TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI

KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ

**********

TIỂU LUẬN MÔN HỌC

LỊCH SỬ ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM

Đề tài: Nội dung, ý nghĩa Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng
Cộng sản Việt Nam. Điểm khác của Luận cương chính trị tháng
10/1930 so với Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng.

Giáo viên hướng dẫn: Th.s Hoàng Thị Lan

Mã lớp: 125652
Nhóm sinh viên thực hiện:
Hoàng Thị Hải Chiều - MSSV: 20190421
Hoàng Đức Hùng - MSSV: 20196596
Lê Thiên Tuyến - MSSV: 20192165
 Mục lục
Mở đầu ........................................................................................................... 1

1. Lí do chọn đề tài .................................................................................. 1

2. Tổng quan đề tài .................................................................................. 2

3. Mục đích nghiên cứu của đề tài .......................................................... 2

4. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu ....................................................... 2

5. Phương pháp nghiên cứu của đề tài .................................................... 2

6. Đóng góp của đề tài ............................................................................ 3

7. Kết cấu của đề tài ................................................................................ 3

Nội dung ........................................................................................................ 4

Chương 1: Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng ............................... 4

1.1. Hoàn cảnh ra đời cương lĩnh .................................................... 4

1.2. Nội dung của cương lĩnh .......................................................... 5

1.3. Ý nghĩa .................................................................................... 7

Chương 2: Điểm khác của luận cương chính trị tháng 10/1930 so với
cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng ......................................................... 9

2.1. Điểm giống nhau....................................................................... 9

2.2. Điểm khác nhau........................................................................ 10
Kết luận chung...................................................................................................13

Danh mục tài liệu tham khảo ...................................................................... 15

 MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài
- Gần tám thập kỷ vừa qua, dân tộc ta đã vượt qua một chặng đường đấu
tranh cực kỳ khó khăn, gian khổ, giành được những thắng lợi vẻ vang. Từ
thân phận người dân mất nước, nhân dân ta đã anh dung vùng lên, lần lượt
đánh bại sự xâm lược của nhiều đế quốc lớn mạnh, đưa đất nước ta bước vào
kỷ nguyên mới – kỷ nguyên độc lập dân tộc gắn liền với Chủ nghĩa Xã hội.
Lực lượng lãnh đạo nhân dân ta giành được những thắng lợi vĩ đại đó là
Đảng Cộng sản Việt Nam.
Trước khi Đảng ra đời, đã có rất nhiều cuộc khởi nghĩa nổ ra nhưng
chúng đều bị thất bại trước sự đàn áp dã man của bọn thực dân Pháp. Chỉ đến
năm 1924, Nguyễn Ái Quốc trở về thống nhất ba Đảng lúc bấy giờ thành 1
Đảng duy nhất là Đảng Cộng sản Việt Nam thì cuộc khủng hoảng về đường
lối cách mạng mới được giải quyết. Sự ra đời của Đảng gắn liền với tên tuổi
của Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh – người chiến sĩ cách mạng lỗi lạc của
dân tộc Việt Nam.
Để đạt được những thành tựu đó, từ lúc Đảng Cộng Sản Việt Nam ra đời
đã có những sách lược, đường lối đúng đắn để từ đó là kim chỉ nam cho cuộc
đấu tranh giành độc lập.

Nhận thấy được ý nghĩa đó nên chúng em đã chọn đề tài “Hoàn cảnh ra
đời, nội dung, ý nghĩa cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng. Điểm khác của
luận cương chính trị tháng 10/1930 so với cương lĩnh chính trị đầu tiên của
Đảng?” làm để tài tiểu luận của nhóm. Do còn hạn chế về trình độ, bài viết
không tránh khỏi những thiếu sót, nhóm chúng em rất mong nhận được ý
kiến nhận xét, đóng góp từ thầy cô để hoàn thiện hơn bài tiểu luận.

1
2. Tổng quan đề tài
Đã có rất nhiều đề tài, bài viết nghiên cứu về lĩnh vực này ở nhiều mức
độ khác nhau. Đề tài tập trung phân tích nội dung, ý nghĩa của Cương lĩnh,
làm nổi bật nên vài trò của Cương lĩnh tới những hoạt động Cách mạng. Từ
đó rút ra kết luận về những đóng góp to lớn của Cương lĩnh tới những cuộc
đấu tranh giải phóng dân tộc. Đưa ra sự giống nhau và khác nhau giữa Cương
lĩnh đầu tiên của Đảng và Luận cương tháng 10/1930 và nhận xét, phân tích,
đánh giá từng phần.

3. Mục đích nghiên cứu của đề tài

Trên cơ sở làm rõ sự cần thiết, xác định nội dung quan điểm, ý nghĩa
Cương lĩnh chính trị của Đảng Cộng sản Việt Nam, tiểu luận phân tích và
đánh giá tầm ảnh hưởng của Cương lĩnh tới sự thành bại của các cuộc đấu
tranh giải phóng đất nước, giải phóng dân tộc.

Nêu, đánh giá và nhận xét sự khác nhau giữa Cương lĩnh chính trị đầu
tiên của Đảng và Luận cương Tháng 10/1930
Nhằm nâng cao hiểu biết của bản thân về những đường lối, sách lược
trước tình hình của Việt Nam lúc bấy giờ.
4. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu
Trong bài tiểu luận này chúng em tập trung tìm hiểu về Cương lĩnh chính
trị đầu tiên của Đảng và so sánh với Luận cương chính trị tháng 10/1930
5. Phương pháp nghiên cứu của đề tài
Phương pháp: Tiểu luận sử dụng phương pháp phân tích và tổng hợp,
phương pháp logic kết hợp lịch sử và phương pháp so sánh để tiến hành
nghiên cứu đề tài. Với phương pháp luận là quan điểm của Đảng cộng sản đi
tìm hiểu sâu giúp cho tư duy và góc độ nghiên cứu luôn đi đúng hướng và
hiệu quả. 

2
 Nghiên cứu từ hoàn cảnh lịch sử để rồi từ đó hình thành các sách lược cụ
thể nghiên cứu sâu nội dung của Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng. Từ
đó so sánh với luận cương tháng 10/1930.
6. Đóng góp của đề tài
Thông qua việc thực hiện tiểu luận này, chúng em có cơ hội hiểu biết hơn
về những định hướng của Đảng Cộng sản Việt Nam lúc đầu thành lập, những
định hướng đã là tiền đề quan trọng để điều hành Đảng và đưa dân ta đến
ngày độc lập. Tiểu luận này có thể được sử dụng như tài liệu tham khảo để
mở ra những hướng nghiên cứu khác về con đường đấu tranh giành độc lập
của Đảng và nhân dân ta.
7. Kết cấu của đề tài

Bài tiểu luận gồm 5 phần:

Mục lục

Mở đầu
Nội dung: Gồm 2 chương
Chương 1: Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng
Chương 2: Điểm khác của luận cương chính trị tháng 10/1930 so với
cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng
Kết luận
Tài liệu tham khảo.

3
 NỘI DUNG
Chương 1: Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng
1.1 Hoàn cảnh ra đời của cương lĩnh.
Cuối 1929, trong nước xuất hiện ba tổ chức cộng sản là Đông Dương
Cộng sản Đảng, An Nam Cộng sản Đảng, Đông Dương Cộng sản Liên đoàn.
Những người cách mạng Việt Nam trong các tổ chức cộng sản đã nhận thức
được sự cần thiết và cấp bách phải thành lập một Đảng Cộng sản thống nhất,
chấm dứt sự chia rẽ trong phong trào cộng sản ở Việt Nam.

Nhận được tin về sự chia rẽ, Nguyễn Ái Quốc rời Xiêm đến Trung Quốc.
Người chủ trì hội nghị hợp nhất Đảng, họp từ 6/1-7/2/1930 tại Hương Cảng,
Trung Quốc. Thành phần hội nghị hợp nhất bao gồm: Nguyễn Ái Quốc - đại
biểu của Quốc tế Cộng sản triệu tập và chủ trì, 2 đại biểu của Đông Dương
Cộng sản Đảng, 2 đại biểu của An Nam Cộng sản Đảng và một số đồng chí
Việt Nam hoạt động ngoài nước. Hội nghĩ đã hợp nhất các tổ chức thành một
Đảng duy nhất là Đảng Cộng sản Việt Nam.

Tại Hội nghị hợp nhất, Đảng ta đã nhận định rằng một Đảng thống nhất
cần có cương lĩnh thống nhất để định hướng cho toàn Đảng toàn dân trong
công cuộc đấu tranh chống kẻ thù dân tộc và giai cấp, đưa cách mạng tới
thắng lợi. Vì vậy, Hội nghị đã nhất trí thông qua 7 tài liệu, văn kiện, trong đó
có 4 văn bản: Chánh cương vắn tắt của Đảng, Sách lược vắn tắt của Đảng,
Chương trình tóm tắt của Đảng và Điều lệ vắn tắt của Đảng Cộng sản Việt
Nam hợp thành nội dung Cương lĩnh chính trị của Đảng. Tất cả các tài liệu,
văn kiện nói trên đều do Nguyễn Ái Quốc khởi thảo dựa trên cơ sở vận dụng
chủ nghĩa Mác - Lênin, đường lối Đại hội VI (1928) của Quốc tế Cộng sản;
nghiên cứu các Cương lĩnh chính trị của những tổ chức cộng sản trong nước,
tình hình cách mạng thế giới và Đông Dương. Dù là vắn tắt, tóm tắt, song nội

4
dung các tài liệu, văn kiện chủ yếu của Hội nghị được sắp xếp theo một lôgic
hợp lý của một Cương lĩnh chính trị của Đảng.

Đây cũng chính là cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng.

1.2 Nội dung của cương lĩnh.

Cương lĩnh chính trị đầu tiên xác định các vấn đề cơ bản của cách mạng
Việt Nam.

Phương hướng chiến lược: Từ việc phân tích thực trạng và mâu thuẫn
trong xã hội Việt Nam-một xã hội thuộc địa nửa phong kiến, mâu thuẫn giữa
dân tộc Việt Nam trong đó có công nhân, nông dân với đế quốc ngày căng
gay gắt cần phải giải quyết, đi đến xác định đường lối chiến lược của cách
mạng Việt Nam. Đảng chủ trương làm “tư sản dân quyền cách mạng và thổ
địa cách mạng để đi tới xã hội cộng sản”. Ngay từ đầu Đảng ta đã tiếp thu và
vận dụng sáng tạo lý luận Mác – Lê-nin vào hoàn cảnh cụ thể của đất nước.
Đường lối cơ bản của cách mạng Việt Nam được phản ánh trong Cương lĩnh
đã thể hiện được tư tưởng độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Đó
là ngọn cờ tập hợp lực lượng cách mạng, là cơ sở giải quyết đúng đắn các vấn
đề cơ bản của cách mạng Việt Nam.

Nhiệm vụ cụ thể:

Chính trị: “Đánh đổ đế quốc chủ nghĩa Pháp và bọn phong kiến”, “Làm cho
nước Nam hoàn toàn độc lập”, lập chính phủ công nông binh, tổ chức quân
đội công nông. Cương lĩnh xác định: chống đế quốc và chống phong kiến là
nhiệm vụ cơ bản để giành độc lập cho dân tộc và ruộng đất cho dân cày,
trong đó chống đế quốc, giành độc lập cho dân tộc được đặt ở vị trí hàng đầu.

Kinh tế: Thủ tiêu các thứ quốc trái; tịch thu toàn bộ sản nghiệp lớn (như
công nghiệp, vận tải, ngân hàng,…) của tư bản đế quốc Pháp giao cho chính

5
phủ công nông binh quản lý; tịch thu ruộng đất của bọn đế quốc làm của công
chia cho dân cày nghèo; bỏ sưu thuế cho dân cày nghèo; mở mang công
nghiệp và nông nghiệp; thi hành luật ngày làm việc tám giờ.

Văn hóa-Xã hội: Dân chúng được tự do tổ chức hội họp, nam nữ bình
quyền, phổ thông giáo dục theo công nông hóa.

Những nhiệm vụ của cách mạng Việt Nam về phương diện xã hội và phương
diện kinh tế nêu trên vừa phản ánh đúng tình hình kinh tế, xã hội cần được
giải quyết ở Việt Nam, vừa thể hiện tính cách mạng, toàn diện, triệt để là xóa
bỏ tận gốc ách thống trị, bóc lột hà khắc của ngoại bang, nhằm giải phóng
dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng xã hội, đặc biệt là giải phóng cho hai
giai cấp công nhân và nông dân.

Lực lượng Cách mạng: Công nông là gốc của cách mạng, tiểu tư sản, trí
thức, trung nông là bè bạn của công nông do giai cấp công nhân làm lãnh
đạo. Đồng thời chủ trương đoan kết tất cả các giai cấp, các lực lượng tiến bộ,
yêu nước để tập trung chống đế quốc và tay sai. Đảng phải thu phục cho được
đại bộ phận dân cày, hết sức liên lạc với tiểu tư sản, trí thức, trung nông để
kéo họ đi vào phe vô sản giai cấp. Còn đối với những phần tử, những người
chia rẽ phản cách mạng thì phải ra sức thu phục hoặc trung lập họ. Để thực
hiện sự nghiệp giải phóng dân tộc phải xây dựng khối đại đoàn kết rộng rãi
các giai cấp, các tầng lớp nhân dân yêu nước và các tổ chức yêu nước, cách
mạng.

Phương pháp cách mạng: Cương lĩnh khẳng định Cách mạng giải phóng
dân tộc Việt Nam phải bằng con đường bạo lực cách mạng của quần chúng,
trong bất cứ hoàn cảnh nào cũng không được thỏa hiệp. Có sách lược đấu
tranh cách mạng thích hợp để lôi kéo tiểu tư sản, trí thức, trung nông về phía

6
giai cấp vô sản, nhưng kiên quyết: “bộ phận nào đã ra mặt phản cách mạng
(Đảng lập Hiến…) thì phải đánh đổ”.

Mối quan hệ quốc tế: Cách mạng Việt Nam là một bộ phận của cách
mạng thế giới nhưng cách mạng Việt Nam phải có tính tự lực tự cường. Đồng
thời tranh thủ sự đoàn kết, ủng hộ của các dân tộc bị áp bức và giai cấp vô
sản thế giới, nhất là giai cấp vô sản Pháp để xây dựng một mặt trận chung
nhằm đấu tranh chống chủ nghĩa đế quốc. Như vậy, ngay từ khi thành lập,
Đảng Cộng sản Việt nam đã nêu cao chủ nghĩa quốc tế và mang bản chất
quốc tế của giai cấp công nhân.

Vai trò lãnh đạo của Đảng: Cách mạng phải có Đảng lãnh đạo. “Đảng là
đội tiên phong của vô sản giai cấp phải thu phục cho được đại bộ phận giai
cấp mình, phải làm cho giai cấp mình lãnh đạo được dân chúng”. Đảng phải
có đường lối đúng đắn, có tổ chức mạnh, có mối liên hệ mật thiết với nhân
dân và được nhân dân ủng hộ. Đó là Đảng được xây dựng theo học thuyết
Mác – Lênin.

1.3 Ý nghĩa.

Lần đầu tiên Cách mạng Việt Nam có một cương lĩnh. Tuy rất ngắn gọn
nhưng tương đối hoàn chỉnh, đã phản ánh được quy luật khách quan của xã
hội Việt Nam, đáp ứng nhu cầu cơ bản và cấp bách của nhân dân ta. Đồng
thời nó còn phù hợp với xu thế phát triển của thời đại.

Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng đã phản ánh một cách súc tích các
luận điểm cơ bản của cách mạng Việt Nam. Trong đó, thể hiện bản lĩnh chính
trị độc lập, tự chủ, sáng tạo trong việc đánh giá đặc điểm, tính chất xã hội
thuộc địa nửa phong kiến Việt Nam trong những năm 20 của thế kỉ XX, chỉ
rõ những mâu thuẫn cơ bản và chủ yếu của dân tộc Việt Nam lúc đó, đặc biệt

7
là đánh giá đúng đắn, sát thực thái độ của các giai tầng xã hội đối với nhiệm
vụ giải phóng dân tộc. Từ đó, các văn kiện đã xác định đường lối chiến lược
và sách lược của cách mạng Việt Nam. Đồng thời xác định phương pháp
cách mạng, nhiệm vụ cách mạng và lực lượng của cách mạng để thực hiện
đường lối chiến lược và sách lược đã đề ra.

Ngay từ khi ra đời, Đảng đã có cương lĩnh chính trị xác định đúng đắn
con đường cách mạng là giải phóng dân tộc theo phương hướng cách mạng
vô sản, là cơ sở để Đảng Cộng sản Việt Nam vừa ra đời đã nắm được ngọn
cờ lãnh đạo phong trào cách mạng Việt Nam; giải quyết khủng hoảng về
đường lối cách mạng, về giai cấp lãnh đạo cách mạng diễn ra đầu thế kỉ XX;
mở ra con đường và phương hướng phát triển mới cho đất nước Việt Nam.

Cương lĩnh khẳng định, cách mạng Việt Nam là một bộ phận của cách
mạng thế giới. Đây cũng là một nội dung thể hiện tính đúng đắn và sáng tạo
của cương lĩnh.

Đây là ngọn cờ tâp hợp toàn dân và là cơ sở cho sự đoàn kết nhất trí
trong nội bộ Đảng. Đây là vũ khí sắc bén của Đảng và nhân dân tiến hành
cuộc đấu tranh cách mạng chống lại các kẻ thù dân tộc của giai cấp. Đồng
thời nó còn là cơ sở cho các đường lối, chủ trương của Đảng vận dụng phát
triển sau này.

Cương lĩnh thể hiện sự nhận thức, vận dụng đúng đắn chủ nghĩa Mác-
Lenin vào thực tiễn cách mạng Việt Nam. Cương lĩnh dù vắn tắt nhưng đã
phản ánh được những vấn đề cơ bản trước mắt và lâu dài cho cách mạng Việt
Nam, đưa cách mạng Việt Nam sang một trang sử mới.

8
 Chương 2: Điểm khác của luận cương chính trị tháng 10/1930
so với cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng

Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng ta được thông tại Hội nghị thành
lập Đảng (từ ngày 3 đến ngày 7/2/1930) ở Hương Cảng là chính cương vắn
tắt, Sách lược vắn tắt của Đảng do Nguyễn Ái Quốc trực tiếp soạn thảo.

Tháng 10/1930 BCH TW lâm thời Đảng Cộng sản Việt Nam họp Hội
nghị lần thứ nhất tại Hương Cảng quyết định đổi tên Đảng Cộng sản Việt
Nam thành Đảng Cộng sản Đông Dương cử Trần Phú làm Tổng bí thư và
thông qua Luận cương chính trị của Đảng

2.1 Điểm giống nhau:

Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng (3/2/1930) và luận cương chính
trị (10/1930) có những điểm giống nhau sau:
Cả 2 văn kiện đều xác định được tính chất của cách mạng Việt Nam
(Đông Dương) là: Cách mạng tư sản dân quyền và cách mạng xã hội chủ
nghĩa, đây là 2 nhiệm vụ cách mạng nối tiếp nhau không có bức tường ngăn
cách.
Đều xác định mục tiêu của cách mạng Việt Nam (Đông Dương) là độc
lập dân tộc và ruộng đất dân cày.
Khẳng định lực lượng lãnh đạo cách mạng Việt Nam là Đảng Cộng sản,
Đảng lấy chủ nghĩa Mác – Lê-nin làm nền tảng mà đội quân tiên phong là
giai cấp công nhân.
Khẳng định cách mạng Việt Nam (Đông dương) là một bộ phận khăng
khít với cách mạng thế giới, giai cấp vô sản Việt Nam phải đoàn kết với vô
sản thế giới, nhất là vô sản Pháp.
Xác định vai trò và sức mạnh của giai cấp công nhân.

9
 Sở dĩ có sự giống nhau là do cả hai văn kiện đều thấm nhuần chủ nghĩa
Mác – Lê-nin và cách mạng vô sản chịu ảnh hưởng của Cách mạng Tháng 10
Nga.
2.2 Điểm khác nhau:
Tuy cả hai văn kiện trên có những điểm giống nhau nhưng vẫn có điểm
khác nhau cơ bản: Cương lĩnh chính trị xây dựng đường lối của cách mạng
Việt Nam, còn Luận cương rộng hơn (cách mạng Đông Dương). Cụ thể:
Một là, xác định kẻ thù và nhiệm vụ, mục tiêu của cách mạng: Trong
cương lĩnh chính trị xác định kẻ thù, nhiệm vụ của cách mạng là đánh đổ giặc
Pháp sau đó mới đánh đổ phong kiến và tay sai phản cách mạng (nhiệm vụ
dân tộc và dân chủ). Nhiệm vụ dân tộc được coi là nhiệm vụ trọng đại của
cách mạng, nhiệm vụ dân chủ cũng dựa vào vấn đề dân tộc để giải quyết.
Như vậy mục tiêu của cương lĩnh xác định: làm cho Việt Nam hoàn toàn độc
lập, nhân dân được tự do, dân chủ, bình đẳng, tịch thu ruộng đất của bọn đế
quốc Việt gian chia cho dân cày nghèo, thành lập chính phủ công nông binh
và tổ chức cho quân đội công nông, thi hành chính sách tự do dân chủ bình
đẳng phổ thông giáo dục theo hướng công nông hóa.
Trong Luận cương chính trị thì xác định phải “tranh đấu để đánh đổ các
di tích phong kiến, đánh đổ các cách bóc lột theo lối tiền tư bản và để thực
hành thổ địa cách mạng cho triệt để” và “đánh đổ đế quốc chủ nghĩa Pháp,
làm cho Đông Dương hoàn toàn độc lập”. Hai nhiệm vụ chiến lược dân chủ
và dân tộc được tiến hành cùng một lúc có quan hệ khăng khít với nhau. Việc
xác định nhiệm vụ như vậy của Luận cương đã đáp ứng những yêu cầu khách
quan đồng thời giải quyết hai mâu thuẫn cơ bản trong xã hội Việt Nam lúc đó
là mâu thuẫn dân tộc và mâu thuẫn giai cấp đang ngày càng sâu sắc.
Tuy nhiên, Luận cương chưa xác định được kẻ thù, nhiệm vụ hàng đầu ở
một nước thuộc địa nửa phong kiến. Như vậy, mục tiêu của Luận cương

10
hướng tới giải quyết quyền lợi của giai cấp công nhân chứ không phải toàn
bộ giai cấp trong xã hội.
Hai là, về lực lượng cách mạng: Trong Cương lĩnh chính trị xác định lực
lượng cách mạng là giai cấp công nhân và nông dân nhưng bên cạnh đó cũng
phải liên minh đoàn kết với tiểu tư sản, lợi dụng hoặc trung lập phú nông,
trung nông, tiểu địa chủ và tư bản Việt Nam chưa ra mặt phản cách mạng.
Như vậy, ngoài việc xác định lực lượng nòng cốt của cách mạng là giai cấp
công nhân thì cương lĩnh cũng phát huy được sức mạnh của cả khối đoàn kết
dân tộc, hướng vào nhiệm vụ hàng đầu là giải phóng dân tộc.
Với Luận cương thì xác định giai cấp vô sản và nông dân là hai động lực
chính của cách mạng mạng tư sản dân quyền, trong đó giai cấp vô sản là đông
lực chính và mạnh, là giai cấp lãnh đạo cách mạng, nông dân có số lượng đông
đảo nhất, là một động lực mạnh của cách mạng, còn những giai cấp và tầng lớp
khác ngoài công nông như tư sản thương nghiệp thì đứng về phía đế quốc
chống cách mạng, còn tư sản công nghiệp thì đứng về phía quốc gia cải lương
và khi cách mạng phát triển cao thì họ sẽ theo đế quốc. Điều đó cho thấy ta
chưa phát huy được khối đoàn kết dân tộc, chưa đánh giá đúng khả năng cách
mạng của tầng lớp tiểu tư sản, khả năng chống đế quốc và phong kiến ở mức
độ nhất định của tư sản dân tộc, khả năng lôi kéo một bộ phận trung, tiểu địa
chủ tham gia mặt trận dân tộc thống nhất chống đế quốc và tay sai.
Tóm lại, Luận cương đã thể hiện là một văn kiện tiếp thu được những
quan điểm chủ yếu của Chính cương vắn tắt, Sách lược vắn tắt, Điều lệ tóm
tắt, xác định được nhiệm vụ nòng cốt của cách mạng. Tuy nhiên, Luận cương
cũng có những mặt hạn chế nhất định: Sử dụng một cách dập khuôn máy móc
chủ nghĩa Mác-Lênin vào cách mạng Việt Nam, còn quá nhấn mạnh đấu
tranh giai cấp.

11
 Còn Cương lĩnh chính trị tuy còn sơ lược vắn tắt nhưng nó đã vạch ra
phương hương cơ bản của cách mạng nước ta, phát triển từ cách mạng giải
phóng dân tộc tiến lên cách mạng xã hội chủ nghĩa. Cương lĩnh thể hiện sự
vận dụng đúng đắn sáng tạo, nhạy bén chủ nghĩa Mác-Lênin vào hoàn cảnh
cụ thể của Việt Nam kết hợp nhuần nhuyễn chủ nghĩa yêu nước và chủ nghĩa
quốc tế vô sản, giữa tư tưởng của chủ nghĩa cộng sản và thực tiễn cách mạng
Việt Nam, nó phù hợp với xu thế phát triển của thời đại mới, đáp ứng yêu cầu
khách quan của lịch sử.
Hai văn kiện trên cùng với sự thống nhất về tổ chức có ý nghĩa hết sức to
lớn cùng với sự ra đời của Đảng ta, là sự chuẩn bị tất yếu đầu tiên có tính
chất quyết định cho những bước phát triển nhảy vọt trong tiến trình lịch sử
của dân tộc ta. Chúng là nền tảng cho những văn kiện nhằm xây dựng, phát
triển và hoàn thiện hệ thống lý luận, tư tưởng.

12
 KẾT LUẬN CHUNG

Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời với Cương lĩnh chính trị đầu tiên đã mở ra
thời kì mới cho cách mạng Việt Nam - thời kì đấu tranh giành độc lập dân tộc
tiến lên chủ nghĩa xã hội. Cương lĩnh đầu tiên của Đảng ra đời, đã xác định
được những nội dung cơ bản nhất của con đường cách mạng Việt Nam; đáp ứng
được những nhu cầu bức thiết của lịch sử và trở thành ngọn cờ tập hợp, đoàn
kết thống nhất các tổ chức cộng sản, các lực lượng cách mạng và toàn thể dân
tộc. Phát huy được truyền thống yêu nước quý báu của dân tộc, đánh giá đúng
vị trí của từng giai cấp cách mạng, tận dụng mọi nguồn lực, nhờ đó mà Đảng đã
nắm được quyền lãnh đạo cách mạng.

Cương lĩnh đầu tiên của Đảng là kết quả của sự vận dụng và phát triển
sáng tạo lên từ học thuyết Mác-Lênin, đường lối của Quốc tế cộng sản, kinh
nghiệm cách mạng thế giới mà Nguyễn Ái Quốc đã lĩnh hội được trên khi tìm
đường cứu nước và vận dụng sáng tạo vào hoàn cảnh cụ thể ở nước ta. Cương
lĩnh Đảng ta đã dẫn dắt toàn dân tộc vượt qua mọi khó khăn, thử thách, thực
hiện thắng lợi mục tiêu giải phóng dân tộc, giải phóng xã hội và đang trên
đường xây dựng nước Việt Nam giàu, mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Tuy nhiên, Luận cương tháng 10/1930 đã đưa ra một số quan điểm khác
với Cương lĩnh đầu tiên và quyết định “thủ tiêu Chính cương vắn tắt, Sách lược
vắn tắt và Điều lệ của Đảng” thông qua Luận cương trên theo chỉ thị của Quốc
tế cộng sản và đổi tên đảng là Đảng cộng sản Đông Dương. Sở dĩ Luận cương
tháng 10/1930 có quan điểm khác với Cương lĩnh đầu tiên là do vấn đề kết hợp
hay tách rời yếu tố giai cấp với yếu tố dân tộc và vấn đề đúng hay chưa đúng
của mỗi yếu tố trong hoàn cảnh cụ thể của nước ta. Tuy bị phê phán và bị quyết
định thủ tiêu nhưng thực tiễn cách mạng Việt Nam đã chứng minh sự đúng đắn,
13
sáng tạo của Cương lĩnh đầu tiên. Đồng chí Nguyễn Ái Quốc đã vận dụng một
cách đúng đắn, sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin, áp dụng vào thực tế hoàn cảnh
nước ta. Còn luận cương tháng 10/1930 áp dụng 1 cách máy móc, khuôn mẫu
từ Quốc tế cộng sản nên không thể phát huy được tối đa sức mạnh dân tộc.

Với cương lĩnh chính trị đúng đắn, ngay từ khi ra đời Đảng đã trở thành
lực lượng lãnh đạo, tập hợp xung quanh mình toàn thể dân tộc làm cách mạng.
Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Cương lĩnh ấy rất phù hợp với nguyện
vọng thiết tha của đại đa số nhân dân ta là nông dân. Vì vậy, Đảng đã đoàn kết
được những lực lượng cách mạng to lớn chung quanh giai cấp mình. Còn các
đảng phái của các giai cấp khác thì hoặc bị phá sản, hoặc bị cô lập. Do đó,
quyền lãnh đạo của Đảng ta - Đảng của giai cấp công nhân không ngừng củng
cố và tăng cường”

Tuy Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng và Luận cương chính trị
tháng 10/1930 có nhiều điểm khác nhau, song đều là ngọn cờ chiến đấu vì
thắng lợi của sự nghiệp xây dựng đất nước Việt Nam từng bước quá độ lên
chủ nghĩa xã hội, định hướng cho mọi hoạt động của Đảng, Nhà nước, của hệ
thống chính trị và nhân dân ta trong những thập kỷ tới. Thực hiện thắng lợi
Cương lĩnh này, nước nhà nhất định trở thành một nước xã hội chủ nghĩa
phồn vinh, hạnh phúc

Danh mục tài liệu tham khảo

14
1. Giáo trình Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam xuất bản bởi
bộ giáo dục và đào tạo.
2. Tư liệu văn kiện Đảng Cộng sản Việt Nam.
3. Giáo trình tư tưởng chính trị của C.Mác, Ph.Ăngghen V.I.Lênin và Hồ Chí
Minh (PGS.TS. Lê Minh Quân).
4. Hướng dẫn ôn tập Môn Đường Lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt
Nam – Nhà xuất bạn Bách Khoa Hà Nội.
5. Báo Nhân Dân: bài viết “Cương lĩnh chính trị - ngọn cở tư tưởng lý luận chỉ
đạo sự nghiệp cách mạng của chúng ta” – đăng ngày 26/01/2010.
6. Báo Hà Tĩnh: bài viết “Luận cương chính trị tháng 10/1930 – những giá trị
lịch sử” – đăng ngày 29/04/2014.

15