You are on page 1of 4

sad arian kiTxvebi? kiTxva uamravia. . .

netav Cavabareb wels misaReb gamocdebs? saatestato gamocdebi xom ar garTuldeba? rogor unda
SevZlo amdeni gamocdis Cabareba? ratom Secvales misaRebi gamocdis programa? qarTulSic Seicvala
bevri ram, programuli literaturidan kiTxvebis nacvlad ucxo teqstebi iqneba, romlis Sesaxeb unda
vimsjeloT, netav ufro garTulda amiT Cemi saqme, Tu gamartivda?– mraval moswavlesa da abiturients
awuxebs wels es da sxva kiTxvebi. pasuxis moZebnaSi isev kiTxvebi dagvexmareba. gana logikuri ar
aris, rom saatestato gamocdebis dros moswavles moeTxoveba mxolod saprogramo masalis codna, xolo
umaRlesSi misaRebi gamocdis Cabarebis SemTxvevaSi man zogadi ganaTleba da kritikuli azrovnebis
unari metad unda gamoamJRavnos? gana sakamaToa, rom gamosaSvebi gamocdebi yvelam unda
Caabaros, magram umaRlesSi mxolod im mozardma unda scados bedi, romelsac SeuZlia ucxo teqstis
sworad gaazreba, logikuri da argumentirebuli msjeloba, sakuTari mosazrebis gamokveTa ama Tu im
problemasTan dakavSirebiT da mere am mosazrebis dasabuTeba? gamomdinare iqidan, rom, zogadad,
wera bavSvebs ar uyvarT da, miT umetes, eqstremalur pirobebSi zogs sul ar gamosdis Txzulebaze
muSaoba, skolis maswavlebeli dawyebiTi safexuridanve unda cdilobdes, gamoumuSavos moswavles
ucxo teqstze muSaobis unari, nawarmoebis ZiriTadi saTqmelisa da dedaazris gamokveTis unari. am
werilSic SevecdebiT, mivceT mozardebs ramdenime rCeva, romlebic maT gamoadgebaT nebismieri ucxo
teqstis damuSavebis dros.
isev kiTxvebs davubrundeT. Zalian xSirad mkiTxvels uWirs mTliani nawarmoebis an fragmentis
ideis, mTavari saTqmelis gaazreba. kargi mkiTxveli ki sakuTar Tavs usvams kiTxvebs: ra momca me am
leqsma (moTxrobam, nawarmoebis fragmentma...)? ra momewona yvelaze metad? ra darCa bundovani?
ras meubneba avtori nawarmoebis dasawyisSi? Sua nawilSi? finalSi? risTvis gaimeora man esa Tu is
fraza xSirad? iqneb amiT raRacis Tqma surda? am nawarmoebidan ras davimaxsovreb, ras gamoviyeneb
cxovrebaSi? ratom momces davalebad es leqsi? ra aris masSi iseTi, rac gamoarCevs sxva
nawarmoebebisagan? an piriqiT, romel nawarmoebs (films, speqtakls, naxats...) magonebs es siuJeti? es
personaJi xom aravis waagavs? kiTxva, marTlac, uamravia. swored kiTxvebis saSualebiT midis
mkiTxveli swor daskvnamde, ayalibebs sakuTar mosazrebas wakiTxulTan dakavSirebiT, iazrebs
nawarmoebis avtoris mTavar saTqmels, gamoTqvams sakuTar kritikul Sexedulebebs... magaliTisaTvis
ganvixiloT givi gegeWkoris leqsi: ”vin idgams Tavze eklis gvirgvins?”

”vin idgams Tavze eklis gvirgvins?


vin menavea?
imisi navi sad dacuravs an sad abia?
igi Cvens navSi rodis ijda?
da Tuki ijda,
Tu garjila da navSi wyali Tu uxapia?

sad iyo maSin, roca xeze avida fiTri?


rad mivaCnivarT yvela briyvebad.
vin idgams Tavze eklis gvirgvins?
is xom ar aris,
misi simZimiT vinc uTuod moidrikeba?
Tu matianis foliantze ar gaiWylita,
ra qna iseTi, rom imisTvis sxva ram mcirea?
o, eklis gvirgvins iqneb igi epotineba,
vinc xalxs zvarakad verasodes Seewireba?

is xom ar idgams eklis gvirgvins,


vinc sxvebs zevidan
ise dahyurebs, rogorc Tagunebs?
visac hgonia, rom saqarTvelo
misi rCeuli siyvarulis Rirsia mxolod
da gulze xelebs vinc ibragunebs?

mamuls Tavisi siyvaruli rom uwyaloba,


Cven madloblebi unda viyoT...
ara hyolia
ufro erTguli Svili mamuls da mas ekuTvnis
mxolod samSoblos siyvarulis monopolia.

is xom ar idgams eklis gvirgvins, visi maxvilic


ugnureba da umecreba aris regvenTa?
visac hgonia, rom amagi ar daufases
da visac unda mis garSemo Seqmnas legenda?

sad aris misi agebuli sveticxoveli?


TayvaniscemiT gaberilma paranoikma
gulubryviloni rogor unda daimorCilos,
rom gandidebis wyurvili da Jini moiklas?

o, nuTu igi im imediT daiareba,


rom gaCumdeba da aravin arafers ityvis?
vinc aris-meTqi mxolod saxels daxarbebuli,
is xom ar idgams wamebulis eklian gvirgvins?

vin cdilobs xalxi SecdomaSi rom Seiyvanos?


viT Seiferebs eklis gvirgvins Tavi saxedris?
am qveyanaze Tavis fusfuss,
Tavis RoRials,
Tavis ubadruk arsebobas ratom gvayvedris?

is xom ar idgams eklis gvirgvins, vinc qveyanaze


dabadebuli aris mliqvnelad?
saiTac qari dauberavs, vinc mxolod iqiT
gadayvlefili sinidisiT gadizniqeba?

is xom ar idgams eklis gvirgvins, vinc kacs gulgrilad


guls uxeTqavs da mere uxdis sakadris qelexs?
o, eklis gvirgvins visi xeli epotineba,
ra unda masTan angarebiT dakrunCxul xelebs?

o, vinc gancxromas verasodes ver Seeleva,


tanjva ar icis da erToba sxvebze qirqiliT,
is xom ar aris?
daakvirdiT...
vis unda Tavi,
rom daimSvenos wamebulis eklis gvirgviniT?..”

(SemTxveviTi ar aris isic, rom xSirad mwerlebi an poetebi kiTxviTi winadadebebiT iwyeben weras
swored imitom, rom gauadvilon mkiTxvels aqcentebis povna da swori mimarTlebiT warmarTon maTi
fiqrebi).
xSiria SemTxveva, roca ucxo leqsis (novelis, moTxrobis) gacnobis mere moswavle swrafad
ayalibebs sakuTar saTqmels ori sityviT: veraferi gavige. arada, sakuTari mosazreba teqstSi dasmul
problemaze, darwmunebuli varT, rom gaaCnia. maS, raSia saqme? albaT isev Cvens dauZlevel senTan:
uyuradRebobasa da sizarmacesTan gvaqvs saqme. muSaoba rom gagviadvildes, teqstis 2-3-jer
yuradRebiT wakiTxvaa saWiro. mozardi teqsts akvirdeba da swavlobs sami mimarTulebiT: ra moralur-
eTikuri problemebia teqstSi dasmuli? ra aris mocemuli teqstis mTavari saTqmeli da ra mxatvruli
saSualebebiT aRwevs avtori Sedegs? rogoria misi pirovnuli damokidebuleba mocemuli problemebis
mimarT? dakvirvebuli Tvali swrafad SeamCnevs, rom leqsi, ZiriTadad, kiTxviTi winadadebebis
monacvleobiTaa agebuli, leqsis dasawyisSive gamotanil kiTxvas poeti xSirad sxvadasxva rakursiT
imeorebs, xolo mTel leqss refrenad gasdevs mTavari kiTxva: vin idgams Tavze eklis gvirgvins?
abiturients ar unda gauWirdes imis gaxseneba, pirvelad vis da ratom daadges Tavze eklis gvirgvini (iseo
qristes golgoTisaken mimaval gzaze jariskacebma eklis gvirgvini daadges, Tan dascinodnen: uriaTa mefe
xaro). kiTxvebi axlandel droSia dasmuli, Sesabamisad, poeti Tanamedroveebs usvams kiTxvas: vin
cdilobs dRes moirgos eklis gvirgvini? (sityvebi: monopolia, paranoia, mamuliSvili- amyarebs im varauds,
rom leqsi Tanamedrove epoqis satkivars asaxavs). aqedan gamomdinare, mozardma unda gaakeTos
daskvna, rom avtori am leqsSi gamokveTs ramdenime problemas: yovelTvis Rirseuli adamiani
imsaxurebs cxovrebaSi mowamis gvirgvins (eklis gvirgvinisa da mowamis gvirgvinis gaigiveba-
dakavSireba wesiT ar unda gauWirdes skoladamTavrebul axalgazrdas), Tu xSirad uRirsebic cdiloben,
mas waepotinon? yovelTvis miageben Rirseuls sakadris pativs, Tu gmirebi xSirad CrdilSi rCebian da
medroveni Caigdeben xolme xelSi sadaveebs, dafnisa Tu eklis gvirgvinebsac Tavad anawileben? rCevis
saxiT SeiZleba mivceT moswavleebs, rom nu moeridebian msjelobis dros kiTxviTi winadadebebis
dasmas, winadadebis mravali rakursiT Setrialebasa da azris sxvadasxva formiT gadmocemas, sanam ar
miagneben im winadadebas, romelic yvelaze ukeT gamoxatavs saTqmels. mas Semdeg, rac problema
napovnia, mxolod naxevari saqmea gakeTebuli, radgan axla saWiroa msjelobis gaSla, argumentebisa da
citatebis moyvana, paralelebis gavleba... gana cota SemTxveva axsovs istorias, roca mavanni ”gulze
xelebis braguniT” (sasurvelia, msjeloba leqsis frazebiT gavamyaroT da citata brWyalebSi CavsvaT)
acxadebdnen: samSoblo gviyvarso da sinamdvileSi mters emsaxurebodnen?! gana xSirad ar xdeba
dResac, rom menave pirveli garbis Tavis gadasarCenad, xolo navSi msxdomTa bedi odnavadac ar
aRelvebs (navis simbolur da alegoriul datvirTvaze unda visaubroT, roca teqstis mxatvrul saSualebebze
gadavalT)? gana samSoblos siyvarulSic SeiZleba vinmem gamoacxados monopolia da sxvas zemodan
uyuros, me Senze kargi mamuliSvili var da Cemi madlieri unda iyoTo yvelani? aseTebi xom, umetes
SemTxvevaSi, roca saqme moiTxovs, TagunasaviT soroSi imalebian da eris samsxverplo zvarakobas
sxvas dauTmoben? (aRsaniSnavia, rom leqsis striqonebis perifrazireba unda moxdes sworad, Torem
araswori perifrazirebis SemTxvevaSi msjeloba ar CaiTvleba marTebulad). ratom cdiloben xSirad
saxedrebi Tavze eklis gvirgvinis morgebas da adamianTa SecdomaSi Seyvanas? isini xom verasodes
SeZleben daTmon gancxroma da keTildReoba? verasodes gaiTaviseben qveynis tkivilsa da gasaWirs,
verasodes gauwvdian xels gaWirvebaSi Cavardnil moZmes! verc sveticxovels aageben verasodes, maT
mxolod sveticxovlis amgebTaTvis xelis moWra xelewifebaT!
axla ukve SegviZlia logikurad gadavideT teqstis mTavar saTqmelze. rogor da sad veZeboT
nawarmoebSi mTavari saTqmeli? dasawyisSi, finalSi, erT konkretul strofsa Tu calkeul winadadebebSi?
albaT yvelgan, teqstSic da qveteqstSic, striqonebs miRma datovebul saTqmelSic. sasurvelia, mTel
nawarmoebSi gabneuli mniSvnelovani frazebi winaswar movniSnoT da Semdeg msjelobis dros
ganvsazRvroT, romeli rodis gamoviyenoT. rac mTavaria, pasuxi unda gavceT nawarmoebSi dasmul
mTavar kiTxvas : vin idgams Tavze eklis gvirgvins? vin SeiZleba CaiTvalos gmirad dRes, XXI
saukuneSi, roca gmiroba romantikul gatacebad aRiqmeba? frazebiT: ”nuTu imedi aqvs, rom aravin arafers
ityvis?”, ”daakvirdiT, vis unda Tavi rom daimSvenos wamebulis eklis gvirgviniT?”, calkeuli sityvebiT:
gadayvlefili sindisi, angarebiT dakrunCxuli xeli, RoRiali, ubadruki arseboba- mJRavndeba poetis
uaryofiTi damokidebuleba im adamianTa mimarT, romlebic daumsaxureblad cdiloben, moipovon
wamebulis saxeli. Sesabamisad, aseTi adamiani ar imsaxurebs gmiris wodebas. maS vin imsaxurebs? am
kiTxvaze pasuxis gacema iqneba nawarmoebis mTavari saTqmelic. moswavles, romelsac Seswavlili aqvs
hagiografiuli nawarmoebebi, ueWvelad gaaxsendeba qristianobisaTvis Tavdadebuli adamianebi: grigol
xanZTeli, SuSanik dedofali, abo Tbileli da sxv. saxarebiseuli frazebic gaaxsendeba: ”vin aRvides mTasa
maRalsa anu vin dadges adgilsa wmidasa missa? aramed ubralo xeliTa da wmida guliTa”. ubralo xeliT ki
ver daitrabaxebs is adamiani, romelic ”gulgrilobiT dRes TanamoZmes guls uxeTqavs da mere uxdis
sakadris qelexs”; verc wminda guli eqneba adamians, romelic gandidebis maniiTa Sepyrobili da sakuTari
sidiade paranoiad aqvs gadaqceuli. angareba, gulgriloba, uazro fusfusi, mliqvneloba, qedmaRloba- am
Tvisebebis patroni verasodes SeZlebs daimsaxuros erisaTvis Tavdadebuli gmiris saxeli. gamosavali erTia:
adamianebi ar unda gaCumdnen, roca usamarTlobasa da uRirs saqciels waawydebian; ar unda daemonon
da daemorCilon moZalades; unda amxilon uRirsni da taSi ar unda daukran medroveebs! gana swored
sazogadoebis pasiurobis an kariskacTa mliqvnelobis wyalobiT ar aRzevdebian xolme moRalateni da
didebuli mantiiT imosebian?! unda axsovdes yvelas, rom wamebulis gvirgvini da gmiris saxeli mxolod
tanjviTa da msxverplis gaRebiT miiRweva; sasoeba, Tavmdabloba, saTnoeba, moTmineba, siyvaruli,
miteveba, sinanuli, mowyaleba- ai, nayofni gamorCeul sulTa; mamulis erTguleba, brZolaSi Tavganwirva,
Sromismoyvareoba- ai, saqmeni Rirseuli gmirisa. yovelive erTad ki samkaulia eklisgvirgvinosnisa.
roca teqstis mxatvrul Rirebulebaze midgeba saqme, mozardma unda amokribos leqsidan yvela is
mxatvruli saxe, romlis wyalobiTac avtorma moaxdina STabeWdileba mkiTxvelze, moaxerxa sakuTari
saTqmelis ukeT realizeba da aRniSnos, ra funqcia da datvirTva aqvs TiToeul mxatvrul xerxs
nawarmoebSi. Sedareba : ”sxvebs zevidan ise dahyurebs, rogorc Tagunebs”- xazs usvams avtoris ironiul
damokidebulebas ampartavani da qedmaRali adamianis mimarT, epiTetebi: gadayvlefili sindisi, ubadruki
arseboba, angarebiT dakrunCxuli xelebi- amZafrebs STabeWdilebas da, rogorc zemoT aRvniSneT,
naTels xdis avtoris pozicias. metaforul-alegoriuli saxe menavisa SeiZleba calke msjelobis sagani gaxdes.
ra axsna SeiZleba moeZebnos menaves? navs? navSi msxdomni vin SeiZleba iyvnen? mozards ar
gauWirdeba am simbolur saxeze msjeloba, Tuki menavesa da mesaWes gaaigivebs, menave
winamZRolad aRiqmeba, navi-samSoblod, xolo navSi msxdomni- is adamianebi arian, romelTa bedic
menavis neba-survilzea xSirad damokidebuli, navSi msxdomi adamianebi Seadgenen sazogadoebas,
romelsac menavis sworad SerCeva evaleba. gadarCeba Tu daiRupeba navi-qveyana, xSirad swored
menavis-mefis, mmarTvelis gamWriaxobasa da moxerxebazea damokidebuli. Tu navi dazianda, mtris
mier an araswori marTvis gamo, menavec sxvebTan erTad xelebdakapiwebuli unda zrunavdes navidan
wylis amoxapvaze. zemodan ki ar unda dahyurebdes TanamoZmeebs gulgrilad.
logikurad gadavdivarT mocemuli problemis mimarT sakuTari poziciis Camoyalibebaze:
veTanxmebiT Tu vewinaaRmdegebiT avtoriseul mosazrebebs? Tu ar veTanxmebiT, ratom? ra sapirispiro
mosazreba gagvaCnia? iqneb Cvenc viziarebT im Tvalsazriss, rom menavem, pirvel rigSi, diaxac
sakuTari sicocxle unda ixsnas, piradi keTildReoba unda anacvalos navSi msxdomTa interesebs? iqneb
vfiqrobT, rom sazogadoebaSi yovelTvis Rirseuladaa dafasebuli gmiri da wmindani da Tu vinme CrdilSi
dgas, ese igi, arc imsaxurebs mets? Tu avtors veTanxmebiT, maSin unda gavamyaroT Cveni msjeloba
sakuTari argumentebiT. matianeebi da istoriuli foliantebi didebiT moixsenieben mxolod Tevdore
mRvdlebs, qeTevan dedoflebsa da daviT aRmaSeneblebs, xolo daud-xanebsa da liparitebs, yvaryvareebsa
Tu orjonikiZeebs (Tu mozardis zogadi ganaTleba istoriaSi iZleva saSualebas, SesaZlebelia ufro Rrma
wiaRsvlac) mudam moRalateebad da orgulebad Seracxaven. saxels daxarbebulma adamianebma mokles
ilia, ”gadayvlefili sindisiT” mosiaruleebma gadaasaxles mixeil javaxiSvili, qveynis mtrad Seracxes tician
tabize da grigol robaqiZe (adamianTa biografia skolaSi Seswavlili aqvs moswavles). faSistebsac,
germaneli xalxs rom umaRles rasas uwodebdnen, miaCndaT, rom isini iyvnen qveynis WeSmariti
partiotebi, emsaxurebodnen germaneli xalxis interesebs da yvela danarCens, vinc sxvagvarad fiqrobda,
sastikad uswordebodnen. Tumca arcerT faSists ar eRirsa gmirad an wmindanad Seracxva. Tavad
germanelebi xvdebodnen, rom nacionalur-socialisturi moZraoba germanias daRupvas uqadda. verc
komunistebma datoves Rirseuli kvali, ver daimSvenes Tavi eklis gvirgviniT, radgan maTi ”maxvili
ugnureba da umecreba iyo regvenTa”.
sasurvelia, saboloo daskvnis gakeTebac, rom sazogadoebas SeuZlia da evaleba kidec, uzrunvelyos
is, rom uRirs adamians daumsaxurebeli pativi ar miegos.
aravin ifiqros, rom am weriliT moswavleebs movuwodebT, CarCoebSi moeqcnen da yvela
nawarmoebi amgvari SabloniT ganixilon. arc imis Tqma gvinda, rom saTqmeli amovwureT, am leqsis
TiToeuli taepi Rirs calke msjelobad. ubralod, Tu ramdenime abiturients an skolis moswavles mainc
raimeTi waadgeba da daexmareba Cveni statia, moxaruli viqnebiT.

qeTi qaTamaZe

144-e sajaro skolis


qarTuli enisa da literaturis pedagogi

You might also like