Ap 7

7
Araling Panlipunan
Ikatlong Markahan
LEARNING ACTIVITY SHEET

Republic of the Philippines
Department of Education
REGION II (CAGAYAN VALLEY)
COPYRIGHT PAGE
Learning Activity Sheet in ARALING PANLIPUNAN
GRADE 7
Copyright © 2020
DEPARTMENT OF EDUCATION
Regional Office No. 02 (Cagayan Valley)
Regional Government Center, Carig Sur, Tuguegarao City, 3500
“No copy of this material shall subsist in any work of the Government of the Philippines. However, prior approval
of the government agency or office wherein the work is created shall be necessary for exploitation of such work
for profit.”
This material has been developed for the implementation of K to 12 Curriculum through the Curriculum and
Learning Management Division (CLMD). It can be reproduced for educational purposes and the source must be
acknowledged. Derivatives of the work including creating an edited version, an enhancement of supplementary
work are permitted provided all original works are acknowledged and the copyright is attributed. No work may be
derived from this material for commercial purposes and profit.
Consultants:
Regional Director : BENJAMIN D. PARAGAS, PhD, CESO IV, DepEd R02
Assistant Regional Director : JESSIE L. AMIN, EdD,CESO V, DepEd R02
Schools Division Superintendent : CHERRY S. RAMOS, EdD,, CESO V, Santiago City
Asst. Schools Division Superintendent: JONATHAN A. FRONDA, PhD, CESE, Santiago City
Chief Education Supervisor, CLMD : OCTAVIO V. CABASAG, PhD
Chief Education Supervisor, CID : JANETTE V. BAUTISTA, EdD
Development Team
Writers:
RUBY S. SIMBULAN, PACITO P. GERON, CABULAY HS, Santiago City
MARIO B. GABRIEL, JOY B. CONCEPCION, EVANGELINE S. LUANAN, SCNHS, Santiago City
VIRGINIA M. ITCHON, REYNALDO P. SINGUEO, PATUL NHS, Santiago City
APRIL ROSE C. CANTIL, MOISES G. TORRES, MARBERT LUIS, SAGANA NHS, Santiago City
RUTH V. CANDO, CONSOLACION M. LAGRIO, ROSARIO NHS, Santiago City
MARIA CRISTINA A. SUBIA, NAGGASICAN NHS,Santiago City
DANIEL S. BALUBAL, BALINTOCATOC INTEGRATED SCHOOL, Santiago City
KAREN B. TOLENTINO, DIVISORIA HIGH SCHOOL, Santiago City
Content Editor: CRISTINA A. PAPA, DIVISORIA HIGH SCHOOL-NAGGASICAN EXT., Santiago City
LEONIDA F. CULANG, SALVADOR INTEGRATED SCHOOL, Santiago City
MERILYN C. MANANGO, DIVISORIA HIGH SCHOOL, Santiago City
Language Editor: ELIZABETH R. BERDADERO, Education Program Supervisor- FILIPINO
Illustrators: MICHAEL ALVAREZ, MABINI ELEMENTARY SCHOOL, Santiago City
ALLEN MANUEL, SANTIAGO NORTH CENTRAL SCHOOL, Santiago City
Layout Artists: MICHAEL ALVAREZ, MABINI ELEMENTARY SCHOOL, Santiago City
JENELYN B. BUTAC, Division Librarian
Focal Persons: ROBERT T. RUSTIA, Education Program Supervisor– ARALING PANLIPUNAN
MARIVEL G. MORALES, Division LRMDS Coordinator
MIRAFLOR D. MARIANO, Education Program Supervisor– AP, CLMD, DepEd R02
RIZALINO G. CARONAN, Education Program Supervisor-LRMDS, CLMD, Deped R02
Practice Personal Hygiene protocols at all times.
ii
Talaan ng Nilalaman
Compentency Page number

Nasusuri ang dahilan, paraan at epekto ng Kolonyalismo
at Imperyalismo ng mga kanluranin sa unang yugto (ika-
.....................
16 at ika-17 siglo) at pagdating nila saTimog at Kanlurang 1-11
Asya
Nasusuri ang mga salik, pangyayaring at kahalagahan ng
nasyonalismo sa pagbuo ng mga bansa sa Timog at
Kanlurang Asya ..................... 12-18
Natatalakay ang karanasan at implikasyon ng mga

digmaan pandaigdig sa kasaysayan ng mga bansang
Asyano ..................... 19-26
Nasusuri ang kaugnayan ng iba’t-ibang ideolohiya sap ag-

usbong ng nasyonalismo at kilusang nasyonalista ..................... 27-33
Nasusuri ang karanasan at bahaging ginagamapanan ng

mga kababaihan tungo sa pagkapantay-pantay, .....................
pagkakataong pang-ekonmiya at karapatang pampolitika 34-41
Napapahalagahan ang bahaging ginagampanan ng

nasyonalismo sa pagbibigay wakas sa imperyalismo sa
Timog at Kanlurang Asya ..................... 42-50
Natataya ang bahaging ginampanan ng relihiyon sa iba’t-
ibang aspeto ng pamumuhay ..................... 51-59
Nasusuri ang mga anyo, tugon at epekto sa neo-

.....................
kolonyalismo sa Timog at Kanlurang Asya 60-66
Napapahalagahan ang mga kontribusyon ng Timog at

Kanlurang Asya sa kulturang Asyano. ..................... 67-73
iii
ARALING PANLIPUNAN 7
Pangalan: ________________________________ Baitang: _________
Seksyon: _________________________________ Petsa: ____________
Panahon ng Kolonyalismo at Imperyalismo sa Timog at Kanlurang Asya

(16-17 Siglo)
PANIMULA
Ang mga pangyayari noong panahon ng unang yugto ng Kolonyalismo at

Imperyalismo ay nakatuon sa mga bansang Kanluranin o Europeo bilang mga mananakop at
sa mga bansa sa Asya bilang mga bansang nasakop. Sa pagpapatuloy ng aralin at mga gawain
ay masusuri ang mga dahilan, paraan at epekto ng imperyalismo sa Timog at Kanlurang Asya
noong ika 16 hanggang 17 siglo.
UNANG YUGTO NG KOLONYALISMO AT IMPERYALISMO
Sa unang yugto ng Imperyalismo at Kolonyalismo umiral ang pinsipyong pang-

ekonomiyang merkantilismo sa Europa. Ang merkantilismo ang ginamit na dahilan ng mga
Europeo upang mag-unahan na makakuha ng mga lupaing masasakop sa Asya, may
mapagkukunan ng likas na yaman, hilaw na sangkap, at pagbebentahan ng mga yaring produkto
upang maging pandaigdigang makapangyarihan.
Ang Kolonyalismo ay nagmula sa salitang Latin na colonus na ang ibig sabihin ay
magsasaka. Ito ay isang patakaran ng isang bansa na mamamahala ng mga sinakop upang
makagamit ng likas na yaman ng mga sinakop para sa sariling interes. Kadalasan ang una nilang
ginagawa para maisakatuparan ang kanilang pagnanais ay pakikipagkaibigan at
pakikipagkalakalan. Kapag nakuha na ang loob at saka nila isasakatuparan ang tunay nilang
hangarin na pagsamantalahan at pakinabangan nang husto ang likas na yaman ng kolonya,
magtatatag ng pamahalaang kolonyal, magpapataw at magtatakda ng paniningil ng buwis at
magsasagawa ng mga batas na makabubuti sa mga mananakop.
Samantala ang Imperyalismo ay nagmula sa salitang Latin na imperium na ang ibig
sabihin ay command. Isang salitang Latin na nagsimulang gamitin sa panahon ng pananakop
ng Imperyong Roma. Ang imperyalismo ay nangangahulugan ng dominasyon ng isang
makapangyarihang nasyon-estado sa aspektong pulitika, pangkabuhayan at kultural na
pamumuhay ng isang mahina at maliit na nasyon-estado upang maging pandaigdigang
makapangyarihan. Sa loob ng dalawang libong taon, ang Imperyong Roma ay nakontrol ang
halos kabuuan ng Mediterranean. Bago matapos ang ika-18 siglo, ang ilan sa mga bansang
Europeo at ang Estados Unidos ay nagsimulang kontrolin ang ibang mga bansa sa lupalop ng
Asya, Aprika at Latin Amerika. Ang panahon mula 1800 hanggang 1914 ay kilala bilang
Panahon ng Imperyalismo.
Ang imperyalismo noong ika-18 siglo ay naging resulta ng apat na pangunahing salik.
Una, dahil sa udyok ng nasyonalismo, nais ng mga nasyon saEuropa na magkaroon ng malawak
na kapangyarihan upang labanan ang kanilang mga karibal na mga bansa. Ikalawa, dulot ng
Rebolusyong Industriyal, nangangailangan ng mga hilaw na materyal na pagkukunan at
pamilihan na paglalagyan ng mga produktong yari at gawa mula sa kanila kaya sila ay
1
nagpalawak ng kanilang mga teritoryo. Pangatlo, ang Kapitalismo, isang sistema kung saan
mamumuhunan ng kanyang salapi ang isang tao upang magkaroon ng tubo o interes. Sa pag-
unlad ng kalakalan sa pagitan ng mga Europeo at mga Asyano, dumami ang salaping naipon
ng mga mangangalakal na Kanluranin. Nahikayat na gamitin ng mga mangangalakal na
Kanluranin ang kanilang salaping naipon sa mga pananim at minahan sa mga kolonya para ito
mas kumita. Pang-apat, ang White Man’s Burden na isinulat ni Rudyard Kipling, isang
manunulang Ingles, ipinasailalim sa isang kaisipan ang mga nasasakupan na sila ay pabigat sa
mga Kanluraning bansa. Na ang mga Kanluranin ay may tungkulin na turuan at tulungan upang
“paunlarin” ang kanilang nasasakupan. Ito ang naging pagbibigay-katwiran ng mga
Kanluraninsa ginawa nilang pananakop sa Asya.ang paghahangad na ipakilala ang kanilang
superyor na kultura, relihiyon at paniniwalasa iba pang mga bansa sa mundo. Noong gitnang
bahagi ng ika-18 siglo, karamihan sa mga bansa sa lupalop ng Europa ay naghangad na
magkaroon ng sariling mga kolonya sa mga lupalop ng Asya at Aprika. Naging bahagi ito ng
kanilang paghahangad sa kapangyarihan at pagtatatag ng mga pamahalaang pinatatakbo ng
mga dayuhang mananakop. Nagtago sila sa pagpapaniwala sa mga bansa sa Asya at Aprika na
ang kanilang pamumuno ay magtuturo sa mga ito ng mga makabagong pamamaraan ng
pagpapatakbo ng kanilang mga pamahalaan, ng pagsasarili at malaking tulong na magkaroon
ng nagsasariling pamahalaan. Ito ang naging dahilan ng patuloy na pagpapalawak ng kanilang
mga teritoryo sa iba’t ibang bahagi ng Asya at Aprika at tuluyang paghahangad na ito’y maging
bahagi ng kanilang lupain.
PAGGALUGAD AT PAGTUKLAS NG MGA BANSANG KANLURANIN
Pinangunahan ng Portugal at Spain ang paghahanap ng ruta. Maraming manlalayag na

Portuges ang naglakbayngunit ang pinakamahalaga sa lahat ay ang paglalakbay ni Vasco da
Gama sapagkatnalibot niya ang”Cape of Good Hope” sa dulo ng Aprika na siyang magbubukas
ng ruta patungong India at sa mga Islang Indies.
Kung noon ay Italy, lalo na ang Venice ang nag-iisang nagkontrol sa rutang
pangkalakalan patungong Silangan, ang pagtuklas ng alternatibong ruta na natuklasanng mga
Portuges ang nagbigay ng hamon sa iba pang bansang Europeo na maggalugad sa ibang panig
ng daigdig. Nariyan ang Spain, Netherlands, France, England, Russia, Germany, at Amerika.
Nagpaligsahan ang mga ito para tanghaling pinakamakapangyarihan na bansa sa mundo
sa pamamgitan ng pagpapalawak ng mga lupain. Nanguna sa mga ito ang Portuges at Spain na
naging matindi ang pagpapaligsahan sa paggalugad sa mundo at pagsakop ng mga lupain. Sa
matinding pagtutunggalian ng dalawang bansa ay namagitan ang Papa ng Simbahang Katoliko
para maiwasan ang paghantong sa digmaan ng paligsahan ng mga ito. Taong 1494 ay nagtalaga
ng “line of demarcation” o hangganan kung saang bahagi ng mundo maggagalugad ang
dalawang bansa.
Ayon sa Tratadong Tordesillas, ang Portuges ay maggagalugad sa bandangsilangan
samantalang ang Espanya ay sa bandang kanluran. Nang maipatupad ang desisyong ito ay
nakapaglayag na ang Espanya sa bandang kanluran kung saan marami nang teritoryo sa
kontinenting Amerika ang nasakop. Ang Portuges naman ay nakuha lang ang Brazil. Ganoon
pa man, hinayaan na ng Espanya na manatili sa Portuges ang Brazil habang ang Pilipinas naman
na nasa silangan na nasakop naman ng Espanya ay nanatili naman dito. Ang hindi naiwasan na
digmaan ng Portuges at Espanya ay sa Moluccas. Ito ang pinakamimithi na lugar na
pinagkukunan ng mga rekado. Sa pamamagitan ng Tratadong Saragosa noong1529, nakuha ng
Portuges ang Moluccas. Maliban sa Moluccas ay nakakuha rin ito ng teritoyo sa India.
2
KANLURANG ASYA
Sa Unang Yugto ng Imperyalismo at Kolonyalismo sa Kanlurang Asya ay hindi pa

nagkakainteres ang mga Kanluranin dahil ito ay sakop ng mga Turkong Ottoman. Ang
naghahari sa panahong ito ay ang relihiyong Islam. Noong 1507, nakuha ang Oman at Muscat
ng mga mangangalakal na Portugues ngunit pinatalsik naman ng mga Arabe noong 1650.
Noong1907, ang Bahrain ay naging protectorate ng Britanya ngunit hindi rin nagtagal,
pinatalsik ang mga British ng isang Heneral na si Shah Reza Pahlavi ang mga British.
Ang Portugal, England at France ang mga bansang Kanluranin na nakarating sa India.
Sa pag-iral ng prinsipyong pang-ekonomiyang merkantilismo ang mga bansang Kanluranin ay
may iisang layunin sa pagpunta sa Asya, ang makasakop ng mga lupain. Sa huli ang England
ang nagtagumpay para maisakatuparan ang interes sa likas na yaman at mga hilaw na
materyales ng India. Samantalang ang Kanlurang Asya ay hindi agad nasakop dahil sa
panahong ito pinaghaharian pa ito ng napakalakas na imperyong Ottoman, at pinagpatibay ng
pagkakaisa dahil sa relihiyong Islam na ipinalaganap at tinanggap sa rehiyon.
Ang Portugal ay nakakuha ng maraming piling lugar sa Asya. Noong 1502 nagbalik at
nagtatag si Vasco da Gama ng sentro ng kalakalan sa may Calicut sa India.Nooong 1505
ipinadala si Francisco de Almeida bilang unang Viceroy sa silangan .Sa pamumuno ni Alfonso
de Albuquerque, 1510 nasakop ang Ormuz sa Golpo ng Persia(Iran ngayon).Diu at Goa sa
India, Aden sa Red Sea, Malacca sa Malaya at Moluccas sa Ternate, Macao sa China at sa
Formosa(Taiwanngayon). Mga daungan ang piniling sakupin ng Portugal upang makontrol ang
kalakalan .Noong una ang motibo o paraan lang ay pangkabuhayan o pangekonomiya lamang
hanggang sa ipinasok ang Kristiyanismong Katolisismo sa mga nasasakupan ng Portugal.Sa
kalagitnaan ng 16 na siglo ang Portugal ay may malawak ng sakop sa Asya. Noong 1580,
sinakop ng Spain ang Portugal ng 60 taon.Nang makalaya ang Portugal noong 1640 ang
kanyang mga kolonya ay nakuha na ng England at France.
Maliban sa Espanya at Portuges, nakipagpaligsahan rin ang Inglatera. Sa pamamagitan
ng Italyanong marinero na si John Cabot, napasailalim ng Inglatera ang Nova Scotia Canada.
Nang matalo ng Inglatera ang Spanish Armada noong 1588 ibinuhos ng Inglatera ang kanyang
atensiyon sa kalakalan. Sa pamamagitan ng East India Company, naitatag ng Inglatera ang
sentro ng kalakalan sa India. Nakapagtatag rin ito ng permanenteng panirahan sa Hilagang
Amerika. Sinundan ito ng pagsakop ngCeylon, Malaya, at Singapore pati na rin ang Australia,
New Zealand, at mga pulo sa Hilagang Pasipiko.
Ang England sa India,noong 1600 ginamit ang British East India Company ,isang
pangkat ng mangangalakal na Ingles na pinagkalooban ng pamahalaang Ingles ng kaukulang
kapangyarihan upang mangalakal at pamahalaan ang pananakop nito at pangalagaan ang
interes nito sa ibayong dagat. Pagdating ng 1612 nabigyan ng permiso ang Ingles para
makapagtatag ng pagawaaan sa Surat. Hindi nagustuhan ng Portugal dahil sila ang naunang
nanakop. Pagdating ng 1622, tinulungan ng Ingles ang mga Persian laban sa Portuguese dahil
dito nakapagtatag ng sentro ng kalakalan sa kanluran at silangang baybayin ng India.Ang
British East India Company ay nakakuha na ng concession (pagbibigay ng espesyal na
karapatang pangnegosyo) sa Madras mula sa rajah ng Chandragiri. Noong 1668 pinaupahan na
ni Haring Charles ang pulo ng Bombay. Sa taong 1690 sa delta ng Ganges nakakuha ng
kapirasong lupain ang Ingles sa pagpayag ni Emperador Aurangzeb ang lider ng Imperyong
Mogul.Dito naitatag ang lunsod ng Calcutta.Madaling nasakop ang India dahil watak-watak
ang mga estado nito at mahina ang liderato ng Imperyong Mogul na siyang naghahari sa India.
Noong una pangkabuhayan ang dahilan ng England sa pagpunta sa India. Nang makita ang
malaking pakinabang sa likas na yaman nito tuluyang sinakop ang India ng England.
3
Ang France naman ay nakakuha rin ng teritoryo sa Quebec, Canada. Nakuha rin nito
ang Louisiana sa Amerika at sa Asya noong ika-18 siglo nasakop ng Pransiya ang Laos, Cochin
China, Cambodia, at Annam,Vietnam. Ang mga teritoryong ito ang buong kolonyang French
Indo-China.
Ang France ang pangatlong bansa na gustong masakop ang India. Ang ginawa ng
France ay nakipagsabwatan sa pinunong local ng Bengal. Ginamit ang French East India
Company na naitatag noong 1664. Nakapatatag ang France ng pamayanang pangkomersyal sa
Pondicherry, Chandarnagore, Mahe at Karikal. Nagtapos ang interes na ito ng nagkaroon ng
labanan sa Plassey ng Pitong Taong Digmaan sa pagitan ng England at France. Sa tulong ni
Robert Clive, ang nagtatag ng tunay na pundasyon ng Ingles sa India. Ang England ang
nagtagumpay laban sa France. Ang England ang nananatiling matatag na mananakop ng India.
Ang Netherlands sa pamamagitan ng Dutch East India Company ay namahala rin sa
isang bahagi ng India. Napasailalim ng Netherlands ang East Indies (Indonesia sa
kasalukuyan).
MGA EPEKTO NG KOLONYALISMO AT IMPERYALISMO SA TIMOG AT

KANLURANG ASYA (Ika-16-20 Siglo)
Maraming pagbabago sa pamumuhay ng mga Asyano ang naidulot ng pananakop ng
mga Kanluranin sa Timog at Kanlurang Asya. Ang mga sumusunod na aspeto ay nagpapakita
kung paano nagbago ang pamumuhay ng mga katutubo. Nang tuluyang pinamahalaan ng mga
Kanluranin ang Timog at Kanlurang Asya ang mga sumusunod na aspeto ay nagpapakita kung
paano nagbago ang pamumuhay ng mga Asyano.
Ang Indian at mga Arabe ay lubhang naapektuhan. Pinakinabangan nang husto ang mga
likas na yaman at mga hilaw na sangkap bunga nang nagaganap na Rebolusyong Industriyal
na nagdulot ng pagdagsa ng mga Kapitalista sa mga kolonya. Ang mahabang panahon ng
pananakop ng mga Imperyong Europeo sa Asya ay naging daan sa pagkakaroon ng mga
pamilihan paglalagyan ng mga produktong galing sa mga bansang mananakop at pagkukunan
ng mga hilaw na materyal na kailangan ng mga bansa sa pagbuo ng kanilang mga produkto.
Nasanay ang mga Asyano sa paggamit ng mga produktong dayuhan kaya minabuti ng mga
bansang mananakop na maglagay na rin ng mga pabrikang bubuo sa mga hilaw na materyal na
galing sa mga kolonya. Ang natural na kapaligiran ng mga bansang Asyano ay unti unting
naubos at pinagkakitaan ng mga dayuhan. Malaking kita at pakinabang ang naibigay ng mga
pamilihan sa antas ng ekonomiya ng mga Europeong bansa nguni’t nanatiling nakatali ang
ekonomiya ng mga kolonya dito. Nagpatayo ng mga tulay, riles ng tren, kalsada ang mga
mananakop upang maging mabilis ang pagdadala at pagluluwas ng mga produkto. Dahil dito
ay isinilang ang mga Asyanong naging mangangalakal o middleman ng mga produkto kaya
sila ay umunlad din sa kanilang mga pamumuhay at nanatiling mga tagapagtaguyod ng mga
batas na magpapatibay sa kolonisasyon. Sila ay mga nabigyan ng puwesto sa pamahalaan at
ekonomiya kaya naging mahirap ang mga ginawang pag-aalsa ng ilang mga patriotikong
Asyano sa dahilang sila’y hindi sumusuporta sa mga nasabing kilusan. Nais nilang manatili
ang sistemang pinatatakbong direkta o di direkta sa pamamagitan nila ng mga dayuhan. Sila
ngayon ang nagsamantala hanggang sa maging mayaman at makapangyarihan sa bansa. Inayos
ang kalusugan ng mga mamamayan kaya nagtayo ng mga ospital para magamot ang mga
maysakit at mabigyan ng lunas ang mga sakit na laganap bago dumating ang mga mananakop.
Sa pagdating ng mga Kanluraninang kalagayan ng mga katutubo ay hiwa-hiwalay na
estado na iba-iba ang namumuno. Nagtatag ang mga mananakop ng isang pamamahala. Ngunit
4
ang mga matataas na posisyon ay para lamang sa mga Kanluranin at ang mababang posisyon
ay para sa mga katutubo. Naalis sa kolonya na pamahalaan ang sariling bansa. Ipinakilala ng
mga Kanluranin ang Kaisipan na nagbigay ng hindi pagkakasundo-sundo ng mga Asyano sa
pamamahala. Nagkaroon ng paghahati-hati ng rehiyon sa mga Kanluraning bansa at nagkaroon
ng “fixed border” o takdang hangganan ang teritoryo ng bawat bansa.
Maging ang mga paniniwala, pilosopiya at pananampalataya ng mga Asyano ay
pinalitan ng mga dayuhankaya naging mabuti itong behikulo sa kanilang matagal na
pananakop.. Nagkaroon ng paghahalo ng lahi ng mga katutubo at mga Kanluranin para makuha
ang katapatan ng kolonya.Pinanghimasukan ang tradisyon ng mga katutubo.Ang mga
kaugalian ay nahaluan tulad sa mga pagkain at istilo ng pamumuhay ay ginaya.
Ang edukasyon ay naging instrumento rin para payapain ang mga Asyanong
naghahangad ng pagbabago sa dahilang ang mga nakapag-aral na ito ang nagdala ng bagong
mga ideolohiya tungo sa pagbabago sa kanilang mga bansa. Ito ang ginamit ng mga katutubo
para makalaya sa kamay ng mga mananakop. Nang matuto ang mga kolonya na ipaglaban ang
kanilang karapatan at nagising ang damdamin para sa pagmamahal sa bayan reporma ang
kanilang sigaw samantalang ang mas nakakarami ay separasyon naman ang nais. Ang
paghahati na ito ng antas ng uri ng mga mamamayan ay nagresulta sa dalawang sanga: ang
pagtatatag ng nasyon-estado sa pamamagitan ng pagbubuo ng mga batas at Saligang Batas o
ang paglago ng dating bayan na pinanatili ang dating kalinangan bago dumating ang mga
dayuhang mananakop.
Ang liberal na mga kaisipan ay nakatulong sa pagpukaw ng damdaming makabayan o
nasyonalismo sa mga bansang Asyano. Ito ang naging simula ng pagbubuo pa ng mga kilusang
nasyonalismo na naglalayong magpalaya ng mgabansang Asyano sa kamay ng mga dayuhan.
Kasanayang Pampagkatuto at Koda
*Nasusuri ang mga dahilan, paraan at epekto ng kolonyalismo at imperyalismo ng mga

Kanluranin sa unang yugto (ika-16 at ika-17 siglo) pagdating nila sa Timog at Kanlurang Asya.
(AP7TKA-IIIa-1.1 MELC). Week 1-2
5
Gawain 1- LARAWAN HULAAN
Panuto: Suriing mabuti ang mga larawan sa ibaba at pagkatapos ay sagutin ang concept
map upang makabuo ng hinuha tungkol sa gawain.
Kolonyalismo
At Imperyalismo
PAMPROSESONG TANONG:
1. Ano ang kahulugan ng Kolonyalismo at Imperyalismo?

_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
2. Sa palagay mo, naranasan ba ito ng rehiyon ng Timog at Kanlurang Asya? Ipaliwanag.
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
6
3. Naging kapaki-pakinabang ba ang kinahitnan ng pananakop ng (mga) Kanluranin sa
Asya? Paano nakatulong sa mga bansa sa Timog at Kanlurang Asya ang pananakop ng
mga kanluranin?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
4. Makatarungan ba ang layunin ng mga Kanluranin sa pananakop sa Asya?

Pangatwiranan.
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
Gawain 2- TALASALITAAN
Panuto: Isulat ang wastong salita upang mabuo ang pangungusap. Piliin ang sagot sa
loob ng kahon.
paggalugad kolonyalismo demokrasya

kalakalan imperyalismo kolonya
rekado emperador rebolusyon
digmaan nasyonalismo kapital
1. Gumamit ang mga Kanluranin ng ________________ sa pakikipagkalakalan sa mga

bansang Asyano.
2. Ang Pilipinas ay dating ________________ ng Spain.
3. Ang ________________ ng mga bansang nasa Europa ay isang yugto sa panahon ng
repormasyon sa kontinenteng Europeo.
4. Sumiklab ang ________________ dahil sa hidwaan na namagitan sa dalawang bansa.
5. Ang ________________ ang ginamit na pampalasa at preserbatibo ng pagkain.
6. ________________ ang tawag sa anumang transaksyon sa pagitan ng dalawang tao o
sa pagitan ng mga bansa na kabilang sa isang pamilihan.
7. Pagmamahal sa bayan; pagtatanggol sa bansa laban sa mga manlulupig na dayuhan ay
tinatawag na ________________.
8. ________________ ang tawag sa katas-taasang pinuno ng imperyo.
9. Ang ________________ ay paraan ng pamamahala kung saan ang malalaki o
makapangyarihang mga bansa ang naghahangad upang palawakin ang kanilang
kapangyarihan sa pamamagitan ng pagsakop.
10. Ang ________________ ay isang tuwirang pananakop ng isang makapangyarihang
bansa sa isang bansa na mayroong mga likas na yaman dahil sa kanilang pansariling
pagnanasa na pagsamantalahan ang yaman ng bansang gusto nilang sakupin
7
Gawain 3- EPEKTO-SURIIN MO!
Panuto: Ang mga sumusunod ay epekto ng kolonyalismo at imperyalismo sa Asya. Suriing
mabuti ang bawat pangungusap at piliin kung Ekonomiya, Politika, at Sosyo-kultural.
1. Ang India ang pangunahing tagapagtustos ng mga hilaw na materyales at pamilihan ng
produktong kanluranin.
2. Maraming katutubo ang yumakap sa Kristiyanismo bilang relihiyon.
3. Pagkakaroon ng fixed border o takdang hangganan ang teritoryo ng bawat bansa.
4. Sumulpot ang mga kolonyal na lungsod.
5. Nagkaroon ng paghahalo ng lahi ng mga Kanluranin at katutubo upang mapanatili ang
katapatan ng kolonya.
6. Pag-unlad ng sistema ng transportasyon at komunikasyon.
7. Nawalan ng karapatan ang mga Asyano na pamahalaan ang sariling bansa gamit ang
sariling sistema.
8. Nailipat sa Europe ang mga kayamanan ng Asya na dapat pinakinabangan ng mga
Asyano.
9. Nagtayo ng mga irigasyon, ospital, paaralan at simbahan.
10. Nagkaroon ng makabagong kaisipan at ideya na magamit sa pagpapatakbo ng
pamahalaan, ekonomiya at iba pang aspekto ng buhay.
11. Nabuo ang mga kilusang nasyonalismo.
12. Nagtatag ng maayos at sentralisadong pamahalaan.
13. Ang mga kaugalian at tradisyon ay nahaluan.
14. Ang mga istilo ng pamumuhay ay iginaya sa kanluranin.
15. Isinilang ang mga Asyanong mangangalakal o middle men.
Gawain 4- MAPA-KULAYAN MO!

Panuto: Bakatin ang mapa sa ibaba sa isang malinis na papel. Gamit ang mapa ng
daigdig bilang iyong gabay, kulayan ang mga bansang Asyano na sinakop ng mga Kanluranin
bansa ayon sa mga itinakdang kulay na nasa kabilang pahina.
4. a
8
Portugal - berde France - asul England - pula
4. b
Panuto: Unawain at sagutin ang mga tanong sa ibaba. Ilagay ang sagot sa mga patlang
1. Bakit hindi maagang nasakop ng mga Kanluranin ang Kanlurang Asya sa Unang
Yugto ng pananakop?
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
2. Bakit nagtatag ang mga bansang Kanluranin ng mga kolonya sa Asya?
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
3. Mahalaga ba ang Unang Yugto ng Imperyalismo at kolonyalismo ng mga

Kanluranin sa Asya? Sa mga Asyano? Ipaliwanag ang sagot.
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
Gawain 5: TSEK o EKIS

Panuto: Lagyan ng (/) tsek kung mabuting epekto at (X) ekis kung hindi mabuting
epekto ng kolonyalismo at imperyalismo.
Timog Asya Kanlurang Asya
Mabuti Di-mabuti Mabuti Di-mabuti
Pamahalaan
Kabuhayan
Teknolohiya
Lipunan
Edukasyon
Paniniwala
Pagpapahalaga
Sining at Kultura
9
Sanggunian:
Mga Aklat
Asya: Pagkakaisa sa Gitna ng Pagkakaiba
Araling Panlipunan Modyul para sa Mag-aaral pp. 193-221
ASYA: Noon, Ngayon at sa Hinaharap

Batayang Aklat para sa mag-aaral pp. 154-162
https://pdfslide.net/download/link/learning-module-3rd
www.googleimages.com
Inihanda ni :
PACITO P. GERON
Teacher III
May-Akda
SUSI NG PAGWAWASTO
Gawain 1: LARAWAN HULAAN

Maaring magkakaiba ang sagot.
PAGKAKAIBA NG KOLONYALISMO AT IMPERYALISMO
Ano ang kolonyalismo?
• Ito ay isang tuwirang pananakop ng isang makapangyarihang bansa isa isang bansa na
mayroong mga likas na yaman dahil sa kanilang pansariling pagnanasa na
pagsamantalahan ang yaman ng bansang gusto nilang sakupin.
Ano ang imperyalismo?
• Ito ay maaring batas o paraan ng pamamahala ng isang malaki at makapanyarihang

bansa sa mga maliliit na bansa dahil ang bansang ito ay may layuning palawakin ang
kanilang kapangyarihan sa pamamagitan ng paglulunsad ng batas na kontrolin ang
pangkanuhayan at pampulitika sa ibabaw ng ibang mga bansa.
LAYUNIN NG PAGTATATAG NG KOLONYALISMO AT IMPERYALISMO
1. Pagpapalaganap ng relihiyong kristiyanismo.
2. Mabawasan ang lupain ng Jerusalem sa mga Muslim.
10
3. Upang makipagkalakalan sa Asya.
MGA DAHILAN NG KOLONYALISMO AT KOLONYALISMO SA ASYA
• Ang paglalakbay ni Marco Polo

• Nakarating si Marco Polo noong 1265 sa China na pinamumunuan noon ni Kublai Khan
ng imperyong Mongol at dahil naging magkaibigan si Marco Polo at Khan ay binigyan
siya ng pagkakataong maglingkod sa pamahalaan.
• Dahil dito nasaksihan ni Marco Polo ang Kagandahan at karangyaan ng kabihasnang
Tsino at siya ay namangha sa kultura at tradisyon nito kabilang na ang gawaing
panrelihiyon at mga likas na yaman ng bansa.
• Noong 1925 bumalik siya sa Europa at siya ay nagtungo sa Venice at Genoa at siya ay
nabihag at napakulong sapagkat sumiklab doon ang digamaan.
• Sa kanyang pagkakulong ay kanyang naikuwento ang kagandahan ng Tsina at Asya at
doon nagsimula ang pagnanasa ng iba pang mga bansa sa Asya.
Gawain 2: TALASALITAAN
1. kapital 6. kalakalan
2. kolonya 7. nasyonalismo
3. paggalugad 8. emperador
4. digmaan 9. imperyalismo
5. rekado 10. kolonyalismo
Gawain 3: EPEKTO-SURIIN MO!

1.E 6. E 11. S/K
2.S/K 7. P 12. P
3. S/K 8. E 13. S/K
4. E 9. E 14. S/K
5. S/K 10. S/K 15. S/K
Gawain 4: MAPA-KULAYAN MO!

4. a (Isasagawa ng mga mag-aaral ang paglalagay ng kulay sa mapa.)
4. b Malayang pagsagot
Gawain 5: TSEK o EKIS

Mabuti Di-mabuti Mabuti Di-mabuti
Pamahalaan / /
Kabuhayan / /
Teknolohiya / /
Lipunan / /
Edukasyon / /
Paniniwala X X
Pagpapahalaga X X
Sining at Kultura X X
11
Pangalan: ________________________________ Baitang: __________
Seksyon: _________________________________ Petsa: ____________
Pag-Usbong ng Nasyonalismo at Paglaya ng Mga Bansa

sa Timog at Kanluraning Asya
PANIMULA
Ang gawaing pagkatuto na ito ay nakatuon sa pag-aaral sa mga karanasan at pagsubok

na pinagdaanan ng mga tao upang maabot ang ngayo’y mauunlad na bansa sa Asya. Sa
pamamagitan ng mga gawaing nakatakda ay inaasahang matututuhan) mo ang mga salik sa
pangyayari at kahalagahan ng nasyonalismo na nakaapekto sa mga pagbabago sa Timog at
Kanlurang Asya. Marahil naitatanong mo sa iyong sarili, “Ano ang nasyonalismo? Paano
tumugon ang ating mga kapwa Asyano mula sa Timog at Kanlurang Asya sa pananakop ng
mga Kanluraning Bansa? Maipaliliwanag ang kasagutan sa mga katanungang ito, sa mga
susunod na mga gawain.
*Nasusuri ang mga salik, pangyayari at kahalagahan ng nasyonalismo sa pagbuo ng mga

bansa sa Timog at Kanlurang Asya. (AP7TKA-IIIb-2 MELC) Week 3
GAWAIN 1: KILALANIN ang mga Nasyonalista sa Timog at Timog Kanlurang

Asya at punan ng mahalagang impormasyon ang data retrieval chart.
MOHANDAS KARAMCHAD GANDHI
Si Gandhi ay naging inspirasyon ng marami dahil sa kaniyang katangitanging

tahimik na pamamaraan ng pagtutol upang matamo ng India ang kalayaan. Nakilala siya
bilang Mahatma o “Dakilang Kaluluwa”. Tinuruan niya ang mga mamamayan na humingi
ng kalayaan na hindi gagamit ng karahasan, dahil naniniwala si Gandhi sa Ahimsa (lakas
ng kaluluwa) at Satyagraha sa pakikipaglaban. Hindi rin niya sinang-ayunan ang pagtatangi
sa untouchables at sati na para sa mga kababaihan. Ipinakilala rin ni Gandhi ang paraang
12
civil disobedience kung saan ay hinikayat niya ang mga Indian na gumawa ng pagboykot
o hindi pagbili sa mga kalakal o produktong Ingles lalo na ang telang negosyo ng mga ito.
Isinagawa rin niya ang pag aayuno o hunger strike upang makuha ang atensiyon ng mga
Ingles at upang mabigyan ng agarang pansin ang kanilang kahilingang lumaya. Labas
masok man sa piitan ay hindi pa rin siya natakot. Sa halip ay nagpatuloy pa rin si Gandhi
sa kaniyang mapayapang pakikibaka hanggang sa makamit ng mga Indian ang kanilang
kalayaan.
Nakamit ng India ang kanilang kalayaan noong Agosto 15, 1947 sa pamumuno
ni Jawaharlal Nehru. Nabaril at napatay si Gandhi noong Enero 30, 1948 na hindi
nagtagumpay sa kaniyang adhikain na mapagkasundo ang mga Hindu at Muslim.
MOHAMED ALI JINNAH
Nakilala siya bilang “ Ama ng Pakistan ”, isang abogado at pandaigdigang

lider. Naganyak ng kaibigan ng kaniyang ama na isang dayuhan tulad ni Sir Frederick Leigh
Craft na mag aral sa London. Kabilang si Ali Jinnah sa Khoja Muslim sect. Si Mohamed
Ali Jinnah ang namuno sa Muslim League noong 1905. Layunin ng samahan ang
magkaroon ng hiwalay na estado para sa mga Muslim. Namuno siya upang ang Pakistan
ay lumaya mula sa India. Noong Agosto 14, 1947 nang ipinagkaloob ang kalayaan ng
Pakistan. Si Mohamed Ali Jinnah ang itinanghal na kauna-unahang gobernador heneral ng
Pakistan. Namatay si Mohamed Ali Jinnah noong Setyembre 11, 1948.
MUSTAFA KEMAL ATATURK
Isa si Mustafa sa hindi pumayag sa kasunduan ng Italy at France na hatiin ang

Imperyong Ottoman nang matapos ang kanilang digmaan noong 1912. Siya ang naging susi
sa isang pagkilos na naganap noong Disyembre 1911 sa Battle of Tobruk, na kung saan ay
may 200 Turko at Arabong militar lamang ang lumaban sa 2000 Italyanong naitaboy at 200
na nahuli at napatay, bagamat nagtagumpay pa rin ang mga Italyano, Si Mustafa Kemal
ang nagbigay-daan sa pagtatamo ng kalayaan ng Turkey sa kabila na ito ay binalak paghati-
13
hatian ng mga Kanluraning bansa tulad ng France, Britain, Greece at Armenia. Siya ang
tumawag ng halalang pambansa at hiwalay na parlliamento na siya ang nagsilbing
tagapagsalita (speaker). Ito ang Grand National Assembly ng Turkey. Ito ang nagbigay
daan upang ang mga Turkong militar ay mapakilos na hingin ang kalayaan ng bansang
Turkey.
AYATOLLAH ROUHOLLAH
MOUSARI KHOMEINI
Noong 1962 nagsimula si Ayatollah na maging aktibo sa larangan ng politika. Kasama

siya sa mga pagkilos at pagbatikos sa mga karahasang isinasagawa ng kanilang Shah sa
mga mamamayan at ang tahasang pagpanig at pangangalaga nito sa interes ng mga dayuhan
tulad ng Estados Unidos. Si Ayatollah rin ay gumawa ng makasaysayang pagtatalumpati
noong Hunyo 3, 1963 laban sa patuloy na pagkiling ng Shah ng Iran sa mga makadayuhang
pakikialam at pagsuporta nito sa Israel. Sa pamamagitan ng gawaing ito ay naaresto at
nakulong si Ayalollah na umani ng malawakang pagsuporta ng mga mamamayan na naging
sanhi ng kaguluhan sa bansa. Naranasan din ni Ayatollah ang maipatapon sa ibang bansa
tulad ng Turkey at Iraq noong Nobyembre 1964, dahil sa pagsusulat at pangangaral laban
sa pamunuang mayroon ang kaniyang bansa. Pagkatapos mabuwag ang pamahalaan ng Iran
sa pamamagitan ng Rebolusyong Islamic noong 1979 at mapatalsik ang Shah muling
bumalik si Ayatollah sa Iran na muling tinanggap ng mga mamamayan. Noong Pebrero
1989 siya ay nagpalabas ng isang Fatwa sa estasyon ng Tehran Radio na nagbibigay ng
parusang kamatayan laban sa isang manunulat na Ingles na si Salman Rushdie at sa
kaniyang tagapagpalimbag ng aklat na may titulong Satanic Verses. Namatay si Ayatollah
noong Hunyo 3, 1989.
IBN SAUD
14
Si Ibn Saud ang kauna-unahang hari ng Saudi Arabia. Minsang nakulong sa
Kuwait ang kaniyang pamilya at taong 1902 nang muling mapasakamay nila ang Riyadh,
samantalang taong 1912 naman nang masakop niya ang Najd at dito ay bumuo ng pangkat
ng mga bihasang sundalo. Matapos ang Unang Digmaang Pandaigdig, sinikap ng mga
Ingles na mapalapit sa kaniya, ngunit di ito nagtagumpay sa halip ay pinaboran ang
kaniyang katunggali na si Husayn Ibn Ali ng Hejaz. Taong 1924-1925 napabagsak ni Ibn
Saud si Husayn at iprinoklama ang kaniyang sarili bilang hari ng Hejaz at Nejd. Pagkatapos
matipon ang halos kabuuan ng Tangway Arabia taong 1932 binigyan ni Ibn Saud ang
kaniyang kaharian ng bagong pangalan bilang Saudi Arabia. Nagtagumpay siya na
mahimok ang mga Nomadikong tribo o pangkat-etniko na mapaayos ang kanilang
pamumuhay at iwasan na ang gawain ng panggugulo at paghihiganti. Sa kaniya ring
pamumuno ay nawala ang mga nakawan at pangingikil na nangyayari sa mga dumadalo ng
pilgrimage sa Mecca at Medina. Si Haring Ibn Saud ang nagbigay ng pahintulot sa isang
kompanya ng Estados Unidos noong 1936 at 1939 upang magkaroon ng oil concession sa
Saudi Arabia. Pinatunayan ng bansa na ang mina ng langis ang pinakamayaman sa daigdig
na nakatulong upang ito ay magkaroon ng pambansang pag-unlad. Noong Ikalawang
Digmaang Pandaigdig si Haring Ibn Saud ay nanatiling neutral ngunit di rin naiwasan na
siya ay minsang pumabor sa mga Allies. Hindi siya seryosong nakialam sa Digmaang Arab
Israel noong 1948. Pinalitan siya ng kaniyang panganay na anak na si Prince Saud.
Mga Nasyonalista Bansang Pinagmulan Mahalagang

Kontribusyon sa
Nasyonalismo
1. Mahatma Gandhi
2. Ayatollah Khomeini
3. Ibn Saub
4. Mohammad Ali Jinnah
5. Kemal Ataturk
GAWAIN 2: TAMA o MALI

Panuto: Isulat ang TAMA kung ang pangungusap ay nagsasaad ng wastong
impormasyon at MALI kung hindi wasto ang nakasaad sa pangungusap.
1. Si Mohandas Gandhi ay nagsagawa ng ahimsa bilang paraan ng pagtutol sa
pananakop ng mga Ingles.
2. Si Ibn Saud ay kilala bilang “Ama ng Pakistan ”, isang abogado at pandaigdigang
lider.
3. Hindi pumayag si Mustafa sa kasunduan ng Italy at France na hatiin ang Imperyong
Ottoman nang matapos ang kanilang digmaan noong 1912.
4. Kinilala si Ayatollah bilang pinakamabait na lider noong panahon niya.
15
5. Sa pamumuno ni Ibn Saud ay hindi nawala ang mga nakawan at pangingikil na
nangyayari sa mga dumadalo ng hajj ( maari ring hajji o haji) o pilgrimage sa Mecca
at Medina.
GAWAIN 3: PAG-ISIPAN MO!

Muli mong kilalanin ang mga pinunong nasyonalista sa Timog at Kanlurang Asya.
Sagutin ang mga tanong sa ibaba. Isulat sa mga patlang ang sagot.
1. Sinong nasyonalista sa Timog at Kanlurang Asya ang nais mong tularan? Bakit?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
2. Bilang isang mag-aaral, ano ang mga maari mong gawin na magpapakita ng iyong
pagiging nasyonatista? Ipaliwanag ang iyong sagot.
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
3. Sino sa mga lider sa Timog at Kanlurang Asya sa kasalukuyan ang kakikitaan natin
ng pagiging makabayan? Bakit?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
Gawain 4: PAGPAPALALIM NG KAALAMAN

Kung ang karanasan ng Pilipinas ang tutukuyin, sino sa palagay mo ang pangunahing
bayani ng Pilipinas ang nagpakita ng konsepto ng nasyonalismo, at bakit?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
REPLEKSIYON
Ang nasyonalismo ay nakabuti sa mga bansa sa Timog at Kanlurang Asya, pati na rin
ang Timog Silangang Asya dahil
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
16
_____________________________________________________________________
__________________.
Marapat lamang na ipinagmalaki ko ang aking pagiging Asyano
sapagkat____________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Sanggunian:
Mga Aklat
Asya: Pagkakaisa sa Gitna ng Pagkakaiba

Araling Panlipunan Modyul para sa Mag-aaral pp. 193-221
ASYA: Noon, Ngayon at sa Hinaharap

Batayang Aklat para sa mag-aaral pp. 154-162
https://www.google.com/search?q=activity+about+nasyonalismo&hl=en&tbm=isch&source=
iu&ictx=1&fir=2yMJ8ekJx1r9gM%252Cc7KNWBjfZSeCEM%252C_&vet=1&usg=AI4_-
kQpCRNYx-
5_NcUgVltVRnnDxt2BKg&sa=X&ved=2ahUKEwjRtP391aHrAhXSwYsBHaa-
CUQQ9QEwBnoECAoQMA&biw=1366&bih=654#imgrc=qgZHKXJ7nK8C-M
https://pdfslide.net/download/link/learning-module-3rd
www.googleimages.com
Inihanda ni :
PACITO P. GERON
Teacher III, Cabulay High School
May-Akda
SUSI NG PAGWAWASTO
GAWAIN 1: BALIK-ARAL
*Marami ang naging epekto ng imperyalismo at kolonyalismo sa Asya na nagpabago sa
pamumuhay, edukasyon, teknolohiya, kultura at iba pa. Ito ang naging dahilan upang
umusbong ang nasyonalismo sa Asya.
Gawain 2: TAMA O MALI

1. TAMA
2. MALI
3. TAMA
17
4. TAMA
5. MALI
GAWAIN 3: PICTURE! PICTURE!
Malayang pagsagot
*Lahat sila ay nakapag-ambag ng mahahalagang kontribusyon para sa pagkamit ng kalayaan
at pagpapakita ng pagmamahal sa bayan na naging dahilan upang magkaisa ang mga Asyano
laban sa mga Kanluranin.
Gawain 4: PAGPAPALALIM NG KAALAMAN

*Maraming pagbabago ang naganap dahil sa pananakop ng mga banyaga sa Pilipinas. Isa na
rito ang mga kultura, tradisyon at paniniwala ng mga Pilipino dahil sa impluwensya ng mga
dayuhan. Ang pagpapakita natin ng pagmamahal sa ating bayan ang naging hudyat upang
makamit ang kalayaan laban sa mga mananakop na dayuhan.
REFLECTION LOG
Malayang pagsagot
* Ang nasyonalismo ay nakabubuti dahil nakamit ng isang bansa ang kalayaan at kasaganaan
laban sa mga mananakop. Ipinagmamalaki ko ang aking pagiging Asyano dahil sa
natatanging mga nagawa ng mga kilalang nasyonalista sa Timog at Kanlurang Asya na
nagpapatunay na ang Asyanong katulad ko ay matapang, may paninindigan at masidhing
pagmamahal para sa bayan.
18
Pangalan: ____________________________________ Baitang: ________
Seksyon: _________________________________ Petsa: ____________
GAWAING PAGKATUTO
Digmaang Pandaigdig
Panimula
Ang digmaan ay isang madilim na bahagi ng ating kasaysayan. Ngunit ang digmaan din
ang naging dahilan upang matutong pahalagahan ng mga Asyano ang kanilang sariling bansa.
Dahil sa digmaan, sila ay naging matapang, nagkaroon ng pagkakaisa at pagmamahal sa bayan.
Digmaan din ang naging susi upang sila ay lumaban at magbuwis ng buhay makamtan lamang
ang kasarinlan at kalayaan mula sa malulupit na kamay ng mga dayuhang mananakop.
Dahil sa mga digmaan pandaigdig, maraming tao ang nasawi at nagbuwis ng buhay.
Malaki ang naging epekto ng Una at Ikalawang Digmaan Pandaigdig sa buhay ng maraming
tao at bansa. Maraming nagutom at nawalan ng hanapbuhay, marami ang nasirang kaharian at
nagdulot din ito ng mabagal na pag-usbong ng ekonomiya.
Noong Agosto 1914 sumiklab ang Unang Digmaang Pandaigdig. Sinasabing ang
pangunahing dahilan nito ay ang pagkamatay ni Archduke Francis Ferdinand ng Austria. Ito
ay kinasangkutan ng mga makapangyarihang mga bansa sa mundo na nahati sa dalawang
alyansa; ang Alyansa ng Entente (Triple Entente o Alyansa ng Puwersa) na kinabibilangan ng
Imperyong Briton, Imperyong Ruso at Imperyong Pranses (Pransiya). Samantala ang
Alyansang Sentral ( Tripple Aliance or Central Power) ay binubuo din ng tatlo; ang Imperyong
Aleman, Austria-Unggarya at Italya. Tumagal ang Unang Digmaan Pandaigdig ng mahigit
tatlong taon.
Mga Epekto ng Unang Digmaang Pandaigdig

1. Napinsala ang maraming ari-arian na nagkakahalaga ng halos dalawang daang bilyong
dolyar. Maraming buhay rin ang nadamay lalo na ang mga buhay ng mga sundalong sumabak
sa digmaan. Humigit kumulang 8.5 milyong sundalo ang nasawi, 22 milyon ang sugatan, at
18 milyong sibilyan ang nadamay sa natapos na digmaan.
2. Naging dalawang bansa ang Austria at Hungary samantalang naging malayang mga bansa
ang Latvia, Estonia, Lithuania, Finland, Czechoslovakia, Yugoslavia, at Albania.
3. Nagwakas rin ang mga Imperyo sa Europa.
Ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig ay nagsimula sa Europa sa pagsakop ni Adolf Hitler

sa bansang Poland. Tumagal ang digmaang ito ng anim na taon. Itinuturing itong
pinakamapinsala at pinakamadugong digmaan sa kasaysayan. Maraming mga bansa ang
nawasak dulot ng digmaang ito. Nagkaroon din ng mga massacre, pagpatay ng mga lahi sa
ibat’-ibang bahagi ng mundo. At dahil sa galit ni Hilter sa mga Hudyo, marami sa kanila ang
pinaslang na walang kalaban-laban. Sa digmaang ito gumamit ang mga bansa ng mga
malalakas na armas tulad ng nuclear bomb. Noong September 2, 1945 lumagda ang H
apon sa dokumento ng pagsuko at dito tuluyang nagwakas ang ikalawang digmaang
pandaigdig.
19
Mga Epekto ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig
1. Maraming bansa ang nawasak at nasira.

2. Maraming tao ang namatay na halos mga sibilyan. Nagkaroon ng mga massacre at pagpatay
sa mga lahi. Sa ikalawang digmaan ay nagkaroon ng Holocaust, ito ay ang pagpatay sa mga
Hudyo dahil sa kanilang lahi at relihiyon.
3. Bumagsak ang ekonomiya ng mga bansang sangkot sa digmaang ito
4. Naitatag ang United Nation na may layuning pangalagahan ang pandaigdigang kapayapaan
at kooperasyon sa pagitan ng mga bansa
Zionism. Ito ang pag-uwi sa Palestine ng mga Jew mula sa iba’t-ibang panig ng daigdig.
( Mateo et. Al., Asya: Pag-usbong ng Kabihasnan)
Holocaust. Ito ang pagpatay sa mga Hudyo ng mga Aleman (ang sistematiko at malawakang
pagpatay ng mga German sa mga Hudyo o Jew o Israelite) noong Word War II
( Mateo et. Al., Asya: Pag-usbong ng Kabihasnan)
Natatalakay ang karanasan at implikasyon ng mga digmaang pandaigdig sa kasaysayan

ng mga bansang Asyano. AP7TKA-IIIe-1.13 (MELC- Week 4)
Gawain 1.1 - Positibo ba o Negatibo kaya?

Malaki ang naging epekto ng Unang Digmaang Pandaigdig sa Timog at Kanlurang
Asya. Makakatulong sa iyong pang-unawa kung alam mo ang simula ng Unang Digmaan at
ano naging epekto (bunga) ng digmaang ito. Panoorin sa YouTube ang tungkol sa Unang
Digmaang Pandaigdig na may URL na https://www.youtube.com/watch?v=u8OhlE6nbgw
Panuto: Ibigay ang mga hinihinging datos tungkol sa Unang Digmaang Pandaigdig. Isulat ang
mga sagot sa talahanayan
a. Timog Asya
Mga Epekto ng Unang Digmaang Pandaigdig sa Timog Asya
Positibo Negatibo
b. Kanlurang Asya
Mga Epekto ng Unang Digmaang Pandaigdig sa kanlurang Asya
Positibo Negatibo
20
Gawain 1.2 Sagutan ang mga sumusunod na tanong.
1. Paano sumiklab ang Unang Digmaang Pandaigdig?
2. Paano nakaapekto ang digmaang ito sa buhay ng mga tao at mga bansa sa Asya?
3. Masasabi mo bang malaki din ang naging epekto ng mga digmaan pandaigdig sa buhay
natin sa kasalukuyan? Ipaliwanag ang sagot?
Gawain 2- Basa Tala ng mga pangyayari noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig
Panuto: Basahin ang mga pangyayari noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig at itala
ang mga epekto nito sa pamumuhay, ekonomiya at politika ng mga tao at bansang
sangkot dito.
Ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig ay itinuturing na pinagkamadugong digmaang naganap

sa buong daidig. Tumagal ito ng anim na taon at isang araw. Tinatayang nasa pitumpo o
walungpo’t limang milyong tao ang nasawi sa digmaang ito. Basahin ang Wikipedia ng
Ikalawang Digmaang Pandaigdig sa site na ito
https://tl.wikipedia.org/wiki/Ikalawang_Digmaang_Pandaigdig
O panoorin ang video sa YouTube na may URL na
https://www.youtube.com/watch?v=HjXr7IkH1wo
. Pamumuhay Ekonomiya Politika

________________ ________________
________________ ________________
________________ ________________
________________ ________________
________________ ________________
________________ ________________
________________ ________________
________________ ________________
________________
________________ ________________
________________
________________ ________________ ________________
________________ ________________
* ________________
________________
________________ ________________
________________ ________________ ________________
________________ ___________ ________________
______
21
Gawain 3- Moditified True or False
Panuto: Isulat ang Tama kung ang nakasaad sa pangungusap ay tama at kung ito ay mali,
iwasto ang salitang may salungguhit upang itama ang pangungusap. Isulat ang sagot sa mga
patlang o sagutang papel.
_____1. Si Mahatma Gandhi ay naging inspirasyon nang marami dahil sa kanyang katangi-
tanging tahimik na pamamaraan ng pagtutol sa mga mananakop na Ingles.
_____2. Ang Balfour Declaration ay isang batas na inilabas ng mga Ingles na kung saan
nagsasaad na ang Pakistan ay bubuksan sa mga Jew upang maging tahanan.
_____3. Nasyonalismo ang naging daan upang magkaisa ang pangkat ng mga Hindu at
Muslim noong Unang Digmaang Pandaigidg.
_____4. Ang Treaty of Venice ay isang kasunduan ng Allied Forces at Central Powers para
sa pormal na pagtatapos ng Unang Digmaang Pandaigidig.
_____5. Ang Azerbian Crisis ay nagbigay daan sa Cold War sa pagitan ng United States at
Russia noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig.
_____6. Ang Manmade System ang sistemang ipinatupad ng Allied Forces para hatiin ang
mga bansang dating sakop ng Imperyong Ottoman.
_____7. Ang Pagbabalik ng mga Jew sa Palestine mula sa iba’t-ibang dako ng daigdig ay
tinatawag na Nasyonalismo.
Gawain 4- Malaya na ako!
Panuto: Gumuhit ng isang larawan, bagay o simbolo na naiuugnay mo sa kalayaan na

tinatamasa natin ngayon. Ang mga simbolo ay maaring bagay, hayop o lugar na may
natatanging kaugnayan sa iyong pagiging malayang mamamayan sa ngayon. Gumamit ng
malinis na coupon bond sa pagguguhit.
Rubric sa pagmamarka sa pagguguhit

Pamantayan Paglalarawan Puntos
Nilalaman Ang bagay na iginuhit ay 15
nagpapakita ng
pagmakabayan at
pagmamahal sa bansang
sinilangan.
Pagkamalikahain May sariling istilo sa 15
pagguguhit. Gumamit ng
angkop na disenyo at kulay
upang maging kaaya-aya
ang iginuhit na bagay, tao o
simbolo.
Kabuuan 30
22
GAWAIN 5: Sa Isip, Sa Salita at Sa Gawa!
Panuto: Dugtungan ang mga kataga ayon sa iyong sariling pagkaintindi. Isulat ang mga
dugtong sa sagutang papel.
1. Natutunan ko sa aralin na ang mga digmaang pandaigdig

ay_________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________.
2. Mailalarawan ko ang Ikawalang Digmaang Pandaigdig bilang

isang______________________________________________________________________
_________________________________________________________________________.
3. Ang pagkakaroon ng digmaang pandaigdig ay lubos

na_________________________________________________________________________
________________________________________________________________________.
4. Malaki ang epekto ng digmaang pandaigdig sa buhay ng

bawat______________________________________________________________________
___________________________________________________________________.
5. Hindi ko nanaisin na magkaroon pa uli ng digmaang pandaigdig

dahil_______________________________________________________________________
________________________________________________________________.
Repleksiyon
Ano ang mahalagang bagay na napulot mo sa aralin na napag-aralan natin sa araw na

ito? Bakit mahalaga ang mga ito? Ipaliwanag ang iyong kasagutan.
_______________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
Sanggunian
Mga Aklat
Blando, Rosemarie C., Sebastian, Adelina A., Espiritu, Angelo C., Golveque, Ema C.
Jamora, August M., Capua, Regina R., Victor, Ami S., Balgos, Sandara I., Del Rosario, Allan
F., Mariano, Randy R., Araling Panlipunan 7, ASYA: Pagkakaisa sa Gitna ng Pagkakaiba,
Eduresources Publishing, Inc., 5th Floor Mabini Building, DepEd Complex Meralco Avenue,
Pasig City, Philippines 1600
23
Mga Websites
https://www.slideshare.net/semanaraymund/asya-at-ang-ikalawang-digmaang-pandaigdig
https://www.slideshare.net/jmpalero/ap-7-lesson-no-20-mga-epekto-ng-digmaang-
pandaigdig-sa-kanlurang-at-timog-asya
https://brainly.ph/question/92589
https://www.google.com/search?q=Epekto+ng+digmaan+sa+timog+at+kanlurang+Asya
https://www.slideshare.net/lejehan/ang-epekto-ng-unang-digmaang-pandaigdig
https://www.panitikan.com.ph/ipaliwanag-ang-epekto-o-bunga-ng-unang-digmaang-
pandaigdig/
https://lrmds.deped.gov.ph/learning-resources/
https://tl.wikipedia.org/wiki/Ikalawang_Digmaang_Pandaigdig
https://www.slideshare.net/eliasjoy/ikalawang-digmaang-pandaigdig-85365964
https://www.slideshare.net/alexlayda/ikalawang-digmaang-pandaigdig-44060380
https://aralipunan.com/ano-ang-ikalawang-digmaang-pandaigdig-wwii/
Susi ng Pagwawasto sa mga Tanong
Gawain 1: Positibo ba o negatibo kaya?
Mungkahing mga sagot.
a. Timog Asya
Epekto ng Unang Digmaan sa Timog Asya
Positibo Negatibo
1. Umusbong ang mga kilusang 1. Maraming mga sibilyan at militar
Nasyonalismo sa bansang India. ang namatay.
2. Nagkaroon ng pagkakaisa at 2. Nagkaroon ng malawakang
pagtangkilik ng mga mamamayan sa pagkasira sa mga lupain at ari-arian.
mga produkto, ideya at kultura ng
sariling bansa.
3. Nagkaroon ng pagkakaisa ang 3. Nagkaroon ng kapangyarihan ang
kilusang Muslim at Hindu mga dayuhan upang kontrolin ang
ekonomiya, politika at militar ng mga
bansang nasakop nito.
4. Maraming makabayang samahan ang 4. Natigil ang pag-usbong ng
naitatag. ekonomiya dahil sa pagkawasak ng
maraming industriya, transportasyon
at pananalapi ng maraming bansa
24
b. Kanlurang Asya
Epekto ng unang digmaang sa kanlurang Asya
Positibo Negatibo
1. Nailunsad ang Balfour Declaration na 1. Nagdulot ng malawakang pagkasira ng mga
kung saan ang Palestine ay bubuksan para pamayanan, ari-arian, at pagkamatay ng
sa mga Jew para dito na sila manirahan. maraming Iranian
2. Paglaya at pag-usbong ng damdaming 2. Dahil sa pagpasok ng kaluranin sa
nasyonalismo sa kanlurang Asya kanlurang Asya natuklasan ang mina ng
langis sa Saudi Arabia
3. Nagkaroon ng pagkakaisa at masidhing 3. Ang lahat ng kompanya na naglilinang ng
pagmamahal sa sariling bayan at bansa langis sa Saudi Arabia ay pag-aari ng mga
dayuhan.
4. Natutong pahalagahan at tangkilikin 4. Naitatag ang sistemang mandato na kung
ang sining, kultura, produkto, ideya ng saan ang bansang France at Britain ay
sariling bayan. pinaghati-hatian ang Syria, Lebanon at
Palestine.
Gawain 2: Ikalawang Digmaang Pandaigdig
Mungkahing mga sagot
Pamumuhay Ekonomiya Politika
-Naging mahirap -Tumigil ang Naitatag ang

ang buhay ng mga pagsulong ng United Nation na
tao dahil marami ekonomiya dahil may layuning
sa kanila ang sa pagkawasak ng pangalagaan ang
nawalan ng maraming pandaigdigang
hanapbuhay. imprastraktura at kapayapaan at
-Nagkaroon ng industriya. kooperasyon sa
pagkagutom -Nagsara ang
pagitan ng mga
-Nawalan ng maraming
bansa
tahanan at ari- negosyo
arian
-
Gawain 4: Modified True or False
1. Tama
2. Palestine
3. Tama
4. Treaty of Versailles
5. Tama
6. Mandate System
7. Zionism
25
At at
Gawain 5: Sa Isip, Sa Salita at Sa Gawa
Malayang Pagsagot
Inihanda ni:
Consolacion M. Lagrio
Teacher I
Writer/May Akda
26
Pangalan: ________________________________ Baitang: ________
Seksyon: _________________________________________ Petsa: ____________
GAWAING PAGKATUTO
Iba’t Ibang Ideolohiya
sa mga Malawakang Kilusang Nasyonalista
Panimula
May iba’t-ibang Ideolohiya ang sinusunod ng mga bansa sa Asya. May mga bansang
naniniwala sa ideolohiya ng demokrasya, mayroon din tumatangkilik sa ideolohiya ng
komunista, kapitalismo, monarkiya at marami pang iba.
Isa ang Pilipinas sa mga bansang yumakap sa ideolohiyang demokrasya. Tayong mga
Pilipino ay malayang nakikilahok sa mga aktibidades o gawaing panlipunan at may kalayaan
din na iboto ang kung sino ang gusto natin magiging pinuno.
Ang ideolohiya ay nahahati sa dalawang kategorya; ang Ideolohiyang Pang-ekonomiya
at ang Ideolohiyang Pampolitika.
Ang Ideolohiyang Pang-ekonomiya ay nakatuon sa mga patakarang pangkabuhayan ng
bansa at sa paraan ng paghahati ng mga kayamanan nito sa mamamayan.
Ang Ideolohiyang Pampolitika naman ay nakatuon sa paraan ng pamumuno at sa paraan
ng pagpapatupad ng mamamayan.

Nasusuri ang kaugnayan ng iba’t-ibang ideolohiya sa pag-usbong ng nasyonalismo at
kilusang nasyonalista. AP7TKA-IIIf-1.15 (MELC) week 4
Mga Ideolohiya na lumaganap sa Asya.

Demokrasya- ito ay isang klase ng ideolohiya na pinamamahalaan ng samabayanan. Ang
tao ang pumipili ng kanilang gustong maging lider at pangulo.
Komunismo- nagmula sa isang salitang Latin na “Communis” na ang ibig sabihin ay
pandaigdigan. Layunin ng ideolohiyang ito ang pagpantay-pantayin ang lahat ng tao, mayaman
man o mahirap.
Sosyalismo- Ang sosyalismo ay nagmula sa salitang Latin na “Sociare” na ang ibig sabihin
ay pagbabahagi o share. Ito ay nagpapahalaga sa pagkakapantay-pantay, pagtutulungan, at
makataong pamamalakad.
Kapitalismo- Tumutukoy sa sistemang pag-iipong kapital upang higit na mapalago at
mapalaki ang negosyo at tubo ng mga namumuhunan.
Pasismo- ito ay nagtataguyod ng awtoritaryang pamahalaan.
27
Mga Nasyonalistang lider sa Timog at Kanlurang Asya.
Mohandas Ghandi- Tinuruan niya ang mga mamamayan ng India na lumaban na hindi
gumagamit ng dahas at karahasan.
Mustafa Kemal Ataturk- Sa kanyang pamumuno, nakamit ng Turkey ang kanilang inaasam
na kalayaan mula sa mga kanluraning bansa na sumakop sa kanila.
Ayatolla Khomeini-Nagsimulang maging aktibo sa larangan ng politika si Ayatollah noong

1962. Dahil sa pagbatikos niya sa tahasang pagpanig at pangangalaga ng Shah sa interes ng
mga dayuhan tulad ng United States, siya ay pinatapon sa iba’t ibang bansa tulad ng Turkey at
Iran. Siya ay muling bumalik sa Iran pagkatapos mabuwag ang pamahalaan ng Iran at
mapatalsik ang Shah sa pamamagitan ng Rebolusyong Islamic noong 1979. Siya namatay sa
edad 70 at kinilala bilang isa sa mga malupit na lider noong ika-20 siglo.
Ibn Saud- Kilala sa Ibn Saud bilang kauna-unahang hari ng Saudi Arabia. Kabilang ang
kanilang pamilya sa mga pinunong tradisyonal ng kilusang Wahhabi ng Islam. Napabagsak ni
Ibn Saud ang Hejaz at Nejd noong 1924-1925 at ipinahayag ang sarili bilang Hari. Sa kanyang
pamumuno pinalitan niya ng pangalan ang kaniyang kaharian at tinawag itong Saudi Arabia.
Naging matiwasay ang kaniyang pamumuno at nagkaroon ng kaayusan.
Mohamed Ali Jinnah- Kilala siya bilang “Ama ng Pakistan.” Isa siyang abogado at
pandaigdigang lider. Siya ay namuno sa Muslim League noong 1905, layunin nitong
magkaroon ng hiwalay na estado para sa mga Muslim.
Noong Agosto 14, 1947 nakamit ng Pakistan ang kanilang kalayaan at itinanghal na kauna-
unahang gobernador heneral si Mohamed Ali Jinnah ng Pakistan.
28
GAWAIN 1: Hanapin Mo, Kahulugan Ko!
Panuto: A. Suriin ang mga salita sa bawat kahon. Piliin ang mga salitang kaugnay sa
salitang Ideolohiya.
1. 2. 3. 4.
paniniwala prinsipiyo kaisipan pagbabago
5 . 6. 7. 8.
liwanag kalakasan Ideya pagkakaisa
B. Sa mga salitang napili mo. Bigyan kahulugan ang salitang Ideolohiya.
Ang Ideolohiya ay________________________________________________________

________________________________________________________________________.
GAWAIN 2: Pang-ekonomiya o Pampolitaka

Panuto: Basahin ang mga sumusunod na pangungusap sa ibaba. Isulat ang PE kung ito ay
ideolohiyang pang-ekonomiya at PA kung ito ay ideolohiyang pampolitaka.
_________1. Binibigyang pansin ang mga patakarang pangkabuhayan ng bansa at paraan ng

paghahati ng kayamanan nito sa mamamayan
_________2.Ito ay nakapokus sa paraan ng pamumuno.
_________3. Binibigyan halaga ang pag-iimpok at pagpapalago ng kapital para makalikom ng
mas malaking kita.
_________4. Hinihikayat ang mga tao na kumilos ayon sa nais nilang mga pagbabagong
kaayusan.
________5. Nakapaloob dito ang karapatang makapagnegosyo.
GAWAIN 3: Ideolohiya sa Asya
Panuto: Tukuyin ang mga katangian ng mga Ideolohiyang nasa ibaba.

Isulat sa talahanayan ang mga sagot.
Ideolohiya Katangian
1.Demokrasya
2. Komunismo
3.Awtoritaryanismo
4. Kapitalismo
5. Monarkiya
29
. Sagutin ang mga tanong.
? anong mga bansa sa Asya ang yumayakap sa ideolohiya ng demokrasya at
1. Ano
Komunismo?
2. Ano ang mga epekto ng mga ideolohiyang ito sa mga bansa na yumakap nito?
GAWAIN 4: Inspirasyong Asyano! Kilala mo ba sila?

Panuto:
A. Suriin ang mga larawan na nasa ibaba ng kahon. Piliin sa kahon ang tamang
pagkakakilanlan ng bawat isa. Isulat ang tamang sagot sa patlang sa ibaba ng bawat larawan.
a.Mustafa b. Mohamed Ali c. Mohandas d. Ayatollah e. Ibn

Kemal Ataturk Jinnah Gandhi Khomeini Saud
1. 2. 3.
_____________ _______________ ________________
4. 5.
_________________ _______________
B. Tukuyin kung sino ang tinutukoy ng bawat pangungusap. Piliin sa kahon ang tamang
sagot. Isulat sa patlang ang tamang letra.
___1. Naging inspirasyon nang marami dahil sa kanyang katangi-tanging tahimik na

pamamaraan ng pagtutol sa mga mananakop na Ingles upang matamo ng India ang kalayaan.
30
___2. Nagsilbi siyang tagapagsalita sa Grand National Assembly ng Turkey. Isinulong niya
ang halalang pambansa at hiwalay na parliamento. Siya rin ang nagtatag ng Republika ng
Turkey.
___3. Pinuno siya ng Muslim League sa Pakistan at isinulong ang paghihiwalay estado ng mga
Muslim at Hindu para makalaya ang Pakistan mula sa India.
___4. Siya ay gumawa ng makasaysayang pagtatalumpati laban sa patuloy na pagkiling ng
pamahalaan ng Iran sa mga dayuhan.
___5. Siya ang kauna-unahang hari ng Saudi Arabia.
Repleksiyon
Sa mga ideolohiyang iyong natutuhan, alin sa mga ito ang nararapat tularan at ipatupad sa
ating bansa? Paano ito makakabuti para sa nakararami? Ipaliwanang ang iyong sagot.
__________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Sanggunian
Mga Aklat
Mga Larawan
https://www.google.com/search?q=Mahatma+Gandhi
https://www.google.com/search?q=mohamed+Ali+Jinnah
https://www.google.com/search?q=mustafa+Kemal+Ataturk
https://en.wikipedia.org/wiki/Mustafa_Kemal_Atat%C3%BCrk
https://www.google.com/search?q=Ayatollah+Khomeini
Mga Website
https://www.slideshare.net/marcelinedodoncalias/mga-ideolohiyang-laganap-sa-aigdig
https://www.slideshare.net/ssusercdfe4f/modyul-18-mga-ideolohiyang-laganap
https://tl.wikipedia.org/wiki/Komunismo
https://www.slideshare.net/aivy_09/komunismo
https://www.slideshare.net/SMAPHope/aralin-12-mga-kontribusyon-ng-timog-at-kanlurang-
asya
https://www.slideshare.net/purpleyuriko/pasismo
31
Susi sa Pagwawasto
Gawain 1: Hanapin Mo, Kahulugan Ko
A.
1. 2. 3. 4.
paniniwala prinsipyo kaisipan pagbabago
7. 8.
ideya pagkakaisa
B.
Ang Ideolohiya ay tumutukoy sa paniniwala o kaisipan ng mga mamamayan sa isang bansa.
GAWAIN 2: Pang-ekonomiya o Pampolitika

PE 1. Binibigyan pansin ang mga patakarang pangkabuhayan ng bansa at paraan ng
paghahati ng kayamanan nito sa mamamayan
PA 2. Ito ay nakapokus sa paraan ng pamumuno.
PE 3. Binibigyang halaga ang pag-iimpok at pagpapalago ng kapital para makalikom ng
mas malaking kita.
PA 4. Hinihikayat ang mga tao na kumilos ayon sa nais nilang mga pagbabagong kaayusan.
PE 5. Nakapaloob dito ang karapatang makapagnegosyo.
GAWAIN 3: Ideolohiya sa Asya
Ideolohiya Katangian
1.Demokrasya - Nasa kamay ng mga tao ang kapangyarihan.
- May karapatan ang mga mamamayan ng
pumili ng gusting mamuno.
- Maaring magbuo ng union at organisayon ang
mga mamamayan.
2. Komunismo -Walang pag-uuri sa lipunan.
-Pantay pantay ang lahat. Walang mahirap o
mayaman
3.Awtoritaryanismo -Ang lider ang higit na may kapangyarihan
4. Kapitalismo - Ito sistemang pangkabuhayan na kung saan ang
distribuyon ng produksiyon at kalakalan ay
kontrolado ng mga pribadong mangangalakal.
5. Monarkiya -Ang kapangyarihan ay nasa kamay lamang ng
isang tao.
Ang pinuno ay tinatawag na Hari o Reyna.
32
GAWAIN 4: Inspirasyong Asyano! Kilala mo ba sila?
A.
a. Mustafa b. Mohamed Ali c. Mohandas d. Ayatollah e. Ibn
Kemal Ataturk Jinnah Gandhi Khomeini Saud
1. 2. 3.
Mohandas Gandhi Mohamed Ali Jinnah Mustafa Kemel Ataturk
4. 5.
Ayatollah Khomeini Ibn Saud
B.
c 1. Naging inspirasyon nang marami dahil sa kaniyang katangi-tanging tahimik na
pamamaraan ng pagtutol sa mga mananakop na Ingles upang matamo ng India ang kalayaan.
a 2. Nagsilbi siyang tagapagsalita sa Grand National Assembly ng Turkey. Isinulong niya ang
halalang pambansa at hiwalay na parliament. Siya ang nagtatag ng Republika ng Turkey.
b 3. Pinuno siya ng Muslim League at siya ang nagsulong sa paghihiwalay estado ng mga
Muslim at Hindu sa India at Pakistan.
d 4. Siya ay gumawa ng makasaysayang pagtatalumpati laban sa patuloy na pagkiling ng
pamahalaan ng Iran sa mga dayuhan.
e 5. Siya ang kauna-unahang hari ng Saudi Arabia.
Inihanda ni:
Teacher I
Writer/May Akda
33
Name of Learner: ____________________________________ Baitang: ________
Seksiyon: __________________________________________ Petsa: _________
GAWAING PAGKATUTO
Mga Samahang Pangkababaihan at mga Kalagayang Panlipunan
Panimula
Sa pagbabago ng lipunan batay sa progresong nais nitong maabot ay kapuna-puna ang

mga batas at alituntunin na nagnanais ng pagkakapantay-pantay. Isa na dito ang pagbabago ng
katayuan ng mga kababaihan sa lipunan; binigyan ng pansin ng pamahalaan ang karapatan ng
mga ito na dati’y isa lamang palamuti sa tahanan. Ang pagkakaroon ng pantay na pagkilala sa
mga babae at lalaki ay napapanahon na. Marami na ngayon ang mga kababaihan na sumasabak
sa mga trabaho na dati ay lalaki lamang ang gumagawa ganun din naman sa mga lalaki.
Ang pagkakaiba ng mga tungkulin lalo na ng mga kababaihan ay unti-unting nababago.
Naririnig na ngayon ang boses at karapatan ng mga kababaihan. Ito ay napatuyan dahil
nagagawa na nila ang mga trabaho na panlalaki, nagkakaroon na ng lugar para sa politika,
tinitingala sa pagiging mahusay sa negosyo at kinikilala bilang magaling na lider sa buong
bansa. Alamin natin ang mga pangyayari na nagpabago sa kasaysayan ng kalagayan ng mga
Kababaihan sa Timog at Kanlurang Asya. Ang mga samahang pangkababaihan na nagdulot ng
malaking repormasyon sa karapatan ng mga kababaihan.
Nasusuri ang karanasan at bahaging ginampanan ng mga kababaihan tungo sa

pagkapantay-pantay, pagkakataong pang-ekonomiya at karapatang pampolitika. (AP7TKA–
IIIf1.15) week 5
Gawain 1- Ang Kababaihan sa Lipunan
Panuto: Suriin ang larawan sa ibaba. Sagutan ang pamprosesong tanong.
KABABAIHAN
Pamprosesong Tanong:
34
1. Batay sa larawan, anu-ano ang mga katungkulan ng mga kababihan sa lipunan sa
kasalukuyan?Tukuyin.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
2. Ano ang katayuan nila noong sinaunang panahon? Ipaliwanag.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
3. Paano pinapahalagahan ang mga kakabaihan noong sinaunang panahon? Magbigay ng
halimbawa.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________.
Gawain 2- Babae Ka, May halaga Ka!
Panuto: Punan ang talahanayan. Magbigay ng mga pangalan ng mga kababaihan na kilala sa
lipunan na may naiambag sa lipunang Asyano sa iba’t ibang aspekto. (Gamiting halimbawa
ang unang bilang)
Pangalan ng Aspekto sa Ambag o naging

Bansa
Personalidad Lipunan katayuan/posisyon
Naging unang pangulo ng

Pilipinas. Sinasabing
1. Cory Aquino Pilipinas Politika
nagpanumbalik ng demokrasya sa
bansa.
35
Gawain 3: Karapatan ng Kababaihan, Alamin!
Panuto: Tukuyin ang mga salita sa loob ng Crossword Puzzle sa tulong ng mga gabay sa
bawat bilang.
36
Gawain 4: Kalagayang Panlipunan ng mga Kababaihan
Panuto: Punan ang kahon, Ilista ang kalagayang panlipunan ng mga kababaihan sa Timog Asya
at Kanlurang Asya bago ang mga pangyayaring nagpabago sa kanilang karapatan.
Gumamit ng hiwalay na papel sa pagsagot.
TIMOG ASYA
Kalagayang
Panlipunan ng
mga kababaihan
KANLURANG
ASYA
Gawain 4: KARAHASAN AT PAGBABAGO

Panuto: Magbasa ng tungkol sa Mga Kababaihan sa Timog at Kanlurang Asya. Isulat ang
mga napansin at nalaman na KARAHASAN AT PAGBABAGO sa kalagayan ng mga
kababaihan. Maaaring panuorin sa youtube ang ibang detalye nito.
https://www.youtube.com/watch?v=FjafAOYNxsE
KARAHASAN PAGBABAGO
37
Pamprosesong tanong:
1. Paanong ang mga samahang kababaihan ay nakaapekto sa pag-unlad ng kanilang karapatan?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
2. May kinalaman ba ang kalagayang panlipunan ng kababaihan sa pagkamit nila ng pantay
na karapatan? Magbigay ng sariling halimbawa.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
3. Ano ang malaking pagbabagong naidulot ng samahang pangkababaihan sa mga bansa sa
Timog at Kanlurang Asya?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Gawain 5: KATOTOHANAN VS. OPINYON

Panuto: Suriin at unawaing mabuti ang mga pangungusap na sumusunod. Isulat ang salitang
KATOTOHANAN kung ito ay nagsasaad ng tamang impormasyon sa aralin at OPINYON
kung ang pangungusap ay hindi tinalakay sa aralin.
____________1. Ang aktibong pakikilahok ng mga kababaihan sa repormang panlipunan at
mga kilusan ay nakatulong sa kababaihan upang maisulong ang karapatan sa
edukasyon
____________2. Ang maagang pag-aasawa ay matagal ng problema sa India lalo na ng mga
kababaihan.
____________3. Ipinagbawal ng Factory Act ng 1948 ang pagtatrabaho ng kababaihan sa mga
delikadong makinarya at kompulsaryong maternity leave.
____________4. Higit na marami ang karapatang tinatamasa ng mga kababaihan sa Kanlurang
Asya kaysa sa Timog Asya.
____________5. Karaniwan ng karapatan ng lahat ng mamayan sa bawat bansa ang karapatan
sa pagboto.
____________6. Matagumpay ang kampanya ni Sindhian Tehrik laban sa child marriage at
polygamy, gayundin ang karapatan ng kababaihan sa pagpili at pagpayag sa
mapapangasawa.
____________7. Ang mga kababaihan sa Sri Lanka ay hindi gaanong nakilalahok sa politika.
____________8. Sumapi ang mga kababaihan sa Liberation Tigers of Tamil Eelam at naging
aktibo sa pakikidigma tulad ng mga kalalakihan.
____________9. Ang kilusan ng kababaihan sa Bangladesh ay isinilang bunga ng kilusang
Nasyonalista.
____________10. Sa Kuwait at Saudi Arabia, ilegal para sa kababihan ang makilahok sa
eleksyon dahil sa kanilang kasarian.
38
Karagdagang Gawain
Gawain 6: Karapatan ng kababaihan ipaglaban!

Panuto: Gumawa ng film analysis sa napanuod na video. Magkaroon ng masusing pagsusuri
sa dokumentaryong napanood. Gamitin ang mga link na nasa ibaba para sa mga dokumentaryo.
Gumamit ng hiwalay na papel para sa gawain
https://www.youtube.com/watch?v=az0Ab_AInS8
https://www.youtube.com/watch?v=A7npjSlYLho
Rubric for scoring
20 points – Kung wasto at napunan lahat ng gawain

15 points- Kung wasto ngunit kalahati lamang ang napunan na gawain
10 points – Kung wasto ngunit sangkapat lamang ang napunan na gawain
5 points- Kung kalahati ang mali at napunan na gawain
1 point – Kung mali lahat ang gawain
Repleksiyon
Panuto: Sumulat ng isang sanaysay kaugnay ng iyong damdamin at opinyon tungkol sa

karanasan at gampanin ng mga kababaihan sa kasaysayan.
39
Sanggunian
Mga Aklat
Antonio, Eleonor D. Pana-Panahon II: Worktext para sa Araling Panlipunan.

IkalawangTaon. Kasaysayan ng Asya, Rex Bookstore, Manila, Philippines 1999.
Kagawaran ng Edukasyon, ASYA: Pagkakaisa sa Gitna ng Pagkakaiba,

Republika ng Pilipinas.
Mga Websites
https://www.youtube.com/watch?v=FjafAOYNxsE
https://www.youtube.com/watch?v=az0Ab_AInS8
https://www.youtube.com/watch?v=A7npjSlYLho
https://www.slideshare.net/shairaresurreccion7/epekto-ng-mga-samahang-kababaihan-at-ng-
mga-kalagayang-panlipunan-sa-buhay-ng-kababaihan-tungo-sa-pagkakapantay-1
https://www.slideshare.net/ApHUB2013/kilusang-pangkababaihan-final-india
https://www.scribd.com/presentation/359414284/Mga-Samahang-Pangkababaihan-at-Mga-
Kalagayang-
https://rmhalife.wordpress.com/2018/10/15/araling-panlipunan-3rd-grading/
Susi sa Pagwawasto
Gawain 1- Ang Kababaihan sa Lipunan

Maaaring magkakaiba ang sagot.
Gawain 2- Kababaihan, May Halaga ako!
Maaaring magkakaiba ang sagot.
Gawain 3: Karapatan ng Kababaihan, Alamin!
1. Child Labor 5. Sexual Harassment

2. Child Marriage 6. Diborsyo
3. Diskriminasyon 7. Organisasyon
4. Karapatan 8. Sekswalidad
Gawain 3: Kalagayang Panlipunan ng mga Kababaihan

Maaaring magkakaiba ang sagot
40
Gawain 4: KAHARASAN AT PAGBABAGO
Maaring magkakaiba ang sagot. Ang mga sagot ng mag-aaral sa kaniyang sariling
pagsusuri at napulot na detalye sa napasa o napanood na video o sa youtube.
Gawain 5: KATOTOHANAN VS. OPINYON

1. Katotohanan 6. Katotohanan
4. Opinyon 9. Katotohanan
5. Opinyon 10. Katotohanan
Karagdagang Gawain
Gawain 6: Karapatan ng Kababaihan Ipaglaban!
(Maaring ipagawa ang gawain na ito sa mga mag-aaral para patuloy na suriin ang
kanilang pang-unawa at hasain ang kaalaman tungkol sa nararapat at solusyon sa
isang suliranin.
Inihanda ni :
APRIL ROSE C. CANTIL

May Akda
41
Pangalan: ____________________________________ Baitang: _________
Seksiyon: ____________________________________ Petsa: __________
GAWAING PAGKATATUTO
Mga Pamamaraang Ginamit sa Timog at Kanlurang Asya sa Pagtatamo ng
Kalayaan Mula sa Konlonyalismong Kilusang Nasyonalista
Panimula
Ang damdaming nasyonalismo ay isang debosyon ng pagpapakita na mahal natin ang

sariling bansa. Ito ay ideolohiyang politikal ng pagiging makabansa, ng katapatan sa interes ng
bansa, ng identipikasyon nang may pagmamalaki sa kultura at tradisyon ng bansa, at ng
paglulunggating matamo ang pambansang pagsulong. Pinaniniwalaang ang pag-unlad
nasyonalismo ay mahigpit na kaugnay ng modernisasyon ng estado at ng pagtangkilik sa
soberanyang popular. Ito ay naglalakbay sa diwa ng ng bawat tao kasabay ng pag-unlad ng bawat
bansa ang pagkamulat ng mamayan at pumukaw ng damdaming makabayan ng mga tao. May mga
namuno kagaya ng mga lider ng mga bansa sa Timog at Kanlurang Asya. Sa aralin na ito, kilalanin
natin ang mga naging inspirasyon ng damdaming makabayan at ang mga nagawa nila sa kani-
kanilang mga bansa.
Kasanayang Pampagkatuto
Napapahalagahan ang bahaging ginampanan ng nasyonalismo sa pagbibigay wakas sa

imperyalismo sa Timog at Kanlurang Asya. (AP7TKA-IIIh1.16) week 6
Gawain 1- Larawang Suri

Panuto: Suriing mabuti ang mga larawan at sagutin ang mga sumusunod na katanungan. Ibigay
ang mga pinapahiwatig ng bawat larawan sa inilaan na kahon.
Practice Personal Hygiene protocols at all times. 42

1. Ano ang mabubuo mong konsepto mula sa ipinakitang larawan? Ipaliwanag.

_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
2. Paano maipapakita ang pagmamahal sa sarili nating bayan?

_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________

Gawain 2 – Konseptong Nasyonalismo
Panuto: Magbigay ng salita na may kaugnayan sa salitang NASYONALISMO sa kahon sa

ibaba. Sa pamamagitan ng mga salitang ito, bumuo ka ng iyong sariling depenisyon o
pagpapakahulugan tungkol sa NASYONALISMO.
NASYONALISMO
NASYONALISMO
Gawain 3 – Pagkakaiba at Pagkakatulad

Panuto: Isulat ang pagkakaiba at pagkakatulad ng Defensive Nationalism at Agressive
Nationalism.
Defensive Nationalism Aggressive Nationalism

1. Ano anong mga bansa sa Asya ang nagpamalas o kakikitaan ng Defensive Nationalism at
Aggressive Nationalism? Magbigay ng halimbawang pangyayari sa kanilang kasaysayan.
Gawain 3 – Matuto sa mga Bidyo!
Gawain 4 – BUHAY SINE -Matuto sa mga Video!

Panuto: Panoorin ang mga video tungkol sa Nasyonalismo sa Timog Asya at Kanlurang Asya
para masagutan ng maayos ang susunod na gawain (Gawain 4 Data Retrieval Chart). Ang link ay
nasa ibaba.
https://www.youtube.com/watch?v=Y8WTH-mZCTk
https://www.youtube.com/watch?v=9xabMjMUgvw
Gawain 5 – Data Retrieval Chart

Panuto: Itala sa tsart ang mga hinihinging impormasyon sa bawat kolum.
Pangalan ng Petsa ng
Nasyonalista Bansa Kalayaan ng
Paraan na ginamit sa pagtamo ng Bansa
Kalayaan

1. Ano-anong dahilan o pangyayari ang pwedeng maranasan para magising ang damdaming
makabayan ng isang tao? Magbigay ng halimbawa.
___________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
2. Bakit mahalaga ang pagmamahal sa bayan? Ipaliwanag.

______________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
3. Paano nawakasan ng mga nasyonalista ang imperyalismo sa kanilang mga lugar?

______________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
4. Ano ang mas higit na mabisa ang defensive nationalism o aggressive nationalism?
Pangatwiranan.
______________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
Gawain 6 – Gawaing Nasyonalismo Pahalagahan Mo!
Panuto: Kilalanin muli ang mga Nasyonalista sa Timog at Kanlurang Asya. Isulat ang kanilang
mga pangalan sa ibaba ng kanilang larawan. Sagutin ang sumusnod na tanong.
_______ _______ _______

_______ _______ _______
Pamprosesong Tanong
1. Bilang mag-aaral, sino sa mga lider na ito ang iyong hinahangaan? Bakit?
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
2. Ano ang naging bunga ng mga gawaing makabayan ng mga Nasyonalista sa kanilang bansa?
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
Rubric for scoring
20 points – Kung wasto at napunan lahat ng gawain

15 points - Kung wasto ngunit kalahati lamang ang napunan na gawain
10 points – Kung wasto ngunit sangkapat lamang ang napunan na
gawain
5 points - Kung kalahati ang mali at napunan na gawain
1 point – Kung mali lahat ang gawain

REPLEKSIYON
Panuto: Sumulat ng isang maikling repleksyon tungkol sa mga gawain kaugnay ng salitang
NASYONALISMO.
Rubric for scoring
Sanggunian
Mga Aklat
Antonio, Eleonor D. Pana-Panahon II: Worktext para sa Araling Panlipunan.

Ikalawang Taon. Kasaysayan ng Asya, Rex Bookstore, Manila, Philippines 1999.
Mga Websites
https://philippineculturaleducation.com.ph/nasyonalismo/
https://www.slideshare.net/ApHUB2013/mga-nasyonalista-sa-timog-at-timog-kanlurang-asya-
q3-2ndyear-29422891
https://www.slideshare.net/berwin1203/mga-nasyonalista-sa-timog-at-kanlurang-asya
https://www.slideshare.net/tangtangneddie/gr-8-4th-aralin-3
Mga Larawan
https://www.google.com/search?q=image%20of%20president%20duterte&tbm=isch&tbs=sur%3Afc&rlz
=1C1GCEJ_enPH875PH884&hl=en&sa=X&ved=0CAIQpwVqFwoTCJiQj4PwkOsCFQAAAAAdAAAAABAC&bi
w=1903&bih=969
https://www.google.com/search?q=mahatma+gandhi&tbm=isch&ved=2ahUKEwjqht_s7JDrAh
WHA5QKHWy4DnIQ2-

cCegQIABAA&oq=mahatma+gan&gs_lcp=CgNpbWcQARgAMgUIABCxAzICCAAyAggAMgIIADICC
AAyAggAMgIIADICCAAyAggAMgIIADoICAAQsQMQgwE6BAgAEENQy6kGWOG_BmCu2gZoAHAA
eAGAAYwDiAGdD5IBBzAuOS4xLjGYAQCgAQGqAQtnd3Mtd2l6LWltZ8ABAQ&sclient=img&ei=Ilo
xX-
rtGYeH0ATs8LqQBw&bih=969&biw=1903&rlz=1C1GCEJ_enPH875PH884&tbs=sur%3Afc&hl=en
https://www.google.com/search?q=ibn%20saud&tbm=isch&tbs=sur%3Afc&rlz=1C1GCEJ_enPH
875PH884&hl=en&sa=X&ved=0CAIQpwVqFwoTCKjJ-
evskOsCFQAAAAAdAAAAABAC&biw=1903&bih=969
https://www.google.com/search?q=mustafa+kemal+ataturk&rlz=1C1GCEJ_enPH875PH884&so
urce=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwiU15j-
65DrAhUyyYsBHfVRA2kQ_AUoAXoECB0QAw&biw=1920&bih=969
https://www.google.com/search?q=mustafa+kemal+ataturk&rlz=1C1GCEJ_enPH875PH884&so
urce=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwiU15j-
65DrAhUyyYsBHfVRA2kQ_AUoAXoECB0QAw&biw=1920&bih=969
https://www.google.com/search?q=symbol+for+freedom+and+justic-
pluma+at+papel&rlz=1C1GCEJ_enPH875PH884&oq=SYMB&aqs=chrome.0.69i59l3j0l2j69i57
j69i60l2.3766j0j7&sourceid=chrome&ie=UTF-8
https://www.google.com/search?q=dove%20symbol%20of%20peace&tbm=isch&tbs=sur%3Afc
&rlz=1C1GCEJ_enPH875PH884&hl=en&sa=X&ved=0CAIQpwVqFwoTCPDnqZyskOsCFQA
AAAAdAAAAABAC&biw=1903&bih=969#imgrc=3-NnCw0RzVZ5rM&imgdii=QRnd-
sXxM4xrnM
https://www.google.com/search?q=injustice%20symbol&tbm=isch&tbs=sur%3Afc&rlz=1C1GC
EJ_enPH875PH884&hl=en&sa=X&ved=0CAIQpwVqFwoTCOD76pW2kOsCFQAAAAAdAA
AAABAH&biw=1903&bih=969
https://www.google.com/search?q=wrist%20in%20chain%20a%20symbol%20of%20freedom&t
bm=isch&tbs=sur%3Afc&rlz=1C1GCEJ_enPH875PH884&hl=en&sa=X&ved=0CAIQpwVqFw
oTCPCl0sK5kOsCFQAAAAAdAAAAABAC&biw=1903&bih=969#imgrc=wzk1A-
aAfzBuiM&imgdii=yNebDK7GtW5JcM
Susi sa Pagwawasto
Gawain 1- Larawang Suri

Maaring magkakaiba ang sagot
Gawain 2 – Konseptong Nasyonalismo

(Maaring maging basehan at may koneksyon sa binigay na kahulugan)
Ang nasyonalismo ay ang pagiging mabuting mamamayan ng isang tao sa bayang
sinilangan. Ito ay isa sa mga katangiang dapat taglayin ng bawat isa upang maipakita ang
pagmamalaki at pagmamahal sa lupang tinubuan ng buong puso. Pagtangkilik at pagpapahalaga
ang kailangan ng isang bansa sa mamamayan nito.
Gawain 3 – Pagkakaiba at Pagkakatulad na Nasyonalismo

(Maaring maging basehan at may koneksyon sa binigay na kahulugan)
Sa aggressive na nasyonalismo, hangad ng mga mamamayan at ng gobyerno na sakupin
ang mga lugar higit sa kanilang mga bansa.
Sa kabilang banda, ang defensive na nasyonalismo naman ay siyang uri na nais ipaglaban
at palayain ang bansa sa mga mananakop.
Gawain 4 – Matuto sa mg Video!

(Ang gawain na ito ay may layuning mabigyan matibay na kaalaman ang mga mag-aaral)
Gawain 5 – Data Retrieval Chart
Pangalan ng Bansa Paraan na ginamit sa Petsa ng Kalayaan ng

Nasyonalista pagtamo ng Kalayaan at Bansa/ Pakikibaka para sa
mga nagawa pagababgo o kalayaan
Mohandas India Civil Disobedience Agosto 15, 1947
Karamchad Gandhi
Mohamed Ali Jinnah Pakistan Nagtatag ng Muslim Agosto 14, 1947
League
Mustafa Kemal Turkey Himagsikan Oktubre 29,1923
Ataturk
Ayatollah Ruhollah Iran Islamic Rebolusyon 1979
Mousari Khomeini
Ibn Saud Saudi Repormasyon Setyember 23, 1932
Arabia
Gawain 6 – Gawaing Nasyonalismo Pahalagahan Mo!

1. Ibn Saud
2. Mohamed Ali Jinnah
3. Ayatollah Rouhollah Mousari Khomeini
4. Mohandas Karamchad Gandhi
5. Mustafa Kemal Ataturk
6. Rodrigo Duterte
Inihanda ni :
APRIL ROSE C. CANTIL

May Akda

Pangalan: ______________________________________ Baitang: _________
Seksyon: ______________________________________ Petsa: ____________
GAWAING PAGKATUTO
Bahaging Ginampanan ng Relihiyon
sa Iba’t Ibang Aspekto ng Pamumuhay
Panimula
Ang relihiyon ay tumutukoy sa mga paniniwala na may kaugnayan sa sanhi, kalikasan at
dahilan ng sansinukob na may kinalaman sa paglikha ng tao. Malaki ang impluwensiya ng
relihiyon sa pamumuhay ng mga Asyano. Nakaapekto rin ito sa pananaw, gawain at paraan ng
pamumuhay ng tao gayundin sa kasaysayan.
Ang mga sumusunod na gawain ay inilaan upang masukat ang iyong kaalaman at
kasanayan tungkol sa bahaging ginampanan ng relihyon sa iba’t ibang aspekto ng pamumuhay ng
mga tao sa Timog at Kanurang Asya.

Natataya ang bahaging ginampanan ng relihiyon sa iba’t ibang aspekto ng pamumuhay
(AP7TKA-IIIg-1.21) week 6
Gawain 1 - Holy Symbols

Panuto: Tukuyin ang relihiyon na sinisimbolo ng mga larawan. Isulat ang sagot sa patlang.
1. 2.

3. 4.
Gawain 2. Mark the Box

Panuto: Lagyan ng markang tsek ang kahon ng relihiyon na nakaimpluwensiya sa Timog at
Kanlurang Asya.
Buddhism Islam Shintoism
Confucianism Jainism Sikhism
Hinduism Judaism Taoism
Gawain 3. Picture Puzzle Analysis
Panuto: Tukuyin ang impluwensiya ng relihiyon na inilalarawan sa bawat bilang. Buoin ang
puzzle at ipaliwanag sa katapat na kahon ang bahaging ginampanan ng mga ito sa pamumuhay
ng mga Asyano.
P N I T
L P A

D S L N
Gawain 4. Suri-Teksto
Panuto: Basahin at suriin ang teksto. Pagkatapos ay maaari mo nang sagutan ang kasunod na
Venn Diagram. Handa ka na ba? Simulan mo na!
Relihiyon at Kultura sa Timog at Kanlurang Asya

Alam natin na ang mga pangunahing relihiyon at pilosopiya sa mundo ay
nagmula sa Asya. May malaking bahaging ginagampanan ang relihiyon sa
pamumuhay na mayroon ang mga Asyano sa kasalukuyan. Naimpluwensiyahan
nito ang sining, arkitektura, panitikan, drama, musika, sayaw at maging sa
personal na gawi at maging patakarang pambansa at panlabas. Makikita ang
halaga ng relihiyon hanggang sa kasalukuyan, hindi lamang sa mga dambana
mayroon ang mga bansa kung hindi maging sa mga kaganapang nakaugat sa
paniniwalang panrelihiyon.
INDIA
Noong taong 1829 sa ilalim ng pamamahalang Ingles sa India ipinagbawal na
ang Sati o Suttee na pagpapakamatay ng asawang babae sa pamamagitan ng
kaniyang pagsama sa cremation o pagsunog sa labi ng asawang namatay.
Itinuturing itong isa sa mga tradisyon ng Hindu na patuloy pa ring isinasagawa
sa ibang pangkat ng tao sa India. Tulad ng kinasangkutan ni Roop Kanwar sa
lugar ng Deorala, India ayon sa aklat ni Mateo et al, Asya Pag-usbong ng
Kabihasnan .
Siya ay 18 taong gulang, batang babae na nagsagawa ng Sati. Hindi naging
hadlang ang isang taong pagsasama ng mag-asawa upang hindi isagawa ang
tradisyong Sati. Ang pangyayaring ito sa India ay naging daan upang magkaroon
ng mga pagtatalo tungkol sa usapin sa tradisyon at modernisasyon. Binatikos ng
mga Kanluraning bansa at pangkat ng mga feministang Hindu ang pangyayaring
ito, samantalang kinilala naman at sinamba ng ibang debotong Hindu si Roop
Konwar bilang diyosa.
Ang pangyayaring ito sa India ay naging daan upang magkaroon ng mga
pagtatalo tungkol sa usapin sa tradisyon at modernisasyon. Binatikos ng mga
Kanluraning bansa at pangkat ng mga feministang Hindu ang pangyayaring ito,
samantalang kinilala naman at sinamba ng ibang debotong Hindu si Roop
Konwar bilang diyosa.
Ipinadakip ang mga tumulong kay Kanwar upang maisagawa ang Sati kasama
ang kaniyang nakababatang kapatid na lalaki na nagsindi ng apoy sa cremation.
Pagkatapos ng 9 na taon ay nagdesisyon ang korteng Indian na palayain ang mga
akusado sa pamamagitan ng isang deklarasyon na ang Sati ay isang tradisyong
panlipunan.

Saudi Arabia
Hindi naman tuwirang sinabi sa mga aral ng Islam ang diskriminasyong
nararanasan ng kababaihan sa mga bansang Arabo ay patuloy at nanatili pa
rin ito sa kasalukuyan.
Ilan sa mga diskriminasyon laban sa kababaihan sa lipunang Arabo ay
ang usaping ukol sa kasal, pinapayagan ang lalaki na magkaroon ng
hanggang apat na asawa at kahit ilang concubine sa kondisyon kailangan
niya itong mapakain lahat at matrato nang pantay. Wala ring kahirap- hirap
sa panig ng lalaki na makipagdiborsyo sa kaniyang asawa. Tungkol naman
sa karapatan sa mga anak matapos ang diborsyo, mananatili ang batang
lalaki sa pangangalaga ng ama mula sa una hanggang pitong taong gulang,
ang batang babae naman ay kailangang umabot muna sa 9 na taong gulang
bago siya mapunta sa kaniyang ama.
Ang ina na magdedesisyon ng muling pag- aasawa na hindi pa tapos ang
panahon ng legal custody ay mawawalan ng karapatan sa kaniyang mga
anak.
Afghanistan
Minsan ding nangibabaw ang pangkat ng Taliban sa Afghanistan, isang
grupong mga radikal na Muslim na nagpapatupad ng mga kautusan laban sa
mga kababaihan tulad ng pagsusuot ng burka, ang tradisyonal na pananamit
na tumatakip sa buong katawan, pagsuot ng belo na tumatakip maging sa
kanilang mata. Sa panahon din ng mga Taliban inalis ang karapatan ng mga
kababaihan sa pagboto, pag-aaral, pagtatrabaho at pagtanggap ng
benipisyong pangkalusugan.

Gawain 5. Venn Diagram
Panuto: Lagyan ng wastong mga impormasyon ang bawat bahagi ng Venn Diagram. Kulayan
ito upang maging kaakit- akit.
Pagkakatulad ng Bahaging Ginagampanan

ng Relihiyon sa Pamumuhay ng mga
Asyano sa Timog at Kanlurang Asya
Pamprosesong mga Tanong
1. Ano anong paniniwalang panrelihiyon sa Timog at Kanlurang Asya ang

nakaaapekto sa pamumuhay ng mga tao?
2. Paano naimpluwensiyahan ng relihiyon ang iba’t ibang aspekto ng
pamumuhay ng mga Asyano sa Timog at Kanlurang Asya noon hanggang
sa kasalukuyan?

Gawain 6. Sampol! Sampol!
Panuto: Magbigay ng tiyak na halimbawa kung paano nakaiimpluwensiya ang relihiyon sa iyong
pamumuhay ng mga tagasunod nito. Isulat ang sagot sa loob ng kahon.
1.
2.
3.
Pagmamarka para sa Sampol! Sampol!

Iskala Kraytirya
Mahusay ang organisasyon, wasto at kumpleto ang paglalahad. Malinaw
5 at tiyak ang mga salitang ginamit
4 May sapat na detalye o paliwanag at organisado ang paglalahad
May kakulangan ang detalye at hindi magkakatugma ang mga kaisipan o
3 pahayag
Hindi nakasasapat ang paliwanag at halos walang tiyak na detalyeng
2 nabanggit
1 Hindi maunawaan ang pahayag at walang kaugnayan sa paksa

Gawain 7. Information Index
Panuto. Ipaliwanag ang kaugnayan ng iyong relihiyon sa iyong pamumuhay. Sagutin ang mga
tanong sa loob ng kahon.
1. Relihiyon 3. Mga pang araw-araw na ginagawa sa

buhay na nagpapakita ng
impluwensiya ng iyong relihiyon.
2. Binago ba ng relihiyon ang iyong

buhay?Paano?
Gawain 8. Paglilinaw
Panuto. Ilahad ang iyong sariling pananaw batay sa iyong natutuhan sa aralin. Isulat ang
pahayag sa loob ng kahon.
Ang aking natutunan… Ang aking mga katanungan…
Ang kawili-wili kong nalaman… Ang nais ko pang matutunan…

SANGGUNIAN
Mga Aklat
Republika ng Pilipinas, Kagawaran ng Edukasyon. 2014. ASYA: Pagkakaisa sa Gitna ng

Pagkakaiba. Pasig City.
Bustamante, Eliza D. et. al. (2016). Sulyap sa Kasaysayan ng Asya. Quezon City: St. Bernadette
Publishing House Corporation.
Aguilar, Analyn B. et. al. (2017). Alab 7: Araling Asyano. Quezon City. The Inteligente
Publishing Inc.
De Castro Patrick Anthony et. al. (2015). Araling Asyano. Quezon City. Sibs Publisging House
Inc.
Mga Larawan
https://www.slideshare.net/templep79/what-is-hinduism-6612622
https://americanislamicsociety.org/
https://society--culture.blogspot.com/2015/09/sati-or-suttee-in-indian-culture.html
https://www.bobmurphyshow.com/episodes/ep-94-a-case-for-christian-pacifism/
https://www.theguardian.com/books/2011/oct/23/buddhism-bodhisattva-flanagan-meditating-
austin
https://www.gaia.com/article/hindu-gods
https://montrealgazette.com/news/local-news/whats-the-difference-between-a-hijab-chador-
niqab-and-burka
Susi sa Pagwawasto
Gawain 1. HOLY SYMBOLS

1. Hinduism
2. Buddhism
3. Kristiyanismo
4. Islam
Gawain 2. MARK THE BOX.
Buddhism
Jainism
Hinduism
Islam
Sikhism
Judaism
Gawain 3. PICTURE PUZZLE ANALYSIS
1. PANANAMIT
2. LIPUNAN
3. DISIPLINA
Gawain 6. Sampol Sampol!
Pagmamarka para sa Sampol! Sampol!

Iskala Kraytirya
Mahusay ang organisasyon, wasto at kumpleto ang paglalahad. Malinaw at
5 tiyak ang mga salitang ginamit
May kakulangan ang detalye at hindi magkakatugma ang mga kaisipan o
3
pahayag
2 Hindi nakasasapat ang paliwanag at halos walang tiyak nadetalyeng nabanggit
Gawain 7. INFORMATION INDEX

*Malayang Pagsagot
Gawain 8. PAGLILINAW
*Malayang Pagsagot
KAREN B. TOLENTINO
Teacher I
May Akda

ARALING PANLIPUNAN
Pangalan: ________________________________________ Baitang: _______
Seksyon: _________________________________________ Petsa: ____________
GAWAING PAGKATUTO
Mga Anyo at Tugon sa Neokolonyalismo sa Timog at Kanlurang Asya
Panimula
Ang neokolonyalismo ay salitang naglalarawan sa pagpapatuloy ng impluwensiya ng mga
dating mananakop na bansa sa mga dating kolonya pagkaraang lumaya. Ito ay nangangahulugan
na ang makapangyarihang bansa ay patuloy na nakikibahagi o nanghihimasok sa pamamalakad ng
mga mahihinang bansa.
Ang mga sumusunod na gawain ay inilaan upang masukat ang iyong kaalaman at
kasanayan patungkol sa mga anyo at tugon sa neokolonyalismo sa Timog at Kanlurang Asya.
Nasusuri ang mga anyo at tugon sa neokolonyalismo sa Timog at Kanlurang Asya

(AP7TKA-IIIg-1.24) week 7
Gawain 1. Tatak Pinoy
Panuto: Mag-isip ng mga brand o tatak ng produkto sa unang kolum na gawa sa Pilipinas. Isulat
ang sagot sa pangalawang kolum. Sa ikatlong kolum naman, isulat ang iyong paboritong brand
Produkto Mga Brand na Gawa sa Pilipinas Paborito kong Brand

Gawain 2. Picture Analysis
Panuto: Unawain ang inilalahad na mensahe ng larawan. Sagutin ang mga tanong na may
kaugnayan rito. Lagyan ng tsek (√) ang iyong sagot.
1. Patungkol saan ang larawan?

Panghihimasok ng mga dayuhan
Pagtulong ng mga dayuhan
2. Sa inyong palagay, ano ang tunay na intensiyon ng dayuhang bansa?

Magkaroon ng impluwensiya sa bansa
Masolusyonan ang krisis sa lugar
Mapangalagaan ang interes ng dayuhang bansa
Makatulong sa bansa
3. Anong pamamaraan ang ginamit ng dayuhang bansa?

___________________________________________________
___________________________________________________
___________________________________________________

Gawain 3. Tri-Question Approach
Panuto: Sagutin ang mga tanong tungkol sa ating paksa sa iyong tri-question box. Maaari mo
itong kulayan upang maging kaakit-akit.
Tanong 1 Ano ang neokolonyalismo?
Anu-ano ang anyo at epekto ng neokolonyalismo

Tanong 2
sa mga bansa sa Timog at Kanlurang Asya?
Tanong 3 Paano tumugon sa neokolonyalismo ang mga

bansa sa Timog at Kanlrang Asya?
Pagmamarka para sa Tri-Question Approach

Iskala Kraytirya
Mahusay ang organisasyon, wasto at kumpleto ang paglalahad. Malinaw at tiyak
5 ang mga salitang ginamit
3 May kakulangan ang detalye at hindi magkakatugma ang mga kaisipan o pahayag
2 Hindi nakasasapat ang paliwanag at halos walang tiyak nadetalyeng nabanggit
Gawain 4. Concept Map

Panuto: Bigyang kahulugan ang neokolonyalismo at tukuyin ang mga anyo at epekto nito. Isulat
ang sagot sa loob ng kahon.
NEOKOLONYALISMO
Anyo Epekto
____________________ ____________________
____________________ ____________________
____________________ ____________________
___________________ ___________________

Pagpipilian:
1. patuloy na pag-asa 5. tulong pinansiyal o pagpapautang
2. colonial mentality 6. pagkuha ng hilaw na materyales at pakikinabang
3. pagtanggap ng tulong sa murang paggawa
4. ugnayang pangkalakalan
Gawain 5. Smiley Me
Panuto. Lagyan ng ang mga palatandaan ng pag-iral ng neokolonyalismo sa kasalukuyan.
____________ 1. Pagkakaroon ng malaking utang sa mga pandaigdigang institusyon at

mauunlad na bansa
____________ 2. Pangingibabaw ng kultura ng mga dayuhan sa bansa
____________ 3. Pagtangkilik ng mga mamamayan sa produkto ng sariling bansa
____________ 4. Pagtatrabaho ng mga manggagawa ng papaunlad na bansa sa mauunlad na
bansa
____________ 5. Pagtatayo ng dayuhang bansa ng mga base militar sa ibang bansa
____________ 6. Pagtanggap ng bansa ng tulong pinansiyal at tulong military mula sa mga
mauunlad na bansa
____________ 7. Pagtanggap ng tulong mula sa ibang bansa sa panahon ng kalamidad
____________ 8. Pagbibigay ng tulong teknikal ng mga mauunlad na bansa sa mga
papaunlad na bansa
____________ 9. Pagkakaroon ng impluwensiya ng mauunlad na bansa sa pamahalaan ng
papaunlad na bansa
____________ 10. Pagtanggap ng papaunlad na bansa ng mga lumang teknolohiya mula sa
mauunlad na bansa.
Gawain 6. Chronology of Events

Panuto: Pagsunod-sunorin ang mga pamamaraan ng neokolonyalismo. Isulat ang titik sa bawat
bilang sa loob ng chart.
1 2 3 4 5
A. Paglaya ng mga bansa mula sa kolonyalismo

B. Patuloy na pakikinabang ng mga dating mananakop na bansa sa dating
kolonya
C. Matinding suliranin at hamon sa pamamahala ng bansa na hindi matugunan
D. Pagkakaroon ng political na impluwensiya ng mga dating mananakop sa
dating kolonya
E. Pagtanggap o paghingi ng tulong sa mga dating mananakop o
makapangyarihang bansa.
GAWAIN 7. INVESTIGATING RESEARCH

Panuto: Magbigay ng mga tiyak na halimbawa ng mga palatandaan ng neokolonyalismo sa
anumang bansa sa Asya. Tukuyin ang palatandaan at ibigay ang mga halimbawa nito. Maaaring
magsaliksik sa internet, pahayagan, at magazines para sa mga impormasyong hinihingi.
Palatandaan Halimbawa
Pagmamarka para sa Investigating Research

Kraytirya Iskala Iskor
Daloy ng Ideya 1-5
Wastong detalye 1-5
Makatotohanan 1-5
Kabuoan 15
GAWAIN 8. Paglilinaw
Panuto: Ilahad ang iyong sariling pananaw batay sa iyong natutunan sa aralin. Isulat ang pahayag
sa loob ng kahon.
Mahalagang Natutunan
____________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
Reaksyon
______________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
Tanong
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
SANGGUNIAN
Mga Aklat
Republika ng Pilipinas, Kagawaran ng Edukasyon. 2014. ASYA: Pagkakaisa sa Gitna ng

Pagkakaiba. Pasig City.
Bustamante, Eliza D. et. al. (2016). Sulyap sa Kasaysayan ng Asya. Quezon City: St. Bernadette
Publishing House Corporation
Aguilar, Analyn B. et. al. (2017). Alab 7: Araling Asyano. Quezon City. The Inteligente Publishing
Inc.
De Castro Patrick Anthony et. al. (2015). Araling Asyano. Quezon City. Sibs Publisging House
Inc.
Mga Larawan
http://lms.asknlearn.com
https://www.canva.com
Susi sa Pagwawasto
Gawain 1. TATAK PINOY
Malayang pagsagot
Gawain 2. PICTURE ANALYSIS
1. Panghihimasok ng mga dayuhan
2. Magkaroon ng impluwensiya sa bansa
3. Pagkontrol sa mahihinang bansa
Gawain 3. TRI-QUESTION APPROACH
Pagmamarka para sa Tri-Question Approach
Iskala Kraytirya Iskor
Mahusay ang organisasyon, wasto at kumpleto ang paglalahad.
5
Malinaw at tiyak ang mga salitang ginamit
May kakulangan ang detalye at hindi magkakatugma ang mga
3
kaisipan o pahayag
Hindi nakasasapat ang paliwanag at halos walang tiyak
2
nadetalyeng nabanggit
Gawain 4. Concept Map.

Mga Anyo
- pagtanggap ng tulong
- ugnayang pangkalakalan
- tulong pinansiyal o pagpapautang
- pagkuha ng hilaw na materyales at pakikinabang sa murang paggawa
Mga Epekto
- colonial mentality
- patuloy na pag-asa
Gawain 5. SMILEY ME
1
2
4
6
8
9
10
Gawain 6. CHRONOLOGY OF EVENTS
1. A
2. E
3. B
4. D
5. C
GAWAIN 7. INVESTIGATING RESEARCH
Pagmamarka para sa Investigating Research
Kraytirya Iskala Iskor
Daloy ng Ideya 1-5
Wastong detalye 1-5
Makatotohanan 1-5
Kabuuan 15
GAWAIN 8. PAGLILINAW
Malayang pagsagot
KAREN B. TOLENTINO
Teacher I
May Akda

Panglan: ________________________________ Baitang: _________
Seksyon: _________________________________ Petsa: ____________
GAWAING PAGKATUTO
Kontribusyon ng Timog at Kanlurang Asya at ang Pagkakakilanlan ng
Kulturang Asyano
Panimula
Ang Asya ay isa sa rehiyon na mayaman sa Kultura. Kilala sa larangan ng sining, musika,
sayaw at pampalakasan. Sa bahaging ito, atin alamin ang mga kontribusyon ng Timog at
Kanlurang Asya at ang pagkakakilanlan ng Kulturang Asyano. Handa ka na ba?
Ang Timog Asya kilala sa rehiyon na mayaman sa kultura. Ang bawat gusali na nilikha
nila ay naiuugnay sa relihiyong Hinduismo, Budismo at Islam.Ang arkitekturang India ay may
dalawang tanda; ang templong Budista, ang Stupa, ito ay gawa sa bato na may bilugang umbok na
may tulis na tore. Inilalagay ditto ang mga sagradong panrelihiyong relikya.
Ang ikalawa ay ang Taj Mahal. Ipinatayo ito ni Shah Jahan para sa kaniyang mahal na asawa. Si
Mumtaz ay namatay sa panganganak sa ikalabing-apat nilang anak.
Ang Kanlurang Asya

Tulad ng Timog Asya, ang mga istruktura na itinayo ay may kaugnayan din sa kanilang
rehiyon na Islam.
Ang masjid o moske ay ang kilalang arkitekturang Islamik. Ang Moske ay napapalamutian
ng marmol, mosaic at gawang kahoy. Ito ay ang bahay dasalan ng mga Muslim.
Ang Panitikang Asyano

Ang Panitikang Asyano ay mayaman sa mga kuwentong bayan, alamat, epiko, tula,
maikling kuwento, at dula.
Ang Pilipinas ay mayaman din sa panitikan tulad ng Biag ni Lam-ang, epiko ng mga
Ilokano. Nariyan din ang Hudhud, ang epikong Ifugao at ang Ullalim ng Kalinga. Sa bandang ito
ating tuklasin ang Panitikang Asyano. Handa ka na ba? Umpisahan na natin!( Gawin natin!)
Mga Halimbawa ng Panitikang Asyano

1. Mahabharata-ito ay isa rin sa pinakamahalagang epiko ng India na nagsasalaysay ng
pantribong digmaan.
2. Ramayana- ang kuwento ng buhay ni Rama, ang lalaking bida sa epiko. Ito ay isa rin sa
pinakamahalagang epiko ng India.
3. Shakantula- ito ay akda ni Kalidasa, ang pinakadakilang dramatista ng klasikal Sankskrit.
Ang Shakantula ay tungkol sa pag-ibig ni Haring Dusyanta sa isang ermitanya.
4. Pachatantra- ito ay ang pinakatanyag at pinakamatanda na koleksiyon ng mga pabula na may
maraming kuwento ukol sa alamat, engkantada, at pabula.

5. A Guest for the Night- akda ni Shmuel Yosef Agnon ng Israel. Siya ang kauna-unahang
Hudyo(hudyo) na nakatanggap ng Nobel Prize.
6. Arabian Nights- kuwentong Persiano na hango sa kuwentong Indian. Isa itong kuwento ng
pag-ibig. Dahil sa panloloko ng asawang babae ng hari, nagpasiya itong magpakasal araw-araw
sa iba’t-ibang babae, ngunit sila ay pinapatay niya kinabukasan.
7. The Tale of Alibaba- Ang kuwento ng isang lalaking si Ali Baba at ang apatnapung bandido
na nagtatago ng kayamanan sa isang kuweba.

Napapahalagahan ang mga kontribusyon ng Timog at Kanlurang Asya sa kulturang Asyano.
AP7TKA-IIIj-1.25 (MELC) week 8
Gawain 1: Tara Pasyalan Natin!

Panuto: Suriing mabuti ang mga larawan. Pagkatapos, sagutin ang mga sumusunod ng tanong sa
ibaba.

1. Ano ang nakikita mo?
2. Mahalaga ba sa kasaysayan natin ang mga arketikturang nasa larawan? Ipaliwanag ang sagot.
3. Ano ang kaugnayan ng mga ito sa kulturang Asyano?

Gawain 2: Panitikan
Panuto: Ang hanay A ay talaan ng mga halimbawa ng panitikan sa iba’t ibang lugar sa Asya.
Hanapin ang tamang pakahulugan ng mga ito sa hanay B.
Hanay A Hanay B
1. Mahabharata a. Ito salayasay tungkol sa buhay ni Rama at
ng kanyang asawa na si Rita.
2. Biag ni Lam- Ang b. Ito ay kwentong Persiano na hango sa
kwentong Indian
3. Shakantula c. Ito ay epiko ng mga Ilokano na
naglalarawan ng isang kakaibang lakas na
taglay ng bida.
4. Panchatantra d. Tangyag itong koleksiyon ng mga pabula
na may maraming kuwento tungkol sa
alamat, engkatada at pabula.
5. A Guest for the Night e. Ito ay tungkol sa kuwento ng pag-ibig ni
Haring Dusyanta sa isang ermitanya.
6. The Tale of Alibaba f. Ito ay kuwento tungkol sa paglalakbay ng
isang lalaki mula Israel pabalik sa kanyang
bayan sa Europa.
7. The Arabian Nights g. Ito ay isang maalamat na salaysay
tungkol sa digmaan sa pagitan ng dalawang
magkaribal na pamilya.
8. Ramayana h. Ito ay kuwento ng isang mangangahoy at
ang apatnapung magnanakaw.
Gawain 3: Sayaw Asyano!

Panuto: Magsaliksik ng mga kilalang sayaw at usika mula sa ating bansa na may mahalagang
kontribusyon sa Asya at sa daigdig.
A. Pumili ng isang kilalang sayaw o musika sa Pilipinas na may mahalagang kontribusyon sa
daigdig. Kumuha ng mga datos tungkol sa napiling sayaw o musika. Maari din manggupit ng
larawan ng sayaw sa magazine o kumuha sa internet.
B. Mga patnubay na tanong sa gawain

1. Ano ang pamagat ng sayaw at musika na napili mo?
2. Saang lugar ito nagmula sa Pilipinas?
3. Ano ang kaugnayan nito sa lugar na pinagmulan?
4. Ano ang katangian ng sayaw o musika na ito?
5. Ano ang kahalagahan ng sayaw o musika sa lugar na pinanggalingan?
6. Paano ito pinahahalagahan ng mga tao sa lugar na pinagmulan?
Gawain 4: Sikat ang Idol!

Panuto: A. Magtala ng mga sikat na manlalaro na kilala mo. Maaring nasa Pilipinas o nasa
ibang bansa. Punan ang talahanayan ng mga impormasyon tungkol sa kanila.
Pangalan Bansa Larong Kinabibilangan

1.
2.
3.
B. Sagutin ang mga tanong sa ibaba.
70
1. Bakit sila ang mga napili?
2. Paano naipapakita ng mga taong napili mo ang pagkakakilanlan ng kanilang kultura?
3. Bilang isang Asyanong Pilipino, Paano mo mapapahalagahan ang kulturang kontribusyon
ng Timog at Kanlurang Asya?
Repleksiyon
Bilang isang kabataang Pilipino, sa paanong paraan mo mapapaunlad ang kulturang Pilipino?
__________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Sanggunihan
Mga Aklat
Website
https://www.thoughtco.com/what-is-the-taj-mahal-195419
https://www.google.com/search?q=taj+mahal+india
http://malacanang.gov.ph/75495-mga-epiko-at-kuwentong-bayan/
https://www.google.com/search?q=makasaysayang+lugar+sa+pilipinas
https://www.google.com/search?q=makasaysayang+pook+sa+China
https://www.slideshare.net/ChristianSoligan1/panitikan-ng-indianijakecasiple-at-marbebe
https://prezi.com/2jtm1dlxx61t/mga-sayaw-asyano/
https://en.wikipedia.org/wiki/Tinikling
https://theculturetrip.com/asia/philippines/articles/tinikling-the-national-dance-of-the-
philippines-with-bamboo-poles/
71
Susi sa Pagwawasto
Gawain 1: Tara Pasyalan natin!
Mga Mungkahing sagot
1. Mga larawan ng mga sikat arkitektura na matatagpuan sa bansang India, Pilipinas, China,
Indonesia at Combodia.
2. Oo, dahil ang mga arkitekturang ito ay malaki ang impluwensiya sa kultura at paniniwala
ng mga Asyano. Nagsisilbi rin silang salamin sa kasaysayan at karanasan ng mga Asyano sa
mga nakalipas na panahon.
3. Ang mga arkitekturang nasa larawan ay naiiugnay sa paniniwala at relihiyon na sinusunod
ng mga Asyano. Dito nakikita ang kung gaano pinahahalagahan at minamahal ng mga
Asyano ang sariling sining at Kultura.
Gawain 2: Panitikan
Hanay A Hanay B
1. Mahabharata g. Isang maalamat na salaysay tungkol sa
digmaan sa pagitan ng dalawang karibal na
pamilya
2. Biag ni Lam- ang c. Ito ay epiko ng mga Ilokano na
naglalarawan ng isang kakaibang lakas na
taglay ng bida.
3. Shakantula e. Ito ay kuwento tungkol sa pag-ibig ni
Haring Dusyanta sa isang ermitanya.
4. Panchatantra d. Ito ay tangyag na koleksiyon ng mga
pabula na may maraming kuwento tungkol
sa alamat, engkatada at pabula.
5. A guest for the night f. Ito ay kuwento tungkol sa paglalakbay ng
isang lalaki mula Israel pabalik sa kanyang
bayan sa Europa.
6. The Tale of Alibaba h. Ito ay kuwento ng isang mangangahoy at
ang apatnapung magnanakaw na nagtatago
ng maraming kayamanan sa isang kuweba.
7. The Arabian nights b. Ito ay kwentong Persiano na hango sa
kwentong Indian
8. Ramayana a. Ito ay salaysay tungkol sa buhay ni Rama
at ang kanyang asawa na si Rita.
Gawain 3: Sayaw Asyano!

Tinikling
Ang tinikling ay ang Pambansang sayaw ng Pilipinas.

Ito ay nagmula sa Visayas partikular sa bandang Leyte. Ang sayaw na ito ay nilalarawan ang
kagandahan at simpleng pamumuhay ng mga tao sa Visayas. Sumisimbolo din ito sa kanilang
pagiging matatag at masayahin.
72
Ang tinikling ay hango sa pangalan ng ibon na tikling. Ang tikling ay isang uri ng ibon na
may mahahabang paa.
Ang Tinikling ay isang sayaw na kung saan ay ginagaya ng mga mananayaw ang galaw ng
isang tikling. Gamit ang dalawang pares ng kawayan, ang mga mananayaw ay kailangan
sabayan ang indak ng pinagtitipang kawayan sa pamamagitan ng pagtalon sa pagitan ng mga
ito kagaya nang sa tikling.
Madalas itong sinasayaw sa mga mga mahahalagang pagtitipon gaya ng Independence Day,
sa mga fiesta at sa paaralan.
Sa pamamagitan ng pagsayaw ng tinikling ay naipapakita kung gaano ipinagmamalaki at
pinapapahalagahan ng Pilipinas ang kulturang Pilipino.
Gawain 4: Sikat ang Idol!

A.
Pangalan Bansa Larong Kinabibilangan
1.Manny Pacquiao Pilipinas Boxing
2. Gwada Showaa Syria Hurdles at High Jump
3. Naim Suleymanoghi Turkey Weigth lifter
B.
1. Sila ang napili ko dahil sa kanilang angking kagalingan at husay sa larangan ng isport.
2. Naipapakita nila ang pagkakakilalan ng kanilang kultura sa pamamagitan ng paggamit at
pagpapaunlad sa kanilang talento. Dahil sa pagbabahagi ng kanilang kakayahan sila ay kilala
bilang bayani ng kanilang mga bansa.
3. Napapahalagahan ko ang kulturang kontribusyon ng Timog at Kanlurang Asya sa
pamamagitan ng pagpapaunlad at paggtangkilik sa mga ito at gamitin ito para sa ikakabuti ng
aking sariling bayan.
Inihanda ni:
Teacher 1
Writer/May Akda
73

Ap 7

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Ap 7

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

7

LEARNING ACTIVITY SHEET

Practice Personal Hygiene protocols at all times.

Compentency Page number

Natatalakay ang karanasan at implikasyon ng mga

Nasusuri ang kaugnayan ng iba’t-ibang ideolohiya sap ag-

Nasusuri ang karanasan at bahaging ginagamapanan ng

Napapahalagahan ang bahaging ginagampanan ng

Nasusuri ang mga anyo, tugon at epekto sa neo-

Napapahalagahan ang mga kontribusyon ng Timog at

Practice Personal Hygiene protocols at all times.

Panahon ng Kolonyalismo at Imperyalismo sa Timog at Kanlurang Asya

Ang mga pangyayari noong panahon ng unang yugto ng Kolonyalismo at

UNANG YUGTO NG KOLONYALISMO AT IMPERYALISMO

Sa unang yugto ng Imperyalismo at Kolonyalismo umiral ang pinsipyong pang-

PAGGALUGAD AT PAGTUKLAS NG MGA BANSANG KANLURANIN

Pinangunahan ng Portugal at Spain ang paghahanap ng ruta. Maraming manlalayag na

Practice Personal Hygiene protocols at all times.

Sa Unang Yugto ng Imperyalismo at Kolonyalismo sa Kanlurang Asya ay hindi pa

Practice Personal Hygiene protocols at all times.

MGA EPEKTO NG KOLONYALISMO AT IMPERYALISMO SA TIMOG AT

Kasanayang Pampagkatuto at Koda

*Nasusuri ang mga dahilan, paraan at epekto ng kolonyalismo at imperyalismo ng mga

Practice Personal Hygiene protocols at all times.

1. Ano ang kahulugan ng Kolonyalismo at Imperyalismo?

Practice Personal Hygiene protocols at all times.

4. Makatarungan ba ang layunin ng mga Kanluranin sa pananakop sa Asya?

paggalugad kolonyalismo demokrasya

1. Gumamit ang mga Kanluranin ng ________________ sa pakikipagkalakalan sa mga

Practice Personal Hygiene protocols at all times.

Gawain 4- MAPA-KULAYAN MO!

Practice Personal Hygiene protocols at all times.

3. Mahalaga ba ang Unang Yugto ng Imperyalismo at kolonyalismo ng mga

Gawain 5: TSEK o EKIS

Practice Personal Hygiene protocols at all times.

ASYA: Noon, Ngayon at sa Hinaharap

Gawain 1: LARAWAN HULAAN

PAGKAKAIBA NG KOLONYALISMO AT IMPERYALISMO

Ano ang kolonyalismo?

Ano ang imperyalismo?

• Ito ay maaring batas o paraan ng pamamahala ng isang malaki at makapanyarihang

LAYUNIN NG PAGTATATAG NG KOLONYALISMO AT IMPERYALISMO

1. Pagpapalaganap ng relihiyong kristiyanismo.

2. Mabawasan ang lupain ng Jerusalem sa mga Muslim.

Practice Personal Hygiene protocols at all times.

MGA DAHILAN NG KOLONYALISMO AT KOLONYALISMO SA ASYA

• Ang paglalakbay ni Marco Polo

Gawain 3: EPEKTO-SURIIN MO!

Gawain 4: MAPA-KULAYAN MO!

Gawain 5: TSEK o EKIS

Timog Asya Kanlurang Asya

Practice Personal Hygiene protocols at all times.

Pag-Usbong ng Nasyonalismo at Paglaya ng Mga Bansa

Ang gawaing pagkatuto na ito ay nakatuon sa pag-aaral sa mga karanasan at pagsubok

Kasanayang Pampagkatuto at Koda

*Nasusuri ang mga salik, pangyayari at kahalagahan ng nasyonalismo sa pagbuo ng mga

GAWAIN 1: KILALANIN ang mga Nasyonalista sa Timog at Timog Kanlurang

MOHANDAS KARAMCHAD GANDHI

Si Gandhi ay naging inspirasyon ng marami dahil sa kaniyang katangitanging

MOHAMED ALI JINNAH

Nakilala siya bilang “ Ama ng Pakistan ”, isang abogado at pandaigdigang

MUSTAFA KEMAL ATATURK

Isa si Mustafa sa hindi pumayag sa kasunduan ng Italy at France na hatiin ang

_____ _ __________