
k 4k 
1  n  n
f x    2  2 
2cos  cos n   1 cos x
2  n 1 n  2  L
19
Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir
 ‫اداﻣﻪ ﻣﺜﺎل‬
an  0 ‫ ﺣﻞ ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ‬--
a0  0

2 L n 2 2k  L2 n n 
bn   f  x  sin xdx  L L  x  sin
L

0
xdx    0 x sin xdx 
L L L L  L 2 L 
8k n
 sin
n  
2
2

8k 
1 n n
2  2
f x   sin sin x
 n 1 n 2 L

20
Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir
 ‫ﺗﺎﺑﻊ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺗﻜﻪ اي‬
‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺗﺎﺑﻊ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺗﻜﻪ اي‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺣﺪي‬ ‫‪ --‬اﮔﺮ از داﺧﻞ ﺑﺎزه ﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ دو اﻧﺘﻬﺎي ﺑﺎزه ﻣﻴﻞ ﻛﻨﺪ‪،‬‬
‫ﻣﺘﻨﺎﻫﻲ ﻣﻴﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‬
‫در اﻧﺘﻬﺎي ﺑﺎزه ﻫﺎ داراي ﺣﺪود ﭼﭗ و راﺳﺖ ﻣﺘﻨﺎﻫﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‬ ‫‪ --‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ‬

‫ﻳﻚ ﺗﺎﺑﻊ ﺑﺎ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺗﻜﻪ اي‬

‫‪21‬‬
‫‪Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir‬‬
 ‫ﻫﻤﮕﺮاﻳﻲ ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ‬
‫در ﺑﺎزه ]‪ [L,-L‬ﻳﻚ ﺗﺎﺑﻊ ﺗﻜﻪ اي ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ و ﻣﺘﻨﺎوب ﺑﺎ ‪ T=2L‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬آﻧﮕﺎه‬ ‫اﮔﺮ‬
‫ﻣﻘﺪار ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺣﺪود ﭼﭗ و راﺳﺖ ﺗﺎﺑﻊ در‬

‫‪a0  ‬‬
‫‪   an cos‬‬
‫‪n‬‬
‫‪x  bn sin‬‬
‫‪n ‬‬
‫‪x‬‬
‫‪f‬‬ ‫‪x‬‬ ‫‪‬‬
‫‪‬‬ ‫‪f‬‬ ‫‪x‬‬‫‪   ‬‬
‫‪‬‬

‫‪2 n 1 ‬‬ ‫‪L‬‬ ‫‪L ‬‬ ‫‪2‬‬

‫ﻣﻘﺪار ﺗﺎﺑﻊ در ﻧﻘﻄﻪ ‪x=T‬‬

‫ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ ‪k‬‬

‫ﻣﻘﺪار ﺳﺮي در ﻧﻘﻄﻪ ‪x=T‬‬

‫ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ ‪(k+0)/2=k/2‬‬

‫‪22‬‬
‫‪Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir‬‬
 ‫ﻣﺜﺎل‪-‬ﻫﻤﮕﺮاﻳﻲ ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﺮي ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ‬
‫ﺑﺎ دوره ﺗﻨﺎوب‬ ‫را در ﻓﺎﺻﻠﻪ‬ ‫اﻟﻒ( ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ ﺗﺎﺑﻊ‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪ T=2π‬ﺑﻴﺎﺑﻴﺪ‪ .‬ب( ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻟﻒ ﻣﻘﺪار ﺳﺮي ‪ S‬زﻳﺮ را ﺑﻴﺎﺑﻴﺪ‪:‬‬
‫‪S  1  2  2  ...‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ﺣﻞ اﻟﻒ‪:‬‬
‫ﺑﺮاي درك ﺑﻬﺘﺮ ﻧﻤﻮدار ﺗﺎﺑﻊ را رﺳﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‬

‫‪1‬‬
‫‪‬‬ ‫‪x  x  cosnxdx‬‬
‫‪‬‬
‫‪an ‬‬ ‫‪‬‬
‫‪2‬‬

‫‪‬‬ ‫‪‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪4‬‬‫‪‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪‬‬
‫‪   x  x  dx‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ 1‬‬ ‫‪ ‬‬
‫‪‬‬ ‫‪n‬‬ ‫‪n‬‬
‫‪a0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪f‬‬ ‫‪x‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪cos nx ‬‬ ‫‪‬‬‫‪1‬‬ ‫‪sin‬‬ ‫‪nx‬‬ ‫‪‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪n‬‬
‫‪n 1‬‬ ‫‪n‬‬ ‫‪‬‬
‫‪1‬‬
‫‪‬‬ ‫‪x  x  sinnxdx‬‬
‫‪‬‬
‫‪bn ‬‬ ‫‪‬‬
‫‪2‬‬

‫‪‬‬ ‫‪‬‬

‫‪23‬‬
‫‪Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir‬‬
 ‫اداﻣﻪ ﻣﺜﺎل‬
:‫ﺣﻞ ب‬
‫ﺑﺮاي ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن ﻣﻘﺪار ﺳﺮي از ﻗﻀﻴﻪ ﻫﻤﮕﺮاﻳﻲ ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‬

2 
4  1
x  
3 n 1  n
n

 2

   2  1 cos n   0      2     2  
2 1 1 1  1 1 1 2
 4  2  2  2  ...     S  2  2  2  ... 
2

3 1 2 3  1 2 3 6

‫ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ دﺳﺖ آورد‬ 0 ‫• ﻳﻚ ﺳﺮي دﻳﮕﺮ را ﺑﺎ ﺟﺎﻳﮕﺬاري‬

2 
4  1
   2  1  0   0  0 
n
x 0
3 n 1  n  2
2 1 1 1 1 1 2
  1  2  2  ...  2  2  2  ... 
12 2 3 1 2 3 12
24
Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir
 ‫راﺑﻄﻪ ﭘﺎرﺳﻮال‬
a0   n n 
f x      an cos  f  x  and then
L

2 n 1  L
x  bn sin x
L   L

2
a0 
 n n 
L f  x  dx  2       
L L L L
L f x dx   n L
n 1 
a f x cos
L
xdx  bn L f x sin
L
xdx 

a 0L L.an L.bn

 a0 
2

1 2
        
L

2 2

f x 
 dx   a  b
L L 2 n 1
 n n


25
Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir
 ‫راﺑﻄﻪ ﭘﺎرﺳﻮال ﺑﺮاي ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ‬

n
f  x    bn sin  f  x  and then
L

n 1 L
x 
0

2 
n 2 L 2 
f  x   dx   bn  f  x  sin   f  x   dx    bn 
L L

2
xdx
0 0 L L 0
n 1 n 1
L
bn
2

26
Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir
 ‫راﺑﻄﻪ ﭘﺎرﺳﻮال ﺑﺮاي ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ ﻛﺴﻴﻨﻮﺳﻲ‬
a0  n
f x     an cos  f  x  and then
L

2 n 1 L
x

0

2
a 
n
f  x   dx  0 f  x  dx   an  f  x  cos
L L L
0 2  0
n 1
0 L
xdx
L L
a0 an
2 2

 a0 
2

2 2
f  x   dx    an 
L

L 0
2

2 n 1

27
Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir
 ‫اﺳﺘﻔﺎده از راﺑﻄﻪ ﭘﺎرﺳﻮال‬-‫ﻣﺜﺎل‬
‫ ﺑﺪﺳﺖ‬0 ‫را در ﺑﺎزه‬ ‫اﻟﻒ( ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ ﻛﺴﻴﻨﻮﺳﻲ ﺗﺎﺑﻊ‬
‫ زﻳﺮ را ﺑﺪﺳﺖ آورﻳﺪ‬S ‫ ب( ﺳﭙﺲ ﺣﺎﺻﻞ ﺳﺮي ﻋﺪدي‬.‫آورﻳﺪ‬
1 1 1 :‫ﺣﻞ اﻟﻒ‬
S  2  2  2  ...
1 3 2
3 5 2
5 7 2

2  2 1 
   1 ; n  1
n 1
an   sin x .cos nx dx    1
 0  1 n  2 
2  2 1 
a1   sin x .cos x dx    sin 2xdx  0
 0  2 0
0; ‫ ﻓﺮد‬n 2  2 2 4
 1  1 

 a 0   sin x dx   cos x 
an   4 1  0  0
 
  . 1  n 2 ; ‫ زوج‬n

a0  n 2 4 
cos 2nx
f x     an cos x  sin x   
2 n 1 L   n 1 1  4n 2
28
Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir
 ‫اداﻣﻪ ﻣﺜﺎل‬
4 1 :‫ﺣﻞ ب‬
an  .
 1  4n 2
2
2  1 4  4 2
1  
  sin x  dx       .
2
 
 0 2    n 1  1  4n 2
   


2 8 
1 2 8 
1
   
1  4n 
2 2
1  2n  1  2n 
2 2
16 n 1 16 n 1

1 1 1 2 8
S= 2  2  2  ... 
1 3 2
3 5 2
5 7 2
16

29
Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir
 ‫ﻣﺸﺘﻖ و اﻧﺘﮕﺮال ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ‬
‫ﻳﻚ ﺗﺎﺑﻊ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺗﻜﻪ اي در ﺑﺎزه ]‪ [-π,π‬ﺑﺎ دوره ﺗﻨﺎوب ‪ T=2π‬ﺑﺎﺷﺪ آﻧﮕﺎه‪:‬‬ ‫اﮔﺮ‬
‫ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺪﺳﺖ‬ ‫‪ ′‬را ﺑﺎ ﻣﺸﺘﻖ ﮔﻴﺮي از ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ‬ ‫‪ --‬ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ ﺗﺎﺑﻊ‬
‫آورد‬
‫‪ --‬ﻣﻲ ﺗﻮان ﺟﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﺟﻤﻠﻪ از ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي ﻧﻤﻮد‬

‫‪30‬‬
‫‪Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir‬‬
 ‫ﻣﺸﺘﻖ ﮔﻴﺮي از ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ‬-‫ﻣﺜﺎل‬
(‫ ب‬.‫ ﺑﻴﺎﺑﻴﺪ‬0 ‫را در ﺑﺎزه‬ ‫اﻟﻒ( ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ ﻛﺴﻴﻨﻮﺳﻲ‬
‫را ﺑﻴﺎﺑﻴﺪ‬ ‫ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﻣﺸﺘﻖ ﮔﻴﺮي از ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻟﻒ ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ‬
bn  0 :‫ﺣﻞ اﻟﻒ‬
2 1   1 
  n
2 
an   sin x .cos nx dx  ; n  1 0; ‫ ﻓﺮد‬n
 0  1 n 2  a 

4. 1
2  2 1  n
; ‫ زوج‬n
a1   sin x .cos x dx    sin2xdx  0   1   2n  2
 0  2 0 
2  4
a 0   sin x dx  2 4  cos 2nx
 0  sin x   
  n 1 1  4n 2  
‫ ﺑﺎ ﻣﺸﺘﻖ ﮔﻴﺮي از ﺳﺮي ﺑﺎﻻ‬:‫ﺣﻞ ب‬

8 n sin 2nx
cos x   
 n 1 1  4n 2
31
Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir
 ‫ﻣﺜﺎل‪-‬اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي از ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ‬
‫در ﺑﺎزه‬ ‫را ﺑﺎ اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي از ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ‬ ‫ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ‬
‫ﺑﺪﺳﺖ آورﻳﺪ‬
‫‪‬‬
‫‪n 1 sin nx‬‬
‫‪x  2  1‬‬ ‫ﺣﻞ‪ :‬ﺑﺪون اﻧﺠﺎم ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‬
‫‪n 1‬‬ ‫‪n‬‬
‫ﺑﺎ اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي از ﺳﺮي ﻓﻮق‬
‫‪x2‬‬ ‫‪‬‬
‫‪n cos nx‬‬
‫‪ A0  2  1‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪n 1‬‬ ‫‪n2‬‬
‫‪1  x2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪x2 2‬‬ ‫‪‬‬
‫‪n cos nx‬‬
‫‪‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪‬‬‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪dx‬‬ ‫‪‬‬
‫‪6‬‬
‫‪‬‬
‫‪2‬‬
‫‪‬‬
‫‪6‬‬
‫‪‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪‬‬
‫‪n 1‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪‬‬‫‪1‬‬
‫‪n‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪‬‬
‫‪cos nx‬‬
‫‪ 4  1‬‬
‫‪n‬‬
‫‪x ‬‬
‫‪2‬‬

‫‪3‬‬ ‫‪n 1‬‬ ‫‪n2‬‬

‫‪32‬‬
‫‪Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir‬‬
 ‫ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ ﻣﺨﺘﻠﻂ‬
‫داراي دوره ﺗﻨﺎوب ‪ T=2L‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬آﻧﮕﺎه ﻓﺮم‬ ‫در ﺑﺎزه‬ ‫• اﮔﺮ ﺗﺎﺑﻊ‬
‫‪‬‬ ‫‪in ‬‬ ‫ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ آن ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‪:‬‬
‫‪f x  ‬‬ ‫‪c e‬‬
‫‪x‬‬
‫‪L‬‬
‫‪n‬‬
‫‪n ‬‬
‫‪ in ‬‬
‫‪1‬‬
‫‪f  x e‬‬
‫‪L‬‬ ‫‪x‬‬
‫‪cn ‬‬
‫‪2L‬‬ ‫‪‬‬‫‪‬‬ ‫‪L‬‬
‫‪L‬‬
‫‪dx , n  0, 1, 2,...‬‬
‫• ﻓﺮم ﺣﻘﻴﻘﻲ ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ را ﻣﻲ ﺗﻮان از ﻓﺮم ﻣﺨﺘﻠﻂ آن ﺑﻪ دﺳﺖ آورد‬
‫‪1‬‬
‫‪cn ‬‬ ‫‪an  ibn ‬‬ ‫‪ a  c  c‬ﺟﻤﻊ دو ﻋﺒﺎرت‬
‫‪2‬‬ ‫‪n‬‬ ‫‪n‬‬ ‫‪n‬‬

‫‪1‬‬
‫‪c n‬‬ ‫‪ an  ibn ‬‬ ‫ﺗﻔﺮﻳﻖ دو ﻋﺒﺎرت‬ ‫‪bn  i c n  c n ‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫• ﻳﺎد آوري از اﻋﺪاد ﻣﺨﺘﻠﻂ‬
‫‪ i‬‬
‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬ ‫‪i ‬‬
‫‪e‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪e‬‬
‫‪ cos  ‬ﺟﻤﻊ دو ﻋﺒﺎرت ‪e i   cos   i sin‬‬
‫‪i‬‬
‫‪2 i ‬‬
‫‪ cos  e  e‬ﺗﻔﺮﻳﻖ دو ﻋﺒﺎرت ‪e i   cos   i sin‬‬
‫‪2i‬‬ ‫‪33‬‬
‫‪Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir‬‬
 ‫ ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ ﻣﺨﺘﻠﻂ‬-‫ﻣﺜﺎل‬
‫ﺑﻪ دﺳﺖ آورﻳﺪ‬ ‫را در ﺑﺎزه‬ ‫ﺻﻮرت ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ‬
L  :‫ﺣﻞ‬
1  1  1
e   dx  e in 1  e in 1 
x inx  in 1 x
cn 
2  e e dx 
2  2  in  1  

e    e   cos n   i sin n     1 e 

 in 1  n

e
in 1
 e   cos n   i sin n     1 e 
n

e   e    ‫ در ﻣﺰدوج ﻣﺨﺮج ﺿﺮب‬1  in sinh  1  in

2
 c n   1 1
n
n
  cn  .
2  in  1 ‫و ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‬ 1  in  1 n

sinh  
1  in
 
f x     
n
e e 1 e inx
 sinh   n  1  n
2
2
34
Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir
 Fourier Integral ‫اﻧﺘﮕﺮال ﻓﻮرﻳﻪ‬
‫∞ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﻮد و اﻧﺘﮕﺮال‬ ∞ ‫در ﺑﺎزه‬ ‫اﮔﺮ ﺗﺎﺑﻊ‬
‫ﻛﺮاﻧﺪار ﺑﺎﺷﺪ آﻧﮕﺎه اﻧﺘﮕﺮال ﻓﻮرﻳﻪ ﺗﺎﺑﻊ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ و ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‬

f  x    a w  coswx  b w  sinwx  dw
0
1 
a w    f  x  coswxdx
 
‫ﺿﺮاﻳﺐ اوﻳﻠﺮ‬
1 
b w    f  x  sinwxdx
 
‫ ﻋﺪد ﻏﻴﺮ ﺻﺤﻴﺢ اﺳﺖ‬:w

35
Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir
 ‫ﻫﻤﮕﺮاﻳﻲ اﻧﺘﮕﺮال ﻓﻮرﻳﻪ‬
:‫ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﮕﺮاﻳﻲ ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ ﺧﻮاﻫﻴﻢ داﺷﺖ‬

    
f x  f x 
0 a w  coswx  b w  sinwx  dw 
2

36
Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir
 ‫اﻧﺘﮕﺮال ﻓﻮرﻳﻪ‬-‫ﻣﺜﺎل‬
‫زﻳﺮ را ﺑﺪﺳﺖ آورﻳﺪ‬ ‫اﻟﻒ( اﻧﺘﮕﺮال ﻓﻮرﻳﻪ ﺗﺎﺑﻊ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺗﻜﻪ اي‬
‫را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻟﻒ ﺑﺪﺳﺖ آورﻳﺪ‬ ‫ب( ﺳﭙﺲ ﻣﻘﺪار اﻧﺘﮕﺮال‬
0; x  0 ‫ اﺑﺘﺪا ﺷﺮط ﻻزم وﺟﻮد اﻧﺘﮕﺮال ﻓﻮرﻳﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد‬:‫ﺣﻞ اﻟﻒ‬

f  x   1; 0  x  2
0; x  2  2

 f  x  dx   dx 2  M ‫ﭘﺲ داراي اﻧﺘﮕﺮال ﻓﻮرﻳﻪ اﺳﺖ‬
 0

1  1 1
2 1
a w  
 
f  x  coswxdx 
 0 w
wx 2
coswxdx 
sin 0

w
sin2w
1  1 2 1 1
b w    f  x  sinwxdx   sinwxdx  coswx 0  1  cos 2w 
2
   0 w w

1   sin 2 w 1 
f x   0  coswx  1  cos 2w  sinwx  dw
 w w 

37
Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir
 ‫اداﻣﻪ ﻣﺜﺎل‬
‫ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻗﻀﻴﻪ ﻫﻤﮕﺮاﻳﻲ اﻧﺘﮕﺮال ﻓﻮرﻳﻪ‬:‫ﺣﻞ ب‬
0 1

1  sin2w     1
f 0  f 0  sin 2w 
x 0
 0 w
dw 
2 2 0 w
dw 
2

u=2w ‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺘﻐﻴﺮ‬

u  2w  sinu 
 du 
dw  du 2 0 u 2

38
Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir
 ‫اﻧﺘﮕﺮاﻟﻬﺎي ﻓﻮرﻳﻪ ﻛﺴﻴﻨﻮﺳﻲ و ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ‬
‫∞ زوج ﺑﺎﺷﺪ و ﺷﺮط ﻻزم اﻧﺘﮕﺮال ﻓﻮرﻳﻪ‬ ‫در ﺑﺎزه ∞‬ ‫• اﮔﺮ ﺗﺎﺑﻊ‬
‫ﺑﺮﻗﺮار ﺑﺎﺷﺪ‬
‫‪b w   0‬‬
‫‪2 ‬‬
‫‪a w    f  x  coswxdx‬‬
‫‪‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪‬‬
‫اﻧﺘﮕﺮال ﻓﻮرﻳﻪ ﻛﺴﻴﻨﻮﺳﻲ ‪f  x    a w  coswxdw‬‬
‫‪0‬‬

‫∞ ﻓﺮد ﺑﺎﺷﺪ و ﺷﺮط ﻻزم اﻧﺘﮕﺮال ﻓﻮرﻳﻪ ﺑﺮﻗﺮار‬ ‫در ﺑﺎزه ∞‬ ‫• اﮔﺮ ﺗﺎﺑﻊ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‬
‫‪a w   0‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪‬‬
‫‪b w  ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪f  x  sinwxdx‬‬
‫‪‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪‬‬
‫‪f  x    b w  sinwxdw‬‬ ‫اﻧﺘﮕﺮال ﻓﻮرﻳﻪ ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ‬
‫‪0‬‬

‫‪39‬‬
‫‪Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir‬‬
 ‫اﻧﺘﮕﺮال ﻓﻮرﻳﻪ ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ‬-‫ﻣﺜﺎل‬
x ; x   ‫اﻧﺘﮕﺮال ﻓﻮرﻳﻪ ﺗﺎﺑﻊ روﺑﺮو را ﺑﻪ دﺳﺖ آورﻳﺪ‬
f x   
0; x   ‫ ﺗﺎﺑﻊ ﻓﺮد اﺳﺖ‬:‫ﺣﻞ‬

2 
a w   0 b w    f  x  sinwxdx
 0


2 x 1  2  1 
b w    coswx  sinwx   cos w   sinw 
  w w2 
0   w w 2 
2  sinw   sinw   0
    cosw  
w  w 2 n ‫ ﻟﺬا‬.‫ ﻋﺪد ﺻﺤﻴﺢ ﻧﻴﺴﺖ‬w
 cosw    1

2  1  sinw  
f x   0    cosw   sinwxdw
 w  w 2

40
Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir
 ‫اﻧﺘﮕﺮال ﻓﻮرﻳﻪ در‬
‫• در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺗﺎﺑﻊ را ﺑﺼﻮرت زوج ﻳﺎ ﻓﺮد ﮔﺴﺘﺮش داد‬
‫• ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﺎﺑﻊ ﺑﺼﻮرت زوج‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪f  x    a w  coswxdw‬‬ ‫اﻧﺘﮕﺮال ﻓﻮرﻳﻪ ﻛﺴﻴﻨﻮﺳﻲ‬
‫‪0‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪‬‬
‫‪a w  ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪f  x  coswxdx‬‬
‫‪‬‬ ‫‪0‬‬
‫• ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﺎﺑﻊ ﺑﺼﻮرت ﻓﺮد‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪f  x    b w  sinwxdw‬‬ ‫اﻧﺘﮕﺮال ﻓﻮرﻳﻪ ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ‬
‫‪0‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪‬‬
‫‪b w  ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪f  x  sinwxdx‬‬
‫‪ 0‬‬

‫‪41‬‬
‫‪Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir‬‬
 ‫اﻧﺘﮕﺮال ﻓﻮرﻳﻪ ﻛﺴﻴﻨﻮﺳﻲ و ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ‬-‫ﻣﺜﺎل‬
‫ﺑﺪﺳﺖ آورﻳﺪ‬ 0 ‫را در‬ ‫اﻧﺘﮕﺮال ﻓﻮرﻳﻪ ﻛﺴﻴﻨﻮﺳﻲ و ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ ﺗﺎﺑﻊ‬
:‫ﺣﻞ اﻧﺘﮕﺮال ﻓﻮرﻳﻪ ﻛﺴﻴﻨﻮﺳﻲ‬
2 
a w   0 e  x coswxdx
 0 1 w 2

 x x sinwx e x  1 
0 e coswxdx  e  2 coswx 0
 2 0 e  x coswxdx
w 0 w w
‫اﻧﺘﮕﺮال ﺟﺰء ﺑﻪ ﺟﺰء‬
 1
+
  e  x coswxdx 
0 1 w 2
1
2 1
-  a w  
1  1 w 2
+
2  coswx
f x  
 0
1 dw
2
1 w
42
Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir
 ‫اداﻣﻪ ﻣﺜﺎل‬
:‫ﺣﻞ اﻧﺘﮕﺮال ﻓﻮرﻳﻪ ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ‬
2  2
w
b w    e x
sinwxdx  ‫ اﻧﺘﮕﺮال ﺟﺰء ﺑﻪ ﺟﺰء ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‬،‫ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺎ ﻗﺒﻞ‬
 0  1 w 2
2  w .sinwx
f x   0 dw
 1 w 2

‫ از ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻻﭘﻼس ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺮاي ﺣﻞ اﻧﺘﮕﺮال اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‬:‫ﻧﻜﺘﻪ‬

  w
e st sinwtdt    sinwt  
s
0 e st
coswtdt    coswt  2 2
 0 s 2 w 2
s w
‫و‬ s  1
s  1  x 1  x w

t  x
 0 e cos wxdx 
1w 2

t  x
 0
e sinwxdx 
1 w 2

43
Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir
 ‫اﻧﺘﮕﺮال ﻓﻮرﻳﻪ ﻣﺨﺘﻠﻂ‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﺮي ﻓﻮرﻳﻪ ﻣﺨﺘﻠﻂ‪ ،‬اﻧﺘﮕﺮال ﻓﻮرﻳﻪ ﻳﻚ ﺗﺎﺑﻊ ﺣﻘﻴﻘﻲ را ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺼﻮرت‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻂ ﻧﻮﺷﺖ‬
‫‪‬‬
‫‪f  x    c w  e iwx dw‬‬
‫‪‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪‬‬
‫‪c w  ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪f  x  e iwx dx‬‬
‫‪2‬‬

‫‪44‬‬
‫‪Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir‬‬
 ‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻓﻮرﻳﻪ و ﻣﻌﻜﻮس‬
‫ﻋﻤﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‬ ‫‪ ،‬ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻓﻮرﻳﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﺮ‬ ‫• ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻻﭘﻼس ﻳﻚ ﺗﺎﺑﻊ‬
‫• در ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻻﭘﻼس دارﻳﻢ ‪ . l f t   F s ‬در اﻳﻨﺠﺎ‪t  s :‬‬
‫• در ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻓﻮرﻳﻪ دارﻳﻢ ‪ . F f  x   f w ‬در اﻳﻨﺠﺎ‪x  w :‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪‬‬
‫‪F f  x   f w  ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪f  x  e iwx dx‬‬ ‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻓﻮرﻳﻪ‬
‫‪2‬‬

‫‪‬‬ ‫‪  f  x  ‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪‬‬
‫‪F‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪f w‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪f w  e iwx dw‬‬ ‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻓﻮرﻳﻪ ﻣﻌﻜﻮس‬
‫‪2‬‬

‫‪45‬‬
‫‪Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir‬‬
 ‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻓﻮرﻳﻪ‬-‫ﻣﺜﺎل‬
‫ ب( ﺳﭙﺲ ﻣﻘﺪار اﻧﺘﮕﺮال‬.‫ داده ﺷﺪه را ﺑﺪﺳﺖ آورﻳﺪ‬f(x) ‫اﻟﻒ( ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻓﻮرﻳﻪ ﺗﺎﺑﻊ‬
1; x  1 ‫را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻟﻒ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ‬

f x    :‫ﺣﻞ اﻟﻒ‬
0; x  1 1 2i sinw

iwx
f w  
 1 1 iwx
2
1
e dx 
1 e
 
1
2 iw  1 iw 2
e e
iw iw

2 sinw
 w

:‫ﺣﻞ ب‬
1  2 sinw iwx 1  sinw iwx
f x    e dw   e dw
2  w   w
sinw1  2  sinw
x  0  1  dw  1   dw
  w  0 w
 sinw  sinw 
‫ ﺗﺎﺑﻊ زوج اﺳﺖ‬ 2
0 w
dw
0 w
dw 
2
46
Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir
 ‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻓﻮرﻳﻪ ﻣﺸﺘﻖ ﻣﺮﺗﺒﻪ اول‬
⟶ 0 ‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‬ ⟶ ∞ ‫• اﮔﺮ‬

if x  , f  x   0 F f   x   iwF f  x 

coswx  i sinwx ‫ﻛﺮاﻧﺪار اﺳﺖ‬ :‫• اﺛﺒﺎت‬

1  1    
F f  x  
  f   x e iwx
dx  f  x  e iwx
 iw  f  x  e iwx dx 
2 2   
‫اﻧﺘﮕﺮال ﺟﺰء ﺑﻪ ﺟﺰء‬ lim f  x   0
x  
x 
+
1 
-
 iw  f  x  e iwx dx  iwF f  x 
2

47
Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir
 ‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻓﻮرﻳﻪ ﻣﺸﺘﻖ ﻣﺮﺗﺒﻪ دوم‬
′ ⟶0‫و‬ ⟶ 0 ‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‬ ⟶ ∞ ‫• اﮔﺮ‬

f  x   0
if x  ,  F f   x   w 2F f  x 
f   x   0

‫• ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻗﺒﻞ اﺛﺒﺎت ﻣﻲ ﺷﻮد‬

48
Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir
 ‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻓﻮرﻳﻪ ﻛﺴﻴﻨﻮﺳﻲ و ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ‬
y  f  x ; 0  x  

2 
Fc f  x   fc w   0 f  x  coswxdx ‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻓﻮرﻳﻪ ﻛﺴﻴﻨﻮﺳﻲ‬


   f  x  
2 
Fc1 fc w 0 fc w  coswxdw ‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻓﻮرﻳﻪ ﻛﺴﻴﻨﻮﺳﻲ‬
 ‫ﻣﻌﻜﻮس‬

2 
Fs f  x   fs w    f  x  sinwxdx ‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻓﻮرﻳﻪ ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ‬
 0

  2 
Fs1 fs w   f  x   0 fs w  sinwxdw ‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻓﻮرﻳﻪ ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ‬
 ‫ﻣﻌﻜﻮس‬

49
Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir
 ‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻓﻮرﻳﻪ ﻛﺴﻴﻨﻮﺳﻲ و ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ ﻣﺸﺘﻘﺎت‬
f  x   0 ‫اﮔﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‬
if x  , 
f   x   0
‫• ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻓﻮرﻳﻪ ﻛﺴﻴﻨﻮﺳﻲ ﻣﺸﺘﻘﺎت‬
2
Fc f   x   wFs f  x   f 0

2
Fc f   x   w 2Fc f  x   f  0

‫• ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻓﻮرﻳﻪ ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ ﻣﺸﺘﻘﺎت‬

Fs f   x   wFc f  x 
2
Fs f   x   w 2Fs f  x   wf  0 


50
Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir
 ‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻓﻮرﻳﻪ ﻛﺴﻴﻨﻮﺳﻲ‬-‫ﻣﺜﺎل‬
‫را ﺑﻪ دﺳﺖ آورﻳﺪ‬ ; 0 ‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻓﻮرﻳﻪ ﻛﺴﻴﻨﻮﺳﻲ ﺗﺎﺑﻊ‬
:‫ﺣﻞ‬

e   ‫از ﻃﺮﻓﻴﻦ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻓﻮرﻳﻪ‬

f   x   a f  x 
ax 2 ax
a e 2

‫ﻛﺴﻴﻨﻮﺳﻲ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‬

2
a 2Fc f  x   Fc f   x   w 2Fc f  x   f  0

ae ax  a
x 0

 
a 2  w 2 Fc f  x   a
2

 Fc f  x  
2 a
 a 2 w 2

51
Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir
 Thanks for
Your Attention
and
Any Question?

52
Dr. Zolfaghari, zolfaghari@nit.ac.ir