Std:- 8

Subject:- Sanskrit

Chapter 3:- आत्मश्रद्धायााः प्रभावाः

Textual Solution
* Hard words:

एकलव्यः, धनर्ु विद्याम ्, द्रोणाचारायियय, अगच्छत ्, यवीकुरू, प्रत्ययवतत ्,

शिष्यरुपेणणाच, ेवितम ्, उत्यथाेयतत, गरू

ु श्रद्धायाः, यवयज्योततः, तल
ु भ
ि ा।

* Meaning

ेठितुम ् for learning भर्वतुम ् to be प्रत्ययवतत ् responded न िक्नोशम is not

able/is unable भवतः your शिथथला less प्रततठतनम ् everyday िनः िनः

very slowly ततव soon कुक्कर dog अनन्तरम ् later on यठत....तठहि If…

अनमत ् bowed प्रातः कालात ् from morning न अभवत ् not become

उत्यथाेयतत takes up असीव्यत ् stopped अयमान ् us

* Texual Lesson Translate into English

एकः बालक आसीत ्। तयय नाम एकलव्यः आसीत ्। सः धनर्ु विद्याज ेठितुम ्

इच्छतत यम।
एकता सः द्रोणाचारायियय समीेम ् अगच्छत ् अवतत ् र, “गुरूतण व, अहम ् अर्े

धनध
ु रि ः भर्वतम
ु ् इच्छाशम। कृेया माज यवीकुरुप।” आरायिः प्रत्ययवतत ्, “अहज

कौरवान ् ेाण्डवान ् र ेाियाशम। अहज भवतः शिष्यरुपेणणाच यवीकारज कतुुं न

िक्नोशम।” ेरन्तु आरायि प्रतत तयय श्रद्धा शिथथला न अभवत ्।

Once there was a boy. His name was Eklavya. He wished to learn archery.
Once he went to (near) Dronacharya and said, Teacher! I also wish to
become a skilled archer. Kindly accept me. “The teacher replied. “I teach
Kauravas and Pandavas. I cannot accept you as (my) student.” But his faith
towards his Guru did not become less.

सः आरायियय द्रोणाचयय एकाज मतू तिम ् अररयत ्। सः प्रततठतनज मतू तिम ् अनमत ्।

प्रातःकालत ् सायज ेयिन्तज धनर्ु विद्यायाः अभ्यासम ् अकरोत ्। िनः िनः सः

कुिलः धनध
ु रि ः अभवत ्। एकता तस्यमन ् वनण गुरुपद्रोणाचः ेाण्डवः कौरवः र सह

आगच्छत ्। एकः कुक्कुरः तान ् दृष््वा अभषत ्। अर्न

ुि ः धनष्ु यम ् उत्यथाेयतत

यम। ततव एकलव्यः बाणाच: तयय कुककुरयय मख

ु म ् असीव्यत ्। द्रोणाचारायि

एतत ् दृष्टवा तत्र आगच्छत ् र अेच्

ृ छत ्, “कः तव आरायिः?” तता सः

द्रोणाचारायि ताज मतू तिम ् अतिियत ्।

He made a statue of Acharya Drona. He used to bow down to the statue

everyday. He would practice archery from morning to evening. Slowly he
became a skilled archer.
Once Guru Drona came to that forest with the Pandavas and Kauravas. A
dog started barking on seeing them. Arjuna picked up the bow, at that
 instant Eklavya stitched up the dog’s mouth with arrows. Seeing this
Dronacharya came there and asked him, “Who is your teacher?” Then he
showed the statue to Dronacharya.

एकलव्यः गुरूश्रद्धायाः यवश्रद्धायाः र प्रतीकम ् अस्यत। एकलव्यः अयमान ्

शिक्षयतत ‘यवयज्योततः यवयजप्रज्ञ: भवतु’। यठत अयमासु आत्यमश्रद्धा अस्यत

तठहि काडर्े शसदथधः तल

ु भ
ि ा नास्यत।

अनन्तरम ् आत्यमश्रद्धायाः बलणन सः श्रणष्िः धनध

ु रि ः अभवत ्।

Eklavya is an example of faith in the teacher and self-confidence. Eklavya

teaches us: “Become your own light and discerning intelligence.” If we have
self-confidence then no achievement will be difficult to attain for us.
Then he became the best archer on the strength of self-confidence.
* Answer the following questions in Sanskrit:

1. एकलव्यः धनर्ु विद्याज ेठितम

ु ः कयय समीेम ् अगच्छत?

उ. एकलव्यः धनर्ु विद्याज ेठितुम ् द्रोणाचारायियय समीेम ् अगच्छत ्।

2. एकलव्यः द्रोणाच ककम ् अवतत ्?

उ. एकलव्यः द्रोणाचम ् अवतत ् “गरू

ु तण व, अहम ् अर्े धनध
ु रि ः भर्वतम
ु ्

इच्छाशम। कृेया माज यवीकुरू।”

3. द्रोणाचः एकलव्यज ककम ् अवतत ्?

उ. द्रोणाचः एकलव्यम ् अवतत ् “अहज कौरवान ् ेाण्डवान ् र ेाियाशम। अहज

भवतः शिष्यरुपेणणाच यवीकारज कतुुं न िकनोशम।”

 4. एकलव्यः बाणाचः ककम ् अकरोत ्?

उ. एकलव्यः बाणाचः एकयय कुककुरयय मख

ु म ् असीव्यत ्।

5. द्रोणाचारायिः एकलव्यज ककम ् अेच्

ृ छत ्?

उ. द्रोणाचारायिः एकलव्यम ् अेच्ृ छत ् “कः तव आरायिः?”

* Fill in the blanks using the words given in brackets:

आचायय प्रति, शिक्षयति, अभषि ्, द्रोणाचाययस्य

1. एकलव्यः धनर्ु विघाज ेठितजु द्रोणाचाययस्य समीेम ् अगच्छत ्।

2. एकलव्ययय आचायय प्रति श्रद्धा शिथथला न अभवत ्।

3. एकः कुक्कुरः तान ् दृष््वा अभषि ्।

4. एकलव्यः अयमान ् शिक्षयति “यवयज्योततः यवयजप्रज्ञा र भवत”ु ।

* Make sentences using the following words:

(1) धनध
ु रि ः (2)बालकः (3) शिष्यः (4) कुक्कुरः

1. अर्न
ुि ः महान ् धनध
ु रय ाः अस्यत।

2. बालकाः तनतोषः भवतत।

3. हे शिष्य, सत्ययज वत, धमि रर।

4. कुक्कुराः रात्रत्रसमयण बहु भषतत।

* Write ‘आम’ against the ‘right’ and ‘न’ against the ‘wrong’ sentences:

1. एकलव्यः ईश्वरश्रद्धायाः प्रतीकम ् अस्यत। (न)

2. एकलव्यः बाणाचः कुक्कुरयय मख

ु म ् असीव्यत ्। (आम ्)
 3. आरायुं प्रतत एकलवव्ययय श्रद्धा शिथथला अभवत ्। (न)

4. द्रोणाचारायिः एकलव्ययय शिष्यरुपेणणाच यवीकारज कतुुं न िक्नोशम। (आम ्)

* Fill in the blanks using the correct form of the root verb (basic verb) given

in brackets follow the example:

Example : साः धनर्ु वयघाां ----------इच्छति। (पठ्)

साः धनर्ु वयघाां पठििम

ु ् इच्छति।

1. सः अध्याेकः ----------- इच्छतत। (भव ्)

उ. सः अध्याेकः भर्विम
ु ् इच्छतत।

2. अहज रोठटका ----------------इच्छाशम। (खाद)

उ. अहज रोठटका खाठििुम ् इच्छाशम।

3. भवान ् उघानण ----------------इच्छतत वा। (रल ्)

उ. भवान ् उघानण चशलिम

ु ् इच्छतत वा।