You are on page 1of 160

Brought to you by | Cambridge University Library

Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:11 PM
ACTA CONCILIORVM
OECVMENICORVM
IVSSV ATQVE M A N D A T O

SOCIETATIS SCIENTIARVM
ARGENTORATENSIS

EDIDIT

EDVARDVS SCHWARTZ

TOMVS PRIMVS
VOLVMEN PRIMVM
PARS PRIMA

MDCCCCXXVII

WALTER DE GRUYTER & CO.


VORMALS G.J. GÖSCHEN'SCHE VERLAGSHANDLUNG • J. G U T T E N T A G , VERLAGS-
B U C H H A N D L U N G / GEORG REIMER • KARL J. TRÜBNER / VEIT R C O M P .

BEROLINI ET LIPSIAE

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:11 PM
CONCILIVM VNIVERSALE
EPHESENVM

EDIDIT

ED YARD VS SCHWARTZ

VOLVMEN PRIMVM

ACTA GRAECA

PARS PRIMA

C O L L E C T I O V A T I C A N A 1—32

MDCCCCXXVII

WALTER DE GRUYTER & CO.


VORMALS G.J. GÖSCHEN'SCHE VERLAGSHANDLUNG / J. G U T T E N T A G , VERLAGS-
B U C H H A N D L U N G / GEORG REIMER • KARL J. TRÜBNER / VEIT & COMP.

BEROLINI ET LIPSIAE

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:11 PM
Printed in Germany
Archiv-Nr. 47 13 6S/1
Fotomeohanucher Nachdruck 1965 von Walter de Gruyter ft Co., Berlin SO

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:11 PM
PR^EFATIO
I . DE COLLECTIONIBVS ET CODICIBVS GRAECIS

Concilii uniuersalis quod a. 431 Ephesi habitum est, gesta cum iis uarii generis
scriptionibus quae inde ab initio per longum temporum decursum gestis ipsis additae
sunt, tribus exhibentur collectionibus, quas secundum illorum codices primarios ap-
pellaui Vaticanam Seguieranam Atheniensem. omnes tres in hoc uolumine propo-
n e n t s , primo in sex primis uoluminis partibus Vaticana quippe quae ordine et copia
ceteras superet quamuis aetate inferior, deinde in septima parte Seguieriana et Athe-
niensis, addentur denique in eadem parte collectiones quaedam minores,
ν Collections Vaticanae formam plenam unus continet codex Vaticanus 830 char-
taceus. quae praecedunt Gestis Ephesenis, Gelasii Historia ecclesiastica et alia, ex
alio exemplari transscripta esse testatur subscriptio quae legitur f. I05 u άπό βιβλίου
μεμβράνου του μοναστηρίου τησ χώρασ; illis, quae incipiunt f. io6 r , desinunt fol. 474",
subscriptum est μετεγράφη το παρόν βιβλίον τών πρακτικών τήσ οίκουμενικήσ τρίτησ
συνόδου άπό βιβλίου παλαιοτάτου βαμβικίνου τήσ βιβλιοθήκησ τήσ άγίασ σοφίασ κατά το
ς ^ ν ε έτοσ[ΐ446] όκτωβρίου ϊε ίνί> ϊ. codex non pulcre sed accurate scriptus est; contra
orthographiae regulas raro peccatum est. prsecedit capitulatio ex antiquo exem-
plari transsumpta neque ex ipso codice compilata: nam ad numeros ttf cfi ργ pb deest
ipse epistularum textus, ni fallor, quia in codice aliquo eorum ex quorum Stirpe Vati-
canus descendit, nonnulla folia exciderunt, librarius autem qui hunc defectum inuenit,
truncata capita maluit omittere quam transscribere. de codicibus qui ex V trans-
scripti sunt, referam in capite quarto, ubi de editione Romana loquar.
MP Eiusdem collectionis formae breuioris codex antiquissimus est Ambrosianus Μ 88
sup. chartaceus s. x i n , de quo Martini et Bassi in catalogo codicum Graecorum biblio-
thecae Ambrosianae referunt sub numero 534. scriptus est a monacho quodam Io-
hanne, fuit olim Manuelis Sophiani atque a. 1606 ex insula Chio Mediolanum portatus
est. margines superior et multo magis inferior humiditate corrosi sunt adeo ut lectio
saepe incerta sit. codicis per se boni usui obstat quod librarius multa in breuius con-
traxit aut prorsus omisit. praeter Μ igitur adhibenda sunt alia huius recensionis
exempla, quae quamuis ss. xv et xvi non antiquiora tarnen antiqui alicuius codicis unde
descripti sunt, imaginem satis accurate repraesentant. quorum inspexi codices Vat.
21
79 [— Column. 18] scriptum a Georgio Bastraleto a. 1421 r), Parisinum 417 uitiis et
interpolationibus fcedatum, Monacensem 40 ex 43 transscriptum; in apparatum recepi
Parisinum 416 [h] olim 206. 2041 ex bibliotheca Jo. Huralti Boistallerii, chart, s. xvi
et Monacensem 43 \k] chart, s. xvi, cuius altera pars inde a uerbis ä δέ γεγράφαμεν
όρθώς κατά τών Νεστορίου quae sunt ex Cyrilli epistula ad Acacium Melitenensem
[V 128, pars m i p. 21, 28], ab eodem librario scripta extat in Monacensi 45.

*) Gestis Ephesenis praecedit Gelasius; ab editoribus Berolinensibus codex praetermissus est.


Acta conciliorum ciccumenicorum. I, i. a

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:06 PM
II PR^EFATIO

SD Collectionis Seguieranae codex antiquissimus est Parisinus Coislinianus 32 membr.


s. x i i . nitidissime scriptus est a librario non docto, qui terminationum notas saepe
non recte interpretatus est, sed contra orthographiam haud ita multum peccauit.
praeter folia hic illic amissa codici damnum inde allatum est, quod paginarum partes
exteriores non raro plus minus abscisae sunt. eiusdem collectionis alteram recen-
sionem exhibuit ille codex bombycinus qui cum s. x v i primo Monachium peruenisset,
ibi bis descriptus est et pro bibliotheca ducis Bauariae [Mon. 115] et pro Fuggerana
[Mon. 116], tum in bibliothecam Reuchlinianam receptus possessorem habuit marchionem
Turlacensem. ex hoc codice eiusque apographo a Bernhardo Hausio pro Iohanne
Pistorio Turlacensi confecto H. Commelinus Acta oecumenicae tertiae synodi Heidel-
bergae a. 1591 edidit, codicem praeter paucissima fideliter secutus *). ipse codex
periit, sed ex duobus apographis Monacensibus facile restituitur praesertim adhibita
editione Heidelbergensi.
Α Codicem Atheniensem collectionis propriae et a ceteris mirum quantum discre-
pantis testem unicum, A. Ehrhard, collega meus Argentoratensis et huius operis adiutor
insignis, illic in bibliotheca Societatis Christianae archaeologicae detexit numero 9 signa-
tum eiusque de inuentione statim me fecit certiorem. cum per Paulum Marc plura
comperissem, id egi ut codex totus phototypice exprimeretur, quod ut factum sit, in-
defesso studio et peritae prudentiae Georgii Karo debetur, qui illo tempore instituto
quod dicitur imperii Germanici archaeologico praeerat. uere a. 1914 Fimmen, iuuenis
optimae spei, quem postea in bello gloriosa mors patriae et litteris eripuit, codicis photo-
typa mihi Argentorate detulit. codex scriptus est ab homine docto multis scripturae
compendiis adhibitis uersus finem s. XII in Charta quae bombycina dici solet. initio
non plus tria folia periere, paucissima in ipso codice, paulo plura in fine; praeterea
foliorum primorum uiginti angulus exterior partis inferioris abscissus est.
His uniuersorum corporum codicibus, quorum numerus ceterorum conciliorum
codices longe superat, accedunt ii qui maiorem minoremue alicuius corporis partem con-
tinent.
W Codices Vindobonenses theolog. gr. 18 et 40 unius codicis esse partes ita discerpti,
ut prior pars codici 18, altera codici 40 attribueretur, olim ex scripturae similitudine
numerisque quaternionum agnouit Ph. E. Pusey breuiterque rem exposuit in schedula,
quae primae codicis 18 paginae adnexa est. scripta est ingens moles in charta bombycina
nitide et accurate ab uno librario praeter pauca ab homine aetatis inferioris in f. 250"
— 2 5 Γ perscripta saeculo XII, nifallor, exeunte, post mortem imperatoris IohannisCom-
neni [1143], in quo finitur catalogue imperatorum f. 258"" [cf. A. Pusch, das χρονικόν
έττίτομον der Wiener Hs. P. gr. 40, Jena 1908]. in orthographicis non peccatum
est nisi raro, 1 semper subscribitur. quaecumque occurrunt correcturae, ipsi scribae de-
bentur. totus codex comparatus est ab Augerio de Busbeke Constantinopoli, cum
legati Caesarei munere fungeretur.
Post aliquot Gregorii Nazianzeni et Basilii scripta quae enumerata sunt a Lam-
becio in commentariorum de Bibliotheca Caesarea libro 111 p. 473, sequitur materies
Ephesena. initium faciunt scriptiones nonnullae, quae quamuis ab ipsis gestis alienae,
tarnen fere non tradi solent nisi in collectionibus Ephesenis. quarum numeros ad-
scripsi adiecta collectione codicis R, quam descripsi in libello singulari [Abhandig. d.
bayer. Akad. d. Wiss. x x x n 6]:

') Plura de his disserui in Commentatione de codice Atheniensi [Abhttdlg. d. Bayer. Akad. d. Wiss. X X X
8 p. 80 sq.], Hartigii sagaces secutus expositiones [ibid. X X V I I I 3 p. 277].

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:06 PM
PRiEFATIO ΠΙ

a. cod. 18 f. 163' του έν άγίοισ πρσ ήμών κυρίλλου έπισκόπου άλείανδρείασ πρόσ
βασιλίδασ λόγοσ έν κεφαλαίοισ τεσσαράκοντα πρόσ τοΐσ τρισί
= V 149 S 43 Α 2 R 8
b. f. 178' του μακαρίου κυρίλλου άρχιεπισκόπου άλεΣανδρείασ περι τήσ
ένανθραιπήσεωσ του θεού λόγου τοΰ υίου τοΰ πατρόσ — V 140 5 37·
c. συΖήτησισ περί τοΰ αύτοΰ = V 141 S 37
d. f. 178" περι τήσ ένανθρωπήσεωσ του θΰ λόγου τοΰ υίοϋ του πρσ: εκ-
θεσισ τών έν νικαία συναχθέντων πρόσ παΰλον σαμοσατέα
= V 142 S 37 Α 27 R 2
l a m incipiunt ipsa Acta Ephesena:
ι . f. 197' ή κατά νεστορίου του άνολάτρου και άσεβοΰσ παρακολουθήσασα πράΕισ
έν έφέσω: — προ τήσ συνόδου: sequitur Cyrilli epistula a d monachos
= V 1 S 1 R 10
2. f. i85 Cyrilli epistula prima ad Nestorium = V 2 S 2 [7] A 10 R 11
r

3. f. 185" Nestorii epistula prior a d Cyrillum = V 3 S 3 A 11 R 12


4. [hinc incipit cod. 40] f. 1Γ έπιστολή του αγίου κυρίλλου πρόσ νεστόριον = V 4
S ιι Α 12 R 13
5· f. 2" Nestorii epistula altera ad Cyrillum = F 5 S 12 A 13 i? 14
6. f. 4Γ έπιστολή κυρίλλου πρός νεστόριον έπιφιυνητική τρίτη = V 6 S13 Α 23 R 15 ;
de capitulis omissis et subscriptione cf. no tarn p. 40, 21
7. f. 7 r κυρίλλου έπισκόπου άλεΗανδρείας έπιστολή πρόσ κελεστΐνον έπίσκοπον
ρώμης = V 144 S 39 Α ι6ι
8. f. 8U Caelestini epistula a d Cyrillum = V 9 S 15 A 6
9. f. 9 r Caelestini epistula ad Nestorium = V 10 S 16 A 7
10. f. I i " Caelestini epistula ad Constantinopolitanos = F 11 S 1 7 A 8
11. f. I4U Caelestini epistula ad Iohannem Antiochenum = V 12 S 18 A 9
12. f. Ι5 Γ τοΰ αγίου κυρίλλου και τής αύτοΰ συνόδου = V 145 S 4 ° Α 102
13- f. 15" έπιστολή ιωάννου έπισκόπου άντιοχείας πρός νεστόριον = V 14 5 41
Α 20 R ι6
14- f. Ι7 Cyrilli epistula a d Iohannem Antiochenum = V 13 5 19 A 16
Γ

15. f. 17" Cyrilli epistula ad Iuuenalem = V 15 5 23 A 18


16. f. i 8 r Cyrilli epistula ad Acacium Beroeensem = V 16 S 21 A 3$
17. f. i 8 u Acacii Beroeensis epistula ad Cyrillum = V 17 S 22 A 36
18. f. Ι9 Γ διαμαρτυρία προτεθεΐσα έν δημοσίω κατά τών κληρικών Κωνσταντινου-
πόλεως και κατά έκκλησίας έμφανισθεΐσα ώς δτι όμόφρων έστι νεστόριοσ
παύλου του σαμοσατέως τοΰ άναθεματισθέντοσ προ έτών ρΕ άπό τών
όρθοδόΗων έπισκόπων = V ι8 5 ΙΟ Α 21
i g . f. 19" τοΰ αύτοΰ αγίου κυρίλλου πρόσ τούσ έν κωνσταντινουπόλει δντασ κληρι-
κούσ αύτοΰ = V 22 Sg Α 137
20. f. 2 Γ τοΰ αύτοΰ προσφωνητικός πρόσ τον εύσεβέστατον βασιλέα θεοδόσιον
περι τής ορθής πίστεως τής είσ τον κύριον ήμών ΐν τον χν = F 7 -S 4 Α ι
21. ί. 33 Γ τοΰ αύτοΰ έπιστολή γραφεΐσα πρόσ τόν κλήρον και τον λαόν Κωνσταν-
τινουπόλεως έν ή γράφει ώστε μή προσέχειν αύτούς τη δυσσεβεΐ διδασ-
καλίοι του αιρετικού νεστορίου μήτε μήν κοινωνεΐν αύτψ εί μένει λύκοσ
άντι ποιμένοσ" άλλα μάλλον άνδρίίεσθαι έν κω' και τήν έαυτών πίστιν
τηρεΐν άπαράθραυστον · έτι τέ γράφει κοινωνικούσ είναι τούσ έκβληθέντασ
παρά νεστορίου" άντειπόντας αύτου τή διδαχή = V 24 5 14 Α 22
22. f, 34 Theodosii sacra ad Cyrillum = F 8 S 6 A 5 R 21
r

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:06 PM
PR/EFATIO

23. f. 34" Ισον σάκρασ γραφείσησ πρόσ άκάκιον τον της βεροιαίων" συμεώνα τον
άντιοχείασ άναχωρητήν και άλλαισ έπαρχίαις ιδία έκάστω = V 23 5 94
Α 138
Γ
24· ί· 35 ίσον υπομνημάτων τών πραχθέντων έν τή έν έφέσψ συνόδψ: — αρχή
της συνόδου: sequitur sacra imperatorum = V 25 5 24 A 30
f. 35" και άναγνωσθείσησ πράττεται τά ύπομνήματα πραχθέντα έν έφέσψ παρά
τήσ άγιας και οίκουμενικήσ συνόδου ένεκα τοΟ δυσσεβουσ νεστορίου: ipsa
gesta omissa sunt, secuntur statim
25. τά παρεκβληθέντα κεφάλαια απ' ένόσ τών αιρετικών βιβλίων του δυσσε-
βοΰσ νεστορίου τά έπι συνόδου άναγνωσθέντα παρά πέτρου πρεσβυτέρου
άλεξανδρείασ = V 6ο 5 32 Ayl R 17
26. f. 37" synodi sententia de Nestorio = V 62 5 34 A 32
27. καθαίρεσισ = V 63 5 35 Λ 33
28. τη έ£ήσ τοΟ καθαιρεθήναι τον αυτόν νεστόριον απεστάλη αύτώ τούτο
έπίσταλμα παρά τήσ αγίας συνόδου: — ipsa epistula omissa est, cf.
V 64 5 36 A 34
29. Cyrilli epistula ad Comarium Potamonem etc. = V 67 5 47
30. f. 38" Cyrilli epistula ad patres monachorum — V 68 5 48
31. f. 39Γ αναφορά πρόσ τους εΰσεβεστάτουσ βασιλέϊσ παρά τήσ αγίας συνόδου
περι τήσ καθαιρέσεως νεστορίου = V 8ι 5 49
32. f. 4° Γ έπιστολή γραφεΐσα παρά τής άγίας συνόδου πρόσ τον κλήρον και τον
λαόν Κωνσταντινουπόλεως περί τής καθαιρέσεως νεστορίου = V 85 S 50
33· έπιστολή γραφεΐσα παρά του κλήρου Κωνσταντινουπόλεως πρός την άγίαν
σύνοδον = V 86 5 5 1 [ = n o ]
u
34· f· 40 ίσον βασιλικού γράμματοσ άποσταλέν έν έφέσψ πρός την άγίαν σύνοδον
διά παλλαδίου μαγιστριανοΟ άνατρέποντοσ τά παρ' αύτών πραχθέντα"
ώς όφειλουσησ άνωθεν γενέσθαι ίητήσεωσ = V 83 5 52
35· αναφορά τήσ συνόδου άντίγραφοσ πρός την σάκραν διδάσκουσα ώσ
ψευδή τά άνενεχθέντα παρά του κανδιδιανου = V 84 5 53
36. f. 4 1 " ίσον άναφοράσ παρά τήσ άγίασ συνόδου πρόσ τούσ εϋσεβεστάτουσ βασι-
λεΐσ περι τών ανατολικών = V 9 2 5 6ο Α 39
2
37- ί· 4 " γράμματα άποσταλέντα παρά τήσ άγίασ συνόδου τοϊσ καθ' έκάστην
έπαρχίαν τέ και πόλιν έπισκόποισ πρεσβυτέροισ ύποδιακόνοισ διακόνοισ
και λαικοΐσ περι τών ανατολικών = V Qi 5 6 ι Α 40
38. f. 43γ ίσον άναφοράσ πρόσ τούσ εύσεβεστάτουσ βασιλεΐσ παρά τήσ άγίασ
συνόδου περί τών άπό ρώμησ έλθόντων έπισκόπων καϊ πρεσβυτέρων διά
τοΟ διακόνου εύτυχοΰσ = V 107 5 65 Α 43
39· f· 43u 'σον σάκρασ άποσταλείσησ διά ίω του κόμητοσ σακρών παρά τών εύσε-
βεστάτων βασιλέων τή αγία και μεγάλη συνόδω = V 93 5 66 Α 44
40. Ισον άναφοράσ τήσ άγίασ συνόδου πρόσ την σάκραν την άναγνωσθεΐσαν
παρά του μεγαλοπρεπεστάτου κόμητοσ τών σακρών ίω = F 94 5 67 Α 47
41. f. 44Γ Ισον έπιστολήσ κυρίλλου αρχιεπισκόπου άλεζανδρείασ γραφείσησ πρόσ
τον κλήρον και τόν λαόν κωνσταντινουπόλεωσ = V ιοο 5 68 Α 5ΐ
42. f. 44" Ισον έπιστολήσ γραφείσησ παρά του αρχιεπισκόπου κυρίλλου τοΐσ έν
κωνσταντινουπόλει εύλαβεστάτοισ έιησκόποισ θεοπέμπτω και ποτάμωνι και
δανιήλψ υπέρ ών Ιπαθε συσκευών τών κατά νεστόριον και ίω χάριν
= V 104 S 74 Α 46
Γ
43· f- 45 έπιστολή πραχθεΐσα παρά τήσ άγίασ συνόδου τοΐσ άποσταλεΐσι παρ'

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:06 PM
PR/EFATIO V

αύτήσ τήσ άγίασ συνόδου έν κωνσταντινουπόλει εύλαβεστάτοισ έπισκό-


ποισ ώστε αύτούσ δικάσασθαι τόΐσ άπό τησ άνατολήσ = V 95 S 75 Α $8
44- f. 45u κυρίλλου άρχιεπισκόπου άλεζανδρείασ κατά του άποσχίσαντοσ ίώ του τησ
άντιοχείασ = V η8 5 79 R 20
45- f. 46' Cyrilli sermo = F 75 S 8o
46. f. 47Γ του αύτοΟ αγίου κυρίλλου = F 77 S 81
47. f. 47u του αύτοΰ άγίου κυρίλλου έίήγησισ λεχθεΐσα έν έφέσψ έν άγίω ίώ τω
εύαγγελιστή = V?6 S 78
48. f. 48" του αύτοΟ κατά νεστορίου = V 8ο [ = 136] 5 82
49- f. 49r άνελθόντων έν κωνσταντινουπόλει κτλ. = V log S 115 Α 149
5θ. f. 49" άντίγραφον έρμηνείασ βασιλικού θεσπίσματοσ γραφέντοσ πρόσ ίσίδυυρον
έπαρχον πραιτωρίων και υπατον περι τήσ έζορίασ νεστορίου = F ι ι ο
S ιιό Α 150
άντίγραφον θείου νόμου = V m S 1 1 7 Α ι$ι
51. f. 50Γ Maximiani epistula ad Cyrilhim = V 114 S 83 .<4 88
52. Cyrilli epistula ad Maximianum = F 1 1 5 S 8 4 .<4 89
53. f. 51" του αύτοΰ κυρίλλου λόγοσ άπολογητικόσ πρόσ τον βασιλέα θεοδόσιον
= V ι ι 8 5 85 Α 96
54- ί· 57" ίσον θείου γράμματοσ άποσταλέντοσ δι' άριστολάου τριβούνου και νοταρίου
ίϊϋ τιϊι έπισκόπψ άντιοχείασ περί είρήνησ και ένώσεωσ τών αγίων έκκλη-
σιών = V 120 5 86 Α 102
55- f- 58" λίβελλοι έπιδοθέντεσ τψ άγκυτάτω έτησκόπψ κυρίλλω παρά παύλου έπι-
σκόπου έμέσησ άποσταλέντοσ παρά ίωάννου άντιοχείασ = V 122 S 87
Α 109 R 23
56. f. 59r Iohannis Antiocheni epistula ad Cyrillum = F 123 5 88 Alio R 22
57· f· 59" του cjutoö κυρίλλου επιστολή έτερα γραφεΐσα πρός ίϊϋ τον άντιοχείασ έπί-
σκοπον και την συναχθεΐσαν έκεΐσε σύνοδον = V 133 5 g2 Α 132 R 35
58. f. 6ou όμιλία πρόκλου έπισκόπου λεχθεΐσα καθεΣομένου νεστορίου έν μεγάλη έκκλη-
σία κωνσταντινουπόλεωσ = V ig S 93 Α ig R 47
59· f· 62r κυρίλλου έπιστολαί πρόσ τούσ άλεΕανδρέϊσ" προ τήσ συνόδου' έπιστολή
πρώτη άπό ρόδου = V 26 5 95 Α 139
6ο. f. 62- του αύτοΟ δευτέρα έπιστολή = F 27 S g6 A 140
61. του αύτοΟ έπιστολή τρίτη — V 28 S 97
62. f. 63 του αύτοΟ έπιστολή δ = V 2g S 98 Α 141
r

63. ή έν νικαία σύνοδοσ πίστιν έξέθετο ταύτην = S ιοο cf. Α 74


64. δτε χαρείσιοσ προσήλθε τή αγία συνόδψ κατά τών τεσσαρεσκαιδεκατιτών
= V 55· 5 6 >5 1 0 1 cf· Α 76
65. f. 64' ίσον τήσ έκθέσειυσ του παραπλασθέντοσ συμβόλου = V 57· 58 5 102
cf. Α 76
66. f. 65' synodi definitio = F 59 5 103 A 77
67. θεοδότου έπισκόπου αγκύρων λεχθεΐσα έν έφέσψ = F "Jl S ΐθ6
68. f. 66r του αύτοΰ είσ την γένναν του σρσ άναγωσθεισ έν τή συνόδωι έπι τοΰ
έπισκόπου κυρίλλου = V 72 S 107 Α 144
69. f. 69γ του αύτοΰ λεχθεΐσα έν τή ήμερα τήσ γεννήσεωσ τοΟ σρσ ήμών ΰ) χϋ
ύπανεγνώσθη δέ και αυτη έν τή αύτη συνόδψ = V 73 Α 145
70. f. 72" άκακίου έπισκόπου μελετίνησ όμιλία λεχθεΐσα έν έφέσψ = F 74 5 io8 Α146
71. f. 73u όμιλία παύλου έπισκόπου έμέσης" λεχθεΐσα χοιάκ κθ έν τη μεγάλη έκκλη-
σία άλε£ανδρείασ καθήμενου του μακαρίου κυρίλλου είσ τήν γένναν του

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:06 PM
PRyEFATIO

χϋ και δτι θεοτόκοσ ή αγία παρθένοσ μαρία καϊ δτι ού δύο υίούσ λέγομεν
άλλ' 'ένα υίόν κν τόν χριστόν' και εΐσ τόν άρχιεπίσκοπον έγκώμιον = V 124
S123 A ill R24
r
72. f. 74 τοΰ αύτοΟ όμιλία λεχθεΐσα έν τη μεγάλη έκκλησία άλεΗανδρείας τυβί'
είσ την ένανθρώπησιν τοΰ σρσ ήμών ιΰ χΰ και είσ τόν άρχιεπίσκοπον
κύριλλον έγκώμιον = V 12$ S 124 Α 112 R 25
73- f- 75Γ κυρίλλου αρχιεπισκόπου άλεξανδρείασ είσ τον προεξηγησάμενον και είσ
την ένανθρώπησιν του κυρίου = V 126 5 125 Α 1x3 R 26
74· ί· 75" όμιλία ρηγίνου έπισκόπου κύπρου λεχθεΐσα έν έφέσψ μετά την καθαίρεσιν
νεστορίου = V 70 S 105 Α 143
ί. u a c u u m relictum est, sequitur
75. f. 76" κυρίλλου άλεδανδρείασ πρόσ τά παρά θεοδιυρίτου είρημένα κατά τών
άναθεματισμών — Α 25 R 7
76. f. 95 γ P o s t s p a t i u m relictum sequitur τοΰ έν άγίοισ πρσ ήμών κυρίλλου
αρχιεπισκόπου άλε£ανί>ρείασ έπιστολή πρόσ ουαλεριανόν έπίσκοπον τοΰ
ίκονίου = V ι ΐ 9 Αι 34 R 34
77· f· 99 u τοΰ αύτοΰ άγιου κυρίλλου πάπα άλείανδρείασ πρόσ εύλόγιον πρεσβύτερον
έπιστολή περί πίστεωσ = V 132 S gi Α 131 R 31
78. f. ιοο Γ τοΰ αύτοΰ πρόσ άκάκιον έπίσκοπον μελιτηνήσ = V 128 S go Α 127 R 28
79· f· I04 r τοΰ αύτοΰ πρόσ τον μακαριώτατον έπίσκοπον σούκενσον τήσ διοκαισαρέων
πόλειυσ κατά την ίσαύριυν έπαρχίαν περι πίστεωσ = V 171 Α 135 R 3 2
Γ
8ο. f. ιο6 πρόκλου αρχιεπισκόπου κωνσταντινουπόλεωσ λόγοσ πρόσ άρμενίουσ περί
πίστεωσ = Α 133 R Φ
8ι. f. 109" του έν άγίοισ πρσ ήμών άθανασίου τοΰ μεγάλου αρχιεπισκόπου άλε£αν-
δρείασ έπιστολή δογματική προσ έπίκτητον έπίσκοπον κορίνθου = R 55
U
82. f. 112 τοΰ αύτοΰ άπόδει£ισ δτι είσ ό χσ = R 59 [Lietzmann, Apollinaris 294]
83. f. 114" τοΰ αύτοΰ περί τήσ ένσάρκου οικονομίασ τοΰ θϋ λόγου και περί τήσ
άγίασ τριάδοσ = R 62 [PG 26, 984]
84. f. I20 u έπιστολή τοΰ έν άγίοισ πρσ ήμών κυρίλλου πρόσ τόν μακαριώτατον
πατριάρχην άντιοχείασ ϊω και τούσ τήσ άνατολήσ έπισκόπουσ περί
είρήνησ = V 127 5 89 Α 114 R 27
85. f. Ι22 Γ έπιστολή του έν άγίοις πρσ ήμών λέοντοσ πάπα ρώμησ γραφεΐσα προσ
τόν έν άγίοισ φλαβιανόν ϊτρΐάρχην κωνσταντινουπόλειυσ κατά εύτυχοΰσ
αίρεσιάρχου ή όνομασθεΐσα παρά τήσ άγίασ τετάρτησ συνόδου στήλη
ορθοδοξίας = R in appendice [Leo ep. 28]
11
86. f. 125 προσφωνητικόσ παρά τήσ άγίασ τετάρτησ συνόδου πρόσ τόν φιλόχριστον
βασιλέα μαρκιανόν: δτι ού καινοτομών τί και κατά τήσ έν νικαία πίστεωσ
νυν ό άγιώτατος άρχιεπίσκοποσ λέων έποιήσατο τήν έπιστολήν τήν πρόσ
τόν έν άγίοισ έπίσκοπον τήσ βασιλίδοσ κωνσταντινουπόλεωσ φλαβιανόν
άλλά τοΐσ άγίοισ πατράσιν ακολουθών τοΐσ και μετά τήν μεγάλην σύνοδον
τήν έν νικαία τάσ κατά καιρόν άναφυείσασ αίρέσεισ όμοιοτρόπωσ έλεγ-
Ηάσασαν = L i m 819 Μ ν ι ι 456
87. f. Ι28 Γ λέοντος πάπα βώμησ τοΰ μακαριωτάτου και σοφωτάτου έπιστολή πρόσ
λέοντα βασιλέα τόν μέγαν μετά μαρκιανόν βασιλεύσαντα = R in appen-
dice (Leo ep. 165]; edidi in libro speciali de codice R [Abhndlg. d.
Bayer. Akad. d. Wiss. x x x n 6 p. 56 sq.]
Γ
f. 131 έπιστολή μιχαήλ του άγιωτάτου πρϊάρχου Κωνσταντινουπόλεως πεμφθεΐσα
πρός τόν μακαριώτατον ϊτρΐάρχην άντιοχείασ κύριον πετρον: cf, Krum-

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:06 PM
PRJEFATIO VII

bacher p. 82, 6. hinc incipit farrago aetatis recentioris et a conciliis


aliena, q u a m enumeratam inuenies in Lambecii commentariis facileque
inde codicem tempore Comnenorum compositum esse concludes, unum
t a m e n specimen antiquitatis his i m m i x t u m est f. Ι46 Γ εκθεσισ τήσ
αγίας πρώτησ συνόδου τών τριακοσίων δέκα και όκτώ άγιων πρων κατά
παύλου του σαμοσατέως = nr. d supra p. hi
Collectorem, quem orthodoxiae Constantinopolitanae asseclam et Cyrillum Leonem-
que. p a p a m pro rectae fidei columnis habuisse apparet, materiem ex uno eodemque
fonte petiisse nemo credet; t a m e n nr. I—74 ex quodam gestorum Ephesenorum codice
transcriptos esse et per se probabile est et inde confirmatur quod haud raro
occurrunt spatia uacua relicta, unde ilium codicem hie illic male habitum fuisse con-
cludas; eiusmodi locos inueni f. g1 [V 10 p. 77, 25], f. i8r [V 15 p. 97, 28], f. 22r [V ^
p. 46, 12/13], f. 24' IV7 p. 50, 7], f. 25" [ F 7 p. 54, 13/14], f. 34 u 1 7 8 p. 74, 22/23], 49 r
[duobus loci's, V 80], f. 5i u [V 1 1 8 p. 76, 2 1 . 21/22], f. 58" [V 122 p. 7, 6], f. 6 i r [V 19
p. 105, 6], f. 65" \V 71], f. 70 r [V 73], f. 721 [F 73], f. 73 r [V 74]. neque scio an in
isto codice gestis adnexa fuerit ilia Cyrilli apologiae pro x n capitulis aduersus Theo-
doretum recensio quae codicum WAR propria est et sub nr. 75 in W inuenitur ab eis
quae praecedunt et quae secuntur, distincta; n a m f. 93 r pro άνθρωποφαγίαν ημών άπο-
φαίνει [p. 360, 19/20 Pusey] scriptum est in W άνθρωπο spatium άποφαίνει. notan-
dum a u t e m in nr. 76—81 eiusmodi lacunas non extare.
Η Ratione longe diuersa materies Ephesena et .Chalcedonensis commixta est in
collectiuncula quadam quae e x t a t in codicibus IVlusei Britannici Arundeliano 529 [ = Add.
et
10445] Parisino 1115. ipsam collectiunculam edam in fine uoluminis; at in co-
dice Britannico [Η] ei quaedam praecedunt, quae causam praebent iam hie de eo referendi.
scriptus est priore quadam, sed non multo antiquiore scriptura detersa a. m i , sicut
testatur subscriptio in fine codicis: Ιλαβε τό προσήκον πέρασ ή πανίεροσ αυτη βίβλοσ
μην! ίουνίω Ζ ίνδ ä [legas δ] έτους (ς)χιθ. collectionibus et Ephesenae et Chalcedonensi
interponit librarius excerpta ex Cyrilli Scythopolitani uitis Euthymii et Sabae quae enumerata
sunt in catalogo bibliothecae Arundelianae [1Catalogue of manuscripts in the British Mu-
seum. New Series. Vol. 1 p. 529 sq. London 1834]. f. 1 — 5 r leguntur uaria ex-
b U
cerpta quae ad concilium Nicaenum pertinent, f. 5 —6 excerptum de concilio Epheseno
ex Cyrilli uita Euthymii [Anal. Gr. Paris 1688 p. 40, 3 — 4 2 , 21], deinde folium siue
folia interciderunt. iam f. 7 r materies Ephesena incipit a uerbis — βόλων τιτρώσκε-
ται Caelestini epistulae ad Nestorium [V 10 p. 80, 23], q u a m secuntur [f. io r ] ipsa quae
post epistulae lectionem in concilio gesta sunt [και μετά τό άναγνωσθήναι πάσαν πέτροσ
πρεσβύτεροσ άλεΗανδρείασ — έμφερέσθω τοΐσ ύπομνήμασιν και προεκομίσθη έν έφέσω ή
επιστολή του έν άγίοισ κυρίλλου ή πρόσ νεστόριον cf. V 50 ρ. 36, ι6—2θ] et Cyrilli epistula
tertia [V 6] ad Nestorium. cuius finis legitur f. 19"; in margine superiore scriptum est
£ωσ ώδε τά τήσ γ συνόδου" τά δέ έντεΟθεν άρχόμενα περί ένώσεωσ εϊσίν a t q u e sequitur
collectiuncula ilia quae, sicut dixi, Η cum codice Parisino [X] communis est et in
ultima huius uoluminis parte edetur. ceterum codex Η plurimis et pessimis scrip-
turae uitiis non minus laborat q u a m codex X, quo damno ne quis ab eius usu deter-
reatur, moneo ut a n i m a d u e r t a t u r p. 82, 14, quo loco ex magna testium multitudine unus
Η ueram lectionem exhibet.
De parua, sed docta collectione de Cyrilli cum Nestorio certamine et de pace ab eo
cum Iohanne Antiocheno facta, quae extat in codice Vaticano 504 s. x n [E], in ultima
J huius uoluminis parte agendum erit; hie ad describendum transeo codicem Vallicel-
lianum F 22 chart, s. xv a plus uno librario conscriptum, ubi ex gestis Ephesenis prae-

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:06 PM
νπι PR/EFATIO

cipue ea excerpta sunt quae ad rixam et ad pacem Cyrilli et Orientalium episcoporum


pertinent. codici inest collectio canonum, quam recentem esse probant additamenta
s. x i i i i debita [cf. Martini, Catalogo di manoscritti Greci esistenti nelle biblioteche
italiane 2,148 sq.]; praecedunt canonibus haec, titulos desumpsi ex tabula f. gr perscripta:
α συνοδικόν άναγινωσκόμενον τη κυριακή τησ όρθοδοΣίασ [f. ιο Γ —37"]
β έκ τών πρακτικών τήσ πρώτησ συνόδου [f. 40 r —48']: excerpta sunt e Gelasio
γ έκ τών πρακτικών τησ τρίτησ συνόδου' ένθα και τα κεφάλαια του αγίου κυρίλλου
_ [f. 4 8 u - I 3 4 u ]
δ έκ τών πρακτικών τήσ τετάρτησ συνόδου' έπιστολή του άγιαιτάτου λέοντοσ πάπα
ί>ώμησ [f. I35 r —142", Leon. ep. 28]
Parte numero γ signata comprehensa sunt:
1. f. 48" έπιστολή τών έπτά ανατολικών έπισκόπων πρόσ τούσ ίδίουσ τούσ έν
έφέσω = Α 6$
2. f. 49γ αλλη έπιστολή τών αυτών πρόσ αύτούσ = Α 66
3· f. 5° Γ άντίγραψα τών έν έφέσω ανατολικών πρδσ τούσ έν κωνσταντινουπόλει
= Α 6γ
4· f. 5 1 " αναφορά τών έν έφέσω ανατολικών και τών συν αύτοΐσ πρόσ τον βα-
σιλέα = Α 68
5· f. 5 2 " έπιστολή θεοδωρίτου έπισκόπου κύρου προσ άλέ£ανδρον τον Ιεραπόλεωσ
γραφεΐσα από χαλκηδόνοσ = A 6g
6. f. 55 έπιστολή τών έν κωνσταντινουπόλει σταλέντων ανατολικών προσ τούσ
γ

ίδίουσ τούσ έν έφέσιυ = A JO


7· f. 56" κυρίλλου πρόσ τά παρά θεοδωρίτου είρημένα κατά τών άναθεματισμών:
est eadem recensio atque in A 25 R 7 W 75
8. f. io8 r ίσον άναφοράσ σταλείσησ παρά τήσ άγίασ συνόδου προσ τον εύσεβέστα-
τον βασιλέα θεοδόσιον = Α 49 V 102
9· f. ι ιο Γ ϊσον έπιστολήσ γραφείσησ παρά τήσ άγίασ συνόδου πρόσ τον άρχιεπίσκο-
πον τήσ ρώμησ κελεστΐνον δηλοϋσα πάντα τά πραχθέντα έν αυτή τη
έφεσίων αγία και μεγάλη συνόδω = Α 54 V 82
ίο. f. 115' Cyrilli epistula tertia ad Alexandrinos, in mg. scriptum extat του
αύτου έπιστολή γ = V 28, deest in A
11. f. 115 U έπιστολή μαΗιμιανου του άγιωτάτου αρχιεπισκόπου κωνσταντινουπόλεωσ
πρόσ κύριλλον τον άγιώτατον κατά νεστορίου και περί τήσ οίκείασ
χειροτονίασ = Α 88 V 114
12. f. n 6 u κυρίλλου πρόσ τον αυτόν μαξιμιανόν σταλεΐσα διά άριστολάου = Α 12$
Vi3i
Ι3· f. II7 U του αύτοΰ πρόσ τον αυτόν έπιστολή β = Α 126
Ι4· f. ι ι8 α θείον γράμμα πρόσ την έν έφέσω άγίαν σύνοδον άπολύων πάντασ τουσ
έπισκόπουσ είσ τά ϊδια και άποκαθιστών κύριλλον και μέμνονα τούσ
άγιωτάτουσ ταΐσ ιδίαισ έκκλησίαισ — A g j
15. f. IΙ9 Γ αρχή τών κεκινημένων έπί τη ένώσει τών έκκλησιών: — γράμμα βασιλι-
κον άποσταλέν διά άριστολάου τριβούνου και νοταρίου ίωάννη έπισκόπω
άντιοχείασ περί τήσ ένώσεωσ τών έκκλησιών = Α 102 V 120
ι6. f. I 2 i έπιστολή ίωάννου έπισκόπου άντιοχείασ προσ κύριλλον άρχιεπίσκοπον
u

άλεΗανδρείασ περι τήσ συμβάσεωσ διά παύλου πεμφθεΐσα τοΟ έμέσησ


και μή προσδεχθεΐσα παρά κυρίλλου = Α ιο8
17. f. I24 τοΟ αύτου πρόσ τον αύτόν κύριλλον τον άγιώτατον = A n o V 123
u

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:06 PM
PRJEFATIO νππ
18. f. 126" κυρίλλου τοϋ άγιωτάτου πρόσ τον μακάριον ίωάννην τον άντιοχείας έπι-
στολή σταλλεΐσα ί>ια του ευλαβεστάτου έπισκόπου παύλου = Α 114 V 127
ig. f. 131r έπιστολή Ιωάννου έτπσκόττου άντιοχείας πρός κύριλλον = Α ι ι 8
20. f. 13211 του αύτοΰ γρόσ πάντας τους τής άνατολήσ έπισκόπους μηνύουσα τήν
γεγενημένην είρήνην = Α ng
Accuratius de hac collectione disputandum erit simul cum collectione Atheniensi,
quacum eamarte cohaerere primo obtutu apparet; hie adnotasse sufficiat J ex ipso co-
dice A descriptum esse non posse, quoniam unam certe epistulam [10] continet, quae
in Collectione Α primaria quidem inerat, in codice tarnen Α cum haud paucis aliis iam
non extat.
Fuit cum crederem similiter iudicandum esse de codice Marciano 504 s. xv, qui
inter multa alia hanc paruam continet collectionem:
f. 2J9T
θεοδωρίτου πρόσ ίωάννην έπίσκοπον άντιοχείασ — Α 128
f. κυρίλλου πρόσ δυνατόν έπίσκοπον νικοπόλεωσ παλαιάσ ήπείρου = Α 129 V I2Q
279"
f. 280"
του αύτοΰ έπιστολή πρόσ εύσέβιον πρεσβυτερον = Α 130
f. 281"
του αύτου πρόσ εύλογων πρεσβυτερον άλεΗανδρείας στάίοντα [sic] έν κων-
σταντινουπόλει = Α 131 V 132
f. 283' του αύτου έπιστολή πρόσ ίωάννην άντιοχείασ έπίσκοπον και τήν συναχθέϊ-
σαν έκεΐ σύνοδον = Α 132 V 133
f. 285" πρόκλου έπισκόπου κωνσταντινουπόλεωσ πρός αρμενίους περι πίστεως = Α 133
Ordine scriptionum artus inter Marcianum et A conexus demonstratur, sed spes
qua pellectus me gemellum codicis Atheniensis inuenisse putaveram, fefellit: non gemel-
lus est Marcianus, sed ex ipso codice Atheniensi descriptus. in Cyrilli commoni-
torio ad Eulogium uerba ή μας τους όρθοδόΗους ταΐς Άπολιναρίου δόΕαις άκολουθεΐν και
φρονεΐν δτι σύγκρασις έγένετο ή [uol. 14 p· 35, 18/19] omissa sunt in Marciano, lineam
faciunt in A. ibidem p. 36, 10/11 in A linea incipit a | μένησ νοερώσ, desinit in
ένώσεως όμολογου |: Marcianus uerba νοερώς usque ad ένώσεως όμολογουμένης omittit.
nota igitur Τ = cod. Marcianus 504 in catalogo codicum parti quartae huius uo-
luminis praemisso delenda est.
Eius inter duo concilia a. 431 Ephesi habita quod uniuersalis et orthodoxi no-
mine dignum esse paulo post uel aduersarii Orientales pronuntiarunt, caput prae om-
nibus ceteris eminens fuit Cyrillus. neque minus recte molis ingentis librorum com-
mentariorum sermonum epistularum quas ille per longum episcopatus tempus con-
scripsit, pars quamuis non maxima, sed primaria et ea quam posteri plurimi aestima-
bant, dici potest uaria ilia et multiplex series scriptionum quibus ecclesiae Aegyptiacae
archiepiscopus et dominus pugnam contra Nestorium eiusque et socios et praecessores
ante concilium instituit, in concilio peruicit, post synodum et terminauit et continua-
uit. inde factum est ut non in ipsis tantum concilii gestorum corporibus materies,
ut ita dicam, Ephesena et Cyrilliana simul crescerent et magis magisque inter se coa-
lescerent, sed etiam collectiones et ex gestorum corporibus et ex Cyrilli operibus aliunde
petitis uario modo componerentur. quarum antiqua et insignia exempla sunt col-
lectio codicis Vaticani 1431 [i?], cui propter nimiam et partim a concilio Epheseno
alienam materiem peculiarem destinaui librum [Abhandlg. d. Bayer. Akad. d. Wiss.
xxxii 6], et codicis Vallicelliani C 4 [[/], quam ultimae huius uoluminis parti reseruaui.
simili intentione confectam, ab eis tarnen quae in codicibus ad haec tempora peruenerunt,
longe diuersam describit Photius in bibliothecae codice 169; continebat ilia V 165. 166.
4. 5.6.119 et alias epistulas inter quas certo erant F135, F134 et scholia de incarnatione
Acta conciliorum oecumenicorum. I, i. b
Brought to you by | Cambridge University Library
Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:06 PM
χ PR^FATIO

unigeniti. hie enumero eas quae sicut illae, materiem et Ephesenam et Cyrillianam
praebent, sed non dignae s u n t quae specialiter ederentur.
Ζ Incipio a codice Parisino 1308 [olim M D C C X X X I I I I . 1897. 2981], quem u t hie ex-
plorare potuerim, Henrici O m o n t probatae debeo liberalitati. in fine codicis f. 167'
alia manu subscriptum est έν frei ςω^Γ γέγραπται, i. e. anno p. C. 1388/89. post
alia et recentia continet:
f. 89» του άγιου κυρίλλου αρχιεπισκόπου άλεΣανδρείασ έπιστολή πρόσ νεστόριον έπι-
σκοπον κωνσταντινουπόλεωσ = V 6
Γ
f. 99 θεοδωρήτου έπισκόπου κόρου ανατροπή τών τοιούτων ιβ' κεφαλαίων, secuntur
litterae fere euanidae quas ita legere mihi uisus sum έν οϊσ αί άπολογίαι
προς, t u m clare legitur ?v έ'καστον του άγίου κυρίλλου έπισκόπου άλεξανδρείασ.
est recensio genuina apologiae Cyrilli contra Theodoretum qualis e x t a t
in V 167—169. in fine scriptae s u n t litterae cryptographicae, quibus
rubrica haec superposita est explicatio: τέλος της φιλονεικίας
f. 139' τοΟ άγίου κυρίλλου έπισκόπου άλείανδρείασ λόγοσ περι τήσ ένανθρωπήσεωσ
του θυ λόγου υίοΰ του πρσ ~ V ΐφ
ί. 140" του αύτοΟ άγίου κυρίλλου έκ του συνοδικού τόμου, inscriptio falsa e s t ;
sequitur a n a t h e m a t i s m u s v i n concilii quinti [ L ν 573 = Μ v i m 382 εϊ
τις έκ δύο φύσεων — ή του θεοΰ έκκλησία]
f. 141' του αύτοΟ άγίου κυρίλλου ύπομνηστικόν εύλογίω διακονώ άλεΗανδρείασ
παραμένοντι έν κωνσταντινουπόλει δντι άποκρισεαρίω — V 132
f. Ι44 Γ του αύτοΟ άγίου κυρίλλου άλε£ανδρείασ έπιστολή πρόσ τον μακαριώτατον σού-
κενσον έπίσκοπον τής διοκαισαρέων τήσ κατά τήν ισαύρων έπαρχίαν περι τών
δυσσεβεστάτων νεστορίου δογμάτων = V iyi
f. 150" του αύτου έπιστολή δευτέρα πρός σούκενσον: — έτερον ύπομνηστικόν άντι-
γραφέν πρόσ τάσ πεύσεισ ήμών παρ' αύτοΟ = V 172
f. 155" του αύτοΰ περί της ένανθρωπήσεωσ του μονογενούς: secuntur excerpta ex
Cyrilli Scholiis quae edidi uol. ν p. 219—226
Finem faciunt scriptiones Athanasio et Basilio suppositae de imaginibus. ceterum
ex hoc codice descriptus est Parisinus 882, quo usus est Aubert in Scholiorum editione.
Β Aliam huius generis inueni collectionem in codice Borbonico 11 Β 15 bibliothecae
Neapolitanae s. x i n . initium faciunt [Codices Graeci mss. regiae bibliothecae Borbonicae
descripti a S. Cyrillo. Neapoli 1826 t. 1 p. 163 sq.] f. 1 αί τών αρμενίων αιρέσεις κεφα-
λαιωδώς, f. 3 του ΰπερτίμου του ψελλοΰ πρόσ τον βασιλέα κύριν μιχαήλ τον δούκαν
[1071 —1078] τό σύμβολον τήσ άγίασ πίστεωσ και περι του [sic] Γ συνόδου δια στίχων
πολιτικών, deinde secuntur
f. 4" ϊ άναθεματισμοϊ τών του ώριγένουσ ληρημάτων τήσ άγίασ και οίκουμενικήσ ε
συνόδου: non s u n t illi χ ν a n a t h e m a t i s m i quos olim Lambecius in cod.
Vindob. hist. gr. 7 inuenit, sed decern a Iustiniano in fine ttactatus
contra Origenem prolati [L ν 677 = M v i m 533]
f. 5U δ του έν άγίοισ πρσ ήμών κυρίλλου αρχιεπισκόπου άλείανδρείασ έρμηνεία τών
έκτεθέντων παρ' αύτου κατά νεστορίου δώδεκα κεφαλαίων = V 148
Γ
f. Ι5 ε του έν άγίοις κυρίλλου αρχιεπισκόπου άλε£ανδρείασ β έπιστολή πρόσ νεστόριον
τον έν βέβηλοι« = V 4
f. i8 u ς του έν άγίοισ κυρίλλου αρχιεπισκόπου άλεΗανδρείασ έπιστολή γ πρόσ τον
αυτόν δυσσεβή νεστόριον = V 6
f. 28" Ζ τοΟ έν άγίοισ κυρίλλου αρχιεπισκόπου άλεΗανδρείασ έπιστολή πρόσ ίωάννην
άντιοχείασ άρχιεπίσκοπον = V 127

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:06 PM
PRJEFATIO XI

f. 40Γ η του αυτού έπιστολή πρόσ σούκενσον τόν μακαριώτατον έπίσκοπον τήσ διο-
καισαρέιυν έκκλησίασ κατά την ίσαύρων έπαρχίαν = V 171
f. 46" θ του αύτοΰ έπιστολή πρόσ τον αυτόν έπίσκοπον σούκενσον περί τών δύο
φύσεων = V IJ2
f. 51" Γ του αύτου πρόσ άκάκιον έπίσκοπον μεμψάμενον αυτόν ώσ συνθέμενον τοΐσ
άνατολικοΐσ = V 128
f. 64" ια του αύτου έν άγίοισ κυρίλλου έπιστολή πρόσ εύλόγιον πρεσβύτερον χρη-
ματΚοντα έν κωνσταντινουπόλει = V 132
f. 6y r ιβ τοΰ μεγάλου αγίου βασιλείου έκ τών ασκητικών αύτου λόγων: έρωτήσεις
όλίγαι. primam sententiam [£ν μεν δη τούτο εχειν δει προειλημμένον έν
ταΐς διανοίαις ήμών δτι ποίημα δντες του άγαθοΟ θεοΟ και ύπ' αύτου συγκρο-
τούμενοι μικρά τε και μεγάλα περί ημάς οίκονομοΰντος ούτε πάθοιμεν άν τι
ΘεοΟ μη βουλομένου οΰτε μην ών πάσχομεν, βλαβερόν τί έστιν ή τοιούτον
ώστε ένεΐναι καν έπινοίαι βέλτιον λαβείν] in eis quae feruntur asceticis
Basilii non inueni; ceterse tres sunt regularum breu. tract, interr. et
resp. 204 [usque ad τηρήσετε]. 211. 259
f. 67" έκ τοΰ είσ τά γενέθλια του σρσ λόγου του αύτου = P G 3 1 , 1460. 1461
[τίνα τρόπον φησίν έν σαρκί — ού τηι θεότητι της οικείας μετέδωκεν ασθενείας]
f. 68Γ ϊγ τοΰ έν άγίοισ γρηγορίου του θαυματουργοΰ περί τήσ ένανθριυπήσεωσ του
θϋ λόγου πίστισ έκτεθεΐσα έν κεφαλαίοισ ιβ και έρμηνευθεΐσα = V IJO
f. 72Γ ιδ είς το έγώ καθεύδω και ή καρδία μου αγρυπνεί [Cant. 5, 2] = Greg. Nyss.
homil. in Cant. 10 p. 993 [δταν γαρ ή ψυχή μόνη — δέχεται του ΘεοΟ τήν
έμφάνειαν]
f. 72° ϊε του έν άγίοισ πρσ ήμών γρηγορίου τοΰ Θεολόγου πρόσ νεκτάριον έπίσκοπον
Κωνσταντινουπόλεως = Greg. Naz. ep. 202
f. 74" ϊς του αύτου έπιστολή β πρόσ κληδόνιον κατά άπολιναρίου = Greg. Naz.
ep. 101, quae in editionibus prior numeratur
f. 83' ι£ λέοντοσ τοΟ έν άγίοισ έπισκόπου ^ιώμησ πρόσ φλαβιανόν τόν όσιώτατον
έπίσκοπον κωνσταντινουπόλεωσ κατά εύτυχοΰσ του έν βεβήλοισ περί τησ
ένώσεωσ τών δύο φύσεων τήσ υίικήσ ύποστάσεωσ και τήσ έκατέρασ αύτών
έν τη οικεία ίδιότητι μονήσ = Leon. ep. 28. in hoc tomo celeberrimo
finem facit collectio; quae secuntur inde a f. 93 r , aliorsum spectant.
Finem faciat codex Vaticanus 720 s. x n , ubi inter multa et uaria extant
f. 36" του άγίου κυρίλλου αρχιεπισκόπου άλεΕανδρείασ έκθεσισ περι τής ένανθρωπή-
σεως τοΟ ΘεοΟ λόγον του υίου του πατρός = V 140. adiungitur f. 38' sine
interuallo uel distinctione συίήτησισ περι τοΟ αύτοΰ = V 141
f. 39γ του έν άγίοις κυρίλλου έπισκόπου άλε£ανδρείας έτπστολή πρόσ σούκενσον έπί-
σκοπον διοκαισαρείασ τήσ ίσαύρων χώρασ = V
f. 43 r T °ö αύτοΰ πρόσ τόν αυτόν σούκενσον έτπστολή δευτέρα = V i"J2
Singulares Cyrilli epistulae raro in codicibus occurrunt; hic adferendi sunt
Codex Oxoniensis Laudianus 92 b s. x , ubi Leontium sequitur f. 2io r ύπομνηστικόν
του θεοφιλέστατου αρχιεπισκόπου κυρίλλου πρόσ τόν μακάριον σούκενσον έπίσκοπον τήσ
διοκαισαρέων κατά τήν ίσαύρων έπαρχίαν [ = V 171] et f. 2i8 r έτερον όπομνηστικόν αντι-
γραφών πρόσ τάσ πεύσεισ ήμών παρά του αύτοΰ [V 172]
et codex Oxoniensis Baroccianus 26, qui in initio appendicis quae canonum col-
lectioni adnexa est, f. 341 u continet του άγιου κυρίλλου άλεΕανδρειασ έκ τήσ βίβλου τησ
τριτησ συνοδου επιστολην προσ τουσ οικειουσ αποκρισιαριους [ = V 22]. de codice
et canonum collectione plura inuenies in libro rossico Wladimiri Benesevie de col-

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:06 PM
XII PRIEFATIO

lectione canonica quattuordecim titulorum p. 316 sq. de codicibus singularibus


earum Cyrilli scriptionum, quas pro capitulis suis confecit, suo loco in praefationibus
partium v. v i . v n agetur.
In concilii Chalcedonensis actione prima lectae sunt epistulae V 4 cum initio eorum
quae post lectionem gesta sunt [1 2 p. 13, 20—14, 12] et V 127, eaedem epistulae sine gestis
iterum in actione tertia quae uulgo secunda dicitur. hac de causa facere non potui
quin uel hie adhiberem codices Gestorum Chalcedonensium, quos in codicum tabula
p. 2 enumeraui; adieci duos qui epistulas V 4 et V 127 ex Gestis Chalcedonensibus prae-
bent excerptas. accurate de his agendum erit in praefatione tomi alterius.

II. DE FLORILEGIO CYRILLIANO

Cyrillus ut primus si non instituit, certe diuulgauit communemque reddidit morem


fidei doctrinam quam ueram et unice traditam proclamabat, locis ex patribus excerptis
probandi et fulciendi, ita inde ab initio primarium fere locum obtinuit in eis florilegiis
quae eius exemplum secuti composuerunt qui doctrinam eius contra concilium Chalce-
donense non magis quam contra Eutychianos defendebant, Timotheus Aelurus et com-
pilator florilegii quod ex codice Vaticano 1431 nuper a me editum est [Abhandlg. d. Bayer.
Akad. d. Wiss. x x x n 6 p. 28 sq.], neque duarum naturarum doctrinae propugnatores
sicut Theodoretus et Leo papa facere poterant quin florilegiis a se collectis locos ad-
derent Cyrillianos. etiam magis -Studium effloruit Cyrillum excerpendi, postquam
Iustiniani tempore et auspiciis consuetudo inualuit symbolum Chalcedonense ex-
plicandi ex Cyrilli doctrina, sicut faciunt Ephraim Antiochenus et Eulogius a Photio
excerpti [bibl. 229. 230]; quod ultimum dicere possis antiquorum florilegiorum exemplum,
Doctrina patrum plena est locis Cyrillianis. de quibus omnibus hoc loco agere eo
minus in animo est, quo de antiquissimis florilegiis Timothei Aeluri et florilegio codicis
Vaticani in libro memorato disserui, de posterioribus utilia dici non possunt dum quis
ausus sit Leontii Byzantii libros ex codicibus qui extant boni et antiqui, integros edere.
de uno uero uel hie plura dicere commodum duxi, de florilegio illo Cyrilliano nondum
edito, quod olim Angelus Maius [Noua bibl. patr. 2, 445], Philippus Edwardus Pusey
[Cyrill, in Iohann. euang. uol. 3, 476. de recta fide ad imperatorem etc. p. χ ι sq.], Fran-
ciscus Diekamp [Doctr. patr. p. X L V I I I sq.] Iohanni Caesariensi concilii Chalcedonensis
defensori adscripserunt. quod falsum esse docte et sagaciter ex Seueri memoria
syriaca probauit R. Draguet [Julien & Halicar nasse p. 50 sq.]; quae ab eo edoctus nuper
[Zeitschr. /. neutestamentl. Wiss. 1926 p. 73] exposui, eo magis breuiter hie repetenda esse
censui, quo ipse olim [Act. Cone. I 5, 1 p. xv] illos uiros secutus falsa protuli. Seuerus
cum a. 508—511 Constantinopoli degeret, ibi in collectionem quandam c c x x x x i m lo-
corum incidit, quos homines complures eo consilio ex Cyrilli scriptis excerpserunt,
ut symbolum Chalcedonense ab illius doctrina non abhorrere probarent. quod
illis male cessisse ut demonstraret, conscripsit ipse librum Φιλαλήθης nomine inditum
et ita dispositum, ut parte priore florilegium illud Cyrillianum repeteret integrum
atque totum, parte altera locos illos non accurate exscriptos aut falso intellectos aut
similia doceret. libri huius Seueriani memoria extat duplex, totum praebet ilium
uersio syriaca in cod. Vaticano 139 s. v i n ; partem priorem, id est florilegium Cyrillianum,
et initium refutationis Seuerianae seruauerunt duo codices Graeci inter se simillimi,
codex Parisinus 415 [Ρ] s. x i i , quem hie explorare per Henrici Omont liberalitatem mihi
licuit, et codex, s. x n i male et raptim scriptus, olim monasterii S. Ecatherinae Cairensis, ubi
Ph. E. Pusey eum detexit, nunc Sinaiticus 1690 [5], iterum abW. Berief eviq inuentus, qui

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:06 PM
PRJEFATIO ΧΠΙ

phototypa a se expressa olim mihi donauit. codicis Parisini apographon est codex Ven.
165 [p] s. x v ; quoniam ille antequäm in bibliothecam Parisinam peruenit, haud paucas qua-
terniones et inter eas maximam fiorilegii partem amisit, apographon in hac certe codicis
parte utilius est exemplari. in utroque codice, et Parisino et Sinaitico, adiunctum est
florilegium epistularum quae ad instituendum concilium Chalcedonense pertinent, col-
lectioni et ipsis primae sessionis gestis; in Parisino sequitur canonum collectio. opus
quod hue pertinet, incipit nullo titulo uel auctoris nomine praemisso a definitione
fidei Chalcedonensi [cf. Zeitschr. f . neutestamentl. Wiss. 1926 p. 72]; sequitur com-
paratio singularum symboli sententiarum cum singulis locis Cyrilli; hae partes receptae
sunt in Doctrinae patrum c. 24 tmemata χ et x i i . iam sequitur ipsum florilegium:

Κυρίλλου αρχιεπισκόπου Αλεξανδρείας χρήσεις διάφοροι, έν αίς εστίν εύρεΐν τών


δύο φύσεων τό διάφορον και τον θεόν λόγον άπαθή και άθάνατον, τον be ναον παθητόν
και θνητόν παρ' αύτοΰ κηρυττόμενον
α—ς έκ της προς Νεστόριον δευτέρας έπιστολής, ης ή άρχή" Καταφλυαροΰσι μεν,
ώς μανθάνυυ, τινές της έμής ύπολήψειυς [V 4]: excerpta v i
Ζ τοΰ αύτοΰ Κυρίλλου έκ της προς Νεστόριον τρίτης έπιστολής, ής ή άρχή'
Του σιυτήρος ήμών έναργώς λέγοντος [V 6]: excerptum 1
η—ϊα τοΰ αύτοΰ Κυρίλλου έκ της προς Ίιυάννην Αντιοχείας άρχιεπίσκοπον έπιστολής
ήςήάρχή· Εύφραινέσθωσαν οί ουρανοί και άγαλλιάσθω ή γή [V 127]: excerpta m i
ιβ—ϊε τοΰ αύτοΰ Κυρίλλου έκ τής πρός Εύλόγιον έπιστολής τόν έν Κιυνσταντινουπόλει
άποκρισιάριον, ή ς ή άρχή" Επιλαμβάνονται τίνες τής έκθέσειυς ής πεποίηνται
οί Ανατολικοί [V 132]: excerpta i m
ις—ιθ τοΰ αύτοΰ Κυρίλλου έκ τοΰ περί ένανθρωπήσεως λόγου, ου ή άρχή" Βαθύ μεν
και μέγα και άΗιοθαύμαστον [i? 19. Abhndlg. d. Bayer. Akad. d. Wiss. x x x i i
6 p. 13]: excerpta 1111
κ τοΰ αύτοΰ έκ της πρός Άκάκιον τόν Βεροίας δευτέρας έπιστολής, ής ή άρχή"
ΤΤρέπουσαν έαυτήι φροντίδα και νυν ή σή όσιότης άνεδέ?ατο [Α 107]: ex-
cerptum 1
icä—κη τοΰ αύτοΰ Κυρίλλου έκ τής έρμηνείας του άποπομπαίου ής έποίησε πρός Άκάκιον
τόν Σκυθοπόλεως έπίσκοπον, ής ή άρχή' Τοις παρά τής σής όσιότητος άρτίως
έπεσταλμένοις έντυχών ήσθην δγαν [V 134]: excerpta ν ι ι ι
κθ—λε του αύτοΰ έκ τής πρός Άκάκιον τόν Μελιτηνής έπίσκοπον έπιστολής, ής ή
άρχή' Χρήμα μεν άδελφοΐς ή πρόσρησις [V 128]: excerpta ν ι ι
λς—μ£ τοΰ αύτοΰ έκ τοΰ πρώτου ύπομνηστικοΰ τοΰ πρός Σούκενσον έπίσκοπον τής
Διοκαισαρέων τών κατά την Ίσαύρων έπαρχίαν, οδ ή άρχή' Ένέτυχον μεν τώι
όπομνηστικώι τώι παρά τής σής όσιότητος άποσταλέντι [V 171]: excerpta χ ι ι
μη—νδ τοΰ αύτοΰ έκ τοΰ πρός τόν αύτόν Σούκενσον δευτέρου ύπομνηστικοΰ, ου ή
άρχή" Εμφανή μέν καθίστησιν έαυτήν ή αλήθεια τοις άγαπώσιν αύτήν [V 172]:
excerpta ν ι ι
νε—vi τοΰ αύτοΰ Κυρίλλου έκ τής πρός θεοδώρητον έρμηνείας του πρώτου άναθεμα-
τισμοΰ [V i6g]: excerpta h i
νή τοΰ αύτοΰ έκ τής πρός τόν αύτόν θεοδώρητον έρμηνείασ του δευτέρου άνα-
θεματισμοΰ [V i6g]: excerptum ι
νθ. ί τοΰ αύτοΰ έκ τής πρός τόν αύτόν θεοδώρητον έρμηνείας τοΰ τρίτου άναθε-
ματισμοΰ [V l6g]: excerpta 11
Ηα του αύτοΰ έκ τής πρός τόν αύτόν θεοδώρητον έρμηνείας τοΰ τετάρτου άναθε-
ματισμου [169]: excerptum 1

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:06 PM
χ TUT PR-iEFATIO

£ß τοΰ αύτοΰ έκ της προς τον αυτόν Θεοδώρητον έρμηνείας του έκτου άναθε-
ματισμοΰ [V i6g]: excerptum ι
ΗΤ του αύτοΰ έκ της προς τον αύτδν Θεοδώρητον έρμηνείας του έβδομου άναθε-
ματισμοΰ [V l6g]: excerptum ι
lb του αύτου έκ της προς τον αύτόν Θεοδώρητον έρμηνείας του ιβ άναθεματισ-
μοΰ [V i6g]: excerptum ι
HI—öä του αύτοΰ έκ της προς μονάζοντας πρώτης έπιστολής, ής ή αρχή" Άφίκοντο
μεν τίνες [ F i ] : excerpta ν ι ι
οβ τοΰ αύτοΰ έκ της προς μονάζοντας δευτέρας έπιστολής, έν ήι ύπομνηματίίει
τό τών τριακοσίων δεκαοκτώ συμβολον, ης ή αρχή" Τό φιλομαθές και φιλό-
πονον της υμετέρας αγάπης [ F i 3 5 ] : excerptum ι
ογ τοΰ αύτοΰ έκ τοΰ περί ένανθρωπήσεως λόγου, ού ή αρχή' Αύτός γαρ υπάρχων
τοΰ θεοΰ και πατρός: excerptum ι [in editis non inueni]
οδ. οε τοΰ αύτοΰ Κυρίλλου έκ της πρός Ούαλεριανόν έπίσκοπον Ικονίου έπιστολής,
ής ή άρχή' Άπόχρη μέν ώς διακείμεναι [sic], μάλλον δε και ώς έχει φύσεως
τό αληθές [ F 1 1 9 ] : excerpta 11
öc—<j τοΰ αύτοΰ έκ τοΰ κατά συνουσιαστών λόγου, οΰ ή άρχή' Ό μακρός ήμΐν άρτίως
πεποίηται λόγος: excerpta χ ν [edita sunt a Ph. Ε. Pusey in Cyrilli comment,
in euang. Ioh. uol. 3, 476—489]
ijä τοΰ αύτοΰ Κυρίλλου έκ της έρμηνείας της εις τον 'Αβραάμ και τον Μελχισεδέκ,
ής ή άρχή" Νόμον μέν εις βοήθειαν έδωκεν ό τών δλων θεός [Glaphyra 2
PG 6g, 80]: excerptum ι
φ—ριθ τοΰ αύτοΰ Κυρίλλου έκ τών Σχολίων [edidi uol. ν ρ. 226—230]: excerpta x x v i u
ρκ τοΰ αύτοΰ Κυρίλλου από της πραγματείας της περι δογμάτων έπιλύσεως, ής ή
άρχή' Ό έπι πάντων θεός χείρας πόδας οφθαλμούς ώτά τε και πτέρυγας ?χειν
υπό της θείας γραφής ονομάζεται: excerptum 1 [editum a Ph. Ε. Pusey 1. c.
_ Ρ· 549]
ρκα τοΰ αύτοΰ Κυρίλλου πρός τους λέγοντας δτι ήγνόησεν ό υιός τήν έσχάτην
ήμέραν, τό δέ προοίμιον έστί τόδε: excerptum 1 [editum a Ph. Ε. Pusey
_ _ 1. c. p. 583]
ρκβ. ρκγ τοΰ αύτοΰ Κυρίλλου έκ της απολογίας τοΰ πρώτου άναθεματισμοΰ ήν [δν ρ δ s]
ποιείται πρός τους τής Ανατολής, ής ή άρχή" Της μετά σαρκός οικονομίας
[Α 24]: excerpta 11
ρκδ—ρκς τοΰ αύτοΰ έκ τής αυτής απολογίας του τρίτου άναθεματισμοΰ, ής ή άρχή' Ό
θεσπέσιος ΪΤαΰλος [Α 24]: excerpta i n
ρκί—ρλ τοΰ αύτοΰ έκ τής αύτής απολογίας τοΰ τετάρτου άναθεματισμοΰ, ής ή άρχή·
Σκοπός, ώς έοικε, τοις έθέλουσιν άπερισκέπτως [Α 24]: excerpta m i
ρλα. ρλβ τοΰ αύτοΰ έκ τής αύτής απολογίας τοΰ έβδομου άναθεματισμοΰ, ής ή άρχή
έστι τόδε' Και νυν ήμΐν ούδέν ήττον δη [sic] τών ϊσων έρχεται λόγων τής
άπολογίας ό τρόπος [Α 24]: excerpta 11
ρλγ. ρλδ τοΰ αύτοΰ έκ τής αύτής άπολογίας του ιβ άναθεματισμοΰ [Α 24]: excerpta 11
ρλε—ρνε τοΰ αύτοΰ Κυρίλλου έκ τοΰ προσφωνητικοΰ λόγου του πρός Θεοδόσιον τον
εύσεβέστατον βασιλέα, ού ή άρχή' Τής μέν έν άνθρώποις εύκλείας τώι άνωτά-
τωι [sic] και άσυγκρίτοις διαφοραΐς [V 7]: excerpta χ χ ι
pvc—ρξδ τοΰ αύτοΰ Κυρίλλου έκ τής έπιστολής τής πρός τάς βασίλισσας Άρκαδίαν και
Μαρΐναν, ής ή άρχή' Σεμνολόγημα μέν οίκουμενικόν [V 150]: excerpta v i m
ρζε—ροε τοΰ αύτοΰ Κυρίλλου έκ τής έπιστολής τής πρός τάς εύσεβεστάτας βασιλίδας
ΤΤουλχερίαν και Εύδοκίαν, ής ή άρχή' Τοις τό θείον και ούράνιον ίερουργοΰσι

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:06 PM
PR^FATIO XV

κήρυγμα δια φωνής Ήσαίου διακελεύεται [sic] λέγων ό των έίλων θεός" έπ'
ορούς [sic] ίιψηλόν άνάβηθι ό εύαγγελι£όμενος Σιών, υψωσον [V 149]: ex-
cerpta χ ι
ρος του αύτου έκ του κατά Ιουλιανού δευτέρου βιβλίου, λόγου δέ έκτου, ου ή αρχή'
Έπι καιροΟ δέ πάλιν έροΟμεν τά έκ της θεοπνεύστου γραφής' ?φη γαρ δτι
θάνατος και Σωή έν χειρι γλώσσης [PG J6, 780]: excerptum ι
ροζ του αύτου βιβλίου λόγου όγδοου, ού ή αρχή · Φέρεται [sic] μεν οΰν τώι σοφώι
κατά τής άρρήτου δόΗης ό πόλεμος [PG J6, 885]: excerptum ι
ροη του αύτου έκ του κατά Ίουλιανόν [sic] βιβλίου τρίτου λόγου τετρακαιδεκάτου,
ου ή αρχή· Ό θεσπέσιος προφήτης 'Ιερεμίας ήγουν δι' αύτου θεός τοις τής
αληθείας έχθροις οιονεί πως: excerptum 1 [nondum editum'Υ]
ροθ τοΰ αύτου Κυρίλλου έκ τής αύτής βίβλου τρίτης λόγου δωδεκάτου, οδ ή αρχή"
Πειράται μεν ουν ό δι' έναντίας πολυτρόποις συκοφαντίαις [legendum συκο-
φαντίας] εύρήμασιν έκπολιορκεΐν τήν άλήθειαν: excerptum 1 [nondum editum ')]
ρπ τοΰ αύτου έκ τής αύτής βίβλου λόγου τρισκαιδεκάτου, οΰ ή αρχή * Ακόρεστος
μεν εις φιλοψογίας ό των αγίων κατήγορος: excerptum 1 [nondum editum Σ)]
ρπα—ρϊμ του αύτου Κυρίλλου έκ του λόγου του κατά Διοδώρου έπισκόπου Ταρσού, Ου
ή αρχή · ΤΤροτετάΕεται μεν τής αληθείας ουδέν παρά γε τοις άγαπώσιν αύτήν
και ευ είδόσι ΧαΧεΐν περι αύτής: excerpta χ ι [edita a Ph. Ε . Pusey 1. c. p. 492 sq.]
pijß—p<jö τοΰ αύτου Κυρίλλου έκ του προς τά Θεοδώρου δευτέρου λόγου, ού ή αρχή"
Οί τήν άγίαν και θεόπνευστον γραφήν καθαρώι διανοίας περιαθρήσαντες όφθαλ-
μώι: excerpta h i [edita a Ph. Ε. Pusey 1. c. p. 511 sq.]
ρ^ε. fKjc του αύτου Κυρίλλου έκ του προς τά Θεοδώρου έπισκόπου Μοψουεστίας τρίτου
λόγου, ου ή αρχή" Φορτικοί μέν γαρ ϊσως οί προς ήμών είσι λόγοι: excerpta 11
[edita a Ph. Ε. Pusey 1. c. p. 525 sq.]
p<j£—σλα2) του αύτοΟ Κυρίλλου έκ της περι τριάδος πραγματείας ήν προς Νεμεσινόν τινα
ποιείται, καλείται δέ Θησαυρός ή βίβλος [ P G 75]: excerpta χ χ χ ν . inde ab
excerpto σς [ = Thesaur. 15, P G 75, 292] uerbis ultimis [και συνδεσμου-
μένουσ πρόσ έμέ διά τήν κατά σάρκα συγγένειαν] praesto est codex Parisi-
nus 415. codex Sinaiticus desinit in fine excerpti σλ; excerpti quod sequi-
tur, codex Parisinus non seruauit nisi initium Και μεθ' έτερα π ά λ ι ν περί.
quae secuntur, uerba esse Seueri ad suam refutationem transeuntis exposui
1. 1. [Zeitschr. f. neutestamentl. Wiss. 1926, 73]. quoniam florilegium ex-
cerpta c c x x x x i m continuisse Seueri testimonio constat, apparet in codi-
cum Graecorum archetypo prioris partis libri Seueriani finem casu quodam
periisse. nam codicibus illis florilegii non formam primariam exhiberi,
sed eam quam Seuerus in ipsius librum Φιλαλήθης recepit, demonstratur
ultimis quamuis laceris et disiectis codicis Parisini uerbis. coniecerim igitur
hominem quendam orthodoxiae Chalcedonensis asseclam ex libro Seueri titu-
lum et partem alteram Seuero ipsi debitam praeter prima uerba in eadem
pagina atque florilegii finem perscripta cultro adhibito resecuisse et hunc
truncum postmodum transscriptum esse cum ipsis illis uerbis, quae Seueri
haeretici esse librarius non nouerat. ceterum si quis Seueri hunc librum
critice edere sibi proposuerit, uereor ne codicem V a t . syr. x 39 non adiumentum

») Fr. Diekamp se haec excerpta editurum esse olim pollicitus est [Sitzungsber. d. Berl. Akad. 1901, 1051'],
sed, quantum scio, promisso non stetit.
2 ) De errore quem in numeris adponendis librarius codicis Parisim commisit, cf. Zeitschr. f. neutestamentl.

Wiss. 1926, 72 1 .

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:06 PM
XVI PRJEFATIO

tantum necessarium habeat in florilegio, cum codices Graeci sat multis


uitiis laborasse uideantur, sed impedimentum quoque molestum, ne dicam
insuperabile; codex enim et mutilus est et pessime habitus. mihi in
eo acquiescendum erat, ut excerptorum Graecorum uariam lectionem plenam
apparatus insererem.

III. DE VERSIONIBVS

E x eis quae in gestorum Ephesenorum corpora relata sunt, Marius Mercator mo-
nachus in monachorum usum statim post ipsum concilium Latine uertit V 2. 4. 5. 22
et symbolum illud transformatum quod Ephesi d. 22. m. Iul. a. 431 lectum est [A 76]
et ipse contra gestorum testimonium Theodoro Mopsuesteno adscripsit. quorum
omnium exemplaria Graeca non e gestorum quadam collectione, sed ni fallor [cf. uol.
v i p. x i sq.], a Cyrilli apocrisiariis Constantinopoli constitutis accepit. neque ad
gestorum Ephesenorum memoriam pertinet Cyrilli Scholiorum uersio Leonis epistula
165 antiquior, cf. uol. ν 1 p. x m i .
Quae Ephesi et postmodum Constantinopoli de Nestorii depositione et ordinatione
Maximiani acta sunt, praeterea pacis formulam quae inter Cyrillum et Iohannem Anti-
ochenum a. 433 constituebatur, Romam siue per ipsos Caelestini legatos siue per litteras
synodales Graece conceptas esse nuntiata certum est; sed horum omnium uersiones
Latinae in scrinio Romanorum pontificum non extabant nisi epistularum Cyrilli alterius
ad Nestorium [V 4] et de pace ad Iohannem Antiochenum [V 127], quas ex Collectione
Quesneliana edidi uol. ν p. 334—340; sunt concilio Chalcedonensi antiquiores [cf. uol. ν
2 p. x m i sq.], quam parua uel sub finem saeculi quinti in Occidente fuerit rerum
Ephesi gestarum, nedum gestorum Ephesenorum in magna corpora redactorum notitia,
testis est Dionysius exiguus qui in epistula uersioni epistulae Cyrilli synodicae ad Ne-
storium [V 6, cf. uol. ν p. 235, 11 sq.] praemissa illam Graecis iam dudum bene compertam
hactenus Latinis esse ignoratam queritur. Dionysius praeterea transtulit primus
epistulas Cyrilli ad Successum [V 171. 172, uol. ν 294 sq.].
Cum uero schismate Acaciano sublato et communione inter ecclesias Constanti-
nopolitanam Romanamque restituta controuersiae primo de uno ex trinitate passo,
tum de doctrina Cyrilli concilii Epheseni ducis et propugnatoris, quae aliis a sym.
bolo Chalcedonensi discrepare, aliis cum eo conciliari posse uidebatur, ex Oriente ma-
gis magisque in Occidentem transfluerent, acre coepit Studium apud Latinos et ea no-
scendi quae Ephesi gesta erant, et quae aliquo modo ad illud concilium pertinebant.
praeterea crescebat Constantinopoli notitia sermonis Latini, uel antequam Italia im-
perio recuperari coepit. inde factum est ut saeculo sexto quasi pullularent transla-
tiones uel partium uel totorum corporum Ephesenorum. primo, ut uidetur, trans-
lata sunt ea quae gesta sunt Ephesi d. 22. m. Iul. a. 431, quae uulgo contra codicum
memoriam dicitur actio sexta; harum uersionum historiam satis intricatam enarraui
uol. ν 2 p. v i i i sq. accedebant alia, quae in Collectionem quam dixi Sichardianam
recepta sunt: Cyrilli defensionis capitulorum contra Theodoretum ea recensio qua illa
cum interpretationibus eiusdem coniuncta est [Α2ζ], synodi Orientalium decretum
[V 96] et alia quae iam Graece ne extant quidem. huic collectori extitit aduersa-
rius collector Palatinus: praeter nouam uersionis illorum quae Ephesi d. 22. m. Iul. a.
431 gesta sunt, recensionem Cyrilli defensionis capitulorum contra Theodoretum for-
mam primariam [V 167—169] et defensionem eorundem capitulorum contra Orien-
tales [A 24] transtulit [uol. ν p. 116 sq.]. eodem fere tempore, certe antequam Li-
beratus diaconus breuiarium paulo post concilium Constantinopolitanum a. 553 con-

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:06 PM
PRJEFATIO XVII

scripsit, facta est translatio concilii Epheseni prima, sicut gloriatur eius auctor in sub-
scrip tione quae antiquissimo illius codice Parisino 1572 seruata est. haec uersio quae
etiamnunc extat in ea Collectione, quam Fridericum Maassen secutus appellaui Turo-
nensem, bis correcta et emendata est, primo in Collectione Veronensi, qua tarnen non
recepta est nisi pars illius uersionis, deinde tota et multo diligentius a Rustico, cuius
recensio uersionis antiquae est prior pars Collectionis Casinensis, alteram quam edidi
in uol. m i , de suo adiecit. haec hie sufficiant; plura prater praefationem uol. 11
inuenies in uol. 111, ubi uersionem antiquam proponam qualis a Rustico emendata
est, ita tamen ut etiam illius forma primaria facile possit agnosci.
Syriace to tum gestorum corpus translatum non fuisse uidetur; certe nullius
eiusmodi uersionis notitia ad me peruenit. neque earum quae singularium scriptio-
num quae in corpora Graeca peruenerunt, notae sunt uersionum Syriacarum exemplaria
Graeca ex corporibus gestorum Ephesenorum desumpta esse uidentur. omnium
antiquissima est ea quam Rabbula inter annos 432 et 435 [cf. Concilstud. 2, 24 sq.] con-
fecit orationis Cyrilli ad Theodosium de recta fide [V 7], cuius exemplar Cyrillus ipse
ei miserat; e codice Musei Britannici add. 14 557 s. v n edidit Ph. Ed. Pusey in editione
illius libri Oxonii 1877. est magis paraphrasis uerba Graeca sermoni Syriaco libere
accommodans quam translatio unde editor lectiones exemplaris Graeci diuinari possit,
sed uel ita non prorsus inutilis in illius libri recensione ultra modum difficili J ). ex
eodem codice P. Bedjan in editionis Nestorii libri Heraclidae appendice publicauit uer-
siones interpretationum seu solutionum quas Cyrillus capitulorum suorum synodali-
bus Ephesenis protulit [V 148], Cyrilli epistulae ad Valerianum [V 119], libelli a Paulo
Emeseno Cyrillo oblati [V 122], epistulae Iohannis Antiocheni ad Cyrillum [V 123],
Cyrilli epistulae ad Iohannem Antiochenum [V 127]. denique codici dudum celebri
Musei Britannici Add. 12 156 s. v i , de cuius parte priore egi in adnotationibus ad flori-
legium codicis Vaticani 1431 [Abhandlg. d. Bayer. Akad. d. Wiss. x x x n 6] insunt
uersiones Cyrilli defensionis capitulorum suorum aduersus Orientales i. e. Andream
Samosatenum [f. 91"—I07 b ], et eiusdem defensionis eorundem capitulorum aduersus
Theodoretum [f. ic>7 b — I 2 2 a ] . quas ut per codicis phototypa commode explorare
possim, debeo munificentiae Pii pontificis x i , qui multis quae pro conciliorum editione
fecit, etiam hoc pretiosum donum adici uoluit.

I U I . DE EDITIONIBVS

Primus Gesta concilii Epheseni Graeca typis imprimenda curauit typotheta doc-
tus Hieronymus Commelinus cuius opera ACTA O E C V M E N I C A E T E R T I A E SYNODI E P H E S I
H A B I T A E Grace nunc primum e R E V C H L I N I A N A E BIBLIOTHECAE exemplari peruetusto
fideliter expressa Heidelbergae a. 1591 in lucem prodierunt. codice usus est arche-
typo collectionis D, qui cum plurimis ceteris bibliothecae Reuchlinianae codicibus periit,

') Qusestionem ad amussim pertractare non huius praefationis est; sed liceat quae grauissima sunt, in ad-
notatione perstringere. Cyrillum orationis ad imperatorem alteram confecisse editionem et dialogis ad Hermiam
adiunxisse cum cognouisset Pusey, optime egit quod etiam huius libri formae proposuit editionem ad codices
exactam. si quae lectiones dialogi [Δ] sensu et sennone commendabantur, eas recipere non dubitaui; sed re-
stant loci nonnulli quibus aperta uitia et Δ et codicicibus orationis inprimis DA communia sunt. quem consen-
sum inde ortum esse quod DA redeant ad codicem ex Δ correctum, neque per se probabile est et eo refellitur
quod earum mutationum quae Δ propter dialogi formam orationi primariae superductam propriae sunt, in DA
nullum inuenitur uestigium. unde consensus ille mirus non uideo qua alia ratione explicari possit quam ita
ut DA redeant ad exemplar quoddam orationis ex codice correctum gemello eius quod Cyrillus transscriben-
dum dedit librariis, cum paucis permutatis orationem in dialogum transformasset. ab hoc codice discre-
pabat ille quem Rabbulae destinauerat, ne eum quidem uitiis propriis destitutum.
Acta conciliorum oecumenicorum. I, i . C

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:06 PM
XVIII PRjEFATIO

et istius apographo pro Pistorio magistro confecto et illi donato, quod postquam exem-
plar typothetis Commelinianis fuit, abiectum esse uidetur. summopere se curasse ut
editione quantum potuit codex ille archetypus repraesentaretur, ipse dicit Commelinus
et testatur artissimus consensus qui inter editionem atque apographa ilia Monac. 1 1 5
et 1 1 6 intercedit [cf. supra p. 11].
Plura uoluerunt ii homines docti quibus a Sixto ν et Paulo ν munus impositum
est ut conciliorum cecumenicorum acta graeca ex codicibus ederent adiecta uersione
Latina. primus hoc consilium capere ausus est Antonius Augustinus uir ingenio
atque doctrina non inter Hispanos tantum et ultra illud saeculum ingeniis fertile emi-
nens, sed consilii magni et uasti fructus remansit nullus nisi apographa codicum Grae-
corum a Graeculis opera mercenaria confecta, quae postea Romam in bibliothecam Va-
ticanam perlata sunt. cumGregorio papae x m frustra suasisset ut concilia non La-
tine tantum, sed etiam Graece edi iuberet, post mortem eius Sixtus papa ν con-
silium ex feruore uera funditus sciendi exortum suum fecit, ut imperio ecclesiae uni-
uersali instrumentum fieret. sicut Vulgatae Bibliorum, ita conciliorum quoque edi-
tionem quam celerrime non prseparari tantum atque inchoari, sed etiam ad finem per-
duci uolebat papa, frena uero eius festinationi imperiosae imposuerunt uiri docti
quibus munus edendi imponebatur ne nominum quidem mentione permissa. certe
hocconsecuti sunt, ut non unus, sed plures adhiberentur codices ex eis quorum copia
facile praesto erat; quod nimis pauci erant et pauci illi opera nisi festina non explo-
rabantur, temporum, ut caute loquar, erat, non illorum culpa. primus conciliorum
generalium ecclesiae catholicae Pauli ν pont. max. auctoritate editorum tomus Romae
a. 1608 ex typographia Vaticana prodiit. indici eorum quae sub concilii Epheseni
titulo continentur, praemissa est nota editorum haec:
Cum quattuor Greeds codd, mtnss. collatum, Bibliothecce Vaticana, et Sfortiance,
tertio Card. Columnce, olim Card. Sirleti, quarto Ant. Aug. Archiepiscopi Tarraconen. ex
Hispaniis Romam allato: ac etiam cum impresso in Germania apud Commelinum. La-
tina uero interpretatio ubi aliud non adnotatur, est Theodori Peltani, multis locis ad Grce-
cum exemplar castigata.
Quam notam ut explicarem et codices qui illic commemorati sunt, inuenirem,
contigit mihi, cum a. 1910 Romae codices Vaticanos explorarem a Franscisco Ehrle
nunc eminentiae purpura decorato et Iohanne Mercati docte et beneuole adiutus. co-
dex quem typographiae tradiderunt editores Romani, est is quem illi quarto loco nu-
merant, Vaticanus 1 1 7 7 ' ) ex bibliotheca Antonii Augustini, codicis Ottoboniani 49,
sine dubio eius quem editoribus praebebat bibliotheca Sfortiana, apographon a. 1557
confectum; codex Ottobonianus a. 1524 ex codice transscriptus est Vaticano 830 [V],
quem primo loco adferunt. qui in nota codex dicitur cardinalis Columnae, olim car-
dinalis Sirleti, est Vaticanus 1431, cuius historiam enarraui in libro quem de eo con-
scripsi [Abhandlg. d. Bayer. Akad. d. Wiss. x x x n 6 p. 3 sq.]. eiusmodi apparatui
recensio critica superstrui non poterat; nam ipsorum gestorum codices tres, Vaticani
830 et 1 1 7 7 atque Ottobonianus 49 re uera ad unum redeunt ceterorum duorum patrem
et auum, Vaticanum 830; Vaticanus autem 1431 quippe qui non gestorum codex sit,
sed collectio alio et proprio consilio compilata, multa oinittit, quae in concilii editione
deesse non poterant. codicem Vaticanum non sufficere editores Romani uel inde
nouerant, quod quattuor capitulationis titulis iji> ργ μί> in ipso corpore textus desunt,

*) Codicis folia 341—348 per casum in cod. Vat. lat. 6418 perlata et ibi numeris 209—216 signata esse
mc docuit I. Mercati.

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:06 PM
PRiEFATIO χνππ
cf. supra p. i. propter hunc defectum sane intolerabilem ad codicem quendam
confugerunt, quem in notis codicis Vaticani 1177 marginibus adscriptis et in titulo ipso-
1-um illorum textuum [Copie del Bavarico], qui in foliis nonnullis eidem codici Vaticano
post capitulationem insertis perscripti sunt, Bauaricum dicunt. est codex Mona-
censis 115 [cf. supra p. 11], quern d. 12. m. Nou. a. 1588 ad Sixtum ν missum esse testa-
tur F. Oefele bibliothecarius in nota d. 24. m. Febr. a. 1782 perscripta et codici inserta.
cuius codicis ut notitia Romam perueniret, ante aliquot annos per mirum causarum
casuumque conexum accidit. cum enim circa a. 1558 codex ille uetustus D, qui
postea bibliothecae Reuchlinianae fuit [cf. supra p. 11], Monachii esset et transscriberetur,
ducis Bauariae Alberti iussu sodalis quidam societatis Iesu Theodorus Peltanus, id est
de Pelte uico quodam monasterii Leodiensis oriundus, concilium Ephesenum ex illo
codice siue potius eius apographo Latine uertit, ea tamen condicione ut translatio si-
mul cum Graeco exemplari, id est codice Monac. 115, Romam mitteretur et hoc illic
cum codicibus Vaticanis conferretur. et uersio et exemplar Graecum Romae per
x i i annos delituerunt, dum Peltano illuc profecto cardinalis Sirletus tum bibliothe-
carius utrumque librum qui post uaria fata ad ilium peruenerunt, reddidit adiecta col-
latione Monacensis 115 cum Vaticano 830; alterum uersionis Peltanianae exemplar
Romae remansit [Vat. lat. 5512]. Peltanus Ingolstadiam, ubi ducis mandato pri-
mum Graecam, mox Hebraicam Chaldaicamque linguam, denique theologiam docebat,
reuersus translationem denuo ad collationem Sirletianam Vaticani 830 et ad alterum
codicis D apographon Fuggeranum [Mon. 116] exactam et correctam Ingolstadiae a.
1576 edidit. quarum rerum memoria cum Romae mansisset, uiri quibus munus con-
cilia edendi impositum erat, a Sixto ν impetrauerunt, ut codicem Mon. 115 iterum
Romam mitti a Bauariae duce rogaret. postea cum Commelini editionem, quae
tribus annis postquam codicem Bauaricum Romam transmissum acceperunt, in lucem
prodiit, cum eis quae· ex Bauarico transscripserant et adnotauerant, accurate consen-
tire cognouissent, non tantum capitibus illis ex Bauarico descriptis paginas editionis
Commelinianae adscripserunt, sed etiam in nota ilia de codicibus quos adhibuerunt,
Bauarici loco editionem Heidelbergensem commemorare maluerunt.
Vt omnes has animaduersiones quas in bibliothecis Vaticana et Monacensi coram
ipsis codicibus feci, in summam redigam, editio Romana exprimit mixtam quandam
lectionum uarietatem, quarum maxima pars debetur propagini codicis V, minor codi-
cibus D, minima codici R. ex hac materie quamuis parca textum non imperite et
cum sensu quodam eius quod aptum et probabile sit, extructum esse iterum iterumque,
dum ipse opus non restauro, sed ex fundamentis nouum aedifico, expertus sum; certe
concilii Epheseni recensionem Romanam multo meliorem inueni quam Chalcedonensis,
quae raptim et sine diligentia conserta esse uidetur.
Operi ab editoribus Romanis non perpetrato, sed incepto nihil addiderunt qui
secuti sunt Conciliorum Collectores uel cloaca ilia maxima Migneana, quae Patrologiae
Graecae nomine gloriatur, quamuis uerae patrologiae grauissima damna intulerit et in-
ferre pergat. nam quod Labbei operosa futtilitas marginibus tomi 111 editionis
regiae renouatae quae Parisiis a. 1671 prodiit, lectiones quasdam ex codice S excerptas
adspersit, nullius erat usus, quoniam notas nullo signo ab eis distinxit quas ex editione
Romanas desumpsit. immo et ille et qui eum secuti sunt, imprimis Dominicus Mansi,
in quo desiit ista editorum series immerito celebrata, textum Romanum deprauaue-
runt typothecarum erroribus haud paucis admissis neque correctis.
Vnus post uiros illos numquam nominatos qui editionem Romanum curauere,
strenuam operam non ipsis gestis, sed aliquot gestorum partibus codicum ope recen-
c*
Brought to you by | Cambridge University Library
Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:06 PM
XX PR-IEFATIO

sendis nauauit Philippus Edwardus Pusey. qui feruenti zelo Cyrillum tamquam
orthodoxiae columnam ueneratus magnam temporis pecuniae laboris copiam eorum
illius operum quibus plurimum tribuebat, editionibus nouis parandis impendit; ex
haud parua harum editionum mole duo hue pertinent uolumina, quorum alterum Oxo-
niae a. 1875 emissum continet Cyrilli duo epistulas adNestorium [V 4. 6], epistulam ad
Iohannem Antiochenum [V 127], libros quinque aduersum Nestorium [V 166], duode-
cim capitum explanationem [V 148], eorundem defensiones contra Orientales episco-
pos[yl 24] et contra Theodoretum [ F 167—169], Scholia de incarnatione unigeniti [edidi
aliter disposita uol. ν 184 sq.], alterum ibidem a. 1877 publicatum de recta fide ad
Theodosium imperatorem [V 7] simul cum dialogo de incarnatione unigeniti, de recta
fide ad Arcadiam Marinamque principissas [V 150], de eadem re ad Pulcheriam Eudo-
ciamque Augustas [V 149], quod unus Christus dialogum, apologeticum ad Theodosium
imperatorem [V 118], quam promisit epistularum Cyrilli omnium editionem, ea
numquam in lucem prodiit. bene de Cyrilli memoria uir Anglus primo eo meritus
est quod haud paucos codices primus ex bibliothecarum tenebris ad lucem protraxit aut
per se ipsum aut per optimos illorum temporum exploratores codicum Hermannum Hinck
et AugustumMau summa diligentia collatos, deinde indefesso illo et tenaci labore quo
Cyrilli librorum quos edebat, memoriam per catenas, panoplias dogmaticas Byzanti-
norum, excerpta innumera in codicibus Syriacis Musei Britannici abdita persecutus in-
gentem molem conquisiuit, unde e. g. ei contigit ut Scholiorum Cyrilli Graecorum reli-
quias omnes quae extant, colligeret. neque tarnen opus inceptum ita absoluit, ut
nouo editori nihil nisi spicas legendas relinqueret, immo apparatum ita obscure et am-
bigue instituit, ut nullius codicis quamuis bene collati accurata notitia inde peti posset
et omnes denuo conferri deberent. grauius est quod codices imprudenter et anti-
quitatis specie nimis confisus elegit memoriae historia illius saeculi more neglecta; gra-
uissimum quod codicibus imprudenter electis imprudentem tribuebat fiduciam ser-
monis leges sensusque aptitudinem parum curans; e. g. in Cyrilli apologetico codices
SDW, quos solos adhibuit, peiorem textum praebere non agnouit, sed ita presse eos
secutus est, ut editionem Romanam non emendaret, sed prauiorem redderet. hie
quoque igitur omnia de fundamentis denuo erant extruenda.
Haec in usum lectorum quos non omnes defuturos spero, primae Actorum Graecorum
parti prsemittenda esse duxi; caput de collectionum origine et historia in partis quartae
praefationem distuli, quando primaria certe Collectionis Vaticanae forma edita erit.
Iam cum praefationem eius partis concludo, quod totius operis initium est, in
mentem ascendit pia collegae Argentoratensis et per multos annos amici memoria,
H E N R I C I B R E S S L A U ante paucos menses intef graues morbi perniciosi dolores defuncti.
qui simul atque Societati scientiarum Argentoratensi per testamentum Trübnerianum
maiora audere licuit, consilium concilia cecumenica edendi feruide arripuit, deinde
Societatis praeses electus indefessa opera atque perita prudentia opus hoc ipsum fouit
promouitque neque temporibus infaustis, cum patriae calamitas Societatem grauiter
opprimeret, studium certe et spem praebere destitit. non officii magis quam ueritatis
causa nomen uiri optimi cum hoc opere quod ei tantum debet, semper coniunctum fore
hoc loco publice testari uolui.

Monachii mense Maio a, x x v n h. s.


E. S c h w a r t z

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:06 PM
EDITIONVM CONSPECTVS
Concilia ed. Labbeus et Conciliorum collectio ed.
Cossartius Parisiis 1671 t. Ill Mansi t. im. ν
Ρ 9—20 IUI Ρ 577-588 V 19 uol. I pars I
Ρ 20-45 IUI Ρ 588-617 V ι uol. I pars I
Ρ 45-105 IUI Ρ 617—68ο V 7 uol. I pars I
Ρ 105 — 225 IUI Ρ 68ο—8οι V 150 uol. I pars V
Ρ 225-314 IIII Ρ 804-884 V 149 uol. I pars V
Ρ 3Η· 315 IUI Ρ 884. 885 V 2 uol. I pars I
Ρ 315 IIII Ρ 885 V 3 uol. I pars I
Ρ 315—322 IIII Ρ 885—892 V 4 uol. I pars I
Ρ 322—327 IIII Ρ 892—1000 V 5 uol. I pars I
Ρ 327-330 IIII Ρ 1000 V 21 uol. I pars I
Ρ 330- 33ΐ IUI Ρ 1000. ΙΟΟΙ V 20 uol. I pars I
Ρ 331-338 IIII Ρ 1004—1008 V 22 uol. I pars 1
Ρ 338- 339 IIII Ρ 1008—1012 V 18 uol. I pars I
Ρ 339-346 IIII Ρ 1012—1017 V 144 uol. I pars V
Ρ 346-350 IIII Ρ 1017—1021 V 9 uol. I pars I
Ρ 349-352 ΠΙ1 Ρ Ι02Ι —1024 Coll. Veron. 3. 4 uol. II
Ρ 351 ΠΠ Ρ 1023 V 24a uol. I pars I
Ρ 354-363 IIII Ρ 1025—1036 V 10 uol. I pars I
Ρ 363-374 IIII Ρ 1036—1048 V 11 uol. I pars I
Ρ 375-378 ΠΙΙ Ρ 1048. 1049 V 12 uol. I pars I
Ρ 378- 379 IUI Ρ 1049—1052 V 13 uol. I pars 1
Ρ 379· 382 IUI Ρ 1053- 1056 V 16 uol. I pars I
Ρ 382-386 IIII Ρ 1056. 1057 V 17 uol. I pars I
Ρ 386. 387 IIII Ρ 1057· ιο6ο V 15 uol. I pars I
Ρ 387-395 ΠΙΙ Ρ ιο6ι — ιο68 V 14 uol. I pars I
Ρ 395-410 IIII Ρ 1068—1084 V 6 uol. I pars I
Ρ 410—419 IIII Ρ 1085—1094 uol. V p. 235—244
Ρ 4ΐ9· 422 IIII Ρ 1093- 1096 V 24 uol. I pars I
Ρ 422. 423 IIII Ρ 1097 V 145 uol. I pars ν
Ρ 423—426 IIII Ρ 1099· ιιοο uol. ν p. 247—249
Ρ 426-431 IIII Ρ ιιοι —ιιο8 V 143 uol. I pars V
Ρ 434· 435 IUI Ρ 1109. 1112 V 8 uol. I pars I
Ρ 435-439 IIII Ρ I112—IIι6 V 25 uol. I pars I
Ρ 439 IIII Ρ 11 ιό V 26 uol. I pars I
Ρ 439- 442 IUI Ρ 1117 V 27 uol. I pars I
Ρ 442. 443 ΙΠΙ Ρ ΙΙΙ7- Ι120 V 31 uol. I pars I

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:07 PM
χχπ PRjEFATIO

Ρ- 443- 446 p. 121 V 30 uol. I pars I


ρ. 446-518 p. 124--1193 V 3 3 — 5 4 uol. I pars II
Ρ· 518. 519 p. 196 A 75 uol. I pars VII
Ρ· 5Ι9-530 p. 1 9 6 - -1208 V 60 uol. I pars II
Ρ· 530-547 p. 208--1225 V 61. 62 uol. I pars II
ρ. 56ο p. 228 V 63—65 uol. I pars II
ρ. 560-564 p. 2 2 8 --1232 V 67 uol. I pars II
ρ. 564-568 p. 2 3 2 --1236 V 146 uol. I pars V
ρ. 568-572 p. 2 3 6 --1240 V 81 uol. I pars III
Ρ· 572- 573 p. 240 V 69 uol. I pars II
Ρ· 573 p. 241. 1244 V 28 uol. I pars I
Ρ· 576 p. 244 V 29 uol. I pars I
Ρ· 576. 577 p. 244. 1245 V 68 uol. I pars II
ρ. 577· 58ο P· 245. 1248 V 70 uol. I pars II
ρ. 580-584 p. 248--1252 V 75 uol. I pars II
ρ. 584-589 P· 2 5 2 - -1257 V 80 uol. I pars II
ρ. 589—600 p. 260--1269 V 151 uol. I pars V
ρ. 6οο p. 269. 1272 V 152 uol. I pars V
ρ. 6οι p. 272. 1273 V 153 uol. I pars V
ρ. 6 ο ι . 6θ4 P· 273 V 155 uol. I pars V
ρ. 6θ4· 605 p. 273. 1276 V 156 uol. I pars V
ρ. 605. 6ο8 p. 276. 12 77 V 157 uol. I pars V
ρ. 6ο8. 609 P· 277· 1280 V 160 uol. I pars V
ρ. 609—632 P· 280- - 1 3 0 4 V 106. 107 uol. I pars III
Ρ· 633 p. 304. 1305 V 85 uol. I pars III
Ρ· 633-653 p. 305-- 1 3 2 5 V 87—90 uol. I pars III
ρ. 656—660 p. 325- - 1 3 2 9 V 92 uol. I pars III
ρ. 660-668 p. 329-- 1 3 3 7 V 82 uol. I pars III
ρ. 668. 669 P· 3 3 7 -- 1 3 4 1 V 78 uol. I pars II
ρ. 672 P· 341. 1344 A 74 uol. I pars VII
ρ. 673-689 p. 344- - 1 3 6 1 A 76. 77 uol. I pars VII
ρ. 693-697 p. 368- - 1 3 7 2 V 79 uol. I pars II
ρ. 6 9 7 — 7 ° ° P· 372. 1373 V 163 uol. I pars V
ρ. 701. 704 p. 376. 1377 V 96 uol. I pars III
Ρ· 704- 705 p. 377· 1380 F 8 3 uol. I pars III
ρ· 705-709 P· 380-- 1 3 8 4 V 154 uol. I pars V
ρ. 709 P,· 1384. 1385 V 161 uol. I pars V
ρ. 712 P· 385 V 162 uol. 1 pars V
ρ. 712—7ΐ6 P· 385- - 1 3 8 9 V 158 uol. I pars V
ρ. 716 p. 389 V 159 uol. I pars V
ρ. 7*7· 7 2 0 p. 392 V 164 uol. I pars V
ρ. 72ΐ p. 396 V 93 uol. I pars III
ρ. 724-728 P- 400. 1401 V 96 uol. I pars III
ρ. 727-731 p. 4 0 1 - -1407 Coll. Winteriana 1 5 — 1 8 uol.V
Ρ· 732. 733 p. 407. 1408 Coll. Winteriana 22 uol. V
Ρ· 733-735 p. 408-- 1 4 1 0 Coll. Winteriana 24 uol. V
Ρ· 735- 736 Ρ· 410. 1411 Coll. Winteriana 25 uol. V

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:07 PM
PRiEFATIO XXIII

L Μ
p· 736 p. 1411. 1412 Coll. Winteriana 19 uol. V
p. 7 3 6 - 7 4 1 p. 1412—1417 V 97 uol. I pars III
P· 743 1417-1419 Coll. Winteriana 20 uol. V
P· 744 1419. 1420 Coll. Winteriana 21 uol. V
p. 745· 746 p. 1420—1422 Coll. Winteriana 23 uol. V
P· 7 4 5 - 7 5 2 p. 1421 —1425 V 84 uol. I pars III
P· 752. 753 p. 1428. 1429 V 66 uol. I pars II
P-753 p.1429 V 67 uol. I pars II
p. 756 P· 1432 V 86 uol. I pars III
p. 756—760 p. 1433· 1436 V 94 uol. I pars III
p. 760. 761 p. 1436. 1437 V 100 uol. I pars III
p. 761. 764 p. 1437. 1440 V 101 uol. I pars III
p. 764-768 p. 1441. 1444 V 102 uol. I pars III
p. 768. 769 p. 1444-1448 V 105 uol. I pars III
p. 769. 770 p. 1448 Coll. CT 64 uol. Ill
p. 772 p. 1449 V 104 uol. I pars III
P· 772. 773 p. 1450 V 98 uol. I pars III
P· 773- 776 p. 1450. 1453 V 99 uol. I pars III
p. 777. 780 p. 1453. 1456 V 103 uol. I pars III
p. 780. 781 p. 1457· 1460 V 95 uol. I pars III
p. 7 8 1 - 7 8 5 p. 1460—1464 V 108 uol. I pars III
p. 785. 788 p.1464 V 116 uol. ι p. πι
p. 787 sq. p. 1465 — 1468 Coll. Winteriana 6 uol. V
p. 802 p. 1469 A 82 uol. ι pars VII
p. 802—806 p. 1 4 6 9 - 1 4 7 3 V 91 uol. I pars III
p. 806. 807 p. Ϊ476 A 83 uol. I pars VII
p. 809 p.1477· 1478 Coll. Winteriana 3 uol. V
p. 810 IUI p. 1478 Coll. Winteriana 4 uol. V
p. 811—827 V p. 1—20 V 148 uol. I pars V
p. 827—887 V p. 20—81 A 24 uol. I pars VII
p. 887-943 V p. 81 — 140 V 167—169 uol. I pars VI
p. 944-974 V p. 141 — 169 Coll. Palat. 5 ; uol. V
P· 974-979 V p. 169—176 V 140—142 uol. I pars V
p. 979-983 V p. 177—180 V 77 uol. I pars II
p. 983-987 V p. 181 — 185 V 74 uol. I pars II
p. 988 V p. 186 Coll. CT 50 uol. Ill
p. 987—1006 V p. 185—204 V 73 uol. I pars II
p. 1007—1022 V p. 204—217 V 72 uol. I pars II
p. 1023—1027 V p. 221—225 V 71 uol. I pars II
p. 1027—1058 V p. 225—256 V 118 uol. I pars III
p. 1058. 1059 V p. 256 V 109. HO uol. I pars III
p. 1059. 1062 V p. 257 V 1 1 3 uol. I pars III
p. 1062. 1063 V p. 257. 260 V 1 1 4 uol. I pars III
p. 1063—1067 V p. 260—265 V US uol- 1 P a r s 1 1 1
p. 1067—1069 V p. 265. 266 Coll. CT 66 uol. Ill
p. 1069—1072 V p. 266—269 Coll. Veron. 26 uol. II
p. 1072—1074 V p. 269—271 Coll. Veron. 23 uol. II

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:07 PM
XXIIII PRiEFATIO

L Μ
P· 074. 1075 V p. 271—272 Coll. Veron. 24 uol. II
P· 075—1086 V p. 273-277 Coll. Veron. 25 uol. II
P· 082—1082 V p. 277—281 V 120 uol. I pars IIII
P· 086 V p. 281. 284 V 121 uol. I pars IIII
P· 087 V p. 284 V 23 uol. I pars I
P· 087. 1090 V p. 285 V 130 uol. I pars IUI
P· 090. 1091 V p. 288 V 122 uol. I pars IUI
P· 091 V p. 289. 290 Coll. CT 73 uol. Ill
P· 091—1095 V p. 289—292 V 123 uol. I pars IIII
P· 095. 1098 V p. 293. 296 V 124 uol. I pars IIII
P· 089—1103 V p. 296-301 V 125 uol. I pars IIII
P· 103 V p. 301 V 126 uol. I pars IIII
P· 106—IIII V p. 301-309 V 127 uol. I pars IIII
P· h i —1130 V p. 309-325 V 128 uol. I pars IIII
p. 130—1146 V p. 328-344 V 134 uol. I pars IUI
P· 147. 1150 V p. 344-348 V 132 uol. I pars IUI
P· 151· II54 V Ρ· 348-352 V 129 uol. I pars IIII
Ρ· 155 V P· 352 V 131 uol. I pars IIII
P· I55-II75 V P· 353-372 V 119 uol. I pars IUI
P· 175-1178 V P· 371-373 Coll. Veron. 32 uol. II
P· 178. ι179 V P- 379· 380 Coll. Veron. 31 uol. II
P· 179—1206 V p. 384—408 V 135 uol. I pars IUI
P· 206—1210 V p. 408-413 V 133 uol. I pars IIII
P· 210, I2II V p. 413 F m uol. I pars HI
P· 211. I 2 1 4 V p. 416. 417 V 112 uol. I pars III
P· 214. I2I5 V p. 417. 420 V 138. 139 uol. I pars
P· 2I8—I23I V p. 421-437 t. IIII 2 p. 187—195
P· 234—1242 V p. 437-445 V 137 uol. I pars IIII

Hsec editio
R = Collectio codicis Vaticani, de qua cf.
Migne, Patrologia Graeca Abhandlg. d. Bayer. Akad. d. Wiss. X X X I I 6

75 p. 1369-1412 uol. V p. 184—231


75 p. 1413-1420 V 140. 141 uol. I pars V
76 p. 9—248 V 166 uol. I pars VI
76 p. 256—292 A 3 uol. I pars VII
76 p. 293—312 V 148 uol. I pars V
7 6 p. 3 1 Ö - 3 8 5 A 24 uol. I pars VII
76 p. 385-452 V 167—169 uol. I pars VI
7 6 P· 4 5 3 - 4 8 8 V 118 uol. I pars III
76 p. 1133—1200 V 7 uol. I pars I
76 p. 1201—1336 V ISO uol. I pars V
76 p. 1336—1420 V 149 uol. I pars V
7 7 P· 1 0 - 4 0 [ e p . i ] V ι uol. I pars I
77 p . 40. 41 [ e p . 2] V 2 uol. I pars I
7 7 P- 44- [ e p . 3] V 3 uol. I pars I
77 p. 4 4 - 4 9 [ep- 4] V 4 uol. I pars I

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:07 PM
PRiEFATIO

Migne, Patrologia Grseca


77 P· 4 9 - 5 7 [ep- 5] V 5 uol. I pars I
77 p. 6o. 6i [ep. 8] V 21 uol. 1 pars I
77 p. 6i. 64 [ep. 9] V 20 uol. I pars I
77 P- 64-69 [ep. 10] V 22 uol. I pars I
77 p. 80—85 [ep- " ] V 144 uol. I pars V
77 p. 85-89 U 3 uol. I pars VII
77 P- 8 9 - 9 3 [ep. 12] V 9 uol. I pars I
77 P- 93- 96 [ep. 13] V 13 uol. I pars I
77 p. 97. 100 [ep. 14] V 16 uol. I pars I
77 p. 100. ιοί [ep. 15] V 17 uol. I pars I
77 p. 104. 105 [ep. 16] V 15 uol. I pars I
77 p. 105—121 [ep. 17] V 6 uol. I pars I
77 p. 124. 125 [ep. 18] V 24 uol. I pars I
77 p. 125. 128 [ep. 19] V 145 uol. I pars V
77 p. 128. 129 [ep. 20] V 26 uol. I pars I
77 p. 129. 132 [ep. 21] V 27 uol. I pars I
77 p. 132 [ep. 22] V 30 uol. I pars I
77 p. 1 3 2 - 1 3 7 [ep- 23] V 67 uol. I pars II
77 P· 137 [ep. 24] V 28 uol. I pars I
77 Ρ· 137· HO [ep. 25] V 29 uol. I pars I
77 p. 140. 141 [ep. 26] V 68 uol. I pars II
77 p. 141. 144 [ep. 27] V 100 uol. I pars III
77 p. 144. 145 [ep- 28] V 104 uol. I pars III
77 p. 145. 148 [ep. 29] V 116 uol. I pars III
77 p. 148. 149 [ep. 30] V 114 uol. I pars HI
77 p. 1 4 9 - 1 5 6 [ep. 31] V 115 uol. I pars III
77 p. 156. 157 [ep. 32] CT 66 uol. Ill
77 p. 1 5 7 - 1 6 2 [ep. 33] C 145 uol. ΙΙΠ
77 p. 161—164 [ep. 34] C 196 uol. ΙΠΙ
77 p. 164. 165 [ep. 35] V 130 uol. I pars IUI
77 p. 165. 168 [ep. 36] V 122 uol. I pars ΕΠΙ
77 p. 168. 169 [ep. 37] A 117 uol. I pars VII
77 p. 1 6 9 - 1 7 3 [ep. 38] V 123 uol. I pars IUI
77 p. 1 7 3 - 1 8 1 [ep. 39] V 127 uol. I pars ΙΠΙ
77 p. 181—201 [ep. 40] V 128 uol. I pars ΠΙΙ
77 p. 201—221 [ep. 41] V 134 uol. I pars IUI
77 p. 221 [ep. 42] R 40
77 p. 221. 224 [ep. 43] R 41
77 p. 224—228 [ep. 44] V 132 uol. 1 pars 1III
77 p. 228-237 [ep. 45] V 171 uol. I pars VI
77 Ρ· 237-245 [ep. 46] V 172 uol. I pars VI
77 p. 248. 249 [ep. 47] A 118 uol. I pars VII
77 Ρ· 249-253 [ep. 48] V 129 uol. I pars ΠΙΙ
77 P· 253· 256 [ep. 49] V 131 uol. I pars IUI
77 p. 256-277 [ep. 50] V 119 uol. I pars III
77 p. 277-282 [ep. 51] Coll. Veron. 30 uol. II
77 p. 283—286 [ep. 52] Coll. Veron. 31 uol. II
• e t a concilionjm occumenicorum. I, χ.

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:07 PM
XXVI PR^FATIO

Migne, Patrologia Grseca

77 p. 288. 289 [ep. 54] 130 uol. I pars VII


77 p. 2 8 9 - 3 2 0 [ep. 55] F 135 uol. I pars Ι1Π
77 p. 320 [ep. 56] ^38
77 p. 320. 321 [ep. 57] 7? 44
77 p. 321 [ep. 58] •K 43
77 P· 323· 324 [ep. 59] C 283 uol. IUI
77 P· 323—326 [ep. 60] C 300 uol. ΙΙΠ
77 P· 3 2 5 - 3 2 8 [ep. 61] C 284 uol. IUI
77 P· 327· 328 [ep. 62] C 298 uol. IUI
77 P- 328 [ep. 63] R 3°
77 P· 3 2 7 - 3 3 0 [ep. 64] C 299 uol. IIII
77 P· 329· 330 [ep. 65] C 302 uol. IIII
77 P· 329—332 [ep. 66] Coll. Sichard. 14 uol. V
77 P· 3 3 2 - 3 3 7 [ep- 67] V 133 uol. I pars ΠΙ1
77 P· 337· 338 [ep. 68] C 303 uol. IIII
77 P- 337- 340 [ep. 69] *36
77 P· 341 [ep. 70] * 37
77 P- 3 4 1 - 3 4 4 [ep. 71] C 288 uol. IIII
77 P- 344- 345 [ep. 72] R 39
77 P- 3 4 8 - 3 5 2 [ep. 75] R 48
77 P· 3 5 2 - 3 6 0 [ep. 76] R 50
77 P· 376 [ep. 82] R 42
77 p. 981—985 [hom. 1] V 77 uol. I pars II
77 P· 985—989 [hom. 2] V 76 uol. I pars II
77 Ρ- 989· 992 [hom. 3] V 126 uol. I pars IIII
77 p. 992—996 [hom. 4] V 80 uol. I pars II
77 p. 996—1001 [hom. 5] V 75 uol. I pars 11
77 p. IOOl —1005 [hom. 6] V 78 uol. I pars II
77 p. 1005—1009 [hom. 7] V 79 uol. I pars II
77 p. 1009 [hom. 8] CT 50 uol. Ill
77 p. 1089—1096 [hom. 15] R 19
77 p. 1096 [hom. 16] Ε 8 uol. I pars VII
77 P· 1349-1369 V 73 uol. 1 pars II
77 P· 1369-1385 V 72 uol. I pars II
77 P· 1385-1389 V 71 uol. I pars II
77 P· I433-I437 V 124 uol. I pars IIII
77 P· 1437-1444 V 125 uol. I pars IIII
77 p. 1444 HX 2 uol. I pars VII
77 P· 1 4 4 9 - 1 4 5 7 V 14 uol. I pars I
77 P· 1 4 5 7 - 1 4 6 1 V 120 uol. I pars IIII
77 p. 1464. 1465 V 101 uol. I pars HI
77 p. 1 4 6 8 - 1 4 7 2 V 74 uol. I pars II

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:07 PM
COLLECTIO VATICANA
1—32

Acta conciliorum oecumenicorum, I, i. I

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
V = Collectio Vaticana
Codex Vaticanus 830 s. X V
MP = Collectionis Vatican® recensio breuior
Μ == Codex Ambrosianus Μ 88 sup. s. XIII
h = Codex Parisinus 416 s. X V I
{ k = Codex Monacensis 43 s. XVI
S = Collectio Seguierana
Codex Parisinus Coislinianus 32 s. X I
D = Collectionis Seguieranae recensio altera
m = Codex Monacensis 1 1 5 s. X V I
η = Codex Monacensis [Fuggeranus] 116 s. XVI
A = Collectio Atheniensis
Codex Atheniensis societatis archaeologiae Christianse 9 s. XII
W = Codex Vindobonensis theol. gr. 40 s. XII, in epistulis 1—3 = Codex Vindobo-
nensis theol. gr. 18 s. XII
R = Codex Vaticanus 1431 s. X I
Η = Codex musei Britannici Arundelianus 529 s. XII, in 18 = Codex Monacensis 467
Β = Codex Neapolitanus II Β 15 s. XIII
Ε = Codex Vaticanus 504 s. XII
F = Codex Vaticanus 720 s. XII
L = Codex Laudianus 92b s. X
U = Codex Vallicellianus C 4 s. XIIII
J = Codex Vallicellianus F 22 s. XV
Ζ = Codex Parisinus 1308 s. XIIII
Ο = Codex Oxoniensis Baroccianus 26 s. X
Acta Chalcedonensia
A v = Codex Vindobonensis hist. gr. 27 s. XII
A m = Codex Venetus 555 s. XII
— Codex Parisinus 415 s. XII unde descriptus est codex Venetus 165 s. XV
J s = Codex Sinaiticus 1690 s. XIIII
Excerpta ex Actis Chalcedonensibus
Θ ρ = Codex Parisinus 415
© r = Codex Vaticanus 712

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
Τάδε ϋνεστι τήιδε τήι βίβλωι

Τά προ της τρίτης συνόδου κατά Νεστορίου παρακολουθήσαντα κεφάλαια

α Toö αγίου Κυρίλλου έπιστολή προς τους μονάζοντας: —


β Toö αυτοί) προς Νεστόριον έπιστολή: —
γ Νεστορίου έπιστολή προς Κύριλλον: — s
δ Κυρίλλου προς Νεστόριον έπιστολή: —
ε Νεστορίου έπιστολή προς Κύριλλον: —
ς Κυρίλλου πρός Νεστόριον έπιστολή, έν ήι και οί άναθεματισμοι ήτοι τά κεφάλαια: —
I ΤοΟ αΰτου προσφωνητικός πρός τον εύσεβέστατον βασιλέα Θεοδόσιον περί της όρθής
πίστεως: — ίο
ή Θεοδόσιος ΙνδοΗος θριαμβευτής άεΐ αΰγουστος Κυρίλλωι έπισκόπωι: —
θ Έπιστολή Κελεστίνου έπισκόπου 'Ρώμης προς τον αγιον Κύριλλον: —
ϊ Έπιστολή τοΟ αύτοΟ πρός Νεστόριον: —
ία Κελεστΐνος έπισκόποις πρεσβυτέροις διακόνοις κλήρωι θεοΰ δούλοις καϊ καθολικώι
15
λαώι διάγουσιν έν Κωνσταντινουπόλει: —
ιβ Έπιστολή του αύτου Κελεστίνου πρός Ίωάννην έπίσκοπον Αντιοχείας: —
ϊγ Επιστολή τοΰ αγίου Κυρίλλου πρός τον αυτόν Ίωάννην έπίσκοπον Αντιοχείας: —
ιδ Άντίγραφον έπιστολής γραφείσης παρά Ιωάννου έπισκόπου Αντιοχείας πρός Νε-
στόριον: —
20
ϊε Έπιστολή Κυρίλλου πρός Ίουβενάλιον έπίσκοπον 'Ιεροσολύμων: —
ϊς Έπιστολή Κυρίλλου πρός Ακάκιον: —
ιί Έπιστολή Άκακίου πρός Κύριλλον: —
ΐη Διαμαρτυρία προτεθεΐσα έν δημοσίοις κατά των κληρικών Κωνσταντινουπόλεως και
κατά έκκλησίαν έμφανισθεΐσα ώς δτι όμόφρων έστϊ Νεστόριος Παύλου του Σαμοσα-
25
τέως τοΰ άναθεματισθέντος προ έτών ρζ από των ορθοδόξων έπισκόπων: —
ιθ 'Ομιλία Πρόκλου έπισκόπου ΚυΕίκου λεχθεΐσα καθείομένου Νεστορίου έν τήι μεγάληι
έκκλησίαι Κωνσταντινουπόλεως: —
κ Κυρίλλου πρός τινα Ζηλωτήν περί Νεστορίου: —
κα Του αύτου πρός τους έγγράφως αύτόν αίτιασαμένους δτιπερ ού σεσιώπηκεν έ£ άκοής
30
μαθών £ρπειν έπι τό χείρον τήν δυσσεβή του Νεστορίου διδασκαλίαν: —

VM, Ρ [ = hk]
ι om. Μ έστίν έν τη Ρ 2 τά δέ Μ πρό — συνόδου om. Μ κατά] τά κατά τοΟ Ρ
κεφάλαια V P έν τή άγία τρίτη συνάδω έστι τσΟτα Μ 8 και άναθεματισμόσ Ρ ι ι Θεοδοσίου
βασιλέωσ έπιστολή πρόσ τόν άγιον κύριλλον Μ 1 2 πρός — Κύριλλον euanuere in Μ 13 τοΟ
αίιτοΟ έπιστολή Μ 14/15 κελεστίνου έπισκόπου πάσι τοΐσ έν cetera eyanuere Μ ι 6 έπιστολή om. Μ
17 τοΟ — κυρίλλου έπιστολή Μ ι8 άντίγραφον — παρά om. Μ άντιοχείασ έπιστολή Μ
20 κυρίλλου έπιστολή Μ Ιεροσολύμων euanuit in Μ 23 έν om. Μ δημοσία MP 24 κατά
τήν Ρ 25 ρΕ Μ έκατόν έΕήκοντα Ρ ρΣ V παρά Μ 26 ΚυΖίκου om. MP 28 om. MP
τ0 om
29 ic MP τοΟ αύτοΟ V κυρίλλου MP 3° ° · MP

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
4

κβ Toö αύτου: —
κτ "Ισον σάκρας γραφείσης προς Άκάκιον τον της Βεροιαίων και Συμεώνα τον έν Άντιοχείαι
άναχωρητήν καΐ άλλαις έπαρχίαις ιδίαι έκάστωι: —
κί> Του άγίου Κυρίλλου έπιστολή γραφεΐσα προς τόν κλήρον και τον λαόν Κωνσταντινου-
πόλεως: — 5
ici θείον γράμμα άποσταλέν έν Άλε£ανδρείαι Κυρίλλωι έπισκόπωι και τοις κατά χώραν
τών μητροπόλεων έπισκόποις: —
ice Προ της συνόδου έπιστολή Κυρίλλου προς τους έν Άλεξανδρείαι, από 'Ρόδου: —
κ£ Τοΰ αύτοΰ έπιστολή δευτέρα, από Εφέσου: —
κη Του αύτου έπιστολή τρίτη, περί της συνόδου: — ίο
κθ Τοΰ αύτοΰ έπιστολή τετάρτη, περί της καθαιρέσεως Νεστορίου: —
λ Έπιστολή Ιωάννου Αντιοχείας προς Κύριλλον: —
λα Πάντων συνεδρευσάντων έν Έφέσωι, απεστάλη έν Έφέσωι τό έ£ής θείον γράμμα: —
λβ Kai μετά τό άναγνωσθήναι έν Έφέσωι τούτο αυτό τό προγεγραμμένον θείον γράμμα
πράττεται παρά τών αγίων πατέρων και επισκόπων τά τήι υποθέσει ήρμοσμένα: — «
λγ Αί όνομασίαι τών έν τήι συνόδωι έπισκόπων και τών πόλεων αυτών: —
λδ Διδασκαλία Πέτρου πρεσβυτέρου Αλεξανδρείας και νοταρίου περί τών Νεστορίου
_ όμιλιών: —
λε Διαλαλιά Ίουβεναλίου έπισκόπου Ιεροσολύμων περί της αναγνώσεως τοΰ θείου γράμ-
ματος του προς «Ικαστον μητροπολίτην άποσταλέντος: — 2ο
λς Αίτησις Φίρμου έπισκόπου Καισαρείας Καππαδοκίας και κατάθεσις Μέμνονος έπισκόπου
Εφέσου περί τοΰ ποιήσαι τους έπισκόπους ήμέρας δέκα και £2 έν Έφέσωι μετά τήν
όρισθεΐσαν προθεσμίαν, και τότε συνήδρευσαν: —
\1 Διαλαλιά Θεοδότου έπισκόπου Αγκύρας περί του παραγενέσθαι Νεστόριον έν τήι
συνόδωι: — 25
λη Καταθέσεις τών έπισκόπων τών άποσταλέντων προς Νεστόριον: —
λθ Διαλαλιά Φλαβιανοΰ έπισκόπου Φιλίππων περι του κληθήναι Νεστόριον έκ δευτέρου: —
μ Καταθέσεις τών άποσταλέντων έπισκόπων έν τήι δευτέραι κλήσει Νεστορίου: —
μα Διαλαλιά Φλαβιανοΰ περί τρίτης κλήσεως: —
μβ Καταθέσεις τών έν τήι τρίτηι κλήσει άποσταλέντων έπισκόπων: — 30

μγ Διαλαλιά Ίουβεναλίου έπισκόπου Ιεροσολύμων περί τών τριών Νεστορίου κλήσεων και
περι της αναγνώσεως τοΰ συμβόλου: —
μδ Διδασκαλία Πέτρου πρεσβυτέρου και νοταρίου και διαλαλιά Άκακίου έπισκόπου Μελιτη-
νής περι τής δευτέρας Κυρίλλου προς Νεστόριον επιστολής: —
με Καταθέσεις πάντων τών έπισκόπων περι τής αυτής έπιστολής: — 35

μς Διαλαλιά Παλλαδίου έπισκόπου Άμασείας περι της αναγνώσεως τής Νεστορίου προς
Κύριλλον έπιστολής: —

VM, Ρ [ = hk] _ _
ι iüä TOÖ αύτοϋ: — κβ τοΟ αύτοΰ MP 2 τής om. Ρ βερροιαίων V 4-5 ο™· MP 6 κδ MP
σταλέν Μ κυρίλλω έν άλεΕανδρεία Μ άρχιεπισκόπω Ρ om. Μ 8 ice MP κυρίλλου έπιστολή Μ
τόν έν — λαόν Ρ 9 «ζ MP ί ο κ Ζ MP ι ι κη MP 12 om. MP 13 κθ MP
έστοίλη Μ om. Ρ έν Έφέσωι om. MP θείον om. Μ 14 λ MP έν — προγε-
γραμμένον V P τό ä γεγραμμένον γράμμα έν έφέσω Μ ιόλαΜΡ ΐ 7 λ β ΜΡ 19 λ γ MP έπισκό-
που V P τοΟ Μ θείου om. Μ 20 πρός — άποσταλέντος] σταλέντοσ πρόσ τούσ μροπολίτασ Μ
2ΐ λδ MP 22 δέκα Kai έΕήσ y δεκαέΕ Ρ ί ς Μ 24 λ Γ Ρ λς Μ άγκύρων VM 26_λς Ρ λΖ Μ
27 XI Ρ λη Μ 28 λη Ρ λθ Μ τ ώ ν έπισκόπων τ ώ ν άποσταλέντων Ρ 29 λθ Ρ μ Μ
ΦλαβιανοΟ] τοΟ αίιτοΟ MP τρίτης] τήσ Ρ in fine add. νεστορίου είσ τό ίλθεΐν Μ 3 ° μ Ρ μα Μ
3ΐ μα Ρ om. Μ έπισκόπου V P τοΟ Μ 33 μβ MP 35 MT Μ Ρ υπέρ MP 3
6 l·^ MP

παλαδίου VMP, corr. V 36/37 έπιστολήσ πρόσ κύριλλον Μ

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
5

μί Καταθέσεις πάντων τών έπισκόπων περί της αύτής έπιστολής: —


μη Αί τών έπισκόπων έκβοήσεις κατά Νεστορίου: —
μθ Διαλαλιά Ίουβεναλίου έπισκόπου Ιεροσολύμων περί της αναγνώσεως της έπιστολής
Κελεστίνου έπισκόπου ' Ρ ώ μ η ς : —
ν Καταθέσεις τών έπισκόπων άποδεδωκότων Νεστορίωι τάς έπιστολάς: — s
να Διδασκαλία Φείδου έπισκόπου Ίόππης περί ών και έν Έ φ έ σ ω ι Νεστόριος έδυσφήμη-
σεν: —
νβ Διαλαλιά Κυρίλλου έπισκόπου Αλεξανδρείας περι τών αύτών δυσφημιών: —
νγ Καταθέσεις θεοδότου έπισκόπου Αγκύρας και Ακακίου έπισκόπου Μελιτηνής: —
νδ Διδασκαλία Πέτρου πρεσβυτέρου και νοταρίου περί τών χρήσεων τών αγίων πατέρων: — ίο
vi Ό τ ε Χαρίσιος προσήλθε τήι συνόδωι κατά τών τεσσαρεσκαιδεκατιτών: —
νς Οί έπιδοθέντες λίβελλοι παρά Χαρισίου πρεσβυτέρου: —
vi "Ισον έκθέσεως τοΰ παραπλασθέντος συμβόλου: —
νη Αί ύπογραφαΐ τών μεταθεμένων άπό τών τεσσαρεσκαιδεκατιτών και υπογραψάντων είς
αυτό: — "
νθ Ό ρ ο ς της συνόδου περι τοΰ μηδενΐ έζεΐναι πίστιν έτέραν έκτίθεσθαι παρά τό άγων
σύμβολον: —
Ε Διδασκαλία Πέτρου πρεσβυτέρου και νοταρίου και διαλαλιά Φλαβιανοΰ έπισκόπου
_ Φιλίππων περί τής αναγνώσεως τών Νεστορίου λόγων: —
Εα Διδασκαλία Πέτρου πρεσβυτέρου και νοταρίου περί τής σταλείσης έπιστολής από Καρ- 20
θαγένης παρά Καπραιόλου έπισκόπου: —
Εβ Άπόφασις τής συνόδου κατά Νεστορίου και ύπογραφαΐ τών έπισκόπων: —
Εγ Καθαίρεσις: —
£0 Τήι έΕής τοΰ καθαιρεθήναι τον αυτόν Νεστόριον απεστάλη αύτώι τούτο τό έπίσταλμα
παρά τής αγίας συνόδου: — 25
Εε Επιστολή πεμφθεΐσα προς τους κληρικούς και οικονόμους τής έκκλησίας Κωνσταντι-
νουπόλεως έν αύτήι τήι ήμέραι έν ήι αύτώι Νεστορίωι απεστάλη: —
Ες Τών ευρεθέντων έν Κωνσταντινουπόλει έπισκόπων ύπομνηστικόν: —
ϊΐ Ή σταλεΐσα έπιστολή τοΰ αγίου Κυρίλλου Κομαρίωι και Ποτάμωνι έπισκόποις και τώι
_ άρχιμανδρίτηι Δαλματίωι και Τιμοθέωι και Εύλογίωι: — so
Εη Κυρίλλου έπιστολή γραφεΐσα άπό 'Εφέσου προς τούς πατέρας τών μοναζόντων: —
Εθ Συνοδική έπιστολή προς τον κλήρον και τον λαόν: —
5 Όμιλία' Ρηγίνου έπισκόπου Κύπρου λεχθεΐσα έν Έ φ έ σ ω ι μετά την καθαίρεσιν Νεστορίου: —
οα Όμιλία Θεοδότου έπισκόπου Αγκύρας λεχθεΐσα έν Έ φ έ σ ω ι : —
οβ Του αύτοΰ εις την γένναν τοΰ σωτήρος άναγνωσθεΐσα έν τήι συνόδωι έπί του έπι- 35
σκόπου Κυρίλλου: —
ογ Τοΰ αύτοΰ λεχθεΐσα έν τήι ήμέραι τής γεννήσεως τοΰ σωτήρος ημών ΊησοΟ Χρίστου"
ύπανεγνώσθη δέ και αύτή έν τήι αύτήι συνόδωι: —

VM, Ρ [ = hk]
ι με MP 2 μς MP τών έπισκόπων VP κατά τών έπισκόπων ήτοι Μ 3 MP
έπισκόπου om. Μ τής1 om. Ρ 5 μη MP άποδεδωκότων έπισκόπων Μ τάσ νεστορίου Ρ
6 μθ Ρ euanuit in Μ φίδου Ρ ίόπησ Ρ 8 ν Ρ euanuit in Μ 9 να Ρ euanuit in Μ
άγκύρων Μ Άκακίου om. Ρ έπισκόπου om. Μ in fine add. περι τών αύτών δυσφημιών MP
ίο νβ MP ιι νγ MP 12 νδΜΡ i3veMP 14 Al] και MP numeratione omissa 16 νς MP
18 vZ MP 20 vfj MP Διδασκαλία — νοταρίου] έπιστολή τοΟ αύτοΟ πέτρου Μ άποσταλεί-
σησ Ρ 20/21 καθαργένησ MP 21 κραπαιόλου V 22 νθ MP τής om. V 23 I MP
24—3 3 ° m · MP 30 δαλμοίτω V 33 Εα MP {«γίνου MP 34 Εβ MP έπισκόπου om. Μ
άγκύρων Μ 35 Εγ MP γέννησιν V 37 Εδ Ρ om. Μ 37/38 γεννήσεως — αύτή] χϋ γεννή-
σεωσ ύπαναγνωσθεΐσα Μ

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
6

οδ Άκακίου επισκόπου Μελιτηνής ομιλία λεχθεΐσα έν Έ φ έ σ ω ι : —


öe Όμιλία Κυρίλλου επισκόπου Αλεξανδρείας λεχθεΐσα έν Έφέσωι συνάξεων Επιτελουμέ-
νων καθαιρεθέντος Νεστορίου: —
d. 26. m. Sept. ος Του αύτου όμιλία λεχθεΐσα έν ήμέραι τοΰ αγίου Ιωάννου του εύαγγελιστοΰ: —
431
ο£ Του αύτου έν Έ φ έ σ ω ι όμιλία ωραία πάνυ: 5
οη Του αύτου κατά Ιωάννου του Αντιοχείας: —
οθ Τοΰ αύτου πριν συσχεθήναι παρά τοΰ κόμητος και ύπό στρατιωτών φυλαχθήναι: —
π Τοΰ αύτοΰ προς Νεστόριον, ήνίκα κατήλθον οί έπτά εις την άγίαν Μαρίαν: —
πα Αναφορά προς τους εύσεβεστάτους βασιλείς περί της καθαιρέσεως Νεστορίου: —
πβ Αναφορά προς Κελεστΐνον έπίσκοπον 'Ρώμης: — ίο
ΐτγ "Ισον βασιλικού γράμματος άποσταλέντος έν Έ φ έ σ ω ι προς την άγίαν σύνοδον διά
Παλλαδίου μαγιστριανοΰ: —
πδ "Ισον αναφοράς της αγίας συνόδου σταλείσης διά Παλλαδίου μαγιστριανοΰ Καλανδών
d. i.m. iul. 'Ιουλίων Έπιφι Ζ ίνδ. ΐε: —
431
ϊτε "Ισον έπιστολής γραφείσης παρά της αγίας συνόδου προς τόν κλήρο ν και τον λαόν is
Κωνσταντινουπόλεως: —
πς "Ισον έπιστολής γραφείσης παρά τοΰ κλήρου Κωνσταντινουπόλεως προς τήν άγίαν
σύνοδον: —
πΖ Λίβελλοι έπιδοθέντες παρα τών άγιωτάτων επισκόπων Κυρίλλου και Μέμνονος: —
πη Διαλαλιά Ίουβεναλίου έπισκόπου Ιεροσολύμων περι τής αναγνώσεως τών αυτών 20
λιβέλλων: —
πθ Καταθέσεις τών έπισκόπων τών άποσταλέντων παρά τής συνόδου προς Ίωάννην
'Αντιοχείας: —
cj Διαλαλιά τής συνόδου άνατρέπουσα τά πεπραγμένα παρά 'Ιωάννου κατά Κυρίλλου και
Μέμνονος: — 25
<jä Επιστολή άποσταλεΐσα παρά τής συνόδου τοις καθ' έκάστην έπαρχίαν τε και πόλιν
έπισκόποις πρεσβυτέροις διακόνοις και παντι τώι λαώι: —
ijß "Ισον αναφοράς τής συνόδου πρός τους βασιλείς: —
^γ "Ισον σάκρας άποσταλείσης διά 'Ιωάννου τοΰ κόμητος τών σάκρων τήι συνόδωι: —
ί)δ "Ισον αναφοράς τής άγίας συνόδου πρός τήν σάκραν τήν άναγνωσθεΐσαν παρά Ίω- 3ο
άννου κόμητος τών σάκρων: —
<jl Έντολιμαΐον γράμμα πρός τους Ζ ώστε έν Κωνσταντινουπόλει δικάσασθαι πρός Ίω-
άννην έπίσκοπον 'Αντιοχείας: —
"Ισον έντολικοΰ: —

VM, Ρ [ = hk] _ _
ι £ε Ρ om. Μ 2 Ης Ρ om. Μ επισκόπου om. Μ 2/3 τελουμένων Μ 4 HZ Ρ om. Μ
om
όμιλία —· εύαγγελιστοΰ] εϊσ τά τοΰ είιαγγελιστοΟ ίαιοίννου [iuudwou om. Ρ] MP 5 Ρ - Μ
όμιλία — πάνυ om. MP 6 Ηθ Ρ om. Μ ίωάννην Ρ τοΟ 'Αντιοχείας om. MP 7 δ Ρ om. Μ
συσχεθήναι — φυλαχθήναι SD in inscriptione συσχεθή — φυλαχθήνΜΡ 8öa P o m . Μ πρόσΡ 9 οβ Ρ
Ηδ Μ βασιλέασ Μ ίο δγ Ρ Σε Μ ι ι ob Ρ Ης Μ 13 öe Ρ om. Μ άποσταλείσησ Ρ
τοΟ αύτου παλλαδίου Μ μαγιστριανοΰ om. Μ 14 έπΐ φιΗίνδι ίνδικτιώνοσ πέμπτησ Ρ έπιφιξίν Μ
15 οςΡοπι. Μ ι6 τήσ κυυνσταντινουπόλειυσ Μ ι γ οΖ Ρ om. Μ ι 8 σύνοδον MP σύνοδον και
τόν λαόν V 19 οη Ρ om. Μ 20 οθ Ρ om. Μ 22 π Ρ om. Μ τών σταλεντων έπισκόπων Μ
23 έπίσκοπον άντιοχείασ MP 24 πα Ρ om. Μ κατά Κυρίλλου om. Ρ 26 πβ Ρ om. Μ
σταλεΐσα Μ τοις om. Μ τε om. Μ 27 έπισκόποις om. Ρ διακόνοισ ό!μα έπισκόποισ Ρ
τώι om. Μ 28 π γ Ρ om. Μ τής — βασιλείς om. MP 29 πδ Ρ om. Μ σταλείσησ Μ
κόμητοσ τών σάκρων ίωάννου Μ 3 ° πε Ρ om. Μ τήν άναγνωσθεΐσαν σάκραν Μ 3°/3ΐ 'Ιωάν-
νου — σάκρων] τοΟ κόμητοσ ίωάννου Μ 32 πζ Ρ om
- Μ
Ζ scripsi έ£ήσ VMP 33 έπίσκοπον]
τόν Μ 34 wZ Ρ om. Μ

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
7

C\Z Επιστολή γραφεΐσα παρά του αύτου Ιωάννου και τών σύν αύτώι προς 'ΡοΟφον έπί-
σκοπον θεσσαλονίκης: —
<γ\ "Ισον έπιστολής γραφείσης τήι έν Έφέσυυι άγίαι συνόδωι παρά τών ευρεθέντων έν Καιν-
σταντινουπόλει έπισκόπων: —
ί|θ Άντίγραμμα της προτεταγμένης έπιστολής παρά τής συνόδου: — 6
ρ "Ισον έπιστολής Κυρίλλου έπισκόπου 'Αλεξανδρείας πρός τον κλήρον Κωνσταντινου-
πόλεως: —
ρα "Ισον έπιστολής Μεμνονος έπισκόπου Εφέσου προς τον κλήρον Κωνσταντινουπόλεως: —
ρβ Αναφορά πρός τους βασιλείς περί τής υπογραφής παρά τής συνόδου: —
ΡΤ Δέησις παρά του κλήρου Κωνσταντινουπόλεως πρός τον εύσεβέστατον βασιλέα: — ίο
ρδ Επιστολή Κυρίλλου πρός θεόπεμπτον ΤΤοτάμωνα και Δανιήλ έπισκόπους: —
ρε Συνοδική έπιστολή πρός τον κλήρον Κωνσταντινουπόλεως: —
ρς "Ισον υπομνήματος πραχθέντος έπι τήι παρουσίαι τών από 'Ρώμης έλθόντων έπισκόπων
_ και πρεσβυτέρων: —
ρί "Ισον αναφοράς πρός τους εύσεβεστάτους βασιλείς περί τών άπό ' Ρώμης έπισκόπιυν τε is
και πρεσβυτέρων διά του διακόνου Ευτυχίου: —
ρη Άντίγραφον αναφοράς παρά τής συνόδου διά Ίουβεναλίου Φίρμου |ΦλαβιανοΟ Άρκα-
δίου Άκακίου Θεοδότου Εύοπτίου έπισκόπων και Φιλίππου πρεσβυτέρου: —
ρθ Βασιλικόν θέσπισμα τό δημεΰον και έζορίίον Νεστόριον: —
ρι Άντίγραφον έρμηνείας βασιλικού θεσπίσματος γραφέντος πρός Ίσίδωρον έπαρχον πραι- a. 436
τωρίων και υπατον περί τής έΕορίας Νεστορίου: — 2ΐ
ρΐα Άντίγραφον θείου νόμου: —
ριβ Διάταζις τών έπαρχων: —
ρΐγ Επιστολή συνοδική γραφεΐσα άπό Κωνσταντινουπόλεως: —
ριδ Έπιστολή γραφεΐσα παρά του γενομένου έπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως ΜαΗιμιανοΟ 25
πρός Κύριλλον άρχεπίσκοπον Αλεξανδρείας: —
ρϊε Επιστολή Κυρίλλου πρός Μαξιμιανόν έπίσκοπον Κωνσταντινουπόλεως: —
ρϊς Έπιστολή Άλυπίου πρεσβυτέρου τών αποστόλων πρός Κύριλλον: —
ριί Κύριλλος Άλυπίωι πρεσβυτέρωι: —
ρΐη Κυρίλλου απολογητικός πρός τόν βασιλέα Θεοδόσιον: — so
ριθ Του αύτου πρός Ούαλεριανόν έπίσκοπον κατά τών τά Νεστορίου φρονούντων: —
pic "Ισον θείου γράμματος άποσταλέντος δι' Άριστολάου τριβούνου και νοταρίου Ίωάννηι
έπισκόπωι Αντιοχείας περί τής ειρήνης και ένώσεως τών έκκλησιών: —
pica θείον γράμμα άποσταλέν πρός Άκάκιον έπίσκοπον Βεροίας: —
ρκβ Αίβελλος έπιδοθείς τώι άρχιεπισκόπωι Κυρίλλωι παρά Παύλου έπισκόπου Έμέσης τοΰ 86
άποσταλέντος παρά Ιωάννου του Αντιοχείας έπισκόπου: —
ρκγ Έπιστολή Ιωάννου έπισκόπου Αντιοχείας πρός Κύριλλον: —

VM, Ρ [ = hk] _ _
ι πη Ρ om. Μ γραφεΐσα — αΰτοΟ om. Μ 3 πθ Ρ om. Μ 5 Ρ om· Μ άντίγραφα MP
6 ήα Ρ om. Μ έπισκόπου om. MP άλε£ανδρε{ας om. Μ 8 <jß Ρ om. Μ έπισκόπου]τοΟ Μ
τόν αίιτόν MP Κωνσταντινουπόλεως om. MP 9 <ίϊ Ρ o m · Μ πρός — συνόδου om. MP
post 9 ins. [om. Μ] ΤΤρόσ τόν κλήρον_κυυνσταντινουπόλ€ωσ παρά τήσ συνόδου: — MP 10 <je
Pom. Μ είισεβίστατον om. Μ ι ι ^ς Ρ om. Μ ΐ2 om. MP 13 Ρ om. Μ τη om. Ρ
15 ^η Pom. Μ εύσεβεΐσΜ Ι7^ΘΡΕΘΜ 19 ρ Ρ δ Μ 2θράΡ οαΜ 20/21 πραιτωρίων—
βπατον om. Μ 22 ρβ Ρ οβ Μ 23 ργ Ρ inde ab hoc omnes numeros om. Μ 24 ρδ Ρ 25 pe Ρ
26 έπίσκοπον Ρ τόν Μ 27 ρς Ρ 28 ρ£ Ρ 29 ρη Ρ έπιστολή Κυρίλλου πρόσ άλύπιον
πρεσβύτερον Μ Κυρίλλου Ρ 3° om· Μ ρθ Ρ 3ΐ ρϊ Ρ φρονούντων τά νεστορίου Μ
32 ρΐα Ρ 34 ριβ Ρ βερροίασ V 35 ρϊΤ Ρ τώι άρχιεπισκόπωι om. Μ 37 ρώ Ρ
τόν Αλεξανδρείας όίγιον κύριλλον Μ

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
8

Dec5' °a ΡΚί>
® μ ι λ ί α ΤΤ α ύ λ ο υ έπισκόπου 'Εμέσης λεχθεΐσα Χοιάκ εικοστή ι ένάτηι έν τηι μεγάληι
ec. 43» έκκλησίαι Αλεξανδρείας καθημένου του μακαρίου Κυρίλλου εις την γένναν του Χριστοΰ
και δτι Θεοτόκος ή αγία παρθένος Μαρία και δτι ού δύο υιούς λέγομεν, αλλ' ένα υίόν
και κύριον τον Χριστόν, και είς τον άρχιεπίσκοπον έγκώμια: —
d. 1. m. Ian. ρκε Του αυτοί) όμιλία λεχθεΐ<Τα έν τηι μεγάληι έκκλησίαι Αλεξανδρείας Τυβί c είς την 6
433 ένανθρώπησιν του σωτηρος ημών Ίησοΰ Χρίστου και είς τον άρχιεπίσκοπον Κύριλλον
έγκώμια: —
ρκς Κυρίλλου αρχιεπισκόπου Αλεξανδρείας είς τον προεξηγησάμενον και είς τήν ένανθρώ-
πησιν του κυρίου: —
ρκί 'Επιστολή Κυρίλλου έπισκόπου Αλεξανδρείας προς Ίωάννην Αντιοχείας: — ίο
ρκη ΤοΟ αύτου έπιστολή πρός Άκάκιον έπίσκοπον Μελιτηνής: —
ρκθ Του αύτου έπιστολή πρός Δυνατόν έπίσκοπον Νικοπόλεαις Παλαιάς 'Ηπείρου: —
ρλ 'Ιωάννου έπισκόπου Αντιοχείας και τών λοιπών τών συν αύτώι έπιστολή πρός Ξύστον
έπίσκοπον 'Ρώμης και πρός Κύριλλον έπίσκοπον Αλεξανδρείας και πρός Μαξιμιανόν
έπίσκοπον Κωνσταντινουπόλεως: — ιβ
ρλα Κυρίλλου έπισκόπου Αλεξανδρείας έπιστολή πρός Μαξιμιανόν έπίσκοπον Κωνσταντι-
νουπόλεως: —
ρλβ ΤοΟ αύτου πρός Ευλόγων πρεσβύτερον'Αλεξανδρείας στατίίον,τα έν Κωνσταντινουπόλει: —
ρλγ Του αύτου πρός Ίωάννην έπίσκοπον Αντιοχείας και την συναχθεΐσαν έκεΐ σύνοδον: —
ρλδ Τοΰ αύτου έπιστολή πρός Ακάκιον έπίσκοπον [Μελιτηνής] περϊ του άποπομπαίου: — 2ο
ρλε Του αύτου είς τό αγιον σύμβολον: —
ρλς ΤοΟ αύτου πρός Νεστόριον, ήνίκα κατήλθον οί έπτά είς τήν άγίαν Μαρίαν: —
ρλ£ Βασιλικός νόμος περί τών προσφευγόντων έν έκκλησίαι: —
ρλη "Ισον θείου θεσπίσματος του εύσεβεστάτου βασιλέως Θεοδοσίου κατά τε ΤΤορφυρίου
και Νεστοριανών και κατά Ειρηναίου έπισκόπου Τυρίων: — 25
ρλθ Διάταγμα προτεθέν παρά τών έπάρχων μετά του θείου πραγματικού κατά ΤΤορφυρίου
και Νεστορίου και Ειρηναίου: —

ρμ Κυρίλλου περί της ένανθρωπήσεως του θεου λόγου του υίου του πατρός: —
ρμα ΣυΖήτησις περί του αύτου: —
ρμβ "Οροι έττισκόπων τών έν Νικαίαι συναχθέντων έν τηι συνόδωι και Ικθεσις της αύτης 3ο
συνόδου κατά Παύλου Σαμοσατέως: —
ρμγ Δέησις Βασιλείου διακόνου και λοιπών μοναχών πρός τους φιλοχρίστους βασιλείς: —
ρμδ Κυρίλλου έπιστολή πρός Κελεστΐνον: —
ρμε ΤοΟ αύτου συνοδική πρός τούς έν Κωνσταντινουπόλει μοναχούς: —
ρμς Αναφορά Νεστορίου και τών συν αύτώι έπισκόπων πρός τον βασιλέα περί τών πεπραγ- 35
μένων παρά τηι άγίαι συνόδωι, γραφεΐσα προ του παραγενέσθαι έν Έφέσωι τον
Αντιοχείας έπίσκοπον: —
V, MP [usque ad 27 Ειρηναίου: —]
ι ρϊ€ Ρ έμίσησ Μ 2 γέννησιν V 4 έγκώμιον da τόν άρχιεπίσκοπον V 5 ρις Ρ
τυβί ς V ς τυβί Μ και Ρ 6 τοΟ κΰ τοΟ σρσ Μ ήμών om. Μ άρχιεπίσκοπον] 3γιον Μ
7 έγκώμιον V 8 ριί Ρ άρχιεπισκόπου ΆλεΕανδρείας om. Μ ίο ρϊη Ρ Έπιστολή —
Αλεξανδρείας] τοΟ αύτοΟ έπιστολή Μ ι ι ριθ Ρ u pit Ρ έπιστολή om. Ρ δονάτον V
13 ρκδ Ρ καί — έπιστολή om. Μ 14 καΐ πρός om. Μ έπίσκοπον om. VM πρός om. Μ
15 έπίσκοπον om. Μ κωνσταντινουπόλειυσ έπιστολή Μ ι6 ρκβ Ρ έπισκόπου —
έπιστολή om. Ρ έπισκόπου 'Αλεξανδρείας om. Μ έπίσκοπον om. Μ ι8 ρκγ Ρ πρεσ-
βύτερον VM έπίσκοπον Ρ 19 ρκδ Ρ έπίσκοπον om. Μ 2ο ρκε Ρ έπιστολή in fine
coll. Μ έπίσκοπον om. Μ Μελιτηνής falso additum 21 ρκς Ρ άγιον om. Ρ 22 om. MP
23 ρκί Ρ 24 ρκη ρ τε om. Μ 27 καί* om. V

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
9

ρμΖ Θείον γράμμα άποσταλέν τήι άγίαι συνόδωι διά ΚανδιδιανοΟ τοΟ και την εύταξίαν
της συνόδου έγχειρισθέντος: —
ρμη Έπίλυσις τών δώδεκα κεφαλαίων ρηθείσα έν Έφέσιυι ύπό Κυρίλλου, της αγίας συνόδου
άίιωσάσης αύτόν σαφέστερον αύτοΐς έκτρανωθήναι τήν τούτων λύσιν: —
ρμθ Κυρίλλου προσφωνητικός τάϊς εύσεβεστάταις βασιλίσσαις περί της ορθής πίστεως: — »
ρν ΤοΟ αύτου έτερος προσφωνητικός ταΐς εύσεβεστάταις δεσποίναις: —
ρνα 'Υπομνήματα παρά τοις Άνατολικοΐς έπισκόποις πραχθέντα κατά Κυρίλλου και Μέμ-
νονος και τής αγίας συνόδου: —
ρνβ Γράμμα τών αύτών περι τής άκοινωνησίας σταλέν τήι άγίαι συνόδωι: —
ρνγ Αναφορά τών αύτών πρός τον βασιλέα δι' ής έμήνυσαν τά πραχθέντα και τήν αϊτίαν ίο
τής βραδυτήτος τής άφίξεως τοΰ Αντιοχείας: •—
ρνδ Αναφορά πρός τον βασιλέα Ιωάννου αρχιεπισκόπου 'Αντιοχείας και τών συν αύτώι,
ήν αντέγραψαν διά Παλλαδίου: —
ρνε 'Επιστολή τών αύτών πρός τον κλήρον Κωνσταντινουπόλεως: —
ρνς 'Ετέρα πρός τήν έν Κωνσταντινουπόλει σύγκλητον: — ΐ5
ρνί 'Ετέρα πρός τόν έν Κωνσταντινουπόλει λαόν: —
ρνη Αναφορά τών αύτών πρός τόν βασιλέα περί τής καθαιρέσεως Κυρίλλου και Μέμνονος: —
ρνθ 'Ετέρα αναφορά, ήν δεδώκασι μετά τής προειρημένης Είρηναίωι τώι κόμητι: —
ρ£ Ε τ έ ρ α αναφορά τών αύτών πρός τάς βασιλίδας: —
ρΗα Επιστολή τών αύτών πρός τόν επαρχον: — so
ρίβ Επιστολή τών αύτών πρός τόν πραιπόσιτον.: —
ρξγ Αναφορά τών αύτών πρός τόν βασιλέα, ής προέταξαν τό σύμβολον τών έν Νικαίαι,
άναγαγόντες τά τυπωθέντα ύπό τής αγίας συνόδου έπι τοις δοθεΐσιν αύτήι λιβέλλοις
παρά Κυρίλλου και Μέμνονος, ήτις έστάλη Είρηναίωι κόμητι και δι' αύτοΰ έπεδόθη: —
ρξδ 'Επιστολή κόμητος, Ειρηναίου πρός τους Ανατολικούς περι τών πραχθέντων μετά τήν 25
έν Κωνσταντινουπόλει εϊσοδον αύτοΰ και τήν τών άναφορών άπόδοσιν: —

ρΕε Τά αντιλεγόμενα έκ τών Νεστορίου δυσφημιών κεφάλαια έν τοις κατ' αύτου γεγραμ-
μένοις πέντε βιβλίοις τώι έν άγίοις Κυρίλλωι ήγουν έν μεν τώι α κεφάλαια ία, έν τώί so
δευτέρωι ϊδ, έν τώι τρίτωι έ'ξ, έν τώι δ επτά και έν τώι πέμπτωι έπτά: —
ρ Ης Ή κατά τών τοιούτων κεφαλαίων πεντάβιβλος άντίρρησις ήγουν οί πέντε τόμοι τοΟ
αγίου Κυρίλλου: —
ρΙΖ Επιστολή Θεοδωρήτου κατά του αγίου Κυρίλλου περί τών γραφέντων παρ' αύτου
35
δώδεκα κεφαλαίων άναθεματισμών διαλαμβάνουσα: —
ρΕη 'Επιστολή τοΰ αγίου Κυρίλλου πρός Εύόπτιον πρός τήν παρά Θεοδωρήτου κατά τών
δώδεκα κεφαλαίων άντίρρησιν: —
ρΗθ Αύτά τά τοΟ αγίου Κυρίλλου κεφάλαια τών άναθεματισμών δώδεκα, έχοντα έν έ'καστον
ύποτεταγμένην τήν παρά Θεοδωρήτου μέμψιν και τήν παρά τοΰ αγίου Κυρίλλου πρός
40
τήν μέμψιν άντίρρησιν και άπολογίαν: —
ρό ΤοΟ αγίου Γρηγορίου τοΰ θαυματουργού επισκόπου Νεοκαισαρείας κεφάλαια περι
πίστεως δώδεκα, έν οΤς και άναθεματισμός κείται και Ιρμηνεία έκάστωι υποτέτακται: —
ροα 'Επιστολή τοΰ αγίου Κυρίλλου αρχιεπισκόπου Αλεξανδρείας πρός τόν μακαριώτατον
Σούκενσον έπίσκοπον τής Διοκαισαρέων: —
ροβ "Ετερον ύπομνηστικόν άντιγραφέν πρός τάς πεύσεις ήμών παρ' αύτοΰ: — «

ν
35 άναθεματισμόν V
Acta conciliorum oecumenicorum. I, ι . 2

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
1 = S I. Latine extat in Collectione C T ι

L h i 20 1 Κύριλλος πρεσβυτέροις και διακόνοις πατράσι μοναχών και τοις σύν ύμΐν τον μονήρη
ß ' o v άσκοΰσιν και έν πίστει θεού ίδρυμένοις άγαπητοΐς και ποθεινοτάτοις έν κυρίωι χαί-
[ep. 1] ρειν. Άφίκοντο μεν τινές κατά τό είωθός έν ΆλεΕανδρείαι τών συν ύμΐν" έρομένωι δέ
μοι και φιλοπευστουντι λίαν ei της τών πατέρων έπιεικείας ϊόντες κατ' ϊχνος καΐ ύμεΐς 5
αυτοί πίστει μέν όρθήι τε και άμωμήτωι διαπρέπειν έπείγεσθε, πολιτείαι δέ τήι παγκάληι
κατασεμνύνεσθε και τοις της ασκήσεως έναβρύνεσθε πόνοις, τρυφήν αληθώς ηγούμενοι
το υπέρ γε του αγαθού τληπαθεΐν έλέσθαι γεννικώς, άπήγγελλον μέν έκεΐνοι ταΰτά γε ύμΐν
ούτως Ιχειν, προσέθεσαν δέ δτι τοις τών προλαβόντων άνδραγαθήμασιν άμιλλάσθε φιλοτι-
μότερον. έχαιρον οδν άναγκαίως έγώ καί μοι διεχεΐτο προς εύθυμίαν ό νους τάς τών ίο
έμών τέκνων ευδοκιμήσεις οίκειουμένωι, και σφόδρα είκότως. και γάρ έστι τών άτοπων
PG ΐ2 παιδοτρίβας μέν τάϊς τών νέων έτπγάνυσθαι βώμαις καν εϊ τι γένοιτο παρ' αυτών τών
είς έπαίνους τελούντων τήι τέχνηι, τοΰτο τάίς σφών αύτών οιά τινα στέφανον άνάπτειν
κεφαλαΐς και της εκείνων ανδρείας μερίΕεσθαι τά αύχήματα, ήμάς δέ πατέρας δντας πνευ-
ματικούς και λόγοις υμάς έπαλείφοντας τοις είς άγαθήν εύτολμίαν, 'ίνα καταθλήσαντες μέν is
τών της σαρκός κινημάτων παραιτούμενοι δέ τό πίπτειν είς άμαρτίαν και μην και ήττάσθαι
πειράίοντι τώι σατανάι κομίσησθε τό βραβέίον, μη ούχι δή μάλλον ή έκεΐνοι θεοφιλούς
Μ ΙΙΙΙ 589 2 άναπίμπλασθαι θυμηδίας. ούκουν, καθά φησιν του σωτήρος ό μαθητής, σ π ο υ δ ή ν
2 Petr. ι, 5-8 π - σ α ν π α ρ 6 ΐ σ ε ν € γ κ ό ν τ ε ς έ π ι χ ο ρ η γ ή σ α τ ε έν τ ή ι π ί σ τ ε ι υ μ ώ ν τ η ν ά ρ ε τ ή ν ,
έν δ έ τ ή ι ά ρ ε τ ή ι τ ή ν γ ν ώ σ ι ν , έν δέ τ ή ι γ ν ώ σ ε ι τ ή ν έ γ κ ρ ά τ ε ι α ν , έν δ έ τ ή ι so
έ γ κ ρ α τ ε ί α ι τ ή ν ύ π ο μ ο ν ή ν , έν δέ τ ή ι υ π ο μ ο ν ή ι τ ή ν ε ύ σ έ β ε ι α ν , έ ν δέ τ ή ι
ε ύ σ ε β ε ί α ι τ ή ν φ ι λ α δ ε λ φ ί α ν , έ ν δέ τήι φ ι λ α δ ε λ φ ί α ι τ ή ν ά γ ά π η ν . ταΟτα γάρ
ύ μ ΐ ν π α ρ ό ν τ α και π λ ε ο ν ά ζ ο ν τ α ούκ αργούς ούδέ ά κ α ρ π ο υ ς καθίστησιν
εις τ ή ν τ ο υ κυρίου η μ ώ ν Ί η σ ο ΰ Χ ρ ί σ τ ο υ έ π ί γ ν ω σ ι ν . χρήναι γάρ £γωγε φημΐ
τούς οιπερ δν έλοιντο τής έν Χριστώι νοούμενης ζωής τήν εύκλεά τε καί άΕιέραστον διάιτ- 25
τειν όδόν, πρώτον μέν άπλήι τε και άλωβήτωι κατασεμνύνεσθαι πίστει, προσεπάγειν δέ
ούτως αύτήι τήν άρετήν, ου δή γεγονότος πείράσθαι καταπλουτεΐν του κατά Χριστόν μυ-
Flor. Cyr. 65 έκ τής πρός μονάζοντας πρώτης έτπστολής, ης ή άρχή' Άφίκοντο μέν τίνες

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], ff R Λ· Λ=


inscr. βιβλίον π ρ ώ τ ο ν τ ώ ν πρακτικών τησ τρίτησ συνόδου SD ή κατά νεστορίου τοΟ άνθρωπολά-
τρου καί άσεβοϋσ παρακολουθήσασα πράΕισ έν έφέσαι W ä VSD 2 μοναχοΐσ VSD
ήμΐν VMSR 3 καί ποθεινοτάτοις om. Μ ποθεινοτάτοισ άδελφοΐσ D χΰί S 4 2ν αλεΐαν-
δρεία κατά τ ό ηώθόσ R έν άλεΕανδρεία S ύμΐν MDWR COIT A t c ήμΐν VPSR 5 δντεσ S 6 τε
om. VR δέ] τε RA C καλλίστη V η έναμβρύνεσθε Ρ 8 γε om. D άληθοΟσ S
γεννικώσ R γενικώσ VMPSW γενναίωσ D άπήγγελον W γε] τε SD om. R 8/9 οίίτωσ
ύμΐν Ρ 8 ήμΐν R 9 άμιλλδσθαι VR 9 / ί ο φιλοτιμότεροι V ί ο μέν οΰν D έγώ om. V
εύφημίαν D ι ι άτοπωτοίτων R 12 έπιγάννυσθαι VMPSDW γένοιτό τι D τι γένηται V
13 έπαινον Ρ συντελούντων D 14/15 πνευματικούσ δντασ V 15 λόγουσ R ι6 άμαρ-
τίαν VA t c άμαρτίασ MPSDWR μήν καί] μή Ρ 17 ή om. SD έκείνυυν D 19 παρεισε-
νέγκαντεσ D R συνεισενέγκαντεσ S ύμών έν τ ή πίστει Μ 23 άκαρπους] άπροίκτουσ W πα-
ρίστησιν SD 25/26 διάγειν VD 26 τε] δέ Μ

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
COLLECTIO VATICANA ι, i—4 II

στηρίου τήν γνώσιν και άναφοιτάν ευ μάλα προς τελεωτάτην σύνεσιν. τοΟτο γάρ,
οιμαι, έστίν τό ε ι ς ά ν δ ρ α τ έ λ ε ι ο ν καταντησαι και είς μ έ τ ρ ο ν ή λ ι κ ί α ς έλθεΐν τοΟ π λ η - Eph. 4, 13
ρ ώ μ α τ ο ς αύτοΰ. νήψει δή ουν τήι πρεπούσηι μονασταΐς τάς έαυτών όσφύας ευ μάλα
διεζωσμένοι κατανδρίίεσθε τ ώ ν παθών ψυχικών τε αμα και σωματικών' Ισεσθε γάρ ουτω *
λαμπροί και ευδόκιμοι και έν καλώι της έλπίδος τής τοις άγίοις ηύτρεπισμένης. έστω L III a ι
δέ έν ύμΐν και πρό γε τ ώ ν άλλων ή πίστις όρθή και τό άνεπίληπτον έχουσα παντελώς,
ουτω γάρ ούτω και ύμεΐς αυτοί τήν τ ώ ν αγίων πατέρων ίχνηλατοΰντες εύσέβειαν έναυλι-
σθήσεσθε σύν αύτοΐς ταΐς άνω μοναΐς καί σκηνάς οικήσετε τάς έν ούρανοΐς, ών και δ θε-
σπέσιος Ήσαίας διαμέμνηται λέγων" οί ό φ θ α λ μ ο ί σ ο υ ό ψ ο ν τ α ι ' Ι ε ρ ο υ σ α λ ή μ , π ό λ ι ς les. 33.
π λ ο υ σ ί α , σ κ η ν α ί αϊ ού μή σ ε ι σ θ ώ σ ι ν . ίο
3 Λαμπρός μέν ουν δτι καί άζιάγαστος ύμΐν ό βίος όρθή τε καί άκαπηλευτος ένίδρυται
πίστις, ούκ ήγνόηκα, πόθεν; τετάραγμαι δέ ού μετρίως άκηκοώς δτι θρύλοι τινές είς ύμας
άφίκοντο χαλεποί καί περινοστοΰσι τινές τήν άπλήν ύμών παραλύοντες πίστιν καί ρηματίων
είκαίων άποπτύοντες δχλον άναπυνθανόμενοί τε καί λέγοντες τήν άγίαν παρθένον πότερόν ι*
ποτε θεοτόκον ή μή κατονομάίεσθαι χρή. καί ήν μέν άμεινον τ ώ ν τοιούτων ύμας Ζήτη- PG 13
μάτων εις άπαν άποφοιτάν καί δ μόλις έστίν ως έν έσόπτρωι καί αίνίγματι θεωρούμενα ι Cor. 13, 12
τοις άρτίοις τήν φρένα καί βεβηκόσι τον νουν, μηδέ άνορύττειν δλως (τά γάρ τοι τ ώ ν
θεωρημάτων ισχνότερα τον τών άκεραιοτέρων ύπερνήχεται νοΰν)' επειδή δέ οίπαΕ ούκ
άνήκοοι τ ώ ν τοιούτων μεμενήκατε λόγων καί φιλονεικέϊν εικός έλέσθαι τινάς καί τοΐς τόν
νοΰν ούκ έρηρεισμένοις οϊά τινα σκόλοπα τό έπ' αύτοΐς δή τούτοις έμπερονήσαι βλάβος, 2ο
δεΐν ώιήθην άναγκαίως όλίγ' άττα προς ύμάς περί τούτων ειπείν, ούχ ϊνα λογομαχήτε
μάλλον, αλλ' ϊν' εϊ τίνες ύμΐν έπιφύοιντο, ταΐς έκείνων είκαιολογίαις τό αληθές άντε- Μ IUI 59»
Ηάγοντες αύτοί τε διαδιδράσκητε τήν έκ τοΰ πλανάσθαι ζημίαν, προσωφελήτε δέ καί έτέ-
ρους, τοΐς καθήκουσι λογισμοΐς ώ ς αδελφούς άναΐιείθοντες τήν άνωθεν ταΐς έκκλησίαις καί
έκ τ ώ ν αγίων αποστόλων παραδοθεΐσαν πίστιν καθάπερ τινά πολύτιμον μαργαρίτην έν ίδίαις 25
εχειν ψυχαΐς.
4 Τεθαύμακα τοίνυν εϊπερ δλως ένδοιάίουσι τινές πότερόν ποτε Θεοτόκος ή μή λέγοιτ'
αν ή άγία παρθένος. εί γάρ έστι θεός ό κύριος ήμών Ίησοΰς Χριστός, πώς ού Θεοτόκος
ή τεκοΰσα παρθένος; ταύτην ήμΐν παρέδοσαν τήν πίστιν οί θεσπέσιοι μαθηταί, καν εί
μή τής λέ£εως πεποίηνται μνήμην" ουτω φρονεΐν δεδιδάγμεθα παρά τ ώ ν αγίων πατέρων. 30
καί γουν ό της άοιδίμου μνήμης πατήρ ήμών 'Αθανάσιος τής Άλεδανδρέων έκκλησίας κατα-
κοσμήσας τόν θρόνον έφ' δλοις έτεσιν τεσσαράκοντα καί τόν αριθμόν καί ταΐς τών
άνοσίων αιρετικών εύρεσιλογίαις άμαχόν τινα καί άποστολικήν άντιτάττων σύνεσιν καί οίον
εύοσμοτάτωι τινί μύρωι τοΐς ιδίοις συγγράμμασι κατευφραίνων τήν ύπ' οϋρανόν καί έπ'

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], W R Μ Λ=


3 αύτοΟ] τοΰ χϋ D b* oöv Ρ μονασταΐ D 4 διαΣοσμένοι R γάρ φησιν S 5 £στι S
ϊσται R 6 ήμΐν S όρθή SDRA t c όρθή καί άκαπήλευτοσ VMPW άνεπίλημπτον R άνεπίπληκτον VMW
είχε άνεπίπληκτον h™e 7 ουτω 1 om. PA t c , add. h αΰτοΐ om. Ρ 7/8 συναυλισθήσεσθε Ρ
8 ών] ώα D g μου SD 9/10 πόλεισ πλουσίασ D ί ο σκηναί MSWR σκηνάσ VPD 11 oöv
om. D ύμΐν δτι και άΕιάγαστοσ D ύμών W ένήδρωται W ή D 12 θρύλλοι VPSD
θρλοι W είς] ώ σ R 13 άπλανη D om. W ήμών V 14 παραπτϋοντεσ SD παραλΰ-
οντεσ R παρθένον SDRA t c παρθένον μαρίαν V P W παρθένον και θεοτόκον Μ 15 ποτε om. D
ήμάσ R ι6 αίνίγμασι S 17 μή VMPW τοι om. VMPDW 18 ισχνότερα τ ώ ν θεωρη-
μάτων VMPW τ ώ ν νοημάτων ισχυρότερα D τόν]τό R 19 έλέσθαι τινάσ εϊκόσ VP 20 τού-
τοισ SDR τοΟτο VMPW 2ΐ όλίγα άττα SWR όλίγα τινά VMm περί τούτων πρόσ ύμάσ Μ
22 ϊνα VR 22/23 άντεΕετάζοντεσ SD 23 αύτοί τ ε om. VMPW πλανάσθε D προσωφελεΐτε W
24 άνωθεν έν VMPSW και om. MDWA t c . corr. W 25 πολυτίμητον VMDW ταΐσ ίΜαισ D
27 τοίνυν] γάρ R ποτε om. D πωσ Μ 28 6 χσ MWR 29 τεκοΟσα] τεκοΟσα ή άγία V αύτόν
τεκοΟσα Ρ τήν πίστιν παρέδοσαν VMPSW εί om. Μ 31 δ τήσ V 33 εύρησιλογίαισ W R
άντιτάσσων SR 34 εύοσμωτάτην W τήν ύπ'] τόν S
2*

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
12 COLLECTIO VATICANA

όρθότητι και άκριβείαι δογμάτων παρά πάντων μαρτυρούμενος τό frepi της άγίας ήμΐν και
όμοουσίου τριάδος συντιθεΐς βιβλίον, έν τώι τρίτυυι λόγωι άνω τε και κάτω θεοτόκον
αποκαλεί την άγίαν παρθένον, και χρήσομαι δε άναγκαίως τάϊς αύτοΟ φωναΐς, αύτάΐς λέ-
ίεσιν έχούσαις ώδε

Ath. c. Ar. 3, Σκοπός τοίνυν ούτος και χαρακτήρ της θείας γραφής, ως πολλάκις εϊπομεν, διπλήν 5
1.1111% € * ναι την περί τοΟ σωτήρος έπαγγελίαν έν αύτηι, δτι τε άεί θεός ήν και έστίν υιός, λόγος
ών και άπαύγασμα και σοφία τοΟ πατρός, και δτι ύστερον δΓ ή μας σάρκα λαβών έκ παρ-
θένου της Θεοτόκου Μαρίας άνθρωπος γέγονεν.
ο· Αγ. 3. 33 Και μεθ' έτερα πάλιν" Πολλοί γουν άγιοι γεγόνασι και καθαροί πάσης αμαρτίας · ' Ιε-
Ier. ι, 5 ρεμίας δέ και έκ κοιλίας ήγιάσθη και 'Ιωάννης έτι κυοφορούμενος έσκίρτησεν έν άγαλ- ίο
Lc. ι, 41 ^πϊ τήι φωνήι της Θεοτόκου Μαρίας.

Άξίοχρευυς μεν ουν ό άνήρ και θαρσεΐσθαι πρέπων ώς ουκ άν έφη τι τών δσα
έστιν τοις ίεροις ου συμβαίνοντα λόγοις. πώς γαρ αν άμάρτοι τάληθους ό λαμπρός
ούτω και διαβόητος και έν αΰτήι τήι άγίαι και μεγάληι συνόδωι, τήι έν Νικαίαι φημι κατά
PG ι6 καιρούς συναγηγερμένηι, προς απάντων τεθαυμασμένος; οΰπω μεν γάρ τον της έπισκοπής is
διέϊπε θρόνον, έτέλει δέ μάλλον έν κληρικοΐς' πλην άγχινοίας ένεκα και της άλλης έπιει-
κείας και ισχνής άγαν και άσυγκρίτου φρενός παρελήφθη μεν τό τηνικάδε παρά του τής
μακαρίας μνήμης Αλεξάνδρου τοΰ έπισκόπου, συνήν δέ τώι πρεσβύτηι οίάπερ υιός πατρί,
ποδηγών εις έκαστα τών χρησίμων και την έφ' έκάστωι τών πρακτέων όδόν εΰ μάλα παρα-
δ€ΙΚνύ
MIII1S93 ^
5 Επειδή δέ τινάς εικός δεΐν μεν οΐ'εσθαι τόν έπι τούτοις ήμΐν έμπεδουσθαι λόγον
και άπ' αύτής τής ιεράς και θεοπνεύστου γραφής φάναι τε προς τούτωι την άγίαν έκείνην
και μεγάλην σύνοδον μήτε θεοτόκον ειπείν την του κυρίου μητέρα μήτε μήν δλως όρίσαι
τι τοιούτον, φέρε δη φέρε και νυν, ώς ενι, καταδεικνύωμεν τής έν Χριστώι νοουμένης
οικονομίας τό μυστήριον τίνα μεν τρόπον παρά τής θείας ήμΐν κεκήρυκται γραφής, τί δέ 25
και αύτοι λελαλήκασιν οί πατέρες τόν τής άμωμήτου πίστεως δρον έκφέροντες, ένηχοΟντος
Mt. ίο, 20 αύτοΐς τάληθές του αγίου πνεύματος. ού γάρ ήσαν οί λαλοΰντες αύτοι κατά την τοΰ σωτήρος
φωνήν, άλλα τό πνεύμα του θεοΰ και πατρός τό λαλοΰν έν αύτοΐς. αποδεδειγμένου
γάρ οϋτως δτι θεός κατά φύσιν έστιν ό έκ τής άγίας παρθένου γεγεννημένος, κατοκνήσειν
οιμαι παντελώς ούδένα πρός γε τό χρήναι νοεΐν και μήν και φράσαι δτι Θεοτόκος άν 30
λέγοιτο, και μάλα είκότως. έχει δέ ούτως ήμΐν τό τής πίστεως σύμβολον

β ΤΤιστεύομεν εις έ'να θεόν πατέρα παντοκράτορα, πάντων όρατών τε και αοράτων
ποιητήν" και εις έ'να κύριον Ίησουν Χριστόν τόν υίόν τοΰ θεοΰ, γεννηθέντα έκ τοΟ πατρός
μονογενή, τουτέστιν έκ τής ούσίας αύτοΟ, θεόν έκ θεοΰ^ φώς έκ φωτός, θεόν άληθινόν

9 — I i cf. Exc. Ephes. I U I


VM, Ρ [ = hk], S, D [ = um], WRA'A 0
ι άκριβείαι] εύσεβεία V 2 τε om. R 3 και χρήσομαι R κεχρήσομαι VMPSDW ταΐσ
αύτοΟ φωναΐσ άναγκαϊωσ V 3/4 λέΕεσιν αύταΐσ S 6 παρά V έπαγγελίαν PDRA' άπαγ-
γελίαvVMSWΛ 0 άεί om. V 9 πάλιν om. V kai om. SR i2otaVMPW 13 μή ίστι
τοϊσ kpoicr D δ ν om. VMPWR 14 ούτοσ D 14/15 κατά καιρούς om. D 21 έπεΐ D 22 φανή-
ναί SA' et φάναι et φανήναι uertit A° τοΟτο Ρ 23/24 όρίσαι τι τοιοΟτον δλωσ D 24 τοιού-
των R και vöv om. Ρ καταδεικνύομεν W έν VMPWR έπί SD 27 αύτοΐς om. V
τάληθοΟς A t c σωτηρος] κΰ R 29 ούτως] αύτοΐσ S έστιν om. R γεγενημένοσ VS.
corr. V 3° μ ί ν οΐμαι V νοεΐν — φράσαι] ειπείν και νοήσαι V 3 1 κ α ' — είκότως om. VA'
32 πιστεύω D 3 2 /33 ποιητήν π ά ν τ ω ν — άοράτων D 3 2 τε om. Ρ 33— Γ 3. 5 ΘΟ τόν μονο-
γεννή και τά λοιπά V 34 αύτοΟ] τοΰ πρσ R

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
I, 4—9 CYRILLI EPISTVLA AD MONACHOS 13

έκ θεοΰ αληθινού, γεννηθέντα, ου ποιηθέντα, όμοούσιον τώι πατρί, δι' ού τά πάντα έγένετο
τά τε έν τώι ούρανώι και τά έν τήι γήι, τον δι' ήμάς τούς ανθρώπους και δια τήν ήμετέ-
ραν σωτηρίαν κατελθόντα σαρκωθέντα ένανθρωπήσαντα παθόντα και άναστάντα τηι τρί-
τηι ήμέραι, άνελθόντα εις τούς ουρανούς, έρχόμενον κρΐναι ζώντας και νεκρούς" και είς τό
αγιον πνεύμα. 6

7 Οί μέν γαρ τών αιρέσεων εύρεταί τούς της απώλειας σφίσιν τε αύτοΐς και μήν και L III as
έτέροις όρύττοντες βόθρους ματαιότητος είς τούτο κατώλισθον έννοιών, ώς οϊεσθαί τε και
λέγειν πρόσφατον είναι τον υίόν και έν icruii τοις κτίσμασιν παρήχθαι προς υπαρζιν παρά τοΰ
θεοΰ και πατρός. και τον προ παντός αιώνος και χρόνου, μάλλον δέ τών αιώνων τον
ποιητήν τηι κατά χρόνον άρχηι περιγράφοντες ούκ έρυθριώσιν οί δείλαιοι, ύποβιβάίοντες ίο
δέ, κατά γε τό αύτοΐς δοκούν, της προς τον πατέρα και θεόν ίσότητός τε και δόξης, τό PG ιη
προδχειν αύτώι τών άλλων παραχωροΰσι μόλις, μεσίτην δέ ειναί φασι θεοΟ και ανθρώ-
πων ουτε της είς λήζιν υπεροχής λαχόντα τήν δόξαν ουτε μήν τοις της κτίσεως ένιΣή-
σαντα μέτροις. τίς ουν άρα έστιν ό και της θείας υπεροχής ήττώμενος και τών τής
κτίσεως μέτρων άνωικισμένος; άδιανόητον παντελώς τό χρήμά έστιν, και τόπος ή λόγος 15
ουδείς όράται μεταξύ ποιητού και κτίσματος. κατασύροντες τοίνυν αύτόν, τό γε ήκον έπ'
αύτοΐς, τών τής θεότητος θώκων, υίόν και θεόν όνομάίουσιν και προσκυνεΐσθαι δεΐν οίον- Μ ΜΙ 596
ται, καίτοι τοΰ νόμου βοώντος αναφανδόν κ ύ ρ ι ο ν τ ο ν θ ε ό ν σ ο υ π ρ ο σ κ υ ν ή σ ε ι ς κ α ι Deut. 6 , 1 3
α ύ τ ώ ι μ ό ν ω ι λ α τ ρ ε ύ σ ε ι ς , και μήν και δια φωνής τοΰ Δαυίδ θεοΰ λέγοντος τοις έ£
Ισραήλ ο ύ κ έ σ τ α ι έ ν σ ο ι θ ε ό ς π ρ ό σ φ α τ ο ς ο ύ δ έ π ρ ο σ κ υ ν ή σ ε ι ς θ ε ώ ι άλλοτρίιυι. Ps. 80, 10
8 αλλ' έκεΐνοι μέν οίάπερ άμαΗιτόν αφέντες εύτριβή τήν άλήθειαν, έπι βόθρους ΐενται και 2ΐ
πέτρας και ήι φησιν ό Σολομών, τ ο ύ ς ά ξ ο ν α ς τ ο ΰ ι δ ί ο υ γ ε ω ρ γ ί ο υ π ε π λ ά ν η ν τ α ι και Prou. 9, 12
συνάγουσι χ ε ρ σ ί ν ά κ α ρ π ί α ν " ημείς δέ, οϊς τό θείον είς νουν ένήστραψε φώς, της έκείνων
αβελτηρίας τά άσυγκρίτως άμείνω φρονεΐν ήιρημένοι και τήι τών όγίων πατέρων έπόμενοι
πίστει γεγεννήσθαι φαμ&ν αληθώς έκ τής τοΰ θεοΰ και πατρός ούσίας τον υίόν θεοπρεπώς 25
τε και άπορρήτως και έν ίδίαι μέν ύποστάσει νοεΐσθαι, τήι δέ ταυτότητι της ούσίας ένοΰ-
σθαι τώι γεγεννηκότι και είναι μέν έν αύτώι, έχειν δέ πάλιν έν έαυτώι τον πατέρα,
όμολογοΰμεν δέ είναι φώς έκ φωτός, θεόν έκ θεοΰ κατά φύσιν ίσοκλεά τε και ίσουργόν
χαρακτήρά τε και απαύγασμα και κατά πάν ότιουν ίσομέτρως έχοντα και κατ' ούδένα Hebr. 1 , 3
τρόπον μειονεκτούμενον. έπαριθμουμένου γάρ ούτως τοΰ αγίου πνεύματος, ή αγία so
τε και όμοούσιος τριάς είς μίαν θεότητος ένοΰται φύσιν.
9 Άλλ' ή μέν θεόπνευστος γραφή σάρκα φησιν γεγενήσθαι τον έκ ΘεοΟ λόγον, τουτέστιν loh. 1,14
ένωθήναι σαρκι ψυχήν έχούσηι τήν λογικήν" έπομένη δέ τοις εύαγγελικοΐς κηρύγμασιν ή
άγια και μεγάλη σύνοδος αύτόν εφη τόν έκ τής ούσίας του θεοΰ και πατρός γεγεννημένον

3 2 —33 Flor. Cyr. 65 ή μέν θεόπνευστος — λογικήν

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], WRA'A 0


2 τώ om. MPDW τά om. Ρ 3 και σαρκωθέντα MPR και σαρκωθέντα καΐ WA tc και
παθόντα καΐ ταφέντα Ρ 4 τούς om. SR και πάλιν έρχόμενον Ρ 8 και έν ίσω PSDR έν
ϊσω τε VM έν ϊσω W παρήκται S, corr. S m i πρόσ ΰπαρίιν om. D 9/10 τόν ποιητήν τών
αιώνων Μ τόν om. R 10 τηι — χρόνον] και κατά καιρόν D ι ι γε om. V έαυτοΐσ VW
τόν om. DR τό] του S 12 προυπάρχειν V προπρούχειν Μ μόλις παραχωροΰσι Μ 12/13 θϋ
και άνων φασϊν R 14 και1 om. VMPW 15 ΰπερανωκισμένοσ SD 15/16 ούδεϊσ ή λόγοσ Ρ
τοίνυν]οΰν Ρ γοΟν W ιη θ οίκων DR 18/19 και — λατρεύσεις om. R 19 τοΟ θϋ Ρ
2ΐ άμαΕητόν D 22 ήι] ώσ S ό om. S 23 εις νουν om. Ρ 25 γεγενήσθαι PS άληθώς
om. R τόν μονογενή üv R 27 τε τ ώ MPWR έν αύτώ μέν είναι V αύτώ S 28 δή Ac
29 τε om. Ρ πάντα R και om. SD 30 μέν γάρ V 3 2 γενέσθαι Flor. Cyr. έκ
ΘεοΟ oro. V θΰ θν Μ 33 ?χοντα Flor. Cyr. 34 γεγενημένον S

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
14 COLLECTIO VATICANA

μονογενή, τον δι' ου τά πάντα και έν ώι τά πάντα, δι' ήμας τους άνθρώπους και δια την
ήμετέραν σωτηρίαν καταφοιτήσαι μέν έΗ ουρανών, σαρκωθήναι δέ και ένανθρωπήσαι πα-
θεϊν τε και άναστήναι και δτι κατά καιρούς άφίΕεται κριτής" ώνόμαίον δέ τον έκ θεοΰ
λόγον ένα κύριον Ίησοΰν Xpidtov. άθρει δή οδν δπως ένα λέγοντες υίόν, κύριον δέ αυτόν και
L ill 28 Χριστον Ίησοΰν όνομάζοντες, έκ του θεοΰ και πατρός γεγεννήσθάί φασιν εϊναί τε μονογενή και
PG 2ο 10 θεόν έκ θεού και φώς έκ φωτός, γεννηθέντα και ούποιηθέντα και όμοούσιον τώι πατρί. καίτοι
τό Χριστός δνομα φαίη τις αν ώς ήρμοσε μέν ού μόνωι τώι Εμμανουήλ, άλλα γαρ και έφ' έτερων
αυτό τεθειμένον εύρήσομεν. έφη γάρ που θεός περί τών έζειλεγμένων και ήγιασμένων
Ps. 104, 15 έν πνεύματι' μη α π τ ε σ θ ε τ ώ ν χ ρ ι σ τ ώ ν μου και έν τ ο ι ς π ρ ο φ ή τ α ι ς μ ο υ μη π ο ν η -
ρεύεσθε. και μην και ό θεσπέσιος Δαυίδ κεχρισμένον εις βασιλέα παρά του θεοΰ ι
ι Reg. 24, 7 χειρός Σαμουήλ χριστον κυρίου τον Σαούλ άποκαλεΐ. και τί τούτο λέγω, καίτοι μετόν
Μ ΠΙΙ 597 ευκόλως τοις έθέλουσιν ϊδεΐν τούς έν πίστει τήι έν Χριστώι δεδικαιωμένους και ήγιασμένους
έν πνεύματι τήι τοιάιδε κλήσει τετιμημένους; και γοΰν ό προφήτης Άμβακούμ τό έπι Χριστώι
Hab. 3, ΐ3 μυστήριον και την δι αυτού σωτηρίαν προανακέκραγε λέγων' έΗήλθες εις σ ω τ η ρ ί α ν
λ α ο ΰ σ ο υ τ ο υ σ ώ σ α ι τ ο υ ς χ ρ ι σ τ ο ύ ς σου. ούκούν τό Χριστός δνομα πρέποι άν
ουχί μόνωι τε και ίδικώς, ώς έφην, τώι Εμμανουήλ, αλλά και τοις άλλοις άπασιν ο'ίπερ αν
εϊεν τήι τού άγιου πνεύματος χάριτι κατακεχρισμένοι. πεποίηται γάρ από του πράγ-
ματος ή φωνή και άπό του κεχρίσθαι χριστοί. δτι δέ και ημείς αύτοί την ούτως εύκλεά
ι loh. 2, 2ο. τε και άΗιόληπτον άληθώς καταπλουτοΰμεν χάριν, έμπεδοΐ λέγων ό σοφός Ιωάννης' και
27
ύ μ ε ΐ ς χ ρ ί σ μ α Ι χ ε τ ε άπό του άγίου. και πάλιν' ού χ ρ ε ί α ν έ χ ε τ ε ί ν α τ ι ς
δ ι δ ά σ κ η ι ύ μ ά ς , αλλ' ώ ς τ ό αύτοΟ χ ρ ί σ μ α δ ι δ ά σ κ ε ι υ μ ά ς . γέγραπται δε και
Act. 10,38 περί του Εμμανουήλ" Ί η σ ο ΰ ν τ ο ν ά π ο Ν α ζ α ρ έ τ , ώ ς έ χ ρ ι σ ε ν α υ τ ό ν ό θ ε ό ς
π ν ε ύ μ α τ ι ά γ ί ω ι και δ υ ν ά μ ε ι . και μην και ό θεσπέσιος Δαυίδ προς αύτόν πού
Ps. 44, 8 φησιν" ή γ ά π η σ α ς δ ι κ α ι ο σ ύ ν η ν και έ μ ί σ η σ α ς ά δ ι κ ί α ν ' διά τ ο ύ τ ο έ χ ρ ι σ έ ν σ ε ό
θ ε ό ς , ό θ ε ό ς σ ο υ , έ λ α ι ο ν ά γ α λ λ ι ά σ ε ω ς π α ρ ά τ ο ύ ς μ ε τ ό χ ο υ ς σου. τί ουν άν
τις ϊδοι τό περιττόν έν τήι άγίαι παρθένωι παρά τάς άλλας, καν εί λέγοιτο τεκεΐν αυτήν
τόν 'Εμμανουήλ; άτοπον γάρ ούδέν, καν εϊ ελοιτό τις και τήν έκάστου τών κεχρισμένων μη-
11 τέρα Χριστοτόκον άποκαλεΐν. άλλ' Ιστι πολύ τό μεσολαβούν και άσυγκρίτοις διαφοραΐς
τής τοΰ σωτήρος ημών εύκλείας και ύπεροχής άποτειχίίον τά καθ' ημάς. οίκέται μεν
γάρ ημείς, δ δέ κατά φύσιν κύριος και θεός, καν εί γέγονε μεθ' ήμών καϊ έν τοις καθ'
ήμάς οικονομικώς. ταύτηι τοι και ό μακάριος ΤΤαύλος Χριστον αύτόν ώνόμαΣε και θεόν,
Eph. 5, 5 ουτω λ έ γ ω ν τούτο γ ά ρ ΐ σ τ ε γ ι ν ώ σ κ ο ν τ ε ς δ τ ι π ά ς π ό ρ ν ο ς ή α κ ά θ α ρ τ ο ς ή π λ ε -
ο ν έ κ τ η ς , δ ς έ σ τ ι ν ε ι δ ω λ ο λ ά τ ρ η ς , ουκ έ χ ε ι κ λ η ρ ο ν ο μ ί α ν έν τ ή ι β α σ ι λ ε ί α ι
τ ο ΰ Χ ρ ι σ τ ο ύ και θ ε ο ΰ . ούκούν οί μέν άλλοι πάντες, ώς έφην, ειεν άν καί μάλα
είκότως διά τό κεχρίσθαι χριστοί, μόνος δέ Χριστός και θεός άληθώς ό Εμμανουήλ, και ουκ
VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], WRA'A<=
ι και — πάντα om. VMPW τόν bi R διά om. SA tc 2 καταφοιτήσαντα D 4 oOv
om. V πώσ DR 5 ΊησοΟν om. W τοΰ om. VMPW γεγενήσθαι S τε καί D 6 καί*
om. V καΐ3 om. V 7 ώσ ήρμοσε μέν ού SD ώσ ήρμοσθαι μέν ού R ούχ ώσ ήρμοσμένον [ήρμοσμένω
PW, corr. W] VMPW μόνον SDA t0 γάρ om. VDR, corr. V έτέρω D έκατέρων μάλλον δέ
έφ' έτέριυν V 8 που] 6 Ρ 9 άπτεσθαι SR 10 και 1 om. VMPW κεχρισμένον MPSWA te
κεχρισμένοσ VD έχρισμένοσ R βασιλεϊαν R τοΟ om. SD 11 άπεκάλει S έπεκοίλει D
μετόν SR μεστόν D μέν VMPW 12 είσ χν W και ήγιασμένους om. D 13 άββακούμ V
χν Ρ χϋ R 14 σωτηρίαν] παρουσίαν S προανακέκραγε DA tc άνακέκραγε S προανακεκροίγει VMPWR
17 «χρισμένοι D ι8 δτι — αύτοί om. R ύμεΐσ S 20 άγιου VMSWRA ,e θϋ PD πάλιν
om. D και ού R 2ΐ διδάίΞη S άλλ" ώς] άλλά V ημασ R 23 έν ττνϊ D και 3
om. VMPSW πού om. VMPW 24 άδικίαν MPSmWR άνομίαν Vn 25 θεός 1 ] ϋσ Μ ό θεός
om. S 26 αύτη R αύτόν MPW 27 κάν] και R 29 τά] τό W μέν om. V 3 1 όνομοίίει R
3* ϊστε VMPWR έστέ SD inter utrumque uariant A tc
33 δα MPDWR δ SA δστισ V
tc
34 τοΟ
om. VS 34/35 καί Μ^λα είκότυυσ post χριστοί coll. D om. SA' 35 χα θσ Worn. R άληθώς om. Ρ

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
ι, 9—12 CYRILL! EPISTVLA AD MONACHOS 15

δν άμάρτοι τάληθους, εϊ τις έλοιτο λέγειν ώς αί μέν τών άλλων μητέρες χριστοτόκοι μέν,
ού μην έτι και θεοτόκοι, μόνη δέ παρ' έκείνας ή αγία παρθένος χριστοτόκος τε όμοΰ και
Θεοτόκος νοείται τε και λέγεται. γεγέννηκε γαρ ού ψιλόν ανθρωπον καθ' ή μας, σαρκω- PG 2ΐ
θέντα δέ μάλλον και ένανθρωπήσαντα τον έκ θεοΟ πατρός λόγον. ώνομάσμεθα μέν
γαρ και ημείς αύτοι κατά χάριν θεοί' πλήν ούχ ουτυυ θεός ό υιός, φύσει δέ μάλλον και L Iii 29
άληθείαι, καν ει γέγονε σάρζ. β
12 Άλλ' ϊσως έκεΐνο έρεΐς" άρ' οδν, είπέ μοι, θέοτητος μήτηρ γέγονεν ή παρθένος; και
πρός γε τούτο φαμέν δτι γεγέννηται μέν όμολογουμένως έ£ αύτής της ούσίας του θεού
και πατρός ό £ών τε και ένυπόστατος αύτοΟ λόγος και άναρχον έν χρόναιι την ϋπαρΕιν Μ i m 6οο
έχει, άει συνυφεστηκώς τώι γεγεννηκότι έν αύτώι τε και σύν αύτώι και υπάρχων και νοού- ίο
μένος' έν έσχάτοις δέ του αιώνος καιροΐς, έπειδή γέγονε σάρΗ, τουτέστιν ήνώθη σαρκι ψυ-
χήν έχούσηι τήν λογικήν, γεγεννήσθαι λέγεται και σαρκικώς δια γυναικός. έοικε δέ πως
τώι καθ' ήμάς τόκωι τό έπ' αύτώι μυστηριον. αί μέν γαρ τών έπι γης μητέρες, ύπη-
ρετουσαι τήι φύσει πρός γένεσιν, έχουσι μέν έν μήτραι πηγνυμένην κατά βραχύ τήν σάρκα
και άφράστοις τισίν ένεργείαις θεου προιοΟσάν τε και τελειουμένην εις είδος τό άνθρώπινον" ιβ
ένίησι δέ τώι ίώιωι τό πνεύμα ό θεός καθ' δν οιδεν τρόπον. πλάττει γάρ π ν ε ύ μ α ά ν - Zach. 12, 1
θ ρ ώ π ο υ έν α ύ τ ώ ι κατά τήν του προφήτου φωνήν. έτερος δέ σαρκός καΐ ομοίως
έτερος ό ψυχής έστι λόγος. άλλ' εί και γεγόνασι μόνων αδται τών άπό γης σωμάτων
μητέρες, άλλ' ούν δλον άποτεκοΟσαι τό ίώιον, τό έκ ψυχής δή λέγω και σώματος, ούχί
μέρος λέγονται τεκεΐν, ούδ' αν εϊποι τις, φέρε ειπείν, τήν Ελισάβετ σαρκοτόκον μέν, ού 2ο
μήν 2τι και ψυχοτόκον' έκτέτοκε γάρ ψυχωθέντα τον βαππστήν και ώς 1ν έ£ άμφοΐν τον
ανθρωπον, ψυχής δή λέγω και σώματος. τοιούτον τι πεπράχθαι παραδεζόμεθα και
έπι τήι γεννήσει του Εμμανουήλ. γεγέννηται μέν γάρ, ώς έφην, έκ της του θεοΰ και
πατρός ούσίας ό μονογενής αύτοΟ λόγος" έπειδή δέ σάρκα λαβών και ιδίαν αύτήν ποιη-
σάμενος κεχρημάτικε και υιός άνθρωπου και γέγονε καθ' ήμάς, ούδέν, οΐμαι, τό άτοπον 25
ειπείν, μάλλον δέ και· άναγκαΐον όμολογεΐν δτι γεγέννηται κατά σάρκα διά γυναικός ι κα-
θάπερ άμέλει και ή του ανθρώπου ψυχή τώι ίδίωι συναπογεννάται σώματι και ώς έν λε-
λόγισται πρός αυτό, καίτοι τήν φύσιν έτέρα παρ' αύτό νοουμένη τε και ύπάρχουσα κατά
τον ϊδιον λόγον. καν εί βούλοιτό τις τήν του δέϊνος μητέρα λέγειν ώς έστι μέν σαρκο-
τόκος, ού μήν έτι και ψυχοτόκος, περισσοεπήσει λ ί α ν τέτοκε γάρ, ώς έφην, συντεθειμένον »
εύτεχνώς έΗ άνομοίων τό ίώιον και έκ δυοΐν μέν, πλήν ανθρωπον ένα, μένοντος μέν
έκατέρου τοΰθ' δπερ έστίν, συνδεδραμηκότων δέ ώσπερ εις ένότητα φυσικήν καϊ οίον άνα-
κιρνάντων άλλήλοιν δπερ άν ώς ϊδιον έκατέρωι προσήι.

7—18 Flor. Cyr. 66 άλλ' ίσως — λόγος


VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], W R A l A c
ι άν έλοιτο VSD μέν om. SD At 2 μήν δέ Ρ έκείναισ S 4 τοΟ θ ϋ D μέν
om. MPW del. V 5 καν om. D αύτοί om. V θεοί κατά χάριν D ζ/6 π λ ή ν — ei om,- S
7 διά θεότητοσ SD ή άγία παρθένος Flor. Cyr. 8 πρό S πρώτον D γεγένηται S g λόγοσ
αύτοΟ V τοΟ ΘεοΟ λόγος Flor. Cyr. 10 συνεφεστικώσ R σ υ ν ε φ ε σ τ ώ σ SD συνεφεστηκώς Flor. Cyr.
ι ο / ι ι καϊ [om. SD Flor. Cyr.] υ π ά ρ χ ω ν και νοούμενοσ M P S D W R Flor. Cyr. A t c σ υ ν υ π ά ρ χ ω ν καϊ συν-
νοούμενοσ V 12 καϊ γεγεννήσθαι λέγεται [λέγεται και S] SD 14 γ έ ν ν η σ ι ν S τ η μήτρα R
15 ά φ ρ ά σ τ ω σ D τ ε om. VMPW τελουμένην R ι 6 τ ώ ι Ζώιωι o m . W ό om. M P S D W τό
πνεΟμαν ι 8 ό om. PR τήσψυχήσβϋ αύται μόνων S μόνον αύται D W 19 δή λέγω om. R A '
20 λέγεται Μ τ ή ν έλισάβετ φέρε ειπείν S 2ΐ ί ν α D έν W om. S έζ om. W 22 έκ
ψυχήσ W δή om. W παραδε£ώμεθα MPWR, corr. R 22/23 καϊ έ π ! — έμμανουήλ παραδεΣώ-
μεθα Ρ 23 γενέσει MSWR γεγένηται S 23/24 έκ τ ή σ — ούσίασ ώ σ ϊ φ η ν Ρ 23 καί
om. Μ 26 και om. S δτι καϊ V γεγένηται S 27 άμέλει om. VMPW 28 έστιν έτέρα R
29 καϊ D 3 ° £τι καϊ ?τι S περιττοεπήσει Ρ π ε ρ ι τ τ ο ε π ή σ εΐ W π ε ρ ι τ τ ο ε π ή σ ή Μ π ε ρ ι τ τ ο ε π ό ν
ύπάρχει V 31 έντέχνωσ Ρ άτέχνωσ D δυεΐν D ένα ά ν θ ρ ω π ο ν Ρ 3 2 τοΟτο] τ ό R
ώ σ π ε ρ om. R 32/33 άνακιρνώντων Ρ 33 Äv] έστίν W

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
ι6 COLLECTIO VATICANA

PG 24 13 "Οτι δέ έστιν αναγκαιότατη λίαν ή ένωσις έπί Χρίστου, καταθρήσαι βάιον και άταλαί-
πωρον παντελώς και διά πολλών έτερων. φέρε γάρ, εί bom, τάς τοΰ μακαρίου Παύλου
πολυπραγμονώμεν φωνάς, ακριβή τον νουν και ώς ενι λεπτώς ένερείδοντες. Ιφη τοίνυν
L ill 32 περί του μονογενούς" 8 ς έν μ ο ρ φ ή ι θεοΟ υ π ά ρ χ ω ν ούχ ά ρ π α γ μ ό ν ή γ ή σ α τ ο
Phil. 2, 6-8 τό είναι ϊ σ α θεώι, αλλ' έ α υ τ ό ν έ κ έ ν ω σ ε ν μ ο ρ φ ή ν δ ο ύ λ ο υ λ α β ώ ν , εν ό μ ο ι ώ - ε
μ ά τ ι α ν θ ρ ώ π ω ν γ ε ν ό μ ε ν ο ς , και σ χ ή μ α τ ι ε υ ρ ε θ ε ί ς ώ ς ά ν θ ρ ω π ο ς , έ τ α π ε ί -
ΜΠίιόοι ν ω σ ε ν έ α υ τ ό ν . τίς ουν άρα έστιν ό υπάρχων έν μορφήι του ΘεοΟ και ούχ άρπαγ-
μον ήγησάμενος τό είναι ϊσα θεώι; ή τίνα κεκένωται τρόπον, καθΐκται δέ δπως εις ταπεί-
νωσιν και έν τήι τοΰ δούλου μορφήι; ει μέν ουν εις δύο τέμνοντες τον ένα κύριο ν
Ίησοΰν Χριστόν, εϊς τε άνθρωπον φημι και τον έκ ΘεοΟ πατρός λόγον, τον έκ τής άγίας ίο
παρθένου φασιν ύπομεϊναι την κένωσιν, άποδιιστάντες αύτου τον έκ ΘεοΟ λόγον, προαπο-
δεικνύντων δτι και έν μορφήι και ίσότητι νοείται τε και ήν του πατρός, ίνα και τον τής
κενώσεως ύπομείνηι τρόπον, εις δπερ ούκ ήν, καθιγμένος. αλλ' ουδέν έστιν τών πε-
ποιημένων, εί κατ' ιδίαν νοοΐτο φύσιν, τό έν ίσότητι τοΰ πατρός' πώς ουν άρα κεκενώσθαι
λέγεται, εί την φύσιν άνθρωπος ών γεγέννηται καθ' ημάς έκ γυναικός; έκ ποίας, είπέ μοι, is
πρεσβυτέρας υπεροχής τής ανθρώπου ν .ονος εις τό άνθρωπος είναι κατέβη; ή πώς αν
νοοΐτο λαβείν, ώς ούκ έχων έν άρχήι, την τοΰ δούλου μορφήν ό φύσει τελών έν οίκέταις
14 και ύπό ίυγά δουλείας κείμενος; άλλα ναί, φησίν, ό φύσει τε και αληθώς και έλεύθερος
υιός, ό έκ ΘεοΟ πατρός λόγος, έν μορφήι του γεγεννηκότος υπάρχων και ϊσος ών αύτώι,
κατώικησεν έν άνθρώπωι γεννηθένπ δια γυναικός, και τοΟτό έστιν ή κένωσις και τό τής 2ο
ταπεινώσεως χρήμα και τό έν τήι του δούλου καθικέσθαι μορφήι. είτα, ώ βέλτιστοι, τό
κατοικήσαι μόνον έν άνθρώπωι τον έκ ΘεοΟ λόγον άρκέσειεν αν είς κένωσιν αύτώι, και
ασφαλές είπεΐν δτι τε ούτως ύπέδυ την του δούλου μορφήν και ούτος αύτώι γένοιτ' αν
loh. 14, 23 ό τής ταπεινώσεως τρόπος; καίτοι λέγοντος ακούω τοις άγίοις άποστόλοις" έ ά ν τ ι ς ά γ α π ά ι μ ε ,
τ ο ν λ ό γ ο ν μ ο υ τ η ρ ή σ ε ι και ό π α τ ή ρ μ ο υ ά γ α π ή σ ε ι α ύ τ ό ν και π ρ ο ς α ύ τ ό ν 2 5
έ λ ε υ σ ό μ ε θ α και μ ο ν ή ν π α ρ ' α ύ τ ώ ι π ο ι η σ ό μ ε θ α . άκούεις δπως έν τοις άγα-
πώσιν αύτόν συγκατοικήσειν αύτώι και αύτόν έφη τον θεόν και πατέρα; άρ' ουν και αύτόν
κεκενώσθαι δώσομεν και την όμοίαν άνατλήναι ταπείνωσιν τώι υίώι και την του δούλου
μορφήν άναλαβεΐν, δτι τάς τών άγαπώντων αύτόν ψυχάς άγίας ποιείται μονάς; τί δε
PG 25 τό πνεΟμα τό κατοικούν έν ήμΐν; άρα και αυτό τής ένανθρωπήσεως άποπληροΐ την 3ο
οϊκονομίαν, ήν δια μόνου του υίοΰ πεπράχθαι φαμέν τής άπάντων σωτηρίας ένεκα καί
15 Σωής; άπαγε τής ουτω περιττής και άνονήτου παντελώς είκαιοβουλίας. τεταπείνωκε
τοίνυν έαυτόν ό έν μορφήι και ίσότητι του ΘεοΟ και πατρός υπάρχων λόγος, δτε γενόμενος
Μ°ΠΠ 6ο4 καθ< * Φ 1 Ί σ ι ν 'Ιωάννης, γεγέννηται δια γυναικός και ό γέννησιν έχων την έκ ΘεοΟ

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], WRA'A=


ι άναγκαιότατον D {ια&ιον D 3 φωνάς] άφορμάσ S και pm. VMWA1 λεπτομερώσ V
έπερείδοντεσ VD 5/6 όμοιότητι S 7 του om. D 8 κατήλθε V δμωσ R 9 ei
ol VMPSDW οδν om. S τεμόντεσ R 10 τοΟ θΰ R 11 άποδιιστώντεσ V άποδιιστόν-
τεσ Ρ 1 1 / 1 2 προαποδεικνύντεσ D προαποδεικνύτωσαν V ΐ2 τε καί ήν] γε είναι Ρ ΐ2—14 ίνα
— πατρός om. S 1 3 ύπομείναι R ούκ om. Μ καθηγμένοσ Ρ 14 äpa om. S ϊτι D
15 καθ' ήμβς om. Ρ έκ* S D R A t c καί έκ VMPW ι 6 ΰπεροχήσ πρεσβυτίρασ καΐΡ ύπεροχήσ S τήσ
τοΟ D τοΟ S 17 άρχαΐσ R ι8 ύπό] ούχ ύπό V Ιυγόν VPW δούλου V φασιν VMPWA«
άληθώσ ύπαρχων PD Kaiom. Μ 20 κατώκηκεν R 2ΐ καθικνεΐσθαι VMPW 23 ουτοσ S
ουτωσ VPW οΟτυυ Μ αύτώι om. Μ 24 κενώσεωσ D λέγοντοσ ώσ V 26 πώσ SD
27 αύτόν om. V καί αύτόν ϊφη συγκατοικήσειν αύτώ Ρ αύτώι om. D 28 δώσομεν
S D R A t e λέγετε VMPW υίώι] θω R 29 άγίασ V P S W R A t c ίδίασ D πεποίηται W
μονάσ D R A t c μονάσ ίδίασ VMPSW 3 ° τ ° (ϊγιον πνα V τ ό 1 om. R ένανθρωπίσεωσ W
άποπληροΐ S D R A t c άπεπλιίρου VMPW 3 1 ήν] ή πάντων ένεκα σωτηρίασ VMPW 32 άνονή-
του R άνοήτου VMPSDW 33 τοΟ — πρσ καϊ ίσότητι Ρ ΘεοΟ καϊ om. W 34 καθώσ Ρ
ό ίωάννησ D γεγένηται S

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
ι, 13—16 CYRILL I EPISTVLA AD MONACHOS 17

πατρός και τήν καθ' ήμάς ύπέμεινε παθεΐν δι' ημάς. έπει διδασκόντων αύτοι κατά τίνα
τρόπον ό έκ θεοΰ πατρός λόγος· Χριστός δν νοοΐτο και λέγοιτο προς ημών. ei από γε L Iii 33
τοΰ κεχρίσθαι Χριστός ονομάζεται, τίνα κέχρικεν ό πατήρ τ ώ ι ε λ α ί ω ι τ η ς ά γ α λ λ ι ά σ ε υ υ ς Ps. 44, 8
ήτοι τώι άγίυυι πνεύματι; εί μεν ουν ίδικώς τον έ£ αύτοΟ και μόνον γεννηθέντα θεόν λόγον
και τούτο ειναί φασιν αληθές, άγνοοΰσιν δπως και τήν του μονογενούς άδικοΟσι φύσιν και 5
της μετά σαρκός οικονομίας παρασημαίνουσι τό μυστήριον. εί γαρ κέχρισται τώι άγίωι
πνεύματι θεός αιν ό λόγος, έπιδεά πάντως αγιασμού και ούχ έκόντες όμολογήσουσιν
κατά τους άνωθεν Ιτι χρόνους ύπάρχειν αυτόν, καθ' ους ουπω κεχρισμένος άμέτοχος ήν
έτι της ύστερον αύτώι δοθείσης δωρεάς. τό δέ αγιασμού τητώμενον σεσάλευται κατά
φύσιν και ούκ αν νοοΐτο παντελώς ήμοιρηκός αμαρτίας ήτοι τοΰ δύνασθαι πλημμελεΐν' ίο
ύπομεμένηκεν ουν άρα και τροπήν τήν εις τά άμείνω τυχόν ό λόγος. πώς ουν ό αυτός Mal. 3, 6
έστι και ούκ ήλλοίωται; και ei θεός ων ό λόγος και έν μορφήι και ι'σότητι του πατρός
έχρίετό τε και ήγιάζετο, φαίη τις άν ϊσως ως άπό γε του πράγματος εις έΣπήλους έννοιας
άπενηνεγμένος δτι τάχα που και αυτός ό πατήρ δέοιτ' αν αγιασμού, μάλλον δέ ήδη και
μείζων αύτοΰ πέφηνεν ό υιός, εΐπερ ήγίασται μέν αύτός, ϊσος ων αύτώι και έν μορφήι προ ιβ
αγιασμού, δ δέ άπομεμένηκεν έν οίς ήν άει και έστιν και Ισται, ουπιυ τήν εις τά άμείνω
λαβών Ιπίδοσιν διά γε του ήγιάσθαι καθ' όμοιότητα τοΰ υίοΰ. μείζον δέ ήδη και άμ-
φοΐν όράται τό πνεύμα τό άγιάίον αύτούς, εΐπερ έστΐν ούκ ένδοιαστόν ως άπάσης άν-
τιλογίας δίχα τ ό έ λ α τ τ ο ν ύ π ό τ ο ΰ κ ρ ε ί τ τ ο ν ο ς ε ύ λ ο γ ε ΐ τ α ι . άλλ' εστίν ταΰτα λήρος και Hebr. 7. 7
τερθρεία και αποπληξίας έγκλήματα. αγία γάρ κατά φύσιν ή ομοούσιος τριάς, άγιος ό 20
πατήρ, άγιος δέ και ό υίός ουσιωδώς κατά τον ϊσον τρόπον, ομοίως δέ και τό πνεύμα.
16 ούκοΰν δσον είς ιδίαν φύσιν, ούχ ήγίασται κάτά μόνας ό εκ θεοΰ πατρός λόγος. εί
δέ δή τις οϊοιτο τον έκ της άγιας παρθένου γεγεννημένον κεχρίσθαι τε και ήγιάσθαι μόνον
ταύτηι τοι και ώνομάσθαι Χριστόν, λεγέτω παρελθών εί άπόχρη τό χρίσμα προς τό άπο- PG 28
φήναι τον χριόμενον ίσοκλεά και όμόθρονον τώι πάντων έπέκεινα θεώι. και εί μέν 25
άπόχρη, και τούτο έροΰσιν ως έστϊν αληθές * κεχρίσμεθα και ημείς, και μαρτυρήσει λέ-
γων ό θεσπέσιος 'Ιωάννης κ α ι ύ μ ε ΐ ς χρίσμα έχετε άπό του άγίου. έσόμεθα ι loh. 2, ao
δή ουν έν ϊσωι τάχα που και ήμεΐς αύτοι τώι θεώι, είργει δέ, οΐμαι, παντελώς ούδέν και
συνεδρεύειν αύτώι, καθάπερ άμέλει και αύτός ό Εμμανουήλ" εΐρηται γάρ πρός αύτόν κ ά θ ο υ Ps. 109, 1
έκ δ ε ξ ι ώ ν μ ο υ , έ ω ς α ν θ ώ τ ο υ ς ε χ θ ρ ο ύ ς σ ο υ ύ π ο π ό δ ι ο ν τ ώ ν π ο δ ώ ν σ ο υ . προσ- Μ IUI 605
κυνείτω και ήμάς ή τών άνω πνευμάτων άγία πληθύς" δ τ α ν γάρ φησιν, ε ί σ α γ ά γ η ι τόν3ΐ
π ρ ω τ ό τ ο κ ο ν ε ί ς τ ή ν ο ί κ ο υ μ έ ν η ν , λ έ γ ε ι ' κ αί π ρ ο σ κ υ ν η σ ά τ ω σ α ν α ύ τ ώ ι π ά ν τ ε ς Hebr. 1, 6

3 — 2 2 Flor. C y r . 67 τ ί ν α κ έ χ ρ ι κ ε ν — λόγος
2 2 — 2 5 ούκοΟν — θ ε ώ ι a d i e r u n t u r a Cyriilo in apologia xri capitulorum c o n t r a Orientales [A 24]
27 [ = P G 76, 329], cf. hos ipsos in 20 [ P G p. 325] φ η σ ΐ ν έν τ ώ ι π ρ ώ τ α ι ι τόμυυι

V M , Ρ [ = h k ] , S, D [ = mn], W R A ' A ®
ι και π ρ σ V R , corr. R ύπομεΐναι R δι' ή μ α σ π α θ ε ΐ ν R αίιτών M D W και κ α τ ά D
2—3 d.v ν ο ο ΐ τ ο — Χ ρ ι σ τ ό ς om. M W 2 ei μ ή Ρ 3 και τίνα Μ 4 τ ώ ι om. Ρ τόν
μ ό ν ο ν έζ αΰτοΟ V λ ό γ ο ν και θν D 5 τ ο ύ τ ο ν Flor. Cyr. φασίν είναι D είναι φαμέν S
τάληθές Α1 άληθώς Flor. Cyr. 6 παρασιαίνουσι V η—12 έπιδεά — ό λόγος om. Flor. Cyr.
9 είσ ύ σ τ ε ρ ο ν Μ έ σ ύ σ τ ε ρ ο ν V W ήττώμενον VMW σαλεύεται V M P W ί ο ή μ ο ι ρ η κ ώ σ M R , corr. R
άμαρτίαν V ιι δρα] έ τ ι D τ ή ν om. V M P W ό om. Μ 13 τ ε om. F l o r . C y r . ώς
om. V M P W είς o m . R 1 4 — ι ό μάλλον — άγιασμοΟ o m . S D 15 μεΐΣον Μ πέφηνεν R
Flor. C y r . ά ν α π έ φ η ν ε ν V P ά π έ φ η ν ε ν M W α ύ τ ο ΰ V W F l o r . Cyr. α ύ τ ό σ Μ και π ρ ό Ρ π ρ ό τοΟ V
ι 6 ύπομεμένηκεν S D έναπομεμένηκεν V έ ν om. V m και έ σ τ α ι o m . A t c 17 δ ι ά γ ε ] δέ γ ε et δέ F l o r .
Cyr. codd. 18 όράται om. R ώς] και Μ πάσησW 18/19 ά π ο λ ο γ ί α σ Ρ 19 λ ή ρ ο σ τ α Ο τ α S D
20 γ ά ρ έ σ τ ι F l o r . C y r . 21 και κ α τ ά S D τ ό πνεΟμα τ ό ά γ ι ο ν F l o r . C y r . 22 δ σ ο ν V M P W R A t c
apol. δ σ ο ν ή κ ε ν S D Flor. C y r . κατά — λόγος om. R 23 οϊεται V ήγιάσθαι] ήβάσθαι V
25 ά λ ε ι φ ό μ ε ν ο ν V 26 ά π ό χ ρ η S D R A t c ά π ό χ ρ η τ ό χ ρ ί σ μ α V M P W 28 δ ή om. Ρ α ύ τ ο ι om. R

Acta conciliorum oecumenicorum. 1, ι . 3

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
ι8 COLLECTIO VATICANA

L III 36 ά γ γ ε λ ο ι θeoü. αλλ' ημείς μεν, εϊ και τώι άγίωι κεχρίσμεθα πνεύματι, την μέν της υιοθεσίας
καταπλουτουμεν χάριν, κεκλήμεθα δέ και θεοί, τό γε μην της έαυτών φύσεως μέτρον ουκ άγνοή-
σομεν. έσμέν γαρ έκ γης και τελοΰμεν έν οίκέταις, δ δε έστιν ούκ έν οίς ημείς, άλλα
17 φύσει τε και αληθώς υιός και τών δλων κύριος και έ£ ουρανών. και ού δήπου φαμέν
όρθά φρονειν ήιρημένοι σαρκός γενέσθαι πατέρα τον θεόν ούδ' αυ την της θεότητος 5
φύσιν γεγεννήσθαι δια γυναικός, ουπω προσλαβοΰσαν τό άνθρώπινον, συνενεγκόντες δέ
μάλλον εις έ'νωσιν τόν τε έκ θεοΟ φύντα λόγον και τον εκ της αγίας παρθένου τελείως
άνθρωπον, ένα Χριστόν Ίησούν και κύριον προσκυνήσομεν, ουτε τών της θεότητος δρων
έ£ω τιθέντες δια την σάρκα ουτε μην εις ανθρωπότητα ψιλήν καταβιβάΕοντες δια την προς
ημάς όμοίωσιν. ουτω νοήσεις τόν έκ θεοΰ φύντα λόγον την έκούσιον ύπομεΐναι κέ- ίο
Phil. 2, 8. 7 ν ω σ ι ν ουτω τεταπείνωκεν έαυτόν μορφήν δούλου λαβών ό κατά φύσιν ιδίαν έλεύθερος"
Hebr. 2, 16. ουτω σπέρματος Αβραάμ έπελάβετο και κεκοινώνηκεν αίματος και σαρκός. εί γάρ άν-
14
θρωπος νοείται ψιλός καθ' ημάς, π ώ ς έτέρου παρ' αυτόν φυσικώς έπελάβετο σπέρματος
Hebr. 2,17 'Αβραάμ; π ώ ς δε της ιδίας σαρκός κεκοινωνηκέναι λέγεται, ϊνα κατά πάντα τοις άδελ-
φοΐς όμοιωθήι; τό γάρ τισιν όμοιοΰσθαι λεγόμενον έΕ άνομοίου τινός έπί τό δεΐν όμοιου- 15
18 σθαι τρέχει. έπελάβετο τοίνυν σπέρματος Αβραάμ και κεκοινώνηκεν αίματος και σαρκός
ό του ΘεοΟ λόγος, ίδιον ποιησάμενος σώμα τό έκ γυναικός, ίνα μη μόνον υπάρχων θεός,
άλλ' ήδη και άνθρωπος γεγονώς καθ' ημάς νοοΐτο διά την ίίνωσιν. ούκούν έκ δυοΐν
μεν πραγμάτων ομολογουμένως, θεότητός τε και άνθρωπότητος ό Εμμανουήλ" πλην εις κύ-
ριος ΊησοΟς Χριστός εις τε και αληθώς υιός θεός τε όμου και άνθρωπος και ούκ άνθρωπος 2ο
PG 29 θεοποιηθείς έν ϊσωι τοις κατά χάριν, θεός δέ μάλλον αληθινός έν άνθρωπείαι μορφήι
πεφηνώς δι' ημάς. πιστώσεται δέ προς τούτο ημάς και ό θεσπέσιος ΤΤαΰλος λέγων"
Gal. 4, 4 δ τ ε δ έ ή λ θ ε ν τ ό π λ ή ρ ω μ α τ ο υ χ ρ ό ν ο υ , έ £ α π έ σ τ ε ι λ ε ν ό θ ε ό ς τ ό ν υ ι ό ν α ύ τ ο Ο ,
γ ε ν ό μ ε ν ο ν έκ γ υ ν α ι κ ό ς , γ ε ν ό μ ε ν ο ν ύ π ό ν ό μ ο ν , ί ν α τ ο ύ ς υ π ό ν ό μ ο ν έ ξ α γ ο -
ράσηι, ίνα την υίοθεσίαν ά π ο λ ά β ω μ ε ν ήμεΐς. είτα τίς ό απεσταλμένος ύπό 25
Μ ΙΙΠ 608 νόμον τε καϊ έκ γυναικός, ώς Ιφη, γεγεννημένος, πλην δτι πάλιν αύτός ό πέρα μέν νόμων
Hebr. 2, 17 ώς θεός, έπειδή δέ κεχρημάτικεν άνθρωπος, γεγονώς και ύπό νόμον, ίνα κατά πάντα τοις
Mt. 17,27 άδελφοΐς όμοιωθήι; και γοΰν συνετέλει μέν όμοΰ τώι ΤΤέτρωι τό δίδραγμον κατά τόν
Μωσέως νόμον" δτι δέ έστιν έλεύθερος ώς υιός και νόμου κρείττων ώς θεός, και εί
Mt. 17,25-26 γέγονεν ύπό νόμον ώς άνθρωπος, έδίδασκε λέγων" οι β α σ ι λ ε ί ς τ η ς γ η ς α π ό τ ί ν ω ν 3ο
λαμβάνουσι κήνσον ή τέλη; άπό τών υιών αυτών ή άπό τών αλλότριων;
Πέτρου δέ φάσκοντος ά π ό τ ώ ν ά λ λ ο τ ρ ί ω ν , έπήνεγκεν αύτός" ά ρ α γ ε ε λ ε ύ θ ε ρ ο ι
ε ί σ ι ν οί υ ι ο ί .
"Οντος δή ούν έναργοΟς ώς ούκ αν λέγοιτο Χριστός ΐΕω τε σαρκός υπάρχων και
L ill 37 οίον εί κατά μόνας ό έκ ΘεοΟ λόγος, πρεπούσης δέ μάλλον αϋτώι της τοιάσδε κλήσεως, δτε ss
γέγονεν άνθρωπος, φέρε δή φέρε δεικνύωμεν έΕ αύτών έλόντες τάς πίστεις τών ιερών γραμμάτων

4—12 Flor. Cyr. 68 και οϋ — σαρκός


VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], WRA'A«
2 τότε γε D 2/3 ήγνοήσαμεν SD 4 ούρανών SDRA tc ούρανοΟ VMPW 5 πατέρα]
παρά S ούδέ [ούδ' Μ] αύτην τήν MSD αΟ πάλιν Flor. Cyr. 6 γεγενήσθαι S προλαβοϋ-
σαν S 8 προσκυνήσουμεν.ΜΚ, corr. R, W τόν — öpov D 12 σαρκόσ δ τοΟ θϋ λόγοσ D 13 πώσ
ώα R 14 ίνα om. S 15 όμοιΦσθαι VkWR ώμοιωσθαι Mh ίδεΐν S om. Ρ 15/16 ώμοιοΟ-
σθαι Μ ι8 έν MW δυεΐν D ig όμολογουμένων MPW δμολογομένιυν V τε om. S
20 και1 om. R και ούκ ανθριυποσ SDRA t0 όύ VMPW 2ΐ άληθινός om. D 22 δέ om. R
προς om. SD 23 δέ 7)λθεν] διήλθε Μ 24 γεννώμενον έκ γυναικόσ VMmW 25 λαβυυμεν Μ
άποστελλόμενοσ VMPW 26 έκ] άπό Ρ γεγεννημένοσ ώσ ίφη R ϊφην D γεγενη-
μένοσ SA tc 28 και γοΟν και R συνετέλει RA tc συντελεί VMPSDW δίδραχμον VMPDW
30 ύπο R τίνοσ W 3 2 ^κ SR αύτόσ SRA tc 6 αύτόσ D αύτοΐσ VMPW δρα] ϊτι D
34 έναργώσ VR

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
ι, 16—20 CYRILLI EPISTVLA AD MONACHOS '9

δτι θεός κατά φύσινέστίκαι εις ενότητασυνενηνεγμένος, την πρός γε φημί τήν ίδίανσάρκα' ου δή
πεφηνότος αληθούς, Θεοτόκος δν λέγοιτο πρός ήμών και σφόδρα είκότως ή άγία παρθένος.
19 ούκοΰν ό προφήτης Ήσαίας μόνον ουχί και ένανθρωπήσαντα τόν υίόν καΐ δσον ούδέπω
παρεσόμενον προκατεδείκνυε λέγων' ι σ χ ύ σ α τ ε χ ε ί ρ ε ς ά ν ε ι μ έ ν α ι κ α ι γ ό ν α τ α π α ρ α - ies. 35» 3-6
λελυμένα' παρακαλέσατε οί ό λ ι γ ό ψ υ χ ο ι τήι διανοίαι' ισχύσατε, μή φ ο - 5
βεΐσθε. ιδού ό θεός ήμών κ ρ ί σ ι ν ά ν τ α π ο δ ί δ ω σ ι και α ν τ α π ο δ ώ σ ε ι ' αύτός
ηΗει κ α ι σ ώ σ ε ι ή μ ά ς . τ ό τ ε ά ν ο ι χ θ ή σ ο ν τ α ι ο φ θ α λ μ ο ί τ υ φ λ ώ ν κ α ι ώ τ α κωφών
άκούσονται' τ ό τ ε ά λ ε ΐ τ α ι ώ ς έ λ α φ ο ς ό χ ω λ ό ς και τ ρ α ν ή έ σ τ α ι γ λ ώ σ σ α μο-
γιλάλων. αθρει δή ουν δπως και κύριον αποκαλεί και θεόν ονομάζει καίτοι λαλών έν
πνεύματι, δτι μή άνθρωπον απλώς θεοφόρον ήπίστατο τόν Εμμανουήλ ουτε μήν ώς έν ίο
οργάνου τάξει παρειλημμένον, αλλά θεόν αληθώς ένηνθρωπηκότα. τότε γάρ τότε
και άνεώιχθησαν μεν οφθαλμοί τυφλών, ήκουσαν δε και ώτα κωφών, τότε και έλάφου
δίκην ό χωλός άνεπήδα, γέγονε δέ και τρανή γλώσσα μογιλάλων. ούτως αύτόν τοις άγίοις
εύαγγελισταΐς διακηρύττειν έκέλευεν τό πνεύμα λέγον' έ π ' δ ρ ο ς ύψηλόν ά ν ά β η θ ι , ό ies. 4 0 , 9 - 1 '
εύαγγελιίόμένος Σιών, υψωσον τήι ίσχύι τήν φωνήν σου, ό εύαγγελιίό-15
μένος Ιερουσαλήμ' ύψώσατε, μή φ ο β ε ΐ σ θ ε . εΐπόν ταΐς πόλεσιν Ιούδα'
ιδού ό θεός ήμών, ιδού κύριος μετά ι σ χ ύ ο ς έρχεται καί ό β ρ α χ ί ω ν μετά
κυρείας. ίδου ό μ ι σ θ ό ς μετ* α ύ τ ο ΰ κ α ί τ ό έ ρ γ ο ν ε ν ώ π ι ο ν αυτού. ώς ποι-Ρθ32
μήν ποιμανεΐ τό ποίμνιον αύτοΟ καί τώι βραχίονι αυτού συνάζει άρνας.
έπέφανε γάρ ήμΐν ό κύριος ήμών 'Ιησούς ό Χριστός ισχύν εχων τήν θεοπρεπή καί βραχί-2ο
ονα μετά κυρείας, τουτέστιν έν έΣουσίαι τε καί κυριότητι. τοιγάρτοι καί &ρασκε τώι μέν
λεπρώι θ έ λ ω , κ α θ α ρ ί σ θ η τ ι , ήπτετο δέ της σορού καί άνίστη τεθνεώτα τόν της χήρας Mt 8, 3
20 υίόν. συνήγαγε δε καί αρνας' ποιμήν γάρ έστιν αγαθός, τήν ψυχήν αύτοΰ θείς ύπέρ Lc" 7 » 1 4

τών προβάτων. τοιγάρτοι καί έφασκε' κ α θ ώ ς γινώσκει με ό π α τ ή ρ , κ ά γ ώ γ ι - Ioh.io,is.i6


νώσκω τόν πατέρα, καί τήν ψυχήν μου τίθημι υπέρ τών προβάτων. καίΜΐΐΠ6ο9
ά λ λ α π ρ ό β α τ α Ι χ ω , α ο υ κ έ σ τ ι ν εκ τ η ς α ύ λ ή ς τ α ύ τ η ς " κ ά κ ε ΐ ν ά μ ε δ ε ι ά γ α γ ε ΐ ν , 2β
καί τής φωνής μου άκούσουσι καί γενήσονται μία ποίμνη, εις ποιμήν.
αρχόμενος δέ τών έπ' αύτώι κηρυγμάτων καί ό θεσπέσιος βαπτιστής ουτε θεότητος όρ-
γανον ουτε μήν άνθρωπον απλώς θεοφορούντα κατά τινας, θεόν δέ μάλλον μετά σαρκός
ή γούν ένηνθρωπηκότα τοις ανά πάσαν τήν Ίουδαίαν εύηγγελίζετο λέγων' ε τ ο ι μ ά σ α τ ε Mt. 3, 3
τήν όδόν κυρίου, εύθείας ποιείτε τάς τρίβους του θεού ήμών. τίνος ουν 3ΐ
άρα προστέταχεν έτοιμάίεσθαι τάς όδούς πλήν δτι Χριστού, τουτέστιν έν άνθρωπείαι μορ-
φήι πεφηνότος του λόγου; άπόχρη δέ, οΐμαι, πρός πίστιν καί ό θεσπέσιος Τϊαΰλος, L ill 40
έπιμαρτυρών τε καί λέγων' τί ο ύ ν έρούμεν; ει ό θ ε ό ς ύπέρ ήμών, τίς κ α θ ' Rom.8,3i.32
ή μ ώ ν ; δς γε του ιδίου υιοΰ ούκ έφείσατο, αλλ5 ύπέρ ήμών πάντων παρέ-35

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], WRA*A°


ι δτι και D 2 άληθοΟς om. S και σφόδρα VMPWR σφόδρα και μόλα SD 3 καί*
om. D OÖTTUJ V 4 ιτροκαταδεικνύει R 5 παρακαλείσθε SD 6 ήμών — αύτός om. SD

8/9 μογγιλάλων γλώσσα V μογγιλάλων PWSD μογγιλίίλου Μ 9 οΟν om. W καίτοι MPSDWRA,C
dte V 11 άληθώσ VMPWRA«- άληθώσ καί S καί άληθώσ και D γάρ SDR γάρ δή VMPW
ΐ2μένοπι^ τυφλών όφθαλμοί SD 13 μογγιλάλων VPMWSD τοΐσ άγίοισ αότόνΜ 14 έκέ-
λευσε SD πνα MSDWR πνα τό VP λέγων W 15 τήν σιών VMPW έν τή Ρ ιό τήν
Ιερουσαλήμ VMPW 17 βραχίων SDRA tc βραχίων αύτοΟ VMPW ι8 μισθόσ SDRA tc μισθόσ αύτοΟ
VMPW ένώτπον αύγών S 19 τώ MWRAtc έν τώ VPSD 20 ό» om. VMPSD τήν om. Ρ
2θ/2ΐ μετά—βραχίονα V 21 έν om. PR μέν om. R 22 άνίστει W άνίστα SD τεθνεώτα
om. SD 23 συνηγε Ρ έαυτοΟ S τιθεΐσ SD θήσει MW 24 τών om. V 26 δει με
MWR 27 άκούσωσι D άκούουσι R γενήσεται VMPAtc 28 αύτοΟ R βαπτιστήσ ίωοίν-
νησ SD 3° ένανθρωπηκότα Μ τήν om. V 31 τοΟ — ήμών MSDRAtc αύτοΟ VPW άρα
om. VMPW έτοιμάσαι D όνομοΚεσθαι R άνοΰ V 33 «εφηνότι V μακάριοσ SD
34 τε om. SD τίσ 6 Μ 35 άπάντυυν R om. S
3*

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
20 COLLECTIO VATICANA

δ ω κ ε ν α ύ τ ό ν , π ώ ς ο ύ χ ϊ και σ υ ν α ύ τ ώ ι τ ά π ά ν τ α ή μ ΐ ν χ α ρ ί σ ε τ α ι ; είτα,
εϊπέ μοι, πώς αν νοοΐτο θεοΰ και ίδιος υιός ό έκ της αγίας παρθένου; ώσπερ γαρ
ϊδιον ανθρώπου και μην και έκαστου τών έτερων £ώιων τό έ£ αύτοΰ κατά φύσιν γεγεν-
νημένον, ούτως ϊδιον θεοΰ τό έκ της ουσίας αυτοί) νοοΐτ' αν είναι και λέγοιτο. πώς
ουν ϊδιος θεοΰ υίός ώνόμασται ό Χριστός, δς και δέδοται παρά του θεοΰ και πατρός της άπαν- 5
Rom. 4. 25 τ ω ν £νεκα σωτηρίας και £ωής; π α ρ ε δ ό θ η γάρ διά τ ά π α ρ α π τ ώ μ α τ α ή μ ώ ν κ α ι
Ies. 53» 12 α υ τ ό ς α ν ο μ ί α ς π ο λ λ ώ ν ά ν ή ν ε γ κ ε ν έ ν τ ώ ι σ ώ μ α τ ι α ύ τ ο ΰ έ π ι τ ό 2 ύ λ ο ν κατά
ι p^tf 2 24
την του προφήτου φωνήν. πρόδηλον οδν δτι τό της ένώσεως χρήμα παραληφθέν άναγ-
καίως ίδιον υίόν άποφαίνει του θεοΰ τον έκ της αγίας παρθένου. σώμα γάρ rfy ούχ
έτέρου τινός τών καθ' ημάς, ϊδιον δε μάλλον αύτοΰ τοΰ έκ τοΰ πατρός δντος λόγου τό ίο
γεννηθέν έ£ αύτής.
21 Ei δέ δη ψιλήν και μόνην απονέμει τις αύτώι την όργανικήν ύπουργίαν, αποπέμψει
και ούχ έκών και τοΰ είναι κατά άλήθειαν υίόν. ύποκείσθω γάρ τις τώι λόγωι, φέρε
ειπείν, άνθρωπος, έστω δε αύτώι και παις τά εις λύραν τεχνίτης ψάλλειν τε άριστα μεμελετηκώς'
άρ' ουν ό τοιούτος καταλογιεΐται την λύραν και τό τής ώιδής όργανον έν υίοΰ τάξει σύν τώι 15
PG 33 υίώι; καίτοι πώς ούκ ευηθες λίαν τό χρήμά έστιν; ή μεν γάρ εις ένδειζιν παρελήφθη τής
τέχνης, δ δέ έστι και οργάνου δίχα του τεκόντος υίός. εί δέ δή φαιεν δτι παρελήφθη
πρός ύπουργίαν ό έκ γυναικός, ίνα δι' αύτοΰ τελήται τά θαύματα και τών εύαγγελικών
θεσπισμάτων άναλάμψηι τό κήρυγμα, λεγέσθω και έκαστος τών αγίων προφητών θεότητος
Exod. 7, 20 όργανον και πρό γε τών άλλων ό ίεροφάντης Μωυσής, δς άνασχών την ράβδον μετετίθει ao
'4, 2ΐ. ΐ7, 6 μ£ν α [μ α τ ο ύ ς ποταμούς, διιστάς δέ και αύτήν την θάλασσαν διά μέσων ίέναι κυμάτων

Ps. 113, 8 έκέλευε τοις έ£ 'Ισραήλ, έπιφέρων δέ αύτήν και πέτραις υδάτων αύτάς έποίει μητέρας και
ι Tim. 2, 5 πηγήν έδειξε την άκρότομον και μεσίτης γέγονε θεοΰ και ανθρώπων και νόμου διάκονος
m i h i 612 ήν και καθηγεΐτο λαών. ούδέν ουν άρα τό περιττόν έν Χριστώι και πεπλεονέκτηκε μέν
ούδαμώς τούς πρό αύτοΰ γεγονότας ως έν οργάνων χρείαι τε και τάΕει κατά τον ίσον as
Ps. 88, 7 τρόπον παρειλημμένος, πεφλυάρηκε δέ κατά τό εικός ό θεσπέσιος Δαυίδ έκεΐνο ειπών δ τ ι
τ ί ς έν ν ε φ έ λ α ι ς ι . σ ω θ ή σ ε τ α ι τ ώ ι κ υ ρ ί ω ι κ α ι τ ί ς ό μ ο ι ω θ ή σ ε τ α ι τ ώ ι κ υ ρ ί ω ι
22 έ ν υ ί ο ΐ ς θ ε ο ϋ ; άλλ' δ γε σοφώτατος ΤΤαΰλος τελούντα μέν έν οικέταις άποφαίνει
Μωσέα, θεόν δέ και κύριον άποκαλεΐ τον έκ γυναικός οικονομικώς γεγονότα, τουτέστι Χριστόν.
Hebr. 3. ί-6 γέγραφε γάρ ώδί' ώ σ τ ε , ά δ ε λ φ ο ί ά γ ι ο ι , κ λ ή σ ε ω ς έ π ο υ ρ α ν ί ο υ μ έ τ ο χ ο ι , κατα-30
ν ο ή σ α τ ε τ ό ν ά π ό σ τ ο λ ο ν και αρχιερέα τ ή ς ο μ ο λ ο γ ί α ς ή μ ώ ν Ί η σ ο ΰ ν π ι σ τ ό ν
ό ν τ α τ ώ ι π ο ι ή σ α ν τ ι α ύ τ ό ν , ώ ς και Μ ω υ σ ή ς έ ν δ λ ω ι τ ώ ι ο ϊ κ ω ι α ύ τ ο ΰ . πλείο-
ν ο ς γάρ ο ύ τ ο ς δ ό £ η ς παρά Μ ω υ σ ή ν ή ζ ί ω τ α ι , καθ' δ σ ο ν π λ ε ί ο ν α τ ι μ ή ν έχει

8 — ι ι Flor. Cyr. 69 πρόδηλον — αύτης

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], W R A ' A "


ι έαυτόν S χαρίσηται MWR 2 νοήται Ρ και V M P W R A C om. SDA 1 3 και μήν
καΐ MPSR κα) μήν V W καΐ D έτέρου S και κατά SD 3/4 γεγενημένον S $ ίκ. om. V
νοοΐτο SD eTvai'om. P A t c 5 δ om. R καΐ om. SD τοΟ om. VMPW και om.
Flor. Cyr. πρσ V M P W R A t c σρσ SD 6 γάρ] δέ Ρ 8 προφήτου] μακαρίου S τό om. SR
9 Αποφαίνεται Μ τοϋ om. SD τόν] τό A c τόν Εμμανουήλ τόν V ί ο έκ πρσ MPWR
θυ πρσ Flor. CyT. 13 τις] πωσ V 14 τε] τά VMW τε non uertunt A t e 15 δρα VMPW σύν]
έν Μ ι6 ήηθεσ Μ λίαν om. R γάρ λύρα S D A t c παρελήμφθη R ι8 τελείται Μ
τελήτε V τελή S 19 άναλάβη D άγιων om. R 19/20 όργανον θεότητοσ Μ 20 άλλων
V M P W R A t c άλλων άπάντων SD μωσήσ SDR 21 διαχωρίΖων V δέ om. W θοίλατταν R
22 έκέλευσε SD ίσραηλίταισ Ρ 25 εί ώσ V τάΕει τε και χρεία V τε om. Ρ 25/26 κατά —
τρόπον ante πεφλυάρηκε coll. Ρ 26 παρειλημμένοσ S R c o r r ιταρειλημμένουσ M P D W R A t c και οΟτοσ
παραλαμβάνεται V και ό V κακεΐνο V τοΟτο SD δτι om. Ρ Λ ( 27 και τίς om. SD
29 καΐ om. S γεγονότα om. R τόν jjv Ρ 30 γέγραπται SD δέ Ρ ώδε VMPW
άγίασ VMW μου ά γ ί α σ Ρ 32 μ ω σ ή σ ϋ 8λω SDRA® om. V M P W A ' 33 δόΕησ ούτοσ V R

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
I, 20—33 CYRILL I EPISTVLA AD MONACHOS 21

του οίκου ό κ α τ α σ κ ε υ ά σ α ς αυτόν, πάς γαρ οίκος κατασκευάζεται ύπόίΐιι*!


τ ί ν ο ς , ό δ ε τα π ά ν τ α κ α τ α σ κ ε υ ά σ α ς θ ε ό ς . κ α ι Μ ω υ σ ή ς μ έ ν π ι σ τ ό ς έν δλωι
τώι οϊκωι αύτοΰ ώς θεράπων εις μ α ρ τ ύ ρ ι ο ν τών λαληθησομένων' Χριστός
δέ ώ ς υ ι ό ς έ π ί τ ο ν ο ί κ ο ν α ύ τ ο υ , ο ΰ ο ί κ ο ς έ σ μ έ ν ήμεΐς. άθρει δη οδν δπως
και τό της άνθρωπότητος αύτώι τετήρηκε μέτρον και της. άνιυτάται δόξης και θεοπρεποΟς s
αξίας απονέμει την ύπεροχήν. αρχιερέα γαρ και ά π ό σ τ ο λ ο ν ειπών και μην και
γενέσθαι π ι σ τ ό ν τ ώ ι π ο ι ή σ α ν τ ι α υ τ ό ν ευ μάλα διαβεβαιούμενος, τετιμήσθαι μειΖόνως
ή κατά Μωσέα φησίν, κ α θ ' δ σ ο ν π λ ε ί ο ν α τ ι μ ή ν Ι χ ε ι τ ο υ ο ϊ κ ο υ ό κ α τ α σ κ ε υ ά σ α ς
αυτόν" είτα προσεπάγει π ά ς γαρ οίκος κατασκευάζεται ύπό τίνος, ό δέ τά
πάντα κατασκευάσας θεός. ούκοΟν τέτακται μέν έν ποιήμασιν και έν τοις κα-ίο
τεσκευασμένοις ό θεσπέσιος Μωυσής, κατασκευαστής δέ τών δλων δέδεικται Χριστός, καίτοι
θεού λεγομένου κατασκευάσαι τά πάντα. θεός ουν άρα και αληθινός άνενδοιάστως έστί.
και Μωυσής μέν ώς θεράπων έν δλωι τώι οϊκωι πιστός, Χ ρ ι σ τ ό ς δ έ ώ ς υ ι ό ς έ π Ι τ ο ν
ο ί κ ο ν α ύ τ ο υ , ο υ ο ί κ ο ς έ σ μ έ ν ή μ ε ΐ ς , καίτοι θεοΰ λέγοντος δια φωνής προφητών δτι η
ένοικήσω έν α ύ τ ο ΐ ς και έμπεριπατήσω και Ισομαι αυτών θεός και α ύ τ ο ί 2 Cor. 6, ι6
PG 36
ϊ 3 έ σ ο ν τ α ι μοι λ α ό ς . άλλά τις δν νοοΐτο, φαίη τις αν ίσως, ή διαφορά Χρίστου και
Μωυσέως, εϊπερ άμφω γεγόνασι δια γυναικών; πώς δ μέν οίκέτης και ώς έν οϊκωι
πιστός, δ δέ και φύσει κύριος ώς υιός και έπι τόν οίκον αύτου, τουτέστιν ημάς; οίμαι
δέ έγωγε παντί τωι τό χρήμα ύπάρχειν έναργές, εϊπερ έστίν έν καλώι φρενός και νουν ι Cor. 2, 16
έχει Χρίστου κατά τόν μακάριον ΤΤαΰλον. δ μέν γαρ ήν άνθρωπος και ύπό Ζυγά δουλείας, 2ο
δ δέ κατά φύσιν έλεύθερος ώς θεός και δημιουργός τών δλων και κένωσιν άνατλάς τήν
έθελούσιον δι' ήμάς, αλλ' ουχί τούτο αύτόν τής ΘεοπρεποΟς δόξης έξοικιεΐ ούτε μήν τής
ύπερτάτης και κατά πάντων υπεροχής αποσοβήσει - πόθεν; ώσπερ γάρ ήμεΐς τό αύτου μ ι ι ι ι 613
πνεύμα πλουτήσαντες (κατώικηκε γάρ έν ταΐς καρδίαις ήμών) τετάγμεθα μέν έν τέκνοις Eph. 3· «7
θεου, τό γε μήν είναι τουθ' δπερ έσμέν, ούκ άποβεβλήκαμεν (έσμέν γάρ άνθρωποι κατά 25
φύσιν, καίτοι θεώι λέγοντες ά β β ά ό π α τ ή ρ ) , ούτως και αύτός ό τής του θεοΰ και πατρός Rom. 8, 15
ουσίας άπορρήτως έκπεφηνώς θεός λόγος προσλαβών τό άνθρώπινον τετίμηκε μέν τήν
φύσιν, ού μήν έξω γέγονε τής ιδίας υπεροχής, μεμένηκε δέ και έν άνθρωπότητι θεός.
ούκοΟν ούκ έν οργάνου τάξει παρειλήφθαι φαμέν τόν έκ τής παρθένου ναόν, έπόμενοι
δέ μάλλον τήι πίστει τών ιερών γραμμάτων και ταΐς τών αγίων φωναΐς σάρκα γεγενήσθαι loh. 1 , 1 4
τόν λόγον διακεισόμεθα κατά γε τους ήδη πλειστάκις ήμΐν προαποδοθέντας τρόπους, si
ούτως και τέθεικεν υπέρ ήμών τήν ιδίαν ψυχήν. έπειδή γάρ ήν ό θάνατος αύτοΰ τώι κόσμωι
σωτήριος, ύ π έ μ ε ι ν ε σ τ α υ ρ ό ν , α ι σ χ ύ ν η ς κ α τ α φ ρ ο ν ή σ α ς , καίτοι Ζωή κατά φύσιν υπάρχων Hebr. 12, 2
ώς θεός. πώς ουν ή Ζωή τεθνάναι λέγεται; τήι ίδίαι σαρκί παθοΰσα τόν θάνατον, 'ίνα L ill 44

VM, Ρ [ = hkl, S, D [ = mn], WRA'A«


2 δ μωυσήσ Ρ 3 μαρτυρίαν V 4 δ οίκοσ D πώσ SD 5 αύτοΟ V δόΕης
om. SD 8 μωυσέα Μ 9 £ ' τ α προσεπάγει MPWR είτα προσάγει SD om. V τά om. R
ιό/ι ι κατεσκευασμένοισ MW κατασκευασμένοισ PR κατασκευαΣομένοισ V κατασκευασμοΐσ SD 11 μωσήσ R
τών — χσ SDRA tc τούτων ό τών δλων θσ V τούτων 6 τών δλων δέδεικται κσ [κσ om. MW] χσ MPW
13 έν δλω — ιηστόσ ώσ θεράπων S οίκω αύτοΟ SD 14 6 οΐκοσ D τών προφητών SD
ι6 μου R νοοΐτο om. Ρ ίσως om. WR 17 μωσάυσ PSD &μφω om. V γυναικόσ SD
ι8 καΐ om. W ώσ VMPWRA" καΐ SD καΐ SDRA10 om. VMPW αύτοΟ om. Μ ig τωι
om. D 20 Ιυγόν δούλου V 22 έθελουσίαν S έΕοικιεΐ SR βοικειοΐ D ίΣοικίσει VMW ö-οικήσει Ρ
23 και om. D Αποσοβεί R αύτό SA tc 24 κατώκησε VD και τετάγμεθα W μέν
om. W 26 τώ θω D λέγοντοσ R 28 οίκείασ Μ 29 τόν — ναόν om. R ναόν] υίόν V
30 γεγεννησθαι VP γενίσθαι D 3 1 διεισόμεθα Ρ ήμΐν om. R 32 οΟτω γάρ SD οΰτοσ V
οΰτι Μ τέθηκεν Ρ ιδίαν om. V 3 2 /33 τ ο ° κόσμου VMPW 33 δ σωτήριοσ V
34 ώς] 6 S

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
22 COLLECTIO VATICANA

24 φαίνηται Σωή, ίωοποιοΰσα πάλιν αυτήν. φέρε γάρ, ei και έφ' ήμών αύτών ό του
θανάτου πολυπραγμονοΐτο τρόπος, ούχ απας τις ουν τιϊιν ευ φρονούντων βρει τοις άπό γης
σώμασιν ού συγκαταφθείρεσθαι τάς ψυχάς; αλλ' οϊμαι τοϋτό έστιν ούδενι τών όντων
ένδοιαστόν πλήν άνθρωπου θάνατος τό συμβεβηκός ονομάζεται. ουτω νοήσεις και έπ'
αύτοΰ του 'Εμμανουήλ. ήν μεν γάρ ό λόγος ώς εν ίδίιυι σώματι τώι έκ γυναικός, έδίδου 5
δε αύτό τώι θανάτωι κατά καιρόν, πάσχων μεν ουδέν εις ιδίαν φύσιν αυτός (£ωή γάρ έστι
και Ζωοποιός), οίκειούμενος δέ τά σαρκός, ϊνα και αύτοΰ λέγηται τό παθεΐν και εις ό πάντων
άντάΣιος τεθνεώς υπέρ πάντων άγοράσηι τώι ίδίωι αΐματι τήν ύπ' ούρανόν και κατακτή-
PG 37 ClTai τώι θεώι και πατρί τους άνά πάσαν την γήν. και τοΰτο ώς άληθές ό μακάριος
les. 53, ΐ2 προφήτης Ήσαίας διακηρύττει λέγων έν πνεύματι" διά τ ο ΰ τ ο α υ τ ό ς κ λ η ρ ο ν ο μ ή σ ε ι ίο
π ο λ λ ο ύ ς και τ ώ ν ι σ χ υ ρ ώ ν μ ε ρ ι ε ΐ σ κ ύ λ α , ά ν θ ' ω ν π α ρ ε δ ό θ η εις θ ά ν α τ ο ν ή
ψ υ χ ή α ύ τ ο ΰ και έν τ ο ι ς ά ν ό μ ο ι ς έ λ ο γ ί σ θ η και α ύ τ ό ς α μ α ρ τ ί α ς π ο λ λ ώ ν
25 ά ν ή ν ε γ κ ε ν και δ ι ά τ ά ς α ν ο μ ί α ς α ύ τ ώ ν π α ρ ε δ ό θ η . είς oöv ό πάντων άζιώτερος
τήν ιδίαν υπέρ πάντων τέθεικε ψυχήν, και συνεχώρει μεν οικονομικώς καταβιβάίεσθαι βραχύ
τώι θανάτωι τήν σάρκα, κατήργηκε δέ πάλιν αύτόν ώς £ωή παθεΐν ούκ άνεχομένη τό ι»
Μ m i 6ι6 παρά φύσιν ιδίαν, ίνα και έν τοις απάντων άτονήσηι σώμασιν ή φθορά και τό του θανάτου
ι Cor. is, 22 παραλύοιτο κράτος. ώ σ π ε ρ γ ά ρ έν τ ώ ι 'Αδάμ π ά ν τ ε ς άποθνήισκομεν, ο υ τ ω και
έν τ ώ ι Χ ρ ι σ τ ώ ι π ά ν τ ε ς ίωοποιηθησόμεθα. ει γάρ μή πέπονθεν ανθρωπίνως υπέρ
ήμών, ούδέ ένήργηκε θεικώς τά είς σωτηρίαν ήμών. λέγεται γάρ πρότερον μέν άποθα-
νεΐν ώς άνθρωπος, άναβιώναι δέ μετά τοΰτο διά τοι τό είναι κατά φύσιν θεός. εί τοίνυν 2ο
ι Petr. 3, 18 ού πέπονθε τό τεθνάναι σαρκί κατά τάς γραφάς, ούδέ έζωοποιήθη πνεύματι, τουτέστιν
ι Cor. 15, 17 °ύκ άνεβίω. και εί τοΰτό έστιν άληθές, μ α τ α ί α ή π ί σ τ ι ς ήμών' έτι έσμέν έν τ α ΐ ς
Rom. 6, 3 ά μ α ρ τ ί α ι ς ήμών. βεβαπτίσμεθα γάρ είς τόν θάνατον αύτοΰ κατά τάς τοΰ μακαρίου
Eph. 1, 7 Παύλου φωνάς και τήν άφεσιν τών αμαρτιών έσχήκαμεν διά του αίματος αύτοΰ.
26 Άλλ' εϊπερ έστιν ό Χριστός οΰτε υίός αληθώς ουτε μήν φύσει θεός, άνθρωπος δέ 25
ψιλός καθ' ήμάς και θεότητος όργανον, σεσώσμεθα μέν ούκ έν θεώι, πόθεν; ενός δέ
μάλλον τών καθ' ήμάς τεθνεώτος ύπέρ ήμών και δυνάμεσιν άλλοτρίαις έγηγερμένου.
πώς ουν Ιτι κατηργήθη θάνατος διά Χριστοΰ; καίτοι λέγοντος ακούω σαφώς περί τής
loh. 10,18 ιδίας ψυχής' ο ύ δ ε ι ς α ϊ ρ ε ι α υ τ ή ν άπ' έ μ ο ΰ , άλλ' έ γ ώ τ ί θ η μ ι α ύ τ ή ν άπ' έ μ α υ τ ο ΰ .
L III 45 έ ί ο υ σ ί α ν έ χ ω θ ε ΐ ν α ι α ύ τ ή ν και έ ξ ο υ σ ί α ν έ χ ω π ά λ ι ν λ α β ε ί ν αύτήν. κατέβη 3«
γάρ μεθ' ήμών είς θάνατον διά τής ιδίας σαρκός ό θάνατον ούκ είδώς, 'ίνα και ημείς άνα-
βαίνωμεν σύν αύτώι προς £ωήν. άνεβίω γάρ σκυλεύσας τόν αιδην ούχ ώς άνθρωπος
ι—7 Flor. Cyr. 70 φέρε — Ζωοποιός
13—17 Flor· Cyr. 71 εις — κράτος
13—ιό Orientales adu. Cyrilli χ ι ι capita [A 24] 106 [ = PG 76, 377] έν τώι πρώτυυι τόμωι ·
'εις — ιδίαν*.
20—2ΐ ibid. 75 [ = Ρ· 353] έν τώι πρώταιι τόμωΐ" 'ei — πνεύματι'.

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], WRA'A«


ι ΖωοποιοΟσα Ζωή S εί om. DAC ΟμΦν Μ 2 πολυπραγμονοΐτο SR Flor. Cyr. perscruie-
,c
tur A πολυπραγμονεΐται VMPW πολυπραγμονείσθω D ouv om. D φήσει Ρ άπό γης om. V
3 μή Ρ om. V ού del. Μ έν oilbevi D 4 νομίΖεται Flor. Cyr. 5 δ λόγος] λόγοσ S δλοσ R
6 έαυτόν Flor. Cyr. 7 σαρκικά S αύτη D 8 άγοροίσει W 9 ώς om. VMPW 10 δια-
κηρύσσει R ι ι μεριεΐται Ρ 12/13 αύτός — καΐ om. SD 13 άμαρτίασ SD 13/14 ύπέρ
ποίντων ό πάντων — ιδίαν D 14 καταβιβάΖεσθαι SDRA t c Orient. Flor. Cyr. καταβιάΖεσθαι VMPW
15 κατήργει VMPW δέ om. S τέ VMPW τό om. VMPW 16 άτονήσει W άσθενήση Ρ
i 7 καί om. S 18 Ζωοποιησόμεθα Ρ Ζωοποιησώμεθα in Ζωοποιηθησόμεθα corr. W μή] καί Ρ
ΐ 9 ούδέ ένήργηκε] άλλ' ένήργει και Ρ ένήργησε PSD μέν γάρ R το πρότερον V
ΐ9/2θ άποθανεΐν μέν D 20 τοι om. VSD θεός om. SD 21 τό VMSDWR τιϊι V c a " Ρ
26 ύμάσ Ρ 27 τεθνεώτων Ρ 28 6 θάνατοσ VMPW 3 ° έΕουσίαν γάρ D λαβείν πάλιν S
3ΐ μεθ' ήμών om. V ίδιας om. S 3*/3 2 άναβώμεν VD

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
ι, 24—27 C Y R I L L V S AD MONACHOS 2, 1 C Y R I L L V S AD NESTORIVM 23

καθ' ημάς, άλλ' ώς θεός έν σαρκΐ μεθ' ημών και υπέρ ημάς. κατεπλούτει δέ ή φύσις
ώς έν αύτώι δή και πρώτωι την άφθαρσίαν και συνετρίβη θάνατος τώι της £υυής σώματι
πολεμίου δίκην έμβαλών" ώσπερ γαρ νενίκηκεν έν Αδάμ, ούτω πέπτωκεν έν Χριστώι.
και γουν άναβαίνοντι δι' ήμας και υπέρ ημών προς τον έν ούρανοΐς πατέρα και θεόν, ίνα
τοις έπί της γης βάσιμον άποφήνηι τον ουρανόν, τάς έπινικίους ώιδάς άνετίθει λέγων ό θε- 5
σπέσιος μελωιδός' ά ν ε β η ό θεός έν ά λ α λ α γ μ ώ ι , κύριος έν φ ω ν ή ι σ ά λ π ι γ γ ο ς . Ps. 46, 6-9
ψ ά λ α τ ε τ ώ ι θεώ ι η μ ώ ν , ψ ά λ α τ ε ' ψ ά λ α τ ε τώι β α σ ι λ ε ΐ ή μ ώ ν , ψάλατε, ψ ά λ α τ ε PG 4°
σ υ ν ε τ ώ ς ' έ β α σ ί λ ε υ σ ε ν ό θ ε ο ς έπί π ά ν τ α τά εθνη. Ιφη δέ που και ό μακάριος
Παύλος περί αϋτοΰ' ό κ α τ α β ά ς αυτός έ σ τ ι ν και ό ά ν α β ά ς υ π ε ρ ά ν ω τ ώ ν ουρανών, Eph. 4, 10
ί ν α π λ η ρ ώ σ η ι τά πάντα. ίο
27 "Οτε τοίνυν και θεός έστιν αληθώς και βασιλεύς κατά φύσιν, εΐρηται δέ και της ι Cor. 2, 8
δόξης κύριος ό έσταυρωμένος, πώς αν ένδοιάσειέ τις θεοτόκον ειπείν την άγίαν παρθένον;
προσκύνησον ώς ίνα, μη διελών είς δύο μετά την ενωσιν" τότε γελάσει μάτην ό παράφριυν
Ιουδαίος' τότε κυριοκτόνος Ισται κατά άλήθειαν, άλώσεται δέ πεπλημμεληκώς ουκ είς f v a ' »
τών καθ' ημάς, άλλ' είς αυτόν τον τών δλων σωτήρα θεόν και δή και άκούσεται' ο ύ α ΐ Μ ΐ ι ι ΐ 6 ΐ 7
Ι θ ν ο ς ά μ α ρ τ ω λ ό ν , λαός πλήρης α μ α ρ τ ι ώ ν " σπέρμα π ο ν η ρ ό ν , υίοι άνομοι" ies. 1,4
έ γ κ α τ ε λ ί π α τ ε τ ο ν κ ύ ρ ι ο ν και π α ρ ω ρ γ ί σ α τ ε τ ο ν ά γ ι ο ν τοί)'Ισραήλ. 'Ελλήνων
δέ παίδες κατ' ούδένα τρόπον τήι Χριστιανών διαμωμήσονται πίστει' λελατρεύκαμεν γάρ
ουκ άνθρώπωι ψιλώι, μή γένοιτο, θεώι δέ μάλλον τώι κατά φύσιν, ούκ άγνοοΰντες αύτου
την δόίαν, καν εί γέγονε καθ' ημάς μεμενηκώς δπερ ή ν, τουτέστι θεός. δι' αύτοΰ τε 2ο
και συν αύτώι τώι θεώι και πατρί ή δόία σύν άγίωι πνεύματι είς τους αιώνας τών αιώνων,
αμήν.

2 = S 2 [7] Α ίο. Latinae uersiones habentur 1) Marii Mercatoris in Collectione Pa-


latina 27; 2) in Collectione CT 2, unde deriuata est Collectio Veronensis 13 24
1 Τώι εύλαβεστάτωι και θεοσεβεστάτωι συλλειτουργώι Νεστορίωι Κύριλλος έν κυρίωι l ιιι 314
χαίρειν. άνδρες αίδέσιμοι και πίστεως άξιοι παραγεγόνασιν έν ΆλεΣανδρείαι, είτα μετέδο- p j 1 ^
σαν ώσανει της σής θεοσεβείας άγανακτούσης σφόδρα και πάντα κινούσης κάλων είς τό [ep. 2]'
VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], W R A f A c
ι καΐ om. Ρ ήμών D 2 δή om. VMPSW πρώτον D 6 θάνατοσ V 3 πολέ-
μου Ρ 3 τώ άδάμ V τιϊι p V 4 τοΐσ ούρανοΐσ S 5 της om. V S βάσιν D
ένετίθει VMPW η β ψάλατε συνετώς om. V 8 πάντα om. V δήπου Ρ 6 om. SD
μακάριοσ om. SDR 9 αύτοΟ λέγων VMPW τών VMPSDWA t c πάντων τών R ι ι τότε S
δτι τέ VMW 15 τών δλων om, VMPW opct καί θν V καΐ 2 om. Ρ ι6 άμαρτωλών Ρ
17 έγκατελίπατε D έγκατελείπατε R έγκατελίπετε VMP έγκατελείπετε SW ι8 τήν τών SD
μιυμήσονται D πίστιν SD 18/19 ού λελατρεύκαμεν γάρ άνω Ρ I9oύκom.MW 2ΐ θωπρϊ
S θω τε καί ϊϊρϊ MW ή om. Ρ τώ άγίω καΐ ίωοποιώ D αίώνασ τών αιώνων VMPWA , C
αίώνασ SDR
VM, Ρ [ = hk] SSx, D [ = mn], D, [ = m m j , A W R A m A r A c A u
β V M P S D I S1D1 inscr. om. VMPSiW Κυρίλλου έπισκόπου άλείανδρείασ πρόσ νεστόριον S
κυρίλλου [τοΟ αύτοΟ Κυρίλλου D,] έπισκόπου άλεΕανδρείασ [έπ. άλ. om. D,A] πρόσ νεστόριον ήνίκα ϊμαθεν αύ-
τόν κακώσ φρονεΐν DDiA cf. Λ " Κυρίλλου άρχιεπισκόπου άλεΕανδρείασ έπιστολή γραφεΐσα πρόσ ι^στόριον
εύσπλαγχνίασ και άπολογίασ μεστή ώσ αύτοΟ νεστορίου έ£ άρχήσ αίτίου γενομένου σκανδάλου πδσι
χριστιανοΐσ τό [1. τώι] μή όμολογεΐν αύτόν θεοτόκον τήν άγίαν παρθένον άλλά χριστοτόκον ώα τοΟ
χριστοϋ μή δντοσ κατ' αύτόν θεοΟ άλλά μάλλον κοινοΟ άνθρώπου· παρακαλοΟντοσ δέ χαρίσασθαι λέΕιν
τοΐσ σκανδαλιίομένοισ έπί τήι αύτοΟ έΕηγήσει καί θεοτόκον όνομάσαι αύτήν R 25/26 Τώι — χαί-
ρειν om. A m 25 καί om. S θεοσεβεστάτω S S i D D i A A t c u θεοφιλεστάτω VMPWR έπισκόπω
συλλειτουργών κύριλλοσ έπίσκοποσϋΏιΑ 25/26 έν—χαίρειν om. A u 25 χω Ρ 26 είτα
μετέδοσαν om. spat. rel. W είτα] οϊτινεσ Μ 27 και τήσ D κοίλων κινούσησ VSSIDDI πρόσ S S i

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
24 COLLECTIO VATICANA

λυπεΐν έμέ. βουλομένωι be μοι της σής θεοσεβείας την λύπην άναμαθεϊν έφασαν δτι
ep. ι την προς μοναστάς αγίους γενομένην έπιστολήν περιφέρουσι τίνες τών άπό της ΆλεΕαν-
2 δρείας και ή του μίσους αφορμή και της αηδίας αυτη γέγονεν. τεθαύμακα τοίνυν εί μη
έκεΐνο μάλλον ή σή θεοσέβεια καθ' έαυτήν έλογίσατο" ού γαρ πρότερον έμής γραφείσης
επιστολής ό έπι τήι πίστει γέγονε θόρυβος, αλλ' ή είρημένων τινών παρά της σής θεοσε-
βείας ή και μή. πλην χαρτιών ή γουν έΣηγήσεων περιφερόμενων, κάμνομεν ημείς έπα-
PG 4> νορθοΟν έθέλοντες τους διεστραμμένους. έγγύς γαρ γεγόνασι τινές του μή άνέχεσθαι
λοιπόν όμολογεΐν δτι θεός έστιν ό Χριστός, όργανον δε μάλλον και έργαλεΐον θεότητος και
άνθρωπος θεοφόρος και τί γαρ ουχί τών τοιούτων έπέκεινα; ήν ούν αρα το χαλεπαί-
νειν ημών εφ' οις εΐρηκεν ή οϋκ εΐρηκεν ή σή θεοσέβεια" τοις γαρ περιφερομένοις χαρ-
τίοις ού σφόδρα πιστεύω. πώς ουν evi σιωπήσαι πίστεως άδικουμένης και τοσούτων
διεστραμμένων; ή ού παραστησόμεθα τώι βήματι του Χριστού, ούκ άπολογησόμεθα δέ
3 τής άκαιρου σιωπής ένεκα, καίτοι τεταγμένοι παρ' αύτοΟ προς τό λέγειν & δει; τί δέ
ποιήσω νύν (δει με γαρ βουλεύσασθαι μετά τής σής θεοσεβείας), μηνύοντος του ευλαβέ-
στάτου και θεοσεβεστάτου τής 'Ρωμαίων έπισκόπου Κελεστίνου και τών συν αύτώι θεο-
σεβεστάτων έπισκόπων περί τών άπενεχθέντων ούκ οϊδ' δπως έκεΐ χαρτιών, πότερόν ποτε
τής σής θεοσεβείας ή μή; γράφουσι γάρ ως πάνυ σκανδαλισθέντες. πώς δέ τούς άπό
τής 'Ανατολής έκ πασών τών έκκλησιών έρχομένους θεραπεύσομεν και τών χαρτιών καταγογγυ-
Μ IUI 885 Σοντας; ή τάχα που νομίΖει ή σή θεοσέβεια δτι μικρός ταΐς έκκλησίαις ανεφύη θόρυβος
έκ τών τοιούτων όμιλιών; πάντες έσμέν έν άγώσι και πόνοις τούς έτερα φρονεΐν ούκ οϊδ'
δπως άναπεπεισμένους μεθιστάντες εις τό αληθές. δτε τοίνυν ή την ανάγκην απασιν του
γογγύίειν έπενεγκουσα ή σή θεοσέβειά έστιν, πώς αιτιάται δικαίως; τί δέ μου και μάτην
καταβοάι και ούχί μάλλον έπανορθοΐ τον έαυτής λόγον, ίνα παύσηι σκάνδαλον οϊκουμε-
L ill 3>5 νικόν; εΐ γάρ και παρερρύη λόγος ώς έπι λάου τρέχων, άλλ' έπανορθούσθω τάϊς έπι-
σκέψεσιν, και λέΕιν χαρίσασθαι τοις σκανδαλιϊομένοις καταΕίωσον, θεοτόκον όνομάΣων την
άγίαν παρθένον, 'ίνα θεραπεύσαντες τους λελυπημένους και όρθήν παρά πάσιν δόΕαν
έχοντες έν είρήνηι και όμοψυχίαι τών λαών τάς συνάΕεις έπιτελώμεν. δτι δέ υπέρ
τής είς Χριστόν πίστεως πάντα έτοιμοι παθεΐν έσμέν και δεσμωτηρίων είς πεΐραν έλθεΐν
4 και αύτού του θανάτου, μή άμφιβαλλέτω ή σή θεοσέβεια. έπ' αληθείας δέ λέγω δτι και πε-
ριόντος έτι του τής μακαρίας μνήμης ΆττικοΟ συντέθειταί μοι βιβλίον περί τής αγίας και όμοουσίου

29—25, 3 loquitur de Dialogis ad Hermiam, quorum liber sextus est de incarnatione

VM, Ρ [ = hk], S S,, D = mn], D , [ = m,n,], A W R A m A t A c A u


1 ϊφησαν S S i A om. R μετέδωσαν R m £ 2 τήν om. D γεγενημένην S i D i γινομένην S
τής om. P D 3 Kai ή om. S i άδικίασ S D 4 έαυτήν V M P S i D i W R έαυτόν S D A 5 θόρυβος]
θρύλλοσ Si ή om. M P W R περί S 6 ε! R A t c χαρτίων τινών A R 7 θέλοντεσ V
8 λοιπόν om. D μάλλον δέ A m 9 θεοφόροσ άνοσ Α τών τοιούτων VMPSSiDWRAmtc
τούτων D i A 10 ήμάσ R είρηκεν 1 V S S i D R A m t c u ή εΐρηκεν MPDiWA 1 1 σφόδρα] ποίνυ τι R
ϊνι VMPSiDiWARAmu ήν SDA,C aiurrrävR 12 δέ om. S, 13 καίτοι γε VSiD είσ SDD,A
δέκα15ιϋι 14 γάρ με V S i D i γάρ Μ μηνύοντι S 15 θεοφιλέστατου V M P W /ιώμησ V
έπισκόπου V M P W A m t c έκκλησίασ έπισκόπου SiDDiAA· 1 έπισκόπου έκκλησίασ S έκλησ{aσR 15/16 θεο-
σεβεστάτων M P W R A t u θεοφιλεστοίτων V S S i D D i A A 0 16 έκεΐ χαρτίων ούκ οΐδ' δπωσ D έκεΐ om. Si
χάμτων g πότερόν ποτε V S D A R A m πότερον S1D1 πρότερον M P W A t c u 17 σήσ εϊσί R ή μή
V S S i D D i A R A ™ om. M P W A t c u έκ R 18 άνατολικήσ Ρ χόρτων V 18/19 καταγογγυΣόν-
των SA' 19 ού μικρόσ A R ενεφύη R 20 πάντεσ μέν S πόντεσ γάρ Si ή πάντεσ R
2ΐ δτι VMkW ή om. D πάσι Α 22 ένεγκοΟσα Si είκαίωσ Ρ τί δέ μου V M P W R A m
πώσ δέ μισεί S S i D D i A A t c " 23 και] ή Si έαυτοΟ S S i 24 παρρερύη V S , παρύη R ώς om. D
άλλ' om. V 26 όρθώσ S πάσαν S 27 έν om. R δέ ]καϊ S περί R 28 ποίντεσ SA
έτοίμωσ R έσμέν παθεΐν Μ 29 του om. S1D1R άμφιβαλέτω V S S i D D , corr. V δέ om. R
30 τοΟ τοϋ έτι Si έπι S om. R βιβλία MPW

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
3 NESTORIVS AD CYRILLVM 4, Ι C Y R I L L V S AD NESTORIVM

τριάδος, έν ώι και λόγος περί της ένανθρωπήσεως του μονογενούς, οίς νυν γέγραφα, συν-
ωιδός, και ύπανέγνιυμεν αυτά και έπισκόποις και κλήρωι και τοις φιλακροάμοσι των λαών,
έκδέδυυκα δε τέως ούδενί. εικός ουν έκδοθέντος τοΟ λόγου πάλιν έγκαλεΐσθαί με δτι
και προ της χειροτονίας της σής θεοσεβείας συντέθεικα τό λογίδιον.

3 = S 3 Α Ii. Latine extat in Collectione C T 3 5

Τώι δεσπότηι μου θεοφιλεστάτωι και άγιωτάτωι συλλειτουργώι Κυρίλλυυι Νεστόριος PG 77. 44
εν κυρίωι χαίρειν. Ούδέν επιεικείας Χριστιανικής βιαιότερον. υπό ταύτης γοΟν vöv [ ^ f e Nest
δια του εύλαβεστάτου πρεσβυτέρου Λάμπωνος προς τό παρόν βεβιάσμεθα γράμμα, πολλά 169
μεν είπόντος ήμΐν περί της σής εύλαβείας, πολλά δέ άκούσαντος, τό δε τελευτάϊον ούκ
ένδόντος ήμΐν, έ'ως τό παρ' ημών είσεπράΗατο γράμμα. και τήι του ανδρός νενικήμεθα βίαΓ ίο
φόβον γάρ ομολογώ κεκτήσθαι πολύν περι πάσαν παντός ανδρός Χριστιανικήν έπιείκειαν,
ώς έγκαθήμενον αύτήι τον θεόν κεκτημένην. τά μεν ούν παρ' ημών, καίτοι πολλών παρά
της σής θεοσεβείας ού κατά άδελφικήν άγάπην (δει γάρ εϊπεΐν εύφημότερον) γεγο-
νότων, έν μακροθυμίαι τε και γραμμάτων άγάπηι προσρητικήΓ δείξει δέ ή πείρα ποταπός
15
ήμΐν ό τής παρά του εύλαβεστάτου πρεσβυτέρου Λάμπωνος βίας καρπός.
Πάσαν την σύν σοι αδελφότητα έγώ τε και οί σύν έμοί προσαγορεύομεν.

4 = S ι ι Α 12. L e c t a est in concilio Chalcedonensi, cuius Gestorum lectiones non


adfero nisi selectas. Latinae uersiones h a b e n t u r 1) Marii Mercatoris [Λ®] in Collec-
tione Palatina 26, ad quam p r o x i m e accedit uersio Gestorum Chalcedonensium
antiqua [Ak]; h a n c correxit Rusticus [Ar]; 2) in Collectione Quesneliana [Aq] 66 [uol. 20
ν 337—340]; 3) in Collectione C T 6, u n d e deriuata est uersio Collectionis V e r o n e n -
sis 14 [Au] et Gestorum concilii quinti [Ans]

Τώι εύλαβεστάτωι και θεοφιλεστάτωι συλλειτουργώι Νεστορίωι Κύριλλος έν κυρίωι Μ i m 888


χαίρειν. ΚαταφλυαροΟσι μέν, ώς μανθάνω, τινές τής έμής υπολήψεως έπί τής σής j^p ^ ' 4 4
4 Flor. Cyr, ι έκ τής πρός Νεστόριον δευτέρας έπιστολής, ης ή άρχή" ΚαταφλυαροΟσι μέν, ώς μαν-
θάνω, τινές τής έμής ύπολήψεως
Scripta est mense Mechir [d. 26 m. Ian. — d. 24 m. Febr.] 430, subscribitur in SD: Αϋτη ή πρώτη
έπιστολή άνεγνώσθη έν τή έν έφέσω συνάδω άνελήφθη έν τοΐσ ύπομνήμασι καθώς περιέχει
VM, Ρ [ = hk], SSi, D [ = nm], Di [ = m,m], AWRA m A t A c A u
1 έν — λόγος] και M P W 1/2 συνωδόσ V A R A M T 0 συνωδά M P S S I D D I W A " 2 ύπανέγνων
μέν M P S S I W αίιτώ S D και» om. Ä R A ® κλήρω S S I D D I A R A M T C U κληρικοΐσ V M P W 3 ου-
δέν MPW 4 θεοσεβείας om. R συντέθειται V λογάδιον Μ in fine add. έρρωσο έν
κυρίω AR alia AMC
,c
3 VM, Ρ [ = hk], SD [ = mn], AWR A
γ VPSP inscr. έπιστολή, νεστορίου πρόσ κύριλλον τόν άλεΕανδρείασ διά λάμπωνοσ πρεσβυτέρου
καΐ μονάίοντοσ SD νεστορίου πρόσ κύριλλον Α 6 άγιιυτάτιυ δεσπότη μου Μ om. V τιϊι θεοφιλε-
στάτιυ A om. MR άγιωτοίτω μου V om. Μ 7 έν — χαίρειν om. R βιαιότερον VMARA 0 βεβαιότερον
PSDW suauius Λ1 ύ π αίιτήσ Α οδν V g bi καΐ άκούσαντοσ VPR δέ om. V
10 ήμϊν R ι ι χριστιανικήσ R ΐ 2 αύτόν R 14 τε om. S ποταμόσνπι ι6 o l ] ή W
VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], ARBEUW Δ " Δ ® Δ Ρ [ = Ven. 1 6 5 ] , Δ 5 Θ Ρ Θ Γ Λ™ Αι Λ« A C Λ " A F C A R A N A S
δ VP ϊα S ιβ D inscr. om. VMPSDR Κυρίλλου ιτρόσ νεστόριον Α έπιστολή τοΟ άγίου
κυρι'λλου πρόσ νεστόριον W τοΟ άγίου κυρίλλου έπισκόπου άλεΕανδρίασ πρόσ νεστόριον έπιστολή Ε
τοΟ έν άγίοισ κυρίλλου Αρχιεπισκόπου άλεΕανδρείασ έπιστολή πρόσ νεστόριον τόν έν βεβήλοισ Β τοΟ
αύτοϋ έπιστολή δευτέρα πρόσ νεστόριον U άντίγραφον έπιστολήσ γραφείσησ παρά τοΟ θεοφιλέστατου
άλεξανδρείασ έπισκόπου [έπισκόπου άλεΕανδρείασ Δ™] κυρίλλου πρόσ νεστόριον έπίσκοπον [έπ. om. Δ 01 ]
μηνΐ μεχ'ιρ ίνδικτιώνοσ τρισκαιδεκάτησ [ιγ' Δ™] Δ 1 " [in prima actione], Δ" 1 ή [om. ΘΡγ] έπιστολή τοΟ
μακαρίου κυρίλλου πρόσ νεστόριον Δ « [in tertia actione], ΘΡγ άντίγραφον έπιστολήσ άποσταλείσησ παρά
κυρίλλου πρόσ νεστόριον Δ Δ 2
3/ 2 4 Τώι — χαίρειν om. EA m P s A m i u k r n s 23 εύσεβεστάτω Β
θεοσεβεστοίτω RBA ,C om. A 23/24 έν — χαίρειν om. AR 24 μέν om. Ψ Α p
s

Acta concilionim oecumenicorum. I, 1. 4

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
26 COLLECTIO VAT1CANA

θεοσεβείας, και τοΰτο συχνώς, τάς τ ώ ν έν τέλει συνόδους καιροφυλακοΟντες μάλιστα, και
τάχα που και τέρπειν οίόμενοι τήν σήν άκοήν και άβουλήτους πέμπουσι φωνάς, ήδικημένοι
L Iii 318 μεν ουδέν, έλεγχθέντες δε, και τοΰτο χρηστώς, δ μεν δτι τυφλούς ήδίκει και πένητας, δ δέ
ώ ς μητρΐ ζίφος έπανατείνας, δ δέ θεραπαίνηι συγκεκλοφώς χρυσίον άλλότριον και τοι-
αύτην έσχηκώς άεΐ τήν ύπόληψιν, ήν ούκ αν ευΗαιτό τις συμβήναι τισίν και τ ώ ν λίαν 5
εχθρών. πλην ού πολύς τ ώ ν τοιούτων ό λόγος έμοί, ίνα μήτε ύπέρ τ ο ν δεσπότην και
διδάσκαλον μήτε μήν ύπέρ τους πατέρας τό της ένούσης έμοι βραχύτητος έκτείνοιμι
μέτρον. ού γαρ ένδέχεται τάς τ ώ ν φαύλων διαδράναι σκαιότητας, ώ ς αν έλοιτό τις διαβιούν.
Rom. 3, 14 2 αλλ' εκείνοι μεν άράς και πικρίας μεστόν έχοντες τό στόμα τ ώ ι π ά ν τ ω ν άπολογήσονται
κριτή ι" τετράψομαι δέ πάλιν ε γ ώ προς τό δτι μάλιστα πρέπον έμαυτώι και ύπομνήσω και ίο
PG 45 vöv ώ ς άδελφόν έν Χριστώι τής διδασκαλίας τον λόγον και τό έπΐ τήι πίστει φρόνημα
μετά πάσης ασφαλείας ποιεΐσθαι προς τούς λαούς έννοεϊν τε δτι τό σκανδαλίσαι και μόνον
Mt. 18, 6 gva τ ώ ν μικρών τ ώ ν πιστευόντων εις Χριστόν άφόρητον εχει τήν άγανάκτησιν. εί δέ δή
πληθύς εΐη τοσαύτη τ ώ ν λελυπημένων, π ώ ς ούχ άπάσης εύτεχνίας έν χρείαι καθεστήκαμεν πρός
γε τ ό δεΐν έμφρόνως περιελεΐν τά σκάνδαλα και τ ο ν ύγιά τής πίστεως κατευρΰναι λόγον τοις is
ίητούσι τό αληθές; έσται δέ τοΰτο και μάλα όρθώς, εί τοις τ ώ ν αγίων πατέρων περιτυγχάνον-
τες λόγοις περί πολλοΰ τε αυτούς ποιεΐσθαι σπουδάίοιμεν και δοκιμάίοντες έαυτούς εΐ έσμέν
2 Cor. 13, s έν τήι πίστει κατά τό γεγραμμένον, ταΐς έκείνων όρθαΐς και άνεπιλήπτοις δόΕαις τάς έν
ήμΐν έννοιας ευ μάλα συμπλάττοιμεν.
3 Έφη τοίνυν ή αγία και μεγάλη σύνοδος αύτόν τον έκ θεού πατρός κατά φύσιν20
γεννηθέντα υίόν μονογενή, τον έκ θεοΰ αληθινού θεόν άληθινόν, τό φ ώ ς τ ό έκ τοΰ φωτός,
τ ο ν δι' ου τ ά πάντα πεποίηκεν ό πατήρ, κατελθεΐν σαρκωθήναι ένανθρωπήσαι παθεΐν άνα-
στήναι τήι τρίτηι ήμέραι και άνελθεΐν είς ουρανούς. τούτοις και ήμάς έ'πεσθαι δει και τοις
λόγοις και τοις δόγμασιν, έννοουντας τί τό σαρκωθήναι και ένανθρωπήσαι δηλοΐ τον έκ
θεοΰ λόγον. ού γαρ φαμέν δτι ή του λόγου φύσις μεταποιηθεΐσα γέγονε σάρ£, αλλ' 25

ουδέ δτι είς δλον άνθρωπον μετεβλήθη τον έκ ψυχής και σώματος, έκεΐνο δέ μάλλον δτι
Μ IUI 889 σάρκα έψυχωμένην ψυχήι λογικήι ένώσας ό λόγος έαυτώι καθ' ύπόστασιν άφράστως τε
και άπερινοήτως γέγονεν άνθρωπος και κεχρημάτικεν υιός άνθρωπου, ού κατά θέλησιν μόνην

2 0 — 2 3 / 2 4 άναστήναι adfert Nestorius in ep. 5


25—p. 28,18 Flor. R I I 57 έκ τής προς Νεστόριον Επιστολής β" ού γαρ — ό λόγος
25—28 Flor. Cyr. ι ού γάρ — άνθρωπος

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], A R B E U W A w A m A P [= Ven. 1 6 5 ] , A s Θρ Θ Γ Λ™ Λ ι Λ ' A c Λ " A k Λ Γ Λ " Λ 8


ι συνεχώσ Ε και am. A A t u n s 2 και1 om. W πεπόμφασι SD 3 χρησίμωσ D A A , u n s
bi] b' δλλοσ Ε 4 ώσ θεραπαίνη V M P A 5 εδΕοιτό Ρ 6 6 λόγοσ τ ώ ν τοιούτων S D E τ ώ ν τοιού-
των λόγοσ U 0 r 6/7 διδασκαλον και δεσπότην SD η μοι V M P έκτείνοιτο DAmkr
8 βιοΟν Α 9 μεστόν om. V post τό στόμα coll. Β τό om. V M P 9/ 1 0 άπολογήσονται τ ώ τών πάν-
τ ω ν κριτή Α ίο τρέφομαι Ρ ύπομιμνήσκωΑ 11 i«ü DAA<i θω V M P E τόν τησ διδασκαλίασ Μ
12 άκριβείασ Ε bέ Α 12/13 ?να καΐ μόνον S D 13 δή om. P A W Δ " 0ρ ? Ι 4 r|vR ούχί
πάσησ Ε 14/15 πρός — δεΐν] καιρόσ δέ τό άεΐ Ε 15 τε V A m ύγιή S E A m P s κατευ-
ρΰναι V M P S D A R B E U W A m P Θρ A u n s κατευρήναι Δδ κατευθΟναι Δ * 0 r A i t c insinueiur A m k r 16 καΐ
μοίλα όρθώσ t o O t o SD μάλλον Ρ ei] ά ε ι Ε 16/17 λόγοισ περιτυγχάνοντεσ Β 17 σπουδάΖο-
μεν V S D E U 0 P και öm. Ε Α ι δοκιμαΖομεν R ε! om. S 18 ταΐς] καΐ ταΐσ W άν-
επιπλήκτοισ VM, h [corr. h^g], R B E U 0 P άνεπιπλάστοισ A p s 19 είινοίασ SE συμπλάττομεν V A m P s 0 r
συμπροίττομεν Ε 20 ΘΟ V M P B E A w m P s 0ρ γ Am<Jtcks θύ και S D A R U W A u r n 20/21 γεννηθέντα κατά
φύσιν Δ ν 0 Γ γεννηθέντα Α 1 2ΐ τοΟ om. P A U 22 per quem et cum quo Α ι έστίν κατελθεΐν S
σαρκωθήναι τε και ένανθρωπήσαι V 23 τούσ ούρανούσ E A ™ p s 0 r δέ και V om. R 23/24 τοΐσ
λόγοισ ϊπεσθαι δει U 23 δεΐν R 24 δηλοΐ om. Β 24/25 τόν τοΟ θϋ λόγον BAik·" dei uerbum de
deo A m 2 5 μεταποιεΐσθαι S 2 6 oöb' A R E δτι om. V 0 r flor. Cyr. flor. R άνθρωπον
om. Ρ 27 έμψυχωμένην V k D A s 0 r 6 λόγοσ ένώσασ S έαυτώι ό λόγος Flor. Cyr. 28 μόνον
SnEA m P s A m t I "· flor. R

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
4, ι—5 CYRILLI EPISTVLA ALTERA AD NESTORIVM 27

ή εύδοκίαν, άλλ' ούδέ ώ ς έν προσλήψει προσώπου μόνου, και οτι διάφοροι μέν αί προς
ένότητα την άληθινήν συνενεχθεΐσαι φύσεις, είς be e£ άμφοΐν Χριστός και υιός, ούχ ώς της
τ ώ ν φύσεων διαφοράς άνηιρημένης δια την ένωσιν, άποτελεσασών δέ μάλλον ήμΐν τον
£να κύριον και Χριστόν και υίόν θεότητός τε και άνθρωπότητος δια της άφράστου και άπορ-
4 ρήτου προς ένότητα συνδρομής. ούτω τε λέγεται, καίτοι πρό αιώνων έχων την ϋπαρ- 6
Ηιν και γεννηθείς έκ πατρός, ΐγεννηθήναι και κατά σάρκα έκ γυναικός, ούχ ώς της θείας
αύτοΰ φύσεως αρχήν του είναι λαβούσης έν τήι άγίαι παρθένωι ουτε μήν δεηθείσης άναγ- L III 319
καίως δι' έαυτήν δευτέρας γεννήσεως μετά τήν έκ πατρός (έστιν γάρ εΐκαΐόν τε όμοΟ και άμα-
θες τόν υπάρχοντα προ παντός αιώνος καϊ συναίδιον τώι πατρι δεΐσθαι λέγειν αρχής
της εις τό είναι δευτέρας), επειδή δέ δι' ήμάς και δια τήν ήμετέραν σωτηρίαν ένώσας ίο
έαυτώι καθ' ύπόστασιν τό άνθρώπινον προήλθεν έκ γυναικός, ταύτηι τοι λέγεται γεννη-
θήναι σαρκικώς. ού γάρ πρώτον άνθρωπος έγεννήθη κοινός έκ της αγίας παρθένου,
εϊθ' ούτως καταπεφοίτηκεν έπ' αυτόν ό λόγος, άλλ' έ£ αύτής μήτρας ένωθείς ύπομεΐναι λέ-
5 γεται γέννησιν σαρκικήν, ώς της ιδίας σαρκός τήν γέννησιν οίκειούμενος. ούτω φαμέν αύτόν PG 48
και παθεΐν και άναστήναι, ούχ ώς του θεοΰ λόγου παθόντος είς ιδίαν φύσιν ή πληγάς ή δια- ι»
τρήσεις ήλων ή γοΰν τά έτερα τ ώ ν τραυμάτων (άπαθές γάρ τό θείον, δτι και άσώματον),
έπειδή δέ τό γεγονός αύτοΰ ίδιον σώμα πέπονθεν ταΰτα, πάλιν αύτός λέγεται παθεΐν υπέρ
ημών" ή ν γάρ ό άπαθής έν τώι πάσχοντι σώματι, κατά τόν ίσον δέ τρόπον και έπι του τε-
θνάναι νοοϋμεν. άθάνατος μέν γάρ κατά φύσιν και άφθαρτος και Ζωή και Ζωοποιός
έστιν ό του θεοΰ λόγος' έπειδή δέ πάλιν τό ίδιον αύτοΰ σώμα χάριτι θεοΰ, καθά φησιν ό Hebr. 2, 9
ΤΤαΰλος, υπέρ παντός έγεύσατο θανάτου, λέγεται παθεΐν αύτός τόν υπέρ ήμών θάνατον, 2ΐ
ούχ ώς εις πεΐραν έλθών του θανάτου τό γε ήκον είς τήν αύτοΰ φύσιν (άποπληΗία γάρ
τούτο λέγειν ή φρονεΐν), άλλ' -δτι, καθάπερ εφην άρτίως, ή σάρΗ αύτοΰ έγεύσατο θανάτου.

ι—5 διάφοροι μέν — συνδρομής adfert Flauianus in ep. ad Leonem [ep. 26]
ι—4 Flor. R II 6 ·καί δτι — άνθρωπότητος άληθοΟς
ι—3 Flor. Cyr. 2 Theodore t. eran. 2, 167 = flor. Chalc. 12 καϊ δτι διάφοροι — ένωσιν
ι—4 Doctr. patr. 5, 5 τήί πρός Νεστόριον έπιστολής" 'διάφοροι — υίόν και κύριον'
2—5 Ephr. ap, Phot. bibl. 229 p. 263a 26 έν. .τήι πρός τόν Νεστόριον α' φησιν έπιστολήΓ 'ούχ ώς
— συνδρομής'
2. 3 Doctr. patr. p. 171, ι έκ της πρός Νεστόριον έπιστολής· 'ούχ ώς — ένωσιν'
8—ίο Flor. Cyr. 3 έστι γάρ — δευτέρας
12—ρ. 28,3 Flor. Cyr. 4 of) γάρ — όμολογήσομεν
14—19 Doctr. patr. 7 , 2 3 έκ της πρός Νεστόριον α' έπιστολής· 'οϋτω φαμέν — νοοΟμεν'

VM, Ρ [ = hk], S , D [ = mn], A R W B E U A " Δ ™ , Δ ρ [ = Ven. 165], Δ?ΘρΘ<·ΛΠ1Α(ϊΛ'Λ<:Λ"Λ1<Λ'Λ'Ά5


Ι μόνον EA m k r καϊ] άλλ* EA m i t k 2 άληθή Β om. Α ' συναχθεΐσαι VMPS, ex συνεχθεΐ-
σαι corr. flor. R άμφοτέρων V 4 ένα — υίόν M S R B E U W A w m P 5 Θ' A m l c u k n , s flor. R H 57 ϊνα υίόν
και Χριστόν και κύριον A ' Doctr. ένα κύριον καϊ υίόν και Χριστόν Θρ Ephr. ένα κύριον ϊησοΟν χν και
υίόν [και υίόν om. Flau. Flor. RII 6] Ρ Flau, ένα κν ϊησοΟν καί χν και υίόν DA κν ένα χν καϊ υίόν V
έκ θεότητόσ W 4/5 άπορρήτου] άπερινοήτου Β Flau. A k [loco altero] 5 τε om. D A R A m t r 6 και* om.
Ρ δέ κα'ι Ε κατά σάρκα om. S 7 P o s t φύσεως add. in qua consubstaniiuus uel coessentialis, id est
homousius est patri A mkr , sed adnotat Rusticus non est in Grceco λαχούσησ SD δεηθείσησ τήσ V
8 έαυτησ U 9 προϋπάρχοντα Flor. Cyr. λέγειν δείσθαι Ρ ίο έπεϊ W διά om. W
11 έαυτιϊι δ λόγοσ W A w Θρ γ τό άνθρώπινον καθ* ύπόστασιν D τό άνθρώπινον S τό] σώμα
A m t σώμα καί Δ ρ τοι om. W 13 dE αύτήσ τήσ μήτρασ EA m P s ΘΓ flor. R έκ τήσ μήτρασ αίιτησ Β
ένωθείς] γεννηθείσ S 14 σαρκικήν γέννησιν Ε σαρκικήν D ι$ καϊ1 om. W 16 γοΰν om.
w
WA 17 ίδιον αύτοΰ D αύτώ ίδιον Ρ ταύτη Δ™ ταύτη τοι Β Δ ρ 5 ι 9 μέν om. V
Σών Flor. Cyr. 20 τού] έκ V τό ίδιον αύτοΟ [αδ R] πάλιν S D A R B U χάριτι θεοΟ
om. S 21 ΓΓαΟλος] άπόστολοσ Ρ apostolus Paulus A mlt 20/21 ύπέρ — θανάτου καθά — 6 παϋ-
λοσ DA 21 αύτόν Flor. Cyr. om. flor. R τόν om. R flor. R 22 έαυτοΟ Flor. Cyr. 23 ή σάρΕ
ή S E U A m P ' flor. R

4*

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
28 COLLECTIO VATICANA

οϋτω και έγηγερμένης αύτοΰ της σαρκός, πάλιν ή άνάστασις αύτοΰ λέγεται, ούχ ώς πε-
σόντος εις φθοράν, μή γένοιτο, αλλ' δτι τό αύτοΰ πάλιν έγηγερται σώμα.
6 Ουτω Χριστόν Ινα και κύριον όμολογήσομεν, ούχ ώς ανθρωπον συμπροσκυνοΟντες
τώι λόγωι, ίνα μή τομής φαντασία παρεισκρίνηται δια του λέγειν το σϋν, αλλ1 ώς ένα και
τον αύτόν προσκυνοΰντες, δτι μή άλλότριον του λόγου τό σώμα αύτοΰ, μεθ' ου και αύτώι 6
συνεδρεύει τώι πατρί, ούχ ώς δύο πάλιν συνεδρευόντων υιών, αλλ' ώς ένός καθ' 2νωσιν
μετά της ιδίας σαρκός. έάν δε τήν καθ' ύπόστασιν εναισιν ή ώς άνέφικτον η ώς άκαλ-
λή παραιτώμεθα, έμπίπτομεν εις τό δύο λέγειν υιούς' ανάγκη γαρ πάσα διορίσαι και ειπείν
Μ ΙΙΠ 892 τον μεν ανθρωπον ίδικώς τήι τοΰ υίοΰ κλήσει τετιμημένον, ϊδικώς δε πάλιν τον εκ θεού
λόγον υίότητος δνομά τε και χρήμα έχοντα φυσικώς. ου διαιρετέον τοιγαροΰν εις υιούς ίο
7 δύο τον ένα κύριον ΊησοΟν Χριστόν. όνήσει δε κατ' ούδένα τρόπον τον όρθόν τής
πίστεως λόγον εις τό ούτως εχειν, καν ει προσώπων Γνώσιν έπιφημίίωσι τινές. ού
loh. 1, 14 γαρ εϊρηκεν ή γραφή δτι ό λόγος άνθρωπου πρόσωπον ήνωσεν έαυτώι, άλλ' δτι γέγονε
σάρΗ. τό δέ σάρκα γενέσθαι τον λόγον ούδέν ?τερόν έστιν εί μή δτι παραπλησίως ήμΐν
Hebr. 2, 1 4 μετέσχεν αίματος και σαρκός ϊδιόν τε σώμα τό ήμών εποιήσατο και προήλθεν άνθρωπος i s
έκ γυναικός, ούκ άποβεβληκώς τό είναι θεός και τό έκ θεοΰ γεννηθήναι πατρός, άλλα και
έν προσλήψει σαρκός μεμενηκώς δπερ ήν. τοΰτο πρεσβεύει πανταχού τής άκριβοΰς πίστεως
L III 322 ό λόγος' ούτως εύρήσομεν τους αγίους πεφρονηκότας πατέρας' ούτως τεθαρσήκασι θεοτό-
κον ειπείν τήν άγίαν παρθένον, ούχ ώς τής του λόγου φύσεως ητοι τής θεότητος αύτοΰ τήν
αρχήν του είναι λαβούσης έκ τής αγίας παρθένου, άλλ' ώς γεννηθέντος kl αύτής τοΰ αγίου 2<>
σώματος ψυχωθέντος λογικώς, ώι και καθ' ύπόστασιν ένωθεΐς ό λόγος γεγεννήσθαι λέγεται
κατά σάρκα. ταΰτα και νΰν έ£ άγάπης τής έν Χριστώι γράφω, παρακαλών ώς άδελφόν
PG 49 και διαμαρτυρόμενος ενώπιον τοΰ Χριστού και τών έκλεκτών άγγέλων ταύτα μεθ' ήμών
και φρονεΐν και διδάσκειν, ι'να σώιίηται τών εκκλησιών ή ειρήνη και τής ομονοίας καί
25
άγάπης ό σύνδεσμος αρραγής διαμένοι τοις ίερεΰσι τοΰ θεοΰ.
ΤΤρόσειπε τήν παρά σοι άδελφότητα. σέ ή σύν ήμΐν έν Χριστώι προσαγορεύει.
7· 8 Doctr. p a t r . 7, 13 έκ τής συνοδικής Κυρίλλου πρός Νεστόριον έπιστολής' 'έάν δέ — δύο υιούς
II. 12 Doctr. patr. 2 7 , 3 Ρ· Ι94> 2 4 [ex Eulogio Alexandrino] 'όνήσει — τινές'
14—16 Flor. Cyr. 5 τό δέ σάρκα — είναι θεός
ι8—2ΐ Flor. Cyr. 6 οϋταις — λογικώς
ι 8 Doctr. patr. p. 172, 12 'οΰτυυς — πατέρας'
VM, P [ = h k ] , S, D [ = m n ] , A R W B E U A w A m , Δ Ρ [ = Ven. 165 usque ad 25 πεφρονηκότας, inde a
2 6 = πατέρας Par.415], A s 0 p 0 Γ Λ" Α ι A l A c A u A k Λ Γ Λ η A s
ι τής αύτοϋ Flor. Cyr. τ ή σ VMPA m < i t c k 1/2 πεσόντος αύτοΰ Fl. Cyr. 2 διαφθοράν Flor. Cyr.
flor. R πάλιν τό αύτοΟ Ε 3 κν ί ν α MP όμολογήσωμεν m R B E A m P s Θργ όμολογοΰμεν WA m < i t u k
Flor. R συμπροσκυνήσθαι R 4 διά τ ό W 0 r άλλ' ώς] άλλιυ Ε 5 Μή] μή δέ ώ σ U τό
σώμα τοΰ λόγου D α ύ τ ω M P S « R E U A i c u r n s αύτό VSDA τ ό σώμα αύτόσ ΘΓ αύτόσ BWAW'PSOPA'
00

flor. R om. A m k 7 ίδίασ V M P S D B E U A u n s ίδίασ αύτοΰ R ο pi. A W A ™ P S 0 P r A m i t c k r flor. R


8 παραιτούμεθα VMD0P Doctr. flor. R λέγειν δύο S A w m P s Doctr. flor. R 10/11 δύο υΐούσ MAR0P
11 ώνησε MP ώφέλησε V δέ — τρόπον] κατ' ούδένα γάρ τρόπον V δέ κατ' ούδέν S 12 λόγον] τρόπον Ρ
εϊ] ή S είσ V M B E W 0 P r έπιΖημιώσωσί D 13 ή om. V π ρ ό σ ω π ο ν άνθρώπου Μ αύτώ S
14 τ ό ν λόγον γενέσθαι Ρ γεγενήσθαι τόν λόγον Flor. Cyr. εί μή] ή Β 15 μετασχών Ε κεκοινώνη-
κεν S τε] δέ DAA M P s A k r δέ τ ό flor. R τ ό R E 16 έκ γυναικός om. A m γεγεννήσθαι VMP0P
m
ι 6 / ΐ 7 άλλ' έν Ε ι 8 εύρήσωμεν R A π α τ έ ρ α σ π ε φ ρ ο ν η κ ό τ α σ Ρ πεφρονηκότας Flor. Cyr.
τ έ θαρσήσασι Ρ τεθαρρήκασι EWA W P MS 0Ρ γ Flor. Cyr. τεθαρσήκαμεν U 18/19 ειπείν θεοτόκον SU 19 ή Ρ
τ ή ς om. AR τ ή ν om. WA W ™P S 0Ρ Γ 20 λαχούσησ S R B άγιου αύτοΟ Flor. Cyr. 21 ψ υ χ ω -
θέντοσ τέ D A t u n s Φι] ώ σ Ε και om. R B A m γεγενήσθαι S γεννηθήναι WA WM P S 0P R
22 δέ και Μ ώ σ έΕ V γ ρ ά φ ω ν παρακαλώ W A 0 P w r
23 διαμαρτύρομαι W A w 0 P τοΰ θϋ VME
m
θ ΰ Pdei A deo A tuns
άγγέλων αύτοΰ VMP 24 και om. AR
1
25 διαμένοι VMPDAB διαμείνη S R E U
διαμένη W A w m P 0 ° r διαμένει A s τ ο ΐ σ τοΟ θ ϋ ίερεΰσι Β 26 om. SDRBUWA W M P S 0Ρ Γ AMIULIRN8
πρόσειπε δέ Α έρρώσθαίσε και μνημονεύειν τοΰ κΰ σύν αύτοϊσ και οί σύν ήμΐν λίαν προσαγορεύουσιν Α
σοι Ρ KÜÜ VMP

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
4, 5 — 7 C Y R I L L V S A D NESTORIVM s, 1 — 3 NESTORIVS A D C Y R I L L V M 29

5 = S 12 A 13. Latinae uersiones habentur i) Marii Mercatoris in Collectione


Palatina 25; 2) in Collectione CT 7, unde deriuatae sunt uersiones Collectionis
Veronensis 15 et Gestorum concilii quinti
1 Τώι εύλαβεστάτωι και θεοσεβεστάτωι συλλειτουργώι Κυρίλλωι ΙΜεστόριος έν κυρίωι PG 77. 49
χαίρειν. Τάς μεν καθ' ημών ύβρεις τών θαυμαστών σου γραμμάτων αφίημι ώς μακρό- L„öfs^Nest
θυμίας άΗίας ιατρικής και της δια τών πραγμάτων αυτών κατά καιρόν προς αΰτάς άπο- 173—180
.κρίσεως" δ δε γε σιωπής ουκ ανέχεται, ώς μέγαν φέρον, ει σιγηθείη, τον κίνδυνον, 7
τούτου, καθώς άν οιός τε ώ, ού προς μακρολογίαν άποτεινόμενος, ποιήσασθαι πειράσομαι
την διήγησιν σύντομον, τον της σκοτεινής και δυσπέπτου μακρηγορίας ναυτιασμόν φυλατ-
τόμενος. αρίομαι δε άπό τών πανσόφων της σής αγάπης φωνών, αύτάς αύτολεΗει ίο
παραθείς. τίνες τοίνυν αί τής θαυμαστής τών σων γραμμάτων διδασκαλίας φωναί;
Ή αγία φησΐν και μεγάλη σύνοδος αύτόν τον εκ θεοΰ πατρός κατά φύσιν γεννηθέντα ρ· 26,20—23
υίόν μονογενή, τον έκ θεοί) αληθινού θεόν άληθινόν, τό φώς τό έκ φωτός, τον δι' ου τά
πάντα πεποίηκεν ό πατήρ, κατελθεΐν σαρκωθήναι ένανθρωπήσαι παθεΐν άναστήναι. ι*
2 Ταύτα τής σής θεοσεβείας τά ρήματα και γνωρίζεις ίσως τά σά' άκουε δέ και τά παρ' ήμών, Μ ιιιι 893
άδελφικήν υπέρ εύσεβείας παραίνεσιν και ην ό μέγας έκεΐνος Παύλος τώι φιλουμένωι παρ'
αύτοΰΤιμοθέωι διεμαρτύρατο" π ρ ό σ ε χ ε τ ή ι α ν α γ ν ώ σ ε ι , τ ή ι π α ρ α κ λ ή σ ε ι , τ ή ι δ ι δ α χ ή ι . ι Tim. 4, 13.
τ ο ύ τ ο γαρ π ο ι ώ ν και σ ε α υ τ ό ν σ ώ σ ε ι ς και τ ο ύ ς ά κ ο ύ ο ν τ ά ς σου. τί δέ
μοι τό π ρ ό σ ε χ ε βούλεται; δτι την τών αγίων έκείνων έ? έπιπολής άναγινώσκών παρά-
δοσιν συγγνώμης άΗίαν ήγνόησας άγνοιαν, παθητόν αυτούς είρηκέναι νομίσας τον τώι 20
πατρϊ συναίδιον λόγον" έγκυψον δέ, εί δοκεΐ, τοις £ητοΐς άκριβέστερον και τον θείον
εκείνον τών πατέρων εύρήσεις χορόν ού την όμοούσιον θεότητα παθητήν είρηκότα ουδέ πρόσ- PG 52
φατον γεννητήν την τώι πατρί συναίδιον ουδέ άναστάσαν την τόν λελυμένον ναόν άνα-
στήσασαν. καν μοι τάς άκοάς είς άδελφικήν ίατρείαν παράσχηις, αύτάς σοι τάς τών αγί-
ων πατέρων φωνάς παραθέμενος τής κατ' έκείνων απαλλάξω συκοφαντίας και τής κατά 25
τών θείων γραφών δι* έκείνων.
3 Πιστεύω τοίνυν φασί, και εις τόν κύριον ήμών ΊησοΟν Χριστόν τόν υίόν αύτοΰ L III 323
τόν μονογενή. σκόπησον δπως τό κύριος και ΊησοΟς καΐ Χριστός και μονογενής και
υιός πρότερον θέντες τά κοινά τής θεότητος και τής άνθρωπότητος ώς θεμελίους όνόματα

5 subscribitur in Collectione C: scripta est mense lunio indictione quarta decima [430]
24—p. 30, 4 adferuntur ab Eutherio in Coli. Casinensi 291 [uol. 4 p. 216,36—217,2]

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], A W R A m A , A c A u


I VP 7ß S ϊγ D νεστορίου πρόσ κύριλλον inscr. Α "Ίσον έπιστολήσ νεστορίου πρόσ τόν
ποίππαν κύριλλον ήτισ πάσιν άπήρεσεν έν τ ή άγ!α συνάδω inscr. D 4/5 Τώι — χαίρειν om. A m
4 εύλαβεστάτω καΐ θεοσεβεστάτω A R Λ" εύλαβεστάτω [εύσεβεστάτω S] καΐ θεοφιλεστάτω S D A t c εύλα-
βεστάτω W δεσπότη μου τ ώ [τώ om. Ρ] θεοφιλέστατοι καΐ [και om. Ρ] άγιωτάτω VMP 4/5 έν —
χαίρειν om. WRAuns 5 θαυμασίων Μ 6 άΕια W R πατρικήσ Μ γραμμάτων Α'
αίιτών om. R καιροΰσ W η μέγα R φέρων Ρ σιγηθήναι S 8 τούτου V M P S D W R
τοϋτο A t c u τοΟτο ουκ άποκρύψομαι άλλά Α καθ* δσον MW &ν om. W ού V M P A W R A t c u
om. SD σοΟ A m 9 δυσπέμπου Ρ ί ο άγάπης] διδασκαλίασ S ι ι αϊ om. MWR σου τ ώ ν
γραμμάτων V τ ώ ν γραμμάτων σου Μ τ 2 θβοΟ πατρόσ VMPWRA™ θεού και πατρόσ S D A t c u τοΟ
θεού και πατρόσ Α 13 τού φωτόσ MPS 15 δέ V D A W R A t c u δή M P S A m τ ά ' VMPA
την D om. S ταύτα W R ι 6 παΟλοσ έκεΐνοσ P S 17 διδαχή V M P S W R διδασκαλία D A 19 έπι-
στολήσ V 20 αυτόν SD 2ΐ λόγον om. S τοΐσ {ιητοϊσ Ακριβέστερον ei δοκεΐ D A 22 όμο-
ούσιον S D A W R A m u όμοούσιον τού πατρόσ V M P A t c 22/23 είρηκότασ ούτε W R 23 γεννητήν S D A A m c u
γέννησιν V M P W R A 1 25 πατέρων D A W R A " έκείνων VMP om. S iüorum patrum A m t c 26 άγίων Ρ
27 πιστεύω V M P W R A t c u Eutherius πιστεύομεν S D A A m τοίνυν φασί Α τοίνυν S D A t c u φασΐν A m
Euth. φησΐν V M P W R και S A W A m t u Euth. om. VMPDRA® 28 δτι SD καΐ ίσ καί χσ M S D A W R A C "
και ϊσ χ"σ P A m t Ία χσ V et Christus Eulher, 29 θέντα S

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
COLLECTIO VATICANA

τότε την της ενανθρωπήσεως και της αναστάσεως και του πάθους έποικοδομοΰσι παρά-
δοσιν, ϊνα των ονομάτων της φύσεως έκατέρας κοινών τίνων σημαντικών προκειμένων
μήτε τά της υίότητος και κυριότητος τέμνηται μήτε τα τών φύσεων έν τώι της υίότητος
4 μοναδικώι συγχύσεως άφανισμώι κινδυνεύηι. τούτου γαρ αύτοΐς παιδευτής ό Παύλος
γεγένηται, δς της ενανθρωπήσεως της θείας τήν μνήμην ποιούμενος και μέλλων τά του 5
πάθους έπάγειν, πρότερον θείς τό Χριστός, τό κοινόν, ώς μικρώι πρότερον εφην, τών φύ-
σεων δνομα, προσάγει τον λόγον άμφοτέραις πρεπώδη ταΐς φύσεσιν. τί γάρ φησιν;
Phil. 2, 5. 6 τ ο ύ τ ο φρονείσθω έν ύ μ ΐ ν δ κ α ι έν Χ ρ ι σ τ ώ ι ΊησοΟ, δς έν μ ο ρ φ ή ι θεοΰ υ-
π ά ρ χ ω ν ούχ ά ρ π α γ μ ό ν ή γ ή σ α τ ο τό είναι ϊ σ α θεώι. άλλ', 'ίνα μη τά καθ' £κα-
στον λέγω, υ π ή κ ο ο ς έ γ έ ν ε τ ο μ έ χ ρ ι θ α ν ά τ ο υ , θ α ν ά τ ο υ δ ε σ τ α υ ρ ο ΰ . έπειδή γάρ ίο
ίμελλεν του θανάτου μεμνήσθαι, ίνα μη τον θεόν λόγον έντεΰθέν τις παθητόν ύπολάβηι,
τίθησιν τό Χριστός, ώς της απαθούς και παθητής ουσίας έν μοναδικώι προσώπωι προση-
γορίαν σημαντικήν, δπως και απαθής ό Χριστός και παθητός ακινδύνως καλοΐτο, απαθής
μεν θεότητι, παθητός δε τήι τοΰ σώματος φύσει.
5 Πολλά λέγειν περί τούτου δυνάμενος και πρώτον γε τό μηδέ γεννήσεως έπι της is
οικονομίας, αλλ' ένανθρωπήσεως τους αγίους έκείνους μνημονεΰσαι πατέρας, τήν της βρα-
χυλογίας έν προοιμίοις ύπόσχεσιν χαλινοΰσαν τον λόγον αισθάνομαι και προς τό δεύτερον
6 της σής αγάπης κινούσαν κεφάλαιον, έν ώι τήν μεν τών φύσεων έπήινουν διαίρεσιν κατά
τόν της άνθρωπότητος και θεότητος λόγον και τήν τούτων είς ένός προσώπου συνά-
Μ i m 896 φειαν και τό τόν θεόν λόγον δευτέρας έκ γυναικός μή φάσκειν δεδεήσθαι γεννήσεως και 2ο
τό πάθους άδεκτον όμολογεΐν τήν θεότητα, ορθόδοξα γάρ ώς αληθώς τά τοιαύτα και ταΐς
τών αιρέσεων πασών περί τάς δεσποτικάς φύσεις έναντία κακοδο?ίαις. τά λοιπά δέ εί
μέν τινα σοφίαν κεκρυμμένην έπήγετο ταΐς τών άναγινωσκόντων άκοαΐς άκατάληπτον, της
σής έστιν ακριβείας εϊδέναΓ έμοι γοΰν τά πρώτα καταστρέφειν έδόκει. τόν γάρ έν τοις πρώ-
p G 53 τοις απαθή κηρυχθέντα κα ι δευτέρας γεννήσεως άδεκτον πάλιν παθητόν και νεόκτιστον ούκ 26
οΐδ' δπως εϊσήγεν, ώς τών κατά φύσιν τώι θεώι λόγωι προσόντων τήι τοΰ ναού συναφείαι
διεφθαρμένων ή μικρού τίνος τοις άνθρώποις νομιΖομένου τοΰ τόν άναμάρτητον ναόν και
τής θείας άχώριστον φ ύ σ ε ω ς τήν υπέρ αμαρτωλών γέννησίν τε και τελευτήν ύπομεΐναι ή
loh. 2, 19 πιστεύεσθαι τής δεσποτικής ούκ όφειλούσης φωνής πρός Ιουδαίους βοώσης' λύσατε τόν
L ill 326 ν α ό ν τούτον, κ α ι έν τ ρ ι σ ΐ ν ή μ έ ρ α ι ς έ γ ε ρ ώ α ύ τ ό ν , ού' λύσατέ μου τήν θεότητα so
καϊ έν τρισίν ήμέραις έγερθήσεται.
Πάλιν πλατΰναι κάνταύθα βουλόμενος, τήι τής έπαγγελίας αναστέλλομαι μνήμηι"
7 ρητέον δ' ουν δμως βραχυλογίαι χρησάμενον. πανταχού τής θείας γραφής, ήνίκα αν

VM, Ρ [ = hk], SD [ = mn], AWR AmAlA°Au


ι τότε om. VWR τήσ άναστάσωυσ και τοΌ ποίθουσ VMSWRA mcu Euther. τοΰ πάθουσ καϊ
τήσ άναστάσευυσ PDA Λ 1 ι τησ ψύσεωσ έκατερασ DAA τών φύσεων έκατέρων VMP τών φύσεων
έκατέρασ SR έκατέρασ τών φύσεων W προκειμένων σημαντικών S 3 θεότητοσ S καϊ
κυριότητος om. V θεότητοσ Ρ 4 μοναδικώσ SD κινδυνεύηται VMP τούτο R αύτόσ
VMP 5 έγένετο WR δς] ό MP τήν om. S 6 κοινόν VMPSWRA κοινόν τών
δύο DA εΐπον WR τών om. Α 8 τοΟτο] τοΟ S 9 τά om. VMPA 11 παθη-
τόν τίσ WR ύπολοϊβοι SDA 13 και1 om. R (ού)κ άκινδύνωσ Μ καλοΐτο VMPAA mtcu
έκκαλοΐτο W έκαλεϊτο R νοοΐτο SD 14 θεότητοσ S 15 έπί WR πρότερον V μηδέ
DAWRA mtc μή VMPSAU 16 άλλά και D έκείνουσ τούσ άγίουσ Α άπομνημονεΟσαι h άπο-
μνημονεύεται k 18 τήν μέν] και τήν V 19 postulatur ?ν πρόσωπον 20 και τόν του θεοΟ λόγου R
μή om. S φάσκειν om. SD 21 του VMP άνεπίδεκτον VMP είναι δμολογεΐν A 22 λοιπά
δέ SDAWR δέ λοιπά VMP 23/24 Ιστι τήσ σήσ άκριβείασ WR δ1 ουν S 26 είσήγαγεν R
27 τοις om. Ρ τοΟ VPA τό MSDWR 28 φύσεωσ άχώριστον WR γένεσίν Μ 29 ούκ
όφειλούσησ φωνήσ SDA φωνήσ ούκ όφειλούσησ WR ούκ όφειλομένησ φωνήσ VMP 3° ού om. D
31 έγερθήσομαι W 3 2 πλατυνεσθαι Ρ συστέλλομαι PAU στέλλομαι Μ 33 δ'ούν S γοΟν VM
ούν PWR δ' DA χρησαμένουσ Ρ χρησάμενοσ Μ χρησοΐμενοι WR

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
5, 3—7 NESTORII EPISTVLA ALTERA AD CYRILLVM 31

μνήμην της δεσποτικής οικονομίας ποιήται, γέννησις ήμΐν και πάθος ού τής θεότητος,
άλλα τής άνθρωπότητος του Χριστοΰ παραδίδοται, ώς καλεΐσθαι κατά άκριβεστέραν προση-
γορίαν την άγίαν παρθένον Χριστοτόκον, ού θεοτόκον. και άκουε ταΰτα τών ευαγγελίων
βοώντυυν' Β ί β λ ο ς , φησίν, γ ε ν έ σ ε ω ς Ί η σ ο ΰ Χ ρ ί σ τ ο υ υ ι ο ΰ Δ α υ ί δ υ ί ο ΰ Αβραάμ, δή- Mt. ι, ι
λον δέ δτι του Δαυίδ υίός ό θεός λόγος ούκ ήν. δέχου και άλλη ν, εί δοκεΐ, μαρτυρίαν Ι α κ ώ β Mt. ι, ι6
δέ έ γ έ ν ν η σ ε τ ο ν ' Ι ω σ ή φ τ ο ν ά ν δ ρ α Μ α ρ ί α ς , έΗ ή ς έ γ ε ν ν ή θ η Ί η σ ο ΰ ς ό λ ε γ ό - β
μένος Χριστός. σκόπει πάλιν έτέραν ημάς διαμαρτυρομένην φωνήν" τ ο ΰ δέ Ί η - Mt. ι, ι8
σ ο υ Χ ρ ί σ τ ο υ ή γ ε ν ν η σ ι ς ο ύ τ ω ς ήν. μ ν η σ τ ε υ θ ε ί σ η ς γάρ τής μ η τ ρ ό ς αύτοΰ
Μ α ρ ί α ς τ ώ ι ' Ι ω σ ή φ , ε υ ρ έ θ η έν γ α σ τ ρ ί Ι χ ο υ σ α έκ π ν ε ύ μ α τ ο ς α γ ί ο υ . κτί-
σμα δέ πνεύματος τίς αν την του μονογενούς ύπολάβοι θεότητα ; τί δει λέγειν και τό ίο
ήν ή μ ή τ η ρ τ ο ΰ Ί η σ ο Ο έ κ ε ΐ ; και πάλιν τό σ υ ν Μ α ρ ί α ι τ ή ι μ η τ ρ ί τ ο υ Ί η σ ο Ο και loh.2, ι
τό τ ό έν α ύ τ ή ι γ ε ν ν η θ έ ν εκ π ν ε ύ μ α τ ο ς έ σ τ ι ν ά γ ί ο υ και τό λ ά β ε τ ό π α ι δ ί ο ν
και τ ή ν μ η τ έ ρ α α ύ τ ο ΰ και φ ε ΰ γ ε ε ι ς Α ι γ υ π τ ο ν και τό π ε ρ ί τ ο υ υ ί ο υ α ύ τ ο ΰ Mt. 2, 13
τ ο ΰ γ ε ν ο μ έ ν ο υ έκ σ π έ ρ μ α τ ο ς Δ α υ ί δ κ α τ ά σ ά ρ κ α και περί τοΰ πάθους αύθις δτι R o m · 1 , 3
ό θ ε ό ς τ ο ν έ α υ τ ο ΰ υ ί ό ν π έ μ ψ α ς έν ό μ ο ι ώ μ α τ ι σ α ρ κ ό ς α μ α ρ τ ί α ς καί π ε ρ ί Rom. 8, 3
α μ α ρ τ ί α ς κ α τ έ κ ρ ι ν ε τ ή ν ά μ α ρ τ ί α ν έν τ ή ι σ α ρ κ ί καί πάλιν Χ ρ ι σ τ ό ς ά π έ θ α ν ε ν ι Cor. 15, 3
υ π έ ρ τ ώ ν α μ α ρ τ ι ώ ν ή μ ώ ν καί Χ ρ ι σ τ ο ύ π α θ ό ν τ ο ς σ α ρ κ ί καί τ ο ΰ τ ό έ σ τ ι ν , ούχ ι Petr. 4, 1
ή θεότης μου, άλλά τ ό σ ώ μ α τ ό υ π έ ρ υ μ ώ ν κ λ ώ μ ε ν ο ν . καί άλλων μυρίων φωνών ι Cor. 11,24
διαμαρτυρομένων τών άνθρώπων τό γένος μή τήν τοΰ υίοΰ νομίίειν θεότητα πρόσφατον ή Μ nil 897
πάθους σωματικού δεκτικήν, άλλά τήν συνημμένην τήι φύσει τής θεότητος σάρκα (δθεν καί 20
κύριον τοΰ Δαυίδ έαυτόν ό Χριστός καί υίόν ονομάζει' τί γ ά ρ φησιν, ύ μ ΐ ν δ ο κ ε ΐ π ε ρ ί Mt. 22, 42-44
τοΰ Χριστοΰ; τίνος υιός έστι; λέγουσιν αύτώι" τοΰ Δαυίδ, άπεκρίθη Ί η σ ο ΰ ς
καί ε ι π ε ν α ύ τ ο ΐ ς · π ώ ς ο υ ν Δ α υ ί δ έν π ν ε ύ μ α τ ι κ ύ ρ ι ο ν α ύ τ ό ν κ α λ ε ί , λ έ γ ω ν ' PG 36
ε ΐ π ε ν ό κ ύ ρ ι ο ς τ ώ ι κ υ ρ ί ω ι μ ο υ ' κ ά θ ο υ έκ δ ε ξ ι ώ ν μ ο υ ; ώς υίός ων πάντως του
Δαυίδ κατά σάρκα, κατά δέ τήν θεότητα κύριος), είναι μέν ουν τής τοΰ υίοΰ θεότητος τό 25
σώμα ναόν καί ναόν κατ' άκραν τινά καί θείαν ήνωμένον συνάφειαν, ώς οίκειοΰσθαι τά
τούτου τήν τής θεότητος φύσιν, όμολογεΐσθαι καλόν καί τών εύαγγελικών παραδόσεων
öSiov τό δέ δή τώι τής οίκειότητος προστρίβειν όνόματι καί τάς τής συνημμένης σαρκός
ιδιότητας, γέννησιν λέγω καί πάθος καί νέκρωσιν, ή πλανωμένης έστίν, άδελφέ, καθ'
"Ελληνας διανοίας ή τά τοΰ φρενοβλαβούς Απολιναρίου καί 'Αρείου καί τών άλλων νοσούσης 3ο
αίρέσεων, μάλλον δέ τι κάκείνων βαρύτερον. ανάγκη γάρ τώι τής οίκειότητος τούς τοιού-
τους παρασυρομένους ονόματι καί γαλακτοτροφίας κοινωνόν διά τήν οικειότητα τον θεόν
λόγον ποιεΐν καί τής κατά μικρόν αυξήσεως μέτοχον καί τής έν τώι τοΰ πάθους καιρώι

Ρ· 3°> 3 3 — 3 '> 3 adferuntur ab Eutherio


VM, Ρ [ = hk], SD [ = mn], AWRA m A t A c A u
1 γέννησιν MPAWR 2 άλλά τής άνθρωπότητος om. S παραδίδοται VA™ παραδέδοται
SDA ιταραδιδούσηι MP παραδεδωκυίασ W R κατ' VM 3 και om. D 4 Φ η σι VMSAWRA t c u
om. PD.\ m 5 δέ om. AA m δέ καί S 7 καί ποίλιν Ρ τοίνυν πάλιν S ήμΐν V δια-
μαρτυρουμένην R 8 γάρ om. AA m 10 τοΟ ίτνσ DAWR τήν — ύπολάβοι SDAWR ύπολά-
βοι [ύπολοίβη V] τήν τοΟ μονογενοΟσ VMP και SDAWRA t c om. VMPA U 11 καϊ om. MP μα-
ριάμ AWR 12 τό τό VAA m τό MPSDWR 13 τό om. SD 14 τό περί SD Ι5έαυτο0 —
πέμψασ SDAWR υίόν αύτοίι άπέστειλεν VMP 15/16 καϊ — άμαρτίας om. W R 16 καί κατέκρινε Ρ
ιη παθόντοσ υπέρ ήμών W R έν σαρκί AA m c 18 σώμα μου DAWR ήμών SW κλώμενον
εις άφεσιν άμαρτιών V μυρίων άλλων VMP ig διαμαρτυρουμένων V τών om. VMP
21 φησιν ΑΛ om. VMPSDWR 22 τίνοσ SDAWR φησί τίνοσ VMP έστίν υίόσ VMP 6 Τσ
VMPWR 23 πνεύματι άγίω DA 24/25 τοΟ δαδ πάντωσ Α 25 τού υίοΟ MPSAWA υιού V τοΟ χ ϋ ϋ
26 τινά om. S ώσ οίκειοΟσθαι SDAWRA οίκειοΰσθαι τέ MP οίκειοΰσθαι δέ V 28 δή om. SD
συνημμένησ VPAWRA m om. SDA t c u 29 έστίν άληθώσ SD 29/30 καθ' ?λληνασ άδελφέ VM
30 τά τών SWR 3 1 αίρέσεωσ SD δέ τι κάκείνων SDAA δέ δτι κακείνων VM δέ κάκείνων Ρ
κάκείνων τί W R τό S 3 2 περισυρομένουσ S διά τήν οίκειότητα om. D

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
32 COLLECTIO VATICANA

L III 327 δειλίας και βοηθείας αγγελικής ένδεά. και σιωπώ περιτομήν και θυσίαν και ιδρώτας
και πεΐναν, δ τήι σαρκί μέν ώς δι' ημάς συμβάντα προσκυνητά προσαπτόμενα, έτη
δέ της θεότητος ταύτα και ψευδή λαμβανόμενα και ήμΐν ώς συκοφάνταις δικαίας κατα-
κρίσεως αϊτια.
8 Αύται τών αγίων πατέρων αί παραδόσεις" ταύτα των θείων γραφών τα παραγγέλματα" 5
ουτω τις και τά της φιλανθρωπίας τής θείας και τά τής αυθεντίας θεολογεί' ταΟτα
ι Tim. 4, 15 μ ε λ έ τ α ' έ ν τ ο ύ τ ο ι ς ι σ θ ι , 'ίνα σ ο υ ή π ρ ο κ ο π ή φ α ν ε ρ ά ή ι π ά σ ι ν , ό Παύλος προς
πάντας φησίν. τής δέ γε τών σκανδαλισμένων φροντίδος καλώς μέν ποιείς άντεχόμενος
και χάρις τήι τών θείων μεριμνητικήι σου ψυχήι και τών παρ' ήμΐν φροντιζούσηι' γίνωσκε
δέ πεπλανημένον σαυτόν ύπό τών ένταυθα παρά τής αγίας συνόδου καθηιρημένων, ώς ίο
PG 57 τά Μανιχαίων φρονούντων, ή τών τής σής ίσως διαθέσεως κληρικών, τά γάρ τής
έκκλησίας καθ' έκάστην προκόπτει και τά τών λαών έν έπιδόσει διά την του Χρίστου χάριν
ies. ι ι , 9 τοσαύτηι, ώς τά τοΰ προφήτου τους βλέποντας τά πλήθη βοάν' πλησθή(Γεται ή γή
του γ ν ώ ν α ι τον κύριον ώς υδωρ πολύ κατακαλύψαι θαλάσσας. τά τε τών
βασιλέων έν ύπερβαλλουσηι χαραι πεφωτισμένου του δόγματος, και ίνα συνελών έπι- iß
στείλω, έκείνην έπϊ ταΐς θεομάχοις άπάσαις αίρέσεσιν και τήι τής έκκλησίας όρθοδοΕίαι καθ"*
2 Reg. 3. 1 έκάστην εύροι τις άν παρ' ήμΐν την φωνήν πληρουμένην" ό ο ί κ ο ς Σ α ο ύ λ έπορεύετο
και ή σ θ έ ν ε ι και ό ο ί κ ο ς Δ α υ ί δ έ π ο ρ ε ύ ε τ ο και έκραταιο,ύτο.
9 Ταύτα τά παρ' ημών ώς αδελφών προς άδελφόν συμβουλεύματα' εί δέ τις
ι Cor. 11, 16 φ ι λ ο ν ε ι κ ε ΐ , κεκράΕεται και δι' ημών προς τον τοιούτον ό Παύλος ημείς τ ο ι α ύ τ η ν 2ο
Μ 1 1 1 1 1000 συνήθειαν ούκ έχομεν ουδέ αί έκκλησίαι τοΰ θεού. πάοαν την σύν σοι
έν Χριστώι αδελφότητα έγώ τε και οί σύν έμοι πλείστα προσαγορεύομεν. έρρωμένος
ύπερευχόμενος ημών διατελοίης, δέσπντα τιμιώτατε και θεοσεβέστατε.

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], A W R A m A t A ° A u


ι και Α τ έ και V M P S D W R ένδεά S D A W R έπιδεά V M P 2 πείνην R πεΐναν και δίψαν V
προσκυνητά M P S A W R A προσκυνητώσ V πρόσκειται D συναπτόμενα VMP προσαπτομεν W R 3 ταΟ-
τ α ψευδή καΐ W R 5 και ταΟτα D τών — τά V P A τ ώ ν — γραφών SWR τά τ ώ ν — γραφών D
7 ή φανερά Α παρά πάσιν Α έν πάσιν W R η β ό — πάντασ S D A W R A καί πρόσ ποίντασ καθά ό
παΟλοσ VMP 8 ποιώ Μ 9 ημών S ί ο δέ μάλλον σαυτόν πεπλανημένον S ίο—ιι ένταΟ-
θα — κληρικών] τήσ σήσ διαθέσεωσ κληρικών περί τ ώ ν ένταΟθα παρά τησ άγίασ συνόδου καθηρημένων
ώσ τά μανιχαίων φρονούντων D ιι φρονούντων P S D A W R A t c u νοσοΰντων VMAm ή τών
SDAWRAmtc ήμώνΡ ύμώννΜ ι ι / ΐ 2 της έκκλησίας om. V 12 τά] κ α τ ά R 12/13 έπιδόσει —
τοσαύτη [τοσαΟτα S] S D A W R έπιδόσει τοσαύτη — χάριν VMP ΐ 2 χυ ViMPSWRA m c u θ ΰ ϋ Α Λ ' ΐ3τά']
παρά\ν' τούς om. V M P 14 τ ε V M P S W R A ™ ' δέ D A A C U 15 ύπερβαλούση MSm πεφωτισ-
μένων VMP 16 θεομάχοισ S D A W R A om. VMP 17 πληρουμένην τ η ν φωνήν S 19 τά A o m .
V M P S D W R άδελφώ in άδελφοΟ corr. S άδελφούσ D άδελφόνσ S 19/20 φιλονεικεΐ S D A W R A t c u
δοκεΐ φιλονεικεΐν VMP 21 ούτε Α χ£Α 2 ΐ — 2 3 πάσαν — θεοσεβέστατε om. VMP ipsi gloria in
scecula sceculorum A m 22 έν χ ω A W R A t 0 U om. SD 22/23 έρρωμένος — θεοσεβέστατε om. S
23 και ύπερευχόμενοσ D A U δέσποτα W ' A t c u δέσποτα μου R π ά ν τ α μοι D A

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
6, ι. 2 CYRILLI EPISTVLA TERTIA A D NESTORfVM 33

6 = S 13 A 23. Latinae uersiones extant Dionysii exigui [uol. V p. 2 3 6 — 2 4 4 ; Ad,


in anathematismis Ad et Al>] et in Collectione T C 8 [A'A0], unde deriuatae sunt eae
quas habent Collectio Veronensis 17 [Au] et Gesta Concilii quinti [A°]

1 Τώι εύλαβεστάτωι και θεοφιλεστάτωι συλλειτουργώι Νεστορίυυι Κύριλλος και ή συν- L πι 395
ελθοΰσα σύνοδος έν Άλε2ανδρείαι έκ της Αιγυπτιακής διοικήσεως έν κυρίαιι χαίρειν.
ΤοΟ σωτήρος ημών λέγοντος έναργώς ό φ ι λ ώ ν π α τ έ ρ α ή μ η τ έ ρ α υ π έ ρ έ μ έ ουκ [ep. 17]
ε σ τ ί ν μ ο υ ά £ ι ο ς και ό φ ι λ ώ ν υ ί ό ν ή θ υ γ α τ έ ρ α ύ π έ ρ έ μ έ ουκ έ σ τ ί ν μ ο υ α ζ ι ο ς , μ ' π ι ι ' ι ο ^
τί πάθωμεν ήμεΐς οί παρά τής σής εύλαβείας απαιτούμενοι τό ύπεραγαπόίν σε του πάν- 8
των ημών σωτήρος Χριστού; τίς ημάς έν ήμέραι κρίσεως όνήσαι δυνήσεται ή ποίαν
εύρήσομεν την άπολογίαν, σιωπήν ουτω τιμήσαντες την μακράν έπι ταΐς παρά σου γενο-
μέναις κατ' αύτοί) δυσφημίαις; και εί μέν σαυτόν ήδίκεις μόνον τά τοιαύτα φρονών και
διδάσκων, ήττων αν ήν ή φροντίς" έπειδή δέ πάσαν έσκανδάλισας έκκλησίαν και ίύμην
αίρέσεως άήθους και £ένης έμβέβληκας τοις λαοΐς και ούχι τοις έκεΐσε μόνοις, αλλά γαρ
και τοις απανταχού (περιηνέχθη γάρ τών σών έΗηγήσεων τά βιβλία), ποιος έτι ταΐς παρ'
ημών σιωπαΐς αρκέσει λόγος ή πώς ούκ ανάγκη μνησθήναι λέγοντος του Χρίστου μη is
ν ο μ ί σ η τ ε δτι ή λ θ ο ν β α λ ε ΐ ν ε ι ρ ή ν η ν έ π ι τ ή ν γ ή ν , ά λ λ α μ ά χ α ι ρ α ν . ή λ θ ο ν Mt. ίο, 34·35
γ ά ρ δ ι χ ά σ α ι ά ν θ ρ ω π ο ν κ α τ ά τ ο υ π α τ ρ ό ς α ύ τ ο ΰ και θ υ γ α τ έ ρ α κ α τ ά τ ή ς P G 1 0 8
μητρός αυτής; πίστεως γάρ άδικουμένης, έρρέτω μέν ώς έωλος και έπισφαλής ή
προς γονέας αιδώς, ήρεμείτω δέ και ό τής εις τέκνα και αδελφούς φιλοστοργίας νόμος
και του Εήν άμείνων έστω λοιπόν τοις εύσεβέσιν ό θάνατος, ϊ ν α κ ρ ε ί τ τ ο ν ο ς ά ν α σ τ ά - Hebr. 11,35
σ ε ω ς τ ύ χ ω σ ι ν κατά τό γεγραμμένον. 2ΐ
2 Ιδού τοίνυν όμου τήι άγίαι συνόδωι τήι κατά τήν μεγάλην 'Ρώμην συνειλεγμένηι
προεδρεύοντος του όσιωτάτου και θεοσεβεστάτου αδελφού και συλλείτουργου ήμών Κε-
λεστίνου του έπισκόπου και τρίτωι σε τούτωι διαμαρτυρόμεθα γράμματι, συμβουλεύοντες
άποσχέσθαι τών οΰτω σκαιών και έίεστραμμένων δογμάτων δ και φρονείς και διδάσκεις, 25

Flor. Cyr. 7 έ.κ τής πρός Νεστόριον τρίτης έπιστολής, ής ή άρχή' ΤοΟ σωτήρος ήμών έναρ-
γώς λέγοντος
VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn] A R W H B U Z A d A t A c A u A e
inscr. om. VMPU ίσον έπιστολήσ Κυρίλλου έπισκόπου άλεΕανδρείασ πρόσ νεστόριον περί τήσ
άκοιναινησίασ SD του αύτοϋ πρόσ νεστόριον Α έπιστολή κυρίλλου Επίσκοπου άλεΕανδρειασ πρόσ νεστό-
ριον τ παραινετική ώστε εί μέν πισθείη και καθύπογροίψειεν τοϊσ τεταγμένοισ έν τ ή έπιστολή έκκλησια-
στικοϊσ κεφαλαίοισ κοινωνικών έπίσκοπον αύτόν είναι - ει δε μή. Σένον και άκοινώνητον τυγχάνει ν αύτόν
παρά τοΟ τήσ Ρωμαίων έπισκόπου κελεστίνου R έπιστολή κυρίλλου πρόσ νεστόριον έπιφωνητική τρίτη W
έπιστολή κυρίλλου έπισκόπου άλείανδρείασ πρόσ νεστόριον τόν αίρετικόν Η τοΟ έν άγίοισ κυρίλλου
άρχιεπισκόπου άλεΣανδρείασ έπιστολή πρόσ τόν αυτόν δυσσεβή νεστόριον Β τοΟ άγίου κυρίλλου άρχι-
επισκόπου άλεξανδρείασ έπιστολή πρόσ νεστόριον έπίσκοπον κωνσταντινουπόλεωσ Ζ
ς V P νγ S ιδ D 4 και θεοφιλεστάτωι om. V θεοσεβεστάτω RW 5 έν ΆλεΕανδρείαι
om. W έν κυρίωι χαίρειν om. V 6 έναργώς om. RW ύπέρ έμέ om. Α η και 6 φιλών
— άΕιος om. PW 8 πάθομεν Μ πάθοιμεν Ρ θεοσεβείασ S άπειθούμενοι RW τοΟ RW
ύπεραγαπάν σε V M P A d t c u o ύπεραγαπάσθαι SDARWHBUZ g ΧριστοΟ om. RWA® ποίαν ουταισ DA
10 τήν om. V B σιωπή Η τιμήσαντες] σιγήσαντεσ A R σιωπήσαντεσ W ιο/ιι γινομέναισ Η
ι ι βλασφημίαισ κατ' αύτοϋ Ρ δυσφημίαισ V τά om. HZ, corr. Η και VPSRWHBUZA 1 0 "" ή D A A d
12 ήν om. SDH ή om. Ρ έπεί Ρ 13 δχθουσ V om. Μ τέ καί RW om, Μ Εένην VMS
μόνον VMPZ 14 γάρ om. V καί ποΐοσ RW 14/15 τών παρ' ήμΐν VMP 15 σιωπήσ
VMPS μεμνήσθαι VMP τοΟ χΰ λέγοντοσ VMP τοΟ χϋ RW 15/16 μή — δτι] ούκ Α
ι6 ειρήνην ήλθον βαλεΐν SD τήσ γήσ Ζ άλλά V S A H A d ούκ ήλθον βαλεΐν ειρήνην άλλά
MPDRWBUZA,CU<» 18 ώς ίωλος] ϊλεοσ Η ϊωλον και έπισφαλέσ S 19 δ om. RW
20 Ισται D A 20/21 τύχωσιν άναστάσεωσ Β 22 δμoOPARWHUZ δμωσΜ ιϊμα V S D B 23 όσιω-
τάτου και om. DA καί θεοσεβεστοίτου om. Ζ θεοφιλεστάτου RW 24 σοι SD τοΟτο WH
om. V διαμαρτυρώμεθα Μ 25 άποσχέσθαι μέν V P οΰτιυσ είκαίων U οδτωσ κενών HA , U
διεστραμμένων VH σου δογμάτων DA
Acta c o n c i l i o r u m o e c u m e n i c o r u m . I . ζ. 5

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
34 COLLECTIO VATICANA

άνθελέσθαι δέ την όρθήν πίστιν την ταΐς έκκλησίαις παραδοθεΐσαν ίί αρχής δια τών αγίων
Lc. ι, 2 αποστόλων και ευαγγελιστών, οΐ και αύτόπται και ΰπηρέται του λόγου γεγόνασιν. και
ep. ίο ει μή τοΰτο δράσειεν ή σή ευλάβεια κατά τήν όρισθεΐσαν προθεσμίαν εν τοις γράμμασι
L III 3ΐ8 του μνημονευθέντος όσιωτάτου καϊ θεοσεβεστάτου επισκόπου και συλλείτουργου ημών της
'Ρωμαίων Κελεστίνου, γίνωσκε σαυτόν οϋδένα κλήρον έχοντα μεθ' ήμών ουδέ τόπον ή &
λόγον έν τοις ίερεΰσιν τοΰ θεοί) και έπισκόποις. ού γαρ ένδέχεται περιιδεΐν ημάς έκκλη-
σίας ουτω τεθορυβημένας και σκανδαλισθέντας λαούς και πίστιν όρθήν άθετουμένην και
διασπώμενα παρά σου τα ποίμνια τοΰ σώιίειν όφείλοντος, ειπερ ήσθα καθ' ημάς ορθής
δόΗης έραστής τήν τών αγίων πατέρων ιχνηλατών εύσέβειαν. άπασι δέ τοις παρά τής
σής εύλαβείας κεχωρισμένοις διά τήν πίστιν ή καθαιρεθεΐσι λαικοΐς τε και κληρικοΐς κοι- ίο
νωνικοι πάντες έσμέν. ού γάρ έστι δίκαιον τους όρθά φρονεΐν έγνωκότας σαΐς άδικεΐ-
Coll. Veron. σθαι ψήφοις, δτι σοι καλώς ποιοΰντες άντειρήκασιν. τοΰτο γάρ αύτο καταμεμήνυκας
e P· 3. 2 £ν τ ή , έπιστολήι τήι γραφείσηι παρά σοΰ προς τον τής μεγάλης 'Ρώμης άγιώτατον και
Μ i m 1072 συνεπίσκοπον ήμών Κελεστΐνον. ούκ αρκέσει δέ τήι σήι εύλαβείαι το συνομολογήσαι
μόνον το τής πίστεως σύμβολον τύ έκτεθέν κατά καιρούς έν άγίωι πνεύματι παρά τής is
αγίας και μεγάλης συνόδου τής κατά καιρούς συναχθείσης έν τήι Νικαέων (νενόηκας γάρ
και ήρμήνευσας ουκ όρθώς αυτό, διεστραμμένως δέ μάλλον, καν όμολογήις τήι φωνήι τήν
λέ£ιν), άλλά γάρ άκόλουθον εγγράφως και ένωμότως όμολογήσαι δτι και αναθεματίζεις μεν
τά σαυτου μιαρά και βέβηλα δόγματα, φρονήσεις δέ και διδάξεις & και ημείς άπαντες οϊ τε
κατά τήν Έσπέραν και τήν Έώιαν έπίσκοποι και διδάσκαλοι και λαών ηγούμενοι. συνέθετο so
δέ και ή κατά τήν "Ρώμην αγία σύνοδος και ήμεΐς άπαντες ώς όρθώς έχούσάις και άνεπιλήπ-
PG 169 τως ταΐς γραφείσαις έπιστολαΐς προς τήν σήν εύλάβειαν παρά τής ΆλεΗανδρέων έκκλη-
σίας. ύπετάζαμεν δέ τούτοις ήμών τοις γράμμασιν α σε δει φρονεΐν και διδάσκειν
και ών άπέχεσθαι προσήκει. αυτη γάρ τής καθολικής και αποστολικής έκκλησίας ή
πίστις, ήι συναινοΰσιν απαντες ο'ί τε κατά τήν Έσπέραν και τήν Έ ώ ι α ν όρθοδόΕοι επίσκοποι. 25

V, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], ARWHBUZA d A t A c A u A<»


ι άνελέσθαι Ρ 2 γεγόνασι τοΟ λόγου S και] ή RWHA tcu<r , corr. Η 3 θεοσέβεια S
θεοσέβεια και εύλοίβεια Ζ 4 μνημονευθέντος om. D 4/5 όσιωτάτου και θεοσεβεστάτου [και θ.
om. SA U ] — τησ βωμαίων [τήσ Ρωμαίων έκκλησίασ Β] κελεστίνου S R B U Z A t c u o όσιωτάτου και θεοσεβεστά-
του ά&ελφοΟ και συλλειτουργοΟ ήμών Επισκόπου τήσ Ρωμαίων [τοΟ τήσ Ρωμαίων έκκλησίασ έπισκόπου V]
κελεστίνου VMP όσιωτάτου — Επισκόπου κελεστίνου τοΰ συλλείτουργου ήμών DA όσιωτάτου — έπισκόπου και
συνύπουργοϋ ήμών κελεστίνου Η όσιωτάτου έπισκόπου τήσ Ρωμαίων και θεοφιλεστάτου συλλείτουργου
ήμών κελεστίνου W 5 μηδένα SDHUZ ούτε Ζ 6 ουδέ VRW παριδεϊν Ζ η ουτω om. DA
καϊ 1 ] ή Α 8 διασπώμενα — σου] διασπώμεναι ταράσσουσι Η τά om. Ζ 8/9 όρθής —
έραστής om. S 9 πατέρων om. RW ίο εΰλαβείας] εΰσεβείασ S ΙΟ/ΙΙ κεχωρισμένοισ —
ή[ ή καϊ RH] ·— λαικοΐσ — κληρικοΐσ [κληρικοΐσ τε και λαικοϊσ RUA»] κοινωνικοί [κοινωνοί Η] — έσμέν
VMPSRHBUZA d t c U ( ' κεχωρισμένοισ διά τήν πίστιν κοινωνικοί — έσμέν W κεχωρισμένοισ [κεχωρισμένοισ
κοινωνοΟμεν ήμεϊσ D] ή καθαιρεθεΐσι κληρικοΐσ διά τήν πίστιν ή λαικοΐσ κοινωνικοί πάντεσ ήμεΐσ έσμέν
DA 12 σοι] ol VM om. PS φρονοϋντεσ DA 13 τή γραφείση έπιστολή Μ άγιώτατον
τήσ μεγάλησ ί»ώμησ Ρ τήσ μεγάλησ] μέγαν Ζ και VPDHBUZA d om. MSARWA t c u » 14 έπί-
σκοπον S τό] τοΟ D 15 σύμβουλον R καιρόν Ρ ι6 άγίασ και μεγάλησ SDAHBUZAdt<>uo
μεγάλησ και άγίασ RW μεγάλησ VMP της om. S κατά καιρούσ om. W συνηγμένησ S νικαέων
πόλει Β Λ " 17 έρμήνευσασ Η ήρμήνευκασ DABUZ έρμήνευκασ S διεστραμμένα Μ 18 και ένωμότως]
κατενόμοτον Η όμολογήσαι σε Η άναθεματίσεισ W άναθεματήσεισ R 19 μυρία Η
και βέβηλα om. Η βδελυρά RW abominanda Λ " πάντεσ VMPDH τε om. VMP 20 τήν 2
om. RWH 21 μεγάλην ί>ώμην Β Ρωμαίων ΑΖ άγια om. VMPB ώς om. R A t u 21/22 άν-
επιπλήκτωσ R 22 ταΐσ έπιστολαΐσ ταΐσ γραφείσαισ [πεμφθείσαισ VV] RW 23 & σε Adtcu<> S τέ
VMSDARWHBUZ 01 γε Ρ 24 άποσχέσθαι SDUZ 24/25 ή τής — έκκλησίασ πίστισ Η 24 και
άποστολικής om. Α 25 τ ή ν ' om. RW όρθόδοΕοι om. R W A »

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
6, 2 — 4 C Y R I L L I E P I S T V L A T E R T I A A D NESTORIVM
35

3 ΤΤιστεύομεν εις έ'να θεόν πατέρα παντοκράτορα, πάντων ορατών τε και αοράτων
ποιητην" και εις ενα κύριον Ίησόϋν Χριστόν τον υίόν τοΰ θεού, γεννηθέντα έκ τοΰ πατρός
μονογενή, τουτέστιν έκ της ουσίας τοΰ πατρός, θεόν έκ θεοΰ, φ ω ς έκ φωτός, θεόν άληθινόν
έκ θεοΰ άληθινοϋ, γεννηθέντα, ού ποιηθέντα, όμοούσιον τώι πατρί, δι' oö τά πάντα έγένετο
τά τε έν τώι ούρανώι και τά έν τήι γήι, τον δι' ημάς τούς ανθρώπους και δια την ή με- 5
τέραν σωτηρίαν κατελθόντα και σαρκωθέντα και ένανθρωπήσαντα, παθόντα και άναστάντα
τήι τρίτηι ήμέραι, άνελθόντα εις τους ουρανούς, έρχόμενον κρΐναι Ζώντας και νεκρούς"
και εις τό αγιον πνεΰμα.
Τους δέ λέγοντας 'ήν ποτε δτε ουκ ήν' και 'πριν γεννηθήναι ουκ ήν' και δτι έ2 ούκ
όντων έγένετο, ή έ£ έτέρας υποστάσεως ή ουσίας φάσκοντας είναι ή τρεπτόν ή άλλοιωτόν ίο
τον υίόν τοΰ θεοΰ, τούτους άναθεματίίει ή καθολική και αποστολική έκκλησία.

Επόμενοι δε πανταχήι ταΐς τών αγίων πατέρων όμολογίαις αίς πεποίηνται λαλοΰντος έν
αύτοΐς του αγίου πνεύματος και τών έν αύτοΐς έννοιών ίχνηλατοΰντες τόν σκοπόν και βασιλικήν L ιιι 399
ώσπερ έρχόμενοι τρίβον φαμέν οτι αυτός ό μονογενής τοΰ θεοΰ λόγος ό έ£ αυτής γεννηθείς
της ουσίας τοΰ πατρός, ό έκ θεοΰ αληθινού θεός αληθινός, τό φώς τό έκ τοΰ φωτός, ό δ ι ' ο ΰ τ ά is
πάντα έγένετο τά τε έν τώι ούρανώι και τά έν τήι γήι, τής ημετέρας ένεκα σωτηρίας κατελ-
θών και καθείς έαυτόν εις κένωσιν έσαρκώθη τε και ένηνθρώπησε, τουτέστι σάρκα λαβών
έκ τής αγίας παρθένου και ιδίαν αύτήν ποιησάμενος έκ μήτρας τήν καθ' ημάς ύπέμεινε
γέννησιν και προήλθεν άνθρωπος έκ γυναικός, ούχ δπερ ήν, άποβεβληκώς, άλλ' εί και γέ-
γονεν έν προσλήψει σαρκός και αίματος, και ουτω μεμενηκώς δπερ ήν, θεός δηλονότι φύσει 2ο
τε και άληθείαι. ουτε δέ τήν σάρκα φαμέν εις θεότητος τραπήναι φύση/ ουτε μήν εις Μ i m 1073
φύσιν σαρκός τήν απόρρητον τοΰ θεοΰ λόγου παρενεχθήναι φύσιν. άτρεπτος γάρ έστιν και
αναλλοίωτος παντελώς ό αύτός αεί μένων κατά τάς γραφάς, όρώμενος δέ και βρέφος και Mal. 3. 6
έν σπαργάνοις ών έτι και έν κόλπωι τής τεκούσης παρθένου πάσαν έπλήρου τήν κτίσιν
ω ς θεός και σύνεδρος ήν τώι γεγεννηκότι' τό γάρ θείον ά'ποσόν τέ έστιν και άμέγεθες και 25
4 περιορισμών ούκ ανέχεται. ήνώσθ.αί γε μήν σαρκϊ καθ' ύπόστασιν όμολογοΰντες τόν λόγον,
ένα προσκυνοΟμεν υίόν και κύριον Ίησοΰν Χριστόν, ουτε άνά μέρος τιθέντες και διορίζοντες

1 9 — 2 3 Flor. Cyrill. 7 άλλ' εί — παντελώς


2 ΐ — 2 3 Doctr. patr. 24 p. 1 7 0 , 1 5 ο ύ τ ε δέ — γραφάς

V M , Ρ [ = hk], S, D [ = ran], A R W H B U Z A d A'A c A u A<»


ι π ι σ τ ε ύ ο μ ε ν τ ό άγιον μάθημα S τ ε om. Ρ 2/3 γεννηθέντα — μονογενή] τ ό ν μονογενή
γεννηθέντα έκ τ ο υ irpa S D τοΟ πατρός — πατρός] τ ή σ οΰσίασ τ ο ΰ π ρ σ μονογενή Α 4 ποιη-
θέντα] π ο ι η θ έ ν τ α δ ι ' oö έποίησε τ ο ύ σ αϊώνασ D A 5 τ ε om. S τ ώ ι om. Ζ έπΐ τ ή σ γ ή σ R W
6 και σαρκωθέντα om. Α και 2 om. S D A Z και3 om. Α η ήμέρα κατά τάς γ ρ α φ ά σ Ζ τούς
om. S R W H ούρανόν S 8 τ ό πνεΰμα τό άγιον D A 9 έ£ om. Α ί ο ή3] καΐ V ι ι άγία
καθολική R άγία τ ο ΰ f ü καθολική W άγία S έκκλησία άμήν Η 12 π α ν τ α χ ο ύ V A πατέρων
om. R W martyrum Ad αϊσ D A R W B U Z A d t c αΐ V M P S 13 τ ό ν om. V 14 έχόμενοι R
αύτός om. V M P λ ό γ ο σ τοΟ θ ϋ W ό om. D A 14/15 τ ή σ ούσίασ γ ε ν ν η θ ε ί σ Ρ 15 και ό S
τ ο ΰ om. V P D A 16 έγένοντο Ζ τε om. SBZ έπϊ τ ή σ γ ή σ D A B 17 λαβών τήν Α
19 άποβαλών Ζ 20 έν om. S D A U Flor. Cyr. πρόσληψις Flor. Cyr. μεμένηκεν Ζ 2ΐ τ ε
om. V S D δή P A d om. Α φ ύ σ ι ν τραπήναι R W 21/22 ούτε μήν — παρενεχθήναι φ ύ σ ι ν
om. Β σαρκός είσ φ ύ σ ι ν V εις σαρκός Doctr. 22 άρρητον Flor. Cyr. τ ο ΰ om. V M P με-
τενεχθήναι S D παραχθήναι V άστρεπτος S μέν γάρ Flor. Cyr. 23 π α ν τ ε λ ώ ς om. B A d D o c t r .
6 — άεϊ μ έ ν ω ν S R W U A d t c u 0 Doctr. ό — άεΐ μέν ώ ν V M Z θαυμαστόσ άεϊ μ έ ν ω ν Η ό — άεί διαμένων Β ό — μέν
άεϊ ώ ν Ρ μ έ ν ω ν 6 αύτόσ άεΐ D A 23/24 όρώμενος — έτι] μ έ ν ω ν δέ Ι τ ι έν σπαργάνοισ και βρέφοσ
όρώμενοσ Ρ 23 και 1 om. V 24 έν σπαργάνοισ] έσπαργανωμένοσ RWH ών] μένων V
κ ό λ π ω M P S R W H U A t c u ® κόλποισ V D A B Z A d 25 γάρ] θείον Η άποσόν τ έ έστιν] άπειρον έστι
και άποσον Ζ 26 περιορισμών V S A B Z A · 1 περιορισμόν M P D H U A t c , , e ό ρ ι σ μ ώ ν R W γε μήν] μέν Η
λόγον om. Β 27 καΙ' om. D όρΕοντεσ W

5*

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
36 COLLECTIO VATICANA

PG ii2 ανθρωπον και θεόν ώς συνημμένους άλλήλοις τηι της ά&'ας και αυθεντίας ένότητι (κενοφω-
νία γαρ τοΰτο και έτερον ουδέν) ουτε μην Χριστόν ίδικώς όνομάΣοντες τόν έκ θεού λόγον
καϊ ομοίως ιδικώς Χριστόν έτερον τόν έκ γυναικός, αλλ' ένα μόνον εϊδότες Χριστόν τόν έκ
θεοΰ πατρός λόγον μετά της ιδίας σαρκός. τότε γάρ ανθρωπίνως κέχρισται μεθ' ημών,
loh. 3, 34 καίτοι τοις ά£ίοις του λαβείν τό πνεύμα διδούς αύτός και ούκ έκ μέτρου, καθά φησιν ό 5
μακάριος ευαγγελιστής Ιωάννης. αλλ' ουδέ έκεΐνο φαμέν δτι κατώικηκεν ό έκ θεοί)
λόγος ώς έν άνθρώπωι κοινώι τώι έκ της αγίας παρθένου γεγεννημένωι, ίνα μή θεοφόρος
loh. ι, 14 άνθρωπος νοοΐτο Χριστός. εί γάρ και έ σ κ ή ν ω σ ε ν έν ή μ ΐ ν ό λόγος, εϊρηται δέ και
Col. 2, 9 έν Χριστώι κατοικήσαι π ά ν τό π λ ή ρ ω μ α τ η ς θ ε ό τ η τ ο ς σ ω μ α τ ι κ ώ ς , αλλ' ουν έννο-
οΟμεν δτι γενόμενος σάρΕ, ούχ ώσπερ έν τοις άγίοις κατοικήσαι λέγεται, κατά τόν ϊσον ιο
και έν αύτώι τρόπον γενέσθαι διοριΣόμεθα τήν κατοίκησιν- άλλ' ένωθείς κατά φύσιν και
ούκ εις σάρκα τραπείς, τοιαύτην έποιήσατο τήν κατοίκησιν, ην δν έχειν λέγοιτο και ή του
δ άνθρωπου ψυχή προς τό ίδιον έαυτης σώμα. εις ουν άρα Χριστός και υίός και κύριος,
ούχ ώς συνάφειαν απλώς τήν ώς έν ένότητι της αξίας ή γουν αύθεντίας έχοντος άνθρωπου
προς θεόν" ού γάρ ένοΐ τάς φύσεις [ή] ισοτιμία. και γουν Πέτρος τε καϊ 'Ιωάννης ίσό- is
τιμοι μέν άλλήλοις καθό και απόστολοι και άγιοι μαθηταί, πλήν ούχ εις οί δύο. ουτε μήν
κατά παράθεσιν τόν της συναφείας νοοΰμεν τρόπον (ούκ άπόχρη γάρ τούτο πρός ένωσιν
L Iii 402 φυσικήν) ούτε μήν ώς κατά μέθεζιν σχετικήν, ώς και ήμεΐς κολλώμενοι τώι κυρίωι κατά
ι Cor. 6, 17 τό γεγραμμένον ev πνεύμα έσμέν πρός αύτόν, μάλλον δέ τό της συναφείας όνομα παραι-
τούμεθα ώς ούκ έχον ίκανώς σημήναι τήν έ'νωσιν. άλλ' ούδέ θεόν ή δεσπότην του 2ο
Χριστού τόν έκ θεοΰ πατρός λόγον όνομάίομεν, ίνα μή πάλιν άναφανδόν τέμνωμεν είς
Μ im 1076 δύο τόν έ'να Χριστόν και υίόν και κύριον και δυσφημίας έγκλήματι περιπέσωμεν, θεόν
έαυτοΰ και δεσπότην ποιοΰντες αύτόν. ένωθεΐς γάρ, ώς ήδη προείπομεν, ό τοΰ θεοΰ
λόγος σαρκί καθ' ύπόστασιν θεός μέν έστι τών δλων, δεσπόίει δέ τοΰ παντός, ουτε
δέ αύτός έαυτοΰ δουλός έστιν ουτε δεσπότης. ευηθες γάρ, μάλλον δέ ήδη και δυσ- 25
loh. 20, 17 σεβές τό ουτω φρονεΐν ή λέγειν. έφη μέν γάρ θεόν έαυτοΰ τόν πατέρα, καίτοι θεός
ών φύσει και έκ της ούσίας αύτοΟ" άλλ' ούκ ήγνοήκαμεν δτι μετά τοΰ είναι θεός και
άνθρωπος γέγονεν υπό θεώι κατά γε τόν πρέποντα νόμον τηι της άνθρωπότητος φύσει,
αύτός δέ έαυτοΰ πώς άν γένοιτο θεός ή δεσπότης; ούκοΰν ώς άνθρωπος και δσον

26. 27 adfert Ephraim Antioch. ap. Phot. 229 p. 251·» 35

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = ran], ARWHBUZAdA,AcAuA"


ι ώς om. MP ούτε V μάλλον άλλήλουσ V άΕίας] έΕουσίασ W ι/2 καινοφωνία V
2 οϋδέν έτερον Ζ όνομάΖοντεσ ίδικώσ Ζ όνομάΣοντεσ Ρ τοΟ θεοΟ MP λόγου Ρ 3 ίδι-
κώσ VMPAHUAdtu ϊδικώσ ώσ SDRWBZA«» 3—4 άλλ' — σαρκός om. Α 4 θϋ VMPZAdtcu" θϋ
[τοΰ θϋ R] και SDRWHBU τότε] ούτε V τοϊσ ταύτησ Ζ άνθρώπινον\ν άνοσ Η κέχρησται
S κέχρηται ZAU μεθ'] παρ' V 5 τοΰ om. Η τό om. RW έμμέτρου Η έκ μέρουσ Α
μέτρου λαμβάνων τούτο παρά τοΰ πρσ Ζ 6 μακαριοσ om. RW Λγιοσ Ζ εύαγγελιστήσ om. VMP
κάτώκησεν VMmWHBU 7 έν om. VPS superscr. Ζ γεγενημίνω S 8 νοήται 6 Ζ
9/ιο έννοωμεν VMPSARB ίο λέγεται κατοικήσαι Α ουδέ κατά Ad τό Ζ ιι γεγενη-
σθαι Β διοριΐόμεθα γενέσθαι PU άλλά τήν MP 11/12 άλλ'—κατοίκησιν om. ΜΡΗ, corr. Η
12 άν om. Ζ 13 ψυχή] εστω Μ τό σώμα αύτησν ίδιον μόνον Η κσ καϊ ΰσ και χσ Η
ϋσ και χσ και κ"σ Ζ 14 τήν — αίΐας om. R τήσ V έν MHUAdtcu θν SD om. VPAWBZ
ενότητα V έχοντος] έχων τήσ Ζ is ή om. VMPA καί γοΰν και RW τε om. RWZ
16 και1 om. Ζ 17 τρόπον νοοΰμεν Ζ ι8 ώς om. Β οίκετικήν RWA® 20 ώς om. Β
σημάναι VMPRWHB 2ΐ Χριστού] παντόσ S τέμωμεν RW 22 καί υίόν SDARWHBUZAouo
dt
τόν υίόν VMPA 23 αϋτοΟ MS εΐπομεν Ζ θϋ ΐτρσ Ρ 25 καϊ ήδη DA 26 οϋται
φρονεΐν ή λέγειν SARWHBUAdtu<' οϋτω φρονεΐν καί λέγειν D λέγειν οϋτωσ ή φρονεΐν ZAC οΟτυυ
φρονεΐν VMP 27 ούχ* R ήγνόηκεν Ρ μεΐναι VMPAd 28 ύπό θω VMPSWU 6 ίιπό
d
[ύπό γε Β] θω DARBA ό ύπό θν Ζ ού ποθόν Η γε om. AU τή φύσει τήσ άνθρωπότητοσ Β
29 b' Μ om. R αύτοΰ Α καί om. Adu

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
6, 4—7 CYRILLI EPISTVLA TERTIA AD NESTORIVM 37

ήκεν εις γε τό πρέπον τοις της κενώσεως μέτροις, ύπό θεώι μεθ' ημών έαυτόν ειναί
φησιν. ούτω γέγονε και υπό νομον, καίτοι λαλήσας αύτός τον νόμον και νομοθέτης Gal. 4, 4
6 υπάρχων ώς θεός. παραιτούμεθα δέ λέγειν επί Χρίστου 'δια τον φοροΰντα τον φορούμενον Loofs, Nestor,
3 4
σέβω" διά τον άόρατον προσκυνώ τον όρώμενον'. φρικτόν be προς τούτωι κάκεΐνο ειπείν 'ό ' '
P G JI
ληφθείς τώι λαβοντι συγχρηματίίει θεός'. ό γαρ ταύτα λέγων διατέμνει πάλιν εις δύο 3
Χριστούς και άνθρωπον ϊστησιν ανά μέρος ίδικώς και θεόν ομοίως. αρνείται γαρ όμολο- β
γουμένως την ένωσιν, καθ' ην ούχ ώς έτερος έτέρωι συμπροσκυνεΐταί τις ουτε μην συγ-
χρηματίεει θεός, άλλ' εις νοείται Χριστός ΊησοΟς υιός μονογενής, μιάι προσκυνήσει τιμώμε-
νος μετά της ιδίας σαρκός. όμολογοΰμεν δέ δτι αύτός ό έκ θεοΰ πατρός γεννηθείς υιός
και θεός μονογενής, καίτοι κατά φύσιν ιδίαν υπάρχων απαθής, σαρκί πέπονθεν ύπέρ ήμών ι Petr. 4 , 1
κατά τάς γραφάς καί ήν εν τώι σταυρωθέντι σώματι, τά της ιδίας σαρκός άπαθώς οίκει- ιι
ούμενος πάθη. χ ά ρ ι τ ι δέ θ ε ο ΰ και υ π έ ρ π α ν τ ό ς έ γ ε ύ σ α τ ο θ α ν ά τ ο υ , διδούςαύτώιτό Hebr. 2, 9
ϊδιον σώμα, καίτοι κατά φύσιν υπάρχων Σωή και αύτός ών ή άνάστασις. ίνα γάρ loh. 11,25
άρρήτωι δυνάμει πατήσας τον θάνατον ώς Ιν γε δή πρώτηι τήι ίδίαι σαρκί γένηται π ρ ω - Col. 1, 18
τοτοκος έκ ν ε κ ρ ώ ν και α π α ρ χ ή τ ώ ν κ ε κ ο ι μ η μ έ ν ω ν όδοποιήσηι τε τήι ανθρώπου ι Cor. 15, 20
φύσει την εις άφθαρσίαν άναδρομήν, χ ά ρ ι τ ι θ ε ο ΰ , καθάπερ έφημεν άρτίως, ύ π έ ρ π α ν τ ό ς ιβ
έγεύσατο θανάτου τριήμερος τε άνεβίω σκυλεύσας τόν διδην. ώστε καν λέγηται ι Cor. 15,21
5
δι α ν θ ρ ώ π ο υ γενέσθαι ή άνάστασις τών νεκρών, άλλα νοοΰμεν άνθρωπον τόν έκ θεοΰ
γεγονότα λόγον και λελύσθαι δι' αύτοΰ του θανάτου τό κράτος. η?ει δέ κατά καιρούς
ώς είς υιός και κύριος έν τήι δόζηι του πατρός,'ίνα κρίνηι τ ή ν ο ί κ ο υ μ έ ν η ν έν δ ί κ α ι ο σ ύ - Act-17° 31
ν η ι , καθά γέγραπται. 2ΐ
7 Άναγκαίως δέ κάκεΐνο προσθήσομεν. κοίταγγέλλοντες γάρ τόν κατά σάρκα θάνα-
τον τοΰ μονογενούς uioö τοΰ θεοΰ, τουτέστιν ΊησοΟ Χρίστου τήν τε έκ νεκρών άναβίωσιν
καί τήν εις ούρανούς άνάληψιν όμολογουντες, τήν άναίμακτον έν ταίς έκκλησίαις τελοΰμεν Μ im 1077
λατρείαν πρόσιμέν τε ουτω ταΐς μυστικαΐς εύλογίαις καί άγιαίόμεθα μέτοχοι γινόμενοι της 25
τε αγίας σαρκός καί τοΰ τιμίου αίματος τοΰ πάντων ήμών σωτήρος Χριστού καί ούχ ώς
σάρκα κοινήν δεχόμενοι, μή γένοιτο,, ουτε μήν ώς ανδρός ήγιασμένου καί συναφθέντος τώι
λόγωι κατά τήν ένότητα της ά£ίας ή γοΰν ώς θείαν ένοίκησιν έσχηκότος, άλλ' ώς £ωο-
ποιόν αληθώς καί ιδίαν αύτοΰ τοΰ λόγου. 2ωή γάρ ών κατά φύσιν ώς θεός, έπειδή
γέγονεν έν πρός τήν έαυτοΰ σάρκα, Σωοποιόν άπέφηνεν αύτην, ώστε καν λέγηι προς ημάς so
ά μ ή ν λ έ γ ω ύ μ ΐ ν , έάν μ ή φ ά γ η τ ε τ ή ν σ ά ρ κ α τ ο ΰ υίοΟ τ ο ΰ ά ν θ ρ ω π ο υ Kailoh.6,53

3/4 Cyrill, adu. Nestor. 2, 12 = Exc. Eph. VIII. XV


4/5 cf. Cyrill. 1. c. 2, 12. Exc. Eph. XV
9—12 Doctr. patr. 7, 24. 8, 15 έκ της πρός Νεστόριον γ ' Επιστολής" όμολογοΟμεν— οίκειούμενος πάθη
29—ρ· 3 8 · 3] Doctr. patr. 20, 2 Κυρίλλου έκ της πρός Νεστόριον β' Επιστολής • Ζωή — χρηματίσαντος
VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], ARWHBUZA d A t A c A u A"
ι ήκον Ζ γε] δέ Η τοΐσ μέτροισ τήσ κενώσεωα Β θν Ζ έαυτόν om. AW
2 καί ύπό νόμον γέγονε S καίτοι — νόμον om. Ρ 3 δέ om. Μ τό φορούμενον RZA t u
4 τό όρώμενον ZA tu τοΟτο WH δτι ό Ζ 6 διίστησιν Ζ 7 έν έτέρω D τις om. Η
8 κσ ισ χσ Β υιός om. W 8/9 μιάι — πατρός om. Ρ g αύτός ό om. VM ό om. Η
ίο κατ' ιδίαν φύσιν BU ι ι έν om. R άπαθώς om. Ρ 12/13 τό ϊδιον om. W 13 Ζωή
κατά φύσιν ύπαρχων Ρ κατά φύσιν ύπαρχων V 14 ϊ ν om. WA U 15 τοϋ άνθρωπου VSD
άνθρωπίνη Α ι6 Ιφημεν VPRWHUA t c u " δημεν Μ έφην SDABZ ιγ γευσάμενοσ Η τριή-
μερος τε άνεβίω SHBUZA d t c u τριήμεροσ δέ άνεβίω VMDARWA" και άνεβίω τριήμεροσ Ρ όίιδην]
θάνατον V ι8 γεγενήσθαι DAB άλλά και Ρ άλλοι γε Α ig γεννηθέντα DA τό τού
θανάτου DAB 20 κύριος] χσ Η 2ΐ καθώσ DZ 23 άνάστασιν PD 24 έν om. Μ
25 προσίεμεν ΜΡΗ τε om. VH δέ RWZ οϋτωσ ήδη Ζ γινόμενοι AWBHZ γιγνόμενοι SD
γενόμενοι VMPRU 26 τε om. SHBZ 27/28 τοΟ λόγου S 28 έχοντοσ W 29 ϊδιον Α
30 lv om. HBA ,CU ταύτην Α λέγηται Λ« 3 ' άμήν VMPRWHUA' άμήν άμήν SDAH«" T BZA d c u a
μή om. V superscr. HU άνοϋ τοΟ καθ' ήμάσ Β

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
38 COLLECTIO VATICANA

PG 116 π ί η τ ε α ύ τ ο ΰ τό α ί μ α , ούχ ώς άνθρωπου τών καθ' ημάς ενός και αυτήν είναι λογιού-
μεθα (πώς γαρ ή ανθρώπου σάρ£ Ζωοποιός Ισται κατά φύσιν την εαυτής;), άλλ' ώς ιδίαν
αληθώς γενομένην του δι' ημάς και υίοΰ ανθρώπου γεγονότος τε και χρηματίσαντος.
8 Τάς δε γε εν τοις εύαγγελίοις του σωτήρος ημών φωνάς ουτε ύποστάσεσι δυσΐν
οίίτε μην προσώποις καταμερίίομεν. ού γάρ έστι διπλούς ό εις και μόνος Χριστός, καν 5
έκ δύο νοήται και διαφόρων πραγμάτων είς ένότητα την άμέριστον συνενηνεγμένος, κα-
θάπερ άμέλει και άνθρωπος έκ ψυχής νοείται και σώματος και ού διπλούς μάλλον, άλλ'
εις έζ άμφοΐν. άλλα τάς τε άνθρωπίνας και πρός γε τούτωι τάς θεικάς παρ' ένός
είρήσθαι διακεισόμεθα, φρονοΟντες όρθώς. δταν μεν γάρ θεοπρεπώς λέγηι περί έαυτοΰ
Ιοί^ιό^ο ά έ ω ρ α κ ώ ς έ μ έ έ ώ ρ α κ ε τ ό ν π α τ έ ρ α και έ γ ώ και ό π α τ ή ρ έν έ σ μ έ ν , τήν θείαν αύτοΰ ίο
και άπόρρητον εννοοΟμεν φύσιν, καθ' ήν και εν έστιν πρός τον έαυτοΰ πατέρα δια τήν
Hebr. ι, 3 ταυτότητα τής ούσίας είκών τε και χαρακτήρ και άπαύγασμα της δό£ης αύτοΰ' δταν
loh. 8,40 δέ τό τής άνθρωπότητος μέτρον ουκ άτιμάίων τοΐς Ίουδαίοις προσλαλήι ν υ ν δέ μ ε
Ζ η τ ε ί τ ε ά π ο κ τ ε ΐ ν α ι , ά ν θ ρ ω π ο ν δ ς τ ή ν ά λ ή θ ε ι α ν ύ μ ΐ ν λ ε λ ά λ η κ α , πάλιν ούδέν
ήττον αύτόν τον έν ίσότητί τε και όμοιότητι του πατρός θεόν λόγον και έκ τών τής is
άνθρωπότητος αύτοΰ μέτρων έπιγινώσκομεν. εί γάρ έστιν άναγκαΐον τό πιστεύειν δτι
θεός ών φύσει γέγονε σάρΕ ή γοΰν άνθρωπος έψυχωμένος ψυχήι λογικήι, ποίον αν εχοι
λόγον τό έπαισχύνεσθαί τινα ταΐς παρ' αύτοΰ φωναΐς, ει γεγόνασιν άνθρωποπρεπώς; εί
γάρ παραιτοΐτο τους άνθρώπωι πρέποντας λόγους, τίς ό άναγκάσας γενέσθαι καθ' ημάς
άνθρωπον; ό δέ καθείς έαυτόν δι' ήμάς είς έκούσιον κένωσιν διά ποίαν αίτίαν παραι- 2ο
L Iii 406 τοΐτο άν τους τήι κενώσει πρέποντας λόγους; ένι τοιγαροΰν προσώπωι τάς έν τοΐς εύαγ-
ι Cor. 8, 6 γελίοις πάσας άναθετέον φωνάς, ύποστάσει μιάι τήι τοΰ λόγου σεσαρκωμένηι. κύριος
M i m 10809 γάρ είς Ίησοΰς Χριστός κατά τάς γραφάς. εί δέ δή καλοΐτο και άπόστολος και άρχιερεύς τής
Hebr. 3, 1 ομολογίας ημών, ώς ιερουργών τώι θεώι και πατρί τήν πρός ημών αύτώι τε και δι' αύτοΰ
τώι θεώι και πατρΐ προσκομιίομένην τής πίστεως όμολογίαν και μήν και είς τό άγιον 25
πνεΰμα, πάλιν αύτόν είναι φαμέν τόν έκ θεού κατά φύσιν υίόν μονογενή και ούκ άνθρώ-
πωι προσνεμοΰμεν παρ' αυτόν έτέρωι τό τε τής ίερωσύνης δνομα και αυτό δέ τό χρήμα.

4—6] Doctr. patr. 22,13 Εύβούλου Επισκόπου Λύστραιν έκ τοΰ λόγου τοΰ πρός τόν χάρτην τόν
έπιδοθέντα τώι . . . βασιλεΐ Ήρακλείωι ύπό Αθανασίου τοΰ τών Σευηριανών ψευδεπισκάπου πονηθέντος
αύτώι . . . . έν τήι πρός . . Νεστόριον δευτέραι έπιστολήι oötuj πάλιν έγραψε' τάς δέ γε — συνενηνε-
γμένος.
5] Doctr. patr. 4> 12 in scholio Κ. έν τήι πρός Νεστόριον έπιστολήι φησιν οτιπερ ουκ εστι διπλοΰς
— Χριστός.
9—12 adfert Ephraim Antioch. ap. Phot. 229 p. 25i b 38 δταν — ούσίας
2i—23 idem ibidem p. 260» 6 έν τήι πρός Νεστόριον τρίτηι έπιστολήι· τοιγαροΰν — γραφάς

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], ARWHBUZAdAtAcAuA°


ι τών VMPZ τοΟ SDARWHB τό U ι/2 λογιούμεθα εΤναιϋΑ 2 άνθρωπεία V έστι VMP
3 υΙοϋ και άνου D γενομένου DA τε om. Η 4 ήμών om. Α ήδη δυσΐν Ζ 5 προσ-
ώποισ δυσϊ κατά μεριίομένου ού Η oö] ούδέ DA κάν ει RH και ει W 6 δυοΐν Β νοεί-
ται W νοοΐτο ΒΖ νοεΐτο Η συνενηνεγμένοισ R συνηγμένοσ UWAU, corr. W 7 6 άνοα Ζ
8 γε RWBU τοΟτο Ρ πρόσ S 9 λέγηται RWA® περί αύτοΰ R παρά αύτοΰ W om.
VMP n ένοοΟμεν V έννοώμεν Β 13 τό μέτρον ούκ άτιμάΣων τήσ άνθρωπότητοσ Β 13/14 Ζη-
τείτε με AB 15 τόνοπι. Α τε om. DARWZ τής om. V 16 μέτρων αύτοΰ S μέτρον U
17 κατά φύσιν θσ ών V έμψυχωμένοσ VSDZ ι8 τινάσ RWHA® τάσ — φωνάσΗ ig γάρ
και Α καθ' ήμάσ γενέσθαι SDAB 19/20 καθ' — άνθρωπον om. Ζ 20 άνθρωπον — ήμάς
om. MP δι' ήμας om. A tc 21 άν om. Ρ τοιγαροΰν ένί Β Ephr. 22 πάσας om. Α
τήι om. U σεσαρκωμένου A d t u o 22/23 εΐσ γάρ κσ Ζ Ephr. κσ γάρ έστιν Β 23 ϊσ χσ
είσ V 24 αύτοΟ Λ· 25 τής πίστεως om. S 25/26 και μήν — πνεύμα om. HAd 25 ναι
μήν και τήν Ζ και μήν U 26 ώσ ϋν VMP 27 προσνέμομεν VPAd προσνεμοΰμεν μέν A ,u έτέρω
παρ' αύτόν Β τε om. MDA όνομα] άΕίωμα Ζ αύτό om. V δή PS cl,rr Ζ γε Η om. V
τό om. S, corr. S χρήμα MPSDARWHBA dtcue χρίσμα VB«>rr UZ

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
6. 7 — ί ο C Y R I L L ! EPISTVLA T E R T I A AD NESTORIVM
39

γέγονε γαρ μεσίτης ΘεοΟ και ανθρώπων και διαλλακτής εις είρήνην, έαυτόν άναθεις εις όσμήν 1 Tim · 2> 5
εύωδίας τώι θεώι και πατρί. τοιγάρτοι και έφασκεν θ υ σ ί α ν κ α ι π ρ ο σ φ ο ρ ά ν ο ύ κ ή θ έ λ η - HebrA't), 5-
σ α ς , σ ώ μα δ έ κ α τ η ρ τ ί σ ω μ ο ί . [ ό λ ο κ α υ τ ώ μ α τ α και π ε ρ ί α μ α ρ τ ί α ς ο ύ κ ε ύ δ ό κ η σ α ς . ]
τ ό τ ε ειττον - ι δ ο ύ ή κ ω " έ ν κ ε φ α λ ί δ ι β ι β λ ί ο υ γ έ γ ρ α π τ α ι π ε ρ ί έ μ ο ύ τ ο υ ποιήσαι,
ό θεός, τό θέλημα crou. προσκεκόμικε γαρ ύπέρ ημών είς όσμήν εύωδίας τό ϊδιον 5
σώμα και ούχ ύπέρ γε μάλλον εαυτού. ποίας γαρ αν έδεήθη προσφοράς ή θυσίας
ύπέρ έαυτοΰ, κρείττων άπάσης ύπαρχων αμαρτίας ώς θεός; ει γαρ π ά ν τ ε ς ή μ α ρ τ ο ν Rom. 3, 23
και ύστερουνται της & ό Η η ς του θεού, καθό γεγόναμεν ημείς έτοιμοι προς παρα-
φοράν και κατηρρώστησεν ή άνθρωπου φύσις την άμαρτίαν, αυτός δε ούχ ούτως και
ήττώμεθα δια τούτο της δόξης αύτού, πώς αν εΐη λοιπόν άμφίβολον δτι τέθυται δι' ημάς ιο
και ύπέρ ημών ό αμνός ό αληθινός; και τό λέγειν δτι προσκεκόμικεν έαυτόν ύπέρ τε έαυτου
και ημών, άμοιρήσειεν αν ούδαμώς τών είς δυσσέβειαν εγκλημάτων. πεπλημμέληκε γαρ
κατ' ούδένα τρόπον ουτε μην εποίησεν άμαρτίαν" ποίας ούν έδεήθη προσφοράς, αμαρτίας
10 ούκ ούσης εφ' ήιπερ αν γένοιτο και μάλα είκότως; δταν δέ λέγηι περί τοΰ πνεύματος
εκείνος έμέ δο£άσει, νοούντες όρθώς ούχ ώς δόξης έπιδεά της παρ' έτέρου φαμέν loh. 16, 14
τον ενα Χριστόν καΐ υίόν τήν παρά τοΰ άγίου πνεύματος δό£αν έλεΐν, δτι μηδέ κρεΐττον ιβ
αύτού και ύπέρ αύτόν τό πνεύμα αύτού. έπειδή δέ είς ίνδειΕιν της έαυτου θεότητος
έχρήτο τώι ιδίωι πνεύματι προς μεγαλουργίας, δεδο£άσθαι παρ' αύτού φησιν, ώσπερ αν
εΐ καί τις λέγοι τών καθ' ημάς περί της ένούσης ισχύος αύτώι τυχόν ή γοΰν επιστήμης
της εφ' ότωιοΰν δτι δοζάσουσί με. εϊ γαρ και έστιν έν ύποστάσει τό πνεύμα ίδικήι και 20
δή και νοείται καθ' έαυτό, καθό πνεύμά έστιν και ούχ υιός, αλλ' οδν έστιν ούκ άλλότριον
αύτού. πνεύμα γαρ ά λ η θ ε ί α ς ώνόμασται και έστιν Χριστός ή αλήθεια και προχεΐται j ° h ' j 4 '
παρ' αύτού καθάπερ άμέλει και εκ τού θεού και πατρός. ένεργησαν τοιγαρούν τό πνεύμα
και δια χειρός τών αγίων αποστόλων τά παράδοΕα μετά τό άνελθεΐν τον κύριον ημών
Ίησούν Χριστόν εις τον ούρανόν έδόΗασεν αύτόν. έπιστεύθη γαρ δτι θεός κατά φύσιν 25
έστίν, πάλιν αύτός ένεργών διά τού ιδίου πνεύματος. διά τούτο και έφασκεν δτι έ κ Μ i m ιο8ι
τού εμού λήψεται και ά π α γ γ ε λ ε ΐ ύ μ ΐ ν . και ουτι που φαμέν ώ ς έκ μετοχής τό loh. 16,14
πνεύμά έστιν σοφόν τε και δυνατόν. παντέλειον γάρ και άπροσδεές έστιν παντός αγαθού. L ill 407

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], ARWHBUZA d A t A c A l , A»


ι καί γάρ γέγονεΖ γάρ om. Α θϋ μεσίτησ Ζ τού θϋ Η ι / 2 τώ — πρι eta όσμήν
εύωδίασ Ζ 3 σώμα — μοι Λ° σώμα — μοι. όλοκαυτώματα — εύδόκησασ [έϋήτησασ Ζ] VMPDAZ δλο-
καυτώματα — ηύδόκησασ σώμα — μοι S R W H B U A d t u " 5 τό θέλημα σου 6 θσ VP τό θέλημά σου
RWA* προκεκόμικε Ρ περί S 6 ού μάλλον γε ύπέρ Ζ γε μάλλον om. V γε om. RW
αύτοΟ Ρ πώσ Η δν om. VMH, corr. Η δεηθείη Ρ 7 ύπέρ έαυτοΟ] και Η άπάσησ
άμαρτίασ ώσ θσ ύπαρχων Β άποίσησ ύπαρχων άμαρτίασ VMPS υπάρχων άποίσησ άμαρτίασ DZ ύπαρχων
άμαρτίασ άπασησ Α άποίσησ άμαρτίασ ύποίρχων RWHU 8 είσ U 8/9 παραφθοράν H Z c o r r
9 κατηρρώστηκεν ARW ίο τητώμεθα ήγουν ύστερούμεθα Β διά τοϋτο om. V R W άμφΐ-
λογον RW ι ι τό om. S λέγειν δέ DA προκεκόμικεν ΡΒΑ γε V αύτού S
ι ι / ΐ 2 ημών τε και έαυτού Ζ 12 και ήμών και S καί ύπέρ R W άν om. PU 13 πώσ VA
οδν &ν BU άν οΰν Ζ egeret A d 14 καί — είκότως om. V 15 παρ" om. VMP 16 Χριστόν] κν S
έλεΐν] αίτεΐν Ζ 17 αύτού VZ ι 8 έκέχρητο VMP έχρήσατο Η ίδίω S D A R W B U Z A d t c u o
άγίω VMPH μεγαλουργίαν VMPDWUA" ούχ ώσπερ V ig καί om. Ζ αύτώ ίσχύοσ SU
ή γούν έπιστήμησ τυχόν Β 20 έφοτουοϋν RW δοΕάσουσιν [δο&ίσωσιν Η] έμέ ARWHBUZ
2ΐ καί1 om. Ζ καθδ καί Η καί om. U ούχ υιός] ού χσ RW έστιν ούκ] ούκ ίστιν Β
22 ώνόμασται] έστί καί ώνόμασται Ζ ό χσ U ή om. Η 22/23 καί προχεΐται — πατρός
om. W, add. in mg. m. rec. 23 ΘεοΟ καί om. Ρ καί om. Μ ένήργησεν Η 23/24 τοιγαρούν —
καί] δέ το αύτό πνα U 24 διά om. R παράδοξα ποιούν Η 24/25 μετά — ούρανόν om. U
24 τόν χν SDA 25 τούσ ούνόΰσ Ζ 26 πάλιν om. Ρ ιδίου om. VMP άγίου ΑΖ, superscr. Η
27 άπαγγελεΐ VMPSnA άναγγελεΐ mRWHBUZ δτι που U ού τύπου Η 28 έστί] καί S
γάρ] δέ Η παντός om. Ζ

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
40 COLLECTIO VATICANA

ι Cor. i, 24 έπειδή be της τοΰ πατρός δυνάμεως και σοφίας, τουτέστιν τοΟ υίοΟ, πνεύμα έστιν, αυτό-
χρημα σοφία έστι και δύναμις.
11 'Επειδή δε θεόν ένωθέντα σαρκι καθ' ύπόστασιν ή αγία παρθένος έκτέτοκε σαρκι-
κώς, ταύτηι τοι και θεοτόκον είναι φαμέν αυτήν, ούχ ώς της τοΰ λόγου φύσεως της
loh. 1, ι υπάρξεως τήν αρχήν έχούσης άπό σαρκός (ην γαρ εν α ρ χ ή ι και θ ε ό ς η ν ό λ ό γ ο ς και 5
PG ΐ2ο ό λ ό γ ο ς ή ν π ρ ο ς τ ό ν θ ε ό ν και αύτός έστι τών αιώνων ό ποιητής, συναίδιος τώι πατρι
και τών δλων δημιουργός), άλλ' ώς ήδη προείπομεν, επειδή καθ' ύπόστασιν ένώσας έαυ-
τώι τό άνθρώπινον και έκ μήτρας αυτής γέννησιν ύπέμεινε σαρκικήν, ούχ ώς δεηθείς άναγ-
καίως ήτοι δια τήν ιδίαν φύσιν και της έν χρόνωι και έν έσχάτοις του αιώνος καιροΐς
γεννήσεως, άλλ' ϊνα και αυτήν της υπάρξεως ημών εύλογήσηι τήν αρχήν και τεκούσης ι«
γυναικός αυτόν ένωθέντα σαρκι παύσηται λοιπόν ή κατά παντός τοΰ γένους άρα πέμπουσα
Gen. 3> >6 προς θάνατον τά έκ γης ήμών σώματα και τό έ ν λ ύ π α ι ς τ έ ξ η ι τ έ κ ν α δι' αύτοΰ κα-
Ies. 25,8 ταργούμενον άληθές άποφήνηι τό δια της του προφήτου φωνής κ α τ έ π ι ε ν ό θ ά ν α τ ο ς
ί σ χ ύ σ α ς και π ά λ ι ν ά φ ε ΐ λ ε ν ό θ ε ό ς π ά ν δ ά κ ρ υ ο ν άπό π α ν τ ό ς π ρ ο σ ώ π ο υ ,
ταύτης γαρ ένεκα της αιτίας φαμέν αυτόν οικονομικώς και αυτόν εύλογήσαι τόν γάμον και is
loh. 2, ι. 2 άπελθεΐν κεκλημένον εν Κανά της Γαλιλαίος όμοΰ τοις άγίοις άποστόλοις.
12 Ταύτα φρονεΐν δεδιδάγμεθα παρά τε τών αγίων αποστόλων και ευαγγελιστών, και
πάσης δέ της θεοπνεύστου γραφής και έκ της τών μακαρίων πα,τέρων άληθοΰς ομολογίας"
τούτοις απασιν και τήν σήν εύλάβειαν συναινέσαι χρή και συνθέσθαι δίχα δόλου παντός.
α δέ έστιν άναγκαΐον άναθεματίσαι τήν σήν εύλάβειαν, ύποτέτακται τήιδε ήμών τήι έπι- 2ο
στολήι.

α Ει τις ούχ ομολογεί θεόν εϊναι κατά άλήθειαν τόν 'Εμμανουήλ και δια τοΟτο
θεοτόκον τήν άγίαν παρθένον (γεγέννηκε γάρ σαρκικώς σάρκα γεγονότα τόν έκ θεού λόγον),
άνάθεμα ?στω.
β Εϊ τις ούχ ομολογεί σαρκι καθ' ύπόστασιν ήνώσθαι τόν έκ θεού πατρός λόγον &

πον, άνάθεμα έστω.


γ Ει τις έπι του Ινός Χριστού διαιρεί τάς ύποστάσεις μετά τήν ενωσιν, μόνηι συ-
νάπτων αύτάς συναφείαι τήι κατά τήν άΕίαν ή γουν αύθεντίαν ή δυναστείαν και ούχί δή
μάλλον συνόδωι τήι καθ' έ'νυυσιν φυσικήν, άνάθεμα έστω. 30

28—3°] Ephraim Antiocli. ap. Phot. 229 p. 259b 34 έν τώι τρίτιυι κεφαλαίιυι τών άναθεματισμων
'ei τις — έστω'

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AR, W [usque ad 21], HBUZA d , ΛΡ [inde ab 22], A t A c A u A"
1 πνεύμα έστι, τουτέστι τοΰ υίοΟ Ζ 2 έστι σοφία V 3 έπειδή δέ] και έπειδή V άγια
om. Η τέτοκε Α 4 είναι om. WAU® 4/5 τιΊν τήσ ύπάρΣεαισ V ύπάρξευυσ τήν R 6 τών
— ό] ό τών δλιυν Ζ και συναίδιοσ Ζ συναίδιοσ ιΐιν W γ ό δημιουργόσ R 7/8 αύτώ R
8 και om. UA d 9 και om. VMPA d χρόνοισ Ζ καιροΐσ τοΟ αΐώνοσ W ίο αύτόσ S
ι ι ένωθέντα σαρκι om. RWA» 12 πρός] είσ S 13 άληθή S και άληθέσ Α άποφήναι Α
τό om. S 16 όμοΟ — άποστόλοις om. V άμα Η άγίοις om. RZA« 17 τε om. VMPW
άγιων om. Ζ ι8 δέ om. Η τησ έκ τών S άγιων ΒΖ όμολογίασ άληθοΟσ Μ
19 και om. Ρ δεΐ Μ και συνθέσθαι om. RA" λόγου VMPW 20 άναγκαΐα DACU
τηι om. Ζ 21 subscripsit εϊσϊ δέ ä λέγει ό δγιοσ ύποτετάχθαι έν τή παρούση αύτοΟ έπιστολή,
τά δυοκαίδεκα κεφάλαια τά κατά [1. μετά] τών άναθεματισμών" άτινα και έτέθησαν Εμπροσθεν μετά τό
δλον συμπέρασμα τών έν τή συνόδψ πραχθέντιυν' δτι καϊ προεγράφησαν μετά καί τών έρμηνειών
αύτών καί τών πρόσ τά κεφάλαια τοΟ άγιου, τοΟ θεοδυυρήτου μέμψεων καί τών παρά τοΟ άγιου πάλιν
Κυρίλλου, πρόσ τάσ τοΟ θεοδυυρίτου μέμψεισ άντιθέσεων: — W 22 sq. numeros om. SDZ
δια τοΟτο om. Ρ σάρκα γεγονότα cm. S 24. 27. 3° ϊστω om. Ζ hie om. Μ 25 πατρός
om. S 26 τε 2 om. V 28 ίιποστάσεις] φύσεισ Η 29 ήτουν Η ή R αυθεντία VEphr.
ή δυναστείαν om. Ephr. A' cf. V 148,10 δυναστεία V 30 φυσική RZ cf. V 169,22 A 24,19

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
6, 12 C Y R I L L I T E R T I A E P I S T V L A A D NESTOR1VM
41

5 Εϊ τις προσώποις δυσίν ή γοΰν ύποστάσεσιν τάς τε έν τοις εύαγγελικοΐς και άπο-
στολικοΐς συγγράμμασι διανέμει φωνάς ή έτη Χριστώι παρά τών άγιων λεγομένας ή παρ' Μ i m 1084
αύτοΟ περί έαυτοΰ και τάς μέν ώς άνθρώπωι παρά τον έκ θεοΰ λόγον ίδικώς νοουμένωι
προσάπτει, τάς δέ ώς θεοπρεπεΐς μόναιι τώι έκ θεοΰ πατρός λόγωι, ανάθεμα έστω.
ε Εϊ τις τολμάι λέγειν θεοφόρον άνθρωπον τον Χριστόν και ούχι δή μάλλον θεόν s
είναι κατά άλήθειαν ώς uiov ένα και φύσει, καθό γέγονε σάρΗ ό λόγος και κεκοινώνηκε Hebr. 2, 14
παραπλησίως ήμΐν αίματος και σαρκός, άνάθεμα ?στω.
ς Εϊ τις λέγει θεόν ή δεσπότην είναι του Χρίστου τον έκ θεοΰ πατρός λόγον και PG m
ουχί δή μάλλον τον αυτόν ομολογεί θεόν τε όμοΟ και άνθρωπον, ώς γεγονότος σαρκός loh. 1, 14
του λόγου κατά τάς γραφάς, άνάθεμα Ιστω. ίο
Ζ Εϊ τίς φησιν ώς άνθρωπον ένηργήσθαι παρά του θεου λόγου τον Ίησοΰν και
την του μονογενούς εύδοΕίαν περιήφθαι ώς έτέρωι παρ* αυτόν υπάρχοντι, άνάθεμα ?στω.
η Εϊ τις τολμάι λέγειν τον αναληφθέντα άνθρωπον συμπροσκυνεΐσθαι δεΐν τώι θεώι
λόγωι και συνδοίάζεσθαι και συγχρηματίζειν θεόν ώς έτερον έτέρωι (τό γάρ σϋν άει προσ-
τιθέμενον τοΰτο νοέϊν άναγκάσει) και ούχι δή μάλλον μιάι προσκυνήσει τιμάι τον Έμμα- is
ν ο υ ή λ κ α ι μίαν αύτώι τήν δοΗολογίαν άνάπτει, καθό γέγονε σάρΗ ό λόγος, άνάθεμα έστω.
θ Εϊ τίς φησιν τον ένα κύριον Ίησοΰν Χριστόν δεδοΗάσθαι παρά του πνεύματος,
ώς άλλοτρίαι δυνάμει τηι δι' αύτοΰ χρώμενον και παρ' αύτοΰ λαβόντα τό ένεργεΐν δύνασθαι
κατά πνευμάτων ακαθάρτων και τό πληρούν είς άνθρώπους τάς θεοσημείας, και ούχι δή
μάλλον ϊδιον αύτοΟ τό πνεΰμά φησιν, δι' ου και ένήργηκε τάς θεοσημείας, άνάθεμα έστω. ao
ί 'Αρχιερέα και άπόστολον της ομολογίας ημών γεγενήσθάι Χριστόν ή θεία λέγει Hebr. 3. '
γραφή, προσκεκόμικε δέ ύπέρ ήμών έαυτόν είς όσμήν εύωδίας τώι θεώι και πατρί. εϊ Eph. 5, 2
τις τοίνυν άρχιερέα και άπόστολον ήμών γεγενήσθαί φησιν ουκ αυτόν τον έκ θεοΰ λόγον,
δτε γέγονε σάρΗ και καθ' ήμάς άνθρωπος, άλλ' ώς έτερον παρ' αυτόν ίδικώς άνθρωπον έκ
γυναικός, ή εϊ τις λέγει και ύπέρ έαυτοΰ προσενεγκεΐν αύτόν τήν προσφοράν και ούχι δή 25
μάλλον ύπέρ μόνων ημών (ού γάρ αν έδεήθη προσφοράς ό μή είδώς άμαρτίαν), άνά-
θεμα έστω.
ία Εϊ τις ούχ ομολογεί τήν τοΰ κυρίου σάρκα Σωοποιόν είναι και ιδίαν αύτοΰ τοΰ
έκ θεοΰ πατρός λόγου, άλλ' ώς έτέρου τινός παρ' αύτόν συνημμένου μέν αύτώι κατά τήν

ι — 4 cf- e p . 128,13

VM, Ρ [ = h k ] , S, D [ = m n ] , A R H B U Z A d ΛρΛ«Λ*Λ»Λ<»
ι υποστάσεων Η τ ε om. Ζ 2 γράμμασι R διανέμοι V λεγομένην S 3 αύτΦ V
αίιτοϋ P S έκ] τοΟ Η νοουμένω ίδικώσ Ζ νοουμένων Η 4 προσάπτειν Η ώς
om. U θ ε ο π ρ ε π ώ σ Λ' π α τ ρ ό ς om. ΑΛ' cf. V 169, 3 2 Α 2 4 , 1 9 ϊ σ τ ω om. R Z 7 £στω
om. M R Z 9 όμολογεΐ] δμοΟ λέγει Η όμοΟ τ ε V ί ο έ σ τ ω om. ΜΖ ι ι ένεργήσαι Α
ένεργεΐσθαι Ζ 12 εύδοΕίαν] δόϊαν α ύ τ ώ Ζ ϊ τ ε ρ ο ν — υ π ά ρ χ ο ν τ α VBA" έ σ τ ω om. Μ
13 τολμήσει V δει V 14 θΰ) VH έτέρυυ PSHBUZAdP<=" έν έ τ έ ρ ω VMDARA 1 14/15 τ ό —
άναγκάσει om. ΑΛ cf. V 148, 22. 169, 56. Α 24, 62
1
άεϊ συνπροστιθέμενον V προστεθέν Η
15 άναγκάσει VMSRHUZAp άναγκάσοι Β άναγκάΖει PDA DTCU δή]γε Η τιμάν Ζ ι 6 άνάπτει
MSU π ρ ο σ ά π τ ε ι R dependil AdP adhibet A t c refert A u e άναπέμπει V P D A H B άναπέμπειν Ζ cf. 11. cc. καθά S
έ σ τ ω om. Μ 17 Ίησοΰν om. A t c Χριστόν om. VMP δεδοΕάσθαι λέγει D δο£ά£εσθαι Α' πρσ
VM, corr. Μ ι 8 τήι δι' αύτοΰ om. D δύνασθαι ένεργεΐν Μ 19 κατά τ ε Η πνευμά-
των τέ Β είς ά ν θ ρ ώ π ο υ ς om. A d cf. V 169, 59 20
φήσει MS φύσει D έ σ τ ω om. R
21/22 Αρχιερέα — π α τ ρ ( om. V 22 προσκεκόμικε MPSRHBUZA j p u < j προσκεκομικέναι DAA TC cf.
V 148, 26. 169, 66 A 24, 80 δ έ M P S R H U Z A p γ ά ρ B A D O τ έ D A A , C U cf. 11. cc. ύπέρ ή μ ώ ν om. Au
αύτόν Ρ 23 καΐ — γεγενήσθαί φ η σ ι ν [λέγει DA] VMPDAA"« φησί και άπόστολον ήμών
γεγενήσθαί [γενέσθαι SRZ] S R H B U Z Λ'« cf. 11. cc. ούχ R 24 δτι VMPS και om. Η
παρ'] π ρ ό σ Ρ ά ν θ ρ ω π ο ν ίδικώσ Μ άνοσ R 25 καΐ om. R A d cf. 11. cc. αύτοΟ Η
τ ή ν π ρ ο σ φ ο ρ ά ν om. Ζ 26 μόνων om. S 28 ούκ Η 29 α ύ τ ώ Η κατά om. Ρ '
Acta conciliorum oecumenicorum. I, χ. 6

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
42 COLLECTIO VAT IC AN A

άξίαν η γοΰν ώς μόνην θείαν ένοίκησιν έσχηκότος, και ούχι ί>ή μάλλον ίωοποιόν, ώς
βρημεν, δτι γέγονεν ίδια του λόγου του τά πάντα ίωογονεΐν ισχύοντος, ανάθεμα 2στω.
ιβ Ει τις ούχ ομολογεί τον του θεοΰ λόγον παθόντα σαρκί και έσταυρωμένον σαρκί
και θανάτου γευσάμενον σαρκι γεγονότα τε πρωτότοκον έκ τών νεκρών, καθό £υυή τέ
έστι και ζωοποιός ώς θεός, ανάθεμα 2στω.

7 — S 4 A I. extat uersio Syriaca a Rabbula confecta et a Puseyo in editione


Oxoniensi [1877] huius et aliorum Cyrilli libellorum publicata [Σ], a d e o tarnen ab
exemplari recedit, ut eius ad recensionem paruus sit usus. inde a p. 44, 25
libellum totum repetiit ipse Cyrillus in dialogo s e p t i m o ad H e r m i a m [Δ].

Λόγος προσφωνητικός προς τον εύσεβέστατον βασιλέα Θεοδόσιον περι της όρθής
πίστεως της εις τόν κύριον ήμών Ίησουν Χριστόν παρά Κυρίλλου αρχιεπισκόπου Αλεξαν-
δρείας

PG 76, 1 Της μεν έν άνθρώποις εύκλείας τό άνωτάτω και άσυγκρίτοις διαφοραΐς τών άλλων
1,33 απάντων άνεστηκός τε και ύπερκείμενον ύμεΐς, ώ φιλόχριστοι βασιλείς, και κλήρος ύμΐν
ι s ^ εξαίρετος τε και πρέπων παρά θεού της ένούσης αύτώι κατά πάντων υπεροχής έοικός
Col. 1' ι6 έττΐ γης τό γέρας. κάμπτει μεν γαρ αύτώι πάν γόνυ θρόνοι τε και άρχαϊ κυρίοτητές
τε και έξουσίαι δοΟλον ύπέχουσαι τόν αυχένα και ταΐς καθηκούσαις άεΐ δοΕολογίαις κατα-
Ies. 6, 3 γεραίρουσαι πλήρη τε εΐναί φασι τόν ούρανόν και τήν γήν τής δόξης αύτου. ϊδοι δ'
αν τις και έπί τής υμετέρας γαληνότητος τής ούτω περιφανούς και άνωτάτω πασών εύ-
κλείας διαπρέποντά τε και εναργή τόν τύπον. ύμεΐς γαρ έστε και τών είς λήξιν αξιω-
μάτων πηγαι και άπάσης υπεροχής έπέκεινα και τής έν άνθρώποις εύημερίας άρχή και
γένεσις, και νεύμασι μέν τοις ήμερωτάτοις του υμετέρου κράτους προς Ιννομόν τε
και άξιάγαστον και άοίδιμον πηδαλιουχεΐται ίωήν πάν δσον έστι τοις τής βασιλείας
θώκοις ύπεστρωμένον, οί be τής Ιεύγλης ούκ άνεχόμενοι πίπτουσι ραιδίως, τής ένούσης
ύμΐν εύσθενείας ήττώμενοι, καν άστράψηι μόνον ή βασιλέως άσπίς, φρούδα τά έκείνων,
PG ιι36 οϊχονται, διολώλασι και τής ένούσης αύτοΐς άπονοίας τόν οίκεΐον εύθύς άποστήσαντες
νουν πεσόντες είς γόνυ ίητουσι τόν έλεον. τοιγάρτοι κεκράτηκε τής ύπ' ούρανόν
τών υμετέρων ύπασπιστών ή μαχιμωτάτη και έμπειροπόλεμος και άει νικώσα πληθύς'
ύμεΐς έστι τών προς έ'ω και έσπέραν και ώιδή και λύρα και άπάσης εύφημίας
ύπόθεσις" ύμάς οί προς νότον και μην και δσοι βορειοτέραν οίκουσι χώραν, φωναΐς
τάϊς χαριστηρίοις στεφανοΰντες ού καταλήγουσιν. έρεισμα δέ τό άκράδαντον τής

Flor. Cyrill. 135 έκ τοΟ προσφιυνητικοΟ λόγου τοΟ προς Θεοδόσιον τόν ευσεβέστατος βασιλέα, οΰ
ή άρχή" Τής μέν έν άνθρώποις εύκλείας τό άνωτάτω καϊ άσυγκρίτοις διαφοραΐς

ι έσχηκότα SAU® 2 ϊ φ η ν AZA« cf. V 148, 28 A 24, 96 τά om. R 3 και έσταυρω-


μένον παρκΐ om. Η 4 και θανάτου — σαρκί om. Β τε om. S δέ Α 4/5 έστι VMSHUZA d
έστι PDARB cf. V 169, 89
VM, Ρ [== hk], S, D [ = mn], WU
10 λόγοσ SD κυρίλλου έπισκόπου άλεΗανδρείασ VMP τοΟ αύτοΟ WU προσφωνητικός om. U
εϋλαβέστατον SD 11 τής — Χριστόν om. S τόν χ ν MW παρά — 'Αλεξανδρείας om. VMPWU
2 VP δ SD 13 μέν om. D άνώτατον V άσυγκρίτωσ Ρ 14 ήμΐν WU 15 θεώ Ρ
κατά om. S έοικόσ VMPWU είκόσ γάρ SD ιό τε] δέ S i 7 T € o m . VMWU ύπέχουσι SD
άεΐ VMPWU αύτώ S αύτώ άεΐ D 17/18 καταγεραίρουσι D καταγεραίροντεσ S ι 8 δέ SD
ig ήμετέρασ S άνωτατησ S 20 TÖvom. Μ ήμεΐσυ 2ΐ πασησ SD 23 και άοίδιμον om. SD
πηδαλιουχεΐτε Μ 24 θάκοισ SD ύπεστρωμμένον SW 25 ήμΐν S 26 οίχεται MW
27 και κεκράτηκε D 29 ?ω SD έώαν VMPWU έσπερον D 29/3° ύπόθεσισ εϋφημίασ V
μήν και om. Ρ βορειότερον — τόπον V 3 1 εύχαριστηρίοισ D εύφημοΟντεσ W δέ
om. Ρ άκρότατον D

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
7, 1—3 CYRILLI ORATIO AD THEODOSIVM 43

οΰτω θεοφιλούς και εύαγεστάτης ύμών βασιλείας αυτός ό κύριος ήμών Ίησοΰς Χριστός,
δι* αύτοΰ γαρ β α σ ι λ ε ί ς β α σ ι λ ε ύ ο υ σ ι και οί δ υ ν ά σ τ α ι γ ρ ά ψ ο υ σ ι δ ι κ α ι ο σ ύ ν η ν Prou. 8, 15
κατά τό γεγραμμένον. εστι γαρ αύτώι παναλκές το θέλημα και έν τώι κατανεΰσαι μόνον
ή παντός πλήρωσις αγαθοί), διανέμει δέ και λίαν έτοίμως τοις άγαπώσιν αυτόν τά πάντων
έζαίρετα των δσα έστΐν άίιόληπτα και τεθαυμασμένα. και άπόχρη μεν είς άπόδει&ν s
ών εφην, τά τώι ύμετέρωι κράτει δεδωρημένα, δοθησόμενα δέ Ιτι καθά πεπιστεύκαμεν"
δτι δέ έστι κρηπΐς άκατάσειστος ταΐς βασιλέων τιμαΐς της εις θεόν εύσεβείας τά αύχήματα,
και έζ αυτής πειράσομαι της αγίας και θεοπνευστου πληροφορήσαι γραφής, βραχυλογήσας
ώς ενι.
2 Πλείστοι μέν γάρ δσοι γεγόνασι κατά καιρούς οί της Ιουδαίων άρίαντες χώρας και ίο
τους της παρ1 αύτοΐς βασιλείας διέποντες θρόνους" άλλ' οι μεν της εις θεόν αϊδοΰς άνοσίως
όλιγωρήσαντες και τόν της δικαιοσύνης πρύτανιν παρ' ούδέν ποιούμενοι νόμον και τοις
της φαυλότητος βόθροις έαυτούς ένιέντες οί τάλανες κακοί κακώς άπολώλασι (παγχάλεπον
γάρ τό προσκρούειν θεώι και κατά τι γοΰν όλως έΕω φέρεσθαι του εικότος λυπουντας
αυτόν)' δσοι γε μην της είς αύτόν εύσεβείας γεγόνασιν έπιμεληταί και τών άρεσκόντων is
αύτώι γνήσιοι φύλακες, νενικήκασιν έχθρούς άμογητι και κεκρατήκασι τών δι' εναντίας,
τοιούτος τις ην Ίωσίας έκεΐνος, δς αύτοΐς τεμένεσι και βωμοΐς τους τών ειδώλων κατεμ-
πρήσας θεραπευτάς γοητείας τε πάσης και ψευδομαντείας τρόπους περιελών και τά της
δαιμονιώδους απάτης καταλύσας παίγνια του παντός άίίαν άπέφηνε λόγου την έαυτου
βασιλείαν και άΣιάγαστον μέν τοις πάλαι, τεθαυμασμένην δέ καϊ εις δεΰρο παρά γε τοις so
είδόσι τιμάν τά οΤς άν ό θείος έφήδοιτο νους. άλλά ταυτι μέν άπαντα τοις τε ύμετέ-
ροις προγόνοις και ύμΐν αύτοΐς εύ μάλα κατώρθωται, διαμεμνήσομαι δέ χρησίμως και τών
Έίεκίαι τώι σοφωτάτωι κατά καιρούς πεπραγμένων" όνήσει γάρ ού μετρίως την ευσεβε-
στάτην ύμών κορυφήν τών διηγημάτων ή δύναμις. 24
3 Άνήρ τις τών έκ Βαβυλώνος της Περσικής ('Ραψάκης ούτος ή ν) είλε μέν άπασαν PG ι137
ώς Ιπος ειπείν τήν τών Ιουδαίων χώραν, καταδηιώσας δέ σύν αύτήι την Σαμάρειαν έπ'
αύτήν ήιει τήν Ιερουσαλήμ μυριάνδρωι πληθύι τών ύπό χείρα δορυφορούμενος και φάλαγγα
μέν ίππικήν ούκ εύχείρωτον έχων, μάλλον δέ και δυσάντητον, όπλίτην δέ πείομάχον ταΐς
ψάμμοις ίσάριθμον. είτα τώι τείχει περιστήσας τάς έλεπόλεις και τήν του πολέμου
παρασκευήν άπονοίαις τε βαρβαρικαΐς ου μετρίως ώφρυωμένος, αίρήσειν μέν κατά κράτος so
ταΐς άλλαις όμοΰ και αύτήν &ρασκε τήν άγίαν πόλιν και της άρρητου δό£ης κατεθρασύ-
νετο καϊ παλιμφήμους ήφίει φωνάς, άκρατη και άχάλινον επί θεώι τήν γλώσσαν άνείς.
έφη γάρ δτι καν εί βούλοιτο σώιΕειν αύτούς, άνόνητον έσεσθαι τοις έπ' αύτώι πεποιθόσι
της επικουρίας τήν χάριν. έπειδή δέ ήκον τινές άπαγγέλλοντες τώι βασιλεΐ της εκείνου
σκαιότητος τά τολμήματα και τούς Περσικού φρονήματος γέμοντας λόγους, τότε δή τότε 35

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], A [inde a 25 άνήρ τις, per totum Jibellum foliorum anguli inferiores
abscissi], WU
ι έναργεστάτησ D ό χσ MW 3 γάρ] και D ς άπόδοσιν V 6 έτι VMPWU
και έτι SD καθάπερ SD 8 γραφήσ πληροφορήσαι PU, corr. U 11 αύτησ S 12 Μκησ D
13 φιλαυτότητοσ D 14 και om. S δλιυς om. SD φέρεσθαι ΜΕω S 15 γε μην] δέ V
ι6 και om. MPSWU 18 άπάσησ VMPU ψευδομαντίασ PU 19 άπατης] άπάσησ MW
20 τε PSD 2ΐ τε om. V 21/22 ήμετέροισ S 22 κατόρθιυται W διαμεμνησόμεθα SD
καϊ] κατά S τ ώ ν έν D 23 σοφώ SD όνήσει γάρ MSDWU καϊ γάρ όνήσει Ρ και όνήσει V
ού μετρίωσ SDUX om. VMPW 24 τών διηγημάτων ή M P S D W U l ή τ ώ ν λόγαιν V 25 ουτοσ
ήν VMPWU ουτοσ Α οΟτοσ ήν ουτοσ SD άνεΐλε SDA ζη ήιει om. W 28 δέ 1 om. Μ
πεΣομάχον [πεΣομάχων Μ] και VMPWU τοΐσΑνν 29 ψάμμαιν S ψαλuoϊσW παραστήσασ D
τάς om. VMPWU 3° όφρυώμενοσ Μ ώφριωμένοσ Sm κατιυφρυωμένοσ V 3 1 και — άρρητου]
τήσ άρρήτου δέ U 3 2 Kal'VMPSWU τε καϊ DA έ π ί — άνείσ MPAWU τήν γλώσσαν άνεϊσ έπί
θεώ V έπϊ θεώ τήν γλώσσαν άφείσ SD 34 τήν χάριν τήσ έπικουρίασ V 35 τοΟ MSWU τότε* om. V

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
44 COLLECTIO VATICANA

μόναις ώσπερ έπαλγήσας ταΐς κατά θεοΰ δυσφημίαις και του την πόλιν άλώναι ταύτην
έσεσθαι πρόφασιν έμφρόνως ύπειληφώς, περιερρήγνυτο την έσθήτα και εις τον οίκον άνέβη
τοΰ θεοΰ, λιταΐς δηλονότι την θείαν όργήν ύποτρέχων και τών έπί ταΐς δυσφημίαις αϊ-
τιαμάτων έαυτόν άπαλλάττων. και τί τό εντεύθεν; ευμενή και ϊλεων κατεστήσατο τον
τών δυνάμεων κύριον" νενίκηκε τον Άσσύριον, ούχ ίππο ν εις μάχη ν όπλίσας εύχάλινον, 5
ού τοξοτών εύστοχίαις, ου δοράτων βολαΐς ουδέ ταΐς τών τακτικών έμπειρίαις τών υπό
χείρα χρώμενος, ψήφωι δέ μάλλον τήι παρά θεοΰ της τών Άσσυρίων στρατιάς τον έν
les. 37. 36 μιάι νυκτί καθορίσαντος θάνατον. εξήλθε γάρ φησιν, ά γ γ ε λ ο ς κ υ ρ ί ο υ κ α ι άνεΐλεν
έκ τ ή ς π α ρ ε μ β ο λ ή ς τ ώ ν Ά σ σ υ ρ ί ω ν ε κ α τ ό ν ό γ δ ο ή κ ο ν τ α π έ ν τ ε χ ι λ ι ά δ α ς , και
άναστάντες τό πρωί εΰρον πάντα τά σώματα νεκρά. ούτοι τής εις θεόν ίο
εύσεβείας καρποί και τοΰ μή άνασχέσθαι φωνής, εϊ κατ' αυτής τής θείας γένοιτο δόξης.
4 Δ ε ΐ ν δέ οίμαι μάλιστα ταΐς βασιλέων εύσεβέσιν άκοαΐς παλίμφημον μεν ουδέν λα-
λεΐσθαι κατά θεοΰ, έκεΐνα δέ μάλλον δσα και μώμου παντός και διαβολής έπέκεινα τρέχει
και τής πρεπούσης δοξολογίας αύτώι ποιείται την εκτισιν. άριστα δέ κάγώ τοΰτο είδώς
εχειν, παρωρμήθην άναγκαίως τής ορθής τε και αποστολικής πίστεως την παράδοσιν έγ- is
γράψαι μέν τώιδε τώι βιβλίωι, ξένιον δέ ώσπερ τι πνευματικόν προσκομίσαι τώι ύμετέρωι
κράτει, και αύταΐς δέ ταΐς θεοφιλεστάταις αληθώς βασιλίσιν, αϊ τήι ύμετέραι γαλη-
νότητι συναστράπτουσιν, ή μέν τάϊς εύκταιοτάταις ύμΐν έπαυχοΰσα γοναΐς και τής
PG114ο εις αεί διαμονής τάς ελπίδας τοις σκήπτροις είσφέρουσα, ή δέ τοις παρθενικοΐς
βλαστημασι συνακμάίουσα και τάς τής εύκλεεστάτης υμών βασιλείας οίκειουμένη φρον- to
τίδας. λίθοι μέν oöv Ίνδικαί τάς άοιδίμους υμών καταφαιδρύνουσι κεφαλάς, ψυχής
δέ και νοΰ νοητός αν γένοιτο κόσμος πίστις όρθή τε και άκιβδήλευτος, ην δτι τηρή-
σετε, τεθαρσηκώς προσάγω τόν λόγον ώς έρεισμα νου και ψυχής άγλάισμα και
Prou. 8 , ι ι καρδίας στέφανον. γέγραπται γάρ δτι κρείσσων σοφία λίθων πολυτελών,
πάν δέ τ ί μ ι ο ν ουκ άξιον αύτής έστιν. ούκουν διά βραχέων ειπείν πειράσομαι 25
τά περί τής ενανθρωπήσεως τοΰ μονογενούς, και δ τί ποτέ έστι τό έπ' αύτώι μυστήριον,
ι Cor. 13, 12 διαρθροΰν δτι μάλιστα σαφώς κατά γε τό έγχωροϋν τοις έν έσόπτρωι και αίνίγματι βλέ-
Phühi4'i9 π ο υ σ ι και γινώσκουσι κατά τό μέτρον τής δωρεάς τής έπιχορηγίας τοΰ πνεύ-
ματος, καθά και ό θεσπέσιος γράφει ΤΤαΰλος. ουδείς γάρ λέγει κύριος Ίησοΰς εϊ
ι Cor. ΐ2,3 5 μή έν πνεύματι άγίωι, και ουδείς λέγει ανάθεμα Ίησοΰς ει μή έν Βεελίεβούλ. φαίη b' 30
άν οιμαί τις' ούκουν επειδή σοι και τής επί τούτωι κόνεως άψασθαι δοκεΐ και τόν ουτω
διαβριθή και δύσοιστον άνατλήναι πόνον, άοκνότατα διασάφει τόν ακριβή τε και άκιβδήλευ-
τον και άπάσης αιτίας άπηλλαγμένον επί Χριστώι λόγον. διαφόροις γάρ δόξαις κατα-
μεθύουσι τινές, παραπλάττοντες εις τό άκαλλές τά έπ' αύτώι κεχρησμωιδημένα παρά τε
τής νέας και άρχαιοτέρας γραφής. ούκ ήγνοήκαμεν ουν ώ ς άνεπιτήδευτόν έστι τών 35

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AWU


ι βλασφημίαισ Ρ 3 άποτρέπων Α 4 κατεκτήσατο SDA 5 νενίκηκε γάρ PD
6/7 τών ύπό χείρα om. S 7 χρώμενοσ D χρωμένων VMPSAWU τόν om. Ρ 9 παρα-
τοΐΕευυσ Α τών Ασσυρίων om. U έν μιάι νυκτί έκατόν MPAWU ίο τό VMS«"· DU κατά τό Α
τώ PSW 11 οί καρποί MP γένοιτο VMPWU γένηται Α λέγοιτο SD 12 βασιλέωσ Α
13 παντός om. ΡΑ 14 αύτώ δοΕολογίασ SD 14/15 τούτο κάγώ ίχειν είδώσ SD ιό ήμε-
τέριυ S 17 ταΐσ — άληθώσ MPWU ταϊσ άληθεστάταισ άληθώσ V ταΐσ άληθώσ θεοφιλεστάταισ SD
άληθώσ ταΐσ θεοφιλεστάταισ Α βασιλίσσαισ D ι 8 και ή μέν DA τοϊσ S 19 έσαεϊ V
20 εύκλεωτάτησ MW 2ΐ ίνδικαϊ MPWU Ινδικοί VSDA 22 άκαπήλευτοσ V 23 τεθαρρηκώσ SDA
προσφέρω Α 26 ένανθρωπίσεωσ W αύτήσ SD 27 σοφώσ S αίνίγμασι VA, corr. V
29 λέγει Ρ κν ϊν D, de A non constat 3 ° ϊν SDW, de A non constat 31 όίψεσθαι V 32 δια-
βριθή] διακριβή Ρ άκριβή VMPWU άληθή SDA 33 «άσησ VMPWU έν Ρ 24 παρα-
πλήττοντεσ DA κεχρησμοδοτημένα SD 35 ούκ άνεπιτήδευτόν VMPWU

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
7, 3—6 CYRILLI ORATIO AD THEODOSIVM 45

άτοπων τοις άσυνέτοις ουδέν, πίπτουσι δέ και λίαν έτοίμως εις πέταυρον άιδου κατά τό Prou. 9, 18
γεγραμμένον και εις παγίδα θανάτου, μ ή ν ο ο ΰ ν τ ε ς μ ή τ ε α λ έ γ ο υ σ ι μ ή τ ε π ε ρ ί τ ί ν ω ν ι Tim. 1,7
διαβεβαιοΰνται. τίνες δ' άν εΐεν οί παρ' έκάστωι θρύλοι και τά σεμνά μυθάρια,
διειπεΐν άναγκαΐον.
6 Οΐ μεν γαρ δτι πέφηνε μεν άνθρωπος ό εκ θεοΰ πατρός λόγος, ού μην δτι και πεφόρηκε 5
την έκ της αγίας [και Θεοτόκου] παρθένου σάρκα, φρονεΐν τε και λέγειν τετολμήκασι, κατα-
ψεύδονται δε μόνην του μυστηρίου την δόκησιν. έτεροι δέ αυ κατερυθριάν σκηπτόμενοι
τό δοκεΐν άνθρώπωι προσκυνείν και την άπό γης σάρκα ταΐς άνωτάτω δόΗαις στεφανοΰν
παραιτούμενοι και έκ της άγαν άμαθίας νόθην τινά και παρεφθαρμένην νοσοΰντες εύλά-
βειαν παρατετράφθαι φασί τον έκ θεου πατρός φύντα λόγον εις όστέων τε καϊ νεύρων χο
και σαρκός φύσιν, την έκ παρθένου γέννησιν του Εμμανουήλ πλατύ γελώντες οί τάλανες
και τό άπρεπες καταγράφοντες της ούτως άριστης και θεοπρεποΰς οικονομίας. ο'ί δέ
καιόψιγενήτόν συναίδιον τώι πατρί θεόν λόγον είναι πεπιστεύκασι και εις τό μόλις ύπάρΗαι δια-
κεκλήσθαι τότε δτε και της κατά σάρκα γεννήσεως έλαχε την αρχήν. είσί δέ οί και προς η
τούτο μανίας δυσσεβώς ήγμένοι, ώστε και άνυπόστατον τον έκ θεού φασιν είναι λόγον, p g h < m
ρήμα δέ απλώς τό κατά μόνην νοούμενον προφοράν έν άνθρώπωι γενέσθαι" Μάρκελλος
δέ ούτοι και Φωτεινός. δοκεΐ γε μήν καί έτέροις ένανθρωπήσαι μεν αληθώς τόν
μονογενή και έν σαρκί γενέσθαι πιστεύειν, μή μήν έτι και έψυχώσθαι τελείως τήν άναλη-
φθεΐσαν σάρκα ψυχήι λογικήι και νοΰν έχούσηι τόν καθ' ημάς, εις ένότητα δέ τήν εις άπαν,
ώσπερ ούν οϊονται, κατασφίγγοντες τόν τε έκ θεού λόγον και τόν έκ της άγίας παρθένου 2ο
ναόν, κατοικήσαί φασιν έν αύτώι τόν λόγον και ίδιον μεν ποιήσασθαι σώμα τό άναληφθέν,
ψυχής δέ αυτόν της λογικής τε καϊ νοεράς άναπληροΰν τόν τόπον. έτεροι δέ αυ πρεσ-
βεύουσι μεν τάΐς τούτων δόΗαις τά έναντία και άντιφέρονται τοις φρονήμασιν, έκ τε θεοΰ
λόγου και ψυχής της λογικής και σώματος ήτοι τελείας άπλώς άνθρωπότητος συνεστάναι
τε και άναπεπλέχθαι διαβεβαιούμενοι τόν Εμμανουήλ, ού μήν έτι και ύγιά και άμώμητον 25
παντελώς τήν έπ' αύτώι τετηρήκασι δό£αν. καταδιιστάσι γάρ είς δύο τόν ένα Χριστόν
και παχεΐαν ώσπερ αύτοΐς ένιέντες τήν διατομήν, άνά μέρος έκάτερον μόνον ούχι και
έστώτα παραδεικνύουσιν, έτερον μεν είναι διατεινόμενοι τόν έκ παρθένου τεχθέντα τελείως
άνθρωπον, έτερον δέ αυ τόν έκ θεοΰ πατρός λόγον, ούχ δ τί ποτέ έστιν ή τε του λόγου φύσις
και τής σαρκός, διακρίνοντες ούδέ μόναις ταΐς είς τοΰτο διαφοράΐς έμφιλοχωρεΐν έθέλοντες 3ο
(ού γάρ άν έννοιας τής άληθοΰς είς τοΰτο διήμαρτον, έπεί μή φύσις ή αύτή σαρκός τε
καϊ θεότητος), άλλά τόν μεν ως άνθρωπον ιδίαι τιθέντες καί άνά μέρος, τόν δέ ώς θεόν
φύσει τε και άληθώς υίόν όνομάίουσι, καίτοι θέλοντες είναι Χριστιανοί. καί δή και
λογίδι' άττα περι τούτου συγγράφοντες ειπείν τετολμήκασιν αύταΐς λέΗεσιν ώδε

3—12 Flor. Cyr. 135 τίνες δ' άν — οικονομίας


17—22 Flor. Cyr. 136 δοκεΐ — τόπον
VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AWU
ι δέ om. V 2 μήτε 1 om. S 3 θρύλλοι VMPSDAWU άσεμνα Flor. Cyr. 4 bei ειπείν Α δή
ειπείν Flor. Cyr. άναγκαίιυσ A 5 H^v om. V γάρ om. Α πεφόρεκε DAU πεφόρακε S 6 τησ
άγίασ καί Θεοτόκου παρθένου SU τήσ [γήσ W] και Θεοτόκου παρθένου MW τησ άγνήσ καϊ Θεοτόκου παρθέ-
νου Ρ τησ άγίασ παρθένου καί Θεοτόκου VDAZ τής άγίας παρθένου Flor. Cyr. 6/7 καταψεΰδονται — δό-
κησιν om. Α 7 σκεπτόμενοι DA 8 τής — δόΕης Flor. Cyr. 9 και om. SD νόθον D
10 τε om. S 11 ol τοίλανες om. S 13 θεόν om. S εΐναι λόγον S ύπάρΣαι
και Μ 14 έλαβε S 15 ίγμένοι VAU 16 τό] τοΟ S 17 φώτιοσ V γε μήν] δέ Α
μέν VMPWU μήν S γε μήν A om. D 18 μή] γε Flor. Cyr. δτι DAW έμψυχώσθαι VSD,
corr. S 19 τΦν W 20 τόν έκ θϋ τε Μ τόν έκ θΰ Α τόν έκ θϋ πρσ SD 2ΐ καί κατοικησαι
Flor. Cyr. 22 δ' V om. MPU τε Flor. Cyr. 23 τάναντία A 24 τής om. SD, de A non constat
τελείωσ SD 25 δτι W 26 τήν έπαυτόν παντελΦσ D, de A non codstat είς δύο om. V
27 διανομήν Α έκάτερον καί SDA καί om. W 28 τήσ παρθένου D 29 λόγου VMPAWUA
θϋ SD 3 1 ούδέ D άν om. Ρ 34 λογίδια άττα SA τούτων D

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
46 COLLECTIO VATICANA

Loofs, Nesto- Ό μέν γαρ φύσει και άληθώς υιός ό έκ θεοΰ πατρός λόγος έστίν, ό δέ όμωνύμως
nana ρ. 217, τ ώ ι υ1ώιυιός.
ι». 19
ibid. 20-218, Και μεθ έτερα πάλιν' Ου σάρ£ ό τοΰ θεοΰ λόγος, αλλά ανθρωπον άνειληφώς. ό
7 μέν γαρ μονογενής προηγουμένως και καθ' έαυτόν υιός του θεοΰ έστιν τοΰ πάντων δημι-
ουργού" δν δέ άνέλαβεν ανθριυπον, ού φύσει θεός ών, δια τον άναλαβόντα αύτόν άλή- 5
Mt. 11,27 θώς θεοΰ υίόν όμωνύμως αύτώι χρηματίζει. τό μέν γαρ ο υ δ ε ί ς έ γ ν ω τ ό ν υ ί ό ν εί
μη ό π α τ ή ρ τόν φύσει τε και άληθείαι δηλοΐ έκ του πατρός υίόν, τό δέ λεγόμενον υπό
Lc· 1, 3°· 3 1 τοΰ Γαβριήλ μη φ ο β ο ΰ , Μ α ρ ι ά μ , έ δ ρ ε ς γάρ χ ά ρ ι ν παρά τ ώ ι θ ε ώ ι , και ι δ ο ύ
σ υ λ λ ή ψ η ι εν γ α σ τ ρ ι και τ έ ξ η ι υ ί ό ν και κ α λ έ σ ε ι ς τό ό ν ο μ α α ύ τ ο ΰ Ί η σ ο ΰ ν
τώι άνθρώπωι εφαρμόζει. ίο
7 Άλλά ταυτί μέν εκείνοι" φρονήσομεν δέ ημείς ούχ ώδε, πόθεν; άναπείσει γάρ ουδα-
μώς τών έτεροδόζων ό λόγος τροχιάν άφέντας τήν έπ' ευθύ διαστείχειν έτέραν τήν I b a
PG 1144 σκοπού και διεστραμμένη ν. και ει μέν τις έλοιτο μακρόν εφ' έκάστιυι ποιεΐσθαι λόγον
και διαρκή τήν βάσανον, ουκ εύαρίθμητον μέν δαπανήσει χρόνον, δυσαχθή δέ ιδρώτα και
δυσδιάφυκτον άνατλάς κατορθώσει μόλις" παρέντες δή ουν τό δεΐν οίεσθαι μακρά και σφό- is
δρα στενολεσχεΐν και όλίγην κομιδήι τήν βάσανον έπιρριπτοΰντες έκάστωι, φέρε λέγωμεν
Mt. 22,29 και πρό γε τών άλλων τοις δοκήταις" π λ α ν ά σ θ ε , μή ε ί δ ό τ ε ς τ ά ς γ ρ α φ ά ς μήτε μήν
ι Tim. 3, 16 τό μέγα της εύσεβείας μυστηριον, τουτέστι Χριστόν, δ ς έ φ α ν ε ρ ώ θ η έν σ α ρ κ ί , έ δ ι κ α ι -
ώθη έν π ν ε ύ μ α τ ι , ώ φ θ η ά γ γ έ λ ο ι ς , έ κ η ρ ύ χ θ η έν έ θ ν ε σ ι ν , έ π ι σ τ ε ύ θ η έν
κ ό σ μ ω ι , ά ν ε λ ή φ θ η έν δ ό ί η ι . δέϊν δέ οΐμαι τους δι' έναντίας ή ψήφον έπάγειν 2ο
τήν αίσχίω τοις πάλαι και ψευδηγόρους άποκαλεΐν τους της οικουμένης μυσταγωγούς, οΤς
Mt. 28, ΐ9 αύτός Ιφη Χριστός π ο ρ ε υ θ έ ν τ ε ς μ α θ η τ ε ύ σ α τ ε π ά ν τ α τά έ θ ν η , ή εϊπερ τούτο κα-
ταπεφρίκασι δράν, ορθά μέν έλέσθαι φρονεΐν τά επί Χριστώι, φράσαντας δέ τό έρρώσθαι
δεΐν ταΐς σφών αυτών άμαθίαις άπρι£ μέν εχεσθαι τών ιερών γραμμάτων, τήν δέ απλανή τών
8 άγιων διάιττοντας τρίβον έπ' αύτήν ΐέναι τήν άλήθειαν. εϊη γάρ αν ούχ έτερον οΐμαί 2δ
τι τό της εύσεβείας μυστηριον ή αύτός ήμΐν ό έκ θεοΰ πατρός λόγος, δ ς έ φ α ν ε ρ ώ θ η έν
σ α ρ κ ί " γεγέννηται γάρ δια της αγίας [και Θεοτόκου] παρθένου, μορφήν δούλου λαβών
Lc. 2, ΐ4 ώ φ θ η δέ και ά γ γ έ λ ο ι ς , οΐ γεννηθέντα καταγεραίρουσι δ ό £ α τε, φασίν, έν ύ ψ ί σ τ ο ι ς
θεώι και έπί γ η ς ε ι ρ ή ν η , έν ά ν θ ρ ώ π ο ι ς ε υ δ ο κ ί α , και μήν και τοις ποιμέσι
Lc. 2, Ii. ΐ2 κατασημαίνοντες τόν δι' ημάς έν σαρκι θεόν λόγον, ιδού δή, φασίν, έγεννήθη ύ μ ΐ ν σ ή μ ε ρ ο ν 3ο
σ ω τ ή ρ , δ ς έ σ τ ι Χ ρ ι σ τ ό ς κ ύ ρ ι ο ς , έν π ό λ ε ι Δ α υ ί δ , και τ ο ΰ τ ο ύ μ ΐ ν τό σ η μ ε ΐ ο ν '
ε ύ ρ ή σ ε τ ε β ρ έ φ ο ς έ σ π α ρ γ α ν ω μ έ ν ο ν και κ ε ί μ ε ν ο ν έν φ ά τ ν η ι . ου δέ τόκος ό διά
παρθένου και φανέρωσις έν σαρκί, πώς ούκ αδρανής είκαιομυθία, πώς δέ ούχι μανία και
λήρος τό της δοκήσεως όνομα της ουτω σαφοΰς τε και εναργούς καταγράφειν οικονομίας;
εϊ γάρ σκιά και δόκησις ήν και ουτε σάρκωσις άληθώς ουτε μήν τέτοκεν ή παρθένος, 35

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AWU


ι και om. SD υίός] θσ Ρ θεού om. W έστι λόγοσ SD 3 μεθ' om. S άλλ' DA
5 θσ VMPSDWU κσ Α Δ 6 θϋ υίόν S D A A υίόν θυ~ VMPWU η τέ MPSDAWU τέλειον V
παρά D 8 τώι om. VMPWU 9 τέϊεισ PD 11 φρονήσυυμεν SDAU πόθεν om. V
άναπείθει D, de A non constat 12 άφέντεσ SD, de A non constat εΐιθείαν in έπ' εύθείαν corr. V
διατρέχειν D 12/13 σηκοϋ και Μ om. V etuu σκοποΟ spatio relicto om. W 13 ϊκαστον V
έκοίοτου A 14 διαρκή μου V μέν om. S καιρόν A 15 δυσδιάφευκτον A 16 σθενο-
λεσχεϊν D έκαστα D, de A non constat 17 δοκίταισ V A πλανάσθαι S ι8 έν om. Ρ
2ΐ τοις] τήσ Α οδσ V 22/23 και πεφρίκασι Α 23 φράσαντασ πιΔ φράσαντεσ VMPSnAWU
24 σφών om. D μέν om. D εϋχεσθαι S 25 διάγοντασ VD όδόν DA äv om. A
27 γεγένηται S παρθένου Δ και Θεοτόκου παρθένου PSAWU Θεοτόκου παρθένου MD παρθένου και
Θεοτόκου VZ δούλου μορφήν Μ 29 καϊ3 om. S 3 ° ήμΐν DAW σήμερον om. SD
31 ήμΐν SU, corr. U 32 εύρήσετε γάρ Μ και om. WU οΟ MPSDWUZ ε! θΰ V A εί Δ
6 MPWUA om. VSDA 33 τήσ παρθένου U είκαιομυθίασ Μ 35 «Q ή S

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
7, 6 — 9 C Y R I L L I O R A T I O A D T H E O D O S I V M 47

ουκ έπελάβετο σπέρματος Αβραάμ ό έκ θεοΰ πατρός λόγος, ούχ ώμοιώθη τοις άδελφοΐς. Hebr. 2,16.
σκιά γαρ ουτι που τά καθ' ημάς ή δόκησις, άλλ' έσμεν έν σώμασιν άπτοΐς τε και όρατοΐς 1 7
και τήν γηγενή δή ταύτην σάρκα κατημφιεσμένοι και φθοράς και παθών ήττήμεθα. ού-
κουν εί μή γέγονε σάρΗ ό λόγος, ουδέ έν ώι π έ π ο ν θ ε ν , α υ τ ό ς π ε ι ρ α σ θ ε ί ς δ ύ ν α - Hebr. 2, 18
τ α ι τ ο ι ς π ε ι ρ α ί ο μ έ ν ο ι ς β ο η θ ή σ α ι ' ουδέ γαρ άν τι πάθοι σκιά. οϊχεται δή ουν το PG1145
σύμπαν ήμΐν είς τό μηδέν άληθώς. ποίον γαρ ?τι νώτον δέδωκεν υπέρ ήμών ή ποίαν les. 50,6
τοις παίουσι παρειάν ύποστρώσας προς τάς έκ τών Ιουδαίων διεκαρτέρει πληγάς; ήλοις 7
δέ διαπεπάρθαι χειρός τε και πόδας τον ουκ έν σαρκί πεφηνότα τίνα δή τρόπον οίηθείη
τ ι ς ά ν ; ή ποίαν, είπε μοι, πλευράν διανύττοντες οί Πιλάτου δορυφόροι το τίμιον αίμα συ- loh. 19.34
ναναβλύίον υδατι τοις θεωμένοις παρέδειΗαν; και εί χρή τούτων τό έπέκεινα λέγειν, ούτε ίο
άπέθανεν υπέρ ήμών ουτε μήν έγήγερται Χριστός, ου παραδεχθεντος εις άλήθειαν κεκενωται
μέν ή πίστις, οϊχεται δέ ό σταυρός, ή του κόσμου σωτηρία και ζωή, και διόλωλε παντελώς
ή τών έν πίστει κεκοιμημένων έλπίς. ευ γαρ ώδε εχειν έδόκει και τώι μακαρίωι ΤΤαύλωι.
π α ρ έ δ ω κ α γ ά ρ ύ μ ΐ ν , φησίν, έν π ρ ώ τ ο ι ς δ και π α ρ έ λ α β ο ν , δ τ ι Χ ρ ι σ τ ό ς ά π έ θ α ν ε ν > Cor. 15,3-8
υ π έ ρ τ ώ ν α μ α ρ τ ι ώ ν ή μ ώ ν κ α τ ά τ ά ς γ ρ α φ ά ς και δ τ ι έ τ ά φ η και δτι έ γ ή γ ε ρ τ α ι is
τ ή ι ή μ έ ρ α ι τ ή ι τ ρ ί τ η ι κατά τ ά ς γ ρ α φ ά ς και δ τ ι ώ φ θ η Κ η φ ά ι , ε ί τ α τ ο ι ς δ ώ -
δεκα, έ π ε ι τ α ώ φ θ η έ π ά ν ω π ε ν τ α κ ο σ ί ο ι ς ά δ ε λ φ ο ΐ ς έ φ ' όίπαΕ, έ£ ώ ν οί π λ ε ί ο υ ς
μ έ ν ο υ σ ι ν ? ω ς ά ρ τ ι , τ ι ν έ ς δέ και έ κ ο ι μ ή θ η σ α ν ' έ π ε ι τ α ώ φ θ η Ί α κ ώ β ω ι ,
έ π ε ι τ α τ ο ι ς ά π ο σ τ ό λ ο ι ς π ά σ ι ν , έ σ χ α τ ο ν δέ π ά ν τ ω ν , ώ σ π ε ρ ε ΐ τ ώ ι έ κ τ ρ ώ μ α τ ι , ι»
ώ φ θ η κάμοί. και μεθ' έτερα πάλιν" εΐ δέ Χ ρ ι σ τ ό ς κ η ρ ύ σ σ ε τ α ι δ τ ι έκ ν ε κ ρ ώ ν » Cor. 15,
έ γ ή γ ε ρ τ α ι , π ώ ς λ έ γ ο υ σ ι ν έν ύ μ ΐ ν τ ι ν έ ς δ τ ι ά ν ά σ τ α σ ι ς ν ε κ ρ ώ ν ουκ έ σ τ ι ν ; εΐ 1 2 1 5
δέ ά ν ά σ τ α σ ι ς ν ε κ ρ ώ ν ουκ έ σ τ ι ν , ο υ δ έ Χ ρ ι σ τ ό ς έ γ ή γ ε ρ τ α Γ εί δέ Χ ρ ι σ τ ό ς ουκ
έ γ ή γ ε ρ τ α ι , κ ε ν ό ν άρα τ ό κ ή ρ υ γ μ α ή μ ώ ν , κ ε ν ή [δέ] και ή π ί σ τ ι ς ή μ ώ ν . ε ύ ρ ι -
σ κ ό μ ε θ α δέ και ψ ε υ δ ο μ ά ρ τ υ ρ ε ς τ ο υ θ ε ο ΰ , δ τ ι έ μ α ρ τ υ ρ ή σ α μ ε ν κ α τ ά τ ο υ θ ε ο υ
δ τ ι ή γ ε ι ρ ε τ ο ν Χ ρ ι σ τ ό ν , δν ούκ ή γ ε ι ρ ε ν , ε ϊ π ε ρ άρα ν ε κ ρ ο ί ούκ έ γ ε ί ρ ο ν τ α ι . 25
τεθναίη γάρ άν, είπε μοι, τίνα δή τρόπον ή σκιά; πώς ουν άνέστησε τον Χριστόν ό πατήρ
σκιάν δντα και δόκησιν και τοις του θανάτου δεσμοΐς ούχ άλώσιμον; οίχέσθω δή ουν
ό έκείνων εμετός, μυθον δέ άλλως και άνοσίου βουλής άποβράσματα τά παρ' αύτοΐς ήγώ-
μεθα. τους γάρ τοιούτους ήμΐν προκαταμηνύει γράφων του σωτηρος ό μαθητής" δτι ι loh. 4· '-3
π ο λ λ ο ί ψ ε υ δ ο π ρ ο φ ή τ α ι έ ζ ε λ η λ ύ θ α σ ι ν ε ί ς τ ο ν κ ό σ μ ο ν , έν τ ο ύ τ ω ι γ ι ν ώ σ κ ε τ ε δ ο
τ ό π ν ε ύ μ α τ ο υ θ ε ο ΰ ' π ά ν π ν ε ύ μ α δ ο μ ο λ ο γ ε ί Ί η σ ο Ο ν Χ ρ ι σ τ ό ν έν σ α ρ κ ί
έ λ η λ υ θ ό τ α , έ κ τ ο υ θ ε ο ΰ έ σ τ ι , και π ά ν π ν ε ύ μ α ο μή ό μ ο λ ο γ ε ΐ τ ο ν Ί η σ ο ΰ ν , έκ
τ ο υ θ ε ο υ ουκ έ σ τ ι . και τ ο ΰ τ ό έ σ τ ι τ ό τ ο υ α ν τ ί χ ρ ι σ τ ο υ δ ά κ η κ ό α τ ε δ τ ι
έ ρ χ ε τ α ι , και ν υ ν έν τ ώ ι κ ό σ μ ω ι έ σ τ ί ν ήδη. εί γάρ μή γέγονεν άνθρωπος μήτε

6 — ί ο Flor. Cyr. 137 ποιον δέδωκε νώτον — παρέδειΕαν

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], A W U


2 o ö t i που] oö τόποσ D ή δόκησις om. S τε om. S 3 ταύτην δή SD ταύτην A
κατημφιασμένοι U ήττώμεθα D A 4 πέπονθεν] γέγονε Α πειραθείσ A W « " " 6 δέδωκε νώτον
Flor. Cyr. ή ποίαν] δποι'αν Flor. Cyr. 7 έκαρτέρει Α 8 δή oöv A om. D 9 δν om. Μ
δορυφόροι Πιλάτου Flor. Cyr. 10 χρή τι Α Δ ιι μήν om. Ρ δ χσ SD 12 μέν om.
VMPWU διόλωλε μέν Α 13 γάρ] γε W έδόκει έχειν Α 14 παρέδωκε V ήμΐν φησίν U
φησιν ύμΐν ΡΑ φησίν W ι6 τ ή τρίτη ήμέρα W κατά τάς γραφάς om. V 17 έπάνω]
έπέκεινα W πλείονεσ SD ι8 είτα ώφθη SD 19 ώσ περί Ρ τ ώ MW τ ω VPSDAU
2θ φησί και S κηρύττεται SD 21/22 εί — έστιν om. SD 22/23 ei — έγήγερται om. Ρ
23 δρα και Α δέ om. ϋ Α Δ γάρ S ύμών D Z 24 δτι — θεοΟ om. Ρ τοΟ
om. Α 26 τεθναίη — σκιά om. V τεθναίη] τεθνάναι ή MW είπέ μοι] εϊποιμι U
28 έκείνων ό D άπόβρασμα U τά om. MW παρ' αύτοΐσ VMPAW έκείνων SD
28/29 ήγώμεθα ΑΌΣΔ ήγούμεθα VMPSDW 29 προκατεμήνυσε DA 3° γιυώσκεται V A U
31 δ om. SW, corr. W 32 και πάλιν πάν PW 33 άκούετε Ρ

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
48 COLLECTIO VAT1CANA

μην άναβέβηκεν έν σαρκι προς τον έν ούρανοΐς πατέρα και θεόν, ούδ' αν ύποστρέψειεν
έ£ ούρανοΟ καθ' ήμάς, άνθρωπος δηλονότι και έν σαρκί.
PG 1148 1 0 Τό δέ δή και έτερους οίεσθαί τε και φρονεΐν έ£ αμέτρητου νωθείας γέννησιν μέν
άνήνασθαι την δια της αγίας παρθένου τον έκ θεού φύντα λόγον και φύσιν μέν άτιμάσαι
τήν καθ' ήμάς, παρατετράφθαι δέ μάλλον αύτόν είς την από γης σάρκα, δυσφημούντων 5
έστι τήν οίκονομίαν και τοις θείοις σκέμμασιν έπιτιμάν ήιρη μένων. ό μέν γαρ των
Phil. 2, 7 δλων δημιουργός και πολύς είς έλεον του θεοΰ λόγος κεκένωκεν έαυτόν δι' ήμάς γενόμε-
Gal. 4, 4 ν 0 ς άνθρωπος, γενόμενος έκ γυναικός, ΐ ν ' έπείπερ αίματος και σαρκός κεκοινώνηκε τά παι-
Hcbr« 2) 14*
15 δία, τουτέστιν ήμεις, και αυτός παραπλησίως μετάσχηι των αυτών, ϊ ν α δ ι α τ ο ΰ θ α ν ά τ ο υ
κ α τ α ρ γ ή σ η ι τ ο ν τ ό κ ρ ά τ ο ς έ χ ο ν τ α τ ο υ θ α ν ά τ ο υ , τ ο υ τ έ σ τ ι τ ο ν δ ι ά β ο λ ο ν , ίο
και ά π α λ λ ά ϋ η ι τ ο ύ τ ο υ ς δ σ ο ι φ ό β ω ι θ α ν ά τ ο υ δ ι α π α ν τ ό ς τ ο ΰ Ζην έ ν ο χ ο ι
ήσαν δουλείας. ώδε γαρ έφη τό γράμμα τό ιερόν" οϊ δέ της ουτω παγκάλης και
αρίστης βουλής τό άπρεπες καθορίίουσι και ώσπερ ενόν αύτοΐς τά άμείνω φρονεΐν, και τοις
της σοφίας έπιτιμώσι σκέμμασι. μή γαρ δή χρήναι λέγουσιν ώδΐνα και τόκον τον έκ γυναι-
κός καταγράφειν ήμάς τοΰ μονογενούς, οϊεσθαι δέ μάλλον τήν του λόγου φύσιν είς τό is
σαθρόν δή τούτο και γηγενές μετεστοιχειώσθαι σώμα και τροπήν φαντάζονται του τροπήν
ουκ είδότος. έρήρεισται γάρ ή του θεού φύσις έν ιδίοις άγαθοΐς και άκατάσειστον έχει
τήν έφ' οίς έστι διαμονήν. φύσις μέν γάρ ή γενητή και χρόνωι παρενεχθεΐσα προς
,υπαρΕιν πάθοι δν τήν άλλοίωσιν και ουκ έΗω λόγου τοΰ καθήκοντος τε και άληθοΰς τό
χρήμα κείσεται' τό γάρ αρχήν δλως τοΰ είναι λαχόν οιονεί πως ήδη και συνεσπαρμένον «>
έχει τό άλλοιοΰσθαι δεΐν. θεός δέ ό παντός έπέκεινα νου γενέσεως και φθοράς τήν
υπαρξιν έχων έζηιρημένην τε και ύπερίσχουσαν άμείνων έσται και τροπής, και ώσπερ τώι
της ιδίας φύσεως λόγωι παντός τοΰ κεκλημένου προς γένεσιν ύπερανέστηκέ τε και ύπερφέρεται,
και τοΟτο άσυγκρίτοις διαφοραΐς, ουτω και έν τοις είωθόσι συμβαίνειν τοις δι' αύτοΟ γεγονόσιν
ύπερανεστήΗει πάλιν, παθεΐν ουκ είδώς τό πεφυκός άδικεΐν. ούκουν έν άγαθοΐς μέν τό θείον 25
άμεταπτώτοις έστί, τά δέ γε τής κτίσεως έν άλλοιώσει και τροπαΐς και άγχίθυρον έχοντα
τήν παραφθοράν. και τοΟτο γινώσκων ευ μάλα και ώς άριστα φιλοσοφών ό προφήτης
Bar· 3. 3 Ιερεμίας άνεφώνει προς θεόν δ τ ι σ ύ κ α θ ή μ ε ν ο ς τ ο ν α ι ώ ν α και η μ ε ί ς ά π ο λ λ ύ μ ε ν ο ι
τον αιώνα. καθεδεΐται γάρ ώσπερ έν ιδίοις θώκοις τό θείον άει βασιλεΟον και κατακρα-
τούν τών δλων και υπό μηδενός των παθών τυραννούμενον, ημείς δέ τήν φύσιν εύτροχω- 30
τάτην τε και εύπαράφορον κομιδήι προς άλλοίωσιν έχοντες και τροπήν άπολλύμεθα τον
αιώνα, τουτέστιν έν παντι καιρώι και χρόνωι φθαρτοί τε έσμέν και τρεπτοί. OUT' ουν
τό θείον έν παρατροπαΐς γένοιτ' άν ποτε, τής ιδίας έδραιότητος έζωσθέν υπό του τών

12—25 Flor. Cyr. 138 οΐ δέ — άδικεΐν

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AWU


ι τοΐσ ούρανοΐσ MPSA και om. Μ ύποστρέψη V 3 νώθην V γένεσιν MPAW
4 άρνήσασθαι Α 5 τησ γ η σ VMPW 8 γενόμενος SDAZA om. VMPWU έπ£Ϊ W αίματος
om. S 9 παραπλησίως om. V 12 δουλεία D τό ίερόν γροίμμα Μ 12/13 τής — ώσπερ] τοΐσ
οβπερ S 12 παγκοΐλου V 14 τόν ϋ Α Δ Σ Flor, Cyr. om. VMPSWU 14/15 έκ γυναικός om. S
15 θϋ λόγου SD έα SD 16 δή om. Α φαντάΣεσθαι VA i7ToOom. ΑΔ ι8 έν Flor. Cyr.
μέν om. Α γεννητή VPSAW Flor. Cyr., corr. A 19 ΟπαρΕιν SD Α Δ Flor. Cyr. γένεσιν VMPWU
τε] δέ Flor. Cyr. 20 τοΟ εΐναι om. S ήδη om. Α διεσπαρμένον D 21 νοϋ MSDAUZA
Flor. Cyr. voO και φύσεωσ P W voO και φύσεινσ και V 22 ϊχαιν om. D ύπερέχουσαν U
ύπερισχύουσαν SDA Flor. Cyr. έστί DA Flor. Cyr. 23 τ ό V προς γένεσιν om. Μ 24 δια
τούτου Α 25 ύπερανεστήΕει] τ α σ Α ύπερανέστηκε Flor. Cyr. παθεΐν om. Α εϊδόσ VP
27 παραφοράν VU 28 θν SAA τόν θν VMPDWU 29 καθευδεΐται W θάκοισ SD σαλεΟον V
29/30 κρατοΟν SDA 3 ° / 3 ' εύτροχοτοίτην Μ έντροχωτάτην D 3 1 τ ε om. V παράφορον SD
32 καιρώ SDAA καιρώ τ έ MPWU τέ καιρώ V τ ε om. VD 33 γένοιτ' άν π ο τ ε έν παρατρο-
παΐσ VMPW παρά τ ή σ S έΕεωθέν S ΙΕιυθεν VMPWU του om. DA τ ε S

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
7,9—" CYRILLI ORATIO AD THEODOSIVM 49

παθών, ουτ' äv ή φθαρτή τε και άλλοιουμένη φύσις, τουτέστιν ή γενητή καταπλουτήσειεν


αν ουσιώδη την άτρεψίαν οΰδ' αν έπαυχήσειε τοις της θείας φύσεως άγαθοΐς ώς ιδίοις
ή κτίσις. άκούσεται γαρ ευλόγως τί γ ά ρ έ χ ε ι ς , δ ουκ έ λ α β ε ς ; δτι δέ έστιν ατρεπ- ι Cor. 4. 7
τος μέν και αναλλοίωτος παντελώς ή του λόγου φύσις, άλλοιωτή δέ πάντως ή γενητή,
καταθρήσαι τις αν και λίαν εύκόλως άναμελωιδοΰντος έν πνεύματι του μακαρίου Δαυίδ" 5
οί ουρανοί ά π ο λ ο Ο ν τ α ι , σ ύ δέ δ ι α μ έ ν ε ι ς " κ α ι π ά ν τ ε ς ώ ς ί μ ά τ ι ο ν π α λ α ι ω θ ή - Ps. ιοί, 27.
9R
σ ο ν τ α ι και ώ σ ε ι π ε ρ ι β ό λ α ι ο ν έλίΗεις α υ τ ο ύ ς , και ά λ λ α γ ή σ ο ν τ α ι ' σ ύ δέ ό
α υ τ ό ς ει και τά έ τ η σ ο υ ουκ έ κ λ ε ί ψ ο υ σ ι . που τοιγαροΰν μεμένηκεν ό αύτός ό
έκ θεοΟ λόγος, εϊπερ έστιν αληθές ειπείν δτι μεθείς τό έρηρεισμένως τε και άκλονήτως
Ιχειν καταπεφοίτηκε μέν εις δπερ ουκ ή ν, μεταπεποίηται δέ και εις σαρκός φύσιν και εις ίο'
τό φθείρεσθαι πεφυκός; dp' ουν ούχι λήρός τε ήδη και μανία ταυτί; καίτοι πώς αν
ένδοιάσειέ τις (ώρα γάρ ειπείν τάϊς έκείνων άμαθίαις αντιτείνοντας άμαθέστερον) ώς
έστιν ούκ άπεικός και την από γης σάρκα προς την της θεότητος φύσιν άναφοιτάν δύ-
νασθαί ποτε και της άνωτάτω πασών ούσίας γενέσθαι σύστασιν; εϊ γάρ αυτή της θεό-
τητος ή φύσις κατά γε την έκείνων έμβροντησίαν εις την της σαρκός μετακεχώρηκε φύσιν, is
ουδέν ώς £οικε τό άπεΐργον 2τι τήν μέν κάτω τε και ιδίαν φύσιν ύπερπέτασθαι την σάρκα,
μεταπλάττεσθαι δέ πρός θεότητα και εις ούσίαν τήν άνωτάτω. αλλ' ού ταΐς έκείνων
άσυνεσίαις τό ευπειθές χαριούμεθα, προσκεισόμεθα δέ μάλλον τάϊς θείαις γραφαΐς, και προφήτου
μέν λέγοντος ι δ ο ύ ή π α ρ θ έ ν ο ς έν γ α σ τ ρ ι 2Εει και τ έ Ε ε τ α ι υ ί ό ν και κ α λ έ σ ο υ σ ι ies. 7, 14
τό δ ν ο μ α α ύ τ ο ΰ Ε μ μ α ν ο υ ή λ , κατασφραγίΣοντος δέ τήν προαναφώνησιν τοΰ μακαρίου 20
Γαβριήλ και τήν άίνωθεν ψήφον τήι παρθένωι διερμηνεύοντος (μή φ ο β ο ΰ γάρ εφη, Lc. ι, 30.
Μ α ρ ι ά μ , δτι ι δ ο ύ σ υ λ λ ή ψ η ι έν γ α σ τ ρ ι και τ έ ζ η ι υ ί ό ν και κ α λ έ σ ε ι ς τό ονομοί
α ύ τ ο υ Ί ή σ ο υ ν ) , έκ γυναικός αληθώς γεγεννήσθαι πιστεύομεν τόν Εμμανουήλ και τό
λαμπρόν τε και άζιάγαστον της έαυτών φύσεως ού διωσόμεθα καύχημα, φρονουντες όρθώς.
έπεδράξατο γάρ ό μονογενής ούχι της ιδίας φύσεως (ήν γάρ αν ούδέν τι μάλλον τά 2»
καθ' ημάς έν άμείνοσιν), άλλ' ούδέ της αγγέλων, αλλά σπέρματος Αβραάμ, καθά γέγρα- Hebr. 2, 16
πται. ήν γάρ οϋτω και ούχ έτέρως τό διολίσθησαν εις φθοράν άνασώσασθαι γένος.
Τί δέ; ούχι κάκεΐνο πρός τοΐσδε καταθαυμάίειν άξιον; μόνον γάρ ούχι και τό έρρώ- P G 1 1 5 2
σθαι φράσαντες τήι θεοπνεύστωι γραφήι και πνεύμασι πλάνης τόν οίκεΐον τινές άπονέ- ι Tim, 4, 1
μοντες νοΰν εις τοΰτο καθίκοντο δυσβουλίας και μειρακιώδους αβελτηρίας, ώς οΐεσθαι δεΐν 30
τόν των αιώνων δημιουργόν, τόν συναίδιον τώι θεώι και πατρϊ θεόν λόγον, τήι της σαρ-
κός γενέσει συμπαρομαρτούσαν Ιχειν της ύπάρΗεως τήν άρχήν και όψιγενή φαντάίεσθαι
τόν έπέκεινα παντός αιώνος και χρόνου, ώς έν έσχάτοις και μόλις τοις της ένανθρωπήσεως
3 — 1 7 Flor. Cyr. 139 δτι δέ — άνωτάτω

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], A W U


ι γεννητή P S A , corr. A 2 Äv om. Α ουσιώδη D A A ούσιωδώσ V M P S W U 4 μέν
SDAA τε V M P W U π<ίντωσ M P A W U Flor. Cyr. πάντη V παντελώσ SDA γεννητή P S U
5 καταθρήσειεν äv τισ D μακαριωτάτου Ρ θεοπνεύστου D 6 διαμενεϊσ V A 7 εΐλίΕεισ W
και αΰτούσ S 8 μεμένηκεν ό αϋτόσ Ρ Α Δ έτι [δτι Flor. Cyr.] μεμένηκεν ό αύτόσ M S D W U με-
μένηκεν ό αύτόσ έτι V 9 ίδεΐν Flor. Cyr. έρηρεισμένον Ρ Flor. Cyr. έρηρεισμένοσ U τε
om Α ιι ταυτό S ταύτη Flor. Cyr. δν om. A 13 άπεοικός Flor. Cyr. είσ S D
1 4 / 1 5 ποτέ δύνασθαι A 15 ή om. V γε om. Flor. Cyr. 16 ούδέν ώς] οΰδενός Flor. Cyr.
έτι] έστΐ Α Flor. Cyr. ύπεπετέσθαι S και τήν Flor. Cyr. 17 δέ S D A A Flor. Cyr. δέ και
VMPWU είς om. V Flor. Cyr., corr. V 18 άπειθέσ An προσκεισόμεθα S D A A έψόμεθα
VMPWU 20 προφώνησιν Ρ 2 3 ΊησοΟν] έμμανουήλ V γυναικόσ οδν V γεγενήσθαι S A U
Εμμανουήλ] ϊν V 24 έαυτοΟ k αίιτοΟ h 25 έπελοίβετο D A ήν] f| W dv om. D
26 άλλα σπέρματος] σπέρματοσ δέ V καθώσ M W U 27 οΰτωσ P A U διολισθεΐσαν W
άνασώΣεσθαι Α 28 μόνον γάρ ούχΙ M S D W μονονουχί γάρ V P A U 29 πλάνοισ U 3° καθη-
κοντο mW ώς om. W δεΐν] μέν D A 3 1 τών om. S D πρϊ καΐ θϋϋ S D
Acta conciliorum oecumenicorum. I, 1. 7

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
50 C 0 L L E C T I 0 VATICANA

καιροΐς πατέρα μέν γενέσθαι τόν θεόν, συνεισβαλεΐν δέ ώσπερ εις τό ειναί τε και ύφε-
στάναι τώι έκ της παρθένου ναώι τόν δι' ού τά πάντα και έν ώι τά πάντα. δρ' ούν
ούχί προς λήΣιν ήδη την άνωτάτω διεληλάκασι τών κακών ol μυθον ουτω τόν γραώδη
και βδελυρόν προχειρότατα προσηκάμενοι και της ακράτου νιυθείας τόν οίκεϊον άναπλή-
Ps. 13,3 σαντες νουν; τ ά φ ο ς αληθώς ά ν ε ω ι γ μ έ ν ο ς ό λ ά ρ υ γ Ε α υ τ ώ ν , τ α ΐ ς γ λ ώ σ σ α ι ς
α υ τ ώ ν έ δ ο λ ι ο ΰ σ α ν " ι ό ς α σ π ί δ ω ν ύ π ό τ ά χ ε ί λ η α υ τ ώ ν , ώ ν τ ό σ τ ό μ α α ρ ά ς και
π ι κ ρ ί α ς γ έ μ ε ι . τόν γάρτοι δι' ού τά πάντα, και προυφεστάναι τών πάντων ανάγκη νοεΐν.
loh. 1,1-3 τί δέ δή και δρώιεν άν; Ιωάννου μέν γράφοντος έν ά ρ χ ή ι ήν ό λ ό γ ο ς , και ό λ ό γ ο ς
ήν π ρ ό ς τ ό ν θ ε ό ν , κ α ι θ ε ό ς ήν ό λ ό γ ο ς , π ά ν τ α δι' α ύ τ ο ΰ έ γ έ ν ε τ ο και χ ω ρ ί ς α ύ τ ο υ
loh. 1, 1-3 έ γ έ ν ε τ ο ο ύ δ έ ν και πάλιν δ ήν ά π ' ά ρ χ ή ς , δ ά κ η κ ό α μ ε ν , δ έ ω ρ ά κ α μ ε ν τ ο ι ς ό φ θ α λ -
μ ο ΐ ς ή μ ώ ν , δ έ θ ε α σ ά μ ε θ α και αί χ ε ί ρ ε ς ή μ ώ ν έ ψ η λ ά φ η σ α ν , π ε ρ ί τ ο υ λ ό γ ο υ τ η ς
Σ ω ή ς , και ή 2ωή έ φ α ν ε ρ ώ θ η και έ ω ρ ά κ α μ ε ν και μ α ρ τ υ ρ ο ΰ μ ε ν και ά π α γ γ έ λ λ ο -
μ ε ν ύ μ ΐ ν τ ή ν Ζωήν τ ή ν α ί ώ ν ι ο ν , ή τ ι ς ήν π ρ ό ς τ ό ν π α τ έ ρ α και έ φ α ν ε ρ ώ θ η
ή μ ΐ ν , αυτου δέ Χρίστου της ιδίας υπάρξεως τήν άποπτον αρχαιότητα τοις Ίουδαίοις κατα-
ioh. 8, 57 σημαίνοντος" έπειδή γαρ έφασκον π ε ν τ ή κ ο ν τ α έ τ η ο υ π ω έ χ ε ι ς , και 'Αβραάμ έ ώ ρ α -
κ α ς ; άντήκουον έναργώς α μ ή ν ά μ ή ν λ έ γ ω ύ μ ΐ ν , π ρ ι ν Α β ρ α ά μ γ ε ν έ σ θ α ι , έ γ ώ ειμι.
ού δέ τό ή ν έστιν έπενηνεγμένου μηδενός και μην και τό ειμί τέτακται σαφώς, τίνα της
γενέσεως κατίδοι τις δν τήν αρχήν; ή τίνα δή τρόπον ό ών έν άρχήι τηι παντός έπέκεινα
νου παραδέΣαιτο δν τό έν καιρώι κεκλήσθαι πρός υπαρΗιν; εί μέν ουν τις έλοιτο τούτοις
σχολαιότερον άντιφέρεσθαι, χαλεπόν ούδέν τους της θεοπνεύστου γραφής παρακομίζοντας
λόγους τά έκ της έκείνων έμβροντησίας άποκρούεσθαι βλάβη, τά γε μήν ούτως έναργή νο-
σοΰντα τόν έλεγχον και πολύ λίαν έχοντα τό άκαλλές περιττόν οιμαί που και φροντίδος
άΗιοΟν. ούκοΰν έπ' έκεΐνο ϊωμεν, δπερ έστί τών κατεγνωσμένων συγγενές.
13 ΤΤαρασημαίνουσι γάρ τινές της αληθείας τό κάλλος, καθάπερ τι νόμισμα κιβδηλεύοντες
Ps. 74· 6 έπαίροντές τε εις υψος τό κέρας και άδικίαν λαλουντες κατά του θεου κατά τό γεγραμ-
PG "53 μένον άνύπαρκτόν τε και ίδικώς ούχ ύφεστήκότα φαντάζονται τόν μονογενή, και ουκ είναι
μέν έν ύποστάσει τηι καθ' έαυτόν, £ήμα δέ άπλώς και λόγον τόν κατά μόνην τήν προ-
φοράν γενέσθαι παρά θεου και έν άνθρώπωι κατοικήσαί φασιν οί τάλανες. συνθέντες
δέ ούτως τόν Ίησοΰν, αγίων μέν εΐναί φασιν άγιώτερον, ού μήν έτι και θεόν: ούκοΰν,
loh. 2, 22. καθά και ό του σωτήρος έπιστέλλει μαθητής, τ ί ς έ σ τ ι ν ό ψ ε ύ σ τ η ς εί μή ό ά ρ ν ο ύ -
23
μ έ ν ο ς δ τ ι Ί η σ ο ΰ ς ουκ έ σ τ ι ν ό Χ ρ ι σ τ ό ς ; ο ύ τ ό ς έ σ τ ι ν ό α ν τ ί χ ρ ι σ τ ο ς ό α ρ ν ο ύ -
μ ε ν ο ς τ ό ν π α τ έ ρ α και τ ό ν υίόν. π ά ς ό α ρ ν ο ύ μ ε ν ο ς τ ό ν υ ί ό ν ο ύ δ έ τ ό ν π α -
τ έ ρ α έ χ ε ι ' ό ό μ ο λ ο γ ώ ν τ ό ν υ ί ό ν και τ ό ν π α τ έ ρ α έχει. άμφω γάρ δι' άμφοΐν
και έκάτερος έν έκατέρωι πρός τε ήμών αύτών και τών αγίων άγγέλων έπιγινώσκονται.
ού γάρ άν τις άναμάθοι τί έστι πατήρ, εί μή υίόν ύφεστώτά τε και γεγεννημένον είσδέ-
Εαιτο κατά νουν' άλλ' ούδ' δν δ τί ποτέ έστιν υίός, άναμάθοι πάλιν, εί μή δτι τέτοκεν
VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mi], AWU
ι συνεισβαλλεΐν W συνεισβάλλειν SDA τέ A 2 της orn. D 3 διεληλάκησαν V 4 της
öm. S άκρατοΟσ PWU άκήρατου A 5 άληθιϊις om. A 7 γάρ Ρ και προυφεστάναι] και
έν Λ τά πάντα ϊνα Ρ καΐ — νοεΐν om. W spatio relicto ίντυυν D de A non constat 8 δέ
om. D δει Ρ άν om. S 9 λόγοσ οδτοσ ην έν άρχή πρόσ τόν θν SD ίο ούδεέν V ούδέ
?ν nU 12/13 άτταγγελοΟμεν V 13 τήν αίώνιον Ζαιήν Μ 14 ύμΐν S τοις Ίουδαίοις om. Α
14/15 κατασημοίναντοσ MW κατασημήναντοσ VPU 15/16 ειδεσ Α ι6 άντήκουσαν SDA άμήν*
om. Ρ 17 ναι μήν καΐ V καΐ μήν D ι8 δή om. D 19 παρεδέΗατο Α έλοιτό τισ Μ βούλοιτο DA
19/20 σχολαιότερον τούτοισ Μ 20 σχολαίτερον SA 21 βλάβη SDAWUA βέλη VMPZ 22 άκαλέσ Α
καϊ DAA om. VMPSWU 26 και om. W ύφεστώτα PS δοΕάΖουσι S 28 ώσ καΐ DA
29 τε DA 3° om. Ρ έπέστειλε Α Δ 3 2 πάς 6 άρνούμενοσ τόν υίόν om. V πάσ
γάρ Ρ 33 τόν υίόν om. S γάρ καί D 34 έν έκατέρω έκάτεροσ DA γε V αύ-
τών om. U έπιγινώσκεται PU 34/35 έπιγινώσκονται — ύφεστώτά] έΕαφανίίοντα S 35 Τ €
om. SDA γεγενημένον S 35/36 είσδέΕεται DA 3 6 6 υίόσ VMWA

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
7, 12—15 C Y R I L L I O R A T I O A D T H E O D O S I V M
51

ό πατήρ, διενθυμοΐτο σ α φ ώ ς ο ύ κ ο υ ν ά ν α γ κ α ΐ ο ν οϊμαί π ο υ και α σ φ α λ έ ς ειπείν ώ ς εϊπερ


έστιν ανύπαρκτος ό υιός, ο ύ δ ' δν τον πατέρα πατέρα κατά τό αληθές νοήσαιμεν άν·
ποΰ γάρ έ σ τ ι π α τ ή ρ , εϊ μ ή τ έ τ ο κ ε ν α λ η θ ώ ς ; ή εϊπερ γεγέννηκε τό μή ύ φ ε σ τ ώ ς μηδέ υπάρ-
χον δλως, τό γεννηθέν έσται τό μηδέν. τό γάρτοι μή ύφεστώς έν ΐσωι τώι μηδενί,
14 μ ά λ λ ο ν δ έ π α ν τ ε λ ώ ς ούδέν. είτα τ ο υ μηδενός Ισται πατήρ ό θεός; άλλ' ώ βέλτιστοι, 5
φαίην αν Ιγωγε πρός γε τους τών τοιούτων έΐίηγητάς, υ θ λ ο ς είκαΐος τ ά π α ρ ' υ μ ώ ν . ή
γ ο ϋ ν έ ρ ο μ έ ν ω ι φ ρ ά ζ ε τ ε - π ώ ς έ £ α ί ρ ε τ ο ς ή ε ι ς η μ ά ς ά γ ά π η σ ι ς τ ο ΰ θ ε ο υ κ α ι π α τ ρ ό ς ; κ α ι εί δ έ δ ω κ ε ν
υ π έ ρ η μ ώ ν τ ο ν υίόν τ ο ν κ α θ ' ύ μ ά ς ο ύ χ ύ φ ε σ τ η κ ό τ α , τ ό μ η δ έ ν ά ρ α δ έ δ ω κ ε ν ύ π έ ρ η μ ώ ν , και ο υ τ ε
γέγονε σάρ2 ό λόγος ουτε τον τίμιον υπέστη σταυρόν ουτε κατήργηκε του θανάτου τό
κράτος ουτε μήν άνεβίω πάλιν. εί γ ά ρ έ σ τ ι τ ό μ η δ έ ν κ α ι α ν ύ π α ρ κ τ ο ς κ α θ ' ύ μ ά ς , π ώ ς ίο
έν γε τούτοις γένοιτ' ά ν ; πεφενάκικεν ουν άρα της αγίας γραφής ό λόγος τους πεπιστευ-
κ ό τ α ς και ή τ ή ς π ί σ τ ε ω ς έδραιότης οϊχεται π ρ ό ς τό μηδέν. τ ί δ έ ; ο υ κ έ ν μ ο ρ φ ή ι θ ε ο υ Phil. 2, 6
ύπάρχειν τ ο ν υίόν τ ό ιερόν ή μ ΐ ν κ α τ ε σ ή μ η ν ε γ ρ ά μ μ α εικόνα τ ε α υ τ ό ν και χ α ρ α κ τ ή ρ ά φ η σ ι Hebr. 1, 3
τοΰ γ ε γ ε ν ν η κ ό τ ο ς ; καίτοι π ώ ς τοΰτό έστιν ούχ άπασιν εναργές- αί δ έ εικόνες ώς τά αρ-
χέτυπα" δει γάρ ούτως αύτάς και ούχ έτεροίως έχειν. ούκοΰν εί μή ένυπόστατος ή ιβ
είκών μήτε μήν έν ύπάρζει νοοΐτο τήι καθ' έαυτόν ό χαρακτήρ, άνυπόστατον είναι δώσου-
σιν ώ ς έ£ α ν α γ κ α ί ο υ λ ό γ ο υ κ α ι τ ο ν ούπέρ έ σ τ ι χ α ρ α κ τ ή ρ , και τ ό τ ή ς ε ι κ ό ν ο ς ά κ α λ λ έ ς ά ν α -
15 δ ρ α μ ε ΐ τ α ί π ο υ π ά ν τ ω ς έπΐ τό άρχέτυπον. ε ί τ α είπέ μοι, Φ ί λ ι π π ο ς , χριστομαθής ώ ν άγαν,
τον δντα τε και ύφεστηκότα πατέρα κατιδεΐν ήΣίου λέγων κύριε, δει Σον ήμΐν τ ο ν ioh. 14, 8
πατέρα, και άρκεΐ ήμΐν ή γοΰν τον ουκ δντα και άνυπόστατον; άλλ' οιμαι φ α ί η 2ο
τις δν μελλήσας ούδέν δτι τον δντα τε και ύ φ ε σ τ η κ ό τ α . ε ϊ π ε ρ ο ύ ν έ σ τ ι τ ό μ η δ έ ν ό p g 1156
υιός, άτε δή μή ύφεστηκώς κατά γε τό έκείνων άχάλινον θράσος, εις εικόνα και γνώσιν
άκριβή του πατρός έαυτόν ήμΐν άνθ' δτου παρεκόμιίε λέγων -
τοσούτον χρόνον μ ε θ ' ioh. 14, 9 . 1 0
υμών ειμί, και ούκ Ιγνωκάς με, Φίλιππε; ό έ ω ρ α κ ώ ς έμέ έώρακε τον πατέρα.
ού πιστεύεις δτι £γώ έν τώι πατρι και ό πατήρ έν έμοί έστιν; έγώ και ό 25
πατήρ 'έν έσμέν. άλλ' ούκ αν οιμαί που τον ύφεστηκότα καταθρήσειέ τις έν γε
τώι μή ύφεστηκότι, ούδ5 αν έννοοΐτό ποτέ και ταυτόν εις απαν τώι μή ύπάρχοντι τό
υπάρχον. έσται δέ δπως έν υίώι μέν ό πατήρ, ό υιός δέ αυ έν τώι πατρί; ή ούχ
ετοιμον είπεΐν ώς εί μή έστιν ό λόγος έν ύπάρδει τήι καθ' έαυτόν, κινδυνεύσειεν ά ν και
αύτός ό πατήρ, έχων μέν έν έαυτώι τό μηδέν, νοούμενος δέ ύπάρχειν έν τώι μ η δ ε ν ί ; 3ο
τό γ ά ρ ούκ δν δλως ούδέν αν νοοΐτο λοιπόν. και ο ύ κ ά τ ρ α χ υ ς μ έ ν ό λ ό γ ο ς (πλείστην
γάρ δσην έν έαυτώι τήν άτοπίαν νοσεί), περιίστησιν δ'ούν δμως είς τό άπηχές τών δι'
1
εναντίας τό δόγμα. κατατεθήποι δ ά ν τις είκότως τίνα δή τ ρ ό π ο ν έν τώι υίώι τώι μή
λαχόντι τό είναι τά δντα πεποίηκεν δ πατήρ. εί δέ δή τις έροιτο πότερα τοις ούσι
τό είναι καλόν ή γοΰν τό μή είναι τυχόν, φαίη τις άν ευθύς δτι τό είναι. τ ο ι ς γ ά ρ 35

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], A W U


ι σοφώσ WA π ο υ om. A 2 π α τ έ ρ α " om. S A 3 έστι V M P D A W U Z ίτι SA 6
πηρΡ γεγένηκε S ύφεστόσΜ\ν 4 ύ φ ε σ τ ό σ MW 6 γ ε om. SA ήμιϊιν S 7 ύμάσ U
έδωκεν D A 8 ύφεστΦτα S δρα δέδωκεν] παραδέδυυκεν Ρ παρέδυυκεν MW Λρα έδιυκεν V
9 σάρΕ ό λόγοσ γ έ γ ο ν ε ν V κατήργηται Α ί ο άνεβίωσε SD ά ν ύ π α ρ κ τ ο ν VA 12 ούκ]
και Α 13 κατεσήμηνε M W U κατεσήμανε V P A ύ π ε σ ή μ α ν ε SD α ύ τ ό ν om. Α φησι και
χαρακτήρα P D A 14 γ ε γ ε ν η κ ό τ ο σ S δ τ ι αϊ δέ Α 15 έτέριυσ V άνυπόστατον V
17 άκαλέσ Α ι 8 π ο υ om. V 19 τ ε om. V 20 τ έ και S 2ΐ μελήσασ V P S D A U
22 είς] ώ σ Sn 23 άκριβή om. D προεκόμιΖε Ρ τ ο σ ο ύ τ ω χρόνιυ MW 24 καΐ τ ό ν D
π α τ έ ρ α μου S 25 έ σ τ ι ν om. U 25/26 έ γ ώ — έσμέν om. V 26 άλλ'] και U που τόν
SDA τ ο ϋ τ ο ν V M P W U γ ε om. V 27 άλλ' ούδ' Α και τ α υ τ ό ν SDAA καταυτόν U κατά
ταυτόν VMPW 28 δ ' αύ V δέ D A 28/29 ούκ ί τ ο ι μ ο ν U ούκ ϊ τ υ μ ο ν Α 3° δ π α τ ή ρ αύτόσ
Μ 6 πατήρ U 3 1 ούδέ D A 32 έν α ύ τ ώ S om. V M P W U 33 κ α τ α τ ε θ ή π η U 34 πότε-
ρον Μ ένοΟσι Α 35 τ υ χ ό ν om. S τοϊσ γάρ MPSDAWU 6 γάρ τοΐσ V
7*

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
52 COLLECTIO VATICANA

ούκ ούσί ποχε τό είναι διδούς άγαθός δτι μάλιστα κεχρημάτικέ τε και εστίν ό δημιουργός"
Ιχοι γαρ αν ώδε το χρήμα τήι φύσει. ούκοΰν έν άμείνοσιν ή κτίσις ήπερ ό δι' ου
τα πάντα παρήχθη προς γένεσιν" δ μεν γαρ ούχ ύφεστηκέναι λέγεται, τα δέ ύφέστηκέ τε
Hebr. 4 , 1 2 και έν τώι είναι νοείται. ώ της τών έννοιών άτοπίας' άπαγε της δυσφημιας. Σ ω ν γαρ
loh. 1 4 , 6 ό λ ό γ ο ς τ ο υ θ ε ο ύ κ α ΐ έ ν ε ρ γ ή ς καθά γεγραπται. τοιγάρτοι καϊ Ιφασκεν ε γ ώ ε ί μ ι
ή ί ω ή , άλλ' ούκ δν νοοΐτο Σωή, μη ύφεστηκώς· £ωή δέ έστι κατά φύσιν, διαψεύσεται
γαρ ούδαμώς. τό άρα μη ΰφεστάναι λέγειν τον έκ θεοΰ πεφηνότα λόγον ψευδηγόρημα
Exod. 3, 14 σαθρόν και φρενός άπόβρασμα της ήλιθιωτάτης. Μωσεΐ γαρ έφασκεν αύτός ε γ ώ είμι
ό ών. τό δέ δν άληθώς ούκ έν ύποστάσει τήι καθ' έαυτό σωιΖόμενον πώς αν νοοΐτό
ποτε; ούκουν τών τήιδε διειληφότων καθοριοΰμεν είκότως τό εις άκρον άμαθες.
16 Ού μην ούδέ έκείνους έπαινέσομεν, φιλοθηρέΐν ευ μάλα δεδιδαγμένοι τό αληθές, οΐ
τητάσθαι λέγουσι ψυχής λογικής την ένωθεΐσαν τώι λόγωι σάρκα. σαρκϊ γάρ που μόνηι
και την Ζωτικήν τε και αίσθητικήν λαχούσηι κίνησιν άμφιεννύντες τον λόγον παραφέρουσιν
εις κόσμον, την νου και ψυχής ένέργειαν άπονέμοντες τώι μονογενεΐ. καταπεφρίκασι
PG ι ι 5 7 γάρ ούκ οΐδ' δπως ψυχωθείσηι ψυχήι λογικήι τήι άνθρωπίνηι σαρκι κατά φύσιν ήνώσθαι
τον λόγον όμολογεϊν, τής μέν άνωθεν τε και άρχαιοτάτης πίστεως την παράδοσιν ολίγου
παντελώς άΕιουντες λόγου, θελήσει δέ μόνηι τήι κατά σφάς αύτούς και τοις άνθρωπίνοις
Rom. ΐ2, 3 δεΐν &πεσθαι λογισμοΐς άμαθώς ήφημένοι και φρονοΰντες άληθώς π α ρ ' δ δ ε ι φρονεΐν.
και τίς ό λόγος αύτοΐς του τοιοΰδε δόγματος; εγώ φράσω. τόν θεοΰ μεσίτην και
ι Tim. 2, 5 ανθρώπων κατά τάς γραφάς συγκεΐσθαι φαμέν έκ τε τής καθ' ήμάς άνθρωπότητος τελείως
έχούσης κατά τόν ϊδιον λόγον και έκ του πεφηνότος έκ θεοΰ κατά φύσιν υίοΰ, τουτέστι
τοΰ μονογενούς, διαβεβαιούμεθα δέ σύνοδον μέν τινα και την υπέρ λόγον συνδρομήν είς
Γνώσιν άνισων τε και άνομοίων πεπράχθαι φ ύ σ ε ω ν ' ενα δ' ουν δμως Χριστόν και κύριον
και υίόν έπιγινώσκομεν, έν ταυτώι και υπάρχοντα και νοούμενον θεόν τε όμοΰ και άνθρω-
πον. άδιάσπαστον δέ παντελώς την ένωσιν διατηρεΐν είθίσμεθα, τόν αύτόν είναι πι-
στεύοντες και μονογενή και πρωτότοκον, μονογενή μέν ώς έκ θεοΰ πατρός λόγον και έκ
Rom. 8, 29 τής ούσίας αύτοΰ πεφηνότα, πρωτότοκον δέ αύ καθό γέγονεν άνθρωπος και έν πολλοίς
ι Cor. 8, 6 άδελφοΐς. ώσπερ γάρ εις έστι θ ε ό ς ό π α τ ή ρ , έ£ ού τά πάντα, ούτως και ε ί ς
κύριος Ί η σ ο ΰ ς Χριστός, δ ι ' ού τά πάντα. θεόν γάρ δντα κατά φύσιν έπιγινώ-
σκομεν τόν δι' ού τά πάντα λόγον, και εί γέγονε σάρΗ, τουτέστιν άνθρωπος.
17 Άλλ' ουτι που σφόδρα ταΐς έν ήμίν περι τούτου δόΕαις τά έκείνων συμφέρεται.
ενα μέν γάρ ομολογουμένως παραδέχονται και αύτοι Χριστόν Ίησοΰν, παρωθούνται δέ λίαν,
ώς δυσσεβές δτι μάλιστα, καταδιιστάν είς δύο τόν 'Εμμανουήλ - ψυχής δ ' ούν δμως τής
άνθρωπίνης και λογικής την σάρκα γυμνώσαντες, ήνώσθαί φασιν αύτήι τόν έκ θεοΰ λόγον.

ιι—25 Flor. Cyr. 140 ού μήν — είθίσμεθα

VP [ = hk], S, D [ = mn], AWU


ι διδούσ DA Δ δούσ VMPSWU xe om. PDA 2 ϊχει D γάρ] b' Α κτήσισ S
ήπερ PAU emep VMSDW 3 γάρ om. W ούχ om. Μ ύφεστηκότα S τε om. VA
6 διαψεύδεται W 8 ήλιθιαιτάτης] λιθώδουσ V μωσή S g ούκ om. VA 10 ποτέ μή
ύφεστηκώσ [ύφεστώσ A] VA καθαριοΟμεν V ι ι ού μήν VMSAWU Flor. Cyr. ούκουν Ρ ούκούν D
ουδέ om. S έπαινέσομεν άν ΜΑ έτταινεσωμεν äv DU έπαινέσαιμεν δν Δ Flor. Cyr. δεδιδαγμένους
Flor. Cyr. 12 ήττάσθαι VM 12/13 μόνη και ϋ Α Δ Flor. Cyr. μόνη MSWU μόνην VP 15 λογική
ψυχή V φύβιν] άλήθειαν Flor. Cyr. 16 τε om. A 17 αύτούς om. S 19 αύτοΰ S
έγώ γάρ Flor. Cyr. τοΟ θεοΟ Flor. Cyr. 20 άνθρωπον Flor. Cyr. συγκεΐσθαι] νοεΐσθαι
Flor. Cyr. τε om. DA 21 καϊ om. U έκ ΘεοΟ om. DA 22 μέν om. D 23 άνίσην U
όμοιων S KV ϊν DA 24 υίόν όνομάίεσθαι SD 24/25 καϊ άνσν όμού D 25 άδι<ίστατον DA
τηρεΐν S 25/26 και μονογενή πιστεύοντεσ V 26 έκ om. V 27 ιτεφηνόχα και VMPU
καθά S 28 ό θσ 6 S ό θσ καϊ DA 29 γάρ om. Α 3 2 δμολογοΟμεν ώσ MPW ίν χν VM
33 τής om. D 34 χωρίσαντεσ και γυμνώσαντεσ V

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
7, 1 5 — 1 9 C Y R I L L I O R A T I O A D T H E O D O S I V M 53

έίεύρηται be τις αύτοΐς πιθανός, ώς οΐονται, προς τοΰτο λόγος. τά γάρτοι, φασί, κατά σύν-
θεσιν προς ένός τελείου σύστασιν συνδεδραμηκότα μέρη τε και έ£ ατελών όράσθαι φιλεΐ,
τοΰ τελείως έχοντος καθ' έαυτό και ώς έν ίδίαι φύσει της έκ μερών συνθέσεως ού be-
δεημένου. τοιγάρτοι, φασί, παραιτητέον είκότως ανθρωπον δοΰναι τέλειον τον συνενω-
θέντα τώι λόγωι ναόν, ίνα και ή σύνθεσις, ήπερ αν έπί Χριστώι νοοΐτο τυχόν, ακριβή τε 5
και άδιάβλητον τον έπ' αύτής άποσώιΕοι λόγον. και μην κάκεΐνο προσθεΐεν αν, ώσπερ
ουν έγώιμαι πάλιν. ει γαρ έ£ ανθρώπου τελείου, φασί, και του έκ πατρός δντος λόγου
συντίθεμεν τον Εμμανουήλ, ού βραχύ το δεΐμα, μάλλον δέ άδιάφυκτον ήδη πως άνα-
φανέϊταί λοιπόν τό και άβουλήτως δεΐν δύο μέν υίούς, Χριστούς be aö δύο φρονεΐν τε και
λέγειν. ειτα τί τούτοις άντεροΰμεν ήμεΐς; πρώτον μεν δτι της πίστεως την ούτως ίο
άρχαιοτάτην και έζ αύτών των αγίων αποστόλων διήκουσαν εις ήμάς παράδοσιν ού τάΐς P G n 6 o
ύπερμέτροις άκριβείαις καταλύειν ά£ιον ουτε μην ταΐς εις άκρον έρεύναις ύποφέρειν
τά ύπέρ νουν, άλλ' ουδέ ή κειν εις μέσον οίά περ τινάς όριστάς ριψοκινδύνως λέγοντας
ώς τό δείνα μέν όρθώς, τό δείνα δέ αυ έτεροίως ?χειν. έχρήν δήπου και ήν άμεινον
αληθώς άπονέμειν μάλλον τώι πανσόφωι θεώι τών ιδίων διασκέψεων την όδόν και μή is
τοις εύ έχειν παρ' αύτώι δεδοκιμασμένοις άνοσίως έπιτιμάν. άκουσόμεθα γάρ λέγοντος
έναργώς" ο ύ γ ά ρ ε ϊ σ ι ν αί β ο υ λ α ί μ ο υ ώ σ π ε ρ α ! β ο υ λ α ΐ υ μ ώ ν ο ύ δ έ ώ σ π ε ρ a i l e s . 5 5 , 8
ό δ ο ι υ μ ώ ν , α! ο δ ο ί μ ο υ " ά λ λ ' ώ ς α π έ χ ε ι ό ο υ ρ α ν ό ς ά π ό τ ή ς γ ή ς , ο ύ τ ω ς ά π έ χ ε ι
ή ό δ ό ς μου ά π ό τ ώ ν ό δ ώ ν υ μ ώ ν και τά δ ι α ν ο ή μ α τ α ό μ ώ ν άπό τ ή ς δ ι α ν ο ί α ς
18 μ ο υ . υίούς δε ου ή που δύο προσκυνήσομεν, άλλ' ουδέ Χριστούς έροΰμεν δύο, κδν 2ο
έψυχώσθαι πιστεύωμεν ψυχήι λογικήι τόν ένωθέντα τώι Λόγωι ναόν. ώσπερ γάρ κατά
γε τό έκείνοις εύ έχειν δοκούν καν εί έκ μόνης λέγοιτο τής σαρκός και τοΰ έκ θεοΰ
πατρός πεφηνότος λόγου, ούδείς αυτούς άναπείσει τρόπος άνά μέρος την σάρκα τιθέντας
και άνά μέρος αυ τόν μονογενή δυάδα Χριστών όμολογέίν, ουτω κάν τήι καθ' ημάς
άνθρωπότητι τελείως έχούσηι κατά γε τόν της ιδίας φύσεως λόγον οιονεί συνενηνέχθαι 25
τε και ήνώσθαι λέγω^εν άπορρήτως τε και υπέρ νουν τόν έκ θεού λόγον, ούχ υιών
δυάδα νοήσομεν, άλλ' ίνα και τόν αυτόν, φύσει μέν δντα θεόν και έ£ αυτής πεφηνότα
τής ούσίας τοΰ θεού και πατρός, έν έσχάτοις δέ τοΰ αιώνος καιροΐς γενόμενον ανθρωπον
και διά τής άγίας [και Θεοτόκου] παρθένου γεγεννημένον και πρός τε ημών αύτών και τών
άγίων άγγέλων προσκυνούμενον κατά τάς γραφάς. so
19 Εϊ δέ δη φαΐεν δτι μόνης μέν έδεϊτο τά καθ' ήμάς τής τοΰ μονογενούς έπιδημίας, έθελή-

20—27 Flor. Cyr. 141 υΙούς — νοήσομεν διά τοϋτο

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], A W U


ι έΕηύρηται S καί τισ V πιθανόσ αύτοϊσ D A περί τούτου S φησί Α
2 δεδραμηκότα VMPW 3 ού om. D, de A non constat 4 καί δοΟναι D, de A non constat
τόν om. SD 5 σύνθεσισ S D A I A ένωσισ VMPWU χϋ Ρ τυχών W 6 τόν om. V M P W U
αύτοΐα S αύτη D A διασώΖοι P D A 7 έγώμαι ποίλιν SDZ έγ&μαι Α Δ ήγοϋμαι πάλιν VMPWU
φοσ( om. S τοΟ έκ τοΟ VMPW 8 συντίθεμεν D A A φήσομεν είναι VMPSWU τόν] τό D
9 καί om. U δ' αϋ V ίο μέν om. Ρ όντωσ Ρ 11 εις] ώσ U 12 ύπέρ μέτρον S
καταλύειν V M P S W U Z καταλιπεΐν D A καταλυπεΐν et καταλιπεΐν Δ codd. είς om. Ρ ύπερφέρειν
VMDW 13 είκειν S δριστάσ V P S W U Z όριστάσ καί DA Δ 14 μέν om. S έτέρωσ
VMPWU χρήν S δέ που Α 15 δέ μάλλον Μ ϋ Δ δή μάλλον U 15/16 τοΐσ μή τοΐσ U
ιό αύτοΟ Ρ αύτών Α δεδοκισμένοισ V ι8 μου αί δδοί υμών Α δ om. Α 20 δύο om. Ρ
άλλ* om. Α 2ΐ έμψυχώσθαι SD πιστεύομεν W πιστεύσωμεν Flor. Cyr. 22 τό έκείνοις]
έκείνουσ D έχον W εϊ om. S έλοιτο Α έλοιντο D τοΟ έκ τοΟ S θΰ καί SDA
om. Flor. Cyr. 23 λόγοσ SU τρόπος] Χόγοσ S 25 ιδίας om. Flor. Cyr. λόγον om. S
συνενέχθαι V συνηνέχθαι MSWU 26 τε om. SD λέγομεν καί ήνωσθαί πωσ S λέγομεν P(S)
D A W Flor. Cyr. 27 αύτοΐσ U 29 καί Θεοτόκου om. Δ γεγενημένον SA και om. S
ύμών S αύτών om. U 31 τά om. VMW

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
54 COLLECTIO VATICANA

Bar. 3, 38 σας δέ όφθήναι τοις έπι γης και άνθρώποις συναναστραφήναι παραδεΏ-αί τε ή μιν της ευαγγελι-
κής πολιτείας την όδόν οικονομικώς ήμπέσχετο την όμοίαν ήμΐν σάρκα (το γάρτοι θείον
κατά φύσιν ιδίαν ούχ όρατόν), ήγνοηκότες άλώσονται της ένανθρωπήσεως τον σκοπόν
ι Tim. 3. 16 και συνέντες ουδαμώς το μέγα της εύσεβείας μυστήριον. εί γαρ δη μόνην έχει την
άφορμήν το όφθήναι τοις έπι γής του μονογενούς ή σάρκιυσις ή γοΰν ένανθρώπησις, 5
προσετίθει γε μην έτερον ούδέν τήι ανθρώπου φύσει, πώς ουκ άμεινον ήδη πως και σοφόν
τήι τών δοκητών συμφέρεσθαι δόζηι και ήμάς αυτούς; οΐ σαρκός τε όμοΰ και γηίνου
σώματος άπαμφιεννύντες τον λόγον ώφθαι μέν έπι γής ώς άνθρωπον μυθοπλαστουσιν
PG J I 6 I οί δείλαιοι, ήμαρτηκότες δέ τάληθοΰς άλοΐεν αν και ού σύν ίδρώτι μακρώι. ή ουκ αμει-
νον έροΰσιν, ει μηδέν όνίνησι την ανθρώπου φύσιν ό έκ θεοΰ λόγος, και ει γέγονε σάρΕ, ίο
άπαλλάττεσθαι μεν ακαθαρσίας σαρκικής, δόζαι δ' ουν οίπαζ τώι γηίνωι προσκεχρήσθαι
σώματι διαπεράναί τε ούτως τον προτεθέντα σκοπόν; τίς ουν αν γένοιτο λοιπόν τής
έπιδημίας ό λόγος ή τίς ό τρόπος τής ένανθρωπήσεως, πέπρακται δέ δτου χάριν, εϊ τις
έροπΌ τυχόν, άντακούσεται παρ' ήμών' ή θεία διδάξει γραφή. ϊθι δη ουν ώ γενναίε,
πυθοΰ τών ιερών γραμμάτων και ταΐς τών αγίων αποστόλων φωναΐς ένερείσας ευ μάλα is
τής διανοίας τον όφθαλμόν άθρει καλώς τό ,Ζητούμενον. ?φη τοίνυν ό σοφός ήμΐν
2 Gor 1? 3
Hebr 2 14 Π^ΰλος, αυτόν έχων έν έαυτώι λαλοΰντα Χριστόν' επειδή γαρ τα π α ι δ ί α κ ε κ ο ι ν ώ ν η κ ε ν
ΐ5 α ί μ α τ ο ς κ α ι σ α ρ κ ό ς , και α υ τ ό ς π α ρ α π λ η σ ί ω ς μ ε τ έ σ χ ε τ ώ ν α υ τ ώ ν , ί ν α δια
τ ο υ θ α ν ά τ ο υ κ α τ α ρ γ ή σ η ι τον τό κράτος έχοντα του θ α ν ά τ ο υ , τ ο υ τ έ σ τ ι τον
δ ι ά β ο λ ο ν και ά π α λ λ ά ζ η ι τ ο ύ τ ο υ ς δ σ ο ι φ ό β ω ι θ α ν ά τ ο υ δ ι ά π α ν τ ό ς τ ο υ 2ο
£ήν ένοχοι ή σ α ν δουλείας. και μην και έτέρωθι τρόπον ήμΐν (έτερον) αφηγούμενος
Rom. 8,3-4 τ ό γ ά ρ α δ ύ ν α τ ο ν τ ο υ ν ό μ ο υ , φησίν, έν ώι ή σ θ έ ν ε ι δ ι ά τ ή ς σ α ρ κ ό ς , ό θ ε ό ς
τ ο ν έ α υ τ ο ΰ υ ί ό ν π έ μ ψ α ς έ ν ό μ ο ι ώ μ α τ ι σ α ρ κ ό ς α μ α ρ τ ί α ς και π ε ρ ί ά μ α ρ τ ί α ς
κ α τ έ κ ρ ι ν ε τ η ν ά μ α ρ τ ί α ν έν τήι σαρκί, ί ν α τό δ ι κ α ί ω μ α τ ο υ ν ό μ ο υ πληρωθήι
20 έ ν ή μ ΐ ν τ ο ι ς μή κατά σάρκα π ε ρ ι π α τ ο υ σ ι ν , αλλά κ α τ ά π ν ε ΰ μ α . αρ' ουν ουχί 25
προδηλότατον και ούδενί τών δντων άσυμφανές δτι καθ' ήμάς γέγονεν ό μονογενής, του-
τέστι τέλειος άνθρωπος, ίνα τής μέν έπεισάκτου φθοράς τό γήινον ήμών άπαλλάΗηι σώμα,
τήι καθ' ένωσιν οίκονομίαι τήν ιδίαν αύτώι Ζωήν ένιείς, ψυχήν δέ ιδίαν τήν άνθρωπίνην
ποιούμενος άμαρτίας αυτήν άποφήνηι κρείττονα, τής ιδίας φύσεως τό πεπηγός τε και
άτρεπτον, οΤά περ έρίωι βαφήν, έγκαταχρώσας αύτήι; δεΐν γάρ οΐμαι τοις περί τούτων λό- 3«
ι Cor. 13, 12 γοις παραδειγμάτων πολύ λίαν έχουσι τό άσυμφανές' όρώμεν γάρ μόλις έν έσόπτρωι και
αίνίγματι τά θεΐά τε και ύπέρ νουν μυστήρια. εϊη δ' αν ουκ άτοπον οϊμαί που τό χρή-
μα" φέρει γάρ έν έαυτώι τόν εικότα, μάλλον δέ τόν αληθή λογισμόν. ώσπερ ουν έπειδή
γέγονε σάρΗ τοΰ ίωοποιοΰντος τά πάντα λόγου, τό θανάτου και φθοράς ύπερφέρεται κρά-
VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AWU
I τήσ γήσ MAWU 1/2 ευαγγελική σ SDAUZA άγγελικήσ VMPW 2 ήμπίσχετο VU
όμοίαν] ιδίαν D 4 συνιέντεσ VWU 5 τό] τοΟ VW τησ γησ MPWU εΐτ' οΟν MPSWU
ένανθρώπωσισ U 6 προσετέθη V άνθρωπεία DAA πως και] πώσ δ' ού V η δοκι-
τών V σαρκός] ψυχήσ S τε om. Α 8 άπαμφιαννύντεσ Μ έπαμφιεννδντεσ D 9 äv
om. VMPWU μικρώ U 10 εϊ και VMPWU ι ι άίπαΕ] δμωσ SD κεχρήσθαι S
I2o0vom. Ρ 13 ή om. D τρόπος] λόγοσ Α 13/14 €Ϊ τις—γενναίε om.Wspatiorel. Ι4πρόσ3
ή — γραφή om. V ϊσθι V 15 πίθου V έρείσασ V ιό δθρει δή V ιγ τόν χν MSDA
γάρ VMPWUA δέ SDA 20 τούτου S 21 και1] ναι U τόν ante τρόπον add. S corr τόν
αύτόν τρόπον Ρ ϊτερον Δ om. VMPSDAWU 22 τοΰ νόμον — ήσθένει VMPWU τοΰ νόμου
έν ιΐι ήσθένει φησΐ SD φησϊ τοΟ νόμου έν ώ ήσθένει Α 23 πέμψασ ϋν Μ έκπέμψασ SD
καΐ περί άμαρτίας om. SD 26 προδηλώτατον U όντων] πάντων W 27 τελείωσ Α γήιο-
νον V 3° έν έρίιυ Ρ αύτήν SD αύτώ U τούτου SD 3 1 και] τε και VS και έν ΡΑ
32 δτοπον VMkW δποπτον hk°>e SDAU που om. VMPW 33 φέροι Α γάρ] δέ SD
έν om. SD τήν εικόνα D δέ καΐ VMPWU τόν om. Ρ 34 έγένετο Α φθοράσ και
θανάτου V έπιφέρεται W

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
7, 19—21 CYRILLI ORATIO AD THEODOSIVM 55

τος, κατά τον αύτόν οίμαι τρόπον, έπεί τοι γέγονε ψυχή τοΟ πλημμελειν ουκ είδότος, έρηρει-
σμένην έχει λοιπόν την έφ' οίπασι τοις άγαθοΐς άμεταποίητον στάσιν και της πάλαι καθ'
ήμών τυραννούσης άμαρτίας άσυγκρίτως εύσθενεστέραν. πρώτος τε γαρ και μόνος
άνθρωπος έπι γης ό Χριστός, (δς) ούκ έ π ο ί η σ ε ν ά μ α ρ τ ί α ν ο υ δ έ ε υ ρ έ θ η δ ό λ ο ς ι Petr. 2, 22
έ ν τ ώ ι σ τ ό μ α τ ι α ύ τ ο ΰ , ρίζα δέ ώσπερ και απαρχή τεθειμένος τών είς καινότητα Σωής 5
άναμορφουμένων έν πνεύματι και την του σώματος άφθαρσίαν και το [έκ] της θεότητος
ασφαλές και έρηρεισμένον, ώς έν μεθέϋει και κατά χάριν, και είς άπαν ήδη τό άνθρώπινον
παραπέμψει γένος. και τοΰτο είδώς ό θεσπέσιος γράφει ΤΤαΰλος" ώσπερ γαρ έ φ ο ρ έ - 4g

σ α μ ε ν τ η ν ε ι κ ό ν α τ ο ΰ χ ο ι κ ο ΰ , φ ο ρ έ σ ω μ ε ν και τ ή ν ε ι κ ό ν α τ ο υ έ π ο υ ρ α ν ί ο υ .
ε ι κ ό ν α μέν γάρ του χοικοΰ τό εύόλισθον έφη προς άμαρτίαν και τον έντεΰθεν ήμΐν έπιρ- ίο
ριφέντα θάνατον, ε ι κ ό ν α δε αυ τ ο υ έ π ο υ ρ α ν ί ο υ , τουτέστι Χρίστου τό έδραΐον είς
άγιασμόν και τήν έκ θανάτου και φθοράς άνακομιδήν τε και άνακαίνισιν είς άφθαρσίαν
και £ωήν.
21 Ό λ ο ν ούν δληι συνηνώσθαι φαμέν τήι καθ* ημάς άνθρωπότητι τον έκ θεου λόγον.
ού ·γάρ που τό άμεινον έν ήμΐν, τουτέστι ψυχήν ούδενός άν ήζίωσε λόγου, μόνηι διυρού- is
μένος τήι σαρκι της έπιδημίας τους πόνους. έπράττετο δέ δι' άμφω καλώς της οικονο-
μίας τό μυστήριον · προσεχρήσατο δε καθάπερ όργάνωι τηι μέν ίδίαι σαρκι πρός τά σαρκός
έργα τε και άρρωστήματα φυσικά και δσα μώμου μακράν, ψυχήι δέ αΰ τήι ίδίαι πρός τά
ανθρωπινά τε και άνυπαίτια πάθη. πεινήσαι γάρ λέγεται κόπους τε ύπενεγκεΐν τους έκ
μακρών όδοιποριών πτοίας τε και φόβους και λύπην και άγωνίαν και τον έπι τώι σταυ- 2ο
ρώι θάνατον. έπαναγκάίοντος γάρ ούδενός τςθεικεν αφ' έαυτοΰ τήν ιδίαν ψυχήν υπέρ
ήμών, ί ν α και ν ε κ ρ ώ ν κ α ι ί ώ ν τ ω ν κ υ ρ ι ε ύ σ η ι , σάρκα μέν τήν ιδίαν της άπάντων Rom. 14,9
σαρκός άνταποτιννύς δώρον αληθώς άντά£ιον, ψυχήν δέ ψυχής άντίλυτρον της απάντων
ποιούμενος, ει και άνεβίω πάλιν, ί ω ή κατά φύσιν υπάρχων ώς θεός. και γοΰν ό θε- 24
σπέσιος Πέτρος ά ν δ ρ ε ς α δ ε λ φ ο ί , φησίν, έ£όν ε ί π ε ΐ ν μ ε τ ά π α ρ ρ η σ ί α ς π ρ ό ς Act 2, 29-31
υ μ ά ς π ε ρ ι τ ο υ π α τ ρ ι ά ρ χ ο υ Δ α υ ί δ δτι και έ τ ε λ ε ύ τ η σ ε και έ τ ά φ η και τό
μ ν ή μ α α ύ τ ο ΰ έ σ τ ι ν έν ή μ ΐ ν ά χ ρ ι τ η ς ή μ έ ρ α ς τ α ύ τ η ς , π ρ ο φ ή τ η ς ο ύ ν υ π ά ρ -
χ ω ν κ α ι ε ί δ ώ ς δ τ ι δ ρ κ ω ι ώ μ ο σ ε ν α ύ τ ώ ι ό θ ε ό ς έκ κ α ρ π ο ύ τ η ς ό σ φ ύ ο ς
αύτοΰ κ α θ ί σ α ι έπι τον θ ρ ό ν ο ν α ύ τ ο ΰ , π ρ ο ε ι δ ώ ς έ λ ά λ η σ ε περι τ η ς ά ν α σ τ ά -
σ ε ω ς τ ο ΰ Χ ρ ι σ τ ο ΰ δ τ ι ο υ τ ε έ γ κ α τ ε λ ε ί φ θ η ε ί ς ά ι δ η ν ή ψ υ χ ή α ύ τ ο ΰ ο ΰ τ ε ή so
σ ά ρ ί α ύ τ ο ΰ ε ί δ ε δ ι α φ θ ο ρ ά ν. ού γάρτοι θέμις είπεΐν φθοράι μέν δύνασθαι κρατεΐ-
σθαί ποτε τήν ένωθεΐσαν τώι λόγωι σάρκα, κάτοχον δέ αυ τάϊς άιδου πύλαις τήν θείαν γε-
νέσθαι ψυχήν. ούκ έγκατελείφθη γάρ είς άιδου, καθά και ό θεσπέσιος Ιφη Πέτρος,
ού γάρ που τήν γε άληπτον παντελώς και άνάλωτον τώι θανάτωι φύσιν, τουτέστι τήν

14—24 Flor. Cyr. 142 δλον — ποιούμενος


3ΐ—ρ. 8 Flor. Cyr. 143 ού γάρτοι — κατεφαίνετο

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AWU


ι τοι om. V 2 λοιπόν om. DA 2/3 καθ' ήμών πάλαι SD 3 τυραννευούσησ VMWU
τυρανευούσησ Ρ 4 τησ γήσ VP δς Σ Δ om. VMPSDAWU ούδέ γάρ Μ 5 κενότητα W
6 έν om. S έκ SDAZ om. VMPWUA 7 και1 om. VMPW καΐ3 om. D 8 παραπέμψη
MPW παραπέμπει Α γένος om. S 9 φορέσομεν SD ι ι τοΟ χϋ Ρ 12 άνακαίνησιν Ρ
13 τέ καΐ SD 15 έν om. Ρ τήν ψυχήν DA Flor. Cyr. άν om. SD, de A non constat
16 τοΟ πόνου S τούσ τρόπουσ Ρ καλώσ δι' άμφω V ι8 τε om. Α τά om. D 19 τε
om. Flor. Cyr. κόπους τε] κόπουσ V και κόπους Flor. Cyr. 21 άνθ' Ρ 22 ίνα μην Flor. Cyr.
23 άποτινύσ Α δώρον άληθώσ VMWUA Flor. Cyr. άληθώσ δώρον SDA δώρον Ρ τής om.
Flor. Cyr. 24 καΐ Ζωή Α 26 ήμάσ SU 27 ύμΐν SD 26/27 και τό — ταύτης om. Σ
27 άχρι — ταύτης om. S 28 ό θσ αύτώ Μ 29 τοΟ θρόνου SDA 3° ούκ PS κατελείφθη V
ή ψυχή αύτοΟ είσ άΐδην VMPWU 3 1 Τ<ίρ τι Flor. Cyr. 3l/i2 κρατεΐσθαι δύνασθαί SD 33 ®>ην
VP καΐ om. A 34 γε Δ Flor. Cyr. τε VMPSDAWU

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
56 COLLECTIO VATICANA

θεότητα του μονογενούς τών υπό χθόνα μυχών άνακεκομίσθαι φήσομεν. ού γαρ δν
ή&ώθη το χρήμα θαύματος, εί μή μεμένηκεν εις τον αιδην ό έκ θεού λόγος, τήι της θεό-
τητος ένεργείαι τε και φύσει παραδόΕως και ύπέρ λόγον πληρών μέν τά πάντα και τοις
πάσιν έπιδημών. ανωτέρω γαρ τόπου και περιορισμού και μεγέθους μετρητού τό θέϊον,
PG1165 22 αύτό δέ ύπό μηδενός χωρούμενον. παράδοίον δέ και ούδενι τών δντων άθαύμαστον
δτι σώμα μέν άνεβίω το τήι φύσει φθαρτόν (ήν γαρ ϊδιον του άφθαρτου λόγου), ψυχή δέ
δή πάλιν τήν προς αυτόν λαχοΰσα συνδρομήν τε και ένωσιν καταπεφοίτηκε μέν εις όίιδου,
θεοπρεπεΐ δέ δυνάμει και έξουσίαι χρωμένη και τοις έκεΐσε πνεύμασι κατεφαίνετο. τοι-
ies. 49. 9 γάρτοι καί έφασκε τ ο ι ς έν δ ε σ μ ο ΐ ς έ £ έ λ θ ε τ ε , και τ ο ι ς έν τ ώ ι σ κ ό τ ε ι ά ν α κ α -
λύφθητε. καί μοι δοκεΐ φάναι τι τοιούτον και ό θεσπέσιος ΤΤέτρος περί τε τού θεού
ι Petr. 3, 17- λόγου και της καθ' ενωσιν οίκονομικήν γεγενημένης αυτού ψυχής" κ ρ ε ΐ τ τ ο ν γ α ρ ά γ α -
20 θ ο π ο ι ο ύ ν τ α ς , ει θ έ λ ο ι τ ό θ έ λ η μ α τ ο ύ θ ε ο ύ , π ά σ χ ε ι ν ή κ α κ ο π ο ι ο ύ ν τ α ς , δ τ
και Χ ρ ι σ τ ό ς α π α £ ύ π έ ρ α μ α ρ τ ι ώ ν α π έ θ α ν ε , δ ί κ α ι ο ς ύ π έ ρ α δ ί κ ω ν , ϊ ν α
ή μ ά ς π ρ ο σ α γ ά γ η ι τ ώ ι θ ε ώ ι , θ α ν α τ ω θ ε ί ς μέν σ α ρ κ ί , ί ω ο π ο ι η θ ε ί ς δέ π ν ε ύ -
μ α τ ι , έν ώ ι , φ η σ ί , και τ ο ι ς έν φ υ λ α κ ή ι π ν ε ύ μ α σ ι π ο ρ ε υ θ ε ί ς έ κ ή ρ υ Ξ ε ν ά π ε ι -
θήσασι ποτέ. ουδέ γάρ, οιμαι, φάίεν αν ως γυμνή και καθ' έαυτήν ή θεότης τού
μονογενούς καταπεφοίτηκε μέν εις όίιδου, διεκήρυζε δέ τοις έκεΐσε πνεύμασιν, άποπτος
ούσα παντελώς (κρεΐττον γάρ άει τού όράσθαι τό θείον), άλλ' ούδέ δοκήσει και έσχηματι-
σμένως εις τό ψυχής εϊδος αύτήν μεμορφώσθαι δώσομεν (παραιτητέον γάρ πανταχήι
τήν δόκησιν), άλλ' ώσπερ τοις έτι μετά σαρκός συνανεστράφη μετά σαρκός, ουτω και ταΐς
εις αιδου ψυχαΐς διεκήρυΗεν, ϊδιον έχων φόρημα τήν ένωθεΐσαν αύτώι ψυχήν.
28 Και βαθύς μέν ϊσως καί απόρρητος αληθώς και ταΐς ήμετέραις διανοίαις ούχ άλώ-
σιμος ό της ένανθρωπήσεως τρόπος, έκεΐνο δ' οδν δμως άναλογίίεσθαι πρέπει. τά
γάρτοι μή καθ' ήμάς πολυπραγμονεΐν ούκ άΣήμιον, άνούστατον δέ παντελώς τό βασάνοις
ύποφέρειν τά ύπέρ νούν και πειράσθαι νοεΐν ä νοεΐν ούχ οιόν τε. ή ούκ οϊσθα δτι τό βαθύ
δή τούτο μυστήριον και νούν ύπερέχον τον έν ήμΐν άπεριεργάστωι πίστει τετίμηται; τό
loh. 3, 9 δέ άσυνέτως λέγειν π ώ ς δ ύ ν α τ α ι τ α ύ τ α γ ε ν έ σ θ α ι Νικοδήμωι τε έκείνωι και τοις
κατ' αύτόν απονέμοντες, άνενδοιάστως παραδεΕώμεθα τά διά του θείου πνεύματος χρη-
Ioh. 3, ιι σμωιδούμενα, και αύτώι δέ πιστεύσωμεν λέγοντι τώι ΧριστώΓ ά μ ή ν α μ ή ν λ έ γ ω ύμΐν,
ά ο ϊ δ α μ ε ν , λ α λ ο ύ μ ε ν , και S έ ω ρ ά κ α μ ε ν , μ α ρ τ υ ρ ο ύ μ ε ν . οιχέσθω δή ουν
λήρος μέν άπας μύθός τε αδρανής και ψευδοδοζία και κεκομψευμένων ρημάτων φενακισμός.

ι6—2ΐ Flor. Cyr. 144 ούδέ γάρ — ψυχήν

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AWU


ι θόνα U φήσομεν VMPSDWUE Flor. Cyr. φησίν Α Δ ού SD Α Δ Flor. Cyr. ούδέ MPWU
ούτε V 3 καί*] τε καί SDA 4 άνώτερον VS τόπου και περιορισμοί) MPSWUA Flor. Cyr. μέ-
τρου καί τόπου [τύπου Α] καί περιορισμοί) DA που και περιορισμοί) καί τόπου V μετρητοί)] με-
στοΟ Μ 5 δέ] τε DA ούδενΙ τών δντων] ούδενόσ ήττον Ρ θαυμαστόν VMPW γ δή
om. MSDAW Flor. Cyr. αύτό PSD 8 χρώμενοσ Α έκεΐσε πνεύμασι] έκεΐ πάσι Ρ
9 έΕέλθατε A g/io άνακαλύφθητε VMAWUA άνακαλύπτεσθε V suprascr., PSD 10 TOIOOTOMWU
τε om. V 11 τοΐσ D αύτώ Ρ 12 εί θέλει D έθέλοι V 13 καί om. SD i> χσ
VMWUA περί Α άμαρτωλών VSDA ϊπαθε A 14 τώι om. Α μέν om. Α Δ
θανατωθή — Ζωοποιηθή V 14/15 τώ πνϊ D 15 έν om. V 16 δν om. S ώς om. U
17 μέν om. Flor. Cyr. διακηρύΕαι Α δέ om. A 19 τήσ ψυχήσ D αύτόν Ρ πανταχοΟ
Flor. Cyr. 2 0 ϊτι μετά σαρκόσ] έπί γήσ V άνεστράφη Flor. Cyr. 21 έν Ρ έκήρυΕεν
Flor. Cyr. φρόνημα VA αύτοΟ S 23 ένανθρωπήσεως] ένώσεωσ Δ 23/24 τά γάρτοι]
ώσ τάγε W 24 καθ' ήμ&σ μή U καθ' ήμβσ Α 2$ νοεΐν ä νοεΐν ΌΑΔ νοεΐν & MPSWU a V
26 δή om. PD τουτί Α Δ έν ήμΐν τή ήμών D ήμων Α 27 νικοδίου V τε VPSDWU
δή A utrumque Δ codd. 28 παραδεΕόμεθα PD θείου] {δ(ου S 29 πιστεύσομεν PS τώι
om. VM 3 1 μέν om. Ρ δέ Α ^ηματίων SD et βημάτων et {»ηματίων Δ codd.

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
7, a i — 2 5 CYRILLI ORATIO AD THEODOSIVM 57

προσίεμεθα γάρ ούτι που τό κατασίνεσθαι πεφυκός, καν εί τοις άγαν έ£ησκημένοις και
μήν και πικροΐς ημάς κατακροτοΐεν λόγοις οί δι' έναντίας. Ιστι γάρ το θείον ήμών
μυστήριον ουκ έν π ε ι θ ο ΐ σ ο φ ί α ς ά ν θ ρ ω π ί ν η ς λ ό γ ο ι ς , ά λ λ ' έν ά π ο δ ε ί ί ε ι π ν ε ύ - ι Cor. 2,4
ματ ο ς. *
θεός οΰν υπάρχων και τών δλων κύριος κατά τάς γραφάς ό μονογενής έπέφανεν "gg27
ήμΐν. ώφθη γάρ έπί γης και έπέλαμψε τοΐς έν σκότει, γενόμενος άνθρωπος, ου δοκήσει Bar. 3, 38
(μή γένοιτο" μανία γάρ τοΰτό γε φρονεΐν ή λέγειν), ούτε μήν εις σάρκα παρενεχθείς κατά
μετάστασιν και τροπήν (αναλλοίωτος γάρ και άεΐ κατά τό αυτό και ωσαύτως έχων ό έκ
θεού λόγος), άλλ' ουδέ όμόχρονον τηι σαρκΐ τήν υπαρζιν έχων (αυτός γάρ έστι τών αι-
ώνων ό ποιητής), ουτε μήν ώς λόγος άνυπόστατος ούδέ ώς ρήμα ψιλόν έν άνθρώπωι ίο
γεγονώς" ό γάρτοι καλών τά ουκ δντα ποτέ προς υπαρΕίν τε και γένεσιν προυφέστηκεν
άναγκαίως· αυτός γάρ έστιν ή Εωή, πεφηνώς έκ £ωής, του θεοΰ και πατρός δντος
τε και νοουμένου κατ' ιδίαν ύπόστασιν. άλλ' ουδέ μόνην ήμπέσχετο σάρκα ψυχής
έρήμην της λογικής, γεγέννηται δέ κατά άλήθειαν έκ γυναικός και πέφηνεν άνθρωπος ό
ίών και υπάρχων και συναίδιος τώι θεώι και πατρί θεός λόγος, μορφήν δούλου λαβών, ι»
καί έστιν ώσπερ έν θεότητι τέλειος, ουτω και έν άνθρωπότητι τέλειος, ούκ έκ μόνης θεό-
τητος και σαρκός εις ?να Χριστόν και κύριον και υίόν συγκείμενος, άλλ5 έκ δυοΐν τελείοιν,
άνθρωπότητος δή λέγω και θεότητος, είς ένα και τον αυτόν παραδόξως συνδούμενος.
Έρεΐ δέ τις κατά τό εικός: τίνα δή οδν τέτοκεν ή άγία παρθένος; τον άνθρωπον
ή γοΰν τόν έκ θεοΰ λόγον; φαμέν δέ ήμεΐς· και μήν τοΰτό γέ έστιν ή πλάνησις καί τό 2ο
άμαρτεΐν του πρέποντος τε και άληθοΟς. μή γάρ μοι διέληις μετά τήν ένωσιν μηδέ
διιστάς εις άνθρωπον ίδικώς και είς θεόν λόγον διπρόσωπον ήμΐν άνατύπου τόν 'Εμμανουήλ,
μή άρα τις ήμΐν είκότως διαμωμήσαιτο φρονεΐν έλομένοις όρθόν μέν ουδέν, έκέϊνο δέ
μάλλον δ και διά της άγίας κατεδικάσθη γραφής. ώδε γάρ τις Ιφη τών Χρίστου iuda 17-19
μαθητών" ύ μ ε ΐ ς δέ α γ α π η τ ο ί , μ ν ή σ θ η τ ε τ ώ ν ρ η μ ά τ ω ν τ ώ ν π ρ ο ε ι ρ η μ έ ν ω ν ύπό 25
τ ώ ν ά π ο σ τ ό λ ω ν τ ό ΰ κ υ ρ ί ο υ ή μ ώ ν Ί η σ ο ΰ Χ ρ ί σ τ ο υ , δτι έ λ ε γ ο ν ύ μ ΐ ν δτι έπ'
έ σ χ ά τ ο υ τ ώ ν χ ρ ό ν ω ν έ λ ε ύ σ ο ν τ α ι έν π α ι γ μ ο ν ή ι έ μ π α ΐ κ τ α ι , κ α τ ά τ ά ς έ α υ τ ώ ν
έπιθυμίας πορευόμενοι τών ασεβειών. ο ΰ τ ο ί ε ΐ σ ι ν οι ά π ο δ ι ο ρ ί Σ ο ν τ ε ς ,
ψ υ χ ι κ ο ί , π ν ε ύ μ α μή έ χ ο ν τ ε ς . ού διοριστέον οδν άρα κατ' ούδένα τρόπον εις γε δή
μάλιστα τό δύο φάναι μετά τήν ένωσιν και άνά μέρος έκάτερον έννοεΐν. ίστέον δ' ου.ν so

16—18 Flor. Cyr. 145 καί έστιν — συνδούμενος


30—ρ. 5 8 . 3 Flor. Cyr. 146 ίστέον — συνδρομήν

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AWU


ι προσιέμεθα — πεφυκός om. VMPW προιέμεθα A 1/2 κάν et — έναντίας om. A 2 ήμάς
om. DU κατακρατοΐεν W κρατοΐεν SD 3 πειθώ, suprascr. 01V ττειθοΐσ SD σοφίασ άνθρω-
πίνοισ VP άνθρωπίνησ σοφίασ SDA λόγων Α 5 οΰν δρα SDA τάς om. U έπεφοίνη Α
6 τήσ γήσ SD σκότω MSA γενομένοισ άνδϊσ Α 7 γε o m · SDA η φρονεΐν ή MPW
8 και SDAA ή VMPWU καί 2 om. V 9/10 δ ποιητήσ τ ώ ν αιώνων Μ ίο 6 om. SD οϋτε Α
ι ι τ ε om. VMPWU ύφέστηκεν D προυφεστηκώσ Α 13 ήμπίσχετο VP 14 ϊρημον MU
γεγένηται SU δέ VMPWUA γάρ SDAZ 15 πρΐ καί θ ω SD πρΐ ΡΑ 6 λόγοσ MW
ι ό ώσ Ρ ουτω — τέλειοσ om. PSD οΰται om. A 17 κν καί ϋν καί χ ν D θν χ ν Α
άλλ' — τελείοιν om. D έν Flor. Cyr. τέλειον Flor. Cyr. 18 άνθρωπότητα V δή
VMWUA Flor. Cyr. om. PA τε SD θεότητα V καί είς Flor. Cyr. 19 οδν δή S δή DA
20 γοϋν om. VMA έκ θεοϋ] θν Α δέ om. D ουν W μήν om. V μήν KaiMWU 21 άμάρ-
τημα V 22 ίδικώς] άληθώσ SD είς om. Α λόγον] ίδικώσ D ήμΐν om. D 23 μέν
έλόμενοσ Α μέν οδν MWU 24 τοΟ χ ϋ V έν χ ω Α 26 ϊλεγεν SD ήμΐν SDW
27 έσχάτων SD τοΟ χρόνου MPAU έν παιγμονή MPW έμπαιγμονή VU έν έμπαιγμονή SDAA
28 ούτοι δέ Ρ 29 εϊσ γε P S U A εϊσ τε VA είσ δέ γ ε MW εϊτε D δει D 3° τά D
φανήναι SD νοεΐν V οδν V Flor. Cyr.
Acta conciliorum oecumeniconim. I, ι. 8

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
58 COLLECTIO VATICANA

δτι θεωρεί μεν τινα φύσεων διαφοράν ό νους (ταυτόν γαρ οΰτι που θεότης τε και
άνθρωπότης), είσδέ£εται δέ όμοΰ ταΐς περί τούτων έννοίαις και την άμφοΐν εις ένότητα
συνδρομήν. ούκοΰν θεοΰ μέν έίέφυ του πατρός ώς θεός, έκ παρθένου δέ άνθρωπος.
PG 1169 ό γαρ έκ θεοΰ πατρός άπορρήτως τε και ύπέρ νουν άναλάμψας λόγος γεγεννήσθαι λέγεται
και έκ γυναικός, καταφοιτήσας εις ανθρωπότητα καί καθείς έαυτόν εις δπερ ουκ ήν, ούχ 'ίνα 5
μείνηι κεκενωμένος, αλλ' ίνα θεός είναι πιστεύηται και έν εΐδει τώι κοςθ' ήμάς πεφηνώς έπι γης,
ούχ ώς έν άνθρώπωι κατοικήσας, άλλ* ώς αυτός κατά φύσιν άνθρωπος γεγονώς μετά του την
ιδίαν άνασώσασθαι δόίαν. και γουν ό θεσπέσιος ΤΤαΰλος τά πολύ της αλλήλων δμοουσιότη-
τος διεστηκότα τε και άμετρήτωι διαφοράι διεσχοινισμένα, θεότητα τε και ανθρωπότητα, συλλέ-
γων εις έν οικονομικώς και έ2 άμφοΐν τον ένα κατασημαίνων Χριστόν και υίόν και θεόν ίο
Rom. ι, ι-4 ΤΤαΰλος δ ο ύ λ ο ς , φησίν, Ί η σ ο ΰ Χ ρ ί σ τ ο υ , κ λ η τ ό ς α π ό σ τ ο λ ο ς ά φ ω ρ ι σ μ έ ν ο ς
εις ε ύ α γ γ έ λ ι ο ν θ ε ο ΰ , δ π ρ ο ε π η γ γ ε ί λ α τ ο δια τ ω ν π ρ ο φ η τ ώ ν α ύ τ ο ΰ έ ν γ ρ α -
φ α ΐ ς ά γ ί α ι ς π ε ρ ι τ ο υ υ ί ο ΰ α ύ τ ο ΰ τ ο υ γ ε ν ο μ έ ν ο υ έκ σ π έ ρ μ α τ ο ς Δ α υ ί δ κ α τ ά
σ ά ρ κ α , τ ο υ ό ρ ι σ θ έ ν τ ο ς υ ί ο ΰ θ ε ο ΰ έν δ υ ν ά μ ε ι κ α τ ά π ν ε ΰ μ α ά γ ι ω σ ύ ν η ς .
ιδού δη σαφώς άφωρίσθαι φησίν έαυτόν εις εύαγγέλιον θεου, καίτοι γράφων αναφανδόν" is
ι Cor 2* 2 ^άρ έ α υ τ ο ύ ς κ η ρ ύ σ σ ο μ ε ν , ά λ λ α Χ ρ ι σ τ ό ν Ί η σ ο Ο ν κ ύ ρ ι ο ν , και πάλιν" ού γ ά ρ
έ κ ρ ι ν α τ ι ε ί δ έ ν α ι έ ν ύ μ ΐ ν εί μ ή Ί η σ ο Ο ν Χ ρ ι σ τ ό ν και τ ο ύ τ ο ν έ σ τ α υ ρ ω μ έ ν ο ν .
26 υίόν δε αύτόν όνομάσας θεου, και έκ σπέρματος του Δαυίδ γεγεννήσθαι φησιν ώρίσθαι
τε διισχυρίίεται και εις υίόν θεοΰ. πώς oöv, είπε μοι, θεός ό έκ σπέρματος άναφύς τοΰ
Δαυίδ; ό δέ δη καί προ αιώνων και άιδίως υιός καθό πέφηνεν έκ θεου, τίνα δη τρόπον 2ο
εις υίόν ώρίσθη θεοΰ, καθάπερ εις αρχάς του ύφεστάναι παρενεχθείς; ?φη γάρ αυτός πε-
Ps. 2, 7 ρί έαυτοΟ" κ ύ ρ ι ο ς ε ί π ε π ρ ό ς με" υ ί ό ς μ ο υ ε ΐ σ ύ , έ γ ώ σ ή μ ε ρ ο ν γ ε γ έ ν ν η κ ά σ ε ,
καίτοι του σήμερον αεί πως ήμΐν ούχ δτι τον παρωιχηκότα, τον ένεστώτα δέ μάλλον κατα-
δηλοΰντος καιρόν. βαθύ τό μυστήριον, άλλά τοις μεν άνά μέρος τιθεΐσι καί διορί£ουσι
δυσέφικτόν τε καί άπορον αληθώς, τοις γε μην εις ένότητα κατασφίγγουσι τον Έμμα- 25
νουήλ έγγυς τε έλεΐν καί έτοιμοτάτη λίαν ή τών ιερών δογμάτων άκιβδήλευτος γνώσις.
ό γάρ τώι φύσαντι συναίδιος καί προ παντός αιώνος υίός έπειδή καταβέβηκεν είς την
ανθρώπου φύσιν, ουκ άπολισθήσας του είναι θεός, προσλαβών δέ τό άνθρώπινον, νοοΐτ'
αν είκότως καί έκ σπέρματος γεγεννήσθαι Δαυίδ καί νεωτάτην 2χειν την έν άνθρωπότητι
γέννησιν" έστι δέ ούκ άλλότριον αύτοΰ τό προσληφθέν, αλλ' ϊδιον αληθώς. λελόγισται 3ο
τοιγαροΰν ώς έν πρός αύτόν, καθάπερ άμέλει καί την άνθρωπου σύνθεσιν καταθρήσαι τις
άν. πέπλεκται μεν γάρ έΣ άνομοίων τήν φύσιν, ψυχής δή λέγω καί σώματος, άλλ' ούν

27—3° Flor. Cyr. 147 δ γάρ — λελόγισται

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], A W U


ι διαφοράν φύσεων W φύσεωσ S Flor. Cyr. ταυτί S 1/2 θεότησ — άνθρωπότησ
MPWUA θεότητοσ — άνθρωπότητοσ VSDA Flor. Cyr. 2 τούτου S 3 65 VMPW <£έφυ
τοΟ] iS Εμφύτου VMWU έ^φη Ρ 4 τε om. V γεγενησθαι S 5 κ(" om· VA έν
άνθρωπότητι V ούχϊ S 6 είναι om. D καί erasum S ών Ρ τό PS 7 φύσιν VMPWUA
άλήθειαν SDA 9 θεότητόσ τε καϊ άνθρωπότητοσ S ιι κλητός άπόστολος om. Ρ 12 θεού
om. S 15 &Π om· D ώρίσθαι VMW ώρίσθη U ι6 κηρύσσομεν Α ϊν χν Α κν VMWUZA
om. PSD 17 χν iv V 18 τοΟ om. SD γεγενησθαι AU om. S 19 άναφυεΐσ D
20 ά(διοσ W υίός] θσ Μ 21 άρχήν SD ύφεστάναι] είναι postea add. ύφεστάναι W
2ΐ/22 περί αύτοΰ VP πρόσ έαυτόν S 23 πωσ ήμΐν άεί Α ούχ δτι] ού SDAA 22/23 παραδη-
λοΟντοσ DA 25 τε — άληθώς] άληθώσ καί άπορον Ρ άληθώσ V^g παντελώσ V τώ —
κατασφίγγοντι SD 26 έτοιμότατοσ S 27 τ ώ φύσαντι VMAWU τ ώ φύσει S τη φύσει Ρ τώ
φΟντι Smg D 28 τό M W προσλαβών δέ [δέ om. SD] M P S D W U I A Flor. Cyr. προελθεΐν είσ VA
νοοΐτο SD 29 γεγενησθαι SA 30 γένεσιν MPSDU Flor. Cyr. ίστι δέ] ώστε V αύτώ S
31 αύτό D άνθρωπείαν V σύνθεσιν] φύσιν Α καταθρήσαι VMPWU καταθρήσειε Α κατα-
θρήσει S καταθρήση D 3 2 συμπέπλεκται SD μέν om. V

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
7, 25—»7 CYRILLI ORATIO A D THEODOSIVM
59

είς νοείται τό συναμφότερον άνθρωπος, ώς από μόνης μέν της σαρκός δλον 2σθ' δτε
κατωνομάσθαι τό Ζώιον, ψυχής δέ ώνομασμένης νοεΐσθαι τό συναμφότερον. κατά τον PG1172
ίσον oöv άρα τρόπον και έπ' αύτοΰ παραδεζόμεθα τοΰ Χρίστου" εις γαρ υιός και εις κύ-
ριος Ίησοΰς ό Χριστός και προ σαρκός κα'ι δτε πέφηνεν άνθρωπος.
27 Και τον άγοράσαντα ημάς δεσπότην ούκ άρνησόμεθα, κδν εί δια των ανθρωπίνων "·>
ήμΐν και έκ των της κενώσεως £σθ' δτε μέτρων κατασημαίνοιτο. Ίουδαίοις μέν γαρ
Ιφη προσλαλών ό κύριος ημών ΊησοΟς ό Χριστός" ει τ έ κ ν α τ ο υ ' Α β ρ α ά μ ή τ ε , τ ά loh. 8, 39· 4°
Ι ρ γ α τ ο υ Α β ρ α ά μ έ π ο ι ε ΐ τ ε δν" ν ΰ ν δέ ί η τ ε ΐ τ έ με ά π ο κ τ ε ΐ ν α ι , ά ν θ ρ ω π ο ν δς
τ η ν ά λ ή θ ε ι α ν ύμΐν λ ε λ ά λ η κ α . τ ο ΰ τ ο Α β ρ α ά μ ούκ έ π ο ί η σ ε . γράφει δέ και ΤΤαΰ- »
λος περί αύτοΰ' δς έν τ α ΐ ς ή μ έ ρ α ι ς τ η ς σ α ρ κ ό ς α ύ τ ο ΰ δ ε ή σ ε ι ς τ ε και ί κ ε τ η - Hebr. 5, 7· 8
ρίας π ρ ο ς τ ο ν δ υ ν ά μ ε ν ο ν σ ώ ι ί ε ι ν α υ τ ό ν έκ θ α ν ά τ ο υ μ ε τ ά κ ρ α υ γ ή ς ί σ χ υ -
ράς και δ α κ ρ ύ ω ν π ρ ο σ ε ν έ γ κ α ς και ε ι σ α κ ο υ σ θ ε ί ς άπό τ η ς ε ύ λ α β ε ί α ς , κ α ί π ε ρ
ώ ν υ ι ό ς , Ι μ α θ ε ν ά φ ' ώ ν 2παθε, τ η ν ύ π α κ ο ή ν . αρ' ουν άνθρωπον αυτό δη
τούτο ψιλόν και κατ' ούδένα τρόπον άνεστηκότα τών καθ' ημάς Χογιούμεθα τον Χριστόν;
μή γένοιτο. την δέ του θεοΰ σοφίαν και δύναμιν ασθενείας εις τοΰτο καθικέσθαι δώσο- is
μεν, ώς δεδιέναι μέν θάνατον, έζαιτεΐν δέ τό σώι£εσθαι παρά του πατρός, και του κατά
φύσιν είναι £ωήν έκπέμψομεν τον Εμμανουήλ; ή περιτρέποντες εις την ανθρωπότητα και
εις μέτρον φύσεως της καθ' ημάς τό ώς έν λόγοις σμικροπρεπές, δράσομέν τι τών έπαι-
νουμένων και έΗ ών έστι θεός, την ύπερκόσμιον αύτοΰ κατοψόμεθα δόΗαν, τόν αύτόν είναι συ-
νέντες θεόν τε ομοίως και άνθρωπον ήτοι θεόν ένηνθρωπηκότα; ήκέτω δη ουν εις μέσον ήμΐν 20
ό δοκιμώτατος ΤΤαΰλος, ταυτΐ βοών τε και λέγων" σ ο φ ί α ν δ έ λ α λ ο ΰ μ ε ν έν τ ο ι ς τ ε λ ε ί ο ι ς , ι Cor. 2, 6-8
σ ο φ ί α ν δ έ ο ύ τοΰ α ι ώ ν ο ς τ ο ύ τ ο υ ούδέ τ ώ ν α ρ χ ό ν τ ω ν τοΰ αιώνος τούτου τ ώ ν
κ α τ α ρ γ ο υ μ έ ν ω ν , άλλά λ α λ ο ΰ μ ε ν θ ε ο ΰ σ ο φ ί α ν έν μ υ σ τ η ρ ί ω ι τ η ν ά π ο κ ε -
κ ρ υ μ μ έ ν η ν , ήν ο ύ δ ε ί ς τ ώ ν α ρ χ ό ν τ ω ν τ ο ΰ α ι ώ ν ο ς τ ο ύ τ ο υ έ γ ν ω κ ε ν . εί γ ά ρ
έ γ ν ω σ α ν , ούκ αν τ ό ν κύριον τ ή ς δόΕης έ σ τ α ύ ρ ω σ α ν . και μήν έπΐ τούτοις" 25
δς ώ ν α π α ύ γ α σ μ α τ ή ς δό2ης και χ α ρ α κ τ ή ρ τ ή ς υ π ο σ τ ά σ ε ω ς α ύ τ ο ΰ φ έ ρ ω ν Hebr. ι, 3· 4
τε τά π ά ν τ α τ ώ ι ρ ή μ α τ ι τής δ υ ν ά μ ε ω ς αύτοΰ, καθαρισμόν τ ώ ν α μ α ρ τ ι ώ ν ημών
π ο ι η σ ά μ ε ν ο ς , έ κ ά θ ι σ ε ν έν δεΗιάι τ ή ς μ ε γ α λ ω σ ύ ν η ς έν ύ ψ η λ ο ΐ ς , τ ο σ ο ύ τ ω ι
κ ρ ε ί τ τ ω ν γ ε ν ό μ ε ν ο ς τ ώ ν α γ γ έ λ ω ν , δ σ ω ι δ ι α φ ο ρ ώ τ ε ρ ο ν παρ' α ύ τ ο ύ ς κεκλη-
ρονόμηκεν δνομα. καίτοι τό γε εϊναί τε και όνομάΖεσθαι τής δό£ης κύριον πώς ού so
λίαν ύπερτενές και παντός έπέκεινα γενητοΰ και παρηγμένου πρός γένεσιν; και παρίημι
μέν τά άνθρώπινα (σμικρά γάρ δή λίαν), έρώ δ' ουν δτι καν αγγέλους όνομάσαι και αρχάς
και θρόνους και κυριότητας άπαριθμήσαιτό τις και μήν και εί τών άνωτάτω διαμεμνήσεται σερα-
φίμ, κατόπιν ιόντα τής ούτως ύπερτενοΰς όμολογήσειεν αν εύκλείας, εΐ γε νοΰν Ιχοι τόν ευ βεβη- PG 1173

13—20 Flor. Cyr. 148 äp' oöv — άνθρωπον

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], A W U


1 δλον] δ έστιν S 2 κατωνομάΖεσθαι W 3 oöv om. Α αύτοΐσ S παραδεεώμεθα
VMWU εΐσ γάρ] ei γάρ S εί γάρ εΐσ D 3/4 κσ και εϊσ ϋσ D 3 δ υίόσ Ρ 46 om. VkA
δτι Ρ 5 εί om· Α 6 μέτρων ίσθ' δτε V M P W U κατασημαίνεται D κατασημαίνηται Α
7 ϊσ χσ Vk 8 με Ζητείτε SD δνοσ S ίο 8ς — αύτοΟ om. Ρ τε om. Ρ 13/14 αύ-
τόν δή τοΟτον D δή τοΟτον Α ι6 τόν θάνατον SDA Χαιτών SD τοΟ Flor. Cyr.
1 8 μικροπρεπέσ V S W 19 και om. SD, de A non constat τόν om. Flor. Cyr. 19/20 συνιέν-
τεσ VMP συνθεντεσ A 20 τε om. U όμοΰ SDU Flor. Cyr., de A non constat δή om. Ρ
23 σοφίαν θϋ λαλοΟμεν Ρ λαλοΰμεν σοφίαν SD 24 άρχόντων] άνων μάλλον δέ τών άρχόντων V
25 έγνωκεν S ϊγνιυκαν D έσταύρωσε S καΐ μήν και V M P W U 27 ημών S D Z A om. VMP A W U
28 τοϊσ ΰψηλοΐσ V M P W U τοσούτον V τούτω S 29 κρείττω mA δσον VP 3° γε
M P A W U A γε τό V τό SD 31 ύπερτελέσ V γεννητοΟ VSDA παρενηνεγμένου Α 32 σμικρά
— λίαν om. SD όρώ γ' oöv δμωσ Α δτι om. D όνομόίσαιτο Μ om. U 33 καΗ om. SD
διαμεμνήσεται M S D W A διαμεμνήσετε U διαμεμνήσαιτο ΡΑ διαμίμνηται V 33/34 σεραφείμ MW
34 ϊχίΐ VMPSDU
8*

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
6o COLLECTIO VATICANA

κότα και (Τοφόν. έκκριτον γαρ είναι φημι τό γέρας και δεΐν άνακεΐσθαι μόνηι τηι τών
δλων βασιλί&ι φύσει. πώς ουν αν γένοιτο της ί>ό£ης κύριος ό εσταυρωμένος, τό δέ
απαύγασμα του πατρός και της ουσίας ό χαρακτήρ, ό φέρων τά πάντα τώι ρήματι της δυ-
νάμεως αύτοΟ, κρείττων αγγέλων γεγενήσθαι λέγεται; τάχα που τό ελαττον, ως έγώιμαι,
Hebr. 2, 9 λαβών, δτε πέφηνεν άνθρωπος. γέγραπται γαρ δτι τ ό ν δέ β ρ α χ ύ τ ι π α ρ ' α γ γ έ λ ο υ ς 5
ή λ α τ τ ω μ έ ν ο ν β λ έ π ο μ ε ν Ί η σ ο υ ν δια τό π ά θ η μ α τ ο ΰ θ α ν ά τ ο υ δόΕηι και τ ι μ ή ι
έστεφανωμένον. άρ' οδν έζώσομεν τόν έκ θεοΟ πατρός πεφηνότα λόγον της αύτώ 1
πρεπούσης ουσιώδους υπεροχής και της προς αυτόν ακριβούς έμφερείας, της αγγέλων εύ-
κλείας ήττώμενον βλέποντες δια τό έκ της οικονομίας σμικροπρεπές; ού μέν ουν. οιμαι
γαρ δεΐν ουτε τών ανθρωπίνων άπαλλάττειν παντελώς τόν έκ θεοΰ λόγον μετά την προς ίο
σάρκα σύνοδον ουτε μην δόΣης της θεοπρεποΰς άποστερεΐν τό άνθρώπινον, εί έν Χριστώι
νοοΐτο και λέγοιτο.
28 ΤΤλήν έρησομένους ουκ ήγνόησά τινας' τίς δη δρα έστίν αληθώς ΊησοΟς ό Χριστός;
ό έκ γυναικός άνθρωπος ή γοΰν ό έκ ΘεοΟ λόγος; και ήλίθιον μεν κομιδήι τό διατείνεσθαι
περιττά και φληνάφοις είκαιομυθίαις άνταναφωνεΐν, έρώ δ' ούν δτι σφαλερόν τε και ουκ is
άΣήμιον τό διατέμνειν εις δύο και άνά μέρος ίσταν άνθρωπόν τε και λόγον ουκ άνεχομένης
της οικονομίας και Χριστόν 2να βοώσης της θεοπνεύστου γραφής. χρήναι γάρ έγωγε
φημι μήτε τόν έκ ΘεοΟ λόγον άνθρωπότητος δίχα μήτε μήν τόν έκ γυναικός άποτεχθέντα
ναόν ούχ ένωθέντα τώι λόγωι Χριστόν Ίησουν όνομάίεσθαι. άνθρωπότητι γάρ καθ' Γνώ-
σιν οϊκονομικήν άπορρήτως συνενηνεγμένος ό έκ ΘεοΟ λόγος νοείται Χριστός, άνωτέριυ μέν 2ο
άνθρωπότητος, ως φύσει θεός και υίός, ουκ άτιμάΖων δέ και τό έν ύφέσει γενέσθαι δοκεΐν
loh.η,9·ΐο. ^ άνθρώπινον. τοιγάρτοι ποτέ μεν ίφασκεν ό έ ω ρ α κ ώ ς έ μ έ έ ώ ρ α κ ε τ ό ν πα-
loh. ΐ4,28 τ έ ρ α - έ γ ώ κ α ι ό π α τ ή ρ Ι ν έ σ μ έ ν , ότέ δέ αυ πάλιν ό π α τ ή ρ μου μείίων μού
έστιν. ου μείων γάρ ών του πατρός κατά γε τό έν ούσίαι ταύτόν και κατά πάν
29 ότιοΟν τό ίσοστατοΟν, έν έλάττοσιν εϊναί φησι διά τό άνθρώπινον. κηρύττεται δέ και 25
διά τών ιερών γραμμάτων ποτέ μέν ώς δλος ών άνθρωπος σεσιωπημένης αύτοΟ της
θεότητος οικονομικώς, ποτέ δέ αύ πάλιν ώς θεός σεσιγημένης αύτου της άνθρωπότητος·
Phil 3 5 "Οικείται δέ κατ' ούδένα τρόπον διά την άμφοΐν εις ένότητα σύμβασιν. και γοΰν ό
PG 1176 θεσπέσιος ΤΤαΟλος ό 'Εβραίος έξ "Εβραίων και φυλής Βενιαμίν, ό κλητός απόστολος, έπι-
Rom. ι, ι σ τ έλλ€ΐ τοις διά πίστεως δεδικαιωμένοις και κατανεκρώσασι τά μέλη τής σαρκός, π ο ρ ν ε ί α ν 3 ο
νΟί, 3» 5· 3
δή λέγω και π ά θ ο ς , έ π ι θ υ μ ί α ν κ α κ ή ν κ α ι τ η ν π λ ε ο ν ε ϋ ί α ν ά π ε θ ά ν ε τ ε γ ά ρ
και ή ζ ω ή υ μ ώ ν κ έ κ ρ υ π τ α ι σ ύ ν τ ώ ι Χ ρ ι σ τ ώ ι έν τ ώ ι θ ε ώ ι . αυτός γε μήν Ιφη
loh. 17,ιι-ι3 περί τών έαυτοΟ μαθητών" π ά τ ε ρ ά γ ι ε , τ ή ρ η σ ο ν α υ τ ο ύ ς έ ν τ ώ ι ό ν ό μ α τ ί σ ο υ ώι
δ έ δ ω κ ά ς μοι, ίνα ώ σ ι ν 1ν κ α θ ώ ς ή μ ε ΐ ς . δτε ή μ η ν μετ' α υ τ ώ ν , έγώ έτήρουν

17—28 Flor. Cyr. 149 χρήναι — σύμβασιν

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AWU


ι γένοσ SD 2 πώς οδν] ώσ SD b' Äv Α κσ τησ δόΕη«τ VMPWU 4 τοίχα «ου
om. SD έγώμαι SDAA οΐμαι U ήγοΟμαι VMPW 5 öti VMPWU τόν δέ om. Α 6 ήλατ-
τωμένον om. SD θανάτου] σταυροΟ SD 7 έ&Ι»σιυμεν W αύτήσ S om. VMPWU 8 τήσ
SD καΐ τήσ VMPAWUA τών άγγέλων VMPWU 9 έκ om. VP μικροπρεπέσ MSW νοούμενον
οδμενουν SD οΐμαι] ού U 13 el ήγνόηκά SD δέ SD άληθώς om. SDA ίσ χσ Α
14 γοΟν om. Μ 15 φληνοίφουσ SD είκαιομύθοισ V είκαιομυθίασ SD ι6 Ανατέμνειν D
άνεχόμενον S ι8 γυναικός] παρθένου S τεχθέντα S 19 ούχ SDA Flor. Cyr. ώσ MPAWU
ώσ μή V Ανθρωπότητα S 20 άπορρήτω Μ συνηνεγμένος V άνώτεροσ VS μέν ών DA
21 τό καΐ Flor. Cyr. τό S 23 καΐ έγώ καΐ Σ Flor. Cyr. ποτέ Flor. Cyr. πάλιν om. Μ SD
μου om. S μού om. U 25 φασι S bid om. Flor. Cyr. κηρύσσεται SD 26 ών om. SDA
αύτήσ S 27 aö om. Μ σεσιγημένησ SDA σεσιωπημένησ VMPAWU Flor. Cyr. αύτήσ S 28 τοΐν Ρ
29 ό1 om. DA 30 κατανεκρώσασ VMPW τής om. VPW 32 ήμών W γε μήν] oöv V 33 οΟσ
PAU 34 καΐ ήμεΐσ DA

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
7, 27—3O CYRILLI ORATIO AD THEODOSIVM 6l

α ύ τ ο ύ ς έν τ ώ ι ό ν ό μ α τ ί σ ο υ ώ ι δ έ δ ω κ ά ς μ ο ι , και έ φ ύ λ α ξ α α ύ τ ο ύ ς και ο ύ δ ε ι ς
έζ α υ τ ώ ν ά π ώ λ ε τ ο , ei μή ό υιός της απώλειας, 'ίνα ή γ ρ α φ ή πληρωθήι.
v ö v δέ π ρ ο ς σέ έ ρ χ ο μ α ι και ταύτα Χαλώ έν τώι κόσμωι, ίνα Ιχωσι τήν
χ α ρ ά ν τ ή ν έ μ ή ν π ε π λ η ρ ω μ έ ν η ν έν α ύ τ ο ΐ ς . συνίης ούν δπιυς άπδ μόνης ώσπερ
ήμΐν της άνθρωπότητος έν γε τουτοισι κατασημαίνεσθαι δοκεΐ; οίησόμεθα γαρ ουδαμώς 5
κεκρύφθαι τε και άποδημεΐν του κόσμου, καίτοι λέγοντα σαφώς αμήν άμήν λ έ γ ω Mt. 18,2ο
ύ μ ΐ ν δτι δπου έάν σ υ ν α χ θ ώ σ ι δύο ή τ ρ ε ι ς εις τό έ μ ό ν δνομα, έκεΐ ειμί έν
μ έ σ ω ι α ύ τ ώ ν και πάλιν ι δ ο ύ έ γ ώ μ ε θ ' υ μ ώ ν ε ί μ ι π ά σ α ς τ ά ς η μ έ ρ α ς 2 ω ς τ η ς Mt. 28,20
συντελείας του αιώνος. ϊδοις δ' αν και αύτόν τον ίερώτατον ΤΤαυλον καταρραθυ- 9
μοϋντα πολλάκις του και άνθρωπον δεΐν άνακηρύττειν αύτόν' Π α ύ λ ο ς γάρ φησιν, ά π ό - Gal. 1, ι
σ τ ο λ ο ς , ούκ άπ' α ν θ ρ ώ π ω ν ο ύ δ έ δ ι ' ά ν θ ρ ω π ο υ , ά λ λ α δ ι α Ί η σ ο ΰ Χ ρ ί σ τ ο υ και
αύ έπι τούτοις γ ν ω ρ ί ζ ω δ έ ύ μ ΐ ν τό εύαγγέλιον, φησί, τό εύαγγελισθέν υ π ' Gal. ι, ι ι . ΐ2
έ μ ο ΰ δ τ ι ουκ έ σ τ ι κ α τ ά ά ν θ ρ ω π ο ν " ο υ δ έ γ ά ρ έ γ ώ π α ρ ά ά ν θ ρ ω π ο υ π α ρ έ λ α β ο ν
α υ τ ό ο ύ δ έ έ δ ι δ ά χ θ η ν , άλλά δι' ά π ο κ α λ ύ ψ ε ω ς Ί η σ ο ΰ Χ ρ ι σ τ ο ΰ . και μήν και 14
έτέρωθί φησιν εί δέ καί έγνώκαμεν κατά σάρκα Χ ρ ι σ τ ό ν , άλλά ν υ ν ο ύ κ έ τ ι 2 Cor. 5, 16
γινώσκομεν. τίς ουν έστιν Ίησοΰς ό Χριστός ό τήν ούτως άπόρρητον απλανή τε
και θείαν άποκάλυψιν τών έαυτοΰ μυστηρίων έναστράπτων αύτώι; άρ' ούχι γενόμενος
σάρΗ ό λόγος και τήν έκ γυναικός δι' ημάς ούκ άτιμάσας γέννησιν; καίτοι πώς ούκ
αληθές δπερ έφην; μεμνήμεθα γάρ του μακαρίου λέγοντος Γαβριήλ προς τήν άγίαν παρ-1»
θένον μή φ ο β ο ΰ , Μ α ρ ι ά μ " ι δ ο ύ γάρ σ υ λ λ ή ψ η ι έν γ α σ τ ρ ι και τέΕηι υ ί ό ν κ α ι Lc. 1,30
καλέσεις τό δ ν ο μ α αύτου ΊησοΟν. καινόν δέ οΐμαι τουτί παρά του πατρός
δνομα δεδόσθαι τώι λόγωι διά της αγγέλου φωνής" προανακεκράγει γάρ ουτω και χρη-
σμώιδημα προφητικόν κ α ι κ α λ έ σ ο υ σ ι τό δνομα αύτοΰ τό καινόν δ ό κ ύ ρ ι ο ς les. 62,2
ό ν ο μ ά σ ε ι αύτό. δτε τοίνυν ό συναίδιος τώι πατρι και προ παντός αιώνος υιός και
μονογενής έν έσχάτοις του αιώνος καιροΐς γέγονεν άνθρωπος, γεγέννηται δέ και έκ γυναι- 25
κός και ώρίσθη μέν ύίός, κεχρημάτικε δέ και πρωτότοκος και γέγονεν έν πολλοίς άδελ- Rom · 8, 29
φοΐς, τότε και ό φύσει πατήρ όρίίει τουνομα, τοις της πατρότητος, ϊν' ούτως εϊπωμεν,
έπόμενος νόμοις.
80 Ό αύτός ούν άρα και μονογενής έστι και πρωτότοκος. ό γάρτοι μονογενής ως PG Ι 177
θεός, πρωτότοκος έν ήμΐν καθ' ένωσιν οίκονομικήν και έν πολλοίς άδελφοΐς ώς άνθρωπος, so
Ινα και ήμεΐς ώς έν αύτώι τε και δι' αύτου υίοι θεοΰ φυσικώς τε και κατά χάριν, φυσικώς
μέν ώς έν αύτώι τε και μόνωι, μεθεκτώς δέ και κατά χάριν ήμεΐς δι' αύτου έν πνεύματι.
ώσπερ ούν γέγονεν ίδιον της άνθρωπότητος έν Χριστώι τό μονογενές διά τό ήνώσθαι τώι

33—Ρ· 62 >2 Flor - Cyr. 150 ώσπερ — σαρκΐ ψυχήν έχούσηι τήν λογικήν
VM, Ρ [ = hk], S, D [ = um], AWU
ι (In — μοι om. VT οΟσ Α καί1 om. A 3 λέγω A 4 αύτοΐσ Μ έαυτοΐσ UA συ-
νιείσ MAW δπως] ώσπερ Α ώσπερ om. Α 5 ήμεΐσ Ρ τουτοισΐ] τούτοκτ et MW τού-
τοισ U οίήσομαι VMPWU 6 κόσμου] σκοποΟ W λέγοντοσ SD άμήν1 om. SD
7 δτι om. Α Äv A b' Äv SD 8 ήμών SU καί έωσ MPAW 9 αύτόν] τόν τόν U
ίο καί om. D γάρ om. Α ΙΟ/ΙΙ 6 άπόστολοσ Ρ 12/13 τό — έμοΟ VMPWU φησι τό
εύαγγέλιον — έμοΟ SD τό εύαγγέλιον τό — έμοΟ φησιν Α 15 et δέ έγνώκαμνε S κατά
σάρκα om. D 16/17 Απλανή τ€ καί άπόρρητον θείαν VMPW 17 άπαστράπτων Α
ι8 έκ om. Α 19 άληθήσ S βθεν S γάρ om. Α μακαρίου om. VZ γαβριήλ λέγον-
τοσ V 20 γάρ om. PU τέίεισ U 20/21 καί καλέσεις — ΊησοΟν om. Α 2ΐ καλέσησ S τοΟτο
VMPWU 22 Μδοσθαι SD 22/23 άγγέλου — προφητικόν] προφητείασ V 22 τοΟ άγγέλου SDA
προανεκεκράγει D 23 τό* om. Α 24 αύται AW 6 om. D και· om. V 6 Α 25 τοΟ
αίΦνοσ om. V γ€γένηται S 26 υΐόσ SDAZA υΐόσ θϋ VMPWU 27 τό δνομα VSDA
»8 νόμοισ έπόμενοσ V 29 ούν om. Μ 29/30 ό γάρτοι — πρωτότοκος om. U 3° οίκονομικώσ V
ώς om. SDAU, corr. U 3 1 ΚΑΊ om. VMPWU ήμεΐσ MPSDWUA ήμεΐσ ώμεν VA χάριν γενώμεθα W
32 μεθεκτικώσ V τέ S 33 Ιδιον γέγονε Α τό μονογενές om. Α

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
62 COLLECTIO VATICANA

Rom. 8, 29 λόγωι κατά σύμβασιν οίκονομικήν, ούτως ϊδιον τοΰ λόγου τό έν πολλοίς άδελφοΐς καΐ τό
πρωτότοκος δια τό ήνώσθαι σαρκί. έρηρεισμένον δ' ουν έχων το είναι θεός και τροπής άμεί-
νων υπάρχων άεί, μεμένηκεν δπερ ήν, και δτε γέγονεν άνθρωπος, τήι κατά πάντων ύπεροχήι
δόξηι τε τήι άνωτάτω κατεστεμμένος. τοιγάρτοι κεκέλευσται μεθ' ημών και αύτη τών
άνω πνευμάτων ή αγία τε και παμμακαρία πληθύς προσκυνεΐν αύτώι. ήν γαρ δή που
και μάλα εικός άνήνασθαι την προσκύνησιν και κατοκνήσαι τιμάν, τό της άνθρωπότητος
όρώντας σμικροπρεπές, και τον δι' ημάς γενόμενον καθ' ημάς ουκ άξιώσαι δοξολογεΐν, απο-
φοιτώντας ώς άπωτάτω τοΰ πεπλανήσθαι δοκεΐν. άποπτον γάρ καΐ αύτοΐς ήν Ιτι τό
έπι Χριστώι μυστήριον, έίεκάλυπτε δε τό πνεύμα αύτοΐς και δυσσεβεΐν ούκ ήφίει τους
Hebr. ι, 6 ήγιασμένους. τοιγάρτοι φησΐν ό θεσπέσιος Παύλος· δ τ α ν δε ε ί σ α γ ά γ η ι τ ο ν πρω-
τότοκον είς την οίκουμένην, λέγει' και π ρ ο σ κ υ ν η σ ά τ ω σ α ν αύτώι πάντες
ά γ γ ε λ ο ι θεοΰ. ό γάρ ίδιότητι φυσικήι τής οικουμένης άπάσης διενεγκών έ£ω τε αυ-
τής υπάρχων καθό νοείται θεός, είσβέβηκεν εις αύτήν, μέρος κόσμου πεφηνώς ώς άνθρω-
πος, πλην ού διά τοΰτο τής θείας όπώλισθε δόΗης. προσκυνείται γάρ ώς μονογενής
καν εί καλοΐτο πρωτότοκος, δπερ έστίν έναργώς τοις τής άνθρωπότητος μέτροις δτι μά-
λιστα πρέπον.
31 Ά ρ ' ούν ώς άνθρωπον προσκυνήσομεν τον Εμμανουήλ; μή γένοιτο. λήρος γάρ
ήδη τουτΐ καΐ άπάτη και πλάνησις, διοίσομεν δε κατ' ούδέν τών τήι κτίσει λελατρευκότων
Rom. ι, 25 παρά τον κτίστην καΐ ποιητήν, οι τ ί ν ε ς μετήλλαΗαν την άλήθειαν του θεοΰ έν
τ ώ ι ψ ε ύ δ ε ι κατά τό γεγραμμένον, οίς εί φρονήσαιμεν άδελφά, καΐ συνακουσόμεθα πάντως"
Rom. 1,22.23 φ ά σ κ ο ν τ ε ς ε ί ν α ι σ ο φ ο ί έ μ ω ρ ά ν θ η σ α ν κ α ΐ ή λ λ α £ α ν τ η ν δ ό ξ α ν τ ο ΰ άφθαρτου
θ ε ο ύ έν ό μ ο ι ώ μ α τ ι ε ι κ ό ν ο ς φ θ α ρ τ ο ΰ α ν θ ρ ώ π ο υ κ α ι π ε τ ε ι ν ώ ν κ α ΐ τ ε τ ρ α π ό δ ω ν
καΐ έ ρ π ε τ ώ ν . ή γάρ ούχΐ καΐ ημείς αύτοΐ καΐ ίσουργοΐ καΐ σύμφρονες τοις μνημονευ-
θέϊσιν έσόμεθα την τοΰ θεοΰ δόζαν έν τώι ψεύδει μεταλλάττοντες εν όμοιώματι εικόνος
φθαρτοΰ ανθρώπου, εί ώς άνθρώπωι ψιλώι καΐ ένΐ τών καθ' ημάς προσοίσομεν την προσ-
PG 118ο κύνησιν τώι 'Εμμανουήλ; τί δέ; ούχΐ καΐ αύτη τών άγγέλων ή άνω πληθύς τοις είς
τοΰτο μανίας ήκουσι συντετά£εται; άνεζίτητον δέ οίμαί που την έπι τώι πεπλανήσθαι
γραφήν καΐ τήι τών έθνών άγέληι περιθήσομεν καΐ δυσαπόνιπτον ΙΗι τών αρχαίων αίτια-
μάτων τό βλάβος. πλανάται γάρ οΐμαι καΐ νυν καΐ ούδέν ήττον ή πάλαι, καΐ την είς
εύθύ διαστείχουσαν ήγνόηκε τρίβον, καΐ περιττός, ώς Ιοικεν, ό μακάριος ΤΤαΰλος προ-
Gal. 41 8.9 σφωνών τε αύτοΐς καΐ λέγων" ά λ λ ά τότε μεν ούκ είδότες θεόν έδουλεύσατε
τ ο ι ς φ ύ σ ε ι μή ο ΰ σ ι θ ε ο ΐ ς , ν υ ν δ έ γ ν ό ν τ ε ς θ ε ό ν , μ ά λ λ ο ν δέ γ ν ω σ θ έ ν τ ε ς υ π ό
θ ε ο ΰ , π ώ ς έ π ι σ τ ρ έ φ ε τ ε π ά λ ι ν έπι τά ά σ θ ε ν ή καΐ π τ ω χ ά σ τ ο ι χ ε ί α , οίς π ά λ ι ν
άνωθεν δουλεύειν θέλετε; ποίον γάρ έτι θεόν έγνώκασιν, εί μή φύσει θεός ό
Χριστός είς ον πεπιστεύκασιν; καΐ εί λελατρεύκασιν άνθρώπωι, τοις τής αρχαίας πλάνης

VM. Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AWU


2 σαρκί ψυχήν έχούσηι την λογικήν Flor. Cyr. ουν W om. U 3 δταν V 4 άνωτοίτη S
5 μακαρία PU δή om. Α 6 εϊκόταισ Α 6/7 τό τήσ — δρώντασ μικροπρεπέσ S τό τήσ —
δρώντα σμικροπρεπέσ D δρώντασ τό τήσ — σμικροπρεπέσ Α τό τησ — σμικροπρεπέσ [σμικρόν Ρ]
δρώντασ VMPWU 8 άποτοίτω DA ϋποπτον U ήν και αύτοΐσ Α αϋτοΐσ ήν D αυτών είναι
τι S Ιτι om. A g χΰ Ρ ήφίη Α έφίει VW 13 αύτήν] έαυτόν S 14 άπολεΐσθαι S
17 προσκυνήσομεν SDAIA προσκυνήσομεν μόνον VMPWU ι8 ήδη om. SD τοΟτο VMPWU
καΐ άπάτη om. Α διοισόμεθα Α και κατ' Ρ τών om. S 19 κτίσαντα VMPWU τοΟ
θεοΰ om. SDA 20 εϊ φρονήσαιμεν VMPAWU άρρονήσαμεν S εϊ συμφρονήσαιμεν D άδελφοΐ SD
2ΐ ήλλάίαντο SD 22 φθαρτοΟ om. D 22/23 έρπετών καΐ τετραπόδων SD 23 ούχΐ om. U
24 έν — μεταλλάττοντεσ την — δόΣαν Ρ μετα\λ<ίσσοντεσ SD 25 άνου φθαρτοΟ Α εί] ή
SD 26 ftvu) om. V τήσ V 27 άντιτάΕεται SD άνεΕίτηλον SDA άνεκΖήτητον Ρ
τών W 28 Κει Σ Δ «χει VMPSDAWU 29 οΐμαι] ίτι Α καΐ» SDA om. VMPWAU ούδέν
ήττον om. Α 30 ήγνοηκέναι VMPW 31 τε] γε U 3 2 άπό Μ 35 πεπιστεύκαμεν S

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
7, 3°—3 2 CYRILLI ORATIO AD THEODOSIVM 63

ένεχονται βρόχοις. ή ουκ αληθές δ φημί; αληθές μέν ουν. άθρει δη ουν, ώ φιλό-
χριστε βασιλεΟ, δπως έξ αναγκαίων ήδη συλλογισμών μόνον ούχί συνωθούμεθα πρός γε
το δέϊν έμφρόνυυς ώς θεώι τώι κατά φύσιν προσκυνεΐν τώι έκ θεοΰ πατρός φύντι λόγωι
και έν τώι καθ' ημάς πεφηνότι σχήματι, της άμφοΐν είς ένότητα συνδρομής ούκ άνικάνως
έχούσης πρός το άφανίσαι τυχόν το και 2σθ' δτε λυπουν είς μόνης ημάς άνθρωπότητος 5
ύποψίαν. προσλαβοΰσα γαρ ή του λόγου φύσις το άνθρώπινον ούκ άνθρωπότης έσται
ψιλή, νικώσα δέ μάλλον ίδίαι δόξηι τό προσληφθέν έν άκλονήτωι σ ώ ζ ε τ α ι διαμονήι τής
θεοπρεποΟς ύπεροχής. ταυτι φρονοΰντες οί μαθηται προσεκύνουν, λέγοντες α λ η θ ώ ς Mt. 1 4 , 3 3
θεου υιός eι, καίτοι βάδην ιόντα βλέποντες και έν σαρκί καθ' ημάς" έπ' άκρου γαρ δη
δίεθει κύματος παραδόξως ώς θεός. ίο
Έρεΐ δέ ϊσως ό τήι τοιάιδε δόξηι μαχόμενος" και τίς ην ό λέγων πρός την έν τήι
Σαμαρείαι γυναίκα' ύ μ ε ΐ ς π ρ ο σ κ υ ν ε ί τ ε δ ο ύ κ ο ι δ α τ ε , ή μ ε ΐ ς π ρ ο σ κ υ ν ο υ μ ε ν δ ο ϊ δ α - loh. 4, 22
μεν; είτα πώς Ισται προσκυνητός ό τοις προσκυνοΰσι συντεταγμένος; έγώ δέ φαίην αν
δτι τό τίς ή ν δλως έπί Χρίστου λεγόμενον άσύφηλόν τε και άμαθες" μεμέρισται γάρ ουδαμώς,
ό δέ τώι γυναίωι προσλαλών ό είς τε και μόνος κύριος ην Ίησοΰς Χριστός, έκ τής προσ- is
κυνούσης άνθρωπότητος και έκ τής προσκυνουμένης θεότητος τό εΐναί τε και όνομά£εσθαι
θεός τε όμου και άνθρωπος άληθές έχων έφ' έαυτώι, καθάπερ άμέλει φαίη τις άν καί
έτέρως περί αύτοΟ. ήι μέν γάρ έστι θεός, νοοΐτ' άν υπάρχων αύτός ό τής δόξης κύ- ι Cor. 2, 8
ριος" ήι δέ γέγονεν ό κατά μέθεξιν την παρά θεου δοΕαίόμενος άνθρωπος, έδέϊτο καί δόξης, 19
Ioh
λέγων π ά τ ε ρ , δοξασόν σου τον υίόν. αλλ' ε ί ς κ ύ ρ ι ο ς , μ ί α π ί σ τ ι ς , £ ν β ά π - · »7. ι
Eph
τ ι σ μ α κατά τό γεγραμμένον. ώσπερ ουν έστι μία πίστις ή εις Χριστόν καί £ν άληθώς " 4* 5

τό βάπτισμα, καίτοι βαπτιίομένων καί πεπιστευκότων ήμών είς πατέρα καί υίόν και άγιον
πνεύμα, κατά τον αύτόν οϊμαι. τρόπον τε καί λόγον μία προσκύνησις ή πατρός καί έναν- PG ι ι 8 ι
θρωπήσαντος υίοΰ καί αγίου πνεύματος. έξωσθήσεται γάρ ουδαμώς του προσκυνεΐσθαι 24
δεΐν πρός τε ήμών αύτών καί των αγίων άγγέλων ό μονογενής, καί εί γέγονε σάρξ καί loh. 1, 14
έσκήνωσεν έν ήμΐν κεχρημάτικέ τε πρωτότοκος έν πολλοίς άδελφοΐς. έπεί τίς άν εϊη Rom. 8, 29
πάλιν ό τής έπ' αύτώι πίστεως λόγος; πώς ούκ άξιον ιδεΐν; ούδέ γάρ οΐμαι φάϊεν άν
ο'ίπερ άν έλοιντο φρονεΐν όρθώς, ώς είς μόνον πεπιστεύκαμεν τον έκ θεοΰ πατρός φύντα
λόγον, άπογυμνουντες αύτόν τής σαρκός. ούδ' αυ έκεΐνο παρήσομεν ειπείν (λελέξεται
γάρ)' ού γάρ ώς είς ένα τών καθ' ή μας ουτε μην ώς είς άνθρωπον ή πίστις, άλλ' ώς 3ο
είς θεόν πράττεται τον φύσει καί άληθώς έν προσώπωι Χρίστου. συλλήψεται δέ τώι
6
λόγωι καί ό σοφός γράφων Π α ύ λ ο ς ' ού γ ά ρ έ α υ τ ο ύ ς κ η ρ ύ σ σ ο μ ε ν , ά λ λ α Χ ρ ι σ τ ό ν 2Cor.4, 5·
Ί η σ ο υ ν κύριον, έ α υ τ ο ύ ς δέ δ ο ύ λ ο υ ς υ μ ώ ν διά Ί η σ ο ΰ Χ ρ ί σ τ ο υ , δτι ό $ ε ο ς ό

12—17 Flor. Cyr. 151 ύμεΐς — έαυτώι

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AWU


2 γε om. DA τε S 3 τ ώ ι 1 om. SD θϋ καί A 4 τώι] τοΐσ MW ούκ &ν
ίκανώσ MPS ούχ ίκανώσ D 5 έμφανίσαι Α και τό Α τό Ρ 6 ούκ om. W άνθριυπό-
τητοσ V 8 ταυτι Ό Δ ταύτη MWU ταΟτα VPSDA ίο κύματα S ιχ τήι om. VMPWU
12 ήμεΐσ W ήμεϊς δέ ΑΣ Flor. Cyr. 13 ίσται om. Μ τεταγμένο® S 14 άσύμφιλόν Α
Flor. Cyr. και om. S 15 bi om. V τε] δέ V μόνος ΊησοΟς Χριστός ην Flor.
Cyr. ην κύριοσ SD κσ ήμών Α, de ήν non constat 15/16 προσκυνήσεως Flor. Cyr.
16 καί — θεότητος om. V προσκυνούσης Flor. Cyr. 17 άληθώσ A 18 ήι] εΐ DA έστι
θσ VA θσ έστι SD έστι MPWU αύτόσ ύπαρχων Α 19 ήι] εΐ DA δεΕείμενοσ D 2ΐ έν
χω VMPWU 22 τό om. DA 23 και μία SD 23/24 του ένανθρωπήσαντοσ U 24 ούί>α-
μοΟ D τό Α 25 τε] γε V εί καί VMPWU 26 ώσ έν"· VMWU άν om. Α
27 τήσ — πίστεωσ 6 λόγοσ VMPWU οδν ούκ VMPWU άν om. VMPWU 28 εϊπερ V
29 είπεΐν om. V 30 ού γάρ] ούκ Α οδτε γάρ U ώσ MSDWUIA om. ΡΑ ώσ VMPSWUZ
om. DA ώς3 om. DA 3 1 τέ και Α 3 2 έαυτόν S 3 2 /33 ϊν χν καί κν S 33—Ρ· 64> 2
δτι — ΧριστοΟ om. Ρ

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
64 COLLECTIO VATICANA

ε ι π ώ ν έκ σ κ ό τ ο υ ς φ ώ ς λ ά μ ψ α ι , δ ς έ λ α μ ψ ε ν έν τ α ΐ ς κ α ρ δ ί α ι ς η μ ώ ν π ρ ο ς φ ω -
τ ι σ μ ό ν τ η ς γ ν ώ σ ε ω ς τ η ς δ ό ξ η ς α ύ τ ο ΰ έν π ρ ο σ ώ π ω ι Ί η σ ο υ Χ ρ ι σ τ ο ύ . ιδού
δή σαφώς τε και έναργώς ό φωτισμός της γνώσεως τοΰ θεοΰ και πατρός έν προσώπωι
loh. μ , 9 διέλαμψε τοΰ Χρίστου. τοιγάρτοι και έφασκεν ό έ ω ρ α κ ώ ς έμέ έώρακε τον πα-
ioh.io.3o83 τ έ ρ α ' έ γ ώ και ό π α τ ή ρ έν έ σ μ έ ν . χαρακτήρ be δ θείος ού σωματικός, άλλ' έν &
δυνάμει και δόξηι τηι θεοπρεπεστάτηι, τούτο δέ ήν ακραιφνές έν Χριστώι. γνωρίίεσθαι
δέ και δια τούτων ήξίου καί δια τής των δρωμένων ύπεροχής είς έννοιας άναφοιτάν τάς
έπ' αΰτώι τους άκροωμένους ήθελε, κατασμικρυνούσης αυτόν ήρεμα παρά γε τοις άσυνέτοις
loh. ίο, 37· τής όρωμένης σαρκός. εί γαρ ού π ο ι ώ τ ά έργα του π α τ ρ ό ς μου, φησί, μ ή
38 π ι σ τ ε ύ ε τ έ μ ο ι " εί δ έ π ο ι ώ , κ α ν έ μ ο ι μή π ι σ τ ε ύ η τ ε , τ ο ι ς έ ρ γ ο ι ς μου πιστεύ-ιο
ε τ ε. φάναι δέ οιμαι ταυτί τό τηνικάδε Χριστόν ουκ άσυντελές είς δνησιν είδότα τό
χρήμα. έπειδή γαρ ώιοντο θεόν μεν ούκ είναι κατά φύσιν τον δι' ημάς ένηνθρωπη-
κότα, ψιλόν δέ απλώς άνθρωπον καθ' ημάς άπαράδεκτόν τε διά τοΰτο τήν έπ' αύτώι
πίστιν έποιοΰντο τινές, άναγκαίως τό δεΐμα και τον έπί τούτοις δκνον ύποτεμνόμενος τηι
της θεότητος φύσει τήν πίστιν άνατιθείς ώς έν προσώπωι πατρός και ούχί τηι καθ' ήμάς is
loh. ia.44- σμικροπρεπείαι προσνέμων έφασκεν" ό πιστεύων είς έ μ έ ού πιστεύει είς έμέ,
45 άλλ' είς τόν πέμψαντά με, και ό θεωρών έμέ θεωρεί τόν π έ μ ψ α ν τ ά με.
αρ' ου ν ούκ ϊσον ειπείν' ώ τών έμών κατηκοοι λόγων, μή μικρά καί χαμαιριφή τά είς έμέ
δοξάζετε, ϊστε δέ δτι τήν είς αύτόν έμέ τόν όρώμενον έν σαρκι προσιέμενοι πίστιν ούκ
είς άνθρωπον απλώς Ισεσθε πεπιστευκότες, άλλ' είς αύτόν τόν πατέρα δι έμου τοΰ κατά 2ο
πάν ότιούν ϊσως τε και άπαραλλάκτως έχοντος υίοΰ, σαρκωθέντος μέν δι' υμάς και περί-
PG1184 βλήμα σμικροπρεπές οίκειουμένου τήν ανθρωπότητα, τό γε μήν ίσοφυές τε και ίσουργόν
και έν ταυτότητι δόξης άδιαλώβητον παντελώς έχοντος προς αύτόν;
34 Μάθοι δ' άν τις καί έτέρως αύτόν τήν πίστιν ού διωθούμενον, άλλά τομής τίνος
δίχα και διαφοράς είσδεδεγμένον αύτήν ώς έν ίδίωι προσώπωι, και εί γέγονεν άνθρωπος. 25
έπειδή γάρ τόν έκ γενετής ίάτο τυφλόν και τό γλυκύ μέν, άηθες δ' ουν ένεφύτευσε φώς
αύτώι, παρά πάντων είκότως έθαυμάίετο. άλλ1 ό μέν τοΰ πάθους άπηλλαγμένος παρά
loh. 9, 35-38 τοις Ίουδαίοις έκρίνετο και ώμολόγει τόν ίατρόν, Χριστός δέ αύτώι περιτυχών σύ π ι σ τ ε ύ ε ι ς ,
έφασκεν, ε ί ς τ ό ν υ ί ό ν τ ο υ θ ε ο ΰ ; τοΰ δέ τ ί ς έ σ τ ι , κ ύ ρ ι ε διακεκραγότος, ί ν α π ι σ τ ε ύ σ ω
ε ί ς α ύ τ ό ν ; άντεφώνει λέγων καί έ ώ ρ α κ α ς α ύ τ ό ν κ α ί ό λ α λ ώ ν μ ε τ ά σ ο υ έ κ ε ΐ ν ό ς 3ο
έστιν. δ δέ έφη' πιστεύω κύριε, καί προσεκύνησεν α ύ τ ώ ι . καίτοι πώς ούχ
loh. 1, 18 άπασι συμφανές ώς άποπτος παντελώς ή θεία τε καί άνωτάτω φύσις; θεόν γάρ ούδείς έώ-
ρακε ιτώποτε κατά τό γεγραμμένον. εϊπερ ουν διιστάς έαυτοΟ τό άνθρώπινον ώς
αύτό δή τοΰτο πεφηνώς ό έκ θεου πατρός λόγος γυμνός και μόνος ήξίου πιστεύεσθαι, τί
μή μάλλον τήν του θεου φύσιν άναλογίίεσθαι δεΐν, ήτις ποτέ έστι, τόν ευ παθόντα διεκε- 35
λεύετο, παρέδειξε δέ σωματικώς, ώς καί αύτοΐς όμμασι καταθεάσθαι παρόν; έφη γάρ

3ΐ—33 Flor- Cyr. 152 καίτοι — γεγραμμένον

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AWU


2 ΊησοΟ om. S I A 3 τε om. VMPWU 5 σωματικώσ SU 6 θεοπρεπεστάτιυ V δέ
om. A 7 άποφοιτάν τάς Α άναφοιτώντασ S 8 κατασμικρυνούσασ V io πιστεύητέ Α μή
om. S πιστεύητα^ μου om. Α ιο/χι πιστεύσατε VMPWU ιιταυτίοπ». V άτελέσ SD
12 γάρ om. W 13 άνονάπλώσ V τέ MWUA δέ VPSDA έπ' αότώ] έαυτών SD 14 ύποτεμό-
μενοσ Α ιό μικροπρεπεία MPSWU 17 θεωρών] έωρακώσ Α ι8 Spa SD οδν om. Α Δ
19 έν σαρκ! om. D 21 ήμάσ SD 22 μικροπρεπέσ U οίκειυυσαμένου VMPWU 23 άδιά-
βλητον D πρόσ αύτόν ϊχοντοσ παντελΰισ Ρ 26 γεννητήσ SD ϊάται U 26/27 αύτώ
φώσ D 27 άλλά SD 28 τοΐσ om. Α σύ] ού Ρ 29 δέ τό τίς Α Δ κύριε om. Α
30 άνταναφωνεΐ SDA 3 2 ώς — παντελώς om. S τε om. S άνωτάτη SU 33 αύτοΟ SD
34 τοΟτο om. Α τοΟτο καί V ό om. VMPWU 35 εύπαθοΟντα Α 36 καταθεάσθαι SDA
καταθεοΐσασθαι VMAW παραθεοίσασθαι Ρ θεάσασθαι U παρών S παρόντα DA

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
7. 32—36 CYRILLI ORATIO AD THEODOS1VM 65

δτι και έ ώ ρ α κ α ς α ύ τ ό ν και ό λ α λ ώ ν μ ε τ ά σ ο υ έ κ ε ΐ ν ό ς έ σ τ ι ν . ή ούχι τήν lob. 9. 37


σάρκα παραδεΐΗαι φήσομεν; είτα πώς αυτός αν εϊη λοιπόν ή σάρζ, εί μή νοοΐτο καθ'
£νωσιν, ώς αύτός υπάρχων τό ϊδιον αύτοΟ; καθάπερ όμέλει και έφ' ήμών γένοιτ' άν* κατα-
δείΕειε γαρ άν τις ού μεμερισμένως ουδέ ατελώς τον καθ' ήμάς άνθρωπον, τον έκ ψυχής
δή λέγω και σώματος, και άπό μόνης αύτοΟ της σαρκός. 5

85 Γέγραφε δέ που και ό σοφός ήμΤν 'Ιωάννης δπ π ο λ λ ά μέν ο ύ ν και ά λ λ α σ η μ ε ί α loh.


•5 ι
ao, 30.
έ π ο ί η σ ε ν ό Ί η σ ο Ο ς έ ν ώ π ι ο ν τ ώ ν μ α θ η τ ώ ν αύτοΟ, δ ουκ έ σ τ ι γ ε γ ρ α μ μ έ ν α έν 3
τ ώ ι β ι β λ ί ω ι τ ο ύ τ ω Γ τ α Ο τ α δέ γ έ γ ρ α π τ α ι , ϊ ν α π ι σ τ ε ύ σ η τ ε δτι Ί η σ ο υ ς έ σ τ ι ν
ό Χ ρ ι σ τ ό ς ό υιός τ ο υ θεοΟ και 'ίνα π ι σ τ ε ύ ο ν τ ε ς 2 ω ή ν έ χ η τ ε έν τ ώ ι ό ν ό μ α τ ι
αύτοΟ. κατατεθήποι δ' fiv τις ού μείον και τον θεσπέσιον Πετρον Ίουδαίοις προσπε- ίο
φωνηκότα σαφώς και άναφανδόν" ά ρ χ ο ν τ ε ς τ ο υ λαοΰ και π ρ ε σ β ύ τ ε ρ ο ι , εί ή μ ε ΐ ς Act. 4· 8-10.
σ ή μ ε ρ ο ν ά ν α κ ρ ι ν ό μ ε θ α έπι ε ύ ε ρ γ ε σ ί α ι ά ν θ ρ ω π ο υ ά σ θ ε ν ο ΰ ς , έν τ ί ν ι ο ΰ τ ο ς
σ έ σ ω σ τ α ι , γ ν ω σ τ ό ν έ σ τ ω π ά σ ι ν ύμΐν και π α ν τ ι τ ώ ι λ α ώ ι ' Ι σ ρ α ή λ δ τ ι έν
τ ώ ι ό ν ό μ α τ ι Ί η σ ο Ο Χ ρ ί σ τ ο υ τ ο υ Ν α ί ω ρ α ί ο υ , δ ν ύμεΐς έ σ τ α υ ρ ώ σ α τ ε , δν ό
θεός ή γ ε ι ρ ε ν έκ ν ε κ ρ ώ ν , έν τ ο ύ τ ω ι ο ΰ τ ο ς π α ρ έ σ τ η κ ε ν έ ν ώ π ι ο ν ύ μ ώ ν is
ίιγιής. και μεθ' έτερα πάλιν" και ούκ έ σ τ ι ν έν ά λ λ ω ι ο ύ δ ε ν ί ή σ ω τ η ρ ί α , ούδέ
γ ά ρ δ ν ο μ α Ι τ ε ρ ό ν έ σ τ ι ν υπό τ ο ν ο ύ ρ α ν ό ν τ ό δ ε δ ο μ έ ν ο ν έν ά ν θ ρ ώ π ο ι ς ,
έν iLt δει σ ω θ ή ν α ι ήμάς. τίς ούν άρα έστιν ό και θάνατον ύποδυς και έγηγερμένος PG n8s
έν δόΗηι και έκ Ναίαρέτ, εί μή Χριστός Ίησοΰς, τουτέστιν ό προ παντός μέν αιώνος έκ
πατρός άπορρήτως γεγεννη μένος, έν δέ γε τώι λοίσθωι και εις πέρας ήκοντι του αιώνος 2ο
καιρώι και σωματικώς έκ γυναικός; ό πίστιν ουν άρα-την είς αύτόν προσιέμενος γέρας
άποίσεται τό έξαίρετον διακεκλήσεται γάρ υίός θεου. δ σ ο ι γάρ έ λ α β ο ν α ύ τ ό ν , loh. ι, 12.13
Ι δ ω κ ε ν α ύ τ ο ΐ ς έ ζ ο υ σ ί α ν , ςρησί, τ έ κ ν α θ ε ο ΰ γ ε ν έ σ θ α ι τ ο ι ς π ι σ τ ε ύ ο υ σ ι ν είς
τ ό δ ν ο μ α α ύ τ ο ΰ , οΐ ούκ έΗ α ι μ ά τ ω ν ούδέ έκ θ ε λ ή μ α τ ο ς σ α ρ κ ό ς ούδέ έκ θ-ελή- 24
μ α τ ο ς ά ν δ ρ ό ς , άλλ' έκ θ ε ο ΰ έ γ ε ν ν ή θ η σ α ν . ίνα γάρ γένηται πρωτεύων έν πάσιν Col. 1, ι8
86 αύτός, καθά γέγραπται,' γεγέννηται μέν έκ γυναικός, έπειδή δέ έστιν άπαρχή της άναμορ-
φουμένης κτίσεως δι' αγιασμού προς θεόν, και πρό γε τών άλλων αύτός γεννητός έδείχθη
πνεύματος, την άνδρός τε και γυναικός ού περιμένων σύνοδον και ούκ άτιμίαι και μώμωι
καταδικάίων την φύσιν ( τ ί μ ι ο ς γάρ ό γ ά μ ο ς και ό πλάσας άπ' αρχής δ ρ σ ε ν και Hebr. 13,4.
θήλυ έ π ο ί η σ ε ν α ύ τ ο ύ ς ) , άλλά τώι μεί£ονι και άσυγκρίτως όπερκειμένωι προσνέμων so
ήδη πως τά άνθρώπινα. γεννητούς γάρ πνεύματος, ούκ άνδρών ήμάς έτι χρηματίΖειν
ήθελε. και γοΰν π α τ έ ρ α , φησί, μή κ α λ έ σ η τ ε ύ μ ώ ν έπι τ η ς γ η ς " ε ΐ ς γ ά ρ έ σ τ ι ν Mt. 33. 9· 8
ό π α τ ή ρ ύ μ ώ ν ό ο ύ ρ ά ν ι ο ς , πάντες δέ ύ μ ε ΐ ς ά δ ε λ φ ο ί έ σ τ έ . ούκοΰν άμώμητον
παντελώς τό πιστεύειν είς αύτόν, μάλλον δέ και τήι τών πλημμελημάτων άμνηστίαι τετίμη- 34
ται. γράφει γάρ ώδε πάλιν ό έκκριτος Παύλος· ε ί δ ό τ ε ς δέ δ τ ι ού δ ι κ α ι ο ύ τ α ι Gal. 2,16
VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AWU
ι ή om. Ρ 2 δν — λοιπόν αύτός SDA 3 ώς om. S αύτό W 3/4 καταδεΐΕαι S
καταδείξει D καταδείΣη Α 5 om· D 6 ούν om. SD 8 πιστεϋητε Α δτι om. U
9 6 Χριστός om. Α Ζωήν αίώνιον MW έχοιτε S 10 ού μείον] τό δμοιον SD ι ι καΐ1 om. S
1 3 ήμΐν W 15. παρέστηκεν] έστιν S ήμών S ι6 έτερον S έν ούδενΐ SXAuj SD
έν άλλιυ έν ούδενί W 17/18 έν Λ — ήμάσ τό — άνοϊσ SD έν ώ — ήμάσ Α 19 καΐ έκ] έν S
ίησοΌσ χσ Α Δ 19/20 άπορρήτωσ έκ θΰ πρσ SD 2ο γεγενημένοσ S γε om. Α 2ΐ 6
erasum S προσιέμενος om. S 22 άποίσοιτο Α τό om. Α διακεκλήσοιτο A 3ί/23 δσοι —
τοις] καΐ δσοι W 23 φησί — γενέσθαι SDAA τέκνα — γενέσθαι φησΐ MPU τέκνα θυ γενέσθαι V
θΰ πρσ S 2 4 / 2 5 άνδρόσ — σαρκόσ U 25 έγενήθησαν S 2 5 / 2 6 αύτόσ έν πάσι SDA
26 καθώσ γέγραιτται Ρ κατά τό γεγραμμένον Α έστιν άπαρχή] άπαρχήν S 2 6 / 2 7 τοΐσ άναμορ-
φουμένοισ D 27 κτίσεως om. D άγιασμόν MWU πρός θεόν om. S έδείχθη γεννητόσ Ρ
28 ϊτνσ SDAA τοΟ ϊϊνσ Μ « « " WU τοΟ πρσ MP έκ πνσ V περιμείνασ S μώμου U 3° κρείτ-
τονι SD 31 ήδη πως] εΐδει V άνδρός Ρ έτι om. DA 3 2 ύμών μή καλέσητε Α
μή καλέσητε V 33 ύμών 6 πηρ S ύμών D
Acta conciliorum oecumenicorum. I, χ. 9
Brought to you by | Cambridge University Library
Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
66 COLLECTIO VATICANA

ά ν θ ρ ω π ο ς έζ έ ρ γ ω ν ν ό μ ο υ , έ ά ν μή δ ι α π ί σ τ ε ω ς Ί η σ ο Ο Χ ρ ί σ τ ο υ , και ή μ ε ΐ ς
ε ϊ ς Χ ρ ι σ τ ό ν Ί η σ ο ΰ ν έ π ι σ τ ε ύ σ α μ ε ν , ί ν α δ ι κ α ι ω θ ώ μ ε ν έν αύτώι. κατοκνήσω δέ
ουδαμώς, δπερ ήδη φ θ ά σ α ς έφην, άνακυκλήσας ειπείν δτι Χριστός Ίησους ού γυμνός και καθ'
έαυτόν ό έκ θεοΟ νοείται λόγος, άλλ' δτε προσέλαβε τό άνθρώπινον και άσυγχύτως ένεπλάκη
σαρκί, ούτως Ιχοντα και όρώμενον και έν εϊδει τώι καθ' ήμάς τυγχάνοντα τοις άγίοις άπο-
Mt. 17,5 στόλοις παρέδειξεν ό πατήρ, φ ω ν ή ς άνωθεν έκπεποιημένης τοιάσδε" ο ύ τ ό ς έ σ τ ι ν ό
υ ι ό ς μ ο υ ό α γ α π η τ ό ς , έν ώι ε υ δ ό κ η σ α " α ύ τ ο υ ά κ ο ύ ε τ ε . σύνες ούν δ π ω ς
ουκ έν τούτωι, φησίν, έστιν ό υίός μου, 'ίνα μή άνά μέρος ως έτερος έν έτέρωι τυχόν, άλλ'
είς νοοΐτο και ό αύτός καθ' ένωσιν οΐκονομικήν. πλημμελές δέ δτι τό άντιτείνειν έστι
ι loh. 5,9· ίο και τ ω ν δτι μάλιστα σφαλερωτάτων, άναπείθει γράφων 'Ιωάννης ώδί" δ τ ι α υ τ ή έ σ τ ι ν ή
μ α ρ τ υ ρ ί α τ ο υ θ ε ο υ δτι μεμςιρτύρηκε περί τ ο υ υίου αύτοΰ. ό π ι σ τ ε ύ ω ν είς
τ ο ν υ ί ό ν τ ο υ θ ε ο ΰ Ι χ ε ι τ ή ν μ α ρ τ υ ρ ί α ν τ ο υ θ ε ο ΰ έν έ α υ τ ώ Γ ό μή π ι σ τ ε ύ ω ν
τ ώ ι θεώι ψ ε ύ σ τ η ν π ε π ο ί η κ ε ν α υ τ ό ν , δτι ούκ έ π ί σ τ ε υ σ ε ν είς τ ή ν μ α ρ τ υ ρ ί α ν
ήν μεμαρτύρηκεν ό θεός περι του υίου αύτοΰ. μεμαρτύρηκε δέ δτι ούτος ό
PG ιι 88 μετά σαρκός και έν τήι του δούλου μορφήι μοναδικώς τε και ίδικώς έμός αληθώς υΙός.
και αυτήν δέ τήν δια του αγίου βαπτίσματος εύκλεά χάριν και τήν έν αύτώι ίωοποίησιν
και τήν ΘεοΟ μέθεξιν δι' αγιασμού έν πνεύματι δια ΊησοΟ Χρίστου πεπράχθαι δώσομεν
Mt. 3, »ι άναγκαίως. μεμνήμεθα γ α ρ ' Ι ω ά ν ν ο υ λέγοντος" ό ό π ί σ ω μ ο υ έ ρ χ ό μ ε ν ο ς ι σ χ υ ρ ό τ ε -
ρ ο ς μ ο ύ έ σ τ ι ν , oö ούκ είμι ι κ α ν ό ς τ ά ύ π ο δ ή μ α τ α β α σ τ ά σ α ι " έ κ ε ΐ ν ο ς ύ μ α ς
β α π τ ί σ ε ι έν π ν ε ύ μ α τ ι ά γ ί ω ι και πυρί. δρ' ούν, είπέ μοι, της καθ' ήμάς άνθρω-
πότητος Κργον είναι φαμέν τό έν πνεύματι άγίωι βαπτίΕειν δύνασθαι και πυρί; και π ώ ς δν
εϊη τοΰτό γε; και μήν άνδρα λέγων τον δσον ούδέπω παρεσόμενόν τε και όφθησόμενον αύτόν
?φη βαπτίΕειν έν πυρί και άγίωι πνεύματι, ού τό άλλότριον τοις βαπτι£ομένοις ένιέντα πνεύμα
δουλοπρεπώς καί υπουργικώς, άλλ' ως θεόν κατά φύσιν μετ' έΕουσίας της άνωτάτω τό έζ αύτοΰ
τε και ίδιον αύτου, δι' ου και ό θείος ήμΐν ένσημαίνεται χαρακτήρ. άναμορφούμεθα γάρ
ώς είς εικόνα τήν θείαν, είς Χριστόν Ίησουν, ού σωματικόν ύπομένοντες τον άναπλασμόν
(κομιδήι γάρ ευηθες οίεσθαι τουτί), διά δέ του μεταλαχεΐν αγίου πνεύματος αύτόν έν έαυ-
ies. 6ι, ίο τοις πλουτουντες Χριστόν, ώ ς ήδη χαίροντας έκεΐνο φωνεΐν ά γ α λ λ ι ά σ θ ω ή ψ υ χ ή μ ο υ
έπί τ ώ ι κ υ ρ ί ω ι ' έ ν έ δ υ σ ε γ ά ρ με ί μ ά τ ι ο ν σ ω τ η ρ ί ο υ και χ ι τ ώ ν α ε ύ φ ρ ο σ ύ ν η ς .
Gal. 3. 27 δ σ ο ι γ ά ρ ε ί ς Χ ρ ι σ τ ό ν έ β α π τ ί σ θ η τ ε , Χ ρ ι σ τ ό ν έ ν ε δ ύ σ α σ θ ε , φησίν.
87 Εί δέ δή τις έροιτο προσιών" δρ' ούν είς άνθρωπον βεβαπτίσμεθα και τοϋτο είναι
φήσομεν αληθές; καί π ρ ό ς γε ήμών άντακούσεταΓ εύφήμει, άνθρωπε" τί δράις, ώ ούτος;
κατακομίίεις ήμών είς γήν τήν έλπίδα; βεβαπτίσμεθα γάρ ούκ είς άνθρωπον απλώς,
άλλ' είς θεόν ένηνθρωπηκότα και άνιέντα ποινής και τ ώ ν αρχαίων αίτιαμάτων τούς τήν

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = ma], AWU


3 ειπον A 4 νοείται δ έκ θϋ V δτι Ρ προσεπλόκη SD 6 φωνών S έκπε-
ποιημίνησ MPSWUA έκπεμπομένησ VDA 7 ηδδόκησα MDU άκούετε αίιτοϋ S 8 6 υίόσ
έστίν SD μου om. SD έν om. SD 9 καί 6 MPSAWU 6 V καί D τό om. Ρ
ίο δτι] δντι Α σφαλερωτέρων D ώδε SD ι ι / ΐ 2 δτι — ΘεοΟ» om. S, add. S m * π δτι]
^v SmP D 12 μαρτυρίαν τοΟ θϋ VMAWU μαρτυρίαν άληθή τοΟ θΰ Ρ μαρτυρίαν SD αύτώ Ρ
13 τώ θΰ» ϋ Α Δ τώ υΐιΐι VMPSWU είσ τόν υίόν Σ 14 οδτος] αύτόσ S 15 καί om. AW
τε om. VMPWU υίόσ έστίν άληθώσ SD ι6 αύτόσ S βαπτίσματοσ Γ)ΑΣΔ πνσ VMPSWU
17 τού θΰ Ρ 18 μεμνησόμεθα S μέμνήσομαι Λ ΐ9 έκεΐνος] αύτόσ SD 20/21 δρ*— miplom. Ρ
20 δρα οδν SD δρ' V 2ΐ τώ S βαπτίΖειν δύνασθαι] βαπτίζεσθαι D καί» om. VMPWU
άν οδν Ρ 22 γε om. SD δσον om. W oömu A 24 θσ ΡΑ 25 τε om. VMPWU Ιδιον] δΓ SD
26 είς om. PS είς om. Α άναμένοντεσ A 27 οίεσθαι εΰηθεσ Α τουτί SDA ταυτί
VMPAWU 28 χαίροντες Α 3° fdp φησιν — ένεδύσασθε S γάρ είσ — ένεδύσασθε D
32 άλήθειαν V γε Α τε SD om. VMPWU ώ fivl Α άνδν S 33 καί κατακομίΣεισ DA κατα-
κομβών V ήμών τήν έλπίδα είσ γήν S ήμών τήν έλπίδα D είσ γήν ήμών τήν έλπίδα Α άλη-
θώσ S 34 ποινών SD τήν om. MPW

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
7. 36—38 CYRILLI ORATIO AD THEODOSlVM 67

εις αύτόν πίστιν είσδεδεγμένους. και γοΰν ό θεσπέσιος Πέτρος Μουδαίοις Ιφη προσλαλών"
μ ε τ α ν ο ή σ α τ ε οδν και β α π τ ι σ θ ή τ ω έ κ α σ τ ο ς ύ μ ώ ν έπι τ ώ ι ό ν ό μ α τ ι Ί η σ ο Ο Act. 2, 38
Χ ρ ι σ τ ο ύ εις ά φ ε σ ι ν α μ α ρ τ ι ώ ν και λ ή ψ ε σ θ ε τ ή ν δ ω ρ ε ά ν τ ο ΰ ά γ ι ο υ π ν ε ύ μ α τ ο ς ,
άπολύων γαρ άμαρτίας τον αύτώι προσκείμενον τώι ίδίωι λοιπόν καταχρίει πνεύματι, δπερ
ένίησΐ μέν αύτός ώς έκ θεού πατρός λόγος και έζ Ιδίας ήμϊν άναπηγάίει φύσεως, κοινόν 5
δέ ώσπερ το χρήμα τιθεΐς τήι μετά σαρκός οίκονομίαι διά την ένωσιν και ώς άνθρωπος
ένέπνει σωματικώς. έ ν ε φ ύ σ η σ ε γάρ τοις άγίοις άποστόλοις ειπών λ ά β ε τ ε π ν ε ύ μ α loh. 20,12
α γ ι ο ν , και ουκ έκ μ έ τ ρ ο υ δ ί δ ω σ ι τ ό π ν ε ύ μ α κατά τήν Ίωάννρυ φωνήν, άλλ' αυτός loh. 3, 34
ένίησιν Ü έαυτοΰ, καθάπερ άμέλει και ό πατήρ. και γοΰν ό θεσπέσιος Παύλος, δλην
άποστήσας τήν hi γε τούτωι διαφοράν, ποτέ μέν αύτό τώι θεώι και πατρι προσνέμων ίο
δράται, ποτέ δέ αύ τώι υίώι. γράφει γάρ ώδε* ύ μ ε ΐ ς δέ ούκ έ σ τ έ έν σ α ρ κ ί , αλλ 1 ρο*1,',8^9'
έν π ν ε ύ μ α τ ι , ε ϊ π ε ρ π ν ε ύ μ α θ ε ο ύ ο ι κ ε ί έν ύ μ ΐ ν . εί δέ τ ι ς π ν ε ύ μ α Χ ρ ι σ τ ο ύ ούκ
έ χ ε ι , ο ύ τ ο ς oök έ σ τ ι ν α ύ τ ο ΰ . εί δ έ Χ ρ ι σ τ ό ς έ ν υ μ ΐ ν , τό μ έ ν σ ώ μ α ν ε κ ρ ό ν
διά ά μ α ρ τ ί α ν , τό δέ π ν ε ύ μ α Σών διά δ ι κ α ι ο σ ύ ν η ν . άραρεν ουν δτι και ϊδιόν
έσπ τό πνεύμα τοΰ υίοΰ και ούτι που μόνον ήι λόγος έστι πεφηνώς έκ πατρός, άλλ' εί και is
νοοΐτο καθ' ήμάς άνθρωπος γεγονώς ό τών της θεότητος ιδιωμάτων ώς έν ϊδίαι φύσει
λειπόμενος. και γοΰν αύτός υπάρχων ή πάντων ίωή διά τήν έκ Ζώντος πατρός άρρητον
γέννησιν, ίωοποιέίσθαι λέγεται μεθ' ήμών. πάρα δ' οδν δμως ίδέϊν χαριίόμενον μέν
τήι ϊδίαι σαρκΐ της θεοπρεπούς ένεργείας τήν δόΕαν, οϊκειούμενον δέ αυ τά σαρκός και
οιονεί πως καθ' ένωσιν οϊκονομικήν και τήι ϊδίαι περιτιθέντα φύσει. 20
88 "Η ούχι δή μάλιστα πρέπειν έρεΐ τις τώι γε δντι κατά φύσιν έκ θεού πατρός λόγωι
τό άνωθεν ήκειν και έΗ ουρανού τό ίωογονεΐν δύνασθαι τά οΓς αν ένιέναι βούλοιτο τήν
ζωήν; τί δέ; τό δημιουργεί?, είπέ μοι, θεικώς δοίη τις äv είναι τών ανθρωπίνων; ούδα-
μώς. πώς τοίνυν; ήμάς Ζωοποιεΐ μέν ώς θεός, πλήν ού μόνωι τώι μεταλαχεϊν αγίου 24
πνεύματος, άλλ' έδεστήν παραθείς και τήν άναληφθεΐσαν σάρκα. έφη γάρ δτι ά μ ή ν loh. 6, 53
ά μ ή ν λ έ γ ω ύ μ ΐ ν , έ'άν μή φ ά γ η τ ε τ ή ν σ ά ρ κ α τ ο ΰ υ ί ο ΰ τ ο ΰ ά ν θ ρ ω π ο υ και
π ί η τ ε α ύ τ ο ΰ τό α ί μ α , ούκ έ χ ε τ ε ί ω ή ν έν έ α υ τ ο ΐ ς . κατακερτομούντων δέ αύτόν
τών 'Ιουδαίων ποτέ και τήν έπΐ τοις άμείνοσι ψήφον άνάπτειν ούκ οΐδ' δπως έπικεχειρη-
κότων τώι μακαρίωι Μωσεΐ είρηκότων τε αναφανδόν οί π α τ έ ρ ε ς ή μ ώ ν έ φ α γ ο ν τ ό loh. 6,31.30
μ ά ν ν α έν τ ή ι έ ρ ή μ ω ι , κ α θ ώ ς έ σ τ ι γ ε γ ρ α μ μ έ ν ο ν ' ά ρ τ ο ν έκ τ ο ΰ ο υ ρ α ν ο ύ έ δ ω κ ε ν 30
α ύ τ ο ΐ ς φ α γ ε ΐ ν . τί π ο ι ε ί ς σύ σ η μ ε ΐ ο ν , ί ν α π ι σ τ ε ύ σ ω μ έ ν σ ο ι ; τί έ ρ γ ά ί η ι , ώς
άνωθεν ήμΐν και ίί ούρανοΰ κατακομίσας τό σώμα; φησίν" ά μ ή ν ά μ ή ν λ έ γ ω ύ μ ΐ ν , loh. 6,32. 33
ού Μ ω υ σ ή ς δ έ δ ω κ ε ν ύ μ ΐ ν τ ο ν ά ρ τ ο ν έκ τ ο ΰ ο ύ ρ α ν ο ΰ τ ο ν ά λ η θ ι ν ό ν . ό γ ά ρ
ά ρ τ ο ς τ ο ΰ θ ε ο ύ έ σ τ ι ν ό κ α τ α β α ί ν ω ν έκ τ ο ΰ ο ύ ρ α ν ο ΰ και ί ω ή ν δ ι δ ο ύ ς τ ώ ι
κ ό σ μ ω ι . και πρός γε τούτοις πάλιν μόνον ουχί και δακτύλωι καταδεικνύς έαυτόν έν- 3»

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AWU


ι έκδεδεγμένουσ Α ένδεδεγμένουσ μάλλον δέ είσδεδεγμένουσ V προσλαλών έφη V 2 οδν
om. SD 2/3 είσ δνομα τοΟ κϋ ϊϋ χϋ S 3 άμαρτιών M S D 1 τών άμαρτιών Α άμαρτιών υμών VPWU
τών άμαρτιών ύμών W c o r r A 4 άμαρτιών SD 5 ώς] 6 W και om. W άναπηγάΖων MW
6 διά om. SW, corr. W 8 κατά — φωνήν τό πνα V 9 αύτού SDA ίο αύτό MSAWUZ αύτώ VPDA
n αύτώ τώ Ρ γάρ PWUZA δέ VSDA om. Μ 12 εϊ τισ δέ V ΧριστοΟ] θϋ W 14 ίών
VMPWUZ Ιωή SDAA τήν δικαιοσύνην SD άραρεν] άρα γε V 15 mod] θϋ SD 16 ό
MWZA ό μή VPSDAU 17 λειπόμενον S ύπάρχει SD διά δέ D έκ τοΟ V 17/18 άπόρ-
ρητον γένεσιν S ι8 πάρα δ' oöv om. W spatio relicto 19 τήν σοίρκα V 2ΐ πρέπον V
τε Α 22 καΐ om. Ρ coniciam τό (τε) 23 δέ δή D είναι om. Α ή τών V 24 Ζωοποιεΐ μέν
ήμάσ SD μόνον Α 25 σάρκα τοΟ υίοΟ τού άνοϋ D 26 δτι έάν S τοΟ3 om. Μ 27 πίετε U
αύτοϋ om. V 28 ποτέ om. U 28/29 έπιχειρηκότων W 29 μωσή PSW τέ MPWUA
δέ VSDA ύμών V 30 έρήμω και άτέθανον κατά τό W 3 2 άμήν* om. VP λέγω λέγω U
33 μωσήσ U ούρανοΟ] ούρανοΟ άλλ* ό πηρ μου δίδωσιν ύμΐν τόν άρτον έκ τού ούρανοΟ VDAZ 35 δακ-
τύλοισ κατασημαίνων αύτόν S 35—Ρ· 68, ι έν σώματι D
9*

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
68 COLLECTIO VATICANA

loh.6,51.56. σώματον έγώ ei μ ι , φησίν, ό άρτος ό ίών ό έκ τ ο υ ουρανού καταβάς. έάν


57 τ ι ς φ ά γ η ι έκ τ ο ύ τ ο υ τ ο υ ά ρ τ ο υ , ζ ή σ ε ι ε ι ς τ ο ν α ι ώ ν α , κ α ι ό ά ρ τ ο ς δ έ δ ν έγώ
δώσω, ή σάρΗ μου έστιν ύπέρ τής του κόσμου £ωής. ό τ ρ ώ γ ω ν μ ο υ τ η ν
σ ά ρ κ α κ α ι π ί ν ω ν μ ο υ τ ό α ί μ α έν έ μ ο ι μ έ ν ε ι κ ά γ ώ έν α ύ τ ώ ι . κ α θ ώ ς ά π έ σ τ ε ι λ έ
μ ε ό £ών π α τ ή ρ κάγώ 2ώ δ ι α τ ό ν π α τ έ ρ α , κ α ι ό τ ρ ώ γ ω ν μ ε κ ά κ ε ΐ ν ο ς Σ ή σ ε ι 5
δι' έ μ έ . καίτοι πώς ούκ αληθές ειπείν ώς ου καταπεφοίτηκε μέν έ£ ουρανών ή σάρ2,
PG ιΐ92 αλλ' ήν έκ παρθένου κατά τάς γραφάς; εστι δέ ούκ έδεστός ό λόγος, αλλ' εις £ν άμφω
συλλέγων κατά σύμβασιν οϊκονομικήν τά των φύσεων ιδιώματα διά μυρίων δσων ήμΐν
όράται λόγων. Νικοδήμωι μέν γάρ ού συνιέντι τό μυστήριον, άνακεκραγότι δέ άμαθώς
loh. 3, 9 π ώ ς δ ύ ν α τ α ι τ α ύ τ α γ ε ν έ σ θ α ι ; ει τ ά έ π ί γ έ ι α , φησίν, ε ΐ π ο ν ύ μ ΐ ν κ α ι ο ύ π ι σ τ ε ύ - ίο
loh. 3.12.13 ε τ ε , π ώ ς έ ά ν ε ι π ώ ύ μ ΐ ν τ ά έπουράνια, π ι σ τ ε ύ σ ε τ ε ; και ο υ δ ε ί ς άναβέβηκεν
εις τόν ούρανόν, εί μ ή ό έκ τ ο υ ο υ ρ α ν ο ί ) καταβάς, ό υιός του ανθρώπου.
Μουδαίοις δέ πάλιν τήν ϊσην έκείνωι νοσοΟσιν άπαιδευσίαν και διαγελάν ούκ οιδ' δπως
loh. 6 , 6 1 . 6 2 έλομένοις αυτόν, έπείπερ Ιφη ίωοποιόν και ίξ ούρανοΟ τό ϊδιον σώμα, τ ο ΰ τ ο ύ μ ά ς σκαν-
δ α λ ί ζ ε ι ; φησίν" έ ά ν ο υ ν θ ε ω ρ ή τ ε τ ό ν υ ί ό ν τ ο υ α ν θ ρ ώ π ο υ ά ν α β α ί ν ο ν τ α δ π ο υ is
ή ν τό π ρ ό τ ε ρ ο ν ; ή ούχΐ τετέχθαι φαμέν έκ γυναικός τον 'Εμμανουήλ; που τσιγάρου ν
τό πρότερον ήν ή πώς άναβέβηκεν ένθαπερ εϊναί φησιν αυτός, καίτοι τεχθέντος διά τής
αγίας παρθένου του ένωθέντος αύτώι σώματος; ούχΐ δέ και άπρακτεΐν όμολογήσαιμεν
δν τήν άπό γης σάρκα προς τό δύνασθαι ίωοποιέϊν δσον ήκεν εις ιδίαν φύσιν; πώς ουν,
εϊπέ μοι, ζωοποιός ή σάρζ; ή πώς άν νοοΐτο και έ£ ούρανοΟ τό άπό γης; καθ' ένωσιν 20

δηλονότι τήν πρός γε φημι τόν ίώντά τε και ούρανόθεν λόγον. φρονήσομεν γάρ ώδΐ
τά λίαν όρθά και τοις ίερόΐς συμβαίνοντα λόγοις" εϊη γάρ αν ούχ έτέρως και δημιουργός
89 θεικώς και δτε μή δίχα νοοΐτο σαρκός. συλλήπτορα δέ του λόγου ποιήσομαι πάλιν ώδΐ
Col. 1 , 1 2 - 2 0 γεγραφότα τόν θεσπέσιον ΤΤαΟλον ε ύ χ α ρ ι σ τ ο Ο ν τ ε ς τώι θεώι και π α τ ρ ί τ ώ ι ίκα-
ν ώ σ α ν τ ι ή μ ά ς ei ς τ ή ν μ ε ρ ί δ α τ ο υ κ λ ή ρ ο υ τ ω ν α γ ί ω ν έν τ ώ ι φ ω τ ί , δ ς έ ρ ρ υ - 2&
σατο ημάς έκ τ η ς έ £ ο υ σ ί α ς τ ο υ σ κ ό τ ο υ ς και μ ε τ έ σ τ η σ ε ν ε ί ς τ ή ν βασιλείαν
του υίου τής αγάπης αύτοΟ, έν ώι έ χ ο μ ε ν τ ή ν ά π ο λ ύ τ ρ ω σ ι ν , τ ή ν άφεσιν
τών αμαρτιών, δς έστιν εικών του θεοΰ του αοράτου, πρωτότοκος πάσης
κ τ ί σ ε ω ς , δ τ ι έν α ύ τ ώ ι έ κ τ ί σ θ η τ ά π ά ν τ α τ ά έν τ ο ι ς ο ύ ρ α ν ο ΐ ς και τά ε π ί τ ή ς γ η ς , τ ά
ό ρ α τ ά κ α ι τ ά α ό ρ α τ α , ε ϊ τ ε θ ρ ό ν ο ι ε ϊ τ ε κ υ ρ ι ό τ η τ ε ς ε ί τ ε ά ρ χ α ι ε ί τ ε έ Η ο υ σ ί α ι , τά 30

π ά ν τ α δι' α ύ τ ο ΰ κ α ι ε ί ς α ύ τ ό ν έ κ τ ι σ τ α ι , κ α ι α ύ τ ό ς έ σ τ ι π ρ ό π ά ν τ ω ν και τ ά π ά ν τ α
έν αύτώι συνέστηκε, και α ύ τ ό ς έστιν ή κεφαλή τοΰ σώματος της έκκλη-
σίας, δς έστιν ά ρ χ ή , π ρ ω τ ό τ ο κ ο ς έκ τ ώ ν ν ε κ ρ ώ ν , ί ν α γ έ ν η τ α ι έ ν π ά σ ι ν α ύ -
τ ό ς π ρ ω τ ε ύ ω ν , δ τ ι έ ν α ύ τ ώ ι ε ύ δ ό κ η σ ε ν π ά ν τ ό π λ ή ρ ω μ α κ α τ ο ι κ ή σ α ι κ α ι δι'

6 — 9 Flor. Cyr. 153 ττώς — λόγων


ι 6 — 2 1 Flor. Cyr. 154 τ ε τ έ χ θ α ι — λόγον

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], A W U


ι φησίν om. V 6 Σων om. SD 2 τ ο υ δρτου τούτου VMPU Ζήσει V M P W A U Ζήσεται
SDA δέ om. SW 3 Πν έ γ ώ δώσω ύπέρ V Z 5 Σώ om. Μ 6 καταπεφοίτηκε
μεν ούκ VMWU καταπεφοίτηκε μέν Α Flor. Cyr. 7 MPSDUIA Flor. Cyr. δτι VAW
8 συμβίβασιν Ρ ήμΐν δσων Α ήμΐν δσων ήμΐν Flor. Cyr. ήμΐν V M P W U ί ο εΐπον ύμΐν φησί D A
11 δν Α πιστεύσητε U 13 δέ] τ έ V 14 ϊδιον] άγιον Α 15 θ ε ω ρ ή τ ε φησί Α
ι 6 ούν V 17 τό] τ ά Α ή om. Α ένθα φησίν είναι V αύτόν SDA καίτοιγε D
τ ε χ θ έ ν τ α SD έκ Flor. Cyr. 18 αύτη S τώι λόγωι Flor. Cyr. σώματος ψυχήν έχοντος
τ ή ν λογικήν Flor. Cyr. cf. Σ όμολογήσαιμ* V δμολογήσομεν SA όμολογήσαιμεν D 2ο τ η σ γήσ S A
21 & ούρανοΟ SD φρονήσωμεν VMDW ώδΐ om. V 22 Äv om. V έτεροσ D 23 δτι
VMPW ποιήσομεν Ρ 24 γράφοντα S ούρανόφρονα και θεσπέσιον D A 25 έν τ ή μερίδι Α
27 της άγάπης] τοΟ άγαπητοϋ Α ή U 27/28 τ ή ν δφεσιν τ ώ ν άμαρτιών om. V 29 τ ά » o m . SDA
τοις om. W τ ά 3 o m . SDA 33 τ ώ ν om. U 34 ηύδόκησε S

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
7, 38—4« CYRILLI ORATIO AD THEODOSIVM 69

α ύ τ ο ΰ άποκαταλλάζο» τά πάντα εις α υ τ ό ν , e t ρ η ν ο π ο ι ή σ α ς διά τ ο υ α ί μ α τ ο ς


τ ο υ σ τ α υ ρ ο ύ α ύ τ ο ΰ [δι' αυτού] ε ί τ ε τά έπι τ η ς γ η ς ε ϊ τ ε τά έν τ ο ι ς ο ύ ρ α ν ο ΐ ς .
ιδού δή πάλιν αναφανδόν δι' αύτοΰ, φησί, και είς αυτόν έκτισται τά πάντα, και μήν δτι
προ πάντων έστι και δτι τά πάντα συνεστηκεν έν αύτώι, και αυτόν εΐναί φησι πρωτότοκον
έκ νεκρών, είρηνοποιήσαντα διά του αίματος αύτοΰ τά τε έν τοις ούρανοΐς και τά έπί της 5
γης. είτα τίς ό έκ νεκρών πρωτότοκος, εί μη Χριστός ΊησοΟς, τουτέστιν έν σαρκι και PG 1193
μετά σαρκός ό λόγος; τεθναίη γάρ αν ούδαμώς τό γε ήκον εις ιδίαν φύσιν θεός ων
ό λόγος ούδ' αν νοοΐτο τών δλων δημιουργός καθ1 ημάς ων άνθρωπος, εί μή δεδημιούρ-
γηκε μέν ως θεός, και εί μή δίχα σαρκός νοοΐτο μετά την ένωσιν, πρωτότοκος δε και
έκ νεκρών καθό πέφηνεν άνθρωπος, ούκ άποβαλών τό είναι θεός διά την ένανθρώπησιν. ίο
40 "Ιδοις δ' αν και έτέρωθι διά τών αύτών ίόντας λόγων τους πνευματοφόρους. 'Ιωάν-
νης μέν γάρ έν άρχήι φησϊν ήν ό λ ό γ ο ς και ό λ ό γ ο ς ήν π ρ ο ς τ ο ν θ ε ό ν και θ ε ό ς loh. 1, 1-3
ήν ό λ ό γ ο ς , ο ΰ τ ο ς ήν έν ά ρ χ ή ι π ρ ο ς τ ο ν θεόν. π ά ν τ α δι' α ύ τ ο ΰ έ γ έ ν ε τ ο
και χ ω ρ ί ς α ύ τ ο ΰ έ γ έ ν ε τ ο ο ύ δ έ ν . Παύλος δέ αυ' ε ι ς θ ε ό ς ό π α τ ή ρ , έζ ο υ ι Cor. 8, 6
τά π ά ν τ α , και ε ϊ ς κ ύ ρ ι ο ς Ί η σ ο ΰ ς Χ ρ ι σ τ ό ς , δι' ού τά πάντα. άλλ' ειπερ ήν is
τι μεσολαβούν μετά τό ήνώσθαι σαρκΐ τον λόγον και εις έτερότητα καταδιαιροΰν, τήν ώς
έν υιών δυάδι φημι κατά τό τισι δοκούν, πώς έκτίσθη τά πάντα διά 'Ιησού Χριστού;
αλλά μήν έκτίσθη δι' αύτοΰ τά πάντα. πρόδηλον oöv δτι τά φύσει τε και ίδικώς ένυ-
πάρχοντα τώι έκ πατρός δντι λόγωι τετήρηται πάλιν αύτώι και δτε πέφηνεν άνθρωπος,
έπισφαλές ουν άρα τό διατέμνειν άποτολμάν. εις γάρ κύριος ΊησοΟς Χριστός και δι' 2ο
αύτού τά πάντα δεδημιούργηκεν ό πατήρ. έστι τοιγαροΰν και δημιουργός θεϊκώς και
ζωοποιός ώς ίωή άνθρωπίνοις τε αύ και τοις υπέρ άνθρωπον ίδιώμασιν εις ίν τι τό μεταΗύ
συγκείμενος. μ ε σ ί τ η ς γάρ έστι θ ε ο ύ και α ν θ ρ ώ π ω ν κατά τάς γραφάς, φύσει μέν ι Tim. 2, 5
υπάρχων θεός και ού δίχα σαρκός, άνθρωπος δέ άληθώς και ού ψιλός καθ' ήμάς, άλλ' ών 24
δπερ ήν, και εί γέγονε σάρ£. γεγράπται γάρ δτι ' Ι η σ ο ύ ς Χ ρ ι σ τ ό ς χ θ ε ς και σ ή μ ε - Hebr. 13, 8
41 ρ ο ν ό α ύ τ ό ς και είξ τ ο υ ς α ι ώ ν α ς . ή γάρ ούχι διά της αγίας [και Θεοτόκου] παρ-
θένου τετέχθαι πιστεύομεν έν έσχάτοις τοΰ αιώνος καιροΐς τον 'Εμμανουήλ; είτα πώς τού-
το ούκ αληθές; τό δέ δή χθές και σήμερον, ώ φιλόχριστε βασιλεύ, καιρόν ήμΐν τον ένε-
στηκότα και τον ήδη παρωιχηκότα κατασημήνειεν άν. πώς ουν ό αύτός ειη αν εις γε
τόν παρωιχηκότα, καίτοι γένεσιν ουπω τήν κατά σάρκα λαχών; ούκοΰν ήν ό λόγος έν 3ο
άρχήι και ώς ί ί άιδίου και άτρέπτου πεφηνώς τοΰ θεού και πατρός έχει και αύτός έν
ίδίαι φύσει τό άίδιόν τε και άτρεπτον. ή ούχι νεώτατον κομιδήι και τοις της ένανθρω-

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AWU


ι καταλλάΕαι V 2 τοΟ διά V αύτώ SD δι" αύτοΟ MPSDAU om. VWZA
είτε τά] τά τε W τής om. Α είτε τά] τά τε W τοις om. S 3 Φ1<π δι' αύτοΟ SD
4 τά om. S φησι om. Α 5 τών νεκρών SDA είρηνοποιήσασ S αϊματοσ VMPAWUA
αϊματοσ τοΟ σταυροΟ SDZ τε om. Α τοις om. VA έπΙ om. S της om. VA 6 έκ
om. D 7 τεθνοίναι Μ δν om. Α ήκον — φύσιν SDA βίσ — φύσιν ήκον V είσ ιδίαν
φύσιν MPWU θεός ών om. Α 8 ών] ώσ SW 9 μέν om. SD καΐ SDA Δ κ&ν VMPWU νοοΐτ*
άν Α καΐ om. ΜΡΑ ίο Ανθρωπος] είναι θεόσ U ιο/ιι τήν ένανθρώπησιν — λόγων om. W 10 τήν
om. MU l i b * om. D και om. SDA λόγον S 12 γάρ om. VP φησιν έν άρχή SD
14 ούδέ ϊν MSDA αΟ om. DA δ θσ ό U 15 καΐ εις — τά πάντα om. Α ιγ δυάδα V
φημί om. D 17/18 τά ποίντα — έκτίσθη om. MPWU 17 τά πάντα SDA Απαντα VA ι8 oöv
om. VMPWU ίδίωσ VMPWU 19 τετήρηται] ταΟτα MPWU αύτώ] ο0τω Α γέγονεν Α
2ΐ ϊστι om. SD θεικώσ] ώσ θσ SD 22 ΖώνΑΣ άνθρωπίνωσ SDA 24θύχ1δίχαΡ ψιλώσ SD
25 δτι om. Α 26 ού Α και Θεοτόκου om. Δ 27 φαμέν και πιστεύομεν SD τοΟ αιώνος
om. Ρ 28 άλήθεια V 28/29 ένεστώτα Α 29 ήδη om. SD κατασημήνοιεν Ρ καταση-
μαίνη Α κατασημαίνει SD άν om. SD οδν om. Α άν είη V γε PUA τε VMSDAW
30 καίτοι VMPSUA καίτοι γε DAW τήν κατά σάρκα οΟπω VMPWU ήν om. Α 32 ή] καΐ Α
και* om. VS 3 2 —Ρ· 7°ι ι ένανθρωπίσεωσ W ένθρωπήσεωσ Ρ

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
7ο COLLECTIO VATICANA

πήσεως χρόνοις συνδεδραμηκός δνομα τώι λόγωι τό Ιησούς Χριστός; και μην τούτο ήμΐν
δια πλείστων δσων έδείχθη λόγων. σύνες ουν δτι Χριστόν Ίησοΰν και ού μονοειδώς
τον λόγον χθες τε και σήμερον τον αύτόν εΐναί φησι και εις τους αιώνας. πώς δ' αν
PG 1196 ξχοι τό άτρεπτόν τε και την έν ταυτότητι διαμονήν ή ανθρώπου φύσις, καίτοι κίνησιν
υπομένουσα και πρό γε τών άλλων την έ£ ουκ δντων εις τό είναι και Ζην; διημάρτηκεν &
ουν άρα τάληθοΰς ήμΐν τό γράμμα τό ιερόν και τον χθές ουκ δντα προεΐναί φησι;
φαίην δν ουχί τούτο έγώ, πολλού γε καΐ δει (χθες γαρ και σήμερον ό αυτός και εις τους
αιώνας Χριστός Ιησούς)" τό δέ τού λόγου πρεσβύτατόν τε και άκλινές ήκιστα μεν
άρνήσομαι, και εί γέγονε σάρΣ, οίήσομαι δέ καθ' ένωσιν μετά της ιδίας σαρκός ώς χθ,ές δντα
και προϋπάρχοντα καταδηλούσθαι πάλιν αυτόν. και γοΰν κατεμυσάττετο μέν ό παράφρων ίο
'Ιουδαίος και καταλιθούν αυτόν έπεχείρει, την πίστιν ου προσιέμενος. κατατεθήπει γαρ
δτι καίτοι καθ' ημάς δρώμενος άνθρωπος της υπέρ άνθρωπον αρχαιότητος έαυτώι τό
loh. 8,58 πρεσβύτερον έπεμαρτύρει, λέγων ώς θεός α μ ή ν α μ ή ν λέγω ύ μ ΐ ν , π ρ ι ν Α β ρ α ά μ
γ ε ν έ σ θ α ι , έ γ ώ ε ι μ ί , δτε και προς τούτο ίφασκον έκεΐνοι π ε ν τ ή κ ο ν τ α ί τ η οδπω
loh. 1,30 ? χ ε ι ς , και 'Αβραάμ έ ώ ρ α κ α ς ; &ρη δέ και Ιωάννης" ο δ τ ό ς έ σ τ ι περί ου έγώ ιβ
ε ί π ο ν " ό π ί σ ω μ ο υ έρχεται ά ν ή ρ δ ς Ι μ π ρ ο σ θ έ ν μου γ έ γ ο ν ε ν , δτι π ρ ώ τ ο ς
μ ο υ ή ν. καίτοι πώς άνδρα τε είδώς καί όνομάζων τον 'Εμμανουήλ Ιμπροσθέν τε
αυτού και πρώτον γενέσθαι φησι τον όψιγενή τε και μετ' αυτόν; άλλ' έρεΐ τις ϊσως'
έμπροσθεν αυτόν και πρώτον γενέσθαι φησι κατά γε τήν δόίαν, ώσπερ ουν έπεισί μοι
νοεΐν. και μήν δτι κίβδηλόν τε καί αμαθές τό τήιδε νοεΐν, ού μακρός ήμΐν διαδείίει 2ο
λόγος. παραδεχόμενοι γάρ τό έμπροσθεν εις τό αμεινον έν δόΕηι, κατά τον ϊσον που
λόγον και τό όπίσω φήσομεν τό ώς έν εύκλείαι δεύτερον εΰ μάλα καταδηλοΰν. συμβή-
σεται τοίνυν ώς έ£ ανάγκης ήμΐν της 'Ιωάννου δόξης ήττασθαι Χριστόν και όπίσω δραμέίν
άσυνέτως ύπονοεΐν. εφη γάρ δτι ό π ί σ ω μου έρχεται άνήρ. ώ της άτοπίας·
Ps. 88, 7 οίησόμεθα γάρ οΰχ ώδε έχειν, έννενοηκότες ορθώς τό έν ψαλμοΐς γεγραμμένον δτι τ ί ς 2 5
έν ν ε φ έ λ α ι ς ί σ ω θ ή σ ε τ α ι τώι κ υ ρ ί ω ι ; ό μ ο ι ω θ ή σ ε τ α ι τώι κ υ ρ ί ω ι έν υ ί ο ΐ ς θεοΟ;
άναθετέον ουν άρα και μετά σαρκός αύτώι τό πρεσβύτατόν ώς θ£ώι κατά φύσιν ένωθέντι
σαρκί καί τά της ιδίας φύσεως αγαθά κοινοποιεΐν είωθότι τώι ίδίωι σώματι.
Τούτο δ' αν μάθοις ώδέ τε έχον καί είρημένον όρθώς καί έ£ έτερων ευθύς, εΐπερ
έλοιο, μαρτυριών. εφη μεν γάρ που θεός περί του έκ σπέρματος Δαυίδ τό κατά σάρκα 30
Mich. 5» 2 Χριστού δι' ένός τών αγίων προφητών καί σ ύ , Β η θ λ ε έ μ ο ί κ ο ς τ ο υ Έ φ ρ α θ ά , μή
δ λ ι γ ο σ τ ό ς εϊ τού είναι έν χ ι λ ι ά σ ι ν 'Ιούδα; έκ σοΰ μοι έ ζ ε λ ε ύ σ ε τ α ι τοΰ
ε ί ν α ι ε ι ς ά ρ χ ο ν τ α έν τώι ' Ι σ ρ α ή λ , καί αί έ ξ ο δ ο ι α υ τ ο ύ άπ' ά ρ χ ή ς έζ η μ ε ρ ώ ν
iCor.io, 2-4 α ι ώ ν ο ς ' περί δέ γε τών υίών 'Ισραήλ ό ίερώτατος Παύλος δτι π ά ν τ ε ς εις τ ο ν Μ ω υ -
σ ή ν έ β α π τ ί σ θ η σ α ν έν τήι ν ε φ έ λ η ι καί έν τ ή ι θ α λ ά σ σ η ι καί π ά ν τ ε ς β ρ ώ μ α β ί
VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AWU
ι χσ ϊσ VMPWU ήμΐν SDAA ήδη VMPWU ήδη ήμΐν Σ 2 και om. SD 3 γε τόν Α
έχθέσ SD τούς om. SD 4 τε om. U ή om. A 5 τήν] τ ώ ν Α διήμαρτεν SD
6 τό Ιερόν γράμμα Μ έχθέσ SD η δει] δή Α 8 ϊσ χσ Α τε om. SA ϊο μέν SDA
μέν καί VMPWU καί Α παραφρόνων VMPWU 11 προιέμενοσ Α κατετεθήπει MD
12 όρώμενοσ άνοα καθ' ήμάσ Ρ 13 πρεσβύτατόν SD κατεμαρτύρει PW άμήν» om. Ρ
15 δέ ποίλιν καί VP καί om. S 15/16 εΐπον έγώ Μ ι6 εΐιτον δτι S εΐπον ύμΐν D I
17 τόν Εμμανουήλ καί όνομάΣαιν Ρ ι8 έαυτοΟυ 18/19 τόν όψιγενη — φησι om. Α 19 αύ-
τοΟ W ουν om. V 20 διδάξει D 22 θήσομεν Α κατοίδηλον S 24 δτι om. Α
25 όρθώς om. S 26 όμοιωθήσεται τώι κυρίωι om. MPW τΐσ όμοιωθήσεται S καί τίσ όμοιω-
θήσεται UA 27 oöv άρα] τοίνυν S τό om. S ώς] ή S 28 οίκείασ VMWU 29 ώδέ]
τήδε Α τε om. SD έχων WU έζ — εύθύς] έΕαιρέτωσ Α 3° Α
μέν om. MP SD
ό θσ Ρ τό om. SDA 31 άγιων om. Ρ εϋφραθά PSD μή VSDUZ om. MPAWA
32 γάρ μοι W 34/35 μωσήν SA 35—Ρ· 7 1 . ι βρώμα τό πνευματικόν VMA βρώμα πνευματικόν
AW τό αύτό βρώμα πνευματικόν PU τό αΰτό πνευματικόν βρώμα SD

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
7, 41—43 CYRILLI ORATIO AD THEODOSIVM 71

τ ό π ν ε υ μ α τ ι κ ό ν έ φ α γ ο ν κ α ι π ά ν τ ε ς τ ό α υ τ ό π ν ε υ μ α τ ι κ ό ν Ι π ι ο ν π ό μ α . ε π ι - PG1197
ν ο ν γ α ρ έκ π ν ε υ μ α τ ι κ ή ς α κ ο λ ο υ θ ο ύ σ η ς π έ τ ρ α ς , ή δ έ π έ τ ρ α ή ν ό Χ ρ ι σ τ ό ς ,
άθρει δή oöv έν Χριστώι ΊησοΟ δεικνύμενον καθ' ?νωσιν οίκονομικήν τό ιδικώς του λόγου
πρεσβύτατον. ή ούκ έναργής ό λόγος; τον γάρτοι Βηθλεεμίτην ώς άνθρωπον και έκ
γυναικός άπ' αρχής αιώνος τάς έΗόδους έχειν ευ μάλα φησίν. έν άρχήι γαρ ήν και 5
προ παντός αιώνος ό ένανθρωπήσας λόγος και αύτός ήν ή πέτρα, δεδιψηκότα τόν Ισραήλ
τοις παρ' έλπίδα και άδοκήτοις έκμεθύσκων νάμασι, καίτοι γεννηθείς κατά γε τήν σάρκα
και τό άνθρώπινον έν έσχάτοις τοΰ αιώνος καιροΐς και κεχρισμένος εις τήν είς τόνδε τόν
κόσμον άποστολήν παρά του θεοΰ και πατρός' κατωνόμασται γαρ ούχ έτερου του χάριν
άλλ' ή δια τούτο Χριστός, Χριστός δέ ήν ή πέτρα κατά τόν ΤΤαυλον. έπαγωνιεΐται δέ ίο
αΰ και συναθλήσει τώι λόγωι και δ σοφός Ιωάννης, μόνον ουχί και συναγείρων τάς
φύσεις και συνδέων είς ί-νωσιν τών έκατέραι προσόντων ιδιωμάτων τήν δύναμιν. θέα
γάρ δ φ η σ ι ν δ ή ν ά π ' ά ρ χ ή ς , δ ά κ η κ ό α μ ε ν , δ έ ω ρ ά κ α μ ε ν τ ο ι ς ό φ θ α λ μ ο ΐ ς 1 I o h - r · »· 2
ή μ ώ ν , δ έ θ ε α σ ά μ ε θ α κ α ι αί χ ε ί ρ ε ς ή μ ώ ν έ ψ η λ ά φ η σ α ν , π ε ρ ί τ ο υ λ ό γ ο υ τ η ς
Ζωής, και ή ί ω ή έ φ α ν ε ρ ώ θ η και έ ω ρ ά κ α μ ε ν και μ α ρ τ υ ρ ο ΰ μ ε ν και ά π α γ - 1 5
γ έ λ λ ο μ ε ν ίιμΐν τ ή ν 2 ω ή ν τ ή ν α ί ώ ν ι ο ν , ή τ ι ς ήν π ρ ο ς τ ό ν π α τ έ ρ α και έ φ α -
νερώθη ήμΐν. ιδού τόν όντα άπ' άρχής ώφθαί τέ φησιν έναργώς, ύπομέϊναι δέ και
άφήν. άνακεκράγει γάρ ό Θωμάς* ό κ ύ ρ ι ο ς μ ο υ κ α ι δ θ ε ό ς μ ο υ , άναμετρήσας I o h · 2 °. »8
δακτύλωι πλευράν τε τήν σώματος και τάς διατρήσεις τών ήλων. γεγενήσθαι δέ φησι
τους αγίους άποστόλους και ό θείος ήμΐν Λουκάς αύτόπτας τε και ύπηρέτας τοΰ λόγου. Lc. ι, 2
γέγονε γάρ έμφανής ό ασώματος καΐ απτός ό άναφής, ούκ όθνεΐον έχων περίβλημα τήν βι
άπό γης σάρκα, άλλ' ϊδιον αύτήν ποιησάμενος ναόν και έν αύτήι τε και συν αύτήι γνω-
ρισμένος ώς θεός και κύριος. γεγραφότα δέ οΐσθά που τόν ίερώτατον ΤΤαυλον' ο υ δ ε ί ς Rom. 14, 7-9
γ ά ρ ή μ ώ ν έ α υ τ ώ ι ί ή ι και ο υ δ ε ί ς έ α υ τ ώ ι ά π ο θ ν ή ι σ κ ε ι . έάν τ ε γ ά ρ £ώμεν,
τ ώ ι κ υ ρ ί ω ι ί ώ μ ε ν , έ ά ν τ ε ά π ο θ ν ή ι σ κ ω μ ε ν , τ ώ ι κ υ ρ ί ω ι ά π ο θ ν ή ι σ κ ο μ ε ν . έ ά ν ae
τε ουν ί ώ μ ε ν έάν τε ά π ο θ ν ή ι σ κ ω μ ε ν , τ ο υ κυρίου έσμέν. είς τ ο ΰ τ ο γάρ
Χ ρ ι σ τ ό ς ά π έ θ α ν ε και Ι ί η σ ε ν , ί ν α κ α ι ν ε κ ρ ώ ν κ α ι Σ ώ ν τ ω ν κ υ ρ ι ε ύ σ η ι .
48 Άραρεν oöv δτι κεκυρίευκεν άληθώς νεκρών τε και ζώντων ό μή έτέρου του χάριν
πλήν δτι τουδέ γε και μόνου τεθνεώς και έγηγερμένος. τίνα δή ουν άρα φαμέν ώς
ύπέδυ μέν θάνατον, άνεβίω δέ αύ, ή τόν υίόν δηλονότι; άλλ' δτι μέν τόν υίόν, άπας τις
oöv, οιμαι, συννεύσειεν <χν. τί ούν έροΟμεν; πότερα δή ουν θνητός τέ έστι και
φθοράι κάτοχος ό έκ θεοΰ πατρός λόγος ή πέρα θανάτου και φθοράς άμείνων ώς Ζωή;
καίτοι πώς ούχ δπασιν έναργές δτι θανάτου κρείττων ώς £ωή; είτα πώς γέγονεν
έν νεκροΐς και έλεύθερος κατά τάς γραφάς; τεθναίη γάρ δν οΰτι που καθ' έαυτόν ό λόγος.

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AWU


ι πόμα πνευματικόν ϊπιον PU ϊπινον V 2 έκ τήσ U 3—12 δεικνύμενον —
προσόντων] Μ Α 4 βηθλεεμμίτην D βηθλεέμ τήν S 6 6 om. SD θσ λόγοσ VZ η άδο-
κήτωσ SD γε om. SD 8 κεχρημένος Μ είς 1 om. D 9 του] τοΰ δή SD χο άλλ' om. VMWU
ήν om. Ρ τόν νόμον και τόν παΟλον V ιι τώ λόγω κα'ι έπαθλήσει SD ΐ2 έκατέρω W 13 δ
φησιν] φασιν S ι6 την 1 om. Α 17 δέ] τέ Α ι8 άνεκεκράγει D γάρ] δέ W 19 τήν om. ΜΑ
σώματοσ Ρ ϋ Δ τοΟ σώματοσ VMSDAW 19/20 τούσ άγίουσ άποστόλουσ φησι SD 20 θεΐος] θαυ-
μοίσιοσ SD 2ΐ άπτώσ S 22 έν VMPWUI συν SDA τε om. V σύν αότή VMPWUZ έν
άρχή SD, de A non constat 23 που καΐ V τών Ιερωτάτων Μ 24 ύμΰιν S 25 άποθνήσκο-
μεν PU άποθνήσκωμεν W 26 άποθνήσκομεν S 27 Χριστός om. W και® om. V 28 δτι —
Ζώντων VMAWUA δτι καΐ νεκρών τε καΐ Ζώντων κεκυρίευκεν άληθώσ Ρ άληθώσ δτι κεκυρίευκε [καΐ
κεκυρίευκεν D] καΐ Ζώντων και νεκρών SD 29 γε καΐ SA τέ καΐ VMPWU καΐ DA τέ καΐ Μ 29—ρ.
72, 3 τίνα δή — έγηγερμένος om. V 31 πότερα SDA πότερον ΡΔ ποτέρω MWU δή οΟν
om. SD οδν om. Α τέ om. U 32 ή πέρα θανάτου] είπερ άθοίνατοσ Α ώς] ή Α 33 καί-
τοι — Ζωή om. ΡΔ θανάτων Μ κρεϊττον S 34 καΐ έν νεκροΐσ έλεύθεροσ Α Äv U om. MPSDAW

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
72 COLLECTJO VATICANA

PO 1200 φαμέν ουν δτι τεθνεώσης αύτοΰ της σαρκός αύτός τούτο λέγεται παθεΐν. ούκουν ου
δίχα σαρκός, έν αύτήι δέ μάλλον και μετ' αύτης την της κυριότητος άνεδήσατο δόίαν ό
νόμωι σαρκός και φύσει τήι καθ' ή μας τεθνεώς και έγηγερμένος, άνθρώπινον μέν τό τε-
θνάναι πάθος, ένέργημα δέ θεικόν τό άναβιώναι δεικνύς, ίνα i i ' άμφοΐν γνωρίίηται καθ'
ήμάς τε άμα και ύπέρ ήμάς ώς θεός και τών δλων γεγονώς όρώιτο κύριος ό και προ 5
σαρκός βασιλεύων μετά του ιδίου πατρός. ούτως αυτόν ό Ναθαναήλ έπιγινώσκων
loh. 1, 50 έφαοκε" jiaßßi, σύ εϊ ό υ ί ό ς τ ο υ θεοΟ, σ ύ εϊ ό β α σ ι λ ε ύ ς τ ο ΰ ' Ι σ ρ α ή λ , αύτός δέ
loh. ΐ3, ΐ3 τοις έαυτοΟ μαθηταΐς ύ μ ε ΐ ς κ α λ ε ί τ ε με φησίν ό κ ύ ρ ι ο ς και ό δ ι δ ά σ κ α λ ο ς , και
Mt. 10, ι κ α λ ώ ς λ έ γ ε τ ε ' ε ί μ ! γ ά ρ . Ιργωι δέ αυτό πιστούμενος άνίησι μέν άμαρτίας, έ ζ ο υ σ ί α ν
δέ δέδωκε κ α τ ά π ν ε υ μ ά τ ω ν α κ α θ ά ρ τ ω ν , ώ σ τ ε έ κ β ά λ λ ε ι ν α ύ τ ά και θ ε ρ α π ε ύ ε ι ν α ο
Act 3, 6. 2 π α σ α ν ν ό σ ο ν και π ά σ α ν μ α λ α κ ί α ν έν τ ώ ι λαώι. έν ονόματι γάρ ΜησοΟ Χρίστου
τοΰ Ναίωραίου τεθεράπευται μέν ό τ ω πόδε λελωβημένος και τήι ώραίαι προσιίάνων πύληι,
άρρωστίαν δέ τήν ουτω μακράν άπεσείσατο καΐ κομιδήι δυσδιάφυκτον δίεδρα νόσον Αίνέας,
Act. 9, 34 προς δν ό θεσπέσιος Ιφη Πέτρος - Α ί ν έ α , ί ά τ α ί σ ε Ί η σ ο Ο ς ό Χ ρ ι σ τ ό ς .
44 Πανταχόθεν ουν άρα συνωθούμενοι προς άλήθειαν και τό τοις ίερόϊς γράμμασι δο- is
κοΰν ίχνηλατεΐν εύ μάλα σπουδάζοντες και τάϊς τών πατέρων έπόμενοι δόΗαις, τον έκ
βίίης Ίεσσαί, τον έκ σπέρματος Δαυίδ, τον έκ γυναικός κατά σάρκα, τον μεθ' ημών όπό
νόμον ώς όίνθρωπον και ύπέρ ήμας ύπέρ νόμον ώς θεόν, τον δι'' ήμάς τε και μεθ' ήμών
έν νεκροΐς, τον ύπέρ ήμάς δι' έαυτόν Ζωοποιόν και Σωήν υίόν είναι του ΘεοΟ κατά άλή-
θειαν πιστεύομεν, ουτε ψιλουντες θεότητος τό άνθρώπινον ουτε μην άνθρωπότητος άπαμ- 2ο
φιεννύντες τον λόγον μετά την άφραστόν τε και άπερινόητον 2νωσιν, άλλ' ίνα και τον
αύτόν όμολογοΟντες υίόν έκ δυοΐν πραγμάτοιν είς 2ν τι τό Ιί. άμφοΐν άπορρήτως έκπε-
45 φηνότα, καθ' ένωσιν δηλονότι τήν άνωτάτω και ού φύσεως παρατροπήν. δσον γάρ
ι loh.4, >5 ουτω δοΗάΣουσι περιέσται τό κέρδος, σαφηνιεΐ λέγων ό Χρίστου μαθητής" δ ς δ ν όμολο-
γ ή σ η ι δ τ ι Ί η σ ο ΰ ς έ σ τ ι ν ό υ ί ό ς τ ο ΰ ΘεοΟ, ό θ ε ό ς έν α ύ τ ώ ι μ έ ν ε ι και αύτός25
έν τ ώ ι θ ε ώ ι. δτι δέ Ίησους Χριστός ό έκ Δαυίδ κατά σάρκα κατά φύσιν και αληθώς
loh. 1, 14 υίός έστι του θεού καθό γέγονε σάρΣ ό λόγος και έσκήνωσεν έν ήμΐν, κατασφραγιεΐ λέγων
ι loh. 5,20 ό σοφός Ιωάννης" και ο ϊ δ α μ ε ν δ τ ι ό υ ί ό ς τ ο υ ΘεοΟ ήκει και Ι δ ω κ ε ν ή μ ΐ ν
δ ι ά ν ο ι α ν 'ίνα γ ι ν ώ σ κ ω μ ε ν τ ο ν ά λ η θ ι ν ό ν θ ε ό ν , και έ σ μ έ ν έν τ ώ ι ά λ η θ ι ν ώ ι ,
έν τ ώ ι υ ί ώ ι α ύ τ ο ΰ Ί η σ ο ΰ Χ ρ ι σ τ ώ ι . ο υ τ ό ς έ σ τ ι ν ό α λ η θ ι ν ό ς θ ε ό ς και Ζωήβο
α ι ώ ν ι ο ς , και δι' αύτοΰ τε και σύν αύτώι τώι θεώι και πατρί ή δόξα συν άγίωι πνεύματι
είς τους αιώνας τών αιώνων αμήν.

15—2ΐ Flor. Cyr. 155 πανταχόθεν — £ vuu σι ν

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], A W U


2 έν P W U Z σύν S D A A μετ' αϋτησ M P W U Z A έν αύτή SD αύτήν Α άνεδήσατο M W U A άνεδύσατο
Ρ άνεϊ>έ£ατο SDA 6 om. Α 3 τεθνηκώσ SD 5 ώρώτο MW, corr. Μ 6 om. Α 6 έπιγινώ-
σκων 6 ναθαναήλ [ναθαήλ S] SD η f>aßl Α ραββή S σύ βασιλεύσ εΐ Α ίο δ' Ιδυυκε Ρ αύτά
έκβοίλλειν D ι ι π ά σ α ν 1 om. V έν τώ U 12 τώ ποδι Α προσκαθήμενοσ Μ 1 3 δυσδιά-
φευκτον Α άπέδρα SD 14 ΊησοΟσ om. V 15 τήν άλήθειαν Ρ ι8 τε om. D A μεθ" ήμών
Α Σ Δ Flor. Cyr. καθ' ήμάσ μεθ' ήμών SD καθ' ήμάσ VMPWU 19 τόν] καΐ Flor. Cyr. έαυτοΟ Flor.
Cyr. 20 άνθρώπινον] άναληφθέν Flor. Cyr. άνθρωπότητος om. D 21 τε om. S Flor. Cyr.
άπερινόητον VMPWU άπόρρητον SDA Flor. Cyr. 22 υίόν V M P W U Z A χν SDA δυεΐν D τό
S D A U A τόν VMW τών Ρ 23 oö om. S 24 τοΐσ ουτω S D γροίφων DA χϋ θεσπέσιοσ
DA 25 αύτόσ SDA Δ οΟτοσ VMPWU 26 καΐ om. S D 27 έστιν υΐόσ SDA κατασφραγίσει
SD 28 ήκε W 29 γινώσκομεν Pm 30 ή Ζωή ή SDA Ζωή ή U 3* καΐ om. S D τε
om. SD ή om. Ρ άγίω M P W U Z A τώ άγίω S τ ώ άγίω και προσκυνητώ καΐ Ζωοποιώ D τώ
άγίω καΐ Σωοποιώ και προσκυνητώ V A νΟν και άεί καΐ είσ V A 3 2 τών αιώνων om. VMSD

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
8, 1 — 3 S A C R A A D C Y R I L L V M
73

8 = S 6 A 5. Latine extat in Collectione C T 20

1 Αυτοκράτορες Καίσαρες Θεοδόσιος και Ούαλεντινιανός νικηται τροπαιούχοι μέγιστοι L III 434
άεισέβαστοι αΰγουστοι Κυρίλλωι έπισκόπωι. Μέλει πλείστον θεοσεβείας ήμΐν, δι' ήν οί Μ 1 1 1 1 1 1
πλημμελοΟντες άζιοΰνται συγγνώμης, ού μην εύδόκιμον [το δεΐσθαι συγγνώμης] τοις έπαι-
νεΐσθαι παρ' ημών όφείλουσι και δια την σεπτήν μάλιστα τιμάσθαι θρηισκείαν. τους δέ 5
ιερέας χρή και από της τών ηθών χρηστότητος και άπό της περί την πίσην ακριβείας
θαυμάίεσθαι και την απλότητα του βίου δια παντός έπιδεικνύναι γινώσκειν τε ώς τήν
έκάστου πράγματος φύσιν και τους περί την εύσέβειαν μάλιστα λόγους μάλλον δν εύροι
2 Ζητησις ήπερ αύθάδεια. και γαρ ei άρχής ήμΐν αυτούς ουκ απειλή τίνος δυναστεύοντος
ή δυναστεύειν νομίίοντος, άλλ' ή τών αγίων πατέρων και της ιεράς συνόδου βουλή κατε- ίο
στήσατο, και παντί δήλον ώς ή θρηισκεία τό βέβαιον ουκ αν έκ κελεύσεως σχοίη μάλλον
ή συναινέσεως. νυν ούν ήμάς ή σή θεοσέβεια διδαϋάτω τί δήποτε ημών, οίς τοσούτον
οΐσθα μέλειν άει εύσεβείας, ύπεριδών, ύπεριδών be και τών απανταχού ίερέων, ους
συλλεχθέντας ήν άμεινον λυσαι τήν άμφισβήτησιν, ταραχήν τό γε έπι σαυτώι και χωρι-
σμόν τάϊς έκκλησίαις έμβέβληκας, ώς δή τοις υπέρ εύσεβείας λόγοις θρασυτέρας όρμής is
πρεπούσης μάλλον ή ακριβείας και παρ' ήμΐν αύτοΐς ουκ έμμελείας πλέον ισχυούσης ή
θράσους και ποικιλίας μάλλον ήμΐν ήπερ άπλότητος άρεσκούσης. και μήν ούχ ούτως
ήμών τήν πολλήν ώιόμεθα τιμήν παρά της σης θεοσεβείας δεχθήσεσθαι ούδέ ώσπερ ούχι
3 και άγανακτεΐν είδότων ήμών πάντα συνταραχθήσεσθαΓ νΰν δέ μελήσει ήμΐν της ιεράς
γαλήνης. πάντα δέ ισθι συγκινήσας ούχ' ώς έχρήν, και θαυμαστόν ουδέν τό ao
μέτρον έκβεβηκότα μή μέχρι τών Ικκλησιών και τών συνιερέων στήσαι τήν έπιχείρησιν,
άλλα και περι ήμών αύτών πιστευσαι της ήμετέρας τι εύσεβείας άνάΕιον. ή τίνα είχε
λόγον έτερα μεν προς ήμάς και τήν εύσεβεστάτην αύγούσταν Εύδοκίαν τήν έμήν σύμβιον nr. 7
έπιστέλλειν, έτερα δέ προς τήν έμήν άδελφήν τήν εύσεβεστάτην αύγούσταν ΤΤουλχερίαν; nr. 149
ή διχονοεΐν ήμάς ώιήθης ή διχονοήσειν ήλπισας έκ τών της σής θεοσεβείας γραμμάτων. 2 5
τούτο δέ και γεγονός, εϊπερ ούτως εΐχεν, έκ περιεργίας είδέναι τον ούτω πόρρωθεν δντα παντε-

8 VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], A , W R A ' A C


inscr. deest V M P W A t c "Ισον σοίκρασ [σιίκρας άποσταλείσης D] παρά τοΟ εύσεβεστατου ήμών βασιλέωσ
Θεοδοσίου πρόσ κύριλλον έπίσκοπον άλεΕανδρείας SD σάκρα άποσταλεΐσα τώ όσιυυτάτω κυρίλλω Α του
βασιλεωσ Θεοδοσίου έπιστολή πρόσ κύριλλον R
η V ς SD 2—3 αύτοκράτορες — έπισκόπω D A R A t c Θεοδόσιος ίνδοΕος θριαμβευτής άειαύγουστος κυ-
ρίλλαι έπισκόπω VMPW om. S 3 μέλλει V P S D θεοσεβείασ S D A R A , C έν δλλω φιλοσοφίασ A u e φιλοσο-
tc
φίας VMPW 4 εύδόκιμον S D A R A εύδαιμον VMPW τό δεΐσθαι συγγνώμης VMPWA C om. SD A R A '
4/5 τούς — όφείλοντας Ρ ήμΐν R 5 σεπτήν VMPWA C om. S D A R A 1 7 τοΟ βίου διά παν-
τόσ έπιδεικνύναι [έπιδεικνύειν V] V M P W A t c διά παντόσ έπιδεικνύναι τοΟ βίου SR διά παντόσ έπιδείκνυ-
σθαι τοΟ βίου DA 8 τήν εύσέβειαν S D A R A I C τής εύσεβείας VMPW 9 αύτούσ S D A R A t c αύτοΐς
te
VMPW ίο δυναστεύειν om. R 1 1 και V M P W A καίπερ SR καίτοι DA δήλον
παντΐ Μ παντί τωι Α ή om. VMPWR ούκ δν om. S 1 1 / 1 2 σχοίη μάλλον ή S D R A t c
tc
Ιχοι μάλλον δέ έκ Α έχοι ή μάλλον VMPW 12 συναινέσεωσ S A A συνέσεως VMPWDR ήμάς
om. Α οΐς V M P W R A t c οϊ S οδσ DA 13 οΐσθα μέλειν VMPW οΐσθα μέν D A A t c ήσθημεν S
οΐσθα R άεΐ S D A R A t c om. VMPW εύσεβεΐσ DA ύπεριδών ύπεριδών δέ VMPW ύπεριδών
,C
SDA ύπεριδών δέ A R πανταχού D A 14 συναφθέντασ Α δμεινον ήν Μ τώ W
σέ αύτώ R 14/15 χωρισμόν S D A R A t c om. VMPW 15 όργήσ A 16 προσούσησ S αύτοΐσ
SDARA'o om. VMPW 17 μάλλον VMPW καΐ μάλλον τούτων S D A R A 1 0 ήπερ άπλότητοσ άρεσ-
κούσησ S D A R A t c άρκούσης ήπερ άπλότητος VMPW 18 δειχθήσεσθαι S R 18/19 ούδέ — συν-
ταραχθήσεσθαι om. R ούχί καΐ MPW καΐ V A om. SD 19 πάντασ Α 20 ούχ* ώσ έχρήν
S D A t c ώς ούκ έχρήν V M P A W R ούδέν S D A R A 1 0 ούδέν έν τούτοισ VMPW 21 τών τήσ έκκλησίασ
S R A t c τήσ έκκλησίασ D A και τών om. R συνιερέων S D A R A t c ίερέων VMPW τά τής
έπιχειρήσεως Ρ 22 τήσ ήμετέρασ τι S D A R A t c τι τής ήμετέρας VMPW τίνα μέν V 25 ή
SDARA* C εΐ μή VMPW ώήθη R έλπισασ R 26 και om. W γεγονώς D περιεργείασ W R
Acta conciliorom oecumenicorum. 1, ι ΙΟ

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
74 COLLECTIO VATICANA

MIHI ΙII2 λώς έστιν έπίψογον, και μή γεγονός ποιήσαι βούλεσθαι παντός μάλλον Ρ| ιερέως. όρμής
μέντοι μιας και της αύτής προθέσεως τά τε των έκκλησιών τά τε των βασιλέων μέλη χωρίίειν
LIII 435 * βούλεσθαι ώς ούκ ούσης αφορμής έτέρας ευδοκιμήσεως. ως άν ούν είδείης όποιον
τό ήμέτερον, και τάς έκκλησίας ισθι και τήν βασιλείαν ήνώσθαι και έτι μάλλον κελευόντων
ήμών ένωθήσεσθαι συν τήι του σωτήρος προνοίαι θεού και δεδόσθαι τήι σήι θεοσεβείαι s
συγγνώμην, ώς δν μή πρόφασις εΐη μηδέ λέγειν δύναιο δια τους ύπέρ της εύσεβείας έγ-
κεκλήσθαι λόγους. γυμνασθήναι γαρ τούτους έπι της ιεράς συνόδου βουλόμεθα και
κρατάν ώς αν καλώς Ιχειν δό£ειεν, είτε μεταλαμβάνοιεν συγγνώμης εϊτε μή παρά τών
πατέρων οί νικηθέντες. ήμέϊς μέντοι γε συνταράσσεσθαι τάς πόλεις και τάς έκκλησίας
ούκ άνεζόμεθα ουτε μήν άνεΗετάστους ήμΐν τους λόγους, ών κριτάς προκαθίσαι δει τους ίο
της απανταχού προεστώτας ίερωσύνης και δι' ών ημείς έγκρατέστεροι της αληθινής δόζης
έσμέν τε και έσόμεθα. πάντως δέ ουδείς δτωι καν μικρόν μέτεστι πολιτείας άξιας
παρρησιάίεσθαι ή τής κατά την εύσέβειαν πεποιθήσεως, τήν τοιαύτην άποφυγέΐν αίρήσεται
κρίσιν, έπει μηδέ βουληθέντι τούτο έΕέσται, τής ημετέρας θειότητος έπαινούσης μέν
άναγκαίως τους έπι προθυμίαι θαρρουντας έλθεΐν έπι τήν τοιαύτην έζέτασιν, ούκ άνεϋο-15
μένης δέ εϊ τις κελεύειν μάλλον ή συμβουλεύειν και συμβουλεύεσθαι περι τών τοιούτων
5 έθέλοι. ώστε ήκειν δει σου τήν εύλάβειαν κατά τον χρόνον δν τά έτερα δηλοΐ γράμματα
e
P· «5 προς άπαντας απεσταλμένα τους τών μητροπόλεων επισκόπους, κομ τήν παρ' ήμών σχέσιν
μή άλλως άνακτήσασθαι προσδοκάν, ει μή πάν μέν λυπηρόν και ταραχώδες παύσειας, έπι
δέ τήν τών ζητουμένων Ιρευναν έλθοις έθελοντί. και γαρ άν ούτως δόζειας ούτε 2ο
οίκείαι πεπληγμένος λύπηι ουτε τινι δυσμεναίνων παρά τό προσήκον τά τε ήδη γεγονότα
σκληρώς μέν και παραλόγως, δμως δέ ύπέρ δόξης πεποιηκέναι και τά έξης ένδίκως έθέλειν'
ού γάρ έτέρως άν έθέλοντος άνεΗόμεθα.

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AWRA»A C


1—3 παντός — βούλεσθαι om. PSDARA* 2 μέλη MAC μέλλει W μέλλεη» V 3 εί^εΐη S
0
είδής D 4 κελευόντων VMPWDAA καΐ λεγόντων S R A ' 5 τοΟ δρσ προνοία S R A t c τοΟ σρσ
ήμών προνοία DA προνοία τοΟ σρς VMW προνοία Ρ τοΟ θεοΟ Ρ om. R δεδόσθαι δέ Ρ
6 μήτε SDAR τησ εύσεβείασ S εύσεβείας DAR pietatis A t c τής έκκλησίας VMPW 6/7 έγκεκλεΐ-
σθαι VMW έκκεκλήσθαι R excluderis A t c 8 έχειν καλώσ SR δείΕειεν D μεταλαμβώ/ειεν S
καΐ μή SDAR 9 κινηθέντεσ Ρ γε om. SDAR συνταροίττεσθαι MPWR τούσ έκκλησίας Α
ίο ούδε R ήμΐν S D A R A t c είναι VMPW ι ι και δι* SDARA , C δι" VMPW 12 δτω MWSDRA®
OÖTU» V P A A 1 κδν V D A R A 1 καΐ MPWSA C μέτεστι SDA 1 μέτεστιν αίιτώ V A έστΐ MPW πρόσεστι R
πολιτείασ VSDARAtc τάα αίτίασ MPW 12/13 άΕίας παρρησκίίεσθαι scripsi δΕιος [άΕίως MW] παρρησκί-
Σεσθαι V S D A R A t c παρρησιοίΖεσθαι άΕίως Ρ 13 ή τήσ MPSWRA C εί τις VDA τήσΜ<=°« τήν εύσέβειαν
C
πεποιθήσεως MPWA τήν πεποίθησιν S D A A ' τήν πεφοίτησιν R πεποίθησιν V τήν τοιοίνδε D A R τέ
τοιοίνδε S άπoφεύγεtvR I4μήMPW βουληθέντοσ S τούτω Ρ 14/15 έπαινούσης—έΕέτασιν
om. SD Ä R A 1 15 ύπό Μ ex corr. προθυμία W προθυμίας VMP 15/16 άνεΕομένης VMPW άνεχομένησ
SDARAtc 16 δέ om. SDAR Λ ' ήτισ S D A R A ' κελεύει SDAR συμβουλεύει D και SDAWR ή
VMPA , e 17 έθέλει DAR ώστε καΐ SD ών Ρ έτερα] ήμέτερα W συγγράμματα S ι8 ποίντασ
SDAR τών om. Μ 19 δλωσ S άλλοσ R μέν SDARA , C om. VMPW 20 ϊλθησ SDAR έθελοντήσ
SDAR fiv om. R 21 ούτε] ούδέ D τι S παρά τό προσήκον om. S τε] δέ R
22 παρά λόγον Α 22/23 δμως — άνεΕόμεθα om. W spatio relicto 22 δμως V A R δλωσ MPSDA t c
τέ h τό Mk έθέλειν ένδίκωσ VMP 23 ού γάρ έτέρως δν V ού γάρ άν έτέρωσ SDA ού γάρ έτέρωσ R
δπερ δν MP θέλοντασ S

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
8, 3—5 SACRA A D CYRILLVM 9, 1—3 C A E L E S T I N V S AD C Y R I L L V M
75

9 = S 15 A 6. epistula Latina extat in Collectionibus Turonensi [A1], Casinensi [Ac],


Veronensi [Au], Frisingensi [A1], edita est uol. I I p. 5. 6

1 Τώι άγαπητώι άδελφώι Κυρίλλωι Κελεστΐνος. Τήι ήμετέραι στυγνότητι τά δια L πι 346
του υίοΟ ημών Ποσειδωνίου του διακόνου άποσταλέντα παρά της σης άγιότητος γράμματα 1017
% ep. 144
άπέδωκεν εύθυμίαν και άντικατηλλαΗάμεθα τό ήδον προς τό λυποΰν. άποβλέποντες γαρ 5
και έννοοϋντες έίπερ εΐπεν ό την έν Κωνσταντινουπόλει έκκλησίαν διεστραμμέναις προσομιλίαις
ταράττειν έπιχειρών, ού σμικρώι κατ' αυτήν την ψυχήν πεπληγμένοι πόνωι διαφόροις σκέ-
ψεων κέντροις βασανιίόμεθα έννοουντες δπως βοηθηθεΐεν εις το έμμένειν τή πίστει - ώς
δέ την ήμετέραν διάνοιαν εις τά παρά της σης άδελφότητος γραφέντα μετεστήσαμεν,
ώφθη ήμΐν ευθύς έτοιμοτάτη θεραπεία, δι' ής ή λοιμώδης νόσος ύγιεινώι φαρμάκωι άπελα- ίο
θείη, φημι δη την της καθαρας πηγής ?κροιαν τήν άπό του λόγου τής σής αγάπης έκρέ-
ουσαν, δι' οΰ πάσα καθαριεΐται ή ιλύς του κακώς διαχεομένου ρείθρου και πάσιν ανοίγεται
ό τρόπος τής δεούσης περί την ήμετέραν πίστιν έννοιας. ώσπερ ουν έκεΐνον και στίΖο-
μεν και μεμφόμεθα, ούτως τήν σήν άγιότητα ώσπερ παρουσαν έν τοις ιδίοις γράμμασιν
τήι του κυρίου άγάπηι περιπλεκόμεθα, όρώντες δτι £ν και τό αυτό περι του δεσπότου φρο- is
2 νοΰμεν. και θαυμαστόν ουδέν τον προνοητικώτατον του κυρίου ιερέα ύπέρ του τής
πίστεως Ιρωτος τοιαύτηι διαμάχεσθαι άρετήι, ώστε τήι άτόπωι των έναντίων τόλμηι άν-
θίστασθαι και τους έαυτώι έμπεπιστευμένους τοιαύταις υπομνήσεσι βεβαιούν. ώσπερ τοί-
νυν έκεΐνα ήμΐν πικρά, ουτω ταΟτά έστιν ήδέα" ώσπερ έκεΐνα ίλυώδη, ουτω ταύτα
καθαρά. και χαίρομεν τοσαύτην ένεΐναι τήι σήι εύλαβείαι γρηγόρησιν, ώς ήδη σε νενικη- 2 0
κέναι τά υποδείγματα των σου προηγησαμένων, γενομένων αεί και αυτών έκδίκων του
όρθοδόΕου δόγματος. αληθώς επί σοΟ αρμόσει ή εύαγγελική μαρτυρία ή λέγουσα" ό L ill 347
ποιμήν ό άγαθός τήν ψυχήν αύτοΰ τίθησιν υπέρ των ιδίων προβάτων. αλλ' loh. ίο, n
ώσπερ σύ ποιμήν άγαθός, ούτως έκεΐνος ούδέ ώς κακός μισθωτός κατηγορεΐσθαι άξιος, 24
δς ού διά τούτο διαβάλλεται ώς τά έαυτοΟ καταλιπών πρόβατα, άλλ' δτι ηύρέθη αυτός loh. 10, 12
3 διασπαράττων αυτά. προσθεΐναι δέ και ημείς τινά έμέλλομεν, αγαπητέ αδελφέ, εί μή
έωρώμέν σε τά αυτά φρονοΰντα πάντα άπερ φρονουμεν ημείς, και έν τήι βεβαιώσει τής Μ i m 1020
πίστεως έδοκιμάΕομέν σε έκδικον ϊσχυρότατον. άπεδόθη γάρ ήμΐν πάντα κατά τάΗιν
παρά του υίου ημών Ποσειδωνίου του διακόνου δσα περι τούτου του πράγματος ή σή
V, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], A W A t A c A u A f
inscr. deest VMPW κελεστίνου Επισκόπου πρόσ κύριλλον S κελεστίνου έπισκόπου πρός τ ό ν ά ρ χ ι -
επίσκοπον κύριλλον D κελεστίνου Αρχιεπισκόπου £>ώμησ πρόσ τόν άρχιεπίσκοπον κύριλλον Α θ VMP
ϊε S ις D
3 Τώι — Κελεστΐνος [cf. Λ'] om. S [ = A e ] 4 ήμών om. W όσιότητοσ A W 5 άπέδω-
κεν VMPW [ = Λ] παρίσχηκεν SD παρέσχον Α τό ηδον VSDA τόν δ όντα MPW 6 όμιλίαισ ΡΑ
8 postulatur έβασανιΜμεθα τό πώσ Α βοηθηθεΐεν S βοηθεΐεν D βοηθηθής VMP βοηθηθεΐσ W
βοηθηθή A in exemplari Latino deerat populis sicut in A f έν τώ Α πίστει οί> κατεδέΕατο W
9 Εννοιαν S 10 ήπίω Α ι ι καθαρδς] καθ' ήμάσ W 12 καθαριεΐται VPW καθαρεΐται Μ
καθαίρεται SD καθαιρείται Α ή om. Α ίσχύσ MPW 13/14 καί στίΣομεν καί om. V
14 γράμμασιν om. Μ 15 όρώντες SDA [ = Λ] είδότες VMPW ι6 τοΟ κυρίου VPWS [ = Λ] τοΟ
χϋ Α χριστόν D ιγ τοιαύτη VMPW μετά τοσαύτησ SD μετά τοιαύτησ A in exemplari Latino lege-
batur siue intellegebatur hac pro ac άρετήσ SDA ώστε VMPW [ = Α] ώσ καί SDA 17/18 άν-
θίστασθαι δύνασθαι SDA 18 έαυτοΟ S αύτώ V A αυτήν W έμπιστευσαμένους Ρ 20 είναι Ρ
ένεΐναι όρώντες SD ένοΟσαν όρώντεσ Α εύσεβεία S γρήγορσιν Μ έγρήγορσιν SD σε om.
VMPW 21 γενομένων om.V 22 όρθοΟ DA άληθώσ DA [ = Λ] άληθώσ τέ VMPSW άρμόσει VMPW
άρμόΣουσα ευρίσκεται SDA potest... conuenire Λ 23 καλόσ S τών ίδιων προβάτων VMPW τών
προβάτων τών ιδίων SD τών προβάτων Α 24 οΟτος Ρ 25 έαυτοΟ] έκείνου Μ 26 προ-
σθεΐναι VMW προθεΐναι Ρ προστιθέναι SDA 27 σε om. W ταϋτα πάντα φρονοΰντα S τά αύτά φρονοΟν-
τα Ρ καί ήμεΐς και V 28 σοι S ϊσχυρότατον είναι SDA κατά τά£ιν πάντα V 29 πα-
ρά SDA [ = Λ] διά VMPW τούτου om. Α
ίο*

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
76 COLLECTIO VATICANA

άγιότης γεγράφηκεν. πάντα τά δίκτυα της δολερός προσομιλίας έγύμνωσας και ούτως
τήν πίστιν ώχύρωσας, ώς μή δύνασθαι την καρδίαν τών τώι Χριστώι και θεώι ήμών πιστευ-
4 όντων εις έτερον έλκυσθήναι μέρος. μέγας οΰτός έστι της ημετέρας πίστεως θρίαμβος
τό και άποδεΐΗαι τά ημέτερα ούτως ισχυρώς και νενικηκέναι τά έναντία δια της τών θείων
γραφών μαρτυρίας. τί λοιπόν διαπράξεται ή που έαυτόν έκεΐνος περιστρέψει; δς γενόμε- 5
νος έραστής άσεβους νεωτερισμού, ώς εβούλετο ταΐς έαυτου μάλλον έννοίαις δουλεύειν
ή τώι Χριστώι, τόν έμπιστευθέντα έαυτώι δήμον βλάψαι ήθέλησε τώι της ιδίας προσομιλίας
Tit. 3, 9 δηλητηρίωι, δέον και άναγνώναι τοΟτο και κατέχειν δτι τά μάταια Ζητήματα και μή προκύπ-
τοντα εις ύγίειαν, άλλα χωροΰντα είς ψυχών άπώλειαν φεύγειν μάλλον ή έπιζητεΐν δει.
5 άλλ' δμως είς κρημνούς αυτόν έπειγόμενον, μάλλον δέ ήδη έν αύτώι τώι κρημνώι δθεν ίο
πεσεΐται, διάγοντα, εϊ γε δυνάμεθα, άνακαλεΐσθαι όφείλομεν, μή τήν πτώσιν αύτοΟ τώι μή
βοηθεΐν προσωθήσωμεν. ό Χριστός ό θεός ήμών, ώι έπάγεται ίήτησις περι της ιδίας
Lc. 15, 4· s γεννήσεως, έδίδαζεν ήμάς κάμνειν ύπέρ προβάτου ενός, θέλων και διά τών ιδίων ώμων
άνακαλεΐσθαι, μή έκκέηται τώι λύκωι είς αρπαγή ν ' ειτα ό διδάΕας ήμάς ούτως δραμεΐν ύπέρ
σωτηρίας προβάτου ένός, πώς άρα ήμάς κάμνειν βούλεται ύπέρ αύτοΰ του τών προβάτων is
ποιμένος; δς της προσηγορίας ταύτης και του έπαγγέλματος έπιλελησμένος αύτός έαυτόν
είς άρπαγήν λύκου μετήλλαζεν, έπιθυμών άπολέσαι τήν άγέλην ήν αύτός ώφειλε συντηρήσαι.
6 τούτον ούν ήμεΐς άπό της περικλείσεως τών άμνών άποκινήσαι όφείλομεν, έάν μή αύτόν,
Εζ. 3«. ιι ώς θέλομεν, διορθωσώμεθα. εϊη έτι συγγνώμης έλπις διορθούμένωι- θέλομεν γάρ ίνα
ύποστρέψηι και Σήσηι, εϊ μή αύτός τήν £ωήν τών έμπεπιστευμένων έαυτώι άπολέσειεν" 2ο
ειη δέ τις φανερά άπόφασις κατ' αύτου έμμένοντος. έκκοπτέον γάρ τό τοιούτον τραύμα,
cf. Mt. 5» 29 δι' ού ούχ 'έν μέλος βλάπτεται, άλλά πάν τό σώμα της έκκλησίας τιτρώσκεται. τί γάρ
ποιεί μετά τών άλλήλοις όμονοούντων, δς μόνος έαυτώι φρονεΐν δοκών άπό της ήμετέρας
L ΠΙ 35° διχονοεΐ πίστεως; δθεν μενέτωσαν έν τήι κοινωνίαι ους αύτός άντιλέγοντας αύτώι άπε-
κίνησε της κοινωνίας, και γινωσκέτω δτι αύτός τήν ήμετέραν κοινωνίαν έχειν ού δύναται, 25
έάν έν ταύτηι τήι της διαστροφής όδώι παραμείνηι έναντιούμενος τήι άποστολικήι διδαχήι.
7 συναφθείσης σοι τσίΫυν της αύθεντίας του ήμετέρου θρόνου, τήι ήμετέραι διαδοχήι χρη-
VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], A W A l A e A u A f
ι δολεράσ SDA δόλιας VMPW 2 τ ώ ι om. Ρ και om. Μ τ ώ Ρ 3 om· Α
6 θρίαμβος Ρ 4 τό καΐ DA [ = Λ] τό VMPSW και SDA [ = Α] και οίίτως VMPW 5 μαρ-
τυρίασ έδείχθη DA ποΟ λοιπόν W αύτόν V περιστρέψει VMPW περιαγάγοι SDA circumferat Λ
6 άσεβούς om. Ρ ώς VDA [ = Λ] δσ MPSW μάλλον ταΐς έαυτου VMPW δουλεύων D
7 ή τ ώ χω MPW [ = Λ] ώφθη έαυτώ ή [μάλλον ή Α ] τ ώ χω επακολουθών και VSDA αύτώ PDA
ήθέλησε VMPW [ = Λ] έσπούδασε SDA 8 άναγνόντι W τοΟτον DA τά om. Α τό S
8/9 προκύπτοντα είς ύγίειαν VMPW είσ ύγείαν προκύπτοντα SDA ίο αύτούς V om. D έπεισα-
γόμενον SD έπιγενόμενον Α έν om. S 11/12 μή — προσωθήσωμεν om. Μ τ ώ μή βοηθεΐν
VS [ = Λ] τ ώ βοηθεΐν P D W του βοηθεΐν Α προσωθήσομεν DA προσωθίσομεν W ώσ έπαγγέλ-
λεται Α 13 γενέσεωσ Α περί Ρ θέλειν S και om. Ρ ώμων om. W spatio relicto ήμών DA
14 άνακεΐσθαι S και μή Μ ώς μή D δραμεΐν V M P W τρέχειν SDA 15 δπωσ Α
πόσον SD τ ώ ν om. Ρ ι6 8σον S του om. MW αύτόν έαυτόν D 17 άρπαγήν
λύκου MPW [ = Λ] άρπαγα λύκον VSmcorr α άρπαγμα λύκον D μετήλλαΕεν VMPW μετέβαλεν SDA
μδλλον ώφειλε S ι8 και ήμεΐσ S περικλείσεωσ VMPW μάνδρασ SDA τ ό ν αύτόν S έαυ-
τ ό ν DA 19 έθέλομεν Α διορθωσώμεθα VMP [ = Λ] διορθωσόμεθα W σπουδάσωμεν διορθώσα-
O0at S σπουδάση διορθώσασθαι DA εϊη Λ ή εί MPW εί VSDA διορθουμένωι MPW corrigenti
Λ διορθωθησομένω [διορθωθησομένου S] δυνήσεται περιλείπεσθαι VSDA 20 έπιστρέψη Ρ τών
έμπεπιστευμένων τήν Σαιήν S αύτώ PDA 21 εΐη VMPW ϊσται SDA 22 διατιτρώ-
σκεται V 23 δς V M P W [ = Λ] 6 SDA έαυτόν S φρονεΐν δοκών VMPW δοκών φρονεΐν
δριστα SDA και άπό DA 24 διχονοεΐ V M P W [ = Λ] διχονοών SDA μενέτωσαν έν τη κοινωνία
VMPW [ = Λ] μένειν έαυτούσ παντεσ έν τή ήμετέρα κοινωνία είδέτωσαν [ίδέτωσαν SD] SDA 25 κοινωνίας
ώς ένόμισε SDA γινωσκέτω VMPW [ = Λ] γινωσκέτωσαν SD om. Α δυνήσεται VMPW 26 έν om.
SDA διαμείνη S διατάΕει S 27 τοίνυν σοι Μ και τ ή SDA διαδοχή MW [ = Α]
δοχή Ρ τοΟ τόπου διαδοχή έπ* έξουσία VSDA

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
9, 3 — 8 C A E L E S T I N V S A D CYRILLVM ίο, ι CAELESTINVS AD NESTORIVM 77

σάμενος ταύτην έκβιβάσεις άκριβεΐ στερρότητι την άπόφασιν ϊνα ή έντός δέκα ή μερών
άριθμουμενων άπό της ήμέρας της ύπομνήσεως ταύτης τά κακά κηρύγματα έαυτοΟ έγγρά-
φωι όμολογίαι άθετήσηι και έαυτόν διαβεβαιώσηται ταύτην κατέχειν τήν πίστιν περί της Μ i m ιο2ΐ
γεννήσεως του Χρίστου του θεοΰ ήμών ήν και ή 'Ρωμαίων και ή της σης άγιότητος έκ-
κλησία και ή καθόλου καθοσίωσις κατέχει, ή έάν μη τοΰτο ποιήσηι, ευθύς ή σή άγιότης s
έκείνης της έκκλησίας προνοησομένη μάθηι αυτόν παντι τρόπωι άττό του ήμετέρου σω-
ματίου άποκινητέον, δς ουτε των θεραπευόντων ΐασιν ήθέλησε καταδέΣασθαι και εις άπώ-
Χειαν αύτοϋ τε και πάντων των αύτώι έμπεπιστευμένων καθώς λοιμώδης ήπείχθη.
8 Τά δέ αύτά έγράψαμεν προς τους αγίους αδελφούς και συνεπισκόπους ήμών Ίωάννην
'Ρουφον Ίουβενάλιον και Φλαβιανόν, ίνα φανερά ήι ή περί αύτου ήμών, μάλλον be ή του ίο
Χρίστου ήμών θεία άπόφασις.

10 = S ΐ 6 Α 7· Latina epistula extat in Collectionibus Turonensi [A1], Casinensi [Ac],


Veronensi [Au], Frisingensi [A'], Vaticana [A1], edita est uol. II p. 7—12
1 Τώι άγαπητώι άδελφώι Νεστορίωι Κελεστϊνος. Έ φ ' ήμέρας τινάς της Ζωής ήμών L III 354
μετά τό άνόσιον και πολλάκις κατακριθέν δόγμα ΤΤελαγίου και Κελεστίου ή καθολική πίστις Μ 111 1 0 2 5
είρήνευσεν, όπότε εκείνους μετά των επομένων τήι δόϋηι αυτών ή τε 'Ανατολή και ή Δύσις ιβ
άκοντίωι συμφωνούσης αποφάσεως ?πλη£εν. αύτίκα ό της άγίας μνήμης Αττικός ό δι-
δάσκαλος τής καθολικής πίστεως και αληθώς του μακαρίου Ιωάννου και εις ταΰτα διάδοχος
ούτως εκείνους έδίωΗεν υπέρ του κοινού βασιλέως, ώστε αύτοΐς μηδέ του έκεΐ έστάναι άνε-
σιν συγχωρηθήναι. έσχεν ημάς μετά τήν έκείνου ΙΗοδον ούχ ή τυχούσα φροντίς έκδεχομένους 2ο
πότερον ό έκεΐνον διαδεχόμενος εϊη αύτου και εις τήν πίστιν διάδοχος, επειδή δυσχερές έστιν έ-
κτείνεσθαι τά καλά" πολλάκις γάρ έαυτάς άμοιβαδόν αί έναντιότητες διαδέχονται. αλλ'
έσχήκαμεν μετ' έκεΐνον· τον μέλλοντα ήμάς ταχέως καταλιπεΐν τον αγιον Σισίνιον εύδοκι-
μήσαντα επί τε άπλότητι και άγιότητι κοινωνόν, αύτήν τήν πίστιν ήν ευρε, κηρύττοντα. 24
άνεγνώκει δηλαδή ή άπλή έκείνη ευλάβεια και ευλαβής άπλότης δεΐν μάλλον φοβεΐσθαι ή Rom. 11,20

V M , Ρ [ = hk], S, D [ = mn], A W A t A c A u A f
ι ϊνα om. Ρ ή V M P W [ = A] ei μη S D A ή μ ε ρ ω ν δέκα Μ 2 τής ύπομνήσεως VMPW
[ = Λ] τ ή σ κ α τ ά τ ή ν ύ π ό μ ν η σ ι ν τ α ύ τ η ν S D A 3 όμολογία ά θ ε τ ή σ η VMP^V άναθεματίση [άναθεματί-
σει SA] όμολογία S D A 4 τενέσεωσ Α τ ο ϋ 1 om. W χ ΰ τοΟ θ ϋ V P W [ = A t u f ] χ ϋ και θ ϋ S D A [ = A C ]
ή τήσ Ρωμαίων DA 4/5 Εκκλησία om. S 5 καθοσίωσις V M P W [ = Λ] θρησκεία S D A κατέχει
V M P W [ = Λ] κ η ρ ύ τ τ ε ι S D A ή — ποιήσηι V M P W [ = Λ] om. S D A δσιότησ SDA 6 προ-
νοησομένη Λ προνοησαμένη VMPW ποιήσηται πρό.νοιαν και SDA αύτόν VMPW έαυτόν SDA
ά π ό om. S D A 7 άποκινητέον V M P W ά π ο κ ι ν η τ έ ο ν τ υ γ χ ά ν ε ι ν S D A τ η ν τ ώ ν SD δέΕασθαι S
8 αύτοΟ V M P W έαυτοΟ S D καθ' έαυτοΟ Α πεπιστευμένων V M P W κ α θ ώ σ [καθά MP] λ ο ι μ ώ δ η σ
M P W male pestifer Λ δ υ σ τ ρ ό π ω σ KoCi ώ σ [οία Α ] λοιμώδησ νόσοσ S D A οία λοιμώδης νόσος V ήπείχ-
θ η M P [ = Λ] ύ π ε ί χ θ η W ή π ε ί χ θ η δραμεΐν διά π α ν τ ό σ τοΟ τ ή σ έκκλησίασ σώματοσ έλαυνόμενοσ VSDA
9—ιι Τά — άπόφασις V M P W [ = Λ] om. SDA
10 VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], A W A t A n A u A f A 1
inscr. deest in V M P W τοΟ αύτοΟ πρόσ νεστόριον S A τοΟ αύτου κελεστίνου πρόσ νεστόριον D
Γ V M P ϊς S Τε D
14 Τ ώ — κ ε λ ε σ τ ΐ ν ο ς V M P W [ = A t c l ] τ ώ ά γ ι ω τ ά τ ω ά δ ε λ φ ώ νεστοριυυ κ ε λ ε σ τ ϊ ν ο ς έν κυρίω χαίρειν
D om. SA 15 τ ό τό W και om. W καΐ om. Μ κελεστίνου MSAW, corr. S
16 ήρεύνησεν Ρ αύτών τή δό£η Ρ καΐ δύσισ ΜΑ 17 σ υ μ φ ω ν ο ύ ν τ ω ν S 19 έκεΐνος
VMP om. Α αότούσ MPSW μήτε VDA μή MPW 20 έκείνου om. S έκδεχομένουσ
om. V M P W 21 διαδεΕόμενος D διαδεΕοίμενοσ V M P S A W 22 αί om. Ρ 23 τ α χ έ ω ς om. m A
διαδέχεσθαι m A γ ρ κ α τ α λ ι π ε ΐ ν m in mg. σισίννιον M D 24 τ ε τ ή V αύτόν Ρ 25—78, ι
άνεγνώκει — Σητεΐν om. W spatio relicto 25 γάρ δηλαδή Μ ή ά π λ ή έκείνη V A έκείνη ή ά π λ ή
MPSD ευλάβεια VMPA ευσέβεια SD εύλαβής V M P A ή ευσεβής S D δει Ρ

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
;8 COLLECTIO VATICANA

Sir. 3, 22 ίδιας συνέσεως βάθος Σητεΐν, και άλλαχοΰ' μή δειν άνερευνάν τά βαθύτερα, και π ά λ ι ν εϊ
Gal. ι, 8 2 τις άλλο κηρύ?ειεν παρ5 δ έκηρύΣαμεν, ανάθεμα εϊη. άλλα και τούτου έκ του κόσμου
μεθισταμένου, ώς ή ημετέρα φροντις έπι τοσούτον έαυτήν έΕέτεινεν, έφ' δσον ό κύριος
έπέτρεψεν, έχαροποίησεν ημών την ψυχήν ή διήγησις τών ερχομένων αγγέλων, ήν ευθέως
έβεβαίωσεν ή τών ήμετέρων κοινωνών αναφορά τών παραγενομένων τηι σήι χειροτονίαι, 5
ο'ίτινες τοσούτον σοι έμαρτύρησαν δσον έχρήν τώι αλλαχόθεν έπιλεχθέντι. μετά τοσαύτης
πρότερον όπολήψεως Ιίησας, ώστε και έφθόνησε τοις σοΐς άλλοτρία πόλις' μετά τοσαύτης
δέ νΰν άτοπίας φευκτέον σεαυτόν παρεσκεύασας, ώς τους σους έν άλλοτρίοις όράν δπως
8 άπηλλάγησαν. πρώην έδεζάμεθα τάς σάς έπιστολάς, αϊς έν στενώι ουκ ήδυνήθημεν
άποκρίνασθαι" έδει γαρ τον λόγον εις 'Ρωμαικόν μεταβληθήναι. δπερ ώς βραδέως διά την ίο
ανάγκην ποιουμεν, έδεζάμεθα τοιαύτα περι σου γράμματα του αγίου αδελφού και συνεπισκόπου
μου Κυρίλλου του δοκιμωτάτου ιερέως διά του υίου μου Ποσειδωνίου του διακόνου, άφ'
ών σφόδρα έλυπήθημεν άπολωλέναι τών περι σου άνενεγκόντων την μαρτυρίαν. καλάς
γάρ σου τάς αρχάς κακή, ώς όρώμεν, άπόβασις διεδέίατο, καλάς φημι αρχάς τάς παρ'
ήμΐν ουτω φημισθείσας, ώς δεΐίαι ήμάς έν τήι άποκρίσει τηι προς τήν άναφοράν τών is
αδελφών δπως ήμεν κοινωνοί της χαράς" αλλά νυν έννοοΰντες και τήν περι σου μέμψιν
του προειρημένου αδελφού και τάς σάς έπιστολάς έρμηνευθείσας, αϊτινες φανεράς περιέχουσι
Gal. 4» so βλασφημίας, όρώμεν δτι λεκτέον παρ' ήμών τό άποστολικόν Εκείνο' ήθελον άλλάίαι μου
τήν φωνήν, δτι καταισχύνομαι έν ύμΐν. μάλλον δέ ήλλαζα, εί μή έαυτόν άπό του
ι Cor. 5, 13 κρημνού άνακαλέσειεν ό ασεβής προσομιλητής' άνάγκη γάρ έστιν ϊνα άφ' ήμών αυτών τό 2ο
κακόν, ώσπερ έκελεύσθη, άποστήσωμεν.
L ill 355 ^ Άνέγνωμεν τοίνυν τών έπιστολών το υφος και τάς βίβλους του μεγαλοπρεπεστάτου
ανδρός του υίου ήμών Άντιόχου άποδιδόντος ύπεδείάμεθα. έπι ταύταις ανιχνευθείς μέν
ήμΐν και εύρεθεις και κατασχεθείς, πολυλαλίαι nvi έΙΞωλίσθανες, τάληθή τοις σκοτεινοΐς έγ-
καλύπτων και πάλιν συγχέων έκάτερα τώι όμολογεΐν μέν τά άρνηθέντα, έπιχειρεΐν δέ 2»
άρνεΐσθαι τά ώμολογημένα" έν δέ ταΐς σάϊς έπιστολαΐς φανεράν άπόφασιν ούχ ούτως περι της
ήμετέρας πίστεως ώς περι σεαυτου έΕήνεγκας, θέλων περι του θεου λόγου άλλως κηρΰΗαιήπερ ή
5 πάντων πίστις έχει. ιδού νΰν είς οΐαν καλούμεθα άπόφασιν περι σου" ιδού οιαί εϊσιν αί εϋεργεσίαι
τών σών καινοτήτων. άφ' ου αγνοούμενος μέν έπελέχθης, γνωσθείς δέ κατηγορήθης, λοιπόν
Rom. 8, 26 μετά του τών έθνών διδασκάλου λεκτέον" τί γάρ εύξόμεθα ώς χρή, ουκ ϊσμεν. άρα ού ταΰτα 30
τά βήματα έκείνηι τήι έκκλησίαι πρέπει, ήτις δεδοκιμασμένων έν αύτήι ανθρώπων κατε-
φρόνησεν, άκολουθήσασα τηι σήι φήμηι, ού τήι γνώσει; ήπατήθη ή ύπόνοια τών καλώς

V, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AWA t A c A u A f A 1


ι έρευνάν PWA καΐ DA [ = A] om. VMPSW πλην Ρ 2 κηρύΣειε και νομοθετήσειε
V κηρύξει PDA Ιστω VMPW 3 έαυτήν MSDA αίιτήν V έαυτόν PW 4 έπέστρεψεν Μ εύθύσ S
5 ύμετέρων VMP 6 οΐ DA σοι om. S τοσαύτησ οΟν Μ τοσαύτησ γάρ και SD η ώστε]
δθεν SD 8 σαυτόν Α παρασκεύασασ S ιο ί>ωμαικήν Ρ άνενεχθήναι Ρ ι ι ποιοΟ-
μεν MPWS [ = Λ] έποιοΟμεν VDA τοιαΟτα SDA [ = Λ] om. VMPW irapäD 12 μου om. PS
μου] ήμών D τοΟ διακόνου om. Α άφ'] δι' DA 13 έλυπήθη S τήν τών Μ
τήν om. MPW 14 κακήν S άπόβασιν S άπόφασισ PD 15 φανείσασ Α 15/16 τήι —
άδελφών] άναφορά τή πρόσ τούσ άδελφοΰσ Α ι6 παρά D \η άδελφοΟ VMPW [ = Λ] άδελφοΟ
μου SDA έπιστολάς τάσ DA ϊχουσι VMPW ι8 άναλλάΣαι Ρ 19 τήν φωνήν μου DA
ήμΐν S έκ Ρ 20 έστιν om. S 21 έκελεύσθη DA [ = Λ] έκελεύσθημεν VMPSW άποσποΐσωμεν DA
22 pcstulatur τάς βίβλους δς 23 άπεδε&ΐμεθα VA άνιχνεύθησ SD 24 ήμΐν om. Ρ
εύρέθησ SD καΐ κατασχεθείς om. S κατεσχέθης D πολυλαλιά τινί VMPW [ = Λ] πολυλαΐα
τινί Α πολύλογα τινα SD έΕωλίσθανες [έΕωλίσθαινεσ A] VPAW [ = Λ] έΕολισθοίνων S έΕολισθαίνων D
oblitteratum in Μ 26 όμολογηθέντα Ρ 27 σαυτοΟ Α θεοΟ] υίοΟ Μ 28 περί πάντων Ρ
νΟν MPSW [ = A ,c ] τοίνυν VDA om. A ufI 29 καινοτήτων SDA [ = Λ] κενοτήτων VMPW μέν om. Α
κατηγορή Α 3° τών om. Α καθώσ W δρα ού] δρ' οδν Α 3 2 άκολουθήσασα DA [ = Λ]
άκολουθοΟσα VMPSW

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
ΙΟ, 1—8 CAELESTINI EPISTVLA AD NESTOR!VM
79

περί σου πιστευσάντων. τις γαρ έντός προβατείου μαλλοΰ αρπαγα κεκρύφθαι λύκον Mt. 7,15
νομίσειε; φωνή έστιν αύτου τοΰ αποστόλου δειν και αιρέσεις είναι, ίνα οί δεδοκιμασμένοι ι Cor. ι ι , 19
φανεροί ώσιν. άνοιγε σου τάς άκοάς και τούτου τους προς Τιμόθεον και Τίτον άκουε
λόγους" τί άλλο κελεύει ή ϊνα τάς βέβηλους κοινότητας τών φωνών άποστρέφωνται; ταύτα 2' 1 6
Jilt· 3» 9

γαρ είς άσέβειαν προχωρεί, απερ άεΐ άκανθας και τριβόλους ποιεί. τον δέ Τιμόθεον και ι Tim. 1,3
παρακεκληκέναι αυτόν φησιν, ίνα τήι Έφέσωι παραμένων παραγγείληι τισί μή τις άλλο β
κηρύΗηι. προ όφθαλμών μοί έστι τά ρήματα Ιερεμίου του προφήτου' φοβερά, φησίν ler. 5, 30· 31
β έγένετο έπάνω της γης - οί προφήται άδικίαν προφητεύουσι. ταΟτα, είπε μοι, ώς
άγνωστα σε παρέρχεται ή ώς έγνωσμένων καταφρονείς; εί μέν ώς άγνωστα σε παρέρ-
χεται, μή αϊδεσθήις μαθεΐν τό όρθόν, ώς ούκ έφοβήθης τό διεστραμμένον διδά£αι" εί bk 10
ώς έγνωσμένων καταφρονείς, νόει δτι αναπολόγητα σοι Ισται, δταν άπο σου του έπιτρα- Mt. 35, 24 sq.
πέντος σοι ταλάντου τον λόγον έκεΐνος έπιΕητήσηι, δς δι' ήμών άπό τούτου του αγίου
δανείσματος Ιαυτοΰ άεΐ κέρδος έκδέχεται. δρα οία τιμωρία έκεΐνον μένει τον κρύψαντα
δπερ είλήφει, ίτι γε μην τον όλόκληρον άποκαταστήσαντα δπερ είλήφει. δθεν φανερώς
7 πρόσεχε δσος και οΓος ό κίνδυνος μηδέ δπερ έλαβες, άποδιδόναι. άρα σύ τώι δεσπότηι 15
ήμών έρεΐς' οΟς δέδωκάς μοι, έφύλαΣα, όπότε ούτως άκούομεν σχίϊεσθαι είς μέρη τήν loh. 17, 12
έκκλησίαν αύτοΰ; μεθ* οίας συνειδήσεως Ζήις, σχεδόν ύπό πάντων τών έν ταύτηι τηι
πόλει καταλειφθείς; ηύχόμην αυτούς τότε μάλλον γεγενήσθαι άσφαλεΐς ή νυν είσιν, δτε
έαυτοΐς έπιίητοΰσι βοήθειαν. πόθεν σοι εις τοιαύτα Ζητήματα ίθύνειν λόγους, απερ έν-
νοεΐν βλάσφημον; πόθεν έπισκόπωι ταύτα είς δήμους κηρύττειν, δι' ών το σέβας του 2ο
παρθενικού τόκου τιτρώσκεται; ούκ όφείλουσι της αρχαίας πίστεως τήν καθαρότητα
βλάσφημοι είς τον θεόν λόγοι διαταράΗαι. Υίς πώποτε ούκ άξιος του άναθεματισθήναι
έκρίθη ή άφαιρών τι ή προστιθεις τήι πίστει; τά γαρ μεστώς και φανερώς παραδοθέντα
ήμΐν παρά τών αποστόλων ούτε προσθήκην ουτε μείωσιν έπιδέχεται. άνέγνωμεν έν τάϊς Apoc.aa, 18.19
βίβλοις ήμών μήτε προστιθέναι δεΐν μήτε άφαιρεΐν" μεγίστη γάρ και τον προστιθέντα και l III 3 5 8 ^
τον άφαιροΰντα τιμωρία δεσμεΐ. 26

8 "Οθεν καυτηρα και σίδηρον έτοιμάίομεν, έπειδήπερ έτέρως ουκ έστι καταντλητέα τά
τραύματα, άπερ έστι λοιπόν άποκοπης ά£ια" ϊσμεν γάρ τά μέγιστα έλαττώματα μετά μεί-
ζονος άεΐ πόνου θεραπευόμενα. άλλά μεταξύ πολλών άπερ παρά σου άσεβώς κηρυτ-
τόμενα ή καθόλου απωθείται έκκλησία, κλαίομεν μάλιστα τό ταύτα τά βήματα παρά σου so
έπηρθαι άπό τοΰ συμβόλου, απερ ήμΐν πάσης ϊ ω ή ς και σωτηρίας έπαγγέλλεται την έλπίδα.

V, Μ [usqua ad 2 νομίσειε], Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AWAtA c A u A f A 1


ι προβατίου S προβάτου V μαλοΟ VSW Αρπαγα κεκρύφθαι λύκον VMPW Αρπαγα λύκον
κεκρύφθαι S κεκρύφθαι λύκον άρπαγα DA 2 νομίσειε VMPS νομίσει W ύποτοπάσειε Α όποτοπάσεις D
2—ρ. 83, 3 φωνή — κρίσει om. Μ, pro his ponendo ταΟτα και τά τοιαΟτα τήσ τοιαύτησ έπιστολήσ περι-
εχούσησ και πή μέν τόν δυσσέβή νεστόριον κατονειδιΣούσησ πή δέ και πρόσ μετάμελον προκαλούσησ πρόσ
τώ τέλει διαλαμβάνει Μ ζ φωνήσ Α 3 τούτου DA [ = A] om. VPSW 4 καινότητασ SDA
[ = Λ] κενότητας VPW ζ δεί SDA [ = Λ] δν VPW ποιή VhW 6 έαυτόν Ρ παραγγέλη Α η μου
SD τά βήματα τά [τά διά τού S] SA 8 προφήται φησίν DA 9 001 PSD 9/ 10 εί — παρέρχεται
om. Α 9 μέν om. VPSW σοι PD ίο μαθεΐν τό διεστραμμένον καΐ V ι ι καταφρονεΐν Α 13 έαυτοΟ
VPWA [ = Λ] έαυτΦ SD κέρδος άεΐ V μένει έκεΐνον DA 14 δπερ om. V ίτι γε — είλήφει om.
PW μήν καί D τόν Α [ = Λ] τόν μή VSD 15 προσέχετε Α 6 om. PAW άποδιδότω S
ι6 έδιυκάσ Α σχβεσθαι είσ μέρη PWSDA [ = Λ] σφάίεσθαι καί σχβεσθαι V 17 άπό VPSW τών
om. VPW ταύτη VPW [= Λ] αύτή DA om. S 18 καταληφθείς Ρ τότε SDA [ = Λ] om. VPW 19 αυτοΐς
SA τήν βοήθειαν SD 20 είς δήμους ταΟτα VP 21 τήν τησ — καθαρότητα SDA 22 είσ τόν
θεόν λόγοι SD [ = Λ] είσ θεολογίαν Α λόγοι VPW άνοίΕιοσΑ 23 τι om. S τί τή S 24 γάρ έν V
25 προσθεΐναι PS προσθήναι VW άφελεΐν S καί1 om. S 27 καυστήρα Α τά om. Α 28 λοιπόν
έστίν Α καί μετά Ρ 29 τοΟ πόνου DA άσεβώσ SDA [ = Λ] om. VPW 29/30 ή — έκκλη-
σία τά κηρυττόμενα διά σοΟ Α 3° καθολική SD άπό A 31 sublata Λ έπήρθαι VPWSDA
άπήρθαι coni. edd. Rom. συμβόλου VPSDA διαβόλου W symbolo ab apostolis tradito Λ

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
8θ C O L L E C T I O VATICANA

δπερ δια τί γίνεται, λαλοΰσιν αί έπιστολαί σου, περί ών ουδεμία άμφιβολία έστίν, έπεώή
ταύτας αύτός άπέστειλας, δς ουκ ήβουλόμεθα έληλυθέναι εις ήμετέρας χείρας, μή άναγ-
κασθώμεν δικάσαι περί τοΰ είδους του τηλικούτου μύσους. πασών τών διαλέξεων σου τάς
οδούς ό βραχύς έκείνων περιέκλεισε λόγος" ήπλωσας σεαυτόν πλατύτερον καίπολλάϊς στροφαΐς
περιήλθες, όψέ δέ δμως δια διαφόρων όδών εις τον άσεβη δρον εφθασας. ϊσμεν τί 5
Tit. 3, 9 έκεΐνος διέταΗεν ό κελεύσας φεύγειν τάς Ιριδας καΙ τάς μάχας τάς περί του νόμου' είσί
γάρ, φησίν, άχρηστοι και μάταιαι. δπερ τοίνυν άχρηστον και μάταιον κρίνεται, ουδείς
8 άμφιβάλλει μακράν είναι ωφελείας. τοιγαροΰν εί και ό άδελφός Κύριλλος ήδη σε διά
δευτέρων έπιστολών μεθοδευθήναί φησι, θέλω σε τούτο νοεΐν δτι μετά τήν πρώτην και
δευτέραν έκείνου και ταύτη ν τήν ήμετέραν έπιτίμησιν, ην δήλόν έστιν είναι λοιπόν τρίτην, ίο
παντελώς άπό του συνεδρίου ημών και της τών Χριστιανών συνόδου άπεκλείσθης, έάν
loh. 14, 6 μή ευθέως τά κακώς είρημένα διορθωθήι, έάν μή είς ταύτην τήν όδόν έπανέλθηις, ήν έαυ-
τον ό Χριστός είναι μαρτύρεται. κακώς κατά τούτου δπλα κατ' άνελπιστίαν έκίνησας,
Mt. «4.45 sq. δς έτίάνω σε τών οίκετών έαυτου ώς πιστόν καΙ συνετόν δουλον έπέτρεψε πρότερον
καταστηναι. άπώλετό σοι ή υπέρ της τοιαύτης ύπηρεσίας έπαγγελθεΐσα μακαριότης" ού is
γάρ μόνον τροφήν ού παρέχεις έν καιρώι, άλλά και δηλητηρίωι αναιρείς οΰς έκεΐνος τώι
Ps. 13, 3 ίδίωι αΐματι και τώι ίδίωι θανάτωι έκέρδανε. δηλητήριον γάρ ύπό τοις σοΐς χείλεσίν
έστι ταΟτα απερ κατάρας και πικρότητος μεστά καθορώμεν, όπότε κατά του δντος ήδέος
loh. ίο, 10 έπιχειρεΐς διαλέγεσθαι. που έστιν ή ποιμενική έπιμέλεια; ποιμήν αγαθός τήν ψυχήν
11 12 αύτου τίθησιν ύπέρ τών ιδίων προβάτων, μισθωτός δέ έστιν, δς ταΟτα τοις λύκοις 2ο
καταλιμπάνει και παραδίδωσι. τί δέ σύ, ώ ποιμήν, ένταΰθα πράξεις, δτε τήν δεσπο-
τικήν άγέλην άντί λύκων αύτός διασπαράττεις; είς ποίους λοιπόν φραγμούς ή δεσπο-
τική άγέλη καταφυγεΐν δύναται, εί έντός τών έκκλησιαστικών περιβόλων τιτρώσκεται; ή
loh. ίο, ι6 ποίαι παραφυλακήι ασφαλής 2σται, όπότε σε φάσκει αντί φύλακος άρπαγα; και άλλα,
φησίν ό κύριος, Ιχω απερ ουκ έστιν άπό τούτου του προβατεώνος κάκεΐνα δει με άγαγεΐν. &
έκέϊνος άλλα έπαγγέλλεται άγαγεΐν, σοι δέ απερ είχες, άπόλλυται, εί και τά μάλιστα φανε-
ρόν έστιν, οσάκις. ταΟτα συμβαίνει, ού τά πρόβατα τοις ποιμέσιν, άλλά μάλλον τοΐς προ-
βάτοις τούς ποιμένας άπόλλυσθαι. και τήν φωνήν μου, φησίν, άκούσονται. διά τί;
ίνα γένηται μία άγέλη. προς τήν έκείνου φωνήν μία άγέλη γίνεται, προς δέ τήν σήν
11 ή βλάπτεται ή φυγαδεύεται. σκληρόν έστιν 'ίνα έπί σοΰ άρμόσηι τά ρήματα του μακαρίου 30
Μ nil 1032 Παύλου άπό τών ΤΤράΗεων τών αποστόλων' έγώ, φησίν, οϊδα δτι είσελεύσονται μετά τήν
Act. Αρ. 2ο, £μή ν άναχώρησιν λύκοι βαρείς καθ' υμών, μή φειδόμενοι της άγέλης' άφ' ύμών άνα-
L ill 359 στήσονται άνθρωποι λαλοΰντες διεστραμμένα, ίνα άγάγωσι τους μαθητάς όπίσω αυτών.

V, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AW, Η [inde a 23 — βόλων], Λ Ά ^ Λ Ά 1


2 πρός D 4 έκεΐνοσ Α περιέκλυσε SD π ε ρ ι σ τ ρ ο φ α ΐ σ VA 5 διήλθες Ρ διά
om. P W τ ί SDA δτι V P W 9 θέλω Α [ = Λ] θέλων V P S D W νοεΐν Λ ποιεΐν VPSDAW
ι ι τοΟ DA τ ή ς τοΟ V P S W ab uniuersitate collegii Λ ΐ2 είρημένα ύ π ό σού SD 14 αύτοΟ Ρ
ώ ς V P W ώ σ π ε ρ SDA δοΟλον καΙ σ υ ν ε τ ό ν DA έκέλευσε D πότερον S 15 τ η ς om.
SDA 16 παρέχεις V P W [ = Λ] παρέσχεσ SDA 18 είσί D A δντυυσ VA ήδέωσ D 20 έαυτοΟ P W
τ ώ ν ίδίων π ρ ο β ά τ ω ν V P W τ ώ ν π ρ ο β ά τ ω ν τ ώ ν ιδίων S τ ώ ν π ρ ο β ά τ ω ν D A 21 6 ποιμήν S
δ τ ε SDA δτι V P W qui Λ 23 κ α τ α φ ε ύ γ ε ι ν D S A εί] ή D έν τοις τ ώ ν έκκλη-
σιαστικών περιβόλοις V 24 άσφαλέσ V om. Η φάσκει] postulatur πάσχει 25 ä Ρ π ρ ό -
βατα ά π ε ρ V ά π ό τ ο ύ τ ο υ τοΟ προβατεώνος VA ά π ό τ ο ύ τ ο υ τοΟ προβατώνος D έκ τ ο ύ τ ο υ τοΟ
προβατώνοσ S ά π ό τ ο ύ τ ω ν τ ώ ν π ρ ο β ά τ ω ν ώ σ W H άπό τ ώ ν π ρ ο β ά τ ω ν τ ο ύ τ ω ν δς Ρ 26 έκεΐνος —
ά γ α γ ε ΐ ν om. Ρ έκεΐνος V S W H [ = Λ] ό κσ DA σοι Η [ = Λ] σύ V P S D A W & DA εΐχεσ
V·"« P S W [ = Λ] έχεισ VDA άπόλλυται V P S W [ = Α] άπόλλυνται Η άπολλύεις D άπολύεισ Α
27 έστιν om. Α 28 τ ή ς φ ω ν ή ς P D A 29 γ έ ν ω ν τ α ι S άγέλη SDAH π ο ί μ ν η P W π ο ί μ ν η εΐς ποιμήν V
ποίμνη V γένηται Η 30 ή βλάπτεται SDAH [ = Λ Π ] βλάπτεται V P W [ = A c t u ] σκληρόν σοι Α
σοΟ V P W H σοΙ SDA 3 2 τ ο ϋ ποιμνίου Ρ καί ά φ ' Η 33 δνδρεσ Η άγάγωσι VPW
[ = Λ ε Π ] ά π α γ ά γ ω σ ι SDAH [ = Λ"] έ α υ τ ώ ν SD

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
ΙΟ, 8—15 CAELESTINI EPISTVLA AD NESTORIVM 8l

ταύτα ήβουλόμεθα παρά σου άλλοις ή σοι ειρήσθω" διδακτέα γάρ ήν παρά σου, ού μαθη-
τέα σοι άπερ λέγομεν. τίς γάρ φέρει διδάσκεσθαι έπίσκοπον δπαις όφείλει είναι Χρι-
στιανός; επιμελώς πρόσεχε εις οΐαν αΐρεσιν κέκλησαι" προκαλήι, διαβάλληι, κατηγορήι.
τί τούτων ίερεΐ πρέπει; σκληροΐς σκληρά άπόκρισις, εϊ τις δρα έστιν άμυνα λόγοις τιμωρεΐσθαι
τά βλάσφημα. ή ύπολαμβάνεις δτι ήμεΐς σου φεισόμεθα, όπότε τής έαυτοΰ ψυχής αύτός ού 6
φείδηι; δς πάντας θέλεις τους φθάσαντας και τους παρόντας και τους μέλλοντας άφαιρεΐσθαι
12 τήν εύεργεσίαν της σωτηρίας. διώκω δηλονότι τους έχθρούς του καλού δεσπότου μου δού-
λος πιστός, όπότε φησίν ό προφήτης τελείωι μίσει τούτους μισεΐν ύπομιμνήσκομαι πάλιν Ps. 138, 22
άλλου λαλουντος ϊνα μη φείσωμαι. .. τίνι έγώ ένταυθα προσχώ; τίνι δέ τιμήν τινα φυλά- Deut. 13,8
ζω, όπότε τούτο όρώ πραττόμενον, ίνα μοι άρθήι ή άπάσης έλπίδος ύπόθεσις; αύτοΰ ίο
του κυρίου εν τώι εύαγγελίωι βήματα έστιν οΓς φησιν μή πατέρα μή μητέρα μη τέκνα μη τινα Mt. 10, 37
συγγένειαν όφείλειν αύτοΟ προτιμάσθαι. έστι γάρ πολλάκις τοιαύτη εύσέβεια άφ' ής ασέ-
1 Ioh
βεια τίκτεται, δτε, νικώσης της κατά σάρκα διαθέσεως, έκείνης της αγάπης, ήτις έστιν ό · »6
θεός, ή σωματική αγάπη προκρίνεται. δι* ήν πολλάκις [μέν] τιμώμέν τινας" άλλ' δτε κατ'
έκείνου έστίν, δς έστιν αύτη ή αγάπη, ανάγκη λοιπόν κάκείνας τάς έννοιας έκβάλλεσθαι, is
13 ών ό αρχηγός είς δίκην καλείται. έΕυπνίσθητι όψέ ποτέ" ού γάρ λεκτέον ταύτας έγρη-
γόρσεις ας απονέμεις ού τήι φυλακήι, άλλά τήι άρπαγήι. ήβουλόμεθά σε έν τούτωι ώι
κηρύττεις, κοιμάσθαι και έγρηγορέναι έν τούτωι καθ' ού πολεμεΐς" τί δέ λέγω; φορητό-
τερον ήν ήμΐν, εί έκοιμώ είς έκάτερον. ούδένα άπώλλυες, ούδένα έκέρδαινες" έν ούδεμάι ίημίαι
ψυχών ή έκκλησία έστύγναίεν, έν ούδενΐ κέρδει Ιχαιρεν ήρκει αύτηι εί τώι ίδίωι νυμφίωι 2ο
αύτήν ώσπερ παρειλήφεις, και παρεδίδους. άλλ« τί πολλοίς έμβραδύνω; λέγοντος
του άρχιτέκτονος Παύλου, μάτην διά σου έπικτισθέν τι ίητώ, έν ώι ούχ όρώ θεμέλιον. iCor.3,10.11
14 Ακούω βίαν ύπομένειν τους κληρικούς μεγίστην τούς καθολικώς φρονοΟντας, οΓς
ήμεΐς κοινωνουμεν, ώς λέγεσθαι αυτούς και της πόλεως άποκεκλεϊσθαι. χαίρσμεν δτι
τό έπαθλον της όμολογίας έκέρδαναν, άλλά λυπούμεθα δτι έπίσκοπος ό διώκων. ό 2δ
μακάριος απόστολος Παύλος άπό διώκτου είς κήρυκα μετηλλάγη" vöv δέ μέγιστον άσέ-
16 βημα είς διώκτη-ν άπό κήρυκος μετηλλάχθαι. άρίθμει τούς πάλαι αιρετικούς, οΐτινες
τοιαύτας Ζητήσεις ταΐς έκκλησίαις έπήνεγκαν. τίς πώποτε άπό τοιαύτης ίριδος νικήσας
άνεχώρησεν; έχεις τής πόλεως τής σής υπόδειγμα' Παύλος ό Σαμοσατεύς έπιβάς τής
Άντιοχέων έκκλησίας ώς τινα έκήρυττε, συνήΗε τών ιδίων σπερμάτων τό θέρος. τούς Μ ΗΠ 1033
λοιπούς τών κακών εύρετάς κατασχόντας τών έκκλησιών άει ή αυτή στερρότης τής άπο- si
φάσεως κατεβάλλετο" άλλά και τούτους τους αιρετικούς, περί ών ή μας, ώς τά κατ' αύτούς

V, Ρ [== bk], S, D [ = urn], AWHA , A c A u A f A 1


ι έβουλόμεθα Ρ παρά σοΟ ήβουλόμεθα "DA 2 σοι] σου Α έλέγομεν S γάρ —
διδάσκεσθαι om. Η 2/3 χριστιανός είναι V 3 προσέχετε Α ποίαν DH κέκλισαι VA
προσκαλή Ρ 4 ei D A H [ = Λ] ή PSW f| V λόγων S 5 öti om. Η σου φεισόμεθα
ήμεϊς V ήμεΐσ σου φειδόμεθα Α σαυτοΟ Α αύτός om. VS 6 θέλει S τούς παρόντας και om. Ρ
και τούς om. Η η διώκω VSD [ = Λ] διώκων PAWH ηβ δοΟλοσ PAWH [ = Λ] ώσ
δοΰλοσ VSD 9 μή om. PW φήσωμαι ΡΑ γάρ έγώ Η τιμά S τινα om. V τίνα
δέ DA 10 μοι SDAH [ = Λ] μή VPW άρεσθή Α ποίσησ SDAH ι ι (>ήμοί ΑΗ ιι/ΐ2 συγγένειαν
τινά DA 12 όφείλει S 13 δτι Α έκείνην τήν άγάπην PW 14 ήσ Α μέν om. VDH
δτε] Λ Α 15 έκείνουσ PW έκεΐνον Η ώσ W ι6 ταύτησ S 16/17 έγρηγορήσεις V et
γρηγορεΐσ DA έγρηγορεΐν Η 17 έβουλόμεθα Ρ SDAH ώι om. Η ι8 και] ή D έν τού-
τω SDAH [ = Λ] om. VPW 18/19 φορητέον W 19 ήν έν V άπώλυεσ SA έκέρδανες
PAW 20 ψυχήσ SD έν om. Α αύτήν W 2ΐ παρείφης V παρείληφασ Α
παρεδίδως PDA 22 έπικτηθέν Α 23 βίαν ύπομένειν μεγίστην τούσ κληρικούσ Α μεγίστην
ύπομένειν βίαν τούς κληρικούς D 25 έκέρδανον Α άλλά SDAH [ = A] om. VPW 26 άπόστολος
om. V μετηλλάγη] είσ τήν Η δέ] ώσ Η 27 άπό κήρυκοσ είσ διώκτην S 28 ταΐσ έκκλη-
σίαισ SDAH [ = A ctuf ] τή έκκλησία VPW [ = Αϊ] 29 τήσ«—ύπόδειγμα SDAH ύπόδειγμα τής πόλεως τήσ σής
VPW 3 1 λοιπών W αύτή ή άει Α αύτής W 3 2 κατεβάλετο ΑΗ τούτους ota. Η
Acta conciliorum oecumenicorum. I, 1. II

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
82 COLLECTIO VATICANA

άγνοών, έρωτήσαι ήθέλησας, έκ τών ιί>ίων θρόνων ώς άδικα λαλοΟντας καταδίκη δικαία
έΣέωσεν. οΟς έκεΐ εύρηκέναι άνάπαυσιν ού θαυμάΣομεν' εύρήκασιν γαρ ασεβές κήρυγμα,
L ill 36J 1β δτε έν συγκρίσει έαυτούς ένόμισαν άνευθύνους. ένταΰθα έπειδή ή εύκαιρία του λόγου
άπήιτησεν, ού δυνάμεθα σιωπάν δπερ θαυμάζομεν. άνέγνώμεν δπιυς καλώς πιστεύεις
περί της κατά γένεσιν αμαρτίας και δπως αύτήν την φύσιν δεικνύεις εΐναι κατάχρεω και 5
τούτον δικαίως άποδιδόναι το χρέος, δς από του γένους του χρεώστου κατάγεται. τί
μετά σου ποιοΰσιν οί κατακριθέντες, δτι ταΰτα ήρνήσαντο; ουδέποτε άνυπόπτως τα
έναντία έαυτοΐς συμφωνεί' άλλά μην Ιξεβάλλοντο, εί και σοι όμοίως άπήρεσκον. δμως
δια τί νυν τά κατ' έκείνων πεπραγμένα Ζητείται, όποτε δήλόν έστιν δτι έκείθεν προς ή μας
παρά του τότε έπισκόπου του καθολικού ΆττικοΟ τά ύπομνήματα απεστάλη; διά τί μή ίο
ό της άγιας μνήμης Σισίνιος έ ί ή τ η σ ε ; δηλαδή, δτι έδοκίμασεν αυτούς παρά τοΰ προηγη-
σαμένου δικαίως κατακεκρίσθαι. κλαιέτωσαν οί άθλιοι έκπεπτωκότες της κατά άνθρώπους
έλπίδος, όϊτινες είς μόνην την κοινωνίαν διά μετανοίας βοηθέϊσθαι ήδύναντο. ιδού
ήρΣω μαθεΐν περί αυτών, εϊ τι πρώτον ήγνόησας' άλλά τό σον πράγμα μάλλον ή το άλλων
Lc. 4, 23 καθολικήι και έπιταχυνομένηι σκέψει θεράπευε, δτι ήρμοσμένως λέγομεν" ιατρέ, θεράπευσον ι»
σεαυτόν ό βοηθεΐν άλλοις σκεπτόμενος. ή ποιότης της νόσου της σης οΰτε έπιδέχεται ουτε
17 έπιτρέπει δοθήναι άνακωχήν. του ιερέως της ΆλεΕανδρέων έκκλησίας τήν πίστιν και έσχήκαμεν
και ίχομεν δεδοκιμασμένην, και σύ δι' αΰτοΰ ύπομνησθεις τά αύτά ήμϊν πάλιν φρόνει, εί
μεθ' ήμών είναι θέλεις. ώι, αδελφέ, εί δίδοται παρά σοΰ συναίνεσις, πάντων καταγνούς,
ών άχρι του παρόντος έφρόνησας, ευθύς ταΰτα, ώ ς θέλομεν, κήρυττε, άπερ αύτόν κη- 2ο
ρύττοντα καθοράις. ημείς γάρ παρά το πρέπον και τούς ίερεΐς άνεχόμεθα διορθωθήναι"
άλλ' ώσπερ φροντίΖομεν αυτών τώι πρότερον μεθοδεύειν, ούτως εί άποχρήσοιντο τηι ύγι-
εινήι ύπομνήσει, ανάγκη ήμάς βεβαιώσαι κατ' αύτών την της καταδίκης άπόφασιν. τοΟτο
δέ Ισται μετά τό καταγνώναί σε του φαύλου δόγματος μεστόν μαρτύρων της διορθώσεως"
άνακληθώσι πάντες είς τήν έκκλησίαν, οΟς δήλόν έστιν άποκεκλεΐσθαι διά τον Χριστόν, 25
8 ς έστι ταύτης κεφαλή. άνακληθώσι πάντες, οΟς εί μή γίνεται δ λέγομεν, ό έκβλητέος
έ£έβαλεν, εί και τά μάλιστα έν τηι ήμετέραι κοινωνίαι είσιν είς οΟς ώφθης τοιούτος.
18 Και προς τον κλήρον δέ της έκκλησίας της κατά Κωνσταντινούπολιν και πάντας τούς
έπιγραφομενους τό του Χρίστου δνομα, οία άπήιτησεν ή άνάγκη, άπεστείλαμεν γράμματα,
ίνα έάν έν τήι της διεστραμμένης διαλέΣεως παραμονήι διατελέσηις και μή ταΰτα άπερ ό 3ο
αδελφός Κύριλλος μεθ' ήμών κηρύττει, κηρύΣηις, μάθωσί σε άποκεχωρίσθαι τοΰ ήμετέρου

V, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AWHAVWVAW


ι ήθέλησας έρωτήσαι V 2 έΕώθησεν Ρ 3 8τε έν] cuius A c t u l eui A f κρίσα Ρ
4 δπωσ DAH [ = Λ] δτι ώσ S δπερ VPW 4/5 ^ερΐ — άμαρτίασ πιστεύεις S 5 κατάχρεων Α
κατάχρεωσ Η 6 κατάγεται] κατέσται Η η ήρνήσατο Α τά ένυπόπτωσ τά W τά Ρ 8 συμ-
φωνήσει DA 9 νΟν om. V Ζητείτε PSWH δτε S om. PW 10/11 6 μή S ό PW ι ι σισίννιοσ
WH 12 κεκρίσθαι VPW κλαέτωσαν SAW κλάστιυσαν Η οί άθλιοι ot Ρ 14 ήγνόηκασ Α
πράγμα Η [ = Λ] τραύμα VPSDAW 15 έπισκέψει V θεράπευε VW ι6 βοηθήσειν D σκηπτό-
μενος Ρ \η καΐ om. V 18 ίσχομεν S πάλιν om. Η φρονείς Ρ φρόνησον VW
19 δίδοται Λ δέδοται VPSDAWH παρά σοΟ PSWH [ = Λ] δρα σοΙ VDA συναίνεσις Λ σύνεσισ
VPSDAWH 20 παρόντοσ VPDAWH νϋν S έθέλομεν Α κηρύττομεν Ρ 20/21 καθοράσ
κηρύττοντα S 2ΐ τούς ίερεΐς] τήν είσ τούσ Ιερεΐσ μέμψιν W 22 έφροντβομεν DA έαυτών
PSDA τώι] τό WH 22/23 ύγιεΐ VA 24 έστιν Η δόγματοσ DAH [ = Λ] διδάγμα-
τοσ VPSW μεστόν SDAH [ = Λ] μεστόν γάρ VPW διορθώσεωσ PSDWH [ = Λ] συνειδήσεωσ VA
25 άνακληθώσι SDAWH [ = A t c f ] άνακληθώμεν V εί άνακληθώσι Ρ [ = Α"'] άν άνακληθώσι W c o " πάντα S
οΟς] ού Η 26 άνακληθώσι πάντες om. W άνακληθώμεν V πάντα S οΟσ PSDA οΐσ V
ώσ WH γίνεται DA γίνηται S γένηται VPWH ό έκβλητέοσ Α [ = Λ] έκβλητέοσ δσ VPSDW
έκβέβληται δσ Η 28 τούς om. VP 29 τοΟ χϋ VPDWH χϋ S τούτου Α άπήντησεν SDH
ή om. D έπεστείλαμεν Η 30 «ί VPW διατελέσεις VP 31 άδελφός ήμών D έμώνΗ
κηρύΕεια ΑΗ

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
ίο, 1 5 — 1 8 C A E L E S T I N V S A D N E S T O R I V M 11, ι A D C O N S T A N T 1 N O P O L I T A N O S 83

συνεδρίου, μεθ' ών σοι ού δύναται είναι κοινωνία, είσόμενοι και τοΰτο και λοιπόν δντες
τώι ύποδείγματι ασφαλείς, δπιυς της ψυχής έαυτών προνοεΐσθαι όφείλουσι καθηψημένηι
και πεπεμμένηι κρίσει. φανερώς τοίνυν ΐσθι ταύτην ημών είναι τήν άπόφασιν ώς έάν ΜΙΙΙΙ 1036
μη περί του θεοΟ του Χρίστου ημών ταύτα κηρύζηις άπερ και ή 'Ρωμαίων και ή ΆλεΕαν-
δρέων και πάσα ή καθολική έκκλησία κατέχει, ώς και ή αγία ή κατά τήν μεγάλην Κων- β
σταντινούπολιν έκκλησία έως σου κάλλιστα κατέσχε, και ταύτην τήν απιστον καινότητα,
ήτις έπιχειρεΐ χωρίίειν απερ συνάπτει ή αγία γραφή, έντός δεκάτης ήμέρας άριθμουμένης
άπό της ήμέρας ταύτης της ύπομνήσεως φανεράι και έγγράφωι όμολογίαι άθετήσηις, άπό L III 363
πάσης κοινωνίας καθολικής έκκλησίας έκβέβλησαι. δνπερ τύπον προς σέ της ήμετέρας
κρίσεως δια του μνημονευθέντος υίοΟ ήμών Ποσειδωνίου του διακόνου μετά πάντων τών ίο
χαρτίων προς τον όίγιον και συνεπίσκοπόν μου της μνημονευθείσης ΑλεΣανδρέων ιερέα τον
προς ημάς περί τούτου αύτοΰ έντελέστερον άνενεγκόντα άπεστείλαμεν, 'ίνα τοποτηρών ήμΐν
τοΰτο πράΕηι ώστε τό παρ' ήμών ώρισμένον σοί τε και πάσι τοις άδελφοΐς φανερωθήναι,
επειδή πάντες είδέναι όφείλουσι τό πραττόμενον, όσάκις ήι περί κοινοί) πράγματος
ή σκέψις. is

11 = S 17 Α 8. Latin a epistula extat in iisdem Collectionibus atque 10


1 Κελεστΐνος επίσκοπος πρεσβυτέροις διακόνοις κλήρωι θεού δούλοις και καθολικώι
λαώι διάγουσιν έν Κωνσταντινουπόλει άγαπητοΐς άδελφοΐς έν κυρίωι χαίρειν. ΤΤρός
τούτους μοι διαλεχθησομένωι οΐτινες έκκλησίαν ποιούσι, παράσχοι ό άποστολικός λόγος
προοίμιον, ϊνα οί ευλαβείς μαθηται πρώτον άκούσωσιν έκείνου του διδασκάλου τά βήματα, 2ο
δς τοις ϊθνεσιν έκήρυζεν. έκτός Ικείνων, φησίν, απερ έστΐν έξωθεν, ή έπιμονή μου a Cor. 11,28.

ή καθημερινή, ή φρονης πασών τών έκκλησιών. και πάλιν' τίς άσθενέι, και ούκ άσθενώ; 39

τίς σκανδαλίζεται, και έγώ ού καίομαι; ουτω και ήμεΐς, εί και πόρρω δντες, ώς έγνώκαμεν
ενταύθα διαστροφήι διδασκαλίας τά ήμέτερα μέλη διασπαράττεσθαι, πατρικής φροντίδος
ημάς υπέρ υμών καιούσης, άλλοτρίωι πυρι ένεπρήσθημεν, εϊ καΐ τά μάλιστα παρά ταΐς 26

subscr. Α ΰ τ η ή έπιστολή άνεγνώσθη έν τήι συνόδωι τήι έν Έφέσωι μετά τάς καταθέσεις τάς κατά
τής έπιστολής Νεστορίου, ήτις καί άνελήφθη έν τοις ύπομνήμασιν: — SD
V, Μ [inde a 3], Ρ [ = hk], S, D [ = mn], A W H A W A ^ W
ι μεθ' ήμών γάρ D A κοινωνόν είναι V τοΟτο και om. S 2 δπερ V P W καθε-
ψημένη D κατηψημένη P W H 4 τοΟ θ ϋ τοΟ χ ϋ M P [ = Λ] τ ο υ θ ϋ καί χ ΰ S τοΟ χ ϋ τοΟ θϋ V D χ ΰ τοΟ
θΰ Α τοΟ χ ϋ καί θΰ W H καί 1 om. Η ή 2 om. Η 5 άγια κατά SD ξ/6 μεγοίλην καινσταν-
τινούπολιν S D H μεγαλόπολιν V M P W μεγαλόπολιν κιυνσταντινούπολιν Α 6 σού S D A [ = Λ ] oö V M P W H
καινότητα S D A [ = Λ] κενότητα V M P W H y/S άριθμουμένης — ήμέρασ om. Η 8 άθετήσεισ A W H
8/9 άπό πόσης om. M P W 9 έκβέβλησαι κοινωνίασ — έκκλησίασ Μ της καθολικής Ρ ι ι χαρ-
τών S μνημονευθείσης om. V άλεΕανϋρέων MP [cf. Λ] άλεΕανδρέιυν έκκλησίασ SDAH έκκλη-
σίασ άλεΕανδρέων W άλεΕανδρείας V 12 πρός ήμάς om. V τούτου αύτοΟ V M P W S [ = Λ] τοΟ
αύτοΟ D A 12/13 ίνα — πράΕηι om. Μ τοποτηρών — ώ σ τ ε om. V 12 τ ο π ο τ η ρ η τ ώ ν PWm
bid τοποτηρητών Wcorr τόπον τηρών Η ήμών Ρ 13 φανεριυθή V 14 ήι V D A om.

MPSWH

V Μ, Ρ [ = hk], S [multa abscissa], D [ = mn], A W A ' A ^ A ' A ·


inscr. deest V M P S W τοΟ αύτοΟ πρός τόν κλήρον καί τόν λαόν κωνσταντινουπόλεωσ έπιστολή Α
Κελεστίνου άρχεπισκόπου />ώμης πρός τ ό ν κλήρον καί τόν λαόν Κωνσταντινουπόλεως έπιστολή D ϊα
V M P ι2 S ΐς D
17 έπισκόποις M P W ι 8 άγαπητοΐς om. D έν — χαίρειν om. V 19 έκκλησίαν Α [ = Λ]
έκκλησίασ SD έκκλησίαν ΘεοΟ V M P W παράσχη MS παράσχοι μοι Ρ 20 π ρ ώ τ ο ν om. SD
22 ή 1 om. A W καθ' ήμέραν Α ή» om. P W 23 έ γ ώ ού καίομαι M P W ούκ έ γ ώ πυρούμαι V S D A
εί και] είναι Ρ om. MW 24 πατρική Α 25 ήμών S
II*

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
84 COLLECTIO VATICANA

έκκλησίαις τοΰ θεοΰ, αίτινες εις ένα θάλαμον Χρίστου πανταχού άναφέρονται, τί αν εΐη πόρρω;
2 τί δέ νομισθείη άλλότριον; δντων oöv όμών ήμετέρων μελών, δικαίως ήγωνιάσαμεν μή
τήν ύμετέραν πίστιν τήν πανταχού κηρυττομένην άπό της όδοΰ της αληθείας ή ένδελέ-
χεια του κακώς διδάσκοντος άποστρέψηι. Νεστόριος γαρ ό έπίσκοπος περι τοΰ παρ-
θενικού τόκου και περι της θεότητος του Χρίστου του θεοΰ και "σωτήρος ημών, ώσπερ του 5
σεβάσματος αύτοΰ και της κοινής πάντων σωτηρίας έπιλελησμένος, αθέμιτα κηρύττει, φευ-
κτέα συμβουλεύει, ώς και τά γράμματα αύτοΰ μετ' ίδιας υπογραφής άποσταλέντα ήμΐν, ώς
και ή άναφορά του αγίου άδελφοΰ και συνεπισκόπου μου Κυρίλλου δια του υίου μου
Μ i m 1037 Ποσειδωνίου του διακόνου προς έμέ άποσταλείσα έδίδαξεν. ών πάντων άναγνωσθέντων,
μεγίστην και φευκτέαν διαστροφήν άσεβους κηρύγματος εύρήκαμεν. τήν γαρ άνθρω- ίο
πίνην και την θείαν φύσιν εν τώι Χριστώι ανακρίνει, νυν μόνον άνθρωπον, νΰν αύτώι
3 κοινωνίαν θεοΰ, όσάκις καταζιοΐ, πρρσάπτων. άλλ' ήμεΐς, ώς Ιερεμίας φησί, τών Toi-
ler. 23» ·6 ούτων προφητών τούς ματαίους άκοΟσαι ού δυνάμεθα λόγους. άκούσηι του ΊεΣεκιήλ
Eiech. 13, 9· και έπιγνώι τί αΰτώι απειλεί. έκτενώ, φησί, τήν χείρα μου έπάνω τών προφητών τών
L III 366 δρώντων ψευδή και λαλούντων κενά. έν τήι έπιστήμηι τοΰ λαού μου ούκ έσονται ού- is
δέ έν τήι γραφήι τοΰ οϊκου Ισραήλ γραφήσονται και εις τήν γήν τοΰ 'Ισραήλ ούκ είσελεύ-
σονται, δτι τον λαόν μου ήπάτησαν. ποΰ έστιν ή χρεωστουμένη περί τήν ίεράν άγέλην
φροντϊς τοΰ ποιμένος; ποΰ ή πρόνοια τών δεσποτικών περιβόλων; ποίαν δέ έλπί-
δα 8-ει ή αγέλη, δτε λύκον έαυτόν ό ποιμήν δείκνυσιν και οϋτως τοις προβάτοις επέρ-
χεται, ώς καθ' έκάστου λυσσάν; έκείνωι γαρ τώι στόματι διασπαράττονται, άφ' ού τά 2ο
άσεβη προφέρεται. τροφαΐ παραβάλλονται ούχ αί πιαίνουσαι, άλλ' αί βλάπτουσαι' μα-
4 καρία δέ δμως ή άγέλη ήι παρέσχεν ό κύριος κρίνειν περι τής ιδίας νομής. δθεν, ώς
ούκ άμφιβάλλομεν δτι ποιείτε, τήν άσεβή διάλεΗιν άπωθεΐσθαι οφείλει ή πίστις υμών, ίνα
παρ' ύμΐν έν Χριστώι έγρηγορόσι φανερά ήι διαφορά τροφής και δηλητηρίου και έπιμείνητε
τούτοις απερ του λόγου τών προτέρων ποιμένων διδάσκοντος μεμαθήκατε, είδότες δτι 25
άχρι του παρόντος έσχήκατε ιερέας ?ν τε διδασκαλίαι και άγιότητι προύχοντας, οϊτινες
ούδέποτε χωριζόμενοι τών πατρικών παραδόσεων τήν έκκλησίαν τοΰ κυρίου μετά μεγίστης
5 έκυβέρνησαν ήσυχίας. ίνα γάρ άπό τών νεαρών άρζώμεθα, τί ούκ ένέβαλε ταΐς ψυχαΐς
ύμών ή παίδευσις του τής αγίας μνήμης έπισκόπου Ιωάννου; ου ό λόγος εις πάντα τόν
κόσμον έζεχύθη οικοδομών τήν καθολικήν πίστιν, δς ούδαμοΰ κατά διδασκαλίαν άπήν* 3ο
δπου γάρ δήποτε άνεγνώσθη, έκήρυΕεν. τήν δέ έκείνου έπιμελή σύνεσιν στερρότης δια-
βεβοημένη διεδέξατο- έκυβέρνησε γάρ ό τής άγιας μνήμης έπίσκοπος Αττικός τόν Χριστια-
νόν λαόν τώι τοΰ προηγησαμένου ύποδείγματι και έδίω2ε τάς ίεροσύλους τών αιρετικών
μανίας. έσχήκαμεν δέ τούτου άπογενομένου κοινωνόν τόν τής αγίας μνήμης Σισίνιον,

V, Μ [usque ad 1 2 προσάπτω ν], Ρ [ = hk], S, D [ = um], A W A t A r A u A f A 1


ι τοΟ θεού om. SD τοϋ χϋ S πανταχή S 2 ύμών ex ημών corr. S om. A
ήγωνισάμεθα Ρ 3 ύμετέραν MhW [ = Λ] ήμετέραν V k S D A πανταχή S 5 θειότητοσ A
τοΟ χϋ και θϋ V 8 μου1 om. SD 8/9 bid — διακόνου S D A [ = A] om. VMPW 1 0 άσεβοϋσ
κηρύγματοσ διαστροφήν Α εΰρηκα S 11 και θείαν Α in Christo nostro Λ νΰν δέ αύτώ SD
1 2 άλλ*—p. 85, 1 0 διαμερίΖεσθαι om. Μ, ponendo pro illis καΐ μεθ* έτερα 13 άκούση W άκούσει V P S D A
14 έκτενώ V S D [ = Α] έκτείνω P A W φησί τήν χείρα μου S D [ = Λ] τήν χείρα μου φησί ν Α φησί
τήν μάχαιράν μου V P W 15 κενά λαλούντων SD 15/16 ούτε SDA ι6 τοΰ 2 om. SDA 19 δτι Α
19/20 έπέρχεσθαι D 20 έν έκείνω SD δ:ασπαράσσονται Α 2ΐ προφέρεται — παραβάλλονται] προ-
βάλλονται Α προφέρονται W ούχ αϊ] ούχΐ Α άλλ' αί] άλλά Α βλάπτουσαι SDA [ = Α] λεπ-
τύνουσαι V P W 22 ή om. SD παρεΐχεν Ρ τομής P W ώσ SDA [ = Λ] om. V P W 24 φανερά
παρ' ύμΐν έγρηγορόσιν ή διαφορά SD καί 2 om. Α έπιμείνητε δέ Α 25 διδάσκοντεσ W 26 τε
τή V τη DA 27 χϋ S 29 ήμών V S μακαρίασ D A έπκ;κόπου om. DA 3 ° τήν
πίστιν τήν καθολικήν S άπή Α 3 2 έπίσκοπος om. S 34 τόν om. V P W σισίννιον D

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
II, 1—9 CAELEST1NI EPISTVLA AD CONSTANTINOPOLITANOS 85

εϊδότα δση δό£α αυτού ?μενεν, ei φυλάίειεν ολόκληρα και άβλαβη τά άχρις αύτου διαμεί-
ναντα της καθολικής πίστεως κόσμια. ένοήσαμεν δπως έκείνωι ούκ έλειψε και άπλό-
της περιστεράς και σύνεσις έρπετου. έκλαύσαμεν, άγαπητοί αδελφοί, ώσπερ προορώντες Mt. ίο, ι6
6 τά μέλλοντα, το ταχέως ύμάς της εκείνου βοηθείας άπεστερήσθαι. έν τουτωι γαρ άγνοώ
ποίαν έλπίδα ευρήσομεν, δς περι του θεοΟ ήμών άλλως διαλαμβάνει Ρ) αύτός περί έαυτοΰ s
F| οί απόστολοι περί αύτοΰ παραδεδώκασιν' ού μόνον τους συντετριμμένους ου σύνδεσμε!, cf. Ezech. 34.
άλλα και συντρίβει τους συνδεδεμένους' ου μόνον τους καταβεβλημένους ούκ έγείρει, άλλά 4

και τους ισταμένους καταβάλλειν έπ»χειρεΐ· ού μόνον τά διεσπαρμένα ού συνάγει, άλλά και cf. Mt. 12,30
τά συνηγμένα διαμερίζει, εί και τά μάλιστα ουτε συντριβήναι δύναται διάνοια αφιερωμένη Μ i m 1040
θεώι ουτε καταβληθήναι ιστάμενος ούρανίαι δυνάμει ουτε τό ιερόν πλήθος διαμερίίεσθαι. ίο
φανερώς ουν τήι άγάπηι ύμών, δπερ χωρίς δακρύων ού δυνάμεθα ειπείν, άπαγγέλλομεν "
έκίνησεν ό διαλεκτικός ύμών μάχην προς την άλήθειαν, τήι άρχαίαι πίστει χείρας έπήνεγκεν,
πολεμεΐ προς τους άποστόλους, τους προφήτας έκβάλλει, αύτου τοΰ κυρίου ήμών περι
7 έαυτοΰ λέγοντος τοις ρήμασιν ούκ άκολουθεΐ. ποίας θρηισκείας ή ποίοις νόμοις έαυτόν
επίσκοπον λέγει, άποχρησάμενος τήι καινήι και τήι παλαιάι διαθήκηι; και γαρ και τό νοητόν is
τοΟ σχήματος έκβάλλει και ού δέχεται τήν μεταξύ ήμών άναστραφεΐσαν άλήθειαν και
απλώς άλλως περί τοΰ μυστηρίου τοΰ Χρίστου του θεοΰ ήμών διαλαμβάνει ή ανέχεται τό L m 367
τής πίστεως τής ήμετέρας άγιασμα, ώι μετά σεβάσματος ήκολούθησε πάς καθολικώς δια-
λεγόμενος. ούδείς γαρ καλώς τήι θρηισκείαι έκδεδομένος άλλως περί του ΧριστοΟ
8 έφρόνησεν ή αύτός περι έαυτοΰ φρονεΐσθαι ήθέλησεν. έκίνησέ ποτε ίερόσυλον Εήτησιν 2ο
ό Σαμοσατεύς Παΰλος, δτε τής αγίας κατά τήν Αντιόχειαν εκκλησίας προίατατο· άλλά
τοΰτον άπό τοΰ θρόνου, έν ώι μιαρώς προυκαθέίετο, κάθήιρηκεν ένωθεΐσα τών καθολικών
ιερέων άπόφασις. del γάρ έκκόπτεσθαι όφείλουσιν οί τοιούτοι, οϊτινες τήν ψυχήν τοΰ
Χριστιανού λαοΟ διαταράττοντες και προς τήν γνώμην τήν ιδίαν τά εύαγγέλια διαστρέφοντες τώι
θεώι καρποφορεΐν ού δύνανται, και γεωργητέα έστιν ή άμπελος ή τό δίκαιον του κτητορος 25
9 έπιγινώσκουσα. δήλον δέ έστιν δτι αί τοιαΰται τών λόγων καινότητες άπό ματαίου
Ιρωτος δόζης γεννώνται" ώς τίνες έθέλουσι παρ' έαυτοΐς δοκεΐν όΗεΐς, όπτικοί και φρόνι-
μοι, ΣητοΟσι τί προσενέγκωσι £ένον, δθεν παρά ταΐς άπαιδεύτοις ψυχαΐς πρόσκαιρον δόΕαν
όζύτητος άπενέγκωνται. άλλά τίς πώποτε άληθή δόίαν έκέρδανεν έαυτώι δοκών φρό-
νιμος; ό γάρ θεός ήμών τά άσθενή τοΰ κόσμου έπιλέγεται και έκ τών έναντίων συγχεει ι Cor. 1, 27
τά ισχυρά και τούς φρονίμους διά τών τοΰ κόσμου μωρών. τίς έν τήι τοΟ κόσμοϋ 3 ι
σοφίαι καυχάται, εί μή ό όμολογών εαυτόν έκ τοΰ κόσμου είναι, εί μή ό αρνούμενος έαυ-
V, Μ [inde a 11 φανερώσ usque, ad 20 ήθέλησεν], Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AWA , A C A U A ( Ä I
ι δόΣα αϋτοΟ V αύτού δό2α PW boSa αύτόν D δό£α aü . . S αύτόν δόΣα Α εμενεν SDA
Εμεινεν VPW 1/2 μείναντα SD 4 τ ω SD ύμάσ VPW [ = Λ] ήμάσ SDA [ = Λ<=] άττο-
στερήσθαι V άποστερεΐσθαι PW γάρ τούτω V τούτω δέ W άνοώ S 5 αύτού Ρ 6 ού
μόνον VPWSDA qui nott solum Λ συνέδησεν Α η ήγειρεν Α 8 καταβαλεΐν DA τά
διεσπαρμένα PWA [ = Λ] τά διεστώΐα [διεστώτα καΐ D] διεστραμμένα S τούς διεσπαρμένους V συνάγειν
οΰ βούλεται W 9 τά συνηγμένα PWD [ = Λ] τά συνημμένα SA τούς συνηγμένους V και μοίλιστα
VPW ιο καταβληθήναι δύναται Α ούδέ Α 12 ύπήνεγκε S 13 πρόσ τούσ άποστόλουσ
VMPSW τούς άποστόλους D τοΐσ άποστόλοισ Α ήμών om. S 14 αύτου S ποίου νόμου VW
15 άποταΕάμενοσ Α τή καινή καΐ τη παλαιά VMAW [ = Λ] τη παλαιά και τή [τή om. SD] καινή Ρ γάρ τό
VP γάρ τόν MW ιη τοΟ χΰ και θϋ SD χϋ τοΟ θϋ W 19 καλώς] δλωσ Α έκδεδεμένος VMPW
τοϋ om. SD 20—p. 86, 13 έκίνησε — έκβληθήι om. Μ 2ΐ τήν om. DA έκκλησίας προ-
ίστατο] πρυυτοεκκλησίασ S 22 προεκαθέΣετο DA έκαθέίετο S προυκαθίΣετο V 23 έκκόπτεσθαι
όφείλουσιν oi τοιούτοι SDA [ = Λ] έκκόπτεσθαι όφείλουσι καιρίως οί τοιούτοι V όφείλουσιν οί τοιούτοι
καιρίως έκκόπτεσθαι Ρ έκκόπτεσθαι όφείλουσιν oi τοιούτοι καιρίωσ W 24 λαού om. PW [ = Λ1]
τήν ιδίαν γνώμην SD μεταστρέφοντεσ τά εύαγγέλια SD τά εύαγγέλια μεταστρέφοντεσ Α 25 δίκαιον]
ίδιον W 26 καΐ εύθές έπιγινώσκουσα Ρ κενότητεσ PSW 27 γενώνται VS γίνονται Α αύτοΐς V
28 δοκούσι SD παρενέγκωσι Α £ένον προσενέγκουσιν D Εέ S 29 πώποτε SDA [ = Λ]
τούτων ποτέ VPW

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
86 COLLECTIO VATICANA

loli. 17, 16 τον έκείνου είναι μαθητήν τοΰ είπόντος μή είναι έαυτον άπό του κόσμου; μία έστι δόΕα
ι Cor. ι,3ΐ ΙΟϊνα, ώς φησιν ό απόστολος, ό καυχώμενος έν κυρίωι καυχάσθω. dpa ού τούτωι τώι
ύμετέρωι έπισκόπωι, άλλα άχρι νυν ύμετέρωι, έάν μή πιστεύσηι δπερ πιστεύομεν, όρώμεν
Rom. ι, 32 ταύτην την γνώμην πρέπουσαν; μωρός έγένετο, ος λέγει έαυτον σοφόν' ώμολογημένη
ι Cor. ι, 24 γάρ έστι μωρία τό έκεΐνον άγνοεΐν, δν ϊσμεν θεοΰ σοφίαν είναι και δύναμιν. ομολογεί
γαρ έαυτον ταΰτα άγνοεΐν απερ άνακρίνει. και μή θαυμάσηι ή άγάπη υμών άπό της
loh. 14,6 όδοΰ της αληθείας άποπλανάσθαι τούτον, όρώσα οτι τόν Χριστόν, δστις ή όδός ημών
τυγχάνει, απώλεσε. κατειλήφαμεν αυτόν ένίοτε σκαιάι διαλέξει προδιδόμενον, ένίοτε
κρυπτόμενόν τισι λανθανούσαις διόδοις και σκέποντα τά ϊδια δηλητήρια. και δέον ημάς
Prou. 26,4 άκολουθοΟντας τηι γνώμηι τοΰ σοφωτάτου Σολομώντος μηδεμίαν διδόναι άπόκρισιν προς την
ανοιαν αύτοΰ, μή δμοιοι αύτώι γενώμεθα, δμως συμβουλεύομεν ίνα μεθ' ημών τοις άπο-
στόλοις και τοις προφήταις άκολουθήσηι, μή, ώς πάσι μόνος άνθίσταται, μόνος παρά πάν-
11 των έκβληθήι. ύμεΐς δέ έπιμελέστερον έγρηγορέναι όφείλετε, ίνα άντιστητε τοις του
έχθροΰ κηρύγμασι- μείζων γάρ ύμΐν έστι φροντίς, δταν έντός της έκκλησίας λέγηται
Μ IUI 1041 ύμΐν τά τηι έκκλησίαι έναντιούμενα. έχέτωσαν έκεΐνοι άνακωχήν τών καμάτων, ους
προκαλείται ό άντίδικος ΙΗω διάγων, και οΐτινες περί τους προμαχώνας διεσπαρμένοι ά-
σφαλίίονται έαυτοϋς τηι τών τειχών βοηθείαι · οι δέ έχοντες ένδον τόν πολέμιον άργίαν
ουκ ϊσασιν. δμως έν τούτωι τώι έμφυλίωι πολέμωι, έν ταύτηι τηι οίκειακήι μάχηι εϊη
ύμΐν τείχος ή πίστις και κατά της απιστίας αύτή έαυτήν έκδικήσει πνευματικοΐς άκοντίοις.
Ps. 70» 3 φυλάΕωμεν ταύτην, δτι φυλαττομένη φυλάττει ήμάς · διά ταύτης ή άσφάλεια ήμών έστιν
ό θεός και ή καταφυγή. άρπάίει έκ χειρός αμαρτωλού' τούτωι ύμάς έν κλύδωνι κει-
Mt. 8, 25 μένους πρέπει λέγειν" κύριε έλευθέρωσον ήμάς, άπολλύμεθα.
L ill 370 12 Προς ύμάς vöv, ώ κληρικοί και πάντες οϊ καθιερωμένοι έστέ τώι κυρίωι, μεταστρε-
πτέος ό παρ' ήμών λόγος. έρεΐ τις τυχόν τήν τάΕιν μή πεφυλάχθαι. ήθελήσαμεν και
ήμεΐς πρότερον, δπερ άπήιτει ή ακολουθία, διαλεχθήναι ύμΐν" άλλ' έκράτησεν ή περι έκεί-
νους μείζων φροντίς, ους θέλομεν εις τό κοινόν σώσαι. ουτε γάρ περι ύμών άμφιβάλ-
λειν όφείλομεν, ων δηλαδή ηγεμονευόντων έκείνους έν τηι πίστει έστάναι πιστεύομεν.
ή αναφορά του αγίου και θεώι έρασμίου του αδελφού και συνεπισκόπου μου Κυρίλλου,
ήν άπέστειλέ μοι διά του υίοΰ μου Ποσειδωνίου του διακόνου έαυτοΰ, ταΰτα άνεδίδαΗε
πράττεσθαι καθ* ύμών άπερ δύναται κατά τών μελών της έκκλησίας ποιεΐν ό της κεφαλής
αύτης μή φεισάμενος. αλλά ταΰτα ύμάς μή βασανιζέτω. μείζων γάρ δό2α έστίν
2 Tim. 2, 5 έν μείίονι καμάτων δτι ή ποιότης του αγώνος ποιεί τήν του άθλου ποιότητα. άναγινώ-
13 σκετε γάρ μεθ' ήμών δτι ό νομίμως άγωνισάμενος στεφανοΰται. δθεν ή προτροπή

V, Μ [inde a 13 ύμεΐς — 3 2 ποιότητα], Ρ [ = hk], S [multa abscissa], D [ = mn], A W A t A c A u A f A 1


ι μαθητήσ Α αύτόν Α έκ S D W 2 καυχάται Α ού Α oöv V P S D W 3 ήμε-
τέρω D [ = A ° ] def. S 5 είναι θϋ σοφίαν SD είναι σοφίαν θϋ Α 6 θραύση P W η τόν om.
D def. S ή Α om. V P D W def. S 8 έαυτον D def. S σκιά PmW καΐ A 9 σκέπτοντα
hDA def. S 10 σολομώνοσ A 11 αύτοϊσ SD 12 και τοις προφήταις om. D def. S
μόνοσ πάσιν SD 13 όφείλετε έγρηγορέναι SD 14 έστιν ύμΐν PSD δταν VPW δτε MDA def. S
λέγηται VMPW λέγεται SDA 15 ήμΐν W οδ Μ ιό προσκαλείται MDW def. S
εΐ τίνες Ρ vj τειχέων Α ϊνδοθεν Ρ πολέμιον D [ = A] def. S πόλεμον VMPAW
ι8 οίκεία D def. S 19 τάς άπιστίας Ρ 2ΐ άπό SD τούτω MDA [ = Λ] def. S
τοΟτο V P W ύμάς V A [ = Λ] def.. S ήμάς MPDW έν V P W [ = Λ] τώ SDA 21/22 κει-
μένου? V M P A W [ = Λ] κινουμένουσ SD 23 νΟν V M P A W [ = Λ] ούν SD ώ om. D πάντες
P D A πάντασ V M S W δσοι SD τώ θω έστέ D . . . . έστέ S 24 ήμΐν V μή om. nA
25 άπαιτεϊΑ διαφυλαχθήναι Α 25/26 έκείνων V A 26ο0ς]ούΑ έθέλομενν ήμών Ρ 27 Λν]
τών SD 28 θεώ έρασμίου τοΟ VMPSDW quod in θεώι έρασμιωτοίτου emendem θεοφιλεστοίτου Α
29 μου om. S D bid — έαυτοΟ SDA [ = A] om. VMPW αύτοΰ A ibibaU V 32 έν
— καμάτωι om. A 32—p. 89, 7 προσκαλεσαμένου om. Μ 32 αίώνοσ A 32/33 άναγινωσκεται S
33 ύμών S άγωνισοίμενοσ S D [ = Λ] άγιυνιίόμενος V P A W τροπή V W £οπή Ρ

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
II, 9—16 CAELESTINI EPISTVLA AD CONSTANTINOPOL1TANOS 87

ήμών χρεωστεΐται ύμΐν, ή και τοις μικροψύχοις και τοις ανδρείως άνθισταμένοις αναγκαία
έστίν, 'ίνα τους πειρασμούς δυνηθώσι φέρειν οί μή δυνάμενοι καΐ ϊσχυρότερον στώσιν οί
άνθιστάαενοι. ουδέποτε τοΰ βασιλέως ήμών τά δπλα ήττάται. έλεγχος έστι πάς
πειρασμός τώι Χριστιανό»" τούτον γάρ, ώς άνέγνωμεν, υπομονή έργάζεται, έκ ταύτης έλπίς Rom. 5, 3 4
γεννάται, ήτις ούδένα, της γραφής έπαγγελλομένης, ήπάτησεν. δθεν, αγαπητοί άδελφοί, 5
έπειδή ή παραμυθία ύμών έκ θεοΰ έστιν, ώι τά σώματα ύμών, τουτέστιν ύμάς αυτούς
ίώσας, ώς φησιν ό απόστολος, θυσίας προσφέρετε, μή άποκάμητε άνθιστάμενοι. παρε-
ίει έκεΐνος δύναμιν, δς δια του αποστόλου ήμάς διδάσκων θέλει τά ημέτερα μέλη δπλα ι Cor. 6, 7
14 είναι τής έαυτοΰ δικαιοσύνης. 2χετε υποδείγματα τών αγίων, οΐτινές ποτε Ισπειραν έν Ps. 125, 5
δάκρυσιν, ύστερον δέ έν χαράι θεριοΰσιν. ού φιλεΐ ό ήμέτερος δεσπότης δοΰλον, εϊ μή ίο
τον έν πείραι δεδοκιμασμένον" τάς Χριστιανάς ψυχάς άει ή τών πραγμάτων παλαίστρα
γυμνάζει. τρέχετε, 'ίνα αλλήλους έν ταΐς όδοΐς του κυρίου παρέλθητε' ού θέλω όμάς υπό cf. 1 Cor. 9,24
τών αντιδίκων καταλαμβάνεσθαι. φησιν [δέ και] ό απόστολος χρήναι γενέσθαι άπερ όρώ- cf. iCor. 11,9
μεν" ίσχύν και πίστιν ού δοκιμάζει εί μή ό τόπος τής συμβολής. ήσυχίαν στεφανοΰ-
σθαι δυσχερές" τά έπαθλα εί μή τοις καμάτοις ού δίδοται. τήν περικεφαλαίαν τής Eph.6,17.14
ύγιείας αί κεφαλαι ύμών μή άπόθωνται' μή έκδύσηται τον θώρακα τής πίστεως ό έπαγ- ιβ
γελλόμενος στρατιώτην του Χρίστου άΕιόχρεων. οί ήμέτεροι καθ' ήμών πόλεμον κεκινή-
κασιν, εί άρα ήμέτεροι λεκτέοι ούτοι ους ήισθόμεθα ^αγέντος τού τής φιλίας νόμου προς
τόν έχθρόν ηύτομοληκέναι. ύμέτερόν έστιν ισταμένους Ιχειν τούς πόδας έν τοις πυλώ- Ps. 121, 2
σιν Ιερουσαλήμ. θέλομεν ύμών τάς βάσεις είναι τελείας, μή ποτε προς ϊσον υπόδειγμα 2ο
τά ίχνη τινός παρασαλευθήι' άκολουθήσωσι τώι διαβόλωι μετά του κακού οί έπιγινώσκοντες Μ IUI 1044
15 έαυτούς ίζ έκείνου δντας. ύμεΐς, ο'ίτινες υίοι θεού τοις εργοις φαίνεσθε, έπειδή έκ τών
καρπών θέλει ?καστον διαγινώσκεσθαι, άμοιβαδόν τάς διανοίας τών μικροψύχων παραμυθή- Mt. 7· »0
σασθε και £καστον τών άσθενών ύποδέζασθε βεβαιούντες αυτούς. μή δή άπατήσηι
ύμάς ή ασέβεια, αλλά περί του καλού και τού κακού κατά τήν έκάστου ποιότητα τήν κρίσιν 25
κατέχετε, φεύγοντες τά διεστραμμένα και τά όρθά έπαινουντες. αποβλητέος γάρ έστι
τώι θεώι, λέγοντος Σολομώντος, δστις ή τόν δίκαιον άντι άδικου ή άντι δικαίου δέχεται 371' 5
άδικον. ούδέν έστιν ή πρόσκαιρος θλΐψις, άλλά προ όφθαλμών ήι τό αίώνιον ϊπαθλον,
1β ού ούδέν προκριτέον. βοάι ό ήμέτερος ύμνωιδός δτι έάν κατ' αύτου συστηι πόλεμος, Ps. 26, 3
έλπίδι έκείνου του φωτισμού δλως ού φοβηθήσεται. εί αγώνα προς τά 2θνη εϊχετε, so

V, Ρ [ = hk], S [nonnulla abscissa], D [ = mn], A W A ' A ^ A W


ι ήμών] ύμών A 2 Ινα VPW [ = A ctf ] ίνα καΐ DA [ = A u ] def. S ισχυρότεροι DA def. S
3 τά δπλα τοΟ βασιλέως ήμών V έστι] δέ Α 4 τοΟτον — υπομονή] quippe qua patientiam Λ
ϊγνωμίν VPW 5 ήθέτησεν Α άδελφοϊ άγαπητοΐ Α 6 ύμών W [ = Λ] ήμών VPSDA ήμών
SDA ήμάσ SD η ώσπερ Ρ θυσίας om. D 8/9 είναι δπλα Ρ 9 αύτοϋ AW om. SD ύπο-
δείγματα] ύπόδειγμα τό Α ίο ϋστερον δέ έν χαρά θεριοΰσιν VPW ύστερον θεριοΟσιν έν χαρά Sn
ΘεριοΟσιν έν χαρά ΰστερον m ΘεριοΟσιν ΰστερον έν χαρά Α 12 δικοίΖει V γυμνόΣει in mg. άλλή-
λοισ S ύπό VP άπό W παρά SDA 13 δέ καΐ VPWA καΐ om. S δέ om. D δέ και om. Λ
άπερ PW [ = Λ] δπερ VSDA 14 πίστιν VSDA [ = Λ] τόπον W κόπον Ρ συμβουλήσ W
ήσυχίαν VW [ = Λ] ήσυχία Ρ ήσ δίχα SDA ι6 ύγείασ PSDA έκδύσητε PS 17 στρα-
τιώτην Λ στρατιώτησ VPSDAW άΣιόχρεων VPW [ = Λ] άΕιόχρεωσ SDA ι8 ήσθόμεθα V A
sentiamus Λ εΐσόμεθα W είιΕόμεθα Ρ αισθάνομαι SD φιλανίας Ρ 19 ήμέτερόν V δστερόν Ρ
19/20 τώ πυλώνι SD 20 πρός — ύπόδειγμα] προελθόντων Οπό δήγματοσ Α 21 τινός
τά ίχνη Α τά ϊχνη VPW 2ΐ άκολουθήσωσι Α [ = Λ1 άκολουθήσουσι SD καΐ άκολουθήσωσι VPW
22 ύμεΐς δέ Ρ 23 ίκαστον VPS [ = Λ] Ικαστοσ DAW διαγινώσκεσθε W έπιγινώσκεσθαι PS
όλγοψΰχων [sic] Α 23/24 παραμυθεϊσθε Ρ 24 μή δέ S 2ζ ή om. V τοΟ κακοΟ καΐ
τοΟ καλοΟ VSD 26 έπαινοΟντες VPAW [ = Α] φρονοΟντεσ SD 27 τοΟ σολομώντος V
28 ούδέν V [ = Λ] ούδέν δέ PDAW def. S άλλά VSDAW om. A"f Äv Ρ si Λ« 1 τό ϊπαθλον τό
αίώνιον Α 29 στή VPW 30 άγωνίαν SDA ϊχετε DA def. S

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
88 COLLECTIO VATICANA

δηλαδή μεγίστης δν ήν νίκης νικάν τους αεί ύμΐν γενομένους εχθρούς" πηλίκη δέ έκείνη
ή νίκη λεκτέα δπου ό ιερεύς άλλαγέντος του κηρύγματος διώκτης τών καθολικών έγένετο;
ίδικώς έν απασι κατά Παύλου φρονών, δς του ευαγγελίου του κυρίου, ου διώκτης ήν
πρότερον, ύστερον έγένετο κήρυξ. κατελείφθη ό ασεβής διαλεκτικός παρά τοΰ θείου
17 πνεύματος, όπότε κατ' αύτου του θείου πνεύματος έφρόνησεν έναντία. δικαίως, έάν ε
έπιμείνηι, άκούσεται παρ' ήμών τά βήματα τοΰ Σαμουήλ απερ τότε τώι Σαούλ παρ' αύτοΟ τοΰ
ι Reg. ΐ5, 23 ιερέως εϊρηταΓ έξουθενήσει σε κύριος, ίνα μή βασιλεύσηις έπΐ 'Ισραήλ. έκεΐνος άξιος
γέγονεν, δτι μόνον έν πράγμασιν απερ έπραττε, κατεφρόνησε τών έντολών του θεού"
ποία τούτωι χρεωστηθήσεται τιμωρία, δς έαυτόν κατά του κυρίου της θειότητος ύψωσε;
νυν ύμέτερόν έστι θεραπεΟσαι το παρ' έκείνου τραύμα και ίάσασθαι τούς τοις παρ' αύτου ίο
ρήμασι τετρωμένους. άσφαλέσιν ϊχνεσιν ΐστασθε κατά τοΟ ήδη πεσόντος, ώς ό παρ' αύτου
λόγος δείκνυσι, και εϊ τι ύμΐν έπήνεγκεν, άνεξικάκως φέρετε, έμηχανήσατο ύβρεις, έμηχανήσατο
αφορισμούς" έκεΐνος αυτόν έν τοις ιδίοις πέπονθεν, δν ύποδεδέχθαι ύπέρ ήμών άνθρωπον άρνεΐ-
18 ται. δθεν μηδεΐς κλαύσηι τά κατά τίνος υμών έπινοηθέντα. της ανεξικακίας και της ύπο-
Act. Αρ. 7. μονής τύπος εϊη Στέφανος ό πρώτος του Χρίστου μάρτυς. ό δχλος τών άπιστων κατ' is
54 56
αύτου έβρυχε, καϊ δμως ό συνοδοιπόρος του Χρίστου ούκ έσιώπησεν δπερ έώρα. έβόα
μεταξύ μαινομένων, μεταξύ τών της θρηισκείας έχθρών, λέγων έαυτόν όράν άνεωιγμένους
τούς ουρανούς και τον υίόν του άνθρωπου, δι' δν ταύτα έπασχεν, ίστάμενον προς τήι
18 δεξιάι τοΰ θεοΰ. μακρόν έστι χωρεΐν δι' έκαστου τών πριαμένων έαυτοΐς ίωήν ή θανά-
τωι ή όμολογίαΓ έχετε ύμεΐς, δσοι της έκκλησίας έκβέβλησθε, σχεδόν τών ήμετέρων καιρών 2ο
υπόδειγμα τό τοΟ τής μακαρίας μνήμης Αθανασίου του σοφωτάτου ιερέως της Άλεξαν-
δρέων έκκλησίας. τίνι ούκ αν εϊη παραμυθία ή έκείνου ύπομονή; τίνι ούκ αν εϊη υπό-
δειγμα ή έκείνου στερρότης; τίνι ούκ αν ποίησειεν έλπίδα ή έκείνου πολυπόθητος
έπάνοδος; έκβάλλεται Αρείου διώκοντος, άλλά άνακλητέος τοΟ κυρίου προπέμποντος.
έπαθε φυλακήν, έπαθε θλίψεις, και ού θαυμαστόν εί ό αποστολικός άνήρ ταΰτα πέπον- 25
Μ m i 104s θε δι' tliv έαυτόν γεγυμνάσθαι καυχάται ό άπόστολος, και έν τούτους πάσιν έκείνωι ή-
2
° r "'sq 3 κολούθησε τώι μαρτυρομένωι δτι έαυτώι έν ταΐς θλίψεσιν αρέσκει. έδιώχθη έκεΐθεν και
2 Cor. ΐ2, ίο έν τοις ήμετέροις μέρεσιν άνεκτήσατο" άμέλει ένταυθα αύτου ή κατάστασις άνεκαινίσθη
και έν τούτωι τώι θρόνωι εύρε κοινωνίας άνάπαυσιν, άφ' ου άει τοις καθολικοΐς γεννάται
βοήθεια. και δμως έν ταΐς θλίψεσιν ούκ ήισθήθη πόνου ό γενόμενος έν τώι διωγμώι so
20 όμολογητής. δθεν ουδείς τών Χριστιανών κλαυσαι οφείλει τήν έπενεχθεΐσαν αύτώι
πρόσκαιρον έξορίαν, δτι έκείνων ούδεΐς έξωρισμένος έστι θεώι. μάλλον φοβηθώμεν μή

V, Ρ [ = hk], S [pauca abscissa], D [ = mn], Α\νΛ<Λ0Λ"ΛΓΛ'


ι δν ήν νίκης VPW [ = Λ] ή άνάγκησ S ήμίν άνάγκησ DA ήμΐν S γινομένουσ S
ι/2 έκείνη ή νίκη SD ή νίκη έκείνη A Victoria Λ έκείνη VPW έκεϊνοσ 6 ίερεύσ Α 2 έγένετο
ύστερον SDA 4 κατελήφθη SDA 4/5 «αρά — πνεύματος om, Α άγίου Ρ 5 κατ' Α
[ = Λ] καϊ VPSDW 6 τότε VPW [ = Λ] om. SDA 7 έξουθένησέ SD σαλεύσης V
εί έκεϊνος V δΕιοσ PAW [ = Λ] άνάΣιοσ VSD 8 δτι VPSW έπεώή D δτι έπειδή Α 9 τής
θεότητος τοΟ κΰ Ρ θειότητοσ Α [ = Λ] θέοτητος V(P)SDAW 10 ήμέτερόν PSD [ = A c ] 10/11 τοΐσ
παρ* αύτοϋ [έκείνου S] ρήμασι τετρωμένουσ SDA [τετραυματισμένουσ Α] eins sermonibus A c t u f παρ' αύτοΟ
|>ήματι τετρυυμένουσ PW £ήματι τετριυμένους παρ' αύτοΟ V eins sermone Λ1 ι ι ίστασθαι PW om. Α
12 καϊ om. Λ praeter A c 13 αίιτόν SD [ = Λ] αίιτόσ VPAW πέποιιφεν SD δν om. Α
ύποδεδεΐχθαι Α 14 έπινοηθέντα VPW έπένεχθέντα SDA ιό ϊβρυχε VPW [ = Λ] έβρύχετο
S έβρυχάτο DA έβόα VAW [ = Λ] άλλ' έβόα Ρ και άνεβόα D νεβόα S 17 τών om. Α
19 μικρόν Α 20 έτύχετε D καιρών om. Α ήμερών D 2ΐ ύπό&ειγμα τό scripsi υποδείγματα
τό Α υποδείγματα SD υπόδειγμα VPW 22/23 τίνι» — στερρότης VAW [ = Λ"0)] τίνι ούκ δν είη
παραμυθία — ύπομονή om. PSD τίνι ούκ άν εϊη ύπό&ειγμα — στερρότης om. Actf<0 24 πρέποντοσ S
25 6 om. A 26 δν VAW έαυτόν om. Ρ γεγυμνώσθαι Α 27 μαρτυρουμένω Ρ
αύτώ VA έν om. SD 30 τή θλίψει S ήσθήθη VSA ήσθετο Ρ ήσθη DW 3 1 έπαινεθεΐ-
2
σαν Ρ 3 πρόσκαιρον] πρότερον Ρ έκείνω V

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
II, 16—23 CAELESTINI EPISTVLA AD CONSTANTINOPOLITANOS

άπό της χώρας τών Ζώντων, τουτέστιν άπ' έκείνης ίην ήμετέραν θέλομεν είναι πατρίδα,
έΗορισθώμεν. έκεινό έστιν ήμέτερον, έκεΐνο διηνεκές, έκεΐνο αίώνιον. ουκ έστι γαρ l ιιι 374
έκεΐνο ήμέτερον, δι' ου μόνη πάροδος' άλλα ταΰτα άληθώς ήμέτερα, δπερ άσφαλεστάτη
έλπις έπαγγέλλεται. έστι δέ λέγοντος άκοΰσαι του αποστόλου· δ ό φ θ α λ μ ό ς ο ύ κ ι Cor. 2,9
ε ΐ δ ε ν ο υ δ έ α κ ο ή ή κ ο υ σ ε ν ο υ δ έ el ς κ α ρ δ ί α ν ά ν θ ρ ω π ο υ ά ν ή λ θ ε ν , τ α ύ τ α ή - 6
21 τ ο ί μ α σ ε ν ό θ ε ό ς τ ο ι ς ά γ α π ώ σ ι ν α υ τ ό ν . ίνα δέ μηδέ προς καιρόν δοκήι τούτου
ισχύειν ή άπόφασις του ήδη καθ' έαυτοΰ την θείαν άπόφασιν προσκαλεσαμένου, φανερώς
ή αυθεντία του ήμετέρου θρόνου ώρίσατο μηδένα ή έπίσκοπον ή κληρικόν ή κατά τι έπάγ-
γελμα Χριστιανόν τών παρά Νεστορίου ή τών τούτου όμοιων, άφ' οδ τοιαύτα κηρύττειν
ήρΗαντο, ή του ιδίου τόπου ή της κοινωνίας άποκινηθέντων δοκεΐν ή άποκεκινήσθαι ή 10
άποκοινώνητον γεγενήσθαι" άλλ' ούτοι πάντες έν τηι ήμετέραι κοινωνίαι και έγένοντο και
άχρι του παρόντος είσίν, δτι ούδένα ή καθελεΐν ή άποκινήσαι ήδύνατο δς έν τώι κηρύττειν
τοιαύτα ασφαλώς ούχ είστηκει. πάντας τοίνυν ό παρών λόγος εις τό κοινόν περιπλέ-
κεται, ίνα μάλλον και μάλλον ίσχυροποιηθέντες και θαρσαλέοι γενόμενοι έν κυρίωι μη
μετακινηθήτε, άλλα μάλλον θεραπεύσητε τάς αλλήλων άσθενείας. ήδη γάρ ύμΐν έκέϊ ιβ
22 χους άσθενεΐς παρατιθέμεθα, δπου όρώμεν αύτόν νοσοΰντα τον ίατρόν. ώι θέλομεν
δμως, εί έτι δυνάμεθα, βοηθεΐν. ώς γάρ προς τόν άγιον άδελφόν και συνεπίσκοπον
ήμών Κύριλλον αρμοδίους άποκρίσεις έπέμπομεν, και ύμΐν έπεστείλαμεν δια του ποθεινοτάτου
Ποσειδωνίου του διακόνου αυτού τά πεμπτέα παρά τοΰ αύτού άδελφοΟ μου και πρός
έκεΐνον περί ου ό λόγος. και έπειδή έν τηλικούτωι πράγματι ή ημετέρα σχεδόν παρουσία 2ο
άναγκαία έφαίνετο, τήν ήμετέραν διαδοχήν διά τά κατά θάλατταν και γην διαστήματα
αύτώι τώι άγίωι άδελφώι μου Κυρίλλωι άπενείμαμεν, μή αύτη ή νόσος άφορμήι της
μακρότητος έπιτριβήι. μόνσν ύμεΐς τούς άποστολικούς προ όφθαλμών έχετε λόγους" ι Cor. 1, ίο
έν τήι αύτήι διανοίαι και έν τηι αύτήι γνώμηι γίνεσθε τέλειοι, ίνα, ώς άνέγνιυμεν, παρα- Mt. 10, 22
μένοντες άχρι τέλους δυνηθήτε σωθήναι. 'ίνα δέ γνώτε έφ' ο'ίωι δρωι τά γεγραμμένα 25
άπεστείλαμεν, αυτήν τήν άπόφασιν έποιήσαμεν ταύτηι τηι έπιστολήι ύποταγηναι.
Ό θεός υμάς υγιείς φυλάΕαι, αδελφοί ποθεινότατοι.

23 Σαφώς τοιγαρουν μαθήσηι ταύτην ήμετέραν είναι τήν άπόφασιν, ώς εί μή περι του Μ ιιιι 1048
θεοΰ του Χριστού ήμών ταύτα έξηγήσηι δ και ή 'Ρωμαϊκή και ή Αλεζανδρέων και απασα
καθολική έκκλησία νοεί, καθώς και ή εύαγεστάτη Κωνσταντινουπολιτών έκκλησία μέχρι σου, so

V, Μ [inde a 7 φανερώσ], Ρ [ = hk], S [pauca abscissa], D [ = ms], AWA t A°A u A f A 1


ι χαράσ A f| άπ' A 1/2 ήμετέραν — έστιν om. Ρ 2 oök έστι] έκεΐνο D γάρ om. Α
3 τταράδοσισ SD 4 έλπίδι SD άκούσαι om. SD 5 SD άνέβη SD 6 μηδέ
VPW [ = Λ] μή SDA 7 τοΟ om. Α μεθ' S φανερώς] διωρίσατο δέ φανερώσ Μ 8 θρό-
νου om. Α ώρίσατο om. Μ ή 1 om. SDW ή 3 om. A g παρά om. Ρ ίο ήρΣαντο
VM [ = Λ] ήρΕατο PSDAW [ = Λ1] 11 άκοινώνητον Α 12 ή ' om. Α έδύνατο Μ 13 πάν-
τα D 13/14 περιπλέκει Α 14 μάλλον και μάλλον VMPSW [ = Λ] μάλλον DA 15 κατακινη-
θήτε W άλλήλων] aliorum Λ ύμών Α 17/18 άδελφόν καΐ έπίσκοπον ήμών MW άδελφόν
ήμών και έπίσκοπον Ρ ι8 άπεστείλαμεν V 19 τά om. Α παρ' αύτοΟ τοΟ Α παρά τοΟ SD
2ΐ γήν VMPW [ = Λ] τά μακρά S μακρά D τά Α 22 ένείμαμενΑ 23 έπιτριβήναι S 24 έν τή
αύτή γνώμη VMPW [ = Λ] τή αύτη γνώμη Α γνώμη SD 2 4/ 2 5 ®ΧΡι τέλουσ παραμένοντεσ SDA

25 γράμματα DA 26 άπεστείλαμεν SDA [ = Λ] άπεστείλαμεν τώ πρόσ δν ήμϊν 6 λόγοσ VMPW


άπόφασιν SDA [ = Λ] άπόφασιν τήν κατ' αύτοΟ νεστορίου VMPW ταύτην MS τήν έπιστολήν S
ύποταγηναι SDA [=5= Λ] ύποταγήναι ίνα γνώτε τόν περί αύτού δοθέντα τύπον VMPW 27 φυλάΕει W
φυλοίΕοι Μ διαφυλοΙΕει SD inscr. deest in SA άπόφασις DA έστι δέ ό [ό om. VPW] δροσ μεθ* Ιτερα
οΰτωσ [ούτος Ρ] VMPW 28 τήν om. ΡΑ 28/29 τοΟ θϋ τοΟ χΰ MW Θϋ τοΟ χϋ Ρ de deo
Christo Λ τοΟ χΰ τοΟ Θΰ SDA χϋ τοΟ θϋ V 29 {»υυμαίων DA ή» om. Ρ άλε£ανδρέων VDA
def. S άλεΕανδρική Ρ άλεΕανδρινή W άλεΕανδρεινή Μ πάσα Α 3° τής κωνσταντινουπολιτών
VMPW έκκλησίασ MW
Acta conciliorum oecumenicorum« I, ζ· 12

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
90 COLLECTIÖ VATlCANA

ώ βέλτιστε, ένόησε [κατά την έκτεθεΐσαν πίστιν έν τήι Νικαέων συνόδωι]; και ei μή ταύτην
τήν δΰσπιστον κοινότητα τήι σεβαστήι και σεβασμίαι γραφήι διαστήσεις έντός δέκα ήμερων,
άφ' ής γνωρίζονται σοι, ταύτης της μεθοδείας τήν ήμέραν έναρίθμιον, τά φανερά και γε-
γραμμένα της καταδικασίμου αίρέσεως, άπό πάσης καθολικής έιΛλησίας άκοινώνητον.

12 = S ι 8 Α 9· Latina epistula extat in Collectionibus Turonensi [Λ1], Casinensi 5

[Ac], Veronensi [Au], Frisingensi [Af]

L Iii 375 1 Τώι άγαπητώι άδελφώι Ίωάννηι Κελεστΐνος. Εύχόμεθα μέν, ώσπερ μία έστι της
θεότητος ή ουσία, ουτω και παρά πάσι τοις όπουδήποτε ουσιν άνθρώποις μίαν της ορθής
πίστεως άλήθειαν έχειν' έλάττων δέ δμως ό στεναγμός έστιν, έάν τινές έαυτούς έκτος
τής αγέλης τής δεσποτικής άποχωρίΣοντες και δια γωνιών και συσκίων τόπων λανθάνοντες ίο
έαυτοΐς ή και όλίγοις τισί συμβουλεύωσιν όμονοοΰσιν έαυτοΐς έν τήι λανθανούσηι πλάνηι.
2 δτε δέ έν τήι του θεού ίεράι έκκλησίαι ό προβεβλημένος υπό τώι όνόματι του ιερέως αυτόν
τον του Χρίστου δήμον άπό τής όδοΟ τής αληθείας κατά κρημνών αποστρέφει τήι ουκ
όρθήι συμβουλήι και τούτο έν τήι μεγίστηι πόλει, εϊς ην διά τήν τιμήν του ένοικουντος
βασιλείου άπό παντός του κόσμου συντρέχει τό πλήθος, τότε δηλαδή διπλασιαστέος έστιν «
ό θρήνος και μείζων ή φροντίς, ϊνα μήτι ή αρπαγή τοΰ λύκου περιγενομένου κατισχύσηι.
έλάττων γάρ έστιν ή φροντίς πολιορκοΰντος τοΰ έχθροΰ ή έντός τειχών έκβακχεύοντος, και
κουφότερον παρενοχλεί ό λύκος έκτος τών ποιμνίων άποπλανώμενος ήπερ έν αύτήι τήι άγέ-
ληι τόπον ποιμένος έπιλαβόμενος, έπειδήπερ πλέον του έμφυλίου πολέμου έστίν, δταν
έντός τής έκκλησίας, τουτέστιν έντός αύτου του οϊκου του θεου δόρατα άκοντίίηται τής 2ο
8 άσεβους θρηισκέίας. δθεν πάνυ συντετάρακται ήμών τά σπλάγχνα, δτι ούτος δστις δοκεΐ
κατέχειν τήν έκκλησίαν Κωνσταντινουπόλεως, τοις καθωσιωμένοις του Χρίστου δήμοις
διεστραμμένα τινά έγχέει, ύπεναντία τής τιμής και αίδοΰς τοΰ τοκετού τής αγίας παρθένου
και ύπεναντία τής έλπίδος τής ημετέρας σωτηρίας. ταύτα εις ήμάς ήλθεν ΰποβαλλούσης
τής άλγηδόνος τ ώ ν πιστών, ä έγνωρίσθη διά τών βιβλίων απερ αυτός έπεμψε, καί, δπερ 25

VM, Ρ [ = hk), S [pauca abscissa], D [ = mn], AWA«ACA>»AW


ι κατά — συνόδωι om. AA έν — συνόδω VMPW έν νικα(α SDA 2 δύσπεισΐον A
κενότητα MPW τή DA om. VMPSW διαστήσεισ PWA διαστήσοισ VMS διαστήσης D
3 γνωρίΖονταΙ σοι A cf. Α γνωρίίονταί σοι ταΟτα τά γράμματα Ρ γνωρίΣονταί σοι τά γράμματα ταΟτα
VMW ταΟτα γνωρίζονται σοι τά γράμματα SD 3/4 ταύτης — αίρέσεως] γίνωσκε V 3 ήμετέ-
ραν MPSW ένάριθμον Ρ 4 άκοινώνητον MPSW [ = Λ] άκοινώνητον είναι V άκοινώνητον ίσθι
σεαυτόν DA in fine add. καί άνενέργητον πρόσ πάν ότιοΟν τών & αύθεντίασ ίερατικησ VMPSW
VM, Ρ [ = hk], S [pauca abscissa], D [ = mn], AWA'A c A u A f
inscr. τοΟ αύτοΟ πρόσ τόν άντιοχέα έπίσκοπον ίώ S τοΟ αότοΟ πρόσ ίώ τόν άντιοχέα έπίσκοπον
A deest VMPDW ϊβ VMP ιΣ D
7 άγαπητώι om. S κελεστΐνος έν κω χαίρειν n 7/8 έστι τήσ θεότητοσ [όρθότητοσ Α] ή SDA
έστι τήσ θεότητοσ VMW ή τής θεότητος έστιν Ρ 8 τοις om. S όπουδήπου S 9 πίστεως om. S
άληθείασ ϊχειν S ϊχειν άλήθειαν DA έκτόσ έαυτούσ DA 10 χωρίΖοντες Ρ ι ι έαυτούσ VA
ή καί όλ{γοις PW ή όλίγοις D [ = Λ] ίγοισ S είκαίοισ λόγοισ VA συμβουλεύωσιν V συμβουλεύου-
σιν MPSDW συμβουλίαισ Α όμονοοΟσιν PW όμονοεΐν VSD όμολογώσιν Α έαυτούσ Α 12 λαμ-
πρά superscr. {ερά V έπϊ V έν D όνόματι] ναώ Α αύτόν Λ αύτοΟ VMPSDAW
13 άποστρέφη MSAW 15 βασιλείου ΜΑ [ = Λ] βασιλείου γένους Ρ βασιλέως VSDW παντόσ
κόσμου S τό πλήθος om. S 16/17 ϊνα — φροντίς om. Ρ ι6 μή S περιγενομέ-
νου D παραγενομένου VMSW παραγενομένη Α 19 τόπων Α 2ο αύτοΟ SDA [ = Λ] om. VMPW
οίκου θϋ S Christi thalamum Α άκοντίΣητε S άκοντίΖη MPW 21 πάνυ SDA [ = A] om. VMPW
23 τινά SDA [ = A] om. VMPW έγχέει Λ έκχέει VMPSDAW έναντία DA 24 da ήμάσ
ήλθεν [ηλθον DA] SDA εϊσήλθεν VMPW ύποβαλούσησ PSW 25 a] hac Α βιβλίων] πιστών V

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
12, 1 — 5 C A E L E S T I N I E P I S T V L A A D IOHANNEM ANTIOCHENVM 91

μείΖονος αποδείξεως ήν, πεμφθεισών επιστολών προς ήμάς ύπογραφήι αύτου του αύθέν-
4 του ώχυρωμένων, ώς άμφιβληθήναι παρ' έτερων μή έ£όν είναι. δθεν έπειδή υπέρ τοι-
ούτων αιτιών oök έστιν ασφαλής ή μακροτέρα παρενθύμησις (τοιούτον γάρ έστι σχεδόν Μ i m 1049
έγκλημα παρενθυμεΐσθαι τα τοιαύτα όποΐόν έστι μύσος τοιαύτα ιερόσυλα λέγειν), και τον
έπίσκοπον Νεστόριον και εϊ τις άλλος αύτώι άκολουθήσας τοιαύτα λέγει, άπό της ήμετέρας 5
κοινωνίας άποχωρίζομεν, έ'ως ού δι' έγγραφου όμολογίας πεμφθείσης τήν διαστροφήν ήν
ήρΕατο διδάσκειν, κατακρίνηι και ταύτην έαυτόν περί του παρθενικού τόκου, τουτέστι
περι της σωτηρίας τού τών ανθρώπων γένους τήν πίστιν όμολογησηι κατέχειν, ήντινα
κατά την άποστολικήν διδασκαλίαν ή 'Ρωμαίων και ή Άλείανδρέων και ή καθολική παν-
ταχού έκκλησία κατέχει, προσκυνήσηι τε και όμολογησηι. εϊ τις δέ ή άπό Νεστορίου ή ίο
άπό τών άλλων τών αύτώι επακολουθησάντων, άφ' oö τά τοιαύτα ήρΣατο λαλεΐν, ή άκοινώνη-
τος έγένετο ή έγυμνώθη της του ιερέως άίίας ή της του κληρικού, τούτον έν τηι ήμετέραι
κοινωνίαι και μεμενηκέναι και μένειν εις τό έ£ής ώμολόγηται και ούδέ λέγομεν αύτόν
άποκεκινήσθαι, έπειδήπερ ούδέ ήδύνατό τίνα ή τούτου άπόφασις άποκινεΐν, δστις έαυτόν
παρέσχεν ήδη άποκινητέον. is
5 Ταύτα, άδελφέ τιμιώτατε, προς τήν σήν άγιωσύνην έγράψαμεν, ίνα ένδυναμωθεϊς έν L III 378
τώι δεσπότηι και τον οίκεΐον τώι σώι στηθεί του Χρίστου θώρακα και τήν ασπίδα της Eph. 6,15.
καθολικής ομολογίας ένδυσάμενος τήν άγέλην του ημετέρου δεσπότου 'Ιησού Χρίστου,
όστις υπέρ ήμών καΐ έγεννήθη και έπαθεν, δστις και άνοιγέντων τών καταχθόνιων και
του θανάτου ήττηθέντος ύπέρ ήμών τήι τρίτηι ήμέραι άνέστη, άπό της πονηράς^ και 2ο
αίσχίστης διδασκαλίας έλκύσηις. ώσπερ δέ και προς τον άγιώτατον άδελφόν και
συνεπίσκοπον ήμών Κύριλλον τον άκριβή της κ'αθολικής πίστεως ίκδικον έγράψαμεν, ταύ-
την περι του αύτου Νεστορίου- γινωσκέτω ή σή άγιωσύνη παρ' ήμών, μάλλον δέ υπ' αύ-
τοΰ του δεσπότου θεού Χριστοί) έΣενηνεγμένην είναι τήν άπόφασιν ίνα ή έντός δέκα
ημερών άριθμουμένων άφ' ής αν ήμέρας ύπομνησθήι, τάς ίεροσύλους αύτου διδασκαλίας 25
περί της του Χριστού γεννήσεως έγγράφωι όμολογίαι καταδικάσηι και ταύτηι έαυτόν
όμολογησηι τηι πίστει άκολουθεΐν ήντινα και ή 'Ρωμαίων και ή ΆλεΕανδρέων και ή
καθολική φυλάττει έκκλησία, ή άπό της συνόδου τών έπισκόπων άποκινηθεΐς γινωσκέτω
έαυτόν οίκείωι βεβλάφθαι όλέθρωι. 'ίνα δέ ταΰτα τά παρ' ήμών άποφανθέντα σπου-
δαιότερον έ£ανυσθείη, δια του ημετέρου υίου Ποσειδωνίου τοΰ διακόνου της ΆλεΣανδρέων so
έκκλησίας τάς ήμετέρας έπιστολάς προς τήν σήν διάθεσιν ήβουλήθημεν πιστότερον διακομι-
σθήναι.
Ό θεός υγιαίνοντά σε διαφυλάξαι, άδελφέ τιμιώτατε.

VM, Ρ [ = hk], S [paucissima abscissa], D [ = . mn], Α \ ν Λ ' Λ 0 Λ " Λ Γ


ι προς ημάς ίταστολών Ρ έπιγραφαϊσ SD 2 ούκ Ρ έπειδή μή D έπειδή μοι Α
3 ή om. D 4 ιερόσυλα λέγειν] ίερέα συλλέγειν V 6 δτου Α η κατακρίνει V W κατακρίνει Α
ύπέρ Α 8 όμολογήση V c o " D όμολογησει V P S A W ήν W 9 ή2 o m · ρ 9/ι° έκκλησία
πανταχού S ίο προσκυνήσει MPSDW όμολογησει MPSDW ι ι τών άλλων om. S
τών μή Ρ άκολουθησοίντων SW ήρΕατο] coeperunt Λ ι ι / ΐ 2 ή άκοινώνητος VMPW [ = Λ]
άκοινώνητοσ SDA 13 κοινωνίαι om. VMPW 14 ούτε ήδύνατο SDA 17 σώ SDA [ = Λ]
om. VMPW του χϋ SDA [ = Λ] om. VMPW άσπίδα Λ έλπίδα VMPSDAW ι8 δμο-
λογίασ VMPAW [ = Λ] έκκλησίας τήν δμολογίαν D έκκλησίασ S 19 έγενήθη VS, corr. V
21 }>έ Α [ = Λ] δή D om. VMPSW 22 τόν DW om. VMPSA έκκλησίας και πίστεως V
22/23 ταύτην S [ = Λ] ταΟτα DA om. VMPW 23 γινωσκέτω κα'ι DA άπ' SDA 24 θΰ χϋ
SDA [ = Λ] θϋ καΐ χϋ VMPW εί SD 25 äv om. VDA, corr. Α ύπομνησθή Α ύπομνησθείη
VMPSDW 26 καταδικάσει D καταφρόνηση S αύτόν W 27 όμολογησει SDW ήντινα
ή SDA ή 1 om. A def. S 28 ή om. S 29 έαυτόν οίκείω Ρ έαυτόν τώ οίκείω DA οίκείω
έαυτόν VMW τώ οίκείω έαυτόν S βεβλήσθαι Α όλεθρίω MW ήμών] αύτώνΡ 3 1 έβουλή-
c tu<
θημεν Ρ βουλόμεθα S 33 Ό — τιμιώτατε VMPWSD [ = A ] om. A [ = A ] διαφυλίίΕαι SD
διαφυλάξει MW διαφυλοίΕειεν Ρ διαφυλοίττοι V

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
92 COLLECTIO VATICANA

13 = S 19 A 16. Latine extat in Collectione CT 16


Κυρίωι μου άγαπητώι άδελφώι και συλλειτουργώ! Μωάννηι Κύριλλος έν κυρίωι χαίρειν.
"Εγνω που πάντως και δια πολλών ή σή θεοσέβεια της άγιας Κωνσταντινουπολιτών έκκλησίας
την νυν ου σαν κατάστασιν δτι τεθορύβηται λίαν και άποσύνακτοι μεμενήκασι πολλοί και
Μ i m 1052 τών άγαν σπουδαίων και έπιεικών, ου τον τυχόντα θόρυβον εις αυτήν υπομένοντες τήν πί- 5
σην έκ τών λεγομένων έπ' έκκλησίας αύτης παρά του εύλαβεστάτου έπισκόπου Νεστορίου,
ep. 4 ώι και συνεβούλευσα δια γραμμάτων άποσχέσθαι τών τοιούτων σκαιών και έζεστραμμένων
ζητημάτων και τήι τών πατέρων άκολουθήσαι πίστει. άλλ' έμέ μέν ώιήθη ταΰτα γρά-
φοντα δυσμενή και τοσούτον άπέσχε του προσέχειν ώς ίϊ αγάπης έκεΐνα γεγραφότι πρός
τήν αύτου εύλάβειαν, ώστε και ώιήθη τά τοιαύτα φρονών καϊ λέγων και τάς 'Ρωμαίων ίο
cf.Coll.Veron. ά κ ο άς συναρπάσαι δύνασθαι" γέγραφε γαρ εκτοπά τινα συνθείς έν έπιστολήι μακράι τώι
ep 3 4
' κυρίωι μου τώι θεοσεβεστάτωι έπισκόπωι της 'Ρωμαίων έκκλησίας Κελεστίνωι και δή και
τοις ιδίοις ένέθηκε γράμμασι κατά τών έναντία δο£α£όντων αϋτώι δτι τήν άγίαν παρθένον
L ill 379 θεστόκον λέγοντες ού φρίττουσιν, ειτα και τετράδας ιδίων έ£ηγήσεων άπέστειλεν, ας και άνα-
γνόντες οί κατά τήν μεγάλην 'Ρώμην ευρεθέντες θεοσεβέστατοι έπίσκοποι και συνεδρίων πολλών is
γενομένων κατεβόησαν αύτοΰ φάσκοντες έναργώς αϊρεσιν αύτόν καινοτομήσαι παγχάλεπον
τήν ούδενΐ τών πάλαι γεγονότων έίευρημένην. έπειδή δέ ανάγκη με γραψάσης αύτου
e
P· 4 της εύλαβείας έκείσε ταύτα τά γεγονότα ειπείν άπαντα, πέμψαι δέ και τά ϊσα τών παρ'
έμου γραφέντων πρός αυτόν γραμμάτων, έκδεδήμηκεν άναγκαίως κληρικός της Άλεζανδρέ-
ων, ό άγαπητός διάκονος ΤΤοσειδώνιος. άναγνωσθέντων τοίνυν έν συνεδρίωι τών τε έ2ηγή- 2ο
σεων αύτοΰ και τών έπιστολών, μάλιστα έν οΓς ούκ έστι συκοφαντίας τόπος (έχουσι γάρ αύτοΰ
τήν ύπογραφήν), φανερά τετύπωκεν ή άγία 'Ρωμαίων σύνοδος και δή και γεγράφηκε πρός τήν
®ρ·12 σήν θεοσέβειαν, οΓς και ανάγκη πείθεσθαι τους άντεχομένους της πρός άπασαν τήν Δύσιν κοινω-
νίας - γεγράφασι γάρ τά ισα και πρός τόν θεοσεβέστατον έπίσκοπον της Θεσσαλονίκης
' Ροΰφον και πρός έτέρους τινάς τών κατά τήν Μακεδονίαν θεοσεβεστάτους έπισκόπους, 25
οϊ και αεί συντρέχουσι ταΐς παρ' αύτοΰ ψήφοις. γεγράφασι δέ ούδέν ήττον και πρός
τόν της Αίλιέων θεοσεβέστατον έπίσκοπον Μουβενάλιον. της σής τοίνυν θεοσεβείας έστί
σκοπήσαι τό συμφέρον' ήμεΐς γάρ τοις παρ' αύτου άκολουθήσομεν κρίμασι δεδιότες τό άπο-
λισθεΐν της τοσούτων κοινωνίας ούκ έφ' έτέροις τισιν ήγανακτηκότων πράγμασιν ουδέ έπι

VM, Ρ [ = hk], S [haud pauca abscissa], D [ = urn], A W U A ' A 0


inscr. om. V M P S D W τοΟ αύτοΟ πρόσ ίυυάννην τόν άντιοχείασ Α τοΟ αίιτοΟ Επιστολή ίωάννη έπισκόπω
άντιοχείασ U ϊγ VM ιθ S κ D
2 τ ώ κυρίω VMD άγαπητΦ DAUA t c om. V M P S W έ ν — χ α ί ρ ε ι ν om. S 4 τεθρύλληται καϊ
τεθορύβηται V 5 θόρυβον] βόθυνον MPW η τοιούτων V M P S W U A t c οΟτω D A και έΕεστραμμένων
S D A U A , C om. V M P W 9 προσχεϊν S ώσ S D A U τ ώ VMPW γεγραφότα DA γράφοντι W
γεγαινότι S 10 καϊ 1 om. V φρονών V M S W A t c και φρονών P D A U ιι γάρ om. Ρ
12 τ ώ S D A U και VMPW θεοσεβάστω Ρ 13 ένέθηκα Α τά έναντία MPSWU αίιτώ
S D A U A , C om. VMPW 15 ευρεθέντες om. D A και om. U χ6 γινομένων D αυτόν om. Ρ
17 έΕηυρηιιένην VMW με γραψάσης] μεταγραψάσησ Ρ 17/18 τήσ αύτοΟ V ι8 τά om. D U
19 γραφέντων] γεγονότων S 20 άναγνωσθεισών V A τε om. VkS 21 καϊ μάλιστα D A αίιτοΟ
μάλιστα S ούκ om. Λ Ιχει W 22 φανερά [φανεράν U] — σύνοδοσ D U A , C φανϊράν
τετύπωκεν ή άγία σύνοδοσ Α ή άγία Ρωμαίων σύνοδοσ φανερά τετύπωκε S ή άγία Ρωμαίων σύνοδοσ
φανεράν MPW ή άγία /κυμαίων σύνοδοσ φανεράν τετύιτωκεν ή άγία σύνοδοσ V και 2 om. Ρ
24 τά Ισα καϊ MPDWU και τά ίσα καϊ V τά ίσα S A τής om. DA θεσαλονίκησ S 25 τήν
om. SD θεοσεβεστάτουσ D A U A θεοσεβεστάτων S θεοσεβεΐσ V M P W έπισκόττων S 26 άεΐ]
οία Ρ περί Ρ, corr. h in mg. ήττον om. W 27 ίουβεννάλιον Α έστί θεοσεβείασ SDU
28 τό συμφέρον σκοπήσαι U αύτοΟ ούκ W άκολουθοΟμεν U τό om. VMPSW 28/29 άπολι-
σθαίνειν V 29 ήγανεκτηκότων Ρ

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
J 3 CYRILLVS AD IOHANNEM 14, ι. 2 I OH ANNES AD NESTORIVM 93

σμικροΐς πεποιημένων τήν κίνησιν, άλλ' υπέρ αύτής της πίστεως και τ ώ ν άπανταχου κειμέ-
νων έκκλησιών και της οικοδομής τ ώ ν Χαών.
ΤΤρόσειπε τήν παρά σοι άδελφότητα" σέ ή σύν ήμΐν έν κυρίωι προσαγορεύει.

14 = S 41 Α 20. Latine extat in Collectione C T ig *

Άντίγραφον έπιστολής γραφείσης παρά Ιωάννου L ΠΙ 387


έπισκόπου 'Αντιοχείας προς Νεστόριον Μ 1111ΙΟ 1

1 Τώι δεσπότηι τώι θεοφιλεστάτωι και όσιωτάτωι έπισκόπωι Νεστορίωι 'Ιωάννης έν κυρί-
ωι χαίρειν. Τον έμαυτου σκοπόν περί τήν σήν θεοσέβειαν μετά πάσης αληθείας δια του
κυρίου μου του τά πάντα μεγαλοπρεπεστάτου κόμητος Ειρηναίου έδήλωσα τηι σήι διαθέσει καϊ
έπειδή, ως νομίζω, πάσης είμι λοιπόν υποψίας έκτος άληθέσιν άπολογίαις χρησάμενος, πεπαρρη- ίο
σιασμένηι λοιπόν χρώμαι προς τήν σήν γνησιότητα συμβουλίαι. Ιζεστιν δέ σοι έΗ αύτών
ώ ν συμβουλεύω, ένέχυρα ημών λαβείν της περί σέ γνησιότητος και ως φροντϊς ήμΐν έστιν
ού μικρά της κατά θεόν αγάπης, ήν οί μετιόντες τούς θείους έκπληρουσι νόμους, οί δε
άμελοΰντες και πανουργως προσφερόμενοι τοις οϊκείοις μέλεσιν έαυτους πρότερον βλάπτου-
σιν ή καθ' ών έγχειρουσιν. is
Έπει ουν ταϋτά μοι καλώς πεπροοιμίασται, ως έγωγε οϊμαι, δέΕαι με, παρακαλώ, L Iii 390
αγαθόν σοι έσόμενον σύμβουλον, μή παρωθούμενος το έν τοις παρ' έμοΰ λεγομένοις χρήσιμον
2 και μετά πάσης της κατά θεόν διαθέσεως λεγόμενον. έδει μεν ουν ήμάς περι χρηστών
πραγμάτων τά σκέμματα προς αλλήλους ποιεΐσθαι' έπειδή δέ αί άμαρτίαι ήμών πολλήν έζου-
σίαν τάΐς έκκλησιαστικαΐς ταραχάίς ένεποίησαν, τούτου ένεκα ήπείχθην τά πρόσφατον ήμΐν γρα- 2ο
φέντα από τε 'Ρώμης και 'Αλεξανδρείας τηι σήι γνωρίσαι όσιότητι. άθρόον γάρ ΑλεΗανδρέων
κληρικοί έπιστάντες έπιστολάς ήμΐν δεδώκασι διαφόρους περί της σής φιλοθείας έκπεμ-
φθείσας, τήν μέν του άγιωτάτου έπισκόπου Κελεστίνου, τάς δέ του θεοφιλεστάτου έπισκόπου ep. 12
Κυρίλλου, ών τά αντίγραφα αποστείλας* παρακαλώ σου τήν διάθεσιν ούτως αύτοΐς έντυχεΐν, ώστε ep. 13
μήτε τάραχόν τινα κατά διάνοιαν υποστήναι, άφ' ης πολλάκις φιλονεικίαι και ένστάσεις έπιβλα- 26
βεΐς συμβαίνουσι, μήτε μήν καταφρονήσαι του πράγματος, είδότος του διαβόλου δι' υπερ-
οψίας πολλά τ ω ν οΰ χρηστών πραγμάτων κορυφουν και εις υψος αϊρειν, ώστε αδιόρθωτα
αύτά ποιήσαι γενέσθαι, άλλ' έμμελώς αύτοΐς έντυχεΐν, παραλαβεΐν δέ τινάς τ ώ ν όμοψύχων

VM, Ρ [ = bk], S, D [ = mn], AWUA«AC


ι μικροϊσ VMPW σμικρώ U κρίσιν Ρ κρίσιν καϊ κίνησιν V πανταχοΟ VMPW
ι/2 κειμένων MPWUA tc κινουμένων DA κεκινημένων καϊ κειμένων V de S non constat 3 ή om· Μ
έμοί D in fine add. έρρώσθαι σε και μνημονεύειν ήμών τώ κω εύχομαι άγαπητέ καϊ ποθεινότατε U
VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AWRA'A®
5. 6 άντίγραφον — νεστόριον VMP cf. Λ iuidvvou — νεστόριον SD έτη στολή ίωάννου — νεστό-
ριον W Ιωάννου — νεστόριον έν ή μακάριον άποκαλεΐ θεόδωρον τόν αιρετικών Α έπιστολή iiudwou
θεοφιλεστάτου έπισκόπου άντιοχείασ πρόσ νεστόριον R ιδ VMP μα S μβ' D γ/8 τώι δεσπότηι
— χαίρειν om. VMPR 7 τ ώ ι ' ] μου SD μου τώ WA t c καϊ όσιωτάτω om. Α ί ο είμϊ om. SW
ύποψίασ λοιπόν παρ' ύμϊν VMPR ι ι συμβουλή W 12 έστιν ήμΐν R ήμών Ρ 13 μετιώντεσ
W τηροΟντεσ VMP 14 πανοΟργοι ώσ W φερόμενοι D βέλεσιν D ι6 προοιμίασται
MPSDAR 17 καϊ μή Ρ ι8 ouv om. SD ήμάς om. R 19 σκάμματα R πρόσ
άλλήλουσ τά σκέμματα DA άλλήλους] πρόσ αύτούσ ex ποιουμένουσ corr. W έπει S μαρτυρίαι Ρ
20 έποιήσαντο V ένεκεν VA ήπείχθη Ρ 22 φιλοθείασ SDR θεοσεβείασ VMPAA ,C θεοφι-
λείασ W 23 τάς] τήν S; de quibus Cyrilli praeter earn quae praecedit epistulis loquatur, nescitur
θεοσεβεστάτου A 24 συντυχεΐν SDWR, corr. W 25 μή AR ταραχήν VMPA R φιλονει-
κία A R Ινστασισ έπιβλαβήσ ARA t c 26 συμβαίνει A R A t c τυγχάνουσι SD 26/27 δι'ύπεροψίαν V αϊ
ύπεροψίαι S 27 κορυφοΟν τε καϊ D κορυφοΟνται και S αϊρουσιν S 27/28 άδιόρθωτον αύτόν S
28 αύτά om. Ρ αύτοΐσ om, VMPW συντυχεΐν S παραλαβών R συμπαραλαβεΐν Μ

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
94 COLLECTIO VATICANA

σοι προς την τών προκειμένων διάσκεψιν, δούναι δε αύτοΐς και έδουσίαν το συμφέρον,
άλλα μή τερπνόν είσηγήσασθαι. πάντως γάρ ει σχοΐεν άδειαν πολλοί τε δντες και γνή-
σιοι οί τοΰ σκέμματος κοινωνοΰντες, ραιδίως επί την συμβουλίαν ήξομεν και τό νομιΖό-
3 μενον ύπάρχειν σκυθρωπόν παραχρήμα <αν> εϊη φαιδρόν· και γάρ ei και προθεσμίαν στενο-
ep. ίο τάτην τοις γράμμασιν ένέθηκεν ό κύριος μου ό θεοφιλέστατος έπίσκοπος Κελεστϊνος, δέκα 5
μόναις ήμέραις, ώς τά γράμματα αύτου περιέχει, περιορίσας την άπόκρισιν, αλλ' εζεστιν
έργον αύτό ποιήσαι και ήμέρας μόνης μιας, τάχα δέ και ώρών όλίγων. τό γάρ χρή-
σασθαι προσφόρωι ονόματι έν τήι κατά τον παμβασιλέα Χριστόν υπέρ ημών οΐκονομίαι,
τετριμμένωι μεν πολλοίς τών πατέρων, έπαληθεύοντι δέ και τήι σωτηρίωι εκ παρθένου
γεννήσει, τούτο ράιδιον ώς ουτε έπικίνδυνον χρή παραιτήσασθαι την σήν όσιότητα ουτε ίο
εκείνο ύπολογίσασθαι ώς ού χρή σε έαυτώι εναντία έκθέσθαι. εί γάρ ή διάνοια σου
του αύτοΰ τοις πατράσιν και τής έκκλησίας διδασκάλοις φρονήματος έχεται (τοΟτο γάρ
διά πολλών και κοινών φίλων περι σοΰ, δέσποτα, μεμαθήκαμεν), τί λυπεί τό ευσεβές φρό-
νημα καταλλήλωι ονόματι δημοσιεΰσαι, και τοΟτο τοσαύτης προκειμένης ταραχής και
[τοσαύτης] Ζητήσεως έκ σου; τοΟτο γάρ εδ ϊσθι, θεοφιλέστατε· κεκίνηται τό κεφάλαιον is
και τοις τε μακράν και τοις έγγύς σφόδρα αύτό περιτεθρύληται και πλείστη δση περι τού-
του Ζάλη άδοκήτως τάς έκκλησίας διέλαβεν, τών πανταχού πιστών ταύτης £νεκα τής αιτίας
άλλήλοις καθ' έκάστην συρρηγνυμένων την ήμέραν. και οτι τουτό έστιν άληθές, απ'
L III 391 αυτών τών πραγμάτων εϊσηι σαφώς. ή γάρ Δύσις και Αίγυπτος, τάχα δέ και Μακε-
δονία έκρινεν άπορραγήναι τής ένώσεως, ήν ίδρώσι πολλοίς και πόνοις αγίων και έπισή- 2ο
μων έπισκόπων και μάλιστα του τά πάντα αγίου και κοινού ημών πατρός του μεγάλου
Άκακίου ή του θεου χάρις τώι κοινώι τών εκκλησιών κεχάρισται. τίς γάρ άν μέμψαι-
το, εΐ δόϋεις λέγειν δ φρονείς; μάλλον δέ τίς ουκ αν άποδέΣαιτο, εί δέΗαιο προσηγορίαν,
ής την διάνοιαν, ώς εγνωμεν, ή σή ευλάβεια κέκτηται, και τοΰτο υπέρ ευσταθείας και
ειρήνης οικουμενικής; 25
Εί δοκεΐ δέ, καλοΟ παραδείγματος εις καιρόν ύπομνήσω σε, ου βούλομαί σε και
μεμνήσθαι" ούδέ γάρ χρόνος πολύς έστιν έζ ου παρ' ήμΐν συμβέβηκεν, ώστε αύτό και λή-
θηι παραδοθήναι. μέμνησαί που πάντως του μακαρίου Θεοδώρου του έπισκόπου έν εξη-
γήσει ειπόντος τι τών ού δο£άντων καλώς είρήσθαι πρώτωι τε σοι τώι και παρρησιασα-

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mil], AWRA«A C , cf. Innocentium [t. I1II 2 p. 71] et Facund. 10, 2
ι σου S be] τ έ D και om. D πρόσ τό A 2 τό τερπνόν S D W ei om. R
ίχοιεν V M P R έχοιμεν A 3 προίγματοσ S D A συμβουλήν S W ήΕομεν M P S D A W R descendi-
mus Α 1 ήΕουσι VA° 4 ή υπάρχον R παραυτίκα D A δν addidi 4/5 στενιυτάτην Ρ
5 ένέθηκεν] ένεκεν S ένέθηκί τοϊσ γροίμμασι D A 6 αύτοΟ om. Ρ η μόνης om. S D 8 ύπέρ
om. D 9 τετριχμμένιυ S 10 ώσ οϋτε M P S D W R δπερ ούτε ώσ VAA C locus conceptoris neglegentia
corruptus, uoluit τοΰτο ούτε ώς χρή om. R 11 έκείνου S ύπολογήσασθαι Ρ σε έαυ-
τιίι A R σε σεαυτώ MPW σεαυτώ V S D έναντία S D A R τάναντία V τά έναντία MPW σου
DARAtc έαισ S om. V M P W 12 πατράσιν] πράγμασι S τοΐσ διδασκάλοισ τήσ έκκλησίασ S D
13 παρά Ρ σέ W λυπη P D W 14 και om. S τοΰτο S D R A , C ταΰτα Α τότε VMPW
περικειμένησ V 15 τοσαύτησ V M P W R om. S D A A t c έΕου R και τούτο S eö om. V θεοφι-
λέστατε καλώσ V ι ό τοίσ S D W οΐσ VMP ο'ί A R οΐσ VMP οΐ A R αύτό S D A R A t c om. V M P W
περιτεθρύλληται V P S D περιτεθρύληνται R περιτεθρύλληνται Α και om. A R 16/17 αδόκητοσ Ζάλη —
διέλαβεν περί τούτου R 17 άδόκητοσ A R ένεκεν S ι 8 συνρηγνυμενων R άλήθεια S
19 αύτών V P D A t c αύτών τ ο ύ τ ω ν M S A W R εϊη V σαφέσ VW καϊ om. S ή αϊγυπτοσ D A
20 Ικρινεν S D A R A , c έκριναν V M P W 21 τοΟ] και ΑΑ'= 22 δν ή D γάρ] &' V 23 δό-
ξας] b o E d & i o M P W άποδέΕαιτο — δέΕαιο om. S δέίαιο D A R A t c δέΕαιτο MPW δέΕεται V 24 εύσέ-
βεια S εύσταθίασ V R 25 οϊκουιχενικήσ είρήνησΜ 26 ύπομνήσεωσ ού βούλομαι S και
om. SA 27 οδ παρ' V M P A W ούπερ S D 27/28 και λήθη αύτό Ρ λήθην S 28 παρα-
δοΟναι S D W παρα&ραμεΐν Α πωσ SR Θεοδώρου] παύλου V 28/29 έΕήγει S ?9 τινα
Wcorr σο I καϊ τ ώ S D 2 9 — ρ · 95> 1 πεπαρρησιασμένω S D A παρρησιασμένω R

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
14, 2—4 IOHANNIS ANTIOCHENI EPISTVLA AD NESTORIVM
95

μένωι κατ' έκεΐνον τον καιρόν, έπειτα και πάσιν τοις άκούσασιν, και δπαις έκεΐνος αίσθό-
μενος της βλάβης και της ταραχής, ήν ό μικρός ένεποίησε τονθορυσμός, έννοήσας ώς ή
ταραχή ποιήσει διάστασιν, μάλλον δέ και άντίστασιν, φιλούντων τών άνθρώπων, εί τοιαύ-
της δράΕοιντο αφορμής, τήιδε κάκεΐσε διαιρεΐσθαι, και τήν άντίστασιν αυίειν τον δοκοΰντα
βραχύν είναι του σκανδάλου σπινθήρα (δ δή και νυν παρ' ήμΐν γεγένηται), δπως ό γεν- 5
ναΐος έκεινος άναστάς ού μετά πολλάς ήμέρας το παρ' αύτου λεχθέν άνερυθριάστως έπι Μ i m 1065
•χρησίμωι της έκκλησίας διωρθώσατο, και διορθωσάμενος, παραχρήμα άπετρίψατο τήν κατ'
αυτοί) γεγονυΐαν διαβολήν, ού λογισάμενος εΐναί τι σαθρόν την διόρθωσιν, και τούτο πάν-
των είδότων μέν ώς σαθρώς παρ' αύτου ελέχθη τό λεχθέν, άποδεΗαμένων δέ αύτόν τής
παραυτίκα μεταστάσεως. ίο
4 'Εγώ δέ σου τήν θεοσέβειαν ουκ επί διαβεβλημένηι μεταστάσει του λόγου προτρέπω
ουτε μήν έναντιότητι μειρακιώδει, ώς άν τις ειποι, άλλ' έπειδή σοι πολλάκις προς πολλούς
εϊρηται, ώς μεμαθήκαμεν, ώς ούκ έκτρεπόμενος τήν εύσεβή ταύτην διάνοιαν μόνον το όνομα
παραιτήι, ει δέ σοι τινές τών έν τήι έκκλησίαι επισήμων και τούτο υπόθοιντο, ούκ δν
παραιτήσαιο άνενδοιάστως και θεοτόκον ειπείν τήν άγίαν παρθένον, τούτου ένεκα έπι to is
σόν σε προτρέπω, προενεγκεΐν έκκαλούμενος δπερ μεμαθήκαμεν, μή διασφάλλεσθαί σε φρο-
νοΰντα, προστιθέντα δέ ρήμα πράγματι και δνομα πολλοίς τών πατέρων και συντεθέν και
ρηθέν και συγγραφέν και μή παραιτήσασθαι δλως βήμα τήν κατά ψυχήν έλέγχον εύσεβή
διάνοιαν. τοΰτο γαρ τό δνομα αύδείς τών έκκλησιαστικών διδασκάλων παρήιτηται.
οί τε γαρ χρησάμενοι αύτώι πολλοί και επίσημοι οϊ τε μή χρησάμενοι ούκ έπελάβοντο τών 2ο
χρησαμένων, και μάτην ημείς, ώς έοικεν, δήθεν ακριβείας περιττής ένεκα προς αίρετικήν κακο-
δοΗίαν μόνον βλεπούσης τάς συνειδήσεις τών αδελφών είς ούδέν δέον πληττομένας περιορώ- L ill 394
μεν, δνομα παραιτούμενοι ου τήν διάνοιαν εύ και καλώς παραδεχόμεθα. εί γάρ τό έ£ αύτοΰ
σημαινόμενον μή παραδεχοίμεθα, λείπεται περι πολλά ήμάς διασφάλλεσθαί, μάλλον δέ κιν-
δυνεύειν περί τήν άρρητον οίκονομίαν του μονογενούς υίου του θεου. ακολουθήσει γάρ as
εύθύς τήι του ονόματος τούτου άναιρέσει εϊτ' ούν τώι έζ αύτοΰ σημαινομένωι τό μήτε
θεόν είναι τόν τήν άρρητον οίκονομίαν υπέρ ημών άναδεΕάμενον μήτε μήν τόν θεόν λόγον
κενώσαντα έαυτόν είς τήν του δούλου μορφήν άφατόν τι περί ήμάς Ιπιδεδεΐχθαι φιλαν- Phil. 2, 7
θρωπίας μέγεθος, άπερ αί θεΐαι γραφαί μάλιστα κυρουσιν τήν είς ήμάς φιλανθρωπίαν, δταν
τόν προαιώνιον και συναίδιον και μονογενή του θεου υίόν έπι τήν έκ παρθένου γέννησιν so
άπαθώς τώι λόγωι καταγάγωσι κατά τό είρημένον τώι θείωι άποστόλωι έ Η α π έ σ τ ε ι λ ε ν ό Gal. 4, 4
θ ε ό ς τ ό ν υ ί ό ν α ύ τ ο υ γ ε ν ό μ ε ν ο ν έκ γ υ ν α ι κ ό ς , άποδεικνύντι σαφώς τήν τοΰ μονο-
γενούς έκ παρθένου, ώς φθάσας ?φην, άρρητον γέννησιν, άφ' ής γεννήσεως εί προσαγο-

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AWRA l A c , cf. Fac. 7, 5


ι κατά τόν καιρόν έκεΐνον Μ ι/2 αίσχόμενοσ Α αίσθανόμενοσ R 2 μικρόσ τότε AR Innoc.
τονθορισμόσ Ρ τών θρυσμών S τόν θρυσμόν R θόρυβοσ V 5 βραχύν] μικρόν W σπιθήρα R
παρ* ήμΐν νυν VMPSD ύμΐν Innoc. Fac. 7 χρησμώ R διορθώσατο VDWR παραυτίκα V
άπερρίψατο Α 8 ού VMPSW Fac. om. DARA t c λιγάμενοσ S σαθρόν VMP Fac. όρθόν SDAWRA tc
τήν διόρθωσιν] f| τήν δρθωσιν SW και τοΟτο SDARA tc καίτοι VMPW ίο μεταβολήσ DA
12 έναντιότητα μειρακιώδη PSDWR 13 έντρεπόμενοσ SD μόνον om. D 14 παραιτή
VMPW παρητήσαι SD παρήτησαι AR σοι om. Α έν om. V 15 καΐ om. SDW
τούτου ένεκα om. SD 15/16 τό σόν σε] τοσόνδε Α ι6 προσενεγκεΐν VMP διενεγκεΐν W
Εγκαλούμενοσ R ι8 γραφέν Ρ ί>ήμα δλωσ V 2ΐ δήθεν om. D ένεκεν S 22 δρώ-
σησ Μ πλαττομένασ S 23 tu και καλώς] εύκόλωσ W 24 παραδεχοίμεθα ARAC παραδεχόμεθα
VMPSDW περί om. VS ήμΐν S 25 γάρ om. S 26 εϊτ' ούν — σημαινομένωι om. V
τών — σημαινόμενων Α cf. Fac. 29 άπερ VMPSW δπερ DR καίπερ Α cum A t c τούτοισ μάλιστα AA t c
ταΟτα μάλιστα R τήν — φιλανθρωπίαν conceptoris incuiia addita 3° τόν] τών S πρό
αιώνων SDAR συναίδιον μονογενή A 31 τούτω άπαθώσ VM τοΟτο άπαθώσ Ρ τοΟ λόγου R
τώι — καταγάγωσι] λέγωσι κατελθεΐν Α καταγαγεΐν R 3 2 γενόμενον MPSARA te γεννώμενον
VD om. W 33 γέννησιν άρρητον ώσ φθάσασ ϊφην VMP εΐπον R

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
96 COLLECTIO VATICANA

ρεύοιτο ή παρθένος παρά των πατέρων, ώσπερ οδν και προσαγορεύεται, τούτωι τώι όνόματι,
Μ im 1068 ούκ οιδ' δτου χάριν την ούκ άναγκαίαν ταύτην ίήτησιν (καί μοι σύγγνωθι) καθ' έαυτών και της
έκκλησιαστικής ειρήνης, ώς όραις, άναδεδέγμεθα. κίνδυνος γαρ ούδεις τά αύτά λέγειν τε και
φρονεΐν τοις έν τηι έκκλησίαι του θεου εύδοκιμήσασι διδασκάλοις, ών περιττόν μέν τά όνόματα
άπαριθμεΐσθαι· έπίστασαι γαρ αύτούς ούδενός ήττον, έπειδή τώι είναι αυτών μαθητής αύτός 5
τε και πάντες ήμεΐς σεμνυνόμεθα.
ΤαΟτα παρ' ήμών συμβουλεύθητι, παρακαλώ· ταΰτα πραίαι παρακλήθητι" μή δώις
χώραν καί νομήν έρπούσηι διαστάσει. έννόησον γαρ ώς εί προ τών vöv άποσταλέντων
γραμμάτων ο! πολλοί άσχετοι ήσαν καθ' ήμών, vöv δρα£άμενοι της άπό τών γραμμάτων
τούτων παρρησίας τίνες ούκ έσονται και ποίαι ού χρήσονται καθ' ήμών τηι παρρησίαι. ίο
ταύτα έγώ πολλούς τών θεοφιλεστάτων έπισκόπων και τών της σής φιλοθείας έραστών
παρ' έμαυτόν ?χων, oi Ζτυχον παρέϊναι ήμΐν τών γραμμάτων τούτων τών άπευκτών άποδο-
θέντων, νομίσας και γνησίου έργον ποιεΐν κατά τάς έμαυτου υποσχέσεις καί άδελφικήι
συμβουλίαι άνορθοΟν κάμνουσάν σοι έπί του παρόντος τήν ίιπόληψιν, έπέστειλα, ευχόμενος
σου τήν φιλοθείαν άφιλονείκωι τηι γνώμηι δέΗασθαι, ην μετά φόβου θεοΰ καί φίλτρου του is
περί σέ καί του άσφαλοϋς ένεκα της έκκλησίας είσηγησάμην, ού μόνος ων, ώς έφην, αλλά
γάρ παρόντων μοι τών περί τον κύριόν μου τον θεοφιλέστατον έπίσκοπον Άρχέλαον
Άπρίγγιον θεοδώρητον Ήλιάδην Μελέτιον καί τόν πρόσφατον τηι του θεοΰ χάριτι προβλη-
θέντα τηι Λαοδικέων του θεοΰ έκκλησίαι έπίσκοπον Μακάριον, οΐ καί δογμάτων έντός
ύπάρχουσιν καί περί σέ διαπύρως διάκεινται, μεθ' ήμών σε ευχόμενοι, δέσποτα, φρονήματι 2ο
L ill 395 εύπειθέϊ χρησάμενον στήσαι τών γραμμάτων τούτων καθάπερ λαίλαπος σφοδροτέραν φοράν,
ίκανήν, εί μέν εϊζαιμεν, μή θολώσαι μηδέ ταράζαι, εί δέ ένσταίημεν, λυπήσαι. ταΰτα οίκειού-
μενοι τά σά ήμεΐς μέν έδηλώσαμεν, αύτός δέ καταδέζασθαι καί άσμενίσαι καταΣίωσον, εί μή
άρα τις ούκ αγαπών ήμάς παρασκευάσειεν έπί βλάβηι έαυτοΰ τε καί του κοινού καταφρονή-
σαι τούτου τοΰ πράγματος. τό δοκούν, παρακαλώ, παραχρήμα άντιγράψαι καταΗίωσον, 25
μάλλον δέ μή το δοκούν, αλλά τό συμφέρον.

15 = S 23 Α l8. Latine extat in Collectione C T 17

L in 386 Κυρίωι μου ποθεινοτάτωι άδελφώι καί συλλειτουργώι Ίουβεναλίωι Κύριλλος έν κυρίωι
1111 1 0 5 7 χαίρειν. Ηύχόμην μέν τοις τών εύδοκιμησάντων ϊχνεσι καί τηι όρθήι πίστει κατακολου-

VM, Ρ [ = hk]. S, D [ = mn], AWRA'A C


ι οδν] αδ D 2 ούκ 1 om. A 3 τά αύτά SDAWo Qrr A c ταΟτα RA' τό ταύτά Ρ τ ώ ταΟτα V
τό ταΟτα MW 5 τό MPSWR η δούσ V 8 καί νομήν VMPWRA" καινοτομήν Α ή νομήν SD
έρπούση τή Α διαστάσει καινοτομεϊν D ίο τη om. VPW 11 πολλοΐσ MDW τοΐσ S
12 πρόσ R έμαυτώ DA 13 έργου R 14 σου AW, cörr. W άπέστειλα MPDR έχό-
μενοσ V 15 άφιλονείκω τή S άφιλονείκω D άφιλονεικήτω MPAR άφιλονεικοτάτη VW ήν] ä Α
ι6 άσφαλώσ S μόνον ών ίφην S 17 μοι om. R τόν θεοφιλέστατον κύριόν μου τόν DA
18 άπριγγίου θεοδωρήτου ήλιάδου μελετίου καί τοΟ V άπερίγγιον S θεοδώριτον MSDA μελί-
τιον AR τηι τοΟ om. Α τήι om. R 18/19 προβληθέντοσ V 19 έπισκόπου μακαρίου V
2ο ύπάρχειν S διάκεινται] καίονται S εύχόμενοί σε V εύχόμενοι Α χι στήναι SD σφοδροτέ-
ραν — Ικανήν] σφόδρα τά σφοδρότερα τήν κοινήν S 22 μηδέ SD ένσταίηιιεν] έντείνομεν VMP
24 παρασκευάσει V 25 καί τούτου V πραγράματοσ R παραχρήμα om. VA 26 εί
ante μάλλον adiasum S δέ om. V
VM, Ρ [ = hk], S [pauca abscissa], D [ = mn], A W A ' A C
inscr. om. VMPSW κυρίλλου [κυρίλλου έπισκόπου άλεΕανδρείασ D] πρόσ ίουβενάλιον έπίσκοπον
[έπίσκοπον Ιεροσολύμων Α] DA ϊε VP numerus abscissus in S κδ' D
28 τ ώ κυρία) VM μου om. Ρ άδελφώ ποθεινοτάτω Ρ Flauiano Iuuenali A c
κύριλλοσ έπίσκοποσ DA 29 μέν om. DA probatissimorum patrum A c τήι om. A

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
14, 4 IOHANNES AD NESTOR1VM 15 CYRILLVS A D IVVENALEM 97

θεΐν τον εύλαβέστατον έπίσκοπον Νεστόριον (τίς γαρ τών eö φρονούντων ούκ αν ευ£αιτο
δοκιμωτάτους είναι τούς καθηγεΐσθαι λαχόντας τών του σωτήρος ποιμνίων;)" έπειδή be παρ'
έλπίδας ή τών πραγμάτων ήμΐν έκβέβηκε φύσις (δν γαρ έσεσθαι προσεδοκώμεν ποιμένα
γνήσιον, τούτον της όρθής πίστεως διώκτην εύρήκαμεν), δει λοιπόν μνημονεΰσαι του πάν- Μ i m 1060
των ήμών σωτηρος Χρίστου λέγοντος ο ύ κ ή λ θ ο ν β α λ ε ΐ ν ε ί ρ ή ν η ν έ π ι τ ή ν γ ή ν , Mt. 10,34.35
ά λ λ α μάχαιραν. ή λ θ ο ν γαρ δ ι χ ά σ α ι α ν θ ρ ω π ο ν κατά τ ο υ π α τ ρ ό ς αύτοΟ, εί β
δέ δή και προς γονέας ήμΐν ό πόλεμος άνέγκλητός τε και άνεπίληπτος, μάλλον δέ και
παντός έπαίνου μεστός, δτε τήι του Χρίστου δόΗηι συναθλεΐν έγνώκαμεν, πώς ούκ ανάγκη
πάσα, καίτοι δακρύοντας ώς άδελφόν άπολέσαντας, τον θεοφιλή περιΣώσασθαι Ζήλο ν και
μόνον ούχι τοις ανά πάσαν την γήν έκεΐνο είπεΐν ει τ ι ς π ρ ο ς κ ύ ρ ι ο ν , ϊ τ ω π ρ ό ς με. Exod. 32. 26
έγώ μέν γάρ και δι' ένός και δευτέρου γράμματος ώς άδελφόν παρεκάλεσα μη ταΐς ίδίαις ep. 2. 4
άκολουθεΐν έννοίαις, άλλα τήι όρθήι και άποστολικήι πίστει τήι παραδοθείσηι ταΐς έκκλησί-12
αις, οίηθεις άπαλλάΗαι αύτόν τής τών αύτοΟ γραμμάτων σκαιότητος" αλλ' ουδέν ώνησε
το τής διαθέσεως φάρμακον, άπρακτος γέγονεν ή συμβουλή και τοσούτον άπέσχε τοΰ
θέλειν τοις τής άληθείας έπεσθαι δόγμασιν, ώστε και έπιστολήν άπέστειλε πρός με μεθ' ep. 5
υπογραφής ιδίας, έν ήι και έπιπλήττει μεν ώς λυπούμενος, διωμολόγηκε δέ σαφώς θεοτό- ιβ
κον ούκ εϊναι τήν άγίαν παρθένον, δπερ έστΐν έναργώς είπεΐν μή είναι θεόν άληθώς τον
Εμμανουήλ, έφ' ώι τάς τής σωτηρίας έχομεν ελπίδας. οίηθείς δέ δτι και τήν 'Ρωμαίων ^jjj 1 yj!r7on
έκκλησίαν συναρπάσαι δυνήσεται, έγραψε πρός τον κύριόν μου τον εύλαβέστατον και θεοσε- 3. 4
βέστατον άδελφόν και συλλειτουργόν Κελεστΐνον τής 'Ρωμαίων έκκλησίας έπίσκοπον, ένθεΐς 2ο
ταΐς έπιστολαΐς τών αύτου δογμάτων τήν διαστροφήν. πέπομφε δέ και εξηγήσεις πολλάς,
Ü ών έλήλεγκται φρονών τά διεστραμμένα, και κατεγνώσθη λοιπόν άραρότως ώς αιρετικός,
έπειδή τοίνυν ό μνημονευθείς ευλαβέστατος και θεοσεβέστατος τής 'Ρωμαίων έκκλησίας
Ιπίσκοπος Κελεστΐνος φανερά γέγραφε περί αύτοΰ και πέπομφε πρός με τάς έπιστολάς, ep. 9-« 2
δεΐν ώιήθην άποστεΐλαι ταύτας και άκονηθεΐσαν οίκοθεν εις ευσεβή Ζήλον τήν σήν θεοσέ- PG 105
βειαν διαναστήσαι διά του γράμματος, όπως αν έκ μιας ψυχής και συντόνου προθυμίας 2β
τήν εις Χριστόν άγάπην ζωσώμεθα 'και σώσωμεν λαούς κινδυνεύοντας και στήσωμεν έκ-
κλησίαν τήν ουτω διαφανή, σύμφρονες δηλονότι γεγονότες έκάστοις άπαντες και κατά τον
ορισθέντα τύπον έπιστέλλοντες αύτώι και τοις λαοΐς. αν μέν ώφελήσωμεν και μεταστή-
σωμεν κατά τό αληθές αύτόν ών πεφρόνηκεν, κεκερδάκαμεν άδελφόν και σεσώκαμεν ποι- 3ο
μένα' έαν δέ άπρακτος ήμών ή συμβουλή γένηται, αύτός έαυτώι έπιγράψας τό συμβάν αύτώι
τών ιδίων πόνων Ιδεται τους καρπούς. δει δέ ήμάς άναγκαίως και τώι φιλοχρίστωι και ies. 3, «ο
εύσεβεστάτωι βασιλεΐ, και άπασι δέ τοις έν τέλει γράψαι και συμβουλεΰσαι μή προτιμήσαι
τής εις Χριστόν εύσεβείας ανθρωπον, άλλά χαρίσασθαι τήι οίκουμένηι τό βέβαιον εις

VM, Ρ [ = hk], S [pauca abscissa], D [ = mil], AWA [ A C


3/4 γνήσιον ποιμένα D 4 εΰρομεν D A διό bei W 6 γ ά ρ om. S 7 ή μ ΐ ν om. Λ®
ά ν ε π ί λ η π τ ό σ τ ε και άνέγκλητοσ S μάλλον δέ om. Ρ 8 τ ο υ om. Α δόΣει Ρ έδώκαμεν Ρ
9 όλέσαντασ A lapsum A t c θεοφιλεΐ Ρ π ε ρ ι σ ώ ί ε σ θ α ι Ρ περισώσασθαι S ίο τοις] τ ή ν Ρ
έκεΐ έκεΐνο MP, corr. k 12 τ α ι σ SDAA t c τ α ΐ σ άγίαισ V M P W 13 άπαλλα£ειν VMPW τής —
γ ρ α μ μ ά τ ω ν om. S 14 συμβούλια V 15 έπιστολάσ DA άποστεΐλαι VMPW 16 αΤσ SD
μέν] με Α 17 ούκ] ε ί π ε ΐ ν μή V άληθώς om. V 18 δν W τ ή ς σωτηρίας] σωτηρίουσ V
19 εύλαβέστατον και om. Ρ 19/20 θεοφιλέστατον D 22 ώ ς om. Α 23 καΐ θεοσεβέστατος
om. Ρ θεοφιλέστατοσ D A 23/24 έπίσκοποσ τ ή σ — έκκλησίασ SDA 25 τ α ϋ τ α σ π ρ ό σ
σέ W είς om. S 26 διαστήσαι D ψ υ χ ή σ μιάσ Μ 27 Σησώμεθα Μ 27/28 και —
δ ι α φ α ν ή om. V 28 δ ι α φ ω ν ή Μ om. spatio rel. W γ ε γ ο ν ό τ ε σ δηλονότι V 29 αΰτΦι] et
clero Λ° 3 ° πεφρόνηκασ S sapuü et docere praesumpsit A c τ ό ν άδελφόν V 31 γίνηται Μ
έαυτοΟ MW έπιγροίψασ S D A t c γροίψασ VMPAW α ύ τ ώ MPAWA 1 έαυτιϊι V αύτόσ SD et clero A c
32 οικείων V κόπων S τούσ καρπούσ ϊδεται Μ 33 εύλαβεστοίτω S π3σι D A
δέ om. S μή] καΐ Μ
Acta conciliorum oecumenicorum. 1, 1. 13

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
98 COLLECTIO VAT IC ANA

πίστιν όρθήν και ποιμένος άπαλλάίαι πονηρού τά θρέμματα, ei μή τοίϊς άπάντιυν εϊκει
συμβουλαΐς.
Πρόσειπε την παρά σοϊ αδελφότητα' σέ ή σϋν ήμΐν έν κυρίωι προσαγορεύει.

16 = S 2ΐ Α 35· Latine extat in Collectione CT 14


L III 379 Κυρίωι μου άγαπητώι άδελφώι και συλλειτουργώι Άκακίωι Κύριλλος έν κυρίωι χαίρειν.
pq Σφόδρα λυπούμενοι καΐ φροντίδι τετρωμένην Ιχοντες τήν καρδίαν ού μικρώς Ιχουσι
παραψυχήν, δταν τισι τών όμογνωμόναιν τά έφ' οίς λελύπηνται, λέγωσι. τοιούτος τις
γέγονα κάγώ - δ»ά τοι τοΟτο τηι σήι τελειότητι γράψαι δέϊν ώιήθην τάς αιτίας έφ' αίς
είκότως, ώς γε οϊμαι, λελύπημαι, μάλλον δέ και έτι λυπούμαι. ού γάρ ήρκεσε τώι εύλα-
βεστάτωι έπισκόπωι Νεστορίωι τό έπ' έκκλησίας ειπείν & έπ' έκκλησίας έσκανδάλισε καΐ
παρέλυσε πίστιν τήν έπι τώι πάντων ήμών σωτηρι Χριστώι, άλλα γαρ και ήνέσχετο Δωρο-
θέου τινός έπισκόπου τολμήσαντος έπ' έκκλησίας και συνάΕεως ειπείν άναφανδόν - εϊ τις
λέγει θεοτόκον τήν Μαρίαν, ανάθεμα έστω. τί τοίνυν δράσομεν έν έκκλησίαι όρθοδόζων
L tu 382 άναθεμαπσθέντες μετά τών αγίων πατέρων; ευρίσκω γάρ έν συγγραφαΐς και τον της άοιδί-
μου μνήμης έπίσκοιτον Άθανάσιον πλειστάκις αύτήν όνομάσαντα θεοτόκον, και τον μακά-
ριον δέ πατέρα ήμών θεόφιλον και έτέρους πολλούς τών αγίων και κατά καιρούς έπισκό-
πων, τοΟτο μέν Βασίλειον, τοΰτο δέ Γρηγόριον, και αυτόν δέ τόν μακάριον Άττικόν. ου-
δείς δέ οίμαι τών όρθοδόζων θεοτόκον αύτήν δέδιεν είπεΐν, εϊπερ έστιν αληθές δτι θεός
έστιν ό Εμμανουήλ. γεγόνασι τοίνυν ανάθεμα προς θεόν δντες άγιοι πατέρες, και
πάντες δέ δσοι τοις όρθοΐς της αληθείας έπόμενοι δόγμασι θεόν όμολογοΰσι Χριστόν, 2ο
και ού . μέχρι τούτων ή έκ του πράγματος 2ημία, άλλά γάρ και διεστράφησαν αί τών λαών
γγώμαι. τεθρήνηκα γάρ άκούων τους μέν εις τούτο πεσόντος άπιστίας ήδη και άμαθίας,
ώς μηδέ θεόν όμολογεΐν τόν Χριστόν, τους δέ κδν ει ελοιντο όμολογεΐν δλως αυτόν θεόν,
μηδέν ύγιές έπ' αύτώι δοΣάίειν, άλλ' εύδοκίαι και χάριτι μεθ' ήμών κεκλήσθαι προς τοΰτο
λέγοντας. ταύτα θρήνου και οιμωγής άξια. ποία γάρ δλως ή χρεία και εις μέσον
άγεσθαι τά ούτως λεπτά και κεκρυμμένα; διά τί δέ μή μάλλον ήθικαΐς έζηγήσεσιν ώφε-
λοΰμεν τους λαούς, ει μή σφόδρα έχομεν ίκανώς είς άκρίβειαν τήν δογματικήν; έπειδή
δέ μονάίουσι τοις κατά τήν Αϊγυπτον και τήν Αλεζάνδρειαν τεθορυβημένοις έκ τών τοιού-
ep. ι των αναγνωσμάτων ή γοΟν έΕηγήσεων τόν όρθόν της πίστεως έξηγησάμεθα λόγον, έκπε-
πολέμωται και γέγονεν έχθρός και συλλέγει τινάς άγύρτας και άπεγνωσμένους και παρα-
σκευάζει ψεύδεσθαι κατ' έμου τινά έπι πολλών, και τάχα δικαίως. ει γάρ είχομεν ίήλον

VM, Ρ [ = hk], S [pauca abscissa], D [ = mn], AWA«AC


ι όρθήν πίστιν Μ ήκει V 2 συμβουλιαΐσ V συμβουλίαισ S 3 πίρί σέ Ρ παρά σοΟ Μ
C
VM, Ρ [ = hk], S (pauca abscissa), D [ = mn], AWA«A
inser. κυρίλλου Αρχιεπισκόπου άλεΕανδρείασ [τοΟ αύτοΟ Α] πρόσ άκοίκιον έπίσκοπον βερροίασ περί
τοΟ αίρετικοΟ νεστορίου DAA ϊς VMP numerus abscissus S κβ' D
5 τώ κυρίω V τώ τήσ βερο . . . έπισκόπω κυρίυυ S μου om. Μ άγαπητώ και συλλειτουργώ
άδελφώ MPW άγαπητώ om. V 6 μικράν W 7 λίγου σι V 8 τοι om. Ρ τε Μ
9 ήρκέσθη MPW 9/ι° είιλαβεστάτω και θεοσεβεστάτω S ίο έκκλησίαισ S έπ' VMAWAtc
πάσασ Ρ τάσ SD ι ι παραλΟσαι S ήμών om. DA γάρ om. SD και om. Ρ ΐ2 άνα-
φανδόν SDA,C om. VMPAW 13 έκκλησίαισ S όρθοδόΣω V όρθόδοίοι Ac 14 γραφαΐσ Ρ
15 έπίσκοπον om, DA ταύτην Α ι6 άγιων om. Α και om. DA 19 οί πρόσ W
τόν θν SD 20 δέ SDAAtc om. VMPW τήσ άληθείασ όρθοΐσ Α θεόν om. Λ' τόν χν SD
2ΐ έκ om. Α γάρ om. PS 23 θεόν om. At εί om. SDA δλιυσ όμολογεΐν S
24 μή δέ S 25 ή MW ήν Mcorr ρ 2η είχομεν SDA άκριβώσ W 28 τήν* om. VMPW
τών om. VMPW 29/30 έκπεπολέμωται — συλλέγει om. Ρ 3° κατεγνωσμένουσ VMPW και
om. Ρ 3°/3ΐ κατασκευάζει DA 31 τινά έπ! πολλών κατ' έμοΟ S έχοιμεν Ρ

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
i6 CYRILLVS AD ACAC1VM 17 ACACIVS AD CYRILLVM
99

θεού και της τών ποτέρων φιλοθείας έγινόμεθα μιμητοί, πάλαι δν ήμεν κατά τών τετολ-
μηκότιυν φλυαρήσαι κατά τοΰ Χριστού και άναθεματισάντων ήμάς τε τους Ζώντας και τους Μ im 1056
προς θεόν δντας ήδη πατέρας άγιους ψήφον όσίαν έΗενέγκαντες, δι' ής ήν εικός θεράπευε- PG ιοο
σθαι καί τους είς πίστιν ήδικημένους τών Χαών.
ΤΤρόσεπτε τήν παρά σοι αδελφότητα" σέ ή συν ήμΐν έν κυρίωι προσαγορεύει. s

17 = S 22 Α 36. Latine extat in Collectione CT 15


Τώι δεσπότηι μου τώι τά πάντα άγιωτάτωι και θεοφιλεστάτιυι έπισκόπωι Κυρίλλιυι
Ακάκιος έν κυρίωι χαίρειν. Ένέτυχον γράμμασι της σης θεοσεβείας έκ τοΰ σύνεγγυς ήμΐν
άποδοθεΐσιν όπευκτοΐς, δακρύων και θρήνου μεστοΐς, τών κατά Κωνσταντινούπολιν θρυλου-
μένων ένεκεν, και κρατεί τό βάθος της κατά Χριστόν πίστεως, καθό δει, μετέχουσιν, ώς ίο
περιττόν ήν τούτο και τήν αρχήν είς μέσον άχθήναι. τί γάρ ώνησεν Άπολινάριος ό
Λαοδικεύς, είς ών έν τοις Εμπροσθεν ό μέγας άγωνιστής ό υπέρ τής όρθής πίστεως κρα-
ταιώς προς τους έχθρούς μαχεσάμενος θαρσήσας έαυτοΟ τήι σοφίαι και έθελήσας παρεισα- L ill 383
γαγεΐν έΕ άπορων πόρους τινάς τήι καθαράι και άδόλωι τοΰ Χρίστου πίστει; ού πα-
ρεσκεύασεν έν τοις σχισματικόϊς έαυτόν παρά τήι καθόλου έκκλησίαι λογισθήναι; ουκ εϊρηται is
τινΐ τών προ ήμών έπισκόπων άναστεΐλαι βουλομένωι τά υπέρ άνθρωπον μή περιεργάίεσθαι
τούς εύ διακειμένους, έρρωμένηι τήι διανοίαι και έντελεΐ συνέσει ταύτην βήΕαντι την φω-
νήν" »πώς ό πατήρ τον μονογενή έγέννησε, σιωπήι τιμάσθω«; καί προϊόντος τοΰ λόγου
άπηριθμήσατο ώς διαλανθάνει ήδε ή έρευνα κατά μικρόν πάσας όμοΰ τάς κατ' ούρανόν
δυνάμεις, μήτι γε ανθρώπους και έννοιαν ανθρώπων. πώς δέ ούκ αναγκαία και πρέπουσα 20
ή παραίνεσις τών θείων γραφών έκδιδάσκουσα" βαθύτερά σ ο υ μή Ζήτει και ι σ χ υ ρ ό - Sir. 3, ai
τερά σ ο υ μή π ε ρ ι ε ρ γ ά ί ο υ " α π ρ ο σ ε τ ά γ η σοι, τ α ύ τ α δ ι α ν ο ο ΰ , ού γάρ έ σ τ ι σοι
χρεία τ ώ ν κ ρ υ π τ ώ ν ; οί δέ όπεραπολογεΐσθαι ίητοΰντες τών ταύτα έννοήσαι και
φράσαι έπιχειρησάντων παρόμοιόν τι λέγουσι πεπονθέναι ών ύπέμεινεν ό μακάριος ΤΤαυ-
λΐνος ό έπίσκοπος, δς παρηιτεΐτο τρΐΐς υποστάσεις λέγειν ίιητώς, δυνάμει και αληθώς ταυ- 25
τα φρονών, ταΰτα μετιών, ήκολούθησε δέ τοις Δυτικφς θεοφιλέσιν έπισκόποις τώι έστενώ-
σθαι τήν 'Ρωμαικήν φωνήν και μή δύνασθαι προς τήν ήμετέραν τών Γραικών φράσιν
τρεις Αποστάσεις λέγειν. πλήν δτι χρή πάντας ήμάς τούς δυναμένους συναλγεΐν και PG ιοί

ι8—20 locum non inueni


V, Μ [usque ad 8], Ρ [ = hk], S [pauca abscissa], D [ = mn], AWA«AC
1 έγενόμεθα A 2 άναθεματίσαντασ S τούσ τε D τοΰσ VS 3 τόν θν S έΕενεγ-
κόντεα SD ήα ην VMPWAe ήσ δν SD ήν Α 4 ήδικημένους] ήδη κειμένουσ Ρ 5 πρόσειπε
— προσαγορεύει om. AA tc σέ — προσαγορεύει om. V έμοί SD _
inscr. άκακίου Επισκόπου [om. S] βεροίασ [βερροίασ D om. Α] πρόσ κύριλλον SDA cf. A tc ιΖ
VMP itß S κγ' D
7 άγίω AAtc καί θεοφιλεστάτωι om. Μ 8—ρ. ιοο, 15 om. Μ pro iis ponendo Ή τοι-
αύτη Επιστολή διαλαμβάνει δτι έδεΣάμεθα τήν σταλεΐσάν μοι έπιστολήν τε και τά έν αίιτήι διδαχθέντα —
[fere Ii litterae oblitteratae] έποίησα δέ κτλ. 9 θρήνου SDAA,C θρήνων VPW g/io θρυλλουμέ-
vojv VPSDW ίο ένεκεν PAWAtc ίνεκεν έν οΐσ VSD ποίθοσ V, noli βάθος coniungere cum τής
πίστεως δει VSW δή PDAA'e 12 έν om. PW ό ί>πέρ] oö περί D 12/13 6 κραταιώσ SDAAtc
13 θαρρήσασ DA 13/14 παραγαγεϊν Α 14 άπόρου D 14/15 παρεσκευοίσαμεν V 15 σχη-
ματιστικοϊσ SD ι6 άναγγεΐλαι VPW 17 έντελεΐ] έν τελείων Ρ ι8 μονογενή] υΐόν PW
19 διαλανθ(ίνοι Ρ πάσασ 6μοΟ κατά μικρόν S 20 μήτοι PD καί πρέπουσα om. S 21 βαρύτερά
VA 22 περιεργάΣου SDA έζέταΖε VPW προετάγη D 22/23 έστι σοι χρεία SDA χρεία σοι VPW
23 άπολογεϊσθαι ΖητοΟντεσ ύπέρ S νοήσαι S 23/24 καί φροίσαι om. D 24 λέγει S 2ζ άλη-
θεία SDW 25/26 τά αίιτά SD 26 ταΟτα μετιών om. W τά αίιτά SDA μετρών Λ»
θεοφίλεστάτοισ SDA 27 γραικών SDAAtc γραφών VPW 28 λέγειν {>ητώσ W
13*

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
100 COLLECTIO VATICANA

συμπάσχειν τηι έκκλησίαι του θεοΰ περί πολλοί) ποιεΐσθαι καταστεΐλαι τήν έζαγγελθεΐσαν φωνήν,
δπως μή πρόψασις δοθήι τοις διασχίΕειν και διατέμνειν τήν έκκλησίαν του θεοΰ έτοίμιυς ?χουσι.
διό χρή τήν σήν έντελή και άπηρτισμένην σύνεσιν, εί καί n τοιούτον τήν αρχήν έλέχθη
Μ i m 1057 το λυπεΐν και διαταράττειν πολλούς τών εύλαβών και φιλοχρίστων δυνάμενον, καταστεΐλαι
το κινηθέν, εϊ και τα μάλιστα, ώς φθάσας Ιφην, πολλοί τών από Κωνσταντινουπόλεως εις 5
την Άντιόχειαν άφικνουμένων, έτι μην και προς ή μας, τούτο μέν κληρικών, τοΟτο δέ λαϊκών,
συνηγορεΐν δοκοΰσι τώι βηθέντι ρητώι ούκ έναντίως έχοντι κατά διάνοιαν τηι άποστολικήι πίστει,
προσέτι δέ και τηι τών αγίων πατέρων τών έν Νικαίαι συνελθόντων περί του όμοουσίου θεσπι-
σθείσηι καί διαδοθείσηι είς πάσαν τήν καθόλου έκκλησίαν. τό τοίνυν συνετόν καί συμπαθητικόν
καί έντελές της σης ίερωσύνης καιρού καλούντος έπιδείΗασθαι καταίίωσον, μεσιτευούσης ίο
σου της άγιωσύνης τώι ρηθέντι ρητώι προς τούς άκούσαντας καί διαρραγέντας, ώστε σου
τήν άγιωσύνην εκείνα φρονήσαί τε καί έπιτελέσαι, δ δυνήσεται, χειμαζόμενης έπί τοΰ
παρόντος της καθόλου έκκλησίας, Ιτι μάλλον καί μάλλον είς υψος άναπεμφθήναι, δεσποτι-
κήι τινι φωνήι χρώμενον καί έπινοοΰντα τηι νοητήι θαλάττηι έπί του παρόντος δοκούσηι
Mc. 4,39 διαταράττεσθαι καί έπάγοντα τό σ ι ώ π α , π ε φ ί μ ω σ ο . is
Έποίησα δέ άναγνωσθήναι τήν έπιστολήν της σής θεοσεβείας τώι τά πάντα άγιωτά-
L ill 386 τωι καί θεοφιλεστάτωι Ίωάννηι τώι της Άντιοχέων έπισκόπωι, καί κατακούσας μετά πολλής
της συναισθήσεως καί συμπαθείας, τά αύτά ήμΐν πρεσβυτικήν άγουσιν ήλικίαν νεωστί είς
έπισκοπήν έληλυθώς (δς τηι του θεοΰ χάριτι άκμάΣει έν τοις τηι έπισκοπηι προσεΐναι
όφείλουσιν έπάθλοις, ώς μέγα έπ' αύτώι φρονεΐν καί σεμνύνεσθαι πάντας τούς της Άνατο- 2ο
λικής διοικήσεως θεοφιλεστάτους έπισκόπους) παρακαλών σου τήν θεοσέβειαν καταλαμβά-
νεται ώστε σου τήν άγιωσύνην τηι προσούσηι αυτήι συνέσει χρησαμένην μεταχειρίσασθαι τό
έπισυμβάν ούκ άνεκτόν ρήμα, ώς δι' ών λαλείς, δι' ών πράττεις, τό άποστολικόν καιρού
a Cor. 10,8 καλούντος έπιδείίηι τό φάσκον' έάν γάρ θέλω χρήσασθαι τηι έξουσίαι, ήι Ι δ ω κ ε ν ήμΐν ό
θεός ε ί ς ο ί κ ο δ ο μ ή ν κ α ί ούκ ε ί ς κ α θ α ί ρ ε σ ι ν , ο υ κ α ί σ χ υ ν θ ή σ ο μ α ι . τον δέ πο-
θεινότατον τον τά γράμματα ήμών έπαγόμενον τηστόν δντα καί Χριστιανόν έκ προγόνων
καταίίωσον τηι ένούσηι καί ένυπαρχούσηι σοι φιλαγαθίαι προσέσθαι καί έν οϊς δν δεηθείη,
προνοίας αύτόν άϋιώσαι της σοι πρεπούσης.
ΤΤάσαν τήν συν σοι αδελφότητα έγώ τε καί οί συν έμοί πλείστα προσαγορεύομεν.

V, Μ [inde a 16 έποίησα], Ρ [ = hk], S [pauca abscissa], D [ = mn], AWA*AC


ι ποιήσαι VPW 2 τέμνειν S 3 τοιοΟτο W 4 λυποΟν VPW τούσ πολλού« Ρ
5/6 είσ τήν [τήν om. D] άντιόχειαν — καί SDA άφικνουμένων εϊσ άντιόχειαν και VPW η ούκ
om. Ρ 8/9 θεσπισθεΐσαν καί διαδοθεΐσαν W 9 δοθείση Ρ ίο καί έντελέσ om.
VPW 11 καί ώσ PW ΐ2 φρονήσαί τε καί om. VPW 13 καθόλου om. VPW 14 τινι]
τή Ρ χρώμενον φωνή DA έπινοοίιντα SDWA,C έπιτιμώντα VA έπιφωνοΟντα Ρ θαλασσή SD
15 καί έπάγοντα om. PW καί έπάδοντα V ι6 θεοσεβείας] äTuutri^oWAt 16/17 τά—θεοφιλοστάτω
SDAA tc άγιωτάτω VMPW 17 ίωοίννη — έπισκόπω DAA tc έπισκόπω ίωάννη τώ τήσ άντιοχείασ
VMPSW 17—29 καί κατακούσας —προσαγορεύομεν om. Μ 17/18 μετά — συμπαθείας om.VPW
ήμΐν VPWA ήμΐν βούλεται SD ήμΐν φρονεί Α 19 δσ — χάριτι VW δσ έν τη — χάριτι Ρ δστισ
[δσ S] χάριτι θΰ SDA τήσ έπισκοπήσ SA προσιέναι Α 2ο καί σεμνύνεσθαι om. VPW
20/21 άνατολικήσ διοικήσευυσ SDAA άνατολήσ VPW θεοφιλεστάτους om. VPDW θεοσέβειαν ώσ DA
21/22 καταλαμβάνεται VPWAA παραλαμβάνεται SD 22 τήι — χρησαμένην om. VPW αύτήσ D
23 ώστε SD om. Α 23/24 καιροΟ καλοΟντος om. VPW 24 γάρ om. VPW 25—28 τόν
δέ — πρεπούσης om. VPW 26 ήμΐν A 27 προσέσθαι scripsi suscipere Λ προέσθαι Α προσήσεσθαι
S προστήσεσθάι D 28 καταΕιώσαι A 29 σύν'] έν W ήμΐν Ρ πλείστα om. VPW

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
17 ACACII EPISTVLA A D C Y R I L L V M 18 O B T E S T A T I O PVBLICE PROPOSITA ιοί

1 8 = S10A21. Latina uersio extat in Collectione CT 4


Διαμαρτυρία προτεθεΐσα έν δημοσίωι κατά των κληρικών Κωνσταντινουπόλεως και ^ mi 3 1^>8
κατά έκκλησίαν έμφανισθεΐσα ως δτι όμόφρων έστΐ Νεστόριος Παύλου τοΰ Σαμοσατέως
του άναθεματισθέντος προ έτών ρΐ υπό τών όρθοδό£ων έπισκόπων

Όρκίζω τον λαμβάνοντα τόδε τό χαρτίον κατά της αγίας τριάδος ώστε φανερόν 5
αυτό ποιήσαι έπισκόποις πρεσβυτέροις διακόνοις άναγνώσταις λαικοΐς οίκοΰσι Κωνσταν- Μ m i 1009
τινούπολιν I n τε και τό ϊσον αύτοΐς έκδοΰναι πρός έλεγχον τοΰ αίρετικοΟ Νεστορίου δτι
όμόφρων έστι του όναθεματισθέντος Παύλου του Σαμοσατέως προ έτών έκατόν έίήκοντα
υπό τών όρθοδόζων πατέρων έπισκόπων. έστι δέ τά παρ' όποτέρων είρημένα ούτως 9
ΠαΟλος είπε" Μαρία τον λόγον ούκ Ιτεκε. Νεστόριος συμφώνως είπεν" ουκ Ιτε- J j ^ s , N e 2 s t ° "
κεν, ώ βέλτιστε, Μαρία την θεότητα. 5-6
Παύλος" ουδέ γάρ ήν πρό αιώνων. Νεστόριος' και μητέρα χρονικήν τήι δημιουρ- Λ , £ · Ρ· 2 4 5 ,
γώι τών χρόνων έφιστώσι θεότητι.
Παύλος" Μαρία τον λόγον ύπεδέζατο και ουκ έστι πρεσβυτέρα τοΰ λόγου. Νε- ibid.p.373.i7
στόριος" πώς ουν Μαρία τόν έαυτής άρχαιότερον Ιτεκεν; 15

Παύλος" Μαρία Ιτεκεν άνθρωπον ήμΐν ϊσον. Νεστόριος" άνθρωπος ό τεχθείς εκ ibid.p.373."
παρθένου.
Παΰλος - κρείττονα δέ κατά πάντα, επειδή έκ πνεύματος αγίου και έ£ έπαγγελιών και is
εκ τών γεγραμμένων ή έπ' αύτώι χάρις. Νεστόριος; τ ε θ έ α μ α ι γάρ φησι, τ ό π ν ε ύ μ α
κ α τ α β α ΐ ν ο ν ώ σ ε ι π ε ρ ι σ τ ε ρ ά ν και μ έ ν ο ν έπ' α υ τ ό ν , τό την άνάληψιν αύτώι χα- loh. ι, 32
ρισάμενον ( έ ν τ ε ι λ ά μ ε ν ο ς , φησί, τ ο ι ς ά π ο σ τ ό λ ο ι ς οί)ς έ Σ ε λ έ ζ α τ ο , δ ι ά π ν ε ύ μ α τ ο ς Act. 1, 2
ά γ ι ο υ ά ν ε λ ή φ θ η ) , toöto δή τό τηλικαύτην Χριστώι χαρισάμενον δόΗαν.
Παΰλος" ϊνα μήτε ό έκ Δαυίδ χρισθείς άλλότριος ήι της σοφίας μήτε ή σοφία έν
άλλωι ούτως οΐκήι. ' και γάρ έν τοις προφήταις ήν, μάλλον δέ έν Μωσεΐ, και έν πολλοίς
κυρίοις, μάλλον δέ έν Χριστώι ώς έν ναώι. και άλλαχοΟ λέγει άλλον είναι τόν Ίησουν 25
Χριστόν και άλλον τόν λόγον. Νεστόριος· μη έγχωρεΐ τόν πρό πάντων τών αιώνων
γεννηθέντα άλλο άπαξ γεννηθήναι, και ταΰτα θεότητι; Cassian. c.
Nest. 6, 9 s
2—27 θεότητι adfert Anastasius Sinaita in Hodego 20, lectiones adfero, sed non omnes ex codice
Monacensi 467 [H] et excerptorum codice Parisino 1115 [X]
VM, Ρ [ = hk], S [pauca abscissa], D [ = mn], A W A ' A C
irj VMP Γ S ια' D 2—4 δημοσίωι — έπισκόπων] κωνσταντινουπόλει A 2 δημοσία Ρ
κατά VMPWA παρά S D H X 3 έκκλησίαν SDHA τήν έκκλησίαν Χ έκκλησίασ V P W propter scripturam
abbreuiatam de Μ non constat 4 τοΟ άναθεματισθέντος — έπισκόπων om. Η Χ έκατόν έΕήκοντα ΡΑ
έΕήκοντα V άπό PSW 5 μεταλαμβάνοντα Χ λαβόντα SDAW 6_ποιήσαι αύτό S 6/7 κωνσταν-
τινουπόλει S η αύτοΟ ΗΧΛ= 8 πρό — έΕήκοντα om. V ρΕ MSnWHX 9 άπό P S W H X
πατέρων om. DA Λ δέ καΐ S καΐ D παρ' όποτέρων SD παρά όποτέρων Η ab utrisque A c παραποτέρων Χ
παρά πρων MPW om. V A 10 ό σαμοσατεύσ παΟλοσ D A τόν om. D A σύμφωνα Α Ι2πα0λοσ
[6 σαμοσατεύσ παΟλοσ DA] εΐπεν D A H X A γάρ ήν] παρήν S νεστόριοσ εΐπε D A H X A ΐ3 έφίστησι
Ρ έ φ ι σ τ ώ ν W έφεστώση Χ 14 παΟλοσ εΐπε D A H X A 14/15 νεστόριοσ εΐπε D A H X A 15 άρχαι-
ότερον αίιτήσ S ι 6 παΟλοσ [ό σαμοσατεύσ παΟλοσ Α] εΐπε DAHA παΟλοσ λέγει Χ ήμΐν άνον S
νεστόριοσ εΐπεν D A H X A 18 παΟλοσ [ό σαμοσατεύσ παΟλοσ Α] εΐπε D A H X A έπειδή και έκ A c
έΕ om. S άγγελων Α 19 ή] ήν A c νεστόριοσ εΐπε D A H X A γοίρ SHXA om. VMPDAW 20 ώσ Α
τό om. Ρ 2ΐ τοΐσ άποστόλοισ φησΐν D A 22 δέ Ρ τ ώ χω SD αύτώι A c χαρισάμενον
χω Α 23 παΟλοσ [6 σαμοσατεύσ Α] εΐπεν D A H X A ή om. S H X 24 οικεί ΜΑΗΧ
μωυσή SD μωσί\ Η 25 ναώ MPSWXA ναώ θΰ V D A ούρανώ Η 26 νεστόριοσ εΐπε V D A H X A
om. MPW έγχωρεΐν Ρ Α πρό om. D πάντων om. S τ ώ ν om. D H X 27 γεννη-
θέντα om. S άλλον Ρ και τοΟτο D om. Α θεότητι MPWHX τή θεότητι V ditUniiaU Α '
θεότητοσ S θεότητα D κατά τήν θεότητα Α Λ °

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
102 COLLECTIO VATICANA

3 'Ιδού öebeiKTat σαφώς λέγων ό παραβάτης* ουκ έτέχθη άπό Μαρίας ό γεννηθείς έκ
L1Η 339 του πατρός' ίδου συναινεί τώι αίρετικώι Παύλωι τώι λέγοντι άλλον είναι τον λόγον και
άλλον τον ΊησοΟν Χριστόν, και ουκ έστιν είς ώς ή όρθοδοΕία κηρύττει. διά τοΰτο
έσημειωσάμην σοι, ώ Σηλωτά της άγιας πίστεως, και μέρος του μαθήματος τής έκκλησίας
Act. i t , »6 Άντιοχέων, iE ής και την των Χριστιανών έπίκλησιν έν πρώτοις έσχομεν, 8π ουκ οϊδεν 5
άλλον και άλλον υίόν του θεοΟ, άλλ' ένα τον πρό πάντων αίώνων γεννηθέντα θεόν έκ
ΘεοΟ άπό του πατρός, όμοούσιον τώι πατρι και τον αυτόν έπί Αύγούστου Καίσαρος έκ
Μαρίας της παρθένου γεννηθέντα. έχει γαρ £ητώς

θεόν άληθινόν έκ ΘεοΟ άληθινοΰ, όμοούσιον τώι πατρί, δι' οδ και οί αίώνες κατηρ-
τίσθησαν και τά πάντα έγένετο, τόν δι ημάς έλθόντα και γεννηθέντα έκ Μαρίας τής αγίας ίο
παρθένου και σταυρωθέντα έπί Ποντίου Πιλάτου και τά έ£ής του συμβόλου

4 Συνάιδει δέ τούτοις και ό μακάριος έπίσκοπος Ευστάθιος ό τής αύτής Αντιοχείας,


είς ών έκ τών τριακοσίων δεκαοκτώ έπισκόπων έπί της αγίας και μεγάλης συνόδου, λέγων
ούτως

τό μή μόνον άνθρωπον, άλλα και θεόν, καθώς και Ιερεμίας ό προφήτης λέγει' ^
Bar- 3. 36-38 ο ύ τ ο ς ό θεός ήμών, ού λ ο γ ι σ θ ή σ ε τ α ι έτερος πρός αύτόν. έΗεΰρε πάσαν
ό δ ό ν έ π ι σ τ ή μ η ς καΐ Ι δ ω κ ε ν α ύ τ ή ν Ι α κ ώ β τ ώ ι π α ι δ ί α ύ τ ο ΰ και Ι σ ρ α ή λ τώι
ήγαπημένωι ύπ' αύτοΰ. μ ε τ ά τ α ΰ τ α έπί τ η ς γ ή ς ώ φ θ η και τ ο ι ς άνθρώποις
συνανεστράφη. πότε δε συνανεστράφη άνθρώποις, εί μή δτε συνεγεννήθη μετ' αύ-
τών έκ παρθένου και συνενηπίασε και συνηυζήθη και συνέφαγε και συνέπιε και τά άλλα; ζο

Εϊ τις ουν τολμήσειε λέγειν άλλον είναι υίόν τον πρό τών αιώνων μονογενή τον
άπό του πατρός γεννηθέντα και άλλον τόν έκ Μαρίας τής παρθένου τεχθέντα και ού τόν
αύτόν ένα κύριον Ίησουν Χριστόν, έστω άνάθεμα.

9—Ii plura ex symbolo Antiocheno adfert Cassian. c. Nestor. 6, 3 J . 4». 9'


αΰτη ή διαμαρτυρία προετέθη έν δημοσίωι τόπωι έν Κωνσταντινουπόλει έπέχοντος έτι Νεστορίου
τόν θρόνον τής αύτής πόλεως subscr. A, cf. Λ

V, Μ [inde a 12 μακάριος deficiunt phototypa], Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AWA'A 0


ι ό παραβάτησ λίγων DA 2 τοΟ om. SDA παύλω VMPSWA παύλω τώ σαμοσατεί
[σαμοσατέων D] DA 5 ίοχομεν VMPSWA' έχομεν DAAC 6 θΰ υίόν V αίώνων om. V
6/7 θν — του VMPSWA cf. Cass. 6, 66 έκ θϋ [τοΟ θϋ Α] και DA 8 τεχθέντα VMPW ίο έγένοντο DA
έλθόντα SDA Cass. 11. cc. et 6, 8 κατελθόντα VMPAW ιο/ι ι άγίασ παρθένου VMPSWA άειπαρθένου DA
παρθένου Cass. 12 δέ om. DA έπίσκοποσ εύστάθιοσ [εύστοίθιοσ om. S] ό τήσ αϋτήσ [αϋτήσ
έκκλησίασ Ρ] VPSW εύστάθιοσ ό γενόμενοσ έπίσκοποσ [έπίσκοποσ om. D] DAA άντιοχέων Ρ
13 έκ om. SA τϊη D 15 τόν S και' om. DA 6 προφήτησ Ιερεμίασ S ι8 μετά bt Ρ
τής om. S 19 δτι δτε Ρ 20 συννενηπίακε DA συνέφαγε και συνέπιε SDAA συνέφαγεν
άνδϊσ και συνέπιε Ρ συνέπιε και συνέφαγε VW και τά άλλα [τάλλα D] PSDAA om. V και τά άλλα
άπλώσ άνθρώπινα καί άδιάβλητα τήσ φύσεωσ ήμών κατεδέΕατο πάθη W 2ΐ λέγειν άλλον — μονο-
γενή] άλλον — μονογενή ειπείν S τόν υίόν τόν W τών VPWA» πάντων τών SDAAC
22 έκ V τεχθέντα] γεννηθέντα S

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
18 OBTESTATIO PVBLICE PROPOSITA 19 SERMO PROCLI IO3

19 = S 93 A 19. Latina uersio extabat in cod. Vat. 3836, sed fere tota periit
'Ομιλία Πρόκλου έπισκόπου Κυίίκου λεχθεΐσα καθεΕομένου Νεστορίου έν τηι μεγάληι μ hi?577
PG 6
έκκλησίαι Κωνσταντινουπόλεως S. 680

1 Παρθενική πανήγυρις σήμερον τήν γλώτταν, άδελφοί, προς εύφημίαν καλεί και ή
παρούσα έορτή τοις συνελθουσιν ωφελείας γίνεται πρόξενος. και μόλα είκότως· άγνείας
γαρ ϋχει ύπόθεσιν, και του γένους των γυναικών καύχημα το τελούμενον και δό£α του β
θήλεος δια τήν έν καιρώι μητέρα και παρθένον. έπέραστος ή σύνοδος" ίδού γαρ PG68i
γη και θάλαττα δορυφορεΐ τηι παρθένωι, ή μέν τά νώτα ταις όλκάσιν γαληνώς υφαπλώσασα,
ή δέ τά ϊχνη των βαδιζόντων άκωλύτως παραπέμπουσα. σκιρτάτω ή φύσις, και γυναΐ- β
κες τιμώνται· χορευέτω ή άνθρωπότης, και παρθένοι δο£άίονται. δπου γαρ έ π λ ε ό ν α - 1 , 1 1 1 , 2
σ ε ν ή α μ α ρ τ ί α , ύ π ε ρ ε π ε ρ ί σ σ ε υ σ ε ν ή χάρις. συνεκάλεσεν ήμάς ή άγία Μαρία, Rom. 5, 20
τό άμόλυντον της παρθενίας κειμήλιον, ό λογικός του δευτέρου Αδάμ παράδεισος, τό
έργαστήριον της ένότητος των φύσεων, ή πανήγυρις του σωτηρίου συναλλάγματος, ή 13
παστάς έν fji ό λόγος ένυμφεύσατο τήν σάρκα, ή έμψυχος της φύσεως βάτος, ¥jv το τής Exod. 3, *
θείας ώδΐνος πυρ ού κατέκαυσεν, ή δντως κούφη νεφέλη ή τον έπι τών χερουβΐμ μετά σώ- les. 19, «
ματος βαστάσασα, ό του έ£ ουρανών ύετοΰ καθαρώτατος πόκος ΙΕ ού ό ποιμήν το πρόβα- lud. 6, 37.38
τον ένεδύσατο, ή δούλη και μήτηρ, ή παρθένος και ουρανός, ή μόνη θεώι προς ανθρώπους
γέφυρα, ό φρικτός της οικονομίας ίστός έν ώι άρρήτως ύφάνθη ό της ένώσεως χιτών, ιβ
οΰπερ Ιστουργός μέν τό πνεύμα τό αγιον, ϋριθος δέ ή έ£ ύψους έπισκιάσασα δύναμις, J ^ 1 " 1 5 8 0
έριον δέ τό άρχαΐον του Αδάμ κώιδιον, κρόκη δέ ή έκ παρθένου άμόλυντος σάρί, κερκις
δέ ή άμέτρητος του φορέσαντος χάρις, τεχνίτης δέ ό δι' άκοής είσπηδήσας λόγος.
Τίς εϊδεν, τίς ήκουσεν δτι μήτραν ό θεός άπεριγράπτως ώικησεν; δν ουρανός ούκ
2 έχώρησεν, γαστήρ ουκ έστενοχώρησεν, αλλ' έγεννήθη έκ γυναικός θεός ού γυμνός και
άνθρωπος ού ψιλός, και πύλην σωτηρίας ό τεχθεις τήν πάλαι τής αμαρτίας έδειΕεν θύραν.
δπου γαρ ό δφις δια τής παρακοής τον ιόν ένέχεεν, έκεΐ ό λόγος δια τής άκοής είσελθών 25
τον ναόν έίωοπλάστησεν δθεν ό πρώτος μαθητής τής αμαρτίας Κάιν προέκυψεν, έκεΐθεν

23 cf. Nestorium in Collectione Palatina 22 p. 38, 10

V, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AWR, Λ [deficit in 14 έμψυχος]


2/3 'Ομιλία — έπισκόπου] τοδ αϋτοΟ όμειλία R 2 kuÜkow om. PSWR 2/3 καθεΣο-
μένου — κωνσταντινουπόλεωσ VPSW έν κιυνσταντινουπόλει καθείομένου νεστορίου είσ τήν έναν-
θρώπησιν τοΟ κϋ ήμών ϊϋ χΰ δτι θεοτόκοσ έστίν ή άγία παρθένοσ μαρία και δτι δ τεχθείσ ούτε
θσ γυμνόσ ούτε δνοσ ψιλόσ άλλ* έμμανουήλ τυγχάνει θσ και ϋνδσ άσυγχύτιυσ και άμεταβλήτωσ ύπαρχων
DA περί τήσ γεννήσεωσ τοϋ κΰ ήμών ΐΰ χϋ R in fine add. είπε δέ αύτήν [αύτην έν κιυνσταντινουπόλει
είσ τήν άγίαν μαρίαν συνάΕεωσ οΰσησ R] δτε ην έπίσκοποσ νεστόριοσ προτραπείσ παρ' αύτοΟ AR
ι Τ ν Ρ ({ D
4 γλώτταν ήμών ARA 5/6 ϊχει γάρ άγνείασ W 6 τοϋ κοινού τών γυναικών γένουσ AR
7 έπέραστοσ αΰτη καΐ έΕαίσιοσ D 8 δωροφορεΐ DA ύφαπλώσασα VDAA έφαπλώσασα R συν-
πλώσασα PSW 9 άναλόγωσ W σκιρτά τέ W ίο και — δοΕοίΖονται om. ARA καϊ
VPW αϊ SD 10/ΐί έπερίσσευσεν W ι ι ύπέρ περίσσευσεν R ήμΑσ DARA μέν ήμάσ ένταΟθα
VPSW άγία ARA άγ(α θεοτόκοσ D άγία καϊ θεοτόκοσ παρθένοσ VPS άγία παρθένοσ και
θεοτόκοσ W 13 ένώσεωσ DA 14 ίμψυχοσ DARA έμφυτοσ VPSW 15 τών] τόν mW
17 άνεδήσατο W μαρία ή δούλη DAR θϋ DAWR ι8 ύφάνθη ό τήσ ένώσεωσ PSW ύφαν-
θεισ τήσ ένώσεωσ V δ τησ ένώσεωσ [ένανθρωπήσεωσ Α γρ καϊ ένώσεωσ Α™κ ένσαρκώσεωσ R] ύφάνθη DAR
19 ίστουργία V 20 άμόλυντοσ έκ παρθένου S 2ΐ δέ om. VPSW ύπακοήσ R 22 δ om.
AR καϊ δν VAR 23 γαστήρ VPSW γαστήρ παρθένου AR ή γαστήρ τήσ παρθένου D
ούκ έστενοχώρησεν] έχώρισεν R έκ γυναικόσ έγεννήθη VS 24 πύλη SD πύλη ήν R
25 δ όφις] ή φύσισ W έΕέχεεν VR έκεΐθεν PSDW άκοήσ AR ύπακοήσ VPSDW 26 τόν
ναόν] τό κοινόν Α έΣωοβλάστησεν S μαθητής om. VPSDW έκεΐθεν γάρ S

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
104 COLLECTIO VATICANA

ό τοΰ γένους λυτρωτής Χριστός άσπόρως έβλάστησεν. ουκ ήισχύνθη ό φιλάνθρωπος


τήν έκ γυναικός ώδΐνα" Ζωή γάρ ήν τό πραγματευόμενον. ουκ έμιάνθη οίκήσας μόρια,
PG684 απερ αύτός άνυβρίστως έδημιούργησεν. εί μή παρθένος έμεινεν ή μήτηρ, ψιλός άνθρω-
πος ό τεχθεις και ού παράδοξος ό τόκος" εί δέ και μετά τόκον Ιμεινεν παρθένος, έκεΐνος
loh. 20,26.28 άφράστως έγεννηθη ό και των θυρών κεκλεισμένων άκωλύτως είσελθών, oö τήν συίυγίαν s
3 των φύσεων ό Θωμάς άνακεκράγει λέγων ό κ ύ ρ ι ο ς μου και ό θ ε ό ς μου. μή
έπαισχυνθήις τήν ώδΐνα, ώ άνθρωπε" αυτή γάρ ήμΐν γέγονε σωτηρίας αφορμή. εί μή
Hebr. 2,14 έκ γυναικός έγεννήθη, ούκ αν άπέθανεν" εί μή άπέθανεν, ουκ αν δια του θανάτου
κατήργησεν τον τό κράτος έχοντα τοΰ θανάτου, τουτέστι τον διάβολον.
ούχ ύβρις άρχιτέκτονι μεΐναι έν οις ώικοδόμησεν, όυ μιαίνει πηλός τόν κεραμέα άνακαινίίοντα ίο
δπερ έπλασεν" ούτως ουδέ μιαίνει τόν άχραντον τό έκ παρθενικής γαστρός προελθεΐν.
ήν γάρ πλάσσων ούκ έμολύνθη, δια ταύτης προελθών ούκ έμιάνθη. ώ γαστήρ έν ήι
τό της κοινής έλευθερίας γραμματεΐον συνετάγη' ώ κοιλία έν ήι τό κατά του θανάτου
δπλον έχαλκεύθη" ώ άρουρα έν ήι ό της φύσεως γεωργός Χριστός ως στάχυς άσπόρως
Hebr. 6, 20 έβλάστησεν * ώ ναός έν ώι ό θεός γέγονεν ιερεύς, ού τήν φύσιν μεταβολών, άλλά τόν is
loh 11 / 14 κατ<
* τι
ΐν τ
®^ιν Μ ε λ χ ι σ ε δ έ κ δ ι ' οϊκτον ένδυσάμενος. ό λόγος σάρΗ έγένετο, καν
Ιουδαίοι άπιστώσιν είπόντι τώι κυρίωι" ό θεός μορφήν ανθρώπου έφόρεσεν, καν "Ελληνες
ι Cor. ι, 23 κωμωιδώσι τό θαΰμα. διά γάρ τούτο Ί ο υ δ α ί ο ι ς μ έ ν σ κ ά ν δ α λ ο ν , Ι θ ν ε σ ι ν δ έ μ ω ρ ί α
Μ i m 581 τό μυστήριον, έπειδή ύπερ λόγον τό θαύμα. εί μή ό λόγος ώικησεν γαστέρα, ούκ αν έκαθέ-
Mt 4, 11 σθη ή σάρ£ έπί τοΰ θρόνου* εί τώι θεώι ύβρις εις μήτραν είσελθεΐν, [άρα] και τοις άγγέλοις ύβρις 2ο
4 άνθρώπωι διακονεΐν. ό ουν κατά φύσιν απαθής γέγονε δι' οικτον πολυπαθής. ούκ
PG 68s έκ προκοπής γέγονε θεός ό Χριστός, μή γένοιτο, άλλά δι' οικτον γέγονεν άνθρωπος, ώς
πιστεύομεν. ούκ άνθρωπον άποθεωθέντα κηρύττομεν, άλλά θεόν σαρκωθέντα όμολογοΰ-
μεν. τήν οίκείαν δούλην έπεγράψατο μητέρα ό κατ' ούσίαν άμήτωρ και κατ' οίκονο-
Hebr. 7, 3 μίαν άπάτωρ. έπει πώς ό αύτός κατά ΤΤαΟλον ά μ ή τ ω ρ και ά π ά τ ω ρ ; εί ψιλός άνθρω-
πος, ούκ άμήτωρ" έχει γάρ μητέρα. εί γυμνός θεός, ούκ άπάτωρ" έχει γάρ πατέρα.
5 νΰν δέ ό αύτός άμήτωρ μέν ώς πλάστης, άπάτωρ δέ ώς πλάσμα. αίδέσθητι καν τήν
προσηγορίαν τοΰ άρχαγγέλου. ό τήν Μαριάμ εύαγγελισάμενος Γαβριήλ έλέγετο. τί
δέ έρμηνεύεται Γαβριήλ; θεός και άνθρωπος. έπει ουν ό παρ' αύτου εύαγγελιίόμενος
30
θεός και άνθρωπος, προέλαβεν ή προσηγορία τό θαΰμα, ίνα πιστώσηται τήν οίκονομίαν.
V, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AWR
2 ταμιευόμενον W έμολύνθη AR μόρια] μαρία Ρ 4 τόν τόκον Α 6 έκέκραγε AR
7 Λ om. VPSW γέγονεν ήμΐν DA μή AR γάρ μή S μή γάρ VPDW 8 άν om. SW εί μή
άπέθανεν om. Ρ SWR διά τού θανάτου om. W 10 οΐσ αύτόσ AR ώ W ό πηλόσ R ιιδΑ
έπλασεν PSWR έπλασε σκεϋοσ V έποίησε σκεΟοσ D έποίησε πλάσμα και δπερ έπλασε σκεΰοσ Α οΟτως
— προελθεΐν om. Ρ μολύνει R άνον S άχραντον θν D παρθένου D 12 παρελθών AR
13 καινήσ VP om. W διαγραμμάτων Ρ κοιλίασ S 14 χσ ώσ στάχυσ R om. VPSDAW
15 ό om. Α τόν om. VP 16 τάΕιν τοΰ AR δι' οικτον] οίκον W οΐκτω S 17 οί ιουδαίοι V
άπιστοΟσιν S είπόντι om. AR άνοϋ μορφήν R οί έλληνεσ V ι8 κωμωδοΟσι R
κακώσ κωμωδώσι Ρ τούτο γάρ R τοΟτο W μέν] τέ W έλλησι VD 18/19 μωρία [μωρίασ
R] — θαΟμα AR 6 παΟλοσ έβόα τοΟ γάρ μυστηρίου τήν δύναμιν ούκ έγνωσαν A m « μωρίαν ό παΟλοσ βοά
τοΟ γάρ μυστηρίου τήν [τήν γάρ τοΟ μυστηρίου S] δύναμιν ούκ έγνωσαν έπειδή ύπέρ λόγον τό ΘαΟμα εί
γάρ έγνωσαν [έπειδή — έγνωσαν om. S] ούκ δν τόν κν τησ δόΕησ έσταύρωσαν VPSDW μή γάρ
VPDW γάρ μή S τήν γαστέρα AR εί σάρΕ έκαθέσθη R 20 άγιου θρόνου VPSDW μήτραν
ήν έπλασεν VPSDW δρα om. AR ββρις om. S 21 άνθρώπωι om. W oöv] ών R
φύσιν ώσ θσ R 22 άνοσ ό θσ A 23 τόν γάρ χν ούκ SW 24 ύπεγράψατο Ρ 24/25 οίκονο-
μίαν έπΙ γήσ VPSDW 25 δ om. D τόν παϋλον VD καΐ om. PSW άπάτωρ και
άμήτωρ R 26 et γυμνός — πατέρα om. ΡΑ έχει — πατέρα om. S εί δέ S 27 μέν om. Α
πλάσμα] δνοσ D και S 28 6 γάρ D μαρίαν PSDAW λέγεται R 29 post έρμηνεύεται
superscr. τά R γαβριήλ μάθε άκούσασ VPSDW 29/30 έπει — δνθρωπος om. S 29 oöv
om. VPW 30 θσ DA θσ έστι VPW ήν R προσέλαβεν W τό θαύμα om. AR

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
19, 2-7 SERMO PROCL1 105

Μάθε την αίτίαν της παρουσίας και δόΕασον την δύναμιν του σαρκωθέντος. πολλά
ώφειλεν τών ανθρώπων τό γένος και προς τό χρέος ήπόρει. δια του Αδάμ πάντες την
άμαρτίαν έχειρογραφήσαμεν' δούλους ημάς κατεΐχεν ό διάβολος· τάς ώνάς ήμών προέφε-
ρεν, χάρτηι κεχρη μένος τώι πολυπάθει σώματι. είστήκει ό κακός πλαστογράφος, επι-
σείων ήμΐν τό χρέος και άπαιτών ήμάς την δίκην. έδει τοίνυν δυοΐν θάτερον, ή πάσιν 6
έπαχθήναι τον έκ της δίκης θάνατον, επειδή και π ά ν τ ε ς ή μ α ρ τ ο ν , ή τοιούτον δοθήναι Rom. 3,23
πρός άντίδοσιν ώι πάν ύπηρχεν δικαίωμα προς παραίτησιν. άνθρωπος μέν ουν σώσαι
ούκ ήδύνατο" ύπέκειτο γαρ τώι χρεει. άγγελος έίαγοράσαι ούκ ϊσχυεν' ήπόρει γαρ τοι-
ούτου λύτρου. άναμάρτητος υπέρ τών ήμαρτηκότων άποθανεΐν ώφειλεν' αυτη γαρ έλεί- 9
6 πετο μόνη του κακοΰ ή λύσις. τί ουν; αυτός ό πάσαν φύσιν είς τό είναι παραγαγών, ώι μ ι ι ι ι 584
μηδέν πρός παροχήν άπορον, έζεύρε τοις κατακρίτοις ζωήν άσφαλεστάτην και τώι θανάτωι
λύσιν εύπρεπεστάτην, και γίνεται άνθρωπος ως οϊδεν αύτός (λόγος γάρ έρμηνεΰσαι toliiiiö
θαΰμα ού δύναται), και άποθνήισκει ώι έγένετο, και λυτρουται ώι ύπηρχεν κατά ΠαΟλον
τον λέγοντα έ ν ώ ι έ χ ο μ ε ν τ ή ν ά π ο λ ύ τ ρ ω σ ι ν δ ι α τ ο υ α ί μ α τ ο ς α ύ τ ο ΰ , τ ή ν ά φ ε σ ι ν Eph. 1, η
τών παραπτωμάτων. ώ τών πραγμάτων' άλλοις έπραγματεύσατο τό άθάνατον, is
αυτός γάρ ύπηρχεν αθάνατος. τοιούτος γάρ άλλος κατ' οίκονομίαν ούτε ήν ουτε γέγο-
νεν ουτε έστιν ούτε έσται ή μόνος ό έκ παρθένου τεχθείς θεός και άνθρωπος, ούκ άντιτα-
λαντεύουσαν μόνον έχων τήν άξίαν τώι πλήθει τών υποδίκων, άλλά και πάσαις ψήφοις PG 688
ύπερέχουσαν, έν μέν τώι υιός είναι τό άπαράλλακτον σώιίων πρός τον πατέρα, έν δέ τώι
δημιουργός τό της δυνάμεως άπροσδεές έχων, έν δέ τώι φιλοικτίρμων τό είς συμπάθειαν 2ο
άνυπέρβλητον δημοσιεύων, έν δέ τώι άρχιερεύς τό πρός παραίτησιν άΕιόπιστον φέρων, Hebr. 3, 1
ων ούδέν εύροι τις αν έπ' ούδενι ίσον ή παραπλήσιον πώποτε. δρα γάρ αύτοΰ τήν
φιλανθρωπίαν' έκών κατακριθείς τόν κατά τών σταυρωσάντων έλυσεν θάνατον και άπέστρε-
ψεν τήν τών άποκτεινάντων άνομίαν είς τήν τών άνομησάντων σωτηρίαν.
7 Ανθρώπου τοίνυν ψιλοΟ τό σώσαι ούκ ήν' και γάρ αύτός έδεΐτο τοΰ σώιίοντος κατά 25
ΤΤαΟλον τον λέγοντα π ά ν τ ε ς γ ά ρ ή μ α ρ τ ο ν . ή αμαρτία τώι διαβόλωι προσήγεν, ό öxgtßo- Rom. 3, 23
λος τώι θανάτωι παρέπεμπεν, έν μεγίστωι κινδύνωι τά καθ' ήμάς προήγεν, ύπηρχεν έν άπόροις
V, Μ [inde a 2 άνθρώπυυν], Ρ [ = hit], S, D [ = mn], A W R
ι μάθε πρώτον D και τότε D 2 ώφειλεν έΕ άμαρτιών VPSDW τών — γένοσ R
ή τών άνω ν φύσισ VMPSDWA ήπόρει πρόσ τό χρέοσ VMPSW τοϋ AR γάρ τοΟ VMPSD
γάρ W 3 έχειρογράφησαν VMPSW δούλουσ δέ S 4 χάρτη DAR γραφή VMPW γραφεί 3
ήμών σώματι VMPSDW πλαστογράφοσ VMPSW τών παθών πλαστογράφοσ DAR 5 ήμάσ om. R
έδει τοίνυν] ή δέ ήν Ρ 6 έκ om. S δίκησ R καταδίκησ VMPSDAW post ήμαρτον rel. spat. X X
litt. W 7 άντίδοσιν τίμημα D oöv] γάρ DA σώσαι] σώμα A 8 χρέει τήσ άμαρτίασ
VMPSDW έΕαγοράσαι [έΕαγοράσασθαι VMPSW] τήν άνθρωπότητα VMPSDW 8/9 τοΟ τοιούτου
AR 9 άναμάρτητος] λοιπόν oöv ό άναμάρτητοσ-D γάρ om. DA 10 τί oöv om. VMPSW
έκ μή όντων είσ τό είναι D παραγαγών ώσ θσ R ώι] ö S 11 παροχήν άγαθών R
έΕηύρεν και R έκπρεπεστάτην R 12 έκπρεπεστάτην W άσφαλεστάτην R ώσ A R έκ
παρθένου ώσ VMPSDW 13 8 D ώσ W ο D 13/14 τόν λέγοντα παΟλον VMPSDW
τόν παΟλον Α 15 παραπτωμάτων] άμαρτιών R ώ τών πραγμάτων VMSAR ώ τών μεγάλων
πραγμάτων D om. PW 16/17 ή ν οΟτε γέγονεν R γέγονεν οΰτε ήν VMPSDWA 17 ούτε ίστιν
SmWAR om. VMPn έσται ποτέ DA τε και D ι8 μόνον έχων VMPR μόνην έχων W
έχων μόνον SDA άΕίαν] έΕουσίαν D πάσαις ψήφοις] παντάπασιν W 19 πρόσ τόν πρα
σώζων R 2ΐ δημοσιεύων R έδημοσίευεν Α έδημοσίευσεν VMPSDW τώι] τό A R πρόσ
παραίτησιν AR είσ παράστασιν VMPSDW 22 eüpoi — έπ'] äv εύροι τίσ έν R öpa] ό MPS
23/24 άπέστρεψεν R άντέστρεψε VMSDAW άνέτρεψε Ρ 25 ψιλοΟ τό om. MPSW ούκ ήν σώ-
σαι Μ σώσαι] σώμα R γάρ αύτόσ SWR γάρ καΐ αύτόσ VMP αύτόσ γάρ DA 26 πάντεσ
γάρ ήμαρτον R 8τι πάντεσ ήμαρτον MPSW δτι πάντεσ ήμαρτον και ύστεροΟνται τήσ δόΕησ τοΟ θΰ και
τά έΕήσ [και τά έΕήσ om. D] έπειδή oöv VDA τώ διαβόλω R τ ώ διαβόλω τόν ταΰτησ [αϋτήσ DA]
ύπεύθυνον PMSDAW τόν ταύτησ ύπεύθυνον τ ώ διαβόλω V 26/27 διάβολοσ R διάβολοσ τοΟτον
VMPSDAW 27 παρέπεμψεν R παρέπεμπε τοιγάρτοι VMPSDAW προήγεν ύπήρχεν scripsi
προήγεν VMPSA προήγε και D ύπήρχεν WR
Acta conciliorum oecumenicorum. I, 1. 14

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
ιο6 COLLECTIO VATICANA

ή λύσις, οί πεμφθέντες ιατροί κατηγορούν. τί ουν; ώς εΐδον οί προφήται κρεΐττον τέχνης


άνθρωπείας τό τραύμα, τον ίί ούρανών έπεβόων ίατρόν. και ö μέν ?λεγεν κ λ ΐ ν ο ν
lerJ ΐ7»3'·4 ο υ ρ α ν ο ύ ς σου και κατάβηθι' άλλος ϊ α σ α ι με, κύριε, και ίαθήσομαι' Ιτερος
Ps
· 79. 3 έ ζ έ γ ε ι ρ ο ν τήν δυναστείαν σου κ α ι έ λ θ έ ε ι ς τ ό σ ώ σ α ι ή μ ά ς ' οίλλος εί δντως
3 R
ps. 78*8 κ α τ ο ι κ ή σ ε ι θεός μετά άνθρωπων; άλλος ταχύ προκαταλαβέτωσαν ήμάς
Mich, j, ι. 2 ο ί ο ί κ τ ι ρ μ ο ί σου, κύριε, δτι έ π τ ω χ ε ύ σ α μ ε ν σ φ ό δ ρ α " έτερος ο ϊ μ ο ι ψ υ χ ή , δτι
ά π ό λ ω λ ε ν ε υ λ α β ή ς ά π ό τ η ς γ η ς και ό κ α τ ο ρ θ ώ ν έν ά ν θ ρ ώ π ο ι ς ούχ υ π ά ρ χ ε ι '
Ps. 69,2 άλλος ό θεός εις τήν βοήθειάν μου πρόσχες, κύριε, είς τό βοηθήσαί μοι
Hab. 2, 3 σ π έ ΰ σ ο ν * άλλος δ σ ο ν δσον ό έ ρ χ ό μ ε ν ο ς ί\ζα και ού χ ρ ο ν ι ε ΐ * άλλος έπλανή-
Ps. 118, 176 θ η ν ώ ς π ρ ό β α τ ο ν ά π ο λ ω λ ό ς " ί ή τ η σ ο ν τ ο ν δ ο Ο λ ό ν σ ο υ τ ο ν έ λ π ί Σ ο ν τ α έ π ι σέ*
Ps. 49. 3 άλλος" ό θ ε ό ς έμφανώς ή£ει, ό θεός ημών, και ού π α ρ α σ ι ω π ή σ ε τ α ι . ού
περιεΐδεν τοίνυν έπι πολύ τήν φύσιν τυραννουμένην ό φύσει βασιλεύς, ούκ άφήκεν είς τέλος
Μ m i 585 είναι τώι διαβόλωι ύπεύθυνον 6 φιλοικτίρμιυν θεός, αλλ' ήλθεν ό άεϊ παρών και κατέβαλεν
λύτρον τό οίκεΐον αίμα και Ιδωκεν υπέρ του γένους αντάλλαγμα τώι θανάτωι δ έκ παρθέ-
νου έφόρεσεν σώμα, και έΕηγοράσατο τον κόσμον έκ της του νόμου κατάρας θανάτωι
Gal. 3, 13 τον θάνατον καταργήσας και βοάι ΤΤαΟλος Χ ρ ι σ τ ό ς ή μ ά ς έ ί η γ ό ρ α σ ε ν έκ τ η ς κατά-
βραςτοΰνόμου. ό τοίνυν άγοράσας ού ψιλός άνθρωπος, ώ Ιουδαίε' ή γαρ τ ώ ν άνθρώ-
π ω ν φύσις τηι άμαρτίαι δεδούλωτο. άλλ' ουδέ θεός γυμνός άνθρωπότητος' σώμα γαρ
ειχεν, ώ Μανιχαΐε' εί μή γάρ ένεδύσατο έμέ, ούκ δν ϋσωσεν έμέ.' άλλ' έν τηι γαστρι
L Iii ΐ7 της παρθένου ό άποφηνάμενος τόν κατάδικον ένεδύσατο και έκεΐ τό φρικτόν γέγονεν συν-
PG 689 άλλαγμα. δούς γάρ πνεύμα Ιλαβεν σάρκα' ό αυτός μετά της παρθένου και έκ της
.Lc. 1, 35 παρθένου' ώι μέν έπεσκίασεν, μετ' αύτης' ώι δέ έσαρκώθη, έΕ αύτης. εί άλλος ό Χριστός
καί άλλος ό θεός λόγος, ούκέτι τριάς, άλλα τετράς. μή σχίσηις τόν τής οικονομίας
χιτώνα τόν άνωθεν ύφαντόν' μή μαθητεύσηις Άρείωι. άσεβώς έκεΐνος τήν ούσίαν τέ-
Lc. 1 , 7 9 μνει' σύ τήν Γνώσιν μή μέρι£ε, 'ίνα μή μερισθήις άπό του θεού. τίς έ π έ φ α ν ε ν τοις
έν σκότει και σκιάι θανάτου κ α θ η μ έ ν ο ι ς ; άνθρωπος; και π ώ ς ; δς γε έν σκότει
Col. 1, 13 διήγεν κατά ΤΤαΰλον τόν λέγοντα δ ς έ ρ ρ ύ σ α τ ο ή μ ά ς έ κ τ ή ς έ ί ο υ σ ί α ς τ ο ΰ σκότους
Eph. 5 , 8 και πάλιν ή τ ε γάρ ποτε σκότος. τίς ουν έπέφανεν; Δαυίδ σε διδάσκει λέγων

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mil], AWR


ι ήν ή λύσισ τοΟ θανάτου VA οί — κατηγόρουν om. MPSW μεΚον VMPSDAW
2 άνθριυπίνησ DW άνου V ούρανοΰ Μ ϊατρόν έπεβόων R Ιλεγε κύριε VDA 3 ούρα-
νούς] τό οδσ Α σου om. VDW έτεροσ δέ W 4 σου κύριε Α 4—8 δλλοσ οϊμοι —
τήσ γήσ άλλοσ εί — σου κύριε δλλοσ δ θσ R 4/5 € ί — άνθρώπων άλλος om. Ρ 5 δντως]
οίίτωσ MSW θσ κατοικήσει R οικήσει 6 [6 om. Α] θσ VMSDAW ήμάς om. R 6 δτι — σφόδρα
om. AR ψυχή om. VMPSDAW 7 και ό — υπάρχει om. AR ούκ ϊστιν D 8 6 θεός om. MP SAW
9 καί άλλοσ Α δσον — δλλος om. W δσον δσον ό VMPSD δ R om. Α ιο/ιι τόν έλπίΖοντα
— παρασιωπήσεται om. AR 10 τόν έλπίίοντα dirl σέ om. V 12 παρεΐδε VMPSDAW έπι
πολύ R om. VMPSDAW τήν φύσιν τήν άνθρωπίνην VMPSDAW βασιλεύσ ύπαρχων D βασι-
λεύσ και θσ R 12/13 ούκ — θεός om. AR 13 καί om·. kA 14 λύτρον ύπέρ ήμών D
ίδιον VMPSDW γένους] γενέσθαι W 14/15 τώι — σώμα om. MP δ — σώμα] ήν έκών
έφόρεσε σάρκα D 15/16 θανάτωι — καταργήσας om. AR 16 τόν om. D 16/17 καί ßofli —
νόμου om. MPSW 17 άγοροίσασ ήμάσ VMPSDW ιουδαίοι Μ τών om. V 18 δεδούλωται S
ούδέ AR ούτε μήν VMPSDW θεός om. V 19 με DA ίσωσέ με DA 19/20 άλλ' —
παρθένου δ] άλλο — παρθένου R 20 παρθενίασ S 2ΐ δούς] ού MPS μετά — καί om.
VMPS 22 Λ R δ SW άλλ' δ DA τό VMP μέν γάρ VMPSW μετ* αύτήσ R αύτήν DA
om. VMPSW ώ R ό VMPSDAW 23 καί om. S 23—25 μή — μέριζε om. D 24 μα-
θητευθήσ VA άσεβώσ έκείνοσ R έκεΐνοσ γάρ άσεβώσ Α έκεΐνοσ γάρ άσεβών VMPS έκεΐνοσ γάρ
άσεβήσ ών W 25 ένωσιν R συνάφειαν VMPSAW ϊνα — θεού om. AR i'vaom. S τοΟ om.
MSDW έπέφανεν είπέ μοι VMPSDW 26/27 άνθρωπος — δς] ή τίσ MPSW 26/27 δς — διή-
γεν] ήδύνατο έν σκότει διάγων D ώσ γε R ού γάρ VA 28 καί πάλιν ήτε AR ήμεν VMPSDW
σκότοσ κατά τό γεγραμμένον VMPSDW τίς — έπέφανεν om, MPSW έπέφανεν ήμΐν D

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
19, 7—9 SERMO PROCLI IO7

ε υ λ ο γ η μ έ ν ο ς ό ε ρ χ ό μ ε ν ο ς έ ν ό ν ό μ α τ ι κυρίου, είπέφανερώς, ώ Δαυίδ, ά ν α β ό η σ ο ν P s · '»7.


τ ή ι ισχύ ι και μή φ ε ί σ η ι " ώ ς σ ά λ π ι γ γ α υ ψ ω σ ο ν τ ή ν φ ω ν ή ν σ ο υ , είπέ τίς ούτος; Ies " 5 8 , '
κύριος ό θεός τών δυνάμεων θεός κ ύ ρ ι ο ς , και έ π έ φ α ν ε ν ήμϊν. συνήλθον αί φύσεις και Ps. 117, «7
9 άσύγχυτος Ιμεινεν ή £νωσις. ήλθεν σώσαι, αλλ' έχρήν και παθεΐν. πώς ήν δυνατόν έκάτερα;
άνθρωπος ψιλός σώσαι ούκ ϊσχυεν θεός γυμνός παθεΐν ούκ ήδύνατο. τί oöv; αύτός 5
ών θεός [ό Εμμανουήλ] γέγονεν άνθρωπος, και ώι μεν ήν, έσωσεν, ώι δέ γέγονεν, έπαθεν.
δια τούτο ώς είδεν ή έκκλησία στεφανώσασαν αυτόν ταΐς άκάνθαις την συναγωγήν,
θρηνούσα τήν τόλμαν Ιλεγεν" θ υ γ α τ έ ρ ε ς ' Ι ε ρ ο υ σ α λ ή μ , έ ζ έ λ θ α τ ε και ϊ δ ε τ ε Cant. 3, "
τ ο ν σ τ έ φ α ν ο ν , ώ ι έ σ τ ε φ ά ν ω σ ε ν α ύ τ ό ν ή μ ή τ η ρ α ύ τ ο υ . αύτός γαρ και
τον έΕ άκανθών έφόρεσεν στέφανον και τήν τών ακανθών ϊλυσεν άπόφασιν. ό ίο
αύτός έν κόλποις πατρός και έν γαστρί παρθένου, έν άγκάλαις μητρός και έπι πτερύγων
ανέμων, ύπ' άγγέλων προσεκυνεΐτο και τελώναις συνανέκειτο' τά σεραφΐμ ού προσέβλεπεν Hebr. 1, 6
και Πιλάτος ή ρώτα" ό δοΰλος έράπιίεν και ή κτίσις Ιφριττεν. έπί σταυρού έπήγνυτο 13
και ό θρόνος ούκ έγυμνοΟτο' έν τάφωι κατεκλείετο και τον ούρανόν έζέτεινεν ώσει δέρριν' Ps. 103,2
έν νεκροΐς έλογίΖετο και τον αιδην έσκύλευεν. κάτω πλάνος έσυκοφαντεΐτο και άνω άγιος ^ j j 2 ^ ' ^
έδοΗολογεΐτο. ώ του μυστηρίου' βλέπω τά θαύματα και ανακηρύττω τήν θεότητα' όρώ
τά πάθη και ούκ άρνοΰμαι τήν άνθρωπότητα, άλλ' ό 'Εμμανουήλ φύσεως μέν πύλας άνέωι- PG 692
Ηεν ώς άνθρωπος, παρθενίας δέ κλείθρα ού διέρρηζεν ώς θεός, άλλ' ούτως έκ μήτρας έίήλ-
θεν, ώς δι' άκοής είσήλθεν ούτως έτέχθη, ώς συνελήφθη. άπαθώς είσήλθεν, άφρά- ΙΒ
στως έζήλθεν κατά τον προφήτην ΊεΣεκιήλ τον λέγοντα" έ π έ σ τ ρ ε ψ έ ν με, φησί, κ ύ ρ ι ο ς Ezech.44.'.«
κατά τ ή ν ό δ ό ν τ η ς πύλης τ ώ ν α γ ί ω ν τ η ς έίωτε-ρας της β λ ε π ο ύ σ η ς κατά άνα-
τ ο λ ά ς , και α υ τ η ήν κ ε κ λ ε ι σ μ έ ν η , και ε ϊ π ε ν κ ύ ρ ι ο ς π ρ ό ς με - υιέ α ν θ ρ ώ π ο υ ,
ή πύλη α υ τ η κ ε κ λ ε ι σ μ έ ν η Ι σ τ α ι , ούκ ά ν ο ι χ θ ή σ ε τ α ι . ο ύ δ ε ι ς ού μή διέλθηι
δ ι ' α ύ τ ή ς , άλλ' ή κύριος ό θ ε ό ς Ι σ ρ α ή λ , μ ό ν ο ς α ύ τ ό ς ε ί σ ε λ ε ύ σ ε τ α ι και
έ ζ ε λ ε ύ σ ε τ α ι , και έ σ τ α ι ή πύλη κ ε κ λ ε ι σ μ έ ν η . ιδού άπόδειίις έναργής της αγίας 25
και Θεοτόκου Μαρίας" ' λελύσθω λοιπόν άντιλογία πάσα, και τήι τών γραφών φωτιΖώμεθα L ill 20
διδασκαλίαι, ίνα και βασιλείας ούρανών τύχωμεν έν Χριστώι Ίησοΰ τώι κυρίωι ημών, αύ-
τώι ή δό£α εις τους αιώνας τών αιώνων, αμήν.

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AWR


ι είπέ VMPSW τίσ οΰτοσ είπέ DAR ι — 3 άναβόησον — δυνάμεων om. AR 2 ϊσχύι σου SD
3 ήμϊν AR ήμϊν δ γάρ λόγοσ σάρΕ έγένετο VMPSDW 4 παθεΐν] άποθανεΐν Α ήν δυνατόν]
έδύνατο Α έκάτερα] άμφότερα γενέσθαι D 5 ίσχυσεν R τί oöv om. AR ζ/6 αύτός —
θεός] ό αύτόσ oDv ώα θσ φύσει R 6 θσ ών D θεός δ] ό θσ W ό Εμμανουήλ om. AR
έγένετο R ώ — ώ SAW δ — δ VMPDA«rr R om. Ρ η ταΐς om. W 8 θρηνω-
δοΟσα V έ λ θ ε τ ε VMPSDA 9 ώ DAR δν VMPSW ίο έΐ άκανθών R άκάνθινον VMPSDAW
ι ι έν3 AR ό αύτόσ έν VMPSDW 12 ύπ' R ύπό Α δ αύτόσ ύπ' VMPSDW συνανέκειτο R συνα-
νεκλίνετο VPSDAW συνεκλίνετο Μ δν τά PMSW προέβλεπε S 13 και1] δ Ρ έτρεμεν Α
14 θρόνοσ τήσ δόΕησ VMPSDW έγυμνοΟτο DAR έγεγύμνωτο VPSW έγύμνωτο Μ κατέκειτο R
τούσ ούρανούσ Α ώσπερ Α 15 έσκύλευσεν MPS κάτω AR ώδε VMPSDW άνω
AR έκεΐ VMPSDW ό άγιοσ PSW, de Μ non constat 18/19 άνθρωπος — είήλθεν ώσ om. W
ήνέωίεν S ι8 παρθένου S οίίτως om. Α 19 έτέχθη] έγεννήθη V συνελήμφθη R
19/20 άπαθώς — έΕήλθεν om. W άφράστωσ MDR άφθάρτωσ VPS 20 με om. Μ φησϊ
om. VD 22 ήν om. R 23 και ούκ R ούκ άνοιχθήσεται om. Α και ούδείσ SDW
διέλθοι Ρ 24 κύριος om. W 'Ισραήλ om. R superscr. W μόνος om. D αύτόσ τέ
S om. AR 25 και ϊσται om. Ρ και ιδού R 25/26 τησ άγίασ Θεοτόκου παρθένου μαρίασ S
26 λελύσθω λυπόν R λυέσθω τοίνυν VMPSDAW πάσα άντιλογία R τών άγιων γραφών R
26/27 φωτιΕώμεθα διδασκαλεία R καταφωτιΐώμεθα γνώσει VMPSDAW 27 και om. R 27/28 έν
— δόΕα om. VMPSW αύτώι — αιώνων om. DA 28 τών αιώνων om. R

Η*

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
108 COLLECTIO VATICANA

20 = S 8 A 15. Latine extat in Collectione CT 18


L i n 33° ,
μ mi 1000 Κυρίλλου προς ηνα ζηλωτή ν περι Νεστορίου
P Q ηη^ 5 ι

Οίδα μέν της σής άγάπης τό ειλικρινές και ουκ ήγνόηκα τήν σπουδήν. και ει
Μ m i ιοοι μέν ?γραφον πρός τινας τον έμόν ουκ είδότας τρόπον, πολλοίς δν έχρησάμην λόγοις
άναπείθων δτι σφόδρα ειμί τις ειρηνικός και ουτε δύσερις ουτε φιλόμαχος, άλλ' εύχόμενος
και φιλεΐν απαντας και φιλεΐσθαι παρ' απάντων έπειδή δε πρός εϊδότα γράφω, βραχυλογή-
σας έκεΐνο διδάσκω δτι εί πραγμάτων ήν ή χρημάτων άφαίρεσιν ύπομεΐναι και παΰσαι
λύπην αδελφού, έποίησα δν ήδέως υπέρ του μή δοκεΐν τι της άγάπης ήγεΐσθαι προτιμότερον"
έπειδή δέ ό της πίστεως έστι λόγος και έσκανδαλίσθησαν και αί κατά πάσαν ώς έπος
ειπείν τήν 'Ρωμαίων αρχήν έκκλησίαι (ού γάρ Ιστι τις των έ£ οίασδηποτοΰν πόλεως η
χώρας έρχόμενος και μή λέγων δτι τί ταυτ' έστΐ τά θρυλούμενα και ποία καινή μάθησις
ταΐς έκκλησίαις έπιφέρεται), πρός ταΰτα τί δράσομεν οί πεπιστευμένοι παρά θεοΰ τον του
μυστηρίου λόγον; πρός ους έν ήμέραι κρίσεως δικάσονται οί μυσταγωγούμενοι πάντως,
έρουσι γάρ ούτως τηρήσαι τήν πίστιν, ώς μεμυσταγώγηνται παρ' ημών. και ει μέν ορθώς
τούτο πεπράχαμεν, άποληψόμεθα και μισθόν, τευΕόμεθα δέ και επαίνων' εί δέ έτέρως και ι
Ies. ΐ4, 20 διεστραμμένως, ποΐαι φλόγες ήμΐν άρκέσουσιν; άκουσόμεθα γάρ δτι τ ή ν γ ή ν μ ο υ
ά π ώ λ ε σ α ς και τ ο ν λ α ό ν μ ο υ ά π έ κ τ ε ι ν α ς κατά τό γεγραμμένον. και έκαστος
μέν τών έν τά£ει λαϊκών της έαυτου £ωής ύπεραπολογήσεται, ήμεΐς δέ οί ταΐς της ίερωσύ-
νης λειτουργίαις πεφορτισμένοι ούχ ύπέρ μόνων εαυτών, άλλ' ύπέρ πάντων τών πιστευόν-
L Iii 33« των είς Χριστόν άπολογησόμεθα. έμοί τοίνυν ουδείς έστι λόγος ού λύπης, ούχ ύβρεως, μ
ού λοιδορίας της ουτω πολλής ής πεποίηνται κατ' έμου τών άνυπολήπτων τινές, άλλ'
οιχέσθω ταύτα πάντα πρός λήθην, δικάσει δέ και τοις πεφλυαρηκόσι θεός. μόνον
σωιΣέσθω τά της πίστεως, και φίλος ειμί και αγαπητός και ούδενι παραχωρών πρός τό
χρήναι μειΕόνως φιλεΐν τον θεοφιλέστατον έπίσκοπον Νεστόριον, δν, ώς επί του θεοΰ
φημί, και εύδοκιμεΐν έν Χριστώι βούλομαι και τον έπι τοις παρελθοΰσιν άφανίσαι μώμον 25
και δεΐΗαι συκοφαντίαν και ού πάντως άλήθειαν τά παρά τίνων έπι τήι πίστει θρυλούμενα.
Mt. 5, 44 εί δέ προστετάγμεθα παρά Χριστού και τους μισούντας αγαπάν, πώς ού μάλλον άκόλουθον
άδελφοΐς τε και συνιερεΰσι τοΰτο ποιεΐν; δτι γάρ ει παραλύοιτο παρά τίνων ή πίστις,
PG64 τάς εαυτών ψυχάς ού προδώσομεν, κάν εί προκέοιτο παθεΐν και αυτόν τον θάνατον, ουκ
έστιν άμφίβολον. εί γάρ δεδίαμεν ύπέρ της δόΕης του θεοΰ την άλήθειαν είπεϊν, ίνα so

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = ms], AUA«A=


2 κυρίλλου V M P ά λ λ η έπιστολή S ά λ λ η Επιστολή τ ο υ αίιτοϋ Κυρίλλου D του αύτοΰ Επιστολή Α
κυρίλλου έπιστολή γραφεΐσα U πρόσ — νεστορίοο V D A , add. S c o r r , πρόσ — τοΟ αύτοΟ νεστορίου U
πρόσ τ ο ΰ σ έγγρόφωσ αύτόν αίτιασαμένουσ βτιπερ ού σεσιώπηκεν &. άκοήσ μαθών ϋρπειν έπι τ ό χείρον
τ η ν δυσσεβή νεστορίου διδασκαλίαν [cf. 21] MP κ V M P η S θ' D
3 οΐδαμεν Α Λ σής] ΰμετέρασ σησ Ρ ήγνοήκαμεν Α \ έγράφομεν Α λόγοις] τρόποισ
λέγων Ρ 5 μή U ούτε 1 ] ού V ά λ λ ' εύχόμενος om. Α 6 είδότασ Ρ 7 ή χρημά-
τ ω ν ήν U ή] και S 7/8 λ ύ π η ν παΰσαι S 8 έποιησοίμην V M P τήσ άγοίπησ ήγεΐσθαί τ ι Ρ
τ ή σ άγάπησ ήγεΐσθαι Μ g λόγοσ έστΐ V και2 om. U 11 έρχόμενοσ και M S D A U A έρχομένων
και V έρχομένων 6 Ρ τί ταΟτ' S ταΟτα V M P D A U A θρυλλούμενα V M P S D A U ποία om. Λ
14 έροΟσι γάρ] και έροϋσιν Ρ 15 κ α ι ' om. S 16 ποία Μ IJ άπέκτεινασ — άπώλεσασ Ρ
δ και S ι 8 αύτοΟ U ταΐς om. Ρ superscr. S 19 έ α υ τ ώ ν μόνον άλλά και Ρ Λ 2ΐ ούδέ
λοιδορίασ D τήσ — ήσ V M P D τ ή σ — οΐσ S ήσ ο ΰ τ ω πολλήσ Α τήσ — ήν U 22 π ε φ λ υ -
αρικόσι Ρ 23 καΙ* om. M D A ειμί καϊ om. MP καϊ3 om. D A ούδεν Μ παραχωρώ
MPSA 24 τοΟ om. P D A 25 τ ο ΐ σ A U A τ ο ΐ σ ήδη V M P S D άφανίσαι μώμον V M P S μώμον
άφανίσαι D A άφανίσαι γ έ λ ω τ α U A l maculam et risutn Ac 26 θρυλλούμενα V P S D A U 27 προ-
σταττόμεθα U ΧριστοΟ] θϋ MP 28 τ η ρ ε ΐ ν MP τίνων VMPDA τινοσ SAU 29 ού om. V
προδώσομεν] prodemus taeiturnitate conienti Λ ° 30 άμφίβολον] dubtum mm est Christo donante uirtutem A c

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
ίο. 21 CYRILLI EPISTVLAE 109

μή περιπέσωμεν άηδίαις, ποίωι λοιπόν προσώπωι τά τών αγίων μαρτύρων εγκώμια ποιη-
σόμεθα προς τους λαούς; οΟς έπαινοΟμεν δτιπερ τετηρήκασι τό είρημένον έ'ως θ α ν ά τ ο υ Sir. 4, 28
άγώνισαι υπέρ της αληθείας.

21 = S 7 Α 14· Latine extat in Collectione C T 4 *


Του αύτοΰ προς τους εγγράφως αυτόν αίτιασαμένους δτιπερ ού σεσιώπηκεν εί muh ιοοο
ακοής μαθών έρπειν επί τό χείρον την δυσσεβή του Νεστορίου διδασκαλίαν PG 77.6ο

'Επειδή μοι γέγραφεν ή εύλάβεια ίιμών ώς λυπουμένου του θεοσεβεστάτου Νεστο-


ρίου OTt τήν προς μονάζοντας έποίησα έπιστολήν άνασειράίειν βουλόμενος τους έπι τώι ep. 1
θρύλωι σκανδαλισθέντας, άναγκαίως τοΰτο φημί δτιπερ ού τοσούτον γέγονε παρ' ήμών,
δσον παρά της αύτοΰ θεοσεβείας. εγώ μέν γαρ σκανδαλισθεΐσιν άνθρώποις άπό τών ίο
έξηγήσεων αύτοΰ τον της ορθής πίστεως έξεθέμην λόγον, αυτός be ήνέσχετο έν έκκλησίαι
τήι καθολικήι και τήι τών ορθοδόξων του καλοΰ Δωροθέου του έπισκόπου φανερώς λέγον-
τος" ανάθεμα εΐ τις είναι λέγει θεοτόκον την Μαρίαν. και ού μόνον τουτ' άκούσας
σεσίγηκεν εκείνου λέγοντος, άλλα γαρ και εις κοινωνίαν αύτόν εύθύς τήν μυστική ν έδέξατο L ill
και κοινωνόν έποίησεν. ιδού τοίνυν άνεθεματίσθημεν έπ' αύτοΰ, ίνα τέως μή λέγοιμι is
παρ' αύτοΰ' ού γαρ αν εκείνος έπ' έκκλησίας έφθέγξατο τοιαύτα παρά γνώμην αύτοΰ.
τοιγαροΰν και ημείς οί ίώντες καϊ κατά πάσαν τήν οϊκουμένην έπίσκοποι και οί προς
θεόν άποδημήσαντες πατέρες ήμών άνεθεματίσθημεν. τί ουν έκώλυε και ημάς τάϊς
έκείνου φωναΐς γράψαι τά έναντία και ειπείν' ανάθεμα εϊ τις ού λέγει θεοτόκον είναι τήν
Μαρίαν; αλλ' ού πεποίηκα τοΰτο δι' αύτόν τέως, 'ίνα μή λέγωσί τίνες δτι άνεθεμάτισεν 2ο
αύτόν ό 'Αλεξανδρείας έπίσκοπος ήτοι σύνοδος ή Αιγυπτιακή. εάν δε μάθωσιν οΐ τε
κατά τήν Άνατολήν κομ Δύσιν θεοσεβέστατοι επίσκοποι δτι άνεθεματίσθησαν πάντες (πάν-
τες γάρ λέγουσι και όμολογοΰσιν δτι Θεοτόκος έστιν ή αγία Μαρία), πώς άρα διατεθήσον-
ται; ή πώς ούχ άπαντες λυπηθήσονται, κάν εί μή δι' εαυτούς, άλλ' ούν διά τούς άγιους πατέ-
ρας, ων έν τοις συγγράμμασιν εύρίσκομεν άεΐ θεοτόκον όνομαΣομένην τήν άγίαν παρθένον 25
Μαρίαν; ει δε μή έδόκει φορτικόν είναι τό έσόμενον, πολλάς δν 2πεμψα βίβλους πολλών
αγίων πατέρων, έν αΐς Ιστιν εύρεΐν ούχ άπαξ, αλλά πλειστάκις κειμένην τήν φωνήν, έν PG 6ι
ήι όμολογοΰσιν είναι θεοτόκον τήν άγίαν παρθένον Μαρίαν.

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = ran], AUA'A=


2/3 ϊως — άγώνισαι] bua άγώνισαι Μ ίωσ άγωνίσαιντο, in mg. οιμαι ϊωσ άγών ήν περί της
άληθείας Ρ 3 irepi MP
VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mil], ΑΛ»Λ=
S του αίιτοϋ VMP κυρίλλου Α του αύτοΟ [om. S] κυρίλλου [κυρίλλου έπισκόπου άλέΕανδρείασ S]
έπιστολή δ β και γ SD ζ/6 πρός — διδασκαλίαν om. MP, sed cf. quae ad inscriptionem ep. 20 ad-
notata sunt 6 τοΟ om. SDA κα VMP f S η' D
7 γεγροίφηκεν DA εύλαβεστάτου Ac 8 έποιησοίμην DA 9 θρύλλαι VPSDA το-
σούτο Α ήμών VMPAAC έμοΟ SDA1 ι ο / ι ι τήσ έΕηγήσεωσ S ι ι έαυτοΟ Ρ 12/13 λέγοντοσ
φανερώσ Α 13 ei τις om. S λέγει [λίγοι Μ] θεοτόκον τήν μαρίαν MP λέγειν θεοτόκον τήν μαρίαν
S θεοτόκον λέγειν τήν μαρίαν D θεοτόκον λίγοι τήν μαρίαν Α λέγει τήν άγίαν μαρίαν θεοτόκον V
τοΟτ' [τοΟτο D] SDAA ταΟτα VMP 14 γάρ om. VMP 15 έπ' VPSCOIT D ύπ' SA μή τέωσ
λέγω Μ 19 έγγράψαι Α τάναντία V έναντία S 19/20 εϊ τισ — μαρίαν άνοίθεμα VMP
20 λέγωσι και ήμάσ Ρ 2ΐ ή σύνοδοσ ή V σύνοδοσ D 22 τήν άνατολήν και δύσιν DAAC δύσιν
[τήν δύσιν MS] και άνατολήν VMPSA' 23 και όμολογοΰσιν om. S 24 και εί VM εί και Ρ
αύτούσ Ρ 25 παρθένον om. S 27 άλλά ΡΑΛ άλλά και VMSD

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
110 COLLECTIO VATICANA

22 = S 9 Α 137. alia recensio epistulae seruata est uersione Marii Mercatoris in


Collectione Palatina 28
Μ Ϊ , Ϊ TOÖ αύτοΰ
PG 77, 64 1 Άνέγνων τό όπομνηστικόν τό άποσταλέν παρ' ύμών, δι' ου έμάνθανον δτι 'Αναστά-
σιος ό πρεσβύτερος συντυχών ύμΐν προσεποιεΐτο Σητεΐν και φιλίαν και είρήνην και έλεγεν 5
ep. ι δτι ώς έγραψεν τοις μονάίουσιν, ούτως φρονοΰμεν" είτα προς ίδιον σκοπόν βλέπων έλεγε
περι έμοΟ δτι και αύτός εϊρηκε την άγίαν σύνοδον μή μεμνήσθαι της λέξεως, της θεοτό-
cf. ep. Ι, 5 KOU φημί. έγώ δέ γέγραφα δτι εί και μή έμνήσθη ή σύνοδος της λέξεως, καλώς
έποίησεν" οδτε γαρ έκινήθη τοιούτον τι κατ' έκεΐνο καιρού, δι' δ ούτε ήν ανάγκη τα μή
ζητούμενα φέρειν εις μέσον, εί και τα μάλιστα τήι δυνάμει των έννοιών οΐδε θεοτόκον ίο
την άγίαν παρθένον. αυτόν γαρ λέγει τον γεννηθέντα έκ του πατρός, τον δι' ού τά
πάντα έγένετο, σαρκωθήναι ένανθρωπήσαι παθεΐν άναστήναι έκ νεκρών, άνελθεΐν είς
ουρανούς, ήζειν δε και κριτήν Ζώντων και νεκρών και ούχ δτι πάντως αύτός ό έκ θεοΰ
loh. 19, 34 κατά φύσιν γεννηθείς λόγος άπέθανεν ή ένύχθη τήι λόγχηι είς την πλευράν (ποίαν γαρ
Ιχει πλευράν τό άσωματον ή πώς αν άπέθανεν ή Εωή;), άλλ' δτι ένωθεις τήι σαρκί, είτα is
πασχούσης αυτής, ώς του ιδίου πάσχοντος σώματος, αύτός προς έαυτόν οίκειουται τό πάθος.
L ill 334 σοφιΖόμενοι τοίνυν και άπατώντες εαυτούς ταύτα λέγουσιν" δτι γΰρ ψεύδονται και τόν ϊδιον
2 ιόν Ιχουσιν είς τήν καρδίαν, έστιν και δια τούτου ίδεΐν. άπεστάλησαν γάρ τώι Βουφά
Μαρτυρίωι τώι διακόνωι τώι φροντίίοντι τών έκκλησιαστικών πραγμάτων δύο χαρτία, ev
ep. ι μεν συνταχθέν παρά Φωτίου ή παρ' έτερου τινός κατά του τόμου του προς τους μονάζοντας, 2ο
PG 65 £ν δέ ώς έν σχήματι τετράδος, άλλόκοτον έχον τήν έπιγραφήν, έχει δέ ούτως" ΤΤρός τους
Loofs Nestor, bid τήν συνάφειαν ή τήν θεότητα τοΰ μονογενούς νεκροΰντας ή άποθεοΰντας τήν άνθρω-
ρ· 26s, 3-5 π 6ιητα. τό δε προοίμιον είς τάς παρά τών αιρετικών λοιδορίας ώς έπι σκληρών
γένομένας" εΐτ' αποτείνεται και δήθεν πειράται δεικνύειν δτι τό σώμά έστι τό πεπονθός
και ούχ ό θεός λόγος, ώς τινών λεγόντων δτι ό απαθής τοΰ θεοΰ λόγος παθητός έστιν. 25
άλλ' ουδείς ουτω μαίνεται" ώς δέ πολλάκις εϊπομεν, ή αγία σύνοδος αύτόν έφη παθεΐν
ι Petr. 4, ι τόν λόγον τόν δι' ου τά πάντα έγένετο, παθεΐν δέ σαρκι κατά τάς γραφάς. παθόντος
γάρ τοΰ σώματος αύτοΰ αύτός λέγεται παθεΐν, δτι και ή τοΰ ανθρώπου ψυχή, καίτοι πά-
Μ im 1005 σχουσα μηδέν είς ιδίαν φύσιν, πάσχειν λέγεται του αυτής παθόντος σώματος. άλλ'
έπειδή σκοπός έκείνοις δύο λέγειν Χριστούς καί δύο υίούς και τόν μεν άνθρωπον ίδικώς, 3ο
Ps. 140, 4 τόν δέ θεόν ίδικώς, είτα μόνων τών προσώπων ποιοΟσιν τήν ένωσιν, διά τοΰτο ποικίλλον-
3 ται και προφάσεις πλάττονται έν άμαρτίαις, καθά γέγραπται. συντυχόντες τοίνυν αύτοΐς

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = IM], AWOA


κβ VMP δ S ι' D TOÖ αύτοϋ VMP Του άγίου κυρίλλου Α κυρίλλου Επισκόπου άλεΣανδρείασ
πρόσ τούσ κληρικούσ τουσ στασιάΖοντασ έν κωνσταντινουπόλει S τοΰ αύτοΟ κυρίλλου έτέρα έπιστολή
πρόσ τούσ κλήρουσ τοΰσ στασιάΖοντασ έν κωνσταντινουπόλει D τοΰ αύτοΟ άγίου κυρίλλου πρόσ τούσ
έν κωνσταντινουπόλει δντασ κληρικοΰσ αϋτοΟ W τοΟ άγίου κυρίλλου έπισκόπου άλείανδρείασ έκ τήσ
βίβλου τησ τρίτησ συνόδου έπιστολή πρόσ τούσοίκείουσ άποκρισιαρίουσ Ο 5 S καί1 om. D
7 μή om. VMPΑWO, μεμνήσθαι in μημνησθαι corr. Ο 9 μή om
· S 11 παρθένον] μαρίαν V
13 ειΕεν Ο ούχ δτι VMPAW ουκ ότι Ο ουχί SD αύτός — θεοΟ om. Ρ 15 έχει πλευράν
WA έχει είπέ μοι πλευράν VPAO έχει πλευράν είπε μοι MSD δν om. SD 16 πρόσ VPAW
είσ MSDO 17 γάρ SDA δέ VPWO om. ΜΑ τό Α ι8 Ιχουσιν ιόν V έν τή καρδία SD
καί PSD δή και V δέ καί ΜΑΟ τοΟτο Μ 20 τούς om. SD 21 έχον om. SD ύπογρα-
φήν W 22 σμικροΟντασ V 23 σκληρών VMPSDAW σκληρον Ο durissime Λ; Nestorium λήρωι
[λήρων Loofs] dixisse sequitur ex Coll. Palat. 21 [uol. V p. 31, 2] 24 γινομένασ W εΐτ' άποτείνε-
ται VMPAW ειτ* αποτινεται Ο έπαποτείνεται SD 25 άπαθήσ τοΟ ΘεοΟ VMPSDAOA θεόσ W
26 αύτόν om. Ο είπε W 28 αύτοΟ MSDOA om. VPAW αύτός om. Μ τοΟ om. V καίτοι
καί SD 29 αύτοΟ Ρ 3° δνθρωπον] θανατον Ο 3 1 μόνηνΜΡΑ τήν om. V 32 κ αθ ώσ ϋ

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
22, 1—7 CYRILLI EPISTVLA AD APOCRISIARIOS CQNSTANT1NOPOLIM ι χI

έκέϊνα λέγετε δτι ποιείτε μέν κακώς εισβάλλοντες τινάς καταφλυαρεΐν του έπισκόπου ήμών
και τούτους θάλποντες και συγκροτοΰντες και όργανα της έαυτών μοχθηρίας ποιούμενοι,
πλην ουχ αυτή της λύπης έστιν ή πρόφασις, αλλ' ούδέ ολως εχθρός έστιν ό έπίσκοπος
ήμών τοΰ ένταΰθα' λυπεί δέ πάντας τους κατά τήν Ανατολήν και Δύσιν έπισκόπους το
μή γίνεσθαι όρθώς τον περί Χρίστου λόγον, άλλα διεστραμμένως. άρκεΐ δέ προς από- 5
δειΗιν και έλεγχον αυτών το μηδέ πώποτε έν ταΐς έκκλησίαις ταύτα παρά τίνος είρήσθαι
οίον δή το κείμενον έν τάϊς αυτού έζηγήσεσιν, έχει δέ ούτως·
4 Ου τάϊς κραυγαΐς κρίνω την περί έμέ φιλοστοργίαν, άλλα τώι περί τα δόγματα πό- LoofsNesto-
θωι και τώι μεμνήσθαι της τοΰ δεσπότου και θεότητος όίμα και άνθρωπότητος ι 9 -2ΐ
και μετ1 ολίγα ίο
Και προσέχω τοις ήμετέροις δήμοις εύλάβειαν μέν πολλήν κεκτημένοις και θερμοτάτην ρ' 283,

εύσέβειαν, υπο δέ της περί το δόγμα θεογνωσίας άγνοιας πεπηρωμένοις. τοΰτο δέ ουκ Exc. Eph.
yyy
έγκλημα τών λαών, άλλα (πώς αν εύπρεπώς εϊποιμι;) τώι μή έχειν τους διδασκαλους και-
ρόν καί τι τών άκριβεστέρων ύμΐν παραθέσθαι δογμάτων.
5 ΤΤώς γάρ ούκ έσχόλασαν οί προ αύτοΟ; αρά γε εύστομώτερός έστιν Ιωάννου, ίσος is
δέ τοΰ μακαρίου Αττικού ή συνετώτερος; τίς ή όφρύς αυτη; μάλλον δέ πώς ουχ
ώμολόγησεν έναργώς δτι Σένην καί άσυνήθη διδασκαλίαν είσήγαγεν καί τοις προ αυτού
μή έγνωσμένην δια την άτοπίαν μήτε έν συλλόγωι πιστών μήτε έν άγίαις έκκλησίαις;
έμοί τοίνυν προς αυτόν περί πραγμάτων τέως λόγος ούδέ εις, γένοιτο δέ μάλλον μετανοή- L ΙΠ 335
σαι αύτόν καί τήν όρθήν όμολογήσαι πίστιν, καί υπέρ ών είς έμέ πεποίηκεν έρεθίίων καί 20
6 έπαλείφων κατ' έμοΰ τούς έχθρούς, άπολογήσεται τώι θεώι. ούδέν δέ θαυμαστον εί
κακώς ημάς λέγουσιν αί κοπρίαι της πόλεως, Χαιρήμων Ούίκτωρ Σωφρονάς καί τό του φυ- PG 68
ρατου ΦλαυιανοΟ παιδαρύλλιον" άεί γάρ γεγόνασιν καί περί έαυτούς καί περί πάντας κακοί,
ϊστω δέ ό είσβαλών αυτούς δτι ούτε άποδημίαν φοβούμεθα ουτε άπολογίαν τήν προς έκεί-
νους, καί ει γένοιτο τούτου καιρός (συμβαίνει γάρ δτι ή τοΰ σωτηρος οικονομία διά μικρών 25
καί εύτελεστάτων πραγμάτων συνάγει σύνοδον, 'ίνα καθαρίσηι τήν έαυτου έκκλησίαν άσπι-
λον καί άσύγχυτον έχουσαν τήν ευγενή πίσπν), μή προσδοκάτω [δέ] ό δείλαιος [δτι] εί
καί πλείους καί αξιόλογοι εΐεν οί διά της αύτοΟ σπουδής κατηγορεΐν ήμών μέλλοντες,
δικαστής έσεσθαι τών καθ' ήμάς, καν τούτο προσταχθήι έ£ άμβιτίωνος, παραιτησόμεθα
7 έκεΐσε έλθόντες καί, συν θεώι φάναι, ταΐς έαυτου δυσφημίαις άπολογήσεται. δθεν φεύγο- so
μεν τήν είρήνην ουδαμώς, άλλά μάλλον άρπάίομεν, έάν όμολογηθήι ή πίστις ορθή καί ΜΙΙ1Ι ιοο8
παύσωνται τοΰ λέγειν τοιαύτα άπερ Εενοεποΰντες έπικαλοΰνται θάνατον τοσαύτην γάρ διαστρο-
. φήν έχει τό άποσταλέν τετράδιον τών αύτοΰ δυσφημιών, ως μολύνεσθαι τον άναγινώσκοντα.
έπειδή δέ αιτιάται ως λέζιν άσυνήθη εΐρηκεν ή γραφή ή γοΰν ή αγία σύνοδος θεοτόκον
όνομάσασα τήν άγίαν παρθένον, έρωτάσθωσαν αυτοί που Χριστοτόκον ή θεοδόχον εΰρον 35
VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mil], AWOA
ι ύμών VM 3 ούκ αύτη VMPAWO 4 ύμών VMP τοΰ] τόν Μ τούσ τε SD
τώ MPW 5 Τ«νέσθαι SDO το Ο 6 τό VAA τοΰ Μ SPD WO irapd — είρήσθαι VPAW
£ηθήναι irapd τινοσ SDO trapd τινοσ Μ 8 ante Ού ins. νεστορίου D, in mg. S 9 και τώ om. MO
και1 om. SD 11 ΰμετέροισ D 12 ύπό] έπί V άγνείασ Μ πεπηρωμένοις Λ πεπληρω-
μίνοις VPDA πεπληρωμένουσ MSWO όλισθαίνουσι Exc. Eph. 13 τό SDO 14 ύμΐν VPSAOA
ήμίν S c o r r DW 15 γε om. Ρ ίσωσ Ρ 19 τίωσ SDO om. VMPAWA 20 ύπέρ VA om.
MPSDWO 22 βίκτωρ SD' 23 φλαβιανοΟ VPD γάρ om. SD παρ' έαυτοΐσ W
26 συλλέγει MPAWO 2J τήν VMPAWO και SD προσδοκάσθω SD δέ deleui δτι deleui
28 και 1 ] εί καί Ρ σπουδής] πίστεωσ Ρ ήμάσ W 29 έσεσθαι MSDWO ίσεται VA Ιαται Ρ
κάν VMPAWOA και SD προσταχθή om. SD άμβιτίυυνοσ MPAW άμβιτ(ονοσ Ο άμμιτίυυνοσ V
άμφιτίονοσ SD παραιτησόμεθα γάρ SD 3° αύτοΟ V 3 1 μάλλον ^αδίυυσ Ρ 3 2 έΕενοε-
ποΟντεσ S Σενοποιοϋντεσ Ρ γάρ] δέ SD 3 /33 ϊχει διαστροφήν SD
2 33 καί τόν V 34/35 είρηκεν
— όνομάσασα confusa, uidentur εΐρηκεν — σύνοδος dittographia esse uerborum εΟρον γεγεγραμμένον (35) et
scribendum esse τό θεοτόκον όνομάσαι, cf. Λ 34 τή γραφή SD 35 όνομάίουσα Μ ηύραν WO

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
112 COLLECTIO VATICANA

Coll. Pal. 2i γβγραμμένον. προς τούτιυι κάκεΐνο ένέθηκεν αύταΐς λέΞεσιν ο ύ τ ω ς ' την θεοδόχον τώι
ρ. 37.9' u . q€(£)1 μή συνθεολογώμεν παρθένον, ουκ είδώς δ λέγει. εϊ γαρ μή τέτοκε θεόν μηδέ
Ισχεν έν τήι κοιλίαι θεόν όντα Χριστόν, π ώ ς Ζτι θεοδόχος έστίν; και αύτός δέ τόν
πατέρα εϊπεν θεοτόκον. που τοίνυν άνέγνω τάς λέΕεις ταύτας, αγνοώ' πλην έπειδή και
άλλα πολλά έπισύρονται έγκλήματα έκ τών έΕηγήσεων αύτοΰ, φυλαχθήσονται έως καιρού, εϊ μή τις e
8 γένηται μετάγνωσις. τό δέ γε σχεδάριον της δεήσεως το παρ* ύμών άποσταλέν ώς
όφεΐλον έπιδοθήναι μέν βασιλεΐ, ουκ άνευ δέ γνώμης ήμών, λαβών άνέγνων' έπειδή δέ
πολλήν εϊχεν καταδρομήν κατά του έκεΐσε ή αδελφού ή πώς αν εΐποιμι; τέως έπέσχον, ίνα
μή έπέρχοιτο ήμΐν λέγων" κατηγορήσατε μου έπί του βασιλέως ώς αίρετικοΰ. υπηγορεύ-
σαμεν δέ έτέρως μετά τοΰ και παραιτεΐσθαι τήν αύτοΰ κρίσιν, είπόντες και της έχθρας ίο
τόν τρόπον, και τήν δίκην μετασπάσαι, εί ένίστανται δλως έκεΐνοι, εις έτερους άρχοντας,
άναγνόντες τοίνυν τό σχεδάριον έπίδοτε, ει καλέσειεν χρεία, κδν ϊδητε δτι έπιβουλεύων
έμμένει και αληθώς πάντα κινεί τρόπον τόν καθ' ήμών όρώντα, σπουδαίως γράψατε και
L αϊ 338 έπιλείάμενος άνδρας ευλαβείς και φρονίμους έπισκόπους τε και μονάζοντας έζαποστελώ
Ps. 131,4 πρώτωι καιρώι. ου γάρ μή δ ώ σ ω υ π ν ο ν κατά τό γ'εγραμμένον τ ο ι ς ό φ θ α λ μ ο ΐ ς κ α ι is
PG 69 τ ο ι ς β λ ε φ ά ρ ο ι ς μ ο υ ν υ σ τ α γ μ ό ν κ α ι ά ν ά π α υ σ ι ν τ ο ι ς κ ρ ο τ ά φ ο ι ς μ ο υ , έως ού
άγωνίσωμαι τόν υπέρ της απάντων σωτηρίας αγώνα. τοιγάρτοι μεμαθηκότες τήν ήμών
γνώμην, άνδρίσασθε' ήδη γάρ και γενήσονται παρ' ήμών γράμματα α δει καΐ προς ους
δέϊ. σκοπός γάρ μοι διά τήν είς Χριστόν πίστιν και καμεΐν και ίιποστήναι παν ότιούν τών
νομιΖϋμένων είναι δεινών έν βασάνοις, έως ου και τόν ήδύν μοι διά τούτο υπομείνω θάνατον. 2ο

23 = S 94 Α 138
^Μ V284 "Ισον σάκρας γραφείσης προς Άκάκιον τόν της Βεροιαίων και Συμεώνα τόν Αντιο-
χείας άναχωρητήν και άλλας έπαρχίας ίδίαι έκάστωι

Ουδέν παντελώς ήμΐν παραλέλειπται τών υπέρ τής έαυτών όφειλόντων σπουδασθήναι
θρηισκείας και τούτο ακριβώς εϊσεταί σου ή όσιότης παρά τοΰ εύλαβεστάτου έπισκόπου 25
Λντιοχέων και τών λοιπών μαθοϋσα τών συν αύτώι αγίων επισκόπων. γεγένηνται δέ
τίνες περί τό πράγμα φιλονεικίαι και δυσκολίαι, ας έΗαλεΐψαι πειραθέντες υπό τών πολλών
τέως πραγμάτων διεκωλύθημεν' ού μήν άποστήναι ταύτης τής σπουδής αίρησόμεθα, πρϊν
αν ήμΐν ό αγαθός θεός τήν τών αγίων εκκλησιών ένωσιν χαρίσοιτο δι' ύμετέρων ευχών,
ώστε προσήκει μετά πάσης σπουδής ταύτα παρά τοΰ θεού τήν σήν αιτεΐν αγιότητα, τής βο
'Ρωμαϊκής θρηισκείας ιερέας έπιδείΕαντα εύδοκίμους.
6 — ι ι adfert Nestorius in Libro Heraclidae p. 154. 155
12—17 adfert Nestorius I.e. p. 155. 156
VM, Ρ [ = hk], S [pauca abscissa], D [ = mn], AWOA
ι γεγραμμένην V τοΟτο D 2 είδώσ VMPAWO ειδώσ δλωσ SD 3 αύτόσ SDA αύτόν
VMPAWO δέ] τοίνυν Ρ 4 εΐρηκε SD ταύτασ VPAWOA πάσασ SD 5 πολλά VPAWO
τινά SD αύτών MAW 6 άποσταλέν παρ" ύμών SD ημών Ο η όφεΐλον] φιλον Ο
ήμών SDWO ύμών VPS c o r r Α 9 ώς om. PW, corr. W 10 τοΟ και VAWO τοΰτο και SD και
τοΟ Ρ 12 καλέσοι VP καλέσοιεν Ο ϊδοιτε V 13 τόν om. SD 14 έΕαποστελλώ Ρ
^αποστέλλω MAW 15/16 όφθαλμοϊσ μου SD άγωνίσομαι VSm, corr. S τοιγαροΟν SD
μεταμεμαθηκότεσ W 18 ανδριΖεσθαι Ο ex corr. 19 6 σκοπόσ Μ υπομειναι Ο
VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AW
22 τής om. Α βερροιαίων VA καΐ om. W 22/23 ίν άντιοχεία Ρ om. SD 23 άλλασ
έπαρχίασ VA άλλαισ έπαρχίαισ MPSDW έκοίστη V iff VMP ^α' D 26 τήσ άντιοχέιυν SD
λοιπών — τών om. W δέ] κα( S 27 περί τό πρΑγμα om. S τραΟμα Ρ 28 γραμμάτων Ρ
29 ό θσ ήμΐν 6 άγαθόσ S ήμΐν om. V άγιων om. D 3° προσήκειν MPSD 3° τοΟ om. V
αιτεΐν τήν σήν Ρ 3 1 έπιδείΕαντα VPW έπιδείΕαντασ SD έπιδεΙ£αντοσ Α

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
42, 7. 8 C Y R I L L I E P I S T V L A 23 S A C R A 24 C Y R I L L V S A D C O N S T A N T I N O P O L I T A N O S 113

24 = S 14 A 22. Latine extat in Collectione CT 9


Toö αγίου Κυρίλλου έπιστολή γραφεΐσα προς τον κλήρον και τον λαόν Κωνσταντι- Müi/ioga
νουπόλεως έν ήι γράφει ώστε μή προσέχειν αυτούς τήι δυσσεβεΐ διδασκαλίαι του αίρετικου p(j 77> Ι 2 4
Νεστορίου μήτε μην κοινωνεΐν αύτώι, εί μένει λύκος άντι ποιμένος, άλλα μάλλον άνδρί-
Ζεσθαι έν κυρίωι και την έαυτών πίστιν τηρέϊν άπαρακόμιστον, 2τι τε γράφει κοινωνικούς 6
είναι τούς έκβληθέντας παρά Νεστορίου άντειπόντας αύτου τήι διδαχήι

Τοις άγαπητοΐς και ποθεινοτάτοις πρεσβυτέροις και διακόνοις και λαώι Κωνσταντινου-
πόλεως Κύριλλος έπίσκοπος και ή συνελθοΰσα σύνοδος έν ΆλεΗανδρείαι έκ της Αιγυπτιακής
διοικήσεως έν κυρίωι χαίρειν. Όψέ μεν και μόλις ήλθομεν έφ' δπερ ήν άμεινον έν
άρχάΐς έλθεΐν, τό φροντίδα θέσθαι φαμέν τής απάντων υμών σωτηρίας και του μή χρήναι ίο
παθεΐν τον έπί τήι πίστει θόρυβον' άπολογούμεθα δέ ταΐς απάντων ύμών δια τούτο λύ-
παις. διετελέσαμεν γαρ ουκ άδακρυτι τόν παρωιχηκότα καιρόν, προσεδοκώμεν δέ δτι
συμβουλαΐς και παραινέσεσιν έκκλησιαστικαΐς και τοις παρά πάντων ύμών έλέγχοις μετα-
στήσεται μέν τών άπηχεστάτων έαυτοΰ δογμάτων ό ευλαβέστατος έπίσκοπος Νεστόριος,
τιμήσει δέ μεθ' ημών την πίστιν τήν παραδοθεΐσαν τάϊς έκκλησίαις παρά τε τών αγίων ΐ5
αποστόλων και ευαγγελιστών και παρά παντός ίερου γράμματος και τάϊς δια τών αγίων
προφητών φωναΐς είς τό εχειν όρθώς κατεσφραγισμένην. έπει δέ και έ£ ων παρ' ύμΐν έπ*
έκκλησίας λαλών ού παύεται και έκ τών έγγράφων έζηγήσεων αύτοΰ πεπλανημένον εύρί-
σκομεν και ού μετρίως δυσσεβοϋντα περι τήν πίστιν, λοιπόν άναγκαίως ήλθομεν έπι τό 19
χρήναι διά συνοδικού γράμματος· αύτώι διαμαρτύρασθαι ώς εί μή άπόσχοιτο τήν ταχίστην ep. 6
τών έαυτου καινοτομιών και κατά τήν όρισθεΐσαν προθεσμίαν παρά τοΰ όσιωτάτου και
θεοσεβεστάτου τής 'Ρωμαίων έκκλησίας έπισκόπου Κελεστίνου άναθεματίσειε μέν έκεΐνα Μ i m 1096
έγγράφως άπερ εϊρηκέ ΐ ε παρ' ύμΐν και βίβλοις ένέθηκεν ή γοΰν έντεθήναι παρεσκεύασεν,
αΐ και παρ' ήμΐν είσιν, ούδένα κοινωνίας έχει τόπον προς τούς ιερέας του θεού, άλλ' έσται
πάντων αλλότριος. αίτιάσθω δέ μηδείς τήν μέλλησιν' ού γαρ ένυστάΕαμεν θορυβουμένης 26
ούτω μεγάλης αγέλης, μάλλον δέ και τών άπανταχόθεν λαών και έκκλησιών, έμιμησάμεθα
δέ τούς ίατρικήν έχοντας έμπειρίαν, οΐ τά έν τοις σώμασι γινόμενα τών παθών ούκ ευθύς
ταΐς διά σιδήρου και πυρός ύποφέρουσιν άνάγκαις, άλλ' ήπίοις έν άρχαΐς φαρμάκοις κατα-
μαλάσσουσι περιμένοντες τον ταΐς τομαΐς πρέποντα καιρόν. PG 125
Άνδρίίεσθε τοίνυν έν κυρίωι και τήν έαυτών πίστιν τηροΰντες άπαρακόμιστον εύαρε- 3ο
στεΐν σπουδάζετε τώι Χριστώι τώι ένί και μόνωι και αληθώς υίώι του θεοί), μεμνημένοι και τών

VM, Ρ [ = hk], S [pauca abscissa], D [ = mo], AWA«A C


2—6 τοΰ — διδαχήι om. S 2 άγίου VMP αύτοΰ D A W A t c Κυρίλλου om. W έπιστολή
γραφεΐσα V M P W A om. D A 3—6 έν ήι — διδαχή V M P W A om. D A 5 άπαράθραυστον W καΐ
κοινυυνοΰσ V
Kb V P κε Μ numerus abscissus S ie' D 7 ποθεινοτάτοισ ά δ ε λ φ ο ΐ σ ϋ Α πρεσβυτέροισ διακόνοισ
VMPW 8 έπίσκοπος om. W 9 μέν om. Μ ίο άρχή S φαμέν om. Ρ ύμών om. A
Ii ένW πάντων D A 13 και»] ή S ημών S 15 ταΐσ άγίαισ έκκλησίαισ Ρ 16 παρά
om. Α τάγματοσ V S ιγ άποστόλων και προφητών S κατεσφιγμένην Ρ έπειδή δέ
SD έπεί Ρ ήμΐν S 17/18 in ecclesiis A c 18 έγγράφωσ VMP, corr. Μ, oblitteratum in W
19 δυσσεβοΟντα — πίστιν om. Ρ 20 χρήναι] χρήμα Α άπόσχηται Α τήν ταχίστην άπό-
σχοιτο SD 21 καί om. D 22 κελεστίνου έπισκόπου S άναθεματίσειε Α Λ 1 άναθεματίσει VM
καί άναθεματίσειε P S W A C και άναθεματίσει D 23 τε παρ' ύμΐν καί S D A A 0 ταΐσ παρ' ύμΐν δέ VMPW
εϊτ' ούν S τεθήναι D 24 αΐ — τόπον om. S ύμΐν W τόπον ϊχει Ρ έχει τρόπον D A
25 μέλησιν V P D A W 26 οδτιυ om. S άγέλης] πόλεωσ S άπανταχόσε SD πανταχόσε Α
27 ίατρικήσ W γινόμενα om. V 28 άρχή S 28/29 καταμαλθάσουσι Α 29 τόν om. Ρ
3ο τηροΟντεσ πίστιν D A
Acta conciliorum oecumemcorum. I, ι. 15

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
114 COLLECTIO VATICANA

L in 422 άγίων ήμών πατέρων τών ίερατευσάντων όρθώς και άγίως παρ' ύμΐν, οι και έτι περιόντες
[και] θεοτόκον ώνόμαίον την άγίαν παρθένον (τέτοκε γαρ τον 'Εμμανουήλ, δς έστι θεός
αληθώς" γέγονε γαρ σαρξ ό λόγος και γεγέννηται σαρκικώς έκ γυναικός, ι'να ήμεΐς εύρε-
θώμεν αδελφοί του ύττέρ πάσαν την κτίσιν), έκήρυσσον δέ οϋ δύο παρ' υμΐν Χριστούς,
αλλ' £να τον αυτόν θεόν λόγον και δνθρωπον κατά σάρκα έκ γυναικός ού συναφείαι ψιλήι 5
και ώς έν ίσότητι μόνηι τών αξιωμάτων συνημμένον άνθρωπον θεώι (ταΰτα γαρ έκείνου
τά ψυχρά και ανωφελή και γραώδη δόγματα), τον αυτόν δέ και παθεΐν ίφασκον σαρκικώς
ύπέρ ήμών τον θάνατον και άναστήναι θεικώς πατήσαντα του θανάτου τό κράτος ήξειν
τε ϊφασκον τών δλων κριτήν. ταύτην έαυτοΐς άναΣωπυροΰντες άεί την πίστιν, άσπιλους
καϊ άμωμους έαυτούς τηρήσατε, μήτε κοινωνουντες τώι μνημονευθέντι μήτε μην ώς δι- ίο
δασκάλωι προσέχοντες, ει μενοι λύκος άντί ποιμένος και μετά ταύτην ήμών την ύπόμνη-
σιν την προς αυτόν γενομένην φρονεΐν έλοιτο τά διεστραμμένα. τοις δέ γε τών κληρι-
κών ήτοι λαϊκών δια την όρθήν πίστιν κεχωρισμένοις ή καθαιρεθεΐσι παρ' αύτου κοινωνου-
μεν ήμεΐς, ού την έκείνου κυροΰντες αδικον ψήφον, έπαινοΰντες δέ μάλλον τους πεπονθότας
ι Petr. 4, Μ κάκεΐνο λέγοντες αύτοΐς - εί ό ν ε ι δ ί ί ε σ θ ε έ ν κ υ ρ ί ω ι , μ α κ ά ρ ι ο ι , δ τ ι τ ό τ η ς δ υ ν ά μ ε ω ς ιβ

κ α ι τ ό τ ο υ θεοΟ π ν ε ύ μ α έφ' ύ μ ά ς ά ν α π έ π α υ τ α ι .

24 a Latine extat in Collectione C T ante Caelestini epistulam ad Nestorium [10]


[Πιο23 Δεξάμενος δέ ό άρχιεπίσκοπος της 'Ρώμης Κελεσήνος τετράδας έξηγήσεων παρ'
αύτου Νεστορίου διά Άντιόχου και είιρών αύτάς πεπληρωμένας δυσφημιών ετι τε ύπομνη-
σθεις και παρά του αρχιεπισκόπου Κυρίλλου ώς μή καταδεχομένου τοΰ αύτοΰ Νεστορίου τά 2ο
της συμβουλής ή παραινέσεως εις τό τά όρθά φρονεΐν και μή τά εναντία, ϊγραψεν αύτώι
και αύτός Κελεστΐνος άκοινώνητον έπιστολήν, όρίσας και δέκα ήμερών προθεσμίαν, ήτις
ep. 10 έστιν αυτη ή έπιστολή" Έ φ ' ημέρας τινάς της £ωής ήμών και τά λοιπά.

25 = S 24 Α 30. Latinae uersiones extant duae, altera in Collectione CT 22, altera


in Collectione Veronensi 12 25
Μ iiii'it12 Θέϊον γράμμα άποσταλέν έν Άλεξανδρείαι Κυρίλλωι άρχιεπισκόπωι και τοις κατά χω-
ράν τών μητροπόλεων έπισκόποις

1 Αυτοκράτορες Καίσαρες Θεοδόσιος και Ούαλεντινιανός νικηται τροπαιούχοι μέγιστοι


άεισέβαστοι αυγουστοι Κυρίλλωι έπισκόπωι. "Ηρτηται της εις θεόν εύσεβείας* ή της

VM, Ρ [ = hk], S [pauca abscissa], D [ = ma], AWA'A®


ι π ρ ω ν ήμών S ύμών π ρ ω ν Μ 2 καϊ om. V D A t c όνομόΚοντεσ P W 3 Ύ<*ρ om. M D W
δέ V γεγένηται M P 4 παρ' ύ μ ΐ ν ού δύο D A 5 κ<*ΐ ίκ S γ δέ] γάρ Α και om. S
σαρκικώσ έφασκον παθεΐν S 8/9 θάνατον — τ ώ ν om. S 8 άθοίνατον V τ ό τοΟ θανάτου V
9 τ ε V M P W A t c δέ S D A έν έαυτοΐσ D A 10 έαυτούσ και άμώμουσ D A 11 μένει V P ύμών VM
12 τ ή ν om. S γινομένην Α γεγενημένην SD τ ά om. Α γε om. S 13 ή S 14 κηρύτ-
τοντεσ Α 15 έκεΐνο Α ι 6 τ ό τοΟ om. V είσ V M P W ήμάσ S D
24 s suo loco inter epistulam Cyrilli ad clerum Constantinopolitanum et Caelestini ad Nestorium ponit
Λ , sine interuallo ep. 24 adiungunt V M P W om. S D A
18 δέ καϊ Μ 19 βλασφημιών V 21 τάναντία V 22 άκοινώνητον VMPA τ ή ν προγραφεΐσαν W
22/23 ήτις — λοιπά] έν α ύ τ ή W est enim Λ ' quae est ista Λ°, utrobique sequitur ipsa epistula ή om. Ρ
VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], A W A ' A C A U
26/27 θείον — έπισκόποισ V M P περί τήσ ένανθρωπήσεωσ τοΟ θ ϋ λόγου τοΟ υΙοΟ τοΟ πρσ [περί
— πρσ om. S W ] : Ίσον ύπομνήματοσ τ ώ ν π ρ α χ θ έ ν τ ω ν έν τ ή έν έφέσω συνόδω [άγία συνάδω D ] : Αρχή
τ ή σ συνόδου S D W άρχή τ ή σ συνόδου: σάκρα βασιλική Α κε V M D κδ P S
28 ούαλεντιανόσ D 29 έπισκόπω A A , C U άρχιεπισκόπω V M P έπισκόπω άλεΕανδρείασ S D W

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
«4 CYRILLVS AD CONSTANTINOPOL1TANOS 24» NARRATIO 25 SACRA χχ5

ήμετέρας πολιτείας κατάστασις και πολύ ταύταις Ινεστι τό συγγενές τε και προσφυές.
Ιχονται γαρ αλλήλων και έκατέρα τήι της έτέρας συναύζεται προκοπήι, ώστε τήν μέν αληθή
θρηισκείαν τηι δικαιοπραγίαι, τήν δέ πολιτείαν ύπ' αμφοτέρων συγκροτουμένην έκλάμπειν.
βασιλεύειν οδν τεταγμένοι παρά θεού σύνδεσμοι τε της των υπηκόων εύσεβείας τε και 4
εύπραγίας τυγχάνοντες, αρραγές άει τό προσφυές τούτων φυλάττομεν, τηι τε προνοίαι και ΜΙΙΙΙ 1113
άνθρώποις μεσιτεύοντες έκείνηι μέν ύπουργοΰμεν εις την της πολιτείας αύζησιν, δια πάν- L in 438
των δέ ώς ειπείν των υπηκόων γινόμενοι τούτους εύσεβεΐν τε και πολιτεύεσθαι κατά τό
εύσεβέσι πρέπον παρασκευάίομεν. έκατέρου δεόντως έπιμελούμενοι (ουδέ γάρ ένεστι
τον θατέρου μεταποιούμενον μη όμοίως και του έτέρου φροντίσαι) σπουδήν τιθέμεθα προ
των άλλων την έκκλησιαστικήν κατάστασιν θεώι πρέπουσαν και τοις ήμετέροις καιροΐς ίο
πρόσφορον διαμένειν εχειν τε έκ της των πάντων όμονοίας τό άτάραχον και διά της έν
τοις έκκλησιαστικοΐς πράγμασιν ειρήνης τό άστασίαστον προσεΐναί τε τηι εύσεβεΐ θρηι-
σκείαι τό άνεπίληπτον και τους εις τον κλήρον τήν τε μεγάλην ίερωσύνην τελοΰντας πάσης
2 της κατά τον βίον μέμψεως άπηλλάχθαι. ταΰτά τε συνορώντες διά της εις θεόν αγάπης
και της φιλαλλήλου γνώμης των εύσεβούντων κρατύνεσθαι, πολλάκις μέν ήδη διά τά κατά ιβ
καιρόν συμπεσόντα άναγκαίαν την των άπανταχόθεν άγιωτάτων έπισκόπων θεοφιλή σύ-
νοδον ήγησάμεθα, όκνηρότεροι δέ δμως περί τον σκυλμόν τής αυτών θεοσεβείας γεγόναμεν.
αλλ* ή των νυν αναγκαίων έκκλησιαστικών τε και τών ταύταις συνημμένων δημοσίων χρειών
ίήτησις χρειωδεστάτην τε και άπαραίτητον ταύτην άπέδειΗεν" δθεν ώς αν μη τά τής προ-
κειμένης τών οϋτω χρησίμων έΗετάσεως άμελούμενα τήν έπι τό χείρον λάβοι ροπήν, δπερ 2ο
έστι τής τών ημετέρων καιρών εύσεβείας άλλότριον, φροντίσει ή σή θεοσέβεια μετά τό
έπιόν, συν θεώι δέ ειρήσθω, αγιον πάσχα εις την Έφεσίων τής 'Ασίας παραγενέσθαι κατ' d^9-n».Apr.
αύτήν τής αγίας πεντηκοστής την ήμέραν, όλίγους ους άν δοκιμάσειεν, έκ τής ύπ αυτήν <J. 7. m. iun.
τεταγμένης έπαρχίας άγιωτάτους έπισκόπους είς τήν αυτήν συνδραμεΐν παρασκευάσασα, 4 3 1
ώστε και τους άρκουντας τάϊς κατά την αυτήν έπαρχίαν άγιωτάταις έκκλησίαις και τους τήι 25
3 συνόδωι έπιτηδείους μηδαμώς έλλεΐψαι. γέγραπται γάρ τά ίσα παρά τής ήμετέρας θειότητος
περί τής προλεχθείσης άγιωτάτης συνόδου τοις θεοφιλέσιν έπισκόποις τών απανταχού μητρο-
πόλεων, ώστε τούτου γενομένου τήν τε έκ τών αμφισβητουμένων συμβαίνουσαν ταραχήν κατά
τους έκκλησιαστικούς κανόνας διαλυθήναι και την έπί τοις ού δεόντως γενομένοις δοθήναι
διόρθωσιν τήι τε περι θεόν εύλαβείαι και τήι τών δημοσίων λυσιτελείαι ύπάρΕαι τό βέβαιον, 3ο
δηλαδή μηδεμιάς προ τής άγιωτάτης συνόδου και του μέλλοντος παρ' αυτής κοινήι ψήφωι
έφ' απασι δίδοσθαι τύπου καινοτομίας ίδίαι παρά τίνων γινομένης. και πεπείσμεθα μέν
έκαστον τών θεοφιλέστατων ιερέων γνόντας έκκλησιαστικών τε και οικουμενικών πραγ-
μάτων χάριν τήν άγιωτάτην σύνοδον τούτωι ήμών τώι θεσπίσματι κατεπείγεσθαι συν-
δραμεΐν σπουδαίως τοις ούτως άναγκαίοις και είς θεοΟ άρέσκειαν φθάνουσι τά δυνατά 35

VM, Ρ [ = hk], S [pauca abscissa], D [ = mn], AWA<ACAU


ι ταύταισ VMPSA,0U ταύτησ DAW 2 έχονται VAA tcu Ιχεται MPSDW τήι om. Μ
τήν μέν] μήν τήν Α 3 συγκροτουμένην Ρ 4 θεώ MP 6 τοΐσ άνοια DA κακείνη V
7 γιγνόμενοι D γενόμενοι Α τούτουσ VMPSWAt0U τουτέστιν DA εύσεβεΐσ Ρ 8 έκατέρου
SWA,CU έκατέρου τέ VMP έκατέρου γε D έκατέρου δέ Α έπιμελόμενοι W 9 θοίτερον SD
ίο τό τήν V καΐ τήν W κατάστασιν om. MP θώ τε SDW ιο/ιι πρόσφορον διαμένειν
καιροΐσ V πρόσφορον διαμένειν MP 11 τε και W ι ι / ΐ 2 έν τοις om. Α 13 τό] καΐ τό WACU,
de S non constat 15 φιλαλήθουσ SD 18 ού συνημμένων MP 19 τε om. VMP άπέδειΗαν D
2ΐ έστΐ] έπί VMP κατά Ρ 22 δέ om. Α 23 τήν τήσ — πεντηκοστήσ ήμέραν VM«°«, τήν om. Μ
οδσ DAWA tcu δσουσ VMP de S non constat αύτόν Ρ 24 παρασκευοίσασ MP 25 ταϊς om. Ρ
25/26 τήσ συνόδου VMP 26 έκλεΐψαι Α γαληνότητοσ V 27 πρότερον λεχθείσησ V
29 διαλεχθήναι S γινομένοισ S γιγνομένοισ W 30 εύλαβεία MPSWA,CU εύσεβεία VDA 31 αύτή
2
SW αύτοΐσ V 3 δίδοσθαι έφ* βπασι S δεδόσθαι Ρ γενομένησ VMP 33 γνόντασ
VMPSDAC γνόντα AWA tu 34/35 συνδραμεΐν δέ V 35 άναγκαίωσ S δυνατά] δοκοΟντα Α
>5*

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
I ιό COLLECTIO VATICANA

Mini 1116 συμβαλούμενον' και ημείς δέ τούτων πολλήν ποιούμενοι φροντίδα άπολιμπάνεσθαι ούδένα
φορητώς άνείόμεθα ούδεμίαν τε 8ΐει προς θεόν ουδέ προς ημάς άπολογίαν ό μή παρα-
χρήμα κατά τόν προειρημένον καιρόν εις τον άφορισθέντα τόπον σπουδαίως παραγενόμενος.
L ill 439 και γαρ 6 καλούμενος εις ίερατικήν σύνοδον καΐ μή προθύμως συντρέχων ούκ αγαθής
είναι δείκνυται συνειδήσεως.
Ό θεός σε διαφυλάξαι πολλοίς χρόνοις, πάτερ όσιώτατε και ευλαβέστατε,
ι. i9.rn.Nou. 'Εδόθη τήι προ δεκατριών Καλανδών Δεκεμβρίων έν Κωνσταντινουπόλει υπατείαι τών
δεσποτών ήμών Θεοδοσίου τό τρισκαιδέκατον και Ούαλεντινιανοΰ τό τρίτον των αιωνίων
αύγούστων.

Α 10
26 = S 95 139
Προ της συνόδου έπιστολή πρώτη άπό 'Ρόδου
PG 77» " 8 Κύριλλος πρεσβυτέροις και διακόνοις και λαώι Αλεξανδρείας άγαπητοΐς και ποθεινοτά-
τοις έν κυρίωι χαίρειν. Χάριτι και φιλανθρωπίαι τοΰ πάντων ήμών σωτήρος Χριστού
τό πλατύ και μέγα διενηξάμεθα πέλαγος άπαλοΐς τε και ήμερωτάτοις πνεύμασιν, ώστε
δίχα φόβου και κινδύνου παντός τόν πλουν έ£ανύσαντας άφικέσθαι εις την 'Ροδίων is
Ps. 88, 10 δοζολογοϋντας θεόν και λέγοντας μετά τής τοΰ ψάλλοντος φωνής σ ύ δ ε σ π ό ζ ε ι ς τ ο υ
κράτους τής θ α λ ά σ σ η ς και τόν σ ά λ ο ν τ ώ ν κ υ μ ά τ ω ν αυτής σύ καταπραύνεις.
Col. 2, 5 έπειδή δέ ήν άναγκάίον άπόντας τώι σώματι, παρόντας δέ τώι πνεύματι περιπτύΕασθαι
PG ΐ29 δια τοΰ γράμματος ως τέκνα, δεΐν ώιήθην έπιστεΐλαι τέως ταΰτα ύμΐν και εναργή κατα-
στήσαι. πιστεύω γαρ δτι προσθήσει θεός τά λοιπά και διά τής απάντων ύμών προ- 2ο
σευχής παρακεκλημένος. δείξατε τοίνυν εις τόν παρόντα μάλιστα καιρόν ώς καρπόν
άγάπης τάς υπέρ ήμών προσευχάς' κάγώ γαρ τοΰτο ποιών ού διαλιμπάνω, ίνα πάλιν ό
iudith 16, a πάντας συντριβών πολέμους ό τών δυνάμεων κύριος καταστήσας τά μεταΕύ και πάντα
βαίσας θόρυβον χαίροντας ήμάς χαίρουσιν ώς τέκνοις άποδώι. πάντα γάρ δύναται κατά
Lc· 37 τό γεγραμμένον, αδυνατεί δέ αύτώι παντελώς ούδέν. τής δέ όμΐν συντρόφου και πρε- 25
πούσης έπιεικείας άντέχεσθε" τοΰτο γάρ υμάς άποφανεΐ μάλιστα δοκιμωτάτους, οϊ και απόν-
τος και παρόντος τοΰ κατά πνεΰμα πατρός τόν εύγενή και άΕιόληπτον τιμάτε βίον.
Rom. 16, 16 Ά σ π ά σ α σ θ ε αλλήλους έν φιλήματι άγίωι. ασπάζονται υμάς οι συν έμοι
αδελφοί. έρρώσθαι υμάς έν κυρίωι εύχομαι, αγαπητοί και ποθεινότατοι.

VM, Ρ [ = hk], S [pauca abscissa], D [ = mn], AWA'ACAU


ι συμβαλλόμενον Ρ 2 τε] τό S ο(5τε SW 3 είρημένον Ρ άφωρισμένον SW
παραγινόμενοσ Α 4 τρέχων Α όρθής V 5 δείκνυσι S 6 6 θεός — εύλαβέστατε om. AA'eu
διαφυλάξαι SD διαφυλάγει W διαφυλάττοι VMP χρόνοισ πολλοΐσ VMP 7—9 έδόθη — αύγού-
στων om. V 7 ϊγ MW δεκεμβρίου Μ νοεμβρ(ων Α 8 ϊγ Μ ούαλεντιανοϋ D γ Μ
in fine add. καΐ άναγνωσθείσησ πράττεται τά ύπομνήματα πραχθέντα έν έφέσω παρά τήσ άγίασ και
οίκουμενικήσ συνόδου ένεκεν [ϊνεκα W] τοΟ δυσσεβοΟσ νεστορίου SDW
V, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AW
11 πρό — βόδου VPSD κυρίλλου έπιστολαί πρόσ τούσ άλεΕανδρεΐσ πρό — βόδου W κυρίλλου
έπιστολή πρώτη άπό βόδου στα(τιώνοσ) πρό τοΟ άπαντήσαι είς την σύνοδον Α ίΓς V κε Ρ <jß' D
12/13 ποθεινοτοίτοισ άδελφοΐσ SD 14 ήμεροτοίτοισ D ι6 τόν θν SDA 17 καΐ τόν
VPWA τόν δέ SD ι8 ήν om. Α 19 ήμΐν S 20 προσθήσει θσ ΡΑ προσθήσει 6 θσ VW θσ
προσθήσει SD ήμών SD 22 πάλιν om. V 23 πάντα — πόλεμον SDW θσ ό V
τά om. Α 24 ύμάσ Ρ τέκνα Ρ 2$ δέ1 om. Α έν ύμΐν V 26 ύμδσ άποφανεΐ PAW
ύμβσ άποφαίνει SD άποφανεΐ ύμάσ V δοκιμυυτάτοισ D

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
26. 27. 28 C Y R 1 L L I A D A L E X A N D R I N O S E P I S T V L A E PRIMA S E C V N D A T E R T I A

27 = S 96 A 140
ToO αύτοΰ επιστολή δευτέρα Μ i m 1117
Κύριλλος πρεσβυτέροις καΐ διακόνοις και λαώι Αλεξανδρείας άγαπητοΐς και ποθεινο-
τάτοις έν κυρίωι χαίρειν. Διψώντί μοι πάλιν της ύμών έπιεικείας την πρόσρησιν δέδο- 4
ται του γράφειν καιρός και τόπος. έσμέν τοιγαρουν έν τήι Έφεσίων, δια τάς πάντων L πι 44«
υμών εύχάς έν εύρωστίαι διατελούντες και λοιπόν έγγυς έχοντες τον της συνόδου καιρόν,
πιστεύομεν δέ δτι Χριστός ό πάντων σωτήρ καθαράς άποφανεΐ διεστραμμένων έννοιών
τάς έαυτοΰ έκκλησίας και τήν όρθήν πίστιν φανοτάτην οίπασι καταστήσει, ώστε πάντας
πανταχήι καθαρούς και άμωμους, άκαπήλευτον ?.χοντας αυτήν, όσίας αΐρειν χείρας εις προσ- ι Tim. 2, 8
ευχάς, έκεΐνο λέγοντας τό δια φωνής του μακαρίου Δαυίδ κ α τ ε υ θ υ ν θ ή τ ω ή π ρ ο σ ε υ - Ps. 140, 2
χή μου ω ς θ υ μ ί α μ α έ ν ώ π ι ό ν σου" έ π α ρ σ ι ς τ ω ν χ ε ι ρ ώ ν μ ο υ θ υ σ ί α έ σ π ε ρ ι ν ή . u
περιέρχεται γάρ ό πονηρός, τό άκοίμητον θηρίον, έπιβουλεύων τήι δόΕηι Χριστού, ισχύει 1 Petr. 5, 8
δέ δλως ουδέν, άργούσης αύτοΰ τής σκαιότητος και άπρακτούσης της πονηρίας. έπιβου-
λεύει γάρ ούκ άνθρώπωι Koivuit ουδέ ένί τών καθ' ήμάς απλώς κατά τό δοκούν τοις νέοις
δογματισταΐς, άλλά θεώι τώι πάντα ίσχύοντι. ούκουν άκουέτω παρά παντός άγαπώντος is
Χριστόν σ κ λ η ρ ό ν σ ο ι π ρ ο ς κ έ ν τ ρ α λ α κ τ ί ί ε ι ν . πλήττει γάρ έαυτόν ό δείλαιος Act. 9, 5
και όμου τοις ιδίοις τέκνοις πεσεΐται προς δλεθρον. οί γάρ τά όρθά τών αγίων έκκλη- PG 130
σιών διαστρέφοντες δόγματα τής έκείνου μερίδος εΐσίν, ού φεύΗονται δέ τό κρίμα του
θεοΟ. προσεύχεσθε τοίνυν υπέρ ημών 'ίνα ό θεός ό πάντων σωτήρ δοίη πάλιν χαίρουσι 19
χαίροντας άποδοθήναΓ πάντα γάρ δύναται και αδυνατεί παντελώς ουδέν αύτώι. Lc. 1, 37
Ά σ π ά σ α σ θ ε α λ λ ή λ ο υ ς έν φ ι λ ή μ α τ ι ά γ ί ω ι . ασπάζονται υμάς οί συν έμοι Rom. 16, 16
αδελφοί. έρρώσθαι ύμάς έν κυρίωι εύχομαι, αγαπητοί και ποθεινότατοι.

28 = S 97· Latine extat in Collectione CT 29


Του αύτοΰ έπιστολή1 τρίτη
r 1 h™,573
Μ ΙΙΙΙ 1241
Κύριλλος πρεσβυτέροις και διακόνοις και λαώι Αλεξανδρείας άγαπητοΐς και ποθεινοτά- pg 77, '37
τοις έν κυρίωι χαίρειν. Ei και πλατύτερον 2δει τά γεγενημένα τήι υμετέραι θεοσεβείαι 2β
γνωρίσαι, άλλά διά τό κατεπείγεσθαι τους του γράμματος διακομιστάς συντόμως έπέστειλα.
ϊστε τοίνυν δτι κατά τήν όγδόην και είκάδα του Παυνι μηνός ή αγία σύνοδος γέγονεν έν d. 22. m. lun.
τήι Έφέσίων έν τήι μεγάληι έκκλησίαι τής πόλεως, ήτις καλείται Μαρία Θεοτόκος, δια- 4 3 1
V, Ρ [ = hk], S, D [ = ron], A W
2 τοΟ — δευτέρα Pm τοΟ — δευτέρα έπιστολή SnW om. V τοΟ αίιτοΟ δευτέρα πρόσ τούσ αύτούσ
μεθό κατήντησεν Α κΐ V κς Ρ D
3 καΐ' om. Ρ άγαπητοΐς] άγαθοΐσ W 4/5 δέδονται SD 5 τοΟ γράφειν om. W
6 εύρρωστία S χρόνον Ρ 7 άπό τών διεστραμμένων D 8 φανοτάτην — καταστήσει] άπο-
καταστήσει φανοτάτην V 8/9 πανταχή πάντασ W 9 καΐ άκαπήλευτον Α 12 έπιβουλεύων]
έπιίητών τίνα καταπίη καϊ έπιβουλεύων Ρ τοΟ χϋ VP 1 3 — 1 5 έπιβουλεύει — παρά om. D
15 τά πάντα W ι 6 τόν χν ΡΑ τό πρόσ V 17 δμοΟ] ήμϊν W άγιων om. SD
18 έκείνων Α 20 παντελώς — αύτώι] αύτώ ούδέν SD 2ΐ καϊ ol S 22 άγαπητοί καϊ]
άδελφοί V
VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], W J A ' A ®
praemittit ΤοΟ άγιου κυρίλλου έπιστολαϊ β πρό τήσ συνόδου προσαγορευτικαί πρόσ τούσ πρεσβυ-
τέρουσ καϊ διακόνουσ καϊ τόν λαόν άλεΕανδρείασ ή μέν μία σταλεΐσα άπό τήσ {>όδου ή δέ έτέρα άπό τήσ
έφέσου: — ΤοΟ αύτοΟ πρόσ τούσ αύτούσ τρίτη έπιστολή Μ 24 τοΟ — τρίτη om. V έπιστολή
τρίτη om. S κη V κΖ MP φ ' D
25/26 Κύριλλος — χαίρειν om. Μ 25 καϊ1 om. Ρ 26 καϊ om. V 27 συντόμως om. D J
άπέστειλα V έπέστειλεν S 28πανέμουΜΡ 29 έφέσωΥΜΡε έν] μεν Μ 29/ρ. ι ι 8 , ι διατελέσαντεσΜ

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
118 COLLECTIO VATICANA

τελέσαντες δέ πάσαν την ήμέραν τελευταΐον καταγνυυσθέντα και ουδέ τολμήσαντα παρα-
βαλεΐν έν τηι άγίαι συνόδωι τόν δύσφημον Νεστόριον καθαιρέσει ύποβεβλήκαμεν και
έίεβάλομεν της έπισκοπής. ή μεν δέ οί συνελθόντες έπίσκοποι ύπέρ τους διακοσίους.
έπέμεινε δέ πας ό λαός της πόλεως άπό πρωί £ως έσπέρας περιμένιυν τό κρίμα της αγίας
συνόδου" ώς δέ ήκουσαν δτι καθηιρέθη ό δύσφημος, πάντες μιάι φιυνήι ήρΕαντο εύφημεΐν 5
τήν άγίαν σύνοδον και δοΗολογεΐν τον θεόν δτι πέπτωκεν ό της πίστεως έχθρός. έΗελθόν-
τας δέ ή μας έκ της έκκλησίας προέπεμψαν μετά λαμπάδων £ως του καταγωγίου (λοιπόν
γαρ ήν έσπέρα) και γέγονε πολλή θυμηδία και λυχναψία έν τηι πόλει, ώστε καϊ τάς γυναί-
κας θυμιατήρια κατέχουσας προηγεΐσθαι ήμών. και ΙδειΗεν ό σωτήρ τοις δυσφημοΟσι
Μ IUI 1244 τήν δόΗαν αύτου δτι πάντα δύναται. μέλλομεν ουν τους χάρτας τελειώσαντες τους ίο
γενομένους έπι τηι καθαιρέσει αύτου, λοιπόν έππΌχύνειν προς ύμάς σύν θεώι.
Πάντες έσμέν έν εύθυμίαι και ίιγείαι δια τήν του σωτήρος χάριν. έρρώσθαι ύμάς
έν κυρίωι εύχομαι, αγαπητοί και ποθεινότατοι.

29 = S 98 Α ΐ4ΐ
ΤοΟ αύτοΟ έπιστολή τετάρτη ιβ
L III 576 Κύριλλος πρεσβυτέροις και διακόνοις και λαώι Αλεξανδρείας άγαπητοΐς και ποθεινοτά-
τοις έν κυρίωι χαίρειν. Τά λαμπρά και μεγάλα των κατορθωμάτων ού δίχα πόνων εις
πέρας άγεται, δει δέ δή πάντως άγαθοΰ παντός ίδρωτα προανατεΐλαι και ου θαυμαστόν
Ρ(ί ΐ4ο εί έν τοις μεγάλοις ακολουθούν όρώμεν τό τοιούτον, δτε καϊ τά κοινά καϊ τά κάτωθεν και
μερίμνης γέμει και διά πόνων άρχεται. άλλά και έν τώι πονεΐν δεδιδάγμεθα λέγειν ζο
Ps. 26,14 ά ν δ ρ ί Ε ο υ και κ ρ α τ α ι ο ύ σ θ ω ή καρδία σου και ύ π ό μ ε ι ν ο ν τ ό ν κ ύ ρ ι ο ν . τε-
θαρσήκαμεν γάρ δτι καρπός εύκλεής τοις εις άρετήν σπουδάσμασιν έπεται και πνευματικής
ανδρείας Ηένιον εύρίσκομεν τόν παρά θεού μισθόν. αϊρεσιν τοίνυν μιαρωτάτην έπιχειρή-
Ps. 74, 6 σασαν ήδη κατά πάσης αϊρεσθαι της ύπ' ούρανόν και άνιστώσαν εις υψος τό κέρας και
λαλούσαν άδικίαν κατά τού θεού καθεΐλεν αυτός και οίάπερ φλόγα κατεμπρήσαι θέλουσαν 25
τά όρθά της έκκλησίας δόγματα κατέσβεσεν ό μονογενής τοΰ θεού λόγος, τόν ταύτης
εύρετήν και πατέρα καταργησας τε όμοΰ και παύσας της ίερωσύνης ψήφωι της αγίας
Ps. t2s. 3 συνόδου, ώστε και χαίροντας ημάς λέγειν έ μ ε γ ά λ υ ν ε κ ύ ρ ι ο ς τ ο ύ π ο ι ή σ α ι μ ε θ ' ή μ ώ ν "
έγενήθημεν εύφραινόμενοι. εύθυμία γάρ διδασκάλοις και τοις λαών ήγουμένοις τό
τήν όρθήν κρατύνεσθαι πίστιν και δοίάϊεσθαι πανταχού τόν των δλων σωτήρα θεόν, 3ο
καταργουμένου τού σατανά και άνηιρημένων των παρ' αύτού σκανδάλων και τών της
αληθείας δογμάτων κατισχυόντων τοΰ ψεύδους, ίνα πάντες έ£ ένός στόματος ομοφώνως
Eph. 4. 5 λέγωμεν ε ί ς κ ύ ρ ι ο ς , μ ί α π ί σ τ ι ς , 'έν β ά π τ ι σ μ α . ταύτα και νύν ώς τέκνοις γράφω,

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], A [inde a 15], W, JA«A= [usque ad 13]


ι ού SD J τολμήσαντεσ S 2 έν om. S 3 δέ om. Ρ οί om. W ύπέρ τούσ
διακοσίουσ [διακοσίουσ ώσει τριακοσίουσ ήττω ή πλείαι S] SDWJA ώσεί τριακόσιοι ήττουσ ή ιτλίίουσ
VMP 4 έπέμενε W περιμένιυν om. SW 5 ήκουσεν S δύσφημοσ D J A δύστηνοσ VMPSW
πάντα S ήρΕαντο ποίντεσ μιά φωνή Ρ φωνή μιά VM 6 boScKeiv VMPSW 7 ί>έ
om. W έκ om. W τού om. J 9 πηρ S τοις om. S 11 έπι τή — αύτοΟ γενομένουσ Ρ
έπΙ] έν V 12 ύγιεία DJ _ 13 εύχομαι έν κΰϊ W και om. MP
15 ΤοΟ αύτοϋ κυρίλλου δ έπιστολή πρόσ τοϋσ αύτούJ τήσ αύτήσ έχομένη έννοίασ: — Μ, ipsa
epistula omissa τού — τετάρτη om. V έπιστολή om. Ρ τού αύτοΟ πρόσ τούσ αύτούσ άπό έφέσου Α
κθ V ϊϊη Ρ φ D 16 καϊ1 om. Ρ άγαπητοϊς] άγαθοΐσ W 17 εις] ώσ S ι8 δή om. DW
19 άκολουθοΟντεσ W τό om. W κάτωθεν VPA κατά τό θείον SD κατά τόν βίον W καϊ
om. Ρ 23 άνδρίασ VD 24 άνιστΑσαν Ρ τό Οψοσ Α 26 κατέσβεσεν om. SD 28 καϊ
om. SDW 30 δέΣασθαι SDW πανταχού om. Ρ θεόν] χν SD και θν V

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
28. 29 CYRILLI AD ALEXANDRINOS EPISTVLAE TERTIA QVARTA 30 IOHANN1S EP1STVLA 119

τά παράδοΣα του σωτηρος διηγούμενος, ίνα έκτενεστέρας ποιήσθε τάς προσευχάς, ώστε
ίσχϋσαι μετά της τοΰ θεοΟ βουλής χαίροντας χαίρου(Τιν άποδοθήναι μετ' ευρωστίας.
Έρρώσθαι Ομάς έν κυρίωι εύχομαι.

30 = S 2ο Α 17 Latine extat in Collectione CT 21 4


Επιστολή Ιωάννου 'Αντιοχείας προς Κύριλλον Min^tiai
Τώι δεσπότηι μου τώι θεοφιλεστάτωι και άγιωτάτωι συλλειτουργώι Κυρίλλαιι Ιωάννης PG77. »32
έν κυρίωι χαίρειν. Ουδέ έμέ μετρίως δάκνει τό δλως της υμετέρας όσιότητος είς την
Έφεσον παραγενομένης τάς μικράς ταύτας ύστερήσαι ημέρας. της γαρ χρείας ό περί L Iii 446
την σήν άγιωσύνην πόθος πλέον μοι έγκειται συντόνως την όδόν έΕανύσαι. είμι γοΰν
εύχάϊς της σής όσιότητος έπι θύραις λοιπόν, πολύν ύποστάς τον της όδοιπορίας πόνον. ίο
ήμέρας γαρ Ιχω τριάκοντα (τοσούτον γαρ ό κύκλος της όδοΰ εχει) όδεύων, ούδαμοΟ ούδ'
δλως ένδιδούς έμαυτώι, ένίων των κυρίων των θεοφιλεστάτων έπισκόπων άνωμαλίαι κατά
τήν όδόν χρησαμένων, ίώιων δέ πολλών πεπτωκότων από της συντόνου όδοιπορίας.
ευχου ουν, δέσποτα, και ταύτας τάς πέντε ή ?£ μονάς και άλύπως ημάς όδευσαι και δρα-
μεΐν και περιπτύΕασθαι την ίεράν ήμΐν και όσίαν κεφαλήν. is
Οί περί τον κύριόν μου τον θεοφιλέστατον έπίσκοπον Ίωάννην ΠαΟλον Μακάριον
προσφθέγγονταί σου τήν όσιότητα. πάσαν τήν συν σοι αδελφότητα έγώ τε και οί σύν
έμοι πλείστα προσαγορεύομεν. έρρωμένος ύπερευχόμενος ήμών διατελοίης, δέσποτα
θεοφιλέστατε και όσιώτατε.

30 a Προ της έπιστολής Ιωάννου ή σάκρα προαπεστάλη <ή> έΗής" άλλ* έπειδή συνεδρευ- 2ο
σάντων τών εύλαβεστάτων έπισκόπων αυτη ή σάκρα προλάμπει των υπομνημάτων, προ-
ετάζαμεν τήν έπιστολήν, ίνα μή έκ δευτέρου γραφήι ή αύτη σάκρα ή καλούσα πάντας είς
τό συνέδριον.

Πάντων συνεδρευσάντων έν Έφέσωι απεστάλη έν Έφέσωι τό έΕής θείον γράμμα


περιέχον ούτως 2&

30 maximam epistulae partem adfert Cyrillus in apologetico [V 118, 20 uol. I 3 p. 84]

V, Ρ [= hk], S, D [ = mn], AW
ι ποιεΐσθε S 2 εύχαριστίασ VP
VM, Ρ [ = hk], S [pauca abscissa], DAA<AC
5 Επιστολή iiudwou [iuudvvou έπισκόπου MP] άντιοχείασ πρόσ κύριλλον VP (ωοίννου έπισκόπου
άντιοχείασ πρόσ τόν άγιώτατον κύριλλον DA om. SA tc λ V κθ Ρ κη Μ κα' D numerus abscissus S
6 Τώι — Κυρίλλυυι om. Α τώι 1 om. SD άγίω S 7 την om. VMP 9 έΕανύσασ
MP ίηανύσαι S γοΟν] τοίνυν A 10 άγιότητοσ VMP έπΙ — λοιπόν τήσ σήσ — εύχαΐσ V
ι ι τοσοΟτο Α τοσοΟτοσ VP ούδαμώσ V om. SD 11/12 ούδέ ökwa SD μηδόλωσ Α 12 έαυ-
τώ SD έμαυτώ έν μηδενΐ Α τών κυρίων om. SD 13 δέ] τέ Ρ 14 μονάς] ήμέρασ D
και' om. Μ 14/15 δραμεΐν και SDAA tc άλύπωσ VMP 15 ύμΐν D ι6 τόν 1 SDA και VP
c to
και μακάριον VP 17 προπροσφθέγγονται A πάσαν SDAA καΐ πάσαν VMP σύν σοΙ]
σήν Ρ σοι Μ τε om. Α ι8 διατελοίησ ήμών S 19 όσιώτατε] άγιώτατε Α
VM, Ρ [ = hk]
30a falsa narrat collector; neque enim ep. 31, sed ep. 25 in gesta relata est. melius res exponitur in
ea prsefatione quae in Collectione Casinensi huic epistulae ρ remittitur, cf. Candidiani contestationemin uol. I U I p.32
20 ή addidi άλλ* om. V 24 έν Έφέσωι* om. Ρ

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
120 COLLECTIO VATICANA

81 = 147 [VJ s 44 A 31. Latine extat in Collectione C 23


L ILL 442 Αυτοκράτορες Καίσαρες Θεοδόσιος και Ούαλεντινιανος νικηταί τροπαιούχοι μέγιστοι
M i m 1117 ά €ΐσ £βαστοι αυγουστοι τήι άγίαι συνόδωι. Πάντων μέν των κοινήι λυσιτελούντων πολ-
λήν φροντίδα ποιούμεθα, διαφερόντως δέ τών εις εύσέβειαν ήκόντων, δι' ών και τών λοιπών
ep. 25 αγαθών ή χορηγία τοις άνθρώποις προσγίνεται. διά τοι τούτο πρώην μέν περί του συ- 5
νελθεΐν την ύμετέραν θεοσέβειαν εις την Έφεσίων μητρόπολιν τά εικότα γεγραφήκαμεν' έπει-
δή δε έχρήν και της πρεπούσης ευταξίας τε και ησυχίας τήι διασκέψει της άγιωτάτης
MIHI 1120 υμών συνόδου δεόντως φροντίσαι, ουδέ τούτο παρήκαμεν ώστε αύτηι πανταχόθεν ύπάρΗαι
τό άτάραχον. και πεπείσμεθα μέν ώς ουδεμιάς της ΙΗωθεν βοηθείας είς τό και έτέροις
είρήνην παρασχεΐν δεΐται υμών ή θεοσέβεια, ήν δέ και τούτο της εμμελούς ήμών περι ίο
την εύσέβειαν προνοίας μη παριδεΐν. έντέταλται τοίνυν Κανδιδιανός ό μεγαλοπρεπέστατος
κόμης τών καθωσιωμένων δομεστίκων άχρι της άγιωτάτης υμών διαβήναι συνόδου και μη-
δέν μέν ταΐς περι τών εύσεβεστάτων δογμάτων γινομέναις ίητήσεσιν ή γοΰν είσηγήσεσι
L in 443 κοινωνήσαι (άθέμιτον γαρ τον μή τοΰ καταλόγου τών όσιωτάτων έπισκόπων τυγχάνοντα
τοις έκκλησιαστικοίς σκέμμασιν έπιμίγνυσθαι), τούς κοσμικούς δέ και μονάζοντας τούς τε is
ήδη διά τοΰτο συνηγμένους και τούς συνάγεσθαι μέλλοντας της αύτής παντι τρόπωι χωρί-
σαι πόλεως, έπειδήπερ ού χρή τούς κατ' ουδέν αναγκαίους δντας τήι μελλούσηι τοΰ δόγ-
ματος διασκέψει κινεΐν θορύβους και διά τοΰτο έμποδίίειν τοις ειρηνικώς τυπωθήναι παρά
της υμετέρας άγιωσύνης όφείλουσι, και φροντίσαι τοΰ μή τινα διχόνοιαν έΗ άντιπαθείας
έπι πλέον παραταθήναι, ώς αν μή έκ τούτου ή τής άγιωτάτης υμών συνόδου παρεμπο- 2ο
δίίοιτο διάσκεψις και ή ακριβής τής αληθείας Ζήτησις έκ τής έγγινομένης τυχόν άτάκτου
περιηχήσεως διακρούηται, άνεξικάκως δέ τών λεγομένων £καστον άκροώμενον προστιθέναι
το δοκούν ή άντιτιθέναι και ούτως πάσαν κατά πρότασίν τε και λύσιν την περι τοΰ άληθοΰς
δόγματος ?ρευναν δίχα τινός ταραχής διακριθήναι και κοινήι τής υμετέρας άγιότητος ψήφωι
άστασίαστόν τε και τον πάσιν άρέσκοντα τύπον λαβείν. πρωτοτύπως δέ παρά τής ήμε- 25
τέρας θειότητος ό αύτος μεγαλοπρεπέστατος άνήρ Κανδιδιανός έντέταλται παντι τρόπωι

post formulam salutationis ins. Ούκ Ενεφανίσθη αΰτη τήι άγίαι [om. Vi] συνόδωι κατά τόν δέοντα
καιρόν, άλλ* ύπεκρύβη διά ΚανδιδιανοΟ κόμητος Νεστορίωι χαριίομένου, μετά δέ [δέ om. S καΐ μετά D]
τήν άπόφασιν άνεγνώσθη ώς τά κεκριμένα άργησαι ViSD
31 V V , Μ, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], Α Λ
inscr. θείον γράμμα άποσταλέν [σταλέν SD] τή άγια συνόδω διά κανδιδιανοΰ κόμητοσ δομεστίκων
τοΟ κάί τήν εύταΣίαν τήσ συνόδου έγχειρισθέντος ViSD ίσον θείου γράμματοσ άναγνωσθέντοσ τη συνόδω
παρά τοΟ κόμητοσ κανδιδιανοΟ Α om. VMPA λα V κθ MP ρμΖ Vi μδ S με' D
2/3 Αυτοκράτορες — συνόδωι ViSD cf. Λ Θεοδόσιος ΙνδοΣος θριαμβευτής άεΐ αΰγουστος πρός τήν
άγίαν τοΟ θϋ [τοΟ θΰ om. Ρ] σύνοδον VMP om. Α 3 λυσιτελούντων SDA συντελούντων VMPVi
4 διό Α 5 γίνεται VMP 6 θεοσέβειαν ViSDAA εύλάβειαν VMP έπί VM τών έφεσίων Vi
πόλιν VMP 7 έχρήν ViSDAA χρή VMP τε om. VMP ήσυχίας] εύκοσμίασ S 8 ύμών om. Α
ύπαρχθήναι MP περιφυλαχθήναι V g μέν om. D 10 δέεται VMP θεοσέβεια ViSDAA
εύσέβεια VMP έντελοΟς SD ύμών V χι ού Α τοιγαροΟν VM 12 κόμης — δομε-
στίκων ViSDAA και καθωσιωμένος κόμης τών δομεστίκων VMP άγιωτάτης ViSDAA άγίας VMP
ΐ3 εύσεβεστάτων VMPA om. ViSDA συΣητήσεσι Vi ήγουν είσηγήσεσι VA εϊτ' ουν [ήτουν Μ]
γινομέναις είσηγήσεσι MP om. ViSDA 14 μή VMPA ?Σω ViSDA όσιωτάτων ViSDA άγιωτάτων VMP
15 τούσ ViSDA om. VMP δέ] τε Α καί om. S 16 συνηγμένους VMP συνειλεγμένουσ ViSDA
καΐ τούσ VMPA ή και ViSDA συνεΐναι Α 16/17 χωρίσει MP 17 άναγκαΐον Ρ 20 πλεΐον VMP
έπιτεθήναι DA 22 προτιθέναι SDA προταθήναι MP 23 τό δοκοΟν ή άντιτιθέναι ViSD τό δοκούν
ή άνατιθέναι Α τέ ή άντιτιθέναι τό δοκοΟν V τέ καί άντιτεθήναι [άντιταθήναι Ρ] πρός τό δοκοΟν MP
πάσαν κατά VMPAA κατά Vi κατά πάσαν SD τήν περί om. VMP 24 διακριθήναι ViSDAA
διαλυθήναι VMP και κοινή VPViSA τη D om. Α όσιότητος VMP 25 τε] δέ SD 25/26 ύμετέ-
ρας V, 26 άγιότητοσ S

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
3 i SACRA AD SYNODVM 121

παραφυλάττειν μηδένα τών της άγιωτάτης υμών συνόδου, ως οΐκαδε έπανιόντα ή και το
θείον ήμών στρατόπεδον καταλαβεΐν βουλόμενον ή και άλλαχοΰ που άφικνεΐσθαι προηιρη-
μένον, άπολιπεΐν τον άφορισθέντα τηι διασκέψει τόπον μήτε μην έτέραν τό παράπαν προτε-
θήναι έκκλησιαστικήν £ήτησιν ή τινών έίαιτούντων ή όπωσοΰν 2κ τίνος άνακύπτουσαν
υποθέσεως μή συντείνουσαν εις την προκειμένην του αγίου δόγματος διάσκεψιν, πριν αν 5
πάσα ή περί τούτου κινούμενη λυθήι άμφισβήτησις και τά εις την άληθή αύτου ερευναν
συντελουντα προς άκρίβειαν Ζητηθέντα τέλους τύχηι του τηι όρθοδόΗωι θρηισκείαι συμ-
βαίνοντος.
Γινωσκέτω δέ υμών ή θεοσέβεια δεδόχθαι τηι ήμετέραι γαληνότητι μηδεμίαν ή έπι
της άγιωτάτης υμών συνόδου η και έν δημοσίωι αυτόθι δικαστηρίωι χρηματική ν ή έγκλη- ίο
ματικήν κατά τίνος κινηθήναι αίτίασιν, ει τινι τυχόν ταύτην είναι συμβαίνοι, πάσαν δέ τήν
περι τούτων διάγνιυσιν συγκροτηθήναι κατά ταύτην τήν μεγαλώνυμον πόλιν' Είρηναΐον δέ
τον μεγαλοπρεπέστατον ανδρα φιλίας μόνης χάριν συνεκδεδημηκέναι τώι άγιωτάτωι και
θεοφιλεστάτωι έπισκόπωι τήσδε της μεγαλωνύμου πόλεως Νεστορίωι μήτε τοις σκέμμασι
της άγιωτάτης υμών συνόδου μήτε μήν τοις έγχειρισθεΐσι τώι παρ' ήμών άποσταλέντι έν- is
δοΗοτάτωι άνδρι Κανδιδιανώι κατά τινα λόγον κοινωνήσοντα.

32 Και μετά το άναγνωσθήναι έν Έφέσωι τοΰτο αυτό τό προγεγραμμένον θείον γράμμα


πράττεται παρά τών αγίων πατέρων και έπισκόπων τά τηι υποθέσει ήρμοσμένα, ατινα και
ύποτέτακται.

VViM, Ρ [ = hk], S, D [ = ran], ΑΛ


ι φυλάττειν S κοί om. S 2 και om. MP 2/3 προειρημένον ViA 3 άπολείπειν Α
όρισθέντα ViSDA σκέψει Α τόπον VMP τ ύ π ο ν ViSDA 3/4 προταθήναι MPSDA
5 υποθέσεως Λ ίιπόθεσιν VPViSDA, de Μ propter scripturam abbreuiatam non constat δόγματος]
πνσ Α διάσκεψιν ViSDA διάγνωσιν MP εήτησιν και ίηάγνωσιν V 6 περί om. Vi τούτου
κινουμένη VMPA τοΟ Ζητουμένου ViSDA λυθείη ViSDA τ ά om. MP αύτοΟ ίρευναν V
ϊρευναν αύτοΟ MP eins inquintionem Λ ϊρευναν ViSDA 7 λυσιτελοΟντα V τ ά λυσιτελοΟντα MP
κα'ι πρός VMP πρόσ άκρϊβειαν συντελοΟντα S ζητηθέντα om. S τύχοι Ρ τού τ ή
PMViA τοΟ V τ ή SD 9 ή ύμιϊιν ViSDA f| om. VMP 10 άγιιυτοίτης VMPA άγίασ ViSDA
και om. S 11 ή Μ τινα MP ταύτη MP συμβαίνει MP πάσι Ρ ΐ2 τούτων
VMPA τούτου ViSDA ταύτην VMPA om. ViSDA μεγαλώνυμον πόλιν VMPViAA μεγαλόπολιν SD
13 μόνησ SDAA μόνην Vi μόνον VMP χάριν ήδη VP ά γ ι ω τ ά τ ω [άγίω S] καΐ ViSDAA om. VMP
14 μήτε ViSDAA μή VMP 15 άγιωτάτησ ViSDAA άγίας VMP μήν om. VMPA τησ
έγχειρισθείσησ Μ 15/16 ένδοΕοτάτω ViDAA μεγηλοπρεπεστατω VMP om. S 16 κοινιυνήσαντα Μ
VM, Ρ [ = hk] _
32 cf. quae ad 30» adnotata sunt λβ V λ Μ λα Ρ

Acta conciliorum oecumenicorum. 1. χ. 16

Brought to you by | Cambridge University Library


Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
Brought to you by | Cambridge University Library
Authenticated
Download Date | 9/6/15 4:09 PM
INDICES

16*

Brought to you by | University of Michigan


Authenticated
Download Date | 9/7/15 6:55 AM
Brought to you by | University of Michigan
Authenticated
Download Date | 9/7/15 6:55 AM
I
IN HAC VOLVMINIS I PARTE I CONTINENTVR
Capitulatio Collectionis Vaticanae p. 3—9

Sacra ad Cyrillum 8 p. 73. 74


Sacra ad Cyrillum et metropolitas qua synodus Ephesum conuocatur 25 p. 114—116
Imperatorum scriptum ad synodum 31 p . 120. 121
Sacra ad Acacium Beroeensem et Symeonem Styliten 23 p. 112

Acacii Beroeensis ep. ad Cyrillum 17 p. 99. 100


Caelestini ep. ad Cons tail tinopolitanos [Coll. Veron. 5] 11 p. 83—90
Caelestini ep. 3d Cyrillum [Coll. Veron. 1] 9 p. 75—77
Caelestini ep. ad Iohannem Antiochenum [Coll. Veron. 6] 12 p. 90. 91
Caelestini ep. ad Nestorium [Coll. Veron. 2] 10 p. 77—83
Cyrilli oratio ad Theodosium 7 p. 42—72
Cyrilli epistulae I U I ad Alexandrinos [ep. 20. 21. 24. 25] 26—29 p. 116—119
Cyrilli ep. ad Acacium Beroeensem [ep. 14] 16 p. 98. 99
Cyrilli ep. ad Constantinopolitanos [ep. 18] 24 p. 113. 114
Cyrilli ep. ad Iohannem Antiochenum [ep. 13] 13 p. 92. 93
Cyrilli ep. ad Iuvenalem [ep. 16] 15 p. 96—98
Cyrilli ep. ad Nestorium I [ep. 2] 2 p. 23—25
Cyrilli ep. ad Nestorium I I [ep. 4] 4 p. 25—28
Cyrilli ep. ad Nestorium I I I [ep. 17] 6 p. 33—42
Cyrilli ep. ad monachos [ep. 1] ' I p. 10—23
Cyrilli ep. ad apocrisiarios Constantinopoli constitutes [ep. 10] 22 p. 110—H2
Cyrilli ep. ad uituperatores [ep. 8] 21 p . 109
Cyrilli ep. ad zeloten quendam [ep. 9] 20 p. 108. 109
Iohannis Antiocheni ep. ad Cyrillum 30 p. 119
Iohannis Antiocheni ep. ad Nestorium 14 p. 93—96
Nestorii ep. ad Cyrilhim I [Loofs, Nestor, p. 169] 3 p. 25
Nestorii ep. ad Cyrillum I I [Loofs, Nestor, p. 173—180] 5 p. 29—32
Procli sermo 19 p. 103—107

obtestatio Constantinopoli proposita 18 p. 101. 102

narratio de Caelestini ep. ad Nestorium [10] 24 s p. 114


notae collectoris 30* p. 119. 32 p. 121

II

ADFERVNTVR
Caelestini epistularum ratio habita non est
Gen. 3. 16 40, 12 2 Reg. 3, ι 32, 17
Exod. 3. 2 103, 14 3 Reg. 8, 27 106, 4

3. 14 52. 8 Ps. 2, 7 58. 22


7, 20 20, 20 13, 3 50. 5
14, 21 20, 21 26, 14 118, 21
17, 6 20, 22 44, 8 14, 24. 17. 3
32, 26 97. 10 46, 6—9 23. 6
Deut. 6, 13 13. 18 49. 3 106, II
lud. 6, 37- 38 103, 16 69, 2 106, 8
I Reg. 24. 7 14. u 74. 6 5°. 25· 118, 24

Brought to you by | University of Michigan


Authenticated
Download Date | 9/7/15 6:55 AM
126 INDICES

78, 8 106, 5 Zach. 12. I 15. 16


79. 3 106, 4 Mai. 3. 6 17. Ii· 35. 23
80, 10 13. 20 Mt. I. I 31. 4
88, 7 70. 25 I. 16 31. 5
88, 10 116, 16 I. 18 31. 7
101, 27. 28 49. 6 I. 20 31. 12
103, 2 107, 14 2, 13 31, 12
>03. 3 107, II 3. 3 19. 30
104, 15 14. 9 3. II 66, 18
109, I 17, 29 4. II 104, 20
»3. 8 20, 23 5. 44 108, 27
117, 26 107, I 8, 3 19, 22
117, 27 57. 5· 107, : 10, I 72. 9
118, 176 106, 9 10, 20 12, 27
125. 3 118, 28 10, 34- 35 33. 15. 97. 5
"3 1 . 4 112, 15 10, 37 33. 6
140, 2 " 7 . 10 II. 27 46, 4
140, 4 n o , 32 14, 33 63, 8
143. 5 106, 2 17. 5 66, 6
Prou. 8, 11 44. 24 17. 25· 26 18, 30
8, 15 43. 2 17. 27 18, 28
9. 12 13. 22 18, 6 26, 13
9, 18 45. ι 18, 40 61, 6
Cant. 3, « 107. 8 22, 29 46, 17
Sir. 3. 21 99. 21 22, 42—44 31. 21
4, 28 109, 2 29. 9- 8 65. 32
Iudith 16, 2 116, 23 27, 63 107, 15
I es. i. 4 23. 15 28, 19 46, 22
3. 10 97. 32 28, 20 61, 8
6, 3 42. 18 Mc. 4. 39 100, 15
7. 14 49. 19 Lc. I, 2 34.. 2. 71, 20
11. 9 32» 13 I. 30. 31 46, 8. 49, 21
14, 20 108, 16 I. 30 61, 20
19. ι 103, 15 I. 35 103, 19. 106, 22
25, 8 40. 13 I. 37 n 6 , 25. 117, 20
33. 20 11, 9 I. 41 12, 10
35. 3 - 6 19. 4 I, 79 106, 25
37. 36 44. 8 2. II. 12 46, 30
40. 9—11 19. 14 2. 14 46, 28
45. 23 42. 16 7. 14 19. 22
49. 9 56, 9 Ioh. I. I — •3 50, 8. 69, 12
50. 6 47. 6 I. I 40, 5
53. 12 20, 7. 22, I< I. 12. 13 65, 22
55. 8 53. 17 I, 14 13. 32. 16, 34· 21, 30. 28, 13.
61, 10 66, 28 36, 8. 41, 9. 63, 25. 72, 27.
62, 2 61, 23 104, 16
Ier. i. 5 12, 10 I, 18 64, 32. 107, II
17. 14 106, 3 I. 30 70, 15
58, I 107, I I. 32 101, 19
Baruch 3. 3 48, 28 I. 50 72, 7
3, 3 6 - 3 8 102, 16 2. I. 2 40, 16
3. 38 54. i . 57, 6 2. I 31. "
Ezech. 44. ι- 2 107, 20 2. 19 30. 29
Mich. 5. 2 70, 31 3. 9 56, 27. 68, 10
7. ι · 2 106, 6 3. II 56, 29
Habac. 2, 3 106, 9 3. 12. 13 68, 10
3. 13 14. 14 3. 34 36, 5· 67. 8

Brought to you by | University of Michigan


Authenticated
Download Date | 9/7/15 6:55 AM
INDICES 127

4. 2 2 63, 12 8, 9. 10 67, II
6, 31· 30 67, 29 8, 15 21, 26
6. 32· 33 67. 32 8, 29 52, 27. 61, 26. 62, i. 63, 26
6, 51· 56. 57 68,1 8, 31. 32 19. 34
6, 53 37, 31· 67, 25 !2, 3 52. 18
6, 61. 62 68, 14 14. 7 — 9 71. 23
8, 39· 4 0 59, 7 14, 9 55. 22
8, 40 38, 13 16, 16 116, 28. 117, 21
8, 57 50, 15 i. Cor. i, 23 104, 18
8, 58 70, 13 i, 24 40, I
9, 3 5 — 3 8 64, 28 2. 2 58, 16
9> 37 65. I 2. 4 57. 3
10, 15. 16 19. 24 2, 6—8 59, 21
10, 18 22, 29 2. 8 63, 18
10, 30 38, 10. 60, 23· 64. 5 2, 16 21, 19
10, 37 64. 9 4. 7 49. 3
11, 25 37. 13 6, 17 36, 19
12, 44· 45 64, 16 8, 6 38, 22. 52, 28
13. 13 72, 8 10, 2—4 70, 34
14, 6 39. 22. 52. 5 11, 16 32, 19
14, 8 51. 19 11, 24 31. 17
14, 9. 10 51. 23 12, 3 44. 30
14. 9 38. 10. 60, 22. 64, 4 13. 12 11, 16. 44, 27. 54, 31
14. 23 16, 24 15. 3 — 8 47. 14
14, 28 60, 23 15. 3 31. !6
16, 13 39. 22 15, 12—15 47. 20
16, 14 39. 15· 26 15. 17 22, 22
17. 1 63. 20 15. 20 37. 15
17. «—13 60, 33 15, 21 37. i8
!9, 34 47. 9· « 0 . »4 15, 22 22, 17
20, 17 36, 26 15. 4 9 55. 8
20, 22 67. 7 2. Cor. 4. 5· 6 63. 32
20, 26. 28 104, 5 4. 5 58, 16
20, 30. 31 65. 6 5. »6 61. 15
Act. I. 2 101, 21 6, i6 21, 15
I, 14 31. II 10, 8 100, 24
2, 2 9 — 3 I 55. 25 !3. 3 54. 17
2, 3 8 67. 2 »3. 5 26, 18
3. 6. 2 72. II Gal. !. I 61, 10
4, 8-10. 12 65. II I, II. 12 61, 12
9. 5
1I
7. 16 2, 16 65. 35
9. 34 72, 14 3. 13 106, 16
10, 38 14. 22 3. 27 66, 30
11, 26 102, 5 4. 4 18, 23. 37, 2. 48, 8
17. 31 37. 20 4. 8. 9 62, 31
Rom. i, 1—4 58. II Eph. i. 7 22, 24. 105, 14
ι, ι 60, 29 3. 17 21, 24
i, 3 31. 13 4. 5 63, 20. 118, 33
i, 22. 23 62, 21 4. 7 44. 28
i. 25 62, 19 4. »ο 23. 9
3. 14 26, 9 4. 13 II, 2
3. 23 39. 7· 105 6. 26 5. 2 39. i- 41. 22
4, 2 5 20, 6 5. 5 14. 3 2
5. 20 103, 10 5. 8 106, 28
6, 3 22, 23 Phil. l. 19 44. 28
8, 3- 4 54. 22 2, 5. 6 30, 8
8, 3 31. 15 2, 6 — 8 16, 4

Brought to you by | University of Michigan


Authenticated
Download Date | 9/7/15 6:55 AM
128 INDICES

2, 6 51, 12 Iuda 17—19 57. 25


2, 7 48, 7
2, 8. 7 18, 1 1 V ι 24,2. 98, 29.109, 8 . 1 iOj 6. 8. 20
3. 5 60. 29 V 2. 4 97. 1 1
Col. ι , 12—20 68, 24 V4 29, 12. 92, 7. 18
ι , 13 106, 27 V5 97. 15
i , 16 42, 16 V6 1 1 3 , 20
1. 18 37. 13 V7 73. 23
2, 5 116, 18 V 9—12 97. 24
2, 9 36. 9 Vio 34. 3· 1 94. 5· I I 4 . 23
3, 5. 3 60, 30 V 12 92, 22. 93:, 23
I.Tim. 1,7 45,2 V 13 93. 24
2, 5 20, 23. 39, i. 52, 19. 69, 23 V 16 100, 16
2, 8 117, 9 V25 120, 5
3, 16 46, 18. 54, 4 Vi49 73. 24
Coll. Veron. 3. 4 92, 1 1 . 97:, 18
4, ι 49. 29
Coll. Veron. 3, 2 34. 12
4. 13· 1 6 29, 17
[Nestorius]
4. 15 32, 6
Hebr. i, 3. 4 59. 26 Coll. Palat. 21 p. 112, I
37, 9. 1 1 . 12
I, 3 13. 29· 38, 12. 51, 13
1, 6 17, 31. 62, 10. 107, 12 [Nestorius p. 276,
2, 9 27, 20. 37, 12. 60, 5 4· 5· 7]
2, 14. 15 48, 8
symbolum Nicaenum 12, 32. 35, 1
2, 14 28, 15. 4 1 , 6. 54, 17. 104, 8
μέρος τοΟ μαθήμα-
2, 16. 14 18, 12
τος της έκκλησίας
2, 16. 17 47, I
Άντιοχέιυν ιο2, 9
2, 16 49, 26
2, 17 l8, 14. 27
Athanasius έν τώι
2, 18 47, 4
τρίτιυι λόγαιι itepi
3, 1—6 20, 30
της τριάδος [c.
3, ι 38, 23. 4 1 , 2 1 . 105, 21
Arian. 3, 29. 33] 12, 5· 9
4, 12 52, 4
Cyrilli βιβλίον περί
5, 7. 8 59, 10
της άγιας και
6, 20 104, 16
όμοουσίου τριά-
7, 3 104, 25 δος, έν ιΐιι και λό-
7. 7 17, 19 γος itepi της έναν-
10, 5—7 39, 2 θρωιτήσευυς τοϋ
11, 35 33, 20 μονογενούς 24. 30
12, 2 21, 33
Eustathius Antioche-
!3.4 65, 29 nus 102, 15
13,8 69, 25 Ν estorius [cf. supra]
1. Petr. 2.22 55, 4 p. 2 1 7 , 18. 19 46, I
2,24 20, 7 p. 217, 20—218, 7 46, 3
3,17—20 56, 1 1 p. 245, 18. 19 ΙΟΙ, 12
3,18 22, 21 p. 252, 5. 6 ΙΟΙ, 10
4.ι 31. 17· 37, 10. n o , 27 p. 262, 3. 4. 1 1 . 12 37, 3
4,14 114, 15 p. 265, 3—5 n o , 21
5,8 1 1 7 , 12 p. 282, 19—21 III, 8
2. Petr. i,5—8 10, 18 p. 283, 2—8 III, II
i. Ioh. ι,ι—3 50, 10 p. 293, 20—294, 2 101, 19
ι,I. 2 7 1 , 13 101, 16
P· 373, I I
2,20. 27 14, 19 P· 373, 17 101, 15
2,22.23 5°. 30 p. 378, 18. 19 101, 26
4, 1—3 47. 29 Paulus Samosatenus 101, 10. 12. 14. 16. 18. 23
4, 15 72. 24 episcopus aliguis 99. 15
5, 9. 10 66, 10
5, 20 72, 28 ceteri indices in calce voluminis proponentur

Brought to you by | University of Michigan


Authenticated
Download Date | 9/7/15 6:55 AM
Brought to you by | University of Michigan
Authenticated
Download Date | 9/7/15 6:55 AM
Brought to you by | University of Michigan
Authenticated
Download Date | 9/7/15 6:55 AM

You might also like