01006003 คณิิ ตศาสตร์์วศิ วกรรม 3

สาขาวิชาวิศวกรรมคอมพิวเตอร์์

First-Order Differential Equations

1
 Agenda
 Basic Concepts, Modeling
 Applications... Initial Value Problems
 Geometric Meaning of y’ = f(x,y)
 How to Solve First-Order Differential Equations
 Separable
S bl ODE
ODEs. M Modeling
d li
 Extended Method: Reduction to Separable Form
 Exact ODEs
 Integrating Factors
 Linear ODES
 Bernoulli Equation
 Reduction to Linear Form
 Existence and Uniqueness of Solutions

2
 Basic Concepts and Ideas
 สมการเชิงอนุพนั ธ์สามัญ (Ordinary Differential Equation)
หมายถงสมการทประกอบดวยเทอมอนุ พนนธหนงเทอมหรอมากกวา
หมายถึงสมการที่ประกอบด้วยเทอมอนพั ของฟงกชน
ธ์หนึ่งเทอมหรื อมากกว่า ของฟั งก์ชนั
ไม่ทราบค่า(unknown)
y   cos x First order

y   4 y  0 Second order

  x

x y y  2e y  x  2 y
2 2
2
 Third order

 สมการเชิงอนุพนั ธ์ยอ่ ย ( Partial Differential Equations) คือ

สมการทประกอบดวยฟงกชนของตวแปรอสระมากกวาหนงตวขนไป
สมการที่ประกอบด้วยฟังก์ชนั ของตัวแปรอิสระมากกว่าหนึ่งตัวขึ้นไป
 2u  2u
 2 0
 x  y
2
3
Equation

4
 Basic Concepts and Ideas
 วิธีการแก้สมการเชิงอนุพนั ธ์ที่ง่ายที่สุดก็คือการใช้วธิ ีการทางแคลคูลสั นัน่ คือการ
อินทิเกรต
อนทเกรต
y   g  const . y(0)  v0 , y (0)  y0
1 2
y  gt  v 0 t  y 0
2
 เมื่อ y 0 คือ ระยะเริ่ มต้นของก้อนหิ น เช่น = 0
v0 คือ ความเร็
คอ วเริ่ มต้น เช่
ความเรวเรมตน เชนน = 0
g คือ แรงโน้มถ่วงของโลก
t คือ เวลา

5
Implicit form

Explicit form

6
Concept of Solution

7
Example 2

y  sin x

8
Example 3

9
y  ce 0.2t

10
Initial Value Problem

I iti l value
Initial l problem
bl

General solution Particular solution

y  ce 0.2t 11
y  sin x  c
Example 6

y  c/ x y2  xy  y  0
y  cx  c 2 GS
y  x 2 / 4 SS

y (0 )   1
 c  1
y  x  1

12
 g of y  f ( x, y )
Geometric Meaning
(1) y   f ( x, y )
 The derivative y’(x) of y(x) is the slope of y(x)
 Solution
S l ti curve off (1) that
th t pass through
th h a point(x
i t( 0,y0)
must have at the point the slope y’(x0) that is:
y( x0 )  f ( x0 , y0 )
 Indicate
I di t didirections
ti off solution
l ti curves off (1) by
b ddrawing
i
short straight-line (lineal elements) in xy-plane and fitting
solution curves through the direction field (slope field)

13
Old method

14
 Agenda
 Basic concepts, Modeling
 Applications.. Initial Value Problems
 Geometric Meaning of y’ = f(x,y)
 How to solve First-Order Differential Equations
 Separable
S bl ODE
ODEs. M Modeling
d li
 Extended Method: Reduction to Separable Form
 Exact ODEs.
 Integrating Factors
 Linear ODES
 Bernoulli Equation
 Reduction to Linear Form
 Existence and Uniqueness of Solutions

15
Separable ODEs. Modeling

16
Example 3

17
18
Extended Method: Reduction to
Separable Form

19
20
Exact ODEs

21
Comparing (1) and (2), we see that (1) is an exact differential equation if there
( ,y) such that
is some function u(x,y)
M  2u N  2 u
 
y yx x yx

22
 Step
p for solving
g Exact ODEs
 Form equation:
 Check exact?

 Use ((6)) or ((6*))

 use (6) to get a solution of

u(x,y) and with to solve for k(y)

 use (6*)
(6 ) to get a

solution of u(x,y)
u(x y) and with to solve for l(x)
23
24
25
 Reduction to Exact Form.
Integrating Factors
 บางครั้งสมการอนุพนั ธ์เมื่อตรวจสอบแล้วตามขั้นตอนที่ 1 นั้นคือสมการที่ (5)
ไม่เป็ นจริ ง หรื อไม่เป็ นสมการแม่นตรง เราสามารถหาตัวช่วย เพื่อทําให้สมการเป็ นแบบแม่นตรง
ไ ้ ตัวั ช่่วยนี้ ีเรีี ยกว่า่ ตัวั ประกอบเพื
ได้ ป ่ืออิินทิิเกรต (Integrating
(I t ti factors)
f t )

We multiply a given nonexact equation

by a function F (x,y)
(x y) that,
that in general,
general will be a function of both x and y.
y We want
the result to be an exact equation

so we can solve it as jjust discussed. Such a function F(x,

( , y) is then called an
integrating factor of (12). 26
How to Find Integrating Factors
 For Mdx+ Ndy =0 the exactness condition (5) , Hence for (13)

(14)

(14)

27
 (15)

(15)

dF 1  P Q 
 F   Q  y  x dx
1  P Q 
ln F     dx
Q  y x 
1  P Q  28
    dx
Q  y x 
F e
29
30
สมการ 17 ,slide 29
3

31
32
 Linear ODEs:
O สมการเชิงอนุพนั ธ์์สามัญแบบเชิงเส้น
is called homogeneous. เอกพันธ์
The general solution of the homogeneous ODE (2),

nonhomogeneous
ไม่เอกพันธ์

Ordinary differential equation: ODE

33
Nonhomogeneous Linear ODE

[ p( x) y  r ( x)]dx  dy  0
P p(x)yr(x),

34
 S
Solutions off Linear ODEs
O
is called homogeneous. เอกพันธ์
The general solution of the homogeneous ODE (2),

nonhomogeneous
ไม่เอกพันธ์

Ordinary differential equation: ODE

35
36
(4)

37
 Reduction to Linear Form. Bernoulli Equation

 d ( y( x)1a ) dy 
  
 dy dx 

จากนั้นใช้วธิ ีการแก้สมการแบบเชิงเส้นที่กล่าวมาแล้ว แต่ตอนตอบก็ตอ้ งแทนค่ากลับ u(x) ด้วย y(x)1-a 38

Pages 30-31a Continued
39
40
 Existence
ste ce and
a dUUniqueness
que ess o
of
Solutions

 We see that an initial value problem may

have no solution
solution, precisely one solution
solution, or
more than one solution.

many solutions

 This fact leads to the following two

theorems
fundamental theorems.
41
42
Fig 26.

43
Fig 27.
Fig 26. 44
Understanding These Theorems
 The first theorem say that if f(x,y) is continuous in some region in
the xy-plane containing the point (x0,y0), then the initial value
problem (1) has at least one solution

 The second theorem say that if,

if moreover,
moreover the partial derivative
of f with respect to y ( f / y ) exists and is continuous in that
region, then (1) can have at most one solution; hence, by
Theorem 1,1 it has precisely one solution

45
Fig 26.
IVP=initial value problem 46
Understanding These Theorems

IVP=initial value problem 47

IVP=initial value problem 48
Continued
49
Continued
50
Continued
51
52