Professional Documents
Culture Documents
ერნესთ ჰემინგუეი ფრენსის მაკომბერის ხანმოკლე ბედნიერება
ერნესთ ჰემინგუეი ფრენსის მაკომბერის ხანმოკლე ბედნიერება
„არაუშავს, უწინდებურად ვსვამ მათ ვისკის“, და მაშინვე ხვდები, რომ საქმე ხელიდან
წასულა. - მაპატიეთ, - თქვა მაკომბერმა და უილსონისკენ მიაბრუნა თავისი ამერიკული
სახე, სახე, რომელიც სიბერემდე ბიჭური რჩება. უილსონმა შეხედა მისუწინდებურად
მოკლედ შეკრეჭილ თმას, მშვენიერ თვალებს, სწორ ცხვირს, თხელ ტუჩებს და კოხტად
მოყვანილ ნიკაპს. - მაპატიეთ, ვერ მოვისაზრე.ბევრი რამ არის ქვეყნად, რაც კაცმა არ
იცის. აბა, რა უნდა ქნა ახლა? - ფიქრობდა უილსონი. უნდოდა მაკომბერს ერთხელ და
სამუდამოდ წაჩხუბებოდა, მაგრამ ამ ყეყეჩს, რომელიც ის-ის იყოშეურაცხყო , პატიების
თხოვნა მოუვიდა აზრად. უილსონმა კიდევ ერთხელ სცადა. - ნუ ნაღვლობთ, მე არ
ვიყბედებ, - თქვა მან. - არ მინდა გასამრჯელო დავკარგო. იცით, აქ, აფრიკაში, ქალი
არასოდეს არ ააცდენს ლომს, ხოლოთეთრი მამაკაცი არასოდეს არ გაექცევა. - მე
კურდღელივით მოვკურცხლე, - თქვა მაკომბერმა. ფუ, გაიფიქრა უილსონმა, აბა, რას
გააწყობ კაცთან, ასეთ რამეებს რომ ლაპარაკობს? უილსონმა გულგრილად შეხედა
მაკომბერს მეტყვიამფრქვევის გამჭრიახი თვალით. მაკომბერმა გაუღიმა . ღიმილს
არაუშავდა, თუ არ შენიშნავდით რაუბედური გამოხედვა ჰქონდა მაკომბერს. - იქნებ
გარეულ კამეჩებზე ნადირობისას გამოვისყიდო, - თქვა მაკომბერმა. - მე მგონი, ახლა მათი
ჯერია. - ხვალ დილითვე, თუ მოისურვებთ. - უპასუხა უილსონმა. იქნებ ტყუილუბრალოდაც
გავბრაზდი. მაკომბერი არ ტყუის, მართლაც ასე უნდა ეჭიროს თავი.ამ ამერიკელებს, ჭიპზე
რომ გასკდე, მაინც ვერ გაუგებ. უილსონს ისევ მოუბრუნდა გული. დღევანდელი დღის
დავიწყება რომ შეიძლებოდეს; თუმცარას დაივიწყებ, დილიდანვე ცუდი პირი უჩანდა . - აი ,
მემსაიბიც [ინდ.: ქალბატონი] მოდის, - თქვა უილსონმა. მარგარიტი თავისი კარვიდან
მოდიოდა დასვენებული, ხალისიანი და მომხიბლავი: მასისეთი საუცხოო და უნაკლო სახე
ჰქონდა, რომ ერთი შეხედვით სულელი გეგონებოდათ; მაგრამ მაკომბერის მეუღლე
სულელი არ არის, ფიქრობდაუილსონი. სხვა რაც გნებავთ, ოღონდ სულელი - არა. -
როგორ ბრძანდება მშვენიერი წითელსახიანი მისტერ უილსონი? ფრენსის, ძვირფასო , შენ
უკეთ ხარ? - ბევრად უკეთ. - თქვა მაკომბერმა. - მე გადავწყვიტე დავივიწყო დილანდელი
ამბავი, - თქვა ქალმა და მაგიდას მიუჯდა. - სულ ერთი არ არის, ფრენსისი კარგად ხოცავს
ლომებს, თუცუდად? ეს მისი ხელობა არ არის. ეს მისტერ უილსონის საქმეა. მისტერ
უილსონი მართლაც კარგი სანახავია, როდესაც კლავს. თქვენ ყველაფერსხოცავთ , ხომ
მართალია? - ჰო, ყველაფერს, - თქვა უილსონმა. - ყველაფერს, რასაც კი მოისურვებთ.
ასეთები, ფიქრობდა უილსონი, ყველაზე გულქვანი არიან, ყველაზე გულქვანი, ყველაზე
ულმობელნი, ხარბნი და მაცდურნი, ისეთი გულქვანი არიან,რომ ქმრებს საზელ თუხად
აქცევენ ან ნევრასტენიით აავადებენ. ან იქნებ განგებ ირჩევენ ისეთ ქმრებს ,
რომლებთანაც შეეძლებათ მორიგება? მაგრამეს საიდანღა უნდა იცოდნენ . ისინი ხომ
ადრე თხოვდებიან, ფიქრობდა უილსონი. კიდევ კარგი, ამერიკელი ქალი უილსონისთვის
უცხო ხილი არ არის,რადგან მარგარიტი საოცრად მიმზიდველია. - ხვალ კამეჩებზე
მივდივართ, - უთხრა უილსონმა ქალს. - მეც წამოვალ. - თქვენ არ წამოხვალთ. - წამოვალ.
ნუთუ არ შეიძლება ფრენსის? - იქნებ ჯობდეს ბანაკში დარჩე? - არაფრის გულისათვის , -
თქვა ქალმა. - ისეთ სანახაობას, როგორსაც ამ დილით შევესწარი, არაფრის გულისათვის
არ მოვაკლდები. როცა ის გამოსატირებლად წავიდა, ფიქრობდა უილსონი , საუცხოო
ქალად მომეჩვენა. თითქოს თანაუგრძნობდა ქმარს, ნაწყენი იყო მასზეც და თავისთავზეც .
ხედავდა რაშიც იყო საქმე. ხოლო ოცი წუთის შემდეგ ბრუნდება ამერიკული ქალური
სიმკაცრით აღჭურვილი. საშინელი ქალები არიან.ნამდვილად საშინელნი . - ხვალ შენთვის
ისევ მოვაწყობთ სანახაობას, - თქვა ფრენსის მაკომბერმა. - თქვენ არ წამოხვალთ , - თქვა
უილსონმა. - ცდებით. - შეესიტყვა მარგარიტი. - კიდევ ერთხელ მინდა დავტკბე თქვენი
ცქერით. ამ დილით ძალზე მომხიბლაობად ჩაითვლება ვინმესთვის თავისგაგდებინება . -
აი, საუზმეც, - თქვა უილსონმა. - თქვენ მგონი ძალიან კარგ გუნებაზე ხართ. - რატომაც არა,
მე აქ მოსაწყენად არ ჩამოვსულვარ. - ჰო, მოწყენით ჯერ არ მოგვიწყენია, - თქვა
უილსონმა. მან გახედა მდინარეში ჩახერგილ ქვებს, მაღალ ნაპირს, ხეებს იმ ადგილას ,
სადაც ეს ამბავიმოხდა და დილა გაიხსენა. - დიახაც, - თქვა ქალმა. - შესანიშნავი იყო.
ახლა კიდევ ხვალ. ვერ წარმოიდგენთ, როგორ ველოდები ხვალინდელ დღეს. -
ანტილოპა კუდუს ბიფშტექსი გასინჯეთ, - თქვა უილსონმა. - ეს ძროხისებური დიდი
ცხოველია და კურდღელივით დახტის, არა? - აღწერილია საკმაოდ ზუსტად. - თქვა
უილსონმა.
- ძალიან გემრიელი ხორცი აქვს. - თქვა მაკომბერმა. - ეს შენ მოჰკალი, ფრენსის? - ჰკითხა
მეუღლემ. - ჰო. - მერე და საშიშნი არ არიან? - თავს თუ დაგეხსნენ, კი. - თქვა უილსონმა. -
დიდი შეღავათია! - არ შეიძლება სისაძაგლის გარეშე, მარგო? - შეუღრინა ქმარმა,
ბიფშტექსს პატარა ნაჭერი ჩამოაჭრა, ჩანგალი ჩაურჭო და კარტოფილის
პიურეთი,სტაფილოთი და სოუსით გააწყო. - კარგი საყვარელო, - თქვა ქალმა. - რადგან
შენ ასე თავაზიანად მთხოვ? - საღამოს შამპანურით დავასველოთ ლომი. - თქვა
უილსონმა. - ახლა ძალიან ცხელა. - ჰო მართლა, ლომი, - თქვა მარგარიტმა. - სულ არ
გადამავიწყდა?! აჰა, გაიფიქრა უილსონმა, ახლა ქმარს მასხარადაც იგდებს. ან იქნებ
ჰგონია, ასე უნდა ეჭიროს თავი? როგორ უნდა მოიქცეს ქალი, როცა დაინახავს,რომ მისი
ქმარი მხდალია? მეტისმეტად მკაცრია, თუმცა ქალები საერთოდ მკაცრნი არიან. ისინი
ხომ მბრძანებლობენ და რაკი მბრძანებლობ,მკაცრიც უნდა იყო. საერთოდ, კმარა მაგათი
ბატონობა. - კიდევ გადაიღეთ შემწვარი. - თავაზიანად უთხრა უილსონმა მარგარიტს.
საღამო ხანს უილსონი და მაკომბერი, ზანგ მძღოლთან და ორ მეთოფესთან ერთად,
ავტომობილით გაემგზავრნენ. მისსის მაკომბერი ბანაკში დარჩა , -ცხელა , წამოსვლა
მეზარებაო. როცა ავტომობილი დაიძრა, მარგარიტი დიდი ხის ქვეშ იდგა . ვარდისფერი
ტილოს კოსტუმში უფრო მიმზიდველიჩანდა, ვიდრე ლამაზი. შავი თმა უკან გადაევარცხნა
და კეფასთან ჩაეხვია. სახე ისეთი ქორფა აქვს, გაიფიქრა უილსონმა, თითქოს ინგლისში
იყოს.მარგარიტმა ხელი დაუქნია მათ. ავტომობილმა ბალახიანი ღარტაფი გადასერა და
კვრინჩხის ბუჩქნარით დაფარული ბორცვებისაკენ ხეებს შორისზიგზაგებით გაიკვლია გზა .
კვრინჩხის ბუჩქნარში წყლის ანტილოპას ჯოგი წამოყარეს. მანქანიდან ჩამოვიდნენ და
გრძელი, გაღუნულრქებიანი ბებერი ხარი შეათვალიერეს,რომელიც მაკომბერმა ორას
ნაბიჯზე ზუსტი გასროლით მოკლა. დანარჩენები დაფრთხნენ, თავგანწირვით მიქროდნენ ,
ფეხებს მკერდზე იკრავდნენ დაერთმანეთს თავზე ახტებოდნენ ისეთივე უაზრო, ნარნარი
და გრძელი კამარებით, ხანდახან სიზმარში რომ ვაკეთებთ ხოლმე. - კარგი გასროლაა, -
თქვა უილსონმა. - არც ისე ადვილია მაგათი მოკვლა. - ხომ კარგი რამეა? - ჰკითხა
მაკომბერმა. - ჩინებულია, - უპასუხა უილსონმა. - ყოველთვის ასე ისროლეთ და
ყველაფერი რიგზე იქნება. - როგორ ფიქრობთ, ვიპოვით ხვალ გარეულ კამეჩებს? - მე
მგონი, ვიპოვით. ისინი საძოვრად დილაადრიან გამოდიან და თუ ბედმა გაგვიღიმა ,
მინდორში თავზე წავადგებით. - მინდა როგორმე გამოვისყიდო დილანდელი ამბავი . -
თქვა მაკომბერმა. - აბა, რა სასურველია ასეთ მდგომარეობაში აღმოჩნდე მეუღლის
თვალწინ. ჩემის აზრით, ეს ამბავი თავისთავად არასასიამოვნოა , გაიფიქრა უილსონმა .
სულ ერთია, გხედავს შენი ცოლი თუ არა; ასე ლაპარაკი ხომ სისულელეა,მაგრამ მან სულ
სხვა თქვა: - მოეშვით ამაზე ფიქრს, პირველ შემხვედრ ლომს შეუძლია ყველას შეუცვალოს
ნირი. მორჩა და გათავდა. მაგრამ ნავახშმევს, კოცონთან სოდიანი წყლისა და ვისკის
შემდეგ, როცა ფრენსის მაკომბერი კოღოებისაგან თავდასაცავად მარლის ქვეშ
თავისსაწოლზე იწვა და ყურს უგდებდა ღამეულ ხმებს, ეს არ გათავებულა. არ გათავებულა
და არც ახლა იწყებოდა. მას ყველაფერი ზუსტად ისევე ედგათვალწინ, როგორც ეს
სინამდვილეში მოხდა; მხოლოდ ზოგიერთი წვრილმანი ძალზე მკვეთრად ამოტივტივდა
მეხსიერებაში და მაკომბერს აუტანლადრცხვენოდა. თუმცა სირცხვილზე უფრო ცივსა და
მსუსხავ შიშს გრძნობდა. შიში იყო მასში, როგორც ყინულოვანი ნაპრალი, რომელსაც
ოდესღაც მისირწმენა ავსებდა ხოლმე. ძალიან ცუდად გრძნობდა თავს. შიში იყო მასში და
არ ტოვებდა. ეს ამბავი წინაღამით დაიწყო, როცა მაკომბერმა გაიღვიძა და ზევით ,
მდინარესთან, ლომის ბრდღვინვას მოჰკრა ყური. დვრინისებური ბრდღვინვა -ბურტყუნით
და ხველებით თავდებოდა. თითქოს ლომი იქვე, კარავთან იყო. მაკომბერი შეშინდა . მას
ესმოდა ცოლის თანაბარი სუნთქვა. მარგარიტსტკბილად ეძინა. მაკომბერი ვერავის ვერ
ეტყოდა, ვერავის ვერ გაუყოფდა შიშს. ის იწვა მარტო და არ იცოდა სომალური თქმულება ,
რომ გულად კაცსსიცოცხლეში სამჯერ შეაშინებს ლომი: როცა პირველად ნახავს მის
ნაკვალევს, როცა პირველად გაიგონებს მის ბრდღვინვას და როცა პირველადშეეყრება .
მოგვიანებით, მზის ამოსვლამდე, როცა ისინი სასადილო კარავში ფარნის შუქზე საუზმეს
შეექცეოდნენ, ლომმა ისევ დაიღრიალა. ფრენსისსმოეჩვენა, რომ ლომი იქვე, ბანაკის
გვერდით იყო. - ბებერს წააგავს. - თქვა რობერტ უილსონმა. ყავას და შებოლილ თევზს
თავი ანება. - გესმით, როგორ ახველებს? - ძალიან ახლოა აქედან? - დაახლოებით მილზე;
ზევით მდინარესთან. - ჩვენ ვნახავთ? - შევეცდებით. - ყოველთვის ასე შორს ისმის ლომის
ბუხუნი? თითქოს შიგ ბანაკში იყოს. - ძალიან შორს ისმის, - თქვა რობერტ უილსონმა. -
საოცრად შორს. ეტყობა სასიკვდილოდ არის განწირული. ზანგები ამბობენ, ამ
მიდამოშივეებერთელა
ღამის სამი საათი იქნებოდა, როცა ფრენსის მაკომბერმა ლომზე ფიქრი შეწყვიტა და
ჩაეძინა. გამოეღვიძა და ცოტა ხნის შემდეგ ისევ ჩაეძინა.სიზმარში ნახა , თავზე
პირსისხლიანი ლომი წამოსდგომოდა. შიშისაგან გამოეღვიძა. მიაყურადა და საკუთარ
გულისცემაზე მიხვდა, რომ ცოლისსაწოლი ცარიელი იყო. ამ აღმოჩენის შემდეგ კიდევ ორ
საათს აღარ მოუხუჭავს თვალი. ორი საათის შემდეგ მარგარიტი კარავში შევიდა ,
ფარდაგადასწია და ლოგინში მშვიდად ჩაწვა. - სად იყავი? - ჰკითხა მაკომბერმა
სიბნელეში. - ჰელოუ, - თქვა ქალმა. - შენ არ გძინავს ფრენსის? - სად იყავი მეთქი? - ისე,
სუფთა ჰაერზე გავისეირნე. - სულელი ნუ გგონივარ. - რა გინდა ჩემგან, ძვირფასო? - სად
იყავი? - სუფთა ჰაერზე. - ეგ რა, ახალი ტერმინია? გაფუჭებულო! - შენ კი მშიშარა ხარ! - ასე
იყოს, თქვა ქმარმა. მერე შენ რა? - არაფერი. მოდი, ჩემო კარგო, ნუ ვილაპარაკებთ,
ძალიან მეძინება. - შენ გგონია ყველაფერს მოგითმენ? - ვიცი, არ მომითმენ. - ჰოდა, არ
მოგითმენ. - ჩემო კარგო, მოდი გავჩუმდეთ. საშინლად მეძინება. - შენ ხომ აღმითქვი , რომ
ეს აღარ მოხდებოდა. - რა ვუყოთ, ახლა მოხდა. - თქვა ქალმა ალერსიანად. - აკი
დამპირდი, თუ აქ ჩამოვიდოდით, ეს აღარ განმეორდებოდა. - ჰო გეთაყვა , ასე ვაპირებდი ,
მაგრამ გუშინდელმა დღემ ყველაფერი გააფუჭა. ღირს კი ამაზე ლაპარაკი ? - შენ არ
კარგავ შესაძლებლობას, როცა ხელში კოზირი გაქვს. - მოდი ძვირფასო, ნუ
ვილაპარაკებთ. მე ისე მეძინება. - მე კი ვილაპარაკებ. - მაშინ მაპატიე , მე დავიძინებ . - და
დაიძინა. გათენებამდე სამივენი საუზმეს უსხდნენ. ფრენსის მაკომბერი გრძნობდა , რომ იმ
ადამიანებიდან, რომლებიც მას სძულდა, ყველაზე უფრო რობერტუილსონი ეზიზღებოდა . -
როგორ გეძინათ? - ჰკითხა უილსონმა ყრუ ხმით. იგი ჩიბუხს ტენიდა. - თქვენ? -
შესანიშნავად, - უპასუხა თეთრმა მონადირემ. არამზადა, გაიფიქრა მაკომბერმა , ურცხვი
არამზადა. ალბათ, ცოლმა გააღვიძა, როცა დაბრუნდა, ფიქრობდა უილსონი , თან ორივეს
გულგრილი და ცივი თვალებით აკვირდებოდა. ყურადღება მიაქციოსცოლს. რა ჰგონია , მე
რა, წმინდანი ვარ? უფრო გულისყურიანი იყოს. თვითონაა დამნაშავე. - თქვენ როგორ
ფიქრობთ, ვიპოვით გარეულ კამეჩებს? - ჰკითხა მარგარიტმა და ნუშით სავსე თეფში იქით
მისწია. - ალბათ. - თქვა უილსონმა და გაუღიმა. - არ ჯობია ბანაკში დარჩეთ? - არაფრის
გულისათვის. - უპასუხა ქალმა. - უბრძანეთ, ბანაკში დარჩეს, - უთხრა უილსონმა
მაკომბერს. - თქვენ თვითონ უბრძანეთ, - უპასუხა მაკომბერმა ცივად. - მბრძანებლობას
თავი ანებეთ. ჭკუით იყავი ფრენსის, - თქვა მარგარიტმა ხუმრობის კილოთი. - მივდივართ
თუ არა? - იკითხა მაკომბერმა. - მე მზად ვარ. გინდათ მემსაიბი ჩვენთან ერთად
წამოვიდეს? - სულერთი არ არის, მინდა თუ არა? აი, თავსატეხი, გაიფიქრა რობერტ
ულისონმა, მართლაც თავსატეხი. ახლა საქმე გართულდა, მაგრამ დაე ასე იყოს. -
მართლაც სულერთია. - თქვა მან. - იქნებ თქვენ მარგარიტთან ერთად დარჩეთ ბანაკში და
კამეჩებზე ნადირობა მე მომანდოთ? - ჰკითხა მაკომბერმა. - უფლება არა მაქვს, - თქვა
უილსონმა. - ეს უაზრობაა. თქვენს ადგილზე ამას არ ვიტყოდი. - უაზრობა კი არა,
საზიზღრობაა.