Professional Documents
Culture Documents
3
terminologia, romliTac am wignSi vsargeblob, Cemi gamogonili ar aris,
aramed aRebulia praqtikidan, TviT mowafeebisa da damwyebi msaxiobebisagan.
muSaobis dros maT TviTon gansazRvres sakuTari SemoqmedebiTi SegrZnobebis
saxelebi maTi terminologia, Zvirfasia imiT, rom is maxlobeli da gasagebia
axladdamwyebTaTvis.
nu SeecdebiT masSi mecnieruli safuZvlebis Zebnas. Cven Cveni sakuTari
Teatraluri leqsikoni gvaqvs, sakuTari aqtioruli Jargoni, romlebic TviT
cxovrebam gamoimuSava. marTalia, Cven mecnieruli sityvebiTac vsargeblobT,
magaliTad, `qvecnobiereba~, `intuicia~, magram Cven maT filosofiuri gagebiT
ki ar vxmarobT aramed sruliad ubralo, saerTo-sayofacxovrebo
mniSvnelobiT. Cven brali ar aris, rom mecnierebas aTvalwunebuli hyavs
sceniuri Semoqmedebis sfero, rom is Seuswavleli darCa da ver mogvces
saWiro gamoTqmebi Cveni praqtikuli saqmianobisaTvis iZulebuli SeviqeniT,
ase vTqvaT, Cveni _ Sinauruli saSualebiT dagveRwia Tavi gaWirvebul
mdgomareobidan.
4
erT _ erTi mTavari amocana, rasac `sistema~ isaxavs, mdgomareobs
organuli bunebis Semoqmedebis qvecnobierebis meSveobiT bunebriv
aRgznebaSi.
amis Sesaxeb wignis ukanasknel, XVI TavSia laparaki. wignis am nawi ls
gansakuTrebuli yuradRebiT unda movepyraT, radgan masSia Semoqmedebisa
da mTeli `sistemis~ arsi.
5
xelovnebis Sesaxeb unda ilaparako da swero martivad, gasagebad. brZnuli
sityvebi mowafes aSinebs. isini aRagzneben tvins da ara guls. amis gamo
Semoqmedebis momentSi adamianis inteleqti axSobs artistul emocias misi
qvecnobierebiT, romelTac mniSvnelovani roli aqvT daTmobili xelovnebis
Cvens mimarTulebaSi.
magram rTuli SemoqmedebiTi procesebis Sesaxeb `ubralod~ wera da
laparaki Znelia. uxilavi, qvecnobierebiTi SegrZnebis gadmosacemad sityvebi
erTob konkretulni da uxeSni aria.
am pirobebma maiZules momeZebna am wignisaTvis gansakuTrebuli forma,
romelic xels Seuwyobs mkiTxvels SeigrZnos is, ris Sesaxebac laparakia
nabeWd sityvebSi. amis miRwevas mxatvruli magaliTebis daxmarebiT vcdilob,
savarjiSoebsa da etiudebze mowafeTa saskolo muSaobis aRweriT.
Tu Cemma xerxma gasWra, im SemTxvevaSi wignis nabeWdi sityvebi xorcs
Seisxaven TviT mkiTxvelTa SegrZnobis meoxebiT, maSin SesaZlebloba meqneba
avuxsna maT Cveni SemoqmedebiTi muSaobis dedaarsi da fsiqoteqnikis
safuZvlebi.
6
dramatiuli saswavlebeli, romlis Sesaxebac wignSi maqvs laparaki,
adamianebi, romlebic masSi moqmedeben, sinamdvileSi ar arseboben.
didi xania dawyebulia muSaoba egreT wodebul `stanislavskis sistemaze~.
pirvel xanebSi Cems SeniSvnebs viwerdi ara gamosaqveyneblad, aramed CemTvis,
im Ziebebis dasaxmareblad, romlebic warmoebda Cveni xelovnebisa da
fsiqoteqnikis sferoSi. CemTvis dasasuraTeblad saWiro adamianebi,
gamoTqmebi, magaliTebi, bunebrivia, aRebuli maqvs imdroindeli, Soreuli,
omamdeli epoqidan (1907-1914)
ase SeumCnevlad, wlidan wlamde, damigrovda auarebeli masala `sistemis~
Sesaxeb. am masalidan amJamad Seqmnilia wigni.
didi dro dasWirdeboda da Znelic iqneboda wignis moqmed pirTa Secvla.
ufro Znelia warsulidan aRebuli magaliTebis, calke gamoTqmebis axal,
sabWoTa adamianebis xasiaTisa da yofasTan SeTavseba. saWiro Seiqmneboda
magaliTebis Secvla da axal gamoTqmaTa Zebna. es garemoeba ufro met dros
moiTxovda da gaaZnelebda saqmes.
xolo is, rasac me vwer Cems wignSi, erT romelime epoqasa da mis
adamianebs ki ar exeba, aramed artistuli yaidis yvela adamianebis organul
bunebas, yvela erovnebas da yvela epoqas.
erTi da imave azrebis xSiri ganmeoreba, iseTi azrebisa, romlebic
umTavresad mimaCnia, ganzrax aris daSvebuli.
imedia, mkiTxvelebi mapatieben ase Tavmobezrebas.
7
dasasrul sasiamovno movaleobad vTvli madloba gadauxado im pirT
romelnic am Sromis weris dros ase Tu ise damexmarnen TavianTi rCeviT,
miTiTebiT, masalebiTa da sxv.
wignSi `Cemi~ cxovreba xelovnebaSi~ saubari mqonda im rolis Sesaxeb,
romelic iTamaSes am Cems artistul cxovrebaSi Cemma pirvelma
maswavleblebma g. n. da a. f. fedotovebma, n. m. medvedevma, f. p. komisarJevskim,
romelTac pirvelad maswavles xelovnebisadmi midgoma, agreTve vl. o.
nemiriviC-danCenkos meTaurobiT Cemma amxanagebma moskovis samxatvro
Teatridan erTob bevri da friad gansakuTrebuli ram Semaswavles.
yovelTvis da gansakuTrebiT axla, am wignis gamoSvebis dros, guliTad
madlobas vuZRvni maT.
gadavdivar ra im pirebze, romlebic mexmarebodnen egreTwodebuli
`sistemis~ cxovrebaSi gatarebisaTvis am wignis Sedgenasa da gamocemaSi
upirveles yovlisa mivmarTav Cems erTgul Tanamgzavrebsa da utyuar
TanaSemweebs Cems sceniur moRvaweobaSi. maTTan erTad vemsaxurebi Cems
artistul muSaobas siWabukeSi da maTTan erTad vemsaxurebi Cems saqmes
axla_moxucebulobis Jams. mxedvelobaSi myvanan respublikis
damsaxurebuli msaxiobebi z. s. sokolova da v. s. aleqsevi, romlebic xels
miwyobdnen egreTwodebuli `sistemis ganxorcielebaSi.
didi siyvaruliTa da madlobiT vigoneb Cems gansvenebul megobars l. a.
sulerJickis. man pirvelma aRiara `sistemis~ Cemi pirveli cdebi, is
mexmareboda pirvel xanebSi mis damuSavebasa da cxovrebaSi gatarebaSi, is
mamxnevebda eWvis aRZvrisa da energiis modunebis wuTebSi.
didad Semiwyo xeli `sistemis~ cxovrebaSi gatarebasa da am wignis
SedgenaSi Cemi saxelobis operis Teatris reJisorma da maswavlebelma n. v.
demidovma. is mawvdida Zvirfas masalasa da magaliTebs da maZlevda
miTiTebebs, miziarebda sakuTar azrs wignis Sesaxeb da amxelda Cems mier
daSvebul Secdomebs. aseTi daxmarebisaTvis miT ufro sasiamovnod mimaCnia
gulwrfeli madloba gadavuxado mas.
`sistemis~ cxovrebaSi gatarebisaTvis. am wignis xelnaweris
gadaTvalierebis dros miTiTebebis da kritikisaTvis guliTad madlobas
vuZRvni respublikis damsaxurebul artists, moskovis samxatvro Teatris
msaxiobs m. n. kedrovs.
agreTve Cems gulwrfel madlobas vuZRvni respublikis damsaxurebul
artists, moskovis samxatvro Teatris msaxiobs n. a. padgornis, romelic
miTiTebebs maZlevda wignis xelnaweris gadaTvalierebis dros.
uRrmes madlobas vuZRvni e. n. semianovskaias, romelmac didi Sroma ikisra
am wignis redaqtirebisa da saqmis didebuli codniTa da niWierad Seasrula
Tavisi samuSao.
k. stanislavski
. S e s a v a l i
19.. wlis Tebervlis ... qalaq #-Si sadac vmsaxurobdi Cems amxanagTan
erTad, isic agreTve stenografisti iyo, mimiwvies SesaniSnavi msaxiobis,
reJisorisa da maswavleblis arkadi nikolozis-Ze torcovis sajaro leqciis
Casawerad. am leqciam gadaswyvita Cemi momavali bedi: CemSi aRZra
scenisadmi uZleveli ltolva da, amJamad me ukve miRebuli var Teatris
saswavlebelSi da male daviwyeb mecadineobas TviT arkadi nikolozis Ze
torcovTan da mis TanaSemwe ivane platonis Ze raxmanovTan.
usazRvrod bednieri var, rom gamoveTxove Zvel cxovrebas da axal gzas
Sevudeqi
magram zogierTi ram mainc gamomadgeba warsulidan, magaliTad Cemi
stenografia.
ra iqneba, rom sistematurad Cavwero yvela gakveTilebi da
SeZlebisdagvarad stenografiulad aRvnusxo? ase xom mTeli saxelmZRvanelo
Seiqmneba! ganvlilis ganmeorebaSi mainc damexmareba! SemdegSi ki, rodesac
msaxiobi Seviqmnebi, es Canawerebi kompasis magierobas gamiwevs muSaobis mZime
wuTebSi.
gadawyvetilia: dRiuris saxiT vawarmoeb Canawerebs.
I diletantizmi...
......... 19.... w.
19 . . w
***
. . . . . . . . . . 19. . . w.
.........19.... w.
dRevandel repeticiaze pirveli scenidanve cvlilebebi Sevitane:
sixarulis nacvlad davjeqi da gadavwyvite uJesto, umoZrao TamaSi, veluris
Cveulebrivi manWva-grexvis gareSe. mere ra gamovida? pirvel winadadebazedve
avirie, davkarge teqsti, miCveuli intonaciebi da gavCerdi: iZulebuli viyavi
pirvandeli TamaSis manerisaTvis mimemarTa, imave mizanscenebisaTvis. Cans,
veRar gadavuxvev TamaSis ukve SeTvisebul midgomis gareSe gamovkveTo
veluris saxe. me ki ar vxelmZRvanelob maT, aramed isini mikarnaxeben. ras
niSnavs es? nuTu damimones?
.....19. . w
saerTo suliskveTeba gaumjobesda repeticiaze: veguebi binas, sadac muSaoba
midis da xalxs, vinc mas eswreba. amis garda, TiTqos, Seuguebelnic eTvisebian
erTmaneTs: Cems mier uwindeli gamokveTili veluris saxe sul ar hgavda
Seqspirisas. pirvel repeticiebze siyalbesa da naZaladobas vgrZnobdi,
rodesac afrikelis rolis damaxasiaTebel manerebs me TviTon vigonebdi,
axla ki TiTqos raRac bunebrivi ram daemyno repetirebul scenas. rac ar
unda iyos, ufro nakleb uTanxmoebasa vgrZnob avtorTan.
. . . . . . . . . . 19. . w.
dRes did scenaze midis repeticia. imedi mqonda kulisebis
saswaulmoqmedi, aRmafrenis atmosferosi. mere ra moxda? gaCiraRdnebuli
kaSkaSa rampis, aurzauris, Tavmoyrili dekoraciebis nacvlad, rasac velodi,
naxevrad sibnele_bindbundi, siwynare, sicariele iyo scenaze. veberTela
scena Ria da carieli aRmoCnda. mxolod rampasTan idga ramdenime venuri
skami, romlebic momavali scenis konturebs asaxavdnen, xolo marjvena mxarze
daedgaT anwala, romelSiac eleqtronis sami naTura enTo.
rogorc ki fexi Sevdgi scenaze, Cems Tvalwin aRimarTa scenis portalis
veberTela gvirabiseuli xvreli da mis iqiT ki _ usazRvro Rrma, Savi
sivrcis moCveneba. pirvelad davinaxe scenidan mayurebelTa darbazi, rodesac
farda aweuli iyo; carieli ukacrieli. sadRac Sors_ase momeCvena_Zlier
Sors, eleqtronis naTura enTo Suqsafar qveS. magidaze dawyobil TeTri
qaRaldis furclebs daqaTqaTebda misi sinaTle; viRacis xeli emzadeboda
`sityva-sityviT~ yvelafris Caweras... me ki TiTqos mTliand gaviTqvife
sivrceSi.
viRacam daiZaxa: `daiwyeT~. winadadeba momces Sevsuliyavi venis skamebiT
SemosazRvrul otelos oTaxSi da davmjdariyav Cems adgilze. davjeqi,
magram im skamze ki ara, romelic Cemi mizansceniTve iyo dadgenili. TviT
avtori veRar verkveodi oTaxis gegmaSi. sxvebs mouxdaT Cemi axsna, Tu
romeli skami ras warmoadgenda; didxans ver movaxerxe sad wameRo Cemi Tavi
skamebiT Semofarglul patara `oTaxSi~; didxans ver gaverkvie ra xdeboda
Cems garSemo. Zalas vatandi Cems Tavs, magram vera vgrZnobdi Cems gverdSi
mdgom Sustovs. Cems yuradRebas xan mayurebelTa darbazi i pyrobda xan
kidev scenis gverdis oTaxebi_saxelosnoebi, sadac miuxedavad Cveni
repeticiebisa, duRda da gadmoduRda Taviseburi sicocxle _dafusfusebda
xalxi, raRac sagnebi gadahqondaT erTi adgilidan meoreze, xerxavdnen,
sWeddnen, kamaTobdnen.
miuxedavad yvela amisa, avtomaturad ganvagrZobdi laparaksa da
moqmedebas. didi xnis Sinaur varjiSs rom ar Caenerga Cems arsebaSi veluris
TamaSis midgoma, sityvieri teqsti, intonacia, pirvel sityvazeve gavCerdebodi
`damfrTxaliviT~. amaSi ki mokarnaxes miuZRvoda brali. pirvelad axla
gavige, rom es `vaJbatoni~ _ saSineli intrigania da mteri msaxiobisa.
Cemi SexedulebiT is mokarnaxea, Tavisi saqmis ostati, romelsac SeuZlia
dumdes mTel Rames da mxolod kritikul momentSi miawvdis erT sityvas,
romelic uceb raRac mizezis gamo gamorCa msaxiobis mexsierebis ares.
xolo Cveni mokarnaxe ganuwyvetliv CifCifebs da saSinlad gviSlis xels. ar
vici, ra wyalSi Cavarde da rogor davaRwio Tavi am wresgadasul
gulmodgine TanaSemwes, romelic yurebis meoxebiT Sig sulSi gi pirebs
CaZromas. da bolos damamarcxa _ is darCa gamarjvebuli. davibeni, SevCerdi
da vTxove mas xeli ar SeeSala.
. . . . . . . . . . 19. . w.
. . . . . . . . . . 19. . w.
dRes saCvenebeli speqtaklia dRisiT. winaswar vici yvelaferi: rogor
mival TeatrSi, rogor davjdebi grimis gasakeTeblad, rogor gaCndeba `don-
kixoti~ da `moikeceba~ welSi. magram grimSi rom momewonos kidec Cemi Tavi
da momindes TamaSi, - sul erTia, araferi gamova. yvelafrisadmi uxalisobisa
gulgrilobis grZnobam Sei pyro Cemi arseba. da manamde grZeldeboda aseTi
suliskveTeba vidre Cems sapirfareSoSi ar Sevel. am dros gulma ise
damiwyo daga-dugi, rom sunTqva Semekra. saSineli sisuste vigrZen da TiTqos
gulic mereoda. momeCvena, rom avad gavxdi. miT ukeTesi! avadmyofobiT
gavamrTeleb pirveli gamosvlis marcxs.
scenaze upirveles yovlisa SemakrTo araCveulebrivma, sadResaswaulo
wesrigma da siCumem. xolo, rodesac bneli kulisebidan mTlian sinaTleze
gamovel, rampis, sofitebisa da fanrebis sinaTleze, gavSterdi da davbrmavdi.
iseTi Zlieri ganaTeba iyo rom Cemsa da mayurebelTa darbazs Soris Suquri
farda Camoibura. xalxisagan daculad vigrZen Tavi da Tavisuflad
amovisunTqe. xolo sul Cqara mieCvia Tvali rampas da mayurebelTa darbazi
ufro metad moicva sibnelem, mayureblisadmi midrekileba gaZlierda ase
megona, Teatri gaWedilia sazogadoebiT, rom aTasi Tvali da durbindi sul
Cemsken aris mimarTuli. isini TiTqos Suaze gagmirvas mi pirebdnen TavianT
msxverpls. am aTasiani masis mona megona Cemi Tavi da mliqvneli Seviqeni,
uprinci po momzadebuli yovelgvari kompromisisaTvis. mindoda Cemi guli
gadameSala am masisaTvis, movferebodi, imaze meti mimeca, rac mebada da ris
micemac SemeZlo, magram iseT Sinagan sicarieles vgrZnobdi, rogorc
arasodes.
Sinagani grZnobebis gamomJRavnebis gadaWarbebiT cdisagan, SeuZleblis
SesrulebaSi uZlurebis gamo mTeli sxeulis daZabuloba vigrZeni, TiTqmis
krunCxva, ramac SemiboWa saxe, xelebi, mTeli sxeuli; moZraoba, mixvra-moxvra
Semiborka. mTeli Zalebi am uazro, usargeblo daZabulobas mihqonda.
gaqvavebul sxeulsa da grZnobas davexmare xmiT, romelic dayvirebamde
aviyvane. magram gadaWarbebulma daZabulobam aqac Tavisi gaitana. yeli
momekrunCxa, sunTqva SemexuTa, xma umaRles zRvarul notze avida, romlis
zeviT awevac veRar SevZeli. Sedegi is iyo, rom mTlad iZulebuli Seviqen
TamaSi da garegani moqmedeba gameZlierebina veRar SevZeli SemeCerebina
xelebis, fexebisa da sityvebis dineba, romelnic aZlierebdnen saerTo
daZabulobas. mrcxvenoda TviTveuli Cems mier warmoTqmuli sityvisa,
TiToeuli mixvra-moxvrisa da imav wuTas vakritikebdi. vwiTldebodi fexisa
da xelis TiTebs vkumSavdi da mTeli ZaliT savarZelSi veflobodi zurgiT.
uilajobisa da Sercxvenis gamo uceb brazma Semi pyro. ar vici visadmi _ Cemi
Tavisa Tu mayureblisadmi. amasTan ramdenime wuTiT, sruliad damoukideblad
vigrZen Tavi yoveli garemosagan da TavSeukavebeli mamaci Seviqeni.
SesaniSnavma winadadebam: `sisxli mwyuria, iago, sisxli~! Cemi survilis
winaaRmdeg amoxeTqa Cemi arsebidan. es iyo gaafTrebuli wamebulis
amonakvnesi. rogor gamomividoda _ me TviT ar vici. SeiZleba am sityvebSi
gulubryvilo mimndobi adamianis suli vigrZeni da gulwrfelad Semecoda
igi. amasTan, im xanebSi puSCinis mier daxasiaTebuli otelo warmomidga
Tvalwin ufro meti sicxadiT da grZnobebi amiRelva.
momeCvena, rom darbazi gainaba erTi wamiT da TiTqos mayureblebSi Sriali
gaisma, xis kenweroebze niavis qrolvasaviT.
rogorc ki mowoneba vigrZeni, iseTma energiam ifeTqa CemSi, romelic ar
vicodi raze momexmara. mimaqanebda saiTRac. ar maxsovs rogor viTamaSe
scenis dasasruli. maxsovs mxolod, rom gaqrnen rampa, portalis Savi gvirabi,
amoiSalnen Cemi yuradRebis sferodan, ganvTavisufldi yovelgvari SiSisa da
Zrwolisagan da Seiqmna CemTvis scenaze axali, CemTvis ucnobi, momajadoebeli
cxovreba. imaze Zlieri kmayofileba ar ganmicdia, rogorc im ramdenime
wuTis ganmavlobaSi ganvicade scenaze. naTlad SevamCnie, rom paSa Sustovsac
ukvirda Cemi aseTi gardaqmna. Cemma TamaSma isic aRagzno da didi aRmafreniT
TamaSobda.
farda CamouSves, darbazSi taSis xma gaisma. gulze momeSva, siame vigrZen,
uceb ganmtkicda CemSi talantis, niWis rwmena. Tavi maRla avwie. rodesac
scenidan gamarjvebuli gavemarTe sapirfareSosaken, ase megona, yvela me
mimzerda gabrwyinebuli TvalebiT.
gamovicvale tansacmeli da rixianad, rogorc gastroliors Sehferis,
amayad, rogorc axla magondeba, yoyloCinobiT da angariSmiucemeli
gulgrilobiT Cavel mayurebelTa darbazSi antraqtze. Zlier gamikvirda, rom
iq sruliad ar igrZnoboda, ase vTqvaT, sazeimo ganwyobileba, ganaTebac ki ar
iyo sruli, rogorc `Cveulebriv~ speqtakls Seefereba. aTasian brbos
nacvlad, rogorc scenidan meCveneboda, parterSi sul ociode kaci ijda. maS
viRasTvis vcdilobdi? Tumca, sul Cqara vanugeSe Cemi Tavi: `ra vuyoT rom
mcirericxovania dRevandeli speqtaklis mayurebeli, _ davaimede Tavi, _
samagierod xelovnebis mcodneni arian: torcovi, raxmanovi, Cveni Teatris
gamoCenili msaxiobebi. ai, vin mikravda taSs! amaT TiTo-orola tylaSuns
ar gavcvli... aTasian brbos mquxare ovaciebze.~
parterSi amovirCie adgili, romelic SeumCneveli ar iyo torcovisa da
raxmanovisaTvis da davjeqi im imediT rom damiZaxeben isini da raime
sasiamovnos metyvian!
ganaTda rampa. farda gaixsna da imave wuTas dekoraciaze midgmuli kibidan
gadmovarda mowafe maloletkova. iatakze daeca, moikrunCxa da daikivla:
`miSveleT!~ _ iseTi gulgamgmiravi kiloTi, rom sicivis Jruantelma damiara
tanSi. Semdeg is raRacas mohyva, magram, ise Cqara laparakobda, rom veraferi
gavarCie. mere uceb roli daaviwyda, Sua sityvaze SeCerda. xelebi aifara
saxeze da gavarda kulisebSi, saidanac misi gamamxnevebeli kilos rCeva-
darigeba moismoda yrud. farda daixura magram yurSi kidev wioda misi xma -
`miSveleT!~ ras niSnavs niWi, erTi sityvac sakmarisia niWis
gamosamJRavneblad.
rogorc momeCvena. torcovi daeleqtrovebuli iyo. `mec xom is
damemarTa, rac maloletkovas _ vmsjelobdi CemTvis, _ erTi winadadeba:
`sisxli mwyuria iago sisxli~ _ da davi pyari mayurebeli~.
axla, rodesac am striqonebsa vwer, eWvi ar mepareba Cems momavalSi, magram
aseTi rwmena mainc xels ar miSlis vaRiaro, rom is didi gamarjveba
romelic Cems Tavs mivawere mgoni arc ki yofila. sadRac sulis siRrmeSi
rwmena mainc gamarjvebis buksa da naRaras scems.
. . . . . . . . . . 19. . w.
dRes Cven SevikribeniT, rom movisminoT torcovis SeniSvnebi Cveni TamaSis
Sesaxeb saCvenebel speqtaklze.
arkadi nikolizis-Zv ambobda:
xelovnebaSi upirveles yovlisa SegeZlos dainaxo da gaigo simSveniere.
amitom pirvel rigSi moviSvelioT da aRvniSnoT speqtaklis dadebiTi
momentebi. aseTi momentebi mxolod ori iyo: pirveli rodesac maloletkova
Camovarda kibidan sasowarkveTili kiviliT, `miSveleT!~, xolo meore
nazvanovs hqonda scenaSi, `sisxli mwyuria, iago, sisxli!~ orive SemTxvevaSi
rogorc Tqven, moTamaSeni-ise Cven, mayureblebi mTeli arsebiT dagvatyveva
scenaze momxdarma ambavma, suli gavnabeT da yvelasTvis saerTo mRelvarebiT
ifeTqa sicocxlem.
mTelidan calke aRebuli es dadebiTi momentebi SeiZleba vaRiaroT
gancdiTi xelovnebad, romelsac vnergavT Cvens TeatrSi da vswavlobT
masTan arsebul skolaSi.
_ mere ra aris es gancdiTi xelovneba?_SvvekiTxe.
_ Tqven igi SeicaniT Tqvens gamocdilebaze. maS, aba gviambeT, rogor
SeigrZnobdiT im namdvil SemoqmedebiTi ganwyobilebis momentebs.
_ araferi ar vici da arc maxsovs rame. _ vupasuxe torcovis qebiT
Tavbrudaxveulma, _ mxolod vici, rom es CemTvis dauviwyari wuTebi iyo rom
Cemi survilia yovelTvis ase viTamaSo da aseT xelovnebas davumorCilo Cemi
arseba...
gaCumeba varCie, rom cremli ar wamskdomoda.
- rogor? Tqven ar gaxsovT Tqveni Sinagani afeTqeba raRac saSinelebis
ZiebaSi? Tqven ar gaxsovT, rom Tqveni xelebi, Tvalebi da mTeli Tqveni
arseba sadRac mihqrodnen grigaliviT, raRacis dasapyrobad? Tqven ar
gaxsovT, rogor ikvnetdiT tuCebs da cremls Zlivs ikavebdiT? daJinebiT
mommarTavda arkadi nikolozis-Ze.
_ ai axla, rodesac Tqven CamoTvaleT, rac iq xdeboda
TiTqos magondeba Cemi gancdani, _ gamovutydi.
_ uCemod ki ver SesZlebdiT magis gagebas?
_ vera, ver SevZlebdi.
_ maS Tqven qvecnobierebiT gimoqmedniaT?
_ ar vici SeiZleba. magram eg kargia Tu cudi?
_ Zalian kargia, Tu qvecnobierebam swori gziT wagiyvanaT, da cudia, Tu gzas
agacdinaT SecdomiT. magram saCvenebel warmodgenaze mas ar moutyuebixarT
da is, rac Tqven gamarjvebis im ramdenime wuTSi mogveciT, SesaniSnavi iyo,
ukeTesi ar SeiZleba.
_ marTla? _ SevekiTxe xelaxlad, da Tan bedniereba maxrCobda.
_ diax! imitom, rom imaze ukeTesi aRara aris-ra. rodesac msaxiobi mTlianad
datyvevebuli yavs piesas. maSin is Zalauneburad, rolis cxovrebiT cxovrobs,
TviTonac ver amCnevs, rogor grZnobs, imisda moufiqreblad ras akeTebs,
yvelaferi TavisTavad xdeba, qvecnobierebiT. magram, samwuxaro is aris, rom
yovelTvis ver vuwevT winamZRolobas aseT Semoqmedebas.
_ iciT ra, gamouvali mdgomareoba iqmneba: saWiroa STagonebiT Seqmna,
magram es mxolod qvecnobierebas SeuZlia, Cven ki, rogorc viciT, ara varT
dajildoebuli vflobdeT qvecnobierebas. bodiSi, magram gamosavali
gviCveneT. _ cota ar iyos ironiis kiloTi laparakobda Sefiqrianebuli
govorkovi.
_ sabednierod, gamosavalic aris _ Seawyvetina arkadi nikolozis-Zem. _ es
aris mecnierebis arapirdapiri zemoqmedeba qvecnobierebaze da ara uSualo
zemoqmedeba. saqme is aris, rom adamianis sulSi arsebobs zogierTi Tviseba,
romelic cnobierebasa da mis nebisyofas emorCileba. swored am Tvisebebs
SeuZliaT moaxdinon zegavlena Cvens uneblie fsiqiur procesebze.
marTalia, es moiTxovs sakmaod rTul SemoqmedebiTs muSaobas, romelic
mxolod nawilobriv eqvemdebareba kontrols da cnobierebis uSualo
zemoqmedebas. es muSaoba umetesad qvecnobierebiTia da uneblie. misi Zala
Seswevs mxolod erTs _ yvelaze daxelovnebuls, yvelaze genialurs, yvelaze
maxvil, miuwvdomel, saswaulmoqmed xelovans _ Cvens organul bunebas. mas
ver Seedreba veraviTari srulyofili aqtioruli teqnika, Tu ginda wignebic
mieci mas xelSi. Cveni artistuli bunebisadmi aseTi damokidebuleba da
Sexeduleba Zlier damaxasiaTebelia gancdiTi xelovnebisaTvis, _ aRtacebiT
laparakobda torcovi.
_ xolo, Tu buneba Jinianobs? _ ikiTxa viRacam.
_ unda icodeT misi aRgzneba da warmarTva. amisaTvis arsebobs
fsiqoteqnikis gansakuTrebuli xerxebi, romelTa Seswavlac mogixdebaT Tqven.
maTi daniSnuleba is aris, rom Seugneblad, arapirdapir gaaRviZos da
SemoqmedebaSi CaiTrios qvecnobiereba. swored amitom Cveni gancdiTi
xelovnebis safuZveli aris Semdegi princi pebi: bunebis qvecnobierebiTi
Semoqmedeba msaxiobis cnobierebiTi fsiqoteqnikis meSveobiT~
(qvecnobiereba _ cnobierebis meSveobiT, uneblie _TviTneburis meSveobiT).
jadoqar bunebas davuTmoT yovelive qvecnobierebiTi, xolo Cven imas
mivmarTavT, rac CvenTvis xelmisawvdomia _ Semoqmedebisadmi cnobierebiT
midgomas da fsiqoteqnikis cnobierebiT xerxebs. upirveles yovlisa, isini
gvaswavlian, rom rodesac qvecnobiereba amoqmeddeba unda SegveZlos xeli ar
SevuSaloT mas.
_ ucnauria, rom qvecnobiereba saWiroebs cnobierebas! _ gakvirvebulma
wamoviZaxe.
_ me sruliad normalurad mimaCnia es, _ ganagrZo arkadi nikolozis Zem _
eleqtroba, qari, wyali da bunebis sxva uneblie Zalebi mcodne da unarian
inJiners saWiroeben maTi adamianisaTvis dasamorCileblad. Cven
qvecnobierebiTi Semoqmedebis Zalasac sWirdeba Taviseburi inJineri _
cnobierebiTi fsiqoteqnika. mxolod maSin, rodesac msaxiobi Seignebs da
igrZnobs, rom misi Sinagani da garegani cxovreba scenaze, garemo pirobebSi
bunebrivad mimdinareobs, naturalobis zRvaramde, adamianTa bunebis yvela
kanonierebis mixedviT, qvecnobierebis Rrma saidumloebani gaixsnebian
frTxilad, da iqidan gamovlen CvenTvis ara yovelTvis gasagebi
grZnobierebani. maT mokle droT an SeiZleba ufro xangrZlivad dai pyron
Cveni arseba da iqiT migvaqaneben, saiTac raRac Sinagani ukarnaxebs.
Seucnobelia ra CvenTvis es mmarTveli Zala, moklebuli varT ra misi
Seswavlis saSualebas, Cven mas, Cvens aqtiorul enaze, ubralod `bunebas~
vuwodebT.
amrigad, msaxiobis qvecnobierebis muSaobisa da STagonebis aRmafrenaTa
gamosawvevad saWiroa realizmi da msaxiobis Sinagani cxovrebis
naturalizmic ki.
_ Cans, Cvens xelovnebaSi aucilebeli yofila ganuwyveteli qvecnobierebiTi
Semoqmedeba, _ gamoviyvane daskvna. SesaZlebelia, _ SeniSna arkadi nikolozis
Zem, _ aseTi geniosebi ar arseboben. amitom Cveni xelovneba mxolod niadagis
momzadebas gvavalebs aseTi WeSmariti qvecnobierebiTi SemoqmedebisaTvis.
-- es rogor-Ra xdeba?
_ upirveles yovlisa saWiroa cnobierebiTi da swori Semoqmedeba. es
saukeTeso niadags moamzadebs qvecnobierebis da STagonebis warmosaSobad.
_ mere ratom? _ ar mesmis.
_ imitom, rom cnobiereba da siswore simarTles warmoSoben, simarTle
damajereblobas iwvevs, xolo, Tu bunebas sjera, rac adamianSi cvlilebebi
moxdeba. is TviTon Seudgeba saqmes. mas dauyovnebliv qvecnobiereba mosdevs
da SeiZleba TviT STagonebamac iCinos Tavi.
_ ras niSnavs rolis `sisworiT~ TamaSi? _ vekiTxebodi cnobismoyvareobiT.
_ ai ras niSnavs: rolis cxovrebis pirobebSi da mis TanagvarobasTan
sisworiT, logikurad, TanmimdevrobiT. adamianurad iazrovneT. moisurvoT,
miiswrafodeT. moqmedebT scenaze yofnis dros, rogorc ki SesZlebs amas
msaxiobi, is miuaxlovdeba rols da is Sesabamisad igrZnobs yovelives.
Cvens enaze amas ewodeba rolis gancda. es misi ganmsazRvreli procesi
da sityva Cvens xelovnebaSi sruliad gansakuTrebul, pirvelxarisxovan
mniSvnelobas moi povebs.
gancda exmareba msaxiobs sisruleSi miiyvanos sceniuri xelovnebis
ZiriTadi mizani, romelic Semdegs Seicavs:
rolis `adamianTa sulis cxovrebis~ Seqmna da am cxovrebis gadmocema
scenaze mxatvrul formaSi.
rogorc xedavT, Cveni umTavresi amocana is ki ar aris, rom rolis
cxovreba mis garegan gamovlinebaSi avsaxoT, aramed es, rom warmosadgeni
pirovnebisa da mTeli piesis Sinagani cxovreba SevqmnaT scenaze da am sxvis
cxovrebas SevufardoT da SevuguoT Cveni sakuTari adamianuri grZnobebi
sakuTari sulis mTeli organuli elementebis daTmobiTa da gadacemiT.
daimaxsovreT erTxel da samudamod, rom am mTavari, Cveni ZiriTadi mizniT
unda ixelmZRvaneloT Tqveni Semoqmedebisa da scenaze cxovrebis yovel
momentSi. ai, ratom aris, rom upirveles yovlisa Cveni rolis Sinagan mxareze
vzrunav~, anu mis fsiqiur cxovrebaze. romelsac gancdaTa Sinagani procesis
daxmarebiTa vqmniT. is aris Semoqmedebis mTavari momenti da msaxiobis
pirveli sazrunavi. unda ganicado roli anu ganicado misi analogiuri
grZnobebi yovelTvis da misi ganmeorebis dros.
`TiToeulma didma msaxiobma unda igrZnos da namdvilad grZnobs kidec,
rasac is asaxavs, _ ambobs moxuci tomazo salvini, am mimarTulebis
saukeTeso warmomadgeneli _ me isic ki mgonia, rom msaxiobi aramc Tu
valdebulia ganicados mRelvareba erTxel an orjer, vidre is Tavis rolsa
swavlobs, aramed metad Tu naklebad yoveli Sesrulebis dros pirvelad Tu
meaTasejer...~ _ wagvikiTxa arkadi nikolozis-Zem ivan platonis-Zis mier
miwodebuli tomazo salvinis werilidan (misi pasuxi koklens). Cvens
Teatrsac ase esmis msaxiobis xelovneba.
. . . 19 . . w,
paSa SustovTan xangrZlivi kamaTis gavlenis qveS pirvelsave moxerxebul
dros SevekiTxe arkadi nikolozis-Zes:
_ ar mesmis, rogor SeiZleba aswavlo adamians ganicados da igrZnos, Tu
piradad TviTon ar aris ganwyobili am `grZnobisa~ da `gancdisadmi!~
_ rogor fiqrobT: SeiZleba aRuZraT survili Seswavlisa piradad Tqven
Tavs an sxvas rolisa da imis, rac arsebiTia masSi? _ SemekiTxa arkadi
nikolozis-Ze.
_ davuSvaT, rom _ SeiZleba, Tumca arc ise advilia es. _ mivuge
_ SeiZleba aRnusxoT masSi saintereso da mTavari miznebi, eZioT misadmi
swori midgoma, aRZraT Tqvens arsebaSi namdvili miswrafebani, SeasruloT
Sesabamisi moqmedebani?
_ SeiZleba, _ kvlav daveTanxme.
_ scadeT yovelive amis gakeTeba, mxolod usaTuod gulwrfelad,
keTilsindisierad da bolomde, amasTan civi da miukarebeli darCiT,
gulgrili. Tqven ver moaxerxebT amas. TqvenSi usaTuod mRelvareba iCens
Tavs da piesis moqmedi piris mdgomareobaSi igrZnobT Tavs, Tqvens sakuTar,
magram, moqmedi piris grZnobebis analogiur grZnobebs ganicdiT usaTuod.
daamuSaveT amgvarad mTeli roli da aRmoCndeba, rom scenaze Tqveni
cxovrebis TiToeuli momenti Sesabamis gancdas gamoiwvevs. aseTi momentebis
ganuwyvetel rigi rolis gancdis mTlian xazs Seqmnis, `misi adamianis
sulis cxovrebas.~ ai swored aseTi msaxiobis sruliad Segnebuli
suliskveTeba scenaze, namdvili Sinagani WeSmaritebis atmosferoSi, yvelaze
ukeTesad gamoiwvevs grZnobas da Zalian xSirad keTil nayofieri niadagia
mcire an ufro xangrZliv gamosacocxleblad qvecnobierebis muSaobisa da
STagonebis gaqanebisaTvis.
mTeli naTqvamidan imas mivxvdi, rom gancdaTa fsiqoteqnikis aTvisebazea
damyarebuli Cveni xelovnebis Seswavla. xolo gancda xels gviwyobs
SevasruloT xelovnebis ZiriTadi mizani_rolis `adamianis sulis
cxovrebis~ Seqmna, _ cdilobda daskvnis gamotanas Sustovi.
_ Cveni xelovnebis mizania ara mxolod `adamianis sulis cxovrebis~
Seqmna. aramed misi gadmocemac mxatvrul formaSi, _ gauswora torcovma
Sustovs. _ amitom msaxiobi movalea Sinaganad ganicados roli da masTan
erTad garegnuladac xorci Seasxas gancdils. amitom icodeT, rom garegani
gadmocemis damokidebuleba gansakuTrebuli siZlieriT aris damyarebuli
saxeldobr Cveni xelovnebis gaqanebaze. imisaTvis, rom gamoavlino sul
umciresi da xSirad qvecnobierebiTi cxovrebac. saWiroa flobde gansa-
kuTrebuli TanamgrZnobi da uaRresad damuSavebuli xmisa da sxeulis
aparats. xma da sxeuli ganusazRvrveli gulisxmierebiT, alRoTi da
uSualobiT, saswrafod da sisworiT unda gadmoscemdnen sul umniSvnelo,
TiTqmis uCinar grZnobebsac ki. ai, ratom aris, rom Cveni Sexedulebebis
mimdevari msaxiobi ufro metad aris movale, vidre sxva romelime
xelovnebaSi, izrunos aramc Tu Sinagan aparatze. romelic gancdiTi
processa hqmnis, aramed garegani sxeulis aparatzedac, romelic sisworiT
gadmoscems grZnobis SemoqmedebiTi muSaobis Sedegebs, _ xorcSesxmis garegan
formas.
amgvar muSaobaze didi gavlena aqvs qvecnobierebas, qvecnobierebas
xorcSesxmulobis sferoSi ver Seedreba TviT uaRresad daxelovnebuli
msaxiobis teqnika, Tumca ukanaskneli didi Tavis moimedea da pretenzias
acxadebs upiratesobaze.
ukanasknel or gakveTilSi gakvriT migiTiTeT, Tu ras warmoadgens
gancdaTa Cveni xelovneba, _ daamTavra arkadi nikolozis-Zem.
Cven gvjera, viciT gamocdilebiT, rom mxolod aseT sceniur xelovnebas,
aseT cocxal adamian-msaxiobs, gancdiT gajerebuls SeuZlia mxatvrulad
gadmosces sul umniSvnelo, SeumCneveli elferi da Sinagani cxovrebis
mTeli siRrme, mxolod aseT xelovnebas SeuZlia dai pyros mayurebeli,
aiZulos is aramcTu ubralod Seignos, aramed mTlianad ganicados kidec
scenaze momxdari ambavi, gaamdidros misi Sinagani gamocdileba, dastovos
masSi droTa viTarebisagan waruSleli kvali.
magram garda amisa, _ esec agreTve umTavresia, _ Semoqmedebis mTavari fuZe
da organuli bunebis kanonebi, romlebsac Cveni xelovneba emyareba,
uzrunvelyofen msaxiobs waborZikebisagan. vin icis, rogor reJisorebTan da
romel TeatrebSi mogixdebaT muSaoba. yvelgan da yvelani ar
xelmZRvaneloben Semoqmedebis dros TviT bunebis moTxovnilebebiT. xSir
SemTxvevaSi uxeSad arRveven maT, es ki yovelTvis waaborZikebs msaxiobs. Tu
Tqven zedmiwevniT gecodinebaT namdvili xelovnebis sazRvrebi da bunebis
Semoqmedebis organuli kanonebi, Tqven aRar daibneviT da advilad SeignebT
Tqvens Secdomebs da SesaZlebloba geqnebaT maTi gamosworebisa. xolo Tu
Tqven ar geqnebaT dasayrdeni, romelsac gancdiTi buneba moganiWebT da
romelic msaxiobis bunebis kanonebiT xelmZRvanelobs, daibneviT, gzas
ascdebiT da dakargavT kriteriums. ai ratom vTvli savaldebulod,
ganurCevlad yvela mimarTulebis msaxiobisaTvis, Cveni gancdiTi xelovnebis
safuZvlebis Seswavlas. aqedan unda daiwyos TiToeulma msaxiobma saskolo
muSaoba.
_ diax, diax, es swored is aris, rasac me veswrafvi mTeli Cemi arsebiT! –
SevZaxe aRfrTovanebulma. _ da ra moxaruli var, rom SevZeli, Tumca
nawilobriv, saCvenebel speqtaklze gamomevlinebina Cveni gancdiTi
xelovnebis mTavari mizani.
_ naadrevad nu gagitacebT. _ civi wyali gadamasxa torcovma,_ Torem
SemdegSi mwared gagitydebaT guli. namdvil
gancdiTi xelovnebas imaSi nu aurevT. rac Tqven aCveneT mTels scenaSi
saCvenebel speqtaklze.
_ da mere ra vaCvene? _ vekiTxebodi, rogorc damnaSave ganaCenis molodinSi.
_ me ukve giTxariT, rom Tqven mier naTamaSeb mTels scenaSi mxolod
ramdenime bednieri wuTi iyo namdvili gancdisa, ramac dagaaxlovaT Cvens
xelovnebasTan. me visargeble miT, rom magaliTiT damesuraTebina, rogorc
TqvenTvis, agreTve sxva mowafeebisaTvis xelovnebis Cveni mimdinareobis
safuZvlebi, romelTa Sesaxeb amJamad vsaubrobT. xolo rac otelosa da
iagos mTels scenas Seexeba, yovlad SeuZlebelia vaRiaro is gancdiTi
xelovnebaT.
_ maS ra saxeli SeiZleba vuwodoT mas?
_ egreT wodebuli `afeTqebiT TamaSi~, _ ganmarta arkadi nikolozis-Zem.
_ es raa? _ SevekiTxe da Tan niadagi mecleboda fexqveS.
_ aseTi TamaSis dros _ ganagrZo torcova, _ calkeuli monetebi uceb,
moulodnelad mxatvrobis umaRles wertils miaRweven da `Tavzarsa~ scemen
msmenelebs. aseT wuTebSi msaxiobi ganicdis an qmnis STagonebiT,
improvizaciis wesiT. magram grZnobT ki TqvenSi iseT niWsa da unars, imden
suliersa da fizikur Zalas, rom `otelos~ veberTela xuTi aqti iTamaSoT
aseTi aRmavlobiT, rogorc SemTxveviT iTamaSeT saCvenebel speqtaklze pawia
scena _ `sisxli mwyuria, iago, sisxli!~?
_ ar vici ...
_ me ki namdvilad vici, rom amas ver SesZlebs verc erTi gansakuTrebuli
temperamentis mqone msaxiobi da masTan didi fizikuri ZalRonis mqone! _
upasuxa Cems magier arkadi nikolozis Zem, _ bunebas damxmareT kvlav
saTanadod damuSavebuli fsiqoteqnika Wiria. Tqven xom yvela es iseve ara
gaqvT, rogorc afeTqebiT moTamaSe msaxiobebs, romelnic uaryofen teqnikas.
imaT, rogorc Tqven, STagonebis imedi aqvT. xolo Tu ukanasknelma giRalataT
TamaSis dros, Tqvenc da isinic verafriT amoavsebT TamaSSi xarvezebs,
rolis im cariel adgilebs, romelnic ver ganicadeT. aqedan warmodgeba _
rolis Sesrulebis dros xangrZlivi periodebi nervuli dauZlurebisa,
sruli mxatvruli ususuroba da gulubryvilo diletanturi yalbi kilo.
aseT wuTebSi rolis Tqvens mier Sesruleba, rogorc yvela afeTqebiT
moTamaSe msaxiobisa, usicocxlo iyo, gacveTili, nawamebi. aseTi mokoWlebiTi
aRmafrenis momentebi scvlidnen yalb adgilebsa da piriqiT. ai rogor
sceniur Sesrulebas ewodeba Cveni, msaxiobis enaze afeTqebiT TamaSi.
arkadi nikolozis-Zis mier naklTa kritikam didi STabeWdileba moaxdina
Cemze. man aramc Tu guli damikoda, Tavzaric damca, davZabundi, prostraciam
Semi pyro da aRara mesmoda ra, ras laparakobda Semdeg torcovi.
... 19.. w
arkadi nikolozis-Ze ganagrZobda SeniSvnebs saCvenebel speqtaklze Cveni
TamaSis irgvliv.
klasSi Semosvlisas mimarTa paSa Sustovs:
_ Tqvenc gviCveneT ramdenime saintereso momenti WeSmariti xelovnebisa
saCvenebel warmodgenaze, magram gancdiTi xelovnebis ki ara, aramed, Tumca
ucnauria, magram mainc, warmosaxviTi xelovnebisa.
_ warmosaxviTi? _ gancvifrda Sustovi.
_ es raRa xelovnebaa? _ ekiTxebodnen mowafeebi.
_ es xelovnebis meore ganxraa, xolo ras warmoadgens igi, es iman agixsnaT,
vinc amisi ramdenime moxerxebuli momenti gviCvena saCvenebel speqtaklze.
_ Sustov! moigoneT, rogora qmnidiT iagos rols, _ winadadeba misca
torcovma.
_ cota ram gagonili mqonda biZaCemisagan Cveni xelovnebis teqnikis Sesaxeb.
amitom rolis Sinagani bunebis ganxilvas Sevudeqi da didxans vswavlobdi
mas. _ TiTqos Tavs imarTlebda Sustovi.
_ biZa gexmarebodaT? _ gamohkiTxa arkadi nikolozis Zem.
_ cotaTi. Sin, rogorc megona mivaRwie kidec namdvil gancdas. zogjer
repeticiebzec vigrZeni rolis calkeuli adgilebi. amitom ar mesmis, ra
SuaSia aq warmosaxviTi xelovneba, _ ganagrZobda paSa Tavis marTlebas.
_ am xelovnebaSic ganicdian Tavis rols erTxel an ramdenjerme _ saxlSi
an repeticiebze. swored is garemoeba rom am SemTxvevaSic TviT umTavres
process _ gancdas aqvs adgili, nebas gvaZlevs eg meore mimarTulebac
xelovnurad miviCnioT.
_ am mimarTulebis dros rogor-Ra ganicdian rols? iseve, rogorc CvensaSi?
_ SevekiTxe.
_ swored iseve, magram iq sul sxva mizania. yovelTvis SeiZleba ganicado
roli, rogorc CvenTan rogorc Cvens xelovnebaSi. magram SeiZleba erTxel an
ramdenjerme ganicado roli imisaTvis rom grZnobis bunebrivi gamovlinebis
garegani saxe, forma daixsomo da raki mexsierebaSi aRnusxav, am formis
meqanikurad ganmeorebasac daiswavli gavarjiSebuli kunTebis SemweobiT. es
aris rolis warmosaxva.
amgvarad, xelovnebis am mimarTulebiT gancdis procesi ar warmoadgens
Semoqmedebis mTavar moments, aramed erT-erTi mosamzadebeli etapTagania
msaxiobis Semdgomi muSaobisaTvis. es muSaoba mdgomareobs sceniuri
Semoqmedebis garegani mxatvrul saxis ZiebaSi, romelic TvalsaCinod xsnis
mis Sinagan moculobas. aseTi Ziebis dros msaxiobi upirveles yovlisa Tavis
Tavs mimarTavs da cdilobs namdvilad igrZnos, ganicados moqmedi piris
cxovreba. magram, vimeoreb, is amas warmodgenis dros ki ar sCadis, TviT
sajaro Semoqmedebis dros ki ara, aramed saxlSi, Tavis anabarad an
repeticiis dros.
_ magram Sustovma neba misca Tavs es pirdapir saCvenebel speqtaklze
Caedina! maS es gancdiTi xelovneba yofila _ gamoveqomage me.
viRacam mxari damiWira - rom paSas usworo TamaSSi iyo namdvili gancdis
ramdenime iseTi momenti, rac Cveni xelovnebis Rirsiao.
_ ara, _ protesti ganacxada arkadi nikolozis-Zem. _ gancdaTa Cvens
xelovnebaSi rolis Sesrulebis TiToeuli momenti yovelTvis xelaxla unda
iyos gancdili da xelaxla xorcSesxmuli.
Cvens xelovnebaSi bevri ram improvizaciis wesiT xdeba erTi da imave
Temaze, mkvidrad fiqsirebulze. aseTi Semoqmedeba siaxlesa da uSualobasa
sZens Sesrulebas. es gamomJRavnda nazvanovis TamaSis ramdenime marjve
momentSi. xolo Sustovis TamaSSi ver SevniSne me rolis SegrZnobis es
siaxle da improvizacia piriqiT, man momxibla me ramdenime adgilas Tavisi
garkveulobiT, artistobiT magram... mTel mis TamaSSi sicive igrZnoboda, da
am garemoebam damaeWva rom mas ukve aqvs erTxel da samudamod dadgenili
TamaSis saxe, ar uSvebs improvizacias da siaxlesa da uSualobas uspobs
TamaSs. miuxedavad amisa, yovelTvis vgrZnobdi, rom originali, romlis
aslebic ase xelovnurad meordeboda
kargi iyo, swori, rom is laparakobda rolis namdvili `adamianis sulis
cocxali cxovrebis~ Sesaxeb.
_ mereda me, Sustovis RviZli ZmisSvils saidan unda aRmomCenoda
warmosaxviTi xelovneba?!
_ modiT ganvixiloT, da amisaTvis ganagrZeT, rogor amuSavebdiT iagos
rols, _ winadadeba misca torcovma.
imis Sesamowmeblad, Tu garegnulad rogor mexerxeboda gancdis
gadmocema, sarke davixmare, _ igonebda paSa.
_ es saSiSia, magram masTan ti piuric aris warmosaxviTi xelovnebisaTvis.
mxedvelobaSi iqonieT, rom sarkiT Zlier frTxilad unda isargebloT. es
garemoeba msaxiobs aCvevs garegan mxares miaqcios yuradReba da ara Sinagans.
_ miuxedavad amisa, sarke damexmara Cemi TvaliT mexilna da gamego, Tu
garegnulad rogor gadavcemdi gancdebs, _ Tavs imarTlebda paSa.
_ Sens sakuTar gancdebs, Tu rolis mixedviT SeniRbul gancdebs?
_ Cems sakuTar gancdebs, mxolod vargiss iagos asasaxavad.
_ ase rom sarkeSi muSaobis dros Tqven gainteresebdaT imdenad garegnoba
ki ara, ara manerebi, aramed Sinagan grZnobaTa gancdis fizikuri asaxva,
rolis `adamianis sulis cxovreba~? _ daJinebiT ekiTxeboda arkadi
nikolozis Ze.
_ swored swored eg!
_ egec ti piuri warmosaxviTi xelovnebisaTvis. da swored imitom, rom
xelovnebaa igi, mas sceniuri forma esaWiroeba, ara rolis garegani saxis
gadamcemi, aramed umTavresad misi Sinagani xazebis _`adamianis sulis
cxovrebisa~.
_ maxsovs, rom zogierT adgilebSi kmayofili viyav Cemi Tavis, rodesac
davinaxe imis anarekli, rasac vgrZnobdi, _ ganagrZobda mogonebas paSa.
_ mere Tqven aRbeWdeT erTxel da samudamod grZnobaTa amsaxveli eg
gamoxatulebani?
_isini TviTon aRibeWdnen xSiri ganmeorebis meoxebiT.
_ dabolis TqvenSi Camoyalibda sceniuri interpretaciis gansazRvruli
garegani forma rolis saukeTeso adgilebisTvis da Tqven daeufleT asaxvis
teqnikas?
_ rogorc xedavT.
_ da Tqven yovelTvis sargeblobdiT mag formiT, moqmedebis yoveli
gameorebisas saxlSi xdeboda es Tu repeticiaze? _ scdida torcovi.
_ albaT. Cveulebisamebr xdeboda, _ gamotyda paSa.
_ esec agvixseniT: eg erTxel dadgenili forma TavisTavad wamoiWreboda
xolme, Tu Sinagani gancdis meoxeobiT yovelTvis, an iqneba, erTxel Sobili
da samudamod gayinuli, meqanikurad meordeboda grZnobis yovelgvari
monawileobis gareSe?
_ TiTqos megona, rom yovelTvis ganvicdidi.
_ ara, saCvenebel speqtaklze mayureblamde ar midioda eg. warmosaxviT
xelovnebaSic imave xerxs mimarTaven, rogorc Tqven moqceulxarT: cdiloben
gamoiwvion da aRbeWdon Tavis arsebaSi adamianis ti piuri Tvisebebi,
romlebic gamoxataven rolis Sinagan cxovrebas. gamoimuSavebs ra TviTveuli
maTganisTvis erTxel da samudamod saukeTeso formas, msaxiobi bunebrivia,
swavlobs mis xorcSesxmas meqanikurad, Tavis grZnobebis yovelgvari
monawileobis gareSe sajarod gamosvlis momentebSi. amas aRweven sxeulis,
saxis kunTebis, miCveviT, xmis, laparakis kilos wyalobiT, teqnikas mTeli
virtuozobiTa meoxebiT. warmosaxviTi xelovnebisagan am msaxiobebs
ukiduresobamde ganviTarebuli aqvT kunTobrivi mexsiereba.
rolis meqanikurad mexsierebaSi aRdgenas miCveuli msaxiobi imeorebs Tavis
samuSaos nervul da sulier ZalTa dauxarjavad. ukanaskneli aramc Tu
zedmetad iTvleba, sazianodac ki sajaro Semoqmedebis dros, radgan
yovelgvari mRelvareba asustebs msaxiobis nebisyofas da saxes ucvlis
erTxel da samudamod fiqsirebul suraTsa da formas. xolo formis
gaurkvevloba da misi gadacemis rwmenis uqonloba vnebs STabeWdilebas.
yovelive es ama Tu im zomiT Tqvens mier Sesrulebul iagos rolis
SeniSnul adgilebsac exeba.
axla moigoneT, ra xdeboda Tqvens Semdgom muSaobaSi.
_ rolis sxva adgilebi, TviT iagos saxe ar makmayofilebda. amaSi sarkis
SemweobiTac davrwmundi, _ igonebda Sustovi. _ Sesaferi modelis ZiebaSi,
erTi nacnobi momagonda, romelsac araviTari damokidebuleba ar hqonda Cems
rolTan, magram, rogorc egona, mSvenivrad ansaxierebda veragobas, cbierebas,
borotebasa da mzakvrobas.
_ da Tqven almacerad dauwyeT mas yureba Tqven TviTon SeegueT?
_ diax.
_ mere da Tqveni mogonebebi?
_ simarTle rom vTqva, me pirdapir gadamqonda garegnulad im Cemi
nacnobis mixvra-moxvra, _ gamotyda paSa, _ gonebiT, Cemi warmodgeniT sul
Tvalwin myavda is nacnobi. is bolTasa scemda, idga Tu ijda, Tvals ar
vaSorebdi da vimeorebdi yvelafers, rasac is akeTebda.
_ es didi Secdoma CagideniaT! im momentSi RalatobdiT warmosaxviT
xelovnebas da ubralo mibaZva daiwyeT. gadmoReba, imitacia, romelTac
araviTari kavSiri ara aqvT SemoqmedebasTan.
_ maS ra saSualebisaTvis unda mimemarTa, rom SemTxveviTi, gareSeTagan
aRebuli saxe mimemsgavsebina iagosaTvis?
_ TqvenSi unda dagemuSavebinaT axali masala, xorci SegesxaT ocnebis
saTanado warmodgenisaTvis, rogorc es Cveulebriv miRebulia gancdiTi
xelovnebis Cvens mimarTulebaSi.
rogorc ki xorcSesxmuli masala daduRda TqvenSi da rolis saxe
gamoikveTa Tqvens azrovnebaSi, maSinve unda SesdgomodiT axal muSaobas,
romelsac ise mxatvrulad aRwers warmosaxviTi xelovnebis erTi saukeTeso
warmomadgeneli _ SesaniSnavi frangi msaxiobi kokleni-ufrosi.
msaxiobi Tavis azrovnebaSi qmnis models, Semdeg `mxatvris msgavsad, iWers
TiToeul mis nakvTs da tiloze ki ar gadaaqvs, aramed Tavis Tavze...~
-gvikiTxavda arkadi nikolozis Ze ivan platonis-is mier miwodebul
koklenis wignakidan. _`is SeamCnevs tartiufze raRac tansacmels da maSinve
TviTon Seimoseba imave tansacmliT, daianaxavs mis siaruls da maSinve
gadmoiRebs egreve misi saxis gamometyvelebas. Tavis sakuTar saxes Seuguebs
mas, _ ase vTqvaT, sWris, hkveTs da hkeravs sakuTar kans, vidre mis pirvel `me-
Si SeWriT kritikosi dakmayofilebulad ar igrZnobs Tavs, srul erTi da
igiveobas ar aRmoaCens Tavis Tavsa da tartiufs Soris. magram es kidev ar
aris yvelaferi; es mxolod garegani msgavseba iqneba, aRebuli pirovnebis
damgvaneba da ara TviT ti pi. saWiroa, rom msaxiobma aiZulos igi imoqmedos,
iaros, amoZraos xelfexi, moisminos, ifiqros ise, rogorc tartiufi,
tartiufis suli STaberos mas. mxolod maSin iqneba mzad suraTi; SeiZleba
misi CarCoSi Casma anu scenaze gamotana da mayurebelic ityvis: `esec Seni
tartiufi!~... an kidev msaxiobi cudaT muSaobso~.
_ da es xom saSinlad Zneli da rTulia! _ vRelavdi me.
_ diax. TviT koklenic aRiarebs, rom Znelia. `msaxiobi xom ar cxovrobs _
TamaSobs sagnisadmi. magram misi xelovneba ki srulyofili unda iyos~.
_ da marTlac, _ daumata torcovma, _ warmosaxviTi xelovneba imisaTvis
moiTxovs srulyofas, rom xelovnebad darCes.
__ ufro swori ar iqneboda, rom mivndobodiT bunebas, bunebriv Semoqmedebas
ada namdvil gancdas? _ vekiTxebodi daJinebiT.
_ amis Sesaxeb kokleni guldajerebuli acxadebs: xelovneba ar aris
realuri cxovreba da arc TviT anarekli misi. xelovneba _ TviT
Semoqmedia. is TviTona qmnis Tavis cxovrebas, droisa da sivrcis gareSe,
Tvalwarmtacs Tavisi ganyenebulobiT~.
rasakvirvelia, Cven ver daveTanxmebiT aseT Tavismoimede gamowvevas ubadlo,
unaklo da miuwvdomel mxatvrisa _ Semoqmedebis bunebisa.
_ nuTu isini darwmunebuli arian, rom maTi teqnika TviT bunebaze Zlieria?
ra gzadabneulobaa! _ ver davwynarebuliyav.
_ maT swamT is, rom scenaze qmnian Tavis saukeTeso cxovrebas. im realur,
adamianis cxovreba ki ara, romelsac Cven vicnobT sinamdvileSi, aramed sxva
_ scenisaTvis Sesworebuls.
ai ratom aris, rom warmosaxviTi xelovnebis mimdevari msaxiobebi yvela
rols sisworiT ganicdian, adamianurad mxolod muSaobis mosamzadebel
periodSi, xolo TviT Semoqmedebis momentSi, scenaze, isini pirobiT gancdaze
gadadian. da am garemoebis gasamarTleblad aseTi mosazrebani mohyavT:
Teatri da warmodgenebi pirobiTia, scena ki sruliad Ratakia namdvili
cxovrebis iluziis gadmosacemad; amitom scena ki ar unda gaurbodes da
gverds uxvevdes pirobiTobas, aramed xeli unda Seuwyos da Seiyvaros igi.
aseTi xelovneba lamazia, mxolod Rrma ki ara, is ufro efeqturia, vidre
Zlieri; masSi forma ufro sainteresoa, vidre Sinaarsi; smenasa da
mxedvelobaze ufro metad moqmedebs igi, vidre sulze da amitom ufro
mojadoebas iwvevs, vidre Zrwolas.
marTalia, am xelovnebiTac SeiZleba diad STabeWdilebaTa gamowveva. isini
gi pyroben, sanam iTviseb maT, lamazi mogoneba grCeba maT Sesaxeb, magram es ar
aris iseTi STabeWdileba, romelic Rrmad CageWreba sulSi da gaTbobs. aseTi
xelovnebis zemoqmedeba maxvilia, magram ara xangrZlivi. is ufro metad
gakvirvebs, vidre garwmunebs. amitom yvelaferi ar aris misTvis misawvdomi.
is, ramac gancvifrebaSi unda mogiyvanos moulodnelobiT da sceniuri
silamaziT, anu is, rac mxatvrul paToss moiTxovs, _ am xelovnebis
saSualebaTa Soris moiZebneba. xolo Rrma gatacebaTa gadmosacemad misi
saSualebani an Zlier medidurni arian, an kidev Zlier zereleni. adamianis
grZnobaTa sifaqizesa da siRrmes ver gadmoscemen teqnikuri xerxebi. TviT
bunebis uSualo daxmarebas saWiroeben isini bunebrivi gancdisa da
xorcSesxmis momentebSi. rac ar unda iyos namdvili gancdis procesiT
nakarnaxevi da warmodgenili roli SemoqmedebaT, xelovnebad unda
CaiTvalos.
. . . . . 19. . w
dRevandel gakveTilze govorkovi didi aRfrTovanebiT gvarwmunebda, rom
is warmosaxviTi xelovnebis msaxiobia, rom misi mimarTuleba, am
mimarTulebis safuZvlebi misi sulieri arsebidan gamomdinareoben, rom
swored amas moiTxovs misi artistuli grZnoba, qeds ixris igi maT winaSe;
rom swored ase esmis Semoqmedeba da ara sxvagvarad. arkadi nikolozis Ze
daeWvda misi sityvebis sisworeSi da moagona, rom warmosaxviTi xelovneba
saWiroebs gancdebs, is ki darwmunebuli ar aris, rom govorkovi flobdes
gancdis process ara Tu scenaze muSaobis dros, aramed saxlSic ki. mokamaTe
ki gvarwmunebda, rom is gansakuTrebuli ZaliT grZnobs da yovelTvis
ganicdis imas, rasac scenaze akeTebs.
_ yoveli adamiani Tavis cxovrebis yovel wuTs raRacas ganicdis, grZnobs,
_ ambobda arkadi nikolozis Ze. _ is rom arafers grZnobdes, xom mkvdari
iqneboda. mxolod mkvdrebi ar grZnoben arafers. mTavaria, ras ganicdi
scenaze _ rolis cxovrebis Sesabamis sakuTar grZnobebs, Tu sxva rames,
romelsac araviTari damokidebuleba ara aqvs masTan?
Zlier xSirad yvelaze gamocdili msaxiobebi daamuSaveben saxlSi da
scenaze gamoaqvT ara is, rac mTavari da arsebiTia rolisa da
xelovnebisaTvis. aseve dagemarTaT Tqven yvelas. zogma gviCvena speqtaklze
Tavisi xma, efeqturi intonacia, TamaSis teqnika; sxvebi amxiarulebdnen
mayurebels cocxali sirbiliT, baletis naxtomebiT, gabeduli dakvriT, Tavs
gvawonebdnen lamazi da moxdenili JestiT, poziT; erTi sityviT gamoitanes
scenaze yvela is, rac sul ar iyo saWiro maT mier gansaxierebuli moqmedi
pirebisaTvis.
da Tqven, govorkov, miudeqiT Tqvens rols ara misi Sinagani Sinaarsis
mixedviT, ara misi gancdisa da ara misi warmosaxvis mixedviT, aramed sul
sxva mxriv da fiqrobT, rom raRac SeqmeniT xelovnebaSi. magram iq, sadac ar
arsebobs sakuTari cocxali grZnobis SegrZneba, warmodgenili gmiris
grZnobebis analogiuri, iq zedmetia laparaki WeSmariti Semoqmedebis Sesaxeb.
amitom, Tavs nu moityuebT, ukeTesia. ecadeT, Rrmad CaukvirdeT da SeignoT,
Tu sad iwyeba da sad Tavdeba WeSmariti xelovneba. maSin darwmundebiT rom
Tqvens TamaSs araviTari kavSiri ar hqonia masTan.
_ maS ras warmoadgens is?
_ xelosnobas. marTalia, cuds ara, rolis moxsenebisaTvis gamomuSavebuli
aq vtoveb govorkovis gaWianurebul SekamaTebas da pirdapir torcovis
axsna-ganmartebaze gadavdivar zRvrebis Sesaxeb, romlebic gamohyofen
WeSmarit xelovnebas xelosnobisagan.
_ namdvili xelovneba warmoudgenelia gancdebis gareSe. amitom is swored
iq iwyeba, sadac grZnoba Tavis uflebebSi Sedis.
_ xelosnoba? _ SeekiTxa govorkovi.
_ is kidev, Tavis mxriv, iwyeba iq, sadac swydeba SemoqmedebiTi gancda anu mis
SedegTa mxatvruli warmosaxva.
maSin, rodesac gancdiTi xelovnebisa da warmosaxviTi xelovnebis dros
gancdis procesi aucilebelia, xelosnobaSi is ar aris saWiro da
SemTxveviTia. am yaidis msaxiobebs unari ar SeswevT Seqmnan TiToeuli roli
calkeulad. maT ar SeuZliaT ganicadon da bunebrivad xorci Seasxan
gancdils. xelosani msaxiobi mxolod rolis teqsts moaxseneben da am
moxsenebas Tan ayoleben sceniuri TamaSis erTxel da samudamod
gamomuSavebul xerxebs. es Zlier amartivebs xelosnobis amocanas.
_ maS raRaSi mdgomareobs es gamartiveba? _ SevekiTxe me.
_ Tqven amas ukeTesad SeignebT, rodesac gaigebT, Tu rogor warmoiSvnen da
rogor Seiqmna da Camoyalibda xelosnuri TamaSis xerxebi, rasac Cvens enaze
aqtiorul Stamps vuwodebT. ai saidan gaCndnen da rogor gamomuSavdnen:
rolis grZnobaTa gadmosacemad saWiroa misi Secnoba, xolo mis Sesacnobad
TviT msaxiobma unda gamoscados analogiuri gancdebi. TviT grZnobis mibaZva
ar SeiZleba, SeiZleba mxolod misi garegani gamovlinebis Sedegebis
mimsgavseba. xolo xelosnebma ar ician rolis gancda, amitom isini verasodes
Seicnoben am SemoqmedebiTi procesis garegan Sedegebs.
maS rogor moviqceT? rogor movi povoT garegani forma Sinagani grZnobis
karnaxis gareSe? rogor gadavceT xmisa da sxeulis mimoxvriT ararsebuli
gancdis Sedegi? meti araferi dagvrCenia garda imisa, rom ubralo,
pirobiTi aqtiorul TamaSs mivmarToT. es erTob primitiuli, formaluri,
garegani asaxvaa sxvisi rolis grZnobebisa, romlebic ar ganucdia rolis
Semsrulebel msaxiobs da amitom arc Seucnia. es mxolod ubralo
mimbaZvelobaa.
mimikis, xmis kilos da tanis mixvra-moxvris meoxebiT aqtiori – xelosani
gvTavazobs scenidan mayureblebs mxolod garegan Stamps, viTomda rolis
`adamianuri sulis cxovrebas~ gamoxatavdes, ararsebuli grZnobis mkvdar
niRabs. aseTi garegnuli TamaSisaTvis gamomuSavebulia msaxioburi asaxvis
uricxvi xerxebi, romlebic viTom gadmoscemen garegani saSualebiT
yovelgvar grZnobebs, romlebic ki Segvxvdeba sasceno praqtikaSi. am
xelosnur fandebSi ar aris namdvili grZnoba, aris mxolod mibaZva,
gaTamaSeba, savaraudo mimsgavseba misi garegani Sedegebisa; ar aris sulieri
Sinaarsi, aris mxolod garegani xerxi, viTomda misi gamomxatveli.
zogierTi am erTxel da samudamod fiqsirebuli xerxebisa SenarCunebulia
xelosnuri tradiciiT winaprebisagan memkvidreobiT gadmocemuli, rogorc,
magaliTad, xelis gulze mideba siyvarulis gamosaxatavad, an sayelos
Camogleja sikvdilis gamosaxatavad. zogic mzamzareulad gadmoRebulia
Tanamedrove niWier msaxiobTagan (rogorc, xelis ASebrunebuli TaTiT
Sublis sresa icoda vera Tevdores asulma komisarJevskaiam rolis
tragikul momentebSi). xolo zogierT xerxs TviT msaxiobebi gamoimuSaveben
xolme.
arsebobs gansakuTrebuli, xelosnuri manera rolis gadmosacemad, e. i. xmis,
diqciisa da sityvebis warmosaTqmelad (gadametebuli xmis amaRleba da
dadableba rolis Zlier adgilebSi aqtioris specifikuri tremoliT an
kidev xmis gansakuTrebuli deklamaciuri fioriturebiT). arsebobs
siarulis xerxebi xelosani-msaxiobebi ki ar dadian scenaze, aramed amayad
mimodian), moZraobis, mimoxvris, moqmedebis, plastikisa da mravali saSualeba
moi poveba adamianis yovelgvar grZnobaTa da vnebaTa gamosaxatavad (kbilebis
kraWuni da Tvalebis TeTri garsis gadmokakvla –eWvianobis dros, rogorc
nazvanovsa aqvs Cveulebad, Tvalebsa da saxeze xelebis afareba tirilis
nacvlad, Tmebis CabRuWva _ sasowarkveTilebis dros). aris xerxebi mTeli
rigi ti pebis misabaZad da sxvadasxva wris adamianis TvisebaTa gadmosacemad
(glexebi iatakze afurTxeben, cxvirs kalTiT iwmendnen, samxedro pirebi
fexze fexis mirtymiT aJRaruneben dezebs, aristokratebi lornetiT
aTvaliereben sazogadoebas); arsebobs epoqaTa amsaxveli Jesti (saopero
Jesti saSualo saukuneebisaTvis, tanis cekviTi rxeva XVIII sakunisaTvis);
gansakuTrebuli xerxebia piesebisa da rolebis (gorodniCis)
Sesasruleblad; sxeulis gansakuTrebulad gadaxra mayurebelTa
darbazisaken, xelis tuCebze mifareba `a parte~-s dros. droTa viTarebaSi es
xerxebi tradiculi gaxda. ase, erTxel da samudamod, gamomuSavda saerTo-
saaqtioro gamoTqma, rolis gadmocemis gansakuTrebuli manera winaswar
SemuSavebuli efeqturobiT, gansakuTrebuli siaruli scenaze, Jestisa da
pozis suraTianoba.
TamaSis mzamzareul meqanikur xerxebs advilad gadmoscemen xelosani –
msaxiobis gavarjiSebuli kunTebi, CveulebaT gadaeqcaT da Zval-rblSi
gaujdaT, rac adamianis bunebis magierobas eweva scenaze.
grZnobis es erTxel da samudamod SemuSavebuli niRabi male cvdeba,
kargavs Tavis umweo sicocxlis niSanwyalsa da aqtioris ubralo meqanikur
Stampad iqceva, triukad anu garegan pirobiT niSnad. aseT StampTa mTeli
rigi, erTxel da samudamod dadgenili TiToeuli rolis gadmosacemad qmnis
msaxiobis saxviT Cveulebas, anu rituals, romelic Tan sdevs piesis teqstis
pirobiT gadmocemas. TamaSis yvela am garegnuli xerxebiT xelosnuri yaidis
msaxiobebs surT Sescvalon cocxali, WeSmariti, Sinagani gancdebi da
Semoqmedeba. magram veraferi Seedreba namdvil grZnobas, xolo misi
gadmocema SeuZlebelia xelosnobis meqanikuri xerxebiT.
zogierT am Stampebs jer kidev Tan axlavs raRac sceniuri efeqturoba,
xolo maTi umravlesoba Seuracxyofs uxamsi gemovnebiTa da gvacvifrebs
adamianis grZnobaTa gagebis ubadrukobiT. misadmi damokidebulebis
sworxazovnebiT an aSkara sisuleliT.
magram dro da saukunobrivi Cveva TviT simaxinjesa da uazrobasac
gvaaxloebs da gvaTvisebinebs (ase, magaliTad, droTa viTarebaSi
dakanonebuli manWva-grexa operetis msaxiobisa da moaxalgazrdave komiki
dedabrisa an Teatraluri pavilionis karebis TavisTavad gaReba da daxurva
gastroliorisa da piesis gmiris scenaze Sesvlis an gasvlis dros
zogierTebs sruliad normalur movlenad miaCniaT TeatrSi).
ai ratom aris, rom TiTqmis arabunebrivi Stampebi SeiWra xelosnobaSi da
amJamad msaxiobis ritualis zneCveulebad aris gadaqceuli; zogierTi Stampi
ise gadagvarebuli da gadajiSebulia, rom ucbad ver miagneb misi warmoSobis
kvals. msaxiobis fandi, moklebuli yovelgvar Sinagan arsebas, ramac is
warmoSva ubralo sceniur pirobiTobad iqceva, rasac araferi saerTo ara
aqvs namdvil cxovrebasTan da amitom amaxinjebs msaxiobis adamianur bunebas.
aseTi pirobiTi StampebiT aRsavsea baleti opera da gansakuTrebiT
cruklasikuri tragedia, romelSiac undaT erTxel da samudamod dadgenili
xelosnuri xerxebiT gadmoscen gmirebis yvelaze rTuli da maRali gancdebi
(magaliTad, silamaze, Warbi plastiuroba, sasowarkveTilobis Jams mkerdidan
gulis `amogleja~, xelebis kankali SurisZiebis momentSi da xelebis apyroba
mudaris dros).
xelosnis rwmunebiT, aseTi saerTo _ saaqtioro sityvisa da plastikis
amocana (magaliTad, xmis datkboba liriul adgilebSi, epiuri poeziis
mosawyeni monotonuri gadmocema, rixiani aqtioruli sityva siZulvilis
gamosaxatavad, yalbi cremlebi TviT xmaSi mwuxarebis aRsaniSnavad) TiTqos
imaSi mdgomareobs, rom gaakeTilSobilos xma, diqcia da mimoxvra msaxiobisa,
gaalamazos isini, gaaZlieros maTi sceniuri efeqturoba da mxatvruli
saxeoba. magram, samwuxarod, keTilSobileba mudam sworad rodi gaigeba,
silamazis warmodgena gaWianurebuli cnebaa, xolo mxatvrul gamoTqmas
xSirad ukarnaxebs cudi gemovneba, rac qveynad ufro metia, vidre kargi
gemovneba. ai ratomaa, rom keTilSobilebis adgili medidurobam daiWira,
silamazisa _ Selamazebam, xolo metyveli gamoTqmisa _ Teatralurma
efeqturobam. marTlac, dawyebuli pirobiT gamoTqmidan, diqciidan da
gaTavebuli aqtioris scenaze siaruliTa da JestiT, _ yvelaferi es Teatris
myvirala mxares uwevs samsaxurs, rac arasakmaod TavdauWerelia, rom
mxatvruli vuwodoT.
msaxiobis xelosnuri metyveleba da plastika moCvenebiT efeqturobamde
daeca, yoyloCina keTilSobilebamde, saidanac warmoiSva gansakuTrebuli
Teatraluri silamaze.
pirobiT Stamps ar SeuZlia gaswios gancdebis magieroba.
ubedureba kidev is aris, rom yovelgvari Stampi gadamdebia, akviatebuli,
JangiviT Caajdeba msaxiobs, Tu ki xelCasaWidi adgili moZebna, ufro
gaRrmavdeba, fesvebs gaidgams da cdilobs rolis yvela adgili, msaxiobis
saxviTi aparatis yvela nawili dai pyros. Stampi avsebs rolis yvela cariel
adgils, romelic ar aris Sevsebuli cocxali grZnobiT da mkvidrad
moikidebs iq fexs. ufro metic, Zlier xSirad win uswrebs grZnobebis
gaRvivebas da gzas uRobavs mas; amitom iZulebuli xdeba msaxiobi rogorme
Tavi daicvas Tavmobezrebuli Stampis samsaxurisagan.
yvela naTqvami niWier msaxiobebsac exeba, romelTac namdvili organuli
Semoqmedebis unari SeswevT. xelosnuri ti pis msaxiobebis Sesaxeb SeiZleba
iTqvas, rom mTeli maTi sceniuri moRvaweoba TiTqmis ar scildeba Stampis
moxerxebul SerCevasa da kombinirebas. zogierT am Stamps Taviseburi
silamaze da mimzidveloba aqvs, da gamoucdeli mayurebeli verc ki SeamCnevs,
rom yvela es msaxiobis meqanikuri muSaobaa da meti araferi.
magram rogori unakloc ar unda iyos msaxiobis Stampi, TavisTavad mas
ar SeuZlia aaRelvos mayurebeli. amisaTvis saWiroa raRac damatebiTi
aRmgznebi ram, da aseTi aRmgznebis rolSi gamodian gansakuTrebuli xerxebi,
rasac Cven msaxiobis emocias vuwodebT. msaxiobis emocia namdvili emocia ar
aris, namdvili mxatvruli gancda rolisa scenaze. es aris sxeulis
periferiis xelovnuri gaRizianeba.
magaliTad, Tu Zlier muStebs mokumSavs, zedmetad daWimavs sxeulis
kunTebs an spazmaturad isunTqebs, SeiZleba iseT fizikur daZabulobamde
mivides, rom mayurebelma vnebiT aRtyinebuli Zlieri temperamentis
gamovlinebad miiRos igi. SeiZleba garegnulad, meqanikurad SfoTavdes, aqeT-
iqiT awydebodes da Relavdes gayinuli suliT, umizezod _ saerTod. es
garemoeba fizikuri gacecxlebis sust msgavsebasa qmnis.
ufro nervuli ti pis msaxiobebi gamoiwveven Tvis arsebaSi msaxiobis
emocias sakuTari nervebis xelovnuri daZabviT; Taviseburi sceniuri isteria
gamodis, yvirili, arajansaRi eqstazi, xSirad Sinaganad imdenadve uSinaarso,
rogorc xelovnuri fizikuri aRgzneba. rogorc pirvel, ise meore
SemTxvevaSi saqme gvaqvs ara mxatvrul TamaSTan, aramed gaTamaSebasTan, ara
cocxali adamiani-msaxiobis grZnobebTan Sesasrulebeli rolis Sesabamisad,
aramed msaxiobis emociasTan. es emocia mainc aRwevs Tavis mizans da
sicocxlis raRac niSanwyals iZleva, erTgvar STabeWdilebas axdens, radgan
mxatvrulad ganuviTarebeli adamiani veRar erkveva am STabeWdilebis
xarisxSi da uxeSi siyalbiT kmayofildeba. am ti pis msaxiobebi xSirad
TviTonac darwmunebuli arian TiTqos namdvil xelovnebas emsaxurebodnen,
ver SeugniaT ra, rom isini mxolod sceniur xelosnobas ewevian.
. . . . . . . . . . 19. . w.
dRevandel gakveTilze arakadi nikolozis-Ze isev saCvenebel speqtaklis
garCevas ganagrZobda.
yvelaze meti sabralo viuncovs moxvda. arkadi nikilozis-Zem
xelosnobaTac ki ar CaTvala misi TamaSi.
_ maS ra iyo? _ Caverie saubarSi.
_ usazarlesi manWva-grexva.
_ mec xom ar memarTeboda aseTi ram? _ SevekiTxe yovel SemTxvevisaTvis.
_ Tqvenc gemarTebodaT!
_ rodis?! _ SevZaxe saSinlad. _ Tqven ar sTqviT, rom afeTqebiT
vTamaSobdi!
_ da masTan agixseniT, rom aseTi TamaSi Sesdgeba namdvili Semoqmedebis
momentebisagan momentebisa, romlebic....
_ xelosnobaSi gadadis? _ SevekiTxe moTmineba dakarguli.
_ xelosnobas Tqven ver gamoiyenebdiT imitom, rom didi Sromaa saWiro mis
SesamuSaveblad, rogorc govorkovi, Tqven ki saamiso dro ar gqondaT.
swored amitom baZavdiT Tqven velurs udiletantesi StampiT, romelSic ar
igrZnoboda araviTari teqnika, xolo uteqnikod ver iarsebebs aramc Tu
xelovneba, TviT xelosnobac ki.
_ maS saidan unda mqonoda Stampi Tu pirvelad gamovedi scenaze?
_ me vicnob or gogonas, romelTac arasodes ar unaxavT arc Teatri, arc
speqtakli da, warmoidgineT, arc repeticia, magram miuxedavad amisa isini
TamaSobdnen tragedias usaSinelesi da uxamsi StampiT.
_ maS is TamaSi ki ar yofila, aramed ubralo diletanturi manWva-grexa.
_ diax! sabednierod, mxolod manWva-grexa, _ daadastura arkadi nikolozis-
Zem.
_ ratom `sabednierod~?
_ imitom rom scenismoyvarul manWva-grexvasTan ufro advilia brZola,
vidre Zval-rbilSi gamjdar xelosnobasTan. SeuZliaT SemTxveviT da
wamierad saTanadod SeigrZnon roli, xolo mis gadmocemas mTlianad
mxatvrul formaSi daxvewils ver SesZleben da amitom mimarTaven
yovelTvis manWva-grexvas. dasawyisSi TiTqos umwikvloa igi, magram ar unda
dagvaviwydes, rom didi safrTxe imaleba masSi, Tavidanve unda SevebrZoloT
mas, neba ar unda mivceT mis CvevaTa ganviTarebasa, rac amaxinjebs msaxiobsa
da mis niWs. maS ecadeT SeignoT, sad iwyeba da sad Tavdeba xelosnoba da
ubralo manWva-grexva.
_ maS sad iwyeba is?
_ Sevecdebi Tqvens magaliTzeve agixsnaT. Tqven Wkviani xarT, magram raRac
mizeziT, rasac Tqven saCvenebel speqtaklze akeTebdiT, mxolod ramdenime
momentis gamoklebiT, iyo Tu ara sisulele? nuTu Tqven marTla gjeraT, rom
Tavis droze kulturiT saxelganTqmuli mavrebi galiaSi gamomwyvdeuli
mxecebiviT borgavdnen aqeT-iqiT? Tqvens mier asaxuli veluri Tavis
adiutantTan damSvidebuli saubris drosac ki Rrinavda, kbilebs akraWunebda
Tvalebs abrialebda. saidan aiReT rolisadmi aseTi midgoma? agvixseniT,
rogor mixvediT aseT sisulelemde? imitom xom ara, rom Tavisi Semoqmedebis
gzas amcdari msaxiobisaTvis yovelgvari sisulele ukve misaRebi xdeba?
me dawvrilebiT movuyevi rolis damuSavebis Sesaxeb saxlSi, TiTqmis
yvelaferi, rac dRiurSi miweria. zogierTi ram moqmedebiTac davasuraTe. rom
ufro TvalsaCino yofiliyo, skamebic ki ganvalage imis mixedviT, Tu rogor
mqonda saxlSi dawyobili aveji.
zogierT Cems Cvenebaze arkadi nikolozis-Ze gulianad icinida.
_ ai rogor warmoiSveba yovlad uvargisi xelosnoba, _ sTqva man rodesac
davasrule Cemi ambavi. _ upirveles yovlisa, ase dagemarTeba, rodesac iseT
rasme mokideb xels, ris gakTebac ar ZalgiZs, rasac ar icnob, rasac vera
grZnob.
saCvenebel speqtaklze megona, rom Tqveni umTavresi amocana iyo
gancvifrebaSi mogeyvanaT, Tavzari dagecaT mayureblisaTvis. mere riT?
warmosadgeni pirovnebis Sesabamisi namdvili organuli grZnobiT? magram es
Tqven sruliad ar gagaCniaT. arc mTliani cocxali suraTi iyo, romlis
garegnuli gadmoReba mainc SegZlebodaT. maS raRa dagrCebodaT imis meti,
rom magrad CabRauWebodiT raime Tvisebas, romelmac SemTxveviT gagielvaT
TavSi. rogorc yovel adamians, Tqvenc bevri ram gaqvT momaragebuli
cxovrebis sxvadasxva SemTxvevis dasasuraTeblad. TiToeuli STabeWdileba
xom ama Tu im saxiT rCeba Cvens mexsierebaSi da saWiroebis dros
mxatvrulad avsaxavT, mas. aseTi naucbaTevi asaxvis dros da `saerTod~ Cven
cotas vzrunavT imaze, rom Cveni gadmocema Seesabamebodes sinamdviles. Cven
vkmayofildebiT erTi romelime TvisebiT, erTi romelime xaziT. amgvar
saxeTa xorcSesasxmelad cxovrebis praqtikam trafaretebic ki gamoimuSava
anu garegani amsaxveli niSnebi uTxariT romelime Cvengans: `iTamaSeT axla,
moumzadeblad veluri `saerTod~. garwmunebT, rom umetesoba imasve gaakeTebs,
rasac Tqven akeTebdiT saCvenebel speqtaklze, imitom rom Zval-rbilSi gvaqvs
gamjdari yalbi warmodgena, TiTqos sibraze, Rriali, kbilebis kraWuni,
Tvalebis briali, mxolod veluri adamianis Tviseba iyos.
swored aseTive `midgoma~ aqvs yvela adamians eWvianobis, mrisxanebis,
mRelvarebis, sixarulis, sasowarkveTisa da sxvaTa gadmosacemad. da swored
aseT xerxs mimarTaven yovelTvis, miuxedavad imisa, aris Tu ara saWiro,
droulia Tu ara igi da ra garemocvaSi ganicdis mas adamiani. aseTi
`TamaSi~ an ufro sworad, gaTamaSeba, sasacilomde elementarulia scenaze,
sinamdvilvSi ar arsebuli Zlierebis grZnobebis gadmosacemad yanyratos
gaglejamde Rrialeben, manWiobamde mihyavT mimika, zedmetad aZliereben
moZraobas da moqmedebas, xelebs iqneven, Tavs CaibRuWaven xelebSi da sxv.
TamaSis aseTi xerxebi Tqvenc mogepovebaT, magram sabednierod, mcire
raodenobiT. amitom gasakviri ar aris, rom erTi saaTis muSaobis dros Tqven
gamoiyenoT isini. gaTamaSebis amgvari xerxebi ucbad, TavisiT gaCndebian da
male momabezrebeli xdebian.
piriqiT erTob Znelia rolis Sinagani cxovrebis gadmomcemi namdvili
mxatvruli xerxebi, didi dro sWirdeba maT SemuSavebas, magram isini
arasodes ar mogbezrdeba scenaze, isini TavisTavad ganicdian ganaxlebas da
mudmivad ivsebian, erTnairad gaitaceben msaxiobsa da mayurebels. ai ratom
aris, rom TamaSis bunebriv midgomaze agebuli roli izrdeba, xolo
gaTamaSebasa da diletantur pranWva-grexvaze dayrdnobili ki gamodis
mkrTali, usicocxlo, meqanikuri.
yvela es, ase vTqvaT, `saerTo_sakacobrio Stampia~, romelic msgavsad
Tavaziani sulelisa mterze ufro saSiSia. TqvenSic, rogorc yvela sxva
adamianSi, moiZebneba es Stampi da Tqven isargebleT miT scenaze, radgan
teqnikiT gamomuSavebuli mzamzareuli xelosnoba ar mogepovebodaT.
rogorc xvdavT, manWva-grexvac iseve, rogorc xelosnoba, iwyeba iq, sadac
gancda Tavdeba, magram xelosnoba organizebulad Seguebulia ubralo
gaTamaSebiT grZnobaTa magierobis gasawevad da gamomuSavebuli StampiT
sargeblobs, manWva_grexvas ki aseTi Tviseba ar gaaCnia da ganurCevlad
gamoiyenebs scenisaTvis moumzadebel da gauSalaSinebel pirvelsave
`saerTo-sakacobrio~ an `memkvidreobiT~ Stamps.
is rac Tqven dagemarTaT, ra Tqma unda, rogorc damwyebisaTvis, gasagebi
da sapatiebelia, magram momavalSi ki frTxilad iyaviT. diletanturi manWva-
grexvisa da `saerTo_sakacobrio Stampisagan~ bolos da bolos
gamomuSavdeba cudi xelosnoba. am TaviTve ar misceT mas ganviTarebis
saSualeba.
amitom, erTis mxriv, daJinebiT ebrZoleT Stamps da imave dros
SeiswavleT rolis SegrZnoba aramc Tu rolis calkeul momentebSi
speqtaklze, rogorc amas `oteloSi~ hqonda adgili, aramed mTlianad, vidre
romelime moqmedi piris cxovrebas gadmoscemdeT. amiT daexmarebiT Tqvens
Tavs CamoSordeT afeTqebiT TamaSs da dauaxlovdeT gancdiTs xelovnebas.
....19.. w.
arakadi nikolozis-Zis sityvam didi STabeWdileba moaxdina Cemze. iyo
wuTebi rodesac mivdiodi im daskvnamde. rom skola unda dametovebina.
amitom iyo, rom dRes torcovTan Sexvedrisas gakveTilze ganvagrZe Cemi
SekiTxvebi. mindoda saerTo daskvna gamometana yvelafridan rac naTqvami iyo
ganvlil gakveTilebze. sabolood im daskvnamde mivedi, rom Cemi TamaSi
Sesdgeba SenaerTebisagan. rac saukeTesoa Cvens saqmeSi, ese igi zeSTagonebis
momentebisa, rac yvelaze cudia –ese igi manWva-grexvisagan.
_ es jer kidev yvelaze cudi ar iyo, _ mamSvidebda torcovi. _ rasac
sxvebi akeTebdnen, is ufro cudi iyo. Sens diletantobas SeiZleba vuwamloT
rame da gavkurnoT, xolo sxvebis Secdomebi _ es Segnebuli princi pia,
romelTa Zirfesvianad aRmofxvra msaxiobis bunebidan arc ise advili
saqmea.
_ es raRaa?
_ xelovnebis eqsploatacia.
_ ras warmoadgens igi? _ ekiTxebonen moswavleni.
_ Tundac imas, rasac veliaminova akeTebda.
_ me?! _ moulodnelobis gamo wamoiWra veliaminova. _ me iseTs ras
vakeTebdi?
_ gviCvenebdeT xelebs, fexebs da mTliand Tqven Tavs, kargia, rom scenaze
ukeTesad SeiZleba daTvaliereba, _ upasuxa arkadi nikolozis Zem.
_ me?.. xelebs, fexebs? _ sagonebelSi Cavarda sabralo Cveni mzeTunaxavi.
_ diax, swored: fexebsa da xelebs.
_ saSinelebaa, sazarelia, axirebulia, _ imeorebda veliaminova. _ me TviT
vakeTebdi da araferi maxsovs!
_ yovelTvis ase emarTeba mTels arsebaSi gamjdar Cvevebs.
_ mere da ise raT maqebdnen?
_ imitom, rom lamazi xel-fexi gaqvT.
-- mere ra aris aq cudi?
_ cudi is aris, rom Tqven mayurebelTa darbazs ekeklucebodiT.
katerinas ki ar TamaSobdiT. Seqspirma imitom ki ar dawera `Wirveuli colis
morjuleba~, rom moswavle veliaminova fexebs uCvenebdes scenidan
mayurebels da ekeklucebodes Tavis Tayvanismcemlebs, _ Seqspirs sul sxva
mizani hqonda, romelic TqvenTvis ucxo Seiqna, xolo CvenTvis_ucnobi.
samwuxarod, Cvens xelovnebas Zlier xSirad eqsploatacias uweven misTvis
sruliad ucxo miznebisaTvis. Tqven – imisaTvis, rom Tqveni silamaze
gamoamzeuroT, sxvebi kidev popularobis, garegani warmatebis an karieris
Seqmnis mizniT. Cvens saqmianobaSi es Cveulebrivi movlenaa, rac minda Tavidan
agaciloT. kargad daixsomeT, rasac axla getyviT: Teatri, Tavisi speqtaklis
sajaro sanaxaobis mixedviT, ormxriv nalesi iaraRia: erTis mxriv –
axalisebs maT, visac survili aqvs Cveni xelovnebis eqsploataciisa da
karieris Seqmnisa. es xalxi sargeblobs zogierTebis ucodinarobiT, sxvebis
waryvnili gemovnebiT, isini mimarTaven proteqcias, intrigas da sxva
saSualebebs, romelTac araviTari kavSiri ara aqvT xelovnebasTan.
eqsploatatorebi uborotesi mtrebi arian xelovnebisa sastiki brZola unda
gamovucxadoT maT, xolo Tu ver SevZeliT es, im SemTxvevaSi unda gavaZeoT
isini scenidan. amitom _ xelaxla mimarTa veliaminovas, _erTxel da
samudamod gadaswyviteT _ Tqven imisaTvis moxvediT, rom emsaxuroT da
msxverpli moutanoT xelovnebas, Tu Tqveni piradi miznebis mixedviT
eqsploatacias upirebT mas?
magram, _ ganagrZobda torcovi yvelas mimarT, _ xelovnebis kategoriebad
dayofa mxolod TeoriaSi SeiZleba, xolo sinamdvile da praqtika angariSs
ar uweven mis danawevrebas. isini yvela mimarTulebas erTimeoreSi azaveben.
marTlac, xSirad SexvdebiT, rom didi msaxiobebi, Tavisi adamianuri sisustis
gamo xelosnobamde imcireben Tavs, xolo xelosnebi wuTiT WeSmarit
xelovnebamde amaRldebian xolme.
igive meordeba TiToeuli rolis Sesrulebis dros TiToeul
speqtaklze. namdvil gancdaTa gverdiT warmodgenis momentSi SegxvdebaT
xelosnuri manWva-grexva da eqsploatacia. miT umetes saWiroa, rom msaxiobma
icodes Tavisi xelovnebis sazRvari, miT umTavresia Seignon xelosnebma
zRvari, romlis iqiTac iwyeba xelovneba. _ maS ase, Cvens saqmeSi ori
ZiriTadi mimdinareoba arsebobs, gancdiTi xelovneba da warmosaxviTi
xelovneba. saerTo foni, romelzec isini brwyinaven, es aris kargi an cudi
sceniuri xelosnoba. kidev unda SegniSnoT rom Sinagani aRmafrenis wamebSi
Tavmomabzrebel Stampsa da gaTamaSebas Soris SeiZleba namdvilma
xelovnebamac ifeTqos.
saWiroa agreTve davicvaT Cveni xelovneba eqsploataciisagan, radgan es
boroteba SeumCnevlad Semoi pareba xolme.
xolo, rac Seexeba diletantizms, igi erTnairad sasargebloc aris da
saSiSic _ im gzebis mixedviT, romelTac is airCevs.
_ rogor aviciloT Tavidan yvela mosalodneli safrTxe an gansacdeli?
_ vekiTxebodi cnobismoyvareobiT.
_ rogorc giTxariT, arsebobs saSualeba ganuwyvetliv asrulebdeT Cveni
xelovnebis ZiriTad mizans, romelic imaSi mdgomareobs, rom SeqmnaT piesa da
rolis `adamianuri sulis cxovreba~, mxatvrulad xorci SeasxaT am
cxovrebas ulamazes sceniur formaSi. am sityvebSia damaluli namdvili
msaxiobis ideali.
torcovis axna-ganmartebidan naTeli Seiqmna CemTvis, rom Zlier naadrevia
CvenTvis scenaze gamosvla da saCvenebelma speqtaklma ufro mizani mogvitana,
vidre sargebloba.
_ man sargebloba migitanaT, _ gamiswora arkadi nikolozis–Zem, rodesac
gavuziare Cemi azri. _ speqtaklma naTlad daganaxvaT, Tu ra ar unda akeToT
arasodes scenaze, agreTve is, Tu mTeli Tqveni Zal-RoniT ras unda
eridebodeT momavalSi.
saubris dasasruls, gamoTxovebisas, torcovma gagvicxada, rom xvalidan
Cven SevudgebodiT mecadineobas, romelsac miznad aqvs ganaviTaros Cveni xma
da sxeuli, e. i. gadavalT simReris, diqciis, tanvarjiSis, ritmis, plastikis,
cekvisa, farikaobisa da akrobatikis gakveTilebze. es gakveTilebi
yoveldRiurad gveqneba, radgan adamianis sxeulis kunTebi Tavisi
ganviTarebisaTvis moiTxovs sistematur, Seupovar da xangrZliv varjiSobas.
...... 1 9 . . w.
. . . . .19.. w.
dRes skolis scenaze iyo daniSnuli mecadineoba, magram darbazis mTavari
karebi daketili aRmoCnda. xolo daniSnul saaTze Cven meore karebi
gagviRes pirdapir scenaze Sesasvleli. iq misvlisas, yvelas gagvikvirda, rom
wina oTaxSi movxvdiT. mas mosdevda myudrod mowyobili sastumro oTaxi:
sastumros ori karebi hqonda: erTi maTgani patara sasadilosa da saZinebel
oTaxSi gadioda, xolo meore _ talanSi, romlis marcxniv gaCiraRdnebuli
darbazi mdebareobda. mTeli es bina agebuli iyo nawilobriv maudis
nawilobriv Teatris sxvadasxva pavilionis kedlebisagan. aveji da
butaforiac sarepertuaro piesebidan iyo aRebuli. farda CamoSvebuli
aRmoCnda da zed aveji midgmuli, ise rom Zneli misaxvedri iyo, sad iyo rampa
da scenis portali.
_ esec mTeli bina, romelSic SeiZleba, aramc Tu moqmedeba, aramed cxovrebac,
_ gamogvicxada arkadi nikolozis Zem.
radgan scena ar gvigrZvnia, amitom Cvenc Sinurulad gveWira Tavi, rogorc
cxovrebaSi. oTaxebis daTvalierebiT daviwyeT, Semdeg TiToeulma Cvenganma
TavisTvis myudro kuTxe amoirCia, sasurveli mosaubreebi da gavaCaReT baasi.
torcovma mogvagona, rom Sekrebili varT samecadinod da ara sasaubrod.
_ maS ra vqnaT? _ SevekiTxeT.
_ igive, rac warsul gakaveTilze, _ agvixsna arkadi nikolozis-Zem, _
namdvilad, dasabuTebiTa da mizanSewonilad unda imoqmedoT.
Cven ganvagrZobdiT uZravad dgomas.
_ ar vici... ar mesmis... ase moumzadeblad rogor unda vimoqmedoT
mizanSewonilad – alaparakda Sustovi.
_ Tqven Tu geuxerxulebaT moqmedeba ase, xelaRebiT, im SemTxvevaSi
imoqmedeT raime mizezis gamo nuTu am namdvili cxovrebis garemocvaSic ar
SegiZliaT moqmedeba, ar SegiZliaT daasabuToT Tqveni garegnuli moqmedeba?
ai, magaliTad, viuncov, me rom gTxoveT im karebis daxurva, nuTu
Tqven uars metyviT?
_ karebis daxurva?! siamovnebiT! _ upasuxa man Cveulebrivi pranWva-
grexviT.
Sexedva verc ki movaswariT, rom miajaxuna karebi da mobrunda Tavis
adgilze.
_ amas ar ewodeba karebis daxurva, _ SeniSna torcovma, _ amas ewodeba
karebis mojaxuneba Tavidan mocilebis mizniT. `karebis daxurvad~
igulisxmeba upirveles yovlisa Sinagani survili ise daxuro is, rom qari
ar Semodiodes iqidan, rogorc amJamad, an kidev ise, rom wina oTaxSi ar
ismodes Cveni laparaki.
_ ar Cerdeba! marTals geubnebiT! ai naxeT!
Tavis gasamarTleblad man gviCvena, rom karebi mixurvisTanave ukanve
iReboda.
_ miT ufro meti dro da cda dagWirdebaT Cemi Txovnis Sesasruleblad.
gatrialda viuncivi, didxans ewvala da rogorc iqna daxura igi.
_ ai es namdvili moqmedeba aris, _ amxnevebda vorcovi.
_ mec damavaleT raime. _ SevuCndi torcovs.
_ Tqven TviTon ki araferi SegiZliaT moifiqroT? ager buxari da SeSa.
wadiT da cecxli daanTeT buxarSi.
me davemorCile da SeSa Sevawye buxarSi, magram anTeba rom damWirda arc
me da arc sxvas asanTi ar aRmogvaCnda, arc buxris Tavze. ar veSvebodi
torcovs.
_ mere risTvis gindaT asanTi? _ ukvirda mas.
_ rogor Tu risTvis? cecxlis dasanTebaT.
_ didaT gmadlobT! mere da buxari xom muyaosia, butaforiis. xom ar gindaT
Teatri gadaswvaT?
_ namdvilad ki ara, viTom davanTeb,_Tavs vimarTlebdi.
_ Tu `viTom daanTebT~, sakmarisia TqvenTvis `viTom asanTi~. aha, inebeT.
gamomiwoda carieli xeli.
_ gana saqme is aris, rom asanTi gahkra! Tqven sul sxva ram gesaWiroebaT.
mTavaria darwundeT, rom Tqven xelcarieli ki ar xarT, rogorc amJamad,
aramed viTom namdvilad asanTi giWiravT xelSi da gahkravT mas. rodesac
Tqven hamlets iTamaSebT da misi rTuli fsiqoligiis meoxebiT mixvalT
mefis sikvdilis momentamde, gana moqmedebis dedazri is iqneba, rom Tqven
usaTuod namdvili alesili daSna ar aRmogaCndaT xelSi? da Tu, marTla
namdvili daSna ar aRmogaCndaT xelSi, ver SesZlebT speqtaklis damTavrebas?
amitom SegiZliaT udaSnod mohklaT mefe da uasanTod aanToT cecxli. maT
nacvlad dae Tqveni warmodgena aenTos da brwyinavdes.
cecxlis dasanTebad gavbrundi da Tan mesmoda, rom sxvadasxva davalebebs
aZlevda torcovi: viuncivi da maloletkova darbazSi gagzavna da raRacis
TamaSi daavala; umnovixs, rogorc yofil mxazavs, ubrZana saxlis gegmis
gadaReba da farTobis nabijiT gazomva; vvliaminovas raRac werili
gamoarTva da uTxra moeZebna is xuTidan erT romelime oTaxSi, xolo
govorkovs daavala, rom veliaminovas werili puSCinisTvis gadasces TxovniT,
raTa man kargad gadamalos sadme: am garemoebam aiZula govorkovi Tvalyuri
edevnebina puSCinisaTvis. erTi sityviT, torcovma yvela gamoacocxla da
aiZula cotaxniT namdvilad emoqmednaT.
xolo me cecxlis danTebas ganvagrZobdi buxarSi. Cemi `viTomda asanTi~
ramdenjerme Camiqra. masTan vcdilobdi damenaxa da megrZno is xelSi. magram
rogorRac ar mexerxeboda. imasac vcdilobdi, rom cecxlic SememCnia
buxarSi, megrZno misi siTbo, magram verc es SevZeli. sul Cqara mombezrda
cecxlis danTeba. axali moqmedebis Zebna daviwye. daviwye avejisa da sxva
nivTebis gadawyob-gadmowyoba da, radgan am nawvaleb amocanas araviTari
niadagi ar moepoveboda, amitom yvelafers raRac meqanikurad vakeTebdi.
torcovma Cemi yuradReba im garemoebas miaqcia, rom aseTi meqanikuri,
dausabuTebeli moqmedeba gansakuTrebiT siswrafiT mimdinareobs scenaze,
ufro swrafad, vidre Segnebuli, dasabuTebuli.
_ arc sakvirvelia, _ amixsna man. _ rodesac Tqven meqanikurad moqmedebT,
gansazRvruli miznis gareSe, raRam unda miiqcios Tqveni yuradReba. marTlac
da ra didi droa saWiro ramdenime skamis gadasadgmelad! xolo Tu saWiroa
maTi ganlageba garkveuli angariSiT, mizniT _ Tundac mxolod imitom, rom
sapatio da ubralo stumrebi unda gewvivnen da TavTavisi Sesaferi adgili
unda miuCinoT maT, _ aseT SemTxvevaSi zogjer mTeli saaTobiT gadadgam da
gadmosdgam erTi da imave skams erTi adgilidan meoreze.
magram Cemi warmodgena TiTqos gamoifita, veRaraferi movigone, Cavyavi
cxviri romeliRac mxatvrul JurnalSi da suraTebs davuwye Tvaliereba.
torcovma SeamCnia, rom sxvebic miyuCdnen da amitom yvelas sasatumroSi
mogviyara Tavi.
_ rogor ara grcxveniaT! _ gvisayvedurebda, _ amis Semdeg raRa
msaxiobebi xarT, Tu frTas ver SeasxavT Tqvens warodgenas! momeciT aTiode
bavSvi, me maT vetyvi, rom es maTi axali sacxovrebeli binaa da Tqven
gancvifrdebiT maTi fantaziiT. iseT TamaSs wamoiwyeben, rom dasasruli ar
miecema. maS imoqmedeT, rogorc bavSvebma!
_ advili saTqmelia, rogorc bavSvebma! _ amoioxra Sustovma. _ maT
bunebiT Tandayolili aqvT TamaSis survili, Cven ki Tavs Zalas vatanT.
_ ho, ra Tqma unda, Tu `ar gindaT~, maSin laparakic zedmetia, _ mogvigo
torcovma. _ xolo, Tu es asea, ibadeba kiTxva: Tqven msaxiobebi xarT Tu ara?
_ ukacravad! axadeT farda, SemouSviT mayureblebi, ai maSin mogvindeba
TamaSi _ ganacxada govorkovma
_ ara, Tqven Tu msaxiobebi xarT, umagisodac imoqmedebT. gulaxdilad sTqviT:
ra giSliT xels? _ gvekiTxeboda torcovi.
me avuxseni Cemi mdgomareoba, SeiZleba cecxlis danTeba buxarSi, magram
yvela es umniSvnelo moqmedeba ver gamitacebs. yvela es Zlier xanmoklea:
buxarSi cecxli daanTe, karebi daxure, da yvelaferi gaTavda erT wamSi.. ai
meore moqmedeba rom pirvelidan gamomdinareobdes da mesames gamoiwvevdes,
sul sxvaa.
_ maS ase, _ daaskvna torcovma, _ Tqven mokle, garegani, naxevrad meqanikuri
moqmedebis Sesruleba ki ar gindaT, aramed didi, Rrma, rTuli, Sori da
farTo perspeqtivebiT.
_ ara, eg ukve Zlier bevri da saZnelo iqneba. jerjerobiT magas ar
vfiqrobT. mogveciT raime ubralo, martivi, magram Sinaarsiani, _ ganvumarte
me.
_ eg Cemze ki ar aris damokidebuli, aramed Tqvenze, _ sTqva torcovma. _
romeli moqmedebac gindaT SegiZliaT mosawyenad gadaaqcioT anu uSinaarsod,
mokle droisad anu xangrZlivad. saqme garegani mizani ki ar aris, aramed is
Sinagani Segulianeba, waqezeba, mizezi, garemoeba, romelTa wyalobiT da ris
gulisTvisac moqmedeba warmoebs. aiReT Tundac karebis sul ubralo gaReba
da daxurva. aseT meqanikur amocanaze meti uazroba sxva ra iqneba? magram
warmoidgineT, rom am binaSi, romelSic dRes maloletkovas gadmosvla unda
vizeimoT, winaT cxovrobda viRac kaci, romelic Wkuaze SeiSala.
fsiqiatriul savaadmyofoSi waiyvanes is... erTic vnaxoT gamoqceula iqidan
da ai karebs ukan aris atuzuli is SeSlili; ras izamdiT Tqven?
rogorc ki sakiTxi ase daisva, Cveni damokidebuleba moqmedebisadmi anu,
rogorc torcovma Camoayaliba SemdegSi `Sinagani niSanSi amoReba~ _ uceb
Seicvala: Cven ukve aRar vfiqrobdiT imis Sesaxeb, Tu rogor
gagvexangZlivebia TamaSi, aRar vzrunavdiT moqmedebis garegnul, saCvenebel
mxareze, aramed Sinagani dasaxuli miznis mxriv vafasebdiT ama Tu im
saqcielis mizanSewonilebas. Tvalebma iwyes farTobis mozomva, karebze
ieriSis misatanad. davzvereT mTeli garemo, yvela wvrilmani SeviswavleT,
rom ukan dasaxevi gzebi gagveTvaliswinebina, Tu SeSlili oTaxSi
Semogvivardeboda. Tavdacvis instinqti safrTxes gviwinaswarmetyvelebda da
masTan sabrZolvel saSualebebze migviTiTebda.
imdroindel Cvens ganwyobilebas mSvenivrad gamoxatavs Semdegi faqti:
ganzrax Tu gulubryvilobiT, yvelasTvis moulodnelad, uceb moswyda karebs
viuncovi da, Cvenc, rogorc erTma kacma, yvelam mis magaliTs mivbaZeT
erTimeoris xeliskvriT. qalebi wivil-kiviliT gavardnen meore oTaxSi. me
imav wuTas magidis qveS gavCndi brinjaos saferfliT SeiaraRebuli. maSinac
ar Semiwyvetia moqmedeba, rodesac karebi magrad mixuruli aRmoCnda.
gasaRebis uqonlobis gamo magidebiTa da skamebiT avqoleT karebi da
barikadebi movawyveT. erTaderTi-Ra dagvrCenoda: telefoniT gvecnobebina
fsiqiatriul samkuranlosaTvis, rom maT yvela saWiro zomebi mieRoT
SeSlilis Sesapyrobad.
me gatacebul viyav da gaTavda Tu ara etiudi, mivardi torcovs yviriliT:
_ aba maiZuleT buxarSi cecxlis danTebiT gataceba! sevdasa mgvris igi. Tu
Cven gamococxlebas SevZlebT, `sistemis~ uaRresi Tayvanismcemeli Seviqnebi.
eri wuTsac ar dafiqrebula arkadi nikolozis-Ze da daiwyo, rom
maloletkova dRes zeimobs axal binaze gadasvlas da mowveuli hyavs
Tavisi skolis amxanagebi da nacnobebi. erTi maTgani romelic kargad
icnobs moskvins, kaCalovs da leonidovs Sepirda erT-erTis moyvanas
saRamoze. Cveni skolis mowafeTa gaxareba undoda. magram ubedureba is aris,
rom bina cudi aRmoCnda. zamTris CarCoebi jer ar CaudgamT, SeSa ar
moumaragebiaT, da, masTan TiTqos gangeb uceburma siciveebma sayinuled aqcies
oTaxebi, ris gamo SeuZlebelia sapatio stumrebis miReba. gamosavali?
mezoblebs sTxoves SeSa, daanTes cecxli sastumro oTaxis buxarSi, magram
daxeT ubedurebas, kvamlsadenma umuxTla da oTaxi aivso kvamliT. cecxli
wyliT Caaqres da kaci afrines cecxlfareSTan. vidre cecxlfareSi
jaxirobda, kidec daRamda. cecxlis danTeba SeiZleba buxarSi, magram axla
SeSa aRmoCnda sveli, ar ekideba. stumrebi ki sacaa movlen...
axla mi pasuxeT: ras izamdiT, rom Cemi naambobi realur sinamdviled
gadaiqces?
yvela erTmaneTze gadajaWvuli pirobaTa Sinagani kvanZi Zlier mkvidrad
iyo Sekruli. mis gasaxsnelad da uxerxuli mdgomareobidan Tavis
dasaRwevad saWiro Seiqmna yvela Cveni Zal-Ronis moSvelieba.
am pirobebSi yvelas gansakuTrebiT leonidovis, kaCalovisa da moskvinis
mosalodneli stumroba aRelvebda. gansakuTrebuli simwvaviT vgrZnobdiT
maT winaSe sircxvils. naTlad vgrZnobdiT `Tu rom~ aseTi uxerxuloba
sinamdvileSi dagvmarToda, bevr usiamovno da amaRelvebel wuTebs
gangvacdevinebda es garemoeba. yvela Cvengani cdilobda eSvela rame
saqmisaTvis, moqmedebis gegmas imuSavebda. winadadeba Semoqonda, moiTxovda
mis ganxilvas amxanagebTan, cdilobda Sesrulebas.
_ amjerad, _ ganacxada arkadi nikolozis-Zem, _ SemiZlia giTxraT, rom Tqven
bunebrivad moqmedebdiT, anu mizanSewonilad da nayofierad.
magram ram migiyvanaT mag zomamde? erTma ubralo sityvam: Tu rom.
mowafeni aRtacebuli iyvnen.
gvegona, rom avxseniT `Tilismuri sityva~, romlis meoxebiT yvelaferi
xelmisawvdomi Seiqmna CvenTvis xelovnebaSi da Tu rolis an etiudis
Sesruleba gagviZnelda, sakmarisia warmovTqvaT sityva `Tu rom~ da
yvelaferi gamoswordeba.
_ amrigad, _ Seajama torcovma, _ dRevandelma gakveTilma Cven is
gvaswavla, rom sceniuri moqmedeba Sinaganad unda iyos dasabuTebuli,
logikurad, TanmimdevrobiT da sinamdvileSi SesaZleblad.
. . . . . . . . . . 19. . w.
. . . . . . . . . . 19 . . w..
_ maS ase, `Tilismuri~ Tu ubralo `Tu rom~ iwyebs Semoqmedebas. is
iZleva pirvel biZgs rolis SemoqmedebiTi procesis Semdgomi
ganviTarebisaTvis.
xolo, rogor viTardeba es procesi, amis Sesaxeb aleqsandre sergeis-Ze
puSkinma gi pasuxoT!
Tavis SeniSvnaSi `saxalxo dramisa da m. a. pogodinis `marTa
mamasaxlisis~ Sesaxeb aleqsandre sergeis _ Ze puSkini ambobs: `vnebaTa
WeSmariteba, grZnobaTa simarTlis msgavseba sagulisxmo viTarebaSi _ ai ras
moiTxovda Cveni azrovneba dramatiuli mwerlisagan.~
Cemis mxriv davumateb, rom amasve moiTxovs Cveni azrovneba dramatiuli
msaxiobisaganac, im gansxvavebiT, rom garemoebani romlebic mwerlisaTvis
sagulisxmo da savaraudoa, CvenTvis, msaxiobisaTvis ukve mza - moyvanili
garemoeba iqneba. amitom Cvens praqtikul muSaobaSi gabatonda termini
`sagulisxmo viTareba~, roliTac Cven vsargeblobT.
_ sagulisxmo viTareba... Sewuxda viuncovi.
_ kargad daufiqrdiT am SesaniSnavad naTqvams, xolo Semdeg me agixsniT
TvalsaCino magaliTze, Tu rogor gvexmareba Cveni sayvareli sityva `Tu rom~
aleqsandre sergeis Zis diadi anderZis SesrulebaSi.
`vnebaTa WeSmariteba, grZnobaTa simarTlis msgavseba sagulisxmo
viTarebaSi~ _ vkiTxulobdi aTasgvari intonaciiT Cems mier Caweril
sityvebs.
_ tyuil-ubralod sjijgniT genialur frazas, _ SemaCera torcovma. _ eg
ver xsnis mis Sinagan bunebas. rodesac gonebis TvaliT ver miswvdebiT uceb
mTel azrs _ logikur nawilebad CaibeWdeba igi gonebaSi.
_ upirveles yovlisa unda gavigoT ra igulisxmeba sityvebSi `sagulisxmo
viTareba~? _ ikiTxa Sustovma.
_ es aris aris piesis fabula, misi faqtebi, SemTxveva, epoqa, moqmedebis dro
da adgili, cxovrebis pirobebi, Cveni aqtioruli da reJisoruli gageba
piesisa, Cveni damatebani, mizanscenebi, dadgma dekoraciebi da mxatvris
tansacmeli, butaforia, ganaTeba, bgera da xmauri da sxvadaxva, ris
Sesaxebac winadadeba eZleva msaxiobs miiRos mxedvelobaSi maTi Semoqmedebis
dros.
`sagulisxmo viTareba~, rogorc TviT `Tu rom~, aris varaudi, ganzraxva,
`warmosaxvis saCuqari~. isini erTi da igive warmoSobis arian: `sagulisxmo
viTareba~ _ igivea, rac `Tu rom~, xolo `Tu rom~ igivea, rac `sagulisxmo
viTareba~ erTi _ varaudia (`Tu rom~), xolo meore _ misi Sevseba
(`sagulisxmo viTareba~). `Tu rom~ yovelTvis iwyebs Semoqmedebas,
`sagulisxmo viTareba~ aviTarebs mas. erTs meoris gareSe ar SeuZlia
arseboba da aRmgznebiT Zalis miReba. magram maTi funqciebi ki
sxvadasxvaferia: `Tu rom~ mTvlemare warmodgenas Zvris Tvisebas aniWebs,
xolo `sagulisxmo viTareba~ srulyofs TviT `Tu rom~-s, isini erTad da
cal-calke exmarebian Sinagani Zvris Seqmnas.
_ ras niSnavs `vnebaTa WeSmariteba? _ ikiTxa viuncovma.
_ vnebaTa WeSmariteba _ swored eg aris vnebaTa WeSmariteba, e. i. namdvili,
cocxali adamianis vneba, grZnobebi, TviT msaxiobis gancdebi.
_ `grZnobaTa simarTlis msgavseba~ raRas niSnavs? _ aRar eSveboda viuncovi.
_ es TviT namdvili vnebani ki ar aris, grZnobebi an gancdebi, aramed ase
vTqvaT, maTi winagrZnoba, maxlobeli, maTi monaTesave ganwyobileba,
simarTlis msgavsi da amitomac simarTlis msgavsebaa. es vnebaTa gadmocemaa
da ara pirdapiri, uSualo, qvecnobierebiTi, ase vTqvaT, grZnobis Sinagani
nakarnaxevi.
rac Seexeba puSkinis naTqvams mTlianad, Tqven imas ufro advilad gaigebT,
Tu winadadebaSi sityvebs gadasvamT da ase ityviT:
`sagulisxmo viTarebaSia _ vnebaTa WeSmariteba~. sxvanairad rom vTqvaT:
uwinares yovlisa, SeqmeniT sagulisxmo viTareba, gulwrfelad daijereT is
amis Semdeg TavisTavad warmoiSveba `vnebaTa WeSmariteba~.
_ sa...gul...isxmo vi...Ta...re...baSi... iWaWeboda sabralo viuncovi.
arkadi nikolozis-Ze swrafad miexmara mas:
_ praqtika daaxlovebiT aseT programas warmogidgenT:
upirveles yovlisa Tqven Tqveneburad unda warmoidginoT yvela
`sagulisxmo viTarebani~, aRebuli TviT piesidan, reJisoris dadgmidan,
sakuTari artistuli ocnebidan. mTeli es masala SegiqmniT saerTo zogad
suraTs warmosadgeni piris cxovrebis Sesaxeb mis garemocvaSi... saWiroa
zedmiwevniT gulwrfelad daijeroT aseTi cxovrebis realuri
SesaZlebloba TviT sinamdvileSi, imdenad unda SeeguoT mas, rom
SeisisxlxorcoT es sxvisi cxovreba. Tu yvela es SesZeliT, maSin Tqvens
arsebaSi TavisTavad Seiqmneba vnebaTa WeSmariteba an grZnobaTa simarTlis
msgavseba.
_ minda raime ufro konkretuli, praqtikuli midgoma daasaxeloT. _ aRar
veSvebodi.
_ aiReT Tqveni Seyvarebuli `Tu rom~ da dausviT win Tqvens mier
Sekrul romelime `sagulisxmo viTarebas~. amasTan Tqvens Tavs uTxariT ase,
Tu rom karebs ukan damaluli SeSlili yofiliyo, Tu rom maloletkovas
mummaraqze moswavleni yofiliyvnen Tu rom karis saketi moSlili
yofiliyo da ar daketiliyo, Tu saWiro rom yofiliyo misi barikadebiT
aqolva da a. S., aseT SemTxvevaSi ras vizamdi da rogor moviqceodi?
aseTi kiTxva uceb gaacxovelebs TqvenSi aqtivobas. upasuxeT mas
moqmedebiT, TqviT: `ai ras vizamdi!~ da is gaakeTeT, rac gsurT, saiTkenac
guli migiwevT, moqmedebis momentSi uyoymanod.
am dros Tqven Sinaganad igrZnobT _ qvecnobierebiTia Tu cnobierebiTi is,
rasac puSkini `vnebaTa WeSmaritebas~ uwodebs, an ukidures SemTxvevaSi
`grZnobaTa marTal msgavsebas~. _ am procesis saidumloeba imaSi
mdgomareobs, rom srulebiT Zala ar daatanoT Tqvens grZnobas, Tavis nebaze
miuSviT igi, ar ifiqroT `vnebaTa WeSmaritebaze~, radgan es `vnebani Cvenze ar
aris damokidebuli, aramed TavisTavad mogvevlinebian. isini ar
eqvemdebarebian arc brZanebas da arc Zaldatanebas.
dae msaxiobis mTeli yuradReba `sagulisxmo viTarebisaken~ iyos mimarTuli.
gulwrfelad CaebiT masSi da `vnebaTa WeSmariteba~ TavisTavad warmoiSveba
TqvenSi.
rodesac arkadi nikolozis Ze gvixsnida, Tu yvela SesaZlebel
`sagulisxmo viTarebaTa~ da `Tu rom~ -is avtoris, msaxiobis, reJisoris,
mxatvris, eleqtroteqnikosisa da speqtaklis sxva SemoqmedTa wyalobiT
rogor Seiqmneba scenaze cxovelmyofeli sicocxlis msgavsi atmosfero,
govorkovi aRSfoTda da msaxiobs `gamoesarCla~.
_ magram, ukacravad, _ gamoekamaTa is, _ msaxiobs raRa darCa, Tu yvelafers
sxvebi qmnian? mxolod umniSvnelo ram?
_ rogor Tu umniSvnelo ram? _ Seutia torcovma. _ daijero sxvisi
monagoni da gulwrfelad Seisisxlxorco is, gana es umniSvnelo ram aris?
iciT Tu ara Tqven, rom sxvisi monagonis Semoqmedeba xSirad ufro saZneloa,
vidre sakuTari monagonis Seqmna? Cven viciT SemTxvevebi, rodesac poetis
cud piesas mTels msoflioSi gauTqvams saxeli mxolod imitom, rom did
msaxiobs gardauqmnia is. Cven viciT, rom Seqspiri sxvis novelebs gardaqmnida
xolme. Cvenc agreTve gardavqmniT dramaturgTa nawarmoebs, Cven amovxsniT,
rac sityvebSia Camarxuli; sxvis teqstSi Cven CavurTavT Cven qveteqsts, Cvens
damokidebulebas davadgenT adamianebisa da maTi cxovrebis pirobebis
mimarT; Cven Cvens simtkiceSi vatarebT avtorisa da reJisorisagan miRebul
masalas; Cven xelaxlad davamuSavebT mas, cocxal suls CavberavT da
SevavsebT Cveni warmosaxviT. Cven vuaxlovdebiT mas, SevesisxlxorcebiT mas
fsiqikurad da fizikurad; Cven warmovSobT CvenSi `vnebaTa WeSmaritebas~
Cveni Semoqmedebis Sedegad Cven vqmniT cocxal, ti piur saxeebs warmosadgeni
pirovnebis vnebasa da grZnobebSi. da mTeli es uzarmazari muSaoba _
`umniSvnelo ram~ aris! es didi Semoqmedebaa da WeSmariti xelovneba! _
daamTavra arkadi nikolozis Zem.
. . . . 19... w.
IV. warmosaxva
. . . . . . . 19. . . w..
torcovis avadmyofobis gamo dRevandeli gakveTili mis binaze iyo
daniSnuli. myudrod mogvaTavsa arkadi nikolozis Zem Tavis kabinetSi.
_ Tqven ukve iciT _ ambobda is, _ rom Cven muSaoba scenaze iwyeba piesasa da
rolSi Tilismuri `Tu rom~-is SesavaliT, romelic msaxiobis yoveldRiuri
sinamdvilidan warmosaxvis sferoSi gadamyvani saSualebaa. piesa, roli _ es
avtoris monagonia, es misi SeTxzuli Tilismuri da sxva `Tu rom~ _ia,
`sagulisxmo viTareba~. WeSmariti, namdvili ambavi, realuri sinamdvile
scenaze ar xdeba; realuri sinamdvile xelovneba ar aris. ukanasknels,
Tavisi bunebiT, sWiria mxatvruli siCquri, rogoric pirvel rigSi aris TviT
avtoris nawarmoebi. msaxiobis amocana da misi SemoqmedebiTi teqnika imaSi
mdgomareobs, rom piesis SenaTxzi mxatvrul sceniur sinamdviled aqcios. am
procesSi mTavar rols Cveni warmosaxva TamaSobs. amitom Rirs didxans
SevCerdeT amaze, CavukvirdeT mis funqciebs SemoqmedebaSi.
torcovma migviTiTa sxvadasxva dekoraciaTa eskizebiT mofenil kedelze.
yvela es suraTebi erTi Cemi sayvareli axalgazrda mxatvrisaa, romelic
ukve gardaicvala. axirebuli adamiani iyo: jer kidev dauweravi piesebisTvis
eskizebs xatavda. ai, magaliTad, ukanaskneli moqmedebis eskizi Cexovis
ararsebuli piesisaTvis, romlis dawerac ganzraxuli hqonda anton
pavloviCs sikvdilis win: yinulebSi CaWedili eqspedicia mrisxane da mZafri
CrdiloeTi. mcurav yinulebSi momwyvdeuli uSvelebeli gemi. gaWvartluli
sakvamleebi Savad gamoiyurebian TeTr fonze. texuri yinvaa. yinulovani
qariSxali Tovlis koriantels ayenebs, romelic qrolvis dros sudaraSi
gaxveul qalis saxed mogvevlineba. aq ki qmrisa da misi colis sayvarlis
figurebia Cakonili. oriveni gaeqcnen cxovrebas da eqspediciaSi moewyvnen,
rom gadaeviwyebinaT TavianTi guliTadi drama.
_ vin daijerebs, rom eskizi iseTi adamianis daxatulia, romelic moskovis
midamoebs ar gascilebia! man Seqmna popularuli peizaJi. isargebla ra
Tavisi dakvirvebebiT Cveni zamTris bunebaze, miT, rac gaegona sxvisi
naambobiT, mxatvruli literaturisa da samecniero Sromebis masalidan
Seiqmna suraTi. am SromaSi mTavari roli warmosaxvas ekuTvnis.
torcovma meore kedelTan migviyvana, romelzedac peizaJebis mTeli seria
iyo Camwkrivebuli. ufro sworad _ es erTi da igive motivis gameoreba iyo:
romeliRac agarakisa, magram yovelTvis mxatvris warmosaxviT ierSecvlili.
wiTeli saxlebis erTi da igive mwkrivi fiWvnarSi _ weliwadis sxvadasxva
drosa da dResa Tu RameSi, mzis gulze Tu grigalSi. Semdeg _ igive peizaJi,
magram gakafuli tyiT, mis adgilze amoWrili arxebiTa da gubiT da axlad
aSenebuli sxvadasxva jiSis xexiliT. mxatvari erToboda miT, rom
Taviseburad usworebda angariSs bunebas da adamianTa cxovrebas. is Tavis
eskizebSi agebda da angrevda saxlebs, qalaqebs. xelaxla gegmavda
adgilmdebareobas, angrevda mTebs.
_ SexedeT, ra MmSvenieria! moskovis kremli zRvis pirad!_ aRmoxda viRacas.
_ yovelive es mxatvris warmosaxvam Seqmna.
_ xolo ai eskizebi ararsebul piesisaTvis `saplanetaTSoriso cxovrebidan~,
_ mogvmarTa torcovma da migviyvana naxatebisa da akvarelebis axal
seriasTan, _ ai aq sadguria daxatuli raRac aparatebisaTvis, romelTa
SemweobiTac kavSiria damyarebuli planetebs Soris. xedavT: liTonis
uzarmazari yuTi veberTela win fardiTa da romeliRac lamaz da axirebul
arsebaTa figurebiT. es vagzalia. is haerSia Camokiduli. fanjrebSi xalxi
mosCans _ mgzavrebi dedamiwidan... aseT vagzalTa mTeli xazi zeviT da qveviT
usazRvro sivrceSi: veberTela magnitTa urTierT mimzidvelobiTi
wonasworoba akavebs maT. horizontze ramdenime mze da mTvarea. maTi sinaTle
zRaprul efeqtebsa hqmnis, rac ucnobia Cveni dedamiwisaTvis. aseTi suraTis
dasaxatavad garda ubralo warmosaxvisa, saWiroa kargi fantaziac.
_ ra gansxvavebaa maT Soris? _ ikiTxa viRacam.
_ warmosaxva hqmnis imas, rac aris, rac moxdeba, rasac vicnobT Cven, xolo
fantazia – imas, rac ar aris, rasac sinamdvileSi ver vxedavT, rac ar yofila
arasodes da arc iqneba. SeiZleba kidec moxdes! vin icis? rodesac xalxis
fantaziam Seqmna zRapruli xaliCa, vin moifiqrebda, rom xalxi
TviTmfrinavebiT haerSi daiwyebda navards? yvelaferi icis fantaziam da
yvelaferi SeuZlia. fantazia, iseve rogorc warmosaxva esaWiroeba mxatvars.
_ msaxiobs? _ SeekiTxa Sustovi.
_ Tqvenis azriT, rad unda msaxiobs warmosaxva? _ misca Semxvedri kiTxva
arkadi nikolozis Zem
_ rogor Tu rad? rom Seqmnas Tilismuri `Tu rom~, `sagulisxmo viTareba~,
_ miugo Sustovma.
_ isini uCvenod Seqmna avtorma_TviT misi piesa saCuqari aris.
Sustovi dumda.
_ aZlevs Tu ara dramaturgi yvelafers, rac esaWiroeba msaxiobs? _ dasva
kiTxva torcovma. _ SeiZleba Tu ara as gverdze mTlianad gadaSalos
dramaturgma yvela moqmedi piris cxovreba? Tu bevri ram darCeba uTqmeli?
ase, magaliTad: yovelTvis da sakmaod dawvrilebiT ambobs avtori Tu ra iyo
piesis dasawyisamde? iZleva Tu ara amomwurav pasuxs, ra moxdeba piesis
dasasrulis Semdeg, ra xdeba kulisebs iqiT, saidan modis moqmedi piri, saiT
midis? dramaturgi Zunwia aseTi komentarebisaTvis. mis teqstSi aRniSnulia
mxolod: `iginive da petrovi~ an `petrovi midis~. xolo Cven ar SegviZlia
movideT ucnobi sivrcidan da iqiTve wavideT, Tu ar warmovidgineT aseTi
gadanacvlebis mizani. damajerebeli ar iqneba aseTi moqmedeba `saerTod~.
Cven sxvac mravali viciT dramaturgis aseTi SeniSvnebi: `adga~, `aRelvebuli
dadis~, `icinis~, `kvdeba~ Cven gveZleva rolis wyvetili daxasiaTeba,
rogorc: `lamazi Sexedulebis axalgazrda~, `xSirad swevs papiross~.
gana es sakmarisia imisaTvis, rom SevqmnaT mTliani garegani gamoxatuleba,
manerebi, siaruli, Cvevebi? rolis teqsti da sityvebi? nuTu sakmarisia maTi
daswavla da zepirad warmoTqma?
poetis SeniSvnebi, reJisoris moTxovnebi misi mizanscenebi da mTeli
dadgma? nuTu es mxolod sakmarisia daiswavlo isini da formalurad
Seasrulo scenaze?
nuTu yvela es asaxavs moqmedi piris xasiaTs, ganmartavs misi
azrovnebis, grZnobebis, gulis wadilis, saqcielis yvela niuanss?
ara, yvelaferi es TviT msaxiobma unda Seavsos, gaaRrmavos. poetisa da
speqtaklis sxva SemoqmedTa monacemi mxolod mas Semdeg gacocxldeba,
gamoafxizlebs da aamoZravebs Semoqmedis sulis kunWulebs scenaze da
mayureblisas darbazi. mxolod amis Semdeg SesZlebs msaxiobi iwyos
cxovreba warmosadgeni pirovnebis mTliani Sinagani cxovrebiT da ise
imoqmedos, rogorc gvavalebs avtori, reJisori da Cveni sakuTari cocxali
grZnoba.
mTel am muSaobaSi Cveni uaxloesi TanaSemwea warmosaxva Tavisi
Tilismuri `Tu rom~-iTa da `sagulisxmo viTarebiT~. is aramc Tu sabolood
ambobs imas, rac ver sTqves avtorma, reJisorma da sxvebma, aramed is
gamoacocxlebs speqtaklis saerTod yvela SemoqmedTa muSaobas, romelTa
Semoqmedebac mayureblamde aRwevs upirveles yovlisa TviT msaxiobis
warmatebiTa da gamarjvebiT.
mixvdiT Tu ara axla, Tu rogor esaWiroeba msaxiobs hqondes Zlieri da
naTeli warmosaxvis unari: is saWiroa misTvis mxatvruli muSaobisa da
cxovrebis yovel momentSi, scenaze rolis rogorc Seswavlis, agreTve
gansaxierebis dros.
Semoqmedebis procesSi warmosaxva warmoadgens mewinaves, romelsac Tan
mihyavs TviT msaxiobi.
gakveTili Seswyda gamoCenili tragikosis u. . . . . . . s moulodneli
darbazobis gamo _ im dros moskovSi iyo gastrolebze. is laparakobda
Tavis warmatebaTa Sesaxeb, xolo arkadi nikolozis-Ze gviTargmnida
rusulad.
rodesac didebuli stumari wavida, xolo torcovi misi gacilebis Semdeg
Semobrunda, RimiliT mogvmarTa:
_ rasakvirvelia, tragikosi cruobs, magram, rogorc xedavT, gatacebuli kacia
da gulwrfelad sjera Tavisi naTqvami. Cven, msaxiobebi ise miveCvieT scenaze
faqtebis sakuTari warmosaxvis wvrilmanebiT Sevsebas, rom es Cvevebi
cxovrebaSic gadagvaqvs scenidan. aq, ra Tqma unda, zedmetia is, magram
TeatrSi ki saWiroa.
Tqven ggoniaT, advilia iseTi ram moigono da mouTxro, rom gulis
fancqaliT gismendnen? esec agreTve Semoqmedebaa, romelsac warmoSoben
Tilismuri `Tu rom~, `sagulisxmo viTareba~ da kargad ganviTarebuli
warmosaxva.
geniosebze ver ityviT, rom cruoben isini. aseTi xalxi sul sxva TvaliT
uyurebs sinamdviles, vidre Cven. isini sul sxvanairad xedaven cxovrebas,
vidre Cven, ubralo momakvdavebi. gana SeiZleba maTi gansja imisaTvis, rom
warmosaxva xan vardisfer saTvaleebs aafarebs maT Tvalebze, xan cisfers,
xan nacrisfers, xan kidev Savs? da gana sasargeblo iqneba xelovnebisaTvis,
Tu es xalxi saTvaleebs moixsnis da, rogorc sinamdviles, agreTve mxatvrul
monagons uSualod _ TvalebiT dauwyeben mzeras, fxizlad da mxolod imas
dainaxaven, rasac yoveldRiuroba iZleva?
gamogitydebiT, xSirad mec vcruob, rodesac, rogorc msaxiobs an reJisors
saqme maqvs iseT rolTan an piesasTan, romlebic sakmaod ar gamitaceben. aseT
SemTxvevaSi vWknebi da Cems SemoqmedebiT unars dambla ecema. aq ki, Solti
aris saWiro. Semdeg yvelas varwmuneb, rom gatacebuli var muSaobiT, axali
piesiT da qeba-didebas vasxam mas. amisaTvis unda moigono iseTi ram, rac
masSi ar aris. aseTi aucilebloba ubiZgebs warmosaxvas. rodesac marto var,
mas ar Caiden, magram sazogadoebaSi Zalauneburad mixdeba, rac SeiZleba
gavamarTlo Cemi sicrue da winaswar aRvuTqva dapireba. xolo Semdeg isic
moxdeba, rom Senive sakuTari monagoniT sargeblob da masalad gamoiyeneb
rolisa da dadgmisaTvis da Segaqvs isini piesaSi.
_ Tu msaxiobisaTvis aseT didi rames warmoadgens warmosaxva, maS imaT raRa
eSveleba, vinc sruliad moklebulia mas? _ gaubedavad mimarTa Sustovma.
_ unda ganaviTaron igi an miatovon scena. Tu ase ar moiqceviT, iseT
reJisorTan moxvdebiT, romelic Tavisi sakuTari warmosaxviT Seavsebs, rac
Tqven gakliaT. es imas niSnavs, rom uari TqvaT sakuTar Semoqmedebaze, paikad
gadaiqceT scenaze. is ara sjobs sakuTari warmosaxva ganaviTaroT.
_ es, albaT. Zlier Znelia, _ amovioxre.
_ eg imazea damokidebuli, Tu rogoria es warmosaxva! arsebobs warmosaxva
iniciativiT, romelic damoukideblad muSaobs. is yovelgvari Zaldatanebis
gareSe gamovlindeba da daJinebiT iwyebs muSaobas, dauRalavad, cxadliv Tu
ZilSi. aris warmosaxva, romelic moklebulia iniciativas, samagierod,
advilad mixvdeba nakarnaxevs da Semdeg damoukideblad ganagrZobs
nakarnaxevis ganviTarebas. amgvar warmosaxvasTan SedarebiT advilia iqonio
saqme. xolo Tu warmosaxva iWers, magram ver anviTarebs nakarnaxevs, am
SemTxvevaSi muSaoba ufro Zneldeba. magram arian adamianebi, romlebic verc
TviTon qmnian da verc imas iTviseben, rasac sxvebi SesTavazeben. Tu msaxiobi
naCvenebidan mxolod garegan, formalur mxares iTvisebs, _ es warmosaxvis
uqonlobis niSania, uromlisodac SeuZlebelia iyo msaxiobi.
iniciativiT Tu uiniciativod?
iWers da anviTarebs, Tu ver iWers?
ai kiTxvebi, romelnic ar maZleven mosvenebas.
rodesac saRamoTi Cais Semdeg siCume Camovarda, Cavikite Cems oTaxSi,
moxerxebulad Cavjeqi savarZelSi, Semoviwye garSemo baliSebi, davxuWe
Tvalebi da, miuxedavad daqanculobisa, daviwye ocneba. magram imav wuTas Cemi
yuradReba sinaTlis wreebma mii pyres, sxvadasxva ferTa krialma, romlebic
uceb wamoiWrebodnen da sibneleSi melandebodnen daxuWul TvalebSi.
Cavaqre lamfa, radgan megona, is iwvevda am movlenebs.
`raze viocnebo?~ vfiqrobdi CemTvis. xolo warmosaxva fxizlobda. gauvali
fiWvnaris kenweroebi melandeboda...
odnavi sio mwyobrad da narnarad arxevda maT.
vtkbebodi siamovnebiT.
TiTqos sufTa haeris sunic ki viynose.
saidanRac... dumilSi... SemoiWra saaTis taka-tuki.
CamTvlima.
`rasakvirvelia! _ gadavwyvite, gamofxizlebisas. _ rogor SeiZleba ocneba
uiniciativod! TviTmfrinaviT gavfrindebi! fiWvnaris kenweroebs
gadavuqroleb. TviTmfrinavidan vaTvaliereb vel-mindvrebs, mdinareebs,
qalaqebs, daba-soflebs... xis kenweroebs... wynarad, sul odnav irxevian... axali,
sufTa haeris suni mcems... fiWvnaris... saaTs taka-tuki gaaqvs...
. . . . . . . . . . 19 . . w. . .
ise Zlier Semafiqriana Cems oTaxSi ocnebis marcxma rom _ veRar
moviTmine da dawvrilebiT vuambe arkadi nikolozis-Zes dRevandel
gakveTilze, romelic maloletkovas sastumro oTaxSi Sedga.
_ Tqveni cda imitom damTavrda marcxiT, rom mTeli rigi Secdomebi
dagiSviaT, _ mi pasuxa man Cems naTqvamze. _ pirveli is, rom Tqven Zalas
atandiT warmosaxvas imis nacvlad, rom mogexiblaT da gagetacnaT igi. meore
Secdoma is aris, rom ocnebobdiT `arc aqeT, arc iqiT~, rogorc da saiTac
SemTxveva wagaCanCalebT. msgavsad imisa, rom ar SeiZleba moqmedeba mxolod
imitom, rom `cudad dgomas cudad Sroma sjobia~ (imoqmedo – TviT
moqmedebisaTvis), iseve ar SeiZleba ocneba mxolod TviT ocnebisaTvis. Tqveni
warmosaxvis muSaobaSi ar iyo azri, SemoqmedebisTvis saWiro amocana ara
hqonia mas dasaxuli. mesame Secdoma imaSi mdgomareobs, rom Tqveni ocneba ar
iyo qmediTi, aqtiuri. warmosaxviTi cxovrebis aqtivobas ki msaxiobisaTvis
pirvelxarisxovani da mTavari mniSvneloba aqvs. misma warmosaxvam unda
gaitacos, gamoiwvios jer Sinagani, xolo Semdeg garegani moqmedebac.
_ vmoqmedebdi imitom, rom gonebiT elvis siswrafiT mivfrinavdi tyis
Tavze.
_ Tqven rom swrafi matareblis vagonSi wevxarT arxeinad da elvis
siswrafiT mihqriT, gana moqmedebT? _ mkiTxa torcovma. – orTqmavali,
memanqane _ ai vin muSaobs, xolo mgzavrebi, pasiurebi arian. sxva saqmea, Tu
matareblis msvlelobis dros Tqven gacxovelebuli saqmiani kamaTi gaqvT, an
Tu raime moxsenebasa swerT, _ im SemTxvevaSi SeiZleboda gveTqva, rom Tqven
muSaobT, moqmedebT. aseve dagemarTaT TviTmfrinaviT mogzaurobis drosac.
mfrinavi muSaobda, Tqven ki moklebuli iyaviT moqmedebas. ai Tqven rom
gemarTaT manqana, an adgilmdebareobis fotografiuli suraTi gadageRoT,
SeiZleboda laparaki Tqveni aqtivobis Sesaxeb. Cven aqtiuri warmosaxva
gvesaWiroeba da ara pasiuri.
_ rogor gamoviwvioT eg aqtivoba? _ cnobismoyvareobiT kiTxulobda
Sustovi.
_ me agiwerT Cemi eqvsi wlis Zmiswulis sayvarel TamaSs. TamaSs ewodeba:
`rogor, Tu rom~ da SemdegSi mdgomareobs: `ras akeTeb?~ _ mekiTxeba gogona.
`Caisa vsvam~ _ vupasuxeb. _ `es Cai ki ara, sasaqmebeli zeTi rom iyos, rogor
dalevdi?~ _ unda movigono wamlis gemo. im SemTxvevaSi, rodesac es kargad
gamomdis da saxes movRuSav, bavSvi mTel saxls gaayruebs xolme sicil-
kiskisiT. Semdeg axal kiTxvas aZlevs: `raze zixar?~ _`skamze~ _ vupasuxeb, _
`magram Sen rom gavarvarebul filaze ijde, ras izamdi? Zalauneburad unda
warmovidgino Cemi Tavi gaxurebul filaze mjdomi da vcdilob Tavi
davaRwio dawvas. rodesac amas moxerxebulad vakeTeb, gogonas vecodebi.
xelebgaSlili yviris: `aRar minda TamaSi!~ _ xolo, Tu TamaSi gagrZelda,
bolos cremlebic mohyveba. ai, Tqvenc moigoneT savarjiSod aseTi TamaSi,
romelic aqtiur moqmedebas gamoiwvevs TqvenSi.
_ me mgonia, eg primitiuli, uxeSi midgomaa, _ SevniSne. _ Cemi survilia ufro
daxvewili magaliTi agveRo.
_ nu CqarobT! moeswrebiT! xolo pirvel dasawyisSi sul ubralo da
elementaruli ocnebiT dakmayofildiT. uceb nu moindomebT caSi afrenas, aq,
dedamiwaze, CvenTan icxovreT im garemoSi, romelSic sinamdvileSi imyofebiT.
ai mag avejma, maT sagnebma, romelTac Tqven grZnobT da xedavT, miiRon
monawileoba Tqvens muSaobaSi. ai magaliTad, SeSlilis etiudi. masSi
warmosaxvis monagoni Cvens garemo realur cxovrebaze gadavitaneT.
marTlac: oTaxi, romelSic Cven vimyofebodiT, aveji, romliTac barikadiT
CavxergeT karebi, _ erTi sityviT, yvelaferi Tavis adgilze darCa. oRond
ararsebuli SeSlilis gamogoneba avamuSaveT. danarCenSi etiudi emyareboda
realur ambavs da haerSi ar iyo gamokiduli.
vcadoT analogiuri ram. Cven amJamad gakveTili gvaqvs klasSi. es
WeSmariti sinamdvilea. oTaxi, misi mowyobiloba, moswavleni da maTi
maswavlebeli darCnen im saxiT da im mdgomareobaSi, rogorSic axla
imyofebian. `TuU rom~-is meSveobiT gadamyavs Cemi Tavi ararsebul, viTomur
cxovrebaSi da amisaTvis jerjerobiT mxolod dros vinacvleb da varwmuneb
Cem Tavs: `amJamad dRis ki ara, Ramis sami saaTia~. Tqveni warmosaxviT
gaamarTleT amrigad gagrZelebuli gakveTili. es ar aris Zneli.
warmoidgineT, rom xval gamocda gaqvT daniSnuli da jer kidev bevri ram
gaqvT dasamTavrebeli da amitom SegagviandaT TeatrSi. aqedan gamomdinare
axali garemoebebi da zrunva: Tqvenebi Sewuxdnen saxlSi, radgan
utelefonobis gamo ver acnobeT, rom gagviandebaT. erTi mowafeTagani veRar
daeswro saRamos, sadac mi patiJebuli iyo, meore Zlier Sors cxovrobs da ar
icis utramvaioT rogor miaRwios saxlamde da a. S. kidev mraval sxva
zraxvebs, grZnobebs da sulier ganwyobilebebs gamoiwvevs es axali monagoni.
yvela es moqmedebs saerTo ganwyobilebaze, romelic mimarTulebas aZlevs
imas, rac SemdegSi unda moxdes. es erTi mosamzadebeli nabijTagania
gancdebisaTvis. am monagonTa Sedegad vqmniT Cven niadags, sagulisxmo
viTarebis etiudisaTvis, romelic SeiZleba ganvaviTaroT da `Ramis
gakveTili~ vuwodoT.
kvlav erTi ram vcadoT, SevitanoT sinamdvileSi, anu am oTaxSi, mimdinare
gakveTilSi, axali `Tu rom~. dro isev Tavis adgilze darCes _ dRis sami
saaTi, samagierod Seicvalos weliwadis dro, zamTari ki ar aris axla,
TxuTmet gradusiani yinviT, _ gazafxulia Tavisi siTboTi da saucxoo
haeriT. xedavT, ukve Seicvala Tqveni ganwyobileba, Tqven ukve iRimebiT imis
fiqrSi, rom gakveTilis Semdeg qalaqgareT gaiseirnebT! gadaswyviteT. ra
gzas daadgebiT. yvela es gaamarTleT monagoniT da axali varjiSi
wamoiWreba Tqveni warmosaxvis ganviTarebisaTvis.
kidev erTi `Tu rom~-s SemogTavazebT: dro, es oTaxi, Cveni skola, gakveTili
rCeba ucvlelad, magram yvelaferi es moskovidan yirimSi gadagvaqvs, an
moqmedebis adgili icvleba am oTaxis sazRvrebs gareSe. dmitrovkis nacvlad,
zRva gelamunebaT, gakveTilis Semdeg Tqven gagrildebiT zRvaSi banaobiT.
sakiTxavia, rogor moxvdiT samxreTSi? gaamarTleT es sagulisxmo viTarebiT,
warmosaxvis rogoric gsurdeT monagoniT. SeiZleba, sagastrolod wavediT
yirims da iq Cven ar Segviwyvetia Cveni mecadineoba? gaamarTleT am zmanebiTi
cxovrebis sxvadasxva momenti "Tu rom~-is SefardebiT CarTuli da Tqven
mTel rig axal mizezebs miiRebT warmosaxvis varjiSisaTvis.
kidev axal `Tu rom~_s CavrTav da gadamaqvs Cveni mecadineoba ukidures
CrdiloeTSi im droisaTvis, rodesac Rame sul ar aris iq _ ganuwyveteli
dRea. rogor gaamarTlebdiT aseT gadasaxlebas? Tunda imiT, rom viTom
kinosuraTis gadasaRebad mivediT iq. msaxiobisagan did dakvirvebas,
sicocxles da ubraloebas moiTxovs es garemoeba, radgan yovelgvari
siyalbe axdens lents. yvela Tqvengans ar SeuZlia daaRwios Tavi
`gaTamaSebas~, amitom me, rogorc reJisors momixdeba vizruno Tqveni skolis
mecadineobaze. miiRebT ra yvela am monagonebs da daijerebT `Tu rom~-is
meoxebiT, Tqven Tavs SeekiTxebiT: `ras movimoqmedebdi mocemul pirobebSi?~
am kiTxvis gadawyvetilebiT Tqven imave dros gamoiwvevdiT warmosaxvis
muSaobas.
amJamad ki, axal varjiSSi yvela moyvanili garemoeba mogonili aviRoT. Cveni
realuri cxovrebis garemocvidan davtovoT mxolod es oTaxi, isic Zlieri
gardaqmnili Cveni warmosaxviT. warmovidginoT rom Cven _ yvelani samecniero
eqspediciis wevrebi varT da sadRac Soreul qveyanaSi mivfrinavT
TviTmfrinaviT. gadafrenis dros sadRac gauval tye-Rris Tavze marcxi
mogvivida: manqanam Sewyvita muSaoba da TviTmfrinavi iZulebulia daeSvas
mTian adgilas. manqanas SekeTeba sWiria. es garemoeba didi xniT Seaferxebs
eqspedicias. kidev kargi, rom sursaT-sanovagis maragi gvaqvs. magram arc
Zalian didi. nadirobiT unda virCinoT Tavi. amis garda, raime sacxovrebeli
binis Sesaxebac xom unda vizrunoT, saWmlis mosamzadeblad, unda davicvaT
Tu ara Tavi mxecebisagan. Cveni warmodgeniT, aseTi SiSi da safrTxe mogvelis
cxovrebaSi. TiToeuli momenti moiTxovs Cvengan saWiro, mizanSewonil
moqmedebas, romlebic logikurad da TanmimdevrobiT warmoiSvebian Cvens
warmosaxvaSi unda davijeroT maTi aucilebloba. winaaRmdeg SemTxvevaSi
azrsa da mimzidvelobas kargavs ocneba.
esec ar iyos, msaxiobis Semoqmedeba mxolod misi warmosaxvis Sinagani
muSaobiT ar gamoixateba, aramed mis SemoqmedebiT ocnebaTa garegan
xorcSesxmaSic. maS gadaaqcieT ocneba sinamdviled, iTamaSeT raime epizodi
samecniero eqspediciis wevrTa cxovrebidan.
_ sad aqa? maloletkovas sastumro oTaxis pirobebSi? _ gancvifrebuli
vekiTxebodiT.
_ maS sad? specialur dekoraciebs xom ar SevukveTavT?
miT umetes, rom aseTi SemTxvevebisaTvis Cven sakuTari mxatvari gvyavs. es
erT wamSi daakmayofilebs Cvens moTxovnilebas da isic usasyidlod.
sastumro oTaxs, darbazs, talans wuTierad raTac ginda imaT gadaakeTebs. es
mxatvaria_Cveni sakuTari warmosaxva aba, SeukveTeT. gadawyviteT, ras izamdiT
TviTmfrinavis daSvebis Semdeg, rom es oTaxi mTis patara xeoba yofiliyo,
magida _ didi lodi, lamfa SuqfariT _ tropikuli mcenare, qorkandeli
RvrinWilebiT _ raime xilis msxmoiare toti, buxari kidev _
upatronod mitovebuli qura.
_ talani ra iqneboda? _ dainteresda viuncovi.
_ xevi.
_ oho!.. _ gauxarda eqspansiur Wabuks, _ sasadilo?
-- gamoqvabuli, romelSic, albaT, viRac pirvelyofili adamianebi
cxovrobdnen.
-- darbazi?
_ eg.. pawia moedania, saidanac Tavisuflad moCans Tvaluwvdeni horizonti da
mSvenieri sanaxaoba. gafrTxilebT oTaxis kedlebis Ria ferebi haeris
iluziasa qmnis. momavalSi am moednidan unda avfrindeT TviTmfrinaviT.
_ mayurebelTa darbazi?_ar isvenebda viuncovi.
_ Tvaluwvdeni ufskruli. iqidan iseve, rogorc terasidan, zRvidan, ar
mogvelis safrTxe mxecebis dacemisa.
amitom guSagebi iq, talanis_xevis pirad unda davayenoT.
_ TviT sastumro-raRas warmoadgens?
_ masSi unda SevakeToT TviTmfrinavi.
_ TviTmfrinavi sadRaa?
_ ai isic, _ savarZelze migviTiTa torcovma, _ sajdomi mgzavrebis adgilia;
fanjrebis mofardaguloba_frTebia. gawieT ganze frTebi. magida _ Zravia.
upirveles yovlisa Zravi unda davaTvalieroT. albaT raime mniSvnelovani
nawilia gatexili. eqspediciis danarCeni wevrebi am dros dasaZineblad
gamoiyeneben. ai sabnebi.
_ aba?
_ sufrebi.
_ esec konservebi da kasriT Rvino _ migviTiTa arkadi nikolozis-Zem
sqeltanian wignebze, romlebic Taroze elaga da sayvavile did larnakze _
yuradRebiT moaTvaliereT oTaxi da bevr rasme naxavT, rac gamogadgebaT
Tqvens axal yofaSi.
gaCaRda muSaoba da anazdad daviwyeT mTebSi CarCenili eqspediciis mZime
cxovreba myudro sasadilo oTaxSi. yvelafris alRo aviReT, SevegueT.
imis Tqma ar SeiZleba, rom damejerebina risime gardaqmna, _ ara, me ise ar
vamCnevdi, ris danaxvac ar iyo saWiro. arc dro gvqonda, rom SegvemCnia _ Cven
saqmiT viyaviT garTuli. Cven grZnobaTa da fizikuri moqmedebis monagonis
umarTlobas, simarTlis da damajereblobis zewari gadaebura.
mas Semdeg rac Cven ise moxdenilad viTamaSeT mocemuli eqspromti, arkadi
nikolozis Zem mogvmarTa:
_ am etiudSi warmosaxvis samyaro ufro Zlier SeiWra realur sinamdvileSi,
mTa-xriokSi katastrofis mogoneba sastumro oTaxSi SemoiWra. es erTi im
uricxv magaliTTagania, rodesac warmosaxvis daxmarebiT SeiZleba Sinaganad
gardaqmna SenTvis saganTa samyaro. ar unda uaryo igi. piriqiT, igi unda
CaurTo warmosaxviT Seqmnil cxovrebas.
aseT process yovelTvis aqvs adgili Cvens intimur repeticiebze.
marTlac, venuri skamebisagan Cven vqmniT yvelafers, rasac ki avtorisa da
reJisoris warmosaxva moisurvebs: saxlebs, moednebs, xomaldebs, tyes. masTan
Cven ara gvjera, rom venuri skamebi _ xe an kidev kldea, magram Cven gvwams
sinamdvile Cveni damokidebulebisa da am Secvlil sagnebisadmi, Tu rom
isini xe an klde iqneba.
. . . . . 19. . . w.
. . . . . 19 . . w.
_ yuri aTxoveT Tqvens Tavs da miTxariT ra xdeba TqvenSi, rodesac Tqven,
rogorc ukanasknel gakveTilze, fiqrobT skolis mecadineobaze yirimSi? _
SeekiTxa arkadi nikolozis-Ze Sustovs dRevandel gakveTilis dasawyisSi.
_ ra xdeba CemSi? _ Cafiqrda paSa _ ratomRac warmomidgeba patara, saZageli
oTaxi sastumroSi, zRvaze gadamyure Ria fanjriT, saSineli siviwrove, oTaxSi
mravali moswavlea da romeliRac maTgani varjiSobs warmosaxvis
ganviTarebisaTvis.
_ TqvenSi ra xdeba, _ mimarTa dimkovas arkadi nkolozis –Zem, _ mowafeTa
imave jgufis mogonebaze, rodesac maT Soreul CrdiloeTSi warmoidgenT?
_ maSasadame, _ daaskvna torcovma. _ sakmarisia raime Tema daginiSnoT
saocnebod, rom Tqven Tqveni Sinagani ganWvretiT warmoidginoT Sesaferi
saxilveli suraTebi. Cvens, msaxiobTa enaze maT ewodebaT Sinagani ganWvretis
moCvenebani.
Tu Cveni sakuTari SegrZnobiT ganvsjiT, warmosaxva, fantaziuroba, ocneba –
yvelaferi es niSnavs Sinagani ganWvretiT imis danaxvas, razedac fiqrob.
xolo TqvenSi ra xdeboda, rodesac Tqven gaazrebiT apirebdiT Tavis
CamoxrCobas Tqveni oTaxis kuTxeSi? _ mommarTa arkadi nikolozis-Zem.
_ rodesac gonebis TvaliT davinaxe nacnobi garemo, CemSi kvlav aRiZra
kargad cnobili eWvebi, romelTa gadamuSavebasac miveCvie Cems martoobaSi.
vigrZeni ra sulis siRrmeSi es gulis mRrRneli kaeSani da msurda ra
momecilebina Tavidan sulis SemxuTveli eWvebi, mouTmenlobisa da xasiaTis
sisustis gamo, xsnas TviTmkvlelobaSi veZebdi, _ odnavi mRelvarebiT
vuxsnidi me.
maSasadame, _ daaskvna arkadi nikolozis-Zem, _ sakmarisi iyo Sinagani
ganWvretiT Tvali mogekraT nacnob garemosaTvis, gegrZnoT misi ganwyobileba
da imav wuTas TqvenSi mkvdreTiT aRsdgnen moqmedebis adgilTan
dakavSirebuli nacnobi zraxvebi. zraxvebisagan warmoiSva grZnoba da
gancdebi da masTan Sinagani mowodeba moqmedebisadmi.
xolo ras xedavT Sinagani ganWvretiT SeSlilis etiudis mogonebaze? _
yvelas mogvmarTa arkadi nikolozis-Zem.
_ me warmomidgeba maloletkovas bina, axalgazrdobiT savse, darbazSi _
cekvaa, sasadiloSi _ vaxSmoben. gaCiraRdnebulia, Tbila, mxiarulebas ar
uCans dasasruli; xolo iq kibeze, Semosasvlel karebTan – veberTela,
gasavaTebuli adamiania aburZgnuli wveriT, saavadmyofos fostlebSi,
SeSlilis xalaTSi, gaToSili da mSieri, _ ambobda Sustovi.
_ Tqven mxolod etiudis dasawyissa xedavT? _ SeekiTxa Sustovs arkadi
nikolozis Ze.
_ ara, me Skafsac vamCnev, romelic karebze unda agveyudebina barikadad. isic
maxsovs, saavadmyofos rom gamovuZaxe viTom – is xom savadmyofodan
gamoiqca._ kidev ras xedavT?
_ simarTle giTxraT, mets veRarafers vamCnev.
_ ar aris kargi! imitom, rom ase, moCvenebaTa masalis aseTi patara
naglejebiT ver Seqmni etiudisaTvis saWiro maT uwyvet mwkrivs. maS rogor
moviqceT?
_ unda gamovigonoT Cven TviTon SevTxzaT da davurToT! ase unda
moviqceT yovel iseT SemTxvevaSi, rodesac avtorma, reJisorma da sxva
Semoqmedebma ara sTqves ukanaskneli sityva, rac esoden esaWiroeba Semoqmed
msaxiobs.
Cven gvWiria. upirveles yovlisa, `sagulisxmo viTarebis~ uwyveti gezi,
romelsac mihyveba etiudis mTeli cxovreba, xolo meore, gimeorebT_Cven
gvWiria moCvenebaTa ganuwyveteli mwkrivi, dakavSirebuli am sagulisxmo
viTarebasTan. mokled rom vTqvaT, Cven gvWiria ganuwyveteli wyeba ara
ubralo, aramed dasuraTebul sagulisxmo viTarebisa. amitom kargad
daixsomeT erTxel da samudamod: piesisa da misi moqmedebis Sinagan Tu
garegan ganviTarebis yovel momentSi msaxiobma unda dainaxos an is, rac mis
gareSe, scenaze xdeba (anu garegani sagulisxmo viTareba, Seqmnili reJisoris,
mxatvris an speqtaklis sxva Semoqmedebis mier SeTxzuli), an kidev is, rac
Sinagand xdeba, TviT msaxiobis warmosaxvaSi, e. i. is moCvenebani, romliTac
suraTdeba rolis cxovrebis sagulisxmo viTareba. yvela am momentebidan
Seiqmneba an TviT CvenSi am Cvens gareSe ganuwyveteli da dausrulebeli
wyeba moCvenebis Sinagani Tu garegani momentebisa, ase vTqvaT, kinolenta.
vidre Semoqmedeba grZeldeba, ganuwyvetliv trialebs da Cveni Sinagani
ganWvretis ekranze asaxavs rolis dasuraTebul sagulisxmo ambebs, romelTa
Soris scenaze cxovrobs sakuTari pasuxismgeblobisa da sinamdvilis winaSe
msaxiobi, rolis Semsrulebeli.
Sinagan moCvenebaTa kinofiris permanentuli ganxilva, erTis mxriv,
CagayenebT Tqven piesis cxovrebis sazRvrebSi. xolo meore mxriv _ ucvlel
gezsa da mimarTulebas miscems Tqvens Semoqmedebas.
barem Sinagan moCvenebaTa Sesaxebac getyviT. sworia Tu ara gamoTqma, rom
Cven maT CvenSi SevigrZnobT? Cven Segvwevs unari vixiloT is, rac namdvilad
ar arsebobs, rasac mxolod warmovidgenT. Zneli ar aris am unaris Semowmeba.
ai liustra. is Cems gareSea. is aris, is arsebobs materialur samyaroSi.
vuyureb da vgrZnob, rom `Cemi Tvalis ceci~, Tu SeiZleba ase iTqvas, mivaStere
mas. magram ai movaSore mas Tvali, davxuWe da xelmeored msurs misi danaxva
_ warmodgeniT, `mogonebiT~. amisaTvis saWiroa, ase vTqvaT, Seviwovo `Cemi
Tvalis ceci~, da Semdeg Cems arsebaSi mivmarTo isini ara realur saganze,
aramed raRac viTomiT `Sinagani ganWvretis moCvenebiT~ ekranze, rogorc mas
msaxiobis enaze vuwodebT.
mere sad aris es ekrani an ufro sworad, sad SevigrZnob mas _ TviT Cems
arsebaSi, Tu Cems gareSe? Cemi TviTgrZnobiT, is sadRac Cems gareSea, cariel
sivrceSi, Cems pirdapir, TviT kinofiri TiTqos CemSi gaivlis, xolo mis
anarekls Cems gareSe vxedav.
rom kargad gamigoT, sxvanairad da sxva saxiT getyviT.
Cveni moCvenebaTa xateba TviT CvenSi warmoiSveba, Cvens warmosaxvaSi,
mexsierebaSi da Semdeg viTom Camogvcildeba, Cvens gareSe gadabargdeba, Cvens
dasanaxad. magram am warmosaxviT obieqtebs Cven Sinaganad vuyurebT, ase
vTqvaT ara garegani, aramed Sinagani TvalebiT (mxedvelobiT).
swored aseTive ambavi moxdeba smenis sferoSi: Cveni warmosaxviTi
bgerebi garegani yurebiT ki ar gvesmis, aramed Sinaganis smeniT, xolo am
bgeraTa wyaros, saTaves, umetes SemTxvevaSi, SevigrZnobT ara Sinaganad, aramed
Cvens gareSe.
igives getyviT, mxolod winadadebas Sevabruneb: warmosaxviTi obieqtebi da
suraTebi gveCveneba Tumca Cvens gareSe, magram isini winaswar TviT CvenSi
warmoiSvebian, Cvens warmosaxvasa da mexsierebaSi. magaliTze SevamowmoT es.
_ nazvanov _ mommarTa arkadi nikolizis-Zem, _ gaxsovT Cemi leqcia
qalaqSi...? xedavT Tqven amJamad im estradas, romelzedac erTad visxediT?
grZnobT Tu ara im xilviT suraTs TqvenSi an Tqvens gareSe?
_ Cems gareSe vgrZnob me maT, rogorc maSin, sinamdvileSi, _ mivuge TiTqmis
daufiqreblad.
_ xolo romeli TvaliT umzerT moCvenebiT estradas _ Sinagani Tu
garegani?
_ Sinagani.
_ mxolod aseTi SeniSvnebiTa da ganmartebiT SeiZleba miviRoT termini
`Sinagani ganWvreta~.
_ didi piesis yvela momentis moCvenebaTa Seqmna! es Zlier rTuli da Znelia!
_ SiSi gamovTqvi.
_ `rTuli da Znelia? _ am sityvebisaTvis rom dagsajoT, gaisarjeT da
gviambeT mTeli Tqveni cxovreba im momentidan, rodesac Tqveni Tavi gaxsovT,
_ moulodnelad momca winadadeba arkadi nikolozis-Zem.
daviwye.
_ mama ambobda xolme: `bavSoba magondeba mTeli aTeuli wliT, Wabukoba _
TiToeuli wliT, mowifuloba _ TveobiT, xolo sibere _ TiToeuli kviriT~.
mec ase SevigrZnob Cems warsuls. amasTan bevri ram, rac aRibeWda, magondeba
yoveli wvrilmani, magaliTad, pirveli wuTebi, saidanac Cemi cxovrebis
mogonebebi iwyeba, _ es iyo saqanela baRSi. Zlier meSinoda misi. iseve
naTlad warmomidgeba mravali epizodi Cemi bavSobis cxovrebidan, dedis
oTaxSi, biZasTan, ezoSi, quCaze. axali etapi _ Wabukoba –gansakuTrebuli
sicxadiT aRibeWda CemSi, radgan is daemTxva Cems skolaSi Sesvlas. am
momentidan moCvenebani asaxaven ufro mokle, samagierod ufro mraval
nawyvets cxovrebisa. ase didi etapebi da calkeuli epizodebi Cabardeba
warsuls _awmyodan –grZeli wyebiT.
_ da Tqven xedavT mas?
_ ras vxedav?
_ etapebisa da epizodebis mier Seqmnils ganuwyvetel jaWvs, romelic
mosdevs mTel Tqvens warsuls.
_ vxedav _ Tumca nawyvetebad, _ gamovutydi.
_ gaigoneT! _ gamarjvebuli kiloTi mogvmarTa arkadi nikolozis-Zem _
nazvanovma sul ramdenime wuTSi Seqmna mTeli Tavisi cxovrebis kinofiri da
igive ar SeuZlia rolis cxovrebisaTvis, romelsac speqtaklze raRac sami
saaTis sicocxle aqvs gadasacemad!
_ da gana me mTeli Cemi cxovreba movigone? mxolod ramdenime momenti misi!
_ Tqven mTel sicocxleSi icxovreT da aqedan ramdenime mTavari momenti
CagrCaT xsovnaSi. CaatareT rolis mTeli cxovreba da iqidanac ufro
arsebiTi da saetapo momentebi daixsomeT. aseTi muSaoba raRad geCvenebaT
ase saZnelod?
_ imitom, rom namdvili cxovreba bunebrivi gziTa qmnis moCvenebaTa
kinofirs, xolo rolis moCvenebiT cxovrebaSi msaxiobma unda Seqmnas igi, es
ki Zlier Zneli da rTulia.
_ axlave darwmundebiT Tqven TviTon, rom es muSaoba arc Tu ise rTulia
sinamdvileSi. me rom TqvenTvis winadadeba momeca gagevloT ara Sinagani
ganWvretis CvenebaTa ganuwyveteli mwkrivi, aramed Tqvenive sulieri
grZnobebisa da SegrZnobaTa xazi, maSin aseTi muSaoba iqneboda aramc Tu
`rTuli~ da `saZnelo~, aramed SeuZlebelic.
_ imitom rom Cveni SegrZnobebi da gancdebi mouxelebelia, Jiniani,
cvalebadi da ar egueba dafuZnebas, anu rogorc Cven msaxiobebi vuwodebT
Cvens kilokavze, `fiqsirebas anu fiqsaJs~. misi saxeebi Tavisuflad, mkvidrad
aRibeWdebian Cvens mxedvelobiT xsovnaSi da xelaxla aRsdgebian Cvens
warmodgenaSi.
amas garda, Cveni ocnebis ganWvretiTi saxeebi, miuxedavad maTi
moCvenebiTobisa, mainc realurni arian, ufro sagrZnobi, ufro `materialuri~
(Tu SeiZleba ase iTqvas ocnebis Sesaxeb), vidre warmodgena SegrZnobaTa
Sesaxeb, romelic gaurkvevlad wagvCurCula Cvenma emociurma mexsierebam. dae,
ufro misawvdomi da damjeri ganWvretiTi moCvenebani dagvexmarebian
aRvadginoT da davamkvidroT nakleb misawvdomi, nakleb mdgradobis sulieri
SegrZnobani.
dae, moCvenebaTa kinofirma ganuwyvetliv gaaRrmaos CvenSi piesisadmi
analogiuri da Sesabamisi ganwyobileba. dae, Cveni garemocviT gamoiwvios
Sesabamisi gancdebi, survili, miswrafeba da TviT moqmedeba.
ai risTvis gvWirdeba TiToeul rolSi ara ubralo, aramed dasuraTebuli
sagulisxmo viTareba – daaskvna arkadi nikolozis Zem.
_ maSasadame, _ mindoda daskvna gamekeTebina Cemi mosazrebisaTvis, _ Tu CemSi
Sevqmni moCvenebaTa kinofirs otelos cxovrebis yvela momentebisa da firs
gavatareb Cemi Sinagani ganWvretis...
_ da Tu, _ Semawyvetina arkadi nikolozis-Zem, _ Tqvens mier Seqmnili suraTi
sisworiT gadmoscems piesis moyvanil garemoebebs da Tilismur `Tu rom~-s,
Tu ukanasknelni iwveven TqvenSi TviT rolis aseTsave analogiur
ganwyobilebebs da SegrZnobebs, am SemTxvevaSi, albaT, Tqvenc yovelTvis
SeeguebiT moCvenebebs da sisworiT ganicdiT SegrZnobebs.
_ rodesac firi gakeTebulia, Zneli ar aris misi gatareba. mTavaria, rogor
SevqmnaT is! _ mainc Cemsas gaviZaxodi.
_ amis Sesaxeb _ meore gakveTilze, _ mogvmarTa arkadi nikolozis-Zem, adga
da gavida klasidan
. . . . 19. . w.
_ modiT dRes viocneboT da SevqmnaT kino firebi! _ winadadeba
migvca arkadi nikolozis-Zem.
_ raze unda viocneboT? _ekiTxebodnen moswavleni.
_ me ganzrax umoqmedo Temas virCev, radgan qmediTi TavisTavad
gamoiwvevs aqtivobas, ocnebis winaswari procesis dauxmareblad. piriqiT,
mcireqmedianobis Tema saWiroebs warmosaxvis winaswar gaZlierebul
muSaobas. amJamad TviT aqtivoba ar mainteresebs, aramed mzadeba misTvis. ai
ratom viReb sul umcires qmedobis Temas da winadadebas gaZlevT icxovroT
ise, rogorc cxovrobs xe, romelsac Rrmad CauSvia Tavisi fesvebi miwaSi.
_ Cinebulia! me var xe _ aswlovani muxa! –wamoiZaxa Sustovma _ Tumca ase
vTqvi, magram ara mjera, rom es SesaZlebeli iyo.
_ maS ase mimarTeT Tqvens Tavs: me _ es me var, xolo me rom muxa
vyofiliyav, TviT CemSi da Cems garSemo rom aseT da aseT garemoebebs qonoda
adgili, ras vizamdi maSin? _ exmareboda torcovi.
_ mainc, _ eWvi Seepara Sustovs, _ rogor SeiZleba moqmedeba TviT
umoqmedobaSi, erT adgilze gaunZrevlad dgomiT?
_ marTalia, Tqven ar SegiZliaT siaruli, erTi adgilidan meoreze
gadanacvleba. magram amas garda sxvagvari moqmedebac arsebobs. maT
gamosawvevad, upirveles yovlisa, unda gadaswyvitoT, sad imyofebiT? tyeSi,
velad Tu romelime mTis kenweroze? is amoirCieT, rac ufro metad
agaRelvebT.
Sustovi ocnebobda, rom is mTis kalTebze mzardi muxaa uSvelebeli,
sadRac alpebSi, marcxniv, Sors, Zveli cixekoSki moCans, marjvniv –
Tvaluwvdeneli sivrce. Sors vercxlisfrad elvareben Tovliani
mTagrexilebi, xolo axlos _ dausrulebeli borcvebi, romlebic zevidan
gaqvavebul zRvis talRebs mogagoneben. aq-iq patara soflebia Sefenili.
_ axla miambeT, axlo-maxlo ras xedavT?
_ vxedav, TiTqos TviT me xSiri foTliT dafaruli, totebis odnav
Serxevaze vSrialebde.
_ ra Tqma unda! iq TqvenTan maRlobze xSiria qariSxali.
_ xelmiuwvden totebSi romeliRac frinvelis bude melandeba.
_ eg kargia, rodesac ase ganmartoebuli xarT.
_ ara, magisi ki ra mogaxsenoT! ver vrigdebiT me da frinvelebi. mosvenebas
ar maZleven TavianTi frTxialiT, xSirad mikakuneben niskarts gverdebSi da
xandaxan usiamovneba mosdiT erTimeoreSi da Cxuboben. es garemoeba
mabrazebs... gverdiT ankara wyaro Camomdis _ es Cemi saukeTeso megobari da
mesaubre. gvalvaSi Cemi mxsnelia, _ ganagrZobda ocnebas Sustovi.
torcovma aiZula dawvrilebiT aesaxa am ocneburi cxovrebis TiToeuli
detali.
arkadi nikolozis Zem Semdeg mimarTa puSCins, romelmac warmosaxvis
gaZlierebuli daxmarebis gareSe, airCia sruliad ubralo, zedmiwevniT
nacnobi ram, rac advilad gacocxldeba xolme mexsierebaSi. warmosaxva
sustad aqvs mas ganviTarebuli. amoirCia agaraki baRiT petres parkSi.
_ ras xedavT? _ SeekiTxa arkadi nikolozis Ze.
_ petres baRs.
_ petres baRs mTlianad ver moavleb Tvals. romelime gansazRvruli kuTxe
amoirCieT Tqveni agarakisaTvis... aba, axla ras xedavT?
_ Robes cxauriT.
_ rogors?
puSCini sdumda.
_ risaa Robe?
_ risa? mavTulis...
_ rogori suraTiT, damixateT xlarTi.
puSCini didxans ewvala da raRac naxazebi gamoyavda xeliT magidaze,
emCneoda, rom is im wuTas Txzavda, ris Sesaxebac laparakobda.
_ ver mivmxvdarvar! – ufro garkveviT damixateT, _ bolomde arkvevda
torcovi mis WvretiT mexsierebas. _ maS kargi... warmovidginoT, rom Tqven
xedavT mas... axla mi pasuxeT, ra aris Robis gareT?
_ Robis iqiT mosCans gza.
_ vin dadis im gzaze?
_ moagarakeni.
_ kidev?
_etlebi.
_ kidev?
_ urmebi
_ kidev?
_ mxedrebi
_ iqneb velosi peds miaqrolebs vinme?
_ diax, diax... velosi peds, avtos...
yvelasTvis naTeli iyo, rom puSCini arc ki fiqrobda Tavisi gonebis
Sewuxebas. ra sargeblobis motana SeuZlia iseT pasiur ocnebas, rodesac
mowafis magivrad maswavlebeli muSaobs?
Cemi gancvifreba gavuziare torcovs.
_ gonebis amuSavebis Cems meTodSi ramdenime momentia romelic unda
gagiziaroT, _ mi pasuxa man. _ rodesac moswavlis warmosaxva umoqmedobs, me
sul ubralo SekiTxvas vaZlev. xom ar SeiZleba upasuxod datovoT kiTxva,
rodesac mogmarTaven. moswavlec upasuxebs, _ zogjer moufiqreblad, rom
vali moixados. ufro damakmayofilebeli pasuxis misacemad moswavles
uxdeba an imave wams aamoqmedos Tavisi warmosaxva, aiZulos Tavisi Tavi
Sinagani ganWvretiT ixilos, ris Sesaxebac ekiTxebian, an gonebiT,
Tanamimdevari msjelobiT miudges kiTxvas. warmosaxvis amuSaveba Zlier
xSirad mzaddeba da miimarTeba swored aseTi cnobierebiT. gonebrivi
saqmianobiT. da ai bolos, rogorc iqna, moswavlem raRac SeamCnia Tavis
mexsierebasa da warmosaxvaSi; mas Tvalwin warmoudga gansazRvruli
WvretiTi saxeebi. Seiqmna sul mokle xnis momenti ocnebisa. amis Semdeg,
axali kiTxvis SemweobiT imave process viwvev. iqmneba Tvalis axelis meore
mokle xnis momenti, Semdeg mesame. ase vuwyob xels da vaxangrZliveb mis
ocnebas, viwvev momentebis mTel seriaTa aRdgenas, romlebic erTad aRebuli
iZlevian warmosaxuli cxovrebis suraTs. ra vuyoT, rom jerjerobiT
interesmoklebulia igi. isic kargia, rom TviT moswavlis Sinagani
ganWvretiT aris amoqarguli. erTxel Tu gaaRviZe Seni warmosaxva, SegiZlia
erTxel, orjer, mravaljer gansWvrito is. ganmeorebis wyalobiT mexsierebaSi
SeiWreba da moswavlec Seisisxlxorcebs mas. magram arsebobs zanti, zarmaci
warmosaxva, romelic sul ubralo kiTxvasac ki ar gamoexmaureba. Tu
maswavleblis SenaTavazi akmayofilebs moswavles, Taviseburad iwyebs
raRacis ganWvretas. winaaRmdeg SemTxvevaSi moswavlis Sesworeba Seaqvs
karnaxSi Tavisi gemovnebis mixedviT. rac kvlav aiZulebs mas dainaxos Tavisi
Sinagani ganWvretiT. Sedegi mainc is aris, rom am SemTxvevaSic iqneba
warmosaxviTi cxovrebis msgavsi ram, nawilobriv TviT mowafis ocnebiT
amoqarguli... gamCnevT, rom mTlianad ar gakmayofilebT aseTi Sedegi. aseTi
ganawamebi ocnebac, cotad Tu bevrad raRacas gmatebT.
_ saxeldobr ras?
_ Tundac imas, rom ocnebamde sul ar gqondaT mxatvruli warmodgena
mocemuli cxovrebis Sesaqmnelad, raRac bundovani, wyalwyala iyo igi. aseTi
muSaobis Semdeg ki raRac Caisaxeba, irkveva. mzaddeba niadagi, sadac
maswavlebeli da reJisori axal nergs dargaven. es is pirveli feris wasmaa
tiloze, romelzedac SesaZlebelia suraTis daxatva. amas garda, Cemi
meTodiT TviT mowafe gadmoiRebs maswavleblisagan Tavisi warmosaxvis
wabiZgebas, swavlobs amoqmedos is kiTxvebiT, romelTac misi sakuTari goneba
ukarnaxebs. warmoiSoba Tavisi warmosaxvis pasiurobasTan, undoblobasTan
Segnebuli brZolis Cveva. es ki bevrs niSnavs.
. . . . . 19 . . w.
. . . . . . 19 . . w.
V sceniuri yuradReba
gakveTili malaletkovas binaze mimdinareobda, anu sxvanairad rom vTqvaT,
daxurul scenaze, mowyobilobiT.
ganvagrZobdiT buxarSi cecxlis danTebas da SeSlilis etiudis
damuSavebas.
arkadi nikolozis – Zis karnaxis wyalobiT Sesruleba warmatebuli da
nayofieri aRmoCnda. iseTi sasiamovno da samxiarulo, rom orive etiudis
Tavidan ganmeoreba vTxoveT.
molodinSi kedelTan mivjeqi dasasveneblad.
magram am dros raRac moulodneli ram moxda: Cemda gansacvifreblad
sruliad umizezod, Cems gverdiT mdgari ori skami waiqca. aravis xeli ar
uxlia, ise, waiqca TavisTavad. skamebi davdgi Tavis adgilze da movaswari
kidev ori sxva skamis daWera, romlebic waqcevas apirebdnen. amasTan TvalSi
meca viwro da grZeli naprali kedelSi. naprali TandaTan izrdeboda,
bolos mTel simaRleze gaixsna kedeli. axla ki mivxvdi skamebis waqcevis
mizezs: maudis fardebi, romlebic kedlis magivrobas eweodnen, ganze
adiodnen da Tan miiyolebdnen avejeuls; viRac fardas swevda.
fardis gaxsnasTan erTad gadatrialeba moxda Cems arsebaSi.
ras Sevadaro igi?
warmoidgineT, coliT (coli rom myoloda) sastumros nomerSi var.
Sexmatkbilebuli vsaubrobT, tansacmels vixdiT da dasaZineblad vemzadebiT,
Tavisuflad vgrZnobT Tavs. da uceb gaiRo veberTela karebi, romelsac
manamde yuradRebas ar vaqcevdiT, iqidan im sibnelidan ucxo xalxi _ Cveni
mezoblebi gviyureben. daTvliT ver daviTvale, radgan sibneleSi ver
gavarCie da, Zalian bevrni iyvnen mgoni. saswrafod vicvamT tanisamoss, Tmas
vivarcxniT, vcdilobT TavSekavebuli viyveT, rogorc stumrebi.
TiTqos swored ase aforiaqda Cemi arsebac, daWimuli ganwyobileba Semeqmna
da me, romelic Cems sakuTar oTaxSi vgrZnobdi Tavs, uceb perangis amara
davrCi ucxo xalxis winaSe.
sakvirvelia, Savi portali rogor arRvevs intimurobas. sanam myudro
sastumroSi viyaviT, ver vgrZnobdiT, rom arsebobs mTavari da
meorexarisxovani mxare. rogorc ar unda idge, saiTac ar unda mibrunde, _
kargada grZnob Tavs. meoTxe kedlis gaxsnaze portalis Savi gvirabi
iZulebulsa gxdis Seeguo. sul imaze unda fiqrobde da moqmedebaSi
angariSs uwevde am meoTxe kedels, saidanac mayureblebi gimzers.
mniSvneloba ara aqvs, moxerxebulia Tu ara maTTvis, visTanac damokidebuleba
gaqvs scenaze, moxerxebulia Tu ara TviT molaparakisaTvis, _ mTavaria, rom
xedavdes da esmodes imas, vinc CvenTan aris OoTaxSi, magram vinc rampas iqiT
uCinrad zis sibneleSi.
xolo torcovi da raxmanovi, romlebic es-es aris CvenTan iyvnen
sastumroSi da ise maxloblebad, Cvenianebad migvaCndnen, axla sibneleSi
gadayvanilni portals iqiT sul sxva adamianebad gadaiqcnen Cvens
warmodgenaSi _ mkacrad, momTxovnebad.
aseTive gardaqmna moxda etiudSi monawile yvela Cems amxanags Soris.
mxolod govorkovi darCa iseve gulgrili, rogorc daxuruli scenis drois
iyo. veRarafers getyviT, radgan Cveni TamaSi saCvenebel speqtaklad
gardaiqca da ar gamogvivida.
`ara, gadaWriT unda vTqva, rom sanam ar miveCvieT im garemoebas, rom ar
SevamCnioT portalis Savi Rrmuli, manamde erT wertilze viqnebiT gayinuli
da win ver wavalT Cvens samsaxiobo muSaobaSi!~ _ gadavwyvite CemTvis.
am Temaze SustovTan gvqonda saubari. magram is fiqrobs, rom CvenTvis rom
sul axali etiudi moecaT, torcovis aRmgznebi komentarebiT, es garemoeba
dagvaviwyebda mayurebelTa darbazs.
rodesac arkadi nikolozis Z-Zes gavuziare Sustovis mosazreba, man ase
gangvicxada:
_ kargi vcadoT. ai, esec warmtaci tragedia, romelic, imedi maqvs, dagaviwyebT
mayurebelTa darbazs:
moqmedeba isev maloletkovas binaze warmoebs. is colad gahyva nazvanovs,
romelic molared aris romeliRac sazogadoebriv organizaciaSi. ulamazesi
axladSobili bavSvi yavT. deda bavSvis gasabanebad gavida. qmari raRac
sabuTebs arCevs da fulebs iTvlis, ar dagaviwydeT _ sazogadoebriv
sabuTebsa da fulebs. gvianobis gamo ver moaswro Cabareba organizaciaSi,
sadac is muSaobs. sakredito bileTebis gaqonili da Zveli fulebis mTeli
Sekvrebi awyvia magidaze.
nazvanovs win astuzvia maloletkovas umcrosi kretini Zma, kuziani, naxevrad
gamoSterebuli, utvino dgas da Tvalyurs adevnebs nazvanovs, Tu rogor
Semoaclis fulis dastas Wrel banderols da gadauZaxebs buxarSi, sadac
aprialdeba da daiwveba. kretins erTob axarebs am qaRaldebis aprialeba.
fulebi daTvlilia, aTiaTass aRemateba.
radgan qmarma muSaoba gaaTava, maloletkovam isargebla SemTxveviT da
dauZaxa nazvanovs meore oTaxSi, sadac bavSvs abanavebda, raTa is damtkbariyo
Tavisi biWikoTi, nazvanovi gadis meore oTaxSi, misi mibaZviT, kretini
qaRaldebs hyris anTebul buxarSi. feradi qaRaldebis uqonlobis gamo
kretini fulebs CuZaxebs cecxlSi. aRmoCnda rom eseni ufro kargad iwvis
cecxlSi. TamaSiT garTulma kretinma mTeli fulebi cecxlSi CauZaxa,
sazogadoebis mTeli kapitali, yovelgvari angariSebi da gasamarTlebeli
sabuTebi.
nazvanovi im dros Semobrunda oTaxSi, rodesac ukanasknel dastas moedva
cecxli. nazvanovi mixvda yvelafers, gaiTvaliswina mdgomareoba, Tavi
daaviwyda da gamwarebulma xeli hkra kuzians. kuzianma veRar Seimagra Tavi
da safeTqeliT buxris rkinis rikuls daenarcxa. gonebadakarguli nazvanovi
amoitacebs cecxlidan gverdebSemomwvar fulis dastas da sasowrakveTili
Sehkivlebs. coli Semoirbens oTaxSi da dainaxavs gaSxlarTul Zmas.
miirbens masTan, unda wamoayenos, magram ver SesZlebs. kuzianis saxeze sisxls
SeniSnavs, qmars wylis motanas sTxovs, magram nazvanovs aRara esmis-ra.
gaSeSebuli dgas. coli TviTon midis wylis mosatanad da imav wuTas
sasadilo oTaxidan moismis misi gulSemzaravi kivili. misi cxovrebis
sixaruli, qorfa biWuna damxrCvala sabanao varclSi.
Cans, qvis guli unda gqondeT, Tu am tragediamac ar dagaviwyoT
mayurebelTa darbazis Savi Rrmuli.
axalma etiudma mTlad agviforiaqa suli Tavisi melodramatulobiTa da
moulodnelobiT... magram aRmoCnda, rom... marTla qva gvedva gulis nacvlad
mkerdSi da ver viTamaSeT.
rogorc mosalodneli iyo, arkadi nikolozis Zem mogvmarTa da dagvawyebina
`Tu rom~-iTa da sagulisxmo viTarebiT. raRacis Txroba davuwyeT Cven
erTimeores, magram es warmosaxvis Tavisufali TamaSi ki ar iyo, aramed
monagonTa iZulebiTi gamowurva, mikowiweba, romelTac CvenSi
Semoqmedebisadmi araviTari gamoxmaureba ar gamoiwvies.
mayurebelTa darbazis mimzidveloba ufro Zlieri aRmoCnda, vidre scenis
tragikuli saSinelebani.
_ maS Tu asea, _ gadaswyvita torcovma, _ isev gamoveTiSoT parters da es
`saSineleba~ daxurul scenaze viTamaSoT.
farda daxures da Cvens sayvarel sastumro oTaxSi isev Zveleburi
myudroeba gamefda. torcovi da raxmanovi Semovidnen scenaze da isev
moRimari da sasurvelni Seiqmnen. daviwyeT TamaSi. etiudis mSvidobiani
adgilebi Sesaferisad CavataroT, xolo, rodesac mivaRwieT dramas, me TviT
ver damakmayofila Cemma TamaSma, ufro metis micema msurda, magram grZnoba da
temperamenti ar myofnida. Cemda SeumCnevlad amovvardi kalapotidan da
msaxioburi TviTCvenebis gzas davadeqi.
torcovis STabeWdilebamac daadastura es garemoeba, amitom ase mogvmarTa:
_ etiudis dasawyisSi sworad moqmedebdiT, xolo dasasruls momqmedebs
hgavdiT mxolod. namdvilad ki grZnobebs `gamohqaCavdiT~ Tqvengan anu
hamletis TqmiT `nafleTebaTa hglejdiT vnebas~. amitom Savi Rrmulis
Sesaxeb Tqveni Civili usafuZvloa. marto is ar giSliT xels, radgan
daxurul scenaze igive Sedegi miviReT Tqveni TamaSidan.
_ Tu Ria scenaze mayurebelTa darbazi miSlis xels, _ gamovutydi, _
samagierod scenaze, Tu marTals maTqmevinebT. Tqven da ivane platonis-Ze
miSlidiT.
_ ai Turme, vin uSlida xels! gadixarxara torcovma. _ ivane platonis-Zev!
mogxvdaT Tu ara! Turme Savi Rrmuli vyofilvarT me da Tqven! modi
Seuracyofilad vigrZnoT Tavi da movqusloT aqedan. dae, marto iTamaSon.
tragikomikuri moZraobiT gavidnen arkadi nikolozis-Ze da ivane platonis
Ze. maT magaliTs mibaZes danarCenebmac. Cven marto davrCiT da vcadeT
etiudis umowmod xelSeuSlelad TamaSi.
samwuxarod, ganmartoebulebs uaresi dagvemarTa. Cemi yuradReba partniorma
mii pyro. fxizlad vadevnebdi Tvalyurs mis TamaSs, vsjidi, varCevdi da,
Cemdauneburad mayurebeli Seviqeni. Tavis mxriv Cemi partniorebi kidev me
madevnebdnen Tvalyurs. erT da imave dros mayurebelic viyav da saCveneblad
moTamaSe msaxiobic. dabolos, sisulelea, mosawyeni da, rac mTavaria, uazrobaa
erTimeorisaTvis TamaSi.
magram am dros SemTxveviT sarkeSi Cavixede, momewona Cemi Tavi, gavmxnevdi
da momagonda oteloze muSaoba Cems oTaxSi, rodesac, rogorc dRes, sarkeSi
yurebiT, TviT Cemi TavisTvis vTamaSobdi. sasiamovnod damirCa `Cemi sakuTari
Tavis mayurebloba~. Cemi Tavisadmi rwmenam gaiRviZa da amitom davTanxmdi
Sustovis winadadebas, dagveZaxa torcovisa da raxmanovisaTvis, raTa
gveCvenebina maTTvis Cveni TamaSis Sedegebi.
aRmoCnda, rom saCvenebeli araferi gvqonda, radgan isini Turme karebis
WuWrutanidan uTvalTvalebdnen Cvens ganmartoebul TamaSs.
maTi sityviT, axla ufro cudaT SevasruleT, vidre Ria fardis dros. maSin
cudi iyo, magram moridebuli da TavSekavebuli, xolo axla isev cudi,
magram aplombiT da TavaSvebuli.
rodesac torcovma Seajama dRevandeli TamaSi, aRmoCnda, rom Ria scenaze
xels gviSlis mayurebeli, rampis iqiT, sibneleSi mjdomare. daxurul scenaze
aqve CvenTan, oTaxSi mjdomare arkadi nikolozis Ze da ivane platonis-Ze;
ganmartovebulebs Cvenive partniori, romelic mayureblad gadiqca Cvens
TvalSi; xolo rodesac me CemTvis vTamaSobdi, me - mayurebeli vuSlidi xels
Cems Tavs rogorc msaxiobs, ase rom saiTac mivbrundiT, yvelgan mayurebeli
gviSlida xels. magram amasTan erTad mosawyeni iyo umayureblod TamaSi.
_ bavSvebi Tqvenze ukeTesebi iqnebodnen! _ gvarcxvenda torcovi.
_ meti gza ar aris, _ daaskvna patara pauzis Semdeg, _ iZulebuli var
droebiT gadavdo etiudebi da yuradRebis obieqtebs movkido xeli. isini
arian yvelaze didi damnaSaveni momxdar ambebSi: maTgan daviwyebT Semdeg
gakveTils.
. . . 19. . w.
dRes mayurebelTa darbazSi gamokiduli iyo gancxadeba:
SemoqmedebiTi yuradReba
.... 19.. w.
. . . . . .19. . w.
torcovi dRes ganagrZobda sinaTliT obieqtebis yuradRebis ilustrirebas
scenaze. man mogvmarTa:
_ aqamde Cven saqme gvqonda obieqtebTan wertebis saxiT. xolo axla me
giCvenebT egreTwodebul yuradRebis wres. is erT wertils ki ar
warmoadgens, aramed mcire odenobis mTlian ubans da Seicavs mraval
damoukidebel obieqtebs. erTidan meoreze xtis Tvali, magram yuradRebis
wriT Semoxazul sazRvars ki ar gascildeba.
torcovis Sesavali sityvis Semdeg Camobnelda, magram umalve ainTo
magidaze didi lampa, iqve gverdiT me vijeqi. zevidan wamoxuruli Suqfari
qveviT isroda sinaTlis mrgval Suqs da anaTebda Cems Tavsa da xelebs.
ubralo saTamaSoebiT gavsebuli magida gakaSkaSebuli iyo sinaTliT. xolo
mayurebelTa darbazi da scenis danarCeni sivrce Semzarav sibneleSi iyo
gaxveuli. miT ufro myudroTa vgrZnobdi Tavs lampis moqaTqaTe Suqis qveS,
romelic TiTqos mTlianad Seiwovda Cems yuradRebas sibneliT SemozRudul
Tavis sinaTlis rkalSi.
_ ai, es sxivi magidaze, _ gviTxra torcovma, _ gamoxatavs yuradRebis mcire
wres. TviTon Tqven _ ufro sworad _ sinaTlis areSi moxvedrili Tqveni
Tavi da xelebi, imyofebian mis centrSi. aseTi wre fotografiuli aparatis
mcire diafragmasa hgavs, romelic obieqtis sul uwvrilmanes nawilebs
aRbeWdavs.
torcovi marTali iyo: magidaze gabneuli da sinaTlis SezRudul wreSi
moxvedrili umniSvnelo nawilebi, TavisTavad mii pyrobdnen Cvens yuradRebas.
sakmarisia mTeli sibnelis dros moxvde sinaTlis wreSi da imav wuTs
yvelafridan izolirebulad igrZnob Tavs. iq, sinaTlis wreSi, rogorc Sens
oTaxSi, aravisi ar geSinia da arafris grcxvenia. iq sul gaviwydeba, rom
sibnelis yoveli mxridan mravali gareSe Tvali akvirdeba Sens cxovrebas.
sinaTlis mcire wreSi ufro metad vgrZnob Tavs saxlSi, vidre Cems sakuTar
binaze. iq cnobismoyvare diasaxlisi Tvals madevnebs gasaRebis WuWrutanidan,
rodesac mcire wres Semovlebul sibnelis Sav kedlebs veraferi ver
Semoatans. sinaTlis aseT viwro wreSi, rogorc krebiTi yuradRebis dros,
aramc Tu advilia daaTvaliero sagnis yoveli wvrilmani, aramed icxovro
kidec sruli intimuri grZnobebiT, gulis zraxviT da Seasrulo kidec
urTulesi moqmedebani, SeiZleba gadaWra Tavsatexi sakiTxebi, gaarkvio
sakuTar grZnobaTa da zraxvaTa simaxvile; SeiZleba urTierToba iqonio
meore pirTan, igrZno igi, gaando Seni intimuri fiqrebi, aRadgino mexsierebaSi
warsuli, iocnebo momavlis Sesaxeb.
torcovma gaigo Cemi ganwyobileba. miuaxlovda rampas da gacxovelebuli
kiloTi mommarTa:
_ Cqara aRniSneT mexsierebaSi: mag ganwyobilebas, romelsac Tqven
ganicdiT amJamad, Cveneburad ewodeba `sajaro martooba~. sajaroa igi, radgan
Cven yvelani TqvenTana varT. martoobaa igi, radgan Tqven gancalkevebuli
xarT Cvengan yuradRebis mcire wriT. speqtaklze, aTasricxovani
sazogadoebis Tvalwin Tqven yovelTvis SegiZliaT CaiketoT Tqvens
martoobaSi, rogorc lokokina Tavis niJaraSi.
axla me Tqven giCvenebT yuradRebis saSualo wres.
Camobnelda
Semdeg ganaTda karga mozrdili midamo avejeulis mTeli jgufiT: moCans
magida, skamebi roialis kuTxe, buxari _ win mozrdili savarZliT. am wris
SuagulSi movxvdi.
SeuZlebeli iyo erTi Tvalis movlebiT yvelafris daxsomeba. nawil-nawil
momixda daTvaliereba. TiToeuli sagani calke obieqt-werts warmoadgenda.
ubedureba is iyo, rom sinaTliani wris gafarTovebasTan erTad, wris gareT
Tavi iCina naxevarbindma, ris gamo misi kedlebi naklebad mkvrivi aRmoCndnen.
masTan ufro frTagaSlili Seiqmna Cemi martooba. Tu mcire wre SeiZleba
SevadaroT martoxela sacxovrebel binas, samagierod saSualo wre – es
saojaxo binaa. rogorc cariel da civ aToTaxian saxlSi cxovreba
moklebulia myudroebas martoxeli adamianisaTvis, ise mec mominda
damebrunebia Cemi sayvareli yuradRebis mcire wre.
magram ase vgrZnobdi da vmsjelobdi mxolod manamde, sanam marto viyav.
xolo, rodesac ganaTebul wreSi SemierTdnen Sustovi, puSCini, maloletkova,
viuncovi da sxvebi, Cven ukve ZlivZlivobiT veteodiT. Sesdga jgufi,
Camosxdnen savarZlebSi, skamebze da divnebze.
didi farTobi gasaqans iZleva gaSlili moqmedebisaTvis. did wreSi
msjeloba moxerxebulia saerTo sakiTxebsa da ara pirad, intimur saqmeebze.
amis gamo saSualo wreSi sul advilad gaiSala cocxali, axalgazrduli da
cxovelmyofeli xalxuri scena. SekveTiT ver gaimeoreb mas. mcires msgavsad,
agreTve dRes torcovis mier naCvenebma sinaTlis saSualo wrem, maiZula
ganmecada msaxiobis TviTSegrZnoba yuradRebis farTobis gadidebis momentSi.
amasTan, saintereso wvrilmani: mTeli dRevandeli gakveTilis ganmavlobaSi
erTxelac ar momlandebia Cemi saSineli mteri scenaze _ portalis Savi
Rrmuli. sakvirvelia es garemoeba!
_ ai esec Tqveni didi wre! _sTqva torcovma, rodesac mTeli sastumro
oTaxi gakaSkaSda sinaTliT. sxva OoTaxebSi jer kidev bneloda, magram Cveni
yuradReba ukve daibna did sivrceSi.
_ esec Tqveni sul udidesi wre! _kvlav warmosTqva arkadi nikolozis Zem,
rodesac yvela oTaxebi ganaTda.
me gaviTqvife did sivrceSi.
_ yvelaze didi wris moculoba damokidebulia mayureblis
SorsmWvretelobaze. _ aq, oTaxSi, ise gavafarTove yuradReba, ramdenadac ki
SesaZlebeli iyo. xolo, Tu Cven TeatrSi ki ara, aramed sadme mindorSi an
zRvaze viqnebodiT, im SemTxvevaSi yuradRebis wris dasasruli horizontis
uSoresi xazi iqneboda. scenaze Sori perspeqtivis am xazs mxatvari ukana
dekoraciaze xatavs.
_ axla, gagvicxada arkadi nikolozis Zem patara pauzis Semdeg, _ me
gavimeoreb imave savarjiSos, mxolod sibneleSi ki ara, sinaTleze.
miCveneT axla MmTeli rampisa da sofitebis sinaTleze pirvelad
yuradRebis mcire wre da sajaro martooba masSi, xolo Semdeg saSualo da
didi wreebi.
moswavleTa daxmarebis SesaCereblad, radgan mTliani ganaTebis dros
irRveoda igi.
amisaTvis aucilebelia gansazRvro dasaxuli farTobi, anu wre
mxedvelobiTi yuradRebisaTvis, TviT oTaxSi myof saganTa xazebiT. ai,
magaliTad, sxvadasxva sagnebiT ganlagebuli mrgvali magida. misi odenoba
Semoxazulia sinaTleze yuradRebis mcire wriT. xolo ai iatakze dafenilia
sakmaod didi xaliCa da masze kidev ganlagebulia dgami, _ es ki yuradRebis
saSualo wrea sinaTleze.
meore, ufro didi xaliCaA garkveviT asaxavs did wres sinaTleze.
iq, sadac Ria darCeniliyo iataki, torcovma gadaTvala fexsafenze daxatuli
parketis oTxkuTxedebis raodenoba. marTalia, amiT Znelia fiqsireba
dasaxuli wris xazebisa da yuradRebis SeCereba maT farglebSi, magram
oTxkuTxedebi mainc xels uwyoben.
_ esec Tqveni mTeli bina _ yvelaze didi wre yuradRebisa sinaTleze.
ares gafarToebasTan erTad saubedurod, portalis Savi Rrmuli isev
SemoiWra scenaze da dai pyro Cemi yuradReba. amis gamo yvela manamde
Catarebulma varjiSma romelic iseT imedebs aRZravda CemSi, dakarga fasi.
isev umweod vigrZeni Tavi.
arkadi nikolozis Zem SeamCnia Cemi mdgomareoba da miTxra:
_ erT teqnikur midgomaze kidev migiTiTebT, egec xels SegiwyobT
yuradRebis damorCilebaSi. ai raSi mdgomareobs igi: wris gafarToebasTan
erTad sinaTleze _ Tqveni yuradRebis farTobic izrdeba. magram es
garemoeba mxolod manamde grZeldeba, sanam uari SegwevT Tqvens azrovnebaSi
daiWiroT wris SemozRuduli xazi. rogorc ki aRniSnuli sazRvrebi
daiwyebs rRvevas da waSlas, aucilebelia mxedvelobiTi yuradRebis
miwvdomamde saswrafod SezRudoT wris sazRvrebi.
magram, ara iSviaTad, swored am momentSi moxdeba xolme katastrofa:
yuradReba gagisxltebaT, dakargavT misi marTvis unars da isic gaiTqvifeba
sivrceSi. xelaxla gixdebaT misi Tavmoyra da marTva. amisaTvis saswrafod
mimarTeT obieqt-wertis daxmarebas, Tundac, magaliTad, ai im kolofis
naTuras magidaze, romelmac am wuTSi ifeTqa. saWiro ar aris mainc da mainc,
rom ise WaxWaxebdes rogorc winaT sibneleSi, es xels ar uSlis mas da
kidev mii pyrobs yuradRebas.
axla, rodesac erTi wuTiT dai pyariT Tqven is, daixsomeT, jer mcire wre
naTuriT centrSi. Semdeg ki yuradRebis saSualo wre sinaTleze da masSi
ramdenime mcire.
yvela SekveTa SevasruleT, xolo rodesac yuradRebis are ukanasknel
sazRvramde mivida, me kvlav gaviTqvife scenis usazRvro sivrceSi.
mrgval magidaze mTliani ganaTebisas xelaxla ifeTqa naTuram kolofSi.
_ saswrafod SexedeT mag obieqt-werts! – mogvmarTa torcovma.
TvalebiT mivaSterdi erTianad ganaTebul oTaxSi anTebul naTuras da
TiTqmis ar SemimCnevia, rom mTeli garemo sibnelem moicva da didi wridan
warmoiSva saSualo.
saSualo wre Semdeg mciremde davida. ukeTesi! eg Zlier miyvars da
Tavisuflad vmarTav amas.
amis Semdeg arkadi nikolozis Zem sibneleSi Caatara ukve nacnobi gadasvla
mciredan didi wreze da, piriqiT _ dididan mcireze da xelaxla mciredan
didze da piriqiT.
aseTi gadasvlebi erTi aTjer mainc gavimeoreT da bolos ramdenimed
miveCvieT kidec.
magram ai, meaTejer ganmeorebis Semdeg yvelaze didi wris dros, rodesac
mTeli scena kaSkaSebda, torcovma mogvZaxa:
_ sinaTleze moZebneT saSualo wre da mag wres gareT nu gascildeba
Tqveni yuradReba!
SeCerdiT! dagebnaT yuradReba! saswrafod moixmareT yovlis mxsneli
naTura! swored mag mizniT anTia sinaTleze. ai egre! Cinebulia!
axla ki mcire wre aRbeWdeT sinaTleze. eg arc ise Znelia mis SuagulSi
anTebuli naTuris dros.
Semdeg Cven davubrundiT, Sebrunebuli rigiT, did wres sinaTleze da
saxifaTo wuTebSi anTebul naTuras _ obieqt-werts _ vebRauWebodiT.
agreTve mravaljer gavimeoroT aseTi gadasvlebi sinaTleze.
_ didi wreSi Tu daibneviT, _ gvamxnevebda torcovi, _ maSinve obieqt-wres
mimarTeT. rodesac mas mxedvelobaSi CaamwyvdevT, SeqmeniT TqvenTvis mcire
wre, xolo Semdeg ki saSualoc.
torcovi cdilobs daamuSaos CvenSi qvecnobierebiTi, meqanikuri miCveva
gadasvlisa mciredan didi wreze da piriqiT, masTan yuradRebac Tavis
kalapotSi unda iyos Cayenebuli.
me jer kidev ar gamomimuSavebia CemSi es Cveuleba, magram mainc Sevigne, rom
sajaro martoobis mdgomareobaSi gadasvla wris gafarToebisas, SeiZleba
bunebriv moTxovnilebaT gadaiqces scenaze. rodesac amis Sesaxeb movaxsene
torcovs, man SemniSna:
_ Tqven mas saTanadoT mxolod maSin SeafasebT, rodesac sakoncerto
estradis veberTela scenaze moxvdebiT. iq umweod grZnobs Tavs msaxiobi,
rogorc udabnoSi. iq mixvdebiT Tqven, rom Tavis dasaxsnelad aucilebelia
sruliad unaklod flobdeT yuradRebis saSualo da mcire wreebs.
panikisa da dabneulobis saSinel wuTebSi unda gaxsovdeT, rom ramdenadac
farTodaa udaburi didi wre, miT ufro SezRudulia da Tvalgauvali mis
SuagulSi yuradRebis saSualo da mcire wreebi da miT ufro kardaxSulia
sajaro martooba.
patara pauzis Semdeg torcovi gadavida axali jgufis mcire, saSualo da
didi wreebis sinaTlis demonstraciaze. isini Cvens gareSe imyofebodnen.
aqamde yuradRebis yvela wris demonstraciis dros Cven yovelTvis mis
SuagulSi viyaviT, xolo amJamad sibneleSi aRmovCndiT Cven – sinaTlis Suqis
gareSe.
Caqra yvela naTurebi, xolo Semdeg uceb ainTo mezobel sasadilo oTaxSi
Weris lamfa. sinaTlis mrgvali Suqi iq pirdapir sasadilo magidis TeTr
sufras daeca.
_ ai esec mcire wre saSualomde gaizarda isev Cvens gareSe. mezobeli
oTaxis mTel farTobs anaTebda, Semdeg sxva oTaxebs moedo, garda im bneli
oTaxisa, romelSic Cven vimyofebodiT.
_ esec Cvens gareSe myofi didi wre.
moxerxebuli iyo daTvaliereba bneli, sastumrodan, rac Cvens garSemo
xdeboda sul uSores wertamdec ki, sadamdec Tvali miwvdeboda. SemeZlo
calke obieqt-wertebi amerCia gadasaTvaliereblad, yuradRebis mcire,
saSualo da did Cems gareSe myof wreSi.
swored aseTive varjiSebi CavatareT Cvens gareSe myof yvela odenobis
wreebis mimarT mTlian sinaTleze. amjerad yvelgan ganaTebuli iyo, rogorc
sastumro, agreTve danarCeni oTaxebic. gonebis TvaliT unda aRgvebeWda,
SegvemWidrovebina da gagveSala Cvens gareSe myofi wre yuradRebisa, rasac
Cven manamde vakeTebdiT, rodesac Cven TviTon vimyofebodiT Cveni wris
SuagulSi.
. . . . 19. . w..
. . . . . 19 . . w.
arkadi nikolozis-Ze ambobda:
_ aqamde saqme gvqonda TviT Cvens gareSe myof obieqtebze mimarTul
yuradRebasTan, masTan es obieqtebi mkvdari iyo, usicocxlo, ar iyo
gacxovelebuli `Tu rom~-iT, sagulisxmo viTarebiT, warmosaxvis monagoniT.
Cven gvesaWiroeboda yuradReba – TviT yuradRebisaTvis, obieqti _ TviT
obieqtisaTvis. axla ki Cven vilaparakebT obieqtebsa da yuradRebaze ara
gareSe, realursa, aramed Sinagan, warmosaxviTi cxovrebisaze.
es raRa obieqtebia? zogierTebi fiqroben, rom sulis siRrmeSi Tu CaixedavT,
dainaxavT iq yvela mis Semadgenel nawils – gonebasac, grZnobasac, TviT
yuradRebasac da ocnebasaco. aba, viuncov, CaixedeT Tqveni sulis siRrmeSi da
moZebneT iq yuradReba da warmosaxva.
_ mere da sad unda veZebo iq isini?
_ ratom ivane platonis-Zes ver vxedav aq? sad aris? _ uceb ikiTxa arkadi
nikolozis–Zem.
_ sad danavardobs Tqveni yuradReba? _ SeekiTxa viuncovs torcovi.
_ mTel TeatrSi eZebs ivane platonis-Zes... saxlSic ki miiWra masTan...
_ warmosaxva sadRaa?_SeekiTxa torcovi
_ iqve, yuradRebasTan eZebs_kmayofilebiT daaskvna viuncovma.
_ axla gaixseneT axali xizilalas gemo.
_ gavixsene, _ mivuge me.
_ sad imyofeba Tqveni yuradRebis obieqti?
_ jer Tvalwin warmomidga didi TefSi xizilaliT sasauzme magidaze.
_ maSasadame, obieqti azrovnebiT Tqvens gareSe iyo.
_ magram moCvenebam maSinve gemovnebiTi SegrZneba gamoiwvia pirSi _ enaze, _
vigonebdi.
_ anu _ TviT TqvenSi, _ SeniSna arkadi nikolozis Zem. _ iqiTve mimarTulia
Tqveni yuradRebac.
Sustov! moigoneT gojas suni.
_ movigone.
_ sad aris obieqti?
_ dasawyisSi isic TefSzea, sasauzme magidaze, _ igonebda paSa.
_ ese igi _ Tqvens gareSe.
_ Semdeg ki sadRac iq, pirSi, cxvirSi, erTi sityviT, TviT CemSi.
_ axla moigoneT Sopenis samgloviaro marSi. sad aris obieqti? _ arkvevda
arkadi nikolozis Ze.
_ Tavidan Cems gareSea: samgloviaro procesiaze. magram yurSi mesmis
orkestris xma maSasadame, TviT CemSia, _ ganmartavda paSa.
_ Tqveni yuradRebac iqiT aris mimarTuli?
_ diax.
_ maS ase, Sinagan cxovrebaSi Cven jer vqmniT CvenTvis mWvretelobiT
warmodgenas: ivane platonis Zis adgilsamyofelis, an sasauzme magidis, an
samgloviaro procesis Sesaxeb, xolo Semdeg, maTi meSveobiT, gamoviwvevT xuT
grZnobaTagan erTis Sinagan SegrZnobas da ukanasknelad masze SevaCerebT
yuradRebas. amgvarad, igi emTxveva obieqts CvenSi warmosaxuli cxovrebaSi
ara pirdapir, aramed arapirdapiri gziT, ase vTqvaT, damxmare obieqtis
meSveobiT. asea saqme Cveni xuTi grZnobis mimarT.
_ veliaminova! ras ganicdiT scenaze gamosvlis win, _ SeekiTxa torcovi.
_ ar vici, rogor vTqva,_aRelda Cveni mzeTunaxavi.
_ amJamad saiTken aris mimarTuli Tqveni yuradReba?
_ ar vici, mgoni... msaxiobis sapirfareSosaken... kulisebSi... Cveni Teatris ...
speqtaklis ... saCvenebeli speqtaklis dawyebisaken...
_ ras akeTebT msaxiobis sapirfareSoSi?
_ ar vici, rogor gamovTqva ... tansacmeli... maRelvebs.
_ da ara katarinas roli? _ SeekiTxa arkadi nikolozis_Ze.
_ agreTve katarinas rolic.
_ mereda ras grZnobT?
_ meCqareba, xelebi mikankalebs... magviandeba.. zari darekes... ai aq sadRac
da kvlav ai aq... raRac mekumSeba... sisustes vgrZnob avadmyofiviT... ox,
marTla Tavbru damesxa.
veliaminova zurgiT mieyrdno skams da Tavisi lamazi xelebi aifara
saxeze.
_ rogorc xedavT, amjeradac igive ganmeorda: Seiqmna kulisebis iqiTa
mxris mWvretelobiTi warmodgena scenaze gamosvlis win. gamoxmaureba
gamoiwvies Sinagan cxovrebaSi an sxvanairad, warmoiSves gancda, romelic
Semdeg Tavis ganviTarebaSi, vin icis, SeiZleba namdvil gulis wasvlamde
misuliyo.
Cveni yuradRebis obieqtebi uxvad arian gabneuli Cvens garSemo rogorc
realurs, agreTve_gansakuTrebiT _ warmosaxviT cxovrebaSi. ukanaskneli
gvixatavs aramc Tu namdvilad arsebuls, aramed fantastur samyarosac,
sinamdvileSi SeuZlebels. zRapari ganuxorcielebelia cxovrebaSi magram is
cocxlobs azrovnebaSi. es dargi Seudareblad ufro nairsaxovania
obieqtebiT, vidre sinamdvile.
axla Tqven SegiZliaT warmodgena iqonioT Cveni Sinagani yuradRebis am
dauSreteli masalis Sesaxeb.
xolo siZneles is warmoadgens, rom Cveni warmosaxviTi cxovrebis
obieqtebi meryevni arian da xSirad uCinari. Tu Cveni garemomcveli nivTieri,
sagnobrivi samyaro scenaze saTanadod daxelovnebul yuradRebas moiTxovs,
meryev, warmosaxviT obieqtebisaTvis yuradRebisadmi aseTi moTxovnileba
bevrad ufro izrdeba.
_ rogor ganvaviTaroT CvenSi Sinagani yuradRebis obieqtis myaroba?
_SevekiTxe.
_ swored iseve, rogorc anviTarebdiT garegan yuradRebas. yvela is, rac
Tqven mis Sesaxeb iciT, erTnairad exeba Sinagan obieqtsa da Sinagan
yuradRebasac.
. . . . . . 19. . w.
. . . . . .19. . w.
. . . . . . 19. . . w.
VI kunTebis ganTavisufleba
. . . . . . 19 . . w.
ai ra moxda:
klasSi SemosvlisTanave torcovma gagviwvia scenaze me, maloletkova,
viuncovi da winadadeba mogvca gagvemeorebina fulebis dawvis epizodi.
daviwyeT TamaSi.
dasawyisi, pirveli nawili, kargad midioda, magram vuaxlovdebiT ra
tragikul adgils, vigrZeni, rom raRac Seyoymanda CemSi, Semdeg daixSo,
damarwuxda... iq... aq... gavbrazdi. `ar dagiTmob!~ _ gadavwyvite da garegnulad
rom davxmarebodi Cems Tavs, mTeli Zal-RoniT raRac nivTs davaweqi,
romelic minis saferfle aRmoCnda. magram ramdenadac metad vawvebodi
saferfles, imdenad meti siZlieriT marwuxdebodnen Cemis sulis sarqvelebi.
an piriqiT, ramdenadac metad marwuxdebodnen sarqvelebi, imdenad meti
siZlieriT vawvebodi saferfles. uceb RraWuni moiRo raRacam, daimsxvra
saferfle. imave dros vigrZeni, rom raRac mCxvlets da Zlier metkina.
Tbilma siTxem damisvela xeli. magidaze mdebare TeTri qaRaldis furceli
wiTlad SeRebiliyo. samajeebi wiTeli iyo. xelidan TqrialiT modioda
sisxli. SemeSinda, Tavbru mexveoda, sisuste vigrZeni. Semdeg ar maxsovs,
wamivida Tu ara guli. maxsovs CoCqoli. magondebian raxmanovi da torcovi.
erTi maTgani sagrZnoblad kunTavda, xolo meore bawriT mikravda xels.
jer mivyavdi, Semdeg wamiRes. yurSi govorkovis qoSini mesmoda, etyoba mis
Zal-Rones aRemateboda Cemi simZime. guli amiCuya misma megobrulma
mopyrobam. bundovnad maxsovs eqimi da mis mier moyenebuli tkivili. sisustem
mimata... Tavbru daxvevam... albaT, goneba davkarge...
droebiT Seswyda Cemi Teatraluri cxovreba. TavisTavad dRiuric Seswyda.
masSi ar eqneba adgili Cems kerZo cxovrebas, miT umetes, iseT mosawyen da
erTferovans, rogoric aris loginSi wola.
. . . . . 19 . . w.
Sustovi iyo axla CemTan da erTob mxiarulad gadmomca, rac klasSi xdeba.
Turme Cems ubedur SemTxvevas gavlena mouxdenia mecadineobis programaze
da iZulebuluyvia naxtomi gaekeTebinaT masSi _ sxeulze muSaobis sferoSi
gadasuliyvnen.
torcovs ganucxadebia:
`Zalauneburad mixdeba davarRvio mkacri sistematuroba, Teoriuli
Tanmimdevroba programisa da dadgenil vadaze adre mogiyveT msaxiobis
muSaobis erTi umTavresi momentis Sesaxeb _ kunTebis ganTavisuflebis
procesis Sesaxeb.
am sakiTxis namdvili adgili iq aris, sadac laparaki iqneba garegani
teqnikis, anu sxeulze muSaobis Sesaxeb. magram faqtebi daJinebiT
gvikarnaxeben, rom ufro swori iqneboda axlave SevdgomodiT am sakiTxs,
programis dasawyisSi, rodesac laparakia Sinagani teqnikis anu, ufro sworad,
fsiqoteqnikis Sesaxeb.
ver warmoidgenT, ra ubedurebaa SemoqmedebiTi procesisaTvis kunTebis
krunCxva da sxeulis gaTangva. rodesac maT hqmnian xmis organoSi, dabadebiT
mSvenieri bgeriT dajildovebuli adamianebic ki xriwins iwyeben, xixins an
kidev sul kargaven laparakis unars. rodesac fexebi gaeTangeba, msaxiobi
dambladacemuliviT dadis; rodesac xelebi gaeTangeba _ xelebi uSeSdeba,
joxebad gadaeqceva, mouxrelad, berasaviT moZraoben. aseTive gaTangva
meordeba yvela Tavisi SedegebiT, xerxemalSi, kiserSi, beWebSi. TiToeul
SemTxvevaSi Taviseburad amaxinjeben msaxiobs da xels uSlian TamaSs. magram
yvelaze cudi is aris, rodesac saxe gaeTangeba da damanWavs mTlianad,
uZlurdeba sruliad an sruliad kargavs gamometyvelebas, mimikas. maSin
Tvalebs aWyets, kunTebis krunCxva arasasiamovno gamometyvelebas aZlevs
saxes, im grZnobebis Seuferebels, romlebsac msaxiobi ganicdis. gaTangvam
SeiZleba saxe iCinos diafragmaSi da sxva kunTebSic, romlebic monawileobas
iReben sunTqvis procesSi, daarRvios am procesis siswore da gamoiwvios
qoSini. ar SeiZleba cudaT ar imoqmedon am pirobebma gancdaze. am gancdis
garegan asaxvaze da msaxiobis saerTo TviTSegrZnobaze.
gsurT darwmundeT, Tu fizikuri daZabuloba rogor aqarwylebs Cvens
moqmedebas, aqtivobas, Tu kunTebis daZabuloba rogor boWavs adamianis
fsiqiur cxovrebas? aba, CavataroT cda: ai iq, scenaze, roiali dgas. scadeT
misi aweva.
moswavleni Zlieri fizikuri daZabulobiT rigrigobiT ewevian mZime
roialis erT kuTxes.
`saswrafod, vidre roiali xelSi giWiravT, gadaamravleT ocdaCvidmeti
cxraze! _ ubrZanebda torcovi moswavles _ ar SegiZliaT? maS gaixseneT
yvela maRaziebi Cvens quCaze Sesaxvevis kuTxidan dawyebuli. arc es
SegiZliaT? maS kavatina mimRereT `fausti~-dan. ar gamogdiT? SeigrZeniT
Tirkmelis Caxoxbilis gemo, an SeigrZeniT abreSumis xaverdis Sexeba an
xrakis suni~.
torcovis davalebis Sesasruleblad saWiro iyo mowafes daeSva iatakze
roialis kuTxe, romelic ris vaivaglaxiT eWira mas haerze da wamieri
Sesvenebis Semdeg moagonda yvela kiTxvebi, SeigrZno isini da rigrigobiT
daiwyo pasuxis micema da Tan iseT SegrZnobebs iwvevda Tavis arsebaSi, rasac
misgan moiTxovdnen.
`amgvarad, _ Seajama torcovma, _ Cems kiTxvebze pasuxis mosacemad
aucilebeli Seiqmna roialis iatakze daSveba, kunTebis ganTavisufleba da
mxolod amis Semdeg miendeT mogonebebs.
es gana imas ar niSnavs, rom kunTebis daZabuloba xels uSlis Sinagan
muSaobas da miT umetes gancdebs? sanam fizikuri daZabuloba arsebobs, _
laparakic zedmetia rolis sulieri cxovrebis swor, wminda da normaluri
SegrZnobis Sesaxeb. amitom, sanam Semoqmedebas Seudgebode, manamde wesrigSi
unda moiyvano kunTebi, rom isini ara boWavdnen moqmedebis Tavisuflebas. Tu
amas ver izamT, iqamde mixvalT scenaze, razedac moTxrobilia wignSi `Cemi
cxovreba xelovnebaSi~. iq laparakia, Tu daZabulobis gamo msaxiobi rogor
kumSavda xelebs da frCxilebs iyrida xelis gulSi an kidev fexis TiTebs
kuntavda da MmTeli sxeulis simZimiT awveboda maT.
ai kidev axali da ufro gansacvifrebeli magaliTi-nazvanovis
katastrofa! is msxverpli Seiqmna bunebis kanonTa darRvevisa da masze
Zalmomreobis mitanisa. sabralo, vusurvoT, rom Cqara gamojanmrTeldes,
xolo ubedureba, romelic mas SeemTxva Wkuis saswavlebeli magaliTi iyos
misTvis da yvela TqvenganisTvis; ris gakeTebac ar SeiZleba scenaze, erTxel
da samudamod unda aRmofxvraT Tqvens arsebaSi`.
_ gana eg SesaZlebelia, _ erTxel da samudamod gamoveTxovoT kunTvasa da
fizikur Wifxvas? mere ra sTqva amis Sesaxeb arkadi nikolozis Zem?
_ arkadi nikolozis Zem mogvagona, rac sweria wignSi `Cemi cxovreba
xelovnebaSi~ msaxiobis Sesaxeb, romelic daavadebuli iyo Zlieri kunTebrivi
daZabulobiT. man gamoimuSva TavisSi Cveuleba ganuwyveteli meqanikuri
TviTSemowmebisa. rogorc scenis zRurbls gadaabijebda, TavisTavad
daboSdebodnen misi kunTebi, Tavisufldebodnen zedmeti SekumSvisagan. igive
ambavi emarTeboda Semoqmedebis saZnelo momentebSi scenaze.
_ saocaria! _ Sevnatrodi bedniers.
`magram ara marto kunTebis Zlieri krunCxva arRvevs msaxiobis swor
muSaobas. sul umniSvnelo krunCxvasac ki romelime erT adgilas, romelsac
uceb ver mosZebni SenSi, SeuZlia gaaqarwylos Semoqmedeba, _ igonebda
torcovis naTqvams paSa, _ ai, magaliTad, SemTxveva praqtikidan, romelic
adasturebs am sityvebs. erTi didi niWisa da temperamentis mqone msaxiobi
qali yovelTvis ver gamoavlenda maT scenaze. mxolod iSviaTad, SemTxveviT
momentSi axerxebda amas. Zlier xSirad grZnobis nacvlad ubralo fizikur
daZabulobas mimarTavda is (anu, rogorc Cven vambobT `gabRinZvas~). Zlier
bevrs muSaobdnen masTan kunTebis daboSebis mxriv da am mimarTulebiT did
Sedegebs miaRwies, magram es garemoebac mxolod nawilobriv daexmara.
sruliad SemTxveviT SeamCnies, rom rolis dramatiul adgilebSi marjvena
warbi odnav ekumSeba. winadadeba misces gamoemuSavebina meqanikuri Cveuleba,
raTa Znel adgilze gadasvlis dros moexsna saxidan yovelgvari daZabuloba
da srul ganTavisuflebamde misuliyo am mxriv. rodesac is miaRwevda amas,
sxeulis mTeli daZabulobac TavisTavad sustdeboda, TiTqmis gardaiqmneboda
is, sxeuli umsubuqdeboda, metyveli saxe ki moZravi, rolis sulieri
cxovrebis mkafio gamomxatveli Seiqmneboda, Sinagani grZnoba Tavisufal
gamosavals hpovebda gareT, qvecnobierebis kunWulebidan, TiTqos pirmokruli
tomridan gaanTavisuleso. Seicnobda ra am Tavisuflebas, msaxiobi qali
sixaruliT gadmoscemda imas, rac dagubebuli iyo mis sulSi da es
aRmafrenas iwvevda masSi.
. . . . . 19. . w.
. . . . . . . . . . 19. . w.
. . . . . 19.. w.
.... 19.. w.
. . . . . 19. . w.
.. . . . 19.. w.
......... 19... w.
. . . . . . 19. . w.
arkadi nikolozis Ze ambobda:
_ me sruliad zogadaT gesaubreT simarTlis rolisa da mniSvnelobis
Sesaxeb Semoqmedebis procesSi. axla vilaparakoT umarTebulobis, sicruis
Sesaxeb scenaze.
kargia flobde simarTlis grZnobas, xolo isic kargia, rom sicruis
grZnobaca gqondes.
Tqven gakvirvebT, rom or sawinaaRmdego Semecnebas viziareb. TviT cxovreba
moiTxovs am Cemi Sexedulebis aucileblobas.
Teatris xelmZRvanelTa, msaxiobTa, mayurebelTa da kritikosTa Soris bevri
moiZebneba iseTi, romelTac mxolod pirobiToba, Teatraloba, sicrue
uyvarT scenaze.
zogierTebs es cudi, waryvnili gemovnebiT emarTebaT, sxvebs kidev _
moyirWebiT. ukanasknelni, gastronomebiviT, simZafres, pikanturs moiTxoven
scenaze; maT kazmuloba uyvarT dadgmasa da msaxiobTa TamaSSi:
`gansakuTrebuli~ ram, rasac cxovrebaSi ara aqvs adgili. mobezrdaT
realuri sinamdvile da aRar surT scenaze Sexvdnen mas.
`oRond is ara, rac cxovrebaSia~, _ amboben da maTi Tavidan acilebis mizniT,
scenaze ufro met texils moiTxoven.
yovelive amas amarTleben mecnieruli sityvebiT, werilebi, leqciebiT, axali
modis TeoriebiT, viTomda gamowveuli xelovnebis sifaqizis natifi gagebiT.
`TeatrSi saWiroa silamaze! _ gaiZaxian isini. _ Cven unda davisvenoT
speqtaklze, vimxiaruloT, vicinoT! ar gvinda tanjva da tirili~.
`cxovrebaSic gveyofa mwuxareba~, _ amboben meoreni.
samagierod maTi mowinaaRmdegenic moiZebnebian Teatris xelmZRvanelTa,
msaxiobTa, mayurebelTa, kritikosTa Soris, romelTac uyvarT da aRiareben
scenaze mxolod sicocxles bunebrivobas, realizms _ WeSmaritebas. am xalxs
normaluri, saRi sakvebi unda, saukeTeso `xorci~, yovelgvari mwvave da
mawyinari `saneleblis~ gareSe. maT ar aSinebs Zlieri, sulis gamwmedi
STabeWdilebani TeatrSi: maTi survilia itiron iq, icinon, ganicadon,
arapirdapir TviTonac miiRon monawileoba piesis cxovrebaSi. maTi
survilia ixilon scenaze `adamianis sulis cxovrebis~ namdvili gadmocema.
naTqvams daumateT, rom rogorc pirvel, ise meore SemTxvevaSi gvxvdeba
gadaxrebi, rodesac simaxvile da texili damaxinjebamde midis, xolo
ubraloeba, bunebrivoba-ultranaturalizmamde.
usaZagles gaTamaSebamde aRwevs rogorc pirveli, agreTve meore ukiduresoba.
zemoaRniSnulis gamo iZulebuli var gamovyo simarTle sicruisagan da cal-
calke gesaubroT maT Sesaxeb. giyvars Tu gZags isini _ es erTia, xolo sul
sxvaa... Tumca... _ uceb moagonda arkadi nikolozis-Zes da mcire pauzis
Semdeg, winadadebis daumTavreblad, mimarTa dimkovas da umnovixs:
_ SeasruleT Tqveni sayvareli `artaxebis~ scena `brandidan~.
mgrZnobiare seriozulobiT Seasrules maT brZaneba, magram Cveulebrivi
gaWirvebiTa da `oflis~ RvriT.
_ miTxariT, mimarTa arkadi nikolozis _ Zem dimkovas, _ ratom ise
morcxvobdiT da gulSeujerebeli iyaviT scenismoyvaresaviT?
dimkova sdumda, aibuza da Tavi CaRuna.
_ ra giSlidaT xels?
_ ar vici! ise ver vTamaSob, rogorc ganvicdi... sityvas warmovTqvam da minda
ukanve davibruno naTqvami.
_ mereda ratom gemarTeba ase? _ daJinebiT hkiTxavda arkadi nikolozis-Ze,
- vidre bolos ar gamotyda dimkova sicruisa da gaTamaSebis panikur SiSSi.
_ hoo!--CaeWida am sityvebs torcovi. _ sicruisa geSinodaT?
_ diax, _ daeTanxma dimkova.
_ Tqven, umnovix? ratom moCanda Tqvens TamaSSi imdeni Zaldataneba, cda,
fxorva, tvirTmZimeoba, momabezrebeli pauzebi? _ ekiTxeboda torcovi.
_ ufro Rrmad Cawvdoma minda... cocxali grZnoba, sityva minda daviWiro... rom
adamiani iyos... rom suli Cqefdes, TrTodes, Zrwodes... unda daarwmuno,
daajero...
_ Tqven eZebdiT TqvenSive namdvil simarTles, grZnobas, gancdas, sityvebis
qveteqsts? ase ar aris?
_ diax, diax, swored asea!
_ ai ori sul sxvadasxva ti pis warmomadgeneli msaxiobi, _ mogvmarTa
moswavleebs arkadi nikolozis-Zem, _ orivesa sZags scenaze sicrue, magram
TiToeuls Taviseburad. ase, magaliTad, dimkovas feTianiviT eSinia sicruis
da mTel Tavis yuradRebas mxolod sicrues uTmobs. mxolod masze fiqriT
aris garTuli scenaze yofnis dros. simarTle sul ar agondeba mas, ver
aswrebs mogonebas, radgan sicruis SiSi flobs mTel mis arsebas. es mTliani
damonebaa, rodesac laparakic ki ar SeiZleba Semoqmedebis Sesaxeb.
umnovixsac igive emarTeba, xolo ara sicruis SiSiT, aramed piriqiT,
simarTlisadmi gadametebuli siyvaruliT. is sul ar fiqrobs sicrueze,
radgan mTlianad simarTliT aris gatacebuli. saWiroa agixsnaT, rom
sicruis winaaRmdeg brZola iseve, rogorc simarTlisadmi siyvaruli
simarTlis siyvarulisaTvis, verafers ver SesZleben garda gaTamaSebisa.
dauSvebelia scenaze gamosvla SemoqmedebisaTvis erTi akviatebuli azriT:
`vecado rogorme ar vicruo~. arc ise SeiZleba gamosvla erTaderTi
sazrunaviT, raTac ar unda damijdes simarTle Sevqmnao. amgvari
SexedulebiT ufro mets icruebT.
_ maS rogor vixsnaT Tavi an erTis an meorisagan? _ TiTqmis qviTiniT
ekiTxeboda sabralo dimkova.
_ ori kiTxviT, romlebic mimarTaven Semoqmedebas, rogorc erbos qva
samarTebelis pirs. rodesac sicruis akviatebuli azri Segi pyrobT,
SeekiTxeT Tqvens Tavs, TviTSemowmebis mizniT, ganaTebuli rampis winaSe:
`vmoqmedob Tu sicrues vebrZvi?~
scenaze gamovdivarT imisaTvis ki ara, rom vebrZoloT Cvens nakls, aramed
namdvili, nayofieri da mizanSewonili moqmedebisaTvis. Tu moqmedeba Tavis
mizans aRwevs, es imas niSnavs, rom damarcxebulia sicrue. moqmedebis
sisworis Sesamowmeblad meore kiTxva mieciT Tqvens Tavs:
`visTvis vmoqmedeb: CemTvis vmoqmedeb Tu mayureblisaTvis, Tu Cems winaSe
mdgomi cocxali adamianisaTvis, an partniorisaTvis scenaze?
Tqven iciT, rom Semoqmedebis dros msaxiobs ar SeuZlia imave dros Tavisi
Tavis msajic iyos, arc mayurebelia msajuli, roca is gismenT. Tavisi daskvna
mas saxlSi dabrunebisas gamoaqvs. msajuli _ partnioria. Tu msaxiobma
imoqmeda masze, Tu daajera grZnobierebis simarTleSi, TanaziarobaSi, Cans
miRweulia Semoqmedebis mizani da damarcxebulia sicrue.
is, vinc scenaze Semoqmedebis dros ki ar warmoadgens, ar gaiTamaSebs, aramed
namdvilad, nayofierad, mizanSewonilad da amasTan ganuwyvetliv moqmedebs, is,
vinc Tanaziarobs scenaze ara mayurebels, aramed partniors, is yovelTvis
piesisa da rolis atmosferoSia, sicocxliT savse cxovrebis atmosferoSi,
simarTlis, damajereblobis atmosferoSi _ `me var~. is simarTliT cxovrobs
scenaze.
sicruesTan brZolis sxva meTodic arsebobs, __ anugeSebda arkadi
nikolozis-Ze atirebul dimkovas. Zirfesvianad amoglijo sicrue.
magram vin iqneba Tavdebi rom ganTavisuflebul adgilze sxva ufro didi
umarTebuloba ar wamoskupdeba.
sul sxvagvarad unda moiqce da gamomJRavnebuli sicruis adgilze namdvili
WeSmaritebis marcvali moabnio. dae, ukanasknelma gandevnos pirveli, rogorc
bavSvis axladamosuli kbili amoagdebs xolme-sarZeve kbils. dae, saTanadoT
gamarTlebulma `Tu rom~_ma, sagulisxmo viTarebam, mxiblavma amocanebma
damajerebelma moqmedebam gandevnos msaxiobs Stampi, gaTamaSeba da sicrue.
rom icodeT, ra saWiro da aucilebelia simarTlis Semecneba da misgan
sicruis gandevna. am procesma, romelsac Cven Stampisa da sicruis
aRmofxvras vuwodebT, SeumCnevlad, CveulebiT, gamudmebiT unda imoqmedos da
yoveli Cveni nabiji Seamowmos scenaze.
yvela is, rasac amJamad geubnebiT simarTlis aRmocenebis Sesaxeb, exeba ara
marto dimkovosas, aramed Tqvenc, umnovix, _ SeniSna arkadi nikolozis-Zem.
erTi rCeva maqvs, kargad unda daixsomoT igi: nurasodes nu gaazviadebT
scenaze simarTlisadami moTxovnebs da sicruis mniSvnelobas. pirvelisadmi
midrekilebas simarTlis gaTamaSebamde mivyevarT TviT simarTlisaTvis.
xolo, rac Seexeba sicruisadmi gadaWarbebul SiSs, es qmnis arabunebriv
sifrTxiles, agreTve erT udides sceniur `umarTebulobas~. ukanasknels,
rogorc simarTles scenaze, damSvidebiT unda movepyraT, samarTlianad,
CauZieblad. imdenad aris saWiro scenaze, ramdenadac damajerebelia igi,
partniori da gabedulad Seasrulos dasaxuli SemoqmedebiTi amocanebi.
sicruidanac SeiZleba agreTve sargeblobis miReba, Tu gonivrulad
mivudgebiT mas.
sicrue _ kamertonia imisi, rac ar unda Caidinos msaxiobma.
araferia, Tu erTi wuTiT SevecdebiT da davuSvebT sicrues, umTavresia, rom
erTi da imave dros kamertonma sisworis anu simarTlis sazRvarze
migviTiTos, umTavresia, rom Secdomis dros swori gza gviCvenos. am pirobebSi
wuTieri RrZoba da sicrue msaxiobs sargeblobas moutanen, sazRvars
uCveneben, romlis iqiTac aRar SeiZleba wasvla.
Semoqmedebis dros TviTgamorkvevis aseTi procesi aucilebelia. es kidev
cotaa _ is uwyveti unda iyos, permanentuli.
sajaro Semoqmedebis atmosferoSi, mRelvarebis gamo, msaxiobi mowadinebulia
meti grZnoba gamoamJRavnos, vidre mas namdvilad moepoveba. mere, saidan?
Teatralur gancdaTa regulirebisaTvis emociaTa saTadarigo sawyobebi ar
mogvepoveba. SeiZleba Tavi Seikavo an gadaameto moqmedebas, moWarbebiT misce,
vidre saWiroa, cda, viTomda gamonasaxi grZnobisa. magram yvela es ki ar
aZlierebs, piriqiT, spobs mas. es _ garegani gaTamaSebaa, gadamlaSeba.
simarTlis grZnobis protesti saukeTeso regulatoria mocemul wuTebSi. am
protestebs im SemTxvevaSic unda gavuwioT angariSi, rodesac msaxiobi
simarTliT cxovrobs, rolis Sinagani cxovrebiT. xSirad aseT momentSi misi
garegani saxviTi nerviulobis gamo zomaze metad cdilobs da Seugneblad
gaiTamaSebs xolme. amas usaTuod sicruisaken mivyevarT.
gakveTilis dasasruls torcovma gviambo romeliRac msaxiobis Sesaxeb,
romelic simarTlis daxvewili grZnobiT aris dajildoebuli, rodesac is,
mayurebelTa darbazSi mjdomi, sxvis TamaSs arCevs. magram gamova Tu ara
scenaze da Seiqmneba Sesasrulebeli piesis moqmedi piri, igive msaxiobi
kargavs simarTlis grZnobas.
_ Zneli dasajerebelia, _ mogvmarTa arkadi nikolozis-Zem, _ rom erTi da
igive adamiani, romelic es-es aris iseTi TavgamodebiT arCevda Tavisi
amxanagebis siyalbesa da gaTamaSebas, scenaze gamosvlisas, piradad TviTon
ufro did Secdomebs uSvebs, vidre is, visac akritikebda.
aseTi da maTi msgavsi msaxiobebis simarTlis grZnoba, rogorc mayureblisa
da rogorc speqtaklis Semsruleblisa, sxvadasxvanairia.
. . . . . 19. w.
.... 19. . w.
arkadi nikolozis-Ze gveubneboda gakveTilze:
_ rodesac simarTle da rwmena msaxiobis moqmedebis Sesabamisad, TavisTavad
Seiqmneba scenaze, es, rasakvirvelia, yvelaze ukeTesia?
magram. rogor moviqceT, rodesac es ar xdeba?
am SemTxvevaSi fsiqoteqnikis SemweobiT unda eZioT, SeqmnaT es simarTle da
misi rwmena.
ar SeiZleba imis Seqmna, rac Sen TviTon ara gjera, rac marTebulad migaCnia.
maS sad veZioT da rogor SevqmnaT simarTle da rwmena TviT CvenSi? Sinagan
gancdebsa da moqmedebaSi? xom ara, an adamiani-msaxiobis fsiqiuri
cxovrebis sferoSi? magram Sinagani gancdebi Zlier rTulia, SeumCneveli,
Jiniani, Zlier cudi safiqrebeli, iq, sulier sferoSi, simarTle da rwmena an
TavisTavad warmoiSvebian, an rTuli fsiqoteqnikuri muSaobis meSveobiT
Seiqmnebian. simarTlisa da rwmenis povna an gamowveva advilia sxeulis
sferoSi, sul uwvrilmanes, ubralo fizikur amocanebsa da moqmedebaSi.
isini misawvdomi arian, myari, xiluli, sagrZnobi, emorCilebian cnobierebasa
da brZanebas, amasTan, advilad SeiZleba maTi fiqsireba. ai ratom mivmarTavT
maT pirvel rigSi, rom maTi SemweobiT mivudgeT Sesaqmnel rolebs.
modiT, vcadoT.
ox! rogor uceb gaakeTeT yvelaferi. verc erTi kargad daxelovnebuli
molare ver daiTvlis ase swrafad Zvel, gazinzlul fulebs.
xedavT, ramden realistur detalebamde, ramden wvrilman simarTlemde unda
mixvideT, rom Cvenma fizikurma bunebam daijeros, rac scenaze xdeba.
moqmedeba_moqmedebiT, wami-wamiT, Rogikurad da TanamimdevrobiT CarTavda
torcovi Cems fizikur muSaobas. warmosaxuli fulebis daTvlis dros
TandaTanobiT vigonebdi, rogor, ra wesiT da TanamimdevrobiT warmoebs
cxovrebaSi es procesi.
torcovis mier nakarnaxevi yvela Rogikuri moqmedebiT dRes CemSi sul sxva
damokidebuleba Seiqna `cuduRelasadmi~ (warmodgenili fulebis Sekvra).
TiTqos marTla fulebi gamiCnda xelSi, an ufro, swored, swori damizneba
gamoiwvia maTdami, sinamdvileSi ararsebuli obieqtisadmi. srulebiT erTi da
igive ar aris _ uazrod amoZravebde TiTebs an iTvlide WuWyian, dasresil
maneTianebs, romlebic gonebiT mqonda warmodgenili.
rogorc ki fizikuri moqmedebis namdvili simarTle vigrZeni, maSinve
myudroT movikalaTe scenaze.
amasTan, Cemdauneburad, eqspromtebma iCines Tavi: bawari davaxvie da iqve
gverdiT davde magidaze. am ubralo ramem dadebiTad imoqmeda Tavisi
simarTliT. amas garda, man sul axal-axali eqspromtebi gamoiwvia.
magaliTad, sanam Sekvrebis Tvlas Sevudgebodi, manamde didxans vurtyamdi
magidaze Sekvras gverdebiT, rom momeSandakebina da wesrigze damelagebina
isini. am dros gverdSi mjdar viuncovs gaecina, rodesac mixvda Cems
moqmedebas.
_ ras icini? _ vkiTxe.
_ arafers... Zalian mimsgavsebuli gamovida, _ iyo pasuxi.
_ ai ras vuwodebT bolomde da sruliad gamarTlebul fizikur
moqmedebas, rac SeiZleba organulad daujero msaxiobs! _ SesZaxa
parteridan arkadi nikolozis-Zem.
mcire pauzis Semdeg arkadi nikolozis-Zem gviambo:
_ am zafxuls, didi xnis Semdeg kvlav vcxovrobdi agarakze serpuxovis
maxloblad, sadac uwin xSirad vatarebdiT ardadegebs. sadguridan karga
manZilze iyo daSorebuli Cemi bina. magram, Tu pirdapiri gziT wavidodi xev-
xev, tyiTa da nakafiT, gzas ramdenjerme amoklebdi. Tavis droze bilikic ki
gaviyvane, magram, rac xans me iq aRar vyofilvar, xSir balaxs daefara is.
xelmeored momixda bilikis gayvana. Tavidan ar iyo advili es saqme: xSirad
avcdebodi pirdapir xazs da soflis Saraze movxvdebodi xolme, xSiri
moZraobiT aqa--iq amoxrul da gafuWebul gzaze. am gzas sul sxva mxares
mivyevarT, sadguridan moSorebiT. xSirad mixdeboda ukan dabruneba, Cemive
kvalis Zebna da bilikis gayvana. amisaTvis vxelmZRvanelobdiT nacnob xeTa
ganrigebiT, jirkebiT, aRmarTiTa da TavqveebiT. mexsierebaSi CamrCnen yvela
isini da garkveul gezs aZlevdnen Cems Ziebas.
bolos Tvalwin gadameSala gatkepnili balaxis grZeli biliki, romelzedac
davdiodi sadguramde da ukan.
qalaqSi xSiri mogzaurobisa da TiTqmis yoveldRe siarulis gamo, xelaxla
gaitkepna biliki.
xelaxali pauzis Semdeg ganagrZo arkadi nikolozis-Zem:
_ dRes nazvanovTan erTad Cven niSanSi amoviReT da aRvadgineT mexsierebaSi
fizikur moqmedebaTa xazi `fulebis dawvis~ etiudSi. es xazi _ agreTve
Taviseburi `bilikia~ realur cxovrebaSi Tqven kargad icnobT mas, bolo
scenaze xelmeored mogvinda misi gatkepna.
am swor xazTan erTad nazvanovs CveulebiT SeTvisebuli hqonda kidev meore
xazic _ araswori. is Stampisa da pirobiTobisagan Sesdgeba. is
Zalauneburad uxvevda am xazisaken. es Semcdari xazi Cven SegviZlia
SevadaroT niaRvariT amoxramul soflis Saragzas. swored es Saragza
gadaaxvevinebda nazvanovs swori xazidan-ubralo xelosnobisaken. am
usworo xazis Tavidan acilebis mizniT, rogorc me damemarTa tyeSi, masac
dasWirda Zebna da gayvana fizikuri moqmedebis axali, swori xazisa.
SeiZleba misi Sedareba gatkepnil balaxTan tyeSi. nazvanovs axla ufro meti
tkepna _ mouxdeba, vidre ar gadaaqcevs `bilikad~ romelic erTxel da
samudamod daafiqsirebs rolis swor gzas.
Cemi xerxis saidumloeba naTelia. fizikuri moqmedeba ki ar aris mTavari.
rogorc aseTi aramed is simarTle da rwmena maTi, romliTac es moqmedebani
gvexmarebian gamoviwvioT da vigrZnoT CvenSi.
mcire saSualo, didi, ufro didi nakveTebis, moqmedebisa da sxvaTa msgavsad,
Cvens saqmianobaSi arsebobs mcire, didi, ufro didi simarTle da maTi
rwmenis momentebi. Tu erTi xelis mosmiT uceb ver aiTviseb erTiani didi
moqmedebis mTlian simarTles, im SemTxvevaSi unda daanawilo patarebad da
ecado daijero maTgan sruliad patara mainc.
swored ase viqceodi rodesac biliki gamyavda xevsa da tye-RreSi. maSin me
xels miwyobdnen sruliad patara niSnebi, swori gzis Sesaxeb mogonebebi
(jirkvebi, Txrilebi, borcvebi). agreTve nazvanovTan erTad didiT ki ara sul
mcire fizikuri moqmedebiT mivdiodi da veZebdi maTSi simarTlisa da
rwmenis momentebs. erTni meores warmoSobdnen, erTad ki mesamesa da meoTxes
gamoiwvevdnen da a. S. Tqven ggoniaT, es cotaa? scdebiT, es didi ram aris,
iciT Tu ara, rom xSirad simarTlisa da rwmenis erTi momentis moqmedebis
sinamdvileSi msaxiobs uceb aexileba Tvali, SeuZlia rolSi igrZnos Tavisi
Tavi da mTliani piesis didi simarTle daijeros. cxovrebis simarTlis
momenti mTeli rolis swor gezs ukarnaxebs.
ramdeni aseTi magaliTis moyvana SemeZlo Cemi praqtikidan! msaxiobis
pirobiTi, xelosnuri TamaSis dros moulodnelobas hqonda adgili: skami
waiqca an cxvirsaxoci gauvarda xelidan msaxiob qals da aRebaa saWiro, an
mizanscena gamoicvala da moulodnelad unda moxdes avejis xelaxlad
ganlageba. rogorc axladSemoWrili sufTa haeri gamoacocxlebs daxSul
oTaxs, ise scenis pirobiTobiT atmosferoSi namdvili cxovrebidan
Semoqroli SemTxveviToba gamoacocxlebs mkvdar, Sablonur TamaSs.
msaxiobi iZulebulia eqspromtiT aiRos cxvirsaxoci an skami, radgan
SemTxveviToba ar gauvlia rolis repeticiaze. aseTi moulodneli moqmedeba
ar moxdeba aqtiorulad, aramed adamianurad da qmnis namdvil cxovrebis
simarTles. romelic SeuZlebelia ar daijero. aseTi simarTle mkveTrad
gansxvavdeba pirobiTi, Teatraluri, aqtioruli TamaSidan. yvela es iwvevs
scenaze cocxal moqmedebas, aRebuls TviT cxovrebis sinamdvilidan,
romelsac msaxiobma gadauxvia. xSirad sakmarisia aseTi momenti imisaTvis,
rom swori gezi aiRos msaxiobma an axali SemoqmedebiTi Zvra, waqezeba
gamoiwvios. misi wyalobiT TiTqos axali, cocxali mdinareba iCens Tavs
asaxul scenaSi, SeiZleba, mTel aqtSi an mTel piesaSi. is msaxiobzea
damokidebuli – CaurTos rols SemTxveviTi momenti, cocxali adamianis
cxovrebidan SemoWrili, Tu uaryos igi da gamoTiSos rolidan.
sxvanairad rom vTqvaT, piesis moqmedi piris saxiT, msaxiobs SeuZlia miudges
SemTxveviTobas da rolSi CaurTos es SemTxveviToba mxolod erTxel,
Seitanos rolis partituraSi, misi cxovrebis xazSi. magram mas agreTve
SeuZlia erTi wamiT gamovides rolidan, gandevnos scenidan Zalauneburad
SemoWrili SemTxveviToba (e. i. aiRos cxvirsaxoci an skami), xolo Semdeg
xelaxla daubrundes scenis pirobiT cxovrebas, msaxiobis Sewyvetil TamaSs.
Tu erT patara simarTlisa da rwmenis moments SeuZlia miiyvanos msaxiobi
Semoqmedebamde, maSin aseTi momentebis mTeli rigi, romlebic erTimeores
misdeven logikurad da TanamimdevrobiT xom sul udides simarTles da
namdvili rwmenis erT mTlian grZel periods Seqmnian. amasTan erTni xels
Seuwyoben da gaaZliereben sxvebs.
maS, nu aiTvalwunebT mcire fizikur moqmedebas da iswavleT simarTlis da
rwmenis gulisaTvis imiT sargebloba, rasac namdvilad akeTebT scenaze.
. . . . . . 19 . . w.
.... 19..w.
. . . . 19.. w.
kiTxviT Semoxedvaze vatyob nazvanovs, rasac moelis, _ mogvmarTa klasSi
Semosvlisas arkadi nikolozis-Zem: _ rac SeiZleba Cqara unda gaigos _ Tu
rogor daeuflos zemoqmedebis midgomas grZnobaze mcire fizikur
moqmedebaTa meSveobiT.
am saqmeSi did daxmarebas gagiwevT Tqven `usagno moqmedebaze~ muSaobda.
Tqven ukve naxeT es muSaoba da iciT Tu ras warmoadgens misi daxmareba.
gaxsovT, dasawyisSi, fulebis dawvis etiudis Sesrulebis dros `cuduReliT~
moqmedeba uazro da uSinaarso gamoudioda nazvanovs- TviTonac ar icoda,
ras akeTebda, imitom, rom scenaze man dakarga simaxvile, TviTSemowmeba,
meqanikuri logika. me miviRe Cems Tavze nazvanovis cnobierebis roli
vaiZule moegonebina, Seegno didi moqmedebis (fulebis Tvla) wvril
Semadgenel nawilTa azri da kavSiri, logikuri da Tanamimdevari svla maTi
ganviTarebisa. me mivaCvie igi Seeqmna TiToeuli wvrilmani damxmare
moqmedebis cnobierebiTi kontroli.
Semdeg Tqven TviTon iciT. nazvanovs moagonda, man Seiswavla, igrZno
simarTle Tavisi moqmedebis sicocxle scenaze da simarTliT daiwyo
moqmedeba, nayofierad da mizanSewonilad. dRes man Zaldautanebliv da
gauWirveblad moigona yvelaferi.
dae, nazvanovma aTjer, asjer gaimeoros igive awyobili muSaoba da maSin mis
logikur da Tanamimdevrul moqmedebaSi scenaze Seiqmneba meqaniuroba.
_ iciT ra, SeiZleba isec moxdes da imdeni vivarjiSoT usagno moqmedebaSi,
rom Semdeg speqtaklze, rodesac mogcemen realur sagans, an nivTs, Cven
davibneT da veRara movuxerxoT mas _ ixumra govorkoma.
_ marTlac, ratom pirdapir realuri nivTiT an sagnebiT ar vvarjiSobT? _
ikiTxa viRacam
_ mere da ramdeni ram dagvWirdeba, Tu Cven ocnebas gavyeviT? _ SeniSna
Sustovma.
_ amas winaT, magaliTad, saxls vaSenebdiT, aguri gadmogvqonda, koWebi, _
momagonda uceb.
_ sxva ufro mTavari mizezebic aris, amas Tqven govorkovi agixsniT
praqtikul magaliTze _ SeniSna arkadi nikolozis-Zem _ govorkov!
mibrZandiT scenaze da dawereT baraTi im realuri sagnebiT, romelic
mrgval magidaze awyvia. govorkovi avida scenaze da Seasrula davaleba.
dasasruls torcovi SeekiTxa moswavleebs:
_ dainaxeT yvela misi moqmedeba, gjerodaT misi?
_ ara! - TiTqmis erTxmad miugo yvelam.
_ maS, ra gamogrCaT da ra mogeCvenaT arasworad?
_ upirveles yovlisa _ ver davinaxe, saidan gauCnda mas qaRaldi, kalami -
miugo erTma.
-- hkiTxeT govorkovs _ vis miswera baraTi da ra miswera is ver gi pasuxebT,
radgan TviTonac ar icis _ SeniSna meorem.
_ ise erT wamSi ubralo baraTis dawerasac ver moaswreb, _ akritikebda
mesame.
_ me ki maxsovs da amasTan yovelive wvrilmani, Tu duze margalita goties
(`margarita gotie~ diumasi) rolSi, rogor swers baraTs armans. mas Semdeg
ramdenime aTeulma welma ganvlo, me ki amJamadac aRtacebaSi movdivar
maSindeli misi fizikuri moqmedebis yovelive wvrilmaniT. sayvarel
adamianisadmi baraTis miweriT _SeniSna arkadi nikolozis Zem.
_ Semdeg isev govorkovs mimarTa:
_ axla CaatareT igive varjiSi, `usagno moqmedebiT~.
didxans dasWirda wvaleba, vidre moxerxda misi amoqmedeba da TandaTanobiT
moagones mas logikurad da TanamimdevrobiT didi moqmedebis yvela
wvrilmani. Semadgeneli nawilebi. rodesac govorkovma moigona isini da
TanamimdevrobiT Caatara, arkadi nikolozis-Ze kvlav SeekiTxa moswavleebs:
_ axla gjerodaT rom igi baraTsa swerda?
_ gvjeroda.
Tqven dainaxeT da daixsomeT saidan da rogor aiRo man qaRaldi, kalami,
melani?
_ vnaxeT da davixsomeT.
_ igrZeniT, rom, sanam baraTis weras Seudgeboda, govorkovi fiqrobda
Sinaarsis Sesaxeb da Semdeg gadahqonda qaRaldze logikurad da
TanmimdevrobiT.
- vigrZeniT.
ra daskvnis gamotana SeiZleba magaliTidan?
vdumdiT, radgan jer ar vicodiT ra gvepasuxna.
ai daskvnac -sTqva arkadi nikolozis-Zem _ rodesac mayurebeli umzers
msaxiobis moqmedebas scenaze, imanac meqanikurad unda igrZnos logikis
meqaniuroba da moqmedebis Tanamimdevroba, romelic Cven Seucnoblad viciT
cxovrebaSi. uamisod mayurebeli ar daijerebs im simarTles, romelic
scenaze moxdeba. CaurTeT mas es logika da Tanamimdevroba yovel-
moqmedebaSi. dasawyisSi cnobierebiT giCveneT igi, xolo Semdeg, droTa
viTarebisa da miCvevis wyalobiT Cveulebad gadageqcevaT meqaniurobamde.
_ aris kidev erTi daskvnac, _ wamoiZaxa govorkovma _ saxeldobr is, rom
rom realuri sagnebiTac gvixdeba TiToeuli fizikuri moqmedebis damuSaveba
scenaze.
_ Tqven marTali xarT, magram realuri sagnebiT scenaze aseTi damuSaveba
pirvel xanebSi ufro Znelia, vidre `cuduRelaTi~, _ SeniSna torcovma.
_ viTom ratomao?
imitom rom realuri sagnebis dros mravali moqmedeba, instiqturad,
cxovrebis meqaniurobiT, ise gamoxtebian TavisTavad, rom moTamaSe ver
aswrebs mis kvalSi miyolas. Znelia am naxtomebis daWera, xolo maTi daSveba
Cavardnas iwvevs, romelic fizikur moqmedebaTa logikis xazsa da
Tanamimdevrobas arRvevs. darRveuli logika, Tavis mxriv, spobs simarTles,
xolo uamisod arc rwmenas aqvs adgili da arc TviT gancdas, rogorc
msaxiobSi ise mayurebelSi.
`usagno moqmedebis~ dros sxva pirobebi iqmneba: Zalauneburad gvixdeba
mivapyroT Cveni yuradReba didi moqmedebis TiToeul uwvrilmanes
Semadgenel nawils. uamisod ver moigoneb da verc Seasruleb mTlianis
yvela damxmare nawilebs, xolo mTlianis damxmare nawilebis gareSe ver
SeigrZnob mTlian did moqmedebas.
Tavidan mofiqreba gWirdeba, Semdeg ki Sesruleba moqmedebisa. amasTan,
sakuTar qcevaTa logikisa da Tanamimdevrobis wyalobiT, bunebrivi gziT
uaxlovdebi simarTles, aqedan rwmenas da TviT namdvil gancdebs.
axla Tqven mixvdebiT, Tu pirvel xanebSi ratom girCevT usagno moqmedebebiT
daiwyoT da droebiT gispobT realuri sagnebiT sargeblobis saSualebas.
uimaToba gaiZulebT ufro meti yuradRebiT, ERrmad CaukvirdeT fizikur
moqmedebaTa bunebas da SeiswavloT igi.
xarbad da gatacebiT daewafeT midgomas da varjiSs, romelTac me girCevT da
maTi daxmarebiT daiyvaneT moqmedeba organul simarTlemde.
_ ukacravad _ mapatieT _ gamoekamaTa govorkovi, _ magram rogor SeiZleba
usagno moqmedebas fizikuri organuli vuwodoT?
Sustovmac mxari dauWira. is ambobda, rom moqmedeba realuri, namdvili
obieqtebiT da moqmedeba warmosaxviTi obieqtebiT (`cuduRelaTi~) _ Tavisi
bunebiT ori sul sxvadasxva saxis moqmedebaa.
magaliTad, aviRoT wylis sma _ is CvenSi iwvevs mTel rig marTlac fizikur
da namdvilad organul procesebs: siTxis pirSi Sesrutvas, gemos grZnobas,
gadaylapvas...
ai, ai! _ Seawyvetina torcovma. _ yvela eg wvrilmani unda iyos
ganmeorebuli usagno moqmedebis drosac, maT gareSe ver moxdeba gadaylapva.
- rogor gavimeoro rodesac pirSi araferi meqneba? _ miugo arkadi
nikolozis_ Zem, Tqven damiwyebT darwmunebas rom, es igive ar aris, rac
gemrieli Rvinis gadaylapva. geTanxmebiT. gansxvaveba aris. magram am
SemTxvevaSic fizikuri simarTlis mravali momenti aRibeWdeba, rac sakmao
iqneba Cveni miznis misaRwevad.
_ ukacravad SeniSvnisaTvis, magram aseTi muSaoba Cven gagviadvilebs rolis
mTavar dedaarss. cxovrebaSi sma TavisTavad moxdeboda sul ar moiTxovs,
araviTar yuradRebas, _ ar scxreboda govorkovi.
_ ara rodesac Tqven gemos usinjavT, rasac svamT, es Tqvens yuradRebas
moiTxovs, _ umtkicebda arkadi nikolozis-Ze.
_ magram rodesac gemos ar usinjav, maSin ar fiqrob amis Sesaxeb.
_ usagno moqmedebis drosac igive moxdeba, rogorc ukve maTi calkeuli
Semadgeneli momentebi da maSin Tqveni sxeulis buneba mixvdeba, igrZnobs
nacnob moqmedebas da TviTon dagexmarebaT maTi ganmeorebis dros.
dagexmarebaT maTi ganmeorebis dros.
* * *
gakveTilis Semdeg, sanam moswavleni eTxovebodnen da wavidodnen, arkadi
nikolozis Ze miTiTebebs aZlevda ivane platonis-Zes. yvelaferi mesmoda,
radgan torcovi xmamaRla laparakobda:
_ moswavleebsac swored iseve unda moepyra, maswavlebelma moswavlis
cnobierebis roli unda ikisros pirvel xanebSi, miuTiTos mis mier SecdomiT
gamoCenil wvrilman Semadgenel damxmare moqmedebaze.
Tavis mxriv moswavleebs unda axsovdeT, rom aucilebelia maTi ganviTarebis
logikuri, TanmimdevrobiTi msvleloba. saWiroa moswavleebma miaCvion Tavisi
yuradReba daJinebiT miyvnen kvaldakval bunebis moTxovnilebebis sisworiT
Sesrulebas moqmedebis sferoSi; saWiroa moswavleebi yovelTvis grZnobdnen
scenaze fizikur moqmedebaTa logikas da Tanamimdevrobas, rom es maTi
bunebis moTxovnilebaT iqces, normalur mdgomareobaT scenaze: saWiroa
moswavleebma Seiyvaron did moqmedebaTa TiToeuli mcire Semadgeneli
nawili, rogorc musikoss uyvars mis mier gadmocemuli melodiis TiToeuli
nota.
aqamde Sen Tvalyurs adevnebdi, rom moswavleebs namdvilad nayofierad da
mizanSewonilad emoqmednaT scenaze. rom moCvenebiTi ar yofiliyo maTi
moqmedeba. es Zlier kargia! SemdegSic ganagrZe ase muSaoba `treningisa da
wvrTnis~ gakveTilebze. Zveleburad wereT baraTebi, gaSaleT sasadilo
sufra, amzadeT yovelgvari saWmeli, dalieT warmosaxviTi Cai, SeikereT
tansacmeli, aiSeneT saxlebi da sxvadasxva. magram dReidan yvela es
fizikuri moqmedeba CaatareT usagnod da gaxsovdeT, rom yvela es varjiSi
Cven gvWiria imisaTvis, rom msaxiobs TviT bunebaSi CavunergoT namdvili
organuli simarTle da rwmena fizikuri moqmedebis saSualebiT.
nazvanovma icis axla, rom `cuduRelam~ aiZula igi Rrmad Cakvirveboda
fulebis daTvlis usagno fizikuri moqmedebis TiToeul moments. yuradRebis
es uaRresad mniSvnelovani muSaoba aiyvaneT teqnikuri srulyofis umaRles
wertilamde. amis Semdeg erTi da igive fizikuri moqmedeba SemoseT sul
sxvadasxva saxis sagulisxmo viTarebiT da Tilismuri `Tu rom~-iT
magaliTad moswavlem savsebiT Seiswavla Cacmis fizikuri procesi. hkiTxe
mas: `rogor icvam Tavisufal dRes rodesac ar geCqareba skolaSi?~
dae, moigonos da Caicvas ise, rogorc dasvenebis dRes icvams.
`rogor icvam samuSao dRes, rodesac jer kidev didi dro gaqvT darCenili
mecadineobamde?~
agreTve, rodesac mas agviandeba skolaSi.
agreTve, rodesac saxlSi gangaSia an xanZari.
agreTve, is Tavis saxlSi ki ar aris, aramed stumrad da a. S.
yvela am momentebSi yvelani TiTqmis erTnairad icvamen fizikurad:
yovelTvis sruliad erTnairad Caicvamen Sarvals, gamoinaskvaven yelsabams,
Seibneven Rilebs da sxv. yvela am fizikur moqmedebaTa logika da
Tanamimdevroba ar icvlebian araviTar SemTxvevaSi, erTxel da samudamod
unda SeiTvison es logika da Tanamimdevroba SeimuSaon unaklod yovel
mocemul fizikur moqmedebaSi. icvleba sagulisxmo viTareba da Tilismuri
an sxva Tu rom, romelTa Sorisac warmoebs erTi da igive fizikuri
moqmedeba. garemomcveli pirobebi moaxdenen gavlenas TviT moqmedebaze,
magram amaze ar Rirs zrunva, Cvens magier amaze zrunavs TviT buneba-
cxovrebis gamocdileba, Cveuleba, TviT qvecnobiereba. Cvens magier isini
gaakeTeben, rac aris saWiro. Cven mxolod imaze unda vifiqroT, rom TviT
fizikuri moqmedeba iyos Sesrulebuli sisworiT mocemul sagulisxmo
viTarebaSi, logikurad da TanamimdevrobiT.
ai am muSaobaSi moqmedebis Seswavlasa da gamosworebaSi - Tqven didaT
dagexmarebaT varjiSoba usagno moqmedebaSi, romlis SemweobiTac Tqven
SeicnobT simarTles. ai ratom vaZlev aseT gansakuTrebul mniSvnelobas am
varjiSobas da erTxel kidev gTxovT, vania, gansakuTrebuli yuradReba
miaqcioT aseT varjiSs.
- aris! _ mezRvauriviT upasuxa ivane platonis-Zem.
. . . . . . . 19. . w.
fizikur moqmedebaTa logikam da Tanmimdevrobam magrad moikalaTes Cvens
cnobierebaSi, mxolod isini euflebian Cvens yuradRebas varjiSis, etiudebis,
treningisa da wvrTnis dros. Cven TviTon movigonebT CvenTvis yovelgvar
cdebs klasSi da scenaze. amas garda Cvens realur cxovrebaSi SemoiWra
zrunva fizikur moqmedebaTa logikasa da Tanamimdevrobaze. Taviseburi
TamaSi Seiqna Cvens Soris, romelic imaSi mdgomareobs, rom dauRalavad
vadevnoT Tvalyuri erTimeores da vamxiloT fizikur moqmedebaTa
ulogikobisa da Tanamimdevrobis darRveva.
ai, magaliTic: dRes radac mizeziT dagvianda, samecadino scenis dasufTaveba-
dalageba, ris gamoc saskolo Teatris derefanSi vucdidiT arkadi
nikolozis-Zis gakveTils. uceb maloletkovam daiwri pina
_ megobrebo, Cemo kargebo! ra meSveleba! oTaxis gasaRebi davkarge!
yvela danakargis Zebnas Seudga.
_ logikas moklebulia! _ Caacivda maloletkovas govorkovi. _ Tqven jer
daikuzebiT da mxolod Semdeg iwyebT mofiqrebas, sad unda eZio! aqedan me
Semdegi daskvna gamomyavs, rom Tqven moqmedebT fizikurad imitom ki ara, rom
gasaRebi eZeboT, aramed imitom, rom Cven mayurebels vekeklucoT!
_ oh, megobrebo _ ras ametmasna! _gawiwmatda maloletkova.
viuncovi am dros kudSi dasdevda veliaminovas.
_ oho! gaTavda! ar varga! moklebulia Tanamimdevrobas!
ara mjera! me SemomCerebixarT da xelebs divanze afaTurebT. ver mogarTves
_ auxirda viuncovi
daumateT amas puSCinis, veselovskis, Sustovis, nawilobriv Cemi SeniSvnebi da
gasagebi iqneba Tu ra gamouval mdgomareobaSi Cacvivdnen mZebnelebi.
_ suleli bavSvebi! SewyviteT Tavis damaxinjeba! moulodnelad gaisma
arkadi nikolozis-Zis grgvinva.
gancvifrebuli moswavleni gaSeSdnen.
_ CamosxediT yvelani skamebze. xolo Tqven maloletkova da veliaminova
win da ukan iareT derefanSi! _ brZanebda arkadi nikolozis-Ze CvenTvis
uCvevi mkacri kiloTi.
_ egre ara! egre vin dadis? qusli SigniT, xolo wveri ganze! ratom muxls
ara RunavT, ratom meti moZraoba ara gaqvT TeZoebSi? miaqcieT yuradReba
Tqveni sxeulis simZimis centrs. umagisoT azri ara aqvs, ra aris
Tanamimdevroba Tqvens moZraobaSi! ar mjera! nuTu siaruli ar iciT? sadRaa
simarTle da rwmena imisi, rasac Tqven akeTebT? ras tortmanobT
mTvraliviT? icqireT iqiT, saiTac abijebT!
Semdeg arkadi nikolozis-Ze ufro metad Caudga kriWaSi da, ramdenadac mets
auxirda, imdenad mTlad dakarges nebisyofa mis mier ganawamebma moswavle
qalebma. torcovma ise gaamwara, rom isini veRar arCevdnen sad qondaT
muxlebi, quslebi an terfi. amaod eZebdnen gonebadabneuli qalebi kunTebis
mamoZravebel jgufs, romelTa moZraobasac arkadi nikolozis-Ze ukarnaxebda,
isini sul sxva jgufs amoZravebdnen, es garemoeba maswavleblis ganmeorebiT
SeniSvnas iwvevda.
yvelaferi imiT dabolovda, rom erTimeoreSi gadaexlarTaT fexebi, xolo
veliaminova derefnis SuagulSi gaCerebuliyo pirdaRebuli- mozRvavebuli
cremlebiT savse TvalebiTa da ganZrevisac ki eSinoda.
rodesac torcovs Sevxede, Cemda gansacvifreblad SevniSne, rom mas da
raxmanovs cxvirsaxocebi miefarebinaT pirze da sicilisagan ZigZigebdnen.
male xumroba gamoaSkaravda.
_ nuTu ar gesmiT _ mimarTa arkadi nikolozis-Zem, _ rom Tqveni suleluri
TamaSi azrs uspobs Cems midgomas, gana saqme is aris, rom formalurad
daadginoT did fizikur moqmedebaTa Semadgeneli nawilebis logika da
Tanamimdevroba eg ar minda me, _ me minda SegrZnobis WeSmariti simarTle da
Semoqmedi msaxiobis gulwrfeli rwmena masSi.
aseTi simarTlisa da rwmenis gareSe yvelaferi, rac scenaze xdeba, yvela
logikuri da TanmimdevrobiTi fizikuri Semoqmedebani pirobiTad
gadaiqcevian anu sicrues warmoSoben, romlis dajerebac SeuZlebelia.
yvelaze saSiSi Cemi midgomisaTvis, mTeli sistemisaTvis misi
fsiqoteqnikisaTvis, bolos, mTlianad aRebuli xelovnebisaTvis es aris _
Cveni rTuli SemoqmedebiTi muSaobisadmi formaluri midgoma, viwro,
elementaruli gageba misi. did fizikur moqmedebaTa mis Semadgenel
nawilebad dayofis Seswavla, am nawilebs Soris logikisa da
Tanamimdevrobis formaluri dadgena, amisaTvis saTanado varjiSis mogoneba,
maTi gavla moswavleebTan erTad ise, rom ar izruno imis Sesaxeb, rac
umTavresia anu fizikur moqmedebaTa ayvana utyuar simarTlesa da rwmenamde
_ ioli da sasargebloa!
rom icodeT, ra momxiblavia sistemis eqsploatatorebisaTvis!
xelovnebisaTvis imaze suleluri da mavne ara aris ra, rogorc sistema, TviT
`sistemisaTvis~ misgan ar SeiZleba miznis Seqmna, SeuZlebelia saSualebis
dedaarsad gadaqceva. es yvelaze usaSinelesi sicruea.
swored am sicrues qmnidiT Tqven raRac danakargis Zebnis dros, me rom
Semovel, Tqven mizezs uZebnidiT TiToeul mcire fizikur moqmedebas ara
simarTlis Ziebisa da mis utyuarobaSi dajerebis mizniT, aramed fizikur
moqmedebaTa, rogorc aseTis logikisa da misi Tanamimdevrobis formaluri
SesrulebisaTvis, es uazro da mavne TamaSia, romelsac araviTari kavSiri ara
aqvs xelovnebasTan.
amas garda, megobrulad girCevT: arasodes ar dauTmoT sajijgnad
kritikanebs da Sarian xalxs Tqveni xelovneba, Semoqmedeba, midgoma da misi
fsiqoteqnika, maT ar gauWirdebaT SeSlilobamde da dambla dacemamde
miiyvanon msaxiobi gamoaSteron mTlianad, maS riRasTvis anviTarebT mas
Tqvens Soris yovelgvari uazro TamaSis meoxebiT. daanebeT Tavi, Torem sul
axlo momavalSi, gadaWarbebuli sifrTxile, Saris modeba da sicruis
panikuri SiSi sabolood dagauZlurebT, imdenad eZieT SiSi, ramdenadac xels
giSliT is simarTlis povnaSi. amasTan nu dagaviwydebaT, rom kritikani da
Sariani xalxi yvelaze metad qmnian umarTebulobas radgan is, visac
eSarebian, Tavisdauneburad swyvets arCeul qmediTi amocanis Sesrulebas da
mis nacvlad iwyebs TviT simarTlis gaTamaSebas. swored am gaTamaSebaSia
Camarxuli yvelaze didi sicrue. eSmaksac wauRia eg kritikani TviT TqvenSi
da agreTve Tqvens gareSe _ anu mayurebelSic da ufro metad TviT TqvenSi!
kritikani didis xalisiT moikalaTebs msaxiobis maradis moeWviane sulSi.
TviT TqvenSi gamoimuSaveT keTilgonieri, mSvidi, brZeni, Segnebuli kritikosi
_ msaxiobis saukeTeso megobari is ki ar Caklavs, aramed gamoacocxlebs
moqmedebas, is exmareba aRadginos igi ara formalurad, aramed namdvilad.
kritikosma icis mzera da danaxva silamazisa, xolo Sariani-kritikani
mxolod cuds xedavs. kargs da lamazs ki Tvals aridebs.
amasve vurCev Tqvens Soris imaT, vinc sxvis muSaobas adevnebs Tvals. dae,
isini, vinc sxvis Semoqmedebas akontroleben, sarkis roliT dakmayofildnen
da patiosnad, Saris moudeblad sTqvan: sjeraT Tu ara is, rasac xedaven da
ismenen im momentebze miuTiTon, romelSic eWvi eparebaT. maT meti ara
moeTxovebaT ra.
Teatris mayurebelic rom iseTi mkacri iyos da Sariani simarTlisadmi
scenaze, rogorc Tqven xarT cxovrebaSi, im SemTxvevaSi Cven sabralo
msaxiobebi ver gavbedavdiT scenaze gamosvlas.
_ da gana mayurebeli mkacri ar aris simarTlisadmi? _ ikiTxa viRacam. is
mkacria, magram ara Sariani, rogorc Tqven. piriqiT! karg mayurebels yvelaze
metad unda yvelaferi daijeros TeatrSi, unda, rom sceniurma gamogonebam
daarwmunos igi da aseTi survili xSirad anegdotur gulubryvilobamde
midis.
erT axirebul SemTxvevas giambobT, romelic amas winaT Cemi TandaswrebiT
moxda.
erT saRamos nacnob ojaxSi moxucma Sustovma moxerxebuli fokusi gaakeTa
axalgazrdobis gasarTobad. yvela damswreTa Tvalwin man erT stumars ise
gaaZro perangi, rom pijakisa da JiletisaTvis xeli ar uxlia, mxolod
yelsabami da perangis Rilebi Seuxsna.
me vicodi fokusis saidumloeba, radgan winaswari mzadebis dros SemTxveviTi
mowme Seviqeni da mesmoda, rogor SeuTanxmda Sustovi Tavis TanaSemwes,
magram yvela es damaviwyda, rodesac TviT fokusis msvlelobas vuyurebdi da
aRtacebaSi movdiodi Sustovis axali roliT.
fokusis Semdeg yvelani gancvifrebuli msjelobdnen Sesrulebis teqnikis
Sesaxeb; mec CaverTe am msjelobaSi, damaviwyda Tu, ufro swored, ar msurda
fiqri imis Sesaxeb, rac vicodi. mindoda dameviwyebia, raTa ar momespo
saSualeba Cemi TavisaTvis siamovnebiT damejerebia da mec aRtacebaSi
movsuliyav. sxvagvarad ver amixsnia es gaugebari gulmaviwyoba da
gulubryviloba.
Teatris mayurebelic agreTve unda, rom `moatyuon~ igi, mas siamovnebasa
hgvris sceniuri simarTle da savsebiT aviwydeba, rom TeatrSi TamaSia da ara
namdvili cxovreba
moisyideT mayurebeli utyuari simarTliT da imis rwmeniT, rasac akeTebT
Tqven scenaze.
. . . . . . . .19. . w.
dRes Cven `fulebis dawvis~ etiudis meore nawilsac iseve davamuSavebT,
rogorc ramdenime dRis winaT davamuSaveT misi pirveli nawili, _
gamoacxada klasSi Semosvlisas arkadi nikolozis-Zem.
_ es amocana ufro rTulia, SeiZleba, verc ki davZlioT_ Cavilaparake da
avdeqi, rom maloletova, viuncovi da me gamovsuliyaviT scenaze.
__ araferia _ damamSvida arkadi nikolozis-Zem, _ imisaTvis ar daginiSneT eg
etiudi, rom usaTuod dasZlioT igi aramed imisaTvis, rom Znel amocanebze
ukeTesad gaigoT ra gakliaT da ra iswavloT, xolo manamde gaakeTeT is,
rac SegiZliaT. Tu Tqven uceb ver daeuflebiT mTel etiuds nawili mainc
mogeciT: SeqmeniT misi garegani fizikuri moqmedebis xazi mainc. dae masSi
vigrZnoT simarTle.
ai, magaliTad, SegiZliaT droebiT miatovoT yvela Tqveni saqmeebi da colis
daZaxebaze gaxvideT sasadilo oTaxSi sanaxavad, Tu rogor abanavebs is
bavSvs?
- SemiZlia _ eg arc ise Znelia!
adeqi da gaemarTe meore oTaxisaken.
- oh, ara! -SemaCera arkadi nikolozis-Zem _ Turme swored magas ver akeTebT
sworad, esec unda giTxraT, _ scenaze meore oTaxSi gasvla da iqidan ki
kulisebSi, arc Tu ise advili saqmea. amitom arc gasakviralia, rom am wuTas
imdeni ulogikoba CaidineT da daarRvieT Tanamimdevroba.
TviTon SeamowmeT, ramdeni, odnav SesamCnevi, magram aucilebeli fizikuri
moqmedeba da simarTle gamotoveT. ai, magaliTad: gasvlamde Tqven
wvrilmaniT ki ar iyaviT garTuli, aramed didi saqmeebiT anu sazogadoebis
kuTvnili sabuTebis garCeviT da salaros SemowmebiT. maS ise uecriv rogor
miatoveT Tqveni samuSao, ratom nela ar waxvediT, qudmoglejili raT
gavardiT oTaxidan, TiTqos Weris Camongrevisa eSiniao? saimiso saSineli
araferi momxdara: colma dagiZaxaT da meti araferi, amas garda, ZuZuTa
bavSvTan Tqven moridebuli papirosiT pirSi gaxvidodiT cxovrebaSi? bavSvs
xom daaxvelebda papirosis kvamlze, arc TviT deda SeuSvebda visme
mokidebuli papirosiT im oTaxSi, sadac ZuZuTa bavSvs abanaveben, amitom
winaswar mosZebneT papirosis dasadebi adgili, aq, am oTaxSi dastoveT igi
da Semdeg wadiT Zneli ar aris miTiTebul wvrilman damxmare moqmedebaTa
Sesruleba.
asec moviqeci papirosi sastumroSi davtove da gavel kulisebSi, sadac Cems
gamosvlas velodebodi.
_ ai, axla Tqven sworad CaatareT TiToeuli wvrilmani moqmedeba
calkeulad da maTgan warmoiSva erTi mTliani didi moqmedeba: sasadilo
oTaxSi gasvla, es advili dasajerebelia.
Cems sastumro oTaxSi Semobrunebasac mravali Sesworeba xvda wilad magram
amjerad imitom, rom me ar vmoqmedebdi ubralod: yovelive wvrilmans
vukvirdebodi zedmetad. vidre saWiroa da vamlaSebdi. esec sicruesa qmnis
scenaze.
ukanasknelad moaxlovda yvelaze RirsSesaniSnavi, dramatiuli momenti
scenaze gamosvlisa, gavemarTe magidisaken sadac fulebi davtove da davinaxe,
rom viuncovs dauwvavs isini da sulelurad, idioturad axarebs mas Tavisi
namoqmedari.
vigrZeni ra tragikuli momenti, samxedro cxeniviT, romelic saieriSo
gangaSs gaigonebs, gadavxti win temperamentma damZlia da gadavamlaSe, ris
gamo Tavi veRar Sevikave.
_ SeCerdiT kiseri moitexon liandags gadascdiT! ver aiReT swori xazi! _
SemaCera arkadi nikolozis-Zem _ aba, Tqven TviTon moyeviT axal kvals, riT
cxovrobdi axla?
_ tragedias vTamaSobdi, _ Cavilaparake morcxvad.
_ mere ra unda geqnaT?
aRmoCnda, rom sruliad ubralod unda mimerbina buxarTan da amomeRo
cecxlidan fulis almodebuli Sekvra. amisaTvis ki saWiro iyo gza
gamenTavisuflebina buxrisaken, xeli mekra kuzianisTvis. asec moviqeci.
magram torcovma SemniSna, rom aseT sust xeliskvras arc katastrofa moyveba
da arc sikvdili.
_ maS rogor gamoviwvio da gavamarTlo ufro mkveTri moqmedeba?
ai miyureT _ sTqva arkadi nikolozis-Zem, _ ai, am qaRalds movukideb cecxls
da am did saferfleSi Cavagdeb, xolo Tqven moSorebiT dadeqiT da, rogorc
ki als dainaxavT, gamoiqeciT, rom gadaarCinoT naxevari damwvari nagleji.
rogorc ki arkadi nikolozis Zem moimoqmeda, ris Sesaxebac mafrTxilebda,
gaveqane almodebuli qaRaldisaken, gzaSi viuncovs davejaxe da kinaRam xeli
movtexe.
_ xedavT, _ damiWira arkadi nikolozis Zem, _ nuTu is, rac axla Tqven
gaakeTeT, odnav mainc waagavs Tqven uwindel namoqmedars? axla SeiZleboda
katastrofa momxdariyo, Tqveni uwindeli namoqmedari ki gaTamaSeba iyo.
ra Tqma unda, Cemi naTqvamidan is daskvna ki ar unda gamoitanoT, rom xeli an
fexi mostexoT msaxiobs da daasaxiCron igi. aqedan mxolod is daskvna unda
gamoitanoT, rom fulebi Tvalis daxamxamebaze alapalapdebian da Tqvenc
Tvalis daxamxamebaze unda eceT buxars, rom uceb gadaarCinoT rame, an unda
imoqmedoT elviseburad. Tqven es ar gaakeTeT da amiT daarRvieT simarTle
da misdami rwmena. CavyveT qveviT.
- rogor meti araferi? _ gulwrfelad mikvirda.
_ meti raRa gindaT ris gadarCenac ki SeiZleboda, gadaarCineT, danarCeni
daiwva.
_ mkvleloba?
_ araviTar mkvlelobas ar qonia adgili.
_ rogor Tu mkvlelobas ar qonia adgili?
_ ise. im pirTaTvis, visac Tqven asaxavT araviTari mkvleloba ar momxdara,
Tqven mxolod is gawuxebT, rom fulebi daiwva, Tqven isRa ki ver SeamCnieT,
rom idioti waaqcieT, Tqven rom icodeT, rac moxda, albaT ase ar
gaCerdebodiT Tavzardacemuli da daxmarebas aRmouCendiT momakvdavs.
_ eg TiTqos asea magram... mainc raime nabiji unda gadadga Tu ara am scenaSi.
es xom dramatiuli momentia!
_ mesmis! ubralod rom vTqvaT, Tqven tragediis gaTamaSeba gsurT. magram
sjobs Tavi SeikavoT. CavyveT qveviT.
mivuaxlovdiT axal, CemTvis Znelad Sesasrulebel moments: unda
gavSeSebuliyav anu, arkadi nikolozis-Zis gamoTqmiT gamomexata `tragikuli
umoqmedoba~.
videq gaxevebuli da... me TviTon vigrZeni, rom gadavamlaSe.
_ ai esec Tqveni ZvelisZveli nacnobi, mama-papis droindeli! da jer kidev,
rogor magrad aqvT moklebuli feri am tlanq, damaxinjebul Stampebs, _
maRizianebda torcovi.
_ mere raSi gamoixata es!
_ SiSiT gadmokarkluli Tvalebi, Sublis tragikuli fxana, Tavis CaWedva
xelebSi, TiTiT Tmis CeCva, mkerdze xelis miWdoba. samasi wlis mainc
iqnebian yvela eg Stampebi.
axla SevudgeT mag nagavis gawmendas! _ brZanebda torcovi _ Zirs yvela
Stampi! gamoeTxoveT gaTamaSebas SublTan, gulTan, TmebTan _ gainTavisufleT
Tavi maTgan! maT nacvlad mogveciT sul patara ram, oRond namdvili,
nayofieri da mizanSewonili moqmedeba, simarTle da rwmena.
_ rogor SemiZlia mogceT moqmedeba dramatiul umoqmedobaSi? _ ver
mivmxvdariyav.
_ Tqven rogor fiqrobT, aris Tu ara moqmedeba dramatiul da Tund sxva
saxis umoqmedobaSi? _ Tu aris, maSin amixseniT kidec raSi mdgomareobs.
mexsierebis yvela jurRmulSi SevanaTe, rom momegonebina, riT aris garTuli
adamiani dramatiuli umoqmedobis wuTebSi. aseTi SemTxveva gviambo arkadi
nikolozis-Zem.
erTi ubeduri mandilosnisaTvis saSineli ambavi unda gaecxadebinaT: qmris
moulodneli sikvdili. didi xnis sifrTxiliT momzadebis Semdeg
ubedurebis mauwyebelma warmosTqva sabediswero sityvebi. magram qalis saxes
sul ar gamouxatavs araviTari tragikuloba (is ar momxdara, rac aseT
momentSi xdeba scenaze, rodesac msaxiobebs uyvarT gaTamaSeba). saSineli ram
iyo yovelgvar gamometyvelebas moklebuli fermixdiloba. ramdenime wuTs
dasWirdaT uZravad dgoma, rom ar daerRviaT masSi momxdari Sinagani
procesi. bolos unda amoZravebuliyo vinme, rom gamoeyvanaT igi am
mdgomareobidan. is gamofxizlda da ugrZnoblad daeca.
didi xnis Semdeg, rodesac SeiZleboda saubari warsulis Sesaxeb, kiTxes mas
ras fiqrobda im dros _ misi `tragikuli umoqmedobis~ wuTebSi?
aRmoCnda, rom qmris sikvdilis cnobamde xuTi wuTiT adre sadac apirebda
wasvlas sxvadasxva nivTebis sayidlad qmrisaTvis, magram radgan is
gardaicvala, amitom raime sxva gzas unda dasdgomoda... ra gzas? axali
cxovrebis dawyebas? uwindelTan gamoTxovebas? erT wamSi ganicada mTeli
ganvlili cxovreba, pirispir Sexeda momavals ver gaiTvaliswina momavalSi
veraviTari nugeSi, dakarga saWiro wonasworoba da Tavisi umweobis gamo
dakarga grZnobac, dameTanxmeT, rom ramdenime wuTis dramatiuli umoqmedoba
sakmaod aqtiuri iyo, marTlac ase Tvalis daxamxamebaze ganicados adamianma
Tavisi didi xnis warsuli da Seafasos igi! ai amas ewodeba moqmedeba!
_ rasakvirvelia, magram eg wminda fsiqologiuria da ara fizikuri.
_ kargi, geTanxmebiT, nu iqneba fizikuri, aramed sul sxva saxis, bevr dros
nu davkargavT mis saxelwodebasa da dazustebaze. yovel fizikur
moqmedebaSi moiZebneba radac fsiqologiuridan, xolo fsiqologiurSi
fizikuridan.
erTi gamoCenili mecnieri ambobs, rom Tu moindome sakuTari gancdebis
aRwera, es iqneba moTxroba fizikuri moqmedebis Sesaxeb.
Cemi mxriT getyviT, rom ramdenadac metad uaxlovdeba moqmedeba fizikurs,
imdenad grZnobis nakleb Zaldatanebas mivmarTav.
magram... kmara, maS ase: vimsjeloT fsiqologiis Sesaxeb, Cven saqme gvaqvs ara
garegan, aramed Sinagan moqmedebasTan, ara logikasa da garegan fizikur
moqmedebaTa TanamimdevrobasTan, aramed grZnobaTa ligikasa da
TanamimdevrobasTan. miT ufro Zneli da mniSvnelovania imis gageba, Tu ra
unda gaakeToT, ver Seasruleb imas, rac TviTonac ar gesmis ise, rom ar
gadaamlaSo `saerTod~ saWiroa naTeli gegma da Seni codna logikisa da
SegrZnobaTa Tanamimdevroba. aqamde Cven saqme gvqonda CvenTvis SegrZnobadi,
xiluli da misawvdomi fizikuri moqmedebis logikasa da TanamimdevrobasTan.
xolo Cven vxvdebiT Tanamimdevrulad SeumCnevels, uxilavs, miuwvdomels,
meryev Sinagan SegrZnobaTa logikas. es are da axali amocana, romelic Cvens
winaSe wamoiWra ufro rTulia:
saxumaro xom ar aris: buneba, logika da SegrZnobaTa Tanamimdevreba! yvela
es urTulesi fsiqologiuri sakiTxebia, mecnierebis mier TiTqmis
Seuswavleli, romelsac araviTari praqtikuli miTiTeba da safuZveli
moucia am mxriv.
meti aRaraferi dagvrCenia, rom gamosavali unda movnaxoT am mZime
mdgomareobidan isev Cveni, ase vTqvaT, Sinauri saSualebebis meoxebiT _ amis
Sesaxeb saubari gveqneba Semdeg gakveTilze.
. . . . . . . . 19..w.
. . . . . . 19.. w.
.... 19.. w.
...... 19.. w.
.... 19.. w.
.... 19.. w.
........ 19 . . w.
ucnauria. amJamad, ramdenime xnis Semdeg arbatis quCis katastrofidan Cems
mxedvelobiT mexsierebaSi upirveles yovlisa tramvais vagoni aRsdgeba
xolme. mxolod is ki ara, romelic maSin vnaxe, aramed sxva, Cems mexsierebaSi
CarCenili meore SemTxvevisa, romelic bevrad adre moxda.
am Semodgomaze, gvian RamiT streSnevidan saxlSi vbrundebodi, moskovSi,
tramvais ukanasknel vagonSi vijeqi, vagonma verc ki moaswro cariel
mindvramde misvla, rom liandags gadascda. vagoni ramdenime mgzavris
daxmarebiT unda daeyenebinaT xazSi, radgan sxva aravin iyo iq, ra uzarmazari
da uSvelebeli momeCvena maSin vagoni, da masTan SedarebiT ra sacodavebi
da umweoni viyaviT Cven.
me minda gadavWra sakiTxi: es didi xnis SegrZnobani ratom ase ufro Zlier
da Rrmad aRibeWdnen Cems emociur mexsierebaSi, vidre ukanasknelad
gancdili arbatze?..
ai kidev meore imave xasiaTis axirebuleba, rodesac magondeboda miwaze
gaSxlarTuli maTxovari da daxrili ucnobi, me arbatis katastrofaze ki ar
vfiqrobdi, aramed sul sxva SemTxvevaze odesRac erT serbiels wavawydi
qvafenilze, romelic mkvdar maimuns dasCereboda Tavdaxrili. sabralo,
cremliT savse TvalebiT sCrida pirSi mxecs marmaladis gasvril naWers,
etyoba am scenam ufro metad amaRelva, vidre maTxovris sikvdilma. ai ratom
aris rom, axla mkvdari maimuni da serbieli ufro magondebian vidre
maTxovari da daxrili ucnobi, rodesac quCis katastrofis Sesaxeb vfiqrob.
me rom momixdes am scenis gadatana TeatrSi, im SemTxvevaSive visesxebdi Cemi
mexsierebidan ara mis Sesabamis emociur masalas, aramed sxvas, ufro adre
SeZenils, sul sxva garemosa da sxva moqmed pirebTan SemTxveuls, anu
serbielisa da maimunis SemTxvevas. ratom xdeba ase?
. . . . . . . 19.. w.
. . . . . . . 19.. w.
....... 19.. w.
....... 19.. w.
dRevandel gakveTilze arkadi nikolozis_Zem gviTxra:
_ aqamde Cven gamomwvevidan grZnobisaken mivdiodiT. magram xSirad moxdeba,
rom piriqiT wavideT: grZnobidan gamomwvevisaken. Cven maSin viqceviT ase,
roca SemTxveviT Seqmnili Sinagani gancdis fiqsireba gvWiria. magaliTze
agixsniT.
ai ra damemarTa gorkis piesis `fskerze~ erT_erT pirvel warmodgenaze.
SedarebiT advilad davZlie satinis roli. garda monologisa adamianis
Sesaxeb. ukanasknel aqtSi. SeuZlebels moiTxovdnen Cemgan: sazogadoebrivs,
TiTqmis msoflio mniSvnelobis scenas, usazRvrod gaRrmavebul qveteqsts
imisaTvis, rom monologi dedaZarRvad gadaqceuliyo. mTeli piesis amocanad.
rodesac saSiS adgils movuaxlovdebodi, Sinaganad viboWavdi Tavs,
yuradRebas vimaxvilebdi, viberebodi. TiTqos gadatvirTuli cxeni
Sesdgomoda cicabo mTis aRmarTs. es `mTa~ saSinlad xels miSlida rolSi
Tavisufal gaqanebas da miwamlavda Semoqmedebis ganwyobilebas. monologis
Semdeg yovelTvis ise vgrZnobdi Tavs, rogorc notaze xmaCamwydari
momRerali.
magram, Cemda moulodnelad, mesame Tu meoTxe warmodgenaze rolis es
daavadebuli adgili TavisTavad gamovida.
Cemi SemTxveviTi gamarjvebis mizezis gasagebad yvelaferi movigone. rac ki
win uZRoda im saRamos gamosvlas. upirveles yovlisa mTeli dRis gadaxedva
damWirda dilidan saRamomde.
daiwyo imiT, rom mkeravisagan sakmaod gazviadebuli angariSi momivida man
Searyia Cemi biujeti da guneba gamifuWa. Semdeg saweri magidis gasaRebi
davkarge. xom iciT, ra usiamovnebas gamoiwvevda es garemoeba ai. aseT sulier
ganwyobilebaSi viyav, rom wavikiTxe recenzia Cveni speqtaklis Sesaxeb.
romelSic aqebdnen swored im adgilebs. sadac davmarcxdiT da aZagebdnen
saukeTesod Catarebul adgilebs.
recenziam saSinlad imoqmeda Cemze. mTel dRes piesaze vfiqrobdi. measejer
isev da isev analizs vukeTebdi da veZebdi masSi mTavar Sinagan arss.
vigonebdi Cemi gancdebis yvela momentebs da ise Zlier viyav garTuli am
saqmianobiT, rom im saRamos sul ar mainteresebda piesis warmateba.
gamosvlis win ar vRelavdi sul ar vfiqrobdi mayureblebze. aramed
sruliad gulgrilad vuyurebdi warmodgenis dasasruls da kerZod Cems
TamaSs... da arc vTamaSobdi im saRamos. aramed sruliad ubralod
logikurad da TanamimdevrobiT vasrulebdi rolis amocanebs sityviT.
moqmedebiT da saqmianobiT logikas da Tanmimdevrobas erTad mivyavdi swori
gziT da TavisTavad Sesrulda. xolo daavadebuli adgili ise Catarda. rom
arc ki SemimCnevia
Sedegi is iyo, rom Cemma TamaSma Tu ara .`msoflio~, mTavari mniSvneloba
mainc iqonia piesisaTvis. Tumca sul ar mifiqria amis Sesaxeb. mizezi? ra
momexmara. rom gavTavisufldi gzaabneulobisagan da swori mimarTuleba
aviRe? ram damayena swor gzaze, romelmac sasurvel mizans mimaRwevina?
ra Tqma unda saqme is ki ar aris, rom mkeravma didi angariSi warmomidgina.
arc is, rom gasaRebi davkarge an recenzia wavikiTxe, yvelam erTad cxovrebas
pirobebis mTlianma kompleqsma da SemTxveviTobam Seqmnes Cems sulSi iseTi
ganwyobileba, rodesac recenziam ufro Zlier imoqmeda Cemze, vidre
movelodi. man Searyia dadgenili Sexeduleba rolis saerTo gegmis Sesaxeb
da maiZula xelaxla Sememowmebina is. am Semowmebam da gadaTvalierebam
mimiyvana gamarjvebamde.
mivmarTe erT gamocdil msaxiobs da karg fsiqologs da vTxove
damxmareboda im saRamos napovn gancdaTa fiqsirebaSi. man ase ganmimarta.
gaimeoro SemTxveviT gancdili grZnoba scenaze _ igivea, rom scado
damWknari yvavilis gacocxleba. ukeTesi ar iqneboda, rom sul sxvaze
izruno. mkvdris gacocxleba ki ar scado, aramed sul axali yvavili axeiro
nacvlad damWknarisa. ra aris amisaTvis saWiro? uwinares yovlisa daviwyebas
misce yvavili da misi fesvebis morwyva daiwyo, axali Tesli Cargo miwaSi
da axali yvavili gazardo~.
magram msaxiobebi umetes SemTxvevaSi sruliad sawinaaRmdego saSualebas
mimarTaven. Tu SemTxveviT kargad Caatares rolis romelime adgili da maT
undaT misi ganmeoreba. isini pirdapir gzas mimarTaven _ TviT grZnobas da
cdiloben xelaxla ganicadon is. es ki igivea, rom yvavilis gamococxleba
bunebis dauxmareblad SeuZlebelia da amitom erTi gza darCenila,
butaforias dauTmo Tavisi adgili.
maS ra gzas davadgeT?
daviwyebas mivceT TviT grZnoba da imaze vifiqroT, Tu ram gamoiwvia is, im
pirobebze, romelTac gamoiwvies gancda. es _ is niadagia. romelic unda
morwyo. gaanoyiero. romelzec grZnoba aRmocendeba.
am drois ganmavlobaSi ki TviT buneba qmnis axal grZnobas manamde gancdils
msgavss.
aseve moiqeciT Tqvenc, nurasodes nu daiwyebT Sedegidan. TavisTavad ar
modis is, aramed winapirvelis logikuri Sedegia.
mec ase moviqeci, rogorc mirCevda Cemi brZeni mrCeveli. amisaTvis momixda
yvavils ylortebis qveviT Cavyolodi fesvebamde, anu, sxvanairad rom vTqvaT.
gamekvlia gza `adamianis Sesaxeb~ monologidan piesis ZiriTad ideamde, ra
mizniTac is iwereboda. ra saxeli vuwodoT am ideas? Tavisufleba? _
adamianis TviTcnobiereba? arsebiTad rom vTqvaT, TviT piesis dasawyisidan,
amis Sesaxeb laparakobs mwiri luka.
mxolod axla, rodesac Cemi rolis fesvebamde mivedi, davrwmundi, rom maT
TiTqos xavsi, obi mokidebia, sokoebi daxvevia, yovelgvari, uvargisi, mavne,
wminda, aqtioruli amocanebi dasxmia Tavs.
mivxvdi, rom Cems `msoflio mniSvnelobis~ monologs ara hqonda saerTo
gorkis mier `adamianis Sesaxeb~ daweril monologTan, pirveli iyo
kulminaciuri momenti Cemi aqtioruli gaTamaSebis. am dros, roca meore unda
laparakobdes piesis mTavar ideaze da misi umaRlesi wertili iyos, avtorisa
da msaxiobis gancdaTa mTavari SemoqmedebiTi momenti. uwin me vfiqrobdi
mxolod imis Sesaxeb, rom SeiZleba efeqturad da aRfrTovanebiT warmomeTqva
rolis sxvisi sityvebi, da ara imis Sesaxeb, rom mkafiod da garkveviT
gadameca partniorisaTvis sakuTari zraxvani da gancdebi, analogiuri
gansaxierebuli pirovnebis zraxvaTa da gancdebisa. me gaviTamaSebdi xolme
mxolod Sedegs, imis nacvlad, rom loRikurad, Tanamimdevrulad memoqmedna
da bunebrivad mimeyvana Cemi Tavi am SedegTan anu piesis mTavar ideasa da
Cemi _ msaxiobis Semoqmedebamde. Cems mier daSvebulma Secdomebma gauvali
kedeli aRmarTes Cemsa da mTavar azrs Soris.
ra damexmara am kedlis darRvevaSi?
rolis komprometirebuli gegma.
mere vin gautexa mas saxeli?
recenziam.
mere ram mianiWa mas aseTi Zala?
mkeravis angariSma, dakargulma gasaRebma da sxva SemTxvevebma, romelTac
warmoSves Cemi cudi, saerTod nervuli ganwyobileba da ramac maiZula
cnobismoyvareobiT gadameTvalierebina mTeli im dRis warsuli.
moyvanili magaliTiT mindoda damesuraTebina meore gza. romlis Sesaxeb
dRes gelaparakeT. gamococxlebuli grZnobis gza misi gamowvevisaken.
am gzis SeswavliT msaxiobs yovelTvis SeuZlia Taviseburad gamoiwvios
saWiro ganmeorebiTi gancda.
amrigad: SemTxveviT warmoSobili grZnobidan _ gamomwvevisaken, imisaTvis, rom
Semdeg isev gavwioT gamomwvevidan grZnobisaken., _ daaskvna torcovma.
..... 19..w.
.... 19.. w.
_ Tu gaxsovT SeSlilis an Camovardnil TviTmfrinavis etiudi? _ SegvekiTxa
dRes arkadi nikolozis-Ze, _ Tu gaxsovT maTi `Tu rom~, sagulisxmo viTareba,
warmosaxviTi monagoni da sxv. aRmgznebi, romelTa daxmarebiTac
vaaSkaravebdiT emociur mexsierebaSi sulier masalebs SemoqmedebisaTvis?
aseTive Sedegebis miRwevas vcdilobdiT garegan aRmgznebTa daxmarebiT.
gaxsovT scena `barndidan~ da misi dayofa nakveTebad da amocanebad, rac
iseT Sexla-Semoxlas iwvevda klasis qalebisa da mamakacebs jgufs Soris?
es Sinagan aRmgznebTa axali saxea.
gaxsovT eleqtronaTurebiT dasurTebuli yuradRebisa da mayurebelTa
darbazSi? Tqven axla iciT, rom cocxal obieqtebsac SeuZliaT Cveni
aRmgznebebad gadaiqcnen.
gaxsovT fizikuri moqmedeba. misi logika da Tanamimdevroba, simarTle da
damajerebloba? esec agreTve grZnobis mTavari aRmgznebia.
momavalSi Tqven mogixdebaT mTel rig axal Sinagan aRmgznebTa gacnoba.
maTgan yvelaze Zlieri piesis sityvebsa da SinaarsSia damarxuli, damaluli
avtoris qveteqstSi, moqmed pirTa urTierTdamokidebulebaSi.
Tqven SeiswavleT kidev mTeli rigi garegani aRmgznebebi _ dekoraciebi,
scenis mowyobiloba, ganaTeba, xmauri da mizanscenebis sxva efeqti, romlebic
namdvili cxovrebisa da misi cxovelmyofeli ganwyobilebis iluziebs qmnian
scenaze.
Tavi rom movuyaroT yvela am aRmgznebebs, romelTac ukve icnobT Tqven da
romelTa Seswavlac kidev mogeliT, sakmao raodenobas warmoadgens isini. es
Tqveni fsiqoteqnikuri simdidrea. saWiroa codna, Tu rogor visargebloT am
simdidriT.
_ magram rogor? Zlier mwyuria viswavlo ganmeorebiTi SegrZnobis
SekveTiT gamowveva da emociuri mexsierebis aRgzneba! _ varwmunebdi me
torcovs.
_ emociur mexsierebas da ganmeorebiT grZnobas Tqvenc iseve moepyariT.
rogorc monadire miudgeba gareul frinvels, _ gvixsnida arkadi nikolozis
_ Ze _ Tu frinveli TviTon ar miiwevs monadirisaken, veraviTari saSualebiT
ver mosZebnis igi udabur tyeSi. maSin meti aRara darCenia monadires, rom
gansakuTrebuli stveniT gamoityuos igi tyidan, rasac `gamowveva~ ewodeba:
Cveni, msaxiobis grZnobac mSiSaraa, viT tyis frinveli. da isic Cveni sulis
kunWulebSi imaleba Tu grZnoba TviTon ar gexmaureba iqidan. verasgziT ver
Causafrdebi mas. am SemTxvevaSi mxolod gamowvevis imedi unda gqondes.
swored mizidva warmoadgens emociuri mexsierebisa da ganmeorebiT
SegrZnobis aRmgznebs, ris Sesaxebac saubari gvixdeboda mTeli am xnis
ganmavlobaSi.
ganvlili programis yovel etaps mohqonda emociuri mexsierebisa da
ganmeorebiTi SegrZnobis gamowveva (anu aRgzneba). marTlac Tilismuri `Tu
rom~ sagulisxmo viTareba. warmosaxviTi monagoni, nakveTebi da amocanebi.
yuradRebis obieqtebi, Sinagan da garegan moqmedebaTa simarTle da rwmena,
bolos da bolos, gvaZlevdnen saTanado gamowvevas (aRgznebas).
amrigad, aqamde Catarebulma mTelma saskolo saqmianobam migviyvana
gamowvevamde. xolo es ukanaskneli Cven gvWiria emociuri mexsierebisa da
ganmeorebiTi gancdis aRgznebisa da gamowvevisaTvis. gamoweeva mTavari
saSualebaa Cveni fsiqoteqnikis muSaobis sferoSi.
farTod unda gamoviyenoT gamowvevis kavSiri grZnobasTan miT umetes, rom is
bunebrivi da normaluria.
msaxiobs unda SeeZlos gamowvevis uSualod gamoxmaureba (aRgzneba) da misi
daufleba. rogorc virtuozi roialis klaviSebs: moifiqreb warmtac
monagons _ an SeSlilis amocanas, an Camovardnil TviTmfrinavs, an fulebis
dawvas da maSinve ifeTqebs Sina arsebaSi esa Tu is grZnoba. moifiqreb
meores.. da erTic vnaxoT, man sul sxva gancdebi gamoiwvia. unda icodeT, ra
ras gamoiwvevs, romel `sakenks~ ra etaneba. ase vTqvaT, sakuTari sulis mebaRe
unda Seiqne, romelmac zedmiwevniT icis, Tu romeli Teslidan ra
aRmocendeba. emociuri mexsierebis rac erTi aRmgznebis, arc erTi sagnis
ugulebelyofa ar SeiZleba.
gakveTilis dasasruli imis mtkicebas moandoma, rom mTel saskolo
saqmianobas, yvela etaps am muSaobisa upirveles yovlisa emociur
mexsierebisa da ganmeorebiTi gancdis aRgznebisaken mivyevarT.
...... 19.. w.
dRes ase daiwyo gakveTili arkadi nikolozis–Zem: _ yvela aqamde naTqvamidan
_ emociuri mexsierebisa da ganmeorebiTi gancdis Sesaxeb naTelia, Tu ra
didi mniSvneloba aqvT maT Semoqmedebis procesSi. amJamad morig sakiTxad
unda davayenoT Cveni emociuri mexsierebis maragi. es maragi Seuwyvetliv
unda SevavsoT yovelTvis, rogor mivaRwioT amas? sad veZioT saWiro
SemoqmedebiTi masala?
rogorc iciT, aseTad pirvel rigSi Cven migvaCnia Cveni sakuTari
STabeWdilebani, SegrZnobani, gancdani. maT Cven viRebT, rogorc sinamdvilidan
ise warmosaxviTi cxovrebidan. mogonebebidan, wignebidan, xelovnebidan,
mecnierebidan da codnidan, mogzaurobidan, muzeumebidan da umTavresad
adamianTa urTierTobidan.
msaxiobis mier cxovrebidan aRebuli masalis xasiaTi imis mixedviT icvleba,
Tu rogor esmis Teatrs xelovnebis daniSnuleba da Tavisi mxatvruli
valdebulebani mayureblis winaSe. sxva droc iyo, rodesac msaxiobis
SemoqmedebisaTvis masalas warmoadgenda misi garemo. mCqefare cxovreba da
sxv.
sxvadasxva epoqaSi sxvadasxva saxis masala Sedioda Teatris SemoqmedebaSi.
vodevilisaTvis sakmarisi iyo zerele dakvirveba. ozerovis pirobiTi
tragediisaTvis gansazRvruli temperamentisa da garegani teqnikis
mflobel msaxiobisaTvis, sakmao iyo gmiruli gemovnebis nakiTxoba. XIX
saukunis 60-90 wlebis (Tu ostrovskis nawarmoebebs ar CavTvliT) saSualo
rusuli dramis fsiqologiuri gamococxlebisaTvis msaxiobs SeeZlo
dakmayofilebuliyo gamocdilebiT. romelsac miiRebda Tavis wresa da mis
axlo mdgom sazogadoebaSi. xolo, rodesac Cexovma axli epoqis gavleniT
gaJRenTili `Caika~ dawera, arasakmarisi Seiqna Zveli masala. saWiro iyo
ufro Rrmad dakvirveboda msaxiobi mTeli sazogadoebisa da kacobriobis
cxovrebas. romelSic axlad isaxeboda ufro rTuli da ufro daxvewili
azrTa mimarTulebebi.
rac ufro viTardeboda da rTuldeboda calke pirovnebis da mTeli
kacobriobis cxovreba. msaxiobs miT ufro Rrmad unda Caexeda am cxovrebis
rTul movlenebSi.
amisaTvis saWiro Seiqna cxovrebis ares gafarToveba. is ufro metad izrdeba
usazRvrobamde msoflio Zvrebis dros.
magram ar kmara yuradRebis ares gafarToveba TviT cxovrebis sxvadasxva
sferos CarTviT, ar kmara Tvalyuris devneba_unda gesmodes kidec
saTvalyuro movlenebis azri da mniSvneloba, unda gadaamuSao kidec SenSi
aTvisebuli SegrZnobani, aRbeWdili emociur mexsierebaSi, unda Caswvde
kidec Sens garemos, rom Seqmna xelovneba da asaxo `adamianis sulis
cxovreba~ scenaze, amisaTvis saWiroa, ara marto Seiswavlo es cxovreba.
aramed uSualod miiRo kidec monawileoba yovel mis gamovlinebaSi. rodis,
sad da rogorc mogecema SesaZlebloba. uamisod Cveni Semoqmedeba
gamoifiteba _ Stampad gadaiqceva. msaxiobi, romelic garedan aTvalierebs
mis garemo cxovrebas, romelic Tavis Tavze ganicdis garemo movlenebis
siames da mwuxarebas, magram ar ukvirdeba maT rTul mizezebs da ver amCnevs
maT momdevno SesaniSnav SemTxvevebs am cxovrebisas, gamsWvaluli udidesi
dramatizmiT, udidesi heroikiT. _ aseTi msaxiobi kvdeba WeSmariti
xelovnebisaTvis. rom icocxlos xelovnebisaTvis, is unda gaimsWvalos
garemo cxovrebis dedaazriT. gaamaxvilos goneba, Seavsos igi saWiro codniT,
gadasinjos Tavisi Sexedulebebi. Tu msaxiobs ar unda Caklas Tavisi
Semoqmedeba, man obivatelurad ar unda uyuros cxovrebas. obivateli ar
SeiZleba iyos mxatvari, Rirsi am saxelwodebisa. xolo msaxiobTa didi
umravlesoba saxeldobr obivatelebi arian, romlebic karieras ikeTeben
scenaze.
emociuri masalis Ziebis dros erTi ram unda viqonioT kidev mxedvelobaSi,
rom Cven, Cveulni varT upirveles yovlisa cudi ram SevniSnoT, rogorc
piradad CvenSi, agreTve sxvebSic.
amitom uaryofiT grZnobaTa da mogonebaTa sferoSi Cveni emociuri
mexsierebis maragi uSretia. Cveni literatura mdidaria uaryofiTi saxeebiT.
xolo Zlier Raribi dadebiT ti pebiT.
rasakvirvelia. biwierebis dargSic mravali mxatvruli qmnileba gvaqvs
(xlestakovi, gorodniCi), magram amaSi ar ars Cveni xelovnebis mTavari arsi,
romelic `adamianis sulis lamaz cxovrebas~ gadmoscems! Cven sxva masalac
gvesaWiroeba. eZieT is Cveni Sinagani samyaros naTelmosil kunWulebSi, iq,
sadac scocxlobs aRtaceba, estetiuri gataceba. dae, silamazisa da
keTilSobilebis maragma Seavsos Zlieri nakadiT Tqveni emociuri mexsiereba.
nuTu axlac ar aris TqvenTvis naTeli, rom imis Sesasruleblad, rac
namdvil msaxiobs moeTxoveba, saWiroa man gaiaros Sinaarsiani, saintereso,
lamazi, mravalferovani, aRtacebuli da gamakeTilSobilebeli cxovreba.
dae, icodes man ara marto is, rac did qalaqebSi xdeba, aramed isic, rasac
adgili aqvs sofelSi, fabrika_qarxnebsa da msoflios uaRresad kulturul
centrebSi. dae, msaxiobma Tvalyuri adevnos da Seiswavlos rogorc sakuTari
qveynis, ise ucxoeTis mTeli mosaxleobis cxovreba da fsiqologia.
Cven gvesaWiroeba usazRvro xedvis are, radgan Cven vTamaSobT Cveni epoqis
yvela erovnebis piesebs. radgan Cven mowodebuli varT avsaxoT `adamianis
sulis cxovreba~ mTeli msoflios xalxebisa.
es kidev cotaa. msaxiobi qmnis scenaze ara marto Tavisi epoqis cxovrebas,
aramed warsulisa da momavlis cxovrebasac.
amocana rTuldeba. Tanamedrove epoqis Seqmnisas, msaxiobs SeuZlia
Tvalyuri adevnos imas, rac aris, rac mis garSemo xdeba. xolo warsulis.
momavlis an ararsebuli cxovrebis Seqmnisas, upirveles yovlisa unda
aRadgino isini anu xelaxla Seqmna Sens warmodgenaSi. xolo es, rogorc
davinaxeT, arc ise advilia.
xolo Cveni Semoqmedebis idealad yovelTvis iyo da maradis darCeba is, rac
ukvdavia xelovnebaSi, is, ramac ar icis Wknoba da sibere, is, rac yovelTvis
axalgazrdaa da Zvirfasia adamianisaTvis.
me vlaparakob SemoqmedebiTi miRwevebis mwvervalebze rac CvenTvis
klasikurobis nimuSad qceula idealad, rasac unda veswrafodeT yovelTvis.
SeiswavleT es nimuSebi da eZieT maT gadmosacemad cxovelmyofeli,
emociuri Semoqmedebis masala.
msaxiobi yvelafers iRebs sinamdvilidan Tu warmosaxviTi cxovrebidan,
ris mocemac ki SeuZlia mas misces adamians. magram yovelgvari STabeWdileba,
vneba, siame, yvela is, riTac sxvebi cxovroben msaxiobis gankargulebaSi
Semoqmedebis masalad iqceva.
piradi da warmavalidan is poeturi saxeTa da naTel ideaTa margs qmnis.
romelic maradis ukvdavi rCeba sxvebisaTvis.
yvelaferi giambeT emociuri mexsierebis Sesaxeb, rac ki SeiZleba uTxra
damwyeb moswavles. danarCens Tqven momavalSi gaigebT. Cveni programis
Seswavlis procesSi, _ daasrula arkadi nikolozis – Zem dRevandeli
leqcia-gakveTili.
...... 19.. w.
X. Tanaziaroba
.... 19.. w.
........ 19..w.
..... 19.. w.
. . . . . . 19.. w.
_ modiT, veZioT CvenSi uxilavi deni gansxivebisa da sxivaRqmisa
Tanaziarobis dros, imisaTvis, rom piradi gamocdilebis gziT SevicnoT isini,
_ mogvmarTa winadadebiT arkadi nikolozis Zem.
wyvil-wyvilad dagvsxes, me kvlav govorkovTan movxvdi. Cven arc aqeT, arc
iqiT, SevudeqiT garegnulad, fizikurad, meqanikurad Casxivebasa da
gamosxivebas yovelgvari mosazrebisa da mizezis gareSe.
torcovma imav wuTas SegvaCera.
_ es ukve Zalmomreobaa _ romlisac gansakuTrebiT unda gveSinodes am naz,
mokrZalebul procesis dros, rogoric aris gansxiveba da sxivaRqma.
kunTebis daZabvis dros laparakic ar SeiZleba Casxivebisa da gamosxivebis
arsebobis Sesaxeb.
ai dimkova da umnovixic Caacqerdnen erTmaneTs TvalebiT, miuaxlovdnen
erTimeores TiTqos sakocnelad da ara uxilavi gamosxivebisa da
CasxivebisaTvis.
daiwyeT yovelgvari daZabvis mospobiT, sadac ar unda iCinos man Tavi.
zurgiT skams mieyudeT! _ gvibrZanebda arkadi nikolozis Ze. _ kidev! kidev!
ufro, ufro metad! dasxediT, rac SeiZleba moxerxebulad da Tavisuflad!
sakmarisi ar aris, sul ar aris sakmarisi! ise, rom Tavisuflad isunTqoT.
axla gadaxedeT erTmaneTs. Tqven magas uwodebT mzeras? daZabulobis gamo
Tvalebi amogcvivaT orbitidan. ufro nakleb, ufro! araviTar daZabulobas
ar hqondes adgili TvalebSi!
ras CaasxivebT? _ mimarTa arkadi nikolozis Zem govorkovs.
_ me, iciT ra, survili maqvs ganvagrZo Cveni kamaTi xelovnebis Sesaxeb. - _
TvalebiT xom ar apirebT azrebisa da winadadebebis gamosxivebas? Tqven ver
SeZlebT magas _ SeniSna arkadi nikolozis Zem. _ gadaeciT azri xmiT da
metyvelebiT, xolo Tvalebma Seavson is, rasac sityviT ver gadascemT.
SeiZleba kamaTis dros igrZnoT gansxivebisa da sxivaRqmis is procesi,
romelic TiToeuli Tanaziarobis dros warmoiSveba.
kamaTi ganvaaxleT.
_ ai axla, am dumilSi vigrZeni TqvenSi gansxiveba.
torcovma moaTiTa Cemsken.
_ xolo Tqven govorkov _ sxivaRqmisaTvis mzadeba SegamCnieT, moigoneT ra
iyo im molodinis siCumis dros.
_ cdam umtyuna! _ ganvumarte me. magaliTma, romelic me moviyvane Cemi azris
dasamtkiceblad, ver daarwmuna Cemi partniori, amitom me axali sabuTis
mzadebaSi viyav garTuli da vumiznebdi.
_ xolo Tqven viuncov, _ uceb miaSura mas torcovma, _ igrZeniT ki Tqven
maloletkovas ukanaskneli gamoxedva? es namdvili gamosxiveba iyo.
da mere isic rogori!!! ai! me TiTqmis mTel kviras vgrZnob aseT
`gamosxivebas~ ise, rom TiTqos araferiao! RmerTmani! _ Cioda viuncovi.
_ Tqven amJamad aramc Tu usmenT, aramed cdilobT kidec SeisunTqoT
TqvenSi is, riTac cxovrobs TqvenTan molaparake obieqti _ mommarTa
torcovma.
grZnobT Tu ara, rom garda sityvieri, Segnebuli kamaTisa da azrTa gonebrivi
gacvla-gamocvlisa, TqvenSi erTi da imave dros warmoebs meore procesi
urTierT Sexebisa, TvalebiT denis Sesrutisa da maTi gadmocemisa
Tvalebidanve?
ai swored es uxilavi Tanaziaroba Casxivebisa da gamosxivebis meSveobiT,
romelic, wyalqveSa dinebisa msgavsad Seuwyvetliv mimdinareobs sityvebsa da
dumilSi warmoSobs obieqtTa Soris, im uxilav kavSirs romelic hqmnis
Sinagan kvanZs.
albaT gaxsovT erT-erT wina gakveTilze geubnebodiT, rom SeiZleba yureba,
danaxva ise, rom arc araferi aiTvisoT da arc gamosceT rame. magram
SeiZleba yureba, danaxva ise, rom aiTvisoT da gamosceT sxivi anu
Tanaziarobis deni.
amJamad vecdebi xelaxla gamoviwvio TqvenSi gansxiveba. Tqven me unda
meTanaziaroT, _ gadaswyvita arkadi nikolozis-Zem da govorkovis adgilas
Camojda.
_ moewyveT moxerxebulad, nu nerviulobT, nu CqarobT da Zalas nu atanT
Tavs. manamde, sanam sxvas gadascemde rasme, Tqven TviTon unda moimaragoT is,
ris gadacemasac apirebT. SeuZlebelia imis gadacema rac Tqven TviTon ar
mogepovebaT, moimarageT raime masala Sinagani TanaziarobisaTvis, _
winadadeba mogvca arkadi nikolozis – Zem.
gana didi xania, rac Cveni muSaoba da misi fsiqoteqnika rTulad
geCvenebodaT, xolo amJamad mas TiTqmis xumrobaSi atarebT. aseve iqneba
gansxivebisa da sxivaRqmis mimarTac, _ gvixsnida arkadi nikolozis Ze, sanam
Cven vemzadebodiT.
_ gadmomeciT Tqveni grZnoba usityvod, mxolod TvalebiT _ mibrZana arkadi
nikolozis Zem.
_ marto TvalebiT SeuZlebelia yvela im wvrilmanis gadmocema, rasac me
ganvicdi.
_ meti gza ar aris _ davaneboT Tavi wvrilmanebs.
_ raRa darCeba? _ SevekiTxe gakvirvebuli.
- simpatiis, pativiscemis grZnoba dumiliTac SeiZleba maTi gadmocema,
xolo usityvod ver gavagebineb sxvas, rom miyvars igi misi Wkuis, saqmianobis,
Sromismoyvareobisa da keTilSobilebisaTvis.
_ ris gadmocema msurs TqvenTvis? _ mivaSterdi arkadi nikolozis Zes.
_ ar vici, arc minda vicode _ momigo torcovma.
ratom? _ vekiTxebodi gancvifrebuli.
- imitom, rom Tqven Tvalebs aWyetT, _ momigo arkadi nikolozis-Zem. _
imisaTvis, rom vigrZno Tqvens mier gancdili SegrZnobis saerTo toni
saWiroa, Tqven TviTon cxovrobdeT, misi Sinagani arsebiT.
_ axla? mixvdiT, riT geTanaziarebiT? ufro naTlad ar SemiZlia gadmogceT,
rasac vgrZnob, _ mivuge me.
_ gezizRebiT, magram ar vici risTvis da verc gavigeb usityvod. magram saqme
es ki ar aris. umTavresia, igrZeniT Tu ara Tqvengan gamomdinare nebisyofis
denis Zliereba? _ dainteresda torcovi.
_ TvalebSi, mgoni _ ki, _ mivuge da xelaxla vamowmebdi moCvenebiT
grZnobebs.
ara, axla Tqven mxolod imaze fiqrobdiT, rom, rogorme gareT gamogedevnaT
Tqvengan deni. kunTebi daWimeT. nikapi wamoswieT win, kiseri daigrZeleT,
valebi daaWyiteT... is, ris miRebasac vcdilob Tqvengan, ufro martivad
gadmoicema, advilad, bunebrivad. imisaTvis, rom meores `moafrqvioT~ Tqveni
survilis sxivebi, sul ar aris saWiro kunTebis amuSaveba TiTqmis
SeumCnevelia Cvengan gamomdinare denis fizikuri SegrZnoba, magram im
daZabulobis wyalobiT, romelsac Tqven axla ganicdiT, SeiZleba guli
gagiskdeT.
_ Cans, me ver migixvdiT Tqven! _ mekargeboda moTmineba.
_ daisveneT, xolo me vecdebi mogagonoT is gancda, romelsac Cven veZebT
da romelsac Tqven Cinebulad icnobT cxovrebaSi.
erTma Cemma msmenelma qalma Seadara is `yvavilidan momdinare surnelebas~
xolo meorem daurTo, rom `sxivmfeni margalitic unda ganicdides agreTve
gansxivebis grZnobas~. SegiZliaT warmoidginoT grZnoba surnelebis
gamomcemi yvavilisa an kidev sxivmfeni margalitisa? TviTon me momagonda
nebisyofis denis mdinarebis grZnoba, _ ganagrZobda torcovi, rodesac
sibneleSi vuyurebdi jado-fanars, romelic kaSkaSa Suqis nakads afrqvevda
ekranze da kvlav, rodesac vulkanis yelis napirze videq da is ki cxel
haers amoxeTqavda miwis wiaRidan, am momentSi vigrZeni dedamiwis wiaRidan
amonaxeTqi mZlavri Sinagani simxurvale da momagonda Cvengan gamomdinare
sulieri denis grZnoba intensiuri Tanaziarobis momentSi.
es Sedarebebi xom ar migiTiTeben Tqvens im SegrZnobebze, romelTac
Cven veZebT?
_ ara eg magaliTebi arafers eubnebian Cems grZnobebs, _ gavjiutdi me.
_ maS meore mxridan mogivliT _ warmoudgeneli moTminebiT momigo arkadi
nikolozis-Zem. _ momismineT.
rodesac koncertebs veswrebi da musika ar moqmedebs Cemze, me sxva
gasarTobs vigoneb-mowyenilobis gasafantavad. ase, magaliTad, amoviCemeb
visme mayurebels da hi pnozirebas vuwyeb TvalebiT. Tu qalis momxiblavi
saxea, vcdilob Cemi aRtaceba gadavce; xolo Tu vinme ar momwons, siZulvils
gadavcem.
am wuTebSi veTanaziarebi amorCeul msxverpls da mivafrqvev Cemgan
gamomdinare denis sxivebs. am saqmianobisas, romelic, SeiZleba TqvenTvisac
nacnobia, swored im fizikur SegrZnobas ganvicdi, romelsac exla veZebT Cven.
_ rodesac sxvas ahi pnozeb, imave SegrZnobas ganicdi? _ SeekiTxa torcovi.
_ rasakvirvelia, Tu hi pnozs misdevT, Tqven kargad unda icodeT, rasac Cven
veZebT! - aRfrTovanda arkadi nikolozis-Ze.
es xom sul ubralo da CvenTvis kargad nacnobi SegrZnobaa! _ gamexarda mec.
_ mere, rodis giTxariT, rom is araCveulebrivi ram aris? _ gaikvirva
torcovma.
_ me ki raRac gansakuTrebuls veZebdi CemSi.
_ ase xdeba yovelTvis--gagvicxada torcovma _ sakmarisia Semoqmedebaze
daiwyo laparaki da yvelani maSinve raRac daZabulobas ganicdian da
oCofexebze Sedgebian
_ maS gaimeoreT saCqarod Cveni cda! _ brZana arkadi nikolozis-Zem.
_ aba, ras gamovasxiveb? _ SevekiTxe.
_ kvlav mZulvarebas.
_ axla?
_ axla alerssa da moferebas mi pirebT.
_ axla?
_ egec agreTve keTili grZnoba iyo, magram patara ironiiT Sezavebuli.
_ TiTqmis sisworiT gamiges da gamexarda, rom mimixvda yvelafers _
gaigeT, romeli gamomdinare denis Sesaxeb gvqonda saubari?
_ TiTqos gavige--mivuge gaubedavad.
_ ai swored mag process vuwodebT Cvens enaze gansxivebas.
TviT saxelwodebac mSvenivrad gamoxatavs SegrZnobas, marTlac: TiTqos
Cveni Sinagani grZnobebi da survilebi gamoscemen sxivebs, romlebic Cveni
Tvalebidan gamokrTian, sxeulidan da nakadad moefrqvevian sxvebs, _
aRtacebiT agvixsna arkadi nikolozis-Zem.
sxivaRqma _ es sawinaaRmdego procesia, anu sxvebis grZnobebisa da
SegrZnobebis Sesrutva TavisSi. es saxelwodebac gansazRvravs im process,
romlis Sesaxebac axla vsaubrobT. scadeT, aba!
aq me da arkadi nikolozis-Zem gadavcvaleT rolebi: man daiwyo Tavis
grZnobebis gamosxiveba, xolo me _ maTi SedarebiT moxerxebulad gamocnoba.
_ scadeT sxivaRqmis SegrZnobis sityvebiT ganmarteba: _ winadadeba momca
arkadi nikolozis-Zem cdis gaTavebis Semdeg.
_ me mas magaliTiT ganvmartav, rogorc is msmeneli qali romlis Sesaxeb
Tqven gviambobdiT, _ vupasuxe: _ rkinis mimzidveli magnitic unda ganicdides
aseTsave sxivaRqmis SegrZnobas.
_ gasagebia _ daadastura torcovma.
iZulebuli viyaviT Segvewyvita gakveTili, radgan safarikao darbazSi
gvelodnen.
. . . . . . 19..w.
arkadi nikolozis-Ze ganagrZobda saubars.
imedi maqvs, Tqven igrZeniT Sinagani kavSiri, romelic warmoiSveba
msaxiobebs Soris sityvier da usityvo Tanaziarobis dros, _ gviTxra man.
_ mgoni, vigrZeni _ vupasuxe me.
_ es iyo Sinagani gadabma. igi warmoiSva calkeuli SemTxveviTi
momentebisagan. xolo Tu visargeblebT mTeli rigi logikuri da
TanamimdevrobiTi urTierTdakavSirebuli gancdebiT da SegrZnobebiT, es
gadabma TandaTan ganmtkicdeba, gaizrdeba da bolos Tanaziarobis im
simaRlemde miva romelsac Cven CabRujvas vuwodebT, rodesac gansxivebisa
da sxivaRqmis procesi Zlieria, maxvili da ufro sagrZnobi.
_ rogor Tu CabRujva? - SevekiTxeT yvelani
_ swored isevea rogorc ZaRli namdvili (magaliTad, buldogi) CabRujavs
kbiliT, _ agvixsna torcovma _ Cvens scenaze aseTi CabRujva unda vicodeT
TvalebiT, yurebiT, xuTi grZnobis yvela organoTi. Tu vusmenT vinmes, unda
movusminoT da visminoT. Tu vynosavT _ unda viynosoT, Tu vumzerT rames _
unda vumziroT da davinaxoT kidec da zereleT ar vacecebdeT Tvalebs
obieqts. unda CavbujRoT obieqti, Tu SeiZleba ase iTqvas, kbilebiT. magram
es mainc imas ar niSnavs, rom zedmetad unda daviZaboT.
_ aseTi CabRujvis erTi momenti mainc Tu mqonda `oteloSi~? vamowmebdi
Cems sakuTar SegrZnobas.
_ gqondaT erTi-ori momenti, magram es Zlier cotaa. otelos mTeli roli _
erTiani Cabdujvaa. es kidev cotaa Tu sxva piesisaTvis sakmarisia ubralo
CabRujva-Seqspiris tragediisaTvis saWiroa sasikvdilo CabRauWeba. ai
swored es gakldaT Tqven.
cxovrebaSi yovelTvis ar aris saWiro erTiani CabRujva, magram scenaze ki
gansakuTrebiT tragediaSi, saWiroa is, marTlada, rogor mimdinareobs
cxovreba? misi udidesi nawili yoveldRiur wvrilmanebs undeba. adgebian,
dawvebian, ama Tu im movaleobas asruleben. es sul ar moiTxovs CabRujvas
da yvelaferi meqanikurad warmoebs, magram scenisaTvis gamousadegaria aseTi
momenti. aris kidev cxovrebis sxva nakveTebi, rodesac yoveldRiurobaSi
SeiWrebian momentebi an mTliani xana saSinelebis, umaRlesi sixarulis,
vnebaTa aRmavlobis da sxva mniSvnelovan gancdaTa. isini iwveven brZolas
TavisuflebisaTvis, ideisaTvis, arsebobisaTvis, uflebisaTvis. ai es momentebi
gvWiria Cven scenaze. swored eseni moiTxoven gansaxorcieleblad rogorc
Sinagan, agreTve garegan Cabdujvas. amgvarad, unda amoSalo namdvili
cxovrebidan oTxmocdaxuTmeti procenti, romelic ar saWiroebs CabRujvas
da mxolod xuTi procenti darCeba, romelic saWiroebs, xuTi procenti unda
miitano scenaze. ai ratom SeiZleba icxovro qveynad CaubRuWavad, xolo
scenaze TiTqmis mudmivad aris igi saWiro, mimadlebuli Semoqmedebis yovel
wuTSi. xolo aqve nu dagaviwydebaT, rom CabRujva srulad ar aris
wregadasuli fizikuri daZabuloba, aramed didi aqtiuri Sinagani moqmedebaa.
amasTan, ar daiviwyoT, rom Zlier mZimea msaxiobis sajaro muSaobis pirobebi
da gamudmebul energiul brZolas moiTxovs. marTlac: ar arsebobs
cxovrebaSi portalis Savi gvirabi, aTasiani brbo mayureblisa, kaSkaSa rampa,
warmatebis survili, survili Tavi moawono mayureblebs, yvela es pirobebi
normaluri adamianisaTvis arabunebrivad unda vaRiaroT. unda icodeT maTi
damarcxeba an maTi SeumCnevloba, Tavidan aiciloT isini ufro saintereso,
SemoqmedebiTi amocaniT, romelsac TviT scenaze SeqmniT. dae, aseTma amocanam
dai pyros erTianad Tqveni yuradReba da SemoqmedebiTi niWi mTeli adamianis,
anu Seqmnas CabRujva.
rodesac amas Cavufiqrdebi xolme, erTi moTxroba magondeba: maimunebis erTi
mgeSavi gaemgzavra afrikas misTvis saWiro mxecebis SesaZenad. mas asobiT
sxvadasxva jiSis maimunebi uCvenes asarCevad da mere iciT ra gzas daadga,
rom maT Soris ufro Sesaferi cocxali masala aerCia dasageSad? mgeSavi
calkeul maimuns amoarCevda da cdilobda raime sagniT daeinteresebina igi:
an Wreli Wyetela cxvirsaxociT, romelsac TvalebSi ufrialebda, an raime
JRarunaTi, romelic arTobda maimuns Tavisi brWyvialiT an xmauriT mas
Semdeg, rogorc ki maimuni dainteresdeboda nivTiT, mgeSavi cdilobda sxva
raime nivTiT gaerTo igi. papirosiT an kakliT, Tu aseTi xerxiT gaimarjvebda
da maimuni advilad gadaitanda Tavis yuradRebas Wreli cxvirsaxocidan
axal nivTze, mgeSavi swunobda aseT ekzemplars; xolo Tu piriqiT, miuxedavad
wuTieri garTobisa axali obieqtiT is mainc ubrundeboda winandel sagans
anu cxvirsaxocs da eZebda mas, cdilobda amoeRo igi jibidan, mgeSavi
usaTuod SeiZenda yuradRebian maimuns, im motiviT, rom mas sakmaod moepoveba
gadabmuloba anu Cabdujva.
Cvenc aseve vsjiT Cveni Segirdebis sceniuri yuradRebisa da Tanaziarobis
Sesaxeb Cabdujvis Zlierebisa da xangrZlivobis mixedviT.
girCevT_gamoimuSavoT igi TqvenSi.
erTi wuTis Semdeg arkadi nikolozis-Ze ganagrZobda
axsnas:
_ me wamikiTxavs romeliRac wignebi, romelTa mecnierulobaSic ver vageb
pasuxs, TiTqos mokluls TvalebSi aRbeWdodes mkvlelis saxe. warmoidgineT,
Tu es asea: rogorRa unda yofiliyo Zlieri Casxivebis procesis dros.
raime xelsawyoTi rom SesaZlebeli iyos sxivaRqmisa da gamosxivebis
procesis danaxva, romelic scenasa da mayurebelTa darbazs Soris moxdeba
SemoqmedebiTi aRmavlobis dros warmoudgeneli unda iyos CvenTvis, rogor
uZlebs Cveni ZarRvebi denis im mozRvavebas, romelsac Cven msaxiobebi
vugzavniT mayurebelTa darbazs da aviTvisebT ukanve aTasi cocxali
parterSi mjdomi organizmisagan.
ra bumberazobas unda warmovadgendeT, rom Cveni gansxivebiT movicvaT iseTi
sivrce, rogoric Cveni didi Teatria! warmoudgenelia! sabralo msaxiobi
darbazis dasapyrobaT mas sWiria moicvas igi Tavisi sakuTari grZnobis an
nebisyofis uxilavi deniT...
ratom aris Zneli did scenaze TamaSi? imitom ki ara, rom xma unda daWimo,
gaZlierebuli unda imoqmedo. sruliadac ara! es sul ubraloa. visac
scenaze laparaki exerxeba, misTvis ar aris es saSiSi, Znelia gamosxiveba.
dRes rom saxlSi vbrundebodi gakveTilis Semdeg, ase megona, yvela
Semxvduri aranormalurad mTvlida. saqme is aris, rom mTeli gzis manZilze
Casxivebisa da gamosxivebis varjiSs vawarmoebdi. cocxal adamianebze vera
vbedavdi amas, amitom usagno sagnebiT vkmayofildebodi. Cemi varjiSis
umTavres obieqts Seadgenda bewveulis maRaziaSi gamofenili fitulebi aq
mTeli samxece iyo veberTela daTvi didi tabakiT TaTebSi, melia, mgeli,
ciyvi. yvela maT Cavexmaure intimuri daaxloebiT da vcade tyavis meSveobiT
SevWriliyav maT warmosaxviT sulSi, gamomewova iqidan raime da Camesxivebia
CemSi. me ise vcdilobdi amomewova fitulidan `cuduRela~ rom gadavxridi
ukan Tavs, kisers da mTel sxeuls, _ TiTqmis Cems zurgiT mdgomi doylapia
mayureblebic ki davxie ukan; magram aqve momagonda, rom arkadi nikolozis-Ze
ar gvirCevda gadamlaSebas, Semdeg momTvinierebeliviT vahi pnotizirebdi
mxecebs da vcdidi Cems Tavs: yalyze Semdgari aseTi daTvi rom modiodes
Cemze ieriSiT, SevZlebdi Tu ara mis SeCerebas Cemi nebisyofis CasxivebiT
Tvalebsa da pirSi? Cems mier gamosxivebis dros ise gaviwie obieqtisaken, rom
cxviriT davetake veberTela fanjris WuWyian minas, vcdilobdi imdeni mimeca
obieqtisaTvis, rom piridan Rebinebis msgavsi ram grZnoba ganvicade.
Tvalebic iseve gadmovardnas apirebdnen orbitidan.
`ara! – vakritikebdi Cems Tavs. _ aseT mZime samuSaos SeiZleba ufro
amonTxeva da CanTxeva vuwodoT, vidre Casxiveba da gamosxiveba~
`frTxilad! frTxilad! – rogorc torcovi ambobs. _ ra saWiroa aseTi
daZabuloba!~
xolo _ rodesac Sevasuste Casxiveba da gamosxiveba maSinve gaqren yovelive
fizikuri SegrZnobani romeliRac gamomdinarisa Cemgan an kidev, piriqiT
Semdinarebisa CemSi. saswrafod Sevwyvite Cemi cdebi, radgan vigrZen, rom
sakmao mayureblebs movuyare Tavi. maRaziidan xuTiode kaci, albaT
noqrebi da myidvelebi momCerebodnen da iRimebodnen., albad SeamCnies Cemi
cdebi, romelnic sasacilod moeCvenaT. magram sxva maRaziaSi me kvlav
Cavatare cdebi.
amjerad tolstois qandakeba gamoviyene obieqtad.
gogolis Zeglis win Camovjeqi da kidev vcade Cemi CabRujva. movisurve ise
`CamebRuja~ TvalebiT es brinjaos monumenti da ise momezidna Cemsken, rom
wamomdgariyo is savarZelSi.
magram male Tvalebi metkina fizikuri Wyetisagan. amas garda kritikul
momentSi Cemi Tvalebi erTi nacnobis Tvalebs Sexvdnen.
_ ra dagemarTaT, cudaT xom ara grZnobT Tavs? _ SemekiTxa TanagrZnobiT.
_ diax, saSinlad mtkiva Tavi, _ vupasuxe, WarxaliviT gavwiTldi da ar
vicodi rogor dameRwia Tavi uxerxuli mdgomareobisaTvis.
yovlad dauSvebelia aseT daZabulobamde misvla!~ _ gadavwyvite CemTavad.
. . . . . . . . 19 w..
. . . . . . . . 19.. w.
. . . . . . . . 19..w.
. . . . . . . 19..w.
. . . . . . . 19 w.
* * *
gakveTili damTavrda da is iyo arkadi nikolozis-Ze wasvlas apirebda, rom
moulodnelad gaixsna farda da gamoCnda scenaze sazeimod morTul-
mokazmuli Cveni sayvareli `maloletkovas sastumro~ iq yoveli
mimarTulebiT Camwkrivebuli iyo kedlebze sxvadasxva sididis plakatebi
warweriT:
1. Sinagani tempo-ritmi.
2. Sinagani damaxasiaTebloba
3. TavdaWeriloba da dasrulebuloba.
4. Sinagani eTika da disci plina.
5. silamaze da mimzidveloba
6. logika da Tanamimdevroba.
_ plakatebi bevria, magram saubari maT Sesaxeb jerjerobiT Zlier mokle
iqneba _ SeniSna arkadi nikolozis-Zem, rodesac CaaTvaliera sayvareli ivane
platonis-Zis wamowyeba. _ saqme is aris, rom jer Cven mTlianad ar
gagvirCevia Sinagani SemoqmedebiTi procesisaTvis saWiro yvela elementebi:
unari, niWi, artistuli monacemebi. kidev dagvrCa zogi ram, magram ibadeba
kiTxva SemiZlia amJamad saubari maT Sesaxeb Cemi ZiriTadi meTodia
daurRvevlad mivudgeT praqtikiT, TvalsaCino magaliTiT da sakuTari
SegrZnobiT Teoriasa da mis SemoqmedebiT kanonebs? marTlac, ra giTxraT
amJamad uxilav Sinagan temporitmis an kidev uxilav Sinagan
damaxasiaTeblobis Sesaxeb da TvalsaCinod rogor dagisuraToT
moqmedebebiT Cemi ganmartebebi.
arasdros movicadoT programis im safexuramde, rodesac gadavalT
TvalisaTvis dasanax garegani tempo-ritmisa da garegani damaxasiaTeblobis
ganxilvaze.
maSin SesaZlebeli iqneba TvalsaCino garegani moqmedebiT SeviswavloT da
imave dros SevigrZnoT kidec isini Sinaganad.
da Semdeg: SemiZlia axla gesaubroT uryevobaze, rodesac jer Cven ara
gvaqvs, arc piesa arc roli, romlebic moiTxovdnen aseT TavdaWerilobas
scenidan gadacemis dros? SemiZlia amJamad gesaubroT srulyofis Sesaxeb,
rodesac araferi gvaqvs dasamTavrebeli?
meore mxriv giTxraT mxatvruli an sxva eTikisa da disci plinis Sesaxeb
scenaze Semoqmedebis dros, rodesac bevri Tqvengani mxolod erTxel
gamovida scenaze saCvenebel speqtaklSi?
dabolos, ra giTxraT sceniuri silamazisa da momzidvelobis Sesaxeb, Tu
Tqven jer ar gamogicdiaT maTi Zala da Semoqmedeba aTasobiT mayurebelze.
dagvrCa logika da Tanamimdevroba.
magram vfiqrob, _ ganvlili kursis manZilze imdeni gesaubreT maT Sesaxeb.
rom sakmaod mogabezreT Tavi. mTeli programis manZilze ama Tu im
SemTxvevaSi TiTo-orola SeniSvniT bevri ram giTxariT loRikisa da
Tanamimdevrobis Sesaxeb da kidev bevrs getyviT momavalSi.
_ rodis gvesaubreT Tqven maT Sesaxeb? _ SegvekiTxa viuncovi.
_ rogor Tu rodis?! _ gaukvirda arkadi nikolozis-Zes. _ yovelTvis yovel
marjve SemTxvevaSi: maSinac, rodesac Cven Tilismur `Tu rom~-sa da
sagulisxmo viTarebas vswavlobdiT, logikurobasa da Tanmimdevrobas
moviTxovdi warmosaxviT monagonSi, fizikur moqmedebaTa Sesrulebis drosac,
rogorc, magaliTad, ufulebod fulebis daTvlisas mxolod `cuduReliT~,
agreTve moviTxovdi moqmedebaSi ukidures logikurobas da Tanamimdevrobas,
yuradRebis obieqtTa ganuwyveteli cvlis drosac, `brandi~-dan amoRebuli
scenis nakveTebad danawilebis drosac, agreTve, moviTxovdi mkacr
logikurobas da Tanamimdevrobas. igive meordeboda yovelgvari aRmgznebiT
sargeblobis dros da a. S.
axla ise vgrZnob Tavs, TiTqos yvelaferi giTxariT, ris codnac saWiroa
TqvenTvis pirvel xanebSi logikisa da Tanamimdevrobis Sesaxeb. danarCens
TandaTanobiT getyviT kursis Seswavlis mixedviT. yvela imis Semdeg, rac
giTxariT, saWiroa logikisa da Tanamimdevrobis programis calke etapis
Seqmna? meSinia ar gadavcde praqtikul gzas da TeoriiT ar gamovfito
gakveTilebi.
ai mizezi, romelic maiZulebs mxolod gakvriT movixsenio SemoqmedebisaTvis
aucilebeli, xolo jer kidev ganuxilveli elementebi, unari, niWi da sxva
monacemebi. maTgan Taigulis Sesavsebad ivane platonis Zem gagvaxsena
gamorCenili elementebi. momavalSi, rodesac TviT saqmianoba migviyvans yvela
ganuxilel sakiTxebamde, Cven jer praqtikulad gavarCevT da SevigrZnobT,
Semdeg ki Teoriulad SeviswavliT jerjerobiT gamorCenil TiToeul
elements.
ai, jerjerobiT risi Tqma SemiZlia maT Sesaxeb.
am CamoTvliT vamTavreb Cvens xangrZliv muSaobas, warmoebuls Sinagani
elementebis, niWis, unarisa da artistuli monacemebis Seswavlis mizniT, rac
saWiroa SemoqmedebiTi muSaobisaTvis.
***
damTavrda gakveTili; moswavleni daSlas apirebdnen, rom govorkovma kamaTi
daiwyo.
_ ukacravad, maS ratom aqamde arafers geubnebodiT gonebisa da nebis-yofis
mniSvnelobis Sesaxeb SemoqmedebaSi da maT nacvlad grZnobiT gamogviWedeT
yurebi!
_ Tqveni azriT, me dawvrilebiT unda melaparaka erTi da igive fsiqiuri
cxovrebis TiToeul mamoZravebelze? asea, xom? _ ager gaego torcovs.
_ ara, ratom erTi da igive _ ekamaTeboda govorkovi.
_ maS rogor? triumviratis wevrebi ganuyofeli arian, amitom laparakob ra
pirveli maTganis Sesaxeb, Zalauneburad exebi meores da mesames; mesameze
saubris dros, fiqrob pirvel orze. Tqven gana moismendiT erTi da imaves
aseT ganmeorebas?
marTlac, warmoidgineT, rom gelaparakebiT SemoqmedebiTi amocanebis Sesaxeb,
maT danawilebasa, arCevansa, saxelwodebisa da sxvaTa Sesaxeb. gana am
muSaobaSi ar monawileobs grZnoba?
_ rasakvirvelia _ monawileobs! _ daemowmnen danarCeni moswavleni.
_ da gana nebisyofa ucxoa amocanebisaTvis? _ kvlav ekiTxeboda arkadi
nikolozis-Ze.
_ ara, ar aris ucxo, piriqiT, uSualo damokidebuleba aqvs maTTan, _
davudastureT Cven.
_ Tu asea, amocanebze laparakis dros, iZulebuli viqnebodi meTqva TiTqmis
yvela is, rac ukve vTqvi, rodesac grZnobis Sesaxeb gelaparakebodiT.
_ da gana goneba ar monawileobs amocanis SeqmnaSi?
_ monawileobs danawilebasa, agreTve maTi dasaxelebis procesSi,
davaskveniT yvelam.
_ Tu asea, iZulebuli viqnebodi meTqva erTi da igive amocanis Sesaxeb
mesamejer. maS madloba gadamixadeT imisaTvis, rom me vzogavdi Tqvens
yuradRebas da dros.
magram govorkovis sayvedurSi simarTlis natamali mainc aris. diax, me
gadaxras vuSveb emociur Semoqmedebis mimarT da amas vCadivar ganzrax
imitom, rom Zlier xSirad xelovnebis sxva mimarTulebebi iviwyebdnen
grZnobas, Zlier bevri gonieri msaxiobi gvyavs da gonebidan momdinare
sceniuri qmnilebebi gvaqvs! amave dros Zlier iSviaTad gvxvdeba namdvili,
cocxali emociuri Semoqmedeba. yvela es maiZulebs ormagi yuradRebiT
movepyra grZnobas, cotaTi gonebis sazianod.
Cveni Teatris xangrZlivi SemoqmedebiTi muSaobis manZilze Cven, misi
msaxiobebi miveCvieT goneba, nebisyofa da grZnoba CavTvaloT fsiqiuri
cxovrebis mamoZraveblebad. es Rrmad SeiWra Cvens SegnebaSi; amas Seegua
Cveni fsiqoteqnikuri xerxebi, magram ukanasknel dros mecnierebam didi
cvlilebebi Seitana fsiqiuri cxovrebis mamoZravebelTa gansazRvraSi,
rogor SeveguebiT amas Cven, scenis msaxiobebi? ra cvlilebas Seitans is
Cvens fsiqoteqnikaSi?
amis Sesaxeb ver movaswreb dRes saubars. amitom gadavdoT meore
gakveTilamde.
........ 19..w.
dRes arkadi nikolozis-Ze gvesaubra fsiqiuri cxovrebis mamoZravebelTa
mecnierul axal gansazRvris Sesaxeb.
waikiTxa man meore warwera plakatze.
_ am gansazRvris Sinagani arsi igivea, rac uwin, ZvelSi iyo, rom goneba,
nebisyofa da grZnoba winaT iTvlebodnen fsiqiuri cxovrebis
mamoZraveblebad. axali mxolod azustebs winandels. erTimeoresTan
SedarebiT Tqven upirveles yovlisa SeniSnavT, rom erTad Sejamebuli
warmodgena da msjeloba, swored im Sinagan funqciebs asruleben, rasac
Zveli ganmartebiT goneba (inteleqti) asrulebda.
fsiqiuri cxovrebis mamoZravebelTa axali gansazRvris Semdgomi
dakvirvebiT dainaxavT, rom sityvebi `nebisyofa~ da `grZnoba~ gaerTianebuli
arian erTad _ `nebisyofa-grZnoba~. erTisa da meore cvlilebis azrs
magaliTebiT agixsniT.
davuSvaT rom dRes Tqven Tavisufali xarT da gindaT rac SeiZleba
sainteresod gaataroT dro ras izamdiT Tqveni survilis
ganxorcielebisaTvis.
Tu grZnoba sdums da masTan nebisyofac Tqven meti araferi dagrCeniaT, rom
gonebas mimarToT. dae iman migiTiToT rogor moiqceT aseT SemTxv vevebSi.
Tqveni gonebis rols me vkisrulob da winadadebas gaZlevT:
xom ar gsurT gaviseirnoT quCaSi an qalaqgareT, rom kunTebSi gaiSaloT da
sufTa haeri isunTqoT?
Cveni xuTi grZnobis yvelaze mkveTri _ mxedveloba _ warmosaxvisa
moCvenebaTa wyalobiT ukve gixatavT imas, rac Tqven mogeliT da rac
gxiblavT da gizidavT momaval gaseirnebaSi. Tqven ukve xedavT Tqvens
Sinagan `ekranze~ grZel kinofirs, romelzedac asaxulia aTasgvari peizaJi,
nacnobi quCebi qalaqgareTa adgilebi da a. S. ase warmogidgebaT Tqven dRes
momavali gaseirneba.
es ar mitacebs dRes, _ msjelobT Tqven: --araferi sasiamovno ar aris quCaSi
xetiali, xolo cud amindSi ver mimizidavs buneba. amasTan, daRlilic var.
ase warmoiSveba TqvenSi msjeloba warmosaxvis Sesaxeb. maS TeatrSi wadiT
saRamos _ girCevT goneba.
am winadadebis dros warmosaxvam dagixataT, xolo Sinaganma mxedvelobam
mTeli rigi suraTebi Tqvens nacnob TeatrebSi uceb aRbeWda Zlieri
simsxviliTa da sisworiT. Tqven gonebis TvaliT gaiareT salarodan
darbazamde, dainaxeT speqtaklis romeliRac scena da ukve gamoimuSaveT
warmodgena, xolo Semdeg msjeloba dRis axali gegmis Sesaxeb. amjerad
rogorc nebisyofa, ise grZnobac uceb afeTqdnen da gamoexmaurnen Tqveni
gonebis winadadebas (anu mis warmodgenas da msjelobas) Tqven erTad
astexeT gangaSi da gamoafxizleT Sinagani elementebi, amrigad _ daaskvna
torcovma _ daiwyeT gonebiT (warmodgeniTa da msjelobiT), saqmianobaSi
CaiTrieT, rogorc nebisyofa, ise TviT grZnobac.
sakmaod grZeli pauzis Semdeg man ganagrZo:
_ ras gveubneba Cveni gamokvlevebi? isini gvisuraTeben gonebis muSaobas,
isini gviCveneben misi funqciebis or mTavar moments: pirveli biZgis moments,
romelic iwvevs warmodgenis Seqmnis process, da meore moments aqedan
gamomdinares _ msjelobis Seqmnis moments.
Cemi axsna Tqven gaZlevT fsiqiuri cxovrebis mamoZravebelTa pirveli
naxevris ganmartebis dedaarss.
meore nawilis dakvirvebisas Cven vxedavT, rom, rogorc ukve giTxariT,
axali ganmartebiT nebisyofa da grZnoba gaerTianebulia erT sityvad _
nebisyofa – grZnoba, ram gamoiwvia es? kvlav magaliTiT gi pasuxebT,
warmoidgineT aseTi ucabedi damTxveva: gagiJebiT giyvarT vinme, is Sors aris.
Tqven aq xarT da ar iciT Tu rogor daicxroT siyvaruliT gamowveuli
mousvenroba, magram, ai miiReT werili, Turme isic iseve itanjeba martoobaSi
da gemudarebaT inaxuloT saswrafod.
rogorc ki amoikiTxeT Seyvarebulis mowodeba, Tqveni grZnoba afeTqda. raRa
swored am dros unda momxdariyo, rom Teatridan gamogigzavnes axali roli
- romeosi. imis gamo, rom Tqveni da Tqvens mier warmosadgeni piris
grZnobebi analogiuria, rolis bevri adgili advilad aiTviseT. am
SemTxvevaSi vin gamovida sardlis rolSi, vin warmarTa Semoqmedeba?
gvekiTxeboda arkadi nikolozis-Ze.
_ rasakvirvelia, grZnoba! _ iyo Cemi pasuxi.
_ nebisyofa gana erTdroulad da grZnobasTan ganuyrelad ar SfoTavda, ara
undoda, ar miiswrafoda Seyvarebulisaken, xolo scenaze _ julietasaken?
_ miiswrafoda _ gamovutydi gulaxdilad.
_ maS, am SemTxvevaSi isini oriveni winamZRolebi yofilan, fsiqiuri
cxovrebis mamoZravebelni da gaerTiandnen saerTo muSaobaSi, scadeT, aba
maTi daSoreba erTimeorisagan. Tavisufal dros scadeT CaukvirdeT da
gamoZebnoT iseTi SemTxveva, rodesac nebisyofa da grZnoba erTimeoris
gancalkevebiT cocxloben, zRvari gaavleT maT Soris, gviCveneT, sad Tavdeba
erTi da sad iwyeba meore. vfiqrob ver SesZlebT amas, iseve rogorc me
TviTon ver SevZeli. ai ratom moxda rom ukanasknelma mecnierulma
gansazRvram gaaerTiana isini erT sityvad _ nebisyofa_ grZnoba.
Cven, sceniuri xelovnebis moRvaweni, siswores vxedavT am axal ganmartebaSi
da gaiTvaliswinebT praqtikul sargeblobas, romelsac momavalSi mogvcems
is, magram jer kidev jerovnad ver davuaxlovdiT mas. amisaTvis droa saWiro.
visargebloT axliT, mxolod nawilobriv, ramdenadac Seswavlili gvaqes igi
praqtikulad, xolo danarCenSi, davkmayofildeT ukve saTanadod nacadiT,
ZveliT.
jerjerobiT mdgomareobidan sxva gamosavals ver vxedav. amrigad,
iZulebuli var visargeblo fsiqiuri cxovrebis mamoZravebelTa orive
gansazRvriT, rogorc ZveliT, ise axliT, imis mixedviT, Tu yovel calke
SemTxvevaSi, romeli maTgani momeCveneba ufro advilad aTvisebisaTvis. Tu
CemTvis moxerxebuli-iqneba ama Tu im momentSi saqme mqondes Zvel
ganmartebasTan, anu ar iqneba saWiro gonebis funqciaTa gaoreba an meores
mxriv, ara iqneba saWiro nebisyofisa da grZnobis gaerTianeba, mec aseve
moviqcevi.
bodiSs vixdi mecnierebis warmomadgenelTa winaSe aseTi
mourideblobisaTvis, amas gamarTleba aqvs wminda praqtikuli mosazrebiT,
romliTac vxelmZRvanelobdi TqvenTan saskolo muSaobaSi.
. . . . . . . 19..
maS ase _ daiwyo arkadi nikolozis Zem _ goneba, nebisyofa da grZnoba, anu
axali gansazRvriT, warmodgena, msjeloba da nebisyofa-grZnoba wamyvan rols
TamaSoben Semoqmedebis procesSi.
es kidev imiT Zlierdeba, rom fsiqikuri cxovrebis TiToeuli
mamoZravebeli erTimeorisaTvis imave dros aRmgznebs warmoadgens, romelic
Semoqmedebisaken iwvevs triumviratis sxva wevrebs. amas garda, goneba,
nebisyofa da grZnoba TavisTavad ver iarsebeben damoukideblad, erTimeoris
mxardauWerlad, amitom isini yovelTvis erTad moqmedeben, erTdroulad,
erTimeoresTan mWidro kavSirSi (goneba-nebisyofa, grZnoba, grZnoba-nebisyofa-
goneba, nebisyofa-grZnoba-goneba). esec agreTve didad zrdis fsiqiuri
cxovrebis mamoZravebelTa mniSvnelobas da wamyvan rols.
gamoviyvanT ra samoqmedod gonebas, Cven amiT SemoqmedebaSi CavabamT
nebisyofas da gZnobasac. an, axal enaze Tu vityviT: raRacis warmodgena
bunebrivad iwvevs msjelobas mis Sesaxeb.
erTic da meorec Caabamen muSaobaSi nebisyofa-grZnobas.
mxolod saerTo, fsiqikuri cxovrebis yvela mamoZravebelTa
Sexmatkbilebuli muSaobiT vqmniT Cven Tavisuflad, gulwrfelad, uSualod,
organulad, ara sxvisi, aramed sakuTriv Cveni saxeliT, Cveni piradi
pasuxismgeblobiT, rolis cxovrebis sagulisxmo viTarebaSi.
marTlac, rodesac WeSmariti msaxiobi warmoTqvams hamletis monologs
`yofna ar yofnas~, gana is mxolod formalurad gamoTqvams avtoris ucxo
azrebs da asrulebs reJisoris mier naCveneb garegan moqmedebas? ara, is
ufro mets iZleva da rolis sityvebSi Tavis Tavs Caaqsovs. Tavis sakuTar
warmodgenas cxovrebis Sesaxeb, Tavis suls, Tavis cxovel grZnobasa da
nebisyofas. am momentSi msaxiobi gulwrfelad aris aRfrTovanebuli
Tavisi gancdili cxovrebis mogonebebiT, romlebic analogiuria rolis
cxovrebis, zraxvebisa da grZnobebis.
aseTi msaxiobi laparakobs scenaze ara ararsebuli hamletis saxeliT, aramed
piradad Tavisi saxeliT, romelic Caqsovilia piesis sagulisxmo viTarebaSi.
sxvisi azrebi, grZnobebi, warmodgena, msjeloba Tavisad aqvs gadaqceuli,
amasTan sityvebs imisTvis ki ar warmoTqvams, rom sxvebma moisminon rolis
teqsti da gaigon is, msaxiobs sWiria, rom mayurebelma igrZnos misi Sinagani
damokidebuleba warmoTqmulisadmi, rom maTac is isurvon da moindomon, rac
surs msaxiobis SemoqmedebiT nebisyofas.
am momentSi eridebian fsiqiuri cxovrebis yvela mamoZravebelni da
erTimeoreze arian damokidebuli. erTi SemoqmedebiTi Zalis meoresTan es
damokidebuleba, urTierTSemoqmedeba da mWidro kavSiri didmniSvnelovania
Cvens saqmianobaSi da Secdoma iqneboda ar gvesargebla miT Cveni praqtikuli
miznebisaTvis.
aqedan _ saTanado fsiqoteqnika.
misi safuZvlebi imaSi mdgomareobs, rom triumviratis wevrTa
urTierTmoqmedebis meoxebiT bunebrivad, organulad gamoviwvioT samoqmedod
triumvatoris rogorc rogorc TiToeuli wevri, agreTve msaxiobis
SemoqmedebiTi aparatis yvela elementebi.
fsiqiuri cxovrebis mamoZraveblebi xandisxan yvelani erTad Caebmebian
muSaobaSi TavisTavad, uceb, qvecnobierebiT, Cveni survilis gareSe am
SemTxveviT, marjve momentebSi unda mohyve fsiqiuri cxovrebis
mamoZravebelTa bunebriv SemoqmedebiT swrafvas, magram rogor moiqceT,
rodesac goneba, nebisyofa da grZnoba ar exmarebian msaxiobis SemoqmedebiT
gamowvevas?
am SemTxvevaSi unda visargebloT aRmgznebiT. aRmgznebi moepoveba rogorc
TiToeul elements, ise fsiqiuri cxovrebis TiToeul mamoZravebels.
nu aRagznebT yvelas erTad, amoirCieT erTi maTgani vTqvaT, Tundac goneba,
is ufro gamgonea, morCili, vidre sxva romelime mamoZravebeli is ufro
xalisiT asrulebs brZanebas am SemTxvevaSi teqstis formaluri azridan
msaxiobi Rebulobs Sesabamis warmodgenas da iwyebs imis danaxvas, ris
Sesaxebac sityvebi miuTiTeben.
Tavis mxriv warmodgena sakuTar Sesabamis msjelobas iwyebs. isini hqmnian
ara mSral, formalur, aramed warmodgeniT aRdgenil azrs romelic
bunebrivad aRagznebs nebisyofa-grZnobas.
am procesis gamomxatveli suraTebi bevria Tqvens xanmokle praqtikaSi.
moigoneT Tundac Tqvena mier aTvalwunebuli `SeSlilis~ etiudi, gonebam
moifiqra monagoni: `Tu rom~ da sagulisxmo viTareba; maT Seqmnes axali,
amaRelvebeli warmodgena, msjeloba, xolo Semdeg yvelam erTad gamoiwvies
nebisyofa-grZnoba, yovelive amis Sedegad mSvenivrad iTamaSeT etiudi, es
SemTxveva kargi magaliTia gonebis muSaobis iniciatorobisa SemoqmedebiTi
procesis aRgznebis dros.
magram SeiZleba sxva gziTac mivudgeT piesas etiudsa da rols, anu
grZnobiT, miuxedavad imisa, rom is Jiniani da meryevia.
didi bednierebaa, Tu emocia uceb gamoexmaureba gamowvevas. maSin yvelaferi
TavisiT mogvardeba. bunebrivi gziT: gaCndeba warmodgenac, warmoiSveba
msjelobac mis Sesaxeb. xolo yvelani erTad gamoiwveven nebisyofas.
sxvanairad rom vTqvaT, grZnobis meoxebiT uceb amuSavdebian fsiqiuri
cxovrebis yvela mamoZravebelni.
magram ra vqnaT im SemTxvevaSi, Tu TavisTavad ar moxdeba es, Tu grZnoba ar
gamoexmaureba mowodebas da umoqmedod darCeba, maSin triumviratis yvelaze
uaxloes wevrs, unda mivmarToT _nebisyofas.
romel aRmgznebs mivmarToT, rom gamovafxizloT mTvlemare emocia?
SemdegSi Tqven gaigebT, rom aseTi aRmgznebi da gamomwvevia temporitmi
gadasaWreli dagvrCa sakiTxi rogor gamoviwvioT Semoqmedebisadmi
mTvlemare nebisyofa.
rogor gavaRvivoT masSi SemoqmedebiTi muSaoba.
_ amocanis saSualebiT, _ movagone me. _ is uSualod moqmedebs
SemoqmedebiT survilze, ese igi nebisyofaze.
_ eg _ imazea damokidebuli, Tu ras warmoadgens TviT amocana, nakleb
warmtaci - ar moqmedebs. aseTi amocana xelovnurad unda davuaxlovoT
msaxiobis suls. iZulebuli gaxdebiT gavamaxviloT is, gamovacocxloT,
gavaSinaarsianoT, gavxadoT amaRlebuli, piriqiT, warmtac amocanas pirdapir
uSualo zemoqmedebis Zala aqvs. magram, nebisyofaze ar moqmedebs. gataceba,
upirveles yovlisa, emociis sferoa da ara survilisa. amitom igi pirdapiri
gziT moqmedebs grZnobaze SemoqmedebaSi saWiroa jer gataceba da SegrZnoba
xolo Semdeg _ mondomeba, ai, ratom unda vaRiaroT, rom amocanis
zemoqmedeba ndomaze ara pirdapiri, aramed arapirdapiria.
_ aki Tqven brZaneT, rom axali gansazRvriT nebisyofa ganuyofeliao
grZnobisagan. maSasadame, Tu amocana zemoqmedebs ukanasknelze, bunebrivia rom
is erTi da imave dros iwvevs pirvelsac, _ daiWira govorkovma torcovi.
_ namdvilad nebisyofa _ grZnoba _ orpirovania. zogierT SemTxvevaSi masSi
emocia sWarbobs survils, xolo zogierTSi _ survili. Tumca iZulebiTi, _
emocias. amitom zogierTi amocana ufro metad moqmedebs nebisyofaze, vidre
grZnobaze, xolo sxvebi _ piriqiT nebisyofis xarjze aZliereben grZnobas.
_ magram... ase Tu ise, pirdapiri Tu arapirdapiri gziT amocana imoqmedebs
Cvens nebisyofaze, is aris Cveni saukeTeso aRmgznebi SemoqmedebiTi ndomis
aRmZvreli, da Zlier gudmodgined vsargeblobT miT.
maS isev Zveleburad visargeblebT amocaniT nebisyofa grZnobaze
arapirdapiri zemoqmedebisaTvis.
mcire pauzis Semdeg ganagrZo arkadi nikolozis-Zem.
_ imis siswores, rom fsiqiuri cxovrebis mamoZravebelia goneba
(warmodgena, msjeloba), nebisyofa da grZnoba, adasturebs TviT buneba,
romelic xSirad Sehqmnis xolme emociur nebisyofis an inteleqtualur
saxis artistul individualobas.
pirveli ti pis msaxiobebi _ nebisyofasa da gonebasTan SedarebiT Warbi
grZnobis mqoneni, _ romeos da otelos TamaSis dros, xazgasmiT aRniSnaven am
rolebis emociur mxares.
meore ti pis msaxiobebi _ grZnobasa da gonebasTan SedarebiT nebisyofis
moWarbebiT mqoneni SemoqmedebiT muSaobaSia, _ makbetis an brandis TamaSis
dros xazs usvamen maT pativmoyvareobas an religiur survilebs.
xolo mesame ti pis msaxiobni _ grZnobasa da nebisyofasTan SedarebiT
Warbi gonebis mqoneni maT SemoqmedebiT bunebaSi, _ hamletis an naTan
brZenis TamaSobis dros uneburad met inteleqtualur da gonebriv elfers
aZleven maT, vidre es saWiroa.
magram fsiqiuri cxovrebis erTis, meoris Tu mesame mamoZravebelis
siWarbem sruliadac ar unda daTrgunos triumviratis danarCeni wevrebi.
saWiroa Cveni sulis mamoZravebel ZalTa harmoniuli Sefardeba.
rogorc xedavT, xelovneba erTdroulad aRiarebs, rogorc emociurs,
nebsiTs, ise inteleqtualur Semoqmedebasac, romelSic grZnoba, nebisyofa an
goneba xelmZRvanel rols asruleben.
Cven mxolod iseT muSaobas uarvyofT, romelic mSral, aqtiorul
angariSzea dafuZnebuli. aseT TamaSs Cven vuwodebT civs, goniers.
sazeimo pauzis Semdeg arkadi nikolozis-Zem ase daabolova gakveTili:
_ Tqven exla mdidari xarT, Tqven mogepovebaT didi jgufi elementebisa,
romelTa SemweobiTac SegiZliaT ganicadoT rolis `adamianuri sulis
cxovreba~. es Tqveni Sinagani iaraRia, Semoqmedebis asparezze
gamosasvlelad gamzadebuli Tqveni samxedro laSqari. es kidev cotaa _
Tqven monaxeT TqvenSi sami mTavarsardali, romelTac SeuZliaT win
waruZRvnen brZolaSi TavianT polkebs.
es didi miRwevaa da me mogilocavT Tqven!
_ polkebi mzad arian brZolisaTvis! sardlebi saguSagoze dganan! SeiZleba
SevudgaT laSqrobas!
_ rogor Tu laSqrobas!
_ warmoidgineT, rom gadavwyviteT davdgaT didebuli piesa, romelSic
yvelas SesaniSnavi roli gaqvT. ras izamdiT piesis pirveli kiTxvis Semdeg
Teatridan saxlSi misvlisas?
_ viTamaSebdiT!- gaacxada viuncovma.
puSCinma sTqva, rom Seudgeboda rolis garCevas. maloletkova kuTxeSi
mijdeboda da Seecdeboda `SeegrZno~. saCvenebeli speqtaklis mware
gamocdilebiT dasjili, me TavSekavebuli aseTi saxifaTo cdunebisagan da
daviwyebdi Tilismuri an sxva `Tu rom~-iT, sagulisxmo viTarebiT. yvela
danarCeni ocnebiT. paSa nakveTebad daaqucmacebda rols.
_ erTi sityvaT, _ mogvmarTa torcovma,_ TiToeuli Tqvengani, ama Tu im gziT
Seecdeboda tvinSi, gulSi, ndomaSi CasZvromoda rols, sakuTar emociur
mexsierebaSi gamoiwvevda analogiur mogonebebs, Seidgenda warmodgenas da
sakuTar msjelobas saxis cxovrebis Sesaxeb, waritacebda nebisyofa-
grZnobas. Tqven CabRuWavdiT rolis suls Tqveni. sulis brWyalebiT,
daiwyebdiT misadmi miswrafebas Tqveni fsiqiuri cxovrebis mamoZraveblebiT.
msaxiobis goneba, nebisyofa da grZnoba yvela erTad Zlier iSviaTad
Caswvdeba xolme axal nawarmoebis dedaarss, aRigzneba misi SemoqmedebiT da
gatacebis momentSi Sehqmnis muSaobisaTvis saWiro Sinagan ganwyobilebas.
ufro, xSirad inteleqti (goneba) ramdenadme aiTvisebs sityvier teqsts,
nawilobriv miswvdeba emocia (grZnoba) da iwveven survilis (nebisyofis)
gamourkvevel, nakuw-nakuw gatacebas.
an, Tu axali gansazRvris mixedviT vityviT, poeti nawarmoebis gacnobis
dawyebiT periodSi yalibdeba bundovani warmodgena da sruliad zerele
msjeloba piesis Sesaxeb.
nebisyofa-grZnobac agreTve nawilobriv, gulSeujereblad gamoexmaureba
pirvel STabeWdilebebs, da maSin Seiqmneba rolis cxovrebis Sinagani
SegrZnoba _ `saerTod~.
sxva Sedegs jerjerobiT arc unda movelodeT, Tu rolis namdvili
cxovrebis azri `saerTod~ gaigo msaxiobma. umetes SemTxvevaSi Sinagani
dedaarsi mTel siRrmes mxolod xangrZlivi muSaobis Semdeg aRwevs,
nawarmoebis Seswavlis Semdeg, romelic gaiara TviT piesis avtorma.
magram isic moxdeba, rom pirvel wakiTxvaze sityvier teqsts ver iTvisebs
msaxiobis goneba, ver Rebulobs nebisyofisa da grZnobis gamoZaxils, vera
hqmnis veraviTar warmodgenas da msjelobas wakiTxuli nawarmoebis Sesaxeb.
xSirad moxdeba xolme ase impresionistuli an simbolisturi nawarmoebis
pirveli gacnobisas.
maSin sxvisi msjelobis sesxeba gvixdeba, sxvisi daxmarebiT viTvisebT mas.
gulmodgine muSaobis Semdeg bolos rogorRac bundovani warmodgena gaqvT
mis Sesaxeb, sxvaze damokidebuli msjeloba, romelic SemdegSi TandaTan
viTardeba. dasasruls SesZlebT, ase Tu ise, CaiTrioT muSaobaSi nebisyofa-
grZnoba da fsiqiuri cxovrebis yvela mamoZravebeli.
pirvel xanebSi, vidre mizani bundovania, maTi miswrafebis uxilavi deni
Canasaxis mdgomareobaSia. msaxiobis mier piesis pirveli gacnobisas
aRbeWdili rolis cxovrebis calkeuli momentebi, fsiqiuri cxovrebis
mamoZraveblebis miswrafebis Zlier gaqanebas iwveven.
azri, survilebi, ryeviT iCenen Tavs. isini xan aRmocendebian da isev
gaqrebian.
grafikulad rom gamovxatoT fsiqiuri cxovrebis mamoZravebelidan
gamomdinare es xazebi, miviRebT raRac nawyvetebs, kveTilebs, wyvetil xazebs.
rolis Semdegi gacnobisa da misi ZiriTadi miznis Rrma Seswavlis Semdeg,
misrafebis xazebi TandaTan swordebian.
maSin SesaZlebeli xdeba vilaparakoT Semoqmedebis sawyisis Casaxvis Sesaxeb.
- mere, ratom?
arkadi nikolozis-Zem pasuxis nacvlad uceb moulodnelad daiwyo xelebis
qneva, wixlebis srola, Tavisa da mTeli sxeulis ryeva da bolos SegvekiTxa:
_ SeiZleba cekva vuwodoT Cems moZraobas?
Cven uaryofiTad vupasuxeT.
amis Semdeg arkadi nikolozis-Zem mjdomarem daiwyo sxvadasxvagvari
moZraoba, romelic erTidan meoreSi gadinaskveboda da hqmnida ganuwyvetel
xazs.
_ aqedan, aqedan ki SeiZleba cekvis gamomuSaveba? _ gvkiTxa man. SeiZleba,
_ mivugeT erTxmad.
arkadi nikolozis-Zem daiwyo raRac calkeuli notebis damRereba, maT Soris
grZeli pauzebiT.
_ SeiZleba vuwodoT amas simRera? _ kvlav SegvekiTxa.
_ ara.
_ amas? _ da man ramdenime sasiamovno hangi Caaqsova erTi meoreze gadasvliT.
_ SeiZleba.
arkadi nikolozis-Zem daiwyo qaRaldze jRabna da Txupvna.
wertilebiT, xazebiTa, xveuli weriT da SegvekiTxa.
_ SegiZliaT amas naxati uwodoT?
_ ara.
_ xolo am xazebisagan SeiZleba misi Sedgena?_ arkadi nikolozis-Zem
gaatara ramdenime grZeli, lamazad moxveuli xazi.
_ SeiZleba!
_ amrigad, Tqven xedavT, rom yovel xelovans upirveles yovlisa esaWiroeba
uwyveti xazi?!
_ vxedavT!
_ Cvens xelovnebasac sWirdeba aseTi uwyveti xazi. ai ratom giTxariT, rom
rodesac mamoZravebelTa miswrafebi xazebi gamoswordeba an uwyveti gaxdeba,
mxolod maSin SeiZleba msjeloba Semoqmedebis Sesaxeb.
_ ukacravad, gana SesaZlebelia cxovrebaSi, da miT umetes scenaze, uwyveti
xazi, romelic xazi, romelic erTi wuTic ki ara swydeba? _ Seedava
govorkovi.
_ aseTi xazi SesaZlebelia, magram normalur adamians ki ar eqneba, aramed
SeSlils da mas ewodeba idee fixe, xolo rac Seexeba janmrTel adamians
misTvis zogierTi wyvetili normaluri da savaldebuloa. yovel SemTxvevaSi
Cven ase gvgonia. wyvetilebis momentSi xom ar kvdeba adamiani, is cocxlobs,
amitom cxovrebis romelime xazi ganagrZobs msvlelobas, _ agvixsna
torcovma.
_ ra xazia is?
- amis Sesaxeb mecnierebs SeekiTxeT. xolo Cven piroba davdoT da vuwodoT
mas adamianis normaluri, uwyveti xazi, romelSic moxdeba savaldebulo
umniSvnelo Sesvenebebi.
gakveTilis dasasruls arkadi nikolozis-Zem agvixsna rom Cven
gvesaWiroeba erTi ki ara, aramed mTeli rigi aseTi xazebi, anu warmosaxvis
monagonTa, yuradRebis, obieqtebis, logikisa da Tanamimdevrobis, nakveTebisa
da amocanebis, survilis, miswrafebis, da moqmedebis, simarTlis ganuwyveteli
momentebis, damajereblobis, emociur mogonebaTa, Tanaziarobis, SeguebaTa da
danarCeni elementebis xazebi, romlebic aucilebelia Semoqmedebis dros.
Tu scenaze gawydeba moqmedebis xazi _ es imas niSnavs, rom roli, piesa,
speqtakli SeCerdnen. Tu igive daemarTeba fsiqiuri cxovrebis
mamoZravebelTa xazs, Tundac, magaliTad, azrs, (gonebas), _ adamiani –msaxiobi
veRar SesZlebs, Tu ras mouTxroben teqstis sityvebi, maSasadame, is ver
mixvdeba imas, rasac akeTebs da laparakobs scenaze _ rolSi. xolo Tu
gaCerdeba nebisyofa-grZnobis xazi, adamiani-msaxiobi da misi roli Seswyveten
survils da gancdas.
adamiani-msaxiobi da adamiani-roli cxovroben yvela am xazebiT scenaze
TiTqmis ganuwyvetliv. es xazebi aZleven maT mier asaxul pirs sicocxles
da moZraobas. rogorc ki gawydebian isini _ rolis cxovrebac wydeba da
iwyeba dambladacema an sikvdili. xazis warmoSobasTan erTad rolic
aRsdgeba mkvdreTiT.
sikvdilisa da sicocxlis aseTi morigeoba aranormaluria. roli moiTxovs
maradiul sicocxles da misi xazis TiTqmis uwyvetobas.
..... 19..w.
....... 19 w.
......... 19.. w.
arkadi nikolozis-Ze dRes ambobda:
_ zeamocanis Ziebisa da dadgenis saZnelo procesSi did rols TamaSobs
misi dasaxelebis amorCeva.
TqvenTvis cnobilia, rom ubralo, martivi nakveTebisa da amocanebis dros
marjve sityvieri dasaxeleba maT Zalasa da mniSvnelobas aZlevs. Tavis
droze agreTve vTqviT, rom SemoqmedebiTi miswrafebis arsebiTi saxelis
zmniT Secvla aZlierebs aqtivobas da qmedobas.
es pirobebi ufro metad mJRavndebian zeamocanis sityvieri saxelwodebis
procesSi.
`sul erTi ar aris, ra saxelwodeba erqmeva!~ _ ambobdnen uvicebi. magram
aRmoCnda, rom marjve saxelsa da am saxelSi dafarul qmedobazea xSirad
damokidebuli nawarmoebTa TviT mimarTuleba da ganxilvac. qmedobazea
xSirad damokidebuli nawarmoebTa TviT mimarTuleba da ganxilvac.
davuSvaT, rom Cven vTamaSobT griboedovis `vai Wkuisagan~-s da rom
nawarmoebis zeamocana dadgenilia sityvebiT: `minda viswrafode~,
sofiosaken~. piesis mravali moqmedeba amarTlebs am saxelwodebas..
cudia, rom aseTi TvalsazrisiT ganxilvis dros, piesis mTavari,
sazogadoebriv-mxilebiTi mxare, SemTxveviT, epizodur mniSvnelobas iRebs.
magram SeiZleba `vai Wkuisagan~-is zeamocana dadgindes imave sityvebiT
`minda viswrafode~, magram sofiosaken ki ara, aramed Cemi samSoblosaken. am
SemTxvevaSi pirvel planze dgeba Cackis mxurvale siyvaruli ruseTisadmi,
Tavisi erisadmi, Tavisi xalxisadmi.
am SemTxvevaSi didi adgili eTmoba piesaSi mis sazogadoebriv-mxilebiT
mxares da mTeli nawarmoebi mniSvnelovnad gaizrdeba Tavisi Sinagani azriT.
magram ufro metad SeiZleba piesis gaRrmaveba, Tu mis zeamocanas davadgenT
sityvebiT: `minda viswrafode Tavisuflebisaken~. piesis gmiris aseTi
miswrafebis dros misgan moZaladeTa mxileba ufro mZafri xdeba da
nawarmoebi piradi, kerZo mniSvnelobis ki ar xdeba, rogorc pirvel
SemTxvevaSi _sofiosadmi siyvarulis dros, ara viwro-nacionaluri, rogorc
meore variantSi, aramed farTo, msoflio sakacobrio mniSvnelobas moi povebs.
aseTive metamorfoza moxdeba hamletis traRediaSic misi zeamocanis
saxelis SecvliT. Tu mas davarqmevT `minda pativi vce mamis xsovnas~, maSin
ojaxuri drama migizidavs. `minda Sevicno yofnis saidumloeba~-s saxeliT
miviRebT mistiur traRedias, romlis drosac cxovrebis ufskrulSi Caxedul
adamians ukve aRar SeuZlia arseboba Tu ar gadasWra yofna-aryofnis
sakiTxi. zogierTebs meore mesia undaT aRmoaCinon hamletSi, romelmac
maxviliT xelSi unda gaswmindos biwierebisagan dedamiwa. zeamocana `minda
vixsna kacobrioba~ ufro metad gaafarTovebs da gaaRrmavebs traRedias.
ramdenime magaliTi Cemi, rogorc msaxiobis, piradi praqtikidan ufro
TvalsaCinod, vidre CamoTvlilni, agixsnian zeamocanis saxelwodebis
mniSvnelobas.
me vTamaSobdi argans molieris `viTom avadmyofSi~. Tavidan Zlier
elementarulad mivudeqiT piesas da misi zeamocana ganvsazRvreT: minda
avadmyofi viyo~ rac ufro metad vcdilobdi vyofiliyav avadmyofis
ganwyobilebaSi, rac ufro ukeTesad vaxerxebdi amas, miT mxiaruli komedia-
satira avadmyofobis traRediaT iqceoda, paTologiaT.
magram male mivxvdiT Secdomas da Citirekias zeamocana SevcvaleT
sityvebiT: `minda rom avadmyofad mTvlidnen~. uceb aJRerda piesis komikuri
mxare, Seiqna niadagi sulelis eqsploataciisaTvis Sarlatnebis mier
medicinis samyarodan, romelTa gamomzeurebac undoda moliers Tavis piesa-
Si da tragedia uceb Seicvala mxiarul meSCanur komediaT.
meore piesaSi _ goldonis `sastumros diasaxlis~-Si zeamocanas pirvelad
vuwodeT: `minda gaufrTxilde qalebs~ (qalebis moZuleoba), magram am
SemTxvevaSi piesa ver amJRavnebda Tavis humorsa da qmedobas. Semdeg ki,
rodesac mivxvdiT, rom gmiri qalebis moyvarulia da unda mxolod Tavi
moaCvenos qalebis moZuleT_ zeamocanaT davadgineT: `minda farulad
vearSiyo~ (qalebis moZuleobas amofarebulma), piesac erTbaSad
gamococxlda.
magram amgvari amocana umetesad exeboda Cems rols da ara mTel piesas.
xolo, rodesac didi xnis muSaobis Semdeg mivxvdiT, rom `sastumros
diasaxlisi~ anu `Cveni cxovrebis diasaxlisi~ qalia (mirandolina) da amis
Sesabamisad davadgineT zeamocana, maSin Sinagani dedaazri TavisTavad
gamomJRavnda.
Cemi magaliTebi imas mowmoben, rom Cvens Semoqmedebasa da xmis teqnikaSi
zeamocanis saxelis amorCeva uaRresad mniSvnelovani momentia, romelic
azrsa da mimarTulebas aZlevs mTel muSaobas.
erTob xSirad zeamocana isazRvreba speqtaklis damTavrebis Semdeg, xSirad
TviT mayureblebi exmarebian msaxiobs zeamocanis swori saxelis dadgenaSi.
arc exla aris TqvenTvis naTeli, rom piesasTan organulia zeamocanis
uwyveti kavSiri, rom zeamocana aRebulia TviT piesis wiaRidan, TviT misi
saidumlo kunWulebidan.
dae zeamocana, rac SeiZleba Rrmad da mkvidraT SeiWras Semoqmedi msaxiobis
sulSi, mis warmosaxvaSi, gonebaSi, grZnobaSi yvela elementebSi. dae
zeamocana ganuwyvetliv moagonebdes amsrulebels rolis Sinagani
cxovrebisa da Semoqmedebis mizans. speqtaklis mTeli msvlelobis manZilze
unda axsovdes msaxiobs zeamocana, dae daexmaros is grZnobiTi yuradRebis
SeCerebaSi rolis cxovrebis sferoSi. rodesac es xdeba, maSin gancdis
procesi normalurad mimdinareobs, xolo rodesac scenaze rolis Sinagani
mizani Sordeba adamiani-msaxiobis _ misi Semsruleblis _ miswrafebebs,
maSin Seiqmneba damRupveli RrZoba
ai ratom aris msaxiobis pirveli sazrunavi is, rom TvalTagan ar daekargos
zeamocana, misi daviwyeba niSnavs piesis mier asaxuli cxovrebis xazis
gawyvetas, es ki rolis katastrofaa, TviT msaxiobisa da mTeli speqtaklis am
SemTxvevaSi amsruleblis yuradReba siyalbisaken mieqaneba, carieldeba
rolis suli da sicocxlec swydeba. iswavleT SeqmnaT scenaze normalurad,
organulad, rac ise advilia da TavisTavad warmoebs realur cxovrebaSi.
zeamocanam warmoSva mwerlis nawarmoebi, misken unda iyos mimarTuli
msaxiobis Semoqmedebac.
. . . . . . . . 19... w.
_ maS ase _ daiwyo arkadi nikolozis-Zem, _ msaxiobis inteleqtis (gonebis),
survilis (ndomis) da emociis grZnobis niadagze aRmocenebuli fsiqiuri
cxovrebis mamoZravebelTa miswrafebis xazebi, aiTviseben ra rolis nawilebs,
adamiani-msaxiobis Sinagani elementebiT gaJRenTili, gaerTiandebian CaliCis
lariviT, Cainaskvebian maxvilgonier suraTebad da miswrafebis erT mtkice
kvanZad gadinaskvebian zustad. es xazebi yvela erTad warmoSoben Sinagan
sceniur TviTSegrZnobas, mxolod am dros xdeba SesaZlebeli rolis yvela
nawilebis Seswavla, misi sulieri cxovrebis yvela rTuli xveulebisa
swored iseve, rogorc TviT msaxiobis sakuTari cxovrebisa misi
Semoqmedebis dros scenaze.
rolis am yovelmxriv Seswavlis dros gamoirkveva zeamocana, ra mizniTac
Seqmnilia TviT piesa da moqmedi pirebi.
SemoqmedebiTi miswrafebis namdvili miznis Secnobisas, yvela mamoZravebelni
da elementebi mieSurebian avtoris mier dasaxuli gziT saerTo, saboloo,
mTavari miznisaken _ anu zeamocanisaken.
artisti-rolis fsiqiuri cxovrebis mamoZravebelTa es qmediTi-Sinagani
miswrafeba mTeli piesis manZilze Cvens enaze iwodeba.
arkadi nikolozis-Zem migviTiTa meore plakatze da TviTonve wagvikiTxa:
artisti-rolis gamWoli moqmedeba
amrigad, gamWoli moqmedeba TviT msaxiobisaTvis warmoadgens fsiqiuri
cxovrebis mamoZravebelTa miswrafebis xazTa pirdapir gagrZelebas,
romlebic Tavis sawyiss iReben Semoqmedi msaxiobis gonebidan- nebisyofidan
da grZnobidan.
gamWoli moqmedeba rom ar iyos, piesis yvela nakveTebi da amocanebi, yvela
sagulisxmo viTareba, Tanaziaroba, Seguebani, simarTlisa da damajereblobis
momentebi da sxva gaiyinebodnen cal-calke erTimeores daSorebuli,
gamococxlebis yovelgvar imeds moklebulni.
magram gamWoli moqmedebis xazi SeakavSirebs erTad, Tavs mouyris Zafze
asxmuli mZiviviT yvela elementebsa da saerTo zeamocanisaken mimarTavs maT.
am momentidan yvelaferi mas emsaxureba.
rogor agixsnaT gamWoli moqmedebisa da zeamocanis uaRresi-praqtikuli
mniSvneloba Cvens SemoqmedebaSi?
_ yvelaze ukeTesad Tqveni cxovrebis sinamdvilidan aRebuli SemTxveva
dagarwmunebT. erT maTgans giambobT.
msaxiobi qali z., romelic didi warmatebiTa da siyvaruliT sargeblobda
sazogadoebaSi, dainteresda `sistemiT~. yvelafris Tavidan Seswavla
moindoma da am mizniT droebiT miatova scena. ramdenime wlis ganmavlobaSi
sxvadasxva maswavleblebTan mecadineobda axali meTodiT, gaiara mTeli
kursi da Semdeg kvlav scenas daubrunda.
warmoidgineT, veRar moixveWa man winandeli warmateba. aRmoCnda, rom
yofilma saxelganTqmulma msaxiobma qalma dahkarga, rac ki Zvirfasi iyo
masSi: uSualoba, gaqaneba, STagonebis momentebi, maTi adgili simSralem
daiWira, naturalisturma wvrilmanebma, TamaSis formalurma mxarem da sxva
naklma. advili warmosadgenia sabralo msaxiobi qalis mdgomareoba! yoveli
axali gamosvla scenaze mis gamocdaT gardiqca. yvela es xels uSlida
TamaSSi da aorkecebda dabneulobas da sasowarkveTilebaSi agdebda mas,
sxvadasxva qalaqebSi scdida beds, radgan darwmunebuli iyo, TiTqos
dedaqalaqSi mtrulad ekidebodnen `sistemas~ da axal meTods. magram
provinciaSic igive daemarTa. sabralo qali beds iwyevlida, hkrulavda
sistemas da mzad iyo uari eTqva masze. scada Zvelisaken dabruneba, magram
veRarc es SesZlo, erTis mxriv man dahkarga xelosnuri msaxiobis moxerxeba
da Zvelisadmi rwmena, xolo meore mxriv _ Segnebuli hqonda Zveli meTodiT
TamaSis sisulele SedarebiT axalTan, romelic ise Seuyvarda. Zvels
Camocilebuli, verc axals-Seegua da iyo Suaze gaCxiruli. xmebi gavrcelda,
rom z. Tavs anebebs scenas da Txovdebao. Semdeg dairxa xmebi, rom Tavis
mokvlas apirebso.
swored im xanebSi vnaxe is scenaze. speqtaklis gaTavebisas, misi TxovniT,
vewvie sapirfareSoSi. msaxiobi qali ise Semxvda, rogorc damnaSave mowafe.
didi xania gaTavda speqtakli, monawileni da Teatris mosamsaxureni
wavidnen yvelani, xolo is jer kidev grimmouxsneli da moqmedi piris
tansacmelSi ijda, ar miSvebda sapirfareSodan, aRelvebuli, TiTqmis
sasowarkeTilebamde misuli, daJinebiT mkiTxavda masSi momxdari cvlilebis
mizezs. gavarCieT erTad rolisa da misi momzadebis yvela momenti, teqnikis
yvela midgoma, aTvisebuli sistemiT yvelaferi swori iyo msaxiob qals
calkeulad yvela nawili Seswavlili hqonda, magram mTlianad ver
aeTvisebina `sistemis~ safuZvlebi.
`sad arian gamWoli moqmedeba, zeamocana?!~ _SevekiTxe mas.
z-s radac gaegona da zereled raRac icoda maT Sesaxeb, magram es mxolod
praqtikaSi gamouyenebeli Teoria iyo.
`Tu Tqven gamWoli moqmedebis gareSe TamaSobT, es imas niSnavs, rom Tqven ar
moqmedebT scenaze, sagulisxmo viTarebaSi da Tilismuri `Tu rom~ -iT Cans,
Tqven ar CaabamT SemoqmedebaSi TviT bunebas da mis qvecnobierebas, Tqven ar
hqmniT rolis `adamianuri sulis cxovrebas~, rogorc amas moiTxovs
xelovnebis Cveni mimdinareobis mTavari mizani da safuZveli. uamisoT
sistema ar arsebobs. maSasadame Tqven ar hqmniT scenaze, aramed ubralod
atarebT cal-calke daqsaqsul varjiSebs `sistemis~ mixedviT. eg
gamosadegia mxolod gakveTilisaTvis da ara speqtaklis dros. Tqven
dagaviwydaT, rom eg varjiSi da yvela is, rac `sistemaSi~ arsebobs, yvelaferi
es aucilebelia, pirvel rigSi, gamWoli moqmedebisa da zeamocanisaTvis, ai
ratom xdeba, rom Tqveni rolis calkeulad aRebuli mSvenieri nakveTebi ar
stoveben STabeWdilebas da ver akmayofileben mTlianad aRebuli.
daamsxvrieT apolonis qandakeba da calke namsxvrevebi uCveneT visac
gindaT. ara mgonia vinme moxiblos namsxvrevebma~.
meore dRes mis binaze daniSnuli iyo repeticia. avuxseni msaxiob qals, Tu
rogor unda gamsWvalos mis mier damuSavebuli nakveTebi da amocanebi
gamWoli moqmedebiT da rogor mimarTos isini saerTo zeamocanisaken.
z. didi xalisiT moekida am muSaobas, ramdenime dRe iTxova asaTviseblad, me
Sevivlidi xolme uCemod Catarebuli muSaobis Sesamowmeblad. dasasruls
wavel TeatrSi speqtaklis sayureblad Sesworebuli saxiT. aRwera ar
SeiZleba, ra moxda im saRamos. niWier msaxiob qals aunazRaurda rac iwvala
da ewama. sazRvari ar hqonda mayureblis aRtacebas. ai ra SeuZliaT
saswaulmoqmed, SesaniSnav, sicocx- xlis mimniWebel gamWol moqmedebas da
zeamocanas.
gana es uaRresad damajerebeli magaliTi ar aris maTi ganusazRvreli
mniSvnelobisa Cvens xelovnebaSi!
me ufro Sors mivdivar! _ wamoiZaxa arkadi nikolozis Zem mcire pauzis
Semdeg. _ warmoidgineT idealuri adamiani-msaxiobi, romelic mTlianad Tavs
Seswiravs erTi didi cxovrebis mizans: `Tavisi maRali xelovnebiT
aRamaRlos da aRafrTovanos xalxi, gadauSalos maT geniosTa nawarmoebis
sulis silamaze~.
aseTi adamiani-msaxiobi gamova scenaze, rom uCvenos da auxsnas TeatrSi
Tavmoyril mayurebels genialuri piesisa da rolis Tavisi axali ganmarteba,
romelic Semoqmedis azriT ukeTesad gadascems nawarmoebis dedaazrs. aseT
adamian_msaxiobs SeuZlia msxverplad miutanos Tavisi sicocxle Tavis
TanamedroveTa ganaTlebis umaRles da kulturul misias. piradi warmatebis
meoxebiT SeuZlia xalxs aaTvisebinos idea da grZnoba, romlebic
enaTesavebian mis gonebas, suls da sxva vin icis ra umaRlesi mizani aqvT
aseT did adamianebs!
SevTanxmdeT, rom adamiani-msaxiobis aseT mizans SemdegSi vuwodebT ze-
amocanasa da ze-gamWol moqmedebas.
_ es raRaa?
_ pasuxis nacvlad, me giambobT Cemi cxovrebidan erT SemTxvevas,
romelmac Semagnebina (anu magrZnobina) is, ris Sesaxebac exla gesaubrebiT.
didi xani gavida mas Semdeg, Cveni Teatris erT-erTi gastrolis dros
peterburgSi, misi dawyebis wina saRamos daveswari erT uxeirod momzadebul
piesis marcxian repeticias. aRelvebuli, gaborotebuli vbrundebodi
Teatridan. uceb moulodneli suraTi warmomidga Tvalwin. Teatris win
davinaxe auarebeli xalxi moedanze. ramdenime adgilas cecxli daenToT,
zogni isxdnen, sTvlemdnen Tovlze da saxlidan motanil skamebze eZinaT.
Tavzari dameca. am xalxis gmiroba rom Semefasebina, SekiTxva miveci Cems
Tavs: ra SemTxveva unda yofiliyo, warmtaci perspeqtiva araCveulebrivi
movlena, romeli msoflio geniosi maiZulebda, erTi ki ara ramdenime Rame
gametarebina gareT am yinvaSi es msxverpli imisaTvis moaqvT, rom patara
faratina qaRaldi miiRon, romelic uflebas aZlevs pirvel rigSi mivides
salarosTan da miiRos bileTi.
ver gadavWeri sakiTxi da verc warmovidgine iseTi SemTxveva, rac
maiZulebda safrTxeSi Camegdo Cemi janmrTeloba da SesaZlebelia,
sicocxlec.
ra didi mniSvneloba aqvs Teatrs xalxisaTvis! rogor Rrmad unda SevignoT
Cven es! ra pativia da bedniereba mianiWo umaRlesi sixaruli aTasian
mayurebels, romelic mzad aris safrTxeSi Caigdos sicocxle! movindome
Semeqna CemTvis iseTi diadi mizani, romelsac vuwode ze-zeamocana, xolo mis
Sesrulebas ze-gamWoli moqmedeba.
mcire pauzis Semdeg ganagrZo arkadi nikolozis-Zem:
_ magram ubedureba is aris, Tu didi, saboloo miznisaken mimaval gzaze,
iqneba is piesisa da rolis ze-amocana da ze-zeamocana msaxiobis mTeli
cxovrebisa, Semoqmedma gadaWarbebiT, vidre amas aucilebloba moiTxovs,
SeaCera Tavisi yuradReba wvrilman kerZo amocanaze.
_ mere ra moxdeba?
_ ai ra: moigoneT bavSvis TamaSi, rodesac grZel bawarze mibmul qvas an sxva
nivTs irgvliv iqnevs Tavs zeviT, bawari kidev joxzea mibmuli. swrafi
trialis gamo qvamibmuli bawari wres akeTebs haerSi da TandaTanobiT
TiTistariviT exveva joxze, romelic bavSvs uWiravs xelSi. bolos
miuaxlovdeba qva da ekveTeba joxs.
exla warmoidgineT, rom gamZafrebuli TamaSisa da trialis dros viRacam
sabijgi joxi Seuyena Toks. maSin, Sexebisas qviani bawari, moZraobis inerciis
ZaliT joxze ki aRar daexveva, saidanac gamomdinareobs moZraoba, aramed
sabijgze. Sedegi is iqneba, rom qva mis namdvil patrons _ bavSvs ki ar
moxvdeba, aramed gareSe pirs, romelmac sabijgze gadaitana bawari, amasTan,
bunebrivia, rom bavSvi dahkargavs SesaZleblobas TamaSis marTvisas da gareT
darCeba.
Cvens saqmianobaSic amis msgavsi ram xdeba. Zlier xSirad saboloo
zeamocanisadmi miswrafebis dros, sxva raRac gareSe, aqtiorul umniSvnelo
amocanas waawydebi. amaze gadava Semoqmedi msaxiobis mTeli energia. saWiroa
axsna, rom didi miznis aseTi pataraTi Secvla _ saxifaTo movlenaa,
msaxiobis mTeli muSaobis dammaxinjebeli.
........ 19 w....
naxazi 525gv.
........ 19 w....
naxazi 525gv.
........ 19.. w.
......... 19.. w.
.... 19.. w.
_ cnobierebiTi fsiqoteqnikis garda, romelic niadags amzadebs
qvecnobierebiTi SemoqmedebisaTvis, Cven xSirad gvxvdeba scenaze gamosvlis
dros ubralo SemTxveviToba. agreTve amiT sargeblobac unda icodeT,
magram amisaTvis saWiroa saTanado fsiqoteqnika.
ai, magaliTad: maloletkova, moigoneT Tqveni `miSveleT!~ saCvenebel
speqtaklze da gviambeT, ra ganicadeT emociuri afeTqebis im ramodenime
wamSi?
maloletkova sdumda, imitom, rom albaT sruliad bundovani warmodgena
darCa mexsierebaSi pirveli gamosvlis Semdeg.
_ Tqvens magier me vecdebi movigono, rac maSin moxda, _ daexmara arkadi
nikolozis-Ze. _ oboli, romelsac Tqven asaxavdiT, gamoisroles Sua quCaSi
da masTan erTad Tqven, moswavle maloletkova, kinwiskvriT gamomagdes
martodmarto uSvelebel cariel scenaze, portalis saSineli pirdaRebuli
Savi Rrmulis win. sicarielisa, oblis martoobisa da moswavle-
debiutantelis msgavsebiTi da mijniTi SiSi erTimeoreSi airivnen. scenis
sicariele quCis sicarieled miiCnieT, xolo Tqveni sakuTari martooba
saxlidan gamogdebuli oboli gogonas martoobad, Tqven daikivleT
`miSveleT~ iseTi uSualo da gulwrfeli SiSiT, rogoric Cven mxolod
realur cxovrebaSi viciT. es iyo SemTxveviTi, magram bednieri damTxveva
msgavsebisa da pirobaTa sazRvrulobiTisa.
saTanado fsiqoteqnikiT aRWurvili gamocdili msaxiobi bednieri
SemTxveviT isargeblebda Tavis xelovnebisaTvis. adamiani-msaxiobis SiSs
adamiani-rolis SiSad gardaqmnida. magram gamoucdelobisa da fsiqoteqnikis
uqonlobis gamo TqvenSi adamianma sZlia msaxiobi. Tqven- uRalateT
Semoqmedebas, SeswyviteT TamaSi da kulisebSi daimaleT.
Semdeg me momibrunda arkadi nikolozis Ze da miTxra:
_ Tqven ar gamogicdiaT iseTi mdgomareoba, romlis Sesaxebac axla
vlaparakobdiT Cven? ar gqoniaT scenaze rolis SemTxveviTi damTxveva
msgavsebiTa da mijniT.
_ mgoni scenaSi `sisxli mwyuria, iago, sisxli!~
_ marTalia _ dameTanxma torcovi, _ movigonoT ra moxda maSin.
_ Tavidan rolis sityvebi wamoviZaxe ara otelos saxeliT, aramed Cemi
sakuTari saxeliT, _ momagonda, _ magram es iyo damarcxebuli msaxiobis
sasowarkveTili Zaxili. Cemi Zaxili Cems Tavs mivakuTne, magram man otelo
momagona. puSCinis gulsaklavi moTxroba dezdemonasadmi mavris siyvarulis
Sesaxeb. Cemi _ adamiani-msaxiobis sasowarkveTileba miviRe adamianuri-
rolis anu otelos sasowarkveTilebad. isini airivnen Cems warmodgenaSi da
ise warmovTqvi teqstis sityvebi angariSmiucemlad, Tu visi saxeliT iyo
naTqvami.
_ advili SesaZlebelia, rom maSin moxda raRac sazRvrobiTisa da
msgavsobiTis damTxvevis magvari, - gadaswyvita torcovma.
pauzis Semdeg arkadi nikolozis_Zem ganagrZo.
_ praqtikaSi Cven marto aseT SemTxvevebTan ki ar gvaqes saqme. xSirad
scenis pirobiT cxovrebaSi TiTqos namdvili, realuri cxovrebidan
SemoiWreba ubralo gareSe SemTxveva, romelsac araferi aqvs saerTo
piesasTan, rolTan da speqtaklTan.
_ es raRa gareSe SemTxveviT? _ekiTxebodnen moswavleni.
_ ai Tundac magaliTad, is SemTxveviT davardnili cxvirsaxoci an skami,
romelTa Sesaxeb gesaubreT kidec.
Tu scenaze myofi msaxiobebi fxizelni arian, Tu ar SeSindebian da zurgs
ar Seaqceven am SemTxvevas da, piriqiT, piesas CaurTaven, is maTTvis
kamertonad gadiqceva. is swor cxovrebis nots miscems msaxiobis pirobiT
sicrues scenaze, is moagonebs udavo simarTles, Tavisken gaswevs piesis mTel
xazs da aiZulebs daijeros da SeigrZnos scenaze is, rasac Cven vuwodebT
`me var~. yvela es erTad aRebuli miacilebs msaxiobs misi bunebis
qvecnobierebiT Semoqmedebamde.
rogorc damTxvevebiT, agreTve SemTxvevebiT brZnulad unda isargebloT
scenaze, araferi gamostovoT, SeiyvaroT isini, magram maTze ki ar aaSenoT
Tqveni SemoqmedebiTi angariSebi,
es yvelaferia, rac SemiZlia giTxraT cnobierebiTi fsiqoteqnikisa da
SemTxveviTobiTis Sesaxeb, romlebic iwveven qvecnobierebiT Semoqmedebas,
rogorc xedavT, jer Raribebi varT Sesabamisi cnobierebiTi xerxebiT. am
xaziT Cven jer kidev didi Sroma da Zieba mogvelis. miT ufro unda
vafasebdeT, rac ukve mopovebulia.
....... 19.. w.
..... 19.. w.
modiT, SevamowmoT! _ winadadeba mogvca arkadi
nikolozis-Zem klasSi
Semosvlisas.
_ ra unda SevamowmoT?-ver mixvdnen moswavleni
_ axla, TiTqmis mTeli wlis muSaobis Semdeg, TiToeul Tqvengans
warmodgena aqvs sceniuri Semoqmedebis procesis Sesaxeb.
vcadoT am axali warmodgenis Sedareba uwindelTan, anu Teatraluri
gaTamaSebis warmodgenasTan, romelic, albaT, kidev gaxsovT scenis moyvareTa
speqtaklebidan an sajaro saCvenebeli gamosvlidan skolaSi. ai, magaliTad:
maloletkova! gaxsovT pirvel gakveTilebze rogor eZebdiT fardis nakecSi
Zvirfas qinZisTavs, romelzec damokidebuli iyo Tqveni momavali bedi da
Cvens skolaSi Semdgomi datovebis sakiTxi? gaxsovT, rogor fusfusebdiT,
darbodiT, SfoTavdiT, cdilobdiT sasowarkveTileba gageTamaSaT da amaSi
msaxiobis bednierebas povebdiT. gakmayofilebT amJamad iseTi `TamaSi~ da
iseTi TviTSegrZnoba scenaze?
maloletkova Cafiqrda warsulis mogonebaze, misi saxe damcinavi Rimilis
gamometyvelebas Rebulobda TandaTanobiT. bolos, uaris niSnad Tavi gaiqnia
da Caicina TavisTvis, albaT, dascinoda Tavis pirvandel gulubryvilo
gaTamaSebas.
_ ai xedavT, iciniT. mere ra aris sasacilo? is, rom winaT Tqven TamaSobdiT
`saerTod~ yvelaferSi erTbaSad, pirdapiri gziT miiswrafodiT Sedegisaken.
amitom sakvirveli ar aris, rom Sedegad RrZobas iRebdiT, naTamaSebi rolis
garegani saxisa da vnebaTa gaTamaSebas.
axla moigoneT, rogor ganicdidiT `migdebulis~ etiuds da rogor
esiyvarulebodiT da eTamaSebodiT SeSis napobsa da cocxal bavSvs.
SeadareT es namdvili cxovreba scenaze da Tqveni TgiTSegrZnoba
Semoqmedebis dros uwindel gaTamaSebas da gviTxariT: gakmayofilebT Tu
ara is, rac Tqven SeiswavleT skolaSi am xnis ganmavlobaSi.
maloletkova Cafiqrda, seriozuli gamometyveleba miiRo misma saxem, Semdeg
m o i R u S a , T v a l e b S i m o u s v e n r o b a m g a u e l v a d a , x m i s a m o u R e b l a d,
mravalmniSvnelovnad, Cafiqrebulma Tavi dauqnia Tanxmobis niSnad.
_ ai xedavT, _ ganagrZobda torcovi. _ axla Tqven ki ar iciniT, piriqiT,
mogonebazec ki mzad xarT satirlad. mere ratom moxda es?
imitom rom etiudis Seqmnis dros Tqven sul sxva gziT midiodiT. Tqven ar
miiswrafodiT pirdapir saboloo Sedegisaken –gancvifrebaSi mogeyvanaT
mayurebeli, daemonebinaT igi, rac SeiZleba, meti siZlieriT geTamaSaT etiudi.
amJamad TqvenSi daTesil marcvals Tqven fesvebidan mihyeviT da
TandaTanobiT aRzardeT nayofi. TviT organuli bunebis Semoqmedebis
kanonTa mixedviT moqmedebdiT.
yovelTvis gaxsovdeT es ori sxvadasxva gza, romelTagan erTs pirdapir
xelosnobisaken mihyavxarT, xolo meores- wmida Semoqmedebisa da
xelovnebisaken.
_ Cvenc aseTive mdgomareoba SevicaniT SeSlilis etiudSi! _ Seqebis
damsaxurebis mizniT mimarTes moswavleebma.
_ geTanxmebiT, _ daemowma torcovi.
_ Tqvenc, dimkov, SeicaniT aseTive ganwyobileba `migdebulis~ SesaniSnav
etiudSi.
rac Seexeba viuncovs, an mogvatyua cekvis dros viTomda fexis motexaSi.
TviTon gulwrfelad daujera Tavis mogonil Seguebas da erTi wuTiT
iluzias mieca. axla Tqven iciT, rom Semoqmedeba ar aris, raRac aqtioruli
fandi, xatebaTa garegani gaTamaSeba, vnebani, rogorc bevri Tqvengani fiqrobda
amas.
maS ra aris Cveni Semoqmedeba?
es aris – asaxva da gamozrda axali cocxali arsebis _ adamiani-rolis. es
bunebrivi SemoqmedebiTi aqtia, romelic mogvagonebs adamianis gaCenas.
cnobismoyvareobiT Tu gamoikvlevT, rac msaxiobis sulSi xdeba rolis
Sesisxlxorcebis periodSi, maSin daijerebT Cems Sedarebas.
scenis TiToeuli mxatvruli saxe warmoadgens erT, ganumeorebel qmnilebas,
rogorc sxva danarCen bunebaSi.
adamianis dabadebis msgavsad, is analogiur stadiebs gaivlis Tavisi
formaciis periodSi.
Semoqmedebis procesSi aris is, anu `qmari~ (avtori).
aris isic, anu `coli~ (amsrulebeli qali Tu mamakaci, fexmZime roliT,
avtoris Teslis amTvisebeli, misi nawarmoebis Canasaxis).
aris nayofi _ bavSvi (Sesaqmneli roli).
aris misi masTan (msaxiobis rolTan) gacnobierebuli momentebi. aris
periodi maTi daaxlovebisa, Seyvarebis, Cxubis, uTanxmoebis, Serigebis.
SeerTebis. ganayofierebis, orsulobis.
am periodebSi reJisori xels uwyobs process maWanklis rolSi.
rogorc orsulobis dros, aris sxvadasxva stadia SemoqmedebiTi procesis,
romlebic cudaT Tu kargad aisaxebian TviT msaxiobis kerZo cxovrebaSi. ai,
magaliTad: cnobilia, rom dedas, orsulobis sxvadasxva periodSi Tavisi
gansakuTrebuli axirebuloba da Jinianoba sdevs Tan. igive emarTeba
Semoqmed adamian-msaxiobs. rolis Casaxvisa da momwifebis sxvadasxva
periodi sxvadasxvagvarad moqmedebs misi kerZo cxovrebis xasiaTsa da
ganwyobilebaze.
vfiqrob, rolis organul momwifebisaTvis saWiroa ara naklebi, xolo
zogierT SemTxvevaSi, bevrad meti dro, vidre cocxali adamianis
Sesaqmnelad da mosamwifeblad.
.am periodSi reJisori monawileobas Rebulobs SemoqmedebaSi bebia-qalis anu
meanis rolSi.
orsulobisa da mSobiarobis normalurad mimdinareobis dros msaxiobis
Sinagani qmnileba TavisTavad, bunebrivad, fizikurad Camoyalibdeba, Semdeg
momwifdeba, gamoizrdeba `dedis~ (Semoqmedi msaxiobis) mier.
magram Cvens saqmeSic moxdeba xolme naadrevi mSobiaroba, muclis mowyveta,
udReuris dabadeba da aborti. am procesis analizi gvarwmunebs garkveul
kanonzomierebaSi, rogorc moqmedebs organuli buneba, rodesac qmnis raime
axal movlenas msoflioSi, iqneba es movlena biologiuri Tu adamianis
fantaziis nayofi.
erTi sityviT, sceniuri cocxali arsebis (anu rolis) warmoSoba bunebrivi
aqtia msaxiobis bunebis organuli Semoqmedebisa.
rarig scdebian, visac ar esmis es WeSmariteba, vinc ar endoba SemoqmedebiT
bunebas. ra saWiroa sakuTari kanonebis gamogoneba, rodesac isini ukve
arseboben, rodesac isini TviT bunebis mier arian Seqmnili erTxel da
samudamod misi kanonebi savaldebuloa scenis yvela SemoqmedisaTvis
uklebliv da, vai maT, vinc am kanonebs arRvevs. aseTi msaxiobebi moZaladeni
Seiqmnebian, ara Semoqmedni, aramed falsifikatorebi, TaRliTebi, mimbaZvelebi.
ai mas Semdeg, rodesac Tqven mTeli siRrmiT SeiswavliT, mTlianad
CaswvdebiT am kanonTa SemoqmedebiT bunebas da mieCveviT Tavisufal
morCilebas maTdami aramc Tu cxovrebaSi, aramed scenazec, mxolod maSin
sTqviT, visac ra mogeprianebaT, magram, rasakvirvelia, erTi udavo pirobiT _
Tavisi organuli bunebis unaklod yvela SemoqmedebiTi kanonis sastikad
dacviT.
vfiqrob, jer ar dabadebula iseTi geniosi, iseTi SesaniSnavi teqnikosi,
romelic Cveni bunebis fuZeebze dayrdnobiT SesZlebda Seesrulebina bevri
bunebis sawinaaRmdego, gamogonebuli, axal modis, morigi axali ram da
`izmebi~.
_ ukacravad, magram Cans, Tqven xelovnebaSi uarhyofT axals?
_ piriqiT, vfiqrob, adamianis cxovreba imdenad daxvewilia, rTuli da
mravalmxrivi, rom mTlianad asasaxavad mas jer kidev bevri axali, jer kidev
Seucnobeli `izmebi~ sWiria. magram, amasTan erTad, sinanuliT vadastureb:
Cveni teqnika sustia da primitiuli da axlo momavalSi Cven ver SevZlebT
gavataroT cxovrebaSi seriozul, novatorTa mravali saintereso da
samarTliani moTxovnilebebi, ukanasknelni did Secdomas sCadian: maT
aviwydebaT, rom ideasa, princi psa da axal safuZvels Soris, rogori sworic
ar unda iyos is, da mis ganxorcielebas Soris_didi manZilia. am manZilis
Sesamokleblad saWiroa didi xnis muSaoba, Cveni xelovnebis teqnikis
uaRresi gaumjobeseba, radgan is jer kidev pirvelyofil mdgomareobaSia.
manamde, sanam Cveni fsiqoteqnika jer kidev srulyofili ar aris, yvelaze
metad geSinodeT da Zalas nu daatanT Tqvens SemoqmedebiT organul bunebas
da mis bunebriv urRvev kanonebs.
rogorc xedavT, Cvens xelovnebaSi yvelaferi gadaWriT moiTxovs, rom
TiToeulma moswavlem, visac ki msaxiobad gaxdoma unda, pirvel rigSi
detalurad, ara ubralod Teoriulad, aramed, praqtikuladac dawvrilebiT
Seiswavlos organuli bunebis SemoqmedebiTi kanonebi. is valdebulia
agreTve praqtikulad daeuflos Cveni fsiqoteqnikis yvela xerxebs. uamisod
arvis aqvs scenaze Sesvlis ufleba, Torem Cvens xelovnebaSi gaCndebian ara
namdvili ostatebi. aramed moyvarulebi da qarafSutebi, aseTi muSakebis
xelSi ki Cveni Teatrebi ver SesZleben zrdasa da ayvavebas. piriqiT, isini
ganwiruli iqnebian daRupvisaTvis.
* * *
gakveTilis dasasruli gamoTxovebas dasWirda, radgan dRes `sistemis~
ukanaskneli gakveTilia mimdinare saswavlo sezonSi.
moswavleebisadmi Tavisi mimarTva ase daabolova arkadi nikolozis-Zem:
_ axla Tqven gaqvT fsiqoteqnika. misi daxmarebiT SegiZliaT gamoiwvioT
gancdebi. axla Tqxen iciT grZnobis warmoSoba, romelsac xorcs SeasxamT.
magram imisaTvis, rom garegnulad gamoamJRavnoT faqizi da xSirad
qvecnobierebiTi cxovreba Cveni organuli bunebisa saWiroa flobdeT
gansakuTrebiT gulisxmier da Cinebulad damuSavebul xmasa da sxeulis
aparats. saWiroa, didi alRoTi da uSualobiT Tvalis daxamxamebaze da
sizustiT gadascemdeT uwmindes, TiTqmis SeumCnevel Sinagan gancdebs.
sxvanairad rom vTqvaT: msaxiobis sxeulis cxovrebis damokidebuleba
scenaze mis sulier cxovrebasTan gansakuTrebiT mniSvnelovania xelovnebis
Cvens mimdinareobaSi. ai ratom aris, rom Cveni mimdinareobis msaxiobma, vidre
xelovnebis sxva mimdevrobaSi, bevrad metad unda izrunos aramc Tu mxolod
Sinagan aparatze, romelic gancdis process hqmnis, agreTve gareganzec,
sxeulis aparatze, romelic sisworiT gadascems grZnobis SemoqmedebiTi
muSaobis Sedegebs _ xorcSesxmis garegan saxes. am muSaobazec did gavlenas
axdens Cveni organuli buneba da misi qvecnobiereba da am mxriv _
xorcSesxmis mxriv - ver Seedreba mas veraviTri xelovani msaxiobis teqnika,
Tumca ukanaskneli didi siamayiT pretenzias acxadebs Tavis upiratesobaze.
xorcSesxmis procesi bunebrivad ismeba axla morig sakiTxad, momavali wlis
meti nawili mas mieZRvneba.
es kidev cotaa. Tqven kidev cota ram moimarageT momavali `muSaobisaTvis
rolze~: Tqven SeiswavleT Sinagani TviTSegrZnobis Seqmna, romliTac
SeiZleba am procesisadmi midgoma. esec didi ram aris momavlisTvis,
romliTac Cven farTod visargeblebT Tavis droze, rodesac SevudgebiT
`rolze muSaobis~ Seswavlas.
exla ki, naxvamdis! daisveneT, ramdenime Tvis Semdeg kvlav SevikribebiT erTad,
rom ganvagrZoT Seswavla `Tavis Tavze muSaobisa~ da kerZod _
xorcSesxmis procesisa.
* * *
bednieri var, frTebi gamomesxa, bolomde Sevican, saqmiT, praqtikulad
mniSvneloba sityvebisa.
`msaxiobis cnobierebiT fsiqoteqnikis meSveobiT - organuli bunebis
qvecnobierebiTi Semoqmedeba!!~
CemTvis es axla niSnavs: Seni cxovrebis wlebi moandome fsiqoteqnikis
gamomuSavebas da Seiswavli niadagis Seqmnas STagonebisaTvis. maSin is
TviTon gestumreba Sen.
ra didebuli perspeqtivaa! ra didi bednierebaa! ici risTvisac cxovrob,
risTvisac muSaob!
ase SevigrZnobdi da vfiqrobdi CemTvis, Sarfs vixvevdi yelze talanSi.
uceb, rogorc amas winaT, saidanRac Tavze wamomadga arkadi nikolozis-Ze.
oRond axla `mujluguni ar waukravs gverdSi, piriqiT, me veci mas da
gadavkocne magrad. gancvifrebuli iyo da SemekiTxa Cemi amgvari
aRfrTovanebis mizezs.
_ Tqven maiZulebT Semecno, - mivmarTe arkadi nikolozis- Zes _ rom Cveni
xelovnebis saidumloeba mdgomareobs organuli bunebis kanonebis zustad
dacvaSi da sityvas gaZlevT yvelaferSi davemorCilo maT, radgan mxolod
maT SeuZliaT Semoqmedebisa da xelovnebisaken mimavali swori gzis Cveneba.
sityvas gaZlevT gamovimuSavo CemSi fsiqoteqnika da mivaRwio imas Cemi
moTminebiT, sistematuri da dauRalavi muSaobiT! erTi sityviT, arafers
daviSureb, rom viswavlo niadagis momzadeba qvecnobierebisaTvis, oRond ki
STagoneba momevlinebodes!
arkadi nikolozis-Ze gancvifrebuli iyo aseTi afeTqebiT. gamiyvana gverdze,
xeli damiWira, didxans eWira is da miTxra: _ sasiamovnoa yvela eg, magram
maSinebs Tqveni aRTqmis mosmena.
_ ratom, ratom gaSinebT? _ Sevfiqriandi.
_ Zlier bevrjer gamcruebia imedebi. didi xania vmuSaob TeatrSi, mraval
aseul moswavles gauvlia Cems xelSi, magram mxolod ramdenime SemiZlia
CavTvalo Cems mimdevrad, romelTac Seignes imis Sinaarsi, rasac Cemi
sicocxle Sevwire.
_ mere ratom ase cotam?
_ imitom, rom bevrs ar moepoveba nebisyofa da simamace, rom bolomde mihyves
WeSmarit xelovnebas. sistemis mxolod codna ar kmara. unda SegeZlos
moxmarebac. amisaTvis saWiroa yoveldRiuri, mudmivi varjiSi, wrTvna mTeli
artistuli karieris ganmavlobaSi.
momRerlebisTvis saWiroa vokalizmebi, mocekvavebisaTvis-evzersisi, solo
scenis msaxiobebisaTvis _ treningi da wrTvna `sistemis~ mixedviT. kargad
moisurveT, CaatareT cxovrebaSi amgvari muSaoba, SeicaniT sakuTari buneba,
miaCvieT igi disci plinas da Tu niWi aRmogaCndebaT, didi msaxiobi
SeiqmnebiT.