แบบฝึ กทักษะการแก้โจทย์ปัญหาวิชาฟิ สิ กส์

เรื่อง
การเคลือ่ นที่แบบโพรเจกไทล์

รายวิชาฟิ สิกส์ 1 (ว31201) ชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ 4

กลุ่มสาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์ และเทคโนโลยี

นางเบญจมาศ จันทะมาลา
ตาแหน่ ง ครู วิทยฐานะครู ชานาญการพิเศษ

โรงเรียนโพนทันเจริญวิทย์ อาเภอคาเขื่อนแก้ว จังหวัดยโสธร

สานักงานเขตพืน้ ที่การศึกษามัธยมศึกษาศรีสะเกษ ยโสธร
สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพืน้ ฐาน
กระทรวงศึกษาธิการ
 ก
คานา

แบบฝึ กทักษะการแก้โจทย์ปัญหาวิชาฟิ สิกส์ เรื่ อง การเคลื่อนที่แบบโพรเจกไทล์ รายวิชาฟิ สิกส์ 1

กลุ่มสาระการเรี ยนรู ้วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ 4 เล่มนี้ จัดทาขึ้นตามหลักสูตร
แกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐานพุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรุ ง พ.ศ. 2560) กลุ่มสาระการเรี ยนรู ้
วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เพือ่ เป็ นสื่อการจัดการเรี ยนการสอนในรายวิชาฟิ สิกส์ 2 (ว32201) ให้ผเู ้ รี ยนได้
ศึกษาทาความเข้าใจ ฝึ กฝนจนเกิดความคิดที่ถูกต้องและเกิดทักษะในการแก้โจทย์ปัญหานอกจากนี้แบบฝึ ก
ทักษะที่จดั ทาขึ้นยังเป็ นเครื่ องช่วยบ่งชี้ให้ครู ทราบว่าผูใ้ ช้แบบฝึ กทักษะมีความรู ้ความเข้าใจในบทเรี ยนและ
สามารถนาความรู ้น้ นั ไปใช้ได้มากน้อยเพียงใด โดยแบบฝึ กทักษะการแก้โจทย์ปัญหาวิชาฟิ สิกส์2 เรื่ องการ
เคลื่อนที่แบบโพรเจคไทล์ ได้นาเสนอเนื้อหาสาระมุ่งให้ผเู ้ รี ยนมีความรู ้ความสามารถตามมาตรฐานที่
กาหนดไว้ในหลักสูตรอย่างครบถ้วน
ผูจ้ ดั ทาขอขอบคุณผูบ้ ริ หารโรงเรี ยน คณะที่ปรึ กษา และคณะครู โรงเรี ยนโพนทันเจริ ญวิทย์ทุกท่าน
ที่ให้ความช่วยเหลือ ส่งเสริ ม และสนับสนุนการจัดทาแบบฝึ กทักษะจนสาเร็จลุล่วงไปด้วยดีสามารถ
นาไปใช้ประกอบการจัดกิจกรรมการเรี ยนการสอนและเป็ นแนวทางในการพัฒนาแก่ผทู ้ ี่จะศึกษาต่อไป

เบญจมาศ จันทะมาลา
 ข

สารบัญ

เรื่อง หน้ า

คานา ก
สารบัญ ข
ลาดับขั้นตอนการเรี ยนโดยใช้แบบฝึ กทักษะการแก้โจทย์ปัญหาวิชาฟิ สิกส์ ค
มาตรฐาน/ผลการเรี ยนรู ้ / จุดประสงค์การเรี ยนรู ้ 1
คาแนะนาการใช้แบบฝึ กทักษะการแก้โจทย์ปัญหาวิชาฟิ สิกส์ 2
แบบทดสอบก่อนเรี ยน 3
บัตรเนื้อหาที่ 1 การเคลื่อนที่แบบโพรเจกไทล์ 5
บัตรเนื้อหาที่ 2 ขั้นตอนการแก้โจทย์ปัญหา 11
แบบฝึ กทักษะการแก้โจทย์ปัญหาวิชาฟิ สิกส์ 20
แบบทดสอบหลังเรี ยน 24
บรรณานุกรม 26
ภาคผนวก 27
เฉลยแบบทดสอบก่อนเรี ยนและหลังเรี ยน 28
แนวการตอบคาถามแบบฝึ กทักษะการแก้โจทย์ปัญหา 29
กระดาษคาตอบแบบทดสอบ 37
แบบบันทึกการเรี ยนและการพัฒนา 38
 ค

ลาดับขั้นตอนการเรียน
โดยใช้ แบบฝึ กทักษะการแก้โจทย์ปัญหาวิชาฟิ สิ กส์

อ่านคาชี้แจง

ทดสอบก่อนเรียน

กระบวนการจัดกิจกรรม

ทาแบบฝึ กทักษะการแก้ โจทย์ ปัญหาวิชาฟิ สิกส์

ผ่านเกณฑ์ ไม่ ผ่านเกณฑ์

80% ทดสอบหลังเรียน 80 %

ศึกษาเนือ้ หาต่ อไป

 สาระฟิ สิกส์

1.เข้ าใจธรรมชาติทางฟิ สิ กส์ ปริมาณและกระบวนการวัด การเคลื่อนที่แนวตรง แรงและกฎการเคลื่อนที่ของ

นิวตัน กฎความโน้ มถ่ วงสากล แรงเสี ยดทานสมดุลกลของวัตถุ งาน และกฎการอนุรักษ์ พลังงานกล โม
เมนตัมและกฎการอนุรักษ์ โมเมนตัม การเคลื่อนที่แนวโค้ง รวมทั้งนาความรู้ ไปใช้ ประโยชน์

ผลการเรียนรู้

อธิบาย วิเคราะห์และคานวณปริ มาณต่าง ๆที่เกี่ยวข้องกับการเคลื่อนที่แบบโพรเจกไทล์

และทดลองการเคลื่อนที่แบบโพรเจกไทล์

จุดประสงค์
1. อธิบายความหมายของการเคลื่อนที่แบบโพรเจกไทล์ได้
2. วิเคราะห์และสรุ ปได้วา่ การเคลื่อนที่แบบโพรเจกไทล์ประกอบด้วยการเคลื่อนที่สอง
แนว คือการเคลื่อนที่ในแนวดิ่งและแนวระดับ
3. แสดงความสัมพันธ์และคานวณหาปริ มาณต่างๆ ของการเคลื่อนที่แบบโพรเจกไทล์
โดยพิจารณาจากลักษณะการเคลื่อนที่แบบต่าง ๆ ได้
 คาแนะนาการใช้ แบบฝึ กทักษะการแก้โจทย์ ปัญหาวิชาฟิ สิ กส์
เรื่อง การเคลื่อนทีแ่ บบโพรเจกไทล์

แบบฝึ กทักษะการแก้ โจทย์ ปัญหาวิชาฟิ สิ กส์ ชุดนี้ใช้ ประกอบการสอน

รายวิชา ฟิ สิ กส์ 1 (ว31201) ชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ 4

ให้นกั เรี ยนปฏิบตั ิดงั นี้

1. ทาแบบทดสอบก่อนเรี ยนเรื่ องการเคลื่อนที่แบบโพรเจกไทล์ จานวน 10 ข้อลงในกระดาษคาตอบ

2. แบบฝึ กทักษะนี้ไม่ใช่ขอ้ สอบนักเรี ยนไม่ตอ้ งกังวลใจ ค่อยๆทาไปทีละหน้านักเรี ยนจะได้รับความรู ้
ได้ทาแบบฝึ กทักษะและได้ทากิจกรรมต่าง ๆ ด้วยตัวเอง
3. ศึกษาแบบฝึ กทักษะโดยเริ่ มจากการศึกษาความรู ้ในบัตรเนื้อหาก่อนทาแบบฝึ กทักษะ
4. ห้ามนักเรี ยนเปิ ดดูเฉลยก่อนเพราะจะไม่ทาให้เกิดการเรี ยนรู ้
5. ตรวจแนวคาตอบจากเฉลยแบบฝึ กท้ายเล่ม เมื่อทาแบบฝึ กทักษะครบทุกเรื่ องแล้วจึงทา
แบบทดสอบหลังเรี ยนลงในกระดาษคาตอบ
6. ตรวจแบบทดสอบก่อนเรี ยนและหลังเรี ยนจากเฉลยท้ายเล่ม บันทึกผลที่ได้ลงในตารางบันทึกเพือ่
ทราบผลการเรี ยนและการพัฒนา
 แบบทดสอบก่อนเรียน
เรื่อง การเคลือ่ นทีแ่ บบโพรเจกไทล์

คาชี้แจง
1.ข้อสอบมี 10 ข้อ จานวน 10 คะแนน ใช้เวลาทา 10 นาที
2. จงเลือกคาตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงตัวเลือกเดียวแล้วเขียนลงในกระดาษคาตอบ

1.ผลักวัตถุออกจากขอบดาดฟ้ าตึกสูง 20 เมตรด้วยความเร็วต้น 15 เมตรต่อวินาทีตามแนวระดับวัตถุจะตก

ถึงพื้นที่ระยะห่างจากฐานตึกกี่เมตร
ก. 10 ข. 20 ค . 30 ง. 40

2.เครื่ องบินขับไล่บินด้วยความเร็ว 360กิโลเมตรต่อชัว่ โมงที่ระดับ 2,000 เมตรจากพื้นทิ้งลูกระเบิดไปยัง

เป้ าที่อยูพ่ น้ื ดินเป้ าควรจะอยูห่ ่างจากจุดที่เครื่ องบินทิง้ ลูกระเบิดเป็ นระยะทางกี่กิโลเมตร
ก. 1 ข. 2 ค .3 ง. 4

3. เมื่อปาวัตถุออกไปในแนวระดับจากที่สูง 80 เมตรปรากฏว่าวัตถุตกห่างจากจุดปาในแนวราบ 20 เมตร

จงหาอัตราเร็วของวัตถุที่ถูกปาออกไป
ก. 1 m/s ข. 3 m/s ค . 5 m/s ง. 7m/s

4.บอลลูกหนึ่งถูกปาออกไปในแนวนอนปรากฏว่าไปชนกาแพงที่ห่างออกไป 5เมตรณที่ตาแหน่งต่ากว่า
แนวปา 1 เมตรลูกบอลชนกาแพงเป็ นมุมเท่าใดเมื่อเทียบกับแนวดิ่ง
ก. tan-1 0.4 ข. tan-1 5 ค. tan-1 1.0 ง. tan-1 2.5

5. ยิงปื นใหญ่ดว้ ยความเร็วต้น 100 เมตรต่อวินาทีทามุม 45 องศากับแนวราบไปยังรถข้าศึกที่กาลังแล่นตรง

เข้ามาด้วยความเร็วคงที่และขณะนั้นอยูห่ ่างออกไปเป็ นระยะ 1,200 เมตรถ้ากระสุนปื นกระทบเป้ าหมาย
พอดีจงหาว่ารถข้าศึกกาลังแล่นด้วยความเร็วเท่าใดก่อนที่จะถูกทาลาย
ก. 14.14 m/s ข. 23.20 m/s ค . 30.45 m/s ง. 33.12m/s
6. กบตัวหนึ่งกระโดด 40 ครั้งจึงสามารถข้ามสนามฟุตบอลซึ่งกว้าง 32 เมตรได้เมื่อกระโดดทามุม 45 องศา
กับแนวราบจงหาว่ากบตัวนี้จะใช้เวลากี่วนิ าทีในการข้ามสนามฟุตบอลนี้
ก. 10 s ข. 16 s ค . 20 s ง. 24 s

7. ถ้าโพรเจกไทล์มีการกระจัดสูงสุดในแนวดิ่ง 10 เมตรและการกระจัดที่ไปได้ไกลสุดในแนวระดับเท่ากับ
30 เมตรโปรเจกไทล์น้ ีจะต้องถูกยิงออกไปในแนวที่ทามุมกี่องศากับแนวระดับ
ก. 37o ข. 45o ค . 53o ง. 60o

8.นักเรี ยนคนหนึ่งอยูใ่ นรถไฟซึ่งกาลังเคลื่อนที่ดว้ ยอัตราเร็วสม่าเสมอเขาโยนลูกบอลไปยังเพือ่ นนักเรี ยน

อีกคนหนึ่งซึ่งอยูต่ รงข้ามกับเขาในรถไฟขบวนเดียวกันทางเคลื่อนของลูกบอลล์สมั พัทธ์กบั พื้นดินคือ
ก. เส้นตรงทามุม 90oกับทิศทางการเคลื่อนที่ของรถไฟ
ข. เส้นโค้งพุง่ ไปข้างหน้า
ค. เส้นโค้งพุง่ ไปข้างหลัง
ง. เส้นตรงทามุมใดก็ได้ (นอกจากมุม 90o ) กับทิศทางการเคลื่อนที่ของรถไฟ

9.ชายคนหนึ่งยืนอยูบ่ นตึกสูง 15 เมตรจากพื้นดินขว้างลูกบอลออกไปทามุม 30 องศากับแนวระดับด้วย

ความเร็ว 20 เมตรต่อวินาทีถามว่าลูกบอลตกลงบนพืน้ ดินห่างจากจุดขว้างในแนวระดับกี่เมตรกาหนดให้
g มีค่า 10 เมตรต่อวินาที2
ก. 35.42 ข. 42.00 ค. 48.50 ง. 51.96

10.โยนลูกบอลขึ้นไปจากพื้นดินด้วยความเร็วต้น 25 เมตรต่อวินาทีในทิศทามุม 37oกับพื้นดินลูกบอลนี้

จะตกลงมาพืน้ ดินห่างจากตาแหน่งที่โยนขึ้นไปกี่เมตร

ก. 60 ข. 70 ค . 80 ง. 90
 บัตรเนือ้ หาที่ 1
การเคลือ่ นที่แบบโพรเจกไทล์

ถ้าวัตถุกาลังเคลื่อนที่ไปในทิศหนึ่งแล้วมีแรงกระทาต่อวัตถุในทิศเดียวกับการเคลื่อนที่เดิมจะทา
ให้วตั ถุน้ นั เคลื่อนที่เร็วขึ้นและถ้าแรงนั้นมีทิศตรงข้ามกับการเคลื่อนที่จะทาให้วตั ถุน้ นั เคลื่อนที่ชา้ ลงแต่
ยังคงไปในทิศเดิมซึ่งทัง่ สองกรณี ถือว่าเป็ นการเคลื่อนที่แนวเส้นตรง แต่ถา้ มีแรงกระทาต่อวัตถุน้ นั ในทิศ
อื่น วัตถุน้ นั จะเคลื่อนที่เป็ นแนวโค้ง เช่น การขว้างหรื อยิงวัตถุไปในอากาศในแนวที่เอียงไปจากแนวดิ่ง
ขณะที่วตั ถุกาลังเคลื่อนที่ไปนั้นแรงดึงดูดของโลกจะฉุดวัตถุลงในแนวดิ่งตลอดเวลาเป็ นเหตุให้วตั ถุน้ นั
เคลื่อนที่ไปในแนวโค้ง

ลักษณะการเคลื่อนที่แบบวิถีโค้ง (การเคลื่อนที่แบบโพรเจกไทล์ )

การเคลื่อนที่แบบวิถีโค้ง คือการเคลื่อนที่ของวัตถุที่มีแรงกระทาทามุมใดๆ กับความเร็วโดยมุม

กระทานั้นไม่คงที่เปลี่ยนแปลงอยูต่ ลอดเวลา จะได้ลกั ษณะการเคลื่อนที่เป็ นโค้งพาราโบลาซึ่งมีการขจัด
เกิดขึ้น 2 แนวพร้อมกันคือ แนวราบและแนวดิ่งดังนั้นความเร็วขณะใดๆของการเคลื่อนที่จะต้อง
ประกอบด้วยความเร็ว 2 แนวคือ แนวราบ ( VX ) และแนวดิ่ง ( VY ) ทิศของความเร็วใดๆ จะต้องสัมผัส
กับเส้นโค้งการเคลื่อนที่เสมอ ดังรู ป

รู ป 1.1 ลักษณะการเคลื่อนที่แบบวิถีโค้ง

จากรู ปที่ 1.1 แสดงการขว้างวัตถุจากหน้าผาสูง H ด้วยความเร็ว Oกับแนวระดับวัตถุตกถึงพื้นห่าง

จากจุดขว้างในแนวราบเท่ากับ xพิจารณาการเคลื่อนที่ของวัตถุจากรู ปจะได้
1 .ลักษณะการเคลื่อนที่เป็ นโค้งรู ปพาราโบลา

2 .ความเร็วขณะใดๆ สัมผัสกับเส้นโค้งการเคลื่อนที่ และประกอบด้วยความเร็วสองแนว คือ

แนวราบ ( VX ) แนวดิ่ง ( VY ) ซึ่งมีขนาดและทิศทางดังนี้
 ขนาด v = v 2x  v 2y

Vy
ทิศทาง tan  =
VX

โดย VX = Vcos  , V = Vsin 

3. การขจัดของการเคลื่อนที่ คือ ความยาวเส้นตรงที่เชื่อมระหว่างจุดเริ่ มต้นและจุดสุดท้ายของ

การเคลื่อนที่ประกอบด้วยการขจัดแนวราบและแนวดิ่ง

จากรู ปการขจัดจาก A ไป C = SAC

โดยการขจัดแนวราบ SX = SAC และการขจัดเป็ นศูนย์

การขจัดจาก A ไป D = SAD

โดยการขจัดแนวราบ SX = x

การขจัดแนวดิ่ง SY = H
2
การขจัดลัพธ์ SAD = S2X  S Y  X 2  H 2

ตัวอย่ างการเคลื่อนที่ของวัตถุแบบวิถีโค้งโดยมีความเร่ งในแนวต่ างๆ

รู ป1.2 โค้งพาราโบลาแบบต่างๆ

รู ป (ก)และ (ข) วัตถุเคลื่อนที่ภายใต้แรงดึงดูดของโลก

รู ป (ค) และ (ง) ประจุไฟฟ้ าเคลื่อนที่ภายใต้สนามไฟฟ้ า
 เงื่อนไขการเคลื่อนที่แบบวิถโี ค้ง

การเคลื่อนที่ของวัตถุแบบวิถีโค้งประกอบด้วยการเคลื่อนที่ 2 แนวพร้อมกัน คือแนวราบ แนวดิ่ง ซึ่งแต่

ละแนวมีเงื่อนไขการเคลื่อนที่ดงั นี้

1. การเคลื่อนที่ของวัตถุในแนวราบ ในขณะที่วตั ถุอยูใ่ นอากาศจะมีเฉพาะแรงดึงดูด

ของโลก (mg) ในแนวดิ่งเท่านั้นที่กระทาต่อวัตถุ ดังนั้นแรงในแนวราบที่กระทากับวัตถุจึงมีค่าเป็ นศูนย์
(  FX = 0)

m ax = 0

u
ay = mg
θ

รู ป1.3 วัตถุเคลื่อนที่ข้ นึ ไปด้วยความเร็วต้นทามุมกับแนวระดับ

จากรู ปที่ 1.3 ขว้างวัตถุอนั หนึ่งด้วยความเร็วต้น u ทามุม  กับแนวระดับทาให้วตั ถุ

เคลื่อนที่แบบวิถีโค้ง

พิจารณาแรงกระทาในแนวราบ  FX= max

จากรู ป แรงในแนวราบ  FX = 0
 แทนค่าจะได้ 0 = maX aX = 0

แสดงว่าการเคลื่อนที่ของแบบวิธีโค้งวัตถุเคลื่อนที่ดว้ ยอัตราเร็วในแนวราบคงที่ดงั นั้นสมการ

การเคลื่อนที่ในแนวราบคือ

sX = uXt

โดย sX = การขจัดแนวราบ  uX = ความเร็วแนวราบ t = เวลาของการเคลื่อนที่

2. การเคลื่อนที่ของวัตถุในแนวดิ่งจากรู ปที่ 3จะเห็นว่าขณะที่วตั ถุอยูใ่ นอากาศจะมีเฉพาะแรง mg

ในแนวดิ่งเท่านั้นที่กระทาต่อวัตถุดงั นั้นจะได้  FY = mg
 พิจารณาแรงในแนวดิ่ง จาก  FY = maY
จากรู ป แรงในแนวดิ่ง  FY = mg
 แทนค่า mg = maYจะได้ aY = g

แสดงว่าการเคลื่อนที่ของวัตถุแบบวิธีโค้งวัตถุเคลื่อนที่ในดิ่งด้วยความเร่ งเท่ากับ g จึง

เป็ นการเคลื่อนของวัตถุแบบของวัตถุภายใต้แรงดึงดูดของโลก ดังนั้นสมการการเคลื่อนที่ใน
แนวดิ่งคือ
u y +v y
1. vy = uy + gt 2. Sy = ( 2
)t
1
3. Sy = uyt + 2 gt2 4. Vy2 = uy2 + 2gSy

เมื่อ Sy= ระยะกระจัดในแนวดิ่ง(m)

uy= ความเร็วต้นในแนวดิ่ง(m/s)
vy= ความเร็วปลายในแนวดิ่ง(m/s)
g = ความเร่ งโน้มถ่วงของโลก (มีค่าเฉลี่ยที่บริ เวณผิวโลกเท่ากับ 9.80 m/s2)
t = เวลา( s)

การแทนค่าของ g
ในสมการ (1), (3)และ(4) gคือขนาดของความเร่ งโน้มถ่วง ถ้าความเร่ งโน้ม
ถ่วงมีทิศทางตรงข้ามกับทิศทางความเร็วต้น ให้แทนค่าเครื่ องหมายของ gเป็ น – แต่ถา้
วัตถุมีความเร็วต้นในทิศทางเดียวกับ gให้แทนค่า gเป็ น +

ข้ อควรจา ในการคานวณการเคลื่อนที่แบบวิถีโค้งเราจาเป็ นต้องทราบรายละเอียดต่อไปนี้

1. วัตถุเคลื่อนจากระดับความสูงเดียวกันโดยมีความเร็วต้ น ในแนวดิ่งเท่ ากันจะตกถึง

พืน้ ดินในเวลาเท่ ากัน ดังรูป
 รู ป 1. 4(a) รู ป 1.4(b) รู ป 1. 4(c)

รู ป 1.4(a) ปล่อยวัตถุตกลงมา

รู ป 1.4(b) กลิ้งวัตถุตกจากที่สูงด้วยความเร็วต้นแนบราบ u1ตกถึงพื้นห่าง X1

รู ป 1.4(c) กลิ้งวัตถุตกจากที่สูงด้วยความเร็วต้นแนวราบ u2ตกถึงพื้นห่าง X2

เนื่องจากการเคลื่อนในแนวดิ่งของวัตถุท้งั สามรู ปมีขอ้ มูลในแนวดิ่งเท่ากันคือ u = 0  g = g 

h = h ดังนั้นเมื่อแทนค่าในสมการ h= ut + 1 gt2จะคานวณหาค่า t ได้เท่ากัน

2

จึงสรุปได้ ว่าเวลาที่วัตถุใช้ ในการเคลื่อนที่ท้งั สามรู ปเท่ ากัน

2. ณ ระดับเดียวกันอั ตราเร็วขาขึน้ เท่ ากับอัตราเร็วขาลงและเวลาขาขึน้ เท่ ากับเวลาขาลง

รู ป 1.5 (a) รู ป 1.5 (b)

รู ป1.5 (a) ปาวัตถุจากพื้นดิน รู ป1. 5 (b) ปาวัตถุจากหน้าผา

จากรู ป 1.5 (a) และ 1.5 (b) จะได้ uA = vb ทามุม  กับแนวระดับเท่ากันเวลาที่

เคลื่อนที่จาก A 
 C เท่ากับเวลาที่เคลื่อนที่จาก C 
 B

3. ความสัมพันธ์ ของการเคลื่อนที่แนวราบและแนวดิ่งมีเวลา t เป็ นตัวรวมเพราะการขจัด

แนวราบและแนวดิ่งเกิดขึน้ พร้ อมกัน
3. การคานวณการเคลื่อนที่ของวัตถุแบบวิถีโค้งเพือ่ ความสะดวกและรวดเร็วในการคานวณเราสามารถจัด
ขั้นตอนการคานวณเป็ นขั้นตอนต่าง ๆ ได้ดงั นี้

1. ให้สงั เกตรู ปการเคลื่อนที่ของวัตถุพร้อมทั้งกาหนดจุดเริ่ มต้นและจุดสุดท้ายของการ

เคลื่อนที่ตามข้อมูลที่โจทย์ตอ้ งการ

2. ที่จุดเริ่ มต้นแยกความเร็วเป็ น 2 แนวคือ

แนวราบ uX = ucos  และแนวดิ่ง uY = usin 

3. ให้ตรวจสอบการคานวณจากสมการแนวราบ และแนวดิ่งถ้าแนวดิ่งไหนมีขอ้ มูลครบ

ให้คานวณจากแนวนั้น

4. ถ้าทั้งแนวราบและแนวดิ่งมีขอ้ มูลไม่ครบให้สร้างสมการการเคลื่อนที่ท้งั 2 แนว

โดยมีเวลา (t) เป็ นตัวร่ วมแล้วแก้สมการหาค่าที่ตอ้ งการ

5. ความเร็วขณะใด ๆ ของการเคลื่อนที่จะต้องประกอบด้วยความเร็วแนวราบและดิ่ง
เสมอซึ่งมีขนาดดังนี้

ขนาด V = v 2x  v 2y

vy
ทิศทาง tan  =
vx

ข้ อสั งเกตในการเลือกจุดเริ่ มต้นและจุดสุดท้ายของการเคลื่อนที่ให้พยายามเลือกจุดคู่ที่ทราบการขจัดทั้ง

แนวราบและแนวดิ่งหรื อจุดคู่ที่มีความสัมพันธ์ของการกระจัด หรื อจุดคู่ที่ทราบข้อความมากที่สุดออกมา
พิจารณา
 บัตรเนื้อหาที่ 2
ขั้นตอนการแก้โจทย์ปัญหา

ขัน้ ที่ วิธีการ การวิเคราะห์

1. ทาความ 1. เขียนรู ป อ่านโจทย์ เขียนรู ป ง่าย ๆ ประกอบ (ถ้ามี)
เข้าใจปัญหา
2. หาอะไร วิเคราะห์โจทย์ว่า ต้องการหาอะไร (คาตอบ)

3. ให้อะไร ดูโจทย์กาหนด ให้อะไรมา เขียนให้อยูใ่ นรู ป

สัญลักษณ์ของค่านั้น (พิจารณาหน่วย ถ้ายังไม่
เป็ นหน่วยฐานให้เปลี่ยนเป็ นหน่วยฐานก่อน)

2.วางแผน 4. สมการ เลือกสมการที่สัมพันธ์กบั สิ่ งที่ให้หา หรื อที่

แก้ปัญหา โจทย์กาหนด (คาตอบ) เขียนออกมาให้อยูใ่ น
รู ปสัญลักษณ์ของค่านั้น

5. แทนค่า แทนค่าข้อมูลตามสัญลักษณ์ในสมการ

3.ดาเนินการ 6. แก้สมการ แก้สมการโดยใช้ข้ นั ตอนทางคณิ ตศาสตร์

แก้ปัญหา
4.ตรวจสอบ 7. ตอบคาถามทวน ตรวจสอบความถูกต้องในขั้นตอนต่าง ๆ และ
คาตอบ โจทย์ พิจารณาหน่วยที่ถูกต้องตอนตอบสุ ดท้าย
 แบบที่ 1 โยนวัตถุให้ ตกลงมาในแนวระดับเดียวกัน

ตัวอย่ าง 1 จากรูปจงหา ก. เวลาจาก A ไป B

ข. ระยะ A ไป B แนวราบ

วิธีแก้ โจทย์ ปัญหา ก. เวลาจาก A ไป B

ขั้นที่ วิธีการ การวิเคราะห์
1. ทาความเข้าใจ 1. เขียนรู ป ใช้รูปในโจทย์
ปั ญหา

2. หาอะไร เวลาจาก A ไป B ( t = ? )

3. ให้อะไร พิจารณาการเคลื่อนที่ AB แนวดิ่ง

4
จากรู ป uy = 10 sin 530 = 10 × 5 = 8 m/s

Sy = 0 m , g = -10 m/s2

2.วางแผน 4. สมการ Sy = uy t + 1 gt2

2
แก้ปัญหา
5. แทนค่า 0 = 8t + 1
(-10) t2
2
 3.ดาเนินการ 6. แก้สมการ 8t = 5t2 = 8
= 1.6 s
5
แก้ปัญหา

4.ตรวจสอบ 7. ตอบคาถามทวน ตอบ เวลาจาก A ไป B คือ 1.6 วินาที

คาตอบ โจทย์

วิธีแก้ โจทย์ ปัญหา ข. ระยะ A ไป B แนวราบ

ขั้นที่ วิธีการ การวิเคราะห์

1. ทาความเข้าใจ 1. เขียนรู ป ใช้รูปในโจทย์
ปั ญหา

2. หาอะไร ระยะ A ไป B แนวราบ (SX = ? )

3. ให้อะไร พิจารณาการเคลื่อนที่ AB แนวราบ

0 3
จากรู ป uX = 10 sin 53 = 10 × 5 = 6 m/s

จากคาตอบ ก. t = 1.6 s

2.วางแผน 4. สมการ SX = uX t
แก้ปัญหา
5. แทนค่า SX = 6 × 1.6

3.ดาเนินการ 6. แก้สมการ SX = 6 × 1.6 = 9.6 m

แก้ปัญหา
4.ตรวจสอบ 7. ตอบคาถามทวน ตอบ ระยะA ไป B แนวราบ คือ 9.6 เมตร
คาตอบ โจทย์
 แบบที่ 2 มวลตกสู งกว่ าระดับเดิม

ตัวอย่ าง 2 จากรู ปยิงกระสุนปื นด้วยความเร็ว 100 เมตรต่อวินาที ทามุม 370 ห่างจากกาแพงตึก 80 เมตร

จงหาความ สูงที่กระสุนกระทบตึก

วิธีแก้ โจทย์ ปัญหา

ขั้นที่ วิธีการ การวิเคราะห์

1. ทาความเข้าใจ 1. เขียนรู ป ใช้รูปจากโจทย์
ปั ญหา
2. หาอะไร ความสูงที่กระสุนกระทบตึก สัญลักษณ์ Sy =?
3. ให้อะไร 3
จากรู ป uy = 100 sin 370 = 100 × 5 = 60 m/s
4
uX = 100 sin 370 = 100 × 5 = 80 m/s

SX= 80 m , g = -10 m/s2

2.วางแผน 4. สมการ คิดการเคลื่อนที่ A ไป B แนวราบ

แก้ปัญหา
จาก SX = uXt จะได้ 80 = 80t ดังนั้น t = 1 s
1
คิดการเคลื่อนที่ A ไป B แนวดิ่ง Sy = uy t + gt2
2

5. แทนค่า จาก Sy = uy t + 1
gt2 จะได้ Sy = 60 t + 1
(-10) t2
2 2

3.ดาเนินการ 6. แก้สมการ Sy = (60  1) – (5  1) = 55 m

แก้ปัญหา
4.ตรวจสอบ 7. ตอบคาถามทวน ตอบ ความสูงที่กระสุนกระทบตึก เท่ากับ 55 เมตร
คาตอบ โจทย์
 แบบที่ 3 มวลเคลื่อนที่ขนึ้ ไปก่ อนแล้ วค่อยตกต่ากว่ าจุดที่โยน

ตัวอย่ าง 3 จากรู ป จงหา ก. เวลาจาก A ไป B

ข. ระยะจาก A ไป B แนวราบ

วิธีแก้ โจทย์ ปัญหา ก. เวลาจาก A ไป B

ขั้นที่ วิธีการ การวิเคราะห์

1. ทาความ 1. เขียนรู ป ใช้รูปจากโจทย์
เข้าใจปัญหา
2. หาอะไร ก. เวลาจาก A ไป B (t=?)
3. ให้อะไร คิดการเคลื่อนที่ AB แนวดิ่ง
4
จากรู ป uy = 10 sin 530 = 10 × 5 = 8 m/s

g = -10 m/s2  Sy = - 4 m  t = ?

2.วางแผน 4. สมการ Sy = uy t + 1 gt2

2
แก้ปัญหา
5. แทนค่า -4 = 8t + 1
(-10) t2
2
 3.ดาเนินการ 6. แก้สมการ 5t2-8t - 1  10t2 = 0
2
แก้ปัญหา
(5t +2) (t – 2) = 0

t = 2  -0.4 s

4.ตรวจสอบ 7. ตอบคาถามทวน ตอบ เวลาจาก A ไป B ใช้เวลา 2 วินาที

คาตอบ โจทย์

วิธีแก้ โจทย์ ปัญหา ข. ระยะจาก A ไป B แนวราบ

ขั้นที่ วิธีการ การวิเคราะห์

1. ทาความเข้าใจ 1. เขียนรู ป ใช้รูปจากโจทย์
ปั ญหา
2. หาอะไร คิดการเคลื่อนที่ A ไป B แนวราบ (SX =?)

3. ให้อะไร 3
จากรู ป uX = 10 cos 530 = 10 × 5 = 6 m/s

และจาก ก. ทาให้ทราบ t = 2 s
2.วางแผน 4. สมการ SX = uXt
แก้ปัญหา
5. แทนค่า SX = 6  2

3.ดาเนินการ 6. แก้สมการ SX = 6  2 = 12 m
แก้ปัญหา
4.ตรวจสอบ 7. ตอบคาถามทวน ตอบ ระยะทางจาก A ไป B แนวราบคือ 12 เมตร
คาตอบ โจทย์
 แบบที่ 4 วัตถุเคลื่อนที่มาในแนวระดับก่ อนตก

ตัวอย่ าง 4 จากรู ปเครื่ องบินบินที่ระดับความสูง 1,000 เมตรด้วยอัตราเร็ว 50 เมตร ต่อ วินาที

ได้ปลดลูกระเบิดลงมาจงหา

ก. ระเบิดตกถึงพื้นใช้เวลานานเท่าใด
ข. ระเบิดตกถึงพื้นห่างจากจุดเริ่ มปลด
ระเบิดเป็ นระยะแนวราบเท่าใด
ค. ระเบิดตกถึงพื้นด้วยความเร็วเท่าใด

วิธีแก้ โจทย์ ปัญหา ก.ระเบิดตกถึงพื้นใช้ เวลานานเท่ าใด

ขั้นที่ วิธีการ การวิเคราะห์

1. ทาความเข้าใจ 1. เขียนรู ป ใช้รูปจากโจทย์
ปั ญหา
2. หาอะไร ระเบิดตกถึงพืน้ ใช้เวลานานเท่าใด (t = ?)

3. ให้อะไร คิดการเคลื่อนที่ AB แนวดิ่ง

จากรู ป uy = 0 m/s , g =10 m/s2  Sy = 1,000 m

2.วางแผน 4. สมการ Sy = ut + 1 2
gt
2
แก้ปัญหา
5. แทนค่า จะได้ 1000 = 0 + 1
 10t
2
2

3.ดาเนินการ 6. แก้สมการ t = 200  t = 10 2= 14. 14 s

แก้ปัญหา
4.ตรวจสอบ 7. ตอบคาถามทวน ตอบ ระเบิดตกถึงพื้นใช้เวลานาน 14.14 วินาที
คาตอบ โจทย์
วิธีแก้ โจทย์ ปัญหา ข.ระเบิดตกถึงพื้นห่ างจากจุดเริ่ มปลดระเบิดเป็ นระยะแนวราบเท่ าใด

ขั้นที่ วิธีการ การวิเคราะห์

1. ทาความเข้าใจ 1. เขียนรู ป ใช้รูปจากโจทย์
ปั ญหา
2. หาอะไร ระเบิดตกถึงพื้นห่างจากจุดเริ่ มปลดระเบิดเป็ นระยะ
แนวราบเท่าใด (SX = ?)

3. ให้อะไร คิดการเคลื่อนที่ AB แนวราบ

uX = 50 m/s , จาก ก.ทาให้ทราบ t = 14.14 s

2.วางแผน 4. สมการ SX = uXt

แก้ปัญหา
5. แทนค่า จะได้ SX = 50  14.14

3.ดาเนินการ 6. แก้สมการ SX = 50  14.14 =707 m

แก้ปัญหา
4.ตรวจสอบ 7. ตอบคาถามทวน ตอบ ระเบิดตกถึงพื้นห่างจากจุดเริ่ มปลดระเบิดเป็ น
คาตอบและ โจทย์
หน่วยสุดท้าย ระยะแนวราบ 707 เมตร

วิธีแก้ โจทย์ ปัญหา ค.ระเบิดตกถึงพื้นด้ วยความเร็ วเท่ าใด

ขั้นที่ วิธีการ การวิเคราะห์

1. ทาความเข้าใจ 1. เขียนรู ป ใช้รูปจากโจทย์
ปั ญหา
2. หาอะไร ระเบิดตกถึงพื้นด้วยความเร็วเท่าใด ( Vb =?)
โดยต้องหาความเร็วแนวดิ่งก่อน ( Vy =?)
3. ให้อะไร ความเร็วแนวราบ VX = 50 m/s , uy = 0 m/s
2.วางแผน 4. สมการ Vb = vx2  v y2 …………….(1)
แก้ปัญหา
V2Y = uY2 + 2g Sy …………….(2)

5. แทนค่า V2Y = 0 + 2  10  1,000

3.ดาเนินการ 6. แก้สมการ จะได้ V2Y = 0 + 2  10  1,000 = 20,000

แก้ปัญหา
นาค่า Vy ที่ได้แทนในสมการ (1)

Vb = vx2  v y2 = 50 2  20,00 0

= 22,500 = 150 m/s

4.ตรวจสอบ 7. ตอบคาถามทวน ตอบ ระเบิดตกถึงพื้นด้วยความเร็ว

คาตอบ โจทย์
150 เมตรต่อวินาที

ศึกษาตัวอย่ างมาพอสมควรแล้ ว
ทีนีล้ องมาหั ดทาแบบฝึ กทักษะกันนะคะ
 แบบฝึ กทักษะการแก้โจทย์ ปัญหาวิชาฟิ สิ กส์
เรื่องการเคลือ่ นทีแ่ บบโพรเจกไทล์

คาชี้แจง ให้นกั เรี ยนตอบคาถามต่อไปนี้โดยทาตามขั้นตอนแบบฝึ กทักษะการแก้โจทย์ปัญหา

1. ขว้ างก้ อนหิ นด้ วยความเร็วต้ น 15 เมตรต่ อวินาทีจากขอบหน้ าผาสูง 20 เมตรไปตกลงบนพืน้

ด้ านล่ างก้ อนหิ นจะตกห่ างจากขอบหน้ าผากี่เมตร

วิธีแก้ โจทย์ ปัญหา

ขั้นที่ วิธีการ การวิเคราะห์

1. ทาความเข้าใจ 1. เขียนรู ป
ปั ญหา
2. หาอะไร

3. ให้อะไร

2.วางแผน 4. สมการ
แก้ปัญหา

5. แทนค่า

3.ดาเนินการ 6. แก้สมการ
แก้ปัญหา
4.ตรวจสอบ 7. ตอบคาถามทวน
คาตอบ โจทย์
2. ก้ อนหิ นถูกขว้ างออกจากหน้ าผาในแนวระดับด้ วยความเร็วต้ น 20 เมตรต่ อวินาที ก้ อนหิ นตกถึง
พืน้ ในเวลา 10 วินาที ก้ อนหิ นจะตกห่ างจากจุดขว้ างเท่ าไร

วิธีแก้ โจทย์ ปัญหา

ขั้นที่ วิธีการ การวิเคราะห์

1. ทาความเข้าใจ 1. เขียนรู ป
ปั ญหา

2. หาอะไร

3. ให้อะไร

2.วางแผน 4. สมการ
แก้ปัญหา

5. แทนค่า

3.ดาเนินการ 6. แก้สมการ
แก้ปัญหา

4.ตรวจสอบ 7. ตอบคาถามทวนโจทย์
คาตอบ
3.เครื่ องยิงกระสุน ยิงกระสุนที่มีมวล 1,000 กรั ม ด้ วยความเร็วต้ น 100 เมตรต่ อวินาที ทามุม 30 องศากับ
แนวระดับ หลังจากนั้น 6 วินาที จงหา

ก . กระสุนจะอยู่สูงจากพืน้ ระดับเท่ าใด

ข . ขณะนั้นกระสุนอยู่ไกลจากตาแหน่ งยิงวัดในแนวระดับเท่ าใด

วิธีแก้ โจทย์ ปัญหา

ขั้นที่ วิธีการ การวิเคราะห์

1. ทาความเข้าใจ 1. เขียนรู ป
ปั ญหา

2. หาอะไร

3. ให้อะไร

2.วางแผน 4. สมการ
แก้ปัญหา

5. แทนค่า

3.ดาเนินการ 6. แก้สมการ
แก้ปัญหา

4.ตรวจสอบ 7. ตอบคาถามทวนโจทย์
คาตอบ
4.ขว้ างก้ อนหิ นจากหน้ าผาสูง 40 เมตร ทามุมเงย 30 กับแนวระดับด้ วยความเร็ว 20 เมตรต่ อวินาที จงหา

ก. นานเท่ าไรก้ อนหิ นจึงจะตกถึงพืน้ ล่ าง

ข. ก้ อนหิ นตกห่ างจากตีนหน้ าผาเท่ าไร
ค. ก้ อนหิ นขึน้ ไปได้ สูงสุดจากพืน้ เท่ าไร

วิธีแก้ โจทย์ ปัญหา

ขั้นที่ วิธีการ การวิเคราะห์

1. ทาความเข้าใจ 1. เขียนรู ป
ปั ญหา

2. หาอะไร

3. ให้อะไร

2.วางแผน 4. สมการ
แก้ปัญหา

5. แทนค่า

3.ดาเนินการ 6. แก้สมการ
แก้ปัญหา

4.ตรวจสอบ 7. ตอบคาถามทวนโจทย์
คาตอบ
5. ขว้ างลูกบอลทามุม 53 องศา กับแนวราบ ด้ วยความเร็ว 10 เมตรต่ อวินาที ซึ่ งห่ างจากกาแพง

6 เมตร ลูกบอลกระทบกาแพงที่ตาแหน่ งสูงจากพืน้ กี่เมตร

วิธีแก้ โจทย์ ปัญหา

ขั้นที่ วิธีการ การวิเคราะห์

1. ทาความเข้าใจ 1. เขียนรู ป
ปั ญหา

2. หาอะไร

3. ให้อะไร

2.วางแผน 4. สมการ
แก้ปัญหา

5. แทนค่า

3.ดาเนินการ 6. แก้สมการ
แก้ปัญหา

4.ตรวจสอบ 7. ตอบคาถามทวนโจทย์
คาตอบ
 แบบทดสอบหลังเรียน
เรื่อง การเคลือ่ นทีแ่ บบโพรเจกไทล์
คาชี้แจง
1.ข้อสอบมี 10ข้อ จานวน 10 คะแนน ใช้เวลาทา 10 นาที
2. จงเลือกคาตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงตัวเลือกเดียวแล้วเขียนลงในกระดาษคาตอบ

1. ยิงปื นใหญ่ดว้ ยความเร็วต้น 100 เมตรต่อวินาทีทามุม 45 องศากับแนวราบไปยังรถข้าศึกที่กาลังแล่นตรง

เข้ามาด้วยความเร็วคงที่และขณะนั้นอยูห่ ่างออกไปเป็ นระยะ 1,200 เมตรถ้ากระสุนปื นกระทบเป้ าหมาย
พอดีจงหาว่ารถข้าศึกกาลังแล่นด้วยความเร็วเท่าใดก่อนที่จะถูกทาลาย
ก. 14.14 m/s ข. 23.20 m/s ค . 30.45 m/s ง. 33.12 m/s

2. ชายคนหนึ่งยืนอยูบ่ นตึกสูง 15 เมตรจากพื้นดินขว้างลูกบอลออกไปทามุม 30 องศากับแนวระดับด้วย

ความเร็ว 20 เมตรต่อวินาทีถามว่าลูกบอลตกลงบนพื้นดินห่างจากจุดขว้างในแนวระดับกี่เมตรกาหนดให้
g มีค่า 10 เมตรต่อวินาที2
ก. 35.42 ข. 42.00 ค. 48.50 ง. 51.96

3.โยนลูกบอลขึ้นไปจากพื้นดินด้วยความเร็วต้น 25 เมตรต่อวินาทีในทิศทามุม 37oกับพื้นดินลูกบอลนี้

จะตกลงมาพื้นดินห่างจากตาแหน่งที่โยนขึ้นไปกี่เมตร

ก. 60 ข. 70 ค . 80 ง. 90

4. กบตัวหนึ่งกระโดด 40 ครั้งจึงสามารถข้ามสนามฟุตบอลซึ่งกว้าง 32 เมตรได้เมื่อกระโดดทามุม 45 องศา

กับแนวราบจงหาว่ากบตัวนี้จะใช้เวลากี่วนิ าทีในการข้ามสนามฟุตบอลนี้
ข. 10 s ข. 16 s ค . 20 s ง. 24 s

5. ถ้าโพรเจกไทล์มีการกระจัดสูงสุดในแนวดิ่ง 10 เมตรและการกระจัดที่ไปได้ไกลสุดในแนวระดับเท่ากับ
30 เมตรโปรเจกไทล์น้ ีจะต้องถูกยิงออกไปในแนวที่ทามุมกี่องศากับแนวระดับ
ข. 37o ข. 45o ค . 53o ง. 60o
6.ผลักวัตถุออกจากขอบดาดฟ้ าตึกสูง 20 เมตรด้วยความเร็วต้น 15 เมตรต่อวินาทีตามแนวระดับวัตถุจะตก
ถึงพืน้ ที่ระยะห่างจากฐานตึกกี่เมตร
ข. 10 ข. 20 ค . 30 ง. 40
7.เครื่ องบินขับไล่บินด้วยความเร็ว 360กิโลเมตรต่อชัว่ โมงที่ระดับ 2,000 เมตรจากพื้นทิ้งลูกระเบิดไปยัง
เป้ าที่อยูพ่ ้นื ดินเป้ าควรจะอยูห่ ่างจากจุดที่เครื่ องบินทิ้งลูกระเบิดเป็ นระยะทางกี่กิโลเมตร
ข. 1 ข. 2 ค .3 ง. 4

8. เมื่อปาวัตถุออกไปในแนวระดับจากที่สูง 80เมตรปรากฏว่าวัตถุตกห่างจากจุดปาในแนวราบ 20 เมตร

จงหาอัตราเร็วของวัตถุที่ถูกปาออกไป
ข. 1 m/s ข. 3 m/s ค . 5 m/s ง. 7m/s

9. บอลลูกหนึ่งถูกปาออกไปในแนวนอนปรากฏว่าไปชนกาแพงที่ห่างออกไป 5เมตรณที่ตาแหน่งต่ากว่า
แนวปา 1 เมตรลูกบอลชนกาแพงเป็ นมุมเท่าใดเมื่อเทียบกับแนวดิ่ง
ก. tan-1 0.4 ข. tan-1 5 ค. tan-1 1.0 ง. tan-1 2.5

10.นักเรี ยนคนหนึ่งอยูใ่ นรถไฟซึ่งกาลังเคลื่อนที่ดว้ ยอัตราเร็วสม่าเสมอเขาโยนลูกบอลไปยังเพือ่ นนักเรี ยน

อีกคนหนึ่งซึ่งอยูต่ รงข้ามกับเขาในรถไฟขบวนเดียวกันทางเคลื่อนของลูกบอลล์สมั พัทธ์กบั พื้นดินคือ
ก. เส้นตรงทามุม 90oกับทิศทางการเคลื่อนที่ของรถไฟ
ข. เส้นโค้งพุง่ ไปข้างหน้า
ค. เส้นโค้งพุง่ ไปข้างหลัง
ง. เส้นตรงทามุมใดก็ได้ (นอกจากมุม 90o ) กับทิศทางการเคลื่อนที่ของรถไฟ

ทาเสร็จแล้ วรีบไปตรวจคาตอบกันนะคะ
ถ้ าคะแนนไม่ ถงึ 8 ก็ศึกษาอีกรอบค่ ะ
 บรรณานุกรม

จรัล บุระตะ. คู่มือการเรียนรู้ ด้วยตนเองฟิ สิ กส์ ม.4-6เล่ ม 1. กรุ งเทพฯ :โรงพิมพ์นิพนธ์, 2554.
ช่วง ทมทิตชงค์และคณะ. Hi-ED’s Physicsฟิ สิ กส์ ม. 4-6เล่ ม 1 (รายวิชาเพิ่มเติม). กรุ งเพพฯ :
ไฮเอ็ดพับลิชชิ่ง, 2554.
นิรันดร์ สุวรัตน์. คู่มือสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์ พนื้ ฐาน ฟิ สิ กส์ (สายศิลป์ ) ม. 4-6. กรุ งเทพฯ :โรงพิมพ์
เพิม่ ทรัพย์การพิมพ์, 2554.
ส่งเสริ มการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, สถาบัน.หนังสื อเรียนวิชาฟิ สิ กส์ เล่ ม 2 ว026.
กรุ งเทพฯ : โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว, 2542.
ส่งเสริ มการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, สถาบัน.หนังสื อเรียนสาระการเรียนรู้ พนื้ ฐานและ
เพิ่มเติม ฟิ สิ กส์ เล่ ม 1. กรุ งเทพฯ : โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว, 2552.
ส่งเสริ มการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, สถาบัน.หนังสื อเรียนรายวิชาเพิ่มเติม ฟิ สิ กส์ เล่ ม 1.
กรุ งเทพฯ :โรงพิมพ์ สกสค. ลาดพร้าว, 2553.
ส่งเสริ มการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, สถาบัน.คู่มือครู รายวิชาเพิ่มเติม ฟิ สิ กส์ เล่ ม 1. กรุ งเทพฯ :
โรงพิมพ์ สกสค. ลาดพร้าว, 2553.
สมเด็จ วงค์มาต.ติวฟิ ตฟิ สิ กส์ ตามแนวกวดวิชา ม.4-6 เล่ ม 1-2.กรุ งเทพ : โรงพิมพ์ พ.ศ.พัฒนาจากัด,
2554.
อังทินี กิตติรวีโชติ.มินิฟิสิ กส์ เล่ ม1.กรุ งเทพ : โรงพิมพ์ พ.ศ.พัฒนาจากัด, 2553.
ภาคผนวก
 เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน
ชุดที่ 1 การเคลือ่ นที่แบบโพรเจกไทล์

1.ค 2.ข 3.ค 4.ง 5.ก

6.ข 7.ค 8.ข 9.ง 10. ก

เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน
ชุดที่ 1 การเคลือ่ นที่แบบโพรเจกไทล์

1.ก 2.ง 3.ก 4.ข 5.ค

6.ค 7.ข 8.ค 9.ง 10.ข
 แนวการตอบแบบฝึ กทักษะการแก้โจทย์ปัญหาวิชาฟิ สิกส์
เรื่อง การเคลือ่ นที่แบบโพรเจกไทล์

คาชี้แจง ให้นกั เรี ยนตอบคาถามต่อไปนี้โดยทาตามขั้นตอนแบบฝึ กทักษะการแก้โจทย์ปัญหา

1. ขว้ างก้ อนหิ นด้ วยความเร็วต้ น 15 เมตรต่ อวินาทีจากขอบหน้ าผาสูง 20 เมตรไปตกลงบนพืน้

ด้ านล่ างก้ อนหิ นจะตกห่ างจากขอบหน้ าผากี่เมตร

วิธีแก้ โจทย์ ปัญหา

ขั้นที่ วิธีการ การวิเคราะห์

1. ทาความเข้าใจ 1. เขียนรู ป ux =15 m/s
ปั ญหา
Sy = 20 m

Sx = ?
2. หาอะไร ต้ องการหาระยะที่ก้อนหิ นตกห่ างจากหน้ าผา Sx = ?
3. ให้อะไร ux =15 m/s , Sy = 20 m

2.วางแผน 4. สมการ หา s ในแนวระดับจาก Sx = ux∙t

แก้ปัญหา
แต่เนื่องจากยังไม่ทราบค่า t จึงต้องหา t
1
จากสมการ Sy= uyt + 2 gt2
1
20 = ( 0 + 2× 10 t2)

20 = 5 t2
20
= 𝑡2
5

4 = t2 , t = 2 s
 5. แทนค่า Sx = 15 × 2

3.ดาเนินการ 6. แก้สมการ Sx = 15 × 2 = 30 m
แก้ปัญหา
4.ตรวจสอบ 7. ตอบคาถามทวน ตอบ ก้อนหินจะตกห่างจากหน้าผา 30 เมตร
คาตอบ โจทย์

2. ก้ อนหิ นถูกขว้ างออกจากหน้ าผาในแนวระดับด้ วยความเร็วต้ น 20 เมตรต่ อวินาที ก้ อนหิ นตกถึงพืน้ ใน

เวลา 10 วินาที ก้ อนหิ นจะตกห่ างจากจุดขว้ างเท่ าไร

วิธีแก้ โจทย์ ปัญหา

ขั้นที่ วิธีการ การวิเคราะห์

1. ทาความเข้าใจ 1. เขียนรู ป ux = 20 m/s
ปั ญหา

sx = ?
2. หาอะไร sx = ?
3. ให้อะไร เราทราบ ux =20 m/s , t = 10 s

2.วางแผน 4. สมการ sx = ux t
แก้ปัญหา
5. แทนค่า sx = 20x10

3.ดาเนินการ 6. แก้สมการ sx = 20x10 , sx = 200

แก้ปัญหา

4.ตรวจสอบ 7. ตอบคาถามทวนโจทย์ ตอบ ก้อนหินจะตกห่างจากจุดขว้างเท่ากับ 200

คาตอบ เมตร
3.เครื่ องยิงกระสุน ยิงกระสุนที่มีมวล 1,000 กรั ม ด้ วยความเร็วต้ น 100 เมตรต่ อวินาที ทามุม 30 องศากับ
แนวระดับ หลังจากนั้น 6 วินาที จงหา

ก. กระสุนจะอยู่สูงจากพืน้ ระดับเท่ าใด

ข. ขณะนั้นกระสุนอยู่ไกลจากตาแหน่ งยิงวัดในแนวระดับเท่ าใด

วิธีแก้ โจทย์ ปัญหา ก. กระสุ นจะอยู่สูงจากพื้นระดับเท่ าใด

ขั้นที่ วิธีการ การวิเคราะห์

1. ทาความเข้าใจ 1. เขียนรู ป
uy = u sin
ปั ญหา 30 u
30
ux = u cos
30
2. หาอะไร ต้องการหากระสุนอยูส่ ูงจากพื้นระดับเท่าใด sy  ?

3. ให้อะไร m = 1 kg ,t =6 s ,u = 100 m/s , g = -10 m/s2

แยก u เป็ น 2 แนว

ux = u cos 30 = 100 x 0.866 = 86.6 m/s

uy = u sin 30 = 100 x 0.5 = 50 m/s

2.วางแผน 4. สมการ หากระสุนอยูส่ ูงจากพื้นระดับจาก sy  u yt 

1 2
gt
2
แก้ปัญหา
5. แทนค่า s y  506 
1
 1062
2

3.ดาเนินการ 6. แก้สมการ s y  300  180  120m

แก้ปัญหา
4.ตรวจสอบ 7. ตอบคาถามทวน ตอบ กระสุนอยูส่ ูงจากพื้นระดับเท่ากับ 120 เมตร
คาตอบ โจทย์
วิธีแก้ โจทย์ ปัญหา ข.ขณะนั้นกระสุ นอยู่ไกลจากตาแหน่ งยิงวัดในแนวระดับเท่ าใด

ขั้นที่ วิธีการ การวิเคราะห์

1. ทาความเข้าใจ 1. เขียนรู ป
ปั ญหา uy = u sin 30
u

30
ux = u cos 30

2. หาอะไร ขณะนั้นกระสุนอยู่ไกลจากตาแหน่ งยิงวัดในแนว

ระดับเท่ าใด s x  ?

3. ให้อะไร m = 1 kg ,t =6 s ,u = 100 m/s ,

g = -10 m/s2

แยก u เป็ น 2 แนว

ux = u cos 30 = 100 x 0.866 = 86.6 m/s

uy = u sin 30 = 100 x 0.5 = 50 m/s

2.วางแผน 4. สมการ จาก sx  ux  t

แก้ปัญหา
5. แทนค่า s x  86.6  6

3.ดาเนินการ 6. แก้สมการ s x  519.6m

แก้ปัญหา

4.ตรวจสอบ 7. ตอบคาถามทวน ตอบ กระสุนอยูไ่ กลจากจุดยิงวัดในแนวระดับเท่ากับ

คาตอบ โจทย์ 519.6 เมตร
4.ขว้ างก้ อนหิ นจากหน้ าผาสูง 40เมตร ทามุมเงย 30กับแนวระดับด้ วยความเร็ว 20 เมตรต่ อวินาที จงหา

ก. นานเท่ าไรก้ อนหิ นจึงจะตกถึงพืน้ ล่ าง

ข. ก้ อนหิ นตกห่ างจากตีนหน้ าผาเท่ าไร
ค. ก้ อนหิ นขึน้ ไปได้ สูงสุดจากพืน้ เท่ าไร

วิธีแก้ โจทย์ ปัญหา ก.นานเท่ าไรก้ อนหินจึงจะตกถึงพื้นล่ าง

ขั้นที่ วิธีการ การวิเคราะห์

1. ทาความเข้าใจ 1. เขียนรู ป u sin u
ปั ญหา 30 30
u

cos
30
40
เมตร

S
x

2. หาอะไร นานเท่ าไรก้ อนหิ นจึงจะตกถึงพืน้ ล่ าง t = ?

3. ให้อะไร s y  -40 m , u = 20 m/s , g = -10 m/s2

แยก u เป็ น 2 แนว

ux = u cos 30 = 20 x 0.866 = 17.32 m/s

uy = u sin 30 = 20 x 0.5 = 10 m/s

2.วางแผน 4. สมการ 1
Sy = uyt + gt2
แก้ปัญหา 2
5. แทนค่า  40  10t 
1
2
 
 10 t 2

3.ดาเนินการ 6. แก้สมการ  40  10t  5t 2

แก้ปัญหา
 5t 2  10t  40  0

t  2t  4  0

t  2s,4s

4.ตรวจสอบ 7. ตอบคาถามทวนโจทย์ ตอบ เวลาที่กอ้ นหินลอยอยูใ่ นอากาศใช้เวลา

คาตอบ ทั้งหมด 4 วินาที

วิธีแก้ โจทย์ ปัญหา ข.ก้ อนหินตกห่ างจากตีนหน้ าผาเท่ าไร

ขั้นที่ วิธีการ การวิเคราะห์

1. ทาความเข้าใจ 1. เขียนรู ป u sin u
ปั ญหา 30 30
u

cos
30
40
เมตร

S
x

2. หาอะไร ก้ อนหิ นขึน้ ไปได้ สูงสุดจากพืน้ เท่ าไร

sy  ?

3. ให้อะไร s y  -40 m , u = 20 m/s , g = -10 m/s2 , t =4 s

แยก u เป็ น 2 แนว

ux = u cos 30 = 20 x 0.866 = 17.32 m/s

uy = u sin 30 = 20 x 0.5 = 10 m/s

 2.วางแผน 4. สมการ sx  ux  t
แก้ปัญหา
5. แทนค่า s x  17.32  4

3.ดาเนินการ 6. แก้สมการ s x  69.28m

แก้ปัญหา
4.ตรวจสอบ 7. ตอบคาถามทวนโจทย์ ตอบ ระยะที่กอ้ นหินตกห่างจากหน้าผา 69.28
คาตอบ เมตร

วิธีแก้ โจทย์ ปัญหา ค. ก้ อนหินขึ้นไปได้ สูงสุ ดจากพื้นเท่ าไร

ขั้นที่ วิธีการ การวิเคราะห์

1. ทาความเข้าใจ 1. เขียนรู ป u sin u
ปั ญหา 30 30
u

cos
30
40
เมตร

S
x

2. หาอะไร ก้ อนหิ นขึน้ ไปได้ สูงสุดจากพืน้ เท่ าไร sy  ?

3. ให้อะไร u = 20 m/s , g = -10 m/s2 , t =4 s , vy  0

แยก u เป็ น 2 แนว

ux = u cos 30 = 20 x 0.866 = 17.32 m/s

uy = u sin 30 = 20 x 0.5 = 10 m/s

 2.วางแผน 4. สมการ v y2  u y2  2 gs y
แก้ปัญหา
5. แทนค่า 0  10 2  2 10s y

3.ดาเนินการ 6. แก้สมการ  100  20s y

แก้ปัญหา
100
sy   5m
20

ก้อนหินขึ้นไปได้สูงสุดจากพื้น = 40 + 5 = 45 เมตร

4.ตรวจสอบ 7. ตอบคาถามทวนโจทย์ ตอบ ก้อนหินขึ้นไปได้สูงสุดจากพืน้ 45 เมตร

คาตอบ

5. ขว้ างลูกบอลทามุม 53 องศา กับแนวราบ ด้ วยความเร็ว 10 เมตรต่ อวินาที ซึ่ งห่ างจากกาแพง 6 เมตร
ลูกบอลกระทบกาแพงที่ตาแหน่ งสูงจากพืน้ กี่เมตร

วิธีแก้ โจทย์ ปัญหา

ขั้นที่ วิธีการ การวิเคราะห์

1. ทาความเข้าใจ 1. เขียนรู ป
ปั ญหา uy = u sin 53
u
=
53

ux = u cos 53

2. หาอะไร ลูกบอลกระทบกาแพงที่ตาแหน่ งสูงจากพืน้ กี่เมตร

sy  ?

3. ให้อะไร u = 10 m/s , g = -10 m/s2 , s x  6m

 แยก u เป็ น 2 แนว
4
uy = 10 sin 530 = 10 × = 8 m/s
5
3
ux = 10 cos 530 = 10 × = 6 m/s
5

2.วางแผน 4. สมการ หา t จาก sx  ux  t

แก้ปัญหา
6  6t
6
t   1s
6

1 2
หา sy จาก sy  u yt  gt
2

5. แทนค่า s y  8 1 
1
 1012
2

3.ดาเนินการ 6. แก้สมการ s y  8  (5)

แก้ปัญหา
s y  3m

4.ตรวจสอบ 7. ตอบคาถามทวนโจทย์ ตอบ ลูกบอลกระทบกาแพงที่ตาแหน่งสูงจากพื้น

คาตอบ
3 เมตร
 กระดาษคาตอบ
แบบฝึ กทักษะการแก้โจทย์ ปัญหาวิชาฟิ สิ กส์

เรื่อง การเคลือ่ นทีแ่ บบโพรเจกไทล์

ชื่อ .................................................................ชั้น................เลขที่..........
วิชา........................................................................................................
โรงเรี ยน ................................................................................................
วันที่ ............เดือน......................................พ.ศ.................................

เกณฑ์ การให้ คะแนน ตอบถูกให้ ข้อละ 1 คะแนน ตอบผิดให้ 0 คะแนน

คะแนนก่ อนเรียน คะแนนหลังเรียน

ข้อ คาตอบ คะแนน ข้อ คาตอบ คะแนน

1 1
2. 2.
3. 3.
4. 4.
5. 5.
6. 6.
7. 7.
8. 8.
9. 9.
10. 10.
รวม รวม
 แบบบันทึกการเรียนและการพัฒนา

การทาแบบฝึ กทักษะการแก้โจทย์ ปัญหาวิชาฟิ สิ กส์

รายวิชา ฟิ สิ กส์ 1 (ว31201)

เรื่อง การเคลือ่ นทีแ่ บบโพรเจกไทล์

ชื่อ .................................................................ชั้น................เลขที่..........
วิชา........................................................................................................
โรงเรี ยน ................................................................................................
วันที่ ............เดือน......................................พ.ศ.................................

ชื่อ ..............................................................................เลขที่ ...................ห้ อง...............

การทดสอบ คะแนนเต็ม คะแนนที่ทาได้ หมายเหตุ

ก่อนเรี ยน 10

หลังเรี ยน 10

ผลการพัฒนา