guram doCanaSvilis romanSi `samoseli pirveli~ aleqsandro uambobs

domenikos:
sanam balaxisferi kaci karavelebTan mividoda, ori dRiT adre yvelaze
kargi moqalaqe gaaZeves. aRar ikiTxav, ratom aiTvalwunes? karavelebma
erTxel did TavSeyraze _ nadirobis dasawyisSi aRniSnes, rom imaTi qalaqi
yvelasa sjobs... im kacma ki Tqva, rom alublis qalaqi ufro kargia. Cven
Soris darCes, domeniko, da es marTlac ase iyo da miT ufro aewvaT kuWi,
mis sawinaaRmdegod amxedrdnen, cili daswames, rom mas ar uyvarda
Tavisi qalaqi da amitomac ar iyo maTTan yofnis Rirsi, da gaZeveba
miusajes. didma karavelma Tofi SeaTamaSa da Tqva: `Tu Sen axlave ar
datoveb Cvens sayvarel qalaqs, maSin me gesvri...~ kaci Seacqerda,
ramdenjerme nela, sayveduriT daiqnia Tavi da wavida. es, ra Tqma unda,
sababi iyo, mizezi ki suuul sxva ram gaxldaT: karavelebs ar moswondaT
patiosani kaci. bevrs ki arafers aSavebda _ vinme rame cud saqmes rom
Caidenda, paaatara, mcire sayveduriT Seacqerdeboda xolme. es iyo da
es...
raRa darCenoda, _ aiRo da wavida. mesame dRes ki, zustad
TerTmetis naxevarze, qalaqs meore mxridan balaxisferi kaci miadga.
qalaqSi rogor Semovida, aravis daunaxavs, radgan kacebi sanadirod
iyvnen wasulni, qalebi ki morevTan Sekrebiliyvnen da kamaTobdnen, didi
karavelis cols maRla aweuli varcxniloba ufro uxdeboda Tu mxrebze dayrili
Tma. balaxisferi kaci ki auzTan mivida da ramdenime peSvi wyali dalia.
etyoboda, rom ar swyuroda, magram mainc siamovnebda is wyali... TaviT-
fexamde balaxisferi iyo, mwvane Sarvlis garda, araferi ecva da, fexSiSveli,
frTxilad miabijebda. morevs rom miuaxlovda, SvebiT amoisunTqa da

balaxze gawva _ ase veravin SeamCnevda. mxolod Tvalis gugebi uelavda.

qalebis saubars naRvlianad usmenda da Tan suul cotaTi iRimeboda, TeTri
kbilebi rom ar gamosCenoda. da uceb iseTi ram moxda, yvela qalma
gakvirvebiT mimoixeda _ raRacnairad ise daemTxva, rom oriod wuTiT
srolis xma Sewyda. karavelebis qalaqSi es diiidi ucnauri SemTxveva iyo _
iq yovelTvis gaismoda srola _ Tu ar nadirobdnen, erTmaneTs ejibrebodnen
srolaSi, anda ise, umizezod isrodnen. RamiTac ar hkargavdnen dros...
gakvirvebulma qalebma Tavi aswies da SvelebiviT ynosavdnen haers,
`ratom ar isvrian? _ ikiTxa didi karavelis colma, _ netavi raime ubedureba
xom ar moxda, ha...~ SeSfoTebuli iyureboda irgvliv da uceb, zeed cxvirwin,
balaxisferi kaci ar wamoxta?.. qalma igi jer mwoliare dainaxa, TvalebSi
Seacqerda da mere, bundovnad rom gaarCia cxviri, Subli, SiSisagan uceb
TvalT daubnelda da zustad iseve swrafad Caikeca, rogorc is kaci wamoxta.
amasac karga magra SeeSinda _ klaknilad garboda, radgan qalebsac
dahqondaT msubuqi iaraRi, magram aravis azradac ar mosvlia srola, iseTi
gakvirvebulebi iyvnen _ imgvari cxoveli arsad enaxaT. amasobaSi srolac
ganaxlda, didi karavelis colma Tavi wamoswia, mimoixeda da gaiRima, _
`gesmiT, isvrian, _ da uceb gaaxsenda, _ vai! is ra iyo, ra?~
nadirobidan rom dabrundnen da axali ambavi Seityves, kacebma
agdebuli RimiliT SeaTvalieres aforiaqebuli colebi, cali yuriT mousmines da
mere almacerad gadaxedes erTmaneTs, rac niSnavda: `yoveli qali
sulelia...~
marTlac, mTeli erTi kvira aravis unaxavs balaxisferi kaci... erT
mSvenier dRes ki, did dResaswaulze, roca karavelebma nairfrad SeiRebes
sxeuli da, SuaRamis koconis piras cekva da yvirili atexes, maTi yuradReba
miiqcia erTma mwvaned SeRebilma kacma, romelic ucnauri aRgznebiT
cekvavda da Tavdauzogavad igrixeboda. yvela SeCerda da gakvirvebulni
Sescqerodnen _ arc erTs ar ecnaura. yvela gaxevda, mxolod is kaci
cekvavda TvaldaxuWuli da, uzomod gatacebulma medolemac raRac
igrZno imis danaxvaze da dakvra Sewyvita. doli miCumda Tu ara, im
kacma erTi ki moavlo yvelas Tvali da uceb gaiqca. yvela mamakaci iq iyo,
koconTan... brazisagan veraferi amoRerRes, didma karavelma ki simwriT
mxarze ikbina. im RamiT srola ar Sewyvetila, ise iyvnen ganrisxebulni, rom
erTma WaSi Cacala Svidi tyvia da, acaxcaxebuli,
meore dRes ki didi kreba moiwvies. rac ki doli iyo, yvela erTad
agugunda... didi 8 karaveli xalxis win, kasrze idga, ganrisxebuls,

Canacrisfrebuli ZarRvi mouCanda yelsa da Sublze da mZimed sunTqavda.

yvelani gacofebulni iyvnen, Tofs magrad uWerdnen TiTebs, meore xels ki
mkerdze ibagunebdnen. mere orma Sikrikma moiyvana brZeni karaveli,
romelic xalxis win warsdga da iseTi ram Tqva, TiTqos yoveli
maTganisaTvis sila gaewnas: `erTma balaxisferma kacma aseT dReSi
CagagdoT, netav, ra geSvelebodaT, rom mosuliyo ori balaxisferi kaci?~
didma karavelma kbilebi gaaxrWiala...
is balaxisferi kaci ki am dros nayofs agrovebda tyeSi. kakali dabertya
da saimedo adgilas gadamala. kargad icoda, rac moeloda, Tuki
SeniSnavdnen. isic icoda, adre Tu gvian naRdad rom moklavdnen da
mainc ar midioda. yvelaze metad wvimisa eSinoda _ did fuRuroSi
SeZvreboda xolme da gaxevdeboda, wyvilad uelavda Tvali. dari Tu iyo,
mTaze adioda da iqidan dascqeroda qalaqs. igi uyurebda karavelTa
fusfuss dResaswaulebis dros, ainteresebda, pirveli vin gamovidoda
saxlidan gamTeniisas, saRamoobiT fanjrebSi mkrTalad mociage
sinaTleebs Sescqeroda da ase iwva, gaxevebuli. mere mTazec veRar
adioda: erTma monadirem SeniSna da myisve did karavelTan gaiqca _
imas Zalian ewyineboda, sxvas rom moekla balaxisferi kaci... meore dRes,
naSuadRevs, didi karavelis meTaurobiT yvela monadire avida mTaze da
im adgils, sadac winadRiT balaxisferi kaci iwva, brazianad daaxales
uamravi tyvia. is ucnauri kaci ki iqve, maRali xis totze idga, mwvane
foTlebSi SeyuJuli. karavelebi dRedaRam tyeSi dadiodnen da eZebdnen.
did karavels brZeni dahyveboda da ganzrax iZaxda: `ai, xedav, sada
yofila?~ `sad!~ _ Tofiani xeli maRla auxteboda xolme did karavels. `ara, ise
viZaxi... Tu axlomaxlos imaleba, maSinve wamoxteba~. `aa~. da
ramdenime dRis Semdeg, roca mowyenilma brZenma gulgrilad Tqva:
`ahaa, xedav, sada yofila?~ _ uceb xidan balaxisferi kaci Camoxta.
muxlamde dafenil yviTel foTlebSi garboda da mizanSi mSvenieri
amosaRebi iyo. rogor ggonia, domeniko, moartyamdnen?
_ ra vici... moartyes? _ ki, didma karavelma kargad icoda Tavisi saqme...
wvimam rom wamouSina, im kacs sul Camoecala mwvane saRebavi da
yvelam icno... kaci iyo... rom gaagdes, is... alublis qalaqs isev
Tavisi oxeri qalaqi erCia...
im adgilas, sadac mwvane kaci mokvda, fiWvi amovida.
gaaanalizeT mocemuli monakveTi Semdegi miTiTebebis mixedviT:

• imsjeleT balaxisferi kacis xasiaTis Sesaxeb, gamokveTeT misi

individualuri Tvisebebi;
• imsjeleT karavelTa cxovrebis wesis Sesaxeb (yuradReba miaqcieT
didi karavelis mxatvrul saxes);

• imsjeleT, ტექსტის სტილზე და mxatvrul საშუალებებზე.

Tqveni Tvalsazrisi daasabuTeT!

ბალახისფერი კაცი, ნაწარმოების ბოლოში ვხედავთ, რომ სწორედ ის პატიოსანი ,

წესიერი მოქალაქეა, რომელიც სიმართლის თქმის გამო გააძევეს: „kacma ki Tqva,
rom alublis qalaqi ufro kargia“. მისი ეს ნათქვამი არ ნიშნავდა იმას, რომ
ბალახისფერ კაცს არ უყვარდა თავისი ქლაქი, პირიქით იმდენად უყვარდა იქაურობა ,
რომ სიკვდილის შიშსაც კი სძლევს და სრულიად განსხვავებული სახით ბრუნდება
ქალაქში. „etyoboda, rom ar swyuroda, magram mainc siamovnebda is wyali“, - ეს
წინადადება, გადოსცემს ამ კაცის სიყვარულს ქალაქისა და ბუნების მიმართ . „qalebis
saubars naRvlianad usmenda da Tan suul cotaTi iRimeboda“, - ვხედავთ რამდენად
განსხვავებულია ბრბოსგან, მათი საუბარი თან ანაღვლიანებს მთავარ პერსონაჟს თან
აღიმებს. ის სულ ცდილობს, რომ სხვა არ შეაწუხოს, ფიქრობს მომავალზე და იმაზე, თუ,
როგორ შიონახოს თვი. კაცი ცდილობს იყოს იქ, სადაც რაიმე დღესასწაულია , რაც
კიდევ ერთხელ გვაჩვენებს მის სიყვარულს ქალაქის მიმართ. სწორედ ერთ-ერთი
ასეთი დღესასწაული გამოამჟღავნებს მის ვინაობას, მაგრამ ის მაინც არ უშინდება
საფრთხეს. თავისი საყვარელი ქალაქისთვის მზადაა თავიც გაწიროს.

კარაველები არიან ამბიციური ხალხი. ისინი თვლიან, რომ მათი ქალაქი იდელურია
და ყველას სჯობს. მოქალაქეების უმრავლესობა ყველაფერს სუბიექტურად აფასებს .
მონაკვეთში ჩნდება პიროვნებასა და საზოგადოებას შორის ურთიერთობის პრობლემა .
ადამიანები ითვალწუნებენ განსხვავებულს ექცევიან არასამართლიანად , ცილს
წამებენ. მათი აზროვნება პირველყოფილების აზროვნებას გავს, უბრალოდ,
შედარებით, განვითარებულები არიან. ქალაქში მუდამ თოფის ხმა ისმის , რაც ,
შესაძლოა ძალადობაზეც მიუთითებდეს: „srolis xma Sewyda. karavelebis qalaqSi es
diiidi ucnauri SemTxveva iyo“. ამ ქალაქში მცხოვრებ საზოგადოებას არ გაჩნდა
სწორი ღირებულებები. მათ ჩაცმა და თმის ვარცხნილობა უფრო ადარდებთ ვიდრე
სხვა მნიშვნელოვანი საკითხები: „kamaTobdnen, didi karavelis cols maRla aweuli
varcxniloba ufro uxdeboda Tu mxrebze dayrili“. საზოგადოებაში არ არის
თანასწორობა, ქალებს სულელებად თვლიან: „yoveli qali sulelia...“ ქალაქი კარგად
წარმოჩნდება ბელადის სახით, რომელიც გაბრაზების დროს თავის ხელს კბენს , რათა
დამშვიდდეს, ყოველივე ეს მის განუვითარებლობაზე მიუთითებს. მოსახლეობა უაზრო,
უმიზნო ხალხია: „erTma WaSi Cacala Svidi tyvia“, თავადაც არ იციან რას აკეთებენ.
მხოლოდ ის იციან, რომ განსხვავებული საშიშია. სწორედ ამიტომ გაუნადგურეს
სიცოცხლე პატიოსან კაცს.
`samoseli pirveli~ guram doCanaSvilis romanია. მისი სტილი მოდერნისტულია.
მოცემული მონაკვეთი ალექსანდროს ნაამბობია დომენიკოსადმი. ავტორს ახასიათებს
ლაკონური თხრობა, გვხვდება დუმილის ხერხი - სამწერტილი. ნაწარმოები მდიდარია
ტროპილი მეტყველებით. მწერალი სიტყვებში ამატებს ხმოვანს, ავრცელებს და აქცენტს
უკეთებს მათ: „diiidi“ „პაატარა“. შედარების მაგალითია: „zustad iseve swrafad
Caikeca, rogorc is kaci wamoxta“. მეტაფორულადაა ნათქვამი: „Tofiani xeli maRla
auxteboda xolme did karavels“. ეპითეტის მაგალითებია „patiosani“, „gaxevebuli“.
ირონიულადაა ნათქვამი: „yovel gasrolaze iZaxda _ `orSabaTi, samSabaTi,
oTxSabaTi...~ “. ყველა ამ საშუალებით ავტორი ცდილობს უფრო საინტერესო და
მაღალმხატვრული გახადოს ნაწარმოები.