เฉลย แบบทดสอบ คัมภีร์ โรคนิทาน (อัตนัย)

เฉลย แบบทดสอบ คัมภีร์ โรคนิทาน

จงตอบคำถามต่ อไปนีใ้ ห้ ถูกต้ อง
1. ธาตุใดจะขาด, หย่อน, พิการ หรื อขาดหายไป แจ้ งอยู่ในคัมภีร์อะไร ..มรณะญาณสูตร.......................
2. การตายโดยปกติ ตายโดยลำดับขัน้ ขันธิ์ชวนะ ตามคัมภีร์โรคนิทาน เรี ยกว่าอะไร.....มรณะด้ วยโรคโบราณโรค
3. จงเรี ยงลำดับ ธาตุที่แตกก่อนการตายให้ ถกู ต้ องตามคัมภีร์โรคนิทาน ..
สันตัปปั คคี น้ำลาย ลมหายใจ หทยัง
4. การที่ถกู โอปั กกะมิกาพาธ ถูกทุบ, ถอง, โบยตีบอบช้ำ ต้ องศาลอาญา ให้ ประหารชีวิต เรี ยกการตายแบบนี ้ว่า
อย่างไรในคัมภีร์โรคนิทาน.....มรณะด้ วยปั จจุบนั โรค.
5. ลักษณะและอาการ ให้ เย็นในอก, มักจุกเสียด, ขัดอก, อาหารพลันแหลก มักอยาก บ่อย จึงทำให้ เกิดลม 6
จำพวก เป็ นลักษณะอาการของธาตุใดพิการ.....เตโชธาตุพิการ.......
และลมจำพวก คืออะไร จงบอกชื่อลมทัง้ ๖นี........ ้ ๑..ลมอุตะรันตะ......๒..ลมปั ตตะรันตะ...๓..........ลมอัส
วาตะ.๔.........ลมปรามาศ......๕...อนุวาตะ ๖. ลมมหาสดมภ์......................................................
6. ลมที่ “พัดแต่สะดือถึงลำคอ” เรี ยกว่าอะไร.....ลมอุตะรันตะ
7. ลมที่ทำให้ “หายใจขาดไป” เรี ยกว่าอะไร...อนุวาตะ.......
8. ลมที่พด ั ”ให้ ขดั จมูก” เรี ยกว่าอะไร...........ลมอัสวาตะ.........................................................
9. ลมที่ “จับนิ่งไป” เรี ยกว่าอะไร...ลมมหาสดมภ์........................................................................
10. มีอาการให้ ผอมเหลือง ครั่นตัว, เมื่อยทุกข้ อ, ทุกลำให้ แดกขึ ้นแดกลง, ลัน ่ โครก, มักให้ หาวเรอ, ให้ วิงเวียน
หน้ าตา, หูหนัก, ร้ อนในอก, รันทดรันทวยกาย, หายใจสัน่ ,เหม็นปาก หวานปากตัวเอง, โลหิตออกทางปาก, จมูก
หู กินอาหารไม่ร้ ูรส ลักษณะและอาการดังกล่าวนี ้เกิดจากธาตุในพิการ. วาโยธาตุพิการ และเกิดขึ ้นในเดือน
อะไร......เดือน ๘,๙,และ ๑๐.......
11. อาโปธาตุพิการ มักเกิดจากสาเหตุใด....กินผักและอาหารทังปวงผิ ้ ดสำแดง....
12. จงเลือก ธาตุพิการ ต่างๆที่ให้ มา ต่อไปนี ้ เติมลงในลักษณะธาตุพิการให้ ถกู ต้ อง
ดีพิการ เสมหะพิการ หนองพิการ เหงื่อพิการ โลหิตพิการ มันข้ นพิการ
๑๒.๑ ให้ คลัง่ , เพ้ อพก, ให้ ร้อน เป็ นอาการของธาตุใดพิการ......โลหิตพิการ........................................
๑๒.๒ มักให้ ตวั ชาสากไป เป็ นอาการของธาตุใดพิการ.....มันข้ นพิการ..................................................
๑๒.๓ กินอาหารไม่ร้ ูรส เป็ นอาการของธาตุใดพิการ..........เสมหะพิการ.................................................
๑๒.๔ มักให้ หืด, ไอ เป็ นอาการของธาตุใดพิการ....หนองพิการ..........................................................
๑๒.๕ มักให้ เซื่องซึม เป็ นอาการของธาตุใดพิการ........เหงื่อพิการ......................................................
๑๒.๖ มักขึ ้งโกรธ, มักสะดุ้งใจ เป็ นอาการของธาตุใดพิการ.ดีพิการ...............................................
13. จงเลือก ธาตุพิการ ต่างๆที่ให้ มา ต่อไปนี ้ เติมลงในลักษณะและอาการของ ธาตุพิการให้ ถกู ต้ อง
น้ำตาพิการ มันเหลวพิการ น้ำลายพิการ น้ำมูกพิการ ลสิกาพิการ มูตรพิการ
๑๓.๑ มักให้ ปวดศีรษะ เป็ นลักษณะและอาการของธาตุใดพิการ.......น้ำมูกพิการ........................................
๑๓.๒.มักให้ ปวดศีรษะ, เจ็บตา เป็ นลักษณะและอาการของธาตุใดพิการ...น้ำตาพิการ....................
๑๓.๓ มักให้ ปัสสาวะแดง, ขัดปั สสาวะ, ปั สสาวะเป็ นโลหิต ปวดเจ็บเนือง ๆ เป็ นลักษณะและอาการของธาตุ
ใดพิการ.........มูตรพิการ......................................

โรงเรี ยน สิ ริภจั จ์ การแพทย์แผนไทย อ .ประสิ ทธิ์ คงทรัพย์ หน้า 1

 เฉลย แบบทดสอบ คัมภีร์ โรคนิทาน (อัตนัย)
๑๓.๔ มักให้ เป็ นไข้ , มักให้ คอแห้ ง, ฟั นแห้ ง เป็ นลักษณะและอาการของธาตุใดพิการ.....น้ำลายพิการ.
๑๓.๕ มักเมื่อยทุกข้ อ ทุกกระดูก เป็ นลักษณะและอาการของธาตุใดพิการ.......ไขข้ อพิการ...
๑๓.๖ มักให้ บวมมือ, บวมเท้ า, เป็ นน้ำเหลืองตก, มักให้ ผอมแห้ ง เป็ นลักษณะและอาการของธาตุใด
พิการ....................มันเหลวพิการ.
14. ธาตุดินพิการ มักมีสาเหตุจากอะไร ......นอนผิดเวลา...............
15. จงเลือก ธาตุพิการ ต่างๆที่ให้ มา ต่อไปนี ้ เติมลงในลักษณะและอาการของ ธาตุพิการให้ ถกู ต้ อง
เกศาพิการ โลมาพิการ นขาพิการ ทันตาพิการ ตะโจพิการ มังสังพิการ
๑๕.๑ เจ็บไรฟั น, เป็ นฝี รำมะนาด, โลหิตไหลออกทางไรฟั น, ฟั นโยก, คลอน, ฟั นถอนออก เป็ นลักษณะและ
อาการของธาตุใดพิการ....ทันตาพิการ..........
๑๕.๒ มักให้ เจ็บทัว่ สรรพางกายทุกขุมขน ขนลุกพองทังตั ้ ว เป็ นลักษณะและอาการของธาตุใดพิการ.โลมาพิการ
๑๕.๓ เจ็บต้ นเล็บ, ต้ นเล็บเขียว, ต้ นเล็บดำช้ำโลหิต ให้ เจ็บๆ เสียวๆ นิ ้วมือนิ ้วเท้ า เป็ นลักษณะและอาการของ
ธาตุใดพิการ นขาพิการ

๑๕.๔ ร้ อนผิวหนังทัว่ กาย, เป็ นผื่นเหมือนผด, แสบร้ อนอยู่เนืองๆ เป็ นลักษณะและอาการของธาตุใด

พิการ........ตะโจพิการ............................................
๑๕.๕ ให้ คนั ศีรษะ, มักเป็ นรังแค, เจ็บหนังศีรษะเนืองๆ เป็ นลักษณะและอาการของธาตุใดพิการ....เกศาพิการ...
๑๕.๖ .มักให้ นอนสะดุ้ง, หลับไม่สนิท, มักให้ ฟกบวมบางทีเป็ นวงผุดขึ ้นเป็ นหัวดำแดง, หัวเขียวทังตั
้ ว
บางทีเป็ นดุจลมพิษ, สมมุติวา่ ประดง, เหือด หัด ต่างๆ เป็ นลักษณะและอาการของธาตุใดพิการ......
...........มังสังพิการ...................................

16. จงเลือก ธาตุพิการ ต่างๆที่ให้ มา ต่อไปนี ้ เติมลงในลักษณะและอาการของ ธาตุพิการให้ ถกู ต้ อง

นหารูพิการ อัฏฐิ มิญชังพิการ อัฏฐิ พิการ วักกังพิการ หทยังพิการ ยกนังพิการ
๑๖.๑.ตับโต, ตับทรุด, ฝี ในตับ, ตับพิการ เป็ นลักษณะและอาการของธาตุใดพิการ.....ยกนังพิการ............
๑๖.๒ ทำให้ คลุ้มคลัง่ ดุจเป็ นบ้ า, ถ้ ามิฉะนันให้ ้ หิวโหย หาแรงมิได้ , ให้ ทรุ นทุรายยิ่งนัก เป็ นลักษณะและอาการ
ของธาตุใดพิการ.........หทยังพิการ................................
๑๖.๓ มักให้ สะบัดร้ อนสะบัดหนาว, ให้ ปวดศีรษะ ท่าน เรี ยกว่า “ลมอัมพฤกษ์ กำเริ บ” เป็ นลักษณะและอาการ
ของธาตุใดพิการ.นหารูพิการ........................
๑๖.๔ ทำให้ ปวดศีรษะอยู่เนือง ๆ เป็ นลักษณะและอาการของธาตุใดพิการ...อัฏฐิ มิญชังพิการ...................
๑๖.๕ มักให้ ม้ามหย่อน เป็ นลักษณะและอาการของธาตุใดพิการ....วักกัง
พิการ...........................................................
๑๖.๖ เมื่อยขบทุกข้ อทุกกระดูก เป็ นลักษณะและอาการของธาตุใดพิการ...........อัฏฐิ พิการ........
17. จงเลือก ธาตุพิการ ต่างๆที่ให้ มา ต่อไปนี ้ เติมลงในลักษณะและอาการของ ธาตุพิการให้ ถกู ต้ อง
กิโลมกังพิการ ปิ หกังพิการ ปั บผาสังพิการ อันตังพิการ อันตคุนงั พิการ อุทริ ยงั พิการ
กรี สงั พิการ มันสมองพิการ
๑๗.๑ มักให้ สะอึก, ให้ หาว, เรอ เป็ นลักษณะและอาการของธาตุใดพิการ......อันตังพิการ..............
๑๗.๒ มักให้ ปวดท้ องแดกขึ ้นแดกลง, ปวดขบอยู่เนืองๆ เป็ นลักษณะและอาการของธาตุใดพิการ....ปิ หกังพิการ
๑๗.๓ .มักให้ ปวดเป็ นพิษ, กระหายน้ำอยู่เนือง ๆ เป็ นลักษณะและอาการของธาตุใดพิการ.ปั บผาสังพิการ.....
โรงเรี ยน สิ ริภจั จ์ การแพทย์แผนไทย อ .ประสิ ทธิ์ คงทรัพย์ หน้า 2
 เฉลย แบบทดสอบ คัมภีร์ โรคนิทาน (อัตนัย)
๑๗.๔ ให้ เจ็บ, ให้ อาเจียน, จุกเสียด, กลับเข้ าเป็ นแรงเพื่อลม เป็ นลักษณะและอาการของธาตุใดพิการ
กิโลมกังพิการ..
๑๗.๕ มักกินอาหารไม่ร้ ูรส, เป็ นต้ นเหตุที่จะทำให้ เกิด โรคต่างๆ เพราะอาหารแปลกสำแดง..เป็ นลักษณะและ
อาการของธาตุใดพิการ.....กรี สงั พิการ......................
๑๗.๖ ให้ ปวดศีรษะ, ให้ ตาแดง, ให้ คลัง่ เรี ยก “สันนิบาตต่อกันกับลม” ..เป็ นลักษณะและอาการของธาตุใด
พิการ..............มันสมองพิการ.
๑๗.๗ มักให้ ลงท้ อง, ลงแดง, มักให้ อาเจียน มักเป็ น ป่ วง 7 จำพวก เป็ นลักษณะและอาการของธาตุใด
พิการ.....อุทริ ยงั พิการ...............................................
๑๗.๘ มักให้ พะอืดพะอม, ท้ องขึ ้นท้ องพอง, มักเป็ นท้ องมานกระษัย บางทีลงท้ องตกมูกเลือด เป็ นลักษณะและ
อาการของธาตุใดพิการ....อันตคุณงั .....................

18. ให้ ขดั ในอก ในใจ, ให้ บวมมือบวมเท้ า, ให้ ไอเป็ นมองคร่อ เป็ นลักษณะของเตโชธาตุใดแตก...ปริ ณามัคคีแตก...
19. คือความชรานำพญามัจจุราชมาเล้ าโลมสัตว์ทงปวง ั ้ จะให้ ชีวิตออกจากร่างกายนัน้ ทำให้ คนไข้ มีกายวิปริ ต
ต่างๆ คือ ให้ ร้ ูสกึ หน้ าผากตึง ตาไม่ร้ ูจกั หน้ าคน แล้ วกลับรู้จกั อีก การสัมผัสสิ่งใดก็ไม่ร้ ูสกึ แล้ วกลับรู้สกึ เป็ น
ลักษณะของเตโชธาตุใดแตก.....ชีรณัคคีแตก...........
20. มือเท้ าเย็น, ชีพจรไม่เดิน, บางทีตวั เย็นดุจน้ำ แต่ภายในร้ อน, ให้ รดน้ำอยู่มิได้ ขาด, บางทีให้ ตวั เย็น และเสโทตก
ดุจเมล็ดข้ าวโพด เป็ นลักษณะของเตโชธาตุใดแตก.....ปริ ทยั หัคคีแตก....................................
21. ให้ ยกมือยกเท้ าไม่ได้ , เมื่อยขบทุกข้ อ ทุกกระดูกให้ เจ็บปวดยิ่งนัก เป็ นลักษณะของวาโยธาตุใดแตก.... .ลม
อโธคมาวาตาแตก...............................................
22. ให้ หต ู งึ , เจรจาไม่ได้ ยิน, แล้ วเป็ นดุจหิ่งห้ อยออกจากตา, ให้ เมื่อยต้ นขาทัง้ 2 ข้ างดุจกระดูกจะแตก, ให้ ปวดใน
กระดูกสันหลัง, ให้ สะบัดร้ อนสะบัดหนาว, อาเจียนลมเปล่า กินอาหารไม่ได้ เป็ นลักษณะของวาโยธาตุใด
แตก...........ลมอังคมังคานุสารีวาตาแตก.....................................
23. มักให้ ดิ ้นรน, มือเท้ าขวักไขว่, พริ กตัวไปมาทุรน ทุราย ให้ เรอบ่อยๆ เป็ นลักษณะของวาโยธาตุใด
แตก...............ลมอุทธังคมาวาตาแตก..................
24. ให้ เหม็นคาวคอ, ให้ อาเจียน, ให้ จกุ เสียด, ให้ แดกในอก เป็ นลักษณะของวาโยธาตุใด
แตก....... .ลมโกฎฐาสยาวาตาแตก..................................................
25. ให้ ท้องขึ ้น, ท้ องลัน
่ , ให้ เจ็บอก, ให้ สวิงสวาย, ให้ แดกขึ ้นแดกลง อก เป็ นลักษณะของวาโยธาตุใด
แตก..........................ลมกุจฉิสยาวาตาแตก................
26. ถ้ าสิ ้นลมหายใจแล้ ว ตายเมื่อนัน้ เป็ นลักษณะของวาโยธาตุใดแตก........ลมอัสสาสะปั สสาวะวาตาแตก
27. ให้ จบั สะบัดร้ อนสะบัดหนาวเป็ นเวลา, บางทีให้ ลงท้ องเป็ นเสมหะ, เป็ นโลหิตเน่าให้ ปวดบวม เป็ นลักษณะของอา
โปธาตุใดแตก.......เสมหะแตก.......................
28. แพทย์สมมุติวา่ “ไข้ กำเดา” เพราะโลหิตกำเริ บ ถ้ า แตกก็เป็ นพิษต่างๆ ผุดขึ ้นมาภายนอก แพทย์สมมุติวา่ เป็ น
“รากสาด” “ข้ าวไหม้ ใหญ่” “ข้ าวไหม้ น้อย” “เปลวไฟฟ้า” “ประกายเพลิง” “ลำลาบเพลิง” ที่เรี ยกชื่อต่างๆ เพราะ
โลหิตกระจายแตกซ่านออกผิวเนื ้อ ส่วนข้ างในก็กระทำพิษต่างๆ บางทีให้ อาเจียนเป็ นโลหิต บางแล่นเข้ าจับหัวใจ

โรงเรี ยน สิ ริภจั จ์ การแพทย์แผนไทย อ .ประสิ ทธิ์ คงทรัพย์ หน้า 3

 เฉลย แบบทดสอบ คัมภีร์ โรคนิทาน (อัตนัย)
ให้ คลัง่ เพ้ อหาสติมิได้ , บ้ างก็วา่ สันนิบาตโลหิตเป็ นเพื่อ โลหิตสมุฎฐาน บางให้ ชกั เท้ าหงิกมือกำ บางทีให้ หนาว
ให้ ร้อน, บางทีให้ ขดั ปั สสาวะ ให้ น้ำปั สสาวะเป็ นสีดำ, แดง, ขาว, เหลือง เป็ นไปต่างๆ เป็ นโลหิตเน่าให้ ปวดบวม
เป็ นลักษณะของอาโปธาตุใดแตก....โลหิตพิการหรื อแตก.................................................
29. ทำให้ ไหลออกมาเนืองๆ ให้ กายซูบผอม กินอาหารไม่ร้ ู รส มักเป็ นฝี ภายใน 7 ประการ เป็ นลักษณะของอาโป
ธาตุใดแตก...........หนองแตก.
30. ถ้ าแตก กระจายออกทัว่ กาย ทำให้ ตาเหลืองตัวเหลือง เว้ นแต่อจุ จาระ, ปั สสาวะไม่เหลือง, บางทีให้ ลงท้ องให้
อาเจียน ดุจเป็ นป่ วงลมเพราะโทษน้ำเหลือง เป็ นลักษณะของอาโปธาตุใดแตก............มันเหลวพิการแตก.......
31. ให้ ปวดในสมอง, ให้ น้ำมูกตก, ตามัว, ปวดศีรษะ เป็ นลักษณะของอาโปธาตุใดแตก......น้ำมูกพิการแตก.....
32. จะทำให้ เมื่อยในกระดูกทุกแห่ง ดุจครากออกจากก้ น , ให้ ขด ั ให้ ตงึ ทุกข้ อ เป็ นลักษณะของอาโปธาตุใด
แตก............ไขข้ อพิการแตก......................................
33. ทำปั สสาวะวิปลาส แดง, เหลือง, และเป็ นนิ่วก็ดี บางทีดจุ น้ำขาวเช็ด, ให้ ขด ั เบา, ให้ เจ็บหัวเหน่า, เป็ นนิ่ว, เป็ น
มุตกิด, เป็ นสัณฆาต, กาฬขึ ้นในมูตร ให้ มตู รพิการแปรไปต่างๆ เป็ นลักษณะของอาโปธาตุใดแตก......มูตร.
34. เนื ้อ 500 ชิ ้น ถ้ าพิการให้ เสียวไปทัว่ ตัว มักให้ พาที่นน
ั่ บวมที่นนั่ เป็ นพิษ บางทีให้ ร้อนดุจไฟ บางทีให้ ฟกขึ ้นดุจ
ประกายดาษ ประกายเพลิง เป็ นลักษณะของปถวีธาตุใดแตก...เนื ้อพิการ...........
35. เส้ นประธาน 10 มีบริ วาร 2,700 เส้ น ก็หวาดไหวไปทังสิ ้ ้น ที่กล้ าก็กล้ า ที่แข็งก็แข็ง ที่ตงดานก็
ั้ ตงดาน
ั้ ที่ขอดก็
ขอดเข้ าเป็ นก้ อนเป็ นเถาไป เป็ นเหตุแต่จะให้ โทษหนัก แต่เส้ นอันชื่อว่า “สุมนา” กับ “เส้ นอัมพฤกษ์ ” ทำเหตุจะ
ทำให้ ระส่ำระส่าย ให้ ร้อน ให้ เย็น ให้ เมื่อย ให้ เสียวไปทุกเส้ นเอ็นทัว่ ทังตั ้ ว ตังแต่
้ ที่สดุ บาทาขึ ้นไปถึงศีรษะ ทำให้
เจ็บเป็ นเวลา แต่เส้ นอัมพฤกษ์ สิ่งเดียวนัน้ ให้ โทษถึง 11 ประการ ถ้ าพร้ อมกันทัง้ 2,700 เส้ น แล้ วก็ตาย ถ้ าเป็ น
2-3 เส้ นก็ยงั พอแก้ ได้ เป็ นลักษณะของปถวีธาตุใดแตก..........เอ็นพิการ...........
36. เป็ นเพราะโทษ 4 ประการ
- กาฬผุดขึ ้นในตับ ทำให้ ตบ ั หย่อน
- เป็ นฝี ในตับ ทำให้ ลงเป็ นโลหิตสด ๆ ออกมา
- กาฬมูตรผุดขึ ้นในตับ กระทำให้ ลงเป็ นเสมหะโลหิตเน่า ปวดบวมอยู่
เสมอ ให้ ตาแดงเป็ นสายโลหิต คนทังปวงสมมุ
้ ติวา่ เป็ นกระสือ ปี ศาจ
เข้ าปลอมกิน เพราะคนไข้ เพ้ อหาสติมิได้ เจรจาด้ วยผี หมอจะแก้ ยาก นัก เป็ นลักษณะของปถวีธาตุใด
แตก..ตับพิการแตก......................................
37. อาการดุจเป็ นไข้ คือ กาฬขึ ้นในปอด ให้ ร้อนอก กระหายน้ำ แล้ วหอบจนโครงลด ให้ กินน้ำจนปอดลอยจึงหาย
อยาก บางทีจนอาเจียนน้ำออกมาจึงจะหายอยาก เป็ นลักษณะของปถวีธาตุใด
แตก...................................ปอดพิการแตก.................
38. ซางขโมยกินลำไส้ เมื่อพ้ นกำหนดซางแล้ ว คือ “ริ ดสีดวงคูภทวาร” เป็ นลักษณะของปถวีธาตุใด
แตก...........อาหารเก่าพิการแตก..................................
39. ถ้ าบริ โภคอาหารเข้ าไปอิ่มแล้ วเมื่อใด ก็ทำให้ ร้อนท้ องยิ่งนัก บางทีให้ สะอึก ให้ จกุ เสียดตามชายโครง ให้
พะอืดพะอม คนสมมุติวา่ ธาตุไฟหย่อน แต่ไม่ใช่อย่างนี ้เป็ นเพราะบริ โภคอาหารที่ไม่เคยบริ โภค เช่น อาหารดิบ
หรื อ “ลมกุจฉิสยาวาตา” พัดไม่ตลอด ให้ เป็ นไปต่าง ๆ บางทีให้ ลง บางทีให้ เป็ นพรรดึก แดกขึ ้นแดกลง กินอาหาร
ไม่ได้ ” เป็ นลักษณะของปถวีธาตุใดแตก...........อาหารใหม่พิการแตก.....
40. ให้ วิงเวียนหน้ าตา จะลุกยืนขึ ้นให้ หาว เรอ ให้ จกุ เสียด เจ็บเอว ให้ เสมหะขึ ้นคอ ให้ ร้อนคอร้ อนท้ องน้ อย เป็ น ลม
คลื่นเหียน ให้ ตกโลหิต ให้ ตกหนอง เป็ นลักษณะของปถวีธาตุใดแตก.. ไส้ น้อยพิการ..แตก..............

โรงเรี ยน สิ ริภจั จ์ การแพทย์แผนไทย อ .ประสิ ทธิ์ คงทรัพย์ หน้า 4

 เฉลย แบบทดสอบ คัมภีร์ โรคนิทาน (อัตนัย)

..

โรงเรี ยน สิ ริภจั จ์ การแพทย์แผนไทย อ .ประสิ ทธิ์ คงทรัพย์ หน้า 5