แบบฝึ กปฏิบตั ิการ ค 23205 คณิ ตศาสตร์ 5 20

การคูณของจานวนติดกรณฑ์

ผลคูณของกรณฑ์ที่สองของสองจานวนเท่ากับกรณฑ์ที่สองของผลคูณของสองจานวนนั้น
ab  a b เช่น 6  5  30

ตัวอย่างที่ 1 จงหาผลคูณ 3 2 ด้วย 4 7

วิธีทา 3 2 4 7  = 12 2  7
= 12 2  7
= 12 14
ตอบ 12 14

ตัวอย่างที่ 2 จงหาผลคูณ 5 6 ด้วย 3 10

วิธีทา 5 6 3 10  = 15 6  10
 2  30
= 15 6 10  3  20

= 15 60 60   4 15
 5 12
= 15 4 15 
 6 10
= 15 4  15
= 15 2 15
= 30 15
ตอบ 30 15

ด้วย 3 
 1
ตัวอย่างที่ 3 จงหาผลคูณ  50  32
 2 

วิธีทา

 50

1
2

 3 32
  = 150
1
2
 32
 
= 150 16
= 1504
= 600
ตอบ 600
แบบฝึ กปฏิบตั ิการ ค 23205 คณิ ตศาสตร์ 5 21

ตัวอย่างที่ 4 จงหาผลคูณ 12 2 3

วิธีทา 12 2 3 = 2 32 3
= 2  2 3 3 
= 4 3
= 12
ตอบ 12

ตัวอย่างที่ 5 จงหาผลคูณ 2 ด้วย 3 2 5 7

วิธีทา 2 (3 2 5 7 ) = 3 4  5 14
= 32  5 14
= 6  5 14
ตอบ 6  5 14

ตัวอย่างที่ 6 จงหาผลลัพธ์ของ 
3 2 3  27 
วิธีทา 3 2 3  27  =  3  2 3   3  27 
=  3  2 3   3  27 
= 2 3  3    3  27 
= 2 3   81
2

= 23  9
= 69
= 15
ตอบ 15

ตัวอย่างที่ 7 จงหาผลคูณ 2  3 ด้วย 5  3

วิธีทา ( 2  3 )( 5  3 ) = 10  2 3  5 3  9
= 10  3 3  3
= 73 3
ตอบ 7  3 3
แบบฝึ กปฏิบตั ิการ ค 23205 คณิ ตศาสตร์ 5 22

ตัวอย่างที่ 8 จงหาผลลัพธ์ของ 1  
2 3 2 
วิธีทา 1  2 3  2  = 3 2  3 2  2  2
= 3  2 2  22
= 32 2 2
= 1 2 2
ตอบ 1 2 2

ตัวอย่างที่ 9 จงทาให้เป็ นผลสาเร็ จ 3 2  2

วิธีทา 3 2 2 = 3 2 3 2 
= 9 4
= 92 
= 18
ตอบ 18

ตัวอย่างที่ 10 จงหาผลลัพธ์ของ  3 7   5  2

วิธีทา  3 7   5 2 =  3 7 5
=  15 7
ตอบ  15 7
1 1
ตัวอย่างที่ 11 จงหาผลลัพธ์ของ 9 5
3 3
 1 1
วิธีทา 9
1
5
1
= 9  5    

3 3  3 3 
1
= 45
3
= 15
ตอบ 15
ตัวอย่างที่ 12 จงหาผลลัพธ์ของ 4x  y 
2

วิธีทา 4x  y 
2
= 2x  y 2
= 2x  y 
= 2x y
ตอบ 2x y

ข้ อสั งเกต กรณฑ์ที่สองของจานวนหนึ่งคูณกับตัวเองจะได้จานวนนั้นเสมอ

a  a  a หรื อ 7  7  7
แบบฝึ กปฏิบตั ิการ ค 23205 คณิ ตศาสตร์ 5 23

แบบฝึ กหัด ชุดที่ 3

จงทาให้ เป็ นผลสาเร็จ
1.  3 3  2 7  = …………………………………………………………
2. 
3 4 3  = …………………………………………………………
3. 8 5  2 11 = …………………………………………………………
4. 5 2  7  = …………………………………………………………

5.
 1

 2  3 20
 5  = …………………………………………………………
 

6. 1 3 2  5  = …………………………………………………………

7. 3 200  2 75  = …………………………………………………………

8. 3  2 2
= …………………………………………………………
 1  1 
9.   
 2  3  = …………………………………………………………
  

10.  7  2 2
= …………………………………………………………
11. 2 5 3 10  = …………………………………………………………
12. 3 3  4 6  = …………………………………………………………
13.  5 8  3 3  = …………………………………………………………
14.  5 8  3 3  = …………………………………………………………
15. 5 5  2  = …………………………………………………………
16. 13  7  7 = …………………………………………………………
17. 3 4  6  = …………………………………………………………
18.  3  2 3  1 = …………………………………………………………
19.  5  2 5  3 = …………………………………………………………
แบบฝึ กปฏิบตั ิการ ค 23205 คณิ ตศาสตร์ 5 24

20. 3 
7 1 2 7  3  = …………………………………………………………
21. 
2 2 3 2 2  = …………………………………………………………
22. 2 2 3  2 2  = …………………………………………………………

23. 2 3
3
  33  = …………………………………………………………

24.
4 5

 3  3 7


  3 35
  = …………………………………………………………
 
แบบฝึ กปฏิบตั ิการ ค 23205 คณิ ตศาสตร์ 5 25

การหารของจานวนติดกรณฑ์

ผลหารของกรณฑ์ที่สองของสองจานวนเท่ากับกรณฑ์ที่สองของผลหารของสองจานวนนั้น
a a 18 18
 เช่น   9 3
b b 2 2

ตัวอย่างที่ 1 จงหาร 10 15 ด้วย 2 3

10 15 15
วิธีทา = 5
2 3 3
= 5 5
ตอบ 5 5

ตัวอย่างที่ 2 จงหาร 100 32 ด้วย 2 8

100 32 32
วิธีทา = 50
2 8 8
= 50 4
= 502
= 100
ตอบ 100

3 242
ตัวอย่างที่ 3 จงหาผลลัพธ์
18
3 242 242
วิธีทา = 3
18 18
121
= 3
9
11
= 3
3
33
=
3
= 11
ตอบ 11
แบบฝึ กปฏิบตั ิการ ค 23205 คณิ ตศาสตร์ 5 26

4 1125
ตัวอย่างที่ 4 จงหาผลลัพธ์
20
4 1125 4  225  5
วิธีทา =
20 2 5
4  15 5
=
2 5
= 30
ตอบ 30
6
ตัวอย่างที่ 5 จงหาผลลัพธ์ 5 2
32
6 6
วิธีทา 5 2 = 5 2
32 4 4 2
 30 2
=
42  2
 30 2
=
4 2
 30
=
4
 30
ตอบ
4

3 2b
ตัวอย่างที่ 6 จงหาผลลัพธ์
18b 2
3 2b 3 2b
วิธีทา 2
=
18b 18b 2
3 2b
=
3 2  2b 2
3 2 b
=
3b 2
b
=
b
b
ตอบ
b
แบบฝึ กปฏิบตั ิการ ค 23205 คณิ ตศาสตร์ 5 27

8 50  100 32
ตัวอย่างที่ 7 จงทาให้เป็ นรู ปง่ายที่สุด
2 2
8 50  100 32 8 50 100 32
วิธีทา = 
2 2 2 2 2 2

50 32
= 4  50
2 2

= 4 25  50 16

= 45  504

= 220

ตอบ 220

ในกรณี ที่ผลลัพธ์ที่ได้จากการดาเนินการเป็ นเศษส่ วนที่ตวั ส่ วนอยูใ่ นรู ปกรณฑ์ที่สอง เรามักทา

ตัวส่ วนนั้นให้เป็ นจานวนเต็มด้วยการคูณทั้งตัวเศษและตัวส่ วนด้วยกรณฑ์น้ นั ดังตัวอย่างต่อไปนี้

4
ตัวอย่างที่ 8 จงหาผลลัพธ์
8
4 4  8
วิธีทา =
8 8 8
4 8
=
8
2 2
=
2
= 2
ตอบ 2

3
ตัวอย่างที่ 9 จงหาผลลัพธ์
5
3 3 5
วิธีทา =
5 5 5
15
=
5
15
ตอบ
5
แบบฝึ กปฏิบตั ิการ ค 23205 คณิ ตศาสตร์ 5 28

x3
ตัวอย่างที่ 10 จงหาผลลัพธ์ 5 , x, y  0
xy
x3 x2
วิธีทา 5 = 5
xy y
x2 y
= 5 
y y
5 x2 y
=
y
5x y
=
y
5x y
ตอบ
y

3
ตัวอย่างที่ 11 จงทา 3 7
7
3  3 7
วิธีทา 3 7 = 3 7    
7  7 7 
3
= 3 7 7
7
 3
= 3  7
 7
24
= 7
7
24
ตอบ 7
7

ab
ตัวอย่างที่ 12 จงหาผลลัพธ์
ab
ab ab  ab
วิธีทา =
ab ab  ab
a  b a  b 
=
 ab 
2

a2 b2
=
ab
a b
2 2

ตอบ
ab
แบบฝึ กปฏิบตั ิการ ค 23205 คณิ ตศาสตร์ 5 29

5
ตัวอย่างที่ 13 จงหาผลลัพธ์
2x  y
5 5 2x  y
วิธีทา = 
2x  y 2x  y 2x  y
5 2x  y
=
 2x  y  2

5 2x  y
=
2x  y
5 2x  y
ตอบ
2x  y

25
ตัวอย่างที่ 14 จงหาค่าประมาณของ เมื่อกาหนดให้ 2  1.414
2
25 25
วิธีทา =
2 2
5
=
2
5 2
= 
2 2
5 2
=
2
5  1.414

2
 3.535
ตอบ ประมาณ 3.535

50
ตัวอย่างที่ 15 จงหาค่าประมาณของ เมื่อกาหนดให้ 6  2.449
3
50 50
วิธีทา =
3 3
55 2
=
3
5 2
=
3
5 2 3
= 
3 3
แบบฝึ กปฏิบตั ิการ ค 23205 คณิ ตศาสตร์ 5 30

5 6
=
3
5  2.449

3
 4.082
ตอบ ประมาณ 4.082

การทาตัวส่ วนไม่ ให้ ติดเครื่ องหมายกรณฑ์

พิจารณาจาก    =  a   b
2 2
a b a b ;a,b 0
= ab
ดังนั้น เราสามารถจัดรู ปของตัวส่ วนที่ติดกรณฑ์ได้ดงั นี้
1. ถ้าตัวส่ วนอยูใ่ นรู ป a  b ให้นา a  b (สังยุค) คูณทั้งตัวเศษและตัวส่ วน
2. ถ้าตัวส่ วนอยูใ่ นรู ป a  b ให้นา a  b (สังยุค) คูณทั้งตัวเศษและตัวส่ วน

1
ตัวอย่างที่ 1 จงหาผลลัพธ์
3 5
1 1 3 5
วิธีทา = 
3 5 3 5 3 5
3 5
=
35
3 5
=
2
5 3
=
2
5 3
ตอบ
2
2 5 1
ตัวอย่างที่ 2 จงหาผลลัพธ์
2 5 1

วิธีทา 2 5 1
= 2 5  12 5  1
2 5 1 2 5  12 5  1
= 2 5   22 5  1
2 2

2 5  1
2 2

20  4 5  1
=
20  1
แบบฝึ กปฏิบตั ิการ ค 23205 คณิ ตศาสตร์ 5 31

21  4 5
=
19
21  4 5
ตอบ
19

3
ตัวอย่างที่ 3 จงหาผลลัพธ์
2 1

วิธีทา 3
= 3  2 1 
2 1  2 1  2 1 
6 3
=
 2 2
 12
6 3
=
2 1
= 6 3
ตอบ 6 3
แบบฝึ กปฏิบตั ิการ ค 23205 คณิ ตศาสตร์ 5 32

แบบฝึ กหัด ชุดที่ 4

เรื่ อง การหารกรณฑ์ ทสี่ อง

จงทาให้ อยู่ในรู ปอย่ างง่ าย

1. 4 6
= ………………………………….. 2. 100 14
= ....................................................
2 3 20 2
………………………………………………….. ................................................................................
………………………………………………….. ................................................................................
………………………………………………….. ................................................................................
………………………………………………….. ................................................................................

3. 14 98
= ………………………………… 4. 64 15
= ....................................................
7 2 8 3
………………………………………………….. ................................................................................
………………………………………………….. ................................................................................
………………………………………………….. ................................................................................
………………………………………………….. ................................................................................
24 180 72 24
5. = ………………………………… 6. = .....................................................
6 90 9 6
………………………………………………….. ................................................................................
………………………………………………….. ................................................................................
………………………………………………….. ................................................................................
………………………………………………….. ................................................................................
50  36 40
7. 60
= ……………………………… 8. 12 = ….……………………..
6 2 2
………………………………………………….. ................................................................................
………………………………………………….. ................................................................................
………………………………………………….. ................................................................................
………………………………………………….. ................................................................................
………………………………………………….. ................................................................................
แบบฝึ กปฏิบตั ิการ ค 23205 คณิ ตศาสตร์ 5 33

300 12  9 15 33 10  44 40
9. = …………………….. 10. = ……………………..
3 3 11 5
………………………………………………….. ................................................................................
………………………………………………….. ................................................................................
………………………………………………….. ................................................................................
………………………………………………….. ................................................................................

จงทาให้ อยู่ในรู ปตัวส่ วนไม่ ติดเครื่ องหมายกรณฑ์

1 2
1. =…………………………...... 2. =………………………………….
3 2 5 3
………………………………………………….. ................................................................................
………………………………………………….. ................................................................................
………………………………………………….. ................................................................................
………………………………………………….. ................................................................................
………………………………………………….. ................................................................................
2 4 2
3. =……………………………….. 4. =…………………………………….
7 3 4 2 1
………………………………………………….. ................................................................................
………………………………………………….. ................................................................................
………………………………………………….. ................................................................................
………………………………………………….. ................................................................................
………………………………………………….. ................................................................................
3 1 5  10
5. =…………………………………… 6. =…………………………………….
3 1 5  10

………………………………………………….. ................................................................................
………………………………………………….. ................................................................................
………………………………………………….. ................................................................................
………………………………………………….. ................................................................................
………………………………………………….. ................................................................................
………………………………………………….. ................................................................................
………………………………………………….. ................................................................................
แบบฝึ กปฏิบตั ิการ ค 23205 คณิ ตศาสตร์ 5 34

2 33 2 52 3
7. =…………………………….. 8. =………………………………….
2 3 3 2 52 3
………………………………………………….. ................................................................................
………………………………………………….. ................................................................................
………………………………………………….. ................................................................................
………………………………………………….. ................................................................................
………………………………………………….. ................................................................................
………………………………………………….. ................................................................................
………………………………………………….. ................................................................................
1 1 1 1
9.  =………………….. 10.  =…………………………
3 2 3 2 52 52
………………………………………………….. ................................................................................
………………………………………………….. ................................................................................
………………………………………………….. ................................................................................
………………………………………………….. ................................................................................
………………………………………………….. ................................................................................
………………………………………………….. ................................................................................
………………………………………………….. ................................................................................