B A B 8

KERAJAAN KEDAH, KELANTAN, NEGERI SEMBILAN

DAN PERLIS

ISTANA ANAK BUKIT, KEDAH ISTANA BALAI BESAR, KELANTAN

ISTANA LAMA SERI MENANTI, NEGERI SEMBILAN ISTANA ARAU, PERLIS

 8.1 PENGASASAN KERAJAAN KEDAH,
KELANTAN, NEGERI SEMBILAN DAN PERLIS

KERAJAAN KEDAH

Maharaja Drebar Raja dari Parsi datang ke Kuala Sungai Merbok, Kedah pada
sekitar tahun 630 M.

Tan Dermadewa dan Tun Perkasa, ketua orang Melayu di Kedah telah menghadap
dan melantik Maharaja Derbar Raja menjadi Raja Kedah.

Pemasyhuran Maharaja Drebar Raja sebagai Raja Kedah.

Baginda kemudiannya telah membina pusat kerajaan di Sungai Mas. Kawasan

pemerintahan kerajaan Kedah berkembang menerusi pembukaan kota atau pusat
pentadbiran baharu setelah seseorang pemerintah menaiki takhta.

Kedudukan Kuala Sungai Merbok yang menghala ke Selat Melaka dan Gunung
Jerai, iaitu puncak tertinggi di Kedah telah menarik kehadiran pedagang.
KERAJAAN KELANTAN

WANG EMAS KELANTAN

Pada tahun 1650, Kelantan merupakan

sebahagian daripada Negara Patani Besar yang
diasaskan oleh Raja Sakti I.

Pada tahun 1670, Kemangkatan Raja

Bahar menyebabkan Kelantan berpecah kepada
dua wilayah pemerintahan iaitu Kelantan Barat
dan Kelantan Timur.

Pada tahun 1672, di Kota Kubang Labu Long

Yunus telah berjaya menyatukan kedua-dua
wilayah dan Baginda menaiki takhta dengan
gelaran Yang di-Pertuan Kelantan.

Pada tahun 1777, baginda telah memindahkan

pusat pentadbiran ke Kota Galoh di timur tebing
Sungai Kelantan.

Pada tahun 1837-1886, Sultan Muhammad II merupakan

antara pemerintah yang masyhur. Baginda telah
mengasaskan Kota Bharu sebagai pusat pemerintahan
pada tahun 1844. Istana Balai Besar telah dibina sebagai
tempat bersemayam dan pentadbiran kerajaan Kelantan.
 KERAJAAN NEGERI SEMBILAN

Negeri Sembilan pada asalnya merupakan naungan

Kesultanan Johor Riau.

MAKAM RAJA MELEWAR

Sejak awal abad ke 15, masyarakat Minangkabau yang

berasal dari Sumatera telah merantau dan mendiami
beberapa wilayah di Negeri Sembilan

Pada tahun 1770. empat penghulu Luak terdiri daripada

Sungai Ujong,Jelebu, Johol dan Rembau telah menghan-
tar utusan untuk menjemput anak raja Minangkabau

Raja Minangkabau bersetuju mengutuskan Raja

Melewar sebagai pemerintah di Negeri Sembilan.

Pada tahun 1773, Raja Melewar mengasaskan kerajaan

Negeri Sembilan yang berpusat di Seri Menanti

Yamtuan Antah 1872-1888 merupakan antara yang

masyhur.Baginda berusaha menjamin keamanan negeri
daripada campur tangan kuasa luar.
`
KERAJAAN PERLIS

Pada peringkat awal, Perlis merupakan sebahagian daripada wilayah Kedah.

Sultan Kedah, Sultan Muhyiddin Mansur Shah, Sultan Dhiauddin Mukarram

Shah I dan Sultan Dhiauddin Mukarram Shah II telah menjadikan Perlis
sebagai pusat pemerintahan kerajaan

Sultan Muhyiddin Mansur Shah telah membina Kota Sena yang menjadi
asas kepada perkembangan Bandar Kangar.

Sultan Dhiauddin Mukarram Shah I, telah mengasas dan membangunkan Kota

Kayang dan baginfa mangkat pada tahun 1688 dan dimakmkan di Kota Kayang,
Perlis.

Sultan Dhiauddin Mukarram Shah II

-membangunkan Kota Kayang II semasa menjadi Raja Muda
-membentuk Mukim Arau dengan melantik Syed Harun Jamalullail
sebagai Penghulu pada tahun 1798
 Pada tahun 1839, wilayah Kedah
dipecahkan kepada empat unit
pentadbiran, iaitu Setul, Perlis,
Kubang Pasu dan Kedah.
REPLIKA BUNGA EMAS PERLIS

K
E
R
A Pada tahun 1843, Siam mengiktiraf
Syed Hussin Jamalullail sebagai
J pemerintah negeri Perlis dengan
gelaran Phya Songkhram Ramu
A Wichit Willis Asmara Phya Pelit
A
N

P
E
R
L
Syed Hussin Jamalullail telah
I
menjadikan Arau sebagai pusat
S pentadbiran.
 8.2 Hubungan Kerajaan Kedah, Kelantan, Negeri
Sembilan dan Perlis dengan Negeri-negeri Melayu
yang Lain

Asas Hubungan

T u j u a n

Pada peringkat awal, setiap kerajaan menjalinkan hubungan luar kerana hendak mem-
perkukuh kedaulatan kerajaan.
Pemerintah telah menghantar utusan ke negeri Melayu yang lain bagi mendapatkan
pengiktirafan kedaulatan kerajaan.
Kestabilan dalam negeri kemudiannya mendorong perintah berusaha menjalinkan hub-
ungan luar untuk kemakmuran negeri.

1 Keserumpunan
Persamaan dalam aspek bahasa dan
budaya mendorong wujud hubungan
dengan negeri-negeri Melayu yang lain.
Memudahkan interaksi sesama kera-
jaan
Setiap kerajaan saling bertoleransi da-
lam menerima amalan budaya lain.
2
Geografi
Sempadan antara negeri yang berjiran
memudahkan perhubungan.
Tarikan perhubungan: hasil alam dan sum-
ber bumi
Sungai: laluan perhubungan yang dikongsi
bersama
Kepentingan sungai mendorong setiap
negeri menjamin keselamatan laluan terse-
but.
Pelabuhan di pinggir sungai –menggalakkan
hubungan negeri berjiran dan kuasa luar.

3 Agama
 Islam diterima oleh pemerintah.
 Diperkukuhkan dalam kegiatan
keagamaan menerusi peranan ulama.
 Berkongsi institusi Pendidikan aga-
ma menerusi kehadiran penuntut dari
pelbagai wilayah.
 Hubungan Diplomatik

Cara Jalinan Hubungan Diplomatik

1. Pengiktirafan
 Bertujuan mengabsahkan sultan sebagai Sultan Mahmud Shah, pemerintah KMM telah
pemerintah mengiktiraf kerajaan Kedah sebagai kerajaan yang
berdaulat
 Mewujudkan hubungan antara kerajaan ber-
daulat yang mempunyai taraf yang sama Kerajaan Kedah mengakui pertuanan Sultan
Melaka.
Sultan Terengganu mengiktkraf kerajaan Kelantan

2. Pertahanan
 Penting untuk memastikan kelangsungan  Long Yunus mendapat ketenteraan daripada
kerajaan kerajaan Terengganu dan kerajaan Reman di
Hulu Perak dalam usaha menyatukan Kelantan.
 Mengekalkan kedaulatan kerajaan daripada
campur tangan kuasa lain  Pelantikan Long Gaffar dari kerajaan Reman
sebagai Perdana Menteri Kelantan merangakap
Panglima Perang membantu mengekalkan kea-
manan di Kelantan.

3. Perkahwinan
 Perkahwinan diraja antara kerajaan meru-  Orang Kening, iaitu puteri Kelantan
pakan amalan tradisi kerajaan negeri-negeri dikahwinkan dengan Sultan Mahmud Shah dari
Melayu Melaka. Lahirnya Raja Muzaffar yang kemudiannya
menjadi Sultan Perak yang pertama.
 Mengukuhkan hubungan dan menjamin
kedaulatan kerajaan  Che’ Ku Wan, puteri Long Yunus dikhwinkan
dengan Tengku Muhammad, putera Sultan Tereng-
ganu.
 Raja Perlis, Raja Syed Hussin berkahwin dengan
Tengku Nor Asiah, cucunda Sultan Abdullah
Mukarram Shah, Sultan Kedah ke-20.
 Hubungan Perdagangan

1. Pelabuhan 2. Barang Dagangan

Hubungan antara kerajaan berlaku melalui aktiviti Kekayaan hasil bumi dan kepelbagaian jenis barang
perdagangan di pelabuhan. dagangan tarikan pedagang tempatan dan dari luar
Pelabuhan asas kepada pembentukan hubungan peda- Alam Melayu.
gang tempatan dan luar seperti Melaka, Johor, Siam, Keperluan barang dagangan mendorong hubungan
China. perdagangan antara kerajaan.
Kedah Kedah
• Pangkalan Lembah Bujang, Pangkalan Kuala  Kedah memperdagangkan beras, garam, damar
Merbok di Sungai Merbok kapur barus dan emas urai. Manakala pedagang
dari Perak dan Melaka membawa arang kayu,
• Pangkalan Kuala Muda di Sungai Muda
papan, dan ikan kering.
• Sultan Muhammad Jiwa telah memperkemas-
 Kedah juga pembekal gading dan gajah bagi
kan penggunaan mata wang Kedah di
pedagang entrepotnya.
pelabuhan

Kelantan Kelantan
Pangkalan Galoh= Pangkalan Permata dibina di Memperdagangkan emas dan dikunjungi oleh peda-
Sungai Kelantan gang dari dalam dan luar Kepulauan Melayu.
Menggunakan mata wang logam dinar dalam urusan
perdagangan

Perlis
Pelabuhan Kuala Perlis di Sg. Perlis
Pekan Kangar menjadi tempat pertemuan pedagang
Negeri Sembilan
Pangkalan di Sungai Linggi
Pedagang Rembau menguasai aktiviti perdagangan
dengan pedagang luar.
Perlis
Memperdagangkan beras dan bijih timah dengan
negeri jiran dan Siam
Negeri Sembilan
NS memperdagangkan bijih timah, sirih, kayu
gaharu, dan kapur barus dengan Johor dan Melaka.