SELF-LEARNING HOME TASK (SLHT)

Subject FILIPINO Grade Level 10 Quarter 2 Week 7 – 8

MELCs
* Nasusuri ang kasanayan at kaisahan sa pagpapalawak ng pangungusap F!0WG-11g-h-64
* Naisusulat ang isang Talumpati tungkol sa isang Kontrobersyal na Isyu F10PU-11g-h-71

* K - natutukoy ang mga sangkap sa pagpapalawak ng payak na pangungusap

* S - nakasusulat ng isang Talumpati patungkol sa kasalukuyang kontrobersyal na Isyu
* A - naipapaliwanag ang mga katangiang dapat taglaying ng paksa ng isang Talumpat

Name _____________________________________ Section _______________ Date ________

School ____________________________________ District ______________________________

A. PAGBABASA / PAGTATALAKAY
Alam kong handa na kayong tuklasin ang mga karunungan na iyong matutuhan sa araling ito, matapos
matunghayan ang mga naunang aralin na tiyak na makakatulong sa inyo sa mga gawaing nakalaan upang maging
daan sa pagtuklas kung masasalamin ba sa Talumpati ang kalagayang panlipunan ng bansang pinagmulan? At kung
paano nakatutulong ang kasanayan sa pagpapalawak ng pangungusap sa pagsulat ng Talumpati? Ang araling
tatalakayin natin ay isang uri ng Sanaysay- ang Talumpati. Paano nga ba ito naiiba sa Editorya at Lathalain? Pareho
itong naglalayon na makapagbigay-kaalaman sa mga mambabasa, ang tanging pagkakaiba ng Talumpati ay isinulat
upang “bigkasin” ng mananalumpati sa harap ng publiko sa paraang masining, madaling masundan at maunawaan
ng mga tagapakinig.

TUKLASIN

A. Tuklasin natin kung anong mga kontrobersyal na pinapaksa ng mga sumusunod na Talumpati ng
mga pangulo ng iba’t-ibang bansa. Ano ang posibleng solusyon nito?

1. Ang ating pangunahing tungkulin ay ang magsikap na maiangat ang bansa mula sa kahirapan, sa pamamagitan
ng pagpapairal ng katapatan at mabuting pamamalakad sa pamahalaan”
( pangulong Benigno “Noynoy” aquino III) Inagurasyong Talumpati, 2010

2. “Ipakikita natin ang ating lakas ng loob na solusyunan ang mga di-pagkakaunawaan sa ibang nasyon nang
mapayapa- hindi dahil naduduwag tayong harapin ang mga panganib kundi dahil ang pakikipagkasundo ang
matibay na mag-aalis sa pagdududa at takot.
( pangulong Barack Obama) Inaurasyong talumpati 2013

3. “Makatarungan lamang ang hinihingi sa atin ng kabataan ang magkaroon ng edukasyon at oportunidad sa
trabaho na naranasan ng nakaraang henerasyon.ang pagkakaroon na makapag-ambag sa lipunan at magkaroon
ng matatag na kinabukasan (Prime Minister Helle Thorming Schmidt) salin mula sa Opening Ceremony ng
Danish Presidency, 2012

4. Ang pangunahing banta sa kapayapaan ng mundo ay hindi ang di-magandang ugnayan ng mga bansa, kundi
ang paglaganap ng kasamaan.
Ang tinutukoy ko ay ang terorismo, drug trafficking, organisadong krimen at ang sindikatong mafia. Ang
lahat ng krimeng ito ay nagsilbing banta sa buhay, progreso at pag-unlad lalo na ng mahihirap. Sa
kasalukuyan, ang mga krimeng ito ang pangunahing hadlang sa pagkakamit ng mga layunin ng United Nation
(Peru Pres. Ollanta Humala salin mula sa 68th Session ng General Assembly ng UN, Set. 25,2013, New York.

5. “Hindi natin mahihiling na makaiwas sa kaguluhan ng mundo. Ngunit kung tayo ay makatutulong sa paglutas
nito at makikiisa sa paghubog ng magandang kinabukasan. Masasabing tunay na makabuluhan ang pakikiisa
sa Germany sa European Cooperation.” ( Pres.Joachim Gauck ) salin mula sa talumpati sa pagbubukas ng
Munich Security Conference noong Enero 31,2014

ANO ANG INYONG NATUKLASAN? Alin ang inyong nagustuhan?

B. Basahin at unawain ang talumpati ng isang kauna-unahang babaeng pangulo ng Brazil. Tunghayan natin ang
kanyang prinsipyo at kung anong pananaw ang napapaloob sa kanyang talumpati. Sino nga ba si Dilma Rouseff?
Talumpati ni DILMA ROUSSEFF sa Kanyang Inagurasyon (kauna-unahang Pangulong Babae ng Brazil )
Enero 1, 2011
Minamahal kong BRAZILIANS,

Tinitiyak ng aking pamahalaan na lalabanan at susugpuin ang labis na kahirapan, gayundin ang lumikha ng
mga pagkakataon para sa lahat.
Nakita natin noon sa dalawang terminong panunungkulan ni Pangulong Lula kung paano nagkaroon ng
pagkilos sa kamalayang panlipunan. Gayunpaman, nanatili sa kahihiyan ang bansa sapagkat hindi nawala ang
kahirapan at nagkaroon ng mga hadlang upang patunayang maunlad na nga tayo bilang mamamayan.
Hindi ako titigil hangga’t may Brazilians na walang pagkain sa kanilang hapag, may mga pamilyang
pakalat-kalat sa mga lansangan na nawawalan ng pag-asa, at habang may mahihirap na batang tuluyan nang
inabandona. Magkakaroon ng pagkakaisa ang pamilya kung may pagkain, kapayapaan at kaligayahan. Ito ang
pangarap na pagsisikapan kong maisakatuparan.
Hindi ito naiibang tungkulin ng isang pamahalaan, isa itong kapasiyahan na dapat gampanan ng lahat sa
lipunan. Dahil dito, buong pagpapakumbaba kong hinihingi ang suporta ng mga institusyong pampubliko at
pampribado, ng lahat ng mga partido, mga nabibilang na negosyo at mga manggagawa, mga unibersidad, ang ating
kabataan, ang pamamahayag, at ang lahat na naghahangad ng kabutihan para sa kapwa.
Sa pagsugpo nang labis na kahirapan, kailangang bigyang priyoridad ang mahabang panahong
pagpapaunlad. Ito ay lilikha ng mga hanapbuhay para sa kasalukuyan at sa darating pang henerasyon.
Kailangan ang paglagong ito, kasama ang matatag na programang panlipunan upang malabanan ang hindi
pantay na nakita at pagkakaroon ng rehiyunal na pagpapaunlad.
Nangangahulugan ito at muli kong sasabihin na ang pagpapanatili ng katatagan ng ekonomiya ang
pinakamahalaga. Sa nakasanayan na natin, kasama ang matibay na paniniwalana sinisira ng INFLATION ang ating
ekonomiya na nakaaapekto sa mga manggagawa. Nakatitiyak ako na hindi natin papayagan ang lasong ito na sirain
ang ating ekonomiya at magdusa ang mahihirap na pamilya.
Patuloy nating palalakasin ang ating panlabas na pondo upang matiyak na balance ang panlabas na deposito
at maiwasan ang pagkawala nito. Gagawin natin nang walang pag-aalinlangan sa mga multilateral na paraan na
ipaglaban ang maunlad at pantay na mga polisiyang pang-ekonomiya, na pangangalagaan ang bansa laban sa hindi
maayos na kompetisyon at dapat na maunawaan ang daloy ng kapital na ipinakikipaglaban.
Hindi natin pahihintulutan ang mayayamang bansa na pinapangalagaan ang sariling interes na nagpapahirap
sa maraming bansa sa mundo sa kabila ng kanilang sama-samang pagpupunyagi ay walang pagbabago.
Ipagpatuloy nating mapahusay ang paggastos ng pera sa bayan. Sa buong kasaysayan ng Brazil, pinili
nitong itayo ang isang estado na nagbibigay ng mga pangunahing pangangailangan at kapakanan ng mamamayan.
Malaking halaga ang kakailanganin nito para sa lahat, ngunit nangangahulugan ito na may tiyak na pension,
unibersal na pangangalaga sa kalusugan at mga serbisyong pang-edukasyon. Samakatuwid ang pagpapaunlad ng
serbisyo publiko ay kailangan habang isinasaayos natin ang paggastos ng pamahalaan.
Isa pang mahalagang salik sa maayos na paggasta ay ang pagpapataas ng antas ng pamumuhunan sa punto ng
pangkaraniwang gastusin sa pagpapatakbo ng negosyo. Mahalaga ang pamumuhunang pampubliko sa pag-
iimpluwensya sa pamumuhunang pampribado at kasangkapan sa rehiyonal na pagpapaunlad
Sa pamamagitan ng Growth Acceleration Program at My House, My Life Program, pananatilihin natin ang
pamumuhunan sa mahigpit at maingat na pagsusuri ng Pangulo ng Republika.
Patuloy na magsisilbing instrument ang Growth Acceleration Program na pagtutulungan ng pagkilos ng
pamahalaan at boluntaryong koordinasyon ng pamumuhunang estruktura na binuo ng mga estado at mga
munisipalidad. Ituturo rin nito ang pagbibigay ng insentibo sa pamumuhunang pampribado na pinahahalagahan ang
lahat ng insentibo upang buuin ang pangmatagalang mga pondong pampribado.
Ang pamumuhunan sa World Cup at Olympics ang magbibigay ng pangmatagalang pakinabang sa kalidad
ng pamumuhay sa lahat ng bumubuo ng Rehiyon.
Magiging gabay rin ang prinsipyong ito sa polisiya ng panghimpapawid na Transportasyon. Walang duda
na dapat nang mapaunlad at mapalaki ang ating mga Paliparan para sa World Cup at Oympics. Ngunit ang
pagpapaunlad na nabanggit ay nararapat na isagawa na ngayon sa tulong ng lahat ng Brazilian.

kinuha noong Pebrero 26, 2014,mula sa (http://www.huffingtonpost.com/2011/01/03/dilma-rousseff-inaugurati

_1_n_803450.html

Layunin natin na makabuo ng isang Talumpati, ngayon aalamin natin ang mga sangkap at unang isaalang-
alang sa pagsulat ng talumpati

PAANO ANG PAGSULAT NG MABISANG TALUMPATI?

Ang unang dapat isaalang-alang sa pagsulat ng talumpati ay ang pagpili ng PAKSA. Nakasalalay ang
tagumpay sa paksa at sa mananalumpati. Mga katangian ng paksa ng isang talumpati:

1. Tumutugon sa layunin- naisasagawa dahil sa sumusunod na mga layunin;

1.1 Magturo 1.3 mangganyak 1.5 pumuri 1.7 bumatikos
1.2 Magpabatid 1.4 manlibang 1.6 pumuna
2. Napapanahon – ang paksa ng talumpati ay napapanahon kung may kaugnayan sa okasyong ipinagdiriwang
 PAGYAMANIN

Balikan natin ang tanong sa panimula, “paano nakatutulong ang kasanayan sa pagpapalawak ng
pangungusap sa pagsulat ng talumpati?

Pagyamanin natin ang ating kaalaman tungkol dito. Halika tatahakin natin ang landas patungo sa kasanayan ng
GRAMATIKA at RETORIKA

Alam mo ba na…….. Ang PANAGURI at PAKSA ay panlahat na bahagi ng pangungusap? Maaaring buuin pa ng
maliliit na bahagi. Napapalawak ang pangungusap sa mga maliliit na bahaging ito. Nagagawa sa tulong ng
pagpapalawak ng panaguri at paksa, at pagsasama o pag-uugnay ng dalawa o higit pang pangungusap.

Sa pagsusuri ng pangungusap ay tinitingnan kung paano ito pinalalawak. Upang masuri ang pagpapalawak ng
pangungusap kailangang malaman ang mga paraan kung paano ito ginagawa
Nagagawa ito sa tulong ng pagpapalawak ng PANAGURI AT PAKSA gayundin ang pagsasama-sama o pag-
uugnay ng dalawa o higit pang pangungusap. Hindi dapat na pinalalawak lamang ang pangungusap, kailangang
suriin ang kasanayan at kaisahan ng pagpapalawak nito.

A. II. PAGPAPALAWAK NG PANGUNGUSAP AT PAGSUSURI

Maaring mapalawak ang pangungusap sa pamamagitan ng pagpapalawak sa Panaguri sa tulong ng ingklitik,
komplemento,/ kaganapan , pang-abay atbp. Ang Paksa ay napapalawak sa tulong ng Atribusyon o modipikasyon,
pariralang lokatibo o panlunan, at pariralang naghahayag ng pagmamay-ari.

1. Ingklitik - tawag sa mga katagang paningit na laging sumusunod sa unang pangngalan, panghalip,
pandiwa, pang-uri at pang-abay.
Halimbawa:
Batayang pangungusap – Si Dilma Rousseff ang pangulo ng Brazil
 Si Dilma Rousseff pala ang pangulo ng Brazil.

2. Komplemento / kaganapan – Tawag sa pariralang pangngalan na nasa panaguri na may kaugnayan sa

ikagaganap o ikalulubos ng kilos ng pandiwa. Sangkap ito sa pagpapalawak ng pangungusap.
 Sinang-ayunan ni Dilma Rousseff ang karaingan ng mamamayan (tagaganap)
 Ang food threshold sa almusal ay tortang kamatis, kape para sa matatanda , gatas para sa bata.
(tagatanggap )
 Ipagpatuloy natin ang mahusay na paggamit ng pondo ng bayan ( layon )
 Nagtalumpati ang pangulo sa plasa ( ganapan )
 Pinagaganda ang larawan ng kahirapan sa pamamagitan ng pagmamanipula sa mga panukat ( kagamitan )
 Dahil sa mga pagbabagong ito, ang bilang ng mahihirap na pamilya ay bumaba mula 4.9 milyon hanggang
3.9 milyon ( sanhi )
 Nagtungo ang mga tao sa harap ng Palasyo upang making sa talumpati ng pangulo ( direksyunal )
3. Pang-abay – nagbibigay-turing sa pandiwa, pang-uri at kapwa pang-abay.
Batayang pangungusap: Nagtalumpati ang pangulo
Pagpapalawak: mahusay na nagtalumpati ang pangulo kahapon at totoong humanga ang lahat.
PAKSA - Ang pinag-uusapan sa pangungusap

1. Atribusyon o Modipikasyon – may paglalarawan sa paksa ng pangungusap.

Halimbawa:
 Pakinggan mo ang nagpapaliwanag na opisyal na iyon.
 Ito si Dilma Rousseff ang pinakamahusay kong pangulo.

2. Pariralang Lokatibo / Panlunan – ang paksa ng pangungusap ay nagpapahayag ng lugar.

Halimbawa:
 Inaayos ang Plasa sa Brazil
 Marami rin ang nasa Luneta upang makinig ng talumpati.

3. Pariralang Nagpapahayag ng Pagmamay-ari – Gamit ng panghalip na nagpapahayag ng pagmamay-ari.

 Maayos na maayos ang talumpati ng aking mag-aaral.
 Pakikinggan ko ang talumpati ng kapatid ko.
 Pagsusuri sa Kasanayan at Kaisahan sa Pagsusuri ng Pangungusap
Mahalaga ang pagsusuri sa kasanayan at kaisahan sa pagsusuri sa pangungusap. Sa kasanayan at
kaisahan, nagiging gabay ang mga ito upang malaman kung paano gagamitin ang bahagi ng pananalita sa
pagpapalawak ng pangungusap. Nasusuri na mula sa batayang pangungusap, nasasanay at nagkakaroon ng
kaisahan kung paano lumalawak ang pangungusap sa tulong ng pagdaragdag ng salita at parirala na angkop
sa ginawang pag-papalawak ng pangungusap.

Kaya na ninyo ang pagpalawak ng pangungusap gamit ang paksa at panaguri? KAYA NA!!

B: PAGSASANAY 1 -Sagutin sa tulong ng T-chart. Gawin sa sagutang papel

1. Pag-unawa sa akda “ Talumpati ni Dilma Rousseff

a. Ano ang nais na makamit ni Pangulong Rouseff sa kanyang pamumuno sa Brazil?
b. Ilarawan ang kalagayang panlipunn ng Brazil batay sa mga sinabi ni Pangulong Rouseff.
c. Ayon sa kanya, paano niya ito mapapabuti?

Ano ang kanilang kalagayang Paano mapapabuti ang kanilang kalagayang

panlipunan? BRAZIL panlipunan?

d. Paano nagkakatulad at nagkakaiba ang sitwasyon ng Brazil sa mga suliraning kinakaharap ng mga
Pilipino sa ating bansa? Sagutin sa tulong ng Venn Diagram

Leyenda: A at B – pagkakaiba C - pagkakatulad

Brazil Pilipinas

A C B

e. Kung ikaw ang pangulo ng bansa, paano mo sosolusyunan ang mga nabanggit na problema?

PAGSASANAY 2

Naging malinaw na ba sa inyo ang Pokus ng ating aralin? Tingnan natin ! Basahin at unawaing mabuti ang
bawat pahayag. Isulat ang T sa mga tamang pahayag at kung mali ang pahayag ay ibigay ang tamang sagot.
Pagbatayan ang sinalungguhitang salita/mga salita sa inyong sagot

1. Ang unang dapat isaalang-alang sa pagsulat ng talumpati ay ang pagpili ng lugar na pagdadausan?
2. Ang kauna-unahang babaing pangulo ng Pilipinas ay si Dilma Rousseff.
3. Si Pangulong Duterte ay nagbigay ng kanyang Inagurasyong Talumpati noong 2010, pinapaksa niya ang
maiangat ang bansa mula sa kahirapan.
4. Isa sa pokus ni Dilma sa kanyang talumpati ay ang pagsugpo sa kahirapan ng kanilang bansa..
5. Ang Pangwakas ay ang bahagi ng Talumpati kung saan dito ibinibigay ang lagom o kongklusyon.
6. Komplemento / Kaganapan ang tawag sa pariralang pangngalan na nasa paksa na may kaugnayan sa
ikagaganap ng kilos ng pandiwa.
7. Ang pangatnig ay tawag sa mga katagang paningit na laging sumusunod sa unang pangngalan, panghalip,
pandiwa, pang-uri at pang-abay.
8. Ang pariralang Lokatibo/ Panlunan - ang paksa ng pangungusap ay nagpapahayag ng lugar.
9. Ang Atribusyon o modipikasyon ay may paglalarawan sa Panaguri ng pangungusap
10. Ang paksa ng talumpati ay napapanahon kung may kaugnayan sa okasyong ipinagdiriwang.
 ISAGAWA

PAGSASANAY 2 B

Suriin ang pagkakabuo ng talumpati ni Dilma Rousseff sa pamamagitan ng pagsagot sa mga tanong.

1. Panimula - Ano ang paksa ng talumpati?

- Ano ang layunin ng nagsasalita?
2. Katawan o Nilalaman
- Ano ang punto ng nagsasalita?
- Ano-anong ebidensya o katunayang kaniyang inilahad?
3. Pangwakas
- Bigyang -pansin ang wakas na bahagi
- Ano ang masasabi mo rito

C: PAGTATAYA/ PAGLALAPAT/ AWTPUT

16
TAYAHIN

Sumulat ng isang Talumpati tungkol sa isang kontrobersyal na Isyu na kasalukuyang nagaganap sa

kapanahunan ng krisis na hinaharap ngayon dahil sa COVID 19. Gamitin ang mga dapat isaalang-alang na
mga paraan sa pagsulat ng isang mabisang Talumpati.

Alalahanin kung paano napapalawak ang mga pangungusap na gagamitin sa pagsulat ng talumpati.

Pamantayan: Dapat may 7 hanggang 8 na talataan ( 4- 5 na pangungusap bawat talata)

Mga katangian ng paksa:

1. Tumutugon sa layunin
2. Napapanahon
Dapat taglayin ng mga bahagi ng talumpati:
 Panimula
- Ano ang paksa ng talumpati
- Ano ang layunin
 Katawan o Nilalaman
- Ano ang punto
- Mga ebidensya o katunayang inilahad
 Pangwakas
- Pagbibigay ng lagom o kongklusyon
- Kaisahan at kasanayan sa pagpapalawak ng pangungusap

PAMANTAYAN SA PAGMAMARKA
Mahusay Katamtaman Mahina Puntos
Dimensyon 25 15 10

Panimula – naipapaliwanag ang layunin ng paksa

Katawan –malinaw naipapahayag ang punto at mga
argumento ng pinapaksa
Pangwakas – naibibigay ang
lagom o pangkalahatang
layunin ng talumpati
Kabuuan

D: KARAGDAGANG GAWAIN:Gamitin ang kaalaman tungkol sa pagpapalawak ng payak na pangungusap

Basahin muli ang bahagi ng mga talumpati ng limang pangulo na nasa pahina 1 at bumuo ng limang
pangungusap na may kaugnayan sa kontrobersyal na isyu na inilahad ng mga pangulo ng iba’t-ibang bansa sa
kanilang talumpati.
 - Pumili ng tatlo na palawakin gamit ang panaguri
- Ang dalawa ay palawakin gamit ang Paksa

Ayos! Natapos na naman ang ating aralin, naway pagyamanin ninyo ang mga bagong kaalaman at idagdag ito sa
nauna na’ng natutunan at ito’y payabungin upang maging sandata sa pagharap sa panibagong gawain.

Sanggunian:

Aklat,Filipino Modyul para sa mag-aaral, Pluma,Komunikasyon at Pananaliksik Tungo sa Wika at Kulturang

Pilipino, Internet : brainly ph ,https:/www.google,com/search?q=student+thinking+imge+kartun28 ….
Pinakamahalagang Kasanayang Pampagkatuto o Most Essential Learning Competencies ( MELC )

Inihanda ni
ELSIE M. JAMILARIN Editor: EUGENIA M. SOLON, Ed. D.
T-3
SAN REMIGIO NHS Taga-suri: Mr. PABLEO M. TULING

GABAY PARA SA:

 GURO: Bilang pangalawang magulang, kailangang maging malinaw ang ating mga panuto sa mga mag-
aaral, dapat maayos ang ating paggabay sa kanila upang makatulong na mapagaan ang pagharap sa
sitwasyong “New Normal”. Handa tayong harapin ang mga kahinaan ng mga mag-aaral at gawan ng paraan
upang ito’y masolusyunan, katuwang ang mga magulang.Pagtutulungan ang dapat pairalin para
mapagtagumpayan ang ating tungkulin.

 MAG-AARAL Ang DepED ay gumawa ng pagbabago sa paraan ng pag-aaral, bilang pagtugon sa krisis na
dulot ng Covid-19 pandemya. Sa pamamagitan ng Modyul na ito. Halina at tunghayan natin ang Talumpati
ng kauna-unahang babaing pangulo ng Brazil.Sadyang isinagawa ang paraang ito upang mabigyan ka ng
pagkakataong maipagpatuloy ang pagkatuto kahit na nasa bahay lang kayo. Pagtuunan ng pansin ang mga
gawain at tiyak na mapaunlad ninyo ang inyong kaalaman at pagkatao, at mapalawak ang inyong pananaw
bilang kabataan na tinaguriang pag-asa ng bayan.

 MAGULANG / TUTOR Sa pamamagitan ng inyong pagtulong/ gabay sa inyong mga anak na

mapagtagumpayan
nila ang pag-aaral sa bagong paraan, gamit ang modyul, kung sakaling may katanungan kayo, may gustong
linawin sa mga gawaing nakapaloob dito, huwag mag-atubiling makipag-ugnay sa guro puwedeng sa
pamamagitan
ng text, messenger o tumawag sa phone number na bigay ng gurong – tagapayo sa inyong pangkat